Wejewa: Bible, Unlocked Literal Bible for 1 Samuel, 2 Kings, 2 Samuel, Daniel, Ecclesiastes, Esther, Exodus, Genesis, Habakkuk, Haggai, Hosea, Joel, Jonah, Joshua, Malachi, Micah, Obadiah, Ruth, Song of Solomon

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Genesis

Chapter 1Loddo a ka'ianna-Mangewala

1Kawungnganna, Maromba Alla na rai'ngge tana monno langita. 2Ne tana ndanna marawi kuwa kipowe, monno nda'i kippo i' nana, na mbonnu pongge kapotta mette, monno na Ng'ngau Allah engani mbanna lera ponnu we'e.73Mbage hinna ngge Maromba Allah, "Dadi wu mangewala" nyakka ne mangewala na dadi we. 4Allah na eta we ne mangewala mbanna dua we, nya kanna tia we mangewala monno kapotta. 5Allah na pangara ngge ne mangewala "loddo" monno ne kapotta "gedde". Dadi we remale monno kapugede. Ne nyaba loddo a ka'iannaLoddo a ka'ndua'ndanna- Kasoba6Mbage, hinna ngge Allah, "Dadi wu kasoba ne ponnu we'e kanna matia we we'e monno we'e!". 7Nyaka, Allah nappa dadi 'ngge kasoba monno natia we we'e a wa'inna ne ponnu kasoba monno kabu kasoba. Nyakanna dadi mbawe. 8Allah ka hinna'ngge ne kasoba "langita". 'Dadi wu raimale monno kapugede. Ne nyaba lodo a ka'ndua'ndanna.Loddo a katou'ndanna- Tana monno ngara ndukka 'nda a timbu.9Mbage, hinna ngge Allah, "Ne we'e a wa'inna kabu langita kanna pakuwangge ia pa'ndouna ngga'i ne tana mara kanna ouda we". Nyakanna dadi mbawe. 10Allah nappa ngarangge ne a mara "tana" monno ne we'e a pakuanna nappa ngarangge"mbonnu". Nya mbanna etawe Allah ngara kuanna na'nduwa we11Hinnangge Allah, "Ngga'i ne tana mara kanna patimbungge kalungnga; ngara a timbu ka pan'dan'di na togona, monno ngara kuwa wasu a uwa a mang'nggu togona ndekungge papata ndounda ne ponnu tana."Nyakanna n'dan'di mbawe. 12Ne tana nappa timbungge kallungnganna, monno ngara kua'nda ruta, wasu a mangnggu togona monno a hinna wa'i kaina polana, monno wasu a uwa a mangngu togona, ngara kuada a hinna wa'i kaina polana, monno na Maromba Allah na etawi ngarra kuwanna na ndu'awe.13Na n'da'ndi we remale monno na n'dan'di we kapugede. Hidda loddo a ka'tou'ndanna.Loddo a kapatanna-Loddo, Wulla, monno man'ndubbu14Mbage, hinnangge Allah, "N'dan'diwu lannge ngarra kuwanna amangewalla ne langita ndeta, ngga'i kanna mabagiwe loddo a walinna gedde monno, Gaikudilage ngara kuada hidda tadana bata pau dege rapa-barapawa, loddo ba lodowa, mono do'u ba do'uwa. 15Gai lage ngara kuana awalina ne langita deta kai pamangewalawi ne tana". Monno kana dadiwi.16Maramba Allah naraidi a dua amangewala aka ladana; nemangewala alouka pakaladana a taguga ne loddo nemangewala kuna na taguge gedde. Nenya kana raidomodi madubbu. 17Maramba Allah natai domodi hida amagewala ne langita deta gai kana mangewala ne tana, 18Gai kana taguge ne loddo mono gedde. Mono gedde, Mono, natibarawe nemangewala a wali kapota dana. Na Maramba Allah na etawe nadua we. 19Nadadiwe raimale, monno nadadiwe kapu gekde. Nyawe a loddo akapatana. loddo akalimmana - Ia monno Keila20Hinna, dommogi, Maramba Allah, " Gailage paka lokoge ne wee kana bonuge ngara kuana atoleka, monno gaikadi lage ngara kuada keila alera neponnu tanah, kana woletage ne ama rai kabu langita." 21Nyaka, Maramba Allah na rai ndommo ngara kuada ranga a nena wee dana, aka ladana mono ngara kua touda a toleka mono akawikduka mono aka wodeka aponnu we monno ngarakua keila alera neti bodo. Mono Maramba Allah naetawe bana dua we.22Maramba Allah napama ringgi, ngara kuada da atoleka. Nyaka hinage Maramba Allah, " Paanami lage gak'i kanna ma ngeda ne ponnu tanah."23Namarawiwe raimale, mono namarawe kapugede. Ne yawe loddo akalimmana. Loddo a akaenenna - Ranga a nena Tanah mara mono Ata pia24Hinnamoge, Maramba Allah, "Gaikoge ne tana kana timbudi ngarakuada atoleka apa sama dengga'ge ndedena, ranga a moupa amma tomba appa sama denga kaidi dededa." nama rawiwi.25Nyaka, Marambah Allah nama rai domodi ranga amma tomba asama, ranga ama'upa asama, mono ranga apa lawe asama. Monno, Mrammba Allah bana etawi ngara kuada adua./v 26 Bali dommona, kahinnage Maramba Allah, " Maiya ne mbahinna katta rai ata pia katta dekuge touda Itto. Monno gai takage ne hikda ka kuasage ngara kuwada ia bonnu dana, keila a nena neti byodo, ngara kuana ranga pakarawa, mono ngarra kuana ranga ama tomba, apa lawe ne ponnu tanah. "27Nyaka, Maramba Allah naraidi ata pia nadekuge touna-Nya. Nyaka naraidi kabani mono mawinne.28Maramba Allah napa maringgi we mono na tekkida, " Paana mi langge mono kama tamba mangeda kaponnuwe ne tanah mono kaka lokkoge. Kuasadi ngara kuada ia anekna bonnu dana mono ngarra kuada keila anekna mbodo. Kuasadi lage ngarra kuawana a toleka, aka wokdeka ne ponnu tanah." 29Bage, kahinnage Maramba Allah," etawi, mbarrami baku nyamingi ngarrakuada ruta, wasu atimbu amangu togona awak'ina ne ponnu tanah mono ngarra kuada wasu auwa; ngarra kuwada hikda nyawi pa ngnga'ami.30Mono, ngara kuwada ranga anekna ponnu tanah, Mono keila a nekna mbodo, mono ngarra kuwada ranga apalawe tana dana; ku yangudi ngarra kuada ruta wasu a morona, nyawi parai pangada." Nyaka kama rawi. 31Mono, Maramba Allah naetawi ngarra kuada paraina mono ngara kuwada naduwa langgu takka'i.Nyaka nama raige raimale mono na dadiye Kapu gekde. Nyawe loddo akaennena.
Chapter 2Loddo hakapittu - na nga'u

1Hinna mbawe tanah mono langita, mono ngarakuana inawe mbaparaige. 2Na loddo haka pituna, Maramba Allah na mbakuawi ngarakuana papwilina, mbage na ngngou haka pittuka ngarrakuana appawi papa willina. 3Na dukki, Maramba Allah mbana pamaringgi pama lalawi ngarakuana orona loddo pa ngauaina ngarakuana hitti papa willina. Kawungngana Ndede atta pia4Hinnawe lara palina we neti langita mono tanah mbana raige Maramba Allahh. 5Nadukki daipongkipo iya kalembu ruta hatimbu ne ponnu tanah mono daikipo iya wasu ha timbu neti mareda dana oro na Maramba Allah ndana paburupu na urra ne ponnu tanah, mono oro dommonawe mbadaikipo ata hapa willingge ne tanah. 6Na nduki dommowe, wak'ige kawuta louso wali tanah dana hapa menggela ngarakuana ne ponnu tanah.7Na ndukkiwe, Na Maramba Allah mbana raidi ata pia wali ponnu tanah mbage na powiwe ne ngngou moripa ne korru ndanana na dukkiwe ata pia mbana moripa. 8Na ndukki dommo we, Maramba Allah mbana rai domo ge haida kadawu nee nee bali Timur ne Eden; Na dukkiwe nyawe patawainadi ata pia paraina.9Tanah ndana, Maramba Allah mbana patimbu kuwadi wasu hadua mba etawi ne mba ngaadi; wasu pa moripa dengga neida ne kadawu ndana, hinna kaiwi wasu hadua ponggu ndandua. 10iyana loko ha kokora wali Eden ha kokora ha nduki kadawu ndana, mono wali dommo, na loko namma mbagi na paka pata dommona.11Ngarana loko haka iyana ngara loko Pison na loko na kokora padu dukki tanah Hawila, pandowu mangguna doka. 12Doka pakolle ne tanah, Doka nduawawi. Monno waidi wasu damar mono togo watu krisopras.13Ngara loko haka dwadana Gihon, na loko na kokora ngarakuana ne tanah Kush. 14Ngara loko haka toudana domona Tinggris, na loko na kokor domo ne bali Timur Asyur. Dakki dommo na loko haka kapatana ngarana efrat.15Maramba Allah na taidommodi ata pia ne kadawu Eden kapawili ngge mono ka urusawi.16Maramba Allah na yadi pa tekki mbarada ata pia, "ne yok'u ngaa amadi ngarakuwa wasu waina kadawu Eden, 17Mbage ne yok'u nda ngaakadi hiddi wasu pateki hadua ponggu wasu patekki ndandua, mba dukikongge mba ngaadi ne you mbamu mate. Na ata patak'ida mbarra tidina Adam18Nadukkiwe, Maramba Allah mbana panewe, " danna duwakiwe ata pia mba nyaka nuako; Maramba Allah napa newe kuraidommokana ata pia hatuba denggani Adam." 19Maramba Allah na raikuadi ngara kuana haka wokdeka ne ponnu tanah keila halera ngarakuana wali pak'u tanah dana mono Maramba Allah na ngindi kuawi haka wokdeka mbarana ata pia peipattana nyadi ngaradanemme ngara kuana mba appawi hitti me papa yana patekki Maramba Allah ne barrada ne ata pia neme pa be'i ate hikda. 20Nyawe, ata pia na yakuadi ngarada hidi ranga, keila a lera mono ngarakuana hiddimehamma ndomba. Na ata pia ndana kolekina gokbana pakako denggana.21Nadukiwe, Maramba Allah mana raini ata pia mbana durako naka ngoruka, mbage dukki mbanna dura, Maramba Allah na dekewa ruwi karapena ata pia, na todiwi waige ka'naana. 22Nadukiwe, Maramba Allah madaraini ata mawinne walina ruwi karapena awali mbarrana ata pia dukiwe bana ngindiya mbarna Adam. 23Nyaka, napa newe na ata pia, "na'nya ruwi awali ruwingu, ne kanak'a a waliwe kana'kgu ; nenyawe mba tekkiwa 'mawinne' orona mba dedewa na ruwi awali mbarra kabani.",24Nenyabawe kabani mbana ndundakadi ama mono innana, mbaka pa iya dengga'i mawinnena mbage lappata ka'ia kanakda. 25Ata pia mono Mawinne hakagola, nyakido nyakodi ndapandekige makke.
Chapter 3Kawungnga wa'i ngge salah

1Na kuku wewe nyabana a pande pata weiyara nggara kuada ranga a matomba ne mareda dana paraina Mori Maramba Allah. Hinnawe patekkina nembarrana na lakawa mawinne, 'Hinna we Patekkina Maramba Allah, ne yok'u ndu nga'akai nawa uwa wasu lango ka apa wasu kowa awalina nek'e kadau dana,2Hinnawe patekkina na lakawa mawinne mbarana kuku wewe, " Neyemmi ngak'a amokudi hida uwa wasu a waina nee kadaudana, 3Mono ndu ngngaakai nai uwa wasu a neina nek'e tillu kadawu. Hinna dommowew patekkina Maramba Allah ," ndu ngngaakai uwa-uwa awali wasu deta ne todo laitokawa nda todokawa4Takka hinna ngge na kukuwewe patekkina mbarra na lakawa mawinne, "Ne yemmmi nda'iki mate, 5monno na pande ngge Ama Maromba Allah, Niaka newe yemmi mbi ngga'a kudi uwa wasu matamu ama wuke monno mutuddana Maromba Allah; a pandege a ndua monno nda ndua!'6Na etewe na lakawa mawinne tu'mbana wasu a mangngu uwana a ndua mbanna nga'a ndi' a minnaka mbanna mbapatu'undi monno namakette we ngga'i kanna raingge ia ata-ia ata kanna maneilo monno nya na ndekewa nawa uwa wasu napa kitani mbarrana mbanna ngga'ani. Ne nya na ya kaini uwa wasu na'i la'ina papa lodo ndeng'nganna, monno na la'ina na nga'i kaiani nawa uwa wasu.7Nama wukke wi mata'nda ata a ndua'nda monno a pandege mba nda tau kalambe. Ne hidda a ndeke pira'mbolla ro'o wasu ara apapa'nduawi' monno napa kalambe'ndi.8Lengngapa renge nawe li'ina Maromba Allah a kako ne'e kadawu ndana, ne apa ia lod'ndona ama wanggela, ata pi'a pangngu mawinnena ne'e'ndi apa kambunni wekina wali mbarrana Maromba Allah ne'e 'ndongana wasu kadawu ndana.9Takka, hinna ngge Maromba Allah na kaaula'ndi ata pi'a monno hinnawe patekkinna, "Ngge nyaminggi yemmi?"10Nawalewe na ata pi'a' "Ne youwa ku rengnge wu Yo'u mbu kakone ne kadawu ndana, monno kuma'ndautanggu orona mbandakku tau kalambe, nyawe kaku kambunniyangga. "11Patekkinna Maromba Allah mbarra'nda haida ata pi'a, "Nggarra kunni atekki'nggo mbaramu tumbana mba nda'i kalambemu? Peitakkanawe mu nga'a takka wi nati uwa wasu papatukanggu ndu nga'akai palunggu'ndanggu? "12Hinnangge na ata pi'a, "Na lakawa mawinne payamongga rai ole'ngga nyawi a ya kaingga na uwa wasu, nya kaku ngga'a kaini."13Nyaka, hinna patekkinna Maromba Allah mbarrana na lakawa mawinne, "appa we parawimu?"Na wale we, "Kukuwewe nya ra'ingga akkala, nya kaku ngga'ani na uwa wasu".14Nyaka, hinnawe li'ina Maromba Allah mbarrana kukuwewe, "Orona yo'u a'raingge ne a hinnana, ku aura'nggu ne tillu 'ndonganga'nda ranga, loukana tillu 'ndonga'nda ranga amatomba. Mu waingge ti'amu 'mbupalawewu, monno yo'u mu ngga'a pa'u tana wali murri-wali murri. 15monno Yowwa ku ta'i'ngge ngob'mba papa tu'mbammu yo'u monno tubada lakawa mawinne, monno tillu 'ndonga 'nda umbu ai'mbamu a tukkunna katowana monno yo'u lannge tukku nawe eru wa'ina."16Mbarrana lakawa mawinne hinna'ngge Allah, "Ne yo'u ku taba-taba nggowe paka rodduka'ndeng'ngamu mbana nduki we mbupa ti'awu monno ne karo'ndu'ka mbu pa'ana'ndi anamu. Yo'u mu mbeini la'imu, monno nya apa mando'nggowe toumu. "17Hinnangge Allah mbarrana ata pi'a "oro mu yo'u" 'mbu 'ndekunni patekinna ole ummamu, monno mbu ngga'a'ndi uwa wasu patekkinggu "ndu ngga'a kandi", ku aura'nggo ne tana oromu yo'u! Mu eta powa dewamu mbu ellewu panga'a a wali mbarrana murri wali-murri wali. 18Kanetteka apatarana monno ruta ama weddeta ne tanamu, monno yo'u mu ngga'andi ngarra kua'nda a timbu ne'e mareda'ndana.19Ne ka'mburretta ndou'mu enga'ndongge, mbu elleta pa ngga'amu, na ndukkiwe mbu wali ne tana ndana orona nyado pawali wa'imu. pa hinna ndengngawe yo'u pa'u tanawu monno enga wali mbalimu ne'e pa'u tana ndana.20Nawa ata pi'a napa ngaranni mawinne na "Hawa" ngga'i kanyako inna 'nda ngara kuwa ata a toleka mba. 21Mbali nawe, na Maromba Allah na rawi ndommona kalambe awalina kalita ranga monno nappa tau'ndan'ndi.22Hinnawe patekkinna Maromba Allah, "Paserranna, nawa ata pi'a ku patud'ndani ia a wali mbarradda newe nya na pandengge a 'ndua monno nda'ndua. Ne mbahinnawe eta kiwalangge kandanna nde'ndekawa uwa wasu a wali uwa wasu patoleka ndengnga monno mbana ngga'a kunni nenya nakolena toleka murri wali-murri wali."23Nyaka, na Maromba Allah na wola wa na ata pi'a louso wali ne'e Taman Ede ngga'i kanna pawillingge tana a wali pawali wa'ina.24Na mbawe Maromba Allah na wolawa ata pi'a a wali kadawu ndana nyakanna ta'ina papalewana a terrena numbu mangngu api a wega-wegara ka'ndiwa na lara a arro ne'e wasu toleka.
Chapter 4Mandi'i a Kawunganna

1Adam nappa ia ndengngawi Hawa, na ole ummana, nya kanna pati'a na ole ummana mbage napa anawi na Kain. Hinnangge, "Oro manawarranna na Maromba Allah ku kole na ana kabani." Murrinangga Hawa napa ana pi'a ndommo wi allikanna Kain nappa ngarawi Habel. Na Habel ata ndawa rangawa, takka na Kain ata tau omawa. Kawungnga Pamate Ata3Appa ia loddona Kain na ngindi wi i' omana papa'nggai marakanna mbarranna Mori, 4na Habel hinna kaina na elle tawwi ranga pakarawana a ndua mpongngu monno a morru mpongngu, na Mori na ndeimbawi haida marakanna Habel, 5takkana Kain indakki. Bani lolo mbanna Kain ne mata laito na ndanna ndua ponggkkye.6Na, Mori na tuawa na Kain, " appa ku mbani wu? Monno, ne matamu ndanna singir mponggukiye? 7Mu rai dongge a ndua, ndai ki a nda ndeibawu. Takka mu rai koge a ndengga, ne a ndengga na rema ngngu, ne salah enggange barramu takka engga pa atemu."8Murrinage, Kahinnage Kain barra Habel barra alikana, haida pa allikana pa ka'ana a kako netti marek'da dana nbage na Kain napa pa mate wa allikana. 9Mori na tuwa wa Kain, " ngewi Habel allikamu?"Na Kain nawalewe, " dakku pandekiwi. Yowa jaganya ?".10Takka, Na Mori na walewa, " Appawe parawimu? rak'ana allikamu na toma nbarragu wali ponnu tanah. 11Mbahinna nek'e, Mu melidommokona wali ponnu tanah ama wukke a deiba we rak'a na allikamu wali limma detamu. 12Mu pawilli kongge tanah ndanna 'nda'ndi monno ndanna timbu ke ne a timbu. Mu pangaina ata kasasara monno ata a nanggana netti ponnu tanah."13Mbage, hinnage Kain mbarra Mori, na boto ponnguwe pa toddu monno pandeitogu. Mu wuddakowaga wali ne tananggu ne loddo ka bumni bago yowa wali mbarra matamu. Nangga bago monno ngarra ko wa takbokawaga pa mate badaga."15Nyaka, Hinnage Mori barra na Kain, " indahinnake ! garra ku apa mate wa Kain ne Yowa dona atauge tangana pittu wunda." Murrinage, Mori na yawi tada kadakkana ata appa pa matewa Kain langgo kappo a takboka ata.Ndu'nda'ndi na Kain16Nyaka, hetti Kain wali arona Mori, monno nyaka enga wai'ni ne tanah Nod, balina ne Timur Eden. 17Kain napa i'a dengga wi mawinne na, nya kanna pa'tia monno kanna pa ndandi wi Henokh. Kain napa kedde we ia wanno kanna pa ngara a hinna wa'ina ngara anana "Henokh",18Ananai Henokh, na ndadi Irad. Irad amanai Mehuyael. Mehuyael ananai Metusael. Monno Metusael amanai Lamekh. 19Lamekh a dwada mawinnena, a i'ya ngarana Ada, monno na i'ya ngarana Zila.20Ada nappa ndadi wi Yabal, ina kaweda ngara kuawana ata a danggi ne'e kareka dana monno a toleka wak'i wali karawa ranga. 21Ndudadi na nya Yubal, umbu a'i bana ngarra kuwa ata a pande pama dungga monno po'wi. 22Zila napa anakai Tubal - Kain, umbu a'i bada ata apande pa tukku be'i. Ngara na wottona Tubal- Kain, Naama.23Lamekh napanewe mbarra olle ummana a 'nduanda, "Ada monno Zila, rengngengga ne patekkinggu!Yemmi mawinne na Lamekh, rengngeangga!Ku pamate mbana i'a ata orona napapakaroddukangga ategu, Ata a mbo'u powwa orona karoddukangga ategu. 24Wak'ikugu a papamte wa Kain pittu kapotta ponna ba tauna tangana, nyako barra Lamekh pittu kabullu pittu kapotta pongge!"Ana ndommo nda Adam monno Hawa25Adam nappa iya 'ndeng'ngawi mawinnena, nya kanna 'nda'ndi ia ana kambanina nappa pangarawi Set orona Hawa hinnangge, " Maromba Allah na ya pi'a mbangga ana eka mbar'ragu. Na Kain napa mate mba Habel, takka mbahinna ne'e wa'i mbai Set." 26Na Set wa'i kai ana kambani papa ngarrana Enos. Netti pona mulai mbana ata mba tabayya mbarrana Mori
Chapter 5Lara mandi'ina Adam

1Neniawe lara mburru 'nda'ndina Adam. na Maromba Allah napa nda'ndina ata pi'a, mbanapa 'nda'ndindi ndekungge ne Toundouna.2Allah napa 'nda'ndina kambani monno mawinne. Ne loddo papa'nda'ndi wainanandi, Allah napa maringngiwi monno napangarandi "ata pi'a".3Mbalengngapa ngau touda kabullu ndouna Adam mbanna toleka, niaka amanai iya lakawa kambani papa 'nda'ndina, a hinnana touna, monno na Adam napa ngarani na lakawa Set. 4Pondo ngau ndouna Adam mbali 'nda'ndina Set, monno wa'indommopundi anana a kambani monno mawinne wadde. 5Nyaka 'nda'ndi tolekanna Adam ne 'nggaina iwangau touda kabullu ndu'a'ndanna, wuddi na mate.6Ne mba ngau lima ndouna Set mbanna , nyaka amanai iya lakawa a ngarana Enos. 7Pondo ngau pitu ndouna Set mbanna toleka mbali 'nda'ndina Enos, monno wa'i ndommo pundi ana kambani monno ana mawinnena waddeka8Niaka 'nda'ndi tolekanna Set ne a 'nggaina iwa ngau kabullu ndua'nda douna, wuddi na mate.9Neba iwa kabullu ndouna Enos mbanna toleka, niaka ama nai na lakawa a ngarana Kenan.10Pondo ngau kabullu limma ndouna Enos mba'li 'nda'ndina Kenan, monno wa'i ndommo pundi ana kambani monno ana mawinnena wadeka. 11Niaka toleka 'nda'ndina Enos ne a 'ngaina iwa ngau lima ndouna, wuddi na mate.12Neba pittu kambulu ndouna Kenan mbanna toleka, niaka ama nai na Mahalaleel.13Pondo pata kambulu ndou ndommo ponna Kenan mbali 'nda'ndina Mahaleel monno wa'i ndommo pundi ana kambani, ana mawinne wadeka. 14Niaka toleka 'nda'ndina Kenan ne a 'nggaina iwa ngau kambulu ndouna wudi na mate.15Mbalengnga pa enne kambulu ndouna 'nda'ndina Mahalaleel niak ama nai lakawa a ngarana Yared. 16Pondo ngau touda kambulu ndouna Mahalaleel mbana toleka mballi 'nda'ndinaYared monno wa'i ndommo pundi ana kambani monno ana mawinnena wadeka. 17Niaka toleka 'nda'ndina Mahalaleel mbanna toleka, wuddina mate18Neba ngau enne kambullu nduanda ndouna Yared. Niaka amanai Henokh. 19Pondo ngau ndou kiapona Yared mbali 'nda'ndina Henokh, monno wa'i dommo pundi ana kambani ana mawinne wadeka. 20Toleka 'nda'ndina Yared ne'e a nggaina iwa ngau enne kambulu nduada ndouna ponna wuddina mate.21Neba enne kambulu limma ndouna niaka Henokh amanai Metusalah.22Henokh engangge mbanna mbarani Maromba Allah ne a tounda ndouna mbali 'nda'ndina Metusalah, monno wa'i nommo pundi ana kambani monno ana mawinnena wadeka. 23Niaka toleka 'nda'ndina Henokh nee a nggaina touda ngau enne kambulu lima ndouna. 24Nee a pai loddona Henokh nappa lolo ndengani Maromba Allah mbage kanna muana na Maromba Allah mbanna keketambawa.25Neba ngau pondo pata kambulu pittu ndouna Metusalah niaka amanai Lamekh. 26Pittu ngau pondo pata kambulu nduanda ndou kiaponna Metusalah mbali 'nda'ndina Lamekh monno wa'i pundi ana kambani ana mawinnena waddeka. 27Nyaka toleka 'nda'ndina Metusalah ne a nggaina iwwa ngau enne kambullu iwwa ndouna mbuddina mate.28Mbalengnga pangau pondo pata kambulu nduanda ndouna Lamekh, niaka wa'ini a iya ana kambanina papa 'nda'ndina, 29Niaka na lakawa kanna pangarai Nuh. kahinnangge "Na lakawa nia a yawe ndeta enge engge mbaran nda ngara ndukkanna ata ndopana monno amawilla ndengangge parahinana welina ne tana papawillina Maromba Allah."30Limma ngau iwwa kambulu lima ndou kiapona Lamekh mbali 'nda'ndina Nuh, monno wa'i ndommo pundi ana kambani ana mawinnena wadeka. 31Niaka toleka 'nda'ndina Lamekh ne a nggaina pittu ngau pittu kambulu ndouna Lamekh wuddina mate.32Mbalengnga pa limma ngau ndouna Nuh, niaka ama 'ndai Sem, Ham monno Yafet.
Chapter 6Ata Pi'a Ka'mbali Ata Ndirrakka

1Tenggarra matambanna na ata pi'a ne ponnu tana, nyaka hidda appa 'nda'ndina ana-ana mawinne. 2Ana-ana na Maromba Allah mbanna eta'i ana-ana mawinne mbaka 'mbo-'mbola, nyaka ne hidda a 'mpe-pe'ndiwi mawinne pa mbeinda ngga'i kamma ndekewi marai mawinneni.3Nyaka hinnangge Mori, "Ne Youwa ndakku pasellakiwa na Ngau'nggu Amatua ne mbarra ata pi'a muri wali-muri wali. Orrona na ata pi'a mba ata ndakkewa nyaka tolekanna ngau ndua kambulu ndou kinna."4Netti ponna, tengngarra nyapo Nefilim mba enga ponni ponnu tana, mbalina Nefilim ana na Maromba Allah appa ambenna ana-ana mawinnena ata pi'a monno haida lakawa mawinne apa'nda'ndi ana'nda. Nefilim ata pangarai netti ponna; monno ata papaakawa.5Kambage, na Mori na eta ndommowi ne mbokala na ata pi'a a louka pakka laddangge mbokalana ne ponnu tana, ngara kuwa pamillu atenda nyakido ne mbokala. 6Na Mori na mingngirra ndengngangge ne 'nda'ndi nda ata ponu tana, ne'a hinnana na karodduka ate ndengngangge.7Nyaka, Hinnange Mori, " Ne Yowa ku pamoddawi kuwa a kako waina ti'ana ne ponnu tan; ia ata, ngarra ranga, mono ngara kuwa keila a lera ne bo'ndo ne Yowa kuminggira ate denggadi ne mbaku pa n'da'diwi."8Takka nebahinnawe, Nuh na kolege maringgi malala a wali mbarra Mori.Nuh mono Wee Bah9Nehinnawe lara pa lina mandi'ina Nuh. Nuh a tindinai, nda ata katadakiwa nettipona, mono ne moripana engngai mbarra Maramba Allah. 10Nuh mangngu ana na a touda kabani neida: Sem, Ham, mono Yafet.11Ne'e a ngaina ponnu tana na bonnuge pa lummuna mono buttu ate. 12Ne banna etawe ponnu tana na Maramba Allah; mono bana madawuwe oroda ngarra kuwa ata ndandua patanda mono tolekada ne ponnu tana.13Nyaka, hinnage na Maramba Allah mbarra na Nuh, " Ne Yowa ku watebawe bakku pamokdawi ata pi'a ne ponnu tana oro mbabonnuna parawida da duwa.Nya nebahinnawe, Kupamokda dengngage ne tana. 14Raini na ia tena wa'i wasu Gofir, raidi koro-koro tena dana, mono padappetadi dengngadi ter ne nenyanana mono jounga. 15Nyaka ne mbahinnawe raini ma louna touda ngau hasta, dapina limma kabullu hasta mono majetana touda kabullu.16Raini mawona na tena mono ka bawe ne ia doppana ne tuma bo'ndo tena, raige binna nekarape tena, mono raini touda katekdina ne tena ndana; ponnuna, tilluna, mono mbawa. 17Nyaka, nebahinnawe kupa keddewa wangu kaladana neponnu tana gak'i kana pa mokdawa garra toleka ne kabu lamgita. Ngarra kuwa a wak'ina ne ponnu tana na mate.18Takka, Ne mbahinnawe ku raige ia pa tekkigu ne barramu, mono ne yok'u tamawu ne tena dana, yok'u mawinnemu, ana-anamu, mono mawinne'da anamu a nekna barramu. 19Ne yok'u ka ngindiwi ia be'i ia mane nggara kuwa ranga ne ponnu tana ne tena dana, ia mane mono ia be'i ngnga'i kakarawada moripada ne barramu.20Neida keila-keila deikuge dede douda, ranga -ranga dekuge dede douda, mono kawikdu kawokdeka dekuge dede douda hidda. dwada wali dede doda a kona barramu ngnga'i kakolena toleka. 21Nginndi marengnga denggngadi kuwa pawukku pangnga'a pakuwadi pangnga'amu mono pangnga'da hi'da". 22Hinnawe papawillina Nuh dekunge paparetana Maramba Allah barrana.
Chapter 7Wee Bah Ammige

1Nama Rommba Allah napanewe mbarana Nuh, Tamawu nee tenadana, yo'u mono ina ummamu, orona ku etangowe tole kamu atinndina ne tillu ndongada aluwa mangedana. 2Mono nginndi ia mane ia bei hidda ranga awaina mbarra mu, aerri mono ndaeri. 3Mono nginndi ommoni ia mane mono ia bei keila abisa paka rawamu ne ponnu tana.4Neba, na dukki ne lodo akapittuna ne youwa Maromba Allah kupa mburuni naurra aekagai neponnu tana apatta kambullu lodo na mono apatta kambulluh geddena ne yauwa Maromma Allah kupa modda muddikawa ngarra kuwana awaina ne ponnu tana parailimmagu. 5Nyawe, Nuh kana dekukuwage ne papatukannai Maromma Allah mbarrana.6Na Nuh, enne ngaundouna baammi wangukalada neponnu tana. 7Nyawe na Nuh, kana palolodenggandi ana kabanina, mawinena, mono mawinne nda ana kabanina tama nee tena dana orrona wangulakada.8Ngarra kuwa ranga aerri mononda erri, keila-keila mono kaapa-appawa apalawe weina karana ne ponu tana, 9tama bahtera dana pangu Nuh, hinna kaie papatukana Marommba Allah mbarrana. 10Pitu loddonawe amalawi banemme wangu kalada napa tandanege tana.11 Na dukki enne kambulu ndouna mbanatole kana Nuh, na dukki wulla kaduanda lodo akambullu pittu nati wulla, kama wuke mata wee nee awali tana ndana, mono ama wuke mbinna-mbina wee wali langita ndeta. 12 Nyawe, urra kana mburu ne ponu tana mado'ina ne pono tana patta kabullu lodona patta kabulu ngeddena.13 Ne lodo enganya ommowe, Nuh mono ana-ana kabani,Sem, Ham, Yafet pangu mawinnena, mono wasse atama nee batera ndana. 14 Papa lolo dengana waidi ranga matombana, wa'ikaidi ranga'a pakarawana, ranga palawe neponu tana, mono ngarra kuw ranga alera.15 Hidda ranga atama bahtera ndana mono Nuh; patuma dou-patuma dou na iya ranga-iya ranga atoleka. 16 Ngara kua ranga atama bahtera ndana; mane mono bei, samakaiye papa tukana Matromba Allah mbarrana Nuh. Nyaka, Maramba Allah natowe binna bahtera lirana Nuh.17Na wangu napa tandanege tana madoina patta kabullu loddo mono namatambo pakita we ne wee nabahtera namake keta madeta wali ne ponu tana. 18Wee namatamba pakitawe mandetana monno nama tambo luwana ne ponnu tana. Nyawe bahtera kana lena-lena na ne ponnu wee.19Wee napenne na alluwe ne ponnu tana, nyawi kabunndukana-kabunndukana mandeta ne kambu langita apatandanedi wee. 20Ne wee na dukka bana lawi ngarra kabunndukana monno na louka cawe bana tandanege wali ponnu na.21Nyawe kamatekuwa wa'i na toleka ne ponnu tana, keila-keila, ranga paka rawa , ranga amatommba, palawe wainna karana, monno ngarra kuwa ata pi'a pangu keila-keila lerane bondo. 22Ngarra kuwa wa'ina ne ponnu tana, ngauwainna korruna mate.23Na baba na Marommba Allah bana pamodda kuwawe wa'ina ne ponnu tana mono atapi'a na dukke rangan wa'ina ne ponnu tana keila-keila lera ne bondona, hidda pamate kaiwi ne ponnu tana. Nya kidona Nuh pongu hidda papa lolo dengngana nya tama nee bahtera ndana hiddapo engana. 24Monno, ne wee enganyapoge bana kurruge tana mando'ina.
Chapter 8

Ne wee bonnu na kanawa 1Marombah Allah na lolowa na Nuh monno ngarra kua ranga matomba, ranga a maupa a waina batera ndana. Monno na Maromba Allah na rai paringi ne ponnu tana a rai na wangu bana kanawa. 2Nama Maromabah Allah na todi ngara kuawi mata wee, monno danna baburrukuki urra ne pontu tana. 3Na tena nakundage ne ka mbundukana orona na wangu mbana katamataka.4Na wulla aka pittuna monno na lodo aka bullu pittuna, na tena na kundage ne ka mbundukana Ararat. 5Na wangu engai mbana ka wattaka na dukiwe na wulla ka bullu.6Pata kabullu loddo ge na Nuh na wukke mbinnana tena. 7Monno napa silla na galli gai kana lera kapande wai na wangu mbana kamataka, na dukkiwe na galli papa sellana na Nuh danna walibaliki ne tenadana.8Orona na galli ba danna wali bali ne tena ndana, napa sella piawa na merpati gaika pande takka kai na wangu banakamataka hinna ge. 9Danna ma doiki na merpati papa sella na Nuh nangu walibana tena ndana orona ba dai pado”u paraka waina.10Na dukki we na loddo aka pittuna, napa silli mbali dommowa na merpati. 11Na dukkiwe rai male na merpati na walibali ne tena ndana, monno na ngindiwa na roo wasu saitun. 12Na ndukki dommowi na loddo aka pittuna na Nuh napa silli pia na merpati, na dukkiwe na merpati ba danna wali bali ne tena ndana.13Ne ndou toleka kana Nuh a enne ngau ia douna dukki na lodo aka iana na wangu nakamattaka wali ponnu tana monna na Nuh nangu mukkeba ne binnana na tenah, orona ne ponnu tana namara mbaliba. 14Dukki na loddo aka ndua kabulluna na wulla aka nduadana ne tanah na mara baliba.15Hinna ge na Maromba Allah bana pa newe mbali barana Nuh”. 16Lousou pangu aloummamu, anamu, monno wassemu. 17monno pasilli kuawi ranga a waina ne tena ndana gai ka uara ne ponnu tana.18Na Nuh pangngu aloummana, anana pangngu wassena a lousou kua wali tena ndana. 19ngara kuada ranga ama tomba apa lawe, monno keila a louso wali tena ndana.20Na Nuh napa keddewe ne pado’u pa mbara nomba wainai Maromba Allah, monno na ngindi ngara kuawi ranga a ndua torana marombah Allah. 21Hidda marakana Nuh na deibaiwi Marombah Allah, monno hidda marakana a mapama lennana atena Maromba Allah. Monno na Maromba Allah napa newe ate ndanana Nuh” ne Yowa Marombah Allahmu daku padadi bage podda ne ponna tana orona bokalana ata pi’a langokopo ne atenana ata pia badandana du’awe wali mbo’upo, monno ne Yo’a daku pamoddaba ngara kuana parai limma mbagu a toleka ne ponnu tana. 22Ne tan ba waiponge ndukkie kadukkana, waige rapa dodaka, monno rapa makeni, rapa mawenggala monno rapa bangata, rapana bana urrana monno rapana mere tana, monno waipanduge loddo monno gedde.”

Chapter 9Kawumga Dadi Mbo'u

1Na Maromba Allah na pamaringiwa Nuh mono ngara kuwa ana-anana, mono kana panewa." Paanawu mono uwarau mbambarau kaponuwe ne ponu tana. 2Nyaka hinnage alla ngarra kuakoda parawi lima gu enga mandauta dagu kanya adadi tana deta apa lawe monoakako aka patana wa'i na, ngara kuana keila mangu kapana alera bondona, mono ngara kuana keteri ina ne ponu tana kuyagundi mono apa botowu.3Ngara kua koda atoleka aka wodeka nyapa nga'amu, mona wasu amorona ro'ona kuyangngudi. 4Takka lunggugu ndau nga'akana ranga atoleka amangu ngauna mono a enga pona ra'ana.5Nyaka hinangge Marommba Allah banggara kuni apa matewi enga pamate kaidani, hinange Maromma Allah nelolo ngauna mono ra'ana kupa doungowe. 6Ka ndau pamate kana ata malla ne ra'ana dapatawe ne ba enga pamate kai danggu, malla na Marommba Allah bana padadiwi atapia batuda nge mokuna mono sadana. 7Pa'anawu uwara mono babarawu kau ponu we tana neme ba kaluwana neponu tana.8Nyakahina Marommba Allah napanewe mbarana Nuh pangu ana-anana. 9Eta kowe ne bianggu, ku pakira ndadi gowe ne mbaramu louka barada wolla uwamu nemme a'amina,10 Mono ngara kuakoda akawiduka kawodeka ama tomba palolo denga keila-keila alera, ranga-ranga amaupa, ranga-ranga amatomba olehmu palolo denganmu ka louso walina tenadana louka ranga atoleka neponu tana.11Maromma Allah hinani Nuh mono ana-ana: hinange nebalangge da'i bana ranga toleka amate mbapakalupungge wangu neponu tana. 12Nyaka hinangge Maromma Allah, eta kowe tanda biyanggu ne baramu mono ngara dukkada ranga ama tomba ranga, amaupa papa lolo dengamu dukki nemme langge muri wali-muri wali.13 Maromba Allah hinangge enga taingguni ana pana lendenge na'alepa pa eta mi tada bianggu ne tillu kasoba bondona bandaku paka lubbu ge neponu tana.14Na Maromba Allah hinangge, mbaku paburu kongge ne kasoba ne ponu tana mono na alepa enga etadumi ne ponu kasoba. Hinangge Maromba Allah ne nyado 15Palolo waigo we ne Liigu mbarra mu mono ngara kuwa atoleka, nee wee ndana kalumbu ngge tana na wangu apamatewi ngarra kuada atoleka.16Mba pirra ko mba waiini na alepa neponu kasoba, kueta mono kulolowe ne papakirangu papa dadi nggu da byata tutumu monno ngara kuada atoleka awaina neponu tana." 17Nyawe ngge,na Maromba Allah kahinani mba na tekina Nuh. Hidda nya duwi tadana kira dadi nggu mono ngara kuakoda papa dadi nggu mono ngara kuada atolekqa ponuj tana."Ammi Ommoge Masalah18Nuh Mono Ana-Anana Ana-anana Nuh alouso wali tena ndana, Sem, Ham, Yafet, na Ham nyandona Ama na kanaan.19 Hidda atouda kabani nyadiwi ana na Nuh, Hidda ndona kana mbonnu ngge ponu tana.20Na Nuh ata manairo omawa mono narawina omo anggura. 21Ne apa iya lodona na Nuh, kana enu wee aanggura nyawe kakindorawa kana kagola nee ummana.22Nya kana Ham ama na kanaan, kanangu etawa mba kagola amana kanangu lousa geunga kana tekida angunguana anduada ata. 23Nya ka ammidi Sen mbada Yafet kadeke awolla ing ngi kakako wali talira mba ndippani amada akagola. Kandikira ngge matada nda eta mbawa ama da mba kagola.24Nya ka na Nuh mba lengnga pandua mbali ne mba kindora, na Nuh na pandeng ngge mba apawe parawina ana kamurina. 25Kana pakedewa patekkina, "Kareinagu Kanaan ne mba langge, Ne mba langge ata papa wede da'i angunguana."26Na Nuh kana pakedde ndommowe patekki , "Deika kawa na Myori, Maromba Allah na Sem! kana kanaan ka ata papa wedenai. 27 Nya kana Maromba Allah nama luoka pama nawarai mono napa gellarawige mandii na Yafet, ne wo'u enga dangimu ummana Sem, mono na kanaan enga nyadona ata ngindina.28Le ngnga napa mbali nawee kala akalubu gene tana, na Nuh natoleka ndompo touda ngau limma kabullu ndouna. 29Mando,lna Nuh mbana toleka ne ponnu tana iyouwa ngau limma kabullu ndouna.
Chapter 10Bangsa-bangsa A' luwa Mange'nda na

