Zapotec, Isthmus: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Joshua, Jude, Judges, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Psalms, Revelation, Romans, Titus

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Joshua

Chapter 1

1Gudidi si de guti Moisés, ni bi'ni dxiña xti Señor, Señor la? beda guiní'né Josué xhiiñi Nun, ni gucané Moisés, rabi be lá: 2"Moisés, ni runi dxiña xtine, ma guti. Nga runi, biasa gudidilaaga ndani Jordán di, lii ne guidubi naca guidxi di, ne la ché guidxi ni Naa cudié laatu, ndani guidxi Israel. 3Naa ma bidié laatu ra guzuhua ñee tu. Bidié ni lii, casi ca modo bidié xtiidxa Moisés gudié ni la'.4Dede ra nu yuu dee ne Líbanu, ni izaa zitu casi guigu ngola Eufrates, guiraa ca layú xti ca hititas ne dede Nisado' Mediterráneo, ra gubidxa ria'zi, dede ra cá nga chi gaca ca ni layuu xtiu. 5Guiruti zanda gucá lu lii de guiraa dxii de guendanabani xtiu. Naa ziuá nia lii casi ca modo guyuá nia Moisés. Que zusaana lii ne que zu dxié deeche lii.6Guca nadipa ne que guidxiibi diou. Pur lii nga chi guicá guidxi di layuu ni bidié xtiidxa ca bixhoze gola ca gudié laaca. 7Guca nadipa ne nadxibalu. Bizuuba xtidxa guiraa ley ni Moisés bicá lii gunu. Cadi guiree chuu diou de laani, ni de ndiga la? ninca de biiga, ti chee ni lii xneza de guiraa ladu cheu.8Zaniu' guiraa dxi de ca diidxa ni cá lu ley di'. Zaní ique lu de laani, ridxii la? ne huaxhiñi, ti ganda guzuuba lu guiraa ni cá luu ni. Ne zacá la? zabani lu nayeche ne zuni ganaa lu'. 9¿Cadi zacá nga gudxe lii guunu ni la? ¡Guca nadipa ne nadxibalu! Cadi guidxibi diou. Cadi guiree diou gana. SEÑOR DIUXI xtiu nuu ne lii ratisi chee lu".10De ra que la?, Josué bidii didxa ca xaique xti guidxi que: 11"La ché neza ra campamentu que ne lagabi guidxi ca sicarí: "Lacuaqui chahui ca xtitu purti, rarí lu guiona' gubidxa zadiidi tu ndani guigu Jordán di, ziu tu ne zaca xtiitu guidxi ni SEÑOR DIUXI xtitu cu'dí laatu para gaca xtiitu.12Ne ca rubenitas, ca gaditas ne galaa de ca ni zaa de Manasés, Ná Josué rabi laaca: 13"Laguietenala'dxi ca diidxa ni Moisés, ni runi dxiña xti SEÑOR, gudxi laatu gunitu: SEÑOR DIUXI xtitu cudii be latu xtipa nacubi ne Laabe cudii be laatu guidxi di. "14Xheela ca, xiiñi ca ne ca yuze xtica ziana ca ndani guidxi ni Moisés bidii laaca ni nuu cherica de Jordán. Peru ca binni ni nadxibalú xtiu zi né ca cá bichilu' ne zaca né cabe laaca, 15dede dxi SEÑOR ma gudí ca bichi lu guendarizila'dxi, casica modo Laabe bidiibe laatu. De ra ca la?, laacabe laca zaca xti cabe de guidxi, ni SEÑOR DIUXI, bidii laatu. De ra ca la? zabiguetatu xquidxi tu ne zuni mandar tu ndani ni. Xa guidxi ni Moisés, ni biini dxiña xti SEÑOR, bidii laacabe cherica de guigu Jordán, ra gubidxa ri ré".16Ne bicabi cabe Josué ne rabi cabe laa: "Guiraa ni gudxu' laadu guni du la? zuni du ni, ne ra ticasi gusendu laadu, ziu'du. 17Zuzúbadu xtiidxa lu' casica laadu bizúbadu xtiidxa Moisés. SEÑOR DIUXI si xtilu guiú né lii, casica guyú né be Moisés. 18Ni gucá lu ca ni ma guniu gaca ne que guzu'ba xtiidxa lu la? zati. Xisi la? guca nadipa ne nadxibalú."

Chapter 2

1Ne Josué, xiiñi Nun, bisenda nagachi chupa hombre de Sitim chigundachica. Ne labe gudxibe laca: "Lache', la chigu'ya layú, jma rupe laguya Jericó". Lacabe bire' cabe ne yendacabe ralidxi ti guna biche' ne xcuerpu laa Rahab, ne raque bianacabe. 2Ne gudxii cabe xaique xti Jericó: "Biyaa, ca hombre xti Israel ma bedaca ne zedagundachica layú di". 3Ne xaique xti Jericó bisendabe tuxa ye tidxii Rahab: "Gulee ca hombre ni beda ra nú lu ca, cani guyú ndani lidxu, zedagundachicabe xquidxi nu."4Peru guná' di zinee guiropa hombre di ne bicachi be laca. Ne guna' di guni: "Dxandí; ca hombre di beda ca ra nuaa, peru que ganadia' pa de zeda cabe. 5Lacabe zee cabe bixhini si, ora pe rie'gu ca puerta xti guidxi di. Que ganadia', para zee cabe. Lii, zanda ugaandu lacabe, paa gacapuralu ne sá nandalu laacabe."6Peru laabe yené be laca ique yo' ne bicachi be laca lade ca tallu xti linu ni nexhe ique yo' que. 7Ne zacaa ca hombre que guzananda cabe laca neza ni zee ra bandase xti Jordán. Ne ca puerta que biegú cani casi bire' ca hombre ni la'dxi laacabe que.8Ca hombre que caru gasii ca, ora labe gudxibabe zi guya be laaca.9 Ne gudxibe laaca: "Naa nána de que SEÑOR ma bidii latu guidxii di ne dxibi xtitu di ma beda ni luguia'du. Guirá xixé ni nuu ndani guidxi dii, zaca xtitu ca nii"10Ma binadiagadu, ximodo SEÑOR bicuidxi' nisado' xiña ti zaca gunda gudidicabe ne bire' cabe de Egipto. Ne binadiagadu de ni latu binitu guiropa ca xaique xti ca amorreu cherica de guiigu' xti Jordán, Sehón ne Og, cani laatu bititu que. 11Casi pe ladu binadiagadu ca ndi la?, ladxido'do guyuu dxibii ne guenda nadxibalu xtidu biraa nii, pur ti SEÑOR DIUXI xtitu, LABE nga DIUXI de iba' ne de guidxilayú.12Yanna la?, canaaba laatu la gudi xtiidxa tu naa pur SEÑOR, casica naa gu'ca nachahui ne laatu, zacaca laatu zacatu nachahui ne ca binni lidxi xti bixhoze. La gudi naa ti señal ni dxandí 13de que laatu za'patu guendanabani xti: bixhoze, ñaa, ca bizana ne benda' ne guirá xixé ca binni lidxi cabe, que latu zulatu ladu de lu guenda guti."14Ca hombre que bicabica ne ná ca: "¡Ne rudidu xtidxa du lii pur guendanabani xtidu!" Pa lii que guinilu de ca ni ca ique du guni du, Ne ora; SEÑOR gudii laadu guidxi di la?, laadu zacanedu ne que zuche' né du laatu."15Ne laabe gundetebe laaca rua' ventana ne ti doo'. Yoo' ra labe nabeza be ni nuu lu ca linda' xti guidxi que. 16Ne labe gudxibe laaca: "Laché lu ca dani ca ne la gucachi luu paca ni zinanda laatu ca zadxela be laatu. La gucachi lu ra ca pur chona dxi dede ora guibigueta ca ni zinanda latu quee. Ora ca ma zanda chetu jneza xtitu. 17Ca hombre que gudxica laabe: "Laadu que zuza'didu diidxa ni gudxidulu lii di" ni li, bicalu laadu gutagu diidxa du, pa lii que gunilu ni chitidxi du lii di.18Ora laadu guedandadu ndani guidxi di la?, lii napa xide gundibilu ti ndá lari xiñaa rua' ventana ra gundetelu laadu que, ne zabidxilu ra lidxilu bixhozelu, ñaa lu ne ca bizanu ne bendu' ne guidubi naca liidxi bixhozelu. 19Tu tica si ni guiré de ndani liidxu ne chee lu neza la?, zati cabe pur ni gulicabe ne laadu que zapadidu donda. Ne pa chú tu caana tobi de csni nú ndani lidxi lú la? laadu zati du ti que ñaca ni bidii xtiidxadu lii.20Peru pa laatu guiní' tu de ca ni laadu rabi du chigunidu, laadu que zapadu donda de guenda rudii xtiidxa ni gunabu laadu guni du." 21Rahab bicaabi: "Ni gunii lu ca gacani". Laabe gudxibe laaca ché ca ne bire'ca zee ca. Oraque bindiibi be ti nda lari xiña rua ventana que.22Laacabe zee cabe neza ra nuu ca dani ne raque' biaana cabe chona dxi dede ca ni zabinanda laacabe que bigueta ca. Ca ni zabinanda laacabe que biyubi ca guira neza ne que nidxela ca gaxti.23Guiropa hombre que biete ca de lu dani ne bigueta ca ra nuu Josué, xiiñi Nun, ne guyui'ne cabe laa guira ni bizaaca cabe. 24Ne gudxi cabe Josué: "Dxandipe XHAIQUENU ma bidii layu' di laanu. Guira ca ni nabani ndani layu di cadxibi ca gúni laanu.
Chapter 3

1Josué biaasa nacandaru siado' ne biree cabe de Sitím. Guye cabe ra guiigu jordan, laabe ne interu guidxi Israel. Ne bicui cabe yo' de lari raque ante tiidi cabe guiigu que'.2Gudiidi si choona dxi, ca xhaique ca dxu que guzaa ca lade ca yo' de lari ra cayaana cabe que'; 3Gunaba cae ca binni xti cabe: "Ora guuya tu guiña xti guenda rutagudidxa xti XHAIQUENU DIUXHI XTITU, ne ca sacerdote ne ca levita nua' cani, laatu naquiñe zaanandatu ni. 4Naquiiñe guzaanatu zaa niru ni de laatu bia' tapa lategande nu chii metru. Cadi guidxiñatu ni, ti ma ganda guuya tu paneza chétu, ti purti que runibiá tu neza di."5Josue gudxi ca binni que': "Lagusia' laaca laatu ixhii ti purti XHAIQUENU chi guni guendaridxagayaa laade tu." 6Oraque' Josue gudxi ca Sacerdote: "Laguinaase guiña xti guenda rutagudidxa, ne la zaa niru lú ca biinni ca'." Ngue runi gunaase cabe guiña xti guenda rutagudidxa que ne guzaa niru cabe lú ca binni que.7Señor gudxibe Josué: "dxi di' chi gune lii ti hombre naroba ra lú Israel. Sana cabe de que casi ca guyua nia' Moises, sacaca siua' nia lii. 8Lii suni mandar lu ca sacerdote chiné ca guiña xti guena rutagudidxa que: "Ora chindá tu rua nisa xti Jorndán -Naquiñe guzuhua dxichi tu ndani guiigu Jordán-"9Oraque' Josué gudxi binni Israel: "Latáa raríi, ne lagucádiaga ca didxa xti XHAIQUENU DIUXHI XTITU. 10Tiidi si ca ndi sanatu deque DIUXHI ni nabani nu laadetu ne zabeetu de nezalú tu ca cananeu, ca hitita, ca heveo, ca ferezeu, ca gerseseu, ca amorreu, ne ca jebuseu. 11Biiya! Guiña xti guenda rutagudidxa xti xhaique interu guidxilayu, sadiidi cherica guiigu jordán ca nezalú tu.12Yana lacuii chii ne chua hombre de ca lizaa xti Israel, tobi de cada tobi. 13Ora bata ñee ca sacerdote ni nua' ca guiña xti XHAIQUE interu naca guidxilayu', cana ca nisa xti Jordán, ca nisa xti Jordán ca sabesadxí ca, ne ca nisa cuxhoñe de luguia' sabesadxhi ca ne susuhuadxi ca ne saca nabidxi, ne ca nisa nu xhaguete guiigu que laaca sabesadxi canisa cuxhoñe xti.14Oraque' , ora binni que sitiidi ca Jordán que, ca sacerdote ni nua' ca guiña xti guenda rutagudidxa que guzaa niru ca lu ca binni que. 15Gudiidi si de que ca ni nua' ca guiña que llenda ca ra nu jordán que, ne ñee ca gudxe rua' nisa que' (Yana Jordán que carée de ra cuxhooñe ca dxi riladi biní), 16Ca nisa ni cuxhooñe de luguia que' biasa ca casi ti lindaa de nisa. Nisa que bisaana e guxhoñe dede situ, dede Adán, ti guidxi nuu cue' Saretan, siyete neza nisado' xti Néguev, Nisado' xhi' que. Ne ca binni que gudiidi ca cherica guiigu que' gaxha de Jericó.17Ca sacerdote ni nua' guiña xti guenda rutagudidxa xti XHAIQUENU, bisuhua ca lu yuu nabidxi galahui Jordán que', dede iraa binni Israel gudiidi cherica guiigu que'.

Chapter 4

1Ora guiraa ca binni que' gudidi ca' guigu' Jordan, SEÑOR gunine Josué:2 ''Guli' chii nu chupa' hombre de lade ca binni guidxi ca', ti hombre de ca zaa ca'.3 Bidi laacabe a didxa ni bisana nia lii di': ''Gucua chii nu chupa' guie' galahui de guigu' Jordan ca, ra ca sacerdote jma suhua ca ra nu yuu' bidxi', ne yeneca ni, ne gulaquini ra laatu chiguiana tu' guaxhini ca'.4Gudidisi ndi la', Josué bisenda caabe' chii nu chupa hombre ni gulibe de ca ni zaa de Israel que', tobi de cada de cani zaa Israel que'.5 Josué rabi laaca: ''Lasa niru lu guiña xti xpixhuana nu' Diuxi ndani guigu Jordan ca'. Cada' tobi de laatu guindisatu ti guie' ca ne gudxibatu ni xhique tu', segun cada tobi de ca binni ni zaa de Israel.6Zaquiñe ndi para guihuini ora ca xhiñi tu guinaba didxa ca laatu ca dxii ni seda ca': '¿Xi rinni ca guiee ca para lii?'7 Yanna li zabi lu laacabe: 'Nisa guigu' xti Jordan ca gulaa ni ra lu guiña ra bitagu xtidxa XAIQUENÚ. Ora ndi gudidi ni ra nu guigu Jordán, nisa xti guigu Jordán gulaa ca'. Yanna ca guie' di zaca cani ti altar para ca binni de Israel de guiraa dxii.8Ne guidxi Israel bini ca ni naa Josué que', ne laacabe gundisa cabe chii nu chupa guie' galahui guigu' Jordán, casi ca SEÑOR gudxibe Josué. Laacabe gulaqui cabe ca guie que' bia pe guira' ca ni zaa de guidxi Israel. Yene' cabe ca guie' que ra chiguiana cabe' que ne raque' bisana cabe ni'.9 Gudidisi ndi Josué gulaqui be chii nu chupa' guie' que galahui de guigu Jordán que', ra bizuhua' ñee ca sacerdote ni gundani' guiña ni bitagu didxa que. Ne altar di nuni raca dede yana dxii.10Ca sacerdote ni gundani guiña que' bizuhua ca galahui guigu' Jordán que de ora guiraa ni SEÑOR gudxibe Josue gabi guidxi que jma guca ni, casi guiraa ni Moises gudxi' Josué guni'. Ca binni que gucapuraa ca ne gudidi' ca'.11 Ora' guiraa binni que' biluxhe' gudidi ca lá, guiña xti SEÑOR ne ca sacerdote que gudidi' ca lu binniguidxi que'.12Ne ca ni zaa de Rubén que, ne ca ni zaa de Gad, ne galaa' de ca ni zaa de Manasés gudidi ca ra lu binniguidxi Israel zuhua chahui ca casi dxu', casi modo Moises guni'.13 Gaxha de tapa laate gande bixhiapa' binni jma nuu chahui ca para chi guidxelasá ca, ne gudidi cabe ra lu SEÑOR para chidxelasaa' cabe ra yuu naya gaxti danii xti Jericó.14 Ne dxii ca SEÑOR binibe Josué nandxó neza lú Israel. Laacabe bina cabe labe', casi ca binaa cabe Moisés- guira dxii xti que'.15Ora que' la SEÑOR guníne' Josué:16 ''Gudxi ca sacerdote ni ndaani guiña ni ri'ni guenda nandxo xti ni guireca de ndani guigu Jordan ca .''17Ne zacá, Josué gudxi be ca sacerdote que: ''Laguiré de ndani guigu Jordan ca.''18 Ora ca sacerdote ni ndani guiña ra bitagu xtidxa SEÑOR que biree ca de ndani guigu Jordan que', ne bixhata ñee ca yuu bidxi que la, ca nissa xti guigu Jordan que bindaani ni' casi raaca tapa'dxii.19Ne ca binni que bireca be de ra nu guigu Jordán que chii ubidxa xti niru beu' ni zeda que'. Biana' ca ndani guidxi Gilgal, ladu riasa' gubidxa' de Jericó.20 Ne ca chii nu chupa' guie' ni gule cabe ndani guigu Jordán que la? Josué gulaqui cani nadni guidxi Gilgal.21 Ne laabe gudxibe ca binniguidxi Israel: ''Ora ca ni zaa de laatu guinabadidxa ca bixhoze tu de ca dxi ni zeeda: '¿Xi ca chii nu chupa guie' di' pue?.22Gudxi ca xiiñi lu ca: ''Rarí nga ra binniguidxi Israel gudidi ndani guigu Jordan lu yuu bidxii. 23XHAIQUE NI NACA DIUXI XTIU bicuidxi nissa xti guigu Jordan para lii, dede ora lii tidi lu ni', casi ca XHAIQUE NI NACA DIUXI XTIU bi'ni né nisadó xhiñaa, ni Laabe bicuidxi be pur laanu ne za cá gunda gudiidinu la', 24Ti ganda sicarí, guiraa binni guidxilayú ga'na ca de que naa xti XAIQUE'NU nandxo ni', ne laatu zusisaca tu XHAIQUENU DIUXI xtitu dede guiraa dxii.''
Chapter 5

1Ora guira ca xaique xti ca amorreu ca ni nuu neza riaazi gubidxa de Guiigu' Jordán ne guiraa caa xaique xti ca Cananeu ni nabésaca' guriá Nisa do' Mediterrániu binadiágaca que XPIXUÁNANU bicuiidxi ca nisa xti Guiigu' Jordan hasta que gudi'di si guidxi Israel xti ladu qué, ladxido' cabe bidxaa' de dxibii ne ma que ñacaladxi ca' nidxelasaaru ca' jma, gúni guidxi Israel.2Ca dxi qué XPIXUÁNANU gudxibe Josué: "bi'ni ti gudxiu de guie ne gulune ni seña guirá ca hombre xti Israel." 3Ne oraque Josué bi'ni gudxiu de guie ne bicaabe seña guira xixe ca hombre xti Israel lugia dani Aralot.4Ne pur ndi nga Josué bicaa seña laacabe: guiraa ca badu nguiiu ni biree de Egipto, guti ca' lu yúde nda' gudidi si de biree ca' de Egipto.5Necape guira xixé ca badu guiiu ni biree de Egipto qué ma gucuá ca seña, nin tobi de ca xcuidi huiini ni gúle lu yúde nda qué nicá ca' seña.6Guidxi Israel gusá ca' lu yúde nda pur chupa late gande izaa, hasta que guira xixe binni,ndi nga ni cani' ní, guira ca ni ridxelazaa ni biree de Egipto qué gúti ca', purti que ñuna cabe xtidxi XPIXUÁNANU. NE XPIXUÁNANU bidii xtiidxa laacabe deque que sudii gúya cabe layú ni gudxe xtiidxabe sudiibe ca bixhoze gola ca', layú ni nabe rudi niixdi ne dxiña yága. 7Ca xiiñi cabe nga, ca ni XPIXUANANU guluu lu xcar cabe, ca ni Josué guluu seña xti Diuxi, pur ti que ñuu cabe seña neza seda cabe.8Biluxe guyuu si cabe seña xti Diuxi, biaana guira cabe ndaani yoo de lari hasta dxi biánda guira cabe.9Ne XPIXUÁNANU gudxibe Josué: "Dxi di' NAA ma gulee dónda xti Egipto ni guyuu lugia tú.'' Pur nga runi biree lá raqué Gilgal dede yanadxí.10Guidxi Israel biaana ca Gilgal. Ne bi'ni ca zaa Pascua dxi bizaa chii ne tápa xti beu qué, huadxii qué, laga cuzuhuaa cabe ca yoo de lari xti cabe lu ra na paampa xti Jericó.11Xti dxi gudi'disi Pascua qué, dxi queca gudó cabe ca ni rindani lu layú qué, guetaxtia ni que gapa levadura, ne cereal ni biguii.12Gueta xtia ni riaba de iba' qué ma que ñabaruni dede dxi qué, gudi'disi de gudó cabe ni rudii layú qué .Ma que ñuu ru' gueta xtia ni riaba de iba' para ca binni Israel, ne íza queca gudocabe ni rudii ca layú xti Canaán.13Ora Josué guyuu gaxa de Jerico, laabe gundisalú be, ne biiyabe ti nguiiu ni suhuaa neza lú be; ne naaze espada xti lu na'. Josué guye ra nuube ne gudxi laabe: "¿Nuu nélu laadu la? o né ca ni cucaa lú laadu?"14Laabe bicábibe: Nin ti ladu. NAA NACA' xaiquee xti ca dxú xti XPIXUÁNANU. Nga runi naa benda'.'' Oraqué Josué gu'ta' ne gulaqui iquebe gudxilayú neza lu BE ne xtale xpia' ne gudxibe laa:"¿Né lu' xiixa ni naa gúne la?", naca ni runi xiiña lu' .15Ne xaique ca dxu xti XPIXUÁNANU gudxibe Josué: "Guxa helaguídi ni ca ñee lu' pur ti ra lii cuzuhuaa ñeelu di' nandxo' ní." Ne zaqué bi'ni Josué.
Chapter 6

1Yaana, iraa xpuerta' Jericó dáguca'ni pur ca dxú' xti' guiidxi Israel. Irutii' caree' ne irutii' cayuu'. 2XPIXUANA'NU gudxii'be Josué: ''guuna dxichii', ma bidiie' lii' Jericó lu naa'lú, xaique xtií ne ca dxú ridxelazaa xtií.3Naapa'ca xhi saaca guidubi bieque guidxii, iraa ca hombre ni ridxelazaa checaa' guiduubi bieque guidxii iraa dxii. Napa xhi gunii tu ndi pur xhoopa' dxii. 4Gaadxe' xaique yu'du napa ca' xhi guacaa gaadxe' xcachu chiivu ne zaa niirú ca lu guíñaa. Lu gaadxe' dxii, za zaa caa' guiduubi bieque guidxii gaadxe' tiirú, nee ca xaique yu'du napa'ca xhi guxhiidxi ca' caa cachu.5Lacabe naquiñe guxhiidxi cabe xadxii ne ca xcachu chivu, ne ora gunadiaga cabe xhidxii cachu ira bínni suguaa ca' ridxii ne xtale xtiipa, ne líndaa' xti guiidxi que siabaa. Ca xíñii' Israel sucaa' lú caa', cada tobii zii zaa niirú.6Nee rá que' Josué xiiñi Nun, bicaa riidxibe ca' xaique yu'du ne gudxii'be laaca': ''La gúaa guiiña ra bidii xtiidxa Diudxi bínni, ne la gudii gaadxe' xaique yu'du gúaaca' gaadxe' xcachu chivu ne zaa' niiru'ca lu guiiña xtí XPIXUÁNANU''. 7Nee gudxii be bínni guiidxi: ''La chee' ne la zaa' guiduubi biéque guiidxi, ne ca hombre ni ridxelazaa' za zaa' niiru'ca lu guiiña xtí XPIXUÁNANU''.8Nee casi Josué gudxii'be ca bínni guiidxi que, ca gaadxe' xaique yu'du que guyuaa'ca caa gaadxe' xcachu chivu ra lú XPIXUÁNANU. Ne bia zeca'be zii xhiidxi ca cachu que'. Ne guiiña xtí XPIXUÁNANU ra bidii xtiidxa'be bínni nanda ca' laaca be. 9Dxú ni ridxelasaa' zaa niirú ca' lú ca xaique yu'du, ne laaca' si guxhiidxi'ca caa cachu que', ne lacaa zee' xaique yu'du ca ni zaa niirú guiiña lú ca' lacaa si guxhiidxi'ca caa cachu que' gatiga.10Peru Josué bicaa' be bínni que', ne raabi be laa'ca:''La zaa ne cádi gúnitu ruidu, dede dxí naa' gaabe laa'tu uguaa'tu ridxii. Dxí ca'sii napa xi gúnitu ridxii. 11''Zacaa Josué biini' be de que guiiña xti XPIXUÁNANU cheeni guiduubi bieque guiidxii ti tiiru dxí que'. Gudi'di si ndi guyuu' cabe ra nabezacabe ne gudi'di cabe gueela' ra que'.12Nee ra que' Josué biaasa be nacanda gaaru' ne ca xaique yu'du guyuaa ca' guiiña xtí XPIXUÁNANU.13 Nee ca gaadxe xaique yu'du ni guyuaa ca' ca gaadxe' xcáchuu chivu ra lú guiiña xti XPIXUÁNANU, ne ni guzaa'ca sin iguude'ca, zee'ca zii guxhiidxi ca' xcachu ca'. Ca dxú ni ridxelasaa' zaa niirú ca' luu cabe, ca xcaadxi que' naanda ca' neza déche guiiña xtí XPIXUÁNANU, ne ca cáchu que' rixhiidxi ca ni gatiga. 14Ra guiiropa dxí guzaa cabe guiduubi biéque guiidxi tí tiiru ne biguéta cabe ra nabeza cabe. Laaca be biini' cabe ndí xhoopa dxí.15Nee guuca ra bizaa' gaadxe' dxí que' biása cabe orá gundaani gubiidxa, ne guzaa cabe guiduubi biéque guiidxi casi ca' maca biini' cabe, ne yaana la? biini' cabe ni gaadxe' tiiru. Dxí que' nga laaca be guzaa cabe guiduubi biéque guiidxi gaadxe' tiiru.16 Ra bizaa' gaadxe' dxí que' nga, orá ca' xaique yu'du bixhiidxi'ca cachu xti ca', ni Josué bizeenda' bínni guiidxi gúnii ra gúniibe: ''¡La uguaa' ridxii!, pur tí XPIXUÁNANU ma bidii' be laa' tu' guiidxi dii'.''17XPIXUÁNANU gudxii laaca be, ínteeru guiidxi que' ne ni nuu' ndaani' ni, saca dee ni. Rahab xha' gúnaa' saca'si que' laa'si zalaa'-- laa'be ne irá ca lisaa' xti be ni nuu' ne laa'be ra liidxi be-- pur ti laa'be bicaachi'be ca hombre ni biseenda' nú. 18Ne laa'tu, laa gatanaa de ca xhiixa' ni ma biree' chuu', para gaca dee, caadi guicaadi'tu nin tobii de laa'ca ni. Pa gunii tu nga la', zedanee' tú guenda riaaba dii' ne guenda nana ndaani ra nabeeza Israel ne óra caa la? napa xhi gaca dee.19 Irá plata, oro ne ca xhiixa gúyaa' ca' de bronce ne guiiba' zaree' chuu' ca' nii para XPIXUÁNANU. Ca ndií napa xhí cheeca' ra riaapa' xpidxiichi XPIXUÁNANU.''20Nee óra ca bínni que' binadiaaga ca' guxhiidxi cachuu, biguua' iraa ca riidxi ne líndaa' roo' de guiie que' biaaba ní ne lacaa be guyuu' cabe ndaani' guiidxi que', iraa ca' bíaa'si si zaa niirú ca'. Ne bitagu naa ca be guiidxi. 21Nee biini dee ca be iraa xhixe' ni nuu' ndaani' guiidxi que' ne espada --hombre ne gunaa', badu nguiuu' ne binigoola, yúsee, dendxuu' ne burru.22Nee óra que', Josué gúdxi' be guiroopa' hombre ni yeunda'chii' ca' guiidxi que': ''La chee rá liidxi xha gúnaa' zacasi que'. La cuee gúnaa' que' ne caa lisaa' xti'be ni nuu' rá liidxi be, casi laa'tu bidii' xtiidxa tú laabe.23Nee saque' ca badu nguiuu' ni yeunda'chii' ca' guiidxi que' guyuu' cabe' ne gulee' cabe' Rahab. Laaca'be gulee' cabe bixhooze be, jñia be, ca bisaa'na be ne ira' ca lisaa' ni nuu' ca' ra nuu'be. Llené cabe laaca' adxee laadu de ndaani' ra nabésa Israel. 24Ne bizaaqui' cabe guiidxi que' ne ira' ni nuu' ndaani' ni. Plata, oro nee ca traste de bronce ne guiiba' sii' biaa'pa ca' ni ra riaa'pa xpidxiichi XPIXUÁNANU.25Nee Josué bidii' ibaaní Rahab xha gunaa' saca'si que', bínni liidxi bixhooze'be ne irá ni nuu' rá nuu'be. Ca xiñii' be nabaani ca' Israel dede yaana dxii, tí pur ti' laa'be bicaachi' be ca hombre ni biseenda' Josué chi gundaachi' ca Jericó.26Nee óra que' Josué bisaana lú naa cabe ne biidi' xtiidxa' laaca be ne naa: ''Zaguiiba' dii luguiaa' hombre ra lú DIUXI ni laa' ibigueta' guindiisa' guiidxi xtí Jericó. Xiñii be lu goola salaa raa guilaa' ra gusuhuaa' guiidxi ne xúncu xti be gátii' ra xpuerta guiidxi.'' 27Ne XPIXUÁNANU guzaa ne Josué ne xláa Josué binibiaa' ca be ni lú guidxiilayu.
Chapter 7

1Peru ca Israelita bi'nica ni cadi biaasi de ca xiixa ni ma biree chu para guni dé cabe. Acán xiiñi Carmi, xiiñi Zabdi, xiiñi Zera, de ca lizaa ni za de Judá, gucuaabe ca xiixa ni ma biree chu para guni dé cabe qué, ne XPIXUÁNANU bidxichi ne guidxi Israel.2Josué biseenda cadxi hombre de Jericó ché ca' Hai, ni nuu gaxa de Bet Avén ni riaana neza riaza gubidxa de Betel. Laabe gudxibe laaca: "Laché ne lagundaachi guidxi ca'".Ne saqué ca hombre que biree cabe ne bindaachi cabe Hai. 3Ora laacabe bigueta cabe ra nuu Josué, gudxi cabe laa: "Cadi guseendalu interu naca ejercitu para ché Hai. Biseenda Chupa o Chonna bixiapa si de hombre para che ca ne gucaalu ca' Hai. Cadi gúnilu' tinde interu naca ejercitu tinde, purti laacabe huaxie' cabe.4Ne zaqué gaxa de chonna bixiapa si de hombre de ejercitu qué guyé, peru ca ndi' bixooñe cabe de ca hombre xti Hai. 5Purti ca hombre xti Hai biitica bia' gande ne chii nuu xoopa lú de hombre ni ridindé laga nándacabe laaca de ra puerta xti guidxi qué,ne iza' zítu de ra riindaa cabe ra ruyubi cabe guie ni risáca, ne biiti cabe laaca laga zi yete ca' uria dáni qué. Ne guidxi qué guyuu dxiibi ndaani ladxido ca' ne guenda nadxibalú xti ca' birá.6Gudi'disi ngué Josué guchéza ca lari nacú. Laabe ne ca ni nagóla xti Israel bichá cabe yu dé ique cabe, ne bisuxíbi ca' neza lú guiña xti XPIXUÁNANU, ne raque biaana cabe de ra biaazi gubidxa. 7Gudidi si ngué Josué guni': "¡Ah, XPIXUÁNADU DIUXI! ¿Xiñee bidiilu que ca binni di' tidi ca' xti ladu Jordán ca pue? ¿Ñee bidiilu guiábadu lu na ca Amoreu para gunduuxe ca laadu la? ¡Pa ñanda si que nididi du xti ladu guiigu Jordán!8¡XPIXUÁNADU! ¿Xi zanda guinie', yanna que gudíñecabe Israel ne bixooñe de neza lú ca ni cadinde né que pue? 9Yanna ca Cananeu ne guira xixe ni nabani ndaani guidxilayú zunadiaga ca' de ndi'. Laacabe zuguu cabe le' laanu ne zúni cabe que ca' binni de ndaani guidxilayú gusiaanda ca' tu lá nu. Ne oraqué ¿Xi zúni lu' lii pur lá ndxo' xti lu pue?"10XPIXUÁNANU gúdxibe Josué, "¡Biása! ¿Xiñee nabaqui lucuá lu' layú? 11Israel ma bichee. Laacabe que ñunicabe ni bidiie xtiidxa ni naa biseenda gúni cabe. Gula'nacabe cadxi cosa ni ma biree chu. Laacabe ma gula'nacabe ne zaqueca ma bicaachi cabe xquenda ruchee cabe, ra guluu cabe ni gula'nacabe lade ca ni naca xti cabe. 12Pur nga, ca Israelita que ganda quiñecabe ca ni cucaa lú cabe. Ne bixooñe cabe de ca ni cucaa lú cabe, purti laca laacabe ruyúbicabe gaca dé cabe. Ziuaa nia laatu dxi laatu guni dé tú ca ni biquiiñe ñudi dé tú ne naga'chi napatu ca ní.13¡Biása! Bisuchaahui guidxi ca' para naa ne guidxi laacabe: 'Lagusuhuaa chahui, la gusiá laca laatu para ixi'. Purti XPIXUÁNANU, DIUXI xti Israel ná: "Nuu cadxi xiixa ni biree chú para gaca dé ne nuu ru' caní ladetú, Israel, que zanda gudxii lú tu ca ni cucaa lú tu hasta que cuee tú ira xixe ca ni ma biree chu para gaca dé."14"Irá si gueela, naquiiñe guidxiña guira tu pur cada lizaa de ra zá tú. Ne cada lizaa ni XPIXUÁNANU cuídxi zadxiiña pur binni lidxi. Lizaa ni XPIXUÁNANU cuídxi naquiiñe guidxiña ira ca hombre, tobi pur tobi. 15Ne záca que ni laa cuidxibe ne nápa ca ni biba'na di'; ndi' zacá guí be, laabe, ira binni lídxibe ne ira xixe ni nápabe, purti laabe ma bichee ne be ni gulaqui xtiidxa XPIXUÁNANU ne ma bichee ne be Israel."16Ne zaqué, Josué biása nacanda ru' ne bedanebe Israel gaxa, lizaa pur lizaa, ne gulí cabe ca lizaa ni zá de Judá. 17Josué bedanebe ca lizaa ni zá de Judá gaxa ne gulí be lizaa xti Zera. Ne bedanebe lizaa xti Zera tobi pur tobi ne gulí cabe Zabdi. 18Laabe bedanebe lizaa xti Zabdi, binni pur binni, ne Acán xiiñi Carmi, xiiñi Zabdi, xiiñi Zera de lizaa' xti Judá, gulí cabe laa.19Oraque Josué gudxibe Acán: "Xiiñe', guni' ni dxandi' neza lú XPIXUÁNANU, DIUXI xti Israel, ne gudxi LAABE xi bínilu'. Rinábani lii, gudxi naa ¿Xi bínilu'? Cadi gucaachilu gaxti de naa." 20Acán bicábi: "Dxandi dxandi pe', ma bichee nia XPIXUÁNANU, DIUXI xti Israel. Ndi nga ni bíne': 21Ora biiya lade guira ca ni bidopa qué ti lari sicarú xti Babilonia, chupa gayuaa bichi'chi' de plata, ne ti trozo de oro ni nanaa mediu kilu, biua ladxe ñapa ca ní, ngue runi gucuaa ca ní. Ga'chi ca ní xaguete yú, galahui yoo de lari xtine', ne ca bichi'chi' de plata qué xaguéte'.22Josué biseendabe cadxi binni, ne bixooñecabe yendá cabe ra nuu yoo huiini de lari qué, ne raque nuu ca xiixa qué. Ora biiya cabe ndaani ní, bidxela cabe caní, ga'chi caní ndaani yoo huiini de lari qué ne xaguete qué nuu ca bichi'chi de plata qué. 23Laacabe gucuaa cabe caní galahui yoo de lari qué ne bedané cabe caní ra nuu Josué ne ra nuu interu naca guidxi Israel. Laacabe gulaqui cabe caní neza lú XPIXUÁNANU.24Ne oraque Josué, ne interu naca Israel ne laabe, gucuaa cabe Acán xiiñi Zera, plata qué, lari qué ne trozo de oro qué, ca badu nguiiu ne ca badu dxaapa xtibe, ca xpuey be, ca ndxácu xtibe, ca xtendxu be, yoo de lari xtibe, ne guira xixe ni nápabe, ne yené cabe guira ca' ra na lade dáni ra napampa xti Acor.25Ne oraque Josué guni': "¿Xiñee bedanelu' guenda naná luguiadu pue? XPIXUÁNANU sedanébe guenda naná luguia lu' yanadxí. "Interu naca Israel bicha guie laacabe ne bisaaqui laacabe. 26Laacabe gundisa cabe ti dáni de guie luguiabe ni nuu raqué dede yanadxí. Ne oraque ru' XPIXUÁNANU gúxa xiána ro' xti'. Ngue runi, ndi nga la ni bidii cabe raqué,dede yanadxí, lade dáni 'ra napampa xti Acor'.

Chapter 8

1Gudxi SEÑOR Josué: "Cadi guidxi'bu'; cadi chuulu' naguundu. Gucuaa guiraxixe binni ridinde. Gudxi'ba guidxi Hai. Biiya', naa ma gudixhe lu nálu' xa ique xti' Hai, xpinnibe, xquídxibe ne ca layú xtibe. 2Chigunu' Hai ne xa ique xti' casica bi'nu' Jericó ne xa ique xti', xisi yanna la, laguicaa guirá' ni risaca xticabe ne guirá' ca mani' xticabe para laatu. Gula'qui ti xa le' laacabe deche guidxi ca".3Ne zaque biasa Josué ne yené guirá' ca hua'chu' xti' ra guidxi Hai. Raqué guli Josué gande ne chii guixhiapa hombre, hombre nadipa' ne nadxibalú, ne biseendabe laaca guireeca' lu gueela'. 4Gudxibe laaca gunica': "Lagu'ya, laquixhe ti xa le' guidxi ca, neza deche ni. Cadi chéditu zitu de guidxi ca, xisi guirátu lagataná.5Naa ne guiraa ca hombre niá di', zadxiñadu guidxi ca. Ne ora guireecabe guiaaxhacabe luguiadu, zuxooñedu zitu de laacabe casi ca dxiqué. 6Zare guxooñecabe zedanandacabe laadu dede ra ma chuucabe zitu de guidxi ca. Raqué zani'cabe: 'Cuxooñecabe de laadu casi ca bixooñecabe dxique'. Ngue runi zuxoñedu. 7Ti ora que guireetu de ra nucachilutu que ne zutegunátu guidxi ca. Señor Diuxi xtitu zaguixhe guidxi ca lu natu.8Ora ma nutagunatu guidxi ca, la cuaqui guí ni. Zunitu guirá' ndi ora gunitu ni bidii xtiidxa Diuxi gaca'. Laguuya', naa cayabe' laatu gunitu ni." 9Biseenda' Josué laacabe ne zeecabe ra chitixhecabe xa le' que, ne bicachilucabe lade Betel ne Hai, neza ra riaazi gubidxa de guidxi Hai. Xisi gusi Josué gueela que lade ca binni que.10Biasa Josué siado' guie' ru' ne yeguuya pa ma zuhuaa chaahui ca hua'chu' xti' que, Josué ne ca binnigola xti' Israel, ne laacabe biabacabe luguia' guidxi Hai. 11Guirá' ca hombre ridinde zine laabe que biasaca' ne bidxiñaca' guidxi que. Bidxiñacabe guidxi que ne biaanacabe bizila'dxicabe ti guia' de guidxi Hai. Yanna, nuu ti neza layú lade dani de ra nuucabe que ne ra nuu guidxi Hai. 12Laabe zinebe gaayu' guixhiapa hombre ne bisaanabe laaca ra naguixhecabe xa le' que, neza rindani gubidxa gaxha de guidxi Betel ne Hai.13Bizuhuaa chaahui cabe guira' ca hua'chu' xticabe que, ca ni jmá nadxibalú que biaana ca' neza guia' de guidxi que, ne xcaadxi hua'chu' que biaanaca' neza ra riaazi gubidxa de guidxi que. Biaana Josué gueela que lu ca layú nuu lade ca dani que. 14Ora xaique xti' Hai que biiya' laabe, laa ne ca hua'chu' xti' que biasa ca' siado' guie' ru' ne bizuluca bidxi'luca guidxi Israel, gaxha de xa layu xti guiigu' Jordan. Laabe la, que nica gannadibe pa naguixhecabe ti xa le' laabe ti guiabacabe luguia' guidxi que neza deche.15Josué ne guidubi guidxi Israel que, bi'nisica casi ñaca ma binitica' nezalú cabe ne bixooñecabe neza desiertu que. 16Guirá' ca ni nuu ndani guidxi que gucuáridxica' ti sa nandaca' laacabe, yenandacabe Josué ne bixalecabe de guidxi que. 17Nin ti hombre que ñaana de ca guidxi Hai ne Betel que nizananda Israel. Bisaanacabe guidxi que ne bisanaxale cabeni ra zizabinanda cabe Israel.18Rabi Señor Josué: "Bizaabi lanza naazelu' lu nalu' ca neza Hai purti zusaana' Hai lu nalu'." Bizaabi Josué lanza naaze que neza ra nuu guidxi que. 19Ca hua'chu' ni nucachilú ra naguixhecabe xa le' que, guzacabe ne bireecabe ora bi'yacabe bizabinabe neza que. Laaca bixooñeca', guyuuca' ndani guidxi que ne bitaguna cabe ni, ne nagueenda ca gula'qui' guí cabe guidxi que.20Ca hombre de guidxi Hai bidxiiluca' ne biyadxica neza decheca'. Biiyaca' xa gu'xhu' ni caree de guidxi que ziyasa guibá' ne que ñanda nuxooñedica' gabati'. Ca hua'chu' israelita ni bixooñe ra desiertu que biguetaca' ne bidxiiluca' laacabe. 21Ora Josué ne guidubi guidxi Israel bi'yaca' ca ni biaana ra xa le' que ma bitagunaca' guidxi que ne ma caree gu'xhu que, laaca biguetaca' ne bi'ti ca' ca hombre de guidxi Hai.22Xcaadxi hua'chu' xti' Israel, ca ni biuu ndani guidxi que, bireeca' ne bidxiiluca' laacabe. Ngue runi, ca hombre Hai biaanaca' lu ná' ca hua'chu' xti' Israel, caadxi cherica' ne xcaadxi cheri'. Guyé Israel luguia' ca hombre de guidxi Hai; guiruti nilá lu nácabe ne guiruti' nuxooñe'. 23Que ñutidicabe xaique xti Hai ra gunaazecabe laa ne bedanecabe laa nezalú Josué.24Ni beda guizaaca dxi Israel biluxe biiti guirá' binni nabeza Hai que la, ra nuu ca layú gaxha de desiertu ra bixooñecabe que, ne ora guirácabe, dede ra ma que ñaana nin tobi de laacabe que ñati ne filu de espada, guidubi guidxi Israel biguetaca' Hai. Bitagunácabe guidxi que ne ca xquiibacabe. 25Guira' ca ni guti dxi que, hombre ne gunaa, bia'si chii ne chupa guixiapa guti, guidubi naca guidxi Hai. 26Que nindetedi' Josué ná', ni bizabinabe naazebe lanza que, de ra birá binduuxecabe guidxi Hai.27Ca binni de Israel gucuaaca ca yuze si ne ca ni risaca si de guidxi que, casica bisaana Diuxi guni Josué. 28Gula'qui' guí Josué guidxi Hai ne bisaanabe laa nisi yoo laa ni ma que zaca chaahui. Guirutiru' nibeza ndaanini de yanadxí.29Bigaandabe xaique xti' Hai lu ti yaga gunda si huadxi que. Bia' ora ma ziyaazi gubidxa, bicaa Josué laacabe guindetecabe ladi xaique que lu yaga que ne bilaabicabeni ruaa puerta ro' guidxi que. Raqué la, bi'nicabe ti nduni guié luguiani. Nduni guié que la nuuruni raqué de yanadxí.30Raqué bi'ni Josué ti mexa' ni gusisacanebe Señor, Diuxi xti' Israel, lu Monte Ebal, 31casica maca bisaana Moisés siervu xti' Diuxi guni guidxi Israel, casica maca cá ni bisaana Moises lu Ley xti' gaca': "Ti mexa' guié casi naca, ni guiruti' huabagu guiiba' lú ". Ne lú ndi bidxiibabe gu'xhu ni bisisacanebe Diuxi, ne bi'ticabe mani' bisisacanecabe laabe casi ti ofrenda de paz. 32Ne raqué, nezalú guidubi guidxi Israel, bicaabe lu ca guié que, lacaca ni cá lu Ley xti' Moisés.33Guidubi guidxi Israel, ca binigola xti', ca dxu' ne ca rulidxi binni guidxi bizuhuaaca' guiropa cue' arca que nezalú ca xaique guidxi, ne ca levita, ca ni nua' guiña ni bichaaga ná' Diuxi, ne biini' ca dxu casi ca binni guidxi que, galaa de laacabe bizuhuaacabe gaxha de Monte de Gerizim, ne xti galaa que bizuhuaa gaxha de Monte Ebal. Laacabe guluu ndaayacabe guidxi Israel, casica Moises siervu xti' Diuxi bisaana gunicabe de dxiqué.34Gudi'disi guirá' ngue, biinda' Josué guirá' ca diidxa cá lu Ley que, ca guendanacha'hui'ne ca guendanadxaba', casica cá lu ca xqui'chi Ley que. 35Que ñaana di diidxa, de guira' ca diidxa' biseenda' Moises gaca que, que ñuunda' Josué nezalú asamblea xti' Israel que, ne ca gunaa, ca xcuidi ne ca dxu' ni nabeza ladecabe.

Chapter 9

1Guira ca rey ni nabani ca gaxha de guiigu jordán, lu ca dani, lu ca layu' gaxti dani, gaxha rua nisado' Mediterraniu, Neza seecabe Libanu, ca hitita, Amorreu, Cananeu, Ferezeu, Heveu, 2Ne Jebuceu, Bidaagu ca tobisi para guzuuba ca didxa xti tobisi xhaique para guidxelazaa ca luguia Josué ne Israel.3Ora ca ni nabani Gabaón binadiaga ca ni Josue biini ne ca de Jericó ne ca de Hai. 4Laaca gutaná ca ne ni biini ca. Laaca gudidi ca casi ñaca ca ni zinee diidxa. Laaca gucua ca lari yo'xho ne sacu yo'xho ne gula'qui cabe ni luguia ca ndxacu. Laca gucua cabe rí' nayoxho de vinu, nayushe,ma gucafeu ca ne ma gudiiba cabe laaca. 5Gucua jñe cabe helaguidi yoxho ne ni ma binichahui cabe, ne gucu cabe lari yo'xho ne ma nayuxe. Guira gueta xtia' zinee cabe ma nabidxi ne ma gucua bé'.6Laacabe guye cabe ra campamentu xti Josué ni nuu Gilgal ne gudxi cabe laa ne ca hombre xti Israel: "Laadu zenda du de ti guidxi zitu, nga runi bitagu diidxa ne laadu." 7Ca hombre xti Israel que gudxi ca ca Hitita que: "Zanda ca laatu nabanitu gaxha de laadu. ¿xi jmodo zanda laadu gutagu du diidxa ne laatu?" 8Laacabe gudxi cabe Josué: "Laadu nacadu ni runi xhiiña lu'." Josué gunabadidxa laacabe: "Tu laatu? padé zeedatu?9Laacabe gudxi cabe laa: "Ca ni ruuni xhiiña lu' beeda ca de ti layu' zitu de rarí', gúni lá XHAIQUELU DIUXHI XTILU. Ma binadiagadu ni gudxi cabe laadu de Laabe ne ni biini be Egipto; 10Ne de guira ni biini be ca guiropa rey xti ca amorreu, xti ladu guiigu Jordán ca, ne Sehon rey xti Hesbón, ne Og rey xti Basán, ni nuu Astarot.11Ca binigola ne guira ca ni nabani ndani guidxi xtidu gudxi ca laadu: "Lachiné ni go'to neza, Laché ne lagabi laacabe: "Nacadu ni runi xhiiñalu lagutagu didxa ne laadu." 12Ndi nga gueta xtia' xtidu, nandá ni ora gucua du ni ralidxidu dxi birédu zendadu nezari'. Peru yana, biiya, ma nabidxi ni ne ma gucua ni bé. 13Ca rí' de Vinu di' nacubi cani dxi bicha'du ni, ne laguuya, ma gureza cani. Xhabadu ne helaguidi xtidu ma biuxe cani pur zitu zendadu."14Ca binni Israel gucua ca cadxi de ca guendaro' nee cabe que, peru que ninabadidxa ca Xhaiquenu. 15Josué biini ti guendaratadxi ne laacabe ne bitagu diidxa ne laacabe, para gudii guibani cabe. Ca xaique xti guidxi laaca bitagudidxa ca ne laacabe.16Gudiidi si chona dxi de ca binni israel bitagudidxa ca ne laacabe, guna ca deque dxaaga ca laacabe ne nabani cabe gaxha. 17Oraque guidxi Israel zee ca ra nuu xquidxi cabe ra guiona dxi que. Ca guidxi xti cabe naca Gabaón, Cafira, Beerot ne Quiriat Jearim.18Ca binni israel que ñaxha di ca luguia cabe ti purti xaique ca ma bidii xtidxa ca laacabe nezalu XHAIQUENU, DIUXHI xti Israel. Guirá ca binni Israel cadxichinéca ca xaique ca. 19Peru ca xaique ca gudxi ca guira binni que': "Laadu bidii xtidxadu laacabe pur XHAIQUENU, DIUXHI xti Israel , ne yana que zanda guninánu laacabe.20Ndi nga ni chi guninu ne laacabe: Ti zaca cadi gueeda inticasi xiana luguia nu pur bidii xtidxanu, zudii nu guibani cabe. 21Ca xaique que gudxi ca ca xpini ca: "Gudii nu guibani cabe." Ngue runi ca gabaonita beda gacaca ca ni ruchuugu yaga ne ca ni rinee nisa ra nuu guira ca binni Israel, casi ca xaique xti cabe guní de laacabe.22Josué gulidxi laacabe ne gudxi laacabe: "Xi jñe bisiguiitu laadu ora gunii tu: "nacadu de guidxi zitu de rari', ora laatu nabanitu gaxha de laadu? 23yana pur ndi la? ziabaná tu ne xtale de laatu zunitu xhiiña xtobi sin guiaxhatu, cani canatopa ca yaga ne ca ni rine' ca nisa para ra lidxi DIUXHI xtine.24Laacabe bicabi cabe Josue: "Ti purti gudxi cabe ca ni runi xhiiñalu de que XHAIQUETU, DIUXHI xtitu bini mandar be Moises ni runi xhiiñabe gudii labe guidubi layu di', ne gunitilu guira ca ni nabani ca layu' di. Nga runi bidxibi du pur guenda nabani xtidu guni lii. Nga runi biinidu ndi'. 25Yana, biiya, laadu nuudu xa xtipa xtilu. Intiicasi ni para lii gaca sicaru o jneza guunu laadu, biini ni."26Ngue runi Josue biini ndi pur laacabe: Gulee laacabe de guni cabe ni naa ca binni Israel, ne ca israelita que ñuti ca laacabe. 27Dxi que Josue biini de que binni Gabaon gaca ca ni ruchuugu yaga , ne ni ricaa nisa para guidxi que, ne para altar xti XHAIQUENU, dede ca dxi di, ra XHAIQUENU gulii.

Chapter 10

1Yanna Adonisedec, xaique de Jerusalén, binadiaga de que Josué gunaaze Hai ne bixuxe be la, casi ca modo bi'ni be ne Jericó ne xaique. Ne laabe binadiaga be ximodo ca binni de Gabaón ma que nidinde né ca Israel ne nabani ca lade cabe.2Guidxi Jerusalén bidxiibi xtalepe ti Gabaón naca ti guidxi na rooba, casi tobi de ca guidxi ni dxandi nú. Naca ni jma na rooba que Hai ne ca binni xti ni jmá nadipa ca.3Nga runi Adonisedec, xaique xti Jerusalén, bisenda ti diidxa ra nú Hoham xaique Hebrón, ra nú Piream xaique Jarmut, ra nú Jafía xaique xti Laquis ne ra nú Debir xaique xti Eglón: 4"Latá ra nua' ne lagacané naa. Guidxelasá nu Gabaón ti guyú ti guendaratadxiladxidó laacabe ne Josué la ne guidxi Israel."5Gayu xaique xti ca amorreu; xaique xti Jerusalén, xaique xti Hebrón, xaique xti Jarmut, xaique xti Laquis, ne xaique xti Eglón guyé ca, laaca la? ne ca dxu xti ca. Ye udxii lú cabe Gabaón ne gudinde né cabe laaca.6Guidxi Gabaón que bisenda ti diidxa ra nú Josué ne ra nú ca dxu cani nú Gilgal. Rabi cabe laaca: "¡Lagacapurá! cadi gusaana tu cani runi dxiña xtitu. Latá ra nú du naguenda ne la gulá laadu, ti guiraa ca xaique xti ca amorreu cani nabani ca lu dani ma naca ca tobi si para guidxelasáca laadu." 7Josué guyé Gilgal, lá la? ne ca binni ni ridinde ne guiraa xixé ru ni ridinde.8XAIQUE NU gudxi Josué: "Cadi gudxibu laacabe. Ma gulaque laacabe ndani ná' lu. Nin tobi de laacabe, que zanda di gucueza lii ora gucá lú lu laacabe."9Malasi Josué guyé ra nú cabe, bidubi gueela que guzaa cabe dede Gilwgal.10 Ne XAIQUE NU bitiixhi be xpiani cani nanaladxi Israel ni zi gucá lú laaca que neza lú ca', laaca biiti ca laacabe de ti naroba guenda guti ndani Gabaón, ne guzaananda ca laacabe lu neza ni siguiiba Bet Horon, ne biiticabe laaca lu neza ni zee Azeca ne Maceda.Laga laaca cuxooñe ca de Israel, ziyete ca de lu dani xti Bet Horón, XHAIQUENU bindaa guie' naroba dede guiba' luguia cabe guidubi neza see cabe Azeca, ne guti cabe. Jmáa xtale tu guti gúni ca bola hielu, que ca ni guti ca ne espada xti ca hombre de IsraelOraque Josué guní ne XHAIQUENU dxi ni XHAIQUENU bidii be ca hombre xti Israel quiiñe ca cá amorreu. Ndi nga ni guní Josué nezalú Israel: "¡Gubidxa, bizuhuá dxi Gabaon ne beu', lu layu' pámpa xti Ajalón!."Gubidxa que gulezadxi, ne beu' que ma que niniibi dede biluxe si guidxiro' que de biquixeni ca ni nanaladxi que. ¿Cadi cá ndi lu xqui'chi Jaser? Gubidxa que gulezadxi galaa guiba', ne que ñaazi, ma yaca guidubi dxi. Que huayuu ti dxi casi ndi ante de ndi o gudiidi si ndi, ora XHAIQUENU bicaa diaga ridxi xti ti binni guidxilayu'. Ti purti XAIQUE NU cadxelasá pur Israel.15Josue ne guidubi Israel la? bigueta ca ra campamentu nda Gilgal. 16Yanna ca gayu xaique di bixoñelú ca ne bicachilú ca ndani guiru dani ni nú Maceda. 17Beda tiiddxi cabe Josué: "¡Ma bidxela cabe! Ca gayu xaique cani bicachilúca ndani guiru dani ni nú Maceda que."18Ná Josué: "La'gutubi guie rooba rua guiru dani ca ne la guzuhuá dxu ra que, para gundáchi laacabe.19 Cadi laca laatu guina tu ra cá. Lasabinanda cani nanaladxi laatu ne la gucá lú laaca neza deche ca. Cadi gudiitu guiu' cabe ndani ca guidxi ca, ti XHAIQUE NU DIUXI xtitu ma nabaqui laacabe ndani ná' tu."20Josué ne ca xiiñi Israel biluxe de biiti ca laacabe ne ti narooba guendaguti, dede ñana cabe casi casi ñacadé cabe; cadxisi de cani bibani que bixoñelú ca, biganda ca cá guidxi roo nadipa.21 De racá la? guiraa naca ca dxu que biguetaca ne ti guendaratadxi ra nú Josué nda ni campamentu ni nú Maceda. Ne guiruti ñacaladxi ni nii nin ti diidxa para nucá lú ca guidxi xti Israel.22Ne ora que Josué guni: "La guxhale ra riu' cabe ndani cueva ne latane ra nuaa ca gayuu xhaique di". 23Ne lacabe binicabe casi gudxibe laca. Bedane cabe ra nube ca gayuu xhaique xti cueva que; xhaique xti Jerusalén, xhaique xti Hebrón, xhaique xti Jarmut, xhaique xti Laquis ne xhaique xti Eglón.24Ne ora beda necabe ca xhaique que ra nu Josué la?, labee gulidxibe cada tobi de ca hombre xti Israel, ne gudxibe ca xhaique xti ca dxu que, ca ni guyee yetinde ne labe que: "La cuiaqui ñee ra yani cabe". Ne lacabe bedacabe ne gulaqui ñee ca ra yani cabe. 25Ne ora que gudxibe laca: "Cadi guidxibitu. Lagaca nadipa ne nadxibalu. Ndinga ni SEÑOR zunine ca ni ricalu labe ca ni latu chitindenetu"26Ne ora que Josué gudindene ne biti ca xhaique guidxi que. Ne bigandabe laca lu gayuu yaaga. Bizanabe laca nandaca lu yaaga que dede gunda huadxi. 27Ne ora bedanda huadxi la?, Josué bidii xtiidxa, ne gundetebe laca de lu yaaga ne bizaabibe laca ndani cueva ra bichalu cabe que. Ne gulaqui cabe guiee ngola rua' cueva que. Ca guiee ngola ca nucani dede nagasi.28Ne sicarí, Josué guna'se Maceda dxi que ne biti guirá xixé cabe ra que ne espada, ne xhaique cabe. Bixuxebe guirá xixé ca ne guirá xixé ni nabani ni nu raque. que nusadibe nin tobi ni nabani. Ne bini nebe xhaique Maceda, casi ca modo bini nebe xhaique Jericó.29Josué ne guirá xixé Israel gudidica de Maceda dede Libna. Ne labe biazabe guidxelazabe Libna. 30SEÑOR laca bidii lacabe lu ná' Israel; interu xhaique cabe. Josué biaza' lu guia' guirá xixé ni nabani ne espada. Que nusadibe nin tobi ni nabani. Ne bini nebe xhaique xti guidxi que casi modo bini nebe xhaique xti Jericó.31Ne ora que Josué ne guirá xixé de Israel gudine cabe labe dede Libna de ra yenda' cabe Laquis. Lacabe biana cabe ra que ne biaza' cabe luguia' ca. 32SEÑOR bidii Laquis lu ná' Israel. Josué gunase lacabe ra guiropa dxi que. Ne bitibe ne espada guirá xixé ni nabani ni nuu raque, casi ca bini nebe Libna.33Ne ora que Horam, xhaique xti Gezer, beda gacane Laquis. Josué biaza' lugia'be ne luguia' ca xpinni be dede ra que ñaana nin tobi ni nabani.34Ne ora que Josué ne guirá xixé Israel gudidi dede Laquis de ra yendaca be Eglón. Lacabe biana cabe ra que ne biaza' cabe gudindene cabe laca, 35ne gunase cabe laca dxiqueca. Lacabe binina cabe laca ne bixuxe cabe guirá xixé ca, casi ca Josué bini ne Laquis.36Ne raqueru' Josué ne guidubi naca Israel gudi'dica' dede Eglón ne yendaca' Hebrón. Bidxelasaa necabe laaca. 37Gunaazecabe ne biiticabe guiraca' ne espada, de ne xa ique xtica' ne guirá' ca guidxi ni nuu guidubi bieque xti'. Binduuxecabe guiraxixe miati' nabani raqué, ne que nusaacabe nin ti ni nabani yati, zaca' casica Josué bi'ni' ne ca de Eglón. Laabe binduuxebe guiraxixeca' ne guirá' miati' nabeza ndaani' guidxi que.38Raqué bigueta' Josué, ne guirá' ca hua'chu' xti' Israel biguetaca' ne laabe ne gudi'dicabe neza Debir ne bidxelasaa necabe laaca. 39Laabe bitagunabe laaca ne xa ique xtica', ne guirá' ca guidxi ni nuu gaxha. Biiticabe laaca ne espada ne binduuxebe de guiraxixe miati' nabani raqué. Josué qui nusaana' nin ti nabani yati, casica laabe bi'nibe ne Hebrón ne xa ique xti', ne sacaca casi bi'nibe ne Libna ne xa ique xti'.40Josué bitaguná' de guirpa' ca guidxi, ca dani, Néguev, ca layú la'pa' ne ca layú cue' dani, xti' guirpa' ca xa ique guidxi que, qui nusaanabe nin ti nabani yati. Bididébe guidubi naca guirá' ca miati' ni nabani, zaca casica SEÑOR NI NACA DIUXI xti' Israel ma bisaana gaca'. 41Josué biiti laacabe ne espada dede Cades Barnea de yendabe Gaza ne guidubi guidxi Gozén dede Gabaón.42Josué bitaguná' guirá' ca xa ique guidxi di' tobisi tiru purti SEÑOR NI NACA DIUXI xti' Israel, bidxelasaa guni Israel. 43Raqué ru' Josué, ne guidubi Israel ne laabe, biguetacabe ra nabezacabe ndaani' Gilgal.
Chapter 11

1Ora Jabín, xaique xti Hazor, binadiaga ndi la?, bisendabe ti diidxa ra nu' Jobab, xaique xti Madón, ra nú xaique xti Simrón ne ra nú xaique xti Acsaf. 2Ne laca bisendabe diidxa que ra nú ca xaique ni nú ca lu ca dani ladu guia' que, ndani Guigu Jordán ni nú ladu guete de Cineret, lú ca layú la?, ne ca dani ngola xti Dor ni nú neza ria'zi gubidxa. 3Ne laca bisenda be diidxa que ra nú ca Caneneu cani nú neza rinda'ni ne neza ra ria'zi gubidxa, ra nú ca amorreu, ra nú ca hititas, ra nú ca ferezeu, ra nú ca jeduseu nda guidxi ra dxa dani ne ra nú ca heveu ni nú gaxha de Dani Hermón ndani guidxi Mizpa.4Guiraa xixé ca dxu xtibe biré né ca laacabe, xtale ca dxu que, casi ca ñaca ca yuxi ni nú guriá nisadó. Napa ca xtale mani ne carru. 5Guiraa ca xaique di bidxagalú ca ora modo pe biana ca, ye'guiana cabe gaxha ca nisa xti Merom para ti tinde né ca Israel.6Ná' Señor rabi Josué, "Cadi guidxibu neza lú be, ti guixi bia' ora ri la? chi gudié guiraa xixé cabe Israel para guti laacabe. zuzuhua'dxi lu ca mani xti cabe ti zuga'lu ñee ca ne zuzaqui lu ca carru xti cabe."7Josué ne guiraa cani rié ri tinde que la? gueyé ca. Málasi yendá ca cá ranisa xti Merom, ne bica'lú ca ni nanala'dxi laca que.8SEÑOR la? gulaquibe cani nanala'dxi Israel que ndani ná' ca, ne bininá cabe laaca ne espada y guzabinanda cabe laaca Sidón, Msrefot Maim, ne ndani Mizpa neza rinda'ni gubidxa. Bininá cabe laaca dede que nusaana cabe guirutu nabani. 9Bi'ni né Josué laacabe casi pe gudxi SEÑOR la. Guxha be ñee ca mani que ne bizaqui be ca carru que.10Josué bigueta ca dxii que ne gunáze be Hazor. Bi'niná be xaique xtibe né espada. (Hazor nga ni jmá bisaca de lade ca xaique que.) 11Bi'niná cabe ne espada tobi pur tobi de cani nabani ra que, ne gulé chu'be laaca ti gunidé be laaca, ne zaqué la? guiruti nibani ru. Ne laabe bizaqui be Hazor.12Gunaaze Josué guiraa ca guidxi xti ca xaique di. Ne laca gunazebe guiraa ca xaique xtibe ne bininá be laaca ne espada. Binidé be laaca ne espada, casi pe modo Moisés ni runi dxiña xti SEÑOR gudxi laabe guni be. 13Israel la? que nuzaqui di nin tobi de ca guidxi ni zuhua' lú ca dani di', Hazor si bizaqui cabe. Ndi si nga bicágui Josué.14Ca dxu de Israel que gucuá ca ne yené ca guiraa ni nú ndani ca guidxi que ne ca yuzee que. Bi'ti cabe guiraa xixé ca binni que ne espada. Nin tobi que nusana cabe ni nabani.15Casi pe SEÑOR gudxi Moisés guni, zaqueca la?, Moisés gudxi Josué guni, ne zaqué, bi'ni Josué. Ne laabe que nusaana be de ñuni be nin tobi de ca ni SEÑOR gudxi Moisés guni.16Josué gucuá de guidxi di, neza ra nú dani, guidubinaca Néguev, guiraa guidxi xti Gosén, ca guidxi guete, ra ridiidi Guigu Jordán, guidxi xti Israel ra nú dani ne ra gaxti dani. 17Dede ra nú Dani Halac gaxha de Edom, ne ra zé cabe neza guiá casi Baal Gad lade ca dani gaxha de Líbano xaguete de Dani Hermón, gunázebe guira ca xaique xti be ne bi'ti be laaca.18Josué gudinde xadxi ne ca xaique que.19 Nin tobi de ca guidxi que qué nucuezadxi di ca cá dxu xti Israel, ca heveus ni nabani ndani Gabaón si co. Israel gunaze guiraa ca xcadxi guidxi ni cadinde que.20 Ti SEÑOR nga biquiidxi ladxidó cabe ti guedacabe ne tinde né cabe Israel, ti zacá ganda Diuxi guxuxe lacabe, ne que guia' laacabe, casi pe bisiidi be Moisés.21Ra qué Josué guye ca dxii que' ne binidé be ca anaceu. Bi'ni be ndi ra nú guidxi napa dani ndani Hebrón, Debir, Anab ne guiraa guidxi xti Judá ra nú dani, ne guiraa guidxi xti Israel ra nú dani. Josué binedé laacabe ne ca xquidxi cabe.22 Nin tobi de ca aneceu que ñana di ca ndani ca guidxi xti Israel, ndani si Gaza, Gat ne Asdod biana cabe.23Zacá gunaze' Josué guiraa xixé guidxi que, casi pe SEÑOR gudxi Moisés. Josué bidii ni Israel casi ñaca bisigade be ni laaca, ne zacá laca ganda guicá cada tobi de ca ni zaa de Israel. Ne za qué bizila'dxi de ca guendaridinde que.
Chapter 12

1Yanna, ca ndinga ca xhaique ca layuu, ni ca hombre xti Israel Gucuaa ca'. ca israelita bini xtica ca layuu ni nu ladu rindani gubidxa ra nu Jordan, dede layuu na pampa ra didi guiigu' Arnón dede lu dani' Hermón, ne guinteru naaca Arabá ladu rindani gubidxa que. 2Sehón, xhaique xti ca amorreu, bibani be ndani Hesbón. Biini be mandar dede Aroer, lani nuni rua ra nu pampa xti Arnón que', dede ra nu gala' pampa que', ne dede gala' Galaad dede ra nu guiigu' Jaboc que' rua ca layu xti ca amonitas.3Seheón gucabe xhaique xti Araba dede nisadoo xti Cineret, ladu riasa gubidxa, dede ra nu nisadoo xti Arabá (nisadoo ni naxhii) ladu riasa gubidxa que, dede Bet Jesimot ne neza guete', dede cue dani Pisga.4 Og, xhaique xti Basán, tobi de ca ni biana de ca refaitas, bibani ndani Astarot ne Edrei.5 Labe nga gucabe xhaique xti dani Hermón, Salca la' ne guidubi naaca Basán, dede ra riluxhe guidxi gesureu ne ca maacateu, ne gala de Galaad, dede ne ra riluxhe guidxi Sehón, xhaique xti Hesbón.6Moisés ni runi xhiña SEÑOR, ne guidxi Israel gudiñe ca laacabe', ne Moisés ni runi xhiña SEÑOR, bidi labe ca layuu que para gaca xti ca rubenitas, ca gaditas, ne gala de ca ni zaa de Manasés.7Ca ndinga ca xhaique xti ca layuu ca ni Josué ne guidxii Israel gudiñe ca ladu riasi gubidxa de ra nu Jordan, dede ra nu Baal Gad ra nu pampa xti Libanu dede ra nu dani Halac gaxha de Seir. Josue bidi ca layuu que ca ni zaa de Israel ti gaca xti ca ni'.8 Labe bidibe laaca ca dani que, ne ca pampa que, ne Araba, ne cue ca dani que, yuu nda' que', ne Neguev, layuu xti ca hititas, ca amorreu, ca cananeu, ca ferezeu, ca heveu ne ca jebuseu.9Laade ca xhaique que' nuu xhaique xti Jericó, xhaique xti Hai ni nu cue Betel, 10Xhaique xti Jerusalén, xhaique xti Hebrón, 11Xhaique xti Jarmut, xhaique xti Laquis, 12Xhaique Eglón, xhaique xti Gezer,13rey xti Debir, rey xti Geder, 14rey xti Horma, Rey xti Arad, 15rey xti Libna, Rey xti Adulam, 16rey xti Maceda, rey xti Betel17rey xti Tapúa, rey xti Hefer, 18rey xti Afec, rey xti Sarón, 19rey xti Madón, rey xti Hazor, 20Rey xti Simron Merón, rey xti Acsaf.21rey xti Taanac, rey xti Meguido, 22rey xti Cedes, rey xti Jocneam xti Carmelo, 23rey xti Dor de ca ra nasoo Dor, rey xti Goyim de Gilgal, 24ne rey xti Tirsa. Bia' bizaa ca rey que nga gande nuu chii ne tobi.

Chapter 13

1Yanna la? nabé ma nayooxho' Josué ra gudxi Diuxi laabe sicari': "guiza' ma nagolalu', xisi nuuru' xtale layú ni naquiiñe' guni xtinu.2Ndi' nga ca layú ni riaanaru': guirá ra xti' ca filisteu ne ra xti' ca gesurita 3(dede ra nuu Sihor, ni nuu neza rindani gubidxa xti' guidxi Egipto, ne neza guia' neza ra dxaaga guidxi Ecrón, ni nácabe xti' ca cananeu; ca gaayu' xa ique xti' guidxi Filistea: ca de Gaza, Asdod, Ascalón, Get ne Ecrón, ca layú xti' ca aveu).4Neza guete' la? nuuru' ca guidxi xti' ca cananeu, ne guidxi Mehara xti' ca Sidonio dede ra nuu guidxi Afec ne de ra ruzulu' ca layú xti' ca Amorreu; 5layú xti' ca giblita, guidubi naca guidxi Líbano ne jmá cherica' neza ra rindani gubidxa, dede ra nuu guidxi Baal Gad xa'na' Dani Hermón de ra nuu guidxi Lebo Hamat.6Zaqueca, guirá ca binni nabeza lu ca dani xti' Líbano de ra nuu guidxi Misrefot Maim, ne zaqueca guirá' binni de guidxi Sidón. Zaladxe' laacabe neza lu ca xpinni rudxiilu' xti' Israel. Lagannadxiichi gudiitu Israel ca layúca, casi naa ma gudxe' laatu gunitu. 7Laguindaa ca layúca ne lagudiini casi ni chiguiaana guicaa ca ga' tribuca ne xcalaa tribu xti' Manasés.8Ne xcaala tribu xti' Manasés ni biaana, ca rubenita, ca gadita la? laaca gucuaaca ca layú nuu nezara rindani gubidxa xti' guiigu' Jordán ni bisanane Moisés laaca, 9dede Aroer ni nuu gaxha layú ro' xti' guiigu' Arnón (dede né guidxi nuu galaa batoo layú ro' que) dede ra nuu layú nasoo xti' Medeba ne bia' zitu nuu guidxi Dibón;10Guirá ca guidxi xti' Sehón xa ique ca amorreu, ni guca xa ique xti' guidxi Hesbón, de ra dxaaga layú xti'cabe ne xti' ca amonita; 11Galaad ne ca layú xti' ca gesurita ne ca maacateu, guidubi naca dani Hermón, guidubi naca Basán dede ra nuu Salca, 12guidubinaca guidxiro' xti' Og ni nuu Basán, ni guca xa ique ndaani' guidxi Astarot ne ndaani' guidxi Edrei (ca ndi' nga ni biaana xti' ca refaíta) bininá Moisés laacabe ne guladxi laacabe.13Xisi guidxi Israel que niladxidica' ca gesurita ne ca maacateu. Ni bizaaca nga guidxi Gesur ne Maaca ca la? nabeza ca xpinnicabe lade ca xpinni Israel dede yannadxi.14Ca xpinnisi Leví nga que nusaananedi' Moisés laaca ti ndaa layú guicaaca. Ca ni reedanecabe gusiga'decabe xa ique xtinu, diuxi xti' Israel ne ruza'quicabe nezalube ca nganga gudxi diuxi Moisés chicaacabe.15Moisés bisanané ca xpinni Rubén ti ndaa guicaaca', bia' tica naca ca binnilidxicabe. 16Ca layú xti'cabe nacacani dede Aroer ni nuu ra riluxe ca layú nuu cue' guiigu' Arnón ne guidxi nuu galaa ca layú que gapa gaxti', ne guidubi naca xcaadxi layú que gapa gaxti' de ra nuu Medeba.17Rubén zaqueca gucuaa Hesbón, ne guirá ca guidxi ni nuu lu ca layú gaxti' gapa que: Dibón, Bamoot Baal ne Bet Baal Meón18 ne Jahaza ne Cademot ne Mefaat19 ne Quiriataim ne Sibma ne Zaret Sahar nuu ique dani xti' ca layú que gapa gaxti' que.20Rubén zaqueca gucuaa Bet Peor, ca layú nuu guriá dani xti' Pisga, Bet Jesimot, 21guirá ca guidxi nuu lu ca layú nasoo que, ne guidubinaca guidxiro' xti' Sehón, xa ique xti' ca amorreu ni guca xa ique ndaani' guidxi Hesbón, ni Moisés bidxelasaa ne gudiñe ne ca xcaadxi xa ique xti' Madián, Evi, Requem, Zur, Hur ne Reba, ca xiiñi' ca xa ique xti' Zeón, ni gulezaca' lu ca layú que.22Ca xpinni Israel la? zaqueca biiticabe ne gudxiu ziuula Balaam xiiñi' Beor, ni gupa guenda guuya' xi zeeda ne ni chiguizaaca, ne nuu nebe ca xcaadxi ni biiticabe qué.23 Ra riluxe ca layú xti' ca lizaa ni zá de Rubén nga ra nuu guiigu' Jordán, ra que nga rindacani. Ndi' ca layú biaana guicaa ca ni zeeda de Rubén, ni bidii cabe cada tobi de ca lizaa , ne ca guidxi ro' ne guidxi huiini' xti ca'.24Ndi' nga ni bidii Moisés ca trbu xti Gad, guiraxixeca' ne ca binnilidxica'.25 Ca layú xti' cabe nga guca Jazer, guiraxixe ca guidxi nuu Galaad ne galaa guidubinaca layú xti' ca amonita de ra nuu Aroer ni nuu neza ra rindani gubidxa xti' Rabá, 26de ra nuu Hesbón ne de ra nuu Ramat Mizpa ne Betonim, de ra nuu Mahanaim ne de ra nuu ca layú xti' Debir.27Lu layú pampa' que', Moisés bidii laacabe Bet Aram, Bet Nimra, Sucot ne Zafón, ne ca xcaadxini biaana de ca layú xti' Sehón, xa ique xti' Hesbón, guiigu' Jordán nga guca ra riluxe ca layú que, de ra xaguete' xti' nisado' xti' Cineret, cherica' guia' de ra nuu guiigu' Jordán.28 Ndi' layú biaana' guicaa tribu xti' Gad, guiraxixeca' ne ca binnilidxica' ne ca guidxiro' ne guidxihuiini' xtica'.29Moisés la? laaca bisaanabe ni guicaa galaa tribu xti' Manasés. Bidiicabe ca xpinni galaa tribu Manasés que bia' nacaca' ne ca binnilidxica'. 30Layú xti'cabe gucani dede Mahanaim la? guidubinaca Basán, guidubinaca guidxiro' xti' Og xa ique xti' guidxi Basán, ne guirá' ca guidxi xti' Jair ni nuu Basán, bia'si chonna lategande guidxi, 31galaa guidxi Galaad, Astarot ne Edrei (ca guidxidi' la? nuu cani ndaani' guidxiro' xti' Og ni nuu Basán). Ca ndi' nga bidiicabe Maquir xiiñi' Manasés ne ca binnilidxi xti' (galaa de ca xpinni Maquir, ni bidiicabe guiraxixe ca xpinnilidxi).32Ndi' nga ni bisaana Moisés guicaacabe ra nuu ca layú pampa xti' Moab, jmá cherica' de ra nuu guiigu' Jordán neza ra rindani gubidxa xti' guidxi Jericó. 33Moisés la? que nusaanadibe gaxti' guicaa Tribu xti' Leví. xa ique xtinu, diuxi xti' Israel nganga biaana guicaacabe, casi ca gudxibe laaca.
Chapter 14

1Dinga ca layú ni guidxi Israelita gucuaca ni bisaana necabe laaca ndaani' guidxi Canaán, ni bidii sacerdote eleazar laacabe, pur Josué xhiñii Nun, ne pur ca xhaique ca tribu binnilidxi ca bixhoze golanu ndaani' guidxi Israel.2ca layu que laa? biazi cani lu ca gaa tribu que ne galaa' que casi ora nibee cabe guichii,casi ca XHAIQUE ma bidii xtidxa gacani pur ná' xti Moisés. 3Purti Moisés bisanané chupa ne galaa' jma' cherica' de Jordan, peru ca levita que' nudidibe gaxti'. 4Tribu xti José que laa? chupa si tribu nga napa', Manasés ne Efraín. ne ninti nda de ni gucuabe que nudidibe ca levita ndani guidxilayu, pa cadi cadxi si guidxi ra guibanica', ne ca layú xtibe para ca yuze' ne para guiquiñebe laca laabe. 5Guidxi Israel biini' casi Xhaique gudxi Moisés gaca', ngue runii gulii cabe layu ca.6De raque', tribu de juda guyecabe ra nu josue ni nu Gilgal. Caleb, xhiñii Jefone, ni naca cenezeo,gudxibelaa: "Li nanuu ni XHAIQUE gudxi Moisés, hombre xti Diuxi, de li ne de naa' ni nuu Cades Barnea.7 Naa' gupa chupa late gande izaa ora Moises, ni runii xhiña xti XHAIQUE, bizendabe naa' dede Cades Barnea para gundache guidxilayu'. bedania ranucabe ti guichi ra caa guira ni bizaca, casi ma gulaque ndani ladxidua gune'.8peru ca biche ni gudxibaneca naa' binicabe ladxidoo ca binii que' guidxibi dataca'. Naa guzayananda Diuxi Xhaique xtine. 9Moises bidibe xtidxabe, ne guniibe: "zandaca lu layu ra ma guzaa ca ñeuca zeda gacani ni chi guiananeu ne ne guica ca xhiñu de guira' dxi, purti lii guza nanda dxichilu Diuxi Xhaique xtinu'."10¡yana laa', biya! huadibe naa guenda nabani chupa late gande' ne gallu iza', casica labe gunibe, dede dxi XHAIQUE que gudxi ca didxa di Moisés, laga Israel guzaa ndani yuu ra nandá'.¡ yana laa', biya! yanadxi napa tapa late gande ne gallu iza. 11yanadxi la naparua xtale xtipa casi ca gupani dxi Moisés bizenda na zitu. Xtipa xtine nu casi ca guyuni dxique'. para lu genda ridinde, ne para chaa la' ne genda.12ne ngue runi yanala danena guidxilayu nu dani dii, ni XHAIQUE bidii xtidxa na chicaa dxique. purti guyudiaguni dxique, ne ca anaceos nuca ndani guidxi roba ne napa lindaa' ne nadipa. zanda ca Diuxi chune naa' ne na cuelaca' casi ca gunii XHAIQUE."13De raque, Josué gulundaya laabe' ne vidibe laa guidxi Hebrón casi bianane Caleb xhiñii Jefone. 14De raque, Hebrón guca guidxi ni bisaananecabe caleb, xhiñii jefone ni naca enezeo de de yanadxi, purti labe guidubinacabe yenandabe DIUXI XHAIQUE xti israel. 15yana la? dxique laa' Hebrón nga guca Quiriat arba.( Arba gucabe ti hombre ni mja risaca ladeca ca anaceos.). ne de raque guidxilayu que biziladxica de guenda ridinde.
Chapter 15

1Layú ni gudixhecabe guicaa guidxi Judá ne ca xiiñi', rindani neza guia' de ra ridxaagani ca layú xti' guidxi Edom ne desierto xti' Zin, neza guia' que nga ra ma zitu rindani. 2Ra dxaaga xquidxicabe que ne xti guidxi neza guia' que la? zeedani de ra riluxe Mar salado ne rindani de ra ruaa' nisa ni ze' neza guia'.3De ra jmá rindaru' ca layú xti cabe que la? ruzulúni neza guia' dani xti' Acrabim ne ridi'dini gaxha ra nuu Zin ne rigui'baruni neza guiá' que de ra chindani guidxi Cades Barnea cue' guidxi Hezrón ne jmá luguiá' rindani Adar ne ribiguetani Carca. 4Ridi'dini gaxha de Asmón, raque rindani guidubinaca ra ruxooñe' guiigu' huiini' xti' Egipto ne riluxe ca layú xti'cabe que ra nisado'. Ndi' nga ra riluxe ca layú xti'cabe neza guia'.5Ra riluxe ca layú xticabe neza ra rindani gubidxa nga ra ruzulú Mar Salado, bia'sipe ra riaba guiigu' Jordán ndaani' nisado'. Neza guete' la? ruzulúni ruaa' nisado' ne rindani ra riaba guiigu' Jordán ndaani' nisado' Mar Salado. 6Rigui'bani Bet Hogla, ridi'dini neza guete' Bet Arabá. Raque la? rindani de ra nuu Guié xti' Bohán xiiñi' Rubén.7Raque ra dxaaga ca layú xti'cabe que ne xti guidxi rindani ne rigui'bani Debir dede ra nuu ca layú xti' Acor ne zaqueca jmá neza guete' ne rieequeni neza Gilgal, ni nudxiideche dani xti' Adumín, ni nuu neza guia' xti' ca layú que. Raque la? ra dxaaga xquidxicabe que xti guidxi ridi'dini gaxha de ra ridá nisa xti' Semes ne rindani Rogel. 8Raqué la? rigui'bani neza ra nuu ca layú xti' Ben Hinom neza guia' guidxi Jebús (nganga Jerusalén). Raqué rigui'bani ique dani zuhuaa lu ca layú xti' Hirom neza ra riaazi gubidxa, ni nuu neza guete' ra riluxe ca layú xti' Refaim.9Raqué la? ra dxaaga xquidxicabe que xti guidxi rindani de luguia' ca dani que de ra chindani ra ridá nisa xti' Neftoa, ne raqué rireeni riéni ra nuu ca guidxi xti' Dani Efrón. Raqué la? rieechuni rudiini bieque guidubi naca Baala (laaca rabicabeni Quiriat Jearim). 10Raqué la? ra dxaaga xquidxicabe que xti guidxi rieequeni neza ra riaazi gubidxa Baala neza zecabe Dani Seir, ne ridi'dini gaxha Dani Jearim neza guete' (laaca rabicabeni Quesalón), rieteni Bet Semes ne rididilaagani Timna.11Ra dxaaga xquidxicabe xti guidxi rireeni gaxha dani nuu neza guete' Ecrón, rudiini bieque neza Sicrón ne rididilaagani Dani Baala de ra chindani Jabneel. Ra dxaaga xquidxicabe que xti guidxi riluxeni ra nisado'. 12Neza ra riaazi gubidxa la? ra dxaaga xquidxicabe que xti guidxi riluxeni ruaa nisado' lá' Mar Grande. Ndi nga guirá' ra dxaaga xquidxi ca xpinni Judá ne xcaadxi guidxi, ne ca binni lidxica'.13Ti guni Josué ni gudxi DIUXI laa guni la? bidii Josué Caleb, xiiñi' Jefone, ti ndaa layú gaca xti' galaahui' ra nuu ca xpinni Judá, Quiriat Arba, ni naca Hebrón (Arba nga guca' bixhoze Anac). 14Guladxi Caleb raqué chonna xiiñi' Anac: Sesai, Ahimán ne Talmai, ni zeedaca' de Anac. 15Raqué gudxi'babe ne guyebe luguia' ca binni nabeza Debir (Quiriat Séfer nga biree lá Debir dxiqué).16Guni' Caleb: hombre ni ché luguia' Quiriat Séfer ne guinaaze guidxi ca la? laa gudiee' xiiñe' Acsa gaca xheela'. 17Dxi Otoniel xiiñi' Quenaz, bi'chi' Caleb gunaaze guidxi que la? bidii Caleb laabe xiiñi' Acsa gaca xheelabe.18Cadi xadxidi de ngué, beeda' Acsa ra nuu Otoniel ne gudxibe laa che chinaba' ti ndaa layú bixhozebe. Ne ra laabe bietebe luguia' ti ndxacu que la, gudxi Caleb xiiñi', ¿Xi caquiiñelu' xiiñe'?19Bicabica Acsa laabe: caquiiñe' gacaneu' naa, pa ma bidiilu' naa layú nuu Néguev ca la? rinaba' lii gudiiu' naa caadxi ra ridá nisa. Ne bidii Caleb laabe caadxi ra ridá nisa ni nuu lu ca layú nuu luguia' ne xaguete' que.20Ndi nga ni bizana ne' cabe tribu xti Judá, ni bidicabe ca' binilidxibe.21Ca' guidxi ni naca ca' de xti tribu Judá ni nu neza gue'te, ra biluxhe guidxi de Edom, eran Caseel, Edar, Jagur, 22Cina, Dimona, Adda, 23Cedes, Hazor, Itnán, 24zif, Telem, Bealot.25Hazor Hadata, Queriot Hezrón, (ne si nini Hazor), 26Aman, Sema, Molada, 27Hazar Gada, Hesmón, Bet, Pelet, 28Hazar Sual, Beerseba, Bizotia.29Baala, Iim, Esem, 30Eltolad, Quesil, Horma, 31Siclag, Madmana, Sansana, 32Lebaot, Silhim, Aín ne Rimón; ne bia bidi ni gande nu gaa luu guidxi ne ca, guidxihuini xtini.33Ra xhaguete dani neza ra riazi gubidxa, nuu' Estaol, Zora, Asena, 34 Zanoa, En Ganim, Tapúa, Enam, 35Jarmut, Adulam, Soco, Azeca, 36Saaraim, Aditaim, ne Gedera (ni naca Gederotaim). Naca ca' chi ne tapa guidxi, ne ca guidxi huini37Zenán, Hadasa, Migdal, 38Dileán, Mizpa, Jocteel, 39Laquis, Boscat, Eglón.40Cabón, Lahmam, Quitlis, 41Gederoth, Bet Dagón, Naama Y Maceda. Ndi nga ca' chi ne xhopa guidxi neca ca' guidxihuini xtini.42Libna, Eter, Asán, 43Jifta, Asena, Nezib,44 Keila, Aczib ne Maresa. Ndi nga ca' ga guidxi neca ca' guidxihuini xtini.45Ecrón, ne ca' guidxi dxaga ni ne guidxi huini; 46de Ecrón dede ra Nisa roba, de guira guidxihuini ni nu gaxha de 47Asdod, ne ca' guidxi huini; Gaza, ca' guidxi dxaga ni ne ca guidxi huini; neza guigu huini de Egipto, ne neza Nisadoo rooba ne ca rua nisa xtini.48Ranu ca dani, Samir, Jatir, Soco,49 Dana, Quiriat Sana (ndi nga Debir), 50Anab, Estemoa, Anim, 51Gosén, Holón ne Gilo. biu chi ne ti guidxi, ne ca guidxihuini xtini.52Arab, Duma, Esán, 53Janum, Bet Tapúa, Afeca,54 Humta, Quiriat Arba, (ndi nga, Hebrón), ne Zior . Ndi nga ga guidxi, ne ca guidxihuini xtini.55Maón, Carmel, Zif, Juta, 56Jezreel, Jocdeam, Zanoa, 57Caín, ne Timna. Ndi nga ca chi guidxi ne ca guidxihuini xtini.58Halhul, Bet Sur, Gedor, 59Maarat, Bet Anot ne Eltecón. Ndi nga xhopa guidxi, ne ca guidxihuini xtini.60Quirat Baal, (ndi nga Qiriat Jearim), ne Rabá. can ndi nga chupa guidxi, ne ca guidxi huini. 61Lu yu nda, nu' Bet Arabá, Midín, Secaca,62 Nibsán, Guidxi de zidi ne Engadi. Ndi nga ca xhopa guidxi ne ca guidxihuini xtini.63Laga de ca jebuseu, la ca bini ni nabeza ndani Jerusalén, de ca tribu xti Judá, que ñandadi niladxi cabe laca', nga runi ca' jebuseu la? nabeza ca' raca ne ca lisaa ni za de Judá dede ya na dxi.

Chapter 16

1Ra chindaabe layu para tribu xti José udizibeni de ranu Jordán ne Jericó, ladu rire' ubidxa de rarire' nisa' xti Jericó, cayu'u lu yu nda', caguiba' dede Jericó de lu ti guidxi de danni' xti Betel.2 ne dede Betel ne Luz cadidi de idubi Atarot, layu' xti ca arquitas.3Cayetebe neza ra riazi ubidxa dede layu' xti ca' jafletitas, dede layu' nachucu xti Bet Horón ne de raque de ranu Gezer; ne riluxe ni ndaani nisa ni que rihuini ra riluxe.4 Ne zicari nga que ca' tribu xti José, Manasés ne Efrain ucuaca ni xticabe'.5La yu' xti tribu de Efraín ni bidi cabe ca binilidxi be' sicari nga sedani': ca layu ni xticabe' ladu rire' ubidxa uyeni dede Atarot Adar dede Bet Horón de luguia6 ne dede raca' uzaru' nisa que'. Dede Micmetat, l guia', raque rudini bieque neza ra rindani ubidxa de ra chindani Tanat Siló ne udidini mma que ladu rire ubidxa de Janoa.7 Dede Janoa bieteni' dede Atarot y Naarat dede ra chi ugandani Jericó, ziluxe ni neza Jordán.8Dede Tapúa, linda' xtini llendani' neza riasa ubidxa de rarire nisa lade dani xti Caná ne biluxe ndani nisado'. Ndi nga ni xti ca lisa' xti Efraín, ulicabe' caxpinibe', 9ne ca guidxique' ni la ulicabe' para ca lisa' xti Efraín ndani xti ca lisa' xti Manasés, ira guidxi, casi ca' lidxi cabe'10lacabe que nibe dicabe' fuera ca cananeo ni la'a uleza Gezer,ngue runi ca cananeo nabezacabe' ndani xti Efraín dede dxi que', peru ca binni que bica'cabe' laca' gunica' dxiña xtale.
Chapter 17

1Ndi nga ra gundacabe layu para tribu de Manasés (ni guca niru doo de ca xhiñi José), ndi nga pur Maquir, ni guca niru xhiñi Manasés ne ni laca laa' guca bixhoze Gaalad. Ca ni zeda de Maquir gucuacabe layu de Gaalad ne Basáán, purti Maquir guca ti hombre ni gudinde. 2Ne layu que bidicabeni xtudxi de ca tribu de Manasés ni gucua ca binilidxibe, Abiezer, Helec, Asriel, Siquem, Hefer ne Semida. Ndi nga guca ca ni sa de ca badunguiu de Manasés, xhiñi José, ra bihuini ca' binilidxibe.3Yana, Zelofehad, xhiñi Hefer, xhiñi Galaad, xhiñi Maquir, xhiñi Manasés, que ñapa di xhiñi hombre sinu que guunasi. Ne sicari nga birela ca' baduxhapa xtibe Malaa, Noa, Hogla, Milka ne Tirsa. 4Lacabe bidxiñacabe Eleazar shaique yudu que' Josue xhiñi Nun, ne ca xhaique xtibe ne gudxicabe laca' ''SHAIQUE'' bica Moises gudilanu ti ni biana guicanu ne ca bichinu'.'' Nga runi , pa chinandanu ni didxa ni bizana Xhaique , labe bidibe ca gunaa'ca ' ti ni biana guica'ca' ne ca bizana ca' xhiñi bixhoze ca'5Chii nda layu bidicabe Manasés ndani Galaad ne Basán ni la nu cherica' de Jordán, 6purti ca' badudxapa xti Manasés gucua ca' ti ni ma biaana para la'ca' ne ca' xhiñi ca'. Guidxi Galaad gucua ca xtudxi tribu de Manasés.7Ne layuu de Manasés bireche dede Aser dede Micmetat, ni la nu' neza ra rindani gubidxa de Siquem. ne ora que ra riluxhe ti guidxi nu ladu guete de ca ni nabeza gaxha de Tapúa. 8(guidxi Tapúa xti Manasés ni, peru guidxi Tapúa ra ziluxhe Manasés, xti tribu de Efraín.)9Ra ziluxhe ni que sididi ni' ra ti nisa guiguhuini de Caná. ca guidxi di ni nu neza guete de guiguhuini lade ca guidxuhuini de Manasés xti Efraín ni. ra riluxhe layu xti Manasés ne nu ni nesa guete guiguhuini que ne riluxhe ni rua nisado. 10Guidxi neza guia xti Efraín, ne guidxi neza guia Manasés; nisadoo que nga ra riluxhe ca' layu que'. Ne neza guia Aser sanda iga ne neza rindani gubidxa Isacar.11Zaque'ca' ndani Isacar ne ndani Aser, Manasés guca xtibe Bet Seán ne ca guidxihuini, Ibleam ne ca guidxihuini ca ni nabesa ndani guidxi Dor ne ca' guyidxihui, ca biniguidxi ni nabeza Endor ne ca guidxihuini xti, cani nabeza guidxi Tanaac ne ca guidxzihuini xti, ne ca ni nabeza Meguido ne ca guidxihuini xti (ne guina guidxi que' la Náfet). 12peru tribu de Manasés que ñanda di ñuni xtibe ca guidxi que' purti ca cananeo que que nuzana di cabe de nibeza cabe nda guidxi que'.13Ora ca' bini de Israel guca ca' jma nadipa, lacabe bi'ca' cabe ca' cananeo guni ca' dxiña jma nadipa, peru que niluxhe ni ladxi chahui di cabe la'ca'14Ne ora que, ca bibi ni zeda de José gudxicabe Josué, na'ca': ''¿xhiñe bidiu Ladu tindasi ne cadxi si ni bisaneuladu, pa ladu nacadu jma xtale, ne guiranu tobisi NE SHAIQUE jma gulube ndaya lanu'?'' 15Josué gudxilacabe: '' pa latu nacatu ti guidxi ni isa xtale, laca latu lache ndani guixhi ne raca lacue ca' layu pur laca latu ndani guidxi de ca ferezeo ne ca de refaías. laguni ndi. ti purti layu xti Efraín isa nahuini ni' para latu.''18Ca ni seda de José guni'ca': '' ra nu ca' dani que sudidi para lanu'. peru guira ca' cananeo ni nabesa'ca' lu layu napa'ca' carru de guendaridinde de guiba, casi ca' cani nu Bet Seán ne ca' guidxihuini xti, casi ca ni nu ca lu layu ngola de Jezreel.'' 17Ne ora que, Josué gudxilabe ralidxi José, Efraín ne Manasén: '' Li nacalu ti guidxi xtale ne napalu xtale ne nadipa lu. Lii que zandadi gapalu tindasi layu ni bidicabe li. 16 Ra nu xtale dani laca saca ni xti lu. Necape naca ni ti guixhi, suzialuni ne saconi saca xtiluluni dede ra ma situ ne que gani ra guiluxhe ni. sabeu ca' cananeo, necape lacabe gapa cabe carru de guendaridinde ne de guiba, ne necape lacabe nadipa cabe.''

Chapter 18

1Yaa' naa laa? guiraa' caa binni de guidxii xtii Israel bieguucaa' Silo.Nee la caa' bisuhuacaa' yuu duu de lari raa' lii caa' zácaa' nee raa gudiiñecaabe' guidxii ni nu luu caa'.2 Nuruu' xcadxee lizaa de laa' de Israel ni caruu' gadecaa laa yuu'.3Josué gudxibee caa' binni xti Israel:"¿Hasta paa' dxii ruu chindesatuu para que gaanda chuu tuu guidxi ni XPIXUANANU, NI NACAA DIUXI xti caa' bixhoozegolanu, ni laa' maa' bidii la tuu?''.4Laa' cuii' choona de ca hombre de caa' daa' lizaa ne naa zuu'sendaa' lacaa'.la caa be zareca ne zasacabe interunacaa guidxilayuu de lugiaa ne xhaguetee.Laa caa' zucacaca' de xhi modoo lacaa biyacaa caa laa'yuu xti caa ne zabiguetacaa' raa nua'.5Laa' caa' bee' sandacaa'be ngadxe ndaa'.Juda siaa'naa ne zaa caa la yuu xti caa ni rianaa ladu' guetee' ne lidxi Jose ne zaa caa' layu xtica ni rianaa ladu guiaa. 6Laa' tú' zuu'catuu laa'yu caa' de gadxee ndaaa ne zee' daa' netuu' nii viyaaa tu ca' raa'rii.Naa' chiguyaa' paa' zapatuu' suerte rari ne zaluu XPIXUANANU ni nacaa' DIUXI xti nu.7Caa' nisaa' de Levi que gapaadicaa' xhidee chuu' caa', puur' tii endaa' xaiquee' xti caa XPIXUANANU ...Gad,Ruben ne caa' galaa' de caa' lizaaa xti Manasés ma guucuacaa ni racaa' deber icaa'caa, xti ladu de Jordán.Ne dingaa' ni Moises ucuaa ni Xpixuananu vidii' laa'.8Nee' ngaa runii caa hombre quee' biaasacaa' ne see caa.Josue biseendabee' caa ni guyee'caa ne ni bicacaca' xhi modo' guidxilayuu, ne naa:''Laa' chee de lugiaa' ne xhaguete' ndani guidxilayuu ne lagucaa' xhi modoo' nii ne laa' ibiguetaa' raa' nuaa.Ne zapatuu suerte ne zaalui XPIXUÁNANU ndani Silo. 9Caa' hombre que' guye'caa ne gusacaa' de lugiaa' ne de xhaguetee de guidxilayu ne bicaa'caa ni' biyaa'caa be lu ti guichii duudu xti ca guidxi xtica ni gundacaa gadxee ndaa, ne bidii cabe ti xhigabaa cada tobi de cada guidxi de cada ndaa que'. Ne lacaabe biguetacaa raa nuu josue raa yo de lari xti Silo.10Oraque' Josue biidi' suerte laaca' be' ra Silo ne zaa lu XPIXUÁNANU.Ne' racaa Josue gudisii caa layuu que' caa' binni xti Israel, ne cada trobi' caa gucuacaa' ni racaa tocar lacaa de layuu.'11Laabe' bisaladxibe de guidxilayu para caa' lizaa xti Benjamin ne gucuaa iraa lizaa xti caa. Ne ranu layu gucuabe nu' ni la de caa xhiñi Judá ne de caa xhiñi Jose.12Ne ladu' guia, ne bisulunii' bisuluu' Jordán.Ne ni zee da saa' que guxhibaa de ladu guia xti Jerico ne guxhibaa lu caa ndani huini ni nu la du guete. Ne racaa yendaa' ra nu yu' de' ndaa xti Bet-avén.13Nee de raa' rusulunii que' gudidini' de nasiulaa de nezaa' guete ne saa raa' nu biani( racaa' raa' nu Betel).Ne de raa' see' dani que' gusaa hasta Atarot-Adar, ne zaa' raa' nuu ndani huini ni nuu neza guete' de Bet-Horón.14se da zaa nii de raa' bisuluni ' quee' gunasee' xti nezaa: ne zaa riasii' guibixhaa' biete ne za guiaa ra sii xhi lu ra nuu' ndani ni nu' ne za luu Bet-Horón.Ne lindaa que biluxhee ra nu Quiriat-Baal( ni ndingaa',Quiriat-jearim), ti guidxi ni gucuaaa caa' lizaa xti Juda. Dingaa' nguyaa de raa bizuluni de ne zaa riaasi' gubidxa.15Ne' zaa' guete' bisuluu ranupee.. de Quiriat-Jearim. De raa' rusulu liniaa quee see ni de Efrón,de tanquee' roo' de ca nisaa xti Neftoa.16Ne raa' rusuluni ' que' bietee ni' de ra' ruaa ndani ni nu dechee' xti raa' naa'paampa' xti Ben-Hinom, ni nuu' situu de ne zaa guiaa' de lu' ra naa' paampa' xti Hinom,ne zaa' guete xti guriá ndani xti caa' Jebuseu ne guzaa,ni zee daa' yetee'ni de raa En-Rogel17Guxhibaa ne zaa guiaa, ne zizaa' ne zaaa raa' nuu' En-semes, ne de racaa' biree ne zaa Geliot, ni nu' dechee' de riguibacaa'be de Adumín.De racaa' bietee' de lu guie' xti Bohán, xhiñi bén. 18Gudiidibee' ne zaa' guiaa de ndani ni napa xtale guiee xti Bet-arabà ne de zha guetee hasta xti Arabà.19Ne de raa' ruzuluu que gudidi de luu' ndani ni napaa' xtale guie xti Bet-hogla.Ne linia que biluxhee ne zaa guia xti nisaa doo xhii, de ne zaa gueete xti Jordan.Nga de raa' yendaa' lineaa xti ne za guetee.20 Jordan bizaa' xti la du riasii' gubixha.Ne ngaa ni layuu gucuaa ca lizaa xti Benjamín, ne sicaca gucuaa caa tobi de cada lizaa xti caa, de raa rusuluu ne de raa riluxhee de interu nacaa guriaa.21naa' ca guidxi xti ca lizaa' xti Benjamín modo ca lizaa xti nacaa;Jerico, 22Bet Hogla, Emec Casis.Bet Arabá, Zemaraim, Betel,Avim, 23Avim,Pará,Ofra, 24Quefar Haamoni,Ofni ne Geba.Nacaa' chi' ne chupaa guidxii,ne caa' ca guidxi huinii xti.25Lacaa' nu caa' guidxii xti Gabaón,Ramá,Beerot, 26Mizpa Cafira, Mozah, 27Requem Irpeel,Tarala, 28Zela,Elef,Jebús (ni nacaa Jerusalén),Guibeá ne Quiriat.Guyuu chii ne tapaa guidxi, ne caa guidxi huini xti caa.Dingaa' ni Benjamin gucuaa para caa familiaa xti.
Chapter 19

1Ra guiroopa' suerte que' gucúaa' Simeón ni' xti cada tóbii de ca lisaa' xtí'. Nee ndaa layú gucuaa'be que' la? nuu'ni laade ca layú zee'da guicaa' ca lisaa' xtí Judá.2Gucuaa'ca be casi ñáde' cabe ni risáca, Berseba, Seba, Molada,3 Hazar Sual, Bala, Ezem, 4Eltolad, Betul ne Horma.5Nee laaca Simeón gucuaa' Silcag, Bet-marcabot, 6Bet-lebaot, ne Saruhén. Ca ndí gúca' ca' chii' ne choona guiidxi, ne ca guiidxi huiini' xtí. 7Simeón gucuaa' Ain, Remón, Eter, ne Asán. Ca ndí gúca' taapa guiidxi, ne ca guiidxi huiini' xtí.8Ca ndii' ne ca guiidxi huiini' xti yendaa ca' dede Baalat-beer ( ni naca Ramat ndani Néguev). Ne ndí nga ndaa' layuu bidii' Simeón ca lisaa' zeeda de laa'.9 Ndaa' layuu xtí ca lisaa' xtí Simeón beda guíuu'ni ndaani' ca layuu xtí ca lisaa' xtí Juda. Gúnii isaa' narooba' layuu gucúaa' ca lisaa' xtí Judá, Simeón gucúaa' layuu xtí' laade ca lisaa' xtí Judá.10Ra guioona suerte gúca' ni xtí ca bínni liidxi Zabulón ne gucúaa' ca lisaa'be ni'. Ra biluuxhe layuu xti be yendaa ni dede Sarid.11 Ra biluuxhe ni' yendaa ni' dede neesa ra riaasi' gubiidxa neesa nuu' Marala, ruruuxáni' tindaa' Debeset ne dede ra daa' niisa cuxhooñe dxaaga Jocneam12De Sarid ra dxaagani xti guidxique rudiini bieque neza ra rindani gubidxa, ra dxaagani Quislot Tobar. De raqué la? neza ra nuu Deberat, raque la? de ra nuu Jafía. 13Raqué la? zeni neza ra rindani gubidxa neza ra nuu Garat Jefer, raqué la? neza ra nuu Ita-Cazin; raqué la? neza ra nuu Rimón rudiini bieque neza Nea.14Ra dxaagani xti guidxi que bidiini bieque neza guia' neza ra nuu Hanatón ne biluxeni ra nuu layú ro' lade dani xti' Jefte. 15Layú ro' di' la? nuu ndaanini ca guidxi Katat, Naalal, Simrón, Idala ne Belén. Raqué guyuu chii ne chupa guidxi, zaqueca ca guidxi huiini' xti'cani. 16Ndi' nga ni biaana guicaa ca xpinni Zabulón ni bidiicabe ca binni lidxica', ca guidxi, ne zaqueca ca guidxi huiini' xtica'.17Ra guiidápa suerte gúca' ni xtí Isacar, ne gucúaa' ca bínni liidxi be ni'. 18Lú layuu xti be laaca nuu' Jezreel, Quesulot, Sunem, 19Hafaraim, Sihón, ne Anaharat.20Laaca zeeda Rabit, Quisión, Abez, 21Remet, En Ganim, En Hada ne Bet pases. 22Laaca dxaagani Tabor, Sahazima ne Bet Semes, ne riluxeni ra guiigu' Jordán. Biuu chii ne xhoopa' guidxi maca ne ca guidxi huiini' xtica'.23Ndi' nga ni biaana guicaa ca xpinni Isacar, ne ni bidiicabe ca binni lidxi, ca xquidxi ne ca guidxi huiini' xtica'.24Lu gaayu' ndaa gulaa lúcabe que gucuaa xpinni Aser ni, ne ca binni lidxi. 25Guirá' ca guidxi nuu lu ca layú xti'cabe nga Helcat, Halí, Beten, Acsaf, 26Alamelec, Amad ne Miseal. Neza ra riaazi gubidxa la? dxaagani rindani de ra nuu Dani Carmelo ne Sihor Libnat.27Raqué rudiini bieque neza ra rindani gubidxa Bet Dagon ne zeruni jmá zitu ne ra chindani Zabulón, ne raqué ra nuu layú ro' nuu lade dani xti' Jefte. Neza guia' la? de ra nuu Bet Emec ne Neiel. 28Raqué zéni de ra nuu Cabul, neza guia'. Raqué zeruni Hebrón, Rehob, Hamón, ne Caná de ra nuu Sidón.29Ra dxaagani xti guidxi que bie'chuni neza ra nuu Ramá, ne raqué neza ra nuu guidxi zuhuaa dxiichi xti' Tiro. Raqué ra dxaagani xti' guidxi que rieechuni neza ra nuu Hosa ne riluxeni ra nisado', lu layú ro' xti' Aczib, 30Uma, Afec ne Rehob. Biuu gande ne chupa guidxi raqué ne ca guidxi huiini' xtica'.31Ndi' nga ca layú biaana guicaa ca xpinni Aser, ne ni bidiicabe ca binni lidxi, ca xquidxi ne zaqueca ca guidxi huiini' xtica'.32Lu xhoopa' ndaa layú gulaa lúcabe que gucuaa xpinni Neftalí ni ne ca binni lidxi. 33Ra dxaaga xquidxicabe que xti guidxi zeedani de Helef, ra zuhuaa yaga xti' Saananim, neza ra nuu Adami Neceb ne Jabneel, zitupe' casi ra nuu Lacum, ne riluxeni ra guiigu' Jordán. 34Ra dxaagani xti guidxi que bie'chuni neza ra riaazi gubidxa xti' Aznot Tobar ne zeni Hucoc, yendani Zabulón neza guete' ne bigaandani Aser neza ra riaazi gubidxa ne Judá neza ra rindani gubidxa xti' guiigu' Jordán.35Ca guidxi zuhuaa dxiichi nga Sidim, Zer, Hamat, Racat, Cineret, 36Adama, Ramá, Hazor, 37Cedes, Edrei ne Hazor.38Laaca nuu Irón, Migdal El, Horem, Bet Anat ne Bet Semes. Biuu chii ne ga' guidxi, ne zaqueca ca guidxi huiini' xtica'. 39Ndi' nga layú biaana guicaa ca xpinni Neftalí, ca binni lidxi, ca xquidxi ne guidxi huiini' xtica'.40Lu gadxe ndaa gulaa lúcabe que gucuaa xpinni Dan ni, ne ca binni lidxi. 41Guirá' ni nuu lu ca layú gucuaacabe que nga Zora, Estaol, Irsemes, 42Saalabín, Ajalón ne Jetla.43Nee laca guluu' be Elón, Timnat, Ecrón,44 Elteque, Gibetón, Baalat,45 Jehúd, Bene Berac, Gat Rimón, 46Mejarcrón ne Racón, nee layu ni dxaga Jope47Dxi biaadxa layú nicaa xquidxi Dan, guyé Dan luguia' Lesem, bidxiilube laa ne bisegunábe laa. Biiticabe guirá'ca' ne espada, bini xti'cabe laa ne biaanacabe raqué. Laacabe gula'qui'cabe xti' lá Lesem, gulee lácabeni Dan, runi ca ni bibani dxiqué. 48Ndi' nga ni biaana' guicaa guidxi xti' Dan, ne ni bidiicabe ca binni lidxi, ca guidxi xti' ne zaqueca ca guidxi huiini' xtica'.49Dxi laacabe biluxe gudiizicabe layú que casi ti ni biaana chicaacabe, bidii guidxi xti' Israel lade ra nuu cabe que ti ni guicaa Josué, xiiñi' Nun. 50Runi ni guni' Diuxi gaca', bidiicabe laabe guidxi ni laabe gunababe, Timnat Sera lu ca layú nuu jmá dani xti' Efraín. Laabe gundisabe guidxi que ne gulezabe raqué.51Ndi nga ca layú ni bisaana' Sacerdote Eleazar, Josué xiiñi' Nun, ne ca xa ique xti' ca xpinni ca binni lidxica ni zeeda de ca bixhozególaca lade ca xpinni Israel, gudixhecabe guicaaca ndaani' guidxi Silo, nezalú DIUXI, ruaa yoo ra ridagulisaacabe que. Zaqué biluxecabe de qui'zicabe ca layú que.
Chapter 20

1Oraque XPIXUÁNANU gudxibe Josué: 2"Guni' ne guidxi Israel ne gudxi laaca: 'La cuí ca guidxi ra gucachilú tu' de ca ni Naa ma gudxe laatu pur ca gui'chi' ni bicaa Moisés. 3Lagúni ndi', ti ora ti binni ni guuti xtobi sin gacaladxi la? ganda gucachilú raqué. Ca guidxi di' záca cani ti lugar ra gucachilú ni laa canayúbi cabe para guquixe laabe de rini ni bixii xti xá binni ni biiti be qué.4Laabe zuxooñe be ra nuu tobi de ca guidxi qué ne susuhuaa be ruaa puerta ra riuu cabe ndaani guidxi qué, ne zusiene be ni cazaaca be ca ni nagola xti guidxi qué. Ne oraque laacabe siné cabe laabe ndaani guidxi qué ne sudii cabe ti ra guiaanabe para ibánibe láde ca'.5e pa tuuxa gueeda gacaladxi guquíxe laabe de rini ni bixii xti xa binni ni biitibe qué, oraque ca binni guidxi qué, que sudii cabe hombre ni biiti qué lu ná caxaique. Laacabe que naquiiñe gúni cabe ndi', purti laabe biiti be binni qué sin ñacaládxibe ñunibe ní nin ca que ñapabe xiana lugia hombre qué. 6Laabe naquiiñe guiaana be ndaani guidxi qué dede ora ma bidaagu cadxi binni de ndani guidxi qué para guyubicabe pa napa be dónda, dede dxi gati' xaique xti ca sacerdote ni nabani ca dxi qué. Ne oraque ni laa biiti xa binni sin gacaladxi qué ma sanda guibigueta be xquidxi be, guidxi de ra laabe bixooñe be."'7Ne zaqué ca Israelita gulí cabe Cedes ni nuu Galilea lade ca dáni xti Neftalí, Siquem lade ca dáni xti Efrain ne Quiriat-arba(laca laani nga Hebrón) lade ca dáni xti Judá. 8Jma cherica de Jordán neza riaza gubidxa xti jericó, gulí cabe Beser ni nuu lu yú de nda' ra na pampa xti ca lizaa ni zá de Rubén; Ramot ni nuu Galaad de ca lizaa ni zá de Gad; ne Golán ni nuu Basán de ca lizaa ni zá de Manasés.9Ca ndi nga gúca ca guidxi ni gulí cabe para guira ca Israelita, ne para ca ni zá de xti guidxi ni nabáni lade cabe, ti tutiica si ni guuti xti binni sin gacaladxi la? ganda guxooñe be ndaani ca ní para guilá be. Binni di' que zati be lu naa ni racaladxi guquixe ni laabe de rini xti xa binni ni biiti be qué, dede qué tidi si ni dxi'ba donda ique di' neza lu ca binni ni guyubi pa nápabe dónda.

Chapter 21

1Oraque ca xaique xti cada lizaa xti ca levita beeda ca' ra nuu xaique yu'du' Eleazar, ra nuu Josué xiiñi Nun ne ra nuu ca xaique ni ruuya ca lizaa xti ca bixhoze gola cabe ndaani guidxi Israel. 2Gudxi cabe laaca ndaani Silo lu ca layú xti Canaán: "XPIXUÁNANU de ruaa Moisés, biseenda gúni tu', deque gudiitu laadu cadxi guidxi ra laadu guibánidu, ni gapa layú ni napa guixi naga' para ca yuze xtidú."3Ne zaqué pur ni biseenda gúni XPIXUÁNANU, ca Israelita bidii cabe ca levita ca guidxi di' ni biaana icaa ca', interu ca guixi naga' xti ca'.4Ne ndi nga ni biree ora laacabe bindaa cabe boladu ni icaa ca lizaa xti ca coatita: ca xaique yu'du'- ca ni zá de Aarón ni naca ca' levita, gucuaa ca' chii ne chonna guidxi ni bidii ca lizaa ni zá de Judá, de ca ni za de Simeón ne ca ni zá de Benjamín. 5Xcaadxi lizaa ni biaana de ca Coatita gucuaa ca' pur boladu chii guidxi de ca lizaa ni zá de Efraín,Dan, ne galaa de ca lizaa ni zá de Manasés.6Ne ca ni zá de Gersón bidii cabe laaca pur boladu chii ne chonna guidxi de ca lizaa ni zá de Isacar, Aser, Neftalí, ne galaa de ca lizaa ni zá de Manasés ndaani Basán. 7Ca ni zá de Merari gucuaa ca' chii ne chupa guidxi de ca lizaa ni za de Rubén, Gad ne Zabulón.8Ca Israelita bidii cabe pur boladu ca guidxi di' ca levita, interu ca guixi naga' xti ca ní, casi ca XPIXUÁNANU bidii xtiidxabe ne Moises guni' ní. 9De ca lizaa ni zá de Judá ne Simeón, bidii cabe laaca layú de ca guidxi di',rari' siete lá caní. 10Ca guidxi di' bidii cabe caní ca ni za de Aarón, ni nuu ca' lade ca lizaa xti ca Coatita, ne zaqueca naca ca' de ca lizaa ni zá de Leví. Purti niru laacabe biree icaa cabe lu boladu qué.11Ca Israelita bidii cabe Quiriat Arba(Arba nga ni guca' bixhoze Anac), layú xti xti pe Hebrón, lade ca dáni xti Judá, uria ca guixi naga' qué. 12Peru ca layú xti guidxi qué ne ca guidxi huiini xti ní, máru bidii cabe cani Caleb, xiiñi Jefone, casi xlayu pe ca'.13Ca ni zá de sacerdote Aarón, bidiicabe laa Hebrón, ne guirá ca layú guixi naga' xti', ni nacani ti guidxi ra zanda guizi'la'dxi guirá xixé ni bi'ti sin ñapa ganna, ne Libna ne guira' ca layú guixi naga' xti', 14Jatir ne guira' ca layu guixi naga' xti' ne Estemoa ne ca layú guixi naga' xti'. 15Laaca bidiicabe laa Holón ne ca layú guixi naga' xti', Debir ne ca layú guixi naga' xti', 16Aín ne ca layú guixi naga' xti', Juta ne ca layú guixi naga' xti' ne Bet Semes ne ca layú guixi naga' xti'. Bia'si ga' guidxi nga bidiicabe guiropa tribu di.17Cani zaa de Benjamín bidii cabe Gabaón ca layú ni napa guixibeede, Geba ne ca layú ni napa guixibeede xti, 18Anatot ne ca layú ni napa guixibeede xti ne Almón ne cani cadi nú ndani guidxi, tapa guidxi. 19Ca guidxi ni gucuá ca xaique yu'du, ca ni zaa de Aarón, biasi chii ne chona guidxi nga laaca ni, maca né ca layú ni napa guixibeede xti cabe.20Ne zaqueca ca xcadxi binniliidxi Coat, ca xiiñi Leví ni naca cá de ca binniliidxi Coat, napa ca guidxi ni gucuá cabe pur suerte, de ca ni zaa de Efraín. 21Gucua' cabe Siquem ne ca layú ni napa guixibeede de lade ca dani xti Efraín, ti guidxi ra ria'pa tutisi ni guti xtobi ni cadi laape guni, Gezer ne ca layú ni napa guixibeede, 22Kisaim ne ca layú ni napa guixibeede ne Bet Horón ne ca layú ni napa guixibeede, biasi tapa guidxi nga cani.23De cani zaa de Dan, ca binniliidxi Coat guacuá ca Elteque ne ca layú xti ni napa guixibeede,24 Ajalón ne ca layú xti ni napa guixibeede, ne Gat Rimón ne ca layú xti ni napa guixibeede, biasi tapa gudxi nga cani.25De galaa tribu xti Manasés, binni lidxi Coat bidiicabe laaca Taanac ne ca layú gixi naga' xti' ne Gat Rimón ne ca guixi naga' xti', chupa guidxi. 26Biaasi chii guidxi nga para ca restu binni lidxi ca Coalitas, maca ne ca layú guixi naga' xtica'.27De galaa tribu xti' Manasés, dede ca binni lidxi Gersón, ca ndi la xcadxi binni lidxi levita ne laacabe bidiicabe Golón ra Balsán ne ca layú guixi naga' xti', ni nacani ti guidxi ra zanda guizi'la'dxi guirá xixé ni bi'ti sin ñapa ganna, né Beestera ne ca layú guixi naga' xti', bia'si chupa guidxi.28Ca binni lidxi Gersón laca bidiicabe laaca Cisón de tribu xti' Isacar, ne ca layú guixi naga' xti', Daberat ne ca layú gixi naga' xti', 29Jarmuth ne ca layú guixi naga' xti' ne En-ganim ne ca layú guixi naga' xti', tapa guidxi. De 30tribu xti' Aser, bidiicabe Miseal ne ca lay'u guixi naga' xti', Abdón ne ca layú guixi naga' xti', 31Helcat ne ca layú naga' xti' ne Rehob ne ca layú gixi naga' xti', bia'si tapa guidxi.32De tribu xti' Neftalí, bidiicabe ca binni lidxi ca' Gersón Cedes ni nuu Galilea ne ca layú guixi naga' xti', ni nacani ti guidxi ra zanda guizi'la'dxi guirá xixé ni bi'ti sin ñapa ganna; Hamot-dor ne ca layú guixi naga' xti' ne Cartán ne ca layu guixi naga' xti', bia'si chona guidxi. 33Bia'si chii ne chona guidxi ni, de guira' ca binni lidxi Gersón, ne ca layú gixi naga' xti'.34Ca xcadxi de ca levita, ni zaa ca de Merari, bidii cabe laaca ca ni zaa de Zabulon: Jocneam ne ca layu' napa guixhi beeda, Carta ne ca layu napa guixhi beede xti, 35Dinma ne ca layu napa guixhi xti ne Naal ne ca layu napa guixhi xti. bia'zi tapa Guidxi.36Ca ni zaa de Merari gucua ca de ca ni zaa de Ruben: Beser ne ca layu napa guixhi xti, Jahaza ne ca layu napa guixhi xti, 37Cademot ne ca layu napa guixhi xti ne Mefaat ne ca layu napa guixhi xti, tapa guidxi. 38De ca ni zaa de Gad bidii cabe laaca Ramot ni nuu Galad ne ca layu napa guixhi xti, ti guidxi ra sanda ché tutiica ni guti xtobi sin ñacaladxi, ne Mahanaim ne ca layu napa guixhi xti.39Ca ni zaa de Merari laaca bidii cabe laaca Hesbón, ne ca layu napa guixhi xti, ne Jaser ne ca layu napa guixhi xti, Ca ndi guca ca bia'si tapa guidxi. 40Guira ca ndi guca ca ca guidxi xti xtale de ca ni zaa de Merari, ca ni naca ca de ca ni zaa de Leví, bia'si chii ne chupa guidxi gucua cabe ra guyu rifa que'.41Ca guidxi xti ca Levita ni gucua cabe dede galaa de layu xti guidxi Israel, gucani chupa lategande ne xhono guidxi ne ca layu napa guixhi xti ca. 42Cada tobi de ca guidxi di napa ca layu napa guixhi xti gaxha. Saca guca ne guira ca guidxi di'43Nga runi XHAIQUENU bidii be Israel guidubu naca layu' ni laabe bidi xtidxa be gudii be ca bixhoze gola ca. Ca binni Israel gucua ca ni, ne bibaani ca raque'. 44Oraque' XHAIQUENU bidii laacabe guiziladxi cabe guira ladu, casi ca laabe bidi xtidxa be ca bixhoze gola ca. Nin tobi de ca ni nanaladxi laaca que ganda quiiñe laaca. XHAIQUENU BIDII laacabe ca ni nanaladxi laacabe ndani ná cabe. 45Nin ti cosa, de lade ca sicarú ni bidii xtida XHAIQUENU, ni gudxibe lidxi Israel, biche' de ñaca dxandi. Guira ni guca ni.
Chapter 22

1Para dxii que la' Josue bisendaca ca rubenita, ca gaditas ne gala de ca ni zaa de Manasés. 2Labe rabi be laaca: ''Laatu ma binitu guira ni Moisés ni runi xhiña SEÑOR bicaabi laatu. Laatu jma bizuba tu xtidxa de guira ca ni ma gudxe laatu gunitu. 3Laatu caru gudxi dechetu ca biichitu ca dxii di', dede yanadxi. Ne ma biini tu guira ca ni jma nexhe gunitu pur ca guenda runi mandar xti SEÑOR DIUXI xtitu.4Yanna SEÑOR DIUXI xtitu ma bidi guenda riziladxii ca biichitu', casi ca modo bidii xtidxabe laaca. Naga runi la ibigueta' ra nu ca yoo huini ni nu lu layuu xtitu, cani Moisés ni runi xhiña SEÑOR bidi laatu xti ladu guigu Jordan ca. 5Laguya si' gunni tu ca guendaruni mandar ne ca ley ni Moisés ni runi xhiña SEÑOR jma bicaabi be laatu, de ganaxhitu SEÑOR DIUXI xtitu , saatu lu guira neza Xtibe, ne gapatu ca guenda runi mandar xtibe, ne chinandatu laabe ne gusisacatu laabe de guinteru ladxido'to ne guinteru xquenda tu'. 6Ne saca Josué gulu ndaya laacabe ne gulebe laaca nezaa, ne laacabe bibigueta ca ndani ca yoo huini xtica.7Yanna, para gala de ca ni zaa de Manasés que la', Moisés bidi laacabe guiana nee cabe Basán, peru xcala que', Josué bidi be laca ni guiana neeca cue' bichi ca layuu ni nu ladu riazi gubidxa ra nu guiigu' Jordan. Ne Josué bisenda lacabe ra nu yoo huini xticabe; ne gulu ndaya laacabe.8 Ne rabi be laaca: ''Laguibigueta ra yoo huini xtitu ne bidxichi, yuzee, plata, oro, bronce, guiba', ne xtale larí. Laguinda ni guxhatu ca ni cuca luu laatu lú ca bichi tu'.9Saca' ca ni zaa de Rubén, ca ni zaa de Gad, ne gala de ca ni zaa de Manasés bibigueta ca ra lidxi ca', ne bisana ca guidxi Israel ndani Silo, ni nuu ndani layuu xti Canaán. Laacabe guye cabe ra nuu ca layu' xti Galaad, layuu pe xti cabe, bizuuba cabe ca xtidxa SEÑOR, pur bata naa Moisés.10Ora laaca be bedacabe ra nu guigu Jordan que' ni nu lu ca layuu xti Canaán, ca rubenita ne ca gaditas ne xcala de ca ni zaa de Manasés bini' cabe ti altar cue guigu Jordan, ti altar naroba' ne izaa rihuini. 11Ne ora guidxi Israel binadiaga ca ndi la' naa ca: ''¡Laguya! biniguidxi Ruben, Gad, ne gala de ca ni zaa de Manasés que jma bini ca ti altar neza lú layuu xti Canaán, ndani Galaad, ne ra nu ca guidxi gaxha de guiigu' Jordán que', ladu ni naaca xti guidxi Israel.''12Ora guidxi Israel bina diaga ndi la'?, guinteru lizaa xti guidxi Israel que bidagu guiraa ca ndani Silo ti quiiba ca ne guidxelasaa ca ne laacabe'.13Oraque guidxi Israel bisenda ni sine didxa ra nu ca Rubenita, ne ra nu ca gadita ne gala de ca ni zaa de Manasés que, ndani layuu xti Galaad. Laacabe laca bisenda cabe Finees xhiñi Eleazar, sacerdote que',14 Ne chii xhaique, tobi de cada tobi de ndani lidxi de ca ni zaa de Israel, ne cada tobi de laacabe naca ca xhaique ti lizaa de ndani guidxi Israel.15Laacabe bedacabe ndani guidxi Rubén, Gad ne gala de ca ni zaa de Manasés, ra nu layuu xti Galaad ne rabi cabe laaca: 16''Guiraa lizaa xti SEÑOR naa ca': '¿xhindi guenda rudxi deche ni biini tu luguia Diuxi xti Israel, ne guiduba' tu dxii di' de chinanda tu SEÑOR, ne gunitu ti altar para laatu dxi di para guca lutu' XHAIQUENU?17Cadi guca guendaruche' xtinu lu ni jmá feu, ma ngasi para laanu? Laanu caru di guzianu laaca laanu gúni laacani. Pur ca guendaruche di beeda ti guenda naná ndani lisaa xti XHAIQUENU. 18Gupa xhidé laatu laca guilaxhale tu de chi nanda tu XHAIQUENU dxi di? Pa laatu guca lú tu XHAIQUENU yanadxi, guixhii Laabe sadxichiné be interu naca lisaa xti israel.19Pa layuu ni laatu ma guca xtitu ca namucu ni, oaraca laatu naquiiñe tiidi tu ra nuu layu ra nuu yoo de lari xti XHAIQUENU ni gundisa cabe ne guicaatu para laatu ni gaca xtitu laadedu. Xhí si la? cadi gucalú tu XHAIQUENU, ninca cadi gucalú tu laadu ra gucui tu ti altar para laatu adxe de altar xti XHAIQUENU DIUXI xtinu, 20Jñé Acán xhiiñi Zera cadi que ñuni ni bidi xtidxa de ca ni ma biaapa para Diuxi? ne cadi biaaba xhiana luguia guidxi israel? Hombre que cadi guti xtubi guni guenda ruche' xti."21Oraque ca lisaa xti Rubén, gad, ne galaa lisaa xti Manases guni ca para gucabi ca ca xhaique xti ca lisaa xti Israel: 22"XHAIQUENU, DIUXI NI NAPA GUIRA XIXE XTIPA! Laabe nana be ne runi be Israel pe gana! pa gucani para bicálu du laabe o ra que ñuni du xtidxa du luguia XHAIQUENU, cadi gulálu laadu dxi di'. 23Pur bizaadu altar ca para guixhaledu de zaa nándadu XHAIQUENU. Pa laadu bizaadu altar ca para gudiidu luuni, ofrenda ni guzaaquidu, de xhuba o de guenda ratadxi, oraca XHAIQUENU guni laadu quixhe du pur ca nga.24Có! Biinidu ni pur dxiibi de que huidxe ca xhiiñitu ganda gaabica ca xhiiñidu: Xhi napané tu laatu ne XHAIQUEDU, DIUXI xti Israel?25Ti purti XHAIQUENU biini be guiigu Jordan ca gaca ra riluxhe guidxi de laadu ne laatu. Laatu guidxi xtu Rubén, ne guidxi xti Gad, que gapanetu gaxti XHAIQUEDU." Nga runi ca xhiiñitu sandaca guni cabe de que ca xhiiñidu guzaanaca de gusisaca ca XHAIQUENU.26Nga runi laadu guní du: "guzaanu yana ti altar cadi para guzaaquinu ofrenda ninca sacrificiu, 27Laga para gaca ni guluí xhixha ladetu ne laadu ne laade ca ni gueeda ca' de laanu dxi ma que guininu, ne ganda guni ca xhiiña XHAIQUENU nezalú be, ne ofrenda xtidu ni bizaaquidu ne ca sacrificiu xtidu , ne ca sacrificiu de guenda ratadxi xtidu, ti saca ca xhiinitu cadi chú dxi gaabi ca xhiiñidu cadxi gueedaru : "Que gapatu gaxti ne XHAIQUEDU."28Nga runi gunídu: "Pa gabi cabe ca ndi laadu o ca xhiiñidu lu ca dxi ni gueedaru, laadu ninídu: "Laguuya! ndi rilui ndi casi Altar xti XHAIQUENU, ni ca bixhozegola nu bizaa ca. cadi para guzaaqui cabe ofrenda, ninca para sacrificiu, laga casi ni gului xhiixha ladedu ne laatu. 29Zitu chú de laadu gucalú du XHAIQUENU, ne yanadxi guixhaledu de zaa nandadu Laabe ra guzadu ti altar para guzaquiidu ofrenda, ofrenda de xhuba o adxe sacrificiu de lu altar xti XHAIQUENU DIUXI xtinu ni nuu nezalú yoo' de lari xti.30Ora Finees, sacerdote que' ne ca xhaique xti guidxi, ca ni naaca, ique ca xti ca lizaa xti israel ni nuu ne laabe, binadiaga ca didxa xti guidxi xti Rubén, gad ne Manasés, gucani sicarú neza lú ca. 31Finees, xhiiñi Eleazar sacerdote que', gudxi be guidxi xti Rubén, Gad ne Manasés: "Yanadxi nananu de que XHAIQUENU nuu lade nu, ti purti laatu caaru di gudxi deche tu laabe. Yana, laatu ma bilá tu guidxi Israel de ndani ná XHAIQUENU."32Oraque Finees, xhiiñi sacerdote Eleazar que', ne ca xhaique que' bigueta cabe de ra nuu ca Rubenita ne ca Gadita, fuera de ca layu xti Galad, ne bigueta cabe ca layu xti Canáan, ra nuu guidxi Israel, ne biguetane cabe didxa ra nuu ca. 33Ca didxa bedané cabe que' gucani sicaru nezalú guidxi Israel. Guidxi Israel Gulú ndaya DIUXI ne ma que niní ru ca jmá de nidxelaza neca ca Rubenita ne ca Gadita, para gunidé cabe layu' ra laaca nabeza ca.34Ca Rubenita ne ca Gadita gulee cabe lá altar que' "Ni ruluí xixa" ti purti laacabe giní cabe: "Nacani ti ni rului xixa ladedu de que XHAIQUENU NGA DIUXI."
Chapter 23

1Ne gudiidi si xtale dxi, ora XHAIQUENU bidii guiziladxi Israel de guira ca ni ruca' lu laa ni nuu ca gaxha. Josué ma huaniisi. 2Josué gulidxi interu Isael, ca binigola xti, ca xhaique, ca juez ne ca xhaique ca dxú' ne gudxi be laaca: "Naa iza' ma nagolá'. 3Laatu ma biiyatu guira ni XHAIQUENU DIUXHI xtitu ma biini ne guira guidxiro' ti laatu chú sicarú, ti purti XHAIQUENU DIUXHI xtinu nga ni ma bidxelazaa pur laatu.4Laguuya! Naa ma bidie laatu ca guidxiro' ni cayaana pur quiñe tu casi ni chi guianané tu para ca lisaa xtitu, ne ca guidxiro' ni naa ma biniteluá', dede Jordán dede nisado' naroba dede neza riazi gubidxa. 5XHAIQUENU DIUXHI xtilu sabee laacabe fuera. Laa sulaa ná laacabe fuera pur laatu. Laa saxha layu' xti cabe, ne laatu saca tu ni, casi XHAIQUENU DIUXHI xtinu ma bidii xtidxa laatu.6Lagaca iza' nadipa, ti guzuhua dxichi tu ne guni tu ni ca lu ca gui'chi liibi lisaa xti ley Xti moises, sin guibigueta tu ladu ndiga o neza biga, 7ti saca cadi guiu'cha tu ca guidxiro' ni biaana ca ne laatu o guzeete tu lá ca diuxhi xti cabe, gudii tu xtidxa tu pur laacabe, gusisaca tu laacabe o gusuxhibitu xha ñé cabe. 8Jmá Sicaru naquiiñe gusuxhibi tu xha ñee Diuxhi xtitu casica huayuni tu dede yanadxi9Ti purti XHAIQUENU ma guladxi de nezalú tu naroba ne adipa guidxiro'. Ne laatu la? guiruti que huayanda guzuhua nezalú tu dede yanadxi di'. 10Tutica Hombre de laade tu suni de de que xatel hixiapa hombre guxhoñe, ti purti XHAIQUENU DIUXHI xtitu, Laabe nga xhi guidxelazabe pur laatu, casi Laabe ma bidii xtidxa be laatu. 11Laguca diaga chahui, ti ma ganda ganaxhi tu XHAIQUENU DIUXHI xtitu.12Peru pa laatu gudxideche tu laabe ne guindete ique tu neza lú ca ni biaana nabani de ca guidxiro' di', ni naca ca ni biaana lade tu, o pa laatu guichaganá tu laacabe, o pa laatu guida'gu tu laacabe, ne laacabe guidagu cabe laatu, 13Oraca lagana dxandipe XHAIQUENU DIUXHI xtitu ma que sabee ru' ca guidxi ro' di' de laade tu. Laga nga la? laacabe saca cabe ti do' ne ti trampa para laatu, cuarta ni guirenda deche tu, ne guichi guidabi lú tu, dede dxi laatu gati tu de ndani layu' sicarú ni XHAIQUENU DIUXI xtitu ma bidii laatu.14Yana naa ma cháa de ndani ca neza xti interu guidxilayu' di', ne laatu nanatu ne interu naca ladxido' to ne xquenda tu de que naa que huaché dia' gune dxandí nin ti didxa para guira xixe ni sicarú xti XHAIQUENU DIUXI xtitu ma bidii xtidxa de laatu. Guirá ca ndi me beeda ca para laatu. Nin tobi que nuche'. 15Peru sacaca casi guira didxa ni XHAIQUENU DIUXI xtitu ma bidii xtida laatu, saca XHAIQUENU sedané luguia tu guira ca cosa dxaba dede Laabe gunitilú be laatu de ndani layu' sicarú ni XHAIQUENU DIUXI xtitu ma bidii laatu.16Laabe suni be ndi laatu pa guchugutu guendarutagu didxa xti XHAIQUENU DIUXI xtitu, ni laabe bini mandar be laatu guinaze dxichi tu. Pa laatu che´tu ne gusisaca tu xcadi diuxhi ne gusuxhibi tu nezalú cabe, oraca xhiana xti XHAIQUENU sacagui luguia tu, ne laatu sati tu naguenda ndani layu' sicarú ni laabe ma bidii be laatu.

Chapter 24

1De ra que la? Josué ulidxi guiraa ca ni zaa se Israel ndani Siquem ne gunínebe ca rigola xti Israel, ca xaique, ca ni rusabaná', ne ca xaique dxu, ne laaca bidxiña ca nezalu DIUXI. 2Gudxi Josué guiraa ca binni que: "Ndi nga ni DIUXI, DIUXI xti Israel, ná: Ca bixhoze goola tu bibani ca ma xadxii cherica de Guigu Eufrates, Taré, bixhoze Abraham ne bixhoze Nacor, ne bisisaca cabe xcadxi bidó."3Peru naa gucuá bixhozo dede cherica de Eufrates ne yeniá laabe lu layú xti Canaán, ne bidié laabe xtale de ca ni zaa de laabe pur xiiñi be Isaac.4 Ne Isaac la? bidié la' Jacob ne Esaú. Esaú la? bidié la ca guidxi ra nú dani xti Seir para gaca xtibe, peru Jacob ne ca xiiñi la? guyé ca neza Egipto.5Naa biseenda Moisés ne Aarón, ne guluá laca ra na gaana ne ca de mal ni bisenda luguiá ca. Gudiidi si nga la? gulé lii de ra qué. 6Naa gulé ca bixhoze goola lu de Egipto, ne guyé ca ra nisadó. Ca egipciu guzabinanda ca ne carruaje ne ca ni ri guiiba mani ziitu casi Nisadó xiñaa.7Ora ca bixhoze goola tu bicá ca riidxi SEÑOR la?, Laabe gulúbe guendanacahui laade tu ne ca egipciu. Laabe bedanebe nisadó ti guiaba lugiá cabe ne gati xhié ca. Laatu biiya tu ni Naa biine ndani Egipto. De ra qué laatu bibani tu ndani yuu nda' xtale dxii.8Naa bedania laatu ndani ca guiidxi xti ca amorreu, ca ni nabani cherica de Jordán. Laacabe gudiindené cabe laatu ne gulaque laacabe ndani ná' tu. Laatu guca xtitu ca layú xti cabe, ne Naa binedéya laacabe neza lú tu.9De raqué la? Balac xiiñi Zipor, xaique xti Moab la?, biasa ne bicálu' Israel. Laabe bisenda be ne bicá riidxi pur Balaam, xiiñi Beor, para gusába be guenda na'ná' luguiá. 10Peru Naa que nu cá diaga dia' Balaam. Ne pue, laabe gulú ndaya be laaca. Nga runi biláya laaca de ndani ná' be.11Laatu gudiidi tu Jordán para yendá tu Jericó. Ca xaique xti Jericó gudinde né ca laatu, nee ca amorreu, ca ferezeu, ca cananeu, ca hitita, ca gergeseu, ca heveu ne ca jebuseu. Naa bidié quiiñe tu laacabe ne gulaque laacabe para gunitu ni naa' tu ne laacabe. 12Naa biseenda biizu neza lú tu, laaca yené ca laatu ra nú cabe ne guiropa ca xaique xti ca amorreu, ti guxoñe. Que ñaca di ndi runi espada o arcu xtibe.13Naa bidié laatu layú, ne que huayunitu ni dxiiña ne gudxi ni llatu que hua ucuí tu, ne yanna ma nabani tu ndani ca ni. Laatu roo to cuananaxhi xti layú uvas ne gucuá tu ra zhua yaga xti aceituna ni cadi laatu bizuhuá tu.14Yanna la? la guidxibi XPIXUANA NU ne lagusisaca Laabe ne xneza pe ne sin guendaruché né Laabe; laguiduba de ca diuxi ca ni bixhoze goola tu bisisaca ca cherica de Eufrates, ne ndani Egipto, ne lagusisaca XPIXUNA NU. 15Pa guihuini cadi biasi neza lú cabe gusisaca tu XPIXUANA NU la? la guyubi ne la guicá dxi di, tu laa chi gusisaca tu, pa ca diuxi ni bisisaca ca bixhoze goola tu cherica de Eufrates la? o pa ca diuxi xti ca amorreu, ndani ca guiidxi ra laatu nabani tu "Peru naa ne liidxe la? laadu zusisaca du XPIAXUANA NU".16Guidxi que bicabi ne ná: "Laadu la? que zusáana didu XPIXUANA NU" ne gusisaca du xcadi diuxi. 17XPIXUANA NU nga DIUXI xtidu, ni gulé né laadu ne ca bixhoze goola du ndani guidxi Egipto, ne de ra cá du yaga, ni bi'ni ca guendanandxó roo neza lúdu' ne ni la' gu'pa laadu lu guiraa neza ra laadu guyuu du, ne de guiraa xixé guidxi ni laadu gudiidi du. 18Ne XPIXUANA NU bituuba de laadu ca binni, ca amorreu ni nabani ca ndani guidxi di. Nga runi laadu laca zusisaca du XPIXUANA NU, purti Laabe nga DIUXI XTIDU."19Peru Josué rabi guidxi que: "Laatu que zanda gunicabe xhiiña DIUXI, purti Laabe nacabe DIUXI Santu; Laabe nacabe ti DIUXI ni ridxichiné ni rucheene laabe; Laabe que zuxhiadibe guenda qui runa ne guenda ruchee xtitu. 20Pa laatu gusaanatu Diuxi ne gusisacatu bido' de xti guidxi, Laabe zaninnabe laatu ne zuninnabe laatu. Laabe zunduuxebe laatu, tidisi de gúnibe neza laatu."21Peru guidxi que rabi Josué: "Co'; laadu zusisacadu SEÑOR." 22Ti ora que, Josué rabi guidxi que: "Laacatu nannadxichitu cucaalutu laca laatu, de laatu biree gulítu SEÑOR, para gusisacatu laa." Laaca guni'ca': "Nannadxichidu". 23Josué rabi laacabe: "Yanna, la cuee chu ca bido' xti guidxi ni nuune laatu, ne la gudxigueta' ladxido'to SEÑOR, Diuxi xti Israel."24Guidxi que rabi Josué: "Laadu zusicacadu SEÑOR, DIUXI xtidu. Laadu zucaadiagadu xtidxi be." 25Josué bitagunebe diidxa ca binni guidxi que, dxi que. Laabe gula'quibe xi guníca' ne Ley Siquem. 26Josué bicaa ca diidxa di lu ca gui'chi' bisaana Diuxi gaca'. Laabe gucuaabe ti guié ro' ne gula'quibeni raqué, xana ti yaga roble ni nuu cue' santuariu xti DIUXI.27Josué rabi guidubi guidxi que: "Lagu'ya, guié di nga chi gului' laanu ra gucheenu. Ma binadiagatu ca diidxa ni gudxi DIUXI laanu. Ngue runi zului'be laatu, pa chu' dxi laatu gisiaandatu DIUXI xtitu. 28Ra que Josué biseenda guidxi que zitu, tobi tobi ne ni biaana chicaa.29Gudi'di si ca ndi, Josué xiiñi Nun, siervu xti DIUXI, guti, napa ti gayuaa ne chii iza. 30Laacabe bicaachicabe laabe ra dxaaga ca layú ni biaana guica'be, ra Timnat Sera, ni nuu lade ca dani xti' Efraín, guia' de Monte Gaas.31Israel bisisaca DIUXI bia' dxi bibani Josué, ne ca dxi xti' ca binigola jmá bibani que Josué; guira' ca ni nuu dxi gucané DIUXI guidxi Israel.32Ca dxita xti' José, ni gulee ca xpini Israel zitu de Egipto, bicaachicabe ni Siquem, lu nda layú guzi' Jacob xti ca xiiñi Hamor, bixoze Siquem. Laabe guzi'be ni ne ti gayuaa ndaa plata, ne gúcani ni biaana para ca xiiñi José. 33Eleazar xiiñi Aarón laca guti. Bicaachicabe laa Guibeá, guidxi xti Finees xiñi be, ni maca biaana guica'be. Nuuni lade ca dani xti Efraín.

Judges

Chapter 1

1Gudi'di si guti Josue, guidxi Israel gunabadidxa ca' Diuxi, ná ca:''¿tulaa niru doo guidxelasa ne ca ca canaeu ti gula ladu ne tindene laacabe? 2Diuxi guní: ''Judá guidxelasa. Naa ma gudxe latu xti tu ca layu di. 3Ca hombre de Judá gudxi ca ca' hombre de Simeón, biichi'cabe: '' La chine ladu ndani guidxi ni ma bidi Diuxi ladu ti saca guiropanu tindenenu ca cananeu. Ne ladu laca zinedu' laatu guidxi ni ma gucuatu. '' Ngueruni tribu de Simeón ye ne ca laacabe.4Ca badunguiuu xti Juda bidxelazaa ca', ne Diuxi bidii' laacabe quiñecabe ca cananeu ne ca ferezeu. Biti cabe chi gixhiapa de laaca lade dani Bezec. 5Bidxelacabe Adoni Bezec ndaani guidxi Bezec, ne bidxelazaa necabe laa ne gudiñecabe ca cananeu ne ca ferezeu.6huaxa Adoni Bezec bixhoñe', ne guzabinanda cabe laabe ne guunaze cabe laabe ne bigácabe ca bicuininaa ngolaabe ne ca bicuiniñe ngolaabe. 7Adoni Bezec guní: chonna lategande ne chii xhaique guidxi, ca bicuinina ngolaca ne ca bicuini ñee ngola ca bigaca nii, rutagulisa cabe guendaroo ca xhana mexa xtine. casi ca naa biine, saqueca bini Diuxi ne naa."beedane cabe laabe Jerusalén ne raqué gutibe.8Ca binni xti Judá bidxelasaa cabe guidxi Jerusalén ne gucua cabe ni. Bixatacabe luguiá ca' ne espada ne gudixheguí cabe guidxi qué. 9Gudidisi ndi', ca binni xti Judá biete ca ti gucaa lu ca' ca cananeu ni nabeza lu ca dani, ndani Neguev, lu ca dani huiini neza riazi' gubidxa. 10Judá guyé luguia ca cananeu ni nabeza Hebrón (Hebron jma atra la? biree lá ní Quiriat Arba), ne gudiñecabe Sesai, ne Ahimán ne Talmai.11De raque, ca binni xti Judá guzáca luguia' ca binni nacalidxi Debir (Debir la? jma atra biree lá ní Quiriat Séfer). 12Caleb guní: ''Ni laa gucalú Quiriat Séfer ne guni xti guidxi que la?, zudie la Acsa, xiiñe, gaca' xheela. 13Otoniel, xiiñi Quenaz, (bi'chi' Caleb ni nahuini) gunaazebe Debir, nga runi Caleb bidi laabe Acsa, xiiñi be', ti gaca xheela be.14Casi yendá Acsa, Otoniel guziñee laabe guinaba bixhozebe ti layú. Laga cayetebe lu ti ndxácu, Caleb gunabadiidxa laabe: "¿Xii zanda gacania lii?" 15Labe gudxibe laa: "Dane naa ti ndaaya. laga que ma bidiu naa layú Neguev, da ne naa ra rida nisa." ngue runi Caleb bidii labe ca ra rida nisa ni nu luguia ne ni nu xaguete.16Ca ni zaa ca de ceneo suegru Moisés, gudxi'ba' cabe dede guidxi Palmas ne guidxi xti Judá, lu desiertu xti Judá, ni laa Neguev, cuezane' guidxi huiini xti Judá gaxha de Arat. 17ca hombre xti Judá yene' ca ca hombre xti Simeón , ca bi'chibe, ne bicaa'lúcabe ca cananeu ni nabeza ca Sefat ne bixhiacabeni' ne que ñanádi gaxti. Guidxi qué la' ni Horma.18Guidxi huiini xti Judá laca bi taguyoo' cabe Gaza ne ca guidxi ni dxaaganí, Ascalón ne layu ni dxaganí, ne Ecrón ne layu ni dxaganí. 19Diuxi nuu ne guidxi huiini xti Judá ne gucanebe' guni xti ca layú ranuu ca' dani qué, huaxa que ñandadi nibecabe ca binni de layu qué ti laacabe napa' cabe' carreta de guiiba.20Hebrón bidii cabe laa Caleb (casi ca guní Moisés), ne laabe gulebe de raque guiona xiiñi Anac. 21Huaxa guidxi huiini xti Benjamín que nibedica ca jebuseu ni nabeza ca ndani Jerusalén. Ngue runi caa jebuseu bibanicabe' guidxi huiini xti Benjamín ndani Jerusalén dede yana dxi.22Ca binni lidxi José gucua ca xquiiba' ti che ca' gucaa lú ca Betel, ne Diuxi nuu ne laacabe. 23Laacabe bisendacabe cadxi binni ti chi gundachi ca' Betel (Guidxi ni birela Luz). 24Cani cundachi qué bii'ya' ca ti hombre ziree ndani guidxi qué , ne gudxicabe laa: "Rinabadu lii gului' lú ladu , xi modo zanda chuudu ndani guidxi ca ne zacadu nacha'hui' ne lii."25Labe biluibe laaca ti neza ra riu cabe ndani guidxi ca. ne lacabe bicalucabe guidxi que ne gudxiu ziuula lu nacabe, peru bidicabe che hombre que ne binni lidxibe cheeca. 26Ne hombre que uye' ndani layu Hititas ne bizaabe ti guidxi ne gulee labe ni Luz, ni laani de yanadxi2827Guidxi xti Manasés qué nibeedibecá ca ni ribeza ndani ca guidxi Bet Seán ne ca yoo huiini xti ca, ne ca de Taanac ne ca yoo huiini xti ca, ne ca ni nuu ndani Dor ne ca yoo huiini, ne ca ni nabeza ca Ibleam ne ca yoo huiini xti ca, ne ca ni nuu Meguido ne ca yoo huiini xti ca, ti ca cananeu ma guní xtiidxa ca chindeza lú layú qué. Ora Israel guca nadipa, lacabe bicaa cabe ca cananeu gunica dxiña nadipa, ne que cadi guledicabe laca para cadi ibiguetadica. que ñuu dxi ni ladxicabe de guira xixe.29Efraín que niladxi ca cananeu ca ni nabeza Gezer, ngue runi ca cananeo gulezaruca Gezer lade cabe.30Zabulón que niladxi ca binni ni nabeza ndani Quitrón, ninca cani nabeza Naalal, ne zaque ca cananeu gulezarucabe lade cabe, peru Zabulón bicaca ca cananeu gunnca dxiña nadipa.3132Aser que niladxi ca binni ni nabeza Aco, nin ca cani nabeza Sidon, nin ca ca ni nabeza Ahlab, Aczib, Helba, Afec ne Rehob.32 Ngue runi ca binni xti Aser guleza ca lade ca canaeu (cani nabeza ndani layu que), ti laaca que ni ladxicabe laca.33Ca binni xti Neftalí que nibeca ca ni nabeza Bet Semes, nin ca ca ni nabeza Bet Anat. Ngue runi ca binni xti Neftalí gulezaca lade ca cananeu (ca binni ni nabeza nda layu qué).Xisi, laa ca binni ni nabeza Bet Semes ne Bet Anat bica cabe laaca guni ca dxiña nadipa xti Neftalí.343536Ca amorreu bica ca' ca binni xti Dan cuezaca ndani ca dani qué, ne que nu didicabe ñete ca layú. Ngue runi ca amorreu guleza lu Monte Heres, ndani Ajalón ne Saalbim, peru ca binni lidxi José guca xticabe ni ne bi ca cabe laaca gunica dxiña nadipa. ra dxaga ca amorreu rinda ni dede lu dani huiini xti Acrabim ndani Sela, dede ra nuu xtale dani.

Chapter 2

1Angel xti' DIUXI bireebe Gilgal ne guyebe boquim, ne nábe: gulee laatu de egipto ne bedania' laatu guidxi ni bidiee diidxa' gudiee' ca bixhozetu. Ne gudxe' laaca. Naa que zusaana' dia' diidxa' ni naa ma gudxe' laatu gune'. 2Laatu que zandadi gudii xtiidxatu ca ni nabani ndaani' ca guidxi di'. Laatu naquiiñe' guxhatu ca mexa' bido' ca xtitu ca. Huaxa laatu caru gucaadiagaditu ridxi xtinne'.¿Xinga ma bi'nitu pue?.3Nga runi cayabe' ndi laatu: 'naa que zabeedia' ca cananeu neza lutu, laga laacabe zacacabe guiichi cue' xtixhitu, ne ca bido' ca zacani ti xa le' ni gusaba laatu. 4Ora angel xti' DIUXI gudxi ca diidxa' di guidubi naca guidxi Israel, guidxi que bicaaridxi ne biina'. 5Laacabe gulee lá cabe raqué Boquim. Raqué laacabe biticabe ti mani' huiini' ne bisisacacabe DIUXI.6Ne raqué ora Josue guladxibe guidxi que la?; Guidxi Israel qué guyebe ra nexhe chebe, ti guicaabe layú xtibe. 7Guidxi que bi'ni' dxiiña' xti' DIUXI bia' dxi bibani Josue ne ca binigola ni bibani jmá xadxi que laabe, ca ni biiya' guirá' guenda nandxó' ni DIUXI bi'ni' Israel. 8Josue xiiñi' Nun, ni runi dxiiña' xti' DIUXI guti lú ti gayuaa chii iza.9Laacabe bica'chicabe laabe ra bidubi ca layú ni bidiicabe laabe Timnat Sera, Layú napa xtale dani xti' Efrain, neza guia' Monte Gaas. 10guira' ca binni guyuu dxiqué la gutii cabe ne zee cabe ra nuu bixhozecabe, biasa xcaadxi binni de lade cabe ni ma que ñunibia' di' ca DIUXI ninca que ñanna di cabe xi guirá' bi'nibe Israel.11Guidxi Israel bi'nica ni cadi xneza neza lú DIUXI ne bisisaca cabe Baal. 12Laacabe bixalecabe de DIUXI, Diuxi ni bisisaca ca bixhozecabe, ni gulee laacabe de ca ndaani' guidxi xti' Egipto. Laacabe yeyubi cabe xcaadxi bido' xti' ca binni ni nuu gaxha de laacabe, ne bisuxibi ca neza lú ca. Runi xpia' cabe nga bidxiichi DIUXI 13Ne ra bixale cabe de DIUXI ne bisisaca cabe Baal ne Astarot.14Guenda ridxiichi xti' DIUXI gucuaguí luguia' Israel, ne laabe bisaanabe laaca luguia' ca ni yechuu xquidxicabe ne gula'na cabe guirá' ni risaca xti cabe. Laabe bitóbe laaca casi binni ni ruxhii, ne bigaa cabe pur xtipa xti' pur cani nanala'dxi' laacabe ni naguu lindaa laacabe. Nga runi laacabe ma que ñandaru' nudxii lú cabe jmá ca ni nanala'dxi' laacabe. 15Ratiisi guiree Israel chee chitinde, ná' DIUXI ma que ñuu ne di laaca ti ma quiñe cabe laaca, casica bidii xtiidxabe chigúnibe. Ne naro'ba' guendananá cadidi'cabe.16Ne ora raqué DIUXI gundisabe ca juez, ca ni bilaaca de lu ná' ca ni gula'na' ni risaca xticabe. 17Nin ne zaca laacabe que nucaadiaga di cabe ca juez qué. Ti laacabe bichee necabe DIUXI ne bisuxibi cabe xa ñee bido' ne bisisaca ca casi ti gunaa zacasi. Nagueenda ca bixale cabe casi ca bibani ca bixhoze cabe dxiqué; ca ni bizuuba' diidxa' biaana gaca' xti' DIUXI, xisi ca ndi la? que ñuna di cabe.18Ora DIUXI gundisa ca juez para laacabe, DIUXI gucanébe ca juez ne bilábe laaca de lu ná' ca ni nanala'dxi' laacabe de bia' dxi bibani cabe. Bia' DIUXI laacabe laga gucaa' cabe ridxi runi guirá' ca ni bininá laacabe ne xtale xtipa. 19xisi ora juez que cayati, laacabe bigueta cabe ne bi'ni' cabe ni jmá que nuu xneza que ca ni bi'ni' bixhoze cabe . Laacabe zinanda cabe ca xcadxi bido' ti guni cabe xhiiña' ne gusisaca cabe laaca. Laacabe que niná cabe nusaana cabe ni maca rúnicabe nin ca modo zizacabe.20Guendaridxiichi xti' DIUXI gucuaguí ni luguia' Israel, ne ná: purti guidxiro' di' ma bixá modo nexhe gaca lú ca diidxa' ni naa ma gulaque xtiidxa nia' ca bixhozeca'; purti laacabe caru gucaadiaga di cabe naa; 21Dede dxi di ne cadxi zeedaru', que zaladxedia' nin ti guidxiro' ni Josue bisaana dxi laa guti'. 22Naa zune' ndi ti guuya' pa Israel zinanda lu neza xtinne' ne pa zazá lu ni. Casica bixhozecabe bi'ni'. 23Nga runi DIUXI bisaana ca guidxiró ca ne cadi guledibe laaca oraqueca. ne bidiibe laaca lu na' Josué.

Chapter 3

1Yanna DIUXI bisaana ca guidxiro'di ti cu'biabe' Israel, ni rinni ni nga, de guirá ca ni nuu Israel ne que ñuuyaca' dxi' bidxelasaa ne cabe Canaán. 2(Labe bi'nibe ndi tí gului'be guenda ridxelasaa ca ni zade israelita ni que huayuuni bia ca ni). 3Ndi nga ca guidxiro' : Ca gaayu' xaique xti' ca filisteu, de guiraa ca canaeu, ca sidonio, ne ca heveu ni gucalidxica' lade dani xti' Líbano, dede dani Baal Hermón ne de Lebo Hamat.4Ca guidxiro' di' biaana cani raque ti gacani ni guiquiñe Diuxi ti cu' bia'be Israel, ti guya' be pa, laacabe zuzubadidxa de ca gui'chi' ni Laabe bidi be ca bixhozegola pur neza Moisés. 5Ngueruni guidxi de Israel guleza ca lade ca cananeu, ca hitita, ne ca jebuseu. 6Ca xiiñidxapa cabe gucuaacabe laaca ti gaca ca xheela cabe. Ne ca xiiñidxapa pe cabe, laacabe bidii cabe laaca ca badunguiiu xti cabe, ne laacabe bisisaca cabe ca bido' xti ca.7Guidxi Israel bi'ni' ca ni cadi xneza nezalú Diuxi ne bisiaanda be Diuxi xtibe . Laacabe bisisaca cabe ca Baal ne ca Asera. 8Ngueruni, xiana xti Diuxi gudxibaguí luguia' Israel, ne Laabe bitoo be laaca luna' Cusán Risataim, xaique Aram Naharaim .Guidxi Israel bi'ni' dxiiña' xti Cusán Risataim pur xhono iza.9Ora guidxi Israel bicaa ridxi Diuxi, Diuxi gundisa' tuxa ni zacane' guidxi Israel, ne laa zula' laacabe: Otoniel, xiiñi' Quenaz (bi'chi' Caleb ni jma nahuini) 10Espiritu xti' Diuxi gucane' ne bidii laabe ti guenda tí gácabe ti xaique ni ma risaca, ne laabe guca be juez xti Israel ne bireebe bidxelasaabe ne laaca. Diuxi bidii laacabe quiñecabe Cusán Risataim, xaique xti Aram. Ná' Otoniel gudiñe Cusán Risataim. 11Layú qué gupa guendaratadxi pur chupa late gande iza. Ne raque Otoniel, xiiñi' Quenaz guti.12Gudidisi ndi, ca Israelita xti tiru bi'ni'ca ni cadi xneza neza lú Diuxi, ne Diuxi bidii xtipa Eglón xaique xti Moab, para guinaase ca Israelita. 13Eglón guca tobi si ne ca amonita ne ca amalecita, ne laacabe guyee' cabe ne gudiñecabe Israel, ne laacabe gucuaa cabe guidxi ca palmera (Jericó). 14Guidxi Israel bi'ni' dxiiña' xti' Eglón, xaique xti' Moab, pur chii ne xhono iza .15Ora guidxi Israel bicaa ridxi Diuxi, gundisa' Diuxi tuxa ni gacané laacabe, Aod, xiiñi' Gera, ti benjamita, ti hombre biga' . Guidxi Israel biseenda' laabe, ne ni quixenebe impuestu ranu Eglón, xaique xti Moab.16Aod bi'ni' ti espada ni naduxhu' nesa lú ne nesa dxeche, ne nápani chupa late gande ne xhopa centimetru de ziuula; ne bindiibibeni' lú xco'rebe nesa ndiga xaguete xhába be. 17Laabe bidiibe bia' riaxa impuestu xaique xti Eglón xti Moab. (Yana Eglón la? nacabe ti hombre iza na roo'.) 18Gudi'disi de que Aod gudixe impuestu, laabe guyebe ne ca ni guyua'laabe que.19Ne Aod la?, ora yendá ra bi'ni'cabe ca bido' gaxha de Gilgal, bidxiguetalúbe ne bibiguetabe ne guni'be: '' Napa ti diidxa ni naga'chi' para lii, xaique xtine. '' Eglón guni': ''¡Bigani!'' Ngue runi guira' ca ni runi xiiñabe biree ca de ndaani yoo qué. 20Aod beda ra nuube . Xaique que zuba, ra naganda xti yoo nuu luguia qué. Aod guní: '' Napa ti diidxa xti Diuxi para lii.'' Xaique que biasa lú bangu' zuba qué.21Aod bigaanda gulee ne ti chu ná' neza bíga' espada xti xcorebe neza ndiga que, ne bitaabibe ni luguiá xaique qué. 22Ne laca bidaabi ra rinaaze cabe espada que ne biree ti ndaani neza deche be, ne bitaagu zá que espada qué, purti Aod que nibee dibe espada que ndaani be. 23Ne raque ru Aod biree ra nuu corredor que ne bitaagube ca puerta xti yoo nuu luguiá qué ne bitagudxiichibe ca ni.24Gudi'disi de ze' si Aod que la?, ca ni runi dxiiña xti xaique que beeda ca; laacabe bii'ya cabe ca puerta xti yoo ni nuu luguia que nuu dxiichi cani, ngue runi laacabe guni' ique cabe: ''zandaca laabe cayúnibe pasiá ra naganda xti yoo ni nuu luguia ca .'' 25Laacabe ziyuu cabe jma xizaa, de ora laacabe gunna cabe cadi cayúni cabe ni naquiiñé gunicabe, laga xaique que ca'ru' guxhele ca puerta xti yoo ni nuu luguia que. Ngue runi laacabe gucuaacabe ni ruxhalene puerta ne bixhale cabe ni, raque nuu xpixuaana cabe, nexe layú que, ma guti.26Laga ca ni runi dxiiña que cabeza ca' la?, canabadiidxalisaa ca xi ñanda ñúni ca', Aod biree bixhooñe de ra qué ne gudi'di be jma cherica de ranuu ca bido' ni bizacabe lu nacabe ne guiiba' duxu, ne zaca bixhooñeebe Seirat. 27Ora yendábe, bixhidxibe ti trompeta lade ca dani xti Efraín. Raqueru dede guria ca dani huiini que guidxi Israel bietené laabe, ne laabe za nírube lú ca.28Laabe gudxibe laaca: ''Lasa nanda naa ti Diuxi ma yaca quiñe ca ni nanala'dxi' laa, ca moabita.'' Laacabe gusa nanda cabe laabe ne laacabe gucuaacabe ca guria xti Jordán chérica de ca moabita, ne laacabe que ninadi cabe nidi'di'laaga' guiruti' lu guiigu' qué. 29Ne ora que laacabe biiti cabe bia chii guixhiapa hombre xti Moad, ne guira ca nadípaca' ne hombre nadxiba lú. Nin tobi que nuxhooñe'. 30Ngue runi dxi qué, Moad ne xtipa gucuaa Israel laaca. Ne layú qué ma bizi'la'dxini tapa late gande iza.31Gudidisi de Aod, xti juez que nga guca Samgar, xiiñi' Anat, ni biiti xhoopa gayuaa hombre de ca filisteu ne ti yaga ni riguiñeneca be yuzé. Ne laabe laca bilá be Israel de guenda naganna.

Chapter 4

1Gudidisi de gutii Aod, guidxi israel xti viaje bini ni cadi jneza lu' DIUXI. 2Ne' DIUXI bidi lacabe lu na Jabin xaique xti canaán ni la runi mandar ndani guidxi Hazor. Ne xaique xti ca dxu' lá be Sisará, ne lá be gulezabe ndani guidxi Haroset Goyim. 3Ne guidxi Israel gunaba ca' DIUXI gacané lacá be, Ti Sisara napa ga' gayuá carreton de guiba' ne jma bininaa cabe ca' binni guidxi xti Israel pur gande' íza.4Yanná Débora, ni rini xhi chiga' ca (shela' Lapidot) nacabe xhaique de ca ni rudxiba donda ique xti Israel ca dxi que'. 5Labe' jma biabe cuibe xana ti yaga coco xti Debora ni ri riana ni galahui de Ramá ne Betel ndani guidxi ni nu ladé dani xti guidxi ro' xti Efraín, ne ca binni Israel riecabe ra nube para cuaqui xhi be ca xpleitu ca'.6labe bizendabe Barac xiñi Abinoam ni lidxi Cedes de ca ni zá de Neftali. labe gudxibe lá, Xpixuana lu', Diuxi xti Israel, cayabi li', che lu ra nu dani Tabor, ne chinelu chii guixhiapa nguiu' ca ni lidxi ndani guidxi Neftali ne Zabulón. 7Naá sinia Sisara, xaique ca' dxu xti Jabín, ti guidxela cabe li ra nu guigu Kishon, nee ca carreton de guiba ne ca dxu xtica, né naa sudie quiñelu laaca' be.8Barac gudxi la' be, ''pa li chelu ne naa la, naa zia, peru pa li que chinelu naa la, naa que zia diá.'' 9Labee gunibe, dxandi dxandipe naa zinia lii, ne que sacadiou guenda' rucisaca xti ndi', pur ti Señor sudi Sisara lu na ti gunaa'.'' Ora que Debora biasa ne yenebe Barac ra nu gudxi Cades.10Barac bizenda cabe ca nguiu ni nu Zabulon ne Neftali ti chee liza cabe Cades. Ne chii guixhiapa nguiu zinanda laabe, ne Debora si ne labe.11Yanná Heber (ni naca de lade ca Quenita) bixelebe de lade ca Quenita- ca ndi nga zaa ca de Hobab( xpigudxibe Moises)- ne labe gulaquibe yoo lari xtibe gasha de ti yaga' roble ndani gudxi Zanaim, gasha de guidxi Cades.12Ora lacabe gudxi cabe Sisara de que Barac xiñi Abinoam birebe zeebe ra nuu dani Tabor. 13Sisara gulidxibe ca carreton de guiba xtibe, ga' gayuaa carreton de guiba, ne guira ca dxu ni nuu nee laacabe, de Hasoret Goyim de ra nu guigu Cisón.14Débora gudxibe' Barac: ''¡guyé! Ti purti yanna dxi nga' dxii ni Señor bidi lii quiñelu Sisara."¿Ñe cadi Diuxi nga zaa niru' lulu la'?'' Saca Barac biete de lu Dani Tabor ne chii guixhiapa nguiu zinanda labe.15Ne DIUXI bichebe luu ca dxu xti Sisara, de guira xixhe ca carreton de guiba ne ca dxuu. Ca nguiu xti Barac biaxhaca luguiaca be, ne Sisara biete de lu carreton de guiba xti ne bixhoñe. 16Peru Barac guzaá nanda ca carreton de guiba xti ca ne ca dxu de ra nu gudxi Haroset Goyim, ne guinteru naaca ca dxu xti Sisara biticabe laca ne espada, ne nin tobi que ni lá.17Peru Sísara bixoñe ra nu yoo lari xti Jael, xhela Heber ni naaca de ca Quenita, ti pur ti nexhe dxi ladxi do' jabin Xaique xti Hazor, ne ralidxi Heber ni naca de ca Quenita. 18Jael bire bixhagalu Sisara ne rabi labe, ''Guda , xpixhuana; guda ra nua cadi gudxibi diou.'' saca labe guyebe ra nuu la, ne guyube ndani yo lari xti, ne labe bicachibe la xhana ti lari.19Sísara gudxi laabe, ''Rinaba lii gudilu na tudxi nisa para gueé, purti cayate nisa. ''labe bixele be bixhiapa de guidi ni da nidxi ndani ne bidi ni guebe, ne gudidisi de güebe que la' bicachibe la xti biaje. 20Ne Sísara gudxi laabe, "bisuhua rua yoo de lari xtilu. Ti pa gueda tuxa guinaba didxa, '¿pa nu tuxa rarí? gudxi lacabe de que có.21Raquerú Jael (xela Heber) gucuabe' ti yaga duxhu xti yoo lari que ne ti mazu, ne nagachi guyebe ra nu Sísara, ya que laa nisiasi, ne gucuabe mazu ca' ne bicabe yaga duxhu que cue ique, ne bitidi lagabe ni', ne saca gutibe. 22Ti Barac cana' zaa nanda Sísara, ne Jael bire bidxaga luu labe ne gudxi labe, "gúda, chi gulue' li nguiu ni lii cuyubi lu.'' Saca labe yenanda be laa, ne bidxelabe Sísara jma gutii, ne ti yaga duxhu dabi' ique'.23Saca dxí que' Diuxi gudiñe Jabín, xaique ni nuu lapa' xti Canaán, neza lu guidxi xti israel. 24Ne xtipa xti guidxi Israel gucani' jma nadipa' neza luu xaique xti Canaán, dede bini dee' cabe laaca'.

Chapter 5

1Xa dxi que' Debora ne Barac xiiñi Abinoam, bindaca didxa riunda'di : 2'' Ora ca xa ique´ u'cuaca gueenda runi mandar Israel, ora ca binni biaele de laaca checa lu gueenda ridinde -- laadu rusisacadu Diuxi!3La guca diaga,ca xaique ni nu laapa ique! la guca diaga chahui, ca xaique! Naala zunda para Diuxi, zunda diidxa riuda para Diuxhi sti Israel. 4Diuxi, ora birelu Seir, ora birelu zelu ndani Edom , ucadiiti guidxi ca, ne guibá´ laca ucaditi; ne ca zaa cá bidiirucani nisa.5Ca danni ca ucadiiti cani nezalú Diuxi,zacaca danni Sinai ucadiiti nezalu Diuxi, Diuxi sti Israel. 6Ca dxi sti Samgar (xiiñi Anat),Ca dxi sti Jael, ca neza roo´ biaana cani, ne cá ni gusaa sii lu neza cá biquiñe sicabe neza ni cadii nexee chahui.7Má huaxié dxu ni nadxiba lú nu ndani Israel, ora na´, Débora, gupa ca Israelita, casi ti gunaa' cayapa ca xiiñi. 8Ora lacabe guliicabe ca bido´ nacubii, gudiindécabe rua' guidxi ne zaaqueca nin riihuini escudu nin ca nin ca lanza lade chupa lategande guixhiapa ndani Israel.9Ladxiduá nune ca xaique xti Israel, ne cá ni biaale de laca para checa -- laadu rugu ndayadu Diuxi pur lacaabe! 10Bicaa ique ndi-- lii que' riguibalu luu ndxhacu naquiichi ni suuba lu lári ni riguiibane cabe lu deche mani', ne lii que' risaalú gaxha de lu neza.11Bica diaga ca ridxii xti cá ni runda ndani zanja. Ra que riete naladxicaabe cá dxi'ña jneza xti Diuxi, ne ca guendaruni jneza xti cá dxuu nadxibalú ndani Israel. Zaqueca cá binni guidxi xti Diuxi bieeteca rua guidxi.12Bibaani,bibaani,Débora! bibaani,bibaani,biinda ti didxa riunda! Biaasa, Barac, ne yenecá ni má gunaseeluca, lii xiiñi Abinoam. 13Zaaqueca ca ni que ñati zeeca ranu ca ni nacha'hui', Ca binni guidxi xti Diuxi beda ra nua ne cá dxuu nadxibalú.14Beeda cabe de Efrain cá ni na beeza ndani Amalec; guidxi xti Benjamin gusaa nanda li. Guidxi Maquir bieeteca xa ique xtica ne Zabulón ca ni naze ti palu ni riini, laacabe ngaá ni runi mandar.15Ne ca xiiñi ca xa ique' Isacar nuu ne ca Débora; ne Isacar nuu ne Barac, nandabelaa see lade dani ne xtidxa' xti. Laade ca binnilidxi xti Rubén caanda ique' ne ca xii chigunica.16Xii ñe ribilú gaxa ranu' luude', ti gunadiagú ra ribidxia dendxu'?Zaqueca cá binnilidxi’ xti Rubén caanda ique' ne ca xii chigunica.17¿Galaad biaana cherica de guigu Jordán; ne Dan, Xii ñe biaana be cani iquebe cue ca bala'ga roó ca la? Aser bizuhua'dxi ra ruaa nisa ne guca liidxi be gaxá ra rusuhua bala'ga roó. 18Cani za de Zabulón chi gudiilú guendanabani luu guenda gutii, ne Neftalí, la'ca, luu guenda ridinde.19Ca xaique' roó beeda cá, gudiinde cá; Ca xaique' roó xti Canaan gudiinde cá ra Taanac ra rua nisa xti Meguido. Ne que ninediicabe gaxti ni risaca xtale bidxichi. 20Dede guibá' ca belegui' gudiinde cá, dede ca neza xti guibá' bichelazaa ne cá Sísara.21Guiigu' Cisón zii ne laca, guiigu' yoshó ca , guiigú Cisón. gusaa niru, guendanabani xtine, ne xtale xtipa! 22Zaqueca guxiidxi ca bichugañe xti ca caballu -- sichesa cá --sichesaa ni nadxibalú xti cá .23¡Guluudí Meroz! gunii ángel xti Diuxi. Dxandipe caguu dí ca ni nabezaa raque! -- purti laacabe que ñedicabe para gacane Diuxi-- ra gucane Diuxi lú guenda ridinde xti ca dxu rucalu nadipa' .24Jael xtale ndaaya napa jmá que guiraa gunaa',Jael ( xheela Heber ni za de Quenita), Laabe; jmá ndaaya napa que guiraa gunaa' ni naca liidxi ra yoo lari' 25Ti ngiiui gunababe nisa ne laabe bidibe ni'dxi, laabe bedanebe mantequiá ndani bladú risaca xti ca xiiñi xaique'.26Gunaa'ca gunasabe yaga duxhú ladu viga ne ladu ndiga ca bichendabe mazu ca Sísara, ne bixhuxebe ique'. Laabe bitadxibe bichuga ique' ora bitidiilagabe ni cue ique'. 27Laa' bieegube luú ñee biaanacabe nexeebe raca. xañe biábabe nachita. Ra laabe biababe bidii guelacahui raque gutibe naná28Rua ti luu yo' labe biyadxi be-- jñaa Sísara biyadxi lade luu yoo que ne bicabe ridxi lu guendanana' xtibe , ¿ Xi ñe' carreton lú cá zaa canda'ni para gue'dani? ¿ Xi ñe' canda ruiudú xti cá bichugañe xti caballu ni seda xhubiyu carreton cá?29Ca baduxhapa xiiñi xaique jmá nu xpiaanica, bicabica ne laabe bidii laca diidxa cá: 30¿ Laacabe caru dii guidxelacabe ninca caru guindadiica ni yendanacabe? -- ¿Ti baduxhapa , chupa baduxhapa saanda ica tii hombre; ni risaca lari' ni die luu xti Sísara ,ni risaca de lari' ni dié luu ne bordadu, chupa ndaa' de lari' ni dié luu ne bordadu para ca yaani ni de laacabe ca ni gulaana cani ?31Ngue runi de guiira ni nanaladxilii zatiica ,¡Diuxi! peru ca shamigulu sacaca casi ti gubidxá ora guiasa xti'pa ca.'' ne gutadxi guidxilayú chupa lategande iza.

Chapter 6

1Ca binni Israel bi'nica' ni cadi bia'si neza lú Diuxi ne bidiibe guiábaca' lu ná' ca Madianita pur gadxe íza. 2Ne xtipa xti Madian bininá xtalepe' Israel. Pur ni cayuni Madian, ca de Israel bi'nica' ra gucachilúca' guriá ca dani, ca huecu nuu ndaani dani, ne xcaadxi ladu ra gucachilúca'.3Ne guca deque ira tiru Israel gudxiibaca' biní, ca de Madian, ca de Amalec ne ca binni ni nuu nexa riaza gubidxa, rudxiiluca ca de Israel. 4Laacabe ruguucabe ca dxu' xticabe lu ca layú qué, ne ruxuuxecabe ca biní qué, idubi néza dede Gaza. Que ruzaanacabe endaró ndaani Israel, nin dendxu', nin yuze, nin dxácu.5Ne ira ora laacabe rigui'bacabe Israel ne ca yuze xticabe ne ca yoo de lari xticabe, reeda ca ndi' casi xtale gusuu, quelica zanda gugábacabe pa bia' ca binni qué o ca xcameyu ca'. Laacabe guyuucabe ndaani guidxi qué para gunduuxe cabe ní. 6Madián guxa xtipa xti ca israelita xtale pe', ndi' bi'ni' deque guidxi Israel gucaa ridxi Diuxi.7Ora guidxi Israel gundisa ridxi xti ra nuu Diuxi pur ni cayúni Madián, 8Diuxi biseenda ti ni rié casi ruaabe, ra nuu guidxi Israel, ni rini' ni na Diuxi que rabi laacabe: "Ndi nga ni na Xpixua'nanú, Diuxi xti Israel nabe: 'Gulee lii ndaani Egipto, gulee lii ndaani lidxi ca ni runi dxiiña sin guiáxa.9Bilaya lii de lu ná' ca Egipcio, ne de lu ná' ca ni nabé xtale cayuniná lii. Guladxe laaca de neza lú tu ne bidiee laatu ca xlayú cabe. 10Naa gudxe lii: "Naa nga xpixuaanalu', Diuxi xtiu'; naa gudixhe' neza lúlu' cadi guzisaca lu' ca xpido' ca amorrreu, ra nabézalu' ndaani xquidxi ca'." Peru que nuzuubalu xtiidxa'.""11Yana, ángel xti Diuxi beeda ne gurí xa'na' ti yága ro' ni nuu Ofra, ni naca xti Joás (xti Abiezer), laga Gedeón, xiiñi Joás, cabeechu be biní ra caguíbibe laa layú, ra laacabe rutuñee cabe uvas para gúni cabe vinu, para gucaachi cabe ni de ca madian. 12Ángel xti Diuxi guyé ra nuube ne gudxi laabe: "¡DIUXI nuu ne lii, ni ridxelazaa, ni nadipa'!"13Gedeón gudxi laabe, "Oh, Xpixuaana'; pa DIUXI nuu ne laadu, ¿Yana, xiñee cazaacadu guira ndi pue? ¿Paraa nuu guira guendanandxo' ni ma bi'nibe, ca ni bixhozedu guyui'neca laadu, ora laacabe guni' cabe, '¿Cadi gulee Diuxi laanu de Egipto la?' ne yana Diuxi ma bisaana laanu ne bidiibe guiabanu lu ná'ca de Madián."14DIUXI biyadxí laabe ne ná: "Guyé ne xtipa ni lii ma napalu'. Bilá Israel de lu ná' ca de Madián. ¿Cadi naa biseenda lii la? 15Gedón gudxi laabe, "guleza ga, Diuxi, ¿xi modo naa gánda gula'ya' Israel? casi ruuyalu', ca binni lidxe nga ni jma huaxie' napa xtipa ndaani Manases, ne naa náca' ni jma nahuiini' de ndaani lidxi bixhoze'."16DIUXI guidxi laabe, "Naa ziuaa nia lii, ne zaguíñelu' ca dxu' xti Madian casi ñaca ti badu nguiu si cadindeneu'." 17Gedeón gudxi laabe, pa cayuu ladxilu' naa chaa, bilui' naa yanna que lii nga ni cani' neu naa. 18Rinaba lii, cadi cheu' de rari', dede ora naa guibigueta' ra nuulu' ne guedania' ni gusigaade lii, ne guzuhuaani neza lú lu'." DIUXI guni', "Naa sabeza' dede ora lii guibiguetalu'."19Gedeón guyé ne bigaagui ti dendxu huiini', ne de lu ti barril de gande ne chupa litru de harina, bi'nibe guetastia sin levadura. Laabe guluube beela qué ndaani ti dxúmi ne guluube caldu qué ndaani ti guísu ra ridaa guendaró, ne bedanebecani ra nuu, xa'na' xa yaga ro' qué, ne bizuhuaabeni neza lú. 20Xa Ángel xti Diuxi qué gudxi laabe: "Gucuaa beela ne guetastia ni que gapa levadura cá, gula'quini lu guie di', ne bixhii caldu cá luguiácani." Ne Gedeón bi'nini zaqué.21Oraqué Ángel xti Diuxi qué bisigaa ná', ti ma gugaandabe cani ne punta vara xtibe. Ne laani, Laabe guda'nabe beela que' ne guetastia ni que gapa levadura qué; ti béle biree de lu guie qué ne bisinitilúni beela ne guetastia ni que gapa levadura qué. Oraqué Ángel xti Diuxi qué binitilú de raqué, ne Gedeón ma que ñuuyaru laabe.22Gedeón biéne deque ndi nga Ángel xti DIUXI. Gedeón guni', 23"¡Ah, Diuxi xtine ja?! ¡Pue ma biiya' Ángel xti DIUXI lúbe ne lua'!" DIUXI gudxi laabe, ¡Gatadxi ladxido'lo'! Cadi guidxi'bu', que zatidiou'." 24Ne zaqué Gedeón biza' ti mexa de guie raque para Diuxi. Guleelabe ni, "DIUXI naca' guenda ratadxi ladxido'." Dede yanadxí zuhuaa ñeeru ni Ofra de ca lizaa xti Abiezer.25Geela queca DIUXI gudxi laabe, "gucuaa Yuze xti bixho'zo', ne xti yuze ni napa gadxe íza, ne bixá mexa de guie xti Baal ni xti boxhozelu cá, ne bigá yaga ni ruzuxibicabe xa ñee xti bido' Asera ni nuu cuee ní. 26Bizá' ti mexa de guie xti Diuxi xtiu' ra cucachilutu di', ne bizá' ni xneza.Bidii guiropa yuze ca' casi ni ra'ta' para cháqui', ne iquiiñelu' yaga xti Asera ni bigálu ca'."27Ne zaqué Gedeón gucuaa chii de ca ni runi xiiñabe ne bi'nibe casi ca' DIUXI gudxi laabe gunibe'. Peru purti laabe nabe xtale cadxíbibe ca lizaa xti bixhozebe ne ca hombre nuu ndaani guidxi qué para gúnibeni ridxi la?, laabe bi'nibe ni huaxhini.28Siado' ora ca binni guidxi qué biazaca', mexa de guie xti Baal que ma bixá ní, ne yaga xti Asera ni zuhuaa cue ni qué ma bigá, ne guiropa yuze qué ma guya'qui' lu xa mexa de guie ni guya' qué. 29Ca binni guidxi qué guni' lizaa ca', "¿Tu laa bi'ni ndi'?" Ora laacabe guni' lizaa cabe, cuyuubicabe cueecabe diidxa, malasi guni'cabe, "Gedeón xiiñi Joás laa bi'ni ndi'."30Oraqué ca binni guidxi qué gudxicabe Joás, "Gulee xiiñilu ca gátibe, purti laabe bixábe mexa de guie xti Baal, ne purti laabe bigabe yaga xti Asera ni zuhuaa cue' ní."31Joás gudxibe guiraxixe ca ni cadxichinee laabe, ¿Zani'lu lii pur Baal la? ¿Lii gulálu laabe la? ni laa guini' pur laabe ga'ti' laga siado' ro ndi'. pa Baal naca diuxi, la gudii laapebe guidxelazaabe ora tuuxa guxá xmexa xpido' be. 32Ngue runi dxi qué laacabe gulee lá cabe Gedeón "Jerobaal", purti bixhozebe guni', "Bizana' Baal guidxelazaa laape ne laabe," purti Gedeón bixá mexa bido' xti Baal.33Yanna guiraxixe ca madianita, ca amalecita, ne ca binni nuu neza ra rindáni gubidxa bidaagu ca'. Gudiidi ca' xti ladu guiigu Jordán ne biaanacabe lu layu nuu lade dani xti Jezreel34Peru Espíritu xti DIUXI beeda luguia Gedeón. Gedeón bixhídxi ti cuernu, cucaa ridxibe clan de lizaa xti Abiezer, ti ma chinanda ca' laabe. 35Laabe gulebe cadxi ni chine didxa lade interu naca Manases, ne zaqueca gulídxibe laaca para chinanda ca laabe. Zaqueca laabe bizeendabe ni chine didxa ra nuu Aser, Zabulón ne Neftalí ne laacabe gudxi'bacabe yechagalucabe laabe.36Gedeón gudxibe Diuxi: "Pa ca iquelu' iquiiñelu naa para gula'ya' Israel, casi lii ma gunilu'- 37Biiya', naa cabaque ti guidi ladi dendxu' layú. Pa guiaba gúpa luguia sí guidi ladi denchu' cá, ne guidubi naca layú ca nabidxi la?, oraca ru' naa zana' deque lii chi guiquiiñelu naa para gula'ya' Israel, casi lii ma guni'lu'."38Ne ndi nga ni guca'--Gedeón biaza siado' xti dxí qué, laabe gudiébe guidi ladi dendxu' qué ne bixhiibe ní para gusábani gupa qué, bia'sipe' para guidxá de nísa ti ríga.39Oraqué Gedeón gudxibe Diuxi, "Cadi guidxichinelu naa, chi guinié xti tíru. Rinába lii gului'lu' naa xti señal ne iquiiñelu' guidiladi dendxu di'. Biajedi la? bi'ni' guidiladi dendxu di' nabídxi, ne bidii guiába gúpa layú guidubi náca cue' ní. 40Diuxi bi'ni' ni laabe gunábabe laa gueela qué. Guidiladi dendxu que nabidxi nuu, ne biába gúpa layú guidubi naca cué ní.

Chapter 7

1Ne ora queru Jerobaal ( ni lá', Gedeón ) biasabe siado'ro', ne guira ca binni ni nuu ne laabe qué, ne biziila'dxi' cabe cue'ra dá' nisa naya xti' Harod. Ca xpinni Madian nuuca' ladu guía' xti' layú ni nuu gaxha de dani xti' guidxi More.2Ná Diuxi rabi Gedeón, "guiza' xtalepe huachu napalú' ti naa gudiee quiñe lú' ca ni zeeda de Madián, ti zaca Israel cadi gudxiiba' laca laa neza lua', ra guini'ca: 'Xtipa xtidú ma bilá laadu'. 3Yana la? bicaa ridxi ra diaga ca binni que ne guni', ni cadxibi, ni cayacaditi, la gudii guibigueta de dani lá' Galaad. Ne zaqué ti late gande ne chupa guixhiapa binni bibiguetaca' ne chii guixhiapa binni biaanaca'.4Gudxi Diuxi Gedeón, ‘‘Xtale rú cabe. Yene laacabe chiguécabe nisa, ne naa zune' guixié' cabe para lii. Pa gábe lii, ndí zine lii, laabe zinebe lii, peru pa gábe lii, ndí que zinedi lii, labe que zinedibe lii.5Ngue runi Gedeón yene laacabe ra nuu nisa, ne Diuxi gudxi laabe, bixhale guira ca ni rixupi nisa ca, casi ca rixupi bi'cu', de ca ni ruzuxibica para gué ca nisa. 6Chonna gayuaa hombre guxupica. Ni biaana de ca hombre que la? bizuxibica' ti gué ca nisa.7Diuxi rabi Gedeón, né ca chonna gayuaa hombre ni guxúpica' nisa qué, naa zula'ya' lii ne zudiee quiñu ca xpini Madian. Bisaana ca xcaadxi hombre ca guibiguetaca ra lidxi ca. 8Ne zaque ca ni gulícabe qué la? gucuaaca xquendaro ca' ne ca trompeta xtica. Gedeón biseenda guirá ca hombre xti Israel, tobi tobi ca' ra yoo lari xtica, ne biananebe ca chonna gayuaa hombre. Yana la? ca xpini Madian nuuca jma xaguete de laabe, lu layú qué.9Gueela qué ca Diuxi ná rabi laabe: ''Biasa! bica'lu ra caziiladxicabe ca, purti Naa zudiee lii quiñelu laacabe. 10Ne pa cadxibilú chélu luguiá cabe la?, guye xaguete ra nabeza cabe ca ne Fura ni rúni xhiiña lú', 11ne bicaa diaga ni laacabe caní' cabe, ne guenda nadxibalu xtilú' zapa xtipa para gucaa lulú' ra nabeza cabe.'' Ngue runi Gedeón yenebe Fura ni rúni xhiiña be que, ra ria'na ca ni rapa ca xpinni Madian.12Ca Madianita, ca Amalecita, ne guira ca binni ni nuu neza ra rindáni gubidxa que bireecheca guidubi naca layú nuu lade dani qué, ne de nanaande nutaaguca casi ñaca ti za de guxaarú. Ca camellu xticabe xtale ca de guiruti ñanda nugaba laaca; Laacabe gúcacabe jma xtale que ca yuxi ni nexhe guria nisado'.13Ora Gedeón yénda raque, tobi hombre cayui'ne xcompañeru ni guní xcaanda. Ná hombre que: ''biaa gu'yu! gupa' ti bacaánda, ne biiya' ti pan ni gucá de cebada ni catúbi ndaani' ra caziila'dxi ca xpinni Madian. Yendá ni ra nuu yoo lári qué ne bidxelazaa ni nadípape' dede bitiixhi ni laa, ne biabantaa. 14Ne xti hombre que ná: '''Ndi la cadi caní' dindi' xixaa jma que espada xti Gedeón (xiini Joas), ni zaa de Israel. Diuxi ma bidii laabe quiñebe Madian ne guidubi naca ca huachu xti.15Ora Gedeón binadiága de bacaanda que ne xi rini'ni la?, Laabe bizuxibibe ne bisisacabe. Laabe guyebe ra caziila'dxi xpinni Israel ne guni'be: La guiasa! Diuxi ma bidii laanu quiñenu ca xpinni Madian." 16Laabe gundaabe ca chonna gayuaa hombre que chonna ndaa, ne bidiibe guiráca trompeta ne rii gaxti' nuu ndaani', ne béle ndaani guira' ca rii que.17Laabe gúdxibe laaca: La guyadxi naa ne la gúni ni naa gúne'. La guuya'! Ora naa chindaya' ruaa layú ca la?, laatu napa xi gúnitu casi naa gune'. 18Ora naa, ne guirá ca ni nuu ne naa, guxhidxidu ca trompeta ca la?, Oraca laatu laca guxhidxitu trompeta xtitu guidúbinaca layú ca ne la gúni ridxi, pur Diuxi ne pur Gedeón!''19Ne zaque Gedeón ne ti gayuaa hombre ni nuu ne laabe que guyécabe ruaa layú xti ra caziila'dxi ca xpinni Madian, bia'sipe' ra cuzulu galaa gueela' que. Ne bia'sipe' ora qué ca Madianita cuchaaca de tu nexhe guiaana ni cayápa ca xpinnica que, laacabe bixhidxicabe ca trompeta xticabe ne gundaa cabe ca rii ni naaze cabe que.20Ca chonna ndaa de ca hombre ni gulaaca' que bixhidxica ca trompeta xtica' ne gundaaca' ca rii que, Laacabe gunaazecabe yaga naze bele lu nácabe neza ndiga' ti gundúbicabe cani. Laacabe bigua'cabe ridxi, ''Espada xti Diuxi ne xti Gedeón.'' 21Tobi tobi de ca hombre que bizuhuaa'dxiichica ra bisaanabe laca interu naca ruaa layú que ne guinteru naca ca hombre xti ca Madianita bixooneca. Laaca biguá'ca' ridxi ne bireuxooñeca'.22Ora laacabe bixhidxicabe ca chonna gayuaa trompeta que la? Diuxi bicaa ca espada ca Madianita laca luguiá ca xpini ca' ne luguiá lisaa interu naca xpínnica'. Ca xpínni Madian biree guxooñeca' dede Bet Sita neza ra nuu Zerera, dede ra riluxe Abel Mehola, gaxha ra nuu Tabat. 23Ca hombre xti Israel dede Neftalí, Aser, ne interu naca Mananses gulídxicabe laaca guireeca, ne guyecabe luguia Madian.24Gedeón biseendabe tu yene xtiidxabe ra nuu guirá ca ni nuu lade dani xti guidxi Efraín, ne ná: ''La ché luguiá Madian ne la gutaguná' guiigu Jordán, dede Bet Bara, ti gucueesatu laaca.'' Zaca, guira ca hombre xti Efraín gucuaa saaca ne bitagunáca ca nisa que, dede Bet Bara ne guiigu jordán. Laacabe gunaase cabe guiropa' xiini xaique guidxi xti Madian, Oreb ne Zeeb. 25Laacabe biiticabe Oreb lu ca guie xti Oreb, ne Zeeb lu ra ruxhatañee cabe ca uva ni raca nisa dxu'ni' xti Zeeb. Laacabe guyecabe luguiá ca Madianita, ne bedanécabe ique Oreb, ne ique Zeeb ra nuu Gedeón, ni nuu cherica Jordan.

Chapter 8

1Ca hombre za de Efrain gudxicabe Gedeón, ''xiinga ni ma bi'nililu laadu? que nibidxilu' laadu ora udinde neu Madian la?'' Ne gudinde ne xhaata cabe laabe.2Gudxibe laaca :'' ¿Ñee ma bine' xiixa risaca bia' ni laatu ma bi'nitu ca la? ¿ Ñee cadi jmá galan ca uvas ni bianaa xti' Efraín que ni biruugu' xti' Abiezer la?. 3¡ Diuxi ma bidii laatu guedariguiñe luguia' ca xai que xti' Madián-- Oreb ne Zeeb! ¿Ñee ma bine' xiixa risaca bia' ni laatu ma bi'nitu ca la? Biete lu guenda ridxiichi xticabe ra laabe guni'be ca diidxa' di'.4Beda Gedeon Jordan ne gudidibeni, laabe ne chonna gayuaa hombre ni nuu né laabe. Laacabe ma bidxaagacabe, xisi guzabi nandarucabe laaca. 5Laabe gudxibe ca hombre xti' Sucot:'' Rinaba' laatu gudiitu pan ca binni ni nanda naa' pur ti laacabe ma bidxagacabe ne naa nanda' Zeba ne Zalmuna, ca xai que xti' ca Madián.''6Ne ca xai que que guni'ca':''¿yanna guendanandxo xti' Zeba ne Zalmuna ma nuu cani lu na'lu' la? ¿xiñee naquiiñe' gudiee' ni gó ca hua'chu' xtiu'? 7gunii' Gedeón:'' Ora SEÑOR gusaana' lu nanu Zeba ne Zalmuna, zandade guidi laditu ne yaga guiichi ne chigueda rindani lu desiertu.''8Laabe gudxibabe de raque ne yendabe Peniel ne zaqueca guni'nebe guidxi ni nu raque, xisi ca hombre xti' Peniel bicabica' casica bicabi ca hombre xti' Sucot . 9Laabe laaca guni'nebe ca hombre xti Peniel ne gudxibe laaca ''dxii guibigueta' xti bieque nuu dxi ladxidua', susaba ndaa yoo soo di'.''10Yanna Zeba ne Zalmuna nuuca guidxi Karkor ne ca huachu xtica', bia' chii ne gaayu' hombre , guirá' ni biaana de guirá' ca huachu xti' guidxi ni nuu neza rindani gubidxa, runi biaba ti gayuaa gande guixhiapa hombre ni ma bizidi chaahuica' guidxelasaaca ne espada.11Gudxi'ba' Gedeón neza ni ca binni nabeza ndaani' ca yoo huiini' ni gucuaacabe , gudi'dibe Noba ne Jogbeha. Laabe bisabandaabe ca huachu cadindenecabe que, purti cadi cabezaacabe gueeda tuuxa luguiacabe. 12Zeba ne Zalmula bixooñecabe, ne ra canazá nanda Gedeon laacabe, gunaaze chupa xa ique xti' Madian - Zeba ne Zalmuna- ne bichibibe guirá- ca hua'chu' xtica'.13Gedeón, xiiñi Joás biguetabe yetindebe neza Heres. 14Bidxaga lúbe ti badunguiiu zeeda de guidxi Sucot ne gunababe laa ti conseju . Badunguiiu que gudxi laabe xi modo nga ca xa ique xti' Sucot ne ca binigola xti' chona late gande ne chii ne gadxe.15beeda' Gedeón ra nu ca hombre xti Sucoot ne guudxibe laaca : Laguuya' Zeba ne Zalmuna , runi laacani bixidtu naa ne gunitu': ¿ñee ma biseguná'lu' Zeba ne Zalmuna la? que gannadu pa gudiidu pan ca hua'chu'xtiu. 16gucuaa Gedeón ca binigola xti' guidxi que ne bisabanabe ca hombre xti' Sucot ne chigeda ni rindani lu desiertu.. 17Ne bisabandaabe yoo soo xti' Peniel ne biitibe guirá' ca binni xti' guidxi que.18Raqué, gudxi Gedeón Zeba ne Zalmuna : ¿xi naca ca hombre biititu lu dani Tabor? Laacabe bicabicabe: casica lii na calu' ca, zacaca nacacabe. Tobi tobi cabe rului'cabe xiiñi' xti xa ique. 19Guni' Gedeón: laacabe gucacabe ca diche', xiini' jñaa'. Nabani DIUXI, palatu nulátu guenda' nabani xti cabe, naa que ñuutedia' laatu.20Laabe gudxibe Jeter ? (niru du' xiiñibe) biasa ne biiti laacabe , xisi que nibeedí badunguiiu que espada xti' purti bidxibibe ,purti banadunguiiu huiini' ru' labe .. 21¡Raque guni' Zeba ne Zalmuna : biasa ne biiti laadu ! purti bia' naca tobi nga bia' caca nga xtipa xti'.Biasaca Gedeón ne biiti Zeba ne Zalmuna .Ne zaqueca gucuaabe ni rusuchaahui cabe nii riu yani camellu ni riu gala beuu .2322Raqué gudxi ca nguiiu xti' guidxi Israel que Gedeón : guca xa ique xtidu,lii, xiiñilu', ne xiiñi ' xiiñilu' pur ti lii bilalu' laadu de lu ná'Madian.

24Gudxi Gedeón laacabe : lagudii naa guinaba' laatu xiixa: tobi tobi de laatu gudiitu naa ca arete ni nuu dani ca ni risaca xtitu ni bitopatu ca.''(ca madianita gupaca arete ni risca purti gucacabe Ismaelitas). 25Laacabe guni' cabe: nayeche' pe' nuudu de gudiiu cani lii. Bichiaacabe ti lari ne tobi tobi ca' de ca honbre que bindacabe ca arete risaca xti' ca'.26Bia' gunaa ca arete risaca ni laabe gunababe que bia'si chii ne xhono kilu ne gádxe gramu de oro. Ne ca guiiba' risaca di'la guyusini lu ca ni rusuchauiné cabe ni rului' galaa beeu' ca arete, ca lari púrpura ni racu ca xa ique xti' Madian, ne zacaqueca ca doo guiiba' ni biuu yanni ca camellu xticabe que.27Bi'ni' Gedeón ti lari soo ne ca arete que ne yenébeni guixi, ndaani' Ofra ne guidubi naca Israel bicheeca' ne bisisacabeni ra la qué. Ndí' bedagacani ti xa le' para Gedeón ne ca bini lídxi. 28Ngue runi biaana' Madian lu ná' guidxi Israel ne ma que ñuu dxi nibigatacabe nucalúcabe laabe xti bieque . Ne biuu guendariuudxi ndaani' guidxi layú bia' chupa lategande iza lu ca dxi xti' Gedeón.29Jerobaal (Gedeón) xiiñi' Joas,guyebe ne gulezabe ndaani' lidxibe. 30Gupa Gedeón chonna lategande ne chii xiiñi' ni zeeda' de laabe purti gupabe xtale xheelabe. 31Gunaa ni nabeza nesibe que, ni nuu Siquem, bibii laabe ti xiiñibe ne gulee lá Gedeón laa Abimelec.32Gedeón, xiiñi Joás, ma huaniisibe gutibe ne bica' chicabe laabe Ofra, ra ba' xti bixhozebe Joás, ni zeeda lade ca binni li dxi ca Abiezeritas. 33Ne bizaaca, casipe' guti Gedeón que, guidxi Israel bibigetaca' ne bichigetaca DIUXI ne bisisacacabe ca baal. Laacabe bi'nicabe Baal Berit casi diuxi xticabe.34Que ñedesilú guidxi Israel nusica ca SEÑOR, DIUXI xtícabe', ni gulee laacabe ndaani' ná' ca ni nanala' dxi' laacabe que. 35Que ñapacabe ni guni' cabe ñunicabe ra lidxi Jerobaal (nganga Gedeón), runi guiraxixe guenda nacho' nu' ni laabe binibe Israel
Chapter 9

1Abimelec , xiiñi Jerobaal guyebe ra nuu ca lizaa xti ñaa be ni nuu cá Siquem ne gudxibe laaca' ne de guiraa caa ni zá de neza ñaabe. 2Canába laatu guinítu ndi', ti guira' ca xaique xti Siquem gánda gunadiaga ca': ¿Xi jmá sicaru para laatú: gápatu guira' chonna lategande nuu chii lú de ca xhiiñi Jerobaal, ni guni mandar laatú, o tobisi gaca' tu laa guni mandar laatu? laguietenala'dxi' deque naa naca' de ca lizaa xtítu .3Caa' lisaa xti jñaa be' guini'ca pur laabe raa'nú caa xaique sti ca Siquem ne guyu caa be tobi zi para chinandacabe Abimelec, neguuni caa be': "Laa Bé nacaa be' bizanaananú.'' 4Ne bidicaa be' chonna lategande ne chii kilu de plata xti de lidxii xti Baal Berit, ne Abimelec biquiñe be'ni para gunabe cadxi hombre que radxaique de gucalubinii ne ni nadxibaluu nandaa laacabe5Abimelec guye raa lidxi bishoze' ni nu ofra, ne lu ti guié bitibé ca chonna lategande nu chi de ca bizaana bé, caa xiiñi Jerobaal. Ne Jotam zii biilaa,xuncuu sti Jerobaal pur ti laa bicachiluu'. 6Guiraa caa xhaique sti Siquem ne Bet Milo ne gucaca tobi si ne guyecaa ne binica Abimelec xaique guidxii cue yaga' naa rooba ni nuu gaxha de cuee linda ni nú Siquem.7Ora guidxicabe' Jotam de caa ni gucaadi la, guyee ne bisuguaa luu ique ndani' sti Gerizim. Ne laa Be' bicaridxibee ne gunii be': ''la gucadiaganaa laa tú ca xhaique sti Siquem; ne zi ca caa Diuxi gucadiaga laa tú. 8Ca yaga qué guye ca ti tiru zin'dica tu gaca xaique xtica ne laaca rabica yaga aceituna gaca ni nalu luguiadu9Peru yaga aceituna que'gudxilaacabe' ¿Na quiñe naa gúdie' de zaa xtine, ni naa riqueñe para rusicasaca diuxi ne hombre ti naa guibigueta, ti gatauuda xañee xcadxi yaga la? . 10Ca yaga que'gudxicabe yaga dugaa que' ''gudaa ne gucaa xaique stidu''. 11Peru yaga dugaa que'nguuni' ¿ Na quiñe pe' naa gusaana guendananaxhi xtine ne cuananaxhi sicaru para zii na guibigueta' ne gataguda luguía' ca xtudxi yagaa laa?12Ca yaga que'gudxica yaga uvas que':Guda' ne bini ni na'lu luguiado . 13Yaga uvas que'gudxi laabe: ¿Na quiñe naa gusana de gudiee nisadxu'ni nacubi xtinne' ni rusieche diuxi ne caa hombre, ne guiibigueta' ne gataguda luguía ca xtudxi yagaa laa?. 14Ne raqueru guiraa'caa yaga qué gudxica guichigueda que : ''guda ne guca xaíque stidú'.15Yaga guichigueda qué gudxibe ca yaga qué: 'Pa dxandipe' nuutu guni ungirtu naa para gaca' xaíque xtitu la?, la ta' ne laa guiuu luu banda' xtine' ne na zapa laatu.Ne pa co' la?, yanna la gudii guí cá guiree de lu guichigueeda cá ne la gudii gusaaquiní ca cedru xti libanu cá. 16Laga yanna, pa laatu ma bi'nitu' lu ni dxandi' ne lu guendanacha'hui', dxí laatu bi'nitu Abimelce xaíque, ne pa laatu ma bi'nitu' xneza ne Jerobaal ne binni lidxi, ne pa laatu nátu maa bisabanatu laabe casi caquiñe guiabanabe .17Ne biíne' xpiaane' que bishoze biidxi' lu' pur laa tú, ne bidii guendanabani' xti ne bii'laa be laa tú luu naa Madián. 18Peru yanna dxi laa tu' biasa'tu luugia caa binnilidxi bishoze, ne jma biti'tu' caa xiiñibe, chonna late gande nu chi lu binni, luu' tí guíe. Ne ruu zi caa laatu binitu Abimelec, xiiñi gunaa runidxiiña, xaique xti guira xaique xti Siquem, ti laa be nacabe ni zaa de la.19Peru pa' laatu huañunitu ni xneza ne que gapa tu raa guidiñetu raa nu Jerobaal, ne laa guiee'che ne Abimelec, nee laa gudii guiechebe luguiatu . 20Pa' co laa, laagudi guiree gui caa de Abimelec ne guucagui ca hombre sti Siquem ne Bet Milo. Laa gudí que gui caa guiree de ca hombre sti Siquem y Bet Milo ti guuzaquini Abimelec. 21Ne Jotam biree ne bixhoñe zitu ne guyee be Beer.gulezabe raqué, ti izaa zitu ni de Abimelec, bi'çhibe.22Abimelec guca xaique xti' Israel chonna iza. 23Diuxi biseenda' ti espiritu nadxaba ra nuu Abimelec ne ca xaique Siquem. Ca xaique xti Siquem bidxidechecabe enda queriuu xizaa de guni ná zaacabe ni napa necabe Abimelec. 24Diuxi bi'ni ndi' ti guendanadxaba bi'ni cabe ca chonna late gande nuu chii lu de ca bi'chi Jerobaal ñanda nuquixecabe ne Abimelec bi'chi'be guiaba donda luguiá pur guendaguti xti ca bi'chibe, ne ca hombre xti Siquem guigaaca pur dondá xticabe purti laa caa gucané caa para bi'ti cabe ca bi'chi be.25Ti ora que ca xaique Siquem biseenda ca' hombre ti cueza ca' lu dani huiini' ne gutegunácabe, ne gula'nacabe guira xixé ni nidi'di lu néza que. Ne ndi guna Abimelec ni.26Gaal xi'ñi Ebed, beedane ca binilidxi ne laacabe guyecabe Siquem. Ca xaique xti Siquem runi creeca' laabe. 27Laaca guyeca' lu layú ne bitopaca' ne bixhatañeeca' ca uvas nuu lu layu ra rusuhua uvas..lacaabe binicabe ti zaa raa lidxi diuxi xticabe ra lacabe gudocabe ne hue'cabe, ne gulu'dicabe Abimelec.28Gaal xiiñi Ebed, guni': "Tu náca Abimelec, ne tu nacá Siquem, para gunidu xhiñacabe ? ¿Cadi laabe nga xiiñi Jerobaal? ¿Cadi Zebul nga ni racané laabe? ¡La gunna ca hombre xti Hamor, bixoze Siquem! ¿Xiñee naquiiñe gunidu ni ná Abimelec? 29¡Ñuu ladxe que ca binni di' ñunica' ni rábe'! Zicaca nibee Abimelec. Naa ñabe laabe: 'gulee guira' ca binni ni ridinde xtiu'.'30Dxi Zebul, xaique guidxi , binadiaga ca xtiiidxa Gaal xiini Ebed bidxiichibe xtale pe'. 31Laabe biseendabe ti ni chine xtiidxabe ra nuu Abimelec ti nusiguii laabe, ne ninibe: "Bi'ya', Gaal xiiñi Ebed ne ca zá de laa zeedaca' Siquem, ne laaca cusiayaca' guidxi ca guiasa luguialu'.32Yanna, biasa lu gueela', lii ne ca huachu ca, la gucalulacabbe zinganacabe lu caa layú ca. 33Xti dxi siado', casi gu'ya tu guiree gubidxa, biasa siado' ne guyuu ndani guidxi ca. Ne ora laabe ne ca binni ziné laabe ca guiaaxha cabe luguialu', bi'ni' laacabe guirá ni ganda gu'nu'.34Ora que ru' Abimelec biasa lú gueela', laabe ne guirá ca hombre xtibe, gulaquicha'hui cabe quíñecabe ti xále' Siquem--ne gulaa cabe tapa ndaa. 35Gaal xiiñi Ebed biree ne bizuhuaa ruaa puerta guidxi. Abimelec ne ca hombre ni nuu ne laabe que bireecabe de rá nucachilú cabe que.36Ora Gaal bi'yabe ca hombre que la?, laabe gúdxibe Zebul: ''¡Biiya', ca hombre cá zedayeteca' lade dani ca! Zebul ná rabi laabe: Laatu cayuuyatu ca bandá' xti lade dani ca casi ca ñacaca' hombre.'' 37Gaal guni' xti tiru ne ná: ''Laguuya', ca hombre ca zedayetecabe galahui' layú ca, ne caadxi de laacabe zeedaca neza ra nuu ca yagaro' xti ca ni ranna dxiibi.''38Oraque rú Zebul gudxi laabe: ''¿Paraa nuu ca diidxa bicháneu guendanaro' xtiu' que yana?, lii nda ni riniu', ¿tu naca Abimelec para laadu gúnidu ni ná?'' ¿cadi ca ndí nga ca hombre ni lii que ñacala'dxilu' que la? Biree yana ne bidxelasaa ne laacabe.'' 39Gaal biree naca xaique xti ca hombre xti Siquem, ne bidxelasaa ne be Abimelec. 40Abimelec yenanda laabe, ne Gaal bixhoone neza lú be. Xtale de laacabe biaba cabe ne gucaná cabe ne guti cabe ra nuu puerta xti guidxi.41Abimelec biaanabe Aruma. Zebul guleebe Gaal ne ca lisaa xti de Siquem. 42Xti dxi qué ca binni de Siquem bireecabe lu ca rañaa que ne ndí gudxicabe ca ni Abimelec. 43Laabe gucuaabe ca xpinnibe, ne gundaabe laaca lu chonna ndaa, ne laacabe gulaquicha'huicabe tí xále' lu ca layú que. Laabe biyadxibe ne bi'yabe ca binni que caree ca de ndaani guidxi que. Ne laabe bicaalúbe laaca ne biitibe laaca.44Abimelec ne cá xpinnibe ni nuu ne laabe que bicaalúcabe ne bitaagu'cabe puerta xti guidxi. Xhupa ndaa de ca binni que bicaalú cabe guira ca ni nuu lu layú que ne biiti cabe laaca. 45Abimelec bidxelasaa ne be guidxi que guidubi dxí que. Laabe bitaguná be guidxi que, ne biiti be ca binni ni nuu ndani ni que. Laabe bisaba be cá lindaa xti guidxi que ne bichábe zidi luguia ni.46Dxi ca xaique xti yoo soo xti Siquem binadiagacaa ndi laacabe guyucaabe ndani lindaa de lidxi xti El Berit. 47Ne bizendaa tídxicabe Abimelec guiraa ca xaique gucuaa saaca' ndani yoo soo xti Siquem.48Abimelec guyee luguiá' de dani xti Salmón, laabe ne guiraa ca hombre ni nú ne laabe que. Abimelec gucuaa ti hacha ne bichuugube' ti nda rama. Ne gulaquibe'cani lu xhíquebe ne gudxibe ca hombre ni nuu ne laabe que: ''Lagacapurá ne laguni ni laatu jma biyaa'tu bine'.'' 49Ora que tobi tobi ca' bichuuguca' jmá rama ne zinándaca Abimelec. Laacabe bicuicaabení cue'lindaa xti yoo soo que ne bicaguícabeni , ti ora que guira' ca binni nuu ra yooso' xti Siquem que laca ñati ca, bia' ti guixiapa' hombre ne gunaa.50De raque Abimelec guyebe Tebes, ne laabe biziila'dxibe ne bicaalucabe Tebes ne bitagunacabe laa. 51Peru raque nuu ti yoo soo nadipa ndani gudxi que, ne de guira' ca hombre ne ca gunna ne de guira' ca xaique guidxi que bixooñe ca' ra nuu yoo soo que ne bideguyooca ndaani ni. Ora que guidxi'bacabe luguia' de yoo soo que.52Abimelec beeda ra nuu yoo soo que ne bidxelasaabe laa, ne bidxiñabe rua puerta xti yoo soo que para gucaaguicabeni. 53Peru ti gunna bisaba ti guié ni rutunécabe ique Abimelec ne gundaabe dxita ique. 54Ne oraque nagueendaca bicaaridxibe badunguiiu'huiini' xtibe ni rua' lari guiiba racube que, ne rabibe laa: ''Gulee espada xtiu' ne bi'ti naa, ti guiruti guzeete naa: 'ti gunna bi'ti laabe.'' Ora que badunguiiu que bitidilaaga guiiba que laabe, ne Abimelec guti.55Dxi ca hombre xti Israel bi'yaca que Abimelec jma guti guyeca' ra lidxica'. 56Ne zaaqué Diuxi biquixe ca guendanadxaba bi'ni Abimelec bixhoze ra bi'ti ca chonna late gande nu chi luu bi'chibe. 57Diuxi bi'ni de que guira' caa guendanadxaba xti ca hombre xti Siquem guibigueta ique ca' ne luguiacabe biabaa donda xti Jotam xiiñi Jerobaal.

Chapter 10

1Gutisi Abimelec, biáza Tola xiiñi Púa, xiiñi Dodo, baadu xti Isacar ni naca' lidxi Samir lade ca dani xti Efrain, para gulabe Israel. 2Laabe guyuube casi juez pur gande ne chona íza. Gutibe ne bicachi' cabe laabe ndani Samir.3Biluxesi bini mandarbe la? ucuaa Jair Galaadita lu xcarbe. Guyuube casi juez ndani Israel pur gande ne chu'pa íza . 4Laabe gupabe gande ne chii xiiñi be ni rigui'baca' chii ne chupa ndxácu ne laacabe gúpacabe gande ne chií guidxi lu layú Galaad, ni lá' Havot Jair dede ca dxi di'. 5Jair guti' ne bigaachibe ndani Camón.6Guidxi xti Israel qué nuzaana de ñúni ni cadi xneza nezalú Diuxi, ne bisizaca cabe ca Baal, Astarot, ca bido' xti Aram, ca bido' xti Sidón, ca bido' xti Moab, ca bido' xti guidxi Amón ne ca bido' xti ca Filisteu. Laacabe bisanacabe Diuxi ne ma que nusizaca cabe laa. 7Diuxi bidxichinebe Israel xtale ne bidiibe laaca' lu ná' ca Filisteu ne lu ná' ca Amonita.8Laacabe gudiécabe ne bininá cabe xtale guidxi xti Israel ca dxí qué ne bia' chii ne xhono iza lacabe gudiécabe interu naca' guidxi Israel ni nuu jma cherica' de guiigu' Jordán lu guidxi xti ca amorreu, ni náca Galaad. 9Ne ca amonita gudi'dica Jordán para gudxilucabe Judá, ne Benjamín ne lidxi Efraín, ngue runni Israel gucaná ca xtale.10Oraque guidxi Israel bicaridxi Diuxi ne ná ca', "Ma biche'nedu lii', ti purti bisaanadu Diuxi xtidu ne bisisacadu ca Baal". 11Diuxi gudxi guidxi Israel, ¿Que nulaya' laatu de ca Egipciu, de ca Amorreu, de ca Amonita, de ca Filisteu 12ne de ca Sidonio?" Ca Amalecita ne ca Maonita bininácabe xtale laatu ne laatu bicaridxitu naa ne naa bila'ya' laatu de lu ná' cabe.13Ne nin zacá laatu bisanatu naa ne bisisacatu xcadxi bido'. Nga runi, ma que zulaya dia laatu. 14Laché ne la gucaridxi ca bido' ni laatu bisisácatu. La gudii lugar gulácabe laatu ora ma napatu guenda naganna.15Guidxi Israel gudxicabe Diuxi, "Ma biche' du. Bininé laadu ni lii ra'bu' xneza. Canábasidu lii, gulálu laadu dxi di'. 16Laacabe biguétacabe de ca bidó ni napa cabe qué ne bisisaca cabe Diuxi. ne guyuu'be xizaa de ni bizacane Israel.17Raqué, ca Amonita bidagulizaa ca' ne biaanaca ndaani Galaad. 18Ca Israelita bidagulizaa ca' ne bianaaca ndani Mizpa. Ca xaique guidxi Galaad guní' lizaa caabe, ¿Tu hombre guzulu ne genda ridinde di' ne ca Amonita pue? Laabe zácabe xaique xti ca ni nabeza Galaad.