1Hidda' nyawi dalara'na Sem, Ham, monno Yafet; ana'na Nuh. Hidda ana kabani'na a' nda'di leng'ngapa mbali'nawe wangu kalada.Wolla Uwa na Yafet2Ana'na Yafet Gomer, Magog, Madai, Yawan, Tubal, Mesekh, monno Tiras. 3Ana' na Gomer, Askenas, Rifat, monno Togarma. 4Ana' na Yawan, Elisa, Tarsis, Kitim, monno Dodanim. 5Wali mbarra 'nda hidda nya'mbawi a' tallara inna kaweda wali ngarra kuwa bangsa a' dang'ngi ne'e uppu bonnu, iya ata-iya ata a' ndeku'ngge panewe'da, wolla uwa'da monno bangsa ndou'nda.Wolla Uwa na Ham6Ana'na Ham, Kush, Misraim, Put, monno Kanaan. 7Ana'na Kush, Seba, Hawila, Sabta, Raema, monno Sabtekha. Ana'na Raema, Syeba monno Dedan.8Na' Kush nya' ama'na Nimrod; na' Nimrod ata a' kawunga'na a' ndakkota monno a' manakkata ne'e ponnu tana. 9Nya' ata kalola a' manakkata ne'e arona Maromba Allah. Nya'ka hidda ngge ata mba' panewe, "A' hinna na Nimrod, ata kalola a' manakkata ne'e arona Maromba Allah." 10Ka' wungnga sanga'ndi na ne pa'dau, Babel, Erekh, monno Akad, monno Kalne ne'e tana Sinear.11Wali' ammi ne'e, kana tama ne'e Asyur. Ne'e nyawe mba'na pakedde'we Niniwe, Rehobot-Ir, Kalah, monno 12Resen a' neina ne'e do'ngana Niniwe monno Kalah; ne'e iya wanno a'kalada'na. 13Misraim nya'bana ama'nda ata Ludim, Anamim, Lehabim, Naftuhim, 14Patrusim, Kasluhim nya' ina kaweda'nda bangsa Filistin, monno Kaftorim.15Na' Kanaan nya' ama'na Sidon, ana mbodi'na, monno Het. 16Wolla uwa'na Kanaan waddeka, ata Yebusi, ata Amori, ata Gergasi, 17Ata Hewi, ata Arki, ata Sini, 18Ata Arwadi, ata Semari, monno ata Hamati. Mba'lengnga pa'mbawa rapa ngarra kuwana ndu'ndadi na Kanaan a' matallara.19Ne' pa'dounda ata Kanaan a'padalarana wali Sidon aro Gerar ndukki Gaza, monno a' aro Sodom, Gomora, Adma, Zeboim, lappata a'ndukki ne Lasa. 20Hidda mbana wolla uwa na Ham na ndeku'ndi ndu'ndadi na, panewe nda', pa'dounda, wanno nda, monno bangsa nda.Wolla Uwa na Sem21Na' Sem, ang'ngua na Yafet monno umbu waika nda' wali ana'na Eber, a' nda'ndi kai'na ana kabani'na. 22Ana'na Sem, Elam, Asyur, Arpakhsad, Lud, monno Aram. 23Ana' na Aram, Us, Hul, Geter, monno Mas.24Na' Arpakhsad nya' ama'na Syela; Monno Syela nya' ama'na Eber. 25Na' Eber nya' ama nda nduada lakawa; na' iya ngara'na Peleg orona ne' tana na'mabokkawe na' ndou patoleka waina, monno hidda waddeka a' ngara na Yoktan.26Na' Yoktan nya' ama'nda, Almodad, Selef, Hazar-Mawet, Yerah, 27Hadoram, Uzal, Dikla, 28Obal, Abimael, Syeba, 29Ofir, Hawila, monno Yobab; ngarra kuwa'da ana'na'ndi Yoktan.30Ne' padou'nda a'padalarana wali Mesa ndukki Sefar ne'e mbali lete'na timura. 31Hidda mba'na wolla uwa na Sem na'ndekudi nduda'ndi na, panewe nda, tana wanno nda, monno bangsa nda.32Hidda mbana, dallarana nduda'ndi na ana Nuh mba'ndeku'ndi silsilah nda' monno bangsa nda'; monno wali'na hidda bangsa-bangsa, ngarra kuwa bangsa a'padalara na ne' tillu ndekana tana, mbapa namalewata wangu kalada.
Chapter 11Tolakana Babel

1Ettipona, ne katerridekkana tana, a panewe waina iya panewe. 2Bage, a dikki ne'e timora, a tabbokawe ne tana mara ne'e tana Sinear monno a dangngi wa'i ne'e.3Apaendage, "Maida kata raina tanapapepe kata tunnu paduawi". Bage katawaidi etti tanapapepe pa'li togodi monno aspala nya pakadakka wai'nda. 4Bage hiddage ba tekkiwe, "Maida kata padede iya wanno a tuba toro ndouda itto monno tolakana a ndukki ponnu langita; monno maida kata elle ngara a tuba toro ndouda itto. Ga'i kadata mawewarakana ne'e katerridekkana tana".5Takka, na mburru Maromba Allah nbana etawe ne wanno monno tolakana parai nda a madeta. 6Kahinna ge Maromba Allah, etawi, hidda iya bangsa, monno ngara kuwa a waina panewe a sama, ne wuddi kawungnga na appa we papande parai nda; dallu da'i ba ngarra kuwa pabeinda nda ndadi. 7Maida kata mburru monno ta'dauda ne panewe nda, ga'i ka'nda dommukawe ne panewe ndouda iya ata iya ata.8Nya kana Maromba Allah, na tallaradi iya pa'dou iya pa'dou, ndukkiwe mba ndundakage ne wanno papawillinda. 9Nya'ka ne pa'dou kapangara ngge Babel, oronawe na Maromba Allah mbana dau'ndawe ne panewe katerridekkana tana,monno wali wa'i ne'e pa'dou na Maromba Allah mbana tallaradi ne katerridekkana tana.Lara Pa'li nda ndudadina Sem10Hidda nyawi lara pa'li na wolla uwa na Sem. Hetti mba ngngau douna Sem, nya mbana ama na Arpakhsad, mbana malawiwe nduada ndouna mbana keddewe ne wangu kalada. 11Mba lengapa ama nai Arpakhsad, na Sem na toleka capo limma ngngau douna monno wa'i capu'ndi ana kabani monno ana mawinne na waddeka.12Mbana tolekapo na Arpakhsad touda kabullu limma douna, nya' mbana ama na Selah. 13Mba' lengapa ama nai Selah, na Arpakhsad na toleka capo pattangau touda douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na wadekka.14Mba touda kabullu douna na Selah mbana toleka, nya' bana ama na Eber. 15Mba' lengngapa ama nai Eber, na Selah na toleka capo pattangau touda douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na waddekka.16Mba' touda kabullu patta douna na Eber mbana toleka, nya' mbana ama na Peleg. 17Mba' lengngapa ama nai Peleg, na Eber na toleka capo pattangau kabullu douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na waddekka.18Mba tauda kabullu douna na Peleg, nya' mbana ama na Rehu 19Mba'lengngapa ama nai Rehu, na Peleg na toleka capo nduangau nnyu'a douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na waddekka.20Mba' touda kabullu nduada douna na Rehu, nya' mbana ama na Serug. 21Mba'lengngapa ama nai Serug, na Rehu na toleka capo nduangau pittu douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na waddeka.22Mba' touda kabullu douna na Serug, nya' mbana na ama na Nahor. 23Mba' lengngapa ama nai Nahor, na Serug na toleka capo nduangau douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na waddeka.24Mba' nduakabullu nnyua douna na Nahor, nya' mbana ama na Terah. 25Mba' lengngapa ama nai Terah, na Nahor na toleka capo ngngau kabullu nnyua douna monno wa'i capudi ana kabani monno ana mawinne na waddeka. 26Mba' pittu kabullu douna na Terah mbana toleka, nya' mbana ama na Abram, Nahor, monno Haran.Lara pa'lina wolla uwa na Terah27Hidda nyawi lara pa'lina wolla uwa na Terah. Na Terah nya' mbana ama na Abram, Nahor, monno Haran. Na Haran nya' mbana ama na Lot. 28Na Haran na mate wa'i ne aromata na Terah ama na, ne'e tana npadau ndadi wa'i na, ne'e Ur-Kasdim.29Na Abram mbada Nahor a ndeke mawinne ntuba'da; Sarai hinna ngara na mawinne na Abram, monno Milka hinna ngngara mawinne na Nahor, ana na Haran. Na Haran nya' ama nda Milkha mbada Yiska. 30Na Sarai ndanna pati'aki nya' nka'dai ana na.31Terah na ngindiwa Abram ana na, Lot ana na Haran, umbu na, monno Sarai wasse na, mawinne na Abram wali Ur-Kasdim aro ne'e tana Kanaan. Mba' lengngapa ndukki ne'e Haran, engawa'i mbadi nemme. 32Nduangau limma douna mado'i toleka na Terah, mbaka wuddi na mate ne'e Haran.
Chapter 12Maromba Allah Naka Dengawi Abram

1Napanewe maromba Allah mbarrana Abram, kahinani lousowu wali tana wannomu, awali ndu dadimu, mono umma amamu, mono kakowu ne wanno papatutugu. 2Yowa langge kurawigu bangsa akalada mono kupamaringiwu, ne langge ku padedo gowe ngaramu, ga'i kalede maringiwu. 3Kupama ringiwa ata apama ringiwu, taka kuka muni ata aparada kawu.Abram Nakako Nee Kanaan4Nya kana, kana kako Abram nadunda kage tana wannona Haran ahinana patekina maromba Allah mbarrana; Lot napa lolo ndengawi. Abram pittu kabullu lima ndouna mbana louso awali wannona Haran. 5Nangindiwa Sarai, mawinnena, Lot ana kabinnena, mono napakuadi pottena, ngara ata papa wedena nee Haran. Nya, kakako Abram ngara ata papa lolo ndengana a aro nee tana Kanaan.6Abram nakako na li nee tana a iya pandou mbarra Sikkem hidi wasu terbantin nee More. Ne netti pona, bangsa kanaan hida andouge. 7Ka ammini maromba Allah napa tingngo wekina barran Abram mono napanewe, "Mba langge ku yagowwe ne tana wanno mbarra nda wolla uwamu, "Nyaka, na Abram napa dede iya atura padeika wunda wa'i nai maromba Allah apa ninona mbarrana newe pandou.8Awali nee pandou, Abram na dikki ne bali letena timur Betel kana padede ummana nee. kaka padede ummana ka ne Betel neege tuma barat, mono Ai bali timur. Nee nyawe Abram mbana padede padou Atura tubana maromba Allah mono natabaiya wi maromba Allah. 9 Mba pa hinawe, Abram napa kitage kakona a'aro nee tana Negep.Abram Neewi Mesira10 Ne bahina, nadadiwe kareba aeka ga'i ne wanno nyawe Abram kana kako dangngi tundu malla napa eka gaiwe ne kareba. 11Nebana rengngewe ne Mesir, Abram napa newe mbarrana Sarai, mawinnena: "Rengnge wu, kupandegu yo'u mbama winne akambola ekegai wu". 12Monno mba etaku ata Mesira, enga hidage, 'Nati ma winne enga mawinne nai,' nenyaba mba pamate waga, takka aga'igu mba tolekawu. 13 Takka, lummuge mbarrada ne yo'u mba wotto gugu ga'i kandu wa dengaga orromu, mono kaenga lolo ngaugu orromu tubamu."14Nebana tamage Mesira, ata-ata Mesira aetawa Sarai mba winne akambolawa eka gaiwa. 15Mono, waidi ata paretana Firaun aetawa Sarai, ka ndeika-ndeikawa nearona Firaun nyaka ngindiwa netana mbotona Firaun. 16Na Firaun na elleta tetaka pama naawara ndenganai Abram, mala mbana mbeini na Sarai, kana yani bebe na Abram, sapi mangeda, keledai-keledai, atapapa wedena kabani mono mawinne, keledai-keledai mbei, mono unta-unta.17Takka, nyaka nama romba Allah, napadi ni pandadi ni podda mbalango aekagaina, tou ndetana Firaun moro ngara atana, orrona Sarai mawinnena Abram. 18Balenga pahinawe, kana pamaiwa Abram na Firaun, kahinani apawi parawimu mbaragu? Appa kada tikki gawe Sarai, mbamawinnemu? Wottogu atta lummu nge, kada tekkiwa 19Mbamawinnemu? Takka kudeke mbama winnegu, nawa mawinnemu, ndekewa mono kakowu. 20Lapata, Firaun nayadi pareta atana tu'bana Abram, kakomi kalapatauwa louso wali Mesira, palolo dengani Sarai mawinnena, mono ngara kuwa ndouda.
Chapter 13ABRAHAM BANNA BALI NE TANA KANAAN

1Nyaka, na Abram kanna louso wali tana mesir sangga tana negeb monno nappa lolo dengawi allu ummana lappata ngara kuwa potena. Waikaini Lot pappa lolo dengngana. 2Na Abram na pote langngu taka, wa'idi rangana, wa'idi omma kakana, monno omma rara.3Nappa kita dommona banan kako wali tana Negeb dukki tana betel, pandou papa dede waina karekana hittina; barrana tana Betel monno tana Ai, 4Ne nyabawe kawungnga pongnguna na Abram banna padede ne pandou pa ngindi wainandi maraka monno pandou pa nomba wa'inai Maromba Allah.ABRAM BADA LOT KAMA SEWA5Nyakana Lot waikaini happa lolo dengngawi Abram lappata ha luawa langngu takkana potena, waindi ranga padawa mono pandou ndura wa'ida. 6Ka orona, baw luawana rangadah hidda Abram bada lot ngge ka ndana tutu bawe ne tana pa ne'i wa'indi. 7Na dukkiwe appa rikka bana ata kandi rangana Abram monno ata kandi rangana Lot. Ne nepona wa'ikaindi ata Kanaan monno ata Feris a ndangngi kaina ne pandouda.8Nyaka hinna ngge Abram barra Lot, "ka ndaikangge parikkana ne mbrranda, monno ata kandi ranga mu wou monno ata kandi ranga nggu yauwa malla ne ito ole dadi nda. 9Ndu etakiwe ne tana ha nggaina mangedana ne arro matamu? ne binna nee katta ma sewa; bu sanggaku tuba bali wello wou, ku sanggako tuba wali kawana yauwa. bu sangga ku tuba balli kwana wo'u, yauwa kaku sangga tuba bali wello."10Nyaka na Lot kanna paserra kuwa ngge ne tana rabana Yordan dukkine ne tana zoar ba luana mata wee banna tudda kalio danana Maromba Allah, hinna kaina tana mesir. ne bana marawiwe nda pamodda kopowe wanno sodom na maromba Allah. 11Na Lot na pendewe ne tana rabana Yordan lappata kanna kako tuba lodo koka. ne nyaba bamma sewa.12Abram na dangngi ne tana kanaan, takka na lot na dangngi wa,i ne rabana Yordan, ne nyawe papandede wainawe karekana mbarra wanno sodom. 13hidda ata wanno sodom na dirraka langu takkawe parawida mbarraNa Maromba Allah.14Bah lengnganapa papewa Abram bada Lot, nyabawe banna panewe na Myori mbarrana Abram, lunggu hinna ngge " Keddewu kau ndede lappata kau etawi ne tana pawukkuna payagu, tana utara selatan lappata tuba lodo koka monno lodo male. 15Kuya ngarra kuwa nggo ne tana paetamu monno mbarrada ngarra kuwada umbu aibamu dukki kandukkana.16Ku padadi gudi wolla uwamu lappata kukarawagudi a hinna wa,ina pau tana ndapa pande pakira. Nyaka bawai ko ia ataa pande pakirawe ne pau tana, hinna kaiwe hidda wolla uwamu bandai ha pande pakirawi. 17Kedde monno ka kakawu lage kau deke kuwage ne pa payagu nggai kau pandege ba pirra gaiwe gellarana monno ma louna. 18Nyaka na Abram kanna padikkingge ummana nee mbarra wasu kalada Mamre, ne Hebron. Nee nawe pandou padede wa,ina kareka pandou panomba wai nai Myori.
Chapter 14NA LOT BAWOPPAWANepona na Amrafel ba tokkowa ne tana Sinear, Ariokh, raja Elasar; Kedorlaomer, raja Elam; Tideal, raja Goyim;

2Ne hidda ba gobbai monno a patauna ba nggobbai bera, tokko Sodom; Bisya, tokko Gomora; Syinab, tokko Adma; Syemeber, tokko Zeboim; monno, tokko tana Bela yaitu Zoar.3Hidda a limma tokko patekki murri ka ne'i ndi happa kuwana ne rabana Sidim, ne bonnu mei. 4Nepona aka bullu duada ndouna ama lawi ne hidda happa willi mbarana Kedor Laomer, takka ne pakka kambullu touda ndou waina,ne hidda ngara kuwa ka nggobbani.5Ne ndou paka mbullu patta waina, tokko Kedorlaomer monno tokko-tokko wadeka ha pa iyana ba kako gobbai ba pa kalai hidda ata Refaim di Asyterot-Karnaim, ata Zuzim di Ham, ata emim nee Syawe-Kiryataim. 6Monno ata Hori ha dangngi ne tana lette detana Seir, dukki ne El-paran, mbarra mareda gurun.7Ka dia ngge hidda limma tokko ka wali bali ne En-Mispat, nyaka Kadesh ka kappa kalawe ngara kuwa tana Amalek monno ngara kuwa ata dangngi nee Hazezon Tamar. 8Hitti pona, tokko sodom, Gomora, Adma, Zeboim, monno tokko Bela (ne Zoar) ha kako bapa kuwadi ata bani ne rabana Sidim, 9ka gobbai kedorlaomer, tokko Elam; Tideal, Tokko Goyim; Amrafel, tokko Sinear; monno Ariokh, tokko Elasar. pata tokko gobbandi ha limma tokko.10Ne rabana Sidim luwa pongngundi sumur aspal. Na tokko Sodom monno tokko Gomora ka kendu, ka warraka ne kalena dana, takka hidda engana ka kendu lete detana. 11Hidda pata tokko ka dede kuwai ngarra kuwa ndouna monno pa ngaada ata Sodom monno Gomora. bage ka kako. 12Hidda dommo dona a woppawa Lot, ana anguwana Abraham monno ngara kuwa douna oro ba ne,i kaidu ne Sodom.13Bage amme ni a ia ata bana kedu monno na tekkiwe ngara kuwa dadi ne mbarrana Abram, ata Ibrani. Ne nepona, Abram na ndangngi mbarrana puu wasu kalada Mamre, ata amori, ole dadi na Eskol monno Aner. Ne hidda a ole dengngawi na Abram.NA BRAM NA TULUWI LOTLengnganapa pandege Abram na ana nguwana ba woppawa, nya kanna pakuwawi ata ha domma bah ha dadi ne umma na mangedana touda ngau kambullu pondo, ka kako ba wollai hidda ata dukki ne Dan.15Ne gedde, Abram kanna bagewi hidda ata bani na; ne nya monno ngara kuwa atana, monno kanna pakobbai hidda musuna monno kna wolai dukki ne Hoba, bali utara Damaskus. 16Na Abram kanna deke ngara kuwawi pote pa rambaka bada, Lot monno ngara kuwa douna; paoledi ngara kuwa minne monno ata ngindina.17Bah lengngenapa bali ba pa kalawa na Kedorlaomer monno tokko-tokko olena, Nyaka na Tokko Sodom kanna louso banna tabboka Abram ne rabana Syawe, ne rabana Raja. MelkisedekBangge, Melkisedek, raja Salem membawa roti monno anggura. Nya ka nyadona Imam Allah ha neina pandou mandeta pandou madaga.19Nya dona hapa maringngiwa Abram, hinna ge, "ngga,inamu na Abram kapa maringngiwa, Na rawige tana monno langita. 20 Dika wunda gowe ngaramu Wou ha ne'ina pandou hama ndeta madaga, ha yagudi kamumu ne limma danamu." Kadia ngge, na Abram kan yawi kambullu persen wali ngara kuwada.21Kabage na tokko Sodom hinna ge mbarra Abram, "Ya kai gadi hidda atagu, takka dede ngara kuwai wou hida pa rambaka."22Takka, na Abram ka hinna ngge mbarrana tokko Sodom, "K aura bana mbarrana na Myori, Myori ha ne'ina pandou mandeta pandou madaga, ha rawige tana monno langita. 23Malla ne yauwa ndaku nauki dekewi langngo ka appawi doumu, lakka nyakopo ha iya lolo kaba monno kalerre sendala monno ne bah ne wou ndu tekki kaga, 'Yauwa dona kanna pote languta Abram.' 24Ne yauwa ndaku mbeikingge dekewi langngo ka appawi, nyakiddu appawi pa nga'a bada ata nggu monno do'u pa rammbaka tora memada ngara kuwa ata hapa lolo dengnga ngga; Eskol, monno Mamre, yada ndi tora mema kai'ida hidda."
Chapter 15KIRA NDADINA ALLAH MONNO ABRAM

2Nyakana wale na Abram, " oo Maromba Allah, appako wukku napa yamoga ne mbaragu, neti yauwa ndaikipo anagu ha deluga ne pama ndi'i nggu nati Eliezer ha wali Damaskus?" 3kanna wali dommo Abram, "nappa oro wali mbarramu Myori bundu yaga ana, nakati lakwa ha dangngi wa'i umma nggu nya bana hadappa delu ngga ne pandou pama ndi'i nggu.4Ka amme ge Lii na Myori sangga mbarra Abram , " Natti lakawa ha dangngi wa'i mbarramu nda nyaki ha delu nggo ne pa ndou pama ndi'imu, takka namme lakwa ana dou pongngumu nyabana ha ndelu nggo ne ndou pama nd'imu." 6na Abram na wai pongngu na Maromba Allah, monno ne'i ha dede ngge pappa ngngedda ne patekki ha hinna takkana. 7Nyaka hinna ngge Allah mbrrana Abram, "Yauwa dona Myori Allhamu ha louso ngindiwu wali Urkasdim monno baku yago ne tana pandou dangngi waimu." 8Nyaka na wale Abram, " ohh Maromba Allah, bah peipatana bakku pande ngge bah yauwa douna ne tana?"9Nya kanna wale Allah mbarrana Abram, " ngidiwu barra nggu iya bhe'i sapi ha touda ndouna, iya bhe'i simbi ha touda ndouna, iya mbebe mane ha touda ndouna, iya keila ta kuku monno iya kabondi keila merpati." 10Nya, na Abram kanna dekewi ngara kuwa ranga patekki da'i kanna ropo banna loppu pa duadawi kanna bondalai mbali monno mbali hapa aro wekkina. takka hida keila dana ropo pa duadakiwi. 12bah panna tama mata lodo, na Abram na mate ba ndurana, monno ammi bage ne kapotta ha kopana tona. 13Ha hinna ngge Allah mbrrana Abram, "nggai kau pande takka ngge hiddime umbu aibamu langge hidda bana ha maiwai ne wanno patekki nggu. Nee nabawe pandou papa wede wa'i ndadi monno ba jaja wai ndadi nea pata ngngau ndouna.14Takka hinna mowe hiddi ata ha wedewi monno ha jajawi Ku pamburru podawe podda ballango aro mbarrada. monno ne bah ha louso wali ne tana pa jaja wa'i ndadi ha ngindi paluwana pote. 15Monno wou douna dukkiko bukaweda enga kako ndia kako kabolamu monno ha tane wanggu barrada ama kaweda inna kawedamu. 16Bah umbu aibamu langge ha wali kuwa ne pa ndou newe balina pata dalara, orona bokalada ata Amori danna ma dukki kippo."17Lengng napa tama mata loddo dukkie banna kapotta ngge, dappa wa'i mbangge ne api ha dappa kotona mauna monno wa'i ngge ne rewo ha wegara ha kako ne mbarrada ha ranga ha mate. Nyaka na lodo ha sama, Na Maromba Allah kapa kira pa ndadi ngge bada Abram , nyaka hinna Ngge: "Yauwa Ku yanggo ne tana mbarra umbbu aibamu, ha wali loko Mesir dukki loko kalada, loko kalada, 19Ne tana dah ata keni, ata Kenas, ata Kadmon, 20Ata Het, ata Feris, ata Refaim, 21ata Amori, ata Kanaan, ata Girgasi, monno ata Yebus."
Chapter 16

HAGAR MAWINE PAPA WEDE1mawinena Abram nda’iki anana. Sarai wai ni ata mawine Papa wede na, awali Mesir, ngara na Hagar. 2Na panewe barra na Abram, “Na Allah dana yaki poga ana. Nebahinako, bana bisako dura dengngani Hagar kakolena ana awali barrana.” Na Abram narengena Ptikina Sarai mawinnena. 3napa kabaullu duada douna kane’idi netana Kanaan Nyaka, Na Sarai mawinnena Abram. kanna dedewa Hagar ata Papa wende awali Mesir Kana yanawi Abram. Mawinne la’ida. 4Abram nadura dengani Hagar na dukkie namawine na Pati’a. Nadukie Hagar napaTia danna pa akabai Sarai.5Sarai napa newe barra na Abram, “Oronawe nekataika Payamuga yauwa, ba ammekaige barramu! Ne yauwa ku yabagu mawinne papa wede, barramu. Bapa Napande ge bana pati’a, bage naka taikaga. Nama maromba Allah hakim napandege nebarramu monno ne baragu yauwa!" 6kina, Abram bana panewa barrana sarai, “Nepa pa pawede ne’ingge limma detamu. Pawedewa ndekuge pembei atemu.” Sarai naraige akattona barrana Hagar Ndukkiwe Hagar Nakedu.ISMAEL ANA NAI HAGAR7Na Allah, Napa tabbka dengani Hagar Bara mata wee ne mareda gurun. Ne mata wee ne’i ngge uppu lara ha aro Syur. 8newe papalewana, “Hagar, mawine papa wedena Sarai, gewalli nyamowe monno, ge aro nyamu?” Na wale Hagar, “ne yauwa Ku kedu wali bara Sarai, apawede ngga.”9Bage papa lewana Na Allah napanewe barrana, “Baliwu barrana Napa wedewu mono kakawodoni.” 10Papa lewana Na Allah apa newe, “ne yauwa kupa uwara babbara gudi umbu aibamu monno ha luwa langu takana takka mu pande pa kirawi.”11nappa newe dommo Papa lewana Allah barrana Hagar, Rengnge, you pa ti’awu, balangge panawu anamu lakawa kabaniwa. “Wou bapa anaku pangarani Ismael. Na Allah na rengnge gowe mawilla mu. 12Natuda Kabodi keledai matomba Hida, limmana na gobbadi ngara kuana ata, ngara kuana ata ha gobbai nya. Mono nya engani apa kuawana happa aro-arona ngarakua happa angu nguana.”13Hagar naka dengngana ngara na Allah napa newa barrana a tekkie "Wou dona El-roi! Orrona banna panewe, "kuetanya monno na etaga yauwa!,” 14nyawe mata wee kupangara ngge la hai Roi. (Mata wee nee ngge Kadesh monno Bered).15dukki dommowe Hagar napa anana lakawa barrana Abram, nadukie Abram Napa ngarai Nalakawa Ismael. 16pata kambull enne ndouna Abram na Hagar banna paanai Ismael.

Chapter 17SUNAT- TADA PAPA KIRA

199 nddouna na Abram, na Myori Allah kanna patingngo wekkina ne mbarrana Abram, Nyaka hinnage, "Yauwa ndona Myori Allah nawe ponnu tana; nggai kau kau tolekau ne mbarraGU monno ku raige nea Ndua. 2nepa tekki ndagu lage enga togola dona ne mbarramu, ne wou lage enga uara babbaramu.3Nyakanna kawodo na abram ne matana na todowe tana. nyaka hinnage na Allah, 4" Ha wali mbarraGu, nggai kau torro gadi hidda patekkiGu ha sangga mbarramu: Na dadiwe ne mbarramu ba wo'u amadda ngarra kuwa ata ia pandou- ia pandou ne ponnu tana. 5Ne wou ngaramu nda Abram dommo bawu , takka Abraham hinna bawe oror ne YauWa kupa dadi gowe ne mbarramu nggai nammu ne wo'u ka ama daggu ngara kuwa ata ia pandou - ia pandou ne ponnu tana. 6Kupa dadigudi anamu ha mangeda langngu takka monno ha wali umbu aibamu lage ha dadi tokko-tokkona ia pandou-ia pandou.7Enga Kupa togolagudi lage hidda ngara kuwa papakiradagu ne mbarramu, ne wo'u monno dukki umbu aibamu lappata murri wali - murri wali ; Yauwa dona Myori Allahmu dukkie murri wali- murri wali. 8Ku ya kuawagowe ne tana kanaan pamai waimu nggai kau do'u ngge dukki we umbu aibamu lappata murri wali - murri wali monno Yauwa dona Myori Allah dda umbu aibamu.9Nyaka hinna dommoge na Maromba Allah mbarrana Abraham, "ne binna nee, hidda nyai tora tagumu hidda pappa kira pappa dahdigu ne mbarramu: ne wo,u monno ngngara kuwa umbu aibamu nggai ka dehku gadi hidda pappa kira pappa ndadigu. 10hidda nyawi pappa kira pappa ndadigu nggai kau dehku pongngudi. monno dukkie umbu aibamu. nggai ngarra kuwa lakawa kabani ka sunata. 11monno ne wou lage ka enga sunata pongngumu nggai ka nyakuwi tada lage hida pappa kira nda ne Yauwa monno ne wou.12Monno, dukkiwe umbu aibamu, ngara kuwa lakawa kabani ne mbarramu ha dahd'i pondo pata lodona nggai ka sunata pongnguwi, laka nyakupui lakawa ha dahd'i ne mbarramu, lappata ata pa wo'i mu ha wali ia pandou nda ana do'umu. 13Ha wali umbu aibamu lakka nyakuppu ata pa wo'i papa wedemu, nggai ka sunata pongngu. bah hinna poddowe lage, ngarra kuwa kira pappa dadigu nggai ka togola ne tou danamu nggai ka kira nda bahtawi.
15Nyaka hinna dommo ge na Allah mbarrana Abraham, "tubana na allu umma mu sarai, ne ngarana nda Sarai hinna dommo bawe, taka Sara hinna bawe. 16Kupama ringngi pama lalawa, monno ku yawi ana kabani, lappata kupama ringngiwa dukkiwe bah nya inna dda ngarra kuwa ata ponnu tana monno ne wali mbarana na timbuwi tokko-tokko nawe ia pandou - ia pandou.17 Nyakana kawodo naka tabah na abraham ne matana na dukkiwe tana deta, takka na maita ate dana monno hinnage banna pangedage, peikoana ba wai dommo anana na kabani ha ngngau ndouna? nappa ana kadona na sara ne bah iwwa kambulu ndou pongngu badona? 20Takka tubana Ismael, Ku rengnge bago nepa dengngimu. malla Ku pamaringgiwa ha luana ana umbu aibana monno na uara babbara. monno nappa anana kambullu tokko; monno Ku dadipu bangsa kalada. 23kadiage na Abraham kanna kadengngai Ismael monno ngarra kuwa ata a dadi ne ummana lakka nyakuppu ata pawoina pa waina riti na sunata kuwai ne loddo, na deku ponngu ge ne pappa pa tukanai Myori Allah.24Iwwa kambullu iwa ndouna na Abraham ba sunata. 25Monno na Ismael, na kabanina, kambullu touda ndouna ba sunata. 26Na Abraham monno ana kabanina ha worowi lodo ba sunatai. 27Monno ngara kuwa lakawa kabani a wa'ina ne umma Abraham lakka nyakuppu ata pa wo'i na a wali ia pandou a worowi lodo ba sunatai.
Chapter 18TOUDA KULLA

3Kana panewe na Abraham, "pa ama, baku kolle ngge manauwara lange ngara pa ama, dangu pakita, li belli ne barra nggu. 4Laka yodi kopowe ne wee baku yami nggi ba pario waingge mono ka ngaumi yodi ne puu wasu. 5Ne youwa lage ku ngindi kaina kabbika roti, kangami gainami kapa wessi mbalimi, lenga pawessimi ngara pa ama, kaba lage ammi pia migi ne barra nggu." Nyaka ka tekki "kako wu karaige ne patekkimu."6Nyaka na Abraham kana ngetta bana kako barrana na sara, panduana roti pirra kabibbika hina ngge. 7Kabage na Abraham kana dekewa dommowa na ana sapi amorru mono adua kana yadaiwi ata papa wedena mbapa nduawa. 8Lenga napa, nyaka na Abraham ngindiwa pa tauwai, mono susu lapata hida kana'a sapi papandua bada kana bondaliwi ne aroda hida ata touda. Mono engana a ndede nee barrada bana etawi mba nii ndi nga'a ne puu wasu.9Baka hida domoge batuawa na Abraham, "Gewi Sara, ole ummamu?" ka hina mbana waliwe, "Nii nai kareka dana." 10Nyaka na ia ata kahinage bana tekkiwe, "Nemme ndou lage mba ammi domonggane mbarramu ahina ne, nyabawe na mawinnemu bawaii ana kabanina." Nee bahina batekkiwe na renge kaiwe na Sara wali binna kareka.11Hida Abraham bada Sara, aka weda bana, na Sara ndana bisa bana pa ana. 12Mono, na Sara kana maiita ndana, mono na bisa kadowe bawaii ana, na laii nggu bana kaweda badona?13Hinage Maromba Allah mbarana Abraham "ne kana maiitawa na sara mono kahinage bana tekkiwe, ahina takka kadona bawaii anagu, mala ne youwa kukaa weda badona?' 14Appa waige ndama pande mbarana maromba Allah? Nyaka nee ammi mbaliga nemme ndou lage nyaba bawaii ana kabani na Sara." 16Takka lenga napa hinage hida ata a ndede apa kitage pakakoda lappata appa serage ne tana Sodom, Abraham hetti kaini ako ndondi mbawali.TAMBAYA SAFAAT NA ABRAHAM20Dommo na maromba Allah kana panewe, "oro aluana ata aka wissaka, nee Sodom mono Gomora, mono nyawe aboto langu takka hida salada, 21Enga burru dugu lage baku etawe appawe ne paraida ahinana paka wissaka mono kaku pandege ne hina takkana."22Nyaka, ama dikkira mono kapa serage ne Sodom,takka ne hina na Abraham engapu mbana ne arona na Maromba Allah. 23Bage na Abraham kana barrawi mono kana tua,"appaka kahina takka pongnguwe mupa modda hida ata ndua mono ata abokala?24Neba hinako, waikudi hida ata alima kabullu ne wanno? Appaka enga nyapuge ne youu mbupa modda ne wano dumanauwara kidi hida ata alima kabullu andua awaina nee ndana na? 25Pamarroge wali barramu ne mbupa moddawi hida ata alimma kabullu a olle dengadi hida ata denga. wouu dona atorrge ne tana tenana a hina? 26Nyaka Na Marommba Allah hinna ngge, " Neba wa'i ko ata limma kambulu ata ndua ne wanno Sodom, ndakku pa modda kiwe ne wanno orona hidda ata limma kambullu.27Nyaka hinage patekkina Abraham, takana ne youwa lage Mori daku madautaki baku panewe langu kopo pauu tana mono rabbukaga. 28Wai kudi hida ata limma raige sala oleda hida ata alimma kabullu araige ne andu, enga pamoddamo nee Sodom oroda hida ata pata kabullu limma andua? Kana walewe na Allah "Yauwa daku pamoddake ne wano oroda baku etawi ata patta kabullu limma andua."29Nyaka hina domoge na Abraham bawaiiko ata pata kabullu araige andua? "Kahinge Maromba Allah Daku pamodadda ke ne wano orona bawaii pudi ata pata kabullu araige ne andua." 30Nyaka hina domoge na Abraham ndo pakako kawe buttu atemu, takka yabeliga kaloga kaku tekkiwe ne barramu: bawaii ko atoudda kabullu ata araige andua?" Kahinage Maromba Allah "daku pamodda kiwe nee wano bawai kudi ata atoudda kabullu araige ne andua."31Nyaka hina domoge na Abraham "daku madautta kige baku enga ku ndapa tekki domogo barramu Mori, waii domoko addua kabullu ata araige ne andua?" Kahinage na Mori daku pamodda kiwe ne wano oroda hida ata addua kabullu."32Dukkiwe kahina domoge na Abraham, Mori dappa ndadi kage ne buttu atemu baragu, takka yaga kaloga baku tekki nyakido ne bahina padengngigu, waiiko ata aka bullu araige ne andua?" kahina ge maromba Allah mbana waliwe oroda waii pudi hida ata akabullu araige ne andua." 33 Lenga nappa bapa panewe dengngawi na Abraham ge, Na Allah kanna wali, na Abraham kana wali kaina umma na.
Chapter 19BOKALANA SODOM

2Nyaka hinna ge na Lot, "morigu, li belli ne umma nggu. mori-mori taddona ne umma nggu monno nggai ka wano di wa'imi, koka kowa kambu gedde kipa kita ngge pa kakomi." Nyka ha wale papa lewa, "indaki, ne yamme engama taddona ne maredda aro wanno. 3Nyaka na Lot enga ruddu nadi hidda ata diangge ka kako palolo dengnga ndi bah ndura ne ummana. monno na lot na yadi panga'a lappata na tunnu ndi ka mbaba nda bo'u bengnge bana yadi bah nga'a.4Dan dukki kipo ba dura ngge, ngara kuwa kabni abo'u lappata ha kaweda ha kopa ngge ne ummana Lot. 5Nyaka kawissaka mbarana Lot, " nggedi hitti ata ha duada mbaramu ne nggedde? paloussondi ngindiwei ne mbarrama kama ndala dengnga ndi."6Takka dia ngge, na lot kanna palouso ndi banna tabbokai hidda ata monno kanna todiwe binna lirana. 7Hinna ngge, "nda hinna kiwe ole dadi nggu! ndi rawi kangge ne pa rawi nda ndua. 8Rengngewe, ne yauwa wa'i ndi ana mawinne nggu a duada nda manngu la'i ponna; nggai kakku yami gidi kaiwaindi monno kai raingge appawe pa mbei atemi mbarada. Takka hidda ata a wa'ina ne umma nggu nda ulla kandi balengnga ne'indi mbarra nggu.9Takka, hida ata nda rengnge kiya Lot monno hidda ngge," eruna!" baka hidda dommo ngge, " Ne wou kaina ata ha dappa maikidu, takka nebinna ndupa dekki wekki kanna ka dangngu ole kaikananggu Hakim! Ne binna ne'e marawi poge ha louka bokala hakaladana mbarramu inda piah hiddi ata." dia ngge katullawi Lot monno kandurra kangge binna.10Nyaka hidda ata duada ha wukke binna monno ha tongnguwa lot tama ne umma monno ka tudiwe binna. 11Lengnganapa hinna, nappa kaburra dandi matada hida ata waina nee binna dana, a wali bo'u dukki ha kaweda kane'i ndi ha eleta langngutakawe ne binna.NA MYORI NAPPA SOU MANU MARAWA LOT HA WALI SODOM12Hinnawe, patekkida ata duada mbarrana Lot, "nggarrandi ole dadimu ha dangngi ne wanno dana? Olesawamu kabani, monno ana kabanimu, monno ana mawinnemu, lappata ole dadimu wadde ne kota dana, lousomi nea wali newwe. 13Ne yamme enga pa moddama ne wanno newe oronawe parawida ata ha dirraka ne wanno monno na dukki bawi mbarrana Allah; monno na tukama nggai kama pamodda newe wanno."14Nya kanna kako na Lot bana tekkida olesawana, alu ummana monno ana mawinnena, " Ngettana Louso wali ne wanno malla na Maromba Alla na mbeingge bana pa modda ne wanno!" Takka hidda olesawana nda rengngekiwe monno salluna hiddai. 15Dukkiwe kambu nggedde, Hidda papa lewa ha rudduwa Lot, hida ngge," Keddemi! Kako ngindiwi alumma monno ha duada anamu a waina newe, mu mbei kaingge bu wenna podda ne wanno dana newwe!"16Ka hinna walli kaiwwe na Lot, namma ndo'ipo ba tongngunawi limmana monno ka tongngu kainai limmana Allu ummana, monno limmana hidda ana minne na duada malla na Maromba Allah namma nawwara pongguwi Lot lappata ngara kuwa du dadina. Ka ngindiwa na Lot dukki ne'e mbali wanno. 17Nyaka dukkiwe ngge balengnganapa ngindiwa Lot ne'e mbali wanno monno du dadina, Nyaka hinna ge na iya ata papa lewada,"keduwu, lolowe lolo ngaumu! monno ku du nggillaka kanna lira monno ku dangngi wa'i nea hapa rabana. Keduwu ne lete detana, kanda kareikanna minggi!"18Nyaka hinna ngge Lot, mbarrada hidda ata duada ata, "Nda lummu kanna pa Ama! 19Ne yauwa ku deiba ba nemanawara ha wali mbarramu, monno ne baku morimingi mipa tutu bage ne ndua atemi lappata bu karawa ngga lolo ngau nggu, nyaka nyawe ndaku tarra bana kedu netti ponnu laddakanna monno enga dappa ngaupa bada ngga ne podda balango ha wali mbarramu dukki bakku dappa mate! 20Etawe, wa'i ngge ne wanno ha tukke wali newe monno na ki'i kiddo ngge. Ba nya wa'i dona kaloga nggai kakku kendu wa'i ne'e nggai kaku toleka.21Nyaka hinna ngge na pappa lewa barrana Lot, "Nyado, Ku rengnge bago nepa tekkimu monno ndakku pa modda kiwe ne wanno patekkimu. 22Ngetana ki kako ne'e wanno pa tekkimu malla neba enga punggu danna mapandekiwe bakku pakakowe nepa tekki nggu," Ne nyawe ne wanno kappa ngara ngge wanno soarNe wanno Sodom monno Gomora ba pamodda23Wuddi oundana na mata loddo na dukki bana Lot ne tana Zoar. 24Nyakana Maromba Allah kanna pamburruwi urra balerang monno Api ne wanno Sodom monno Gomora, Na urra pappa mburru nawi Allah wali langita. 25Nyaka na Maromba Allah kanna pamoddawi hidda wano h duada monno ngara kuwa ata ha wa'ina ne'e lappata ngara kuwada patodakada ha timbu ba.26Takka, na alu ummana Lot ha wa'i kaina pappa lolo dengngana, na gilla kage lirana nya kanna kabali katukku mei. 27Lenngga napa mewa ngge tana ge, Abraham na kedde kambu geddena na dede ne arona Allah. 28Nyaka na Abraham kanna gilla kanna ne wanno sodom monno gomora lappata ngara kuwa rabana. Nia kana eyawe koto mau ha wali ne duada banno wanno na tudda mau api pa powi ha malgana29Nyaka hinnawe mbuttu atena Allah banna pa bonnawe ne tana Sodom monno Gomora, takka na Allah enga lolonawi Abram. Nya kanna palousowi Lot ne hawali tillu paka rei dengnga, ne banna pa moddawe ne wanno pandou ne'i wa'i Lot.30Nyaka na Lot na kako wali Zoar monno kanna dangngi ne ha iya kareka watu, ne lete detana, monno kana palolo dengngandi ha duada ana minne na monno orona bana mandauta dangngi ne'e Zoar.31Wa'i ngge happa iya lodona, na ana minne na Lot ka'a hinna ngge mbarra Allikanna, "na ama da naka weda bana monno ndai dommo bana kabani ha dekeanda hinna kaina ata wadeka. 32Nyaka hinna ngge, meiyada kata pa enuwi anggura na amanda monno kana ndura dengnga nda nggai nanggu kata kolena ana ha wali mbarra amada. 33Nyaka, dukki ne gedde ngge hapa enubai wee anggura na amadda nya ka amme ba'i na ana bodina na kako mbarrana amana kanna ndala dengngawi amana. Na Lot danna pande kingge ba ndura dengngawi monno ba kako.34Ka hinna ngge na tekki bawe mbarrana Allikana' " Hitti male yauwa ku ndala dengnga bawi ama. Ne binna meiya dommo nda katta paenu dommowi anggura nggai ka kindora nggai ne wou kadala dengnga kawi ne nggedde. hinna poddo kata kolena umbu aiba ha wali mbarra amanda. 35dia ngge ka kindora dommowa anggura na amada. kanna tama kaina na allikanna banna ndura dengngawi monno bana ndala dengngawi amana. hinna dommo mo na Lot dan pande kingge bah ndura dengnga monno ba kako.36Nya ka pa ti'a hidda ana minne na Lot ha wali mbarra amada. 37Nyaka na ana bodina nappa anawi lakawa kabani monno kanna pangarawi Moab. Na Moab ama kawedadi ngara kuwa da ata Moab ha wa'ina ne binna. 38Nyaka na Allikanna ngge nappa kaini iya ana kabina ngge monno kanna pangarawi Ben-Ami. Na Ben-Ami ama kaweda kaidai hidda ngara kuwa ata Amon ha wa'ina ne binna.
Chapter 20Abraham mono Abimelekh

1Ne'e pandou Abraham, nakako ne tana Negeb litundu nekareka ndana negetilluna Kadesh mono Syur; naduk'iwe ata apa maikidona ne Gerar. 2Abraham napanewe tubana Sarah , mawinnena, " Wottonggu," nyabawe na Abimelek, raja Gerar, napa tukaniata kandedewa Sarah. 3wa'ingge a iya ged'dena , napa newe na Maramba Allah, mbarrana Abimelekh napa tingngo wekkina lede kanaganippi, nehinnage, Maramba Allah, "Mba enganga matemu orona na mawinne padekemu mawinne atawa."4Hinnamowe, Abimelekh ndanna mbarra kipo Sara, hinnage Abimelekh, " Mori, beige pamatewi bangsa nda salah? 5mbanda hinnakige Abraham panewe mbarragu, ' na mawinne wottogu hinnage,'? mono nyadoi kaidona ahinnage ,' nakabani na'agu hinnage.'? nebaku raigu wali ategu mono panngu limma akabola."6mbalinnag, Hinnage Mramba Allah kadabanippi ndana, " o, ku pandege ku raige ngarra kuwage wali ate ndanagu. Yowa mema a andagu kuduraikana a ndirraka mbarragu, mono dakku palokokigu todowa na mawinne. 7Orona bahinna'a, nya balidai mawinne na ata orona mba ata Nabi dommowa nasabayanggu bamoripa mbanna dukkiko bayabalidai mawinne ata ne yok'u engnga mate ndumu mono ngarra kuwana ndu'ndimu."8Nadukkiwe kapugedde ki'i Abimelekh naka dengngawi ngarra ata papawedena napadukki kuwage parengngena mbarra ata papatukana ngarra kuwa amadouta. 9Bage, Abimelekh naka dengngawi Abraham mono nehinnage bana tekkiwe, " Appawe para'imu mbarama nyamme? Appawe pasalahgu mbarramu kadukkiwe bapanippamadi haida dirraka ne mbarragu yowa mono ngarra kuwana mono sangadigu? murawi bage adatuba mbarragu!"10Bage, hinnage Abimelekh mbarra Abraham, " appawa ahinnagu muraige ne ahinnana mbarragu?" 11Nawale Abraham, " Papangekdagu dakki ata amadautawi Maramba Allah ne pado'u mono ngarrakuwa ata awak'ina ne'e pa matebadaga orona na mawinnegu. 12Domo ia, wottogu; orona mba ananai amagu, takka nda anakinai inagu, bage kanna kabali mawinnegu13Nebanna patukaga Maramba Allah lousa pananggana wali umma Amagu, ne yowa lungguni mawinnegu, 'Bowoge manawaramu mbarragu mono ra'i ge nea hinnana ia pado'u pa pasagada, lummu ga yowa: Na'amoga." 14Nyaka, Abimelekh na dekewa mbebe, sapi, mono atana kabani mono mawinne barrana Abraham; mono napawali wi Sara mawinnena Abraham, barrana.15Hinnage Abimelekh, "et'a ne wannogu a ne'e aromu. Dangngiwu mba gekoge ne pa do'u pa beimu." 16Hinnage Abimelekh mbarra Sara, " Rengngeyaga, ku nyagu ngo'u kabi'kka tabaga mbarra na'amu, Abraham, a ngaina tada aroda ngarra kuwa ata a apa lolo dengngagu. Mono ne arronda ngarra kuwa ata mbadu salawu."17Bage, Abraham na sembayang mbarra Maramba Allah mono napa duwa Abimelekh, mawinnena, mono ata-ata mawinnena nya kapa nda'dina lakawa. 18Orona, na Mori na todi dawe likku anada ngarra kuwa mawinne ndu'nda'ndina Abimelekh nyakadapa ti'a orona Sara, mawinnena Abraham.
Chapter 21

NAPA TOGOLA PATEKKINA MAROMBAH ALLAH BARRANA ABRAHAM MONNO SARA1Nama Maromba Allah ammi mbali dommowi a elleta na Sara, na ndeku ge nepa tekki mbana. Monno napa togola nepa nepa papananggona. 2Na ndukkiwe na Sara mbana patia na ndukkiwe mbana paanai na lakawa kambani torana Abraham, nemba dukkiwi na do’u paka wenda waina. A hinna waina patekkinadi Marombah Allah. 3Nama Marombah Allah napa ngarai Ishak na anamanena papaanana Sara. 4Na Abraham na sunatawa na Ishak nembana tamage aka pondo pata ndouna. A ndekuge nepa tekkinadi Marombah Allah.5Ngau ndouna na Abraham mbana ndadi Isahk. 6Nama Maromba Allah na raiga pamaita dengngagu, monno ngara kuanda ata a rengnge a maita dengngaga. 7Garrai ata a hinna ge, bana ndukkiwe na Sara mbana pa sussuwa na Ishak anana. Na Sara na tekkiwe ne Yo’a kupa ndadi Ishak ne do’u paka wenda waina Abraham.HAGAR PANGNGU ISMAIL A WOLAI WALI UMMANDA ABRAHAM8Na Ishak nama tamba matto, monno a kikkirawa. Ne loddo pakikira waidai Ishak na Abraham naka landage ne tunnuna. 9Nyakindo na Sara mbana etawa na Hagar, mawinne Mesir apandandi ana mbodina Abraham. Na anana neena amawago.10Na Sara na tekkina Abraham” wolawa na ata papawedemu monno na anamanena, daimba a ndelue nepa do’u pama diina ana manegu Ishak. 11Orona mba anamane takka kaina Abraham na ismail, na Abraham nama ngeli langu takkage ne ate mbana rengngewe nepa tekkina Sara.12Nama Maroba Allah napa newe barrana Abraham” nda kii atekana orona nalakawa monno nama winne papawede. Pawillige appawe nepa tekkinagu Sara barramu, monno awalina wolla uwamu nyakindana Isahak. 13Monno kurai kaiwi bangsa akalandana nalakawa kambani monno nama winne papawendemu. Malla wolla uwa kaindumu.14Ne kappu gende kii na Abraham na kende mbana ndeke ne mbaba monno karibbo kalita a mangngu weena, na mbotinawe ne lako ndetana Hagar, monno napa tukandi kako nangngana nema marenda ndana. 15Orona mbana padee ge ne wee karibbo ndana, na Hagar na mbondala na anana ne ruta ndana. 16na Hagar na ngio monno na kako ne padou a marro orona mbadanna beige mbana etawa na anana mbana mate.17Nama Marombah Allah napa tukani na malaikat kako barrana Hagar, orona mbana rengngena liina na lakawa. Na malaikat napanewe barrana Hagar” appawa napa susamu? Dama dautakana! Nama Marommbah Allah na rengnge mbana liina na lakawa. 18Kakou ka ndekewa na lakawa kakarawawa pandiawa monno mba nemme kurai bangsa akalandana.19Nama Maromba Allah na wukkenadi matana Hagar kana etawe ne mata wee, monno na Hagar na kako mbana tau piage wee ne karibbo kalita, wali kana yanawe na anana. 20Nalakawa na tamba matto orona mbana karawa na Marombah Allah. Monno na Ismael na toleka ne marenda ndana, monno nama nakkata mbana mapana. 21Ismael engadi ne maredda ndana, monno na innana na ndekei mawinne Mesir na Ismael anana.PAPAKIRANDA ABRAHAM PANGU ABIMELEKH22Hitti pona, na Abimelekh pangu pikhol, ata banina Abimelekh, napanewe mbarrana Abraham, Marombah Allah napamaringi ngara kuanda papawillimu. 23Nemba hinna aurau ne barragu , ne arona Marombah Allah. Mba ne yo’u mbada pawillige nenda duwa arogu, monno aronda wolla uwagu, monno ne barranda umbu waikandagu, nea ndua pa mbogu ne barramu, monno ne wanno padoumu yo’u ata tama. 24Na Abraham na wale” ne yowa ku aura”25Orona mba hinnawe na Abraham nama ngellu barrana Abimelekh orona ne mata wee sumura pamadiinda ata papawedana Abimelekh. 26Orona mba hinnawe na Abimelekh na tekkiwe ”ndaku pandekige mba garrai apa willige. Walipoga mba daige nea a hinnana ne yo’u nda tekki pongngu kiga yowa. 27Takka hidnda Abraham mbanda Abimelekh a aura. Na Abraham na yawi a pirra bebena monno sapina tandana mba aura.28Na Abraham na tai dommondi hidda mbei bebena ne arrona Abimelekh. 29Na Abimelekh natuawa Abraham” neka paliekadi hidnda mbei bebe a pittu?” 30Na wale na Abraham, “ne you mba ndeibandu hidda bebe a wali barragu, hidnda nyabai tadanda mba yowa a kondawe nee sumur. Mba lengnga pahinnawe ge, ne sumur apangarage Bersyeba.31Na Abraham napa ngarage ne katama wee Bersyeba orona mba nyawe paaura wainda. 32Na Abraham pangu Abimelekh a raina ia aura ne ne sumur Bersyeba, monno na Abimelekh pangu pasukanna hetti awali ne tana Filistin.33na Abraham na todakawa na wasu tamariksa ne barrana Bersyeba, monna na sambayang barrana Maromba Allah, a moripa murri wali-murri wali. 34Monno na Abraham olenai ata eka a dangngi ne tana Filistin naka loga a gaina.

Chapter 22Anunga Na Atewaina Abraham

1Lengnga napabawe ngarakua Maromba Allah nanungngana ate waina Abraham. Maromba Allah kanapenawe mbarana, "Abraham"! Nyakana walewe na Abraham, Ya, Maromba Allah. 2Maromba Allah hinage ngidiwa anamu ana manekanuwa mu, na pama nawara ekagaimu, ne tana Moria; mono papa marakai ne aia letena papatutugu mbaranmu". 3Mba pahinawe na Abraham nakede manatri mewa punguna mbana mbotini kapena keledai kana waidowi hido aduada mbamane apa lolo dengawi Isaka, anana apa lolo dengawi mono nalekata wasu tuba papamarakada nyakana kede nakako nepa ndou papa tutuna Maromba Allah.4Mba touda lodana kana keketawe matana Abraham maeta wali mariowe nepadou. 5Kana panewe Abraham mbarada hida aduada mboumane, dangimi ne mono keledai yawa monno nala kawa neti pona atabaiya monno amanomba mbalengnga pa mbawe ammima abali mbaramu. 6Mba patuna ma Abraham kana koutawi wasu kana lotina nadi ne lako ndeta Isaka, papamarawaida kana Abraham nangindiwi keto mbada api, mbapatinawe, kakako papa lolo.7Na Isaka kana panewe mbarra ama na'ama, "Kana wale Abraham, ya anagu kahingge Isak, "Api mono wasu wa'i mbadi kageni bebe papa maraka. 8Kana wale Abraham anagu na Maromba Allah nya douna ayada ana bebe papa maraka. Nyaka parattu ata nduada bakako.9Mba lengnga paduki nepadou papatutuna Maromba Allah mbarana Abraham, Abraham napa dede atura kana padiawi wasi ponuna, mbapa hinawe kana ketteni Isaka anana kana pabeikawa atura deta ponu wasu. 10Na Abraham kana ndekewe keto paropawaiya Isak anana.11Napapalewa, kana kandenga wali sorga dana, katinage, "Abraham! Abraham"! Nyaka wale na Abraham, ya Maromba Allah. 12Kahinage papaleka daupama nuakawa anamu, mono ndaikana parawimu mala ku pandenga mbama doutawi Maromba Allah, nyakada manawarai anamu, ana mane kanuwamu mba pamara kawi mbaragu.13Mbapa hinawe na Baraham kana keketawe matana na etawa bebe mane kadana oreito kalere ndela, kana kako Abraham na ndekewa bebe mane mono kana pamarakai lenni na ana. 14Lapata Abraham ndukiwe mono kana pamarakai lenni na ana ya douna "langngo ndukiwe nebahina natekipowi ata ne'e letena Maromba Allah, "Engnga padadi ndouna".15Ne aka pandona papalewa na Maromba Allah na ka ndenga awali sorga dana. 16Kahina ge papalewa ku aurawaige tou ndougu hinawe li'ina Maromba Allah, mba-mba ra'ipongunge mono mba damanawerani ana mane kaniwa mu alya waina. 17Yawa langge ku pama ringi tetakawu mona kupauwaragundi wola uwamu; tutda madumbu ne langita ndeta mono laingo uppu mbonnu wolla uwamu mba langgea doudi wanno-wanno nda kamukamu.18Mono ledena wolla uwamu agara kua neponu tana apa maringiwi. 19Mbapa hinawe kana wali Abraham mbara da hida mbo'u mane kakako mbapa lolo mba arro Betseyeba, na Abraham kana dangi ne Betsyeba.20Lengnga na napambage ngara kua katekina na Abraham, "Rengewu, Milka pa inna mbawa, "Nya apa ana di lakawa-lakawa kabani torrona Nahor, angunguwamu. 21Ana mbodina ngarana Us, mono Kemuel (waikada ata Aram). 22Mbapa hinawe kana dadi Kesed, Hazo, Pildash, Yidlaf monno Betuel.23nya amana Ribka, Milka napa anadi aponda tubana Nahor, angu nguwa kabani na Abraham. 24ata papa wede na Nahor angara na Reumah, napa ana kaina lakawa kabani-lakawa kabani ngara nda Tebah, Gaham, Tahash monno Maakha.
Chapter 23Na Mate Mba Sarah

1Ngngau nduakabullu pittu douna moripa na Sarah. 2Mbaka na mate wa'i ne'e Kiryat-Arba, ne'e Hebron tana Kanaan. Ammiwi na Abraham mbana ngngi'o langngutakkawi Sarah mawinne na.3Mbaka na kedde na Abraham wali aromatana mawinne na a mate mba kana kako panewe ndengnga'ndi hidda ana na Het. Kahinna ngge Abraham barra'nda, 4"Yowa ata iya pa'ndou nwaga ata eka'ngga a dangngi wa'i ne tillu wanno'mi, yaga pa'dou ga'i kaku pande patane'wi na mawinne nggu.5Nka' walewe hidda ana na Het mbarrana Abraham, 6Rengnge wama yamme o... mori. Yo'u ata pa'amawu ne tillu wanno ma. Tanewi na mawinnemu ne'e pa'ndou rate a louka ndua ne tillu ndongama, monno nda'ibana iya ata ndadeibawe mbu' tanewi na mawinnemu ne'e pa'dou ratema7Mba'ka na kedde na Abraham mbana kawodo barra'nda hidda ata. 8Hinna ngge" mba' wali kalaki ate takka ko'me mbi' tuluga mba'ku tanewi na mawinne nggu, rengnge gawe ne patekki nggu. Panewe ndenggawi na'i Efron ana Zohar oro nggu. 9Ga'i kana batta ngge ne'e kareka watu Makhpela ndou'na, a neina ne'e uppu oma na barra nggu. Ndengngi nawe mbarrana ga'i kana batta ngge ne kareka watu mbarra nggu, kaku rai' ngge pa'dou rate ne tillu ndo'ngami".10Na Efron ne'i a'madi'i ne tillu'nda ana na Het, kahinna ngge mbana wale'wa Abraham. 11"Inda'ki mori nggu, rengngewe ne patekki nggu. Ku' yagowe ne oma monno kareka watu a nei'na ne'e oma ndana. Nku' yagowe ne tana ne aromata nda' ndundadi nggu mbarramu, kako tanewi na mawinnemu".12Nka'na kawodo na Abraham ne aromata'nda ata mangeda. 13Kahinna ngge mbarrana Efron ne aromata'nda ata mange'nda. Rengngewe patekki nggu, mbu' kambu ate koge ga'i kaku bayara ngge mba' pirra'ko welli na tanamu, ndeibawi welli na tanamu kaku pande patanewi mawinne nggu ne'e.14Na' walewe na Efron, Abraham, 15"Mori nggu rengngewe ne patekki nggu ne tana a wellina patta ngau syikal omma kaka, appo'ko ndali'nda mbarra nggu monno mbarramu? Nya' kako tanewi na mawinnemu". 16Na' Abraham na rengngewe patekkina Efron. Kana kako kilowi omma kaka a gaina patekki na Efron ne aromata'nda ana-ana na Het, a ngai'na mboto 'nda omma kaka pawai'nda ata mabatta.17Ne' oma ndou'na Efron ne'e Makhpela mbarrana Mamre, ne oma lappata kareka watu monno ngarra kuwa wasu a' wa'ina ne'e oma ndana, a' neina ngarra watte na bayara kuwa ngge 18Na' Abraham a' etamatawe ana -ana na Het a ammina ne mbinna wanno 'nda.19Mba'pa hinna we na Abraham na tanewi Sarah, mawinne na, ne kareka watu nda'na Makhpela a' aro ne'e Mamre, ne Hebron ne'e tana Kanaan. 20Nya'ka ne oma monno kareka watu a wa'ina ne'e oma'ndana na wo'ibawi Abraham monno na mawatabawe wellina wali barra'nda ana-ana na Het. Kana rai'ngge pa'dou tane wai'di ata mate ndu'ndadi na Abraham.
Chapter 24Oleumma a' tu'mba Ishak

1Na Abraham na'ka kaweda mbana monno gai'bawe ne'ndou tolekana. Monno, na' Maromba Allah na'pamaring'ngiwa Abraham monno ngarra kuwa papawilli'na. 2Kahinna ngge Abraham mbarra'na ata papawede'na a' mado'i mba ne umma'na, monno a'ndadarawi ngarra kuwa pawai'nda ne umma, "Mbondala na' limma'mu ne kenga'ndeta nggu. 3Ku' ndeng'ngiwu ne yo'u ka'aura'u ne arona Maromba Allah, Maromba Allah langita monno tana, ne yo'u ndu'dekeki mawinne na ana nggu wali lakawa mawinne Kanaan ne padou'nda padang'ngi wa'i nggu. 4Takka, ne yo'u kako'wu ne'e tana wanno nggu monno barra'nda ndu'ndadi nggu ga'i ka'ndeke'wi mawinne tu'mbana Ishak, ana nggu."5Kahinna' ngge na ata papawede'na barra'na, "Peiwa'ikona mba'na lakawa mawinne danna nau'ko mbana ndeku'ngga mai ne' tana wanno? Appa ne yowa ku'ngidi pongupa na ana'mu wali wannomu?" 6Takka, hinna ngge Abraham barra'na, "Maga'na! Da'ngidi mbali kagai na ana nggu wali wanno nggu. 7Maromba Allah, a'ngindi waga wali umma na ama nggu monno tana ndu'ndadi nggu;Nya' a panewe mbarra nggu monno A' aura barra nggu, 'Yowa ku' yago ne tana wanno barra nda wolla uwa'mu,' monno na patuka'ndi hinna papalewa'Na ne aromu ga'i ku'kollena mawinne tu'nbana ana nggu.8Na' lakawa mawinne dana nauko mai'neme palolo ndeng'nga nggu, ne' yo'u mukalogana wali ne aura'nda, nyakidowe dangindi ka'gai ana nggu wali mbali ne'e." 9Nya'ka, na ata papawede na kana bondalawa limma'na ne kenga'deta na Abraham, mori'na, monno na aura barra'na.Rapana Mawega 10Na' ata pawede'na na kako monno na'ngindiwi kabullu unta wali barra mori'na. Nya' kana ngindiwi ngara kuwa'da parawi limma'na a' manada'na monno kana kako ne Mesopotamia, ne Kota Nahor. 11Ne' mbali wanno, kana tuka'wi unta-unta na' madi'i ne uppu sumura ne raimale, rapana mawinne-mawinne ba'kako oke we'e.12Mba'ngge, kana sabaya na ata papawede'na,"oh...Maromba Allah, Maromba Allah'na mori nggu Abraham! Rai'ga kaku ma'kolle ne loddo, monno patutu ngge nduwa ateMu barra na mori nggu, Abraham. 13Eta'waga, mba'ku ndede ne barra sumura monno lakawa mbua'winne wali ne tana wanno ammi'ndi a ndeke we'e. 14Tutuna 'na mawinne papanewe deng'nga nggu: 'Tuluga paburruwi na'wirro we'e mu ga'i kaku enu'waga,' monno a' walewe, 'enu, monno ku'yakaigudi pa'enu hidda unta-untamu,' Nya'bana PapatubaMuwi ata papawede-Mu, Ishak. Nyaka bahinna we ku'pande ngge mba' Yo'u a'patutu ngge manowaraMu barra'na mori nggu.Ribka15Ndana' mbakipo sabaya na ata papawede, angu ammi bawi Ribka, ana mawinne na Betuel ana Milka, mawinne na angu'nguwa na Abraham a' ngara'na Nahor, ammiwi ne barra sumura na'ngindi padalu lakondeta'na. 16Na' mawinne na kabola langu takka. Da'ipongukipo iya ata a' ntodo nawe touna. Na mawinne na kako mburru sumura ndana monno na tauwi we'e na pa'daluna, mbaka na penne mbali.17Na ata papawede'nda kana malle bana tamboka monno hinna ngge,"Tulu'ngga, kaku enu yodika we'e wali wirro we'e mu." 18Kana wale'we Ribka, "Enu'wu, mori nggu." Monno, napa burru'wi wirro we'e na monno kana yawi na ata papawede'da bana enu we'e.19Lengapa na Ribka na'mbapa yawi we'e pa'enu na ata pawede'da, kahinna ngge," Yowa ku'ndita kaigudi we'e a'tuba hidda unta-unta'mu." 20Nya'ka na Ribka kana burri ngarra kuwawe ne we'e wirro ndana na ne raba'ndana, monno na malle pi'a dommo bana oke pi'a wee a'tubawi hidda unta-unta na' ata.21Na ata papa'wedena Abraham, danna pa'neweki engawi banna engilawi na mbuawinne. Na' beige bana pande ngge na Maromba Allah napa maring'ngi kadowa na lara pali'na mbana kako. 22Ne' mbapa enu hidda unta-unta, na ata papawede na Abraham na ndedewa na iya omma rara a kadippu syikal mbotona, monno duada kurrukara doka a mbotona kabullu syikal.23Hinna ngge na ata papawede'da, " Garra a' ana na nggu? Tekki gawe mbarra nggu, waikana padou padura wa'i ne umma na amamu?"24Na walewe Ribka barra'na, "Yowa ana na' ngga Betuel, nya' ana kabani papa'ndadi'na Milka barra'na Nahor."25Ka'hinna dommo ngge, "a'luwandi unnukuwa'ma monno panga'a unta, monno padou pataddo wa'i na."26Nya'ka, na kataba na ata papawede'da monno kana kawodo barra'na Maromba Allah. 27Kahinna ngge, "Kupamalangiwu Maromba Allah, Maromba Allah na mori nggu Abraham, da ndundakage manowaraNa barra na mori nggu. Monno barra nggu, na Maromba Allah napatutu gai lara nggu aro barra na ndu'dadi na mori nggu."28Nyakana, malle na Ribka monno kana tekki ngarra kuwawe paetana barra'nda ata a' neina umma na inna na. 29Wa'i iya na'a na Ribka ngara na Laban, monno na Laban na malle jounga ga'i kana tabbokawa ata papawede'na Abraham ne barra mata we'e. 30Na'rawi ngge lenganapa etawi tawurru monno kurru kara papatauda'di ne limma ndeta na alli kana, monno na reng'nge we patekki na Ribka: "Hinna we patekkinaga na ata barra nggu." Laban kana ndukki'wi ata papawede'na Abraham monno na ndukki'wi banna ndede ne tidi'nda unta-unta na ne barra mata we'e.31Kahinna ngge Laban barra na, " Maiya ka'tama, ne yo'u papamaring'ngina Maromba Allah! Etti kaneinggu a' ndede jounga? Ne yowa kuparekkagu umma padou'mu, monno padou nda unta-unta'mu." 32Nyaka, na ata papawede'na Abraham kana tama ne umma monno na paburru ndi pa'mbotina'di unta-unta'na. Mbapa hinna'we, unnukuwa monno panga'a ranga a'tauda'di hidda unta-unta, monno we'e atu'mba ata papawede'na Abraham monno olle palolona' mba' pawano waida'di wa'i nda.33Takka, lengapa sakarawi panga'a ne aro na ata papawede'na Abraham, kahinna ngge,"Ne yowa daku nga'a kipo mba'dakku tekkipowe barramu appa we pawukkuna patekki nggu." Kahinna ngge Laban barrana, "bahinna kowe, tekki'we barra'ma."Panewege Tubana Ribka34Na' ata papawede'da kahinna ngge,"Yowa ata papawede naga Abraham. 35Na Maromba Allah na pamaring'ngi langu takkawa na mori nggu nya'kana pote. Nya' a'yawi bebe monno sapi, omma kaka monno omma rara, ata pawede monno ata papatukana, lappata unta monno keledai a luwana.36Monno, na Sara, mawinne na mori nggu, napa ndadi iya ana kabani lengnganapa kaweda. Monno, na'ya ngarra kuwabawi ndouna barra na ana'na. 37Na mori nggu na' dengngiwaga kaku aura, hinna ngge,'Ndudeke kagai mawinne na ana nggu wali lakawa mawinne Kanaan, ne tana wanno padangi wa'inda. 38Takka, kakowu barra nda ndudadi na ama nggu monno barra nda ndu'nggu kaelletawi mawinne a'tuba ana kabani nggu.'39Ka'lunggu ngge barra na mori nggu,' Pei'waikugu na lakawa mawinne mbadana nau'ko palolo ndengnga ngga?' 40Kanawale'we mori nggu,' na Maromba Allah ne' aro'Na mbaku tolekaga, napa tukadi papalewa Na kana palolo ndengnga nggu monno kanamapande'we pakakomu ga'i kukollewi iya mawinne a'tuba ana nggu wali ne tillu'da ndu'nggu monno wali nduda'ndi na ama nggu. 41Yo'u mu'kalogana wali aura'mu nya'kido mba ndukki'ku barra ndu'nggu, lakka nda'nauko ba'yawa ana mawinne nda barra'mu."42" Nya'ka, ne loddo ka'ammi ngga ne barra sumura, ka'lunggu ngge, "Na Maromba Allah na mori nggu Abraham, Mbu'kalogakoge, raigawe ne pakako nggu kanamapandewe. 43Etawe, ku'ndede waga barra sumura; mba'ammikuwi iya lakawa mawinne a' oke we'e, lunggu mbage barra'na,' tulu'ngga pakaloko ngga kaku enu yodika we'e awa'ina ne wirro wee'mu.' 44Mba' hinna koge na mawinne barra nggu,"enu'wu, monno ku'ndeke kaidi we'e hidda unta-untamu,"gai'lage kanyako papedena Maromba Allah tubana ana kabani na mori nggu."45"Tomandakku bakipo sabaya ate ndana nggu, ammi bawi Ribka a' oke wee mbana ngindiwa wirro we'e lakodeta'na. Lenga'napa burru sumura ndana mbana oke we'e, kalunggu ngge barra na, "Tuluga, yaga wee kaku enu." 46Ne' nyakana paburruni wirro we'e na wali lako'deta na kahinna ngge,"enu'wu monno ku'ndeke kaidi we'e hidda unta-unta'mu.' Mbaka, ku enu waga we'e monno na'paenu kaidi unta-unta nggu.47Mbaka, kaku tuwa'wa, ' Garra a' ana na'nggu?' Na'walewe, "Ana mawinne naga Betuel, nya' ana kabani papa'ndadi'na Milka barra na Nahor.' nya'ka kaku patauna'di omma rara ne korru nde'tana monno kurru kara limma ndeta na. 48Mbaka, kukawodo waga barra'na Maromba Allah. Kudeikawa Maromba Allah, Maromba Allah na mori nggu Abraham a'ngindiwaga ne lara a' nduwa monno a' lurutu ga'i kaku tabboka umbu mawinne'na na angu'nguana mori nggu a tuba ana kabani'na49Hinna nee mbupakaloga ate'kona patutungge ne ndua'atemu monno manowaramu barrana mori nggu, tekki gawe barra nggu; monno bada'hinna ko, tekki dommo gawe barra nggu kakupande ngge mba ge'kako nyaku'nggu."50Mbage, ka'walewe Laban mbada Betuel, "Ne' palummu'na wali'wa'i nawe barra Maromba Allah, nyaka hinna'we damma pande'ki patekki gowe barra'mu nduwa'na monno da'duawa na. 51Eta'wa, na Ribka wa'i aromatamu. Ngindi'wa monno kako'u. Ga'i kana'mawinne'wi ana'na mori'mu a'hinna na patekki na Maromba Allah."52Mba' lenganapa rengnge'we ata papawedena Abraham, kana kawodo kataba mbana nomba'wa Maromba Allah. 53Mbaka, na ata papawede'na Abraham napalouso'di ngara omma kaka, omma rara, monno kalambe, kanayana'ndi Ribka; kanayakai'ndi hadiah a'pawellina barra inna'na monno na'a na.54Mba'ka, na ata papawede'na Abraham monno ata palolondeng'ngana a' nga'a monno a e'nu, monno a taddona' ne'e. Leng'ngapa a' wolla megetana, kahinna ngge ata papawedena Abraham, "Pakaloga'ga kaku wali barrana mori nggu Abraham." 55Takka, hinna ge na'a na monno inna'na Ribka, ga'ibelliwi na Ribka kanadangi kabullu loddo'cana barra'ma. Mbapa hinnawe wuddi mu kako."56Takka, kahinna ngge na ata papawedena Abraham barra'nda,"Dapattukaga, kapande ngge lage na Maromba Allah mbaNya raige ne pakakonggu mbana togola. Pakaloga'ga kaku kako, ga'i kaku kako barra mori nggu." 57Kahidda'ngge," Ga'i kama ka'dengngawi Ribka monno katuwa'wa appawe pabeina." 58Ka'kadengngawi monno a'tuwa'wa,"Mubeige palolo dengngawi na ata?" Na walewe Ribka," o'o, kubeingge."59Nyaka, apakalokowi Ribka monno ata akarawa'wa kako palolo deng'ngawi ata papawedena Abraham monno ata palolodengnga'na. 60Kapa'maringngiwa Ribka monno kahidda ngge barra'na, "Angumawinne'ma, gai'ka ndadi luwa mangeda'na; monno hidda wolla uwa'mu amadi'i ngge ne binna tamana ne tana wanno'da hidda ata aka'mukamigi."61Mbage, na Ribka monno ata akarawa'wa apenne unta ndeta monno a ndekuwi ata papawede na Abraham. Nyaka, na ata papawede'na Abraham kana ngindiwa Ribka monno a kako wali ne'e. 62Nyaka' na Ishak wai'mbali bawi a wali ne pakakona ne'e sumura Lahai-Roi orona hinna ne'e na dangngi wa'i ne'e Negeb.63Ne iya raimale na, na papaga omadana mbana beige kanuwa. Mbana wutala matana, na etawi unta-unta wali marro. 64Ribka nawutala kaiwe matana kana etawa Ishak wali marro, kana burru wali bedo'ndetana unta. 65Kahinna ngge Ribka barra na ata papawedena Abraham, "Garrawi nati lakawa kabani a kako omadana abeina tabbokawa'da?"Kanawale we na ata papawede'da,"nyadona mori nggu."Mbaka, na Ribka kana padippa ngge mata na.66Mbage, na ata papawede'da napalara ngarra kuwadi papawillina barrana Ishak. 67Na, Ishak na ngindiwa na lakawa mawinne ne karekadana na inna'na mbakana panikawi nadukkiwe na Ribka mba mawinne nawi Ishak. Na Ishak namanowara langutakkawi, apageborana atena lira matena inna'na.
Chapter 25Ole Katonga Dana na Abraham

1Nyaka na Abraham na nika pia domo ngarana Ole umana a bo'u Ketura we ngarana. 2Na Ketura napa dadiwi Zimran, Yoksan, Medan, Midian, Isybak monno Suah hidda dona ana na Abraham awalina Ketura. Yoksan na nyadona ama na Syeba monno dedan. 3 Na dedan nya dona ama kawedana na ata Asyur, ata Lestush, mono ata Leum. 4Nyaka ana-ana na Midian Efa, Efer, Hanokh, Abida, mono Eldaa. Hida nya duwi ngara da ana kabani na Ketura.5Toma dana matepo na Abraham ngara kuakoda douna na yanadi Ishak. 6Nyawe hida ana-ana na Abraham papa dadi na mawine na papa wede na ne uma, na ya kaidi douna ne bana tolekapo nya ka hina ndi kako wumi ndaidangi kana bara Ishak sangga wumi lodo koka Timora.7Na Abraham bana songiwe ne toleka ama doi ngau pitu ka bulu ndou na. 8Na Abraham na bata lolo ngauna bana mate mono tolekana na tutuwe kawedana, louka nama lennawe atena bana etawe ne ponu tana diawe kanapa kuadi ngara nduka da ama kaweda da mono ina kaweda da.9Nyaka hida ana-ana na Ishak mbada Ismael ka tane wa'indi nee kareka watu ndana angarana Makhpela a ne'iwa'ina ne oma na Efron ana na Zohar ata Het, ambarana Mamre. 10Ne tana pa wo'ina nara da ata Het, ne nyawe patane awaindi Abraham mono na Sara ole umana. 11Lenga napa mate Abraham, Maromba Allah napamaringiwa Ishak, ana kabani na, mono na Ishak engani andangi wa'i wee lahai-Roi.12Hida dalar dadina Ismael, ana kabani na Abraham awali na Hagar ma winne Mesir, ata ngindina Sara.13Hidda lara dadida ana-ana kabanina Ismael nddeku ngge ne mba mandi,ida, Nebayot ana mbodina Ismael, Kedar, Adbeel, Midsam. 14Misma, Duma, Masa. 15Hadad, Tema, Yetur, Nafish, mono kedma. 16Nya wi ana kabanina Ismael ndeku ngge ngara wanno nda monomandi'i da iya kabisu-iya kabisuaka bullu nduada.17Na Ismael na toleka mando'i ngau touda kabulu pittundouna wudi na mbatawe ngauna mbana mate ni mbara inna kaweda mono ama kawweda na. 18Ne dadi da adangi wa'i wali tana Hawila dukki Syur, mbara Mesira a sangga Asyur, ba nee di nee apa muka wekki douna apa anguanguanaOle Katnga Dana Na Isak19Hida dalara dadi na Isak, ana Abraham, Abraham ama na Isak. 20Isak pata kabulu douna, Ishak wudi na ndeke wa Ribka, ana mawinne na Betuel, ata Aram awali pandou Aram wotto na Laban, ata Aram nya ole umma na Ishak.21Ishak nasabaya mbara na Maromba Allah tutuna ole umma na mba dai'ni potena, kana dimbana wellina sabaya na Isak, nyawe ole umma na kapati'a. 22Lengnga na pati'a hida douada lakawa neti'a ndona aporata mbapa tenda kanangu sabaya na ndengiwa Maromba Allah, apa kowe ama rawi mbara gu.23Nya, kana pa newe Mori mabrana, "Aduada bangsa ne tiadanamu. Mono nduada bangsa papa dadimu mba langge apewawi. Bangsa paka'a na napa wesipo mono na Bangsa ambo'u".24Lengnga bana duki rapa na mbana pa'ana, kana padadi aduada lakawa raku. 25Na lakawa adadi ullu wekkina narara ngge mono na marabi na nyadona angaran a Esau. 26Kana dadi ndomo ana kaduadana, na toro na eru wa'ina Esau, na nyadona angarana Yakub. Isak enne kabulu dauna Ribka mba na pa anadi Esau mabda Yakub.27Hidda anduada lakawa lenga napa matto, na Esau ata pande kalolawa mono ata beinai dangngi Mareda dana, takka Yakub ata ambeingge dangngi uma. 28Ishak, na mbei ponguna kana'a pakalola, monop na Isak namanawarai Esau, Na Ribka na manawarai Yakub.29Ne apa iya lodona, na Yakub kana pati'i ngge ne kambe, kaamini Esau naka reba langu taka. 30Kana panewe Esau barana Yakub, ya kaida wadeka ne kambe raramu ku kareba langngu taka , "Orro ahinana ata ka pangarawi" Edom."31Taka hina ngge patekina Yakub, batta bellingge ne paka'a mu bara nggu. 32Patekkina Esau, ete, kutipa mate oro kareba, appa dalina ne paka'anggu? 33Ka hida domo patekkina, aura beliwu bara nggu, "Kana aura Esau bara Yakub mono na batta ngge ne paka'ana bara Yakub. Lengnga napa hidnawe wudi kana yani panga'a, "Kana aura Esau bara na Yakub mono na batta ngge ne paaka'ana barana Yakub. 34Lengnga napa hinawe kayani panga'a mono kambe na Esau. Na Esau kana nga'a kana enu wuni na kako napa radaka paka'ana apa kowe hina ngge.
Chapter 26

1Waage ne a ia sadekkan, na ndadiwe nekareba a ekka gai ne iya padou na tuddawe ne kareba a ndadi hetti rapana Abraham a ulluna. Nemba hinna Ishak na kako ne tana Gerar barrana Abimelekh, ata ratonda hidda ata Filistin.2Marombah Allah napa tingngo wekkina barrana Ishak monno napa newe, “Dakakokana ne Mesir. Kadangngiwu ne tana taromu, patekki mbagu barramu. 3Olenagu ata eka a dangi nee tana nee, ne Yo’a kaku rai olegu monno kakupamaringiu. Ne Yo’a kuyakuago barramu ne iya wanno monno barranda wolla uamu, monno ne Yo’a kupa togolame ne uaragu barrana Abraham, amamu.4Ne Yo’a kuraidi hidda wulla uamu a hinna waina luada madubbu ne langita ndeta, monno ku yakuwe barrada ne iya wanno. Monno a walina barrada wolla uamu, ngara kuanda bangsa ne ponnu tana aparingngiwi. 5Orona na Abraham napawillidi monno nandekuge ne lii paretagu, lii ukkugu, monno ngarakuada papananggogu.”6Na Ishak engai ne Gerar. 7Ngara kuada hidda ata waina nee atuwa barra ishak tumbana Ribka, napa tekkiwe,” wottoguwi.” Nama dautage mbana tekkiwe, ”Mba aloummanami,” orona mbana pangedage hidda ata mba lage apamatewaga orona na Ribka akambola ekagai. 8Waage nea asa dekkana, na Ishak mbana dangngi nee a gaina madoina. Na Abimelekh ratonda ata Filistin, naka tinggira wali jendela ndeta monno na etana Ishak mbana pabola ndengngawi Ribka alo ummana.9Orona mba hinnawe, na Abimelekh naka ndengngawi Ishak monno na tuawa, ”Na Ribka alo umma takkamuwi”! Mba ne yo’u katekkiwe barrama yamme na Ribka mba wottomu”? Na Ishak na tekkiwe” orona mbaku madautage mba pamatewaga monno mba de’dewa na aloummagu, nya kaku tekkiwe nea hinna waina.” 10Na Abimelekh napa newe ”appawe nepa tekkimu barrama yamme? Na ia atama yamme na bisawe mbana dura dengngai na alo ummamu, na dukkuwe ne yo’u mba ngindiwe ne ndaduawa barrama yamme.” 11Na Abimelekh napa lolonda ngara kuwa ata a waina, hinna ge ”mba garra ku atodowa naka mbani monno na aloummana, apa matewa”.Na Ishak Na Mbambu Baiyo12Na Ishak nama nairo nee monno nama keni langngu ekagai ekasadda ne ndou a hinna mbana orona na Marombah Allah mbana pamaringiwa. 13Na Ishak ata a mbambu baiyowa mbana dukkiwe mba nya ata a mbambu baiyo langu takka. 14Waadi hidda bebena a iya gollu, monno waadi hidda sapina aiya gollu, monno wai dommo ndi ata papa tukana a luana nya hidda ata Filistin ka mimmira ate ndengngawi.15Ngarrakuanda mata wee sumura pa kondanda ata papawenda amana ne rapa na Abraham, Amanda, a tudi waige tanah hidda ata Filistin. 16Mbage na Abimelekh napa newe barrana Ishak, ”Kakou kawaliu ne wannomu, orrona ne yo’u mbapa wessi kyapu pangu yamme”. 17Mbage, na Ishak kakombana na gaige nee padou, monno naraina kareka ne rambana Gerar, na dangngi wai neera.18Mbage na Ishak nakoda mbaliwe ne sumura pakoda mbada amana Abraham hetti pona. Orona hidda sumur a soambadi tanah hidda ata Filistin. Monno na Ishak naraidi nagara a hidda waina ngara parainadi amana.19Orona mba hinnawe hidda ata papawedena Ishak a kodawe sumur ne rambana, ne hidda a tambokawe mata wee a ekagai. 20Orona mbahinnawe hidda ata ndawa rangana Gerar apa rikkana pangu hidda ata papawedena Ishak monno apa newe, “Ne mata wee mata wee ma yamme!” Nyawe na Ishak kana pangarage Esek nee sumura, orona hidda ata apa taudengngawi.21Nyawe hidda ata papawedena Ishak kakoda pia sumura waddeka, monno hidda ata enga patau dengnganadi nyawe na Ishak kana pangarage Sitna nee sumuru. 22Nyawe na Ishak kana dikki neera monno na koda eka sumura, mbage daiki kangamuka neera, nyawe na Ishak kana pangarage Rehobot neera padou. Moono ne nya napa newe, ”Nepa hinnawe na Maromba Allah na mboda nepadou tubanda itto monno ne itto a neena nepadou near ta mbabu baiyo.23Wali nenna na Ishak hetti Bersyeba. 24Ne gedde na Marombah Allah napa tengngo wekkina barrana Ishak monno napa newe barrana, “Yoa ndana Maromba Allahna Abraham, amamu. Dama dautakana ne Yoa kukarawau. Ne Yoa kupamaringiu monno a uara babara hidda wolla uamu orona Abraham ata papawede-Gu. 25Nyawe na Ishak kana pakedde ne ia atura paka dengnga waina ngarana Marombah Allah. Nee nya dommowe papadede waina karekana monno hidda ata papawedena a kodakaiwe ne sumura.26Mba lengnga pa hinnawe ammi na Abimelekh wali Gerar apa tamboka dengngawi Ishak, na Abimelekh ammidi mbada Ahuzat, ata panungngawi, monno Pikhol, a kododi ata mbanina. 27Patekkina Ishak barrada, “Neka ammigu apa taboka dengnga heddi pona mu buttuga ate monno muwolaga wali ne wannomu."28Nyaka walewe, “Neba hidda ma eta waibage mata na Maromba Allah mbana ollemigi. Nyawe kama panewe, ‘na duapo ne itto mbata aura, hidda ata goa yoa monno atamu yo’u. Gai kama raige ne aura pama kette waina ne Yemmmi pangu yamme. 29Ne yamme mba damma pakarodukawu a hidda waina waina mbada todou monno ba dai pongngu paraima barramu takka ne a ndu’a na dukkiwe mbama pa tukagu wali, mapa tukagu wali nduau. Monno neba hinna na Maromba Allah napama ringngiu."30Na Ishak na yadi pangaada, monno he hidda a ngaa kua monno a enu. 31Ne koka, kapu gede kii, ngarakuada hidda ata a kette ne aurada, na dukkiwe apa silliwi mba kako ndua.32Ne lodo hidda ata papatuka Ishak ammidi mba tekkiwe tubana ne sumura pa kodanda. Hiddage, “Ne yamme ma eta ne wee!” 33Nya Ishak kana pangarage ne sumuru Syeba. Nyawe nee padou kaengage mbapa ngarage Bersyeba na dukkiwe ne loddo.OLLE UMMA NA ESAU34Na Esau mba pata kabullu douna nama nikah dengngawi Yudit anana Beeri monno Basmat anana Elon, hidda ata Hetwi. 35Ne nikah hidda a raige pamilla ate ndengngada Ishak monno Ribka.