Chapter 11

1Yanna, Jefté galaadita gucabe ti ni ridinde nadipa', peru nácabe xiñii ti gunna zacási. Bixhozebe nga Galaad. 2Xhela Galaad guxana ca xcadxi xiiñi. Ora xiiñi xhelabe binisica' laacabe guyuu cabe luguia' Jefté ti che' de ra yoo que ne gudxicabe laa, "lii que za'de diou gaxti xti' guendalisaa xtidu. Lii nácalu xiiñi xti gunaa.'' 3Ngue runi bixalebe de ca bi'chibe ne guyebe yendezabe guidxi Tob. Laabe bieegube ca hombre qui iquiñe ne zinécabe laabe.4Gudi'disi xcaadxi dxí, guidxi amonita biasaca tindenéca Israel. 5Ora ca amonita beda tindeneca Israel, ca binigola xti' Galaad yeyubicabe Jefté para guibiguetanéca' laabe guidxi xti' Tob. 6Laacabe gudxicabe Jefté :'' gudaa ne gúca xhaique xtidu ti ganda laanu tindenenu ca binni xti' Amón''.7Jefté bicabi ca xhaique xti' Galaad, ''laatu' guca nanala'dxitu naa ne bicaatu naa gusaana lidxi bixhoze. Xiñee zédatu yanna, ora nuutu lu guenda nagána? 8Ca binigola xti' Galaad bicabica' Jefté, nga runi ladu biguetadu ra nuulu yanna, gudaa ne yenne ladu tindenedu ca amonitas, ne zacalu xaique xti guira' ca ni nábeza Galaad.9Gudxi Jefté ca binigola xti Galaad, ''pa laatu ibiguetanetu naa ra lidxe' ti tinde nia' ca amonitas, ne pa DIUXI gudii laanu guenda ridinde luguia ca , naa zacaa xaique xtitu. 10''Ca binigola bicábi Jefté,' ''Nezalú Diuxi canídu ndi' pa que gunidu ni cayabidu lii di! 11Ngue runi Jefté bibiguetanebe ca binigola que Galaad ne guidxiqué bi'ni' laabe xaique ne xaique ca huachu xti'. Ora guyecabe nezalú DIUXI Mizpa, Jefté guni'be xti' bieque ca diidxa ni laabe ma bidii xtidxabe gunibe.12Raqué Jefté bizeendabe binni chiné xtiidxa ra nuu ca amonitas, guini':''¿Xi guendanagána nuu ladenu di? ¿Xiñee ne xtipa zeedatu gutagunátu xquidxi du?'' 13Xaique xti' ca amonitas bicabi ca binni zine xtidxa Jefté que: ''xiñee dxi beeda Israel de Egipto, laacabe bini xti cabe ca layú xtidu dede Arnón de ra nuu Jacob, de ra nuu Jordán. Yanna la lagudxigueta laadu ca layú xtidu sin guendaridinde.''14Xti bieque jma Jefté bizeendabe ca ni riné xtiidxabe que ra nuu xaique ca amonitas ne laa guni'be: 15'''Ndi nga ni ná Jefté: Israel que nicaadi ca layú xti' Moab ne layú xti' ca amonitas, 16Xisi beedacabe de Egipto, ne Israel gudi'dilaagabe lu desiertu de ra nu Mar rojo ne neza ra nuu Cades.17Ora Israel biseenda' ca ni rudii diidxa ra nuu xaique xti Edom, guni': 'Rinaba lii lagusaana tidilaagadu ndani xquidxitu; xaique xti Edom que nucadiaga laacabe. Ne zaqueza bizendacabe tu chitidxi xaique xti' ti Moab, peru que ninaa. Ne zaque Israel biaana ca Cades. 18Raqué gudidilaaga cabe lu desiertu ne bixalecabe de ca layú xti' Edon ne layú xti' Moab, ne guyecabe neza ra rindani gubixha xti guidxi xtí Moab ne bizi'la'dxicabe cherica' de guidxi Arnón. Ti laacabe que ñuudicabe layú xti Moab, ti Arnón nga guidxi dxaga Moab.19Israel bizeenda ca ni riné diidxa que ra nuu Sehón, xaique ro' ca amonitas, ni nu casi xaique guidxi Hesbón; Israel gudxi laabe: 'Rinaba lii, bidii tididu guidxi xtiu ti chindadu xquidxidu.' 20Xisi Sehón la que ninádi nidi'di Israel lu ca layú xti. ngue runi Sehón gulidxibe guirá ca huachu xtibe ne yenebe laaca Jahaza, ne raqué, gudindenebe Israel.21Ne XPIXUAANA, Diuxi xti' Israel, gula'quibe Sehón ne guirá' binni xti' lu ná' Israel ne laacabe gudiñecabe laaca. Ngaruni Israel gucua guidubi naca layú xti' ca amoritas ni nabezaca ndani guidxi qué. 22Laacabe gucuacabe guira ni nuu lu layú xti' ca amonitas, de Arnón dede Jaboc, ne de desiertu dede Jordán.23Raque XPIXUAANANU, Diuxi xti Israel ma gulee ca amonitas nezalú guidxi Israel, ne ¿Naquiiñe' lii guicoou ca layú xtibe ca? 24¿Caadi ma gucualu guidxi xti Quemos diuxi xtilu bidii lii? Nga runi intica guidxi ni DIUXI Xaique xtinu ma bidii lanu', lanu zacaanuni. 25Yana ¿Ñe lii ma risacalu que Balac xiiñi' Zipor, xaique xti Moad? ¿ Ñe gucala'dxixabe ninibe xixa luguia' Israel? ¿Ñe biú xa dxi gucala'dxibe chi tindebe luguiaca'?26Laga Israel bibani chonnagayua iza ndani Hesbón ne ndani ca guidxi huiini, ne ndani Aroer ne ca guidxi huiini, ne ndani guira guidxi ni nuu gaxha de ca layú raca dxiiña xti Arnón -- ¿Xiñee' oraque que nibiguetu nicou cani lu ca dxi que? 27Naa ninti guendanadxaba que huayune lii, xisi lii la cayu'nu guendanadxaba cucalulu' naa. DIUXI, juez, yanadxí zani' lade guidxi Israel ne guidxi xti' Amón. 28Xisi xaique guidxi xti' Amón que nizaala'dxi ni bi'nda Jecté nezalúbe.29Ne raque Espiritu xti DIUXI beda luguia' Jefté, ne laabe gudidibe neza Galaad ne Manasés, ne gudidibe Mizpa xti' Galaad, ne de Mizpa xti' Galaad Laabe yendábe guidxi Amón. 30Jefté bidii xtiidxa DIUXI ne guní: ''Pa lii gudiu naa guendariguiñe luguia' guidxi Amón, 31ora ca intisi ni guiree ca rua puerta lidxe' idxagalú naa ora ibigueéta nexedxi ladxidua' de guidxi Amón, zudiee laabe DIUXI, ne naa zudieeni casi mani' huiini ni guya'qui'.''32Ne zaque Jefte gudi'di neza guidxi Amón ti tindene' laacabe, ne DIUXI bidii laabe guendariguiñe'. 33Laabe guyebe luguia'ca ne biti'be xtale de laaca dede Aroer ne jmaru' zitu de ra nuu Minit--gande guidxi--de ranu Abel Keramim. Ngue runi ca xpinni Amón biabaca' lu na' guidxi xti Israel.34Jefté beda ralidxi' Mizpa, ne raque xiiñidxapabe biree ti guidxagalú laabe ne panderu ne danzas. Laasibe tobilucha xiiñidxapa, ne ma quegaparu xiiñi'be badunguiu nin badudxapa. ne 35Casipe laabe biiya'be laa gucheza xha'ba' ne guni'be: ¡Oh! ¡xiiñedxapa! ¡Lii ma bininalú naa ne ti guendanagundu naro'ba' ne lii beda gacalu' ti yuuba ni bininá naa! Ti naa ma bidiee xtiidxa DIUXI, ne naa quezandadii quiche xtiidxa'.''36Xiiñibeque gudxi laabe: ''Bixhoze, lii bidii xtiidxalu' DIUXI, bininé naa ni ma guniu' gunu', purti DIUXI ma biquixeni ca ni nanala'dxi lii, ca amonita. 37"Xiiñibe gudxi laabe "Bi'ni ni ma bidi xtiidxa lu, bidiisi chaa pur chupa beuu lu ca dani huiini' ne ca xhamiga para chi guuna pur guendabinidxa'pa xtine'.38Laabe bicabibe: ''Guyee.'' Bisendabe laa zitu chupa beeu. Laabe bisaanabe laa ne zinebe ca xhamigabe que, ne bi'nacabe guendabinidxapa xtibe lu ca dani huiini que. 39Ra biluxesi chupa beuu qué, biguetabe ranu bixhoze be, ni bi'ni' ne laabe casica bidii xtiidxa chiguni. Yana laabe que huayuu dxi huayatanebe nguiuu, ne zaque biaa binni Israel ni' 40ne ca binidxa'pa xti' Israel guira iza , bia tapa iza , ti guietenala'dxicabe ni bizaca xiiñidxapa Jefté galaadita.

Chapter 12

1Efraín bisendacaa ca hombre xti; laaca gudi'dica be neza Zafón ne gudxicabe Jefté, ''¿Xiñee gudi'dilu' ti tindeneu' guidxi Amón ne que ña'bu' laadu ti ninedu lii? Zuza'quidu lidxilu' luguialu'.' 2Gudxi Jefté laacabe, Naa ne guidxi xti'ne' guyu'du lú guendaridinde ne guidxi xti' Amón. Ora gunienia' lii, lii que nulá diou' naa de laacabe.3Ora biiya' que nulálu' naa, gulaque' guendanabani xtinne' laaca lu xtipa xtinne luguia' guidxi Amón, ne DIUXI bidii naa guendariguiñe ¿Xiñee beda tindeneu' naa yanadxi?'' 4Jefté bi'ni' tobisi guirá' hombre xti' Galaad ne gudindeca' luguia' Efraín. Ca hombre xti' Galaad bidxiilú ca ca hombre xti' Efraín ti laacabe guni'cabe, ''Laatu Galaaditas cuxooñetu de Efraín --ndani Efraín ne Manasés.''5Ca Galaadita bitagunacabe de ra riluxe guiigu xti' Jordán ni ziree neza Efraín. Ora tobi de ca ni bibani yati xti' Efraín guni', ''Bidii tide' ndaani' guiigu di','' ca de Galaad canaba diidxaca' laabe, ''¿Nacalu' ti Efrateu la?'' pa laabe guini'be ''Co','' 6ora qué zabi cabe laabe, ''guni': Shibolet.'' Ne pa laabe guini'be "Sibolet" (ti laabe que randa rini'be diidxa' que neza ) ca galaalita ninaazeca laabe ne ñuutica' laabe guria guiigu Jordan. Chupa lategande ne chupa guixhiapa Efrateu biiticabe laaca ca dxi que.7Guca Jefté juez xti' Israel bia'si xhoopa' iza. Raqué Jefté Galaadita guti ne bigaachicabe ndaani' tobi de ca guidxi xti' Galaad.8Gudi'di' si de laabe, Ibzán de Belén guca juez xti' Israel. 9Laabe gupabe gande ne chii xiiñibe. Laabe bidiibe gande ne chii xiñidxaapabe guichaganá' ca', ne laabe bedanebe de zitu gande ne chii badudxapa xiiñi' xcaadxi hombre para ca xiiñibe. Laabe gucabe juez Israel bia'si gadxe iza.10Guti Ibzán ne bigaachi ndaani' Belén. 11Gudi'di' si de laabe, Elón ni naca Zabulonita guca juez xti' Israel. Laabe gucabe juez xti Israel bia'si chii iza. 12Elón ni naca Zabulonita guti ne biga'chi ndaani' Ajalón lu layú xti' zabulón.13Gudi'di' si de laabe, Abdón xiiñi' Hilel ni naca Piratonita guca juez xti' Israel. 14Laabe gupabe chupa late gande xiiñibe ne gande ne chii xhiagabe . Laacabe gudxi'bacabe chonna lategande ndxacu ne gucabe juez xti' Israel bia'si xhono iza. 15Abdón xiiñi' Hilel ni naca Piratonita guti ne bigachi Piratón lu layú xti' Efraín ndaani' guidxi ra nuu xtale dani xti' ca Amalecitas.

Chapter 13

1Xti tiruica cu xiiñi Israel bini cá ni cadi jneeza neza lú Diuxi me laabe bisaana be laaca lú na'ca Filisteo, chapa la te gande Iza. 2Guyuu tabi hombre la zora, lude ca lisaa xtii ca' Danitas. Ni biree lá Manoa xheela que ganda gaca xhiini ne ngue runi que huayapa be da'da.3Ángel xtii DIUXI bihuinni neza lú gunaa que ne rabi be lau: "yanna biiya, qui huayanda ga'ca'xiiñilú; ne que huayanda gapu bado, yanna lu? zaca xiiñi lú, ne zapu ti badu nguiiú huiini. 4yanna gupa lii de guee lu'nisa dau'ni o ni napa nisa dxu'ni, ne codi golo'inti'casi ni na Diuxi nayuudxu. 5biiya gu'yu; zaca xiinilu'ne zapalu ti badu nguiiu huiini ne codi xhubitu gudxiu ne ugá tu xiiñu guicha ique be porti badu nguiiu huiini ca dede nduani jñaabe mana'ca be Nazareo para Diuxi, ne laabe guzulu be gula be Israel de lu ná ca Filisteu"6ne ze'ca gunaa que guyé nuu xheelu ne gudxi be laa: "ti nguiiu xtii Diuxi beedu ra nuaa ne naa be casi ti ángel xtii Diuxi, nabe nandxo' be que ni naba diidxu'laabe de pade'becda be, ne laabe queñabi be naa tu lá be. 7Laabe gudxi be naa: Biaa zacu xiiñi lú ne zapalu' ti badu nguiiu huiini Nga runi cadi guee lu'nisa dxu'ni i ni napa nisa dxu'ni, ne cadi golo' intiicas; guendaró ni cá lu ley na nacani na yuudxu, ti badu nguiiu huiini ca zaca be Nazareo para Diuxi dede dxi ma nuu be v daani lu'dede dxi gati be"8Manoa guní'ne Diuxi ne na ra Diuxi, canaba lii, gudiilu'hombre xtii Diuxi ni bisenda lu'que guibigueta, be ra nuudu ti ganda gusiidi be laadu xi naquiñe guni neda bado huiini ni ma yaca gale di". 9Diuxi bicabi ra guní ne Manoa laa, ne ángel xtii Diuxi que bceda ra nuu gunaa que xti tiru ora laa zuba ra ñaa. Xizila? Manoa xeela be qui guinni di ne laabe.10Biaxhaca gunaa que bixooñe naguenda ne na rabi xeela: "¡Biya gu'yu! ¡Xa nguiiu que ma bihuiinni be neza lua xa ni beeda ra nuua xti dxi que!" 11Manoa biasaca ne zinanda xhecla ra yenda be ra nuu hombre que, gudxi be laa:"¿ Ñee lii nga hombre guni ne xhcela que la? " hombre que rabi laabe: "Naa pia ndi"12Bicabi ca Manoa na: yanna la? ca xtiidxa lu ca gaca ni dxaní ¿xi zanda gundu ragusiniisi du xcuiidi di ne xi dxiina guni be pue?" 13Ángel xtii Diuxi gudxi be Manoa: "gunaa di napa xi guyachaahui de guni guiraa ni ma gudxe laa 14Gunaa ca cadi naquinedigo be gaxti ni zeeda de cuananaxhi xtii uva, ne cadi gudii lu gue be nisa dxu'ni o ni napa nisa dxu'ni; codi gudii lu' go be guiraa gundaró ni ná xquich; Diux; cadi go binni, gunaa di naquine guni be de guiraa ni bisenda laabe."15Na Manoa rabi Angel xtii Diuxi que: "canaba lii biiana xcadxihuiini si, ne bidii laadu guga'gui de ti chibu huiini golo". 16Ne ángel xtii Diuxi que rabi Manoa: Nacape ñaana' lo ni ne guzaqui lunila? bi Diuxi " ( Manoa que gannadi pa laabe nacabe Ángel xtii DIUXI).17Na Manoa rabi Angel xtii DIUXI que: "¿tu lá lu' pue? ti ganda gusisagadu lii dai gaca guira ni guni'lu' di" 18Angel xtii DIUXI que rabi laabe: "¿ xiñee cunaba diidxu lu naa tu ¿laya pue? ¡Naca ni guenda ridxagayaa!"19Raqueru Manoa gunaaze ti chibu huiini ne gucaabe caxuba' nichiguzaqui be ne bizaqui be coni lu mexa guie ne bidiibo ni DIUXI. Laabe biinibe xixa guenda ridxaguyaa laga Manoa xheela cayuuyaca. 20Ora bele que biasa lu mexa guie que biyubini neza guiba, Angel xtii DIUXI gudxiba lu bele xtii mexa guie que Manoa ne xheela biiya cabe ndi ne bizu ca ne gulaqui lu ca layú.21Ne Ángel xtii DIUXI que ma que ni huiini ru' xtii tiru neza lú Manoa o xheela. Raqué ra Manoa gunna laabe nacabe Angel Xtii DIUXI. 22Manoa na rabi xheela: "¡nanna pia zatina, na ti biiya nu DIUXI!"23Laga xheela be rabi laabe: "pa ñaca ladxi DIUXI ñuuti laanu la?, Laabe qui ni caadi be mani ni guleechu nu ni bizaquino ne ca biidxi gule chu'nu ne bidi'nu laabe. Laabe qui nuluii dibe laanu guirea ca ndii, nin yanna qui nudii dibe ñunadiaga nu guirá ni gudxi be laanu ca.24Gudiidi si ca dxi que gunaa que gupa ti bado nguiiu huiini, ne gulee be lá Sansón. Badu nguiiu huiini que binisi no guluu DIUXI nduaya laa. 25Ne Espiritu xtii DIUXI bizu lú bihuiinni lugia be ndaani gudxi Dan, lude guidxi Zora ne Estaol.

Chapter 14

1Sansón bietebé Timnat, ne raca biiyabe ti gunaa, tobi de ca xiñi ca filisteu. 2Ora bibigueta be', gudxibe bixhozebe ne ñaabe: "Naa biya ti gunaá ndani gudxi Timnat, tobi de ca xhiñi ca filisteu. Laguyubi labe para gacabe xheela'.''3Bixhozebe ne ñaabe rabi ca laabe: "¿Ñee cadi gasti ti gunaa de lade ca lizaa xtiu' la o de lade ca binni xtinu la? ¿zacaa xou' ti gunna de lade ca filisteu ni cadi nu seña xti Diuxi?'' Sansón rabibe bixhoze be': '' Yecaa laabe para naa, purti ora ruyadxié laabe, riuaaladxe laabe." 4Peru bizhozebe ne ñaabe que ñanaca' deque de Diuxi zeeda ndi', purti LAABE racaladxibe chu' guenda ridxiichine ca filisteu(purti ca dxí qué ca filisteu cayuni mandar ca' Israel)5Oraque Sansón bietebe Timnat ne bixhózebe ne ñaabe, ne yendá cabe ra ruzuhuaa ca uvas xti Timnat. Málasi, ti lion huini biaxha luguiabe cugúu bedxe laabe. 6Ne Espíritu xti Diuxi mala si bedani' luguiabé, ne que lica nudi dxiña labe bixuxhebe lion que casi ca ñaca nuxuxhebe ti chibu huiini'. Peru labe que ñabidi be' bixhozebe ne ñaabe ni laabe bi'nibe.7Ne laabe guyebe ne guni' nebe gunna qué, ne ora Sanson biya labe la', guyuladxi Sanson laabe. 8Gudidi si cadxi dxi, ora Sanson bibigueta para guichagana laabe la', laabe birechú be de lu neza qué para chiyubibe xa lion ni ma guti qué. Ne, raque cá ti lidxi bízu ne nuu dxiña yága lu xcuerpu lion ni biaana raqué. 9Ne laabe gúxabe ti ndaa dxiña yága qué ne bireebe zébe, ne zi yóbe dxiña yága que laga sizábe. Ora yendabe ra nuu bixhozebe ne ñaabe laabe bidiibe ti ndaa laaca ne laacabe gudó cabe. Peru que ñábibe laaca de que laabe guleebe dxiña yága qué de lu xcuepru lion qué.10Bixhoze Sanzón guyébe ra nuu gunaa qué, ne Sansón bi'ni' ti zaa ro' raqué, purti ndi nga ni ma biaa ca badu nguiu' que gúni. 11Casi bi'ya' ca lizaa xti gunaa que laabe, bedanécabe gande ne chii de ca xamigucabe para chu' ne laabe.12Sansón gudxi laacabe: "Lagudii gabelaatu ti didxa ni guindaa ique nétu. Pa tobi de latu ganna xiini ne gabi ni naa lade gadxe dxii de saa di', naa saguiize' gande ne chii lari zoo de linu ne gande ne chii lari luguia' ne lari xaguete' . 13Peru pa laatu que ganda gabi tu na xhini, laatu zuditu naa gande ne chii lari zoo de linu ne gande ne chii lariluguia ne lari xaguete. ''Laaca rabica labe: ''Gudxi laadu diidxa ni rindaa iquene cabe cá , ti gunadiagadu xhi ná ní.''14Labe rabibe laaca: ''biree guendaró ndaani ni ro qué; ne de ni nadipa bire ni nanaxhi." Peru ca ni nu nee labe que, que nidxeladi cabe xii ñabicabe labe de gudidi chonna gubidxa.15Lu guidapa gubidxa que rabicabe xhelaa Sansón: ''Gudxite xhelalu ti gabibe lanu xí naa didxa ni canda ique nedu di', paca zaguixheguídu li ne interu lídxi bixho'zo'. ¿Ñe bisendacaa siou ladu rari ti culu ladu luu guenda nazii?''16Xheela Sansón bizulu cayuuna' neza lú be; ne rabi laabe: ¡Lii nanaladxi siou naa! lii cadi nadxii diou naa. Lii gudxilu ti didxa ni rindaa iquene cabe, cadxi de binni xquidxe', peru que huayábu diou naa xi rini' ni?.'' Sansón rabi labe: ''Biaa, ma nin bixhoze ne ñaa que huayabe dia ni laa, ¿ne lii gabe ni laa?''. 17Labe biinabé interu naaca gadxe gubidxa ca dxi bindaa saa qué. De lu gadxe gubidxa que Sansón gudxi laabe xi rini' ni purti ma cazíñe laabe. Ne laabe gudxibe xi rini' didxa qué ca binni xquidxi be.18Ne ca nguiu xti gudxi que gudxicabe laabe lu gadxe gubidxa ante guiaazi gubidxa: ''¿Xi ma nanaxhi que dxiña yága? ¿Xi ma nadipa que ti lion?'' Sansón rabi laacabe: ''Pa ñaca que niziñetu xheela la?, laatu que ñanaditu xi rini' didxa ni rinda iquene cabe di'.19Oraque malasi guenda xti Diuxi beda ra nu Sansón ne xtipa. Sansón bietebe guidxi Ascalón ne bitibe gande ne chii badu nguiu de láde guidxi di'. Ne gucuaabe ca ni rizaca xti ca', ne bidiibe ca lari luguia ne xhaguete ca ni bicábi didxa ni rindaa iquene binni qué. iza' cadxiichibe, ne guyebe ralidxi bixhozebe. 20Ne xhamigube qué bidi cabe laa xheelabe.

Chapter 15

1Gudidisi ca dxi que, ca dxi rindizacabe nizá, Sansón gucuaa tii dendxú huiini ne guyeebe yegaanabe xheelabe. Laabe gudchibe laca laabe,'' Naa ziaa ndani yoo ra' rasi xheela.'' Peru Bixhozebe que ninadii ñubee raque . 2Bixhoze badudxaapa qué guni', ''Naa dxándipe guni' ique deque que racaladxilu laabe, ngue runi biidieélabe xamigulu. Benda huiini be má sicarú que laabe, ¿cadi nacabe nilaa? Gucuaá laabe ne bichagana laabe.''3Sansón gudxi laacabe, ''Nagasi ca' naa zaca ni que uzaabe gaxti ora gunenaya' ca filisteu. 4Sansón guye ne gunaaze chonna gayuaa mixtú gui'shi' ne bindiibibe pur chupa, xcola ne xcola. Gudidisi laabe ucuaabe ti yaga naze beéle rua ne bindiibibe galahui de ca chupa xcola ca.5Ora laabe ma guluuchahuibe ca yaga nazeé beéle rua, laabe bidiibe ca mixtú guixi' cheeca ranu ca nizaa ni ma gundisacabe xti ca filisteu, ne laacabe gudixhe guii cabe ca niza ni ma gundisacabe zaqueca ca ni nuu ndani layuu qué, zacaca ra zuhua yaga uvas ne ca olivo. 6Ca filisteu gunabadiidxa ca,''¿ Tuu laa bini' ndii pué ? Ne gudxi cabe laaca, ''Sansón, bigudxi xti Timnateo, bini'bendi pur ti timnateo ucuaa xheela Sansón ne bidiibela ti shamigu.'' Ra que ca filisteu guyeca ne gudixhe gui ca laabe ne bixhozebe.7Sansón gudxi laacabe, ''Pa ndi nga ni laatu binii tuu, naa zuquixe ni ma binitu na, ne tidiisi de gaca ndii, naa zabezadxie'.'' 8Raqué laabe bichugube laaca pur ndaa, cue ndanica ne xco'reca', ne tale guendanadxába. Raqué laabe bietebe ne bibánibe ndani tii huecu nu lu ti dani xti Etam.9Raqué ca filisteu gudxi'baca' ne biyubi chahui'cabe xi chinecabe para chitindecabe ndani Judá ne bizuchahui cabe ca hua'chu' ndani Lehi. 10Ca hombre xti Judá guni'ca, ''¿ Xiñe gudxi'batu ti guixhelazatu laadu pue ?'' Laacabe guni'cabe, ''Laadu nudu cadxelazadu ti ganda guinasedu Sansón, ne gunidu laabe ni laabe ma bini'be laadu.''11Raqué chonna guixhiapa dxú xti Judá bieteca ra huecu xti dani Etam, ne laacabe gudxícabe Sansón ,'' ¿ Lii que ganadiuo que ca filisteu runi mandar ca luguianu la? ¿Xiindi ni ma binu laadu pue'?'' Sansón gudxii laacabe, '' Laacabe bini'cabeni naa, ne zaque na bineni laacabe.''12Laacabe gudxicabe Sansón, ''Laadu má bietedu ti gundibidu lii ne gudiidu lii lu ná' ca filisteu.'' Sansón gudxi laacabe, ''Lagudii xti'dxatu naa deque que zutitu naa .'' 13Laacabe gudxicabe laa', ''Co, laadu chi gundibizidu lii ne doo' ne gudidu lii lu ná' cabe. Laadu zudii xti'dxa du lii que zutidiidu lii.'' Ra que rú laacabe bindiibicabe laabe ne chupa doo nacubii ne bidxibacabe la de lu guie que.14Ora laabe bedabe Lehi, ca filisteu bedaca cayunica riidxi tii bidxelaca laabe. Raqué guenda xti Diuxi beeda luguiabe ne xtipa. Ca doo renda ná'be gucacani casi larí guya'qui', ne biabacani de ca ná' be.15Sansón bidxéla ti dxita layá nayaaru xti ndxacu, ne laabe ucuaabeni ne bitii ti guixhiapa hombre ne laani. 16Sansón guni', ''Ne ti dxita layá xti ndxacu, naa bicuee monton binni ,ne ti dxita layá ti ndxacu naa bitee ti guixiapa de hombre.''17Ora Sansón biluxe de guni', bisábibe dxita layáca qué ne gulelabe raque Ramat Lehi. 18Sansón iza má cayatibe nisa ne bica ridxiibe Diuxi ne guní' be, '' Lii bidiu naa guenda riguiiñe di'. ¿ Peru yanna naa zatee rari de enda riati nisa ne siaba' lu ná' ca ni que nu seña xti Diuxi?''19Ne DIUXI bixhalebe ti bizé nuu ndaani Lehi, ne nisa qué biree de raqué. Ora laabe guebe, xtipa xtibe bigueta ne guyube gana. Nga runi laabe guleelabe raque En Hacore, ne nuuni ndani Lehi dede yanna dxi. 20Sansón bini' juzgar Israel ca dxi xti ca filisteu pur gande iza.

Chapter 16

1Guyé Sansón Gaza ne biiyabe ti gunaa zacasi raqué, ne gutanebe laa. 2Ca binni nabeza Gaza gudxicabe laaca: " Ma beeda Sansón rari' ". Laacabe bidiicabe bieque raqué ne, naga'chi', gulezacabe laabe guidubi gueela' que ruaa puerta guidxi que. Biaanacabe ne que nini'dicabe gaxti guidubi gueela que. Maca guni'cabe: "Cuezanu guireesi biaani' ridxi', ne oraca ma chiguutinu laabe.3Biaana Sansón nexhe lu luuna' de ra bizaa galaa gueela'. Galaa gueela que laabe biasabe ne gucuaabe puerta xti guidxi que ne guiropa yaga puerta que. Laabe guxhabecani de ndaani' yú, ne guira' guiiba naazeni, gudixhebeni xiquebe, ne gundanibeni dede luguia' ti dani, neza lú Hebrón.4Gudi'di' si ndi', Sansón beda ganaxhiibe ti gunaa ni nabeza lu ca layú lade dáni xti Sorec. Laabe la lábe Dalila. 5Ca xa ique xti' ca filisteu guyeca' de ra nuube que, ne rabica' laabe: "Gudxite Sansón ti gu'yanu padé nga zeeda xtipabe, ne xi modo zanda gutagunánu laabe, ti ganda gundiibinu laabe ne gusituinu lúbe. Bi'ni sicari', ne tobi tobi de laadu zudiidu lii ti guixhiapa ne ti gayuaa ndaa plata."6Rabi Dalila Sansón: "Rinaba' lii gabilu' naa, ¿xi modo nga nabé nadipalu', ne xi modo ñanda nundiibi tuuxa lii ti ñanda nutaguna' lii? 7Rabi Sansón laabe: "Pa laacabe gundiibicabe naa ne gadxe ndaa doo de arcu nayaa ni caru guibidxi, ora caru' zará xtipa xtinne' ne zaca' casica tutiica hombre."8Raqué, ca xa ique ca filisteu yenécabe ra nuu Dalila gadxe ndaa doo de arcu nayaa ni caru guibidxi, ne bindiibibe Sansón ne ca ngue. 9Yanna, gupabe hombre nucaachibe ra naga'chi', ni cayaana ndaani' lidxibe. Laabe rabibe laa: "¡Nuu ca filisteu luguialu', Sansón!" Xisi laabe bichuugube ca doo arcu que casi ñacaca' doo lase ni riguibanécabe ora riga'na guí. Ne laacabe que ñannadicabe guenda naga'chi' xtipabe que.10Gudi'disi ngue, gudxi Dalila Sansón: "Zacanga gudxitelu' naa ne bisiguiiu' naa. Canaba' lii, gudxi naa xi modo zanda gutagunácabe lii". 11Gudxi Sansón laabe: " Pa laacabe gundiibicabe naa ne doo nacubi ni caru guiquiiñecabe lu guninecabe dxiña, ora ca zará xtipa xtinne' casica tutiica hombre". 12Ngue runi gucuaa Dalila doo nacubi ne bindibinebe ni laa, ne gudxi laabe: "¡Nuu ca filisteu luguialu', Sansón!" Ca hombre que nexheca' cabezaca' ndaani' yoo que. Huaxa bichuugu' Sansón ca doo renda nábe que casi ñacaca' ti ndaa doo lase'.13Gudxi Dalila Sansón: "De nagasi caguiterou' naa ne cusiguiiu naa. Gudxi naa xi modo zanda gutagunacabe lii." Guxi Sansón laabe: "Pa lii quibalu' gadxe ndaa guichaique' lu ti lari lu ti telar, ne raqué guidxiguni ndaani' telar ca, naa zaca' casi tutiica hombre." 14Laga laabe nisiaasibe, gudiba Dalila gadxe ndaa guichaiquebe que lu ti lari lu ti telar que ne bidxigabeni lu lári que, ne guni': "¡Ma nuu ca filisteu luguialu', Sansón!" Bibánibe ne gundádibe lari que ne aguxa que de lu telar que.15Gudxibe Sansón: Xi modo nga ra'bu' naa 'Nadxiee lii'', pa que rui'neu'' naa ca guenda naga'chi' xtiu'? ma chonna bieque ma bisituilu lua' ne que huaya'bu' naa xinga runi li nadipa'. 16Guirá' dxi laabe nábe' riziñebe laa ne ca xtiidxabe, ne nabé guziñebe laa ne ma nisi nuu gati'.17Ngue runi gudxi Sansón laabe guirani ne rabi laabe: "Naa que huayuu dxi ñapa' ti gudxiu ni gugá guichai ique', ti naa naca' ti nazarenu, ni runni ni na Diuxi de dxi naa nuaa' ndaani' jñaa'. Pa guiraa iquedi' la, oraca susaana xtipa xtinne' naa, ne zaguundua' ne zaca' casi tutiica hombre."18Ora biiya' Dalila ma gulee ruaabe diidxa' dxandi' de guirá' ca ngue, biseendabe ne bicaa ridxibe ca xa ique xti' ca filisteu, ne guni'be: "Laqui'ba' xti bieque, ti ma gudxibe naa guirani'. "Raqué, ca xa ique xti' ca filisteu gudxi'baca' de ra nuube, ne zinecabe plata que lu ná'cabe. 19Laabe nusisiaasibe laa lu suudibe. Bisendacaa Dalila ti hombre guraa gadxe ndaa guichaiquebe que, ne laa bizulú cayuni laabe casi na, purti ca xtipa xtibe que ma bisaana' laabe.20Laabe guni'be: "¡Nuu ca filisteu luguialu', Sansón!" Laabe bibanibe ne guni'be: "Naa zaree casi ca dxiqué ne zalaya' quibelade sia'." Xisi laabe que gannadibe pa Diuxi ma bisaana laabe. 21Gunaaze ca filisteu laabe ne guxhaca' ca bizalube. Gundetecabe laabe dede Gaza ne bindiibicabe laabe ne guiiba ni riuu na' cabe de bronce. Laa be bizequebe guié xti' molinu ndaani' lidxiguiiba' que. 22Huaxa bizulú guichaiquebe bigaa xti bieque gudi'disi de bigácabe ni que.23Bidagulisaa ca xa ique xti' ca filisteu ti chinéca' ti dendxu ni chaqui' neza lú Dagón diuxi xtica', ne guiechecabe. Laacabe guni'cabe: " Ma bitaguná' bido' xtidu Sansón, ni nanala'dxidu, ne ma gula'quibe laa ndaani' nadu." 24Ra bi'ya' ca binni que, bisisaca' bido' xticabe, purti guni'ca': "Bido' xtinu ma bitaguná' ni nanala'dxinu ne bidiibe laa laanu-- ni binduuxe xquídxinu, ni biiti xtale de laanu."25Ora laacabe nuucabe cayechecabe que, lacabe guni'cabe: "Lagucaa ridxi Sansón, ti laa gusixidxi laanu." Guleeca Sansón ndaani' lidxiguiiba' que ne bisituicabe lú. Bizuhuacabe laabe lade ca pilar que. 26Gudxi Sansón xa hombre que' naaze ná' que: "Bidii cana' ca pilar lu ca ra riziila'dxi' yoo di', ti ganda gata' lucani."27Yanna, dxá tipa yoo que de hombre ne gunaa. Guirá' ca xa ique ca filisteu nuu ca raqué. Ique yoo que dxi'ba' bia' chonna guixhiapa de hombre ne gunaa, ni cayuuyaca' laga que cuxidxicabe de Sansón28Bicaa ridxi Sansón SEÑOR ne ná: ¡SEÑOR Diuxi, bietenala'dxi' naa! canaba lii, bidii naa xtipa yanna si di', Diuxi, ti ganda naa guquixe ca filisteu purti guleecabe guiropa chu lua'." 29Gunaaze Sansón guiropa pilar ni nuu galaa ra zuhuaa yoo soo que, ne bisuxíbibe lú cani, ti pilar que ne nábe nandiga', ne xtobi que ne biga'.30Guni' Sansón: "¡Bidii zaa gate' ne ca filisteu!" Laabe bigaabe ne xtipa ne yoo soo que biabani luguia' ca xa ique ne luguia' guirá' ca binni ni nuu ndaani' que'. Ngue runi ca gue'tu' ni laabe biitibe ora laabe gutibe qué gucaca' jmá que ni laabe biitibe dxi laa bibanibe. 31Gudidisi ni bizaaca que, ca bi'chibe ne guirá' ca binni lidxi bixhozebe bieteca'. Gucuaacabe laabe, biguetanécabe laabe ne bicaachicabe laabe gaxha de Zora ne Estaol, ra biga'chi' Manoa, bixhozebe. Guca Sansón xa ique guidxi Israel pur gande iza.

Chapter 17

1Guyuu ti hombre lade dani xti' Efraín lá' Micaía. 2Laabe gudxibe jñaabe: Ti guixhiapa nuu ti gayuua lu ndaa plata ni gula'nacabe xtilu' que la, ni lii bisabalu' di xtiu' luguiaca la ne naa guyuudiaga'-- ¡ Yanna rari'! Naa napa' ca plata que. Naa gulana' cani'' Jñaabe guni': ''¡DIUXI cu' ndaaya' lii xiiñe'!''3Laabe bidxiguetabe ti guixhiapa ne ti gayuua moneda de plata que jñaabe ne jñaabe guni':'' Naa gulee' plata di' para SEÑOR ti guni xiiñe' xiixa casi binni ni ruza'cabe ne guiiba' duxhu' ne molde de guiiba'. Ngue runi cudxigueta' cani lii xti bieque''. 4Ra laabe bidxigetabe bidxichi que jñaabe, gucuaa jñaabe chupa gayuaa moneda de plata ne bidiibeni ti ni runi dxiiña' de plateru ni bi'ni' xiixa casi binni ni ruza'cabe ne guiiba' duxhu' ne molde de guiiba' ne gula'quicabe laaca ndaani' lidxi Micaía.5Hombre Micaías di' gupabe ti yoo ra dxa bido' ne bi'nibe ti efod ne caadxi bido' ne gudixebe tobi de ca xiiñibe ti gaca' sacerdote xtibe. 6Lu ca dxi que que gapadi' Israel xa ique, ne guiracabe bi'nicabe ni nácabe nuu xneza para laacabe.7Yanna, nuu ti badunguiiu birebe de Belén xti' Judá, de ca lisaa xti' Judá, ni naca ti Levita. Laabe biaanabe raqué ti gunibe ni ma nuu lu nábe gunibe. 8Hombre que birebe de Belén xti' Judá ti chebe ne guidxelabe ti ra cuezabe. Laga zebe que, yendabe ra lidxi Micaía lade dani xti' Efraín. 9Micaía gudxi laabe : '' ''¿Padé zeedalu'? ''Hombre que gudxi laabe: ''Naa naca' ti Levita zeeda' de Belén nuu ndaani' Judá, ne canazaya' canayube' ti ra cueza' ''.10Micaía gudxi laabe :'' Bianané naa, ne guca sica ti bixhoze' ne ti sacerdote xtinne'. Naa zudiee' lii chii ndaa plata guirá' iza, ti neza lari, ne guendaró.'' Zaque guyuu Levita que ndaani' lidxibe. 11Nayeche' nuu Levita que purti chindezanebe hombre que, ne badunguiiu que bedagacabe casi tobi de ca xiiñi' Micaía.12Gulee chú Micaía Levita que para guni dxiiña' nandxó' ne badunguiiu que guca sacerdote xtibe, ne biaanabe ndaani' lidxi Micaía. 13Raqueru Micaía gunii: ''Yanna ma nanna' yana nana DIUXI sedane genda nacha'hui' ra nuaa' purti Levita di' ma naca sacerdote xtinne'.

Chapter 18

1Ca dxi que gaxtidi' xaique ndani Israel. Tribu de ca ni zá de Dan cuyubi layú ra ganda ibáni, dede dxi que quenicaadi' cabe nin ti layú de ca ni zá de Israel. 2Guidxi xti Dan bisenda gaayu' nguiu de lade ca ni zá de Israel, nguiu ni ridxelasaa ni runibia' xtale de Zora ne Estaol, para chécabe ne zácabe ndaani guidxi qué ne gundaachicabe ní. Laacabe rabicabe laabe, ''Lache ne lagundaachi guidxi cá''. Ne yenda cabe lade ca danii xti Efraín, ra lidxi Micaías, ne raque gudídicabe gueela.3Ora lacabe nuucabe gaxha de ralidxi Micaías, laacabe binibiácabe modo rini' ti badu nguiu' levita. Ngue runi bisuhuaa cabe ne gunabadidxa cabe laabe, "¿Tu beda ne lii rari? ¿Xi cayu'nu' rari'? ¿Xiñee nuulu rari? 4Laabe gudxibe laaca', "Ndi nga ni Micaías bi'ni' pur naa: Laabe gunababe naa para gaca' xaique yu'du' xtibe."5Laacabe gudxicabe laabe, "Rinabadu lii biyúbi xi ná Diuxi, ti ma ganadú pa ra laadu chuudu di' zie ni laadu sicarú." 6Sacerdote que gudxi laacabe, " la che gatadxi ladxido'to. DIUXI zului laatu neza ra naquiiñe ché tu."7Oraque ca gayu' hombre que guyé ca' ne yenda ca Lais, ne biiyacabe ca binni ni nabeza raque nabani dxi ca'- zaqueca ca Sidonio nabani dxi ca' sin gaxti izaca ca'. Que ñuudi' guiruti ni ñuni xti laacabe ndani guidxi layú, o tu laa nuchiichi laacabe . Laacabe nabánicabe zitu de ca Sidonio, ne guiruti gapacabe tu guieegucabe . 8Laacabe bigueta cabe ra nuu ca binni xticabe ndani Zora ne Estaol. Ca lizaa xti cabe gunabadidxa laacabe, ¿Xi né tu gabitu laadu?9Laacabe guní cabe, "¡La ta'! ¡Chi gucálunu laacabe!" Ma bíyadu' guidxi qué ne sicarú ní . ¿Gaxti que cayunitu? cadi gácatu nanéne para gucaalútu ne guni xtitu guidxi cá. 10¡Ora ma ché tu, chétu ra nuu ca binni ni ná ca' de que gaxti que zaca ca', ne guidxi que xirooba ni'! Diuxi ma bidii ni laatu- ti guidxi ni gaxti que riaadxa laa ndaani guidxilayu."11Xhoopa' gayuaa hombre de ca binni xti Dan, naaze guiiba' ni riné lu guenda ridinde', biree cabe de Zora ne Estaol. 12Lacabe gudxibacabe ne biaanacabe ndani Quiriat Yearín, ndani Judá. Pur ndi nga ca binni que gulee lá raqué Majané Dan dede yanadxi; Ndi riaana neza riazi gubidxa de Quiriat Yearín.13Biree cabe de raqué para ché cabe lade ca dani xti Efraín ne yendá cabe ra lidxi Micaías. 14Oraque ca gaayu hombre ni yeguuya' guidxi xti Lais qué gudxicabe ca lizaa xti cabe, "¿Laatu nanatu' de que ndaani ca yoo di' nuu ti efod, ti bido' nuu ndani yoo, ti bido' ni biraa necabe guiiba', ne ti bido' ni bigaagicabe de guiiba? La guini' yanna xi gunitu'."15Ne zaqué bidxiñacabe raque' ne beeda cabe ra lidxi badu nguiu levita qué, ra lidxi Micaías, ne bizaacacabe laabe. 16Yanna ca xopa gayuaa Danita qué, ma naazeca guiiba ni chine ca' lu guenda ridinde, bizuhuaa cabe ruaa yoo xti puerta ro' que.17Gayuu hombre ni guyé yeguuya ndani guidxi qué guyecabe raqué ne gucuaa cabe bido' ni biraane guiiba', efod qué, ca bido' napacabe ndani yoo, ne bido' ni bigaagicabe de guiiba qué, lagaque sacerdote que cuzuhuaa cue' ruaa yoo xti puerta roo qué ne xhopa gayuaa hombre ni naze guiiba para tindé. 18Ora ca ndi guyuu ca ra lidxi Micaías ne gucuaa cabe bido' ni biraa necabe guiiba, efod qué, ca bido' nuu ndani yoo qué, ne bido' bigaagicabe de guiiba qué, xaique yu'du' que guidxi laacabe, "¿Xi cayúnitu laatu pue?"19Laacabe gudxicabe laabe "¡Bigáni! bicaana ruaalu ne guda' ne laadu, ne gúca para laadu bixhozedu ne ti xaique yu'du'. ¿Jma galán para lii gacu' xaique yu'du' para ralidxi tobisi hombre?, o gacalu' xaique yu'du' para ca ni zá ne ca lizaa xti Israel?" 20Ladxido' xti xaique yu'du' que bieche'. Laabe gucuabe efod qué, ca bido' riuu ndani yoo qué ne bido' ni biraa necabe guiiba qué ne zinebe laaca.21Ne zaqué biguétacabe ne zecabe. Laacabe bisuhuaacabe ca xcuidi huiini' níru lú cabe, ne zaqueca ca yuze xticabe ne ira ni zinécabe. 22Ora laacabe ma zécabe situ de ra lidxi Micaías, ca hombre ni nabeza gaxa de ralidxi Micaías gucua cabe ridxi para guidxiña cabe, ne yeuganda cabe ca danitas. 23Laacabe bicaacabe' ridxi ca danita, ne laaca' bidxiguetalu ca' ne gunaba diidxaca' Micaías. "¿Xiñee gucuatu ridxi para guidagulisaa tu pue?"24Laabe guníbe', "Lii gula'nalu' ca bido' ni naa bine', ma gucuaalu xaique yu'du' xtine, ne ma chélu'. ¿Xi ru' cayaana naa? Xi modo canabadiidxu naa, ¿Xi cuchiichi lii?" 25Guidxi xti Dan gudxi laabe, "Lii cadi naquiiñe nini' neu laadu zacá, o paco' ti hombre ni guiza' cadxiichi zucaalú lii, ne lii ne binni lidxu' zuuti. 26Oraque ca hombre xti Dan ucuaa xneza ca'. Ora Micaías bi'ya' de que laacabe nadipa cabe xtalepe' para laabe', bidxii dechebe ne biguétabe ralidxibe.27Ca binni xti Dan gucuaa ca' ni bi'ni' Micaías, ne zaqueca xaique yu'du' xtibe, ne beedacabe ndaani Lais, ra nuu ca binni nuu dxi' ni nána gaxti que zaca ca', ne laacabe biiticabe laaca ne espada ne bizaaqui cabe guidxi que. 28Que ñuudi tu nulá laacabe purti nuu cabe zitu de Sidón, ne que ridaagu cabe guiruti. Ndi guca'ni ra napaampa nuu lade dani ni nuu gaxha de Bet Rejob. Ca Danita biza'cabe xti tiru guidxi qué ne bibanicabe raqué. 29Lacabe gulee lá cabe guidxi que Dan, la Dan bixhoze gola cabe, ni laa guca tobi de ca xiiñi Israel. Peru lá guidxi que jma atra biree lá ni Lais.30Guidxi xti Dan gundisa ca' xa bido' ni biraa necabe guiiba' para laaca laacabe. Ne Jonatán, xiiñi Gersón, xiiñi Moisés, laabe ne ca xiiñi be gúcacabe xaique yu'du' para ca ni zá de ca danita dede dxi guyuu tu bitaguna' guidxi qué. 31Ne zaque bisisaca cabe xa bido' ni biraane guiiba ni Micaías bi'ni' laga que yu'du' xti Diuxi biaanani Siló.

Chapter 19

1Neca dxi que, ora gaxti xaique Israel, guyuu ti hombre, ti Levita, ni bibáni xadxí huiini' ra huaxie' ribani binni neza ra riaana ca dani xti Efrain. Laabe gúcuaabe de guiropa gunaa, ti gunaa de Belen de Judá. Laabe gucuaabe guiropa gunaa xtibe. 2Xisi laa bicheene laabe; laabe bisaanabe laa ne biguetabe ralidxhi bixhozebe' ndani Belen de Juda. laabe bianabe raque ta'pa beu3ne ora que xheelabe que biasa ne yenanda' laabe para gabi laabe guibi guetabe. ni runi dxiña para laabe nu ra nuube, ne chupa' burru huini. laabe ulube la ralidxi bidxhoze'be. ora biya bixhoze' gunnadi laabe, bieche. 4suegru be, bidxoze' gunna que, bicudxii bela para gaana caabe pur chonna dxi. laacabe gudocabe ne guecabe, ne gudidicabe gueela' que raque5Lu guidapa dxii que biaza caabe ziadoro' ne ucuacabe ca xticabe para sacabe tobizi, peru bidxoze gunna que gudxi xpigudxi, ''gucuaa xtipaa de tindaa gueta stia, ti ora ca ma zanda cheu." 6nge runi guropa cabe' guricabe gudocabe. ora que bixhoze' gunna que gunni, "rinabalii guiaanu gueela di ne tidilu ti ratu zicaru'."7ora Levita que biaza para che', bixhoze' gunna que guziñe laabe guianabe, nge runi laabe bichaábe xi chigunibe' ne gudidibe guela que raqué xti tiru. 8lu gaayu dxii biazabe siadoro' para che'be, ne bixhoze' gunna que na, ''ucua xtipa, ne guleza de huadxi, ''ora que laacabe gudo'cabe.9Ora Levita que, guirpa gunaa xtibe que ne ni runi dxiña biasacabe para ma che'cabe, suegru be, bixhoze gunaa que na, ''Ma bi'yu?, dxi di ma ziyaca ni huadxi. Rinaba lii biaana xti gueela, ne tidilu ti ratu zicaru. Lii zanda guia'su siado'ro ixi' ne ibiguetu' ra liidxu.10levita que cari nudibe guianabe gueela' que. Laabe biazabe ne zeebe. Ne laabe zeebe ranu ca bini xti Jebus (nguenga Jerusalen).Ma napabe chupa burru huini nu xia--ne guripa gunna xtibe que nu ne laabe. 11ora laacabe ma nucaabe gadxa de Jebus, dxi que ma yaaca chi guiluxe, ne ni runi dxiña que gudxi xpixuana, ''gudá guirechunu neza ranu guidxi xti ca jebuseos para tidinu gueela' ndani nii.''12xpixuaana be gudxi laabe, ''que sare chúdinu ranuu ti guihdxi ra cadi nabezanu 'ni cadi xti guidxi Israel. siunu dede Guibeá.'' 13Levita que gudxi badu ngui xtibe que,''uda, chunu tobi de ca rari', ne tidinu gueela'di Guibeá o ndani Ramá.''14ne laacabe guzaru cabe, ne gubixa que guyuni bia' zidxiña cabe Gabaa, ra naaca xti Benjamin 15bire chucabe para tidi caabe gueela' Gabaa. guyecabe ne yeticabe ra napapa xti guidxi, peru guiruti tu nine laacabe ra lidxi para nididi caabe gueela' que.16ora que ti binni goola cabi guetabe de dxiña xtibe de lu layú huadxi que. laabe nabani be lade ca dani xti Efrain, ne laabe cadidibe cadxi dxii Guibeá. peru ca hombre ni naabeza ca raque naaca cabe benjamitas. 17Laabe gundisa lube' biiyabe ni riza' que ra napapa xti guidxi. Ne ngiu gola que rabi laabe, ''¿pa nesa chetu? ¿ de paladu zedatu?18Levita que gudxi laabe, ''biredu neza Belen ne ziudu Juda neza ra huaxie' ribani binni neza ra riaana ca dani xti Efrain, de racanga zenda. Guya Belen ndani Judá, ne sia ralidxi SEÑOR, peru guirutidi caru gabi na cha ralidxi. 19laadu napadu guidxi ne guendaro' para ca burrudu xtidu, ne nu gueta stia ne niza dxúni' para na ne para ni runi xhiña para li, para badu nguiu di ne ca ni runi dxiña para laabe. Cadi caquiñe'di du gaxti.''20ne binni goola que bizabi na lucabe, ''¡Guenda ra'tadxi ladxido' chu ne laatu! na sapa' de guira de caxtitu. peru cadi tiditu guela ra napapa xti guidxi.'' 21ora que hombre que yene Levita que ralidxi ne biyana be ca burru que. Laacabe gudibi cabe' ñee cabe', ne gudocabe ne gue cabe'.22laagati cusiechetu ladxidóto, cadxi hombre de guidxique, ngui ni cari nadxiba luu, bidii cabe bieque yoo que, cuxidxi naabe puerta que. Laacabe gunni ne caabe hombre goola que, xhaique xti yoo que, naabe, ''Dane hombre ni yechu ra lidxi que, ti laadu chu nedu laabe." 23Hombre, xhaique xti yoo que birebe fuera raanu caabe ne gudxibe laaca, ''coo biche ca, rinaba laatu,¡ cadi guini naditu laabe! ya que hombre di biuuza' laabe ndani lidxe, ¡ cadi guni ditu cosa ni que iquiñe!24Lagu'ya, binidxapa xtine ne guiropa gunaa xtibe nu ra rii. La gudii naa cuee laacabe yaana. La guilaxoo laacabe ne laguni laacabe ni gapatu gana. ¡Peru cadi gunitu xiixa ni que iquiñe hombre di! 25''Xisi ca hombre que que nuucaadiaga ca' laabe, ngue runi hombre que biruuxha lu guiropa gunaa xti ne gulee laabe fuera. Bindaa laabe lu na' ca binni que, ne ca hombre que gudxite ca laabe gueela', casi bira gueela' bindaacabe laabe chibi' be. 26Ora bira gueela' gunaa que bedabe biababe gutibe rua yoo lidxi xpixuana bee, ne laabe biaanabe raque' dede ora biraa gueela'.27Ne xpixuana biasa siado' ne bixhelebe rua lidxibe ne bireebe gucuaa xnezaa be'. Laabe gunda bi'yabe guiropa gunna xtibe rua puerta que, ne nuchiaanabe rua yoo. 28Levita que gudxi laabe, ''Biasa. Chuu.'' Peru que nicabi di belaa. Laabe bidxiiba be laa lu ndxacu que, ne hombre que gucuabe ca xtibe para chebe ra lidxibe.29Ora Levita que yenda ralidxi, gucuabe ti gudxiu, gucuabeni ne bigabe laa, ndaa pur ndaa, bia'si chii ne chupa ndaa, ne bisendabe ca ndaa que interu naca Israel. 30Guiraca' ni bi'ya' ndi nga guni'ca: ''Que ñuu di dxi nisacani ne ñuya cabe ni dede ca binni xti Israel bireeca guidxi xti Egipto dede nagasi. ¡La guini' ique! ¡Laa gabi laadu xi guni du!''

Chapter 20

1Raqué guidubi naca guidxi Israel biree sica ñacaca ti hombre si, dede Dan ne ra nuu Beerseba, zaqueca ne layú xti' Galaad, ne bidagulisaacabe neza lú DIUXI ndaani' guidxi Mizpa. 2Guirá' ca xa ique xti' guidxi que, guirá' ca xa ique binni lidxi xti' Israel, biuucabe lu guendaricaasaa xti' xquidxi diuxi que, bia'si tapa gayuaa guixhiapa hombre zuhuaa, ni ma nuu chaahui para tinde ne espada.3Yanna ca xpinni Benjamín binadiagaca' ma biasa ca xpinni Israel ndaani' guidxi Mizpa. Guni' xpinni Israel: gudxi laadu xi modo nga bizaaca guendanadxaba di'. 4Levita que, xheela' xa gunaa ni biiticabe que, guni': naa benda' Guibeá lu ca layú xti' Benjamín, naa ne guiropa gunaa xtinne', bedagasidu.5Lu gueela' que, ca xa ique xti' Guibeá beedaca' luguia'ya', guluu le' ca' lidxe' ne gucala'dxica' ñuutica' naa. Laacabe gunaazecabe ne gulaxoocabe guiropa xheela' ne biiticabe laa. 6Naa gucuaa' guiropa xheela' di' ne bixuuxe ladibe ne biseenda ca ndaa ladibeca' ra nuu guirá' ca layú xti' Israel, purti laacabe bi'nicabe guendanadxaba' que gapa guendariá ca ndaani' Israel. 7Yanna guirá'tu ca binni de Israel, laguini' xinga rini' iquetu ne laguini' xi zanda gaca'.8Guidubi guidxi que biasaca' casi ñacaca' ti binni si, ne guni'ca': ¡guirutidi' zié ra nuu yoo huiini' xti', nin tobi de laanu que zabigueta' ra lidxi!. 9Huaxa yanna ndi' nga ni chiguninu ne Guibeá, laadu chuunu luguia' cabe neza ra ná diuxi chiné laanu.10Laadu chindidu chii lade ti gayuaa hombre lade guirá' ca guidxi nuu Israel, ne ti gayuaa lade ti guixhiapa, ne ti guixhiapa lade chii guixhiapa, ti laaca guedanéca' guendaró ni guiquiiñe' ca binni guidxi, ti ra laacabe gueedacabe Guibeá ni nuu Benjamín, cuaquicabe ti guendananá luguia' ca binni di' runi guendanadxaba' ni bi'nicabe ndaani' guidxi Israel. 11Raqué guirá' binni ridinde xti' Israel bidagulisaaca ti checa' luguia' guidxi que, casi ñacaca' tobisi.12Biseenda' ca xpinni Israel hombre ra nuu guirá' ca xpinni Benjamín, ne guni'ca': ¿Xi guendanadxaba nga bi'nicabe luguialu'? 13Ngue runi, dané laadu ca nguiiu dxaba' nuu Guibeá, ti ganda guutidu laacabe, ne zacá zaree guendanadxaba di' luguia' Israel. Huaxa ca Benjamita que nucaadiaga dica' ni gudxi ca bi'chica' de Israel laaca. 14Raqué ca xpinni Benjamín bireeca' de ndaani' ca guidxi xtica' ne guyeca' Guibeá ti cuu chaahuica' ca guiiba' xtica' ne chitindeneca' ca xpinni Israel.15Bichiña ca xpinni Benjamín dxi que bia'si gande ne xhoopa' guixhiapa hua'chu' ni bisiidicabe laaca tindeneca' espada. Zaqueca, lade ca ngué zeeda gadxe gayuaa hombre ni gulícabe nabeza Guibeá. 16Lade guirá' ca hua'chu' di' laaca zeeda gadxe gayuaa hombre ni gulícabe biga' laaca'. Guiraca' randa gundaaca' ti guié luguia' xiixa ne que ruchee náca'.17Ca xpinni Israel, laasica ne cadi nédi' ca xpinni Benjamín, bia'si tapa gayuaa guixhiapa bedagacaca', guiraca' bisiidicabe laaca tindenéca' espada. Guirá' ca ndi gucaca' hua'chu'. 18Biasa ca xpinni Israel, gudxi'baca' Betel, ne gunabadiidxaca' casi ca Diuxi gudxi laaca. Ne gunabadiidxaca': ¿tu de laanu ché nirudo' luguia' ca xpinni Benjamín? Ne guni' DIUXI: Judá nga nirudo' ché luguiacabe.19Biasa ca xpinni Israel siado' ru' ne yenécabe ca yoo huiini' xticabe gaxha de Guibeá. 20Guyé ca xpinni Israel luguia' ca xpinni Benjamín yetindeca' ne laaca. Biuu chaahuicabe ra naquiiñe' gudxiilucabe ne guyecabe luguiaca' Guibeá. 21Biree ca xpinni Benjamín de Guibeá ne biitica' gande ne chupa guixhiapa hua'chu' xti' ca xpinni Israel dxi qué.22Huaxa ca xpinni Israel guca nadipa lisaaca' ne bizuhuaaca' laaca ra bizuhuaaca' casi nirudo' dxi gudindeca que. 23Biasa xpinni Israel ne biinaca' neza lú DIUXI de ra biaba huadxi. Biyubicabe chinandacabe ni gabi DIUXI laacabe, guni'cabe: ¿ñee naquiiñe' chuudu xti bieque ne tindenedu ca bi'chidu, ca xpinni Benjamín la? DIUXI gudxi laacabe: laché luguiacabe!24Raqué guyé ca xpinni Israel luguia' ca hua'chu' xti' Benjamín lu guiropa dxi que. 25Lu guiropa dxi que beeda Benjamín luguiacabe de Guibeá ne biitica' chii ne xhono guixhiapa hombre xti' Israel. Guirá' ca nacaca' hombre ni biziidica' tindeneca' espada.26Raqué guirá' ca hua'chu' xti' Israel ne guirá' ca xpinnica' gudxi'baca' Betel ne biinaca', raqué gurí ca' neza lú DIUXI ne que ñódica' dxi que de ra gunda huadxi ne gula'quica' neza lú SEÑOR guendarusisaca de guí ne guendaribaquidxi ladxido'.27Gunaba diidxa' xpinni Israel DIUXI -- purti ca dxi la que nuu guiña ra bitaagu' xtiidxa' Diuxi ne binni que raqué, 28ne Finees, xiiñi' Eleazar xiiñi' Aarón, nuu raqué cusisaca neza lú guiña que lu ca dxi que. --¿Naquiiñe' chuudu cherica' chitindedu xti bieque luguia' ca xpinni Benjamín, ca bi'chidu o ziuudxidu la? Gudxi SEÑOR laacabe: laché luguiacabe, ti naa guixi' zacania' laatu quiñetu laacabe.29Raqué guluu Israel hombre ra naga'chi' guidubi naca Guibeá. 30Gudinde xpinni Israel ne xpinni Benjamín ma ze chonna gubidxa, ne bizuhuaacabe gudindecabe luguia' Guibeá casica modo bi'nicabe que.31Guyé xpinni Benjamín ne yetindeneca' ca xpinni Israel ne laaca bixaleca' de guidxi que. Bizuluca' gudindeca' ne biitica' caadxi binni. Bia'si gande ne chii xpinni Israel guti' lu ca layú que ne lu ca neza que. Tobi de ca neza que rié rigui'ba' neza Betel, ne xtobi que zé neza Guibeá.32Raqué guni' ca xpinni Benjamín: Ma gudiñenu laacabe ngue runi cuxooñecabe zitu de laanu casica nase que. Huaxa ca hua'chu' xti' Israel que guni'ca': zaa cuxooñenu ti zacá guxhalenu laacabe lu ca neza zitu de ra nuu guidxi. 33Biasa guirá' xpinni Israel de ra nuu que ne bizuhuaa chaahuica' ndaani' guidxi Baal Tamar. Raqué guirá' ca hua'chu' xti' Israel ni bicachiluca' ra naga'chi' bireeca' de ra nuuca' ndaani' guidxi Maareh Geba.34Beeda' chii guixhiapa hombre luguia' Guibeá ni gulícabe lade guirá' xpinni Isarel, nabé nadipa' biuu guendaridinde que, xisi que gannadi ca Benjamita pa ma gaxha zeeda' guendanaxoo que de laaca. 35Gudiñe DIUXI Benjamín neza lú Israel. Biiti ca hua'chu' xti' Israel dxi que bia'si gande ne gaayu' guixhiapa ne ti gayuaa hombre xti' ca xpinni Benjamín. Guirá' ca ni guti que nga gucaca' ca ni bisiidicabe tindeneca' espada.36Raqué nga biiya' ca xpinni Benjamín ma gudiñecabe laaca. Ca xpinni Israel que bisaanaca' xirooba layú neza lú ca xpinni Benjamín, ti laacabe maca nannacabe náparucabe binni nucachilu ra nuu ca canto'dxi' guluucabe gaxha de Guibeá. 37Raqué ca hombre ni nucachilú que biasaca' ne nagueenda' biuuca' Guibeá. Ne biiticabe ne ca espada xticabe que guiraxixe ni nabeza ndaani' guidxi que. 38Ni guni' lisaa ca hua'chu' ne ca ca hombre ni nucachilú que gaca ni chigului' laaca guireeca nga ora gu'yaca' guiasa ti zá ngola nagu'xhu' luguia' guidxi que.39Ra bihuinni biasa gu'xhu' que luguia' guidxi que ne biiya' ca xpinni Israel ni la? bigueteca' lu guendaridinde que. Yanna bizulú ca xpinni Benjamín bidxiiluca' ne guyeca' luguia' ca xpinni Israel ne biitica' bia'si gande ne chii de laaca', ne guni'ca': Nanna dxiichipenu zaguiñenu laacabe casica gudiñenu laacabe dxi bizulú guendaridinde di'.40Xisi ra bizulú gu'xhu' que biasa ndaani' guidxi que la?, ca Benjaminita bitixhilú ca' ne bi'yaca' ziyasa gu'xhu' que ndaani' guidxi que. 41Raqué guyé ca xpinni Israel luguia'cabe xti bieque. Nabé biuu dxiibi ndaani' ladxido' ca xpinni Benjamín ti biiyaca' pabia' naro'ba' guendanaxoo zeeda luguiaca'.42Ngue runi bia'xhacabe bixooñecabe de ca xpinni Israel, gucuaacabe neza ze' ra desiertu. Xisi bigaandacabe laaca. Beeda ca hua'chu' xti' Israel de cherica' guidxi ne biiticabe laaca ra laaca nuuca.43Guluu le' cabe ca Benjamita ne yenandacabe laaca. Binduuxecabe laaca Noha ne biiticabe laaca lu neza nuu neza ra rindani gubidxa xti' Guibeá. 44Bia'si chii ne xhono guixhiapa nga guti' lade guirá' ca xpinni Benjamín, guiraxixeca gucaca binni nadxibalú lu guendaridinde.45Laacabe biguetacabe ne bixooñecabe neza ra desiertu neza ra nuu guié xti' Rimón. Biitiru' ca xpinni Israel xcaayu' guixhiapa de laacabe lu ca neza que. Guyerucabe luguiaca', guzanandacabe laaca de gaxha lu ca neza que ne dede ra nuu guidxi Gidón ne raqué biiticabe xhupa guixhiapa de laaca. 46Bia'si gande ne gaayu' guixhiapa de ca xpinni Benjamín nga biiticabe dxi que, guiráca' gucaca hombre ni biziidi' chaahuica' tindeneca' espada, guiraxixeca' gucaca' binni nadxibalú lu guendaridinde.47Huaxa bigueta' xhoopa' gayuaa hombre ne bixooñeca' neza ra desiertu gaxha de ra nuu guié xti' Rimón. Biaanaca' ra nuu guié xti' Rimón que bia' tapa beeu. 48Bigueta' ca xpinni Israel luguia' ca xpinni Benjamín ne guyécabe luguiaca' ne bitiicabe laaca --guira xixe guidxi que, ca yuze xtica' ne guira xixe ni bidxelaca'. Zaqueca biza'quicabe guirá' guidxi ni bidxelacabe neza ra gudi'di'cabe que.

Chapter 21

1Yanna ca binni xti Israel jma atra bitagudiidxané cabe Mizpa: "Nin tobi de laanu que zudii ca badudxaapa xti' para guichaganá' ti Benjamita." 2Oraque ca binni qué guyécabe Betel ne gurícabe nezalú Diuxu dede gúnda huadxí ne naná biinacabe ne ridxi ro'. 3Laacabe bigua' cabe ridxi: " ¿Xi ñee pue XPIXUAANA', Diuxi xti Israel; ma gúca ndi' ne Israel, que tobi de ca tribu xtidu yanadxí binitilu?"4Xti dxí qué guidxi qué biaza siado' ne bi'nicabe ti mexa de guie raqué ne bidiicabe ni ra'ta' para chaqui' ne ni ra'ta' de guenda ratadxí ladxido'. 5Ca binni xti Israél guníca': " ¿Guná' de ca tribu xti Israel que ñeeda ca' ra ridaagu binni gutagudiixa, xti DIUXI pue?" Purti gula'quicabe gúnicabe ti diixa ni rizáca de tutiica binni ni que gueeda guzuhuaa neza lú Diuxi ndaani Mizpa. Laacabe guni' cabe: "Ne laabe dxandi dxandipe' gátibe."6Guidxi Israel biácabe bi'chicabe Benjamín. Laacabe gunícabe: "Yanadxí bigá ti tribu de ndaani Israel. 7¿Tu laa gudii gunaa guichagana' ca ni guiaana cá?, yaquexa laanu ma bidi'nu xtiidxanu DIUXI deque que zudi'nu nin tobi de laacabe guichaganácabe ca gunaa xi'ñinú?"8Laacabe guni' cabe: "¿Guná' de ca lizaa xti Israel que ñeeda ca' neza lú DIUXI ndaani Mizpa pue?" Ne bidxélacabe deque nin tobi de ca ni naca de Jabes Galaad que ñe ca' ra bidaagucabe para gutagutiidxacabe qué. 9Purti ora guidxi que caree chú cabe ne ca gábacabe, nin tobi de ca ni nacalidxi Jabes Galaad que ñe raqué. 10Ca binni dágu raqué biseenda cabe chii ne chupa gixhiapa de badu nguiuu ni nadxibalú ne biuunda lú cabe chécabe Jabes Galaad ne gucaalú cabe ne guuticabe laaca, zaquéca ca gunaa ne ca xcuídi.11Lagúni ndi': Naquiiñe guutitu guiraxixe nguiu' ne guira' gunaa ni ma gutané nguiu'." 12Ca hombre que bidxélacabe láde ca ni nabéza Jabes Galaad, tapa gayuaa badudxaapa ni que huayuu dxí gatané nguiu', ne yené cabe laaca ra nuu ca yoo lari xticabe ni nuu Silo, ndaani Canán.13Interu naca ca binni dágu qué biseenda cabe diidxa ne gudxi cabe guidxi xti Benjamin ni nuu lu guié xti Rimo deque laacabe cudii cabe laaca guenda ratadxi ladxido'. 14Ca Benjamita bigueta ca' oraqué ne bidii cabe laaca ca gunaa xti Jabes Galaad, Peru gaxti xtale gunaa guicaa guirá cabe. 15Ca binni qué biuuba laacabe ni guca' ca de Benjamín, purti Diuxi bi'ni' guilaa ca lizaa xti Israel.16Oraqué ca xaique xti ca ni dagulizaa qué ná ca': "¿Xi modo guidxélanu gunaa guichaganá' ca Benjamita ni guiaana, yaquexa ca gunna xti ca de Benjamin biiticabe laaca?" 17Laacabe guni' cabe: "Napa xi de chu' xi aca caber icaa ca ni bilá xti Benjamín, ti zacá tribu cá que guinitilú cabe de Israel.18Que zandadi gudi'nu guichaga ná cabe ca xi'ñinu, purti guidxi Israel ma gulaqui xtiidxa, 'Guiaba dí lugia' ni laa gudii ti xheela Benjamín.'" 19Ne zaqué laacabe guni'cabe: Nánalu' deque riuu zaa xti DIUXI guirá íza ndaani Silo (ni riaana neza guia' de Betel, ne neza riaza gubidxa de néza ni ze' de Betel a Siquem ne neza guéte' de Lebona)."20Biseendacabe guni ca nguiu' xti Benjamin, rabicabe laaca: "La ché ne la gucachilú ra naga'chi' ne la cuéza lu ca layú ra ruzuhuaa uvas. 21Gatanátu ora ca gunaa xti Silo guiree ca' chi guyaa ca', ne nagueenda guireetu ndaani ca layú ra ruzuhuaa uvas, ne cada tobi de laatu cuí ti xheela de ca gunaa xti Silo, oracáru guibiguétatu lu ca layú xti Benjamín.22Ora ca bixhózecabe o ca bizánacabe gueeda nduu ca' xquéjatu, zabidu laaca: '¡La gului' laadu guenda nacha'hui xtítu! Lagudii guiaana cabe purti que nidxéladu tu nichaganá cada badu nguiu' lu guenda ridxelazaa di'. Lii que gápu dónda, yaquexa lii que nudiilu' ca badudxaapa xtiu' laacabe.23Guidxi xti Benjamín bi'ni' zaqué. gucuaa cabe bia' gunaa caquiiñe cabe de ca gunaa ni cuyaa qué, ne yené cabe laaca para gaca xeela cabe. Laacabe guyé cabe ne biguéta cabe lu ca layú ni gúdecabe; bizácabe ca guidxi que xti tiru, ne bibánicabe ndaani caní. 24Oraque guidxi Israel biree de raqué ne yebícabe, cada tobi ra nuu xtribu ne ra nuu lizaa xti', ne cada tobi ra ma gu'de ca'.25Ca dxi qué gaxti xaique ni riuu la'pa' ique ndaani guidxi Israel. Guirá ca' cayúnica' ni ná xpiaanica deque xneza, neza luu ca'.

Psalms

Chapter 1

12sjdhjdbdsjbchbfjhbvjhfd

Matthew

Chapter 1

1Gui'chi raca' la' guiraa lisaa de ra zeeda jesucristu, xiiñi David, xiiñi abraham. 2Abraham guca bixhoze Isaac, Isaac gucabe bixhoze Jacob, ne Jacob gucabe bixhoze Judá ne ca biichi, 3Judá ne Tamar gucacabe bixhoze fares ne zara, Fares gucabe bixhoze Esrom, Esrom bixhoze Aram,4Aram gucabe bixhoze Aminadab, Aminadab bixhoze Naasón, Naasón bixhoze Salmón. 5salmón ne Rahab gucaca bixhoze Booz, Booz ne Rut gucacabe bixhoze Obed, Obed bixhoze Isaí, 6Isaí gucabe bixhoze Rey David. David ne xheela Urías que la? gu'ca cabe bixhoze Salomón.7Salomón gucabe bixhoze Roboam, Roboam bixhoze Abías, Abías bixhoze Asa, 8Asa bixhoze Josafat, Josafat gucabe Bixhoze Jorám ne Jorám Bixhoze Uzías.9Uzías bixhoze Jotam, Jotam bixhoze Acaz, acaz bixhoze ezequias. 10Ezequias gucabe bixhoze Manasés, Manasés bixhoze Amón, Amón bixhoze Josías. 11Josías bixhoze Jeconías ne ca bi'chi' ca dxi yene cabe laaca Babilonia.12Ne gudiidi si de yene cabe laaca babilonia que' la?, Jeconías gucabe bixhoze Salatiel, Salatiel bixhoze goola Zorobabel. 13Zorobabel bixhoze abiud. Abiud bixhoze Eliaquim, Eliaquim bixhoze Azor. 14Azor gucabe bixhoze Sadoc, Sadoc gucabe bixhoze Aquim, Aquim bixhoze Eliud.15Eliud Bixhoze Eleazar, Eleazar bixhoze Matán, Matán bixhoze Jacob. 16Jacob bixhoze José xheela Maria, ni de laa beda gale Jesús, ni lá Cristu. 17Guira ca lisaa de Abraham dede David guca ca chii ne tapa lisaa, de david dede dxi bire' cabe zee cabe babilonia chii ne tapa lisaa, ne dede dxi bire' cabe zee cabe babilonia dede Cristu chii ne tapa lisaa.18Ra gule Jesus bizaacani sicari. Jñaabe Maria ma yenaba José laa para gucha'ga naa be laa, ne ca'ru guidaagucabe, bihuinni ma nacaxhiiñi be xiiñi Espiritu santu. 19Xheelabe José guca ti hombre runi jneza, ne que nina' nusutui luube neza lu' de guira binni. Ngue runi gucaladxi nuchia guenda xeelaque ne laabe nagachi.20Laga laabe cani ique be ca ndi, ti angel xti xpixuana nu beda ra nu' be lu ti bacaanda ne ná: "José, xhiiñi david, cadi guidxibilu de guicou Maria casi xheelu, Pur ti badu' nacaxhiiñi be ca, gucaxhiiñi be laa pur Espiritu Santu. 21Laabe sapabe ti xhiiñibe ne lii sabeelu lá Jesus, ne ti laabe sulabe Xquidxi be de ca guenda ruche' xtica."22Guira ndi bizaaca para gaca ni guni' Xpixuaana nu de ruaa profeta que?, ra na': 23"LAGUUYA, TI BINNI DXAAPA SACAXHIIÑI NE SAPA TI BA'DU, NE SABEECABE LA BE EMMANUEL, NI RINÍ' NI LA? 'DIUXI NUU NE LAANU'."24José bibani de lu xpacanda ne biini casi angel xti Xpixuana nu que gudxi laa ne laabe gucua be laa de xheela be. 25Huaxa, laabe que ñasi ne be laa dede dxi gule xhiiñi be que? Ne laabe gulee be lá Jesús.

Chapter 2

1Gule' si Jesús guidxi Belén xti Judea ca dxi naca Herodes xaique, cadxi hombre nuu xpiaani ni zeedaca de ca neza rindani gubidxa yendaaca' Jerusalen canaba diidxa ca: 2"¿Paraa nuu Xaique xti ca Judiu ni gule pue? Viiyadu xpeleguibe de neza rindani gubidxa ne zeda gusisacadu laabe". 3Ra bedanda ndi ra diaga rey Herodes, laa ne guidubi naca Jerusalén bidxibica'.4Herodes bichiña guira' ca sacerdote gola ne ca ni rucaa xtiidxa Diuxi de guidxi que que gunabadiidxabe laaca: "¿Paraa chi gale ni naca Cristu ca?" 5Laacabe bicabicabe laabe: "Guidxi Belén xti Judea, purti maca bicaa profeta que ni: 6'NE LII, BELÉN, NI NUU XQUIDXI JUDÁ, CADI TUTUTIICA SI LII LADE CA GUIDXI RO' XTI JUDÁ, PURTI DE LII ZEDANDA TI XAIQUE NI GU'YA' CA XPINE' NI NU NDANI ISRAEL.7ora que Herodes bisendacaa ca hombre nuu xpiaani que para guinabadidxa chaahuibe laaca pora pe nga guihuini belegui que. 8Laabe biseendabe laaca guidxii Belén ne nabe: "La ché ne laguyubi chaaui xcuidi' ca. Ora guidxelatu laabe lagabi' naa, ti chaa ra nuube ne lacaa gusisaca laabe"9Bicaadiaga si cabe rey que ra que zecabe ne xa belegui bi'yacabe de ladu rindani gubidxa que zaaniru lucabe ne bizuhuaadxi ra nuu xcuidi que. 10Ora bi'ya cabe belegui que nabe biechecabe ne bisisaca cabe11Laacabe guyecabe ra yoo que ne biiya cabe xcuidi que, ne Maria ñaa. Laacabe bisuxibicabe ne bisisaca cabe laabe; bixalecabe ca ni zineecabe que, ne bidiicabe laabe regalu de oro, gu'xu ne nisa ziizii xti mirra. 12Diuxi bisaniru' lucabe lu ti bacaanda' jma que ibiguetadi' cabe ra nuu Herodes; nga' runi guye cabe xquidxi cabe xti ladu neza.13Zeesicabe' que, ti Ángel xti Señor biree lu José lu ti bacaanda ne rabi laabe: "Biasa, gucuaa xcuidi ca ne ñaa, ne laguxooñe lache Egipto. La guiaana raca de ora naa gabe laatu, purti rey Herodes zuyubi xcuidi ca para guutibe laa". 14Gueela que José biasa, ne gucuaa xcuidi que ne jñia, ne zeecabe' Egipto. 15Laabe guyuube raque de bedanda dxi guti Herodes. Sacari bizaa ni guni' Diuxi gudxi profeta que, "DE GUIDXI EGIPTO NAA BIZENDACAA XIIÑE."16Ora gunna Herodes gudxite ca hombre nuu xpiaani que laa, naabe' bidxiichibe. Laabe biseenda guutibe guira ca hombre huiini nuu Belén ne guira' ca guidxi que, ni ñapa chupa iza o xcaadxisi nahuiini', bia'si pe iza gudixe xa hombre nuu xpiaani que.17Ti ora que guca' guira ni maca guni' profeta Jeremias que: 18"BINADIAGA CABE TI RIDXI DE RAMÁ, GUENDARUUNA NE TI RIDXIYUUBA, RAQUEL CAYUUNA PUR CA XIIÑI, NE QUE NINNABE NIGANIBE RA CUSIGANICABE LAABE PURTI MA GUTI CA DXIIÑI BE".19Dxi Herodes guti', ti Ángel xti Señor biree lu bacaanda xti José ra nube ndani Egipto que ne rabibe laa. 20"Biasa ne gucuaa xcuidi ca ne ña, yene laacabe guidxi Israel purti ca ni canayubi guuti laabe que, ma guti ca'." 21José biasa ne gucuaa xcuidi que ne ñaa, ne guyé guidxi Israel.22Peru ora laabe binadiagabe naca Arquelao xaique guidxi Judea, luxcar bixoze Herodes , bidxibibe ñee be' ra que. Ra ma gudxica Diuxi laabe lu ti bacaanda xi chi izaaca, bireebe zebe guidxi Galilea, 23ne yebi'be guidxi Nazaret. Bedagaca ca ni modo guni' ca profeta de que Labe sabi binni labe Nazarenu.

Chapter 3

1Ne ca dxii que Juan ni rigú nisa beeda ne cana yuii xtiidxa Diuxi lu ca layu ndá xtii Judea ná: 2La gusaana ni cadi xneeza, ti ma gaxha nuu guenda runi mandar ni zeeda de ca guiba'. 3Ti de laabe ngá guní profeta Isaías, dxi ná "RIDXI XTII TUUXA CUCAA RI'DXI LÚ CA YUDE', LA CUAQUI' CHAUI' NEEZA XTII XPIXUAANA NU, NE LAGAXA RA NAPANDU LU CA NEEZA XTIIBE."4Yanna la? Juan na'cu'la'ri de guiidi laadi cameyu, ne xii ti cinturón de guiidi ndaanibe, ne ni roobe ngá gusú ne dxiña yúga. 5Ne ca binni de Jerusalén, ne guidubi na'ca Judea, ne de guiraa ca guidxi ni nuu guidubi na'ca guria' guiigu Jordán bee daca' ra nuube. 6Ne guyuu nisacabe ra guiigu'Jordán, gulee ruaa cabe diidxa' de guira'ni bichee cabe.7Ne ra biiyabe xtale de ca Fariseu ne ca' Saduceu cayeedaca' ra nuube ti chú nisaca, laabe ra'bi be laaca': "laatu ca' xiiñi beenda ni napa venenu, ¿tu gudxii laatu ne guxhooñetu de xia'na zeeda lu guiaatu? 8La gudii cuananaxhi ni gusihuinni ma bisaanatu ni cadi xneeza. 9Ne cadi guinii iquetu ne guinii saatu: " laadu na'padu Abraham de bixhoozedu." Laga naa zabe laatu Diuxi la za'nda guindisabe caxiiñí Abraham neca de lade ca guié di'.10Ma nexhe chaaui' Jacha para uga' xcú ca yága ca. Nga' runi guiraa yága que gudii cuananaxi chahui la' zagá ne za laa lu be'le. 11Naa caguaa ni' sa laatu ne nisa ti guihuini ma bisaanatu guenda ruche xtiitu. Peru ni gueeda deche ca la? jma nandxho' be que naa ne naa que iquiñe para chiniaa xquela guiidibe. Ne laabe zugú nisabe laatu ne Espíritu Santu ne be'le. 12Ma naazebe orqueta ni rusa'bi ne be guixi ti gusiaabe dede ra bidúbi la yú xtiibe ra ma bi biibi semia' ne guidopa ca semía' chee troja. Ne laabe zuza'quibe ca guixi que lu be'le ni que ziuu dxii ganda guizuii.13Ne de raque' biree Jesús de Galilea beeda ra guiigu Jordán ti cú nisa Juan laabe. 14Ne Juan que ñaana de ñaca laadxi' nu cueeza laabe na' rabi laabe: "naanga naquiñee cú nisalu', ¿ne laga lii zeedu ra nuaa la?" 15Bica'bi Jesús laabe ne na' rabi laabe: "Bidii ga'cani yánna ti jneza para laanu gúninu guiraa ni jneeza xtii Diuxi." Ti ora que ru guná Juan.16Ne gudiidi si laabe gúyuu nisa be la?, Jesús biree nague'nda de ndaani nisa, ne raque, bixheele guibaa para laabe. Laabe biiyabe Espíritu xtii Diuxi zeda yete casi ti paloma ne biaana lu guiaabe. 17Ne rarii beeda ti ridxi de ca'guiba´ na': "ndiinga xhiiñe ni nadxiee ne guizaa nayeche' nuaa ne laabe."

Chapter 4

1Gudi'di si ngue Jesús yené Espiritu xti Diuxi laa lu yu nda' para guquiinde binidxába laa. 2Ora laabe biaanabe sin góbe pur chu'pa late gande dxí ne gueela, bindaana be. 3Ni ruquiinde que beeda ne gudxi laabe: " Pa lii nacalu xiiñi Diuxi, gunii que ca guie di' gaca ca ni pan". 4Peru Jesús bicábi ne gudxi laabe: "Cá lu gui'chi' , 'CADI DE PAN SI NGA SABANI HOMBRE, SINU QUE DE GUIRA DIIDXA NI RIREE RUAA DIUXI'."5Gudi'di si ngue binidxába yene laabe ra guidxi nandxo' ne bizuhuaa laabe ra jma lugia' de yu'du' qué, 6ne gúdxi laabe: "Pa lii nga xiiñi Diuxi, guyubi de xaguete cá, purti ca' lu gui'chi': 'DIUXI ZUSEENDA CA ÁNGEL XTI PARA GAPÁ LII,' ne, 'ZANDISACABE LII LU NÁ' CABE, TI ZACÁ QUE IRENDA ÑEELU LU GUIE'"7NE ZAQUECA JESUS GUDXI LAABE: 'QUE SUQUIINDELU XPIXUAANA NU' DIUXI XTINU'." 8Ne xti tiru, binidxaba yene laabe ra ti nasoo ne bilui' laabe guira guidxi ro' xti guidxilayu ne guira guenda sicarú xti ca ní. 9Laabe gudxibe laa: "guira xixe ndi' zudiee lii, pa usuxibilu xa ñee, ne usizacalu naa."10Ora que Jesús gudxi laabe: "¡biree de rari', Binidxába! Purti ca lu xqui'chi' Diuxi: ZUSISACA LU' XPIXUAANALU DIUXI NE LAA SI NGA ZUZUUBALU XTIIDXA'". 11Ora que ru' bisaana binidxába laabe, ne ora que, beeda ca angel ne bidiica ni gudó be.12Ora Jesús binadiaga de que gunaazecabe Juan, biguetabe Galilea. 13Bireebe de Nazaret ne yebi'be Capernaúm, ni nuu gaxha de nisado' xti Galilea, ra uléza ca ni zá de Zabulón ne Neftalí.14Ne ndi' úca ti ma gáca casi guni' profeta Isaias ra ná: 15"¡XQUIIDXI ZABULÓN, NE XQUIDXI NEFTALÍ, NEZA ZÉ NISADO', JMA CHERICA DE JORDÁN, GALILEA XTI CA NI CADI JUDIU! 16CA BINNI NI GURÍ LU GUELACAHUI MA BIIYA CA' TI BIAANI RÓ, NE CA NI GURÍ NEZARI', NE LU XPANDA' GUENDAGUTI, LUGUIA CABE, BIASA BIAANI."17De dxiqué Jesús bizulú bisiidi ne cana ni': "La guinaba Diuxi ulá laatu, purti xquendaruni mandar Diuxi ma bidxiiña gaxha."18Laga sizábe uria nisado' xti Galilea, biiyabe chupa hombre bi'chica', Simón ni lá Pedru, ne bi'chibe Andrés, cundaaca' ti chin ndaani nisado', purti binni rie guuze' laacabe. 19Jesús gudxi laacabe: "La ta' ne la sá nanda naa, ne naa zune laatu binni ni rinaaze' hombre". 20Ne nagueenda ca' bisaanacabe ca chin xticabe ne sinandacabe laabe.21Laga ziree Jesús de raque laabe biiyabe xupa bi'chi', Jacobo xiiñi Zebedeu, ne Juan, bi'chi'. Laacabe suhua cabe ndaani canua cue bixhozecabe, Zebedeu; laacabe caguibacabe ca chin xti cabe. Laabe bicáridxibe laaca, 22ne naguenda bisaanaca canua qué, ne bixoze ca', ne uzanandaca laabe.23Jesús guzá ira ladu ndaani Galilea, ne cana gusiidibe ndaani ca sinagoga xti ca'. Cana guchechebe xtiidxa ra runi mandar Diuxi, cana gusiandabe guira xixe guendahuara ne ira xixe yuuba de lade ca binni qué. 24Bire'che ni cayuni Jesús interu naca Siria, ne binni canané ra nuube ira ca ni huara, ni ne yuuba pur dentru, ne ni cayuuba xcuerpu, ca ni nuu binidxaba laa, ni rudii ataque laa ne ca ni ma qui rizá. Ne Jesús cusiánda laaca. 25Xtale binni zinanda laabe de Galilea, Decápolis, Jerusalén, Judea, ne jma cherica de gui'gu' Jordán.

Chapter 5

1Ora Jesús bi'ya xtale bini que, Laabe gudxiba be lu dáni; ora laabe gurí be, ca discipulu xtibe beeda ca ra nu be. 2Laabe bixhale rua be ne bisiidi be laaca; Laabe guní be: 3chona tiru nayeche guiu ca ni nana caquiñe de Diuxi, ti purti xti cabe nga guenda runi mandar xti Diuxhi. 4Chona tiru nayeche ca ni ru'na, ti laaca sara' nisa nanda luuca.5Chona tiru guieche ca ni nado', ti purti laacabe za'de cabe guidxilyu'. 6Chona tiru guieche ca ni canda'na ne ca ni caya'ti justicia, ti purti laacabe sadxa cabe. 7Chona tiru guiche ca ni ria', ti purti laca siá Diuxi laa. 8Chona tiru guieche ca ni naya ladxido', ti purti laacabe zuuya cabe Diuxhi.9Chona tiru nayeche ca ni ribaquidxi guendaridinde, ti laaca zaca ca xhiiñi Diuxhi. 10Chona tiru nayeche ca ni risabinanda cabe laaca gúni guendaruni xneza , ti xti cabe nga guenda runi mandar xti Diuxi guibá'.11Chona tiru nayeche tu ora binni uguna didxa laatu ne sabinanda cabe laatu, o guini xixa ni na dxaba lugiatu guuni naa. 12Laguieche xtale, ti naroba nga ni chiguiaxa ca guibá'. ti zaca ca binni que guzabinandaca ca profeta ca ni bibani níru que laatu.13Laatu nga nacatu zidi ndani guidxilayu di; peru pa zidi di guniti ni guenda na xii xti ni la, ¿ximodo guixii ni xti tiru ya? Ma que zanda di guiquiñe ni, zaquiñe ni para gusabi cabe ni ne guxata ñee binni ni. 14Laatu nga biani xti guidxilayu. ti guidxi ni nu lu Dani que zanda guca'chicabe.15Ninca binni que ruca gui ti biani ne rugu ni xhana ti dxumi, laga rugu cani ndani ti ra randa biani, ne rusaani ni para guira ni nu ndani yoo que'. 16lagudi biaani xtitu guzaani neza lu de guira binni para ganda guya cabe ca ni nachahui ni runitu ne gusisaca cabe bixhoze cabe ni nu' guiba'.17Cadi guini ique tu' zeda guxhaya ca didxa bica Moises o ca' ni bica ca' profeta; cadi' zenda para guxhaya cani ', laga beeda gune ni ca' lu cani. 18Ti purti dxandipe cayabe laatu dede dxi guiba' ne guidxilayu tiidi ca, nin ti didxa ni ma nahuini nin ti puntu que sadiidi de nica lu xquichi Diuxi, de guira ni napa xhi gaca'.19Nga runi tutiica ni guxha neca ni jma nahuini didxa de ca didxa ni bizana Diuxi ne guziidi xcadxi guni ca ni, laabe sacabe casi ni jma huaxhie risaca ndani guenda runi mandar xti guiba'. Peru tutiica ni gúni ni naa ni ne gusiidi ní, sabi cabe laa naro'ba ndani guenda runi mandar xti Diuxi ni nu guiba'. 20Ti purti naa cayabe laatu de que pa ni jneza xtitu que tiidi ni lu ni jneza xti ca escriba ne ca fariseu, que siudi cabe ndani guenda runi mandar xti Diuxi ni nu guiba'.21Laatu ma binadiagatu dede dxique' jma ma gudxi cabe laatu: 'CADI GÚTILU', ne 'tutiica ni guuti nu naxhoo de guiaba lu na ley.' 22Peru naa cayabe laatu de guira ni nadxichi ne biichi nu lu naxho xti ley; ne tutiica ni gabi biichi: 'Lii naca lu ti binni ni que risaca.' Ziu lu ti guenda naxho xti ca xhaique xti yudu; ne tutiica ni guini': 'lii binihuati nu lu naxoo ne guilaa lu bele xti gabia.23Nga runi pa lii ne ni gusigadelu lu mexa, ne raque guietenaladxi lu que bichi lu napa xhixha lugia lu, 24bisaana ni chigusigadelu que rua mexa que, ne guye neza xtilu. Niru yeini ne bichi lu, ne oraca guda' ne bidii ni chi gusigade lu.2526Guca tobi si ne ni cudxiba donda ique lu naguenda laga seetu neza ra nu lidxi guiba , o sanda ca ni cudxiba donda ique lu gusana lii ndani na juez, ne juez gudi lii xhaique ca huaachu, ne sanda ca cu'bii cabe lii ndani lidxiguiba. Dxandipe cayabe laatu, que siu dxi guire'lu de raca dede que lii quixhe lu dede guira nda bidxichi ni nuzaabilu2728Laatu huayunadiaga tu ma guni' cabe: 'CADI CHU' NEU NI CADI XHEELU.' Peru naa cayabe tutiica ni guyadxi ti guna para guluíladxi laabe mapeca huayuni be guenda riu ne ni cadi xheela ndani ladxido'.29Ne pa bisalu lu ndiga cuca lii guche lu la , guxhani ne bisaabi ni zitu de lii; ti purti jma galan para lii gati tindaa de lii, que guidubi naca lu' chee gabia. 30Ne pa ladu ndiga de ná lu cayuni guirenda ñee lu, bichuugu ni ne bisaabi ni zitu de lii, ti purti jma galan para lii gati ti nda ladi lu, que guidubi naca lu' che gabia.311Laaca maca guni' cabe: 'TUTIICA SI GUILADXI XHEELA ZITU LA? GUDII BE LAA TI GUI'CHI NI GUINI' QUE MA GULA' XQUENDA XHEELA CA BE.' 32Peru naa cayabe laatu que guira ni guila' ne xheela la, pa laacabe cadi cala' ca be pur guyu ne be xtobi ni cadi xheela be la?, laa cayuni laabe ti guna ni ma guyu ne ni cadi xheela; ne tutiica ni guichagana laabe tiidi si de ma gula' ne be xheelabe la? cayu'ne ni cadi xheela33Xti tiru, laatu ma bina diaga tu deque dede jma xhadxi guni' cabe: 'CADI GUDI XTIDXALU NI CADI DXANDI, PERU BIINI NI MA BIDI XTIDXA LU XAIQUE XTINU.' 34Peru naa cayabe lii, cadi gudi xtidxalu pur gaxti; ni pur guiba', ti purti naca ni ra ribi Diuxhi para guni mandar; 35nin ca pur guidxilayu', purti raca nga bangu'huiini ra ribaqui ñee be; nin ca pur Jerusalen, ti purti ngá nga GUIDXI XTI REY NI NARO'BA.36Ninca cadi gudi xtidxa lu pur ique lu, pur ti que zanda guni lu ti guicha ique naquiichi o nayase. 37Peru bidi de que ni rini lu ca gacani, 'pa ya' la? ya' o 'pa co' la? co'. Guira ni naca jma que ndi la? zeeda ni de ni binidxaba.38Ma binadiagalu guni' cabe: 'PA GAXHA CABE TI BIZALÚ LU LA? GUXHA TI BIZALÚ CABE, NE PA GAXHA CABE TI LAYA LU LA? GUXHA TI LAYA CABE.' 39Peru naa cayabe lii, cadi gucá lú lu ni queiquiñe; laga nga la?, tutiica capa xhaga lu ladu ndiga la?, bidii ca laabe xtobi ca'.40Ne pa tuuxha gacagaladxi chine' lii ra nu justicia, ne gaxha lii lari dxaa xtiilu', bidii ca laabe chinebe' lari nexhe xhique lu. 41Ne ni guca lii gualu xti ti kilometru, guyua ni chupa. 42Bidii guira binni ni guinaba lii xhiixha, ne cadi gudxii deche lu' ni gacaladxi qui'ñe lii.43Ma binadiagatu guni cabe: 'SANAXHII LU NI DXA'GA LU, NE SACA NANALADXI LU NI RUCA LU LII.' 44Peru cayabe laatu, laganaxhi cani nanaladxi laatu ne laguini' ne Diuxhi pur ca ni rizabinanda laatu, 45ti ganda gaca tu xhiiñi bixhozenu ni nu guiba'. Ti purti laabe nga runi be guire gubidxa luguia ca ni nadxaba ne ca ni nachaui, ne ruseenda be nisaguie lugui ca ni runi jneza ne ca ni que runi jneza.46Pa ranaxhii tu ca ni nadxii laatu, ¿xhi ga nga guica' tu ya? ¿cadi sacaca nga runi ca ni ruquixhe impuestu la? 47Ne pa ca biichi si tu rugapadiuxhi tu ¿xhi runi tu jma que xcadxica ya? ¿cadi sacaca nga runi ca ni cadi Judiu la? 48Nga runi cadi gapa tu nin ti guenda ruche,' casi ca Bixhoze tu ni nuu guiba' que gapa nin ti guendaruche'.

Chapter 6

1Biiya gá, que chi gunu guenda nacha'hui nezalú si binni ti gucha sica guendanaro' xtitu, paca que zapadiou gasti xti Bixhose nu ni nuu guibá'. 2Ne ora gudilu ti guna la?, que guniditu ridxi nezalútu casi runi ca ni rudxiba laca laa ndani yu'du ne lu neza, ti gusisaca binni laca. Gabeca lii, lacabe ma biaxha cabe.3Peru ora gudilú ti guna la?, que gudidiou lugar que naalu ladu viga ca ganna xhi cayuni naalu ladu ndiga. 4ne zaca guna xtiu bidini naga'chi'. Ne Bixhose lu ni ruya ra naga'chi' zaguixhe lii pur ni bini lu que.5Ne ora guini' ne lu Diuxi la? que gacadiou casi ca binni ni rudxiba laca laa. Pur ti laaca nadxica guzuhuaca ne guinineca Diuxi ndani yu'du o lu neza, ti zaca guya ca binni ca laca. De dxandi gabeli, lacabe ma biaxha cabe pur ni bini cabe. 6Peru li, ora guinine lu Diuxi, guyu ndani yoo. Bitegu puerta, ne gunine Bixhoso ni nu ra naga'chi. Ne bixhoso ni ruya ra naga'chi zaguixhebe li. 7Ne ora guinine lu Diuxi, cadi guinilu laca ngueca casi runi ca ni cadi judiu, pur ti lacabe rini iquecabe de que siudiaga cabe laca pur ti rini cabe xtale.8Nga runi, que gacadiou casi lacabe, pur ti Bixhozo runi bia' ni li caquiñe luu ante que lii guinabadidxalu Labe. 9Nga runi, gunine Diuxi sicarí: "Bixhozedu ni nu guibá', tobi lucha ne nandxo' nga La'lu. Gueda guenda runi mandar Xtilu, 10gaca ni lii nalu, ndani guidxilayú casi ca guibá'.11Bidi ladu gueeta tidi nedu dxi. 12Bixhía ca ni nusabidu, casi ca laadu ruxhiadu ca ni nusabi laadu. 13Ne cadi gudidiou guiabadu lu ni guquinde ladu, ne bilaa laadu de lu na binidxaba.14Pa lii guxhialu xtondá ca binni la?, Bixhozo ni nu guibá' laca suxhia' xtondá luu. 15Peru pa lii que guxhialu xtondá ca ni ruche ne lii, Bixhozo laca que suxhiadi ca xtondá lu.16Ne ora, guianu que goolo, que guluidiu de que nagundulú, cani rinni si' ne que runica, pur ti laca ruchaca luuca ti guya binni que cayoca . De dxandi gabe lii, que lacabe ma biaxha cabe pur ni binicabe. 17Peru lii, ora guianu que goolo, guluu za iqué lu ne gudibi luluu. 18Saca que suluilu binni que cayolo, si nu que Bixhozo siou ni nuu ra nagachi'. Ne Bixhozo, ni ruya ra nagachi', saguixhe lii pur ni biniluu.19Que cuchahui diou ni risaca ndani guidxilayú di para lii, ra polilla ne be' ruxhuxhe, ra ca gubana' ma rasi riuca ne riba'naca. 20Laaga, bitopalu ni risaca guibá' para lii, ra polilla ne moho que suxhuxhe, ne ra ca gubana que siudica ne cuana ca. 21Pur ti ra nu ni risaca xtilu, racaca siu ladxidolo.22Guielucabe nga biani ruza'ni xti cuerpu ca. Huaxha, pa guielulu lu ca nachahuini la?, guidubi naca cuerpu xtiu ca dxa tipani de biani. 23Peru pa guielulu ca que nachahuini ni la?, guidubi naca cuerpu xtiu ca dxa tipani de guendanacahui. Huaxha, pa biani nu luguialu ca de guendanacahuini la? ¿Pabia naroba guendanacahui ca ya?. 24Guiruti zanda gusisaca chupa señor, pur ti zandaca gaca nanaladxi tobi ca ne ganadxibe xtobi ca, o susisacabe tobi ne xtobi ca co'. Lii que zanda di gusisaca lu Diuxi ne ca bixhichi' risaca ca.25Huaxha naa rabe lí, que guica' iqué lu pur guenda'nabani xtiu, xhi goolo o xhi gueelu o de cuerpu xtiu, xhi gaculú. ¿Pur ti cadi jma nga guenda'nabani que guendaroo la?, ne cuerpu ca jma que larii la?. 26Biiya ca mani ripapa lu bi' ca. Qué riguu ca biní ne que ribee ca guela, nin'ca qué ruchá ca troja, peru Bixhoze lu ni nuu guibá' rudii ni gooca. ¿Ñe cadi jma risaca tu que laaca'me la?27¿Tu de laatu runi nuu ca xizaa zanda uguu ca xti xhupa late gande nu xcayu iza jma lu guendanabani xti ya? 28¿Ne xiñee nuu tu xizaa de ni gacu tu ya? Laguiní ique tu de ca liriu ndani ca layú ca, ximodo rigaa cani. Laacani que runi cani dxiiña, ne que riguiba ca xhaba ca. 29Ne necape za cá naa zabe lii, nin Salomón de lu biá bisaca la? que nuzuchahui casi ca laca ni.30Pa Diuxi ruzuchahui ca yaga guixhi, ni nuu yanna dxi ne guixhi ma biruugu ca ne ri lá ca luu beele ¿Caxape laatu jma ru que guzuchaui Diuxi, ca ni huaxhie runi cre ca?. 31Ne cadi chuu tu xizaa ne guiinitu: '¿xhi goodo?' o, '¿xi guidee du?' o, '¿xi gacu du?'32Purti guiraa ndi ruyubi ca binni ni que runicree ca; pur ti Bixhozo ni nuu guibá' la? naana de que caquiñe cabe cani. 33Peru niru biyubi guenda runi mandar ne guenda nachahui xti Diuxi ne de guiraa ndi la? zeda ni para lii. 34Xisi la? , cadi chuu diou xizaa de ni chi gaca ixí', purti ixí' ru nga chi guihuini xi chi gaca. Guiraa ca dxi ca napa cani guenda nagaana xti cani.

Chapter 7

1Cadi gudxiba lu donda iqué xtobi, ti cadi quiba donda iqué lu. 2Pur ti ni gudxiba neu donda ca la?, ngaca quibane donda iqué lu ne bia gudxibalu donda ca la? bia caca gudxiba cabe donda iqué lu.3¿Xhiñe cayuya lu guixhii huini ca lu bichi lu ca ne que cayuya lu guixhii ro' ni ca lu luu ca?.4 ¿Xhimodo zanda gabilu bichilu: 'Bidi lugar na cue' guixhii huini ca lu lu, laaga lu lu ca ti guixhii ro'?5 ¡Cani na dxandi la peru cadi dxandi laca! nirú la cue' guixhii lu tú ti zaca ganda guyatu guixhii ca lu bichitu.6Que gudidiou' ni nandxo' ca bicu ne que guza'bidiou' ca perla xtiu nezalú ca bihui', pur ti zanda ca guxhata ñe cabe ni ne oraca guxhuxhe cabe li.7Laguinaba ne sudi cabe latu; laguyubi, ne sadxelatu; la guxhii ná ne sudxale cabe laatu. 8Pur ti guiraa ni rinaba la? ricaa' ne guiraa ni ruyubi la? ridxela ne ni ruxhidxi na la? suxhale cabe la. 9¿Tu hombre lade tu, pa xhiiñi guinaba la ti ndaa pan, sudi labe ti guie'? 10¿O guinababe ti benda sudi labe ti beenda la?11De modo, latu ca ni nadxabatu nanutu gusigadetu ni galan ca xhiiñitu, ¿Pabia ru jma Bixhozetu ni nu iba' sudi be latu ni galan ni latu guinabatu? 12De modo que ntica si ni gapatu gana guni cabe pur latu, zaca ca laguni pur laca'be; pur ti ndigan Ley ne ca ni rini xhi chigaca.13Laguiu' neza puerta nabee ca, pur ti xhilaga ne naro'ba nga puerta ni rine guendaguti, ne xtale tu rididi pur lani. 14Pur ti nabee nga puerta ne nabee nga jneza ni rine guendanabani, ne tudxi si tu ridxelani.15Lagapa latu de ca ni na rini xhi xhigaca peru cadi dxandi laca, ni ridxiñaca casi ti dendxu', peru gueu' ni ribaaná laca. 16Pur ca cuanaxhi xti sunibiacabe la. ¿Ñee rutopatu uva lu ca yaga guichi' ca o duga lade ca cardo ca la?.17 Ne zaca ca, ti yaga sicarú sudí cuananaxhi sicarú, peru ti yaga que iquiñe sudini cuananaxhi que iquiñe.18Ti yaga sicarú que rudidini cuananaxhi que iquiñe, ne ti yaga que iquiñe que rudidini cuananaxhi sicarú. 19Guira' xhixhe yaga ni que rudi cuananaxhi sicarú la? suga'cabe ne sunda'cabe la lu beele.20 Ne pur nga, sunibiacabe la, pur ca cuananaxhi xti.21Ca di guiradi ni rabi na: 'Señor, Señor' siu' ndani guenda runi mandar xti iba', si nu que ca ni runi ni na Bixhoze ni nu iba'.22 Ne dxi ca la? xtale tu sabi na: 'Señor, Señor', ¿Cadi lu la lu gunidu xhi chigaca ne cadi lu la lu guledu binidxaba ne lu la lu binidu guenda nandxo'? 23Naa sabe laca: '¡Que ñu ne biaya dia' latu!' '¡La guixhale de na, ca ni runi cosa nadxaba!'24Zacaca, guira xhixhe ni runa diaga ne runaa ca Didxa Stine, zaca' casi tobi hombre nu' xpiani ni bicui lidxi lu ti guie'. 25Biaba' nisa guie', biré guigú', bindubi bii ne bidxelazani yoo que: peru yoo que que ñaba di ni, pur ti suguani lu guie'.26Peru guira ni runa diaga ne que runaca Didxa Stine, zaca' casi tobi hombre neciu ni bicui' lidxi lu yuxhii. 27Biaba' nisa guie', biré guigú', bindubi bii ne bixhiaca ni yoo que, ne yoo que biaba ni ne bixhia nteru naca yoo que.28Gucasi ora Jesús biluxhe de guni ca didxa di, ca binni nu ne labe que la? bidxagaya'cabe pur ca ni labe cusidibe di, 29Pur ti Labee cusidi be casi tobi ni napa ti guenda ne cadi casi ca escriba.
Chapter 8

1Ora Jesús biete de lu daani que, xtale binni yenanda Laa. 2Malasi tobi hombre huará de lepra, bidxiña Laabe, ne bizuxibi xañee be, ne na: "Señor, pa Lii ni nou la?, Lii ñanda nusianda lu naa." 3Jesús bisigá ná ne gudaana laabe, ne na: "Zanda naa. Bianda." Ne oraqueca biandabe de lepra que.4Jesús na rabi laabe: "Biiya que gabu gaxti guiruti de ndi. Guyee ra zeu, ne biluí sacerdote ma bianda lu, ne bi dii xquixe laabe casi bisaana Moisés gaca, ti ganna cabe de que ma bianda lu."5Ora Jesús guyuu ndani Capernaúm, ti xaique xti ti gayua dxu beda naba laabe, 6ne na: "Señor, ni runi xiiña caziiládxi ra liidxi, que ganda iniibi ne napa yuuba roo."7 Na Jesús rabi laabe: "Naa ziá ne zusianda laabe."8Xaique tigayua dxu que bicabi ne na: guiruti naca para guiu'lu ra lidxe; guní si diidxa ca ne ni runi xiiña zianda ca. 9Na la? raca runi mandar cabe na ne napa dxu ni naa rune mandar. Pa gabe la': 'guyee,' ne la' la zié; ne xtobi, 'gudá,' ne la' zeda; ne ni runi xiiña: 'biini ndí,' ne la' ru'ni ni." 10Ora Jesús binadiag ndi la?, La' bidxagaya' ne gudxibe cani nanda laabe que: "Dxandí zabe laatu, que huadxeela dia guiruti ni runi cre ndani Irael bia runi cre hombre di.11Naa zabe laatu, xtale zeda de ladu rindani ubidxa' ne de ladu riazi ubidxa', ne zabí né ca Abraham, Isaac ne Jacob, ndani ra runi mandar Diuxi.12 Peru ca xiiñi pe guenda runi mandar gulá ca ra nacahui zitu ra nuu guenda ruuna ne dede zuxhidxi laaya ca."13 Jesús na rabi xaique tigayua dxu que: "¡Guyé! Biá ma bini cre lu ca? zacá zaca ni para li." ne ni runi xiiña be que bianda oraqueca.14Ora Jesús yendà ra liidxi Pedro la? Laabe biiya be suegra Pedro nexhe naze xindxá la'. 15Jesús gudaana ná be, ne xindxá biree de laabe. Ne ora que gunaa que biasa ne guzulú bisisaca Laabe.16Ora gunda huadxi la? guiraa binni que yené cabe ra nuu Jesús xtale ni caguite binidxaba ique. Ne Laabe gulé ca binidxaba que ne ti diidxa si, ne biasianda guiraa cani huará que. 17Ne sicarí biluxhe de guca ni guní Isaías, ni riní xi chi gaca, ne na: "LACA LAABE GUCUABE CA GUENDAHUARÁ XTINU Y GUNDANIBE CA YUUBA XTINU."18Yanna, ora Jesús biiya guiraa binni ni nu gú lee Laabe que la? Laabe guní be chee cabe xti ladu de Nisadoo xti Galilea. 19Ra que ti escriba guyee ra nuu Jesús ne na: "Maestru, zinanda lii raticasi chee lu." 20Jesús na rabi laabe: ca mixtu gui'xhi napa ca ra guiana ca', ne ca mani ni ripapa laca napa ca lidxi ca', peru Xiiñi Hombre que gapa ra cuaqui ique."21Xtobi de ca discípulu xtibe na rabi Laabe: "Señor, bidii lugar naa niru chi gucache bixhoze."22 Peru Jesús na rabi laabe: "Gudananda naa, ne bisaana ca guetu gucachi ca sa guetu ca'."23Ora Jesús gudxiba ndani ti barcu, Ca discípulu xtibe ne laaca guyuuca. 24Ne ra qué biasa ti bii xuubi lu nisadó que, dede que rihuini barcu que ti izaa narooba ca ola que. Laga Jesús nisiasi.25 Ne beda ca discípulu xtibe que ne bicuani laabe, ne na ca: "Bilá laadu, Xpixuana du; ¡ma yaca gati nu!"26Na Jesús rabi laacabe: "¿Xi ñee cadxibi tu, laatu ni huaxié fe ca?" De ra qué Laabe biasa be ne gudinde nebe bii que ne nisadó que. Ne ra que ru gutadxi guiraa ni. 27Ca xpini be que bidxagayá ca ne na ca: "¿Tu hombre di pue, neca ne bii ne nisadó ruzuba xtiidxa be?"28Ora Jesús yendá cherica nisa que ne nuu be xquidxi ndani ca Gadarunu la?, chupa hombre ni riguite binidxaba ique la? bidxagalú ca laabe. Laaca la? biree ca de lade ca bá que izá naduxhu, nga runi guirutidi randa tiidi ca neza que. 29Ne ra qué, laacabe biguacabe riidxi ne na cabe: "¿Xi napa né dulii, Xiiñi Diuxi? ¿Ñe bedaguniná lu laadu ne caru izá dxi la?"30Yanna, cadi zitu de laacabe nuu xtale bihui cana yó ca'. 31Ne cadi cayana dxi ca binadxaba que guianadxi ca de guinaba ca Laabe ne na ca: "Pa lii cueu laadu la? bisenda laadu lugiaa ca bihui ca." 32Jesús na rabi laacabe: "!Lachee!" ca binidxaba que biree de laabe ne guyú ca luguiá ca bihui que. Ne guidubi naca guiraa ca bihui que, biaba ca de ra bidubi daani que ne de ndani nisadó.33Ne ca hombre cayapa ca bihui que la? bixoñe ca'. Ne ra biu' cabe guidxi la? bidii cabe diidxa de guiraa ni guca que, nipe gucané ca hombre ni gudxite binidxaba ique ca que. 34Ne ra qué la? guidubi naca guidxi que biree ca yechagalú ca Jesús. Ra biiya cabe laabe la?, gunaba cabe laabe guiree be de ra qué.
Chapter 9

1Jesús guyuu ndani' ti barcu, ne gudidilaagabe xti ladu que, yendabe laaca xquidxibe. 2Ne rari', bedanécabe ti hombre ni que riza' nexhebe lu' ti luuna. Ra biiyabe enda runi cre' xtica', Jesús gudxi hombre ni que riza' que': "Xhiiñe', guluu gan, ca enda ruche'e xtilu ma bixia'a canni'."3Ne rari'i, cadxi de ca escriba rabica' laca' laca'a; "Hombre dii' cugudi' "4 Jesús cayuni bicacabe' xquendabianni cabe' rabibelaca'a: "¿Xiñe'e rinni iquetu' ni nadxaba' ndani ladxidoto'?5 ¿Ñe xha cadi naganna nga inni': Ca enda ruche xtiluu' ma bixia ca nni' o inicabe: Biasa ne uzaa'? 6Tima gunni biatu' xiñi hombre ni zaanda' gunni' ni gapa ganna' ndanni' guidxilayu' para ixia ira ni ma binni', la be gudxibe' ni que rizaa que': "Biasa', undisa ragusiluu', ne uye ralidxu'."7Ra que ruu' hombre que biasa' ne uye ra lidxi'.8 Ora ca binni que' viya ca ngue', ne laaca' be bidxagayacabe' ne bisisacacabe' Diuxi,nii laa' bidii' enda runi mandar ca binni que'.9 Ra Jesús uzaa ne zaa que', viya bee' hombre la'a Mateo, ni laa zubaa ra cuquixe cabe' bidxichi'; la be gudxi be laa' "Uzanandanna' ". La be biasabe' ne uzanandabe la'a.10Ora Jesús uri' para goo ndanni yo'o que, nu raque' cadxi ni ruquixe bidxichi' ne cani ruche'e bedaa' cabe' ne udoxinecabe' Jesús ne ca discipulo. 11Ora ca Fariseu biya ca ndi', gudxicabe' ca discipulo xtibe: "¿Xiñee' Maestru xtitu cayoxi ne ca' ni ruquixe bidxichi' ne ca ni ruche'e?12Ora Jesús binadiaga ndi' naa': "Caa binni ni nazaca ladi' que riquine cabe' de ti nni' rusianda, si nu que cani huara' nga riquiñe tobi. 13La tu napa tu' xidee' iziditu ndi': Na racaladxe acanetu' Xtobi que uditú mani' huiini guti' ni ma guti'. Ti na'a benda'. cadi bisendaca' dia' cani nu' xneza, si nu que cani cuche'e."14Ca discipulo xti Juan bedaca' nube' ne rabilacabe': "¿Xiñe ladu'u ne ca Fariseu nabe' runidu ayunu, peru ca discipulo xtilu que runni ca ayunu?" 15Jesús gudxilacabe': "¿Ñe zandaxa ituilu ca ni uca invitar ra enda xela que, lagaque' novio que nunerulacabe'? Peru zedanda dxi de que novio ca ixele de lacabe',ne ora ca zuni ayunar cabe'.16nin ti hombre que rucadibe ti nda lari cubi luu ti lari yoxho', purti ti nda lari yoxho que la zareza ni luu lari cubique, ne ni ra ureza cala ma feu zahuinini.17Nin ca binni ca rugucabe' nisa uva ndani ti odre yoxho'; pa gunicabenni', guidi'ca zarugu nni', nisa uva que zaxinni', ne odre que zaxianni'. nee', pa cucabe nisa uva cubi ndani ti ugre cubi laa, iropacanni zandacanni'."18Laaga que' Jesús cayabi lacabendi', rari, beda tobi ni raapa' ne bizuxibi rañebe'. Gudxibela: "Xiñe casi pe gutibe', peru udaa' ne ulaqui na'alu lu xia be', ne labe zabannibe'." 19Ra que ru Jesús biasa ne zinandalabe, ne ca discipulo xtibe.20Ne rari, Ti unna' ni caxi rinni' maraca chii' ne chupa izaa', uzanandabe' Jesús ne udannabe' ti nda lari naacu'. 21Ne gudxibe' laaca labe': "pa ñandasi niganna ti nda de lari ni nacubeca', ñanda'a".22 Jesús vidxiguetalu' biyalabe', negudxibelaa': "Xiñe', uyu'u xtipa'; fe xtilu ma bisiandali'i." Ne unna que biandacabe' ora queca'23Ora Jesús uyuu' ndani lidxi ni rapa que', biyabe cuxidxi cabe pitu guee're ne ira ca binni que binni cabe xtale ridxi'. 24La be gudxibe laaca': "La che', Badu xcuididi' ca gutidibe', si nu que nisiasibe',." Peru lacabe' bixidxicabe', canni' cabe feu de labe'.25Ora iraa ca binni que uye cabe fuera, labe uyube' ne unazebe' nna', ne badu xcuidique' biasa'.26 Didxa di que uza ni idubi guidxi que'.27Laga Jesús cadidi' neza que', chupa hombre ni que ruya zinanda' lacabe'. Lacabe cuca'a caberidxi la'a ne rabicabe la'a: "¡Xiñi David, gupa xilase de ladu'!" 28Ora Jesús uyu ndanni' yoo que', ca hombre ni que ruya que uyecaranube'. Jesús gudxilacabe': "¿Ñe latu rabitu de que zanda gune ngala'a?" La cabe' bicabicabe': "Ya, Señor."29Ra que ruu Jesús udanna' bizalucabe' ne rabilacabe': "Aca nii' de latu' ne de fe xtitu'." 30Ne bizalucabe bixele'. Ra que ru Jesús bindacalucabe': "La gatanna' cadi ganna di iruti de ndi."31 Peru iropa hombre que uyecabe ne bichechecabe' didxa que ira guidxi que'.32Lagaque iropa hombre que bire'ca de rannucaque', uyu ti hombre ni querini', nubinidxaba' labe', yenecabe' labe' ranu Jesús. 33Ora binidxaba que bire de labe', hombre ni que rinni que unii'. Ira ca binni que' bidxagayacabe' ne nacabe': "¡Ndi la que huayudxi guya Ca xpini Israel!" 34Peru ca Fariseu unicaa': "Pur xiñi binidxabaroo', cusendabe ire ca binidxaba."35Jesús uye ira'a ca guidxiro' ne ca guidxi huiini . labe que ñanna' dxibe' de nusidibe' ndani yudu huiini', cayuicabe' xtidxa Diuxi ndani enda runni mandar xti, ne cusiandabe' de ira tipu de yuba'a ne de ira endahuara'.36 Ora labe' biyabe' ira ca binni que, gupa xilase' de laca', Purti lacabe' adxe ranu' xpianicabe' ne nagundu' nucabe'. lacabe' sedaacacabe' casi dendxu nin tu gapa' laa'37La be gudxibeca discipulo xtibe: "Dxandipe' nga ca ni cudxibatu' xtale pe canni', peru cadxi si nga cani cayunni dxiña. 38Nga runni la ucaridxi Diuxi pur ca ni cudxibatudi', de que usendabe ni runni dxiña ndani cani cudxibatu'."

Chapter 10

1Jesús bicaa ridxi ne bichiña ca chii ne chupa discipulu xti' ne bidibe laaca' gunimandarca' luguia ca espiritu que iquiñe, ti cuecabe laaca', ne para guziandacabe de guira guendananá' ne guira guendahuara.2Yana, lá ca chi ne chupa apostol nga ca ndi': niru, Simon (ni laaca lá Pedru), ne Andres bi'chibe, Santigo, xhiñi zebedeu, ne Juan bi'chibe 3Felipe ne Bartolomé, Tomas ne Mateu, ni ruquixhe bidxichi xti shaique guidxi, Santiagu xhiñi Alfeu ne Tadeu, 4Simón zelote ne Judas Iscariote, ni chiudxideche laabe.5Ca chi ne chupa di Jesús bizenda. Biziidibe laaca ne gudxibe laaca: ''Cadi chetu inticasi ladu ra ca ni cadi judiu nabezaca', ne cadi guiutu inticazi guidxi xti ca Samaritanu. 6Laga nga laché ranuu ca dendxu ni cananiti xti ndani lidxi Israel. 7Ne laga zeetu la? lagüi de xtidxa Diuxi ne laguini': 'Ra runi mandar Diuxi de guiba ma seda dxiña.'8Laguzianda ni huara, laguzibani guetu', laguzia ni napa lepra, ne lacue binidxaba. Ne naroba guendanachahui ma gucuatu', ne naroba guendanachahui zuditu'. 9Queza catu guiba risaca', plata, ninca' ra guiapa bidxichi xti tu'. 10Cadi chine tu' ni iquiñe tu para ra chee'tu' nin ca lari, nin guelaguidi', nin ca ti palu, purti ni runi dxiña la' naquiñe guica ni goo.11Ndani guira guidxi roo o guidxi huini rachu tu, raguyubi ra ica cabe latu, ne raca laguiana dede dxi ma chetu.12 Laga siyutu ra yoo ca', lagugapadiuxi. 13Pa sicaru gucua cabe latu ra yoo que', lagudi guendaratadxi xtitu gueda luguiani; peru pa que ni ca cabe latu sicaru ra yoo que' lagudi de que guedaratadxi xtitu ibigueta ranu tu'.14Ne de cani, que na guica latu o ucadiaga ca' xtidxatu', ora ma chetu de ra yoo ca' o de guidxi ca', laquibi yu batañe tu'. 15Purti dxandipe cayabe latu' que dxi cuidxi Diuxi bini guidxilayu ma huaxhie zaca guendana na' para guidxi de Sodoma ne Gomorra que para guidxi que'.16Laguya, Na cusenda latu' casi dendxu lade ca gueu, ngaruni laca nu xpiani casi beenda ne nado casi guguhuini. 17¡Lagapa latu ne ca' bini ca'! pur ti sinecabe latu ne zalu ca xhaique gudxi ne ca xhaique yudu, ne ndani ca yudu huini saguiñe cabe latu. 18Sine cabe' latu nesalu ca shaique guidxi ne ca rey runi na', ti gapa cabe cani para laca la cabe ne para ca ni cadi judiu.19Ora gudicabe latu , cadi chutu xhiza de xhi O xhimodo guinitu, purti ni chiniguinitu' sului Diuxi latu xhiguinitu ora ca'. 20purti cadi laditu nga ni chinitu, si nu que' Espiritu de Bixhzebe ni sani en latu'.21Ne laca bichibe sudi labe luguendaguti ne nu tu la' laca sudi xhiñi. ca xhiñi ca' ziasaca luguia bixhze ca ne zunica gatica'. 22 de gura tuzaca nana ladxi latu runi lu La Ya. peru tu la que guzuhua dxichi dede lu guendaguti, la zala. 23Ora gusabinanda cabe latu ndani guidxi di, ne xti tiru ca la laguxhoñe; purti dxandipe cayabe latu', que latu que zadidi tu ca guidxi Israel ante de que Xhi Bni guidxilayu guibigueta.24Ti discipulo que risaca ma' que maestru, xti nin ti niruni dxiña dxiba ma que xpixhuana.25 Na pa xhide discipulo ca gacabe casi maestru xtibe, ne ni runi dxiña ca' gaca casi xpixhuana. ¡Pa lacabe ma gudxicabe de ra yoo, Belcebú, ma rusi de ra yoo xticabe!26Nga runi, cadi guidxibitu lacabe, gaxti ni ni zaca ra nagachi ne que guihuini, ne gaxti ni nagachi ni que zahuini di'. 27Ni na gabe latu ra nacahui, laguini lu biani xti dxi, ne ni guna diagatu ne ni gunadiagatu chahuiduga radiagabe, laguca ca ique yoo ca'.28Cadi guidxibitu' ca ni ruti cuerpu, peru que sandadi guticabe guenda. laga, laguidxibi Nila sanda gunide casi ca guenda casi ca' cuerpu ndani gabia 29¿Cadi chupa gorrion ni bidoo pur ti bidxichi? Ne zaca, nin tobi de lacabe riaba layu sin que bixhoze gana. 30purti laca de guira ichaiquetu de ique tu' ma bigaba cani'. 31Cadi guidxibitu'. Latu ma risacatu que xtale gorrion.32Ngaruni, ni la cuerua didxa de na' nesalu ca hombre, Na laca sanie dela nezalu Bixhoze ni nu guiba;33 Peru ni la guini que raca bia' na nezalu ca hombre, Na laca sanie que raca bia' ya la nezalu Bixhoze ni nu guiba.34Cadi guini ique tu de que na beda nia guendaratadxi ndani guidxilayu. Na cadi beda nia guendaratadxi, laga ti espada.35 Purti bedandua hombrew luguia bixhoze, ne badudxapa luguia nñaa, ne ti xhualidxi luguia suegra. 36Ca ni gucalu ti hombre zacaca laca ca bini lidxi.37Ni laa ganaxhi jma bixhoze que naa, que zanda gápa naa. Ni laa ganxhii ti xhiiñi o tu dxapahuiini xhiiñi jma que naa, que zanda gapa naa. 38Ni laa que guica cruz xti ne guedananda naa, que zanda gapa naa. 39Ni laa guidxela xquenda nabani, zuniti ni; peru tu laa guniti xquenda nabani pur naa, sadxela ni.40 Ni laa guicaa laatu, cacaa naa, ne ni laa guica naa, laaca caca ni bizenda naa. 41Ni laa guica ti Profeta, pur nacabe profeta, sacabe ti ni guiaxhabe de profeta que'. Ni laa guica ti hombre ni runi jneza zacaa ni guiaxha de hombre ni runi jneza que'.42Tutiica ni gudii tobi de ca nahuiini xtine, neca ti xhiga nisa gáanda para gue', pur naca be discipulu xtine, dxandipe naa cayabe laatu de que nin pe ti modo que ziana be sin guiaxha be.

Chapter 11

1Ora Jesus biluxe bizidi ca doce discipulo xti, La ve virebe de raque para uzidibe ne inibe de xtidxa Diuxi ca guidxi xtibe.2 Yanna ora Juan binadiaga ndani radeguyo' que de ira ni ma binni Cristo, la be bisendabe' ti didxa ne ca discipulo3 ne rabibe lacca': "¿Linga ni guedaa' ca, o xti binni nga chindezadu? "4Jesús bicabi ne naa': "La che ne la gabi' Juan ni cayuyatu ne ni cucadiagatu'. 5Ca ni que ruya ma ruya, ni que randa zaca ma rizaca, ni napa lepra ma biaa'ca', ni que runa diaga ma ru nadiaga caa',ca ni ma guti' ri banni ca' ne ca ni canna za renda'zi zacaca' ni nacubi'. 6Ne xquixepe ni que hua' dxelaza' naa'7Ora ca ngiu' di se ca lu xneza xtica', Jesús bizulu' gunnine' xtale binni de Juan: "¿Xhi uyetu' yeguyatu' lu' yuu' ndaque' - ti yaga' ni binnibi' bii'? 8Peru, ¿xi ndi ye guyatu' - ti ngiu' nacu' lari galan'? dxandi', canni racu' lari ni galan nabezacabe ndani lidxi ca ni runni mandar.9Peru, ¿xi bire' tu biyatu' - ti profeta? ya, rabelatu', ne nma que ti profeta. 10De ndi nga de ni ma bicacabe': 'LAGUYA, NA CUZENDA NI RINNI XTIDXA RA LU TU' TU GUNNIGA NNEZA PARA LATU.'11Nayaadope' lachidua cayabelatu', lade ca' ni gule de ti guna', nin tobi ma naroba que Juan ni rugu nisa'. Ne saca binni ni huaxie' risaca ndani ra runi mandar Diuxi de ibaa' jma naroba que labe. 12De cadxi xti Juan ni rugu nisa' ne de yana',ra runni mandar xti Diuxi riasa tu rucalu la' ne ca Hombre nachibalu' ricacani ne xtipa.13Ca didxa ni bica ca profeta ne ca Ley maca' sedanica de Juan . 14Ne palatú nutu icatuni, ndiga Elías, ni la gueda. 15Ni napa diaga para gunadiagala',gunadiaga.16¿Xi ne uchagania ca binni de yannadí' naca'cabe casi xcui'di caguite ca ra ti luguiá ne ribica ne rini lisaca lacaa. 17Ne nacabe :'laa'du' ruxhidxidu pitu para latu, ne latu que nuyatu'.Bidunadu' ne latu que ñunanetu ladu'.18Purti Juan cadi bedadibe sedayobe gueta' ne cadi sedayebe nisa uva, ne lacabe nacabe:' labe napabe ti binixhaba'. 19Xiñi Hombre seda yobe ne cayebe' ne lacabe nacabe:'¡Laguya labe nacabe ti Hombre ni ro xtale ne ti ni naxhudxi, xhamigu cani ruquixhe bidxichi xti xhaique' guidxi ne cani ruche! Peru guenda' nu xpiani rihuini pa' biasini pur ca ni ma binibe'.20Ngueruni' Jesús bizulu' guladxibe ca guidxi guira ra labe ma binibe guendanandxo purti caru guibiguetatu de lu guendaruche xti' tu'. 21"¡La gapa' ga laatu biini de Corazin! ¡ La gapa ga laatu biini de Betsaida! Purti pa ñaca si ni de Tiro ne Sidon, laaca be ñaca de ma xaxi nibi gueta caabe de lu guenda ruche' xticaabe ne lari ni naraya ne de xti guetu. 22Peru sapa xpiabe jma Tiro ne Sidon dxi guiaba na que para laatu.23Li Capernaum, ¿ ñeè li rabu dxou zusi zaca caabe li guiba?co, liila zielu xaguete de gabia; pa ndani sodoma ñaca ira enda nandxo ni guca luguialu, dede nagasi ñuru raari.24 Peru cayabe laaatu que dxi guiabana Sodoma huaxiè siabaná que bia guiabaná lu'.25Dxique Jesus guni': "na zusi zaca li, bixoze, xaique xti ibaá ne guidxi la'yu, li bicachi lu candi nezalu caá biini ni nu xpiani ne ca ni nanná ne biluilu cani caru guizidi, cazi ca xcuidi ni na' huini. 26Purti zaca biyabe zicaru gaacani. 27Guira xixe ni na naapa bixoze nga bisigapa cani naa. ne guiruti ru tu raacabia xiiñibe mas que bixhozebe' ne guiruti tu raacabi bixhozebe mas que dxiñine, ne tutica si gacaladxi xiiñi gusihuini laa.28Latá ranuaa', iraca'ni runi dxiiña.' ne nuaca xtale', ne na zudie laca' iziladxi ca'.29 La chi nee' ayugu' xtine ne la izidi de naa', purti naa' nachahui ladxidua', ne latu zadxelatu' enda rizaladxi para alma xti tu'.30 Purti ayugu' xtine naguendani' ne ni nuaya ca di tan nanani'
Chapter 12

1Ne ca' cadxique' Jesús zididi lade guela dxi guendariziladxi. Ca xpinibe isa candana ca' ne' bizuluca' gundadica zee ne gudoca cani. 2Peru ora ca Fariseu biya ca' ndi, gudxicabe Jesús: " Cayuyu,? Ca xpinu' runi cabe ni na' ley cadi gunicabe dxi guendarisiladxi.''3Peru Jesús gudxilacabe: '' ¿Caru gundatu' ni bini David, ora bindana' ne ca hombre ni nu ne la' 4¿Xhimodo labe biube ndani lidxi Diuxi ne ne gudobe pan ni ma guyu ndaya ni que sanda gobe ninca ca' ni nu ne labe' ni naca si para ca sacerdote?5¿Ñe caru gundatu lu Ley, de que dxi guendarisiladxi ca sacerdote ndani yudu niruni ca intisi dxi dxi guendarisiladxi peru que gapa cabe donda? 6Peru na rabelatu' nu tobi ni ma naroba que yudu di'.7Ne palatu ñanatu' ni ri ni ndi': 'NA RACALADXE GACANE TU XTOBI QUE GUTITU MANI HUINI NI MA GUDITU NA', que nugadi di cabe donda ique ni que ñuni gaxti 8Ne xhiñi binni guidxilayu nga xaique xti guendaridxiladxi.''9Ne ora que Jesús bire de ra que ne guyu ndani yudu xticabe' 10Ne raque nu ti hombre nabxidxi ti na. Ca fariseu gunabadidxa ca' Jesús, naa ca': '' ¿Ñe zaa guziandacabe dxi guendariziladxi?'' ti gapa cabe xhi ne gugani cabe donda iquebe de guendaruche.11Jesús gudxilacabe: ''¿Tu hombre de lade tu, pa ñapa' ti dendxu si, ne pa dendxu di ñaba ndani ti huecu iza guete' dxi guendariziladxi, que nica tu lame ne nibe tu' lame de raque la'? 12¡Ne pabia Nga maa risaca, yana ya ti hombre ti dendxhu! ngaru ni biasi nga gunitu ni caquiñe gaca dxi guendariziladxi.''13Ne ora que la Jesús gudxi hombre que': ''biziga naa'.'' Labe bisigabe ni' ne bianda ca' nabe que ' casi ca xti nabe que' 14Peru ca Fariseu bire ca' cuyubica xhi modo gunina ca' Labe. Lacabe cuyubicabe xhimodo chinecabe labe lu guendaguti.15Ora Jesús guna xhi nucabe gunicabe, bixhele de raque'. Xtale bini sinanda labe ne 16Labe cu sianda guiraca'. Labe bicabe la ca' cadi cadi gabi cabe xtudxi ni binibe, 17Ti de dxandi ganda gaca' ni guni profeta Isaias, naa:18'' LAGUYA, NI RUNI DXIÑA XTINE NI NA GULIE'; NI NA DXIE, NI RIECHE GUENDA XTINE PUR LAA, SAGUA GUENDA XTINE LUGUIA, NE LAABE SUI'BE DE JUICIU PARA CA NI CADI JUDIU.19LABE QUE SUCALUBE NE QUESUCARIDXIBE; NIN CA QUE SUNADIAGACABE RIDXI XTI NDANI CA NEZA. 20LABE QUE ZAGUZABE NIN TI NITE NI MACA GUCANA NINCA QUE ZUSUIBE NIN Tl DO GUIRI NI CABE GUXHU DEDE QUE LABE GUNIBE JUICIU DE RA QUIÑE CABE. 21NE CA NI CADI JUDIU SUNI CREE CABE LU LAABE."22Ngueruni pa tobi ni que rini ne queruya, nu binidxabala', yenecabela ranu Jesús. Labe bisiandabela ne ni guca nga ni que rini que' guni ni que' ruya que biya 23Guira bini que bidxagayaca' ne guni ca': ''¿zanda gaca hombre di xhiñii David?''24Peru ora ca Fariseu binadiaga ca' de guendaridxagaya di', gunicabe: ''Hombre di queribe be binidxaba pur la si Belcebú, principe xti ca' binidxaba. '' 25Peru Jesús racabia xquendabianicabe' ne gudxilacabe: ''guira ra raca mandar ni rindaza laca la' riana xtubi ne xhi guidxi o yo guindaza ne laca la' que sianadica tobisi.26Pa binidxaba' cue za binidxaba', laabe candabe laca laabe:¿ xhi modo guiana ra runi mandarbe? 27Ne pa na nibe binidxaba pur Belcebú: ¿ ca ni nanda laatu tu lu lá ribecabe binidxába'? pur ndi, lacabe zaca cabe ni guya pa xneza cayunitu'.28peru pa na cue binidxába' pur espiritu xti Diuxi, ngue runi ra runi mandar Diuxi beda ra nutu. 29¿Ne xhi modo tuxha ganda chuu ra lidxi ti hombre nadipa ne cuanabe guira xtibe sin gundibibe hombre nadipa que niru doo? Ne oraque labe zabanabe cani napabe ra lidxibe. 30Ni cadi nu ne na, nudxi deche naa, ne ni que gutopa ne naa, naca ni ruchechendase.31Pur ndi la, na cayabe latu ca guenda ruche ne guenda ruca lu Diuxi zaxha guenda ruche xti ca hombre, peru guenda ruca lu espiritu que zaxhadi guenda ruche xti. 32Ne tu ticasi ni guinii ti didxha lu guia xhiñii hombre ndi la zaxha guenda ruche xti. peru tu ticasi guinii lu guia espiritu santo, nga laa que zaxhadi guenda ruche xti, nin guidxilayu' di, ne nin ni zeda.33O gunilu ti yaga nachahui ne cuananadxhi ni nachahui, o gunilu ti yaga ni cadi nachahui ne cuananadxhi ni cadi nachahui. 34Latu zeda tu de benda' ni naca nadxaba',¿ Xhi modo guinitu xhixha nachahui? ti purti ni napa ladxhidolo la nga riní rua.35 Hombre nachahui, de ra nu ni ma risaca de ndani ladxidoo, gule ni nachahui, ne hombre ni dxaba' de ra nu ni ma risaca ndani ladxido, ribe ni nadxaba'.36Ne naa rabe laatu de que dxi gueda nda juicio binni zadxiña para quidxe pur cada didxa huati ni ma gunica. 37Purti pur ca didxa xtitu laatu zaxhia xtonda tu, ne laca pur xtidxatu ziaba natu'."38Ngue runi cadxi de ca escribas ne fariseu bicabicabe Jesus ne gudxicabela: "Maestro, racaladxidu guyadu ti xhixha ni zeda de lii. 39"Peru Jesús bicabi laca ne gudxi lacabe:" nacatu cadxi binni de yanadi que iquiñe ne que runa tu cuyubi cabe guyacabe ti xhixha ni zeda de Diuxi'. peru nin gasti que zulue laatu, ni zulue sia' laatu nga casi ni bisaaca profeta Jonas qué. 40Purti casi Jonas guyu chona dxi ne chona gueela nda ni beenda' naroba ne xhiñii hombre ziu chona dxi ne chona gueela ndani ladxido guidxi.41Ca binni de Nínive zuzuhuaca ne zalu Diuxi dxi nexhe cuidxi cabe cuenta binni gudxilayu ne zudxibacabe donda ique ca binni ni nu yana di. ti laca biguetacabe lu guenda ruche xticabe ne ca didxani guni jonas gudxi laacabe, ne laguya naa , ni maa naroba que jonas nga naa nua rari.42Gunaa xhaique xti neza zuzuhuaca neza lu Diuxi dxí nexhe cuidxi cabe cuenta binni guidxilayu ne zudxiba cabe donda ique ca binni ni nu yana dí. laabe beeda be de guidxi zitu ti gucadiagabe guenda nu xpiani xti Salomón, ne laguya, ni maa naroba que Salomón nu rari.43Ora ti espíritu xti binidxabaa' ma bire'e de ti hombre,rididinni' nezaa' ti lugar nabidxi ne ruyubi' para'a guiziladxi, peru cadi cadxela' di beni'. 44Ra que nna': Zabigueta ralidxe' de ra' biree'. Bigueta'sibe', bidxelabe'e yoo' que' ma biluba'a ne nexechahuii'. 45Oraque biré be' ne zinee'be'e xti xcadxe espiritu ma que iquiñe' que laabe', ne ira'a caa' reda ca' ne raca lidxi ca' raque'. Ne ora que ma feu seda guilúxe hombre qué, que dxi bizulu ndi'.ne sacarica zaca ne binni di ni zaa' de binni ni que iquiñe."46Laga Jesus cani neru ca xtale binii que, ne rari, nñaa ne ca bizanabe nuca fuera, cuyubica gunineca laabe. 47Guyu tu gudxi laabe: "biya nñaalu ne ca' bizanalu nuca fuera, cuyubica guinine calii."48Peru Jesús bicabi laabe, cayabibe ni gudxini laabe: "¿ tu nga nñaa? ¿ne tunga ca bizana?" 49Ne de raque bisiganabe ra nu ca xpini be ne naabe': "!laguya, rari nu nñaa ne ca bizana! 50purti tuticasi ni gúni ni na bixhoze ni nu xha guiba', la nga biche', bizana ne nñaa."
Chapter 13

1Ne dxique Jesús biré de ra lidxi ne guri cue nisado. 2Xtale binni bidaguca ne bisana calabe galahui, ne zaque gudxibabe ndani canua ne guribe ndani. guira ca binni que bianaca rua nisa que.3Ne ora que Jesús gudxilacabe xtale ejemplu. Laabe gunibe: "ne rari, ti ni rudxiba biré sigudxiba, 4Laga cudxibabe la tudxi bidxi biaba cue neza, ne ca mani ni ripapa bedaca ne gudocani. 5Xcadxi bidxi biaba ca lu layu napa guie, ra quegapadi xtale yuu'. naguenda ca guchendu ni purti que gapape ni xtale yuu'. 6Peru ora biasa gubidxa, lacani biguicani purti que gapadicani xcuu', ne bibidxicani.7Xcadxi bidxi biabani lade ca yaga ni napa guichi. ca yaga napa guichi que bindánica ne biticani ca bidxi ca. 8Xcadxi bidxi ca biabacani lu la yuu nachahui ne guchendu ni, cadi xtalepe bia ti gayua si, xtudxi xhona late gande ne xcadxi ti late gande ne chii. 9Cani napa diaga laa bidila' gucadiaga.10La disipulos que beda ca ne gudxi cabe Jesús: "¿Xhiñe puru ne' ejemplu rinineu ca bini di'? 11Jesús bicabi lacabe ne gudxi laca be: latu ma bidicabe latuguiene tu niguiruti riene xti guenda ra runi mandar Diuxi peru lacabe que nica dica bení. 12Purti tu ticasi ni napa, ne laa zaca jma, ne laa zapa ti. ne labe zapabe ni naroba nadxibalu. peru tu ticasi ni que gapa laa, zaxhacabe dede ni la' ma napa.13Ngaru ni guninebe laca ca ejemplu, neca pe cayucabe, lacabe dxandipe que ruyadi cabe. ne neca lacabe riudiga cabe, lacabe dxandipe que riudiaga dicabe. ninca que riene di cabe. 14Para lacabe ni guni Isaías ma guca, ni na': 'LAGA CA YUNA DIAGALU, LI ZIUDIAGALU, PERU LI QUELICAPE ZIENE LU, LAGA CAYUYALU, LI ZUYU, PERU LI QUELICAPE ZUNIBIALU.15PURTI LADXIDO GUIDXI DI LAA, MA QUE RIUDIGA DICA, NE NANA' DIGACA PARA CHU DIAGACA, LACA MA BITAGUCA' BISALUCA, NGUE RUNI MA QUE ZANDADI GUYA NE BIZALUCA , O GUNADIAGA CA' NE CA DIAGACA O GUIENE CA' NE LADXIDOCA', NGA RUNI LACABE ZABIGUETA CABE XTI TIRO, NE NAA ZUSIANDA LACA BE.'16Peru ndaya nga ca bisalu be, ne laca be ruyacabe, ne riudiga cabe. 17Dxandipe na cayabe latu xtale ca profeta ne ca hombre ni runi xneza biluiladxica' ñuya ca' cani latu cayuyatu', ne que ñuyadicabe cani. Lacabe biluiladxicabe ñudiaga cabe ni latu riudiga tu, peru que ñudiaga di cabe cani'.18Yana laa laucadiaga ejemplu xti ni ru dxiba.19 Peru tutisi gunadiga didxa xti guenda runi mandar Diuxi ne queriene di ca, nga runi ni nadxaba ca reda ne raxhas ni ma gudxiba ndani ladxidolo. ndi nga bidxi ni bidxibaca be guria neza .20Ni bidxiba cabe lade ca guie' que laa? ndiga ni runa diaga didxa xti Diuxi ne rica cani ne xtale guenda nayeche'. 21Ne ni caru guica xcuú laca laa, que riana dibe xhadxi. Ora guenda nagana o guzabinanda cabe la guiasa' pur didxa xtine, labe zaxhele be naguenda.22Ne ni bidxiba cabe lade ca yaga guichi, ndinga cani runa diaga didxa xtine, ca guenda rica ique xti guidxilayu' ne ca ngueda riguite xti ca bidxichi ruti ni didxa xtine. la zeda gaca casi ni que gapa cuana naxhi. 23Ne ni bidxi bacabe ndani layu nachahui,a a ni binadiaga didxa xti Diuxi ne riene ni nani. Ndi nga ni dxandipe' rudi cuananaxhi ne rudxibani'; tudxi ti gayua ma xtale, xtudxi chona late gande, ne xtudxi ti late gande ne chi.''24Jesús gunine' lacabe xti ejemplu. gudxi lacabe:'' guendaruni mandar xti Diuxi guiba seda gaca ni' casi ti hombre ni bidxiba bidxi nachahui lu layu xti'.25 Peru laga ca' bini que' niziazi ca', ni nanaladxi labe beda ne laca bidxiba baladxi' lade ca' ca trigu que' ne oraque zebe. 26Ne ora biroba ca' ne bidica cuananaxhi xti ca', ne ora que baladxi que' laca bihuini.27Ca niru dxidxa xti xpixhuana layuque, beda ca' ne gudxica labe: 'Shaique, ¿cadi lii' bidxibalu' bidxi chahui lu layu chahui xtiu'? ¿xhimodo yana' lani napani' baladxi'?' 28Labe gudxibe laca: 'ti ni nanaladxi na bini ndi'.' Ca ni runi dxiña xtibe que' gudxi ca' labe: 'yana ya' ¿napu gana' chudu ne gadxadu cani'?'29Xpixhuana layu que' guni: 'Co, ora lii' cuelu ca baladxi ca', sanda ca' gaxhalu' ne ca trigu ca' ne laca ni'.30 Bidi guiroba guiropa cani tobizi ne ora ma guirugu cani'. Dxi ma guirugu cani' na saabe ca ni guchu cani ca': ' Niru la cue ca' baladxi ca' ne la gundibi cani' pur manojo para gusaquinu cani, peru la gucha ca' trigu ca' nda ni troja xtine'.' ''31Ngueruni Jesús guni ne' lacabe xti ejemplu. Labe gunibe: ''guenda runi mandar xti guiba naca' ni casi ti bidxi mostaza ni ti hombre ñene' ne bidxiba lu layu xti. 32bidxi di' nga naca ni' ni ma nahuini de lade guira xtudxi bidxi. Peru ora ma birobani, racani yaga ni ma naroba de ndani jardin. racani ti yaga, ne ra ca' mani huini de guiba gueda ca' ne guni ca' lidxica lu ni'.33Jesús oraque gudxi lacabe xti ejemplu. Ra runi mandar Diuxi de guiba nacani casi levadura que ti guna yene ne biguchabeni ne chona bia de harina de ora birobani.''34De guira ndi la' Jesús gudxi ni ca xtale bini que' ne ejemplu: ne sin ejemplu Labe que ñabi dibe laca gaxti.35 Ndi naca ni gudxi cabe laca pur profeta que bedagaca ni dxandi, ora labe gunibe: '' NA ZAXHALE RUA NE CA EJEMPLU. NA ZANIE CANI BIGACHI DEDE DXI BIZULU GUIDXILAYU.''36Ne ora que Jesús bisana ca bini que' ne guyu ndani yo que'. ca xpinibe beda ca' Ranube ne gudxica labe: '' Biziene ladu ejemplu de baladxi que' ni suhua lu layu que'.''37 Jesús bicabi lacabe ne guni: ''Nila rudxiba bidxi chahui gna nga xhiñi bini guidxi layu. 38Layu ca nga guidxilayu; ne bidxi chahui ca nga ca' xhiñi ra runi mandar Diuxi. Ne ca baladxi que la' naca ca xhiñi binidxaba, 39Ne ni nanaladxina ni bidxiba ni que la nga nga xhiñi binidxaba. Ne cani bidopa luni qe la nga nga ra biluxhe guidxilayu, ne ca ni bitocani que la' nga nga ca angel.40Ne zacari la' laga ca' baladxi que la' raca cani tobisi ne siaquicani ne bele, za ca nga zaca dxi guinitilu guidxilayu'.41 Xhiñi Bini guidxuilayu zuzenda ca angel Xti, ne lacbe sabechucabe de ndani ra runi mandar be de guira ndiga nini guendaruche, ne ca ni bini ca' guenda que iquiñe'42 Ne ora que lacabe zalacabe nda ni suqui ni cayaqui, ra ziu endaruna ne zuxhidxi layaca'.43 Ne ora que ca bibi ni bibi xneza zuzani ca' casi gubidxa ndani ra runi mandar xti Bixhoze. Ni napa diaaga, Ni napa diaga lagudi gunadiaga.44Enda runni' mandar xti Diuxi zedagacani casi guiba'a ni nabe risaca gachi ndani' yu. Ti hombre bidxelanni' ne bicachii' nni'. Lu guendanayeche' xtibe zebe'e, bito' ira ca ni nnapa', ne uzii' layu'ca'.45 Xti tiru, ra runni mandar Diuxi nacabe casi ti hombre ni ruto' ne cuyubi guiee' ni risaca'.46 Ora bidxelabe' ti guiee' ni risaca pee', labe' uyebe ne bitoo' be' iraa' ni napa be' ne uzibenni'.47Xti tiru, enda runni mandar xti Diuxi nacanni' casi ti chin ni rundacabe ndani nizado', ne rutopani ' guira tipu de manihuiinni'. 48Ora madxanilaa', cani rie guze' rigubayu'cabe' ni' de rua nisa'. Ne ora que' lacabe' zuba'cabe' ne rutopacabe' ca ni saquique' nda ni dxumi', peru ca ni ni que risaca gaxti rusabicabe cani'.49Sacanni' sicari' dxi iluxe guidxilayu'. Ca angel zedaa ca' ne zutubacabe' ca ni que iquiñe de caa' ni runni biasi'. 50Lacabe' zusabicabe' laaca' nda suquii' ni cayaqui', ra zui enda runna' ne zuxidxi'layacabe'.51¿Ma bienetundi' ira ca' ndi laa'? "Ca xpinibe gudxica' Labe': Ma".52 Ora que ' Jesús gudxilacabe': "Ngue runi, guira ca escriba ni gucaca' ti discipulo de ndani enda runni mandar Diuxi ibaa' nacabe casi ti hombre ni naca' xpixuanna' ti yoo' ni laa' ribe' guira ni nayoxho ne nacubi ni guizaa' risaca' ".53 Ne ora que' beda gaca' de que Jesús biluxe ca ejemplu dii', Labe zee' be de raque''.54Ne ora que Jesús guyu' laca ndani lidxii' ne bisidi' ca binni que ndani' yudu. Ne ni bini ndi nga de que lacabe bidxagayaca ne gunicabe': ¿Paraa' ribe hombre dii' guendanuxpianni' ne ca guenda ridxagaya di'?55 ¿Cadi hombre di nga xiñii' ti ni runni' dxiña xti yagaa'? ¿Cadi nñou nga Maria la'? ¿Ne cadi ca bichibe nga Santiago, José, Simón ne Judas? 56¿Ne ca bizannabe', cadi nu iraa' cabe' ladenuu' ? Ngueruni' ¿de paraa' hombre di ribee ira ca ndi ya?"57Ne lacabe' cadxichi ne cabe Labee'. Peru Jesús gudxilacabe: "Ti profeta que riana di' sin gusisaca cabe la', ne sin di laca xquidxibee' ne binni' lidxibe'."58 Ne laabe' que ñunibee' xtale guenda ridxagaya' raque' pur enda que runni cree xtica'.
Chapter 14

1Ca dxi que Herodes tetrarca binadiagabe' cadxi didxa de Jesus. 2 La be rabi be ca ni runi dxiña para labe': "Ndi nga Juan Bautista; labe bibanibe de lade guetu'. nga runi ca enda nadipa'a di cayunicanni dxiña luguiabe'."3Purti Herodes ucuabe' Juan; ulube guiba' naa' ne biteguyo'belaa', runi Herodias, xcunna' bichibe Felipe.4 Purti Juan gudxibe labe: "Cadi nexedi icou labe casi xhelu'". 5Herodes ucua labe casi ni ma guti', peru cadxibibe guidxi que', ti purti ca binni que ti profeta nga labe.6Peru ora bedanda dxi cusa Herodes hiza', xiñi Herodías bizizacabe galaa' ne biziechebe' Herodes.7 Bicabibe, labe gudxibe laa' de que sudibe ira ni inababe laa'.8biluxe biziidi'si nñaabe', labe' gudxibelaa' :"Danena rari', ndani ti bladu', ique' Juan ni rugunisa". 9Xhaique que' cadi cayuladxibe ni unabacabelabe, peru pur bidibe xtidxa be', ne pur ira ca ni nu' endaroxi que', labe unibe' acanni'.10ne bisendabe' gaxacabe' yanni' Juan ra deguyoo'.11 Ra que ruu' iquebe que' yene' cabeni' ndani ti bladu' ne bidi' cabeni' badu' dxapahuinnii', ne labe' laa' yenebeni' ranu' nñaa be'.12 Ra que ruu' ca discipulo xtibe bedaa'. undisacabe' bela ladi que' ne bicachi'cabenii'. ucasindi', uyecabe' ne gudxicabe' Jesus.13Yanna ora Jesús binnadiaga ndi',labe birebe de raque ne uyebe' ra chu' be' xtubibe'. Ora iracabe binna diagacabe' ndi', uza'nandacabelabe' ne ziza ca be uye cabe' ca guidxique'.14 Ra que' Jesus bedaa' ra nnuu' cabe', ne biyabe' ira cangue'. Laa'be' gupa be xilaze' de laaca' ne bisiandabe' enda huara' xtica.15Ora huaxini bedanda', ca discipulo que bedaa' ca ranube' ne naaca' : "ra ri laa' ti lugar nandaa' nii', dxi laa nii' iluxeni'. Bisianda ira ndi', para que laa'ca' bela' checabe' ti guidxi huinnii' ne lasii' endaroo' para lacabe'."16Peru Jesús gudxilacabe': "Lacabelaa' que gapa cabe xide' checabe'. latuu' la udii' xixa ni goo' cabee'." 17La ca bee' gudxicabelabe': "Laa' duu' ni napa duu' nga gayuu' pedazu de pan ne chupa benda." 18Jesús unii': "Latanecaninaa' ".19Ngueruni' Jesus gudxibe ira ca binni que de que cui ca lu guixhi bede. Labe' ucuabe interu gayu pan ne chupa benda que'. Ne undisa lube ibaa', labe ulu'be ndaya ne undabe ca pan que ne bidi beni' ca discipulo. Ne ca discipulo bidicani' ca binni' que'.20 Ne ira xixe cabe udocabe, ne bidxa tipa cabe. Bitopacabe' ni bianna de ca nda endaroo' que' - ne bidxa tipa chii ne chupa dxumii suu'. 21Cani udoque naca cabe bia' gayu mil hombre, jma gunna ne xcui'di.22Ora que pe' labe binni be de que ca discipulo xtibe ni quibaca' ndani canua ne ñe ca nirudo' que labe' de xti ladu que, lagaque' laca labe' cusendabe' ira binni que zitu'.23 Biluxe bisenda' si be' fuera ira ca binni que', labe uxibasibe' lu dani ne caninebe' Diuxi. ora biaba huaxini, labe xtubi sibe nube'. 24peru canua que nuni gala'a nisa , bia bia que ñanda si' nucuesacabe' nii' runni' ca' ola que', ti purti bii' que' resiu nuni'.25Ra idapa' de enda ribee' xcanda' Jesús bidxiña lacabe', cazabe lu nisa. 26Ora ca discipulo bii'ya cazabe lu nisa que', lacabe cadxibicabe' ne naaca'be': "Ti banda' xti binidxaba ni", cadxibicabe' bigua' cabe' ridxi. 27Peru Jesús oraqueca' unine lacabe ne naa': "¡La gaca' nadxibaluu'! ¡Nandii'! ¡Cadi idxibitu'!28Ne de raque Pedro bicabi'labe' ne naa': "Señor, pa linga' gudxinaa' chaa' ranuluu' lu ca nisa caa'." 29Jesús unii': "Udaa' ". Ora que Pedro bire' de ndani' canua que' ne uzabe lu nisa que' para chindabe' ra nuu' Jesús.30 Peru ora Pedro biya' bii que', bidxibibe'. Laaga' cayazibe', la be uninebe Diuxi ne nabe': ¡Señor, bilaannaa'! "31Jesús ora quecaa' bisigaa' nabe', ne unaze be' Pedro ne gudxibe laa': "Lii' ni huaxie' fe napu', ¿xiñee' binni' dudar luu'?32 Ora que Jesús ne Pedro udxibacabe' lu canua que, bii' que' queni bizadxidinii'. 33Ora que ca discipulo que ndani canua que cani necabe' Jesús ne rabicabe'labe': "Dxandipe' xiñi Diuxi lii'."34Ora lacabe' udidilaa'gacabe', lacabe' yendacabe' guidxi Genesaret.35 Ora ca hombre de ra que' binnibiacabee' Jesús, ne bisendacabe' tu yeguidxi idubi naaca' ca guidxi que', raqueru bedanecabe ranube' cani nuu' huaraa'. 36Lacabe' cannabacabe' labe' de que udibee' canacabe' xababe', bia sigana ca labe siyandaca'ca
Chapter 15

1Ngueruni' cadxi de ca fariseo biyacabe' Jesús dede Jerusalen;ne gudxicabe' labe.2 "¿Purti ca xpinilu' querulabica' ca costumbre xti ca ancianos? ne lacabe que riguibinacabe ora gocanbe". 3Jesús bicabilacabe' ne na:"ne latu, ¿xiñe que rulabitu' ca dicha xti Diuxi runi ca' costumbre xtitu'?4Purti Diuxi guni:"BISUBA DXICHA NÑOU NE BIXHOZO NE TU LA GUINI MAL DE BIXHOZE O NÑIA' SANDACA GATI'. 5 Peru latu natu:'Tuticasi ni gabi bixhize o nñia,"Tuticasi racane ne saca de na' ne nacani casi ti ni rindanaxhi ne Diuxi ",ne lala' que caquiñedibe uzisacabe ca bixhozebe." 6Ne pur ndi la' lacabe que nulabidicabe xticha Diuxi pur ca costumbre xticabe.7Binni ni rini nesa deche tobi' Isaías gunibe' ni chigaca gaxa de latu,. 8 'DINGA CA BINNI NI RUSISACA' PERU LADXIDOBE NU SITU' DE NA. 9LACABE RUSISACA' CABE NA NE QUE CASACADI', USIDICABE CASI NA BINNI GUDXILAYU', dicha ni bisenda Hombre."10Ngueruni' guninebe ca binni que ne gudxibe lacaa, laguna' diaga ne la guiene, 11nin ti guendaro ni goto que sucibidi latu'.ne ni rire ruatula' ga sucibidi latu"12Ngueruni' ca discípulo ne biyacabe' Jesús ne gudxicabela:¿ runibiatu ti fariseo ni bisitui lucabe' ora binadiagacabe dicha que? 13 Jesús bicabi lacabe ne nabe:" Guira yagahuini' ni Bixhoze nu ibaa' ni caru uchiba siaxacani'. 14La iduba de lacabe; lacabe risanecabe ni nachepalu'.pa ni nachepalu sanebe xti ni nachepalu siabacabe ndani ti huecu".15Pedro bicabi ne gudxi Jesús:" bisidi ladu ti ejemplu di." 16Jesús gudxi lacabe:"¿Deyana latu caru' guiene tu? 17¿Cadi ruyatu inticasi' ni che danni ruabe rididini danibe' ne rireni ne riuni' danni yuu' ra rigachini.18Peru ca dixha ni rire danni ruacabe sedani danni lachidocabe. Dinga ca ni runi yuchu binni. 19 De ndani lachidobe rire' xtale ni que iquiñe', ca guendaruti', guenda riune ni cadi xhela, cani rini ique chune xhela binni, ca guenda ribana', cani rindisa dicha lugia xtobi, ne guenda rugudi'. 20Dinga' ca xhixa ni sucibidi latu.peru udonebe nabe ne que niguibinabe ne que sucibidi be latu'.21Ne de raque jesus bire chu de laacabe ne guyebe guidxi xti Tiro ne Sidon. 22Ne , ti gunna de cananea bire de guidxi que. laabe bizulube cuguabe ridxi ne naabe: laabe canaba be jesus gusianda xhiñibe, señor xiiñi David; xiiñe iza cuichiña ti biini dxabaá.'' 23Peru que nu caabi nin ti dixha. Ca discipulo beda ca ne cugaca laabe ne nnaca: "gudxi laabe chebe, purque nandabe laadu cuguaru be ridxhi."24Pero jesus bicaabi ne naá: "cadi biisenda di caabe na ranu tudxa mas que ranu ca dendxhu ni cananiti ndani lidxi Israel.'' 25Peru laabe bidxiñabe ne bizu xibi beela ne ulaqui iquebe xañee', ne naabe:" Señor, ucane naá." 26Laabe biicabi be ne naabe:'' caadi galandi nja icalu tinda pan xti ca xhiñu ne uzabiluni lu ca bicuhuini.''27Laabe naabe: "ya xaique peru ca bicuhuini ca laaca rocame ca biguu ni riaba xana mexa xtica xpidxuaname.'' 28Ne oraque Jesus biicabi ne gudxi laabe: "Gunna, naroba penga enda runni cre xtilu. Ne zacani cazi cului ladxilu." Ne xiiñibe bianda orape que ca.29Jesus bizana be raaque ne uyebe gaxa de nizado xti Galilea. Ne oraque udxiba'be lu ti danni' ne uribe raaque. 30Ne bixiña xtale biini laabe; laacabe bedane caabe ni nachita ñeè, ni que ruya'a, ni que rinni, ni que gaapa naá, binni ni que rizaa ne xtudxi ni huara. Laacabe bedda necaabe laaca xaañe'e jesus, ne laabe cusianda be laaca. 31Neca binni que bidxagaya ca ora biyaca ca ni que rinni ma cannica, ca ni que riza ma biandaca, ca ni nachita ñeè ma canazaca ne cani que ruya ma cayuya ca. Laacabe cuzi zaaca caabe diuxi de Israel.32Jesus bicaa ridxi ca Disipulo xti ne raabi be laaca: ''Purti ma uzananda caabe na chonna dxi ne que gaapa caabe xhi goo'cabe. Que naya' dia guzenda laaca be sin que gooca'be', jua runi que nuadi guiabatu ora ma zetu neza.'' 33Ca discipulo gudxhi laabe: ''¿ Para zanda guidxhela xtale pan, para guyana xtale binni lu ti laayu nda caazi ndi?'' 34Jesus gudxhi laacabe: '' ¿bannda pan napa tu laatu? Laacabe nacabe: " Gadxe, ne banda beenda na huini.'' 35Ora que jesus bizenda beca binni que chitica layuque36Laabe ucuabe gadxe pan que neca bendá que, biludxe bidi si be xquixepe , ra que ma undabe 'canii lu ne bidi'be cani ca discipulo que. Ne laaca ora que ca bidi cani ca binni que. 37Ira ca binni que udoca ne bidxa ca. Laacabe bitopa caabe ca nandahui ni bia'ana, bichacabe gadxe dxumi. 38Ca ni udo'que nacacabe' biaa tapa bixiapa hombre, sin ugaba caabe ca gunna ne ca xcuidii. 39Nede raque Jesus uladxibe ca binni que ne zebe lu ti cannua guidxhi xti Magdala.
Chapter 16

1Ca Fariseu ne ca Saduceu beeda ra nuube ne uyuuca uquinde ca laabe ne gunabaca' laabe nului'be laaca ti señal iba'. 2Peru laabe bicabibe ne guni'be: "Ora ma naca uadxi, laatu rini'tu: 'naya'ni ziuu, purti naxiña nuu guiba.'3Ne siado' laatu rini'tu: 'Ziaba nisaguie inadxi, purti nacaui iba'. Laatu nannatu ximodo guienetu ora cuchaa guiba', pero que rienetu ca señal xti ca tiempu. 4Ca binni ni zá de binni ni nadxaba ne huará xpiaani cuyubi ti señal, pero nin ti señal que zacaadi cabe, señal ni gucá ne Jonás si suuya cabe. "Ne ora que Jesús bisaana laacabe ne ze'.5Ca discipulu que yendaca' xti ladu que, pero bisiaanda ca' ninne ca' pan. 6Jesús rabi laacabe: "La cuaqui diaga ne la gapa laatu de ca levadura xti ca Fariseu ne ca Saduceu". 7Ca discipulu que guni' lisaaca' ne náca': "Cani'be ndi purti que ninnenu pan."8 Jesús bicaadiaga chaaui ndi ne na: "Laatu, ca ni que runi cree, ¿xiñee rindaa ique tu lade tu ne natu ti purti que ninnetu pan?9¿Ñee ca'ru guuyatu ne ca'ru guietenalaadxitu de ca gaayu pan para ca gaayu bixiaapa de binni que, ne banda dxumi bitopatu? 10¿Ni ca gadxe pan para tapa bixiaapa binni que, ne banda dxumi bitopatu?11¿Ximodo ndi cadi cayenetu, de que naa cadi caniedia' de pan ca pue? Laguuya chaaui ne lagatana de levadura xti ca Fariseu ne Saduceu." 12Ne ora que laacabe bienecabe de que laabe cadi cani'dibe de gapacabe laacape de levadura napa pan que, sinu de gapacabe laacabe de ca ni rusiidi ca Fariseu ne ca Saduceu.13Yanna ora Jesús beeda neza Cesárea de Filipo, laabe gunabadiidxacabe ca discipulu xtibe ne nabe: "¿Tuunga na binni xiiñi Diuxi? 14Laaca guní ca': "Caadxi la na Juan Bautista; xcaadxi na Elias; ne caadxi, Jeremias, o tobi de ca profeta". Laabe rabibe laaca:15 "Peru, ¿Tulaa natu náca' naa ya?"16 Bicabi, Simón Pedro ne ná: "Lii nga Cristu, Xiiñi Diuxi ni Nabani."17Jesús bicabi ne rabi laabe: "Ndaaya xti Diuxi nuu ne lii Simón xiiñi Jonás, purti beela ne rini que nuluí ndi lii, sinu que bixhoze nú ni nuu iba'. 18Ne laca sábe lii, de que lii nga Pedro, ne lu guie di nga gucue' Yu'du xtine'; ca puerta xti Guendaguti que zusuhua di neza lú yu'du' di'.19Naa zudie lii ca yave xti reiunu xti iba'. Intica cosa lii undiibu' lu guidxilayu laaca zaliibini iba', ne intiica cosa gundaachu' guidxilayu laaca zacaca zaca ni iba'." 20Ti ora que Jesús biseendabe gúni ca discipulu xti be, que zanda di' gabica' guiruti laabe nga nacabe Cristu.21Dede ca dxi que Jesús bizulu gudxi ca discipulu xti' que laabe naquiiñe chebe Jerusalén, tidibe xtale nagana lu na' ca binigola ne lu na' ca sacerdote gola ne ca ni rucaa lu gui'chi', guuticabe laabe, ne guibánibe xti tiru lu guiona gubidxa. 22Ne ora que gulee chu Pedro laabe ne gucala'dxi nugú laabe razon, ne ná: "Cadi lica idxiña ndi lii, Señor, que chuu dxi izaacu dni". 23Pero Jesús bibigueta ne rabi Pedro: ¡Biduuba de naa, binidxaba! Lii nacu ti guie ni rirenda ñee, purti cadi cayuuya diou ca xcosa Diuxi, sinu de xcosa binni."24Ni ora que rabi Jesús ca discipulu xti': "Pa nuu tu laa napa ganna sananda naa, naquiiñe guidxii deche laca laa, guicaa cruz xti, ne guedananda naa. 25Purti tu nuu gulá xquendanabani, zuniti ni, ne tu gati pur naa, zadxela xquendanabani. 26Purti, ¿Xi para zaquiiñe binni pa gápa guirá xixe ni nuu ndaani guidxilayu ne guniti xquendanabani pue? ¿Xi zanda gudii tuuxa pur guicaa guendanabani pue?27Purti xiiñi Diuxi zeeda lu gloria xti bixoze ne ca Ángel xti'. NE ORA QUE LAABE ZAGUIXEBE GUIRA' XIXE BINNI PUR CA NI BI'NI'. 28Dxandi'pe' gabe laatu, nuu caadxi de laatu zuhuaatu rari', ni que zuuya guendaguti ante guuya xiiñi Diuxi guedanda lú guenda runi mandar xti'.
Chapter 17

1Gudi'disi xhoopa dxi Jesús gucuaa Pedro, Jacobo (Santiago) ne Juan bi'chibe, ne xtubisi cabe gudxi'ba cabe lu ti dani nasoo. 2Laabe bichaabe nezalu ca'. Lú be bizaani casi ruzaani gubidxa ne ca lari nacubi que bizaani cani casi ruzaani biaani.3Ora queca, ra nuucabe que beda ree Moisés ne Elías cani'ne LAABE. 4Pedro bicabi ne gudxi Jesús: "Señor, galan nga nuunu rari'. Pa racaládxu, naa sune chona yoo huiini, tobi para li, tobi para Moises ne xtobi para Elias."5Laga laabe cani'rube, bihuini, ti zá ruzaani bichii laacabe, ne ora que, biree ti didxa lade ca zá que cani': "Ndi nga xiiñe ni nadxiee, ni cayeche nia' lagucaa diaga laabe". 6Ora ca discipulu que binadiaga ndi, biaba ri luuca' ne bidxibi ca' xtale. 7Ne ora que Jesús beeda ne guda'na laacabe ne guni: "Laguiasa ne cadi guidxibitu." 8Ne ora que biyadxi cabe luguia' ne que ñuuyadicabe guiruti, Jesus si.9Laga ziyetecabe de lu dani que, Jesús guni' xi gúnicabe, ne guni': "Cadi gabitu gaxti guiruti de ni biiya tu di, dede guendanda dxi xiiñi Diuxi guiasa de lade ca gue'tu". 10Ca discipulube gunabadiidxa ca' laabe, ne guni'ca: "¿Xiñee gá ca escriba Elias naquiiñe saa niru?"11Jesús bicabi ne guni': "Elias dxandi'pe zeeda ne zunichaaui guira xixe. 12Peru gabe laatu, Elias ma beeda, peru que ñunibia'tu laa; laga bi'nitu ni gupatu ganna ne laabe. Zaqueca, xiiñi Diuxi laca zadiidi nagana lu nátu". 13Ti ora que ca discipulu bieneca', que laabe cayui'nebe laaca de Juan ni Ruguunisa.14Ra yenda cábe ra nuu guira' binni que, tobi hombre bidxiña laacabe, bisuxibi ra lube, ne rabi laabe: 15"Señor, biá xiiñe', purti rudii ataque laabe ne nabé riuubabe. Nabé riababe lu gui o lu nisa. 16Naa yenia' laabe ra nu ca discipulu xtiu'. pero que ñanda di nusiandaca' laabe."17Jesus bicabi ne guni': "Binni ni nuu Yanna ni que runi cre ne ni que iquiñe, ¿pabia' ru nga naquiiñe guianania' laatu pue? ¿pabia' ru nga naquiiñe gune huantar laatu pue Latané laabe rari'." 18Jesus gudindene laabe ne binidxaba que biree de laabe. Xa xcuidi que bianda de ora que.19Ne ora que ca discipulu que beedaca' ra nuu Jesús naga'chi ne guni'ca: "Xiñee laadu que ñanda dibeedu binidxaba ca?" 20Jesús rabi laacabe: "Pur huaxie' guendarunicre xti tu. Purti dxandi'pe gabe laatu, pa ñaca neca nahuiini guendaruni cretu bia' pe ti biidxi mostaza, laatu ñabitu dani ca: 'Biduuba de rari' ne guye rarica', ne nini'bini. Gaxti ñaca naganna para laatu. 21Peru tipu binidxaba di que riedi', pa cadi ne oración ne ayunu.22Laga laacabe biaanacabe Galilea, Jesus rabi ca discipulu xti: "Xiiñi Diuxi zuudicabe laa lu na' binni, 23ne laaca zuutica' laabe, ne lu guiona gubidxa laabe ziasabe." Ca discipulu que nabe nagundu guyuuca'.24Ora yendacabe Capernaúm, ca hombre rutopa xpidxichi yu'du' que veedaca' ra nuu Pedro ne guni'ca: "¿Ñee maixtru lu que riguixe impuestu xti yudu? Laabe guni'be: "Riguixe." 25Peru ora Pedru biuu ndani yoo que, Jesús niiru guni'ne laabe ne rabi laabe. "¿Xi nalu, Simón? Ca ni rigui'ba la'pa ique xti guidxilayu, ¿tu xti ca impuestu ricaacabe o rusisaca laacabe? ¿xti xpini cabe la o xti binni zeeda de xti guidxi?"26Ora Pedro guni': "Xti ca ni zeeda de xti guidxi", Jesus rabi laabe: "Yanna ca xpini cabe cadi naqui'ñe quixe ca'. 27Peru ti que guni laanu ca ni ruquixe bidxichi guchee ca, guye ra nisado' ca, guluubi ansuelu xtiu, ne gunaaze niru benda gueeda. Ora ma bixhale ruaame , zadxe'lu cadxi domi' bia' riaxa cabe tapa gubidxa. Gucuaani ne bidiini ca ni ruquixe bidxichi, pur xtine ne pur xtilu'."

Chapter 18

1Ne ca dxi qué, ca discípulu beedaca ra nuu Jesús ne naa ca': "¿Tu nga ni jma risáca de ndaani ra runi mandar Diuxi pue?" 2Jesús bicaaridxi ti xcuidi para gueeda ra nuube ne bisuhuaa laabe láde ca', 3ne guni' bé: "Dxandi pe' cayabe laatu, pa que gueda gaca arrepentirtu', ne gacatu' casi ca cá xcuidi huiini, de nin ti modo que ziuu tu' ra runi mandar Diuxi.4Ne sacá tutiica ni guindéte laa casi xcuiidi huiini di', ndi' nga ni jma risáca ndaani ra runi mandar Diuxi. 5Ne tutiica ni ricaa ti xcuidi huiini casi ndi' pur láya', naa nga cacaabe. 6Peru tutica ni guni laa tobi de ca ni nahuiini ni ma runi cre NAA guchee lá, jma galan ñaca para laabe niliibi ti guié xti molinu yanni be ne nilabe ra jma guete nisado'.7¡Naná záca para lii binni guidxilayu pur ca dxi ni guedandáru ni guni que lii gucheelu! purti naquiiñe que ca dxii ca gueedandá ca'; peru, ¡naná záca para biini, ni guni laa guedandá ca dxi qué! 8Pa nálu' o ñeelu' guni que lii guiábu, bigá ni' ne bisa'bini zitu de lii. Jma galan para lii chu'lu' lu guendanabani cayaadxa ti chu nálu' o ti chu ñeelu', que ilá lu' lu bele ni que riu' dxi guisui' ne gapu' guiropa chu nálu ne guiropa chu ñeelu'.9Pa guie lú lu' guni que lii guiábu, guxa ni' ne bisa'bini zitu de lii. Jma galan para lii chu'lu lu guendanabani ne ti chu guie lú lu', que guila lu' lu bele ni que riu dxi guisui' ne guiropa guie lú lu'.10 La guuya que nin tobi gicaa casi ni que risáca ca ni nahuiini di'. Purti naa sabe laatu deque iba', Ca angel xtibe ira dxi ruuya ca lú bixhoze' ni laa nuu iba'. 11Purti xiiñi Hombre beeda para gulá ni ma biniti.12¿Xi rini' xpiaani lu? Pa tutica binni napa ti gayuaa dendxu', ne tobi de laacamé guiníti, ¿que susaanabe tappa late gandé chii ne ga' dendxu qué ndaani currá ne siyúbi be dendxu ni biníti que la? 13Ne pa idxélabe laame, dxandi pe' cayabe laatu siechebe jma pur ndi, que pur tappa late gandé chii ne ga' ni que niníti qué. 14Ne laca sacaca, cadi zacá racaladxi Bixhozelu ni nuu iba' que tobi de ca ni nahuiini di' guiniti lú.15Pa bi'chilu guchee ne lii, guyé bilui' laabe ra bicheebe, lii ne laasibe xtúbitu. Pa gucaa diagabe lii, ma zaca bi'chitu xti tiru. 16Peru pa que gucaa diagabe lii, yené tobi o chupa hermanu jma, ti ma sacá pur xtiidxa chuppa o chona ni ucaa diaga gihuini deque ni caní lu de bi'chilu dxandi ní.17Ne pa laabe que nábe gucaadiagabe laaca, gúdxi ni cayaca di' yu'du'. Ne pa que nábe gucaadiagabe yu'du' lá, ucuaa laabe casi tobi ni que runi cre, ne casi tobi ni ruquixe impuestu.18De dxandi cayabe laatu, de ira ni lii undiibu ndaani guidxilayu, saliibi ni iba', ne guira xixe ni lii guxágue lu' ndaani guidxilayu, zaxague ní iba'. 19Ne jma ru cayabe laatu, pa chuppa de laatu chu' tóbisi para guinaba ca inticasi, záca ni pur Bixhoze' ni nuu iba'. 20Purti ra nuu chuppa o chona guidaagu ca' lu La'ya', racá nuaa Naa galahui de laaca."21Udidi si ngue, beeda Pedru ne gudxibe Jesús: "Xpixuaanadu, ¿Pánnda tiru bi'che' uchee né naa ne naa gusiaanda xquenda rucheebe pue? ¿Ñee gadxe si tiru la?" 22Jesús gudxi laabe: "Naa cadi cayabe lii gadxé si tiru, laga de chindou' chonna late gande chii tiru gadxé."23Nga runi, ra runi mandar Diuxi seda gaca casi ti ni runi mandar ni dxiiba laapa íque, ne nuube quixe ca ni runi xiiña be ni nuzaabica laabe. 24Ora ma bizulu chi uquíxe be, bedanecabe tobi ni runi xiiñabe, ni nuzaabi laabe chii bixiapa de bidxichi. 25Peru laabe que gápabe xi né quixe be ní, xpixuaanabe biseenda gúni idoo be ne xheela be ne ca xiiñibe ne ira xixe ni napa be, ne saqué guiaxa ní.26Ora qué ni runi xiiña xpixuaana que, biábabe ne ulaqui lucua be neza lú xpixuaana be, ne gudxibe laa: 'Xpixuáana uleza naa xcaadxi si, ne naa saguíxe ira ni lii.' 27Ne xpixuaana be, gupa xilase, bindaa laabe ne bixá ni nusaabi be.28Peru ni runi xiiña xpixuaana que uyé be ne bidxagalú be xtobi de ca ni runinebe dxiiña, ni nusaabi laabe ti gayuaa bidxichi, laabe biruuxabe laa, udiébe yanni' ne gudxibe laa: 'udixe naa ni nusaabilu naa.' 29Peru ni runinebe dxiiña qué biaba ne iza' canaba xañee be na": 'uleza naa xcaadxi si, ne naa saguixe ira xixe ni lii.'30Peru niiru ni runi xiiña xpixuaana que' que niná nibéza,laga, uyébe ne bisa'bibe laa ndaani lidxi guiiba, de dxi laa quixe laabe ni nusaabi laabe. 31Ora ca xcaadxi ni runinebe dxiiña bi'ya ca' ni uca di',ne nabé biguundu ladxido' ca'; beeda ca' ne gudxi ca' xpixuaana ca' ira ni gu'ca qué.32Ne ora que xpixuaana be bisenda caa laabe ne gudxibe laa: ' Ni runi dxiiña xtine, ni nadxaba, bixáya ira ni lii nuzaabilu naa purti nabe gunabalu ni naa. 33¿Cadi niquiiñe ñapalu xilase de ni runi neu dxiiña ca', casi' naa gupa xilase de lii la?'34Xpixuaanabe bidxiichí ne bidii laabe lu ná ca ni runiná binni dede dxi laabe ganda quixebe ira ni laabe nusaabibe qué. 35Sacaca Bixhoze' ni dxiiba iba' súni ne laatu, pa cadi ne ladxido' to uxia tu ni bichee né ca biichi'tu laatu.

Chapter 19

1Bizaaca de que ora Jesus biluxhe guni' ca didxa di, birebe de Galilea ne bedabe ra riluxhe guidxi Judea, jma cherica de guiigu Jordan. 2Izaa xtale binni sinanda laabe, ne raque laabe cusiandabe laaca.3Ca fariseu beeda ca ra nuube para guquiindeca laabe, ne rabi ca laabe:"¿ñe zanda ti hombre guilaa ne xheela pur intisi cosa?" 4Jesus bicabi ne guni': "¿Laatu caaru gunda tu ra niru bizulú ira xixé, DIUXHI BIZAA HOMBRE NE GUNA?5¿Ne laabe laca guni' be: 'PUR NDI TI HOMBRE SUZAANA BIXHOZE NE JÑA NE ZADAAGU XHEELA, NE GUIROPACABE SACACABE TOBI SI.'? 6Oraca ma cadi naca cabe chupa, laga ma tobi si. Nga runi ni Diuxhi ma bitagu, cadi gudi tu guiruti guxale".7Laacabe gudxi cabe laabe: " pue, ¿xhi jñe moises BINI MANDAR LAADU DE QUE GUDI'DU TI GUI'CHI NI GUINI' DE QUE MA GULA TI GUENDAXHELA NE ORACA GUZENDA DU LAABE ZITU?" 8Laabe rabi be laaca:"Pur guenda naguidxi ladxido' tu Moises bidii lugar laatu guila'ne tu xheela tu, peru ra bizulu la? cadi sacaca di ni. 9Naa cayabe laatu deque tutiica ni guila'ne xheela, pa cadi guca ni pur guyu ne be ni cadi xheelabe, ne guichagana ne xtobi, cayu ne ni cadi xheela. Ne hombre ni guichagana ti guna ni ma gula ne xheela, cayu ne ni cadi xheela".10Ca discipulu gudxi ca Jesus: "Pa saca nga rizaaca ti hombre ne xheela, cadi galan nga guenda richagana". 11 Peru jesus gudxi laacabe: "Cadi de guira di randa guica ca ni cuziide di, laga ca ni Diuxhi si ma bidi guicaca ni. 12Ti purti nuu eunucu ni gúle ca saca dede ndani jña ca. Ne nuu xcadxi eunucu ni guca ca eunucu pur ca hombre. Ne nuu xcadxi ni biini ca laaca laaca eunucu guni guenda runi mandar xti ca guiba'. Ni ganda guicaa ni cuziide di, la gudi lugar guicaa be ni.13Oraque bedane cabe cadxi xcuidi para cuaqui na be luguia ca ne guini ne be Diuxi pur laaca; peru ca discipulu cabee ca laacabe. 14Peru Jesús gudxi laacabe: "Lagudi lugar ca xcuidi gueeda ca ra nua, ne cadi gucueza tu laacabe, ti purti xti cabe nga guenda runi mandar xti ca guiba'." 15Ne Laabe gulaqui nabe luguia ca ne oraque bire be de raque.16Oraque beeda ti hombre ra nu Jesús ne rabi laabe: "Maistru ¿xhi ni nachaui naquiñe gune para gapa guenda nabani ni que riluxhe? 17Jesus gudxi laabe: "¿xhi jñe canabadxidxa lu naa xhinga nachaui? Tobi si nga nachaui, peru pa lii ruluiladxi lu chu'lu lu guenda nabani, gupa guira ca guenda runi mandar xti Diuxhi."18Hombre que gudxi laabe: "¿guná ca guenda runi mandar?" Jesus gudxi laabe:"QUE ZUUTI LU; QUE ZIU NEU NI CADI XHEELU; QUE ZABA'NA LU; QUE ZANI LU BIIYA LU TI COSA NI CADI DXANDI; 19ZÚNA LU BIXHOZE LU NE JÑA LU; ZANAXHII LU BICHI LU CASI CA LII."20Badu ngiu que gudxi laabe: "Ma bizuuba xtiidxa ca ndi'; ¿xhi ru caquiiñe?" 21Jesus gudxi laabe: "Pa lii racaladxi lu gaca lu tobi ni que gapa nin ti ra ruche la?, guye, bitoo ni napa lu ne bidii ni ca pobre, ne sapalu' ni risáca iba'. Oraca guda', ne dananda naa."22 Peru ora badu nguiu que binadiga ni Jesús gudxi laabe que', sébe nagundu, ti purti laabe napabe xtale ni risaca xtii be."23Jesús gudxi ca discipulu xti: "Dxandipe sabe laatu, nagana nga ti hombre ni nápa bidxichi chu ndani guenda runi mandar xti Diuxi. 24Xti tiru cayabe laatu, jma naguenda ti camellu chu' ndani huecu xti ti aguxha, que ti ricu chu' ndani guenda runi mandar xti Diuxi."25Ora ca discipulu binadiaga ca ndi, bidxagaya ca ne guni' ca: "¿Tu laa nga zanda guila ya?26 Jesus biyadxi laacabe ne guni': " Para binni guidxilayu la que zanda gaca ndi, peru para Diuxhi la? guira sanda gaca." 27Oraque Pedru bicabi ne rabi laabe: "Biiya, laadu bizaana du guira para guedananda du lii, yana, ¿xi sapa du laadu ya?28Jesús gudxi laacabe: "Dxandipe cayabe laatu, laatu ca ni ma bedananda tu naa, lu ra gale cabe xti tiru, ora xiiñi bini guidxilayu cui lu bangu ra chi guni mandar de guenda nandxo xti, laatu laaca sabi tu lu chii ne chupa bangu de guenda runi mandar, ne zuni Juzgar tu ca chii ne chupa nda' de ca binni zaa de Israel.29Guira ca ni bizaana ca lidxi ca, ca biichi ca, ca bizaana ca, bixhoze ca, jña ca, xhiiñi ca, o xquidxi ca gúni la'ya', sacaa ca ti gayua tiru Jmá, ne záde ca guenda nabani ni que saluxe. 30Peru xtale de ca ni naca ca niiru sácaca ni gueeda de últimu, ne xtale de ca ni seeda últimu sácaca niiru.
Chapter 20

1Ti guenda runi mandar xtii ca' guiba' nacani casi xpixuana ti layú ni biree telayúru xtii siado' que si yúbitu gúni dxiña layúuva xtii 2Ne bitagu de didxa ne sibe cani runi dxiña' que quixhe be laaca ti denariu ti dxi' la? bise'nda' laaca lu layú uva xtiibe.3Xti tiru bireebe zee biá ga xigaaba ne biiyabe dxi xcaadxi ni runi dxiiña nuuca luguiaa ne gaxti cayúnicá.4 Ne candiila? gudxibe laaca laatu la'ca la che'lu layú uva xtinne' ne zaguixhe' laatu biási. Ngue runi ze' cacá zigúnica dxiña.5Ne bireebe xti' tiru ze' bia' galaa dxii, ne xti' tiru lú chonna xigaba huadxi' ne zaque'ca biinibe ne xcadxi'. 6Ne xti tiru bireebe maya'ca gudii gáyu xigaba huadxi no bidxélabe xca'dxi gasti cayúnica, rabibe laaca: ¿ xiñee guidubi dxi nuuzitu ra ri' qui gúni tu xiixa pue'.7 Laca ra'bica laabe ti guiruti ñanna laadu. Laabe rabibe laaca laatu laca lu che' lu layú uva xtinne'.8Ne casipe bixinni, xpixhua'na layú uva que' gúdxibe ni rapa xpidxi'chibe, gulídxi' cani ni biini dxiiña ca’ ne gudiixe laacabe bia' ma nexe'; Ne bizulúne cani de'ru biuuca de chinda' lú ne cani guza' nirú; 9Ne ora beeda cani biini dxiña cani gunnabe ma gúyu xigaba que, tobi tobi gucuaaca ti denariu.10 Ra beedanda' ca ni guzá niru biini dxiñaque, guni iquecá ziaxaca jmá, laga laaca la'ca ti denariu gúcua to'bicá.11Ne ora gucaabe ni biaxha cabeque la? gunii xatane'ca xpixhuana layú que. 12Rabicabe laa: cani deru biuu bini dxiiña di ti xigaba si dxi biini cabe dxiiña, na lee gidixhu' laaca biaca laabe, laandadu biinidu xtipa guidubi dxi ne lú gubi'dxa bixhuidú.13Ne ni xti raque bicabi , na' rabi tobi de laaca be: Xamigua' na qui zuziguiee lii. ¿ñee cadi biaana nu ti denariu la? 14Gucua bia' ma nexhe guicou, ne biaaba neeza xtiu: naa ridxa' ladxidua gudiee cani gúnná guni dxiiña, ma huadxidi biado'si casi bidiee lii.15¿Ñee cadi jneeza gunenia ca xtinne ni ná guluii laadxe la? o ca guie' lu'lu cayúya guenda na dxaaba ti naa nacháhue la? 16Nga runi cani beeda de atra' zaca cá ni'ru neca ni zá ni'ru la? zeeda ca' de atra'."17Ne ra Jesús zee jerusalén, gulee chúbe chii ne chu'pa que neeza ne raabibe laaca,18 Lagúya chuunu Jerusalén, ne zudiicabe xiiñi hombre ca xhaique xti' ca Sacerdote ne ca Escriba, ne laaca zudxiba caá dónda iquebe ti gáti .19 Ne zidiica laabe cani cadi judiu ti gusituicá lú be, quiñeca laabe ne charrión ne gúcaaca Laabe lu cruz, uaxa ra guio'nna gubidxa zia'sabe."20Ne raque jñaa ca xiiñi zebedeu beeda ra nu' Jesus neca xiiñi, laabe bizuxibi be xañee ne gunaba be laa gúni xixa para laabe. 21Jesus rabi laabe: "¿hi racaladxu?" Gunaa que rabi laabe: "gunii bidi xtidxalu de que ca xiiñe di cui' cabe, tobi neza ndiga xtilu ne xtobi neza biga xtilu ra lii gúnu mandar.22Ne Jesus bicabi laabe na': "Laatu qui ganna ti xi canaba tu. ¿ñe zanda gue' tu rua vasu ni ma yaca chi guee di la?" Laaca rabi ca laabe: "Zanda laadu". 23Laabe rabi be laaca: "Dxandipe, zee'tu rua vasu xtine. huaxa cui' tu ladu ndiga naya ne neza biga naya la? cadi de naa nuu gudie ni. Laga ma nuuni paraca ni ma gulaqui cui' ca ni. 24Ne ora xti xii de ca discipulu binadiaga ca ndi la? izá bidxichi necabe guiropa biichi que'.25Huaxa Jesus bica ridxi laacabe gueeda cabe ra nuu ne na': " Laatu nana tu de que ca xhaique guidxi xti guidxilayu ranina ca binni neca xpini ca ni jma risaca, laaca nga runi mandar ca ca binni que. 26Ne laade tu cadi naquiñe gcani saca. jma neza, ni gacaladxi guisaca lade tu la? naquiiñe gunibe xhiiña tu, 27ne ni racaladxi saa niru lade tu la? naquiñe guni xhiiña tu. 28Saca casi ca xhiiñi binni guidxilayu cadi beeda para gunitu dxiña para laa, laga beeda guni dxiiña para laatu, ne beeda gudi guenda nabani xti ti guila xtale."29Laga zire cabe Jerico, xtale binni zinanda laabe. 30Ne biiya cabe chupa ni nache'pa lu zuba guria neza, ra binadiaga ca Jesus ngue sidiidi neza que' bigua' ca ridxi ba' ca: " Xixhuanadu, xhiiñi david gupa xhilase de laadu." 31Laga gudindene ca binni que laaca , rabica laacabe igaani cabe. Laga laaca bigua cabe ridxi jma nadipa, na' ca: "Xpixhuana du xhiiñi David gupa xhilase de laadu."32Oraque Jesus bizuhuadxi ne bisendaca' laacabe ne na': "Xhi racaladxitu gune nia' laatu?" 33Laaca rabi ca laabe: "Xpixhuanadu, ca gie' lu du guixale." 34Ne raquerú biniibi ladxido' Jesus ne ba' laacabe, guda'naca guie' lu cabe. Oraqueca gucuaacabe guenda rúya xtii cabe ne zinanda cabe Jesus.
Chapter 21

1Ne ora que Jesús ne ca discípulo xti yendaca gaxha de Jerusalén ne bedacabe Betfagé, lu Daani xti Olivo, ne ora que Jesús bisenda chupa discípulo, 2ne gudxibe laca: "Lachee ndani xti guidxi nu gaxha de latu ne sadxe la catu ti chupa burru huini'. Laa guxhague lacame ne latane lacame ra nua.3 Ne pa nu tu gabi latu xhixhá de ni cayuni tu di la?, latu la gabi lacabe, "Señor caquiñeni", ne binni ca oracaca suzenda be lacame ne latu"4Ma bedanda dxi gaca ni guni xha profeta que. Ne na:5 "GUDXI XHIIÑI XTI SION: BIIYA, XHAIQUELU SEDA RA NU LU, NACHAHUI' NE DXIBA' LU TI BURRU, NE TI BURRI HUINI', XHIIÑI BURRU QUE"6Ne ora que la? ca discípulo guyeca ne binica modo Jesús gudxi laca'be guni cabe. 7Bedane cabe burru que ne xhiiñi burru que, ne gulu chahui' cabe asientu luguia' came, ne ora que la? Jesús gudxibabe. 8Ne casi guira binni que la? bichia' cabe lari xticabe lu neza' que, ne xtudxi cugaca tindaa yaga ne cuchia' ca ni lu neza' que.9Ne guira binni que la? seda deche Jesús ne ca ni nanda labe que la? si guhuaca' ridxi, ne naca: "¡LA GUSISACA XHIIÑI DAVID! , ¡SICARÚ CHE NI SEDA LU LÁ XTI SEÑOR. LA GUSISACA LABE RA' NASOO!". 10Ne ora Jesús guyú ndani guidxi Jerusalén, guidubiu naca guidxi que la? bihua' cabe ridxi ne naca: "¿Tu hombre di pue?"11 Ne guira binni sinanda labe que la? bicabi cabe: "Ndinga Jesús profeta, de guidxi xti Nazaret ni nuu Galilea"12Ne ora que Jesús guyú ndani yu'du xti Diuxi. Ne labe gulebe guira xhixhé ca ni cazi' ne cani cuto' ca ndani yu'du que. Ne bitixhi be jmexa ca ni cucha' bidxichi' ne bangu xti ca ni cuto' paloma. 13Ne labe gudxibe laca: "Ca lu guichi, 'LIDXE SAREELANI YOO RA RINII NE CABE DIUXI; PERU LATU MA BINITUNI LIDXI GUBAANA" 14Ne ora que guira ca ni que ruya' ne ca ni que riza' beda cabe ra nu be ndani yu'du que la? ne Labe bisiandabe laca.15Peru ora xhaique ca sacerdote ne escriba biiya cabe guira ca guenda nandxo' ni labe bini be que la?, lacabe binadiaga cabe ca xcuidi' que cuhua' ca be ridxi ndani yu'du que ne naca: "La gusisaca xhiiñi David", ne laca'be bidxa cabe de xhiana'. 16Ne gudxi cabe labe: "¿Ñee cuca diagalu ni ca ni ca binni di la?" Jesús bicabi laca'be ne na: "¡Ya!" ¿Peru que guayundatu' ra na: 'DE RUA' CA NI NAHUINI NE CA DE NI RADXI XHIDXI ÑA MA BISIDI LU LACA'BE XHIMODO GUSISACABE LII" 17Ne Jesús bisana laca'be ne guyé ndani guidxi xti Betania ne gusibe ra que.18Ora bira gueela, laaga cabigueta be ndani guidxi que la?, labe bindana be. 19Ne biiya be ti yaga duga suhua' guria neza' que; guyebe ra nuni, peru que nidxela dibe jma que bandaga si, Ne ora gudxibe laca: "Que sarerú cuananaxhi de lii". Ne oraqueca yaga duga que bibidxi ni.20Ne ora ca discípulo biiya cabe ndi la?, bidxagaya'cabe ne gudxi cabe labe: "¿Xhimodo nga yaga duga ca bibidxi ora que ca bibidxini? 21Ne Jesús bicabi laca'be: "De dxandi Naa gabeatu, pa latu guni cree tu sin guini iquetu pa biasi ni cayuni tu la?, ca di sunisitu ni naa ma bine nia' yaga duga di, sinu que sabitu dani' ca , Biaxha de raca' ne guyé ndani nisa'dó ca, ne zaca' sacani. 22Ne guira ni li guinabalu Diuxi ora ma canineu la ne guni cree lu la?, sacalu ni.23Ne ora Jesus guye ndani yu'du, ca xaique sacerdote ne ca binni gola de guidxi que la? beda cabe ra nube ora cusidi be que ne naaca:'' Ne xhi guenda' li runni lu ca ndi?¿Ne tu bidi li guenda' di?'' 24Jesús bicabi lacabe ne rabi laca:"Naa laca chi' ginaba'didxa laatu. Pa gabi tu naa la, naa laca záca'ca sabe latu ne xhi guenda' rune nia ca ndi.25Ora biu nissa Juan, ¿De pade seda be de guibaa la' o de ca binni?'' Lacabe guni liza cabe, ne naaca '' Pa lannu guininu, de guiba laabe la, sabibe lannu, '¿Xhi ñee que ñunni cree tu labe yá?'26 Peru pa guininu, 'De biini la' naapanu xtale binni, purti lacabe ruyabe Juan casi ti ni rini ni chi gaca. 27Lanna lacabe bicabi caabe Jesús ne rabi cabe laa, ''Ladu que ganna didu''. Labe bicabi be laaca: ''Ninca naa que zabe dia laatu xhi pur guenda rune nia ca ndi.28Peru, ¿xhi rabi tu? tobi hombre gupabe chupa xhiñi be. Labe guyebe ra nu niru do que ne gudxi be la: 'Xhiiñe, guye ne bini dxiiña layú ra rudxiba cabe uva'. 29Ne xhiiñibe que bicabi laabe ne na: 'Que siadia' ne gudisi ti ratu la? bichabe ni guni iqué be que ne guyebe. 30Ne ora que la? hombre que guye ra nu guiropa xhiiñibe que, ne gudxibe laa laca ca didxa que. Ne xhiiñi be dia bicabi laabe ne na: 'Ya Señor, na sia' peru que ñedi.31¿Tu de ca xhiiñi be di bini ni na bixhose? Ne laca'be naacabe: 'nirú que' "Jesús gudxi laca'be, "De dxandi naa cayabe latu, de que cani ni ruquixhe ca impuestu ne ca gunna dxaba' siu' ca nirudo' ndani guenda runi mandar xti Diuxi ante que latu.32 Pue Juan beda ra nutu lu neza' guenda' nachahui, peru latu que ñu ni cree di tu laabe; laaga ca ni ruquixhe impuestu ne ca gunna dxaba' bini cree cabe labe. Ne latu, ora biiya tu ni guca di, ne bi' satu de lu guenda ruche xtitu ti ñanda ñu ni cree tu labe.33La gucadiaga xti ejemplu di. Guyú tobi hombre, ni gupa ti layú naroba'. Ne bidxiba uva ne gulube bindi' guidubi nacani, ne bini be ti pila ra rutu ñee cabe uva, bini be ti yoo soonpara quiba ni gapa', ne biquixhe be cani cadxi rudxiba uva. Ne ora que labe guyebe xti guidxi. 34Ora beda nda dxi ma chica' uva lá', labe bisenda be ca ni runi xiña be cheeca ra nu ca ni rudxiba uva que ne chee ca chiyubi ca cadxi.35Peru ca ni rudxiba uva que la ucuaca ca ni runi xiñabe que la, tobi gudiñecabe laa, xtobi que bitica be, ne xtobi que bicha cabe guie' laa. 36Xti bieque, xaique xti layuu que bisenda xcadxi ni runi xhiña be, ne jma xtale que niru que', peru cxa ni rudxiba uva que zaca'ca bini ca ne laacabe. 37Gudi di si ndi, xaique xti layuu que bisenda xhiñi ra nu cabe, ne naa: Lacabe zuuna cabe xhiñe.'38Peru ora ca ni rudxiba uva que viya ca xhiñi xaique que la, guni liza ca: ndinga ni chiguiana ne ca ndi; lata gutinu labe ne guiana neenu ni chi gusana ne xaique xtinu labe. 39Zaca yene cabe labe, ne gule cabe labe de lu layuu ra ca uva que, ne biti cabe labe.40Yanna, ora gueda xhaique xti layuu ra caa ca uva ca ya', ¿Xhi zunibe ca ni rudxiba uva ca ya'?''.41 Ca binni que cayabi labe: "labe sunduxhe be ca binni ni iquiñe que ne zuni be ni jma nanna para laaca ne zudibe layuu uva que xcadxi binni, hombre ni quixhe cabe la pur ca uva ca ora jma guirugu ca ni".42Gudidi si nge Jesus rabi laca be: Ñee que huyunda tu lu ca xquichi Diuxi:' GUIE CA NI CUCUI YOO QUE BISA' BICA, BEDA GACA NI GUIE NI NASE INTERU NACA' YOO QUE. NDI GUCA NDI XTI SEÑOR, NE NACANI GUENDA RIDXAGAYA PARA GUIE LUUNU'?43Pur ndinga na cayabe latu, ra runi mandar Diuxi ziaxhabe ni ne zudibe ni xti guidxi ni gudi cuana naxhi.44 Tuticasi la guiaba lu guie di la' saruxhe bigu huini. ne tuticasi la guiaba guie' que luguia lá zatadxi'.45Ne ca ni jma rizaca lade ca sacerdote ne ca fariseu bica diaga ca' ejemplu di, laca biya ca de que de laca nga cani' ni. 46Peru ora gaca ladxica cuaqui nacá luguiabe la', laca bidxibi ca ca binni ni nú raque', purti ca binni que ruya ca labe casi ti ni rini xhi chiga ca'.
Chapter 22

1Jesús guni ne laacabe xti tiru ne ejemplu, ne na: 2"Guenda runi mandar xti Diuxi seda gaca ni casi ni runi mandar ni riuu la'pa ique ni biini ti zaa de guendaxheela para xhiiñi. 3Biseendabe ca ni runi xhiiña be fuera para cuidxi ca ca ni ma bini invitar be gueeda ca zaa xti guendaxheela que, peru laacabe que nina cabe ñeeda cabe.4Xti tiru rey que biseenda be xcadxi ni runi xhiiña be, ne gudxi be laaca: "lagabi ca ni bine invitar que': "Ma bizuchae ti guendaro' xhii. Ma biite yuze ne yuze riini ni naro', ne guira ni ma zucha'hui. Lata' zaa de guendaxheela di."5Peru ca binni que' que nicaa ca casi ni risaca invitacion xtibe que'. Cadxi bigueta ca zee ca ra ñaa xtica, xcadxi bigueta ca ra napaca negocio. 6Ca xcadxi que gucua ca ca ni runi xhiiña rey que ne bizitui ca lu cabe, ne biiti ca laacabe. 7Peru rey que cadxiichi. Laabe bizeendabe ca huachu xtibe ne biiti ca ca ni biiti ni runi xhiña be que, ne bizaqui cabe xquidxi ca.8Oraque laabe gudxi be ca ni runi xhiiña be: "guendaxheela di ma nu' chaui ni, peru ca ni guca invitar que cadi naca binni ni naquiñe chu' ca rari. 9Nga runi lache' ca squina calle ne laguni invitar para zaa de guenda xheela di bia' binni guidxela tu. 10Ca ni runi xhiiña be que guye ca ca lu neza ne bichiña ca guira binni ni bidxela ca, casi ca, ni nachaui ne ni cadi nachaui. Ngue runi yo' roo de guenda xheela que dxa de ni guca invitar.11Peru ora ni runi mandar ni dxiiba la'pa ique que beda guuya ca ni guca invitar ca que', biiya be raque ti hombre ni cadi nacu lari para guendaxheela. 12Rey que gudxi laabe: "Xhamigua ¿xhi modo guyu lu rari sin lari para guendaxheela pue?" Ne hombre que biaana be sin ganda guini' be.13Oraque rey que gudxi ca ni runi xhiiña: "Lagundibi ná ne ñee hombre di, ne la cu bi laabe lu guelacahui fuera ca, ra ziu guenda ruuna ne guenda ridxhidxi laya." 14Ti purti xtale nga binni nga ma bibiidxi'ca, peru haxhie si nga ni ma bibii'15Oraque ca fariseu guye ca ne gulaquichaui ca xhi modo laaca zanda guinaaze ca Jesus laaca lu ca didxa ni rui'. 16Oraque laacabe bizeenda cabe ra nuu be ca dicipulu xti cabe ne ca Herodianu. Laacabe gudxi cabe laabe: "Maistru nanadu de que dxandi lii, ne de que ruziidi lu neza xti Diuxhi ne ni Dxandi. Ne que rizaladxi lu ni guini guiruti. ne que rului lu guni lu pur cadxi lade binni. 17Nga runi gudxi laadu, ¿xhi raabi lu? ¿jneza nga quixhe du impuestu César la? o co'."18Peru Jesus biene guenda nadxaba xti cabe ne gudxi laacabe: "xhi jñe cuquiinde tu naa pue, binni ni rini' ti cosa ne runi xtobi ca? 19Lagului naa ti bidxichi ni riaxha ne impuestu." Oraque bedane cabe ti denariu ra nu'be.20Jesus gudxi laacabe: "Tu lu ndi' ne tu lá? 21Laacabe bicabi cabe "Xti cesar." Oraque Jesus gudxi laacabe: "yana la? la gudi Cesar ca ni naca xti Cesar ne Diuxhi ca ni xti Diuxhi." 22ora binadiaga cabe ndi, bidxagaya cabe. Oraque laacabe bizaana cabe laabe ne zee cabe zitu.23Dxi que cadxi de ca Saduceu beeda ca ra nu'be , ca ni rini' ca de que gaxti di guenda ribani laade guetu. laacabe gunabadidxa cabe laabe 24ne naa cabe: "Maistru, Moises guni' de que pa ti hombre gati sin gapa xhiiñi , biichi be naquiiñe guichagana xheela be para gapa ti xhiiñi para biichi."25Raque guyu gadxe biichi. niru que bichagana ne guti, sin guzaana xhiiñi. Laabe bizaana be xheela be ne biichi be. 26Oraque guiropa biichi que ngueca biini, oraque guiona que, ne saca dede lu gadxe biichi que. 27Gudiidi si guira ndi gunaa que guti. 28Yana dxi guibani ca guetu, ¿tu laa de ca gadxe biichi que gaca xheela gunaa que ya? purti guira cabe gupa cabe laabe."29Peru jesus bicaabi laacabe: Laatu cadi jneza di nuutu, purti que runibia' di tu ca ni ca lu xqui'chi Diuxhi, ninca guenda nandxo' xti Diuxhi. 30Ti purti dxi guibani ca guetu que sachagana cabe ne que sacacabe guendaxheela. laga nga, laacabe naca cabe casi angel guiba'31Ru de ni naca de ra guibani ca guetu, ¿caru gúnda tu de que maca gudxi Diuxhi laatu, ra naa: 32"NAA NACA DIUXHI XTI ABRAHAM, DIUXHI XTI ISAAC NE DIUXHI XTI JACOB?" Diuxhi cadi naca di Diuxhi xti ca guetu, laga xti ca ni nabani." 33Ora xtale binni que binadiaga ca ndi, laaca cadxagaya ca de ni cuziidibe.34Peru ora ca Fariseu binadiaga ca de que Jesus bisigani ca Saduceu, guyu lisaa cabe. 35Tobi de laacabe, ni riene ley, gunabadxidxa laabe para guquiinde laabe: 36"Maistru ¿guná nga guenda runi mandar jma naro'ba ni nu lu ley?"37Jesus gudxi laabe: "Zanaxhii lu Diuxhi Señor xti lu ne interu naca ladxido' lu ne interu naca guenda xtilu ne interu naca xquendabia'ni lu." 38Ndi nga niru ne ni jma naroba guenda runi mandar.39Ne guiropa guenda runi mandar nacani casi niru' que: "NAQUIIÑE GANAXHIILU NI DXAGA LU CASI CA LII. 40De guiropa ca ndi nga rinaze guira ley xti ca profeta."41Yana laga ca Fariseu nu lisa ru ca, jesus gunabadidxa laacabe. 42Laabe guni' be: "¿Xhi raabi tu de Cristu? ¿tu xhiiñi laabe?" laacabe gudxi cabe laabe: "Xhiiñi David."43Jesus gudxi laacabe: "Yana xhi modo ga nga David lu espiritu rabi laabe Señor ra guni': 44SEÑOR GUDXI SEÑOR XTINE: "GURI LADU DERECHU XTINE, DEDE NAA CUAQUE CA NI CUCAA LU LII XHA ÑEE LU?"45 David yana raabi Cristu "Señor" ¿xhi modo nga naaca be laabe xhiiñi David? 46Guiruti ñanda nucabi laabe nin ti didxa. ne guiruti ru que niná ninabadxidxa ru laabe xhiixha dede dxi que'.
Chapter 23

1Ora que Jesús guni' nebe guira binni ni nuu raque ne ca discipulu xtibe. 2Laabe guní be: "Ca escriba ne ca Fariseu,ribí ca lu xpangu Moisés. 3Nga runi intica si ni guseenda cabe gúnitu, la gúni ca ní ne laguuyadxi ca ní. Peru cadi gunitu casi ca runi cabe, purti laacabe rini' cabe didxa,peru que runi cabe ca ní.4Yá, laacabe rugua' cabe ni nanaa ni iza' nagana guá tobi, ne ora que laacabe rudxiibacabe ni xique binni. Peru laape cabe que suniibicabe nin ti bicuini ná cabe para gua cabe ni. 5Ira ni runi cabe, runi cabe ni ti ma guuya binni laacabe. Purti laacabe rusi rooba cabe ra ridxa cadxi gui'chi' ndaani, ni ricá lucua cabe qué, ne laacabe rusi zoo acabe ca ñudu ni riliibi ñee ca ni racucabe qué.6Laacabe nadxiicabe cui cabe ra jma sicarú ruaa mexa' ra nu ira tipu endaro qué, ne cui cabe lu ca bangu ra jma sicarú ndaani ca sinagoga, 7ne nabé sicarú ugapadiuxi binni laacabe ndaani ca lugiaa, ne iree lá cabe 'Rabí' pur ca binni.8Peru laatu que iree lá tu 'Rabí', purti tobi si nga maistru xti tu, ne irátu bi'chitu. 9Ne que cuee lá tu binni ni nuu ndaani guidxilayu bixhoze tu, purti laatu ti Bixhoze si tu napa tu, ne LAABE nuu be iba'. 10Nin ca que sanda guiree lá tu 'maistru', yaque xa laatu ti maistru si nga napa tu, laa nga Cristu.11Peru ni laa jma risáca de lade tu, saca ni gúsuuba xtiidxa tu. 12Ne tutiica gudxiiba laca laa Diuxi susi tui lú. Ne tutiica ni guindete laca laa Diuxi súni laa tobi ni jma risaca.13¡Pa bia naná saca para laatu, escriba ne Fariseu ca',binni ni riguite si bínni! Laatu que rudii tu gunibia' binni de lú xquenda runi mandar Diuxi, purti nin laatu cadi cayuu tu, ne nin ca que cudii tu ca ni ma yaca chu', guni ni. 14¡Pa bia naná saca para laatu, escriba ne Fariseu ca', binni ni riguite si bínni! Laatu raxa tu xti ca gunaa ni ma guti xheela. 15¡Pa bia naná saca para laatu escriba ne Fariseu ca', binni ni riguite si bínni! Purti laa tu ca ni rie tu pur nisado' ne pur neza yú para gúni tu que tobi za nanda ca ni rini' tu, ne ora laabe ma rinandabe ni na tu, laatu runi tu laabe chupa ca tiru xiiñi gabiá casi ca laatu.16La gapa ga laatu, laatu ni rabi tu xtobi ladu za' ne lape tu nacheepa lú tu', laatu ni rini' tu: 'Tutica ni quixe xtiidxa pur yu'du', gaxti náca, peru tutiica ni quixe xtiidxa pur tobi ni nuu ndaani yu'du' qué, naquiiñe guni casi ca gudixe xtiidxa'. 17Laatu binni huati ni nacheepa lú, ¿Xinga ni jma risaca, guiiba ni risaaca la, o yu'du' ni ma bisigaade guiiba ni risaca Diuxi?18Ne, ' Tutiica ni quixe xtiidxa pur ra rusuxibi cabe ndaani yu'du', gaxti naca. Peru tutiica ni quixe xtiidxa pur ofrenda ni laa rusába, laabe naquiiñe gunibe casi ca gudixe xtiidxa. Laatu binni ni nacheepa lú, 19¿Xi jma naroba, ofrenda la, o ra rusuxibi cabe ndani yu'du' ra rine cabe ofrenda ni rudii cabe Diuxi la?20Nuni ni laa quixe xtiidxa pur ra rusuxibi cabe ndaani yu'du' qué, riguixe xtiidxa lú ira ni rine xcaadxi lú ni'. 21Ne ni laa quixe xtiidxa pur yu'du' la, pur laasibe riquixebe xtiidxa be ne pur Diuxi ni nabáni ndaani ní. 22Ne ni laa quixe xtiidxa pur iba', riguixe xtiidxa pur xpangu ndxo' Diuxi, ne pur ni LAA ribí lu ní.23¡Xi gaca xa de laatu, escriba ne Fariseu ca', binni ni riguite si binni! Purti laatu runi diezmar tu menta, eneldo ne comino, peru laatu ma bisaana tu de gúnitu ca diidxa ni ca lu ley ni jma naquiiñe gaca'--ni biaasi, guenda ria' ne guenda runi cre. Peru ca ndi nga ni naquiiñe ñuni lu, sin nusaana lu de ñuni lu ca xcaadxi ca. 24¡Laatu ni rului tu tobi ladu za' ne laapetu nacheepa lu tu, ribee tu biuxi lu endaro peru rabitu ti camellu!25¡Pa bia naná saca para laatu, escriba ne Fariseu ca', binni ni riguite si binni! Purti laatu pur fuera si rusia tu xíga ne bladu', peru pur dentru dxa tu de enda riguiite binni ne icaatu jma que bia' napa tu. 26Laatu Fariseu lu cheepa ca', lagusia niiru ndaani xíga ne bladu', ti ma zaca laca gia ni nuu pur fuera.27¡Pa bia naná saca para laatu escriba ne Fariseu ca', binni ni riguiite si binni! Purti laatu nacatu casi ba' ni bidiee de naqui'chi', pur fuera rihuini sicarú, peru ndaani dxa de dxita gue'tu' ne guira ni nayuudxu. 28Ne casi ca sacá, sacaca laatu pur fuera rului nachahui tu neza lú ca hombre, peru dxa tu de guenda rusi guii ne de ni cadi xneza.29¡Pa bia naná saca para laatu escriba ne Fariseu ca', binni ni riguite si binni! Purti laatu rusa' tu ca ba' xti ca profeta ne rusuchahui tu ca ba' xti ca ni nachahui. 30Laatu ná tu: 'Pa ñaca nibanidu dxi bibani ca bixhozedu, laadu que nudi' ná du laacabe ora bixii cabe ríni xti ca profeta'. 31Ne nga runi, laatu rini tu laca lade tu deque naca tu xiiñi ca ni biiti ca profeta.32Ngaca laatu rugaanda xtonda ni nusaabi ca bixhoze tu. 33Laatu beenda ca',ca ni za de ca beenda, ¿xi modo sanda guxooñe tu de guenda naná xti gabia pue?34Nga runi, la guuya, naa cuseenda ra nuutu ca Profeta, hombre nuu xpiaani, ne ni rucaa lu xqui'chi Diuxi. Caadxi de laaca be suutitu laaca ne sucaa tu laacabe lu cruz. Ne xcaadxi suguu tu cuarta laaca ndaani sinagoga xti tu ne zaza nandatu laaca de guidxi en guidxi. 35Ne guni ndi' lugia tu seeda guiaba ira ríni xti ca ni nachahui ni bixii layu, dede ríni xti Abel ni nachahui ne dede rini xti Zacarías xiiñi Berequías, ni laatu biiti tu neza nuu santuariu ne altar. 36Dxandi pe cayabe laatu, que guira ndi saca ni lugia ca ni nabani yanna.37¡Jerusalén, Jerusalén, laatu ni ruuti tu ca profeta, ne rucha tu guie ca binni ni ruseenda cabe ra nuu tu! ¡Panda tiru gucaladxe nuchiña ca xiiñi lu' casi ca bere ruchiña ca xpere huiini za xiaa, peru lii que niná lu'! 38Biiya, ra liidxu siaana xtúbi para laatu. 39Pur ni naa cayabe laatu, laatu ma que suuya ru tu naa dede yana ne lu ca dxi seeda, dede dxi laatu guiní' tu: 'Nuu ndaaya ni seeda lu lá xti Xpixuaana.'
Chapter 24

1Jesus bire be de ndani yu'du ne zeebe lu neza xtibe. Ca discipulu xtibe bidxiñaca para gului ca laabe ca yoo ro' xti tu'du'. 2Peru laabe bicabi be ne gudxi be laaca: "¿Laatu que ruya tu guira ca ndi? Dxandipe zaabe laatu, nin ti guie' que ziana luguia xti guie' sin que guzaaba cabe laa."3Laga laabe guri be lu dáni xti ca Olivu, ca discipulu bidxiña ca ra nu' be ra nu' cabe laasi cabe ne gudxi cabe laabe: " Gudxi laadu ¿Pa dxi nga chi gaca ca ndi? ¿xhinga chi gaca seña dxi lii guedu ne xti ra guiluxhe guidxilayu'?"4 Jesus bicabi laacabe ne gudxi laacabe: "Lagapaga laatu de que guiruti quite laatu. 5Ti purti xtale zeeda ca lu la'ya. Laacabe zani' cabe: "Naa nga cristu" ne zine cabe xtale lu guenda riguite.6Laatu zunadiagatu de ra cadinde cabe, ne zani binni de ra nu' de tinde cabe. Laguuya de que cadi guchibi cabe laatu, ti purti naquiiñe gaa ca ndi', peru caaru di guiluxhe guidxilayu. 7Ti purti ti guidxi ro' siaza luguia xti guidxi ro', ne ti reinu siaza luguia xti reinu. Ziu gubiña ne zaca xhu' xtale ladu. 8Peru guira ndi naca sí ni ra cuzulu yuuba ba'du.9Oraca zudii cabe laatu para tiidi tu ra nana ne zuti cabe laatu. Saca nanaladxi cabe laatu lade guira guidx ro' pur la'ya. 10Oraca xtale satende ñee ne zudxi deche liasa ca, ne saca nanaladxi lisa ca. 11Xtale profeta ni cadi dxandi siaza ca ne zine ca xtale lu guenda riguite.12 purti guenda runi ni nadxaba sadale, guenda nananda zaniizi ndani ladxido' xtale. 13Peru ni laa guzuhua dxichi dede ra guiluxhe, nga zala'. 14Ca didxa xti guenda runi mandar xti Diuxi di' zui' cabe ni interu naca guidxilayu' para gaca ni ni guzihuini para guira ca guidxi ro'. Ne oraca zeeda ra guiluxhe Guidxilayu'.15Nga runi, ora laatu guya tu guenda nayuudxu xti pabia' xhaguete ma bisaba guenda nana di', de ni guni' profeta daniel, suhua ra lugar nandxo, (ni gu'nda la? guiene), 16Lagudi de que ca ni nu' ca Judea guxhoñe lu ca lu ca dáni, 17Cadi gudi tu ni dxiba ique yoo guiete chi guyubi xiixha ndani lidxi, 18Ne cadi gudii tu ni nu ra ñaa guibigueta chi guyubi laari dxaa xti.19Peru ¡Pobre si de ca ni nu' ne xcuidi, ne ca ni cugadxi baduhuini ca dxi que! 20Laguini' ne Diuxhi para ora guxhoñelu tu ca' cadi gacani ca dxi nananda, ninca dxi guenda riziiladxi. 21Ti purti ziu ti naro'ba guendanana, casi ca que huayu ndani guidxilayu' dede dxi guya' dede nagasi, co', ne que zui dxi chu'. 22Pa cadi ca dxi que guirúgu lu' ca, ninti binni que zala, peru pur ca ni ma bibii', ca dxi que sarúgu lu ca.23Oraque pa tuuxa gabi laatu: "Biiya ¡Rari nu Cristu! o ¡Rarica nu' cristu! cadi guni cre' tu. 24Ti purti xtale Cristu ni cadi dxandi, ne xtale profeta ni cadi dxandi zeeda ca ne zului ca xtale seña ne xtale guenda ridxagaya, para quiiteca, ne pa ganda , dede ca ni ma bibii'. 25Laguuya naa ma bizayanirua ndi luutu.26Nga runi pa gabi cabe lii: "biiya, cristu nu' lu yude ndá, cadi guirelu che' lu lu yude' ndá. O biiya laabe nu'be ndani ca cuartu dentru ca', cadi guni cre' lu. 27Ti purti casi biani rayu ruzaani ladu riaazi gubidxa, saca saca dxi gueeda xhiiñi binni guidxilayu'. 28Ra tiicasi chu' ti mani ma guti, raca zadxiña zo'pe.29Peru naguenda pe tiidi si guira guendanana de ca dxi que, gubidxa sacahui, ne beu' ma que suzaani, ne ca belegui siaba ca de guiba', ne xa xtipa xti guiba' sanibidxacha ca'.30Oraca seña xti Xhiiñi binni guidxilayu sahuini guiba', ne guira ca tribu xti guidxilayu sagapa ca xpechu ca. laacabe suuya cabe xhiiñi bini guidxilayu' zeeda lade ca zaa xti guiba' ne xtale guenda nandxo, ne xtale guenda naro'. 31Laabe suzeendabe ca angel xtibe ne ti ridxi naro'ba xti trompeta, ne laacabe sada'gu cabe ca ni ma guli'be dede guidapa ladu rigapa bi', de ti ladu guiba dede xti ladu.32laguiziidi xhiixha de yaga du'ga. casi pee na' yaga ca gaca nari'ni ne cue ni bandaga, laatu ma nanatu de que ma chizulu chi gaca nandá. 33Sacaca ora guya tu ca ndi laatu naquiñe gana tu de que laabe ma nu'be gaxha, gaxha de ca puerta.34Dxandipe naa cayabe laatu, de que ca binni de yana que sadii'di ca, dede ora ma bizaaca guira ca ndi'. 35Guiba' ne guidxilayu' sadiidi ca, peru ca didxa xtine que ziu dxi tiidi ca.36Peru de xti dxi ca', ne xhigaba xti ni, guiruti gaana, nin pe ca angel ni nu guiba', ninca Xhiiñi Diuxhi, bixhoze si nu.37Casi guca ca dxi xti Noe, saca saca dxi gueeda xhiiñi binni guidxilayu'.38 Purti casi ca dxi biaba dxacha nisaguie dede bilahua que, laacabe cayo'cabe ne caye' cabe, cachagana cabe ne cudi cabe guendaxheela dede dxi Noe guyu ndani arca que, 39ne que ñana cabe gaxti dede ora guendarilahua que beeda ne sine guiracabe zitu, saca saca dxi gueeda xhiiñi binni guidxilayu'40Oraque chupa hombre ziu ca lu ti rañaa, tobi ca saca Diuxhi laa, ne tobi ca siaana atra. 41Chupa guna ziu ca cayutu ca ne ti molinu; tobi ca saca Diuxhi laa, ne xtobi ca siaana. 42Nga runi lagatana, ti purti lii que ganu diou pa dxi señor gueeda.43Peru lagana ndi' pa xpixhuana yoo que' gana xhi xhigaba gubana que gueeda, laabe satana be ne que nudi' be lugar chu' ndani lidxi be. 44Nga runi laatu laaca naquiiñe chu' chaui tu, ti purti xhiiñi binni guidxilayu' seeda lu ti xhigaba ni laatu cadi cabeza tu.45Nga runi ¿tu laa nga ruzhua lu xtidxa, ni runi xhiiña xtobi ne guenda nu xpiani, ni xpixhuana bica'bi laabe lidxi, para guzuhua be xquendaro' ora pe jneza? 46Nu' ndaya luguia ni runi xhiiña xtobi ca, que ora xpixhuana be gueeda ne guidxela laabe cayuni be nga. 47Dxandipe naa cayabe laatu de que xpixhuana ca' zugu laabe gapa be guira ni napa.48Peru pa ti ni runi xhiiña xtobi rini' ndani ladxido': "xpixhuana ma binda" 49Ne laabe guzulu quiñe ca ni runi ne dxiña, ne go' be ne gue' be ne ca binigüe. 50Xpixhuana ni runi dxiña di sedanda ti dxi ni ni runi dxiña di cadi cabeeza, ne ti xhigaba ni laabe que gana be. 51Xpixhuana be suga ca bicuini na be, Ne suzeenda laabe laaca rie' ca ni rini' ti cosa ne runi xtbi, ra ziu guenda runa ne guenda rixhidxi laya.
Chapter 25

1Ngue runi ra runi mandar Diuxi nacani casi chii binni dxapa cani gucuaca biani ne zeca zi guyaca novio.2 Gayu de laca nahuati ne gayu ca nu xpiani.3 Peru ora ca binni dxapa nahuati que gucuaca biani xti ca ,laca que nicadica zaa'. 4Peru ca binni dxapa nu xpiaca gucuaca tambu zaa neca xpianica.5Laga novio bindaa', guira cabe bida bacanda lucabe ne gusicabe. 6Peru gala' guela que bicaca be ridxi: ' la guya, novio que! la guiré la guidxagalu laabe.'7Ngue runi ca binni dxapa que biasaca ne binichahui ca biani xtica. 8Ca ni nahuati gudxi cabe ca ni nu xpiani: La gudi ladu cadxi de zaa' xtitu ca purti ca biani xtidu ca ma cabidxi.9 Pero cani nu xpiani que gudxi lacabe.' Que ziudi xtale para ladu ne latu, la che ra nu ni cutó ne la síí cadxi para laca latu.'10Laga lacabe zisicabe, novio que veda ne ca ni ma nu chahui, zinecabe labe ra chigaca zaa de guenda xhela, ne biegu puerta ca.11 Gudidi si de ngue ca xcadxi badu xhapa que laca veda ca ne duni ca: 'Maestru maestru, laguxhale.' 12Peru labe bicabibe ne naabe, dxandipe cayabe latu, na que runebiaya dia latu. 13Lagata na, purti latu que ganadi tu dxi ninca dxi gaba.14Nacani casi ti hombre ni ma nu che xti guidxi. Laabe bizenda cabe ni runi dxiña para laabe. ne bidibe laca guira ni rizaca napabe. 15Tobi de laca bidive la gayu talentos, xtobo bidibe laa chupa, ne xtobi bidibe laa xti talento. cada tobi gucua bia lacabe nana cabe gunicabe. ne hombre que bire e. 16Ne ora pe queca ni laa gucua gayu talentu que guye ne bíni ne ni dxiña ne didí ni labe xcayu talentu.17Ngueca ni gucua chupa talentu bíni xhupa. 18Peru ni runi xhiña be ni gucua ti talentu que guye ne gundaa' ti huecu layu ne bicachibe bidxixhi xti señorbe que.19Yana gudidid si cadxi dxi, xhaique x ti cani runi dxiñaque bigueta ne gulidxi be laca.i runi dxiña ni guca gayu talentu beda ne bedane xcayu talentu, laabe gunibe: 20'Xhaique li bidiluna gayu talente. biya yana na bine xcayu jma. 21' Xhaique xtibe gudxi laabe : "¡biasi binu, naxhahui ne que rirechu lu xhiña! lii ma binilu neza de lu ni huaxhie gucuali. Na zugualii lu ni jma naroba. Guyu lu guenda nayeche xti xhaique xtilu.'22Ni runni dxiña ni ucua chupa talento ne beda ne na':Xaique', li bidiuna' chupa talento.Biya, na bine chupa talento jma. 23 Ne xaique' xtibe bicabi labe:'¡Biasi binu' nachahui' ne ni que rire chu lu' dxiña xti! Lii' ni que ni rire chu lu huaxhie. Na suguali' lu ni jma naroba.Biu ra rusisaca cabe xaique'.24Ngueruni ni runni dxiña ni ucua'ti talento ne beda ne na':'Xaique' na nana' que linga ti Hombre ni naduxu'.Lii' rindisalu ra que nuchibalu' ne lii' rutopalu ra que nuchechelu'. 25Ne na gudxibe, ne huya ne bicache talento ndani yuu'. Biya, rari nu ni naquiñe icou'.26peru xaique' bicabilabe guchilabe:'Lii' ni que iquiñe' ne ni que runni dxiña, lii' nanu que na rutopa ra que nuchiba ne rutopalu ra que nuchechelu .27 Ngueruni lii' nudilu ca bidxichi xtine ca ni runni dxiña ra riapa bidxichi, ne na nibigueta nica bidxichi xtine ne ni ma bisigaleni.28Garuni lagaxalabe talentuca ne laudini ni runni xhiña ni napa chi' talentuca. 29Purti guira ni napala jma saca, ne sudicabe nila' ne jma xtale.Peru cani que gapa gaxti, ne cani napala saxacabe ni la. 30Ne ni runni dxiña ne que iquiñe para gaxti bisabicabe labe ra nacahui' ne fuera, ra siu' endaruna ne enda ruxichilaya.31Ora xhiñi Hombre gueda dani guendanandxo ne guira angel che ranube, ngueruni labe sabibe de lu guendanandxo. 32Nesa lube siucabe tobisi ne guira gudxique, ne labe saxhele ca binni que te tobi a xhobi, ne casi ti ni rapa denchu ruxelebe ca denchu de ca chiba. 33Labe sugube ca denchu ca lu nabe derechu, peru ca chiba cala' ladu biga.34Ne ora que rey que sani cani nu lu nabe deruchu: 'Guedaca, latu cani jma nu tu ndaya pur bixoze ti guiana neca guenda runni mandar ni labe ma bisuchahuibe para latu dede dxi bisulu guidxilayu. 35Purti na bindana ne latu biditu gaua';Na biate nisa ne latu biditu gue nisa;Na que ñuni biadicabe na ne latu ucuatu labe. 36Na huyua xielade ne latu biacutuna lari'; na huca huaraya ne latu gupatuna; na bidagayua ne latu bedatu ra nua'.37Ora que ni runni nesa bicabica ne gunica :'Xaique,¿ora biyadu candanatu ne bididu ni gobe ?¿ o ora cayatilu nisa bididuli ni guelu? 38 ¿Ne padxi biduyaduli casi ni que runibiadu ne ucuadu lii'?¿o cadi naculu lari ne bigacudu li lari? 39 ¿Ne pa dxi biduyaduli huaralu o daguyolu ne bendadu ranulu? 40 Rey que sucabilacabe ne sani: chandipe sabe latu pur binituni pur ni ma nauni de ca biche rari na bini tu ni.41Ora que labibe sabibe cani nu ladui biga de nabe:'la guixale de na latu binni ni nachabaca lu gui' ni que risiu ni ma gutachaui para binni chaba ne ca anl xti. 42Ti purti na bindana peru que nuditu ni gahua na biate nisa peru que nuditu ni ñee na guca. 43Ti ni iruti ni que runni bia ne latu que nicatu naa;xielade ne que nugacutuna lari; guca guaraya ne bidaguayua ne que ñapa tu naa.44Ora que lacabe laca sucabicabe ne sanicabe : Señor ¿pa dxi biduyadu lii' candanalu o cayatilu nisa o casi ni ti que runibiadu o xieladilu o uaralu, o daguyolu, ne que nudiduli? 45Ora que labe sucabibe laca ne sanibe :dxandipe cayabe latu ni que ñunitu pur cani nahuinidi, que ñunituni pur naa. 46Candi sieca ra chiguiabanaca ne que saluxe, peru ca ni nachauhi sieca lu guenda nabani ni que saluxe."
Chapter 26

1Biludxe si Jesus de gunni ca didxa que, Gudxi beca discipulo xtibe: " 2Laatu nanna tu de que zadidisi chupa dxi zedanda Pascua, Ne dxiñi homdre zudicabe laa para ica lu cruz."3Nede ora que ca xcaique xti ca sacerdote ne ca binni que nuca tobizi ndani yoo lahui xti sumo sacerdote, ni la Caifas.4 Laacabe cuyubicabe ximodo inaze caabe Jesus ne guti caabe laabe.5 Purti laacabe na caabe: " ne cadi ora cayacadi zaque ti cadi guiaya di ca binni que."6Yaana laaga jesus nube Betania ralidxi Simon ni napa lepra que, jesus zube rua mexa, 7Ne bidxiña ti gunna ne ti frascu de niza ni rinda naxi ne rizacani xtale ne laabe bixibeni ique. 8Ne ora biya ca discipulo xtibe bixichica ne naaca: ''¿xiñe bixi zibeni? 9Yanda nidoni ne xtale bidxichi ne nica ca pobre ni.''10Peru Jesus nanacaabe ni, ne raabi be laaca: "¿ Xiñe cuchichitu gunadi pue? Pa laabe ma binnibe xixa zicaru para na. 11Dede guira dxi zapatu cani que gaapa gaxti laadetu, peru cari de guiradi dxi zapatu na.12Ora laabe bixibe niza rinda naxi que lu xcuerpua la, laabe bini benni para dxi igachee.13Na xandinga caayabe laatu, raticazi guicabe de dixha xti diuxi ndani interu naca guidxi layu siete naladxi caabe de gunadi ne de ni bini be14Nede raque tobi delu chi ne chupa, Ni rabicaabe Judas Iscariote, uyebe ranu xaique xti ca sacerdote.15 Ne naabe: "¿Xinutu udituna pur udie laabe laatu.? "ne laacabe ulubiacabe gande ne chi domi de plata para laabe.16 Nede ora queca, laabe biyubibe ximodo nudibe laaca laabe.17Yanna, nirudo dxi pan sin levadura ca discipulo bedaca ranu jesus ne naaca: ''¿para raaca ladxu guni chauidu para golo xhilu pascua ri'.? 18Laabe raabi be laaca: "laache ndani guidxi ranu tobi hombre ne laagabi laabe: ' Na maistru: hora xtine ma cadxiña. zutide pascuadi ralidxu ne ca discipulo xtine." 19Ca discipulo bini ca modo gudxi jesus laaca ne bini caabe guendaro xti pascua.20Ne bixini zique, Ne laabe urinebe ne udonebe ca chi ne doce discipulo xtibe.21 Laaga caayocabe raabi be laaca: " xhandipe nga cayabe laatu deque toobi de laatu zuxhi deche tu na."22 Laacabe bigundu caabe xtale ne toobi pur toobi caabe canaba dixa caabe laabe: " Xhandipe na co, ¿ Xaique? "23Labe bicabibelaa': "Ni laa cunna ndani bladu nenaa' laa' nga ni sudxideche naa'. 24Xiñi hombre ca siee', Casi ca ca'a ni pur laabe'; peru ¡gapagasi hombre ca ni laa pur xiñi Hombre bidxideche! Ma galan para hombre ca que ñale'." 25Judas, ni laa chi udxideche naa': "¿Saca ni naa', Rabí?" labe gudxibela'a: "Lii cou inilunni'.!"26laaga cayoo caabe, Jesus ucua pan, ulube ndaya ni ne undabe ni. Ne biidi be canni ca discipulo ne oraque naabe: "la ica ne laago. ndinga xcuerpua."27Labe' ucuabe' ti vasu ne bidibe' xquixepe', ne bidibenila'a ne nabe: "Laguenni', iratu'. 28Purti ndi nga rinni ni bitaguania didxa latu ni bixi' pur xtale paraixia ira ni ma bichenecabe'. 29Peru na rabelatu', quezedia xti tiru de cuananaxi de enda nabanidi' dxi na guenianilatu' ndanni' enda runni mandar xti bixhoze."30Biluxe biinda si cabe, guyecabe ra dani xti aceituna. 31Ti ora que jesus gudxi laacabe: "Guiratu zaxaletu gueela di runi naa, purti cani: "ZAGUIÑE PASTOR NE CA DENDXU HUIINI NUU NDANI CURRA ZAXALECA'." 32Peru, guiasa sia', ziaa nirua' lutu Galilea. "33Peru Pedru rabi Laabe: "Neca guiracabe guiduuba cabe runi lii, naa que ziu di dxi guiduuba." 34Jesus rabi laabe: "Dxandi'pe gabe lii, gueela pe di' ante guunda gayu, zuni negarlu naa chona tiru." 35Pedro gudxi laabe: "Neca pe' naquiiñe ne lii, naa que zune negar dia' lii." Ne guira' ca discipulu que ngueca guni'ca.36Ti ora que Jesus yene laacabe ra ti guidxi la' Getsemaní ne gudxibe ca discipulu be: "Lacui ga rari' laga chaa rarica ne gune orar." 37Yenebe Pedro ne iropa xiiñi Zebedeo ne Laabe, ne bizulube biguundube ne bidxe lube. 38Ti ora que: "Ladxidua' nabe nagundu nuuni, dede ora guedanda dxi gate'. Laguiaana rari' ne lagapane naa."39Guzaabe xti ndaa bisabalúbe ne guni'nebe Diuxi ne guni'be: "Bixoze, pa ganda si tidi copa di de naa; peru, cadi ni napa dia' ganna, sinu que ni gapu ganna."40 Veedabe ra nuu ca discipulu que ne vi'yabe nisiaasica', ne rabibe Pedro: "¿Xilaa, que ñanda ñapa netu naa ti hora? 41Lagapa ne la guini'ne Diuxi ti que quite cabe laatu. Espiritu dxandi'pe nap ganna, pero beela natende."42Laabe bidxiñabe iropa tiru ne guni' nebe Diuxi; Laabe guni'be: "Bixoze, pa ndi que zanda tidi' sin guee ni la, gaca ni naalu'." 43Laabe bibiguetabe xti tiru ne bidxelabe laaca nisiaasica', purti ze'gu luca. 44Ti ora que guyebe ne bisaanabe laaca xti tiru; guni'nebe Diuxi guiona tiru ne ngueca si ca diidxa guni'be.45Ti ora que Jesus beeda ra nuu ca discipulu ne gudxibe laaca: "¿Nisiaasi rutu ne cazii la'dxi tu la? Lagu'ya, ma zeda dxiña hora ne xiiñi Diuxi ma cudxii deche cabe laa lu na' ca ni ruchee. 46Laguiasa ne chuu. Lagu'ya ni cudxii deche ca nuu gaxha."47Laga cani' rube, bedanda Judas, tobi de ca chii ne xhoopa que. Nabe xtale de ca sacerdote gola ne ca binigola que bedandaca' ne laabe. Neeca guiiba ne bara. 48Yanna hombre chi gudxii deche Diuxi que bilui' laacabe ti señal, ne guni': "Ni gudie' bixidu, Laabe ni. La guinaaze laabe."49Orapequeca beeda ra nuu Jesus ne guni': "¡Padiuxi, Rabí!" ne gudo ti bixidu laabe.50 Jesus rabi laabe: "Xamigua, bi'ni ni beda gunu'." Ti ora que laacabe veedacabe, gulaqui na' cabe laage ne gunaaze cabe laabe.51Lagu'ya, tobi de ca ni nuune Jesus que bisugaana', gulee xquiiba ne bichendabe ni sirviente xti' sacerdote gola que, ne bigabe diaga. 52Ti ora que Jesus gudxi laabe: "Guluu xquiiba lu' luxcar, purti guira' ni gu'ti de guiiba, laca de guiiba gati'. 53¿Raabu naa que ñanda nucaa ridxe bixoze, ne Laabe nuzeendabe naa chii ne chupa batallón de ángel? 54Peru, ¿ximodo nga izaa ca xtiidxa Diuxi ya, pa gaca' ndi sicari'?55Ti ora que Jesus gudxi guira' ca binni que: "¿Biree netu xquiiba tu ne ca bara tu ti quiñetu naa casi ñaca tu ubaana? Guira' dxi gurie' ndaani yu'du cusiide, ne que ninaaze tu naa. 56Peru guira' ndi bizaaca ni ti guizaa ca ni ca lu xtiidxa ca profeta." Ti ora que guira' ca discipulu que bisaana ca' laacabe ne bixoñelú ca'.57peru cani gunaze Jesús yene' cabe laabe ra nu Caifás ca xhaique ca sacerdote, raca' escribas ne ca binni gola bidxiña cabe. 58Peru pedru llenanda laabe zitu huini lu patiu xti xhaique ca sacerdote. Guyube ne gurinebe ca ni rapa para guyabe xhi biana gunine cabe laabe.59Na ca xhaique peca ' ne guira ca xhaique ca ndani yudu cuyubica gusiguicabe ra gulucabe xqueja Jesús, ti ganda lacabe guni condenar cabela ne guenda guti.60 Lacabe que ni dxeladicabe gaxti, necape xtale tu la bidxiña bisigui. Peru oraque beda xhupa61 Ne gunica: "Hombre di guni: 'na zuxhiaya yudu xti Diuxi ne lu guina gubidxa zandisani."62Ca xhaique sacerdote biasaca ne guni: "¿que capu xhi gucabu na? ¿xhinga biyacabe ne cani cabe de lii?"63 Peru Jesús bigani. ca xhaique ca sacerdote gudxilabe: " cayabe lii pur Diuxi ni nabani, gudxiladu pa linga cristu, xhiñii Diuxi.64 Jesus bicabi: "Licaa ca nilu;eru cayabe lii que de yanadxi para ne dede guirá dxii zuyalu xhiñii hombre zuba ladu ndiga de boxhozenu, ni zeda de lu zaa de xha guiba'."65Ora queca xhaique xti ca sacerdote bichezabe xhaba ca ne naa': "gunibe didxa guidxa. ¿xhiñe caquiñe runu tu guini?. laguya, yanala ma guyudiaga tu ca didxa guidxa. 66¿Xhi rinii xpianitu?"lacabe bicabi cabe ne nacabe: "laabe naquiñe be' gatibe."67Ne oraque bicha' xhinii cabe lube' ne gudiñe cabe laabe, ne gudiñe cabe labe ne bata nabe', 68Ne nacabe'. "biní profetizar ladu, cristo xtilu. ¿tu ma gudiñe lii?"69yana pedro zuba fuera lu patiu, ne ti ni runi dxiña beda ra nube ne naa': "lii laca nu neelu Jesús de Galilea.70 "neza lu de guira binni cadi dxandidi ni , nabe: "que gana dia xhi de caya'bu naa."71Ora laabe birebe de ra puerta ra riucabe, xti ni runi xhiñaa biya laabe ne gudxibe ca ni nu raca: " Hombre di laca guyunebe Jesús de Nazaret.72 "Ne xti tiru bidibe xtidxabe : " na querunebiaya dia Hombre ca'."73Gudidi si ti ratu cani zuhua gaxha qur ne gudxi cabe Pedro: "dxandipe nacalu tobi de lacabe purti modo rinilu ca cului ni li. "74 Oraque labe bizulub ne cugu dibe ne canibe didxa guidxa: " na rune biaya Hombre di," Ne orape queca ti gallu bínda'. 75Pedro beda silu laa' ca didxa gudxi Jesús que laabe: "ante gúnda ti gallu lii chona tiru ma gunilu que runibiadiou naa'. Ne oraque birébe' ne bína' nanabe'.

Chapter 27

1Yanna ora bedanda siado', guira' ca xaique ca sacerdote ne ca binigola xti guidxi guninna ca' luguia Jesus, tu gu'ti cabe laabe. 2Laacabe bindiibi cabe laabe, yene cabe laabe ne bidiicabe laabe Pilato xaique que.3Ti ora Judas, ni maca bidxii deche laabe, vi'ya ma nexhe zati Jesus, uca arrepentir ne bidxigueta gande de ni chii moneda de plata que, ca xaique ca sacerdote ne ca binigola,4 ne guni': "Naa bichee, ra bidxiee deche' rini que gapa donda." Peru laaca guni'ca: "¿Xi cuenta gadu de nga ya? Nga ni bi'nu lii nga." 5Ti ora que laabe bisa'bibe ca nda plata que ndani yu'du que, bireebe ne gulu'be doo yani be.6Ca xaique xti ca sacerdote que gucuaaca ca ndaa plata que ne guni'ca: "Cadi neza di cu'nu ndi ra nuu tesoro ca, purti ni risaca rinni risaca ni." 7Laacabe guyui'lisaa cabe ni cayaca que, ne vueltu que guzi'cabe layu xti Alfarero para gucha'chi cabe ca ni de gadxe guidxi lúni. 8Ndi nga runi layu que runibia'cabe ni casi: "Layu rini" de inadxi.9Ti ora que ni guni' profeta Jeremias que, bizaaca, naa: "LAACABE GUCUAACABE GANDE NE CHII MONEDA DE PLATA QUE, BIA'CA PRECIU GUTABE PUR CA ISRAELITA 10NE BIDIICABE LAABE PARA LAYU XTI ALFARERO, CASI CA SEÑOR BISIENE NAA."11Yanna Jesus bizuhuaa nezalu xaique guidxi ne xaique guidxi que gunabadiidxa laabe: "¿Lii nda rey xti ca Judiu?" Jesus bicabi laabe: "Lii caniu' ni." 12Peru ora Laabe bilaa ca xaique ca sacerdote ne ca binigola donda ique be, Laabe que nicabibe gaxti. 13 Ti ora que Pilato guni': "¿Cadi cayuna dia'gu guira' ni cudxiibacabe i'cu di?"14 Peru Laabe que nicabibe nin ti diidxa, ngue runi xaique que nabepe cadxagayaa.15Yanna, zaa que ma biaa xaique guidxi que gundaa ti ni deguyoo ni na' guira xixe'. 16Ca dxi que napacabe ti ni deguyoo nabé runibia'cabe laa, ni la' Barrabas.17Casi laaca gucuaa lisaa ca', Pilato rabi laacabe: "¿Tu laa napatu ganna gundaa? ¿Barrabas la o Jesus, ni rabicabe cristu? 18Purti laabe nannabe bidiicabe laabe pur envidia. 19Laga zubabe lu bangu ra rini'cabe xinga neza, xheelabe biseenda ti mensaje ne na: "Cadi gapu diou gaxti ne nguiu que gapa di donda ca; purti yanadxi nabe biina lu ti bacaanda runi Laabe.20Yanna ca xaique ca sacerdote ne ca binigola bicaaca ca xaique que guinabaca Barrabas ne ñuuticabe Jesus. 21Gobernador que gunabadiidxa laacabe: "¿Tulaa de guiropa cabe napatu ganna gundaa?" Laaca naca': "Barrabas." 22Pilato rabi laacabe: "¿Xi gunenia' Jesus ni rabicabe Cristu ya?" Iracabe bicabicabe "Bicaa laabe lu cruz."23Ne laabe guni'be: "Xiñee, xi bicheenebe? Peru laacabe bicaacabe ridxi jma pe nadi'pa': "Bicaa laabe lu cruz." 24Ti ora bi'ya Pilato ma que zanda guni gaxti', ne laga ma guiracabe cayasa yaya cabe, laabe gucuaabe nisa, gudibinabe nezalu guira xixecabe ne guni'be: "Naa cadi napa donde de rinni guxhii hombre que gapa donda di; laguuya pur laatu."25Guira' ca binni que guni'ca: "Rinnibe guiaba ni luguiadu ne lugia' ca xiiñi du." 26Ti ora que laabe bindaabe Barrabas para laaca, peru bichendabe Jesus ne bidiibe laa para guica lu cruz.27Ti ora que ca dxu xti xaique que yene ca' Jesus ra Pretorio ne bichiña cabe guira' xixe ca dxu que. 28Laacabe guxha cabe lari ladibe ne gudixhe cabe ti lari cahui luguiabe.29 Ora que bi'ni cabe ti corona de guiichi, gula'qui cabe ni ique be, ne bicaacabe ti bastón ladu derechu nábe, bisuxibi cabe ra lube ne bixidxi cabe de laabe cani'cabe: "¡Viva rey xti ca Judiu"!30Ne laacabe bichaxhini cabe luguiabe, gucuaacabe ti baston ne gudapa cabe ique be. 31Ora laacabe ma bixiidxi cabe de laabe, guxa cabe lari cahui que bigacu cabe laabe xaba be que ne zinecabe laabe para guicabe lu cruz.32Ora laacabe bire cabe, bidxaga cabe tobi hombre de Cirene ni lá Simon, ni bicá cabe laa chine laacabe para ganda gua gaya cruz que'. 33Laacabe llenda cabe ti lugar lá Golgota, ni rini': "Lugar xti Dxita gue'tu." 34Laacabe bidi cabe laabe gue'be Vinu nucha ne hiel. Peru ora laabe gulu rua be ni, que ñé be ni.35Ora laacabe ma bica cabe laabe lu yaga cruz que, gundácabe xhababe lu cabe ora laacabe udxite cabe para guya cabe tu gapa suerte chine'ni.36Laacabe guri cabe, ne cayapa cabe laabe 37Luguia de ique be gulu cabe ti didxa ni cudxiba donda ique be ni na: "NDI NGA JESUS, REY XTI CA JUDIU."38Chupa gubana gucua ca lu cruz ne laabe, tobi ladu derechu xtibe, ne tobi ladu biga xtibe. 39Ca ni sidiidi cagudi' ca laabe, ne cunibi ique ca 40ne na ca: "Lii ni chi guxhia ndou' yu'du ne chi guzaalu ni xti tiru lu chona gubidxa, bila laaca lii. pa naca lu xhiiñi Diuxhi, biete de lu cruz ca."41Saqueca ca xhique ca sacerdote cayuni burla ca laabe, ne ca escriba ne ca binnigola, ne na ca: 42"Laabe bila be xcadxi, peru que ganda gula be laaca laabe. Laabe nga rey xti Israel; lagudi guiete be de lu cruz ne oraca' suni cre' nu laabe.43Laabe nabe runi cre' be Diuxhi. Diuxhi gueda gula laabe yana pa gapa gana, ti purti laabe guni' be: " Naa naca Xhiiñ Diuxhi." 44Ne ca gubana ni gucua ne laabe lu cruz que, laaca ngueca didxaguidxa gudxi ca laabe.45Dede bia' gala dxi beeda ti guelacahui luguia interu naca guidxilayu' dede bia' ra guiona xhigaba huadxi. 46Ma yaca ganda guiona xhigaba huadxi que, Jesus bica' ti ridxi naro'ba ne guni': "ELI, ELI, ¿LAMA SABACTANI?" ni rini': "DIUXHI XTINE, DIUXHI XTINE, ¿XHI JÑE MA BISAANU NAA XTUBE?" 47Ora xtale de ca ni nu' ca xa ñee cruz que binadiaga ca laabe, laacabe guní cabe: "Laabe cucaridxi be Elias."48Guenda tobi de laacabe bixhoñe ne gucua ti esponja, ne bigadxe ni ne vinu ni nandá, ne gulu ni lu ti nda' nite, ne bidii gueebe. 49Xcadxi binni que naa ca: "Lagusaana laabe xtubi be; chi guiduyanu pa gueeda Elias gueda gula laabe." 50Oraque Jesus bica ridxi xti tiru ne bidii Espiritu xti.51aque, Laari ni nanda ndani yu'du gureza chupa nda' de luguia dede xhaguete. Guca ti xhu' ndani guidxilayu' ne ca guie' ngola gulaa ca. 52Ca ba' bixhale ca, ne xcuerpu xtale de ca ni nandxo xti Diuxhi ni biaba ca lu guenda rasi, biasa ca. 53Laacabe bire' cabe de ndani ba' xti cabe biasa si cabe de lade gue'tu, ne guyu cabe ndani guidxi nandxo, ne bihuini cabe ra lu xtale.54Ora xhaique ti gayua dxu que' ne ca ni cayapa ca Jesus biiya ca xhu' ro' que, ne guira ni bizaaca que, laacabe izaa bidxibi cabe ne naa cabe: "Dxandipe ndi naca ndi xhiiñi Diuxhi." 55Xtale gunna ni bedananda ca Jesus dede Galilea para gapaca laabe, nu ca raque' cayuuya ca de zitu. 56Lade cabe nu' Maria Magdalena, Maria jña Jacobo ne José ne jña ca xhiiñi zebedeu.57Ra bixhiini, beeda ti hombre ricu de Arimatea, lá Jose, ni laaca naca ti discipulu xti Jesus. 58Laabe bidxiña be Pilato ne gunabadidxa be laa pur xcuerpu jesus. Oraque Pilato biseenda de que gudi ca xcuerpu Jesus Laabe.59se gucua cuerpu que', bichenda be laa adxi lari de linu naya' 60ne gulaqui be laa ndani laaca ba' xtibe, ni nacubi, ni gundacabe lu ti guie ngola. Oraque laabe bica na be ti guie naro'ba para bichi' be rua ba' que ne zeebe. 61Maria Magdalena ne xti Maria que', nu' ca raque zuba ca neza lu ba' que.62Xti dxi que, ni naca dxi gudiidi si dxi guenda ribaqui chaui, ca xhaique ca Sacerdote ne ca fariseu bidxiña ca ra nu' Pilato. 63Laacabe guní cabe: "Señor laadu rietenaladxi du de que ora ni rusigui ca nabani, laabe guni be: "Tiidi si chona gubidxa naa sabane lade gue'tu." 64Nga runi bini mandar de que chi gapa cabe ra ba' que' dede ra guiona gubidxa; pa ca' la? ca discipulu xtibe sandaca chindana ca laabe ne gabi ca binni: "laabe ma bibaani be guenda guti." Ne ultimu guendarusigui di gaca jma ru naro'ba que niru' que."65Pilatu gudxi laacabe: "Lachine ti neza de ca ni rapa. Lache' ne lagapa ni' modo jma galan ganda laatu." 66Ngue runi laacabe guye cabe ne gupa cabe ba' que, ne bichii chaui cabe guie' que ne gulu cabe ti neza de ca ni rapa.
Chapter 28

1Ma huadxi, dxi guenda rizi ladxi, ne derupe si ira gue'la nirú dxi xti semana, María Magdalena ne xti María qe la? beda guya cabe ra Jesús bigachi' que. 2Ne malasi guca' ti xhuu naro'ba, pur ti ti Ángel xti Señor biete dede iba'; beda ne binibi guie' que ne guri luni.3Ne labe rusanibe casi xpiani rayu, ne xhaba be naquixhi' casi nieve. 4Ca ni cayapa ca que la? cayaca diti ca de dxiibii ne bichonga cabe casi ti hombre ni ma guti5Ne Ángel que gudxi ca gunna que: "Que guidxibiditu, pur ti naa nanaa sedayubitu Jesús, ni guti lu yaga cruz. 6Labe ma que nudibe rari', si nu que ma bibani be xti tirú, casi ca Labe gunibe. Lataguya ra Señor gutá. 7Laguxhoñe ne la chitidxi ca discípulo: "Labe ma bibanibe de lade gue'tu. Laguya, Labe sa nirú be lutu ndani guidxi Galilea. Raca latu suyatu labe. Laguya, naa ma gudxe latu"8Ne oraqueca ca gunna que biza'na cabe ra bigachi' Jesús que la? ne xtale dxiibii peru ne zaca' ca ne xtale guendanayeche', ne biré guxhoñe cabe sitidxi cabe ca discípulo. 9Malasi Jesús bidxela laca'be ne gudxi laca'be: "Pa diuxi". Ca gunna que bidxiñaca ne gudidxi cabe ñeebe ne bisisaca cabe labe. 10Ne ora que Jesús gudxi laca'be: "Que guidxibiditu. Lache ne lagabi' ca bichee checa Galilea; raca laca'be suyacabe Naa"11Laaga ca gunna que seeca la?, tudxi de ca ni rapa' guye ndani guidxi que ne gudxi cabe ca xhaique ca sacerdote guira xhixhe ni guca di. 12Ne ora ca sacerdote ne ca binni gola gucua' liza' cabe lacabe guni' liza' cabe de ni guca di, laca'be bidi cabe xtale bidxichi' ca dxu 13ne gudxi cabe laca: "La guini de que ca discípulo xti Jesús bedaca lu gueela ne gulana ca cuerpu xtibe laaga ladu cayasidu"14Pa ni guca di gana xhaique guidxi di ni la?, ladu suca' ludu pur latu. 15Ne ora que ca dxu gucua' ca bidxichi' que la? ne bini ca modo gudxi cabe laca. Ne ni guca di la? birecheni lade ca Judiu ne nuruni de nagasi.16Ne ca chii ne tobi de ca discípulo guyeca Galilea, lu dani ni Jesus gudxi laca'be. 17Ne ora laca'be biiya cabe labe la?, bisisaca cabe labe, peru tudxi de ca discípulo que ñuni cree di cabe labe.18Jesús beda ra nu cabe ne gudxi laca'be: "Guira xhixhe guenda' xti iba' ne guidxilayú ma bidii cabe ni Naa". 19Lachee yana, ne laguni jma discípulo. Ne lacu nisa laca'be lu lá Bixhoze, Xhiiñe ne Espiritu Santo.20La gusidi laca'be guna cabe guira ni Naa ma bisenda laca'be. Ne laguya, Naa nua nia latu dede guira dxi, dede ora guiluxhe. guidxilayú

Mark

Chapter 1

1Rari´ nga bizulu evangeliu xti Jesucristu, xiiñi Diuxhi. 2Casica bicaa Isaias, ni rini´ xtiidxa Diuxhi que:"GUTANA, NAA CUZEENDA NI CHINEE DIIDXA SAA NIRÚ LÚ LU, NI CHINDAQUI CHA´HUI NEEZA XTIU. 3TOBI NI CANA GUCAA RIDXI LU CA LAYÚ NDA´: ´LACUAQUI CHA´HUI NEEZA XTI SEÑOR, NE LAGUNI NI JNEZA"4Cana gu´ nisa Juan lu ca layú nda´ ne cani´ de ti guenda riu´ nisa ni ruziidi gusaana ca guenda ruche´ ti zaca guixhia xtonda ca´. 5Ira´ xixe ca guidxi huiini xti Judea, ne guirá ca binni nuu ndani Jerusalén richaga lú ca´ laabe. Laabe rugú nisa be laaca ndani guiigu Jordán ora cue´ rua´ca guira guenda ruche´ xti ca. 6Juan racu ti guidi ladi camellu ne xhi´ ti doo de guidi ndaani, ne robe guxhaaru ne reebe dxiña yaga.7Cuziidi be ne rini´ be: "zeeda xtobi nanda naa, ndi jma nadipa que naa, ne naa cadi naca´ guiruti para gata udaa guxhadxe xquelaguidi be. 8Naa gulua´ nisa laatu ne nisa, peru laabe zaguu nisa be laatu ne Espiritu Santu".9Beda zaaca ca dxi que, beeda Jesus de guidxi Nazaret xti Galilea, ne guluu nisa Juan laabe ndaani guiigu Jordán. 10Ora Jesus biree ndani nisa, biiyabe guiba´ bixhale ne Espiritu xti Diuxhi biete luguia be casi ti paloma. 11Ne gucua ti ridxi de guiba´, "liinga xiiñe´ni nadxiee, ne ni rusieche naa".12Ora que Espiritu xti Diuxhi bicaa laabe che´ be ndaani ca layú nda´. 13Biaana be raque´ chupa late gande´ dxi, guyuu binidxaba´ niguite laabe. Ne guyuu be laade ca mani duxuu ne ca angel gupa ca laabe.14Bieguyoo si Juan, Jesús beeda Galilea ne cana ni´ xtiidxa Diuxi. 15Ne na´be raabi be laaca: "ma bizaa dxi ne ma gaxha nuu gaca ni na´ Diuxi. Lagusaana guenda ruche´ne laguni cree xtiidxa be.16Ne ra gudiidi be guria nisado´ xti Galilea, biiya be Simón ne Andrés, biichi Simón, cayuuni ca guuze´ ti ngue xhiiña ca´. 17Jesús gudxi laacabe: "lata´ ne la zaa nanda naa, zusiide laatu guchiña tu binni ra nua´ casi ca runi tu guuze. 18Oraqueca bisaana ca doo xti ca ne guzaa nanda ca laabe.19Laga Jesús guzaa xcaadxi zitu, biiya be Jacobo (Santiago), xiiñi Zebedeo ne Juan, biichi be; nuu ca ndani ti canua cayuni cha´hui ca doo xti ca´ . 20Oraqueca bicaa ridxi be laaca´; ne laaca bizaana ca ndani canua que bixoze ca´ Zebedeo ne ca ni runi nee laa dxiiña ne zinanda ca´ laabe.21Ne laacabe biú cabe Capernaúm, ne dxí guenda riziila´dxi´, Jesús guyuu ndaani yu´du ne bisiidi 22Guira ni nuu bidxagayaa ca diidxa cuziidi be, ti laabe cuziidibe laaca casi tobi ni napa ti guenda ne cadi casi ca ni ruziidi ley xti ca judiu.23Bia´si ra yu´du que nuu ti hombre ni napa ti espiritu yuudxu´, ne cugua´ ridxi. 24¿Xi napa neu´ laadu Jesús de Nazaret? ¿ñe zeeda unitilú lu laadu la? Naa nana tu lii. Lii nga ni naya do´ xti Diuxi. 25Jesús gudindené binidxaba que, ne rabi be laa "bigani ne biree de laabe". 26Ne espiritu yuudxu´ que bisaaba laabe layú, ne cugua´ ridixi nadipa biree zee.27Guira bini cadxagayaa, ngue runi canabadxiidxa lizaa ca: ¿xiindi´ pue? !nacubi casi cusiidi be di´, ne ti guenda runi mandar! dede ca espiritu yuudxu´ ruzuuba ca xtiidxa be. 28Oraque ca bireeche diidxa xtibe guira ladu, interu naca Galilea.29Biree si cabe ndaani yu´du, guyee cabe ra lidxi Simon ne Andres, yene cabe Jacobo ne Juan. 30Nexe suegra Simón huaraa, napa xindxa´, oraqueca gudxicabe Jesús ni cazaaca be. 31Bidxiña Jesus laabe, gunaaze naa be ne gundisa laabe; xindxa´ que zee ne bidii be ni gudoo ca.32Gueela que, biaazi si gubidxa, bedane cabe ra nuu be guiraa ni huara ne ni nuu binidxaba laa. 33Interu naca guidxi di´ bidxiña ra puerta yo´. 34Bisiandabe xtale ni huara ni adxe adxe xquenda huara ne guleebe xtale binidxaba, huaxha que nudii be lugar nini´ca binidxaba di´, ti runibiaa ca laabe.35Biasabe nacanda, laga nacaui ru´; bire be zeebe ra guiruti guiini ne raqué guni´ neebe Diuxi. 36Simon ne cani nuu ne canayubi ca laabe. 37Ne ora bidxela cabe laabe, gudxi cabe laa: "Guira tu cana yubi lii."38Rabi be laaca: "Chuu xti laadu, ca guidxi nuu gaxha, ti zaca´ ganda guinié xtiidxa Diuxi nee laaca´. Ti nga runi bendá guidxi layú di´". 39Guzaa be guidubi Galilea, guni´ be xtiidxa Diuxi ndáani ca yu´dú xti ne caladxibe binidxaba´.40Tobi napa lepra beeda ra nuu be; bizuxibi canaba laabe, ne guni´: "Pa lii ninaalu´ zanda gusiá lu naa." 41Jesús biaa laabe, bisigaa na´ ne guda´na laabe, ne guni´: ¨Zanaya pue, bianda¨. 42Oraqueca lepra que bisaana laabe, ne bianda ladi be.43Bisiene chaahui Jesús laabe ne oraqueca gudxi laabe che´be . 44ne gudxi laabe: ¨Cadi chi tiidxu guiruti, huaxha guye´ ne bilui´ ladi lu´ sacerdote, ne bisiga´de xiixa de ca ni gudixe Moises saca biandalu´, ti guuya cabe ma bianda lu.45Huaxa laa biree, ne bizulu guni´ ne bicheeche diidxa, dede ma que ñanda ñee dxi Jesús nin ti guidxi. Ngue runi gupa xide´ biaana be ndani guiixhi, nin ne zaque´ cayeeda binni ra nuu be de guira ladu..

Chapter 2

1Gupa si dxi bigueta be capernaúm, binadiaga binni nuu be yoo. 2Ngue runi xtale binni bidxiña, dede ma gaxti ra chu'tuuxa, nin cue' puerta, ne Jesús guni' ne laacabe xtiidxa Diuxi.3Oraque´ Bidxiña tapa hombre ra nuu be, nua ca tobi hombre ma guti galaa. 4Ora que ñanda ninda ca gaxa ra nuu be tantu xtale binni que, bichia ca ique yoo ra zuhuaa be, ora gudxiide ca ique yoo que gundete ca luuna ra nexhe hombre que rizaa que.5Ora viiya Jesús guenda runi cre´ xti cabe, gudxi be hombre que riza que´: "xiiñe', guira guenda ruche´xti lu´ ma bixhia" 6laga nuu caadxi escriba zuuba raque´ cani' ca ndaani ladxidoo ca': 7¿xi ñee cani´ hombre di' zacarii pue? ¡cayuni be laabe Diuxi! ¿ tu laa randa guxhia donda pa cadi Diuxi?8Oraqueca Jesús binibiaa ndani ladxido ni cani´ ique ca, Jesús gudxi laacabe, ¿xiñee canii ique tu nga? 9¿Xi jma que igana gaabe hombre que rizaa di', "ca xtonda lu ma bixhia la? o gabe laabe, biasa, gucua luuna lu' ne guza"?10Pero para paana tu xiñii hombre naapa autoridad ndaani' purdxi laxu para puni perdonar can pecadu", Rabibe hombre que rizaa que: 11Jnaa rabe lii: "biasa, gueua' luunalu' jne yebri' ra li' dxu'". 12Orapequeca biasa hombre que jne pucuaa luuna xti' jne e biiee de ndani yoo que, jnezaluu guiracabe, ora que bidxagaxaci cabe, jne bisisaaca cabe Dios jne nacabe: "Laadu que huaxuu dxi huaduuxadu xixa zacaa".13Jesús hice xti' viaje zeera nisado' galilea, jne guira bini nanda laabe, jne Jesús bisiidi' laacabe. 14Ora Jesús zidiidii, biixabe lexi, xiiñi' Alfeo, zuuba ra rixiquecabe impuesto jne rabibe laa: "dananda jnaa". laa hiasa jne yenanda laabe.15Ora Jesús caxoo ralidxi Levi, stale ni ruqiixe impuesto jne pecador, caxooneca Jesús jne can discipulu xtibe, purti staale ca', jne rinandara lerabe.16 Ora ca ni rucaa xtiidxa Dios nacaca fariseo, biixaca Jesús caxa need biini runi pecar jne ca ni ruqiixe impuestu rabicabe can discipulu xti': ¿Xiñe Jesús ro jne ca ibini ruquixe impuestu jne bini runi pecar"?17Ora Jesús hinadiaga la'y gulxi laacabe: "bini nazaaca nuu ladi cadi caquiiñe doctor, binisi nuhuaraa riquiiñe' ti doctor. Cadi benda para gucaa ridxe bini nachaahuii, sino bini pecador".18Ca discipulu Juan jne ca fariseo cayuunica' cixunu. Beedaca' ranuube jne rabica laabe: "¿xiñee ca discipulu Juan jne ca discipulu xti ca fariseo cavuni ca ayunu, per ca discipulu xtru' co'".19 Jesús rabi laacabe, "¿zaanda ca ni racanee ra ti guenda xheela' guunica ayuno laga novio jnou ne laacabela? luga nuu novio ca la, que zanda guricabe ayunu.20Pero zedandaa dxi ora novio ca zie zitu de laacabe jne ca dxi ca, laacabe jma zuunicabe ayuno. 21 Guiruti zagurba li ndaa lari cubi lu to lari yooxho', pa caa la' lori cubi ca zacheza ni nayooxho ca jne zareeza ni jma.22Guiruti rigaa vinu cubi ndaani ti bolsa de guidi nayooxho jpa gunibeni la, vinu ca nicheezani ca guidi jne nixii vinu ca, jne ma que niquiiñe vinu ca jne bolsa de guidi ca. Lacaa vino ca ndaani ti bolsa de guidi".23Tidxi guenda rizii laadxi'. Eudiidi Jesús lu cadxi layu nuu bini' jne can discipulu be bizuluca gundaa dica' zee.24 Rabica Fariseo laabe: "biiya', ¿xiñee cayonitu no que randa raca dxi enda rizii laadxi'?.25Rabibe laaca' ¿laato que ñuu dxi ñuundatu ni binii' David oral que gapabe gaxti jne candaanabe, laabe jne ca hombre ni nuunebe que?26¿ximodo guxuube ra lidxi Dios ora Abiatar naca sacerdote jne gudoo pan xti precencia, ni que zaanda goo intica biini', pero ea sacerdote roo, jne bidiibe ti ndaa ca ni nuune laabe?27Gunii Jesús, "sabadu gucani para biini guidxilayu cadi bini guidxilayu para sabado". 28Entonce, xiiñi Dios nacabe xaique xti' dxi guendo rizii laadxi.

Chapter 3

1sti tiru guyú Jesús ndání ra rízíícabe stiidxa Diuxhi raqué nu ti hombre nabidxi ti chúnaa.2Né raqué nuu cadxí cundachizica laabe pá gusiandabe tuxhadxi Sabadu para gápa cabé xhi pur gudxiibacabe denda ique bé3Jesús gúdxibe hombre nabidxi ti chú náque biasa bizahuaa galaui de guirú xhixhe4Oraqué rabibé ca biinique ¿ñe néza gúricable enda nachaí dxi enda rizí ladxi la? ¿ gácanecabe tuxha gulácabe xpida túxha o gúticabelá? pero qué ninícabe gustí.5Oraqué biyadxibe guirá xhi xhé ne bidxidxibe ne gucáná ladxidobé puoti nabé naguidxi ladxidó cá ne oraque rabíbé hombre nabidxiná qué bizigáa nálu ne bizigá naa ne Jesús bizianda nábe qué.6Ne biré guxhoñe ai fariseu que ne yeguínecábe cani nuu pur Herodes diixha ximodo gúticabe lanbe.7Né Jesús biree deraqué néca disipulu stii guyécá guríá nizadó Galilea ne llenándá stale bini laabe de Galilea né de Judea.8Né biini de Jerusalen né de idumea ne dé chericá guígu Jordan né guidubinácá tiro ne sidon stale biini ninádiiga guirá ni cayuni Jesús né beeda cabe rá nuube.9Né gudxibe ca disipulu stíbe gunicháuí cá ti balága para quibabé purti nabé stale biinique pacaa suquichicabe laabe.10Ne tii ma biziandube stale biinilá guiraxhixhé cani cadiidi enda naná cayáni cabe laábe paraa cánacabe laabe.11Né cadapé gúya cabiniidxaba qué laabela riabaca xhañeebe ne rucáca ridxi náca lii xhiiñi Diuxhi.12Né naduxhú gudxibe laáca cadi guinica tu laabe.13Gudxiiba be lu ti daani ne guliibe chiine chu´pa guridxhibé cani gupa be gana zaá né laabe, ne laaca nguiiu ( ca ni guleé lábe ca Apostol)14Para ganda chúneca lábe, ne guzéndabe láca chi gúni predicacá.15Ne gapacá autoridad para cue´ca binidxaba.16Laábe guliibe ca chii ne chúpa que: Simon ni gulaqui bee laá Pedro.17Santiago xhiini zebedeu, ne Juan biichi Jacobo, cani gulaaquí be laaca Boanerges, ndí riniíni xhiñi rayu.18Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Santiago xhiiñi Alfeo, Tadeu, Simón ni guzaa ne ca bicaa´lu gobuernu.19Ne Judas Iscariote, ni bitoo laa´be.20Laa´be guyeebe ralidxhibe, ne biinique yenanda ca´laabe de que ñoo ca gueta.21Ora binadiaga binilidxhibe ndi la´guyee ca´ yegúyaca´ laabe purti naa´ca ¨ma zee xpi´ani be´¨.22Ne ca escriba ni zeedaca´de Jerusalem naa´ca ¨nuu´ belcebú laa´be ¨ne¨ purxhaique sti ca binidxaba´ nga ribee´be ca binidxaba´.23Jesús guliidxhibe´ laa´ca ne gudxhibe laa´ca ne diidxha ruii´cabe: Xhi modo cue´ binidxaba´ laa´ca binidxaba´.24Pa ti reinu cala´zaa, que zanda´guirooba ni.25Pa ti yoo, calaa zai, yoo ca que zonda gaca prevalecer.26Pa binidyaba jma brasa jne gulaane laca laa, cadi capaz di laa de guni prevalecer, sino que jma bedandaa rin xti´.27Guiruti zanda chu´ndani lidxi ti hombre nadipa´jne cuana ca xcosa pa que gundiibicabe laabe dxiichí, ora que jma zanda gudxieenacabe ralidxi.28Gabe ca´ laatu, guiraa ca pecado xti ca xiini´ hombre raca perdonar dede guiraa diiexai´ reu ni riniitus.29Peru ni guini feu de espiritu santo nga que zaapa perdon purti nga ti pecado eterno.30Jesús guniini puti caniicabe de que, ¨laabe napabe ti espiritu namuocu¨.31Naabe jne ca bi´chibe bedandaaca jne biaanaca fuera, bisendacaoca laabe.32Guriti grupura nuube que jne rabica laabe, ¨nou jne ca biichu´ nuuca´ ruera jne cuyubica lii¨.33Bicabibe laaca´: ¨¿ tuunga ñaa jne tuunga ca biiche´?¨.34Bixadxibe guira ca ni zubane laabe que jne guniibe.¨laguuya´, rarii nuu ñaa jne ca biiche´.35Guira xizee guni voluntad xti Dios, ngaanga biiche´, bizaana´ jne ñaa¨.

Chapter 4

1Sti tiru bizu like Jesús bissndibe' uria' niza. State binni bidxhiña gaxha de laabe, ora que' gudxhiiba be' nda' ni ti balaaga lu nisa que', ne guriibe'. Guira' binni que bia'na ca' guria' nisa que'. 2Laa'be bisiidibe' state cosa ne puru ejemplu. Ora cusiidi be' raabi be' laa'ca.3"La guca' diaga, ti hombre bire' si gudxiiba.4Ora cudxhiiba be, caadxhi xuba' que' biabani' lu' neeza ne veeda pajaru ne gudo'cani. 5xca'dxhi xuba' biaaba lu layu' dxa' guie, ra que gapani state yui. Naguenda bindaani caani, purti layu'que cadi guete' di ni.6Peru ora bire' gubidxha, bidxhui' ni' purte que gaapa cani' xcu', ne bibidxhi cani.7 Xca'dxhi xuba' que' biaabacani laade guiichi.Ca guiichi que' birooba ca' bichi' cani. ca' xuba' que' que nudii gasti'.8Xcadxhi' xuba' que' biaaba ca' layu' galan ne bidiini ora gunda'nicani ne birooba cani'. caadxhi de ca xuba' que' bidii'ca treinta, xcaadxhi sesenta ne xcaadxhi la ti gayu'a tiru jma' de bia' biidxhiba. 9Naa' Jesús raabi be laa'ca "ni runa diaga la', guca' diaga".10Ora Jesús nu' xtubi, ca ni nu' gaxha de laabe, ne ca chii ne chupa discipulu, gunaba diidxha cabe laabe de ca ejemplu rinii' be que'.11Raabi be laa'ca: "laa'tu bidie' ni nagaachi' de reinu sti Dios. Peru ca ni nu' fuera la' guirana raabe ni laaca ne ejemplu.12Para ora gu'ya ca' ru'ya ca', peru que ruuyadxhi' ca', ne para ora gu'ya diaga ca', pa laa'ca runa diaga ca', peru que rieene ca'. Pa ña'ca la, ña'ca convertir ca', ne Dios nuxhia' guenda ruche' sti ca'.13Naa be "laa'tu que rienetu ejemplu di?", xhi modo quiene tu xcaadxhi ejemplu? 14 hombre ni rudxiba xuha' di nga' ni rudxiba xtiidxha Dios.15Ne' ndinga Caaxhi' biidxi biaba oria neeza ne' ra udxiba diidxadi ne' runadiaga can nila', ree'daca biinixaba ne raxha diidxa ni biaba ludxide' labe' que'.16ne' xcuadx' de de ca biidxi biaba ndani layu' napa guie' que nga cani binadinga diidxa' gucua' cabeni ne state enda naye'che.17ne' nuacabela? que nica' xcu' cabe guete' ne ruzua' ca nadipa' cuadxizi cazipe gueeda enda naga'na ne cha' tu zabinanda la'cabe porti' gu'cua cabe' diidxa da laz na'guenda' rirenda ñee cube ne riaba cabe'.18ne' xcadhi de ca biidxi biaba lade guiichique. Candi' runadiaga ca' diidxa di, 19peru' enda riu' xiza' stii guidxi layu' di ne enda ruzigui sti bidxichi ne enda rica' ique ga'pa xca'dxi cosa biu'ni nda'ni ladxidu' cabe ne biitini diidxa di' ne ma que nudi'ni gasti'.20Ne' rari' nu' ca' biidxi biaba ndani layu' cha'chi ndinga cuni binudiaga diidxadi ne gucua' cuni', la uhaxaca' bidiica cuananaxhi ne nu' de la'ca bidii de treinta ne nu' de laaca bidii de sesenta ne xcadxi de laaca bidiica bia' ti gayua' de ni bidxiibacabe que'.21Ne na' Jesús raabi laacabe laatu' rinetu di linterna ralidxitu' ne que rugu' tuni' xaguete de dxu'mi o xaguete de luuna rinetuni ralidxitu ne ruguanda funi luguia'. 22 Ne, gastidi' ni naga'chi sinque guihuininne gasti raaca ra nagachi sin que chu tu ganna. 23Ne panu' tulaa runadiaga la' guca' diaga chahui'.24Ne rabibe laaca' la guca' diaga chahui' ni cayu'nadiaga tu di' bia' ni cubia' tu ni iquiñetu ne stobi bia'caca ica'tu ne gabeca' laatu asta zacaatu Jma.25 Parti ni napa la' last huaxa zaca'ru' Jma' peru nique' gapala' Dede ninapa ziaxha'.26Ne Jesús na enda runi mandar stii diuxhi zeduga'ca casi ti hombre guku' bini' lu layu' sti. 27Laabe razibe huaxhini no ribanibe sti dxi, biidxique rindu'ni ne rirooba neca' laabe que gunnabe xhimodo 28 ne' nda'ni yu'ca rache'ndu' biidxica stubizini' ne ni'ru riree banda'ga ne ribe'ni ne de guie' cala' ribeeni semia' ne ra'la semia'que.29 Ne orama gu'la semia' que lu' naguenda rine'be machete ne ruchurgabe cani' purti manu'ni para iru'gu cani'.30Jesús puni': ¿xinee guni compararnenu reinu xti Dios jne xhi ejemplu zaanda guicatnu para guni explicarnuni?31Naca ni casi ti bi'dxi' mostasa, ora gudxhiicabe ni, laani nga ni jma nahui'ni lade guira bi'dxi' lu layuu.32 Pero ora ma bidxiibacabe ni la, laani raacani ni jma narooba lade guira' xaga huiini' lu le', jne ribe'ni stale rama, dede ca pajaru nu iba' randa roonica lidxica' xa bandaa xtiini'.33Casi xtale ejemplu sacari, Jesús rui'ne laacabe xtiidxa Dios, bia' gurenecabe. 34Pero Jesús que rini'ne laacci pa cadi ne ti ejemplu. Pero nagaichi laabe runisienecha'huibe guirani can discipulu stibe.35Dxi que, ora bedandaa huadxi' rabibe laaca' "chu' cherica nisa".36 Ora que bisaanacabe puira bini que, para chinecabe Jesús, biaasica last ma nu, ndaani balaagaro'. Xcaadxi balaagaro' laca nanda laa be.37Raque bizulu ti nisaguiero' ne vi resiu, jne ca ola que rindaaca ndaani balaagaro' que, jne bidxaa balaagaro'que de nisa.38Jesús nu de ra riluxe balaagaro' que, nisiaasi nuguu xahiaani ti bola lari. Ricuaanicabe laabe cani'cabe: "Maestru ñee cadi nu'lu xizaa mayaca gatido laa?39 Bibanibe, gudindenebe vi que jne rabibe nisado' que: "biuu dxi". Jne bi que hizuhuaadxi, jne guirani gutadxi.40Jesús rabi laacabe: ¿xiñee cadxi bit? ¿ñeecaru gapa tu qe' la? 41 Guiraacabe cadxibicabe jne runi lizaacabe: "luundi' ya', purti dede cabi bi jne nisa doo runa laa?

Chapter 5

1Beeda cabe´sti lado nisadó sti Galilea, neza xquidxii ca gadareno.2Ne casipe´bieete Jesús d endani´balaaga qué, beeda ti hombre nu´binidxaba´la´ra nuube´, de laade ca ba´que´ bire´.3Hombre que´ naani laade ca ba´ que´. Ma guiruti´ randa gucuéza laabe. Nim ne cadena.4Ma stale tiru bindiibicabe laabe ne cadena. Laabe ruchuugube´ cadena que, ne rigu´za bé ca sepu.Guirutí gaapa stipa para cuaquidxii laabe.5Guiraa´ dxi´ne gueelá, laade ba´ ne´ ca daní que´ rucaabe´ riidxi, ne ruchuugube´ la´ca laa´be ne guie duxhu´.6Ora biiyabe´ Jesus de zitu´, bixho´ñebe´ ne bizuxhiibide´ ra lu´.7Bicaabe´ riidxi reciu: ¨xhi napa¨ gunenia´ lií Jesus xhiiñi´ Dios ni nandxo´, ri naaba lií laaca por Dios, cadi gunina´lu na´.8Purti Jesus caya´bi laabe ¨biree´ de hombre ca´ espiritu sti binidxaba´¨.9Jesus gunabadidxa laabe: ¨tu lálu´¨. laabe bica´bi be la´: ¨Na´la laaya legión, purti staledu¨.10Que ñaanadxi´be de ninababe´ Jesus "cadi guzen´nda laabe zitu".11Nuu´ stale bihui raque´ cayo´ca lu ti daní.12Ne canabacabe Jesus, raabicabe la´: "bize´nda laada ra nu´ca bihui ca, bidii´chu´du laaca´me".13Jesús bidií lugar, ne ca binidxaba´ que biree´ ca ne guyuu´ca ca bihui que´, ne laaca bixho´ñeca ne bicete ca doní que neza ra nu´ nisado´ que´, ne bia´ chúpa mil bihui gutica´ nda´ni nisado´ que´.14Ne ca ni cuya´na ca bihui que´ bixho´ne ca´ ne guni´ ca ni guca´ nda´ni guidxi´ ne nda´ni layu´ que´.Ne ora que´ stale binnii bire´ ne yegu´ya ca´ ni guca´.15Beedacabe ra nu Jesus, jne ora hiiya cabe hombre guyuu binidxaba ndaanique (ni gupoa ti mil binidxaba´), zuuba, naculan jne ma nexhedxi xpiaani´, bidxibicabe.16Ca ni bi´xa ni guca hombre guyuu binidxaba´ndaani que, buinecabe restu que ni guca hombre que jne guni´cabe de cabihuique.17Laacabe gunabacabe Jesus che de xquidxicabe.18Ora Ziguiiba Jesus ndaani´ ballaagaro´, hombre ni guyuu binidxaba ndaani que beeda ra nou Jesus. Hombre que rinaba laabe gudiibe lugar laa saananda laabe.19Que nudi´be lugar, pero rabibe laa: "gutee rali´dxu´ jne ra nuu ca xpiinu´, jne gudxi laacabe ni bi´n, Señor por lii, jne misericordia bidi´belii".20Ora que hombre que ze´jne guyui´ guiraa cosa ro´ ni bini´ Jesus por laa ndaani´ guidxi Decáppolis. jne guiraa tu bidxagayaa.21Ora Jesus guididi´ xti viaje ndaani balaagaro´ que xti ladu nisa que, stale biinibidxiiña laabe, jne Jesús bizuhuaa guria nisado´sti galilea.22Tobi de ca lider de ndaani sinagoga ni laa Jairo, be´da jne ora biixabe Jesús, biababe xha ñee.23Que ñana dxibe de rinaababe Jesús, rabibela´: "dxapahuiini" stine´mayaca gati´. canabalii guedu´ne cuaquinaalu´ luguiabe para guiandabe jne ibaanibe.24Ora jesús guyee jne laabe jne guira binique nanda, jne cuqui´chicabe laabe.25Raque nuutigunaa caxuuba´, cuxhii vini raca chii jne chupa iza.26Gunaa que maca cadiidi yuuba´neca ma uaru´ya´ stale doctor laa jne ma bisiraa xpuelto, pero len vez de ñaanda laga raccihuaraa jma.27Gunaa que binadiaga de Jesús, para llenandabe laa ora zizaa lade guira binique, jne gudaanabetindaa xhaba.28Porti maca goni´gunaa que: " neca xhababeca caana´ jnaa zianda´".29Ora gudaana gunaa que la´be , rini que bianadxi, jne gunaa que ora queca bidii cuenta bianda.30Ora queca Jesús bidi´cuenta de poder biree de laa.jne bitixhilube bixadxibe ca ni nanda laabe que jne gunabadi´dxabe: "Tu gudaana´xhaba´"31Rabi ca discipulube laabe: "cayuuyu guira binn´ di´ jne naalu´ " ¿ tu gudaana´ xhaba´".32Pero Jesús bindaachi´ca cue´ para gaanbe tu laa bi´ ni ni.33Gunaaque maca naana xi guca´, bidxibi jne guca diti.Beeda Gunaaque jne biaba xañeebe jne gudxibe Jesús dxandrique.34Jesús rabi laabe: "xi´ñe´, fe stiu bisianda lii."Guyee dxí, jma biandalu´".35Laga Jesús cani´, bedandaa ca binni de ra lidxi xaique sti sinagoga, cani´caa: " xiiñu´ma guti".¿xi para ru siñelo maestro?36Ora binadraga Jesús ni cani´cabe, Jesús rabi xarque sti sinagoga " cadi guidxi´bu´. Bini cree si".37Laabe que nudiibe lugar guiruti´ ninanda laabe, Pedro, Jacobo jne Juan bi´chi´ Jacobo si yeneebe.38Beedacabe ralidxi xaique sti sinagoga. Jesús bi´xa stale binni cadi´di nagaana, binni caxuuna´jne caca´la´dxica´.39Ora Jesús biuu ndani yoo que, gudxi laacabe: "¿ xiñee cayuubatu jne cayuunatu? dxapahuiinidi´ cadi gutidibe, nisaaasisibe.40Laacabe bixiidxicabe laabe. Pero Jesús gulee guiraacabe jne gucuaabe ñaa jne bixoze dxapahuiini que, jne ca ni nuune laabe que, jne guyecabe ra neexhe dxapahuii´ni que.41Gunaazebe naa dxapahuiini que, jne rabibelaa: "Talitacumi", ni rini´, "dxapahuiini", jna rabelii, biasa".42Oraqueca hiasa dxapahuiinique jne guzaa( porti napabe chii jne chupaiza). Laacabe bidxibicabe jne bidxaguyaacabe.43Jesús biinda ca luuca´, guiruti ganna ni guca que . jne rabibe laaca gudiica´ ti ndaa ni goo dxapahuiini que.

Chapter 6

1Ne cazipe bire'be de raca'la guye'be xquidxibe ne yena'nda ca' disipulu xti'be la'be2Cozipe gu'nda dxi enda rizi'ladx, Jesús yeguziidi ndoni yoo ra rizi'cabe stiidxi diuxhi stale tu bica' diaga laabe ne nabe' bidxagaya'ca' ne na'ca' ¿paraa gucua' be cani cuziidibe ca pue? ¿Xhi gue'nda biiani di gucua' be pue? ¿xindi' ca milagrudi' ni cay'un'. be ne' na'be pue?3¿ Cadi laabe nga ni runide carpinteru que la', xi'ñi' Maria' , ne biichibe nga' Jacobo ni' ru' bicabe (Santiago) ne José, ne Judas, ne Simón la'? ¿Cadi nu' ca bizaana be' laaden la'? ne bidxiichi ne'cabe Jesús.4Jesús ná: "ra' tobi' ni ri'ni' ni gabi' Diuxbila' que riza'cala' nganga nduani xquidxi pe'be ne la' de ca' biini li' dxi be' ne de ndaani lidxibe".5Ne' Jesús que' ñanda ñu'ni gasti' gue'nda nandxo' raca', gulaquina' zibe lugui'a' cadxi biini chara' ne' bizia' nda be laaca.6Nabe' bidxagaya' Jesús que ñunic creecabe' la' ne guza' be guira' guidxi uhi' ni yegu' ziidibe'7Ne' Jesús gulidxi' chii ne chu' pa ne bizulu' be' bize' nda be' la' ca de chu' pa ne bidii be' la' ca guenda nandxo' para cueeca binidxa' ba.8Ne' gadxibe' la' ca cadi chine' ca' ni' iqui' neca' neeza ti palusi ni guina' ze cabe': ne cadi chine' cabe' nigoo cabe. nin ixia' pa nin cu' tu bidxichi ra nda' ni tu.9Ne la gucaa uhaxa elaguidi ñeetu' ne cadi ga' cutu chupa neza la' ri.10Ne na' Jesús rabi laacabe: "ora guitu nda' ni ti yoo laguia' na raque dede dxi guiree tu de guidxique.11Ne pa chu' tu tiguidxi ne quena' cabe' giutu o guca' dia' ga cabe laatu la gui' re' de raque' ne laquibi ca' yu' de nua' neetu ti guini' ni ma riaana ni de laacabe.12Ne bire' cabe canauca' cabe ridxi caya' bi cabe biini guza' na enda rache'.13Ne gule' caba stale binidxaba de biini ne guxhubi cabe aceite stale ni huara' ne bia' nda ca'.14Ne Herodes Antipas xahi' que guidxi binandinga irandi' Purti la' Jesús iza' ma reeche'.Ne nu' cadxi ni cani' : "Juan Bautista nga' ma' biba' ni'nga' runi deguira' guenda nanxhe' ne' guenda ruzianda nú luna' be'"15Ne xca' dxi na' laabe nga Elias ne deraca' nu' xcadxi na' aca laabe na' cabe tobi nirini' ni rabi' diuxhi la' ca' zica to' bi de' cani guni' ni gudxi diuxi laa dxiqué16Ne ora binidiaga Herodes Antipas candi la na' : "Juan ni na' bi' zanda ga' xha ya' nique ma biaza'".17Purti Herodes pe' bizenda' tu guna' za Juan ne bindi' bi' la'.Ne cadena ne bize' gu yoo bela' ru' ni Herodias (xeela Felipe biichi) purti: Herodes bichu' gana' be' gunaadi'.18Porti' gudxi Juan Herodes cadi dne' za chu' nela xeela biichilu'.19Herodias bica´lu´be´Juan jne racala´dxibe gu´tibe la´ peru laabe la que Sa´ndra.20Purti Herodes ridxi´bi Juan, jne laabe nanabe' de que Juan na'ca' ti hombre nacha'ui ne nandxo'. Ne laabe bilabe tal. Ora Herodes runadiaga Juan guni predicar, ni rini' Juan que' ruchi'chi ni laabe, peru ne'ca saque' riula'dxibe gunadiaga be la'.21Peru bedanda' ti dxi' ra gunda Herodes bi'ni xhi'xha: ra cuza' Herodes Atipas iza, bi'ni di guenda ro'xhi' para ca xhaique jne ca ni runi mandar ca dxu', jne ca xhaique sti Galilea.22Xhiini Herodes beeda ne biyaa para laacabe, jne laa bisieche' Herodes, jne ca ni nu'ne la', lu' guenda ro'xhi que. Rey que naaraabi badu dica´pa que' "gunaba na' intísi cosa ga'pu gana jne naa sudie'ni lii.23Herodes bini jurar be la' ne naabe' "inti'si guinabu na' sudie' ni lii, dede galaa reinu stine.24Badudxapa que biree'be ne rabi be jña'be "xhi guinaba laabel?" jña'be raabi laabe: "íque Juan ni rugu'niza".25Nague'nda guyuube ra nu' rey que' ne gunaaba be laa. "Napa gana gudiu' naa nagasica' nda'ni ti bladu íque Juan ni rugu' nisa".26272829Rey que' guyu' nagu'ndu, peru pur ni ma gui'be, ne por ca ni nuune laabe que', que ñanda ñaabibe laa de que eo'.Ngue' runi Rey que' biseenda' ti dxu' de ca ni rapa, laa, jne bini mandarbe laa guedane' 'que Juan. Ni rapa laaba que' guye' ne guxha yani Juan ra dagu yoo que'.Bedaneebe que Juan ne bidiibeni badu dxa'pa que', jne badudxa'pa que' yenee ni ra nui' jña'.Ora binadiaga ca discipulu sti Juan ndi, beedaca' ne gucua'ca xcuerpo be ne gulu'ca nda'ni ti ba'.30Ca apostol bidxiña ca' ra nuu Jesús, jne gudxicabe laa guira' ni ma biini'cabe, jne ni ma bisiidicabe.31Jesus rabi laaca "la guixale' laaca laatu ra ti lugar stubi, jne laaca que nicaa ca' tiempo para nizii' la''dix ca', nin tiempo para ño' ca'.32Laaaca zee ca' ziitu nda'ni ti balaaga, ra nu' ti lugar stubi, laasi ca'.33Peru stale binni biiya zee cabe jne binibia' ca laaeabe.ca binni que' bixo'ñe ca dede guira' guidxi que, jne yenda'ca rauqe' jma nii'ru que laacabe.34Ora yenda'cabe guria' que, Jesús biiya stale biini, laabe biaa'be laaca, por ti naaca ca' casi dendxu' que' ga'pa tu gaapa laa. Nga runi bizulu' be bisiidebe laaca stale cosa.35Ora ma huadxi', ca discipulu stiibe beeda ca' ra nuu'be ne raabica' laabe: " stubí rari' , jne ma huadxi'ndi'.36Gudxi laacabe ma biluxhe, ti ma ga'nda che'cabe ca layu' gaxha, ne ca guidxi hiini para siicabe ni goo' cabe"37Peru laabe bicabibe' laaca, jne naabe: " Laatu' la gudii ni goocabe'". Laacabe raabicabe laa: " Zaanda chuu'du chisidu chupa gayua denariu pan, jne gudii'du ni goo'cabé?".38Jesús rabiloaca "¿ banda pan napa tu? lachee jne lagu'ya'".Ora guunacabe, " gaayu pan jne chupa benda".39Bisenndabe guiraa binni chitica' caadxi lu guidxi nagaa.40Guriicabe caadxi, nuu ra gurii de ti payuaa jne ra gurii de cincuenta.41Laga Jesús gucuaa ca gaayu' pan que jne chupa benda que, ruyadxibe ibaa, guluu nda' ya be jne gundaabe ca pan que jne bidiibeni ca discipulu para chigudiicanica binni que.Guiropa benda que gundaabeni lua guiraa ca binni que.42Guiraacabe gudoocabe de ra hidxa ndaanicabe.43Ca discipulu bito'paca' guiraa ca pan ndaahui, chii jne ¿hupa dxumi bidxaa jne guiraa benda nduahuihiaana que.44Raque nuugaayu mil hombre, ca ni gudooca pan que.45Ora pequeca Jesús bicaabe ca discipulu que quiibaca' ndaani ballaga que, jne zaaniruca' lube cherica nisado' sti galilea, neza betsaida, laga cayaabibe ca binni que ma cheebe.46Ora jma zeecabe que, Jesús gudxi'ba lu ti dani jne bim orar.47Bixhiini, balaaga que ma nuu galaa nisado', jne Jesús biaana xtubi guria que.48Jesús bi'yabe nabe' nadipa' cudxiilucabe nisa que; purti nadica cagapa bi que laacabe. Ora jma zira gueela' Jesús zeeda neza ra nuucabe, zizaa lu nisado' que jne nuu tidi' luuca'be.49Ora' bi'yacabe Jesús zizaa lu' nisa que, jne nuu tidi' luucabe que la, zaacaxacabe cayuuyacabe bandaa sti ti gue'tu' jne bicaaca be ridxi.50Purti guiracabe biiyacabe ni, jne bidxibicabe. peru ora pequeca Jesús gui´ne laacabe jne gudxi laacabe: "¡ Lagaca ni nadxiba luu! ¡Naandi'! cad' guidxibitu.51Gudxibane Jesús laacabe lu balaaga que, jne bi que bianadxi de cunduubi; jne cadxagayaacabe laabe.52Purti laacabe que ñene cabe de ca pan que, purti naneene' xquendabiaanicabe para guiene.53Ora gudi´dicabe, bendandaacabe gudxi Genesaret jne hisaabacabe grampin sti balaagaque.54Ora bietecabe de ndaani balaagaque, ora pequeca binibia'ca binni que de que laabe nga Jesús.55Bixooñe binni guidubi quidxi que jne bizuluca bedaneeca' ni huaraa lu loona' guira ra runadiagacabe de Jesús.56Rati'ca Jesús guiuu, guidxi huiini' o guidxi roo, ora ca ranchu, laacabe riba'quicabe ca ni huaree ra ca luguiaa, jne que riaana dxi de guinaba cabe laabe neca caanacabe ti ndaa xhababe, jne guiraa ni cana laabe rianda'.

Chapter 7

1Ca Fariseo jne caa'dxi de ca ni rucaa, ni beeda de Jerusalem bidxiña ca' ra nu' Jesús2Laaca biiya ca' de que caa' dxi de ca discipulu roo' ca pan ne naaca' na mucu, sin guia' ri naaca'.3Purti ca farisea ne ca jadiu, que roo' ca pa que quibinaaca'; Laaca runiruca' casi ca bisia' ca binigola.4Ora ca fariseu reeda ca' de lugiaa', que roo' ca pa que quibi naaca'.Jne nua xcaadxi ni nexhe modo gaca, ni que zaanda guche' ne cabe, casi modo ria'ri ra ree' ca, rii' de yu', ne ca ril de guiiba', jne dede lari ra' ta la mexha ra roo' cabe.5Ca fariseu ne ca rii ruca' que' gunaba diidxa ca Jesús "xhiñe' ca discipulu stilu cadi nabanica' casi bisial' ca binigola, purti laacabe roo' cabe sin quibi naacabe"?6Laabe gudxi be laaca " Isaias gui' i ni gudxi Dios laa de laatu cabinni rusiguii". Isaias bicaa: " ca binnidi' ne guidi rua' si ca' rusisaca ca' naa, peru ladxido' ca nu' ziitu de naa.7Por gana si' rusisaca' na, Rusiidica' casi gula' qui biini gadxi layu'".8"Laatu rusaanatu' modo ma biaa' binni".10Ne raabibe laaca: "Para laatu jma bra' si cue' tu ni runi manda, Dios ti ma ganda gu' ni tu' modo ma biaa' binni guidxi layu'".9Porti Moises gunii: "Lagu' na jña' tu ne bixhoze tu' jne ni guinii cosa dxaba' de jña' o bixhoze, zaati".11Peru laatu naatu': "Pa ti hombre gaabi jña' o bixhaze, 'intiisi cosa ni ñanda ñacania' lii ma nacani corba'n'(ndi' rinii ndi' "ni ma gulii cabe para Dios").12Ora ca' laalu ma cadi cudii' tu lugar gunicabe gasti' pur jña' cabe o bixhozecabe.13Laatu ma cabeetu ni naa xtidxa Dios, ma zinaandatu modo ma bia'tu. Jne ruunitu xcaadxi' zacaaca.14Bicaaridxibe guira binni que sti biaje jne raabibe laaca: "Lagucaa diaga naa ne laguiene.15Gaxti xiixa ni goo binni ruca' la' guche'. Laca ni riree de binni nga rucaa la' goche'.16"pa nou touxa naapa diaga para gunadiaga la', guienediaga".17Ora bisaana Jesús guiraa binni que jne guyuu ndaani yoo que, ca disapulu be gunabadiidxca' laabe de ejemplo bidiibe que.18Jesús guni': "¿Ca' ru guieene tu laa? ¿cadi cayuuyatu gaxti ni goo tuudxa ruca' laa guche'.19Purti cadi riuudini ndaani', zidiidi si. jne diidxadi bisia guiraa endaroo.20Jesús guni': "Ni riree de ndaani tobi nga runi guche'".21Pue dede ndaani ladxidoo tobi nga riree guiraa ni rini' ique, gapa cabe nadxi' cabe, cuabacabe, guuticabe.22Chu' necabe ni cadi xheela cabe, acala' dxicabe gaapacabe jma, guinicabe enda nadaba', quidxi'chibe que gaapabe ni naapa xtobi, guisiguiibe destabi, gudxi'haa laaca laa, raca' que.23Guiraa ni cadi jneeza di' zeeda de ndaaani tobi, jne laacani nga runicani guche' tobi.24Jesús biasa de rque jne zee guidxi, Tiro jne Sidón. Guyuube ndaani' ti yoo jne que nabe ganna guiru'ti' nuube ra que, peru que ñanda nucachiluube.25Ora pequeca ti gunaa napa ti dxapahuiini' nuu binidxaba laa. Binadiaga de laabe, guyee ra nuube jne biaba xañeebe.26Ya' nala' guna' que de Grecia laa, ne zeeda be' de ca si sirofeniciu. Laabe canaaba be' Jesús cue' binidxaba' que' de baadu dxapahuini stiibe.27Jesús raabi laa: "bidii lugar goo' ca xhiiñe prime'. Purti cadi neezadi', guica' pan sti ca xchiine' ne gulaa' ni ra nu' ca biicu".28Guna que bicaabi laabe: "Yaa Señor, peru dede ca biicu roo' ca' ca biguu' riaba xhana mexha'.29Jesús gudxi laabe:"Purti guniiundi la', zaanda chee lu'. binidxaba que' ma biree' de xhiiñi lu'.30Laabe bigueta de ralidxine jne bidxe' labe dxapauniini que' nexhe' lu ti luuna' jne binidxaba' que ma zee'.31Ora que' Jesús biree' de guida tiro jne gudi' dibe Sidon, zee' be ra nisado' sti Galilea, guidxi Decapolis.32Laacabe bedane' cabe ra nu' be ti ni que runadiaga jne que randa rini', jne gunabacabe laabe cuaqui naabe lugia!33Jesús gulee laabe lade binni, ra stubicabe, jne gulu' be bicuini na' be nda' ni diaga, jne bichaaxhi' nisibe, gudaanabe ludxii.34Jesús biyadxi' iba', gucua' be bi jne guni' be: " Effatá" ni rini' "bixale'".35Ora que ca' bixale' diagabe', jne ni nundiibi' lu'dxibe bixia, jne laabe gunda gunni' be naya' ni.36Jesús gunaba' laacabe cadi gabicabe gasti guiruti'. Peru laaga jma caya bibe laaca iga' nica', jma' cani' ca de ngue'.37Laacabe cadxagaya' pecabe, jne' naacabe: "Guira' ni ma biini' be biaasi. Dede runibe' giunadia' ga cani que runadiaga jne guini' ca ni que rini'.

Chapter 8

1Ne cadxique' sti tiru guyu' stale biini ra nu' cabe ne que gapaca' ni go' ca oraque' guilidxi Jesús la disipulu sti' ne na' rabi la' cabe.2Gaya' ya ca biini di' purti nu' ru cabe ne na' maraca chonna gubidxa ne quegapa cabe ni go' cabe.3Pa naa guzenda laacabe chibi' cabe sin go cabela' zandaca gudi' guelacahui lacabe neza ne nu' de la' cabe bedabe iza' zitu.4Neca disipulu stibe gunaba di' dxaca laabe de para' chinde' nu stale pan cazi ruri' guiruti guini' para gudi' nu ni go' cabinidi'.5Ne Jesús gunnaba diidxa laacabe Pa'nda pan na' patu ne oraque na' cabe gadxe zi'.6Ne Jesús gudxibe ca biinique cui' ca layu' no oraque acua' be gadxe panque ne bidibe xquixepe Diaxhi ne gunda' be cani ne bidii becani ca disipulu stibe.Para quizica ne la' ca gudiizica ni lu cabiinique.7Ne laca napaca cadxi benda huiini bilu' xez; Jesús do bidi' xquixe pi' uxhi pur la' came ne gudxi be ca disipulu stibe laca qui' zi caberni lu ca binnique.8Ne gudo' cabe de bidxa' nda' ni cabe ne bidopa ca nandahui ni bia' na de bidxa' gadxe dxumi.9Ne raque guyu' bia tapa mil binni ne Jesús gudxi lacabe chibi' cabe.10Ne oraqueca gudxiba Jesús lu ti balaaga ne ca disipulu sti ne guye' cabe neza dalmanuta.11Ne oraque yechagalu' ca farizeu Jesús ne ucua' yu' neca laabe, ne cuyu' bica gului' be la' ca xixa de iba' para zi' guya' ca pa dxandi' ni laabe.12Ne oraque Jesús go cuaa la' dxi' de ndaani ne na rabi la' cube ladxido' xiñe' cabiini ñu yanna yuyu' bica gu' yaca xixa de iba' de xandipe chitidxe latu gastidi de iba que zulue' ca binni nu' yanna di.13Ne orque bigueta gudxiba Jesús lu ballaga ne biré de raque ne ze' cherica ni' zado' Galilea.14Oraque ca discipulu bisiaandaca' nineca' pan.Que gapadi' cabe jma de ti pan ndaani balaaga que.15Ora que ulaquinaabe jne gudxibe laaca: "lagatanaa jne lagapa laatu' de ca Levadura sti ca rariseu jne ca levadura sti Herodes Antipas".16Ora que ca discipulu naca' " caniibendi' puiti que gapanu pan".17Jesús nanaca de ndi' ne rabi laacabe: "¿xiñee laatu bieenetu ni por que gapa tu pan? ¿ca' ru gannatu la? ¿ca' ru guieenetu la? ¿bizui' ladxido' tu la?".18Napatu luutu, ¿ peru que ruuyatu? Napatu diagatu ¿Peru que runiadiaga tu? ¿Que riefe nalaadxitu?19Ora gundaa gaaxu' pan lu gaayu' mil binni, ¿Banda dxumi de ndahui pan bitopa tu? Laaca rabica laabe:" Chii jne chupa".20Jne ora gundaa ca gadxe pan que lu tapa mil binni,¿banda dxomi dxa tipabitopa tu? laaca rabica laabe: "gadxe".21Jesús guni':" ca' ru guieene tu la?22Yendaacabe Betsaida. Binni de raque yenee ranu' be ti ni que ruuya' jne que ñanadxi de ninaba laabe niga' nabe laa.23Jesús gunaaze naa hombre que ruuya que jne guleebe laa de guidxique . Ora bichaxhiinibe luu jne gula' qui nabe luguiaa, gunabadi' dxabe laa: "ruuyu xiixala?24Laa bixadxii luguiaa jne guni': "naa ruuya caadxi hombre ni rilui' yaga ni rizaa".25Ora que Jesús gulaquinaa luute sti biaje, jne bixhale luube, ora que bigueeta' biyabe, jne biixabe guira xixe' cosa nayyani'.26Jesús bidxugueta laabe ra lidxi be jne rabi laabe: "Cadi chuulu' guidxi"27Jesús biree jne ca discipulu sti zeeca' guidxisti Cesarea jne Filipo.}Lu nezza que Jesús gunabadi' dxa ca discipulu sti: " Tu na binni naca'?28Laaca bicabica' jne na' ca' "Juan ni rugu' nisa. Xca' dxi na' ca' Eliás jne Xca' dxi na' ca' : 'Tobi de ca ni rini' ni na' Dios'".29Jesús gunabadi' xha laaca: " Peru laatu, tu na' tu naaca'?" bicabi Pedru jne na': "Lii nga Cristu".30Jesús binndaca luu ca' cadi gaabica guiruti de laa.31Laabe biindaca luu ca' cadi gaabica guiruti de laa.Laabe bixulu'be bissidibe laaca de que xhiiñi hombre zadi' di stale ra nana', jne que zacala' dxi ca binni gola laa, jne ca Xhaique sti ca Sacerdote jne ca ni ruca', jne ca Xhaique sti ca Sacerdote jne ca ni ruca', jne zu' ticabe laa, jne ziasa de lade gue' tu ra guionna gubidxa.32Guni' be ndi naya' ni. Oraque' gulee chuu Pedru laabe jne bizulu' guni' naduxhune laabe.33Peru Jesús bigueta jne biiya ca discipulu stii jne oraque' guni' be naduxhu jne Pedru, jne naabe: "guyu' atra' de naa' binidxaba' ! lii que rapa diou ca xcosa Dios puru cosa si' sti binni".34Oraque' guliidxibe ca binni que' jne ca discipulu stibe jne gudxibe laaca: "Pa nu' tobi napa gana saananda naa napa xhide' gudxii deche laaca laa, guica' cruz sti jne saananda naa.35Purti tu gacala' dxi gula' guendanabani sti, zunitini; jne tu guniti guendanabani sti pur naa jne pur xtii' dxa, zulaani'.36¿Xhi guni ganar tobi, pa guni ganar guidxi layu' jne oraca' guniti guendanabani?37¿Xhi zaanda gucha' binni pur guendanabani sti?38Tu tiica guitui lu' de naa jne de xtiidxa' lade ca binni ninu' yana ni que runi neza jne ruche', xhiiñi hombre zatuii lu' de laaca ora gueeda lu guenda nadxo' sti bixhoze jne ca angel sti Dios.

Chapter 9

1Jesús rabi laaca': "Dxandipe' gabe laatu, nuu caadxi de ca ni nuu rari' que zatica' dede que guceda reinu sti Dios ne guenda nandxo'.2Xhoopa' dxi gudi' di, Jesús zinee Pedru, Santiago, jne Juan, yenebe laaca jne laaca jne bicaabe laaca quibaca' ti dani ro'. Oraque bidxaabe ra luu ca'.3Ca xhababe bizaanica', naquichi bee, jma naquichi' que intica ni rusuquichi lari.4Oraque Elías jne Moíses bedareeca' ra luu cabe, jne cani' neca Jesús.5Pedru gunabadidxa jne rabi Jesús: "Rabí, aque gala' nuunu rari', bidii laadu gunidu chona yoo. Gunidu tobi para lii, tobi para Moíses jne tobi para Elías".6Pedru que guidxela xhi guini', purti guiraa ca discipulu que cadxibi ca'.7Beeda ti zoa jne bitaagu bandaa sti laacabe. Oraque gucua ti ridxi laade zaa que: " Ndi nga xi' ne' ninadxiee.Leguca' diaga laabe.8Maalasi, ora biyadxica' ca cue' ca, ma que ñuuyaca' guiruti', Jesús si.9Laga ziyete cabe de danique, bica' be laaca cadi chi tidxica' guiruti' ni biiyaca; dede ora ma biasa xhiñi' hombre de lade ca gueetu'.10Para bisaana cabe ni guca que para laa si cabe, peru gundaa yu' ne cabe, xi rinii, " Guiasabe lade gue' tu' ".11Gunabadiidxa cabe Jesús: "¿Xiñee ca ni rucaa, naaca gueeda Elías prime?12Rabibe laaca:" dxandipe zeeda Elías prime para cuaqui chaahui' guira xixe". Yanna ¿Xiñee caa xi' ñi' Hombre naquiine' gaca naa stale jne gaca nanalaadxicabe laa?13Peru gabe laatu ma bedandaa Elías, jne biinicabe laa guiraa ni gupacabe gaana, casi ca caa lu xqui' chi' Dios de laabe.14Ora bibigue' tacabe ra nuu ca discipulu, biixa cabe staale binni ca cue' cabe, jne ca ni rucaa cani' xhatanee laacabe.15Jne ora bi' yacabe Jesús, guiraa binni que bidxagayaa jne bixooñe ca' ra nuube jne bichagalucabe laabe.16Jesús gunabadiidxa' ca discipulu sti: "¿xi canii xhatanee cabe?".17Tobi lade guiraa binni que rabi laabe "Maestru niaa xi' ñe' ra nuulu'; nuuti binidxaba Laabe que rudii lugar guini' be.18Ne rudi' ni laabe ataque ne ruchendani laabe layuu de rire bichi' ña ruaabe ne de ruxhidxi layabe ne ruzichonga ni laabe ne gunaba la disipulu stiu' nibe' cani de laabe peru queñanda laaca19Oraque Jesús gunabadiidxa laabe: binn' ni que runi' creca' ¿ pabia' na quiiñe guiaana' lade tu? ¿pabia' naquiñe gune' guantar laatu pue? la tane laabe ra nuaa.20Ne bedane cabe xcuidi huiini que ra nuube ne ora bi' ya binidxaba que Jesús bi' ni pue bidii ataque la' ne xcuidi huiini que biaba layuu ne bizulu' biree bichiña ruabe21Ne oraque guanaba didxa Jesús bixhozebe de padxiti nuube zaca oraque na bixhozebe dede dxi na huiini be.22Nuu tiru rasaba laabe lu bele o ndani nisa ne ruyubi guxuuxe laabe pazanda gu' nu' xixa bia laadu ne gucane laadu.23Jesús na ¿puzanda naa la? dede guirani zanda naa para tu guni cree.24Ne oraque bicaa bixaze xcuidi huiini que ti ridxi inlaa rune cree! ne gucane' naa cadi guza' na de gunecre'25Ne ora bi' ya' Jesús zeda guxooñe de guiraa binni que ranu' cabe laa gudindenebe binidxa' ba que rabi be laa lii binidxa'ba ni que rini' ne queruna dia' ga biree de laabe ne ma cadi ibegueta lu' sti tiru'.26Ne oraque bicaa binidxabal que ridxi ne bidii ataque jnabee nadipa, xcuidi huiini que, ne biree de laabe ne xcuidi huiini binanacas tobi ni ma guti ne nganga ni gunii ira binni nuu raque "laabe ma guti be"27Ne Jesús biruuxha naabe ne gundiza laabe ne xcuidihiin que bizuhuaa.28Ne ora Jesús yenda yoo ne ca disipulu sti nagu' chi gunabadiidxa cabe laabe rabicabe laabe ¿Xiñee laadu' que ñanda nibeedu biniidxaaba ca pue?29Ne gudxi be laaca: cazindi la que zanda cue' tu laa paque ini' ne tu Diuxi.30Ne biree cabe de raque ne gudiidi cabe neza galilea ne quena di be gunna binni paraa nuucabe.31Pur ti Jesús cusiidi ca disipulu stii ne naa rabi laabe xhiñi hombre la' zudii cabe laabe binni neca binnique zinee ca laabe le endaguti' ne ora ma biitica laabe la, ne de racaa lu gionna gubidxa ziasa be.32Peru laaca que ñeneca' ni bisiidibe laaca di, ne bidxibica' ni naba diidxaca' laabe.33No ora yenda cabe capernaúm ora ma nuu Jesús yoo gunaba didxa be laaca ne gunaba didha be laaca ¿xinga zeda caayu' tu idubi neza pue?34Peru que nini' cabe gasti purti ni zeda caayui ne' cabe de tobi ne stabi de idubi neza que la' de tu laa de lade cabe ni jma risaca.35Ne oraque guri Jesús ne gulidxibe chii ne chupa que ne rabi be laaca pa nuu tobi de laatu racala' dxi saa ni' ru la' naquiiñe pe' gueeda be de atra ne gudiibe ni caquriñe de guiraa.36Jesús gucuaa tixcuidi huiini jne gulu' be laa galaui de laaca.Laabe gucaa' be xcuidi huiini que nda' ni naabe jne gui' be:37Tutiica guicaa ti xcuidi lu' laaya', laaca cacaa naa, jne pa tuuxha guicaa naa la', cadi naasia' cacaaa, laaca cacaa ni bise' nda naa".38Na Juan rabi laabe: "Maestru, biiyadu ti hombre cabee' binidxaba' jne laalu' jne bicucezadu' laa, purti laabe que riza' nandadibe laanu".39Peru Jesús na: "cadi gucueezatu' laabe. pPorti guiruti zanda guni Xhiixha nandxo lu laaya jne maatasi' guinii xhiixha malu de naa.40Tutiica cadi nuu lugianula', nuu ne laanu.41Tutiica gudii' ti basu nisa laatu para gueetu porti sti Cristo laatu, dxandiipe zaabe' laatu, laabe que zuni' tibe ni guiaxabe.42Tutiica ni guuni guirenda ñee tobi de ca nahuiini ni runi cree na', jma galan ñaca para laa nillibi ti guiee ngola sti molino ra yani jne ñaaba ndani nisado!43Pa naalu runi guirenda ñee lu', guxha ni'. Jma' galan chu'lu lu guendaanabanni sin ti chuu naalu, que gapalu' ca naalu jne che'u gabia', ra bele que riuu dxii guizuii.44Ra bicuti que rati jne bele que rizuii".45Pa ñeelu runi guirenda ñeelu, bichuuguni. Purti jma' galan chu' lu guendanabani sin ti chuu ñeelu, que gapalu giropachu' ñeelu jne guilaalu gabia'.46Ra bicuti que rati ñe bele que rizuii.47Pa luulu' runi guirenda ñeelu, guzhanii. Jma' galan para lii chu' lu nda' ni reinu sti Dios jne ti chu' si luulu', que gapo guiropani jne guiaalu gabia'.48Ra bicuti que rati jne bele que rizuii.49Casica rusiaa zidi sacrificio, Dios rusiaa de guira' ora rudiibe tiidica ra nana'.50Ziidica' galan ni', peru pa guni' tini guenda naxii stini, xhi modo zaanda gudxiguetalu' guenda naxii stiini sti viaje? Lagaapa zidi nda' nitu jne laguni jneeza ne xcaadxi de laatu!

Chapter 10

1Biree Jesús de raque ne zee gudxi Judea ne ma cherica' de guiiga sti Jordán, ne guiraa binni que beedaca' ra nuube sti biaje Jesús cusiidi' laacabe sti biaje, casi ca maca runibe.2Ca fariseu beedaca' ra nuube para guuyaca' pa dxandini laabe jne gunabadiidxca' laabe: "Ñee jneeza ti hombre guilaane xheela'?".3Jesús bicaabi: "¿xi biseenda Moises gunitu?".4Laaca guni' ca': "Moises naa zaa gucaa ti hombre ti gui' chi' para guilaa ne xheela' jne guiladxibe laq5"Por naguidxi ladxidoo cabe nga bicaa moises gui' chi' di'", rabi Jesús laacabe.6Peru de dxi bizulu guya' guidxilayu 'Dios Bizza Hombre Ne Gunna".7Guengaruni zusaana hombre ñaa jne bixooze jne zadaagu' xheela'.8Jne zacabe tobi si beela; para ma que zaacali cabe chupa, sinu que jma tobi si.9Nga runi, ni Dios ma bitaagu', guiruti zandaa saa".10Ora nuucabe ndaani yoo que, ca discipulu gunabadiidxaca' laabe sti biaje de ndi'.11Jesús rabi laaca: "tutica laa guilaa ne xheela' ne guichaganaa sti gunaa, cuchee ne xheela'.12Ne pa ti gunaa guilaa ne xheela', jne guicaganaa stobi laa, cuchee ne xheela'.13Ne redaneecabe ca xcuidihui' ni para nigaana Jesús laaca', pero ca discipulu guleeca laacabe.14Peru ora bi' ya' Jesús, bidxichinee laaca, jne rabibe laaca: "La gudii lugar ca xcuidihuiini ca gueeda ca ranuaa, cadi gucueezatu laacabe, purti para ni naca ca laacabe nga reinusti Dios.15Dxandii gabe laatu, tu tiica que guicaa enda runi mandar sti Dios casi ti xcuidi que ziuu ndaanini.16Ora que bidxibanaabe ca xcuidi que guluu ndaaxabe laaca laga nagixhe naabe lugiaaca.17Ora ma chi guireebe, ti hombre bixooñe ra nuube ne bizodxibi ra luube ne gunabadiidxa laabe: "Maestru chaahui', dxi gunee para gapa guendabani que zaluuxe?18Jne Jesús gudxi laabe:"Xhi ñe' raabi lu naa nacha' ui? guruti nga nacha' ui,pa cadi Dios si'.19Lii runibia' lu ca ni run mandar: Que zuuti lu', que ziuu' neu ni cadi xheela lu', que zabaana lu', que zusiguiidiou de stobi, que ziananeu sti stobi, zuuna lu' jña' lu jne bixhoze lu'.20Hombre na': "maestru, ma biina guira ca cosa di' dede dxii nahuiine'".21Jesús biyadxii laabe jne gunaxhii laabe, Jesús gudxi laabe: " Ti cosa si' cayaadxa lii. Napalu' xhi gutoolo guira' ni napalu', jne gudiilu' cani que gapa, jne zaapalu' ni razaca guiba'.Ora ca' guda', dananda naa".22Peru laabe bire' be gana por ca diidxa di'; laabe zeebe nagundu purti napabe' stale cosa.23Jesús biyadxii ca cue', jne gudxi ca discipulu sti: "pabia' nagana nga chu' ca ni napa bidxichi ndani reinu sti Dios!.24Ca discipulu cadxagaya' ca pur ni gunii be di'. Peru Jesús gudxi laacabe sti tiru: "Xcuiidi ca', ¡Pabra' nagana guenda riu' ndani reinu sti Dios!25Jma' naguenda ti camellu tiidi ndani lu' ti aguxa', que tobi ni napa bidxichi chu' nda' ni reinu sti Dios.26Laacabe nu' be' cadxagaya' cabe jne cani' lisa' cabe: yana, tu la' saanda guila' ya'?27Jesús biyadxii laacabe jne guni': "jne hombre la' nagana, peru jne Dios la co'. Purti gasti nagana para Dios".28Pedru bizulu' gudxilaabe:" biiya, laadu bisaanadu' guira' jne guza' nandadu' lii.29Jesús guni': "dxandi' pe zaabe' laatu, gasti di' tobi ni guzaana liidxi, biichi, bizaana, o jña o bixhoze, o xhiiñi o ca layu' sti pur naa jne por stiidxa'.30Ni que guica' ti gayua viaje jma' nagasi' ndani guidxi layu' di': liidxi, biichi, bizaana, jña, bixhoze, xhiiñi jne layu', neca ne guenda riza'nanda, guendanabani ni que zaluxhe'.31Porti stale de ca prime' zaaca' ca ultimu, ne ca ultimu zaaca' ca prime'.32Laacabe zi' zaa cabe lu neeza ni ziguiiba neza Jerusalem, ne Jesús za' ni' ru lu' cabe. Ca discipulu zi guidxagaya' ca ne ca ni nanda laabe de zitu, cadxiibica!. Ora que' Jesús gucua' ca chii ne chupa que' sti ladu sti tiru, ne bizulu' gudxi' be laaca ni ma yaaca chi guizaaca be:33"Laguya', chi chiiba nu' Jerusalen, ne ca ni ruca'.Laaca zudiica' labe para gati' be ne zudii' ca laabe ca binni.34Zuni burla ca' laabe , sucha' xhiini' ca' laabe, zaguiiñeca' laabe ne zuuti' ca laabe. Peru ra giona gubidxa siaza be".35Jacobo ne Juan, xhiiñi zebedeu, beeda ca' ra nu' be ne guni' ca': maestru napadu' gana gu' nu ne laadu inti' si guinabadu' lii.36Laabe rabi be laaca:"Xhi napa tu' gana gune por laatu'?37Laaca rabica' laabe: "Bidiilugar coneidu lii raguunu' mandar tabi ladu deruchu lu' jne tobi ladu biiga lu'".38Peru Jesús bicabi laaca: "Laatu que gannatu xhi canabatu ¿Ñee zaandaxha gueetu ndaani' copa ra chiguee di', o zaanda chuu nisa ne tu naa luu guenda nanna ra chichua' nirsa laa?39Laaca rabica' laabe: "Laadu Zaanda", Jesús rabi laaca: "copa chi gueedi la, zeetuni, jne ra chichuaa ni' sa dila, laaca ziuunisa tu.40Peru tu cuii ladu derechu o ladu biiga' stine' cadi nuuni lu naaya' gudreeni laatu, purti ma nuuni para ni guta chaahui ni para laa.41Ora ca xhii discipulu binadiaga ca' ndi', bidxichineeca Jacobo jne Juan.42Jesús gulidxi laacabe ra nuu ne guniibe: laatu runibiaatu que ca ni naca xaique sti guidxi rucaa laacabe gunicabe ni naaca' jne ca binni risaaca raninaaca' laacabe.43Peru cadi sacaridi' modo gacani' laadetu. Tu laa racalaadxi isaca laade tu la, naqui' ñe' gaca casi ti ni riguiizi endaroo,.44Jne tu nuu saaniru laadetu la naquiñe uzuuba xtiidxa guiraa.45Porti xiiñi hombre cadi beeda di' para guedanetu guiraa ni caqui´ñe, sinu para gedanebe guiraa ni caquiñetu jne gudiibe xguendanabani be para pulaabe stale.46Bedandaacabe Jericó. Jne ora ziree Jesús de ndooni Jericó cue' ca discipulu sti jne stale binni, xiiñi Timeu, Bartimeu, ti nacheepa luu canaza renda zuba lu neza.47Ora binadiagabe Jesús de Nasaret nni, bizulube cucaabe ridxi jne naabe: "Jesús, xiiñi' David, biaa naa".48Stale tu gulee hombre que ruuxaque, rabicabe laa guigaani. Peru laga jma resiu bicaa ridxi: "Xiiñi David, biaa naa.49Jesús gulezadxi jne biseendacaa laabe. Laacabe bicaaridxicabe hombre que ruuya que, ne rabicabe laa:"guca nadxiba luu! ¡Biassa! ¡ cucaaridxibe lii!"50Bisaabibe xhaababe, jne biassabe, jne beedabe ra nuu Jesús.51Jesús bicaabi laabe jne rabi laabe: "¿xinapu ganna gune' pur lii? Hombre que ruuya que guni': " Rabí, napa ganna guuxa".52Jesús rabi laabe. "Guye. Fe lu' biscanda lii. "Ora peque ca biiyabe, jne guzanandabe laa guidubi neeza que.

Chapter 11

1Ya' na laaya zeeda' cabe Jerusalen, nu' cabe gaxha de Betfagé ne Betania, ra nu' daani sti ca olivu, ne Jesús biseenda chupa de ca discipulu sti'.2Ne gudxibe' laaca: "la che' guidxihuiini nu' sti ladu de laanu. casi pe' chu' tu, zadxe' latu ti burru huiini ni que huaguiiba cabe' laguxhague' laame ne la tanee laame.3Ne pa chu' tu gaabi laatu, xhi ñe' cayuni tu' ndi la'?, laatu chi guini' tu: Señor caquiiñe laame ne oraca' sudxigue' ta be laame rari'.4Laacabe guye' cabe ne bidxela cabe ti burru huiini liibi rua' ti puerta zuxhale' raa' neza, ne bixague' ca' laame.5Stale binni nu' raque' na rabi laacabe: "Xhi cayu' ni tu cuxague tu' burru hiini ca' pue".6Laacabe guni' cabe casi gudxi Jesús laacabe, ne ca binni que' bidii ca' lugar zee' cabe.7Guiropa discipulu que' llene' ca' burru huiini que' ra nu' Jesús ne gula' qui ca' laari sti ca' luguia' me para ganda quiiba Jesús lugia' me.8Stale binni bichia' tari lu neza, ne xca' dxi gula' qui ca' rama ni bichu' gu ca' lu' ca layu'.9Cani za' ni' ru lu' be ne ca ni nanda laabe cuca' ca riidxi: "¡Hosanna! Nacha' ui nga ni zeeda lu laa señor.10Nacha' ui nga re' nu ni zeeda de bixhozenu' David; ¡Hosanna! ni dxi' ba ibaa!11Oraque' Jesús guyu' Jerusalem ne guyebe ra yu' du ne biyadxi' be guira' ladu. yana ora gunda huadxii, laabe bire' be zeebe betania ne ca chii ne chupa que'.12Xti dxi que, ora bibiguetacabe de Betania, Jesús bindaana.13Hiiyabe ti yaga du' ga' de zitu cabee bandaga, para guyebe yeguuyabe pa guidxelabe xixa cuananaxhi luuni Ora yendabe ra nuu yaga que, bandaga si bidxelabe, purti ca' ru' ganda dxi gudii du' ga'.14Guni' nebe yaga que: "Que ziu dxi goocabe cuananaxhi stiu'". ca discipulu stibe binadiaga ca' ni guniibe.15Beedacabe Jerusalen, ne Jesús guyuu ndaani' yuudu' ne gulee ca ni rutoo ne ca ni rizii de ndaani yuudu' que.Bisaabibe mexa sti ca ni ruchaa bidxichi ne ca nagu' de ca ni ratoo paloma.16Que nudiibe lugar nindaani guiruti' ndaani yuudu' que intica nizanda gui doo.17Jesús bisiidi' ne rabi laaca: "¿Cadi caanila: 'Lidxe' zaree laa, yoo ra gui' ne cabe diuxhi para guiraa guidxi la ? Peru laatu ma bi' nitu ni lidxi ubaana'.18Ca xaique sti ca Sacerdote jne ca ni rucaa binadiaga ca' ni guni'be purti guiraa binni que cadxagayaa ne cuyubica modo guutica laabe.19Liaa gueela' Jesús ne ca discipulu sti rireeca' de guidxi.20Laga zizacabe siado', briyacabe ti yaga du' ga' naguundu' dede xcu'.21Pedru biete nalaadxi' ne guni': Rabí, biiya', yaga du' ga' naalu' guibidxi que, bibidxini.22Jesús bicabi laacabe: "La guni cree duixi.23Dxandi' pe gabe laatu tuti' ca gabi dani di', biassa ne biaba de ndaani nisado' , ne pa laabe que guzaana be de gunicree be ladxido' be sino que runi cree be ni guni' be gaca que, ngue nga guni Diuxi.24Nga' runi zaabe' laatu; guira' ni guini' ne tu Dios ne guinabatu, la guni cree de que ma gucua' tu ni' , ne saaca ni stilu'.25Ora guiaza tu ne guini' ne tu Dios laguziaanda inti' si guenda ruche' napane' tuxha laatu, para bixhaze tu ni nu'libaa, ganda guichia guira' guenda ruche' stitu.26Peru pa taatu que gueiaanda tu ni biche' ne cabe laatu, nin ca' bixhoze tu ni nu' guiba' que zusiaanda guenda ruche' stitu.27Laacabe beeda cabe Jerusalen stitira. Laga sizaa ndani yu' du, ca xaique sti ca sacerdote, ne ca ni ruca' ne ca ni nagola beeda ca' ra nu' be.28Laacabe gudxi cabe laabe; xhi guenda runi mandar runi neu ca cosa di'?, ne tu bidii lii guenda runi mandar para guinu ca ni?"29Jesús gudxi cabe laabe: "Na zanaba dxiidxa laatu, lagaabi na' ne zaabe laatu xhi guenda runi mandar runenia' ca ndi'.30Guenda rugu' nisa sti Juan, sti guiba' ni ta' o sti binni? Laguca' bi naa.31Laacabe gucua' yu' cabe ni laade cabe ne guni' cabe: "pa guini' nu de guiba' ni la' laabe zani' be, xhiñe' que ñuni cree tu laabe ya'?32Peru pa guini' nu sti binni la'...? Laaca ridxibi ca' ca binni que', purti guira' tu na' de que Juan guca tobi de ca ni rini' ni na' Dios.33Oraque' raabi cabe Jesús: "Que ganna di du'". Ora que' Jesús raabi laacabe: "Naa Laaca que zaabe dia' laatu xhi guenda runi mandar rune nia' ca cosa di'.

Chapter 12

1Ne oraque Jesús bizulu biiidi laacabe ne ejemplu ne na rabi laacabe: guyuu ti hombre bizuhuaa uva tu layu' sti ne guluu chahui' be le' idubi nacani ne gundaa be ti bizee para ndani tanque ra raca vinu. Ne bicuibe ti yoo zoo para quiba ni gapa layu, uva que, ne bisigapa be layu uva que caadxi binni ni vuni dxiña de uva. ne oraqueru zebe guidxi zitu.2Dxi ma nucani para iruugu cani, bizende be tobi ni runi xhiiñube ndani layu que para icaabe xixa de cuananaxi de ndani luyu uva que. 3Peru la' ga gunaze cabe laabe, ojudiñe cabe, laabe, ne biseenda cabe laabe sin gasti.4Sti tiru biseenda be stobi ni runi xhiiñabe ne laaca gundaa cabe ique ne bizitui' ca luu.5Ne laabe bi' sendabe stobi ne ndi' la biilicabe be laa: ne bininu' cabe xcaadxique cozica huayu'ni cabe nu' ni gudiñe cabe ne xcaadxi biitica laaca.6Peru ni stii layu que napa be stobi ni guzeenda be ra nuuca, nabe: "Xiiñe huaxa zapa xpia' cabe ne laa".7Peru cani cani bisaana ne benique, guinizaa ca tobi ne stobi: "ndipe nga ni chiguianane cani. Lata' chuu guutinu laa. ne layudi ma guiaana nenu laa.8Gunaaze cabe laabe, biiticabe laabe, ne bisaabi cabe laabe cherica de layuque.9Yanna ¿xiguni ni stii layu uva di ya'? zabiguetabe ne zunide be cani biini dxiña deca uva que, ne zudii be layu uva xcaadxibiini.10¿ caaru guundatu ni ca ka xquichi Diuxhii: guie di' ni bisaabi cani cuuii yoo leapeni, nacain guie ni jma rizaca yanna.11Ndi' beeda ndi' de Señor, ne sicaru ni para lu'nu?"12Laacabe gucaladxi cabe ninaa ze cabe Jesús, oeru bidxibicabe stale binni que', Purti nana cabe de que guni' be ejemplu di pur laaca. Nga runi bizaana ca' laabe ne zee' ca!13Ora que' bizeenda cabe ra nu' be cadxi de ca fariseu ne ca xpini Herodes, para guini ca' guche' be ra guini' be.14Ora yenda' cabe gudxicabe laabe: "Maestru nanadu de que rizaa la' dxi lu' ni na' binni, ne runi lu' pareja ne guira' binni. Lii rueiidi lu' dxandi pe neza sti Dios. Ñee Joesa quixe du impuesta cesar la' o co'?15Peru Jesús Runibia' enda rusigui' sticabe ne raabi laacabe ¿Xhi ñee nu' tu gu' ya tu pa dxandi' ni naa pue? latane na' ti denariu para ganda gu' ya ni".16Laacabe llene' cabe tobi ra nu' Jesús. Jesús rabi laaca: "Tu rilui ni ca' rari? Laacabe bica' bi cabe laabe: "Cesar".17Jesús gudxi laacabe. "La gudi' Cesar ni sti Cesar, ne la gudi'.Dios ni sti Dios pue laacabe bidxagaya' cabe de laabe.18Ca saduceu, ca ni na' que zabani gue' tu beeda ca ra nu' be. Gunabadiidxa ca laabe.19"Maestru Moises bica' para laadu: "pa biichi ti hombre gatii ne guza' na xhela sin xhiiñi, Hombre ca' napa xhi de' guica' be xhela biichi be ne gupanebe' laa ti xhiiñi pur biichi be'.20Guyu' gadxe biichi, prime' que bichagana ne guti sin ña' pa' xhiini.21Oraque' guiropa que' gucua' guna' que' ne guti sin ña' pa' xhiiñi ne ngaca guiona que'.22Ne zaca' gadxe biichi que ñapa ca xhiiñi ca'. Ne de raque guna' que laaca guti.23Ora guiba' ni cabe, ne guiazacabe sti ti ru tu la' de laacabe gaca xheela guna que'? Ppor ti interu gadxe cabe bichagana' cabe taa.24Jesús gudxi laacabe."Por ca ndi' nga cadi bia' si nu' tu, que gana tu de ca ni ma gucua ne de guenda nandxa sti Dios?25Purti ora laacabe guiaza laade gue' tu, nin que zachagana di cabe, nin ca que zudii cabe guichagana; pur ti zaaca cabe casi angel guiba'.26Peru ora guini' nu de guetu, guiaza co' ru gunda tu guiichi sti Moises, ra guni' be de xha yuga guiixhi huiini, modo Dios guni' ne laabe ne na': " Naa nga Dios ti Abraham, Dios sti Isaac ne Dios sti Jacob?.27Laabe cadi Dios di sti ca gue' ta laabe, sinu sti ca ni nabaani, laatu izaa cadi biaasi nu' tu.28Tobi de ca ni rucaa' beeda ne binadiaga ni ca'ca' yu' cabe; laa biiya Jesús bicaabi laacabe jneza. Gunabadiidxa be Jesús: "Gunaa nga mandamientu ni jma' rizaca?.29Jesús rabi laabe: "ni jma' rizaca nga: bica' diaga Israel, señor Dios stinu, laabe tobi si laabe.30Laatu napa xhide gana xhii tu Señor Dios stitu ne guidubi ladxido' tu, ne guidubi xquenda tu', ne guidubi guendabiani stitu ne de guira' xtipa stitu.31Guiroopa ni bisaana Diux' gaca nga ndi': Laatu naquiiñe pana xhiitu stobi casi ca nadxiitu laatu. Gaxti sti ni bisaana Diux' gaca jma naro' ba que ndi'.32Ni rucaa que guini': "¡jneeza, maestru!". dxandiipe' guniu' Dios tobi si laa, ne gastiru' stabi jma que laabe.33Ganaxiitu laabe ne guidubi ladxidoo to ne guiraa enda riene ne guiraa xti'pa ne ganaxhiitu stobi casi ca nadxiitu laatu, nganpa ni jma stale risaca que guiraa manihuiini' guzaaqui cabe usigaadecabe Dioxi ne ca ni ribeechu cabe usugaadecabe Diuxi".34Ora biixa' Jesús nuu xpiaaniibe para guicabibe, rabi laabe: "cadi zitu' di nuulu de reinu sti Diuxi". Gud' di si ngue ma guiruti ninabadiidxa laabe jma.35Ne Jesús bicabi, laga cusiidi' ndaani' xuudu', ne rabi laacabe: ¿ximodo nga naa ca ni rucaa ca de que Cristu xiini' David laa?36Laca David, bisuni' espiritu santu laa ne na': xaique ibaa rabi xaique stine': gurii ladu derechu stine', dede ora ma guedaniaa ca ni nanataadxi lii xa ñecu.37Laca David pe' raachi Cristu 'Señor' yanna ¿ximodo nga xhiiñi David laabe? Guiraa binnni' que binadiaga laabe nayeeche.383940Ra cusiidi Jesús guni': "Lagata naa ne ca ni rucaa diidxa, napa ca' ganna saaca' na cu ca' lari de xaniñee ca', ne icaa' ca diuxi cara laguiaa.Ne ca bangu jma gala'n ndaani sinagoga, ne ca lugar jma gala' n cue' ca xa' que ra saa.Laacabe laca raxhacabe lidxi ca gunaa ma guti xheela', ne riniineca' Diuxi xadxi ti guuya binni laaca'. ca hombre di' ma nanaa gurabanua ca'.41Ora que gurii Jesús gaxa de caja ra rusaba cabe ni rusugaade Diuxi ndaani yuudu'; laabe ruxadxibe ca binnique laga cusaca ca' nabiuxe ca' ndaani caja que. Stale binni napa bidxichi, cusaba ca' stale.42Ora que ti gunaa ma guti xheela que gapa hueltu beeda ne bisaba chupa nabiuxe huiini', risaca ti centavu.43Jesús gulidxica discipulu sti' ne rabibe laaca: "dxandipe gabe laatu, gunaa ni guti xheela' que gapa hueltu di' jma stale bisaba que guiraa ca ni bisugaade diuxi.44Purti guiraa ca bidiica de lu staale napaca'. Peru gunna ni guti xheela' dii bidii de lu enda pobre sti', bisaba guiraa bueltu ni napa para gubaninee.

Chapter 13

1Laga zixale' Jesús de yuudu', tobi de ca discipulu be rabi laabe: " maestru, biiya' pabia' sicaru ca guie de ne pabia' sicaru ca yoo soo di'". 2Jesús rabi laa: "¿Ruuyu' ca yoo rooba di la? Nin ti guie que ziaana que gunitiluu"3Laga zubabe lu dani sti ca olivu ladu nudxii deche yu' du Pedru, Juan ne Andrés nagaachi' gunabadiidxaca laabe.4"Gudxi laadu ¿ Padxi guizaaca guiraandi'? ¿Xi modo gannadu ma chizaaca candi'?5Jesús rabi laacabe,"Lagatanaa guiruti' quite laatu.6Stale zeeda lu laaxa ne zaniica', "Naa nga Cristu"; ne zaabe chu ca' stale binni.7Ora gunadiagatu cadiinde guidxi o guiniicabe cadinde gudxi, cadi chuu xizaatu; napa xide gaca cani, pero caru ma di nga guiluxhe guidxilayu.8Ziasa guidxi ne zaagu sti guidx', ne ziasa reinu zadaagu sti reinu. Zaaca xu guiraa ladu ne ziuu gubiiña. Sicarii nga guzulu guiraa yuuba'.9Lagatanaa. zineecabe laatu neza luu justicia, ne zagiñe cabe laatu ra sinagoga. Sadaagutu guiroopa, ca xaique ne ca rey, guni naa, para guluii ni dxandi' laacabe.10Peru naquiñe gaca predicav xtiidxa Diuxi guiraa guidxi.11Ora guinaazecabe laatu' ne gudiicabe laatu; cadi chuutu xizaa de ni guiniitu. Purti ora que zaatu ni guiniitu; cadi laaditu chiniitu, sinu que Espiritu Santo.12Biichi' tobi, zudii laca biichi' para gati', ne bixhoze tobi zudii xiiñi. Ca xiiñi binni zucaaluca bixhozeca' ne zunicabe chu' tu guuti bixhozecabe.13Zaca nanaladxi' cabe laatu pur naa. Peru tutiica guzua' dxiichi dede ra guiluxe la, laazala'.14Ora gu' yatu ni que racala' dxi Dios, ne ni runitu lu' que', cui' ra cadi naquiñe ( ni gu' nda la ' guiene), la gudi' lugar ca ni nu Judea guxhoñe ca lu' ca dani.15Cadi gudi tu lugar ni dxiiba' iquee yo' guie' te ndani yo', o cue' gasti de ndani yo'.16Ne cadi gudi' tu lugar guibigueta ni nu' ra ña' chi guyubi laari ra' ta xhique' ca'17Peru aque de nana' zaaca para ca ni ga' pa xhiiñi o cugadxii baduiini ca dxii que.18La guinine' Dios cadi guizaa' ca ndi' dxi nananda.19Purti ziuu naro' baguenda naguna, casi que huuyu' dxi ga' coe' de dxi biza' Dios guidxi layu' dede nagazi, co' ma que zaaca di ni sti tiru.20Pa Señor que guchu' gu lu' ca dxii que guiruti di' que zalaa, peru para gacane' ni ma bibii' ca, ca ni laabe guliibe laabe bichu' gube ca dxii que.21Nga' runi pa chu' tu gabi laatu: lagu' ya rari nu' Cristu o layu' ya raca' nu' be, cadi guni cree tu.22Porti zaree stale ni cadi dxandi' Cristu laaca, ne stale ni cadi dxandi' rini' ne Dios la' ne zusihuiinica xhiixha, ne guenda ridxagaya' para zi quite ca' paganda dede cai ni ma bibii'.23¡Lagata na' ! cusa' ya' nirua ca' ndi lu' tu".24Peru tiidi zi guira' guenda nana' ca dxiique, zacahui gubidxa, ne beu que zuzaani.25Ca beleguii ziaba ca' de guiba', ne ca xtipa ni nu' guiba' sanibi dxacha ca'.26Ne oraque laacabe zuyacabe xiiñi hombre zeeda lade zaa ne stale stipa ne enda nandxo'.27Ne oraque zusenda be ca angel stibe para gunica tobi si cani ma bibii de guidapa ladu sti quidxi layu, dede ra biluxe guidxi layu' ne de ra bilu' xe ibaa.28La guizidi de yagu du' ga'. casipe gapani' rama riini' ne guiree ca xpandagani, laatu nannatu ma zeeda dxii de enda nandaa29Ne zacaca ora guuxalu ca cosa di gaca, laatu zanatu Jesús ma nuube gaxha, ma gaxha nube de ra puerta'.30De dxandipe, chitidxe laatu que zadiididica biini nuu yanna dede que gaca' guirandi'.31Ibaa ne guidxi laxu zadiidi peru ca xtiidxa que ziudxitidi'.32Peru de dxine ora la guiruti ganna, dede nin ca angel de ibaa, nin xiini diuxhi si nu bixhoze sia'.33¡La gutana! lagapa, puti laatu que gannatu porape' goca ni'.34Ne ndii zeda gaca casi tobi nizee guidxi zitu: Ne bisaanabe liixibe, ne bisaana nebe yooque lu naa ca moso stibe, ne cada tobi bisaanabe niguni.Ne bizánabe luna' nira rapa guiana ne gu' ya gutana'.35¡Nga runi la gapa! purti que ganna tu padxi ibigueta' xaique yoo que, pabia zixinni, o bia galua gueela, nezandaca ora guunda gayu, o siado ora'.36Ne pa malasi gucedabe, cadi gudii tu idxelabe laatu nisiaasitu.37Ne ni cayabe laatu dilu, cayabeni de guiraa ¡Lagapa!

Chapter 14

1Cayaadxa xhuupadxipara pascua ne saa sti pan sin levsadura, ca sacerdote jma risacane ca ni rucaa cuyubica' nagaachi' ximado inaazeca' Jesús ne guticalaa.2Para riniicabe: "Cadi ora cayaca di saa ca, para cadi chuu yaya lade binni".3Laga Jesús nuu Betania ralidxi Simón ni naapa lepraque, ora nexhe' lu mexa, bedanda ti gunaa ne ti frascu de alabastru dxati nisa rindaa naxhi nabee risaca, puru pe naidu laa. Gundaabe frascu que ne bindaate beni ique.4Peru nuu caadxi cadxiichi. Canii lisaaca' ne riniica' "¿xi para caguite sibe nii?5Nisa rindaa naxhidii ñanda nidooni jma de chona gayuaa Denariu ne nicaa ca pobre ni", ne guidindeneca laabe.6Peru Jesús guni', "zaa nuudxibe. ¿xi ñee caziñetu laabe? gunaadi biini xiixa sicaru por naa.7Laatu que ziaadxa di pobre ladde tu, ne ora gapatu gana zanda gacanetu laacabe, peru cadi guiradi' ora zapatu naa.8Gunna biini bia' gunda: maca guxubi be nisa rinda' naxhi laade' para ora igaache' }.9Dxandipe gabelaatu, ratiica gaca predicar stiidxa Diuxi lu guidxilayu, laca zuzeete cabe ni biini gunaadi', para guiete nala'dxi cabe de laabe.10Oraque Judás Iscariote, tobi de lade chii ne chupa que, guye yeduuxa ra nuu ca sacerdote jma risaca ximodo zaanda gudiibe laaca Jesús.11Ora ca sacecerdote jma risaca binadicaga ca', ni guniibe que biecheca' ne gudxica' laabe zudiica' laabe bidxichi. jne Judás bizulu biyubi xiimodo gudii laacabe Jesús.12Prime dxi saa sti pan sin levadura que, Ora cayuuti cabe dendxu huiini' sti pascua ca discipulu rabi laabe, "¿ Paraa napu gana cuaqui chaahui du ni gooxhiu' gueela pascua?"13Jesús biseenda chupa de ca discipulu sti ne rabibe laaca': "La che ndani guidxi, zaree ti hombre luutu zinee ti rii dxa nisa. Lasanda laabe.14Ora chuube ndaani ti yoo, lahuune laabe ne lagabi ni lidxi yoo ca', Naa maestru, "Paraa nuu cuartu ra chiguiananiaa ca discipulu stine' ne chitahuaniaa laaca Pascua.15Zuluiibe laatu ti cuartu luguiaa ma nexhe chaahui. Ne la cuaaqui chaahui guira' ni para laanu.16Ca discipulu bireeca ne zeeca ndaani guidxique; ne bidxelacabe guiraani casi ca guni' Jesús, ne gudixhen chaahui cabe guirani para guendarooxhi Pascua17Ne ora gunda huadxi, Jesús yendaanebe chiine chupa que.18Ne ora zuubacabe ruaa mexa que cayoocabe, Jesús guni': "dxandiipe gabe laatu, nuu tobi de laatu ni caxooxhine naa, zutoo naa".19Guiraaca' biguunduca', ne rinii lisaa ca.¿ Ñee cadi naa ni la?20Jesús bicabi laacabe ne guni': "tobi de laatu ni, ni cugadxe pan ne naa ndani bladu'.21Purti xiiñi' hombre zadiidibe lu neza casi ca ma caa lu stiidxa Diuxi. Peru, ¡ Gapagasi tu laa gutoo xiiñi hombre jma dal'an ñaca para laa que ñale.22Laga caxoocabe, gucuao Jesús pan, gulu' nda' ya be ni ne gundaa be ni. Bidiibe ni laaca ne guniibe: " La guicaa ndi', ndi nga laade'".23Gucuaabe ti copa, bidiibe xquiixe Diuxi, ne bidiibe ni laaca, ne guiraca' gueeca'.24Jesús rabi laaca': " Ndi nga rini stine ni gaca niaa laatu tobi si, rini chi guixhii por stale binni.25Dxandi pe zaabe laatu, que zabigueta gue' niza uva dede ora ganda dxii gue' ni sti tiru ndani reinu sti Dios".26Ora que' biinda ca' ti diidca riunda, bire' cabe zee cabe ra nu' dani sti ca olivu.27Jesús gudxi laacabe: ¡ De guiraa' tu zaxhale tu, pur ti caa' nii, zune na' ya' ni rapa ca dendxu' ne ca dendxu' zare' che ndaze ca'!.28Peru ora naa guiaza zazaya nirua' lu' tu Galilea.29Pedru gudxa laabe "Neca guira guixale, na' que zaxaledia'.30Jesús gudxa laabe: " dxandi pe zaabe lii, gueela di ante gu' nda gayu chupa tiru, lii chona tiru zani' lu' que runibialu na'.31Peru Pedru na:que zanie que runebraya lii, neca gapaa xhi de' gate nia lii". Guira' cabe biaana cabe guni' cabe ngue' ca'.32llenda' cabe ti lugar la' Getsemani, ne Jesús gudxibe ca discipulu stibe: "lacui rari laga na' chi guinie' nia' Dios".33Ne llene' be Pedru, Santiago ne Juan ne bizulu' bi papa ladxido' be ne gu' yu' be xizaa stale.34Caabe gudxibe laaca, "¿ cayu' ba ya stale, dede bia' que ga' tesia'. Laguraana nari' ne la cue' xcanda".35Jeús guza' niru ne gulaqui lucua' layu' ne guni' nebe Dios pa ñanda la', ora de enda na' na' que nidiidini' de laabe.36Laabe guni' be: "bixhoze huiine lii za'nda gu' nu guira cosa". Bixhale copa di de na'. Peru cadi gaca' ni rabe, sinu ni naa lu'.37laabe bigueta be ne bidxila be laaca nisia' zica, ne gudxi be Pedru: Simón jñe nisia' zilu'? Que ñanda nibe' xcanda lu neca ti hora?38La cue' xcanda ne laguini' ne Dios para cadi guqui'nde cabe laatu. " Ladxida' tobi nu' gana, peru binni. ta' que gapa xtipa".39Laabe zee be stitiru ne guinebe Dios, ne ca ngue' ca diidxa guni' be.40Ne bigueta be sti tiru ne bidxe' la be laaca nisia' zica', purti ma da' bacanda lu' ca, ne que gaana ca' xhi gaabi ca' laabe.41Beeda be ra guiona tiru ne gudxibe laaca, nisia' ziru tu ne caziila' dxi ru tu la? ¡Ma nga'zi! ma bedanda' hora. ¡Lagu' ya!Zudxiideche cabe xhiiñi hombre lu na' ca ni ruche'.42Laguiaza, chuu'. Lagu' ya, ni cudxii deche na ma nu' gaxha.43Laaga cani' rube, Judás, tobi de ca chii ne chupa que, beeda, ne stale binni na' ze' espada ne palu nu' ne' laa, de ca ca xha' que, ca sacerdote, ca ni ruca' ne ca ni nagota.44Ni' bidxii deche laabe que' ma bidii seña ne na': Ni gudie' ti bixhidu, nga' nga taabe, laguina' ze laabe, ne lachine' laabe.45Ora bedanda Judas, nague'nda bidxiña ra nu' Jesus ne gudxi laabe "¡Maestru!" ne bidii ti bixhidu' laabe.46Ora que' gulu' na' cabe Jesús ne guna' ze cabe laa.47Peru tobi de ca ni nu' raque' guiee ti espada, ne bicha' gu' ni runi xhiiña sacerdote gola, ne guxhabe diaga.48Jesús gudxi laacabe: laatu zeeda tu luguiaya, casi ca luguia ti gubaana, ne espada ne palu para guina' ze tu naa?49Ora guyua' nia' laatu guiradxi ne cusiide ndoni yuudu' que, que ninaazetu naa. Peru gucacani pari izaa ni ca lu stiidxa Diuxi.50Ne guiraa ni nuu ne Jesús que bixoñe ca ne bisaanaca' laabe.51Ti hombre huiini' nanda laabe, ti lari si nuchenda guidubi lad'i gunaazecabe laa peru.52Laabe, bisaanabe lari de linu que, ziuxoone' xieeladi.53Yenecabe Jesús ra nuu sacerdote goola. Raque bidxiña ca xa' que sacerdote, ca binigoola, ca ni rucaa, ra nuube que.54Pedru nanda laabe de zitu, bia' yendasi lu patiu sti, sacerdote goola que. Pedru nanda laabe de zitu, bia' yendasi lu patiu sti, sacerdote goola que. Pedru gurii lade ca ni rapa, zuubaca gaxha de gui, paraa idxaa ladica'.55Ora que ca xha'questica sacerdote ne guiraa cade justicia cuyuubica' ca xperda' ni golui' Jesús para gudiica' gatibe.Peru que nidxeela ca'.56Purti stale diidxa cadi dxandi guleecabe luguiabe dede guira' ni cani cabe cadi cudi' di ni tobi si.57Biasa caadxi ne bedaneca' diidxa cadi dxandi' luguiabe, Laaca riica':58"Binadiagadu laabe caniibe:" Zune deeya' yuudu' biza' acabe ne naacabe di', ne lu guiona gubidxa zandisa' stobi sin cuu naa guiruti'".59Ne cadi nica nuuca tobi si' lu ni culuica.60Sacerdote goola biasa lade quiracabe ne gunabadiidxa Jesús, "¿ Que zacabu' gasti la? ¿xiinga ni canii ca hombre di' de lii?".61Peru que niibe gasti ne que nicaabibe. Gunabadiidxa Sacerdote goola que laabe sti biaje ne guni' "¿Liinga cristu, xiiñi Diuxi ni guyuu ndaayala la?".62Jesús bicabi laabe: " Naa ni. Ne zuuyatu xiiñi Hombre ora ma zuba ladu derechu sti' Diuxi nandxoo, zeeda lu ca zaa de ibaa.63Sacerdote goola que, gucheza Xhaba ne gunii: "caquiiñe runu ni ganinaa laabe la?64Binadiagatu diidxa guidxa di. ¿Xi naatu? ne guiraaca' naaca gatibe, casi tuaxani naquiñe pegati'.65Caadxi bizulu bichaxhini laabe, ruchiica laabe ne laga caguiñe ca' laabe ne gudiiñe ca' laabe.66Laga nuu Pedru xhaguete', lu patiu que, bedanda ti gunaa runi xhiiña sacerdote goola ra nuube.67Gunaa que biiya Pedru laga zuhuaa cue' gui para cii laa nasxaa que, ne bidxiña biiya laabe. Oraqque rabi laabe "¿Lii laca nuunelu Jesús de Nazaret?".68Peru laa bininegar ni ne guni': " que ganna ne que cayeene' xide caniilu'. Ora que hiree lu patiu.69Peru gunaa runi dxiiña para Sacerdote que, rabi ca ni zuhuaa ra que ¡Tobo de laacabe ndi'!70Bini negarbe ni sti biaje. Gupa si tiratu ca ni zuhuaa ra que rabicabe Pedru, " Seguru naco tobi de laacabe purti laca de galilea lii.71Peru laa bizulu gulu' di' huiini ne runi jurar: " que runebiaaya dia' hombre de ni canii tu ca".72Ora que guirópa biaje biinda gayu. Oraque bietanalladxi Pedru, ni gudxi Jesús laa: ante gounda gayuca ra guiropa biaje lii zuninegarlu' naa chona biaje. Ne Pedru guca Pedazu tadxido' ne biina.

Chapter 15

1Ziado' ro bidxiña ca xhaique sti ca sacerdote, ne ca biinigo' la ne ca ni ruca istidan diuxhi, ne enteru na' ca justicia sti ca Judiu. Oraque binndibi cabe Jesús ne zne' ca laabe. Laaca bidiica' laabe Pilatu.2Pilatu gunabadiidxa laabe: "liinga xhaique sti ca Judiu? laabe bica' bi be laa: " lii guniiuni'".3Ca xhaique sti ca sacerdote yene' ca stale queja lugiaa Jesús.4Pilatu sti tiru gunabadiidxa laabe: que zucaabi lu na' la? ñe' cadi cayuuyu guira queja cugaani cabe lugia' lula?5Peru Jesús que nucabi Pilatu, ne ru' ni ngue' bidxagaya' be.6Yana magunda dxi sti ca za'a Pilatu ma biaa' gunda' tin' daguyo' ni laacabe cui' cabe.7Laade ca ni daguyo'. laade cu ni ma biiti ni ma bigaa pu' guyu' ca laade ca ni bica' lu gubiernu, nu ti hombre la' Barrabas.8Xtale binni beeda ra nu' Pilatu ni bizulu cabe gunaba cabe la guni ne' laacabe casi ca' huayu' ni.9Pilatu bicaabi laaca ne na': laatu napa tu gana gunda' Xhaique sti ca Judiu la'?10Purti Pilatu nana' be de que por envidia sti ca xhaique sti ca sacerdote nga yene' cabe Jesús ra nu' be.11Peru xhaique sti ca sacerdote bii'ni guca guira binni que ridxi gunda' be barrabas.12Pilatu gunabadiidxa laacabe sti tiru ne na', xhi napa' xhide' gune nia' xhaique sti ca Judiu?13Cabiini que bica' cabe ridxi sti tiru:"¡bica' laabe lu yaga cruz!".14Pilatu gudxi laacabe,"xhi guenda nadxaba' 'bi' ni be pue? peru laaca jma' cuca' ca ridxii: "¡bica' laabe lu' yaya cruz!".15Pilatu gucala' dxi guni ni canaba ca binni que, ngue' runi binda' be barrabas. Ne laabe gudiñe be Jesús ne oraque' bindiibi cabe laa para chine' cabe laa guica' lu yaga cruz.16Ca dxu' yene' ca Jesús ndani ti patiu dentru ( ndi' la? rapatiu ra ruca juzgar) ne bica' ridxi ca' interu ti grupu' dxu'.17Ne bigacucache Jesús ti lari xiñuaa, nebizaa cabe ti laapa de guiichi ne guluucahuni ique be.18Ne bizulucabe cugapadiuxi cabe laabe ne naa cabe ne rabi cabe laabe "¡ Xadxi guibani' xaique sti ca Judiu!".19Ne ucuaa cabe ti bara ni te bichendacabe ique be ne bicha' xinni cabe ladi be. ne laacabe bizuxibicabe casi ñaca cusisaca cabe laabe.20Ne biluxe side bini burla ca' laabe. Gulee cabe lari xiñaa que ne bigacu cabe laabe xhababe ne oraqueru' zine cabe Jesús de raque, ne guleecabe laabe para ueaa cabe laabe la cruz.21Ne laacabe bicaacabe tobi ni zidi' dibi' raque para guni dxiiña, tobi ni zeda de ra ñaa.labe Simón ne de cirene laabe ( bixoze Alejandru ne Rufu): Ne bicaacabe laa guaa cruz sti Jesús.22Ne bedane ca dxuu que Jesús lugar nabicabe G'olgota (ni riniini la ra dxita ique).23Ne laaca bidiica laabe nisa uva nuchaa tiini yaga ni ra bicabe Mirra, peru que ñeedibe ni.24Ne laaca biicaaca Jesús la cruz ne gucheza ca dxuu que xababe, guluu cabeni rifa para guuyacabe xi ndaa ica' cada tobi cabe.25Ne biaasipe lu gaa xigaba sti siado' bicaacabe laabe lu cruz.26 Ne bicaacabeni lu tinda' tabla nicani' xiñe caabe raque, " xaique sti' ca Judiu"27 Ne bicuanecabe laabe la cruz chupa gubaana, tobi ladu derechu ne stobi ladu biga'.28Ne guucabi modo pe caa lu xqui' chi diuxi na ucua' ca' cuenta cabe laa lade binni que iquiñe.29Guira ni ni zidiidi bigu' naca laabe diidxa, runiibi ique ca' naaca aja' cadi nou zuxialu yuudu' ne lu chonna si gubidxa zucuilu ni la'.30Bilaa laca lii ne biete de la cruz ca!"31Ne zicaqueca ca xuique yuudu' cayuni burla ca laabe lade ca', ne ca ni rucaa ne naaca' " bilabe sto' bi peru que ganda gulabe laca laabe.32Bidii lugar, Cristu, xaique stiica Judiu guiete de la cruz ca' para guiduuyano ne guni creenu". ne ca ni caane' laabe la cruz que laaca cayuni burlaca laabe.33Bia galaa dxi bicahui guidubi guidxilayu dede gunda chona xigaba' sti huadxi.34Ra guunda chona xigaba' sti huadxi Jesús bicaa ridxi reciu, "Eloi Eloi ¿Lama sabactani? " ni rinii, "Diuxi stine', Diuxi stine', ¿ xiñee bisaanunaa xtube'?35Caadxi de ca ni nuu gaxha, binadiaga laabe ne guniica', "biaa, cucaaridxibe Elias".36Bixooñe tobi, bigadxe ti esponja ndaani vinu hii, bilaadxibeni lu ti bara, ne bigueecabe ni laabe. Hombre que guni': "guidu' yanu pa guedandete' Elias laabe".37Ne oraque bicaa ridxi Jesús ne ti ridxi narooba, neguti.38Lari tanda ndaani yuudu' que gureza chupa ndaa dede luguia ne dexhaguete.39Ne ora ti xaiqe sti ca dxuu ni bizuhuaa ra lu Jesús que, biiya zaque' gutibe, laa guni': " Xandpe hombre di nga xiiñi Diuxi".40Zuhuaa cadxi guñaa ruxadxi de zitu. Lade ca' nuu Maria Magdalena, Maria (ñaa José ne Santiagu xhunco que), ne Salomé.41Ora Jesús guyuu Galilea laacabe rinandacabe ne racane cabe laabe. Stale ru gunaa guzaa nanda laabe Jerusalén.42Ora gunda huadxi stidxi ribaqui Chaahui cabeca cosa ante ganda dxi enda riziilaadxi'.43Yenda José de Arimatea, laa naca tobi de can' jma rizaca laade justicia, laa cabeeza reinu sti Diuxi. Laa badxibaluu guyee ra ñuu pilatu ne gunaaba' xcuerpu Jesús.44Pilatu bidxagaxaa de que Jesús ma guti; gulidxibe xa' que ca dxuu que ne gunaba diixabe laa pa ma guti Jesús.45Ora gudxi xaique ca dxuu que laabe ma guti Jesús, bidiibe cuerpu que José.46José maca guzi' ti lari de linu. Gundetebe Jesús de lu cruz que, bicheendabe laa ndani lari de linuque ne guluube laa ndani ti baa gundaa cabe lu ti guie. Ora que bichiibe ti guie ruaa baa que.47Maria Magdalena ne Maria ñaa José biixaca' ra bigaachi Jesús.

Chapter 16

1Ora biluxe dxi enda riziilaadxi que, Maria Magdalena ne Maria ñaa Santiago, ne Salomé, bedaneca nisa rindaa naxhi para ganda gueeda cabe ne xhu'bi cabe ni laabe para igaachi be.2Siadooro prime dxi ndani semana, guyeecabe ra baa que ora ziree gubidxa.3Zinii lisaa ca', "¿tu laa ñanda nutuuba guie nuchii baa ca pur laanu?4Ora bixadxiicabe, biiyacabe de que tuuxa ma bituuba guie roo que.5Guyuu cabe ndaani baa que ne biiyacabe ti badunguiuu, nacu ti lari quichi'na soo, zuuba ladu derechu ne ca gunna que bidxagaxaa ca'.6Badunguiuu que rabi laacabe: "cadi guidxibitu . cuyubitu Jesús de Nazaret, ni bini crucificar cabe que. ¡Bibaani be ! que guinni dibe rarii. Laguuya ra gudixhe cabe laabe ca.7Peru lachee, lagabica discipulu ne Pedru, zazaaa nirube luu ca' Galilea. Raque zuuyatu laabe casi ca gudxibe laatu.8La gunaa que biree ca' ne bixooñe ca de ra nuu baa que; cayacaditica' ne cadxagayaa ca'. Que ñaabica' guiruti' purti nabee cadxibicabe.9Siadoo, prime dxi ndaani semana, basa si Jesús que, bireebe luu Maria Magdalena primee, ni guleebe gadxe binidxaba laa que:10Gunaaa que guye ne gudxini ca ni guyuu ne Jesús que, laga cayuunaca' ne cadxichineca' laca laaca.11Laacabe binadiaga cabe de que laabe ma nabani be, ne deque gunna que mu biiya laabe, peru laaca que ñuni cree ca.12Guca si ca ndi', bireebe lu chupa binni de adxe' forma, laga zizaa ca' fuera, neza ca layu!13Laaca guye ca' ne gudxi ca' restu de discipulu, peru laaca que ñuni cree ca.14Jesús bihuini be ra nuu ca chii ne tobi ora laaca nabaqui naa ca' lu ti mexha ne laabe gudindenebe laaca pur guenda que runi cree sti' ca' cani biiya laabe biasasi be lade gue' tu.15Laabe gudxibe laaca: "lache' enteru naca guidxi layu ne la guni predicar xtiidxa' enteru naca ni guyaa.16Ni guni cree ne chu' nisa zala', ne ni que guni cree, nga zaguiiba donda ique.17Ca seña di zazaa na' nda ca' cani guni cree. lu laaya' sabee ca' binidxaba'. Laaca Zanica' diidxa nacubi.18Laaca zaguu naaca' bennda, ne pa guee' ca inti' si cosani ruti que zunina' ni laaca gasti laaca sabaqui naaca luguia ni huara' ne zivanda ca'.19Guinii ne si Señor laaca, laabe biasabe zeebe ibaa ne guribe ladu derechu sti Dios.20Ca discipulu guyeeca' ne bini predicar ca ra tiisi, laga señor biini dxiña ne laacabe, ne bisihuini be dxandi' ca ni guni' be ne ca seña ni nandxo' guzaa nanda laabe

Luke

Chapter 1

1Xtale nga tu laa ma huayacala'dxi' cuaquichaahuui' guirá' ca ni ma huazaaca ladenu, 2ne casica laacabe ma bitiidicabeni laadu la? laacabe nga nacacabe ca ni dxandi' biiya' guirá' ca ni bizaacaca ne laacabe nga canacaacabe ca diidxaca'. 3Ngue runi laca biquiinde naa, ra ma birá guzaya' canabadidxa chaahue' xi modo nga bedaguizaca guirá' ca ni ma nannanu dxandi' bizaacaca, cuaquechaahue' cani ne gucaa cani xneza para lii, binni risaca xtale nacalu' Teofilu. 4Ti zaca gannachaahuilu' xi modo nga dxandi' bedaguizaca guirá' ni ma huasiidicabe liica.5Lu ca dxi bibani Herodes, xa ique xti' guidxi Judea, guyuu ti sacerdote la Zacarías, ni zeeda lade ca xpinni Abías. Xheelabe Elisabet la? zeeda lade ca xiiñi' Aarón. 6Guiropacabe nacha'hui' gucacabe, bizuubacabe xtiidxa Diuxi ne zaqueca bi'nicabe guirá' ni gudxi Diuxi laacabe gunicabe. 7Huaxa que gapadicabe nin ti xiiñicabe, ti que ñandadi ñapa Elisabet ti ba'du' ne bia' nuucabeque la? ma nagolacabe ne guiza' ma nagana ngue ñedagapacabe ti xiiñicabe.8Yanna bedagaca ca dxique ra Zacarías bidxiña nezalu' Diuxi cayuni ca dxiiña' ni ma nexhe' guni casica biseenda ca sacerdote ra zeedabeque gunibe. 9Ne casica ma biaacabe cuicabe ti sacerdote guni xhiiña' Diuxi la? xtale tu guli laabe ti zaca chuube ndaani' yu'du' xti Diuxi ne cuube gu'xhu'. 10Ne guiraxixe binni ni nuu fuera de yu'du'que la? cani'neca Diuxi laga caguube guxhu' ndaani' yudu'que.11Yanna bedandá ti ángel xti' Diuxi ne bizuhuaa ladu derechu xti mexa ra ruguucabe gu'xhuque. 12Ra biiya' Zacarías laabe la? bidxibi ne bianane dxiibique. 13Huaxa ángelque rabi laabe sicari', cadi guidxibilu' Zacarías, ti ma bicaadiaga Diuxi ni canabu' laaque, xheelalu' Elisabet la? chigapabe ti xiiñilu', ne lii chindeelalu' laabe Juan.14Li ziechelu ne stale ziechenecabe li ora galebe. labe zacabe naroba neza lu señor. 15Labe queziudi dxi guebe nisa uva ninca nisa ni ruxhudxi, ne zadxatipabe de espiritu santu dede ndani jñaa'.16Ne xtale de ca xiiñi Israel la? zabiguetaca' ra nuu Diuxi xtica'. 17Laabe ziebe nezalu' Diuxi ne espíritu ne guendanandxo' xti' Elías. Ne zaca zunibe la? ti ganda binni gaca tobisi ne ca xiiñi', ti ganda cani que runa saca' lu guendabiaani' xti' cani runi xneza ne zaca quixhechaahuibe ca binnique para ora ma guendandá Diuxi.18Zacarías la? gudxibe ángelque sicari', ¿xi modo zanda ganna pa dxandi' nga ca ni caya'bu' naaca ya'? ti naa ne xheela' la? ma bio'xhodu. 19Bicabica ángelque laabe sicari', naa nga Gabriel, ni ruzuhuaa neza lú Diuxi, ne naa nga biseendabe guedania' ca diidxa' sicarúdi ra nuulu'. 20Ne yanna la? zadeegu ruaalu', ma que zandadi guini'lu' de ra guedandá dxi guizaaca guirá' ni ma gudxe' liica. Zacani zaca la? ti lii que ñunicrédiou' ca diidxa', ne guirá ni gunie' ca la? zazaaca cani ra ma guedandá dxi guizaacacani.21Ca binnique la? cabezacabe Zacarías. Cadxagayaacabe xiñee guiza' candaabe ndaani' yu'du'que. 22Huaxa ra laabe bireebe la? ma que ñandadi' nini'nebe laaca. Raqué gunnacabe guyuu xi bilui' Diuxi laabe laga nuube ndaani' yu'du'que. Laabe nisi cayunibe seña luca' ne zaqué biaanabe ma que nini'dibe gaxti'. 23Ra bedaguiluxe ca dxi nexhe' gunibe dxiiña' ra yu'du' xti' Diuxique la? bireebe zebe ra lidxibe.24Gudidi' si ca dxique, bedagaca xiiñi' Elisabet. Laabe bianabe yoo bia'si gaayu' beeu, ne guni'be, 25Ndi nga ni bi'ni' Diuxi pur naa ra laabe biyadxibe naa ti ma que guituidilua' neza lú binni.26Ra ma gudidi' xhoopa' beeu la? biseenda' Diuxi ángel Gabriel che' ra ti guidxi nuu Galilea la Nazaret 27ra nuu ti binnidxaapa ni ma yenaba' ti badunguiiu la José laa. José la? zeedabe de ca lisaa xti' David, ne María nga la dxa binnidxaapaque. 28Ángel Gabriel beeda' ra nuube ne gudxi laabe, padiuxi, lii nga ni jmá casacalu' lade guirá', nuune Diuxi lii. 29Huaxa laabe que ñenedibe ca diidxa' gudxi ángelque laabe ne candaa iquenebe padé zeeda guendarugapadiuxique.30Ángelque gudxi laabe, cadi guidxibidiou' María, ti ma guluu ndaaya Diuxi lii. 31Chigacaxiiñilu' la? ne zapalu' ti xiiñilu'. Lii chindeelalu' laabe Jesús. 32Guiza' nandxo' chigacabe ne zaree labe xiiñi' ni jmá nandxo'. Diuxi la? zudii laabe bangu' ra gurí bixhozegolabe David. 33Zacabe xa ique xti' lidxi Jacob ne qui ziuudi dxi guiluxe guendaraca xa ique xtibe'.34Para ná María rabi laabe, ¿xi modo zanga gaca ca nga ya'? pa naa qui huayuaanidia' guiruti'. 35Bicabica ángelque laabe sicari', zedandá Espíritu Santu luguialu' ne zaqueca guendanandxo' xti' Diuxi. Ngue runi baduhuiini' guyuu ndaaya chigaledi' zaree labe xiiñi' Diuxi.36ne biya dxi, binii lidxilu elizabeth, laca gupabe xhiñii be ra ma nagolabe. ndiga xhopa beu para labe, labe nga gudxicabe ni que zapa xhiñii. 37gastidi ni nagana para Diuxi. 38MARIA guni: "biya, nanga rune xhiiña' xhaique. ne gacani casi ninaa' xtidxa lu. ne angel que bisaana labe.39Gueruni Maria biasa ca dxi que' ne naguenda guyube lade danihuini' ndani guidxi Judea. 40Labe guyube ralidxi Zacarías ne bigapadiuxhi be' Elisabeth. 41Ne yana guca que Elizabeth guyu diagabe diuxhi xti maria, baduhuini que guyubibe ndani nguiabe ne elizabeth bidxatipabe de espiritu santu.42Labe gundizabe ridxi' xtibe nadipa ne gunibe: "ndaya li lade ca gunaca' ne ndaya ni caroba ndani lucaa'. 43¿Ne xhiñee nga naa cazacani que jñia' xhaique xtine zeda ra nua? 44Yanala biya, ora li bigapadiuxhilu ridxi xtiluca vedani ra diaga, baduhuini ni nu ndane bicheza de guenda nayeche. 45Ne gacabe ndaya, labe ni bini creebe' zaca guira cani xhaique gudxi labe."46Maria guni: "alma stine rusisaca xhaique stine47 Ne espiritu stine riecheneni diuxi ni rulana'.48Purti labe ma biyabe xhi modo nu ni runi xiñabe' ne biya, de nagasi ne de guiraa xixhe dxi, guira cani guedaruca' zabica na ni nu ndaya. 49Labe nga ni nandxoo, ne jma binibe xtale pur naa ne laabe' nga santo.50Xhilase xtibe nga zee' ne zeda' para cani ridxichi labe. Labe biluibe naabe nadipa;51 labe nga bichechendasebe guiraa ni rudxiba laca la, guni guira ni rini xpiani ni rire ndani ladxido.52Labe bisababe ca principe de lu bangu ni runi mandar, ma gundisabe ca ni que gapadica gasti. 53Bitidibe guenda rindana xtica ne bidíbe laca ni sicaru, neca ni napa bidxichi bisaanabe laca sin gasti.54labe ma bidibe guenda racane siervu xtibe israel, ti napabe gana chindabe de gusiete naladxibe xhi modo biluibe xhilase xtibe,55 ( ne zaca gudxibe ca bixhozebe.") Abraham ne ca ni zedaa de laa dede guira'dxi."56Maria biananebe' Elisabet gaxha de chona'beu ne deraque' bibiguetabe ra lidxibe'. 57Yanala ma beda'nda dxí xti elisabet de gapabe xhiñiibe' ne labe gupabe ti xhiñii'be. 58Cani nu gaxha de labe ne ca binii'lidxibe guyudiaga'ca ni xhaique biluii laca pabia naroba xhilase xti ne labee' ne biechene cabe labee'.59Gucasi lu xhonoo gubidxa lacabe bedanecabe baduhuinica guirugu' tindaa'. gulecabe laabe "Zacarías", casi laa' bixhozebe. 60Peru jñiabe bicabi ne guni: "co labe chiguire' labe juan." 61Lacabe gudxi cabe labe: gastidi' de binii lidxilu ni laa' zacaca'."62Ne lacabe binicabe seña lu bixhoze'be ti ma guinabaadidxa' cabe xhi modo napabe gana guiré laabe. 63Bixhozebe gunaba ti ra guca ne bicabe: "laabe nga juan." de guiraa cabe bidxaga' yacabe.64Ne ora queca bidxele ruabe ne bilaa' ludxibe. labe gunibe ne bizizacabe diuxhi. 65Guendaa ridxibi beda ranú guiraa ni nabeza gaxha de lacabe. ne guirandí laa bireche' cani lade caa danii xti Judea. 66Ne guira ni guyudia ndi la gupa cabe cani ndani ladxidocabe ne guni cabe' ¿yana ya xhi zaca baduhuini di? ne naa' diuxi nune Labe.67Bixhozebe Zacarías bidxa tipabe' de espiritu santu ne gunibe xhi chi gaca de la: 68"Gusisaca cabe xhaique, Diuxi xti Israel, ti purti labe beda gacanebe ne labe bedaa gulabe xpinibe.69De ndani lidxi David ni bini xhiñabe bixhidxi be ti cachu para gulabe binii. 70Casi ca laabe gunibe de rua ca Santos profetas xtibe, ca ni guyu de dxique'. 71Laabe zedanebe ' guenda ru laa' de xti ca ni que riegu lanu ne de lu naa' de guira' ni nana ladxi lanu'.72Labe zunibe ndi para guluibe xhilase xtinu ca bixhozenu ne para gusiete naladxibe didxa nandxoo ni bitacunanebe latu, 73didxa ni gaca ni gudxibe Abraham bixhozenu. 74Labe bidixtidxabe ne lanu bilasibe lanu de luna ni nanaladxilanu, ne zuninu xhiñabe sin guenda ridxibi, 75ni naya ne ni nu jneza neza lube de guira dxi nabaninu.76Ya, ne li,xcuidi, zare' lalu ti profeta de ni ma luguia, ne li zielu neza' lu xhaique xtinu para cuaquichahuilu ca jnezabe, para cuaquichahui binii de dxi guedabe, 77ti gudiee guenda biani ni rulaa guidxi pur guenda rixhia dondaa'.78Ndi zaca, purti guizaa' sicaru xhilase xti Diuxi xtinu, pur ti biani ni rihuini xha guiba zeeda ne zedagaca ne lanu',79 Ti guzani ra nu cani ribica ra nacahui ne lu bandaa' xti guenda guti. Labe zunibendi ti ganda' gacanebe ñenu zaa lu jneza xti lu guenda ratadxi ladxidoo."80Yana xcuidica binisi ne gucabe nadipa lu espiritu, ne labe nube ndani yude' nda dede dxi labe guihuinibe neza lu guidxi xti Israel.

Chapter 2

1Yunnu ca' dxiique, ne bedanda' guni César Augustu ne bisendu' ti ley ra cayun'ni mandurbo iguabu' de guiru'binni nubanindaani guidx: layu. 2Ndii guca' nirudo genda rigaba biini dxii nacaru' cireniu xaique xtii Siria. 3Ngue' runi guiraa cabo zeecube xquidx: pe cabe. ne gica' la cabe lu xiguba binnique.4José laca biree do Galilea, dede guidx: Nazaret, ne Judea xquidx: David ni laa Belén, ti laabe zeedabe de la lisaa xtii David. 5Ne luabequye'be raque'ti gica'laabe ne Maria, ni ma bidii xtiidxa guichaganaa laabe ne ma nac xhiiñi.6Yannu guca'laga nuurucabe raque, bondanda'dxii duube gupube budoriini xtiibe. 7Ne laabe gupabe ti xhiinibe, xhiiñe logo'la ne bichendabe laa bayu'zíuula de lari ne guluquibelaandaani canua roo muníojuiixi, ti raquo ma gati ra'ñuu cabe ra riziila'dxibinni.8Raque nuu caadxi ni rapa denxhu' neeza'que ne riaanaca' lu' la layu'qu, rapaca'dendxu' xtiiica huaxinni. 9Ti Angel xtii xpixhaanana bihuinni ra nuucabe ne enda nanxhoo xtii xpixhaananu bizaani idubinaca ranuucabo que y laacabe bidxihi xha'tacabe.10Oraque na Angel que raabi laacabe: cadi guidxiibitu ti naa niaa ne laatu. ti nacubi izaa sicaruu ni zedane narooba guenda nayeche' para guirau binni. 11¡Yannadxi, guile tobi ni gulaa binni para laatu, nda xquidxi David! laabengu' Cristu xpixhaananu! 12Ne ndi' ngu seña ni chigica'tu, laatu zadxe'latu ti badu'huiini renda cadxi luriyuila ne noxhe. nduani canuu roo muni guixi."13Maalaz: bihuinni xhale dxuu do guibu' ra nu Angel que, cusisaca ca' Diuxi naaca: 14Guisaca Diux: de ra nazoo ca'guiba'ne gatadxii guidxi layu. laade ca binni ni ruzieche' laabe.15Ne guca casipe ca Angel que zeeca' guibaa, cani cayapa cadendxuique gunii saaca ne naaca': yanna chuunu Belen ne guidu'yanu cani guca'dni', ni Diuxi bizihuinni para luanu' ". 16Ne guíuba giuba guy'ecube raque ne bidxeelacabe Maria ne José no biiyacabe baduhuiinique nochee. ndaannni canua ra ro mani guixi.17Ne biiyu sicabe laabe la?, bidiicabe gunibiaaca xi gunnacabe de baduhuiinique. 18De guiraa cani binadiaga candii izuubixhagaxau ca'de cani gunii cani rapa dendxu' que laaca. 19Ne Maria cani'iqueru' dedoguira' cani laa bina diagu, ziguu chauíi becanni ndaani ladxido' be. 20Cani rapa donxhu' que biguetacu' Zi gusisacaca; ne zi gudiica xquixhe Diuxi por de guiraa cani laacabe binnudinga. ne biiyu'ca', modope' gudxi cubei laaca.21Ne bia'zi luuxe' xoono gubidxu, dxi guyu'be seña, biree labe Jesús, la ni gulaqui Angel que de dxii caru' gaca xhiini Jñaabe laabe ndaani.22No ma gudidi xigabaxtii cadxii noxhe' guiaa cabe, casi ca'le loy xtii moise, José ne maria bedanne' cabo laabe nda yu'du. Jerusalén no guechiña cabe laabe nozulu' xpixua'nanu. 23Casi calu xquichi Xpixuananu: do guiru badunguiu ni guxale ndaani Jñaa zareechu'' para xpixhuaananu'." 24Ne zuca'biiticabe no bidiicabe casi ca' lu ley xtii xpixhuanuno': "chupagu'guo chupaguiguxu' huiini."25Ne rari', guyuu ti hombre Jerusalén ne biree lu'be Simeón ne nachaui hombrequo ne nabe' nudxiibe Diuxi. laabe cabezabe raguiraa nisalu' Israel no dxaabe de Espiritu Santu. 26Ne maca biluii Espiritu Santu laabe qui zuuyube enda guti pa carugu'yabe Cristu xtii xpixhuana' nu'27Ne yenee Espiritu laabe, Simeón guyuu ndaani yu'du'. ne ora bedano ca'bixedze baduiini Jesús laa, ti gunicabe pur laabe casi ma caa lu ley. 28Ne laabe gu'cuaabe baduhuiini que bidxibu lu naabe laa ne bisisocabe Diuxi ne naabe. 29Yannala? ma noxe dxii ludxidua' ne ruune xiiñalu bidii bidii chaa yanna, xpixuana du'cazi bidii xdiidxa' lu'naa.30Ti ca guiee luaa mu biiya' ni chigula' nuu laadu. 31Ni lii gulaqui chaahuilu nozalu' de guraaxixee binni. 32Ti biaani bisihunnilu' para cabinni ni cadi Judíu ne guenda risaca para xquidxilu' Israel.33Bixooze ne Jñaa baduhuiinique nuuca caxhagayaaca pur do guiraa ni guniicabe de baduhuiini que. 35Negulu' Simeón ndaya' laacabe ne na'rabi maria Jñaabe: ne rarii, baadud:' ma bibiibe para guiaba ne guisas xtale biini xtii Israel no ti seña ni guruti zana' icaa. 34Ne za diidilaagu ti gudxiu ladxido' piou' no zacar guendu biaani xtii xtale ladxido gandu guihuinni'."36Ne ti profetisa laa Ana nuu raque laabe nacube xiiñi Fanuel ni zaa de ca lisaa xti Aser. izaa ma nago'la be. laabe lu? bibanineebe xeelabe godxe' iza de bichuga naazibe. 37Ne biaana biaanabe xtubibe Diuxi sin ñoabe, ridxiine huaxhinni. 38Ne oraqueca, guyebe ra nuuca ne bizulu' be bidiibe xquixhe Diuxi ne guniibe de baduhuiinique nezalu'de guira'cani cabeeza nigue gundaa Jerusalén ra ca' ya'ga39Ne ra biluxé cabe do guiraa' ni nuquiñe' guni cabe casi naa ley xtii xpixuananu, laacabe bigueta cabe Galilea, ndaani xquidxipe cabe de Nazaret. 40Ne binisi ba'du huiini que ne guyu' xtipa laabe ne zi rooba xquenda biaani be ne guenda na cha'hui' xtii Duixi nuu lugia'be.41Ne ca bixoozebe do guira'iza' guye'ca ye gapaca saa na baana'. 42Dxii ma gupa chiine chupa I'za, xti bieque queyeçabe ca'dxi ma noxhe saa na baana' 43Ne biaana cabo raque'gudidisi. bizaa cadxi xtii saa que, no laacabo bizulu' cabe biyu'bi cabe ra lidxi cabe, ne xcuidí Jesús que ñedananda biana Jerusalén no cabixoozoboque ñannadi. 44Laacab zacaxha cabe nuubo laade guira' binni zibi ne laacabo que, ne zaca ma napaca ti dxi'de guzacabe, no do raque ma bizulu' cabe biyubi cabe laabe lade la lisaa cabe ne cani runibia' cabe.45Ne ra laacabe que nidxe'lu cabe laabo lu?, biguootaca Jerusalén ne bizulu cabe biyu'bi cabe laabe raque. 46Ne gu'ca gudidizi' chonnu gubidxa', laacabe bidxelacabe laabe ndaaniyuedu, zubabe galahui do ca maistru, cuca' diaga ca' ne canaba diidxu ca' laabe. 47Do guiraa cani bica'diagu laabeque bixhagayaaca de pa biu'nannabe ne cani cucabi be que.48Ora biiya'cabe laabe, bidxagayaa cabe, naa jñaa be rabi laabe: "xhiiñe' xiñeendi layu'nu laadu zicari pue? bica diagu, bixoozo ne nau lugu' nuudu canaYubidu lii. 49Laabe rabibe laaca: " xiñee ndi. canayu'bii tu naa pue, ñee que gannatu pa naquiñe chuaa ra lidxi bixooze'la? 50Ne luacabe que ñene cabe xirini' ca diidxa' gudxi be laaca.51Ne raqueru bigutabe ra liidxibe ne laaca Nazaret ne bizuubabe xtiidxaca, ne gupachahui' jñaa be ca'ndii ndaani ladxido'. 52Ne Jesús zinisiru'lu guenda biaani ne zisoo ne zi dale guenda nacha'hui'xtiibe nozalu' Diuxinoo binni guidxi layu'.

Chapter 3

1Lu iza chiii ne gaayú de guendarunimandar xti Tiberrio César laga naca Poncio Pilatu xaíque guidxi xti Judea, Herodes naca xaíque guidxi huini xti Galiilea, bichibe Felipe naca xaíque guidxihuini xti guidxi de Itureza ne Traconite ne Lizanias naca xáique guidxihuini xti guidxi Abilinia, 2dxi Anás naca sacerdote gola ne Caifás?- diixa xtí Diuxi beeda ranu' Juan xiiñi' Zacarias, lu' desiertu'.3Laabe biube guiraxhixhe guidxi nu' guidube bieque xti Jordán, cana yuibe chulni'sa bini ra gucha'ca xpiani ca? ti guinabaca' Diuxi gaxa donda xtiica'.4Casi caaní lu' libru de cá diidxa xti profeta Isaías: " TI RIDXI XTI TOBI CUCA' RIDXI LU' DESIERTU': LA CUAQUICHAHUÍ NEZA XTI XÁIQUE XTINU, LAGUNI CHAUI NEZA XTII TU'.5GUIRA XHIXHE LAYU NANDAGA ZA DXA' TIPA NE GUIRA DAANI NE DAANI HUINI ZIETE CA' NEZA CABIEQUE' ZATA CHAUI CANI NE CA' RA CADI NEXECHAUI GACA CA' NÍ NEZA. 6NE GUIRA BINNI ZUUYA' GUEDARULÁ DIUXI".7De raca la? Juan gudxi guiraxhixhe ca binni ni caree' ti ma cunizab laaca: "¡Laatu ca xiiñi beenda'!, ¿Tu guidxi laatu guxoñetu de puendaridxichí ni gueda?8Ngue runt, ya na la? lagudi cuanaraxhi ni quiní de que ma bicha' xpiatu ne cadi guzulutu guini tu laade tu:" Laadu napadu Abraham casi bixhozedu", purti naa' rabe lautu Diuxi laa? zan'da guindisabe de la'de ca guiedi ni gaca xiiñi' Abraham.9Ne gabe ca' laatu yanna hacha, ca' dede xcu. Ngue runi guira xhixhe yaga nique gudí cuananaxhi sican' zuga cabe laa ne zulaá cabe laa lu gui.10Oraque ca binni que gunaba didxa ca', ne gudxica laabe: "¿Yanna ya xi naquiñe gubni du? 11Laabe bicabibe ne guaxibe laaca: " Pa tuxa napa chupa laari gacu la?, napa xhide gudibe tobi ti binni ni que gapa nin tobi ne ni napa guendaroo la? napa xhide guni zaca' ca'12Ca ní rinaba bidxichi laaca beedaca para chu ni'sa cá, ne gudxica' laabe: " Maixtru, ¿xi naquiñe gunidu'? 13Laabe gudxibe laaca: " Cadi guinaba tu jma bidxichi de ni ma nexe ppabia guiraba tu".14Cadxi dxu guiiba, laaca gunaba didxa ca' laabe: " ¿Ne xi gaca de laadu? ¿ Xi naquiñe gunidu? Laabe gudxibe laaca: " Cadi gaxatu bidxichi xti tuxa ne cadi ugani tu' donda, luguia ni que guaabi. Lachu' nayeche ne ni riaxa tu.15Yana la? luugu cabe za ca binni que' gueda Cristu, guira cabe canaba didxa cabe dani ladxidoo' cabe de Juan, pa langa naca Cristu. 16Juan bicabi ne gudxi guira xhixhe caloe: " Ne naá la? naa' cagua ni'sa laatu ne nisa, pero zeeda tobi ni jma nadipa que naa' ne naa' que iquiñe día nin para guxague doo xquelaguidibe. Laabe sugu' ni'sa be laatu ne Espíritu Santu ne belee'.17Naazebe' lu' nabe tí rastriu para guzia chahube ra chí gunibe dxiiña ne ti gudi liizabe ca bidxii trigu neuchabení ra riapaxpidxibe' . Peru laabe la? zuza quibe guishi ca' ne bele ni que zanda guisuí"18Ne xtale bilidxe be ca binni que' Juan ryuryuine, be ca binni que' de diidxa nacubi. 19Ora Herodes ni nca xaíque guidxihuini gudinde ne cabe la' pur bichagá na ne xhela bichí, Herodías ne pur guira a ni jma bi'ni Herodes cadi xneza. 20Laabe gulube ndi lu guiraa guenda nadxaba: laabe gulube Juan ndani lidxiguiba.21Ne guca de que, ora guira' binni que' byui ni'sa cá, Jesús laaca byu ni'sa. Ne laga caní' nebe Diuxi, guiba' ca' bixhale'. 22Ne Espíritu Santu, biete luguiabe casi ti gugu" ne gucua tí ridxi de guibá': " Linga xiiñe', ni naa' nadxie. Izaa nayeche nua' ne li."23Ora Jesús bizulú xhííña, ma napa tí laate gande ne chi iza. Laabe nga xiiñi' (Casi n'a binni) José, xiiñi' Eli, 24xiiñi Matat, xiini' Leví, xiiñi' Melqui, xiiñi Jana, xiiñi José.25José nga xiiñi' Matatias, xiiñi' Amós, xiiñi' Nahúm, xiiñi' Esli, xiiñi' nagai, 26xiñi' Maat, xiiñi' Matatías, xiiñi' Simei, xiiñi' José, xiiñi', Judá.27Juda nga naca xiiñi' Joana, xiiñi' Resa, xiiñi' Zorobabel, xiiñi' Salatiel, xiiñi' Neri, 28xiiñi' Melqui, xiiñi'Adi, xiiñi' Cosam, xiiñi' Elmodam, xiiñi' Er, 29xiiñi Josué, xiiñi', Eliezer, xiiñi' Jorim, xiiñi'Matat, xiiñi'Leví.30Leví nga naca xiiñi' Simeón, xiiñi' Juda, xiiñi' José, xiiñi' Jonán, xiiñi' Eliaquim, 31xiiñi' Melea, xiiñi' Mainán, xiiñi' Matata, xiiñi' Natán, xiiñi David 32xiiñi Isaí, xiiñi' Obed, xiiñi Booz, xiiñi Salmón, xiiñi' Naasón.33Naasón xiiñi' Aminadab, xiiñi' Admín, xiiñi' Aram, xiiñi' Esrom, xiiñi Fares, xxiñi Judá, 34xiiñi Jacob, xiiñi'Isaac, xiiñi' Abraham, xiiñi' Taré, xiiñi' Nacor, 35xiiñi' Serug, xiiñi' Ragau, xiiñi' Peleg, xiiñi' Heber, xiiñi' Sala.36Sala nga naca xiiñi' Cainán, xiiñi' Arfaxad, xiiñi' Sem, xiiñi' Noé, xiiñi Lamec, xiiñi 37Matusalén, xiiñi' Enoc, xiiñi'Jared, xiiñi Mahalaleel, xiiñi' Cainán, 38xiini' Enós, xiiñi' Set,xiiñii' Adán, xiiñi' Diuxi.

Chapter 4

1De raca' Jesus, cumu ma cah tipa ladxido'be de Espiritu Santu, biguetabe de guigú Jordán, ne Espiritu que gueneni laabe lú desierto. 2Lu ra chupa late gande dxi guyú binidxa'a nusaba laabe. Que ño dibe gaxti ca dxi di ne ra ma chi guiluxeni laabe ma bindanabe.3Ne gudxi binidxaba laabe: "pa dxandi linga xiiñi Diuxi, bisenda' ca guie'ca gacacani pan." 4Jesus bicabi laabe: "ca lu xgui'chi' Diuxi biini codi de ni go' si nga guibani."5Deraca' binidxaba yené laabe ra ti nasoo ne bilui' laabe de guira ca guidxi xti guidxilayú que ora que ca'. 6Gudxi binidxaba laabe xti biieque: "Naa Sudie' lii gacalu xaíque xti ndi, ne de guira ni napani ti ma bidi' cabe ni naa, ne naa sanda gudieni ne ni naa gacaladxé. 7Ngue runi, paa lii gusuxibilú ne gusisaca lu naa, sacacani xtilu."8Pero Jesus bacabi ne gudxi laabe: "ca lu xgui'chi' Diuxi: "Susisacalu diuxi xaíque xti lú, ne sunilu dxiiña xti sibe."9Deraca yené binidxaba Jesus, Jerusalen, ne bidxiiba'be la ra yu'du'ma nasoo ni nuu ra que ne gudxibe la: "pa dxandí xiiñi Diuxi lii bire'yande'de rari." 10Pue laca ca': "LAABE SUCENDABE CA ANGELE XTIBE GAPA CA LII, NE GUIA' CA LII." 11NE NÁ' CABE SUCUESACABE LII, TI SACA QUE GUIRENDA ÑEE LÚ NE GUIE."12Ne Jesus bicabi laabe ne gudxi laabe: "MA CA NUU DIDXI: CADI CÚ BIA DIO DIUXI: XAÍQUE XTIU." 13Ora binidxaba biluxesi de guyú nusaba Jesus la? Bire 'see ne bisaárabeni xti ora.14De raque' Jesus bibigueta Galilea de lu guenda nandxó' xti Espiritu xti Diuxi, ne ra canicabe dé laabe, bireche ni de guidubi biieque de raque. 15Bisulube bisiidibe ndani ca yu'dú huini ne de guira xixe bisisaca laabe.16Beedabe Nazaret, guidxi ra bisiniisicabe laabe, ne casi ma biaabe'' gunibela', guyúbe ndani yu'du' huini dxi guenda risíladxi, casi ca ma riaa raca biasabe ne biinda' be ne xtipa. 17Ne bidii'cabe laabe guee'be gui'chi 'xti profeta Isaías bixalebe guee'be gui'chi'que, ne bidxelabe ra ca':18ESPIRITU XTI XAÍQUE NUU LU NAA, TI LAABE MA GULIIBE NAA TI GUINIEE CA DIDXA CHAHUI CUBI NE CA NI QUE GAPA GAXTI MA BISEENDABE NAA GUINABA PUR GUILAA' CA NI DEGUYOO' NE GUCHIGUETA GUENDA RUUYÁ XTI CA LU CHEEPA', NE GULA' YA CA NI CUXHICAPE. 19SEDA GUCA RIDXI IZA SICARU XTI BIXUANANU."20Ne ora que biseechube gui'chi'ra ca didxa que, ne bidxiguetabeni ni runi dxiiña ra yu'du' que ne biguetabe guribe. Ne cachi' si lu' guira ca ni nuu nda yu'du' huini que ne Jesus. 21Busulube guniinebe laaca: "Yana dxi cayaca ni ca lu guidxidi nesalú guiratu. 22Guira ca ni nuu ra que biiyaca de que dxandi ni laabe gunibe que, ne de guiracabe bichgaya' cabe de ca didxa hacha'hui ni biree de rua'be que. Ne canicabe: "Ndi nga xiiñi José que ja?23Guchibe laaca: "Nanaca ma cayabitu naa didxa di ni maca riini biini: 'Doctor bisianda laca lii. Ni huaxa laadu ma binadiagado biinú Capernaum, ngaca biini ndani xguidndipe. 24Peru guniibe: "dxandipe naa rabe laatu, nin ti profeta que richaguludi cabe laa ne guenda nayeche ndani guidxi.25Peru naa dxandi raabe laatu, de que guyuu xtale gunna ni ma qui gapa xheela'ndani guidxi Israel ca dxi xti Elías, ora guibá'que bieguni choona iza ne galaa, ora ti guendarindana beeda lu guidubi guidxi que. 26Peru Elías que nuseeda di Diuxi laa ne ca xcachi guna ni ma qui gapa xheela' que, si nu que ne Sarepta ni nabesa Sidón, ne laca ma que gapa xheela'. 27Ne roque laaca nuu xtale ni napa lepra ndani guidxi Israel ca dxi xti profeta Elías, peru nin tobi de laacabe que ñanda sinu que Naama'n si xa Sirio que".28Guira ca bini de yu'du' huini que, bidxatipa ladxidocabe de xiana ora binadiagacabe ca ndi. 29Biasa caabe ne gulee cabe laabe de ndani guidxi que, de ra rua' ra bidnique ti sara laacabe ñanda nusabacabe laabe de raque. 30Peru laabe gudidibe galahui de laaca ne guyebe xti guidxi.31Deraca bietebe Capernaum, ti guidxi xti Galilea, ne bisulube bisidibe laaca dxi guenda risi'ladxi.. 32Ne nabe' bichagaya caabe ne guenda rusidi xtibe ti laabe gunibe ne guenda runi mandar.33Yana, ndani yu'du' huini que, guyú ti nguiiu ni napa ti espiritu de binidxaba yuudxu', ne cugua' ridxi reciu: 34!Ah! Xi naquiñe guninedu lii Jesus de Nazaret? Beedú ti gunduxe luu laadu la? Naa, nana tu lii, liinga binni chahui xti Diuxi!35Jesus gulachi binadxaba que, ne guni: "!Que guinii lu ne biree'de laabe! Ora que binidxaba que bisababe nguiiu que lade guira ca binni que, ne bireebe de laa ne que ñuninabe laa'. 36Guira ca binni que iza cachaga yaca' ne caní lisa'ruca de ni gucaque. Ne laabe guni cabe: Xi ca didxa di pue? Nab''épe nadipa ne naduxu biseéndabe ca espiritu xti binidxaba yuudxu' que guire de lugía nguiiu que. 37Ngue runi ne ra canicabe de laabe bisulú bireche ni de guidubi naca biieque xti raque.38Deraque Jesus bireebe de ndani yu'du' huini que ne guyúbe ra lidxi Simón. Ne jña xneela' Simón que la cadidibe ti ra raxoo ne ti xindxá', ne gunabacabe Diuxi por laabe. 39Ne sicaque, biasabe ne guyebe ra nuu, ne guladxibe xindxá' que, ne xindxá' que se de laabe. Nagendape biasebe ne bisulube bini ni goo ca ne ni gué 'ca.40Ora gubidxa que deru siyaasini, ca binni que mape ac' ma bedanecabe ra nuu Jesus guira ca binni nuarara de gadxé, gadrxé guenda huar de quiraca, luguía tobi tobi de laaca, ne sigusianda cabe laca. 41Binidxaba sicaqueca biree de luguía xtale de laabe, cugua cabe ridxí ne canicabe: "!Lii nga xiini Diuxi!" Jesus guladxi ca binidxaba que ne que nudidibe laaca ninica ti laaca ma nanaca de que laabe nga Cristu.42Ora seeda ra gueela'bireebe guyebe ra guiruti ridiidi. Xtale binni canayubi laabe, ne guyeca ra laabe nuu be que. Ne laacabe guyucabe de que laabe que nixalebe de laaca. 43Peru gudxíbe'laaca: "Naa laaca napa xide chi guiniie de ca diidxa cubi xti guenda runi mandar xti Diuxi ca xcadxi guidxí, ti pur ndi nga biseenda cabe naa rarí. 44Ne deraque biuí rube ca diidxa que ndani ca yu'du'huini nesa Judea.

Chapter 5

1Yaana guca, laaga ca binni que ríi ca' ra nu' Jesus, cuca' diaga ca xtiidxa Diuxhi. Laabe zua' be rua´ niza xti Genesaret. 2Laabe biiya be chupa barcu rua niza que'. ca ni canaze benda que' ma biete ca' de ndaani ca ni, ne caguiibi ca' chin xtii ca'. 3Jesus guyu' ndani tobi de ca barcu que', ni xti' Simon, ne rabi be laa, cu' ni ndani niza que', gaxa ga' de layu' que'. Oraque' guri' be ne bizulu be biziidibe ca binni nu' fuera de barcu que'.4Ora biluxhe be de guni' be, laabe rabi be Simon: "Gulu' barcu ca' ndani niza zia' ne gundete xtaraya lu para guinaze lu benda." 5Simon raabi laabe: " Maistru, bíni du dxiiña guidubi gueela ne que ninaaze du gaxti, peru ra li caniu' la'? zandete tarraya xtine." 6Ora laacabe biini cabe ndi, laacabe gunaaze cabe xtale benda, dede caruugu xtaraya cabe. 7Oraque' biini cabe seña ca xcompañeru cabe ni nu' ndani xcaadxi barcu para gueda ca ne gacane ca laacabe. Laaca beeda ca ne bicha' ca guiropa barcu que', ngue runi bizulu cayaazi ca'.8Peru simon Pedru, ora biiya laabe, bizuxhiibi ra lu' Jesus ne na': "bixhale de naa, purti naaca tobi hombre ruche', xhaique'." 9Ti purti laabe cadxagaya be, ne guira ni nu' ne laabe, lu guenda rinaaze benda ni gucua' cabe que'. 10Ndi' la'? ne Jacobo(santiagu) ne Juan, ca xhiiñi zebedu, ni nacaca' ca' xcompañeru simon. Ne Jesus raabi Simon:" cadi guidxiibilu', purti dede nagasi' zaacalu ni rinaase binni." 11Ora laacabe bedane' cabe barcu xtii cabe layu', laacabe bizaaana cabe guira ne yenanda cabe laabe.12Guuca laaga laabe nu'be ndani tobi de ca guidxi, ti hombre napa lepra nu' raque'. Ora biiya Jesus, gulaqui lucua' layu' ne iza' canaba laabe, ne na':" xhaique' pa racaladxu' zaanda gusiuo naa". 13Oraque' Jesus bisigaa' ná' ne gudaana laabe, ne na': "racaladxe' biá'." Ne oraqueca' lepra que' bisaana laabe.14Laabe gudxi be laa cadi gábi guiruti', peru laabe rabibe laa:"guye' neza xtilu' ne bilui' lii sacerdote ne bidii' Diuxhi ti mani huiini ni gu'tu pur ma biá' lu, casi ni Moises bíini mandar, para gului' laacabe."15Peru ni cani'cabe de laabe bireeche ni' jma' ru ziitu ne xtale binni beeda ca' tobisi para guca' diaga ca laabe gusiidibe ne para guianda ca' de ca guendahuara xti ca'. 16Peru laabe gatiga, rie' be ca ra nabiidxhi ne gaxti nu' ne runi orar be.17Ne guca tobi de dxii que', laabe cusiidibe ne nu' fariseu ne ca ni rusiidi de ley, suuba ca raque', cani beeda ca' de ca adxe' adxe' guidxi de Galilea ne Judea, ne laaca de guidxi Jerusalen. Guendanandxo' xti xpixhuana nu nu' ndani ladxido' be para gusiánda.18Yaana, beeda caadxi hombre, nua' ca lu ti luuna' tobi hombre ni que riniibi, ne laaca cuyuubi ca neza para guedane' ca laabe dentru que' ne cuaqui ca laabe ra lu' Jesus. 19Laacabe que ñanda nidxela cabe ti neza para guedane cabe laa, guuni guira binni que', ngue' runi gudxiiba ca ique yó' ne gundete ca' hombre que' neza ique yó' que', lu luuna xtiibe que', lade guira binni que, biaazi pe ra lu' Jesus.20Ora biiyabe guenda runi cre' que, Jesus raabi laabe:"Hombre, ca guendaruche' xtiilu ma bixhia ca'." 21Ca escriba ne ca fariseu, bizulu' ca gunabadiidxa ca ndi' ne na' ca':" tuundi' ni cani' ca didxaguidxa di pue'? Tu laa sanda guxhia guendaruche', pa cadi Diuxhi si'?"22Peru Jesus, cudi' cuenta de ni' cani' ique cabe', bicabi laacabe:"xhi ñee' canabadiidxa tu ndi' ndani ladxido' tu pue? 23Xhi jma nagana guinie': ca xtondalu ma bixhia la'? o guinie':"biaasa ne guza'? 24Peru para laatu gana tu' deque xhiiñi binni guidxilayu' napa guenda rubi mandar ndani guidxilayu' para guxia' guendaruche', naa cayabe lii: biaza, gucua luuna xtilu, ne guye' ralidxi lu'."25Oraqueca' laabe biasabe ra lu' de guiraca ne bitopa be luuna ra nexhe be que'; oraque' biguetabe ralidxi be, sigusisaca be Diuxhi. 26Guira' cadxagaya ne cusisaca ca Diuxhi. Laaca iza' cadxibi ca' ne na' ca:"laanu biduuya nu ni guendaridxagaya yanadxii."27Gudiidi si guira ndi', Jesus bire de raque' ne biiya be ti ni ruquixhe impuestu lá' Leví, suuba ra ruquixhe cabe impuestu. Laabe rabi be laa:"dananda naa." 28Ngue runi biasa ne yenanda laabe, ne bisaana guirani' atra'.29Oraque' Leví biini ti guendaro' naro'ba para Jesus. Raque nu' xtale ni ruquixhe impuestu ne xcaadxi binni ni suubaca rua mexa que' ne cayo' ca ne laacabe. 30Peru ca fariseu ne ca escriba cagu' ca queja ra nu' ca discipulu ne na' ca:"xhi ñee laatu ro'tu ne re'tu ne ca ni ruquixhe impuestu ne xcaadxi binni ni ruche' pue?. 31Jesus bicaabi laacabe: ca ni nazaaca cadi caquiiñe ca ni rusianda, peru ca ni huara caquiiñe ca tobi. 32Naa cadi bedayube dia' binni ni nacha'hui paragaca arrepentir ca', laga bedayube binni ni ruche' para gaca arrepentir ca'."33Laacabe raabi cabe laa: "ca discipulu xti Juan gatiga runi ayunar ca' ne runi orar ca' , ne ca discipulu xti ca fariseu ngueca runi ca'. Peru ca discipulu xtilu ro'ca ne re'ca." 34Jesus rabi laacabe:"zanda tuuxa guuni deque ca ni che' ra guendaxeela, guni ayunar ca laaga nu' neru novio que laaca? 35Peru sedandaa dxii ziaxha novio que' zitu de laaca, oraque' ca dxii que zuni ca ayuno.36Oraque' Jesus laaca gudxi laacabe ti ejemplu:" nin ti hombre que que richeeza ti nda' lari de lu ti lari cubi, ne guiquiiñe ni' para gunichaui ti lari yooxho. Pa laabe guni be ndi la'? cacheeza be lari cuubi di', ne ti nda' lari cuubi que que zadxaaga di' ni ne lari yooxho que'.37Ne nin ti hombre que riga' di' ti vinu cuubi ndaani' ti rii' ma nayooxho. pa laabe guuni be ndi la'? vinu cuubi que zacheeza ni ca guiidi que', ne vinu que' saxhii', ne rii' que saca feu. 38Peru vinu cuubi que' naquiiñe chu' ni ndani rii' nacubi. 39Nin ti hombre ora guee' vinu yooxho, racaladxi nacuubi que', ti purti na': "jma' galan nayooxho ca."

Chapter 6

1Yanna, bizaaca ti dxi guendarizi'ladxi de que Jesus ziza lu ca layú de biní ne ca discipulu xti', zi gutopa ca' espiga zee, zixuuba cabeni lu nácabe ne ziyocabe zee que. 2Peru cadxi de ca fariseu gunica': "¿Xiñee cayunitu ni que zanda gaca' dxi guendarizi'ladxi?"3Jesus, bicabi laacabe, ne guni': "¿Laatu caru guundatu ni bi'ni David ora bindaana, laa ne ca hombre zine laa que? 4Laabe biuube ndani lidxi Diuxi ne gucuaabe pan ni nexhe' lu mexa xti Diuxi ne gudobe chupa ndaa, ne laca bidiibe chupa ndaa ni ca hombre nuu ne laabe que ti ñoo ca', neca pe ca sacerdote si nga zanda gooca ni. 5Gudi'di si ndi' laabe rabibe laaca: "Xiiñi hombre nga naca xpixuaana de dxi guendarizi'ladxi"6Bizaaca xti dxi laca dxi guendarizila'dxi laabe guyu'be ndani sinagoga ne bisiidibe ca binni nuu raque. Raque nuu tobi hombre nabidxi ladu derechu na'. 7Ca escriba ne ca fariseu cayapaca' laabe gaxha ti guuya ca pa laabe susiandabe tuuxa dxi guendarizila'dxi, ti guidxelacabe xi gudxiibacabe donda iquebe. 8Peru laabe nannabe xi cani' ique ca' ne laabe rabibe xha hombre nabidxi ti chu na que: "Biasa, ne bizuhuaa rarí galaa de guiradu." Ora que hombre que biasa ne bizuhuaa ra que.9Jesus rabi laacabe: "Naa canabadiidxa laatu ¿zanda lu dxi guendarizila'dxi, guninu ni neza o guninanu, ti ulanu ti guendanabani o para guxhianu laa?10 Ora que laabe biyadxibe lade guiraca' ne rabibe hombre que: "Bisigaa na." Laabe bi'nibe ni, ne nabe que bianda. 11Peru dxi'ba xiana laacabe, ne cani' lisaa cabe xi zanda guni cabe Jesus.12Bizaaca ca dxi que bireebe guyebe lu dani ti guiniinebe Diuxi. Ne gudi'dibe guidubi gueela cani'nebe Diuxi. 13Ora bira gueela, bisendacaabe ca discipulu xtibe ne gulíbe chii ne chupa de laaca, ca ni gulee laabe ca apostol.14Ca aposto que laaca' Simón (ni laca gula'quibe Pedro) ne bi'chi, Andres, Jacobo (Santiago), Juan, Felipe, Bartolomé, 15Mateo, Tomás, Jacobo (Santiago) xiiñi Alfeo, Simón, ni gule' lacabe Zelote, 16Judas xiiñi Jacobo (Santiago) ne Judas Iscariote, ni beda gaca ni bidxii deche laabe.17Ra que Jesus biete nebe laaca de lu dani que ne bizuhuaabe ti ra nayá, ne xtale de ca discipulu xtibe, ne xtale binni de Judea ne Jerusalen ne de ruaa nisado' xti Tiro ne Sidón. 18Laacabe beda gucaadiaga cabe laabe ne siguianda cabe de ni huará cabe. Binni caziñe binidxaba laa laca bianda ca'. 19Guira xixe ca binni que nuuca canaca' laabe purti xtipa ni rusianda caree de laabe ne cusianda de guira xixe cabe.20Ti ora que laabe biyadxibe ca discipulu be, ne guni'be: "Chona tiru nayeche' nacatu laatu ca ni nazii, purti xtitu nga reinu Diuxi.21 Chona tiru nayeche laatu ca ni candaana nagasi, purti laatu zadxa ndaani tu. Chona tiru neyeche' laatu ca ni cayuuna, purti laatu zixidxitu.22Chona tiru nayeche' laatu ora binni gaca nanala'dxi laatu ne gucaanacabe laatu ne cu'dicabe laatu, guni xiiñi Diuxi. 23Laguieche' dxi que ne laguichesa de guendanayeche', ti laatu dxandipe' ziaxatu iba', purti ca ni zaatu de laaca zacaca bi'nica' ca profeta.24Peru, ¡lagapa gási laatu ca ni napa xtale bidxichi! purti ma gupatu ni bisieche laatu. 25¡Laguya gási laa ca ni nagasi dxa ndani ca'!, purti zandaanatu huidxe. ¡Lagapa gási laatu, ca ni ruxidxi yanna!, purti zaguiche ruaatu ne zuunatu huidxe.26¡Lagapa gási laa!, ora guira' binni guini' didxa neza de laatu, purti zacaca bi'ni ca ni zaatu de laa ca profeta cadi dxandi'27Peru naa cayabe laatu, ca ni cucaa diaga, laganaxhii ca ni que racala'dxi laatu ne laguni ni neza ne cani nanala'dxi laatu. 28Lacuu ndaaya ca ni ruguu di laatu ne la guini'ne Diuxi pur ca ni riguiñe laatu.29Ni capa cue' xhagalu', la gudiicala xtobi ca. Pa chu' tuuxa gaxha laatu ni rendatu, cadi nica gucueezu nin xha'bu'.30 Lagudii guira' ni ginaba cabe laatu. Pa chu' tu gaxha laatu xiixa xtitu, cadi guinabadiou' gudxugetabeni.31Casi laatu nuutu guni binni laatu, zaqueca laguni laacabe.32 Pa laatu nadxiitu ca ni nadxii si laatu, ¿xi cuguutu luni? ti dede ne ca ni ruchee nadxiica ca ni nadxii laaca'. 33Pa laatu runitu ni jneza ne ca binni si ni runi jneza ne laatu ¿xi cuguutu luni? Ti ca ni ruchee ngueca si runi ca'. 34Pa laatu rutiiñe tu xiixa ca binni ni cabezatu zudxigueta laatu, ¿xi cuguutu luni? Népe ca ni ruchee rutiiñe ca' ne cabeza ca' guiaxa ca' bia'queca.35Peru laganaxhii ca ni que racalaadxi laatu ne laguni ni jneza ne laacabe. La gutiiñe, ne cadi cueza ditu gudxiguetacabe laatu, ne ni guiaxatu ca zacani narooba, ne zacatu xiiñi Diuxi, purti laapebe nacha'uibe ne ca ni que rudii xquixe ne ca binni nadxaba. 36Lagapa xhilase ne binni, casi ca bixozetu rapa xhilase.37Cadi gului' nátu ti que gului'na guiruti laatu. Cadi gudxiibatu donda ti que quiba donda iquetu. La gusiaanda ni bi'ni xtuudxi, ne ziaanda ni bi'ni tu.38Lagudii, ne zacaatu. Xtale, dede gui'chi', biniibi ti guidxa chaaui dede caxii, de zadxe ñee zuudi. Pue bia'ca ruguu bia'tu, bia'caca ziuubia'tu.39De ra que la, laabe laca gudxibe laaca ti ejemplu; "¿Zanda ti ni que ruuya guinaaze na' xtobi laca que ruuya ne gului'be laa neza? Pa gunibe ni, iropa cabe ñaba cabe ndaani ti barranca, ¿cadi dxandi la?40 Ti ni caziidi cadi nanna di jma que maixtru xti, peru ora ma biziidi chaaui ca', ma zaca ca' casi maixtru ca.41¿Ne xiñee laatu ruyadxitu guixi huiini cá lu bi'chi tu, peru que ruuya tu yagañee ni cá bezalu petu?42 ¿Ximodo zanda ga'bu bi'chu: "Biche', dane cuee guixhi huiini ni cá lulu ca," ora nin lii caru gu'yu yagañee nuu bezalu piou ca? ¡Laatu binni rini' xiixa ne runi adxe! Prime lacuee yagañee nuu lupe tu ca, ne ora que ma zuuyatu naya'ni ti cueetu guixhi ni nuu lu bi'chi tu.43Pue gaxti yaga nacha'ui ni gudii cuananaxhi ma biu'dxu, ninca gaxti ti yaga ma biu'dxu gudii cuananaxhi nagüi. 44Purti, cada yaga runibia'cabe laa pur cuananaxhi rudii. Ti, binni que rutopa higo lade guiichi', ne que rutopa uvas lu le'45Xa hombre nacha'ui, ni izaa risaca ladxido' runi ni jneza, ne hombre nadxaba, ni nadxaba ladxido' runi laca si puru guendanadxaba'. Purti de guira' ni dxa ladxido'be riree de ruaabe .46¿Xiñee rucaaridxi tu naa, "Señor, Señor", ne nin ne nga que runatu cani rabe laatu?47 Guira xixe gueeda ra nua' ne rucaa diaga xtiidxa ne runa cani la, na zabe laatu ximodo laabe. 48Laabe casi tobi hombre rucui ti yoo, ni gundaa nabe xhaguete yu ne bicui lidxi lu ti guie nadipa'. Ora bilaahua, ca corriente nisa que bidxelasaani luguia yoo que, peru que nica ñanda nuniibini laa, purti zuhuaa chaahui yoo que.49Pero binni ni rucaadiaga ca xtiidxa ne que runa cani la, naca casi ti hombre ni bicui lidxi lu yu sin nindaa base para nibi lidxi. Ora beeda nisa que luguia yoo que, oraqueca bixiani, ne escombro si biaana de guidubi naca yoo que".

Chapter 7

1Biluxhe si' de guni ne' Jesús de guira ca'bini' que' biu be' capernaúm.2Ne' ti' centurión napa' be' ti esclavu, ni guisa risaca' para labe', huarabe ne' jma chi gati be'. 3Ora centurión que' bina diaga' de Jesús, bisenda be' ca binigola' xti ca judiú canaba' ca' labe'guedabe' ne'gusianda be' esclavu' xti'. 4Ora la cabe' labe' sacari:"huandipe' caquiñe' guni la' ndi' pur labe', 5ti labe' nadxibe guidxi xti nu' ne labe' nga' bisabe' ca' yudu' huini para la nu' "6Ne Jesús sisa' ne la cabe' huaxha ra labe cadi' nu' di' be situ' de raayoo', centurión que bisenda ca xhamigu' Ti gabi labe': "xhaique' xtine' cadi gapu' dxiña ti que risaca' dia para guiula' ndani lidxe'. 7Ngue runi'que li ca' ñune na' sica ti bini risaca' ne ña ra nu lu', pe ra' bidi' si ti didxa' ne ni runi dxiña xti ne' Sianda' 8Ti na' la ca' ti nguiu ni na pa xhaique' xti ne saque ca' na ca' xhaique xtale huachu. pa gabe ndi guye la sie pa gabe ndi guda la seda ne ni runi dxiña para na' bini ndi' ne' la' su ni ni' "9Ora Jesús bina diaga ndi', bixhaga ya be 'de la' bidxiguetalu cabe' ra nu ca bini nanda la be' que re gudxibe la ca' gabe ca' la tu' nin ca nda ni' Israel que ni dxela guenda' ru ni' cree' di. 10Ne ca ni bisendabe que' bigueta' ca' ra yoo la'bidxela cabe' dxa' ni' runi dxiña para labe' que' nasa' ca' nu'11Gudi si cadxi dxi'Jesús guye' ra' ti guidxi' la Naín, ne ca discipulo ne'xta bini ye ne' labe'. 12Ra benda ndabe' gaxha' de ra' puerta xti guidxi' que la ne raque' nda' ni cabe' ti nguiu jma' guti', tobi lucha xhiñi ñia' (ni jma guti' xhela) ne xtale bini' guidxi' que' nu ne' la be'. 13Ora xhaique' biya' labe' bi ni bi dxacha ladxido be de guenda ria'pur guna que' ne' gudxi be la': "cadi guna'lu' ". 14Ora que labe'gudxibabe ne gudana be' caja gueta' que' ra sino cabe' ni jma guti ne ca' ni' nda ni que ni la'biana dxi' ca'. labe gunibe: "badu nguiu na'rabe'li biasa." 15Nguiu ni jma guti que' guribe' ne bisu labe' guni be' ne Jesús bidi' labe' ñia be'16Ora que guenda ridxibi' beda ni la guia' de guira cabe', ne bisisaca'' ru cabe' Diuxi', na cabe'ti profeta naroba jma' biasa lade nu' " ne' "Diuxi jma gupa bini xti' ". 17Ca' ni bisaca' Jesús di' la' bireche ni' guidabi' na ca' Judea ne guira' guidxi' dxaga ni'.18Ca discipulo xti Juan guidxi' cabe' labe' ca ni bisa ca di'. 19Ora que' Juan gulidxibe' chupa' discípulo xtibe' ne bisenda be la ca'ranu Diuxi ti gabi cabe' labe' ¿li nga ni gueda ca' la' o na xtobi ni na' quiñe' cuesa du la' ? 20Ra la cabe bidxiña cabe Jesús ne' ca badu nguiu' que naca': "Juan el Bautista bisenda la du ti gabi da li' "¿li nga ni gueda la' o sabesadu' xtobi?21Ne ora que la' labe bisiandabe' xtale bini de guendahuara' ne guenda riu xhisaa' ne' ca espiritu na' dxaba', ne xtale bini lache pa' bixhele' be' lu'. 22Jesús bbicabi ne gudxi la cabe': gusa si be' que la', la gabi' Juan ni jma' biya tu' ne binadiaga tu'. bini na chepa lú' ca xhele lu' ca', bini' na chitá' ñe jma risa', ca'leproso cayando' ca', bini maguti caba ni ca' ne bini caquiñe' cayuinecabe la' didxa na cabi'. 23Bini' ni que' rusana' de guni' cree en na' runi' guira' ni huayune', siu ndaya'."24Ra jma se' ca' ni' bisenda Juan que la', Jesús gusu lú'gudxi' guira bini que' de Juan: "¿xhi yeguyata ra desiertu? ¿Ti ni te' caga' pa bi la'? 25Huaxha ¿xhi yeguyatu'? ¿ Ti badu nguiu suchahui de lari gudxi'? laguya' cani racu' lari' galan ca' na pa ca' guira', nu ca' nda ni'ca yoo lahui xtii ca' Rey 26Huaxha ¿xhi ye guyatu'? ¿Ti profeta? ya, na gabe la tu', ne' jma que ti profeta27De labe' nga ni jma gu cua' ca' didxa di': cusenda mensajera xtine' sa' niru' lu' ni la chinda qui' chahui'ne sa' lu'. 28Ca' ya be' li', lade guira' ni guire' de ti guna' la' gaxti ra' xtobi jma' naroba' que Juan xhisi' ni huaxhie risaca' nda ni reynu xti Diuxi la' na' ca' jma naroba que labe'29Ora guira bini que bina' diaga ndi', ne ca' ni' ru topa'impuesta', guni cabe' de que Diuxi nga' nacha hui ne gulu nisa Juan bastista la cabe' peru ca fariseu ne ca ni nana' lu ley xti' ca' judiu', bixhigueta' cabe' ni napa' Diuxi para la cabe' Ti que nugu nisa Juan la cabe'. 30Peru ca fariseu ne ca ni nana' ley xti' ca' judiu', bixhigueta' cabe' ni napa' Diuxi para la cabde' Ti que nugu nisa Juan la cabe'.31¿Xhi ne' gucha ga' ca' bini' ya na' di ya'? ¿xhimodo' na' ca' cabe? 32La cabe na' ca' cabe casi xcuidi' caguite ndani' luguia', ni ribi ca' ne ruca' ridxi' lisa ca' ne' na ca': ne ladu' bixhidxi du' ti' guere le' para la tu', ne la tu' que' nu ya tu'. ladu bixhidxida' ti guenda riunda' xti guetu', ne la tu' que ñu na' tu' ".33Ti juan baustista la' que ñedonda di' cayo pan ne caye binu', ne latu' na tu': "labe na' pabe' ti binidxaba". 34Xiñii Diuxi beda' cayo' ne cayee' ne la tu' na' tu': "i viya, labe' na cabe' ti badu' nguiu' ni ro xhate' ne ti binigüe', ti xhamgu' de ca ni 'ruto pa' impuestu ne' ca' ni' ruche'! 35Huaxha guenda nu xbiani la' ri huini ni lade ca' xiñii' be'36Ra que la' tobi' de ca fariseu', gudxibe' Jesús chitone' labe! ne jma guyube' ralidxi' fariseu que la guri' be rua' mexa que' chitobe'. 37Nda ni' guidxi que la' guyu ti guna ni guisa' jma' nua' guenda' ruche' . ora labe' guna be' que Jesús nu rua mexa ra lidxi fariseu que la', labe beda nebe' ti rii de alabastro daa' nisa sisi" ndani'. 38Ra labe su huabe' deche Jesús gaxha' de ca ñee' que la', cayu nabe', bisu labe' cugadxe be' ñe Jesús ne' ca' nisa'ni cayete lube', ne bidi be' bixhidu' ca bata ñee', ne guxhubi be' nisa sisi' que ñee'.39Ora fariseu ni yene Jesús ralidxi chito biya ngue la'guni nda ique sacari' pa ña ca' badu nguiu di'ti profeta la' ña nabe' tu ndi guna ca gana labe' ñana be' de que guna ca la' nua' guenda ruche'. 40Jesús bicabi'ne gudxi labe' " Simon, na pa'xhi tidxe li'." labe gunibe' "¡guni maixtru!"41Jesús guni: "ti bini rutiñe bidxichi' gupa be chupa' ni bisabi labe' toi de laca' la' bisabi' labe' gayu gayua bexhu' ne' xtobi que la' gala gayua bexu'. 42Ora la cabe' que ñanda' niguixhe cabe labe la' labe gudxibe laca' jma qui quixhe di ca' ni nusabi ca' labe que'. yana' ya' ¿guna ni jma sanaxhi labe'? 43Simon bicabi labe' ne' gudxi labe': na la' rabe' ni jma xtale bisabi labe que' xha'." guni Jesús biasi modo ca niu' ca' "44Bidxiguetalu' Jesús ra nu guna' que ne gudxibe' Simón cayuyu' guha di la'. Na jma biua' ralidxa' li que nu' diu' na' nisa para ni guibe' ñee', peru labe' ne ca' nisa labe' bigadxe be' ca' bata ñee' ne bicuidxibe' cani ne ca guicha ique' be'. 45Nin ti bidxhidu que nu diu' na', pe ru'de de ora na' benda', labe' caru' guiana dxibe' de gudi be' bixhidu' bata ñee.''46Nin ca que lica' nuxhiu' cadxi' aceite ¡que', huaxa labe' guxubibe' nisa' sisi' ñee. 47Nga runi rabe' li', ca guendaruche, xti be la, ne ca xtale. cani' la' jma bixhiacani', ti labe guna xhibe' xtale'. Huaxha' ni' huaxhie' rixhia' a guenda rache'xti la', huaxhie ranaxhi'48Ra que gudxibe' guna' que': "ca' guendaruche, xtiu' jma bixhia ca' ni'. " 49Ne ca bini nu gaxha de la cabe que bisulu' guni lisa ca': "¿Tu na' ca' ndi' ni' la' ca' randa ruxhia guenda rache'? 50Ora que gudxi' Jesús guna que': "guenda runi' cree xtiu'jma bila li'. gu ye'ne' gata' dxi' ladxidolo."

Chapter 8

1Guca, gudiidi si cadxi dxii, Jesus bizulu guye' guira guidxhi ne ca guidxihiini, ne canayui' ne cana uca' riidxi de ca nacubi ni galan de guenda runi mandar xti Diuxhi. Ca chii ne chupa que' guye' ca ne laabe, 2ngaca cadxi guná ni biándaca de cadxhi guenda ni nadxaba ne guendahuara: maria ni raabi cabe Magdalena, ni bire' gadxe binidxaba de la', 3Juana xheela Chuza, ni ribaquichaui ca xti Herodes, Susana, ne xtale guná, ca ni de lu' xtiica rudii´ca para ni caquiiñe.4Laaga xtale binni que cadxiña, ne binni zeeda ra nuube de guira ca guidxhi, laabe guyui' be ti ejemplu: 5"Tobi hombre rudxhiiba bire sigudxiiba cadxi biidxi. Laaga laabe cudxiiba be, caadxi de laacani biaba guria' neza ne bixata ñé' cabe laaca, ne ca maní' ripapa gudo'ca ni'. 6Caadxi biabaca lu guie', ne casi guche ndu' ca' bibiidxi ca' purti que gapaca gudxa.7Ne xcaadxi biabaca laade guiichi, ne ca guiichi que bigáa' ca cue' ca biidxhi que, ne bichii' cani. 8Peru caadxi biaaba ca layu' sicaru', ne bidii ni bia' ti gayua' tiru jma'." Guni' si Jesus ca ndi' Laabe Guni' be: "ni napa diaga para gunadiaga la? guca' diaga."9Ca discipulu gunabadidxa ca' laabe xhi rini' ejemplu di'. 10Laabe guni' be:" guenda runibia' de ca ni naga'chi xti guenda runi mandar xti Diuxhi ma gucua tu, peru xcaadxi naa rinie nia laaca ne ejemplu, ti para, NECA CAYUUYA CA, QUE SANDA GU'YACA, NE NECA CUCA DIAGA CA', LAACA QUE GUIENE CA'.11Yana ndi' nga ni rini' ejemplu di': biidxi ca' naaca ni xtiidxa Diuxhi. 12Ca ni biaaba lu neza nga' ca ni ma binadiaga , peru oraca' reeda binidxaba ne raxha diidxa di' de ndani ladxido'ca, para laaca que guni cre' ca ne que guila' ca. 13Ne ca ni biaba lu guie', ora runadiaga ca diidxa, rica ca ni ne xtale guendanayeche'. Peru que gapa ca xcu' ca, laaca runi cre' ca ti tiempu si' ne ora gueeda guenda nagana rixhale ca'.14Ca biidxi biaaba lade guiichi que nga' ca binni ni runadiaga ca diidxa, peru laaca rinanda ca' neza xti' ca. laaca que rica'ca ratixhie' ca pur guira enda riu xhizaa', ne guira ni rizaca napa ca', ne ca guenda rusieche xti guidxilayu', ne xcuananaxhi ca que rigüi'. 15Peru ca biidxhi ni biaba lu layu' sicaru que' nga' ca ni bica' diaga ca ne ti ladxido' naya' ne nacha'hui, ne rinaaze dxiichi ca ni' ne rudi' ca cuananaxhi gati ga'.16Yana, guiruti ni ma bicaagui ti biaani, ruchi' ni ne ti jarru de yu' o rugu' ni xhana luuna'. Laaga ruga'nda ni' ra randa biaani lugia' para guira ni chu' ganda guuya biaani. 17Ti purti gaxti ni nagachi, siiana sin guihuini, ne gaxti ni naca secretu, que siiana sin guihuini ne seda re' lu biaani. 18Nga runi la guca'diaga chaahui, ti purti tutiica ni gápa, sacáa jmá, ne ni que gaapa, dede ni sacaxa naapa, siaaxa."19Oraque ñá' be ne ca biichi be beeda ca ra nu be. peru que ñanda nidxiñaca guni xtale binni que'. 20Ne gudxi cabe labe:"ña' lu ne ca biichi lu zuhua ca fuera ca, ne napa gana gu'ya ca lii." 21Peru Jesus bicaabi laacabe ne na': "ñáa' de ca biiche nga ca ni ruca diaga xtiidxa Diuxhi ne rúni ca ni'."22Yana ti dxii, laabe guyu' be Ndani ti barcu ne ca discipulu xti be, ne raabi be laaca:"chuu xti ladu niza di'." Oraque laacabe biaaxa cabe. 23Peru laga laacabe zee cabe lu nisa que', laabe gúsi be, ne Beeda ti bii yoxho lu niza que' ne xparcu cabe cadxa de niza ne laacabe nu' cabe nashoo.24Oraque' ca discipulu xti Jesus beeda ca ra nu' be ne bicuáni ca laabe ne na' ca: " ¡Maistru, Maistru! ¡ma yaca gati nu'!" laabe bibaani be ne gudindeneba ca bii que ne ca niza duxhu que' ne laaca gulezadxi ca' ne guyu' ti guenda ratadxhii. 25Oraque' laabe rabi be laaca: " para' nu guenda runi cre' xti tu pue'? ne laaca bidxiibi ca, ne laga cadxibi ca laca cadxagaya ca ne canabadidxa liza ca: "tu'ndi ni runi mandar ca bii ne ca niza, ne laaca rusuuba ca diidxa di' pue?"26Laacabe zee cabe lu niza que neza ca layu xti ca Gadarenu, ni nu' xti ladu niza xti Galilea. 27Ora Jesus biete ne bizua' yu', laabe bidxaaga be tobi hombre de ndani guiidxi que ni napa binidxaba. Ma raca xtale tiempu laabe que racu be lari, ne cadi nabeza be ndani lidxi be, laga nabezabe lade ba'.28Ora biiya be Jesus; bicaabe riidxi ne biaba be ra lu' ne guni' be nadipa: "xhi napaneu naa Jesus, Xhiiñi Diuxhi ni nandxo'? ri naba lii cadi guchiiñalu naa." 29Ti purti Jesus biini mandar ca guenda ni nayudxu que' guire' ca nde ndani hombre que'. Ti purti ma xtale tiru ma guyu' ca laabe ne neca liibi be ne cadena ne zepu, ne cayapa cabe laabe, laabe ruchugu be ca cadena que' ne ca binidxaba que rine' ca laabe ca ra nabiidxhi ne gaxti nu'.30Oraque' Jesus gunabadiidxa laabe: " tu lá'lu? ne laabe rabi be laa:"Legion" tu purti xtale binidxaba ma guyu' laabe. 31Laaca canabaru ca laabe cadi guzendabe laaca gabia'.32Oraque', nu' caadxi bihui raque' cayo' ca lu dani' que. Ca binidxaba que canaba ca laabe gudii be chu' ca lu ca bihui que', ne laabe biddi lugar laaca. 33Ngue runi ca binidxaba que biree ca de hombre que ne guyu' ca ca bihui que , ne ca bihui que biete tii' ca dani' ndani niza ne gutixhie' ca.34Ora ca ni cayapa ca bihui que biiya ca ni guca, bixhoñe lu' ca ne gudxhi ca ca binni guidxi ne ca binni de ca layu' que. 35Oraque bire' binni zi guuya ca xhi guca'. Ne ora laaca biiya ca Jesus ne bidxela ca' xha hombre ni bire' ca binidxaba que laa, suuba ra ñe' Jesus, nacu laari, ne ma nexhe dxi xpiani, laaca bidxibi ca'.36Oraque ca ni bíiya ca ni guca, gudxi ca laacabe xhi modo hombre ni guyu' ca binidxaba laa que' bianda. 37Oraque guira ca binni de xquidxi ca Gadarenu gunaba cabe Jesus Che' de laade cabe, ti purti guyu ti raro'ba dxiibi laacabe. Ngue runi laabe gudxiiba be nadi barcu que', ti ma ganda guibigueta cabe.38Xha hombre ni bire ca bibidxaba de laa, gunaba be Jesus gudii chi nanda be laa, peru jesus gudxi laabe che' be, ne na': 39"Bigueta ra liidxu ne guyui' de ca ni Diuxhi biini nee lii." Hombre que zee neza xti' zi gugua' riidxi de ni jesus biini pur laa.40Yana ora Jesus bigueta, Xtale binni que' bichagalu' ca laabe, ti purti de guira ca cabeeza ca. 41Yana tobi hombre lá' Jairu ni naaca tobi de ca xaique xti yu'du huiini, beeda ne bizuxhiibi xha ñé' Jesus ne gunaaba be laa che' ralidxi be. 42Ti purti tobi lucha xhiiñi be de chii ne chupa iza , cayati. Laaga jesus zee neza, xtale binni que cuquiichi ca laabe.43Ne raque' nu' ti guna' ni ma raca chii ne chupa iza nabe' riete rini, ne ma bisira' bidxichi xti lu ca medicu. Peru que ñanda nusianda nin tobi de laacabe laa. 44Laabe beeda be ra nu' Jesus ne gudaana be rua xhaba, ne oraque ca gulesadxii guenda riete rini que'.45Jesus guni':"tu laa guda'na naa?", ora guiruti que nini', Pedru na´:" Maistru, xtale binni ri' lii, cuquiichi ca lii". 46Peru Jesus na':"gudaana tobi naa, naa nana de que guenda nandxo' bire de naa."47Ora gunna que biiya que zanda guxhoñe lu sin guuya cabe laa, laabe beeda be cayacaditi be ne bixhiziibi be ra lu jesus. Laabe guni' be ra lu de guira binni que' xhi ñe' laabe gudaana be laa, ne biandabe oraqueca'. 48Oraque laabe rabi be laa:"Xhiiñe, guenda runi cre' xti lu bisianda lii, guyé ne guendaratadxii."49Laaga cani' rube, beeda tobi de ndani lidxi xhaique xti yu'du huiini que' ne naa:" Ma guti xhiiñi lu, ma cadi guchiichu Maistru." 50Peru ora binadiaga jesus ndi', bicaabi be Jairu: "cadi guidxiibu, bini cre' si', ne laabe sianda be."51Ora laabe beeda be ra yo' que' que nina' be guiruti ñu' ne laabe, Pedru, Juan ne Jacobo(Santiagu) zii, ne bixhoze´dxapahuiiini que' ne ñaa'. 52Yana guira' cayuuna, ne cayuuna nanaa' ca peru laabe rabi be laaca: "cadi guuna tu, cadi guti be, nisiaasi si be." 53Peru laaca bixiidxi ca laabe, ti purti nana ca ma guti be'.54Peru laabe gucua' be ná' dxapahuiini que, ne bica' be riidxi ne naa be': "dxapahuiini, biaza". 55Ne guenda xtibe bigueta ra nu' be, ne oraqueca biaza be, ne bini mandar be gudii cabe ni go'. 56Ca bixhoze be cadxagaya ca', peru laabe bini mandar be laaca cadi guinii' ca ni guca'.