Chapter 27

NA YAKUB NA AKALAWA ISHAK 1Ne bana kaweda na Ishak, monno hidda matana mbada eta ndu’a naka dengngai Esau ana bodina, monno napa newe dengngai” anagu!’ Na Esau na wale” we, ama.” 2“Renggewe, ne Yowa kekawedabana, monno daku pandebage gege rapana mbaku mate.3Ndeke ne numbumu, monno kakakou paka lola a tubaga Yo’a neka ndau ndana. 4Mba ammigu awali lage hidda pa kollemu wali kandau dana ka raigadi pangaa a minnaka pa beigu ka ngindigadi kaku ngaadi monno kaku pama ringiu toma pona ba daku mate.5Nemba nei na Ishak a tekki na Esau. 6Na Ribka napa newe barra na Yakub, "ne yowa ku rengngewa na amamu bana panewe barana anguamu Esau: 7'Ngindi lage apawi hiddi pakolemu a walina pakalolamu monno raidi pangaa a minnaka, monno ngindi kaku ngaadi monno kaku pamaringiiu ne arona Marombah Allah toma pona mbaku mate.'8Ne you anagu rengnge padiawe appawe ne patekkigu, monno pawilli ge appa ne patekki gu barramu. 9Kakou lage ka ndu’ada hidda kabodi simmbi maneda. A morru gai kaku papawillidi pangaa minnaka pabeina amamu. 10Mbaku mbabadu mbaku pawillidi lage kakou ngindinadi amamu gai kana pamaringiu tomapo mbadanna mate."11Na Yakub napanewe barrana innana, ”Na kaagu ata marabiwa mbaka ne yowa daku marabiki. 12Monno mba enga pandenaga na amagu mbana pa ndabai limmana ne baragu monno mba enga pandena ne yowa mba akalagowe, ne podda mbalange nyapa pa yanaga monno ndana nyaba weemaringi."13Na innana Yakub napanewe’ ba yowa lage a tooduge ne podda balango. Mbaku anagu pawillige appawe nepa tekkigu, monno kakou ka ndekei hidda simbi palangigu. 14Na Yakub na ndekei hidda simbi nandekuge nepa tekki nai innana. Monno na innana napa willidi pangaa minnaka pambeina Ishak.15Monno na Ribka na nde’dei kalambena Esau anambodina a ndu’a pambondalana ne umma monno hidda kalambe na yanadi Yakub anaka murri mbana tauwi. 16Na ndeke ndommowe ne kalita kambodi simmbi, monno na taina ne koki ndetana pangu limma ndetana Yakub da wangngu wulluna. 17Na ribka na yanadi Yakub hidda ka mbaba monno pangaa minnaka papatiina.18Na Yakub na kako panewa barra amana. Ama, ‘We ana, garragu’? 19Na Yakub napa newe mbarra amana ”yowa ndona Esau ana mbodimu, monno kupawilli bage appa nepa tekkimu, ma diiu ka ngaadi hidda pangaa patekkimu walinda hidda paka lolagu, monno kapamaringngiaga.20Pei patana ne yo’u ka ngetana ba ngindi hinda pangaa aminnaka walinda paka lolamu. Na Yakub na walewe patekkina amana, ’nya ndo’uda Amamu Maromba Allah a yaga manakkata ama. 21Nyaka, na Ishak kana tekki domo barra na Yakub, "Tukkewula kaku labewu, ana'nggu, mono kaku pande'ngge you'u takka Esau mono ba inda."2222 Na Ishak napa newe ndommo barrana Yakub “meyau kaku yagu wee maringi monno kaku pandege ba yo’u takka Esau atto indaki. Na Yakub na tukke barrana Ishak amana monno na Ishak napa ndammi na Yakub monno napa newe “hidda limma, limma nadi Esau monno ne lii, liinawe Yakub. 23Na Ishak danna pande mbai na Yakub orona hidda limma na mba hidda kaina limmana Esau amarabi.24Monno na Ishak na tuapiawa na Yakub, “yo’u takka Esau anagu? Na Yakub na wale Yowa takka ndona ama.KANURU KANENGGANA YAKUB25Na Ishak napa tukai Yakub” ngidiwi hidda pangaa kaku ngaadi a walina hidda pakalolamu, monno kaku pamaringiu”. Na Ishak na ngaage monno na enuge ne anggura panginda na Yakub,26Na Ishak napa tukai tukke ka dekkiaga hinnai Yakub. 27Na Yakub na tukke monno na ndekkiwa amana, nebana dekkiwa na Ishak amana napandege ne mbo’uda kalambe pa tauna Esau, monno na Ishak napa maringiwa na Yakub. Monno na Ishak napanewe, “Ne mbo’u wekkimu ana hinna waiwe bo’una maredda pamaringi mbana Maromba Allah.28Na Maromba Allah lage kana yakugu wee maringi awalina langita ndeta, ne tana a ndu’a monno hidda pare pangu anggura a luana.29Monno ngarra kuanda bangsa-bangsa aka wondogu, monno ne yo’u ata ratou ne tillu donganda ngara kuanda ndumu. Monno na modda mo na ata a bige pa modndau, monno nama maingngi na ata pamaringiu”.KANURU KANENGGA NA ESAU30Na Ishak wudndi mbana pamaringia Yakub, monno na Yakub wudndi walina barrana amana, angu ammi kaibani Esau awali a wali pakalola. 31Na Esau nangu bona mbana papawillidi hidda pangaa aminka pabeina amana, lengnga napa mbawi mbana pawillidi na ngindi nadi amana monno napa newe ”kednde’u ama ne yowa waibaga, monno kangaidi appawi hidda pa tekki moga monno kapamaringi waiyaga”.32Na Ishak na tu’a Esau, “Garragu yo’u ana”? 33Na Ishak nangu radana monno naka danndaka orona mbana rengngewe ne patekkina Esau” mbaka ngarrai natti a ngindigawe ne pangaa aminnaka nenanya, hetti kanuru kanengga neembage barrana hinna ge na Ishak mbana tua na Esau’.34Nembana renngnge nepa tekkina Ishak amana na Esau naka waro orona mbana karonduka atena, monno napa newe ndengngawi amana Ishak’ pama ringngi kaiwaga yo’a ama! 35Na Ishak napa newe barrana Esau, ”Natti anguamu ammi barrage mbana raiga akala, monno na ndake mbawe ne kanurru kanengga toramu Yo’u”.36Napa newe na Esau barrana amana Ishak” na pandombana mbana raiga akkala, monno na tumbawe mbana ngarana Yakub orona mbana ndeke bagawe ne pado’u pama diigu yo’a pakaa, mbaka dai ekaki kanuru kanengga toragu yo’a nya ama” hinna na Esau barrana amana Ishak. 37Na Ishak na tekki nawe Esau, ”Ne yo’a amamu ku yambai pado’u pama dii ata rato ne barramu, monno ne barranda ole ndandina. Monno kupamaringi ngara kuanda pare aluana, monno anggura a baru, monno appa ndommowe paraigu nemba hinna mbadowe”.38Pakkina Esau barrana amana, ”Dai ekaki ia kanurru kanengga tora yo’a nya ama”? Pama ringi kaiga yo’a ama, oro mba hinnawe na wandige mbana ngio.39na Ishak napa newe ndengngawi anamanena Esau ”Rengngewe”! Ne pado’u padangi waimu yo’u lage na warrowe wanina ndalu tana a ndu’a ne ponnu tana, monno na marro ne wee penni awalina surga ndana. 40Ne yo’u lage mu toleka waina tama keto, monno ne yo’u lage mupa tekei hidda ndu ole ndandimu. Monno mbamu pawilli takka ndoge ne a hinna takkana, ne yo’u lage muka petti nakawata a wali mbukku ndetamu.NE WANNO NA NDUNDAKAGE YAKUB41Na Esau na buttu ate na Yakub orona mbana ndedewe ne kanurru kanengga pa yandadi Amanda. Nepa tekki na Esau napa aroge ne tou ndeta do’una, na ngioge ne rapa matena amana dama ndoi monno na Esau na beige pamatewa na Yakub. 42A tekki kaina Ribka appawe nepa kambuna Esau, monno na Ribka napa tukana ata kandenggawi Yakub anaka kamurrina. Monno na Ribka na tekkinawe Yakub, ”Na anguamu na sennang dengngage ne mbana pamateu.”43Nemba hinna ne yo’u anagu pawilli ge appa ne patekkigu barramu, “Akou ka ke’du ne barra na Laban naagu a neena barrana Haran. 44Dangngi belliwu nee barrana, remage mbana lengngage ne buttu atena na anguamu. 45Ne mbana lengnga mbadoge ne buttu atena, na bulla mbage appa nepa raimu barrana. Mbaka kaku patukana ata a malle mbaligu, monno ndaku beikige ne yemmi a nduada apa angunguana mba daimigi nea aloddona.46Na Ribka napanwe barrana Ishak, “Ne yo’a daimbana gunana mbaku moripa na Yakub mbana nde’deko mawinne Het.

Chapter 28

1Bage, Ishak nakadenggawi Yakub, napamarinngiwi, mono napanungngawi, " Ndudede kana lakawa mawinne walina ana-ana mawinne Kanaan. 2Pandindaka wekkina mono kakowu ne'e Padan-Aram, ne'e ummana Betuel, amana innamu. Ellewu lakawa mawinne ne'e, awalina ana-ana mawinnena Laban, na'a na innamu.3Nenyawe Maramba Allah dukka boto dukka mbi'sa kanna pama ringngiguwe para'imu, ku raigu uwara mbakbara mono mbupa ngaina bangsa a kaladana. 4Nyakaiye kanna pamaringngiwu a hinna kaina payadai Abraham, barramu monno umbu a'ibamu, ga'i ku douge ne wanno payana Maramba Allah ne barra Abraham, mono ne tana pado'u madakawak'imi pa gaina ata eka. "5Mbage, na Ishak napa polokowi mbanna kako Yakub, monno kako mbanna Yakub ne'e Padan-Aram mbarrana Laban, anana Betuel ata Aram, na'ana Ribka, ina nda Yakub monno Esau.6Esau na pandege na Ishak mbanna pamaringngi mbawi Yakub monno a patukai kanna kako ne'e Padan-Aram ngga'i kanna kolena ole ummana wali ne'e. Monno napande ndommongge Ishak mbanna pamaringngi mbawi Yakub, monno napanungawi, "Ndu 'nde'nde kanna mawinne wali mbarra ana-ana mawinne Kanaan." 7Esau na pande ngge Yakub mbanna padeku mbarra ama monno inana, monno na kako Padan-Aram.8Nyabahinnawe, na pandengge Esau mba na amana mba ndanna mbeikinna mawinne Kanaan. 9Nyaka, kako mbanna Esau mbarra Ismael monno na 'nde'nde Mahalat naparawi mawinneni eka ndommo podda mawinne-mawinne a wa'i mbana. Mahalat ananai Ismael anana Abraham, monno allika mawinnenai Nebayot. Kandabanippina yakub Ne'e betel10Na Yakub na 'ndun'ndakai Bersyeba monno na kako netti Haran. 11Mbage, ndukki mbanna Yakub ne iya pandou monno na tad'do wa'ina orona na tama mbanna mata loddo. Yakub na 'nde'ndewa iya katib'mbikka togo na rawi lunawi, mbage ndura mbanna.12Nembanena dura, kandambanippi mbanna Yakub. Ne kandambanippi ndanana, na etawa iya nauta papandende nda ponnu tana lawina a ndukki langita ndeta, monno papalewana Maromba Allah mburru penne ndekuni na nauta.13Mbage, Yakub na etawa Mori mbanna ndende ponnu nauta monno hinnangge, "Youwa ndonna Mori, Allah Abraham, umbu ai'mbamu, monno Allah Ishak; ne tana pandou mbeika wa'imu Ku yago mbarramu monno umbu ai'mbamu14Nepawalimu napagaina pa'u tana ne ponu tana, monno ne yemmi mi elangge tuba barat, timur, utara, monno selatan. Monno oromu, ngara kuwa ata ne ponu tana a pamaringngiwi.15Rengngewe, Youwa ku pamaringiwu monno ku pamanu maragu lakka je nyage pakakomu. Ku ngindi mbaliwu ne tana ne. Ndakku ngga'i kinggu, ndukki mbanna togola pandandimu barramu."16Murrinage, wolla bana Yakub, Monno hinnage , " tetetakwe na Mori wak'i ne, takka ne yowa dakku pokdakige!"17Ne tillu ma da'utana, Yakub hinnage, " Ne pado'u na duwa langgu takka. Ne nyado Umma do'una Maramba Allah. Nenyadowe binna Sorga a kaladana!"18Nyaka, Yakub na wolla ne kappu gekde gagaro, ba kanna dekewa na togo pa kappe waina kato'iwana mono napa dogotadi napaga'i tugudi, lappata na burrige we'e lengi ne ponnu togo. 19Nyaka Yakub kanna pangarage ne pado'u Betel, langngokopo ne pado'u ngarana Lus.20Murrinage, Yakub na a'ura, hinnage, " Na Maramba Allah mbana marenggnga koga mono mbanna pamawowaga ne tillu lara, mono bana nyakoga nga'a tupa pa nga'a mono pata'u papa wenna, 21Nyaka kaku ndunni 'mbali ne ummana amagu, nyakana Mori Allah ma'i. 22Mono na togo watu papa ndendegu nyadona apagai Umma Maramba Allah. Mono lappata garra kuwa payamoga barragu, ku nyabaligudi nea aiya pa'pad'ndo paka bullundi ne barra-Mu."
Chapter 29

Yakub Napatabboka Ndengawi Rahel 1Mbage, na Yakub napa kitage pakakona mono na dukki ne wanno ata Timur. 2Ne mbanna panamatage mata, Yakub kanangngu etawi a iya mata we'e pakoda ne maredda dana, mono a touda dededa mbebe a mbeika ne uppuna mata we'e, ne we'e pakoda pa enu waida ranga a todi waige iya tatapa watu aka ladana, 3nya ne'i kuwa kundi a pakua ne'e, haida ata ndawa ranga a leilarrai na togo patodi waida ne we'e pakoda monno a yadi paenu ana mbe'be nda. Mbage a ta'i mbali na togo, ponnu we'e pakoda.4Hinnage Yakub mbarranda ata ndawa ranga ne'e, "ole 'da'dinggu, ngge wali nyame yemmi?"A wale wa, "Yamme wali ma Haran."5Hinna ndommo ngge Yakub mbarradda, "Appa 'mi pandewi Laban, anana Nahor?"A walewa, "Mapandi wi."6Mbage, Yakub na tuwawi, " Ndapeidonanya?"Awale we, " Naduwadona. etawa, name Rahel, ana mawinnenai, ammiwi mono mbe'benda amana."7Hinnage Yakub, "Etawe, loddopowa. Nda nduki kipona rapa mba pa kuwadi ranga. Yadi heida mbe'be 'mba 'mbenu mono ka'dawawi wali netti marekda dana."8Nyamo heida ata dawa ranga kahi'dage, " Ndanna ma pandekewe ama pawillige balinawe ngarra kuwa kabak'ba mbe'be papa kuwana mono na togo pa todiwai a leilarrai wali mbak'a wee pakoda; nyakidowe ne yamme pa kolema mbamma yadi pa enu mbe'be-mbe'bema."9Tenggara Yakub mbanna panewe denggadi, Rahel ammiwi mono mbe'be amana orona nya a dawawi. 10Tengngara Yakub banna eta Rahel, ana mawinne na Laban, na'ana innana, mono mbe'benda Laban, Yakub na barrawi mono na leilarawi na togo watu wali nee mba'ana wee pakoda, dukkiwe mbanna nyadi paenu heida mbe'be Laban, na'ana innana.11Mbage, Yakub na de'kkiwa Rahel mono nakawauka mbanna ngi'o. 12Yakub natekkina Rahel mbanya ndu'nda'ndi nai amana, mono mbanya ananai Ribka. Nyaka, kanna malle Rahel mono na tekkina amana.13Tenggara Yakub na rengngewe tubana Yakub, ana wottona, napa gesana banna kako pa tabbokawa, bage nawapowa mono nadekkiwa Yakub, mbage na ngindiwa ummana. Bage, Na Yakub na tekki ngarra kuwawe barra Laban. 14Hinnage Laban barrana, " Mbadekukoge ne yo'u ra'adagu." Nya kanna dangngi Yakub barrana ne'a ia wullana a gainna. Laban Na Nke'di ni Yakub15Mbage, Laban hinnani na Yakub, " Langngokapo ne yo'u ba ra'a dagu, engngakadoge ne yo'u mbapa willi ka luwau ne barragu? Tekkigawe mbarragu pei'patana mbaku yagu kasewamu?"16Laban a nduanda anana. Na paka'a ngarana Lea mono napa allika ngarana Rahel. 17Mata na Lea ndanna singirakke , takkana Rahel napa wekki kambolana monno na kambolawe matana. 18Orona Yakub na mbei Rahel, hinnangge, :"Ne youwa ku pawilliangga mbarramu pittu ndouna kaku koleni Rahel."19Hinnage Laban, "Na ndua powe ku yagu Rahel mu nde'ke ndouwa ka nda ata wadekkaka a ndekewa. Kanyawe, ndangngiwu mbarragu."20Kanyawe, ndangngi mbanna Yakub monno napawili mbarrana Laban pittu ndouna. Pittu ndouna palawina Yakub mbanna pangaingge pirra lodokina mbanna pawilli orona na namanawarra pongngu Rahel.21Na ndukkiwe pittu ndouna, hinnage Yakub mbarra Laban, "Ya nggai Rahel ngga'i kaku pambola ndengngawi. Ne rapa pawillinggu mbarramu nama mbambawe." 22Nyaka, Laban na raingge iya rame kalada mbara ngara kuwa ata a ne'i na ne'e pandou.23Ne gedde mema pongu, Laban na ngindiwa anana, Lea, mbarra Yakub, monno Yakub nappa ia ndengngawi Lea. 24Laban na yawa na ata mawinnena, Zilpa, mbarrana Lea kanna patukawi. 25Koka kabu gedde na, Yakub na etawa Lea a ndura ndengawi. Hinnage Yakub mbarra Laban, "Appa ku ke'ndeangga.Ku eta mbanna podda mbaku pawilliangga mbarramu ngga'i kaku kolewi Rahel? Ne ku ke'ndeangga?"26Na walewa Yakub, "Ne'e wannoma ana kamurri ndanna ullukanna mbanna pala'i mba ndanna pala'i kopona na paka'a. 27Ponnu mbelli po pittu loddona mbu pambola ndengngawi Lea, monno kaku yagu Rahel mbarramu. Takka mu pawilli ndommo po mbarragu pittu ndouna. "28Yakub na rawingge monno na ponnu we ne loddo ngauna pa kole ndenganawe maringi a walina mori, ledena mba wa'ini mawinnena. Mbage Laban na yanai Rahel, anana, mba mawinnenai Yakub. 29Laban na yawa atana, mawinne, a ngarana Bilha, mbarrana Rahel kanna wai atani. 30Nyaka, Yakub nakka iya 'ndengngawi Rahel. Monno Yakub nappa pawilli ndommo pittu ndouna mbarra Laban. 'Ndu'nda'ndina Yakub a matamba31Na etawe Mori Yakub na louka pamanawarapu Rahel indapi'apo Lea, nya kannawukke na pandou atana Lea, takkana Rahel na woto.32Lea napa anawi iya ana ka'mbanina, papangaranna Ruben. Nepa papangara 'ndengnganai Ruben na Lea orona mbahinnangge, "Mori na etanggawe papo'ndanggu. Na la'inggu ndanna manawarakingga sauwa, nyaka mbahinawe la'inggu noto ngge na manawara'mbangga33Lea na pati'a pi'a monno na paana wi anana wadde. Napa ngarawi anana Simeon. Hinnangge, "Mori na rengnge ngga ne youwa mba ndanna manawarakingga, nyakanna yaga ana mbarranggu."34Lea napa pati'a ndommo monno napa anani anana wadde. Napa ngarawi Lewi. Hinnangge, "Mbahinna ne'e, la'inggu engnga enga mbai mbaranggu orona ku ya'mbai touda ana kambani mbarrana."35Mbage, Lea napa anawi ana na wadde. Napa ngarawi na lakawa Yehuda. Napa ngara hinnawi orona mba hinnage,"Ne mbahinnawe, ku ndeikawa na Mori." Mbalinangge, Lea ndanna pa'ana pi'a mbanna.

Chapter 30

1Tengngarrana Rahel mbanna eta mbandanna yawi ana Yakub, na kagulangau mbarra allikana, Lea. Hinnage Rahel mbarra Yakub, "Ya ngga ana, mba kandakku mate kanna!"2Mbani mbanna Yakub mbarra Rahel monno hinnawi, "Youwa Allah nya a rainggu mbu wotowu? "3Na wale Rahel, "Na Bilha, ata nggu. Ndura 'ndeng ngawi, ngga'i kanna yaga ana. Nyakaku inawangga wali mbarrananya." 4Nyaka, Rahel na yawa na Bilha mbarra Yakub ngga'i kanna ole ummani.Monno, Yakub napa iya ndengngawi Bilha.5Nyakanna pati'a monno kanna pa'da'dini a iya ana kambani na Yakub. 6Kahinage Rahel, "Allah mu rengnge takagawe tabayyagu. Na wyata we mbanna yagai a iya ana mbaranggu.' Nyaka, na lakawa napa ngarani Dan.7Nappa pati'a ndommo Bilha monno na yawi ana ka'ndua'ndanna Yakub. 8Hinnage Rahel, "Ne youwa kupata'di ndengnga mbai ka'anggu, monno ku taluwangga." Nyakanna pangarai na lakawa Naftali.9Naetawe Lea mba ndanna kolembanna ana. Nyakanna yawa atana, Zilpa, mbarra Yakub kanna ole ummawi. 10Mbage, Zilpa napa anawi iya ana kambanina. 11Hinnage Lea, "Ne youwa na kaladangge atenggu." Nyakanna, pangarani na lakawa Gad.12Zilpa nappa ana pi'a ndommoni anana wadde. 13Hinnage Lea, "Na kalada pongngu ngge ategu!Hinna ne'e ngara kua mawinne ka hiddangga kalada ate." Nyaka napa ngarawi na lakawa Asyer14Ne rapa makeni pare,ka nettini Ruben neti oma ndana monno kanna tabboka patodakkanna a ngara na dudaim. Nyakanna ngindiwa mbarra inana, Lea. Takka hinnage Rahel mbarra Lea, "tuluga ya kaingga youwa dudaim pangindina anamu."15Kanna wale Lea, "Mu dedembanggai la'inggu, ndanna tutu ndommo kipponya? Monno ne mbahinnawe mu ndengngi ndommopogai dudaim na anagu?"Takka hinnangge Rahel mbanna walewa, "Mbu yakonggai na dudaim anamu mbarranggu, nyaka ne gede mbola 'ndengngaku Yakub."16Tengngarra ammi Yakub wali oma ndana ne gedde, ammini Lea a renggawa. Hinnangge Lea, "Ndura 'ndengangga ne gedde, orona ku kasewa winggu dudaim anagu." Nya ne gedde Yakub kanna dura ndengngawi Lea.17 Mbage, Allah napakalokoni Lea mbanna pa'da'dini ana kalimma na. 18Kahinnage, "Allah na ngga wellina orona mbakku yawa atanggu mbarrana la'inggu." Nyaka, napa ngarani ana na Isakhar
20Hinnage, "Allah na ya 'mbangga a ndua mbarranggu. Mbahinna ne'e, Yakub enga ndeimbanangga orona ku yambawi enne ana kambani." Na pangarani na lakawa Zebulon.21Mbage, Lea na pa'da'di wi iya ana mawinnena. Na pangarani Dina.22Nyakanna, Allah na lolowa Rahel. Na rengngena tabayyana Rahel monno na yawi ana. 23Na pati'a monno na pa'da'diwi iya ana kambanina. Hinnangge, "Allah na weitakangga makkenggu." 24Rahel napangarawi na lakawa Yusuf, monno hinnage, "Mbanna ma pandendo Mori kanna yaga ana kambani wadeka."Yakub Na Akkalawa Laban26Ya nggandi mawinne-mawinnenggu monno ngara ana-ananggu mbarramu. Kukole mbandi orona mbakku pawilli mbarramu. Mu pandengge ne youwa mbakku liwe ne a ndua."27Hinnangge Laban mbarrana, "Nyaka ne mbau manoto ndonna, pakaloko 'ngga mbakku tekki e ne a sodina. Ku pandengge na Mori mbanna pamaringngiangga oromu wo'u. 28Tekkigandi appa we wellina kaku ya nggundi mbarramu." "29Na wale Yakub, "Mu pande ngge mbakku ndopanna pawilli mbarramu. Haida rangamu a uwa mbabarambanna ne mbakku nda'wawi. 30Ne mba ammingga, pote monno ndoumu yodi kidu. Mbahinna naida potemu a luwa langngu takka mbanna. Ne ponna mbakku pawillingge ne a sodina mbarramu, Mori na pamaringiwu. Kapirraponna mbakku pawilingge toranggu?"31Na tuwa Laban, "Mbage, appa kowe pawukku payadanggu?" Na wale Yakub, "Ummanna pataungge wellina langngo kasodiko, takka enga ndunni mbali ndunggu mbaku kalokko ndi simbi monno mbembemu melle mu ndeimbawe ne patekkinggu"32Pakalokongga mbaku kako padawa wi ka'bab'ba rangamu ne loddo. Monno kaku tia wi ngara ndukkada mbembe a gokkona, monno a metena monno ngara kua simbi a palara monno a kadu'tulla. Nya 'mbawi kasewanggu.33Nemilangge, mi kolengge a malewara welina a tindina. Ammi kunni pandengge ahinna takkana mbarranggu. Ammiminggi monno etanggandi ka'ba'ba ranganggu . Wa'i kundi mbembe a gokkona monno a metena, kai pandengge mba ata kedukoangga? Na wale Laban, "Ne a hinnana ku wainggu. Yamme ma pawelinggo ne pandengngimu"35Takka, neti loddo Laban na tia wi ngara simbi mane monno mbei simbi a kanduttulla. Iya ndommo na tiyawi ngara kuwa mbembe a metena. Laban na pamai ana-anana ka ndawa wi mbebe-mbembena. 36Mbage hidda ana-anana ka'indi ngara kuwa rangan a ka ndutulla ne'e pandou eka. A kako touda loddona. Yakub engawi neida ranga a enga ponna37 Mbage, Yakub na puddika na kara'a wasu a morona wali a hinna wa'ina iya wasu cemara monno badam. Nyakanna induwa na kara'ana nyaka wa'ingge a matirri-tirri ne kalita wasu deta. 38 Na mbondalla wa'indi haida ro'o wasu ne aroda ka'ba'ba ranga monno padou enu wa'inda wasu. Ne mba ammikundi mba enu nya kaiwe ne'e paka iya wa'i'da39Mbage, tengngarra ka'iyada haidi simbi-simbi mbarra ro'o, da'di mbaddawe a kaduttulla, a matirri, monno a metena. 40Yakub na tia wi haida ranga a kaduttulla monno a metena. Na tia wi 'ndouna wali mbara ranga ndou'na Laban41Tengngarra ka'iya da ranga a louka pawessi pamalala, Yakub na ta'idi kara'a wasu arroda. Haida ranga apa ka'iya wa'ina ne mbarrada kara'a wasu. 42Takka ranga a nda ndukkana malala, ndanna ta'ikindi kara'a wasu ne'e. Nyaka ranga a 'da'di wali mbei a ndakke ndounandi Laban. Monno ranga a 'da'di wali mbei a pawesi ranga nandi Yakub.43Nyaka ne ahinna yakub kanna luwandi potena. Nyakanna luwandi ka'ba'ba rangana, ata na a luwana, unta-unta, monno keledai-keledai
Chapter 31Rapa nawe Yakub Mbanna - Kako Paked'u Do'una

1Newe apa i'a loddona, Yakub na renggewe patekkida anana Laban. Hinnawe patekkida, " Nawa Yakub nadeke kuawi do'una na ama'nda. Nenya nbana pote oro'da potena ama 'nda."2Na, Yakub na etawe patana Laban monno ndana pangekda ullu kingge. 3Hinnage Mori mbarra Yakub," Wali mbaliwu ne'e tana pado'u nda'ndi wa'imu, pado'u dangngi wak'ida Inna kawedamu monno ne yowa engngage mbaku pamaringngiwu."4Nyaka, na Yakub napa tukadi ata nga'i katek'idawe Rahel monno Laban nga'i kara'i oleni ne'e marek'da dana, pa do'u dawa wa'i oleda simbi monno mbe'be da. 5Hinnage patekkina Yakub mbarra da, "Newe Yowa ku etawe patana amamu da hinna mbawe a ulluna tuba to'u gu. Takka, Nawa Ama Maramba Allah engage mbanna pama ringngiyaga. 6Yemmi a dwada mi pandege newe yowa ata apawilli lango takkana ga'a duwa tora tangguda amamu.7Hinna mowe na amamu na akkalaga. Nenya napa kabullu kaballeka mbana wungnga gadi toragu. Hinna mowe, Maramba Allah na olega orona parawina Laban. 8Amamu na tekki mbabawe, ' Ne yemmi ndekewi ngara kuwada simbi a ngokkona. Hidda bana tora tagumu.' Napa tekkiwe, ngara kuwada rangan a pada'ndi na simbi gokko, mba deku koge do'u bagudi yowa. Hinnawe, Patekkina Laban,' Ne yowa ku pattuwa simba gokko. Ne yemmi kole ku'adi simbi ama tiri wekina. Newe nyaba'i tora tagumu.' Hinnawe na ba'pa tekkiwe, ngarra kuwa ranga a'pa dadi'ndi simbi a matiri. 9Hinna mbana Maramba Allah mbana ndekewi ranga a wali mbarrana amamu monno mbanna ya'a gudi yok'u10Na dukkiwe rapa malala'da ranga, ne yowa ku kanang'ga nippi ku etawa na simbi mane nyakidona amatiri wekkina monno a gokkona amalala. 11Ne kanang'ga nippina, napapalewana Maramba Allah na tekkiwe mbarragu, ' Yakub!' Ne Yowa kuwalewe, 'we'.12Papalewa Hinna patekkina, 'Etawi, ngarra kuwada simbi mane a'malala dengadi amatirri monno a gokkona. Newe Yowa kurai'ge ngara kuwana orona mbaku etawi ngarra kuana parawina Laban tuba to'umu. 13Yowa dona Maramba Allah a m' mbarramu ne'e Betel. Ne'e, yemmi mi rai'na pado'u atura monno nam'a legawe wee lengi nee ponnuna, monno na raina kira dadi mbarragu. Neba hinnawe, Yowa ku bei'ge wali bali ne'e wanno pado'u dadi wa'imu."14Na Rahel monno Lea awale'a Yakub," Ama, ne yamme da ya'akama apa-apa dukkiwe mbanna mate. 15Ne Yamme napa tukdama ata ama'i. Ne nya abatta maga yamme barramu, monno wa'i kua'di ngarra kuwa riti mba deku'kundi tora tagu man'di yamme. 16Na Maramba Allah na deke kua'i potena manak'na a wali mbarrana ama'da, monno ne'e mbahinna tora tagu monno ana'da do'u mbada'di ito.Nyaka, ne yemmi rawi koge ngarra kuwana mba apawe patekkigu ne'e mbarramu."17Nyaka, na Yakub kakku palegewe kako mba hinnage . Na botiwi anana monno mawinnena ne'e ponnu be'do da unta-unta. 18Ka mbage, ngarra kuwa a kako ne tana Kanaan, padanggi wa'ina amana. Ngarra kuwa oleda ranga do'una yakub a kako ne aroda. A gindiwi ngarra kuwa pakoleda ne'e againa mba dangngi ne'e Padan-Aram.19Na Laban na kako mbana kikkira'i wullu mbe'bena, Rahel na tama umana monno na kedu'di 'ngarra kuwana pa nomba do'uda ama'da. 20Yakub nama kedeni Laban, ata Aram. Ne nya'a ndanna tekki'kina Laban tubana mbanna kako. 21Yakub na kako monno na ngindi kuwawi anana monno ole ummana monno ngara kuwa do'uda. Hida a pala'i loko Efrat monno a kako na aro ne'e kabuduka wanno Gilead.22To'uda loddona a'marawi, Laban napa ngekdawi Yakub netti ba'i a'kedu. 23Nyaka nappa kuwadi ata monno a ellewa Yakub. Na dukkiwe ne'a a pittu loddona, Laban na takboka yakub ne'e mbarra kabuduka Gilead.24Ne gekde Maramba Allah na'ma'i barrana Laban ne ia kanamba nipina monno hinnawe, " Ma'ga wekkina ne a'ia patekkimi a'aro mbarrana Yakub." Na ellewi pado'u ba'ra marapu pakedu'da25Koka kappugek'dena, Laban na takboka Yakub. Yakub ne'e'i a'pa dedewe kareka ne'e ponnu kabuduka Gilead, takka Laban monno ngarra kuwa ata ne'e i dodbadi apa duwa kareka ne'e kabuduka ahinna dodbana.26Hinnawe patekkina Laban mbarrana Yakub," Peina ne'e yok'u kama kedewu? Peina ne'e yok'u ku deke ga'di anagu angga'ina we mbapa tudda'di lakawa palummu? 27Peina ne'e mba kako kanda tekki pongngu koga? Nyaka ne mba tekki koga Yowa kuraige paga'a dengnga tubamu. Wai dommodi dodo monno nego pangngu dungga. 28Takka, ne yemmi dapa sella wa'ga ana um'bugu mu dekiwi monno limmige kako kumi nano. Ne'e yemmi tekki du'a we!29Ne'e Yowa papaboto tubana mbaku pakarodukau. Netti male gedde na Maramba Allah amamu na ma'i mbarragu ne'e kanangga nipi ndana. Ne nya napa lolongga mbarragu ga'i kandana paka rodukakawu ne pata da hinna'na. 30Ne Yowa kupandege ne yemmi mba be'ige wali ummana amamu. Mbaka hinnako kakomi. Hinnamowe, nekakedugadi hidda pa bara monno panomba ne'e ummagu?"31Na wale Yakub, " Ne Yowa ku kako da'iki pa tekki wa'i gowe oro mada'utago. Yowa kupageddage ne yemmi mi dekewi buttu atwi anami ane'ina barra'gu. 32Hinna mowe, ne yowa ndakku kedu kindi hiddi pabarami a erri. ne mba rengngakowa na ata apa lolo dengngaga a dekewi hidda pawaimu ne mbarrana, ndekewi. " Hitti pona Yakub ndanna pandi kini Rahel mba nya kedudi pawa'i errina Laban.33Na kako Laban monno napa retawi ngarra kuwa karekana Yakub. Na etawe ne mawona nyanana Yakub monno nee mawo ndana na Lea. Ka mbage na etawi a dwada lakawa mawinne papa wede ne'e mawo ndana, takka ndana takbokaki pa wa'i errina a wali umma na. Nyaka na tama ne'e mawona Rahel.34Rahel na burri'di pa wa'i erri nee kappe ndana' na unta mba kanna mandi'i ponnuna. Laban na wegawi ngarrakuwa mawo, takka danna dongguraki wi. 35Hinnage Rahel mbarrana Amana, " Ama, ndu bani kang'ga. Ne Yowa ndaku pawessiki mbaku dede ne oromu, oronawe baku leduna wulla." Nyaka, Laban na elle kuwawi ngarra kuwa mawo, takka ndanna takbopakitaki.36Yakub na buttu ate langngo takka monno hinnawe patekkina. Appa memawe ndengana parawigu? Pereta apa pongngu'we pa lawegu? Apa mbotomu mba wolang'ga monno mbapa nga'u wang'ga? 37Ne Yemmi ellewi ngarra kuwa nda'unggu monno dappa tabbokaki ndo'umu. Ne Yemmi mba waiko patabokami, mi mbo'gai mbarragu. Bondala newe ga'i hida atagu ka etawa. paka lokodi hida ata ka tekki do'uwa mba ngarrawi a duwa.38Ne Yowa ku pawillia'ga ne'e duwa kabullu do'una tubamu. Ne a gaina, ndai'iki ia ana simbi monno ia ana mbe'be a mate ne mbana dadi. Monno ndaku nga'a ponggu kipudi a'ia hida ole'da mbe'bemu. 39Ia loddo-loddo ia mbe'be a woppawi ranga utta na, Ne yowa dou'na ku yawaga ku yapakita wellida. Ne Yowa ndaku ngindiki ranga mate ne'e mbarrada monno hiddage newe dengnga kigo yowa. Monno Yemmi dengngi ndelluna ranga pakeduda gedde monno loddo. 40Ne loddo, bangatana loddo napa mbage pawessigu monno ne'e gekde hida matagu nda duraki orona kalikka.41Ne Yowa kupawilli kutuda ata papa wede tubamu ne a duwa kabullu douna. Kabullu pata do'una kawunggana, ne Yowa kupawilli ga'i kaku koledi a dwada ana mawinnemu. Enne do'una mbalina ne yowa ku pawilli ga'i kaku kolidi rangamu. Monno ne'a gai'na, yemi pakabullu kabaleka mba wungngadi tagu'gu. 42Hinna dommowe, Maramba Allah inna kawedagu, Maramba Allah Abaraham monno pambarada Ishak, a dekung'ga. Nyaka na Maramba Allah mbadana ndeku kunggu, yemmi eng'a patukadagu kako ummana apa-apa. Nyaka, Maramba Allah na etawe dengngana nee pa orona, monno pawilli papawillina monno hitti ged'de Maramba Allah nappa tenawe monno ne bakku tin'dina."Yakub Monno Papakira da'i Laban43Laban hinnage mbarra Yakub, " hida lakawa mawinne newe anagundi. Heida lakawa monno ranga do'ugudi. Ngarra kuwa pa etami newe do'u gun'di, takka hinnamo nda'aki apa-apa parai'gu papatutu waigudi ananggu monno ana da. 44Mba hinnako, mainda kata rainna papa kira. gak'i koge ne pa kira a wa'i na kanna kabali tada we ne batta moli dame."45Nyaka, Yakub na dekewa a bolo togo watu kalada monno napa dedewa kanna paga'i watu padedewa. 46Ne nya napa tuka'di atana pakuwana pirra togo watu monno pangngu'di, monno napa mbudu'di. Mbage, ne hik'da anga'a ne uppu togo. 47Laban napa ngarage nee pado'u Yegar-Sahaduta. Takka na yakub napa ngarage Galed.48Hinnage Laban ne mbarra Yakub, " Na'i kasala to'u na tuluda hitto a dwada mbata lolowe papa kiran'da nee loddo. Nyaka mba hinna kowe, Yakub na tekkiwe ngarana pado'u ne Gaeed. 49Hinnawe patekkina Laban, " Ka nyaku Mori a dagada ne mbatta ma sewa ia monno ia ." Nyaka ne pado'u kanna pangara ge Mizpa.50" Nee mbapa karokdukakuwi ana-anagu mawinnegu monno mba deke pi'a ko mawinne wakdeka, lolowe na Maramba Allah naetago parawimu.51Nei'we wa'i watu pappa dede pa ta'i tillu'da monno wa'i dommodi togo papakuwa eka akabali ta'da ne itto mba wage papa kira'. 52Na togo padede monno na togo e'ka, nei'da dwada a tulu kuwada batta lolowe ne papa kira'da. Ne Yowa dakku laweki'a na togo mbaku gokba'gu, monno ne yemmi da lawe kaikiwa na togo padede. 53Na'ma pandedowe Allah Abraham, Allah nahor, monno Allah inna amakawe'da a palologe mbarra'da itto nga'i kada lawe kawi hik'da papa kira'da." Nyaka, Yakub kanna pappa kirage waige mbanna tekki waige a'ura waige ngarana Mori pamada'uta monno panomba na Ishak amana54Mbage, Yakub na 'ndoro wa ia ranga monno napa ngaraka waige pa maraka a nga'ina pa marakana nee lakadakana. Monno, na bo'di ata ka ma'i pa nga'a denggadi. Nepa mba pa nga'a, nyaka ne hikda takdona ne lak'dakka detana. 55Na me'wage, ne kapugekde Laban nappa dekkina ta'da masewa dengnga'di ummbuna monno ana-anana. Nyakana pamarinngiwi bage kanna wali.
Chapter 32Tengngara Yakub Mbanna Tabboka Esau

1Yakub na ng'ige ne'e pa do'u. Ne'e lara ndana, ammi 'ndi papalewanna Maramba Allah tabbokka. 2Na etawi Yakub, Hinnangge Yakub, " Ne'e Pando'u, mandi'i na Maramba Allah!" Nyakanna, pangarage Yakub Mahanaim.3Anggu'wa na Yakub, Esau, enga wa'i kai ne lad'ndakana Edom papangara'nda Seir. Yakub napa tuka'ndi ata mbarra Esau. 4Hinna'ndi, " Lummuge mbarrana morigu Esau: ' Engnga wa'i Yakub mbarra Laban ne ndo'u-ndo'u ne'e. 5wa'i'ndi Sapigu, Keledai, kanguttu ranga monno ata papawede a luwana. mori, kupangindigo ne pana'u nga'i ku ndei'mbama. "6Wali mba'nda ne'i'nda ata papatukada mbarra Yakub monno hid'ndage, "Wali mbamma mbarra anguwamu Esau. Ammi nduwi a tabbokawu. Wa'indi pata ngau na kabani mbarrama." 7Yakub nama ndauta lanngu takka. Monno na ta'u atewe na bawa'i atana, kambab'nba mbe'be monno unta-unta na ne'e paduwada kabak'bana. 8Yakub napa ngekdage, " Ammiku Esau mbanna papamatewa ia kabak'ba, monno wa'i pundi ia kabak'ba a eka kendu mbakba so'u wekkina.9Mbage, Hinnagge Yakub, " Maramba Allah amagu, Abraham! Maramba Allah amagu, Ishak! Mori, Ne Yo'u mupa newe ne mbarragu ku walige ne wannogu monno mbarrada ole nda'ndigu. Ne Yo'u lummuge mu raige ne'a nduwa mbarragu. 10Ne Yo'u ndanna tukbakiwe mu deiba ngarra kuana ne'a duwa papatutumowaga mbarragu. Netti ponna mbakku palawi loko Yordan nyakidona tokko limma detagu, takka mbahinna ne'e, wa'idi heida dougu a tutu kakku pali'i eka'ndi ndwada kabak'bada kalada.11Ku kalairogu mbarra-Mu papasowuwangga wali mbarra angua nggu, Esau. Ku madauta ngga ammi kuwi mbanna pa matekuwama lappata mawinne-mawinne monno ana-ana nda. 12Mori, lummungga mbarragu, Engage ne Yo'u mu rawingge ne a duwa mbarragu. 'Ku pa u'waradi ole katonga ndanamu monno haida ana-anamu appa gai'na laingo nirri mbonnu. Ndappa pareke mbawi."13Yakub na takdona ne'e pado'u . Nappa ndinaka'i appa-appawi kungngu papayana mbarra Esau .14Nyaka kanna dedewi nduwa nga'u simbi be'i monno dwada kabullu simbi mane, dwada kabullu nga'u mba'be be'i monno dwada kabullu mbe'be mane. 15Na dedewi touda kabullu unta be'i monno ana-anada, pata kabullu lembu monno kambullu sapi mane, dwada kabullu keledai betina monno kambullu keledai mane. 16Na yadi ngarra kuwa kanguttu ranga mbarra da heida ata-atana papawedena. Mbage," kahinnadi pali eka'di kabak'ba do'u kabak'ba do'u. Kako ullukumi monno rawin'di tetdi 'da"17Yakub na yadi tetti i'a tetti mbarrana ata papatukana kabak'ba kaina na tekki dawe, "Wa'i kuni Esau anguanggu a ammina mbarrami mobbo na tuwa ko, 'Garra pote nadi heida? gege kako wa'imi? Garra ata namigi? ' 18Limmige walekowa, 'Pote nadi Yakub. Papa ngindi nanggudi mbarra mu, Esau. Monno nya ammi ka'idu nemmi lirama."19Hinna dommodi Yakub heida ata papawedena a dwada, a kato'udana, monno garrakuwa ata papawedena. Hinnadi, " Takbokowa Esau limmi kuwage mbi tekkiwe mbarra Esau. 20Limmi dommoge, ' naida nyabai toramu monno ammikaidu Yakub nemme lirra ma." Napangeddage Yakub, " Ku patuka ku'di haida atagu mba kako ullu ngindi wi haida torona ESau notoge napa derra waga monno na dimbawaga." 21Nyaka, Yakub nappa ngindi di torana Esau, takka engawinya ne'e kareka ndana.22Ne gedde mema pongngu, Yakub kedde bana monno na laiko wi haida ole ummana a dwada , a dwada mawinne papawedena monno kabullu ia ana kabanina pala dobbawi loko Yordan. 23Lenggana patukadi ata ummana palawi loko, Yakub napangindidi ndou'na ne bali loko.Apagok'bana Monno Maramba Allah24Nyaka, dangngi kanuwa mbana Yakub, monno wa'ini ia lakawa kabani a aminna monno na papote wekki denggani. A papote wekkina Yakub bi'a na o'uda loddo. 25Orona na ata mba danna taluwa yakub, napaluwanai pu'u kengana Yakub, monno nappa tambillukanai. 26Mbage na ata hinnage Yakub, "nga'i koga kakku kako waga orona na o'uda bana loddo. Takka, hinnage Yakub, " Dakku pasella ki'u mbadu pamaringngi mbelli kowaga."27Na ata hinnai Yakub, " ngarra ngaramu?" Na wale Yakub, " Ngaragu Yakub."28Mbage, na ata hinnage, ngarramu ndanya ba Yakub, takka Israel. Orona yok'u mu papote dengngamba'i Maramba Allah monno ata takkamu mennangngo."29Mbage, na Yakub nama tuwa," tekki gawe ngarrage ngaramu." Takka, na ata hinnage, " Appa kutuwaga ngarragu?" Mbage pamaringgiwa Yakub ne'e padouna. 30Mbage, Yakub napa ngarage ne pado'u Peniel. Hinnage, " Nyaba pado'u pa eta wai'igu Maramba Allah , takka engage mbakku toleka."31Mbage, Na o'uda mata loddo mbanna lawi we Peniel. Yakub nakabessoka orona na kengana napa selena. 32Nyaka, dukki ne loddo, ata israel da nga'a ki kana'a a todi we pu'u kenga, orona nenya kaiye a manu'a nai Yakub.
Chapter 33Yakub Takboka Esau

1Yakub na eta Esau mba ammi'i. ESau monno pata ngngau Kabani-kabani. Nyaka, Yakub na mbawewi umma katongana pata kasumbu'nda. Lea monno anana i'a kasumbu'nda, Rahel monno Yusuf i'a kambu'nda, monno a ndwada ata papa wede mawinne monno ananda 'ndwada kasumbunda. 2Yakub napa dedewi a ndwada mawinne papawede monno ana-ana ne nyaro. Mbage, Lea monno ana-ana nekdi lira. Rahel monno Yusuf ne'a wakdi kaduppuna. 3Yakub na dede ne nyaronda. Tengngara kakona arona Esau, nyakanna kawodo na dukki tana pittu wuda.4Ne mbanna eta Esau na Yakub, na ngettana takboka. Nappa ndabawi limma monno nawaponai bukkuna Yakub kanna dekkiwa. Bage, a'ka ngi'o dokba. 5Ne banna keketa matana Esau, na etawi mawinne monno ana-ana. Nyaka hinnange , " Garraidi nekda ata papa lolo ndengngamu?" Na wale Yakub, hikndadona ana-ana panyanaga Maramba Allah nebarragu."6Mbage, a dwanda Mawinne papawedena Yakub Monno ana-ananda kako arona Esau kaka wo'ndo arona. 7Mbage, Lea monno ana-ana nittidi barra Esau monno aka wo'ndo. Amurri Rahel monno Yusuf kako paka wo'ndoni Esau. 8Hinnage Esau," Peina pangekdamu barra heinda ata patakbokagu monno pakodongu nena?"Wale Yakub, " Ne nyawe panyagu mbarramu nga'i ka dimbawaga deiba'i."9Nyapo, Hinnage Esau " Nda nyakipo munyakuwagadi torramu ne mbarragu, angnguwa. Ne Yowa na tutukainba."10Hinnage Yakub, " Indaki, Ne Yowa kuka lairogu ne'nba engnga doge wubetti-bettiwu mbadimbawaga, nga'i ka dimba'i pangindigu monno panyagu barramu. Kuka la'nda ate balina etago matamu. Pangaige Mata Maramba Allah. Ne Yowa kuka la'nda ate ne yok'u mba dimbawaga. 11Nebahinna, kuka lairogu dimba'i hei'nda payagu. Maramba Allah naduwa langngu takka mbarragu. Mbanna nyapa seipaga we awali nepa kambugu." Orona Yakub mbanna kalairo tetakkani ESau dimbagadi payagu, nyaka na Esau kanna dimba'i.12Mbage, " Hinnage Esau, " nebahinna'a, pakitage pakakomu. Ne yowa ku ullu pakako."13Nyawe, neka bahinnage Yakub, " Mu pande garra kuwadi ana-anagu mba 'ndopana. Monno, yowa kumattaradi kambak'ba'nda rangagu monno ana-ananda. Pa'pa ngettaku a'ba soka'i ne'a marrona againa ne lod'ndo, ngarra kuwa ranga mate mba'nda. 14Nebahinna,kako ullu ku. engnga dogebakku deku lirami ba ngarre-ngarre dengnga madi sapi monno ranga ma wakdeka ka so'u, Monno ana-anagu kada doppakana. Enga pa dukkidoda ne Seir."15Nyaka, Hinnage Esau, " Nebahinnawe, ku pa danggngi wakdeka olegu katulu migi." Takka, Na wale Yakub, " Ne yok'u allu allu lolo mba duwamu nebarragu. Da rai dommo kage." 16Nyako, ne lod'ndo na kako wali bali Esau ne Seir. 17Takka, Yakub itti ba'i Sukot. ne'e nyawe, napa dedewe a buk'u umma douna monno gollu pa do'unda rangana. Nyaka ne'e pado'u kanna pangarage Sukot18Yakub napa dukkage kakona wali Padan-Aram lappata ne wanno Sikhem, natuma tana Kanaan dakki appa-appana. Nyaka nappa dede karekana ne'e omma ndana mbarra wanno. 19Nyaka kanna wok'i'e tana sodika a wellina ngngou kabid'ka omma tupa pa do'u karekana wali ngarra kuwa umma katongana Hemor amana Sikhem. 20Nya kanna padedewa ia aturah tutu pade'ika wunda dengngani Maramba Allah. Nyakanna pangarage pado'u "El, Maramba Allah Israel."
Chapter 34Andala dengngani Dina

1Ne a pa ia lodona,Dina, anana lea monno Yakub alousa paetawi mawinne-mawinne ne wanno ndana. 2Niaka etawa Sikhem, anana Hemor ata Hewi morina ne wanno. Sikhem nama rengngani Dina ba kana ndala dengngani. 3Monno nama kettewe a tena barrana Dina, ni'aka engngage manawarana mbarra na bu'wa winne. Sikhem napa oudangge manawarana mbarrana na bu'wa winne.4Kahinnage Sikhem mbara amana, " Tulungga ama nama winne kaku dekewa ba olebeikanngu hinna." 5Yakub napandengge na Sikhe na bokala dengngani Dina, anana. Orona, ngara kuwa ana kabanina ba ne'eindi a'kan'ndi rangan neme mare'nda dana, niaka ndakkipo parawina appa-appa na remandi ana na mba wali.6Mbage, amana Sikhem, Hemor , nettini atakboka Yakub kako tekkina tumana Dina mba hinna. 7Mbalengngana parengngewe ana-ana kabanina Yakub tutuna Dina, ni'awe kangettana mba wali orona mba buttu ate dengngage Sikhem bana pamakewe Israel orona mba ndala ndengngani anana Yakub Dina Orona ne'a hinnana ndana tubakiwe bana maraiwe hinna.8Takka, na Hemor kahinna'ndi,"Atena Sikhem nata mbolaka mbarra na Dina. Nga'i kuni Sikhem kana dekewa mbama winnenai hinna. 9Mainda kata pakete wekkina. Nyamandi ana mawinne mi yemmi mbarra ma yamme monno ana mawinne ma yamme mi nekiwi yemmi. 10Orona ne'ahinna, Yemmi monno yamme engngage bata mbarra, niaka ne wanno, wanno ndok'nbadawe , ndangngikuwimi, ma dangga ku wimi, monno pakuwaku'ndi potemi awalina ni'a.11Kahinnage Sikhem arona amana Dina monno ngara kuwa ana-ana kabanina, mba engngadoge mba de'imbaga, ne Yowa kuliwe ngarra kuwa nawe pamba'i atemi. 12Denggi paluwakona mbarranggu apawe pawu'ku padengngimi ne Yowa ku yamindi. Niakido mba nyangai na na bua wene kamma winnengguwi." 13Niaka walewe anana Yakub oro ba bokala denggani wottonda, niaka hid'ndage Sikhem monno Hemor amana akedengge ne ama rawi.14Niaka hid'ndage, " Danna rawikingge; Ne Yamme kaina ndamma nyakaikiwa wottoma mbara kabani ndandekuge pata sunat mala ne ahinnana pasala denggawe. 15Niakido mbama nya kaloga ne mbadeku dongge pata ma yamme monno ka pa pera dengnga mawe patama nga'i ngarra kuwa ata kabani nga'i kanna Sunat. 16Orona mbahinnawi, ata-ata mi yemmi ma dekewi yamme monno mawinne anami yemmi na dekewi ana kabani ma yamme, niaka ne yamme ka engnga ma nembarrami monno ka i'a 'nda wanno. 17Takka banda dekku konnge pata Suna, ne Yamme ma dekke mbaliwa Dina anama.18Nepata ahinnana adeimba aduwawe Hemor mba'nda Sikhem, anana.19Na bu'wa mane, ata papa akawa ne ma'ndi'ina amana ndana taukingge rapana bana pawillige orona mbana mbe'itakkani namawinne anana Yakub.20Hemor mbada Sikhem ka nit'ti'ndi atekiwe ne'e wanno ndana mbarrana kabani-kabani ngarra kuwa'nda. 21" Hik'nda ata a be'ige mbaka duwa dengngani hito, niaka bahinnako, hid'nda ata kandangngi ne wanno'nda monno ka dangga waina mala ne wanno'nda natutu pongngu po ngelara na tuma hid'nda. Oro ahinnana ne hitto ta ndeke nda'ndi ana mawinne'nda hik'nda monno ana mawinnenda hitto kadekewi hik'nda.22Niakido, pata padengngi'nda ata mba mbeige toleka ma renga dengnga'nda ne hitto nga'i ka ia wanno 'nda mba hik'nda : Ngara kuwa ata kabani'nda hito nga'i ka Sunat a hinna kaina hid'nda. 23Oro mba hinna we ba neme ngara dou'da, poteda, monno ranga-ranga'nda wadeka mba tora nda'ndi hiito? Niaka, Hinna kowe mai'nda kata de imbawe ne pata nga'i ka engnga'ndi ne wanno'nda."24Ngara kuwa kabani a walina ne wanno a deimbawe ne patekida Hemor mbada Sikhem, anana. Niaka, ia kabani ia kabani ne wanno ka Sunat ndob'ba wali a louso wanno ndanana. 25Tou'da lodona ama lawe, ata pa Sunat mba enga poda karok'duka. A dwada anana Yakub, Simeon mbada Lewi, pandengge mbaengngapudi a maula wek'kida, niaka netindi hitti wanno ndana kapamate kuwawi kabani ne'e wanno ndana. 26Monno apamate kaiwa Hemor mbada Sikhem anana. Mbage, kadekewa Dina lousa wali wa'i ummana Sikhem.
28Niawe ngara ana-anana Yakub a ngindi kuwawi ranga'nda monno douda wadeka awaina ne wanno ndana lapata omadana. 29Angindi kuwawi ndo'u nda hitti ata. lapata ama rengnga dommo ndi mawinne-mawinne'nda monno ana-ana'nda.30Takka, kahinnage Yakub mbarra anana Simeon, mbada Lewi, " Ne yemmi mi ya pongnguga karo'uduka ategu. Ngarra kuwa ata ane ena ne wanno abuttinda ate, ata Kanaan monno ata Feris enga patou dengnga da'ndi, monno ne yowa engnga modagu monno ngara kuwa ne hitto enga moda dengnga mingga ne Yowa." 31Takka kahinnage Simeon nba'nda Lewi, " Peina tangga'indi hikda mbarrawinawe wotto nda mba pa nga'i ata sundala lani? Mbarawi dongge a salah mbarra na wotto'nda!"
Chapter 35Yakub Ne'i Betel

1Nka'hinna ngge Maromba Allah barrana Yakub, "Kedde'wu, ndang'ngi wa'i wu ne'e Betel. Npan'dede iya atura a' tuba Maromba Allah a' paninno wekkina mbarra'mu etti mbu' nkedu wali barra na Ezau angu'nguamu". 2Nya'ka na panewe na Yakub barra 'nda ndu'dadi na monno ngarra kuwa ata a' dangngi barra'na, "Eru kuwa'ndi ngarra kuwa kasalla tou' a' wa'i na ne tillu ndo'ngami. Nka'pasingirawe tou'mi monno tau'mi kalambe a' ndua. 3Nta' ndundakangge ne pa'dou monno ta kako wa'i ne'e Betel. Nduk'ki ne'e ku'padede iya atura a' tuba Maromba Allah a' manunna tulu'nga nbaku kalanana, monno a' karawa 'ngga ngge'nyakoge mbaku kako".4Nya'ka hidda ata ka' yawi ngarra kuwa kasalla touda monno omma katillu patau'nda barra'na Yakub. Ka'na tane ngarra kuwa'ndi Yakub ne'e pu'u wasu ek mbarra na wanno papangara 'nda Sikhem. 5Mba'ka na Yakub pang'ngu ana na a' ndundakage ne pa'dou. Hidda ata a' dangngi wa'i ne'e nti'di wanno 'nda a' mbei'ngge mba'wolawi monno mba' pamatewi hidda ata papalolo ndengngana Yakub. Takka na Maromba Allah na ya'ndi madauta eka'gai na mbarra'nda nya'ka ngngau mba'wolawi Yakub monno ata papalolo ndengngana.6Nya'ka na Yakub monno ata palolo 'ndengngana ka'ndukki ne'e Kota Lus, a' hinna ne'e papangara'nda Betel ne'e tana Kanaan. 7Na Yakub na' npandede iya atura ne'e . Na pangara ngge ne'e pa'dou "El-Betel" oronawe nya'we ne'e pa'dou katombo na paninno wekki wa'i na Maromba Allah mbarra'na hetti mba'na kedu wali barra na angu'ngua na. 8 Na' Debora a' karawa 'wa Ribka, 'na mate wa'i ne'e. Mba'ka a' tane wa'i wi ne puu wasu Ek ne'e Betel. A' pang'ngara ngge ne pa'dou Alon-Bakut.Ngngara Eka'na Yakub9Hetti mba'na wali Yakub wali Padan-Aram, na Maromba Allah na'paninno wekki'na barra'na monno na'pamaringngi'wa. 10Hinna ngge Maromba Allah barra'na "ngara'mu Yakub, takka 'Kupan'ndelugo ne ngara'mu. Nda'ka ndengngapi'a mbanggu Yakub. Ne'ngaramu Israel hinna'mba." Nya'ka na Maromba Allah na'pangngarawi Israel.11Ka'hinna ngge Maromba Allah barra'na Yakub, "Yowa ndo'na Maromba Allahmu a' mbibbita a' mboto monno Ku'yago ne we'e maringngi barra'mu: uwara babbarau monno luwa mange'ndana langge mbaka iya nggu bangsa a' kalada eka'gaina. Na'lede'ngu langge ndadi'wi bangsa-bangsa monno tokko-tokko. 12Ku'yabawe ne iya wanno barra'na abraham mbada Ishak. Hinna ne'e Ku'yago ne wanno barra'mu monno barra'nda wolla uwa'mu a' ndadi murri. 13Mba'ka na Maromba Allah na'ndundakangge ne'e pa'dou.14Na' Yakub na'padede iya katulana wali togo mba'ka na burri ngge anggura monno we'e lengi ne ponnu'na. 15Ka'na pangngara ngge Yakub ne pa'dou Betel.Na Rahel Na'mate oro Pa'ana16Yakub monno ata palolo'ndengnga'na a' ndun'dakangge ne Betel. Mba'nda ndukki 'po ne'e Efrata na' Rahel na pa'ana. 17A' mange'nda karodduka mpali'na Rahel mba'na pa'ana. Na' karodduka langutakka. Mba'na etawe nera, kahinna ngge na ata a'pagata'na, "Ndu' madau'takana Rahel. Na' ana mu kabani dommo'wa. 18Na' Rahel na mate mba'na pa'anawi na ana na. Mba'dana mate po na' pangngara'wi ana na Benoni. Takka na Yakub na'pangngarawi Benyamin. 19Na' Rahel a'tanawi ne'e nlara aro Efrata, ne'e Betlehem. 20Na' Yakub na mbon'dala iya togo ponnu o'ndi na Rahel pa'paakkawai'na. Na'i togo enga'pu ndukki na loddo.21Mba'ka napakitangge kako na Yakub. Na' ngau wa'i ne'e kabaila'na Selatan Migdal-Eder. 22Na' Israel na'dangngi tundu ne'e, Mba'nei'wi ne'e na Ruben na'ndura dengngawi Bilha mawinne papaweda'na Israel. Ndu'ndadi Na Israel Na' Yakub kabullu ndua'da ana na.23Ana na Yakub nbada Lea Ruben ana mbodi na Yakub, Simeon, Lewi, Yehuda, Isakhar, dan Zebulon. 24Ana na' Yakub mbada Rahel Yusuf monno Benyamin. 25Na Bilha nya ata papawede'nai Rahel. Ana na Yakub mba'nda Bilha Dan monno Naftali.26Na' Zilpa ata papawede'nai Lea. Ana na Yakub mbada Zilpa Gad monno Asyer. Hidda mba'na lakawa ana 'na Yakub a' ndandi ne'e Padan-Aram. 27Na' kako na Yakub mbarra ama na Ishak ne'e Mamre ne Kiryat-Arba, ne'e Hebron. Ne' nyawe padang'ngi wa'i nda Abraham mba'da Ishak.28Na' Ishak na' toleka ndukki ngau pondo patta kabullu ndau'na. 29Mba'ka na Ishak na'pa kako we nga'u na monno na mate. Mba'ka a' pang'nguwi mbarra ndu'ndadi na. Na' malouwe toleka na monno na ndu'a we lara toleka na. Mba'ka a tanewi anamane'na Esau mba'da Yakub.
Chapter 36

OLLE KATONGA DANA NA ESAU 1hidda nyawi ata pa ama olle katonga dana Esau, hatti ata Edom 2Esau na deke mawinne a walina tana Kanaan. Ngara idda mawinnena Ada, ana nai Elon a wali Het, oholibama ana nai Ana, Kabani Zibeon a wali Hewi, monno 3Basmat, ana nai Ismael, wottona Nebayot .4Esau bada Ada wai iya ana kabani nda ngarana Elifas. Na Basmat waikai iya ana kabanina ngarana Rehuel. 5Kana Oholibama a touda ana na: Yeush, Yaelam, monno Korah. idda bana anana Esau a dadi wai nae tana Kanaan.6Idda ole Katonga dana na Yakub bada Esau a allu pongngo mangeda da ne mbaneidi tana Kanaan. 7Ettibai Esau a dikki eka wali barra angungua na, Yakub neti pa ndou a marro. 8Ngidi kuai ole ummana, ana kabanina, ana mawinnena, nyarakua ata papa wedena, rangana, monno ngara kua potena wali tana Kanaan dikki nee tana Seir.9Esau ama dai ata Edom. Nyaka ngara da hidda olle katongadana Esau a ngangngi wai nee wanno Seir letedetana; 10Naii Elifas ana ndai Esau mbada Ada, na Rehuel ana dai Esau bada Basmat. 11Elifas a limma kaina anana, ngarada: Teman, Omar, Zefo, Gaetam, Kenas. 12Waii kaina na mawinne pakona na Elifas ngarana Timna. Nyaka hidda Timna mbada Elifas waikai iya anakabani da ngarana Amalek.13Na Rehuel a pata ana kabanina, ngarada: Nahat, Zerah, Syama, monno Miza. idda bana umbu kabanina Esau wali barrana Basmat, mawinnena. 14Esau waikai mawinne ka toudana umbanai Zibeon nanyabana, atti Oholibama, anana Ana. Baka ngarana anana Esau monno Oholibama; Yeush, Yaelam, Korah.15Hiddi ndona hidi ngara pa ama ole katonga dana na Esau. Ana kabadina Esau na Elifas, baka ana kai na Elifas: Teman, Omar, Zefo, Kenas, 16Gaetam, monno Amalek. Ngarakua hidda ata katonga dana da a walida barra na Ada, mawinnena Esau.17Na Rehuel ana nai Esau, na amada ole katonga da na nadi iddi: Nahat, Zera, Syama, monno Miza. Hidda ngarakua bana ole katongadana na Basmat, mawinnena Esau. 18Oholibama, mawinnena Esau, ana nai Ana, kanna pa ndadi wi ngarakua ata pa ama ole katonga dana da. 19ata pattekida hidda bana ana kabinina Esau monno ata papa reta da ole katonga danada Edom.KETURUNAN SEIR20Na Seir nya, ata Hori a, a dangngi waii nee Edom ba danna dukki kipo na Esau. Hidda ana na Seir: Lotan, Syobal, Zibeon, Ana, 21Ezer, Disyan. Ngara kua hidda lakawa pateki da ata Hori wi ole katonga dana nan ndi ata pareta a wali Seir nee Edom. 22Ana kabani na Lotan, Hori monno Heman. Ba ka wotto na Lotan ngara na Timna.23Na Syobal ama dai Alwan, Manahat, Ebal, Syefo, monno Onam. 24Na Zibeon wai kaidi ana kabani na a nduada, Aya monno Ana. Ka na Ana nyaba na a tabbokawe nee mata mee a bangata ne Mareda gurun na Hhetti ba nii adawai Keledai na Amana.25Na Ana nyabana Amada Disyon monno Oholibama. 26Disyon a patta kaina ana kabanina. ngarada: Hemdan, Esyban, Yitran, monno Keran. 27Ezer, a touda kaina ana kabanina. Bilham, Zaawan, monno Akan. 28Na Disyan nya a duada kaina ana kabanina. ngarada; Us monno Aran innawe.29Hidda dona ngara da ata pareta ole katongadana na Hori: Lotan, Syobal, Zibeon, Ana, 30Ezer, monno Disyan. Hidda ngara patekki, hidda bana pareta patekkida apa ole katonga dana na adang ngi nee tanaa Seir.TOKKKO-TOKKO EDOM31pona wai mema badi ngara Tokko a dangngi nee tana Edom. Nee Edom wai bani Tokko da domopona ne Israel bawai kaina. 32Na Bela anana Beor nyabana tokko a pare tawe nee tana Edom. Na pareta kuawe nee ponuna wano Dinhaba. 33Bapa na matena Bela, Yobab nyabana Tokko. Na Yobab ana nai Zerah a wali Bosra.34Bapa na mate dommo na Yobab, Husyam nyakai bana apareta. Na Husyam wali na nee tana Teman. 35Lenga napa mate kaina na Husyam, Hadad nyakai bana a pareta. Na Hadad nya ana nai Bedad. Na Bedad nyabana a pakalawi ata Midian nee tana Moab. Ka na Hadad walinawe nee wano Awit. 36Na mate dommo na Hadad, Samla nyaban a deluwa, na Samla wali nawe nee Masreka.37Na mba pamate dommo na Samla, na Saul nya kaibana andeluwa. na Saul walinawe nee Rehobot barana loko Efrat. 38Namate dommo na Saul, Baal-Hanan nya babana apareta. Na Baal-Hanan ana nawi Akhbor. 39Ne mba mate kaina na Baal-Hanan, Hadar nya kaibana apareta nee tana . Na Hadad nya walina nee wano Pahu. Ngarana mawinnena Mehetabeel, ana nai Matred. Ba kana Mesahab nya manai Matred.4340Na Esau ama dai ngara kua a paka tonga dana na awali Edom: 41Tmna, Alwa, Yeyet, Oholibama, Ela, Pinon, Kenas, Teman, Mibzar, magdiel, monno Iram. 42ngara kua apadu dadina, nyaba pa dangngi waii da43dukki nee kapa ngaradi hida olle dadida.

Chapter 37Yusupa Tagu Kanaga Nipi

1Yakub na dangngi mono na toleka wa'i ne tana kanaan, newe nyawa wanno padou bellida amana. 2Nyaka Yusupa, ana nai Yakupa, na mbo'u pa wudi pittu kabulu douna Yusupa, pawillina daga bebe mono simbi, Yusupa napa wili ndenga di anguanguana ana-ana Bilha mono silpa, Bilha mono Silfa, Bilha mono Silfa mawinnena ama na, kana tekki ndawe abokala parawida anguanguana bara na.3Yusupa na dadi ne tana Israel, ama na, naka weda pongu bana, nyaka Israel na louka louka pama nawarai Yusupa awali hiti ngara kuada angunguana, Yakupa kana yani iyaa kalambe ama gowora, ama lou maono abibba ka ekagai. 4Ngara angunguana Yusupa ba etawa alouka pama nawari amana, kabuttu tetakka wi ate.5Ne aiya pamia, Yusupa naka nangga nipi, na tekkiwe kanangga nipina bara angunguana, na lede ngge mba buttu tetakkawi ate. 6Yusupa kahina ngge kuka nangga nipi.7Tapa willi ndomba ne omadana, akette pare, taka pare pakette gu adede dindara, hida paketemu yemmi apa dalarana mba tangani tilluna pakettegu kakawodo kakatabani. 8Angunguan-angunguana hidage, "Apa mupa ngeda tetakage mba lange mu pareta mawe touma mono mu ata ma"? Nyaka louka pabuttu ateni Yusup orro kanangga nipina tubanda.9Kana kanaga nipi pia Yusup, "Kana tekki piada kanangga nipina mbarada angguguana, nya kahinaga kuetawa matalodo, wulla, mono akabullu ia madubbu aka wodoga". 10Yusupa kana palara kaina amana kanangga nipina, takka na amana nabani tetakka nya kahinage amana, "Kanangga nippi appawe neahina? Apamu waige na innamu, angungua-anguguana mono yowa makawadogu"? 11Ngara angunguana Yusupa amanerri ateni, takka na Yakup napa ngedage ne kanangga nipi na Yusupa.12Nepe apa ia lodona, angunguna Yusup nettidi adawa bebena omadana nee Sikhem. 13Yakup napa newa mbara Yusup, "Kakowu nee Sikhem, ngara angungumu nee di adawa bebegu, kana walewe Yusupa, nettiga nepadou papa tutumu". 14Kahinage amana, kokowu mono kaetawi ndaidona apada angunguamu, mba kabaliwu katekiga mbarragu peida bebegu ndaidona apada, nyawa Yakup napa tuhani Yusup nee Sikhem awalina raba Hebron.15Nee Sikhem nadangora Yusup wani ia ate atamba kawa aaro omma dana, kana panewe na ata, "Apawa paellemu"? 16Kana walewe Yusupa, ellegudi angunguwagu, tuluga tekki gadi podou dawa adadi bebeda. 17Kana panewe na ata adundaka bage ne padou, kurengewi mbapa newe, maida katakako nee Dotan, kana kako Yusupa na ndekudi nee Dotan.18Mba lengnga paeta wali marrowa angunguna Yusup, awattewe mba pamatewa. 19Apanewe-newe iya, "Itawa, name tagu kanangga nipi ammini. 20Maida kata pamate ponguwa mbata kaloga pona, kata tumbana touna ne padou aiya pakoda amarokota, mono kata telekinawe amada mba waini ranga utta abani apamatewa, mono kata mbonawe kanangga nipina mba tekki nduanadi".21Takana Ruben nabeige mbana pakeputawi Yusupa nyaka hinge kadata pamate kawa. 22Hito tapa tamawi nepakada nda mangu weena kadata pakarodukawa, "Ruben nakabu atege mbana patolekawa Yusupa mbana wuku papa tukawi wali mbara amana".23Lengnga panaduki Yusupa mbarada angunguana, akadukani mba irra nawe kalembe malouna mono ama ngidata. 24Mbapahina we katumbani Yusup ne pakoda nda mangu ina akamara.
26Nyaka hinange Yahuda mbara angunguana, "Apawe pa utuda mbata pamatewa angunguada mbakadata tekika mbana mate"?27Tautu tetaka pona mbata mbattakuwi mbarada ata mabatta mono hitto tasala dengage mbata pamatewa angungua ndo'uda, kawaige ngara angunguana. 28Mba lengnga pabarradi ata Midian ama mbatta angunguana apadiwi Yusup awali nepakoda ka mbattani mbarada wellina ndua kabullu kabibbi tabaga. Ngara ata ma mbatta angindi wa ne Mesira.29Ruben nettini takka mbana wali mbara pakoda, naetawe mba dai mbawi Yusupa, kana irrawi kalambe mbana audawe karoduka atena. 30Kana kako Ruben mbarada angunguana kahinage, "Nati lakawa nda'ikini nepakoda! Apawe koparawigu"?31Kapa matewa iya bebe mane kallonu kadi kalembena Yusupa ama lou mono amagitta nee ra'a ndana. 32Mbapa hinawe, kangindina kalembana kambowo nadia mada, katuda, "Tambo kamadi hida kalambe, hida kalembe na Yusupa"? 33Amada na etawi kana tadawi mbakalambe na Yusupa, notonge wa'i bana ranga utta ama tomba apamatewa ana ngu Yusupa, mono anga'a mbani ranga matomba.34Yakup nakaroduka ate ekagai orrona Yusupa nadukiwa kana irrawe kalambena. Lengnga pahinawe Yakup natahu kalambe apatu ba, tadana mbana karuduka ate, nakaroduka ate pamando'i natutuwe malouna. 35Ngara kua ana ka bani na Yakupa mono ana mawinnena apa anggatawa kadana karuduka atekana takka ndatalukiwa, nya kahina nge, namangeli powe ate ngu nduki lodo mategu, na Yakup engamangeli na atena orrona Yusupa anana. 36Kalengnga pahinapa, kaetawi ata mambata Midian, kambatta ommowi Yusupa nee Mesira. Kambatta ni mbarrana Potipar ata arrona Firaun.
Chapter 38

YEHUDA MONO TAMAR 1Hetti Waina, Yehuda Na Ndundakadi ngara kua da, angu nguana kana dangi dengawi Hira awalina wanno Adulam. 2Dukki nee, na Yehuda napa tabokaa ndengawi mawine Kanaan mono kana nika ndengawi. ngarana amana nalakawa mawimme Syua.3Kanaan Napa anawi ia lakawa kabani Napa ngari Er. 4Bali walina napa ana ndomowi ia lakawa kabani napa ngara domowi Onan. 5Na dukkiwe nadadi domo, na lakawa kabani ngarai Syela. Yehuda nei domo nee Kezib, ndukiwe bana dadi anana paka toudana.6Yehuda napede mawine ngara na Tamar mawinenai mono ana bodina Er. 7Oro kidiona na Er, bana pawilige ne ndandua nee arona mata MORI Nandukiwe na MORI kana pamatewe.8, Bage na Yehuda napa newe bana barrana Onan, angunguana Er, " Na ambewa mono na dura dengawi na mawine angunguana amate. kau ambewa wou kana laigu, napa ana ko na ngara anana, hida bana doubanadi angu nguamu, Er." 9Onan napandege hida lakawa ahina waina badai torama. Ka bage nandukie Onan, Nandura ndengawi hina na Tamar, Nya dana beikiege, ne baenga ge manina Tamar, dana bei kige bana yawi ana na Er. 10Ne ahina na Allah bani Na ndukie Na Allah napa matewa Onan.11Bage, na Yehuda napa newe barrana Tamar, Wassena, "Baliwula ne uma amamu, dangngiwu nee lage dapa laikana, ka napa gai anaka Murigu, Syela bana paate". pama dautana na Yehuda angu apa matekowa na Syela ahina na bapa matenadi angu nguana. Nyaka hetti bawi Tamar awali umma ama na.12Bali wali nawe, na minne Yehuda, ana na Syua kana mate. lenga napa bapa tanewi, hetti bawi barra Timna bana palolo denga ndi olle na, Hira ata Adulam. Yehuda nakako barra Timna na gutti wi Hida wulu ngara mbebe na. 13Tamar na pandei Yehuda, mattona bana kako Nee Timna, bana guttiwi ngara wullu mbebe na. 14Ne againa Tamar, enga bana tau kalambe na boge ne nya minne walu, bage ma taudamo ne kalambe alka matuda matana Nawaige, ne nya na tau domo kalambe eka mona todiwe touuna na gaige kaba mawona. Nyaka, ne nya nama dii nee barra binna marro Enaim, a nii na ne lara dana ne Timna. Nya Tamar na pande ge na Sela ana kamurri nai Yehuda, ne ba hina napa ate bana, takka Yehuda danna pangedda kingge bana pa ambe nawi Tamar.15Na Yehuda mbana etawa Tamar, napa ngedda ngge Na Tamar bana mawine ne mata na na todi wai ngge kaba mawona. 16nyaka, na Yehuda Na barra ni Mono Napanewe, beige mbaku pabola ndengangu mono kaku raigo ne barramu. "Na Yehuda dana pandeki ge na Tamar, mba Wasse na'i. Hina na panewena, "apirra payamoga barra'nggu?"17Nawale Yehuda, "Ne yowwa Kupangindimi ia kabodi simbi mane awali barada ole rangada barramu." Na walewe Tamar, Kubeige, nyakiddo pirrako mbu pabola dengnga ullu'ga, ba waidi ba ngindi ga'i simbi mane ne barra'gu." 18Yehuda na'tuawa, "Appa we ne pabeimu baku yagu tada mbaku pangindi gu Simbi mane barramu?" Tamar Na wale nepanewe, yagadi hinda tadamu, Rewamu,mono tokkomu. Na Yehuda na yadi hidda ngara pakolena. Bali nawe, Yehuda mono Tamar, a'pabolana barai'ge, mona Na Ndukwe Napatia Tamar.19Bage, Tamar na wali nawukewe ne kaba mawona pa todi waina matana, mono natau ndomo kalambe atuba pabei atena ne mba'mawinne Walu wa. 20Waige rapana, Yehuda napa tukani Hira, ollena, ne Enaim ba na yanai na Simbi mane papakira nai Na mawine ndala. Na Yehuda tekki ndomo barrana na HIra, gai kana deke naii papa kira payana barra da mawinne dala. Lokohinawe Hira ndana kole ndomo kige.21kana tua ndomo ngarra ata a ne'ina wano Enaim, Gewi natti mawinne ndala ane'ena ne'e uppu lara?" awale domo hida, "Newe ndai'i memaki a ndala." 22Nyaka, na Hira na wali bali barana Yehuda mono napanewe, ne ya'uwa ndaku patabboka dengnga kiwi nati mawinne. Hinda ngara ata a engana pado'uda ndai memaki a ndala. 23Na Yehuda kana tekkiwe, "Notto kudi hiti papakira daku beikingge ya'uwa mba maita nda ata. Ne yo'uwa kundende kaloga mbaku yanai Simbi wane nebarana, takka hito ndata tabboka kiya. ne'e natutu mbawe." Na Tamar napa ti'iaTAMAR NAPATIA 24Notongge touda wullana amalawi, Waidi ata atekina Yehuda, "nai wassemu, Tamar, na dengnga, natudda ata ndala, mono ne ba hinna napatia." Na Yehuda kana tekkiwe, ngindiwa ne'e gyo'ungnga ka tunnuu wa. 25Ngara ata akako barrana Tamar gaii kapa matewa, bage napa ngindi'ngge patekina barra wassena. Tamar napa ngindi'ngge li'ina, na ata araigawe baku patia nya ndo'undi ngarra hidda pawai. paretawi garra ndo'unadi? Garra nandi hida tada, rewa, mono tokko? 26Yehuda na pandedi ngarra hidda pawa'i mono na panewe, "hina takkawe. Yo'uwa ku dengnga takka. Ne ya'uwa ndaku yaki nandi Syela, ana'nggu, barrana ahina na ne papa kira ba'gu ni." mono na Yehuda, ndana rai dengnga piaa bai.27Na ndukkiwe rapa na Tamar mbana pa ana. Nya kana pa ana nadi lakawa raku. 28Na dukkiwe napa ana, Na ia lakowa napa lausowi limana, Na apa gata nakette na'i kaba rara limma, mono na tekkiwe na nya lakawa andadi ullu.29Takka, na lakawa nena na tengngi bali wa limmana nya kana ndadi ullu na lakawa ia. " Bage, napa ata apa gata kahina'ngge, "ne wouu mu tarra takka mbu ndadi ullu!" Bage, apa ngarai Peres. 30Lenga napa hinawe, kana ndadi kaina na lakawa ia. Nyadona na lakawa pakette nda kaba rara limmana. Apa ngarani Zerah.

Chapter 39YUSUF BA BATTANAI MBARRANA POTIFAR NE TANA MESIR

1Dia ngge hidda ata ha wo'iya na Yusuf ka ngindiwa ne tana mesir ka batta piawi ne mbarrana Potifar kapala majaga Firaun. 2Na Myori kanna tuluwi Yusuf nya kanna dadi ngarra kuwai pappa willina. kanna Yusuf kana dangngi ne ummana pa ama ata mesir a wo'iwa.3na potifar lengnganappa etawa na Yusuf banna tuluwi na Myori monno banna padadi timbu kuahndi pappa willina. 4Ka dukkiwe ngge, na Potifar kanna manawarai na Yusuf monno kanna dekewa bah ata pappa wede dounai monno kanna keketa baka kapala ngge ne umma monno ngara kuwa potena ha waina ne umma lappatta a ne'ina hitti nggounga.5Lengnganappa keketa na Yusuf banna kapala ge ne umma monno ngara kuwa potena na Potifar, na Myori Allah nappa maringngiwi ngarra kuwa Douna Potifar ha waina ne umma lappata ngara kuwa douna ha ne'ina hitti ngounga mareda dana. Na Myori Alla banna pama ringngiwi ngara kuwwa douna Potifar oronawe Yusuf. Na Potifar kanna yawi kaloga monno patagu ngarra kuwa ne mbarra Yusuf. Ndai bana pappa ngeda na waddeka nyakido pappa ngeddana bah appawe wukkunapa ngaana.NA YUSUF DAN DEKU KINA PATEKKINA NA ALLU UMMANA POTIFAR
8Na Yusuf danna deku kinna patekkina na allummana Potifar, nyaka hinnage,"napa ama na bohti ngguwa gadi barragu a wa'ina ne umma monno nggounga. 9ndaiki ata ha seipa ngga boto gu ne ata ha waina ne umma. Monno ndai pongngu ki potena pamma nawwarana dapa yana ngga, wo'i kidona dappa yanaga malla bah minne dona nggu. Peikoana bakku dappa rawingge ne parawi nda ndua mbarra mu monno nea salh mbarra Myori Allah?"10laka nda peiwa pongngu kona na minne na Potifar banna elletai akkala na Yusuf ia loddo ia loddo, takka na Yusuf ndana nauki pa ndura denggawi. 11wa'i ngge happa iya loddona, na Yusuf kanna tama ne umma kanna pawilli ndi pappa willina monno ndaiki olena ne umma. 12Nyaka na Allu ummana Potifar kanna wenda ne kalambe Yusuf monno kanna tongnguwa, hinna ngge "meiyau ka ndura dengnga ngga." Takka na Yusuf dan nauki kanna ngettana kedu ne nggounga monno nekalambe enga nge ne limma detana minne na Potifar.13Nyaka na minne na Potifar banna etawa na Yusuf banna kedu ne gounga monno ne kalambena bana nggaige ne limma detana minne Potifar. 14Nya kanna kadengnga kuwadi hidda ata ha waina nenggounga, nyaka hinna ngge,"eta dowa! ata papa wede ha wali Ibrani ha wa'ina ne banna beige wai wago da. na tama ne umma na beige ndala dengngan ngga, takka kukawissaka ngga. 15Orona kawissakagu kanna mandauta bana kendu, dia kanna nggai ge ne kalambena barragu."16Nyaka ne kalembe Yusuf kanna bondala dukkiwe laina la'ina Potifar banna wali. 17Nyakanna tekkina la'ina, hinna ge, "na ata pappa wede Ibrani pa ngidimu newe nambeige bokala dengnga ngga! 18Takka, banna beige mbarra ngga, ku kawissakaga nyakanna kendu monno kanna nggaige kalambena barranggu."19Lengnge napa rengngepa patekkina minnena, nya kanna mbuttu ate na bani langngu takka. 20Dia kanna woppa na Yusuf kanna patamawi gollu, ne gollu pandouda gobba - gobbana tokko, ne nahwe pandou ndangngi wa'ina Yusuf.YUSUF BAH NE'IWI GOLLU DANA22Na kapala ata gollu dana kanna keketa Yusuf banna kapala kuwa ndi ngarra ole gollu danana. 23na kapala ata gollu dana kanna botiwi mboto na Yusuf banna urusai ngarra kuwa neina gollu dana. Ngaraa kuwa na dadi oro dona na Myori banna pama ringngi pama lalawa Yusuf nia kanna dadi timbuwi ngara kuwa papa willina.
Chapter 40NA YUSUF NA PALARADI HIDA DUADA KA NAMBA NIPPI

3Nyaka, Firaun kanna patama ndi ne gollu dana pandou panei waikai Yusuf. Potifar, kapala majaga Firaun, monno nia dommo aka toawandi ata gollu dana.4Nyaka na kapala majaga kanna ngindi hida ata duada mbrra Yusuf. hidda ata duada enga ndi ne gollu dana ha pirra lodona. 5ka wai ngge ne happa iya nggeddena, hidda ata duada haka namba nippi. Na tanggu pandua kabamba monno tanggu ngindi anggura wa'i dou ka namba nippida monno kanamba nippida wa'i-wa'i dou kambu da6Na mewa ge tana, na Yusuf na kako tabbokai bna etawi hidda ata duada ndana ndua pongngu kiwe matada. 7Naka kanna Tuwa na Yusuf mbarrada, " appa pongnguwe pappa ngedami ne lodo?" 8Ka waleda hida ata duada, " hitti male ma ka namba Nippi takka damma pande kingge pa sangga wa'ina ne kanamba nippi. Ndai pongngu iya ata ha pandengge kambuna ne kanamba nippi monno ha tekkiwe mbarra ma." Nyaka hinnage Yusuf mbarrada, " nyakidona Maromba Allah ha pande ngge monno ha manakkatage kambunawe ne kanamba nippimi . Nungnga tekki powe ne ka namba nippi mbarra nggu.9KANAMBA NIPPI TAGU NGINDI WEE ANGNGURA10Napola wasu anggura wa,i ndi karaana touda. Ku etawi hidda kara,a wasu anggura bah wolla monno ka uwa. 11Nyaka ku dekewa na koba we'e pa enuna tokko Firaun monno ku kapassuwi hidda uwwa anggura ne koba we'e pa enuna kaku yana mbarrana tokko Firaun."12Nya ka hinna ngge Yusuf, "kaku tekki nggo tubana ne kanamba nippimu. hidda touda karaana kambuna touda loddona. 13Nea toda lodona na Tokko Firaun na yagu pataunda monno na yagu kaloga bupa willi bali ndi papa willi bamu.14Takka nyakiddo, bu louso bali ku ha wali gollu dana langge nggai ku lolo kaika ngga, monno manawara kaika ngga, lappata palara ngge mbarrana Tokko Firaun nggai namu langge kaku louso kaina wali gollu dana yauwa. 15Ne Yauwa dappa deke kaidangga walli tana wano nggu, Ibrani. Ne ba wa'i kongga gollu dana nda oro kinawe ba waingge parawi nggu ha sala, nia ka ne'i ga gollu sala.Kanamba nippina tanggu panduwa kabamba16Ka orona bana rengngewe neka namba nippina na tanggu ngindi wee anggura bana nduwa we. Nyaka na tanggu pandua kabamba kanna palara kaingge ka namba nippina, " Ku etawi hidda touda kadoge pa toddu nggu patau wai kabamba. 17Naka kadoge paka toudada ha ne'ina ponnu na wa'i ngarra kuwa ndi panga'a pa mbe'ina tokko Firaun, Takka ha ndekka ndi keila ba ngaa kuwa ndi hidda panga,a."18K hinna ngge Yusuf banna tekkiwe, "Kaku tekki nggo tubana ne kanamba nippimu. hidda touda kadoge kambuda touda lodo. 19nea Touda lodona na tokko nappa louso nggu ha wali gollu dana monno na kai nggowe katowamu! monno na teru nggu ne katukku deta langge, monno ammendi keila ha ngaa nggo kanaamu.Ha mbullani Yusuf20Touda lodona ama lawi nyakanna rawi ngge loddo dadina tokko Firaun. Na rawi ngge ne rame kalada banna ole ngara kuwa ndi hidda ata pappa wedena. Tengngarana banna kako ne rame ngge na tokko Firaun na yadi kaloga hidda ata pappa wedena tangu ngidi wee anggura monno tanggu pandua kabamba napa louso ndi ha wali gollu dana. 21Napa louso ni na tanggu ngindi wee anggura kanna yabali ni kaloga banna pawilli. monno na tanggu ngindi we'e anggura kanna yawe ha ia koba we'e pa enu mbarrana tokko Firaun. 22Takka na tokko Firaun na teruni na tagu pandua kabamba, ngarra kuwana nea hama rawi hinna takka nawe ne patekkina Yusuf. 23Takka, na tagu ngindi anggura danna lolo ba na Yusuf. ndai pongngu ki pa tekki waina tubana Yusuf mbarrana tokko Firaun. Na tagu ngindi anggura na mbullani Yusuf.
Chapter 41Kanang'ga Nippi Na Firaun