Chapter 9

1Laabe guliidxibe' ca chii ne chúpa, ne bidii be laaca poder ne guenda runi mandar lugiáa ca binidxaba ne para gusiandaca' guendahuara. 2Laabe biseendabe laaca para chi güiica' de guendaruni mandar xti' Diuxhi ne para gusiandaca' ca ni huara'.3Laabe rabibe laaca:"cadi guica'tu gaxti para ra che'tu,nin garabatu,nin murral, nin gueta, nin bidxiichi, nin xti muda laari. 4Ra tiisi yo' chuutu, lagiaana raque' dede ora ma che'tu.5Ratiica que guicaa cabe laatu, ora guireetu de guidxi que' laquiibi yude de bata ñe'tu para guinii'ni luguia'cabe". 6Laacabe oraque rire'cabe ne rie' cabe ca guidxii huiini, ne rui' cabe de galan ni nacubi ne cusiandaca de guira laadu7Yaana Herodes, xaique guiidxi, binadiaga de guira ni cayaca ne cadxagaya', ti purti caadxi cani'ca de que juan ni riguuniza ma biaza de laade ca gue'tu, 8ne cani' cabe deque Elias me beda guihuiini, ne xcaadxi na' de que tobi de ca profeta ma guti' nga ma bibaani. 9Herodes guni':" naa guxha yani' Juan, peru tuundi' ni cayunadiaga' ndi de laa? ne laabe gucalaadxhibe gu'ya be laa10Ora ca apostol bigueeta, laaca guudxica' Jesus guira' ni biini ca'. Oraque' laabe gucua'be laaca, ne guye'cabe zituhuini, ra tu guidxi láa Betsaida. 11Peru ora xtale binni que' binadiaga ndi la'?, bedanandaca' laabe. Laabe gucua' be laaca ne guni'nebe laaca de guenda runi mandar xti' Diuxhi, ne laabe bisiandabe ca ni caquiiñe guianda.12Yaana,ma yaaca guiluxhe dxii, ne ca chii ne chupa que' beedaca ra nu' be ne raabi ca laabe:" gudxi ca binni di' ma biluxhe ti' laabe chee' cabe ca guidxhii huiini ne ca layu' gaxha para guidxeelacabe ra guiaana cabe ne ni go' cabe purti nuunu ti lugar ziitu." 13Peru laabe raabibe laaca:"laatu lagudii xhiixha go' cabe." Laacabe guni' cabe:" que gapadu jma' que gaayu pan ne chupa beenda, huaxa pa chuunu ne zii nu' guendaro' para guira binni di'." 14(Nu' bia gaayu bixhiapa hombre.) Laabe raabibe ca discipulu:"la gu'ni cui liza' cabe de bia gala' gayua' cada tobi."15Ngue runi biini cabe ndi, ne biinicabe cui' ca binni que'. 16Laabe gucua' be gaayu pan ne chupa benda que'; biyadxiibe guiba', gulu' ndaaya be ni' ne gunda'be ni', ne bidiibe ni ca discipulu para cu' cani ra lu' xtale binni que'.17 Guira cabe gudo' cabe ne bidxha' cabe, ne de ni biaana que' biaasa chii ne chupa dxhumi' ne ca nda' que'.18Beda guire' laaga jesus cayuni orar xtuubi, ca discipulu nuuca ne laabe. Laabe gunabadiidxa be laaca:"tu na' binni naaca?." 19Laacabe bicaabi cabe:"Juan ni rugu' niza. peru xcaadxi na' Elias, ne xcaadxi na' de que tobi de ca profeta de ca ni guyu' dxique' biaaza lade ca guetu."20Oraque' laabe raabi be laaca:"Peru laatu tu naatu naaca?" pedru bicaabi:"cristu xti Diuxhi." 21Peru laabe biindacabe lu' ca nadipa, cadi gaabica' ndi guiruti, 22gudxii be laaca:"Xhiiñi binni guidxilayu naquiiñe tiidi xtale nagana, ne que gacaladxi ni hombre goola ne ca xaique ca sacerdote ne ca escriba, ne zaati, ne ra guiona gubidxa ziaaza para guibaani".23Laabe gudxiibe guira ca':" pa tuuxa gacalaadxi guedananda naa, naquiiñe gudxii deche laaca laa, guica' cruz xti guira' dxii ne guedananda naa. 24Tutiica gacalaadxi gula' guendanabani xtii zuniti ni', peru ni gacaladxi gunitini pur naa zula' ni. 25Xhi para guiquiiñe ni hombre, pa gapa interu guidxilayu, peru cuniti o cunduuxhe laaca laa?26Tutiica gutui lu' de naa ne de xtiidxa, xhiiñi hombre satui lu' de laabe ora gueeda laaca lu guenda nandxo' xti', ne guenda nandxo' xti bixhoze, ne ca angel ni nandxo'. 27Peru dxhandi' pe zaabe laatu, nu' caadxi de ca ni nu' rari que zunibia'ca guendaguti ante guuyaca guenda runi mandar xti Diuxhi."28Yaana gudiidi bia' xhoono dxii, Jesus guni' ne ca diidxa di', gucuabe ne laabe Pedru, Juan ne Santiagu, ne gudxiiba cabe dani' para guni orar cabe'. 29Laaga laabe cayuni orar be' bichaa modo rihuini luube, ne ca xhaaba be guca cani naquichi be' de ruzaani.30Ne chupa hombre canii' ne laabe, Moises ne Elias. 31Ca ni bihuiini lu ti guendanandxo' de ruzaani. Laacabe cani' cabe de ora laabe che'be, ni ma zeda dxiiña gaaca' ndani Jerusalen.32Yaana Pedru, ne ca ni nu' raque' ne labe, guizaa nana' xpacandaca', peru ora laaca bibani chahuica' biiya ca' guendanandxo' xtiibe ne xhupa hombre nu' ne laabe que'. 33Laaga laacabe zi guixale cabe de Jesus, Pedru rabi laabe:"maistru, galan para laanu chu'nu rari, guzaanu chona ra guiaana tu, tobi para lii, tobi para Moises, ne tobi para elias" (laabe que gana be xhi cani'be.)34Laaga laabe cani' be ndi beeda ti zaa ne bichii' laacabe, ne laacabe bidxiibi cabe, laaga guyu' cabe lu zaa que'. 35Gucua' ti ridxi de lu zaa que' ne na':ndi nga xhiiñe ni ma gulie', laguca'diaga laabe." 36Bicahui si lu riidxi que' jesus bihuiini xtuubi. Laacabe bigaani cabe, ne que ñaabicabe guiruti ca dxii que' ni biiyacabe.37Yaana xti dxii que' ora laacabe bietecabe de lu daani que', xtale binni bidxiña ra nuu be. 38Ne ti hombre laade xtale binni que' bica' ridxi:" maistru, canaba lii guuyu xhiiñe, tobilucha si laabe naapa. 39Biiya, ti guenda rinaaze laabe ne maalasi rugua'be ridxhi, ne rudi ataque laabe ne riree bupu rua'be. Que ruzaanaga' laabe ne riguiñe laabe xtale. 40Naa gunaba ca discipulu xtiilu cue' ca laabe, peru que ñanda laacabe."41Jesus bicaabi ne na':"laatu binni de yaana, ni que runi cre' ne, ne nayudxu xpiaani, pa bia' ti naquiiñe chua' nia laatu ne gune uantar laatu pue? danee' xhiiñu rari'." 42Laaga baadu' que zeda dxiiña, binidxaaba que' bisaaba laabe layu' ne biniibidxacha laabe ne ataque. Peru Jesus guladxi guenda ni nayuudxu que' ne bisianda baadu que', ne bidxiguetabe laa bixhoze.43Oraque' guira cabe cadxagaya' cabe pur pabia' naroba Diuxhi.Laaga gira cabe cadxagaya' ru cabe pur de guira ni laabe cayunibe, rabibe ca discipulu xtibe: 44"Lagudi' lugar ca diidxa di' tidilaaga ca' guete ndani diagatu': sudii cabe xhiiñi binni guidxilayu' ndani na' binni. 45Peru laacabe que ñene cabe ni guni'be di'. Nagaachi ni' para laacabe, para laacabe que gunibia' cabe xhi rinii'ni. Ne laacabe cadxiibiru cabe guinabadiidxacabe xhi rinii' ni guniibe di'46Oraque' bizulu' ca cadinde lizaa' ca de tu laa nga jma naroba laadecabe. 47Peru Jesus runibia' ni cani' cabe ndaani ladxido' cabe, gucua' ti xcuiidi hiini ne guluube laa cue'be, 48ne rabibe laaca:"tutiica ni guica' xcuidi di' lu laaya la', cacaa' naa; ne tutiica ni guica' naa laa, cacaa ni bizenda naa. Ti purti ni gaca jma nahuiini lade guira tu, nga nga ni jma' naroba".49Juan bicaabi:"maixtru, biiya du tobi cabee binidxaba lu la'lu, ne bicuezadu laa, ti purti que rizaa nanda dibe laanu". 50"Cadi gucuezatu laabe" na' jesus, "ti purti tutiica ni cadi nu' lugiatu', nuu pur laatu."51Ora bidxiiña ca dxii para guiaasabe, laabe gucalaxhiibe xtale che'be jerusalen. 52Laabe bisaaniru' be ni zee mandadu ra lu' be, ne laaca guye' ca ne guyu'ca guidxii hiini Samaria para cuaqui cha'hui ca guira ni para laabe. 53Peru binni de raque' que nina' nicaa laabe ti purti gucalaadxi be xtale che'be Jerusalen54Ora ca discipulu Santiagu ne Juan biiya can ndi', laaca guni' ca:" Xpixhuana du', racaladxu gunidu' mandar guiete guii de guiba' ne gunduuxhe laacabe la'?" 55Peru laabe biguetabe ne gudindenebe laaca ne56 Ne laacabe zee cabe xti guidxhi hiini57Nee laaga laacabe zee cabe ra che' cabe que' gunii' tobi raabi laabe:" naa zinaanda lii ra tiica lii che'lu" 58Jesus raabi laabe:" ca mixtu guiixhi naapa ca ra liidxica, ne ca pajaru de guiba' naapaca' xnidu ca', peru xhiiñi binni guidxilayu' que gaapa ti ra laa guizzilaadxi ique."59Oraque raabibe xtobi:"dananda naa." Peru laa rabi laabe:"xpixhuana, bidii lugar niru cha' ne guca'che bixhoze."60 Peru laabe rabibe laa:"bidii ca gueetu gucachi ca' ca gueetu xti ca. Peru lii la'?, guye' ne guyui' de guira ladu de guenda runi mandar xti Diuxhi."61Oraque' xti binni laaca gudxi laabe:"naa zinanda lii, peru bidii lugar niru, gaabe ca ni naabani ra liidxhe ma cha'." 62Jesus bicaabi laabe nin tobi ni ma gulaqui na' lu aradu, ne gudxigueta lu', riquiiñe para lu guenda runi mandar xti Diuxhi."

Chapter 10

1Yanná gudidí' si' ca ni guca' di'lá , ne shaiqué la' bizabi na'be lu choná late'gande' nu chií, ne biseendabe' la'ca' pur chupa'chupa', ne gusanirucá lu cada' guidxí ne ca' lugar ra labe' maca neshé chebé.2 Ne nabe: ne ma xtale nizaa peru tu chindadíni nga' huaxie, nga runi la' guina'ba shaiqué ni xti nizaa ca'la' guzenda' be ni chindadi' nizaa xti'be.3La'chee' zneza tu , Laguuya', na cusenda latuú casí ti Dendxú láde gueu. 4Que chineu bidxichí ndaní murral xtiú, ninca' bixiapa' ra ridxá park xti ni se xti guidxí, nin guelá guidí, ne cadi ugapadiuxi lu' tudxá lu' xnéza.5Intica si yoo ra latuú chutú, niru do lá guini': '¡guendá' ratádxií ndaní yódí!'. 6Pa nú ti binni ni nachahui' racá, guendá' ratádxií xtilu' siuni' luguia'bé, peru pa có la', zabigueta' ni ranu'tu'. 7Laguia'ná ra yó ca', la go' ne la gue' ni la'ca'be cudi'cabe' latuú, purti ni runni' dxiña xneza' guiaxa', cadi guidxa'tu de xti yó ra xti yó.8Ra ticasi guidxí ra latuú guiutu', ne laca'be guica'cabé latuú, lago' ni cuaquí cabé lú tu. 9Ne la' gusiandá ca'ni huara ni nu racá, Ne lágabí la' ca'be: Ra runni' mandar Diuxi ma bidxiña ra nú tu.10Yana' ora latuú chutú ndaní ti guidxí, ne pá laca'be qué naacabe' guchagalu' cabé latuú, la' guire ndaní lidxi cabé ne lache' lu neza' xtíca' ne la' guinni: 11'¡ Ne yuu dé xti xguidxi' ca', ni riguidí xa ñee nú, ladu' rusiadu' ni' neza' lutuú! peru la' ganná ndi': guendá' runni' mandar xti Diuxi ma bidxiña.' 12Na' cayabe' latuú dxi guidxí Diuxi ca' binni sacani jma huaxie nanna' para guidxí Sodoma que para ca' guidxíca'.13Xii ñaca xha de li Corazin! ¡ Xii ñaca xha de li, Betsaida! pa de guira xixe xixa ni nandxo guca lugiatu, ñaca siini Tiro ne Sidon, laaca be nibi gueeta caabe de lu guenda ruche xticabe,de ma xhadxi Uribe Lu lari rayaa ne láde dee' 14Jma sapa xpiabe ra usaba naabe Tiro ne Sidon dxi cuidxibe biini neza luube que Laatu 15Li Capernaum, ¿rini que xhou de que zusisaca caabeli xha guiba? Co, liila zalalu gabia.16Jesus la ca gudxibé ca discípulo xtibe: "Tu tiisí ni gundiaga ca diidxa' xtibe la runadiaga na'a, ne tu la'a que rica'a ca xtiidxa' be la'aca que rica'a di na'a. Ne tu la'a que rica'a na'a, la'aca que rica'a di Diuxi ni la'a bise'enda' na'a."17Ca chana late gánde nu'u chi'i lú binni ni bise'enda Jesus que' guyé ca'ne bini ca' modo gudxi be la'aca . Ora bigueta 'cabe qué, guiza' nayeche' nu'u cabe. Guni cabe: "Señor, !Dede ca xhiiñi binidxaba' binni ca'laadu ora ne guenda runi mandar xtilú gudxi dú la'abe guire'e ca be de ca binni qué!" 18La'abe bicabi bé: "laga cayuniga tu ngué, !Na'a biiya' binidxabá cayabá de guiba' nague'enda'ne maalasí' casi ti rayu biabá! 19!La guca'diaga! Ma bidie'e la'atu lugar gudxi'i luutu ca guenda ni nadxaba'. La'acabe qué zunina' di cabe la'atu gacatu jna nadipa' que cani nanala'dxi' la'anu binni dxaba'. Gaxtí zunina' la'atu de guira'ní. 20Peru casi ca riechetú de que ca guenda ni nadxaba'ca runna la'atu, napa tu xhidé guiechetú jna de que ma'caa laatu 'iba'."21Requepé, Jesus bidxabe de guendanayeche de guenda nandxó. La'abe gunibé: "Bixhoze',lii nga' xhaíque idu'bi na'ca' iba' ne guidxi layú caadxí binni rini' íque ca de que nanna ca' xtale purtí ma biziídi ca'. Peru naa' rusisacali purti que nu di lu ñana ca be ndí. Lú nga, ma bi lui'lu' ca binni ca tu la'a guica'a guenda dxandí xtilu casica' ca xcudina huiiní runi cá. ya, bixhoze, ma biinu' ndi' purti racaládxílu' guniluni."22Jesus la'aca gudxi be ca discípulo que: "Diuxi, Bixhoze' bidi'ibe na'a guira' ní . Bixhoze sia' runibia' cha'ahui na'a, xhi'iñíbe, Zaque ca, na'a sia', dxandi pe nanna' tu'unga bihoze di, na'a sia' ne cabi ni na'a gulie' ca dxandí pé runibia'ca la'abe."23Ora ca discípulo xtibe nu'u xtuvica ne la'abe, biti'ixhilúbe ra nu'uca ne naabé: "!Diuxi ma bidi'i la'atu ti ni rusigádé ora bidi'i bé la'atu gu'uya tú guirá ni ma bine'naa'! 24Napagana ganatú de que xtale ni rinni xtidxa Diuxi ne ca xhaíque ni biba'nni ma xhadxí ca nabá ca' ca ni la'atu cayu'u yatu cayun', peru que ñanda di la'aca be, purti ca ndi' la que ñaca dí caní. La cabe izaa' gunaba' cabe gunadiaga cabe ca ni la'atu cayundiagatu guyuu ti nguiu laade ca maistru de ley caníe, peru na'a caru ma' gusi huine'ca ndí dxique'."25Ti dxi laga Jesus cusidi ca binni que, guyu'u ti nguiíu lade ca maistru de ley ra qué. La be nu ve gunibiabe Jesus para inabadidxabela ti xixa nagana. Nga runi bizuhua'abe ne unabadi'idxabe: "Maistru, ¿Xhi modo gune para ganda ibane ne Diuxi iradxi?" 26Jesus gudxilabe: "Li'i ma biindalú ni Moisés bicaa' lu ca ley ni Diuxi bidi'i la'abe. ¿Xinaa' ley ca?" 27Nguiiu qué bicabi: "Gu naxhi Diuxi ne guidubi ladxidólo' ne gidubi xquendalú, ne guidubi xtipa xtiú ne guidubi xquendabia'anilú. Ne gunaxhi ni nu'u gaxha de li'i xtale pe casi ca nadxiilu la'aca li'i." 28Jesús bicabi la'abe: "Bicabilú biazipé. Pa gúnnu ira nga laa' zabanineu Diuxi ira dxi."29Peru nguiiu qué nuú guidxela ti xiñe'e ni ñanda niní modo laa' ni runi ne xcadxi binni. Nge runi gudxíbe Jesús: "¿Una binni ni nu gaxha de na'a nga napaxdhidé ganaxhie?" 30Jesús bicabilabé: "Ti dxi, ti nguiiu Judiu zeda yete be de Jerusalén , ze be Jericó. Ora zebe nnezá, cadxi gubanná gudiñe calabé. La'acabe gucua'a cabe xtale de xhababe ne ca xcadxi de ni napa bé, ne gudiñ cabe la'abe, ma xcaadxi sí ñu'uti cabe la'abe ora que rú bisa'ana cabe laabe.31Ne gudi di ti sacerdote judiu, ni nu neza nu nguiu judiu. Ora biyabe' nguiu ca, laga' ñaca nebe', gudidíbe xtiladu' neza. 32Ngue ca' ti levita, ni runi dxiña ndani lidxí Diuxi, guyebe lugar ca' ne biyabe' nguiuque', ne ne' labe gudidibe' xti ladu neza.33Ora ti hguiu de guidxí Samaria bedabe' de lado neza ra' nexé nguiiuque. Ora biya'be nguiique, bitui'lube. 34Guyebe gaxá de la'abe, ne guxúbibe zaa de olivu ne vinu, lú ra'gucana' para gacane la'be guianda' cani. Bichéndabe lade ra' gucana' ne caadxi tira lari. Ora que bidxibabe nguiiu que lu burru xtibe. Ne yenebe la tira riana' cabe ne gupabela. 35Xtidxi siado' que bidibela chupa bidxichi'de guíba yati' ni lao rapa ra'riana cabe que ne guni: Gupa de nguiiu di. Pa guniti lu jma de bia bidie'e lidi para gapa lu la'be. Na zaguixe' lii de ora na ibigueta.36Ora que Jesús guni: "Chona binni biiyácabe nguiiu que ni laa bire cadxi gubana lú. ¿Gu'na' tobi de lade cabe guyu gaxa de la'be ora gudiñe cabe la'be." 37Ti maistru ni rusidi de ca ley bicabi: "Ni la gupa xhilasé de la'be." Jesús gudxila'be: "Yanna la' ma naquiñe cheu ne zaca gunu ti ma ganda li gacane lu xcaadxi.38Ne ora quee Jesús ne ca disc''ipulo xti bizuuluca neza zeca, guyuca ndani ti guidxi huinni gaxá de Jerusalén. Ti gu na' laa' Marta binni invitar laca'be chitacabe ra' lidxi. 39Benda'be hahuini, ni laa' María, subabe gaxá de ca' ñe Jesús. La'abe cuca diagabe ni Jes:us cani'.40Peru Marta iza de ma nu xhiza' de gunibe guendroo. Ne raque Jesús ne gunii: "Señor, ¿Ñe que rizaa ladxilu que benda' bizana na gune guirani xtube? ! Canabali gudxilabe gacanebe na!" 41Peru Señor bicabi: "Marta, Marta, iza'de nuulu xhizá de guira ca xixáca. 42Peru ni tobi lucha ni de dxandi'pe naquiñepe uca diaga lu ni na naquiñe guside. María binibe ni Jma jneza. Ndaya ni la'abe cacabe de ni binibe que zaxá di cabe ni de la'abe.
Chapter 11

1Guca'de que ora Jesús caníne' Diuxi tobi de ca' ra que', tobi de ca discípulu xtiibe guní: "Xpinuana, bizidí laadu guíni nedu Diuxi casi ca' Juan bizídi ca discípulu xtii".2Jesús gudxílaacabe: "Ora laatu guiní neu Diuxi laguiní: "Bixhoze, nandxo' gaca laalu'. Guendarunimandar xtiiu gueeda.3Bidí laadu gueta tidinedu dxi. 4Bixía xtondadu, casi ca laadu ruxíadu xtonda ní biche ne' laadu. Cadi gudíu guiabadu' lú ni ququinde laadu".5Jesús gudxi laacabe: "¿Tu tdoide laatu napa tí xamigu ne zíe ranube gala' gueela', ne zabí laabe: Xamigua, bitiñ na' choona gueta, 6Purti tí xamigua casi beedanda' de lú neza, ne que gapa gaxti guzuhua' lu'be". 7De raca la? ni nú ndaní yoo'que' zanda ca' gucabi: "Cadi guchíchu naá. Puerta ca' ma daguní, ne ca xiiñé ! ne na' ma nexedu lú luuna'. Que zanda dí guíasa para gudíe líí gueta. 8Naa' cayabe laatu, neca laabe que guiasabe gudibe gueta purti xamigu' be líí la'?, runí guendariziñe xtiu, ziasabe. ne sudíbelí bía gueta iquiñú.9Laaca naa cayabe laatu, laguinaba ne sudícabe laatu; laguyubí ne zadxelátu; laguxhidxiná' ne suxhále cabe para laatu. 10Tí guira binni ní rinaba rica'; ne ní ruyubi la? ridxélá; ne ní ruxhidxiná', suxhalecabe para lá.11¿Tu bixhoze cabe ni nínaaba xiiñí' lá ti benda, laaga tí beenda' nudí? 12¿O pa guinaba cabe la' tí dxita, sudíbe lá tí meu xubi? 13Ngue runi, Pa laatu cani naca nadxaba nanatu ximodo gusigade-tú ni sicaru ca xiiñí'tu, ¿Pabía jma, bbixhozetú de guiba', sudibe Espiritu Santu caní guinaba ní laabe?14Jmá huadxi, Jesús cabé tí binnidxaba, ni que riní. Guca de que ora binnidxaba que' biré, nguiiu ní que riní que la'? guní. ¡Guira xhixhe bini que' cadxagayaa' ca'! 15Peru cadxi de ca' binni que' guníca': "Laabe ribebe binidxadaba pur Belcebú, xaíque xtii guira binnidxaba".16Xcadxi gulúbía ca' laabe ne biyubica' de laabe tí seña de guiba'. 17Peru Jesús runibía ca ní riní ique cabe ne gudxi laacabe: Guira' guendarunimandar ní rilaa zá laaca lá runduxhe lá, ne tí yoo ní calá zá ríaba.18Pa binnidxaba calá zá, ¿Ximodo guendarunimandar xtí ziana quirzi xhixhe dxi? Tí laatu rinítu de que ríbe' binnidxaba pur Belcebú. 19Pa naa ríbe binnidxaba pur Belcebú, ¿Ca xpínitu ne tune ribecabe binnidxaba? Ne nga runt, laacabe guyacabe pa xneza runítu. 20Peru pa naa ríbe binnidxaba pur bicuíni ná' Diuxi, nga runi quendarunimandar xtii Diuxi ma beendanda ranútu.21Ora tí nguiiu nadipa, naaze guiba roo cayapa ra lidxi, ziu dxichi ni napabe, 22ne pa gueda tobi ni jma nadipa que laabe ne quiñe laabe, lá? huaxa zexa cá xquibabe, ne sabana' guiraa ni napabe. 23Ni cadi nú ne naa la?, nuu luguíayá, ne ni que ruchiñaneena la?, rucheeche.24Ora tí guendaninaudxu ma biré de tí binni, ndí la? ridídi ra nabidxi ne ruyubí para' quizíladxi. Ne ora que ridxe lníla'? riní: 25"Chi ibigueta ra yoo' de ra zen'da". De ora biguetabela? , bidxelaabe yoo' que' ma víaa ne ma nexechahuí. 26De raca la? ríe ne redané gaadxe guenda jma nadxaba que laa ne guira cabe la? chindezacabe raque'. De raca la? guendariluxe xtii nguiiu quei racaní jma naxoo que dxí uzulubé".27Guca de que ora laabe caní be ca ndí, tí gunaa gundiza ridxi xtii luguía de guira xhixhe binni que' ne gudxi laabe: "A que narooba ndaya para ni gucaxiiñi' lí ne guxaana li re ní bigaadxilí". 28Peru laa' guní: "Jma ndaya para cani guca'diaga diidxa xtii Diuxi ne gapacaní".29Laaga guirabinni que' cuchíña ruca jma binni, laa guzulú guní: "Ca binni nuu yanna dí naca cabe binni ni que iquiñe. ruyubica' tí seña, ne ca nin tobi que saca ca', seña si xtii Jonás. 30Tí casi ca beeda gaca Jonás tí seña xtii ca ninivitas, saca ca' xiiñi' hombre zaca tí seña para ca binni nuu yanna dí.31Raca xtale iza unna xhaique Saba uzabe ti ziula nneza para gucadiagabe Salomón güinní didxa nu xpianni. Yanna laa, tobi ní mja naroba que Salomón nu rarí, peru latu caru gunadiagatu xhandipe ni rabe. Ne zacaa, cadxí ora Diuxi gudxiba donda lu guía binni, unna xhaique dí ziasabe de racaa' ne sudxibabe donda ique ca binni ni nabani yanna.32Ca ngiu ni viyaní ndani guidxi Nínive bidxideche ca' ca guenda ruche xtica ora Jonás bicheche didxa lu ca. yana na, na nga ni mja naroba que Jonás, Venda para ucheche didxa ra nu tu, peru latu caru di gudxidechetu ca nneza de guenda ruche xtitu. Ne zacaa, dxi ora Diuxi udxibabe donda ique irá binní, ca nguiu ni vivaní Nínive raaca xtale izaa atrá ziaasacaa ne zudxiba donda lu guía binni nabani yanna.33Ca binni ni rucaguí tí bianni ne ma que rucachicabení'o rugucabení xhanna tí dxummí. Sinuque rugu cabe ní nda ni tí candeleru para que ca nga chuu nda ní cuartu que o ndaní yoo que laa gaanda guya cabe bianní. 34Bizaalulú nga bianni xti bela ladí. Pa bizalulú nazaaca' laa, ne raquerula' interu nacaluu dxa de bianni. ya, pa xti ladu, bizalulú ca ni nazaacá ni la, ne raquerula' idu biluú na ca hui nní. 35Huaxapé, la guya de que bianní xtitu cadí gacaní nacahui. 36Pa guidubí ladilú xhátipá ní de binni ne abatidi cadi ca cahuidila, idubi ladu zaa xha tipa de bianni casi ca bianni de bianni que ni rudi lugar guya chahui tú.37Biluxhe si guni Jesús ca ndí, ti fariseu gudxi la'abe de que Chito' nebe la'a ti guenda ro'. Ngue' runi Jesús guye ra lidxi fariseu que ne guri be rua'a mexa' que. 38Fariseu que bidxagaya'a ora vi'

39Ne Señor Jesús gudxi la'abe: "La'atu ca fariseu zeda gaca tu casi vasu ne bladú ni ria'ri ante degocabe, peru dentru de la tu ra ca la dxi tu gaca tu jma ne na nadxabatu. 40¡latú, binní huati ca! saandacá latu nanatú de que Diuxi cadi tobiluchasi binnibe ni nu fuera, si nu que la ca binnibe ni nu ndani! 41Huaxha pe' pa nizaa laadxi tu de ca xpladú tu ñaca ca' nayaa ne nudi'i ladxido' ca' intiisi nuu ndaani bladu' xti ca ni que gapa, ora ca iropa ni casi ca dentru ne zaqueca fuera de la'atu, zaca tu nayaa.42¡Peru pabia' feu zaca para la'atu ca Fariseu! La'atu rudiidxi tu Diuxi ti nda'a de ni napatú, ne ngueca ca guixhi ni rigáa nda'ani le' xtitu. Peru zaca' cadi nadxiitu Diuxhi o que runitu casi runi ca xca'adxi ca. La'atu naquiñe ganna tú de que cayanna xhii tu Diuxhi, nga nga ni jma naquiñe gunitu, peru laaca cadi guiaana ca xcaadxi ca.43Lagaapa ga si laatu, fariseu ca purti riula'dxi tu cui tu lu ca bangu ndaani yu'du ra ribi cani Jma risaca ra runda ca be Jichi' ne riula' dxi tu ugapa Diuxhi binni laatu ladu tiica che tu. 44Lagapa ga si laatu, purti zeda gaca tu casi baa'ni que rihuini, ridi' di cabe luguia sin ganna cabe zacaca riguite tu binni sin ganna ca tu pe laatu.45Ne tobi de ni naca maistru sti ca Judiu bicabi maistru ra riniungala laca caniu ladu na 46Jesús gudxi laacabe: laca lagapa ga si laatu laatu ni nacatu maistru sti ca Judiu!¡laatu rugua' tu binni ni iruti randa rua', laatu nin bicuini ná tu qué na tu indisa ne tu ni.47Lagapaga laatu! ca ni ruzaa ca ba' para gisizaca ca profeta, ne huaxha guca ca bixhoxe goola tu ca ni biiti ca laacabe. 48Ngue runi naca ca testigu ne ricaa tu guira ni biini ca bixhoze goola tu, ti purti laacabe nga biiti cabe ca profeta, ni ca ba' xtiica laatu biza' tu para gudxiiba tu laaca.49Nge runi duxhi ni nu xpiani na bisenda profeta ne apostol ti ganda sa ne ca'ca xpine zuuti cabe caadxi ne zaza nanda cabe xcaadxi. 50Ne zuquixe Diuxhi ca binni de yanna ri rini sti ca profeta ni huaytuuti, cabe dede dxi bizulú guidxilayú; 51bi sulu ni dxi abel guti luna bichi ne seruni de de dxi profeta Sacaria guti ndani yudu nda ni alta lugar ra nandxo pa bini ni nabani yanadi gaani ni ique ira guenda guti ca profeta gaxha de altar ne ole ra nandxo.52¡Xianga feu acani Para laatu yia nguiuca, xi rusidi ley Judiu, Purti laatu cadi cudiditu lugar de que ca binica guni biacabe 'xandi xti Diuxhi! cay acani casi ora sinetu situ ti llave xti ti yóo. la Petu qui rietu ra yóoca, ne laaca que rudiditu lugar chu xcadxi biini ndani nii.53Bi ludxe si Jesús guni canda, bire ca be de raque. ora que ru cangiu ni cusidi cusibe ley xti ca Judiu ne xtica fariseos? ne bisulu cabe gucaca be malu ne la be bica luca be laabe. laaca cabe canaba dixda caabe laabe xtale cosa, 54laaca be cabesa ruca be de que inibe xiixa ne uchebe Para laaca be ganda uchaaca be donda luguiabe.
Chapter 12

1Laga, ora xtale mil binni gucuásaa que la? ne dede cadxelasaa lisaa ca la?, Bizulu Jesús gudxi nirudó ca discipulu xti: "Lagápa latu de ca levadura xti ca fariseu, ti naca ni hipocresía.2Peru gaxti di ni dxii lu, ni qui za xhele lu ne gaxti ni nagachi ni guiruti zana.3 Nga runi guinticasi didxa guiree ra nacahui la? zunadiaga cabe ni lu biani, ne ni guini ra diaga tuxha ndani yo' ra jmá nagachi la? ziu tu zani cani dede ique yo'.4Naa cayabe ca latu xhamigua ca, cadi guidxibi di tu cani nana gutisi, ne ra cá la ma qui gapa dica gaxtiru ni guni ca.5 Huaxhape Naa zabe latu tuuca nga zanda guidxibi tu. Laguidxibi ni laa ora ma biti la? zanda gusaba latu ndani gabia'. Ya, Na cayabe ni latu, la guidxibi laabe.6¿Qui ri do' gayu gorrion pur chupa moneda huini la? Nin tobi de lacame qui riánda neza lu' Diuxi.7 Ne guiraa guicha ique ca nanabe panda ca. Laatu jmá risaca tu que xtale gorrion.8Na cayabe ca laatu, tu laa guinii de na neza lu'binni la?, Xiini' Hombre laca zanii de laa neza lu' ca ángel xti Diuxi,9 huaxha tu laa ri'ni cadi xpine laa neza lu' binni guidxilayú la? laca zanié de que cadi xpine laa neza lu' ca ángel xti Diuxi. 10Tuticasi laa guinii ti didxa luguiá Xiini'Hombre la? za xhiá ca donda xti, huaxha tu laa cu'di Espíritu Santo la? qui za xhiá di donda xti.11Ora chi nee cabe laatu ca ra yudu huini neza lu' ca xha ique gudxi la?, cadi chu'di tu xizaa de xhimodo guinii tu pur latu, o chi guinii tu, 12purti ora ca Espíritu Santo zusiidi latu xhi guinii tu."13Oraque tobi de ca ni nuu lade guiraa binni que gudxhi Laabe: "Maistru gudxi biche guindaa ne icaa nia laa bia'ca ni bisaana ne bixhoze laadu.14 Ná Jesús rabi laabe: "Hombre, ¿Tu laa bini ná juez o tu laa bizuhua ná lu xtidxa lu ya?" 15Ne Laabe gudxi be laca: "Lagatana' ne lagapa latu de guiraa guenda ruyubi gapa bidxi, purti guendanabani xti binni la? cadi naca sini guiraa bidxichi napabe.16Ne oraque Jesús biui ne laacabe ti ejemplu, ne ná: Layú xti tobi hombre napa xtale bidxichi bidii xtlae lu'ni. 17Gunii ique ne ná: '¿Xhi zanda gune, purti ma qui gapa diá lugar ra cua chahue guiraa ni bidii layú xtine ya? 18Ne Laabe guniibe: 'Ndi nga ni chi gune. Na zuxhiaya ca troja xtine ne zuzaya xcadxi jmá naro'ba, ne ra cá zugua'chahue ca biidxi xtine ne cani napa.19 Naa zabe guenda xtine: " Guenda, ma napu xtale ni naguchahui lu para xtale iza. Biziladxi, gudoo, güe, ne biéche."20Huaxha Diuxi na: 'Binni huati, guela di zaquiñe guenda xtiu, ne ca ni lii ma gulu chahui lu ca, ¿Tu gaca xti cani?'21 Zaca nga naca tuxha ni rapa ni risaca para laca laa ne qui gapa gaxti neza lu' Diuxi."22Ná Jesús rabi ca discipulu xti:" Nga runi cayabe ca laatu, cadi chu'di tu xhizaa pur guendanabani xti tu, xhi chi too to, o de cuerpu xtitu, xhi chi gacutu. 23Purti guendanabani la? jmá ni que guendaroo, ne cuerpu la? jmá ni que lari.24Laguya ca bigose ca, laacame qui rugú di came binii nin ca qui rindisa di came xhuba. Lacame qui gapadi came ra cú chahui came, huaxha Diuxi ru dii ni goo came. ¡Caxhape laatu jmá risaca tu que ca bigose ca! 25¿Ne tu de latu runi guenda cayaca lugu zanda gudxiiba jmá iza lu guendanabani xti ya? 26Pa laatu quilica zanda gunitu xhixha ni jmá huini, ¿Xhi ñee ndi ru guu xha ique tu pur ca xcadxi pue?.27Laguya ca xtaga béñe, xhimodo riale ca. Laaca qui runi ca dxiña, nin ca qui riguiiba ca. Salomon ne guiraa guenda nandxó ni pa qui nuzuchahui ca casi tobi de laatu.28 Pa Diuxi ruzu chahui ca guixi xti layú, ni nabani yana dxi, ne guixi' rusabi be laca lu bele, caxhape laatu qui guzuchahui be laatu, ¡oh laatu ni huaxhie napa fe!.29¿Qui ri do' gayu gorrion pur chupa moneda huini la? Nin tobi de lacame qui riánda neza lu' Diuxi. 30Ne guiraa guicha ique ca nanabe panda ca. Laatu jmá risaca tu que xtale gorrion.31Huaxha la guyubi guenda runi mandar xtibe, ne guiraa ca ndi za caa tu ca ni. 32Cadi guidxibi tu, puñu huini de binni ca, purti Bixhoze tu guizaa napa gana gudii laatu guenda runi mandar xti.33Lagu too ni napa tu ne lagudi cani ca ni qui gapa gaxti. Lagaca casi ra riu bidxichi ni que rioxho, casi tesoro iba' ni qui ri raa, ra nin ti gubaana qui za dxiña, ne nin ti bandaa qui guxhuxhe. 34Purti ra nu' ca tesoro xti la?, raca'ca ziu ladxidó ca.35La gutopa lari yula xtitu ne la guladxi ni ra ndani tu, ne lagusana biani xtitu za' ca guii,36 ne lagaca casi ca binni ni ca'beza ca maistru xti ca guibigueta de ra guendaxhela ra zee, ti ora gueda be ne guxhidxi ná' be la? naguenda guxhele cabe puerta para laabe.37Ne ziaba ndaya ca ni runi xhiña xpixuana ra guidxela be laca nexhená ca ora laabe gueda be. Dxandipe nga zabe laatu de que zugacu chahui be xhaba ca, zu cui be laca ti goo ca, ne zeda be ne zudibe laca ni goo ca ne ni guee ca.38 Ne pa laabe gueda be lu' galaa gueela o telayú ne guidxela be laca nexhená ca la?, zaca'ca ndaya.39La ga'na ndi, pa ñana xpixuaana ti yoo ora gueda gubana ra lidxi la? laabe qui nu diidi be lugar ni ba'na ra liidxi be. 40Laatu laca lagataná, purti laatu qui gana di tu pora guedandá Xiini' Binni Gudxilayú."41Pedro unii' : "Señor, ¿Cayabu ejemplu di' lasidu', o laca iradu'?" 42Señor unii' "Pue, ¿tunga ni que ruche ne xiña' ne nuxpiani para xiña ni bixose' sugu' lugia' de ca xcadxi siervo para gudibe laa' cadxi de endaroo' ti dxi biasi'? 43xquixepe' siervo caa', ni laa' bixose idxelala cayuni nga ora laa' guedaa' 44dxandipe nga ca yabelatu' de que labe sugu'be xaique de ira ca xtibe45Peru pa siervo ca naa' ni naa' ladxidoo': Señor xtine rinda para ibigueta,' ne rusulu' ri guiñe' ca siervo ne ca sierva, ne ora goo' ne ora guee', ne ora xudxica, 46Señor xti siervo ca sedabe siu ti dxi ora labe cadi ca bezabe la', ne hora labe queganabe, ne zuchugubelaa' ne zuluinabelaa' para labe ti lugar ni que runi cree.47Siervo ca, ucabiacabe ni na xhaique xtitu, ne caru gunica ni na be, zaguiñe ca be labe ne xtale. 48Peru nicadi nana, ne binibe' ni raca merecer cabe ne enda ridinde , huaxie saguiñecabela'be'. Ira ni laa' ricaa' xtale la', ne ni jma runi cree cabe la la, jma xtale rinabacabelabe.49Na venda para usaba bele lu guidxilayu', ne casi naa' ñuladxe nicagui lade.50Peru napa ti guenda riu nisa para giuanisa', ne ¡Ne na nua xiza dede que ni zaa'ni' !51¿Ñe rabitu de que naa' venda para guedania enda ratadxi ndani guidxilayudi ? Co'o na'a rabelatu', peru para ndi laa' rilazaatu'. 52Pue de yanna' laa' maa zacatu gayuu' ndani ti yo'oo ni calazaa', chonaa binni contra chupa', ne chupa binni contra chona'. 53Lacabe zandazacabe': bixoze contra xiñi, xiñi contra bixoze, nñia contra xiñi ne xiñi contra nñia; suegra contra xhuaa ne xhuaa contra suegra."54Jesús laca' gudxibe xtale binni': "Ora latu guyatu ti zaa' cayaza neza giaa', ora caca initu': zeda nisagie' ne zicaca racani. 55Ne ora vii' xti ladu riazi uvidxa undubi, latu zanitu': zunini ti nanda' ne zicaca zacacani'. 56Binnni runisi' laaca', laa'tu ni na'a de que nana ni raca ndani guidxilayu' ne guiba'a, peru, xi modo ndi que ganatu' guiene tu' ca dxi ni nunu yanna'?57¿Xiñendi que rinni tu' ni biazi para latuu'? 58Purti ora latu chinetu' ni cadindenetu nezalu' cani ni ruya tu runi xneza', neza que zunitu pur aca llevar tu ne laa', para que labe que chinebelatu ra nuu' ni ruya tu runi xneza', ti ora ca ni ruya tu runi xneza ca que uzabalatu ndani naa' ni rugu puerta guiiba, ne nga que culatu nda puerta guiiba'. 59Naa' rabelatu', latu que ziu dxi iretu de raca' dede ora ma udixe tu' neca tinda de bidxichi'que'."
Chapter 13

1Lu ca dxi que, tudxi bini de ra que guni' ne' ca' labe' de ca galileu ni bigacha Pilato rini xtica' ne ca sacrificiu ni' bini'. 2Jesús bicabi' ne' guni: "¿la tu ri ni' xpiani tu' de que ca galileu di' gupa cabe' jma guenda ruche' que ca galileu bibani' dxique runi guira guenda na' na' gudi di ca' la'? 3Co, na' rabe latu'. Pa la tú que guinaba tu' guixha guenda ruche xti tu', de guira xhixhe tu sani ti lu tu' casr ca tobi xtobi.4O ca chi ne xhono bini en Siloé ni luguia ca' biaba xha torre que ne biti la ca' ¿la tu' rini xpiani tu' de que la cabe' jina gupa cabe guenda ruche que xcadxi nguiu' de nda ni' Jerusalén la'? 5Co' na' rabe'. peru pa' latu' que guina batu' guix guira guenda ruche xtita' la' de guira xhixhe tu' saniti latu'.6Jesús biui' ejemplu dí " guru tobi gupa ti yaga du'ga' suba ndani lee uvas xtibe ne' beda be' biyubi be' cuana naxhi luni ne que ni dxela be' nin tobi. 7Badu' nguia que gudxibe ni rusia lu lee que nixa guyu jma chona isa', ma' benda ne jma guyua guidxela cuano' noxhí lu xaga du' ga' di ne que hua dxela dia nin tobi bisa bani. ¿xhiñe gusana nu ni' cuchiña si ni layu dí?'8Ni rusia lee que bicabi ne guni: bisana ni' isa si di', laga na cañe cue ni' ne gugua ni' xqui mani'. 9Ne pa gudi ni cuana naxhi xti isa ca la', galan xha' ne pa co la' ibisabani!'''10Ora que Jesús cusidi nda ni ti yudu' dxi guenda risi ladxi'. 11Raque' nuu tí gunaa pur chii de xoono iza gupa tí guenda ni nadxaba de guendana yatí, ne na tígu deche ne que randa dí gusuhua chahuibe xtubibe.12Ora Jesús biyaa laabe, bica' ridxi laabe ne gudxi laabe:" Gunaa, ma bilaalu de guendanayatí xtiu''. 13La' gulaaquí ná'luguiabe, ne oraqueca bizuhua chauíbe ne bisisa cabe Diuxi. 14Peru xaíque xtí yu'du' huini que' cadxíchi tí Jesús bzianda dxi guendariziladxi. Ngue runí xaique que bicabí ne gudxí guira xhi xhe binni que': " Nu' shoopa dxi napa xhide guca dxi'ña. Laata' ne ca dxi ca nga guiandatu, cadi dxi guendariziladxi dí'.15Xaique xtinu bicabi laacabe ne guní: "¡ Ca' ni rinisi! ¿Ñe ninxa tobi de laatu que ruxaaguetu burru xtii tu, xmanitu, yuzetu de curra ne que rinetu laca chi gueeca nisa dxi guenda riziladxi? 16¿Pue laaca ti xiiñi' Abraham, nji binnidxaba ma bindíbi chii ne xoono ixa, cadi jma zanda guixague doo ní nundí bilaabe lu dxi guenda rizilad xi?17Laapa caníbe ca ndí, guiraa ca ni cudxilú laabe bituí lu'ca, peru guiraxhixhe binni que' ca yeche ca' pur guira guendanandyo ni ma binibe.18Oraque Jesús guní: ¿Ximodo nga guendaruimandar xti Diuxi, ne xi zandagudxaganení? 19Na caní casi ti biiidxi mostaza ní tí yaaga ngoola, ca' manihuini ripapa binilidxi ca' luuni.''20Xti tiru gudxibe laca:"¿Xhi zanda na guchaga ra runi mandar xti diuxi? 21Casi ca levadura ni ti guna gucua ne biguchabe ni ne chonaa bia de arina de ora birobani."22Jesus guyebe guira xhixhe guidxi ne ca guidxi huini nu neza Jerusalén ne bisiidibe laaca. 23Guyu tuxha gudxilabe "Xhaique,¿ Huaxhie nga ca binii ni za la'ca'?" Ne oraquela Labe gudxibelaca:24 "La gucalu ti guiutu ndani puerta bee', ti purti xtale tu ziu, ne que zandadi chu'.25Ne de ora xpixhuana yoo que guiasa ne gutagube puerta, ngue runi zuzuhua cabe fuera ne zagapacabe puerta ca ne zanicabe, 'xhaique, xhaique, bidi' chudu'. Ne Labe zucabibe ne zabibe laca, na la queganadia tu latu, ne de pade' zedatu'. 26Ngue runi latu zanitu, ladu gudodo ne guedu neza lulu' ne lu ca nezadu li bisidu.' 27Peru labe zucabibe, naa' rabelatu, na que ganadia tu latu. Naa' que ganadia de pa de latu. ¡Laguixhale de naa' cani que runi neza!'28Ziu guenda runa' ne zuxhidxi laya ca ora guyaca Abraham, Isaac, Jacob ne de guira ca profetas xti ndani guenda runi mandar xti diuxi, peru latu, zulaacabe latu fuera. 29Lacabe zeda cabe ladu guia, neza guia, neza guete, neza rindani gubixha, ne neza riazi gubidxa. Ne zabi cabe rua mexha ndani ra runi mandar Diuxi. 30Ne lagaana' ndi, ca xquií ca zaa niru ne ca ni zaa niru zeda xquií".31Cadxi si de ngue , cadxi fariseo vedaa ca, ne gudxi cabe Labe: "Guye de cheri ti purti Herodes nu guti lií" 32Jesus guni:" lache' ne lagabi mixtu guidxi: 'laguya, na ribe binidxaba ne zusianda yanadxi ne guidxi, ne lú guiona gubidxa zindaya ra narabe chindaya ca'.33 Lu guinticasi ni gaca, napadxide de que naa zayarua yanadxi ne guixhi, ne xti dxí, ti purti que zandadí guticabe ti profeta zitu de Jerusalen.34Jerusalén, Jerusalén, ni laa ruti ca profeta ca ne ruchalu guie cani ruzendacabe ranulu. pabia Gatiga huayui ladxe ñune ca xhiñilu tobisi, casi ca rugú ti bere ca xperehuini xha' xhiaa', peru latu que ñaca ladxiditu ndi. 35Laguya, ra lidxitu ma biana. naa rabelatu , latu que zuyaditu na de ora ma latu guinitu: 'Ndaya nga ni la zeda lu laa xhaique."

Chapter 14

1Guca tí dxi guendarizilaadxi, ora laabe guyeebe ralidxi tobi de ca xaíque xtii ca' fariseu tí ma goobe gueta, laaca biyadxí ca' laabe de gaxa. 2Ne rarí, nezalúbe nú tí hombre ni ca' yaca ná de caadxí guicxu napa nisa. 3Jesús gunaba diidxa ca ni naaná xtale de ley xtii ca' Judiu ne xtii ca fariseu: "¿Ñe xneza nga gusianda cabe lú dxi guendarizilaadxi la? o co?"4Ne bianacá que niní ca gaxti.Ne bianacá que nini ca gaxti. Nga runi Jesús gudapí, laabe ne bisianda laabe ne guxibe laabe cheve. 5Gudxibe laaca: "¿Tu tobi de laatu ni napa ti xiiñi' o ti yuuze, pa guiaba ndani ti bizé lú dxi guendarizilaadxi, ne que ribe' cabe laa ora queca?" 6Ne laacabe que ñanda di nucabí cabe laabe de caní caniibe dí.7Ora Jesús bi' ya ximodo cani pulidxbe que gulica' ca bangu' ra ribí ni jma risaca, laabe guníbe tí ejemplu: ne rabide laacá. 8Ora cuidxi cabe laatu ra tí zaa guenda xheela, cadi cuitu ra rizaca, tí nu tu laa jma rizaca que laatu, laca gulidxi cabe laa. 9Ora guedanda' ní guiropatu la?, laa zabi laatu: " Bidi laabe ra zubú" ne ora que ne guenda rituí lú laatu zaca lu lugar ra que rizaca.10Peru ora cuidxi cabe laalu la?, laché ne lacuí ra que rizaca, tí zaca ora gueda ni gulidxi laatu la?, laa gaabi laatu: Xamigua, guyé ra jma rizaca". De raca la?zasacatu reza lu guira xhihe ni guri ne laatu rua meexa . 11Purti guira ni gudxiba laca laa la? zatui lú, ne ni guinde te laaca laa dxiba cabe laa.12Jesús laaca gudxibe badu nguiu ni gulidxi laabe que": "Ora llii pudíu ti guendaroo o tí gueda loo xii, cadi cuí dxi diou ca xamigulú o ca ni racabialú o ca nínnuu cué lidxú napa xtale bidxichí, tí laacabe zanda cuidxi cabe lii ne zaguixhe cabe lii.13Peru ora lii gudiú ti guendaroo, gulidxi ca ni nazii', ca ni nachita ñe', ca ni que randa zaa, ne ca ni que ruuyá, 14ne lii ziulu ndaya, ti laacabe que zanda quixe cabe ni lií. Ti lii ziaxu lu dxi guia'za cani ma nayaa neza luu Diuxi laade geetú."15Ora tobi de cani gurí rua meexa ne Jesús biina diaga ca ndi, gudxi laabe: " ¡Guiaba ndaya xti Diuxi luguía ni go' gueta xtía' lú guenda runimandar xti Diuxi!". 16Peru Jesús gudxí laabe;" Tí badu nguiu bi'ni tí guendaroo xii roo' ne gulidxibe xtale binni. 17Ora guenda roo xii que' puca la?, laabe bizenda be ni runi xiiñabe chí tidxi cani pulidxi be que,' laa ta', ti guira ni ma nú chahui cani'.18Ne guira ca' gadxe ni biré' neca'.Nirudoo que' gudxí laabe: 'Gusíe' ti layu', chaa chi guya' ní. Bitidí laadxi naa.' 19Ne xtobi na': 'Ma guzié chii ndaga yuze, ne chi guya xhimodo nuu ca me. Bitidí ladxi naa na'. 20Ne xti badu nguiu guní; 'Ma bichagá' naya' ngue runi que zanda dí chaá.21Niruni xiiñabe beeda ne gudxi xpixhuana ca ndi. De raczi la? xpixhuana yoo que bidxi'chi ne gudxibe ni runi xiiñabe: " Guye naguénda luu ca neza xtii guidxi ne danee rari ca ni nazii, ca ni ma que rizaa, cani que ruyaa' ne cani na chita riza.'' 22Ni runi xiiñabe guní: '' xpixhuana, ni lii guní luu gaaca'' ma gucaní, ne saca' nuru lugar''.23Xpixhuana que' gudxi ni runi xiiña: ' Guye luu ca neza roo ne lulee' ne bicaa laacabe gueda cabe, ti zaca liidxe ganda guidxa tipa. 24Ti naa raabeli, nin tobi de ca nguiu ni gulidxe zzoo guerda roo xi xtine.''25Yanna la?, xtale binni zinee laabe, ne bigueta be ne rabi be laaca: '' 26Pa tuxa ni reeda ranua ne que rixacalaadxi bixhoze, jñia, xhela, xiiñi, buchi ne biza'na, ne ngaca xquenda nabanibe, laa que zanda di gaca discípulu xtiine. 27Ni que guindani cruz xti ne gueda nanda naa la?, que zanda dí gaca discípulu xtiine.28Pue, ¿Tulaa de laatu, ni culuí ladxi guni ti yoo zoo que ribí' nirudoo ne ugaba pabía ireení, ne rugubia ni napa re ni caquiñe tí guzaní? 29Pa caa' la?, ora laabe ma gundabede xa guete ne que ganda gunduxe be ní, guira ni guy laabe susu luca suxhidxi ca' de laabe, 30ne naca, nguiu dí guso lube ti yoo ne ma que ganda guhduxebeni.'31¿Tu xaique ora chi tinde ne xti xaique, que zabi nirudoo ne guica' libana ti gana pa zanda guidxelaza ne chi bixiapa nguiu? 32O pa coola?, laga ca ni chi gudxi luucabe que nuru czi situ, su zendabe tobi ni guini pur laacabe, chi naba didxa pa zanda guiana dxi guenda ridinde ni napa cabe. 33Saca la?, tu tica de laatu ni que gusana guira xhixhe ni napa que zanda di gaca discípulo xtiine.34Sicarú nga ziidi, ne pa guni ti ni guenda ziidi xtiini la?, ¿Ximodo sanda gaca ní naaxi xti bieque? 35Que saquiñe di ni para lu layú nin ca para guiuchaní ra risabí cabe xquí mani. Risabicabení. Ni napa diaga para gunadiaga la?, ucadiaga.''

Chapter 15

1Raque beeda guirá' ca ni rutopa bidxichi ne ca ni ruchee ra nuu Jesús ti gucaadiagaca laabe. 2Ca fariseu ne ca escriba la? cani' lisaaca sicari': nguiiudi' la? ricaabe ca ni ruchee ne rónebe laaca.3Biui'neca Jesús laacabe ejempludi': 4¿tu tobi de laatu, pa ñapa ti gayuaa dendxu' ne malasi niniti tobi de laacame, que nusaana tapa lategande nuu chii ne ga' dendxu' xtica ne ñé niyubi ni binitica de ra nidxelabe laa? 5Ra laabe ma bidxelabe laame la? zudxiibabe laame lu xiquebe ne ziechebe xtale.6Ra laabe chindabe ra lidxibe la? ribidxibe ca xhamigube ne ca xpecinube ne rabibe laaca: laguiechene naa, ti ma bidxela' xa dendxu' xtinne' ni binitique. 7Ne naa cayabeca' laatu, jmá ziuu guendanayeche' guibá' ra ti ni ruchee guinaba' guixiá ca donda xti', que ora tapa lategande nuu chii ne ga' binni ni cadi caquiiñe' guixiá guendaruchee xtica'.8O, ¿tu gunaa napa chii moneda de plata, ra laa nusiniti tobi de laacani, ñee que nucaagui biaani', nunduuba' ndaani' yoo, ne nuyubichaahui' de ra laa nidxelani la? 9Ne ra laa ma bidxelani la? rusendacaa guirá' ca xhamigu ne ca xpecinu, ne rabibe laaca: laguiechene naa, ti ma bidxela xa bueltu ni bisini'teque. 10Zacaca nga rabe' laatu, riuu xtale guendanayeche' nezalú ca ángel xti' diuxi ora ti binni ruchee guinaba' guixiá donda xti'.11Raqué biui'ne Jesús laacabe ca diidxadi': guyuu ti nguiiu' ni gupa chupa xiiñi', 12ne xiiñibe ni jmá nahuiinique la? beedanda ti dxi gudxi laabe: apa, racaladxe' gudiiu naa guiraxixe ni racacaber naa, gucuaacabe gundaabe guirá' ni napabeque ne gudiizibeni lu guiropa xiiñibeque.13Que nindaa de ngue , ni jmá nahuiinique bizulú bitopa guirá ca xti' ne biree ze' guidxi zitu, ne ra yendabe raqué la? bizulube gudxitebe ca xpueltube, guzi'be xtale xiixa ni cadi dxandi' caquiiñebe ne gudxitebe ca xpueltube lu ti guendanabani ni cadi xneza nuu. 14Ra laabe ma bisirabe guiraxixe xpueltubeque la?, guiza' naro'ba' guendarindaana beedanda guidxique, ne bizulu biaadxa laabe ni caquiiñebe.15Guyebe yenababe dxiiña' ra nuu tobi de ca binni nabeza ndaani' guidxique, ne binnique biseenda' laabe ra ca layú xti' chigudiibe ni gó bihui. 16Ne laabe ne xtale guendanayeche' ñóbe ca biidxi ni cayó ca bihuique ti guiruti' cudii ni góbe.17Ne ora laabe bigueta gutachaahui' xpiaanibe la? guni'be: panda nga tu cayuni xhiiña' bixhoze' ne napaca' xtale ni góca', ne naa nuaa' rari', cayatezie. 18Zaree' de rari' ne ziaa' ra nuu bixhoxe', ne zabe' laa: apa, bicheenia' diuxi ne bichee' neza lulu'. 19Naa que lica guiquiiñedia' gaca' xiiñilu', bi'ni naa sica tobi de ca ni cayuni xhiiñaluca'.20Ne zaqué xa badunguiiu ni jmá nahuiinique bireebe zeedabe ne beedandabe ra nuu bixhozebe. Zituru' zeedabeque, mapeca biiya' bixhozebe laabe, gupa xilase de laabe ne bixooñe' gudiidxi laabe ne bidii ti bixidu' cue' xhagabe. 21Gudxi xiiñibeque laabe: apá, bicheenia' diuxi ne bichee' neza lulu', que lica guiquiiñedia' para gaca' xiiñilu'.22Gudxi bixhozebeque ca ni runiné laa dxiiña'que sicari': nagueenda', latané lari ni jmá sicarú ne laguyacuni laabe, ne lacuu ti aniu' nabe ne lagucaa guelaguidi ñeebe. 23Raca latané yuzehuiini' ni jmá naro'ba' ne laguuti laame. ¡Laguieche ne laguni saa! 24Ti xiiñe' gue'tu' nga gucabe, ne yanna ma nabanibe. Laabe binitibe, yanna ma bidxelabe, ne bizulucabe bi'nicabe saa.25Yanna dxa xiiñibe huaniisique guyé ra ñaa, ne laga zeeda ne zeedaguidxiña ra lidxi bixhozeque la? binadiagabe nuu saa ne cuyaacabe. 26Laabe bicaaridxibe tobi de ca badunguiiu runiné bixhozebeque dxiiña' ne gunabadiidxabe laa xi ngue cazaaca raque. 27Badunguiiuque bicabi laabe: Ma bigueta bi'chilu' ne bixho'zo' la? biiti yuzehuiini' ni jmá naro'ba' ti laabe biguetabe nazaaca.28Xiiñibe huaniisique bidxiichi, ne qui ñuudi', para biree bixhozebe, ne cugá laabe guiuube. 29Huaxa laabe bicabibe bixhozebe ne gudxibe laa: biaa, ma xtale iza cayune' xhiiñalu', ne que ñuudi' dxi nucheenia' lii, xisi la? nin que lica huayuu dxi gudiiu naa neca ti dendxuhuiini' ñahuania' ca xhamigua', 30huaxa ra beeda xti xiiñu' ni yechite xpueltulu' ne ca gunaa rizá zacasi la? biitucou' yuze ni jmá naro'ba'ca ja'.31Bixhozebeque bicabi laabe: xiiñe', lii guirá' dxi nuunelu' naa, ne guiraxixe ni naa napa' xtilu' nga cani. 32Huaxa xtalepe' nga biquiiñe' gunidu saa ne chuudu nayeche', ti bi'chilu' ma guetu' nga nacabe, ne yanna ma nabanibe, binitibe ne yanna ma bidxelabe.

Chapter 16

1Jesús la'ca gudx ca' discipulu xti: "gu'yu ti hombre gu pa' bidxichi gu pabe tobi ni rapa xpidxichibe', ne gudxicabe laabe de que ni rapa xpidxicibe la' riguite si xpidxichibe. 2Ngue runi hombre ni napa bidxichi que' bisenda guidxilabe ne gudxilabe: '¿Xhindi ni binadiaga de li? Danee'naa ti guichi ra caa'guira ni huayunilu ne ca bidxichi ca purti lii jma, que zapa diou ca' bidxichi xtine'.3Ni rapa' bidxichi que gudxi laca la': " ¿xhi zanda guine' ti xpixhuana xtine' cayaxha na dxiña de guenda rapa bidxixhi? na que gapa xtipa para guindaa ne rituilua chinaba gana'. 4Na jma nana xhi chihune' ti ora gaxha cabe na' dxiña xtine de guendarapa bidxichi ca bini ca' guica ca na ralidxica'.5Ne ora que ni rapa bidxichi que bisenda cabe tobi pur tobi de caní nuzaabi xpixhuanabe, ne gunaba diidxabe tobi que': "¿pabia nusabilu' xpixhuana xtine?" 6Ne laa gudxilabe: 'bigaba, guri naguenda ne bica chupa late gande nu chi lu'. 7Ne ora que' ni rapa bidxichi que'gudxibe xtobi que: ¿ne pabia nusabiu'? ne laa gudxilabe: ti gayua litru de harina.' ne gudxilabela: bigaba, ne bica tapa lategande.'8Xpixhuana xtii xha nirapa bidxichi cadi jneza que bichabe guendanaro xti pur ti bini xhiña jneza. ti ca xhiñi guidxilayudi jma runi jneza ne xpinica que ca xhiñu bíani. 9Rabe laatu, laguni xhanmigu pur ni cadi dxandi risaca, ndani guidxilayudi ti ora inani ganda guchagala cabe latu rayooi biza Diuxi ni que sanililu.10Ni runi xiiña jneza ne huaxhie la? laca suni xiiña xneza ne stale, ne ni que runi xneza lu huaxhie la? la ca lu xtale cadi jneza la'. 11Pa laatu caru gaca tu jneza ra iquiñetu' bidxichi cadi xneza ¿tundi sana gusananeli xpidxchi de dxandi? 12Ne pa laatu caru gunitu xneza ra iquiñetu' bidxichi xtii binii, ¿tu la sudi laatu bidxichi xti?13Ninti ni runi dxiña xti xpihuana qe Sanda guni dxiña xti chupa bixhuana, sanda ca gaca nanladxibe tobi cala ne gana xhibe xtobi ca', ne sanda ca' gunibe ni na tobi cala? ne uxhacaladxibe xtobi ca. laatu que sandadi gunitu xhiña Diuxi ne ninca xti bidxichí".14Yanala? ca fariseu, ca ni unaxhica bidxichi, bicadiaga ca'de guira didxadi, ne lacabe bixhidxi cabe labe. 15Ne laabe gudxibe laca: "ne ruyubitu guihuini nesalu ini guidxilayu cani cayunitu xneza, peru Diuxi racabia ladxido'to. purti ni risaca para bini la? cadi biasidiní me sa lu Diuxi.16Ley ne ca proofeta cayaca cani dede dxi bedanda Juan. Dede dxique jma usulu diidxa nacubi de guenda runi mandar xti Diuxi careche, ne guira ca nuca' saca' lu' neza ca'. 17Peru jma naguenda tidi guiba' ne guidxilayu, que ñaana ti puntu huini xti Ley ñaana sin ñaca'.18Ne guira tu la guxhía guenda xheela xti ne xhela la' ne guchaganabe xtobi, cuche, ne ni guchagana ne ni ma gula guenda xheela laca cuche.19Ne' guyu tobi hombre ni gapa bidxichi ni gucu lari púrpura ne lino finu ne bichechenebe guira bidxichi xtii dxi ne' dxi. 20guyu tobi rinaba guña labe Lázaro rata ra puerta lidxibe, nase guidxu ladi, 21ne labe culuiladxibe gobe de cani cayaba lu Mexha xti hombre que', ne laca reeda ca bicu ne caxhapica luca guidxu que'22Ne guti nirinaba guna que' ne ca ángel que guxua'labe de cue Abraham. Ne xha hombre ni napa bidxichi que laca guti ne bigachi, 23ne ndani infierno, ra cadidibe guendanaña, gundisalube ne biyabe Abraham guiza zitu ne' Lázaro nabaqui ique xpechube'24nga runi bicabe ridxi ne gunibe: ' bixhose Abraham, gupa xhilase de naa' ne bisenda Lázaro, ne labe ganda ugadxebe ique bicuininabe ndani nisa ne gusigandabe ludxe, ti nua lu guendanana lu bele di'.25Peru Abraham gudxilabe:'xhiñe, bietenaladxi dxi bibanilu' gucualu xtale ni sicaru, ne saqueca Lázaro nabe' gucanabe' xtale. peru yana laabe jma cayechebe' ne li cayacanalu'. ne guira ndi la', nábe narooba nga gutachahui ne cadi para guinibidi bia xhuxhale de rari. 26Ne de raca, para ca ni nuu' tidí de rarí dede ranulu que ganda dí chinda, ne guiruti zanda tidi de raca dede ranunu'.27Ne hombre ni napa budxichi que guni! rinabali, bixhose Abraham, gusendulaabe ralidxi bixhose, 28Ti napa xcayu biche, ti laabe ganda gusanirube laaca, pur dxibi laacabe laca gueda cabe ranu guendananadí'.29Ne Abraham rabilabe: "laacabe napa cabe Moises ne profeta; bidi laacabe'gucadiaga cabe' la ca'. 30Xha hombre ninapa bidxichi que' bicabi: 'co, bixhose Abraham, peru pa tobi ñe ranucabe de lade ca guetu, laacabe zusana cabe de guira ni cadi meza cayuni cabe'. 31Peru Abraham gudxilabe: ' pa laacabe que ucadiaga cabe' Moises ne ca profeta, la?' ninca que sucudxi tobi lacabe ni guiasa de lade ca guetu".

Chapter 17

1Jesus guidxi ca discipulu xti: "Dxandipe ziu ni gucaa laanu guche'nu, ¡peru gapaga si' ni gueeda cani de laa! 2Jma' galan ñaca para laa pa ti guie ni ruutu ne' cabe niliibi yani ne nunda' cabe laa ndani nisa do', que ñuni laa nirenda ñe' tobi de ca nahuini di'.3La gatana'. Pa biichi lu guche' la?, gudindene' laabe, nepa guzaana be de guche be la?, bisianda xtonda be. 4Pa guche'nebe lii gadxe bieque, ne gadxe bieque guedabe ra nuulu,ne guini' be:"ma que zuche' nia lii", naquiiñe gusianda lu xtonda be!"5Ca apostol gudxica xhaique nu: "Bisirooba guenda runi cre' xtiidu." 6Xhaique nu guni':" pa guni cre' tu bia' ti biidxi huini mostaza, ñanda ñabilu' yaga sicomoro ca': "biaxha de raca', ne yezuhua ndani nisado',laa nuzuuba xtiidxa lu'.7Peru, ¿tu laade laatu, napa ti ni runi dxiña ne richeza layu',ne ni rapa dendxu' huaxhini, zabi be laa ora guibigueta de lu layu': "chixhe guda' ne guri' goolo"? 8¿Cadi zaabi be ndi': biini xhiixa ni gahua, ne bindiibi xhaba lu ne bizuhua ni gahua dede ora guiluxhe gahua ne gue', ora ca ma go'lo ne gue' lu?9¿Ñe que rudi' be xquixhe ni runi xhiiña be di pur biini guira ca ni guca mandar la? 10Neca zaca' ngaca lii, ora ma biinu guira ni gudxi cabe lii guunu, naquiiñe guinii lu': Naca du' ni runi dxiiña ni cadi naca gaxti. Bini zi du' ni naquiñe guni du'."11Bizaaca Laga zeebe Jerusalen, laabe zeebe lade ra riluxhe ca guidxi Samaria ne galilea. 12Laga ziyu' be ndani ti guidxi huiini, raque' bidxaga lu' be chii hombre ni huara ca de lepra. Bizuhua' ca zitu de laabe. 13Negundisa ca ridxi, ne naa ca: "Jesus, maistru, gupa xhilase de laadu."14Ora laabe biiya be laaca, laabe rabi be laaca: "la che' ne lagului' laaca laatu ca sacerdote." Ne bizaaca laaga zee' cabe neza, bia' cabe. 15Ora tobi de laacabe ma bianda, bigueta xti tiru, ne ridxi nadipa zeda gusizaca Diuxhi. 16Ne bizuxhiibi be xha ñe' Jesus, ne cudi be xquixhe la'. Laabe naca be de Samaria.17Jesus bicaabi laabe, ne na':" ¿cadi chii nga ni bia' la? 18¿Para'nu ga' que? Ñe' que ñuru' xcadxhi nibigueta nudi' xquixhe Diuxhi, laga binnie xti guidxi di la'?" 19Laabe rabi be laa: Biaza ne guye'. Guenda runi cre' xtilu ma bisianda lii."20Ne ora canabadiidxa ca fariseu laabe, padxi ngagueeda guenda runi mandar xti Diuxhi, Jesus bicabi laacabe nena': "Guenda runi mandar xti Diuxhi que zedane di' ni ti ni guihuini para ganda gu'ya cabe. 21Ne ninca laacabe que zani' cabe: "biiya rari'" o "biiya rarica", pue laguuya, ti purti guenda runi mandar xti Diuxhi ma nu' laade tu."22Laabe gudxi be ca discupulu: "Ca dxi ca' zeeda ca ni ora laatu gacalaadxi tu guuya tu tobi de ca dxi xti xhiiñi binni guidxilayu' peru que zuuya tu ca ni'. 23Oraca zabi cabe laatu: "¡biiya raca'!, ¡biiya rari'! peru cadi guire' tu o la guxhoñe ne laguinase laacabe, 24pue casi biani rayu zahuini ora quiñe lu' tinda' de guiba' dede xti nda', saca' xhiiñi bini guidxilayu' saca dxi xti'.25Peru niru do' laabe naquiñe tiidibe xtale guenda nana', ne gudxideche ca binni de yana laabe. 26Casi bizaaca ca dxi xti Noe, sacaca zazaca ca dxi xti xhiñi binni guidxilayu'. 27Laacbe gudo' cabe, laacabe gue' cabe, laacabe guacabe guenda richagana', dede dxi Noé guyu' ndani arca que', ne Nisaguie' ro' que' beeda ne bindu'xhe guira cabe.28Sacaca casi bizaaca ca dxi xti Lot, laacabe gudo' cabe, gue' cabe, guzíi' cabe, bito' cabe, bidxiiba cabe, ne laacabe cucui' cabe yo'. 29Peru dxi Lot bire' de ndani guidxi Sodoma, biaba gui' ne azufre de guiba' ne binduxhe de guira' cabe.30Tiidi si', sacaca zaca dxi xhiñi binni guidxilayu' guihuini. 31Dxi ca', cadi gudi' tu ni dxi'ba ique yo' guiete gueda nde' ca xti' ndani yo'. Ne cadi gudi' tu ni nu' ra ña' guibigueta'.32Biete naladxhi xheela Lot. 33Ni guyubi gula' guenda nabani xti' zuniti ni', peru ni guniti guenabani xti zula'ni.34Zaabe lii, gueela ca ziu'chupa binni lu ti luuna'. Tobi zie', ne tobi zia'na. 35Ziu' chupa guna' cayu'tu ca juntu. tobi zie', ne tobi zia'na." 36Ziu chupa ra ña'; tobi zie', ne tobi ziana.37Laacabe gunabadiidxa cabe laabe: "para' ya xhaiquedu? ne laabe rabibe laaca:"ra nu' ti cuerpu, raca'laaca zadxiña zo'pe."

Chapter 18

1Oraque' laabe guyuínebe laaca ti ejemplu de xhi modo naquiiñe guiní neca Diuxhi, ne cadi gusaba lu ca', 2Ne naabe:" Guyú ndani tu guidxi, ti juez ni que ridxibi Diuxhi, ne que rapa xpiá ca binni.3Yana ndani guidxhi ro' que nuu ti gunaa' ma guti xheela ne gati ga rie' ra nuu juez que ne naa: "gucane na' gaca ni jneza de ni cucaalu na'." 4Xhadxí laabe que ñacalaadxi be ñacanebe laa, peru gudiidi si xhadxí gudxiibe laaca laabe: " neca que ridxibe Diuxhi, ne que rapa xpiaya binni, 5Ti purti gunna que gapa sheela di cugu na' naxho chi gacania laabe ne chi gune laabe jneza para cadi gueda uchiichi be na' ora gatiga reedabe."6Oraque xhaique nu naa:" la gucaadiaga ni juez ni que runi jneza di guni'. 7Diuxhi que zeeda ne ni jneza para ca ni ma gulí ni ruca' ridxhi laabe lidxhí ne uaxhiini? sandáa be? 8Na' cayabe laatu deque zaaca ni jneza para laatu naguenda, zacaca ora xhiiñi binni guidxilayu' guibigueta, dxandipe zadxeela be guenda runi cre' ndani guidxilayu'?"9Oraque' laabe laaca guni' nebe laaca ejemplu dí, ca ni rini' ca nachauiu ca ne nanaladxi ca xcaadxi binni: 10"Chupa hombre gudxiba ca ndani yu'du si guni orar ca, tobi que naca ti fariseu, ne xtobi que naca ti ni ruquixhe impuestu.11Fariseu que' bizuha para guni orar ne cayuni orar ne naa:" Diuxhi, rudie xquixhe pe lii ti purti cadi náca casi xcadxi binni ni naca gubana, binni ni que runi jneza, ni riu' ne ni cadi sheela o dede casi ni ruquixhe impuestu di'. 12Na' rune ayuno chupa tiru lu semana. Na' rudie' diezmu xti de guira ni riaxha."13Peru ni runi ruquixhe impuestu que, zuhua situ ne cadi lica candisa lu guiba', peru cagapa xpechu ne naa: Diuxhi, bia' na', tobi ni ma biche'." 14Na' cayabe laatu, hombre di bigueta ralidxi ma biáanda xtonda jmá niru que xtobi que', ti purti tutíca gudxiiba laaca laa sandete laa, peru tutíca ni guindete laaca laa zaguiiba."15Ca binni que laaca yené ca ca xcuiiidi, para cánabe laaca, peru ora biiya ca discipulu ndí, gudindene ca' laacabe. 16Peru Jesus gulidxhi laacabe ne na': " la gudi' ca xcuiidi ca gueeda ca ra nua', cadi gucuezatu laacabe. Ti purti xtícabe nga guenda runi mandar xti Diuxi. 17Dxandipe zaabe laatu, tutíca que guica' reinu xti Diuxi casi ti xcuidi, que licape ziu'."18Ti xhaique guidxi gunabadiidxa laabe: " Maestru cháhui, xhi zanda gune para gapa guendanabani ni que riluxe? 19Jesus rabi laabe, "Xhi jñé raabu naa nacháhui? guiruti nga nacháhui, pa cadi Diuxi sí'. 20Líi runibia lu' ca guenda runi mandar - que ziu'neu ni cadi xheelu, que zuutu, que zabána lu', que suziguiu', zuzuuba lu' diidxa xti jña lu ne bixoze lu." 21Xhaique guidxi que na': "ma bíina de guira ndi dede ca dxí guca ti badu nguiu".22Ora Jesus binadiaga ndi raabi laabe: "tobi si ni cayaadxa líi. Naquiiñe guto'lo guira ni napalu' ne quízilu ni lu' ca ni que gapa ne zapalu ni risaca guiba' ne guda' ne dananda naa." 23Peru ora Hombre napa bidxichi di' binadiaga ca ndí, guyu' nagundu, ti purti iza' napa bidxichi.24oraque' jesus, biiya laabe, laaca guyu nagundu ne na': "¡pabia' nagana para ca ni napaca' bidxichi chu'ca ndani guenda runi mandar xti Diuxi! 25Jmá que igana para ti camellu tiidi ndani lu' aguxha, que tobi ni napa bidxichi chu' ndani guenda runi mandar xti Diuxi."26Ca ni bina diaga ndi naa ca: "Yana túnga zanda guila' ya'? 27Jesus bicaabi: "ca ni que zanda gacaca' ne binni, zanda gacaca ni ne Diuxi."28Pedru na': "yana, laadu ma bizaanadu guira ni naca xtiidu ne me guzaa nandadu líi." 29Jesus oraque raabi laacabe :"dxandipe, zaabe laatu, guiruti dí ni que nuzaana lidxi, o xheela, o biichi o jña, o xhiiñi pur guenda runi mandar xti Diuxi, 30laaca que zacaaca jmá xtale ndani guidxi layu dí, ne ndani guenda runi mandar ni gueeda, guendanabani ni que zaluxhe."31Bichiñasi be ca Chii ne chupa, gudxi be laaca: "Laguuya, chi chiiba nu Jerusalén, ne guira ca ni ma bica ca profeta de xhiiñi binni guidxilayu zacaca ni'. 32Tí zudíi cabe laabe ca ni cadi Judiu, ne zuni burla cabe laabe, ne suzitiu cabe luube, ne zucha xhiini cabe laabe. 33Cu'zi cabe cuarta laabe, laacabe zuti cabe laabe peru ra giona gubidxa laabe ziasabe laade guétu."34Laacabe que ñene cabe gaxti de ca ndi, ne ca diidxa di gucani nagáchi de laacabe, ne laacabe que ñene cabe ca ni gudxi laacabe.35Beda gaaca, laaga jesus zeda dxiña Jericó, tobi hombre nachépa lu', zuuba rua neza ne canaba, 36ne ora binadiaga xtale binni zidídi, laabe gunabadiidxa be xhi cayaca. 37Laacabe rabi cabe laabe Jesus de Nazaret zidídi.38Hombre ni nachépa lu' que bica' ridxi, ne na':"Jesus, Xhiiñi david, biá naa." 39Ca ni záa niru luube que cadindene' ca laabe, ne rabi ca laabe guigani be'. Peru jmá ru' bica'be ridxi:" Xhiiñi david, biá naa."40Jesus gulezadxí ne bini mandar guedane cabe laabe ra nu'. Oraque' ora hombre nachépa lu' que guyú gaxha, Jesus gunabadidxa laabe: 41"Xhi racaladxu gune pur líi?" Laabe na'be: "Señor racaladxe guuyá."42Jesus rabi laabe: "Gucua guenda ruuya. Guenda runi cre' xtilu bizianda líi." 43Oraqueca laabe biiya be, ne yenanda be laa, zi gusisaca be Diuxi. Ora biiya guira binni ndi' bisisaca ca' Diuxi

Chapter 19

1Jesús guyu'u ne canna zaa Jericó. 2Ne rari ca, gu yuú tobi hombre la' Zaqueu. La'abe naca be ti xaique ni ruquixhe impuestu ne ni napu bidxichi.3La'abe guca la'a dxibe ñu'u ya be tu'unga Jesús, peru que ganda gu'u yabe lade ca binni que, purti nachucu be'. 4Oraque bixhobñebe guzá nirube lade ca binni que ne gudxi ba' be lú ti llaga sicómoro para ganda gu'uyu laabe, purti Jesús napa xhide' tidi raqué.5Ora Jesús llenda raque', biiya dxi be luguia', ne rabi be la'a: " Zaqueo, guiuba biete raca', purti yanadxi' napa' xhide' chiguia'ana ra liidxu'. 6Ngue' runni biete uxo'oñe' be ne yenebe la'a ralidxibe nayeche'. 7Ora guira' cabe biiya' cabe biiya' cabe ndí, bizu lu' ca' cani' ca', ne naa ca': " La'abe ma ye gannnna be ti hombre ni ma biche'e.8Zaqueo bizu huab ne rabibe Señor: '' Vi'i ya' xaique xtine', gula'a de ca, ni napa' ulanna' zudie'e ni ca ni que gapa, ne pa ulanna' xtitu'uxa, na'a zudxigueta' ni la'a tapa biaje.'' 9Jesús rabi la'a be, yanadxi guenda rila' ma be'eda nda'ani yoo d' purti la'aca xhiiñi' Abraham la'be. 10Ti hombre bise'enda Diuxhi beeda yubi ne beeda ula' ca ni canna niti''.11Laga cuca'a diaga cabe ca ndi, la'abe binni seguirbe caííbe ne gudxibe la'aca ti ejemplu, purti la'abe nu'ube gaxha de Jerualén, ne la'acabe cani ique cabe guenda runni mandar xti Diuxhi zahuinni ora que ca. 12Na be oraque: '' Guu'u tobi hombre nabe nachá hui' guye ti guida zitu para gui ca'a ti guenda ruai mandar, ti ma guibiguta'.13La'abe gurixibe chi'i de ca ni runi xhiiña' be, ne bi'ibe la'aca chii bida, chi, ne rabibe la'aca: 'Biiya gaca' ca dxiiña ca dede dxi na'a ibigueta'. 14Peru ca binni xquidxi be nanna la'adxi ca' laabe ne guli ca' caadxi ni bise'enda yenanda laabe, ne naa ca': ' Que zapa du hombre di para gunni mandar la'adu'. 15Ne guca ndí, bigueta' si be de ra yeca'abe guenda runni mandar, bisenda ca'abe ca ni runi xhiiña be ni la'abe bidiibe xpidxichibe para guidxiña ca' ra nuu be, para ganna be xhi gule'e ndu' ne cabe lu dxiiña gunni cabe.16Xa nirudo' que bidxiña ra nu'u be: Rabi la'abe.' Xaique xtine, ca ni gui'iba ni risaca xtiu zaca ni chii bieque jma xtale.' 17Xha hombre cha'a hui' que rabi la'abe Bia'asi bi'inu'', ni ruuni xhi'iña'.Purti, bi' ni' lu' xneza ne ca'adxi, zudie'e li'i gunni mandar lu' chii guidxi'.18Guiropa que be'eda, ne na: 'ca gui'iba ni risaca xtiu', xaique xtine', zaca ni xca'ayu gui'iba ni risaca jma'. 19Xa hombre nacha'ahui que rabi la'abe: 'Lii zu'nu mandar guayu guidxi,'20Ne guye xtabi, para na: ' xhaique xtine', rari nu'u gui'iba ni risaca xtilu', ni ma gupa' dxiiche nda'ani ti bayu', 21Purti' bidxibe' li'i, purti naca lu' tobi hombre naduxhu'. Lii rutopalu' ni cadi bidxiiba lu' ne ribe'eu guela ra cadi lii gulu'u lu' biní.'22Xa ngui'iu cha'huí que rabi la'abe: 'Pur ca diidxa' care'e rua'alu ca', ca yu'u ya tu lii, lii ni que iquiñe' para dxiiña:' Na na lu' de que naca' tobi hombre naduxhu', rutopa' ni cadi bidxiiba', ne ribe'e guela ra cadi guluñbiní. 23Nga runni ¿Xhiñe'e que nuguulu' bidxichi xtine' nda'ani bancu, ti ora na'a ñenda' ma nutópa' ca ni?'24Xa hombre cha'hui que rabi la'aca be ca ni nu'u gaxha: 'La gaxha ca gui'iba risaca ca la'abe, ne la gudi'ini ni napa chii gui'ibá ricaca ca.' 25La'aca benaa cabe: 'xhaique xtine', la'abe napa be chii gui'iba ni risaca.26Na'a rabe la'atu, ca ni napa zaca'a ca jma, peru ca ni que gupa, dede ca'adxi ni napa zia'axha ni. 27Peru ca ni nanna la'adxi na'a dí, ca ni que ninaa ca ñune mandar la'a ca, la tane' la'acabe rari ne lagu'uti la'acabe neza lua'.''28Ora biluxhe guní' be ca ndí, la'abe bini seguirbe, zebe Jerusalén.29Biza'aca si ora bidxiña be Betfagé ne Betania, lu danni la' Olivos, la'abe bise'enda be chupa de ca ni riza nanda la'abe, 30rabibe la'aca: ''Laché nda'ani guidxi hui'ini ni nu oelante ca. Ora guiu'u tu, zadxela tu ti burru huiini ni que hagui'ba ca be la'a. Lauxhegue' la'ame ne latane' la'ame rari. 31Pa nu'u tu guinaba' diidxa la'atu: '¿Xhiñe'e cuxhegue tu la'ame la? lagabi la'a: 'Xaique xtinu caquiñe la'ame".'32Ca ni bise'enda be que, ze' ca ne bidxela ca' burru huíini que casi gudxi Jesús la'a ca que. 33Laga cuxhegué ca be burru huiini que, ca xpixhua'ana me 34naa ca': ''¿Xhiñe'e cuxhegue' tu burru huii ca?'' 35Yene' cabe la'ame ra nu'u Jesús, ne gudixhe cabe ca xhaba abe deche burru hui'ini que ne bidxi'iba cabe Jesús deche me. 36Laga zebe, bichia'aba cabe xhaba cabe lu neza que.37Laga zidxiñabe ra danni xti Olivo randa gaa, guira' xhixhe' ca ni riza nanda la'abe bizuluca' cayeche' ca' ne cusi saca ca Diuxhi ne ti diidxa' nadipa' pur guira' enda nandxo' ni ma bi'iya' ca, 38Naa ca':'' ¡Dxba ndaaya xti' Diuxhi ni zeeda lu la' xhaique xtinu! ¡Nexhe dxi guiba' ne guisaca de ra jma nasa'a guiba'!''39Lade ca binni que biree ca'adxi fariseu na ca: " Maestru, udinde ne ca xpinni lu'.'' 40Jesús bicabi ne na: ''Na'a rabe' la'atu, pa iganni cabe, ca guie ca zua'a ca' ridxi.''41Ora Jesús bidxiña nda'ani guidxi que, bi'ina' be raque, 42Na be: '' ¡Neca ma yanadxi ñene lu' xhimodo ni la' xquidxi lu' , peru que ziene lu' purti ma ga' chi ca ni para lii.43Purti' ca dxi ca ze'eda cani luguia' lu', ca ni nanala' dxi li'ii zugu'u le' lii, ne zagu'u le' lii, ne zagu'u cabe linda'a xquidxi tu, ne ladu ti'ica che' lu' zuca'a lu' cabe li'i. 44Zaquiñe cabe li'i dede layu' ne ca xhiiñi lu'. Que zusa'ana cabe nin ti quie luguia' xti guie, pur ti que nulabilu' ora Diuxhi ucaladxi nula' lii.''45Jesús guyuu nda'ani' yu'du' que ne bizulu ladxi ira' ca ni cuto'o. 46Rabi be la'aca: ''Ca lu xquichi Diuxhi, 'LIDXE' ZACANI TI YO'O RA INI' NE CA BE DIUXHI,' peru ta'atu ma bi'ni tu ni lidxi gubaaná.47Zuca Jesús bisi'idi be nda'an, yu' du' que ira' dxi. Xaique xti ca sacerdote ne ca escriba ne ca xaique xtí' ca binni que nu'u ca gu'uti cabela'abe, 48peru que idxela cabe modo guni ca be ni', purti ira' ca binni que cuca'a diagaca' la'abe.

Chapter 20

1Uyu' ti dxi, ora jesus cuziidibe binni ndani yu'du' ne caníbe xtidxa Diuxhi, beda ra nu'be ca xhaique sacerdote ne ca escriba bedaca ra nu'be ne ca binni gola. 2Ne guníne ca laabe, ne cayabi cabe laabe: "Gudxi laadu, tu naacu para cayu'nu guira ndi? o tu gudxi lii gu'nu cani?3Laabe bicabi be' ne rabi be laaca: "naa laaca napa xhiixha ni guinabadiidxa laatu. Lagaabi naa 4de Dxi guyu' nisa Juan, gucani deguiba' la'? o de binni guidxilayu'?5Laaca guníca' ique ca' ne ná ca': Pa guininu de guiba', laabe zaníibe: xhi jñe' que ñuni cre' tu laabe ya'? 6Peru pa guinínu: de binni guidxilayu', ca binni di' zucha ca laanu guie', ti purti laacabe ma huaca' diaga cabe de que Juan guca ti profeta."7Ngue runi bicabi cabe de que que gána cabe padé beedani'. 8Jesus gudxi laacabe: Nin naa que zabe laatu xhi guenda rune nia' ca ndi'."9Gudxi be' ca binni que' ejemplu di':"Ti hombre bicui' ti layu' uva, ne bitiiñe be ni ni rudxiiba uvas, ne zeebe xti guidxi zitu xhadxi. 10Dxi gutá', bizeenda be ti ni runi xhiiña be, ra nu' ca ni bidxiiba lu layu' que', ni naquiiñe gudi' ca laabe ni biladi' lu layu' que'. Peru ca ni bidxiiba uvas que' gudiñe ca laabe, ne guladxi ca laabe xhie' na' be'.11Oraque' laabe bisénda be' xti ni runi xhiiña be', ne laacabe laca gudiñe cabe laa', ne bisitui' ca lu' be, ne guladxi cabe laabe xhie' na' be'. 12Laabe laaca biséndabe rube' xti guiona ne laca bini ná cabe laabe ne guladxi ca laabe.13Yana señor xti layu' uva que' na': "xhi gune pue'? naa chi guzeenda xhiiñe ni nadxie'. paxa laa gulabi cabe. 14Peru ora ca ni rudxiiba uvas que biiya ca laabe, guní liza' ca, ne na' ca': "Ndi' nga ni chi guianane' guirani'. Gútinu laabe para ni chi guiana neebe gaca xtíinu."15Gule' cabe laa de ndani layu' uvas que',ne bíiti cabe laabe, yana xhi gúni señor xti layu' que laacabe ya'? 16Laabe zeedabe'. Laabe zeedabe ne suxhuxhe be ca ni bidxiiba uvas que', ne sudi'be layu' que' adxe'." Ne ora binadiaga cabe ndi' na' cabe:"¡Diuxhi gulá laanu!"17Peru jesus biiya laacabe, ne na':"Xhi rinni' guichi di ya'? Guie' ni bisábi ca ni cucuiyoo' que, ma guca ni' guie' ni naase yoo' ca'? 18Guira ni guiaba lu guie' ca zarúxhe. Peru ni guiaba ni' luguia,záani ni laa."19Ngue runi ca escriba ne ca xhaique ca sacerdote biyuubica' cuaqui ná' ca luguiabe oraque'ca, ti purti nannaca cabe de que ejemplu que' luguiacabe ni', peru cadxibi cabe binni. 20Biyadxi cha'hui cabe laabe, biseenda cabe ni chi gundachi ni naa cabe runi jneza, para guidxela ca' ra guche' be lu' ni cayui' be, para gudi' ca laabe xhaique guidxi ne ni runi mandar xti xhaique guidxhi.21Gunabadiidxa cabe laabe ne naa cabe: "Maistru, nanadu' rusiidilu', ne jnezariniu', ne guirutidi'rabi lii xhigunilu', peru rusiidilu' jneza de ca neza xti Diuxhi. 22Ñe' jnezapara laadu, quixhedu' impuestu lu ná' cesar la? o co'."23Peru Jesus biene xhi ca' ique cabe', ne rabi laacabe:24 "La gului naa ti denariu. tu laa ndi' rihuini lu' rari' neni ca'de laa luni'? Laacabe naa cabe:" Xti Cesar"25Laabe rabibe laaca: "Yana la? la gudi' Cesar, ni xti Cesar, ne la gudi' Diuxhi, ca ni xti Diuxhi." 26Laaca que ñanda nini' cabe gaxti de ni laabe guni' be ra lu' ca binni que'. Biaana ca' raque' cadxagaya' ca ni bica'bi be que' ne que nini' ca gaxti.27Ora caadxi de ca saduceu guye' ca ranuu be, ca ni naa ca queribani binni lade gue'tu, 28laacabe gunabadiidxa cabe laabe: "Maistru, Moises bica' para laadu PA BIICHI TOBI HOMBRE GATI', NEE NAPA XHEELA, NE QUE GAPA XHIIÑI, HOMBRE QUE' NAQIUIÑE GUICA'BE XHEELA BIICHI BE, NE GAPANEBE LAA TI XHIIÑI PUR BIICHI BE.29Guyu' gadxe biichi, ne prime' que gucua' xheela, ne guti sin xhiiñi, 30ne guiropa que' ngueca. 31Guiona que' gucua' laabe, ne saqueca' interu gadxe que' que nusaana ca xhiiñica' ne guti ca'. 32Gudiidi si' guna' que laaca guti. 33Yanna dxi guibaani ca gue'tu, tu laa gaca xheelabe ya'?, ti purti interu gadxe que' gupa calaabe de xheela ca'."34Jesús gudxi lacabe:ca xiñí binní guidxilayudí' ruchaganaca' ,ne ruchela ca'. 35Perú cani ma cá lá guiasa de lade gue'tu , para ibani ndani guidxilayudí' ne ma que ruchaganaca', ne ma que ruchela ca'. 36 Ne ma que sandadí gatibe ne nacabe casi ca angel , ne xiñí diuxhi laaca, nacatu xiñí ni chibani37Peru ca guetu riasa ca, dede Moises bilui' nga, ra biiya be xha yaga que', ra laabe bica'be ridxi señor DIUXHI XTI ABRAHAM, NE DIUXHI XTI ISAAC NE DIUXHI XTI JACOB. 38Yana laabe cadi nacadi' be Diuxhi xti ca ni ma guti, uaxha xti ca ni nabani, ti purti guira nabani para laabe."39Caadxi de ca escriba que' bicabi ca: "Maistru, jneza bicabilu'." 40Ti purti ma que nina' ca ninabadxiidxaru ca'.41Jesus rabi laacabe: "Xhi modo nga naa tu deque cristu naca xhiiñi David? 42Ti purti david pe' guni' lu ca guiichi xti salmos, Señor gudxi señor xtine: GURÍ LADU DERECHU XTINE, 43DEDE NAA CUAQUE' CANI NANALADXI LII XHAÑEE LU.' 44Ngue runi David raabi Cristu "Señor", Yana xhi modo sanda gacabe xhiiñi David ya'."?45Ra diaga guira binni gudxibe ca discipulu xtibe: 46"Lagatana' de ca escriba, ca ni racala'dxi ca za' ca ne laari de yani ñe' ca, ne ranaxhiica gugapadiuxhi cabe laaca ca ra luguia', ne ca bangu' jma' risaca cara yu'du huiini, ne ca bangu risaca ca ra zaa'. 47Laaca laca gudo'ca ca lidxi ca ni que gapa ca xheela,ne de rucha ca xquenda naro' ra guini' ne ca Diuxhi xhadxi. Laaca jma naroba guiaba na' ca'."
Chapter 21

1Jesus gundisan lu' ne biiyabe ca nguiu napa bidxichi cusaba cabe ni gulee cabe usigaade cabe Diuxhi. 2Ne laabe biya be ti viuda ni que gapa bidxichi, cabáqui chupa bidxichi de guíba. 3Ngue runi naabe: dxandi pe cayabe laatu, jma xtale bisaba viuda ri' que xcaadxi ca. 4De guira ca ndi' gulee chu ca de lu xtale napa ca. Peru viuda ri', de lu guenda que gapa xti, bisaba guira bidxichi ni napa para guibani ne'.5Laaga xcaadxi caní de yu'du ro', xhi modo zuchaahui ni ne guie sicarú ne guira ni huasiga'de cabe Diuxhi, laabe guní be: 6"Ne casi guira ni laatu cayuuya tu di la', ziu' tu dxi nin ti guie que ziuaana lugia xtobi ni que guixhia."7Oraque' gunabadiidxa cabe laabe, ne ná cabe: "Maistru, pa dxi gaca guira ndi ya'? Xhi modo ganna du ora ma chi gaca ni'?" 8Jesus bicaabi: "Laguyaga' que chi chite cabe laatu, ti purti xtale zeeda ca lu laaya, ne zaníca laaca nga cristu , ne ma zedadxiña hora. cadi chi nanda tu laacabe. 9Ora gunadiaga tu de guenda ridinde, ne guenda ruca'lu, cadi guidxibi tu, ti purti naquiiñe zaaniru ca ndi, peru cadi maca zeeda di ra guiluxhe guira ni'.10Oraque laabe rabi be laaca:"ziaza ti guidxi, ne zuca lu xti xti guidxi, ne ziaza ti xaique ne suca' lu xti xaique. 11Zaca xtale xhu ro', ne xtale ladu ziu gubiña ne guenda huara'. Ne zazaaca xtale cosa ni ruchibi, ne zahuini xtale cosa ro' de guiba'.12Peru para gaca guira' ndi la? nirudo' zanaaze cabe laatu nezazabi nánda cabe laatu, ne zudi' cabe laatu lu na' ca de ra yu'du, ne zutagu yo' cabe laatu, ne zine' cabe laatu ranu'ca rey ne ca xaique guidxi gúni naa. 13Ndi laa sudi laatu ti lugar para güitu de ca ni ma guca.14Nga runi, la cuaqui chahui ca nadi ladxido' to cadi niru cuaqui chahui tu xhi chi guicabitu, 15ti purti naa chi gudie' laatu diidxa, ne guenda nu' xpiani, ne guira' ca ni ruca' lu laatu que zanda guini uantar o guchela níidi laatu.16Peru laatu laaca Bixhoze tu zudíi laatu, biichi tu, bini lidxi tu, ne ca xhamigu tu, ne laacabe zudíicabe caadxi de laatu para gati. 17Zaca nanaladxi guira' laatu gúni naa. 18Peru nin tobi de guicha ique tu que zaniti lu. 19Peru ra laatu guzuha dxiichi tu la? zala' xquenda tu.20Ora gúya tu manugú soldadu le' Jerusalen, oraca' zana tu deque ma bidxiñadxi guiniti lu'. 21Oraque La gudí ca binni de Judea Guxhñe ca' lade ca dani, ne la gudi guire' ca ni nu' galahui guidxi, ne ca ni nu'ra ña' cadi chu' ca. 22Ti purti ca dxi di' de de guenda ruquixhe ni', para gaca guira ni ma gucua'.23Nana' zaca para ca ni nacaxhiiñi ne ca ni cugadxi ca dxi que'. Ti purti ziu naro'ba guenda nagana lugia guidxi layu ne luguia bini di' xhiana. 24Ne ziaba cabe ne espada ne sutagu na' cabe laaca ne zine cabe laaca adxe adxe guidxi, ne zutu ñe ca ni cadi judiu Jerusalen, dede guiza' dxi xti ca ni cadi judiu.25Zahuini cosa lu gubidxa, lu beu, ne lu ca beleguí. Ne ndani guidxi layu ziu guenda nana' xti ca guidxi ro', ne guenda raca lugú ora guibidxia' nizado' ne ca ola. 26Ziu hombre zieegu de dxiibi ne de guenda ridxagaya de ca ni cayeeda lugia guidxilayu'. Ti purti ca ni nadipa ni nu'guiba'zanibi dxacha ca'.27Oraque' laacabe zuuya cabe xhiiñi binni guidxilayu' zeeda lu ti zaa' ne xtale guenda nadipa ne guenda nandxo'. 28Peru ora guzulu guira ca ndi' gaca ca', la guzuhua, ne laguindisa ique, ti purti guenda rila' xtiitu ma zeda dxiiña.29Jesus gudxi laacabe ti ejemplu: "Laguuya yaga du'ga ne xcadxi yaga ca. 30Ora ma cabeeni biitu ma nanatu ma zeeda enda nanda'. 31Zacaca ora guya tu guira ndi gaca, zanatu de que ena runi madar xti Diuxi me zeda dxiña32Dxandipe, naa cayabe laatu, ca binni de yana que zadi'di ca ante gaca ca ndi. 33Guiba' ne guidxilayu zadi'di ca, peru ca xtiidxa que zadi'di ca.34Ne lagapa laatu, ti cadi gaca yaati ladxido'to ne guenda runi ni na ique, guenda rixhudxi ne ca guenda riu' xhiza' xti guenda nabani. ti purti malasi' zadanda dxi ca' luguiatu 35casi riaba cabe lu do'. Ti purti zeeda ni luguia guira ca ni nabanica interu naca guidxilayu36Nga runi lagatana guira ora, cadi guinadxi tu de guini' ne tu Diuxhi para ganda gacatu nadipa, para guxho'ñe tu de guira ca ni chi gaca di' ne chu' tu ra lu' xhiiñi binni Guidxilayu'."37Ngue runi lidxíi laabe cuziidi be ndani yu'du ne huaxhini rireebe, ne rutiidibe gueela lu daani xti ca Olivu. 38Guira binni que reeda ca ziado'ro para guca' diaga ca laabe ndani yu'du.

Chapter 22

1Yana la? ma zeda yanda dxi raca saa xti ca gueta xtia' ni qui gapa levadura, la' pascua. 2Ca xhaique xti ca sacerdote ne ca escriba guní didxa ca xhimodo gúti ca jesus, purti ridxibi cabe ca binni que'.3Guyú binidxaba Judas Iscariote, tobi de ca chii ne chupa. 4Guyé Judas ne buí didxa ne ca xhaique ca sacerdote ne xhaique ca dxú de xhimodo laabe zanda gudíbe laaca Jesus.5Laaca bieche' ca ne biaana cabe gudí cabe laabe bidxichi. 6Laabe bisiguendabe, ne dede dxi que nisi biyubi be xhimodo gudíbe Jesus Laaca zitu de guira binni que'.7Bedandáa dxi xti ca gueta xtia' ni qui gapa levadura, ra xhá dandxu de saa pascua que' naquiñe gati. 8Jesus biseenda Pedru ne Juan, rabibe laaca: "Lache' ne laguni guendaroo ni guidono lu saa pascua. 9Ne laacabe gunabadidxa cabe laabe: Paraa racaladxu guni du' ca ni ya?"10Laabe bicabi be laaca; "Lagucaa diaga, ora latu gui'tu ndani guidxi que la?, ti badu nguiu ni ndáni ti ríi nisa zadxagalu' laatu. La sa' nanda laabe dede ra yoo ra chindabe. 11Ne lagabi xpixhuana yoo que': "Maistru rabi lii : "paraa nu' yoo ra chi tahua nia ca discipulu xtine lu saa xti pascua?"12Laabe zului'be laatu ti yoo ni zuchahui, ne gaxti cayadxa ndani. 13Ne guye' cabe, ne bidxela cabe guiraa ni modo pe' Maistru que gudxi laacabe. Ne laacabe biini cabe guendaroo para saa pascua que'.14Ora bedandá hora que la? Jesus gurí ne ca apostol xti. 15Ne oraque' rabi be laaca: "Iza' naroba guenda riuladxi ni napa de gahua nia' laaty lu saa xti pascua di' ante tide lu guenda nagana. 16Ti purti na' zabe laatu, qui zahua dia' nin xti bieque, dede ra gueda guizaa gaca guenda runi mandar xti Diuxhi."17Ne oraque' gucua' jesus nisa uvas ne ora bidiibe xquixhe la'? naabe: "la gue' ni', n elaquiizi ni lade tu'. 18Tí ma na cayabe ca' laatu, qui zee rua' nisa uvas xti bieque, dede oura guedanda guenda runi mandar xti Diuxi."19Ne oraque' gucuabe gueta xtia' ne ora bidiibe xquixhe la?, gunda'be ni, ne bidiibe ni laaca, ne naa be: "ndi nga cuerpu xtine ni chi gudie' laatu. laguni casi cayuninu di' ti guietenaladxi tu' naa." 20Zaqueca gucuabe nisa uvas que biluxhe si gudo' xhíi cabe ne naabe: "nisa uvas di nacani didxa nacubi ni cutagua nia' latu lu rini xtine, ni chi guixhii pur laatu.21Huaxha la guca' diaga na'. ni la gudxii deche na' nu' ne naa lu mexha di. 22Dxandipe nga xhiiñi hombre zee casi modo pe nexhe sa'. Huaxha guyagasi' tu la guchee ne laabe! 23Ne guzulu' ca gunabadidxa lisaa ca, tu de laaca nga chi guni ni'.24Raque' biasa ti guenda ridinde lade cabe de tu laa de lacabe nga ni jmá risaca. 25Jesus rabi laacabe: "ca xhaique xti ca ni cadi judiu runi mandar laca, ne ca cani runi mandar lacabe ca la? ribee lá cabe laaca xhaique ni risaca.26Huaxha cadi zaca di gaca ni ne laatu. sinuque, la gudi ni jma risaca nu' lade tu casi ni jmá huaxhie' risaca. Ne la gudi gaca ni jmá risaca ca casi ni runi xhiña xtobi. 27Ti purti ¿tunga ni jmá risaca, ni ribí rua mexha la? o ni rugu' guendaro'. ¿cadi naca ni' ni ribí rua mexha la? Neca zaca', na nua ladetu' casi ti ni runi xhiña xtobi.28Huaxha latu nga ca ni huayú ne ná lu ca guenda nagana xtine. 29Na zudie' laatu ti guenda runi mandar, casi ca bixhoze' bidii naa ti guenda runi mandar, 30ra laatu ganda go'tu ne gue'tu rua mexha ra guenda runi mandar xtine. Ne laatu zabii tu la ca bangu' ni gudi Diuxhi laatu, ti guyatu pa bia' jneza cayuni ca chii ne chupa tribu ni zaa de israel.31Simón, simón, gunadxiichi binidxaba gunabadidxa guica' lii, ti quíibi be lii casi riguibi cabe semia'. 32Huaxha naa, ma gunaba lu Diuxhi pur lii, ti cadi guiadxha guenda runi cre' lii. No ora guibigueta lu la? bidii xtipa ca biichi lu'."33Na pedru rabi laabe: "señor, ma zuhua cha'hue para chinia' lii, ndani lidxi guiiba ne dede lu guenda guti." 34Jesus rabi laabe: gabe ca' lii pedru, dxi di' que zunda di' gallu, dede que lii guini' lu que runi bia' lu naa chona tiru."35Ne raque' na' Jesus rabi laacabe: "Dxi naa bisenda laatu sin ixhiapa, nin ti sacu ra nidxa' ni ñoo' tu, ni guica' ñee' tu, ¿biadxa xhiixha latu la?" Ne laacabe bicabi cabe: "Gaxti." 36Ne oraque' rabi be laaca: "Huaxha yana la? ni napa ixhiapa chine' ni' ne laaca chine' ti sacu ra guidxaa ni goo'. Ni naquiiñe guto' xhaba ne síi tobi.37Huaxha gabe ca' laatu, ni ca' de naa la? naquiñe saca cani modo pe' ca'ni. NE GUCUA CABE LAABE CASI BINNI GUBAANA. Cani guní cabe gaca de naa la? cayaca cani." 38Oraque' rabi cabe laabe: "Señor, biiya! raríi nu' chupa espada." Ne laabe rabi be laaca:"Ne ngasi'."39Gudiidi si ora gudo' xhii cabe la?, Jesus guyé , casi maca huayuni be, lu daani Olivu, ne ca discipulu guzá nanda ca laabe. 40Ora laacabe yenda' cabe, gudxibe laaca:"laguinii ne Diuxhi ti que guiaba tu lu ni guquiinde laatu."41Ne bixhelebe zitu de laaca bia' rilaa ti guie', ne bizuxhibi be ne guní 42nebe Diuxi: ne naabe. "Bixhoze, pa racaladxu la? bituba guenda nana di' de ná. cadi gaca di i racaladxe, ne gaca ni racaladxu."43Ne oraque' ti angel de guiba' bidxiña ra nuu be ne bidi xtipa laabe. 44Ne lu yuuba cadidi be que la?, laabe jmáru si' reciu guni nebe Diuxhi ne nisa lúna xtibe guca ni casi ti gota mbolo de rini ni biaba dede layú.45Ora Jesus bisa de ra caníne Diuxhi que la? guyebe ra nu ca discipulu xtibe ne bidxelabe laaca nisiasi ca' runi guenda nagúndu xtí ca, Ne gunabadidxa 46be laaca: "xhi ñee nisiasi tu pue? laguiasa ne laguiníne Diuxhi, ti que guiabatu lu ni guquinde laatu".47Caní'ru be malasi záa xtale binni ne judas, tobi de ca chi ne chupa, zá niru lú ca'. Ne laa bidxiña ra nu' jesus bidii ti bixidu laabe, 48Huaxha Jesus rabi laabe: "Judas, cudxíi dechelu xhiñi binni guidxilayu ne ti bixhidu?"49Ora biya ca ni nu' gaxha de Jesus ca ni cayaca di la? naa ca: " Señor, naquiñe gudxí ludu ne espada la? 50Oraque tobi de laaca bichenda espada ti mozo xti haique xti ca secerdote, ne bigábe ti chú diaga ladu derechu. 51Ná Jesus: "ma bia' cati, ne laabe gudánabe diaga, ne bisiandabe laa.52Ná Jesus rabi ca xhaique xti ca sacerdote, Xhaique xti ca ni rapa ra yu'du', ne ca binn gola ni seda guca lu' ca laabe: "Laatu zeeda tu, casi ora zeeda cabe luguia ti gubaana, ne espada, ne yaga? 53Ora naa guyua nia laatu guira dxi ndani yu'du', laatu que nibaquina di' tu luguia'ya. Huaxha yana nga ora xtitu ne xhaique guela cahui."54Gunaze cabe laabe, yené cabe laabe zitu, ne de raque yené cabe laabe ra lidxi xhaique xti ca sacerdote. 55Pedru nanda laacabe zitu zitu. Gudídi si' de bíni cabe bele galáa ra nu' cabe que, gurí pedru galahui de laacabe.56Ne ti guná runi dxiiña raque biiya laabe zuuba be lu biaani xti bele que ne biyadxi laabe ne ná: "Nguiu di laaca nu' ne laabe." 57Huaxha Pedru ná co', ne guní' sicarí: " guná, naa que lica runebiaaya laabe." 58Ne jmá huadxi que biiya xtobi laabe ne ná: Líi laaca tobi de laacabe líi." Huaxha Pedru ná: "Badu nguiu, cadi naa ni'."59Gudídi si bia' ti xhigaba de ngue' xti nguiu caziñe ne laabe ne ná: "Dxandi dxandipe' nguiu di laaca guyu ne laabe, ti purti nacabe Galileu. 60Huaxha Pedru ná: "Badu nguiu, naa que gana dia' xhíndi caya'bu naa." Ne oraqueca, laga laabe caní be, biinda ti gallu.61Bidxigueta lu' Jesus ne biyadxi be Pedru. Ne Pedru biete naládxi didxa xti Jesus, ora laa gudxi laabe: "Nin lica caru gúnda gallu, yanadxi ca zaní lu que runibia' lu naa chona tiru. 62Pedru biré zi yuuna naná.63Ne ca nguiu ni cayapa Jesus bidxidi ca laa ne gudiñe cabe laa. 64Gudídi si bindiibi cabe lu' be, ne canaba cabe laabe, ne ná cabe: "Guní ni ná Diuxhi yana!, túnga gudiñe líi?." 65Laacabe guní cabe xtale ru didxa lugia Jesus, ne gudxi cabe laabe didxa dxaba.66Casi pe bira gueela, ca binni gola de guidxi que' , Gucua' lisaa ca, guiropa xhaique ca Sacerdote ne ca Escriba. Yené cabe laabe ra nu' ca xhaique xti ca yu'du'. 67Ne ná ca: "pa líi nga cristu, gudxi laadu." Huaxha laabe rabi be laaca: "Pa naa gabe laatu, que zuni cre' tu naa." Ne pa naa guinaba didxa laatu la? 68que zucabi tu naa.69Huaxha dede yana, xhiñi binni guidxilayu' zabí ladu derechu xti guenda nandxo' xti Diuxhi." 70Guirá ca guní ca: "yana líi nga xhiñi Diuxhi la? Ne jesus rabi laaca: " Laatu tu ná tu naca ni." 71Laaca guní ca: "¿Xhi ñe' caquiiñe ru nu tu guiní luguiabe pue? Ti purti lácanu ma binadiaga nu de rua' pe be."

Chapter 23

1Ne ira' do laacabe ni manuu tobizi biasacu', no yene cabe Jesús nezulú pilutu. 2No bizu lu' cabo bidxiiba a donda: que be, naaca: bedxeladu hombredí cayu' ni yaya'be xquidxidu', caya'be laadu cadi quixedu inpustu la na' caesar y no naabe laapebonga Cristu, ni naca xaiqueroo3Pilato gunabadidxa labe, ne na':" Li Nga Xhaique xti ca' Judiu?" Ne Jesús bicabilabe ne guni: "Lii' caniuni'." 4Pilato gudxi ca xhaique xti ca sacerdote ne guira binii que': "Na cadi ca' dxela' guendaruche luguia hombre di' 5Peru lacabe guziñe cabe', ne na' cabe: "Labe cusiayabe ca binii, cusidibe guidubi' Judea, bizulube de Galilea dene' dede rari."6Ne ora Pilatu bicadiaga ndi', labe gunaba didxabe' pa galileu hombre que'. 7Ora labe bedaganabe nube ndani na' Herodes, bisendabe' Jesús ranu Herodes, ni laca' nu' Jerusalen ca' dxi qué.8Ora Herodes biya Jesús, bieche be xtale', pur ti maa xhadxi napabe gana guya belaa'. Laabe ma binadiagabe de La, ne cabezabe' guya be ra guni ti' guenda nandxoo'. 9Herodes gunabadidxa Jesús xtale xhixha, peru Jesús que nucabi di labe gaxti. 10Ca' xhaique xti ca sacerdote ne ca escriba bizuhuaca', ne xhiana biluinacabe labe cugani cabe xhixha luguiabe.11Herodes ne ca' dxu xti biguna ca didxa labe' ,ne bixhidxicabe Laabe' ne bicacu cabe laabe' ne lari sicaru', ne ora que bisenda cabe laabe xti tiru ne Pilato.12 Herodes ne Pilato guca xhamigu cabe dxi que ca' (dxi que la' nanaladxilisa cabe').13Pilatu ora que bicaridxi ca xhaique xti ca' sacerdote ne ca xhaique guidxi ne guira binii que', 14Ne gudxibe laca: " latu hexane tu hombre di ranua casi tobi ni cuca ca binii di gunica cadi xneza, ne laguya, na, ma guledidxalabe neza lutu, cadi cadxeladia ni cadi xneza luguia hombre di de ca ni latu culuinatu laabe'.15Co' ninca Herodes nga, runi bidxigueta laabe ra nudu', ne laguya, gaxti di binibe para gapa xhide gute Laabe. 16Nga runi nalaa, zaguiñe laabe ne zunda labe.'' 17Yana Pilato napabe xhide gundabe ti ni daguyo lu saa xti ca' judiu que'.18Peru de guira cabe binii cabe ridxi, na cabe:"¡Hombre di co, ne bindaa' Barrabas!"19 Barrabas guca ti hombre ni bidaguyo runi ti guendarucalu guidxi que' ne pur bitibe.20Pilato gunine lacabe xti tiru, culuiladxi gunda Jesús.21 Peru lacabe binicabe ridxi, nacabe: Bica laabe lu cruz, Bica laabe lu cruz." 22Labe gudxibe laca' guiona tiru:" ¿xhiñe ? ¿ xhi guenda queiquiñe bini hombre di? que guidxela dia gaxti luguiabe ni guca laabe gatibe. ngaruni, quíñesia laabe, sunda laabe."23Peru lacabe guziñecabe laabe ne ridxi nadipa, canaba cabe de que Laabe guicabe lu cruz. ne ca ridxi xti cabe bicudxicabe Pilato. 24Ngaruni Pilato gucaladxi guni ni canaba cabe. 25Laabe bindabe ni lacabe canabacabe ni bitaguyo pur ti gucalu' Xhaique xti' guidxi ne biti. peru laabe bidibe laca Jesús gunica casi racaladxica.26Laga sibe cabe' labe de raque, gucua cabe Simón de Cirene, ni zeda de raña, ne gulaquicabe cruz que luguiabe ti guabe ni, zinandabe Jesús.27Ne xtale binii ne guna' cani cayuna ne cayati ca' pur Labe, sinandaca' labe. 28Peru bitixhilube biyabe laca', Jesús guni: " xhiñii Jerusalen ca', cadi guna tu pur Na', peru laguna pur laca latu ne pur ca xhiñi tu.29Ne laguya, ne cadxi que la zani cabe' ndi': 'Ndaya ca ni que ñapa xhiñi ne ndani ca guna' ni que ñapa xhiñi ne ca ni que nu gadxi.' 30 Ne ora que lacabe zuzulucabe zabi cabe ca dani ca: 'Laguiaba luguia du,' ne ca dani huini: ' laguchiladu.' 31Ne pagunitu candi laga naya yaga ca', ¿ xhi zaca ora ma nabidxi ni?"32Ne chupa hombre que iquiñe ñenecabe laaca ne laabe para chine cabe laaca rachigatica'.33Ora yendacabe ranu dani ni la "Calavera" ,raque lacabe bica cabe laabe lu ti yaga cruz ne ca ni que iquiñe que, tobi ladu derechu de Labe ne xtobi ladu biga. 34Jesús guni: " bixhose , bixha donda xticabe , purti lacabe que ganadicabe xhicayuni cabe.'' ne lacabe bini ca ti rifa, ne guchezaca lari xtibe.35ca binii que biana ca cayuyacadxica laga ca Xhaique xti guidxi cuxhidxica de Labe, naca: " Labe bilabe xtudxi. Gulabe laca labe, pa Labe nga Cristu xti Diuxi ni gulicabe. "36Ca dxu que' laca bisituicalube, bidxiñaca Labe, bidicabe labe vinagre, 37Ne naaca': " Pa Li nga xhaique xti ca Judiu, bila laca lii."38 Ne bica cabe tudxi didxa : " Ndi nga xhaique xti ca judiu."39Tobi de ca ni que iquiñeque ni ca ne labe lu yaga cruz que, gulu di labe, ne na: "¿ Cadi Li nga Cristu? Bila laca li ne bila ladu."40 Peru xtobi que gudindene la: " ¿Ñe que ridxibu Diuxi, purti li laca chigatilu?41 Lanu biasi nunu rari, purti cacanu ni naquiñe guicanu pur guirá ni ma bininu. Peru hombre di la que ñunidibe gaxti ni queiquiñe.''42Ne labe gulube: " Jesús, bedassilu Li de na ora ma guedu ndani reinu xtiu."43 Jesús gudxilabe: "dxandi' pe na cayabeli yanadxi ca siu neu na ra runi mandar Diuxi."44Yana zeda gaca bía chi ne chupa xhigaba' ne beda ti guendanacahui guidubi naca guidxilayu' dede lu guiona xhigaba 45Laga biani xti gubidxa bicahui. ne ora que lari ni nanda ndani yudu que gureza chupa gala.46Bicabe ridxi nadipa, Jesús guni: ''Bixhoze, ndani nalu rusaana espiritu xtine.'' Guni si be ndi la, Labe gutibe'. 47Ora Xhaique tigayua dxu que biya nigucaque laa' labe bisisacabe Diuxi, nabe: "lapebe nacabe ti hombre ni runi xnesa. ''48Ora guira ca binii que ca' ni guyu ca' tobisi para guya cabe ni cayaca que', biya cabe ca ni guca que, lacabe bigueta cabe' cagapa cabe ladxidocabe'. 49Peru de guira ni runibialabe ne ca guna' ni guzananda laabe dede Galilea, bizuhua dxi cabe zitu, cayuya dxisicabe ca ni caya que.50Ne raque, nu ti hombre ni la José, ni naca de ca Xhaique de ndani yudu', ti hombre nachahui ne runi xneza 51(labe que ñacadibe tobi si ne ca didxa ni gucuacabe ne ca ni bini cabe',), laabe nacabe de guidxi Judea de Arimatea, ne labe cabezabe pur reynu xti' Diuxi.52Hombre di, bidxiñabe Pilato, gunababe la cuerpu xti Jesús. 53Labe gundetebe ni' ne bichendabe ni' ti lari de lino sicaru ne gulaquibela ndani ti baa' ni guya de guie', ra que hua yata guiruti.54Bedagaca ni dxi de cabaqui chahui cabe ne cusulu dxi guendarisiladxi'. 55Ca guna, ca ni bire ne' Labe de Galilea, ne gudidi si de ngue yenandacabe labe ne biyacabe baa que ne xhimodo gulaquicabe cuerpu xtibe. 56Lacabe bigueta cabe ne gulaqui chahuicabe nisarindanaxhi ne ni xhubicabe ladi be. Ne dxi guendarisiladxi lacabe bisiladxicabe casi ca lu frieda Diuxi gunicabe.

Chapter 24

1Siado' quieru lu prime dxi sti binabi, ca' gunadi gulle cabe ra ba', beda ne'cabe nisa rinda'naxi ni biza' ca be. 2La' ca' bidxé la ca' guie ni nu rabá que ma binibi. 3La'ca biúca', ne que bidxe la ca' xcuerpu Señor Jesús.4Bisa'ca, la ga la ca nuca que ñe'ne ca de ndi la, ni ma ra si, chupa badunguiu, ne cusaqui bia ni niná cuca, bi huini suhua'ca cu'ca be. 5Laga ca guna di bidxibica ne gunde te lu ca' layu, ra bi ca be ca guná di: ¿Xi nee cuyubitu ni nabani lade ca guetu?6!La be que guni di be rari, la be ma bia'zabe! Ra guiete na ladxi xi modo labe gunine be la tu la ga nu ne ru be la tu Galilea, 7nábe de que xiñí hombre napa xide chube lu né ca bini ruche ne guicá be lu llaga cruz ne lu guiona gubidxa, labe ziazabe.8Ca guna di biete na ladxi ca' xtidxabe, 9ne bigueta ca' rabá que ne guní cabe guira ca ni biza'ca nu chi ne tobi ne xcadxi. 10Yana María Magdalena, Juana, María ngía Santiago ne xcadxi gunaa ne la'ca, be da ti dxi cabe ca cosa di ca apostol.11Ne didxa bedanda di la ruluini ti didxa nacubi para ca apostol, ne la' cabe que ñuni cree di cabe ca guna que. 12Ne Pedru la' bia'sa ne bixoñe zebe ra ba', gulezadxi ne cayuya ndanini, labe biyabe ca lari de lino stúbica. Pedru ora que zee ra lidxi, si ini ique xingue bizaca.13Ne rari, chupa de la'ca ze'ca tobi si dxi ti guidxi huini la' Emaús, ni nú chi ne tobi kilómetros de guidxi Jerusalén. 14La'ca siníca la'de ca lu guira' ca cosa ni bisa'ca.15Ne biza'ca, la ga cadinde ca ne canaba didxa li za'ca, Jesús pe bidxiña ne ziné la' ca. 16Ne nú xi cuchiña ca biza lu cabe que ca yuni bia' ca be la be.17Jesús guidxi la' ca: "¿xindi caní guiro' pa tu la ga zida tu?" Bia'na cabe raque' nagundu. 18Tobi de la'cas ni la'cleo'fas, bi ca bi la be: "¿Liisi xa bini ndani Jerusal'rn ni que gana ca' ni bizaca rarí ca dxi'di?"19Jesús rabi la'cabe: "¿xi lá?" Bi ca' bi ca be: "Ca ni bizaca de Jesús Nazareno, ni uca profeta, ne stipa naraba bini ne xtidxa nezalu Diuxi ne nezalú de guirá bini. 20Ne ximodo ca xa ique ca sacerdote ne ca xaique bisenda guti cabe labe ne bica'cabe labe lu llaga cruz.21Ne la' du cabeza ndadu de que labe nga ni nula' Israel. Ne ya'nala de guirándi, ya nadxi guina dxi de bizaca candi.22Ne zaque'ca, bidxagalládu nina cadxi guna'a de la dedu, ora guyeca rabá que siadoro. 23Ora la'ca que nidxelaca cuerpo stibe, beda ca', naca raca bíiyaca' angel sti Diuxi ne rabica' la' cabe de que labe nabá nibe. 24Cadxi bini ni nu ne' ca ladu guye' ca raba ne bidxelaca' biasi casi ca guna gudxica' ladu. ne que ñuyadi cabe lade."25Jesús guni: 'i bini que rie'ne ne bini rinda' guni cree ca' guirá cani ca profeta ma guni! 26¿Cadi napa xidé Cristo tidi ca yuba ne guiube ra nandxó xti Diuxi? 27Ora que, bisulube ne Moisés ne gudidibe ca profeta, Jesús gudxi la'cabe xiguira' ca' de laa lu de guirá ca xtiidxa Diuixi.28La ga zidxiña cabe guidxi huini, ra la'cabe ze'cabe, Jesús bíni casi ñe maa situ. 29Ne que nuza'na cabe rabi cabe labe: "Biana ne' ladu, pur ti seda dxiña huaxini ne dxi di ma ziluxe ni." Saca Jesús biu ne biana ne' la'cabe.30Bizaca, ora labe gurínebe la' ca chito cabe, gucuabe gueta, gulubeni ndaya ne gunda' beni, bidi beni la'ca. 31Ora que ca bizalú cabe bixa' lecani ne gucabia'ca be labe ne biniti lube de lu cabe. 32Guni liza'cabe ¿Cadi nazegui ndani ladxidóno, laga cani nebe lanu neza, laga cuxale ca Escritura?33Biaza cabe ora que ca ne bigueta cabe Jerusalén. la'cabe bidxela'cabe ca chi ne tobi nu ca tobi si ne ca ni nu ne'ca, 34Na' cabe: "Señor stinu de dxantipe ma biazabe de la de guetu ne ma villa Pedro la be". 35Ngaruni la' cabe gudxicabe la du cani biza ca cabe neza ne ximodo Jesús bilui la la'cabe ora láa gunda gueta.36Laga caní cabe candi, Jesús pe'bisuhua galáa de la'cabe ne rabi la'cabe:"gata dxi ladxidoto". 37Ne la'cabe bidxíbicabe stale ne biu cabe dxibi ne za' ca xacabe yilla cabe ti espiritu.38Jesús na' rabi la' cabe: ¿Xiñé iza nu tu xizaa? ¿Xiñe canabadidxa tu ndani ladxido' to? 39Ragulla ca nalla ne ca ñe, nan'dí. Ra ca' nanaa ne ragulla. Ti espiritu que gapadi bela ne dxita, casí ca llulla tu napa. 40Ora labe gunibe ndí, buluibe la' ca ca nabe ne ca ñebe.41La ga la'ca nuruca' cadi calluni cre ca' ne guenda nayeche, ne cadxaga lla'ca, Jesús rabi la' ca: "Napa tu xixa guido' no la? " 42Bidi cabe la'be ti nda' benda gugui lu buu. 43Jesús gucuani ne gudó neza lú cabe.44Rabibe la'ca: ora guyva nia la' tu, gudxe la tu de que guira' ni gueva tu Ley sti Moises, ne ca profetas, ne ca Salmos, napa xide ga'ca ni.45Ne ora que bixele be guenda biani, tí ganda guiene be ca ní ca lu ca guichi que. 46Laabe gudxibe lacaa: ngaruni ca lu guichí, de que cristo na quiñe tidi guenda nana ne ibani be de la de gue'tu lu guiona dxi . 47Enda ribigueta de lu enda ruche xti ne guenda ribigueta de ni guixhia guira donda xti napa xhide' güicabe xtidxa Diuxi lu labe para de guira xhixhe guidxi', ne gusulucabe' Jerusalén.48Latu biyatu ca xhixhadi. 49 La guya na cusenda ra nutu ni bixhose gulaqui gaca. peru laguiana ndani guichi di dede acutu lari' ne genda nancho de luguia.50Nge runni Jesús bisendalacabe fuera de ra la cabe' ma nucabe gaxha de Betania. Labe gundisabe nabe' ne gulube ndaya.51 laga cugube ndaya laca ,ne bisanabe la ca ne guyebe ibaa'52Nga runi bisisaca cabe la be ne biguetabe Jerusalén ne xhale guenda nayeche. 53Lacabe de girachi nucabe ndani yudu', ne cugucabe ndaya Diuxhi .

John

Chapter 1

1Xdi bizulú ca didxa ne ca didxa ca ne Diuxi, ne ca didxa ca Diuxi ni. 2Ndi nga cani bisulú ne Diuxi. 3Iraa' ca xiixa ca gucacani, pur laabé, ne sin la be la' nin tobi de ni giraá ni m gucaa que ñaca.4En lábe nga nu guenda nabani ne guendanaba ni ca laá nga ti bianii' xti iraa hombre. 5Biani ca la rusani ni lu ni nacahui ne ra na cahui la' que rini ti lu ni.6Uyú ti hombre ni bisenda Diuxi, ne la bee nga Juan. 7La be beda be para guinibe xhandií' xti ti bianní, para que iracabe gunni cree cabe de laa'be. 8Cadi Juan di nga bianní, peru bee dá be para ginni xhandi de ti bianni. 9Ndi nga bianni xhandi, ni rudii biani gi raá hombre, ne bia nidila' sedani ranú guidxi layu.10La be nuvé lu guidxilayú ne guidxilayu binnibe ni labe, ne guidxilayu di la que ñu' ni bía dí labe. 11La be beda bé lú xtibe, ne ca xtive que ni cá di' cabe labe.12Peru irá ni gucuala be'la', naa tu rini cree lu la be' laa', la be bidi' genda la ca par acacabe ca xhñibe'. 13Candi' la' gule cabe peru cadi de rinni, nin de ni na binni guidxilayu, ne nin ca di ni na binni guidxilayú si nu que de Diuxi.14Ne beda gacá ca' didxa que binni, ne ulezabe lade du. Ne ma biduya' du genda nandxa xtibe, Nandxo casi tobi lucha ni be da' ni de bishozenú, ucabé de ni nandxo ne ni runi xnezá. 15Juan guyuii didxa de la bé ne cucabe ridxi canibe:" Ndi nga de ni canié: " Ni zeda atrá de naá la be nga jma que naa', pue la be nga prime' que naa'.16Purti de lu guira' xtibe la gu cuanú genda nachahui lugiá xti genda nachahui. 17Purti ley ca lá bedani de Moisés. Genda nachahui ne dxandí lá beda cani de Jesucristo. 18Guiruti' que huayuu' dxi guya' Diuxi, Ne tobi' lucha' Diuxi , ni nu' neza lu bixhoze' nu' , la bilui labe' lánnu.19Ne ndinga' ni gunni' Juan, ora ca' judiu bicendaca' be' sacerdote ne ca levita Chee' ca' Jerusalen para' guinaba' dixha' ca' “¿ tu liiya'?”. 20Nin gasti' ucueza' labe' gudxibelaca' ne sin guzi'guibe' si nu que guxiba' laca' “cadi nannga cristu”.21 Saca' ca'ca' unaba'dixha' cabé laa: “¿Yana' ya' tuli' ya'? ¿Linga' Elias la'?” Ne labe' nabe: “Cadi nadia'.” Ne nacabe': “¿Ñe linga' profeta ca'la'?” Ne bica'bibe': “Co.”22Yana' la' naca'be': “¿Tú li ya'?, para que ganda' bica'bidu' ca ni bizenda' ládu. ¿Shi' rini'lu' laca'de lii'?" Ne23 labe' nabe: “Nanga naca' ti ridxi , ni rica ra yuu nda': la gunni' chahui' lu neza' xti shaique, casi gunni' Isaías xha profeta que' ".24Ne ca ni biseendacabe que, de ca fariseu ca laca'. 25Ne gunaba' didxa cabé ne gudxi' cabé la'be': ¿ xhiñe rugu'nisalu', Yanna, pa cadi Cristu nácu', ninca' Elías, ninca' profeta?"26Ne Juan bica'bi laca'be ne gudxi'be laca': "na' rugua'nisá ne nisá. Peru, lade guiraa'tu nu tobi' ni laatu querunibia' tu';27Ndi nga' ni zeda' atrá de naa',ni na' que risaca' dia' guxhague xguela'guidi' be'."28Candií la guca cani' nda ni guidxí Betania xti ladu' de Jordan, ra rugúu nisa Juan.29Xti dxi qué, Juan bííya be Jesus zidxiña la'abe ne na': "¡Laguuya' ndí nga Dendxú huiini sti' Diuxi ni ribée xtonda binni guidxilayú!. 30Ndí nga xa ni unnie' qué: 'Decheri' ze'eda ti nguíiu ni nanda jma atra que naa', purtí labe' prime que na'.31Na'que ñune' biaya' diá labe', peru pur ndila' na' seda ndua nisá ne nisá ti saca' ma ganda' Israel gunibia'labe'."32Juan bisihuni' , ne gunni': "Na' biya guendá' ca ceda'yete' casi ti berextiá de guiba' ne biana' ranu'be'. 33Ne naa' que rune' biayadia' labe', peru Ni bizenda' naa' para cua nisá ndaní nisá gudxibe' naa': luguia' ni la' guyalu' guiete' guendá' ne guiana' luguia'lá, ngá ngá ni rugua'nisá lu guendáa nandxo'. 34Na' biya' ne gunie' ndinga' xhiñii Diuxi.35Ne saque ca', xti dxi qué, lága Juan nu ne' chupa' de ca disipulo xti'be. 36Biyabe Jesus gudidi',né guni'bé: "¡Lagúyaa,xtendxú huini' xti Diuxi!".37Né guiropaca' discípulo bica' diagacasi ca' gunibé ndi', guzanandacabé Jesús.38Ne sacá Jesús bi'gueta né biyaa qué nandacabelá,né gudxibe'lacá: "¿Xii cuyubitú?" né bicaabicá: "Rabí,¿ né ni rinini nga 'ni rusidí'), ¿pará nabesú?"39Né gudxibe'laca':" la'ata' guyatu." Oraqué lacabé bedaguyacabé ra' nabezabé qué; né bianacabe' ne laábe dxi qué, purti ma yaca ganda' tapá xigába huadxii.40Tobi de ca' chupa ni bicá diagaca Juan cani'qué, né gusaa'nandabe' Jesus, laábe nga Andrés, bichí Simón Pedru.41Laábe prime bidxelabé laca bichi'be Simón , né gudxi'belá: " Ma bidxéladú ni bisénda Diuxi"( né ni rinini nga Cristu).42Né beda'nebelá ranú Jesús. Jesús biyadxí'labé, né guní': " Lii nga Simón, xiiñi Juan. Lii zaaré' lalú Cefas" ( ni rinini nga Pedru).43Xti dxiqué,Ora Jesús guca'ladxi niré ñé Galilea, Bidxela'bé Felipe né gudxi'belá': " Gusaa'nandaná."44Felipe'lá de Betzaida'lá, xquí'dxi Andrés né Pedru.45 Felipe bidxe'labé Nathanael né gudxi'belá: "Ma bidxé'ladú de nilaá bicá Moises lu gui'chi né ca' profeta,Jesús, xiiñi José de Nazaret."46Né Natanael gudxí'labé': "¿Ñe zandá guiré xixá galán de Nazaret?" Felipe'lá gudxi'labé: "Gudá' né biyaa."47Jesús biya'bé Natanael seedadxiña'labé né guni'bé de lá: "Lagúyaa,ti Israelita de dxandi',ni qué gapa guendarusigui'!"48Natanael gudxi'labé: "¿ Dé pará runibialú'ná?" Jesús bicábii' né gudxilabé:" Ante'qué Felipe cuidxi'lii, ora li nulú xa'na yaga du'ga qué ,ná biya'lii."49Né bicábii' Natanael: "¡Rabí,Lii nga xiiñi Diuxi! ¡ Lii nga xhaique' guidxi de Israel!"50Bicábii' Jesús né gudxi'labé:"¿ Pur ti gudxé'li: ' Biyaa'lii xa'na yaga du'ga que', yanna ma runi creé lú lá? Cosa jma naroóba que ca ndi' zu'uyalú.51Né laábe gudxibe la'aca': " De dxandi', dxandi'pé sabélátu: Que zu'uya'tu zuxéle iba', né ca' angel xti Diuxi caguíbaca' né cayete'ca lugiaa' xiiñi nguiiu.

Chapter 2

1Gudidisi chona gubidxa, guyu'u ti enda xheela guidxi Caná de Galilea, ne ña'a Jesús nu'u raquee.2Jesús ne ca discípulo xti' uca invitarca' ra enda xheela qué.3Ora bibidxi vinu que lá, na ñaa Jesús rabi laa: "La'cabe' ma que gapacabe vinu."4"Jesus gudxi la'be': "Guna'a, ¿xiñee se'du' ra nuaa? Ca'ru' gueda'nda dxi xtine'."5Ñaabe' rabi ca ni canagui'si' qué: "Intisi ni gábibe la'atú'lá, la gúnini."6Raqué nu'u xoopa hruba' de guie ni riqui'ñe para purificación (ni ria'ri lu guendaxeela') xti ca judíu; nda'ni' cada hruba' riné de chona late gande chii a ti gayuaa chii ne gaayu' rii nisa.7Jesús rabi laaca': " La guchá ca hruba'ca ne nisa.” Ne saquee bichácanii de ra yanni ni.8Ora qué guchibe ca ni canagui'si': Lacuee cadxii yanna ne la chinenii ra nu xhuaana." ne saquee bi'nicanii.9Xhuaana qué bini prueba nisa bidxa' gu'ca' vinu qué, peru que gannabe de padee beedanii (peru ca ni canagui'si', ni gulee ca nisa qué,nánaca'). Ora que gulidxibe xheela badudxapa qué.10Ne gudxibe laa: "De guira' nguiiu riga'a primé vinu ni jma galan ca', ne de ora ma guee xataca', riga'a vinu ni huaxie' risaca ca'. Peru lii gupalu' vinu ni jma galan ca de últimu."11Prime milagru di' bi'ni' Jesús ni Caná de Galilea, ne bilui' guendanandxo' xti', ne ca discípulo xtibe bini cre ca' la'be'.12Gucasi ndi laa, Jesús,ñaa'be, ne ca bichi'bé ne ca discípulo xtibe, bietecabe Capernaúm ne raque bia'naca' pur cadxii dxi.13Sedayuba zaa xti ca judíu, ne Jesús gudxi'ba Jerusalén.14Ne bidxelabe nda'ni' yu'du' ni rutoo yuse', dendxu ne berextiá, ne ca ni rucha' bidxichi subaca raqué.15Ne zaqué bini chahuibe ti cuarta de do', ne gule'be guiraca de nda'ni' yu'du', ne ca dendxu',ne ca yuse'. Ne la'be' bichechebe guira' bidxichi xti'ca ni rucha' qué, ne bisábibe mexa xti'ca'.16Gudxibe ca ni ruto' berextiá qué: " La cuee ca ndi' de rari'. La gusaana de gúnitu lidxi bixozhe' ti luguiaa'."17Ca discípulo xtibe bietenala'dxica' ca lu gui'chi': " GUENDARANAXI' LIDXU' DI ZUSIDUBINI NA'A".18Ora que ca xaique xti ca judíu bicaabica' la'be': "¿ Xi cusi'di' ni cului'lu', yaque xa cayunu ndi ya'?"19Jesús bicabi la'cabe': "La guxaá yu'du' di', ne lu chona si gubidxa sandisa nii."20Oraque ca xaique xti ca judíu guni'ca': " Binda'a chupa late gande ne xoopa' iza' gu'ca' yu'du' di', ne lii zandisuni lu chona si gubidxa?"21Peru la'be' canibe de yu'du' de lu xcuerpubé.22Ne zaqué, gudidisi de biasabe de lade gue'tu, ca discípulo xtibe bietenaladxi'ca dequé laábe' ma guniibe ndi', ne bini cree cabe gui'chi' qué, ne didxá ni Jesús gudxi laácabe'.23Yanna de ora laábe nu'ube Jerusalén lu pascua, ca dxi cayaca zaa'que, xtale binicre lú laabe' de ora bíyaca ca guendanandxo' ni laábe' binibe'.24Peru Jesús que nu'u ladxido' ne laacabe' purti runibia' ira cabé,25Purti cadi' caquiñe'be que guiruti' gabi laábe' de nguiiu, purti laábe' ma nánabe xi nu nda'ni' ladxido' nguiiu.
Chapter 3

1Yanna, uyu´u ti fariseu lá Nicodemo, ti xhaíque xtí ca judiu. 2Nguiuú di uyebe ra nu´u Jesús ti gue´ela´ne rabibe laa: "Rabi, nanadú de líi nga ti Maistru ni beeda de Diuxi, purtí ninpé ti binni que zanda guni ira ca ni líí runilúca pa ñaca cadi nuu né Diuxi la´a."3Jesus rabi la´abe: "Bia´sinní, solo que pá chú tu laá qué galé xti biaje, que zanda dí chu´ ra runi mandar Diuxi. 4"Oraque na Nicodemo": ¿Xhimodo zanda galé ti nguiuu sti viaje pa ma huaniísi? ¿Zanda xa guiu´ube nda´ani jñaabe pur iropa viaje ne ma gale´bé? ¿Zanda?5Jesús bicabi laabe: " Gabé´ ca lii, tu laá que gale de nisa ne de guenda, que di chú ra runi Diuxi mandar." 6Purti ni gale de béela, laa, ne ni gale de guenda, guenda la´a.7Cadi idxaga ya´a lú de que naá ma gudxé lii: "Napú xhidé gale lú xti biaje´." 8Bi rundubi ladu tiisi ná, líí que ganu padé zeeda nin paráa ché. zacáca nga irá ni rale de Guenda.9Nicodeno bicábi ne rabi la´abe: "¿Ximodo zanda gaca ndí ya? 10Jesús bicabi la´abe ne gudxi la´abe "¿lii naca lú binni ni rusi´idi xtí Israel ne nin zaca que rirnnr lú ca ndí la? 11Dxandi´pé, gabé cá tii, rinnidu ni nannadú, ne rui ne du la´atu ni bidu´uyadu. Peru, la´atu qué ricaatu ni rabidu la´atu.12Pá ma huayabé laatu de ca cosa guidxilayú ne que runi creetú, ¿Xhimodo ñuni cree tú pa ñabé la´atu de ca´xixá nu´ ibá? Ibá: 13Irutí huaguíba ibá pá cadi xha ni biete de iba´: Nga nga Nguiu Biseenda Diuxi.14Cásica Moisés undízabe xa be´endá que ra nuu yú ndá, zaqueca nga naquiñe indizabé nguiu ní. 15Tí irá ni guni cree la´abe, gapa guenda nabani ni qué zaluxhe.16Purti Diuxi gunaxhii xhaatá binni guidxi´latu´, ngué runi bidii tobi lucha xhiiñí, ti irá tu guní cre laabe que zati, sinuque gapa enda nabanni ni que zaluxhe. 17Purti Diuxi cadi biseenda xhíiñi ndaa ni guidxi´layú para udxiiba donda Íque ca binni guidxilayú, sinuque para ilá binni pur la´a. 18Tu runi cre xtíiñibe ca que zaguíba donda íque, peru ni que runi cree que ma dxíbá dondá íque, purti que runi creebe lu lá tobi lucha xhiiñi Diuxi.19Ne runi ndi ngá zaguibá dondá ique cabé: Ne biaani beeda ndaní guisxilayú, guirá ca hombre gunaxhii ca jma guelacahui que biaani, purti marú guira ni runica. 20Purti irá ni runi cadi jneza lá nanalá dxi biani ne qui zie ra naya´ni ti cadi ihuinni ni runi. 21Ti purti guirá ni runi jneza la zie ra nu biaani. Para que cani cayunibe, ni runibe ne Diuxi la ihuinni cani.22Udi´di si ngue la Jesús ne ca disipulos xti guyecabé guidxa´ Judea. Raqué biaana nébe laca xhadxí, Ne guiuú nisabé. 23Ya ná, Juan lacá guiuu nisa ndani gudxí Enún, gaxha de salim, purti raqué nuu ziá nisa. Ca binni rie´ca ra nubé riu nisa cá. 24Purti Juan caru mandí gutegú yodi ca´bé lá.25Raqué bizulú ti guenda ridinde´ didxá lade cadxi cá dicipulo xti Juan ne ti Judiú, de guenda´ riari para guicá Diuxi la´. 26Lacabé guyécabé ra nu Juan ne gudxibelá "Rabi ni nunelí xti ladú guigú xti Jordán de ni bidí lu didxá ni ma gucá. cuguú nisabé Ne girá cabe guye cabé ra nu be´"27Juan bicab: "Ti hombre gastí zandá ica´ de pa´ que icabe´ ni de ibaa´ " 28Laca latú zanda´guinitu´de ni na guinie´, cadí naa dia nga Cristu, sinu que na nga gunie´ nanga bizenda´ cabe´, ni zaá nirú lubé.29Gunaá ca la xti xheela´be la be. Peru xhamigu xhelabe, ni nu cuébe´la, ne riudiago´ ne rieche xtale, pur ni binadiaga´ gunibe que, zacari yana´, gunda rieche xtine di ma biza´. 30Na pá xhide guinizibe, peru n la que guinizedia la´.31Ni zeda´ de lu guiá, xhibá lu guia cabé Ni de guidxilayui lá, binni guidxilayu laa´. 32Ne de guidxilayu rini. Peru ni beeda de ibá la Jma risacá que irá xixé binni. Ne ruiné be binni ni bi´ yabe ne ni bina diaga be, ne iruti runi cre laabe. 33Ne ni bini creé la be. ma biya de que Diuxi nga ni dxandí.34Purti ni la bizenda´ Diuxi rini ca xtidxa Diuxi. Purti labe que rugu biadibé guendá rudibe´. 35Nadxii Diuxi xiiñi, ne ma gudixhe irá xixé lu ná xiñi. 36Ne tu runi cre xiñi be lá napa. Guenda nabaní ní que zaluxe, peru tu que guzuba´ xtidxa´ be, qué zapadi guendá nabani, sinique xkiana xti´ Diuxi zianá lu guiabé."

Chapter 4

1Yanna ora Jesús ma gúnna que ca fariseu ma bina diagaca' de que láabe cayunibe ne cagúu, nisabe jma disipulu que Juan 2(neca cadi Jesús caguu nisa be, sinuque ca disipulu stube), 3La'be bisáanabe Judea ne biguetábe xtibiaje Galilea.4Purti naquiñe pe labe tidibe nda ni Samaria. 5Ne ora qué yenda be ti guidxi sti Samaria, lá Sicar, ni nuu gaxha de layu ni bisaana Jacob para Jose xíiñí.6Bizé xti Jacob raque núu. Jesús ma bidxaga de mu gu'za ne guri gabe cue bizé que Ma yaca chi anda gala'a dxí. 7Ti guna'a de Samaria veda nde'e nisa ne Jesús gudxi la'a be: "Dane na'a cádxi nisa gue'e". 8Ca discipulo xtibe ma uyeca ndani guidxi yesíca' gueendaro.9Oraque na guna'a Samaritana qué rabi la'abe. "¿ximodo lii, nacu Judiu, canabú na'a, ni guelu, na'a que nacá ti guna'a Samaritana? Pur tí ca Judiu que ridaguca ca Samaritana. 10Jesús rabi la'abe: "Pa ñuni bialu enda nach'ahui xti Diuxi, ni la'a cayabi li: 'Dane na ni que'e', lii ninabálu la'a ne la'abe mudi'ibe lii nisa ni nabanni".11Ora que na gunaa que rabi laabe: "Señor, qui gapu xhi cuée neu ní, ne bize ca gueté ni. 12¿Cadi lii nga jma nandxó' lo que bixhoze du Jacob, ni bidii la'adu bize dí de ni laaca larube guebe, casi ca bi'ni ca xhiñibe ne huze be o lii ni la?13Jesús bicabi, la'abe: "Ira ni re' nisa díia satica nisa xti biaje, 14peru tu que ni na'a gudiee la'a, ma qué ziuu dxi gatinisa. Laga, nsa ni na'a rudie'la'abe sacani ti bize nda'ani ladxido'be, zada ni para guííi enda nabani ni que riluxhe.15Guna'a que gudxi la'abe: " Señor, dane na'a de nisa cá ti ma que gate nisa ne ma quegate nisa ne ma que guibi que ta rari para cue nisa. 16Jesús gudxi lábe: " guye', yeca'a xhéela lú, ne bigueta rari''.17Ora que bicabí guna'a qué ne ná:"Qui gapa xhe'ela". Jesús bicabi labe:" Xandi modo nalu:'qui gapa xhe'elá, 18purti ma gupalu ga'ayu xhe'ela lu, ne ni napu nagasi dí, cadi xhe'ela diou la'abe. Ni guníu cala dxandini".19Gunaa que gudxi la'abe:" Señor cayu'uya' de que nacalú profeta. 20Ca bidxosedu bisisa ca'ca lu daní di, peru lii nau' Jerusalen nga na'ca ra chi usi sa'ca ca binni ca'.21Jesús rabi labe:" gunaa, bini creena, seda nda dxi que su si sacatu bixhazenu nin lu danidi nin Jerusalen. 22La'alu ru si sacatu ni que racabia'tu. La'adu rusi sacadu ni raca biádu, purti genda rilá ze'edani de ca judiu.23Yanna la ma ze'eda yanda dxí, ne yana nga, ca ni dxandí rusi sacacá susi sacacá bixhozenu ne, xquenda ne dxandi, 24purti bixhozenu cuyubi binni zicari para usi sacá ca' laabe.25Gunáa qué gudxí la'abe:"nana de que Mesías que' zeeda, ni rabicabe Cristu que. Ora la'abe gue'edabe, la'abe zusiene be irani la'adu". 26Jesús rabi la'abe: "Na'a ngue n'i, rinie' nia' lii".27Ora que bigueta ca discipulu xtibe. Yanna, canabadíi dxaca xhiñe'e la'abe cann'i nebe gunáa qué, peru guirutí tú ninaba di'i dxa:" ¿xhi raca ladxi lu?" o "xhine'e canní neu la'abee?"28Oraqué guna´a que bisa´ana ríí de nisa, né biguetabé nda´ani guidxi, ne gudxibé ca binni que: 29"Lata´, lagu´uya tinguiu ni ma gudxi na´a guira´ ca cosa ni naa ma bibpe ¿ Ndí la qué zanda dí gacbe Cristu, ñee ndí nga Cristu la"? 30La´acabe bireé cabe ndaani guidxi qué ne uyyéca ra nu´u Bé.31Ne laga, ca disipulu cadi cabezaca´ de gabica´ la´abe "Gudá go´ lo´; Maistu". 32Peru la´abe rábibe la´acá: "Napá ti guendaro´ para gahua; ni la´atú que runibia´ tu". 33Ora qué, ca discípilo qué rabi xca´adxi qué: "Irurí ñedané xííxha para ñóbe, o la´acabe ya?34Jesús rabi la´acabe: " Guendaro stine nga guné ni naa ni bise´enda´ na´a ne gundu´uxhe xhííñabe. 35¿Cadi la´atu ngue naatu: Riáadxá xtapa be´eu jma para ma irée gueela? Na´a rabé la´atu: ¡La guindisá lú ne lagu´uyá ca layú ca, ma nu´u cani para ire´e cani gueela! 36Ni chinde´e gueela la, riaxha ne rutopa cuananaxhi pura guenda nabanni ni que zaluxhe, tí ma zacá ni rudxiibá biní ne rutupa gueelá ganda guienche´cá guiropá cá.37"Pue rarí pé nga, riuu dichu que: "Tobi rudxiiba biní ne adxe tu ribe´e gueea´, dxanadí ní. 38Na´a bise´enda´ la´atu chinde´etu gueela ra cadi bi´ní tu dxííña. Ca xca´aadxica ma bínica´ dxiiña, ne la´atu ma beda guiu´u tu lú ní"39Stale de ca samaritanu stí guidxi qué bini cré ca la´abe pur ni gu yuí guna´a qué ne na´: "La´abe gudxibe na´a guirá xhixhé ni ma bine." 40Ngué runi ora guyé ca Samaritanu qué ranu´ube, unabacá laabe guianna né be yáacá, ne la´abe bia´ana be raque xhupa gubídxa.41Ne jmá Rusi xtale bini cré laabe pur ca ni guñibe. 42La´a cabe rabi cabe guna´a que: "Que runi credidu pur ni gudxi siou laadu, sinu que la´ape du ma bina diagadu, ne nanadu de que ndi pe nga ni zeda gula´ binni guidxilayú.43Gudídísí chúpa gubidxa qué bireebe raque uyébe Galilea. 44Purti laca Jesús guní que risaca ti Profrta laca nadaani xquidxi. 45Ora yendabe Galilea, ca binni galileu que ye chaga lú cá la´abe. Laacabe ma biiya cabe irá xhxhe ni bíni be ndani sa´a qué, nda´ani Jerusalén. purti laca uyecabe sa´a qué.46Yanna, La´abe bigueta´ be Caná de Galilea, ra bíni bé nisa qué vinu. Raqué nu´u tobí de ca xaique soldadu xtí rey, nexhé xhiiñí huará nda´ani guidxi Capernaúm. 47Ora bina diagabé Jesús ma biguetá de Judea ne ma nuú Galilea, guyébe ra nuú Jesús ne gunabúbe la´a guiete ne gusianda xhiiñebe ni ma yaca gatí.48Ora qué gudxi Jesús la´abe: " Pa que gu´uya tú Seña ne milagru, la´atu que zuni crétu. 49Ná xaique soldado que rabi la´abe: " Señor, gudá ante gatí xhííñé. 50Jesús rabi la´abe: "Guyé ; xhiiñilú nabanni." Nguiu que bini cré ca xtiídxa´ Jesús ne bireé ze: Ora la´abe, ne rabicabe láabe de que xhiiñibe nabani.51Ora la´abe ziyetebe, ca xpinnibe yechagalú cá láabe, ne ra bicabé la´abé de que xhiiñibe nabani. 52Oraque unaba dídxabe láaca pora pé bizulú cayanda xhiiñibe. La´acabe la´abe: " Neegué, ra ruzulú níru xhigabá huasxí ma zé xhinxá que".53Oraque nguíiu que bietenaladxi de que oraquepé nga gudxi Jesús la´abe:" xhiiñilú nabanni". Ngé runi la´abe ne interu bínni lídxibe bini cré cabe. 54Ndí nga iropá milagru ni bíni Jesús ora bireé de Judea ne yuyé Galilea.

Chapter 5

1Biluxe si ca nga la´, saa´ xti ca Judiu ni n e Jesús udxibabé Jerusalén. 2Yanna´, ndani Jerusalén ti uria puerta de ca dendxú, nu ti tanque roó ni la Betesda en hebreu, ni papa gayú ra rivú cabé. 3Ne xtale binni huaraá, ni que ruyá, ni que ri zaá chachui o ni que rizaá ni nú racá cabezá ca ginnibi nisas qué. 4Puer ti ti angel xti Señor bieté ne binibi ca nizaaqué ora que caa, ne tutisi ni chu nda´ ni nisaa que ora la ni canibi ni que laá, rianda de intisi guenda guará ni cu chiña laá.5Ra qué nuú ti hombre ni guyú huará pur gande ne chií nu xhono luú izaá. 6Ora Jesús biyá la bé ne xhe bé raque, ne ora bidi be cuenta de que guyú be ra´ ca´ ma xtale iza´, la be gudxi be la´: "¿ Na pu ganna guiandu´?"7Ne hombre ni huará qué bicabi´: Señor, que gapa dia tu cuu na nda ni tanque nizá caa´ora nizá ca´canibi. Ora na chaala´, xtobi ma peca´chichu que na´. 8Jesús gudxilabe: "biazá, gucuaa´ra rata lu´ne gusaa´".9Oraque ca hombre que bianda, ucua be ra rata bé, ne gusabe. Yianna, dxi que lá ti dxi sin que gunicabe gaxti.10Sacaque ca Judiu que gudxica´be´ni ma biandá qué: "Ndi nga dxi ni que runi cabe gaxti ne cadi na quiñe dí gualú ra rata lú". 11Labe bicabibé: " la be nga bisiandabená, gudxibená: ucuaa ra rata lú ne gusaa".12La ca be unabadidxabe: "¿tu hombre nga gudxili: ´ucuaa´ ra rata lu ne gusaa´? 13Pe ru , ni biandaque que gana di tu labe; ti Jesús guyebe nagachi, Pur ti nu xtale binni ra qué.14Jma huadxí, Jesús bidxelabe hombre que ndani templu que ne gudxibelá: "¡Vía li ma biandú! Cadi gucherov jma, ca di tobi jma feu gizacu´ ". 15Hombre que uye´ ne gudxibe ca Judiu de que Jesús nga ni ma bisiandalabé.16Yanna, pur can di lá, ca Judiu us anandacabe Jesús, Pur tu la bé binibécandi´dxi que raca xhixha. 17Jesús bicabilacabe: " Bixhoze, de yanna runni dxiña ne na tambien rune dxiña. 18Pur ndi, ca Judiu jma nu ca guticabe la be, Pur ti cadi pur si di cadi cayunabe dxi que raca xhixa, si nu que zagaca caninebe Diuxi Bixhozebe, cayunicabe casi ca Diuxi.19Jesús bicabilacabe: "dxandi de xandi nga cayabelatú: Quezandadi xiñi cabe gunni xhixa la ca pur laa´, sin di ni labe ruyabe lu Padre gunni Purti iraá ni runi Padre , la canga runi xiñi sicacaca. 20Purti Padre ca nadxi xiñi ca ne rulvi be iraní runibe la cá la bé, ne labé la zuluibe xixa naroba que ndi Para que latu guidxagayatú.21Purti casi cá Padre ca lá rindízabé cani ma gutilá ne rudibé lacá guendanabanila, si cacaca xiñibe cani nadxilá rudi be guendanabáni´. 22Pur ti Padre irutidi rudxibabe donda ¡que, si nu que ma bidibe ira ni xiñi beca´. 23Ti ma saca ira ca be gusigacabe´ la be casi ca rusigacacabe´ Padre. Ni que rusicacá xiñibeca´la que rusisaca´ Padre ca´ni bisendálabe´.24Dxandi'pé,ni ruca diaga didxa xtiné ne runi cre'be tulá biséndaná napa guenda nabani ni que riluxé ne que siudi' donda luguiabé, sinu qué gudidibe de guenda guti a guenda nabani.25Dxandi'pé,cayabe ca' laátu ,dxi' qué ma zeda' dxiña, né yanna nga laani, ora ca gue'tu' zunadiacaga xtidxi xiiñi Diuxi, né cani ucaa' diaga cani, zabanica.26Purti casi bizoshe'nu napa guenda nabani laca'lá, zacaca la'be' ma bidibeni xiiñi be gapa guenda nabani laca'lá,27Ne bizoshe'be ma guláqui lu na' xiiñi para udxiiba donda, purti la'be' nga xiiñi nguiiu.28Ne cadi guidxaga'yaaditu de ndi', purti ma zedadxiiña dxi, que guira cani nu' ndani ca' ba' sunadiagaca xtidxi bé.29Ne Zareeca: cani bi'nica' bia'sii, ne zabigueta'ca lu guenda nabani,ne ca' ni bi'ni' ni nadxába' zabigueta'ca lu guenda naná.30Na'a qué zánda gune gaxtii pur laca na'a. Casi runadiaagá', rudxi'ba donda, ne donda rudxi' xneza ni', purti qué ruyuubedia' ni racaladxe', sinú qué ni naa ni bisénda na'a. 31Pa na'a guinie' didxa de laca na'a, ni guinie'calá que sacadini dxandi'.32 Xtobi nga ni rini' de na'a ne na'a nanna' didxa ni rinnibe de ná ,de dxandi' ni.33La'tu' biseenda tu ni guyee gunine Juan, né la'be ma gunni'bé de dxandi'. 34Peru cani cayune' ni na'a rica'a di, cadi xti nguiiu ni'. Ná rabe ca'ndi laátu para que laátu ganda ilá' tu. 35Juan bedagaca ti lámpara ni ca guí,né ruzaani' ,né laátu guca'ladxi tu ñeche'tu lú bianni xti'be pur cadxi si dxi.36Neca zacaa, didxa ni na'a napa' ,jma naroóba'ni que ni napa Juan, purti ca' chamba ni bixozhe' ma bidii ná gunne'lá, laca ca' chamba ni rune, rini'ca de na'a,que bizoshe biseenda na'a.37Bixozhe' ni biseenda na'a, Laca la'be' ma guní'be de na'a. La'tu' que huayunadiágatu xtidxi'be nin huayuyatu xhimodo la'be' nin ti ratu.38Né xti'dxa be que gapadituni nacalidxini en La'tu', purti que cayuni cre'tu de ni la'be' biseendabe.39La'tu' runda chahuitu xqui'chi' Diuxi purti lú canii laátu rinni ique'tu nu guenda nabani ni que riluxhé, né laca lu xqui'chi Diuxi cayui' tu nacá, 40Ne La'tu' que naaditu gue'datu ranuaa para que gaanda gapatu guenda nabani ni que riluxé.41Na'a que ricadia guenda ruzisaca xti nguiiu,42 Peru na'a ma binebia'ya' que laátu que gapatu guenda ranaxii xti Diuxi en laca laatu.43Ma benda' lu Laa bixozhe' ne la'tu' que rica'tu na'a. Pa xtobi gueeda' de laca' laa ,laátu zaca'tu la'a. 44¿ Xhi'modo zánda gunni cre tu, la'tu rica'tu guenda ruzisáca xti liza'tu, Peru que ruyu'biditu guenda ruzisáca ni ze'da de tobilucha Diuxi?45Que guinni ique'ditu que na'a zúgua'a xqueja'tu neza lu bixozhe'. Ni rugu'u xqueja'tu nga Moisés, en ni la'tu ma gulaa'qui xcaandatu lugiaa.46Pa ñuni cre tu Moisés, ñuni cre tu na'a purti la'be' bica'be de na'a. 47Pa la'tu que guni cre tu ca' ni ma bica'be,¿ Xhi'modo guni cre tu ca' xtidxa?"

Chapter 6

1Gudidisi Candi lá, Jesus guyé xti ladu nisa do' xti Galilea, ne la'ca' laani nisa do' xti Tiberias.2Xtale binni sinanda la'be', purti cayu'yaca' ca guendanandxo' ni la'be' cayúnibe lugia' ca ni huaraa.3Jesús guyé cue' ti daani ne guribe raqué ne ca discípulo xtibe.4(Yanna, pascua qué, za'a xti ca judíu,sedayubá.)5Ora Jesús gundisa lú ne biiyabe xtale binni seeda ra nu'be', gudxibe Felipe: "¿Para'a zinú guetaxtiá para que ca ndi' ganda goo pue?"6(Peru Jesus guni' ndi' para gu'yabe xi naa' Felipe, purti la'be' nánabe ni laapebe chi gunibe.)7Felipe bicabi la'be': "Chupa gayuaa denariu de guetaxtiá que sugaandani icaa cada tobi neca ca'dxi."8Tobi de ca discípulo, Andrés, bi'chi' Simón Pedru, gudxibe Jesús:9"Rari' nu'u ti xcuídi ni napa gaayu' guetaxtiá de cebada, ne chupa benda, peru ¿xi naca ca' ndi' lade guira' ca ndi' ya'?"10Jesús guni': " La gúni cuii ca binni cá." (yanna, guyu'pe' xtale guixi raqué.) Ne zaqué ca nguiiu qué gurii ca', gaxa de gaayu' bixiapa.11Ora qué Jesús gucua' ca guetaxtiá que ne bidi'sibe xquixe Duixi, bidi'be ca ni zuba que, ne zaqueca bi'nibe' ne ca benda que, xtalepe bia gupacabe gana.12Ora ma bidxa' nda'ni' ca', la'be' gudxibe ca discípulo xtibe: "La gutopa ca nda'a biaana cá, ti ma que guiniti gaxti'.13Ne zaqué bichaagaca' ne bichá ca' chii ne chupa hruba' nee ca nda'a ni biaana de ca gaayu' guetaxtiá de cebada qué; ca nda'a ni biaana de ca ni gudóca qué. 14Yanna lá, ora ca binni que biiyaca' ca guendanandxo' ni la'be' bi'nibe' qué, guni'ca': "Ndi' dxandipe' naca' profeta ni nexe gueeda guidxilayú." 15Ora Jesús gúna nda'ni' xquendabiaani' que laacabe' ma nuucabe' gueedacabe' ne guina'secabe' la'be' ne gu'ca'cabe la'be' gacabe xaique, La'be' bire'be' zebe xtúbibe' ra nu'u danni qué xti tiru.16Ora gúnda huadxí, ca discípulo xtibe biete ca' ra nisa do'. 17Guyu'u si cabe nda'ni' canuá qué, biaba ca' nisa do' ti zacá chinda ca' Capernaúm. Nacahui pe' ora qué, ne Jesús ca'ru' chindaa ra nu'u cabé.18Ne cundubi ti bi yooxo', ne nisa do' qué sini'bini.19Ora ma bica'nacabe gaxa de gaayu' o xoopa' neza biaa', laacabe' biiyacabe Jesús zeda zaa lugia' nisa do' zedadxiiña ranu'u canuá qué, ne bidxiibicabé.20Peru la'be' gudxibe laaca': "¡Naa Ndi'! cadi' guidxiibiditú."21Ora qué laacabe' gunaacabe guyu'be' nda'ni' canuá qué ne nague'nda canuá qué yendá guidxi ra zee cabe qué.22Xti dxi qué, guira' binni ni guyuu xti ladu nisa do' qué, biiyaca' de que gaxtiru' xti canuá raqué,pa cadi' tóbisii, ne Jesús que ñuu di' nda'ni' nii nee ca' discípulo xti', sinu que ca discípulo xtibe ze ca' xtubi ca'.23Neca zaqué, nu'u ca'dxi canuá ni beda nda' de Tiberias, gaxa de ra laca'be gudó cabe guetaxtiá que, gudi'disi de que Señor bidi' xquixe.24Ora xtale bidí cuenta de que nin Jesús nín ca discipulo xtibe ma que ginní di cabe ra qué, la cá la cabé guyú cabe nda ni' ca canva' que ne guyé cabe Capernaún cuyubicabé Jesús. 25Biluxhe si bixhesicabé labe xtilado de nisa que, la cá be' gudxicabe be la bé: ''Rabí, ¿pora bedu rari?''26Jesús bicabilabé, ne ná: de dxandí, de dxandí, la tu cuyubituná, cadi pur dí viyatu ca señal ca, sinu que gudo tú. geta xtiá ne bidxa ndánitú. 27Cadi gunitu dxina pur ca guendaró ni rira', sinuque pur guendaró ni rianá de guendanabani xhadxi, Ni xhiní hombre zudí latú ; Purti Diuxhi Bixhozenú ma ulaquí ti sellu lubé.28Yanalá la cábé gudxícabelabe: ''¿Xhí zanda guninu para ganda guninu ca obra de Diuxi?'' 29Jesús bicalabé: ''Ndi nga obra de Diuxi: que latú guni cree tu en ni la bé bizendabé.''30Zicacá la ca be gudxicabélabé: ''xhi señal zunú ya, para que' ganda guyadu negunícredú en líí? ¿xhi zunú? 31Ca bixhozenú gudó ca gueta xtía ni biabá de guibá lu yu ndá qué, Purti ca si caní lu guichí: ''Diuxi BIDÍ LACÁ NI GOCÁ GUETA XTIA DE GUIBA.''32Ora qué Jesús gudxila'cabe': dxandi cayabelatú, de que cadí Moisés di nga ní bidí latú guetá xtia de guibá, si nu que Bixhoze nga ni rudi la tu ni dxandi pe gue ta xtía de guiba'. 33Purti gueta xti a xti Diuxi, la ni nga rietenide guibá ne rudiní guendanabaní guidxilayu. 34Nga ru ní gudxdicabe labé: '' Señor, bidíladú iradxí de gueta xtía dí.35Jesús gudxi la cabe: ''Na nga gueta xtia de guendánabaní; Ni la redá ra n ua lá que zandánadi, Ne tu lá runi cree nála' que ziuu dxi ga' ti nisá. 36Peru na la gudxe la tu de que xhandipé huayuyatuna', ne que runí cree' tu'. 37Ira ni rudi' Bixhoze' naa' lá , zedani' ra' nua', ne ni reda' ra'nua' lá, naa' dxandi'pé qué zaladxé la'.38purti naa' biete de guibaa', peru cadí para'gunedia' Ni racaladxe', si nu que ni racaladxi' ni bizenda'naa'. 39Ne ndinga' ni racaladxi'ni bizenda'naa', de qué cadí gunite'dia' nin tobi'de ca ni bidi'be'naa'. si nu que' guindiza' laca'be ora guiluxhe' dxií.40 Purti ndinga'ni racaladxi' Bixhoze', ne ira ni guya' xíñí'be ne gunni'creé labe'la', saca' guendá' nabaní ni qué zaluxhe' ne zandisa'la' ora guiluxhe'dxií.41Oraquela' ca judiu guní'lizaa ca'be xhiñe labe' gunnibe': "Nanga' pan ni biete de guibaa'." 42Ne laca'be naacabe': "¿Ñe cadí ndingá Jesus la', xhiñii Jose qué, Ni bixhoze'ne ñaa' runibia' nú la'ca? ¿shimodo' yanná labe'nabe nagasí: Naa' biete de guibaa'?"43Jesús bicabi' laca'be: la' gusanna' de giní'lizaatu'. 44Guiruti' que zanda' guedá' ra'nua' huaxa pa cadi bixhoze', ni bizenda'naa' guedá'nela' ra' nua', ne zandiza' la'de ora guilushe' dxií.45 Saca' cáni' lu ca' profeta: "GUIRATU SUSIDI' DIUXI LATÚ" guira nima bicádiaga ne ni bizidí de bixhoze' la' reda'ca' ra nua'.46Cadi purtí guyú tuxha biya' Bixhoze', mas que ni beda de Diuxi, Ne nga nga' ni ma biya'' Bixhozenu. 47Dxandi, dxandi cayabelatu,ni la runi cree, napa guendá'nabaní ni que rira'48Na' nga guetá xtia. 49Bixhozetu' gudo' gueta xtia ni biaba de guibaa' lu yuu nda' que, ne guticabe50Ndí nga gueta xtia ni ridge de guibaa', ne ni goo de la be la, que satidi'. Na' nga gueta xtia ni navani ne ni biete de guibaa'. Tutisi ni goo de mandila', sabani guira' dxi. 51Guetá xtia ni chi gudie' la tu' di la', béla láde ni' pur guendá' nabaní xti guidxilayú."52Ca judiu la bidxichicabe' ne ca ni' zaa ca la ca' la ca', canica': "¿Shimodo' zanda' hombre di gudilanu' de Béla ládi' xti para guidono'? 53Yana' Jesus gudxilacabe': "Dxandi', dxandi cayabelatu', a menu que goto de Béla xti xhiñi Hombre ca ne guetu' rini' xti'be , la tu' que sapa' di tu' guendá'nabaní ni xti pe tu'54Nuni la' goo Béla xti'be ne gue' rini' xti'ne' laa, napa guendá'nabaní ni que sara'; ne na su si bane la xdi ma biluxhe. 55Purti Béla xti'ne laa dxandi' endaroni', ne Rini' xti'ne nca' guendare' dxandi'. 56Ni goo´bela´xtine, ne ni guee riinni xtine, nu nebe´naa ne nua nia laabe´.57Zaaca´casi bixhozenu´ yudi guenda nabani bizenda´ benaa´, ne zacaca´nabane pur bixhoze´; ne zaqueca´ni goo´ de naa la´, zabani pur naa. 58Ne ndi nga panni biaba´ de guibaa´, ne cadi casi ni gudo´bixhozutú ne gutica´. Tu laa´goo de pan di la qui ziudxi´gatii´. 59Ne ndi guni´ Jesus ndani yudu´. Laga cozidibe´ ndani guidxi Capernaúm.60Ne ora que xtale de ca disipulos ni guyudiaga ndi la´, gunica, "naganna´ guenda´ rizidi di" ¿Tu laá zanda guicani? 61Purti Jesús nana ca´que ca disipulos xti cani li zaá ca de ndí. Gudxibe laca´ "¿ndi yuni naa´ latú?62Ne ora que ¿pa ñuyatu´xiiñi nguiu´ ziguiba ra guyú be dxique? 63Ne xguenda´ nga rudí guenda´ nabani: Ne bela la´ lu gaxti que´ riquiñe ca diidxa ni huayué nia latu nacani xguenda ne guenda nabani.64Huaxhape´, nu cadxi de latú ni que runi cree. Purti Jesús na na´dede dxi guzulú tunga cani qui ñuni cree ne tunga ni chigudxideche labe´. 65Ne gunibe "ne runi ndi ni gudxe latú que iruti zanda gueda ra nua´. De paque zedani pur bidxozenu´.66Ne pur nja xtaré de ca discipulos guyeca´ne ma qui niza nedi ca labe´. 67Jesús ora que gudxibeca chii ne chupa´ discipulos. "¿Latú laca napatu´gana chetu´?" 68Simón Pedro bicabi labe " Señor ¿tu ranu chudu´? Li na pu didxa de guenda´ nabani nque zaludxe. 69Ne ma binicredu ne nanadu de que linga ni gulí´Diuxi".70Jesús gudxi laca be´: "¿cadi nadia biyube´ latú, ca chií ne cupa. Ne tobi de lade tú, runi xhiña binidxaba´?" 71Yana la´, labe canibe de Judas, xhiini Simón Iscariote, purti labe ni, tobi de ca chií ne chupa ni rizane labe, ni la chigudxi deche´ Jesús.
Chapter 7

1 Gudidi si ca ndí Jesús guye, Galilea, Pe ru que ni na be ñu´ube Judea Purti Cuyubi ca Judiu que la´abe para gu´uti ca la´abe. 2Yanna, sa´a xti ca Judiu qué, ra runicabe yo´o nd xo´, ma zeda yuba.3Para na ca bi´chi be rabi la´abe: " Bire´e de rari ne guye Judea ti ma gu´uya ca disipulu xtiu ira ni ru´nu´. 4Guiruti´ runi xiixa ni naga´chi´ pa la´aca la´a cului´ la´axi guni bia´cabe la´a sin uchachi be gaxti. Pa cayu´unu ca ndí, bilui li guidxi layú.5Purti nin ca bichibe qui runi cre la´abe. Jesús gudxi la´abe. 6Jesús gudxi la´a cabe: "Dxi xtine ca´ru´gue´eda nda, pe ru intisi´dxi galon ni para laatú. 7Binni guidxilayu que zanda gaca nanala´dxi la´atu, pe ru nanala´dxi ca´naa, purti rabe´la´aca cadi xneza ni runi ca´.8"La´atu lache´sa´a ca; na´a que sia´a dia´ sa´a ca Purti cap ru ganda ora usihuine tu naa". 9Gudidi si de gudxi be laca candi´, bia´ana be Galilea.10Pe ru ora bire´e ca bi´chi ze ca´sa´a que, la ca uye be sa´a que, cadi para gu´ya binni laabe, Sinuque biu´u be raque´ naga´chi. 11Biyubi ca Judiu que ldabe ndaani sa´a que´na ca´ "¿para´a nu´u xha nguiiu que?"12Stale de ca binni nu ra saa que nisi stiidxa be cayui´ca. Ca´adxi cani: "laabe naca be ti nguiu nachahui ne nuu tu na: "co´canaguite si be binni". 13Ne guiruti cadi cani´de la´abe purti cadxibi cabe ca Judiu.14Ma bia´gala´a sa´a que´Jesus uyu nda´ani yu´du´ que´ ne bizulú cusi´idi. 15Ne ca Judiu qu´e bidxagaya´a ca´ne naa ca´: "¿ximodo ndi guiiu di nana xtale? La´abe que ñu´u dxi niziidi be. 16Jesús naa rabi la´aca be: "cani cusi´ide di cadi xtinedia´ni sinuque xti ni bi se´enda na´a.17Cani racala´ dxi guni ni naa, la´a zanna ni cuside di, pa sedani de DIuxi o pa canie la´aca na´a. 18Ni rini´de la´a ruyubi usisaca binni la´a pe ru ni ruyubi usisaca ni bige ´enda la´a ngue huaxa que rudigui´i, ne que runi ni cadi xneza.19¿Ñee cadi bidi´i Moises la´atu didxa ni ma nexhe para ñuni tu ni na la? Pe ru que runni tú ni naa´ni. ¿Yanna xiñee racala´dxi tu guuti tu na´a? 20Ira´binni qué bicabi: "¡Napa lu ti binidxaba! ¿tu canayubi gu´uti li´i?"21Jesús bicabi la´acabe ne naa: "ti milagru si biné, ne ira xixe tu cadxagaya´a tú pur ndí. 22Moisés bisa´ana cú tu seña (cadi be´eda ni de Moisés si nu de ca bixozebe); ne dxi riziila´dxi´cabe laatu rugutu seña binni.23Pati nguiiu chu seña dxi rizi´ la´adxi´, tu saca ca diidxa ni ma nexhe´t xti Moisés que guixhia´ni, ¿ xiñee ga bidxi´ichi ne tu na´a tisi bisianda´ti nguiiu dxi enda riziila´dxi ya? 24Cadi guini si tu ni ru´uya tu de laabe, sinu que la guini xneza.25Caadxi de ca Jerusalen Cani'ca: ''¿Cadi ndi' ngue ni cuyubicabe para gu'uti cabe la? 26Ne lagu'uya, laábe caníbe nezalú guirá, ne la'aca gastí, que riní ca'. ¿Née ma bininia' ca xaique ca deque ndí nga Cristu ca? 27Peru la'adu nanadu padé ze'eda ndi'. Ne ora gue'edea Cristu dí, irutí zanna padé gueda.''28Jesús bica'a ridxi nda'aní yu'dú que, cusiidí ne caní: ''Laatu runi bia' tu na'a ne nanna tú padé ha'a. Na'a cadí xtube sia' benda', peru ni bise'enda' na'a dí dxandí la'a, ne la'atu que runi bia' tu la'abe. 29Na'a rune bia'aya' la'abe purti zendá de la'abe, ne la'abe bise'enda be' na'a.''30La'acabe gucala'dxi cabe nina'aze' cabe la'abe, peru nin tobi que nin tobi que nina' nugu'u na' la'abe purtí ca'ru' guedanda' xhiorabe. 31Peru stale de ca binni que bíni cré ca' laábe; ne naa cá ''Ora Cristo gue'eda, ¿Zuni be jma stale milagru que ni ma bínu be di? 32Ca fariseo que binadiagaca' ca binni que caní lisa'a ca' ca ndí de Jesús, ne ca xhaique yu'du' ne ca fariseu qúe biséenda cabe huáchu para ina'aze cabe la'abe.33Ora que na Jesús: ''Na'a nua'a nia' la'atu xca'adxi si dxí, ne oraca na'a zia'a ranu'u ni bise'enda' na'a.'' 34La'atu zuyubi tú peru que zadxela tú na'a; ra cha'a di que zanda dí che' tu.35Oraque ca judiu qué guní lisa'a ca; '' ¿Para'a nda che' ngiíu dí ma que zadxelanu la'a? ¿Ñe'e che'be lade ca griegu ne zusi'idibe ca griegu ca? 36¿Xi diixa dí nga guníbe: La'atu zuyubitu na'a peru que zadxelatu na'aa; ra cha'a que zanda dí che' tú?''37Yanna, dxi ma yaca iluxhe, dxi ro' xti sa'a qué, Jesús, bizuhua'a, guni'be ne diidxa na ro' naabe: ''Pa nu'u tu la'a cayati nisa, gueeda ra nua'a ne gué. 38Ni runi cre ma'a que, ca lu xqui'chi Diuhi, guiigú de nisa buni zare'e de nda'anibe.''39Peru la'abe caní be ca ndí pur guenda que, ni bíni cre' la'abe zaca'a caní; peru guenda que cárú gue'eda' Purti Jesús caru gusisa'ca cabe la'a.40Ca'adxi de ca binni qué, ora bina diaguca' ca diidxa dí, naa ca': ''Dxandí pe nga laabe profeta.'' 41Xca'adxi qué naa ca': '' Ndí nga Cristu.'' Peru nu'u tu na': ''¿Cristu zeedabe de Galilea? 42¿Caru guiní ca xtiidxa Diuxhi de que Cristu zeeda' de ca ni zaa' de David ne de Belén, guidxi huíni de ra zeeda David?''43Ne zaca' guyuú ti guenda rila'a lade guira' ca binni que pur la'abe. 44Caadxi de la'acabe gu yu'u ca' la'abe, peru irutí nugu'u na' la'abe.45Oraque ca hua'chu qué biguetaca' ra núu ca xhaique sacerdote ne ca fariseu, ne naa ca': ''¿Xhiñe'é qué ñedane tu laabe?'' 46Ca huáchu que naa cá: ''Nin tu laa que huaní zacá.''47Nge runi ca fariseu que bicabi ca': ''¿La'aca ma gudxite cabe' la'atú? 48¿Nu'u xa tobi de ca xaíque ca ma binni cre ca o tobi de ca fariseu cu? 49Peru ca binni ni que runibia' ca diidxa' ni ma gucua', la'aca ma guyu'u di ca'.''50Nicodemo (tobi de ca fariseu, ni ma'ca guye ranu'ube qué) naa la'abe: 51''¿Ñee rábu ca ni runi dxiiña de Juez zudxi'iba'ca donda ique tu'uxa sin guca'a diaga cabe la'a ne ganna be' xhi bíni la? 52Ora que bicabi la'abe ne naa cabe: ''Na'cá lú de Galilea? Biyubi ne biiya' dew que nin ti profeta cadi zeeda de Galilea.''53Ora qué cada tobi bire'e zee' ralidxi.

Chapter 8

1Jesús guye lu dani de los Olivos. 2Siado' guie ru laabe beeda be ndani yudu xti bieque, ne de guira' binni beeda ra nuu be; ne laabe guri be cusiidi be laca. 3Ca escriba ne ca fariseu beda ne cabe ti gunaa ni bigaa nuu ne xhela binni. Ne laacabe bizuhua' cabe laabe galahui que.4Ra que lacabe gudxi cabe Jesús: "Maistru, gunaa di bigaabe ra nuu nee be xhela binni. 5Yana la? Ley xti Moisés biseenda laadu guchaa du guie' ca binni di; ¿xhi rabu lii de laabe ya?" 6Laacabe gunii cabe ndi ti ganda gusaba cabe laabe ne ti gapa cabe xhi nee cuu cabe xqueja be, peru Jesús gutagudaa ne bi caa be layu' que ne bicuini na' be.7Ra bizu lu' cabe ca naba didxa cabe laabe xti bieque la? Laabe bizuhua be ne gudxi be laaca." Pa nuu tu laa qui gapa guenda ruchee lade tu la? la gudii gaca be niru do' ni gundaa guie' ca laabe." 8Gundete ique be xti bieque ne bicaa be layu' que ne bicuini na'be.9Ora laacabe bina diaga cabe ndi la?, bireche cabe tobi pur tobi, bizulu'ni dede ni jma na yoxho. Ne ra que' la?, bisana cabe Jesús xtubi ne xha gunaa ni gu luu cabe lade cabe que.10 Bizuhua Jesús ne gudxi laabe: "Gunaa, ¿pa raa nuu ca ni cu guu xqueja lu que? ¿Guiruti nudxiba donda icu? 11Laabe gunii be: "Guiruti Señor."Jesús gudxi laabe:"Ninca ná qui zudxiba donde icu. Guyé ne ma cadi guechee rou jmá."12Xti bieque Jesús gunii ne laacabe ne gudxi laacabe: "Ná nga biani xti guidxilayú; ni saa' nanda ná la? qui za zaa di lu guenda nacahui, huaxha zapa biani ni rudii guendanabani." 13Ca fariseu gudxi ca laabe:"Lii ri niu de laca Lii; Ni lii ri niu de lii ca cadi dxandii di ni."14Jesús bicabi laacabe ne gudxi laacabe:"Necape gui'nié de laca Ná, ni ri nié de Ná dxandí ni. Nana de pa dee benda ne nana pa raa cha', peru laatu qui ganadi'tu de pa dee benda ne pa raa cha'. 15Laatu rudxiba tu donda ique binni casi ca runi binni guidxilayú. 16Ne pa rudxiiba donda la?, guenda rudxiba donda Xtine la? dxandí ni purti cadi xtube diá nua', ti nua' niá bixhoze ni bisenda ná.17Ne lu Ley xtidu cá de que didxa xti chupa badu nguiu, dxandí cani.18 Na nga ri nié de laca ná, ne Bixhoze ni bisenda Ná ri nii de Ná.19Laacabe gudxi cabe laabe:" ¿Pa raa nuu Bixhozo?" Bicabi Jesús:"Laatu qui runi biá tu ná ninca bixhoze qui runi biá tu; pa ñaca ñuni biá tu ná la? Laca ñuni biá tu Bixhoze. 20Laabe gunii be ca didxa di ra riu ca ofrenda laga cusiidi be ndani yudu que, ne guiruti ni náze laabe ti caru guedandá di dxi xtibe.21Laacabe gudxi cabe laabe xti bieque:"Ná ma chaa ne zuyubi tu Ná, ne luu guenda ru chee xti tu zati tu. Ra Ná chaa di la?, qui zanda di chee tu." 22Para naa ca judiu:"¿Zuti be laca laabe la? ¿Nga runi gunii be: 'Ra Ná chaa di qui zanda di chee tu la'?"23Jesús gudxi la´ cabe´: " Na ca tu´de xhaguete´ Na na ca´ de luguia´". La tu´ naca´ tu´ de guidxilaxu di´: Na la cadi na ca´dia´ de guidxi laxu. 24Nga runi´, na rabe la tú satitu´ lu´guenda ruche xtitu´. Huaxha pa la tu´guni´cree tu´de que na´nga na´. La tu´sati tu´la guenda ruche xti tu´".25Nga´ cuni´, la cabe´gudxi cabe´ labe: "¿Tu naca´lu li´? Jesús gudxi la´ cabe: "Ni jma gudxe latu´ dede dxi bisulu´. 26Na napa´ xtale ni gui nie´ne gudxiba donda´ ique tu´. Huaxha ni bisenda na´ la´ dxandi´ labe´, ne ca didxa ni jma bina diaga de labe´, candi la´na ri nie ni´guixi´laxu´". 27La cabe cadi caxene cabe´de que labe ca ni´ de bixhozebe´.28Jesús guni´: "ora latu´guindi sa tu´xhiñi Hombre, ra ca´sana tu´na nga na´ ne na la´ que´ rune´ gasti pur la ca´ na´ casi ca´ bixhose´ bisidi na: Na´ri nie´ candi´. 29Ni bisenda na nu´ne na´, ne labé caru gusa na be´ na´xtube´, pur ti no´ guira dxi ru ne´ ni´ riuladxibe´. 30La ga´ Jesús ca ni´can di´, xtale´ bini´ cree´lu labe´.31Jesús gudxi ca judiu ni´ bini´ cree´ labe´: "pa´ la tu´ guiana´ tu´ lu´xtidxa la´, ne ora que´ la´ tu´ naca tu´ dxandi pe´ discipulo xtine´; 32Ne la tu´suni biatu´dxan di´ne dxan di di´sunda´la tu´. 33La cabe´ bica bi´ cabe´ labe´: "La du senda du´ de Abraham ne que hua xu dxi gaca du esclavu xti guirati´ ¿xhi modo lii´ sanda guiniu´ la tu´ sanda gunitu´ni na tu´?34Jesús bicabi´ la cabe´: Dxandi dxandi pe´ sabe la tu´ , tu ti ca´si la´guche na cabe´ esdauu xti guenda ruche´. 35Ne esclavu que la´cadi guira´ di dxi riana ralidxi xpixhuana, ne xhiñi´ la´riana ra lidxi be´guira dxi´. 36Ne sica ri´ la´, pa Jesús guni la tu´libre dxandi´dxandi pe´ saca´tu libre.37Na´ na´ de que la´ tu´ seda tu´ de Abraham; peru cuyu bitu´ guti´ tu´ na´ pur que´ xtidxa la´ cadi cadxela´di ni´xhimodo guana ni´lu guia tu´. 38Na´ri nie nia´ la´ tu´ ni na´ ma biya nia bixhose´ ne la tu´ ra ni´ tu´ ni jma´ bica´ diago.39La cabe' bica bi cabe' la be' ne guni cabe: " Bixhose du' nga Abraham." Jesús gudxi la cabe': " pa ña ca tu' xiiñi Abraham la',la tu' ñu ni tu' ca dxiña' ni bini Abraham.40Huaxha' yanna cuyubi'tu ná para gutitu ná, ti badu nguiiu ni jma gunine la'atu ni dxandi',ni na jma bica diaga de Diuxi. Abraham que ñunidi ndi'.41La'atu runi tu dxiña xti bixhoze'nu . " La'cabe gudxi'cabe la'be': "La du' cadi' gule didu' lu guénda ruché xti nguiiu ne guna'; ti bixhoze sidu nga napa'du : Diuxi."42Jesús gudxi la'be' : " Pa Diuxi nga naca bixhize'nu la la'atu ñana xhitu'na, ti ná senda de Diuxi ne nua rari'; ti cadi' senda de laaca' ná, la'be' nga ni bisendabe ná. 43¿Xiñe cadi' cayenetu ca xti'dxa ? Purti que gandadi gucadiagaca tú ca xti'dxa. 44La'atu la' xti bixhozetu,binidxaba la'atu, ne ruliu ladxitu gúnitu ca ni riu ladxi bixhoze'tu. Laábe' bitibe binni dede dxi bizaa lú guidxilayú, ne cadi' nudi'be lu dxandi', purti gaxti' ni dxandi' lugia'be ora la'be' cusi guibe laca la'be' rinibe de ni ná cabe; ne bixhoze guénda rusi gui'.45Huaxha' ti runi ni rinie ni dxandi'la', la'atu que runi cre'ditu ná.46¿ Tú de la'atu caní napa guénda ruché la'? pa na rinie ni dxandi',¿ Xiñe que runi cre tu ná?.47Ni zeda de Diuxi ca didxa xti Diuxi runadiaga; nga runi la'atu que runa diaga tu cani ti cadi nacatú xti Diuxi.48Ca' Judíu que bicaabicá ne gudxicabe la'be': "¿Ñe'e cadi xneza nga guiniidu' dequé nacalú' samaritanu né napalu ti binidxába lá?49Jesús bicábi lacabé: " Na'a que gapa' ti binidxába; na'a ruzisáca bixozhe' ne la'tu' rudxi' deche tu na'a.50Na'a que ruyuube' guenda nandxo' xtine'; nu'u tobi ni ruyubi ni' ne rusaba dónda.51Dxandi dxandi'pé rabe la'tu, pa tobi gapa' xti'dxa, ndi' que siudi' dxi' gúya guenda guti."52Ca Judíu gudxica la'be': " Yanna ma nanadu' dequé lii napu' ti binidxába'. Abraham né ca' profeta guti ca'; peru lii naalu': 'Pa tobi gapa xti'dxa, ndi' que zaná xi modo nga guenda guti.53Lii cadi jma naroóba'lu que bixozhe'du Abraham ni guti', ¿o nacalú' ni? né ca' profeta laca' guti ca'. ¿ tu'ndi ru'nu' laca lii?54Jesús bicábi: "Pa na'a ruzisáca laca na'a, guenda nandxo' xtine' gaxtii naca ni'; bixozhe' nga ni ruzisáca na'a, ni la'tu naatu naca Diuxi xtitú.55Ne la'tu' ca'ru gunibia'tu la'a, peru na'a runebia'ya la'be'. Pa na'a niniee': 'Na'a que runebia'ya la'be', na'a ñaca casi la'tu, ti ni rusi'guii'. Huaxape', na'a runebia'ya la'be' ne rapa xti'dxa be'.56Bixozhe'tu, Abraham, bieche' ora bi'ya dxi' xtine'; ne biya'bé ni', ne biechebe'.57Ca' Judíu gudxica la'be': "Lii ca'ru gapu' chupa late gande ne chi' iza, ¿Ne ma bi'yu' Abraham?58Jesús gudxi' lacabé: "dxandi' dxandi'pé sabe la'tu: dxi' ca'ru giu' Abraham, NA'A NACA'."59Ora que la'cabe undizacabe guié para gunda' cabe' la'be', peru Jesús bicachilú ne bire' nda'ni yu'du' qué.
Chapter 9

1Yanna ra zididi' Jesús biiya' ti badunguiiu nache'pa lú de dxi gule. 2Ca discípulo xtibe gudxica laabe sicari', maistru, ¿tu laa bichee para bedagalebe zaca pue, laabe la? o jñaabe ne bixhozebe ?3Bicabica Jesús laacabe sicari', nin laabe, nin jñaabe ne bixhozebe qui nucheedicabe, laabe gulebe zaca la? ti guihuinni ca xhiiña Diuxi luguiabe. 4Laanu naquiiñe' guninu ca dxiiña' xti' ni biseenda naa laga nuuru xpiaani' dxi. Ma qui candaa saxhinni ne ma guiruti' zanda guni dxiiña'. 5Laga nuaa' ndaani' guidxilayú la? naa nga biaani' xti' guidxilayú.6Ra biluxe guni' Jesús ca diidxaque la? bichaxhinnibe layú, bi'nibe beñe ne nisaxhinnique la? ne guxubibeni lú badunguiiu nache'pa luque. 7Raque gudxibe laa, guyé yanna, yetibilú ra tanque lá Siloé. Raque ze badunguiiuque, gudibilúbe la? ne biguetabe ma ruuyabe.8Raque ca binni dxaaga lidxibe ne ca ni binibia'ba laabe ora nache'pa lubeque la?, guni'ca, ¿ñee cadi ndi ngue ni gurí canaba' gunaque la? 9Guyuu tu laa guni', laabe ni, ne zaqueca tu guni', co', huaxa guiza' rului'be laa. Huaxa laabe gudxibe laaca, naa ndi'.10Para gudxicabe laabe, yanna, ¿xi modo ndi beedaguixale ca bizalulu'ca ya'? 11Bicabicabe laaca sicari', badunguiiu lá Jesúsque la? bi'ni beñe, guxubini ca bizalua' ne gudxi naa, guyé ra tanque Siloé ne gudibilu'. Ne guyaa', gudibelua' ne oraqueca bizulua' cayuuya'. 12Raque gudxicabe laabe, ¿paraa nuube ya'? para bicabibe laaca, qui gannadia' na'.13Laacabe yenecabe badunguiiuque ra nuu ca fariseu. 14Yanna dxi bidii Jesús guendaruuya' badunguiiuque la? bedagacani lu dxi guendarizila'dxi'. 15Raque ma ca fariseu gunabadiidxaca laabe xi modo gucuaabe guendaruuya' xtibeque. Para rabibe laaca, laabe guxubibe beñe lua', raque yetibelua' la? ne yanna ma ruuya'.16Oraqueca ná caadxi fariseu, nguiiudi' la? cadi xpinnidi Diuxi laabe, ti que rapadibe dxi guendarizila'dxi'. Ne xcaadxi ná, ¿xi modo zanda ti binni rucheene Diuxi guni guirá' ca guendanandxo'ca pue? ngue runi gulaasaacabe. 17Raque gunabadiidxacabe badunguiiuque xti bieque, ¿yanna ma bisiandabe luluca, xi zanda guiniu' de laabe yanna? badunguiiuque guni', nacabe ti profeta. 18Yanna ca judiu que cayunicreca pa dxandi' ngue gulebe nache'pa lube ne bisianda Jesús lubeque, de ra bisendacaaca bixhozebe ne jñaabe.19Ne gunabadiidxacabe laaca sicari', ¿ñee xiiñitu badunguiiu ni nacabe gule nache'pa luca la? ¿xiñee ndi ma randa guuyabe yanna? 20Para bicabi jñaabe ne bixhoxebe ca binnique sicari', laadu nannadu xiiñidu nga badunguiiuca ne gulebe nache'pa lube, 21Xiñee ndi ma ruuyabe yanna la? qui gannadidu, tu laa bisianda ca lubeca la? laca qui gannadidu tu laabe. Laguinabadiidxa laabe, ma huaniisibe, ma zanda guini'be pur laabe.22Guni' bixhozebe ne jñaabe zaqué ti cadxibica ca judiu, ti maca guni' xtiidxa' ca Judiu zabeeca de ndaani' ca yuduhuiini' ni guini' Jesús nga naca Cristu. 23Ngue runi guni' jñaabe ne bixhozebe sicari', ma huaniisibe, laguinabadiidxa' laabe.24Raqué bisendacaabe badunguiiuque xti bieque ne gudxicabe laa, bisisaca Diuxi na', laadu nannadu nguiiuca la? rucheenebe Diuxi. 25Para bicabi badunguiiuque laacabe sicari', naa qui gannadia' pa cucheenebe Diuxi , huaxa ni nannasia' nga, dxiqué nache'pa lua', yanna ma ruuya'.26Raque gudxicabe laabe, ¿xi bi'nibe lii ya'? ¿xi modo ndi bisiandabe ca luluca ya'? 27Laabe bicabibe laaca, cadi ma gudxe ni laatu la? nin que lica nucaadiagatu naa, ¿xi ñee ndi cátu gunadiagatuni xti bieque pue? o laca racala'dxitu gacatu discípulo xtibe la?28Oraque gudindenecabe laabe ne rabicabe laabe, lii nacalu' discípulo xtibe, huaxa laadu nacadu discípulo xti' Moisés. 29Laadu nannadu guni'ne Diuxi Moisés, huaxa laabe la? nin que gannadidu de padé zeedabe.30Para bicabi badunguiiuque laacabe ne ná, nganga guendaridxagayaaca, laatu que gannatu padé zeedabe, ne neca zaca naa bisiandabe ca lua'. 31Laanu nannanu qui rucaadiagadi Diuxi ca ni rucheene laa, huaxa pa tobi ridxibi laabe ne runi ni nabe la? laabe rucaadiagabe laa.32Dede dxi bizulu' guidxilayúdi la? nin que lica huayuudiaganu gusianda tuuxa lu ti ni gule nache'pa lu. 33Pa ñaca cadi diuxi biseenda' laabe la? gaxtidi' que lica ñanda ñunibe. 34Oraque bicabicabe laabe, lii gulelu' lu guendaruchee, ¿ne yanna racala'dxu' gusiidilu' laadu la? Raqué guladxicabe laabe de ndaani' yu'duque.35Binadiaga Jesús guladxicabe laabe de ndaani' yu'du'que, ne ra bidxela laabe la?, ná rabi laabe sicari', ¿ñee runi crélu' xiiñi' Diuxi la? oraque nábe rabibe Jesús, 36¿Tu laabe ya' xpixuaana', ti naa gunecré laabe? 37Para ná Jesús, ma biiyalu' laabe, ne laabe nga ni cani'ne lii nagasidi'. 38Guni'ca badunguiiuque sicari', runecré laabe, xpixuaana', ne bizulu' bisisaca laabe.39Ne oraque ná Jesús, naa benda' guidxilayúdi para gune ni xneza, ti zaca ca ni que ruuya' la? ganda guuyaca', ne ca ni ruuya' la? guiche'pa luca'. 40Caadxi de ca fariseu ni nuu gaxha de laabeque la? binadiagaca' ca diidxa' guni'beque, ne gunabadiidxaca laabe, ¿laadu laca nache'pa ludu la? 41Bicabica Jesús laacabe sicari', pa ñaca nache'pa lutu la? qui ñapaditu guendaruchee, huaxa laatu nátu, ruuyadu, ngue runi zaparutu guendaruchee.

Chapter 10

1"Dxandi',dxandi'pé cayabe ca' la'atu: Ni que riu' neza puerta ndani xcurra ca' dendxu',Peru rigui'ba xti ladu, nguiiu ca' nacá ti uba'ana né ti ni nadxiña na'.2Ne ni riu' neza puerta cala', nga nga ni rapa dendxu'.3Ndi' nga ruxalé ni rapa ra' puerta , né ca' dendxu'ca runadiagaca xtidxi'be, né la'abe ruca ridxibe ca' xti'be pur laa ca' ne ribebe la'ca de ndani que.4Ora ma gulebe guira ca' xti'be que , la'abe riza nirube lú came, né ca dendxu'ca rinandaca' la'be', purti ma runibiáca' xtidxi'be.5Ni que runibiacame que sinandacame, cadi ni zuni came nga, zuxoñecame de la'abe purti que runibia'came xtidxi ca' ni que runibiacame."6Jesús gunine lacabé parábola di', peru lacabé que ñenecabe xinga naca' ni la'abe gudxibe'laca'.7Ora qué Jesús gudxi'lacabé xti' tiru : "Dxandi', dxandi'pé cayabe la'atu na nga nacá puerta' xti ca' dendxu'.8Guira ca' ni beda ante de na'a , nacá'ca gubána ne ni nadxiña naa', peru ca' dendxu' que ñunadiagaca' la'acabe.9Na'a nga nacá puerta; pa tobi chu' pur na'a, ndi' nga ni zalaa. siuu né zaree né zadxe'laa guixi be'de.10Guba'na' cadi reda sí sinu para cuaana', guuti ne guxaa. Na ma benda' para que gapatu guenda nabani ne gapatuni xtale.11Na nga naca ni nána gapa' dendxu'.Ni nána gapa' dendxu' zudi' xquenda nabani pur ca' xtendxu'. 12Ne ni riaaxa para gapa' ne que rapa dendxu' ne cadi xti pe' ca' dendxu'ca, la'a ruuya ora ma zeda' gueu' ne ruzana ca dendxu' ne ruxooñe , né gueu' riaaxa' lugiacame né rucheche ndase laacame;13La'be' ruxooñebe purti cayaxá si be né que riza'a ladxi'be la'came.14Na'a nga nacá ni nána gapa' dendxu', ne na'a runebiaya ca' xtine' ne ca' xtine' runibiáca na'a.15Bixozhe' runibia' na'a né na rune biayaa bixozhe', né ribaaque guenda nabani xtiné pur ca dendxu' ca'. 16Napa xcaadxi dendxu' nicadi nacá de ndani curra di; laca naquiiñe' guedania' laacame, ne laacame zunadiagacame xtidxe' para que ma chu ti curra ne tóbi ni gapa' laacame.17Ne pur ndi'nga Bixozhe' nadxii na'a: Purti na rudiee guenda nabani xtiné para ibigueta icani'. 18Iruti raxá'ni na'a, sinu qué na'a de na pia' rudie'eni. Na'a napa para gudie'eni ,né nexé'ni lu náaya' para ibigueta icanii. Ndi' nga diidxa ni bidii bixozhe' na'a."19Ti guenda rila'a guyú xti tiru lade ca Judíu pur donda' xti ca' didxa di'.20Xtale de lacabé gunicabe: " La'abe napabe ti binidxába' né gaxtii xpiani be. ¿Xiñe' cuca' diágatu la'be'?"21Xcaadxi guni'ca: " Cadi candidi nga didxa xti ti nguiiu ni' nu'u ti binidxába la'a. ¿Ñe'e zánda ti binidxába guxalebe lú ca ni que ruuyá' la?"22Yanna gúnda si dxi za'a xti dxi ria'pa' ndaani' Jerusalén. 23Dxi nanda, ne Jesús si zaa lu neza xti yu'du' xti Salomón.24Ora qué ca Judíu bizuhuaca' lúbee ne gudxica' la'be': "¿Pa biaa' dxi zuca'lu ndi' iquedu pue? Pa lii nga Cristu, gudxinii la'adú nayaa do'."25Jesús bicabi laaca': "Na'a gudxé la'tú, peru la'tú que runi cre tú. Ca dxi'ña' ni rune' lu laa' bixozhe', ca ndi' rusi huini'cani de na'a. 26Neca zacá, la'tú que runi cre tú purti cadi' nacatú dendxu' xtine'.27Ca dendxu' xtine' runadiaga ca' xtidxe': Na'a runebia'ya la'ca' ne la'ca' rizanandaca na'a.28Na'a rudie'e la'ca' guendanabánii ni que zaluxé; la'ca' que siu'u dxi gática', ne guiruti' zaxa laaca' de lu naaya'.29Bixozhe', ni bidi' la'came na'a, naca jma naro'ba que de guira' xcaadxi ca', ne guiruti' zanda gáxa' la'came de lú naa' bixozhe'.30Na'a ne bixozhe' nacadu tóbisii." 31Ora qué ca Judíu ucua'ca guiee' xti tiru para gucha ca' la'be'.32Jesús bicabi laaca': "Na'a ma biluee la'tú xtale dxi'ña galan xti bixozhe'. ¿ pur gunaa' de ca dxi'ña' di' cuchaatu guiee' na'a?"33Ca Judíu bicaabica' la'be': " La'adú cadi' cuchaadu guiee' lii pur nin tobi de ca dxi'ña' galan. sinu purti didxaguidxa caniú, purti lii, ti nguiiu, cayu'nu la'ca' lii Diuxi.34Jesús bicabi laaca': " ¿Cadi' cá lu xti'dxabe: 'NAA GUNIE: LA'TÚ NACATÚ BIDO'?35¿Pa la'be' ma gudxibe la'tú bido', ni ranu'u xti'dxa Diuxi be'da'(ne ca didxa ni ma gucuá ,que zanda guixaa'cani), 36La'tú rábitu'ni ni bixozhe' gule'e chú ne bizé'nda nda'ni' guidxilayú ': Lii caniú didxaguidxa', purti na'a guniee': Na'a nga xiiñi' Diuxi?37Pa na'a cadi' cayúne' ca dxiiña' xti' bixozhe', que gúni cre tú na'a.38Neca pe', pa cayúne'cani, neca que gúni cre tú na'a, laguni cre lu ca dxi'ña' di' ti ma zacá gunibiaatú ne guiénetu de que bixozhe' nu'u lugia'ya' ne na'a nua'a lugia' bixozhe'."39Laacabe' xti tiru gucala'dxicabe nina'zecabe Jesús, peru la'a bixo'ñe' de lu naa cabé.40Jesús biree ze' xti tiru xti ladu Jordán, ra Juan primé gulú' nisa, ne bia'na' raqué.41Xtale binni be'da' ra nu'be' ne naa ca': "Juan dxandipe' que ñúni milagru, peru de guira' ni Juan ma guni' de nguiiu di' dxandi caní."42Xtale binni binicre la'be' raqué.
Chapter 11

1Yana la', ti badunguiu laa Lazaro huara. Laabe gucabe de Betabia, va nabeza ca bizanabe Maria ne Marta. 2Maria, ni bixhi nisa zizi ique Jesus ne bicuidxi ñeebe ne ca guichaique la? Lazaro biza'nabe gna huara.3Ca bizana Lazaro di bisendatidxi cabe Jesus ne rabi cabe laa: "Jesus, biya, huara ni nadxiiuque. 4Ora Jesus binadiaga ca diidxaque la? Na sicari': guen dahuaradi cada para guenda gutidi ni, sinu para guihuini guenda nandxo xti Diuxi, ti guisaca la xhini Diuxi.5Yana, Jesus nadxinda Marta ne benda ne Lazaro. 6Ngue runi ora laabe binadiagabe huara Lazaro la? , Jesus biana xhupa dxi jma'ra nuu que'. 7Yana gudidisi ndi la?, laabe gudxibe ca disipulu xtibe, "chuunu Judea xti bieque".8Ca discípulo que rabica laabe, "Maistru, yanape nga canayubi ca Judiu lii para gucháca guie lii, ¿ne yana cheu xti bieque raca laa? 9Jesus bicábi: "¿Cadi galaa guidubi naca ti dxi nacani biani la'? pa chuu tula' saa ribxi la"? qui zarenda di ñe', purti cayuya, neza nu biani xti guidxilayú.10Huaxhape', pa laa saa huaxhini la? Zarenda ñe', purti gasti biani ranuube'. 11Ca didxadi gunibe', ne raqué la' gudxibe laca, "Ma gusi Lázaro bichinu, huaxha na zanda gu cuane labe' ".12Na'ca discipulu que rabica labe. "Jesus, pa labe nisiasibe la'? , ziasabe xha". 13Huaxha Jesus la? de xquendaguti Lázaro ngue ginibe, huaxha laacabe zacaxhacabe dxandi ngue cani Jesus nisiasi Lázaro. 14Ngueruni Jesus bisiá xtidxa ne rabi lacabé, "Lázaro ma guti.15Rieche pur latu, de que qui ñuadia ra que'tima ganda guni cretu. Chu'ra nube". 16Tomás, ni laa Didomo la? gudxibe ca discipulu ni runine' labe dxina, "Lanu laca ziunu ti gatinenu Jesus".17Ra beedanda Jesus la?, bidxelabe Lázaro ma bisaa tapa gubidxa ndaniba' que. 18huaxha Betania la? guiza gaxha nuni de Jerusalen, bia tigayua' tapalategande nu gayu metru lu'. 19Ngue runi xtale deca judiu yeizacaca' Marta ne Maria ra guti bizana'ca. 20Ngueruni Marta, ora binadiaga zeda Jesus la?, yechagalube la'; peru María biana zubadxi ra lidxi que. raque Marta gudxibe Jesus sicarí;21Jesus pañaca lii ñúlu rarilá?, qui ñatidi bizana 22Neca zacá, naña de que pa guinabalu guintisi Diuxila? laabe zudubenilíi." 23Na' Jesus rabi laabe, "Bizanalu zabáni."24Na Marta rabi laabe, "Na'nana de uqe zananibe, dxi guiluxhe guidxilayú, ra guibani guira' binni. 25Na'Jesus rabi laaba, "Na nga rusibane guetu ne na'nga guendanabani; tu guni cre na'la'? neca ma guti, zabani: 26Ne cani nabani ne runi cre naa la'? qui ziuu dxi gatica'. ¿Rúnu cre ngala'?"27caabe rabibe Jesus, ÿa, señor, na rune cre de que líi nga Cristo, xhiiiñi Diuxi, ni beeda nda an guidxilayu di. 28Ora biluxhe de gunibe ndi la'? zeebe ne bicaridxibe María bendabe ne rabibe la'ra nagachi'. Ma nu'Maistru rarine caninebe líi. 29Ora binadiabe ndi la'?, biásabe naguenda ne guyebe ranu'.30Jesus caru chi ndadi ndani guidxi que, nurube'ra bidxéla Marta laabe. 31Ngue runi ora ca Judiu ni nu nee laabe ra lidxibe ne yeizaca ca'laabe la'? biiyacabe María biasa guxhoñe ne biree, yenanda cabe la'" ; rabixhacabe zeebe zi gunabe ra ba'que. 32Peru ora Maria yenda ne biiya Jesús ra nu' que la? : Señor, pa líi ñuulu'rari la'? quiñatidi bizana."33Ora biiya Jesus laabe cayunabe, ne ca Judiu ni yenanda laabe que laca cayunaca'la'? guizá biuba ladxidobe dede ma bia'si'qui gunabe ne guyube nagundu. 34Raque' gunibe: ¿paraa gudixhe tu laabe? "Gudxi caca'be laabe: "Senor, gudaaguyuu". 35Biina Jesus.36Raqué la, ca Judiu guníca: "¡Laguuya pa'bia' gunaxhii be Lázaro!" 37Huaxa guyu tu guni sicarí: ¿Ñee que ñanda nguiu ni bixhale lu' ti lu' cheepa di, nacuezabe guenda guti xti Lazáro la?38Raque Jesus xti biequela'? ne yuuba quer ndani ladxidobe ma bia bia'si qui gunabe la'? guyee be ra ba'que. Ba' que la'? nacani ti cueva ne ti guie ngola zuca'ruani. 39Guri Jesús : la cue guié ca. "Marta, bizana Lazáro, ni guti que la'?, gudxibe Jesús: Señor, nagasila? ma canda yudxube, tima raca bia tapa gubidxa de gutibe. 40Gudxi Jesús laabe. ¿cadi gudxe ca lii, pa guni cre lu, zuyalú guenda nandxo xti diuxi la'?41Ne orequeca gulée cabe guié que. gundisalú Jesús ibá ne na: "Rudie xquixhe líi bixhoze, purti bicaa diagu naa. 42Naa nana guirá ora guinié nia lii, líi rucaa digu naa; peru runi guirá binni ni nu guu lee naa rarii nga gunié ndi, ti ganda guni cre cabe de uqe lii nga bisendu naa."43Ne gudíidisi de gudxibe ca ndi laca la?, bicaabe ridxi sicarii: ¡Lazáro, biasa gudaa cherril!". 44Biasaca guetu que, ca ñeebe ne ca naabe que liibicani ne lari, ne dxii luube que ne ti lari. Naa Jesús rabi laacabe: "Laguxhague laabe, ne lagudii cheebe."45Guiraa ca Judiu ni yenda María que biya cabe ni biinii Jesús, rebini cre cabe laabe, 46Huaxa cadxi de lacabe guyee cabe ranuca Fariseu, ne gudxi cabe laaca guiraa ni biini Jesús.47Ngue runi ca sacerdote goola ne ca Fariseu gulidxicabe ca ni risaca xtidxa ca ndani yudu ne guní cabe: "¿xhi guni nu'? Hombre di runi xtale guenda ridxagaya. 48Palanu gusána nuni zacasi la ? , guirácabe zuni cre cabe laabe; ca Romanu Zedaca ne zabécabe lanu de xquidxinu.49Huaxhape, nuu tobi hombre laade cabe, Caifas, naca xhaique xti ca sacerdote iza que, naa rabi laacabe: "laatu la' qui ganatu gaxti. 50Latu la quirulabititu de que jma'galan nga para lanu ñati tuuxha pur guidxidi ne cadi guidubinaca guidxi di guinitilú."51Huaxha ni guníbe ca'la? cadi de laadibe bireeni, tira nacabe, xhaique xti ca sacerdote iza que la? , gunibe na quiñe nga gati Jesús pur guidubi naca guidxi que. 52Ne cadi pur guidubi naca guidxisi que, sinu que ti ca xhini Diuxi cani rechendase ganda gaca ca tobi si. 53Ne dede dxique, guni ique cabe xhimodp guticabe Jesús.54Ma qui ñuuru dxi nizza Jesús modo naa lade ca judiu, sino que de raquee la guyebetiguidxi ni nuu gaxha de ti desiertu laa Efraín. Raquee biananebe ca discipulu xtibe. 55Ra ma yaca ganda nabaana xtica Judiula? xtale de guidxi huini de ra que guyeca Jerusalén zeruganda nabaana que ti gusia ca laca laaca.56Laacabe cayubi cabe Jesús, ne rabilisaacabe lacabe laga nucabe ndani yúdu: ¿Ñee rini ique tu laa? ¿Ñee qui zadabe ra cayaca saa di laa?". 57Huaxha, ca sacerdote goola ne ca Fariseu gulee ca ti diidxa na dipa naa sicarii, tutica nan ra nuu Jesús la? gabi laacabe ti ganda guinaaze cabe laabe.

Chapter 12

1Ra ma xhoopa' gubidxasi riaadxa ti gueendandá nabaan a la? beeda' Jesús Betania,guidxi ra nuu Lázaro,ni laabe gundisabe lade ca gue'tu'. 2Ngue runi bisiguedacabe goxhinecabe laabe raque',ne Marta la?laabe nga caguube ni gó ca' ne cagaabe ni gueca',ne Lázaro naca tobi ca ni zubane Jesús. 3Raqué gucuaa Maria caadxi nisa zizi xti' nardo nagaguie' ni risaca xtale ne guxubibeni ñee Jesús ne raca la? bicuíídxíbe cañee Jesús ne ca guichaquebe.Bireecheca xho' naxhique guidubinaca n daaní' yooque.4Judas Iscariote,tobi de ca discípulo xtíbe,dxa ni chígudxíídeche laade que la?guni' sícarí': 5¿Xi ñee ndi que nidoo nisa ziziri' pur chonna gaguaa denaríu ne zaca nudíínu ca bídxíchíca cani huaxíe' napa pue? 6Huaxa laabe guní' be sícaca la? tí nacabe gubaana,ne cadidí' tí rítuube xízaa runí ca ni huaxíe' napa:laabe ngue gupabe ra bídxá ca bídxíchíque ne gulanabe luni.7Jesús guni':zaanuube,tí laabe huayapabeni ra ñedanda' dxi naa nígache'. 8Laatu guirá' dxi zapatu gaxha caní huaxíe' napa ne laatu,huaxa cadí guírá'dí dxí zapatu naa.9Gunnaca xtale Judío nuube raqué ne beedaca,ne cadi ti runísí Jesús,zaqueca tí guugaca Lázaro,ni Jesús gundísa lade ca gue'tu'. 10Ca sacerdote gola la? bísíguendaca ti zaca ganda guutíca ne Lázaro. 11Ti runi Lázaro nga xtale Judíu guyeca ne binícréca Jesús.12Xtí dxique guiza' xtale binni beeda' ra saaque.Ra binadíagabe zeeda Jesús Jerusalén la? 13biruuxhacacabe bandaga ziña ne yechagalucabe laabe ne guni'cabe sícarí:"¡HOSANNA! GUISACA NI ZEEDA LU LÁ DIUXI,NI NACA XA IQUE XTI' ISRAEL.14Jesús la? bidxelabe ti burruhuiini' ne gudxi' babe laa;casica gucuá dxiqué: 15"CADI GUIDXI'BU' SION,BI YA',RACA ZEEDA XA IQUE XTILU',ZUBA LUGUIA' TI BURRUHUIINI'.16Oraqueca la?qui ñenedi' ca discípulo xtibe ca diidxa'que,huaxa ra bisísacacabe la Jesús la? beedasilúca laacabe Jesús ngue nga caní'cabe lu ca diidxa'gucuaque ne laacabe bí'nícabe ca ngue guícaabe.17Yanna guiraxixe binni ni guyuune laabe ra gudxíbe Lázaro guiree ndaaní' baque ne zaque guín dísabe laa lade ca gue'tu'que la? cani'ca guirá' ni bi'yaca'. 18Ne zaqueca runi ni bizaca raqueque la? guye' guiraxixee bínníque yechagulú laabe ti bínadíagaca laabe ngue bi'nibe dxa señalque. 19Ngue runi guni' lisaa ca Fariseu sícarí': laguuya,gaxtidi' que zanda gunitu yanna,ma guirá' bínníca zínanda laabe.20Guyuu caadxi griego lade ca binni ni gudxi'ba' ra saaque ne cusisacaca Jesús. 21Ca grieguque la? guyeca ra nuu Felipe ni zeeda' de nadaani' guidxi Betsaída ní nuu Galilea, ne gunabadiidxa'cabe laa: Tiu, nuudu guuyadu Jesús. 22Guyeca Felipe yetidxini Andrés,ne guiropacabe ye ti dxicabeni Jesús.23Bicabi Jesús laacabe sícarí': Ma beedanda' dxi ra Xhiñi Binniguidxilayú gusisaca cabe lá. 24Ddxandi' dxandipe' nga ni cayabe' laatu di'i pa que ti bií dxi que guíaba lu layú ne gatini la? ziaanani xtubini,huaxa pa gatinisini la? zudiini xtale cuanana xhi.25Ni nadxii xquendanabani la? zunitini, huaxa ni rixhacala' dxi' guendanabani napa ndaani' guidxilayúdi' la? zapa ti guendanabani ni que ziuu dxi guiluxe. 26Pa tu laa cayuni dxiiña' para naa la? sánanda naa,ne ra naa chuaa' la? racaca ziuu ni cayuni dxiiña para naa ca. Pa tu laa guní dxiiña' para naa la? zudxiiba bixhoze' laa.27Yanna cadi nuudxidi' ladxidua': ¿ne xindi zanda guinie' ya'? Bixhoze',bilá naa nagasídí la? Ti para tidení nga naa beedan daya' rari'. 28Bixhoze',guísaca lalu'.Raque beedandá ti ridxi de guiná' ne guni' sicari': naa huayusisaca laabe ne susisacarua' laabe. 29Guiraxixe ca binni ni nuu raqué ne binadiagaca ridxi que la? guni' ti rayu ngue dxa ridxi guxidxique.Ne zaqueca guyuu tu guni' sicari': guni'ne ti ángel laabe.30Bicabi Jesús ne guni':ridxi gucuáca la? cadi gunidi naa nga gucuani,guni laatu nga gucuani. 31Yanna huaxa ma beedandá dxi gaca guira' ni nexhe chigaca.Yanna huaxa ma beedandá dxi ra xa ique xti' guidxilayúdi' guila ti ladu.32Ne Naa,ra ma guiasa de ndaani' guídxílagudi la?zabidxe guiraxixe ra nuaa. 33Ra guni'be zaque la? bisiacabe diidxa' xi guendaguti chigapabe.34Ca binnique la? bicabi laabe sicari': Laadu huayuna diagadu cá lu xtiidxa' Diuxi que ziuudi dxi gati cristu.¿xi ñee ndi caniu'naquiiñe' nga guiasa xiiñi' binni guidxilayúca pue?¿Tu laa ndi naca xiiñi' binni guidxilayúca ya'? 35Raque bicabi Jesús laacabe sinarí':ziuuneru' biaani' laatu xcaadxi na'.Lasá laga naparutu biaani'ca,ti cadi malasi gutaagu guelacahui guiratu.Ni rizá lu guelacahui la? qui gannadi' pa neza ze'. 36Laga napatu biaanica la?laguni cre biaanica ti zaca gacatu xiiñi' biaani'.Ra biluxe guni'be ca diidxaque la? bireebe zeebe ne bicachilube de laaca.37Ne ca Jesús bilui' laacabe xtale guendanandxó la? nin ne zaque qui ñunicrédicabe laabe 38ti guireeni modo guni' profeta Isaias,ra laa guni':"DIUXI,¿TU LAA HUAYUNICRE' DIIDXA' BISEENDANU YA'? ¿TU LAA HUASIGAA NÁ' DIUXI IU NE GULUI'BE LAA GUENDANAN DXO' XTIBE YA'?.39Ngue runi laacabe que ñandadi' ñunicrecabe ca diidxa' que,ti zaqueca guni' Isaias sícarí': 40"LAABE BISICHEEPABE LÚCA',LAABE BIQUIDXIBE LADXIDO'CA,PA CA IA? ÑUUYACA NE ÑENECA' NE LADXIDO'CA,NE ÑACACABE XPINNI DIUXI NE DIUXI NUSIANDA LAACABE.41Guni' Isaías ca diidxa'ca ti laabe biiyabe guendanandxo' xti' Jesús ne guni'be de laa. 42Ne neca zaqué,guyuu xtale de ca xaique ni binicréca Jesús, xisi runi ca Fariseu la? laacabe que nibee ruaadicabe diidxa',ti bidxibicabe ni ladxicabe laacabe de ndaani' ca yuduhuiinique. 43Laacabe jma' gunaxhiicabe guenda darusisaca xti' binni guidxilayú,jma que guendarusisaca xtí' Diuxi.44Bicaa Jesús ridxi ne guni':"Ni runicré naa la? cadi naasia' runicré,laaca runicré ni biseenda' naa, 45Ne tu laa ruuya' naa la? cayuuyaca ni bis eenda naa.46Naa naca biaani' ne be dandaya ndaani' guidxilayú ti zaca cani runicré naa la? que guibanidica' ra nacahui. 47Pa tu laa runadiaga ca xtiidxa' ne qui runi ni rabe la?Naa qui zudxiibadia' donda ique,ti naa cadi bee da gudxiibadia' dnda ique binni guidxilayu',naa benda' ti zaca guiaya' laaca.48Ni rudxigueta naa ne que ricaa ne que ricaa ca xtiidxa la? ma napa tu laa gu dxiiba donda ique: ca diidxa' ni naa ma gunie' ca nganga zu dxiiba' donda ique ora ma guendadá dxi. 49Ti cadi naadia' nga gunie' guirá' ca diidxaca,bixhoze' ni biseenda naa laabe nga gudxibe naa xi guirá' guinie. 50Ne nana' guiá' ca xtiidxabe nacacani guendanabani, ti guirá' ni rinie' la? rinie' cani casica laabe rabibe cani naa.

Chapter 13

1Ya'na', zeruga'nda naba'na. Ora Jesus ga'na ma bitz'a xhigaba', ne' ma naguii'ñe guire'be de nda'ni guidxilayu'di' ne che'be ra nu' bixho'tebel, gunaxhii'be ca xpini'be ni nuu'ca nda'ni guidxilayu', gunaxhii'be laaca dede ra bira'.2Ya'na, binidxaba ma gula'qui ma gula'qui nda'ni ladxido' Judas Iscariote xhii'ñi Sion, gudxii' deche Jesus.3Laabe' na'na'be de que bixhote'be ma gula'qui' guira'xixeni ndani naabe, ne de ranu' Diuxhi bireebe, ne ra nuu' Diuxhi che'be.4Laabe biasabe' de ra cayo'xhiibeque', ne guxha'be laa'ri re'nbabequ'. Oraque' gucua'be ti laari rucuiidxhi' ne bire'ndabe'ni.5Oraque gudaa'be nita nda'ni ti riga, ne bitulu'be' guddii'be' ñe'' ca discipulu xtii'be', ne bicha'be laa'ca ne lari rucui'dxhi ni birendabe'que.6Bee´ dabe´ra nuu´ Simon Pedru, ne na´Pedru rabi laabe ¿ xhaique´xtidu, líi´ chi tii´bilu´ ñeee´ la? 7Jesus bica´bi laabe, ne ra´bi laabe: "ni naa cayune´laatu´di, cadi cayeenetu´ni nagazi´, pe ru huidxhe´zi zieenetu´ni". 8Pedro rabi laabe: "Quiziu´dxi quiip bilu ñée". Jesus bicaabi laabe: "pa naa que quii´beñée la´? que zapaneu´naa gasti. 9Simón Pedro rabi laabeÑ "xhabique´xtidu, cadi ñe´e zia´ sinu que la´ca nee naya´ne ique´e ".10Jesus rabi laabe: "Ni ma gu'te ma cadi caquiiñe ni', ñeesizanda quiarii, ti' porti' ma nayabe', laatu la' ma naya'tu', peru cadi guira'tu.11(Ti porti' Jesus ma nanabe' tu chi gudxideche laabe, ngue' runi guni'be: "Cadi guiraditu nayatu".12Ora Jesus biluxe gudii'bi ñeeca', ne gucua'be xhababe' que ne guri'be xti tiru, ne rabibe' laaca: nana'tu xhi bi'nei laztu?13Laatu raabi'tu naa "ni rut'iidi" ne "xhaiique'du'", ne canii'tu neza, ti purti ne'ca'ni.14Pa naa, xhaique ne niruziidi, gudiibel ñee'tu, laatu laaca naquiñe quii'bi' ñee lizatu'.15Ti porti' naa ma bine'ni laatu, para ganitu' zacaca', casi naa biine' laatu16De dxandi', dxandi'pe zaabe' laatu ti ni runi dxii'ña cadi na'ca' jma' nuro'ba que xhaique; ninca' ni ne' mandadu' cadi na'aca jma naro'ba que ni bizeenda la'. 17Pa nanatu' candi la'?, xtalepe' nayehe' zacatu pa gunitu'cani. 18Cadi canie'dia de guiratu; ti porti' naa runebia'ya cani naa glie'; laaga caniee' ndi' ti gaca' ca ni maca caa lu guichi xti Diuxi "NI RO GUETA XTINE, GUNDISA XATINI ÑEE LUGUIAYA".19"Naa cayabe ndi' laatu zeru'ganda gaca'cani, ti ora gaca'ndi la? guni cre'tu NAA NGA NAA.20De dxandi' dxandi'pe zaabe laatu, tu laa guica' tutiisi ni naa biseenda la? laca ca'caa naa, ne tu guica' naa la?, caca'a' ni biseenda naa".21Ra Jesus guni ca diidxa di la? gucadiitibe ndani ladxidobe, ne gunibe sicarii: "De dxandi', dxandi'pe zaabe laatu de que to'bi de laatu zudxhu deche naa".22Ca dicipulu biyadxi'lu' lisaa'ca, ne canabadiidxaca' laca laaca tu de laa cani'be.23Tobi de ca discipulu, ni Jesus gunaxhii, zuca'be xpechu Jesus rua mexa'que'.24Ne Simon Pedro cayuni seña discipulu di' ne na: "gudxi laadu tu de' caniibe".25Ngue' runi gutauda'be neza nu' xpechu Jesus ne raabibe' laa: "Xhaiquedu', tu laa'ni ya?".26Jesus bicaabi laabe nacabe ni naa chi gudie ti nda gueta ni naa chinduanisa. Ngue'runi ora guiunisabe' ti nda gue'ta quela ? bidiibe'ni Judas, xhiiñi Simon Iscariote.27Ne ra gudo'be ti nda guetaque' la'? guyu' binidxaba laabe. Nue runi Jesus rabi laabe. " Ni chigunu'ca, bi'nini nague'nda"28Ne oraque' nintobi de de ca ni zuuba rua' mexu'que', que guana hi ñe gudxibe' ngue Judas.29Nu' tuaa' zacaxa', parti Judas naaze' ra ridxu' bidxiichi que pa' Jesus gudxi laabe: "guzii' ni chi guiqui'ñe nu' para zaa xtinu' " o de que naquii'ñe gudiibe xhi'xha'ca ni que gapa.30Gucua'zi Judas guta que la'? oraque'a' bire', ma huaxhini ngue'.31Ora zee Judas que', Jesus guni': " Yana' xhiiñi bini guidxilayu' ma casaca laa, ne Diuxhi ca'sacalaa lu xquendanabanibe'.32Pa Diuxhi bisaca lu xquendanibanibe la?, Diuxi laaca susisaca laabe lu'xquendanabini, ne oraqueca' sususaca laabe.33Xhiiñe huiine ca', Naa nua'na rua laatu xcaadxi'si. Laatu zuyubi'tu naa, ne casica gudxe ca Judiu, zacaca' cayabe laatu: "ra naa cha' la'?, que zanda di' che' tu.34Na cudie' laatu ti guenda runi mandar nacubi, laganaxhiisaa laatu, casica naa gunaxhe' laatu, sacaca naquiñe ganaxhiiza'tu laatu35Ne guni ndi' guira zana' de que nacatu discipulu xtine', pa laatu ranaxhiisaa tu'.36Simon Pedru rabi laabe: "Xha'quedu'. Paro' che'lu ya?", Jesus bica'bi laabe: "ra naa cha' di', que zanda'di' guedanandalu' naa nagasi, peru huidxe'si zanda guedanandu naa".37Pedru rabi laabe: "xhaiquedu', xhi ñe' que zanda chi nanda' lii nagasi ya'?, Naa nudie' guendanabani xtine por lii.38Jesus bica'bi laabe: "Nudi lu guendanabani xtilu' por ma la'? Dxandi', dxandi'pe zaabe lii, que zu'nda gayu ante de que chona bieque guinii'lu que runibra lu naa".
Chapter 14

1Cadi gu'diitu ludxido'to guca ditti. La guni cree Diuxi ne lu guni cree naa. 2Ra' lidxi bixoze' nuu xtale yoo.Pañaca cadi zaca'nila?nu cu' ñabe laatu.Ti nua chua chindaque chaahue ralaatu guiu'tu. 3Ne pa naa chu' la? ne cuaque chaahue' ruguiu'tula? naa zabigueta ne zedacaa laatu naapia ti ru naa chuaa lu? luatu laca giuutu.4laatu nannatu neeza ranaa chuu". 5Na Tomás rubi Jesús xaique xtidu quo gunnadu paladu che'lu' ximodo gaíndá laadu gunibiadu neeza ca'. 6Naa Jesús rabi luube: naa nga neeza,no ni dxhundi guiruti;zeeda ra nuu bixhoze' pacadi nee naa. 7Pañunibia' tu naa la?,laca ñunibiaa tu bixooze,nee do yanna la? ma' runibia' tu laabe ne ma biiya'tu laabe."8Gunii Felipe raabi be Jesús:xpixhuunudu,biluíi luadu Diuxi bixooze nu' ne ngazi' ziu'dxi du". 9Na' Jesús rabi laabe:ma stale dxi nuaa ne laa lu ¿ne ca'ru' guni bia'lu' naa la Felipe?tu tiica gu'ya naa la? ma biiya' bixooze' ximodondi:guiniilu' biluíi laadu10Ñeeque ganna lu bixozedu naa nuania bixooze' nu' nonaala? cadiidxa ni nuu cayabe luutu di,cadi donaa diu'zeeda cani,sinuy bixooze ni nabani' ndaani ladxidua',cayu' ni xhiña. 11Bini crenaa naa nuaa naanila dxido bixooze ne bixooe' nuu ndani la dxiduu ne pa co'la? la guni cree ne ca dxiiñu xtinne.12Do dxundi dxandi dxandi pe naa cayabe laatu,tu guni cree naa,zuuni ca dxiiña ni naa cayu'ne,ne lacu zuni dxiiña jma' naro'ba,ti purti naa chaa ra nuu bixooze. 13Inticazi guinaba tu lu' laaya',naa zu'noni, tiguioche ne' bixooze xiiñi. 14Pa guina'batu inticazi lu la'ya la? naa zuneni'.15Ne pa laa tu nadxiitu naa la? zapatu cani bizanda laatu gu'nitu. 16Ne' naa zanaba bixooze', no laa zudii laatu xti ni guchuu ni'sa ganda lu'tu ne gianune guiraatu de guira' dxi: 17no espiritu de dxandi' ni binni gui'dxi layu' que zandaicaa, ti quo zanda gu'yaca laabe,ne ninque runibia' dica laabe no laabe ziuube ne laatu no ziu'bo ladxido to.18Naaque zusaana laatu xtu'bitu;naa zabigueta ne laatu. 19Ne ma xca'dxizi,guidxilayu' ma quo zuyaru naa ne laatu la? zuyaru tu naa ti naa naba'ne,laatu laca zabanitu. 20Ne dxica zunna cabe naa nuaa ndaani ladxido bixooze',no laatu nuutu ndaani ludxiduu',ne naa nuaa ndani ludxido'to.21Ne ni laa ma gucuaa cadiidxa bizenda laa gúni no gúnicuni la? laa huaxha nadxii naa;ne ni nadxii na la?laca zunuxhii bixooze laa,ne naa zana xhiela ne zudie gu'ya naa". 22Judas (cadi iscariote di' ruabibe Jesús xpixhaanadu ¿xiñee ndi zudilu guiduya du lii,ne binni guidxi layu.di co'ya'?23Ne oraque bicabi Jesús laabe ná" pa nu' tu nadxii naa la? bixooze zanaxhiila' ne zoedadu no laabe ne' zubaninedu laabe. 24Ne ni cadi nadxii naala?que ricaa stiidxa' ne dii dxu ni laatu binadiagutu cadi zeedani de naa,laga zeeduni de bixooze ni bise'nda naa.25Naa gudxe' candi laatu,laga nuaaraa' ne laatu. 26Sinuque' ni ruchaa nisa lu'nu Espiritu Santu, ni bixooze' chiguzenda lu lu'ya la? laabe suziidi be laatu de guiraaxixe',ne zuzietonulaadxe'be laatu ni huayabe laatu. 27Rusaana gatadxii lu dxidoto,naa rudiee laatu gata dxi ladxidoto;cadi rudieeni casi guixhilayu.ru dii,cadi gudiitu guinibi xha'cha' ladxida to, na cadi guidxibitu.28Laatu bina diagatu gudxe' laatu:naa chaa ra nu' bixooze ne zubigueta ra nuu tu',pa ña naxhiitu naa la?ñe'chetu ra gudxe laatu chaa ra nuu bixooze',ti bixooze lu? jma naro'babe que naa. 29Yanna la?maca gudxe' laatu ora ca'ru gacani ti ora gacani lu? guni cree tu'30Ma que zunieerua' jma xtale ne laatu,ti xuique xtii guidxilayu' di zeeda,que gapa dibe guenda nandxo' lugia'ya', 31no ti ganda ti guidxi luxu' gunibia' de que nadxiee bixooze',rune' casica bixooze' bizenda naa,giásanu ne chuunu de rarii".

Chapter 15

1Naa nga naca' yaga uva dxandi', jne bixhoze nga ni rudxiiba'. 2Laabe nga raxabe' de naa ca na' yaga ni que rudii cuananaxhi, ne laabe ruchuugube cada tobi de ca na' yaga ni rudii cuananaxhi, ti ma ganda gudii ni' jma cuananaxhi.3Laatu jma naya'tu pur ca diidxa ni naa ma gudxee' laatu. 4Lagiaana ra nua',ne naa zianania' laatu. Casica na' yaga ni que zanda gudii cuananaxhi de laa si', huaxha pa guiidi' ni lu' yaga uvas que', zacaca laatu que zanda pa que guiaana'tu ra nua'.5Naa nga naaca' yaga uvas, laatu naacatu ná' ni. Ni laa riaana ra nua', ne naa nua ra nu' la'?, nga zudíi xtale cuananaxhi, ti purti zitu' de naa gasti que zanda gunitu'.6 Pa' tobi cadi nu' ra nua', nga suzaabi'cabe laa casi ti na' yaga ne zabidxhi; ne rutopacabe ca na' yaga ca' ne rula'cabe laaca lu gui' ne ruzaaquicabe laaca. 7Pa laatu guiaanatu ra nua', ne pa guiananetu xtíidxa', intiisi ni gacaladxitu', zacani'.8Rari' nga ridxa' guendanaro' bixhoze': deque gudii'tu xtale cuananxhi ne gacaatu' discipulu xtine'. 9Casica' bixhoze' ma gunaxhii naa, naa laaca ma gunaxhiee laatu'. lagiaana lu guendaranaxhii xtine.10Pa' laatu gapatu' ca guendaruni mandar xtine, laatu ziaanatu lu guendaranaxhii xtine, casica naa ma gupa ca guendaruni mandar xti' bixhoze', ne nua' lu guendaranaxhii xtibe'. 11Naa ma gudxhe' ca ndi' laatu, para guendanayche' xtine chu'ne laatu ne para gendanayeche' xtitu guizaa.12Ndi' nga guendaruni mandar xtine, ganaxhii lizaa'tu, casica' naa ma gunaxhiee laatu. 13Guiruti' que gapa jma naro'ba guendaranaxhii que ndi', de que to'bi gudi' guendanabani xti' pur ca xamigu.14Laatu nacatu xamigua pa gúunitu' ni cayune' mandar laatu.15 Naa que ra'be' dia' laatu ni runi xhiiña', purti ti ni runi dxhiiña que' gána xhi runi' xpixhuaana'. Naa rabe laatu xamigua, ti purti de guira ni binadiaga' de bixhoze' jma gudxhe' ni laatu.16Laatu cadi gulii'ditu' naa, peru naa gulie laatu, para zaca cheetu ne guziihuinitu, ne pa ni cuzihuinitu' ca guiaana, intiisi ni guinabatu' bixhoze' ne la'ya', laabe zudii'be ni laatu. 17Ca ndi' ma bine mandar laatu: ganaxhii lizaa tu'.18Pa guidxilayu' gacananaladxhi laatu, la gána' de que niru' gucananaladxhi cabe naa que laatu. 19Pa laatu ñacatu' xti' guidxilayu' di', guidxilayu' di' ñanaxhii laatu casi xti' peru purti' laatu cadi nacatu xti' guidxilayu' di', ne purti' naa guliee laatu de nda'ni guidxilayu' di', nga runi guidxilayu' di' nanalaadxhi laatu.20laguiete nalaadxii diidxa ni gudxhe laatu: "ti ni runi dxiiña cadi naca jma naro'ba que xpixhuaana". Pa guzaanandacabe naa. laatu laaca zazaanandacabe laatu; pa laacabe gupacabe xtiidxa', laaca zapacabe xtiidxatu'. 21Peru laacabe zunicabe ca ndi' laatu pur láya', ti purti laacabe que runibia'cabe ni bizeenda naa. 22Pa naa que ñenda' ne ninie'nia laacabe, laacabe que ñapadi' cabe guendaruche', peru yaana laacabe ma que gapacabe xhi ginii'cabe xhi pur bi'ni'cabe ca guendaruche'23Ni nanaladxi' naa, laca nanaladxi' bixhoze'.24 Pa' naa que ñune' ca dxiiña, ni giru'ti que nina' ñuuni laadecabe'. laacabe que ñapacabe guendaruche', peru ma biiya'cabe ne nanaladxhicabe naa ne bixhoze'.25 Peru ndi' naacani' ti ma ga'ca' ni gucua luca diidxa runi mandar xtiibe: "laacabe zaca nanaladxhicabe naa sin gune laacabe xhiixha".26Ora ni rucha nisa nanda lúcabe, ni bixhoze' gusenda ranutu, ndi' nga', espiritu de ni dxandi', ni zeeda de bixhoze', guedanda', laabe zului'be de naa. 27Laatu laaca zului'tu ti purti jma guyu'netu naa dede ra bizulu'.
Chapter 16

1Ne ma jma gudxe ca ndi laatu ti que guirenda gaxti ñe'tu. 2laacabe saladxi'cabe laatu de ca yu'du huini ca', Huaxa jma cadxiña dxi, ra tuticasi ni gu'ti laatu sugú xaique cudi xixa risaca ica' Diuxi.3la'cabe sunicabe ca ndi purti caru gunibia cabe bixhozenú ne nin naa'. 4Ne jma gudxe ca ndi la'tu, ti chi guedanda ora stib, la'tu sieté naladxitú de que naa gunie de ca ndi de laatu. Ne dxi bisuluni que ñabe dia' laatu ca ndi ti naa jma ca' nua' laatu.5Peru yana la'? na' ma cha' ne ni laa biseenda naa, huaxa nin tobi de la'tu rinabadidxa' naa:"para' cheu'? 6Peru cumu naa' jma gudxe ca ndi la'tu la, jma bidxa ladxido'tu de guenda nagundú. 7Peru sabe' la'tu ni dxandí:" jma jneza para la'tu nga de que naa chaa'. pue pa naa' que chaa' la'?, que ze'da di espiritu santu stibe ra nu'tu, ngue runi pa naa cha' la'?, naa sucenda' la'bera nu'tu.8ne ora la'be gueda' be la'?, ni rucha nisa nanda lu' nu ne suluí be guidxilayú de que cadi jneza di nu', lu guenda ruche, de guenda runi jneza, de guenda rului na´ni cayuni stobi. 9De guenda ruche', ti purti que runi cre ca naa; 10de guenda runi jneza, ti na sia' ne bixhoze ne la'tu jma que su'ya rutu naa'. 11Ne de guenda rului naá, purti xaique xti guidxilayudi jma bihuini guira guenda nadxaba xtibe.12Napa stale ni gabe' laatu, peru laatu que sieneditu' cani nagasi. 13Peru dxi laabe, espiritu ni de dxandí, gueda, susabe laaca lu guira ni dxandi, ti laabe que sanídibe pu la'sibe. peru laabe saníbe guinticasi ni laabe gunadiagabe, ne laabe sabibe laatu ni se'da. 14laabe susisacabe naa, ne laabe sacábe ni naa xtine ne sabibeni laatu.15Guira ca ni napa bixhoze' xtine ca'ni. Ngue runi, naa guníe de que espiritu ca' sacaní ni xtine ne sudibeni laatu. 16Xcadxisi la'? laatu ma que suyaditu naa jmá, ne xcadxisi huidxe la'?, laatu suyatu naa.17De raca la'?, ca'dxi de ca discipulu xtibe gudxilisa'ca laaca: xhindi ni laabe cayabibe laanu: xcaadxisi la'? laatu ma que suyaditu naa jmá, ne xcadxisi huidxe la'?, laatu suyatu naa, ne ti naa chaa' ra nu bixhoze'? 18Ngue runi, laacabe guni cabe: xhiindi , ni laabe canibe: xcadxisi la'? que ganadidu' de xide laave caníbe.19Jesus biiya de que nu'cabe guinabadiidxa cabe laa, ne gudxiibe laaca: "ndi nga ni laatu canabadiidxa lisa tu' de ni naa gunie: cadxisi la'? laatu ma que suyaditu naa jmá, ne xcadxisi huidxe la'?, laatu suyatu naa. 20Dxandí, dxandípe naa rabe laatu, suunatu de siuba ladxido'tu, peru guidxilayu' di sieche ni'; laatu sadxa tipatú de guenda nagúndu, huaxa yúba xtii tu cs sacani guenda nayeche. 21Ora ti gunna rixana, riu guendanagundu ndani ladxidóbe, ti purti ora xtiibe ma bedanda, peru ora jma guxanabe baduhuini di' laabe jma que riete naladxibe de yúba xtibe que' runi guendanayeche xtibe de que ti binni jma gule ndani guidxilayu' di.22Ngue runi laatu napatu guenda nagundu ndani ladxido'tu nagasi, peru naa súya laatu xti tiru, ne ladxido'tu ziu nayeche, ne guiruti sanda gaxa laatu guendanayeche xtiitu. 23Ne dxí ca' jma que sanabatu naa gaxti. Dandí, dxandípe rabe laatu, pa laatu guinabatu guinticasi bixhoze' lu la'ya, sudibe ni laatu. 24De nagasi laatu que huanabatu naa gaxti lu la'ya. La guinaba ne saca'tu, ti guendanayeche tu'ca ganda gacani.25Naa gunienia laatu ca ndi ne ejemplu, peru ora ca' jma cayeda ndani, ora naa jma que guinienia laatu jmá ne ejemplu, peru huaxa siciayadiidxa ra guinienia' laatu de bixhoze.26Dxi ca laatu sanabatu lú la'ya, ne naa que sabe dia' laatu de que que sanaba' bixhoze pur laatu. 27Bixhoze nadxhii laatu ti laatu nadxhii tu naa, ne purti jma bini cre' tu de que naa senda de bixhozenu. 28Naa senda de de bixhozenu, ne benda ndani guidxilayu' di. Xti bieque, naa cusaana guidxilayu' di ne sia' ra nuu bixhozenu.29ca discipulu xtibe gunica':"biyu' la'? yana jma cusialu diidxa lú; jma cadi canilú ne ejemplu. 30Yanna la'? nanadu de que lii nanú de gui ca ndi, ne que riquiñe diou de que guirutiguinaba diidxa lii. Pur ndi, runi cre'du de que seedu de Diuxi. 31Jesus bicabi laacabe:" yanna runi cre' tu?32la guuya', jma beda nda dxi que', ne naa nanadxiiche jma bedanda ni, ora laatu guireche ndase tú, tobi tobi sieca' ralidxica', ne susaanaca naa xtube. Peru cadi nua dia xtube ti bixheze nuú ne naa. 33Jma gunie'nia laatu ca ndi, ti ne naa ganda gapatu guenda ratadxi ladxido', Ndani guidxilayu' di laatu napatu xtale guenda nagana, huaxa laguidxii lu', naa jma gunda naa ne guidxilayu' di.

Chapter 17

1Guni si Jesús ca didxa di, ne la be gunsiga lu be guiba' ne' gunibe':" bixhoze' ya na' nga' la ni; bisisaca xhiñi lu' ti xhiñi lu' gusisaca li' 2casi ca' li' bidiu labe' guni be' ni na be' lu guia' de guira bihi para gudibe guendanabani' ni que' saluxhe de guira ni' bi diu' labe.3Ndi nga guenda' nabani ni' que saluxhe: de que' la cabe' gacabia cabe li' , ni lasi' nga' Diuxi de xhan di' ne' ni' li bisendalu', Jesucristo. 4Na susi saca li' ndani guidxilayu', ma biluxhe dxina ni li' bidiu na' para gu ne'. 5xana la' bixhoze, bisisaca na' ne' li' tobisi ne guenda nandxo'ne ni na' gupa' ra' nulu' dxi cula cha, guidxi laya'.6Na' bisi huine' la lu' lu' ca' bini ni li bi diu na ndani dxilayu' xti ndau lacabe; ne li' bidiu' laca be' na', ne lacabe hua yapa' cabe' xtidxzlu'. 7Yana' lacabe' jmanana cabe' de que guita ni jma bidiu na' seda ni de li', 8pur ti na' jma bidie lacabe' de guira didxa ni li jma bidiu na'. La cabe' gucua cabe' ca ni ne dxandi dxandi pe guna' cabe de que na' senda de li ne' lacabe bini cree cabe' de que li' bisendu' na.9Na rinaba pur lacabe. Cadi rinaba' pur guidxilayu' si na que' pur guira ni' li, ma bidiu' na, pur ti xtiu lacabe. 10Guira xhixhe ni xtine la' xtiu ca ni, ne ca xtiu ca' la' xtine cani', ne' na' risa ca' la de' ca ni' 11Na' cadi nua dia jma ndani guidxi layu di, peru ca' bini di nu' ca' ndani' guidxi layu', di' ne na' la' caya' ra nu lu' bixhoze ni' nacha hui' gupa' lacabe' lu lalu' ni li jma bidiu ha' para que la cabe' gaca' cabe' tobi si'.12Ora na' guyua nia' la cabe' la', na gupa la cabe' lu la ni li bidiu na', na gupa dxiche la cabe' ne' nin tobi e la cabe' que ni niti di cabe' xhisi ca xhiñi guenda rundaxhe ta ca nga biniti ca' ti saca' gaca biasi pe' ni na' lu ca' xtidxa'. Diuxi 13ya na la' no caya ra nu lu'; pe ru na' canie' ca' didxa di' ndani' guidxilayu', ti saca' ganda gala guenda nayeche xti cabe' ne la' ca' la cabe'. 14Ne na' jma' bidie lacabe' ktidxa lu'; ne' guidxilayu di' jma guca' nana' ladxi' pur li' cadi' de guidxi layu' di la cabe', casi ca na' cadi cadi na' ca' de guidxi layu' di'.15Na' cadi canaba' dia li cueu la cabe dé ndani' guidxila yu' ni cana ba' li nga gapu' la' cabe' de ca guenda nadxaba' 16cudi de guidxi layu di la cabe', casi ca' na' cadi na' ca' de guidxilayu' 17bixhele' la' ca be' pur guenda' dxandi xtiu'. xtidxa lu' nga' dxandi'.18Casi ca' li' bisendu na' na' nda ni' guidxilayu', sa ca' ca' bisenda' la cabe' ndani' guidxila yu'. 19Ne' pur' la cabe nga' na huaxh'ale' ti sa que ca' ganda la cobe' guxhale cabe' la' ni dxan di'.20Cadi rina ba' pur ca' ndi' si, ne laca rinaba pur cani chi guni' cre ná ne xtidxa be'.21Para que ganda de guiracabe ganda gacabe tobi si, casi ca li, bixhoze, nu lu' ne ná ne lii. Na rinaba Diuxi ganda cha' ne cabe ti saca' guni cre binni guidxilayu' lii nga bisendu' ná.22Guenda nandxo' ni bidiu ná, na jma bidie ni la'cabe, ti ganda la'cabe gaca be tobi si', 23casi ca la'anu naca nu tobi si'; ti guidxilayu' gacabia de que biseenda ná, ne gunaxiiu la'cabe, casi ca lii gunaxhí lu ná.24Bixhoze, napa gana de cani lii bidiu ná laca guiu ne cabe na ra' ná nua' ti la'cabe guyacabe guenda nandxo' xtine' ni lii jma bidiu' ná. Purti li jma' gunaxhiu'ná de dxi caru cha' guidxilayu'.25Bixhoze ni runi jneza, guidxilayu' que ñuni biaa lii, peru ná racabiaya'lii; ne candi' ra ca' biaca' de qué lii biseendu ná. 26Ná jma' bilue' la'cabe la' lú, ne ná zulue' la'atu ne guenda ranaxhii ni lii ma bidii'lu ná guiananeni la'acabe ne ná guiana nia la'abe."

Chapter 18

1Biluxe si uní Jesus ca didxa dí, bire nebe ca discípulo xtí be cheríca layu cedrón, ra guyu' tí lee bizhuaa cuana naxi ra biabe ne ca' discipulu guyucabe. 2Yana la' Judas, ni chi gudziideche laabe, laaca runibíabe ra que, pur ti Jesús gati ga riebe raque' ne ca discípulu xtibe. 3De racala' Judas, gucuabe cadxi dxuguiiba ní bidí ca xaíque xti ca' sacerdote, ne ca' fariseo, ca aguasil, yenda cabe ra que' ne bianín, ne bele' ne guíba'.4De raca Jesús la' ma nanabe de guira xhihe ni cayacabe, guyebe jma cherica. Ne gunabadidxabe laa'cá. ''¿Tu laa: cuyubi tu?'' 5Ne bicabibe laabe: ''Jesús de Nazaret''. Jesús gudxilaacabe: ''Naá naca''. Judas, ní bidxiideche laabe, laaca zudhua ne' ca dxu guiiba que.6Ngue runi ora laabe gudxibe laaca: ''Na naca'', laaca bi bigueta cabe ne biaba cabe layú. 7De raca la? gunaba didxabe laaca xti bieque: ''¿Tu laá cuyubi tu?'' Laaca be beeda gucabi cabe xti bieque, ''Jesús de Nazaret''.8Jesus bicaabi laacabe:" naa gudxe laatu deque naa naca'. Nga runi pa naa nga cuyubitu la'?, la gudii che ndi'." 9Ndi' gucani ti ma gaca diidxa ni laabe guni' be:" DE CA NI LII BIDII LU NAA, QUE NUNITE NIN TOBI."10De raque' simon pedru, ni canaca' ti espada, guleebe ni', ne bichenda be ni' ni runi xhiiña sacerdote goola, ne bigaabe ti diaga, ladu derechu. Malco nga láa ni runi xhiiña sacerdote goola que'. 11Jesus gudxibe Pedru:"bidxigueta espada ca' ndani baina xti'. Ñe' que zée rua vasu ni bixhoze bidii naa la'?12Ngue runi caadxi dxu' guiiba ne xaique xti' ca, ne ca gendarme xti' ca judiu, gunaazeca Jesus ne bindiibi ca laabe. 13Niru do' yene cabe laabe ra nu' Anás, ni naca suegru xti Caifas, ni naca sacerdote goola iza que'. 14Ne Caifas nga guudxi ca Judiu jma' jneza gati tobi pur guidxi.15Simon Pedru yenandabe Jesus, casi ca xti discipulu. yana discipulu que runibia' sacerdote goola que laabe, ne laabe guyu' nebe jesus ndani patiu xti' sacerdote goola; 16Peru Pedru zuhua rua' puerta fuera que'. Ne xti discipulu que' , xha ni runibia' sacerdote goola que', bireebe ne guni'nebe badu dxaapa ni rapa, ne guluu be Pedru17Ne badu dxaapa ni rapa rua' puerta que', gudxibe Pedru:" cadi naaca lu tobi de ca discipulu xti nguiu de la'? laa guni':" cadi naaca dia' n'." 18Yana ca ni ruuni dxiiña raque' de na ni rapa zuhua ca raque'; ne laaca biini ca ti guí ne búu, ti purti nanda raque', ne laca cadxaa ca. ne Pedru laaca nu' ne' laacabe, zuhua ne cadxáa.19sacerdote goola que gunabadxiidxa be Jesus, de ca discipulu xti', ne ca ni rusiidi. 20Jesus bicaabi laabe:" naa que huache' ra guinie' nia' binni guidxilayu'. Naa dede guira dxii huasiide ndani yu'du huiini, ne ndani yu'du ro', ra guira' ca Judiu ridxiña ca'. Que huanie' dia' gaxti lu guenda nagaachi. 21Xhi ñe' canabadiidxu naa? gunabadiidxa cani huaca' diaga naa de ni gunie'. Biiya ca binni ca, nana cabe ca ni gunie'."22Ora Jesus guni' ndi', tobi de ca gendarme ni zuhua' raque', gudapa be Jesus ne guni' be:" Ñe´saca' rucabi lu sacerdote goola la'?" 23Jesus bicaabi laabe:"pa naa gunie ni cadi jneza, bilui' de que cadi canie ni jneza, peru pa gunie' ni jneza, xhi ñe' caguiñu naa?" 24Oraque' Anás bisenda be jesus liibi ra nu' Caifas ni naca sacerdote goola.25Yana simon Pedru zuhua ne cadxa' . ora que' ca binni que gudxi ca laabe:" cadi lii laaca naacu tobi de ca discipulu xtibe que la'? Laabe guni' be deque co' ne naabe:" naa cadi naca dia' ni'." 26Tobi de ca ni runi xiiña sacerdote goola, ni nu' tu raaca xha badunguiu ni pedru biga' diaga que' guni':"ñe' cadi biiya lii ndani lee' que ne laabe la'?. 27Pedru guni' que runibia' laabe, ne oraqueca' biinda gallu que'.28Oraque' laacabe yene' cabe Jesus ra nu' Caifas ra nu' yo' lahui'. Siado' guie' ru, ne laacabe que ñu' di' cabe ndani yo' lahui' xti xaique guidxi, ti zaca laacabe cadi gaca biidi cabe ne ti ma gánda go' cabe nabáana. 29Oraque' Pilatu biree ne guye' ra nu' cabe ne gudxi laacabe:" xhi guenda ruche' zeda nee tu luguia badunguiu di'?" 30Laacabe bicabi cabe laa:" pa ñaca badu nguiu di' que ñacabe gubaana la'? que nudi' du laabe lii."31oraque' Pilatu raabi laacabe:" laatu lachine' laabe ne laca'ñe laabe, lagu'ya pa napa be guendaruche', casi ma nexhe laade tu gunitu. Ca Judiu gudxi ca laabe: "cadi nu' lu ná'du gúti du nin ti binni." 32Laacabe guni' cabe ndi' ti ma diidxa xti Jesus gacaní, diidxa ni laabe ma guni' be ni rului' xhi modo nga guenda guti ni laabe chi gati be.33Oraque' Pilatu guyu' nadi cuartel xti xaique guidxi que' xti bieque, ne bisenda cáabe Jesus ne gudxi be laa:" lii nga naca lu xaique xti ca Judiu la'? 34Jesus bicaabi laabe:" caniu' ni pur laca lii, o ti purti xcaadxi gudxi ca lii xhixha de naa?". 35Pilatu bicaabi laabe:" cadi naca dia' ti Judiu, o naca ni la'? laaca guidxi xtiu ne xaique xti ca sacerdote bidii lii ndani naya. xhi huuayu'nu?"36Jesus bicaabi:" Guenda runi mandar xtine cadi de guidxilayu di' ni, pa ñaca guenda runi mandar xtine ñaca ni de guidxilayu' di la'? ca ni runi xhíiña nidinde ca ti ma que nidi' di' cabe naa lu ná' ca Judiu, peru yana la'? guendaruni mandar xtine cadi zeeda di' ni de rari'. 37Oraque' Pilatu gudxi laabe:" yana ya', nacalu xaique guidxi?" Jesus bicaabi laabe:" Lii na´lu de que naaca xaique xti guidxi, para nga' gulée, ne pur nga' benda' ndani guidxi layu', ti ma gueda udie' diidxa ni dxandi, guira xhixhee ni xti' ni dxandi laa la'? runadiaga ridxi xtine."38Pilatu raabi laabe:" Xhiinga ni dxandi' ya? ora guní be ndi, laabe bire be xti bieque ra nu' ca Judiu ne gudxi be laaca:" que guidxela dia' nin ti donda lugia' badu ngiu di'." 39Laatu ma bía tu gunda'nu ti badu nguiu lu nabaana, nga runi:"tu laa napa tu gana gunda' nu, xaique xti ca judiu la'?. 40Oraque' laaca bigua' ca riidxi ne na' ca:"cadi badu nguiu di' ca , laga Barrabas nga binda'." yana Barrabas la'? naaca ti gubaana.

Chapter 19

1Oraqueca gucua Pilatu Jesús ne gudiñebe la. 2Ca dxuu que bizaaca' ti la'pa de guiichi. Ne gulaquicabeni ique Jesús ne bigacucabe laabe ti lari muradu. 3Beeda cabe ra nuube ne naa'cabe: ¡Viva, Rey xti ca Judiu!" ne gudapa cabe ruabe'.4Oraque, Pilatu biree xti bieque ne raabibe ca binni que': "Laguya, zeda nia laabe ra nuu tu ti gana dxiichi tu qui guidxela nin ti donda luguiábe.5 Oraque, biree Jesús, nagu'íquebe la'pa de guichi que ne nacube lari muradu que. Ne oraque raabi Pilatu laacabe: "¡Laguya laabe!" 6Ngue runi, ora ca Sacerdote gola ne ca gendarme biiya ca Jesús la'? Guníca resiu ne naaca: "¡Lagucaa laabe lu yaga cruz, lagucaa laabe lu yaga cruz!" Na Pilatu rabi laacabe: Laguicaa laabe laatu ne lagucaa laabe lu yaga cruz, ti naa, qui guidxela nin ti donda luguiábe.7Ca Judiu que bicaabica laabe: "Laadu napadu ti Ley, ne casi na Ley ca la'? Laabe napabe xhidee gatibe purti laca laabe guniibe nacabe Xhiñi Diuxi." 8Ora Pilatu binadiaga ca diidxa que la'? jmárusi bidxibi, 9ne guyuube ndani yo' láhui que xti bieque ne raabibe Jesús: "¿De padee zeedu pue?" Huaxha Jesús qui nucaabi di laabe.10Ngue runi Pilatu gudxi laabe:"¿Qui zucaabu naa la'? ¿Ñee qui ganu deque napa derechu para gundaa lii ne derechu para gucaa lii lu' yaga cruz la'?"11 Bicaabi Jesús laabe ne na':" Lii la qui gapu nin ti derechu luguiáya, pa cadi ni zeda de iba'. Nga runi, ni beda saana naa ra nuulu jmá napa donda."12Ra binadiaga Pilatu ca diidxa que la'? gucala'dxi nundaa laabe, peru ca judiu bica'ca riidxi ne na' ca: "Pa' lii gundaalu laabe la'? cadi xhamigu diou César: Ne tuticasi guni laca la' ti xhaique la'? rinii de César." 13Ora Pilatu binadiaga ca didxa di la'? guleebe Jesús de ndani yo' láhui que ne guriibe lu bangu xti tribunal ra ti nalate laa "Empedradu", lu' didxa hebreu la', "Gábata".14Biasipe dxiique cayuuchahuicabe ti ma zeda yanda nabaana, bia lu' xhopa xhigaba. Naa Pilatu rabi ca judíu: "¡Laguya, rarii nu Xhaique xtitu!"15 Ne laaca bica'ca ridxi: "¡Qui racaladxididu laabe! ¡Quiracaladxididu laabe!" Ná Pilatu rabi laacabe:¿Ñee zucaa lu yaga cruz Xhaique xtitu la?" xhaique xti ca sacerdote bicaabi: "Qui gapadidu xti rey pa cadi César." 16Oraque bidii Pilatu laacabe Jesús para gucaa cabe laa lu yaga cruz.17Oraque gunaaze cabe Jesús, ne biree, ndani yaga cruz que, zee ra ti nalate la "La Calavera", hebreu la lani "Gólgota." 18Raquee bicaacabe Jesús lu yaga cruz, laabe la ne xhupa badunguiu, tobi ndiga ne xtobi biga ne Jesús galahui.19Ne laca bicaa Pilatu cadxi didxa lu tindaa yaga ne biquidibeni lu yaga cruz que. Lu quee gucua ca dxida di: "JESÚS DE NAZARET, XHAIQUE XTI CA JUDIU".20 Xtale de ca judiu binda ca ni caa lu tindaa yaga que, purti ra bicaacabe laabe lu yaga cruz que nuuni gaxha de guidxi que. Ca didxa que la gucua cani lu hebreo, latín la ne griego.21Raquee ná xhaique xti ca judiu que rabi Pilatu: "Cadi gucaadiou 'Xhaique xti ca judiu', ma galán guicáni sicarii: 'Laabe guniibe: 'Naa Nga Xhaique xti ca Judiu""22 Bicabi'ca Pilatu: "Ni ma bicaa la?, ma bicaa."23Biluxhe de bicaa si ca dxu' que Jesús lu yaga cruz que la? gucuacabe ca xhababe ne bi'ni cabe ni tapa ndaa; tindaa tindaca gucua ca dxu' que ne túnica xtibe que. Yana túnica que la? cadi diibadi'ni , de ti ndaga si ni. 24Raquee gunílisaa cabe: "Cadi guichezadinu'ni, jmá galàn cu' nu ni rifa ti ma guyanu tu guicáni. " Guca ca ndi ti gaca ni cá lu xtidxa Diuxi ni ná:" GUDIZI CABE LÚ CABE CA XHABA, NE GULÚ CABE NI RIFA.25Ca dxu' que bi'nica ca' ngue.Ña Jesús, benda ña'be, María xhela Cleofas, ne María Magdalena. Zuhuá ca gunaa di cue yaga cruz xti Jesús.26 Ora Jesús biiya ña ne discipulu ni laabe gunaxhibe que zuhuá ca gaxha la?, Laabe gudxibe ña'be: "¡Gunaa' biiya xhiñu!"27 Oraque gudxibe discipulu que: "¡Biiya ñou!" Dede oraqueca ye'né discipulu que laabe ra lidxi.28Gudidi si ca ndi la? Jesús ma nana de que ca ndi ma biluxhe ca'ni, ti zacá gaca ni cá lu xtidxa Diuxi, ne ná: "Cayate nisa." 29Ne bedanecabe ti rii huiini dà nisa dxuni niucha nisa ndaa ndani, raqué bigadxe cabe ti esponja ndani ni ne bindibicabe ni ique ti vara huiini xti ti yaga lá hisopo, ne guluu cabe ni ruabe'.30 Ora Jesús güe nisa dxuni niucha nisa ndaa que la?, Laabe guniibe: "Ma biluxhe ni". Bisaba ique be ne bidiibe Espíritu xtibe.31Ne yana ca judiu ma cabaquichahui ca xtica ti ma cadi guiana di ca'ni ca lu yaga cruz que sábadu que ra qué.(Ti nacani ti dxi izaa risaca para laacabe), gunaba cabe Pilatu gusenda cuza ñee ca ni cá lu ca yaga cruz que ne guindete cabe laca. 32Oraque beeda ca dxu' que ne guluza ca ñe niru hombre que ne de ra ca ra guiropa hombre ni gucuá cue Jesús lu yaga cruz que.33 Ne ora yendá cabe ra nú Jesús la?, biya cabe ma guti be, ngue runi ma qui niguza cabe ñe be.34Laga, tobi de ca dxu' que bindizi ti lanza cue tixhi be, naguenda ca biree rini ne nisa. 35Dxa ni biiya ni bizaaca' que la? guní de lani, ne ni guní be que la? dxandí ni. Laabe nanabe de que ni gunibe que la? dxandí ni ti laca guni cre tu.36Guca guiraa ca ndi ti zacá gaca ni cá lu xtidxa Diuxi: "NIN TOBI DE CA DXITALADI BE QUE QUI ZA LUUZA DI CANI." 37Ne ná xtidxa Diuxi xti bieque sicarii:"LAACABE ZUUYA CABE NI BIDABI LANZA QUE."38Gudidi si ca ndi la?, José de Arimatea, ni guca discipulu xti Jesús, (peru nagachi purti ridxibi be ca judiu), gunaba didxabe Pilatu pa zanda chi nebe cuerpu xti Jesús. Pilatu gudxi laabe za'. Ngue runi José guyebe ne gucuabe cuerpu que ne yenebe ni.39 Laca guyé Nicodemo , ni guyé nirudó ra nú Jesús guela que. Yenebe mirra nucha sábila, na naa bia ti gayua litru.40Ne yenecabe cuerpu xti Jesús que, ne bichenda cabe ni ne lari linu ne ni rindaa naxhi, casi modo biaa ca judiu guni ca ora rucachi ca guetu. 41Yana ra bicaa cabe laabe lu yaga cruz que la? nu ti le' de yaga guie' ; ne ndani le' que nu ti ba' cubi ni guritu qui huagachi ndani.42 Ne cumu ma dxi cabaqui chahui ca judiu xti ca que ni la? ndani ba' que nga gulaqui cabe Jesús, purti nuni gaxha.
Chapter 20

1Yana, nacaanda niru' dxi xti' ti semana, laaga nacahui ru, Maria Magdalena beeda ra ba', ne biiyabe' ma biduuba guie que'. 2Ngue' runi bixhooñe ne beeda ra nuu pedru ne xti' discipulu ni jesus gunaxhii que' ne raabibe' laaca: "zineecabe xcuerpu xaíquenu de ra ba', ne que gananu' para guluucabe ni'."3Oraque' pedru ne xti' discipulu que' biree'ca, ne guye'ca ra ba' que'. 4Guiropacabe bixhooñecabe juntu, peru xti discipulu que' jma naguenda que pedru ne jma niru' yendabe' ra ba' que'. 5Ne bixuzhiibi, biyadxhiibe' ca lari lase de linu ni nexhee raque', peru que ñu'be.6Yendaasibe' nandaca' Pedru ra giropa, ne guyu' ra ba'. Laabe biiyabe ca lari lase de linu nexhe raque'.7 Ne lari ni guyu' iquebe'. Cadi nexheni cue'ca lari de linu que', laaga ñiueechu' ne nexhe xtiladu xtubi'.8Oraque' guyu' xti discipulu que', ni bedanda' niru' ra ba' que'; laabe biiyabe' ne bini cre'be. 9Ti purti dede raque caaru gunibia'cabe ca ni ma gucua', deque laabe siaazabe' laade ca gue'tu. 10Ngue runi ca discipulu que' biguetaca' ralidxica xti tiru.11Peru Maria zuhua' rua' ba' que, ne laaga cayuunabe bizuxhiibibe' ndani ba' que'. 12Laabe biiyabe' chupa angel nachiquibe' xhaaba ca' subaca' . tobi ra guuta ique, ne xtobi ra guta' ñee jesus. 13Laacabe gudxiicabe laabe: " gunaa, xhi ñee cayuunalu ", laabe rabibe laaca: ti purti' zineecabe xaíquedu', ne que gana para guluu' cabe laabe".14Ora laabe guni' be ndi' bitixhi luu be ne biiyabe' jesus zuhua' raque', peru laabe que ganabe' pa jesus ngue'. 15Jesus raabi laabe: "gunaa, xhiñe' cayuuna lu'?, tu la' cuyuubu'?". laabe zacaxhabe' de que ni ruzia' ngue', ngue' runi bicaabibe laa: " pa lii zineu' laabe, gudxhi naa para' guluu'lu laabe, ti ma chinia' laabe".16Jesus raabi laabe: "Maria". Laabe bidxhigeta lu'be ne rabibe laa ne ti diidxha Arameu: "raboni" (ne rini'ni "ni ruzii'di.")17 Jesus raabi laabe: cadi canu' naa, ti purti' caaru chaa' ra nuu bixhoze'; peru guye' ra nuu ca bichee', ne gudxhi laacabe de que chaa' ra nu' bixhoze' jne bixhozecabe', diuxhi xtine', ne Diuxhi xtiicabe'. 18Maria magdalena, guye' ne guudxhi ca discipulu: " naa ma biiya xaíquenu' ", jne deque laabe gudxibe laa ca ndi'.19Gucazii huadxii, dxii que', niru' dxii xti semana, ne ca puerta ra nu' ca' discipulu ma bidaagu, pur dxiibi de ca judiu, Jesús beeda jne bizhua' laade cabe galaqué jne raabi laacabe: guenda ratadxii ladxido' chu'ne laatu." 20Guni'zibe ndi', biluii'be laaca ca bata ná' be ne cue' ndani be'. ne ora ca discipulu que' biiyaca' xaíqueca', laaca biecheca'21Oraque' Jesús gudxhi laacabe xti tiru: "guendaratadxi ladxido' chu' nee laatu, casica' bixhoze' biseenda naa, zacaca naa cuzeenda laatu." 22Guni'zi Jesús ndi', binduubibe lugiaaca' ne raabibe' laaca: "laguica' guenda ni nandxho".23 Ni laatu guziandatu guendaruche' xti', guendaruche' xti' ziaanda, ni laatu que guaziaandatu guendaruche' xti', guendaruche' xti' que ziaanda."24Tomás, tobi de ca chii ne chupa, ni la' Didimo, que guiinidi' ne laacabe ora Jesús beeda. 25Jma' huadxizi' ca xcaadxi discipulu gudxiica laabe: "laadu ma biiyadu' xaíquenu'." laabe raabibe laaca: huaxha pa naa guuya ra gucua' clavu ná'be, ne cua' ná'ya cue' ndanibe', naa que zune cre'."26Gudi'dizi xhoono dxii ca discipulu stibe nu'ca ndani yo' que sti tiru, ne Tomás nu' ne' laacabe. Jesús beeda laaga daagu puerta, ne bizuhua'be laade ca', ne raabibe laaca: "guendaratadxii ladxido' chu'ne' laatu."27 Oraque' raabibe tomas: "bichiiña ca bicuini nou' rari', gudaana ne nou', ne guluu'ni cue' ndaane, cadi gacalu ni que runi cre', laaga bini cre'."28Tomas bicaabi laabe: "xaíque' ne Diuxi xtine ne Diuxi xtine." 29Jesús raabi laabe: "ti purti lii ma biiya lu' naa, ma bini cre' lu' naa. Nayeche' ca ni caaru guuya ca', ne nin ne nga ma bini cre' ca."30Yaana Jesús biini ru' xcaadxhi guendaridxagaya' ra lu' ca discipulu xtii, guendaridxagaya' ni ma que nica' di' lu libru di'. 31Peru ca ndi' gucua ca' para gaanda laatu guni creetu Jesús nga' cristu, xhiiñi' Diuxi, ne ni guni cre' zacari', gaapa guendanabani pur lábe.
Chapter 21

1Gudi'disi guira',Jesús beeda xti tiru ra nu' ca discipulu ra nisado' xti Tiberias.Sacari nga bisihuinibe laaca laabe: 2Simun pedru nu' raque' ne Tomas ni la' Dídimo,Natanael de caná de Galilea,ca xhiiñi zebedeu, ne xhupa discipulu xti Jesús. 3Simun pedru rabi laacabe:"chi guinaaze bénda".Laacabe rabicabe laa:"laadu laaca,chinedu' líi".Laacabe guye'cabe ne gudxiibacabe ndani canua que',peru que ninaazecabe gasti guidubi gueela que'.4Yaana ma nacánda siado' que',Jesús bisuai rua' nisado' que',peru ca discipulu que gánaca pa Jesús ngue'. 5Oraque' Jesús raabi laacabe "badu nguiu ca',¿nápatu' xhiixha para guendaro la'?"laacabe bicabicabe laa:"co' ". 6Laabe rabibe laaca:"lugunda' tarraya xtitu ladu derechu de canua ca',ne zadxeela tu' caadxhi".Ngue' runi bindaa cabe tarraya xticabe,peru que ñanda nibeecabe laa pur guira' benda que'.7Oraque' xha discipulu ni Jesús nadxi' que na' rabi pedru:"xhaiquenu nga'."Ora binadiaya simon pedru de que xhaique nguel,gucu xhaba(ti purti cadi nacu' laari)ne guyu'bi ndani nisado' que'. 8Ca xcaadxi discipulu que' beedaca lu canua que? (laaca cadi nu'ca zitu de layu' bia' tapa lategande nechi' metru) ne laaca zedagubayu'ca tarraya dxa' benda que'. 9Ora laaca beda guire' ca layu,laaca biiyaca cagui buu' raque',ne benda lu'ni,ne gueta.10Jesús rabi laaca:"laguendane' cadxi benda de ca ni gunaaze tu' ca". 11Oraque' simon pedru gudxiiba ne bedane' tarraya que' layú',dxa' de benda naro'ba;153 de laaca.Peru neca nu' xtale ndani tarraya que' que niru'gu.12Jesús raabi laaca:"latá' ne la guxhirini".Nin tobi de ca discipulu que ninúca ninabadiidxa ca' laabe:"tu lii pue?".Laacabe nana'cabe xhaique cabe ngue'. 13Jesús beeda,gucua' gueta que' ne bidini laacabe,ne benda que' laaca. 14Ndi guiona tiru Jesús bilui' laaca laa ca discipulu xtii,biasasi' laade gue'tu.15Biluxhe bixhiriinisi cabe,Jesús raabi simun pedru:"simun,xhiiñi Juan,nadxiilu naa jma que ca ndi'?pedru rabi laabe:ya',xpixhuánu', líi nanu' nadxiee líi." Jesús rabi laabe "biyaana ca dendxu' xtine". 16Laabe rabibe laa xti tiru,ra guiropa tiru:"simon,xhiiñi Juan,nadxiu' na'?pedro rabi laabe:"ya xpixhuana, líi na nu' nadxie' líi".Jesús raabi laabe:"Gupa ca dendxu' xtine".17Laabe rabi be laa ra guiona tiru:"Simon xhiiñi Juan,nadxiilu' naa? pedru guyu' nagundu ti purti gunabadiidxabe laa chona tiru:"nadxiu' naa? Laabe rabibe rabibe laa:Xpixhuáná,líi nanu' de guira ndi,líi nanu nadxie' líi."Jesús rabi laabe:"biyaana ca dendxu' xtine'. 18Dxandi',dxandi', naa saabe líi,dxi líi nahuiini lu',ma biá' lu' ñacu lu laari ne zá'lu neza ra gului' laadxu',peru ora igóla lu',líi suziga' na'lu, ne adxe' tu gugacu líi laari,ne zine' lii ra que racaladxu cheu'."19Yana Jesús guni' para guluí xhi tipu guendaguti pedru chi gusizacane' Diuxhi.Gudxisibe ca ndí laa,laabe rabibe pedru:"dananda naa".20Pedru bidxii deche ne biiya discipulu ni nadxii Jesús que nanda laacabe;ni gutauda' xpechu Jesús lu guendaró xhii que' ne gunii':"xpixhuana,tu laa chi gudxii deche líi? 21Pedru biiya laabe ne ná rabi Jesús:"xpixhuana',xhi gacaxa hombre di?"22Jesús rabi laabe:"pa naa gacaladxe guia'nabe dede dxii na guibigueta,xhi náca nga para líi? dananda naa". 23Ngue' runi ni guníbe di' bire'che ni laade ca hermanu, de que discipulu dí que zati. Laga Jesús cadi gudxidibe pedru de que xti discipulu dí que zati,laga :"pa gacaladxe' guiánabe dede dxii guibiguetá,xhi naca nga' para líi?"24Ndí nga discipulu ni biiya guirá' ndi',ne ni bica' guira' ndi',ne laanu nananu' ni cani'be di' dxandi'ni. 25Laaca nu' xtale ni bíni Jesús.Pa cada tobi de laacani nica', na rabe de que nin gui dxi layu' que ñanda ñapa guira' guiichi ni nica'.

Acts

Chapter 1

1Teofilu, gui'chi bisuyuniruuque bicaai ra cayue: guiru' cuni Jesús bizului biinino bizidi.' 2no dedo lxi' zceboguiba', nendi' guani bisa'nusibe xiga'ca, lunar ca apostol ni laube gulíbe casi bilui Espiritu Santo laabe. 3gudi'dis ragucanábe, guyébo ra nu'ca nabá'nibe ne bisihuiinnibo xtule guendu ri dxugaya' ni guluquixhii ludxido'cu. no chupa lu tongande lxi luabo bi uhinnibe ra nuucu', x no guni'be do endu runi mandar xtii Diuxi.4Ne dxi luabe guxú'nobo lauca tobisi, laabe guxhibe luacucadi guireeca do Jerusalen, luga ngálá? cuozucula' ni bidii xtidxabixhozobé, do xhuni, luu be guníbe: "luutu binudiagutu de naa, 5nno Juan iza' cagú' nnisa nne' nisa, lagalaatu la? ma xcádxi si dxi' ziu'nisu tu nne Espiritu Santo."6Ne oro luucabe gúcuuu saacubo ragúcaa be tobisi gunubadiidaa cabe laabe: xhaique, ¿Ñee ndinga la dxi' ni liiguhchiguctalu' guenda runimandar xti' Israel lu? 7laabe rabibe luucaí: cadi nexedi' para luutu gunnatu ca dxi'ca'no pa dxipo nga bixhoze ma bisána no guonda runimandar xtii. no luatula? zacátu guenda nundxó', ra Espiritu Santo guoda luguía'tu, 8no zuni tu do nuu. Jerusalen no guidubi Jodoa ne Samaria ne do guidubi nnaca guidxi la yu.' "9No casi Señor Jesús guni' cundi' no lagea laacabe nu' cabo cayuiya dxiicabe luguiaa, laabe biasabe no ti zaa' bicachí laabe do lüca. 10Luga laacabe cuyúyadxi'cabe xadxipe xuguibu' oruu laabe zóbe, mca'lasi chúpa hombre bizu'haa cue'cabe nnacu'ca'lúri quíchi! 11Luuca'naaca "luatu binni de Galileaca', xhiñee nuutu rarii zuaatu cayúyu' dxi'tu xuguiba'pue? Jesús di' ni laa. Zo'guiba' zabiguotube casicu biiyu'tú zeebe guiba'."12Nne do raque' bigueta guyécube Jerusalen do la du'ni xlii olivu, ti nuuni gaxa do Jerusalen, bia' riza'aaubedxi enda rizii Luadxi'. 13No ru luuabe yendúcabelu? gudxiba cabe ru yoo soo que', ru laacabe cayaanacabe. no ndínga laacabe Pedro, Jacobo, Andres, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Jacobo xhini Alfeo, Simón ni rubicabezelote y Judas xhiini jacobo. 14No guira'cabe gúcacabe tobisi cosi tobilúcha luga ndila? laacabe cayapadxichi cabe guininocabe Diuxino cadi guina dxicabe. ne laca'nuuca guna', María nñau Jesús no ca biichii.15Nne cadxique pedro bizuhuaa galahuí de ca ni ma zinundu Jesús,biu tigayúaa gande binni nne na' 16Biichoca gucanni ti nu quiríe' gacanicú lu guíchí, ni mucuguni' Espiritu Santo du ruaa David ru gunie de juda, ni guzu'niru lu cani gunaazo Jesús.17Nno laabe gucabe tob de laadu' y nne gucaabe ni gucacaber laabe ni guía ndíyu para labe la cadxiñu xti Diuxi. 18(Aanna hombre dí. guzíi ti layú me cuni gulendú be do bidxichi gucuaabe lu guendaquo iquiño xtibe, ne do roque' brabube bruuí íquobe ne guró zabe no bilute guiru ni nu nduanibe. 19De guirú cuni nobezu Jerusalen binudiuoju ca'guiraca'ndí', nguo runi laacabe gule'lu'cabe xu luyúquo lu xtiidxu cabe "Acoldumu" ndinga ni riniini "layúdo riini.")20Ti ca' lu ca yu'zu guichi xti samo: 'Ne guiana xtu'bi lu yó xtibe. no cadi gudii du nín di binni cuozu ra que! ne chu' xtobi guiiunu guni dxiñu bisuunnbe.'21Naquiñepe ngú tobi deca hombre ni uuza'no laanu do guirá dxi ni xaiquo xdinu Jesús guxú no biree do ladonu. 22Bizulúni dodo ra- Juan goluu nisa dede dxi laabe zeebedo luanu nezu lugiua', nupa xi gacani tobi ni biiyú no luanu ru bibanibo do lado gue'tu. 23No laacebe bizuaacabe nozu lacabe chupa hombre, Josó ni laá Barsabás, ni raabicabe Justo nno Matías.24Laacabe guníncabe Diuxi ne naçabe xaiquo xtidu lii runibiálu ca ludxido do guirá binni ngá runi bilui' laadu tu'do guíropo cabe nilíi ma'guliilú. 25Niguiuu nno guicuu tu lugar lu dxiiñudi' no guiuu lado ca apostol ra Judas bisunna' ti chee'ra xtiipe'." 26Lacabo binica ti rifu lugúaca; no biani lugiá Matías laaguyú laado ca chii nnoto do ca apostol que.'

Chapter 2

1Ora beda gánda dxi xti Pentecostes, laacabe nú lisáa cabe tobisi lugar. 2Malasi beeda de guiba ti ridxhi casi ti bíi reciu ne naduxhu, ne bidxha ni ndani guidubi yoo' ra zuuba cabe que'. 3Beda guire ra nu' cabe casi ludxi bele ne bireche ni ne guutacani luguia cada tobi de laacabe. 4Laacabe bidxa cabe de Espiritu Santu ne bizulu cabe guni' cabe xcadxi diidxa, casi Espiritu bidíi laacabe guiníi cabe.5Yana nu' Judiu ni nabeza Jerusalén, Hombre ni riá, de guira' guidxiro' xha iba'. 6Ora binadiaga cabe ridxi di', xtale bini bidxiña ne que gana ca xhi cayaca, ti purti cada tobi cayunadiaga laacabe caní' cabe lu' xtiidxa ca. 7Laacabe cadi cabesa cabe ngue ne cadxagaya cabe; ne na' cabe: "Cadi dxandi Galileu guira ca ni caníi ca'?8Xhi jñe ndi cayunadiagadu cada tobi lu diidxa ni gule needu?. 9Partu, Medu ne elamita, ne ca ni nabani Mesopotamia, Judea ne Capadocia, ce ca layu xhiro'ba de Asia, 10de Frigia, de Panfilia, de Egipto, de de ca layu xti libia, gaxha de Cirene, ne cani zeda gana si de Roma, 11Judiu ne ca ni nabeza si', cretense ne Arabe, laadu binadiagadu laacabe cani' cabe xtiidxa du de ca guenda nandxo' ni ma bíni Diuxhi".12Laaca cadxagaya ca ne que gana ca xhi cayaca; ne cayabi lisa' ca: "xhi rini' ndi pue?" 13Peru xcaadxi cuxidxi ca ne na' ca: "laacabe ma bidxa cabe de vinu cubi".14Peru Pedru biasa ne ca chii ne tobi que', ne gundisa xtiidxi ne rabi laacabe: "Hombre de Judea ca', ne guiratu' ni nabezatu ndani Jerusalen, lagana ndi; La guca' diaga chahui ca xtíidxa. 15Ti ca binni di cadi naxhudxi ca' casi laatu sacaxa tu', ti purti deru ga' xhigaba siado' ndi'.16Peru ndi nga ni guníi Diuxhi ra biquiiñe be Profeta Joel: 17"SACA RA SILUXHE CA DXI, NA DIUXHI, NAA SUXHIE' ESPIRITU XTINE LUGIA GUIRA BINNI, CA XHIIÑI CABE SANÍI CA NI NA' DIUXHI, CA BADUNGUIU SUYA CA' NI CHI GACA NE CA NI NAGOLA ZANI XCAANDA CA' BACAANDA.18NGACA LUGUIA CA NI RUNI XHÍIÑA CA DXII QUE' NAA SUXHIE ESPIRITU, NE LAACABE SANÍ' CABE NI NAA GABE LAACABE. 19NAA SULUE LAACABE GUENDARIDXAGAYA LUGIA, GUIBA CA' NE NI RULUI XHAGUETE NDANI GUIDXILAYU, RINI, BELE NE GUBAA' XTI GUXHU.20GUBIDXA ZACA NACAHUI NE BÉU' ZACA RINI, ANTE GANDA DXHI NAROBA NE NABE ZAHUINI ORA GUEDA XAIQUENU. 21NE ZAZAACA' GUIRA NI GUCA RIDXI LA' XAIQUENU ZALA."22Hombre de israel ca', la gucadiaga ca diidxa di': Jesus de nazaret, tobi hombre ni Diuxhi ma guli chaui pur ca guenda nadxho ni ma biini be ne ca guendaridxagaya, ne ca ni ma bizihuinibe, ca ni biquiñe Diuxhi laabe para guni, casi laacatu maca nanatu, 23pur ni maca nexhe chi gaca ne ni maca nanabe de Diuxhi, bidii laabe, ne laatu, pur ná ca hombre sin diidxa runi mandar, bica'ca laabe lu yaga cruz ne biiti ca laabe; 24Ni Diuxhi gundisa, ne bilá laabe de ca guenda naná xti guenda guti, ti purti que zanda laaca gucuezaca laabe.25Ti David guní de laabe: NA' NABE BIIYA XAIQUENU RA LUA, TI PURTI LAABE NABE NUUBE LADU DERECHU XTINE PARA CADI GUINIBI CABE NA'. 26NGA RUNI LADXIDUA NU' NAYECHE NE LUDXE CANAYECHE. NGACA NA' ZABANE SIN GUENDARIDXIBI.27TI PURTI LÍ QUE SUZAANU GUENDA XTINE GABIA, NINCA QUE ZUDIU HOMBRE NANDXHO XTIU GÚYA NI CADI JNEZA. 28LÍ BILUI LU NA' CA NEZA XTI GUENDANABANI, NE LÍ ZUCHA LU DE GUENDANAYECHE LUA'."29Biche ca'. na' zanda guinienia laatu sin guendaridxibi de bixhozegoola nu David: laabe gutibe ne bigachibe, ne ba' xtibe nu'ne laanu dede yanadxi. 30Nga runi, laabe gucabe ti profeta ne gunabe de que diuxhi ma bidi xtiida ne ti diidxa risaca laabe, deque laabe suzuhadiichi be tobi ni bire de la' lu bangu runi mandar xtibe. 31Laabe maca biyabe ndi ne guni de ora chi guisa cristu lade guetu: QUE NUSAANA LAABE GABIA, NE NINCA LADIBE GUIRUTI NIGUITE."32Jesus di', Diuxhi gundisa laabe, ne de ndi guiranu biiyanu. 33Nga runi, ma biasabe ladu derechu xti Diuxhi y ne gucuabe diidxa risaca xti espiritu santu xti bixhoze nu, laabe bichechebe ndi, ni laatu cayuyatu ne cucadiagatu.34Purti David que niguiba guiba', peru laabe na'be: XAIQUE GUDXI XAIQUE': "GURI LADU DERECHI XTINE, 35DEDE NA' GUNE CA NI NANALADXI LÍ RA CUAQUIÑE LU'." 36Nga runi lagudi interu ludxi Israel dxandipe gunibia' ni Diuxhi biini, guiropacabe biinicabe, xaiquenu ne cristu, Jesus di' ni laatu bicatu lu yaga cruz".37Yana ora laacabe binadiagaca ndi, gudidilaga ndi ladxido' cabe ne rabi cabe Pedru ne xcadi apostol: "Bichidu' ca', Xhi naquiñe gunidu?." 38Ne pedru rabi laacabe: lacuisa' de ca guendaruche' ne lachu' niza cada tobi de laatu, lu la' Jesucristu para guixhia xquendaruche' tu, ne laatu zacaatu ni rusiga'de guenda xti Diuxi. 39Para laatu ca ni bizaana Diuxhi ne para ca xhiiñitu, ne guira ca nu nuu zitu, ca guira binni casi Diuxi bixhozenu guiniíne".40Ne xtale xcadxi diidxa laabe biliu'be laaca ne gunii'ne chaui be laaca ne guni'be: la guila' de guira binni de yana ni nadxaba" 41Oraque' laacabe gucua' cabe xtiidxabe ne guyu' nizacabe ne guyu' dxii que gaxa de chona ixhiapa binni. 42Laacabe zee'cabe lu ca ni biziidi ca apostol, lu guenda biichi, lu guenda rinda' gueta ne lu ca guenda riini ne Diuxhi.43Dxiibi beeda lugia' guira binni, ne xtale guenda ridxagaya guca pur ca apostol. 44Guira ca ni bini cre' nu'ca tobisi ne napa cabe guira cosa nguecasi', 45Ne laacabe bito'cabe ca layu' xticabe ne guira ni napacabe ne bichéche cabe ni lu' de guira, casi ca ni naquiiñe tutiisi.46Ngue runi guira dxi laacabe zee cabe lu tobisi ni ca' ique cabe ndani yu'du, ne rinda' cabe gueta ndani lidxicabe, ne rudi' cabe de xquendaro cabe ne xcadxhi ne guenda nayeche', ne xtale guenda nacha'hui ndani ladxido' cabe , 47Laacabe rusizaca cabe Diuxi ne napacabe guenda racane xti de guira binni. Xhaiquenu zindu' de guira dxi ca ni cala'.

Chapter 3

1Yanná Pedro né Juan gudxibacabé lu yuduú roó ora ca ni ne cabe Diuxi, lu gioná xigabá. 2Uyuú tingiu', que rizaa chaui dede dxi guleé, rinné cabelabé ira dxi ne rugucabé labé ruaa puerta de yuduú que, ni laá Hermosa, para que laábé cu be ndaya ca bidxichí xti ca binni ni riee ra yuduu qué. 3Ora laabé viyabé Pedro ne Juan mayaca chucaá ndani yuduú que, labé gunababe bidxichi' laacá.4Pedro, ne Juan, cayuyádxicabe' labé, nabie: " Biyadxiladú." 5Ni que rizachahuique' biya' dxilacabé, ne cabezabe' icabé xixa de lacabé. 6Peru Pedro gudxilabé: queqúpa bidxichi ninca guiibanijma risaca nne ni uapala? Zudíe líi.7Pedro gucuanabé la du ndigaá, ne undicalabé; ne oraquecá ca ñebe ne ca dxitaá ñe ca dxitaá ñe be que ucuacani xtipá. 8Cachecabé, ni que rizach'ahuique' bizuhuá ne bizulú ca zaá; ne labe' guyu nebé Pedro ne Juan ndadi yuduu qué, cazabé ne cuzizabe' Diuxi.9Iraa binni qué biyalabé cazabé ne cuzizacabé Diuxi. 10Ne lacabe lainibiacabé de que ngiu ni cuba para utopa bidxichí ruaá puerta xti yuduu qué, La Hermosa ne lacabe izaa' bidxagayacabé ne bidxicabé pur ni gucabeque'.11Lagaque labé calubé Pedro ne Juan, ira binni qué uile cabe ranucabé rua ti portón ni laá Salomón, bidxagayá cabé xtale peé. 12Ora Pedro biyaá ndi laá, bicabibe cabinni qué: " Latuú, binni xti Israel, ¿Xinee cayuyadxituú laduú, casi caladuú binni dú de que labeé zaabé pur guendanaró xtidú o pur gaxha canazadú de Diuxi?13Diuxi xti Abraham, ne xti Isaac, ne xti Jacob, Diuxi xti bixhozenú ma bizisacabé siervo xtibe, Jesús. Labe nga ni biditú ne bicanatú lu Pilato, ora labe unibé undabé laá. 14La tuu bicanatuú santo ne Biasi, ne lugar xtibe laá unabatu ti ni rutii' para undatuú.15Latuú bitituú Principe de guendanabanni' ni Diuxi undiza de la dé guetú, ne ladú biduyaduni'. 16Yaanná, pur genda runi creé xtibe lu labeé, ngiu di' ni cayuyatudí'ne runni'biatú, la caá laa di biní labee nadipaá. Fe ni nu Jesús bidi labe endei riandadi ra lu luu.17Yanna bichecá nanná de que latú binni tu ca nga purti que ganna di tu xi ca yunitú, casica binní ca xhaique xtitu. 18Peru ca ni didxa ni unnigá Diuxi ra rua cani rinni xtidxabé, de que Cristo chi ti di naganna, labelá ma ca yu nibe iranni'.19La inaba Diuxi uxiadá donda xti tu,ne la uchaa, para que enda ruche xtitu ixi aa ca ni, 20Ne de que labe zanda uzendabe Cristo, ni ma que racala dxi para la tuu, Jesús.21Labe nga ni guibbá chi caá dxi ibigueta ira ca xixa ca, ni Diuxi gunni de rua ca profeta xti. 22Moisés dxandi gunní: SEÑOR DIUXI SANDIZÁ TI NI RINNI XTIDXA BÉ CA SI NÁ LADE CA BICHIBÉ. LATU ZUNADIAGATÚ IRAÁ CA NI LABÉ CHI ININEBE LATÚ. 23SACCÁ QUE IRÁ BINNÍ NI QUE UCADIAGÁ NI RINNÍ XTI DXA DIUXI LAA ZAXIA IRAXIXE LU CA GUIDXI.24Yaá, iraá ca ni rinní'xtidxa Diuxi ne Samuel ne iraa ca ni be daa de chebé, iracabe unicabé ne bicarabe ridxi ca dxi que. 25Latuú naca tu xhiñi ca profeta ne de didxa ni loitaguna Diuxi ca bixozebidalú, casi ca abé gudxibe Abraham: CA NI ZA DE LII IRA CA BINNI DE GUIDXILAYU ZIUU CA NDAYA. 26Dxi Diuxi ma undizabe si erua xtibe: Nirudó ra nutú bizendabé laa ra nu tuú, para cube ndaya laatú de ixeletú cada tobi de latú de enda ruche xtitú.

Chapter 4

1Cayuí né ru Pedro ne juan ca binni co sacerdote ne xaique xti cani ropa yu'duro' ne ca saduceu beda ca ranu cabe. 2Laacabe nucabe xizá purti Pedro ne Juan cusiidi cabe binni zaabani gue'tu purti bibani Jesús. 3Ne unaaze ca laacabe biseguyoo ca laacabe ne biano cabe raqué gueela que, Purti ma huadxingue. 4Peru xtale de cani bicaa diaga laacabe binicre nebia ca ngui ni bini cre naca cabe bia gaayu mil.5Sti dxi que, ca xaique guidxi ne ca ancianos ne ca escriba bidxiña ca be Jerusalen. 6Ne anás, sacerdote gola ne Caifás, ne Juan ne alejandru ne ira ca familia xti sacerdote gola. 7Para bisenda caa cabe Pedro ne Juan, bizuhuaa cabe laaca galahui' ne rabi cabe laaca.8Bidxa ladxidó' Pedro de espiritu santu para na rabi laacabe; Laatu xaique xti guidxi ne xaique sti ca sacerdote. 9Yá quexa yanadxi canaba diidxa tu laadu ximodo ucané du hombre ni huara que bianda be. 10Zabi du ni laatu para ganna tu laatu ne idubi naca quidxi Israel. Jesucristu ni bicaa tu lu cruz que undisa Diudxi laa de lade gue'tu, ne laabe nga bisianda be hombre zuhuaa lú tu ri'.11Jesucristu nga casi ti guiee ni laatu ca ni ru caa yoo bisabitu. 12Ne laasi be zanda via be laanu, purti iruti ru stobi ndaani guidxilayú ni huaguixhe Dios viá binni, sinuque laasi be.13Ora bi' ya cabe codi cadxibi Pedru ne Juan para lní, ne nanna nda cabe huaxié napa ca scuela ne iruti naca ca bidxagayaa cabe ne bietenala' dxi cabe uzá né ca Jesus. 14Peru que ñanda niní cabe gaxti purti zuhua d'xa nombre ni bianda que raqué.15Ne bica' si cabe ca apostol ire ca de ranu xhaique yudu laa cábe uni lisaa cabe. 16Na cabe: Xi guni ne du ca hombre ri pue purti dxandí milagru ni bi ni cabe ca: ne ira binni Jerusalen nanna ni qué cando gabi nu codi dxandi ni. 17Peru para ma codi ireeche ru ni lade binni la, uchibi nu laacabe ti ma codi tica uzeete ru cabe la Jesus. 18Para laaca be uridxica' be Pedru ne Juan ne biinda cabe lú ca ma cadi usiidi ca xtiidxaa Jesus nin uzeete ca lá.19Para laaca be uridxica' be Pedru ne Juan ne biinda cabe lú ca ma cadi usiidi ca xtiidxa Jesus nin uzeete ca lá. 20Peru qui zandadi uzanadu de inidu ni bidu' ya du ne ni bina diaga du.21Ne gudxi sibe laaca xtale tiru gata nuaca Pedru ne Juan bidi caabe lugar checa purti que ñanda ñunina cabe laaca pur ira binni que. Ira cabe Cusisaca cabe Dios pur ni guca que. 22Purti ma napa hombre ni biandda que jma de cuarenta añu.23Biree si Pedru ne Juan biyubi ca ra nuuca xcadxi de laaca que ne byui' ne' cabe laaca xi na ca xaique sti ca sacerdote ne ca xaique xti guidxi. 24Ora bina diaga ca xi na cabe la , irá cabe tobi si uni ne cabe Dios: "Dios LII RUMI MANDAR LU IRA" LII BIZÁ LU IBÁ NE GUIDXILAYÚ NE NISADO NE IRA NI NUU NDAANI CANI." 25Ne laaca lii uni lu ra bisini Espíritu Santo David ni bi' ni xhiiña lú XINEE CAYASA CANI CADI JUNIU CAGUIXHE CA GUNI CA NI QUE ZANDA GUNI CA.26UYUU CA REY DE GUIDXILAYÚ TOBI SI, LAACA NE CA XAIQUE XTI CA GUIDXI PARA BICAA LÚ CA DIOS NE CRISTU NI ULÍ BE.27Ne dxandí zacá de nga vea ni ndnani guidxi ri' Herodes, Pilatu ne ca cani codi Judiu ne ca Judiu ira ca uca ca tobi si uye' ca luguia Jesus xiini lu ni naya ladxidó ni uli lu que. 28Ne zaca bi'ni cabe ira ni maca gudxhe lu gaca'.29Yoana, Señor, biiya modo racala' dxi du, ne ucane'laadu, cani cayuni xhiiña lu'. para güidu xtiidxa lu sin idxibi du. 30Ne laga cayuni duni lii gudixhe ná luguiá cani huará para guianda ca' ne ucané laadu guni du milagru ne señ pur enda nandxó xti Jesus xiiñi lu ni naya ladxido. 31Ora biluxe uní Dios, biniibi dxacha ra nuu cabe que ne bidxá ladxidó cabe de Espiritu Santu ne jma rusi ma que nidxibi cabe byui cabe xtiidxa Dios.32Xtale binni ma runi cre Dios ne ira ca nuu ca tobi si tobi si ni cani' ique cabe tobi si ni racala'dxi cabe ne iruti cadi cani xti si ni napa, sinuque xti ira cabe ni. 33Cadi cayaana dxi ca apostol de güi ne ca binni dxandi biiya ca ma bibani Señor Jesus ne nabé cahuinni enda nandxó xti Dios luguiá cá nne caguu Dios ndaaya ira ca.34Nga runi nin tobi de laaca be que ñadxa gaxti purti ira cani napa gui'chi layú ne yo'o bito cani ne be dané ca saca ni bito ca que'. 35Gudixhe ca ni xa nee ca apostol para guiaazi ni lu cada tobi ni ma bini cre', bia' caquiiñe cada tobi.36Lade cabe uyuu tobi la Jose ule la ca aposto laabe Bernabe xtiidxa cabe rini ni toobi ni rusieche' binni chipre laabe, ne ca be de Levi. 37Gupa be tindaa layuu bitoo be ni ne bedané be saca ni, gudixhe be xa ñee ca apostol.

Chapter 5

1Yanna'tobí hombre láá Ananías ne Safira xheelá, bitoo'' cab' tinda layúu xti cabe'. 2Ne labe' biana' ne tinda' bidxichi de nni bi too'be, (Ne xheela' be'la'ca' nan'na), ne bedane xtinda' qué la' ne gulaquibeni'xa'ñee ra' apóstol.3Peru Pedru gunní: ''Ananías, ¿xhiñebinnidxaba' bicha'ladxidolo' ti gusiguilu' Espíritu Santo ne guiana' neu' tinda zaca' layuu' ca'? 4Laga' bianebe qué nutóbe', ¿acasu' ne cadi uca'oni xtiu'la'? ne bitoo' sibe ni, ¿ñe cadi nu'ni' lu na'luu'? ¿xhiñe bicaiquelu' nga ndani ladxidolo? Cadi' gudxi te' diou ca' hombre'si' nu' qué Diuxi. 5Bicadiaga'cibe' ca' didxa'di'la, ne Ananíasgudicbe' shi'be'la' ne biababe', ne ucaabe ultimu bii' xtibe ne gutibe', ne'tí dxibi naroba bedu luguia ca' ni binadiaga'. 6Ne ca' joven, veda' ca' delante'', bichenda'cabe' larií lábe' gundani' cabe' labé ne' gulecábe' labe, ne bicachicabe' lábé gundoni cabe' labe ne' gulecabe' labe, ne bicachicabe' lábé.7Gudisi guiona'xigoba de' ngala', she la' be' biu' sin ganna' xi' guca'. 8Né Pedru rabílabe': gudxina' pa' biarindi bitotu' tinda' layudí. ''ne labe' gunibe': dxandi', biaca' bitodoni'.9Saca'ca Pedru gudxi'labe': ¿xiñee uca' tu' tobi si para guya' tu' pa' zanda' usiguitu' guenda' xti' Ddiiuxi? biya' ca' bata' née ca' ni' guye' yeuca' chi' xheela' lu' ma' nu' cabe' rua' puerta ca', ne laca lacabe' Zabeca' be'li. 10Labe' oraque'ca' gudiche' shibibe ne biaba' be, ne ucuabe ultimo bi' xtibe ne gutibe, ne ca' joven que' la' biu' cabe ne bidxela' cabe' la' be' ma' gutibe', ne lacabe dunda' ni' cabe lábe para fuera', ne bicachi' cabe labe' cue' sheelabe'. 11Ne ti dxibi novo ba' beda' yuduu', ne luguia' guira ca' ni bica' diaga' ca' didxa di' ca'.12Xtale cá ni cahuini' ne cayaca' ca bini lu na' ca' apóstol. Guiracabe' nu cábe' ra portico' de Salomón. 13Peru guirutiru ma' nadxiba' lu pa'ra guiu' lade' ca'. Ne binni que la' nudxiba' luna'' cabe' la'ca'.14Ne xtale' ni cayyunni' crée ca'yuu' la' nu' Señor, xtale' hombre ne gunaa'. 15De' de' beda' nda hora guya' cabe' ca' ni guaraa' neribe' cabe' laca' lu', caye', ne' riguisbe' cabe' láca' lú luuná otapaacu', ti hora ti di' Pedro,, bandaa' xtibe' guiaba'luguida' cadxi de laca'be'. 16Saca'ca' ucualizaa' xtale binni' dé ne' ca guidxi ni nu' gui dubi' na ca' Jerusalén, cayeda' neca' ca' ni' huara' ne ca' ní cuxi guenda xti binni dxabe, ne guiracabe' bienda cabe'.17Peru xaique xti ca' sacerdote biasa', ne guiraa ca' ni nu ne labe' ( ni naca'ca' ca saduceu); bidxichi ladxido ca', 18ne gudiñecabe ca apostol, ne gulu ca' be laca' ndani lidxi guiba' xti guidxii.19Peru huaxhini' que ti angel xti Diuxi bixhele ca' puerta xti' lidxi guiba ne gulebe' laca' fuera, Ne rabi' be laca': 20"lache', lasuhua' ra nu yu'du ca' ne la gabi' ca' binni ca didxa de guenda' nabani. 21Ne ora laacabe binadiaga cabe ndi la?, laacabe yechuu cabe ra yu'du que casi ora ma chi guiraa' gueela' ne bisidi cabe. Peru xaique xti ca sacerdote ne ca ni nuU ne labe' beeda ca' , ne gulidxicabe xaique yu'du, ne ca' binigola' ni nuu ndani guidxi Israel, ne bisendaca' cabe ca' apostol de ndani' lidxi guiba.22Peru ca xaique ca dxu' guye yeyubilaca cabe que la? que nidxela'di ca' laacabe, ne lacabe bibigueta cabe beda tiidxi cabe:23 "Laadu biiya du' liidxi guiba deegu dxiichi' ne ra que' zu'hua ca ni' cayapa' ra puerta que, huaxha ora bixhele'du ni la? que nidxela di du' guiruti ndani ni."24Yana ora xaique xti yu'du, ne ca ni jmá risaca de lade ca sacerdote' binadiaga ca diidxa di la?, ne laca'be' unda ique ne' cabe xhi chi gaca' de laaca.25 Ora que beeda tobi' ne na' rabi' laacabe: "Ca' hombre ni latu' guluu tu' nda'ni' lidxi guiba que la' ma zu'hua cabe ra nuu yu'du ne cusidi cabe interu guidxi que."26Za ca' xaique xti ca huachu' guyee ra nu ca xaique xti ca dxu', ne beda nebe laca' xti tiru ,peru sin guenda ridinde', purti laacabe cadxiibi cabe guchaa binni guié' laacabe. 27Ora laacabe beda'ne cabe laaca la?, bizu'hua cabe laca lu ca' xaique xti yu'du, ne xaique xti ca sacerdote gunaba diidxa laacabe. 28Ne na': ''Laadu gucadu' naduxhu ne gudxi du laaca ma cadi gusiidi ca de laa' di, ne laga laatu, ma bisiiditu jma ndani Jerusalen, ne raca'ladxi' tu' guedanetu'' rinni xti hombre di luguiádu'."29Peru Pedru ne ca' apostol bicaabi ca ne naa' ca: "Naquiñe uzuba'du' diidxa 30xti Diuxi ne cadi binni guidxilayú. uxi xti ca bixhozedu' gundisa ca' jesus, ni laatu bigandatu' lu' ti yaga. 31Duxi bidxiba lu naa' labe mesa ra rinase cabe ladu derechu para gaca'be' xhiñi xaique, ne ni gulaa binni, ti ca de Israel cuísaa ca de lu guenda ruchee xti ca, ne guixia' donda xti ca.32 Ladu biyapedu ora bizaca'cani', ne zaca'ca Espiritu Santu, ni Diuxi bi dii ca ni ruzuuba xtiidxa."33Ne ora ca xaique yu'du binadiaga candi la?, laacabe iza' bidxichi' cabe ne nuu cabe gutícabe ca' apostol.34 Peru ti fariseu laa Gamaliel, ti ni rusidi de ley, ni la' nudxiba' luná' cabe la' ndani guidxi que la?, biasabe' ne bidi xtiidxa be guireeca ne cuecabe ca' apostol de ra que tiratu.35Ora que rabi be laaca: binni Israel ca, la guca' diaga chahui ni' laatu racaladxitu guni'tu' ne ca' binni di'. 36Raca' xtale dxii', Teudas biasa ne gucaladxi' ñaca' tuxha, ne panda' hombre, bia tapa gayua', biu' ca lade be'. Ne biti cabe laabe, ne ca' ni nanda' laabe que la'irecheca' ne queñana' ne cabe gaxti. 37Gudiidi si' hombre di', Judas de Galilea, biasa ca dxi xti censu', ne yené be cadxi binni ni saa nanda laabe. Laabe laca guti be ne guiraa ca ni bi'ni ni naa be la? bireche ca.38Yanna na rabe' laatu, laguiduba' de ca binni di' ne la gusana lacabe' xtubica'be', purti' pa dxiña ni cayuni cabe zedani de binni guidxilayú la? zaca dé' cani. 39Peru pa de Diuxi ni la?, que zanda di guni dé' tu cani; zanda ca guidxela cabe laatu cadindetu' cu cá' luu tu Diuxi.'' Ne za que' binicree cabe laaca.40Ora que gulidxi cabe ca apostol ne gudiñe cabe laaca, ne bisenda cabe gunnica ma cadi' guiniica lu la Jesús,ne bindá' cabe laaca.41 Laacabe biree cabe de Lu ca xaique xti yuduu nayeche de ica cabe laca casi ni naquiñe gusitui cabe lu', pur laa Jesús.42 Dede dxi que ne yana la? ndani yu'du que ne de yoo pur yoo', laca'be que ni beza dxii cabe de gusídi cabe ne güi cabe xtiidxa Jesus ni naca Cristu.

Chapter 6

1Yana ca dxi que, ca discipulu zi guidale ca, ne beda guire ti queja xti ca Grecu-Judiu luguia ca Hebreu, ti purti ca guna que gapa xheela xtii cabe cadi cazaladxi cabe laaca ra riguiizicabe guendaro' guira dxi2Ca chii ne chupa gulidxi ca xtale binni que ne ná ca: "cadi jneza di guzaanadu xtidxa Diuxhi para guzua'du guendaro lu mexha. 3Nga runi laatu naquiiñe cuii tu, biche'ca, gadxhe hombre laadetu, hombre ni guyatu rini' cabe jneza de laaca, dxa tipa ca de Espiritu ne de guenda nuu xpiani, ni laadu zanda guzaanadu para guuya'ca ca ndi. 4Ne laanu la? chi guini'ne nu Diuxhi casi ca maca cayuninu ne lu ca xiiña xtiidxa Diuxhi."5Guyu ladxi guira binni que ni guni'be que. Ngue runi gulii cabe Estevan, Tobi hombre dxa tipa de guenda runi cre' nde de Espiritu Santu, ne felipe ti Procoro, Nicanor, Timón, Parmenas, Nicolás, ti Proselito de Antioquia. 6Ca ni ma runi cre' bedane' cabe ca hombre di ra nu ca discipulu, laaca guni' ne ca Diuxhi ne gulaqui na ca luguia' cabe7Ngue runi xtiidxa Diuxhi birooba; ne bidale ca dixcipulu xtale pe' ndani Jerusalen; Ne xtale de ca sacerdote biina ca guenda runi cre' xti Diuxhi.8Yana Esteban, dxa tipa de guenda nachaui ne guenda nandxo', cayuni xtale guenda ridxagaya, ne seña lade binni. 9Huaxa biasa cadi binni ni naca ca de ndani yu'du huiini ni laa yu'du huiini xti ca ni gucua guenda rila', de ca Cireneo ne ca Alejandrinu, Cadxi de Cilicia ne Asia. Ca binni di' cuchaga cadinde didxa ca ne Esteban.10Huaxha laacabe que ñanda ñasa cabe lugui guenda nu' xpiani ne Espiritu ni Estab cani'ne que'. 11Oraque' laacabe naga'chi bicudxi cabe cadxi hombre para guini' ca: "Laadu binadiagadu Estevan guni' didxa para guca' lu Moises ne Diuxhi."12Laacabe bica cabe guidxi que', ne ca binnigola ne ca escriba, ne laacabe bica' lu cabe Esteban, gunaaze cabe laa ne yene' cabe laa ra nu guendalisaa xti ca xhaique yudu. 13Laacabe bedane cabe cadxi ni usiguii, ni guni' ca: "Hombre di cadi cuzaana de guini' para guca' lu ra nandxo' di ne ley. 14Ti purti ma binadiaga du laabe de que Jesus di' suxhia rari' ne suchaa be Ca modo bisaana moises." 15Guira' ca ni guri ra lu guendalisaa xti xhaique xti ca Judiu que gulaqui lú ca luguiabe ne biiya ca de que lú be naca ni casi lu ti angel.
Chapter 7

1Xaique ca sacerdote guni': ñee dxandi' nga ca ni cani'cabe ca la? 2Bicabica Esteban laabe sicari': bicheca' he bixhoze ca, lagucaadiaga naa, Diuxi ni nandxo' la? laabe nga bireebe lú bixhozenu Abraham dxi nuu ndaani' guidxi Mesopotamia, ra laabe ca'ru' chindezadibe ndaani' guidxi Harán, 3Ne gudxi Diuxi laabe: BISAANA GUIDXIDI' NE CA BINNILIDXILU' NE GUYÉ NDAANI' GUIDXI NI CHIGULUE' LII.4Raque bireebe ndaani' guidxi xti' ca Caldeu ne yendezabe ndaani' guidxi Harán, dede raque, ra ma gudi'disi guti bixhozebe la? beedane Diuxi laabe ndaani' guidxiri', ra laatu nabezatu nagasidi'. 5Gaxtidi' que lica nusananebe laa, nin ti ndaa huaxa ra nuzuhuaa ñee. Peru labe bidibe xtidxa be, ZUDIBE LAA GUIDXI DI GACAXTI PARA LABE NE CA XHIIÑI BE NI ZEDA DE LABE, neca Abraham caru gapa xhiiñi.6Diuxi guni'ne laabe sicari': CHINDEZA CA XIIÑIBE XIDXIHUIINI'; NDAANI' TI GUIDXI ZITU, NE CA BINNI NABEZA NDAANI' GUIDXIQUE LA? ZUXHII LAACABE NE ZUNINÁ LAACABE TAPA GAYUAA IZA'. 7NE NAA ZABAQUE DONDA IQUE GUIDXI NI CHIGUXHII LAACABECA, ná Diuxi. NE TIDISI GUIRÁ NDI' LA? ZAREECABE NE SUSISACACABE NAA RARI'. 8Ne laabe bidiibe xtiidxabe Abraham guiruugu' ti ndaa de laacabe, ne zaca Abraham beedagaca bixhoze Isaac ne bigabe ti ndaa de laa gudi'di'si xhono gubidxa ra laa ma guule, Isaac la? beedagaca bixhoze Jacob, ne Jacob beedagaca bixhoze chii ne chupa badunguiiu ni beedagaca ca bixhozegolanu.9Ne ca xhaique que guyu ti guenda ridxichi ladxidocabe ne Jose, ne bitó ca labe gudxi Egipto ne Diuxi guyune laabe,10 ne bilá labe lu guirá guendanana' xtibe, ne bidí bela ti guenda nachaui ne ti guenda nu xpiani ra lu Faraón, xhaique guidxi Egipto. Faraón ora que biní labe xhaique guidxi Egipto ne guidubi lidxí.11Ya nala beda ti gubiña guidubi naca Egipto ne Canaán ne ti guenda nanaa ne ca bixhozenu que nidxela ca guenda roo. 12Peru ora Jacob guyudiaga de que ndani guidxi Egipto nu trigo, labe bizendabe ca bixhoze golanu nirudoo. 13ra guiropa tiru Jose bilui be laca labe ca bichibe; ne bini lidxi Jose guca bia Faraón laca.14Jose bizendabe ca bichibe guibiguetaca ti chitidxica Jacob bixhosecabe ti gueeda Egipto, ne guirá ca binii lidxibe, chona late gande nu chi ne gallu bizacabe. 15Nga runi Jacob bietebe egipto; ne deraque gutibe labe ne ca bixhoze golanu. 16Yenecabe laca Siquem ne yeigachicabe ndani ba' ni guzi Abraham lu ca xhiñii Hamor ndani Siquem.17Laga seda guidxiña dxi gaca ni na Diuxi bisanane Abraham, guidxi que caroba ne ca dale ndani Egipto, 18dede ra biasa xti xhaique ni guni mandar Egipto, ti xhaique ni que runubia gasti de Jose. 19Laca xhaique queca laa gudxite xquidxinu ne binina cani sedadu de laca ne izaa' de nana, ti gulu cabe ca xcuidi xticabe lu guenda na xhoo, laga cabezabe pa guibanica.20Ca dxi que Moises gule ; iza' de zicaru labe nezalu Diuxi ne biyana cabe labe chonna beu ra lidxí bixhozebe. 21Ora ma gulecabe labe xhiñi Faraón ucua labe ne bisinisi labe casi ñaca xhiñi labe.22Moises bisinisi cabe labe ne bisidicabe labe de guirá ni runi ca Egipcios; ne nandxo xtidxa ne guirá ni bíni. 23Perura labe ma yaca' gapabe chupa late gande iza', veda ndani ladxidobe chiganabe ca bichibe, ca xhinii Israel. 24Viyabe ti Israelita cayuni nacabe la', bila' Moises labe ne biquidxe ni biini Egipcio que' ne biti be la. 25Eabe guni iquebe que cabichibe ñeneca de que ne na be Diuxi chi gula laca, peru lacabe que ñenedicabe.26Xti dxi que labe guyebe ra nu cadxi Israelita laga nucabe cadinde didxa ca bela; labe gucaladxibe cuaqui dxibe laca; labe gunibe: 'señores latu bichitu' ¿xhi jñe cayuni natu laca latu? 27Peru ni binina laca bichi laa, bilana labe ne guni,' ¿TU LA BIINI LII XHAIQUE NE NI GUYA PA' XNEZA CAYUNINU'? 28ÑU LADXILU ÑUTILU NA LA'?, CASI BITILU EGIPCIO QUE NEGUE?'29Moises bicadiaga sindi la? bixhoñe; labe gucabe casi ni canaza si ndani gudxi Madián, ra beda acabe bixhoze de chupa badu xtibe. 30Ra ma gudidi chupa late gande' iza, ti angel bire' lube ndani layu nda' xti dani Sinaí, lu ti yaga ni cayaqui.31Ora Moises biyabe bele que, bidxagaya be ne ni biya be,. ne laga labe zidxiñabe ti guyabe, beda ridxi xti xhaique xtinu ne guni. 32NANGA DIUXI XTI CA BIXHOZO, DIUXI XTI ABRAHAM, ISAAC NE JACOB'. Moises gucaditi ne que niná ñuyadxi.33Xhaique xtinu gudxi labe: 'GUXHA CA XQUELAGUIDILU TI PURTI LI RA ZUHUALUCA LA TI LAYU IZA NANDXOO. 34DXANDI DXANDIPE NA MA BIYA GUENDA NANA' XTI XQUIDXE NI CADIDI NDANI EGIPTO. NA JMA GUYUADIAGA GUENDA RUNA NANA' XTI CABE NE NA JMA BIETE TI JMA GULAYA LACABE ; YANALA GUDA'; NA CHIGUSENDA' LI EGIPTO.'35Ndinga Moises, ni latu bidxitu ora latu gudxi tu labe: '¿TU BIINI LI XHAIQUE NE NI GUYA XNEZA XTIDU? Labe nga nacabe ni Diuxi bizenda zaqueca ni guni mandar ne ni rula. diuxi bisenda labe pur naa' ti angel ni bihuini si lu yaga ni cayaqui. 36Moises bilui lacabe xhimodo ire cabe Egipto, ne ora gudidi si de gunibe guenda ridxagaya ne ni binibe Egipto ne ndani Nisado Xhiña,ne ndani layu dede chupa late gande izaa. 37Laca Moises nga ni guni ne gudxi guidxi Israel: 'DIUXI ZANDIZA TI PROFETA PARA LATU, LADE CA BICHITU TU, TI PROFETA CASI NA'.38Dinga hombre ni nu ra cayuicabe didxa ndani layu nda' ne angel ni guni ne labe ndani dani Sinaí. Dinga hombre ni guyuneca ca bixhoze golanu; dinga hombre ni gucua ca didxa nabani ti ganda gudibe cani lanu. 39Dinga ti hombre ca ni boxhozegola nu ni que nina ca ñunaca; lacabe bixhele cabe la de laca lacabe. ne ndani ladxido cabe bibigueta cabe Egipto.40 Ne dxique la gudxicabe Aaron: 'BINI BIDOO' PARA LADU TI JMA CHINE LADU,LADU CHUDU. NE DE MOISES LA, NI LA GULE LADU DE NDANI GUIDXI EGIPTO, QUEGANA DIDU' XHI GUCA DE LABE.'41Dxi que, laca be bini cabe ti yuse, ne beda' neca be ni chi gudicabe vido que, ne bieche cabe ne ni bini cabe ne naa cabe. 42Peru Diuxi bixale de lacabe ne bidi gusisaca ca bele gui ca' guiba'; zaca casi cani lu guichi xti ca profeta: ÑE BIDI XHA TU NA MANI GUIXHI NI MA GUTY NE SACRIFICIU PUR CHUPA LATE GANDE IZA LU CA LAYU NDAA' YOO XTI ISRAEL?43LA TU GUCUATU YU'DU DE LARI XTI MOLOC NE BELEGUI XTI DIUXI RENFAN, NECA BIDO NI LACA LATU BIZATU PARA GUSISACATU, NE NA SINIA LATU JMA CHERICA DE BABILONIA.'44Ca bixhosegolanu gupacabe yudu de lari ni bisihuini dxandi nga Diuxi lu yude',casi ca Diuxini bisenda ora la gunine Moises, ni labe na'quiñe ñunibe casi ca runi xhaique xtii be ni labe biiya be. 45Dinga yudu de lari ni ca bixhose golanu, ne laca bedanecabe ni ndani guidxi ne Josué, ndi guca dxi lacabe gucuacabe ti gunicabe ni naa'cabe guidxi ca' ni Diuxi guladxi neza lu ca bixhose golanu. nga nacani dede ca dxi xti David, 46ni bidxela guenda nachahui neza lu Diuxi; ne labe gunababe guidxela ti ra' guiana Diuxi xti Jacob.47Peru Salomón biza' ti yoo' xti Diuxi. 48Huaxhape Diuxi ni nandxoo que ribeza dibe ndani yoo' ni binicabe ne nacabe; Ndi casi na profeta que': 49DE GUIBA NGA ZUBA NE DE GUIDXILAYU NGA RIGUIDXEÑE. XHIDE NGA YOO NI ZANDA LATU GUZATU PARA NA'? na xhaique: PARA NGA NU RA GUIZILADXE ? 50CADI NAYA NGA BINI GUIRA' CA NDI?'51Latu ni runitu ni na tu' ne ni caru chutu seña xti Diuxi ndani ladxidoto' ne diagatu' latu querinatu gunitu ni na espiritu santu; latu runitu casi biini ca bixhoze golatu. 52¿Guna de ca Profeta que nizaa' nanda ca bixhoze gola tu? Lacabe biti cabe ca Profeta cani bihuini dxi caru gueda ni runi xneza; ne yana latu ma bidxi dechetu' ne laca Latu bititu Labe. 53Latu cani gucuatu ca ley ni ca angel gulaquica , peru latu que ñapaditu cani.54Yana ora ca, cani nacaca' xhaique de ndani yudu' bicadiagaca ca didxa di, laca bidxichica stale, ne cuxhidxi layaca' luguia Esteban. 55Peru labe dxa tipabe de Espiritu santu, biya dxi' dxichibe guiba' ne biyabe guenda nandxoo xti Diuxi; ne labe biyabe Jesus zuhua ladu derechu naa' Diuxi. 56Esteban guni: "Laguya, na cayuya guiba'ca zudxele, ne xhiñi binii guidxilayu' zuhua ladu derechu xti Diuxi."57Peru cani naca xhaique ndani yu'du bicaca' ridxi nadipa ne bitagudiagaca' ne bidagucabe guira cabe luguiabe'. 58Ne lacabe gulecabe labe zitu de ndani guidxique ne bicha cabe guie' labe; ne ca ni viya' gulaquica lari ni rirendaca xha ñe' ti badu ngui la' Saulo.59Laga lacabe cuchacabe guie Esteban, labe bicarube ridxi xhaique xtinu ne rabibela' :"señor Jesus, ucua espiritu stine.60 "Labe bizuxhibibe ne bicabe ridxi nadipa:" xhaique cadi icadiou guenda ruche sticabe di luguia cabe."ora labe gunibe ndi, gusibe.

Chapter 8

1Saulo uyulá dxi guenda guti xti. Ne dede dxi que bizulú uzabi nanda cabe ca xpini Cristu ni nuu Jerusalé; ne ca ni runi cre bireche ndase cá neza ca guidxi xti Judea ne Samaria, ca apóstol si que niree ca. 2Cadxi hombre cháhui bicaachi ca Esteban ne biina ne ca áabe. 3Huaxha Saulo bininá ca xpini Cristo; laabe guyube yoo pur yoo ne guiee be ne guxhubiyube ca nguiu ne dabu dxapa que, ne biseguyoo be laaca.4Huaxha ca ni runi cre ni bireche ndase ca que, guza ca guyuí ca xtidxa Diuxi. 5Guyee Felipe guidxi Samaria ne guyui ne laacabe de xti dxa Cristu.6Ora guivá xhixhé ca bi nni que binadiaga ca ne biyaca ca milagru ni bihi Felipe que la?, guirá xhxhe ca binni que bizulu ca bicá diaga ca ni canibe que. 7Purti nuu xtale binni raque riguite binidxaba ¡ que ca ne rabizulú ca nque ziree ca la? de zi gucaa ca ridxi! ne xtate binni ni guti galaa de laa ne ni na chita ñe bianda ca. 8Ne guyuu guendanayeche ndani guidxi que.9Huaxha guyuu ti badu nguiu ndani guidxi que la Simón, ni dxi que la? bini xhiña binidxaba; ca binni de Samaria que maca ridxagayá ca guirá cani runibe que. 10Guirá ca Samaritino que, dede ni jma na huini ne ni jma na rooba, rucá diaga ca laabe. Ne na ca: "Hombre di la? nacabe guenda nandxó xti Diuxi, nga ru rabi cabe laabe, Nandxó". 11Laaca rucá diaga ca laabe, purti huadxagayá ca de laabe xtate dixi pur ca dxiña xti binidxaba ni runibe que.12Huaxha ora aacabe bini cre cabe ca didxa xti guenda runi mandar xti Diuxi ne lá Cristu la? laacabe biú nisa cabe, badu nguiu ne badudxapa. 13Ne Simón laca bini cre. Gudidisi de guyú ni sa be que la? laabe guyu ne rú be Felipe; ora labe biyá be ca milagru ne ca guenda nandxó roo que la?, laabe bidxagayabe.14Yana ora ca apóstol de Jerusalén bina diaga ca de que Samaria gucua'ca ca xtidxa Diuxi la?, laacabe bisenda cabe Pedro ne Juan ranu ca. 15Ora laacabe yendá cabe la? gunaba cabe Diuxi pur laaca, ti za cá laaca guicá ca Espíritu Santo. 16Purti ca xcadxi dxii la? Espíritu Santo que hua yú di lu guenda nabani xti cabe; laacabe la? guyú nisa si cabe lu lá Señor Jesús. 17Ngue uni Pedro ne Juan la? gulaqui ná ca lu uiá cabe, ne gucuá cabe Espíritu Santo.18Yana, ora Simón bi'ya gucusi ca binni que Espíritu Santo cuaqui ná si ca apóstol que luguia ca la?, gucala'dxi nudii bidxichi laa cabe. 19Naa: " Laca lata nenaa guenda nandxo ca, ti tutisi cuaque naya luguiá, ganda gui caa Espíritu Santo."20Haxha Pedro rabi laabe: "guiniti'ú neu bidxichi xtiu' ca, purti lii guní ique lu guicou guenda nandxó xti Diuxi ne bidxichi. 21Que gapa diou gaxti nin ca que zanda di guiú lu ra rii, purti ladxido lu cadi jneza di nu lu ne Diuxi. 22Nga runi, gunaba Diuxi guxhiá donda xtiu ca, ne gunaba laabe pa nabe guxhiá be donda xti ninraca ladxi ladxidó lu ca. 23Purti ruya guiza roo di lii ne cá lu yaga lu ná guenda ruchee.24Simón ná: "Laguinaba lu Diuxi pur naá, ti cadi gueeda guirá ni na tu ca luguiá ya'.25Ora Pedro ne Pablo biuí ca ni guca ne guní ca xtidxa Diuxi, laacabe biguetabe Jerusalén. Lu neza que la?, laacabe biuí cabe de xtidxa Evangeliu ndani xtale guidxi huini xti ca Samaritano.26Yana lá? ti ángel xti Señor guní ne Felipe ne rabi be la: " Biasa ne guye ladu guete, neza ni ni ze dede Jerusalén a Gaza."(Neza di nu ni ndani desierto.) 27Laabe biasabe ne guyebe. Ne ra que, nu tibadu ngui de Etiopía. Laabe rapa be guirá xhixhé xpidxichi. Badu nguiu que la? guyebeJerusalén ye gusisa cabe. 28Ralaabe cabiguetabeque la? nabibe ndaani' carruaje xtibe zeedayuun dabeca diidxa' bicaa profeta Isaias.29Ná guenda que rabi Felipe : "Guyé ra rica ne bidxiña r nu carruaje que." 30Raque la? zi guxhoñe Felipe ze ra nuube, ne bica diagalaabe cayundabe diidxa bicaa profeta Isaias, ne naabe: ¿Cayenu ni ca yundalu ca la? 31Bicabi badu nguiu de Etiope que: "¿Xhin ndo ganda na, pa que chú tu gusiene ni naa?"Laabe bigaa be Felipe quiba lu carruaje que ne cuí ne laabe..32Ne yanna ndaa didxa ni zeda yunda Etiope que nga ndi: '''YENÉ CABE LAABE CASI RINÉ CABE DENDXU RA CHI GATI; NE CASI CA RIE DENDXU RA NU NI CHI UGAAGUICHALADI BIGANIBE, NE LAABE QUE NUXHA LE GUICHALADI BIGANIBE, NE LAABE QUE NUXHALE RUABE. 33NE RA BISITUI CABE LUU BE, NE QUE NI NA CABE NI'HUINI PA XNEZA CAYUNIBE: ¿TU LAA ZANI NI ZEDA DE LSABE?? TI GUENDANABANI XTIBE BIAXHA NI DE NOANI. GUIDXILAYÚ"34Ne de ra que gunaba didxa Eunucu que Felipe ne ná: "Naa canaba liProfei gabu naa, ¿Tu dé cuzeete profeta di rari? ¿De laca laa la o de xti binni? 35Bizulú Felipe guní; laabe guzulú be ne cani cá lu Isaías ti gabi be la'de xtidxa Jesús.36Laga lacabe ze cabe neza que la? lacabe ye'nda cabe ra Ná Fda' nisa. Eunucu que ná: " biiyu, dá nisa rarí, ¿ xhi gucueza ná ti que chuá nisa ya? Na' 37Felipe: "Pa lii guni cre lu de guidubi naca laxidó lo la? zanda chuu nisa lu". Bicabi Etiope que: " Naa rune cre de que Jesucristo nga xhini Diuxi." 38Ne ora que Etiope que bidii xtii dxa be guzuhua dxi carruaje que. Lacabe guyú cabe ndani nisa que, guiropa cabe Felipe ne eunucu que,ne gulú nisa Felipe laabe.39Ora lacabe biree cabe de ndani nisa que la? Espíritu xti Señor ye nee Felipe, eunucu que ma que ñuya ru laabe, ne ra que biree be nayeche' 40Huaxha Felipe la? bihuini ndaani guidxi Azoto. Loabe guzaa be ra que ne byúi' be xtiidxa Cristu ndaní guiraa ca guidxi que, dede yendá be Cesarea.

Chapter 9

1Peru Saulo, ne ca'nibe suni naabe dede gutibe' luguía ca discípulu xti Señor, guyebe ranú sacerdote gola 2ne gunababe' gucaa ca guiichi para ca yudu' huini xti, Damascu, tí pa guidx laabe tutica' ní naca neza dí, gucabe hombre o guna' ganda guinazebe ne gueda neeba laaca Jerusalén.3Laaga zeebe la?, guca de que ora yendabe gaxa de Damascu, ma laasi bitaagu tí bíaani nayaaní dede guiba; 4ne biababe laayu' ne binadiaga be ti ridxi cayabilaabe: ''Saulo, Saulo, ¿xhiñe cana zabinandú naa?5Saulo bicabí: ''Tu lii, Señor?'' Señor gudxi laabe: ''Naa nga Jesús ni líí cana zabinandú; 6Peru biasa, guyuu' guidxi roo ca', ne zabi cabe líí ni naquiñe guní lú.'' 7Ca hombre ni zee ne Saulo bizuhúa ca' sin niníca', cuca' diaga ca ridxi que' ñugaa cabe guiruti.8Saulo biasa de layu que', ne ora bixhalelú be la?, que ñanda ñuyaabe gaxti; nque runi laacabe gunaa. ze cabe na' ne ñene cabe la' Damascu. 9Pur chonna dxi laabe que ñuyadibe', ne laaca que ñoo ne que ñee' dí bee.10Yann guyú te discipulu Damascu ni laa' Ananías, ne guni ne Diuxi laabe casi ca ñuyabe xhiixha. "Ananías''. Ne laabe gunibe: ''biyaa, rarí nua, Señor''. 11Señor gudxi laabe:''biasa, ne guyee lu neza ní laa ndiga', ne ralidxi Judas gunabadidxa pur tí hombre de Tarso ni laa Saulo, ti laabe cani nebe Diuxi; 12ne laabe ma biyabe ra biluí Dios laabe tí hombre ni laa Ananías beeda ne gulaquinaa' luguiabe ti ibigueta guyabe',''13Peru Ananías bicabi: "Señor, na ma binadiaga de xtale de hombre di, pabia ma bini nabe ca ni naya ndani Jerusalen. 14Labe napabe xqui'chi' ca xhaiqué ca sacerdote para guinase tu ticasi guca ridxi Laalu".15 Peru Señor gudxi labe: "Guyé, pur ti labe na ma gulie labee, para chinebe laya' nezalú ca gentil ne ca xhaique guidxi, ne ca xhiñi Israel;16 pur ti na sulue labe pabia napa xhidé gacanabe pur Laaya".17Nga runi, Ananías biré ne guyú ndani yoo. Ne gulaqui na luguiabe, ne gudxilabe: "Biche Saulo, Señor Jesús, ni biré luulu neza ora li zedu, bizendabe na para ganda guyalu xti tirú ne guixha tipalú de Espiritu Santo". 18Ne oraqueca casi ti jlaza biaba de lu Saulo, ne labe biiya be xti tirú; labe biasabe ne guyu nisa be, 19gudobe ne bigueta xtipa xtibe. Labe bianane ca discipulo Damasco pur xtale dxi.20Ne oraque biyu' be de Jesús nda ca yu'du, ne nabe Labe nga xhiñii Diuxi. 21Ne guirá ni cucadiaga labe bixhagaya cabe ne na'ca: "¿Ñe cadi labe nga guzabi nanda be cani ruca ca ridxi Laabe ndani Jerusalen? Ne bedabe rari, ti chinebe laca liibica ranu ca xhaique sacerdote. 22Peru Saulo guca jma ne jma nadipada ne gulebe xhibii lade ca Judiu ni nu ndani Damasco ra bini prueba cabe de que Jesús nga Cristu.23Gudidisi xtale dxi, ca Judiu gulaqui xtidxa cabe guticabelabe. 24Peru ni gunicabe di guna Saulo ni. Ne laca'be cundachi ca puerta dxi ne gueela ti guticabe labe. 25Peru ca discipulo xtibe gucuacabe labe lu gueela gulucabe labe ndani dxumi sú gundeca'be labe lu lindaa xti guidxi que.26Ne ora labe bedabe Jerusalén, Saulo gucaladxi ñegu ca discípulo, peru lacabe cadxibi cabe labe, ne que ñuni cree cabe de que ti discipulo labe. 27Peru Bernabe gucua labe ne bedane labe ra nu ca apóstol. ne byui' nebe laca xhimodo Saulo biiya Señor lu neza ne gunine Señor labe, ne xhimodo Saulo guni ne nadxibalu de lá Jesús ndani guidxi Damasco.28Labe bidxelabe laca ra siyuca ne sireca de ndani Jerusalén. Labe canibe ne nadxibalu de lá xti Señor Jesús 29ne canilizaa cabe ne ca Greco Judiu; peru ca ndi nuru cabe guticabe labe. 30Ne ora guna ca bichibe de ndi, yenecabe labe ndani guidxi Cesarea, ne bisendacabe labe situ ndani guidxi Tarso.31Ne zaca, yu'du ni nu ndani guidubi guidxi Judá, Galilea ne Samaria gutadxi ladxidoca ne ma bizuhua chahuica; ne sisaca ne dxibi xti Señor, ne lu xtipa xti Espiritu Santu, ne yu'du que bidalecabe.32 Yana gucasi laaga Pedru se guidubi naca ca guidxi, labe laca bietebe ra nu ca ni runi cree ni nabeza ndani guidxi xti Lida.33Raque bidxelabe tobi hombre lá Eneas, ni nexhe lu cama raca xhono iza', pur ti labe que rizabe. 34Pedro gudxilabe: "Eneas, Jesucristo cusianda lii. Biasa, ne gundiza cama xtiu". Ne oraqueca biasabe.35 Ne guira ca ni nu ndani guidxi Lida ne Saron biiya cabe hombre que ne guzanandacabe Señor.36Yana ndani guidxi Jope nuu ti discípula laa Tabita, ni si guini casi "Dorcas". Guna di dxa tipabe de dxiña galan ne xhilase ni bini be pur ca ni que gapa bidxichi'.37 Ne guca lade ca dxi que labe biababe guca guará be ne gutibe; ne gudidusi de gudibecabe labe, gulucabe labe ndani yoo ra naso'.38Lida nu gaxha de Jope, ne ca discípulo binadiagacabe de que Pedro nuu ra que, lacabe bisencabe chupa hombre ra nube, guiza' de canaba lacabe: "Guda ra nudu nagasi ca". 39Pedro biasa ne guye ne lacabe. Ne ora yendacabe, yenecabe ndani yoo ra naso' que. Ne guirá ca ni ma guti xhela ca, suguacabe cuebe, cayunaca ne ne culuica xhaba ca ni Dorcas bini dxi nabani.40Pedro gulee guirá cabe ndani yoo ra naso' que, ne bisuxhibi, ne gunine Diuxi. Oraque, bitixhi lube ne biyabe gue'tu que, ne gunibe: "Tabita, biasa". Labe bixhale lube, ne ora biyabe Pedro guribe.41 Pedro oraque bidi na labe ne gundisa labe; ne ora labe bicaridxibe ca ni runi cree ne ca ni ma guti xhela, bichiñabe la ma bibani. 42Ni guca di bireche guidubi naca ndani guidxi Jope, ne xtale binni bini cree Señor. 43Gucasi que Pedro biana xtale dxi ndani guidxi Jope ra nu ti hombre la Simón, ti ni runi dxiña ne guidi.

Chapter 10

1Ya na guyu tobi hombre ndani guidxi la Cesarea nilaa' Cornelio centurion xhaique xti ca dxu ni rabi cabe ca' italianu. 2Na cabe tobi hombre nachahuibe' ne rusisaca be' Diuxi ne guira bini lidxibe', ne rudibe xtale bidxichi guidxi Judiu ne de guira dxi rini nebe Diuxi.3Na guiona xhigaba huadxi, nayani dxindxi bi ya be' ti ángel xti Diuxi seda ranube'. Ne ángel que' gudxilabe':'' ¡Cornelio!'' 4Cornelio biyadxi ángel que' ne' cadxibibe xtale ne' nabe': ''¿Señor, xhini ya? ángel que rabi labe!'' ca' didxa ra rini neu Diuxi ne guira guna runi ne u ca guenda zii jma gudxibacani'. 5Ya na la' bisenda hombre ndani guidxi Jope ti gueda ne cabe ti hombre ni la ca' la Pedru. 6Riana be ralidxi ni rugagu' guidi ti que gurudxu ni la Siimón, ni napa lidxi gaxha ni sa doo.''7Ne ora ángel ni guni ne labe que' se, Cornelio bica ridxi chupa de cani runi xhñabe', ne ti dxu ni rusisaca Diuxi lade ca' dxu ni runi ca' dxiña xtibe'. 8Cornelio gudxi la cabe' de guira ni guca' ne bisendabe' laca' Jope.9Yana xtidxi que la', bia gala dxi, laga la cabe' si sa cabe ne sidxiña cabe' gaxha de guidxi qué', Pedru gudxibe ique yoo ti guni na' Diuxi. 10Ne labe' bindanabe' ne biluiladxibe' gobe xhucha. huaxna laga cabini que cayuni ca' guenda roo para goo cabe', ne labe gucuabe' guybe' xhixha; 11ne labe biyabe guiba shuxhale, biyabe' biete xhixha casi ti' lariguelaíoo' biete de guidxilayu', biete ni libi idapa ladu'. 12Ne nu luni xtale mani de tapa ñe ne ni rixhubi ndani lu guidxi layu' ne' mani ni ripapa'.13Ne raque bire ti ridxi gunine labe': ''Biasa Pedro, biti ne gudoo'' . 14Peru Pedro guni: '' que sanda di Señor; ti na' que huay udxi gaua mani ni cadi seda gocabe!.'' 15Ne bigueta ridxi que' ne gunine labe': "Ni Diuxi jma biasa cadi guiniu ni que roo cabe.'' 16Ne ndi la chana tiru guca; ne lari que' bigueta ni guiba xti tiru'17Yana laga Pedru ne cadi cayenedibe xhi rini ni biyabeque', ne biya chahuibe' ca' hombre cani bisenda cabe chica Corneliu suhuaca' ruayoo.' 18Ne lacabe gunicabe na gunaba didxacabe pa Simón ni laca la Pedru cayana caque'.19Laga Pedru ca ique ru de ni biya que' ne ora que guni Espíritu que ne gudxilabe: '' biya chona hombre cuyubili.'' 20Biasa ne biete ne yene lacabe'. cadi inda icu de chineu lacabe' ti na bisenda la cabe.'' 21Ne oraque' Pedru biete ranu ca hombre que' ne guni: ''na nga ni latu cuyubitu'. ¿xhine bedatu?''22Ne lacabe' gunicabe' ti Centurion ni la Cornelio ti hombre ni runi, neza ne ni rusi saca Diuxi ne rinicabe, neza de la de guidubi naca guidxi xti ca' Judiu, ne ti ángel xti Diuxi gudxilabe usendabe tu chica lii, ti cheu ralidxibe' ne saca labe ganda gunadigabe xtidxalu.'' 23Ne ora que Pedru gudxilacabe gulucabe ne guiananecabe labe. Ne xti siadoque' labe biasabe ne yenebe laca ne tudxi de ca bichicabe de Jope ñe ne ca lacabe.24Ne xti dxique' lacabe yendacabe Cesarea. ne Corneliu cabe sa lacabe', labe bisendacabe cabini'idxibe ne ca' xhamigube.25Ne casipe biu pedru ;cornelio bidxagalu labe' ne bizuxhibi xhañebe' para gusisaca labe'26 Peru pedru gucane labe guiasabe' ne na : '' biasa ! na laca ti hombre na."27Ne laga pedru canine labe la?, labe guyube ne bidxelabe ri xtale bini . 28Labe gudxibe laca : latu nana dxichicatu que zandadi para ti judiu guiegu o chigana tuxha de xti guidxi: peru Diuxi jma bilui na' qui zandadi gabe ti hombre que iquiñe laa' ne nacabe cosa yudxuu. 29Nga runi na benda sin stale didxa. ora bisenda càcabe na'. Yana na rinabadidxa latu, xhiñe bisendatu tu chiuyubina."30Cornelio guni: "raca tapa dxi la ca, ca xhigaba di ca, naa canienia Diuxi ralidxe lu chona xhigaba ; ne biya ti hombre zuhua ra lua nacu lari ruzani. 31Ne gunii:Cornelio Diuxi jma bina diagabe ira ni ma gunabulabe', ne ca guendaracane ca ni que gapa gasti bisietenaladxi cani Diuxi de lii' 32Nga runi bisenda tuxha guidxi Jope, ne biyubi tobi hombre ni la Simón, ne laca labe Pedru. labe cayana be' ralidxi ti ni rucuidxi guidi la Simón, rua nisa do'. 33Ne ora queca na' bisenda ca lii. Purti nachahui lu saca bedu. Nga runi ya nala, nunu de guira nu rari nesa lu Diuxi, ti guca diagadu de guira ni jma bisidilu pur xhaique ti guinilu."34Ne ora que, Pedru bixhale rua ne na: "dxandi dxandipe', nana de que Diuxi cadi nu di pur aruti. 35Ranupe be , de guira guidxi, tutica si ni rusisaca ne guni xhixha xneza ricabe guirani'.36Latu racabiatu didxa ni labe bisendabe ndani guidxi Israel, ora labe bidibe ca didxa nacubi ni ribaquidxi pur Jesucristo ni naca shaique de guira xhixhe, 37nelatu racabiadxichitu ca ni bini be, cani guca de guidubi Judea, bisulu cabe de Galilea, gucasi guendariunisa ni Juan guni, 38ca xhixha ni nu tobi si ne Jesus de Nazaret ne xhimodo Diuxi gulu ndaya labe ne Espiritu Santu ne xtale guenda nadipa. labe gusabe binibe ni xnesa ne cusiandabe de guira ni cayunina binidxaba la, purti Diuxi nu ne Labe.39Lanu nacanu ni biya de guira xhixhe ni Labe binibe ndani guidxi xti ca Judiu ne ndani Jerusalen, Jesus di ni lacabe biticabe, bigandacabe labe lu ti yaga. 40Ne hombre di la Diuxi gundisalabe lu guiona dxi ne bidi gacabiacabe labe, 41cadi guira di biniguidxi, sinu que, cani biiya si ti laca nga nirudó gulii Diuxi, laca lanu, cani gudo'no ne güe nu nee Laabe, biasa si be laade ca guetu.42Labe bicabe ladu chigüidu ne chiguluidu guidxi de que ndi nga ni Diuxi guli ti guya pa xnesa nu ca ni nabani ne ca ni jma guti. 43Ne de labe ni guni de ira ca profeta, ti guirá ni guni cree labe ganda ti guica guendarixha onda xti' lu Labe."44Laga Pedru caniru ca xhixha di, Espiritu Santo biaba luguia de guira xhixhe ni nu cucadiaga didxa xtibe. 45Ca bini ni nacaca de lade cani runi cree lu ni rirugu ladi , de guira ni beda nanda Pedru , bidxaga yaca, runi nibisigade Espiritu santu laca biaba luguia ca gentil.46Purti lacabe cucadiagacabe ca' gentil canica xtudxi didxa ne cusisaca ca Diuxi. ne ora que Pedru bicabi: 47"¿Sanda tobi cadi gudi nisa ca binidi' ti que ganda guiunisaca, ca bini ni jma gucuaca Espiritu santu casi ca lanu?" 48Ngueruni labe bicabe laca guiunisa ca lula Jesucristu. Ngueruni, lacabe gunaba cabe labe guiananebe laca xtudxi dxi.

Chapter 11

1Yanaa ca' apostol ne ca bichica'be ni nuu Judea, binadiaga cabe de que ca' gentil lacaa ucuacabe didxa' Diuxi. 2Ne ora Pedru gudxiba' Jerusalén xti tiru la? lacabee ca ni nú lade cani ma ca' seña, gunnica'be de labe; 3nacabee rabicalabe "Lii biegulú ca hombre ni cadi ca' seña ne gudonelú lacabe"4Peru Pedru bizulú cusiidi lacabe xhipe' nga guca'; ne nabe: 5"Nua canie nia Diuxi ndani guidxi' Jope ne casi ñaca lu bacaanda biiya ti xhixha' zeda yete, casi ti lari gueela ngola cayete dede ibá' idapa punta; ne zeda yete ni neza ra nua'.6 Ná biiya dxie'ni ne guni iqué xhindi'; Ná biiya ca maní de tapa ñee stí guidxilaayú, mani duxhú', mani rixhubi ndani layú, ne mani ripapa ibá.7Ora que naa binadiaga ti didxa' naa rabi naa: "¡Biasa Pedru; biiti ne gudó!" 8Naa gunie': "Pue que zandadi Señor purti que huayuu dxi' gahua ni na ley cadi guidó'do". 9Peru didxa' que bicabi naa xti tiru dede ibá'; "Ni Diuxi jma guní na yaa la? cadi guini'lu na yudxu ni".10 Ne guca' ndi chona tiru, ne bigueta guirani tobi si tiru ibá'.11Biiya dxie, ora que nuu chona hombre zuhuaca' nezaluu puerta yoo ra nuu du; bisenda cabe laca dede Cesarea ra nuá'. 12Espiritu biseenda na' chi nia' laacabe ne que gunedia' pur tuudxi' de laca'be. Xhopa bichica'be guyecabe ne na', guyudu ra liidxi hombre bisenda'cá na'13 Laabe byuí' nebe ladu modo labe biiyabe ti angel ndani lidxibe' ne cayaabi labe "Bizenda cadxi hombre ndani guidxi Jope ne latane' xti tiru Simon, ni laa Pedru. 14Labe zaní'nebe laatu ne nebe diidxa ganda guilatu, lii ne guirá bini li'dxu'."15Ne ora bizuluá' byue nia laacabe didxa la?, Espiritu Santu beda luguiacabe, casi beda ni lugiadú dxi' bizulu du. 16Bedasilú na' ca diidxa ni guní Señor, labe gunibe: "Juan de dxandí gulu' nisa ne nisa; peru laatu ziu' nisa'tu ne Espiritu Santu."17Ngue runi, pa Diuxi bisigade laacabe laca ni bisigade laadu dxi' bini cre du Señor Jesucristu, ¿Tu naca na' para ucaluá Diuxi?. 18Ne ora laacabe binadiaga cabe ca' ndi, laacabe que nucabidi cabe gaxti, laga laacabe bisisacabe' Diuxi ne gunicabe': "Ngue runi' Diuxi bidii cuizaca'be de lu guenda ru ché xti cabe ti laca guilá ca gentil."19Yana, ne cani bireche ndaze runi guendarizá' nanda ni bizulú runi guenda guti xti Esteban la? bireche cabe zitu casi Fenicia, Chipre ne Antioquía, huaxha laacabe guní cabe ca didxa' xti Jesus para ca Judiu si.20 Huaxha cadxi' de laacabe, hombre xti Chipre ne Cirene, yenda cabe Antioquía ne laca guní ne cabe ca Griegu, byuí' nebe laca ca diIdxa nacubi xti Señor Jesus.21 Ne naa Señor nuu nee laacabe; ne xtale binni bini cre ne yenanda cabe Señor.22Ca diidxa' xti cabe bedanda cani ra diaga ca binni ni riu ndani yu'du ndani Jerusalén: ne laacabe bisenda cabe Bernabé zitu casi Antioquía. 23Ne ora labe yendabe biiyabe ni Diuxi bisígade', labe bieche'be ne bichaa tiipa be laca de gana guiraa xhixhe ca ti guiana ca ne Señor, ne guidubi naca ladxi'do ca.24 Purti naca'be ti hombre nachahui ne dxa' tiipa be de Espiritu Santu ne endarunicree, ne stale binni guyuu ca ra nuu Señor.25Ngue runi Bernabé guuyé Tarso ne ziuyubi'be Saulo. 26Ne ora bidxe'labe la bedanebe la Antioquía. Gucani ra chii guiza' ti iza' gucua'lisaa cabe ne ca binni nu ndani yu'du ne bisiidi cabe xtale binni. Ca discípulu ndani Antioquía niru do' biree laa cabe Cristianu.27Yana lade ca dxii que, cadxi' de ca profeta biete cabe de Jerusalen ne derá yendaa cabe Antioquía. 28Tobi de laacabe, ni laa Agabo, bizuhuá ne guní ni gudxi' Espirutu Santu laa, chi gaca ti gubiña guidubi naca guidxilayú. Guca ndi ca dxi' xti Claudio.29Ngue runi, ca discipulu, bia' zanda' cada tobi, biseenda cabe tu gaca ne ca hermanu de Judea. 30Laacabe binica'be ndi; biseendané' cabe Bernabé ne Saulo bidxichi ra nu ca binni gola.
Chapter 12

1Yanna, cadxi que rey Herodes ulu'u nabe de cadxi ni riuu' ndannínyuduu que para que labe gaanda gunninabe' laaca'. 2Laa' be bitibe ne espada que Santiago bichi Juan.3Ora biyabe de que nge que' riu' ladxi ca judíu, laa be' bizeendabé igaa Pedro nge la ucaa ni ca dxi ca pan que gaapa levadura. 4Unazezibelaa',biteguyubelaa' ne bizendabe tapa' dxuu' para gapalabe'; laabe' ucaladxibe' ninebe l ne zaluú gidxi que después de Pascua.5Yanni Pedro biannabe' deguyobe', peru oración uca' ni' pur laa be' ne Diuxi ne de iraa' pa yuduu' que'. 6Dxi ante que Herodes ului labe', guelaa' que' Pedro cayasibe la de ca dxuu' que, libibe ne chupa guibaa', ne ca guardia que nuca rua yoo que' ca yapa cabé cárcel que.7Laguya, ti ángel de Señor ma la' cí' uyuraque' ne ti bianni bisani raque'. La be' udannabé Pedro ra xiqueé ne bicuani belaa' ne naabe': ''Biaaza' naguenda''. Ora que ca guiba que biabacanni de lu nabe' que'. 8Ángel que gudxilabe: ''Ucuu xábuu' ne bicañe elagi di xtiu.'' Pedro binini'. Ángel que gudxilabe: ucuu' lari'mlugiaa' ne usa' lari lugiaa' ne usa' nandanna'.''9Ne oraque Pedru biré ne ye nanda ángel que. Laabe que ganna di be de que ni bini ángel di dxandi ni. Laabe guní ique be cayuya be casi ñaca caní xcaanda be. 10Gudídi si cabe primé ne guiropa ra cayapa ca dxu que la? laacabe yendá cabe ra puerta de guiiba' ni nuu guidxi que, ne ndi la? bixele xtubi ni. Laacabe biree cabe ne udidi cabe ti calle, ne ángel que ora queca' bisaana laabe.11Ora Pedro bi dii cuenta la? na: "Yana pe nga ma nanna de que Señor nga bisenda Ángel xti ne bilaa naa de lu ná Herodes, ne de guirá ni gucala'dxi ca Judiu ñuni naa." 12Ne ora bi'ya be ngue ni la? guyé be ralidxi María , jña Juan ni rabi cabe Marcos; xtale de cani runi cre Cristu nuu ca raque ne caní né ca Diuxi.13Ora bixhidxi ná be ra zaguán que la? ti badu dxapa runi xhiña xpixuana lá Rode bicabi laabe. 14Ora badu dxapa que bina diaga de que xtidxi Pedro ni la? de tantu cayeche que nuxhele puerta que; laga bigueta guxhoñe nda yoo; la' ye guiní de que Pedro ngue zu hua rua puerta que. Oraque rabi cabe laabe: "Cayaca ique lu nga laani." 15Huaxha la' guní ru de que laabe ni. Ra que na ca: "Xpisi be nga."16Huaxha Pedro que ñana dxi de nu xhidxi ná', ne ora laacabe bixhale cabe puerta que la? biiya cabe laabe ne bidxagayá cabe.17 Pedro bi'ni seña laacabe igaani cabe, ne la' gudxi laacabe xhimodo gulé Señor laabe de ndani lidxi guiiba'. Ne rabi be laaca: "Lagüí' ne ca ndi Santiago ne ca hermanu." Ne ora que biree be zee be xti ladu.18Ora birá gueela, guyú ti dxiibi lade ca dxu, pur ni guca ne Pedro que. 19Gudídi si de biyubi Herodes laabe ne que nidxela laabe la?, la' gunaba diidxa ca ni rapa ra que ne bidii xtiidxa be guticabe ca dxu que. Ne oraque laabe biré be de Judea ne guyebe Cesarea ne biana be ra que.20Yanna bidxichi né Herodes ca binni de Tiro ne Sidón. Lacabe guyu cabe tobi si tí guidxiña cabe ra nuu be. Laaca bicudxi ca Blasto , ni raca nee laabe, ti gaca ne laacabe. Ne oraque gunaba ca gatadxi ladxidó cabe, purti de xquidxi be reeda guendaró xtica'. 21Dxi bizá dxi güí cabe diidxa la? Herodes bizuchahiu ne gurí ra ribí' para guni mandar; ne gudxi be laaca cadxi didxa.22Ca binni que cu guá ca ridxi: "¡Ndi la xtiidxa ti dios ni, cadi xti di ti hombre!". 23Oraque ca ti ángel xti Señor bi'ni ná' laabe, purti que hua gusisacabe Diuxi; gudó bicuti laabe ne guti be.24Huaxha xtiidxa Diuxi birooba ne bidale. 25Biluxe si Bernabé ne Saulo xhiiña ca Jerusalén la? bigueta ca'; ne yené ca Juan, ni rabi cabe Marcos que.

Chapter 13

1Ya na ndani yudu de Antioquia, biu caadxi profeta ne maestru. Lacabe nga Bernabe, Simon (ni rabi cabe ya'se'), Lucio de Cirene, manaén (bichi Herodes tetrarca, ni gucuasi casi ca'bixhosebe), ne Saulo. 2Laaga laaca be cusi sacaca caabe Shaique ne sin go caabe, uni espiritu santu : lacuee chu bernabe ne Saulo, para guini caabe dxiña xhi pur na' gulidxelacabe'. 3Gudisi de gusana cabe de ti cabe, guini ne caabe Diuxi, gulaqui naabe luguia ca hombre di, bisenda caabe laaca.4 Neora que Bernabe ne Saulo bina caabe espiritu santu ne guye caabe Seleucia; dede ra la cabe gucua cabe barco le ne la cabe galayui nisa la chipre.5 Ne ora laacabe nu cabe ndani guidxi Salamina, raquè bizulú cabe byui cabe xtidxa diuxi ndaani ca yu'du huini xti ca Judiu. Ne laa cabe laaca napa caabe Juan Marco casi nigaca ne laacabe.6Ora laaca be uzacabe idubi ca guidxi ni nu galahui nisado pafos, bidxe la cabe tobi hombre rubí brujeria, ti Judiu ni cadi dxandi profeta la, ni la Barjesús. 7Bruju di nu nebe tobi si xaique xti gidxi, Sergio Paulo, ni naca tobi hombre nu xpiani hombre di bisenda caabe Bernabe ne Saulo, purti labe napabe. 8Yana guca diaga be xtiidxa Diuxi.Peru Elimas "bruju que" (nga rabi cabe bruju que xtidxa cabe) que na di be: labe guca ladxibe nibechube Shaique guidxi que de guendaruni cree xti.9Peru saulo ni laaca la Pablo, dxa tipa be de espiritu santu; ne biya Dxi chahui be la' 10Ne nabe: "Lii' xhiñi binidxaba, li esa tipalu de guira lu guendariguite ne guenda nadxaba. li cadi xpici guira ni runi xnesa li'. Li que siu dxiu di guzanalu de cue chulu ca neza xti Señor, ¿zunu ni la?.11Yana biya, na Shaique xtinu nu luguialu ne que suya lu'. Li que suyalu gubidxa cadxi dxi. "Ne oraqueca biaba luguia Elimas ti guxhu ne guendanacahui; labe bisulube cudibe buelta canabe ca bini que capica nabe sane ca labe' . 12Biyasi xaique xti gudxi huini xi uca , laabe bini creebe, purti laabe cadxaga yabe de guira ni casidibe de xaique xtinu.13Yana Pablo ne ca xhamigube' gucuacabe barcu dede pafos ne yendacabe Perge ti guidxi de panfilia. Peru juan bisana lacabe ne higuera ndani Jerusalen. 14Pablo ne ca xamigu biree cabe secabe dede perge ne bedacabe Antoquia de pisidia. Raque la' cabe guye cabe ndani yudu dxi guendarisiladxi ne guricabe. 15Gudidisi bindacabe ni ca lu gichi xti ca ley xti ca' profeta, ca xaique xti ca' yudu bisenda ranu cabe ti didxa ni rabi lacabe: "bicheca, ñe panapa tu chicha didxa ni gudi xtipa hijo di la' la guini ni. ''16Ne ora que Pablo suhua necunibi na; ne na': ''Hombre de Israel ca' ne latu ni rusisaca tu' Diuxi, la uca diaga. 17Diuxi xti guidxi Israel guli ca' bidxhoze gola nu ne bini ti guidxi xtale ora lacabe nuu cabe guidxi Egipto, ne nandisa nabe ulebe laaca de raque. 18Gaxha de chupa laate gande iza sin que nixhacala'dxi be laaca lu layu nda.19Udidisi de que labe bini debe gadxe guidxi ni layu de Canaán, Laabe bidibe guidxi xtinu guidxi laayu casi ga bisi gade beni la. 20De guira xixe ndi guca ca ni gaxha de tapa gayua nu cupa laate gande ne chi lu. Gudidi si candi , Diuxi bidi la cabe ca ni guya pa xnesa cayuni cabe' dede Samuel ni naca profeta.21De raque, unaba guidxi que gunaba ti xhaique xti ca', ne diuxi bidi lacabe Saulo xiiñi Cis, tobi hombre ni za de lisa Benjamin, ti gaca xhaique xti cabe pur chupa laate gande iza. 22Gulesi si Diuxi laabe ra subabe casi xhaique xti guidxi que la', Labe gundisabe David ti gaca shaique xti guidxi que'.De David nga guni Diuxi:''Na ma bidxela de que David xhiñi Jesé nacabe ti hombre casi ni na ladxi duaya; ni suni de guira ni rabe guni.'23Ne de ca ni sa de lisa sti hombre di' Diuxi beeda ne ndani Israel ti ni guedagula guidxilayu, Jesús, casi bidii xtiidxabe gunibe. 24Ne ndi bisulu gucani, de dxi caru gueda Jesus, Juan niru do guni ne lacabe de guendariunisa de cuisacabe de lu quendaruche xticabe guira ca' binni guidxi xti Israel. 25Laaga Juan caludxe dxiña xti, labe gunibe : '¿ Tu na xpiani tu naca na? Na cadi naca dia ni Guli cabe. Peru la uca diaga seda xtobi dechee , ne nala cadi nacadia iruti para uxhadxe guelaguidi ca ñebe.'26biche ca, xiiñi Abraham, ne ira ni ridxibi diuxi lade tu, para laatu nga ca didxa ni rabi laanu ximodo ila nu. 27 Ca biini de Jerusalen ne ca xaique xtica que ñunibia' ca jesus ne que ñene ca ni bicaa ca profeta ni runda ca ira dxi enda riziila'dxi' peru bi'ni ca ni na laaca gudixhe ca gati be.28Neca que nidxela ca gaxti donda luguiá be peru unaba ca pilatu useenda guuti laabe. 29Ne biluxe si bi'ni ca ira ni maca cá gaca be la, undete ca laabe lu cruz bicaachi ca laabe.30Peru diuxi undisa laabe de laade gue'tu.31 Ne òraque bidxiña be ra nuu cani yené laabe dxi biree be galilea uye be jerusalen. yaana ca bini dila cani biyaca nacaca cani biya ca ndani guidxi di.32Nga runi laadu cayeda nedu ranutu ca dixda nacubi de cani bica ca bidxoze golanu. 33Ca didxa ni bizana ne diuxi laacabe , ca dxiñi caabe, ni jesus bidxi geta delu guenda nabani. Ndi laaca ca lu guiropa guichi de salmo:''LII NGA XIIÑE', NA MA SENDA PARA GACA BIDXOZO''. 34Saque ca de ni bizaca la laabe gundisa bela de lade guetu para que laanu cadi guibi guetanu lu cosa cadi jneza, laabe gunibe zacari: '' NA ZUDIE LAATU CA NDAYA NANDXO XTI DAVID.''35‘LI QUE ZANADIO CANI MA GULILU GUYACA NI CADI DXNEZA.’ 36Gudidi si de que David bi bani ne guca ni raca laadxi dios gatibe ne bigaachi be ra bigaachi ca bixdosebe ne biiya be enda nayudxu, 37peru ni undisa dios de lade gue'tu que la que ñu'dxu di cuerpu xti.38La gana, biche ca, ombre dinga gueda uxia donda xtitu. 39Pur laabe guira xixe zanda guixia ca guenda ruche xti ni que zanda guixia ca ley xti moises40Laguuya ga que izaaca tu casi ni uni ca profeta41'LAGUUYA, LATU CANI QUE RAACA LAADXI, NE GUI DXAGA YAATU NE LAACA INITI LUTU; ZANITILU TU PURTI ZUNE TI MILAGRU NARO'BA LADE TU NI QUE ZUNI CRE TU NECA GÜI NÈ CABE NI LAATU..42Laaga pablo ne Bernabè se ca, ca bini que canaba ca laabe gui ne be laaca ca didxa di xti dxi enda risi ladxi ca..43 Ora biludxe cabe de gui cabe ndani yu'du yuini que xhate de ca judiu ne xtale de ni bicudxi ne bi yuini bini cree ca yenanda ca pablo ne Berabe ne gudxi cabe laaca cadi usaana ca ni ma bidii dios laaca..44Xti dxi enda risi ladxi que, casi idubi guidxi que bixdiña para ucaa diaga xtiidxa Diuxi. 45Ora bi'ya ca judiu ira binni que biidxa cabe de enda ridxichi ne bizulu ca na ca cadi dxandi ni cani pablo que ne udindenè ca laabe.46Peru pablo ne bernabe uni cabe ne que nidxibi di caabe ne naaca: "Nirudo laatu nexhe gui ne du xtiidxa Dios. peru ma bidxii tu laca laatu cusihuinni tu que iquiiñe tu para icaa tu enda nabani ni que zaluxe yaana ma chine du ni ra nuu cani cadi judiu. 47Purti nga nga ni gudxi señor laadu na: casi ñaca lii nga ti biaani ni chi guzaani ira binni guidxilayú para ganna ca modo ilá ca.48ora bina diaga cani cadi judiu la laaca bieche ca ne cusi saca ca xtidxa Diuxi. Ira ni ma nedxe gapa enda nabani ni que zaludxe bini creca..49 Ne bireeche xtiidxa señor idubi naca neza que50Peru ca judiu ulica ca guna nachau ca de guidubi ladxido ca' ne ni risaca ne laaca gulica be ca ombre ni risaca de ndani guidxi que ca ndi bisuluca gusa nanda ca pablo ne Bernabe ne gula dxi cabe laaca cheria dera riludxe xidxi . 51Peru pablo ne Bernabe udxibica yu'u de ñeca lugia caabe. 52Ne ca disipulo bidxaa tipa ca de enda nayeche ne espiritu santu.

Chapter 14

1Ndani iconio que Pablo ne Bernabé guyu' ca tobi si ndani ca yu'du hiuni xti ca Judiu ne byuí' ca de xtidxa Diuxi ngue runi xtale de laaca, Judiu ne ca Griegu bini cre ca. 2Huaxha ca Judíu cani que ñuna que la? gudxite cabe xquendabiani ca Gentil ne gaca nanaladxi ca ca bichi ca.3Ngue runi biana cabe ra que' xtale dxi', byuí cabe de ca guenda nandxó xti Diuxi sin nidxibi cabe, laga Laabe culuí be laca de ca didxa de guenda nachahui xtibe. Laabe bi'ni be ndi bidii be guni ca xhixha ne guendaridxagaya ti guni Pablo ne Bernabé ni. 4Huaxha casi de guiraa de cani nuu ndani guidxi que naca ca chupa ndaa; cadxi binni que nu pur ca Judíu, ne xcadxi nuu ca pur ca apóstol.5Ora ca gentil ne ca Judíu gucaladxi ca niguite ca xquendabiani ca xhaique xti ca ti quiñe ca ne guchaa ca guié Pablo ne Bernabé,6 laacabe gunna cabe ni ne biree cabe ra qué ne guyé cabe cadxi guidxi xti Licaonia, Listra ne Derbe ne ca guidxi ni nuu gaxha de ra que, 7ne ra que laacabe byuí' cabe xtiidxa Cristu.8Ndani guidxi Listra zuba tobi hombre, que gapa xtipa ca ñee, que ri zaabe dede dxi laabe nuu be ndani ñaabe.9 Hombre di binadiagabe Pablo ra ca yuí didxa. Biya dxii Pablo laabe ne biya de que runi cre be de que zanda guianda be. 10Ngue runi bicaa ti ridxi ne ná rabi laabe: "bizuhua." Ne hombre que guchesa ne guzá.11Ora bi'ya guiraa xhixhé ca binni que xhi bi'ni Pablo la? bicaa ca ridxi , lu diidxa Licanoa: "Ca diuxi que biete ca ra nuu du casi binni guidxilayú." 12Laacabe gudxicabe Bernabé "Zeus", ne Pablo la? "Hermes," ti laabe nga ye nee be ca diidxa que.13 Xhaique xti Zeus, xhiu'du nuu ni uriá guidxi que, bedané yuze ne doo guie'; laabe ne guiraa binni que gupa cabe gana nu dii ca yuze que.14Huaxha ora ca apóstol, bernabé ne Pablo, binadiaga ca ndi la?, gucheeza ca xhaba ca ne naguenda gu yee ca ra nuu guiraa binni que, bi caa ca ridxi 15ne na' ca: "binni ca, ¿xhi ñee ca yuni tu ca ndi pue? Laadu laca naca'du binni guidxilayú ne ngueca'si guendaruni sentir casi laatu. Laadu zeda nee du ca diidxa cubi di ra nuu tu, ti gusaana tu de guni tu guiraa ni runi tu di, purti que iquiiñe cani, ti saa nanda tu Diuxi ni nabani, ni bizá ibá', guidxilayú, ne nisadó ne, guirá xhixhé ni nuu ndani cani. 16Dxiqué, bidii be lugar xtale binni de ca guidxi que bi'ni ca ni na ique ca.17Huaxha la?, Laabe que hua yana di be xtubi be, lu ni Laabe bi'ni be ni nuu xneza ne bidii be laaca nisa guie' de ibá' ne dxii guicá xquela ca, bichaa tipa be ladxidó ca de guenda roo ne guendaneyeche". 18Neca guní' be ca diidxa, Pablo ne Bernabé que ñanda ga di nucueza cabe guiraa binni que de ñuti'ca ca yuze que.19Hauxha cadxi de ca Judíu de Antioquía ne Iconio yendá ca ne gudxite cabe xquendabiani ca binni que. Laacabe bichaa cabe guie' Pablo ne guxhubiyú' cabe la dede gulé cabe la de ndani guidxi que, zacaxhaca'be ma guti be. 20Laga ca discípulu nu guu lee ca laabe la? laabe biasa be ne guyú be ndani guidxi que. Xti dxi que la? laabe ye nee be Bernabé ndani guidxi Derbe.21Gudiidi si de byuí cabe xtidxa Cristu ndani guidxi que ne bitale cabe xpini Jesús la? laacabe bibigueta cabe Listra, Iconio la? ne Antioqía. 22Laacabe yeuzuhuaa chaahui cabe xpinni Cristu ne bicha cabe laaca de gana para saa ru ca lu guenda runi cre que, ne laca rabi cabe laaca: "Laadu napadu xhi dé chu' du ndani Guenda runi mandar xti Diuxi luu de guiraa ca guenda nagana."23Ora laacabe ma ulii cabe ni gaca binni gola ndani ca yudu que, ne guní ne cabe Diuxi sin goo cabe, guláqui cabe laaca ndani naa Señor, ni laacabe ma bi'ni cre cabe la?.24 Laacabe gudiidi cabe Pisidia ne yendá cabe Pamfilia.25 Gudiidi si de byuí cabe xtiidxa Cristu ndani Perge la? biete cabe Italia.26 De ra ca la? gucua cabe ti barcu ne guyé cabe Antioquía, ra laacabe gucua cabe guendanachahui xti Diuxi ne guni nee cabe ni dxiiña ni laacabe bindúxhe cabe ora que.27Ora lacabe yenda cabe Antioquía ne guliidxi cabe guiraa xpini Diuxi la? laacabe gudxi cabe laaca de guiraa ni bi'ni ne Diuxi laacabe, ne xhimodo Diuxi bixhale puerta de guenda runi cre para ca gentil. 28Laacabe bianane' cabe ca discipulu xtale dxi.

Chapter 15

1Cadxi nguiiu bieteca de Judea ne yendaca' Antioquia ne bisiidica ca biichica, naa ca': "Pa que nirúgu ti nda guidiladitu casi guni' Moises, laatu que sanda guilaatú." 2Ndi biini de que Pablo ne Bernabé gupaca' pleitu ne laacabe,ne bichaga diixda ne laacabe xadxi. Ne zaqué Pablo ne Bernabé ne xcadxi de laacabe bibiicabe para checabe Jerusalén ti guidaacugabe ne ca Apóstol ne ca hermanu gola ti ma ginii didxacabe de ndi'.3Ngue runi laacabe, biseendasi yu'du' laacabe, gudidicabe luu guiropa guidxi, Fenicia ne Samaria, ne siniicabe de ca ni que naca judíu ni ma cayuni cre. Laacabe bedanecabe stale guenda nayeche ra nuu guira ca bichicabe. 4Ora laacabe yendacabe Jerusalén, bieche ne yu'du' laacabe, ne bichaagalu ca Apostol, ne ca hermanu gola laacabe, ne gudxi cabe laaca deguira ni ma biini Diuxi ne laacabe.5Peru cadxi hombre ni ma bini cre, ni nacaca de ca Fariseu biasaca ne guinii ca: "Naquiñe guiru'gucabe ne gabinu laacabe gapacabe ca didxa ni udíxe Moisés."6Oraque ca apostol ne ca hermanu gola bidaaguca para guiniica de ndi'.7Udidisi gunicabe stale, Pedru biasa ne gudxi laacabe: "Biche ca', laatu nanna tu' de jma ante Diuxi gulidxi naa de ladetu, ti sacaa de ruaá ca ni cadi Judiu gunadiagaca xtidxa Evangeliu, ne guni cre ca'. 8Diuxi ni runi biaa ladxidoo binni, ma bisiuinii ca ni cadi judiu, ne cudiibe laaca Epiritu Santu, sacá casi laabe ma bininebe laanú; 9ne laabe que ninaabe ñunibe pa adxe laacabe para laanu, ra bisiabe ladxidooca pur enda runi cre.10Yanna, ¿xiñee laatú cuquindetu Diuxi, ra cuguátu xayani ca discípulo chinandaca casi ca lu gui'chi', nin ca bixozenu nin laanú que ñanda ñuni huantarnu? 11Peru laanu runi crenú deque salaanú pur enda nachahui sti Señor Jesucristu, sacá casi ca guca ne laacabe."12De ira xixe binni que biganica ne bicadiagaca Bernabé ne Pablo de ora laaca caniica de ca señal ne milagru ni Diuxi ma bi'ni' lade ca ni cadi judiu pur guiropacabe.13Biluxe guniisicabe, Jacobo (Santiago) bicabí ne guni': " Hermanu ca', laguca diaga naa. 14Simón ma gunii xi modo Diuxi gucané primé ca ni cadi judíu para icaabe de laaca ti guidxi ni icaa labé.15Ca didxa xti ca profeta tobisi cani ne ndí, casi ca lu gui'chi': 16'TIDISI CA NDI NAA SABIQUETA', NE SUSAYA' STI TIRU XTIENDA DAVID, NI MA BIABA; SANDISANII NE SUNECHAHUE RA MA BIXAA XTI TIRU,17TI SACÁ CA NI BIAANA DE NGUIU GANDA GUYUBICA' SEÑOR, SAQUECA CA NI CADI JUDÍU CACÁ CA RIDXI PUR LA'YA'. 18Ndi nga ni na Diuxi, ni ma bi'ni iraa ndi ni ma xadxi gudxibeni laanu."19Nga runi, ni naa rabe laa, laanu que naquiñe cúnu ni guirenda ñee ca ni cabigueta ra nuu Diuxi de lade ca ni cadi Judíu.20 Peru suca'nú que laacabe caquiiñe guixalecabe de acabiidicabe de ca bidoo, ne guenda riní ique chu' ne ni cadi xeela, de goocabe beela xti mani ni bixii yani, ne ríni.21Purti Moisés napa tu laa guii de laa ndani cada guidxi dede ma xadxi', ne riunda ca didxa ni ca lu guichi xti ca Judíu ndaani ca sinagoga ira dxi enda risi' ladxi'.22Ne saque ndi biuladxi ca apóstol ne ca hermanu gola, ne interu yu'du', cuí cabe Judas ni laa' Barsabás ne Silas, ni nacaca xaique yu'du', ne guseendacabe laaca Antioquía ne pablo ne Bernabé. 23Laacabe bicaacabe ndi: "De ca apóstol ne ca hermanu gola, ca bi'chitu, ra nuu ca bichidu ni cadi naca judíu ni nuu ca Antioquía, Siria ne Cilicia: ¡Pa diuxi!24Ma binadiagadu deque cadxi nguiu biree ca de ladenú, ni laadu que nusendadu laaca gunica xixá,ne ma bichendaca laatu ne ni cusiidica ne ma cuchi'ña xquenda tu. 25como nacani saca la, guiradu ma bitacu didxadu cuidu cadxi nguiu ne gusendadu ranuutu ne sinecabe ca ni nadxiinu Bernabé ne Pablu, 26nguiu ni ma bini arriesgar xpida ca pur lá Señor Jesucristu.27Nga runi laadu cuseendadu Judas ne Silas,ni lapeca saniineca laatu laca de ni laadu ma bicaadu casi ca gunii ca'. 28Purti sacaa biuladxi Epiritu Santu ne sacaca laadu, que uguadu laatu jma que bia' naquiiñe' gunitu: 29que laatu guixaletu de ca ni ra'ta lu bidoo, rini, ni bixii yani, ne guenda riní ique chuu ne ni cadi xeela tu. Pa gapatu laatu de ca ndi laa, galan saca para laatu. Ti ma iduuyanú."30Ora que laacabe, biluxe bisaacacabe para chee cabe, biete cabe Antioquía; udiidi si bitagulisaa cabe xtale binni, bidii cabe gui'chi' que. 31Ora biinda cabe nii, laacabe bieche cabe pur enda riete nalaadxi di'.32Judas ne Silas, saqueca ca profeta, bidii cabe gana ca hermanu ne xtale diidxa ne bidxaa cabe xtipa.33Udidi si biaana cabe raque xadxí, ca hermanu que biseenda dxii ca laacabe guibigueta cabe ra nuu ca ni biseenda ca laacabe. 34Peru guca galan para Silas guiaana raqué. 35Peru Pablo ne Bernabé biaana ca Antioquía laa ne xcadxi jma, ra bisi'di cabe ne guni' cabe xtiidxa Señor.36Udidi si cadxi dxí, Pablu gúdxibe Bernabé: " ibiguetanu yanna ne chigana nu ca bichinu ndaani ca guidxi ra laanu ma guninu de xtiidxa Señor, ne idu'yanu xi modo nuu ca. 37Bernabé, laca ucalaadxi niné Juan ni laa Marcos.38Peru Pablu guní ique deque cadi biaasi chinebe Marcos,purti bisaanabe laaca Panfilia ne ma que niza ne rube laaca lu dxi'ña di'.39Ngue runi biása ti enda que ridagulisaa, ne saqué bixale cabe tobi de xtobi, ne Bernabé gucuabe Marcos ne laabe,ne udxiiba cabe barcu ne see cabe Chipre. 40Peru Pablu guliibe Silas ne see cabe, gudidi si gudixe ca hermanu que la'a lu guenda nachahui xti Señor.41Ora que guyé be Siria ne Silicia, cana gudiibe xtipa ca yu'du'.
Chapter 16

1Ne laca yendaa Pablo ra guidxi Derbe ne Listra, ne la guuya', raque nuu ti discipulu laa Timoteo, xiiñi ti gunaa Judía runi cree, ne bixozebe la? Griegu laa.2 Ca hermanu nuu guidxi Listra ne Iconio la, ruchacabe enda naroo' xtibe. 3Pablo nabe nuu chinne laabe, ngue runi; para gucuaabe laa ne bichuugube ti ndaa de laa, runi ca judiu nuu ladu que, purti nannacabe de que griegu bixozebe.4Laga zidiidicabe ndaani ca guidxi que, rabicabe ne rusienecabe ndaani ca yuudu' que xiinga naquiiñe gunna ca', ca diidxa bicaa ca apostol ne ca binnigola nuu Jerusalen.5 Ngue runi ca yuudu' que gucuaaca xtipa lu enda runi cree, ne jma zidaleca guiradu dxi.6Pablu ne ca ni nanda laabe que guyee cabe neza ca guidxi Frigia ne Galicia, purti Espiritu Santu maca gudxi laacabe cadi güicabe xtiidxa diuxi ca guidxi huiini sti Asia.7 Ora laacabe yendacabe gaxha de Misia, gucalaadxicabe ñecabe guidxi Bitinia, peru espiritu xti jesus que ninna di'. 8Para ora zidiidicabe neza Misia, bietecabe guidxi sti Troas.9 Pablu biiyabe xiixa casi ñaca ti bacaanda lu gueela; tobi hombre de Macedonia zuhuaa' raque, cucaa ridxi laabe ne naa: "Gudi'di Macedonia ne gucanee laadu".10 Ora Pablu viiya bacaanda que, oraqueca bitopadu ca xtidu para chuudu Macedonia, bienedu de que Diuxi cani'ne laadu para chi guisiididu xtiidxa Diuxi laacabe.11Ora cuchadu ca xtiidu para guiaaxadu de Troas, guyuucadu guidxi Samotracia, ne xti dxi que yendadu Neápolis. 12Raque ma guyuudu Filipos, nacanni ti guidxi xti Macedonia, guidxi ma risaca lade ca guidxi que, ne nacanni ti ndaa guidxi xtii ca Romanu , ne biaanadu ndaani guidxi que xtale dxi. 13 Dxi guendariziilaadxi bireedu ra puerta neza ra guiigu', purti gunii ique du nuu ti ra ñanda ninninedu diuxi. Guridu ne guyuinedu diidxa ca gunaa gucuaa lisaa gucaca' tobi si beedaca ra nuudu.14Guyuu ti gunaa laa Lidia, ni rutoo lari moradu guidxi Tiatira, ni rusisaca Diuxi, cucaadiaga laadu. Señor bixhale ladxidoobe para guienebe ca diidxa rini' Pablu que. 15Ora laabe ne ca binni lidxibe biuunisacabe la, laabe rabibe laadu: "pa laatu ma biiyatu que ruchee nia dia' Diuxi, lataa ralidxe, ne laguiaana rarii." Ne bicuudxibe laadu.16Bizaaca, laga ziuudi ra runi orar du que, ti badudxaapa nuu binidxaba laabe nga runi ribeebe xi cayaca binni, bidxaga lu laadu. Laabe nabee ruguube bidxichi ra nuu xpixuaanabe, ne enda ribeebe xi cayaca binni que. 17Gunaa di yenanda be laadu ne Pablu ne rucaabe ridxi: "ca hombre di nacacabe ni runi xiiña Diuxi ni nandxo', laacabe cusiidicabe ti neza guilaa binni." 18Badudxaapa que bi'nibe ndi xtale dxi. Peru Pablu, nabee cadxiidxi ne laabe, Pablu bie'que bidxiilu laabe ne gudxi binidxaba que: "naa cayabe lii lu la Jesucristu biree de laabe". Ne oraqueca biree binidxaba que de badudxaapa que.19Ora ca xpixuaana badudxaapa que viiya ca ma que zanndadi guchiñabe bidxichi ra nuu ca, ne gucuaacabe Pablu ne Silas, ne guxubiyucabe laaca de ra yendaacabe ra luguiaa nezalu ca xaique guidxi. 20Ora laacabe yenecabe laaca nezalu ca xaique que, guniica':"ca hombre di Judiu laacabe ne cayuni yaayacabe xquidxi du. 21Lacabe cusiidicabe ni cadi bia'nu ne que zanna di' ca Romanu gunica'"22Para ora que ca binni que gucuaa saaca' ne biasaca luguiaa Pablo ne Silas; ca xaique que guchezaca xabacabe ne biseendaca' guidiñenecabe ne palu.23 Ne ra ma gudiiñecabe Pablu ne Silas xtale, guluucabe laaca ndaani lidxiguiiba ne biseenda tidxi cabe ni rapa que, gapa chaaui laacabe. 24Ne ra ma gudxicabe ni rapa que xi guni la, guluubi laacabe ndaani lidxiguiiba que ne guluu cepu ñeecabe.25Zedadxiña galaa gueela Pablo ne Silas, caniinecabe Diuxi ne cayuundacabe diidxa riuunda', ne xcaadxi ca ni daguyoo que cayunadiagaca' laacabe. 26Maalasi guca ti xu ro' ne guidubi dede ra zuba lidxi guiiba que binnibi dxacha; oraqueca bixale guiraa ca puerta que, ne ca guiiba nuu ñeecabe que bixale ca.27Ni rapa lidxiguiiba que bibani de lu bacaanda que ne viiya zuxale ca puerta xti lidxiguiiba, biruuxabe xquiibabe ne bia' que ñuutisibe laabe, purti zaca xabe bixoñelu ca ni daguyoo ndaani lidxiguiiba que. 28Nagueenea ca Pablu bicaa ti rudxi ne na:"cadi guninaa diou' lii, purti guiradu nuudu rari' ".29Ni rapa lidxiguiiba que cacaabe ridxi guedanecabe biaani', ne oraqueca guyuu, ne cayacadi ti izaa cadxibi, biaba xañee Pablo ne Silas, 30ne guleebe laaca ne rabibe laaca: "Biche ca', xi gune para guilaaya pue?31 Laacabe rabicabe laa: "bini cree Señor jesucristu, ne zalalu lii ne guiraa binniliidxu'. "32Laacabe guyui'necabe laa xtiidxa Diuxi, ne guira' ca binni lidxi. 33Ora que, ni rapa lidxiguiiba que gucuaa laacabe gueela que ca, ne gudiibibe guira' ra gucannacabe, ne laabe ne guira' ca binni lidxibe que guyuu nisacabe oraqueca. 34Ne de raque laga zinebe Pablo ne Silas luguia ra lidxi be que, ne bidiibe ni goo xhica', laabe biechebe xtale ne ca binni lidxi be que, ti laabe ma runi creebe Diuxi.35Yanna casi biraa gueela', ca xaique guidxi que bisenda tidxi cabe ca ni rapa lidxiguiiba que ne rabicabe laaca: "La gudii che ca hombre ca'." 36Ni rapa lidxiguiiba que yetidxi ca diidxa di Pablu ne na: "Ca xaique guidxi bisenda tidxi ca gudiee lugar cheetu: yanna la, la guiree, ne la che gatadxi ladxido'to.37Peru Pablu rabi laacabe: "Gudiñecabe laadu nezalu guira' biniguidxi sin ñuuyacabe pa nu ra bicheedu, neca nacadu binni romanu ne bilaacabe laadu ndaani lidxiguiiba. ¿Yanna naacabe gundaacabe laadu naga'chi la? ¡co' xa! gueedacabe laapecabe guedandeecabe laadu." 38Ca ni rapa lidxiguiiba que guidxica' ca diidxa di ca xaique guidxi que; ne ca xaique gidxi que bidxibi ca' ora binadiaga ca' Pablo ne Silas binni Romanu laaca.39 Ca xaique guidxi que guyeeca' ra nuucabe ne gunabaca laacabe cadi gudxiibacabe donda ique ca ne guleeca laacabe, ne gunabaca'' laacabe checabe de guidxi que.40Raque ru', Pablo ne Silas bireeca de ndaani lidxiguiiba que ne guyeca ra lidxi Lidia. Ne ra viiya' Pablo ne Silas ca hermanu que, uluucabe ganna laaca ne ora que bireecabe de guidxi que.
Chapter 17

1Yanna ora laacabe gúdiidicabe niza guidxi xtii Anfipolis, ne Apolonia laacabe yendaa cabe ndaani guidxi xtii Tesalónica, ra nu ti yúdu huiini xtiica Judíu. 2Pablu casi laa ma bíaa, guyé ra nuucabe, ne chonna gubidxa guenda rizi'ladxi' biuii nobe laaca de cani cá lu xquichi Diuxi.3No laa bixhole lu guchi ne bizieene be laaca naquiño gati ne gucanú Cristu ne guisa do laade guétu. laabe ná'be "Jesús dí' ni naa cayuonia' nia' laatu laabe ngú Cristu." 4Ne caadxi de ca Judíu biguudxica' no gucaca'tobisi ne pablu no silas, ne zaquoca guca ne xtalo griegu ni maco rusiuinni guenda runicre ne zaquoca cadi haaxieedi de cagunaa ni nacu xhaique raquo.5Ne ora ca Judíu ni quo ñunicree quo biniibi ti guendu ridxiichi laaca guaaca binni ni queiquinio luguiaa, ne bicui zisica xtale binni no bini yuyuca binni gudxique ye chúca ra lidxi Jasón, ti laacabe guyúcabe nudii cabe pablu no sila binni gudxique. 6No ra biyucabe que nidxela cabo laaca lu? laacabe guxhubiyú cabo Jasón no ca xcádxi do caní ma runicree yenecabe laaca nozulú ca xaique xtiicadxú, no cucá cabe ridxi "ca' hombre dii ni ma gulaqui ri lú guidubi naaca guidxi lu yú di laca ma beedacabe rarí'. 7Ca hombrodi'. cani Jasón gulú ra lidxi adxe' ni cayúnicabe do ni bisaana césar, laacabe ná cabe nu' xti xaíquoro; laa Jesús.8De guiraa binnique ne ca xaique xtii ca dxú xtii guidxi bidxiichícá ora binadiacá ca ndii. 9No bica'sica xaique dxú quo Jasón ne ca xcaadxique quixeca ne bidxi'chi ti guihunni zu'nica' ni na'cabe. no raquoru bindaacabe laaca.10Gueelaquo'ca hermanu bísendaca' pablu ne sila Berea. casi yenda'cabe raque', guye' cabe ra yúdu' xtii ca Judíu. 11Yanna ca binni do raquoe jma nachauíca que ca binni tesalónica, ti laaca gucaaca ca diidxaque ne zuxule guenda biaani xtixa', no do guira'dxi riguñeca ca diidxa ca' lu xqui'chi Diuxi ti gúya ca' pa nuu cani bia'si 12Nguo runi xtale do laaca biinicreeca, ne laca cadxi gunaa griega nabe risaca ne xtale hombre13No cosipe beedaganna ca'Judíu ni nuu tesalónica Pablu laaca cana yuii xtiidxa Diuxi Berea. zee ca'cabe roque ne biniibicabe ca binnique' ne' biniya' ya cabe guiru' ca' 14Ngueruni naguendaca ca hermanu bisenda cabe pablu lu nisadó, laga silas ne Timoteo biaanaca raque'. 15Ca ni ye ndee pablu neza que yenecabe laa izaa zitu casi ndaani guidxi atenas. casipo bisaana cabe laa raque la? bisienebe laaca guiu'ba cueeca silas ne Timoteo no chéca runúbe naguendu gunicani biugundati.16Yanna lagu cabeza pablu laa cabe Atenas la? gucu xe'xe ludxidébe ra biiyabe ndaani guidxique dxáa do bidoo. 17Ngue'runi laabe nuube guzienobe ne' be ca Judíu ndani yúdu ne cani rusisaca Diuxi ne zuquoca bininobe ca'ni nuu luguiaa:18No laca cadxi do binni nuuxpiani cani nuu laade ca Epícúreos ne Estoicos bidxayaca laabe, cuadxi do laaca na': ¿xindi racalaadxi ni cani huatisidi guini. pue'? xcaadxi naacá "laabe ruluii nacabe tobi do ca ni na' binni ni zinanda ca diuxi ni guiruti'runi biaa". ti laabe cayuiibe de Jesús no do guendu ribani do ludo gue'tu.19Laacabe gacaabe pablu ne yenna cabe laa nozu lu justicia (Arcópago) rabicabe laa ¿jñe' zandu guzie'nu laade xi nucubidi' cusiidilu no cana guini'lú la? 20Ti binadiugadu', bidonolu' cuadxi ni ni que gannadú, nga runi racaladxidu gunnudu xi rini' cani cu ziidiluca. 21Yanna do guirá binni do Atenas no ca zuade xti guidxi ni nabeezu rari' cuniti sica' dxii xtiica no guxti cayúni ca; laga cú laadiugaca' no cani'ca de ca ni na cúbi dii.22No raquo' bizuou pablu galauii do ca Justicia (Aerópago) ne na', laatu binni de Atenas ca', cayu'yu nabope rusisacato' bidoo sica tiisi. 23Ti laga zidido ne biiyu ca bidó ni rusisacatu, naa bidxela ti mexabidó no ca' ca diidxa di cuni "ti Diuxi ni guiruti runibidxi" laabe nga' ni laatu rusisacatu sin gannatu, de laabe canieniu laatu.24Do Diuxi ni bizaa' guidxi layú no do guira'ni nú lúni, laabe nnacabe xpixuana guiba'no guidxi layú quo ribanibe ndaani yúdu ni bicuii binni. 25Ne quo zanda guni binni xixa pur laabe, casi ñaca luabo caquiñe xixa, ti luapebe rudii guenda nabani ne bii guíraa binni ne guira ca xcaadxi.26Ne do ti binnizi laabe binibe do guiraa binní do gui ra'guidxi, ti guibani lu guidxi layú, ne guluqui be pabiaa dxii guibani ne gulúbia'be pa biasi chindaa ra la guibani ne gulú bia'be pa biasi chindaara la guibuni. 27Ti laaca guyúbica' Diuxi ti yaaga pa maladi. laacabe gandu caana cabe no guidxela cabe laabe, ne nocapo laabe cadi ziu nuube do nin tobi de laanu.28Ti ma nubaninenu laabe no riniibinu ne napanu guenda nabani, cosica ná tobi de ca poetu xtiitu, ti laanu laca na'canu de ca ni zaa do laabe. 29Nga runi laanu nacanu do cani zaa do Diuxi la? cadi naquiñe guinii xpiaaninu do Diuxi ne guiruu ni na'cabe nacabe cabidoo ni be edula xpiani binni guidxi layú gúzaa do oro o plata o do guiee ni bizaa ca.30Nga runi Diuxi bitiidi laadxi cadxi' dxii dáguru' xpiaa ni binni, peru yanna la? laabe cayabibe do guraxixe' binni do ra tica si, guibigueta cá ne ma cadi gúnica ni cadi jneeza. 31Ne ndi la? ti laabe magulaqui be ti dxi'ra laabe cuidxibe binni guidxi layú ra gú yabe pu napaca donda no guenda nachúui xtiibe no zuni ne boni hombre ni laabo guliibe Diuxi bisi huinni tu hombre di nezalu guira' ra bisibani be laa de laade ca gueetu."32Yanna ra ca binni do Atenas binna diaaga ca do guenda ribuni de laabe gueetu. cadxi de laaca biini burla ca pablu; ne xcaadxi naaca laadu zuca'diuga rudu lii xti tiru do candii. 33Do raquo la? bisaana pablu laacabe zee'. 34Hua'xa cadxi binni bidaagu ca laabe, cani biini cree dode ne Dioniciu ni zeda do lado cani núca tuuxa lu Justicia, (Areopagito, ne) tii gunaa laa Damaris ne xcaadxi binni bidágu no laacabe.

Chapter 18

1Gudiidi si ca ndi Pablu bisaana Atenas ne guyé Corinto. 2Raque binibia' be ti judiu lá Aquila, tobi hombre ni zaa de ca Ponto; laabe casi bedanda be de Italia ne xheelabe Priscila, ti purti Claudio biseenda guira judiu che' ca de Roma. Pablu guyé ra nu' cabe , 3ne ti purti ngueca xhiiña be, laabe bianane be laaca ne bini nebe laaca dxiiña, ti purti laacabe ruzaa ca be yo' de lari4De raca Pablu ira dxi guenda rizi ladxi rie ndani yu'du huiini para güi ne xcadi, Laabe rucudxi be guiropa ca, Judiu ne ca Griegu. 5Peru ora Silas ne Timoteu biete ca de macedonia, biniibi Espiritu Santu Pablu para güi ne be ca Judiu de que Jesus nga Cristu. 6Ora ca Judiu bica lu' ca laabe ne gulu di' ca laabe, Pablu gudxibi xhaba gúni laacabe ne rabi laacabe; "Gaca rini xti tu laca lugia tu, naa cadi nuzabe gaxti. Dede nagazi ne huidxe ma ra nu ca gentil chaa."7Oraque laabe bire be de raque ne guyé be ra lidxi Ticiu Justu, tobi hombre ni rusisaca Diuxi. Lidxi be nu cue' yu'du huiini. 8Crispu, xhaique yu'du huiini ne interu naca lidxi bini cre' ca señor. Xtale de ca binni Corinto ni binadiaga ca Pablu bini cre' ca ne guyu nisa ca'.9Señor gudxi be Pablu lu' ti ni bilui' be laa ti huaxhini; "cadi guidxíbu, laga guníi ne cadi iganilu. 10Ti purti naa nua ne lii, ne guiruti que zacaladxi gunina lii, ti purti naa napa xtale binni ndani guidxi di'." 11Pablu vivaani raque ti iza ne xhopa beu', ne bisiidi be xtiida Diuxhi lade ca.12Peru ora Galiu beda gaca xhaique xti Acaya, Ca Judiu biasa ca luguia Pablu ne llene ca laabe ra nu bangu para rudxiba cabe donda ique binni; 13laacabe guní cabe, "Hombre di' cucudxi ca binni para gusisaca ca Diuxhi cadi casi ca' di lu ley."14Chi guiní ru Pablu, Galiu guní ne rabi ca Judiu: "Laatu ca Judiu, pa ñaca dxandi cadi jneza ndi o ti donda, ñaca jneza ñuuya nia ndi laatu. 15Peru ti purti ca guenda rinaba didxa di' naca cani de didxa ne de lá, ne de laaca ca ley xti tu, laaca laatu laguyubi xhi modo. Naa que racaladxe guyube donda lu ca ndi."16Galiu bica laacabe guzaana cabe bangu ra ridxela donda que. 17Peru laacabe gucua cabe Sóstenes, xhaique xti yu'du huiini que, ne gudiñe cabe laa neza lu' bangu ra ridxela donda que. Peru Galiu que niza ladxi ni biini cabe que.18Pablu, gudiidi si biaana raque xtale dxi, bisaana ca biichi ne gudxiba ne Priscila ne Aquila barcu ni zee Siria. Ante guzaana cabe rua niza do' xti Cencrea, laabe biga be guicha ique be ti purti laabe bidii xtidxa be. 19Ora laacabe llenda cabe Efeso, Pablu bisaana raque Priscila ne Aquila, peru laabe guyé be ra yu'du huiini ne guyui nebe ca judiu.20Ora laacabe gunaba cabe Pablu guiaana ru xcadi raque, laa que nina. 21Huaxha ora ma che be que rabi be laaca: " Naa zabigueta ra nutu xti bieque pa saca gacaladxi Diuxhi." Ne oraque biaxha lu nisa do' ne be zebe Efeso22Ora Pablu yenda Cesaréa, gudxiba ne bigapadiuxhi ca iglesia de Jerusalen ne oraque biete be Antioquía. 23Guyu si Pablu raque' caadxi, Pablu biree ne guye neza ca guidxi xti Galacia ne Frigia ne gulu be gana ca discipulu.24Yana ti Judiu lá Apolos, ni gúle ndani Alejandría, beeda Efeso. Nabe jneza rinibe, ne nadipa be lu ca xquichi Diuxhi. 25Apolos biziidi de lu ca xtiidxa señor, dxa tipa de Espiritu, laabe guni be ne bisiidi be biaasi pe de Jesus, peru laabe modo rigu nisa si juan runi bia be. 26Apolos bisulu guni ne guenda nadxibalu ndani Yu'du huiini que, peru ora Priscila ne Aquila binadiaga ca laabe, gulidxi ca laabe xti ladu ne gudxi ca laabe jmá neza xhi modo nga neza xti Diuxhi.27Ora laabe guca ladxi be tiidi be neza Acaya, ca biichi be gulu ca gana laabe ne bicaa ca para ca discipulu ni nu' Acaya para guica ca laabe. Ora laabe llendá be, laaabe gucane be xtale de ca ni bini cre' pur guenda nachaui. 28Apolos nadipa rabi ca Judiu ni cadi jneza ora ma cayui' ca diidxa neza lu de guira, ne bilui be ne ca xquixhi Diuxhi Jesus nga Cristu

Chapter 19

1Ne bizaaca ora nu Apolos Corinto, Pablu zidiidi ca neza ra nazoo xti guidxi ro' que ne yenda be guidxi Efeso ne bidxela be cadxi discipulu raque'. 2Pablu rabi laacabe: " Laatu gucua tu Espiritu Santu ora bini cre' tu? Laacabe gudxi cabe laabe: "co', laadu caaru licape gunadiagadu de Espiritu Santu."3Pablu raabi laacabe: "¿xhi lú nga guyu nisatu ya? Laacabe bicabi cabe laa:" Lu guenda ríu nisa xti Juan." 4Oraque Pablu bicabi laacabe: "Juan gulu nisa ne guenda rigu nisa xti guenda ribi sa' de lu guenda ruche'." Laabe gudxi be binni naquiñe guni cre' ca xha ni gueeda deche be, ndi nga Jesus."5Ora ca binni que binadiaga ca ndi la?, laaca guyu nisa ca lu lá señor Jesucristu. 6Oraque' Ora Pablu gulaqui na luguia cabe, Espiritu Santu beeda lugia cabe ne guníi cabe adxe didxa ne guníi cabe ni chi gaca. 7Bia'si naca cabe chi ne chupa hombre.8Pablu guyú ndani Yu'du huiini ne guníi ne guenda nadxibalú pur chona beu', cusiidi ne cucudxi ca binni que de guenda runi mandar xti Diuxhi. 9Peru ora cadxi judiu biguidxi ladxido' ca ne que nuzuuba ca didxa, laaca bizulu ca guni ca ni cadi jneza de ca neza xti Cristu lade xtale binni. Oraque' Pablu bisaana laacabe, ne siné ca ni runi cre' zitu de laacabe. Laa bizulu bisiidi laacabe guira dxi ndani ti yo' ra rundacabe' gui'chi' xti Tiranu. 10Ndi' bisaaca ndi pur chupa iza, para ganda ira ni nabani Asia gunadiaga ca xtidxa Señor, guiropa'ca' Judiu ne Griegu.11Diuxhi cayuni xtale guenda nandxo' pur ca bata na Pablu, 12Ngue runi, dede ca bayu' ne mandil ni guda'na laabe llenecabe ra nu ca ni huara' ne bia'nda xquenda huaraca' ne ca guenda ni nadxaba bire'ca' de laacabe.13Peru nu' cadxi binni Judiu ribe'ca' binidxaba zee ca ca neza que'. Laacabe rica' cabe lá Jesus para iquiiñe cabe laaca para laacabe ne ganda guni mandar cabe ca guenda ni nadxaba ora laacabe riníi cabe: "Pur lá Jesus ni Pablu rui' xtiidxa que', na' cayune mandar lii guireelu'." 14Ca ni cayuni ndi nacaca' ca gadxhe xhiiñi tobi de ca xhaique xti ca Judiu, ni lá Esceva.15Tobi de ca guenda ni nadxaba que' bicabi laacabe: "rune bia'ya Jesus, ne nana tuunga Pablu; huaxha ¿laatu tu naca tu?". 16Guenda ni nadxaba nu' hombre que' bichesa lugia ca ni canabe binidxaba que ne gunaase be laaca ne gudiñe be laaca. Oraque' laaca bixhooñe ca de ndani yo' que xhie' ladi ca ne naná nu' ca. 17Guira guna ndi, guiropa ca Judiu ne Griegu, ni nabani Éfeso. Laaca bidxibi ca xtale ne bisaca lá Jesus laade cabe.18Laaca xtale de ca ni runi cre' beeda ca ne gule rua ca didxa ne guníica' ca ni nadxaba ni ma biini ca'. 19Xtale de ca ni runi brujeria bedane' ca ca xqui'chi' ca ne bisaaqui ca ni ra lú de guira. Ora laacabe gule bia' cabe pabia' risaca ca ngue, risaca ni chupa lategande nu' chii ixhiapa nda' plata. 20Oraque' xtidxa Diuxhi si guireche xhiroba ne xtale guenda nandxo'.21Yana biluxhe si' Pablu xhiiña Diuxhi ndani Éfeso, Biniibi xquenda be laabe tiidibe Macedonia ne Acaya neeza zeebe Jerusalén; Laabe gunii be:"chua' sia' raque', laaca naquiñe chi guuya Roma." 22Pablu biseenda Macedonia chupa de ca discipulu xti, timoteu ne Erasto, ca ni uayacane laabe. Peru laape be bianabe Asia cadxi jmá.23Ca dxi que guyú tiguenda yaya ndani Éfeso guuni neza xti Diuxhi. 24Tobi hombre plateru ni lá demetriu, ni ruzaa bido' de plata xti Diana, laa bedane' xtale dxiña para ca ni ruza bido'. 25Oraque' laabe gulidxi be ira ca ni runi dxiña di' ne rabibe laaca: "Señor ca', laatu nanatu de que dxiña di' redane ni laanu xtale bidxichi.26Laatu ruya tu ne runadiaga tu, cadi Éfeso si, ma yaca interu naca Asia, Plabu di' ma bicudxi ne ma bixhale xtale binni. Laabe cani'be de que gaxti di dios ni guya' de bata na. 27Ne cadi racasi nga nu' naxho' para dxiña xtinu de ma que iquiñe cabe laa, laca yu'du xti diosa ro' Diana guica'cabe laa casi ni que risaca. Oraca' dede laa zanda guniti guenda naro' xti, ni interu naca Asia ne guidxilayu' rusisaca laa."28Ora laacabe binadiaga cabe ndi, bidxa'cabe de xiana ne bica cabe ridxi, ne na cabe: "¡Naro'ba nga Diana xti ca efesiu!" 29Interu naca guidxi que guyu ti bire'nda, ne nagenda guye ca binni que ra teatru. Laacabe gunase cabe ca ni rizané Pablu, Gayo ne Aristarco ni beeda ca de Macedonia.30Pablu gucaladxi chu' lade xtale binni que, peru ca discipulu que que nina' ca. 31Laaca cadxi de ca xhaique dxu' xti ca guidxi xti Asia ni naca ca' xhamigu Pablu biseenda cabe didxa ranu be ne canaba cabe laabe xtale pe' cadi chu' be ndani teatru que. 32Cadxi de ca binni que cugua' ca ridxi ti cosa, ne xcadi xti cosa, ti purti xtale binni que nu'ca lu ti bire'nda. Xtale de laacabe que licape gana cabe xhi jñe bidxiñacabe raque.33Cadxi de ca ni nu' lade xtale binni que gudxi ca Alejandru, xha ni ca judiu cula' na ca nezalu' ca que', ngue runi, Alejandru biniibi na para gacaladxi gabi ca ni bidxiña raque' xhingue cayaca. 34Peru ora laacabe bidii cabe cuenta Judiu laabe, guira cabe bigua' cabe ridxi tobi si, bia' chupa xhigaba: "¡naroba nga Diana xti ca Efesiu!"35Ora secretariu xti guidxi que gulaquidxi xtale binni que, laabe guni'be: "laatu ca hombre de Efeso, ¿tu hombre de rari que gána de que guidxi Éfeso naca ni rapa yu'du xti Diana ni naroba ne de imagen ni biete de guiba'? 36Ti ma biiyatu de que ca ndi' que sanda guini' cabe cadi verda ni la?, laatu naquiiñe iganitu ne cadi gunitu gasti ne guenda nalugú. 37Ti purti laatu bedane' tu ca hombre di ra nu' justicia di, laacabe cadi nacacabe gubana xti yu'du nin ca cadi cani' cabe didxaguidxa de diosa xtinu.38Nga runi pa demetriu ne ca ni ruzaa bido' ni nu' ne laabe napa xhiixha donda lugia tuuxa, ca justicia suxale ca' ne raca' nu ca Próconsul. Lagudi lugar laacabe gudxiba lisa' cabe donda ique cabe. 39Peru laatu laguyubi xhiixha de xcadi cosa, ndi naquiñe utagu lisa' cabe didxa ndani ti guendalisaa. 40Ti purti dxandipe ma nu ti guenda naxhoo de udxibacabe donda iquenu pur ca guenda yaya de yanadxi di'. gaxti di xhi pur gaca guenda yaya di', ne laanu que sanda di guininu xhi pur guca ni." 41Ora laabe guní be ndi, gudxi be ca guendalisaa que chee ca.

Chapter 20

1Biluxe si guendayaya que, Pablo visenda caa ca discipulu xti ne guluube ganna laaca, guni'nebe laaca ma chebe ne ora queru' bireebe para zebe Macedonia. 2Ne ra ma guzaabe guidubi naca ca guidxi que ne ma guyüi nebe laaca ca didxa ruguu ganna que, guyebe Grecia. 3Gudi'di si chona beu' de nuube ra que, biasa ca judiu luguiabe ora ma yaca guicaabe barcu para chebe guidxi Siria, gula'quibe ibiguetabe neza Macedonia.4Ni zineeca laabe zitu casi Asia, nuu Sópater xiiñi Pirro de Berea; Aristarco ne Segundu, iropa ca' runi cree ca Tesalónica; Gayu de Derbe; Timoteu; ne Tínico ne Trófimo de Asia. 5Peru ca hombre di maca bireeca para laadu ne cabezaca laadu Troas. 6Laadu bireedu de Filipos gudi'di si ca dxi de ca pan sin levadura, ne lu gaayu dxi yendaadu Troas. Raque viaanadu gadxe dxi.7Lu primee dxi ndaani semana, ora nuudu guiradu para guilaa pan que, Pablo guniine ca ni runi cree que. Laabe caguixe chaaui be guireebe xti dxi ca que, que ñanadxibe de nini'be de gunnda galaa gueela'. 8Nabe nuu ma biaani ndaani yoo soo ra nuu guiradu que.9Lu ventana que zuuba ti badunguiiu huiini la Eutico, ni gucuaa ti bacaanda laa. Laga Pablo ma cani', badunguiiu huiini di nisiaasi ru', bireeyande de lu guiona pisu ne gundisacabe laa ma guti. 10Peru Pablu biete, gu'ta luguiabe ne gudiidxi laabe. Para guni': "Cadi chuutu xizaa, laabe nabani be".11Ora que gudxiibabe lu ca escalera que xti tiru ne gundaabe pan que ne gudobe. Ra ma guyuii nebe laaca diidxa nabe xadxi de ra biraa gueela', laabe zeebe. 12Laacabe bedanecabe badunguiiu huiini que nabbani ne guyuucabe ganna.13Laapedu guzaanirudu lu Pablo lu burcu que ne bireedu ziuudu Asón, ra naguixedu guedanedu Pablo ne laadu. Laca laabe napabe ganna gunibe ndi, purti maca naguixhebe chebe neza yu, ma cadi lu nisa. 14Ora bidxelabe laadu guidxi Asón, bedanedu laabe lu barcu que ne vireedu ziuudi Matilene.15Para ora que bireedu de raque ne yendadu sti dxi que cherica nisa sti guidxi nuu galahui nisa xti Quío. Xti dxi ca que yendadu guidxi lu nisa Samos. Ne xti dxi que ca yendadu guidxi Mileto. 16Purti Pablo maca gudixhe tididu de pasu chuudu Éfeso ne zaque ma que chuudidu nin ti dxi Asia; purti ma cayaca purabe chindabe Jesuralén para saa Pentecostés, pa yannda si zaquepe nga ñunibe ni.17De Mileto laabe biseendabe cadxi hombre guidxi Éfeso ne guniinebe ca binigola xti yuudu que. 18Ora laaca yendaaca', rabibe laaca': "Laapetu nannatu dede niru dxi bixatañee Asia, casi ca huayune' bitiide dxi xtine ne laatu. 19Naa que ñanadxie de ñune xiiña Señor ne guira' enda nacha'hui xtine' ne ra riete nisa lua', neca gudide guira' ra bininacabe naa runi biasa ca judiu que luguia'ya'. 20Laapetu nannatu ximodo que ñanadxie' de ñue nia laatu xiixa niquiiñetu, ne ximodo bisiide laatu nezalu binni ne laca ora ziuunu yoo por yoo, 21cayui'nebe ni biiyabe ca judiu ne ca griegu que de endaribigueta ruyubi Diuxi ne endarunicree Señor Jesus xtinu'.22Yanna, lagu'ya', naa chaa Jerusalén, ti chine espiritu santu naa, sin ganna xi chi izaaca naa, 23ni nanna sia' la espíritu santu rui'ne ca naa guira' guidxi cabeza yuuba ne doo guiiba naa. 24Peru naa cadi rabe dia risaca guendanabani xtine' para naa pia, en que si naa sia' guiluxe neeza ne gunduuxe ni biseenda señor jesus gune', para gue' xtiidxa diuxi ne guenda nacha'ui' xti Diuxi.25Yanna, lagu'ya', naa naana de guiraatu, lade ca ni gusayania' guyueenia' xtiidxa reinu, que zuuyarutu lua'. 26Yanna la, gabeca' laatu dxi di', que gapa donda de rinni xti guira' hombre.27 Purti naa que ñanadxie' de ñuenia laatu guira' ni racalaadxi Diuxi.28Ngue runi lagapa laatu de laca laatu, ne de guira' ca dendxu ni biini espiritu santu laatu xaique. La guuya gapa chaaui tu ca binni yuudu xti Diuxi ni guziibe ne xrini pe be. 29Naa nanna casi gaxha ñee, gueu' duxu' ziuu lade tu, ne zuxuuxe laatu casi ruxuuxe geu' dendxu'. 30Naa nanna de que laca ladetu zaree cadxi hombre ne zuchaabace ca diidxa dxandi ti ma guxalecabe ca discipulu ne saa nandaca laacabe.31Yanna la lagapa. La guietenalaadxi que chona iza naa que nusaana de nusiide nin tobi de laatu neca daa nisa lua' dxi ne gueela'. 32Yanna la gusaana laatu lu na' Diuxi, ne lu diidxa xti guenda nacha'ui xtibe, ni zanda pe gusiniisi laatu ne gusigaade laatu ni ma guniibe lade ca ni cabiibe33Naa que nicalua' bidxichi, oro, nin xaaba tuxa hombre. 34Laapetu nannatu de que ca naya di vidiica para ni biquiiñe' ne ni biquiiñe ca ni nuune naa que. 35Lu guira xixee na gualue laatu ximodo nga gacanetu ni que gapa xtipa guni dxiiña, ne ximodo laatu guiete nalaadxi tu xtiidxa señor jesús, diidxa ni laapebe guni'be: "Jma nuu ndaaya lu endarudii que lu enda ricaa".36Ora laabe ma guni'be saca ri', bisuxiibibe ne guni'nebe Diuxi ne de guiraaca'. 37Guiracabe nabe biinacabe ne gudiidxicabe Pablo de gudocabe bixidu laa. 38Xtale de laacabe nabe nagundu nuuca' pur ni gudxibe laaca que, de que ma que ziuu ru dxi guuyacabe lu ve. Ora que yenecabe laabe ndaani barcu que.
Chapter 21

1Ora ladu bixhaledú de laca'be guluchahuidú xtidú para chuudu lu nisa, guyudu tobi si tirú ndani guidxi' xti Cos, ne xti dxi' que ndani guidxi' xti Rodes, ne de raque la? ndani guidxi' xti Pátara. 2Ne ora bidxeladu ti barcu zididilaga' lú Fenicia la?, gudxibadu ndani ní ne biaxhadu ndani nisa'dó.3Gudidizii de biiyadu Cipre, zidiidi de pasu ladu biga' xti barcu, ziudu siria lu barcu yeguiana dxi du Tiro, ti guidxi xti Siria purti ra quee rindete barcu guira ni nee . 4Gudidizii de bidxeladu ca discipulu, laadu bianadú ra quee gadxe gubidxa pur Espiritu ca discipulu gudxi caca Pablo ca di ché Jerusalen.5Ne ora biizá dxi xtidu ra quee, ne siurudu ladu se neza xtidu que?, ne guiraxhixhe cabe, ne xhela cabe ne ca xhiñi cabe, yene cabe ladu huria guidxi. Ne ora que bizúxhibidu rua nisa do', ne guninedu Diuxi, 6ne guxhidu lacabe ma chuudu. Ora quee guxhibadu barcu que?, ne lacabe bigueta cabe ralidxi cabe7Ora ladu biredu de Tiro ne yendadu ra ladu siudu que laa?, yendadu Tolemaida. Ra que gudapadiuxidu ca bichidu ne biana nedu laca be pur ti dxi. 8Xti dxi que biredu ne siudu Cesarea. Guyudu ndani lidxi Felipe, ni rucheche didxa nacubi xti Cristu, ni naca tobi de ca gadxe, ne biananedu labe?. 9Yana hombre di napa be tapa gunaa xhiñibe badudxapa ni rinica xhi quigaca.10Ne ora ladu bianadu ra que xtale dxi , biete de Judea tobi hombre ni rini xhi chigaca laa Agabo. 11Labe beda be ra nudu ne gucua be guidi rixhii ndani Pablo. ne bindibinebe ni ca ñeebe ne ca naabe ne gunibe: "Sicarí na Espiritu Santu: Sicarí ca Judiu xti Jerusalen sundibi cabe hombre ni xti guidi rixhii ndani cabe di, ne sudi cabe labe ca Gentil"12Ne ora ladu binadiagadu ca ndi, guiropadu, ladu ne cabini ni nuu ra quee gunabadu Pablo que quibadi ndani guidxi Jerusalen. 13Huaxha Pablo bicabii: "¿Xhi cayuni tu, cayunatu ne cacheezatu ladxi'dua? na ma zanda, cadi guilibesia, huaxha laca gatee ndani Jerusalen pur laa xti Señor Jesus.14 Pablo que naa quitecabe laa, ladu bisa'nadu de ziñeduu ne gunidu: " Gaca ni na Señor gaca"15Gudidii ca dxi di, gucuadu ca xtidu ne guxhibadu ndani Jerusalen. 16Ne laca guyeca ne laduu tudxi de ca discipulu xti Cesarea. laca be bedane cabe ne laca be tobi hombre laa Mnason, ti hombre xti Chipre, tobi de ca discipulu nirudo', ni chiguiana ne du.17Ne ora yendadu Jerusalen, ca bichidu bichagulu cabe laduu ne guendanayeche.18 Ne xti dxi que Pablo guye ne laadu ra nuu Santiago, ne guira ca binni gola ni nuu ra que. 19Ora labe bidinabe laca, labe gudxibe laca tobi pur tobi ni Diuxi bini lade ca gentil pur labe20Ne ora laca be binadiaga cabe ndi, bisisaca cabe Diuxi, ne guini cabe: "Lii ruyu, biche, bandaa ixhiapa de ca Judiu ma bini cree. guiraxhixhe cabe biana cabe zaa nanda cabe ley. 21Gudxi cabe laca de lii, de que rusídi lu guiraxhixhe ca Judiu ni nabani lade ca gentil ne guusana cabe Moisés, ne lii rabilu la cabe que ucabe seña xhiñi cabe, ne que chinanda cabe ca zaa xti ca de dxi que.22¿Xhi guni duu? laca be de dxandí bicadiaga cabe de que beda luu.23 Nga runi bini ni ladu cayabidu lii. Napadu tapa hombre bidi didxa'ca. 24Gucua ca hombre di ne la gusialatu, ne gudixhe ni nuza'bi cabe, ti ganda guca be guichaa iqué cabe. ti ganaca be de que ca didxa ma guni cabe de li cadi de dxandi ca ni. Laca be zaana cabe de que la ca rapalu ley.25Huaxha ca gentil ni ma bini cree, ladu bicaadu ne gudxidu laca be de que gapa cabe laca'be de ca ni rudii cabe bido' ca, de riní, de ni bixhii yani, nda ruca iqué giu' ne xhela xtobi." 26Ngue runi Pablo gucuá ca hombre, ne xti dxi que bisiabe labe ne laca, ne guye be ra yu'du sinibee bandaa dxi nga tidi para guiaca be, de rá guedanda dxi cada tobi gudi Diuxi ni nee.27Ra ma yaca guiluxhe gadxe dxi, tudxi de ca Judiu xti Asia biiya cabe Pablo ndani yu'du , ne bica cabe ca binni quee?, cuu naca la cabe. 28Laca be bica cabe ridxi: "Hombre xti Israel ca, lagaca ne ladu. Hombre di rusidi guirá ca hombre guiraxhixhe ladu ni nu en contra ley xti guidxi xtidu ne ley de rari. Ne laca labe bedanebe ca griegu ndani yu'du ne ma bini yudxu be ra rii ra nandxo 29 Purti lacabe deru pe biiya cabe Trofimo ni naca efisiu ne labe ndani guidxi que, ne laca'be guni iqué cabe de que bedane Pablo labe ndani yu'du30Guidubi naca guidxi que? que guidxela cabe xhi guni cabe, ne ca binni que? bixhoñe cabe ne gunaase cabe Pablo. Ne laca'be guxhubiyú cabe la huría yu'du, ne ora que queca bitegu cabe puerta.31 Laga laca'be nuu cabe guti'cabe Pablo, yendaa ca didxa nacubi di ra nuu xhaiqué ca dxu' de que guidubi naca guidxi Jerusalen que guidxe'la cabe xhi guni cabe32Ne ora queca xhaiqué di gucuabe dxu' ne xhaiqué xti ti gayua' dxu' ne bixhoñe cabe ra nuu xtale binni. Ne ora ca binni di biiya cabe xhaiqué xti ca dxu' ne ca dxu', bizana cabe de quiñe cabe Pablo 33Ne ora que xhaique ca dxu bidxiñabe ne gunazee be Pablo ne biidi xtidxa' guilibi cabe ne chupa cadena. Ora que gunaba didxabe ¿tu lii ne xhibiniluu?34Tudxi' de ca binni que? cugua cabe ridxí tudxi' ndi ne xtudxi' ndicaa. Pur que xhaiqué ca dxu' quee? que ñandadii ninii gaxtí pur guirá ridxi' ni nuu ra que, labe guni xtidxa' be que chinee cabe Pablo ndani lindaa de guie'. 35Ne ora labe yendabe ra riguii cabe ne riete cabe gundani cabe labe runii gudiñe xtale binni que labe.36 Xtale binni que sinandaa laca'be ne siuhuacaa ridxi': "¡Lagutii labe!"37Ne ora ma yaca chinee cabe Pablo ndani lindaa de guie', labe gudxibe xhaiqué ca ni cayapa: "¿zandaa gabe lii xhixha? xhaiqué que gudxi labe: "¿Rinii luu didxa' griegu?" 38¿Cadii lii ngue egipcio, ni yenee ca tapa bixhiapa hombre ndani desiertu que laa?39Pablo gunii: "Naa Judiu naa, de ndani guidxi' Tarso nu Cilicia. Nacaa binni huanizii de ndani ti guidxi' nabe risaca. Naa gunaba didxa', bidi naa guinienia binni guidxi''.40 Ne ora xhaiqué dxu' bidii labe guinibe, Pablo bisuhua' ra riguibacabe ne riete cabe ne bilui' na guidxi'. Ne ora ma que cayaca ridxi' que laa?, labe gunibe ne didxa hebreo. Ne gunibe:
Chapter 22

1''Biche ne bixhoze ca, la guca diaga ni chi güe nia laatu xhi chi gune nia' laatu". 2Ora guiraa binni que bina diaga ca Pablu cani ne laacabe lu diidxa Hebreu, laacabe bigani cabe. Ne na be:3Naa la? judíu naa, gule Tarso de Cilicia, peru biniise ndani guidxi di xha ñee Gamaliel. Biziide chahue pa biá' naquiñe gaca modo pe ca lu ley xti ca bixhoze goola du'. Ti naa nadxié' Diuxi, zaca ca nga guiraa'tu yanna dxi. 4Guzabe nanda ca ni runi cre Jesús ti gute laaca; naa bindiibe laaca, hombre ne gunaa ne ye nia' laacabe ndani lidxi guiiba,5 casi xhaique xti ca sacerdote ne guiraa ca binnigoola zanda guinii cabe xhin'di guca cabe. Naa gucua ca diidxa xti cabe para ca biche ni nuu Damasco, ne guya ra que ti ibigueta nia laacabe Jerusalén liibi cabe ti guidiñe cabe.6Ora naa zia' ne ma yaca chindáya Damasco, zeda yanda bia galaa' dxi málasi ti biaani roo bire de ibaa ne guzulú bizaani gaxha de naa. 7Biaba layú ne bina dia'ga ti riidxi ne na rabi naa: 'Saulo, Saulo, ¿xhi ñe canazabi nanda lu naa?' 8Oraque rabe': '¿Tu lii, Señor?' Na be rabi be naa: 'Naa nga Jesús de Nazaret, ni lii cana zabi nanda lu'.'9Cani nuu ra nua que biiya ca biaani que, huaxha laacabe que ñéne di cabe riidxi xti ni gunii ne naa que. 10Ne gunié': '¿Xhi guune pue, Señor?' Na Señor rabi naa: 'Biasa ne guyé Damasco; ra ca zabi cabe lii xhi guiraa gu'nu. 11Que ñanda ñuuya runi izaa bizaani biaani que, ngue runi guyaa Damasco, cani nuu ne naa que gunaaze ca naya' de ra yendáneca naa.12Ra que bidxela tobi hombre ni lá Ananías, ti ni nabé rinanda ni na ley ne guiraa ca Judíu ni nabani ra que ri nii ca galan de laabe. 13Laabe beeda be ra nua', bizu'hua be cue, ne na be: Saulo biche, biiya yanna.' Ne oraque'ca biiya laabe.14Oraque na be: 'Diuxi xti ca bixhoze gola nu ma gulí lii para gana'lu xhi racaladxi be, ti guuya lu Jesús, ne ti guna diagu ridxi ni ri ree de nadani rua be. 15Ne lii za'ca lu ni chi tiidxi ca binni que ni lii ma biiyu ne ma binadigu de laabe. 16Ne yanna'¿xhi ñee cabezu ya? Biasa, guyuu nisa, ne bisiá lii de ca donda xtiu lu Lá Jesús.17Ne oraque bigueta Jerusalén , ne laga ca nié nia Diuxi ndani yu'du que la? málasi biiya casi ñaca canié xcaanda. 18Biiya ni ne na ni rabi ni naa, 'Guzaa chiixhe bisaana Jerusalén, purti laacabe que zuni cre cabe ni lii gabu laacabe de Naa.19Gunié', 'Señor, laacabe nana cabe de que naa nga bitagua yuá' ne gudiiñe ca ni bini cre Lii ndani ca yu'du huini que. 20Ora riini xti Esteban, ni byuí de xtiidxa lu que, bixhii la? naa laca zu'hua ra que, naa bidiee gaca ni, ne naa ca'yapa xhaba cani biiti laabe. 21Huaxha laabe rabi be naa, 'Guyee, ti naa zu'seenda lii zitu lade ca binni ni cadi zeeda de ca Judíu.22Ca binni que bi dii ca lugar laabe guniibe de ra rii'si. Huaxha laaca bicaa ca riidxi ne na ca, "Gulee laabe de ndani guidxilayú: ti cadi galán di guibani be". 23Laga cu caa cabe riidxi, ne cusaabi cabe lari ni racu be, ne cu ndaa cabe yuu lu bii la?, 24xhaique xti ca ni rapa que bisendacá'be Pablo chee ndani ra riu' ca dxu que. Laabe bidii xtidxa be de que naquiiñe quiiñe cabe Pablo dede ra cue rua diidxa, ti za cá laabe zanabe xhi pur cu guá ca binni que riidxi za que.25Biluxhe bindiibi si cabe laabe ne doo de guiidi que la? gudxi Pablo xhaique xti ti gayua' dxu ni zu'hua ra que: "¿Ñee na ley de que para laatu jneza nga quiñe'tu ti hombre ni naca Romanu ante guihuini xhi bi'ni be la?"26 Ora xhaique xti ti gayua dxu que binadiaga ndi la?, guyeebe ra nuu xaique que ne rabi be la, "¿xhi nga nuu lu gu'nu pue? purti hombre di nacabe ti binni de Roma."27Xhaique cani rapa que guyee ra nuu be ne rabi laabe, "¿Gudxi naa, naca lu binni de Roma la?" Na Pablo rabi laabe: "dxandí." 28Na xhaique que rabi laabe: "pur xtale bidxichi naa naca romanu. Huaxha Pablo na: Naa la? gule ne naca binni de Roma." 29Oraqueca ca hombre ni chi gaxha ca laabe diidxa que bisaana ca laabe. Xhaique xti cani rapa que laca bidxibi, ora guna de que Pablo naca ti biini de Roma, ti la' bindiibi laabe.30Xti dxi que, xhaique xti cani rapa que gupa ganna ñana xiñee ca judíu que caguu ca xqueja Pablo. Para bixhedxe laabe ne bidii xtiidxa be ca xhaique xti ca sacerdote ne guiraa ni xhaique yu'du que gueeda ca. Ne oraque gundeete be Pablo ne gu luu be la galahui que.
Chapter 23

1Pablo biyadxi ca' ni naca' tuxa' lu' justicia que ne' rabibe laaca' "Biche ca', na baane lu jneza xti Diuxi ne naya' gueenda biani xtine dede' yannadxi."2 Ne Ananías xaique xti ca sacerdote la? bidii xtiidxa be ca' ni nu cuebe' capa' cabe' ruabe'. 3Oraque' Pablo na rabi laacabe, '' Diuxi zusaba'ná lii, guria yoo naquichi ¿Lii zubalu cuyubilu xtónda casi cá lu ley? Huaxha, bidii xtidxa luu quiñe cabe naa, ni pe cadi' zi nanda ni na lu ley.?4Ca ni zuhua cuebe que na ca', ''¿Zacá nga modo rucabi' rualu xaique xti ca' sacerdote xti Diuxi la?''. 5Pablo na rabi laacabe,'' Na que ganna dia' ,biche ca, pa laabe nga xaique ca sacerdote. Pue zaca' nga cá ni, LI QUE ZANÍ DIOU NI NAYUDXU DE CA NI RUNI MANDAR NDANI GUIDXI XTIU.''6Ne ora Pablo biiya de que cadxi de ca xaique xti yuduu naca'ca Saduceu ne ca xcadxi Fariseu la?, labe guni'be resiu ra nu ca xaique yudu,'' Biche ca, na naca ti Fariseu, xhiñi ca Fariseu. Ti purti na cabeza' pia ora guiasa ca' guetu, ne caguíxhe tu donda ique. 7Ne ora labe gunibe ndila?, bizulu cadinde ca' Fariseu ne ca Saduceu, ne guiraa ca gula' saa ca'.8 Pue ca' Saduceu na ca' gasti enda ribanni guetuu, ninca ca angel, ninca guenda, peru ca Fariseu runibia ca iraa ca ndi.9Oraque' guca yaya' roo, ne cadxi de ca escriba ni naca xti ca Fariseu biasa ca ne gunilisaa cabe, ne na cabe: ''Ladu la? que nidxela di du gaxti guenda que iquiñe lugia hombre di'."¿Pa ti guenda ni o ti ángel guni ne' labe? 10Ne ora biasa gudinde diidxa cabe la?, xaique xti ca' ni rapa que bidxibi be de que Pablo guxhuxhe cabe la', ngue runi bi dii xtiidxa be ca huachu guieteca ne guinaze ca labe ne xtale xtipa de lade ca xaique xti yudu, ne chinetu labe ndani lindáa de guie'.11Ne xti guelaa que la? Señor bizuhua' cuebe ne rabibe' la, ''Cadi guidxibi diou', pue casi li guyuilu xhi guca' de naa ndani guidxi Jerusalen la?, zaca naquiñe chee lu chi güilu xhi guca de naa ndani guidxi Roma.''12Ora biraa gueela que la?, cadxi de ca judiu bidagu ca para guiasa ca luguiabe ne gunica guiaba guenda' naná luguia cabe ne gulaqui xtiidxa cabe que goocabe nin guee cabe gaxti dede ora guticabe' Pablo. 13Jma de chupa' late gande hombre nga cani biasa luguiabe di.14Lacabe naca' cabe ca' shaique ca sacerdote ne ca' binnigola ne naá ca','' Laca ladu' nga guninu guiaba guenda'naná luguianu, de que cadi góno' gaxti de ora gutinu Pablo. 15Llanna la, nga runi, la gudi lugar ca xaique yuduu gabibe xaique xti ca huachu' guindete labe ra nutu', ne laga gana chahuitu ne guinitu tobisi ne ni binibe di', Peru ladu' la', ma cabezasidu gutidu labe ante guedabe rari.16Peru xhiñi bisana Pablo la' binna diaga de que la'cabe ma' chi cundachi sicabe laa, saca labe guyebe ne yechube ra nu linda guié que ne gudxibe ni Pablo.17 Pablo bicendaca' xaique xti ca' ti gayua dxu ne rabibe la',''yene badu nguiu di ra nu xaique xti ca huachu', purti nú xi chitidxi bela.18Saca' xaique xti ca' ti gayua dxu que la' ucua labe ne yene labe ra nu xaique xti ca huachu' ne rabí bela:Pablo ni nuseguyoto que bicenda guiixibe naa, ne gunaba be' naa guedaña badu nguiu di ra nulu', Ti nuu' xi chitidxibeli.19 Ne xaique xti ca huachu que birusha nábe ne yene labe ra cadi tu ticasi ni riu ne gunabadidxabe la':''¿ xhinga ni chitidxu naa''.20Ne badu nguiu que rabi laabe:'' Ca judiu biana ca de que guinaba li chinia Pablo xti dxi ca' ra nu ca xaique yuduu, casi ñaca laca chi guinaba didxa chahui laduu ni bizacabe. 21Peru cadi'gudi diou' labe laaca, purti nu jma de tapa late gande hombre cabezaa ca labee. Lacabe guni cabe guiaba guenda'naná luguiacabe, de que nin que sanda gócabe nin guee cabe dede ora' lacabe jma biticabe labe. ne yanna ma gulaqui chahuica,ne ma cabeza si cabe xhi naabe.22Saca' xaique xti ca huachu' bidibe zee badu nguiu que, gudi'disi de gudxibe ca ndila la': Cadi gabidiou' guiruti pa' beda tidxilu naa ca ndidi'.'' 23Ora que bisendaca cabe chupa' ca xaique xti ti tigayua dxu ne rabibe laaca: ''Laguyubi chupa' gayua' huachu' ni ma zanda chee zitu casi Cesarea, ne sacaca chona late gande nu chíi hombre ne mani', ne chupa gayua hombre ni nanna gucui lanza, ne latu zaretu ora ganda guiona' xigaba' de huaxhini'. 24Labe laca bidibe didxa laaca gudicabe mani' quiba Pablo, ne gapa dxichi ca labe ra sebe ra nu xaique guidxi roo Felix.25Ora'que' labe bicabe lu tinda guichi casi ndi:26''Claudio Lisias para ni guiza nu xpiani xaique guidxi Felix, padiuxi.27 Hombre di gunaze ca judiu la' ne bila ñuti cabe la', ora yendaya lacabe ne huachu ne bilaya labe, ti naa gunna zaabe de binni guidxi Roma.28Naa gupa gana ñanna xiñe cudxibaca donda iquebe, ngue runni yene cabe labe ra nu guenda liza xti ca' xaique ca' yudu.29 Naa gunna de que cudxiba cabe donda iquebe pur cadxi guenda rinaba didxa ni naca' ca' de laaca ley xtibe, huaxha gaxti donda luguiabe ni guca gatibe o chube ndani lidxi guiba.30 Ora que bidi' cabe ganna de que ma' gucua lisa cabe ne bica lucabe hombre, ngue runni ora queca' naa bisenda labe ra nulu, ne laca gudxe ca ni candisa donda iquebe gueda neca ca' donda ni cudxiba ca iquebe neza lulu. Rari caludxe.''31Ngue runni ca huachu bizubaca didxa ni labe jma gunibe. Laca gucuaca Pablo ne yeneca la' huashini ra nu Antipatris. 32Xti dxi que, xtale de ca' huachu bizanaca' ca' hombre ni dxibaca ca mani' que chineca labe, ne laca guibigueta ca' ndani linda de guie'. 33Ora ca hombre ni dxiba ca' mani' que yenda ca' Cesarea bidica guichi que xaique xti guidxi, lacabe laca bilui cabe la Pablo.34Ora xaique xti guidxi que binda' guichi que la, laa gunaba didxa de xi guidxi naca Pablo. ora labe gunnabe de Cilicia laa la', 35Gunibe:'' Na suca' diaga chahue ora ca' ni cudxiba donda iquelu' gueda ndaca rari.'' Ora que gudxibe laca gusanaca labe ndani yoo roo ra' nu ca' huachu xti guenda' runi mandar xti Herodes.
Chapter 24

1Gudidisi gayu dxi, Ananias xhaique xti ca sacerdote principal, ne tudxi binigola, ne tobi hombre nu xpiani para guini la Tértulo, yendacabe raque. Ca hombre que yene cabe' ranu shaique tudxi ni na cabe' bini Pablo. 2Ora Pablo bisuhua nesalu shaique Tértulo bisulu guni xhi guira ni cadi xneza cayunibe ne gudxibe shaique que: "Runi li napadu naroba guendaratadxi; ne guendaracane xtiu bedane nacubi xhimodo ndani guidxi xtidu; 3Ngaruni ne xtale xquixhepe ricadu de guira ni li runu, ni risaca xtale Felix.4Nga runi jma quesuchiña rua li, na canabali ne guendanachahui gucadiagaluna tindasi.5 Ne ladu bixheladu hombre di nacabe casi ti guendahuara ne ni cuca de guira ca' Judiu de guidubi naca guidxilayuu guiasa gucalu ca'. Labe nacabe xhaique de tudxi bini ni saca xha ca' cayunina ca' ni na Diuxi xti' xha hombre Nazarenu que.6 Ne labe gucaladxibe ñuni yudxube yudu; ngueruni gunasedu labe purti napadu gana guyadu para cuchebe casi na Lu ley xtidu.7Ne beda Lisias, shaique xti ca dxuu, beda ne naroba xhiana guxha cabe labe de ndani nadu. 8Bisendacabe ladu ranulu. Ne ora li guinabadidxalu Pablo la sanu de guira xhixhe xhi pur cabaquidu xquejabe ." 9Ca judiu laca gula quica xqueja Pablo, ne guni ca de que dxandi cani nacabe.10Peru ora tobi de ca' xhaique que gundisana lu Pablo ti guini, Pablo bicabi:" Na riene de que raca xtale isa li naca lu ni ruya pa xneza cayunicabe ndani guidxi di, ngaruni ne xtale guendanayeche suenia li. 11Li sanda guyachachahui lu de que caru di tidi jma de chi ne chupa dxi dede que na gudxiba ne bisisaca ndani Jerusalen; 12Ne ora lacabe bidxelacabe na ndani yudu, Na quenidindeniadia aruti, ne na que nuca dia cabinique, ninca ndani ca' yudu huiini, nin ca' de ndani guidxi. 13Lacabe que sanda gului cabe li ni cugaani cabe' luguiayadi.14Ne dxandi ndi' na naca tobi de ca' ni se lu nesa ni na bini sacaxhaca cayuni ca' ni na Diuxi, ne laca lu nesa ca' na rune ni na Diuxi xti ca' bixosegola. Ne na suhuadxiche lu guirá ni ca lu ca guichi ni bisana ca' profeta. 15Na napa guendaruni cree lu Diuxi, casi ca' ca hombre di laca cabesa, ra guibani de guira ni jma guti, de guiropa. 16Saqueca ni bini xnesa ne ni que ñuni xnesa. Ne pur ndi la' Na dede guira dxi rica xtipa ti gapa ti guendabiani naya nesalu Diuxi ne nesalu de guira bini guidxilayu.17Yana, gudisi xtale isa na sedania guendaracane guidxi xtine ne bidxichi casi ti guendarusigade. 18 Ne ora na bine ndila, tudxi judiu de Asia bidxela cabe na' dxipe ndariari ndani yudu, ne cadi xtale bini ne cadi lade xtale ridxi. 19Ca hombre di naquiñe ñu cabe' ne salulu nagasi ne guini cabe' ni napa cabe luguiaya , pa lacabe' napa cabe' xhixha.20Sinu que ca' hombre di ca' naquiñe guini cabe' xhi cadi xnesa biya cabe luguiaya' ora bisuhua nesalu ca xhaique yudu xti ca Judiu; 21ñaca ni saca pa ñaca ninie xhixha ne nindisa ridxi ora bisuhua lade cabe: ' runi guendaribani xti ca guetu ndi que yana dxi na' suhua nesalutu cuyubitu donda luguiaya."22Ne ora que Felix, ni guisa jma nana de nesa, bicuesabe ra canicabe que'. N e na:" Ora shaique xti ca' dxuu Lisias guiete de Jerusalen, Na sanie xhi gaca de lii."23 Ngueruni labe bicabe shaique tigayua dxuu gapa Pablo, peru guni ni racaladxi ti nin tobi de ca' xhamigube cadi guiana ca' sin guidxiñaca labe ti ganda gacane ca' labe de guira ni caquiñebe'.24Gudidi tudxi dxi, Felix bigueta ne Drusila xhelabe, ti guna Judia, ne labe bisendacabe Pablo ne bicadiagabe de la de guendaruni cree ni napa pur Csistu Jesús. 25Peru ora Pablo gundinde didxa ne labe de guendachahui xti' Diuxi , de nirucuesa laca la' ne de ra chi huini tu bini xnesa ni jma yaca seda, Felix bidxibi ne guni:" nagasi la' guye . Peru jma huadxi ora na jma nuasia xti tiru , su sendatidxeli."26ne ora que ca', labe cabesabe Pablo gudilabe bidxichi, ngueruni gatiga cusendabe tu chicaa la' ne rininebe la'. 27 Ne ora gudidisi chupa iza' , Porcio Festo bedaga ca' xhaique guidxi deche Felix, peru Felix nu guiana biasi ne ca Judiu, nga runi bisanabe Pablo gaparucabe la' .