1Nduada dou'na a'malawi, na' kanang'ga nippi na Firaun ne'i a' ndede ne mbarra Sungai Nil. 2Ne' kanang'ga nippi na wa'indi a' pittu sapi a' louso wali loko nda'na monno a' ndede ne'e mba' nga'a ruta. Hidda sapi na'nduwa wekki nda monno a' morru. 3Mba'ka a' lousa pi'a ammo pittu sapi wad'ndeka wali ne'e loko nda'na monno a' ndede kaina ne uppu loko mbarra nda' hidda sapi a' morru. N'takka hidda sapi a' kareko monno a' karodduka.4Hidda sapi a' kareko nena a' nga'andi hidda pittu sapi a' morru. Mba'ka na' nradana Firaun wali ndura na. 5Mba'ka na ndura mbali monno na' kanang'ga nippi pi'a dommo. Hinna ne'e na' kanang'ga nippi na etawi pittu gasu kalaki pare a timbu ne'e iya pola pare. Na' kalaki pare na'nduwa monno na'bonnu na uwa pare. 6Mba'ka na' eta pi'awi pittu gasu kalaki pare a timbu, takka a' kareko monno a' mawola orona paring'ngi monno bangata.7Hidda kalaki pare a' kareko a' nga'andi hidda a' pittu kalaki pare a' nduawa. mba'ka na' nrada pia'na Firaun wali ndura na wuddi na' pande ngge mba' kanang'ga nippi na. 8Koka kappungedde na Firaun na karod'duka ate ndeng'ga ngge ne kanang'ga nippi na. Nya'kana kadengnga ngarra kuwa'ndi ata pande a' wa'i na ne'e Mesir. Na' Firaun na'palara ngge ne kanang'ga nippi na mbarra'nda, takka nda'i pong'nguki iya ata wali mbarra'nda a' pande ngge i'na ne' kanang'ga nippi.Na' Ata Pawede'na Firaun, Na'palara Ngge Ntubana Yusuf 9Mba'ka na' ata pawede na Firaun, na lolo'wa na Yusuf, kahinna ngge mbarra na Firaun, "Ku lolo'we ne a' ndadi barra nggu. 10Wa'i ngge a' iya pami'a mbu mba'ni ata mbatta roti monno yowa, monno mu'patama'ma gollu nda'na. 11Ne a' iya gedde'na ma' kanang'ga nippi. Ne' kanang'ga nippi 'ma mang'ngu i' ndou'na.12Wa'i iya ata Ibrani ne'e gollu nda'na olle'ma. Nya' ata papawede nai kepala pengawal. Ma' palara ngge ne kanang'ga nippi ma' mbarra na' monno na tekki'we i'na mbarra ma. 13Ngarra kuwa patekki'na a' nda'di takka. Hinna ngge mba'na tekki'we ne' yowa mba'ku kalogaba'dona ku'pawilli mbali ngga, monno na' nda'di takka we. Hinna kai'ngge mbarra na ata batta roti mu'mate'wu monno na nda'di takka 'we.A' Ka'ndeng'ngawi Yusuf Kana'palarangge Kanang'ga Nippi14Na' Firaun ka'na kadeng'ngawi Yusuf wali gollu nda'na. Na' Yusuf na pawenna we'kina kalambe a'ndua mba'ka na kako arowi Firaun. 15Ka'hinna ngge Firaun mbarra 'na Yusuf, "Ku' kanang'ga nippi wa'ga, takka da'iki a' pande palara ngge ne' kanang'ga nippi barra nggu. Ku' rengngewe yo'u mu' pande palara ngge kanang'ga nippi, mba'tekki gowe ata ne kanang,ga nippi nda' mbarra'mu." 16Na' walewe Yusuf, "Nda'ku pande'ki! Takka na' Maromba Allah Nya' apalara ngge mbarramu mori nggu Firaun."17Kahinna ngge na Firaun barra'na Yusuf, "Ne' kanang'ga nippi nda'na nggu, nei'ngga a' ndede nti'di Sungai Nil. 18Pittu sapi a' louso wali loko ndana monno a' ndede ne'e mba' nga'a ruta. Hidda sapi a' morru monno a' ndu'wa.19Mba'ka ku'eta pi'a dommo pittu sapi waddeka a'lousa wali loko nda'na, takka hidda sapi a' kareko monno a' karodduka. Hidda sapi pa'eta nggu hidda mbana sapi nda'dalina ne' ngarra'ndukka na tana Mesir! 20Hidda sapi a' kareko monno a' karodduka a' nga'a ndi hidda sapi a' nduwa, 21Takka hidda sapi e'nga'ndi mba' kareko monno karodduka. Monno da'i pongngi'ki a' mawung'nga ne wekki ndeta'nda. Mba'pahinna'we ku' rada,na wali ndura nggu.22Mba'ka ku kanang,ga nippi pi'a ngga, ku' etawi pittu gasu kalaki pare a' timbu ne'e iya pola pare. Na' kalaki pare na' nduwa monna a' bonnu na' uwa pare. 23Mba'ka a' timbu pi'a dommo pittu kalaki pare waddeka, takka a' kareko monno a' mawola oro paring'ngi bangata. 24Hidda kalaki pare a' kareko monno a' mawola a' nga'a ndi hidda kalaki pare a' nduwa. Ku'palara ngge ne' kanang'ga nippi nggu barra'nda ata pande ne' wanno nggu, takka da'i pongnguki iya ata a' pande papalara ngge i'na we ne kanang'ga nippi nggu. Appa ko' kambu'na ne kanang'ga nippi nggu?Na Yusuf na palara ngge Kanaga nippi 25Kahinna ngge Yusuf barra na' Firaun, "Hidda kanaga nippi a'nduada a' sama i'nda. Na Maromba Allah na'tekki gowe barra'mu appawe a'wukkuna pa'ndadi. 26Pittu sapi monno pittu kalaki pare a nduwa i'na we pittu douna a nduwa.27Monno hidda pittu sapi nda'duwa monno a' karodduka monno pittu kalaki pare a' lomba monno a' mawola i'na we mba'lage pittu ndauna we kareba a' nda'di ne wanno'mu. Mba' lage na nda'di we kareba e'kagai pittu douna, balinawe pittu douna a ndu'wa. 28A' hinna na patekki nggu barra'mu patekki' nggu barram, na Maromba Allah napatutugo barramu appa we a' wukkuna pa'ndadi. 29Ne' pittu ndouna na'luwa'ndi pa'nga'a ne'e Mesir.30Mba' lage na nda'di we pittu douna kareba. Ammi mbage kareba nda'duwa a' nda'uwe ne tana wanno. 31Na palalli we ne kareba, lappata hidda ata Mesir a' bullangge hetti pona mba' luwa'ndi pa'nga'a nda. 32Mori nggu Firaun hidda kanaga nippimu a' nduada a' mangu i'nda a' sama. Ne' nyawe na Maromba Allah, Na'beige mbana tekkigowe mbalage a' nda'di takka hidda patekki'Na, monno na tukke mbawe ukkupa'ndadi.33Nya'ka mori nggu Firaun, pede'wu iya ata a' maneilo a' manganne monno a' pande, mu'keketawi ga'i kana atura we ne tana wanno. 34Mba'ngge, pedewu waddeka ata kapa'kuwana panga'a a wali barra'nda ata Mesir. Ne pittu douna a nduwa, hidda ata a yawi seperlima panga'a nda wali ngarra kuwa panga'a patodaka'nda.35Kahinna we kapakuwa mema'na panga'a ne pittu ndouna a nduwa ka'nbondala memawi a tu'nbawe ne pittu douna nda'nduwa. Yo'u a paretawi ngara kuwa panga'a. 36Ne bahinna'we lage, wa'i mbana panga'a a tubawe ne pittu douna kareba eka'gai ne'e Mesir. Monno ne Mesir danna moddakiwe orona kareba eka'gya.37Mba'na etawe Firaun monno ngarra kuwa ata pareta'na nya'bawe pata pangedda a louka nduwa pong'ngu, nyaka a' waige. 38Nya'ka hinna ngge Firaun barra'nda ata papareta'na, "Itto ndata tabbokaki ata a'louka nduwa wali barra Yusuf a' pande papawilli ngarra kuwa ngge! Ngau Amatuwa wa'ige barra'na nyaka suppu maneilo manganne na"!39Nya'ka hinna ngge Firaun barra na Yusuf, "Na Maromba Allah na'patutubage barramu ngarra kuwa a' wukkuna pa'ndadi. Nya'ka ku pangedda ngge dai'bana ata waddeka a louka maneilo manganne wali barra'mu. 40Ku keketawu langge ata papamboto nda'nggu ne tana Mesir. Ngarra kuwa ata papareta nggu a ndeku ngge ne patekkimu. Yowa kina iya ata a louka mboto wali barramu". 41Kahinna ngge Firaun barra na Yusuf, hinna ne'e ku'keketawu gubernur ne ngarra kuwa tana Mesir.42Mba'ka na Firaun kana kaiwi tawurru wali wolla limma nde'tana kana patau'nai wolla limma nde'ta na Yusuf. Nta'da sangadi wa'i ngge ne tawurru ndeta. Na Firaun na'ya ammowi Yusuf kalambe a nduwa monno na'patauwi rewa ndoka mbukku ndeta na. 43Nya'kana Firaun kana yanawi Yusuf na dokara a' ka nduada pakaletena. Ata papambotona tokko a' kako ullu ne'e aro dokara monno hidda ngge, "Ruka'ndi kundomi! ruka'ndi kundomi!" nya'kahinna we Yusuf mba' keketawa gubernur ne'e ngara kuwa pa'dou ne tana Mesir.44Kahinna ngge Firaun barra na, "Yowa ndo'na Firaun, tokko nda ngarra kuwa ata ne'e Mesir, takka ndai'ki iya ata ne'e Mesir a' keketagu limma atau appa kawoddeka ndi' wa'i na mba'nda yo'u'ko a'paloko'ndi. 45Mba'ka na' Firaun kanna pangara pi'awi Yusuf, Zafnat-Paaneah. Monno na' yadommo wi Yusuf iya mawinne a ngara na Asnat. Nya' ana nai Potifera, imam ne'e Kota On. Nya'ka gubernur'wa na Yusuf ne'e ngarra ndukka na tana Mesir.46Na Yusuf touda kabullu douba'na mba'na pawilli barra na tokko Mesir. Na'woleta ngge kirradekka'na tana Mesir. 47Ne' pittu ndouna a' nduwa, a' makeni tetakka hidda ata Mesir.48Na' Yusuf napakuwa ngarra kuwa'ndi panga'a ne'e tana Mesir pittu douna a' nduwa monno na mbondala panga'a ne'e iya tana wanno iya tana wanno. Ne' iya tana wanno, na mbondala pare a' timbu omadana ne'e ntidi wanno. 49Na Yusuf na mbondala pare mange'nda a' gaina laingo bonnu ndana, lappata ndapa pandeki mba'kirawi mange'nda na.50Na mawinne na Yusuf, Asnat, ana nai Potifera, imam ne'e Kota On. Mba' danna ndukki'po kareba, Yusuf mbada Asnat wa'i ba'ndi ana kabani nda a' nduada. 51Na' Yusuf kana pangarawi ana mbodi'na Manasye. Hidda'wi mba pangarawi orona Yusuf hinna ngge, "Na Maromba Allah na rai'ngge mbaku bulla ngarra kuwa'ndi karodduka nggu monno ngarra kuwa a'wa'ina umma na ama nggu. 52Na' Yusuf napangara'wi ana ka'nduada na Efraim. Na yawe ne' ngara orona hinna ngge mbana tekki we, "Yowa mang'ngu karodduka kalada nggu, takka na Maromba Allah na'raiga mbaku kolengge ngarra kuwa na."53Ne pittu ndouna, hidda ata wa'i ngarra kuwa'ndi panga'a nda, takka ne ndou pakolle wai'nda nama'mbaba. 54 Nya'ka ne pittu ndouna kareba mba'na nda'di we a' hinna na patekki na Yusuf. Na' nda'ndi we kareba ne ngarra kuwa pa'dou, takka ne'e Mesir mang'ngu panga'a nda ata orona Yusuf na bondala mbana pare.55Ne' wulla kareba, hidda ata Mesir a' kandeng'nga barrana Firaun mba' deng'ngi panga'a. Hinna ngge Firaun barra'nda, " kako monno tuwa Yusuf appawe ukkupa rawi'mi". 56Mbana, matallarawe ne kareba, na Yusuf na ya'ndi pare wali ammi kapettela ndana mbarra'nda. Na' batta'di pare pa'moddala'na barra 'nda ata Mesir. Kareba a'pakori ekagai'na ne'e Mesir. 57Ne' kareba a'pakori ekagai'na na nda'di kaiwe ne'e ngarra kuwa pa'dou, hidda ata a' wali tana wanno ne ntidi ndo'nga na Mesir ammi ndi ne'e Mesir a' wo'i pare.
Chapter 42Kanaga Nippi Na'marawi Takkawe

1Ne'againa mbana kedde we kareba ne'e tana Kanaan, na' Yakub na'pande ngge ne'e Mesir mba' wai'ndi pare. Nyaka na Yakub na' panewe ndeng'ngadi ana na, "Appa ka'nee'nda a' mandi'i ka'dai'ko papawilli nda"? 2Ku reng'ngewe wai'ndi panga'a pabatta'nda ne'e Mesir. Kako'mi ne'e ka'wo'i panga'a ga'i ka'enga toleka'nda monno kadata matekana." 3Mbaka a' kako hidda kabullu angu'nguwa na Yusuf ne'e Mesir mba wo'i panga'a. 4Yakub ndana patuka'ki na Benyamin mbana ndeku'ndi angu'nguwa na. Orona Benyamin nyawai'kina angu'nguwa na Yusuf. Na' Yakub na madauta mbana marawiwe nda'pa pande'dengnga tou'ndeta na Benyamin.5Kareba lagare, na' eka'gaiwe ne'e tana Kanaan, kana luwana ata Kanaan a' kako ne'e tana Mesir a'wo'i panga'a. Ne'e tillu nda wa'ikaidi ana na Israel. 6Na' Yusuf gubernur wa ne'epona ne Mesir. Nya'bana a' paretawi panga'a pabatta'nda barra nda ata a' ammina ne'e Mesir. Angu'nguwa na Yusuf ammi'ndi barra'na monno a' kawodo barra'na.7Na' Yusuf na'etawi angu'nguwana monno na'tadawi, takka nya narawi wekki'na ka'nda pandekaga hinna, nya kana rai'wekkina mbana pa'katto nda'we aro'nda mbana panewe ndeng'ngadi. Kahinna'ndi, "Ngge wali 'nyamiwe yemmi?" Kawale'we, "Yamme, wali mawe tana Kanaan. Yamme mai'mawe newe mawo'i panga'a." 8Yusuf na pande'di angu'nguwana, takka hidda dapande kiwi garrainya.9Mba hinnawe, Yusuf na lolowi kanaga nippi na tuba'da angu'nguana. Kahinna ngge Yusuf barra nda, "Yemmi mba ammi migi nda' maikime mawo'i panga'a! Yemmi ata patuka ulluda migi apandena padou. Yemmi mba ammi migi kapande ullu wa'ige peina kadukka'ma." 10Takka, hidda ngge angu'nguwana barrana, "Indaki, mori, ne mbama maiya againa ata papawedemu. Ne mbama maiyama wo'i takka mawe panga'a. 11Yamme ngarra kuwa pa'angu'nguana, yamme iya kidu ama'ma. Yamme ata lurutama monno maitakkama wo'i panga'a".12Lango'kahinna ko, Yusuf kana panewe barra'nda, "Indaki, mbi maiya'mi ullu wa'ime wai'ge pakambumi"! 13Nyaka hidda'ngge, "Indaki, mori, yamme mbama mai tudda papawede wama wali Kanaan. Ngara kuwana mapa angunguana, iya wi ama'ma. Yamme kabullu duada'ma apa'angungua'na. Na iya allikama engawi barra ama'ma, monno angu'nguwama waddeka na'madoi bana mate".14Takka, kahinna ngge Yusuf barra'da, "Indaki! Ne mbaku etami ata amaiyami a'etawe ne wanno. 15Ne'la kupakalokomigi mbiana panewe'mi. Demi Firaun, ku aura waga yowa daku ngga'ikimigi mbikako mbadangindi belli kowa angu'nguwami kamurri barra nggu. 16Iya ata wali barrami na kako wali mbali kana renggawa angu'nguwami kamurri, takka hidda wadeka dangngimi nera ne gollu ndana. Nepahinnawe, yamme mapandengge appawe nepatekkimi hinatakkana ato indaki. Takka, mbala wolo kumiwe, orro Firaun, ku'aura ngga ne yemmi ullu wa'ime mba ellewe wanno'ma." 17Mbaka, na Yusuf, kana patama ngarra kuwadi ne gollu ndana touda loddona.Ndaduwa Na'ndadiwe18Nama lawiwe a touda loddona, kahinna ngge Yusuf barra'da, "Yowa iya ata amadauta langutakkawi Maromba Allah. Rai'ngge ne, mbaka kaku pakalokomigi mbi toleka.19Ne yemmi mba ata a luruta'kumi, iya ata olle mi na dangngi ne gollu dana, monno yemmi wadeka kakomi wali monno kangindi'ndi panga'a hidda ndu'dadimi. 20Takka, mi'ngindiwa na angu'nguwami kamurri barra nggu. Nya' kaku pande ngge mbahinna takkana ne patekkimi, monno ndimi mateki." Nyaka, o'o ngge.21Kahidda ngge iya ata-iya ata, "Ne nyabawe ndeluna parawi'nda ndaduwa barrana angu'nguwa'da Yusuf. Ne itto ta'etawa mbanna poddana mawilla, na dengngiwada patulu moripa'na, takka ndata rengeki'wa. Ne mbahinna'we neibada padu'adana". 22Kahinna ngge, Ruben barra'da, "Kalunggu'migi nda'rawi kage ndaduwa mbarra'na nati lakawa, takka ndi' rengnge kiwaga. Hinna ne'e tawena ndaduwa oro mate'na."23Hidda'da pandekiwe, mbana Yusuf napande dawe patekki'nda orona Yusuf nawaina ata a'palalipa panewe mbapa newe denga'di. 24Na Yusuf na dommuwe ne'papanewe'nda, nyawe kana tippu ngi'o. Kana madikira, na ndundakage ne koro. Ne mbana wali Yusuf, na'ndekewa Simeon monno na'kettewi, hidda wadeka angu'nguwa'na apa serawi. 25Kahinna ngge Yusuf barrada ata papawedena kataudi pare hidda karungo'da. Hidda angu'nguwana, a yabana riti barrana Yusuf welli'da pare, takka ndana ndekekiwi hidda riti. Napatama mbalida'di karungo pare dana'da. Kana yadommo' atuba pangaa'da lara'ndana.26Nyaka, hidda kabotiwi pare ne ponnu keledai monno ka'kako. 27Ne' gedde ka'ngau ne iya padou mba taddona. Iya ata olle'nda na'wukkewa karunga'na kana ndeke pare a'tuba keledai'na. Takka ne karungo'dana, na'etawi riti'na! 28Kahinna ngge barra angu'nguwana, "Etawi! Newe wa'idi riti pabayara'wai pare. Wa'ibana iya ata apatama mbalidi riti ne karungadana nggu. "Nyaka madauta langu takka. Kahidda ngge iya ata-iya ata, "Appako parawina Maromba Allah barra'da"?Angunguwana A'tekkinawe Yakub29A'paangu'nguwana awali barrana Yakub, ama'da ne tana kanaan. Kapa mudu larana'di Yakub appawe amarawi. 30Kahidda ngge, "Gubernur ne wanno napa pakattona mbana panewe barra'ma. Napa ngedda'ma mba maiyamawe pa'eta ullu wa'iwe wanno'na! 31Kalimma'ngge barra'na, "Yamme ata lurutama, monno nda'ata a'maieta ulluwe ne wanno'mu. 32Yamme kabullu nduada ndadi'ma, monno iya'wi ama'ma. Nyakido na iya angu'nguwa'ma namado'i bana mate, monno iya angu'nguwama a'mbo'upo engawi ne Kanaan."33Mbapa hinnawe, gubernur ne'e wanno hinna ngge barra'ma, "Kuyamigi iya papa'ngedda mba ata luruta takka kumi: Ga'ikuwi iya angu'nguwami ne barra nggu. Ngindiwi pare barra'da ndu'dadimi. 34Takka, ngidiwa angu'nguwami akamurri barra nggu ga'i kaku pande'ngge mba ata luruta takkami. Ne mbitekki'ko a hinna takka'na, ku'pasella migi na angu'nguwami monno mi'kalogana mbimawo'i panga'a ne wanno'ma."35Mbapa hinna'we, kandekewi pare wali karungodana'nda, monno iya ata-iya ata a'tambokawi riti'da ne karungo pare dana'nda. Nya'kabaetawi monno ama'da hidda riti, amadauta ngara'kuwa. 36Kahinna ngge Yakub barra'da, "Peinawe yemmi mibeige mbamua kuana ana nggu? Yusuf ettibawi. Simeon ettibawi. Monno, hinna nee mibeige mbi ngindi dommowa na Benyamin"?37Takka, kahinna ngge Ruben barra ama'na, "Ama, pamategadi ana'nggu a'duada mba daku walingindi kowa Benyamin barra'mu. Waiga yoga! Yowa a'ngindi mbaliwa barra'mu." 38Takka hinna ngge Yakub, "Daku palokokiwi Benyamin kako palolo dengnga nggu. Namate bana a'ngunguwa'na monno nyakidona iya lakawa a engapona wali barra mawinne nggu, Rahel. Mba wa'i koge amarawi barra'na netti laradana mba kako ne Mesir, ne nyabawe apaoro yowa a'kaweda'ba baku burru ne rate'ndana ngindi mangeli."
Chapter 43Yakupa Napa Napa kalogawa Benyamin Bana Kako Tana Mesira

1Nakede we podda kareba eka nggai na tana kanaan. 2Napa ndek'e ndi panga'ada awali Mesira, Yakupa na panewe mbrra nda ana na, "Kako pi'ami tana Mesira kawo'i pia panga'a".3Patekkina Yahuda barana amana, "Nya kido na'i ata napa lolo betti-bettiwa bana pana'uwama, patekkina, nbada ngindikowa na angunguami dai mai duakana". 4Nya kapa kaloga ndowa Benyamin bana palolo dengama, enga kako pia ma bama wo'i panga'a. 5Nyaka ne wo'u banda paka loga kowa bana palolo dengama, ndama kako piaki pawo'i panga'a, malla, na'i Gubernur patekina banda ngiddi kowa, yemmi ndaeta bangga matagu, nya kindo mba ngindi ndowa allikami".6Kahinangge Yakupa, nekana rawi gawe ndadua barrana nai Gubernur, "Wa'i ndomo puni anguanguawa ma kalimiwa?" 7Ka walewe patuwana, na tuama mono na pando kanundiwama tuma ummu katonga nda ito, patuana natole kapo amami? mono wa'i omo pundi angnguami, na tolekapo amami? Mono wa'i ndomo puni angunguami ne'e uma? pawalema, dama kedeki na kama kodowi lima".8Patekkina Yahuda mbarana Yakupa, amana, paka logawa Benyamin kaku palolo dengawi kama kako wama hiti Mesira, kaenga tolekada mono kadata mate kana, ka yamme ka, kayo'u ko mono ana umbu mu. 9Menne ge natolekana mono enga wali balina, tanggu gowe tutuna, nya kanda ku wali ngiddi kowa mbara mu, patuba gawe mbara nggu apa kowe ama rawi neme wali muri-wali muri. 10Hiti pona kawnga kakoma mu paka logawa, na pando lipati panga'a padekema.11Ndiawe kana panewe Yakupa, ka hinangge, ngindi wa Benyamin, kai palolo dengawi, takka nya kido ngindi ngara dukku nda wuku napa yami mbarrana gubernur, mono ngara kuada pakolemi awali na ne tana nda itto, ngindi wumi wee kanena ama gollona mono kambe, ua wasu Badam,mono Omma Kaka, mono Mur tutuna. 12Nehina ngindi riti pando lipatawi, ngindi ndomowi hiti riti bayarami, papa walina mbarami, mbaku etakowe wa'ingge parawi na gubernur asala.13Ngindi wa na Benyami, kako wumi nbarra na na'ita. 14Kako patabaya pamalangiwa Maromba Allah, kaana palolo nganga gumi kana dede ole peragumi nbai dede nee aro na Gubernur, mono kako sabaya ,dengiwa Maromba Allah nggai kana paka lokondi Benyamin bada Simeon, kawali ndomba mbaranggu, kaindako, karonduka atenggu, mbamua kona hida ana nggu". 15Kako mba ngindiwi pakole wukuna payandai na'i gubernur. Mono ngindi riti pando lipata ngindi piapo hiti, riti pangindi nda hitina kawungana, neba hina, Benyamin netini apa lolo ndengandi angunguana tana Mesira.Angu Ngua Yussupa Ne'e ndi Umana16Na Yusupa naetawa Benyamin mba wa'ini palolo ndenga nda angungua da, kana tekki da ata papa wede na uma, "Kondo ni hinda ata ne umma nggu, ndeke wa ia mbebe kapandua mono kapa ti'ina panga'a me hina ne lodo kaku nga'a ole ndegandi hida ata. 17Papa wedw na apawilli ngge ne papa tukanandi, ndiawe kana kokondi hida ne uma na Yusupa.18Ne hina nandadiwe mandauta ne ngindiwi ne uma Yusupamono panewe, "Ne itto mbangindi wada orro lungbada hiti riti pata'ida gata ndanada pawali ngindi nda hiti pona mba atti nda ne hida enga nyabawi pawai ta da mba gombada mono badeke ndadi Keledainda mpono na louka we bangindi wadaba ata papa wende nda". 19Ka kee bandukiwi na gollo pandi ata papa tukana Yusupa ne uma na. 20Patekkina, "Mori,paka logawama kama palarangge ne'ia paetaka wunga attima mbama maiyama newe, kambu atema wo'i panga'a limma wama.21Ne mbama wali nduki tillu lara, kama wukkewi nggata patauwaima kama tambukawi riti ne nggata danama, ne samme ndomba ndama pande kaingge ne hina adadi, takka hida riti wa'indi pawali ngidi ma, kama yabali ndadi limma. 22Mono mangindi riti pa wo'i wai ndomoma ne mba hinawe. 23Taka, nawalewe ata papa wedena, "Ndauna madauta kana, Maromba Allah mi mono na Maromba Allah Ama mi, enganya ata'indi ne nggata ndana mi, mono payana maringi ku lolo powe hitti pona nba taundi weli nda panga'a ne baranggu, nyawe na ata papa". Wede kana ngindi wa Simeon awali gollu dana.24Kana kako pangindi wi ne'e uma na Yusupa, kayandi wee ba mono pario waindi wa'i nda, kawudi yandi panga'a Keledai nda. 25A rengge we na Yusupa ba nga'a ole ndengandi, nyaka ne adindara lodo ne'e ndi apakuandi ngara kuada pakoleda ama nadana wukunaa payadai Yusupa.26Kane mbana tama Yusupa ne uma na, hida angunguana kakeke tawi pangindi da ama nadana Yusupa kaka wodo ne arrona Yusupa. 27Yusupa na tuwawi peina yemmi, ka hinangge patekkina peikona amami againa kawedana, mi palarapongga nemba hina? enga toleka pona mono enga seidala pona"?28Ka wale wa, "O mori ma, na'i ama ma natoleka". Nyaka wai domo baka wodo ne arrona Yusupa. 29Ka hinangge, Yusupa kana gilla kana na eta wa angunguana Benyamin, Benyamin iawi inna na bada Yusupa." Nya na alli kamurimi patekkimi mbaranggu? kahinangge patekkina Yusupa barana Benyamin, "Naparingiwu Maromba Allah, ananggu."30Na Yusupa na mbeingge bana mbowekina barana Benyamin, allikana, malla baa manawrawi, na tippa ngi'o, takka dana beingge bana etawi ngara ndukada angunguana, baege nakako koro bana ngi'o. 31Bangge, Yusupa kana pariowwe matana kana louso, lenga nadua baliwe mata na, mono na muangge ne amilla, sadiandi panga'a.32Hida ngara ata papa wede apa ngindi di panga'a paenu ne ponu meja deta tutuna Yusupa, hida angnguana ne'indi amandi'i angaa'a ekana ia meja, banga'a malla ne ata Mesira danauki banga'a ole ndengandi ata Ibrani, ne hida amadinggila denga ngge. 33Hida angunguana Yusupa , amandi'i ne meja anee na kaneendi a egila-engila wekkina mba karomba apa dalla randi mbamandi'i awali pakaa dukki pa allika. 34Ngara ata papa wede kadekewi panga'a awalina meja ndetana Yusupa kangindi wi barra da, bangge hida ata papa wede ka yani napa lima wunda mangeda nda payadai inda pi'apo hida wadeka, kana indi nga'a dengandi Yusupa nyaka katippa kindorawi.
Chapter 44NA YUSUF KANA TAIIGE IRRA

1Lenga hina na Yusuf kana pareta ata papa wedena, kahina ge, "Taudi hida karungda ne nga'a pangaa, ahina rekapa ngindi da. hina, patama ndadi riti da karung ndana ngara ia ata. 2Patama na koba omma kaka ne karung ndana na angua nguami kamurri monno patama olle ndi ritina." na ata papa wendena Yusuf kana ndeku ngge.3Koka kapu gedde kapa tuka ndi kawali ne tana wanno nda mono ka ngindi hida keledai nda. 4Buddi kako lengnga mba gaiige ne wanno mono nda marro domo kipo, na Yusuf kana tekki barrana na ata papa wedena, "kako mono wulawi hetti ngara kua ata. Lenga napa ndekudi hida, tekki nda hida, ne kalimmiwa ne ndua kapa tanga waiingga nda ndua? 5Na koba omma kaka pa enu waiimu pa ama, mono nya na waii domo mbana etawe ne ama mburri. Appa we ne paraimi mba dana nduake!"6Na ata papa wendena mbana ndekudi hida ata angua nguana Yusuf , nya bana tekkiwe ne barada appawe ne patekkina Yusuf. 7Nyaka hida ata kapa newe barana na ata papa wede na, ka hida ge peina Gubernur katekki we ne hina na? Yamme ata papa wedena dama raii kige nehina!8Etawe, hida riti pa tabbo kama ne karung dana, yamme kama pawali bali ndi ne Kanaan. Peipata kona kama kedu ndi hida omma kaka mono hida omma rara awali ne umma pa ama? 9Nyako naii koba omma kaka mba kolleku wali mbara ia ata papa wendemu gaii kana mate na ata. Mono, yamme kama ndadi ata papa wende mu." 10Na ata papa wende kana walewe, "Ne youwwa ku oo ge . Nyakido na ata adekewa na koba omma kaka nya mbana ata papa wende nggu, hida ata wadde indaki." IRRA AMA WUKKE, BENYAMIN AKOLLEWI
12Na ata papa wedena kana paretawi, wali na pakaa mono dukki na angu ngua kamurri. Nya kahinawe na Benyamin kawukkena karung na, ka kolle waii na koba. 13Kanya, ka irrawe kalambe nda. Lenga napa hinawe kapa pennedi hida karung ne ponnu keledai, hida kawali ne wanno nda.14ne mba ammi Yehuda mono angu nguana awali ne umma Yusuf, na Yusuf engapu nee. Bage hida angua nguana Yusuf aka taba ne tana deta. 15Nyaka na Yusuf kana panewe barada hida, appa ka raii ngge ne hina? kada pande kingge ne yemmi mba ne yowwa apande ngge ne ama mburri?"16Nyaka na Yehuda, "Pei waii domo kopoma mbama walewe baramu pa ama? appa ko pa tekki dommo ma? mono pei domo kopoma mbama mboge mba ndama dengnga mo? nama pande mbabawe mbama denga barrana Mori. Yamme dona ata dengan ne baramu pa ama, laka yamme mono na ndekewa na koba omma kaka." 17Nyaka hinage Yusuf barada , nee yowwa lage, daku wai ata kiminggi ngara kua. Takka na ata akedu koba wee nggu nyado pawai ata papa wedegu. Yemmi waddeka kakomi wali ngindewe nduami mbarana ama mi." NA YEHUDA KANA OLLEWI BENYAMIN19 Hetti waina, na nungnga kaiwe bana tuawe mbarana hida ngara ata papa wede, 'Appaka waii ama mi mono angu ngua mi?'20Mono kama wali domowe nee mbarramu, ' waii amama- ne nya naka weda bana. Yamme waii domowi allikama kamurri ma, na amama nama nauwara langu takkawi na alikama hetti mbana kaweda na ama ma nya bana ndadi waingge na alli kama . angu nguana nati lakawa namate mbana, nyakido engawi barana inna na kana manauwara langu takkwi. 21Baka napa newe dommo ne mbarama yamme, 'ngindiwanaii lakawa mbara nggu ne yowwa ku beii ge baku etawi. 22mono yamme kama tekki domona, na lakawa kabani nda mapaandeki mba ammi/mbana meiiya ne nya ndana nauki mbarana ndundakawi amana, na ka rodduka atena mono na mate mbana ndana etakowa na ana kamurrina.23Lummu ngge mbu tekki ne mbara ma, "ngindi kowa na allika kamurri mi mba lage, takka ne yowwa lage daku mbatta piaa mbana pangaa ne barami yemmi.' 24Gaii kama wali mbelli ne mbarrana ama ma mono kama tekkina ne patekkimu . 25"Lenga napa hina, kana tekki domo na Ama ma, 'Kakomi mono wali piaami woii nga'a pangaa toroda itto.' 26Yamme kama panewe ne mbarana ama ma, 'Nee yamme ndana ma pandekiwe mbama kako mbama dama ngindi kowa na allika kamurri ma. Na gubernur hinna kaibage manna tekkima mbada ngindi kowa na allika kamurrimi nda ammi piaa kamigi woi pangaa mono ndana beibage mbana etami.'27Na amagu kana tekki domo, 'Mii pandege na minnegu Rahel mbana pa dadi ndi hina anagu ndudda ne barragu. 28Baku pasella wa na ia anagu na ia anagu mbana kako mono ne nya kapa mate domo ranga utta. Mono daku etaka kiwa ne hinna. 29Mbi ngindi domo kowa na anagu lage, mba waiige adadi ne mbarragu, ne yowwa enga karodduka ategu dukkiwe baku mate.'30Ne mba hina, pangedda ge appawe adadi mbi walimi mbadu kodoku na allika kamurri mi- na lakawa kamurri mbana botto barana na ama ma yamme! 31Na ama ma yamme enga matena mba dana eta kowa na angu nguama mba dama wali denga - mono na denga barrama yamme. Ne yamme ahina mba tane rate dana, mono yamme pama karoddu kana atena. 32Yowwa papa botonai na allikagu. yowwa kutekki domo barana amagu, 'Ne mba daku ngindi kowa na angua ngua gu mbana wali mbaramu, wouu dona apa tadaga dukkiwe muriwali.'33Neba hina ku dengi ponguwu wali mbarramu, tuluga gaii ku na nalakawa kana wali dengama mono kana palolo dengama, mono ne yowwa daku dangngiki bupa tukaga mono mupa wede waga. 34Ku madautage appa ko adadi ne barra na amagu mba daku palolo dengan kuwi na ana amagu."
Chapter 45Yusuf Na tekkiwe ngarana

1Na Yusuf dana pattu wekki bana. Nya kanna ngngi'o ne aro matada hida ata wa'ina ne'e. Nyaka hinna ngge Yusuf, Patuka ngara kuadi hidda ata kaeruna wali newe, "Nyaka ngara kuada ata ka ndundakage ne pandou. Nyaka nyakidu anguana Yusuf a dangngi ne mbarra Yusuf. Nyaka na Yusuf napa lara kuwa ngge lara palina barrada anguana. 2Na Yusuf naka wika bana ngngio nyaka renge kuaba ata mesir adangngi ummana Firaun.
4 nyakka hinnage Yusuf barrada anguana, tukkemi barragu nyakka hindda anguana wudi atukke barana Yusuf, mono hinnage yauadona anguami Yusuf pabattami pa wai atada ne tana Mesir 5Neba hinna dipa ngedda dommo kage ba peina bi batta ngga Yauwa ne tana Mesir. Na Maromba Alla nyadona hapa ulluwaga yauwa newe baku pawilli ngge pa toleka dengnga. 6Oro nawe banna kedde bawe kareba duada ndouna netana newe monno amme dommo poge nea limma ndouna ata danna jadiba todaka ngarra hatti patodaka monno ndaiba hama keni.7Nyaka na Maromba Allah banna tukka ngga yauwa newe nggai nagu kaku pakakowe ne toleka umma katonga paka robba dengnga neponnu tana monno toleka dukki walli murri. 8Nyaka nyawe ne binna ne'e, inda yemmi ki ha happa ngindingga yauwa newe, takka na Maromba Alla nya. monno Nya dona happa dadi kuwa ngge monno nyaka na Firaun banna dappa panggai ama ngga monno yongngu mori umma ngga, lappata ba ata pareta ngga ngara kuwa tana mesir.Na Israel ba ngindiwa ne tana Mesir9Nyaka hinna ngge Yusuf, "ngettanami nggi bi kako mbarrana Ama. Limmi ngge mbarrana , Na'i anamu Yusuf hinna ngge patekkiwe: Na Maromba Allah nappa dadi bangga ba yauwa Gubernur ngarra kuwa tana mesir. monno kanna ngettana ba ammewi ne mbarra nggu. 10Kanna dangi wa'i ne mbarra nggu tana Gosyen. Wou, anamu, ngara kua umbumu monno rangamu ka ngindi kuwai neme. 11Dukki ne ba ne'i minggi ne tana Gosyen kupa genna kua mengge pakalana dengngami malla ba amme dommo poddo ngge ne kareba ha limma ndouna. Wou monno ole katonga dana mu monno ngara kuwa atami nda kareba ki.'12Ne binna ne'e, ne yemmi monno Benyamin eta douba ne ngadagu bah nyawe happa newe mbarra ngara kuwami. 13Nyaka, tekkina mbarrana ama nggu ba peinawe ne mboto nggu pa deiba bagu ha wali tana mesir. Tekkina mbarrana ngara kuwa pa etami newe. Ne binna ne'e ngettana ka dekewa na'i ama nginndiwa neme."14Kadukkiwe ngge, Yusuf kanna wapowa Benyamin anguana ka ne'i kuandi ne ata duada a ngi'o 15Na Yusuf na ngngi'o monno na dekki kuwai hidda anguana. lengnge napa hinna ngge wuddi kapa newe dngngawi.16Lengngenapa pande ngge Firaun monno Ngara kuwa ata pappa wedena hidda anguwana Yusuf ba wa'i ndi, nyaka Firaun kanna sennango langngu takka. 17Nyaka hinna ngge pa tekkina Firaun barrana Yusuf, "Tekki dawe hiddi anguwamu ngga'i ka dede ngara kuwai pa nga'a wukku napa nginndida nggai ka kako tana kanaan. 18Pa na'uwi ngga'i ka ngindiwa na'i amamu monno ngara kuwa ole dadina ka ngindiwi neme mbarra nggu. Yauwa ku yandi tana ha ndua ne mesir ne mbarramu nggai ka dangngi. monno ole dadimu ngga'i ka ngaa ngge ngaa ha ndua dounda newe."19Neba hinnawe, ne yauwa kupa tuka nggu, Yusuf, ngga'i ku tekkiwe mbarra da hidda: dekke wadeka kareta ha ndua wali tana Mesir ha tubai ana monno minnemi, monno ngindiwa amami neme. 20Di taukai ate hidda douda pa ngga'ida lappata ngara kuwa. ngara nea ndua ne tana Mesir enga doudumudi.."21Nyaka, ana - ana Israel kadeku kuwa ngge papa na'u dandi, na Yusuf kanna yadi kareta na deku ngge nepa tekki nai Firaun. monno na Yusuf na yadi pa ngaada hitti lara dana ba kako. 22Nyaka na yadi anguana kalambe iya pasang ia ata. Takka na Benyamin na yawi limma pasang kalambe monno na ya dommowi touda ngau kabikka omma kaka. 23Yusuf napa ngindidi hakambullu keledai ha ngindiwi ngawu ha ndua wali tana Mesir. Hidda ha kambullu be'i keledai ha ngindi pare, kababa monno panga'a eka barrana amana ne ba banna kakowi lara sangga tana Mesir.24Bage, na Yusuf kanna patauwi anguwana , bage ne ba kako na Yusuf napa na'uwi mbarrada," ndipa taukanna hiti lara dana." 25Nyaka hidda ha dunda kangge Mesir monno ha kako mbarra amada ne tana kanaan. 26Ka hidda ngge mbarrana' " ama, na Yusuf na tolekapo! monno Nia Gubernur ndukkana tana Mesir." takka, na amada na kamaddi ngindiwe oro badanna waindi.27Bangge, nebapa dukki ngge ngara kuwa patekkina Yusuf barrana. Bage na Yakub banna etawi kareta papa ngidina Yusuf barrana ba kanna waindi bana kako mesir, pawessi tolekana na Yakub na kedde baliwe. 28Nyaka hinna ngge Yakub, " anagu Yusuf na tolekapo! Enga kako nggu baku dukkiwi ne badakku matepo!"
Chapter 46Maramba Allah napababawi Israel

1Takka, Israel na ngindi kuawi ngarra kuwa pakolena monno kanittini. Ne banna dukki Bersyeba, napa ngara kaidi marakana mbarra Maramba Allah pa nombana Ishak, amana. 2Hitti gek'de'e, Maramba Allah napa newe dengngani Israel ledena kana'ga nippi, " Yakub, Yakub." Na wale Israel, We Mori." 3Mbage, "Kahinnage Maramba Allah, Allah na amamu. Damma do'utakana mba kako Mesir enga n'doge mbaku marengngawu monno kabali bangsa kalada. 4Ne Yowa hitti kaidoga Mesir mbakku marengngawu, monno Ne Yowa enga dommo doge mbakku palousagu wali wa'i ne'e. Ne Yo'u engnga mate wa'imu ne'e, takka limma douna Yusuf na todi gudi matamu ne mba mate." Israel itti'di Mesir5Yakub na dungdakage Bersyeba monno napa kitage pakakona netti Mesir. ana-ana Israel, marengngani ama'da, mawinne'da, monno ngarra kuwa ana'da itti dokba'di Mesir. A dekuna kareta payana Firaun. 6Monno ne hik'da angindiwi ranga'da monno ngara kuwa ngawu-ngawu 'da pakole'da nemi tana Kanaan. Yakub netin'di Mesir monno ngara kuwa katonga ndanana. 7Olena ni'a wain'di ana-ana monno umbu-umbuna kabani monno mawinne. Ngara kuwa katonga ndanana akako ndobba. katongadanana Yakub8Hikdadona ngara da ana-anana Israel monno katonga 'danana a kako Mesir palolo dengngana:Ruben ana bo'dinai Yakub. 9Ana kabani na Ruben: Henokh, Palu, Hezron, monno Karmi. 10Ana Kabani na simeon : Yemuel, Yamin, Ohad, Yakhin, monno Zohar. monno wa'idomoni saul, a 'dadi wali mawinne kanaan. 11Ana kabani na Lewi : Gerson, Kehat, monno Merari.12Ana Kabani na Yehuda : Er, Onan, Syela, Peres, monno Zerah. Er monno Onan a mate ba neepundi tana Kanaan. Ana kabani na Peres: Hezron monno Hamul. 13Ana kabani na Isakhar : Tola, pua, Ayub, monno Simron. 14Ana kabani na Zebulon : Sered, Elon, monno Yahleel. 15Ruben, Simeon, Lewi, Yehuda, Isakhar, monno Zebulon hidda dona ana na Yakub a wali Lea mawinnena. Lea napa ana ne'e Padan-Aram. Nyaka i'na waini ana mawinnena angara na dina. Wa'i di atouda kambullu touda ata katonga danana.16Ana kabani Gat : Zifyon, Hagi, Syuni, Ezbon, Eri, Arodi, monno Areli. 17Ana kabani Asyer : Yimna, Yiswa, Yiswi, Beria, monno wotto'da angarana Serah wa'i kai'ni anana Beria angarana Heber monno Malkiel. 18Hidda ngara kuwa ana-ana'da Yakub awali Zilpa ata mawinne papawede payana Laban mbarrana Lea, anana, nyaka kambullu ennewa ata ne katonga 'danana.19Ana-ana na Yakub a walina Rahel, mawinena nyadona Yusuf monno Benyamin. 20Ne tana Mesir wa'i dommo'di adwada ana kabani Yusuf, angarana Manasye monno Efraim. mawinnena Yusuf ngarana : Asnat anana Potifera, imam ne tana On.21Ana kabani na Benyamin : Hikdadona Bela, Bekher, Asybel, Gera, Naaman, Ehi, Rosy, Mupim, Hupim, Monno Ared. 22Nyaduwi ana kabani na Yakub wali mawinnena Rahel. Wa'i'di akambullu pata ata aia katongadana.23Ana kabani na Dan nyadona Husim. 24Ana kabanina Naftali nyadona : Yahzeel, Guni, Yezer, monno Syilem. 25Nyaduwi ana-anana Yakub monno Bilha. Bilha ata papawedewa pa yana Laban mbarra anana Rahel. wa'i'di a pittu ata ne'e katonga danana.26Mange'da na ata na Yakaub anetina tana Mesir enne kabullu ennewa ata, , mawinne ana-anana Yakub ndappa kiraki mange'dada.27Yusuf wa'i dommo pu'idi ana kabanina adwada ne Mesir. Monno adwada umbuna, Nyaka kama nge'da katonga danana Yakub nee tana Mesir pittu kabullu wa ata ngara kuwana. Israel Nadukki Mesir
29Yusuf nappandege mba a ameni amana nyaka nappa rekkadi keretana louso patakbokana Israel, amana, Gosyen. Nebana etawa Yusuf. na amana, nawapona'i bukuna ngi'o a ga'ina mando'ina. 30Mbage, Israel kahinnage mbarra Yusuf ," Ne bahinnawe ku mate wai'na moli orona mbaku etanguwe matamu monno baku pande'ge ba engapongge lolo nga'umu."31Kahinnage YUsuf mbara anguwana-anguwana monno ngara kuwa katonga ndana da wadeka. Netti'ga atakboka Firaun kalungguni. Wa'indi angunguwa'gu, amagu monno katonga danagu a ne'ena tana Kanaan wai'ndi ama'i mbarra'gu kalungguni hinnage. 32nehikda ata madandunguwi akarawa mbe'be, sape monno angindi kuwawi ranganda monno do'uda awali nemme.33Nebana tuwakuni Firaun bana pa'imai mi, ' Appa pawillimi bahinna komi? 34Walewa, ' Hamba-hambamu nga'i ba bama nda'ga ranga wali pongge bama bo'u po naduke nebahinna, wali ponnge yamme monno ama inna ma ato i na limmingge . Nyaka Firaun napa logami dangngi tana Gosyen orona ata Mesir ndamma dawaki.
Chapter 47Israel Engandi Ne'e Gosyen

1Yusuf na kako pa arrowi Firaun, hinnage, "Ama monno 'du'da'di nggu ammi mbandi wali Kanaan monno enga 'ndi tana Gosyen mbahinnane'e. A ngindi kuwawi ranga monno ndou'da wali nemmi."2Yusuf na pedewi limma ata wali 'du'da'di na monno na ngindi wa arona Firaun.3Hinnage Firaun mbarrada, "Appawe papawilimi?"A walewa, "Mori, ne yamme ata dawa rangama, hinna kaina inna-ama kaweda ma a to'ina."4Hinnage patekkidai Firaun, "Rapa kareba ndandua ne'e Kanaan. Nda'iki oma a mangu rutana panga'a da rangama. Nyaka ammimangga kamma ndangngi wa'i ne wannomu. Ma ndengngiwe mbarramu mori, ngga'i kamma ndangngi wa'iama ne'e Gosyen"5Hinnage Firaun mbarra Yakub, "Amamu monno 'du''da'dimu ammi mbandi mbarranggu. 6Tanah Mesir na mawukke ne mbarramu. Pedekowe padou a ndua tora amamu monno anguamu. Ngga'i kundi ka ndangngi wa'i ne'e Tanah Gosyen. Nyaka wa'ikundi a pande limana ngga'i kundi ka karawagandi ranganggu."7Mbage, Yusuf na kandengngawi yakub, amana, ngga'i kanna aro mbarrana Firaun. Monno, Yakub napamaringiwa na Firaun. 8Kahinnawi Firaun, "Pirra ndoumbammu?"9Kahinnangge Yakub mbarra Firaun, "Ne tolekanggu papangaina ata a lenana ngau touda kabullu ndouna mbana. Ndou-ndou tolekanggu na katonduwe monno na mbonnu ngge randena, louka pakatondupo wali ndou-ndou pali nda ina-ama kawedanggu."10Yakub na pamaringiwa Firaun monno na ndun'dakangge ne pakuana.11
12Yusuf na yadi panga'a amana, anguana, monno ngara kuwa ata a ndangngi mbara amana. Yusuf Nawo'i Tanah Tumbana Firaun13Na 'da'diwe kareba kalada. Nda'iki panga'a iya pandou-iya pandou. Mesir monno Kanaan nakka mbali milla orona ne a marawi.14Yusuf napa kuadi ngara riti wellinda mba mbattana panga'a, langngo kanya Mesir ndukki Tanah Kanaan. Monno, Yusuf na ngindi kuwawi riti ne'e ummana Firaun.15Tengngarra mba mbawi riti nda ata Mesir monno Kanaan mba wo'i waina panga'a, nya ka ammindi mbarra Yusuf ka hiddangge, "Ya kaima panga'a yamme. Mba indako, ne yamme mate mbamma aromu oro na mba ndai mbanna ritima."16Nyaka, na wale Yusuf, "Ne mbi 'mbaku ritimi, yaga'ndi rangami, kaku yaminggi panga'ami"17Mbage, hidda ata-ata a ngindiwi ranganda mbarra Yusuf monno Yusuf na yadi panga'a wellinda mbembe, ndara, monno ngara kuwa ranga pawukkunna payada. Etti ndouna Yusuf na yadi panga'a mbarrada wellida ranga-rangada.18Nemmi ndou aro, ngara kuwa ata nda'i mbanna ranganda monno da wo'i mbanna panga'a. Nyaka, ka nettindi mbarra Yusuf kahiddangge, "Ne yo'u pandengge ne yamme mba nda'i mba ritima monno ngara kuwa rangama tora kuamundi. Nyaka ne yamme nda'i mbanna apa-apama, nyakido touma monno tanama. 19Kangngu hinna lolokowe mbamma mate aromu,louka yamme monno tanama? Wo'i amma monno tanama monno panga'a, monno parai ata na mangga Firaun. Ya kimmangga winni kamma todaka ngga'i kamma toleka monno tanam kandanna marokotaka."20Nyaka, Yusuf na wo'iwi ngara kuwa oma ne'e Mesir torana Firaun. Ngara kuwa ata a wa'ina ne'e Mesir a mbattandi omada mbarra Yusuf orona kareba kalada. Nyaka, ngara kuwada tana tana nandi Firaun. 21Monno, Yusuf napa ndikindi netti iya pandou, a walina a iya watte ndukki watte wadeka ne'e Mesir. 22Tana ndappa wo'ina Yusuf, nyakido tanah ndounda imam. Orona,imam a kolena poko a walina mbarra Firaun monno nya katoleka. Nyaka, imam nda mbatta kindi oma nda.23Nya kahinnangge Yusuf, "Youwa ku wo'i mbammi monno tanami torana Firaun. Ne mbahinna ku yami winni mbarrami, monno ki toda kawi omami. 24Mbarapa konna makeni , yemi kiyani papalimmami ne pakenimi mbarrana Firaun. Ne papatakambullumi pakeni ndoumindi mbi pawinindi pa todakamme omami monno ne wadde panga'a mi monno 'du'da'dimi monno ana-anami."25Nya ka wale, "Ne yo'u mu gata mbamma tolekama. Ma senango mbanna rai atama Firaun."26Mbangge, kanna rainngge li'i ukkuna a atuma tana mesir, monno hidda li'i ukkuna a atura we ngara kuwada pakoleda awalina oma ndana torana Firaun. Nyakiddo tana imam ndapapa tanana Firaun.Ummana Patanega ne Mesir27Israel engawa'i ne Mesir. Na ndangngi wa'i ne'e tanah Gosyen. 'du'da'dina a matamba kaladana. Hidda mori tanana Mesir monno appawili panduangge ne tana. 28Yakub enga wa'i ne Mesir kambullu pittu ndouna, nyaka ngau pata kambullu pitu ndouna.29Mbanna dukke we rapana mbanna mate, Israel na kandengngawi Yusuf, anana, ka ammiwi mbarrana. Hinnangge, "Mbaku kolekongge manawara atemu, ta'iwi limamu ne mbarra kenganggu monno ku aurawu. Aurawu mbaragu mbane wo'u mbamu manawarangga mbaragu. Mbakku mate kowangga, ndu tane wa'ikangga ne Mesir. 30Tane waingga ne pandou pa tane wa'idandiina-amanggu. Ngindi wangga makku louso wali Mesir monno tane wa'ingga ne'e odi 'du'da'dinda."Hinnangge Yusuf, "Ku aurangga mba ne youwa ku ndekungge apawe ne patekinggu."31Mbage kahinnangge Yakub,"aurawu mbaragu." Monno Yusuf na aura mbana ndekukuangge pateki 'ndai. Israel na mbondala mbali katowana ne pandou ndeta.
Chapter 48We'e Maringi Payadawi Manasye Monno Efraim

1Ne gaina rapa patalira mba, a tekkina Yusuf, "Ne'i amamu a ngangnga." Nyakana ngindiwi anana a ndua'nda, Manasye monno Efraim, monno na kako tabbokka amana. 2Tengngarra ndukkina Yusuf, pirra ata ammindi a tekkina Yakub, "Anamu, Yusuf,ammiwi a elletawu." Israel na ndakke langu takka, takka na mandi'i ponna pandou ndetana.3Mbage, Yakub hinnawi Yusuf, "Maromba Allah a 'bi'ba a 'boto na m'bo wekkina mbara nggu ne'e Lus, ne'e tana Kanaan. Maromba Allah na pamaringi wa'iangga ne'e, . 4Lunggu hinnage Maromba Allah mbarra nggu, 'Kurai nggu bangsa a kalada. Youwa ku yagu ne tana a tu'mbawe umbu ai'mbamu ka 'ndoungge wali murri-wali murri."5Nembahinna, wa'indi ndwa nda anamu a 'da'di wa'i newe mba nda ammi pongga. Hidda anamu a ndwa nda, Efraim monno Manasye, na'tuddawai ana ndou nggu, ke hidda natudawaini Ruben monno Simeon mbarra nggu.6Takka, wa'i ommo pongngukupudi anamu, tora 'mbammundi. Tumbana i' umma hidda ndi ngarana Efraim monno Manasye. 7Ne'e lara ndana wali Padan-Aram, mate mbanna Rahel ne tana Kanaan, ndanna marroke wali Efrata. Na malangi pongngu we ate nggu. Ku tane wa'ini, ne karape lara a sangga Efrata (ne mbahinna Betlehem).8Kambage, Israel na etawi ana kambani Yusuf a ndwa nda. Hinnage Israel, "Ngrra ndi haida?"9Na wale Yusuf mbarra aman, "Ana gundi. Hidda ndonna lakawa payanangga Allah ne'e Mesir."Hinnage Israel, "Ngindiwi nemi mbarranggu. Kaku pamaringindi."10Na kaweda mbanna Israel monno matana a wawwura mbanna. Yusuf na ngindiwi haida anana mbarrana amana. Israel na ndekkiwi monno na gollopandi.11Hinnage Israel mbarra Yusuf, "Ndakku pangeda pongngukingge mba kakku eta ommu ponggo matamu. Takka etawe! 12Yusuf na nde'ndewi anana wali 'ba'ba 'ndetana amana monno na kawodo ne arona amana. 13Yusuf na ta'iwi Efraim tu'ba kawanana monno Manasye tu'ba wellona. Nyaka, ne'iwi Efraim tu'ba wellona Israel, monno Manasye tu'ba kawanana."14Takka hinna, Israel napa sila 'ndi limana monno na ta'i limma kawanana katowa 'detana Efraim, ana kamurrina Yusuf. Mbage, na ta'i limma wellona katowa 'detana Manasye, langngokopo Manasye ana ka'mbodinai, 15Israel napa pamaringiwi Yusuf monno hinnawi, "Ku sabbaya ngga mbara Allah a panungnga waingga wali mbara ina-amagu, Abraham monno Ishak; Mbara Allah nggu a kalokongga ndukki ne loddo, 16Papalewa a lissu angga wali a ndengnga, pamaringigandi naida lakawa a mbo'u. Mbanna mapandedowe wali hidda ata a lolo gawe ngara nggu monno ngara ina-ama kaweda nda, Abraham monno Ishak. Ku tabayya ngga ne tana kanna mbonnu uwara rangge ndukki umbu ai'mba nda."17Yusuf na etawa amana mbanna mbondala limma kawana na ne katowa ndetana Efraim. Yusuf ndanna mbeikingge ne a hinnana. Yusuf na terrenai limmana amana kanna pandikkiwi wali katowa ndetana Efraim monno na ta'i katowa detana Manasye. 18Kahinna ngge Yusuf mbarra amana, "Ama, limma kawanamu ne'i mbarra ana a salah. Manasye ana 'mbo'diwa. Mbondala lima kawanamu ne katowa ndetana."19Takka, na amana ndanna ndeibake monno hinnangge, "Ku pande ngge, ana. Ku pandengge. Manasye ana mbodi. Mba enga matto ndonna monno enga ama ndo'ndai ata mangeda. Takka, Efraim a mbo'upo mba na louka kalada ponna wali nanya. Monno, mburru 'da'dina Efraim na louka pakalada pongge ."20Nyaka, Israel napamaringiwi ne loddo. Ka hinna ndi, "Ana allina Israel a waingge ngaramu mba pamaringiwa ata. Enga hiddangge, 'Mbanna ma pande dowe na Allah napakalada nggu appa nggaina Efraim monno Manasye."Nyaka Israel nakeketa Efraim louka pakaladana indapi'apo Manasye.21Mbage, Israel hinnawi Yusuf, "Etawe, loddo mategu na tukke mbawe, takka na Allah na pamaringiwu. Na ngindi mbali mi ne'e tana ina-ama kaweda. 22Ku yagu mbarramu a louka pakaladana inda pi'apo angua-anguamu, ne pandou paparewo nggu waige teko monno numbu wali ata Amori."
Chapter 49Yakub Napa'maringgngiwi Ana-ana na

1Mbage, Yakub napa maiwi anana kahinnadi, " Ana-anagu pakuwana nembaranggu. Ne Yowa kalunggumi mba wa'ige a 'nda'di mbarami nemi aro. 2Kapa kuwana anana Yakub, renggewe patekkina israel, amami."Ruben3"Ruben, Yo'u ana bodigu, yo'u pawessigu uwa kawungngana akabola. Yo'u papa mboto monno papa aka'da ngara kuwa ana'gu. 4Takka, ne'buttu atemu napa ga'ige wee bonnu ndapa pande paba'ka. Nyaka, ne yo'u ndanna mandekiwi ba ana papa mbotowu. Ne Yo'u mu dou'ge pando'u durana amamu, monno badura dengngani aia mawinnegu. Ne Yo'u mu rawingge adirraka ne pando'ugu mbappa nga'ige panda'u bei'kamu."Simeon monno Lewi5"Simeon monno Lewi alli ka'ada. Numbu teko pambani waida enga'di ti'di'nda.6Ndaku pangngu dengngaki'ge pakuwa akabuni monno ama burri. Ne yowa ndakku deku kige nepa rawi abokala. Ne buttu ateda apamate dengnga'ge ata, monno a ndoro ranga ba kala'da ate dengngage.7Mi meli dengngage ne mbuttu ate oro mbuttu ate apa kori. Mi meli dommona orona mbarawige ne parawi a eka nga'i. Ne yowa ku po'uwarawi ne hikda wali ana-ana Yakub. Monno Ne yowa Ku ya dommo wi hikda ana-anada Israel. Yehuda8" Yehuda, angnguwa-angnguwamu ade'ikawu. Limmamu a essela bukkuna ngo'bamu. Angnguwa-angnguwa mu kawodo barramu.9Yehuda a ga'i i'na Kabon'di Singa. Anagu, ne yo'u angngu singawu a dede ponnu kamateda apaga'i Singa, na Yehuda na nga'u monno na beika, dakki ata ama'i papa kedewa.10Tokko mboto na Yehuda enga ge mbarrana. Tanda paretana ndanna ndi'ki kiwe mbarra wa'i na, nadukkiwe ba nya atoduge nemi papareta a amina monno mbarrana ngara kuwa sangadi aka wodoni.11Yehuda na pa'gu ana darana ne pola Anggura monno Keledaina ne pola Anggura a duwa langgu takka. Monno na tokba wawa'i ndi kalambena monno jubana ne'e wee Anggura dana a duwa. 12Matana ara'rana oro enuna anggura. Monno Ngunduna akakana oro enuna susu."13"Zebulon na moripa wa'i ne mbarra bonnu. Niri lai'ngo ba nyawe pando'u a rammi tutuda kapal-kapal dana. Tana na napawatte dengnga'ge tana wanno Sidin."Isakhar14" Isakhar na pa nga'ina Keledai apawessi, abe'ika wa'i pando'u a mamuta. 15Takka mbanna etawe ne pando'u anduwa nga'u waina anduwa monno nepando'u pamalena ate dengngana. Nyaka na mbukku dengngage mawona bana deitowe tangguna amboto; monno napa ga'i ata pawedena ne'e pawilli ro 'ndi."Dan16" Dan naka loko'ndi ana allina bana pa ga'i na ia ata awalina kabissu-kabissu Israel.17Dan, napa ga'ina nippe nirri lara, monno napa nga'ina nippe amagu bisa na ne kadanga lara, akati nan'di waina ndara, nyawe nyaka tonggo ndarawa kana kabukkita hetti lira. 18Mori, ku remanggu ne pa so'u dengngaga."Gad19"Gad ake'deni ata bokala, takka ne nya na windo da ndi eru wa'i da."Asyer20" Tana Asyer napa timbuge aluwana pa ga'a a nduwa ne nya na mangnguna pa ga'a atuba na ia toko."Naftali21"Naftali napa ga'ina a ia Rusa papa sella, monno apa nda'di ana-anada akabola."Yusuf22" Yusuf angai nai pola Anggura aka podaka, Pola Anggura aka podaka mbarra mata wee, monno kara'a-kara'a da lolo rindi deta.23Ngara ata bani bake'nde paba bani wawi ka burrana bata'iwewi pana pama dawu dengnganawe.24Takka, Pana na Yusuf engnga mandungkona monno kasi'u napa wessi pu.Nepa wessina walina mbarra abibita amboto apa mawo wa Yakub, orona Maramba Allah ba nya watu pawessi Israel.25Bana ma pandeko Maramba Allah amamu engage bana tulugu. Bana ma pandeko Maramba Allah napa maringngiwu len'dena ura awalina langita ne bo'do, monno pala mata wee wali tana dana, Monno kanurru kanengga awalina sussu monno pado'u ata.26Ama- Ina kawedamu napamaringngiwu parawida aduwa. Takka ne yowa, amamu, na louka ki'apo bana pamaringngiwa'ga. Bana ma pandedo ngara kuwa weemaringngi kanna mburruwe ponnu katowana Yusuf. Monno tanda mbotona a louka eka wali angnguwa-angnguwa na."Benyamin27" Benyamin aga'inani seigala aka reba. Ne kappu gedde, napa matewi pawukku panga'ana ne'e gedde, kanna bawe-bawewi hikda pakolena."28Hikda dona akambullu dwada kabissu Israel. Monno hikda patekkida ata Israel hetti pamaringngida. Napa maringngidi a hinna na a tuba mbarra'da. 29Mbage, Israel na nyadi paretah mbarrada, kahinnadi, ne baku mateko, kumbe'ige marengngadi ana-anlingngu. Monno ku be'ige tane wa'i'ga mbarra inna-ama kawedagu ne'e lambonga oma dana Efron ata Het. 30Ne la bonga ne'e ge oma dana Makhpela mbarra Mamr, Ne'e tana Kanaan. Abraham na wo'i we ne oma wali Efron ga'i kaku douge ne pando'u rate bahinna.31Abraham monno Sara, Mawinnena, atane wa'i ndi lambonga dana. Ishak bada Ribka, mawinnena atane wa'i ka ndi lambonga dana. Ne yowa ku tane wa'i kaini Lea, mawinnegu, ne lambonga dana. 32Ne lambonga ni'i ge oma dana pa wo'ina wali ata Het."33Ne banna pa dukkage panewena Yakub mbara ana-anana, nyaka kanna be'i ka, kanna ta'i ni wak'i na ne ponnu pando'u, mbage kanna mate.
Chapter 50Rapatanewa Yakub

1Mbage, Yusuf na kawodo arona amana, na ngi'o monno na dekkiwa. 2Yusuf napatukandi atana, haida ata manurra, a sobbarai a mbou wangi amana. Nyawe, ngara doterra a sobbarakaini a mbou wangi ne kamatena Yakub. 3Pata kambullu loddona parema nda mba pawillingge, orona ne nggaina rapa parema mba sobbarai a mbou wangi; monno ata Mesir akkalalluni Yakub ne pittu kambullu lodona.4Ne mbanna mambawe rapa kalallunda, kahinnangge Yusuf mbarra ngarra kuwa ata 'botona Firaun, "Mbakku kolekongge 'ate manawaramu, tulu tekki nawe Firaun: 5'amagu na ndengngi waga mbakku aurangga: "Mate mbanggo, nyaka tane wa'ingga na odi pakoda mbagu ne'e Kanaan. Tane wa'ingga ne'e. "Nyaka, pakalokowangga monno kaku tane wi amagu, mbage kaku waliangga." 6Hinnage Firaun, "Kakowu monno tanewi amamu ndekungge patekkina kau lummungge."7Nyaka, Yusuf na kako pataneni amana. Ngara kuwa atana Firaun, lapatta rato-rato a ne mandi'i na lapatta ngara kuwa rato-rato tana Mesir, a palolo ndengngani Yusuf.8Ngara kuwa ata a wa'ina umana Yusuf na marengnga ndenga ndommondi monno ngara kuwa katonga ndananda anguana, monno ngara 'du'da'dina amana; netti kuwa ndi, nyakiddona lakawa monno ranga pa'ndunkada ne Gosyen. 9Amarengnga ndengnga ndommondi serdadu-serdadu a ndara monno dokara-dokara patauna nyawe ngara kuwa ata pakodo kanna luwa langutakana.10Kalengana pandukki ne tana Goren-haatad, ne'e mbali Yordan, a kalallu langngu takka monno a milla ndengngangge. Ne pandou, Yusuf na kalalluni amana ne'a pittu lodona. 11Tengngarra ni'indi ata Kanaan a etawe ne kalalluda ne Goren-Haatad, ka hiddangge, "Ne nyaba kalallu a allu pongngu mbarrada ata Mesir." Ne kanyawe, ne pandou mbarra Yordan a pangara ngge Abel-Mizraim.12Mbage, ana-ana Yakub a ndeku ngge papana'uda mbarrada. 13A ngindi na kamatena Abraham ne Kanaan monno a tane wa'i ngge ne labonga a ne'i na oma Makhpela, papagobbada Mamre, pa wo'i na Abraham ngga'i ka pandou patane wa'ie wali Efron, ata Het. 14Lengnganapa tane ni amana, Yusuf na wali tana Mesir napa lolo ndengngandi anguana monno ngara kuwa ata a kako marengnga ndenganni mba taneni amana. Anguana Yusuf Enga Mandauta Poddawi15Tengngarra anguana Yusuf mba podda ngge na amada mbanna mate, nyaka hiddage, "Peipata konna Yusuf mbanna bondala karodduka ate monno mbanna tau ngge tangana ngara kuwa a mbokkala ne palengnga parawi ndani?"16Nyaka, a ngindi nawe pana'u mbarra Yusuf. Hidda ngge: "Mba ndanna mate po amamu na pana'u mbarramu. Nya kahinna ngge' Tekkina Yusuf, panderrawi pandengngada anguamu monno parawi nda oroda mba rawi ngge a ndengnga ne tou ndetamu. Nyawe, ngga'i ku pa'derrawi ngara 'ndengnga nda lima wa'i nda Allah amamu."Na ngi'o Yusuf mbanna rengngewi patekki nda anguana mbarrana.18Nyaka, anguana Yusuf ammi ndi a kawodo arona. Kahidda ngge "Etako ama, ne yamme atamu."19Nya, kahinna 'ndi Yusuf mbarra nda, "Nda mandauta kanna! Mori Allah waganya?"20Hinna takkawe ne yemmi mbi kambu ngge ne a mbokala mbarra nggu, takka Allah na pa 'da'di' ngge a ndua; ngga'i kaku kole ngge appawe a 'da'di mba hinna ne'e, pamanumarawe tolekana ata mangeda.21Nyaka, ndu mandauta kanna. Ne youwa enga ndongge mbakku karawami monno ana-anami."Ne nyawe Yusuf mbanna pamalena ndawe ate nda anguana monno naparadaka wekkina mbarra nda.22Yusuf engani ne Mesir pangngu mandi'i na amana. Ne toleka 'da'di na ne a gaina ngau kabullu ndouna. 23Yusuf na eta pu umbu na a katouda na wali ana-ana na Efraim. Lappata ana-ana na Makhir, anana Manasye, na lira pu Yusuf. Matena Yusuf24Mbage, hinna ngge Yusuf mbarra anguana, "Ne loddo mate nggu yodi po. Takka, Allah enga ngge mbanna pa atemi monno na ngindi mbali mi louso wali ne wanno monno tanah papana 'da'di na-Mi mbanna wai ngge aura , mbarra Abaraham, ishak, monno Yakub. "25Yusuf na ndengngi wi ana-ana Israel aura ndengngandi. Kahinna ndi, "Allah enga ndongge mbanna pa'ate mi. Orona ahinnana, mba' langge ngindi gaddi ruwi nggu louso wali ne tana." 26Nyaka, Yusuf na mate ne tana Mesir ne mba ngau kambullu ndouna. Monno, mba lengnge pawolokana kamatena, a mbondala wa'i ni ne iya peti tana Mesir.

Exodus

Chapter 1Ole dadina Yakub NeediMesir

1Hitti waina Israel bakako Mesir, ngarakuwa anada monno ole dadidaakako dobba. Hida ngarada lakawa: 2Ruben, Simeon, Lewi, Yehuda, 3Isakhar, Zebulon, Benyamin, 4Dan, Naftali, Gad, dan Asyer. 5Na ia lakawa,Yusuf na ullubana banee Mesir. Nyaka, ngarakuwa mangedada ole dadina Yakub anee dobbana Mesirpittu kabulluwa ata.6Balina, Yusuf, ole dadi-ole dadina awalina generasi amate. 7Takkanyamo, Bangsa Israel namilikana mangeda lakawa monno mangedana atanama tambah patirri dukkie negeri Mesir nabonnuge ata.Susahda hida ata Israel8Balina, wa'i ia tokko wudi terrena pareta ne Mesir.Dana pandeki Yusuf.9Na tokko napanewe dengadi rakyatana, "Payerana, Bangsa Israel naluwamangeda pongngu bana monno hida ata hapa wessikyapo monno wali ne itto.10Naba hinna nee tarawi pongngu pona ia rencana ga'i hida ata Israelkada matamba kya-kyakana bapa wessi. Bana dadiko patauna hapangngu dengai gobba, hagobbada itto, monno kedu bada wali ne negerida."11Nyaka, ata paama-atapaama ne Mesir menetapkan mandor-mandor tubana bapaksai ata Israelbapa willi boto. Hida ata hapa keddei kota-kota pabandala wa'ina tubana Firaun, hida kota Pitom monno kota Rameses.12Tkka nyamo, makin batindasai, Bangsa Israelhama tatamba kya dommomonno hama tallara. Ata Mesir haipama dauta kyabadi hida ata Israel.13Nyaka, bottu kya lolobada ata Mesir bapaksa ataIsrael bapawilli boto.14Hida ata hapa sulitada tolekada Bangsa Israel. Hida ata apaksa Bangsa Israel bapawilli boto barawina batu bata monno ngou serta bapa manairo oma. Ngarakuwa papawillida, ata Mesira arawida Bangsa Israel bawai ata paangudi.Bidan-bidan Awaini Maromba Allah15Wa'idi aduada ata bidan Ibrani atuludi mawinne Israel tubana bapaana. Ngarada hida ataSifra monno Pua.Na tokko Mesira na tekkidahida bidan-bidan,16"Mawinne Ibranipakitage bituluni hapaana.Na lakawa dadi bamawinnekoa ga'i kana toleka. Takkabakabani koa pamate pongnguwa!"17Takka nyamo, hida bidan-bidan hamadautaimaromba Allah dadeku kina patekkina tokko. Hidabidan aga'idi lakawa kabani batoleka.18Nyaka, tokko Mesir napa mai hida bidan monno na tuwai, "Appa kahinna parawimi? Appa ne yemmi kaga'idi lakawakabani batoleka?"19Hida bidan-bidan awalea tokko, "Mawinne-mawinne Ibrani apawessikyapo wali mawinne Mesir.Orona, hida hapaana ulluwa'ibana nebadama dukkipo bama patulu."20Nyaka Allah naka songai hida duada bidanbapatulu paduwa.Monno, Bangsa Israel nama tatambakya mangedana monno hapawessi tatakka.21Orona hida duada bidan bamadautai maromba Allah, nyaka Allah na yadi dadi ata.22Firaun nayadi pareta rakyatana: "Hida mawinneIbrani bapaanakona lakawa mawinne ga'idi batoleka. Takka balakwakabaniku adadi, tumbadiloko dana ne Sungai Nil."
Chapter 2Arewana Musa

1Wa'i ia ata kabani awalina kabisu Lewi nanikah dengai ia ata mawinne awali kaina kabisu Lewi.2Na mawinne napati'amonno napaanani ia rewana lakawa kabani. Nebana eta nalakwa bana kabola bana ganteng na mawinne, nangu burribaine atouda wullana.3Ne badana burribai nalakawa, na painna nadeke ia kadoge monno nareketabana pepekai ter ga'i kadana lenakana. Balina, nya napa tamai nalakawa ne kadoge dana monno nabandala na kadoge ne nudu loko donga ruta madeta.4Ole dadina na mawinne arewna nadede marro bana pacecei baappa dadi tubana na rewana.5Balina badana mado'i po, putrina Firaun nakako pario ne loko Nil. Tangerana nya monno dayang-dayangona bapalolo nudu loko nya naeta kadoge ne tillu ruta madeta. Nangu patukabai ia dayangona badekia na kadoge. 6Putri Firaun na wukkea kadoge nangu etaba rewna lakawa kabani. Na rewana nangi'o. Putri Firaun naka goula ngauna bana manawarai ne bana eta, " Na rewana pasti ata Ibrani a."7Ole dadina narewana engapuni akabunni. Balina,nya dede monno na tuwawa putrina tokko,"Mu nau ne yo'u ba ne yauwa baku elle ia mawinne Ibrani abisa pasussuwa na rewana monnobana karawa?"8Putrina Firaun nawale,"Oo, kako elle!"Nyaka, na mawinne leletana mallei ia painna aanaina rewana.9Putri Firaun napaneweinnana rewana, Kako ngindia na rewana monnokarawa padia toraguni, Yauwa kuyagu kasewa bakarawa na rewana."Namawinne nadekea na rewana monno bana karawawa. 10Balina na rewana namamatto kya bana kaladana, namawinnena yanai putri Firaun. PutriFiraun nadeiba nalakawabagaina baana papaana dounai. Napa ngarai na lakawa Musa, artina padekea wali wee dana.Musa Natuludi Bangsana11Musa nama tambahbana kaladana monno bana matto.Nea paia loddona, nya naetai bangsa dauna, ata Ibrani, bapaksai bapawilliboto. Na eta ia ata Mesir bana paluwa ia ata Ibrani.12Musa napa yerrage tidi arona da'iki ata etawabapa yerrai, nyaka Musa nangu pamatea ia ata Mesiramonno natanei ne laingodana.13Ia loddo pi'a Musa naetai aduada ata Ibrani bapatauna. Napanewe barrana na ata salah ne bapatauna,"Appa kaupaluwa ole dadi daumu ata Ibrani?"14Na ata nawalewe, "Garra keeketau yo'u bu berkuasa monno bahakimtubama yamme?Appa ne yo'u beige bupamateaga hahinna wa'ina hitti manna bupamateaata Mesir?"Nyaka, Musa nama dautabana. Napa ngedage,"Nehahinnana napastibabapandege ia ata-ia ata."15Ne bana rengnge Firaun ne parawina Musa,nya nawega Musa tubana bapamatea. Takka nyamo,Musa kedubana wali barraFiraun nee Midian.Musa neei MidianMusa na ngau barra sumura ne Midian.16Nee, wa'i ia ata imampittu ana mawinnena. Hidamawinne akakobarra sumura ba oke wee paenuda bebena amada.Hida mawinne aberusahabataudi padou wee.17Takka nyamo, wa'idi gembala bausirai hida ataoke wee monno dapalokokidi badeke wee. Nyaka,Musa natuludi hida ata monno nayadi wee baenuhida rangada18Balina, hida ata walibada barra amada, Rehuel.Rehuel tatuwai hida ata,"Appa kangyetta pongngumona biwali ne loddo?"19Awalewe hida ata,"Gembala-gembala berusaha bausirama, takka wa'i ia ata Mesir atulumaga. Monno nya nadeke wee tubama yamme monno ba yadi weehida rangama ba enu."20Rehuel napanewe barrada hida anana, "Gyeinati ata? Appa ne yemmikidundakai? Kako, malleikata ngaa ole dengai nya."21Musa nasenang banadangngi marenga dengadihida ata. Rehuel napakalokoi Musa bana nikah dengai Zipora, anana.22Zipora napa ti'a monno nakolena ia lakawakabani. Musa napa ngaraina lakawa Gerson oronaMusa bana mai ne tanahdapa milikana.Allah Natuluge Israel23Balina bana mado'iemalawi,tokko Mesir namate. Takka nyamo,Bangsa Israel enga nyagebapaksa pawilli boto.Bangsa Israel adengingi patulu monno na rengngemaromba Allah. 24Allahnarenge padengida bangsa Israel monno na lolo pajanji parawi-Nai Abraham, Ishak, monno Yakub. 25Allah na etadasusahda bangsa Israelmonno Nya badana sellane bangsa.
Chapter 3Kangollu Tara Amuttuna

1Ama werana Musa ngarana Yitro. Na Yitro Imam Midianwa. Musa nakadiwi rangana Yitro.Ne apa ia loddona, nawaroirangana Yitro aro barat mareda benango monno dukki ne Gunung Horeb,gunung Allah. 2Ne gunungo, Musa na eta malaikatna MYORI ne tilluwegara api ne kangollu dana apatara.Musa na eta ne kangollubana wegara, takka dana muttukige. 3NapaneweMusa, "Kubarra pongngu poge ne kangollu baku etabalango paka robba denga,appa ne kangollu kadana muttuge.4Na MYORI bana eta Musa bana tukke ne barrakangollu, Nya naka dengaiwali barra kangollu, "Musa,Musa!" Na wale Musa, "We,Mori," 5Balina, MYORInapanewe, "Du tukkekana.Wukkei sendalamu orona ne tanah padou dede wa'imu na errie. 6Yauwa dona Allah umbu waikamu,Allah Abraham, Allah Ishak,monno Allah Yakub.Musa natodie matana orona bana madauta etawaAllah.7Murrina, MYORI napanewe, "Yauwa ku eta babai umatagu bamenderita ne Mesira, monno Yauwa kurenngei bangi'o orona ata Mesira basiksai hida ata.Yauwa kupande babada ne menderitada. 8Nebahinna Ku burrubana bakupabebasai umatagu wali barra ata Mesira.Yauwa kukodo pongngu pudi hida ata ba lousa waline negeri baku gollopadi nee negeri aduwa ababu susu monno kanena, ne negeri ata Kanaan, Het, Amori, Feris, Hewi, monnoYebus.9Yauwa kurengngei kawikada Bangsa Israel, monno Yauwa ku etabai batindasai parawida ata Mesira aroda hida ata.10Nyaka nebahinna, Yauwa kupatukagu barranaFiraun. Kakou! Ngindiwi umata-Gu, lakawa-lakawaIsrael louso wali Mesira."11Takka nyamo Musa napanewe Barrana Allah,"Garraga ne yauwa nyakakaenga kako pongngu barrana Firaun monno ngindia Bangsa Israel bana louso wali tanah Mesir?"12Napanewe Allah, "Yo'u na bisa bu rawige orona ne Yauwa enga nyage baku palolo dengagu.Hida nyai tadana tubamubaku patukagu: Balina yo'ubupa lousodi hida ata walitanah Mesir, yo'u ammi pongngugu bu sembahgaponnu ladakana."13Bage, Musa napanewe barra Allah, "Nebaku kako barra bangsa Israel monno baku panewebarrada, Allah umbu waikamu hida apatukaga yauwa,' hida ata enga tuwabada, 'Garrage ngara-Na?'Appako patekkigu barradahida ata?"14Allah napanewe dengai Musa, "Tekkida hidiata,'YAUWADONA NE YAUWA.' Nebu kakoko neyo'u barra bangsa Israel,tekkida hidi ata, 'YAUWADONA NE YAUWAhapa tukaga yauwa ne barramu,"15Monno Allah napanewe barra Musa, "Tekkida hidi ata, 'MYORI,Allah umbu waikamu, AllahAbraham, Allah Ishak, monno Allah Yakub napa tukaga yauwa ne barramu.Nenya ngara-Gu palolo ponngumi ngarakuwa atadukkie murri wali-murri wali.16"Kako nebahinna monno pakuwai paama-paama Israel. Tekkida ata paama, MYORI, Allah umbuwaikami, Allah Abraham, Ishak, monno Yakub na bowekkibana ne barragu monno napanewe, Yauwakuperhatikaba migie keadaammi monno Yauwakueta baba parawida ata Mesira aro barrami.17Monno, Yauwa kuyabana lii kukodo pongngumigi balouso walipenderitaan ne Mesira. Yauwa kungindi pongngupumi nee tanah nebahinnabamilikana bansa Kanaan,Het, Amori, Feris, Hewi, monno Yebus, ne tanah ababu bayo susu monno kanena.18Hiddi ata enga rengnge damigi. Yemmi monno paama-paama Israel kaenga kakoda baaroi Firaun.Tekkina nya, MYORI nyadona Allah ata Ibrani.Myoriammi barrama monno napanewe barrama tubana bakako touda loddona ne mareda gurun. Nee, ma yapongngupu maraka barraMYORI, Allahma yamme.19Takka nya, Yauwa kupandege ba na Firaun danapakalako kimigi bi kako.Nyakiodo kuasa kalada apaksawa nyaka kana pakalokokimigi bikako. 20Nyaka, Yauwa kuwai pongngu poge kuasa-Gu akaladana ba paluwai Mesira. Kupadadi pongngupoge paka robba dengane negeri. Balina baku rawi-Ge, nya na piilimibi kyako. 21Monno, Yauwakurawi pongngu poda duwa ngarakuwa ata mesira ga'i kaduwa dengadi hida ata Israel.Ne bana dukkie bi dunndakadi ata Mesira, yemmi dapalimma kaluwa pongngu kimi limma kaluwa. 22Ngarakuwa mawinne Ibrani madengi pongngupo pawuku napayada ata Mesira, baik tetanggada maupun aengada ne ummada hida ata. Mawinne-mawinne Mesira aya pongngu kaina payada berupa perak, doka, monno pakaian halus. Yemmi ya pongngu dadi anami hida payada.Hina lyolobai bingindi paluwa pongnguna potedaata Mesira."'
Chapter 4

Laddakana Tubana Musa 1Balina, Musa napanewe dengai Allah, "Ata Israel dawai pongngubaga baku tekki koda ba Yo'u apatukaga yauwa.Bana noto koge hida ata enga panewe bada, 'Da'ikiMYORI a bo wekkina barra mu,"' 2Takka, MYORI napanewe barra Musa, "Appa wa'i na limma detamu?" Nawale Musa, "Na tokkogu." 3Allah napanewe, "Tumbai tokkomu ne tanah deta. "Nyaka, Musana tumbai tokkona ne tanah deta monno na tokkona nangu kabali kaboko. Musa nangu kedu pamarrona,4Takka MYORI napanewe barrana, "Kaboko nyadoda limmamu monno woppa kikkuna na kaboko."Nyaka, Musa napa dolailimmana, nawoppana kikkuna kaboko, monno kabokonama wungnga bali baka batongkatwa.5Allah napanewe,"Rawige ne hahinnana aroda ataIsrael monno hida ata engawai pongngu badagu ba neyo'u bueta takkawa MYORI,Allah Abraham, Allah Ishak,monno Allah Yakub."6Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Yauwa enga ya dommo gu bukti eka barramu.Ptamai limmamu jubah danamu."Nyaka Musa napa tamai limmana jubah danana.Ne bana palousoi limmanana Musa, limmana na wenna kusta, nabonnunawingngira kaka hahinna wa'ina kawuta.7Bage Allah napanewe,"Nebahinna, patama bali limmamu jubah danamu."Musa napatama limmanakalambe danana. Na Musabana palousoi limmana,limmana nama wungnga bali hahinna wa'i memena.8Allah napanewe, "Hidaata bada waikugu burawina mukjizat buwai tokkomu, hida ata enga waibadagu bupa oudai na mukjizat kaduadana.9ata bada wai dommokugu burawi na tanda kaduadana, deke wee waliSungai Nil. Lega tanah deta monno wee naka kabali pongnguba baraa.10Musa napanewe barra MYORI, "Mori, nehahinna takkana, yauwa da ata pande kyaga panewe, lango kanyako hitti ullunamonno nebahinna Yo'u bupanewe dengaga yauwa hamba-Mu. Yauwa dakupandeki monno kadyawura ne panewe dana.11MYORI napanewe barrana, "Garrai arawinangada ata?Garrai arawina ata kabongnga? Garrai arawinaata katillu? Garrai arawinaata eta atau ata kaburra?Da Yauwaki, MYORI, arawingarakuawage?12Ntaka, Kakou! Yauwakupalolo dengagu ne banadukkie bupanewe.Yauwa enga yagugu patekki tubana bupanewe."13Takka nyamo, Musanapanewe, "Mori, ku dengngiu, tubana bapa dukkige ne lli."14Balina, MYORI nabuttu ata ara barranaMusa monno patekkina, "Ne dawa'iki Harun angunguwamu , ata Lewi? Yauwa kupandei bana pande papanewe. Yerrai,nya ammini alouso banarenggau monno nasenangpongnbgu bana tabbokau. 15Yo'u panewe dengapongngu monno tekkiwibaappai hidi patekkina.Yauwa enga nyage baku kako ole pera denga migi ataduada monno tekki pongnguwe baapai parawimi. 16Nyaka, Harun nya pongngubanaata panewe. Hahinnana Allah, yemmi enga panewepongmgu aro barrana monno nya enga padukkibana barada ata Israel. 17Kakou monno mgindia tokkomu. Wai tokkomu tubana burawinamujizat-mujizat lain. MusaNadundake Midian18Balina, Musa nawali bali barra Yitro, ama werana. Musa napanewe barrana, "Paka logagakaku wali bali nee Mesira.Yauwa kubeige etai bangsagu appa tolekapo."Yitro napanewe dengai Musa, "Kakou maringngina. 19Bage, Nebaengapu Musa ne Median, MYORI na tekkina, "Kako wali bali Mesira orona hidiata abeige pamateu nebahinna amatebana."20Musa napa pennei oleummana monno mngarakuwa anana keledai deta monno wali bali nee Mesir. Musa nangindia tongkat Allah nelimma detana.21Na Musa bana wali bali ne Mesir, MYORI napanewebarrana, "Ne Yo'u buwali bali ne Mesir, bonadi pakaroba denga-pakaroba denga paya bagugu barramu. Takka nya, Yauwakurawi pongngpu katto katowa Firaun nyaka dana pakalogaki hida ata bakako wali.22Balina, Yo'u tekki pongnguna Firaun, Hidapatekkinadi Myori: Israel ana bodi-Gu.23Monno, Yauwa kutekkigo barramu ga'i pakalokogadi ana-Gu bakako monno basembah-Ga.Nebada pakalogaku Israelbakako wali bali, Yauwa kupamate kuwai ana bodimu."'24Nebakakoi lara aro mesir, Musa atadona ne ia padou. MYORI na tabbokamonno nabeige pamatea ne padou taddo wa'ida.Takka nyamo, Zipora nadeke keto watu monno natopola anana. Zipora nadeke kalita kulupana monno naka pettige barrawa'ina Musa. "Yo'u banapenganti ra'a tubagu."Nebana tekki Zipora oronanya kana topola anana.Nyaka, MYORI napaka lokoiMusa bana toleka.Musa Nadukkibana Mesir27Myori napanewe babana barra Harun, "Kakonee mareda gurun ka rengga Musa."Nyaka, Harun nakako monno rengga Musa ne Gunung Allah.28Musa natekki ngarakuwa nadi Harun perintahnaMYORI tubana nya ba tekkimonno tubada paka robba denga barawi pongngudibahida bukti banya Allahapatukai.29Balina, Musa monno Harun akakko monno pakuwadi paama-paamaIsrael.30Harun napanewe dengai ata monno napa dukkidi ngarakuwa patekkina MYORI barra Musa. Balina, Musa napa oudadi pakarobba denga-pakarobba denga aro barrada ngarakuwa ata. 31Monno, ngarakuwa ata Israel nawaige.Nepandege Bangsa Israelna MYORI baetada penderitaanda, deika rorubadai monno sembahwaAllah.