Chapter 25

1Yanna, Festo guyú be guidxi, ne gudidi si chonna dxi, guye be de Cesarea ne yendabe Jerusalén. 2Sacerdote góla ne ca Judíu ni jma risáca bedanee cabe ca donda nuu lugia' Pablu, ne naduxu pe' gunineca laabe, 3Ne laacabe gunaba cabe laabe ti favor ni suguu Pablu lu ti naxoo, Festo zabidxibe guedanee cabe Pablu Jerusalén ti ma ganda guuti cabe laabe lu neza.4Peru Festo bicaabi laacabe que Pablu naca ti ni daguyoo Cesarea, ne laapebe ma yaca guibiguetabe raqué. 5"Nga runi, ca ni gánda," nábe laabe: "caquiiñe' che ca' raque ne laadú. Pa nuu xixa nadiiñe ne hombre ca, laatu naquiiñe' gudxiibatu donda lugiábe.6Festo que ñaana jma de xono o chii dxi, ne ora que zébe Cesarea, ne xti dxi que, guríbe lu bangu' ra ru'ya cabe pa xneza cayuni tobi, ne bicaa be laaca guedaneca Pablu. 7Ora bedandabe, ca Judíu xti Jerusalén bizuhua ca' gaxa, ne laacabe bichiña cabe xtale donda ro' ni que sanda gului' cabe pa dxandi'. 8Pablu guni' pur laa ne ná: " Naa que huayune nin ti ni nadxaba' ni udxii deche ca diidxa ni ma nexe' xti ca Judíu o ni udxii deche yu'du' o ni udxii deche César."9Peru Festo gucala'dxi ñeche ne ca Judíu laa, ne ora que laabe bicabi be Pablu ne guniibe: "¿ Racala'dxu quibalu' Jerusalén ti zacá naa guyube donda luguia lu' de ca ndi' raqué la?" 10Ne ná Pablu: " Naa zuhuaa neza lú bangu' ra ru'ya cabe pa xneza cayuni tobi xti César ra naquiiñe' guyubi cabe xtonda'. Naa nin ti judiu que huayune nin ti ni nadxaba' laa, zacá casi ca lii nanadxichi lu'.11Ne pa guayune ni cadi bia'si ne pa guayune xixa pur ni naquiiñe' gate', naa que zucaa ñee yú gate'. Peru pa gaxti' náca ni canítu de naa, guiruti' zanda gudii naa lu ná cabe. César nga gu'ya' pur Naa." 12Gudidi si guni' ne Cesar ca ni racané laa, bicabi be: " Cesar nga gu'ya' pur lii; zielu' ra nuu César."13Yanna, udidisi chupa, chona dxí, xaique guidxi Agripa ne Berenice yenda ca' Cesarea para chizaca lu' ca Festo. 14Gudidisi guyúbe raque xtale dxí, Festo bedanebe ni cazaaca ne Pablo lú Xaique qué; ne guníbe: "Ti miati' biaanabe rari' pur Felix casi ti ni daguyoo. 15Ora naa guyuaa Jerusalén, ca xaique xti ca sacerdote ne ca judíu gola bedanee cabe queja lugia hombre di', ne gunabacabe nusaba donda lugiábe. 16Naa bicabé laacabe deque cadi zaqué biaa ca Romanu gúni, guiruti' rudiica' sin que guzuhuaa lú ca ni cudxiiba donda que lugia', ne ganda guyubi gaxa ca donda que íque.17Nga runi la', ora laacabe bedandácabe rari', naa que nibéza, xti dxí queca na gurie lu bangu' ra ruuyacabe pa xneza cayuni tobi, ne gunie guzu'bacabe xtiidxa' de guedanecabe hombre qué. 18Ora ca ni cudxiiba donda que íquebe biásaca ne cugú cabe xjquejabe, guni' xpiaane' nin tobi de ca donda ni bichiñacabe lugiabe cadi tan naróbacanii. 19Ne luxcar nge la', laacabe que ñenelizaacabe ne laabe de ni laabe canausiidibe ne de ti tal Jesús ni gúti' ne de ni Pablu canaguinii deque nabánii. 20Que ñana pia' xi ñune' para guyube gánna' de ndi', nge runi gunabadiidxa laabe pa zacaládxibe chebe Jerusalén ne guyubicabe pa napabe donda de ca ndi' raqué.21Peru ora Pablu gunába guidaguyoo dede dxí xaique xti ira guidxi roo guini' xi gacábe, naa bisendagune guieguyoobe de dxi naa guseenda laabe ra nuu César." 22Agripa gudxibe Festo: "Ngaca naa racaladxe gucaadiaga hombre ca'." "Ixii," ne guni' Festo: "Lii sucaadiágu laabe."23Ne saqué xti dxí qué, Agripa ne Berenice yendáca' zuchahuica'; laacabe guyúcabe ndani yoo ro' ne ca xaique xti ca hua'chu' ne ca hombre ni jma risaca ni seedaca de ndani guidxi. Ne de ora Festo huláqui xtiidxa, Pablu bedanecabe laa ra nuu cabé.24Festo guni': "xaique ro' Agripa, ne giraxixe hombre ni nuu rari ne laanu, laatu cayúyatu hombre di'; de ira ni bidagulizaa de ca Judíu yegu'yacabe naa ndaani Jerusalén ne zaqueca rari', ne laacabe bicaacabe naa rídxi deque labe que naquiiñe' ibánirube jma.25Peru naa gúna' deque laabe que ñunibe gaxti para ñuu xi pur laabe ñatibe. Peru purti nábe chebe neza lú xaique xti ca guidxi ro', naa guliee' guseendalaabe ra nuu. 26Peru que gápadia' gaxti ni hucaa ra nuu xaique xti ca guidxi ro'. Ndi runi, naa ma bedaniá laabe ra nuutu, ra nuu pioú, xaique ro' Agripa, ti ma naa gápa xiixa jma para gucaa de ni cazaaca di'. 27Purti cadi ruuya biaasi guseenda tobi ni daguyoo ne zaqueca que cuaque' xi pur caguiiba donda íquebe.
Chapter 26

1Ngue runi Agripa gudxi Pablu:"Zaanda guinílu pur laaca líi." Oraque Pablu bisiga ná ne guníi para guilá. 2"Naa rica laaca na casi tobi hombre nayeche, rey Agripa, de ganda guinie neza lúlu para guiete guira donda ni cudxiba ca Judiu di ique'; 3Jmá ru pe', purti lii izáa nanalu de ca modo runi ca Judiu ne modo ruziidi ca. Nga runi rinaba lii gunadia'gu naa sin guireu gana.4Dxandipe, Guira ca Judiu nanaca xhi modo vivane dxi naca badungiu ndaani laaca xquidxe ne Jerusalén. 5Laacabe runibia cabe naa dede dxi bizulu, ne naquiñe guiníi cabe de que vivane casi ti fariseu, cadxi binni ni sacaxha ca cayunica neza, ne nabe rapadxichi ca religion xtidu6Yana naa zuhua rari para aca juzgar ti purti naa zinanda ni bidii xtidxa Diuxhi ca bixhezo gola nu. 7Purti ndinga ni bidii xtidxa Diuxhi ca chii ne chupa nda' de ca xhiiñi israel guleza ca guica'ca laaga laaca ne interu naca ladxido' va cusisaca ca Diuxhi lidxi ne huaxhini. Pur cabeza ndi, Rey Agripa, Ca judiu di cudxiba ca donda iqué'. 8¿Xhi jñe nga naquiñe tuuxha de laatu guiní ique de que guenda ridxagaya nga guiasa Diuxhi lade guetu pue?9Dxique' naa rini' ique laaca para naa de que naquiñe gune xtale cosa luguia lá Jesus de Nazaret. 10Naa biine ndi Jerusalen. Naa bitaguayua' xtale de na ni ma runi cre' ndani lidxiguiiba, pur guenda runi mandar ni bidii ca xhaique ca sacerdote naa, ne ora biiti cabe laaca, naa bidie xtidxa lugia cabe. 11Na binenaya laacabe xtale tiru ndani guira yu'du huiini, ne gucaladxe nuca' laacabe guca lu cabe Diuxhi. Iza de cadxiche nia laacabe ne guzaya nanda laacabe dede ca guidxi de xti ladu.12Laga naa cayune ndi, guyaa damasco ne guenda runi mandar xti ca xhaique xti ca sacerdote; 13Ne ra zia neza raque', galaa dxi, rey naa biiya ti biani de guiba' ni ruzaani jmá que gubidxa ne cuzaani luguia guiropadu', naa ne ca ni zee ca ne naa. 14Ora guira du biaabadu layu', binadiaga ti ridxi ni caní ne naa ne guní lu ti didxa Hebreu: "Saulo, Saulo, ¿xhi jñe cazaa nandu naa pue? jma nagana para lii cu' ñee lu ti aguxha.15Oraque naa gunie :"¿tu lii pue señor? señor bicaabi: naa nga Jesus ni lii canazaa nandu. 16Yana la? biasa ne bizuhua; ti purti para ndi nga biree lu'lu, para gune lii ti siervu ne ti ni rului de ca ni lii runibia' lu de naa nagasi, ne ca ni naa chi gulue lii huidxe; 17Ne naa zula'ya lii de ca binni ne de ca ni que runi cre' ni chi guzeenda li ra nu' ca, 18para guxhale lu' ca ne guixhale ca de lu guenda nacahui ne gueeda ca lu biaani, ne de lu xtipa xtiinidxaba para lu xti Diuxhi, para laacabe guica' cabe de Diuxhi guenda rixhia xtonda cabe, ne ni naa chi guzigade laacabe , ca ni chi guire'chu ca para naa pur guenda runi cre' xti ca de naa.19Nga runi, Rey Agripa, naa cadi que nuzuuba dia diidxa xti ni biiya de guiba'; 20Huaxha, para ca ni nu Damasco niru, oraca para ca ni nu' Jerusalen, ne guira ca guidxi xti Judea, ne ngaca ca ni cadi Judiu, naa guyue nia xtidxa Diuxhi de que naquiiñe cuiza' cabe de lu guenda ruche' xti cabe, ne guibigueta ra nu' Diuxhi, laga cayaca obra ni naca de guendaribisa de lu guendaruche'. 21Ngue runi ca Judiu di' gunaaze ca naa ndani yu'du ne gucaladxi ca ñuuti ca naa.22Diuxhi ma gucane naa dede nagasi, nga runi ruzuhua ne rulue ca binni intiisi ne ca ni risaca ni Moises ne ca Profetaca si' guniica chi gaca; 23de que cristu naquiiñe tiidi ra nana, ne de que laabe zacabe niru ni chi guiasa lade ca gueetu ne chi gui ne de biaani para ca binni Judiu ne ca ni que runi cre'.24Laga Pablu caluxhe caníi para que quiba donda ique, Festu guni ne ti ridxi nadipa: "Pablu, lii zee xpianu, guira ni nanu ca ma zine' xpianu." 25Peru Pablu gunii: "Cadi ma zee di xpiane, Festu ni jma nu xpiani; huaxa ne guenda nadxibalu' canie didxa dxandi ne jneza. 26Ti purti Rey runibaia' de ca ndi, ne nga runi ri nie' nia laabe sin dxiibi, ti purti naa nana de que gaxti di de ndi naca naga'chi para laabe; ti purti ndi cadi guca di ca naga'chi.27¿Lii runi cre' lu ca profeta la? Rey Agripa, naa nana de que runi cre' lu." 28Agripa gudxi Pablu:"Que nindaa ñanada nucudxi lu naa ne ñuunu naa Cristianu? 29Pablu guní': "Naa rinie' nia Diuxhi, pa que guinda' o pa guinda', cadi lii siou',laaga ngaca guira ca ni cuca' diaga naa yanadxi di', ganda gacaca casi naa peru sin chu ca ndani xti lidxiguiiba."30Oraque Rey que bizuhua ne ngueca Gobernador ne Berenice ne ca ni zuba ne' ca laacabe; 31Ora laacabe bizaana cabe yo' que, laacabe guni' lizaa cabe ne na cabe: "Hombre di caaru guni gaxti ni naquiiñe guenda guti o guiliibi." 32Agripa gudxi Festu: "hombre di ñanda nilaa pa ñaca laabe que nuyuubibe ñacane Cesar laabe."
Chapter 27

1Ora ma gudixedu naquiiñe chuudu lu nisa neza Italia, laacabe gula'quicabe Pablo ne chupa chona de ca ni deguyoo que, gapa' ti xaique ti gayuaa dxu que laaca, ni laa Julio, ni naca de ti gendalisaa dxu laa Augusta. 2Laadu gucuaadu ziuudu lu nisa lu ti barcu dede Adramitena, ni ma yaca guiaxha lu nisa que guidubi naca guria nisado' xti Asia. Nga runi biabadu nisado' que. Aristarco de Tesalónica nuu Macedonia yene laadu.3Xti dxi que bietedu guria nisa lu guidxi xti Sidón, Julio nabe nacha'hui guca ne Pablo,ne bidiibe lugar laa che ranuu ca xamigu ti ma guuyaca laabe. 4Ora que, guyuudu lu nisado' ne gudididu gaxa de guidxi lu nisa Chipre, gaxa de guidxi lu nisa que, purti cudxiiludu bi. 5Ra ma gudididu lu ca nisa nuu gaxha de Cilicia ne Panfilia, yendadu Mira, ti guidxi xti Licia. 6Ra que xaique ti gayuaadxu que bidxela ti barcu xti Alejandría ni che Italia. Laabe bidxiibabe laadu lu ni.7Ra ma gudididu ca nisa que chahui lu xtale dxi ne ra ma yendadu neca naganna gaxa de Gnido, bi que, que nudiidi lugar ñuurudu ladu que, para ora que gunaazedu gudubi naca ladu rapa cabe Creta, xti ladu xti Salmón. 8Laadu gudididu guria nisa que nabe naganna, de ra yendadu ti guidxi la Buenos Puertos nuu gaxa de Guidxi xti Lasea.9Laadu yanna nabe ma bindaadu, ne dxi gulaaqui ca judiu giaanaca sin goo ca' que ma gudi'di', ne nave ma naxoo chuudu lu nisa. Ra que Pablo bisaniru lucabe', 10ne guidxilaacabe: "Hombre ca, naa cayuuya viaje ma yaca guninu di' nabe nanna ne xtale guendaruniti ni, cadi si de ca ni neenu di ne de barcu di, sinu que nee xquendanabaninu. 11Peru xaique ti gayuaa dxu que maa bicaadiaga xaique ne ni xti barcu que, que ca ni guni' Pablo que.12Ti purti izaa naganna tidicabe nannda rua' nisado' que, ne xtale de ca ni zee lu barcu que la guni' xtiidxacabe guireecabe de raque, pañanda si nindacabe guidxi Fenice, para tidicabe dxi riaba nanda ra que. Fenice la ti ra rinda barcu Creta ni, nudxiilú guia'huiini de ra rinandani gubidxa ne guetehuiini si de ra rindani gubidxa. 13Ora bindubi huiini bi nisa que, zacaxa ca marineru que ma napa ca ni caquiiñe ca que. Ngue runi gundisacabe ancla que ne zeecabe guidubi guidxi Creta, gaxa de guria nisa que.14Peru gupa si ti ratu ti bi resiu, ni rabicabe bi yooxho, bizulu bichenda laadu ne zeeda de lu guidxi nuu lu nisa que. 15Ora barcu que ma bati ladu che ne ma que ganda di gudxiiludu bi que, ne bidiidu guxubi yuu ni laadu. 16Laadu yenneni laadu guidubi neza cayaapa xti ti guidxi huiini lu nisa la Cauda; ne naganna gunda bindibidxi'chidu balaaga rula' que.17Ora laacabe bidxiibacabe laabe, biquiiñe cabe doo para bindibicabe cascu barcu que. Laacabe cadxibicabe nidxelasaadu lu ca yuxi riaana lu nisa xti Sirte, para bindaacabe ancla que, ne zineeni laadu guidubi lu nisa que. 18Nabee guxubiyu bi yooxho que laadu, ngue runi xti dxi que ca marineru que bizuluca guluubica ca ni zinedu que de rua barcu que.19Lu guiona dxi que ca marineru que guluubica de ruaa barcu que guira doo xti barcu que ne nápecabe. 20Ora gubidxa ne belegui que, que nuzaani ca' luguiadu xtale dxi, ne nisaguie ro' que cadxelasaa luguiadu, guira ladu gulezadu niladu la ma biaana si.21Ora laacabe ma biaanacabe sin guendaro, Pablo bizuhuaa lade ca marineru que ne guni': "Hombre ca, gupa tu xide nucaadiaga tu naa, ne que nireedinu de Creta, ne zaque ma que nididinu guendananna ne guendaruniti di'. 22Yana la canaba laatu cadi guidxibiditu, purti que ziuudi nin ti gueetu lade tu, sinu que barcu si ca nga guiniti.23Purti nuchi la ti angel xti Diuxi xtine', ni laca rusisaca, angel xtibe que bizuhuaa cue',24 ne guni': "Cadi guidxi'bu Pablo. Lii napu xide guidxiñalu nezalu César, ne biiya', lu guenda nacha'hui Diuxi, bidiibe lii guira xixe ca ni zine lii lu nisa ca. 25Ngue runi, hombre ca, casi guidxibitu, purti naa rune cree Diuxi, ngape nga ni gaca casi ca guidxi be naa. 26Peru laanu naquiiñe guidxelasaanu lu xixa guidxi lu nisa.27Ora bedanda chii ne tapa gueela que, laga zineecabe laadu zacarii lu nisa do' Adriático, gaxa de galaa gueela ca marineru zacaxaca ma zidxiña ca xixa guidxi. 28Laacabe guluubia'cabe nisa que ne biiyacabe gande ne chii nuu gadxe de guete ni, gupa ratu si ma guluubia'cabe xti viaje ne biiyacabe gande nuu gadxe de guete ni. 29Laacabe cadxibicabe gueda idxela saadu ca guie que, ngue runi gunde'te cabe tapa ancla, de lu ra riluxe barcu que ne guniinecabe Diuxi ti niragueela nagueenda.30Ca marineru que cuyubica cabe ximodo gusaanacabe barcu que ne maca gundetecabe balaaga que lu nisado' que, ne cuyubicabe ximodo cuubicabe ca ancla que ruaa barcu que. 31Peru Pablo gudxi xaique ti gayuaa dxu que ne ca dxu que: "Naquiiñe pe guiaana ca hombre di ndaani barcu ca, pacoo que zalatu." 32Ti ora que ru bichuugu ca dxu que ca doo liibi balaaga que ne bidiicabe lugar zeeni.33Ora ma zedadxiña guendaya'ni xti dxi, Pablo guziñe laacabe ti guicaacabe xixa ni goo cabe. Laabe guniibe: "Ndi nga chii ne tapa dxi ni cabezatu ne cadi cayootu; latuu gaxti caru nica gootu.34 Nga runi inaba laatu guicaatu xiixa ni gootu, purti para guibaanitu ndi. Purti nin tobi de laatu que zunititu nin ti guicha de ndani ique tu." 35Ra ma guni'be ndi, cuguaabe pan que ne bidiibe xquixe Diuxi nezalu guira xizeecabe. Ti ora que gundaabe pan que ne bizulube gudobe.36Ora que, guiraacabe biechecabe ne laca gucuaacabe ni goocabe. 37Laadu chupa gayuaa chona late gande chii ne xhopa binni nuu ndani barcu que laadu. 38Ora laacabe ma gudocabe bia' naquiiñe, laacabe bisisicabe barcu que ne guluubicabe lu nisa do' que trigu que.39Guca si ridxi', laacabe cadi cayunibia' cabe lu yú, peru biiyacabe yuxii guria nisa do' napa ti playa. Ne biuicabe diidxa pa zanda chine cabe barcu que ra que. 40Zaque bichuugucabe ca ancla que ne bisaana cabe laaca ndaani nisado' que. Ora queca bixadxecabe ca doo xti ca timon que, ne gundisacabe vela nuu rua barcu que lu bi.41 Peru laacabe yendaacabe ti lugar ra ridxagalu chuupa ra cuxooñe nisa, ne barcu que gulezadxini ra que. Ruaa barcu que gu'gani raque ne que niniibi di ni, peru xaana ni que bizulu gulaa purti nadipa ca ola que.42 ni naguixhe ca dxu que la, ñuutica ca ni deguyoo que, ti zaca nin tobi de laaca nixuuba ca' ne nuxoñelu ca'.43 Peru xaique ti gayuaa dxu que nuu gula Pablo, para bicueeza ni nagixe gaca que, ne bicaabe ca ni nanna xuuba que chu'bi ca' de ruaa barcu que ne chindaca' prime lu yu. 44Ti ra que ca xcaadxi hombre que naquiñe ninanda laacabe, cadxi que lu tabla ro' ne xcadxi cosa nuu ndaani barcu que. Zacari nga bizaaca ximodo guiradu yendadu lu yu.
Chapter 28

1Ne ora yene cabe ladu de dxandi' gunadu de que guidxi' nu galahuí nisa'dó que lanii Malta. 2Ca binni de ra que bidii cabe ladu cadi si guendanachahuí ni maca rudi cabe, laca bicaguí cabe ti beele ne bichagalú cabe ladu, runi cayaba nisaguie' ne naanda3Ne ora Pablo bitopa tudxi' yaga' ne guluni lu belee que, ti beenda' biree yande runi guendananda que?, ne birendame lu naabe. 4Ne ora ca binni de ra que biiyaca mani que laa? nanda lu nabee, guniliiza' cabe: "Hombre di de zandaca' binni ruti labe ni bilaa de ndani nisa'dó, ne neca pe bilabe lu nisa'dó que ñanadi sin nusaba ná Diuxi labeee."5Ne ora labe binibi dxa'chabe mani que luu belee que ñaca nadi. 6Laca'be gulezaa cabe nicaguime o ñabame ne ñaticamee. Peru gudidisí de bindachi cabe lame xhadxi' ne biiya cabe que ñaca di gaxti ne lame, bichaa cabe ni ca iqué cabe ne guni cabe nacabe ti diuxi.7Yana ndani ti guidxi gaxha de ra que laa? nuu layú xti xhaique guidxi ni nu galahui nisa'dó, tobi hombre laa Publio. Labe bichagalube laduu ne biidibe ladu ni guiquiñedu pur chona gubidxa'. 8Bixhose Publio guca guará de xhindxa' ne yuuba ndáni. Ne guyé Pablo ra nube, guni ne Diuxi, ne gulaquí ná luguiabe, ne bisianda labe. 9Gudidisi ndi, ne ca xcadxi' binni guará ndani guidxi nu galahui nisa'dó que laa? laca bedabe ne laca bianda cabe. 10Ca binni que laca bidxibaluna cabe ladu xtale. Ne ora cuguchahuidu ca xtidu para chuudu luu nisa'dó, bidicabe ladu ni caquiñeduu11Gudiidi si chona beu la?, gudxiba du ndani ti barcu xti ca de Alejandría ni bitiidi beeu nanda ndani guidxi nuu galahui nisa'dó que, cue barcu que ca' de que lá chupa biichi cuachi. 12Gudidi zii de gundetedu ca xtidu ndani guidxi xti Siracusa, bianadu ra que chona dxi.13Ne biredu de raque ne yendadu ndani guidxi xti Regio. Gudidi zii ti dxi ti bii nisa bindubi ne lu chupa dxi yendadu ndani guidxi xti Puteoli. 14Ra que bidxeladu tudxi bichidu ne gudxicabe ladu pa siguiana nedu laca'be pur gadxe dxi. Ne sicaríca yendadu Roma. 15De ra que ca bichidu, gudidi zii de binadiaga cabe de ladu, beda cabe ra nudu de guidxi situ casi luguia' xti Apio ne xti chona taverna. Ne ora Pablo biiya ca bichi que la?, labe bidibe xquixhepe Diuxi ne gucuhua guendanadxiba lu.16Ne ora guyu'du ndani guidxi Roma, bidicabe lugar Pablo guibani xtubi ne chu ti dxu gapa labe. 17Ne gudidi zii chona dxi biguini de que Pablo gulidxibe ca hombre que ni nacaca xhaique lade ca Judiu. Ne ora bixhiña cabe, labe gudxibe laca "Bicheca, neca caru gune ni nadxaba para gucalua guidxi di ne zaa xtica bixhoze golanu, bisenda cabe naa casi binni chiguidaguyoo ndani Jerusalen lu ná ca Romanu.18 Gudidi zii de gule cabe naa didxa, laca'be gucaladxi cabe nundá cabe naa, pur ti gaxti donda luguiaya para que ñuti cabe naa19Peru ora ca Judiu guní ca' de ca ni nuu cabe guni cabe la?, gupa xhidé gunaba Cesar guni ne na' ni na ley, neca que gapa xhi pur cua xqueja binni xquidxe. Runi ni gunaba, ora que, na gunaba guya latu ne guinienia latu . 20Nacani runi ni Israel cayuni cree de que naa libe ne ca guiba dii.21Ngue runi lacabe gudxicabe laca: "Laduu que guacadidu guichi ni bicacabe xti Judea ni cani de li, ne nin tobi de ca bichilu beda cabe ne guni cabe o gudxi cabe xhixha nadxaba de lii. 22Peru napadu gana gucadiagadu de li ni cani ique lu de ca binni di, pur ti runibia cabe ni pur laadu ne cucalu cabe ni guirá ladu.23Gulii cabe ti dxi para que labe guininebe laca, ne beda rú ma binni ra labe nabeza'be que?. Ne labe gunibe de ndi, ne gunibe de nda runi mandar xti Diuxi. Ne labe gucaladxibe ni guitebe xpiani ca ne ni nandaca Jesús, guiropa cabe, dede ley xti Moises ne de ra ne profeta, dede siado' de ra bedanda huadxi.24 Tudxi binni bini cree ca didxa gunibe di, ne xtudxi que ñuni cree di cabe ni labe gunibe.25Que ñanda nutagu liza'tu didxa, ne seecabe biluxhe gunisi Pablo ca didxa di: "Espiritu Santo guni neza' pur Isaias hombre ni rini xhi chigaca, ca bixhose gola tu . 26Ne labe gunibe: "GUYE RA NU CA BINNI DI NE GUNI "CUCAA DIAGASITU PUR CUCAA DIAGASITU, PERO QUE SIENEDITU; NE ORA GUYA TU QUE ZUNIBIATU27LADXIDO CA BINNI DI MA NAGUIDXINI, MA BICADIAGATU NE GUENDANAGANA, LACA'BE MA BITEGULU CABE, PARA QUE GUIENE CABE NI LACA'BE GUYACABE, NE GUNADIAGATU NE DIAGATU, NE GUIENETU NELADXIDOTO NE GUIBIGUETATU XTI TIRU NE NAA SUZIANDA LATU"28Peru laa gana?, de que guendarila xti Diuxi di ma yendani ra nu ca Gentil, ne laca sunadiagaca.29 Ne ora labe gunibe ca didxa di, ca Judiu seeca, laca'be cayapa cabe ti guendaridinde liza' narooba.30Pablo bibani be chupa iza' ndani yoo caguixhebe, ne labe gucuabe guira ni seeda ra nube. 31Labe canayui'be de guenda runi mandar xti Diuxi ne cusidibe de Señor Jesucristu ne guendanadxibalú. Ne guiruti tu cucueza' labe.

Romans

Chapter 1

1Pablu, ti ni runi dxiña xti Jesucristu, ni gulidxi jesucristu ti gaca apostol, ni biduba de guira ti ga'ca evangeliu xti Diuxi. 2Ndinga evangeliu ni maaca' bisana' nebe ca profeta xtibe ca' didxa ni dxandi di'. 3Gucani' de xhiñibe' , ni laa gulee zaa de ca xhiñi David segun binni nguidxi layuu.4Pur ora chi guiasa guetu', laabe bianabe casi ni ma nandxo xhiñi Diuxi pur guenda ni rusianda xti Jesucristu xaique xtinu. 5Pur labe nga ma gucuanu guenda nachahui ne bire labe apostol ra bisuba be xtidxa diuxi ndani ca guidxi ca, runni laa be. 6Ndani ca guidxi di' laatu ma gulidxi cabe laatu ti gaca xti Jesucristu laatu.7Ne ni bica' lu guichi di' para guira binni guidxi Roma, ca ni nadxi Diuxi, ca ni gulibe gulechube para si labe. ne guenda nachahui xtibe guiana luguia tu', ne guenda ribaquidxi ladxido xti Diuxi bixhozenu ne xaique xtinu Jesucristu.8Nirudoo, rudie xquixhe Diuxi pur jesucristu pur guiraxixe' de guiraatu, purti enda runni cree xtibe ma birecheni interu naaca ndani guidxii layuu. 9Ti Diuxi nga biya na', ni la' rune dxiñaa para la' ndani espiritu xtine lu didxa cubi xti xhiñibe, na' querusuhuadxie de guzete' laatu. 10Naa que ruzuhuadxie'dia' de guinaaba neza lu diuxi, naa gaaca' ni naa racaladxe llanna, pur modo gulaqui' diuxi ni', chindani ranutuu.11Ti naa racaladxe guya laatu, ti ganda gudie' laatu xixha de espiritu, para chu xtipa laatu. 12Ngani', ñuu ladxe gacanetu naa chua gana ladee tu, pur guenda runni cree xti cad tobi', xticabe ne xtine'.13Yanna naa quenayadia' de cadi gannaditu gaxti si nuque de que gannatu guirani, bicheca', de que naa gatigaa ucaladxe ñaa ra nuutu (ti nu xhi cucueza naa nagasii), ti pa ganda guditu cuana naxhi ladetuu, gasi ca' modo bidi xcadxi ca ni nachahui. 14Naa zusabeni lade guiropatu, griegu ne ca binni de fuera, guiropacabe', ni nuu xpiani ne ni que rienee. 15Saaca, naa la', ma nua de que jma zanda gudxiba ca evangeliu xti diuxi zacaca laatu ni nu ndani Roma.16Naa cadi' catui di lua' de ca evangeliu xti diuxi, ti pur guenda nandxo xti diuxi nga enda rilaa xti ni laa runni cree, nirudo ca judiu ora ca ma ca griegu. 17Ti pur guenda runni jneza xti diuxi zahuinini' ora gunni creetu ne para guenda runni cree, ti zacaca caani', ''NI LAA NACHAHUI PUR GUENDA RUNNI CREE XTI ZALAA.''18Ti' xiana xti diuxi zahuinini' guiba lu guira enda que iquiñe ne enda que runni jneza ti binni, ni la racaladxi ucueza ni dxandii, 19Ndinga pur ni racabiatu de diuxi ti rihuinini' ra nu tu. ti diuxi uzani laatu.20Pue ca ni nacabe ni que ruyatu, de ganatu de xtipa xtibe ni que rira' ne guenda nandxo' xtibe ni maca napabe, ma bihuini ni dede dxi guya' guidxilayu, lu de guira xhixheé ni ma guya'. Nga runi que gapa di ni nin ti péru. 21Ndi nga naca purti, neca laacabe runibia' cabe de Diuxhi, laacabe que ñusisaca cabe laabe casi Diuxhi, ninca que nudi' cabe xquixhe laabe. Laga nga la? gucaccabe ni que ruzuuba didxa lu ca xquendabiani, ne ca ladxido' cabe ni que rapa xpia' biguidxi.22laacabe gunabacabe aca cabe ca ni nu xpiani, peru laga nga gucacabe ni que riene. 23Laacabe bicha' cabe guenda nandxo xti Diuxhi ni que rati, pur gaca cabe casi ti hombre ni rati, de mani ni ripapa, mani de tapa ñee, ne de ca ni rixhubi ndani.24Nga runi Diuxhi bidii laacabe guiabacabe lu ca ni que iquiiñe xti ladxido' cabe para ni ni cadi nayá, para guzitui liza' cabe xcuerpu cabe. 25Laacabe nga bichaa cabe dxandi xti Diuxhi pur ti guenda ruziguii, ne ca ni bisisaca ne biini xhiiña ni guyá lugar de ni bizá', ni rusisacabe dede guira dxi. Saca gaca.26Pur ndi, Diuxhi bidii laacabe guiaba cabe lu ni riuladxi cabe ni ruzituihi lu', pue ca gunaa xti cabe bichaa ca ni maca gule ne ca, pur ni cadi naca ni maca gule ne cabe. 27Saqueca, co hombre laaca bizaana ca bizaana ca ni maca racaladxi ti hombre ne ti gunaa, ne gucua gui ca' lu ni que iquiiñe luguia lisaa ca'. Ca ndi guca ca hombre ni biini ca ni que iquiiñe ne laaca hombre ne gucua cabe para laacabe guenda nana ni naquiiñe icaa cabe pur ca enda que iquiiñe xti cabe.28Purti laacabe que ñacaladxi cabe ñapa cabe Diuxhi lu xquenda biaani cabe. Laabe bidii be laaca guiaba ca lu xquenda biaani ca ni nadxaba, para laacabe guni cabe ca ni cadi neza.29Laacabe ma bidxa cabe de guira ca ni cadi neza, guenda nadxaba, guenda racaladxi gapa, ne guenda rucaachi guenda nadxaba xti. Laacabe dxa cabe de guenda ridxichi pur ni napa xtobi, guenda ruuti, guenda ridinde, guenda ruziigui' ne guenda racaladxi guni ni cadi jneza. 30Laacabe naca cabe ni rinii de xtobi, guenda ruziguii de xtobi, ni rucaa lu Diuxhi. Laacabe naca cabe binni riuladxi tiinde, rucha xquenda naro', ne ni rinni de laaca laa. Laacabe naca cabe ni ruzaa cosa dxaba, ne que ruzuuba ca xtidxa bixhoze ca'. 31Laacabe que gapa cabe gueda riene; que zanda gusigapa tu laacabe gxati, ni que racaladxi guiruti, ne ni que rapa xpia xtobi.32Laacabe riene cabe ca ni ni gula'qui Diuxhi, de que ca ni runi ca ni nadxaba di' naca ca ni naquiiñe gati. Peru cadi ca ndi si, laacabe laaca ricaa cabe xcadxi ni runi cani.

Chapter 2

1Ngue runi, rabu que gapu ra guidiñe yuu lu , lii hombre, lii que riguiñe yuu lu, ni riguiñe yuulu de stobi la? laca lii ngue cudxiba lu donda ique lu'. Purti ni cudxiiba lu luguiá stobi la? ngue ca ru'nu'. 2Peru laanu nanna dxichi nu diuxi runi jneza luguiá cani runi ca nga.3Peru biyachahui ndi, lii hjombre, lii ni riguiñe yuu cani runi ca ndi, neca laca ngaca cayunu. ¿zuxoñe lú lu ra gusabana Diuxi binni guidxilayú la? 4¿O huaxié riní ique lu de guendanachahui xtibe, ni rucá guindá guenda runi ná' xtibe, ne guenda ribeza ne guenda riá xtibe cucá ca ni laatu guibiguetatu de lú ca guendaruché xtitu la?5Peru raca ndi runi guenda naguidxi ladxidó' lo ne cadi cayunu pur iguudxi ni, ngue runi cutopa lú lu ca ndi para dxi guendaridxichi, nga nga, dxi ra guihuini guenda rusaba ná´xti Diuxi. 6Laabe zaguixe be binni biá ni guni ca. 7Cani hua yusisaca ca, hua dxiba cabe laca, ne que ri bana ca la?, Laabe zudibe laaca guendanabani ni que zaluxe.8Huaxa cani racaladxi ca gapa ca jmá, cani que runi ni dxandí, peru runi ca ni cadi nu xneza la?, guenda ridxichi ne xiana ni guxuxe zedandá ra nuu ca. 9Diuxi zusenda guenda naná ne guenda que idxela xi guni luguiá guiraa ca binni ni runi ni nadxaba, nirudó ca Judiu ne ca Griegu.10Peru guenda rusisaca, guenda rudxiba cabe, ne guendaratadxi ladxidó zeda luguiá guira cani runi xneza, nirudo ca Judiu, ne raca ma ca Griegu. 11Pue gaxti di de cadxi ya cadxi co ne Diuxi. 12Pue cani hua chee sin Ley la? laca zaluxe ca sin Ley, ne casica cani hua chee xa Ley la?, zuliidxe Ley lacabe.13Ti cadi cani ru ca diaga de Ley nga naca ca binni ni runi xneza neza lu Diuxi, sinu que cani runi ni ná Ley nga za cá Diuxi laca casi ca ni runi xneza. 14Pue ora ca Gentil , laaca cani que gapa Ley, runi ca modo na naca ca binni guidxilayú la? lacabe nga naca cabe ti Ley si, neca lacabe que gapa cabe Ley ca.1516Pur ndi la? lacabe ru lui cabe de que cani rinaba Ley gaca la? cá cani ndani ladxidó cabe. Xpiani cabe rabi ni lacabe, ne laca xquenda biaani cabe rusiene lacabe pa nayá ladxidó' cabe o pa co' 16ne laca ne Diuxi. Ndí chi gaca dxi guisihuinni Diuxi irá ni ga'chi ndaani ladxidó' binni, ne zuni né be ni Jesucristu. Zacá na stiidxa Cristu ni canayué di'.17Peru pa laca lii rabu lii nacu Judiu, ne cá lú lu ley ne rudxiba lu lii neza lu Diuxi, 18ne ma nanu xii nga racala'dxi Diuxi, ne rabu xneza nú ni nú biasi. 19Ne nou de que lii ri nazu ná cani nachepa lú ne rinéu bianni para cani canazá lu guelacahui. 20Riula'dxu usiidi lu cani que ganna gaxti ne usiene lu cani que riene, purti lii nannu xi nna Ley ni rusiidi irá ni naquiñe ganna binni ne irá ni dxandí', yanna ¿ximodo rihuini ndi modo nabani lu ya?.21Lii ni ruziidi lu xcaadxi, que ruziidi lu laaca lii? Lii ni rui' lu xtiidxa Diuxhi luguia guenda riba'na, Que riba'na lu? 22Lii ni rinii' lu cadi chu' neu ni cadi xheelu, que riu neu xheela xtobi? Lii ni nanaladxi lu ca bido', Lii ricaa lu ni nu ndani yu'du xti cabe?23Lii ni rieche lu ne guenda naro' lu ley, liiruni lu ni que riuladxi Diuxhi ora ruche' neu ley? 24Pue "LÁ DIUXHI RITUI LADE CA NI CADI JUDIU GÚNI LII," casi ca ma gucua.25Purti dxandi la? seña xti Diuxhi racane ni lii pa ruzuubalu xtidxa ley, peru la lii que runi lu ni naa ley, seña xti Diuxhi ni napu ca zeeda gaca ni guenda ca'ru chu' seña. 26Ya', yana binni ni ca'ru chu seña runi ni rinaba ley, cadi seda gaca guenda ca'ru chu' seña xtibe ca casi ti ni ma guyu seña xti Diuxhi? 27Ne cadi zeda gaca ti ni cadi maca gule ne di seña xti Diuxhi ni ugaani donda ique lu pa laabe runibe ni naa ley? Ndi naca purti lii napa lu ca letra xti ley ne seña xti Diuxhi; peru dede yana que ruzuuba lu didxa xti ley!28Pue cadi judiu di nga ni naca ni de fuera si, ne cadi seña di xti Diuxhi nga ni nu fuera si lu cuerpu. 29Huaxha ti Judiu nga ni naca ni de dentru, ne seña xti Diuxhi nga ndani ladxido', lu espiritu, cadi lu letra di'. Guenda rusisaca xti ti binni cadi zeeda di' ni de binni laga de Diuxhi.

Chapter 3

1yanna, ¿paraa zaniru caa judiu pue? ¿ne paraa guisaca guirugu tindaa de laacabe? 2ladu ticasi nandxo'ni, zaniru lu guiraa' ne guni laacabe bisihuinni Diuxhi ni nuu ladxi na'.3¿Ne pa nuu cadxi judiu que gapa guendaa runi cree la? ñee ti que runi cree cabeca' zuca'caabe Diuxi gusdaana de guni ni ma guni' la? 4Que ziuu dxi ga'cani zaca', laga jma neeza, la gudii gusihuinni Diuxi dxandi ni la' ne ca de guira binni rusuguiica, casi ma ca'ni: "NE LAATU ZAANDA GUSIHUINNITU NACHAHUITU LU XTIIDXATU NE ZANDA GUIREETU NACHAHUITU RA LAATU GGUEEDATU LU JUSTICIA"5Peru pa guenda que runi jneeza xtiinu' gusiuinni jneeza ruuni Diuxi, ¿xi zanda guiniinu laanu? zanda guiniinu Diuxi nga que ruuni jneeza ra laabe gusabana'be nu xia'na xtiibe la? ¿laabe ni la? (canie' cazi rini ique binni guidxilayú). 6¡Que ziuudi dxi gacani zacá! yanna laga, ¿ximodo Diuxi gu'ya pa cuche' binni guidxilayú?7Peru pani dxandí' xtii Diuxi ranaa gusiguiee guni ni xtale tu gusisaca laabe, ¿xiñee naa naca casi tobi ni ma biche' cayu'ya cabe pa napa dondapue. 8¿Xiñee que guininu zacá casica laanu huadxiibasicabe xixa luguianu' casiquiisicabe ra rini'nu ne ximodo xcaadxi na' huayuna diagaca laanu guniinu: "La gudii laadu gunidu ni nadxaaba ¿ti gueeda ni jnezaa la? jneeza guibana' cabe.' 9¿yanna xiipue'? ¿ñe zutiidi ladxinu laca luunula? nin ti ladu , ti luunu ma xtalepe huadxibanu donda ique ca' Judiu ne ca griegu de guira' ca ni ma naazo guenda ruchee' luuca 10casi ca'ni:'' CADI NUU TUUXA NA' CHA'UI NIN TOOBI. ''11CADI NUU TUUXA NI GUIEENE , CADI NUU NI LAA GUYUBI DIUXI. DE GUIRA' CABE BIREECHU'CABE. 12LAACABE GUCA TOBISI VIGUETA CABE GUCA CABE NI QUE GUIQUI'ÑE , GUIRUTI NUU NIGUNI NI JNEEZA, CO' NIN NECA TOBI.13NDAANI BAYANNICA' NACANI BA' ZUXALE' LUUDXICA' HUAGUI'TE SI BINNI, BENENU XTII BE'NDA DA' XA' GUIDI RUAACA. 14RUA CA DXA DE GUENDA RIGU DÍI NE GUENDA NANDÁ.15CA ÑEECA NABE' NASISI RA CHI GUXIICA RI'NI. 16GUENDA RUNI DEE NE GUENDA RACANA' NUU LU CA NEEZA XTIICA. 17CA BINNIDI' QUE HUAYU'NI BIACA TI NEEZA GUENDA RATADXI LADXIIDO'. 18GAXTI GUENDA RIDXIBI DIUXI BEZALUUCA'.19Yanaa laanu' nannanu' intiicasi nina' lu Ley, canii'nuni cani nabani casi na' ley, ne ndii ti guida'gu guiru' ruaa, nee de guira' binni guidxilayú ganna dxichica zuzuhuaaca neza lu' Diuxi. 20Ne ndiila? ti nin ti binni guidxilayú zaca nacha'hui ti biica jneeza casi na' ley neza lu Diuxi, ti ru'ni ley nga beda gannanu nuu guenda ruche'.21Ne ya'ana guidu'banu de lu ni ma'aca ca' lu xtidxa Diuxi, guenda runi xneza xti Duixi bedaguihuinini. Ndi'la ma guini' ca ni gucua' lu xtidxa Diuxi ne ca profeta, 22ndinga guenda runi xneza xti Diuxi lu guenda runi cre Jesucristo ne guira' ca ni binicre'ca. Gasti di' guenda ribi'.23Ti guira' tu bichee ne quenuga'ndaca' guenda nandxo' xti Diuxi 24laa'ca' bilaa'ca' xneza runi guenda nachahui lu guenda rula' ni na'ca Cristo Jesus.25Pue Diuxhi ma bidii be Cristu Jesus para guica lugar xtinu pur guenda runni cre' lu rini xtibe. Laabe bidii be Cristu para gului be jneza xtibe. bitiidi be guira guenda ruche' ni maca guca. 26Lu guenda ribeeza xtibe. guira ndi guca ti ganda gului' be guenda runi jneza xtibe lu ca dxi de yana di'. Ndi guca tí laabe gului' be laaca laabe runibe jneza, ne gului' be de que laabe nga ruxhiabe donda xti tutica pur guenda runi cre' Jesus.27De padé yana zeeda guenda rucha guenda naro'? ma que ziu' di ni. Xhi lu zanda guzhuhua ni? Lu ni runi nu? co', peru lu zanda guzuhua ni lu guenda runi cre'. 28Laanu cuguunu laaca, ti binni sanda guixhia xtonda pur guenda runi cre'. Sin ca guenda runi ni rinaba ley.29O Diuxhi naca Diuxhi xti ca ni Judiu si la? cadi laaca nacabe Diuxhi xti ca ni cadi Judiu? Ya, laaca xti ca ni cadi Judiu. 30Ya', Diuxhi la? tobi si laa. Laabe suni be jneza guenda riu seña pur guenda runi cre' ne guenda que riu' seña pur guenda runi cre'31Yana, cuxhia nu laanu Ley pur guenda runi cre'? Que chu' dxi gacani saca! ante de nga la? laanu guni nu ni naa ley.

Chapter 4

1Yana ya' ¿xhi zanda guininu bidxela bixhozegolanu Abraham casi binni guidxilayu pue? 2Ne pa' Abraham bixha xtonda pur ca'ni bini, labe ñapabe xhi pur nudxibabe la'ca labe, peru cadi neza lu Diuxi. 3¿ Pue xhina ca' xquichi Diuxi ? ''ABRAHAM BINI CREE DIUXI, NE GUCUACABENI CASI NI XNEZA''4Yana para ni runi dxiña, ni riaxhabe cadi nacadini ni cusigade sicabe labe, casi ninusabi cabe labe. 5Peru para ni que runi dxiña la' , peru laga nga runi cree be ni ruxhia xtonda ni ruche, ne guendaruni cree xtibe rica cabe casi ni xneza.6David laca rini de ndaya ni nu luguia hombre ni Diuxi rica ni runi xneza neca que guni dxiña , 7Labe gunibe, ''NDAYA XTI DIUXI NGA CANI RUXHACABE GUIRA GUENDANADXABA XTI CA', NE CA GUENDARUCHE XTI CA' MA BIDXILU CA'. 8NDAYA NGA HOMBRE NI XAIQUE XTINU QUE RICAA' GUENDARUCHE XTI.''9Yana ya' ¿ ndi nga ndaya ni cani cabe ni nu luguia ca ni nu seña, ne laca luguia cani cadi nu ca seña?ne lanu rininu : ''GUENDARUNI CREE XTI ABRAHAM GUCUA DIUXI NI CASI GUENDARUNI XNEZA ''. 10¿Nga runi xhimodo gucuabeni? ¿Ora Abraham ma guyu seña, o caru chube seña? cadi guca ni ra ma nube seña, laga ra caru chube seña.11Abraham gucua ra bilui Diuxi la ra guendariuseña. Ndi la guca ni ti seña de guendaxneza de guendaruni cree ni ma ca napabe de ora labe caru chube seña. ne ni bidi seña ndi nga que labe bedagacabe bixhoze de guira ca ni runi cree, ne cape lacabe caru chucabe seña. Ndi rini ndi de que guendaruni xneza sazacani para lacabe. 12Ndi laca rini ni de que Abraham beda gaca bixhoze de guendariuseña para cani zeda cadi si de ni ruiseña, peru laca para cani sizaca lu neza de guendaruni cree de bixhozenu Abraham, dxi la caru chu seña.13Ne ca' dixha ni bizanane cabe Abraham ne ca ni zeda de la', de que labe' zacabe ni guica guidxilayu', cadi beda pur ley, sinu que zeda ni pur guendaruni cree xnesa xtibe. 14Ne pa cani nabani ca' pur ley zanda ca', guica ca', guendaruni cree ca' zeda gaca ni ni que iquiñe, ne ca didxa bizanabe ca' rixhia cani'. 15Ne ley ruguni guendaridxichi, peru ra gasti ley la', laca gasti guendaqueruna.16Pur ndi la' ndi la naca ni pur guendaruni cree ti ni labe gulaquibe gaca guiana ni luguia guendanachahui ne ti guica de guira ni seda de Abraham ni. cadi si cani nuca lu ley, laca ne cani runi cree ne Abraham. Labe nga bixhoze de guira xhixhenu, 17casi maca ca. MA BINE LI BIXHOZE DE STALE GUIDXI. Abraham guyu nesalu Be, ni la bini cree labe, nga nga la, Diuxi, ni rudi guendanabani ca ni ma guti ne ruyabe cani gasti casi ñaca ñuca.18Ne de lu guira ndi la, Abraham sanda ca bini cree Diuxi ni chigacaru. Ngaruni labe bedagacabe bixhoze de xtale guidxi, modo guta gunicabe. SACA ZACA CANI ZA DE LI. 19Labe que ñaca yati dibe lu guendaruni cree. Abraham biene de que de la quesandadi gapa badu, {purti labe ma napabe bia ti gayua isa}. Labe laca biyabe de que ndani Sara que zanda gapa badu.20Runi cani gudixhe Diuxi gaca, Abraham que ñaca chendxe di lu guendaqueruni cree. Ne labe bedagapabe xtipa lu guendaruni cree, ne bisisaca be Diuxi. 21Labe nana dxichibe nigulaqui Diuxi, la zanda guni ni. 22Ngaruni, ndi laca gucuacabe ni casi guendaruni xneza.23Yana ndi la cadi si gucuani para si gaca ne ni labe, ni gucuaca be binibe. 24Laca gucuani para lanu, cani laca cacacabe lanu, lanu ca ni runi creenu lu La ni gundisa de lu guendaguti Jesus Shaique xtinu. 25Ndi nga ni bidi Diuxi pur guira guendaruche xtinu ne biasa lade guetu ti guini pur lanu.

Chapter 5

1Dede dxi bixhia xtondanu pur guenda runi cre', napanu guenda ratadxi ne Diuxhi pur señor jesucristu xtinu. 2Pur laabe nga laanu laaca zanda chu'nu pur guenda runi cre' lu guenda nachaui xti Diuxhi ra nuunu di'. Rieche nu lu ni cabezanu ni bidi Diuxhi laanu para huidxe, ni cabeza nu, de que laanu chu' lisaanu lu guenda nandxo xti Diuxhi.3cadi ndisi, peru laaca rieche nu lu ca ra nana xtinu. Laanu nananu de que ca guenda nana rudi laanu guenda runi huantar. 4Guenda runi huantar redane guya Diuxhi sanda laanu, ne guuya Diuxhi sanda laanu sedane ni guenda ribesa para huidxe. 5Guenda ribesa di' que suche' ne di' ni, ti purti guenda ranaxhi xti Diuxhi ma bixii lu ladxido nu pur espiritu santu, ni ma gucua nu.6Laga laanu nacanu ni que gapa xtipa, lu tiempu caquiiñe Cristu guti pur ca ni ruche'. 7Ti purti nagana nga tuuxha gati pur ti ni runi jneza. Sanda guini nu, sandaca tuuxa gacaladxi gati pur ti binni ni nachaui.8Peru Diuxhi rului guenda nacahui xti pur laanu, ti purti laaga laanu nacaru nu ni ruche, Cristu guti pur laanu. 9Jmaru pe', yana ma bixhia xtonda nu pur rini xtibe, laanu salaanu pur laani, de lu xhiana xti Diuxhi.10Ti purti laga nacanu ni nu dinde, biguetanu gucanu xhamigu Diuxhi pur guenda guti xti xhiiñi be, jmáru pe', gudiidisi de biguetanu guca xhamigu nu Diuxhi xti tiru, salaa nu pur guenda nabani xtibe. 11Cadi ndisi, peru laanu laaca sieche nu lu Diuxhi pur Señor Jesucristu xtinu, ni pur laa nga gucuanu guibiguetanu gucanu xhamigunu Diuxhi.12Nga runi, pur ti hombre guenda ruche guyu ndani guidxilayu, sacari guyu guendaguti, pur guenda ruche. Ne bireche guenda guti lade guira binni, ti purti guira bichee. 13Pue dede ley, guenda ruche maca nu ndani guidxilayu, peru que rica cabe ni casi guendaruche pa gaxti ley.14Peru huaxha, guenda guti bini mandar dede ca dxi xti Adan dede Moises, neepe luguia ca ni que nuche ca casi guenda que rusuuba didxa xti Adán, ni naca casi ni nexhe gueeda. 15Neca nga, ni rusigaade Diuxhi cadi naca casi ni cadi jneza. Purti pa pur ni cadi jneza xti tobi guti xtale, jmaru xtale biini guenda nachaui xti Diuxhi ne ni bisigaade be pur guenda nacahui xti tobi si hombre, Jesucristu, bidaale ni para xtale.16Ti purti ni bisigaade be di cadi nacani casi ni bedaguisaca xti xha ni biche que'. Ti ladu la? Juiciu xti guenda riabaná beeda pur guenda que runi jneza xti ti hombre. Peru pur xti ladu la? ni bisigade Diuxhi ni beeda de ra bixhia xtondanu, beedani gudiidisi de xtale guenda ruche'. 17Pue, pa pur ca guenda ruche xti tobi, guenda guti biini mandar pur tobi, jmaru pe' para ca ni guica' ca xtale guenda nachaui xti Diuxhi ne ni cusigaade ni jneza ni runi reinar pur guenda nabani xti tobi, Jesucristu.18Saca pue, pur ca guenda ruche xti de guira binni beeda guenda riabaná, de neepe pur ti ni biini Jesucristu ni naca jneza beeda guenda rixhia donda xti guenda nabani para guira binni. 19Pue pur guenda que runa xti ti hombre ca xtale guca ca binni ni ruche, neca saca pur guenda rusuuba didxa xti Jesus xtale seda gaca ca ni ma bixhia xtonda.20Peru Ley beeda gudiidi si ca ndi, para guenda que runi ni naa Diuxhi guidale. Peru ra bidale guenda ruche', guenda nachaui xti Diuxhi jmaru pe Bidale. 21Ndi bisaaca dede pe, casi guenda ruche biini mandar lu guenda guti, neca saca, guenda nachaui guni mandar pur ni jneza para guenda nabani ni que saluxhe pur Jesucristu Señor.

Chapter 6

1¿Xhi guiniinu yana? ¿Naquiiñe zaarunu lu guenda ruche' para guenda ria' guidale? 2Que chu' dxi gacani saca. Laanu ca ni ma gutinu para guendaruche' ¿Xhi jmodo zanda guibanirunu luuni? 3¿Cadi ganatu laatu , deque guira ca xtale ni guyu nisa lu cristu jesus, guyu nisa ca lu guenda guti xtibe?4Laanu biga'chi nu luu be, pur guenda riu nisa lu guenda guti. Ndi bizaaca para saca casi Cristu biasa lade gue'tu pur guenda nandxo' xti bixhozenu, sacaca laanu laaca ganda zaa nu lu guenda nabani nacubi. 5Pue pa laanu ma bida'gunu laabe lu ni naca casi guenda guti xtibe, laanu laaca sada'gunu ne guenda ribani lade gue'tu xtibe.6Nananu ndi', nede hombre yoxho xtinu gucua lu cruz ne laabe, saca cuerpu ni ruche' lacaa binitilu. Ndi bizaaca para laanu ma cadi guicarunu yaga lu guenda ruche'. 7Laabe ni gutibe, ma naca be naya de guenda ruche'.8Ti purti pa laanu ma gutinu ne Cristu, laanu runi cre' nu deque laaca sabanine nu laabe. 9Nananu deque Cristu ma biasa lade gue'tu, ne deque laabe ma cadi naca di be guetu'. Guenda guti ma que runi di' mandar luguia be.10Ni naca pur guenda guti ni laabe gitinebe lu guenda ruche', Laabe gutibe ti tiru si'. Huaxha guenda nabani ni laabe nabanibe, nabani be ni para Diuxhi. 11Sacaca laaca laatu naquiiñe guicaatu laatu casi ti ni ma guti para guenda ruche', peru ni nabani para Cristu jesus.12Nga runi cadi gudii tu deque guenda ruche' guni mandar ca cuerpu ni rati xtitu, para laatu ganda guzuubatu xtidxa ni naa xcuerpu tu. 13Cad gudii tu nda xcuerputu lu guenda ruche', casi ni riquiiñe para ni cadi jneza. Peru laguchiña laaca laatu Diuxhi, casi gue'tu ni ma bibaani yana. Ne laguchiña ca nda xcuerputu Diuxhi casi ni riquiiñe para ni jneza. 14Cadi gudiitu guenda ruche' guni mandar luguiatu. Ti purti laatu ma cadi nuutu xha ley, laga xha guendanacha'hui.15¿Yana, xhi laa ya? ¿Naquiñe guchénu purti ma cadi nuunu xha ley, uaxha xha guenda nacha'hui? que chú dxi gacanni saca. 16¿Cadi ganatu laatu ni ridxiñatu ra lú casi ni runi xhiiña, ngaca nga ni laatu naquiiñe guzuubatu xtidxa? Dxandi ndi' pa laatu nacatu ni runi xhiiña guenda ruche ni rine ra guenda guti, o ni runi xhiiña guenda ruzuuba didxa ni riné ra nu ni jneza.17¡Peru xquixhepe Diuxhi! Ti purti laatu gucatu ni runi xhiiña guenda ruché, peru laatu ma bizuubatu didxa dede ladxidóto jmodo guenda riziidi ni gucuatu. 18Laatu jma bilátu de lu guenda ruché, ne yana ma nacatu ni runi xhiiña ni jneza.19Canie nia laatu casi hombre guuni guenda nayaati xti ladi tu. Pue zacá casica laatu ruchiñatu ca nda' laditu casi ni runi xhiiña guenda nayudxu ne guenda nadxaba, yana sacaca laguchiña ca nda' laditu casi ni runi xhiiña ni jneza para guire'chu tu para Diuxhi. 20Pue ora laatu gucatu ni runi xhiiña guenda ruché, laatu gucatu ni ma biláa de ni jneza. 21Ca dxi que, ¿xhi cuananaxhi gúpatu de ca ni yana maritiu lú tu? Ti purti ni beda gudii ca ndi la? guenda guti.22Peru yana, laatu ma biláa tu de lu guenda ruché, ne ma gucatu ni runi xhiiña Diuxhi, laatu napatu cucuananaxhi xtiitu para guire'chu tu para Diuxhi. Ni gueda gudii di la? Guenda nabani ni que saluxhe. 23Ti purti guenda riaxha xti guenda ruché nga guenda guti, huaxha ni cusigaade Diuxhi nacani guenda nabani ni que zaluxhe lu cristu jesus xhaiquenu.

Chapter 7

1O jñe que gána tu, biche ca' (Ti purti canie nia binni ni runibia' de ley), de que ley nga rinni ni guni binni laga nabani?2Tu purti gunna ni ma bichagana liibi xheela pur ley laga laa nabani, huaxha pa xheela be gati, laabe riláa be de ley xti guenda richagana. 3Nga runi, laga xheela be nabani, pa laabe nabeza nebe xti hombre, zaabi cabe laabe ni nuu ne ni cadi xheela. Peru pa xheelabe gati, laabe ma biláa be de ley, ne saca laabe ma cadi naca be ni nuu ne ni cadi xheela pa guichagana be xti hombre.4Nga runi biche ca, laatu ma guca tu ni ma guti para ley, pur xcuerpu Cristu. Ndi guca ti ma ganda laatu guidagu tu xtobi, ndi nga laabe, ni biasabe laade gue'tu, ti laanu ganda gudi'nu cuananaxhi para Diuxhi. 5Pue dxi laanu guyu'nu lu xti guidxilayu, ca ni riuladxi guenda ruche', ni redanda pur ley, biini ca dxiña luguianu pur ley ti ma ganda laanu gudi'nu cuananaxhi xti guenda guti.6Peru yana laanu ma bilá nu de lu ley. Laanu ma guti nu para ni nundiibi laanu. Ndi nga ti ma ganda laanu guibani nu lu guenda naganda xti Espiritu, ne cadi lu guenda ni ma guca feu xti didxa ucua.7Xhi sanda guininu laanu yana? naca ley ca pur laasi guenda ruche'? QQue ziu dxi gaca ni saca. Huaxha naa que ñunebia'ya guenda ruche, pa ñaca cadi pur ley. Ti purti naa que ñunebia'ya guenda racaladxi gaca xtale pa ñaca cadi ley ñabi naa "QUE SACALA'DXI LU GAPALU XTALE". 8Peru guenda ruche, gucua ndi para guni ley di biini guira guenda ruche luguia'ya. Pue pa sin ley, guenda ruche' di ma guti.9Dxique' naa bibaane sin ley, peru dxi guenda runi mandar di' beeda, guenda ruche' di bibaani ne naa gute. 10Guenda runi mandar di', ni naca para guendane guenda nabani, beda gaca ni guenda guti para naa.11Pue guenda ruche' di, gucuani ndi' pur ca guenda runi mandar ne gudxite ni naa. Pur guenda runi mandar gute. 12Nga runi Ley nandxo' ni, ne guenda runi mandar nandxo' ni, ne jneza, ne sicarú ni.13Nga runi ni naca jneza beda gaca guenda guti para naa? Nin ti modo Cadi saca di' ni. Peru guenda ruche', para ganda guihuini casi guenda ruche' ra biquiiñe xhixha sicaru, biiti naa. Sacari nga pur guenda runi mandar, guenda ruche' beda gaca ni ruca' guche' jma ru. 14Ti purti laanu nananu de que ley di naca ni de Espiritu, peru naa naca de ndani guidxilayu. Naa ma bidua' xha guenda runi xhiiña guenda ruche'.15Ti purti ni naa cayune, dxandipe naa que riene ni. Pue ni naa napa gana gune, naa que rune ni, ne ni naa nanaladxe, nga rune. 16Peru pa naa rune ni que racaladxe gune, naa nua nia ley, de que ley jneza.17Peru yana cadi naa dia nga cayune ni, laga guenda ruche ni nabani luguia'ya. 18Pue naa nana de que luguia'ya, ndi nga lu guenda binni guidxilayu xtine, gaxti di gaxti jneza. Pue guenda racaladxi ni jneza nuu ne naa, peru naa que ganda gune ni.19Pue ni Jneza ni naa racaladxe naa que rune ni, peru ni nadxaba ni naa que racaladxe gune, nga rune. 20Yana, pa naa cayune ni que racaladxe gune , oraca la? cadi naa dia' nga ni cayuni ni, laga guenda ruche ni nabani luguia'ya. 21Naa cadxela yana, ra cuzulu ca ndi luguia'ya, deque naa racaladxe gune ni jneza, peru ni nadxaba nagazi nabani luguia'ya.22Ti purti naa rieche lu ley xti Diuxhi ne hombre ni nabani ndane. 23Huaxha, naa cayuuya ti ni cuzuulu adxe lu ca nda laade. Ndi ridxelazaa ne ni nacubi cuzulu ndani xquendabiane. ndi cundiibi naa pur guenda ruzulu xti guenda ruche ni nuu lu ca nda lade.24Naa naca tobi hombre ni nazí, tu laa gula naa de cuerpu de guenda guti di? 25Peru xquixhe pe Diuxhi pur jesucristu xhaiquenu. Saca yana, naa pia rune xhiiña ley ne xquendabiane. peru ne guenda binni guidxilayu xtine rune xhiiña guenda ruzulu xti guenda ruche'.

Chapter 8

1Nga runi, yana laa ni runi cree' en Cristo Jesus que zaguibadi donda ique. 2Ne ra bizulu espiritu ni rudi guendanabani ra bini crenu cristu jesus bixhegue na ra libe lu guenda ruche ne lu guenda guti.3Ni lu ley que ñandadi ñuni, ni laa' naca nayati lu guenda nabani, Diuxi binini'. Labe bizendabe xhiñi pebe naca casi bini guidxilayu ni ruche, ti gacabe ni quidxe lu guenda ruche, ne laabe bisendabe enda ruche' lu'u guenda nabani. 4La'bee binni be ndi para que ira ca ni naa ca Ley di gaaca lugianu', ni laanu rizanu, cadi pur di bela ladi, peru pur guenda. 5ca ni la'a nabani pur bela ladi, la gunni ni naa bela ladi', peru ni laa nabani pur guenda laa guni ni nnaa guenda.6ti purti enda bianni ni caique luu bela ladi laa ti enda guti nii', peru enda bianni ni caique luu guenda laa ti guenda nabani ni' ne enda ratadxi. 7Ndi la nacani purti enda bianni ni ca ique ni xti guidxilayu' naca ni ni ruca lu Diuxhi, pue cadi nu di' ni lu ley xti Diuxhi, ne que zanda di gaca ni. 8ca ni nu' lu ni naca xti guidxilayu di que zanda gacaladxi Diuxhi laa.9Peru laatu cadi nuu di tu lu ni xti guidxilayu, laga lu espiritu, pa dxandi Espiritu xti Diuxhi nabani ndani tu. Peru pa tuuxha que gapa espiritu xti cristu, laa cadi naca di xtibe. 10Pa cristu nuu ndani tu, ti ladu la? cuerpu ca ma guti ni para ca guenda ruche', peru espiritu ca nabani ni para ni jneza.11Pa espiritu xtibe, ni gundisa Jesus lade ca gue'tu nabani luguia tu, laabe ni gundisa be cristu lade gue'tu laaca sudii be guenda nabani ca cuerpu ni rati pur espiritu xtibe, ni nabani ndani tu.12Nga runi, biche ca, nacanu ni nuzaabi, peru cadi lu cuerpu di, para guibani nu casi racaladxi cuerpu. 13Pue pa laatu nabani tu casi naa xcuerpu tu, laatu ma yaca gati tu, peru pa pur espiritu, laatu zuuti tu ca ni runi xcuerputu, laatu sabanitu.14Pue guira ca ni Espiritu xti Diuxhi rului' laa modo zaa, ca nga naca ca xhiiñi Diuxhi. 15Ti purti laatu cadi gucua di tu espiritu de guenda rica yaga xti tiru para guidxibi tu. Laga nga la?, laatu gucua tu espiritu ni gucua cabe laa casi xhiiñi, nga runi ruca' nu ridxi: "bixhozedu, bixhozedu!"16Laaca espiritu rului espiritu xtinu deque nacanu xhiiñi Diuxhi. 17Pa laanu nacanu xhiiñi Diuxhi, oraca laaca naca nu ni chi guicaa, ni chi guicaa xti diuxhi. Ne nacanu ni chi guicaane Cristu, dxandipe la? laanu laaca rididiu lu guenda nana ne laabe, Para ganda gusisaca Diuxhi laanu ne laabe.18Pue naa la rabe de que ca guenda naná xti ca dxi di' cadi naca di ni ni sanda guchaaga cabe ne guenda nandxo' ni chi guiduuya nu. 19Pue ni nabé racaladxi guira ni guyá' cabeza guuya ca xhiiñi Diuxhi.20Pue ni guyá' beda guiaba lu ni que risaca, cadi pur racaladxi, laga pur laabe, ni naaze dxichi lu guenda ribeeza 21de que guira ni guyá zalaa de lu guenda runi xhiiña xtobi ni que runi ni jneza para lu guenda rilaa xti guenda rusisaca xti ca xhiiñi Diuxhi. 22Pue nana nu de que guira ni guya' cayuuna ne cayuuba casi ti gunna ni chi gapa ba'du dede yana pe'.23Cadi ngasi, peru dede laapenu, ca ni napanu ca niru cuananaxhi xti espiritu: dede laapenu cayuuna nu ndani ladxido' no, cabeeza guica cabe laanu casi xhiiñi, ra guibigueta xcuerpunu ra nu diuxhi. 24Pue pur guenda ribeeza di nga biláanu . Peru ni laanu nanadxichi nu zaca ca' caaru di guihuini ni, Puti tu laa, ni nanadxichi ribeeza ni caaru guuya? 25Peru pa laanu nanadxichi nu ni caaru di guuya nu, oraca laanu cabeeza chauinu pur ndi'26saqueeca espiritu laaca racane laanu lu ra nayaati nuunu. Ti purti laanu que gana nu xhi jmodo naquiiñe guini ne nu Diuxhi, peru espiritu pe' rini' pur laanu ne guenda ruuna ni que zanda guiene nu. 27Ni ruyadxi ladxido' no, runibia' guendabiaani xti espiritu, purti laabe rini' be pur ca ni runi cre' casi racaladxi Diuxhi.28Laanu nana nu deque para ca ni nadxi Diuxhi, Laabe runi be dxiiña lu de guira xhixhe para ni jneza, para ca ni laabe guliidxi be para ni chi guiquiiñe be. 29Purti ca ni laabe maca binibia'be, laabe laaca maca gula'qui be gaca ca casi naca xhiiñi be, para laabe gacabe ba'du huaniisi lade xtale biichi. 30Ca ni laabe maca guliibe, ca nga laaca guliidxibe. Ca ni laabe guliidxi be , ca ndi laaca bixhia be xtonda ca. Ca ni bixhia be xtonda ca, ca nga laaca laabe bisisaca be.31xhi zanda guinii nu de ca ndi yana ya? pa Diuxhi cayuuni pur laanu, tu laa zanda guca lu laanu? 32Laabe ni que ñaa di be laaca xhiiñibe, laga bidiibe laa pur guiranu, xhi jmodo laabe que gudiibe laanu sin quixhenu laaca ne laabe guira?33Tu laa gueda ugaani donda ique ca ni ma gulii Diuxhi?Diuxhi nga ni ruxhia donda. 34Tuunga rini' xhi modo guiaxha donda? Cristu nga guti pur laanu, ne jma ru pe' risaca, laabe laaca bibaani be lade gue'tu. Laabe cayuni be mandar ne Diuxhi, lu ra risaaca , ne ni rini' pur laanu.35Tu laa guxhale laanu de lu guenda ranaxhi xti Cristu? guenda nana, o guenda que guidxela xhi guni, guenda rizabi nanda, o guenda rinda'na, o guenda xhie' ladi, o guenda naxho', o espada? 36casi ca cá, "PUR NI CAQUIIÑELU LAADU NACADU NI MA GUTI GUIDUBI DXI, LAADU NACADU CASI DENDXÚ SEE RA CHI GATI."37Lu de guirá ndi nacan jma que ni ma gudiñe pur xha ni gunaxhii laanu que'. 38Pue naa nanadxiiche deque nin guenda guti, nin guenda nabani, nin ca angel, nin ca ni runi mandar, nin ca ni nuu yana, nin ca ni chi gueeda ru, nin ni nadipa, 39nin ni nazoo, nin ni guete, nin xti cosa ni guyá sanda guxhale laanu de lu guenda ranaxhii xti Diuxhi, ni naca lu Cristu Jesus xhaiquenu.

Chapter 9

11 Na canie' dxandi' ra na'ca tobisi ne Cristo. Cadi cusiguiedia, ne ni na' nana de na' rini' de na' ra na'ca tobisi ne Espiritu Santo, 2Ne na' la nu'a stale nagundu ne cadi cuzuhuadxi' yuba ndani ladxidualla.33.- Ti na'ca ñanda ñacalaadxe ñaca toobi ni dxii'ba dii' luguiaa ne cadi ñaaca tobisi ne Cristo ti ñuu'ne xneza ca biche, ca ni de ca lisaa zalla.4. 4Laaca naacaca de guidxi de Israel. Naapa cabe laa' xiñi Diuxi laaca be, guenda nandxoo, ca guendarideguliza, gu'ude cabe Ley xti Diuxi, guenda rusizaca Diuxi ne ca ni gudiixhebe gaaca. 5De laaca be nga za ca binigoola ni bini cre Duixi nirudo' ne de lisaa xti cabe nga za cristo, ni laa naaca Diuxi lu de guira. Gaaca ni guira' dxi guiza'ca. zacaa ga' cani.6Ne cadi cani gudixhe Diuxi gaaca beda guche. Pur ti cadi guira de guidxi Israel naaca ca' dxa'ndipe de Israel. . 7Ninca cani zaa de Abraham naaca ca dxantipe' xiñi be. sinu que, " pur izaac nga cani zaa de li zaare laaca'.8dinga, ca binni guidxilayu cadi xhiñi di Diuxi. Peru ca ni nacaca xhiiñi ni bisaana Diuxhi seda gaca ca ni zaa de laabe. 9Pue ndi nga ca diidxa ni Diuxhi bisaana: "LU CA DXI DI' NAA SEENDA, NE TI SARA ZACAA TI XHIIÑI".10Cadi ndisi, laga gudiidi si rebeca laaca gupa ti xhiiñi pur ti hombre, bixhozhe nu Isaac. 11Pue ca xcuidi caaru di gale ca', ne ninca ca'ru guni cabe xhiixha neza o nadxaba, para ni racaladxi Diuxhi ganda guia'na, cadi pur ni biini cabe, laga pur laabe, ni ribiidxi. 12Gudxi cabe laabe, "HUANSI CA SUNI XHIIÑA NAHUIINI CA'." 13Nacani casi gucua: "NAA GUNAXHIE' JACOB, PERU QUE ÑACALADXE ESAÚ."14Xhi zanda guininu yana? ziu' ni cadi jneza lu Diuxhi? que chu' dxi chu'ni. 15Purti laabe rabi be Moises, "NAA ZIA'YA CA NI NAA GUIA'YA, NE ZAPA XHILASE DE CA NI NAA GAPA XHILASE." 16Nga runi, cadi pur laabe ni, ni racaladxi, ninca pur ca ni ruxhoñe, laga pur Diuxhi, ni rului guenda ria'.17Purti ca ni maca gucua raabi Faraon: "PARA NDI NAA GUNDISA LII, PARA NAA GULUE XTIPA XTINE LUGUIA LU, PARA SACA LAAYA GANDA GICA RIDXI INTERU NACA GUIDXILAYU'." 18Nga runi, Diuxhi gapa guenda ria' de ca ni laa gacaladxhi, ne ca li laabe racaladxi be, laabe runi be laaca ni ruzuhua dxichi.19Tiidi si laatu sabitu naa, "xhi jñe' laabe cadxela ru be ni cadi jneza? Tipurti tu laa huyu' dxi gucueeza ni racaladxi?" 20Laga nga la?, hombre, tu naaca lu lii ni rucabi luguia diuxhi? ni guyaa la? zaabi' ni bizaa laa, "xhi jñe bizaalu naa sacari? 21Ñe' cadi zanda ni ruuzaa traste de yu' di guni ni gacaladxi ne beñe di? para de lu ngueca beñe guni be ti traste de yu' ni iquiiñe ra sisaca ne ti traste de yu' ni riquiiñe de guira dxi?"22Xhi tal xha pa Diuxhi, ni racaladxi gului' xhiana xti ne gului' xtipa xti, runi huartar be ne xtale guenda ribeeza ca traste de xhiana ni gutachahui para gacadé? 23Xhi tal xha pa laabe biini be ca ndipara ganda laabe guni be ca xtale guenda nandxo' xtibe luguia traste de guenda ria', ni laabe maca gulaqui chahui be para lu guenda nandxo' xtibe? 24Xhi tal xha pa laabe biini be ndi pur laanu ni laabe gulidxibe, cadi lade ca judiu si, laga laaca lade ca ni cadi Judiu?25Casi laaca guni be lu oseas: NAA SABIDXE XQUIDXE CA NI CADI NACA DI CA XQUIDE, NE NI NADXIBE, NI LAABE CADI MACA NADXIBE. 26NE SACA DEQUE RA GUDIBE LAACA, LAATU CADI NACATU XQUIDXE , RACA LAACA SACAACA LAA XHIIÑI DIUXHI NI NABANI."27Isaias bicaa be ridxi pur Israel, "PA BIA' CA XHIIÑI ISRAEL ÑACA CASI YUXHI XTI NISADO', ÑACA NI BIAANA SI NI GUILÁ, 28PUE XHAIQUENU SEDANE XTIDXA NDANI GUIDXILAYU MA YACA NE INTERU NACA." 29Ne nacani casi Isaias maca guni: "pa xhaique xti ca xtale que nuzaana ni zaa de laa, laanu ñeda gacanu casi Sodoma, ne ñeda gacanu casi Gomorra.30Xhi guininu yana? de que ni cadi Judiu, ca ni cadi nuu ca guni ca ni jneza, gucua ca ni jneza, ni jneza xti guenda runi cre'. 31Peru Israel, ni gucaladxi ñuni ni naa ley xti ni jneza, que ñeda ndá ra nuuni.32Xhi jñe co'? Purti laacabe que ñacaladxi cabe ñuni cabe ni pur guenda runi cre', laga pur ni guuni si cabe. Birenda ñee cabe lu guie ni rirenda ñee cabe, 33casi maca gucua: "LAGUUYA, NAA BIZAANA ZION TI GUIE NI RIRENDA ÑEE CABE NE TI GUIE NGOLA NI GUZITUI LU CABE. NI LAA GUNI CRE' LU NDI LA? QUE SATUI LUU."

Chapter 10

1Bicheca, ni culuí ladxidua ne ni rinaba Diuxii nga, guilaacabe. 2Pur ti na ruuya de que dxandi nadxicabe Diuxii, peru que runicabe modo nexhee guni cabe. 3Pur ti lacabe que runi cabe modo nabaqui Diuxii, lacabe cuyubi cabe ixá stonda cabe modo na cabe, ne zacá ma que nacabe guni cabe modo naba´quí Diuxii.4Ra bizá chahuí Ley nga Cristu ti gaca' guira ni runi cree labe nachahuí. 5Ti Moises bica' de guenda runi nezaa ni zedaa de Ley , na: "HOMBRE NI RUNI GUIRA' NI NA LEY LA?, SABANIBE PUR LEY."6Perú guenda runi neza ni zeda de guendarunicree la?, na: "QUE GUINIDIOU NDANI LADXIDOLO': ¿TU SAGUIBA IBÁ? (Ndi nga, ti guindete cabe Cristu) 7ne cadi na ni: ¿TU LA' GUIETE RA MA GUETE GUIDXILAYÚ? (Ndi nga, ti gudxicabe Cristu de lade guetu)8Peru ¿xhina ni? "DIDXA CA NUNI GAXHA DE LI, NDANI RUALÚ NE NDANI LADXIDOLO." Nga nga didxa de guendarunicree, ni lanu rinabanu ne ladxidono'. 9Pali guicou' Jesús casi Señor xtiú, ne gunicreelu ndani ladxidolo', de que Diuxii gundizá labe de lade guetu, li salalú. 10Pur ti ne ladxido' hombre nga runicree ti ganda guixhia xtónda, ne ruacabe nga rica cabe guendarila.11Pue lu xtidxa Diuxii na: "GUIRA NI RUNI CREE LABE LA? QUE SUSITUIBE LÚ." 12Pur ti tobi si naca ca Judiu ne ca Griegu. Tobi si nga Señor, Señor xti guira xhixhee ne ndaya xti Diuxii siaba lu ca ni rica ridxii labe. 13Pur ti "GUIRA XHIXHEE NI GUCA RIDXII LA SEÑOR LA? ZALAA"14¿Xhimodo zandá guca ridxi cani que runiicree labe? ¿Xhimodo guni cree cabe labe pa' que guacadiagacabe de labe? ¿Xhimodo lacabe gunadiacabe de labe pa' guiruti tu güii ne lacabe? 15¿Xhimodo lacabe zanda güii cabe de Diuxi, pa cadi bisenda cabe laca? casi ca lu guichii: "PABIA' SICARÚ ÑEE CANI RUCACA RIDXI NE XTALE GUENDANAYECHE CA DIDXA NACUBI NI NEE XHIXHA SICARÚ"16Cadi guiracabe bicadiagacabe didxa Diuxi. Isaías na: "SEÑOR, ¿TU LAA BINI CREE DIDXA GUNIDÚ DI? 17Guenda runi cree seda ni de guendarucadiaga, ne gucadiaga lu xtidxa Cristo.18Peru na rinie: "¿Ñe que guayuna diagacabe?" nja, zandaca. "RIDXI XTIBE MA BIRECHE GUIDUBI NACA GUIDXILAYÚ NE CA XTIDXA BE DERA BIDUBI GUIDXILAYÚ"19Ne naa, rinie: "¿Ñe que ñana Israel la?" Nirudó na Moisés: "NAA ZUCA GUIDXIDXITU NE BINI NI CADI NACA GUIDXI ROO, NE BINI NI QUE GANA GAXTI, ZUNE PUR GUIDXIDXITU"20Ne Isaías bisiabe xtidxa be ora gunibe: "NAA BIDXELA CABE NAA, CA NI QUE CUUYBI NAA. NAA BIHUINE CANI QUE CANABA DIDXACA NAA" 21Peru Israel, Labe canibe "GUIDUBI DXI NAA BISIGÁ NAYA CA BINI NI QUE RUNA NE NI QUE RUCHA MAÑA"

Chapter 11

1Yana naa rabe, ¿bicaa na' Diuxhi binni xti? que chu' dxi gaca ni saca'. Ti purti naa laaca naca ti binni Israel, tobi ni zaa de Abraham, de ca lizaa xti Benjamin. 2Diuxhi que nucaa na' ca binni xti, cani laabe runibia'be. Cadi gana tu laatu ni ca' lu gui'chi de Elias, xhi jmodo laabe gunabape be lu Diuxhi lugia Israel?. 3"XHAIQUEDU', LAACABE BIITI CABE CA PROFETA XTILU, LAACABE GUNDA' CABE CA ALTAR XTILU, NE MA NAA SIA' RIAANA, NE LAACABE CUYUBI CABE GUENDA NABANI XTINE."4Peru, ¿xhi bicabi Diuxhi laabe? "MA GUPÁ PARA NAA GADXE IXIAPA HOMBRE CA NI QUE HUAGUICHE XHIIBI XHA LÚ BAAL" 5Neca saca, yana, lu ca dxi de yana di' laaca nu' cadxi zuhuadxichi ru ca pur guenda ribíi ni nacha'hui.6Peru pa naca ni pur guenda nacha'hui, ma cadi naca di' ni pur ni guni nu. Pa cadi saca ñaca ni la? ma que ñaca di' ni pur guenda nacha'hui. 7¿Yana xhi laa ya? nica binni Israel biyuubi ca, que nicaaca ni', peru ca ni bibíi gucua ca ni, ne ca xcadxi biguidxi adxido' ca. 8Casi pe ca' lu gui'chi: "DIUXHI BIDII LAACABE TI ESPIRITU DE GUENDA NACHE'PA L'U, GUIE LÚ NI QUE RANDA RUUYA, DIAGA NI QUE RANDA RUNADIAGA , DEDE DXI DI'."9Laaca David naa: "BIDII DEQUE MEXHA XTI CABE GACA TI CHIN, TI DO' RA GUIABA CABE, TI GUIE' NI GUIRENDA ÑEE CABE, TI GUENDA RUQUIXHE LUGUIA CABE. 10BIDII GUICAHUI LÚ CABE PARA QUE GANDA GUUYA CABE, BICUUDE DECHE CABE DEDE GUIRA DXI."11Naa cayabe laatu yana: "Birenda ñee cabe dede biaba cabe? que chu' dxi gaca ni saca. Laga nga la?, pur ni que ñanda laacabe, guenda rila ma beeda ra nu cani cadi Judiu, para gucá idxichi cabe pur laaca. 12Yana, pa ni que ñanda laacabe nga naca ni risaca xti guidxilayu', ne pa ni biniti cabe naca ni risaca xti ca ni cadi Judiu, pabia' ru jma narooba saca ra chu' cabe?13Peru yana naa canie nia laatu binni ni cadi judiu ca', laga naa gaca Apostol para ca ni cadi Judiu, naa ricaa casi ni risaca dxiiña xti Diuxhi cayune. 14Zanda ca naa gune de que guidxichi ca ni naca laaca de binni xquidxe. Zanda ca laanu gulaanu cadxi de laaca.15Pue pa ni bicaa naa cadxi naca guenda ribigueta xti guidxilayu', ¿xhi nga ni que zacaa cabe, pa cadi guenda ribaani lade gue'tu? 16Pa ca ni gucua niru biaapa ca, sacaca cúba, pa xcú biaapa, sacaca ca naa yaga.17Peru pa cadxi de ca na' yaga ma biaxha ca, ne laatu, ti naa yaga olivu guiixhi, biguiidi tu laade cabe, ne pa ngue xcu ni nanixhe napa tu xti yaga olivu, 18Cadi guinii tu de ca naa yaga. Peru pa guinii tu la?, cadi laatu nga naaze tu ca xcu, laga ca xcu nga naaze laatu.19Oraca laatu zaníi tu: "Guxha cabe ca naa yaga, para ganda naa iguiide." 20Dxandi nga. Ti purti pur guenda que runi cre' xti cabe bigaa cabe, peru laatu zuhua tu pur guenda runi cre' xtitu. Cadi guiníi ique tu narooba de laatu, laga laguidxibi. 21Peru pa Diuxhi que nuzianda xtonda ca naa yaga ni maca naca xti yaga que, laaca que suziaanda xtonda tu.22Luguuya yana, ca guenda runi ni nachaui, ne guenda rani na' xti Diuxhi. Ti ladu la? guenda rani na' beeda luguia ca judiu, ca ni biaba. Peru xti ladu la?, guenda nacha'hui xti Diuxhi zeeda lugiatu, pa laatu guiaana tu lu guenda nacha'hui xtibe. pa cadi saca gacani la? laatu laaca sarúgutu.23Dede laacabe, pa que zaarucabe lu guenda que runi cre' xti cabe, saguiiidi cabe lu yaga xti tiru. Pue Diuxhi zanda guquiidi laacabe xti tiru. 24Ti purti pa laatu birugutu de lu yaaga ni maca naca yaga olivu guixhi, ne biguidi tu lu yaga Olivu cha'hui ra cadi maca bindanitu, ¿pabia'ru jmá ca judiu di' ni naca ca naa yaga ni maca gundani, saguiidi cabe xti tiru lu yaaga olivu ni maca xti cabe?.25Ti purti naa que gapa dia' gana que guizaalaadxi tu, biche ca', ni naga'chi di', ti cadi gaca tu ni nuu xpiani laaca lu xquendabiani. Ni naga'chi di' nga deque bizaaca ti guenda riguidxi ladxido' tindaa de israel, dede dxi chu' ca ni cadi judiu.26Saca interu Israel zalá, casi ca maca gucua: "DEDE ZION ZEEDA TI NI GULÁ, LAABE SABEEBE GUENDA QUE RUNI CRE' DE JACOB. 27NE NDI NGA GUENDA RUTAGU DIDXA XTINE NE LAACABE, ORA NAA GAXHA CA GUENDA RUCHE' XT CABE."28Ti neeza la? pur xtidxa Diuxhi, laacabe nacacabe ni ruca lu laanu guuni laatu. Peru pur xti neza la?, pur guenda ribíi xti Diuxhi, laacabe naca cabe ni nadxi Diuxhi pur ca bixhoze goola cabe. 29Pue ca ni ruzigade Diuxhi ne guenda ribidxi xti Diuxhi que rixhia ca'.30Pue saca casi ca laatu dxique' guca tu ni que ruzuuba didxa xti Diuxhi, peru yana ma gucua tu guenda ría' pur guenda que runa xtitu. 31Sacaca yana ca Judiu di' laaca ma guca ca ni que ruzuuba didxa. Ni beda gudii ndi la? guca ni pur guenda ría' ni bilui' be laatu, laatu yana laaca ricaa tu guenda ría'. 32Pue Diuxhi bizeguyo' guira' lu guenda que ruzuuba didxa, ti ma ganda gului' be guenda ria' de guira.33¡Oh, guete xti ca ni rizaca xti guenda nu xpiani, ne guenda runibia' xti Diuxhi! pabia' guete nga ca juiciu xtibe, ne ca neza xtibe jmá zitu de guidxela cabe! 34¿Purti tu laa ma binibia' guendabiani xti xhaiquenu? ¿o tu laa ma guca ni rudi conseju laabe?35¿ O TU LAA BIDII XHIIXHA DIUXHI NIRU, PARA GUDXIGUETABENI LAA?" 36Ti purti de laabe, ne pur laabe, ne para laabe nga naca guira xhixhe. Para laabe gaca guira guenda rusisaca de guira dxi. Saca gacani.

Chapter 12

1Nga runi iza' caya lu'tu, biche ca', pur ca guenda ria' xti Diuxhi, guchiña tu xcuerputu casi sacrificiu ni nabani, nandxo', ne ni sanda guica Diuxhi. Sacarí nga neza gusisacanu laabe. 2Cadi chi nandatu casi guidxilayu' di, laga lagucha ra gucha xquendabiani tu. Laguni ndi para gunibia' tu xhinga ni jneza, sicarú, ne izá biasi ni racaladxi Diuxhi.3Ti purti naa cayabe laatu, pur guenda nacha'hui ni gucua, guira ca ni nuu laade tu cadi naquiñe guiní ique iza naroba de laaca laa jmá de bia' naquíñe guiní ique. Laga nga la?, laacabe naquiñe guiní ique cabe de xtale guendabiani, casi ca Diuxhi ma bidii cada tobi, ti bia' guenda runi cre'.4Ti purti laanu napau xtale nda ladinu lu ti cuerpu si', huaxha cadi guira di' nda ladinu ca ngueca xhiiña. 5Sacaca laanu, ni nacanu xtale, nacanu tobisi cuerpu lu cristu, ne nacanu cada tobi de laanu nda laadi tobi ne xtobi.6Laanu napanu adxe adxe ni bisiga'de Diuxhi laanu, bia' guenda nacha'hui ni gucuanu. Pa ni bisigaade Diuxhi tobi nga guiní profecia, gacani bia' naroba guenda runi cre' xtibe. 7Pa Diuxhi bisigaade tobi guenda runi dxiña, lagudi gunibe dxiña. Pa tobi bisiga'de Diuxhi laa Guenda rusiidi, lagudii gusiidibe. 8Pa tobi bisigaade Diuxhi laa cú' razon xtobi, lagudi laabe cú' be razon. Pa tobi bisigaade Diuxhi laa guenda rudí, lagudii gunibeni ne guenda nacha'hui. Pa ni bisigaade Diuxhi tobi nga zaa niru lu xcadxi, gacani ni xtanle guenda ria'pa. pa ni bisigaade Diuxhi tobi nga guenda ria' la? gunibe ni ne guenda nayeche'.9Lagudii deque guenda ranaxhi ca gacani sin guenda riníi si ne que runi. Ne guenda racananaladxi ni nadxaba, laguidagu ni naca sicarú. 10Ne ni naca de guenda ranaxhi biichi la?, laganaxhizaa tobi ne xtobi. Ne ni naca de guenda rapa xpia' la? lagapa xpia' tobi ne xtobi11Ne ni naca de guenda riza'ladxi guni biazi la?, cadi gacatu nacha'ba. ne ni naca de espiritu la? lagaca ni cagui ladxido'. Ne de Diuxhi la?, laguni xhiiñabe. 12Laguieche lu guenda ribeza ni laatu napatu de ni chi gaca huidxe. Lagaca ni ribeza lu ca guenda nagana. cadi gusaanatu de Guiní'netu Diuxhi. 13La chu nú lu ni caquiiñe ca ni runi cre'. Laguidxela xtale jmodo de guluítu ricaatu xtobi ralidxitu.14La cú ndaya ca ni rizananda laatu, la cú ndaya, ne cadi cú dí'tu. 15Laguiechene ca ni cayeche; Laguuna ne ca ni cayuuna. 16Lagaca ni tobisi ni riní ique de xtobi. cadi guiní ique tu ne guenda rucha xquenda naro', laga nga la? laguica ca binni ni nacha'hui. Cadi gacatu ni nu xpiani laca lu ni riní ique.17Cadi gudxigueta tu ni cadi jneza ne laaca ni cadi jneza guiruti. Laguni ni jneza neza lu' de guira binni. 18Pa ganda la? dede bia' nu ndani na' tu, lachu dxi ne guira binni.19cadi gusitui tu laaca lu' tu, ni nadxie' ca, laga nga la lagudii lugar xhiana xti Diuxhi. Ti purti ca lu gui'chi: "XTINE NGA GUENDA RUQUIXHE, NAA QUIXHÉ" naa xhaiquenu. 20"PERU PA NI NANALADXI LII CANDAANA, BIDII NI GO'BE. NE PA CAYA'TIBE NIZA, BIDII GUEEBE . PUE PA LII GUNI LU CA NDI LA? LII ZUTALE LU BÚ' DE BELE LUGUIA IQUE BE". 21Cadi quiñe di ni nadxaba laatu, laga nga la laquiñe ni nadxaba ne ni jneza.

Chapter 13

1Bidii de que guira ni nabani guzuuba didxa xti ca xhaique xti, pue gaxti nin ti genda runi mandar ni cadi beeda de Diuxhi. Guira guenda runi mandar ni nú' Diuxhi gula'qui ni. 2Ngue runi ruca' na' guenda runi manda xti guidxilayu', cucaa lú guenda runi mandar xti Diuxhi, ne ca ni gucaa lú ni la? sacaa ca Juiciu laaca luguia ca'.3Pue ca ni runi mandar cadi naaca di' cabe dxiibi para nu runi jneza, laga para ca ni que runi ni nadxaba. Racaladxi lu que guidxibilu ni runi mandar? Biini ni jneza, ne laabe zacaa be lii. 4Pue laabe naca be ni runi xhiiña diuxhi para guni jneza para lii. Peru pa lii gúnu ni nadxaba la? bidxiibi; ti purti laabe cadi nua'zibe espada ca'. Pue laabe nacabe ni runi xhiiña Diuxhi , ni ruquixhe ne xhiana luguia ca ni runi ni nadxaba. 5Nga runi, laatu naquiiñe guzuuba tu diidxa, cadi pur xhiana si', laaca pur guendabiaani,6Ti purti pur ndi nga laaca riguixhe lu impuestu. Pue ca ni runi mandar naca ca ni runi xhiiña Diuxhi, ca ni rulabi ca ndi gatiga'. 7Gudixhe guira ni nuzaabi lu laacabe: impuestu ca ni nuzaabi lu impuestu, bidxichi para ca xhaique ca ni lii nizaabi lu, dxiibi ca ni naquiiñe guidxibilu, gupa xpia' ni naquiiñe gapa xpia' lu.8Cadi guzaabi tu gaxti guiruti, ganaxhii zaa si tu. Purti ni ranaxhii biichi ma binni ni naa ley. 9Pue. "QUE ZIUNEU NI CADI XHEELU, QUE ZUUTI LU, QUE ZABAANA LU, QUE ZACAALADXU GAPU JMÁ", ne nu' xti guenda runi mandar, ne jmá nachucu zanda guiini nu ni' sacarí: " SANAXHII LU BIICHI LU CASI CA LAACA LII." 10Guenda ranaxhii di' que runina' di ni biichi lu. nga runi guenda ranaxhii di' naca ni guenda runi ni na ley.11Pur ndi la? laatu ma runibia' tu ca dxi, ma bizaa xhigaba ndi' para guibani tu de lu xpacanda tu. Purti yana guenda rila' xtinu jmá ma gaxha nuu ni que dxi niru bini cre' nu. 12Gueela di' ma guza, ne lidxíi ma zeda dxiña. Yana guzaana ti ladu ca dxiiña xti guelacahui ne gacunu ca laari guiiba xti biaani.13Zaanu casi naquiiñe, casi lidxíi, cadi canayuuni zaa sin cuezadxi tu o lu guenda rixhudxi. Cadi zaa nu lu guenda runi ni cadi jneza ne guna', ne cadi puru ica' iquetu chú ne tu guna', ninca luguenda ridinde o guenda ridxichi pur ni napa xtobi. 14Peru gacu nu Xhaiquenu jesucristu, ne cadi gutale tu ni naca para xcuerpu tu, ninca para gucha' tu guenda racaladxi chú ne guna'.

Chapter 14

1Laguica tutiica ni nú nayati lu guenda runi cre', sin guni juzgar tu nin cue tu neza xti didxa. 2Ti binni ni napa guenda runi cre' para go' de guira, xtobi ni nayati, puru guixhi si ro'.3Ni ro' de guirá cadi guni jmá nahuini ni que ro' de guirá. Ne ni que ro' guirá cadi guni juzgar ni ro' de guirá. Ti purti Diuxhi ma gucua' laabe. 4Tu naaca tu laatu, ni runi juzgar tu ti ni runi xhiiña xtobi? neza lu xpixhuana be laabe zanda guzuhua be o guiaba be. Peru laa zuni guzuhua be, pue xpixhuana be zanda guni guzuhua be.5Ti binni rudxibaluna ti dxi lugia xtobi. xtobi rudxibaluna guira dxi zaqueca. Bidii de que cada binni guzuhua dxiichi lu xquenda biaani. 6Ni ruyadxi dxí guyadxí ni para xpixhuana nu. Ne ni ro', ro' para xpixhuana nu, ti purti laabe rudii be xquixhe pe Diuxhi. Ni que ro', ruzaana be de go' be pur xpixhuana nu. Laabe laaca rudii be xquixhe pe Diuxhi.7Pue nin tobi cadi nabani para laaca laa, ne nin tobi que rati para laaca laa. 8Pue pa laanu nabani nu, nabani nu para xpixhuana nu. ne pa laanu gati nu, gati nu para xpixhuana nu. 9Pue para ndi nga Cristu guti ne bibaani xti tiru, para laabe gaca be xpixhuana de guiropa, ca ni ma guti ne ca ni nabani.10Peru lii, xhi jñe runi juzgar lu biichi lu? ne lii xhi jñe runi lu huaxhie biichi lu? ti purti de guira nu zuzuhua nu nezalu ra ruuya Diuxhi xtonda binni. 11Ti purti ca' lu guiichi: " CASI NAA NABANE, NA XPIXHUANA NU, ZAGUUDE GUIRA XHIIBI, NE GUIRA LUDXI SUSISACA DIUXHI."12saca yaana, cada tobi de laanu saníi ni binni ra lu Diuxhi de laaca laa. 13Nga runi cadi guni juzgar zaa tu, laga nga laa gacaladxi ndi, de que guiruti cú guie guirenda ñe xtobi o cuaqui ti do' ra guiaba biichi.14Naa naana ne ma bigudxe lu xpixhuana nu Jesus, de que gaxti di nga namucu pur laa si'. Ni ricaa si intiica cosa casi namucu , para laabe namucu ni'. 15Pa pur guenda ro' gucana biichi lu, lii ma cadi sizaa diou' lu guenda ranaxhi. Cadi guzaaba diou' ne guendaro' tobi ni pur laa guti Cristu.16Nga runi, cadi gudii tu de que ni laatu rica' tu casi ni jneza guini' cabe deque cadi jneza ni'. 17Pue guenda runi mandar xti Diuxhi cadi naca di ni de guendaro' o de guendare', laga naca ni de ni jneza, guenda ratadxi, ne guenda rieche, lu espiritu ni nandxo'.18Pue ni runi xhiña Cristu sacari nga Cristu zanda guica' laabe, ne binni zuuya dxandi laabe. 19Nga runi, gacaladxi nu ca ni naca de guenda ratadxi, ne ca ni runi guzhua dxichi tobi ne xtobi.20Cadi guxhia lu xhiiña Diuxhi pur guendaro'. Guira cosa nga naya', peru nadxaba ni para binni ni gudo' ne guni laani birenda ñee. 21Sicaru nga cadi go'lo beela, ne cadi gueelu vinu, ne nin gaxti ni ñanda ñuni ñacana biichilu.22Guenda runi cre' ni lii napa lu guupa ni entre lii ne Diuxhi. Ndaya nga naca ni que rudxiba donda laaca luguia pur ni ro' . 23Ni laa riguñe ique ma gudxiba donda ique pa laa go', ti purti ndi cadi zeeda di' ni delu guenda runi cre'. Ne inticasi ni cadi zeeda de lu guenda runi cre' nacani guenda ruche'.

Chapter 15

1Yana ladu cani napadu xtipa la? napa xhide gacanedu cani que gapa xtipa, ne cadi gudxilunadu laca ladu. 2La gudi lugar cada tobi gusisaca bichii ne ni sicarú, ti gusuhuá chahuí be.3Pue ni Cristo que nudxibalunaa laca laa. Laga, gucani casi ca lu guichii: "DII XTICA CANI GULUDI LII BIABANI LUGUIAYA". 4Guiraxhixhe ni ma gucua nirú, gucuani ti ganda guisidinu, ti pur guenda ribesa ne pur ca didxa xti xquichi Diuxi ti zaca ganda lanu guilanu.5Yana, Diuxhi de guenda ribeza ne ni rucha bii gudii laatu tobisi guenda rinii ique, para Cristu Jesus. 6laabe guni be ni ti ma ganda laatu ne tobisi guendabiani ganda gusisaca tu ne tobi si ridxi, Diuxhi, ne bixhozenu Jesucristu. 7Nga runi lagicaa zaa, casi ca Cristu gucua laatu, para gusisacatu Diuxhi.8Ti purti naa rabe de que Cristu beda gaca ti ni runi xhiiña seña xti Diuxhi pur láa ni dxandi xti Diuxhi, para guinii chahui de ca ni gudxi Diuxhi ca bixhozenu saca, 9Ne para ca ni cadi Judiu gusisaca ca Diuxhi pur guenda ria' xtibe. Nacani Casi maca cáa: "NGA RUNI NAA SUSISACA LII LADE CA NI CADI JUDIU, NE SUUNDA DXIDXA RIUNDA NI GUSISACA LAALU."10Naani xti tiru: "LAGUIECHE, LAATU CA NI CADI JUDIU NE BINNI XTITU." 11Ne xti tiru: "LAGUSISACA XHAIQUENU, GUIRA CA NI CADI JUDIU; LAGUDI GUIRA BINNI GUSISACA LAABE.12Xti tiru, Isaías naa: "ZIU' DE XCU ISAÍ, NE NI CHI GUNI MANDAR GUCÁLU CA CANI CADI JUDÍU LA?. CANI CADI JUDÍU ZACÁ LÚ CA LAABE".13Yanna Diuxi ni ribaquidxii ladxidó' tobi guchaa tipa laatu de guendanayeche ne quixhe dxí be ladxidó' to ra guni cre tu laabe, ti guidxá tipa ladxidó'to, lu guendanandxó xti Espíritu Santu.14Nanna dxi'che de laatu, biche ne bizana ca.Ne laca nanna dxi´che de que iza´de nachahui tu´, ne izá ma nanna tu xtale. Nanna dxi´che de que laca zanda gacané saa tu.15Peru cadi caguba naya de ucaa chupa choona cosa lú tu para usietenaladxe laatu ni maca nanna tu, runi guenda ni bi dii Diuxi na. 16Guenda di naa ni gaca casi ti ni rusisaca Cristu Jesús ni beeda lade cani cadi judíu laca, ti gudié casi modo rudí ti sacerdote evangelio xti Diuxi. Napa xidé gune ndi ti chu'la'dxi Diuxi ca ofrenda xti cani cadi judíu, ni ma nu´chahui para Espíritu Santu.17Pue guendanayeche xtine nga Cristu Jesus ne luu ca ni xti Diuxhi. 18Pue naa que ñanda di' ñacaladxe ninie' de xti cosa pa cadi de ni Cristu ma binni ra biquiiñe naa pa ca ni cadi Judiu guzuuba ca didxa. Ndi nga ca ni guca ca pur diidxa ne pur guenda runi. 19Pur guenda nadipa xti ca ni bihuini ne ca guenda ridxagaya, ne pur guenda nandxo xti Espiritu Santu. Ndi nga naca para dede Jerusalen ne dede ca guidxi xitu casi Ilírico, naa ganda chinia interu naca xtidxa Cristu.20Sacari, ni naa racaladxe nga gue de xtidxa Diuxhi, peru cadi ra ma runibia' cabe lá Cristu, ti cadi gucue dia' laaca ra xti hombre ma bizulu cucui'. 21Ndi naca casi maca gucua: "CA BINNI NI QUE HUAYANA NIN TI NACUBI DE LAABE, ZUUYA CA LAABE, NE CA NI QUE HUAYUNA DIAGA CA LAABE, SIENE CA'."22Nga runi naa laaca guyu ni gucaladxi nucueza naa xtale tiru para cadi guenda ra nuu tu. 23Peru yana, naa ma que gapa dia' nin ti lugar ca layu' di', ne naa ma xtale iza cayacaladxe chaa ra nuutu.24Nga runi ora naa chaa España, ribeza guuya laatu ora tiide nesaca, ne ganda cue tu naa neza xtine, tiidi si chualadxe chua nia laatu caadxi. 25Peru yana chaa Jerusalen para gune dxiña para ca ni runi cre'.26Pue aque sicarú guca para Macedonia ne Acaya, bidii ca para ca ni que gapa, de lade ca ni ma runi cre' ni nuu Jerusalen. 27ya, ndi gucani sicaru ne dxandi, laacabe naca cabe ni nuzaabi. Pue pa ca ni cadi Judiu ma bidii ca xcadxi de ca cosa espiritual xti cabe. laaca naquiiñe guni tu dxiña para laacabe lu ca cosa ndani guidxilayu.28Nga runi, ora naa ma bigaanda ndi, ne ma biiya cuananaxhi di de laacabe, naa zia' neza ra nuutu España. 29Naa nana de que ora chindaya ra nuutu, zenda dxayatipa de ndaya xti Cristu.30Yana naa cadi cabeza de guinaba laatu, biche ca', pur xhaiquenu Jesucristu, ne pur guendanaxhii xti espiritu, de que laatu gunitu xtipa ne naa lu ca ra rucaa tu ridxi Diuxhi pur naa. 31Laguinii ne diuxhi para naa guilaa de guira ca ni que ruzuuba ca didxa de Judea, ne de que dxiña xtine jesuralen ganda guica ca n ma runi cre' ni. 32La guiniine Diuxhi para naa ganda guenda ra nuutu ne xtale guenda nayeche pur saca gacaladxi Diuxhi, ne naa ganda, ne laatu guidxela guenda riziiladxi.33Diuxhi de guenda ratadxi gaca nee guira tu. saca gacani.

Chapter 16

1Naa cuzaana ndani ná tu febe bizaana nu, ni naca ti ni runi dxiña xti Iglesia ni nuu Cencrea, 2Para laatu guicaa tu laabe pur xhaiquenu. Laguuni ndi casi naquiiñe guni ti ni ma runi cre', ne la gacane laabe lu intiicasi ni iquiiñebe de laatu. Pue laapebe beda gacabe ti ni racane xtale, casi ca racanee be naa pia'.3Lagudii ti Diuxhi Priscila ne Aquila, ca ni naa guzaya nia lu xhiiña Cristu Jesus, 4Ca ni pur guenda nabani xtine guluu ca naxhoo xquenda nabani ca pe ca. Naa cudie xquixhepe laacabe, ne cadi laasi cabe, laga laaca ira ca Iglesia xti ca ni cadi Judiu. Lagudi ti diuxhi ca Iglesia xti ca ni cadi Judiu. 5Lagudii xquixhe Iglesia ninuu ralidxi cabe. Lagudii xquixhe Epeneto ni nadxie', ni naca niru cuananaxhi para cristu ni nuu Asia.6Lagudi ti diuxhi Maria, ni ma biini dxiña nadipapara laatu. 7Lagudii ti Diuxhi Andrónco ne Junias, ca binni lidxe ne ca ni guyua nia ndani lidxi guiiba. Laacabe nacacabe ni nabee rihuini lade ca apostol, ca ni laaca guyu ca ra nu cristu jmá niru que naa. 8Lagudii ti diuxhi Amplias, ni naa nadxie pur xhaiquenu.9Lagudii ti Diuxhi Urbano, ni rizaanenu lu xhiiña Cristu, ne Estaquis, ni nadxie'. 10Lagudii ti diuxhi Apeles, ni Cristu ma biiya zanda laa. Lagudii ti diuxhi ca ni naca de liidxi Aristóbulo. Lagudi ti Diuxhi Herodión, binni lidxe. 11Lagudii ti Diuxhi ca ni naaca ca de Lidxi Narcisu, ca ni nuu ca lu xhaiquenu.12Lagudii ti diuxhi Trifenea ne Trifosa, ni runi ca dxiiña nadipa pur xhaiquenu. Lagudii ti diuxhi Pérsida ni nadxie', ni iza' ma biini dxiña lu xhaiquenu. 13Lagudii ti diuxhi Rufo, ni xhaiquenu gulii, ne ñaabe ne laaca ñáa. 14ti diuxhi para Asíncrito, Flegonte, Hermes, Petrobas, Hermas, ne ca biichinu ni nuu ne laacabe.15Ti diuxhi para Filólogo ne Julia, Nereo ne bizaana ne Olimpas, ne guira ni runi cre' ni nuu ne laacabe. 16Lagudii lisaa ti diuxhi laatu ne ti bixhidu ni nandxo'. Guira ca iglesia xti Cristu cuseenda ca ti Diuxhi para laatu.17Yana cadi cusaana de de gabe laatu, biche ca, guixhaladxitu de ca ni candaaza ne cayuni guirenda ñee xcadxi. Laa cabe zee cabe jma zitu de guenda riziidi ni biziiditu. Laguixhale de laacabe. 18Ti purti binni sacacadi runi xhiiña Cristu xhaiquenu, laga laaca nadi ca. Pur nado' rini' ca ne nanaxhi, laaca riguite ca ladxido' xti ca ni que gana.19Pue purti guenda ruzuuba didxa ni cului cabe cugaanda de guira. Naa cayeche, luguia de guira tu, peru naa racaladxe gaca tu ni nu xpiani de ni naca sicaru ne ni naya, luguia ni nadxaba. 20Diuxhi de guenda ratadxi, suxhata ñee binidxaba xha ñee. Guenda nachahui xti xhaiquenu Jesucristu gaca ne laatu.21Timoteu ni naa rizaya nia lu dxiiña di', cuzeenda diuxhi xti tu, ne Luciu, Jasón, ne Sosípater, ca binni lidxe. 22Naa terciu ni cucaa guiichi di' cuzeenda diuxhi laatu lu xhaiquenu.23Gayo, ni cayaana ra lidxi ne interu naca iglesia cuzeenda diuxhi xtitu. Erastu, ni rapa bidxichi xti guidxi, cuzeenda diuxhi xti tu ne Cuartu bichinu.25Yana guira guenda rusisaca gaca para laabe ni nacabe ni zanda guni guiaana tu lu xtidxabe ni cayue, ne ca ni biziidi Jesucristu, casi ca xhiiña Diuxhi ni ma bihuini, ni guyuu naga'chi ma xhadxi. 26Peru yana ma bihuini ne ma gunacabe pur ca gui'chi ni bicaa ca profeta, casi ca bizaana Diuxhi ni que rati, para guena ruzuuba didxa xti guenda runi cre'.27Tobi lucha Diuxhi ni nuu xpiani, pur Jesucristu; gaca guira guenda rusisaca dede guira dxi. Saca gaca.

1 Corinthians

Chapter 1

1Cristu Jesus gunine Pablo, para' gacacabe apostol, nga' ni raca ladxi Diuxi, ne sóstene bichínú. 2Ndaní yu'du xtí Diuxí, nda ní guidxí corinto, cani Pur Cristu Jesus maa' gúcaca nandxhoo' caní gulídxibe para gácacal nandxhoo' lanú laca cucanú para guara'caní ribixhí Señor Jesucristu iuia' guiraladú, Señor xtí iu iaa' ne xtidú. Iu guenda nachahui, ne 3iu guenda' neshedxí xtí Diuxí bixhozenú ne Señor Jesucristu gacaní para latú.4Rudie diuxquixne pe' Diuxí pur latú. puer causa xtí iu guenda nachahui xtí Diuxí ni vidí cada tobí de latu'. 5Ne binibe' laa' nandxnoo', bitaiebe' guiraa' xtí iu guiraa' dídxá, ne zaqueca iu guenda nu xpianii xti 6Casi' ca ni ruiví dxandí xti cristu, ma' guna'dxíchi'tuní guíra' tú. Casi dxandi ladetu.7Nga runi la tu laa' cadí cayadxa'di latu' ninti guenda' xti Diuxi. laga' cabee'zanu guiduyanú señor Jesucristu. 8Labe' tambien zudibe xti pa latu de ra' guilúdxe. Tí zaca que gapadica' ninti dondá dxí xti señor Jesucristu. 9Diuxi runí ni ma gu'ní, ní laa' bize'ndacaa' latú para gacanetú xhiñibe tobi' si, Jesucristu xha' que dú.10Nga runí canabá latú bichecaa', por señor Jesucristu, chu´tu tob'si' ne cadi guinda' saa tú, ne ni gacalaa' dxi tu guini' quetú. Gacani tobisi', 11Ne má blene' bichecaa', por cab 'ni de cloé canda' saca laa'de ca.12Ndí nga ni napa' gana guinie', cada tobi' de la tu riní, "naa' nua nía Pablo" o "naa nuanía Cristu" 13¿Ñee' gúia' saá xha Cristu? ¿gucua' sha Pablo iu yaga cruz por latu'? ¿guyuniza sha tu iu iaa' Pablo?14Rudie' xquishe'pee Diuxi que nu guaniza' día nintobí de la tú, sindí crispo ne gayo. 15Ndí gu timá nin tobi que guiní gu'yua' nizaá iu iaa'iu. 16(Ne naa' guiua nizaa lídxí estefano. perú que redasi'udina' pa' guiua'nizaa' xcadxí)17Por ti Cristu cadí bizenda' dina para cua'nizaa laga bizenda'naa para gué xtidxa porti cadi bizenda dibena, gué xtidxabe casí riní binní Ne raa gucua cristú iu cruz, cadigacaní' sin guendanandxhoo' xtí Diuxí.18Porti ora riete ca didxá. dxí gucua cristu iu yaga' cruz, rului guenda huatísi ní para cani canayatí. huaxapé lade caní cuiaa' Diuxi iaa'? xtibe nga guenda'nandxoo ca. 19Portítánil iu guichí; ''Na zuxhuxhe guenda blaníxtí cani nanú xpiani; naa zaxha cani riguíxwe') ique ca hombre ni riene.20¿Para' nuni nu xpiani? ¿Para' nu ní Runda' xtale? ¿Para' nu ca binni nu xpianí. ninaca' xtidxa cangaa' ni dxandí ndani guidxi layu'? ¿Ñee cadi ma bisihuiní Diuxí Pabía nahuati nga xquendabianí biní guixhílayu dí laa? 21Purtí iu guendabianí xtí binni guidxílayu qui ñunibiaca' Diuxí, guyuladxi Diuxi guiaa' binni raa' biquíñenú guendahuatí de guinenu'ca ni runí cre xtidxabé22Casí ca Judiu' rinaba' ca cuyubica guenda'biani 23Peru lanú ruinu' ora gucua Cristú iu yaga' cruz. Racani casí guié ni rirendá né ca Judiú, Ne guenda huatí raca ní Pará ca griegú.24Perú cani Diuxí gulí, casica' Judiu ne zaqueca cagriegu iaa', Ne bichéchedu' didxa de que Cristú nga guenda'nandxoo, neguenda' bianní xtí Diuxí. 25Tí ni ruluí iu guenda' nahuati xti Diuxí iaa' Jmá ruilí nu xpiani binni guidxilayu. Ne iú guendaa´nayati xti Diuxi jmaá nadipa' ni que cabinni.26Ia guyadxí ora gulidxí' cabe latu biché ne bizanaca' cadi guirádi de latu guyú xpianitú, según naa' ca didxa' nexhe gaca ndaní guidxílayudí ne cadí guiradí de latú maca naca'tu tuxhá, ne huashie de latú guletú ndaní lidxí ni napá. 27Caní que rúnal gulí Diuxí, para guzutuilu. Niná cani naná xtaie, Diuxí gulí cani nayatí ndaníguidxílayú pará guzutuilu' caní nadípá.28Diuxi gulí ninú de xhagueté, ne ni guirutí racaladxí nadní guixhílayu. Dedé gulibé xixá ni nacabe' que rizaca, para' cuebe' caní ricácabé casi ni rizáca. 29Labe binibe ndí ti zaca guirutídi guedaguchá guendanaroo xtí neza lúbe.30Rúni'ni bini Diuxi que iaa? Yana lá manúneetul' Cristo Jesus, ti iaa beeda gaca guendabíani xtí Diuxi para laanu. Labe begacabe' guendaruní xneza, guendanayaa, ne guenda ruiaa xtinu. 31Nenivud´indi laa, casi na xtidaxa Diusi, "NIGAPA GANA GUCHÁ GUENDA NAROÓ XTI LAA, GUCHA CUENDA NAROO XTI DIUXI".

Chapter 2

1Ora benda ra nutú bicheca, que ñiendadia ne didxa nadipa o gen dabiani pur ti na chi inie ca dxandi' gachi xti Diudxi. 2Bine ca si que gana día gaxti ora nua ñia la tú´, que Jesucristo ne la be ora guca cruzificarbe.3ne guyuanialatu ora nayati nu tu, ne ora cadxiaitu, ne ora guca xtale dxuú. 4Ne ora gunienía' laa tu de ti,diidxa, que ni nie' día diidxa xnesa xquenda ne guenda na xoba xti Dios, 5paca que guenda runi cree xtitu cadi ñiudigendanabiani xti biai guidxilayu, si nu que lu guenda naroba xti Diudxi.6yanola ladu rinidu ne guendabiani lade cani ma guanisí, peru cadi guendabianidi xti guidxilayú,nin de ca xhai que de íízá dí, cani caluxhe 7pa que gininu de guendabiani xti Diudxi lu ca dxhandi gachií, guendabiani ca cucachi que Diudxi macaá napa paia lanu ante que isáá de nandxo xtinu.89Nintovi de ca xhaique de ca isaá di binibia guendabianidi pur ti pa ñaca ñéne cabe ní dxiquela, ca di lacabe nu ca cbe Señorde la gloria lu llaga cruz. Peru casi caní: "SHISHA NI NIN TI BI SALÚ QUE HUA YUYIA, NIN TI DIAGA QUE HUA YUNADIAGA, NIN TI GUENDABIANI QUE HUA XHUILÚ, SHISHA NI DIUDXI NAPA PARA CA NI NADXI IA BE.10Ndi nga shisha ni rului la nu pur genda xtive. pur ti genda xti Diuxhi ira ni ruyuvichahui, ne ca xiixc xhagete de Diuxi. 11Xhiñeé, ¿tu lá runivia guendabiani xti binni, sin genda ni nu lu binni ca? Si cacá, irutidi na na ca xiixa gachí xti Diudhí, sin genda xti Diudxi.12Peru lanula que hua cadinu genda xti gidxilayu, si nu que genda ni reda de Diudxi, para aui sanda gunibianu ca xiixá ni ricanu quí zaguixhenu Diuxi 13nelanu que rinidinu ca xixá ne didxa, ne gira gendabiani de ti hombre ni que sanda gusidí, si nu que genda xti Diudxi rusidi lanu. Guenda xti Diudxi rucieneni lanu didxa ni Seda de guiibá ne guendabiani sti Diudxi.14Binni ni que gaca genda xti Diudxi que sanda di gicaá shisha de genda xti Diudxi. Pur ti para loabé guenda huaticini. La que sanda gunibia, pur ti la ca be nacacabe ma bisidicabe lu xquenda. 15Ni naca tobí xti de ca guenda xti Diudxi viní ini gapa gana de la be peru lanu cadi nu di nu para guininu xtobi. 16Nga runi "¿TU LA RUNIBIÁ GUENDABIÁANI XTI SEÑOR, TÍ MA USÍIDIBELAA?" peru la'anu na panu guenda bia'ani xti Cristu.

Chapter 3

1Ne' naa, bi'che'ca', que sanda'di iniena' latu' casi' ti binni ne guenda', ne casi' ti' binni guidxi' la yu casi ti bau huini ra' nu' Diuxi. 2Naa billa' na' latu' ne niidxi' ne cadi béla pur ti carudi chuabe' goo'cabe' béla . Ne nin' llana' carudi' chu xpianitu'.3Ne latu' binni guidxilayu' ru' latu'. Pue ranu' endu querinu tidi stobi, ne enda ridinde stitu. ¿Zandaca cadi naba'nitu' galan ndaani guidxila yu, ne cadi cana zatu lu neza' xti binni. 4Pue hora cani' tobi:" Naa rinan'da' Pablo, "stobii naa: "naa nanda' Apolos," ¿Cadi nabanitu' cadi binni'. 5Oraque' ja' ¿tungu Pablo ya? Spinitu' pur ni ma binicreto, binni ni Diuxi ni bidi' gunni'.6Na bidxiba, ne Apolos bize', peru diuxi nga' rusi'roba'. 7Saa' ca', ca ni ru'dxi'ba' la', ne ni ruze' lu cadi nacaca'iruti, purti Diuxi nga ni rusiroba.8lla'na'la' ni yudxiba, ne ni ruze' laa ma tobi si lacabe ne cada tobi sa'ca'ca' ni chígua'xha'ca ne sa'ca'ca' ne' ni binicabe'. 9Purti' ladu' la' runidu pxi'ña xti' Diuxi. Ne Diuxi bizzaa' latu.10Ne guenda nacha'hui' xti Diuxi ni bidii naa'la casi ti' binni ni bruziídi', ne ni hruza' ni yacaba' dxiña xti, na gu'lua' guie' xaguete ne beda' xtabi bicui'ti' yoologuiá ni. 11Pue guiruti' que zanda cu' guie xaguete ne lagú ni ma neshe, cani'nu' de Cristo.12Llana pa tobi ucoy' ti yo ne xaguete' ca' ne cobe guiba ni ri'za'ca', ne guie ni ri'za'ca' o llaga niri'zu'ca' la 13xiñabe'la sahuininí', pur'ti' bioni ri'dx'la solui'ni'. Purti gui'su'sihuini, ne gui' ca sauhiní pabia' nexa'uca'ca ni binicabe'.14Pa xiña cada tobi riana'la' sagui zeca' bela. 15Ne pa xiña xti tudxa guia'qui'la, sioba de labe de' ni ca' ni binitbe,' ne labe' solabe' laca' labe' casi ñacaa' bixoñe'be' de quiii'.16Ñee quegana'tuu de que ndani' lidxi' Diuxi ne guenda' xti Diuxi naba'ni' ndani' ladxido'to la'. 17Pa tuuxha gunide lidxi' diuxila', Diuxi suni'dee labe'. Purti' lidxi Diuxi nandxo'ni' ne latu' laca'.18Ne' iruti' quite' laca laa. Pachu' tuuxha lade' tu ni na nu xpiani llana'di'la' cadi ucueza'tu'la' dee gaca'huati' ca'ti ganda chu xpianica'. 19Purti ni nu xpiani' ndani' guidxilayu ne runi guenda ' huati' lu Diuxi. Purti' sacaii ca': "NE RINA ZBE' NI NAA' NU XPIANI LU GUENDA NAHUATI XTI." 20Ne xti biase': " NE SHAIQUE NANA DE QUE NI' RINI' IQUE NI NU XPIA'NI QUE IQUIÑE'.21Ma cadi' ucha' huatilu enda' naro xtiu de ca' binni purti' irani nga' xti tu'. 22Gaca'ni' Pablo, gaca' ni Apols, gaca'ni Cefas, gacani' guidxilayu' gacani enda' nabani'o enda' gutii', gacani' yan o huidxe. Irani nga' xtiitu'. 23Ne la tu' la' xti Cristu' ne Cristu la xti Diuxi la'

Chapter 4

1Zacarii nga´ naquíiñé guya´bini la´anu, ni runi dxiña xti Diuxi, ne xpixhuaana de ca´ dxandii ni naga´chi xti´ Diuxi . 2Nga runi, na´ quiñe nga ca xpixhuaana ca gacabe bini ni que gucheé ne xiiña´.3Ne na´a ra´belaa, huaxie risaca nga gutatu la´atú a ca biní ruya ca guenda ruche´e cá pa biasí cayune. Purti´nin na´a que ruyadxie´ pa biasi ni rune. 4Ca´di cayeda ziluú na´de xi cuaganiicabe´ lú guiaya. ne cádi pur nga rabe, nayaa la dxidua. Diuxi nga guii´ni pa jneza nga cayune.5Nga runi que rusabaa´ dundá ique tuxaa de xíixa´ sin ganaa´. La´cuezaa ora Diuxi gueda. Laa´ be nga sabe´ebe´lu bia´ani ira ni nagáchí ra nacauí, ne suluiibe´ xí naquiiñe gúni ladxido´no, dxi cá, cada tobi susisaca Diuxi la´a.6Yanna la´, biche ne´bizana cá, naa´ pia´ma biee´ ca ni ma guniee di, ne Apolos purtí nadxiidú la´atú ne de la´adú la´, la´atú gú´isidi tu ni naa didxa que´: ''cadi cheditu zitu, de lu didxa ni ma nexee.'' Ti guiruti´ guni laa´jma risaca que xtobí. 7Purti´¿tu laa´ ruya´shilaa napa tuu, ni que gapa xcadxí ya´? ¿shilaa napá tu, ne que nicatu sin niguixhetu ya? pa´ laatú ma ucuatuni sin quixhetuní, ¿pa ma ucuatu, xhiñe runitu latu, casi ora que nicatuni pue?8¡ Ma´ ucuaatu iraa´ ni naatu gapatu que! ¡Ma´ bidale xpi´dxichii tu ! Ne la´ tuú ma bizuluto guni mandartú sin niquiiñetu de la´adu dxandi, na rabe´guni mandartu, ne´ zaa ca´ laa´dúú guni mandartu ne laa tuu. 9Rini´ que Diuxi ma gulú laadú de Apostol para guluibe la´du de ultimu, casi ca´ biní ni ma nuu para gati´. Laadu bedaa gacaclu ni nabee biyadxí interu guidxilayú, ne ca ángel, ne ira xixee bini.10Laa du na´caduu cani que runa pur Cristu peru laatu lacuu xpianitu pur Cristu. Laa du que runa pur Cristu peru laatu lacuu xpianitu pur Cristu. laadu que gapadidu xtipa, pero laadu que gapadidu xtipa, peru la tu lagapa xtipa. La atu nuu´tu rusisaca laatu, peru laadu ca´. 11Yaa na ladu nagasi candaa´nadu ne cayatidu nisam ne nacudú lari pobre, ne ma gudiñecabe laadú feupei ne que gapadu lidxidú12Laadu runidu diña na dipa, ne runiduni ne xtipa xtidu ne naa´ dú. Ora lacabe tindee´ne cabe ladú, ladú riguú ndayadu la cabe. 13Ora laadxicabe laadú, runidu huantar ora laacabe rini cabe cadi jneza de laadu, nabee nachahuidú ne laaca´. laadu ma beda gacadú, ne zaacarudu, gu´xi´ ni rusaabi biini ndaani guidxi layudi, ne ni jma na biidi´de guiraa´.14Que rucaa dioa ca didxadi, para gusiitue lu tú, ti saa tu jneza, casi nadxie la tu xiñeeca. 15Ne cape ne Cristu gapatu xtale bishoze tú. Naa´ nga bedagaca´ bizhozetú lu Cristu Jesús, de lu evangeliu. 16Ne nda´ ca´naba laatu, gunitú casi naa cayunee´.17Ne pur nga biseenda Timoteo, ni ma´nadxiee´, xiñe ni zuhuaa dxichii lú señor. laabe nga su siete na la dxibe la´atu ni binee lu neeza xti´Cristu, casi na´biside guira ra´guyaa, ne guirau ca yu´du. 18Yaa na´caadxi de laa tú, cayunatu, ne cayunitu casica ca´ru chaa ranu´utu.19Ne na´ la mayaca chaa ranu´utu, pa´na Diuxi chaa. ora queé la na´ zaana´, cadi si ni rinii cabe de ca ni rudxiiba laca laa´, ni zuuya nga xtipacabee. 20Purti´ ra runi mandar Diuxi cadi nacani purusii didxa´ sinu que enda ruuni. 21¿xilaa raca ladxitu? ¿ Na quiñe pe´chaa ranutu ne ti xcua´za yaga la´ o ne guenda ranaxii, ne guenda nachaaui?

Chapter 5

1Láadu binadiagadu tí diidxa de que ma cayuune lizaatu n'in ca binni guid xilayucadi nexhe guni ndí Diidxaca' na de que tobi de laatu cayatane xheela bixhoze. 2¡La'atu guizá que runatu! ¿Ra nuutu ca, cadi jma xheza nga ñu'unatu? Ni bínní ndí la' napaxhideguiree lade guiratu.3Neca cadi nuaá ra nu'utu, peru ziu'une' xquenda' la'atu, na'a la ma biiya chaué ni biína ndí, casi ca ñua'a racaa. 4Ora la'atu idaagutu lú lá xhaique xtinu Jesús lá, ne xquenda'la'a ca siu' raca lá', lú guenda nandxo' xti xhaique xtinú, na'a ma biiyá cha'hnue xhíinga ni bínni be'. 5Naala ma biné ndi ti gudiee' nguiu' di lu ná binidxaba para gundu'uyé xpe'elabe, ti ganda ila' xquendabé, dxi gue'eda xhaique xtinú.6Guenda naro' xtiu cá cadi bia'asi di ni. ¿Ñee que ganatu' la'atu pa ca'adxisi levadura ca zandisani cuba dxita ca la? 7Lausia' ca levadura yo'oxo' xtítuca ti ma gacatu cuba ni naya', ti zaca gacatu cuba dxita, ni que gapa levadura. Nga runi Cristu, de'ndx huiin'i ni rati sa'a pascua, ma guti. 8Nga runi la gudii gunidu sa'a cá, cadi ne dí levadura yo'oxó, levadura ni runi cadi xnéza ne nadxabá. Racala'guninu laanu ti saa ne cuba dxita ni cadine levadura de guenda rini xneza, ne ni biasi'.9Lu ti guichi bica'a lu tu, gudxe' la'a tu cadi guida'agutú ca ni napa nadxii. 10Nin ti modo gucaladxé ninie' ca binni ni que runi xneza ndaani guidxi layú dí a cani ruca'a ique gapa bi dxichi, o cani riba'na, o ca ni runi cre' bialo', pue para ñanda nidu'ubatú de la'acabe la, la'a tu naquii ñe' ñeetú de guidxi layu di'.11Peru yana la' na'a cuca'a ranu'utu cadi idxa'agutu nin tobi de ca ni runi bi'chi' la'atú, peru nabeza lade ca ni napa xnadxii, o ni puru si ruca'a ique gapa bidxchi, o ni runi, cre' bido' o ni ruguu dí, o ni rixúdxi o ni riba'na'. Que chu' dxi go ne tu' ca bihni ca gueta. 12Yana, ¿xhimodo naa zandá guuya xchi cayuni ni cadi nuu ndaaní yu'udu yá? yanna ¿ Cadi taatu ngá ñu'uya tú xhi, cayuni ni nuu ndaani yu'udu la? 13Yana la, Diuxi nga gu'ya xi bi'ni' ira ca ni nu'u fucra. "uni la cue'e ca binni cuche'ca' de ladetú.

Chapter 6

1Xiñee ora napa tobi xqueja xtibi maca ze tura nu justicia. ¿xiñee que rie tura nuu ca xcadxi xpinni Cristu ne cadi ra nuu can, que runi cre laabe ya? 2¿Ñee que ganna tu pa ca xpinni Cristu nga cu´ bia stomda binni guidxilayú la? yanna pa ziuu dxi cu´bia´ tu stonda Dinni guidxilayú la? yana ¿Ñe´e que zanda quixhe´ cha´ahuitu´xi´ixa ni que riza´ca pe´la?3¿Que xa gaana tu pa laanu nga oca nu jurr sti ca ángel. Ne pa zaca ni la? xinee que ganda quixne dxi nu, ni cayaca lu genda quixne dxi nu, ni cayaca lu genda nabanni xtinu?4Yanna pa laatu juiciu ni nu´u lu guenda nabanni guira´ dxi, ¿xhiñee la´atu rusa´anatu cani zicarí ra nu´u cani i´uti naca lade ca xpinni Diudxi? 5Ndi huaxa cayabe laatu para itui lú tu. ¿Ñee nin de laatu cadi nu xpiaani para quixhe dxi intiíca aca lade ca bi´chica? 6Peru casi nuu laatu casi tiende ne ti hermano sti hermanu maca zine ngue la ra nu ti juez, ni que runi cré Diuxhi7Ne dxi cani runi cre Cristo ma qui chu´ca tóvi si lá canini de que la´a tu ma vinitilutu. ¿Ñee cadi jma galán nga nu ni cadi biasi? ¿Xhi ñe que gudi´itu lugar quite tu la´aca laa tu? 8Peru laatu lugar de ñuni tu zaca la? laga riguite tu stobi ne ruyubi tu iree uniti stobi, ¡ne ndí nda´ blichitú la´aca!9¿Ñee que ganaa tu pa que ziuu cani que runi jneea ra runi mandar Diuxi la? cadi quite iquetu laatu. Purti nin cani napa jnadxii, nin cani runi cre bidó, nin cani riuu nr xhecla stobi, nin ca muxe´, nin cani riuu né muxé. 10Nin ca gubaana, nin cani rucaa ique puru si gapa bidxíchi, nin ca binni güe, nin cani riguu di, nin cani ruxhii pobre, nin tobi de ca nga que ziuu ra runi mandar Diuxhi. 11zacaca guca caadxi de laatu dxíque´, peru yanna ma bia ladxidó to ne ma ule chu diuxhi laatu, ne ma bixa stonda tu pur señor Jesús ne pur guenda sti diuxhi stinu.12''Irani zanda gune'' Peru cadi Irani saquiñe para na´a. '''Irani zanda guné'', peru quizanda iquiñe ni na´a. 13'''Zandaca chu stobi na endarola nuu para bucha ndaani cabe, ne ndaani cabe para idxa endaro. Ne Diuxhi, zuxhia iropa´ ni. Ne be´ela ladinu napa nu ní, cadi para quite nu luguia´gunaa. sinuque xti señor ni ne laa nga xpixuaana ni. Ne señor sutále para be´ela ladi nu.14Diuxhi bini guiropani, un disabe shaique ne ngueca undisa de la nu pur guenda nandxo stibe. 15¿Ñee que ganna tu pa na´ca bela ladi stinu tindaá bela ladi xti Cristu la? ¿Ne pa zaca ni la ñee zacaa tindá bela ladi xti Cristu ca para gune ni tobi si ne béla ladi sti gunaa dxaba la? ¡Que ziuu dxi!16¿Ñee que ganna tu pa chu ne tu uxa ti gunna dxaba ma naca ca tobi si beelá la? Purti sicari ca ni lu xqui´chi Diuxhi "NECA CHUPA CABE PERU ZACA CABÉ TOBI SÍ". 17Peru tu ma nuu ne señor tobi si la tobi si xquenda ne ve la.18¡Lausaana enda rapa jnadxii! ¿xtobi ni ruche´e ni runi binni la? que ruchee ne béla ladi sti, peru ni gapa jnadxii la ngue laca cuchee ne béla ladi xti. 19¿Ñee ca´ru ganna tu pa cuerpo xtitu nga yu´du sti espiritu santu, ni nuu ndaani ladxido to la? ¿Diuxhi bidii laatu xquenda ca ne ma cadi stubi tu raca mandar tu? 20Purti ma uzi Diuxhi laatu ne naro´ba gudixe be saca tu. Nga runi la usisaca la abe ne béla ladi tú stitu ne pur espiritu stitu.

Chapter 7

1Yanna de ni la´atu bica´atu ranua´a que, "Sícarú nga para badu nguiu´que ning´na guna´a. 2Peru ti´que uquíinde la´atú la, ne gunitu ini cadi bia´si la, ca badu nguiu´gapa xheela´ ne ca badu dxaapa´ gapa xheela´.3Badu nguiu´la´naquiiñe´ gana ibani ne xheela casi ma nexhé ibani xheelaca´, ne sacaca guni ca badu dxaapa. 4Ca badu dxaapá que sacaca guni ca badu dxaapa. Ca badu dxaapá que saca mandar, xtubica, pa cadi xheela cá. Saca mandar xtubica´, pa cadi xheela ca´.5Que guia´natu sin gasitú tobisí pa cadi utagu xtiidxatu ni, ne pur chupa chona si dxi. ti´ ma ica´ iquetú ininetu´ Diuxi. oraca´ ibigueta gusitú tóbisi, ti´saca´ que uquiinde binidxaba´ la´atu pur ti´ si guiadxa´ xtipa la´atu. 6Peru na´a cayabe ndi´ la´atú ti icá iquetú ni, cada pur gunitu ni rabe´. 7Na´a raca ladxe´ ñacatu casi na´a. Peru cada tobi napa adxé guenda bidíi Diúxi la´a. Nu´u ni napa guenda di´, nu´u ni napa adxé guenda.8Ca ni ca´ru ichagancia´, ne ca ni ma guti xheela´, na´a cayabe´la´atu jma gulán guia´anatu sin ichaganaatú, casi na´a. 9Peru pa que sanda gúnicabe huantar la, ichagana cabe jma galan nga´ ichaganacabé ti ma que guiábacabe lú guenda ruche´e.10Yana´ ca ni ma bichaganaa´ cudie´e la´atu didxa di´, cadi na´a, Diúxi: "GUNA´A LA´ QUE ILA´A NE XHEELA". 11Peru pa guna´a ila´a ne xheela, naquiiñe guia´anabé sin ichaganábe o pa có lá ibiguetanebe xheelabé. "NE BADU NGUIÚ LÁ QUE ILUXENEE XHEELA".12Peru ca xca´adxi cá cayábé, na´a, cadi Diúxi, pa tóbi de ca bi´chitú napa xcheela´ ni que runi cré diuxi ne nabani nayeche´ ne xheela´lá, que naquíiñe ila´a ne xheela. 13Pa ti guna´a napa xheela´ ni que runi cré Diúxi ne nabani nayeché ne xheela´ lá, que naquíiñe ila´a ne xheela´. 14Purti nguíú ni que runi cré Diúxi lá, rapa diuxi la´a pur xheela´, sacaca guna´a que runi cré Diuxi lá, rapa diuxi la´a pur xheela´. Pa ñaca cadi sacá lá, ca xinica´que niquíiñe diuxi la´aca´, peru pur ndi lá rapa diuxi la´aca´.15Peru pa nguiú ni que runi cré diuxi di´ chee la´, vidii´ chee´. Pa sacáni lá, nguiú o guna´a di lá, cadi cádibe yaga pur ndi´. Diuxi gulidxi gulidxi la´anú para ibanidxíinú. 16Ya na, ¿Xi modo nanalú, guna´a, pa sulaalu´ xheelalu? o ¿xi modo nanalú, nguiu, pa sulaalu´ xheelalu´?17La gudii ibaani xquenda nabaní modo Diúxi bidii´ laa´. Casi pe Diúxi ulidxa´ di nga cusa´na nda´ni ira yu´du´. 18¿Uyu´u tu la´a biru´gu ti nda´a belá ladi ora ulidxicabe la´a guni cré la? que guni la´a casi ca que ñaca nii. ¿Uyu´u tu la´a que niru´gu ti nda´a belá ladi ora utidxicabe la´a gini cré la? que guni la´a deque uca nii. 19Purti cadi jma risaca ende riru´gu bela ladi o co´. Ni jma risaca nga usu´nanú ca didxá ni bisana nee Diúxi la´anu.20Cada tobi de laatu naquiiñé guiaana ra uní nee Diuxhi la´a ra nu´uque ora ulidxibe la´a para guni cré. 21¿Ñee cuxhíi cabe la´atu ngue ora Diuxhi uníne latu la? que chi izaala´ dxitu nga. Peru laaca zanda ireetu de laani, la za niru lu candí. 22Ne ni guli Diuxhi laa naca esclavu la´, yanna ma bilá pur xhalque stinu. Zaqueca ni canaza zacasi qué ulidxi Cristu laa para gunive ni ná. 23Ma uzi´ Diuxi la´atu, ne naro´ba gudixhebe saca tu. Nga runi cadíi tu lugar icá tu ya´ga lu ná binni guidxilayú. 24Biche´ca´ casi nabanninu´ dxí uníte Diuxi laanu que´, zaca la iba´ni nezalúbe yana.25Yana lá ca ni ca´ru ichagana´, qué ñabi di señor naa xi gabé laaca. Peru racaladxe gabé laaca, cadxi cosa, jneza ni purti, ma gucane Diuxhi na´a. 26Nga runi, naa rabe´ pur guenda naganadi jma galán guia´ana ba´du nguiu casi nu´uca.27¿Pa ma liíbí lú ranu´u tí guna´a la? Cadi guyubilú modo ixale lú de laabe. ¿Ca´rú ichaganá lu la? cadi guyubilú xheela lú. 28Pá ichaganoula, lii cadí cuchée diou. Né ´pa tí binni dxa´apá ichaganá laca codi cuchee. Xi si lá zaca ni naganna para cani ichagana´, ne ñacaladxe´ núlaya laatu de irá nga.29ndí nga ni cayabé laatu, bichecá´: Ma huaxié dxi riiadxa´laanu. Yana, lá usa´ana dxí cani ma napa xheela ibani dxí, ca tobi ni qué gapa xheelá. 30Né ca´ni ru´una ca, na quíiñe cadi ulabi ca´be ní; ne cani cayeche guni sica ni cadi cayeche´, ne cani uzíca, guni sica cadí xtí cazí. 31Né cani coquíñe de ni nuu ndaa guidxilayú di, cadi naquíiñe gu´nicabe de que para nga´si nabaní cabe, purtí guidxilayu dí ma yaca ga iluxhe ní.32Ñacaladxé de que laatu ni banitu´ sin nigu´u xaíque tu gastí. Tí nguiu´u ni ca´ru ichagana cuca´a íqué guni xhiíña xhaique stinu, ne xhumodo chú la´dxi be la´a. 33Peru ti nguíiu ni ma bichaganá jma´rica´ íque ni nu´u ndaa ní guidxi laya, ne xímodo gusiéché xheela´. 34Ma gula´acabe. Xa guna´a ni ca´ru´ichaganá o binni dxa´apa´ que jma´ ca íque xhiiña´ Diuxhí, xhimodo zanda gua´pa xpeela ne xguenda para Diuxhi. Peru guna´a ni ma bichaganá jma rica íque ca ni nu´u nda´ani guidxilayu, ne xi zanda guni para chu´ladxi xheela´.35Cayabe ndí laatu para bien xtítu, ne cadí purti nga xneza para laatu, tí cadi chú ni ucueeza la´atu de ganaxhii tu Diuxhi.36Pa nuu tula´a riní íque cayuni xneza ne xíiñidxapa, pa ma cayo´xhobe, ne pa napa xhide´ acaní zaca, la gudíí lugar gunibe modo racala´dxibe, cadi cuchee dibe pa uche´elabe xhíiñibe. 37Pa nuu stobi na jma xneza nga gapa xhiiñi ¿xaapá sin ichaganá, ne gastí cucueeza laa de guni raca ladxi, laca xneza cayuni pa zaca´ca raca la´dxi. 38Nga runi iropa´ni. Xneza nga cayuni ni cucheela xiiñi dxapa. Ne ni que ucheela xiiñi dxaapa ca jma rusi xneza cayun.39Ti guna´a ni ma bichagana´, naquíñe guianané xheela laga nabaní. Ne pa gueda gasti xheela be ca, ma zanda íchaganabe tutíisi gacala´dxibe, peru naquiíñe gacabe ti xpinni xhaíque stinu. 40Sinu que ora naa cuidxé cuenta, laabe ziu´ube jmá nayeché pa laabe nabanibe casi naqiiñe´ ibanibe. Ne na´a nana´de que na´a napa´ guenda xtí Diuxhi.

Chapter 8

1Yanna, de ca guenda roo ni ra'ta' l ca bido': Nana penú" la'anu nápanu guendabia'ani'." guenda riuxpiaani lá rirá, peru guenda ranaxii lá cha'aui tóbi. 2Pa tutica sii naa' deque nannabe xixa lá, laabé que ganadibé pa cayaadxa' ganacha'aubenii. 3Pa tóbi nadxii Diuxi lá,Diuxi sacabiaa' la'abé.4Yanna de gootu guendaroo ni ra'ta'lú ca bido' lá: la'anu nanapenú " ti bido' lá guxtii naca nda'anii guidxilayú" nee "gaxtiru xtóbi pa cadi Diuxi sii." 5Necape nannanú nuu' bido', bido de xa ibaa', bido' de guidxilayú, saca nu xtale bido', ne xtale ni runi bishote binii. 6Peru la'anu "napanu tobisii Diuxi, bishozenú, xtibe nga iraá ni ru'yanú, pur la'abe nga nabáninu, ne tobisii xpi xhuaana' n'u Jesucristo, pur la nga náca irá xixee ni ru'yanú, ne pur la nga guyaanú."7Peru, cadi guiraa' nánna ndi'. Nanna pia', nuu' de la'atu bisisacatu bido', ne gudoca' guendaroo neca nánnaca' gu'tani luu bido', ne gudoca' guendaroo neca nánnaca' gu'tani luu bido'. Ma uca biidi'ca', purti' nabee nauiini xquendabiaanica'.8Peru cadi guendaroo nga chi guchiña la'anu ranuu' Dioxi. Cadi nácanu ni ma nayuudxu' pa que guidoono, nin ca ni ma risáca pá guidoono. 9Peru lagápa la'atu, cadi pur tisi sunda gúnitu ni naatú, gacani ni usába tobi de laatú ni que suhuaa cha'qui lu neza' di'. 10Yanna pa chu'tu gu'ya laatu, tobi ni ma nánna, cayóto ti guendaroo ndaani yu'du' xti ti bido'. ¿raabú xguendabiaanibe que rucaa' laabe góbe ni ma gu'ta lu bido' la?11Yanna pur lii' ni ma nanu' padé seeda' ca' bido', saniti ni que suhuaa chaaui, biichilu' ni Cristo guti' pur laa'qué. 12Ne sacaa, de ora laatú rucheenetuca bi'chitu nee guninátu guendabaaniuiini' xtiica', la'atu cuche'enetu Diuxi. 13Yanna, pa guendaroo ca' gacanii ni gusába biche', naa ma que siuú dxi gahua' beela. Ti ma que pur gunni naa' biche' guiába'.

Chapter 9

1¿Na' que zanda' gune inticasi? ¿Na' que na' caa' ti apóstol? ¿Ca ruú gu ya xa ique xtinu la? 2Pa naa' cadi naaca ti apóstol para xcadxicala' peru para laatu naaca ní. Peru laa tuu nga ruluitu na', que naaca ti apóstol xti xa iqué nu'.3Ndii nga ni rucueza cá ni ruya xi cayune: 4¿Ñee que zanda laádu guidoodo ne guidee dula? 5¿Ñee que zanda laádu gapadu ti sheeladu ni runi creé, casi runi ca xcadxi apóstol ne bichi Señor ne Cefas? 6¿O laási du, Bernabé ne naa, napatu cayuni dxiiña?7¿Tu laá runi' dxiña casi ti huachú sin que guiaxha? ¿Tu laá rudxiiba yága uva, ne que roo ni rudxiba lá? ¿O tu laá raapa' yuuse ne que reé nidxii xti me laá? 8Rinieé, ca' didxa di' casi ti xa ique binni la'? ¿Ne que rini' di xtidxa Diuxi zaca la'?9Zacáa, ca lu didxa ni Moisés bisa'a na: "CADI CÚDITO GUISHEÉ XHU YUSEÉ. ORA CUCA YU TU GUECA" ¿ Ñe nadxi xaata Diuxi ca' yuseé ca la'? 10¿Cadi de laánú canibeé laá? Ndii nga didxa bica' cabe para laánu, nilaa yucaa yuu guelaa, na' quiñe guca yuu be ni para gudi'ni, ne ni riixhua la', napa' xiide xhuúbá, ti ma ganda gudi xtobi de lu ni candisa. 11Pa laadu ru dxibadu cani zeda de ibaá laáde tu, ¿xtalepé para laadu guindiisadu ca' ni risaco para laatu la'?12Pa' ca xca'dxica zanda' gunicani laatu, ¿Que gapaduni laadu jma laá? Peru laádu, que zandá uc' luúduní. Ne luxcarní cala, laadu ru niduu guantar guira'ani, ti laadu que guchiñaduu luú evangelio xti Cristu. 13¿Ñee que ganatu la' que cani runi' dxiña ndani yu'du rireé ni goooca'? ¿Ñee que ganatu la' que ca ni runi dxiña de lú mexha yu'du, laca roo' nec xtobi de lu mexa yu'du? 14Nee sacala', gu'nii Señor, que cani rini' de evangeliu ca la'ná quiñe guicaca ni guibanine ca' de lu evangeliu ca.15Peru na' la' caruú di gucalua nin tobi de ca' nga. Ne cadi rucaa dia' ti gunicabe xhi xha pur na'. na' racaladxe gaaté ti guiruti gasha na' de lu guenda nayeche napa di. 16Na' pa' naa cayué de evangeliu calá, ná que gapa xií pur guniee ne guendanaroo'. por ti naquiñe gune ndi'. ¡Ay denaaa a'que guinie'ede, lu evangeliu ca!17Pa' naa gune ndi ne guenda nayeche' zaquixee cabe' na'. Ne pa guneni sin guialé de na'ala, ná napaa' xide guneni, pur ti bidii cabe na' para guneni. 18¿Xii nga, na pacabe para quixeé cabe naá ya? Ora na' cayueé de lu evangeliu, zanda gudie'e de evangeliu ca' sin guiaxa' ne saa ca in gune para guicá' pur canie'e de lu evangeliu ca'.19Ne cape na zanda gune ni gapá gana, beda gucá' tóbi ni runi dxiña para laatu, ti zacá na gapa jma xtale. 20Laa'de ca Judiu ca'la, guca casi ca Judiu, para ganda gapa ma Judiu. Ca ni zinanda ca didxa ni ma nexheé gaca', naa sedaguca' casi tobi ni zinanda ca didxa ca' para ganda gaca xtine ca ni zinanda ca didxáca. Na binení, necape cadi sinanda ca didxa ni ma nexecá.21Para ca' ni que runi nira lu didxa ni ma nexeé, rune na' casi tobi ni que runi ni ná ca didxa'ca, ne cape naa cadi caree de lu didxa xti Diuxi, naa rune ni ná didxa Cristu, na bineni ti ma ganda gaca xtine ca ni qué runi casi na didxa ni ma nexeé. 22Ca si cani que gapa xtipa la', guca' casi laca', para que ganda aca xtine cani riquiñe xtipa'. No ma bine naa iraa ndi' para iraxhixhe binni para que saa ca guyube' ximido gulayaa neca cadxi. 23Na' rune ca dxiña de lu evangeliu di, para que, na' ganda guica'lu ni ruche'echena Diuxi.24¿Ñee que ganna tu la', pa guira ra ruxooñecabe, ca ni ru xooñe ca la', iracabe ruxooñecabé, peru tobi si ricaa ni nexhee icaa' la? yanna lá, l guxooñe' para guicatu ni cusigádecabe. 25Tobi ni ruxooñe rapa laa' ante ganda dxi guxooñe' laacabe runicabeni para guica'cabe ti laá pá ni que rindaá, peru laanu ruxooñenu para gui caanu ti laá pa ni rindaa. 26Ngue runi, na' la que ruxooñe siaa', ninca que sadindé' pa puru lu bi sii cagapaa'. 27No rune nayaa laade, casi ca binni runi dxiiña ra yoo sin guiaxaá, para que za'ca ora na' ma gunieniá' xcaadxica lá cadi laa ca naa que cayunne' ni canie'e.

Chapter 10

1Raca ladxe´ ganatu, biché cá, ca bixoze nu udi´dica xhaguete za sti Diuxi qué, ne udi´ di cas nisadó´. 2Guiaá ca be ulu nisa Moise lu zaa ne lu nisado´, 3Ne guirá xhixé cabe udo cabe endaro cha´hui xtí diuxhi. 4Ne guira´a cabe güé cabe nisa cha´hui purti´ ucua´acabe ti guie xti Diuxhi ni uza´ nanda laa´cabe, ne guiecala naca ni cristu.5Peru Diuxi cadi guyuladxi di´bé ne xtale de la cabé, Nge runi binitilu´cabe lu desiertu. 6Yanna, ira ni biza´aca cabe que naca ni ejemplu para laanu, tí cadi chu´la dxi nu ni cadi xneza, casi bi ni´ cabe la ca bé.7Cadi usisca tu bidó´, casi uca´ca´adxi de la´acabe . Zicarínga ná lú xquiichibe: "GURI CA BINNI QUE URÍ CÁ PARA GO CA NE GUE´CA, NE BIÁSA CA PARA SI QUITÉ CÁ". 8Ne cadi chu´ne nu gunaa, casi bi´ ni xta´le de laacabe, ne ti dxi si guti gande bixhipa´bnuu chona lu runi la´acabe. 9Nincá uyubi nu uché ne nu Diuxhi, casi bi ni cadxi de laacabe ne biquiichi beenda laaca guti cá. 10Ne nge runi cadi quiche ruaa tu casi xtale de la´aca´ bínicá ne bilusheca lu na Ángel de guenda guti.11Ya na ndinga ni biza´aca cabe para Izídinu iduyanu laanu. Ucuani para isidinu laanu ni ma sedanda yuba guiluxe dxi xtinú. 12Nga runi ca ni ná ma zuhuaa chaachui guuya que guiaba ca. 13Nin ti guendaruquíinde que huayeeda ra nuutú ni que raca ndaani guidxilayú peru xneza nga runi Diuxhi. Que zudíibe lugar gueeda uquinde xixa luguia´ tu ni que zanda gua tu. Ne guendaruquíinda, ca´zacanébe laatu ire´etu ora ma idxiña tu ni, ti ganda guá tu ni .14Nga runi binni ni nadxieé la guxooñe de guenda runicré bidó. 15Na´a canie niá la´atu casi binni ni nu xpiani para que saca ganatu xi canié. 16Ne vasu ndaaya´ ni la´ayunú ¿Cadi ridé nenu xtobi de lu rinni stí Cristu la? Ne pan ni rinda´anu ca ¿cadi canda´anuni de lu xcuerpo Cristu la? 17Ya que xa nu´u ti pan sí, laanu, guiranu sta´le nú, peru nacanu tobisí ne Cristo. Ne deguiranu ulúnanu lu pan qué.18laguuya cá xpini Israe: ¿ca di lacabe nga rocabe ni rica´a diudxi, Ne laaca lacabe ricabe de lu ni rata para Diuxhi.? 19¿Yana yá xhi canie? ¿Ti bido naca xiixa? ¿O enda ro ni raata´ lu vido´ naca ni xíixala?20Sinuque ndi nga ni cayabe laatu de ca xixá riguixhe ca binni ni runi cré bidó xtica´la cadi cusiga de di cabe ni Diuxhi, sinuque cusiga´ de cabe ni ca binidxaba. ¡Naa que rocaladxé dia´ gaca tu tobi si ne binidxaba´! 21Que zanda di gue tu ruua copa sti Señor ne copa sti ca binidxaba. laatu que zanda dí cui tu ruaá mexa stu Señor ne ruua Mexa sti ca binidxaba´. 22¿O suni nu la nu pur idxichine shaique xtinu laanu la? ¿Jma nadipanu que laabe?23Guírani sanda guninu, peru cadi guirani riquíñeni pura laanú. Libre binni guni intíisí, perú cadi ira ni zacané binni iníisi lu xtiidxa´ Diuxhi. 24Cadi naabinu paraá la´asinu ni xneza. Cada tovi de la´anu naquiiñe´ ayubinu ni xneza para xtobi.25La´atu zandá go´toira ni cado´o ndáaní luguiaa sin inaba´ di´idxa tu. 26Purti "IXTL SEÑOR DUBI NACA GUIDXILAYÚ NE IRÁ NI NU´U NDA´ANI NI". 27Ne pa guni invitar tobi ni qué runi cre Diuxhi lii li endaró, ine gapu gana chélu´, intiisi uzuhuaa cabe lú gudó, sin inaba diidxa lu xiixa de laani.28Peru pa chu´ tuuxa gabi lii: "Ma gúta endaró dí lu bidó", ma cadi go dioú ní. Pur ni guoxi ni lii que ti cadi uchenda ni laabe. 29Ne cadi caniedia ni nana de lii, laga canie ni ná xpiani xtobi.¿Xhiñe pa intísi sanda gune xtobi guuya´ pa bias, cayuno pue? 30Pa na cayah´ua guendaro ni ma guyuu ndaaya ¿Xhiñe´e rigudiicabe naa pur guendaro ni ma guyuu ndaya pue?31Ne nga runi, pá goo to o pa gué tu, o inticasi gunitu, laguni ira´ni para usisacatu Diuxhi. 32Cadi gunitu gastí, ni uchenda ca Judíu ninca ca Griego, nin cá ca xpinni Diuxhi. 33Naa ruyube´ chu´ ladxi de guirá lu guiraa ni rune´ ni acane naa sia, sinu que ni acane ira ca binni ca. Rune ca nai para ilaa ira cabe.

Chapter 11

1La casina, casi cana´ nacaa´ Cristu. 2Yana na rigapanalla la tú purti redasilulatu de na lu irani. Na rigapanna la latu purti gucua chahuitu Iraá ni risiditu casi ca na bidié la tú. 3Yanala na napagana guienetu que Cristu nga xhaique de iraá hombre, ne tí hombre nga xhaique xti gunná, ne Diuxi nga xhaique xti Cristu. 4Tu tisí hombre nine Diuxi o giní xhi ´chigacá ora nu shísha ique lá, sunitibe ni napabe iquebe.5peru tu tisi gunna inine Diuxi o gini xhí chigaca ora gaxtí nu ique laá, sunitibé ni napabe iquebé purtí tobi si laá ne la cangeca casí ora ma biga iraá ichaíquebé. 6Tí casí ti gunna que guchíí´ iqué, laá be laa napa xchí ugábe tindá ichaiquebeé. Ne pa rituí lu ti gunná igá tinda ichaique o ugabeé ira ichaíque.7Pue ti hombre que gapa dií xhidé guchii ique, ti la be nga na cabe casi Diuxi la ne gendanandxo. Purti ti gunná nga rucha xquenda naroó xtti ti hombre. 8Tí síí hombre cadí guyádibe para ti gunná. Ti purtí ti gunná gucaá cabe de tí hombre.9purti la cati hombre que ñiacá di be para ti gunná, guyá para hombre. 10Pur ndi´ nga ti gunná na pa xhideé cubeé shisha ique bé, pur ca angel xti Diuxi.11Ti purti, ranú señor purtí tí gu´nalá riquiñe dibel de tí hombre, ne tí hombre´la´ riqueñebe de tí gunná. 12Sicacá casi ti gunná zee´da de ti hombre, sicaca ca nga ti hombre zee´da de Diuxi.13Ya nna la giníí la ca latú: ¿ñe biasíí nga ti gunná gininé Diuxi pacadi nu gube gaxti iquebe? 14Nin´ modo guyá guidxilayu que rusidi latu pati hombre napa ichaique ziulá, cadi naca di ni ti guenda naná´ para labe? 15Nin modo guyá guidxilayu que residi latú pati gunna napa ichaique ziulá´, nga guenda nandxo xtí? ti purtí ichaique bé guyaá para guchibeni´. 16Peru panú tu tindé de ndi, laduú la que gapa di dú nin ti didxa, nín ca yudú xti Diuxi.17Lu ni chí tidxe laatudi, qué zebe laatu cayeche nia laatu. pur ti ora riegutú giratú giratu. Quw runidituni nnezá, si nu que runitu ni na ique tú. 18pue ni nu nirudó ná rucadiago ora la tu negutú guiratu dani yudu xti Diuxi, canda´ zatu laca ladetú, ne nunilcí ni rune creé. 19Pue naquiñe gunibianu la calano para que giraá canima gudidila, gucabiaca la ca lade tú.20Ora rixhiñatú, cadí endaró xti señor nga rootó. 21Ora la tu rotó cada tobi roo endaroó xtí sin cueza ca xcadxi. Tobi macandaná ru´ne xtobi laca rixudxi. 22¿Nee qué gapa tu lidxí tu ra ñootoó ne ra ñeétú la? ¿Que raca la dxí xha tu yudú xtí Diuxi? ne ru si tu tu lu caní que gapa gaxti? ¿Ne xhigalbe la tu? ¿Ñe zieche ñia latu? ina la que gieche ñia la tu pur di.23Pur ti na gucuaá de xti señor ngeca nga ni bidié latú, que señor Jesus, lu huaxhiní que ora biché ne cabe la be, Guuabe pan. 24Ne biluxe bidi si be diuxquixe Diuxi, undabeni ne náabé: ''Ndi nga bela ladí xtine, ni rudie para latú la guni ndi para guietenala´dxi tu naá''.25Zaqueca labe gue´be vasu ora biluxhe gudó xhii´cabe, Ne gunibé ''vasu dinga, nacúbi didxa cutaguanayania´ latú lu rini xtine´. Cada gueé tu ni la, laguni ni para guietenal ádxi tunaá''. 26Purta cada guto pan ne gue tu nisa uva di la, latu gú´itu de que guti Cristo pur laatu, Ne de ora lábe guibi´guetabe.27Yanna tutisí, go pan ne gue ruaa vasú xti señor la né nanna cadi cayuni ni na Diuxi la, ne zapabe donda ti purti cuchee né bela ladi neriní xti señor. 28Nga runi laguya la tu nirudo, ne de sacalaa ganda gobe pan ne guebe de vasu caá. 29Tu laá roó ne reé sin que izaalá dxi ladí señor la, zusaba naá Diuxi la pur modo bi´ni ni. 30Ne pur nga xtale tu huaxié napa xtipa ne xtale huará, ne la ca nu ni ma gusi.31Pani du´yá chaahui nu ximodo nuu nu la, ma iruti que niní lanú. 32Peru ora rusaba ná señor laanu la, runibe ni para usiene be laanu, tí cadí initilú né nubinni ni zinanda guidxilayú.34Nga runi, hermano xtine cá, ora idxiña tu para goto la , la cueza irá tu uzulú tu juntu. 33Ne pa nu tobi candanala, goca ralidxi, ti cadí guni tu culto para guiaba ná si tu. ne cadxi de shisha ni latu bicatú, zusiene laatú ora chaa ra nuu tú.

Chapter 12

1Gasha' de ca' ni rusiga'de Diuxi, bicheca',na'quena'yadia' que laatu chu'tu' que gannaditu' gasti'.2 Laatu nannatu' ora que runicretu, laatu gusaarendatuu' ne ca bido' ni que hrini', he modo bilui'ladxicabe' udxitecabe' laatu.3 llana' la', naa nua' gannatu' de que iruti' que hrini' pur guendáa xti Diuxi pue zanda' guini': "ca gua' die' jesus," he guiruti' zanda' guini': jesus nga xaique'," huaxha pur guendáa nandxo xti Diuxi.4llana' la' nu xtale ni rusiga'de guendáa xti Diuxi,pur la' ca' guendáa xti'be. 5Nu adxe' adxe' enda'racane', peru robinson nga xaique'.6 Ne nu xtale classe' dxiña, peru la' ca' Diuxi nga ni runni' guiranni'.7Ma bidie' billa'tu' guendáa nandxo' xti Diuxi ti ganda' gui'enetu'. 8Purti tobi nga ucua guendáa' nandxo' ne lu didxa de guendáa bianii' , ne xti didxa de guendá' bianii' ne pur lu guendáa nandxo xti Diuxi.9Ne xto'bi' la', ucua' guendáa' runi' cree pur lu guendáa nandxo xti Diuxi, ne xto'bi' la', ucua enda'nazaca' pur guendáa nandxo xti Diuxi.10 Ne xto'bi' cayuni' xiña nandxo', ne xto'bi' ca'ni' ni chigaca'. Ne xto'bi'la' ucua' guendáa'nanna gunibia' ca espiritu, ne xto'bi'la de guiraa' didxa. ne xto'bi'la' ni' riene' ca didxa'ca.11Peru labe' nga runi xtu'bi guendá' xti'be dxiña de guiraani', rudibe ca guendá'ca cada' tobi', casi labe'ribi'be':12pue gasi béla ládi' la' tobi' sinine napani' xtale ni ruchagani' ne ira ni ruchagani' la' tobi'sini ne béla ládi', saca' ca' nga cristu. 13pue pur guendáa nandxo xti Diuxi guyu' nissanu lu ti béla ládi' si', gacani' judiu o ca griego, gacani'ni degu'yo' o ni que degu'yo', de guiraanu' nga bidi' be' guenu lu tobi' si guendáa nandxo'.14purti béla ládi' la' cadi tobi' si'nga ni ruchagani',laga xtale nga ni ruchagani'. 15Ne pa batañe hrabi: “cadi naca' bata na' la', cadi naca'dia' gasti' lu béla ládi'," ne cadi pur nga'dinga cadi nacu gasti'lu béla ládi'. 16Ne pa diaga ninni':“cadi naca' guie lú la' ,cadi naca' dia' lu béla ládi'," ne cadi pur nga'di nga cadi nacu gasti'lu béla ládi'. 17Pa interu' béla ládi' la' ñacani ti guie lú la' ,¿para ñu diaga ca ya',? ne pa interu' béla ládi' la' ñacani ti diaga la', ¿para ñu xi' ca ya'?.Peru 18Diuxi bica' chahuibe' cada' nda de lannu casi labe' bizzabe' lannu. 19Pa tobi'si tipu nda ládi'nu',¿para ñana' ládi' nuya'?. 20Pue llana' la' ma nu' xtale nda lánnu, peru tobi si nga lánnu.21Ne guie lú ca' la' que zanda' gabibe' bata na' ca la': “na' que caquiñe' dia' de lii'." ne ninca' ique ca la' que zanda' di gabibe' bata ñe' ca la': “na' que caquiñe' dia' de lii'." 22huaxa ca nda' xti ti ládi' ni nayatica'la? laca riquiñeca'. 23huaxa ca nda' xti ládi' ni la'nu ruca' iquenu huaxie riquiñeca'la' ,ma peca rudxibalu' nanu laca' ,ne ca nda' ládi'nu ni huaxie risaca ma' rudxiba' lunanu' laca'. 24Llana ca nda' ládi'nu ni rizaca' la ma que naquiñedi gudxiba' lunanu' ca'ni' , ti lacani ma bidxiba' lunanu' ca'ni'. ti Diuxima biqui' di' ira nda' ládi'nu', ne labe' bidxiba'lunabe' ca ni huaxie guxiba' luna' ca'.25Ne binnibe ndi' ti cadi' ilaa zaaira ca ndaa ni napa'nu lu xcuerpunu', ngue runni' ca nda' ládi'nu' la' riquiñe gapa' lizaa ca' la' ca' laca'. 26Ne ora ti ndaa ládinu' guiuba' la', ira ca xti ndaa lannu' ca' la' xiuba ca'ni', O ora ti ndaa ládinu' bidxiba' cabé laa , ne ira nda' ca' riecheca' tobi di'. 27Llana' la' iratu' nga tinda' ládi' xti cristu ne ca nda' ládi' la29Ne Diuxi bizabi' na' lu yudu' xti'be ra nu ni rudo' ca apostol ,ne ra hiropa' ca profeta , ne ra guio'na' ca'ni rusidi' , ne ora ca' la' ca nu' runi' dxiña nandxo', ne ni runi' guendáa rusianda', ne ca'ni' ribaqui' chahui' para gacane' , ne ca'ni ribaqui'chahui' dxiñane ca' ni nanna xtale didxá.28¿ Ñe guiraa' cabé nga apostol la'? ¿ñe guiraa'cabé nga profeta la'? ¿ñe guiraa'cabé nga ni rusidi' la'? ¿ñe guiraa'cabé nga runica be dxiña nandxo' la'?.30¿Ñe guiraa'cabé napaca' guendáa rusianda'? ¿ñe guiraa'cabé didxá? ¿ñe guiraa'cabé riene'ca be' didxá' la'?.31 ¿Ne la guyubi' guica tu' guendá' naro'ba' xti'be, ne naa' sulue' latu lu neza' ma biasii'.
Chapter 13

1Te me ya awayik te ya xk'opojon ta sk'op ants-winik sok ta sk'op ch'ul abatetik. Ja'uk me to áxan te me moyuk sk'uyul te jkot'ane jich k'oemon te bitil tak'in te jontol tsintson ja nix jich bit'il ten spasibaj k'in te cimbalo sbiile te jontol tsintson ta tijele.2manchuk te me ay jmat'an yu'un snael te bina ay ta nel te pajel chawej yu'un te Diose sok te me ya jna stojol te bitik smelelil te muken aye sok te me ay sbijil jol.manchuk te me muk' te xch'unjel kot'ane te jich ya xju ku'un jk'ej bael te witse.Te me ma yuk skuxul jkot'one ,tojol ayon ta k'inal abi.3Manchukteme ya k'ebambey spisil jbiluk te mel aetike suk te me ya kak'ba ta lajel sok te jbak'etale,teme mayuk xkuxul te kot'ane jtojol nax abi.4Te sk'uyul ot'onile ay smalib yu'un sok ay yutsilal.Te sk'uyul ol'anile mayuk sbik'tal yot'an, ma xyak sbata icliel la muk,sok ma stoy sba.5ma spas te bila ma lekuke sok ma sle te bina ay yuts'il yot'anox yu'une.Ma x'ilin,sok ma xkupetuk sla yot'an6Ma binuk nax yot'an yu'un te bina ma slojiluk ta pasale.Ja'uk me to ja binax yut'un te smelelile.7Te sk'uyul ot'onile ya xkujch' yu'un,ya xch'un spisil,ay smuk'ul yut'an yu'un spisil sok spisil ya sts'ik yu'un.8Te sk'uxul ot'anile ma yuk bi ora ya xlaj.yan te bina yo cholbeytik sk'oplal te yakoj jnatik stojol te Diose,ya me xlaj sk'oplal stukel.te me ay jantik nax k'opetik, xk'opojotik-a,ya sla yorail te xlaje.Te sbijil julul ja nix jich me ya xlaju'uk.9Melel ay bi jnatik tebuk sok ya jcholbeytik tebuk sk'oplal te bina yok'oj jnatik té Diose'10Ja'uk me to te me tal te bino toj ta yalde,te bina ma ts'akaluk ta na'ele jich me ts'akal ya xkot.11Te k'alal alolon to,jich yk'opojon te bit'il alale,sok jich ya jnup te bit'il alale. yan te k'alal winikubone,jich la kijk'itay te bino swenta le alale. 12Ta ora to te ju'otike jich yakotik ta yilel ya'el te bit'il nem te ma lek ya xchiknak ta ilele, ja'uk me to ta patil ya jkilbatik sok ta jtelemultik.Ta ora to leb nax te bina jna'o istoiole,la palil ts'akal ya jná spisyl te bit'il ay te Diose jich bit'il ya snabon jbae. 13Yotik to ay ox-ten te bina stalel aye; ja te xch'unjel,te smalib ot'onile sok te sku'uxul ot'onile. ja'uk me to te bina muk' sk'oplale ja te sk'uyul ot'anile.

Chapter 14

1la chinanda guendaranaxhi ne gacá ladxitu gacatu nadipa neca guenda ni bizigadé Diuxi latú. Ne lape tú guinitú ni chígaca. 2Pur ti cani riní ca diídxa la´, que rini nedica binní guidxilayú sinu que rinineca Diuxi, ne gui. 3Peru tobi ni rinni xtiidxa Diuxi ni chigacala´ rimné binni guidxilayú para gacané laaca inisi ca lu neza xti Diuxi, ne para usiene laacá, ne para cuaqui dxi ladxidá cá. 4Ni rui xtixha be la, racane la ca lá, peru ni ruíí xtidxa Diuxi lá, racané ira xpinni Cristu.rutidí que riene purti rinicabe ca didxa nagachi lu guenda.5Ya nnalá, racaladxé que ira tú ni ní tu xtale didxá. Peru zí caca Ñacaladxe ni nitu de nichigaca. Ni rinni xhi chi gaca lá jma dxivá que ni rinni xti di dxa (hua xa pachu tu guziene ni para que yudu xti Diuxi Uzulú). 6Peru yanna bichecá, paná, gendá ra nuutú ne canie ca didxa´, ¿Ximodo sanda gune nnezá ne latú? na lá que zaandadi, pa guinienia latú ni dxandí a ne guendabiani o ne guendabiani o ni rini xhi chi gáca o ni ru zidi.7Cani ru thí dxiné cabé cá ribeni ridxi, casi pitu gueeré o casi yágalee, ne la´a ca ni la que rixhidicani adxe que xtobi, ¿Ximodo zánná tobi´ unape nga ni ca xhidxi pa pitu. 8Pa cuerno que xhidxi chahí ni,¿Ximodo gana tobi para naqiñe guisa para che chitinde ya.? 9Zacaca nga zeda gaca tu pa guini tu ni qué riene binni, ¿Ximodo ndi ganna cabe xi cani´ tu ya? ne casi ninítu, ne guiruti siene la´atu.ueere o yagaleé?10Nabé xtale diidxa nu´u ndanni gudxi layú ri´, ne guirutidi zana shíni. 11Peru pana´a que rune biayadia xhi rini didxa ca zeda gaca casi, tobi de guidxi zitú, ni riní, ne zani´ casi rini bini guidxi zitú.12Zacaca laatu, ya que xa racala´dxi tu gapa tu ni rudií x quenda Diuxi, la uyubi gapa tu genda zicarú ni jma racané ira ca xpiini Cristu. 13Nge runi, ni rini´ adxe ca didxa lá, naquíñe ca guinineca Diuxi ti ma ganda usie´neca´. 14Purti pa ná guinienia Diuxi ne xti didxé la, xquenda´ laca rini, peru xpiane riana sin gaxti.15¿Xi gune? zanienia labe ne genda xtine, peru laá cá zanieníalabe ne xquenda biané Zundania labe negenda xtine, peru laca zundania labe ne xquenmda biane´. 16Ne de xti modo, pa gusisaca Diuxi ne xquenda, ¿Xhi modo zaanda ní cadi nu´u né latu guiini´ "Amén" o ra la tu cuditú xquixeé Diuxi palabé que ganna dí bé xi cá ní tú?17Ne latú tambien runitu xneza guditu xquixhepe´, peru xtobica cadi cayuni dí biasi. 18Rudieé xquixhe pe Diuxi pur ti jma rinié adxe´ didxa que irá tú. 19Peru nda´ani yudu Diuxi jma rua´ladxe ginie gayu ne gendabiani xtine para gacania sa ca xcáad xi, que gapa chí quixiapa lu ludxé.20Bicheca ne bizanacá, cadi íni íque tu casi rini ique xcuidí. Peru lu genda nadxaba gaca cabe xcuídi, peru lú niriní ique cabe gacani ni ma huanisí. 21Neé luu didxa nii ma nexeé:"PUR BINNI DE NII RINI' DIDXA QUE RUNII BIANUU NE' PUR RUAA' CA NI QUE RUNII BIANUU ,NA'A SANIEE NIA GUIDXII DI'. NECA ZACÁ,LAÁCA QUE SUCA DIAAGA CA NA'A", naa apa'.22Yanna la',ca' diidxa ni reeda de Diuxi nacanii ti seña ,ca' dii nacadinii para ni runi cre,sinu para ni qué runi cre. Ne ca didxa ni rini' xii chi' gaaca, ze'dani pur seña, cadi para ca ni qué runi cre,sinu qué para ni runi cre.23Huaxape', pa' de guira xixe' yu'du' nidaagu', ne de guiraca' ninica' adxee didxa, ne ñu'u ca ni que nu'u ndaani yu'du' ne ni qué runii cre, ¿ cadi niniicabe de que la'atu ma ze' xpia'nitu la?24Huaxa pa ñaca de guira xixe'tu niree ruaatu didxa ni chi' gaaca ne ñuu ti ni qué runi cre o tobi ni qué nu'u ndani yu'du',laabe la' saca'be guira ca' didxa ni ruca diagabecá. zuyadxiibe laca laabe pur guira ni ma guniicabe.25Ca ni nuca'chi ladxidoobe sahuini ca' ni. Ni rudi'ni lá, laábe suzushibilucuabé ne suzisácabe' Diuxi. Ne laábe saniibe deque Duixi dxandiipe' nu'u ladetú.26¿Xi nanda yanna, biche' ca'? ora la'tu guida'gutu, cada tobi de la'tu gapatu ti salmo, ti ni laa gusiidi, ti ni laa guluii ,ti ni laa guiini didxa ni guiruti riene o ti ni laa usiéne. la guni de ira', para que laátu ganda guzaatu yu'du xti Duixi. 27Ne pa tobi rini' didxa ni guiruti riene lá ,naquiñe gacacabe' chupa o ma xtale gacacabe chona, ne cada tobi tídi' oraca ma xtobi. Ne tuuxa naquiñe gusiene ni ma guuni'cabe ca'. 28Ne pa que nuu tu laa gusiene, cada tobi iganii ndani yu'du. Ne cada tobi guiniine laca la', ne guiniine Diuxi.29Que chupa o chona profeta guiniica,neé ca' xcaadxica gucaa diaagaca ne guendabiaani pa' biasi ni cani'cabe.30Ne pa ti didxa ni chigaca icaa' tobi de ca ni suubá ra cayaca cultu lá, ni cani' prime que la' iganii.31Ne zanda pe' cada tobi de laátu guinitu xii chigacá, tobi pur tobi, para qué saca' cada tobi ganda guisiidi', ti ma zacá guiratu chutu gana.32 Ne ca' guenda xtica' profeta nana ca' ximodo iquiñecani. 33Ne Diuxi la' cadi ti Diuxi ni ruchenda la'a, sinu qué de guendaratadxí. Ndi'nga didxa ni ma nexe gaca' ndaani guira yu'du' xti ca' ni runi cre.34Ca guna'a naquiñe iganicabe ndani yu'du'. Ne lacabe la' que sandadii guiniicabe. Ni gunica nga , usuuba ca didxa,casi ca lu gui'chi'.35 Ne pa' nuu xixa napacabe gana guisiidicabe' lá, guinabadidxacabe xheela cabe' ra yo'. pur ti nabé feu para ti guna'a nga guinii ndani yu'du'.36 ¿Xtidxa Diuxi beedani de la'atu la'? ¿O la'situ biganda ni la'?37Ne pa' tu laa rini' ique na'ca' profeta la' o tuula' napa xquenda Duixi lá, naquiñe gacabiabe' que ca xixa ni cucaa' ra nu'tu' cala' nacani ni biseenda bishozenú.38 Ne pa' tobi que gunibia' ndi la', binni que lá que gunibiaadicabe la'abe.39Neé zaáca, biche ca', lagaca ladxii ne xtale pe' guii guinitu didxa ni chigaca',ne cadii ucuesaditu gueruti' guiini didxa seda de Diuxi. 40Huaxa guira xixe' ni gacala', gacacani jneza.

Chapter 15

1Yanna chi usietenala´dxe la´atu, bichecá, de evangeliu ni uyue nía laatu que, laani nga ni ucua´atu ne ma zuhua chaahui tu lu ni. 2Nja runi pur evanageliu dí laatu ma bila´tuu, ne pa la´atu uzuhuaa si víni cre tú.3Nga runi naabidié latu niru dó ni na´a bizíidé: Guti Cristo paru guixhá ca xtondanu´casi cá lú xquíichibé. 4Bigaachi be ne biasabe ra guiona gubidxa casi ca lu xqui chibe.5Cristu uye be ra nuu cefas, ne ora que ra nu ca chi ne chupa apostol. 6Mala si bire´e ra nu´u de ga´ayuaá hermanu tobi si lugar. stalé de la´acabe nabani ru´, peru caadxi de laácabe ma guti. 7Ne uyu be ra nu santiago ne oraque ra nuu ira ca apostol.8Ma de ultimu malasí be´eda irebe ranua´a, casi ti badu ñuini ni gúlé o caru aca caber la´a. 9Purti na´a nga ni jmá nahuíini de lade ca aportol cadi naquiíñedí ñacá ti apostol purti uzaya nandá ca xpinini Diuxhi.10Ne pur guenda nanadxó xtí diuxhi na´a manaca ni naca, pur ganna si vínibe ní . Purti na bine xhiíñabe jma naa´pá que ca xca´adxi apostol. Peru cadi naadiá si nu que enda nandxó xtí diuxhi nu´u ne na´a. 11Nga ru ni naa, o la´acabe, zaca casi la´adu ayuinedu latu ne saca binicretu.12Ya na pa ma canicabe biasa Cristu la de Gue´etu´ ¿Xhimodo ca´adxi de la tu sanda iní de quie gaxti enda ribani la de gueetu? 13Purti pa qué nibani gue´tu, nin Cristu que nibani. 14Ñe pa ñaca que nibani Cristu, pur gana si canayuidu sti´idxa be, ne laca pur gana si bini cre tú.15Bi dxela ca be la´anu cusi guisinu xtidxa Diuxhi, purti laadu gunidu bicáludu Diuxhi rabidu laa´be gundizabe Cristu, Ne cadi dxandi bínibení. 16Purti pa qué ribani guétu, la´aca qué nibani Cristu. 17Ne pa ñaca que nibanni Cristu, pur gana si runi cre tu laabe ne que nixhiá stonda tú.18Yanna la ira ni ma guuti en Cristu laca má gudidicá ra nagaana. 19Neca lú guenda nabani, la´anu ricalunu xhigaaca en Cristu, de ira binni, la´anu nga naca nu ni guicanu guenda riaá.20Peru yana lá Cristu biaza´bé de lade ca gueetu; Ne nirudó laabe biaza´be lade guirá xixé cani ma guti. 21Purtí pur tobi hombre beedá gendá´guti, Ne zaquecá pur tobí hombre beedá guendá nabanni lade gueetu´.22Casica gutí Adán lá zacaca´gatinú. Ne zaqueca guiranú zabani´nu en Cristu. 23Ti purti cada tobi, casi raca cabería´, Cristu nirudó, ne deraca, caní xtí Cristu, zabanical ora gueeda´be´.24Ne raguengá iluxeni, ora Cristú gudí guenda´runi mandar Diuxi bixhozenú. Ne deraca´gá ora Cristú na bi´di tí guni mandar Diuxi bixhozeno. Derá calá zuxhabé ni má nexhé, Ne de girá ní riní mandar, ne ni nandxoó. 25Purtí Diuxi napá de guni mandar de ora má guiaquibé caní binnicanaladxi xha ñebé. 26Ne ni nana´ladxi runitilubé de ultimu ne guenda gutí.27Ne "DIUXI MA GULAQUIBE GUIRANI XHA ÑEBE" Peru ora labe rinibé "DIUXI MA GULAQUIBE GUIRANI", ne naná canu de que sindí´rá guiu´ca ni ma gulaquí guiráni para lá. 28Ora guiráxhixhe máchú xhañebelá, de ne xhinibe´ziu xhañebe. Di zacá ora Diuxi bixhozenú gandá gacá´ xaique xtí iráni.29pa cá ¿ Xhi zanda´guni caní má´ guyunizá pur ca guetú? Ne pá ca guétucá´ carú guíaza´ca de guira´ca. ¿Xhine yaná riunizatú pur lacabeyá.? 30¿Ne xiñe´nunú guiranú´ lu nashoó guírá ora?31Na raté guirádxi. Ndi nga ni ná napagana´ guinie; Ora´ guchayá guendá naroó lade tú biché ne´bizana´ca´. Ne nga ni runé en Cristu Jesús xha iquenú. 32Xhi zabenduá´ neza´ú´ca bini guidxílayu; ra tiende nió ca binni duxnu ndani Éfeso, pa ca guetú que ñasacá, guidonó´ ne guidé nu´, guixhí´ianu´zatinú.33Cadí quite´cabela tú´ "Ora guída´gunú ni que iqueñelá rusánanu´de guninu´ xneza." 34¡La cuú biani lu´xquenda´bianitú! ¡Ne la´gusa´ana de guch´etu! Pue cadxí´ de latú que Runibiáditú de Diuxi. Na cayabendi´ latú ti má gutuilutu´.35Peru nu tu zaní ¿"Shimodo´ nga riasa´ ca guetú´ca guetú´ca?" 36¡Perú latú que licá ganatú! Ni latu gudxí´batu´ la´ que zandani´dí paqué gatiní´.37Ni latú yudxíbatuca la´ cadi guidi´ladi ni cal nga chiga´ca si nu´que biidcí si cá. Ne zandá guéda udiní casí ti biidxi trigo lá o xtí biidxí. 38Huaxhapé Diuxi zudi tí ladí casi labé cuíbe´. Ne cada biidxi za´pá ladi xti. 39Cadi guiradi´belá ladi tobi´si. Pa gaxti belaá ladí xti binni guidxi´layú. Ne nu bela´ ladi ca mani . Ne nu xti bela´ladi para cá mani niripá pá Ne xtobi para ca bennda.40Laaca nuu binni xa iba' ne binni guidxilayú. Peru guenda nandxo' xti ca binni xa iba' tobi ni' ne guenda nandxo' xti ca binni guidxilayú la' adxee ni'.41Gubidxa napa ti guénda, ne beu' napa xti guénda, ne beleguí napa xquenda. Ne beleguí lá adxe guénda napanni ne xtobi.42Sacá raca ne ca gue'tu. Ni rigaachi ca laa riaya, ne ni riasa laa ti guénda ni que riaya.43Rigaachi ni que iquiiñe', ne riasa ne' nandxo'. Rigaachi ora ma biraa xtipa; ne riasa ne xtale xtipa.44Rigaachi beela sii; ne riasa ti guénda. Pa nuu beela laa, sacaca nu puru si guénda.45Sacaca caa lu gui'chi: " PRIMEE NGUIIU ADAN, BEDA GACA TI GUÉNDA NI VIVAANI'." Ne últimu Adán laa, beda gaca ti guénda ni rudii guendanabani'.46Peru que ñeeda chuu di guénda primé, beda chuu beela, ne ora ca ma guénda.47Primé nguiiu laa, de guidxilayú la'a, de yú guya'. Guiropa nguiiu laa, de iba' la'a.48Sacaca casi guya' primé que de yú laa, sacaca la'anu de yú guyaanu'. Ne casi nguiiu de iba' que laa, sacaca naca xcaádxii ca ni nuu iba'.49Casi ca la'anu guyaanu' modo guya' nguiiu de yú qué, sacaca sineenu modo naaca' nguiiu de iba' qué.50Yanna naa cayabe' ndi la'atu, biche ca', beela ne riini lá, que saanda chu' ra runi mandar Diuxi. Nin ca tobi ni seda'ndá dxi guilúxe,que saca'a ti cosa ni que siu'u dxi guilúxe.51¡Lagu'ya'! chitidxe' la'atu ti didxá ni naga'chi': Laánu cadi de guiraanu satinú, peru guiraanu zadxa'nú.52La'anu zadxa'nú ti rratu sii, lu ti ra riguiñelágacabee, de últimu ra xidxí cuernu. Pue cuernuca zaxidxinii, nee ca' gue'tu ziásaca' para que chu'ru dxi gática', ne la'anu zadxa'nú.53Pue beela ni rirá di', naqui'ñe' gácunii de ni que rirá, ne beela ni ráti di' naqui'ñe' gacuni de ni que ráti.54Peru de ora beela ládinu ni rirá di' ma gacunii de ni que rirá di' lá, záca didxá ni ma caa qué: "GUENDAGUTI ZAABÍ GUENDARUNIGANAR LA'A."55"¿GUENDAGUTI, PARA'A NU'U NI BINIGANARLU'? ¿GUENDAGUTI PARA'A NU'U NI RUQUICHINEU'?56Ni ruqui'chi guendaguti ca , nacanii guendaruche'e, ne xtipa' xti guendaruche'e ca lá, sacaa caaní lu gui'chi'.57¡Peru xquixepe' Diuxi, ni rudi' la'anu guniganarnu pur ni nu'u galahui' xtínuu, señor jesucristu!58Nga runi, biche'ca ni nadxiee ca', laguzuhuaa chaahui ne sin giniibitú. Nabee lágusitaleni jma lu chamba xti apa', purti la'atu nánatu deque xiiñatú luu apa' lá, que runicitu nii.

Chapter 16

1Rarí, chi uze´ete de ca ofrenda ni ridopoa para ca ni runi cre Diuxi, modo naa viza´a ca yu´du stí Galcia, zaqueca´ la´atu naquiíñe gunitú. 2Lú niru dó xtí ti binábi, cada tobi de la´atu naquiñe cue´e chu´tu tindáa ne gapa´tu ní, bia´ modo xhíinatu. Lagu´ni ndí, tí ora na´a guenda´ ma cadi guidopa ca ofrenda ca´.3Ne ora na´a guenda´, cani la´atu gulítuqué, na´a zuse´endá ca ofrenda stítu Jerusalén. 4Ne pá naquiíñé pé cha´a, la´acabe zine cabe na´a.5Peru na´a zendá ra nu´utu, ora ma tidé Macedonia. Purtí na´a zadidé Macedonia. 6Zandacá na´a guia´ana niá la´atu o paca´a ranu´utu tíide ca be´eu nananda, tí zacá la´atu ganda gacanetu na´a ora ire´e cha´a ra tiíca si cha´a.7Purtí na´a que racaladxé dia´ yu´uya la´atu yanna pur ca´adxi si dxi. Pue na´a ribezá guia´ana nia´ la´atu xadxí huiiní, pá ná xaique stínu. 8Peru zia´ana Efeso desde dxi raca saa´ xti ca hebreu. 9Purtí ti perta´naróba nga ma bixhalé para na´a, ne la´aca nuu stale´ tu racala´dxi ucue´eza ní.10Yana ora ma gue´eda Timoteu, la gu´uya´ xhimodo chu´be ladetu ti cadi idxíbibe; Purtí la´abe cayunibe xhi´iña Diuxhi, cásica cayuné. 11Cadi udíí deche cabe la´abe. La gacane´ ganda gue´edabe ranua´a. Purtí ma cabezá la´abe ne ca xca´adxi bichibeca. 12Yanna, chitidxe´ la´atu de bi´ichinu´ Apolo, bira´ ucuayá lube niganna´nebe caxca´adxi bíichibeca la´atu. Peru que´nabe chebe yanna. Peru, zie´be ora ma ganda.13La gatana´, lauzuhuaa cha´ahuí lu ni runi cre tu, lagaca nguiiu´, ne la udxíi lú. 14Intiisí guni tú laguni cani ne guenda ranaxhit.15La´atu runibia´tu ra lidxi Estéfanas, la´acabe nga ca nirudo´ ni binni cree lade ca binni Acaya ne la´aca ma gudixhe íque cá gacane´ca ca xdinni Cristu yanna, rinaba´la´atu, bichec´, 16la uzuuba´ xtíídxa irá bi´chitu casi la´acabe ne guira´ca ni racane la´anu lu xhi´iña ne ca ni raca para Diuxhi.17Ne na´a cayeche´ purtí be´eda Estéfanas ne Fortunato ne Acico. Purtí la´acabe ma beda guni cabe ni ñuni tu. 18Pue la´acabe ma biziganda cabe xquenda´ ne ngueca xquenda tu. Nga runi, laganna pabia´ risaca ca binni casi laácabe.19Ca yu´du´ de Asía cuse´enda diuxhi stítu. Aquila ne Pricila cuse´enda diuxhi stí ca xpinni Cristu, ne ngueca ca yu´du nuu neza ralidxi ca´. 20Guira´ca´ xhiiñi´ Diuxhi cuse´endaca xtiuxhitu. La ayaga diuxhi liza´a ne ti bixhidú cha´ahui.21Na´a, Pablu, cuca´andí ne´ca naya pia´. 22Pa nu´u tu la´a cadi nadxíi xhaique stíno, ziu´u dí be. ¡ pa ñando sí ma ñe´eda xhaique stinu!. 23Ndaaya´stí xhaique stínu Jesús chu´ ne la´atu. 24Guenda nadxíi stine chá ne guirá tú pur Cristu Jesús.

2 Corinthians

Chapter 1

1Pablo, ti Aposto xtii Cristo Jesús ti zaca biloi ládhidiuxi, ne Timoteu bi´chicunu´, cuzéndadu ndi ru xuidu xtii diuxi ni nu´Corinto, ne´guira´canima´ runicre´ laninu´ idubinnuca Acaya. 2Rinúbudu guiv´ne luatu guendu nuchá hiu´ ne guendu rutudxii´ludxido´ xtii diuxi bixho´ze canur ne xaiquextiinu Jesucristo.3No guisúlu dioxi bixoze xuique xtinu Jesucristo, no laabo nga´bixoze guendu riu´xtobi ne lucu diuxi xtii guendu ruziguni ni cuyúna. 4Ne diuxingu oziga´ni luunu do guirú endu ruwnu xtiinu, ti gandu luanv guziganino cuni cudidi inticazi guenda nugúnu, luanv ruzigunino ca xca´dxi cuzica´bizigáni diuxi laanv.5Ne cazica bidule guenda na´nu´xtii Cristo runi luanu, zacucu rinreonaguendariraa niza lu´nu´gúni Cristo. 6Ne´palaadu cadidido lu´xtole guendu nuguinu lu cadididuni ti guilá tu ne ti guiraa´n´su nundu lu tu ne pa mu cudi cudu´nudola. Ti gandu guchaa du nisu nundu lu´tu. Ne ru biraa nisu gundu lurtulu ra biraa nisa gúngu lu´tu gucuneni xtole ludu or rididino tu luadu cu guendu nuganu ni luca rididu. 7Ne ra ricu´ludu luutulu que ria´ba yu´du, ti luacudu nanudu pabra´racuna netu ludu, zucucu nu´ne´to laa´do ora rirua niza´lu´du´.8Biichidu´ca que ruculudxidu guinitu cazi ñacu que ñannutu de ca naga´na gupudu Asia, luadu gucunu´du xxtulo jmude bio´ñanda laadu dede zaca´xhadu´ ma que zanda nibaanidu. 9Ne´mucu guluquicube guzendu guti cabo laadu, ne ngueila´ gucani ti cudi guica´lu´do zundu laazidu, ne ti icu ludu diuxi ni rindisu´gue´to. 10Ne luabe bila´be luanu de xhu naxoo xti guendu guti, ne zula´bo luanu xti tiru luunelu ma gulaqui lunu, luabe zulune luunu xtiriru.11Ne laabe zunibe candi bia´ luutu ganda gu´cane tu landu ra guininetu Dioxi, lne xtulé tulu´ zudi zquixhe Dioxi. Pur laadu ru´ni ru ucuaandu ti guendu nuchavi gu´uni xtale tu gunine´Diuxi gucan laadu.12Ne ndi´ngu´ guendanaro´xtidu´; xquendu biuni du rulvi luudu xneza cayunidu. Purti´naya´ni runiibilaadu, guenda que ruxiguii ni zeedu de piuxi ni laatu mu huzanedu ndaani guidxiluyu, ne laatu huuxunidu candi´ jmarazine laatu no cadi no guendu biani xtii biini guidxilu´yu; luga ne guendu nuchu´vixti Dioxi. 13Ne laatu quo rucadu guxti ni laatu que zundu gu´ndutu o guienetuingu ribeza´. 14Ne zaca´casiculuutu nuu rumu biene tu luudu, zacadu xi pur luutu guidxa´guenda naroo xti´tu´dxi guibiguetu Jesús xuique xtiinu, casicu laatu za´ca tu xi pur guidxa´guenda naroo xtiidu.15No runi naa cu´luaa ndi´lu, naa nuaa guendu nirudo´ ra neutu ti gandu uchagu lutu chupa tu guaenda ra nuu to. 16Naa cubaque cha´hue´chigunnu cuate oru chá netu Macedonia. Nne de raco´izu´nuaa chigunnu laatu xti tire guibigueta cra´do Macedonia, nne de rucu mu laatu cue´to na uneza ti cha Judeu.17Ne ora cani ique zacalu, ¿ñe cayaca chendxhe la´? ¿Nñe rubitu naa ribequechu´hue candi cuzi nu´ binni guidxi lu´yu´lu? ¿Ti nu´guinie´ ya´ya´ne co´co´tobizi tiru la? 18Nne zuca´cazica Diuxi qui ruzigui, laanu que rininu ya´nne co´tobizi tiru.19Por ti´xiini Diuxi, Jesucristo, ne´ Silvano, ne´ Timoteu nne naa cuna xuidu´xtiidxu´laadatu´,cudi nnucube´yu nneco: que zundudi, Purt i´ya´ngu laabe. 20Tiguirúni huadi stiidxu Dioxi laanu la ya´ngu laalani nne laabe; nguruni laacu por laabe riini´nu´ Amén ti guchu´nu guenda nu roo ttii Diuxhi.21Xanna Diuxi nngu´ni ruzua´chavi laadu nne laatu ra biu´nu nne Cristo, ne laabe bizendolo laanu. 22Nne laabe bicubo senu xtihe laanu´y nne gulu be guenda xtibe ndaani ludxidino ti guivinni dxandi cannilaabe chigdiirobolaano.23Yana´la´, rinie´nia Dioxi ti lu guinii do naa xinee que ñenda´ Corinto, gu´cu ni ti codi guchiiña luutu. 24Nne ndilu ladi cuyucuni ti ruculaidxidu guca´do lutu xhiinga naqui´ñe guniare´to, sinuque´cayucunedu luatu tiguputu guenda naye´che; bia´ti guia´nutu lu endu runi cree xtitu.

Chapter 2

1Nga runi gulie' de laacu naa, ma que zabigueta dia' nuu rubo la naa ra nuu'tu ora cadide ra nana'. 2Pa naa binena'ya laa'tu, tu laa zanda guzieche' naa, pa cadi laaca ni naa' binena'ya quo la?3Naa bicaa cazi bine', tí ora guenda' ra nuu'tu,naa cadi ñacana'ya gu'ni ca ni niquiiñe nusieeche ca' naa. Nanadxi'che de que guira'tu napatu' ngueca guendanayeche ni naa napa'. 4Pur ti naa bicaa para laa'tu ne stale guenda naguna, ne cadi nexhe dxií ladxi dua', ne stale guenda ruuna. Naa que ñunibia' tu pabia' guete nga guenda ranaxhi napa pur laatu.5Pa tuuxhu ma binina', cadi naa zia' biini be ni, zanda pe guininu', para cadi guininu ní ne xtale guenda naguídxi la', nee de guiru tu binina'be. 6Ma ngasi, ma de garatu ma biyuixhetu ni laabe. 7Yana la', ma cadi guquixhe di tu, laa'tu naquiñe gusianda tu' donda stibe ne gusiganito' laabe. Laguni ndi pura cadi gaca nagana para laabe pur xtale guenda nagundu.8Nga runi cugua gana laa'tu para ra lú de guirá guluítu guendaranaxhi naapu tu' laabe. 9Ndi nga runi bica para laatu, para ganda cuaabía yu laatu, ne gaana pa rusuubu tu' diidxha lu de guira'.10Pa laatu gusiandutu' ni bichee necabe la'?, naa' laaca suziandu ni bichee ne'be nuu pa naa ma bisiandu xhixa hichee nno nu'la? bisiandu ni purti nadxhie laatu nezulu' Cristu. 11Zicari' ndi cadi quite' binidxaba laatu. purti cudi que ganadi'nu ni nuu'be gúnibe.12Señor bixhale ti puerta para naa ora benda' nda'ni guidxi Troas para güee de xtiidxa Cristu. 13Neeca zaca', cadi nexlie dxi xquendabia'ne, purti que nidxecla' biíhe' Titu raque'. Nga runi bisaana' laacabe ne biguela Macedonia14Peru xquixhepe' Diuxhi, purti lu cristu ruluiibe laanu neeza para gandu quiñe nu'. Riqui'ñebe' laanu, para guene'chebe guenda rinda' naxhi xti guenda runibia' laabe, de guira ladu. 15Purti para Diuxhi naacanu' guenda rinda' naxhi xti Cristu laade ca ni ma bila', zaquecu laade cani cayati16Para ca bini ni cayati lu', naca ni ti xhouguenda guti para guenda guti. Para ca ni bila' la', naaca ni ti xhou guendanabani para guendanabani. Tu laa zanda guica' guira' ndi ya'? 17Purti laanu cadi nacadí nu casi xtale ni ruto' xtiidxa Diuxhi para cue'ca para laaca. Laaya nga la', ne guenda naya' de ni cayuninu', guininu de Cristu, casi Diuxhi bizeenda laanu, nno nezulu' Diuxi.

Chapter 3

1¿Cusunú cusi saca nú laca' laanú xti bieque? laa nú cadi caquiñe nu' quichi ní guiní ximodo laadu para laadu o laatu, casi cadxi binni ¿o caquíñe' nú ni la'? 2Laaca la tu nga na catu guichi de ximodo laadu, ni caa lu' ladxido'no, ni racaa bía ne runda' de guira binni. 3Laatu la' ruluitu de que laatu' nga ti guidxi sti Cristo, ni rudinu' labe. Ni guarre xquenda Diuxi ni nabani ne cadi ne di niza ni rutie. Cadigucua di ni lu baata' de guie', cucua ni lu nda ni ladxido' binni.4Ne ndi nga guenda ricalu ni napanu' pur Cristo neza lu' Diuxhi. 5Que ique ñe di nu' lu laaca lanú para guinabanu'gaca xhíxha casi ñeeda ni de laanu. Xti laadu la', guen da riquiñe stinu la' zeeda ní de Diuxhi. 6Diuxhi nga nibizidi laanú para gacanú ni ruuna xtidxa' sti ti guenda rutagu didxa nacubi. Ndi nga ti quenda rutagu didxa cadi de didxa de xquenda. Purti didxaca la' rutí, peru xquenda ca la' ru dí guenda nabani.7Yana la' dxi'ña ni bedane' gueda gudi, bicabe' didxa lu' quie, beeda guenda nandxo que guidxi sti Israel que yanda' ñu ya dxi ca'be' lu' Moises. Ndi la pur guenda nandxo de lúbe, ti guenda nandxo ni zi nitilú. 8¿Pabia jma naroba guenda nayeche gaca dxíña ní runí xqueda?9Ne pa dxiña xti ca ni bidxiba donda ¡que binni bire nda ni la', ica xha pe cani caya ni dxiña xneza ca dale guenda nandxo xti! 10purti, xha ni ti tiru guca nandxo ma cadí nandxo di ni sacarí, pur guenda nandxo ni ma gudidi luni. 11Purtí pa' xha ní zi xhia gupa quenda nandxo, ¡pabía jma zapa guenda nandxo xha ca ní que ziu dxi initilú!12Yanna tí ma napa nú guenda rica lú la', laanu'naca nú binní bazendú. 13Ca dí naca' dí nú casi Moisés, ní bichí lú ne tí larí nalaze', ti guidxi sti Israel cadi guya dxichi ra calushe ti guenda nandxo ní zi initílú.14Pero xpianica' dagú. De de yanna dxi laaca laarí laaze que' nuní lú guenda riunda de xha guenda rutagu didxa nayoxo que'. Laarí laaze que' cadi zuxalediní, purti Cristo zi nga raxhaní'. 15Peru de yanna dxi la' ora riunda cabe a Moisés, tí laarí laaze ruchí ladxido' cabe'. 16Peru ora tí binni ribigueta xhañe xha ique xtinu', laarí laaze que riaxa.17Yanna la' xa ique xtinu nga naca xquenda. Ranú xquenda xti xhaique xtinu, raca guiruti ca' yaga. 18Yanna la' de de guira nu' la' jma cadi dagú di lunú ne laarí laaze riduyanú guenda nandxo stí xa ique xtinu. Ne la' nu' seda gucha nu' ti gaca nu' tobi si lu guenda nandxo ti chunu' de suenda nandxo a guenda nandxo, ti gaca, nu casi xha ique xti nú, ni na ca' xquenda.

Chapter 4

1Nga runi´ti napa na´dxinña dí ne casi ca´gu cua nu guendaria, cadi´guirenu´gana´. 2Ne sa que ca ma bisa na na´guira jneza de guenda rotui la´ne guenda na´go chi. Cadi na ba ni nu´guenda lixtu, biasi ri qui ñe náa xti dxa Diuxi. Ra ruchi ña na´ni dxand di, ri ni nu jneza de la ca lanu´i lu xquen da biani guida ni´na ca´guidxi la xu ne sa lu Diuxi.3Pe ru pa evangeliu xti nu dxi lu´la´, lade ca ni ca na´guiniti´si nga dxi lu ni´. Ne ndi la binixhaba de guidxi la ya di bita gu xquen dabiani ca ni que ru ni cree. 4Ne nga ru ni la cada be la que sanda di´gu ya ca be´biani xti evangeliu de guenda nan dxoo xti Cristu, ti la be´nga banda´ya xti Diuxi.5Ti la nú que ri ni di nu´la nu nga la ni´ ni ri nu nga Cristu Jesus nga bixhose, na´ne pur guenda ra na xhi xti Jesus la da da nu du ti gaca ne´du´ne´gudi na da la tu´. 6Ti Diuxi nga nuni "Biani´ zusa ni de de la guenda na cahui". Labe´ma bisa ni be´nda ni´ ladxidono ti gu di be´la nu´biani´ ni gaca ne la nu´, guni bia nu´guenda nan dxoo xti Diuxi ne sa lu´Jesucristu.7Ti napa nu´ni risaca nda ni ti ri de yu´ne ndi gaihuini dxidxi guenda nan dxoo sti Dioxi na roba xhata ne cadi xti di nu ní. 8Cuxií cabe´ la nu´de guira modo pe ru ca di nu nu´xhixha´que gui dxela xhi gu ne´pe ru cadi cu ni ti di nu´ni ca lu nu´. 9Nanda cabe la nu pe ru cadi ma bisana di cabe´lanu´ ma biaba nu´pe ru cadi bixíga di nu´. 10La nu si ne nu guira xhi xhe dxi si ne na´la guenda naba ni xti Jesús laca gui hui ni ni lu guenda nabaní xti nu´.11La nu´que ni nabaani nu´nua nu´de guira xhi xhe dxi lu guenda na ba ni xti nu´guenda guti´xti Jesús, ti guenda na bani xti Jesus ganda guihuiní lu nela ladi nu´. 12Nga runi guenda gu ti que´la nu xhi cayu ni xhixha lu guiaanu´pe ru guenda nabani cayu ni ´xhi xha laguia tu´.13Tin na pa nu tobi si guenda ru ni cree pur casi ca ni : " na bine´cree´, ngue runi gunie´." La du la ca´ru ni cree du, ne ngue ra ni´la ca´ri ni du´. 14La nu na na nu xha ni gundisa xa ique xtinu Jesús, ne la ca´sandisa la´nu´ne Jesús. La nu na na´nu´la be zeda ne be´ladu´ne la tu´ne sa lu be´. 15Guira nacá ni jneza para la tu´, ngue ru ni casi ca´guenda nacha nui bireche ni la guia xtole binii, guira ni rune ti gudie xquixhe Diuxi ganda´guiroba ca´ni lú quenda nandxoo xti Diuxi.16Nga ru ni la nu cadi guixha cadinu´ ne ca de lugula la na si yoxho nu pe ru de dentruela zi yaca nojma nacubí ndxi ne ndxi. 17Ti guenda nagaana´ huni ca di di nu´na ga si di ca gu cha hui ni la nu´ti gapa nu´ ti guenda nandxo ni que xhaluxhe ni ri di di xhata lu guira xhixhe. 18Ti la nu´ cadi cadu ya dxinu´ca xhixha ni ri huiní, ma cadu ya na´ cani que ri huini ca. Xhixha ni sanda guiduya nu´sidi di ca´pe ru´ca xhi xha ni que rida ya nu´na ca´ca´ni que ri luxhe.

Chapter 5

1Laanu nananu' de que ndani guidxilayú ni nabesanu dí guixianilá,laqnu jma napanu ti lídxinu sti Diuxi.Cadi nacadini ti yoo ni uya' ne na' binni, nacani ti yoo' ni que zaluxe,ndani gui'ba'. 2Purti ndani guidxila yudí la'nu ruca'nu ridxi,ne ruluí ladxinú gacunu lari sti yoó guiba'. 3La'nu ruluí ládxinu ndi purti pa gacununi jma que zadxe lacabe laanu xie gulenu.4Ti dxandipe, laga laanu nu'nu ndani quidxilayudi ruca'nu ridxi,ne ruchíña laanu. Ne laanu jma que zanda' guiananu sin gacunu lari. Nge runi, núdu gacudu lari dí, di sacaca ni naca guenda guti ganda cubá guenda nabanicani. 5Ne ní gula'qui chahui laanu lú ndí nga Diuxi, ni lá bidi laanu yquenda ne guní ti dxi sabigueta.6Ngue runi, cadi gusa'ratú de guni cre'tu'. Ne lagana dxichí de dxí lánu nabesanu ndani beladi, núnu situ de xaique xtinu. 7Ti laanu risanú ne guenda runicre, ne cadi ni ridu'yanu. 8Ngue runi laanu napanu guenda runi cre. Ne ládu jma raca la dxidú guiredú de lacá laadu ti ganda chu'du ra nu xaíque stinu.9Ngue runi ribaqui iquenú racanga chindadú, chudú gaxa o que chú du gaxa, ládu suciechedó laabé. 10Ti de guiranu naquiñe chu'nu ra lú cristu dxi cuidxi laanu, ti saca zanda tobi pur tobi quixe ni bi'ni ne béla ladi, ne guenda nachahui o ne guenda nachaba.11Nga runi laanu ni ma runi bíanu guenda ridxibi sti xaíque stinu, laanu naquiñe gucúchinu binni. Ne ni laanu nacanú rúya dxidxi Diuxi ni. Ne ná saqueca ribesa guiána chahuini ndani ique tu. 12Laadu cadi cuyubidu' gucudxidu' laatú xti tiru ti jma guyatu laadu casi bini dxandi. Ne sica queca, laadu cudidú lii xixa, ti gandá guidxá ladxidolo guni laadu, ti lattu gapatú xi gabitú cá ni rucha guenda naró ne rú yadxisi cá luguiá ne que ru'ya ndani ladxidono.13Ti pa laanu naguidxanúdula gúni Diuxi. Ne pa laadu nú xpiani dula, saca sanda gacanedú laatu. 14Ti guenda ranaxi xti cristu rucá laanu, pur ti laanu nana dxidxinu' ndi que ti bini guti pur de guranú, ne ngue runi, guiranu jma gutinu. 15Ne gutibe pur guiranu, Ne ca ni nabanila' jma que guibanica para la'ca, sinu que pur guenda ranaxi stibe guti pur la'ca ne bibani sti tiru.16Nga runi, dede nagasi que sunididú ni rabidu guirutí runi, pur ca didxa ni jma nexe gata para bini guidxi layu, Necape la'nu ti tiru gunino de cristu sacari. Peru nagasi la'nu jma que rinididu de biini sacari. 17Ngue runi, pa tuxa nú ne Cristu, sti binni nacubi laá. Ca ni jma uca jma se'ca'. Laguya, la'cabe jma ucacabe nacubi.18Guira ca ni racadi sti Diuxi ni. La'be bidxiguetabe la'nu ne cristu, ne bidibe lánu dxiiña' de guenda ratadxií. 19Ndi, ne cristu, Diuxi cuchiguetabe guidxilayudi ne labe, ne que riu'dibe gunibe gasti ne ni la'cabe qui nacabe. Ne lábe ulaquibe lunanu uchechenu didxa para ibigueta binni ne labe.20Ngue runi ulicabe lánu para gacanu xaique sti cristu, casi ñaca Diuxi ninaba lu lánu, ládu rinabadu látu pur guenda ranaxi sti Cristu: ¡La ibigueta ne Diuxi! 21La'be binibe de que Cristu quixhe ca donda stinu. La'be que ñú dxi nudxebe. Ne binibe ndi ti lanu ganda gacanu guenda runi xneza xti Diuxi.

Chapter 6

1Cayúni nú dxiña tibi si' ne laabe, laca rinábado laatu qui guicádi' tu'sica guendariguite guendanacha'huí' xti' Diuxi. 2Ti laabe na'be':"Lu CA DXI RIÉ'NI LAATU GALÁN NA' BILÁBE' LAATU, NE LU CA DXI GUENDARULAA' NA' GUCA'NIÁ LAATU. "Lagúya, yana nga cadxí rie'ni laatu galan. Lagúya, yana nga dxí ra nu' guendari'laa. 3Qui ri'báquididu' guie' neza lú túxha ti guiaba, ti qui nu' didu'gueda guiní'ca'be na'yudxu náca dxiiña sti Diuxi ni cayuni'du di'.4Co',ládu la'?, ruluídu' tunga naca'du ne ca'ni' runi' du, ti naca'du xpini Diuxi. Naca' du xpinibe ni zu'hua' dxíichi, lu guenda ru xhíi, lu guenda xhizaa, lu ra qui rie'ni ládu galán, 5lu guenda na'naa, lu ra rutaguyoocabe ,ora guiasa ca'be' lu guiadu, lu dxíiña na' dipa', lú ca gueela bianadu' qui ñasidu, lu guenda rindána, 6luguendanaya, lu guendabiani', ru guenda qui ri xhaca ladxi, lu guenda na chahui, lu Espíritu santo, lu guenda rana xhíinidxandi. 7Nacadu' xpinibe' ni ruí ni dxandí, lu guenda nandxó xtí Diuxi. Lu guiropa chuu nadu naazedu ca xquiiba guendarunixneza.8Ladu runidu dxiña ra rudxíba cabe laadu ne ra rudxí deche cabe laadu,ra riní' cabe laadu nera rusisaca laadu. Napá cabe laadu casi ni rusiguii, huaxa laadu riní du ni dxandí. 9Runidu dxiña casi ca ora qui runibia' cabe laadu, huaxa guizaa racabia' cabe laado. Runi du dxiña casi ora ma chi gatidu ne ¡laguya! abanirudu. Runidu dxiña casi ora cayunina' cabe laadu runi cani cayunidu', ne cadí casí ora ma chigatidu. 10Runidu dxiña casi ora cayacaná du, peru guira dxi riechedu. Runidu dxiña casi binni qui gapa gasti, huaxa stale ni ruí'du binni. Runidu dxiña casi ora qui gapadu gasti,ne zaqueca casi ora napadu guiraxixee.11Ladu ma gudxidu laatu guirá ni jneza, corintios, nne ladxidó do zuxhale ndaga. 12Cadi laadidu nga cucuézadu ladxidó to, huaxha laatu laca cani rirée ndani ladxido to nga cucueza laatu. 13Yana la? canié nia laatu sica rini ne cabe ti xcuidi, la guxhalenda ca ladxidó to cá.14Cadi guidaguditu cani qui ricá di sica dxandí xtidxa Diuxi,Ti ¿xhi napa nee guenda runi xneza ne guenda nadxiña?¿Zanda gaca guenda na cahui tobísí ne bíaaní' la? 15¿Xhi zanda gapane Cristo Belial ya?¿O xhi napane cani runi cre ne cani qui runi cre Diuxi ya? 16¿Xhi napane lídxi Diuxi ne ca bidó ya? Ti lanula nacanu lídxi Diuxi ni nabani, casi na' Diuxi: "ZIUÁ LADE CA'BE NE ZAZAYA LADE CA'BE.ZÁCA DIUXI XTI CA'BE,NE VACABE ZACA CA'BE GUIDXI XTINE.''17Ngue runi:"LAGUIRE LADE CA'BE, NE LA GUIXHALE",na Diuxi. "CADI CANADITO NI NAYUDXU,TI ZACA NA' ZACAA LAATU. 18NA ZACA BIXHOZETU NE LATU ZACATU CA XHIÑE, "naa Diuxi ni Nandxó.

Chapter 7

1Bi che´ne bizana´ni nadxieeca´, yanna ma bidii Diuxi laatu xtiidxa la gusianu guira´ni runibiidi ladinu ne ladxido´nu. Riquiiñe nga lu guerdaridibi laabe guyubino gacanu sica laabe nacabe.2¡La gusaana ti ra chuudu ladetu! Guirutidi´ tu huayuninadu guenda nadxaba. Quihuayuninadi´du guiruti ninca qui hua guitedidu cani nachahui neca ni huaxie napa. 3Ne cadi cuchayadia´ donda luguiatu na´. Ti naa ma gunie´ nuguugu laatu ndaani´ ladxido´do, zabaninideu laatu la ne zaqueca za tinedu laatu. 4Guiza´ naro´ba´ nga guendaribezala´dxi´ nabaque´ luguiatu, xtalepe´rusi eche to naa. Nga runi nuudxi la dxidua´. Ne neca xtalepe´ca guenda nagana cadidinu que n´anadixidi´guendarieche´xtinnne.5Ra beedandadu Macedonia, la ninque lica ñanda nizila´dxidu. Runi guirá´ni cazaca ra nuuduri´ne runi guirá ni cazaca ndaani´ ladjúdo´du. 6Huaxa Diuxi, ni rusi eche´ladxido´ca ni nuu naguungu´laa biseche´ laanu ra beedandá Tito ra nuudu. 7Huaxa cadi nengasi nga bisiechene Diuxi la dxido´du, laaca bisiechebe laadu ra gunnadu bisierche´u ladxido´ Tito va ye ganna laatu. Tito la gudxibe laadu pabia´ nadxiitu laadu, pabia´naguungu´nuutu ne pabia´naro´ba´ xizaa nuutu runi laadu. Nga runi jmárusi bieche´ladxidua´.8Biuuba´la dixidua´ ra gunna´guluu ca diidxa´ni biseenda´laatoque naguundu´, huaxa nagasi la ma co´, ma qui cayuubadi´la dxidua´, neca guluu ca diidxaque idatu naguungu´, ti que nindaadi guer danaguungu xtituque. 9Yanna la xtalepe´nayeche´nuaa´, ne cadi nuadia´ nayeche´ti guluu ca xtiidyaque laato naguundu´, nuaa´nayeche´la nuaa´nayeche´ta ti guendanaguunduque gudixhe ndaani´ladxido´to gusuxibito xa nee DIuxi ne gabitu laa guxiá ca donda xtitu. Xti´ Diuxi nga guendanauundu´beedandá luguiatoca, ngue runi gaxtidi´que lica nunititu runi laadu. 10Ti guendaguundu´xti´Diuxi la rucaani binni guidxilayu guidxiña xañeebe ne guinaba laabe guxiabe dona xtica´tí11Laguuyusi xi bicaa guendanagundu xti´Diuxica laato gunito. Pabia narop ba´nga ni bi´nito, ti ganda guliu´tu qui gapaditu donda. ¡Pabia´navo´ba´nga guca guendari´biichi, guendaridxi bi, guendanrinabala´dxi, guendarizala´ dxi´ne guendarulu´la´dxi´xtitu ti guuyatufaca ni xneza! Lu guira´ni gudi´ditu ca laatu ma bilui´tu qui gapaditu donda ne ni bizacaca. 12Dxandi´ biseenda´laatu ca xtiidxa´cadi bicaadia´ca xtiidxa runi ca ni bi´ni ´guenda nadxaba´ nin ca runi ca ni biniba cabe. Naa biseenda´ca xtiidxa ra nuutu la. Ti zaca gabe´laatu ma nanna´DIuxi que nusiguiiditu laadu.13Nga runi guiza´nayeche´ nuudu. Ne neca ma nayeche´nuudula, laca guiza´riechedu ti Tito nuu nayeche´, ti laca laatu nga bisiechetu ladxido xti´ Tito. 14Ti que nusituidicabe lua´ra naa bichaya´guendanaro´ xtite nezalu´ Tito. Ne zaque casi guirá´ ni gudxidu laatuque dxandi´canila´ guira´ ni gudxidu laatuque dxandi´canila´zaqueca nga dxandi´ guira´ guendamara´ xtito´ ni bichaya´hezalu´ Titoque.15Ne jmárusi naro´ba´ raca guendaranaxhii xtibe ne laatu ra guiete nala´dalbe guendaruzuuba diidxa´xtitu ne zaqueca ra laatu gucuaatu laabe ne guendaridxibi ne guendaracaditi. 16Guiza´ rieche´ ladxidua´ ti zanda guicayalua´laatu ne nanna´qui zucheenetu naa.

Chapter 8

1Racaladxidu' ganatu biche' ne bizana ca', de guenda nacha'ui xti Diuxhi, ni bidiibe ca yu'du de Macedonia. 2Ora gudi'dicabe ti naro'ba guenda nagana, naro'ba guendanayechel xti'cabe, ne naroba guenda que gapa gasti xticabe, bitu'leni guenda nacha' ui xtiicabe.3Purti naa cozihuine' de que bidiícabe bia' gunda' ne jma'de bia zanda laacabe. Ne guiruti que nuca' laacabe ñunicabeni 4Ne xtale guendarinaba', gunaaba cabe gudiinecabe laadu para dxiiña ni cayunidu' para ca ni runi cre'. 5Cadi gucadi ndi casi cabeezadu'. Laaga laacabe prime' bidxhiina cabe ne bidiicabe laaca laacabe xhaiquenu'. Oraque' bidii'cabe laaca laacube laadu purti zaaca gucala'dxi Diuxhi.6Nga runi guna'badu Titu, ni ma bizulú dxiiña di, guzáabe genda nacha'ui di pur laatu. 7Peru laatu napatu xtale:guenda runi cre',diidxha, guenda runibia', nabe' rizaa laadxi tu', ne lu' gendararanaxhi xti'tu pur laadu'. Nga runi la guizaa lu'dxi gunitu xtale guenda nacha'ui8Cadi cayabe ndi laatu casi guenda runi mandar. Laaga cayabe ndi laatu para gaanu' pa verdu' nga guenda ranaxhi' xtiitu' ora cu' biadu' ni ne guenda nayeche xti xcaadxi biini. 9Purti laatu runibiatu guenda nachu'ui xti xaiquenu Jesucristu. Laabe gu'pabe xtale, pur laatu guca'be tobi ni que gapa gasti, para ganda lu guendaque gapu xti'be, laatu ganda gapatu xtale.10Lu ndi, chi gudie laatu caadxi diidxha ni zacane' laatu. Raca ti iza, laatu cadi bizulu'zitu bínítu xhiixha, laga biule' de laatu gunitu ni'. 11Yana la' la gunduuxhe ni'. Casi ca guyu' guendanayeche' ne biale ni de laatu dxique', ne laca ganda gundúxhetu ní, bia' ganda laatu. 12Parti pa laatu raca la'dxi tu gunitu' dxi'ña di la', naca'ni ti xiixa galán ne ruziguenda ni'. Ndi nuquiñe chi nanda ni, ni tabi naapa laaca la', cadi ni que gapa di.13Purt dxii'ña di la' cadi naca' di ni para xcaa'dxi gua'ca uaxhie', ne laatu gua'tu xtale. Lagu nga la naquiñe gaca ni neeza. 14Laatu ya'na napatu' xtale', ne de xtale ni napatu ca chi guditu ni ca quii'ñecabe. Ndi laca' para de xtale napacabe', laacabe' gunda gudicabe ni caquiiñetu, ne zaca' gaca' ni nezu. 15Ndi' zacari' canii:"NI NAPA XTALE QUE' QUE, ÑAA'NA GASTI' LA'. PERU NI NAPA HUAXIE' QUE', QUE ÑAADXA GASTI' LA'.16Peru xquixepe' Diuxhi, laa' gulu' ndani' ladxido' Tito, nguenca guenda rapachu'ui ni naa' napa laatu. 17purti cadi bi'nizibe' ni gunabadu laabe, laaga bi'nibe' ni neza. De laabe biale' gueedu'be ra nuu'tu.18Ne laadu bize'ndanedu' laabe bichiidu', ni rutitacu'cabe laade guiru' yu'du' pur dxii'ña ni ru'nibe de güiibe xtiidxa' Diuxhi. 19Cadi ndisi, laaga gulii' ca' yu'du' laabe para guendana'ndabe' laadu', para ganda gaca dxiiña de genda nacha'ui di'. Ndi para guenda rusizaca' sti Diuxhi, ne para guluinu de que racaladx'nu gacane'nu'.20Laanu' cadi cuyu'binu' chu' tu cú' xquejanu' de guenda nacha'ui ni cayuninu' di'. 21Laanu' cayapanu' de guninu' niuneza, cadi nezalu'si Diuxhi, laaga ngaca nezalu' biini'.22Laadu laaca cuzeendu'du xti bichi'du ra nu'cabe; gatigu' ma gulu'bia'du laa, ne ma bidxe'ladu de que neza xtale dxiiña ni ma bi'ni'be. Yana jmá ma neza runibe, purti naro'ba nga ni rica'lube laatu. 23Ne de Tito la', tobisi rizu'du, ne racanebe' naa lu dxii'ña ni rune' para laatu. Ne de ca biichi'du la', ca yu'du' ruze'nda laacabe. Laacabe naaca'cabe ti guendarisaca paru Cristu. 24Nga' runi la gului laacabe guendarana xhii, ne la gului' ca yu'du' xhi ñe' rinie' de laatu laade ca xca'dxi yu'du'

Chapter 9

1Ne pur dxiña sti ca ni runi cree, cadi na´quiñe di de que´na´guczu´ laatú. 2Naa´na´na xinga cani´ ruluí ládxi´ tu´, de ni naa´ bicha´ ya´guenda naroo´jneza lú ca binni sti Macedonia. Naa´ gudxe´ laaca´ Acaya la´ ca cayata dxahui ca´dede udubiza. GUenda nayeche xti tu ca´jma bicaa´ni xcadxi ca´ gunii ca´xhixha.3Ne jma bizenda´ ca´ biche para que guenda naroo´ xtinu gunií laatu´cadi gaca ni zaca zi, ne xzca laatú la´jma cabe xza zitu´icaa´ tu ridxi, casi gunie de que ziutú. 4Ne zi ca que ca pa cadxi macedonio zeeda´ca´ne na´ la´ ne idxe´ la cabe´ laatu´ cadi nu´ chahuí tu´ la´, laadu la´za tuidulu´ ne laatu la jma zatui´ lutu´, pur izaa gucua´ yalua laatu´. 5Nga runí uní ique´napa xhide´guca´ca biche´guedaca´ranutu´ne niru´gusuchahui ca´ni chi gusigadeca´ni laatu´guni xtidxatú. Ndi la´ zacari ti jma ganda chu´ chahui ní casi ti ndaya, ne cadi casi xhixha ni gucaalu´guinical.6Pe ru ndi nga laní: ni rudxibaa´ huaxie la´ laaca´ zutopa huaxie, ne ni rudxibaa´tí gudí ndaya lzí laaca´ zandisa de ndaya. 7Cada tobi gudi casi jma´gulaa´qui chachuí ndaní ladxidoo´. Gadi gudi díne guenda nagundu´ o pur guca´ca be lá gudí. Purti DIuxi nadxii´ni tudí ne guenda nayeche.8Ne Diuxi la´ zanda guni ndaya ca´guida lení para laatu´, tí de guira xhizhe dxi, lu´ guiraa xhixhe, laatu´ ganda´ gapatul guiraal ni caquiñetu. Ndi la´ zacani zícarí tí jma nganda´ laatu´ guraletu´ ca´ dxiña sicarú. 9Casi caaní: "LAABE JMA BICHECHEBE´ CA´ NI VISACA STIBE NE BIDIBENI CA NI QUE GAPA GAXTI; GUENDA RUNI XNEZA STIBE NUNÍ DE DE GUIRA XHIZEE DXI."10Ne ní rudí bidxii ni rugu´ bínii ti udxibaa´ ne gueta para guendaro´, laaca´ zudibe ne zutalebe´ ca bidxii xtitu para udxibatu´. 11Ne laabe sutale be´ ca cuana nazi xti guenda runi xneza xtitu´. Ne laatu´la zadale xtitu sicatisi ti jma gacatu´ ni racané. Ne ndi xtale tu susi saca Diuxi guni lanú.12Pur ti guninu´ dxiña di la´ cadi sudi si ní ni ca quiñe cani runí cree. Laaca´ ridalení lu xtale guenda rudi xquixe Diuxi. 13Ne rá laatu´guyu bía tu la´ bire tú xneza pur dxiña dí, laatu laca zusi saca tu´ Diuxi ra gusubat u´ didxa ra laatu´ bi dí xtidxatu didxa cubi xti Cristo. Laatu laaca susi saca tu´Diuxi pur guenda nachauí ni bizi gade tu laaca be ne para guira´. 14Laa ca´be rului ladxi cabe ndi ne biaca naroba guenda nachaui xti Diuxi ni nú luguiatu´. 15¡Xquixe pe´Diuxi tí bizi´gade ni que gapa didxa para gunie!

Chapter 10

1Naa', pablo, Naa pia', ru ya pur látu, pur guenda nachahui ne guenda na do' xti Cristu. Naa na' dua' ora nua nia la'tu, huaxha ora nua si tu la? ru dxie lua pur la'tu. 2Naa rinaba la'tu, ora naa nua nia la'tu la', naa cadi guiqui ñe di guidxibe ti caya lua la ca ha' perunari ni xpiane' de que sa quiñe gu dxie luc ora guenesa cani ca ni rini de que la nu nabani nu' casi bini runi.3Ngue ru ni' ne ca pe canasanu' casi risa binni, que ri dinde di nu' casi ridinde binn, que ri dinde di nu' casi ridinde binni. 4Ne ca guíbaa ni la nu' ri dinde ne nu' cadi xti dí binni. Ngue ru ní la' ca ní la na ca ca ni' guiba ni napa guenda na dipa xti Diuxi ni sanda guni de' guintica' xoo ni su hua dxi dxi. Ne runi ní de que gaxti nga gaca ca didxa ni rí guite.5Ne la nu' la' bixhuxhe dul nú' guira ca xhixha, ni biaza luquia suenda biani xtí Diuxi. Ne bita gu yo do guira guenda bíaní para gusuba du' xtidxa Cristu. 6Ne' cayata chahuí nu ti gusaba nadu guira guenda' que runa, ora guenda runa xti tu guisá ni'.7La guya dxichi ni nu nesa lu tu'. Pa' tuxha ma na'na' de que xti Cristu la', gusete na la dxi laca la' de que casi ca' la be' xti Cristu sa que ca la nu' naca nu' ni'. 8Ne ca pe na' gune' ne ca pe na' gudxiba na' xcadxi lu guenda raca ni ra be', ni xha ique xtinu' nu' bidí la nu' para gusu hua la tu' ne cadi para gu ni' de di' be' la tu', na que sa tuí di lua'.9Na cadi' nua' dia' gui luí de que cuchi be' lata' ne ca guichi xtine. 10Tu dxi binni riní ca': "ca guichi xtibe cadi guendari guite ne nadí paca', pe ru la pebela naya tí nu be. Que risaca di gu ca diaga tu ca xti dxa be'.11Ne ca bini ca'gana cabe' de que' ni na' ca' du' lu' ca didxa ni ca lu ca' guichi xtidu ora jma, que guini du' nga nga saca du' lu ca' ni ru ni du' ora jma nu' du' raca'. 12La du que riu' du' si tu' casi gaca du' tobi si o cubia lisanu' la nu' ne ca ni' rudxiba ca' la ca' la ca'. Peru ora la cabe' ru gu bia cabe' la'ca la ca' be' ne ru gu bia lisa ca' be' la ca' be', la ca be' que riene ca be'.13Hua xha pe la nu', que su dxiba di du' la du' jma' que bía jmanu' gaca. Ngue ru ni', la nu' la su nu bia jma ma gu ní Diuxi gaca ní ni jma nu bia gaca ni guganda jma stu' casi la tu'. 14La du que ni dídi xhata di du' ora ye guganda du la tu'. La du nga guba' du' ni ru do ni yenda si tu o' caso ca guganda da' la tu ne didxa na cu bi' xti Cristu.15Ne la du que ru dxiba du laca la du ne dxiña ni xtadxi rani jma zitu de ní jma nu' xpía. Ngue runi, ladu' ribesa da de que laga guenda runi cree xtitu guiroba, jma', que ra runidu' dxiña gui roba' xhata ní, ne guiana du bía ra ma nexhe guni du'. 16Cu lui ladxi du ndi ti ganda chi gui du de didxanacubi guira gudxi ni nu ma cherica de la tu'. La du que su dxiba' du' la du lu' dxiña ni ca ya ca' xti ladu'.17"Ni ru cha guenda na roo gu cha be' guenda na roo' xti xha ique nu". 18Ngue runi cadi ni ri ni jneza de la ca la' nga rire jneza. Ngue ru ni', ni ri ni' xa íque xtinu' xneza de la', nga rire' jneza.

Chapter 11

1Naa´ ñu ladxe laatu´ yanda yapa xpía tu na´ lu´ cadxi guenda nahuatí. ¡Pe ru ne´ddeedxandi pe laatu´ ca yapa xpía tu naa´! 2Ti na pe´que rinayaa chu tu´ canaa laatu, napa guenda ridxichi stí Diuxi ne laatu´, de de dxi na´ ye naba laatu´ para uchagana tu´ ti xhela tu´, na´ bidie xtidxa guchiña laatu´ neza lu´ Cristo casi ti binni dxapa guiruti huagana´.3Na cadxibe chu xhixha, casi ca´ beenda´ que bisiguii Eva ne guenda neshena´ xti, ne cani ni rini xpíanitu´ ganda chinee´ laatu´ lu´ neeza cadí biazi zitu de gunitú xneza ne gacatu nayaa ra gusi saca tu´ Cristu. 4Cua qui´pe ru´gueeda xtobi ne guiní de xti Jesús ní laanu´ruinu´de laa´. O cua quí pe ru´quica tu´ tí xquenda gadxe ní laatu´ jma gucuatu´. O cua qui pe nu´ laatu´ guicatu´ xtí didxa nacubí gadxe ní laatu´ ja gucuatu´. ¡Laatu´ la´ na bee pe´ rapa xpía tu´ ca ndi!5Tí na´riní ique´ cadi naca´ dia´ de´ ca´ ni jma nahuní laade ca ní na´naca tuxa ra naca apóstol. 6Ne ca pe´ naa´ cadi bizi de diaa´ para gudie didxa, naa´ cadí cayadxa dí naa´ guiside luu guenda bianni . De tiru ne lu´guira xhixha, laadu´ la´ bididu´ ganna tu´ndí.7¿Bichee´ naa´ ra gundete´ laaca´ na´ ti jma ganda laatu´ quinatu´ ? Tinaa´ biunue ña laatu´ didxa nacubi xti Diuxi sin ñaxa. 8Naa´ gucuaa´ xti xcadxi yudu´, gunaaya´gugua´ ni bidí cabe naa´ ti ngada gune dxiña´ ne laatu´ . 9Dxi naa´ guyua ne laatu´ que nuchiña. Tí guiraa´ ni biquiñe´ caa´biche ni beeda de Macedonia nga bidí ca ni naa´. Ne de guiraa´ ndi la´ huaya pa naa´ de cadi guchiña laatu´, ne zune´ rua´ zacaa´.10Ya que xa ni dxandi xtii Cristu la´ nuni luguiá ya´, guiraa´ guenda naroo ni cana guiniedi que susi ganicabe ni ndani guidxi Acaya. 11¿Xhiñe? ¿Xhiñe´ quí yana´ xhiibe laca? Diuxi nga na na ní.12Ne ni naa´ rune laa´, zune´ ruani, ti jma ganda gunduxe ni rinii ca ní nu´ luguiaya´ ne ni riníi ca be para gucha cabe guenda roo xticabe, de que guidxa laa cabe laaca dxiña cayuni nu´ ca´ cayuní cabe´. 13Cand´di laa´cadí ndxandi apóstol laaca´ne ni riguite´ binni de que cayuni xíiña Diuxi. Cayuni si cabe casi ñaca cabe apóstol xti Cristu.14Huasha cani runí cabe ca´la´ jma que lica´ naca´tí guendaridxagayaa, ti de de neepe´ binidxaba´ runí laa´si ca tí ángel de biaani. 15Cadí naca dí ní tí guendaridxagayaa´narcoba pa ca´ni runí xíiña be laaca´ runí lízaaca´ casi ca´ yaca ca´ ní runi dxiña xti guendarunixneza. Zeeda iluxebe´ ne zazacabe casi ca ca´dxinña bi níbe.16Naa´ rinie xti bieque´: Guirutí guiní ique´de que na ca´toni ni que unaa. Pe ru pa´ laatu´ guni tu´ ni la´, la´ guicaa naa´ casi toni ní que runaa tí jma ganda guchaya´cadxi guendanaroo xtine. 17Ni naa´cante de ra´ naa´ naguixeluza cu chaya´guendanaioo xtí qui riu ladxi dí xa´ ique xtinu níi, huaxa na´ caníe tobi ni quí ríeene´. 18Ti xtale binni rucha guendanaroo xti casi binni guidxilayu, naa´ laaca suchaya guendanaroo xtine.19Ti laatu´ ne xtale pe´ guendanayeche rapaa xpiatu´ ca ni quii rieene´, ¡runii cree tu´ de que laaca´ laatu´ nga nacatu´ ni nu´ xpíani! 20Tí laatu´rapa xpíatu´ tobí ni guca laatu´ gunitu´ dxiña para la´, ca si ñaca cayaabi be laatu´, ne ruxíi ca´ laatu´, pa laa´ ruya la´ jma dxiba que laatu´ ne pa laa´ rigapa xagatu´. 21Naa´ sanie ne guendarituilu´xtale pe´ nayatí de que laanu´ guyunu´ para ñuninu´ ndí, ne neca pe´pa ñu´ tu´ nuchal guendanaroo, canie casi ti ní naa´ huatí, naal laaca´ zuchaya guendanaroo xtine.22¿Naca cabe Hebreu la? Naa´ laaca. ¿Naca cabe de Israel la? Naa´ laaca. ¿Naca cabe xhiñi Abraham la? Naa´ laaca´. 23¿Naca cabe ni runí xííña Cristu la´? (Naa´ canie casi toni ni gaxti xpiani). Naa jma rusii nacaa´ ní. Huayua´ ra binee dxiña jma nadipa´, ne xtale de ca´ralidxi guiba huayua´, ra gudiñe´cabe na´sin biatí, huadxelaza xtale ra´ naxoo xtíi guenda gutí.24De ca´ Judíu la´ gucuaa´ gayuu bieque ca´ "chupu late gande cuartazu guire tobi lu´". Choona bieque´ bi diñe´ ne varaa. Ti bieque bichaa´ cabe guice na´. 25Choona bieque´ bilahua lu´ niza doo, gudide tí dxí ne ti gueela xhubalahua lu´ nizadoo. 26Gatiga huare´ guidxi zitu, huayua´ naxoo ne ca´ binni xquidxe, huayua naxoo laade ca´ binni cadí Judíu, huayua´ naxoo ndani guidxi, huayua´ naxoo lu´ desiertu´, huayua´ naxoo lu´ nizadoo, huayua naxoo la de ca ni ca dí dxandi runi cree Cristu.27Na huayua lu´ dxiña na dipa ne naganaa, lu xtale gueep la biana que ñaze, guidide guenda rindana ne guenda ratí niza, xtale bieque que ñe ziadoru´, huayacananda´ne que ñapa laati ñacua. 28Ne de guiraa nga la, nuru zica ni cuxhíi naa´ guiraa dxi nu luguiaya´ de xizaa´ ni napa pur guna xhizee yu´du´. 29¿Tun dí naca nayatí, ne naa´cadi naca nayatí lu? ¿Tu laa bisa ba cabe laa? Ne que zaquiba´ xiana ca naa´la?30Pa naa´napa shi gudxiba laaca´ naa´, naa´zudxibaa´ laaca´ naa´ de ca ni naca ne ruluí de ca guenda nayatí xtine. 31Diuxi ne bixhozé xa ique xtinu Jesús, ni laa´ rusi sa ca cabe de guira xhixhe dxi, ¡nanna de que que rusiguiedia!32Ndani guidxi Damascu, ne za ique xti yoo´ lahoí ne Rey Aretas nga xa ique xtibe ne cayapa be guidxi Damascu ti guina´ zbe naa´. 33Pe ru gundee´te cabe naa´ lu tí dxumí ne zaa tí ventana lu tí lindaa´ne naa´ bixhoñe de lu´naacá.

Chapter 12

1Na' na quiñe gudxiba la ca' na',ne ca' gaxti' di' sabe ndua ra gune' ni' huaxha que su sana dia' guira ca ni ru lui diuxi na lu ni ruxhele be' lu ni guiduya nu'. 2Na bi ne bia ya tobi hombre lu,neza cristu ne raca chi ne tapa iza ye ne cabe la' de lu guiona guiba' pa de lu xquenda be o pa cadi de lu xquendabe nga que gana dia diuxi na' na'.3Ne' na na' de que hombre dí pa de lu xquenda e' o cadi de lu xquendabe na que gana dia Diuxi na' na', 4biaxa be de guidxi layu' ne guye be' ra' sicaru xti diuxi guiba ne bina diagabe xhixha guisa nandxo para que cha tu la' ganda gui ni ní. 5Lu laa' bini ca' su dxiba la ca' na' huaxha de na la' que su dxiba la ca na' de lu ca' guenda na' ya ti xtine'.6Ne pa na' ña ca' ladxe nu' dxiba la ca' na' la' que ñune ni rabe ni nie de dxandi peru na su cuesa na' de gudxiba na' ne' ti guiruti guini ique jma de na' lu que ni ri huani lu guiaxa' o bica' diaga de na'. 7Nena' sucuesa de guchaya guenda na roo xtine runi de ca ni naroba ruxhele be' lu para guidaya nu' ti cadi tan guidxa bi ya ne' ngue runi ti cadi guixha bi ya ne' ne bida be ti' guichí la de tobi ni runi xhiña bini dxaba' ti guchichi na'.8Chona turu guna ba' xhaique xti nu de ndi, ti ñaxa be ni na'. 9Peru la be' gudxibena' guenda xquixhe si xtine nga si nga ni ca quiñela purti xtipa ca' riu cha hui ni' la guenda na ya ti' nga ru ni na' la' nu ladxe jma nudxiba la ca' na' ra nua' nayati ti xtpa xti cristu ganda suiu' lu' guiaya. 10Ngue runi na' nua nayeche ru ni cristu lu ca' guenda nayati, lu ra ridindene cabe na',lu ca guenda na' xho',ra risabinanda cabe na,ne ora rui guenda xhixha.Pur ti ora nayati nua la nadi pa ngue.11¡Ma guca tí ghidxa! la tu bica tu na' gaca ní ne na' na quiñe nusisaca tu na' ne na la cadi na ca dia' ne ca ni jma' nahuini' lade ca ni' na' naca tudxa ra na ca' apostol ne ca' gaxti na' ca'. 12Ni dxandi xhandi rusi huini jneeza cayu ni apostol bihui ni'la de tu neguira guenda que rixhaca ladxi,guenda ru luí ne guenda ru luí ne guenda ridxagaya' ne dxiña na roba'. 13Ne ¿Xhimodo la tú huax hie risacatu que ca xcadxi yudu pa ña ca' cadí na' cuchi ña la tu'? ¡Laguti ladxi na' ru ni guenda ruche di'!14¡Laguti! jma nua chahue ti guibi guenta ra nu tu' lu guiona bie que' na la' que suchiña dia la tu' na que rulve ladxe ca xti tu' na rului ladxe' la' tu'.Ne ca xchiñi ca' cadi' na quiñe pe nu gu cha hui ca pa ra ca bixhose ca', si nu que ca bixho se ca' na quiñe nu gu chahui ca' para ca xhiñi ca. 15Ne na' ne xtale guenda riula dxi sunite ne saqueca' sadube runí la tu' pa na' jma gana xie la tu',Ne ca pe' huaxie ganaxhi tu na'16Pe ru casi ca' laní na que nu chiña dia la tu' ti na' guisa nexhe naya' la',ne na' nga ni' gunase la tu lu' guenda rusigui. 17¿Ne' gucua xha xtitu ne tobi de ca ní bisenda ca' la'? 18Na' bica' Tito che ra nu tu' ne' na' bisenda xti bichi tu' ne labe'.¿Ñe gucua xha Tito xhixha xtitu la'?¿que ni sa nu' sa que ca'?¿cadi gusana lu ngue ca jneza?19¿La tu' rini ique tu' de que de guira dxi ni jma gudi dí ladu cudxi lu du la tu la' jneza lu Diuxi hua yudu en cristu cani du de guira ni' ti jma gusinisi be'.20Ne' na ridxibe pa ora guenda cadi guidxe la' la tu' casi ru lui ladxe.Ridxibe pa la tu' cadi guidxe la tu' na' casi rului ladxi tu' ridxibe pa quiba ridxi la tu',ne guidxichi tu' gapa' tu' ni napa xtobi gusulu' gidxichi tu',gache lu ty gapa tu xhixha lasi tu,guini lisa tu laa tu', gucha tu guenda naro' guireche ndase tu. 21Na' ridxibe pa na ora guibi gueta,Diuxi xtine gusitui lua ne sa lu' tu'.Ri dxibe' que chu xhixha guchiña na' pur guira de ca' ndica' ni biche dxique, ne que ninaba cabe ni xhia guenda na yudxhu xti cabe ne guira ni bini ca be' runi guenda raca xhexhe xticabe',nibini cabe dxi que'.

Chapter 13

1Ma ne ndinga guenna bieque' naa senda ra nu'tu."Ora cuaquicabe donda lugia tuxa la?naquiñe guiú chupa o choona ni guini dxandi ca donda stibe." 2Naa jma guche ca ni bichee' chique' ne ca xcadxi ni guyu ora naa'uyua raque' lu guiropa bieeque ne rinieni sti bieeque:ora naa guibigueta,que sulayadia la'cabe.3Naa cayabe ndi lú tu,ti la'tu cuyubitú ni gului latu pa dxandínga ora naa canie la' cristu canií.Cadi nayatidi racabe ne la tu.la'bela nandxoo' nga nacabene la' tu. 4Ti neca lu guendanayati gucuabe lu yaga cruz la,huaxa nabanibe pur guenda nandxoo' xti Diuxi.Ti la'nu nacanú nayati ne la'be huuxa sabanidú ne la'be lu guenda nandxoo' sti Diuxi ne la' tu.5Lagunibía' chahui laca la'tu ti jma guyatú pa nu'tu lu guenda runi cre.La cú bia' laca la'tu.¿ñe que runibia chahuitu laca la'tu la?ngue runi queganatu pa ra' nutuca nga nu Jescristo la? xisi pa la'tu que nididito guenda nagana que la?,co Nuube.Xisi pa la'tu caru tiditu guenda nagana que la?co. 6Ne nda caya lua' la'tu guienetu gunda nga gudididu guenda nagana que.7Yanala' canabado Diuxi ti saca que chigunitu guenda nad xaba guiruti.Naa cadi canie niadia Diuxi ti guilui de que laanu gudidinu guenda naganaque.Naa canie nia laabe la' ti laatu ganda gunitu ni jneza,necape laanu guihuini que nididinu guenda nagana que.xaíque. 8Ne la'nu que sandadi guninu gasti luguía' ni dxandí,sanda nga chu'nu ne ni dxandíca.9Ne ladu riudu nayeche ora jma sira xtipadu huaxa latula nadipa tu.Saqueca rinabadu Diuxi ti saca ganda la'tu gala'tu. 10Naa cuca ca didxa di laga nua situ de laatu,ti ora naa jma nua ne laatu qui gapa dia xhide gaca naduxu ne laatu,guiquiné guenda raca xaique ni bidi' Diuxi na ti saca ganda gusiniise laatu ne cadidi para gunduxe laatu.11Ne jma para guiluxe,bi'ché ne biza'na' ca,¡ la guieche! la guni dxiiña' ti ganda gacanelú, la gucha bii, la gaca tobisi la ibani ne guenda ratadxi ladxido.Ne guenda ranaxi xti Diuxi ne guenda ratadxi xtibe siú ne laatu. 12Ne la gugapa Diuxi ne ti bixidu chahui.13Cugupu Diuxi,guira ca ni runi cre Diuxi laatu. 14Ne guenda nadxahui xti xaique Jesucristu, ne guenda ranaxi xti Diuxi,casi ca espiritu santo xtibe nune laadu saqueca chu ne de guiratu.

Galatians

Chapter 1

1Pablu, ti Apostol cadi xti di hombre ninca pur bata na hombre, laga pur Jesucristu ne Diuxhi bixhozenu, ni gundisa laabe lade gue'tu, 2ne guira bichi nu ni nu' ne naa, cuca'du para ca Iglesia xti Galacia3Guenda nachaui xti Diuxhi gaca lugia tu, ne guenda ratadxi xti Diuxhi bixhozenu ne señor Jesucristu. 4Ni bidii laca laa pur ca guenda ruche' xtinu, para ganda gulá laanu ca dxi nadxaba di', casi gucaladxi Diuxhi xtinu ne bixhozenu, 5Guira guenda naro' gaca para laabe dede guira dxi ne guira dxi. Saca gaca.6Cadxagaya laatu caxale tu de Laabe ni gulidxi be laatu pur guenda nacha'hui xti Cristu. Cadxagaya laatu chuchaa tu para che'tu adxe Evangeliu. 7Cadi ndidi cani' de que nu' xti Evangeliu, huaxha nu' cadxi hombre cudii ca guenda nagana laatu ne napa ca gana gucha' ca Evangeliu xti Cristu.8Huaxha pa dede laadu, o ti angel de guiba', gueda tidxi laatu xti Evangeliu adxe de ni laadu cayabi du laatu di', nga guiaba na nga. 9Casi laadu maca huanii du, sacaca cabigueta cayabe laatu nagasi: "Pa tuuxha gabi laatu de ti Evangeliu ni cadi naca ni laatu ma gucua tu di', nga guiaba na." 10Ti purti ¿yana cuyube chu' ladxi binni guidxilayu ni cayune la? o chu' ladxi Diuxhi ¿cuyube gune ni racaladxi Binni la? pa naa cuyube rua' gune ni racaladxi Binni Guidxilayu, naa cadi naca dia' ti siervu xti Cristu11Ti purti racaladxe gana tu, bicheca' de que Evangeliu ni naa ma guye di' cadi naca ni Evangeliu xti binni guidxilayu'. 12Cadi gucua' dia' ni de nin ti binni guidxilayu', ne cadi biziidicabe ni naa, Guca ni purti Jesucristu bilui' ni naa.13Laatu ma binadiaga tu de modo vivane dxique' lu ca ni modo religion xti ca Judiu, xhi modo na guzabe nanda Iglesia xti Diuxhi sin cua bia'aya ne naa gucaladxe nuxhiaya laa. 14Naa guzaya jmá zitu lu modo runi ca Judiu que xtale huaniizi biaaca naa, de ca ni laca de xquidxe laaca. Dede raca yendaya pur gapa cahue' pia modo biini ca bixhoze goola nu.15Peru ora Diuxhi, ni ma gule chuu naa dede ndani jña, ne gulidxi naa pur guenda nacha'hui xti, 16biini be ni racaladxi be ra biluii xhiiñi be lugia'ya, Para na güee de Laa lade ca ni cadi Judiu, naa cadi gunabadidxa dia ndi naguenda binni guidxilayu'. 17Naa cadi gudxiba dia' Jerusalen ra nu' ca ni maca naca ca apostol ante de naa, laga guyaa Arabia ne oraque biguetá Damasco18Gudidi si Chona iza guyaa Jerusalen ye gunebia'ya Cefas, ne biaana nia laabe chii ne gaayu dxi. 19Huaxha que ñuya dia' nin xtobi de ca xcadxi Apostol, huaxa Santiagu si', biichi Señor. 20Lu ca ni cucaa di' dxandipe nezalu Diuxhi cayabe laatu cadi cuziguie'21Oraque' Guyaa ca guidxi Siria ne Cilicia.22 Ca Iglesia de Judea ni nu' ca tobi si ne crisitu caru gunibia' pe ca naa. 23Laaca huyunadiaga si cabe ni rini' ca bini: "xha hombre ni dxique guza nanda laanu que, yana ma cana yui' be de guenda runi cre' xti Diuxhi, ni dxique guladxi be nuxhia be que'." 24Ngue runi laacabe bisisacabe Diuxhi guuni naa.
Chapter 2

1Oraque' gudiidi si chii ne tapa iza naa gudxiba nia Bernabe xti tiru Jerusalén, ne laaca gucua' Titu ne naa. 2Naa gudxiba ti purti Diuxhi bilui' naa xhiixha ne bilue laacabe de de ca xtidxa Diuxhi ni naa cayue lade ca ni cadi Judiu. Naa gunie' nia naga'chi ca ni rului naca ca binni risaca, para gana dxiiche de que cadi canaguxhooñe, ninca cadi bixhooñe zia'.3Uaxa nin pe Titu, ni nu' ne naa ne naca Griegu, que que nuca' cabe laa niga' ti nda de laa. 4Ca ni cadi dxandi bichinu beeda ca naga'chi para gundachi ca xhi runinedu guenda rila' ni napadu lu' Cristu Jesus, laaca gucaladxi ca guni ca laadu esclavu. 5Huaxha laadu que ninaa du ñunidu ni naa ca nin ti tiru, para ganda ni dxandi' xti xtidxa Diuxhi guiaana ne laatu.6Huaxa ca ni rilui risacaca' , ni nacaca', que riza' ladxe. Duixi rica' tutiica binni, ca ngá , naa rabe, que ñedane di ca gaxti para naa. 7Huaxa, laacabe biiya cabe de que luguia'ya guta xtidxa Diuxi para ca ni ca'ru chu' ca seña xti Diuxi, casi ca guta luguia' Pedru xtidxa Diuxi para ca ni ma nu' seña xti Diuxi.8 Ti purti Diuxi ni biini dxiiña luguia Pedru para gaca Apostol para ca ni ma guyu seña xti Diuxi, laca biini dxiña luguia'ya para ca ni cadi Judiu.9Ora Santiagu, Cefas ne Juan, ca ni runibia' cabe laaca casi ca ni bicui Iglesia, bieene ca guenda nacha'hui ni gucuaa, bidi na ca ladu derechu xti guenda xti guenda rizane tobisi Bernabe ne naa. Laacabe biini ca ndi para laadu chu' du ra nu ca ni ca'ru chu' ca seña xti Diuxi, ne laacabe che' cabe ra nu' ca ni ma guyu' seña. 10Laacabe gunaba si cabe laadu guietenaladxidu de ca ni que gapa, Ngueca nga ni iza' racaladxe gune.11Huaxa ora Cefas beeda Antioquia, bizuhua lu' be ne bidxie' lua' laabe, ti purti cadi cayunibe jneza. 12Ante guedanda cadxi hombre bizeenda Santiagu, Cefas ro' ne cadxhi ni cadi Judiu. Huaxa bedanda ca hombre di, laabe gulezadxi' be ne guyu be zitu de ca ni cadi Judiu. Laabe bidxibi be ca ni rini' ca de que naquiñe nga guenda riu seña xti Diuxhi13Ngaca ca xcadxi Judiu bieguca lu guenda rini' si ne que runi di'. Dede Bernabé llené cabe laa lu neza ni cadi jneza xti guenda rini' ne que runi xti cabe di'. 14Huaxa ora naa biiya ni cayuni cabe di' cadi sinanda dxandi xti xtidxa Diuxhi, gudxe Cefas neza lu de guira cabe: "Pa lii naca lu ti Judiu huaxa nabanilu casi ti ni cadi judiu ne cadi casi ti Judiu, ¿xhi modo nga cucaa lu ca ni cadi Judiu guibanica casi Judiu pue?"15Laaca du' nacadu Judiu de dxi gule du ne cadi ni cadi Judiu ni huache'. 16Huaxa nannadu de que guiruti di nga huaxhia xtonda pur ca ni ma bi'ni' o pur ley, huaxha pur guenda runi cre' Jesucristu. Laadu laca bedanda du lu guenda runi cre' Cristu Jesus para ganda guixia xtonda du pur guenda runi cre' Cristu ne cadi pur ca ni ma biini du o pur ley. Ti purti pur ni ma biini ca o pur ley, nin ti binni guidxilayu que zaxia xtonda17Huaxa pa laga laanu cayacaladxinu guixia xtondanu pur Cristu, laanu laca guidxela ruche' nu' ¿oraca ya? Cristu laca racane guenda ruche? ¡nin ti nda' cadi dxandi' ndi! 18Ti purti pa naa guzaya xti tiru ca ni naa bixhiaya, naa culue de que cuche' nia laaca na. 19Ti purti pur ley, naa ma gute para ley, para ganda guibane para Diuxhi.20Naa ma gucuaya Lu yaga cruz ne cristu. Ma cadi naa dia nga nabane, laga cristu nga nabani luguia' ya. Guendanabani ni naa nabane nagasi ndani guidxilayu' di, nabane ni pur guenda runi cre' xtine lu xhiiñi Diuxhi, ni gunaxhi naa ne bidii laaca laa pur naa. 21Naa cadi cabe chua dia guenda nacha'hui xti Diuxhi, ti purti ni jneza xti Diuxhi ñanda nica' cabe laa pur Ley, ¡oraca la? que niquiiñe guenda guti xti Cristu!
Chapter 3

1¡Binni huati de Galata! ¿Tu laa bi'ni dxiiña de brujeria laatu? Nezalutu, Jesucristu biyadxichitu gucuabe lu cruz. 2Ndi si nga napa ganna gana' de laatu: ¿ñee cuguaatu espiritu xti purti binnatu ni na ley la o purti binni cree tu? 3¿Ñee nahuatitu la? bizulusitu ne Espíritu, ¿Yana ma chiluxetu lu beela?4¿Huadi'ditu xtale cosa para gaxti', ñe dxandipe' para gaxti? 5Xa ni rudi' Espiritu que laatu, ne runi guendanandxo' lade tu, ¿Runi beni pur bi'nibe ni na ley la, o pur guendarunadiaga ne endarunicree xtibe?6Casi ca Abraham: "BINICREBE DIUXI NE GUCUAA DIUXI LAABE DE NACHA'HUI'." 7Zacaca, laguiene, que cani runi cree que, nacaca' xiiñi Abraham. 8Maca bisaaniru Diuxi lu xtiidxa zuxhia xtonda cani cadi zaa de ca judiu ra guni cree ca', maca biui' nebe Abraham, rabibe laa: "NE GUNI LII ZIUU NDAAYA GUIRA' GUIDXI." 9Ngue runi, ca ni runi cree que ziuu ndaaya neeca' Abraham, xa hombre izá binicree10Guira' ca ni rudxibalunaa ley la, nuuca xana ti guendariaba naa; ne zicari nga ca ni: "GUIABANAA GUIRA XIXE NI QUE RUNI NI CA LU XQUIICHI DIUXI, TI GUNI CA' DE GUIRANI". 11Yanna la ma nannadxi'chi nu guiruti zala xtonda nezalu Diuxi ra guni ni na ley, "NI NACHA'HUI ZABANI PUR GUENDARUNI CREE". 12Peru ley ca cadi zeeda di ni de lu guendarunicree, sinu que: "BINNI NI RUNI NI NA LEY, NAPA XIDE GUIBANICA' PUR LAACANI".13Cristu bilabe laadu de lu guendariabanaa xti ley, ra biabanabe laabe pur laadu, purti zaca cani: "GUIABANAA GUIRA XIXE NI GUGAANDA LAA LU YAGA". 14Ti ca' ndaaya xti Abraham gugaanda ni ca ni cadi zaa de ca judiu lu Cristu Jesus, ti laadu gannda guicaadu ni bidii xtiidxa Espiritu Santu.15Biche ca', la gudii gaabe laatu casi binni guidxilayu nannanu. Ora ma bizeecabe lu gui'chi ra bitaagu xtiidxa binni guidxilayu neza lu ley guiruti zanda guxia o cu'ru luni. 16Yana ca ni bidii xtiidxa Diuxi Abraham ne ni za de laa. Cadi nadi be: "Ca ni zaa de laa," cadi cani'dibe xtale, sinu que tobi lucha si, " ne nizaa de lii," ni naca Cristu.17Yanna ni canie' nga sicari': Ley ni beeda gudi'disi 430 iza, que ni beedi babati xa pactu maca bizeenda Diuxi que. 18Ti pa ni chicaa si cabe que zeeda ni ra gunicabe ni na ley la? yanna ma cadi zeedadini ti maca bidii xtiidxa Diuxi zaca que. Laga Diuxi bidiibeni Abraham ti bidii xtiidxa be laa.19¿Laga xi para guta xtii ley ya? Guta xtiini pur guendaruchee xti binni, dede dxi xa ni zaa de Abraham que gueeda ra nuu ca ni ma bidii xtiidxabe laaca. Dxi que la ca Angel nga bidiica ley xa ni bizuhuaa lu xtiidxa ca' nezalu Diuxi 20Yanna, ora tuuxa guini' laape ne xtobi, guiruti di que ziuu galaa de guiropa cabe. Ne laca Diuxi bidii xtiidxa'be Abraham pe'.21Yanna la: ¿ley que adxé ni para ca xtiidxa Diuxi que? ¡Cadi zacaca di ni! Purti pañaca ti ley ca bidiicabe ni para ñanda nudiini guendanabani, ne de dxandipe enda nacha'ui xti Diuxi ñedananda ra ñunicabe ni na ley. 22Peru xtiidxa Diuxi biteegu guirani lu pecadu. Diuxi bi'ni' guira ndi ra bidii xtiidxa zula laanu ra guni creenu Jesucristu ne laca nuuni para guiraa tu guni cree.23Yana, dxi ca'ru guni creenu, daguyoodo lu na ley, casi ñaca ñu'du lidxiguiiba dede dxi guhuini guendarunicree que. 24Ngue runi ley que guza niru ludu de ra bendanda Cristu. Ti ñanda guihuini cadi nuzaabinu gaxti ra guni creenu. 25Peru yanna ra ma runi creedu la, ma guiruti zinandadu. 26Purti guiratu xiiñi Diuxi laatu lu guendarunicree xtitu lu Cristu Jesus.27Pur xtale de guiratu biuunisatu lu la Cristu, laatu ma gucuaatu Cristu. 28Ma gaxti di judiu nin griegu, gaxti esclavu nin ni canaza zacasi, gaxti di hombre ni gunaa, ti guiratu nacatu tobi si ra guni creete Cristu Jesus. 29Pa laatu nacatu de cristu, laatu nacatu ni zaa de Abraham, ne ca ni chigade' casi ca laabe bidii xtiidxa be.
Chapter 4

1Chi tiidxe laatu de ti ni chi guiana né guiraa xti bixhoze, ora laabe na huini ru be la? naca ru be casi ti mozo, necape laabe xtibe guiraa ni napa bixhoze be que. 2Huaxha laabe nuu ru tu cusiidi laabe ne cayabi laabe xhi guni be dede ra guizaa dxi gudixhe bixhoze be que.3Laca zacaca, dxii laanu guca nuu xcuidi, gucanu casi ti mozo ni biini ni na guidxilayú.4 Huaxha ora beda ndaa dxii la?, Diuxi biseenda Xiiñi, ni gule de ti gunáa, ni gule xa'na' ley.5 Laabe bi'nibe ndi ti gulá be cani nuu xa'na' ley, ti za ca ganda guicaabe laanu casi xiiñi be.6Ne cumu xiiñi be laatu la? Diuxi biseenda Espíritu xti Xiiñi ndani ladxidó' no, ni ru ca riidxi: "Abba, Bixhoze." 7Nga runi ma cadi naca diou ti mozo, sinu que xiiñi be, ne pa naca lu xiiñi be la?, laca za cou ca xtiibe ni zeda de Diuxi.8Huxha dxi'qué la? ora laatu que runibiá tu Diuxi que la?, guca pa xi dé bi caa cabe laatu gaca tu mozo xti ca ngue, cani pur xtipa ni napa ca que la? que lica naca ca dios. 9Huaxha laatu ca ni ma bini bia' tu Diuxi, o jmá biasi, cani Diuxi ma runi biá laaca, ¿Xhi ñee ndi cabigueta tu lu ni biini binni guidxilayú ni que gapa xtipa ne que ri saca? ¿Rapa tu gana gaca tu mozo xti tiru?10De yanna rapa tu laní, ne ca beu na tu jma nandxó', ne zaqueca ca dxi ne ca iza. 11Ca dxiibe de que ca dxiiña ni naa ma bine nia laatu ca que guisaca cani.12Biche ca, rinaba laatu guni tu casi bine', purti naa laaca beda gaca casi laatu. Laatu que nu chee ne tu naa.13 Huaxha nanna tu dxi bizuluá' byue nia laatu xtiidxa Cristu la? guca ni pur ti guenda huará ni gupa. 14Neca huaraya que, que nudxii deche tu naa, ne que nibixhila'dxi tu naa. Sinuque, bichagalú tu naa casi nuchagalú tu ángel ni bisenda Diuxi, casi ca ñaca Jesucristu.15¿Yanna pa raa nuu ndaaya xtibe ya? purti na zabe laatu, pa ñanda la?, ni bé tu ca bizalú tu ca ne nudíi tu cani naa. 16Yanna, ¿Ma guca nanaladxi tu naa pur cayabe laatu ni dxandí la?17Laacabe bini cabe ti xtipa na rooba dede guni ganar cabe laatu, peru ni cadi para gacané laatu. Laacabe napacabe gana guxhale cabe laatu de naa, ti gunitu pur laacabe. 18Izaa galán nga chuu guenda racané xtobi, ne cadi si ora nua nia' laatu.19Xiñe huine ca, xti tiru ca yaca naya de yuba casi ora rixanna ti guná pur laatu ne zaluxhe ni dede dxi usihuinni tu cayuni mandar Jesucristu laatu. 20Ñacaladxe ñua nia laatu yanna ca ne nuchaa modo ri nié niá laatu, pur ti ma que guidxela xhi gune nia' laatu.21Lagabi naa, laatu cani rapa gana guni ni na ley, ¿que runa diaga tu ni cá lu ley la? 22purti cá de que Abraham gupa chupa xiiñi', tobi ca la? ne gunaa ni guziibe ne xtobi ca la? ne xhela pe be. 23Huaxha tobi que la? gule de gunaa ni guzii be que, peru xtobi que la?gule casi rale tutiisi badu huini, huaxha xtobi ni gule de xhela pe be que la? gule purti bidii xtiidxa Diuxi gale.24Ca ndi la? zanda gaca cani casi ti ejemplu, pue guiropa gunaa di zeda gaca ca casi chupa modo gudixhe Diuxi chu' né binni laa tobi si. Tobi de ca gunaa que la? de Daani Sinaí la' ne laabe la? rapa be xiiñi be ni ma bixuí, ne ndi nga Agar. 25Yanna Agar la? zeda gaca casi Daani Sinaí ndani Arabia; ne casi ñaca zedaca be casi Jerusalén yanna pe, ti laabe la? bidoo be laabe ne ca xiiñi be.26Ne Jerusalén ni nuu ibá' la? la huaxha bichaganá, ne lá nga ñaa'nu.27 Sicarí cá lu xqui'chi Diuxi: "LII GUNAA NI QUE ÑANDA ÑAPA BA'DU', BIECHE'. LA GUCAA RIDXI NE GUENDANAYECHE' LAATU CANI CADI CAYAPA XHIUBA BA'DU'. PURTI JMA XTALE XIIÑI GUNAA NI BISAANA XHEELA LAA, QUE XIIÑI GUNAA NI NABEZA NÉ XHEELA'."28Peru laaatu, biche ca, casi Isaac la?, zacá ca nga nacatu xiiñi ni bidii xtiidxa Diuxi. 29Dxi qué la?, ni gule modo na binni gudxilayú la? guzabi nanda ca ni gule de Espiritu. Ne zacá'ca cayaca ni dede nagasi.30Peru, ¿xi na xtiidxa Diuxi ya? "GULEE DE RARÍ GUNAA NI BIXUÍ'QUE NE XIIÑI. PURTI XIIÑI GUNAA NI BIXUÍ QUE LA? QUE'ZUDIIDI BE XIIÑI GUNAA NI NAPA XHEELA QUE GAXTI." 31Ngue runi, biche ca, laadu la? que naca di du xiiñi gunaa ni bixuí, sinu que xiiñi gunaa ni napa xheela.

Chapter 5

1Ti purti para guila' nu nga Cristu bilaa lanu. Ngue runi, la guzuhua dxiichi ti cadi guibigueta guiliibitu lu ti yugo. 2Laguuya, naa, Pablo, cayabe latu de que pa latu guianatu sin guicatu seña laa? que lica zacanedi Cristu latu.3Xti tiru, na canie' guiraxhixhe hombre ni rudi guica seña napaa xhide guuna ni na ley. 4Pur ti latu ma bidxaletu de Cristu, latu ni cuyubitu guidxia' xtondatu pur ley; latu ma que ricaditu guenda nachahui.5Pur ti pur Espiritu, pur guendarunicree, ladu ribesadu ne gana ni Diuxi ma bidii xtidxa pe guxhia xtonda nu. 6Ne Cristu Jesus nda rica seña ne guenda que ricaa seña gaxti nacani para labee, sinu que guendarunicree si guni dxiiña pur guendaranaxhi. 7Latu si guxhoñe chahui ndatu' jneza. ¿Tu bicueza latu guunatu ni dxandi?. 8¡Enda ruchaa ni rini iqué tu di que zeda dini de ni bica ridxi latu!9Tudxi si levadura rusiro'ba cuba ca. 10Na rune cree Señor de que latu que sunicree diitu xti didxa ni na que cayabe latu. Diuxi susaba' naa ni caguite latu di, tuticasi gacani.11Bicheca, pa naa? canierua de que guica tu seña, ¿Yana xhiñe zabi nanda rutu na ya? Pa sacani laa?, guie' ni rirenda ñecabe xti cruz que laa? ma bitucabe ni. 12Ne cani cuchiña latu, na racaladxe que laca'be gucabe rana'cabe hombre.13Pur ti latu guliidxi cabe latu para que guilaa tu. Cadi guiquiñetuni para que latu guibiguetatu lu guenda' ruche xtitu; laga la guiquiñe guendaranaxhi, ne la gacane liza'tu. 14Pur ti guirá xhixhe naca ley ca racani lu ti didxa ni bisanane Diuxi lanu: lu "LI NAPA XHIDE GANAXHILU BICHILU CASI CA LI''. 15Peru pa latu goyatu ne guxhuxhetu laca latu, la cue xcanda ti cadi guinitilutu16Na laca rinie, la zaa lu Espiritu ne que suniditu xhixha para que latu guche tu. 17Pur ti guenda ruche rucaluni Espiritu ne Espiritu rucaluni guenda ruche. Nga runi ca ndi nisi cadinde liza' ca, ne sicari que zandadi gunitu ni racaladxi tu gunitu. 18Peru pa latu ziului' Espiritu latu xhi gunitu, latu cadi nuditu lu ley.19Yana ca guenda ruche ca ma rihuinicani: chu nelu xhela xtobi, ni nabidi, guenda rica iqué puru enda riu ne guna',20 guenda rusisaca bido', ni runi xhiña binidxaba, ca guenda que racaladxi xtobi, guenda ruca lu liza', guenda ridxichi xiñe xtobi napa, guenda riaxha ridxichi, guenda que riegu liza', guenda que ruchaga didxa, guenda ruxhale, 21guenda raca ladxi gapa xti xtobi, guenda rixhudxi, guenda ridinde, ne xcadxi casi ca ndi. Cayabe ca latu, casi ca gudxe latu, ca ni runi guira ca ndi que siudica ndani nda runi mandar xti Diuxi.22Ne ca cuananaxhi xti Espiritu laa? guenda ranaxhi, guenda nayeche, guenda ratadxi ladxido, guenda ribeza, guenda nachahui, guenda racane xtobi, guenda runi cree,23 guenda nado' ne guenda rucuesaa laca laa; ne para ca ndi gaxti di ley. 24Ne ca ni naca xpinni Cristo Jesus ma bicaa cabe lu yaga' cruz guira guenda ruche ne ni rale ndani ladxido cabe.25Pa laanu guibaninu pur Espiritu laa?, laanu laca zaazanu pur Espiritu.26 Cadi guluinu ni napanu, guzitinde liza' nu laca lanu, gacaladxi liza' gapa nu ni xti xtobi.

Chapter 6

1Bicheca, pa ti hombre igaa' cuche la', laatu ca' ni ma napatu espiritu naquiñe gusuhua'chauitu laabe ne guenda' nachahui. 2Laa izaladxi laca laatu, para que laatu que guiabatu lu guenda ruche'. Ne lagaca ne lizaa laca laatu ne lagunni ni ná ley xti Cristu.3Purti pa' nú tu la naa naca tudxa la' ne que nacadi guiruti la', labe caguitebe laca labe. 4Tobi pur tobi naquiñe guyachahui dxiña xti, ne napa ca ra gudxiba ca' la' ca laca lasicaa ne guirutiru.5 Purti cada tobi si sua nda naganna xti6Ne ni cazidi xtidxa Diuxi naquiñe gudibe guiraa' ni sicaru ni napabe ne ni bisidi laabe.7 Cadi gusigui cabe latu. Diuxui que zanda di quitecabe la', purti intiica si ni rudxiiba' hombre, ngaca nga' gutopabe. 8Purti ní laa rudxiba bidxi de guenda' ruche la', sutopabe guenda nanna. Ne ni rudxiba bidxi' de espiritu la',sutopabe guenda' nabani ni que saluxhe.9Cadi guidxagadinu de guninu ni biasi, purti dxi má nexhe chahui la' zutopanu ni ma bidxibanu, pá gudidu lugar la. 10Ti ora ca', ne ora zanda lannu, gunninu jneza guiraa binni, jmape neca lade ca' izaa ni runni cree.11Laguya pabia' naroba ca didxa ni cucadi ne naya pia'. 12Ca' ni racaladxi gucha binni guenda naroo xtila racaladxi cabe guchugu ca' laaca laca. lacabe runni cabe ndi ti cadi chinanda enda guti laca ti rinanda ca cristu. 13Purti nin ca' ni ma bichuguca ladica' que raapa ca' ley ca', peru laca racaladxica guchugutu laditu ti laca guchacabe guenda naroo xticabe binnitu ni naacabe.14Peru naa que huayu di dxi guchaya guenda' naroo xtine si nu que xtisi cruz señor jesucristu, ne gunni ngala binni guidxi layuu la' ucua lu cruz para naa la' ne naa ucuaya lu cruz para guidxi layuu. 15Peru nin né guchugua lade que saquiñedini, nin ne cadi guchugua lade, ni jma rizaca la' ti ni deru guya'. 16Guira ca' ni nabani zinanda ndila', guenda riaa ne guenda ratadxi ladxido xti diuxi guiana lugia cabe, saca ca' luguia Israel xti diuxi.17De de yanna ne ni zedaa la' ma cadi guchichitu na', ti lade la' rusihuini ra ucanaya purti zinanda cristu. 18Ne guenda' xti Señor Jesucristu la' guiana ne guenda nabani xtitu', bicheca. Amen.

Ephesians

Chapter 1

1Pablu, ti apostol x ti' Jesucristu ti zacá biaaleni de Diuxi ne para cani ma nacha' ui' nuu Éfeso ne cani zuhuaa lu xtiidxá na binicre Jesucristu. 2Gui'uune laatu' guenda nacha'ur' ne guenda ratadxii ludxido' xti' Diuxi bixhozenu ne xpixhua'nanu Jesucristu.3Nenina'ca Diuxi ne bixhoze xpixhua'nanu' Jesucristu guisáca, ni laa guluu ndaaya laanu ne gui'raa ndaaya zeeda de Diuxi ni zeeda de ca guiba' ra binicreno Cristu. 4Diuxi gulii laanu gu'canu ni ma' na'ca pa'rasi Diuxi ne ma quegapanu do'nda neza lu' be'.5Diuxi maca gula'qui ica' laannu casi xiin'i ra gunicreenu Jesucristu, ndinga ni gucala'dxibe gunibe ne biéchebe ra bi'nibeni. 6Ra gucuaabe laanu casi xiiñibe beda gusisaca nu laabe ti guizaa sicarú guenda nacha'ui xtibe, ne laabe gaxti nucueeza laabe bidiibe laanu ra binicreenu xa ni nadxiibeque.7Ne ra binicrenu Jesucristu bila'nu de nigui'ba donda iquenu guni ríni xtiibe ne bixhia' ca donda xtiinu casica narooba guenda nacha'ui xtiibe. 8Laabe binda'tebe guenda nacha'ui xtiibe luguianu. Ne de guira' guenda nuu xpiani ne guenda rieene.9Diuxi bidii gunibiaanu ni biale de laabe gúnibe, ni naga'chi, ni zee bia'sipe ni rusieche laabe ni laabe biluiibe ra binicrenu Cristu. 10Ne dxiiña ni biini Cristu maca nexhenni ti guizaa cani ma nexhe ca dxi que, ti gúni be guiraca tobisi ne guchiña be la'ca, de guira ca ni nuu guibá ne ndaani guidxi layú, ne zúnibeni ne ti xaique, ne laa nga Cristu.11Ra binicrenu Cristu bibiinu para guica'nu xixa, maca bibiinu casipe gulaquibe, ni cayúni dxiiña' ne ze casipe biale laabe ga'cani. 12Diuxi gulii laanu ne cudiilanu ca xti ti'ganda laanu gácanu cani zá niru ne icá ique ne guni cre Cristu, ti laanu ganda gusisacanu laabe lu guenda nandxoo xtiibe.13Ra binicretu Cristu, laatu laca, ra ma binadiágatu diidxa' ni dxandii, evangeliu ni rula' ne ra bini cretu laabe ne ra gucua tu ti seña ra bidii xtiidxa Espíritu Santu. 14Espírtu Santu nga naca ni dxandii' zudiibe laanu ni risa'ca, dede dxi icaa cha' uinu guiraní, ne ti gusisaca cabe guenda nandxoo' stibe.15Ne gúni ndi la? De dxi naa binadiaaga runicretu. Xpixhua'na nu Jesús ne pabiá nadxiitu, ca binni cha'huí xtii Diuxi. 16Naa que huayanadxiee de gudiee xquixe Diuxi pur laatu ne laga ruzeete laatu ra rinie'nia Diuxi.17Naa rinieenia Diuxi xtii xpixhuaana nu' Jesucristu, ne bixhoozenu ni nandxoo, gudii laatu ti guenda de nuu xpiaani ne guxhale xquenda biaani tu ne gannatu de laabe. 18Naa rina'ba lu Diuxi gusaani ladxido'to, ne ganda gunibiaatu ni nanadxichitu nuu para laatu ti runi nga Laabe guliidxibe laatu ne ca guenda risaca sicarú ni chi gudii be laatu de lade ca binni cha'hui xti Diuxi.19Ne ra naa rinie nia Diuxi naa rinaaba ganda laatu gunibia'tu quegapa biá de narooba ca ni ruuni guenda nandxo' xtiibe laadenú cani ma runi cre nu' , biá nadipa dxiiña xtiibe. 20La ca ndi nga guenda nandxo xti Diuxi ni biini dxiiña luguia Cristu, dxi Laabe gundisabe laa de lade gue'tu ne bicuiibe laa ne laabe neza ndiiga naabé guiba'. 21Laabe bicuiibe Cristu luguíaa de guiraa ca xaique ne guiraa ca ni napa ti guenda ne guenda nandxo' ne cani raca ni ná ne guira binniní bínicabelaa tuuxha. Cristu zaca xaique cadi yannasi, ne laca ca dxii guedandaru'.22Diuxi ma gula'qui de guiraa cani xañee Cristu ne bidii be laa yu'du' casi xaique de guiraxixee. 23Yu'du' nga naca xcuerpube, ne guira ni nácabe ruchátipa iraa lú de guira'.

Chapter 2

1Yanna laatu, gutitú lu ca ni bi'nitu ne ca endaruche xtitu. 2De ca ndi' guca tu,dxi jma atra guzá tú ,casi pe se guidxilayú di'. Laatú sizatu lu ca endaruni mandar xti xhaique ni runi mandar lu bi. Ndi nga guenda ni cayuni dxiiña xti lugia ca ni naca xiiñi ni que rusuuba diidxa.Ne guiranu guyúnu lade ca ni que runi cre. 3Laanu dxique bininu ca ni nadxaba ni racala'dxi beela ladinú ne xquendabia'ninú. Laanu gucanu xiiñi xiana casi ca xcaadxi qué.4Peru Diuxi ni risáca enda riaa xti' ne pur na rooba enda ranaxii xti ne nga runi gunaxiibe laanu. 5Laga dxi laanu gutinu lu ca enda ruchee stinu, Laabe bedanebe laanu lu xti enda nabani cubi ne Cristu.Pur endanacha huii sti Diuxhi latu bilá tu'. 6Diuxi undisa laanu ne bicuibe laanu ca ra risaca xti iba' ne Jesucristu . 7Laabe bi'nibé ndi para que ca dxi nexe guedanda Laabe ganda guluibe laanu ca enda risaca xti enda nacha'hui xtibe.Laabe biluibe ndi laanu pur enda ria xtibe en Jesucristu.8Ngue runi pur endanachahui stibe bilatu pur enda runi cre, ndi' que ñeedani de laatu, ni bisigaade Diuxhi ní. 9Cadi pur ca dxiiña runitu nga runi guiruti gudxiiba laca laa. 10Purti laanu nacanu ni biza' Diuxi, guyánu tobisi ne Jesucristu ti ma guninu dxiiña sicarú ni Diuxi jma atra ma gulaqui xti gúni, ti ma ganda sanu lú caní.11Nga runi la guietenaladxi que ti dxi laatu gucatu ni cadi judíu lu gendanabani stitu. Rabicabe laatu binni ni "cadi ca seña" purti saca gudxi ca ni ca seña. 12Purti ca dxi qué laatu situ uyu'tu de Cristu. Laatu gucatu binni de xti guidxi ni cadi naca de guixdi Israel. Laatu que di seda di icatú ca ni se da de Diuxi. Laatu que licape ganatú de ni chi gaca. Laatu guyu' tu sin Diuxi ndaani guidxilayu.13Peru yanna en Jesucristu, laatu ca ni guyuu dxii guyu'tu sitú de Diuxi,ma bedanecabe laatu gaxha de Diuxhi pur riini xti Cristu. 14Purti Laabe naca enda ratadxi ladxido'. Laabe bi'nibe cani ca di judiu, ne laatu tobisi guidxi,ne pur beela ladi be bisabandaabe lindaa ni didi laaga galahui ni gundaa za' laanu. 15Sacari ndi', Laabe bixabe ca diidxa ni nexe gunicabe ti ma ganda Laabe guza'be lugiabe ti hombre nacubi. Laabe bedanebe enda ratadxi ladxido. 16Labe bi'nibe ndi' para idaagu iropa guidxi, lu tobisi cuerpu para Diuxi ne lu ti cruz guca ní.Ne cruz ca laabe biitibe xquenda nanaladxi ca'.17Jesús beda ne guni' de enda ratadxi ladxido ra nuutu ca ni guyu'tu sitú ne enda ratadxi ladxido' ca ni guyu'u gaxa. 18Ne pur Jesús, guirópanu sanda chu'nu lu tobisi guénda ra nuu Diuxi Bixhozenu.19Nga runi yanna laatu binni ni cadi judiu ca' ma cadi nacatu de xti guidxi. Laga laatu ma naca lidxitu ndani tobi si guidxi ne ca ni gulí Diuxi ne naca tu de ca lizaa xti Diuxi. 20Laatu ma guya'tu lú ra biza' ca apostol ne ca profeta, Jesucristu pe' guca prime guie. 21Ne luguia be nga, bia'si riasa yoo ni caya',cada nda xti hasta iluxhe gaca casi ti yu'du' xti xpixuaana. 22Ne lugia Be nga bia'ca seda ya' tu casi ndaani ti yoo ra riaana Diuxi lu guenda si xti'.

Chapter 3

1Pur ndií, na'a, Pablu, ni daguyoo' stí Jesucristu para laa'tú ni cadii judiu caá. 2Na'a raábe ma bicaa'diagatú ni ma nexhe' gaca' luu guénda nacháhui stí Diuxhi, ni Laa'be bidii'be na' gudie' la'tú.3Na'a cuca'a ni vii'yaa lu ni viluii'be na'a. Ndií nga dxandií' ni ga'chi' pur ni na' bicaa' tinda'a lú stí gui'chi. 4Ra gúnda'tu de ndii' la, zieneca'tu ni' raabe de dxandií' ni ga'chi' stí Cristu. 5Nee ca' dxí ni ma gudi'di la? ca' xhii'ñi ca' bínii dxíque' que' ñu'yaa' di'ca' dxandí'di . Yána'la? ma' bisihúini' Espiritu ca'nii ca'ma' guluú'be' nda'yaa' ca' apostol neé ca' ni' rinii' ni gábii Diuxhí la'a.6Ni dxandií ni ga'chi' ndií nga ca' bínii ni' cadii ze'da' de ca' judiu lacaa' zaca'ca' ni bidií xhtii'dxa' Jesucristu pur guénda runii cree. 7Na'a gu'caa' ni ruií dxi'ña lu evangeliu ni vidii' Diuxhí na'a pur guénda nacháhui stí lu xhguénda nandxoo'.8Diuxhí visigaa'de' ndii' na'a, na'a nda' nacaa' ni má nahui'nii lu iraá' ni bibii' para Diuxhí. Nee ní gucuaa' ndi' nga' gueniaa ca' ni cádii judiu de evangeliu stí ca' ni pabia' stale ni napa' Cristu ni guirutii' zanda ugaba'. 9Na'a nápa' xhidé gulué' iraá' bínii xhinga gula'quií' Diuxhí nee bica'chi' ni'. Nee ndií nga ni má nexhe',ni de dxíquee gúca ni, bica'chi' Diuxhí ca'ni', ni bínii iraá' xhixhe'.10Nee ndií gúca tií yána, gúnii ca' ni ma' runii cree Cristu, ca' xhaíque ne ca' ni runii mandar ca' xhaibá guédaa gunibia' ca' pabia' stale guénda nuú xhpia'ni' stí Diuxhí.11 Ndií saca casi gula'quií' Diuxhí ni Laa'be bisaá' ne Jusucristu Xhpishua'na nú'.12Ra naca'ne nu Cristu tobi si' nana'dxíchiinu zadxiiña'nu nee gastí gucue'za la'nu tí rúnii cree nu la'a. 13Pur ni canába' la'tu cadii guirétu' gana gunii ca' guénda naná cadide' pur la'tu. Ca ndí nga guénda nandxoo stí be'.14Pur ndií riguíche' xhibe' neza lú Bixhooze'nu ni nú' guibá, 15ni pur la'a irá lisaa' nda'ni xhaibá ne nda'ni guidxílayú rica'ca tí laa.16 Na'a rinié'nía' Diuxhí tí Laa'be gudii'be laa'tu, casi ma' nexhe iraá ni risáca stí guénda nandxoo' stí be', nee Espíritu stí be' gunii la'tu nadipá' lu guénda nandxoo' stí be', ni nú' ne la'tu.17Na'a rinié'nia' Diuxhí tí guibáni Cristu nda'ni ladxído'to pur guénda runii cree. Na'a rinié'nia' Diuxhí tí la'tu guzuhúa' dxíchitu' lu guénda ranaxhií sti'be. 18Nee la'tu chu'tu nda'ni guénda ranaxhií sti'be tí gándaa guiéne netu iraá ca' ni runii cree, pabia' shilága,ziúla, nasoo,ne guete' nga' guénda ranaxhií stí Cristu. 19Na'a rinié'nia' Diuxhí tí la'tu gánda gunibia'tu pabia' narooba nga' guénda ranaxhií stí Cristu, ni ridi'di lu guénda nu' xhpia'ni. Nee la'tu guniitu' ndií tíi guidxatipa'tu de iraá ni napa' Diuxhí.20Yána Laa'be zanda gúni'be iraá xhixhe', má zitu de iraá ni rinába'nu o re'da nda'ni xhguénda bia'ninu,bia guenda nandxo runi dxiña luguía'nu, 21Laa'be guisáca'be láde ca' ni runii cree nee Cristu para iraá biini' zédaru' de iraá ízaa zee nee ízaa zeéda, zaca'ni.
Chapter 4

1Nga runi, casi ca deguayuaa pur Xpixua'nanu, naa gati ga cayabe laatu satu xneza lu ra laatu ma gucuaatu ridxi. 2La guibani sin gudxiibatu laca laatu, la gapa guendanacha'hui ne guenda ribezá. La icaa ladxilizaatu lú guendaranaxii. 3La guni ni ganda ti' pur guiuu guénda nadxo xti Diuxi to tobi sí lú ra dagulizaa guendaratadxi ladxido'.4Ti cuerpu si nuu, ne ti espíritu, zacá casi ca laatu ucuá tu ridxi lú ni nana tu nexe guedandá ra laabe bicaaridxibe laatu. 5Ne ti Xpixuaana si nuu, ne ti guenda runi cre, ti guenda riuu nisa, 6ti Diuxi ne ti Bixhoze guira'. Laabe dxi'babe lu guiraxixe, nuube galahui de guiraxixe ne ndaani guiraxixe.7Tobi pur tobi de laanu ma gucuaanu ti guenda casi ca biaa guenda xti Cristu. 8Nacani casi ca ná lu gui'chi': "ORA LAABE GIDXIBABE IBA', DAGUYOO YENEBE GUENDARIDAGUYOO, NE BIDIIBE GUENDA CA BINNI GUIDXI."9¿Xiinga rini': " Laabe gudxibabe," cadi xa laga bietebe ra jma guete ndaani guidxilayu? 10Ni laa biete que, laca laabe nacabe ni gudxiiba jma lugia de guiraxixe iba'. Laabe bi'nibe ndi' ti ma saca Laabe ganda gucha tipa be guiraxixe ni ma nuu.11Cristu bidii guénda casi ca ndi: Apostol, ca ni rinii de ni rabi Diuxi laa, ni rini' de Diuxi, ni gaca xaique yu'du', ne ca ni gusiidi. 12Laabe bi'nibe ndi ti ganachahui ca ni runi cre xi guni ca lu dxiiña ni chiguni ca', ti saca guiniisi xcuerpu Cristu. 13Laabe cayunibe ndi' de dxi guiraxixenu hugaandanu chu'nu tobisi lu guenda runi cre, ne gunibia' nu de xiiñi Diuxi. Laabe cayunibe ndi' de dxi laanu guiniisinu casi ca ni ma bigaanda biniisi bia' huaniisi Cristu.14Ne ndi nga para que laanu ma que gacarunu casi ti xcuidi. Ne ndi nga para que ma que xubi yú cabe laanu cheri cherica'. Ne sacarí ní, ti ma que chine iraxixe bi de guendarusiidi laanu, de binni nexena para guza' enda rusiguii ni canazá sí. 15Lu xcar nga laa, laanu saninu ni dxandi ne guendaranaxii ne saniisinu ira ladu ni ze' ra nuube, Laabe ni nacabe xaique, Cristu. 16Cristu naca ni ruquiidi interu cuerpu ni naca ca ni runi cre. Ne gui'di ni riaanani pur cada tobi de ca tendon, ne saca guidubi naca cuerpu riniisi, ne rusuhuaa chahui laca laa lu guendaranaxii.17Nga runi, naa rabe ndi laatu ne lu lá xpixuananu rinaba laatu: cadi sátu casi ca ni cadi judíu laaca rizá ca' lu enda que iquiiñe xti xquendabiaani ca'. 18Laaca naca ca' de guendabiaani cahui. Laacabe ma cadi naca cabe de lu guendaribani xti Diuxi pur enda que riene xti cabe purti naguidxi ladxido' cabe. 19Laacabe que ritui lú cabe. Laacabe rudii cabe laca laacabe gunicabe ni que iquiiñe rinaba guidiladicabe guni cabe, lu guiraxixe runi ru ca jma xtale.20Peru ndi cadi nacani casi bisiiditu de Cristu. 21Naa rini' xpiaane que laatu ma binaadiagatu de Laabe.Naa rini' xpiaane bisiidicabe laatu de Laabe, casi ca dxandi' ni nuu lugia Jesús. 22Laatu naquiiñe cueetu ira modo gucatu dxiqué, hombre yo'xo' qué. Ndi nga hombre yo'xo' ni cayu'dxu' pur guira enda rului' ladxi guni ni riguite si laanu.23La cuee chu hombre yo'xo' xti tu ti ma ganda ibigueta chá modo guenda rini xpiaanitu. 24Laguni ndi ti ma ganda idxaa xaba tu de hombre cubi, ni rului' modo naca Diuxi. Ria'be lu guenda biaasi ne guenda nayá ladxido' de dxandi.25Nga runi la cuee ni cadi dxandi. "LA GUINI' NI DXANDI',CADA TOBI NE XPECÍNU," purti nacanu tobisi cuerpu tobi de xtobi. 26"LA GUDXIICHI, PERU CADI GUCHEE TU." Cadi gudii tu guiaazi' gubidxa cadxiichiru tu. 27Cadi gudii tu lugar binidxaba'.28Tutica ni riba'na', ma que naquiiñe ru cuána jma. Lu xcar nga la, laabe naquiiñe gunibe dxiiña. Naquiiñe gunibe dxiiña cha'hui, ne ca naa be, ti ma sacá ganda gudiibe ti ndaa binni ni caquiiñe. 29Nin ti diidxa dxaba' que naquiiñe guiree ruaa lu'. Lu xcar nga la, ca diidxa ni naquiiñe guiree la, naquiiñe gacani ni gacané xtobi ni caquiiñe, ti sacá de laani guiree ni gacané ca ni cayunadiaga. 30Ne cadi gusigu'ndutu ladxido' ndxo' xti Diuxi. Pur Laabe nga que laatu ma ucuatu seña para dxi guedandisa Diuxi ca xpinni.31Lagusaana guira ni rusinda' ladxido to', xiána, guenda ridxi'chi', guenda rugua ridxi ne enda ruguu dí,ne ni naca tobisi ne guira xixe guenda nadxaba'. 32Lagaca nacha'hui' lizaa tu'. Lagusihuiini ladxido'to, la guxá lizaa xtonda tu, sacá casi ca Diuxi lu Cristu ma bixá xtonda tu.
Chapter 5

1Nga runi, lagaca ni runi guira ni runi Diuxi, casi cá xiiñibe ni nadxiibe. 2Ne la zá lu guendaranaxii, casi ca Cristu gunaxii laanu ne bidiibe laca laabe pur laanu. Laabe gucabe ni ula'quicabe ne biiticabe, ti ma gacabe ti xhou' naxhi icaa Diuxi.3Cadi naquiiñe guiéte chu'netu xtobi o intisi ni runi biidi o guluhi ladxitu chu'netu xtobi ladetu, casi naquiiñe gúni ca ni runi cre. 4Que naquiiñe guini' tu de ni rusitui lu xtobi, güitu diidxa ni cadi bia'si o diidxa de enda ruxídxi ni rinii feu de xtobi, cadi nexe laatu guiniitu ca ndi'. Laga naquiiñe gapatu enda rudii xquixe.5Purti laatu nana dxiichi tu' que nin ti binni ni rica ique chu' ne xtobi, ni nabiidi o ni rului' ládxi gapa jma, nga naca', ni napa bido', que zacaa nin ti ndaa ra runi mandar Cristu ne Diuxi. 6Que gudiitu chu' tu quite laatu ne diidxa ni gasti risáca. Pur ca ndi lá, xiana xti Diuxi cayendanda luguia' ca ni naca xiiñi ni que rusuuba diidxa. 7Nga runi que gúnitu ca ni runi cabe.8Jma atra laatu gucatu guelacahui, peru yanna nacatu biaani nezalú Xpixua'na nú. Nga runi la zá casi xiiñi biaani. 9Purti ni riguichendu biaani lá redagacani guira' enda racané, ni jneza, ne dxandi. 10Laguyubi ganatu xi riuuladxi Xpixua'na nú. 11Cadi ne ca laatu gunitu ca ni gaxti ribee ndú xti guelacahui. Lu xcar nga lá, la gusihuíni caní. 12Purti ca ni runicabe naga'chi, narooba guenda rutui lú naca caní dede para guini'tu xiicani.13De guira xixe, ora riree cani lu biaani, rihuini xiicani. 14Purti ira ni rusihuini cabe lá, ruzaani ni. Nga runi, ná be: "Bibáni, lii ni nisiaasi lu', ne biasa de lade gue'tu' ne Cristu susaani lugia lu'."15Nga runi lagapa chahui modo canazátu, cadi casi binni ni que ná guiéne, laga casi ni ma nuu xpiaani. 16Lagana xi guninetu ca dxi xtitu, purti ma nuu xtale guenda nadxaaba lade ca dxi di'. 17Cadi gacatu nahuati. Lu xcar nga la, la guiene xiinga racaladxi Diuxi.18Ne cadi xu'dxitu ne vinu, purti laani rineni tobi ra ixá. Laga nga lá, la guidxá de guenda nandxo' xti Diuxi. 19La guini' ne cada tobi ne ti salmo, ne ca himno ne didxa riuunda ni rini' de Diuxi. Laguunda ne la gusisaca ne ladxido' to Xpixua'nanu. 20Que guianadxitu de gudiitu xquixe pur ira xixé ni napa tú lu lá Xpixua'nanu Jesucristu ra nuu Diuxi Bixhoze nú. 21Lagusuuba diidxalizaa tu' casi ca ridxibitu Cristu.22Gunaa, la gusuuba xtiidxa xeela tu', casi runine tu Xpixua'na nú. 23Purti xeela gunaa nga naca xaique, sacá casi ca Cristu naca xaique Yu'du'. Laabe nga ni rulá cuerpu. 24Sacá casi ca Yu'du' rusuuba xtiidxa Cristu, ngaca ca gunaa naquiiñe gusuuba ca xtiidxa xeela ca lu guira xixe.25Xeela ca gunaa, laganaxii xeela tu' casi ca Cristu gunaxii Yu'du' ne bidiibe laca laabe lu na guenda guti pur laa. 26Laabe bi'nibe ndi' ti ma sacá ganda gunibe laa nandxo'. Laabe bisiabe laa pur enda ria'ri' ne nisa lu xtiidxabe. 27Laabe bi'nibe ndi' ti ma ganda guchiñabe laa ra nuube casi ti yu'du' nandxo', ni que gapa ra na biidi nin ca ra nacu'xú, nin xti xiixa, laga nadxo' ne nayá.28Ne sacaca, xeela ca gunaa naquiiñe ganaxiitu ca ni naca xeelatu casi ca xcuerpu pe tu. Ni laa nadxii xeela lá, nadxii laca laa.29Guiruti' que ñuu dxi ñaca nanaládxi laca xcuerpu. Laga, ruya'na ni ne nadxii ni, saca casi ca Cristu laca nadxii Yu'du' xti'. 30Purti laanu nacanu ti ndaa de lu xcuerpu be.31Ndi runi, Hombre zusaana bixhoze ne jñaa ne sadagu xeela ne guiropa ca' sacaca tobisi lu beela. 32Ndi nga naca ti xixa dxandi' ni ga'chi', peru naa canie de Cristu ne yu'du'. 33huaxa, cada tobi de laatu naquiiñe ganaxii xcunaa casi ca nadxii laa, ne gunaa naquiiñe gusuuba xtiidxa xeela.
Chapter 6

1Xhiñe ca' la gusúba' xtidxa bixhoozenu ni la'nu ma runi cree nú xpixhuána'nu, pur ti ndí'nga ni bíasi gacaa. 2"LA GAANA XHIÍ BIXHOOZE'TÚ NE ÑIA'TÚ"( ndií naca ni zaa niiru gaaca' mandar ne nii napa usigade). 3TÍ ZACAA' GANDA CHEÉ' LA'TU SICARUU', NE GAANDA GUIBÁNI'TU XHTÁLEPE' IZAA NDA'NI GUIDXILAYU' DIÍ.4Nee la'tu bixhooze ca' xhcuídii, cadii gucaa lu'tu ca' xhiíñitu ne xhiiana. La gusii nii'si lacaa'be ne la cuáquii' shi gunii caabe' nee la guisídii lacaa'be nii naa xpixhuána'nu.5sclavu caa', la guuna ca' xhaíque xhtí'tuu nee la guidxíbi laaca'be xhtále'pe de intee'ru nacaa' ladxídoo'to.La guuna laaca'be casi ca' ñuuná'tu Cristu. 6La gaaca binii' ni rusuúba xhtidxa iraá óra cadii óra sii ca' xhaíque xhtí'tuu cayuu'yaa' la'tu tí guiéchee'ca. Laaga nga' laa? la gusuú'ba xhtidxa casii toobi ni runii xhiiña Cristu. La gunii ni naa Diuxhí de ndaa'ni ladxidoo'tó. 7La gunii xhiñaa'ca de iduubina'ca ladxidoo'tó casi ca' ñaca cayúnii'tu dxíña' xtí xhpixhuána'nu ne cadi ni naa ca' binii guixhilayuu'dii. 8La'tu na quíñee ganaa'tu de que intiica dxíñaa sicarú gunii binii guidxílayu, laa sacaa' ni seeda' de xhpixhuána'nu tu tiíca' naca'be.9Nee la'tú xhpixhuána ca' la gunii sacaa'ca pur ca' esclavu xhti'tu, cadii gaabi'tu laaca'be suninaa'tu laaca'be tií gúnii ca'be xhíñaa tuu. La'tu náana'tu laa'be, ni náca'be xhpixhuána'tu casi'ca xhpixhuánaca'be, nu' guíbaa'.Nee la'tu náana'tu cadii rúnii dii be' ma' pur toobi o xhtoobi.10Nee ra siluxhee' guiíchi'di laa?, la gaa'ca nadípa' lú xhpixhuána'nu ne lú guénda nandxoo xtii'be.11 La gaacú ca' laari xtí Diuxhí, tí zacaa' gaanda gusuhuaádxichi'tu rá guidxela'saa ne'tú iraá ni cabáquii chahúii biniidxaba guniina'nee la'tu.12Cadii cadxela'sa nee dínu binií de bee'la nee rínii. Laga ca' xhaíque ne ní runii mandar ca' binidxaba', nee xhaíque dxába ni runii mandar nda'ni raa nacahúi, cadiindene'nu ca' espiritu dxába ni nuu' lu ví'. 13Nga' runii la gácu' ca' laari stí Diuxhí ni gulaa laa'tu, tí laa'tu ganda guzuhúaa dxíchi'tu rá guidxela'sa ne'tu ca' ni nadxaba lú ca dxií dxába. Tiidi'si de ma' biini'tu ca' ndií la? laa'tu la guzuhúaa dxíchi.14Nga runii, la guzuhúaa dxíchi. La gúnii ndií óra ma' bishiídxichi'tu ndánii' tu de ni dxandí ne la gucaa' guií'ba ladxidoo'to de guénda nacháhuii. 15La gúnii ndií óra ma' bicaa ñe'tu helaguiidi tí guzuhúaa cháhui'tu ne guinii'tu de xhtiídxa Diuxí ni rivaqui'dxí ladxidoo'to. 16Ne ratiíca' sí nagana la guiica' escudu stí guénda runii cree, ni súnii la'tu gaánda gusúii'tu ca flecha caá guií stí ni nadxaaba.17Ne la' cuu íque cascu ni gulá ique'tu ne la guinaaze espada xti Espiritu, ne ndi nga xtiidxa Diuxi. 18Cada que guini'netu Diuxi ne guinába'tu laa, ne guini'netu Diuxi ira dxi lú Espiritu. Ne guendabiaani' di', la gataná ne que guixáletu, ne guini'netu Diuxhí pur ira ca ni runi cre.19La guini'ne Diuxi pur naa, ti gudii Diuxi naa ni güe nia laatu ora naa guinie'. La guini'ne Diuxi tí naa gánda ginie ne xtále nadxibalú de ni dxandi' ni ga'chi' xti Evangeliu. 20Ne daguayuaa purti naca' xaique ni riné xtiidxa Diuxi, para que lú ndi la? naa gaanda guiniee' sin enda ridxíbi, casi napa xide guinie'.21Nee la'tu la'ca gaanda gána'tu xhí ca'saaca' ne ní cayuune', Tíquico,bíchi'du ní nadxií'du ne que rianadxí de gúnii xhíña' Diuxhí, zábii la'tu iraá' ní cayáca'.22 Na'a biseénda la'be rá nu'tu para si nga', tí la'tu gaanda gána'tu de laa'du ne tí gaanda gátadxí ladxidoo'to.23Guénda ratadxí ladxidoo gaaca' ne ca' biichi'du, ne guénda ranaxhií ne guénda runii cree, xtí Diuxhí Bixhooze'nu ne Xhpixhuána'nu Jesucristu. 24Guénda nacháhui xtí Diuxhí gaaca' ne iraá ca nii nadxií Xhpixhuána'nu Jesucristu ne tí guénda ranaxhií nii que siú' dxí ga'tí.

Philippians

Chapter 1

1Pablo ne Timoteo, ca ni rusisaca Cristu Jesús, guira' cani naca ca de Cristu Jesús cani nu' Filipos, ne ca binnigola ne ca diáconos.2 Guendanachahui chuu ne laatu ne guendaratadxi ladxidó' xti Diuxi Bixozenu ne Señor Jesucristu.3Rudie' xquixepe' Diuxi xtine ora guietenaladxe de laatu.4 Guiraa ora guinie nia Diuxi rune ni ne ti guenda rieche. 5Rudie' xquixepe laatu pur güiu ne tu naa ra cana yue' xtiidxa Diuxi dede dxi bizuluá ne dede yanna.6 Ne laca de ndi rune cre', de que ni bizulu' ti dxiiña jneeza ne laatu la? que ziana dxii di dede gusaa ni dede dxi gueeda Jesucristu.7Galán nga gyua sicarii pur laatu purti didi laaga tu ndani ladxiduá'. Guiraa xixee tu huayuu ne tu naa lu guendanachahui xti Diuxi casi ca ra deguayua', ra zuhuaa lu justicia la? ne ra rini'e dxandí nga xtidxa Cristu. 8Purti Diuxi nanna pabiá nadxiee laatu ne guendarannaxhii xti Cristu Jesús.9Sicarii canaba Diuxi: guendaranaxhii xti tu guidale jmá ne jmá chu' xpiani tu ne lu' de guiraa ni guienetu. 10Canaba Diuxi ndi ti ganda cuí tu ni jneeza ne zacá gaca tu ni rinii dxandí ti que guidxela donda luguiá tu dxi gueeda Cristu. 11Rinie' nia Diuxi ti laca guidxátipatu' ni zeda de justicia xti Jesucristu, para guendanandxó' ne guendarusisaca xti Diuxi.12Yanna la? rapa ganna ganatu', biche ca, de que ca ni huazaca di la? izaa de huayaca ne' cani naa para gusayanirua xtidxa Cristu.13 Ca ni rapa ra yoo lahui ne xtale ru binni ni nuu Roma naana ca de que liibe doo guiiba runi Cristu.14 Runi ndi la? ca hermanu runi cre' ca jmá ne que ridxiibi ca ora guiní ca xtiidxa Diuxi sin gudxibi ca.15Huandí nuu caadxi canayuí' xtiidxa Cristu purti nanala'dxi ca naa, ne para uchichi si ca naa, peru laca nuu xcadxi canayuí' ni de guidubi ladxidó'.16 Ca ni zaa de xquí la? runi cani purti nadxii ca naa, nanna ca nua rarí tisi canayué xtiidxa Cristu.17 Peru cani nanala'dxi ca naa, ne cani uchichi si ca naa la? ruí ca xtiidxa Cristu para si puru laca laaca', nin cadi dxandí ni laca. Lacabe riní ique cabe de que zuchiichi cabe naa laga liibe ne doo guiiba.18¿Yanna ya? gasti naca, pa dxandí cayuni cabe ni o pa co', xtiidxa Cristu nga cana reche, ne naa la rieche. dxandí, naa la? zieche pue.19 Nanna de que ndi zabé ndu' ni guiree de rarí ti laatu zanaba tu ni Diuxi, ne zaca' gacani purti zacané Espiritu xti Jesucristu laatu.20Nana dxiiche de que qué zatuí lua', ne jmá rusi zaca ni nadxibalú, casi dxiqué, zusisaca Cristu, pa ibane rua' o pa gate'. 21Purti para Cristu nga nabane', ne pa gate la? zuneganaya.22Peru pa ibane rua' la? zanda ru gune dxiiña, ne dxiiña xtine di la? zarendú cani. Yanna la?, ¿gunaa ni cue ya? que ganna dia'. 23Que idxela xi gune, nua entre guiropa ni. Ñacaladxe ñate para ñua ra nuu Cristu, purti jmá galán ni. 24Huaxa, ibane rua la? jmá galán ni para laatu.25Ne ora ma nanna de que zaca ndi sicarii la? nanna de que zia'na ne zaca nia' rua laatu, ti ganda guibanitu sicarú ne guieche tu lu guenda runi cre xtitu en Diuxi. 26Ti pur naa la? gapatu xtale ni gucá laatu jmá rusi gusisaca tu Cristu Jesús ora naa ibigueta ra nuutu' xti tiru. 27Xi si la? laguni xneza casi na xtiidxa Cristu, ti pa naa chi guya laatu o que ganda chaa la? ganda gunadiaga de laatu, de que zuhua' chahui tu lu ti espíritu, ne ti guendabiani si, ti gunitu dxiña tobi si de modo runi cre' tu xtiidxa Diuxi.28Que lica chi guidxibiditu' de cani guca' lú laatu. Ndi zusihuini ca' de que chi guinitilú cabe, peru, laatu za láatu, ne ndi la? zeda ni de Diuxi.29 Purti ma ucua' tu ndi, pur guendaranaxhii xti Cristu, cadi tisi runi cre' tu laa, sinuque laca racaná tu pur laa purti nadxii tu laa, 30laca casi ca guenda naná ni biiya tu gudide, ne de yanna cayunadiagatu cadide.
Chapter 2

1Pa rusieche Cristu laatu, ne nudxi' ladxido' to pur guendaranaxhi xtibe, pa nu ne Espiritú laatu, ne pa' rapatu xhilase ne guenda ria,2 la gusá chahuí ladxidua de guenda nayeche' tobi si ni guini' ique tu, ganaxhitu tobi si, gacatu tobi si lu espiritu, ne tobi si ni gacaladxitu.3Que guniditu xhixha para lasitu o gudxiba lu naa xtobi latu. sinuque', lagaca nado' ne la guica ca xtudxi ca, de que jma nga lacabe que latu. 4Cadi ica ique ditu ca guenda nagana xtisitu, laca la uca ique xti guenda nagana xti xtobi.5La guini ique tu casica guni ique Cristu Jesús. 6Labe gucabe casi Diuxi, peru Laabe que ni cadibe Labe casi Diuxi casi xhiixha ni que naabe gunda be 7Sinuque, bisanabe guenda Diuxi ca' la?. Ne gucabe casi ti mozo. Gucabe casi ti binni guidxilayú. 8Laabe bidii be lugar gucabe bia' riti', ne bizuuba be didxa dede ra bedandabe lu guenda guti ¡guenda guti xti cruz!9Ne pur nga la?, Diuxi bisisaca labe jma, ne bidxiba Laabe jma que guira xhixhé. Laa bidii labe ti lá jma naroba que guira 10Laabe bini be ndi ti ora guiete' laabe guzuxhibicabe cabe, cani nú iba', cani nú ndani guidxilayú ne cani nú xhaguete guidxilayú. 11Ne Labe binibe ndi' ti guira' xhixhé guiní Jesucristo nga Señor ne zaca gusisacabe Diuxi bixhozebe.12ne zaca la?, ni nadxiee ca', casica latu rusubatu ca xtidxa, cadi ora si nua nia latu, jma ru si yana nua' zitu de latu, la guni dxiña' ne dxibi ne guenda raca diti ti ganda guilaatu. 13Pur ti Diuxi nga cayuni dxiña' ne latu ti zaca gului' ladxi tu guni tu dxiña modo labe nabe.14La guni guira ni sin quiche rua' tu ne sin tinde didxa tu. 15Laguni sicari ti ganda gacatu naya ne ni rini dxandi, xhiiñi Diuxhi ni cadi namucu. La gunicani sicarí ti gusa'nitu casi biani ndani guidxilayú, galahuí de binni ni nabani yana ni nadxa'ba. 16La capi chahui didxa ni rudi guenda nabani ti zaca na gapa xhii ne gusisaca na dxi xti Cristo. Ti zaca na sana de que cadi bixhoñe sia' ne cadi bine sia' dxiña.17Peru, pa ca romanu naca gutica na la?, naa zapa ti guenda nayeche' naro'ba pa guendaguti xtine suni de que guenda runicree xtitu ne guenda rusuba didxa xtitu gacani jma sicarú nezalú Diuxi. 18Zacaca latu laguieche ne na.19Peru na ribeza gacane Señor Jesús na ti ganda guzenda Timoteo ranutu, ti zaca na laca gana xhixha de latu. 20Pue que gapa rua tuxha casica latu, ni dxandi gului' ladxi pur latu. 21Pur ti guira xhixhé cabe rica ique cabe xtisicabe, que rica ique di cabe ca xti Jesucristo.22Peru latu nanna tu pabia' risacabe, pur ti casi ca ti xcuidi racane bixhoze, zaca labe gucanebe naa lu ca didxa xti Diuxi. 23Nga runi, na jma nua guiuba guseenda labe, cabezia' xhimodo chee ne naa. 24Peru naa runecree Señor laca sia' ra nutu.25Na rini ique de que napa xhidé guseenda xti tirú Epafrodito. Labe nacabe biche ni na runenia dxiña ni na risayania' casi ti dxú, ne ni ruí' ne na de latu ne zacaca raquena ra nagana. 26Pur ti labe nabe guyube xhizá de latu ne biluí' ladxibe chunebe latu, pur ti latu binadiagacatu gucaguarabe. 27Dxandi pe labe gucaguarabe dede bila ñatibe. Peru Diuxi gupa xhilase de labe, ne cadi de lasibe, ne naa, ti zaca na cadi chua' jma nagundu de bia' na nua que?28Nga runi ne jma guenda nayeche' naa cusendalabe, ti ora latu guya'tu labe xti tiru la?, guiechetu ne zacaa na cadi tan chua xhizá de latu. 29La guica Epafrodito ne guenda nayeche' xti Señor. La gunibia' binni casi labe. 30Pue pur dxiña xti Cristo ni guyú gaxha de guenda guti. Labe gulube nadxo' guendanabani xtibe ti zaca gacanebe na ne gunduxhebe ni latu que ñanda ñunitu para naa.
Chapter 3

1para guiluxe ndi', bicheca', la guiche ne' señor. Ti naa gucaa laca ca ni ma bica di na cadi zadxiche dia'. Ca ndinga ni chigaapa laatu.2 Laguya ne' ca bicu' ca, laguya ne' ca ni runni dxiña que iquiñe ca'. laguya ne enda rirugu' ca. 3Ti laanu nga rirugu ti nda ladi nu'. laanu nga ni rusisaca nu pur guenda xti Diuxi. lanu nga ni ridxa guenda naro xtinu pur Cristu jesus, ni laa ca' ma que runi cree ca guidxilayuu ca'.4Nin ne saaca, laaca naa ñanda ñune cree guidxilayuu ca'. Ne pa nu tu la rini ique de que runi cree guidxilayuu ca la', naa ñaapa' jmaa.5 Naa birugu' tindaa lade de lu xhono' dxi, ndani guidxi Israel, de ca ni zaa de Benjamín, hebreu de ca hebreu; modo ca lu ley ca', ti fariseu.6ne ra naa bidxiche, bizabenanda yuduu xti Diuxi ne naa biina ni na' ley, guiruti ñabi naa xhixha. 7peru inticasi gucani ni risaaca' para naa, ucuani' casi ni jma biniti ti pur runi Cristu.8nin ne zaca, jma ucua guirani casi ni jma biniti pur jma biasi guenda runibia' xti Cristu Jesús Señor xtine. Pur labe nga jma bituba guirani ti ladu'. na ucuacani casi ni jma que zaquiñe ti naa ganda' chindaya ra nu Cristu.9 Ne dxandipe chua' ñia Cristu. Na que cuyube dia' chu ladxi Diuxi ni cayune pur na sia ra cusuba' xtidxa ley. laga nga' la', napa' ni naca jneza pur guenda runni cree xtine pur Cristu. Ne guenda runni jneza xti Diuxi zedaani de guenda runni cree.10 llanna la' na racaladxe gunebiaya labe', ne guenda nandxo xtibe ora biasabe de lade guetuu ne saya nia laabe lu guenda nana'. Na racaladxe guidxaa' ti jma gaaca casi ca guenda gutii xtibe' 11Ti na ganda inticasi ni guizaca' na guibane de lade ca guetuu.12cadi dxandi di nga jma gucua ca ndi, o cadi jma bizaa'. Peru naa caguarua xtipa, ti ma ganda na uganda xha ni para biganda Cristu Jesus naa.13 Bicheca naa cadi rini ique de que jma biganda ni'. peru nu xhixa: naa rusianda ni jma biana atra ne rugua xtipa pur ni nu neza lua'.14 Na zizaya neza ra nexhe chindaya para ganda guica ni cusi gade' Diuxi ra gulidxibe' naa de guiba pur Cristu Jesus.15De guiranu ni jma huanisinu lu guenda runi cree, rini iquenu saca ca'; ne pa laatu guini iquetu adxe de intisi, Diuxi laaca sului nga laatu. 16Huaxa intisi ni laanu ni jma bigandanu, guinaze dxichinu ni'.17Laguni ni naa cayune, bicheca'. laguyadxi de gaxha ca ni zizaa ca' casi culuitu' de laanu. 18Xtale canaza ca' de ca ni gatiga naa jma huayabe laatu ne yanna na cayabe laaca ne nissa nanda' lua' casi ni cucalu' cruz xti Cristu. 19Ra chindacabe nga lu guenda rinitilu. Pue diuxi xtica be nga ndani' cabe' ne guenda naro xti cabe nu lu guenda ritui luu xti' cabe'. Lacabe' rini ique cabe puru xti guidxi layuu.20Pue ra nacanu bini guidxi nga guiba', laaca de ra cabezanu', ni gueda gula' laanú, Señor Jesucristu. 21Labe suchabe' ca xcuerpunu de binni guidxi layuu ne sunibe ni' casi cuerpu nandxo xtibe, suzabe laanu pur guenda nandxo xti xtipa xtibe para guinase' dxichi be' guiraa xhixhe' para laabe.
Chapter 4

1Nga runi, biche ni nadxie' ca, ca ni iza' racaladxe gúya, ni rusieche naa, ne ca ni naca la'pa, sacarí laguiaana suhua' dxiichi tu lu Señor, xhamigua ni nadxie' ca. 2Izá canaba Evodia, ne izá canaba Síntique, gaca ca tobisi lu xquendabiani ca lu Diuxhi. 3Dxandipe laaca izá canaba lii, ni dxandí rizaya nia' lu dxiña; gucane ca guna di'. Ti laacabe biini cabe dxiña ne naa ra biche'che cabe xtidxa Diuxhi cue' Clemente, ni lá ca ma caa lu gui'chi liibi lisaa de guenda nabani.4Cadi cuezadxi tu de guieche tu lu xhaiquenu. Xti tiru canie, Laguieche. 5Lagudi gunibia de guira binni guenda nachahui xtitu. Xhaiquenu ma nuu gaxha. 6Cadi intícasi guni lugu laatu. Laga nga la?, lu de guira, ne guenda rinni ne Diuxhi, ne guenda rinaba, ne guenda rudi xquixhe, ca ni canaba tu gunibia Diuxhi ni. 7Ne guenda ratadxi xti Diuxhi, ni ridiidi lu de guira guenda riene, zapa ladxido' to, ne ca ni rinni ique tu lu Cristu Jesus.8Para guiluxhé, biche ca, intiisi ni gaca dxandí, intiisi ni risaca, intiisi ni naca jneza, intiisi ni nayaa, intiisi ni nachahui, intiisi ni riní cabe jneza de laa, pa nuu xhiixha ni izá jneza, pa nuu xhiixha ni sanda gusisaca cabe, luguiní ique de ca ndi. 9Ca ni ma biziidi tu, gucua tu, ne binadiaga tu, ne biiya tu de naa, laguni ca ni, ne Diuxhi de guenda ratadxi ziu ne laatu.10Naa izá naróba rieche lu xhaiquenu deeru laatu ma bidxigueta tu guenda riu xhizaa pur naa. Dxandipe laatu maca guyu tu xhizaa pur naa dxiqué, peru que ñuu ra ñanda ñaca ne tu naa. 11Cadi canie ndi ti purti caquiiñe. Ti purti ma biziide chua' nayeche lu de guira ra cadide. 12Naa nana xhinga guenda nazí, ne nana xhinga guenda rapa xtale. De guira jmodo ne lu de guira na ma biziide ni naga'chi de xhi jmodo gahua jneza o guindaana, de gapa xtale o caquiñe. 13Naa zanda gune de guira ca ndi pur ni rudii xtipa naa.14Neca nga, laatu biini tu jneza de gudii tu naa ni napa lu ca guenda nagana xtine. 15Laatu binni de Filipo ca', Nana tu de que dxi bizulua' lu xtidxa Diuxhi, dxi bizaana Macedonia, nin ti Iglesia que ñaca ne naa lu guenda rudi ne guenda ricá, pa cadi laazi tu. 16Neca dxi na nua Tesalonica, laatu bizendatu ni gucane tu naa pur ca ni caquiiñe jma de ti tiru. 17Cadi naca di ndi pur ti cazayananda Ofrenda. Laga nga la?, naa cuyube cuananaxhi ni gutale ndaya xtitu.18Naa ma gucua de guira, ne napa xtale. Na ma bidxaya. Naa ma gucua de Epafrodito ca ni zeeda ca de laatu. Laaca naca ca ti xhou' rinda'naxhi, ti sacrificiu sanda guica, ni riuladxi Diuxhi. 19Diuxhi xtine zudii guira ni caquiñe tu pur ca ni xtale ni risaca xtibe ni nandxo' lu Cristu Jesus. 20Yana para Diuxhi xtinu ne Bixhoze nu gaca guira guenda nandxo' dede guira dxi ne guira dxi. Saca gaca.21Lagudii ti diuxhi cada tobi de ca ni ma runi cre' Cristu Jesus. Ca bichinu ni nuu ne ca naa cuzeenda ca diuxhi xti tu. 22Guira ca ni ma runi cre' rarí cuzeenda ca Diuxhi xtitu, Jmarupe ca binni lidxi César. 23Guenda nachahui xti xhaiquenu Jesucristu gaca tobisi ne espiritu xtitu.

Colossians

Chapter 1

1Pablu, ti apóstol xti Cristu Jesús casi ma gudixe Diuxi ne Timoteu bichinú, 2ca ni runi cre ca', ne ca bichinu ni que rixale' xti Cristu, ca ni nuu Colosas. Gaca gracia ne laatu ne guenda ratadxi xti Diuxi bixozenú.3Laadu cudídu xquixe Diuxi, bixoze xpixua'nanú Jesucristu, ne ira dxi rininedu Diuxi pur laatu.4Laadu ma bicádiagadu de enda runi cre xtitu lu Jesucristu ne de enda ranaxii ni nápatu para ca ni ma bireechú xti diuxi. 5Laatu nápatu enda ranaxii di' purti nanatu xi cabezadxidxi laatu ne ma biree chu para laatu iba'. Laatu ma bicaadiagatu de ni cabezadxidxi laatu di' jma atra lu didxa ni dxandi', xti evangeliu',6ni laa ma beeda ra nuutu. Evangeliu di' cudini cuananaxi, ne caroobani interu naca guidxilayú. Laaca ndica cayunini lugiatu, de dxi laatu bicaadiagatuni' ne bisiiditu de guendanachahui xti Diuxi lu ni dxandi'.7Ndi nga evangeliu casi laatu biziiditu de Epafras, ni nadxiidu niruni nee laadu dxiiña', ninaca tobi de ni que rixale', ni runi xiiña Cristu ni rini' pur laadú. 8Epafras ma gudxi laadu de guendaranaxii xti' lu Espíritu.9Ne pur guendaranaxii di', de dxi bicádiagadu ndi' que huabesadxidu de guinabadu pur laatu. Laadu de jma atrá sedanabadu que laatu guidxátu de endabiaani de ni racaládxibe, lu de guira guendariú xpiaani, ne guendariene guendaladxidoo.10Laadu de jma atra sedanabadu ti ma ganda laatu sátu xnéza lú Señor casi pe riuuladxibé. Laadu de jma atra sedanabadu que laatu gudiitu cuananáxi lu gira dxiiña sicarú, ne laatu guiniisitu lu guendariene xti Diuxi.11Laadu guninedu Diuxi ti zacá laatu guidxátu xtipa lú ni laatu nanatu gúnitu casi ca gudi'xe xtipa xquendanandxoo be, ne lu de guira' gusuhua dxichitu ne que guireetu gana. 12Laadu ma gunabadu que laatu nayeche pe' guditu xquixe bixozenú, ni laa ma bi'ni laatu binni ma nána guindaa ne gudii ni racacaber ca ni runi cre lu biaani'.13Laabe ma bilá be laanu de ra runi mandar guendanacahui, ne ma bizeendabe laanu ra runi mandar xiiñibe ni nadxiibe. 14Pur xiiñibe zanda guilánu, ne guixá xguendaruchee nu'.15Diuxi ni que ridúyanu nacapebe casica xiiñibe ni ridúyanu. laabe nga ba'du' lugola de guira de ni ma guya'. 16Purti pur laabe nga guyá de iraxixe ni ma nuu, ca ni nuu iba' ne ca ni nuu guidxilayú, ca ni ridúyanu ne ca ni que ridúyanu. Gacaní ni ribi lu bangu ni risáca, xaique guidxi ro', xaique guidxi huiini, ca dxu', ne ni napa xixa guénda ndani guidxi, de guiraxixe ca ndi' pur laabe gúcacani ne para laabe. 17Laabe maca nacabe ante chá guira ndi', ne pur laabe de guiraxixe ndi' nazenácani tobisí.18Ne Laabe nga ique xti cuerpu, yu'du'.Laabe nácabe ni bisulú ne ni niiru biása de lade ca ni ma gúti, nga runi Laabe nga niiru de lade guiraxixe ca ndi'. 19Purti Diuxi biuládxibe que guira ni ma bindúxebe iquiiñe guibáni en Laabe, 20ne pur xiiñibe ma ganda guibigueta ra nu'be guiraxixe ni ma guya'. Diuxi nga bi'ni guenda ratadxí ladxidoo, ni zeeda pur rini ni bixhii lu cruz xtíbe. Diuxi bi'nibe guibigueta ra nu'be guiraxixe ni ma guya', gacani ni nuu ndaani guidxilayú o ca ni nuu iba'.21Dxiqué, ngaca laatu, gucatu binni ni que ñunibiaa Diuxi laa, ne gucatu binni guacananalaxi Diuxi lu guendabiaaní ne de ca guendanadxaba bi'nitu. 22Peru yanna, laabe ma gucuaabe laatu xti tiru pur xcuerpubé de beela lu xquendaguitibe. Laabe bínibe ndi' ti ma gánda guchíñabe laatu nandxo', sin donda, ne sin gapatu reclamu ra nu'bé, 23pa laatu zátu lu guenda runi cre di', guianadxítu, ne gusuhuadxichitu, sinca guireechútu de ni laatu cabézatu gugaandatu ndaani Evangeliu di', ni laatu bicaadiagatu. Ndi Nga Evangeliu' ni ma bidiicabe gána guiraxixe binni ni guya' xaguete de iba'. Ndi nga Evangeliu ni pur laa,naa Pablu, guca tobi ni runi ni xiiñabe24Yanna naa rieche' lu ca guendananá xtine' pur laatu, ne rusaa lu bela lade ni riaadxá de ca guendanana xti Cristu, ndi nga galan rúne' pur xcuerpu be', ni náca yu'du'. 25De yu'du' di nga naa nacá tobi de ca ni rusuuba xtiidxa xpixuaana', casi ca gudíxe Diuxi, ni naa ma hucuaa para laatu, ti gusaa xtiidxa Diuxi. 26Ndi nga dxandi' ni nagachi, ni bicaachicabe pur íza ni gudiidi lu naa xiñi xiñi ca bixózenu. Peru yanna ndi' ma zanda gu'ya' ca ni runi cre laabe. 27Ne para laacabe nga Diuxi biniládxi gánacabe pa bia' risáca guendanandxo' xti dxandi ga'chi lade ca ni cadi Judíu. Ndi nga que Cristu nabani lugiátu, ne ganadxichitu que laca zacaatu de lu guendanandxo ni nexe gueeda.28Ndi nga Laabe, de ni laa cananidu. Laadu cusenda tidxidu iraxixe bini ne xtale guendabiaani, ti zacá laadu guchiñadu guira binni ma binisicha'hui ca' en Cristu. 29Pur ndi naa rune dxiiña ne ruchaya xtipa casi ca ná xtipabe, ni cayuni dxiiña luguiaya lu xtipa ro'.
Chapter 2

1Ti naaa racaladxe' gannatu pabia' naro'ba' nga guendarudxiilú huadide' runi laatu ne runi ca ni nuu Laodicea ne runi xtaleru' ni ca'rudi' guuya ca naa. 2Naa rune' guirá' ca dxiiñari' ti zaca chu' ladxido'tu gana para gueeda tu ne guenda nadxhii lisaa ra nuu guirá' guendarisaca xti' guendariene chaaui, lu guendarunibia' dxandi ni naga'chi' xti' Diuxi, ni naca Cristu. 3Ra nuube nga ga'chi' guiraxixe guenda nu xpiani ne guendarunibia' Diuxi.4Cayabe' ndi' laatu ti zaca guiruti' gueedachite laatu ne gucuudxi laatu ne diidxa' naxhi. 5Ti neca que guinnedia' ra nuutu, naa nuaania' laatu lu Espiritu. Rieche' ladxidua' cayuuya' cayunitu xneza ne nadipa' guenda runi cre' napatu Cristu.6Ne casica laatu gucuaatu Cristu Señor ndani ladxido'tu, zaqueca lasá ne laabe tobisi. 7Laguzuhuaa dxiichi ra nuube, laguiniisi ra nuube, laguiana lu fe casica ma biziiditu ne lagudi xtale xquixhe8Lagataná ne laguuya' guiruti' guinaase laatu ne guintiicasi guendabiaani' biree ndaani' ique binni ne ni cadi dxandi', casi ca ma bia' binni guidxilayu casi raca ndaani' guidxilayú, ne cadi casi ná Cristu.9 Ti laabe nga nabani be lu guirá ni naca diuxi.10Ne laatu ma guiza'tu ra nacanu tobi ne laabe. Laabe nacabe xa ique xti' guira ni nandxó' ne raca guirá ni naa be. 11Ne zaqueca laatu gucatu tobisi ne laabe ne ti seña ni cadi binni guidxilayúdi bi'ni' ra bigá ti ndaa de, laga lu seña xti Cristu. 12Laatu bigachinetu laabe ra biuunisabe, ne lúbe biasatu lade ca gue'tu' pur guenda runi cre' napatu lú guendanandxo' xti' diuxi, ni gundisa laabe lade ca gue'tu'.13Dxi laatu ma gue'tu' nacatu lu ca guendaruchee xtitu ne lu ra que nigá ti ndaa de laatu la? laabe bisibanibe laatu ne bixhiabe guiraxixe donda xtitu.14 Bixhiabe ca ni cá lu gui'chi' nuzaabitu ne ca donda bidxiibacabe luguiatu. Bituubabecani ne bicaabecani lu yaga cruz. 15Laabe gulebe guirá cami ne bica be ni lu cruz. Laabe bichia be ca xa ique ni nuuque, bisituibelúca neza lu xtale binni, ne laabe bire be nandisa nábe luguia ca pur yaga cruz que'.16Ngue runi la? cadi gudiiditu gudxiiba guiruti' donda iquetu runi ca ni rótu ne ni re'tu, runi ca dxi ra raca saa, ca dxi ra riree beeuhuiini' o ca dxi guendarizila'dxi'. 17Guiráxixe ca ndi' nacasica bandá' xti' guirá ni zeeda, huaxa ni jmá risaca nga Cristu.18Cadi gudiiditu gueeda tuuxa binni ni racaladxi guenda nachaui ne guenda rusisaca xti ca angel cueechu laatu de ni ma nexhe' guicaatu. Binnica la? riu lu ca ni ma guuya ne ridxabi lu ca guenda rini' ique casi binni guidxilayu 19Laabe la? cadi naazedibe ique. Dede ique ti cuerpu pur ca ra guiidi dxita ne ra guiidi bela ne dxita nga rica ni xtipa ne riana guiidi; ndi riniisi ne guenda riniisi rudii Diuxi.20Ne pa laatu ma gutinetu Cristu lu ca ni raca ndaani' guidxilayú, ¿xi ñee ndi' nabanirutu sicasi ñaca cucaa cabe laatu guibanitu ndaani' guidxilayú ya': 21cadi guicaadiou' nga, cadi godiou' nga, cadi canadiou' nga? 22Guiraxixe ni raca ndaani' guidxilayúdi ma nexe giu'dxucani. casi ca ma bisaana ne ma bisiidi ca binni guidxilayu' 23Guiraxixe ca ni ma guta di la? rului' napa cani guenda nuxpiani xti ti religion ni laaca laa biini laa, ne guenda nachaui, ne guenda runi na cuerpu. Peru laacani que capa cani nin ti guendarisaca lugia ni rutidiladxi binni guidxilayú.
Chapter 3

1Ne' pa' Diuxi jma gundisalacabe ne Cristu, la guyubi ca' xhixha de luguia, ra Cristu suba ladu derechu na' Diuxi. 2La guini ique tu ca xhixha de luguia, cadi de ca ninu guidxilayu. 3Ne latu jma gutitu ne guenda nabani xtitu ghachi ne Cristu ne Diuxi. 4Ora Cristu guihuini, ni naca laca guendanani xti', ne ora que latu laca sahuinitu ne Labe lu guenda nandxo'.5Yana, gati, de guira xti guidxilayu' ni napa tu, guiruti guini ique chu ne ni cadi xhela, guendanayudxu, ni ruxhuilu guenda huati, ni ruluiladxi guendaruche ne ni ruyubi gapa bidxichi, ne candi la' reda gusisaca lu' casi ñaca ni xpidolo. 6Ne pur de guirandi la' guendaridxichi xti Diuxi reda luguia ca' xhiñi guenda queruna. 7Ne lu candi nga de que latu laca gusatu ora latu bibani tu lu cani. 8Peru yana latu la' napa tu xhide cuetu de guirandi', xhiana, guendaridxichi, ne guedanadxaba, guendarigudi ne didxa guidxa de ndani rua ca'.9Cadi gusigui lisa tu latu, ya na que latu jma guletu xha hombre yoxho que ne ca ni bini tu', 10Ne ma nacatu hombre nacubi ni ma guca nacubi lu guendabiani casi ca' ni biza la' 11Ne ndi la ma gaxti pa griegu pa judiu, ninca ca' ninu seña o cadi ca ninu seña ni birugu ti nda de la bini ni nadxibau ne ni que rini chahui ne ca bini sa de escitia pa cabe yaga Lu na xtobi o pa co' si nu que Cristu nga de guira ni ne nu lu' de guira.12Laga cu'chahui, ya na', casi ca' ni guli Diuxi, ni que gapa guendaruche ne ni na dxibe, ni ria de guira xhixhe dxi, nachahui, ni que rudxiba laca la' nina do' ne ca' ni nana ca' cuesa ca'. 13Cadi guixhacaladxi lisatu laga na chahui ne laca la tu. pa tula bini cabe la xhixha ni que ñuladxi la, la guxha donda casi ca' Shaique bixha guira donda xti tu'. 14Pur dede guira ndi la', la gana xhi, ni runi de que lanu gaca nu' tobi de dxandi'.15Lagu di que guedaribaquidxi xti Cristu guni ni na ndani ladxidoto. runi guendaratadxidi de que latu' birelatu lu tobi si bini. Ne gaca tu ni gudi xquixhepe. 16Lagudi qque ca' dixha xti Cristu guibani en latu ne guendananidxe. Ne guira guendanu xpiani gusiditu ne lacuacaqui chahui la ca' latu ne salmos ne gundatu ni ne guendariunda de guiba. lagunda ne guendadiuxquixhe nda ni ladxidoto Diuxi. 17Ne inticasi xhixha ni latu guni tu', de didxa o de ni gaca, laguni de guirani lu la Señor Jesús. Lagudi xquixhe Diuxi Bixhosenu pur Labe.18Guna napa xhela, laguna xhela tu', casi Saique gul;aqui gaca ni'. ne latu hombre ni ma bichaga, lagaxhi xhelatu. 19Ne cadi guidxichi ne tu' la cabe'. 20Xcuidica, galuna ca bixhosetu de lu guira xhixhe, pur ti ndila riuladxi Xhaique ni'. 21Cani napa xhiñi, cadi guca' tu ca xhiñi tu guidxichi ca', ti cadi guire cabe gana.22Cani runi dxiña xti xtobi, laguna ca' xpixhuana cadi guni ditu dxiñabe ti gusi huinitu xhandi cayunitu dxiñabe, ne ti ladxido ni que rusigui. La guidxibi xaique xtinu. 23Ira xixa ni gunitu laatu, laaguni dxiña de guidubi xialma tu casi ñacani para diuxi ne cadi para biini. 24Laatu ma nana tu zacatu ni ma bizana diuxi ica tu. Ni cristu xaique xtinu ni laanu runinu xiiña. 25Ti tu tica si ni guni ni cadi jneza zu saba naabe runi ni biini ne que slack bee laa'.
Chapter 4

1Ca ni napa binni runi dxiiña para laa, lagudii ca ni runi xiiñatu ni bia'sí ne bia naquiiñe guiáxa ca, ne guietenaladxitu laca napatu ni runitu xiiña xa iba'.2La zá sin guzuhuadxi tu de guiníne tu Diuxi. la gataná lú ndi' ne la gudii xquiixe. 3Laguidaagu ne la guinába zaqueca pur laadu, ti sacá Diuxi guxále para laadu ti puerta' para guireeche xtiidxa Diuxi, para guinídu de ni dxandi' ni guiruti gana xti Cristu. Ne pur ndi', naa liibe', daguayuaa. 4Ne la guinába que naa ganda guneni nayá, casi ca naa naquiiñe guinie'.5La zá ne guendabiaani ra nuu ca ni nuu fuera, la gana iquiiñetu ca dxi xti tú. 6La gudii que ca xtiidxatu guira ora gacani ne guendanachahui. Lagudii guiruba zidi lú ca ni, ti ma ganda gannatu xi modo ucabitu cada binni.7Ne de ca ni cázaca qué, ma Tiquico gabini laacabe. Nacabe ti bichidu ni nadxiidu, ni runinedu dxiiña ni zuhua dxiichi, ne nacanebe laadu ni runi dxiiña sin guiaxa xti xpixuaanadu. 8Naa biseenda laabe ra nuu tu para ndi', ti ma ganda laatu gannatu de ca ni cazaacadu, ne zaqueca para que Cristu cu xtipa ladxido' to. 9Naa biseendania laabe Onésimo, bichidu ni zuhua dxichi ne ni nadxiidu, ni naca tobi de laatu. Laacabe sabicabe laatu de guira ni ma bizaaca rari'.10Aristarco, ni daguayuaa nia, cuseenda xtiúxitu, zaca casi ca Marcos, xprimu Bernabé(ni gudxi laatu xi gunitu; pa guedandabe ra nuu tu, la icaa laabe), 11ne zaqueca Jesús ni rabicabe laa Ni Nachahui. Ca ndi si ni biruugu ti nda bela ladi (ni naca Judíu) nga ni cayuni ne naa dxiiña para lu guenda runi mandar xti Diuxi. Laacabe ma gucacabe ni rugatadxi ladxidua.12Epafras cuseenda xtiúxitu. Laabe nacabe tobi de laatu ne ni runi xiiña Jesucristu. Laabe ridxelazaabe pur laatu ora rini'nebe Diuxi, ti ma guizaa chahui tu ne ganadxichi tu de lu guira ni racaladxi Diuxi. 13Purti naa pia' ma biiya, que laabe ma bi'nibe dxiiña nadipa pur laatu, pur ca ni nuu Laodicea ne pur ca ni nuu Hierápolis.14Lucas, ni rusiaanda guendahuara ni nadxiidu ne Demas cuseenda ca diuxi xti tú.15La gudii xtiúxidu ca hermanu ni nuu Laodicea ne zaqueca Ninfa ne yu'du' ni nuu ralidxibe.16Ora gui'chi di' guiunda ni ladetú, zaqueca guundatu ni ndani yu'du' ni nuu Laodicea ne lagataná que zaqueca laatu gundatu gui'chi' ni ze para Laodicea. 17La gabi Arquipo, "Bini tender dxiiña ni Xpixuánanu bidii lii, ti ma ganda gunduxelu ni."18Ne naya pia' cucaa diuxi cuseenda di', Pablu. Laguietenaládxi daguayua. Guendanachahui xti Diuxi chu' ne laatu.

1 Thessalonians

Chapter 1

1Pablu, Silvano ne Timoteu cucádu para yu'du' xti ca Tesalonicense lu Diuxi Bixozenu ne Xpixuánanu Jesucristu. Guendanacha'hui ne guendaratadxi ladxido' gáca' ne laatu.2Laadu ira dxi rudi'du xquixe Diuxi pur de guira tú; cuze'tedu de laatu lu ra rininedu Diuxi. 3Laadu rusietenala'dxidu laabe sin guidxagadu, neza lú Diuxi ne Bixozenú, ca ni cayúnitu lu guenda runi cre, ca dxiiña ne guendaranaxii ne que caree tu gana lú ni nana tu zacaa tu pur Xpixuánanu Jesucristu.4Hermanu ca' ni nadxiidu pur Diuxi, 5runibia du ma ulídxibe laatu, casi ca Evangeliu ma beeda ra nuutu, cadi pur diidxa sí, sinu qué, biniibi ne xtipa lú Espíritu Santu ne nannadu zacá ní. Ne laca sacarí laatu runibiaa tu xi tipu binni gúcadu de dxi guyúdu ladetu pur guendaranaxii ni napadu pur laatu.6Laatu beda gaca tu ni runi casi ca runidu, ne de Xpixuánanu, laga cayunitu ndi' ucuaatu ca diidxa xti Diuxi ca dxi nagána xti tu, ne guendanayeche' xti Espiritu Santu. 7Ne ndi bi'ni', que laatu bedagacatu ni biyadxí guiraxixe ca ni runi cre ni nuu Macedonia ne Acaya.8Purti ra laatu canaguiní tu, ca xtiidxa Xpixuánanu ma yenda bicaadiaga cabe ní, ne cadi ndaani si Macedonia ne Acaya, sinu que de guira ladu guendaruni cre xtitu lu Diuxi ma bireeche. Ne ndi bi'ni' que, laadu ma que naquiiñe guinídu xixa. 9Purti laapecabe cayui' cabe, xi modo ucuaa tu ne binine tu laadu. Laacabe cayui' cabe xi modo laatu bichaatu de ca bido' a Diuxi, para gúnitu xhiiña Diuxi ni nabáni ne ni dxandi'. 10Laacabe caní cabe deque laatu cabézatu xiiñibe ni dxíba' xaiba', ni Diuxi gundiza de lade ca ni ma gúti. Ndi nga Jesús, ni rulá laanu de xiaana ni nuu pur gueeda qué.
Chapter 2

1Ti purti laaca tu nana tu, biche ca', cadi que niquiiñe di bedanda du ra nuu tu, 2Laatu nanatu de que niru gudididu guenda naná ne bisitui cabe lú du ndani guidxi Filipo. Huaxa pur Diuxhi gunda laadu guinine' du laatu de xtidxa Diuxhi neca nuu du la ca guenda nagana que'.3Cadi cuzidi du laatu pur ti guenda ruche, nin ca pur ni na mucu, ninca pur guenda ruziguii. 4Huaxa, ti purti Diuxhi ma biiya zanda laadu, para ganda gudii laadu xtidxa, ndi runi rini'du. Rini'du cadi para gusieche du binni guidxi layu, huaxa para gusieche du Diuxhi. Laabe nga ruya cha'hui be ndani ladxido' do.5Ti purti laadu nin ti tiru cadi huaquiiñe du didxa sicaru para ugaa du, casi laatu nana tu, nin ca riguixhedu xhi jñe para gacaladxi du gapa du, Diuxhi nga naca ni ruuya laadu. 6Ninca cadi racaladxi du guidxa guenda naro' xti binni guidxilayu', xtitu nin ca xti xcadxi. Laadu ñanda ninaba du ñaca du ni risaca pur naca du aposto xti cristu.7Laga nga la? laadu bizihui'ni du laadu lade tu casi ca ti jña rusigani laaca ca xhiiñi. 8Saca laadu gunaxhi tu laatu. Laadu guiza' bidi du xquixhe pe' pur ganda gudi du laatu de ni napadu, cadi xtidxa Diuxhi si', laga guenda nabani pe xtidu. Ti purti nabe' beda ganaxhiidu laatu. 9Laatu rietenaladxi tu, biche ca', dxiiña xtidu ne xtipa cayunidu. Laadu cayuni du dxiiña ridxii ne huaxhini para cadi gaca du ti ni guaa nin tobi de laatu, laga ca cayuii ne du laatu de xtidxa Diuxhi.10Latu huayuuya tu, ne Diuxhi laaca, pabia ne guenda nandxo', jneza, ne sin guenda rugaani donda laadu runi du ne laatu ca ni ma runi cre' . 11Ne sacaca, laatu nanatu de que laadu cuzienedu laatu, ne cugu' du gana cada tobi de laatu, casi ca ti bixhoze ñuuni ne laaca ca xhiiñi. Cuziidi du laatu, cudii du xtipa laatu ne cului du laatu ni ma biiya du, 12de que laatu sáa tu casi ganda gucha tu genda naro' xti Diuxhi, ni cabidxi laatu lu laaca lu guenda runi mandar xti ne lu guenda nandxo' xti.13Pur ndi nga laadu laaca nabé rudi'du xquixhe pe Diuxhi, ti purti ora laatu gucua' tu ca xtidxa Diuxhi, ni binadiaga tu de laadu, laatu gucua tu ni cadi casi xtida di binni guidxilayu', laga, gucua tu ni casi dxandi pe naca ni', xtidxa Diuxhi, Ndi nga Didxa ni laaca cayuni dxiiña lade tu ca ni ma bini cre'.14Ti purti laatu, biche ca', guca tu ti ni runi casi runi ca Iglesia xti Diuxhi nu nuu ca Judea lú Cristu Jesus. Laatu laca gudii di tu ca ra nagana gudiidi ca binni xquidxi tu, casi laacabe bisaaca cabe cani de ca Judiu. 15Ca Judiu nga biiti ca Señor Jesus ne sacaca ca Profeta. Ca Judiu nga guladxi laadu. Laacabe que riuladxi Diuxhi laacabe. Huaxha naduxhu cabe ne guira binni. 16Laacabe que riná cabe guinine du ca ni cadi Judiu para guilá ca. Ne modo beda gudii ndi la? laacabe puru ridxa tipa cabe de guenda ruche xti cabe. Huaxa Xhiana xti Diuxhi sugaanda laacabe ra guiluxhe17Laadu, bichidu ca', bixhale du de laatu caadxi, cadi nuu du ra lu tu, huaxha nu' tu ndani ladxido' do. Laadu guizaa gupa du gana guiduuya du lú tu. 18Ti purti guiza' gupadu gana chinda du ra nu tu, na pia' Pablu, gupa gana cha' ra nu' tu ti tiru ne xti tiru, huaxa binidxaba bicueza laadu. 19Ti purti ¿xhinga cabezanu para huidxe, o ni ruzieche laanu, o la'pa' de guenda naro', ra lú Señor jesucristu xtinu ra la gueda? ¿Cadi naca tu laatu casi xcadxi? 20Ti purti laatu naca tu guenda naro' xtidu ne guenda rieche xtidu.
Chapter 3

1Yanna , ra ma que gu'ndu chú dxii ludxido' do la, gunii iquedú jmu neeza nu zaanu cabe laadú xtu'bido Atenas. 2Bizcendadu' Timoteo, bichi nu' ne anncabe ni ruuni xiñu Diuxi lu evangelio xtii Cristu, ti gudii xtipa ne cuuqui dxii ludxi do'to lú guenda runi cree xtiitu biini du ndii ti guiruti guibiixhí xpiouni ra tiidí lu guenda na na'. 3Ne laatu nannutú para ndii ngu bibii du'.4Do dxandiipe dxii guyúdu ne laatu, maca gudxi cadu laatu ma ya'ca nuudu de tiididu lu guenda na na', ne nganga gúcani ccasi laatu mu nunnatu'. 5Ne guni ndii la ra ma quo ganda chúdxii ladxiduá bizenda Timoteu ti ganna'xi zeexa guenda ru'ni cree xtiitu', cadi ma'lasi biquinde binni dxuba' laatu nno dxiiña xtiidu qui guoree ndú.6Peru dxii biree Timoteo ra' nuutu beedu ra nuudu la. Zicarú nacubi gudxibe laadu de guenda runi cree xtiitu ne pubiaa nu dxii santu'. Gudxibe laadu guizaa rrietonalu'dxitú guira' ni biinidu ne laatu'. 7Guni ndii la bicheca'gu diidi ca'ca yuuba guyú ladxide'do' ne de guiraa xizaa ni guyúdu ne caguenda na na'guni laatu ne ra gunna'de guenda runi cree xtiitu.8Yanna guuní ndii laadu nabanidú palaatu gucuaatu dxiichilu neeza xtii xpixuana nú. 9¿Xi xquixe zanda laadu gudiidu Diuxi gunni laatu? Ne guíraa guenda na ye'che ni napadú laatu nezulú Diuxi xtiinu. 10Ridxii ne huaxinni laadu rini needu Diuxi nadipá ti ganda gúyudu lú tu no gudiidu laatu ni cayaadxa lu guenda runi cree xtiitu.11Ne la'ca Diuxi bixoozenu'ne xpixhaana nú Jesús, guinaazo nádu chine laadu ne chúdu ra nú tu: 12Ne xpixhuana nú, gusi roobu ne gutale guenda rannaxhii laade tú tobi ne xtoobi ne zaque'ca ne guiraa binni: ne casicu laadú ne laatu. 13Ne laabe gúnibe ndii ti gucú ludxi dooto nadipa ne sin donda ne, nayaa' sin guenda ruchee neza lú Diuxi xtiinu ne bixhoze nú ra cabezanu ibigueta xpihuana nú Jesús no guiraa ca binni ni ma bireechú parasi laabe.

Chapter 4

1Ne ra ma ziluxe la biche ca, cu'du ganna laatu ne guindisadu laatu lu Señor Jesus. Zaca casi ca bisidi chaauidu laatu laatu de ximodo saatu ne gusieche tu Diuxi, casi ca sizaatu ca, ma ru si la gunni ni. 2Purti laatu ma runibiaatu xi naquiiñe gunitu ni bidiidu laatu lu señor jesus.3Ndi nga ni racalaadxi Diuxi: gaca santificartu, que gucaa ique tu chuu netu ni cadi xeela tu, 4cada tobi de laatu ganna gapa xheela ne cadi guchee ne xheela ne honor. 5Cadi gapatu xeela tu casi ti gunaa zaacasi (casi runi ca ni cadi judiu que ni que runibia'ca Diuxi). 6Nin ti hombre cadi quite bi'chi ne guni mal bi'chi', ora cazaaca sicari'. Purti señor zuquixe lu ca ndi', casi ca ma bisaanirudu luutu ne guyuiinedu laatu.7Diuxi cadi bicaa ridxi di laadu lu guendaruchee, sinu para guire' chuunu de laani ne gaca nu tobi si ne laabe. 8Ngue runi, ni que rina guni ndi que rudxiideche di binni, sino que Diuxi, ni biidi Espiritu Santu xti laatu.9Ne de guendaranaxhii saa cadi caquiiñe di guiruti gucaani para laatu, purti laapetuu ma huaziiditu pur Diuxi ganaxhii lisaa tu. 10Dxandi pe, laatu runitu ni ne guiraa ca bi'chi tu nu guidubi Macedonia. Hermanu ca', peru laadu ma gudxidu laatu, maru si gunitu ni. 11Laadu laca biluidu laatu xiinga ne xiñee nga naquiiñe gapa tu ganna guibanitu nuu dxi ladxido' tu, laguuya laca ni xtitu ne la guni dxiiña ne nátu, zaca casi ma gudxidu laatu. 12Laguni ndi' ti ganda saatu dxandipe lade ca ni que runi cre, para laatu que guiaadxa gaxti.13Laadu cadi nuudu guienetu ni adxé, bichi du ca', de ca ni ma guti ca, ti laatu cadi chuutu nagundu casi ca xcaadxi que ganna xi chi guizaaca. 14Purti pa runi creenu Jesus guti ne bibaani xti viaje, zaque zedane Diuxi ne Jesus ca ni huayasi runicre laabe. 15Laadu cayabi du ndi laatu pur xtiidxa Diuxi, nga runi laadu nabani du, ca ni ziaana de dxi guedanda señor, dxandipe que zazaniru dica lu ca ni ma guti.16Señor pe ziete de guiba'. Laabe zendandabe ne zaca ridxi, ne zucaa xaique ca angel ridxi, ne zaxidxi trompeta xti Diuxi, ne ca ni ma guti runi cree Cristu niru laaca ziasaca'. 17Ra que ma laanu ca ni nabani, ca ni riaana, zugaanda nu laacabe, lu ca zaa nuu guiba', para guidxaagadu Diuxi lu bi. Para guibaninennu Señor. 18Ngue runi, la gusigani lisaa tu ne ca diidxa di.
Chapter 5

1Yana de ca dxi nuutu ne ca tapa nda' xti iza, biche ca, laatu cadi caquiiñe tu gucaa xhiixha para laatu. 2Ti purti laaca tu nana dxichi tu, de que dxi xti Señor seeda casi ti gubaana uaxhini. 3Ora laaca be guini' cabe: "Guenda ratadxi ne guenda riudxichi", oraca malasi ti guenda racade' seeda luguia cabe. Casi yuuba ora chi xhana ti guna ni nacaxhiiñi. laacabe que gapa cabe xhi modo guxhoñe cabe4Peru laatu biche ca, cadi nu tu lu guelacahui para dxi ca uganda laatu casi gubana. 5Ti purti ira tu naca tu xhiiñi biani ne xhiiñi ridxíi. Laanu cadi naca di nu xhiiñi huaxhini o guelacahui. 6Pue yana, cadi chi gasi di nu casi xcadxi. laga nga, chi nde xcanda nu ne cadi chu' nu naya.7 Ti purti cani rasi, runi cani huaxhini, ne ca ni rixhudxi runi cani huaxhini8Ti purti casi nacanu xhiiñi ridxíi, cadi chu' nu naya. Gacunu coraza de guenda runi cre' ne guenda ranaxhi, ne cascu de guenda ranadxiichi de que huidxe salaanu. 9Ti purti Diuxhi cadi gulaqui di laanu para xhiana, laga para guicanu guenda rila, pur Señor jesucristu xtinu. 10Laabe nga guti be pur laanu para ganda saca, neca pe nexhenánu o nisia'si nu, ganda guibani nu cue' be. 11Ndi runi la gucha' nisa lu lisaa tu, ne la gusuha dxichi lisaa tu, casi ca modo maca cayunitu.12Canaba du laatu, biche ca, la gunibia ca ni runi dxiña laade tu ne ca ni nu' luguiatu lu señor, ca ni cusiene ca laatu. 13Ne laaca canaba du laatu icaatu laacabe casi ni iza' nadxitu pur xhiiña cabe. Chu' guendaratadxi laade tu. 14Cusiene du laatu, bichu du: Lacua'qui ca lú ca ni que ribaqui chahui ca, la cuu gana ca ni ma biniti ca gana, lagacane ni que gapa xtipa, cadi guire tu gana de guira.15Lacue' xcanda de que nin tobi cadi gudxigueta ni cadi jneza ne ni cadi jneza. Laga nga, ira dxi la guni xtipa pur ni naca jneza para xcadxi ne para guira. 16Laguieche de guira dxi. 17Laguini' ne Diuxhi sin cuezadxi tu, la gudi xquixhe pe pur guira. 18Ti purti ndi nga ni racaladxi Diuxhi lu Cristu Jesus para laatu19Cadi guzui tu espiritu. 20Cadi guicatu casi ni que iquiiñe ca profecia. 21La guni prueba guira ca cosa. La guianane de ni naca jneza. 22La guiduba de guira guenda nadxaba.23Laaca pe Diuxhi de guenda ratadxi guzia interu naca tu. Guira Espiritu, xquenda, ne cuerpu guiapa sin donda para dxi gueeda Señor Jesucristu xtinu. 24Que rudxi deche di ni cani' ne lii di', ni laa laca súni ni.25Hermanu ca, la guini' ne Diuxhi pur laadu. 26Laguica guira ca bichi tu ne ti bixhidu nandxo'. 27Canaba pur Señor Jesucristu de que gui'chi di ganda guiunda ni para guira ca bichi nu. 28Guenda nachaui xti Señor jesucristu chu' ne guira tu.

2 Thessalonians

Chapter 1

1Pablo, Silvano, ne Timoteo, ra iglesia xti ca Tesalonicenses de Diuxi ne Señor Jesuscristo.2 Ne guenda xti Diuxi guiana ne laatu ne guenda' ratadxi ladxido xti Diuxi bixhoxhe nu ne Señor Jesuscristo.3Naquiñe gudinu xquixhepe Diuxi gati'ga' pur laatu, bicheca. Ti naquiñe ni', purti quenda' runni cree xtibe sirobani xtale, ne guenda rana xhii xti cada tobi de laatu ruchina ni laatu ra nu xtobi.4 Saca ladu' rinidu ne ruchardu guenda naroo xti ca yudu xti Diuxi. Laadu rinidu de guenda que rire gana ne guenda runni cree xtibe ne guira zixhe ni cuzabi nanda cabe laa. Laadu rinnidu de ca guenda naganna nilaatu rapatu guantar.5 Ne ndi rihuni ni jneza runi Diuxi. Ni rudini la de que laatu saca tu tobi ni bibi ni zanda guiu ra runni mandar Diuxi, pur ni laatu racana tu.6Nachahui nga Diuxi ti gudxigueta be guenda nanna' ca ni raca ladxi ni', 7Ne gusiandalu ca ni ma uca na' ngaca lannu. Labe zunibe ndi ora guihuini Señor Jesuscristo de lu guiba' ne ca Angel de lu guenda nandxo xtibe. 8Ne lu belee nanda' labee zudxigueta be ca ni bini ca ni que runi biaca Diuxi ne ca ni que rucabi ca evangeliu xti Señor Jesuscristo.9Lacabe zaca nacabe lu guenda nanna ni que siu dxi guiluxe, zituu de ra lu Diuxi ne guenda' sicaru xti guenda' nandxo xtibe.10 Labe zuni be ndi ora gueda nda dxi tgi gusisaca xpini be labe, ti guidxaga yaaca ni bini cree laabe. pue ca mni gunnidu jma binicretu ni'.11Pur ndinga laadu ruzuxhibidu xha ñee Diuxi gati ga' pur laatu. Ne rinaba du de que Diuxi gapa laatu ni bibi ca ora ucabe ridxi laaca. Ruca du ridxi ti gaca guira ni racaladxi gaca ne xtobi ne guiraa guenda' runni cree ne guenda' nandxo. 12Ruzuxhibidu xha ñee Diuxi ti candi di gacani ne lu laa Señor Jesucristo ti ganda gusizaca tu labe. Rinabadu de que zaca'ca labe guzisacabe lannu, pur guenda' xti Diuxi xtinu ne Señor jesucristo.
Chapter 2

1Yana dxi Señor Jesucristu gueda ne lanu guidxagalunenu Labe, ladu sanabadu latu, bicheca, laguya 2que quite cabe latu nagenda ne ica cabe latu ini iqué tu xtale, gacani pur Espiritu, pur diidxa rini' cabe, o pur ca diidxa ruca' cabe casi ca ñaca ñedani de ladu, seda dxiiña dxi Señor gueda xti tiru.3Que gudiditu lugar quite cabe latu nin ti modo. Pue que sacadi ni dede que guedanda dxi guixhale cabe, ne hombre cadi nabiqui chahui' xti guihuini', xhiiñi ni ruxhuxhe. 4Ndinga ni rucalu ne rudxiba lu na laca la, lu guira xhixhe xti Diuxi o ni rusisaca Labe. De modo que, cuhuibe ndani yu'du xti Diuxi ne rului' laca la casi Diuxi.5¿Que reda si lu latu dxi na guyua nia latu gudxe latu ca ndi la? 6Ya na latu ma nanatu xhinga ni rucueza' latu , para que labe guihuinibe dxi biasi' si . 7Pur ti ni Diuxi si runi bia' ma cayuni dxiiña, ne tobi lucha si ni rucueza' labe yana dede dxi cuecabe labe de lu neza'.8Ne Diuxi sudi lugar ni nadxaba di guihuini, ni Señor Jesús suti ne bii si Xti. Señor suni dee labe dxi la gueda xti tiru. 9Dxi ni nadxaba di gueda la? sacani pur ca ni runi binidxaba ne guira xhixhe guenda' xti, ca seña ne ca guenda' ridxagaya ni cadi dxandi, 10ne guira xhixhe guenda' rusigui ni gudxiba donda iqué xtobi. Ne guira ca ndi sedani para ca ni cayati, pur ti laca'be que nica cabe guenda' ranaxhi ni dxandi ti saca ñanda ni la cabe.11Pur ndinga Diuxi bidi lugar quite ni nadxabe que laca'be. 12Ne ndi biquiñe ni ti ganda quiba donda iqué ca ni que ñu ni cree ca ni dxandi laaga biecheca xgudxiba donda iqué tobi ni que naquiñe.13Peru ladu napa xhide guira dxi gudidu xquixhepe Diuxi pur latu, bicheca ni nadxi Señor. Pue Diuxi gulí latu casi ca nirú cuananaxhi de guendarilaa xti Espiritu ne guenda runi cree ni dxandi. 14Ne ndinga ni Laabe bicaridxi be latu pur ca diidxa nacubi xtibe ti saca labe ganda guicabe guira ni sicarú xti Señor Jesuscristu xtinu.15 Ne zaca', bicheca, la guzuhua' dxichi. La gucuesa ca zaa ni bisidi cabe latu, gacani pur ca diidxa ni rini nu o pur ca diidxa ni ruca' nu.16Yana, que Señor Jeuscristu xtinu, ne Diuxi Bixhoze nu ni gunaxhi laanu ne zandisabe lanu guira xhixhe dxi ne guenda runi cree nachahui' pur guenda' nandxo' xtibe, 17guindisa lanu ne cuu ndani ladxido' no guni nu ni biasi ne guininu de xtidxa be.
Chapter 3

1Yanna, bicheca, la guinaba Diuxi pur laadu, ti xtidxa Señor guireche ni naguenda ne gusizaca cabe ni, zaca casi gucani ne laatu.2 La guinaba Diuxi ti ganda laadu guiladu de lu naa ca binni que iquiñe ne ni nadxaba, pue cadi guiradi tu nga runni cree tu. 3Peru Señor que ruche nebe, laa la susuhuachahui lannu ne zapa lannu de lu naa binnidxaba.4Ladu runni cree du Señor ne laga laatu, ne laatu gunitu ne latu guni rutu casi ca modo ma sedayuni tu ni laadu ma bisenda du laatu. 5Ne Señor guza ladxidoto ra nu guenda' ranaxhi xti Diuxi ne gusuhuadxichi tu lu Cristu.6Yanna cusenda du' laatu, bicheca', lu laa señor Jesucristo, laatu ucuezatu ca bichinu ni nabanni lu guenda que iquiñe para gaxti, ne cadi'di casi ca saa' ni laatu bichaga lutu laadu.7 Pue laatu nga nannatu nu lu natu guni tu casi ca ladu cayunidu. Ladu cadi nabani di'du lade tu' casi tobi ni que ni siidi ni jneza.8 Ne que ñodidu guendaroo xti guiruti sin caru' quixhe du ni'. Ne laga ladu, binidu dxiña dxii ne guelaa lu dxiña ni nagana ne xtale xtipa, ti zaca que gacadu ti ni naganna' para latu. 9Binidu ndi, ti que zanda di guni mandar du. laga nga la, binidu ndi casi ti ejemplu para laatu, ti zaca' laatu gunitu ni laadu runidu.10Ora guyudu nedu laatu ladu bidi xtidxa du: ''Pa nu tu laa que naa gunni dxiña la? laa que gapadi xhi de go'.11 Purti laadu bicadiaga du cadxi de laatu rizaa tu sin gunnitu dxiña. Lacabe que runi cabe dxiña peru laga riu cabe ra guiruti cani ne laacabe.12 Yanna ladu cayabi du ca ndi ne rinabadu laca lu laa Señor Jesucristo, lacabe napa xhide guni cabe dxiña sin guiruti ganna ne goo cabe laca xquenda roo cabe.13Peru laatu, bicheca', que guiredi tu gana ni laatu cayunitu biasi.14 Pa tobi de laatu cadi guna ca didxa ni bicadu lu guichi di, la guca de laabe ne que guiegu ne di tu ni, ti zaca ganda guitui lube. 15Cadi guicaditu laabe casi tobi ni nanna ladxi lii, peru gudixhe ca lube casi ti bichilu.16Laca Diuxi ni ribaqui dxii ladxido laa cuaqui dxii ladxidoto gati ga' lu jneza. Ne Señor gaca ne laatu. 17Ndinga padiuxi xtine, Pablo, ne naya pia, ni la ruca seña ira xhixhe ca guichi ni rucaa. Zacanga' naa ruca. 18Ne guenda xti Señor Jesucristo xtinu guiana ne guira xhixhetu.

1 Timothy

Chapter 1

1Pablu ti apostol pur ca ni biini mandar Diuxi ni bilaa laanu ne Cristu Jesus ni runi creenu, 2para Timoteu, ti dxandi xhiiñi guenda runi cre': guenda nacha'hui, guenda ria' ne guenda rata dxii xti Diuxi bixhoozenu ne Cristu Jesus señor xtinu.3Casi ca gulua gana lii guunu ora ma cha' Macedonia que', bianna dxiichi Éfeso para ganda guni mandarlu cadxi binni cadi gusiidica ti Doctrina adxe'. 4Ninca cadi naquiiñe guizaala'dxitu ca ni rui'si cabe ngueca ra que guiluxhe de cani' cabe tu laa zaacabe. Ndi ruca de que tinde didxa cabe lugar de ñacane cabe ni ma gula'qui Diuxhi, ni naaca pur guenda runi cre'.5Yanala, ra racaladxi ca guenda runi mandar xti Diuxi chinda ca nga lú ti guenda ranaxhii xti ti ladxido' nayá guie', ti ti guendabiaani cha'hui, ne ti guenda runi cre' ni que ruziguii. 6Caadxi binni ma bixhale ca de ca ndi' para chu' ca lu guenda rui' didxa ni que iquiiñe. 7Laacabe napa cabe gana gaca ni rusiidi ley, peru laacabe que riene cabe ni rini' cabe , o ni laacabe nabe rini' cabe gaca. 8Peru laanu nanna nu de que ley la? lacha'hui ni pa guiquiiñe cabe ni jneza.9Ne nannadu ndi, de que ley cadi naca di' ni para ca hombre nacha'hui, laga para ca binni ni cadi nu' jneza ne ca ni que ruuna. Para ca binni ni que ria' ca ne ca ni ma bichee. Ne para ca ni que gapa ca Diuxi ne ca que runi respetar ca Diuxi. Naca ni para ca ni ruuti ca bixhoze ca ne jña ca, para ca ni ruti xcadxi. 10Para ca binni ni puru rica iqueca' chu'ne ca ni cadi xheela ca', para ca muxe', para ca ni riba'na ca binni para guni ca Esclavu, para ca ni rusiguii, para ca ni cadxi dxandi testigu laaca, ne para guira' ca ni ruca' lu ca Doctrina Cha'hui. 11Ca ni cayabe laatu di zeeda ca ni de ca diidxa nandxo' xti Diuxi ni naca ndaaya, ni laa biacaa'bi ni naa.12Naa rudie' xquixhe pe Cristu Jesus Xhaiquenu. Laabe bidiibe naa xtipa, ti purti laabe gucua be naa casi ti ni que rixale ne guluube naa lu Serviciu. 13Naa guca tobi hombre bicaa lu xtidxa Diuxi, tobi hombre ni guzaa nanda ne ti hombre nadxaba. Peru gucuaa guenda ria' ti purti naa biine ca ndi sin gána deque que rune cre. 14Peru guenda nacha'hui xti Señor bixii ne guenda runi cre ne guenda ranaxhiini naca lu Cristu Jesus.15Dxiidxa di' que ruche' ni, ne naca ni zanda guica binni, de que Cristu beeda ndani guidxi layupara gula' ca ni ma biche', Naa naca ni jmá huache' de laade cabe. 16Pur ndi nga na gucuaa guenda nacha'ui, ti ganda luguia'ya, niru do' ganda Cristu gului' guira guenda ribeesa. Laabe biini be ndi casi ti ejemplu, para ca ni chi guni cre' laabe para guenda nabani. 17Yana rey xti ca gayua' iza, ni que rati, ni que ruuya cabe, tobi lucha Diuxhi, para laa gaca guira guenda naro' ne guira guenda rusisaca dede guira dxi ne para guira dxi. Saca gaca.18Naa cabaque guenda runi mandar di luguia lu, Timoteu, xiiñe. Cayune ca ndi casi ca' lu ca profecia, ni guca ca dede ante, ni cani' ca de lii, ti saca ganda lii guizaa ladxi piou' guenda ridinde ni nachaahui di. 19Biini ca ndi para saca ganda gapa lu guenda runi cre ne ti guendabiaani ni nacha'hui. Xtale binni bicaa na ndi', ne huaza renda cabe casi lu nisa do' de lu guenda runi cre di. 20Casi Himeneo ne Alejandru, ca ni naa bidie laaca binidxaba para ganda iziidi ca que uca' lu ca Diuxhi.
Chapter 2

1Nga runi niru do que de guira, naa cuziene laatu de que guinaba tu, guini'ne tu Diuxi, gucaa ridxitu laa, ne guira binni guni ni naca de guenda rudi xquixhe pe'. 2Pur ca Rey ne pur guira ca ni nuuca' lu autoridad, ti ma ganda laanu guibani nu ne guenda ratadxi lu guiraa guenda ria' ne ni dignidad. 3Ndi naca sicaru' ne riuladxi Diuxi ni bilá laanu. 4Laabe racaladxi be guira binni guilá ne gueeda ca lu guenda rana xti ni dxandí.5Ti purti ti Diuxi si nga nuu, ne tobi si nga ni riu' galahui de Diuxi ne binni guidxilayu', Cristu Jesus Binni guidxilayu'.6 Ni bidii laaca laa para gula de guira, para ganda gaca ni guzihuiini lu ca dxi ma nexhe chahui. 7Para ndi nga, naa pia', guca ni naaze ca guiba xti Diuxi ne Apostol. Naa canie' ni dxnadí. Naa naca ti ni ruziidi ca ni cadi Judiu lu guenda runi cre' ne ni dxandi.8Nga runi, naa racaladxe de que guira hombre guira laadu guinii ne ca Diuxi ne guindisa na ca nandxo', sin xiana, o guenda ridinde didxa. 9Ne saca ca, naa napa gana guira guna gacu ca laari jneza, ne guenda nacha'hui ne guenda bibaquidxi laaca laa, Laaca cadi naquiñe uguuda ca guicha ique ca modo pe jmá sicaru, o gapa ca oro o perla, o laari risaca. 10Naa racaladxe gacu ca laari casi naca jneza gacu ca guna ni ruuni ca guenda ria' ra laaca runica dxiiña ni nacha'ui.11Guna' naquiñe guiziidi lu guenda rigani, ne lu guira guenda riu' conforme. 12Naa que rudie lugar guna gusiidi o gapa ti guenda runi mandar luguia ti hombre, laga guibani be ne guenda rigani.13Ti purti Adan nga niru guya', ne de raca Eva. 14Ne Adan que niguite di cabe laa, peru gunaa que gudxite taata cabe laa para guche' ne ley xti Diuxhi, 15Huaxa, laabe zalá be pur gapa be xhiiñi be, pa laacabe zaa ru cabe lu guenda runi cre' y guenda ria ladxido', ne guenda rigú xpiani
Chapter 3

1Diidxa di naca ni ti ni zanda guni cre tu: Pa tuuxha napa gana gaca ti ni xhaique xti ti dxiiña, sicaru dxiiña racaladxi. 2Nga runi , xhaique dxiiña di naquiiñe gaca be tobi ni que riu' xqueja. Naquiiñe gaca be xheela ti guna. Laabe naquiiñe gaca be rapa xpia, gia' xtobi, ni ribaqui chaahui xti, ne ni rica' xtobi ralidxi. Laabe ganda guziidibe. 3Laabe cadi naquiiñe gacabe ti binigüe', cadi naquiiñe gacabe tobi ni ridindé, laga naquiiñe gacabe nacahui, ne nexhe dxí. cadi naquiiñe ganaxhiibe bidxichi4Laabe naquiñe guzaa be lidxi be jneza ne ca xhiiñi be naquiiñe guzuuba ca xtidxa be ne respetu. 5Ti purti pa tobi hobre que gana guzaa neza laca lidxi, ¿xhi modo zanda gapa be iglesia xti Diuxi?6Laaba cadi naquiiñe gaca be tobi ni deru bini cre', para saca laabe cadi guidxa be de guenda raca cre' ne guiaba be lu guenda riaba na casi binidxaba. 7Laabe laca naquiiñe gaca be tobi hombre ni rini' ca ni nuu fuera jneza de laa, para cadi guiaba be lu guenda nagana ne lu Trampa xti binidxaba8Diácono ca', laatu laca naquiiñe gaca tu ni zanda guni cre' cabe. cadi de chupa didxa. Laacabe cadi naquiiñe guee cabe xtale vinu o gacaladxi cabe gapa cabe xtale. 9Laacabe cadi naquiiñe guzaana cabe de gului cabe dxandi xti guenda runi cre' ne ti guendabiani naya. 10laacabe naquiiñe niiru guuya Diuxhi zanda laacabe, oraca laacabe naquiñe guni servir cabe ti purti laacabe que riu xqueja cabe.11ca guna laacxa naquiñe gaca ca ni zanda gaca cre'. laacabe cadi naquiñe gaca cabe ni rudxiba donda ni cadi dxandi luguia xtobi. Laacabe naquiiñe gapa xpia' cabe, ne cadi guixhale cabe de lu guira xti Diuxhi. 12Ca Diacono naquiiñe gaca ca xheela tobi si guna. Laacabe naquiiñe guza cabe xhiiñi cabe ne lidxi cabe jneza. 13Ti purti ca ni ma bini servir ca rica ca para laaca ti lugar risaca ne ti naro'be guenda raca cre' lu guenda runi cre' ni naca lu Cristu Jesus14Naa cucaa lii ca dxidxa di, ne ribeza chindaya ra nuulu nagueenda. 15Peru guindaa', cucaa para lii para gana lu xhi modo guni lu ndani lidxi Diuxhi, ni naca Iglesia xti Diuxhi ni nabani, ne naca ti pilar ne ni rua ni dxandi.16Ne que zanda guchela niidi cabe de que ni dxandi ni ma bihuini xti guenda ria' naro'ba ni: "laabe bihuiini be de beela ne, guca be ti ni runi jneza pur espiritu. ni ca angel biiya, guni cabe nadipa de laabe lade guira guidxi ro', xtale binni ndani guidxi layu bini cre' ca laabe ne gucua ca laabe ne guenda nandxo'."
Chapter 4

1Yana Espiritu naya guie' cani' de que cadxi gueedaru que xtale binni zusaana guenda runi cre, ne zazaa ladxi cabe ca Espiritu ni cadi dxandi ne ca ni cusiidi ca binidxaba,2 lu guenda rusiguii de ni rini ti cosa ne runi xtobi. Laaca xquendabiani cabe zaca seña.3Laacabe que zana cabe chu' guenda richagana ne guenda rica guenda ro' ni Diuxi bizaa para guinda ne gudiini xcadi ne guenda rudi xquixhe lade ca ni ma runi cre' ne ca ni ma runibia' ni dxandi. 4Ti purti guira ni bizaa diuxhi naca sicaru. Gaxti di de ni guicaanu ne guenda rudi xquixhe que zaca na. 5Ti purti ma guyu ndayani pur xtida Diuxi ne pur guenda rini' ne Diuxi.6Pa lii guchiña lu ca ndi neza lu ca biichu, saca lu ti siervu xti Cristo ni runi jneza. Ti purti lii cadxa lu de ca didxa xti guenda runi cre, ne pur guenda riziidi jneza ni lii yenandu. 7Peru cadi gicaalu didxa ni cadi jneza ni nadxii ca gunaa goola gui ca. Laga nga la? lii gatiga bizidi gaca lu nadipa lu guenda ria'. 8Ti puri gaca laadi lu nadipa huaxhie riquiiñe ni, peru guenda ria izaa riquiiñe ni para ca ndi. Ne napani ni ma bizaana Diuxhi zaca para guenda bnabani di ne para guendanabani ni gueedaru.9Ca diidxa di zanda guni cre' tu ca ni, ne naca ca ni ni naquiiñe guica cabe interu naca. 10ti purti pur ndi nga ridxelazaa nu ne runi nu dxiiña nadipa. Ti purti runi cre nu Diuxi ni nabani, ni laa naca ni bilaa guira binni, peru jma rupe ca ni ma bini cre.11Guyui ne biziidi ca ndi. 12Cadi gudii lu de que guiruti guica casi ni que rizaca guenda badu ngiu stilu. Laga nga la? guca ejemplu para ca ni ma runi cre', lu diidxa, modo nacu, guenda ranaxhi, guenda runi cre' ne guenda naya. 13Dede dxi naa guibigueta, bizaa ladxi lu guenda runda gui'chi guenda ruziene ne lu guenda ruziidi.14Cadi guzaanu de guiza ladxi lu Don ni nu luguia lu, ni lii gucua lu pur profecia, ne guenda ribaqui na xti ca ni nagola. 15Gupa ndi. Biaana lu ca ni para ganda guira binni guuya ma caniizu. 16Biza ladxi chahui de lii ne de ni cuziidu. Biini ru ca ndi. Ti purti ra lii guunu ndi, zula lu laaca lii ne ca ni cucaa diaga lii.
Chapter 5

1Cadi tindenélu ni nagola. Ni gúnilu nga, bisiidi labe xi gunibe casi ca laabe ñacabe casi ti bixoze tuuxa. Bisiidi xi guni ca badunguiu casi ca bi'chicabe ñacacabe. 2Bisiidi xi guni ca gunaa gola casi ca ñaatu,ne ca badud dxaapa casi ca ñaca bizaanatu ni que huadána.3Gucané ca gunaa ni ma guti xeela, ca ni dxandi ma que gapa tu gúya laa. 4Peru pa gunaa ni ma guti xeela di' napa xiiñi o napa xiaga, bidii que laacabe niru guisiidicabe gacanécabe ca binni lidxicabe. La gudii que laacabe quixecabe ca bixozecabe ni bi'ni pur lacabe, purti ndi nga ni riuladxi Diuxi.5Peru ti gunaa ni guti xeela, ni ma biaana sin guiruti' tu gúya laa. Laabe risigapabe xquendanabanibe lu ná Diuxi. Laabe ira dxi cayabibe Diuxi xi caquiiñebe sin guidxagabe, ne canababe izaaladxi laabe casi ca ridxi' casi ca huaxini. 6Peru yanna, gunaa ni nabani para guni modo pe racaladxi, laa ma guti, necape laa nabani ru'.7Bisiidi de ca ndi ti ma laacabe que gapacabe xi pur quiñeyú binni lacabe. 8Peru pa nuu tobi que gacane ca ni nuu tu raca, ne jma ru' ca binni nuu ndani lidxi, laa ma bidxii deche xguendaruni cre, ne naca jma feu que tobi ni que runi cre.9Bidii icá lá lu gui'chi casi gunaa ni ma guti xeela, gunaa ni que gaca jma nahuiini de chona late gande íza, gunaa de ti xeela sí. 10Laabe naquiiñe' gunibia cabe laabe pur ca ni galán bi'nibe, pa guyuu dxi gúpabe xcuidi o pa guyuu dxi gúpabe ndaani lidxibe binni ni zeeda de zitú, o pa gudiibibe ñee ca ni runi cre, o ma bissiandabe binni naná ladxido',o pa yenandabe bi'nibe ne guendanachahui ira ni galán bi'nibe.11Peru ca gunaa ni jma nahuiini ni ma guti xeela, que udiilu icá láca' lu gui'chi. Purti ora gueedanda guquiinde laacabe guchee ne cabe xcuerpu cabe ni rudxii deche ni na Cristu, laacabe zapacabe gana guichaganácabe. 12Ne de pur ndi riguiiba donda iquecabe, purti laaacabe rusiaandacabe de niiru compromisu biinicabe.13Ne cadi ngasi, riaacabe gacacabe nachaaba. Laacabe rizacabe yoo pur yoo. Ne cadi richaaba si cabe, riní cabe de xtobi ne rugiruaacabe ra que caquiiñe cu'ruaacabe. Laacabe riní cabe de ni que riquiiñe guiniicabe.14Naa la', racalaxde que ca gunaa nahuini ni ma guti xeela guichaganáca', ti ma gápaca xiiñica', cuaquichahuica ndani yoo, ti ma zacá que gapa binni xi pur cú xquejanu pur cayuninu ni nadxaaba. 15Purti caadxi ma biniibica neza ra nuu binidxába. 16Pa tobi de ca gunaa ni ma runi cre napa gunaa ni ma guti xeela de lade ca binilídxi, lagudii que laacabe gacanecabe laaca, sacá yu'du' que sua' xtale xique ne sacá sanda gacanee ca ni dxandi' ma guti xeela ni guiruti gu'ya' laa.17Bidii lugar ca hermanu gola ni runi mandar xneza ganda guiáxaca chupa tiru, jma rusi ca ni canayuí ne canagusiidi xtiidxa Diuxi. 18Purti ca xqui'chi' Diuxi ná: "LII QUE SUGU'LU GUIXEXII RUAA BUEY ORA CAGUÍBI XUBA" ne "NI RUNI DXIIÑA NAQUIIÑE GUIAXA".19Cadi gucaa diagu ora guedanecabe xqueja ca hermanu gola pa cadi guyuu chupa o chona ni bi'ya pa dxandi'. 20Gudindene ni bichee neza lú guira' ti ma sacá restu guidxíbica'.21Naa xneza pe' cayabe lii gu'nu' nezalú Diuxi, xti Cristu Jesús, ne ca angel ni ma ulí Diuxi, que Lii gu'nu' ca ndi', sin guninálu', ne nin ca gapú ni jma gu'nu' pur laa. 22Cadi casi zeú quixu ndaaya lugia tu'xa. Cadi chu'lu lu guendaruchee xti' xtobi. Lii naquiiñe' nayá pe nga guiaanalu'.23Lii que Naquiiñe' geu' nisa. Lu xcar nga lá naquiiñe' gelu' cadxi nisa uva para ndaani lu' ne ca guendahuara risaacu'. 24Ca guendaruchee xti cadxi binni rihuini pe ca ní, ne laaca ri usuhua'ca neza lu cabe para juiciu. Peru xcaadxi guendaruchee rididisi ratu riuini ca'. 25Ne sacaca, cadxi de ca guendanachahui xti tu'xa rihuinipe ca ni, peru nuu pe xcaadxi guiendanachahui ni rucaachicabe que siaanacani nagachi.
Chapter 6

1Lagudii que guira ca ni racamandar pur xpixuaana gusúbaca xtidxa xpixuaana ca'. Laaca naquiiñe' guni ca ndi' para guiruti guiní feu de lá Diuxi ne ca ni rusi'didú. 2Ca ni napa xpixuaana ne laca hermanu laa, que naquiiñe gusaanatu de usu'batu xtiidxa, pur si nacacabe hermanu. Sinu que, laacabe napaacabe xi de usubacabe guiraxixe xtiidxa ca. Purti ca xpixuaana ni racanécabe laa pur dxiiña ni cayuni laca runi cre ca ne laca nadxicabe laaca. Guni' ne bisiidi de ca ndi'.3Yanna guiní si nú que tobi guisiidi laatu adxe ne cadi cacaabe ca xtiidxa chahuidu, ca ndi nga, ca xtiidxa Señor Jesucristu. Guiní si nú de que laacabe que icaacabe ca ni canagusiididu ni riné ra nu guenda riá. 4Hombre o gunaa di' raca cre be xtale ne que ganabe gaxti'. Laabe huarabe cuchendasibe binni ne ni riniibe de lu ca diidxa. Ca xtiidxabe runi cani que xtobi gu'ya' feu ca ni napa jma que laa, tindelizaa binni, enda rugú dí, que guini cre lizaacabe, 5ne idubi ora tindelizacabe ne ca binni huara xpiaani. Laacabe bixalecabe de lu ni dxandi'. laacabe rini' xpiaanicabe de que ni sinanda Cristu runini para gapa xtale bidxichi.6Peru enda rinanda Cristu runi laanu ricu pa guiechenenu bia nápanu. 7Purti laanu gaxti nga que ñedanenu ndaani guidxilayu, nin ca que zanda chinenu xixa de laa. 8Sacari nga laani, chu'nu nayeche purti nápanu ni ido'no ne ni gacunu.9Yanna ca ni racaladxi gapa jma bidxichi riabaca lu guenda ruquiinde, ne riabaca lu na binidxaaba. Laaca riabaca lu xtale guendaruquiinde huati, ni runina si, ne ndaani xtale ru jma ni runi que binni guiáasi ra ixá ne guinitilu. 10Purti guendaranaxi bidxichi nga xcú de guira tipu guendanadxaba. Caadxi binni ni racalaadxi ndi, ma bixaleca de lú guendaruni cre, ne laaca ma bedane xtubica lugiaaca xtale guenda nana.11Peru lii, hombre xti Diuxi, bixooñe de ca ndi', guzananda ni bia'si, guenda racané, gu'nu' ni bidi xtiidxalu, guendaranaxi, bisuhua dxichi, ne guenda nachahui. 12Gudinde pur xquendarunicre lu, gunaze ná de guenda nabani ni que saluxe ra ma uca ri'dxu'. De ni lii ma bidiixtiidxalu neza lu xtale binni de ni runi cre lu.13Naa cayabe gunilu neza lú Diuxi, ni runi que guira xixe gapa guendanabani. Ne neza lú Cristu Jesus, ni laa gudxi Poncio Pilato xinga dxandi. 14Gupa ca didxa di' bia'sí, sin guiruti cu' xquejalu', de dxi guibigueta Señor Jesucristu xtinu.15Diuxi ma nana pora gului laanu dxi laabe guibiguetabe; Diuxi, ni ma nuu nda'ya', ni laa si nga xtipa, xaique ro' ni cayuni mandar ne xpixuaana ni ma cayuni mandar.16Laasibe napabe quenda qu rati, ne nabanibe ndaani ti biaani ra guiruti randa chu'. Laabe gicaabe guira guendarusisaca ne guenda nandxo ni que rira. Saca gacaní(amen)17Gudxi ca ni napa xtale bidxichi ndani guidxilayu di' cadi gudxiibaca laca laaca, nin ca ica iqueca gulá xpidxichica laaca purti giruti gana pora guiráni. Lu xcar nga laa, laacabe naquiiñe cuaquicabe xquendanabani cabe lu na Diuxi. Laabe nga rudiibe ni dxandi risáca para usieche laanu. 18Gudxi laacabe gunicabe ni sicarú, gaca cabe ricu pero de enda runi ni sicarú, gaca cabe nachahui, ne guiale de laacabe gudii cabe xtobi de ni napacabe. 19Ne sacari', sutalecabe para laacabe ni guini' pur laacabe para ni ma yaca guedanda, ti saca laacabe guicaa cabe dxandi guendanabani.20Timoteu, gúpa ni ma bidiicabe lii. Biree de ra cani' huaticabe saqueca de diidxa ni cadi dxandi ni rinicabe naca guendariúxpiaani. 21Cadxi hombre cana guiníca de ca ndi' ne saca rixaleca de guenda runi cre. xquendanachahui Diuxi guianane lii.

2 Timothy

Chapter 1

1Pablu, ti apostol xti Cristu Jesús, pur ni racaladxi diuxi, ne casi ca ni ma bisana xtidxa Diuxi guenda nabanni ni nu lu' Cristu Jesús,2 Para timoteu, xhiñe ni nadxie: guenda' nachahui, guenda' ria ne guenda' ratadxi ladxido xti Diuxi bixhosenu' ne Cristu Jesús xaique xtinu.3Ne rudie xquixe pe' Diuxi, ni naa runne xiiña dede ne ca' bixhogola' ne guendabiani nexhe dxi, nabe riete naladxe li ora ma' canie nia Diuxi, huaxhini ne ridxi. 4Racaladxe guyali', ne saca guiua' nayeche. Naa bedasi lu na' ora cayuna lu'.5 Redasilu naa de que dxandipe runi creelu naa, ni la nirú bibani lu guia' ñaa bidalu Loida, ne ñaa lu' Eunice. Ne nannadxiche pia zaca'ca nabani lu guialu.6Pur ndinga cusiete naladxe li' gusibanilu xti tiru guenda xti Diuxi ora cuaque naya luguialu. 7Purti Diuxi cadi bidi lannu guenda ridxibii, si nu que tobi ni nadipa, guenda' ranaxhi ne guenda runni jnezaa.8Ne zaca cadi' guitui di luulu' de ni guyuine cabe lii de xaique xtinu', nin ca de naa, Pablo, ni bitegu yoo cabe'. Si nu que guyuine lacabe guenda nanna xti ca evangeliu casi modo naa de guenda' nandxo xti Diuxi.9 Ti Diuxi nga bilaa lannu, ne gulidxi lannu ne guenda' nandxo. Ne laabe nga binibe ca ndii, cadi' modo naa dinu, si nu que modo labe ma gulaqui be ni' ne guenda' nachahui. Labe nga bidibe ca ndi lannu pur Cristu Jesús ante guzulu guiraa ndi. 10Peru llanna guenda' rulaa xti Diuxi jma bihuini ni' pur ni chi gulaa' lannu, Cristu Jesús. Cristu nga bini' guiluxhe guenda guitii ne bidxigueta lanu guenda nabanni ni que saluxhe para guzani nu' pur evangeliu. 11Pur ndinga gudxicabe naa ni rui xtidxa Diuxi, Ti apostol ne ni rusidi.12Pur ndi la' naa laca racanaya runni ca ndi. Peru cadi cutuidi lua; Purti na runne biaya Labe, ni laa runne cree. Ne na nanna dxiche pia de que labe zanda gapabe ni na bisanania labe, dede dxi ca'. 13Cadi guchalu modo naca ca didxa galan di, ni li bica diagu de naa, ne lu guenda'runni cree ne lu guenda' ranaxhi ni nacani de Cristu Jesús. 14Ni nachahui nga, ni bica Diuxi li gunni lu, gupani pur santu espiritu ni nabanni ne lannu.15Ndi nannalu, guiraa ca ni nabanni Asia la? bisana cane naa. Ndani guenda lizaa dila nu' Figelo ne Hermógenes. 16Ne Diuxi gapa xhilase de latu ra lidxi Onesíforo, purti gatiga bichabe de gana ne cadi di catui lube de ca cadena xtine. 17Laga nga, ora naa nua guidxi Roma, labe biyubibe naa chahui ga, ne bidxela be naa.18 Ne Señor gudilabe guidxelabe guenda ria xtibe dxi ca. Ne guira modo labe gucanebe naa ra Efeso, li biasi runni biachaui lu'.
Chapter 2

1Pur ndinga, xiñee, ma suhua' chahui guenda nachahui xti ne Cristu Jesús.2 Ne guira ca ni' binadiagu de naa lade guira ca'ni biya, bisananeni ca binni ni' nachahui, ni laca zanda gusidica xcadxi binni.3Gudidi guenda naganna ne naa, casi ti huachu xti Cristu Jesús.4 Nin ti huachu que riquiñe pa rendabe ca asuntu xti guenda' nabanni di, para que labe ganda gunibe ni racaladxi xhaique roo xti be.5Sacaca ora, pa tobi ridindebe casi ti ni ruxhoñe, labe que zandadi' icabe la'pa pa labe cadi tindebe modo na ca regla.6Naquiñe pe ni runni dxiña ra ñaa nirudo' guica tinda de ca ni ma bidxiba.7 Gunda iquene xhide nga cayabe li', ti Diuxi gudi lí guienu' de guiranni.8Biete naladxi de Cristu Jesús, de ca ni zaa de David, ni laa biasa de lade guetu. ndinga modo naa gudxe latu de ca evangeliu, 9Pur ndinga ni naa cayaca naya ne gundibicabe naa ne cadena casi ti gubana'. Peru xtidxa Diuxi cadi libi di ni ne cadena. 10Pur ndinga, naa rapa huantar guira ca ndi pur ca ni ma guli Diuxi laca, ti laca ganda guila ca pur Cristu Jesús, ne guenda nachahui ni que saluxhe.11Sanda gunni creetu didxa di:" pa gutinu ne labe la', lanu laca zabaninenu Labe.12 Pá lannu gapanu huantar la', laca lannu suni mandar ne labe. Pa lannu guininu que runni bianu labe la', labe laca sanibe que runni biabe lannu. 13Pá lannu que gunni creenu labe la', labe zuni crebe rube lannu, purti labe que zandadi guinnibe de que querunni biabe labe."14Biya bisiete naladxi lacabe de ca ndi. Ne biza'niru didxa lucabe neza lu Diuxi cadi tindec didxa di' cabe. Pur ti pa gunnitu' ni laa que zacane di ni laatu gaxti. Pur ndinga nu ni cayacadee ca ni cuca' diaga ca ni'. 15Bini ni ma jneza ti zaca ganda guidxiñalu nezalu Diuxi casi tobi ni ma gudidi casi ti ni bini dxiña sin guitui lu'. Ni siguzá jneza ca didxa ni dxandii.16Biya cadi guinilu didxa nayudxu, ni rine ma ne jma lu guenda ruche. 17Ca didxa xticabe ca zarecheni casi ti gangrena. ne ladeca nu Himeneo ne Fileto. 18Ca hombre di bixhele de ca didxa ni dxandii. Lacabe na cabe de que ora chiguiasa guetu ma guca ni. Laca'be cucuizacabe guenda runni cree xti cadxi binni.19Huaxhape ora, xtidxa xti Diuxi suhuadxichi riana ni'. Sacari nga gucua ni:"Ne Señor runnibia ca ni naca' xtibe," ne "Guira ca ni guinni laa Señor la naquiñe guiduba de guira xhixhe guenda ruche". 20Ndani lidxi ti ricu la? nu rii' de guiba ni rizaca. Peru saca ca nu rii de llaga ne de beñee. Cadxi para jneza ne xcadxi para cadi jneza. 21Pa tobi gucha ladi ne ni cadi jneza que la?, la naca ti rii ni jneza runni. La ribaqui cabe la xti ladu, ni riquiñe ti maestru, ne jma bisuhuachahui para xtale ni chigunni.22Bidxoñe de ca ni rica ique ca badu nguiu. Yenanda ni jneza, guenda runni cree, guenda ranaxhi ne guenda ratadxi ladxido, ne ca ni ruca riidxi Señor ne ladxido nayaa. 23Peru cadi gulabidio ora guinabadidxa guidxa cabe. Ti lí nannu ca ndi rutinde.24Ne ni runni xhiña Señor cadi naquiñe tinde cabe. Ni gunni be nga gacabe nachahui nezalu guiranni, ganna gusidi ne cueza.25 Laabe naquiñe gusidibe ne guenda nado' cani gucalu lae. Diuxi sanda ca gudi lacabe gusushibi cabe pur guenda biani ni rini ni dxandi. 26Ti lacabe ganda chu' xpiani cabe xti tiru, guirecabe de lu naa binnidxaba, ti lacabe bieguyo cabe pur laa ne bini cabe ni na.
Chapter 3

1Peru binnibia ndi: ca ultimo dxi seda guenda naná. 2Pur binni ni nadxi laca laa, ni nadxi bidxichi, ni nudxiba lu naca laca laaca, ni raca cree, ne ni que runna Diuxi, ni que rusuba xtida bixhose, ni que iquiñe, ne ca ni cadi naya ladxido. 3Lacabe que sanaxhicabe guiriti, ni que runi luu, ni rini de li ni cadi dxandii, nin que zanda gucuezu laca la, ni ridinde, ni que ranaxhi ni dxandii. 4Lacabe saguitecabe lii, ni que runna, ni rudxiba laca laa, ni rana xhi ni nu ndani guidxi layu ne cadi ni nadxi Diuxi.5Lacabe napa cabe xhimodo guia'be, peru lacabe que sulabi di cabe ni. Biduba de ca binni di'. 6Pue cadxi de lacabe' naca cabe hombre ni richu ra lidxi binni ne rundasica ca guna nahuati. Ndinga ca guna ni nu ca lu guenda ruchee ne riuladxica ca ni xti guidxilayú. 7Cá guna di' gatiga racaladxica guisidica, peru lacabe que sanda di gueda cabe ra nu guenda bianii ni rini ni dxandi.8Ne zaca'ca Janes ne Jambre ne Jambre biasa cabe luguia Moisés. Ne sicarí ca ni rusidi peru cadi dxandi laca siasaca luguia ni dxandii. Lacabe binni ne guenda biani ni ma gucade' ne cadi di runni cree di cabe. 9Peru lacabe que sindadi cabe situ. Pur ti ca guenda que iquiñe xticabe di sahuini ca ni lu guiracabe, saca casi ca guenda que iquiñe xti guiropa hombre di'.10Peru li yenanda lu' ca ni biside, guenda nachahui, ni nana na guini ni cayabi cabe laa, guenda runi cree, ni cadidi guenda nagana, guenda ranaxhi, ne ribeza.11 Ne guzabinanda' cabe na, guenda naná, ne ni guca ndani Antiopia, ne Iconio ne Listra. Gupa' huantar ora zabinanda cabe naa, ne jma bire de lucaní, ti Diuxi jma bilaa naa.12 Guiraa ni napa gana guibani sin guenda ruche lu Cristu Jesús la? sinanda cabe laa. 13Binni ni que iquiñé ne ni ruisigui ca sacaca jma que iquiñe. Lacabe rine cabe cadxi lu guenda' ruche. Ne laca laaca rine ca laaca lu guenda' ruche.14Ne laga li laa', bini ca ni jma bisidilu ne ni de dxandi ma bini' creelu. Li runni bialu ni de laa ma bisidilu.15 Lii nannu de que dede dxi lii nahuini lu jma runnibialu ca didxa nandxo di'. Lacani sanda guni cani lii tobi hombre nu xpiani para gula lu ne guenda runni cree ni naca ni ne Cristu Jesús.16Guira ca didxa ni bica'cabe di sedani de Diuxi. Ne racane ni lu guenda runni cree xtiu, ne lu guenda ni risidi, ne lu guenda runichahui ni cadi jneza, ne ni zisidi ni jneza. 17Ndinga para que hombre xti Diuxi ganda guni jneza, ne ma napabe guira ni chiquiñebe ti gunni nebe ni jneza.
Chapter 4

1Naa cudie latuu ni guiza rizaca gunnitu neza lu Diuxi ne Cristu Jesús, ti laabe ma nube cuidxibe neza lu be ca ni nabanni ne ni ma guti xhii bini ca, xii pur guyube ra runni mandar xti Diuxi. 2Gunni de xtidxa Diuxi. ne ganna lu para naquiñe güilu ni la' ne para co'.gudinde ne, bilui laabe ra cuchebe,gulaqui chahui xhi guni cabe, ne sin guenda ridxichi ra gusidi lu'.3Purti zeda nda dxi ma nexhe ora ca binni ma que gapabe huantar gusidi cabe laa. ne laga nga la, sugu lee ca maestru laca ne zusiidica modo na xpiani huatica. ne sacari la diaga cabe la sababa ca ni. 4Ne zutuba diaga ca de ni dxandi, ne ziu ca lade ni cadi dxandi. 5Peru lii, gulu xpianilu de guira ndi', rididi ra nagana, bini xhiña ni rucheche xtidxa cristu, binduxhe xhiña ni bisaana ne Diuxi lii.6Ti naa naca casi ti ni ma bixhii. Ma beda nda dxi naa ma chaa. 7Ne ma bidxelasa lu ti guendaridxelaza naroba, ma biluxe de guxhoñe yanna; huasuhua dxiche lu guenda runni cree. 8Lapa' de guenda nachahui ma biapa para naa, lapa' ni Señor, juez chahui, ni la chi gudina dxii ca'. Ne cadi naasia dia, si nu que zaca'ca caa ni ma gunaxhi ca ora bihuini be'.9bini xtipa xtilu bia ti, ti ganda guedu ra nua naguenda. 10Purti Demas ma bisaana naa. Laabe nadxibe guidxi layuu de yanna di' ne ma zebe Tesalonica. Cresente guyebe Galacia, ne Tito guye Dalmacia.11Lucas si nu ne naa. Biyubi Marco ne bedane labe purti zaquiẽ be lu ni chi gunne di'. 12Tíquico bisenda laa Éfeso.13 Lari ni ri renda' bisaana ni Troas ne Carpo, beda neni ora li ma guedalu,ne ca libru, ca gui'chi' renda qué ngue pe nga jma caquiiñe'.14Alejandro, ni runni dxiña ne cobre, binibe xtale guenda nadxaba ne naa. Ne xhaique sudxigueta labe guira ni bini be naa. 15Lii zaca'ca gupalii de laabe, purti laabe izaa bicueza be laabe de ca didxa xtinu.16 Ne nirudo chiguinie, guiruti biana ne naa. Si nu que guira xhixhe binni guidxilayu bisana naa. ne nin tobo de latu que gabi cabe canga latu.17Peru Señor que nixhele de naa ne bidi xtipa naa, ti záca, ganna cabe de naa, ni chitidxe laaca gacani ti guizaani ne guira ca binni ni que runni cree gunadiaga caa. ne bila be naa de ndani rua lion.18 Ne Señor zaxhabe naa de lu ca ni racaladxi guni na naa ne zulaabe naa ti chinebe na ra runni mandar be. Gusisaca nu labe guira dxi ne para guira dxi. Amen.19Bigapadiuxi Prisca, Aquila, ne lidxi Onesíforo.20 Erasto bianá be Corinto, peru Trófimo bisaaana be laa huara ra Mileto. 21Ne bini xtipa bia ganda ti ante ganda beu nananda'. Eubulo cugapadiuxhi lii, zaca'ca Pudente, Lino, Claudia ne guiraa ca biche. Señor guiaana ne espiritu xtiu. 22Ne guenda' nachahui guiu ne laatu.

Titus

Chapter 1

1Pablo, ti nni' xhiña Diuxi ne apóstol xti Jesucristu, pur fe xti guidxi ni bilui nna' Diuxi ne endaranna ni dxandi ne biegunni' endaria', ne nanadxichi' nu guenda nabanni' que zaluxe que Diuxi, 2ni laa' que rusigui', bidibe xtidxabe de ante que ira ca dxi que'. 3Biazi dxi ndi', biluibe xtidxa be pur ti didxa ni labe cree be chinia'. Na nga ñune ndi modo bisenda Diuxi ni bilaa lanu'.4Tito, ti ni dxandi nada xiiñi lu endarunicre xtinu. Gracia ne endanuudxi xti Diuxi, ni naca Padre ne Cristu Jesus ni bilá laanu.5 Ne propósitu di nga bisaana lii Creta, ti nibaqui chaaui lu' ca cosa ni caru guizaa ne cuaqui lu' ca ni gaca' binigola ndaani cada guidxi casi ca bisiide lii.6Ti binigola naqui'ñe gaca tobi que ganda quiñeyú cabe laa, xheela ti guna' si, ni gapa xiiñi nuudxichi lu neza, ni que ganda gului'na cabe de nadxaba ca' o que iquiiñe ca'. 7Naquiiñe pe pastor, casi xaique yu'du Diuxi, que gapa ra quiñeyú cabe laa. Que zanda guidxi'chi nagueenda, ne cadi guebe nisa dxuuni, cadi guni yayabe binni, cadi gachelube xti binni8Luxcar ndi, naquiiñe gu'ya xpini, xamigu de ni jneza. Naqui'ñe gacabe naguudxi, bia'si, ni guia' ne ganna gucueeza laa. 9Naquiiñe guinaze dxi'chibe diidxa ni biziidibe, bia'pe ganda cu'be ganna xtuudxi ne ca ni nacha'ui rusiidibe, ne guini'nebe ca ni rucaa lu laabe.10Purti nuu xtale ni que iquiiñe, marusi ca ni riga ti ndaa de laa. Que risaca ca xtiidxa ca'. Laaca riguiteca' ne ruchéca lu binni ra cadi neza. 11Naquiiñe gucueezanu laaca. Laacabe rusiidicabe ni cadi naquiiñe gusiidicabe pur gapa cabe xtale ni cadi zeeda de dxandi ne rindaacabe guidubi naca ti yoo.12Tobi de laacabe, tobi de ca hombre nuu xpiaani cabe, guni': "Ca Cretense nabé risiguiica, mani duxhu ne naxoo ca', ne que ridxa ndaani ca'." 13Ni canie di' dxandi ni, yanna la lagudxigueta laacabe naduxhu ti ganda chu'cabe dxiichi lu guendarunicre.14Cadi guizaa la'dxi tu ni cadi dxandi runi cre binni Judiu, o ca ni runimandar hombre ni rireechu de lu dxandi.15Para ca ni nayáca', guirani nayá. Peru para ca ni namucu ne que runi cree ca', gaxti di nayá. Purti ique ca' ne xquendabiaani ca' ma guca mucu.16 Laacabe nacabe runibia'cabe Diuxi, peru que runicrecabe ca ni bi'ni be. Guiruti racalaadxi laaca ne que runa ca'. Que iquiiñe di ca para guira xixe ni jneza.
Chapter 2

1Peru lii guní de ni naca casi pe modo gudxe lii. 2Ca bini gola naquiñe gapa xpia ca, gaca ca ni zanda, ni nachaui, guzuhua dxichi ca lu guenda runi cre', lu guenda ranaxhi ne lu guenda ribesa.3Ca gunna gola laaca naquiñe guchiña ca laaca laaca casi guna runi respetar, cadi ma canani' ca xtobi, cadi naquiiñe gaca ca ni cá yaga lu vinu. Naquiiñe gusiidi cabe ni jneza 4Para guziidi cabe ca badudxapa ganaxhi ca ne guenda nachaui ca xheela ca ne ca xhiiñi ca. 5Naquiiñe gusiidi cabe laaca gaca ca nachaui, nayaa, ni runi tender lidxi jneza, ne guzuba ca didxa xti xheela ca. Laacabe naquiñe guni cabe ca ndi para que xtidxa Diuxhi cadi cu'di guiruti laa.6aqueca cayaabe ca badunguiu gaca ca nachaui. 7Lu de guira bichiña laaca lii casi ti ni runi dxiña nachaui; ne ora gusiidi lu, bilui naca lu jneza ne ni zanda laa. 8Guní ti xtidxa Diuxhi ni gaca nazaaca ne ni guiruti que zanda cu' xqueja, para tutiica ni gucá lu ni, guitui lu, ti purti que gapa xhiixha ni nadxaba ni guiní de laanu9Ca ni runi dxiña sin guiaxha ca, naquiiñe guzuuba tu xtidxa xpixhuana tu lu de guira. Naquiñe guni tu ni racaladxi cabe ne cadi gucabi rua tu laacabe. 10Laacabe cadi naquiñe cuana cabe, laga nga la?, naquiñe gului cabe guira guenda runi cre' jneza, para ganda lu de guira modo guzuchaui cabe guira ni cuziidi nu de Diuxhi ni bilá laanu.11Ti purti guenda nachaui xti Diuxhi ma bihuini luguia de guira binni. 12Laani rusiidi ni laanu cue' nu guira guenda que ria' ne guira ni riuladxi binni guidxilayu'. Ruziidi laanu guibani nu ne guenda nachaui, jneza, ne guenda ria' guira dxi 13Laga cayuuya nu delante para guica nu ni cabeza nu ni naca ndaya, ra guihuini guenda nandxo xti Diuxhi ni naro'ba ne ni bilá laanu, Jesucristu.14Jesus bidii laaca laa pur laanu, para gudxigueta laanu de lu guira ni cadi nexhe chaui ne guzia chaui laanu, para laaca laa, binni ni risaca ni iza racaladxi guni dxiña sicaru.15Guni' ne biziene ca ndi. Gudxi laacabe ra cuche cabe ne guira guenda ni bidii Diuxhi lii. Cadi gudi lu guiruti gunili huaxhie.
Chapter 3

1Bisietenala'dxi laacabe chu'cabe xañee ca xaique ne xañee ley, para gunacabe laaca, gataná cabe para guira xixe ni neza. 2Bisietenala'dxi laacabe cadi gabicabe fuiruti ximodo nga laani ti que tinde diidxa cabe, ti gudiicabe ca xacaadxi guni ca' modo náca' ne gului'cabe enda nacha'hui guira' binni.3Purti ti tiru laapenu que nizaala'dxi nu ne que ñuna nu. Bini'tinu ne gudxite jma pasión ne placer laanu. Nabaninu lu enda nadxaba' ne lu envidia. Que racala'dxi nu ne nanala'dxi lisaa nu.4Peru ora endanacha'ui xti Diuxi ni bilá laanu ne guendaranaxhiibe pur guidxilayu bihuini, 5cadi pur ca ni bini dinu jneza ni, sinu pur biábe laanu nga bilábe laanu. Bilábe laanu ra bia'ribe de nacubi endarale ne renovación xti Espiritu Santu.6Diuxi bixii dxacha Espiritu Santu xti luguianu pur ni bilá laanu, Jesucristo.7 Laabe bi'nibe ndi ti, ra ma guni'be pur laanu ne Gracia xtibe, ñanda ñuunu lu dxandi xti guendanabani que riluxe.8Mensaje di' dxandi ni. Napa ganna guini'lu sin idxi'bu de ca ndi, ti ca ni runi cre Diuxi ganda guiana dxi'chi ca' lu ca cosa jneza ni gula'quibe ra lu ca'. Ca cosa ndi jneza ca ni ne zacaneni guira xixe binni.9Peru bi'ya cadi tinde diidxa lu' ne ni neciu ne genealogía; ne tindelu ne gapa neu' tuuxa problema lugia' ley. Ca nga que risaca ca' ne que rusaana ca' gaxti'. 10Bidxugueta' tutica laa candaa laatu, ra ma guni'netu laaca chupa o chonna tiru, 11ne binibia' que tobi casi ngue ma biree lu neza ne cuchee ne culaa laa gabia.12Ora naa guseenda lii guidxi Artemas o Tíquico gucapura ne guda' ra nuaa guidxi Nicópolis, ra ma gulaque tide nanda. 13Gucapura ne biseenda guidxi Zenas, xa ni nanna xtale de ley ne Apolos, ne que nica guiaadxa xiixa laacabe.14Xpininu napa xide guiziidi guni ni jneza ni gu'ya ca ni caqui'ne pe gaca', ti que caga cani xiixa que guzaana gaxti'.15Guira' ca ni nuune naa cuzeendaca' diuxi lii. Bigapadiuxi ca ni nadxiica guendarunicre. Gracia chu' ne guira xixe tu.

Philemon

Chapter 1

1Pablu, ti ni daguyoo xti Cristu Jesús ne Timoteu bichinu, ni cucaadu para Filemon bichidu ni nadxiidu, ni runine laadu dxiiña 2ne para Apia bizanadu, ne Arquipo ni ridxelazaa ne laadu lu neza di', ne para yu'du' ni napalu ralidxu. 3Guenda nachahui chu' ne laatu ne guendaratadxi xti Diuxi bixozenú, ne Xpiaxua'nanu Jesucristu.4Naa guira dxi cudiee xquixe Diuxi xtine'. Naa rinaba pur lii ora guinie nia Diuxi. 5Naa ma binadiaga de guenda runi cre ne guendaranaxii ni napalu pur Xpixuananu Jesús ne de guira ca ni ma runi cre. 6Naa rinie nia Diuxi para que ni lii canayunilu lu guenda runi cre di ganda guiquiiñeni para gana restu de guira ca dxiina sicaru ni nuu ladenu en Cristu. 7Naa ma bieche xtale , ne ma gutadxi ladxidua pur xquendaranaxiilu', purti ladxido' ca ni ma runi cre ma bigaanda ca pur lii, biche'.8Pur nga runi, necape naca' ti xaique en Cristu para guseenda gunilu ni nexe gunilu, 9neca sacá pur guendaranaxii, lu xcar gna lá, na canaba pia ni lii, naa Pablu, ti hermanu gola, ne yanna ti ni daguyoo pur sinanda Cristu Jesús.10Canaba lii pur xiiñe Onésimo, ni naa gupa ra daguayuaa. 11Purti jma atra nin ti ladu que niquiiñebe para lii, peru yanna la ma zaquiiñebe casi ca para lii saqueca para naa. 12Naa cuseenda laabe, nacabe ladxidua' pia', guibiguetabe ranu'lu'. 13Ñacaladxe ñanania laabe, ti ma laabe ñacanebe naa lu xcar lu', bia dxi naa idaguayuaa pur enda runi xneza xti Evangeliu.14Peru que nina'ya ñune xiixa ni lii que ña'bu naa. Bine ndi ti zaca nin ti dxiiña sicarú ñacani purtisi naa bicaa lii gunilu ni, gacani purti racalaadxilu gúnilu ni. 15Ne guni ndi nga runi laabe bixalebe de lii caadxi si, gucani para gapu laabe bia dxi nabanibé. 16Ma cadi casi tobi ni runi dxiiña sin guiaxa, sinu jma que ni runi dxiiña sin guiaxa, casi ti bichinu ni nadxiinu, para naa pía, ne jma ru para lii, guiropanu casi ca binni guidxilayu ne casi ca ni runi cre xpixuaana17Pa rusa'cu naa casi ti ni runinelu dxiiña, gucuaa laabe casi ca nicaalu naa. 18Peru pa pur xiixa laabe binibe lii ni nadxaba, o pa nuzaabibe lii xiixa, bicaa naa nuzaabe ní. 19Naa Pablu, cucaa ra nuu lu ne naya pia: Naa saguixe ní. Cadi cayabe dia' nusaabilu naa xquendanabani lu'. 20Ya, biche', bidii lugar gápa guendanayeche' lu Xpixuananu de lii; bisiganda ladxidua en Cristu.21Nanadxiiche rusuubalu diidxa, cucaa ra nuu lu. Naa nana sunilu jma que bia' canabalii. 22Ne laaca racaca, bizuchaaui ti ra guiaana, purti nana sedanda dxi deque pur rinabalu Diuxi naa sabigueta ra nuu lu'.23Epafras, ni daguyoo ne naa en Cristu Jesús, cuseenda diuxi xtiu; 24zaqueca cayuni Marcos, Aristarco, Demas, Lucas ne ca ni cayunine naa dxiiña. 25Xquendanachaui Xpixuaana nu Jesucristu gáca' ne xquenda lu'. zaca gaca ní.

Hebrews

Chapter 1

1Raca' panda izaa dxique' Diuxi gunine' ca profeta pur ca bixozegolanu' gatiga ne' xtale jmodo.2 Peru ca dxii ni jma ziluxhe di', Labe' ma guninebe laanu pur xhiñibe'. Ni labe maca gulaquibe' guica de guira' di'. Ne pur labe' nga Diuxi bizaa guidubi' guiba'. 3Labe' nga guenda ruzani' xti guenda nandxoo xti Diuxi, ni nacabe casi' laa. Labe nase' dxichibe guira xhixe lu xdidxa xti guenda nadipa xtibe. Gudidisi' de que labe' bisiabe ca guenda ruche' xti binni ca la', Guribe ladu ndiga' de ni runni mandar guiba'.4Labe jma beda' gaca be' tobi naroba casi ca angel, saca' casi lá ni gucuabe jma biasini que xtica.5 Ti' purti ¿ tu tobi de ca angel jma gudxibe ca didxa di': '' LI NGA XHIÑE, NE YANNA DXI NA NGA BEDAGA' CA BIXHOZO.'' ''NA CHIGACA CASI BIXHOZE BE', NE LAABE CHIGACA BE' CASI TI XHIÑE PARA NAA?''.6Peru xti tiru', ora Diuxi bedane' ba'du lugola xti ndani guidxi' layuu, labe gunibe: ''GUIRA' XHIXE CA ANGEL XTI DIUXI NAQUIÑE GUSISACA' CA LABE.'' 7Canibe de ca angel ne naabe: ''NI LA RUNI CA ANGEL XTI ESPIRITU, NE CA NI RUNNI XHIÑABE' BEELE'.''8Peru canibe de xhiñibe ne Naabe: ''BANGU RA RUNNI MANDAR LU', DIUXI, NACA DE GUIRAA DXI NE DE GUIRAA DXI. NE BARA XTI GUENDA RUNI MANDAR XTILU NACA BARA NI RUNNI NEU JNEZA.9 LI GUNAXHI LU' GUENDA RUNNI JNEZA NE UCA NANALADXI LU NI CADI JNEZA. NGA RUNI DIUXI, DIUXI XTIU, MA GULU NDAYA LII NE ZAA DE GUENDA RIECHE JMA QUE CA NI NU NELU TOBI SI'.''10RA' BIZULU' GUIRA, SEÑOR, LI GULAQUI CHAHUI LU' MODO BIZULU' GUIDXI LAYUU. NALU' NGA BIZA GUIBA'.11 LAACA' SANITI LUU CA', PERU LI' SIU'ROU'. GUIRA' XHIXE CA SIUXHE CA' CASI TINDA' LARI'.12 LI SUCHENDALU' LACABE CASI TI LARI' NI RIRENDA', NE LACABE ZADXA CABE' CASI TINDA LARI. PERU LII NGECALI' NE CA IZAA XTIU QUE ZALUXHE DI NI'.''13Peru, ¿ tu laa de ca angel Diuxi huayabi be laa: "GURI LADU NDIIGA XTINE DEDE DXI NAA CUAQUE CA NI NANALADXI LI XHA ÑEE LU NE GUIZII LADXI ÑEELU DECHECA".14 ¿Ñee cadi guiraa angel naca ca espiritu runi dxiña, ne ruzeendabe laaca chigapa ca' ca ni chica' genda nabani ni que zaluxhe?.
Chapter 2

1Pur ndi la?, lanu napa xhidé gucadiaga chahui'nu jma ni ma bica diaganu, ti ma cadi guixhalenu de lani.2Pur ti pa ca diidxa ni guni ca Ángel di biasicani la? ne cada guenda ruché ne guenda que ruuna zacaa' ti guenda nana 3¿ximodo zanda guxooñe lunu de que guenda nana pa que cazaladxinu' ti guenda rilá naro'ba? Guenda rila di ni nirú guni Señor ne ni bidii xtiidxa cabe ladu de ca ni binadiaga cani. 4Ne zaqueca Diuxi bidi diidxa de la cani pur ni bizihuinibe, ne xtale guenda ridxagaya', ne xtale ni labe binibe, ne bichechebe ca guenda xti Espiritu Santo ximodo labe gucaladxi be gunibe.5Pur ti cadi ca Ángel nga gulú Diuxi guni mandar guidxilayú ni nacubi gueda ca', de ni caníinu di' 6Peru huaxha tobi ra nu que guni ne na': "¿TU NACA HOMBRE, PARA GUIETENALADXI LU DE LAA? ¿O TI XHIÑI HOMBRE, PARA CHUU LU XIZÁ DE LAA?7LI BINU HOMBRE TUDXI SI HUAXHIE' QUE CA ÁNGEL; BIDXIBALU LA'PA' DE GUENDA NANDXO' NE GUENDA RISACA IQUE. NE BIDI LU LA GUNI MANDAR GUIRA NI NU XHAÑE". 8Ti purti Diuxi nga bidi Cristu lugar guni be mandar guira xhixhe. Diuxi que nusani di gaxti sin que guni mandar be. Huaxha yana lanu, que huayuyadinu guni be mandar guira xhixhéca ndi.9Peru lanu ruyanu ni guca huaxhie que ca Ángel, pur huaxhue dxi, Jesús, ni guuni yu'ba' ne guendaguti gudxiba la'pa' de guenda nandxo' ne guenda risaca ique. Ne yana la?, pur guenda nachahui xti Diuxi. Laabe ma gutibe pur guira xhixhé binni guidxilayú. 10Pur ti zaca guna Diuxi gacani, pur ti guiraxhixhe nucani para Labe ne pur Labe, ti zaca guidxiña xtale xhiñibe lu guenda nandxo'. Gupa xide bizabe pur ca yu'ba' Xtibe.11Pur ti guiropa cabe, Ni runi nandxo' ne cani nandxo', ngueca si Bixoozeca. Nga runi que rituidi lube gabibe laca bicheca. 12Labe rinibe: "NAA ZUCA RIDXI LAALU RA NU CA BICHE; NE SUNDA DE LII NDANI YU'DU"13Ne xti tirú: "NAA SUNE CREE LABE" ne xti tirú: "LAGUYA, RARI NUA NE CA XHIÑE NI DIUXI MA BIDI NAA". 14Nga runi, dede ca xhiiñi Diuxhi napaca ngueca hrini ne beela ladi ca casi binni guidxilayu, Jesús laca gucabe binni guidxilayú, ti zaca pur guenda guti Xtibe labe guxhuxhebe ni gapa guenda runi mandar xti guenda guti, ndinga binidxaba'. 15Guca ndi ti ganda gulabe GUIRAXHIXHE ca, ca ni gúni guenda guti, bibaani ca guidubi xquenda nabanica liibi ca.16Ne dxandi, ca di pur ca ángel nga nube xizá; jma nube xizá de ca ni zaa de Abraham. 17Pur nga la? gupa xhide gacabe casi ca bichibe de guira xhixhe modo, ti zaca ganda gacabe sacerdote gola', guendaria' xtobi, ne que ruche' ne ca ni naca xtii Diuxi, ti zaca guedanebe ne laabe guenda ruxhia' xtonda xti guira xhixhe binni. 18Pur ti Jesús pe nga gudidi yu'ba' ne biquiinde' cabe laa , labe nga zanda gacanebe ca ni cuquiinde cabe laaca.
Chapter 3

1Nga runi, biche ni nandxo' ca, laatu napa tu ngueca si ti guenda ribiidxi' ni zeeda de guiba'. Laguini'ique de Jesus, ni naca apostol ne sacerdote gola xti guenda riberua' guenda ruche xtinu. 2Laabe que nuche' nebe Diuxi ni gulii laabe, casi ca Moises laca que nuché ndani lidxi Diuxi. 3Ti purti Jesus naca ni zanda guica jmá naróba guenda rusisaca que Moises, ti purti ni ruza' ti yoo' risaca jmá que yoo' que. 4Ti purti guira yoo' guyu tu bizaa laa, peru ni bizaa de guira xixe nga Diuxi.5Ti neza la? Moises ni bizuhua dxichi, casi ti ni runi xhiiña Diuxi interu naca ndani lidxi. Laabe nga bilui' be guira ni chi guini' cabe huidxe. 6Peru Cristu nga Xhiiñi Diuxi ni cayapa lidxi Diuxi. Laanu nga lidxi be, pa laanu guzuhua dxichi nu ne guenda nadxibalu, ne ni runi cre' dxichi nu.7Nga runi, nacani casi Espiritu Nandxo' na: "YANADXI PA LAATU GUNADIAGA TU RIDXI XTIBE, 8CADI GUQUIIDXI TU LADXIDO' TO CASI BINNI ISRAEL NI BIASA LUGUIA' BE, LU CA DXI RA CADÍDICA RA NA GANA RA QUE RINDANI GAXTI."<<<<<<< HEAD9NDI GUCA DXI CA BIXHOZE GOLA TU BIASA CA LUGUIA'YA PARA GÚYA CA PA DXANDI NAA, DXI CHUPA LATEGANDE IZA LAACA BIIYA CA CA NI BIINE. 10NGA RUNI BIXHACALADXE' CA BINNI DE DXI' QUE. NAA GUNIE: 'LAACABE CANANITI CABE NDANI LADXIDO' CABE, LAACABE CA'RU GUNIBIA' CABE NEZA XTINE.' 11NDI NACA CASI NA GUNIE ZUUNE RA CADXIICHE':LAACABE QUE ZIU' CABE LU GUENDA HRISII'LADXI' XTINE."=======9NDI GUCA DXI CA BIXHOZE GOLA TU BIASA CA LUGUIA'YA PARA GÚYA CA PA DXANDI NAA, DXI CHUPA LATEGANDE IZA LAACA BIIYA CA CA NI BIINE. 10NGA RUNI BISHACALADXE' CA BINNI DE DXI' QUE. NAA GUNIE: 'LAACABE CANANITI CABE NDANI LADXIDO' CABE, LAACABE CA'RU GUNIBIA' CABE NEZA XTINE.' 11NDI NACA CASI NA GUNIE ZUUNE RA CADXIICHE': LAACABE QUE ZIU' CABE LU GUENDA HRISII'LADXI' XTINE.">>>>>>> 87723151f59b2fc746a45001c21a7c2674031c0f12Laguya chaahui', biche ca, de que laadetu cadi chú tuuxha nadxaba ladxido' ne guenda que runi cre', ti ladxido' ni rixhale de Diuxhi ni nabani. 13Laga ngala, la cú gana laaca laatu guira dxi, bia' guindá "yanadxi" ca, ti ma guiruti de laatu iguiidxi ladxido' pur guenda rusiguii xti guenda ruche'.14Ti purti ma beda gacanu ti ni rizaa ne Cristu, pa guiaana nu zuhua dxichi nu lu ni runi cre' nu de Laabe dede ra bizulu ne de ra guiluxhe. 15De ndi ma guní cabe: "YANADXI, PA LAATU GUNADIAGA TU RIDXI XTIBE, CADI UQUIIDXI TU LADXIDO' TO CASI DXI CA BINNI ISRAEL BIASA LUGUIABE."16Tu laa nga binadiaga Diuxhi ne bica' lu laabe? cadi guca ca guira ca ni Moises gulee de Egipto? 17Tuunga bidxichi neebe chupa lategande iza? cadi Ca ni bichee ne laabe, ca ni xcuerpu ca biaba ne guti ra que rindani gaxti que? 18Tu laa nga bidii xtidxa be que ziu' ca lu guenda riziila'dxi xtibe, cadi ca ni que nuzuuba didxa? 19Ru'yanu de que laacabe que ñanda ñuu cabe lu guenda riziila'dxi xtibe pur guenda que runi cre' xti cabe?.

Chapter 4

1Nga runi, naquiñe gataná nu ti qué nin tobi de laatu gilui' ma biché tu ra ugandatu ca ni na Diuxi chi gudí laatu, ni ma biaana para laatu, ne zacá guiziiladxi nee tu laabe. 2Purti gudxi cabe laanu de ca didxa cubi que casi pe cá cani. Peru ca didxa que qué ñaca né di cani ca'ni que ñuni cre né ca cani bizuuba diidxa.3Purti laanu cani runi cre nu la? laanu nga chi chú nu ra guiziiladxi' nu, casi na Diuxi: "CASI GUNIÉ ORA BIDXICHE, 'QUE ZIU DXI CHÚ' CABE LU GUENDARIZI'LADXI XTINE." Ne ngué, biluxe né ca dxiña ni biinibe ora bizaabe guidxilayú di.4 Purti Diuxi ma guní, ra zeda yanda gadxe gubidxa: "LU GADXE GUBIDXA DE CUZÁ' DIUXI GUIDXILAYÚ BIZIILA'DXI DE GUIRÁ DXIIÑA NI BI'NI'." 5Xti tiru na be: "QUE ZIU' DXII GUIUU CABE NDANI GUENDARIZIILA'DXI XTINE."6Purti nuru tu la' zanda ru guiziila'dxi, ne dede dxi ca Iraelita binadiaga ca' ca didxa cubi di la? que niziila'dxi di ca purti que nuzuuba ca diidxa.7 Diuxi gulaqui xtí' xti dxii: "YANNA DXII." Guidiidi si xtale dxii guní ne Diuxi David, casi ca ma hua yete ni: "PA GUNADIAGA TU RIIDXI XTIBE LA? CADI GUQUIIDXI DI TU LADXIDÓ TO."8Purti pa Josué nu dii laacabe niziila'dxi cabe la?, que ninní né di Diuxi lacabe de xti dxi que. 9Ngue runi guyuu xti dxi de guendariziila'dxi para guidxi xti Diuxi, 10Purti ni guiuu lu guendariziila'dxi xti Diuxi la? laca ma biziila'dxi de guni dxiña, casi pe Diuxi bi'ni' ne ca xti. 11Ngue runi, guluíla'dxi nu guiziila'dxi nu, ti za ca' nin tobi que guiaba de lu' guenda que ruzuuba diidxa ra biaba ca xcadxi que.12Purti nabani xtiidxa Diuxi ne ruchuugu ni jmá que ti espada ni naduxhu guiropa ladu. Ndi la? riazi ni dede guindáni guenda xti espiritu ne dxitaladi binni. Zanda gunibiá ni ni riní ique ne ni racaladxi ladxidó' tobi. 13Gaxti di ni gu'yaa nagachi nezalu' Diuxi. Zanda gaca ca ndi ne nezalu' pe Diuxi ni laanu chi gudii nu cuenta.14Napa nu ti Sacerdote gola ni nabé nandxó' ni zee ibá, ne nga nga Jesús Xiiñi Diuxi, nga runi chi guzuhua' chahui nu lu guendaruni cre xtinu.15 Que gapa nu ti Sacerdote gola ni que guia' laanu ora que gapa nu xtipa, napa nu Jesús laa ma gudiidi guiraa ca guendanagána casi ca cadiidi nu di, xisi la? Laabe que ruché di be'. 16Nga runi zanda guidxiña nu ra nuu Diuxi xitinu, ti gudii be laanu guenda riá xtibe, ne guidxela guendaracané xtibe ora caquiñe nu laabe.
Chapter 5

1Ti de guiraa ca sacerdote goola, bibii laade binni'. gucaacabe guenda dii ti gacaneecabe binni gúnica' ni zeeda de Diuxi, ti laabe ganda gudiibe casi ni rusiga'decabe Diuxi, ne casi cu mánii ruuticabe ti guixia' xtonda cabe. 2Ne laabe ganda cácabe nacha'ui ne ca ni que ganna gaxti ne cani cana initi ti laapebe neza tica guiequebe nuu ni guquinde laabe. 3Ne guni ndii la? laabe laca napabe xide guchíñabe mani nigútibe guni ca guenda ruche'xtii ca xcaadxi binni.4Ne guiruti ni gudxiiba laca laa rica' dxiña risacadi', laga nga' la? Diuxi nga gulidxi laabe casica bini né Aaron. 5Ne zacáca, Cristu laca que nudxiiba laca laa ra gu'ca sacerdote gola. Laga nga' la?, xa ni guni'ne xiiñique naa: "LII NACALÚ XIIÑE'; YANNADXI' NAA GÚCA BIXHOOZE LÚ."6Ne casi ca Laabe marú guníbe: "LII NACALÚ TI SACERDOTE NI QUE ZIU DXII IDXAA, CASI CA MELQUISEDEC."7Ne dxii nacarube binni guidxi: layú, Cristu guni'neebe Diuxi ne gunábabe laa, lu guiropaní, bicaa be ridxi ne biinabe lu Diuxi, ti laa si zanda gulá laabe de guenda gu'ti. Ne bicadiaga Diuxi laabe riábe xtóbi. 8Necape Laabe gu'cabe xiiñi Diuxi, biziidibe guzuuba be diidxa' ra gudiidibe guenda naná.91011Laabe gu'cabe ni que gapa ru guidiiñeyú ne bedugacabé. Para de guirá cani guzuuba diidxa, rudiibe icaacu guenda rilá nique zalúxe. Laabe Diuxi bi'ni laabe xaique xtiica sacerdote casica guca Melquisedec ni dxi'qué. 11Laadu napadu xtale ni gabidu laatu de Jesús, peru nagánna guziéneduni laatu, ti laatu beda gu'catu ni nacahui xpiaani: para hu'caa diaga.12Ne necape laatu ma naquuiiñe yanna di' ñaacatu ní nusiidi, laga laatu caquiiñe rutu tu gusiidi laatu cani niiru rizídinu de xtiidxa Diuxi. ¡Laatu caquiiñerutu niidxi, ne cadi guendaroo ni naguiidxi! 13Ti tutiica niidxi si ré la? que ganna gaxti de xtiidxa Diuxi, ti baclurini ru laa. 14Ti guendaró ni naguídxi la? nima huaniisi nga' ró ni. Ca ndi ngá na'ca ca ni ra binissica ma bissidica xquendabiaanica gannna una nga ni jnéza ne ni cadi jnéza.

Chapter 6

1Ya'na laa' chi' gusanaganú' de guninu ca xhiñaa ne' dixhaa ni bisidinú' de Cristu ne za nú guinisinu. Ne que ibiquetadinú' lu ca xhiñaa ni la nu maca runi'nú' ni ma gutii ne de enda ru'ni cree Diuxhi. 2Ne saca'ca usananú' de rini' de endaruu'nisaa , ne de enda riba ni guetú ne de endariluxhe' ca na xhabacaa'. 3Ne pa Diuxhi naa' suniducanii'.4Pur'ti nagana ni' para caa' ni tí xhì' Diuxhi bi'saa ní' la caa lu' ti bianii' que ti' xhií bisigade be la ca ibaa' ni qu'di Espiritu Santu. 5Ne caa ni má' bi'yaca xhandi xtixha Diuxhi,ne caa xtipa xti ca tiempu' ni se daa. 6Ne ca ni má' bixhaale' de Diuxhi isaá naganaa' ganda' li uxhiguetalu' la caa' ne gu'sanaca ca' ni que di nesa cayuni caa, ne rituiluca uluicaa de que ma bigeetacaa lu xtixhaa Diuxhi.7Ne guixhila'yuu ni'ree nisaa ni riaaba de guibaa gatigaa' ne rudii'ni yagaa' huiini ni riquiñenú' lu la yuu' ni guca' xhiñaa, ne ganga guixhi la yuu' ni ricaa'ni se daa de Diuxi. 8Pe ru' pa' rachendu yaga guiichí ne yaga guixhii lu ni' que iquiñedini ne nun gaxha de ti.. Ne para iluxheni saca guini'.9La dú' mana'na xhichidú' de ca ni' maa' sicarú' de la tú', ca' ni' maa' naxhiee'ca ca'ni se' da' de lu' guila'tú, ne caa' ni' rinidú' saca. 10Ne Diuxi que di' naxhaba'dí para gusianda'caa xhiñaa ne endaranaxhii' ni bilui'tú la du' Lu xtixhabe' pur tí' la tú biní'tu xhiñaa ca' ni ru ni cree ne ca ni cayunirucaa' xhiñaa.11Ne ra'be' que la tu gapatu xtalepe' que racaladxidú' que' cada tobi de la tu ganda' guluitu ne xtalepe cuidadu de xhi guiluxhe guidxilayu,ne xtalepé ra isa' chahuii icatu ni ca be sa' tu ni udi Diuxi la tu. 12Ne dinga' para' que' la tu que ibiguetatú' gacatú' nachaba' si nu que gacatu binni ni runi cree ne ni ricaa' ni se da de Diuxi.13Xhi Diuxi ulaqui xti xhaa' guni ne Abraham, La'Be bidi'be xti xhaabe pur lacalabe' que La'be que sandadí' udi' xti xhabe pur xtobi' ma na rooba'. 14La be' nabe "NA XHANDI PE' CAYABELI SUGUA DA YALI NE SUTALE CAA' XHIÑILU.'' 15ne sica ri, Abraham ucua' ni Diuxi guxhilaa , ne gudidisi be gulesabe ni bidi Diuxi la be.16Ca binni'ca rudí xtí xhacaa' pur xtobi maa na rooba' que biaa'la ca. Ora iluxhe de iniruacabe' ti ni rudi xti xhaa riquiñe. 17Dxi Diuxi gu la qui xti gului'be ca' xhiñibe de pa bia' naa' yanii' ca xti xhaa'be ,ni rudi ninque sanda la be uchabe' de ni la be' ma udixhebe gunibe' la be' gulaqui xtibeni' ne dixha xhandii. 18La be' bini' be ndii pur chupa cosa ni la be gunibe' chigunibe',Ne isaa nagana' que Diuxi gusigui' ladu ca ni ma bixhoñedú' ra iladu sapadu xtalepe enda'nayeche para que si'caca gandaladu capixhichidu en da ru ni cree ni gulaquicabe' lu du.19La du napanu' ca dixha ni nana'nú saca caa'si ti grampín suhuaxhichí' ne ra nanú nú' ladxidono,dixha ni ruu'ni cree duú saca deche lari ni ruchi lu nú. 20Jesús guyú' ndani' que casi tobi' ni gusa niru lunu' ra guca'be xhaique' xti ca sacerdote,ni que siu xhi guiluxhee, casi caa' guuca' Melquisedec.

Chapter 7

1Ndii nga Melquisedec, xaique xti Salem, xaique yu'du xti Diuxi ni Nandxoo', ni bidxagalú ne Abraham dxí viguéta de lleguti ca' xaique xti ca guidxi ne gúluu ndaya laa'be.2 Ne laa'be nga guca be ni bidii Abraham ca tobii xti chii'. Lá be nga ''Melquisedec'' ne ni rinii ni nga ''xaique xti enda xneza''. Xtí xlá be ni rabii cabe laabe nga ''xaique xti Salem'' ne ni rinii ni nga ''xaique ni ribaquidxi ladxidoo''.3 Laabe que ñapa diibe bixhoozebe nin jñia be, nin de padé zedaa be, ninca' ra bisulú ca dxí xtibe ne ninca rá biluxhe xquendanabani be. Laga nga la? laabe sedaga'cabe casi xhiñii Diuxi, ti purti nacabe ti xaique yu'du dede yanadxí ne de guira izaa.4La gu'yaa pabia bisacaa hombre dii. Bixhooze bída'nu' Abraham bidii ca tobii de chii' xti ca ni laa gucua ra bidxelaza ne guiidxi. 5 Tobii la? ca xhiñii Leví cani gucuaa ca ti guenda de xaique yu'du napa ca shide chi nandaca ni na ley ne gutopaca tobii de chii' bichichi xti ca binii, ne ndi la, xti ca biichi cabe, neca laa'ca laca seeda ca de ca xiñii Abraham. 6Ne xtobii la?, Melquisedec, nii lacabe que ganadi cabe pade seeda, laa' gucua ca tobii de chii' ni bidii Abraham ne gulube ndaya laa' ti máca napa xtidxa Diuxi.7Cadii lica'pe raabe aana' pa' dxandí binni' ni huaxie' risáca ricaa ndaya xtí tobii ni jmá risáca.8Ne de ca ndi la?, binni guidxi la'yu ricaaca' ca tobii de chii' bidxichi, peru ni gúcaa dxique canini laa'be nabani rube. 9Ne gaabe pia ni laa'tu sacari',Leví,ni bidii cabe tobii de chii' bidxichi, laaca gudixhe tobii de chii' xpidxichi ra gudixhe Abraham ni, 10tí Levi nuúbe lu xcuerpu bixhooze biida'be dxí Melquisedec bidxagalú nee Abraham.11Yana la? pañaca guenda que riuu dxí guchee' ñanda ñáca pur ca xaique yu'du xtí Leví la? (pur ti pur ca ndií nga gucuaa' guiidxi'di ca Ley) ¿xii xtí guenda riquiñe ñapa xhide ñuu tí ñaza xtí xaique yu'du, casi ca gúca' Melquisedec, ne cadii ñuuya cabe laa casi cá' Aaron? 12Tí dxi guidxaa de gaaca cabe xaique yu'du, laca naquiñe guidxa ley.13Tí Xhá de ni guuni laa' biree ca didxa de ca ndí zedaa'be de xti tribu, ni cadi zeeda' de laade ca ni ruuni dxiiña ndaani yu'du. 14Yana la? nayánii pe, Xpixhuananu gúle'be de Judá, ti tribu ni que ñuu dxí nuzee'te Moisés zee'da de ca xaique yu'du.15Ni laadu caniidu yanna jmarusi nayaani pa guiasa xti xaique yúdu casica Melquisedec. 16Ne ndii la? Cadi zéni casi na ley ñeedabe de lisaa' binni guidxilayú ne Laabe gu'cabe xaique yu'du, laga nga la? gucabe ni gúni guenda nandxo' xti guenda nabaní ni que záti xtiibe. 17Ti xqui'chi' Diuxi rinii de Laabe: "LII NÁCALU' TI XAIQUE YU'DU' NI QUE ZIUU DXI GUIREE DE LAANI CASICA MELQUISEDEC."18Nga runi bibeza de iquiiñe nima bíaana gaca' ni guzá níru, purti natende ní ne que guiquiiñe ní. 19Purti ley que ñúni gaxti bíaasi, ne yanna la? Nuu ti ni culuii ni jma risaca ni cabézanu ni guedandaru' ni gúni laani' laanu guidxiñanu Diuxi.20Ne ndi que ñácani pa qué nudii xtiidxa cabe. Ne laga xtóbi, ca xcaadxi racaca xaique yu'du' neque nudii xtiidxaca. 21Ne laga xtóbi, ndi, Jesús di gúca xaique yu'du'ne bidii xtiidxa' de xa ni gúdxi Laabe: "XPIXUAANA NU BIDII XTIIDXA' NE QUI ZUCHAA DI' XQUENDA BIAANI: 'LII NACALÚ TI XAIQUE YU'DU' NI QUI ZIU'DXI GUIADXHA.'"22Ne gúni ndi la? Jesús laca bisaana be xtiidxabe de ti nacu'bi ra bitagu diidxa ne binni. 23Ne cherii la? xtale tu cayaca xaique yu'du', ne gúni guenda gúti la? ma que niza néru ca ni. 24Ne cherica, casi Jesús nabáni de guira xixé dxí, Laabe napabe guenda xaique yu'du' ni que zalúxe.25Ngá runi, Laabe laca zanda gulábe guira xixé cani guidxiña ra nuu Diuxi guni Laabe, ti Laabe nabánibe de guira xixé dxí ne guinábabe pur laaca. 26Purti xaique yu'du' di nga ni bia'sipe nuu para laanu. Laabe que gápabe guenda ru chee, que gapabe donda, nayábe, biduubabe de guira cani ruchee ne gúcabe ni jma na soo que ca iba'.27Laabe cadi caquiiñebe; casi ca xcaadxi xaique yu'du', níru gútibe mani' guira dxí gudiibe guni ca guenda ruchee xti pebé, ne de raque ma guenda ruchee xtii ca xcadxi binni. Laabe bi'nibe ndi ti tiru si ne para guírá, dxi Laabe bidiibe laca Laabé. 28Ne ley rúni binni guidxilayú xaique yu'du' ne nápaca' ra na dá' laaca, peru diidxa xti guenda rudii xtiidxa, ni beedarú ra guzá níru ley, gule' la' ni xiiñi Diuxi, ni laa naca ni que ziuu dxi guidiiñe yú.
Chapter 8

1Yanna, ni nápa gana guienetu de ni canínu nga ndi', laanu nápanu ti Xaique xti ca Sacerdote ni laa ma gurí neza ndiga de bangu ndxo' xti Diuxi ni nuu lu ca iba'. 2Laabe nga ni runi dxiiña ndaani ra nandxo', Tabernaculo dxandi' ni Xpixua'nanu ma bisucha'ui, cadi binni guidxilayú.3Purti guira xaique xti ca sacerdote riuuca para gudiica ni ra'de' ne ni rati para icaa Diuxu, guiropa ca ndi'. Nga runi napa xide gápanu xixa para gudínu Diuxi. 4Yanna pa Cristu ñuu ndaani guidxilayú di', que ñeda gacadibe sacerdote nin ti ndaa, ya que xa ma nuu tu laa rudii ca ni ra'de' casi ca ná lu Ley. 5Xiiñaabe nuu ndaani Tabernáculo, na'cani ti copia ne banda' de ca xiixa ni nadxo' nuu iba'. Casi ca hulaquiná Diuxi Moises ora laa gucaladxi nuza' Tabernaculo qué, "BIIYA GÚNILU' CASI CA GULAQUE GA'CA' NI BILUÉ LII LU DÁNI QUÉ."6Peru yanna Cristu ma gucuaa ti dxiiña jma galán. Ne laaca naca que pur Laabe Diuxi guni' zúni cosa jma galán ra laa bidii xtiidxa. 7Purti pa ñaca que nuchee né cabe niru bidagudiixa que la?, que ñuu di' xi pur guiropa tiru nibigueta nutagudiixabe ne laaca.8Ora Diuxi bidxéla de que nuu guendaruchee ndaani guidxi que la?, Laabe guníbe: "LAGUUYA, SEEDA RU DXÍ, ORA NAA GUNE NA CUBI GUENDA RIDAGUDIIDXA NE LIDXI ISRAEL, NE LIDXI JUDÁ. 9NDI LA? QUE ZACANI CASI CA PRIME BITAGUADIIDXA NIA CA BIXOZEGOLA TÚ DXI GUNAAZE NÁ CABE, NE BISAYA LAACABE PARA GUIREE CABE NDAANI GUIDXI EGIPTO. PURTI LAACABE MA QUE NIZÁ CABE LÚ NI BIDIEE XTIIDXA, NGUÉ RUNI MA QUE NIZAA LADXE LAACABE, NÁ XPIXUAANA TÚ.10YANNA NDI NGA ENDA RIDAGUDIIDXA NI NAA ZÚNE' NE LIDXI ISRAEL TIDISI CA DXÍ QUÉ, NÁ XPIXUAANA TÚ: "NAA SUGUAA CA LEY XTINE' NDAANI XQUENDABIAANI CABÉ NE ZAQUECA SUCAANI NDAANI LADXITO CABÉ. NAA SÁCA DIUXI XTI CABÉ NE LAACABE ZACACABE XQUIDXE'.11LAACABE QUE SUZIIDICABE TOBI PUR TOBI CABE XPECINU NIN CA CADA TOBI DE LAACABE NE BI'CHI', ZACARI': 'BINIBIA' XPIXUA'NANU'. PURTI GUIRA SUNIBIA' NAA' DE NI JMA NAHUIINI' HASTA NI JMA HUANIISI DE LAACABE. 12PURTI NAA SAPAXPIAAYA DE NI CADI JNEZA BI'NI CABÉ, NE MA QUE SIUU DXÍ GUIETENALADXE DE CA XQUENDARUCHEE CABE."'13Ora cani'be "NA CUBI", Laabe ma bi'nibe niru enda rutagudiidxa qué nayooxo' ne ni ma gudiidi ne ma nayooxo' la? ma gaxa nuu de guinitilú.
Chapter 9

1Yana dede, niru guenda rutagudidxa napa guenda runi mandar de xhi jmodo nga gusisaca cabe ndani ti yu'du' ndani guidxilayu. 2Ti purti bizuchahui cabe ti yu'du' de laari. Niru yo' huini que, ra nu' ra riu' gui'ri', mexha ne gueta xtia' ni rinnii nu Diuxhi, laani láni ra nandxo'.3Cherica guiropa Laari ruta'gu que nu' xti yoo' huiini, ni lá jmá nandxo' xhata. 4Napani ti altar naguchi hruzaani para gu'shu rinda' nashi. Laaca napani ti guiña de guenda rutagudidxa, ni naaze interu naca de oro. Ndani ni nuu ti xhiga naguchi hruzaani nii nuu maná ndani, vara xti Aaron ni guche ndú, ne ca ra cá ca didxa runi mandar bizaana Diuxhi. 5Luguia de guiña de guenda rutagudidxa que, nuu chupa querubin nandxo' nuchii ca tapa xti ra rixhia donda, cuguu ca baca'nda ne xhia' ca, peru de nga que zanda guinii cha'hui nu nagasi.6Tiidi si de gata chahui de guira ndi, ca sacerdote riu' ca ndani niru nda' xti yu'du' de laari que para guuni ca xhiiña ca. 7Peru sacerdote gola si' sanda chú' ra guiropa nda' que' ti tiru li ti iza, rinee be hrini ni rudii be Diuxhi para laaca laabe ne pur ca guenda ruche ni que ñana guidxi biini.8Espiritu Santu biluhi' de que neza para chindá cabe ra jmá nandxo' xhata que labb, que zahuini ni laga zuhuaru niru nda' yu'du' de laari que. 9Ndi guca ti duuba de ni chi gaca ca dxi di'. Guiropa ca, ca ni cusigaade cabe, ne ca sacrificiu ni cudii cabe nagazi que randa runichahui cani xquendabiani ni cusisaca cá. 10Laacani naca cani de guendaro' ne guendare', ne xtale jmodo genda ria'ri. Ca ndi guca ca guira ni biaana gaca para guenda binni guidxilayu, guuta ca ni para dede guiza' dxi guedandá nacubi guenda runi mandar.11Cristu beeda casi ti sacerdote gola xti de guira ni sicarú ni ma beeda. laabe beedabe gúni yu'du jma' sicarú ne jmá neza, ni cadi náa di binni guidxilayu bizáa, tobi ni cadi naca di xti guidxilayu' ni guyá di. 12Cadi guca di pur hrini xti ca dendxu o ca chivu, peru pur laaca hrini xtibe, Guyú be ndani ra jmá nandxo' xhata, ti tiru si para guira, ne bedanebe guenda rilá ni que riluxhe.13Ti purti pa hrini xti ca dendxu' ne ca yuuse, ne guenda ruchá dee ya'qui xti yuusee huiini luguia ca ni guca mucu ca, ribee chuu laacabe para Diuxhi, para guia'ri guenda binni guidxilayu xti cabe, 14pabiá ru jmá zanda guni hrini xti Cristu, ni pur Espiritu ni que rati xti bidíi laaca laa sin guenda ruché ra nu Diuxhi, guzia' xquendabia'ni nu de ca ni biini nu, ni que iquiiñe ca para guni nu xhiiña Diuxhi ni nabani? 15Nga runi, Laabe nga ni nuzuhua be gala'a de laanu ne Diuxhi lu nacubi guenda rutagudidxa di'. Ndi naca, ti purti laabe ma guti be, para gulábe de ca guenda ruche xti ca ni biche'ca lu niru guenda rutagudidxa que, ti ca ni laabe gulidxi be ganda guicáca ni bidii xtidxabe sudiibe ni que saluxhe.16Ti purti ra nuu ti guiichi caníi tuunga chi guianané xtí, guenda guti xti binni ni bicáni ca' naquiiññe guluí cabe ni. 17Ti purti ti guiichi ni caní tu chi guianané xhixha riquiiñe ni orasí ma guti tobi, ti purti que riquiiñe ni laga ni biinini ca' nabani.18Sacaca niru guenda rutagudidxa que que ñáta ni sin hrini. 19Ora Moises biluxhe bidii be guira ca guenda runi mandar xti ley que' guidubi guidxi, gucua be hrini xti ca dendxú ne xti ca chivu barracu, ne nisa, ne guicha ladi dendxu naxhiñá, ne xhiá', ne guxhubibe ni guiropa ca'; ca gui'chi ra ca' ca guenda runi mandar que la? ne guidxi que'. 20Oraque guní be: "NDI NGA HRINI XTI GUENDA RUTAGU DIDXA NI DIUXHI MA BIINI MANDAR PARA LAATU."21Saqueca, laabe guxhubi be hrini lu yu'du' de lari, ne ca traste ni riquiiñe be lu dxiña que. 22Casi ca naa Ley, ma yaca de guira sanda guia' ne hrini. Sin guenda rixhii hrini gaxti di' guenda rixhia donda.23Nga runi, gupa xhidé guira ni rilui ca ni nuu guiba' biáca ne sacrificiu xti ca mani que'. Huaxha ca ni naacaca de guiba' la?naquiiñe guiáca ne sacrificiu jmá sicarú. 24Ti purti Cristu cadi guyúu di ndani ti ra nandxo' xhata ni naa binni bizá, ni naca tobi ni rilui'si ni dxandí que'. Laga nga la? Laabe guyúpebe guiba' para gului'be laaca laabe nezalú Diuxhi pur laanu.25Laabe cadi guye di be raqué para gudii be laaca laabe xtale tiru, casi ti Sacerdote gola ,ni riu' cada iza ne hrini xti xtobi. 26Pa ñaca saca ñacani la? niquiiñe nidiidi be ra nana xtale tiru dede dxi guyá guidxilayu'. Peru yana, gucani ti tiru sí' dede ra guiluxhe de guira iza, ni ma bihuini para cuée guenda ruché pur Sacrificiu xti laaca laa.27Guira xixe binni nga nexhe gati ti tiru si ne oraca gueeda Juiciu. 28Sacaca Cristu laaca, ni bidii cabe laa ti tiru si para gaxha be guenda ruché xti xtale, zahuini be guiropa tiru, cadi para guizala'dxi be guendaruché, laga para gueda gulábe ca ni cabeezaca laabe sin guidxagaca.

Chapter 10

1Pue Ley ni bisaana Moises la? nacani casi ti bandaa de ca xixá sicarú ni gueda, cadi ximodo pe' xi'cani. Cani ridxiña Diuxi, que zanda di guia' ladxido' ca pur guenda rudi Diuxi rini si xti mani, ni ca sacerdote redaneca iza ne iza. 2¿Paca nusana cabe de gudicabe Diuxi rini xti mani la?, pa lacabe ña cabe tobi si tirú la? ca ni rusisaca que ñete naladxi ca de ca guenda ruche xtica. 3Pur ti cumu runicabeni iza ne iza la?, cayetenala'dxi' cabe de que cuche' cabe nga. 4Pue rini xti yu'ze ne chivu barracu que zanda guxia' xtonda tu.5Dxi Cristu beda ndani guidxilayú, Labe gunibe: "CADI RINI XTI CA MANI NIN CA NI CUSIGA'DE CABE LII NGA BILUÍ' LADXILU. HUAXHA LII, BIZUCHAHUILU GUIRANI TI GACA TI BINNI GUIDXILAYÚ. 6NIN GUIRA NI BISIGADE CABE LI NI BICAGUICABE NIN CA RINI XTI MANI NI BIXHII CABE TI GUIXHIA' XTONDA CABE, QUE NUSIECHE DI CA NDI LII".7 Ne ora que la? na gunie': "BIYA' RARI' NUAA GUNE NI RACALADXI LUU, CASI CA DE NA NAA LU CA GUI'CHI XTI DIUXI"8Nirú labe gunibe: "CADI RINI DI XTI MANI NIN CA NI GUSIGADE TU NA NE BEELE, NIN NI RUDITU NA TI GUIXIA' XTONDA LU, NIN GAXTI DE CA NDI QUE NUSIECHE DI NI LI". Ca ndinga ni napaxide' gusigade tu modo na Ley xti Moises. 9Ne ora que labe gunibe: "BIYA' RARI NUAA GUNE NI RACALADXI LUU" Labe raxabe ni nirú runinu ne riguidxebe xixa' nacubi ni gaca. 10Ne pur ndi la? lanu ma bianú tobi si tirú ne gucanú nandxo', pur guenda guti xti Señor Jesucristu.11Ne zicarí la?, guirá xixé ca sacerdote riasaca dxi ne dxi ti gusisaca Diuxi. Labe puru si rini mani rusigade be Diuxi, ne que ganda guixhia' xtonda cabe. 12Huaxa, Cristu bixhii rini ti guixia' guirá xixé guenda ruche' dede nagasi ne dede guiraa xixé naca dxi; 13Laabe guribe cue' Diuxi ladu ndiga. Labe cabezabe guedanda' dxi guyabe cani nanala'dxi' labee xaa ñe be. 14Pur ti pur si ni bisigadebe Diuxi ma binichahui be guirá xixé ca ni cayaa ne cani cayaca nandxo'.15Ne Espiritu Santu laca cayui' ne lanu. Labe nirú gunibe: 16"NDINGA NI BITAGUANIA LATU DIIDXA NI ZUNE LATU DXI GUEDANDA CA DXI QUE, NAA SEÑOR. NAA CA LEY XTINE NDANI LADXIDO'TO, NE ZUCÁNI LU XQUENDA BIANITU.17MA QUE ZIU' DXI NA GUZIETE NALADXE' CA GUENDA RUCHE' XTITU NE CA NI NADXABA XTITU". 18Yana la?, para nu? guenda rixia' donda xti cabe ya, ma que naquiñe di guxiitu rini xti mani pur ca guenda ruche' xtitu.19Nga runi, bicheca ne bizana ca, laanu ma zanda guidxiñanu ne ti guenda runi cree ro'ba' ra nandxo' xhata pur rini ni bixii Jesús. 20Ne ndinga nezaa ni nacubi ne ni nabani ni labe bixhalebe para lanu pur ca lari ni randa ni ruchi', pur ti gucabe binni guidxilayú. 21Ne pur ti napanu ti Sacerdote Gola ndani lidxi' Diuxi, 22chuu guidxiñanu ne guidubi naca ladxido'no de dxandi ne ti guendarunicre naro'ba, gapanu ladxido'no nayaa de ti guendabiani ni nadxaba ne guzia' nu ladinu ne nisa ni nandxo'23Yanna la? guinaaze dxiichi' nu ni lanu ma runi cree nu di, pur ti Diuxi ni bidii xtiidxa laanu, que zaguite di lanu. 24Guyu'binu xhimodo guiasanu ne gana lu guenda' ranaxhii ne ca dxiiña sicarú. 25Cadi gusana nu de guiu' nu tobi si, casi tudxi ma bini. Laca lagacane lii sá cada tobi jma ne jma, ne jma ru si ora laatu ma guyatu zeda guidxiña dxi.26Pur ti pa lapenu cayuni nu pur guche' nu, ne ca ma gucuaanu ca diidxa ni dxandi, ti guenda ruxhii rini pur guixiá xtonda tu ma que risaca ni. 27Laca, zusa'bana Diuxi laa ne ti guii ni gusinitulú cani rucá lú Diuxi.28Tu tica si ni que nicaa Ley xti Moisés la? rati sin guiacabe la nezalu chupa o chona binni ni bi'ya' que nicacabe ley ca. 29¿Pabia' rabitu guenda nanaa nica ni bituñee xiiñi Diuxi, ni gucua' riini ni bixhii Jesús casi ti ni que iquiñee, riini ni pur laabe gucabe nandxo' ne gulu dii Espiritu de Guenda Nachahui'?30Runibia' nu ni guní: "NAA XCUENTA GUQUIXEE; NE NAA ZAGUIXEE" Ne xti tirú: "SEÑOR ZUSABANA' XQUIDXII" 31¡Nabé nanaa ora guiabanu lu ná' Diuxi ni nabaani!32Peru laguietenala'dxi dxi nacubi binibiatu Cristu, ximodo latu gudiditu guendaridinde nagana ca yuba nanaa que. 33Bizitui' cabe lutu nezalú binni gulu dii cabe laatu ne guza nanda cabe laatu, ne gucane lisá tu ti tiditu ca yu'ba que. 34Gupatu xilase de cani gunaze cabe ne biteguyo' cabe que, ne gucua tu ne guenda nayeche' guxa cabe ca xtitu. Nanatu de que jma galan ni latu napatu que.35Nga runi que gusaabi tu ndani guixii guendaruni cree xtitu, pur ti naro' ba ziaxaalu'. 36Laatu caquiñe tu ganatu cuezatú , ti ganda guicatu ni Diuxi ma bidii xtiidxa laatu, ora ma bini si tu ni ná be. 37"PUR TI NAGASI CA, NI ZEDA, DXANDÍ ZEDA, NE QUE CANDAA DI.38NI NACHAHUI' ZABANI PUR GUENDA RUNI CRE. PA LABE IBIGUETA' BE, MA QUE ZUSIECHE' DIBE NAA". 39Peru laanu cadi nacadinu nin tobi ribigueta ti ganda guxuxe'. Laca, nacanu tudxi de ca ni runi cre ti zaca ganda gapanu xquenda nu.
Chapter 11

1Yanna la?, guenda runi cre ca nga ora nanna nu za'ca ca ni ca'bezanu gaca. Ndi nga ni chi huíni ra cadi rihuíni gaxti. 2Purti sicarí ca bixhoze gola nu que lanu bi'ni' cre ca. 3Guendaruni cré di ru cá laanu guiene nu de que guidxilayú di guyá ni purti zacá bidii xtiidxa Diuxi gaca ni, ne za ca' ca ni rihuíni ca cadi guyá di cani de cani que rihuíni.4Runi modo guendaruni cre ni bidii Abel nga jmá biula'dxi Diuxi que ni bidii Caín la'. Ne ngué bi'ni laabe hombre ni runi jneeza. Diuxi guní jneeza de laabe pur ca'ni' bidiibe la', ne pue guendaruni cre di la? Abel de yanna riete ru modo bi'ni' cre be Diuxi necape ma guti be.5Ne laca runi guenda runi cre di nga gundiisa Diuxi Enoc ne yené be la ibá ti zaca que ñati. Que nidxeladi cabe laabe purti Diuxi yené laabe. Ante che'be que la?, biete de que biula'dxi Diuxi ni bi'ni be que.6 Nga runi, sin guendaruni cre la? que zanda di chu'ladxi Diuxi ni guni nuu. Purti napa xidé de que tutisi gueeda ra nuu Diuxi la? guni cre ca de que Laabe nabani be ne laabe zucabi be ca ni guyubi laabe.7Runi guenda runi cre di nga Noe, ora bidi ti diidxa nandxó' ra nu de ca ni chi gaca, laa ne xtalepe guenda ruzuuba diidxa ne guenda riá' bi'zá tu barcu tu gulaa binni lidxi. Ra bi'ni be ndi la?, biiyabe ne guní be modo cuché binni guidxilayú ne beda ugandabe guiula'dxi Diuxi modo pe bi'ni cre be.8Runi guenda runi cre di nga Abraham, ora guní ne Diuxi la' la?, bizuuba diidxa ne biree de ra nuu que ne guyé guidxi ra chi gudii be la. 9Biré zee, sin ga'na pa raa ché. Runi guenda runi cre que nga Abraham bibani ndani guidxi ni gudxi be lá que casi tobi ni zaa de zitu. Laabe bibani be ndani carpa ne Isaac ne Jocob, ne laaca gucuáca ni bidii xtiidxa Diuxi di. 10Laabe biyadxibe jmá che'rica, guiidxi ni guyáa ne zu'huá chachui, purti naca ni ti guiidxi ni bizaa ne ni bicuí Diuxi.11Ne laca pur guenda runi cre di, ora Sara ca dxii naca ti guná ni que zanda gapa xiiñi la? Abraham gucuá xtipa para gapa xiiñi. Beda izaaca ndi ca dxii izaa ma na gola be, que nu chee né di'be Diuxi, ni gudxi laabe de que zapa be ti xiiñi be. 12Ngue runi, de hombre ni ma bilaa ñati di bedagale cani naca ca casi GUIRAA BELEGUÍ NI RI'CÁ IBÁ NE CASI GUIRAA YUXI XTI NISADÓ, DE NIN QUE ZANDA IGABA CA.13Lu guenda runi cre di guiraa cabe guti cabe sin que ni cá cabe ni bidii xtiidxa Diuxi laacabe. Huaxa pe, gudiidi si de biiya ne bigapa diuxe lacabe de zitu la?, laacabe guní cabe de que zeda cabe de xti guidxi ne zeda diidi si cabe ndani ni. 14Purti cani guiní za'ca' la? ri huini ca de que cuyubi ca xquidxi ca.15Pa nu caa ique cabe guidxi ra biree cabe que la?, ñanda ca nibigueta cabe raqué.16 Peru cadi nga di nga gucala'dxi cabe ya, lacabe gucala'dxi cabe ti guidxi jmá galán, ne tobi ni nuu ibá. Ne pur nga, Diuxi que rituí luu di de gaca Diuxi xtii cabe, ti Laabe ma naguixhe chahui be ti guidxi para laaca.17Runi guenda runi cre di nga Abraham, bi'ini xneza, ora bidiibe Diuxi xiiñi be Isaac. Tobi lucha xiiñi be bidii be para gati, ni gucuá ca xtiidxa be. 18Abraham nga gucuá ca diidxa di: "DE ISAAC NGA CHI GUINIÉ NIA CA XIIÑI LU." 19Abraham nanna de que Diuxi zanda guindiisa Isaac de lade guetu, za cá zanda guiní nu ni casi ñaca biasa be dede lade guetu ne bigueta gucuábe laa.20Ne laca pur guenda runi cre di nga, de que cani chi gaca, casi Isaac ora gulú ndaya Jacob ne Esaú. 21Runi guenda runi cre di nga ora Jacob ma cayati la? gulú ndaya cada tobi de ca xiiñi José. Jacob bisisaca Diuxi, neca ma zucá si luu bastón xti. 22Runi guenda runi cre di nga ora ma yaca chi gati José la? guní de ora chi guiré ca xiiñi Israel de ndani Egipto, ne gudxi be laca xi guniné ca' ca dxitaladi be.23Runi guenda runi cre di nga, ora gule Moisés la? bicachi ca bixhoze la chona beu purti biiya cabe laabe casi ti badu huini izaa sicarú. Laacabe que nidxiibi di cabe ni guní xha ique guidxi que.24 Runi guenda runi cre xti Moisés ndi nga, ora ma binisi la? que ni ná dibe ñaca xiiñigaana Faraón laabe.25 Laga, guliibe tiidi né be ra nagaana xquidxi Diuxi, ne cadi ñeche né di be de ca guenda ru chee que pur ti ratu si. 26 Laabe guní ique be de que tiidi be guenda nagaana pur nanda be Cristu nga jmá risaca que cani risaca xti Egipto. Laabe biyadxiibe ni chi tixe Diuxi laabe pur ni chi gunibe.27Runi guenda runi cre di nga biree Moisés de Egipto. Que ni dxiibi di be xiana xti xaique guidxi que purti nána be nuu ne Diuxi laabe neca cadi cayuuya be la.28 Pur guenda runi cre xtibe que gupa be pascua que ne biné' be rini irá ra puerta ti xa ni ruxuxe ca badu lugola que la?, cadi guniná di xti ca binni Israel.29Pur guenda runi cre que nga gudiidi cabe nisadó xiñaa que ne yendá cabe guidxi ra nabiidxi. Ora ca Egipciu gucaladxi ca ñuni' ca ndi la? guubi ni laaca. 30Runi guenda runi cre di biaba ca lindaa xti Jericó, gudiidi si de bidii cabe ni gadxe vuelta.31 Runi guenda runi cre di Rahab gunna ni riu' né tuticasi hombre que ñati né cani que ruzuuba diidxa, ti laabe gucuabe ne ti guendaratadxi ladxidó cani ca na gundáchi laabe.32Xi ru zanda guinié ya? Ziadxa ru tiempu naa para güe nia laatu de: Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel ne de ca profeta. 33Runi guenda runi cre xti cabe la? bini xtii cabe guidxi roo, biquiixe cabe ni bíni xtobi laabe ne gucuá cabe ni gudxi Diuxi laacabe zacácabe. Bicuéza cabe rua' ca león,34 bisuí cabe xtipa xti guii, bilá cabe de espada na duuxhu', bianda cabe de guiraa guendahuará, bidale xtipa xti cabe lu ra gudiinde cabe ne bini ganá cabe ca dxu' ni zaa de xti guidxi.35Ca guná que gucuáca ca binni liidxi ca ni ma guti. Xcadxi la? bidiiñe ca, ne que ni ná' di ca ni lá' ca ti nanna ca de que jmá galán gad gatica ne ibani né ca Diuxi. 36Xcadxi la? biiya Diuxi pa dxandí ni laca ora guxidxi tuxa laaca, ne ora guidiiñe ca ne doo guiba ne guidaguyoo ca. 37Bidxaa ca guie'. Bigacabe laca chupa galaa. Gutica ne espada. Gucu ca guidi ladi dendxu ne chivu. Gulee cabe laaca, bixhii cabe laaca ne bini ná cabe laaca. 38Cadi para ibani di cabe ndani gudxilayú. Guzaa renda cabe ndani ra nabiidxi ne ra que rindani gaxti, lade dani, ndani cueva ne ndani guiru yu'.39Neca pe guiraa binni di biesieche ca Diuxi pur guendaruni cre xti ca que la?, que ni cá di'ca ca ni gudxibe laaca zudibe laaca.40 Diuxi ma gudixhe ique guni xixa ni jmá sicarú para laanu, ti pa que laanu la? que ñee di ni laacabe jneeza.
Chapter 12

1Nga runni, ma nu xtale tu la cundachi lannu, gusaana nu' guira guenda rirenda guenda ruche'. guxhoñe nu sin guirenu gana lu guenda ruxhoñe ni nu ra lunu'.2 La guca' diaga chahui Jesus, ni rizulu ne ni runni chahui guenda runni cree. Pur genda nayeche ni guta' neza luu be', gunda' guyuabe cruz que', que niza ladxi dibe gusitui cabe lube, ne guribe ladu ndiga de bangu ra runni mandar xti Diuxi. 3Yanna la guini' ique de laabe' yanna, xha ni bizuhuadxichi ora bicalu ca ni ruche' que lape be', ti laatu cadi guidxaga tu' ndani ladxidoto ne guirechuutu'.4Que huasuhuadxichi tu' ne ninca carui di tindetu' ne guenda ruche de chindatu lu rini'. 5Ne laatu jma bisianda' tu bii ni rusidi casi ti xhiñi: ''XHIÑE, CADI ICADIOU HUDXIE NI CUSIDI' SEÑOR LII NE CADI GUIDXAGA DIOU ORA GABI BE LII CADI JNEZA CAYUNU'. 6TI PURTI' SEÑOR RUSIDI GUIRA CA NI NAXHII BE', NE LAABE RIDINDE NEBE GUIRA XHIXXE XHIÑIBE NI LABE RICABE''.7La guica' guenda nana' di' casi modo gulaqui Diuxi guisiditu. Diuxi rini' ne laatu casi ti xhiñi. 8Peru, ¿xhi naaca' ti xhiñi ni bixhoze que rusidi laa? Peru pa latu cadi bisidi tu' laa, ni guiraa binni napa', cadi nacadi tu xhiñi cabe'.9Nin ne saca', lannu gupanu' ca bixhozenu ni nu ndani guidxi layuu ni laca bisidi ca lannu, ne lannu runi nu ni nacabe. ¿ñe cadi jma naquiñe gunanu jma bixhozenu que ca espiritu ca', ne guibani nu laa? 10Xhiñe ti bata na, ca bixhoze nu' bisidi ca lannu pur cadxi dxii, xhimodo bihuini ni' biasi para lacabe'. Peru xtobi lá, Diuxi runni ni para gaaca jneza ti ganda gapanu guenda nandxo xtibe'.11 Nin ti guenda rusidi rului ni sicaru' nagasi', peru ezaa nanaani'. Nga runni, ndi rididisi rudini cuana naxhi de ni naca nachahui xti ni jneza para ca ni jma bizidi chahui pur lanni.12Yanna la cu' xtipa' bata naatu ni nanda ne xhibitu ni que gaapa' xtipa'.13 Lagunni neza' modo saa para bata' ñeetu', saca ca ni nachiita' ñee cadi guiechu' si nu que' guiandabe'.14Laguyubi guenda ratadxi ne guira', Ne guenda naya' ladxido ti sin Candi guiruti suya Señor. 15Laguya laatu de que' guiruti' guiadxa laa guenda nandxo xti Diuxi, ne nin ti xcu' nda da' xhiaana guirooba' ni ganda gunina' ni', ti ganda xtale cadi gaca mucu' cabe' pur lani'. 16Laguya ga cadi chu tu la chuene ni cadi xhelaa o bini ni que runni ni jneza casi Esaú, Ni la pur ti endaro bitobe' enda lu gola xtibe'.17 Ti laatu nannatu' tidisi, ora labe ucaladxi be' nicabe ndaya'. que nicadi cabe' laabe, ti laabe que nideladibe xhi nicabe ne enda' runaa'.18Ti purti laatu cadi beeda di tu ra nuu ti dani ni zanda cánatu, ti dani de bele caya'qui, nacahui, nachuundu ne bii yo'sho'. 19Laatu cadi beeda di' tu ti ra caxhidxi cachu ni ridxa' bii, ninca ti ridxi ni rinii didxa ni ca ni binadiaga gunabaca' cadi gunadiagaru ca xti didxa. 20Ti purti laacabe que ñanda ñuni huantar cabe ni guca mandar cabe: "PA DEDE TI MAANI' CÁNA' DANI QUE, NAQUIIÑE GUIDXAME GUIE" 21naro'ba dxiibi nga ni biiya Moises dede guníi: "CADXIBE NE CAYACADIITE."22Laga nga la? laatu beeda tu ra nuu dani Sión ne guidxiro' xti Diuxi ni nabani, Jerusalen ni nuu guiba' ne xtale ixhiapa de angel canayeche'ca. 23Laatu beeda tu ra nuu ca guendalisaa xti ca ba'du lugola ni ma cá láca guiba'. Ma beeda tu ra nuu Diuxi ni naca juez xti de guirá', ne ra nuu espiritu xti ca ni nacha'hui ni ma gucachahui ca. 24Laatu ma beeda tu ra nuu Jesus, ni ruzuhua' galahui de nacubi guenda rutagu didxa, ne ra nuu hrini ni bixhuubi ni rinni jmá sicarú que hrini xti Abel.25Laguuya laatu cadi gucaa nátu ni caníine laatu. Ti purti pa laacabe que nuxhoñelú cabe ora bicaaná cabe xha ni gúdxica laacabe ni chi guizaaca ndani guidxilayu' di, jmárupe que suxoñelúu nu, pa guixhalenu nu de di cayaabi ca laanu xhi qui guizaaca dede guiba'. 26Ti dxí laabe biniditi be guidxilayuu ne xtidxi be, peru yana laabe ma bidii xtidxa be ne ma guníi be: "XTI TIRU NAA, SUNEDIITE CADI GUIDXILAYUU SI', LAGA NEE GUIBA'.27Ca didxa di': "XTI TIRU", riníi ni guenda ribee guira ni racadiiti, ndi nga, de ca ni guyáa, ti ca ni que raadiiti guiaanaca. 28Nga runi. Ra guiicanu ti ra raca mandar ni que racadiiti, gudiinu xquixhe ne sacarí gusisacanu Diuxi ne guenda rusuxhiibi ne guenda ridxiibi. 29Ti purti Diuxi xtinu nga naca Bele ni ruzaana nisi dee.
Chapter 13

1Cadi' gusanatu de ganaxhi lizaatu. 2Cadi gusianadatu' guicalu binni ralidxuca ni zeda' de xti guidxi. Pue ti pur ndi' laa, nucabe ma' bigu' cabe ralidxicabe ca angel sin laacabe' ganna cabe'.3La guedasilu' laatu de ca ni daguyo ndani lidxi guiba que', casi ñaca laatu libitu' ne laaca be'. La gusiete naladxi' cani cadidi guenda nana' que', casi ca ñaca laatu ñaca tu' lacabe ndani xcuerpu cabe'.4 Ne guiratu gala xpiatu ne guira' ca ni jma bichaga na'. Ne cadi guni mucu tu ra rata nee tu xhelatu, ti Diuxi zuya' pabia cuchee ca ni ruyubi' chu' ne xtobi neca' ni riu' ne ca ni cadi xhelaa'.5Ne laatu cadi ganaxhitu bidxichi'. laguieche ne ca ni napatu' ca', ti purti Diuxi pe' guni': ''NIN QUE SIU ORA GUSAANA' LII, NE NIN GUDXIE DECHE LII.'' 6Ne guiunu' nayeche ti ganda laanu gudxiba lunu' ne guini nu': ''NE SEÑOR NGA CHIGACA NEE NAA'; NE QUE ZADXIBE' DIA'. ¿XHI ZANDA GUNNI HOMBRE NAA?''.7Cadi' guianda laatu de ca xhaique xti tu', ca ni guni nee laatu de ca didxa xti Diuxi, laguya chahui guire ndu ni gunni tu'. lagunni cree casi modo runni cree be'.8 Jesucristu laca' laabe nga de negue, de yana dxii, ne dede guiraa dxii.9Cadi chinanda tu' guinticasi' ni cusidi' ni que runni bia tu'. Pue galan nga chuu xtipa ladxidoto' pur guenda nandxo, cadi ra quiñe yutu pur guenda roo ni que racanetu ca ni que nabani pur lani'.10 Naapa du' ti altar ra ni laaca runni ca dxiña ndani ti yoo de lari' que gapa di cabe xhi dee goo cabe'.11 Pue rini' xti ca mani', ni bidi ca gati ca' pur ca guenda ruche xti cabe, reda ni' ra lugar nandxo di', ti ladi ca cayaqui ca ni zitu de ra nu yoo huini xti cabe'.12Ne saca ca', Jesus guca naa be' xhitu de ra nu puerta xti guidxi ca', ti ganda chu ndaya guidxi ca' pur rini' xtibe.13Yanna chu ra nuube de ra nabeza, ne chinee nu' guenda ritui lu' xtibe. 14Pue quegapa' didu ti guidxi ni chi guiana xhidxi rari', ne luxcar ni', ruyubidu' ti guidxi ni jma nu guedaa'.15Ne guni Laabe la?, gudinu guirá xixé dxi xtipa xtinu ra guidundanu para Diuxi, guendariunda de cuananaxi xti ruanu ra lanu gunibia' nu Laabe. 16Ne que gusiandanu guninu ni jneeza ne gacane lisa' nu, ca xtipa di ca nga ni riuladxi' Diuxi xtale pe'. 17La guzuuba diidxa ne la guni ni na ca xhaique xtiitu, ti lacabe runicabe dxiña para gapacabe xquendatu, casi ni chitixe pur latu. Laguna ti ca xhaiquetu guni cabe ne ti guenda' nayeche' cadi di ne ti guenda' nagundu', pa ca que iquiñe ni de gaxti para laatu.18La guini' ne Diuxi pur laadu, pue laadu nanna dxichidu de que nayaa ladxido'do, ne racaladxi du guibanidu ne xpia' lu guirá xixé ni ladu gunidu. 19Na ruchaya latu gana jma rusi gunitu ndi, de ti modo na ganda guibigueta ra nutu jma naguenda.20Yanna, Diuxi de guenda' ratadxi ladxido', ni biasa de lade guetu Ni jma nandxo' rapa dendxu', Señor Jesús xtinu, pur ti ri'nii ni bitagu diidxa be ni que zaluxe, 21cuaquichahui latu ne guirá xixé ni chahuí ti zaca gunitu ni racaladxi be. Ne labe guninebe lanu dxiiña ni Labe riuladxi' be, pur Jesucristu, ni Laa guicaa guenda nadxo' dede guirá xixé dxi. Amén22Yana na ruchaya latu de gana, bicheca, guicatu ca diidxa gola ni naa ma bica ra nutu nagasi ru. 23La gana de que bichinu Timoteu ma bila', ni naa guedania' ra nutu pa labe guibiguetabe naguenda.24La gudi ti diuxi guirá xixé ca xhaiquetu ne guirá xixé ca ni nandxo'. Ca de Italia rusenda diuxi para latu. 25Guenda nachahui' guianane guirá xixé tu.

James

Chapter 1

1Santiagu, ti siervu xti Diuxhi ne xti Señor Jesucristu, para ca chii ne chupa nda binni zaa de Israel ni reche ndase ca, padiuxhi. 2La guica guira ni ne guenda nayeche', biche ca, ora tiidi tu lu xtale nagana, 3gana ca tu, ra chu' bia guenda runi cre' xtitu, seda gudii ni laatu xttipa para que guidxagatu.4La gudii de que guenda que ridxaga ca gunduxhe xiiña. para guizaa gaca tu ni biniizi, ne cadi guiadxa gaxti laatu. 5Peru pa tuuxha de laatu caquiiñe guenda nu' xpiani, guinaaba ni tobi lucha ni rudi ni, Diuxhi, ne guenda nachahui ne sin guenda rugu queja para guira ni guinaba ni, ne Diuxhi sudii ni laa.6Peru la guinaba ni lu guenda runi cre', sin guenda riu xhizaa, ti purti ni riu xhizaa seda gaca casi ti ola xti nisa do', bii ri ne' laa ne rigu bi laa. 7Peru binni ca cadi naquiñe guini' ique de que de que saca' ni gunaba Señor; 8Laabe nacabe ti binni de chupa gana, ni cadi nu' chahui lu guira neza xti.9Bichi nu pobre, naquiiñe guchaa guenda naro' xti pur nu ra nazo, 10Laga bichinu ni naca ricu lu guenda nachahui xti, ti purti laa sati casi cabti guie' rati ndani layu. 11Gubidxa riasa ne ti guenda nanda ni ruzaquine ruchuidxi la yaga huini, ne guie' riaba ne guenda sicaru xti rati. Saca ca ca binni ricu saniti lu ca galahui de guira ni runi ca'12Chu' ndaya hombre ni guni huantar ca guenda nagana, ti purti tiidi si be ra nagana, laabe saca be ti la'pa de guenda nabani, ni ma guta saca ca ca ni nadxi ca Diuxhi. 13Guiruti naquiiñe guini' ora ora cuquiinde cabe laa: "Guenda ruquiinde di zeeda ni de Diuxhi", ti purti Diuxhi pe' que ruquiinde di ni cadi jneza laa, ne Diuxhi laaca laa que ruquiinde guiruti.14Guira binni ruquiinde laaca ca cosa dxaba ni riu ladxi laa, ca ndi rigubayu ca laabe, ne rixhubiyu ca laabe fuera. 15Oraca ca guenda ruche ni rica ique be, racaxhiiñi ca, rale guenda ruche' ne, huidxe si ora guinizi cahui guenda ruche ca, reda gudii ni guenda guti. 16Cadi quite tu laatu, biche ni nadxie' ca.17Guira ni guenda rusigade, ne guira guenda rusigade ni xnezape' zeeda ca de luguia', sedayete ca de bixhooze biaani. Laabe que rucha be casi ca bandaa ni rucha. 18Diuxhi gulii gudii laanu guenda nabani pur didxa ni dxandi, para saca laanu ganda gaca nu casi ca prime cuananaxhi lade ca ni bizaa be.19Laatu runibia' tu ca ndi, biche ni nadxie ca. Guira hombre naquiñe gaca nagueenda para gucaa diaga, nanene para guini, ne nanene para idxiichi, 20ti purtu xhiana xti hombre que runi di ni dxiiña lu Justicia xti Diuxhi. 21Nga runi, lacuee guira guenda namucu xti guenda ruche' ne guenda nadxaba nu de guira ladu, ne guenda nachahui la guica didxa ni ma guta, ni laa zanda gula xquenda tu.22Laguzuuba xtidxa Diuxhi, cadi guca diaga si tu ni, cadi quite tu laaca laatu. 23Ti purti pa tutiica guca diaga xtidxa Diuxhi ne que gini ni la?, naca casi to hombre ni ruyadxi chahui lu' lu ti espeju. 24Laabe ruyadxi chahui be lu be, ne nagueenda ruzianda be xhi modo rihuiini. 25peru ca binni ni ruyadxi chahui Ley xti Diuxhi ni gaxti cayadxa laa, ley ni ruxhaague ni liibi, ne pa guni segiur ru be guzuuba be didxa xti; cadi naca si be ti ti ni runa diaga ne ruzianda, hombre di ziu ndaya lu ni runi.26Pa tuuxha rini' ique laca laa de que naca ti religioso, peru que rucueza ludxi, laabe caguite be ladxido' be, ne religion xtibe que iquiiñe. 27Religion naya guie' ne que rixhia neza lu Diuxhi bixhoze nu nga ndi: guenda racane ni que gapa jña ne bixhoze, ne ca guna ma guti xheela ca, lu ca guenda nagana xti ca, ne guenda rapa laaca la de ca cosa dxaba xti guidxilayu'.
Chapter 2

1Biche ca', cadi guni tu jma pur cadxi binni lu lá guenda runi cre' xti Señor Jesucristi xtinu. Señor de guendanandxo'. 2Pa tuuxha chu' na nu' lisa' tu ca na aiu de oro ne nacu lari sicaru, ne laca chu ti hombre pobre nacu lari mucu, 3ne guiza ladxi lu binni ni nacu lari sicaru que ne guini' lu: "canaba lii, guri rari, ti lugar galan," peru raabu hombre pobre que: lii la? bizuhua nezarica" o "Guri xha ñée," 4¿cadi cayunitu juiciu laaca laade tu, ne cadi cayacatu juez ne guenda rica ique nadxaba?5Laguca diaga, biche ni nadxie ca, ¿Cadigulii Diuxhi ca pobre xti guidxilayu para gaca ricu lu guenda runi cre' ne guiana ne ca reinu ni Diuxhi guni' saca ca ni nadxi laa? 6¡Peru laatu ma bizitui tu lu pobre! ¿Cadi ricu nga ni riguie laacabe, ne laaca nga rixhubiyu laacabe neza lu tribunal? 7¿Jñe cadi ruca lu ca ricu lá ni nachahui ni gulidxi laacabe?8Huaxha, pa lii guni lu ni na Ley ni dxandi, casi ca lu ca xqui'chi Diuxhi: "ZANAXHII LU BIICHI LU CASI CA LAACA LII." neza cayu' nu. 9Peru pa lii cayunu jma pur cadxi binni, lii cayunu guenda ruche, naca lu ti ni napa donda pur ley casi ti gubaana.10Ni ruzuba didxa interu naca ley, peru rirenda ru ñe lu ti puntu si, ndi naca ndi dxiba donda ique pur guindaa interu naca ley! 11Ti purti Diuxhi ni guni': "Que ziu neu ni cadi xheela lu" laaca laa guni': "QUE ZUUTI LU." Pa li que riu neu ni cadi xheela lu, peru ruti lu, ma gundaa lu ley xti Diuxhi.12Ti purti, rini' ne ruzuuba didxa casi ca ni nu ca gaxa de gaca juzgar ca pur ley ni ruxhague li liibi. 13Ti purti seeda juiciu sin guenda ria' para ca ni que hua lui' ca guenda ria'. ¡Guenda ria' ruguiñe luguia Juiciu!14¿Hi galan naca ndi, biche ca, pa tuuxha rini' napa guenda runi cre', pero que runi dxiiña? ¿zanda guenda runi cre' si ca gula laabe? 15Pa ti biichi o ti bizaana caquiiñe laari ne guenda ro' guira dxi, 16ne tobi de laatu gaabi laabe: "Guye ne guenda rata dxi, bidxaa' ne bicha ndanu," peru que gudii labe ni caquiiñe xcuerpu be, ¿Xhi jneza nu lu ndi? 17Sacaca guendsa rui cre' pur laasi, pa que gapa dxiiña,ma guti ni.18Ca saca tuuxha zani': " lii napa lu guenda runi cre' ne naa napa dxiiña." biziidi na guenda runi cre' xtilu sin dxiiña ca, ne naa suziide lii guenda runi cre' xtine pur dxiiña. 19Laatu runi cre' tu de que tobi si Diuxhi nu'. Peru ca binidxaba laca runi cre' ca nga ne racaditi ca. 20¿Jñe napa tu gana gaana tu hombre que runa ca', xhi modo nga guenda runi cre' ni que runi dxiiña que iquiiñe?21¿Cadi guca Abraham bixhoze gola nu, ti ni bixhia xtonda pur ca dxiiña ora laabe bidiibe Isaac, xhiiñi be lu altar que? 22Lii biiya lu guenda runi cre' biini dxiiña ne ca ni biini be, ne pur guenda runi cre' xtibe bigaanda be ni gulaqui Diuxhi para laabe. 23Ca gui'chi ni gucua bizaaca ca ni ora ná: ABRAHAM BINI CRE' DIUXHI, NE GUCUA DIUXHI NI CASI NI JNEZA." Ne Abraham gudxi cabe laa xhamigu Diuxhi. 24ruuya tu laatu de que pur ni biini ti hombre bixhia xtonda, ne cadi pur bini cre' si.25Ne sacaca ¿Cadi guca Rahab xha guna sacazi ni bixhia xtonda, ora laa bichaga lu ca ni si gundachi ne biseenda be laaca xti neza? 26Ti purti casi ca cuerpu, suxhale de espiritu naca gueetu, sacaca guenda runi cre' suxhaale de dxiña naca guetu.
Chapter 3

1Cadi xtale de laatu seda gaca ni ruziidi, biche ca', nana ca tu de que zacaa tu ti Juiciu jma naroba. 2Ti purti guira ni rirenda ñee nu de xtale forma, Pa tuuxha de laatu de laatu que rirenda ñee lu laaca ni rini', hombre di naca tobi hombre riza jneza, ni randa rucueza interu naca xcuerpu3Yana pa laanu cu' nu frenu rua ca caballu, laaca zuuna ca laanu, ne zanda guca bique nu interu naca xcuerpu ca. 4Laaca laguuya ca barcu, neca pe laaca izaa naro'ba ca ne vi reciu ruza laaca, ti timon huiini si ruzaa ni ladu tica ni naaze timon di gacaladxi guzeeque ni5Sacaca, ludxi naca ni jma nahuini de ti cuerpu, ne nin ne nga rini' xtale didxa naro'ba. ¡Laguuya pabia naroba ti guiixhi ni ti bate' huiini si ruzaqui! 6Ludxi laaca naca ni casi ti bele, ti guidxilayu de guenda ruche' ni nu lade ca nda' xcuerpu nu', ne laa nga ni ruzitui lu interu cuerpu ne ruca gui ti bele lu neza xti guenda nabani, ne laaca laa caagui lu bele xti gabia.7Guira clase mani guiixhi, ni ripapa, ni rixubi ndani ne mani de ndani nisa raca do' ne bisi do' binni guidxilayu' laa. 8Peru guiruti lade ca hombre randa ruzido' ludxi; nacani ti guenda nadxaba ni que randa rucueza cabe, dxa tipa de venenu ni ruti.9Ne ludxi nu rusisaca nu Señor xtinu ne ne bixhoze nu, ne laaca ne laani rigu'di nu ca hombre, ca ni guya ca casi ca imagen xti Diuxhi.10 Ne ngueca rua nga riu'di ne riu' ndaya. Biche ca, ca cosa que sanda di gaca ca sacarí11¿Jñe ti ra dida' nisa randa gudi guiropa nisa, nanaxhi ne naxhi? 12Biche ca ¿sanda ti yaga du'ga gudi aceituna, o yaga uva gudi du'ga? Ninca ra rida' nisa xhi que sanda gudi nisa naxhi13¿Tu laa lade tu nu' xpiani ne riene? Lagudi binni ca gului ti guendanabani neza pur ca ni runi be nachaui ni seeda de lu guenda nu' xpiani. 14Peru pa tuuxha de laatu napa ti guenda ridxichi nanda' ne guenda rapa gana gapa jma que xtobi ndani ladxido', cadi guini', ne gusigui luguia ni dxandi.15Guenda nu' xpiani di' cadi seeda ni de guiba, peru naca ni de ndani guidxilayu, cadi de espiritu, xti binidxaba ni. 16Ra guenda ridxichi pur ni napa xtobi nu', guenda racaladxi gapa jma que xtobi laaca nu', raca nu' bieque' ne guira guenda raca ni cadi jneza. 17Peru guenda nu' xpiani ni seeda de guiba' niru do' naca ni naya guie', nachaui, dxa tipa de guenda ria', ne rudi cuananaxhi sicaru, que runi jma pur cadxi binni si', ne que rusigui. 18Cuananaxhi xti Justicia zuhua lu guenda ratadxi, pur ca ni runi ca ni nexhedxi.
Chapter 4

1¿De para seeda ca guenda que rutagu dxidxa ne ca guenda ridinde didxa xtitu pue? ¿Jñe cadi riasa ca ni nadxaba ni rini' ique tu, ne ridinde tu ne ca ni nu' nee laatu? 2Laatu racaladxi tu ni que gapa tu. Laatu ruti tu ne riza nanda tu li que zanda gaoa tu, laatu ridinde tu ne ridinde didxa tu, laatu caaru di gapati ni ti purti caru guinaba tu ni Diuxhi. 3Laatu rinaba tu ne que rica tu , ti purti cadi jneza rinaba tu ca ni, nexhe chaui para ganda quite si tu ca ni lu ca guenda nadxaba rica iquetu.4¡Laatu ca ni riu' ne ni cadi xheela! ¿Jñe que gana tu de que guenda xhamigu guidxilayu di, nacani guenda ridinde ne Diuxhi? Nga runi tutiica ni gaca xhamigu guidxilayu di cayuni laaca la ni cadinde ne' Diuxhi? 5¿O laatu saca xha tude que ni ca lu xqui'chi Diuxhi cadi jneza ca' ora ca' de que espiritu ni laabe gulaqui be luguia nu nacani celoxho ne iza de racaladxi ni laanu xtalepe?6Peru Diuxhi rudi jma guenda nachaui, pur nga xqui'chi Diuxhi naa: "DIUXHI QUE RICA NI RUCHA XQUENDA NARO', PERU RUDII BE GUENDA NACHAUI NI RINDETE LAACA LAA." 7Nga runi laguuna Diuxhi. Laguni uantar binidxaba ne laa suxhiiñe de laatu.8Laguidxiña Diuxhi, ne labe sadxiñe laatu. Lagusia bata na tu, laatu ca ni ma biche', Ne la gusia ladxido' to laatu ca ni de chupa animu laaca. 9¡Latiidi yuuba, la gaca lamentar ne laguuna! laguuni guenda ruxhidxi xti tu lamentu, ne guenda rieche xtitu en guenda nagundu. 10Laguindete laaca laatu neza lu Diuxhi ne laabe sandisa be laatu.11Cadi guini' lisa tu luguia xtobi, biche ca'. Binni ni rini' laaca luguia biichi o runi juzgar biichi, cucaa lu ley xti Diuxhi ne cayuni juzgar ley xti Diuxhi. Pa lii guni juzgar lu Ley, lii cadi cuzuuba lu didxa xti ley, laga cayaacu juez de laani. 12Toobi si nga nu' ni rudii ley ne juez, Laabe nga sanda gula be ne guxhia be. ¿Tu naaca lu lii ni runi jugar lu ni dxaagalu?13Laguca diaga, laatu ca ni rini': "Yanadxi o guixhi laadu siudu guidxi ro' di ne siu du raca ti iza, ne suni du negocio, ne sabeedu bidxichi." 14¿Tu laa nana xhi chi gaca guixhi, ne xhinga naca guenda nabani xtilu ra tidi guira? Ti purti lii naca lu casi ti gubaa ni rihuini ti rati si ne oraca riniti lu,15Laga nga, laatu naquiiñe niniitu: "Pa señor gudii lugar, laadu sapa du guenda nabani ne laadu suni du ndi o ndica." 16Peru yana laatu rini' tu de ca ni chi guni tu. Guenda rini si ca na dxaba ni. 17Nga runi, ni nana guni ni jneza ne que runi ni, para laabe nacani guenda ruche.
Chapter 5

1Lataa yana, laatu ca ricu, laguuna reciu pur ca guenda nagana seeda luguia tu. 2Ca riqueza xtitu me biudxu ne xhaba tu so banda laa. 3Oro xtitu ne plata xtitu ma que rizaca, ne tiini xti saniini luguia tu ne zoo ni xpela tu casi ro' bele.Laatu ma biitale tu ni risaca ca ultimu dxi.4Laguuya, ni riaxha ca ni richeza ca layu ni rindadi ca lu layu xtica, ca ni caaru guiaxha, vayuuna cabe ne ridxi dxiiba. Ne guenda ruuna xti ca ni bichugu ca ni bidxiba ca me yenda ra diaga Señor xti ca Ejercitu. 5Laatu ma bibaani tu tu lu ni sicaru ndani guidxilayu ne ma bini consentir tu laaca laatu, laatu ma bisi ro tu ladxido tu para dxi de guenda guti. 6Laatu ma bini condenar tu ne ma biiti tu ni nachaui, ni que lica ruca lu laatu.7Nga runi que chi guire tu gana, biche ca, dede ra guibigueta Señor, casi ca campesinu ribeesa ora guedabnda dxi indadi be ni risaca lu layu xtibe. cabeesa be ni sin guierebe gana, dede ra guiaba nisaguie naguenda o ma huiadxi. 8Laatu tambien cadi guire tu gana; la guni chaui ladxido' tu, ti purti ra guibigueta Señor ma yaca nuuni.9Cadi gaca quejar tu, biche ca, tobi luguia xtobi, para cadi gaca juzgar tu. Laguuya juez suhua rua puerta. 10Casi ti ejemplu biche ca, laguica guenda nana ne guenda ribeesa xti ca profeta ca ni guni' lu lá Señor. 11Laguuya, laanu rabi nu ca ni ribeesa, "nu ca ndaya." Laatu ma bina diaga tu de guenda ribesa xti Job, ne nanatu xhi para gupa Diuxhi gana iquiiñe Job, casi Señor dxa tipa de de guenda ria' ne guenda nachaui.12Jma ru pe, biche ca, cadi gudii xtidxa tu pur guiba, nin pur guidxilayu, nin pur xti guenda rudi xtidxa. Peru lagudi de que "yá" xti tu gaca ni "yá" ne "có" xtitu gaca "có", para cadi guiaba tu xha juiciu.13¿Nu tuuxha lade tu ni cadidi ra nagana? guini' nebe Diuxhi. ¿Nu tuuxha nayeche?, gundabe alabanza. 14¿Nu tuuxha lade tu huara?, cuidxibe ca binni gola xti Iglesia, ne laguudi ca ni nagola guini' ne ca Diuxhi pur laabe, ne guni ungir ca laabe ne aceite lu laa Señor,15 ne guenda rini' ne Diuxhi xti guenda runi cre' suxague binni huara que', ne Señor sandisa laabe, pa binni ca me biche, Diuxhi sixia xtonda be.16Oraca, cue rua be didxa de ca guenda ruche xti cadxi ne xcadxi, ne laguiini ne Diuxhi cadxi pur xcadxi, para ganda guianda ca. Guenda rini' me Diuxhi xti ni nachauiruni xtale Efectu. 17Elias guca ti hombre ni laaca bini sentir casi ca laanu. Laabe gunii ne be Diuxhi ne xtale guenda runi cre' para cadi guiaba nisaguie', ne que ñaba nisaguie' pur chona iza ne xhopa beu. 18Ne bini orar elias xti tiru, ne guiba' bindate ca nisaguie' luguia guidxilayu, ne guidxilayu bidii xtale de lu ni bidxiibacabe lu layu.19Biche ca, pa tuuxha de laatu guiniti de lu ni dxandi, peru tuuxha gului laabe modo guibiguetabe, 20lagudi gana tutiica ni gudxigueta ti ni ma biche fuera de ra biche' lu neza xti, laa sula xquenda de lu guenda guti, ne nga guxhia xtale guenda ruche' xtibe.

1 Peter

Chapter 1

1Pedru, ti apostol xti Jesucristu, para ca binni nabani xti guidxi ni bireche ndase, ca ni ma bibii, de guidubi Ponto, Galacia, Capadocia, Asia ne Bitania. 2Pur guenda runibia Diuxi bixhoze nu, pur guenda rusia xti Espiritu Santu, Pur guenda ruzuuba didxa xti Jesucristu ne pur ra bixhi rini xtibe. Guenda nachahui gaca' luguia tu ne guenda rata dxi xtitu guiroba.3Diuxi ne bixhoze xhaiquenu Jesucristu chú ndaya. Lu naroba guenda ria' xtibe, laabe bidii be' laanu galenu xti tiru para ganadxichi nu de que saca ni chi gudi Diuxi laanu pur ra bibaani Jesucristu de lade gue'tu, 4Ti purti ni chi gudi Diuxi laanu, ni que rati, que saca mucu ne que saxhia. Cayaa'pa ni iba' para laatu. 5Pur guenda nadipa xti Diuxi laatu nu cayaapa dxichi tu pur guenda runi cre' para guenda rilá ni ma nu chahui para guihuini' lu ca dxii ra ira' iluxhe.6Laatu laguieche lu ndi', neca nagasi naquiiñe laatu tiidi tu guenda nana' lu adxe adxe guenda nagana. 7Ndi naca para giuhuini pa dxandi guenda runi cre' xti tu, guenda runi cre'ni jma risaca que guiba risaca, ni rati lu guí ni ruya pa dxandi' guenda runi cre' xti. Ndi raca' ti guenda runi cre' xtitu guidxela cabe laa casi ni guche ndú guenda rusisaca, guenda nandxo' ne guenda risaca ra gihuini jesucristu.8Laatu cáru guuya tu Laabe, peru laatu nadxii tu laabe. Laatu cadi cayuya tu Laabe nagasi, peru laatu runi cre' tu laabe, ne laatu nuutu nayeche ne ti guenda nayeche ni que sanda gusienenu ne didxa ni dxá tipa de guenda nandxo'. 9Laatu cacaatu ni guche ndú guenda runi cre' xtitu, guenda rila' xti xquenda tu. 10Ca profeta biyuubi ca ne gunabadidxa chahui ca de guenda rilá di', de guenda nachaui ni zaca xtitu.11Laacabe biyuubi cabe' para gana cabe xhi guenda rilá nga gueeda. Laacabe laaca biyuubi cabe ti gana cabe' pora nga Espiritu xti Cristu ni nabani luguia cabe caníi ne laacabe. Ndi cazaaca laga laabe cuza niru be' lú ca de ca guenda nana' xti Cristu ne ca guenda nandxo' ni gueeda nanda. 12Bihuini be ra lú ca profeta ni laaca cayuni ca dxiña lu ndi', cadi para laaca, laga para laatu ni', guenda rui' ca ndi pur ca ni redane ca xtidxa Diuxi ra nuutu pur Espiritu ni bizeenda cabe de guiba', ca ni dede ca angel pe' ñacaladxi ca nihuiini ni para laaca'.13Laguxhii ndani tu de guenda riene xtinu'. Lacuaqui dxi xquendabiani tu. Laguni cre' dxichi lu guenda nachahui ni zeeda ra nuutu ra guihuini jesucristu. 14Casi xcuidi ni ruzuuba didxa, cadi chu' dxi ne tu ca ni gucaladxi tu ni guzaa nandatu dxii que ganna tu.15Jma ru pe', casi ca ni gulidxi laatu ca' nandxo', laatu laaca lagaca nandxo' lu guira jmodo runi tu lu xquenda nabani tu. 16Purti maca cá: "LAGACA NANDXO', TI PURTI NAA NACA NANDXO'". 17Ne pa laatu rabi tu "Bixhozé" ni ridxela donda luguia de guira ni que runi pur guiruti casi xhiiña guira ca binni, latiidi guidubi neza ca ne guenda rapa xpia.18Laatu nanna tu de que cadi guca di ni' de guiba risaca de oro nin plata, o xhixha ni rati, de que laatu ni ma bixhia xtondatu laatu de lu ca guenda nahuati ni biziidi tu de ca bixhoze tu, 19Peru rini sicaru xti Cristu, casi ti dendxu ni que gapa guenda ruche nin guenda namucu'.20Cristu nga bibíi dede ante chá guidxilayu', peru yana ra ma siluxhe ca dxi di', laabe ma bihuini be ra lú tu'. 21Laatu runi cre' tu Diuxi pur laabe, ni Diuxi gundisa lade gue'tu ne ni bidii be guenda rusisaca para guenda runi cre', ne guenda rana dxichi gata ca ni lú Diuxi.22Laatu biini tu xquenda tu naya pur guenda ruzuuba didxa lu ni dxandi para ni racaladxi guendaranaxhi bichii sin guenda rusiguí, nga runi laganaxhi lisa ne ti guenda ranaxhi de ladxido'. 23Laatu ma guleetu' xti tiru, cadi de biidxi ni rati, laga de biidxi ni que rati, pur didxa ni nabani ne ni que rati xti Diuxi.24"TI PURTI GUIRA BINNI GUIDXILAYU NACA CASI GUIXHI NE GUENDA NARO' XTI NACA CASI GUIE' XTI YAGAHUIINI. YAGAHUIINI CA RATI NE GUIE' RIABA, 25PERU XTIDXA XHAIQUENU RIAANA DEDE GUIRA DXI". Ndi nga ca didxa ni bireeche casi xtidxa Diuxi para laatu.

Chapter 2

1Nga runi la cue' chu guira guenda nadxaba, guenda rusigui, guenda rinni ne que runi, guenda rudxiba donda ni cadi dxandi. 2Lagaca casi xcuidi ni casi gule, ni candana niidxhi naya xti Espiritu, ti saca laatu ganda guiniisi tu lu guenda rilá, 3Pa ma biiya lu de que Xhaiquenu nachaui.4Lagueeda ra nuu be ni naca ca guie' nabani, ni binni que niná nicaa, peru ca ni Diuxhi gulíi, ne risaca para laabe. 5Laatu laaca nacatu guie' nabani ni cayáa para gaca ca Yoo' xti Espiritu, ti ma ganda gaca sacerdote ni ganda gudi Sacrificiu de Espiritu ni sanda guica Diuxhi pur Cristu Jesus.6Naa lu gui'chi', "LAGUUYA, NAA CUGUA NDANI SION TI NIRU GUIE' RINAAZE YOO', LAA NGA GUIE NUU GALAHUI NE NI BIBÍI, NE SICARU. NI LA GUNI CRE' LAABE LA? QUE SATUI DI' LÚ."7Ora ca guenda risaca ca saca ni para laatu ni runi cre' tu. Peru "GUIE' NI BIZAABI CA NI CUCUI YOO' QUE', BEDA GACA GUIE ZANIRU RA HRIEECHU' YO QUE," 8ne "TI GUIE' NI RIRENDA ÑEE CABE NE TI GUIE NGOLA NI GUIRENDA ÑEE CABE." laacabe rirenda ñee cabe, ra que ruzuuba cabe xtidxa diuxhi, nga runi laca ma bilui' naa ca laacabe.9Peru laatu naca tu cadxi binni zaa ma bibíi, sacerdote ni dxandí, ti guidxi ro' nandxo', binni ni naca xti Diuxhi, nga runi laatu zui' tu ca guendaridxagaya ma binni ni bica ridxi laanu de lu guelacahui para lú biaani sicaru ridxagaya'. 10laatu guyú ti dxi cadi naca tu binni, peru yana ma naca tu binni xti Diuxhi. Laatu que nicaa tu guenda ria', peru yana ma gucua tu guenda ria'.11Ni nadxie ca, naa cucaa rídxe latu casi ñaca tu binni de adxe guidxi, ne ni canazaa re'nda, ti ma gucueza tu laatu de gacaladxi tu guni tu guenda ruche', ti purti cadxelazaané tu xquenda tu. 12Laatu naquiiñe guni tu ni jneza lade ca ni cadi Judiu, ti ma ganda, pa laacabe guini' cabe de laatu casi ñaca biini tu ni cadi jneza, laacave ganda guya cahui cabe ne gusisaca cabe Diuxhi dxi la gueeda.13laguzuuba didxa xti guira ni runi mandar ndani guidxilayu di, pur xhaiquenu, gacani Rey ni jmá naro'ba, 14o gaca ni ca ni runi mandar ni bizeenda cabe para gueda guquixhe ca ni ma biini ca ni nadxaba, ne la gusisaca ca ni runi ca jneza. 15Purti ndi nga ni racaladxi Diuxhi, ora lii guunu jneza guzigani lu ni guenda riníi ni que gana xti binni ne ruuna. 16Casi binni ni ma bilá, cadi guiquiiñe tu guenda ma biláa xtitu para guchii tu ca guenda nadxaba xtitu, peru lagaca casi ni runi xhiiña Diuxhi. 17Lagudxiiba lu na guira binni. laganaxhii guenda biichi. Bidxibi Diuxhi. Bidxiba lu na rey.18Ni runi xhiiña xtobi, laguzuuba didxa xti ca xpixhuana tu ne guira guenda rapa xpia', cadi ca xpixhuana tu ni nachaui si', peru laaca ca ni nadxaba. 19Purti zanda guidapaná pa tuuxha cadidi ra nana, laga cayuni cabe ni cadi jneza ne laa pur ni nayaa xquendabiani ra lú Diuxhi. 20Pabia' ti sanda guidapaná lu pa lii cuchee lu ne oraca ridiidi lu ra nana pur ni binni lu? pue pa lii biini lu ni jneza ne oraa lii ridiidi lu ra nana pur ni biini lu, ndi Diuxhi rigapaná ndi.21Para ndi nga gulidxi cabe lii, ti purti Cristu laaca gudiidi ra nana pur lii, ne bisaana casi ti ejemplu para ganda zaa nanda lu ra bixhata ñee be. 22laabe que ñuni be nin ti guenda ruche; ne ninca que nidxela cabe nin ti guenda ruziguii de rua' be. 23Ora gulu di cabe laabe, laabe que nudxiguetadi'be guenda riguu dí ca. Ora laabe gudiidi be ra nana, laabe que nibigueta be ne ninii be suquixhe be ni', peru laabe bidii be laaca laabe ni jneza ruyubi donda.24Laape be guyua' be ca guenda ruche xtinu lu yaga cruz, ti laanu que gapa nu gaxti ne guenda ruche, ne ganda laanu guibani nu lu ni jneza. Pur ca ra gudiñe cabe laabe laatu ma bianda tu. 25guira tu ma guzarenda tu casi dendxu ni biniti, peru yana ma biguetatu ra nuu ni rapa dendxu ne ni rapa xquenda tu.

Chapter 3

1Sicarii la?, laatu cani napa tu xhela tu la? napa xidé uzuuba tu xtiidxa xhela pe tu, ti, pa nuu tu de laaca que uzuba ca xtiidxa Diuxi la?, pur cani biasi ni runi xhela ca cá la? zunibiá ca Diuxi jmá que ne puru diidxa si. 2Ti ma biiya cabe modo xneza runi ca.3Cadi gaca di candi ne guendaruzuchahui ti lugiasi casi, gunichahui tu ique tu, gaze tu oro, o gacu tu lari ni jmá risaca.4 Sinuque gaca tu binni ni nadó ladxidó', purti nga nga guenda sicarú ni risaca nezalú Diuxi.5Pue ca gunaa ni naca ca sicari la?. Laca runi cre ca Diuxi ne laca huazuba ca xtiidxa xhela ca'. 6Sicarí Sarah bizuba xtiidxa Abraham, ne gudxi be la' Señor xtibe. Yanna la? laatu nga xiiñi be, pa laatu guni tu ni xneza ne pa laatu que guidxibi tu ca guendanagaana.7Ne sicari'ca, hombre ca, napatu xidé guiéne tu xheelatu ne lagapa laacabe, ne lagana de que laacabe nga casi ni que gapa xtipa ne lagana de que laacabe nga zizaane cabe laatu casi ti ni bisagade guendanabani laatu. Laguni ca ndi ti cadi uchiiña gaxti laatu ora iní' né tu Diuxi.8Ne para guiluxe nu la?, guira xixé tu, lagaca tobi si, laguiá sá, lagaca nadó casi ora bizana tu, la ucudxi ladxidó to, ne la gaca nachahui. 9Neca uchee né binni laatu, cadi uquixe tu ni laaca', ne pa cu' dí ca laatu, cadi cu' dí tu laaca, sinuque, lainaba Diuxi cu' ndaaya laaca'. Purti para ndi nga gucua' tu riidxi, ti ganda gaadetu ndaya xti Diuxi.10"NI RACALADXI GANAXHÍ XQUENDANABANI NE GUUYA DXÍ SICARÚ LA? NAPA XIDÉ GUCUEZA LUDXI' DE INÍ DIIDXA DXABA NE RUAA DE USIGUII.11 NAPA XIDÉ GUIXELE DE NI NADXABA NE GUNI NI XNEZA. NAPA XIDÉ GUYUBI GUENDARATADXI LADXIDÓ NE SÀ NANDA NI. RUUYADXI SEÑOR NI NUU XNEZA NE RUCÀ DIAGA NI GUINABA CA LAABE. 12PERU SEÑOR RUDXII DECHE CANI RUNI NI NADXABA."13¿Tu la' zanda guni na' lii, pa lii racaladxi lu ni xneza ya?14 peru pa lii cayunu xneza ne gacaná lu la? za cou ndaya. CADI GUIDXIBU NI LAACABE RIDXIBI CABE. CADI GUIDXIBI TU.15Sinuque, gulee chú Cristu xhaiquenu ndani ladxidó lo casi ni risaca. Guiraa dxi chuulu para icabi lu guiraa ni guinabadidxa lii xixa purti lii runi cre lu Diuxi.16 Lagapa xpia' de lagaca na do' ora guni tu ndi. La guziaa xpianitu' ti ca binni ni guiní de laaatu pur tisi xpini Cristu laatu guituí lu ca, purti caní ca de laatu de que naca tu casi binni runi xixa dxaba.17 Jmá biasi, chúladxi Diuxi ra cayacanálu pur tisi ca'yunu biasi que pur ora gunu ni cadi xneza.18Cristu laca gudidi ra na'gana pur guenda ruché. Laabe ni rube xneza gudiidibe guenda na'gana pur laanu, naca ndanu binni nadxaba', ne zacá guchiñabe laanu ra nu' Diuxi. 19Guti cuerpu xtibe, peru bibanibe lu Espíritu. Laabe yegüí be xtiidxa Cristu ra nu ca espíritu ni nagasi deguyó ca. 20Laaca que nuzuuba ca diidxa ca dxi guleza Diuxi laaca chahuidugá ca dxi xti Noe, ca dxi chi cháa arca que, ne Diuxi bilá' cadxi si binni- xhono guenda- ndani nisa que.21Zanda gabi nu zeda gacani casi ora guyú nisa nu para bilá nu, cadi casi ora guiari ti cuerpu ni nabiidi, peru casi ñaca guihuini nu de que ma nanna nu' de que ma bia ladxidó' no, ra bibani Cristu de lade guetu. 22Laabe nuube ladu ndiga xti Diuxi, Laabe zeebe ibá. Ca ángel, cani runi mandar ne cani nandxó la? napaxidé guzuuba ca xtiidxa be.
Chapter 4

1Nga runi, purti Cristu gucana casi binni, zacaca latu lagacana'. Ni gacana ndani guidxilayú di la? ma biza'na de guché. 2Binni di la? ma que nabanidibe ni rului' ladxi binni guidxilayú, sinu que ma modo racaladxi Diuxi, ca dxi ni riana labe ndani guidxilayú3Ma biati gudidi xtale dxi para guninu ni runi ca binni ni que runi bia' Diuxi rului' ladxi ca puru guenda ruché: ni ruxhui'luca guiu' neca guna', guenda rixhudxi, guenda rusisaca bido', ne ruyaaca ne racuca lari chu'cu, runi xhihui ca saa ne rapaca bido' ni ribixhi ladxi Diuxi. 4Lacabe ma ridxagaya cabe xhiñe ma que rizá ne tu lacabe lu ca ni runicabe, nga runi rinicabe ni nadxaba de latu. 5Ne lacabe sabidxicabe cuenta ca ni nabani ne cani ma guti.6 Ne pur ndi nga bireche xtiidxa Diuxi ranu ca ni ma guti, ne necape gulidxicabe cuenta laca dxi nabani ca ndani guidxilayú, ti ganda guibanica ne Diuxi lu espiritu.7Ma zeda guidxiña dxi guiluxe guira xixé ca ndi. Nga runi, la cu xpianitu, ne la guca ique ni jneeza, ti saca guiní ne'tu Diuxi. 8Ne guira xixe ni guiza'catu la?, laganaxhi saa latu, pur ti guendaranaxhi que ruyubi di guchii guendaruche' xti xtobi. 9lagacane lisa' latu sin quiche rua' tu.10Casi ca' cada tobi ma gucua ti guenda, la iqueñe ni ti gacane lisa' tu, casi ti mayordomo nachahui'. 11Pa nu tu guini, gacani casi tobi ni risaca xti Diuxi, pa nu tu guni ti dxiña, gunini ne guzuhua chahui ti Diuxi zudi ni caquiñebe, ti sicarí gusisacabe Diuxi pur Jesucristu. Xtibe nga guenda nandxo' ne guenda runi mandar dede nagasi ne que ziu' dxi guiluxe. Amén12Ni nadxie' ca , que guidxagayatu ora gueda ti guenda nagana lu guiatu, casi ñaca que ganatu xhi cayacatu. 13Huaxha ora jma gueda guenda nagana luguiatu, laguieche xtale, ti zaca' dxi guihuini be ne guenda nandxo' latu nutu nayeche'. 14Pa cu' dii cabe laatu pur laa Cristu la? latu napatu nda'ya pur ti Espíritu ni nandxo' ne Espíritu xti Diuxi nuu luguiatu.15Peru nin tobi de latu que gacanadi casi tobi ni ma biti, casi ti gubana, casi ti ni que runi jneeza, casi tobi ni rugu rua ra tisi. 16Huaxa, pa tobi gacana casi ti ni runi cre Cristu la?, que guituidi lu, lagudi lugar gusisaca be Diuxi.17Pur ti ndinga dxi guzulú cuidxi cabe cuenta ndani lidxi Diuxi. Ne pa guzulu ni ne lanu la? ¿Xhigaca de que cani que runi cre ca Diuxi ya?. 18Ne pa hombre ni nachahui rilaa ne xtale guenda nagana ¿Xi zeeda de ca binni ni cadi nachahui ne ni ruche ya?. 19Pur nga la?, cani racana modo racaladxi Diuxi la gudi guenda xtitu ni bizaa latu, laga cayunicabe ni nachahui'.
Chapter 5

1Canie nia ca binni gola' de laade ladetu', naa, na laca naaca' ti bini gola' ne ni biya guenda nana' xti Cristu, ne naa naaca tuxha ni chichuu lu guenda nadxo ni chiguihuini'. 2Sacaca' ca', naa chi gueñia laatu, binni gola', la guizaladxi ca dendxu xti Diuxi ni nu' laade tu'. La gapa' lacabe, cadi pur ti di cucadu laatu gunitu' ni, ti pur laatu racaladxi tu gunnitu ni', modo naa Diuxi nga laani'. La cue' xcanda pur laacabe, cadi pur di bidxichi ni seda de ni cadi jneza, sin guca cabe laatu.3 Cadi gunitu laatu casi ti xaique neza luu binni ni laatu cayapatu', la gaca casi ti ejemplu para ca dendxu ca'.4 Ora ni jma rizaca de ca ni rapa' dendxu guihuini la', saca cabe ti laapa' nandxo ni que zaluxhe.5Ne sacaca' ca, latu ca badu' nguiu, la guzuuba didxa xti ca bini gola ca'. Guiratu la guxii ndani tu guenda nachahui ne la gacane' lisaatu', ti Diuxi ruca naa' ni rucha' xquenda naroo, ne labe rudii be guenda nachaui ni nachahui. 6Nga runi' la indete' laca' laatu naa nadipa xti Diuxi ti ganda labe gudxiba be laatu ora jma gueda nda dxii ca'.7 La cuaqui guenda que ratadxi xquendabiani tu ra nube, ti labe nga rapa' be laatu'.8la cuaquyidxi xpiani tu' ne lagata na'. ni ruca' luu laatu, binidxaba, casi ti leon cugu bedxe', ne cundxachibe guidubi bieque de laanu, ne cuyubi tobi tu guxuxhe. 9Laguiasa' luguiabe. Lagaca nadipa lu guenda runni cree xtitu'. Laganna de que ca bichitu' ni nu lu guenda runni cree ni nu ndani guidxi layuu di' cadidi ca' laca ngueca guenda nanna'.10Tidisi' de gaca naatu cadxi Diuxi de guira guenda nachahui ni gulidxi laatu lu guenda nachahui ni que riluxhe xti Cristu, sunni chahui laatu, zuzuhuachahui laatu ne zudi xtipa laatu.11 Xtibe nga gaaca guira' guenda runni mandar de guiraa dxi' ne dede' guira' dxi. saca gaca'.12Naa rica' Silvano casi ti biche ni que ruche ne' naa, ne naa jma bica para laatu ni nachucu' pur laabe. Naa canie nia' laatu ne culue laatu deque ni naa jma bica' para laatu nga naaca dxandi guenda nachahui xti Diuxi. Laguisi ladxi luni'. 13Ni nu Babilonia ni jma bibi' né laatu cusenda diuxi xtitu. cagapa Diuxi be laatu. 14La gugapa diuxi lisa' laatu ne ti bixhidu de guenda ranna xhi. Guenda ratadxi chu' ne laatu guiratu ni jma nuutu ra nu Cristu.

2 Peter

Chapter 1

1Simón Pedro, ni runi xhiiña ne naca apóstol xti Jesucristu, cani ma gucuá ca guenda runi cre ni guizaa sicarú di casi laadu ma gucuádu, guenda runi cre ra cayuni Diuxi xtinu xneza ne Jesucristu ni bilá laanu.2 Guendanandxó' ne guendaratadxii ladxidó' guidale para laatu bia guendabiani xti Diuxi ne xti Jesús Señor xtinu.3Guiraa xixé ni nandxó' ni zaa de Diuxi para guendanabani ne para gusisacanu laabe guacuanu cani pur guendabiani xtibe, Laabe guridxi be laanu ti guluí be laanu genda nandxó' ne guenda na'chahui xtibe. 4De ca ndi la?, Laabe bidii be laanu ca didxa sicarú ne na rooba xtibe, ti zacá ganda laatu chuutu ndani guidxilayú xtibe, laga que laatu guiree tu de lu guendanadxaba ni rinanda binni ndaani guidxilayú di.5Nga runi, laguni xtipa ti ganda gunitu ni xneza pur gendarunicre xtitu, ne pur guenda runi xneza xtitu la? guendarunibiá.6 Ne pur guenda runibiá la? la gucueza laatu, ne ra gucueza tu laatu la? cadi guidxagatu, ne ra cadi guidxagatu la? la guni ni na Diuxi. 7Ne raguni tu ni na Diuxi la? la ganaxhí bichi, ne ra ganaxhí bichitu la? laganaxhí sá.8Pa napa tu ca ndi ne guiroba cani la? que zaca di tu casi tuxa ni pur gana si runibiá Señor Jesucristu. 9Peru tu lá que gapa ca ndi la? ni nuu si gaxha ruuya; que ruuya. Ma bisiaanda pa biá ca donda yoxho xti.10Nga runi, biche ne bizana ca, laguni ni jmá biasi ti usihuinni tu dxandí uní' ne Diuxi laatu ne ulí' laatu. Pa laatu guni tu ca ndi la?, que ziaba di tu. 11Ne sicarí la?, ziu'tu ne ti guendanayeche ndaani ra runi mandar ni que zaluxe xti Diuxi ne Jesucristu ni bilá laanu.12Zacaa que zusana dxie de usietenaladxe laatu ca ndi, necape nannatu de lacani ne necape zuhua' dxíchi lu ni dxandí yanna. 13Riní ique de que biasi nga gataná tu ne gusietenaladxe laatu de ca ndi, laga nua rua rarí.14 Purti ma nanna de que ma yaca chá de rarí, casi modo ma biluí Señor Jesucristu ni naa. 15Zuune guiraa ni ganda ti guiraa dxi guietenaladxitu de ca ndi ora na ma ziá'.16Laadu que nandadi'du ca ni redasi ndani xiga ique tuxa ora laadu riní ne du laatu de ca guendanandxó' ne ra gueeda Señor Jesucristu. Sinuque bidu'ya pe du guendanandxó' xtibe.17 Bisisaca Diuxi laabe ora binadiagabe riidxi xti ni na': "Ndi nga Xiiñe, ni nadxiee, ne ni rusieche naa." 18Laadu binadiaga pe du diidxa ne zaa de ibá que, laga nuu ne du laabe lu dani ra uní Diuxi ni nandxó'.19Yanna huaxa ma nanna du de ca ni guní ca profeta que dxiqué. Cyuni tu xneza pa ulabi chahui tu ca ndi. Zeda gaca ni casi ti biani cuzani ra nacahui dede qué irá gueela ne biani xtigubidxa ni cuzani ndani ladxidóto. 20Niru guietenala'dxi tu ndi, de que cadi zeda si ca ndi tisi racaldxi ca profeta. 21Purti nin tobi de ca ni guní ca profeta que chi gaca cani tisi zaqué na ca gaca cani. Sinuque, modo na Diuxi nga uní cabe cani purti Espíritu Santu gudxi ni laacabe.
Chapter 2

1Profeta ni cadi dxandí beeda ca ndani guidxi, maistru ni cadi dxandí, zeeda ca ra nuu tu. Laacabe' naga'chi Zeda gusiidi cabe ma adxe' para guxhia cabe, nee laacabe zaní cabe que runibia' cabe Maistru ni guzii' laacabe. laacabe cayedane cabe naguenda ti guenda Hrinitilú para laacabe. 2Xtale sinanda guenda que iquiñe xti cabe casi guenda riu' ne ni cadi xheela, guenda riu ne xheela xtobi, ne guenda raca muxhe, ne gúni laacabe zagu di binni neza ni dxandí. 3Ne guenda racaladxi gapa xtale bidxichi laacabe zabee cabe bidxichi de laatu ne didxa hrusiguii'. Guenda riabaná xti cabe que zandaa gueeda; guenda hrinitilú xticabe que hrasi.4Diuxi que nuzianda donda xti ca angel ni bichee ca. Laga nga la? bizeenda be laaca xhaguete ra nú gabia' para guzaana be laaca liibi ca xhaguete ra nacahui dede dxi ganda dxi guiaba na' ca. 5Ninca que nusianda be donda xti binni bibaani dxiqué, laga nga la? gupa be Noe, tobi hombre ni naca ni rui' de ni jneza, laa ne xcadxe binni, dxi laabe bedaneebe ti guenda hrilaahua ndani guidxilayu' xti ca ni que ruzuuba ca didxa. 6Diuxi Laaca bisihuiinibe ca guidxiro' Sodoma ne Gomorra de bisaana be la nisi dee, ne bisabaná be laaca para guinitilú ca, casi ti ejemplu de ni zazaaca ca ni que ruzuuba didxa.7Peru Lot ni runi jneza, ni guyu' xtale guenda nagundu pur jmodo nabani ca binni ni que ruzuubaca didxa ley, lu ca guenda que iquiiñe , Diuxi bilá laabe. 8Pue hombre ni biini jneza ca, bibaani be laade ca ti dxi ne xti dxi laade ca, cutiidi be naroba yuuba xquenda be ni runi jneza pur guira ni cayuya be ne cayunadiaga be. 9Xhaiquenu nana xhi jmodo gulá ca hombre nachaui de lu ca gueda nagana, ne xhi jmodo guzaana be ca ni que runi jneza para guiabaná ca dxi ganda Juiciu.10Ndi jmá ru pe dxandí ni para ca ni nuu ru ca lu ni racaladxi guenda binni guidxilayu xti ca ni cadi jneza, ne que rulabi ca guenda runi mandar Xti diuxhi. Laaca que hrunilú ca ne hruni ca ni racaladxi ca. Laaca que ridxibi ca' ni nuu guiba'. 11Ca Angel napa ca jmá naróba xtipa ne guenda nandxo', peru laaca que redanédi ca juiciu de guenda rigu dí luguia cabe ra lú xhaiquenu.12Peru ca Maní sin guenda biani di' guya'ca para guinaaze cabe laaca ne gunitilú ca'. Laaca que ganadii ca xhinga cagú díi ca. Laaca sanitilú ca. 13Laacabe sacaa cabe ni guiaxha pur cani nadxaba ni biini cabe. Laacabe rinnixpiaani cabe sicarú nga ca ni riuladxi cabe gubi cabe neca lidxi. Laacabe naca cabe ni namucu ne napa cabe guenda ruche'. Laacabe riuladxi cabe ca ni riuli'si sicaru laga cayeche ne cabe laatu. 14ndani guie' lú dxa' guenda riu ne ni cadi xheela. Que ridxa cabe de guenda ruche'. Gúni laacabe ca guenda ni cadi zuhua chaui runi ni nadxaba, ne ladxido' cabe ma biziidi gacaladxi gapa xtale. Naca cabe xhiiñi di'!15Laacabe ma bisaana cabe neza chahui. Bire'chu cabe ne zinanda cabe neza xti Balam, xhiiñi Beor, ni gunaxhii quixhe cabe laa pur ni cadi jneza. 16Peru Gudindené cabe laa pur ca guenda ruche' xti. Ti burru ni que rini' bizulu guni' ne ridxi xti binni ne bicueza guenda huati xti profeta que'.17Ca hombre di' naca ca casi ra rida' nisa ni que gapa nisa. Naca cabe casi ti zaa ni ti bii yo'xho zine'. Naro'ba guelacahui caya'apa para laacabe . 18Laacabe rini' huatisi' cabe ne guenda naro', laacabe runi cabe de que xcadxi binni guiaba lu ca ni riuladxi' binni guidxilayu. Laacabe runi cabe guche' ca binni ni racaladxi ca guxhoñe ca de lade ca ni ruche' ra bibaani ca. 19rabi cabe laaca saca ca' guenda rilá, peru laape cabe liibi cabe lu ni cadi jneza, ti purtu tobi hombre ni liibi lu na intiisi ni runibe ni ná.20Tutiica ni guxhoñe de lu ca guenda ruzituilú xti guidxlayu pur guenda runibia' de xhaiquennu ne ni rulá laanu jesucristu, ne oracá ribigueta lu ca guenda que iquiiñe cá xti tiru, Jmodo gueda guiaana cabe di' sacani jmá ru nayudxu que nirú que. 21Jmá jneza ñaca para lacabe que ñunibia' cabe neza ni nachaui, que ñunibia' cabe laa ne guixhale cabe de lu ca guenda runi mandar ni nandxo' ni gucua cabe. 22Didxagola di' dxandi ni para laacabe: "Bi'cu ribigueta laaca ra bidxi'ba. Bihui ni ma biha'ri ribigueta ndani beñe."

Chapter 3

1Yanna la?, naa cucaa lu guichi' para latu, ca ni nadxie', guiropa guichi' ti gucha' xquendabiani tu, 2ti ganda guietenaladxitu de ca diidxa ni guni ca ni rinni xhi chigaca ne ni bisaana Diuxi guninu, pur ca apóstol.3Nirú lagana, zeda ni quite latu dxi ma yaca gueda Señor. Laacabe zaguitecabe ne zunicabe ni rului' ladxi cabe. 4Laacabe zani' cabe: "¿cadi naa be zedabe xti tiru la? dede dxi ca bixhozedu gutica, ca ndi zaquesi nucani, dede dxi guyaa guira ndi"5Lapecabe rusianda cabe de que iba' ne guidxilayú ma ca' nucani pur ti zaca bisenda Diuxi gacani, 6ne pur ndi la?, ca binni ni bibani dxique la?, guticabe raa bila'huacabe. 7Huaxa yanna la? iba' ne guidxilayú di la? ma nexhe guinitiluni ne guii. Ne ma nexhe dxi guinitulucabe ne cuidxi Diuxi cuenta laacabe.8Ndi la? que chigusiandatu tu ndi, ni nadxie' ca, que ti dxi xti Señor la? nacani casi ca ixhiapa' de izaa ne ti ixhiapa' de iza la? nacani ti dxi. 9Huaxa Señor que nanénedibe guni be ni ma gunibe zunibe, casi nu tudxi ni rini de que nanénebe. Sínuque cabezabe pur latu. Labe que racaladxidibe guiniti nin tobi de latu, nga runi cabezabe guiraxixé cuisa' de lu guenda ruche' xtica.10Huaxa, dxi gueda Señor la? zedabe casi redaa ti gubana. Zaca ridxi ro' iba' ca'. Zacagui guirá xixé ni nu iba' ne ni nu ndani guidxilayú ne ira ni nu ndani ni la? sagüini cani.11Dede guira'ca ndi zacaguicani ne zacadecani, ¿Xi tipu de binni napa xidé gacatu? la guibani ne guenda nandxo' ne la guni xhiña ne xpia'. 12La cueza dxi Diuxi gueda. Dxi ca la? iba' zacade pur guii ne cani nu luni la? zanisa ca' pur ti guiza' nanda zaca. 13Peru casica labe gunibe, lanu zapanu ti iba ne ti guidxilayú nacubi, ra ziu' ni jneeza.14Nga runi, ni nadxie' ca, laca cabezatu ca ndi la?, laguni ni jma jneeza ti zaca ganda guidxelabe latu sin ti guenda ruche' ti zaca laca guidxiñatu labe ne ti guendaratadxi ladxido'. 15Zaqueca, la guica guendaribeza xti Señor ti ganda guilanu, casi ca biichi nu ni nadxii nu' Pablo bica ra nuutu, ne xtale guenda biani ni gucuabe de Diuxi. 16Pablo ri'ni' de ca ndi lu guira xixé ca gui'chi' ni bica', nu cani nagana de guienecabe. Hombre ca' cani dagu xpiani ne cadi zuhua' chahuica ruchatu ca diidxa di, casica runi tu xtudxi diidxa, laca para gacadetu.17Pur ndila, ni nadxie' ca', casica ma nanatu ca ndi la, la gapa laca latu ti cadi chu tu quite latu ne gunititu guenda ruzuba didxa. 18La guiniisi lu guenda nandxo' ne lu guendabiani xti Señor ne ni bilá lanu Jesucristo. Guirá xixé guenda nandxo' gaca para labee, dede nagasi ne que ziu' dxi guiluxe. ¡Amén!

1 John

Chapter 1

1De guiraa ni de dxi uuyaa guidxi layu cani huayuna diagu nu ne cani huayuuya guieluno ne cani huayuuyadyina ne ni huaganano ne ndii nua diidya de uendanabani . 2Ne uendanaban que la beedari ra nuunu ne hiduurana lua ne rininu ni riduuyanu de daa ne caniinedu laatu de gandanabani ni que ruluxe ni guyuune bixhozenu ne ma beecho nuunu yanna.3Ne caniidu deca nima biduuyado ne binadidadu ne lara rusiidida ni laatu para que zicar laatu gunda gacanetu laatu lobisineragacan tobisi la zacaca zacaca ne diux bixhoze ne jesuctitu xiiñi . 4Ne laca rucaad candi para laatu tizacaa enda nayeche stiidu guizaa.5Ne ndinga cani binadiadu de de jesús ne cayabidani luetu: duixi biaani laa de laabe la gati nin tindaa do enda nacahui . 6Ne paguininu ma nacanu tabisime jesús ne canaznulu enda nacuhuila ca siquiine ne que rininu ni dxandii. 7Ne pa canazanu lú biaani casi laabe nuube lu bioaxi pue racane lissanu tobi ne etobi rinisti jesús xiiñi be rusia laanu de guira en ruche.8Pa rininu que gupanu enda ruchcela cusiguiino laca laana ne enda dyandi gastidi ne laana. 9Peru pacuee ma gundi ruaru de cani huachela laabe runibe ni me guniibe jneza para guahiabe enda ruechee stinu nu gusiabe laane guiaraa ni cadi jneza stinú . 10Ne pa guininu que huucheenula cayuninu laabe ni rusiquii ne que ganadinu stiidxabe nelaami ladxidoono.

Chapter 2

1Xiiñe ca', cucaa candi para que gucheetu. peru pa cuu tu guchee napanu tu guini' por laanu nezaluu bixhozenu Jesucristo, ni nachaahui. 2Jesús gudixe neza luu Diuxi para goxhia caenda iucheenu, ne cadi sti si nu, ne sti guidubi guidxilayyu. 3Ne ndi nananu runibiaanu laabe: por guninu ca ni biseendabe gaca'.4Ni rini':" Ropebiaaya Diuxi", peru que runi ni runi mandar Diuxi, nacabe tini rusiguii, ne gastidi' dxandi ne laa. 5Peru tu gusabe' xtiidxabe, dxandipe', nga nga ni ma zuhuaa chaahui lu guenda ranaxhii sti Dios. Ne por ndi la, nannanu de que naca nebe Diuxi tobi si. 6Ni naa naca tobi si ne Diuxi naquiiñe saa casi guzaa Jesucristo.7Ni nadxiee ca', cadi cucaa dia' ti ni naa Diuxi gunitu nacubi para laatu, sino que tobi ni maca caa, ne maca napatu de dxi bizulu guiraa. Ni naa Diuxi gunitu maca caa, nga nga diidxa' ma binadiaga tu. 8Peru, cucaa stobi nacubi ni gunitu, ni naca dxandi' lu cristu ne luutu, purti enda nacahui ma cadiidi' ne dxandipe biaani ma cuzaani'.9Ni naa nuu lu biaani ne nanalaadxi bi' chi', nuuru ra nacahui. 10Ni ranaxhii bi' chi' nuu lu biaani, que zanda di' guirenda ñee. 11Peru ni nanalaadxi bi' chi' nuu ra nacahui ne canaza lu nacahui; que ganna di' ra chee, purti enda nacahui que ma hichii lu.12Cucaa para laatu, ca xiine ni nadxiie, purti guenda ruchee tu ma bixia pur labe. 13Cucaa para laatu, ca ni ma napa xiiñi', purti ma runibiaatu xha ni maca nuu dede ora bizulu guirani, cucaa para laatu, badunguiuu ca' purti ma gulaquidxitu binidxaba. Cucaa para laatu, xcuidi huiini ca' purti laatu runibiaatu Diuxi. 14Cucaa para laatu, ca ni ma napa xiiñi', purti ma runibiaatu xha ni maca nuu de ora bizulu guirani. Cucaa para laatu, badunguiuu ca', purti laatu nadipa tu, ne xtiidxa Diuxi nuune laatu. ne purti ma gulaquidxitu binidxaba.15Cadi ganaxhiitu guidxilayu, ne cadi ganaxhiitu ni nuu ndaani guidxilayu. Pa chuu tu ganaxhii gudxilayu, guenda ranaxhii Diuxi gastidi' ne laabe. 16Purti guiraa ni nuu ndaani guidxilayu, ni riu laadxi binni, ni riuu laadxi ni ruuya, ne enda rucha' enda naro' pur napa de guiraa, cadi sti bixozenuni, sinu sti guidxilayu. 17Guidxilayu ne guiraa ni napa cabe gana ca, cunitu luu cani. Peru ni runi ni naa Diuxi que zaluxe guendanabani sti'.18Xcuidi huiinica', ma yaaca ibigueta Diuxi, casi ca binadiagatu zeeda ni rucaalu Cristo yana ma stale ni rucaalu Cristo ma beeda. Nga nga runi ma nannanu ma yaaca ibigueta Jesús. 19Laacabe bireecabe de lade nu, pero cadi de laadinu laacabe, purti pa ñaca cabe de laanu, ñananecabe laanu. Peru ora bireecabe, biluii cabe de que cadi de laadinu laacabe.20Peru laatu ma gulii Espiritu Santo laatu, ne guiratu runibiaatu dxandi'. 21Cadi bicacidia para laatu purti que runibiaatu dxandi' si nu purti laatu runi biaa tu ni, ne purti nin ti guenda' rusiguii que zaanda gacani ni dxandi'.22¿Tuunga ni rusiguii, ñee cadi ni rinii de que cadi Jesús nga Cristu la? Laa nga naca ni rucaalu Cristu, purti riniibe cadi dxandi' Diuxi ne xiiñi'. 23Guiruti ni rinii cadi dxxandi' xiiñi Diuxi, nuu ne Diuxi. Ni guicaa xiiñi Duxi, laca nacane Diuxi tobi si.24Yana laatui la gudii de guiraa ni binadiagatu de dxi bizulu di' guiaananine laatu la laca zabaninetu xiiñi Diuxi ne Diuxi. 25Ndi nga ni gudxibe laanu zudiibe laanu: guendanabini que zaluxe. 26Bicaa guiraa ndi' para laatu de ca ni ñanda niguite laatu.27Yana laatu, ndaaya guluu Jesus laatu que nuuruni ne laatu, ne dadi caquiiñe tu chuu tu gusiidi laatu. Peru ndaauya be rusidi guirani laatu, dxandini ne cadi guenda rusiguii ni' ne casi bisiidibe laatu, lagaca ne laabe tobi si. 28Yana, ca xiiñe ni daxiee lagacane' laabe tobi si, para ora guihuinibe, ganda guluinu enda nadxibalu ne cadi enda rutui lu ora ma gueedabe. 29Pa laatu nanatu Jesús nacha' ui nanatu guiraa ni guni neeza ma gule de laabe.

Chapter 3

1Caguuya pabia narooba guenda ranaxhi ma bidii bixhuee laanu guiree lzanu xhiini duixhi ne nidi nga ni nca nu ne ndi nga guidxilayu di ma que runibiza laano purti que ñuni bia ea laabe . 2Ca ni nadxiee yana ma naca xhiiñi duixi ne caru guiduya nu ni chi gaca nannnu de que ora cristu gueeda záa nu cusi laabe purti zuuya nu cosi laabe purti zuuya nu laabe casi náca be. 3Lla ni habaqui confiaza st , pura despué cayuura dxii laabe cusiva laa, ca laabe niyaabe.4Guira ni cuche la cay uni cosa ni cadi jneza purti guenda ruche la que runi ni ná ley. 5Laatu nanatu de que critu bihuini para gxihó guenda ruche ne laabe que gapabe guenda ruche . 6Nin tobi mi ma mú ne laabe tobisi ma que zucheeru: nin tobi ruchee ru que huu' ya laabe nin ca que huayuni bia laabe.7Xhiñe cani nadxiee cadi gudiitu lugar chuu tu cauchu laatu ni runi jneza la nachahu , casi ca cristu nachahui . 8Ni runi dede dxii guiraa bizulú ndi runi bihuiini xhiñi diuxi para guxhia guira ni ma biini binidxaba.9Na ma guule de diuxi ma que ruche purti hiidixi sti diuxi ma nabeza me laabe ma que runiruhe guenada ruche purti ma guulebe de diuxi . 10Rapi nga rihuiini tuunga ca xhiiñi diuxi ne ca xhiiñi binidzaba ni que runi ni jneza cadi stidi diuxi laa ninca ni cadi nadxii bichi.11 Purti ndingu ca diidxa ni bina diaga tu dede dxi bizulu napa xhide ganaxhi lizaatu tobi ne stubi. 12Cadi casi cain ni sti binideaba laa ni biiti bichi xhinee biiti be laa purti runi be jneza ne bichi be rumi jneza.13Cadi guidxagayaa tu bicheca pamguidxilayu di gaca nacaladxa laatu. 14Purti nana nu de que ma gudidinu de lu guendagut ralu guedanabani purti nadxiinu ca biichi nu intica que ganaxchi nabeza lu guenda guti . 15Intiica ni nanaladxi hichi naaca tobi ni ma biiti laatu nanatu nin tobi ni ma biiti que gapa guedanabani ni que zaluxe.16Rarii nga runibiano guenda ranachi purti cristu bidii guendanabani stinu pur ca biichi nu . 17Peru tu laa gapa bidxichi ndani guidxilayu ne ora guuya bichi caquiiñe ne gutaapu be ladxidobe ne que quiahe laa la xhi nudo chu guenda ranaxhi sti Dios ndaani ladxido be. 18Ca xhiiñe ni nadyie cadi ganaxhi tu e diidxa si ne de rua si ggtu lagenachii ne ni raca me de dxandii.19Ndi nga lagunaxhi nannacanu naacanu xti axandi ne vuzuhua dxichino ladxidi no ra nu eristu. 20Purti pa ladxido nu cugaani donda ique la diuxi jma narooba que ladxidono caabe runibia be guiraa cosa . 21Ca ni nadxiec pa ladxido no cadi cugani donda laanu la runi eree nu diuxi. 22Guira ni guinabanu zacanu ni de laabe purti runi nu ca ni runi mandarbe ne ca cosa ni riuladix be.23Ndi nga ni runi mandar be naquiñe guni creenu lu laa xhiiñibe jesucisto ne ganaxhii lizaa ne stobi casi laabe bini mandar be laanu. 24Ni puni ca mi runi mandar diuxi la nuune diuxi ne diuxi nuu me laa rari nannanu de que laabe nuube laanu pur espiritu nadxo ni bidiibe laanu

Chapter 4

1Ni nudxice ca', cadi gunicree tu' intica espíritu. Sinuque la gúya ya padxandiica espiritu ti gu'yútu pa zeedaca de diuxil. porti'stule ni cadi dxandii rini'ne Diuxii laaca zare ca nadaani gudxilayú. 2Ne zicari laatu zunibiá tu Espiritu stiii diuxiii de guir'a espiritu ni runi cree Jesucristo beeda gucú binni guidxi layú la lú huaxa de Diuxii laa. 3De ira espiritu nique runi cree pa Jesús de Diuxi lan. Ne ndiinga espiritu ni zelda prime ne n'a laangu Cristu ne laatu ma binnadiagu tu de que laa ma zelda, ne yunna ma nuu ndaani guidxi layú.4Luutu naca tú de Diuxi, xiiñe ni nadxie' cu, ne ma gudixedxitu laaca, perti uma narooba ni ndaani la dxidoto que ni nú ndaani guidxilayui. 5Laacabe de guidxilayú laacabe; ngáruni, nirini icabe la zeeda ni de guidxilayú, ne ng'a runi guidxilayú rucaadiacju laacab. 6Laanu na'canu sti Diuxii. Ne de guiraa ni ma runibiaa diuxi rucaa duaga laanu. Ne zicari runibianu espiritu de dxundi ne espiritu ni ruche'. ,7Biiche ni nadxicla, quiñe gana xiizá nu; parti enda ranaxii la? stii Diuxii la; ne de guirá ni runaxii la? ma gule de Diuxiine runi biaa Diuxili. 8Ne tu laa que ranaxhu la? querunibiadi Diuxi purti Diuxii la? en ranaxii laa.9Ne pur ndii, enda ranaxii sti Diuxii bihuinni laade nú, ne Diuxi bizenda tobi lucha xiini ndani guidxi luyú para que laanu guanda guibaani nú por laabe. 10No zicaringa naaca guanda rannaxii, cadi laadinu guna xinuxiinu Diuxii, sinu que laabe nga gunaxiibe laanu, bizenda be xiiñibeguti por ca enda ruchestiinu.11Biiche ni nadxieca, pá Diuxi gunnaxiilaanu, zaqueca luanu nuquiiñe ganaxhii za' nu! 12Que huayuu dxi huyuuya quiruti Diuxi. Pa ranaxhii lisaanu, Dixi nuu ndaani ladxido' no ne bizaa chaahui enda ranaxhiibe luguiaanu. 13Ne ndi nga nannanu nuu nenulaabe ne, parti bidiibe laanu Espiritu be. 14Ne, laanu haduuxanu ne huayuinu de que dxandinga biseenda Diuxi xiiñi para gaca tu gulaa guidxilayu.15Tu tica laa guinii dxandi Jesús xiiñi Diuxi laa, Diuxi nuu ne laa, ne laa nuune Diuxi. 16Laca huayunibiaanu ne huayuni creenu enda ranaxhii ni napa Diuxi laanu. Diuxi enda ranaxhii laa, ne ni nuu lu endaranaxhii di, nuu ne Diuxi ne Diuxi nuu ne laa.17Guengaruni, enda ranaxhiidi bizaa chaahui lade nu, para chuunu confiadu ora guedanda dxi juicio. Purti casi ca laabe nacabela, zacaca na ca nu ndaani guidcilayu. 18Gasti enda ridxibi lu enda ranaxhii. Pero enda ranaxhii chaahui ribee enda ridxibi, purti enda ridxibi zedance enda nanaa. Purti pa nuu tu ridyiburu la, cadi izaa chaahuidi enda ranaxhii ndaani ladxidoo19Laanu ranaxhiinu puti Diuxi gunaxhii laanu prime. 20Pa guinii tuuxa:"Nadxiee Diuxi", pero nanalaadxi bichi naca ti ni rusipuii. Purtini que ranaxhii bi'chi', ni huayuuya, que zanda ganaxhii Diuxi, ni que huaxuuya. 21Laca, ndi' nga' ni biseendabe gaca' napunu de laabe: Ni ranaxhii Diuxi, naquine laca ganaxhii bichi.

Chapter 5

1Tutiica guni cree de que Jesús nga Cristu, ma gule de Diuxi, ne tutiica ni ganaxhii bixhezenu nu' guiba', laaca nadxii xha ni gule de laaba que'. 2Ndi' runi nannanu de que nadxii nu' ca xhiiñi Diuxi: Ora ranaxhii nu Diuxii ne runi nu ca ni runi mandar be. 3Purti ndi' nga guenda ranaxhii Diuxi: gapa nu ca ni runi mandar be. Ne cadi nanaa raca ni.4Purti guira ni ma gule de Diuxi ma gulaqui dxii guidxi layu'. Ne ndi nga ni ma gulaqui dxii guidxi layu': enda runi cree stinu. 5Tu laa nga ma gulaqui dxii guidxi layu' ya'? ni runi cree de que Jesús nga xhiiñi Diuxi?6Ndi' nga Jesucristo, ni beeda de nisa ne de rini: laabe cadi beedabe de nisa si' sinu por nisa ne rini. 7Purti nu' chona ni rului ndi: 8Espiritu Santo nisa ne rini. guiona ca ndi' nuuca' tobi si'.9Pa guica' nu ni rului ca hombre la, ni rului Diuxi jma narooba. Purti ndi' nga ni rului Diuxi: laabe ma bilui de xhiiñi be Jesús. 10Tutiica guni cree xhiiñi Diuxi la , napa ni rului be di ndani ladxido'. Tutiica que guni cree Diuxi la, ma biini laabe ti' ni rusiguii, Purti caru guni cree ca' de ni bisihuini Diuxi de xhiiñi.11rului' be nga ndi': Diuxi ma bidii laanu guendanabani ni que zaluxhe, ne guendanabani di'nuuni lu xhiiñi be. 12Ni napa xhiiñi be napa gueendanabani. Ni que gapa xhiiñi Diuxii la, que gapa guendanabani.13Bica' ca cosa di para laatu, para ganatu napatu guendanabani ni que zaluxhe, laatu ca ni ma bini cree tu lu la xhiiñi Diuxii. 14Laca ndi' nga guenda runi cree ni napanu ne laabe,pa guinabanu intiisi cosa casi laabe racala'dxi be, laabe ruca' diaga be laaunu. 15Ne pa nana nu de que laabe ruca' diaga be laanu, intiisi cosa guinabanu laabe, nana nu de que napa nu ni.16Pa chu' tu guuya bichi' guni ti guenda ruche' ni cadi gaca de guenda guti, naquiiiñe guinii ne Diuxi, ne Diuxi zudii laa guendanabani, canie' de ca binni ni enda ruche' stica' cadi naca di' de enda guti. Nuu guenda ruche' ni naaca ca' de guenda guti, cadi cayabe dia' laatu guini' ne tu Diuxi pur ca nga'. 17Guiraa ni cadi jneza, naca guenda ruche', peru nu guenda ruche' ni que reda gaaca di guenda guti. Nana nu' de que tutiica ni ma gule de Diuxi que ruche'. Peru ni ma gule de Diuxi la, Diuxi rapa laa, ne binidxaba' que zanda gunina laa.18Nana nu' de que tutiica ni ma gule de Diuxi ropa laa, ne binidxaba' que zanda gunina laa. 19Nannanu de que sti Diuxi laanu, ne nannanu de que interu guidxi layu' nuu xanaa binidxaba'.20Peru nannanu de que xhiiñi Diuxi beeda ne bidii laanu guenda riene para ganda gunibia' nu xha ni dxandi' laa que'. Laanu nuunu ra nuu ni dxandi laa que', ra nuu xhiiñi be Jesucristu. Laabe nga Diuxi ni dxandi' ne guenda nabani ni que zaluxhe. 21Xhiiñe ca', lagapa laatu de ca bido'. Peru nannanu de que xhiiñi Diuxi beeda ne bidii laanu guenda riene para ganda gunibia' nu xha ni dxandi' laa que'. Laanu nuunu ra nuu ni dxandi laa que', ra nuu xhiiñi be Jesucristu. Laabe nga Diuxi ni dxandi' ne guenda nabani ni que zaluxhe. Xhiiñe ca', lagapa laatu de ca bido'.

2 John

Chapter 1

1De binni gola para gunna ni gulí ne ca xhiiñi; ni naa nadxie de dxandi ne cadi naa sia', si nu que ne guira ni ma bini bia' ni dxandi; 2pur ni dxandi ni nu luguianu ne siana ne lanu guira dxi. 3Guenda', guenda' ria' ne guenda' ratadxi ladxido' siu' ne lanu, xti bixhosenu ne xti Jesucristu, Xhiiñi bixhosenu, de dxandi ne guenda' ranaxhi.4Rieche pur ti bidxela tudxi xhiiñilu ziza'ca lu ni dxandi; casi ca ladu gucuadu didxa di xti bixhosenu. 5Yana na cugaya li gunna, cadi casi nuca ti xti didxa nacubi, si nu que ni maca napanu de dxi bizulunu, que ganaxhi liza'nu. 6Ne ndinga guenda' ranaxhi, que naquiñe zanu modo na' ca didxa bisanane Diuxi lanu. Ndinga diidxa ni bisanene Diuxi lanu, ni lii bica diagalu dede dxi bizululu, que lii naquiñe zanelu labe.7Pue xtale ni rusigui ma bire'ca ndani guidxilayú, ne laca que runi cree ca de que Jesucristu beda casi ti binni. Ndinga ni chizaa nirú guini' de que laa nga cristu.8 Laguya, latu que gunititu guira ca dxiiña ni ma binitu, ti latu guiaxhatu pur guira xhixhe ni ma binitu.9Tuticasi ni sa' nirú ne que guiana lu ni Cristu bisidi la?, que gapadi Diuxi. Ne ni ria'na lu ni rusidi Cristu la? napabe Bixhosebe ne xhiiñi. 10Pa nu tu gueeda ra nu lu la? ne que ne ni Cristu bisidi di la?, que cudiou' labe ralidxú ne que ugapadiuxilu labe.11 Pur ti ni ugapadiuxi labe la? riu' lu ca guenda ruche xtibe.12Napa rua' xtale xhi nucaa latu peru que racaladxe dia gucani lu guichi' ne tinta. Huaxha ribeza', chaa ra nutu ne guininia' latu nezalutu, ti zaca' guenda' nayeche xtinu izaa ni. 13Ca xhiiñi xti bizanu' ma gulicabe rigapadiuxi latu.

3 John

Chapter 1

1Ne bini gola ni nadxie Gayo. ni na dxandi nadxie. 2Ni nadxie, na canie nia Diuxi para que li guida le xtilu lu de guiraa ne chulu naza'ca, casi ca guiroba guenda' xti lu'. 3Nabe bieche naroba ora ca bichi nu beda ca ne gunni ca de dxandi xtilu ne casi ca zizalu lu dxandi. 4Na que gapa ma naroba guenda' nayeche que ndi , guna diaga de que ca xhiñe canaza ca lu ni dxandi.5Ni nadxie, li runni lu ni que rudxi deche ra ticasi cayunu dxiña para ca bichi nu ne ca ni que runni bianu,6 Ca ni ma gunica de guenda ranaxhilu neza lu ca iglesia. Li cayuni lu jneza de gusenda lu lacabe checabe xti guidxi modo na ca xti Diuxi,7 Ti purti gunni laa di lacabe bireca be sin guica cabe gaxti xti ni cadi ca judiu nga runni laadu caquiñe guchaga ludu laca be ti ma 8Zaca'ca ladu ganda gacadu ni runni dxiña juntu para ni dxandi.9Naa cuca xhixa para iglesia, peru Diotrefes, ni nadxi gaca niru lade cabe que nica ladu10 Nga runni pa na cha, siete naladxe ca dxiña runnibe casi labe rinibe puru cosa huati luguiadu ne didxa nadxaba ne que guieche nebe ca dxiña di laca labe que ricabe ca bichinu. Labe rabibe ca ni racaladxi guni ni ne ribe lacabe de ndani iglesia.11Ni nadxie, cadi gunu ni nadxaba casi runni xcadxi laga ni jneza nga bini. Ni runni jnezqa naca xti Diuxi. 12Ne ni runni ni nadxaba que huayuya Diuxi de Demetrio rinicabe para de guira ne pur laca ni dxandi. Ladu laca rinidu ne latu nannatu de que ni rinidu naca ni dxandi.13Na napa xtale ni guca para latu peru que racaladxe gucani ne pluma ne tinta. 14Peru naa ribeza guya laatu naguenda, ne guininu neza lunu.15 guenda ratadxi gaca ne laatu. la gugapadiuxi ca xhamigunu pur laa Diuxi.

Jude

Chapter 1

1Judas, ni runi Xhiiña Jesucristu, bichi Jacobo, ca ni laa, ni nadxi Diuxi Bixhozenu, ne cayapaca laca para Jesucristu: 2que guenda' ria' ne guenda' ratadxi ladxido' ne guenda' nadxi guidaleni ne latu.3Ca ni nadxie', laaga cucaa latu de guenda' rila ni napanu, naa gupa xhide guca latu ti zaca' ganda guinaba latu tindetu nadipa pur guenda runi cree ni latu ti dxi gucua' tu.4 Pur tudxi hombre ma guyu ladetu nagachi'. Ne ca hombre di ma ca cabe seña para guenda guti. Laca'be naca cabe hombre que runi cree, ni gucua' ca guendariguite guenda' xti Diuxi. Ne rudxi deche ca tobi lucha Xhaiquenu ne Señor, Jesucristu.5Yana naa napa gana gusiete naladxe latu, ne ca latu ti dxi gunatu guira ni, de que Señor gule' binni de ndani guidxi Egipto, peru gudidisi guirani bixhuxhe ca ni que ñuni cree ca. 6Zaqueca ca angel ni que ñapa ra laca suhuaca', peru biza cabe ra nabeza chahui' cabe que, Diuxi napa laca'be ne cadena ni que saluxhe, de ra jma pe nu guendanacahui', ti guiaba donda iqué cabe dxi guedanda dxi ro' que.7Nacaca casi Sodoma ne Gomorra ne ca guidxi nu gaxha de laca, ne laca gucua ique ca guenda riu' ne xhela xtobi ne guzabi nanda cabe ni na ladxido' cabe. Bihuini ca ni casi ca ni cayaca na ndani beele ni que sasui'. 8Zaqueca, ca ni rini xcanda laca runi biidi ca cuerpu xtica. Ne que ricaca guenda', ne rini ca cosa nadxaba de ca angel.9Peru dede arcángel Miguel, dxi laa cadinde diidxa ne binidxaba ne gudindenebe la ne cuerpu xti Moisés, ne que ni naa nudxiba donda ni cadi dxandi luguiabe. Ne gudxibe laa: "¡Señor cue' lii!" 10Peru ca binni di rugudí guira ni que riene. Ne cani riene-- ni ca mani ni que rini iqué riene ca pur ni cayaca si gaxha de laca-- ca ndinga ni ruxhexhe laca'be. 11¡Ay de laca'be! Pur ti laca'be ma guza' cabe lu neza' xti Caín, ne ma biaba cabe lu ca guenda ruche xti Balaam pur ni guiaxha cabe. Laca'be ma guti cabe lu guenda ridinde xti Coré.12Ca ndinga cani naca ca guie' ni nagachi' ndani nisa'dó lu ca zaa de guenda' ranaxhi xtica. Laca'be runi cabe zaa ne guenda' ritui' lu, ne lasica ca yo' ca. Laca'be naca cabe za' sin nisa, ni sine bii laca. Na ca ca casi ti yaga ca beu' riaba bandaga ne que gapaca cuananaxhi, chupa tiru ma gutica, ne biaxha ca dede xcú ca.13 Na casi ca ola ca runi ni bupu ne nabidi ni, zacaca nga ca hombre di rusitui' ca lu xcadxi, na ca ca casi beleegui' ni que nexhe cahui', ni para laca ma nexhe chahui' ti lugar ra nacahui do' ni que saluxhe.14Enoc, ni bedagale lu gadxe dede Adán, guni dxi chigaca de laca'be, ne na: "¡Laguya! Señor ma zeda ne ixhiapa ne ixhiapa de ca ni nandxo'. 15Labe sedabe ne seda gani nabe guira xhixhe. Labe ne seda guza' babe donda iqué guira ca ni ma bixhale de dxiiña ni ma bini sin guenda runi cree, ne pur guira ca diidxa ni naguidxi, ni ca ni ma biche guni ca ne cucalu cani labe:16 "Ndinga cani rini didxa dxaba de xtobi, ne ridxichi xtubi ca, ni rinanda ni na ladxido' ca cosa nadxaba. Laca rudxiba lu naaca laca laaca, ne rusisaca gadxe.17Peru latu, ni nadxi cabe, lagueda si lu latu de ca diidxa ni guni ca apostol xti Señor Jesucristu. 18Laca'be gudxii cabe latu: "Ne ca ultimu dxi siu' hombre ni riguite xtobi, ni rinanda ca ni na ladxido' ca".19 Na ca cabe binni ni ruxhale; ni que runi bia' Diuxi, ne que gapa ca Espiritu Santo.20Peru latu, ni nadxi cabe, lagusuhua' dxichi' lu guenda runi cree xtitu ni ma nandxo' ne laguini ne Diuxi lu Espiritu Santo. 21Ne laguiana lu guenda' ranaxhi xti Diuxi ne la cueza' lu guenda ria' xti Señor Jesucristu, ni redane guenda' nabani ni que saluxhe.22La guni guenda ria' ne ca ni que runi cree ca Diuxi. 23La gula' xtudxi la gaxha laca'be de lu beele ca. Ne xtudxi la gului' guenda ria' ne dxibi'. Ne la gaca nanaladxi ca larii ni ma gucabidi ca pur ca ni runi tu ndani guidxilayúdi.24Yana ca ni ganda gucueza' latu sin guirenda ñetu, ne guzuhua' latu nezalu Guenda' Nandxo' xti Diuxi, sin guenda' ruche ne ti guendanayeche' naro'ba, 25tobi lucha Diuxi xtinu, pur Jesucristu Señor xtinu, ne ica' guira guenda sicarú ne gaca guira ni naa ne guenda nandxo' yana ca iza' ma gudidi ne ca iza' seda, ca dxi nu nu di ne que siu' dxi guiluxhe. Amén.

Revelation

Chapter 1

1Ndinga ni bisihuini Jesucristu ni Diuxi bidi labe guluibe ca ni runi xiiña be xi ma zeeda gaca. Labe gudxiibeni Juan pur ti Angel ni besendabe ra nu. 2Juan byui' de guirá ni biyaa lu xtiidxa Diuxi ne byui' be de Jesucristu. 3Ndaaya xti Diuxi nu luguia' ni rindisa ridxi xti ra guunda', ne ca ni rucadiaga ca diidxa xi chigaca xti gui'chi di , ne runi ca ni ca luu cani, pur ti dxi ca ma zeda guidxiña.4Juan, para ca gaadxe yu'du' ni nu ndani Asia: Guenda nachahui' ne latu ne guenda ratadxi' ladxido' xti Diuxi ne latu, ni gu'caa, ni gue'daa, ne de ca gaadxe guenda zuhua' nezalú ra zuba' Diuxi, 5ne de Jesucristu, ni bidii xtiidxa de dxandi, ni nirú biasa' lade guetu', ne nacabe xhaique xti guirá xixé xhaique xti guidxilayú. Ni nadxii lanu ne ni bixia' xtonda nu pur rini xti, 6bini be lanu ti guidxi ra labe gunibe ni gului' ladxibe, sacerdote xti Diuxi ne Bixhozebe, xtibe nga guenda risaca ne guenda nandxo' dede guirá xixé dxi. Amén.7Laguyaa, Labe zedane be ca zaa ca; guirá xixé bizalu suyaa Labe, nee cani biti Labe que. Guirá xixé ca ni nu ndani guidxilayú sunaa cabe pur Labe. Ya, Amén. 8"Na nga Alfa ne Omega" naa Señor Diuxi xtinu casi ca rusulu A ne riludxe ne Z, "ni gu'caa ni na'caa ne ni gueda, ni napa guirá xixé guenda nandxo'"9Naa, Juan--bichitu ni ne latu ndani guenda runi mandar xti Diuxi naa laca ridide ra nagana ne guenda ribeza' rididenia cani latu, pur ti xti Jesus nga lanu" --nuaa ndani guidxi nuu galahui nisa laa Patmos pur ti canainie xtiidxa Diuxi ne cudie' xtiidxa de Jesus. 10Na nuaa lu Espiritu dxi xti Señor, ne na binadiaga deche sia' ti riidxi ro' casi rixii ti trompeta. 11Ne nani: "Bica lu gui'chi ni lii guyaalu ne bizendani ca yu'du' ra nuu Éfeso, ra nuu Esmirna, ra nuu Pérgamo, ra nuu Tiatira, ra nuu Sardis, ra nuu Filadelfia ne ra nuu Laodicea.12Bidxigueta lua' para ñuuya tungue gunine naa, ne ra naa bidxigueta lua' que la? bi'yaa gaadxe' candeleru de oro. 13Ne galahui' ca candeleru que la? nuu tobi casi ti Xiiñi Binni Guidxilayú , nacuu ti lari ni naso' ni rindaa dede yani ñeebe ne xii xpechu be ne ti cinturon de oro.14Ique be ne guichaique be nabee naquiichi ni casi guichaladi dendxu' ne naquiichi casi ra cayaba hielu, nee ca bizalú be casi ti belee guii. 15Ne caa ñeebe casi bronce ni cusa'ni, ni bia' chahuí lu guii, ne ridxii xtibe casi xtale nisa ni cuxooñe. 16Labe nasebe lu nabe ladu ndiga gaadxe' beleguí, ne de ndani rua'be biré ti espada naduxuu guiropa ladu. Ne luube cusaani casi gubidxa ra ma rusani.17Ne ora naa bi'yaa ni la?, na biaba xañebe casi ti binni ni ma guti. Labe gulaquina be luguiaya ladu ndiga xtibe ne nabe rabibena: "Que guidxibilú. Naa nga ni nirú ne ni Dexquí, 18ne Ni nabani. Naa gu'te', peru biyaa ¡Na nabane dede guira xixé dxi! naa naase llave xti guenda gu'ti ne xti Hades.19Nga runi, bicaa ni li biyaa lu di, ni nuu yana ne ni gueda tidisi ca ndi. 20Ne xii cani ca beleguii biyaa lu nase lu nayaa ladu ndiga que la? ne gadxe candeleru de oro que la?: gadxe beleguii di la? naca cani ca ángel ni cayapa ca gadxe yu'du que, ne ca candeleru di la naca cani ca gadxe yu'du ca.
Chapter 2

1"Bicaa ndi para ángel xti yu'du' Efeso: Ndinga ca diidxa ni naaze ca beleguii ndani na' ladu ndiga ne ni riza lade ca gadxe candeleru de oro que nabe: 2"Na runebiaya cani lii ma binilu ca dxiiña nana ne guenda' ribesa xti lu' ne que riuladxu guiegulu ca binni que iquiñe, ne ma guulu' bia'lu ca ni naa ca apóstol laaca,peru cadi naca cani, ne bidxelu laca cadi dxandi di laca.3Na nana de que dxandi pe napu guenda' ribeza sin guidxagalu, ne ma gudidilu xtale yu'ba' pur la'yaa ne que huadxagalu. 4Peru naa cadxiche nia lii ma bidxi deche lu' ni niru gunaxhiu. 5Biete naladxi ra lii ma biabalu. Ne guri sa' de lu guenda ruche xtilu ne bini ca ni nirú. Pa que cuisa lu de lu guenda ruche xtilu la?, naa zenda ra nuu lu ne sunibe candeleru xti de ra zuhuani.6Peru li napu ndi: lii nanaladxi lu ni ca Nicolaíta ma bini ca, naa laca nanaladxe cani. 7Pa napu ti diagu la?, bicadiaga ni ca cayabi Espiritu ca yu'du'. Tu tisi ni la guni guantar guenda nanaa la?, Naa zudié la goo de lu yaga ni rudi guendanabani, ni nu ndani paraísu xti Diuxi"8Bicaa para ángel xti yu'du ni nuu ndani Esmirna: 'Ndi nga ca diidxa xti Diuxi ni naca niru, ne ni naca ra iluxhe- ni guti ne bibani xti tiru: 9Naa rune biaya ca guenda nanna huadi'di lu ne de que qué gapa tu gaxti peru napa tu ni risaca. Naa rune biaya ca diidxa dxaba xti cani ná ca naca ca Judiu, peru cadi naca di ca ni, laca naca ca ti lisaa xti binidxaba.10Cadi guidxibi diou de guenda nanaa ni lii chi tiidi lu. ¡Laguya! binidxaba la? ma yaca guzabandá cadxi de laatu ndani lidxi guiba ti ugú biá laatu, ne zaca ná tu bia chii gubidxa. Cadi guche'ne lu' naa dede lu guenda guti, ne naa sudiee lii ti la'pa de guenda nabani. 11Pa napalu diaga lu', binadiaga ni ESpiritu cayabi ca yuudu. Ni Laa quiiñe la? que suniná di' guiropa guenda guti ca laa.12"Bicaa para Angel xti yuudu ni nuu Pérgamo: "Ca ndi nga didxa xti ni naaze espada nadudxu guiropa ladu: 13" Naa nana paraa nabani lu', ra nuu bangu ra runi mandar binidxaba. Neca saca lii nazedxichi lu lá'ya'. Naa nana de que caaru di guini' lu que runi cre' lu naa, neca ca dxi xti Antipas ni biiya ca ni bine, ni que nuche' ne naa, ni guti laade tu, racá ra Binidxaba nabani ca'.14Peru Naa cadxiche niá laatu pur ca ni laatu bi'ni tu: napu cadxi binni ni runi cani bisiidi Balaam, laa bisiidi Balac gusaba ti guie' neza lu' ca xiiñi Israel ti guchee ca, ne za cá laacabe ganda goo cabe guendaroo ni ma gu'ta lu bidó, ne chuu né cabe ni cadi xhela cabe. 15Ne zaqueca la? laca napa tu xcadxi binni ni runi ca cani bisiidi ca Nicolaítas.16¡Ngue runi gurí sá de lu ca guendaruché xtiu! Ne pa que guunu ni la?, ma cadi ca ndádi Naa zenda ra nuu lu, ne Naa zadinde nia' lii ne espada ni riree de ndani ruaa di.17 Pa randa rucá diagu la? bicá diaga ni Espíritu rabi ca xpine.Ni ma que guchéru la?, Naa zudié la' ti guendaró ni nucache, ne Naa zudié la ti guie quichi cá ti lá cubi lú ni, ti lá ni guiruti runibiá, sinuque ni icá si ni.18Bicaa ndi para ángel xti yuudu ni nuu ndani Tiatira: 'Ca ndi nga ca diidxa xti Xiiñi Diuxi, ni napa guielú casi bele xti ra cayaqui ne ñee casi bronce ni ma biá. 19" 'Naa rune biáya ca ni ma bi'ni lu': Guendaranaxhí xtiu', guendaruni cré xtiu, ca xhiiña lu', ne pa biá nanna lu cueza lu'. Nanna de que de'ru huayunu ni, jmá ni que cani niru' bi'ni lu'.20Peru Naa cadxiche nia' lii: ru diu' lugar Jezabel guiana lade tu, na de que rabi Diuxi lá xi chi gaca. Cani rusiidibe rusiguii ne'be cani runi dxiña xtine para chu' né ca ni cadi xhela ca ne go ca guendaró ni ma guta lu bidó. 21Guleza nibigueta de lu guendaruché xti, peru la' la? que ni na' di nusaana de modo nabani que.22¡Laguya! Naa zune huaraya la', ne cani guyú né laabe laca zune na'ya laaca pa laaca que gusaana ca de guni ca cani laabe runi be. 23Zuute ca xiiñi be, ne guiraa ca xpine zana ca de que Naa nga Ni ruyubi xi cá lu xquenda biani binni ne xi nuu ndani ladxidó ca. Naa zaguixe cada tobi bia' ni bi'ni'.24Peru ca xcadxi de laatu ni nuu Tiatira, ni cadi cayuni modo bisiidicabe, ne que runibia ca ni rabicabe guenda nuu xpiaani xti binidxaba' la? chi tiidxe laatu ndi: 'Ma que zuguaya rua laatu gaxti'. 25Xisi la? naquiñe guianatu ne guzuhua dxiichitu dede dxi Naa guibigueta.26Ni la' quiiñe ne ni la' guni ni Naa huayune dede guiluxe guidxilayú la? zudié la' guni mandar xcadxi guidxi.27 Zuni mandar be laaca ne ti bara de guiba', ne zunidé cabe guiraa ni nanala'dxi laacabe casi ora ca yunidé cabe ti guisu. 28Casi ca modo bidii Bixoze ni naa. Laaca zudié lacabe luceru ni rindani siadó. 29Pa napu gana gucá giagu la? bicá diaga ni Espíritu Santu cayabi ca xpine'.
Chapter 3

1"Bicaa para Angel xti yu'du' ni nuu Sardis: 'Ndi nga ca didxa xti ni naaze ca gadxe Espiritu xti Diuxi ne ca gadxe belegui'. "Naa nána' ni ma bíini lu, riníi cabe de lii de que nabani lu, peru ma gutilu. 2Bibaani ne gulú xtipa ni cayaana ca, ti purti ma yaca gati ni, ti purti naa caaru di guidxela xhiiñalu ma biluxhe ra lú Diuxi.3Nga runi, bietenala'dxi de ni ma gucua'lu ne ma binadiagalu. Bizuba didxa cá' ne gurizaa lu ca guedaruche xtilu. Peru pa que guibani lu , naa zenda casi ti gubaana, ne lii que zánadiou' xhi xhigaaba naa zenda luguialu. 4Peru nuu cadxi lá de ca binni de Sardis ni que ñuni di'ca xquendanabani ca ni napa guendaruche casi laari namucu. Laacabe zazaane cabe naa, ne lari zoo' naquichi, ti purti laacabe zanda.5Ni laa quiiñe ca ni nadxaba sacu lari quiichi', ne naa que suxhiaya dia' lá ca de lu guichi' liibi lisa xti guenda nabani, ne naa zanié lá ca nezalú bixhozé', ne nezalu ca Angel xti'. 6pa napalu diagalu, bicaadiaga ni Espiritu cayabi ca yu'du'."7Bicaa para Angel xti Iglesia ni nuu Filadelfia: "Ca ndi nga diidxa xti ni nandxo' ne dxandí -Laabe naazebe llave xti David, Laabe ruxhale be ne guiruti hruzeegu. Laabe hruzeegube ne guiruti que sanda guxhale. 8Naa ma nána' ni ma biinilu. Laguuya, Naa ma guluá nezalu lu ti puerta' suxale ni guiruti zanda gutaagu. Naa nána huaxhie' napu xtipa, ne neca saca lii bizuubalu ca xtidxa, ne quehuaní lu que runibia' lu láaya9Laguuya!, Ca ngá ni naaca xti yu'du' huiini xti binidxaba, Ca nga, ni naa ca naca ca Judiu peru cadi naacadi cani, -Cusiguii ca. Naa zucaa gueeda ca ne guzuxhibi ca xha ñee lu, ne laacabe zanaa cabe de que naa ma gunaxhie' laatu. 10Ti purti laatu ma gupatu guenda runi mandar xtine de guni huantar tu sin guidxaga tu, naa laaca zapa laatu hora guedandá ca guenda nagana ni zeeda para interu naca guidxilayu', para guuya pa dxandi nga ca ni nabani ndani guidxilayu'. 11Naa ma yaca guenda. laguinaase nadipa ni napatu para guiruti gaxhá laatu la'pa xtitu.12Naa zune ni quiñe lu guenda nadxaba gaca ti pilar ndani yu'du' xti Diuxi xtine, ne laabe que zaré di be de raqué. Naa zucaa lá Diuxi xtine lu be, lá guidxi xti Diuxi xtine (Jerusalen ni nacubi, ni biete de guiba' dede ra nuu Diuxi xtine), ne lá nacubi xtine. 13Ni napa diaga, lagudii gunadiaga ni Espiritu cayaabi ca Iglesia."14Bicaa para Angel xti Iglesia nuu Laodicea: "Ndi nga ca didxa xti ni rinii saca gaca, Laabe ni zanda guni cre' nu, ne ni dxandí biiya ni bizaaca, ni runi mandar luguia interu naca ni bizaa Diuxhi. 15Naa runebiaya ni lii ma biini lu, ne cadi nagánda diuo' ninca ni nandáa. Naa ñacaladxe ñacalu ni nagánda o ni nandáa! 16Nga runi lii ni nacalu ni nayanda -ni cadi nandáa ninca nagaanda naa ma yaca gidxíi'ba lii de ndani ruaa.17Ti purti lii riníi lu: "Naa napa xtale bidxichi, naa ma gupa xtale ndani guidxilayu, ne naa cadi caquiiñe gaxti." Peru lii que gana diu' de que nacalu zididé, ni ria' cabe laa, nazíi, nache'pa lú, ne ni xhie' ladi. 18Bica diaga diidxa gola xtine: Guzíi oro xtine ni ma bizia gui' ti ma gacalu ni dxandí napa xtale, ne laari quiichi ni ruzaani ti ma ganda gaculu, ne cadi gului' lu guenda ritui lu xti guenda xhie' ladi lu, ne ni rixhuubi lúlu para cú ndaya ti ma ganda guuyalu.19Ira ca ni naa nadxie' na ruzuchahue laaca, ne ruziide laaca xhi jmodo nga naquiiñe guibanica, nga runi laguiní dxandi ne la cui' zaa de lu ca guenda ruche xti tu. 20Laguuya, naa nua' rua' puerta ne cuxhidxe náya'. Pa tuuxha gunadiaga ridxi xtine ne guxhale puerta, Naa ziua' ra lidxi be, ne zahuania' laabe, ne laabe ne naa.21Ni quiiñe ca guenda nadxaba, na zudie laabe guenda para cui' be cuee' lu bangu' ra rune mandar, casi ca naa gudiñe ne gurie' nia' bixhoze lu bangu' ra runi mandar. 22Pa napalu diagalu, bicaa diaga ni Espiritu cayabi ca yu'du'."

Chapter 4

1Gudidi' si ca xhixha di la' biiyadxie', ne biya ti perta' zuxhele guiiba. Ne nirudo ridxi gucua ca', gunine' ni naa casi ti trompeta, ne gunii ni: ''Gudxiba rarii, ne naa sulue' lii ni chigaaca tidi ca ndidi'.2 Ne oraque ca' guyua' lu xguenda', Ne biya ti' bangu' ra raaca mandar nunni lu guiba ca', ne biya zuba' tobi luuni'. 3Ne ni zuba' que' ruluibe casi ti guie' rabi cabe Jaspe ne cornalina'. ne nu ti arcoiris guidubi naaca ra suhua bangu ra raca' mandar ca'. Ne arcoiris ca rihuini ni' casi ti guie' ni ri rizaca'4Ne guidubi naaca ra nu bangu ra raca mandar ti Diuxi que' nu gande' nu tapa' bangu ra raaca mandar, ne ca ni suba ca' luu ca bangu ra raca mandar que nu gande' nu tapa' binigola', nacu ca' laari ni naquichi', ne corona' de guiba ni rzaca' oro nuu ique' ca'.5 Ne de lu Ra' ribi be que care xpiani rayu, ne caxhidxi laa' ne ra' cadxelaza ca ridxi xti rayu, biaani ni naca gadxe' guenda' xti Diuxi.6saca ca' ca, ra luu ra zuba Diuxi ra cayuni mandar ca nu ti nissa doo' nayaguie', casi ca cristal. Ne gala' de de bangu ra runni mandar Diuxi que nu tapa' de ca ni biza Diuxi, naze jma bizalu ladicabe' neza lu la ne neza deche'.7Niru de ca ni biza Diuxi ruluime casi ti lion, ne guiropa de ca ni biza Diuxi que' la ruluime casi ti yuzehuini', ne guiona de ca ni biza Diuxi ca napame xcarame casi ti binni, ne guidapa de ca ni biza Diuxi ca la' ruluime casi ti bisiia capapa'.8 Guidapa ca ni biza Diuxi que napacame' xhopa' xhiaa, dxaa de bizaluu dede' luguia ne xhaguete'. Ridxii ne huaxhini que' susana dxi di ca de guini' ca: ''NANDXO, NANDXO, NANDXO, NGA DIUXI XHAIQUENU', NI LA RUNNI MANDAR LU DE GUIRAA, ni guca', ni naca, ne ni laa chigueda'.''9Ora tapa' ca ni bizaa Diuxi ca ni suhua lube cusi'saca ca, cusuxhibica xha ñeebe NE Cudi cabe' xquixhe ni suba ra raca mandar que'. 10Ne ca gande' nu tapa' binigoola que la' ne caguiche xhibi ca ra lu ni ruba lu bangu ra raca mandar que'. laacabe' gundete ique' ca ra lu ni Nabani' pur yannadxi' ne dede guira' dxii, ne lacabe gulubi cabe ca laapa' xticabe ra lu' bangu ra raaca mandar que', ne naa ca:11 ''Linga zanda guica lu guira xhixhe, Xhaique xtinu ne Diuxi xtinu, ti guica ni guenda rusisaca', ne guenda rudxiba lu naa, ne guenda nandxo. Ti purti linga bizalu guirani cani', tu zaca ca' racaladxu, lacani nuu cani ne guyaa ca ni'.''
Chapter 5

1Ne naa biya ladu naá ndiga' ni lá suba lu bangu ra raca mandar que', guichiduudu' ni ca xhixha ra lu' ne neza deche'. ne bitagube ni ne gadxe' sera.2 Na biya' ti Angel ne zi guca' ridxi: ''¿Tu la nga zanda guxhele' guichiduunu' ca ne gaxha sera ca ni pue'?''3Guiruti ni nu guibaa ca o ndani guidxi layuu o xhaguete de guidxi layuu ca ñanda' nuxhele' guichiduunu' o ñunda ni.4 Naa ezaa nana binaa' ti purti que nidxela' di cabe guiruti' tu laa ñanda' nuxhele' guichiduunu' o ñunda ni'. 5Peru tobi de ca binigoola rabi naa: ''Cadi guna' diou'. ¡Biya! Lion ni zaa de Juda, xcu' David, gudiñebe ra jma bidxelasaabe, ne Laabe nga sanda guxhele be' guichiduunu' ca' ne gaxha gadxe' sera ca'.6Naa biya ti Dendxu suhua', lade ra nu bangu ra raca mandar que ne ra nu tapa bultu' ni nabani ca ne galaa de ca binigoola que'. Labe' ruluibe casi ca ni jma biaxha yanni. Labe naapabe' gadxe' cachu' ne gadxe' lu'; ca ndinga ca gadxe guenda xti Diuxi ni bisendabe luguia guidxi layuu.7 Laabe guyebe ne biruxha be guichiduunu' ca fuera lu naa' ladu ndiga xti ni la' suba lu bangu ra raca mandar que'.8Ora laabe biruxha be guichiduunu' ca, guidapa bultu ni nabani que' ne gande nu taapa binigola' que bizuxhibi ca' ra luube'. Ne cada tobi de lacabe' cana caa cabe' ti arpa ne ti xhiga de oro dxa guixhi ni rinda' naxhi, laaca ni naaca cani ca ni rini' ne ca Diuxi ni laca jma runni cree ca'.9Lacabe binda cabe ti dxidxa yunda nacubi: ''Linga zanda guicaa lu' guichiduunu' ca ne gaxha gadxe' sera ca. Ti purti linga gutilu, ne rini xtiu guziilu' ca binni ca para Diuxi de gira binni ca ni zaa, didxa laa, guidxihuini la' ne guidxi roo.10 Li bini lu de laacabe binni ni Diuxi guni mandar ne bini lu laaca sacerdote ni guni xhiña Be', ne laacabe zuni mandar cabe ndani guidxi layuu.''11Yanna na biya ne bina diaga' ridxi xti ca Angel ni nuca guidubi naaca ra nu bangu ra raaca mandar que' ne ca bultu' ni naabani que' ne ca binigoola que'. Ne bia naca cabe laa xtale bia que zanda igaba'. 12Laacabe naacabe ne tiridxi naroo: ''Dendxu ni la jma biticabe' ni zanda guicaa nandxo, ne gapa xtale, ne guenda biani', xtipa', enda rudxiba luu naa, guenda nandxo', ne guenda rizaca'.''13Naa binadiaga de que guiraa ca xhixha ca ni bia la ni nu guiba ne ndani guidxi layuu, xhaguete de guidxi layuu la', ne ndani nissa doo, ndani guira la naani: ''Ni laa suba luu bangu ra raca mandar que la ne Dendxu huini que' la', gacani genda rizaca,guenda rudxiba lu naa, guenda nandxo, ne guenda para guni mandar lu' yanna dxii ne dede guira dxii. 14Ne guidapa' bultu ni nabani que guniica,''Zaca gacani'' ne ca binigoola gudiche xhibi ca' layuu ne bisisaca ca'.
Chapter 6

1Naa biyaa ora dendxu huini que bixhale tobi de ca gadxe sellu que, ne binadiaga tobi de ca tapa bultu nabani que guni casi ca ora rixidxi rayu, ná: ¡Guda' ne bi'ya! 2"Naa bi'ya nu ti mani naqui'chi. Ne ni dxiiba lame que naase ti arcu, ne bidi cabe la ti la'pa'. Ne biree be casi tobi ni riguiñe ne ti zacá quiñe.3Ne ora dendxu huini que bixhale guiropa sellu que la?, binadiága guiropa bultu ni nabani que ná: "¡Gudá!'" 4Ne ora que bire' xti mani naxiñaa casi beele. Ne nidxiba lame que gucua' orde de gaxha guenda' ratadxi ladxido' ndani guidxilayú, ti zacaa guti lisá binni laca la'. Ni dxiba lame di gucua' ti espada ro'.5Ne ora dendxu huini que bixhale guiona sellu que la?, binadiaga guiona bultu ni nabani que ná: "Gudá'" Naa biyaa ti mani naya'se ne ni dxiba lame di na'ze lu ná' chupa ra riu' bia'. 6Ne binadiaga ti diidxa lade ca tapa bultu ni nabani que ne ná: "Ti litru de trigu pur ti dxi dxiña, ne chona litru de cebada pur ti dxi dxiña. Peru que gusiudxutu aceite ne vinu"7Ne ora dendxu huini que bixhale ra idapa sellu que la? binadiaga idapa bultu que ne ná: "¡Gudá!" 8Ne ora que biyaa ti mani guchi'. Ne ni dxiba lame que bire' la Guenda' guti, ne Hades zinanda la. Ne bidii cabe la tobi de ca tapa nda' xti guidxilayú, para guti ne espada, gubiña ne guenda huará, ne mani dúxu' xti guidxilayú.9Ne ora dendxu huini que bixale ra biza' ga'yu sellu que la? naa biyaa xa'na altar que la? xquenda xti ca ni guti ca pur ca diidxa xti Diuxi ne ni byui' cabe de labe, ni lacabe nazee cabe ne guenda runi cree xticabe. 10Lacabe bica cabe ne ti ridxi ro': "¿Pabia' ru ti, Ni runi mandar lu guirá xixé ni nuu, ni nandxo' ne ni dxandi, dede ora guzabanalú ca ni nabani ndani guidxilayú, ne de ora lii guquixelu rini xtidu?" 11Ne ora que cada tobi de laca gucuaca ti lari so' naquichi' ne gudxi cabe laca cuezaca guiza' si bia naguixe cabe de ca ni rizaa ne cabe runi xiiña Diuxi ne bichicabe ne bizana cabe ni que ñanda ni lá, ni chigatica, casi lacabe guticabe.12Ne ora dendxu huini que bixale ra xhópa' sellu que la? naa biyaa ne guca ti xú ro'. Gubidxa ca gucani naya'se ne beu' ni iza' ca gucani casi ri'ní. 13Ca belegui de iba' biaba cani ndani guidxilayú, casi ti yaga du'ga rusaba ca cuananaxi xti ca beu naanda ora gueeda ti bii yo'xo ne gunibi dxacha ni. 14Ne binitilu iba' casi ridopa' ti gui'chi luguia'. Ne guirá xixé danii ne guidxi nu galahui nisado' biniibi de ra nu.15Ca xaique xti guidxilayú ne binni ni risaca, ne ca ni runi mandar ca dxú, ca ni napa bidxichi, ca ni nadipa, ne guirá xixé, ni li'bi ne ni cadi li'bi, bicachiluca ndani ca cueva ne cue' ca guiee xti dani. 16Lacabe gudxi cabe ca dani ne ca guiee ca: "¡Laguiaba lu guiadu!" la gucachi ladu de ni zuba luu trono ne de xia'na xti denxu huini que. 17Ma bedanda dxi guzabaná' Diuxi laacabe, ¿Tu laa zanda guzuhua lu ñe ya'?
Chapter 7

1Gudiidi si candi la? naa biiya tapa ángel zuhuaa cá lu guidapa ndaa xti guidxi layú nadipa cucueeza ca' guidapa bi xti guidxilayú ti ti zacá nin ti bi gundúbi ndaani guidxilayú, lu nisa do', nin ca guniná nin ti yága. 2Naa biiya xti ángel zeeda de neza riasa gubidxa ni napa firma xti Diuxi ni nabáni. Laabe bicaabe ridxi nadipa' guidápa ángel ni laaca ma biaana lu náca' guniná ca' guidxilayú ne nisa do'. 3"Cadi guniná tu guidxilayú, nisa do' nin ca cá yága, guiluxe sidú de gucádu' ti firma lucuá ca ni rúni xiiña Diuxi xtinú. "4Naa bina diága xigába xti ca ni laaca gucuaca' firma: 144,000, cani gucuá firma de guira ca ni zá de cada tobi de ca lisaa xti guidxi Israel. 5Chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Judá gucuáca' firma, chii ne chupa bixiapa cani zá de Lisaa xti Rubén, chii ne chupa bixiápa ni zá de lisaa xti Gad. 6Chii ne chúpa bixiapa de ca lisaa xti Aser, chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Neftalí, chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Manasés.7Chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Simeón, chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Leví, chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Isacar, 8chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti Zabulón, Chii ne chupa bixiapa de ca lisaa xti José, ne chii ne chupa bixiapa de ca ni zá de ca lisaa xti Benjamín, gucuá ca firma.9Ne udidisí ca ndi' naa biiya', raqué nuu xtale binni ni guíruti que zanda ugába'- de ira xixe ca guidxi ro', tribu, guidxi huiini' ne ira xixe diidxa-suhuaa ca' xañee bangu ndxo', ne neza lú Dendxu huiini'. Laacabe nacu cabe lari naquiichi' ne naaze cabe ti rama zíña lu ná cabe, 10ne laacabe cucaa cabe ridxi ne ti ridxi nadipa': "¡Ni bilá laanu nga Diuxi xtinú ni laa súba lu bangu ndxo', ne Dendxu huiini!"11Guira xixe ca ángel suhuaa ca interu buelta bangu ndxo' qué ne interu buelta de ca ni nagóla ne guidapa' ca guenda ni nabáni ni bisa' Diuxi, ne laaca bisuxibi ca layú ne gulaqui lucuá ca' xa ñee bangu ndxo' qué. Lacabe bisisaca cabe Diuxi, 12Ne ná cabe: " ¡Zacá gaca ní! ¡Guenda rusizáca, guenda nandxo', guenda riuu xpiaani', guenda rapa tí guénda, guenda rusuxibícabe xa ñee, guenda nadipa, ne guenda rusuhuaa dxichi', gacani para Diuxi pur ira dxí ne para ira xixe dxí! ¡Zacá gaca ní!"13Oraque tobi de ca ni nagóla qué gunaba diidxa naa: "¿tuu ca ndi, ni nacu cá lari quichi' di', ne de padé seeda cabe pue?" 14Naa gudxe laabe: "Xpixuaana', lii nána lu'" ne laabe gudxibe naa: "Ca ndi nga ca ni beeda ante que guiaba Guenda Naná ndaani guidxilayú. Laacabe ma gudiibi cabe ca xlari cabe, ne ma bisaana cabe ca ní naquichi' lu ríni xti Dendxu huiini qué.15Ne pur ndí la?, laacabe nuu cabe neza lú bangu ndxo' xti Diuxi, ne laacabe cusizaca cabe Laabe dxí ne gueela' ndaani yu'du' xtibé. Ni Laa súba lu bangu ndxo' qué zuchiaabe yoo huiini de lari xtibe luguiá ca'. 16Laacabe ma que sandaana ru cabe, nin ca ma que sati cabe nísa. Ma que susidxága gubidxa laacabe nin ru xti guenda nandá xaata'. 17Purti Dendxu huiini ni suba galahui bangu dxo' qué záca ni sá nanda laacabe, ne laa siné laacabe ra nuu ca nisa de guenda nabaní, ne Diuxi suchaa nisa lú cabe."

Chapter 8

1Ora deendxu' que' bixaale raa bisaa' gaadxe firma, bianadxii riidxi guibaa' biaa' galaa si de tí xhigaaba'. 2Nee de racaa naa' viyaa' ca gaadxe angel ni suhuaa'ca lú Diuxi, ne bidicabe la gaadxe xcachuu.3Nee bee'da xtí angel,ne naaze' be ti raa riuu gu'xhu rindaa' náxhi de oro, suhuaa' lú altar. Ne bidii' cabe laa' xtale pee' ni rindaa' náxhi tí laa'be nudii'be ca ni lú enda rinii' nee Diuxi xtí guiraa ca' ni runi cree lú altar de oro nezaa lú baangu' naandxoo'.4Ne gu'xhu ni rindaa naxhii, ne ca ni enda rinii' ne Diuxi xtí ca ni ruuni cree, gudxii'ba nii neza lú Diuxi de lú naa' angel que'.5 Ne angel que' ucuaa'be raa riuu' gu'xhu de oro ne bichaa'be ni de belee xti altar. Ora que laa'be bindaa'be ni ndaani' guidxiilayu, ne biree' rráyu,gúxhidxii'laa, biree' xpiaani' rráyu ne ti xhuu roo'.6Caa gaadxe angel ni napa caa' gaadxe cachuu que' bisuchaahui caa' para guxhiidxi'ca ca ni.7Ne niiru angel que' bixhidxii xcachuu, ne biaaba niisa naguiidxi' casi guiee ne béle ñuucha' riini. Ne gulaa cani xhagetee ra nuu guidxiilayu tií tobi de choona ndaa' de laa'ni chaaqui' ni, ne tobii de choona ndaa' de ca yaaga roo' ucuaa guii ca' ne sacaa ca guixhii nagaa' laa'ca ucua guii ca'.8Ne ra guiroopa' angel que bixhiidxi xcachuu, ne xiixha casi ti daani' caca'guii gulaa lu' niisa doo'.Ne tobii de choona ndaa' de nisaa doo' guuca'ni riini, 9ne tobii de choona ndaa' de ca manii huiini' ni nuu xha'gueete niisa gútii'ca, ne tobii de choona ndaa' de ca barcu ucaade'ca.10Ne ra guioona angel bixhiidxi xcachuu,ne ti béle guii narooba biaaba de guibaa', caya'quii casi ti yaaga naase béle, lu tobii de choona ndaa' de ca guiigu' ne de raa cadaa' niisa. 11Ne xlaa béle guii ni biaaba ca nga Ajenjo. Tobii de choona ndaa' de ca niisa gúca canii nandaa' casi ajenjo, ne xtale de ca binni que' gútii'ca ra gúca' niisa que' nandaa'.12Ne ra idaapa angel que bixiidxi xcachuu, ne tobii de choona ndaa' de gúbiidxa uca'naa, sacáca casi tobii de choona ndaa' xtí beeu, ne tobii de choona ndaa' de ca béle guii'. Pur nga tobii de choona ndaa' de laa'ca bicaahuii; ne tobii de choona ndaa' de lú ridxii' ne tobii de choona ndaa' de gueela' que' gapa diica' biaani'.13Naa biiya', ne binadiaaga' ti bisiiá ca napapa galahuii' de guibaa', ne cucaa' ridxii ne tí ridxii roo':"Naana, naana, naana saaca para ca ni nú'ca ndaani' guidxiilayu, ti pur ti raa xhiidxi xcadxii xcachuu ni cayaadxa' de ni nú' xhiidxi, ca ni cayaadxa de xhiidxi pur ca' xhoona angel.''
Chapter 9

1Ne orá que, ra bisaa' gaayu' angel bixiidxi xcuernu. Naa' viilla' ti béle guii de ibaa' ni biaaba lú guidxiilayu'. Xá' béle guii que' bidii' ca'be ni llave xti ni rinee ndaani' bizee guetee' ni que rilúxe. 2Labe bixaale'be bizee guetee ni que rilúxe que' ne tí poste de gú'xhu' gudxiiba' de ndaani' bizee que' casi tí gú'xhu' xti tí zuquii' roo'. Gubiidxa ne vií bicahui' canii gúnii gú'xhu' ni caree' de ndaani' bizee que'.3Ddaani' gú'xhu' que' biree' caadxi' gusuu' ni zeeca' guidxiilayu', ne laa'ca gucuaa'ca ti guenda guninaa ca' cási' runinaa ca' meuxhubii xti guidxilayu. 4Gudxii cabe laa'ca cádi gúnii naa ca' guiixi ndaani' guidxiilayu ninca xti yaaga guiee' o yaaga roo', peru ca binni si' ni que gapa firma xti Diuxi lucuaa'ca que'.5Que' nicaa'dii ca' ñutii' ca' ca binni que', laga, quiiñe'ca ne gunii naaca' si' cabe laaca' pur gaayu' beeu'. Guenda nana xti cabe zeda gaaca' casii ra uquíchii' tí meuxhuubi ti binni. 6Lú ca dxí que', ca binni que' suyuubi' cabe' guenda gútii, ne que' zadxeladii cabe ni'. Laaca'be sacaládxii' cabe gátii' cabe, peru guenda gútii suxhooñe' de laaca'be.7Ca' gusuu' qué rulúii' ca'me maani' ma nuu' chaahui' para guidxela zaa. Lu íque ca'me nuu' tí xhiixa casi tí la'pa de oro ne lú ca'me casi ca lú binni ni'. 8Laaca'me nápa ca'me guiicha íque ca'me casi ca guiicha íque tí gunaa', ne laaya ca'me casi ca laaya ti lion.9 Laaca'me nápa ca'me xiixa xpéchu ca'me casi tí guiiba' ni rica xpéchu ni chií guiidxela'zaa, ne xiaa' ca'me rixiidxi casi ca rixiidxi xtále carreta ne maani' si guxhooñe'ca para guiidxela'zaa ca'.10Laaca napa ca cola ni napa guiichi casi meuxhubi yaase; lu xcola ca', Laaca napa ca guenda para guniná ca binni pur gaayu beu'. 11Laaca napa ca de rey xha Angel xti guelachui guete ni que riluxhe que'. Lá be lu didxa xti ca ebreu la? Abadón, lu xtidxa ca Griegu la? lá be Apolión. 12Niru ridxi naná ca ma gudiidi. Laguuya! Tidi si ndi seeda ru' xhupa guenda naná.13Ra xhoopa angel que bixhidxi trompeta xti que ne naa binadiaga ti riidxi zeeda de lu ca cachu xti altar de oro ni nuu nezalú Diuxhi. 14Ridxi xti ra xhoopa Angel que naca ni casi ti trompeta: "lagundaa ca guidapa angel ni liibi ca nadi guiigu ro' Eúfrates". 15Ca guidapa Angel ni ma bizuchaui ca para xhigaba que', dxi que, beeu que, ne iza que, bilaa ca para guuti ca ti guiona nda' guidxilayu'.16numeru xti ca ni chi guidxelaza dxiiba ca mani' que' naca bia' 200,000,000. Naa binadiaga numeru di'. 17Casi ca naa biiya ca maní lu ni cului' Diuxhi naa que', ne ca ni chi chiiba ca mani': guiba nu xpechu cabe naca naxhiña casi bele, nasiá yaase ne naguchi azufre. Ique ca mani' que naca casi ique leon, ne de ndani rua' ca riré' bele, gu'xhu ne azufre.18Ti guiona nda de ca binni que guti ca pur ca chona guenda naná di': Bele, gu'xhu ne azufre ni rire' ca de ndani rua' came. 19Pue xtipa xti ca mani' que nuuni ndani rua came ne xcola came - pue ca xcola ca naca casi beenda, ne laaca napa ca ique ca ni riquiiñe ca para gunináca ca binni.20Ca xcadxi binni guidxilayu', ca ni que ñati ca pur ca guenda naná di, que nibiiza ca de ca ni biini ca, ne ninca que nuzaana ca de nusisaca ca binidxaba ne ca bido' de oro, plata, bronce, guie' ne yaga- xhiixha ni que sandaguuya, gunadiaga ca o zaa ca. 21Ninca laaca que nibiiza ca de ca ni biiti ca, de ca brujeria xti ca, guenda riu ne xtobi xtica, ne guenda riba'na xti ca.
Chapter 10

1Ora que biiya xti ángel nadipa' sedayete de iba'. Bitaagu ti zá Laabe ne biree ti xtuxu de xtale color de xa ique be. Seda gaca lú be casi gubidxa ne ñeebe seda gaca casi ti pilar de béle. 2Ne naaze be ti gui'chi' dudú huiini ma zuxale' lu ná be, laabe gula'quibe ladu ndiga' ñeebe lu nisa do' ne ñeebe ladu bíga' lu guidxilayú3Ora que laabe bicaabe ti ridxi ro'ba casi ti lion ora cuguá ridxi, ne ora laabe bicaabe ridxi, ca gádxe rayu qué bicaa ca xtidxi ca'. 4Ne ora ca gádxe rayu que bicaa ca xtidxi ca', mapeca chi gucaa, maala si binadiaga ti ridxi de iba' ne ná: "Nagaachi gu'pa ca ni gádxe rayu ca guní ca. cadi gucaalu ní."5
6ne bidii xtiidxabe pur ni Laa nabáni ne que siuu dxi gati qué - ni Laa bisa' ca iba' ne ira ni nuu lú ní, guidxilayú ne ira ni nuu lú, nisa do' ne ira ni nuu ndaani: "Ma que zandaa di' Diuxi. 7Peru dxí ora xa gadxe angel que ma chi guxidxi cáchu qué, ora que ni naga'chi napa Diuxi qué záca ní, zacá casi ca Laabe ma gudxibe ni ca ni runi xiiñabe, ca profeta."8Xa ridxi ni binadiaga de iba' qué guni' ne naa xti tiru: "guyé, ne gucuaa gui'chi' du'du ni zuxale' ni naaze ángel ni suhuaa lu nisa do' ne guidxilayú." 9Ora que naa guyaa ra nuu ángel qué ne gudxe laa gudii naa gui'chi' huiini ni du'du qué. Laabe gudxibe naa: "Gucuaa gui'chi' huiini du'du ca ne gudo ní. Zuni nda ni ndaani lu', peru ndani ruaa lu zácani nanaxi casi ca dxiña yaga."10Naa gucuaa de lu na' angel que xa gui'chi' huiini ni du'du que ne gudahua ní. Iza' nanaxi ni casi ca dxiña yaga ndani ruaa, peru gudi'di si gudahua ní ndaane qué binda'. 11Ora que tuuxa gudxi naa: "Lii naquiiñe guiní lu xti tiru xi chi guni Diuxi lugia xtale binni, ne' ca guidxi ro', ne'ira xixe diidxa, ne ca xaique guídxi."
Chapter 11

1Bidii cabe naa ti nite para iquiiñé casi ti vara ni ruguu bia' ne cabé. Ne gudxi cabe naa: "Biasa ne guluu bia' yu'du' xti Diuxi , ne altar, ne biga'ba cani rusisaca laabe. 2Peru cadi cuu bia' lu layú nuu fuera de yu'du' cá, purti ma ucuaa ca ni cadi judíu ni', Laacabe zutu ñeecabe guidxi ndxo' pur chona iza aronda'.3Naa sudiee guiropa xpine'ca ni rini' ni biiya que guini' ca ne xtipa, diidxa ni naa gabe laaca pur chonna iza aronda', ne nacuca lari baaba' " 4Ca ni rini'ni ni biiya na'ca cabe guiropa yaga aceituna ne guiropa candeleru ni nuu nezalu' Xpixuaana guidxilayú. 5Ne pa chuu tu gacaládxi guniná laacabe, bele saree de ruaa cabe ne sunitilú ca ni ucaa lú laacabe. Tutica gacaládxi guniná laacabe, naquiiñe gática sacarí.6Ca ni rini' ni biiya di napaca xtipa para gutaaguca iba', ti ma que guiaba nisaguie bia dxí laaca guiní ca. Laaca napaca xtipa para guchaa ca nisa ne ga'ca ni rini ne para guniná ca guidxilayú ne ira tipu enda naná, ora tiica guluii la'dxi cá 7Ora laacabe guiluxe guini cabe de xtiidxa Diuxi, xa máni' niguiree de ndaani bizé ni que gapa ra iluxe qué, zadxelasaa ne'laacabe. Laa zagiiñe laacabe ne suuti laacabe.8Xcuerpu cabe za'ta' ndani neza xti guidxi ro' (ni laa, seda gaca, ni rabicabe Sodoma ne Egipto) ra Xpixuaana tu bicaa cabe laa lu cruz. 9Ne' chonna dxi ne galaa, ca binni de ira guidxi, guidxi huiini, de ira xixe diidxa, ne ca guidxi ro', suuya ca' xcuerpu cabe. Laaca que sudii cabe igaachi ca ndaani ba'.10Ca ni nabani ndaani guidxilayu sieche ca' de ni uca cabe, ne zunica saa. Ne zuseenda cabe ni gáde cabe entre laacabe; purti guiropa profeta di' binina'ca cani nabani ndaani guidxilayú. 11Ne tiidisi chonna dxi ne galaa que la? ti bi de guenda nabani xti Diuxi ziuu lugia cabe ne zusuhuaa cabe. Naro'ba enda ridxibi ziuu lugia ca ni gu'ya laacabe.12 Oraque, laacabe sunadiaga cabe ti ridxi naro'ba de iba' ni gabi laacabe: "¡Laqui'ba de rari'!". Oraque laacabe sagui'ba cabe iba' lu ti za, laga cayuuya ca ni bicaa lú laacabe qué.13Ne ora queca, saca ti xú naro'ba, tobi de chii nda de guidxi que za xa. Ne gadxe guixiapa de binni zati lu xu ro' qué, ne ca ni guilá quee zadxiibi ca' ne zusizacaca Diuxi de iba'. 14Guiropa guénda nana'qué ma gudi'di. ¡Laguuya! ¡ Guiona guénda nana'qué seeda nagueenda!15Oraque ra bizaa gadxe ángel qué bixidxi ca'chu, ne xtale ridxo ro' de iba' guni'ca ne ná ca': "enda raca xaique xti guidxilayu di', Xpixua'nanu seda gaca xaique xti ni ne Cristu. Laabe suni mandar be de guiraa dxi ne para ira dxi."16Oraque, ca chupa late gande ne tapa ni nagola ca ni súba lu ca xpangu ndxo' ni nuu neza lú Diuxi qué, bisuxibi ca layu ne gulaqui lucua ca', ne bisizacaca Diuxi. 17Laacabe guní cabe: Rudi'du xquixe lii Xpixua'nadu Diuxi ni laa na'pa de guiraa xixee guénda nondxoo ni Laa na'ca ne ni Laa gu'ca', purti Lii ma gucuaalu xtipa ro' xtilu' ne ma bizulu lu' guni mandar lu'.18Ira guidxi ro' bidxiichi ca', peru xiana xtiu ma bedandá. Dxi que ma bedandá, para que ca ni ma guti qué guihuini xi bi'ni ca' ne para que Lii quixe lu' ca profeta ni runi xiiña lu', ca ni laa runi cre ne ca ni bidxibi lá lu'; ne guiropa ca', ca ni que risáca ne ca ni napa ti guenda. Dxi qué ma bedandá, para que Lii gunduuxe lu' ca ni cunduuxe guidxilayú.19Oraque, yu'du' xti Diuxi ni nuu iba' bixale' ne guiiña ra bidii xtiidxa Duixi laanu qué bihuíni ni ndaani yu'du' xtibe. Ne biree xtuxu biaani, uxidxi laa, ne biree rayu, ne ti xu, ne biaba ti naro'ba bi yo'xo' de nisa naca casi guie.
Chapter 12

1Ne ti seña bihuini iba': ti gunaa nacube gubidxa ne beeu nuu xa ñeebe' ne ti la'pa de chii ne chupa belegui' nuu xa iquebe'. 2Laabe nacaxiinibe, ne cuguabe ridxi purti cayuuba ndaani be, purti ma chi xánabe.3Oraque xti seña bihuini xa iba': !Laguuya! Nuu rague ti dragon narooba naxinaa ni napa gadze ique ne chi cachu ne nuu gadxe la'pa lu ca igue me'. 4Ne xcola me situ binduuba tobu chona ndaa belegui nuu iba ne bindaame cani lu guixilayu. Dragon que bisuhuame neza lu gunaa gue ni ma chi xanna que, ti taca ora xannabe' ganda gome xiini!5Gunaa gue guzanabe ti xwidi ti xcoid hombre, ni laa ma yaca guni mandar intero naca guidx ndaani guidxilayu ne xtale xt'ipa. Biaaxabe' xiinibe para Diuxi ne para cui' lu xpangu ndxo; 6Ne gunaa gue' bixoonebe ra nuu yu'nda ', ra Diuxi ma bisuchaaui' para laabe ti ma guia'pabe por chona izaavonda.7Yanna guyuu enda ridinde iba, Miguel ne ca angel xti gudindecabe ne dragon que ; dragon que na ca angel xti' laca bidxii lu'ca'. 8Pero dragon que cadi nadipame xtale para quineme. Ne zaque ma que' napame iba ne ca angel xti me'. 9Xa dragon ro'ba que -xa beenda ni ma xadxi nabani ni la' binidxaba ni laa caguite intero naca guidxilayu-bisabi cabe laa xaguete ra nuu guixilayu ne ca 'angel xti laca bisabicabe laaca xagute ne laabe.10Orage binadiaga ti ridxi nadipa' da iba: Yanna ma danda' enda rila, enda nandxo' ne ra runi mandar Diuxi xtinu. ne enda nandxo', ne ra runi mandar diux xtinu, ne enda runi mandar xti Cristo. Purti ni ruguu xqueja ca bichino que ma gula be xaguete, ni ruguu xguejatu neza lu Diux xtinu dxi ne gueela.11Laacabe udinecabe laabe pur rini xti Dindxu huiini ne por diidxa ni rini' de laabe, purti laacabe que nanaxii pe cabe xeelacabe pa nati cabe'. 12Nga runi la guieche', laatu iba ca' ne xixe ni nabani lu' ni. peru yuuba para guidxilayu ne nisa do' purti binidxaba ma biete ra nuu tu' dxa tipabe de xtale xiana purti laabe nanbe ma huaxie'dxi napabe.13Ora dragon que biiya' deque ma bindaa cabe lua ndanni guidxilayu la ? laame gusananda me gunaa ni gupa xa hombre huiini gue'. 14Peru gunaa que bidii cabe laabe chupa xiaa xti bisia ro; ti ma ganda ipapa be' ra ma suchaaui para laabe lu ye nda que. Rari nga chi gapacabe laabe pur chona iza aronda -ra que sugaanda beenda que.15Beenda que bixii nisa de ruaa caji ca ti guigu', ti zaca guiree gui'gu chine gunaa que'. 16Peru guidxilayu gucane' gunaa que'. Guidxilayu bixale rucia ne gue' xa guigui ni dragon que bixii de ruaa 17Oraque dragon que bidciichine' gunaa gue ne guye me' yetindeneme ca sini ta de gunaa que, ca ni rusuuba ca didxa volixe Diuxi, ne ni rapa ca diidxaguni Jesus. 18Ora que dragon que bisuhuaa lu yuxi uria nisa do'.
Chapter 13

1Ora que biiya ti mani sedare ndaani nisa do'. Napame chii cachu ne gadxe iqueme. lu ca xcachume nuu chii la'pa' ne lu ca iqueme ca cadxi lá ni naca didxaguidxa para Diuxi. 2Mani ni biiya di' nacame casi ti beedxe'. Ñeeme naca casi ñee ti oso ne ruaame casi ruaa ti lion. Dragon que biddi xtipa xti laame, ne xpangu ra runi mandar, ne naro'ba endaruni mandar xti' para gacame xaique ni guni mandar.3Tobi de ca ique mani qué rului' biiticabe laa. Peru ra biruugume para ñatime qué bianda ní ne guidubi naca guidxilayú bidxagayaa ne yenandacabe mani qué.4 Ne saqueca laacabe bisizacacabe dragón qué, purti laame bidiime xtipa xtime mani qué.Ne zaqueca laacabe bisizacacabe mani que, ne sini' cabe: "¿Tu naca casi mani di'?" ne ¿Tu laa sanda tindene laame?".5Ne mani que bidii cabe guini'me diidxa para gucháme xquendanaro'me ne cuu dí me. Ne bidii cabe gunime mandar pur chona iza aronda'. 6Lu ca iza di', mani qué bixale ruaa para guini'me ne cuu dí me Diuxi, cuguu dí me lá be, ra naca lidxi be ne ca ni nacalidxi iba'.7Mani que bidii cabe lugar giasame ne tindeneme ca ni runi cre ne quiñeme laaca. Zaqueca, hucuaame lugar guni mandarme cada guidxi huiini, binni, ira xixe diidxa, ne ca guidxi ro'. 8Ira ni nacalidxi ndaani guidxilayú susizaca laame, ira ni ca'ru icá lá, de dxi guya' guidxilayú, lu libru xti guendanabáni,ni naca xti dendxu huiini qué, ni gudixe cabe para gati'.9Pa tuuxa napa diaga, lagudii gucaa diaga. 10Pa tuuxa chine cabe laa para idaguyoo, zie para idaguyoo. Pa tuuxa nexe gati' ne espada la? ne ti espada laabe sati be. Rari caca ridxi para qué iluxe enda ribesa ne guenda runi cre xti ca ni ma bia ladxido'.11Oraque biiya xti mani' seda ree layú. Napame chupa cachu casi ti dendxu ne rinime casi ti dragón. 12Mani di' laca runime mandar purti niru mani que bidii lame gunime mandar neza lú ne bi'nime que guidxilayú ne ca ni nacalidxi ndaani ni, gusizacaca niru mani qué- ni ma bianda ra biruugu para ñati qué.13Mani qué cayúnime naro'ba enda ridxagayaa, zaqueca cuzabame guí de iba' ndaani guidxilayu neza lú ca binni. 14Pur ca señal ni bidii cabe zanda gúnime, laame gudxiteme ca ni nabani ndaani guidxilayú, ra cayabime laaca gúni ca ti estatua xti mani' ni biruugu ne espada qué, peru mani qué nabaniru me.15Ne mani di' bidii cabe gudiime bi de guendanabani xa estatua xti mani qué ti ma ganda guini' estatua qué ne guni de que gati' ira' ca ni que na gusizaca mani qué. 16Zaqueca bicaame guira xixé ca ni gaxti naca, ca ni napa ti guenda, ca ni napa bidxichi, ne ca ni que gapa bidxichi, ca ni cadi ca yaga ne ca ni daguyoo, para icá ca marca lu ndiga ná ca' o lucua ca'. 17Ne guiruti sanda zi' o gutoo pa cadi napa marca xti mani qué, nga nga, numeru ni rului tu lá me.18Ndi caní ne enda nuu xpiaani. Pa nuu tu laa naya'ni xpiaani ne riene, lagudii laabe cuu bia' be numeru xti mani ca'. Purti numeru di la? xti binni ní. Numeru xti me nga 666.
Chapter 14

1Biyadxie' ne biiya dendxu que' suhuaa lu daani Sión. Ne nuune laabe 144,000 ni napa ca lábe ne lá bixhozebe cáa lucua ca. 2Binadiaga ti ridxi de guiba' ni caxhidxi casi ribidxia' xtale nisa ne hridxi layu nadipa. Hridxi ni binadiaga que laaca guca ni casi ca ni ruxhidxi ca arpa, cuxhidxi ca arpa xtica3Laaca cayuunda ca ti didxa hriunda nacubi nezalú bangu ra runi mandar Diuxhi, ne nezalú ca guidapa bultu nabani, ne ca ni nagola. Guiruti que ganda guiziidi ca didxa hriunda que' pa cadi ca 144,000 si que', ca ni ma bilá ca de ndani guidxilayu. 4Ca ndi nga ca ni caaru guni mucu ca laca laaca ne gunna, ti purti ma gupa ca laaca naya' de chú ne xtobi. Ca ndi nga ni sinaanda ca dendxu que ra tiica Seebe. Ca ndi nga ca ni bilá ca de ndani guidxilayu' casi ni niru guche ndú para Diuxhi ne para Dendxu huiini que'. 5Nin ti guenda ruziigui' que nidxela ndani rua' ca, pue laaca que gapa ca donda nezalú bangu runi mandar xti Diuxhi.6Biya' xti Angel canapapa lu bii, ni napa didxa chi guinii ni que rati, de ca ni nacubi sicarú para güinebe ni cani nabaani ndani guidxilayu' -Cada tobi de ca guidxiro', binni zaa, didxa, ne binni. 7Ne laabe bicaa be ti hridxi nadipa: "Laguidxibi Diuxhi ne lagudii Laabe guira guenda nandxo'. Ti purti dxi giaba xti Juiciu xtibe ma bedanda'. Lagusisaca Laabe, Xha ni bizaa guiba', guidxilayu', nizado', ne ca ra hrindani nisa."8Xti Angel - Ti guiropa Angel- ziniiru': "Ma biaaba, ma biaaba babilonia ni narooba, ni biini de que guira guidxiro' guee' ca vinu xti guenda riuladxi guenda que iquiiñe.9Xti Angel -Ra Guiona Angel- zinanda laacabe, ne naa, ne hridxi nadipa: "Pa tuuxha gusisaca maní que ne bido' xtibe, ne guica' duuba xtibe lucua o ladu ndiga ná, 10Laa laaca zee' Vinu xti xhiana xti Diuxhi, vinu ni ma bidaa, sin ciu xhia' ndani xhiga xti xiana xtibe. Binni ni guee ni iza' sacana ne bele ne azufre nezalú ca Angel ni nandxo', ne nezalú xha Dendxu que'.11Gu'xhu xti guenda nana xti cabe riguiiba dede guira dxi ne guira dxi, ne laaca que riziiladxi ca ridxi ne hiaxhini - Cani rusisaca ca mani di' ne bido' xti, ne guira ca ni guicaa duuba xti lá be. 12Rarí' nuu ti guenda ribiidxi para guenda ribeeza ni que riluxhe xti ca ni nandxo', cani ruzuuba ca didxa xti ca guendaruni mandar xti Diuxhi, ne runi cre' ca Jesus."13Binadiaga ti ridxi de guiba' ni naa: "Bicaa ndi': Ndaya nga naca ca ni guuti ca lu señor." "yá", naa Espiritu, "Ti ma ganda laacabe guiziiladxi cabe de ca xhiiña cabe, pue ca ni biini cabe sazaa nanda laacabe."14Biyadxie ne biiya nu ti zaa naquiichi raque'. Ne luu zaa que zuuba tobi ni rilui' casi xhiiñi Binni guidxilayu'. Laabe napabe ti la'pa' de oro iquebe' ne ti nagandxu ni ruga ne naduxhu' ndani ná. 15Oraque' biree xti Angel de ndani yu'du' ne bica ridxi ne ti ridxi nadipa xha ni zuuba lu zaa que': "Gucuaa gandxu' ruga xtilu ca, ne bizulu bichuugu biníi, ti purti ma bedanda dxi guiruugu ni guidxi'ba. ti purti bindani ca ma nagüi' ni". 16Oraque ni zuuba lu zaa que' biniibi gandxu' ruchuugu xti que' ti ladu ne xtobi luguia' guidxilayu', ne biruugu biní ndani guidxilayu17Xti Angel biree de ndani yu'du' de guiba'; laa laca naaze ti gandxu ni rugaa ne naduxhu. 18Oraque xti angel biree de lu altar ra riu' guxhu rindánaxhi, ni napa ti guenda runi mandar luguia bele. Laabe bicaa be ridxi ne ti ridxi nadipa xha Angel ni naaze gandxu naduxhu que: "Gucua gandxu duxhu xtilu ne bicui manojo ca bee'za Uvas de ca layu' riu' uvas ndani guidxilayu, ti purti ca uvas xti cani ca ma nagüí.19Angel que biniibi machete duxhu xti ti ladu ne xti ladu luguia guidxilayu' ne bicuibe manojo ca uvas ni biruugu ndani guidxilayu', ne bilaa be laaca ndani ti badiaá narooba de vinu ni naca xhiana xti Diuxhi. 20Pila que' bixhatañe cabe uvas que bituñe cabe laa fuera de guidxi, ne hrini biree de laa dede ra nazoo frenu nuu rua caballu para bia' chona gayua' kilometru.

Chapter 15

1Oraque' biiya xti duuba de guiba', naroba ne guenda ridxagaya: Nuu gadxe Angel ne gadxe guenda naná, ni nacaca ca guenda naná xti ra guira guiluxhe, ti purti ne laacani xhiana xti Diuxi ma bizaa.2Biiya ni rilui casi ti nisado' de cristal nucha ne bele. Cue nisado' que zuhuaa ca ni gudiñe ca luguia mani que' ne bidoo xti ne ca xhigaba ni riníi lábe. Laaca naaze ca Arpa ni Diuxi bidii laaca.3Laaca cayuunda ca didxa riunda xti Moises, ni biini xhiiña Diuxi, ne diidxa riunda xti dendxu que': "Narooba ne guenda ridxagaya nga ca ni ma biini lu, Duixi xaiquedu ni napa guiraxhixhe xtipa, ni runi mandar luguia de guira. Jneeza ne dxandi nga ca neza xtilu, Rey xti ca guidxiro'. 4Tu laa que zadxibi lii xhaiquedu, ne que zusisaca lálu? Ti purti lii siou nacalu nandxo'. Guira guidxiro' seeda ca ne zusisaca ca nezalú lu ti purti ca ni ma biinilu ni naca jneeza ma binibia' cabe ni."5Gudidi di ca ndi biiyadxie ne ra jmá nandxo' que, ra nuu ca yoo de laari xti ca ni biiya ni bizaaca, suxhale cani guiba'. 6Sedaré ca de ra jmá nandxo que, beeda ca gadxe Angel ni naaze ca gadxe guendananá que'. Nacu ca laari de linu nayá ne ruzaani, ne ti lari hruxhi xpechu cabe naguchi hruzaani.7Tobi de ca bultu nabani que' bidii be ca gadxe Angel que, gadxe xhiga de oro dxa tipa ca xhiana xti Diuxi, ni nabaani de guira dxi, ne dede guira dxi. 8Ra jmá nandxo' que dxa tipa de guxhu xti guenda nandxo' xti Diuxhi ne de Xtipa xtibe. Guiruti zanda chú ra nuuni dede ora ca gadxe guendananá xti ca Angel que guizaa ca.

Chapter 16

1Binadiaaga ti hridxi roo bicá hridxi dede ra jmá nandxo que ne gudxibe ca gadxe Angel que: "Guye ne bixhii ca gadxe xhiga xti xhiana xti Diuxi."2Niru Angel que guyee ne bixhii xhiga xti lu layú; Nayudxu ne nana gui'dxu beeda luguia ca binni, ca ni napa ca duuba xti mani que', ca ni bisisaca ca bido' xtibe.3Guiropa Angel que bixhii xhiga xti ndani nisado'. Gucani casi hrini xti ti binni ni ma guti, ne guira ni nabani ndani nisado' guti.4Guiona Angel que bixhii xhiga xti ndani ca guiigu ne ca ra rindani nisa; ne guca ca hrini. 5Binadiaga' Angel xti ca nisa que guní: "Lii nga ruunu jneza -ni naca ne ni guca, Ni nandxo'- ti purti lii ma bedaneu ca juiciu di'. 6Ti purti laacabe bixhii cabe hrini xti ca ni runi cre', ne ca profeta, bidiilu laacabe hrini para gue' cabe. Ndi nga ni naquiiñe guica cabe. 7Binadiaga altar que bicabi: "Yá, xhaiquenu Diuxi ni napa de guiraxhixhe xtipa, ni runi mandar lugia de guira, ca juiciu xtilu naca ca dxandí ne jneza."8Guidapa Angel que bixhii xhiga xti lu gubidxa, ne gucua be lugar para guzaaqui be binni ne bele. 9Laaca guya'qui ca pur naróba guenda nandá que, ne laaca gulu dí ca lá Diuxi, Ni napa xtipa Luguia ca guendananá di'. Laaca que nibizaa ca o nudí ca guenda nandxo'.10Ra gaayu Angel que bixhii xhiga xti lu bangu runi mandar xti maní que', ne gelacahui bitaagu ra runi mandar be. Laaca gudoya' ca ludxica' gúni guenda naná que'. 11Laaca gulu dí ca Diuxi de guiba' gúni yuuba xti ca ne ca gui'dxu ne nin saque' laaca que niná ca nibiiza ca de ni biini ca.12Ra Xhoopa Angel que bixhii xhiga xti ndani ti guiigu naróba, Éufrates. Nisa xti bibidxi ti saca ganda gusuchahui neza para tiidi ca Rey ni seeda ca de neza ra rindani gubidxa. 13Biiya chona Espiritu nayudxu ni rilui ca casi biidxi' ni seda guire' de rua ti Dragon, de maní que' ne de profeta ni cadi dxandi que'. 14Ti purti laacabe naca cabe Espiritu xti binidxaba ni cayuuni duuba de guenda ridxagayaa. Laacabe siguire' cabe neza ra nuu ca Rey xti interu guidxilayu, ne saca gudi lisaa cabe laaca tobisi para guenda ridxelazaa xti dxo ro' xti Diuxi ni napa de guiraxhixhe xtipa.15("Laguuya! Naa senda casi ti gubaana! Ndaya nga naca ni riana cayapa, riaana ca nacuca shaba ca, cadi gueda guiree ca xhie' ladi ca ne guuya cabe guenda rituilú xti ca.") 16yenecabe laaca tobisi ti ra lá lu didxa hebreu, Armagedón.17Oraque' ra gadxe angel que' bindate xhiga xti lu bii. Oraque ti ridxi zoo biree de ndani yu'du' ne de lu bangu ra raca mandar que' ne ná: "Ma gucani!". 18Biree biani rayu, caxhidxi iba', ne caxhidxi rayu ne ti xhú narooba - Ti xhú jmá narooba que intiica xhú huayaca dede dxi binni nuu ndani guidxilayu di', saca de narooba guca xhu di'. 19Guidxi ni narooba que guca ni chona nda', ne ca guidxi xti ca guidxi ro' gucadé ca. Oraque' Diuxi bietenaladxi de Babilonia ni narooba, ne Laabe bidii be guidxi que' xhiga dxa tipa de vinu ni guca de xhiana ni izá' cadxichi xtibe.20Guira layu' nuu galahui nisado' binitilú ne ca dani ma que guidxelaa ca. 21Narooba guie' de granisu, ni nanaa bia' ti talentu, biaba ca de iba' luguia binni. Laacabe guludí cabe Diuxi pur ca guendananá de granisu que', ti purti izá naná ngue.

Chapter 17

1Tobi de ca gadxe angel ni gunaaze ca gadxe xhiga que' beeda ne gudxi naa: "Gudaa ne naa chi guluee lii guendariabaná xti xha narooba gunna sacasí que' ni suuba lu xtale nisa, 2Laabe nga ni ca rey xti guidxilayu' guyú nee ca ne biini ca ni que iquiiñe. Ne vinu xtibe de guenda que iquiiñe xti ca ni nabani ndani guidxilayu guxhudxi ca'."3Oraque' ti angel guyua' naa lu Espiritu lu ti layu' gaxti hrindani ne naa biiya ti gunna suuba lu ti mani nashiñaa'yaase naase de lá didxaguidxa. mani' que napa gadxhe ique ne chii cachu. 4Gunna que nacu laari nagú ne nashiñaa'yaase, ne nuzuchahui ne oro, guie' sicaru ne lúbichu'. Laa naase lu ná ti xhiga naguchi hruzaani dxa tipa de ni guiruti racaladxi ne ni namucu de ca guenda que iquiiñe ra riu ne xtobi. 5Lucuabe cá ti lá ni napa ti ni riní naga'chi: "BABILONIA NI NARÓBA, JÑAA GUIRA GUNA SACASI NE DE GUIRA COSA NADXABA NDANI GUIDXILAYU'."6Naa biiya gunna que naxhudxi ne hrini xti ca ni ma bini cre' ne de hrini xti ca ni guti ca pur Jesus. Ora naa biiya laabe, naa iza' cadxagaya. 7Peru Angel que gudxi naa: "xhi jñe cadxagayaalu? naa chi guziene lii xhinga hrini guna di' ne de maní ni nua' laabe di', maní ni napa gadxe ique ne chii cachu di'.8Maní ni lii biiyalu nuu que, ma cadi nuu di me yana, peru ma yaca quiibame dede jmá xhaguete, de ra xhaguete ne nacahui ni que riluxhe. oraca zieme neza ra chiginitilú me. Ca ni nabani ndani guidxilayu, ca ni lá ca caaru di' guica lu gui'chi liibi lisa' xti guenda nabani dede dxi guya' guidxilayu'- laacabe sadxagaya cabe ora gúya cabe maní ni guyú que, ma que guíni yana, peru ma gueeda.9Ndi cucaaridxi ndi ti guendabiani ni nuu xpiani. Ca gadxe ique que' naca cani gadxe dani, ni suuba gunna que' lú ca. 10Laacabe nga gadxe Rey. Gaayu reyma ma biaba ca', tobi ca nuu ru' ne xtobi ca caaru di' gueeda; dxi laabe gueeda be, laabe sanda guiuube caadxi si.11Mani ni guyuu, peru yana ma que guiini di que', nacabe ngueca ne ra xhono rey que'; Peru laabe nacabe tobi de ca gadxe rey que ne laabe zeebe lu guenda rinitilú.12Ca chii cachu ni lii biiyalu que la? naca cani chii rey ni caaru guicaca ra guni mandar ca, peru laaca sacáca ti guenda casi rey pur ti xhigaba si cue' mani que'. 13Laacabe tobi si xpiani cabe, ne rudi cabe xtipa, ne guenda runi mandar xti cabe maní que'. 14Laacabe suni cabe ti guendaridxelaza lugia dendxu que'. Peru dendxu que saguiñe laacabe ti purti laabe nga xhaique xti ca xhaique ne Rey xti ca rey - ne nuu nee laabe ca ni gucua ridxi, ca ni bibii, ne ca ni que nuche'."15Angel que gudxi naa: "Ca nisa ni biiya lu que', ra suuba xha gunna sacasi que la?, naca ni guidxi, xtale binni, Guidxiro' ne didxa.16Ca chii cachu ni lii biiya lu que la? -Laacabe ne mani' que sacananaladxi cabe gunna sacasi que'. Laaca sabaana ca guira ni napa be ne susaana ca laabe xhie ladi be, laaca susuxhe ca xpelabe, ne laaca suzaaqui ca laabe guidubi naca be lu gui'. 17Pue Diuxhi gula'qui ni ndani ladxido' cabe gudii cabe xtipa xti cabe mani' que dede dxi xtidxa diuxhi guizaaca, ne ra guni cabe ndi la? cayuni cabe ni racaladxi Diuxhi.18Gunna ni biiya lu que la? nacani Guidxi naroobani runi mandar luguia ca rey xti guidxilayu'.

Chapter 18

1Ra biluxe biiya' ca ngue la, biiya' xti ángel zedayete de guibá'. Ángel que naca casi ti xa ique ni guirá' tu ridxibi ne runa laa ne guendanandxo' xtibe cuzaani' guidxilayú. 2Laabe bicaabe ti ridxi nadipa ne guni'be: "ma biaba, ma biaba Babilonia guidxi ro'! Laabe beedagacabe ra lidxi ca xiiñi' binnidxaba', ra riaapa ca guendanadxaba' ne ra ribeza guiraxixe mani ripapa nayuudxu' ne que iquiiñe'. 3Runi ni bi'ni' ca guidxiro' nuu ndaani' guidxilayú ra guxudxica' ne guendariuuné tutiicasi xtibe. Ca xa ique xti' guidxilayú biuuneca ne gutaneca laabe. Ca binnirutoo beedagapaca' xtale bidxichi runi guirá' bidxichi ni laabe gudxitebe lu ca guendaruchee xtibe.4Raque binadia'ga' xti ridxi ni biree guibá' ne guni': guidxi xtinne', biree de ra nuube ca, ti cadi guiabatu lu ca guendaruchee xtibe ne cadi guiaba ca guendananá zeeda luguiabeca luguiatu. 5Ca guendaruchee xtibe dunabé ma bidalecani ne ma yendacani guibá' ne ca'ru' gusiaandadi' Diuxi ca guendaruchee xtibeca. 6Biquixeni laabe casi ca laabe ruquixebeni xtobi ne biquixeni laabe xtobi saca guirá' ni ma bi'nibeca. Ndaani' xiga ra laabe bigue'be guendananá raqueca lacaa jmá zia' guebe.7Ne casica laabe bichabe guendanaro' xtibe ne bibanibe lu ca guendariguite bidxichi xtibe, zaqueca biquixeni laabe ne xtale guendananá ne yuuba'. Ti laabe guni'be ndaani' ladxido'be: naa zuba casi ribi ti xa ique, ne guirutidi' cadi caquiiñe' ne qui ziuudi' dxi tide' yuuba' naná.8 Ngue runi zedandá dxi ra gugaanda guendananá, guendariguite ne guendaratizi' laabe. Laabe zia'quibe ti Diuxi nga ni nandxo' ne laa nga riba'qui' donda ique ni que runi xneza.9Ca xa ique nuu ndaani' guidxilayú ni biuuné ne gudidizuca ne laabe zadi'di' ca yuuba' naná ra gu'yaca gu'xhu caree ra caya'quibe. 10Zaxeleca' ne zadxibica guendananá cadi'di'be ne zani'ca': xhianga naná yuuba' cadi'di' guidxiro' Babilonia ya', nin que lica nindaa ma caguixe guirá ni bi'ni.11Ca binnirutoo nuu ndaani' guidxilayú laaca binaca' nebiuuba laaca runi xquendananábe, ti ma guirutidi' tu zazi' luca', 12ca guié risaca, oro, plata, perla, lari risaca casi lino, seda, ne guiraxixe yaga rindá' naxhi, guisu guya'ne marfil ne yaga ni jmá sicarú, bronce, hierro, mármol, 13canela, dé rusindá' naxhi guendaró, dé ni racané gu'xhu' bido', mirra, vino, za, harina, trigo, yuze, dendxu', mani' ne carru ne binni rutoocabe lu xtobi.14Ca cuananaxhi cha'hui' ni lii gucala'dxilu' ñapu' ne guidubi ladxido'lu' ma bixalecani de lii. Guirá' ni risaca ne guirá' guendasicarú ni lii gupu' ma binitilúcani, ti ma que chuuru dxi guidxe'lu' cani.15Ca binni ni beedagapa xtale bidxichi ra bitooca ca guendasicarú ne ca ni risacaque lúbe zadxibica ne zaxaleca de ra nuube runi guendananá ni cadi'di'be, zuunaca' ne xtale yuuba' 16ne zani'ca': Pabia' naná ra cadi'di' guidxiro' ni ti dxi gucu' lari ni jmá risaca ne ni jmá sicarú, ni bizuchaahui' ne guié guchi risaca ne guiiba' guiza' sicarú ne guié risaca ribeecabe ndaani' nisado'. 17Ne nin que licape' nindaa mapeca' birá guirá' ca guendasicaru que. Guira' ca xa ique xti ca balaagaro', guira' ca binniguuze ne ni rie ndaani' nisado' bixaleca zitu.18La'cabe bigua'cabe ridxi ra biiya'cabe gu'xhu' caree ra cacáguíbe. La'cabe Guni'cabe: ¿xi guidxi nga naca casi guidxiro'ca pue? 19La'cabe bichácabe dé luguiacabe, cugua'cabe ridxi cayuunacabe ne cani'cabe: xhianga naná ni cadi'di' guidxiro' ra guiraxixe ni gupa balaagaro' ndaani' nisado' beedagapa xtale bidxichi. Ne que lica nindaadi' mapeca' gucadéni. 20Laguieche', laatu ca xpinni ne ca ni runi xhiiña' Diuxi, laatu ca ni riné ca diidxa' ma gudixhe Diuxi chiguizaaca, laguieche', ti diuxi ma chiguquixe laabe runi guirá' ca ni bi'nibe.21Gucuaaca ti ángel ni nabé nadipa' ti guié ro'ba' ne bindaani ndaani' nisado' ne guni': Sicari' nga guiaba Babilonia guidxiro' ne xtale guendananá ne ma que ziuuru dxi guiasa.22 Ma que ziuuru' dxi gunadia'gu' xhidxi saa ra nuulu'. Ma que ziuuru' binniruza' ra nuulu'. Ma que ziuuru dxi xhidxi ra candaacabe xuba' ra nuulu'.23Ma que ziuuru' dxi guzaani' xiixa biaani' ra nuulu'. Ma que ziuuru' dxi gunadia'gu' ti badunguiiu ne ti badudxaapa nudxeelaca' cayui'ca diidxa' ra nuulu', ti ca binnirutoo gupalu' dunabé gucaca' nadipa', ca guidxiro' nuu ndaani' guidxilayú gudxitelu' laaca ne ca guendanadxaba' ne guendarusiguii xtiu'.24 Ra nuulu' nga biree ca ni biiti ca ni rine ca diidxa' ni Diuxi gudixhe chiguizaaca, ca xpinni Diuxi ne xtaleru' binni.
Chapter 19

1Gudidi si candi' binadiaga ni guxhidxi casi ridxi xti xtale bini guiba'; naaca': ''Aluya. guedarila, guendanandxo ne guendanadipa xtisi Diuxi xtinuni.2 Ca juiciu xtibe naca' cani' ni' dxandi ne guendaruni xneza, ti Labe mabiyabe xhi guira bini ne ma gulaquibe donda ique' guna sacasi ni naroba ni bini yudxu guidxilayu ne ni riune tutica'si' .Labe nabe zuquixhebe pur ca rini bixhi ca ni runi dxiña xtibe, ni laca labe bixhibe.''3Laacabe gunicabe xti tiru: ''¡Aleluya! Ne ziasa ti guxhu ne saguiba ni luguia guidxi que' de yanadxi ne de guira xhixhe dxi ni zeeda.'' 4Ca gande ne tapa binigola que ne tapa ni nabani que bizudxibi cabe ne gulaqui ique cabe guidxilayu ne bisisaca cabe Diuxi ni suba lu bangundxo. Lacabe canicabe : ''Amén. ¡Aleluya!''5Ne ora que biree ti ridxi de lu bangu ndxo, naa: '' Lagusisaca Diuxi xtinu, guira ni runi dxiña xtibe, latu caniridxibitu labe, cani gasti naca ca' ne cani naca tuxha .''6Ne ora que binadiaga ni guxhidxi casi ti ridxi de xtale bini, casi ridxi ni runi xtale nisa ne casi rixidxi nadipa rixidxi guiba, naa:¡Aleluya !Xhaique xtinu runi mandar, Diuxi ni runi mandar lu de guira xhixhe.7Guiechenu ne xtalepe' nayeche lachu' ne lagudi guendanandxo Labe purti guendanayeche lu guendaxhela xti dendxuhuini ma bedanda ne ni chi guchaganabe ma nuzuchahui.'' 8Ne Lasibe zanda gacube lari ni ruzani ne naya de linu ni risaca (ne lari de lino ni risaca ca' la nga nga ca ni guendaxneza ni bini guidxi ni ma bire chu para Diuxi).9Ne ángel que gudxina: '' Bica ndi: Ndaya nga cani yetidxi cabe laca zanda guedaca saa rachichu guendaxhela xti dendxuhuini.''Labe laca gudxibe na: ''Ndi nga cadidxa ni dxandi xti Diuxi''.10 Bizuxibe ne guta guidxilayu xhañebe para gusisaca labe, peru labe gudxibe naa: ''¡Cadi gunu dio nga !'' naca' ti ni runi dxiña casi li ne casi ca bichilu cani rini ca' de Jesús. Bizisaca Diuxi, purti guira ni bini Jesús naca ni espiritu de ni zeda gaca.''11Ne ora que biya guiba ca zuxhele ne biya ne raque nu ti mani quichi. Ne ni dxibalame nga la ni zuhua dxichi ne ni dxandi. Ne guendaxneza ni ruya xhi ma binicabe ne rindiza guendaridinde.12 ca bizalu naca ca casi ti gui cayaqui bele, ne ique be nu xtale lapa. labe napabe ti Laa ni bica cabe' ladibe ni guiruti runibia Lasibe runibiabe. Labe riquiñebe ti lari ziula ni biuu ndani riini,13 ne Labe nga Didxa sti Duxi.14Ca ángel ni chiguidxelasaca guiiba sinanda ca labe lu mani quichi, lari de linu ni risaca na quichi ne naya. 15Care de ndani ruabe ti espadani na duxhu ni rusabanebe ca guidxi ne Labe sacabe xhaique xtica' ne ti nda guiba. Labe ruxhatañebe laca casi ruxhata ñecabe uva ne guira xhiana xti Diuxi Ni guizaa nandxo.16 Labe nucabe lu lari soo Xtibe ne lu xcorebe: '' Xhaique de ira xti xhaique ne Xpixhuana de ira xpixhuana.17Biya ti ángel zuhua lu gubidxa. Bicabe ridxi de guira xhixhe ca' mani ripapa ni sipapa luguia que': ''Lata' lagaca tobi si lu saa naroba xti Diuxi. 18Lata lago bela xti ca xhaique xti ca guidxi, bela xti ca xhaique xti ca dxu, bela xti hombre ni ma nadipa, bela xti ca mani ne ca niriguiba' lacame ne bela xti guira xhixhe hombre, casi ca' ni ma bilaa ne ni libi, cani gasti naca ca' ne cani naca tuxha.''19Biya mani ngola que ne ca' xhaique de guidxilayu ne ca dxu xtica. Lacabe cayacabe tobisi ti guiasa cabe luguia ni dxiba mani que ne guira dxu xti ca'. 20Ne bigaa mani ngola que ne laabe, profeta ni cadi dxandi que' ni rului guenda nandxo ne salube. Ne ca guedanandxo di la' labe gudxitebe cani magucuaca' seña xti mani ngola que' ne cani rusisaca ca' ni naca casi laabe. Ne guiropa cabe nabanicabe gulacabe ndani guigu bele ni cayaqui'.21Ne xtudxi de lacabe que la biticabe laca' pur espada ni seda de ndanirua ni dxiba mani que'. deguira mani ripapa gudocame' bela xtibe ni ma guti'.
Chapter 20

1oraque biiya' ti angel zedayete de guiba'. Napabe guiiba' ruxhelene xti' guelacahui guiza' guete' ni que riluxe ne naazebe ti doo guiba' lu nabe. 2Angel que gunazebe maningola que, beenda' ro'que, ni naca binnidxaba' ne bindiibibe laa bia' ti guixhiapa. 3bisababe binnidxaba' que ndaani' dxa guelacahui que riluxeque, ne biceegube raque. Zaque gucani ti ma que guibiguetaru' gusiguiibe ne quitebe ca guidxique de ra tidi bia' ti guixhiapa iza. Ra ma gudi'di' ti guixhiapa iza ca la, zundaacabe laabe.4Ora que biiya' xtale bangu' nandxo'. lu cani zuba ca ni gudxibe zanda guini' tunga bi'ni' xneza ne tunga co'. Zaqueca biiya' ca ni guxhacabe yanni runi ca diidxa' ni biseenda Diuxi ne runi ca diidxa' xti' Diuxi. Laacabe que nusisacadicabe mani ngola que ne que ninadicabe nicacabe duuba' xtime lucuacabe ninca lu nacabe. Laacabe biguetacabe lu guendanabani ne gucacabe xa ique ne Cristu bia' ti guixhiapa iza.56Ca xcaadxi gue'tu' que ñeedadicabe ra nuu guendanabani de ra que nidi'di' ti guixhiapa iza que. Ndi' nga nirudo' ra chiguiasacabe lade gue'tu'. Chu ndaaya' ne gaca nandxo' cani guibani lu nirudo' guendariasa lade ca gue'tuca. .Guendaguti ma que zandadi' guni laacabe gaxti'. Laacabe zacacabe sacerdote xti diuxi ne xti'' cristu ne zapabe guenda raca xa ique xtibe bia' ti guixhiapa iza.78Ora gueedaguiluxe ti guixhiapa iza que la?, zaree binnidxaba'de ra dagu yoo. Laabe ziebe zichitebe ne zigusiguiibe guirá'guidxi nuu ndaani' guidxilayú. - Gog Magog- ti gueedanebe laaca lu guendaridinde chichuu. Laacabe zacacabe xtale casi yuxi nisado'.9Guyecabe guidxilayú ne guluule'cabe ca layú xti'ca xpinni Diuxi, ra nuu guidxi ni nadxii Diuxi. Biete huaxa bele de guibá' ne bixuuxe laacabe. 10Binnidxaba' ni gudxite laacabe que la?, guluu bi cabe laa ndaani' bele, ra bilaacabe mani ngola que ne dxa profeta ni cadi dxandi' que. Raque ziuucabe zadi'dicabe yuuba' naro' dxi ne gueela' guiraxixe dxi ne ma que ziuudi'dxi guireecabe raque.11Oraque biiya'ti bangu' nandxo'ne ni zuba luni. Guidxilayú ne guiba' bixaleca de raqué, xisi raque gaxtidi' ra nireecani. Biyya'ca ni ma guti- cani naca tuuxa ne ca ni naca gaxti- zuhuacaabe ra nuu bangu' nandxo'que, 12ne bixale ca gui'chi' que. Raque bixale xti'guichi' -gui'chi' guendanabani. Ca ni ma gutique biiyacabe xi bi'nica xneza ne ca guendaruchee xtica' ni gucuá lu ca gui'chi' que.13niza'doca bixhi gueta cani guti ndani. Enda guti ne gabia bidxi gueta cani nu ndani ni neca ni ma guti que bizu huacabe ne biyacabe xi ira bi'nni cabe. 14genda guti ne gabia gulacani ndani guigu de bele. ndinga iropa genda guti- gigu de gui. 15ne palaa tobi queni dxela lu guichi de enda nabani, laabe zalabe ndani gigu de bele.

Chapter 21

1Ra que ru viya' ti iba' nacubi ne ti guidxilayu nacubi, ti purti nirudo' iba'a ne nirudo' guidxilu que gudidi, ne nisa do'o que ma que ñuu ru'.2 viya guidxi nandxo' xti Diuxi, ti Jerusalén nacubi, ni cayete de ibaa xti diuxi, zuchahui casi ti unna ni chi ichagana'.3binadiaga ti ridxi naroba dede ra ribii Diuxi canni: "¡laguya! ra chindeza Diuxi nuni lade ca binni guidxilayu ne labe zabeza nebe la'aca. lacabe zacacabe xquidxi be' ne laca Diuxi ziunecalabe ne zacabe Diuxi xtica.4 La'abe zuchabe' ira niza ni Ganda luca' ne raca ma que siu di enda guti, enda gundu', ne enda runa'a ne yuba'. ira cani ma gudidi ma bisanani de aca ni.5Ni laa zuba lu ra ribi Diuxi gunni: "¡Laguya! mabine guira xixe nacubi." Labe na'abe: " lauca' ca didxa di purti lacani que ruziguidicani ne dxandi cani." 6 Labe' gudxibena': "¡Ca ndi la? ma uca cani'! naa nga Alfa ne Omega, ni ruzulu ne ni riluxe. Ni laa' cayati nisa, naa zudie laa ni guee ne qui zuquixedia gaxti ra rindani nisa de guendanabani'.7Ni laa quiiñe sanda icaa ca ndi, ne naa zaaca' Diuxi xtica ne laa zaaca xiñe'e. 8peru ca ni ridxibi, ni la'a huaxie gueda runi cre' naapa, ni laa' ruche xtale,ca ni ruti, caani riune tuticasi, cani runi brujeria, cani rusisaca bido ne ca caani ruzi guií, luxcartu nga zaca ndani guigu cayaqui ne azufre. nganga iropa guenda guti.''9tobi de lu gadxe angel veda ranua, ni la'a canaca' gadxe riga' dxatipa ra siluxe xcadxe endanana' ne nabe': "La ta' rari'. Na zulue latu ni rudxela, ne xhela dendxu que." 10Ora que uyua'be naa lu Espiritu ne yene naa lu ti dani' naroba ne naso' ne biluibena' guidxi nandxo, Jerusalén, zedayete de iba'a xti Diuxi.11Jerusalén napa enda nandxo xti Diuxi ne ca bianni xti la'a nacani casi ti guie iza sicarú, casi ti guie naxiña nayaguie.12 Napani ti linda' naroba ne naso ne napani chi'i ne chupa puerta yo'o, ne chi'i ne chupa' angel ra puerta yo'o que. Ra puerta yo'o que ca ra que ca lá ca xiñi ca chi'i ne chupa ni zaa de Israel. 13Neza ra rindani ubidxa nu chona' puerta yo'o, ne za'a guete nu chona puerta yo'o, ladu guia' nu chona puerta yo'o, ne ladu riazi ubidxa nu chona puerta yo'o.14Ca linda' xti ca guidxi napani chii ne chupa' guie nua'ni, ne luni nu'u chii ne chupa lá xtu chii ne chupa apostol xti dendxu que'.15 Ni gunine naa canaca ti nda' yaga ni rugubia uyaneni guie guchi risaca para cubiabe guidxi que, ca puerta yo'o que, ne ca linda' que16Guidxi que urini lu ti layu napa tapa uria; siuula ni que biaca de xhilaga ni. Labe gulubiabe guidxi que ne tinda yaga xtibe ni rugubia' neebe, chii ne chupa bixiapa de ziula ni (siuula, xilaga' ne naso'o ni la? nguecani').17 La be laca gulubiabe ca linda' xti, ti gayua chupa late gande ne tapa de nanande bia' riguu bia' hombre (saquecarugu bia' ca angel).18Linda' ni cayacaque de guie naxiña ne guidxi de guie naguchi nirisaca,nayani casi ti espeju.19 Ca guie nua' xti ca linda' ca zuchahui cani' ne de ira lu'u de guie zicaru'. Nirudo' ca ti guie jaspe, iropa ca' ti guie safiro, guiona ca ágata, idapa ca esmeralda, 20de lu gayu ti ónice, lu xhopa ca sardio, lu gadxe ti crisólito, lu xhono ti berilio, lu ga'a que ti topacio, lu chii que crisopraso, lu chii ne tobi ca jacinto, lu chiine chupa ti amatista21ca chii ne chupa puerta yo'o naca cani de guie ni risaca, ira xixeni guya' cani de tobi si guie risaca. ca neza xti guidxi que nacacani casi ti guie naguchi ni risaca ni naya', casi ti ni sanda guyu ni nuu xti ladu. 22Na que ñuyadia yudu ndani guidxique' ti purti Diuxi ni nandxo, ne dendxu que naca' ca yudu' xticabe'23Ca guidxi ca cadi caquiñe di cabe' de bianni xti ubidxa o helabeu' para uzani ra nuuni ti purti enda nandxo xti Diuxi ma bizani ranuni, ne Dendxu que nga ti bianni.24 ca guidxi zazaca lu bianni xti guidxi ca. ca xaique xti guidxilayu zedane guenda ruzaani xti ca ra nuuni. 25ca puerta xtibe que zadegudini guidubi dxi ne racala que riabadi huaxini.26Laacabe' zedanecabe enda hruzaani ne guenda rudxibaluná xti ca guidxiro'o ranuni, 27ne que ziudi gaxti ni nabidi ndanini'. ninca cani guni ni que iquiñe o ni cadi cabeezabe de laa, peru ca ngasi ni lá cá lu guichi de guendanabani xti dendxu.
Chapter 22

1Ne ora que angel que bilui'naa guigu de guenda' nabanii, nayani dxindi casi espeju. cuxhoñe ni de ra zuba' Diuxi ne dendxuhuini.2 Ne pur gala neza guidxi. lu guiropa guriani zuhua yaga de guenda' nabani, ni rudii chii ne chupa de guira lu cuana'naxhi ne rudini cuana'naxhi de guira beu. ca bandaga xti yaga que' naca'cani ni chigusianda ca guidxi na roo.3Ma que ziudi ninti guenda naxhaba. Ra zuba Diuxi ne dendxu ziucabe ndani guidxi ne ca ni runi xhiñabe zunica ni nabe'. 4Lacabe zuyacabe luube ne laabe'' zacani lucuacabe. 5Ma que ziudi huaxhini; Ma que zaquiñe cabe xti biani o xpiani gubidxa purti Diuxi nga chi guzani lacabe. lacabe zacacabe xha ique ne yanadxi ne dede guira dxi.6 Ne ángel que gudxi na': ca didxa ni que ruche ne ni dxandipe laa'. Xha ique , Diuxi xti cani nu guiba ne ca ni ruí xtidxa, bizendabe angel xtibe ti gului cani runi xhiñabe ni ma nexhe' chiguizaca mayaca''.7 ¡biiya'! ¡ naa mayaca guenda'!chu ndaya cani ruzuba ne rinanda ca didxa dii".8Naa Juan, naa nga binadiaga ne biiya cani. Ora naa binadiaga cani ne biiya cani, naa bizuxhibe xha ñee angel que ne bisisaca laabe, angel ni bilui candi na. 9Laabe gudxibe naa: "¡cadi guni diou nga! naanga rizayania lii ne runenia lii xhiña xtobi, ne ca bichilu ca Profeta, ne cani ruzuuba ca didxa ni ca rarii. ¡bisisaca Diuxi!".10laabe gudxibe naa: " cadi guchidiou ca didxa ni ma nexhe chigaca lu guichi di, purti ma yaca gueda nda dxi.11 Nga ni que runi jneza, bidii laabe zabe gunibe ni cadi jneza. ni la cadi nazaca xpiani, bidii za gacabe sicaca'. ni runii jneza laa' bidii za gunibe ni nuu jneza. ni naca nachahui laa bidii gacabe jma nachahui."12¡Biiya! mayaca guenda'. Na zudie lii, ne zaguixhe tobi pur tobi ni laa ma bini'.13 Naa nga ni ruzuluu ne ni riluxhe. ni zaniru ne ni riluxhe, ni ruzulu ne guenda riluxhe.14Ndaya nga naca guira ca ni riguibi xhabaca, ti ma ganda guicaca ti guenda' para gooca ni ca lu yaga xti guenda nabani ne chuca ndani guidxi roo xtibe. pur ca liinda'. 15Fuera ca nu ca bicu', ca bruju, ca ni riuneca ni cadi xhelaca', ca ni ruti, ca ni ruzixhibi xha ñee ca bidoo', ne tutica ni ganaxhii ne guni ni cadi dxandii.16Naa, jesús, bizenda angel xtine gabilii guirá ni biizaca de candí la para ca yudu ca'. naa' naca xcuu ne ni zeda de David, belegui ni iza ruzani siado."17Espiritu xti Diuxi ne badu dxaapa nudxelabe cani:"¡lataa'! lagusana cani ca yu diaga, guinii:"¡lataa'!" ni cayati nisa, la gudii gueeda, ne ni gacaladxi, la gudii guigacabe nisa de guenda nabani18Naa rinie de guira ni gucadiaga guira didxa ni chiguizaca ni ca lu guichi di: ne pachu tu cu xhixha luni, Diuxi zusaba guira guenda nana ni ca lu guichi di, ni ca gaca. 19ne tu laa gaxha ca didxa ni ma ca gaca lu guichi di laa, Diuxi zaxha ni xti cabe lu yaga de guenda nabani, ne ndani guidxi xti Diuxi nu guiba', ne guira nica lu ca guichi dii.20Ni laa rini de ca ndi naa:"¡ya! Na mayaca guenda". ¡Amén! ¡Guda, xha ique xtinu Jesús! 21Ndaya xti xha ique xtinu Jesús chu ne guiraatu. Amén.