Chapter 5Musa monno Harun neediArona Firaun

1Ne babawe Musa monno Harun bapanewedengai bangsada, kakobada baaroi Firaun monno a tekkie, "MYORI, Allah Israelnapanewe, 'Pakalogai umta-Gu kakako nee mareda gurun ga'i kana bisa bapa dadige pesta tubana badeika roruwa-Ga."'2Takka napanewe Firaun, "Garrai na'i MORI?Appa ne yauwa kaku kawodo ne barra-Na?Appa kaku dapa kalokoi Israel bana kako? Monno daku pande domoki ba garrai MYORI, monno yauwa daku nauki pakalokoi ata Israel banakako."3Balina, Harun monno Musa hapanewe, "Allah ataIbrani napanewe baba barrama. Nyaka, ne yammemadengiu, pakaloko magayamme kama kako nee mareda gurun marrona touda loddona bakako. Nee,yamme ma ya pongngu maraka arona MYORI, Allahma yamme. Ne badama rawikoge yamme, MYORI na buttu ate monno napa moddama yamme bana waima penakita monno pagobbana patauna."4Takka nyamo, Firaunnapanwe, "Musa monno Harun, appa ne yemmi kagyanggu hida ata pawilli?Kako eruna, urusa nemmepaurusa doumu!5Etai, naluwadi papa willida hida bangsamu, monno yo'u beige bangaupawilli?"Firaun Nahukum na Bangsa Israel6Ne loddo mema kaiye,Firaun na ya peritah barramandor monno pangawasata Ibrani, 7"Yemmi enga yamidi jerami hida ata tubana barawina batu bata. Takkaneba hinna, hida ata kakako pongngu monno bawega douna jerami tubana barawina batu bata. 8Monno, hida ata harus barawina batu bata balinabaluwana, yemmi kada pakurangokai.Hida ata mulaibada ba mowwo.Nenyawe hida ata kama dengi barragu, 'Pakaloigama yamme kamakako kama ya maraka barra Allahma yamme.'9Nyaka, rawida hida atabapa loukada pawilli boto.Rawida basibuka. Nyaka,da'iba waktu hida ata barengngena patekki du'anaMusa.10Nyaka, mandor ata Mesir monno pengawas ata Ibrani akako barra Bansa Israel monno tekkida, "Firaun nawyataba ba ne nya dana yabami jerami tubana barawina batu bata.11Yemmi kako wega dauna jerami langngo ka ge nyage. Monno, yemmi harus bi rawi paluwana batu bata hahinna wa'ina parawimi hitti ulluna."12Nyaka, hida ata kakobada bawega jerami badeke kuwage tanah Mesir. 13Hida mandor alouka kya pongngu bapaksai hida ata bapawilliboto. Hatekkida, "Bawi papawillimi ne loddo tangera wa'ipudi jerami pasiapma." 14Mandor-mandor Mesir apede ata Ibrani monno apatukadi babertanggungjawab tubana papawillida ngarakuwa ata.Hida mandor Mesir apapalu bapalu hida pengawas monno atekkida,"Appa yemmi kada rawina batu bata luwana hainna wa'ina parawi bami ulluna?Hitti waina yemmi bisa birawina, rawi kaidi ne bahinna!"15Balina, pengawas Israel atabboka Firaun.Hida ata amangeluh monno apanewe, "Ne yamme hambamu. Appa karawima ne pata hinnana?16Yo'u duyakima jerami, takka yo'u patukama rawi paluwana batu bata hahinna wa'ina ulluna.Monno nebahinna, mandor-mandor moriguapaluama yamme, deku takkakoge pegawai-pegawaimu hida salah."17Nawale Fiuraun, Yemmi amowwo dabeinapawilli! Hida nyawi yemmikima dengngi 'Pakalogamakama kako wali monno kama ya maraka barra MYORI.'18Nebahinna, kako walikapawilli! Dapa ya pongngu bami jerami, takka, tetap bi rawi paluwana batu bata hahinna wa'i bana.19Hida pengawas Israelasadarage basulita, orona Firaun batekkida, "Harus bapawilli patirri barawi paluwana batu bata hahinna wa'ina parawi bada."20Hida ata badundakage babertemu dengai Firaun, habertemu dengaiMusa monno Harun, ba nee memadi aparema.21Hida ata atekkida Musa monno Harun,"Semoga MYORI mengadilimonno menghakimi yemmi tubana baappa parawimi!Yemmi mirawibana Firaunmonno penguasada babenciada itto.Yemmi miyabana alasanbarrada hidi ata tubanabapamateama yamme.Musa Namangeluh arona Allah22Balina, Musa nasabayang aro barra MYORI, "MORI, appa ne Yo'u kurawige ajahat tubana ne bangsa?Appa ne Yo'u kapa tukaga yauwa mai neme?23Orona, yauwa kudukkibai Firaun monnokupa dukkibadi padengi-Mu tubana yauwa baku padukkidi. Takka saat itu, Firaun narawina umata-MuIsrael naloukakyawe bamendrrita, monno Yo'uda'i pongnguki patulu arobarrada hida ata.
Chapter 6

1Takka nyamo, MYORINawalea Musa, nebahinna,yemmi enga etami parawi-Gu na Firaun.Yauwa Kupaksa pongngupa Firaun ga'i kana pakalokoi bangsa bana kako. Ya, nyakido bapaksana Firaun nyaka kana wolaihida ata wali ne negerina.2Allah napanewe barraMusa, "Yauwadona Myori.3Yauwa ku bowekkidonabarra Abraham, Ishak, monno Yakub banya Allahyang berkuasa ngarakuwa.Takkanya, yauwa daku bowekkina barrada hida atabaku waige ngarana MYORI'. 4Yauwa kupa dadi bage janji barrada hida ata. Ku janjiba tubanabaku yada ne negeri Kanaan barrada hida ata,ne tanah padundakada bana tudda ata mai. 5Nebahinna, Yauwa ku rengnge kawissaka bamenderita lakawa-lakawa Israel orona Mesirbawai ata paangudi hida ata. Monno, Yauwa kulolone pajanji dou-Gu.6Nyaka, tekkida ata Israel, 'Yauwa dona Myori.Yauwa kupabebasa pongngu pumi pawilli botobapaksami ne Mesir. Yauwa kupabebasa pongngu pumi bawai atapaangu migi ne Mesir.Yauwa kutebus pongngu pumi baku pake kuasa-Gumonno penghakiman besar aroda ata Mesira.7Yemmi pongngu banaumata-Gu monno Yauwapongngu bana Allahmu.Yauwa dona MYORI, Allahmu, monno yemmi enga pande bamie bayauwa apabebasami wali tanah Mesir.8Yauwa kuberjanji banabarra Abraham, Ishak, monno Yakub tubana bayadi negeri hida ata. Nyaka, Yauwa ku ngindi pongngumi nee negeri monno bayamige bamilikamie. Yauwa dona MYORI."'
10Nyaka, MYORI napanewe barra Musa, 11"Kako monno tekkina Firaun,tokko Mesir, ga'i kana pakalokoi ata Israel badundakege ne negerina."12Takka nyamo, nawaleMusa, "MORI, hida bangsaIsrael darengngekiaga yauwa. Peikona bana daparengngeaga na Firaun orona ne yauwa daku pandekibaku panewe?"13Takka, MYORI napanewe barra Musa monno Harun monno naparintahihida ata bakako monno panewe dengadi Bangsa Israel monno Firaun, tokkoMesir. MYORI naparintahihida ata tubana bangindi Bangsa Israel balouso waliMesir.Beberapa Oledadina Israel14Hida ngara-ngaradaoledadina Israel:Ana bodina Israel, Ruben, pata ana kabanina.Hida ata Henokh, Palu, Hezron, monno Karmi.15Ana-anana Simeon hida Yemuel, Yamin, Ohad,Yakhin, Zohar, monno Saul.Inana Saul adalah ata Kanaan.16Lewi natoleka ngau touda kabullu pittu douna.Anana hida Gerson, Kehat,monno Merari. 17Gerson punya ana aduada lakawa kabani, hida Libnimonno Simei. 18Kehatnatoleka ngau touda kabullu touda douna. Anana Kehat hida Amram, Yizhar, Hebron, monno Uziel. Anana Merari hida Mahil monno Musi. Hida keluarga wali kuwada keluarga Lewi anana Israel.20Amram natoleka ngau touda kabullu pittudouna. Nya nanikah dengaiYokhebed, ole dadi mawinnena amana. Amram monno Yokhebedhapa dadidi Harun monnoMusa. 21Anana Yishar hi da Korah, Nefeg, monno Zikhri. 22Anana Uziel hida Misael, Elsafan, monno Sitri.23Harun nanikah dengai Eliseba, ana mawinnena Aminadab monno oledadinai Nahason. Anada hida ata ialah Nadab, Abihu, Eleazar, monno Itamar. 24Anana Korahhida Asir, Elkana, Abiasaf.Hida ata hidadona umbu waikana Korah. 25Eleazar, anana Harun nanikah dengai ia ana mawinnena Putiel. Monno, napadadiPinehas. Ngarakuwa hidaata hida dona kapala keluarga wali Lewi, dekudipaburru wali wa'ina ole dadida hida ata.26Aro barra Harun monno Musa pawali wa'idahida kabisu MYORI napanewe, kodo ngindia Bangsa Isarael bana lousowali Mesir dekudi kabisu-kabisu." 27Harun monno Musa hidadona hapanewe barra Firaun, tokko Mesir, tubana bapakalokodi Bangsa Israel badundakage Mesir. Allah Napamai Pi'a Musa28MYORI napanewe barra Musa ne tanah Mesir.29Nya napanewe, "Yauwa dona MYORI. Tekkina Firaun, tokko Mesir, ku tekki babai ngarakuwa kawiduka kawoddeka barramu." 30Takka nyamo, Musanapanewe barra MYORI,"Yo'u pandega yauwa. Yauwa daku pandeki papanewe. Pei wa'ikona na Firaun bana dapa rengngeaga ne yauwa?"
Chapter 7

1MYORI napanewe barra Musa, "Payerrrana, Yauwa kuyagu padou hahinnana Allah baaroi Firaun. Takka na Harun, angu nguwamu, natudda banya nabi apanewe tubamu. 2Tekkina Harun ngarakuwa baappaiperintah-Gu aro barramu.Nyaka, nya kana tekki pongngu nadi Firaun tubana bana pasellai ata Israel balouso wali ne negerina.3Takka nyamo, Kurawipongngu pona Firaun akatto katowa ga'i ne Yauwa kaku rawi paluwapongnguna paka robba denga tanda ne tanah Mesir. 4Takka, Firaundana rengnge pongngubau. Nyaka, Yauwa kuhukum pongngu poge ne Mesir alaouka paboto,monno kodoi umata-Gu, hida lakawa-lakawa Israel,balousu wali ne negeri Mesir. 5Yauwa kuhukumpongngupu ata Mesir monno kapande pongnguge ba Yauwa MYORI. Bage,Yauwa kungindia umata-Guwali ne negerida.6Musa monno Harun arawidi hahinnana patekkina MYORI barradahida ata. 7Umurana Musa pondo patta kabulludouna monno Harun pondo patta kabullu toudadouna. Tokkona Musa Nakabali Namawunnga Kaboko8MYORI napanewe barra Musa monno Harun,9"Nebana paneweko Firaun aro barramu, 'Patingngona ia pakarobbadenga', nyaka tekkina Harun tumbai tanah deta tokkomu arona Firaun, monno na tokko nakabalibanippe kabokowa,"'10Musa monno Harunkako bada baaroi Firaunmonno barawina baappa papa tukanadi aro barradahida ata. Harun natumbaitokkona arona Firaun monno ngarakuwa pejabatana, nyaka na tokkona Harun nangu kabali nippe kaboko.11Nyaka, Firaun nakadengadi ahli sihirana monno ia ata-ia ata bijaksana pamilikana. Awaidi ilmu gaibda tubana barawina hahinna wa'inaparawina Harun.12Ia ata-ia ata atumbaditokkoda tanah deta ama wungnga bakabali nippe kaboko. Takka nyamo, na tokkona Harun nangu woppai bana ngaadi hida ngarakuwa tokkoda hida ata. 13Takka nyamowe,na Firaun na katto atepo monno dana rengngekipatekkida Musa monno Harun, awalina pstekkina MYORI. Wee Nakabalie Raa14Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Firaun na katto katowapo.Nya enga nyapu badana nau badana pakalokodiBangsa Israel bakako.15Ne ia loddo kappu gedena, Firaun nakako lokodana Sungai Nil. Dedemi uppu loko monno tabbokanya. Ngindia tokko amawungnga kabali nippe.16Tekkina Firaun: MYORI, Allah ata Ibrani,napa tukaga monno napana'u barramu: Pakalokoi umata-Gu bana kako ga'ikana layanaga Yauwa ne mareda benango. Takka nyamo, dukkie ne bahinnayo'u durengnge dommokipa Myori. 17Nyaka, MYORI napanewe bana boia parawi-Na banya takkaMYORI. Yauwa enga palu bago weena Sungai Nil baku wai tokko-Gu, monnoweena na loko nakabali raa. 18Ngarakuwa ia inaloko Nil mate ngarakuywa,monno weena loko na boubowo. Nyaka, ngarakuwaata Mesir dana bisaba baenu weena na loko."'19MYORI napanewe barra Musa, "Tekkina Harun, 'Keketa tokkomumonno waiyorai ngarakuwai ponnu wee neMesir, ponnuda ngarakuwaloko, lai wee, oba, monnongarakuwa patampung wa'ida wee nyaka ngarakuwada Kakali raa.Nyaka, ngarakuwa Mesir bonnuna raa, langngo kanyakaiku wee ember wasumonno kendi watu nakabali kuwai ba raai.20Musa monno Harunarawidi hida peritahna MYORI. Harun nakeketatokkona monno napaluwe weena Sungai Nil. Nya narawige arona Firaun monno aroda pejabatana. Nyaka, ngarakuwa weena loko naka bali raa.21Hida ia loko dana amate monno wee namalaiba bana bou bowo nyakaata Mesir daenu bage weena naloko.Ia padou-ia padou ne Mesirbonnuna raa. 22Tkkanyamo, hida tukang sihir Mesir hapakako kaiye nekemampuanda hasama.Nyaka, Firaun tetap badana rengngei Musa monno Harun. Nehahinnana banadadie sesuai patekkina MYORI23 Firaun nama dikkira bana kako ummana. Nyamengacuhkan baapai parawida Musa monno Harun.24Ngarakuwa ata Mesir daenu bai weena loko Nilnyaka koda bada sumurauppu loko tubana ba okewee paenu. Pake25Pittu loddona amalawi balina MYORI bana ubahwa Sungai Nil.
Chapter 8

1Murrina, MYORI napanewe barraMusa, kako barra Firaun monno tekkinawe, "Pakaloko gadi umata-Gu kakako ga'i kalayana-Ga! 2Ne badanau dommoko bupa sellaiumata-Gu bakako,kuponnukuwapo pake ne Mesira.3Sungai Nil na bonnu kuwa pona pake. pake mangeda pongngu awalina loko dana atama kuwa ummamu. Atama kuwa kamara padou dura wa'imumonno ponnu padou durawa'imu. Hida pake atama dommodi ummada ngarakuwa pejabatmu monno donga tullura patunnu wa'i roti monno kendi wee paenu.4Hida pake mangeda aponnu kuwa wekkimu,aponnu kuwada wekkidarakyatamu, monno ponnuwekkida pejabatamu.'''5Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Tekkina Harun, 'Waiyoraitokkomu ponnu laiwee, loko, monno oba. Nyaka, hida pake ammi badia ouda ba ponnuwe tanah Mesir."'6Nyaka, Harun nawaiyorai tokkona ponnu wee kadukkana tanah Mesira, monno pake mangeda alouso bapennewali wee dana barakka page tanah Mesira.7Takka nyamo, ahli sihirapakako kai ilmuda hahinna kaina takka aloukakya pake mangeda baammidi baponnuwe tanah Mesir.8Firaun napa mai Musamonno Harun, natekkida, "Berdoami barra MYORI tubada hida pake kaeruna wali barra-Gu monno walibarra rakyta-Gu. Yauwa kaku pakalokoi bangsa bakako ba ya maraka barraMYORI."9Musa napanewe barraFiraun, "Ne yauwa enga berdoagu tubamu, rakyatmu, monno para pejabatmu. Nyaka, hida pake kaeruna wali barramu, monno wali ia umma-ia ummamu. Hida pake enga wa'ibadi loko dana. Pirrako yo'u bunauhida pake kakako?"10Firaun nawale "Koka."Musa nawale, "Nehahinnana enga dadina hinnana pabeimu. Nyaka yo'u engapandebamo da'iba allahwadeka nyakidona MYORIAllahma yamme. 11Hidapake ekagai erulolo bada wali barramu, wali ummamu, wali barra pejabatmu, monno wali barra rakyatmu.Hida pake dangngi wa'ibada loko dana na Sungai Nil. 12Bage, Musa monno Harun dundaka badai Firaun. Musa berdoaaro barra MYORI tubada pake papa ngindi-Na tubana bana hukum Firaun.13Monno, MYORI narawige padengngina Musa. Hida pake amate neumma, ne aro umma, monno oma dana. 14Hida ata apakuwadi pake matemonno katerri dekkana nenegeri na bou bowo.15Takka nyamo, nebanaeta Firaun da'ibana pake, na katto poge atena monno dana nau dommokipo baappai padengngidaMusa monno Harun.Nehahinnana sesuai patekkina MYORI.Kaninnika16Balina, natekkinaMusa, "Tekkina Firaun, 'Keketa tokkomu monno paluwe tanah.Nyaka, ne pa'u tanah naponnu kuwa Mesir banakabali ninnika."17Hida ata adekuge perintah barawige.Harun nakeketa tokkona monno napaluwe tanah, nyaka ne pa'u tanah nakabali kaninnika bana bonnukuwage Mesir.Hida kaninika akadakka ranga deta monno ata deta.18, ngarakuwa tukang sihir apake kai carahahinna wa'i kaina baberusaha. Takka nyamo, dana jadikie barawina kaninnika wali pa'u tanah.Hida kaninnika enga kadakkada ranga deta monno ata deta.19Nyaka, hida tukang sihir napanewe barra Firaun, "Kuasa Allah hapadadige ne hahinnana. Neba dadie sesuai patekkidouna MYORI.Kalalupa20MYORI napanewe barra Musa, "Kedde kapugedena monno kako dukki Firaun tangera kakona loko dana. Tekkina, "Pakalokoi umata-Gu kana kakomonno kana deika roru wa-Ga! 21Nebada nau dommoko bapa kalokoi umata-Gu bana kako,Yauwa kupa ngindi pongngu pugudi kalalupabarramu. Kalalupa aponnupoga wekkimu monno ponnu wekkida pejabatamu. Ummada ngarakuwaata Mesir monno tanah dekeda nabonnukuwagekalalupa!22Takka nya, Yauwadaku rawikida Bangsa Israel hahinna wa'ina ataMesir. Da'i pongngubana kalalupa ne tanah Gosyen,padou dangngi wa'ida umata-Gu. Neba hinnakapyandege bayauwa, MYORI, adouge ne negeri.23Paka robba denga koka nadadie monno Yauwa kurawida umata-Guhaeka wali barra rakyatamu."' 24Nyaka,MYORI narawige hahinnana patekki bana. Juta-juta kalalupa atama ummana Firaun, monno ummada ngarakuwa pejabatana. Hida kalalupa ponnukuwaMesira monno parusaka dommo ne Mesira.25Nyaka, Firaun napa mai Musa monno Harunmonno natekkida pakakomaraka barra Allahmu ne negeri."26Takka Musa napanewe, "Dana tubakie bama rawige nehahinnana, orona ngarakuwa ata Mesir na anggapa baya maraka monno kurban barra MYORI, Allahma yammenatudda parawi daduwa.Bama rawi koge newwe,enga etabada maga ata Mesir monno enga kabenabada maga bawaima watu.27Paka loko koma bama kako touda loddona nee mareda benango bama yamaraka barra MYORI, Allahma yamme, hahinnana patekkiba-Na barrama yamme."28Napanewe Firaun, "Yauwa daku pattu bamikakomi bi ya maraka monno kurban barra MYORI, Allahmu nee mareda benango. Takkanya, daallu marrokana. Nebahinna,kako monno berdoakogayauwa." 29NapaneweMusa, "Enga kakobama wali ne aromu monno berdoa barra MYORI ga'i MYORI kana usirai kalalupawali barramu, wali barra rakyatamu, monno wali barrada ngarakuwa pejabatmu ne koka. Takkanyadulawi dommoka ne patekki doumu badana yamaraka ata Israel ne barraMYORI."30Bage, Musa dundakabai Firaun monno berdoabarra MYORI. 31monno,MYORI narawige ne padengina Musa. MYORI nausirai kalalupa wali barraFiraun, barra pejabatana,Monno wali barra rakyatana. Da'ibana kalalupa engana. 32Takka, nakatto dommo poge atena Firaun badana pillia ata Israel bana kako.
Chapter 9Penyakit Sampar Ranga

1MYORI natekkina Musaga'i kana kako barra Firaunmonno kana tekkina:"MYORI, Allah ata Ibraninapanewe, 'Pakalokoi umata-Gu kana kako kanasembah Yauwa!' 2Nebaenga pattukumu na atamonno bada pakalokoi bana kako,3MYORI enga pakebanakuasa-Na tubana potemuaneena oma dana. Nya enga rawibana tubada, dara, keledai, unta, sapi,bebemu bawenna penyakieka gai.4Takka nyamo, MYORI naeledi rangada ata Israelnyakidu rangada ata Mesirawenna penyakit. Da'i pongnguki rangada ata Israel amate.5Monno, MYORI natentu kabana waktu bapirrakobana dadie. Nya napanewe, 'Koka enga dadibana."'6Koka kappu gede, MYORI narawibage patekkidou-Na. Ngarakuwa rangada ata Mesir amate,takka rangada ata Israelda'iki amate.7Firaun napa tukana atabaelletai rangada BangsaIsrael wa'i amate atau inda.Takka, da'ipongnguki iamate. Waiko bahinna ko,Firaun enga katto katowapona monno dana pasellakia bangsa Israel banakako.Kabillo.8MYORI natekkida Musamonno Harun, "Deke rabuka donga tullura. Nasobbarage rabuka ke udara arona Firaun.9Nerabuka nalengiebana masobbara kadukkaterrina ne negeri Mesir.Nedebu alengi bawennkuranga ne Mesir, timbu lolobada kabillo kalita detada hida ranga."10Nyaka, Musa monno Harun deke bada rabukadonga tullura monno badede arona Firaun.Musa nangu sobbara bagerabuka ke udara, monno nangu timbu bai kabillo-kabillo ata deta monno ranga deta.11Hida ahli sihir dana bisa kie baandai Musa bana rawige ne hahinnanaorona ne hida awenna kaina kabillo. Ne adadi ngarakuwa Mesir wenna dobba.12Takka nyamo, MYORInapa kattona atena Firaunnyaka dana rengngeki Musa monno Harun, hahinnana patekki bana MYORI.Urra Es13Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Kedde kapu geddena monno kako barra Firaun.Tekkinawe, 'Nehinna patekkina MYORI, Allah ataIbrani: 'Paka lokoi umata-Gu kana kako ga'i kasembahga Yauwa!14Nebahinna, Yauwa kupawenna doubago hukumwekki detamu, para pejabatmu, monno rakyatamu. Monno nehahinnana,yemmi kapyandege da'ikiallah hahinna wa'ina ne Yauwa kadukka tanah kadukka langita.15Yauwa kupake kuasa-Gu monno ammige penyakit sampar hapamuwau monno rakyatamu wali ne ponnu tanah. 16Takka nyamo,nenya mema kambuna Yauwa kaku keketau, ne tubana baku boge kuasa-Gu barramu.Nyaka nebahinna, ngara-Gu na ouda kadukkana neponnu tanah! 17Yemmiengapoge bikeketa wekkina aroda umata-Gu monnobidanau pakaloga ata banakako.18Koka, kurango ataulouka hahinna wa'ina nebahinna, Ku paburru urra Esaeka gaipongngu.Ne kunga dedena dukkie nebahinna, da'i pongngukiurra hahinna wa'ina ne Mesir. 19Nebahinna, kako erudi nemme padouamana ngarakuwa potemumonno ngarakuwa awa'inabarramu nee oma dana.Orona, ia ata-ia ata monnopotena haengana oma dana enga mate kuwada nebana burru urra togo.20Hida pipirra pegawaina Firaun arengngena patekkina MYORI.Hida ata hangu ngettanabapa tamadi poteda monno ngarakuwa hambanee umma. 21Takka, hida wadde darengngekiepapa na'una MYORI monnongarakuwa hamba monno poteda engadi baga'idi oma dana.22MYORI napanewe barra Musa, "Pademai limmamu aro langita detamonno urra es burru lolobana bawenna ngarakuwane Mesir. Urra togo warraka pongngu bana bawennangarakuwa ata, ranga, monno buu wasu-buu wasu ne ngarakuwa oma ne Mesir. 23Nyaka, Musa nakeketa tokkona arolangita deta monno MYORInangu paburru urra es akodona kagurruka monnokatarraka ne ponnu tanah.MYORI napaburru urra esbana wenna ngarakuwa neMesir. 24Urra es naburru monno kilat pakita monno bana sambara ngarakuwai ia padou-ia padou.Na urra es nya pongngu bana ekagai awenna Mesirne kunga dedena25Na urra napa rusakngarakuai baapai wa'inane oma Mesir, baik ata, ranga, monno ngarakuwawasu mangu roo. Urra togonapukkadi wasu kalada aneena oma dana26Ia kidoge padou dapawennada urra es ne tanahGosyen, padou nee wa'idi Bangsa Israel.27Firaun napamai Musamonno Harun monno natekkida, "Neba hinna neyauwa kuberdosa. Myorinya benara, monno yauwaserta rakyata salah.28Urra es monno kagurruka walina Allah natutubana! Berdoami arobarrana MYORI turbana kana pangauwa urra. Yauwakupilli lyolobami bikyako,'yemmi dana perluba bi dangngi newwe.29Musa napanewe barra Firaun, "Ngetana balina baku dundakage kota, kukeketa pongngu limmagu monno kuberdoabarra MYORI. Kagurruka ngaulolobana monno urraes da'ibai nyaka yemmi enga pande bami ba ne tanah bamilikana MYORI.30Takka nyamo, kupande migi yo'u monnopejabatamu dawali kalakiateki bima madauta monno bihormata MYORI."31Tanaman rami atimbubana kalungngada monno jelai mulai bata bokkara.Nyaka, hida duada tanaman amubbukabana.32Takka nyamo, kamangge monno bolla nadukkiba rapada, nyaka hida tumbuhan dapa parusakaki.33Musa nadundakai Firaun monno nakako neeluar kota. Nya nakeketa limmana monno berdoa aro sagai MYORI. Nyaka, kagurruka monno urra es nangau, monno na urra danaburru bana ponnu tanah.34Nebana eta Firaun naurra, urra es, monno kagurruka bana ngau, nyanarawi pi'a bana dosa. Nyamonno pejabatana nawaliba katto ateda. 35Firaundana naubana bna pakalokoi Bangsa Israel bana kako, ne hahinnana na tekki baba MYORI barra Musa.
Chapter 10Kabala

1MYORI napanewe barra Musa, "Kako baranaFiraun. Kurawina katto katowa barrana monno katto katowa barra ngarakuwa pejabatana.Yauwa kurawida paka robba denga ba ne Yauwabaku berkuasa aro barrada. 2Ne Yauwa kaina kurawige ga'i ne yemmi kalara neweda ana-umbumi tubana paka robba denga monno wadde-waddeka eka gai neMesira. Monno hinaba, ngarakuwami enga pande bamie ba ne Yauwa donaMYORI."3Musa monno Harun kako bada badukki Firaun.Hatekkina, "MORI, Allah ataIbrani, 'Pirra kyapo rapanabi taata ne barra-Gu? Pakalokoi umata-Gu kakako tubana bakawodo katabaaro barra-Gu. 4Yemmi enga nyage bada nau bapa bebasa umata-Gu, koka Yauwa enga pamai pongngu bagudi kabala ne negerimu.5Hida kabala akappakakuwa ne negeri nyaka da'ipongngu bana ia ata eta ne ponnu tanah. Hidakabala ngaa lolobadangarakuwa baappa wa'inaaengapona sisa waktu urraes monno ngaa ngarakuwadi patodaka awa'ina oma dana.6Hida kabala atama kuwadi umma monno ummada pejabatamu monno ngarakuwa ummada ata Mesir. Neadadi dapernah pongnguki baeta umbu waikamu ne kunga dadida dukkie nebahinna."' Balinakako bana Musa bana dundakai Firaun.7Ngarakuwa pejabat apanewe dengai Firaun, "Pirra kyapo rapana bajeratada hida ata? Nebahinnapakalokodi kakako kakawodo katabai badeika MORI,Allahda. Appa ne yo'u dusadariki tangerana ne Mesirbana hancurra?"8Nyaka, Musa monno Harun kodo balidi barra Firaun. Firaun natekkida hida ata, "Kako monno sabayang barra MORI, Allahmu. Takka, tekkiwi barragu gagarradia kako?"9Nawale Musa, "Ngarakuwa umatama yamme,kaweda, abou'u, enga kakokuwa na. Yamme mangindipongngubai anama, kabani, mawinne, ngarakuwa potema. Orona, ngarakuwa yamme mapa dadigeperayaan tubana MYORI."10Firaun napanewe bar rada hida ata, "Nea duwa kahinna takka na MYORI bana palolo dengagu ne badaku pakaloko pugu monno ngarakuwa ana-anamu badundakageMesir. Etado, yemmi bi rencana abokala. 11Dahinnaki, nyakidu ngarakuwa kabani pakaloakako sembah MYORI orona nyakidu padengngimukawungana. "Balina, Firaunnapatukai Musa monno Harun kako.12MYORI napanewedengai Musa, "Padolai limmamu ponnu tanah Mesir monno kabala ammipongngu badi! Hida kabalahama sobbara baponnuetana Mesir monno bangaadi wasu mangu roodabinasa oro urra es."13Na Musa nakeketa tokkona ponnu tanah Mesir, monno MYORI napowia paringngi kencang waliTimura. Naparingngi namapowi loddo mangengedadukkie bana geddege.Koka kappugedena, naparingngi nakodona kabalamangeda pongngu ne tanah Mesira.14Hida kabala alera bakappaka Mesir monno baburru ponnu tanah. Dapernah pongnguki hidakabala gaina mangedana ne Mesir sebelumnya. Monno, da'i dommo banabalina gaina mangedana.15Hida kabala atodi kuwa ponnu tanah ne negeri bana kapottage. Hida kabala angaa ngarakuwai wasu mangu roo monno uwana engana orourra es. Da'i lolo bana roowasua engana atau rutane ngarakuwa Mesira.16Nangu ngettana, Firaun bana pamai Musa monno Harun. Firaun napanewe, "Yauwa kuberdosa aro sagana MYORI, Allahmu, monno yo,u.17Tauda kogadi doku dengngagu nebahinna.Sabayangko barra MYORIGa'i kana pamarroge mate,'walo barragu." 18Musa nadundakai Firaun monnoberdoa aro sagana MYORI.19Monno, MYORI napamaiya paringngi apawessipongngu wali Barat monnonapowi kabala balouso waliMesir, baaro nee Laut Merah. Da'i pongngubana ia kabala engana ne Mesir.20MYORI napakalokodommopu Firaun bana katto kaowa nyaka dana pilliba Bangsa Israel banakako. Kapotta21Murrina, MYORI napanewe barra Musa, keketailimmamu bupa doladi arolangita deta monno kapotta kana todi kuwa Mesir. Ne kapotta mette aekagai narasa takka ata!"22Nangu padolai limmana Musa aro langitadeta monno karoba kapotta kappaka kuwa Mesir. Ne kapotta bana pawolloka Mesir touda loddona mado'ina. 23Dapa paeta wekkibana ole ata monno da'i pongngu banaia ata kedde wali padou madi'ina nea touda loddona. Takka nyamo, padoudaBangsa Israel namangewala24Firaun nakadengaiMusa monno natekkina,"Kako kawodo katabai MYORI! Ngarakuwa anamikako ngarakuwa. Takka nya, rangami ga'idi newwe."25Nawale Musa, "Indaki, Yamme mangindikuwai. Monno, yo'u muyapongngu poma kurban monno maraka papakemabama sembah MYORI, Allahma.26Ya, yamme mangindipongngupu ranga tubanabama kawodo katabai MYORI, Allahma.Langngokanyako na ranga ia damaga'iki. Yamme dama pandekige baapai pawaima bamadeika roruwa MYORI ba nemme. Yamme enga pande pongngu bama ba bama dukki nee padouaro sagama."27Takka nyamo, MYORInapilli dommopa Firaun bana katto katowa nyaka dana pakaloko dommo kipu ata bana kako. 28Firaun natekkina Musa, "Kako eruna wali newwe. Yauwa dakunau dommo bana bamai newwe. Ba maipi'ako, yo'u mate bamo!"29Bage, Musa napanewe barra Firaun, nabenara patekkimu, yauwadaku maibana paeta dommou.
Chapter 11Mateda Ana Bodi

1Murrina, MYORI napanewe barra Musa,"Wa'i kyapu ia hukumanpapa wennagu Firaun monno ne Mesir. Balina, Firaun wudi napakalo takkagu budundakageMesir. Bahkan napaksa dommopu bakako wali badundakage ne negeriMesir. 2Padukkida ne liipapa na,u barrada Bangsa Israel, 'Hei kabani-kabanimonno mawinne, dengngibarra ole barra ummamuperak monno doka. MYORIna yabadi masalu ate hidaata Mesir aro barrami. AtaMesir, monno pejabatanaFiraun, haanggapaba Musasebagai baata papa aka."'4Musa napanewe dengai Firaun, "MYORI napanewe, 'Ne tillu gedde,Yauwa kukako lie Mesir5monno ngarakuwa anabodi ne Mesir amate pongngu wali ana bodinaFiraun, akuasage Mesir, dukkie ana bodida pelayanmawinne agiling kamangge. Hinna kaiyeana bodida ranga amate kaina.6Wa'i pongnguge ngi'okawika aekagai ne Mesir;Ne ngi'o kawika dapernahpongngu adadi monno da'ipongngu bana ngi'o hahinna wa'ina ba nemmemurri. 7Takka nyamo,Da'i pongnguki ia ata waliBangsa Israel monno rangada hida ata amanu'a-monno da'i pongnguki iabongga oukadi hida ata.'Nyaka, yemmi pandebagena MYORI narawida Israelberbeda wali Mesir.8Ngarakuwa pejabatamu ammi pongngudi monno bakawodo ne barragu. Enga panewe bada hida ata, 'Kakomi monno ngindi ngarakuwa bangsamu bipalolo dobba.'Balina yauwa wudi kukako."Murrina, monnobana buttu ate, Musa kakobana bana dunkai Firaun.9Bage, MYORI napanewe barra Musa, "Alasan badana nau parengngewu Firaun orona Yauwa bakubo ge Yauwa kuasa kaladane Mesir."10Nenyawe nyaka, Musa monno Harun barawidi ngarakuwa pakarobba denga ekagai ne arona Firaun. Monno nyawe, MYORI napa kattona atena Firaun nyaka kadana nau pakalokoi Bangsa Israel badundakage ne negerina.
Chapter 12Loddo Kalada Paskah

1Neba engapudi Musamonno Harun ne Mesir,MYORI napanewe dengaiata, patekki-Na, 2Na wulla nyabana wulla kawungana dou banya tanggalami.3Tekki kuwana umat Israel: Nea kabullu loddonanai wulla, ia kabani-ia kabani kaenga dekena anabebe tubana ia keluargane awa'ina ummana.4Nebana parekkako atane bu'u umma tubana banga'ai na ia ana bebe, hidata kaenga undangona beberapa ole barra umma tubana badeke wadde kanaa bebe. Na ana bebebagea dekudi mangedadaata nga'a.5Na ana bebemu bebe mane pongngupo umurana ia douna, monnoda'iki aksada kabekoni. Rangada bisa kabodi bebe atau kabodi simbi. 6Yemmi jaga pongnguwa dukkina loddo kabullu patana na,i wulla. Na loddo, ngarakuwa Bangsa Israel doroihida ranga ne loddo raimale. 7Pakuwage raada ngarakuwa ranga monno oradi aduada tukkubinna monno ponnu baa binna ne ponnuna ia buu umma-ia buu umma padouda hida ata pangaa wa'i kanaa. 8Ne gedde meme padarradi kanaa bebe monno ngaa kuwadi.Ngaa dommo rowe poddumonno kababa pia damangu pakaulana.9Dangaa makatakadikanaa monno dapa ti'ikadi.Pa darraku ana bebe ponnu api. Na ana bebe wa'i kuwadi, katowana, wa'ina, monno i danana.10Ngaa kuwadikanaane gedde. Ba wa'ikudi kanaa seipa dukki loddokapu gede, tunnuwi.11Ne ba neemigi ngaa kanaa, lengkap memabanaberpakaian monno siap bakako. Tau sendalamu wa'i detamu, monno tokkomulimma detamu. Ngettanabangaa orona loddo paskahnai MYORI.12Ne gedde Yauwa kulewata pongngu bana bapamatei ana bodida ata monno ana bodida rangane Mesir. Ne pata hinnanaKumenghakimi ngarakuwa dewa ne Mesir monno kupaetade ba Yauwa MYORI.13Takka nya, ne raa umma detamu nya tandakhusus. Bana dukkie bakuhukummuge Mesir, Yauwakuelego ummamu ne Yauwa orona baku eta raa.14"Lolo pongnguwe negedde barayakanage banya hari raya Tubana MYORI murri wali-murri wali. Yemmi karawa pongnguwe banyawe pakawukku murri wali-murri wali.15Na loddo kalada, yemmi ngaa pongngu roti damangu pakaulana ne pittu loddona. Na loddo kawungana, palouso pongngudi ragi awali ummamu. Orona, bawa'ikuata angaa pangaa amngu ragina, na ata eru pongnguni wali Iserael eka.16Yemmi padadi pongnguge bipakuwana naloddo erri ne kawunganamonno na loddo paba waide selama hari raya.Dapa willi kana ne loddo.Na loddo nyabana parawimi bisiapana pangaa tubami.17Yemmi kaenga lolomiLoddo Kalada Roti dapakaula Ragi orona na loddo Yauwa kukodoi uamata-Gubana louso wali Mesira.Nyaka, yemmi engapalolopongngumi murri wali-murri wali, monno banya pakawukku selamanya.18Wali ne gedde tanggal kabullu pata dukkigedde tanggal duakabulluia wulla kawungana, yemmi harus bi ngaa rotidapakaula ragi.19Selama ne pittu loddona kadaikana ragi ne ummamu. Ba wa'iku ia atangaa pangaa amangu ragina ne loddo, ka ata Israela atau ka ata eka adangngine ne ummamu,palousoi wali jemaat Israel.20Yemmi dingaakana ngaa mangu ragina. Ngaami roti damangu ragina bage nee nyamigi padou dangngimi."21Balina, Musa napamaingarakuwa paama-paamaIsrael monno natekkida,"Elle ana bebe tubada oledadimu monno dorowa naana bebe tubana Paskah.22Dekewa hisop monno wobbulai baskom dana amangu i'na raa. Orage raaponnu baa binna monnoaduada parii binna. Kada'ipongngu kana ia ata adundakage ummana dukki kappugede.23Orona, MYORI bana ellekuwa Mesir tubana bana hukum kuwai ata Mesir. Na MYORI bana etako raa ponnu baa binnamonno hida duada parii binna, Nya naeledi ummamonno dana pakalokoki abeige pamodda bana tamadi umma monno banapacelakau.24Yemmi kaenga lolopongngumie bikakawukkuge monno tubada paburruwali wa'imi murri wali-murri wali. 25Ne bi tamage ne tanah payana migiMYORI, hahinnana pajanji-Na, kaenga lolo pongngumie ne upacara .26Ne batuwako anamubarramu, 'Appa karawige ne upacara?' 27Tekkida,'Ne upacara nyawe kurbanpaskah tubana MYORI.Orona, na MYORI, bana yadi hukum ata Mesir, Nya naelledi ummada ata Israel. Nya napamatei ana bodidaata Mesir, takka itto naeleda bata toleka"'Bage, hida ata akawodo katabai Myori.28Balina, Bangsa Israel akako monno adekudi ngarakuwadi lii pareta, tepat patekkibana MYORIbarra Musa monno Harun.29Ne tillu gedde, MYORInapamate kuwai ana bodine Mesir, wali ana bodinaFiraun, apareta ne Mesir,dukkidi ana bodida ata neena gollu dana; hinna dommoi ana bodida ranga pamatekai.30Ne gedde, ia ata mateia bu'u umma-ia bu'u umma ne Mesir. Firaun, para pejabatna, monno ngarakuwa ata Mesir mulaibaka lallu monno bangi'obakawika.Israel Dundakage Mesir31Ne gedde mema Firaun nakadengai Musamonno Harun. Firaun natekkida hida ata, Keddemi monno ga'idi rakyata-Gu.Yemmi monno bangsamu pakalogami bakako monnobakawodo katabai MYORIhahinna bana patekkimi.32Ngindi ngarakuwai rangamu hahinnana pabeimu. Kakomi! Monno, berkat kaiko waga yauwa."33Ata Mesir hapa ngettalyoloi ata Israel bapatukadibakako badundakadi hida.Hapanewe hida ata, "Nebadakyakokumi, matekuwa bama yamme!"34Bangsa Israel da'iki waktu ragi bapakaulageadonan roti ne parawida.Hida ata akaboro waidi ingngi hida adonan-adonan baka wa'ai lako detada.35Bage, Bangsa Israelarawidi ngarakuwa peritahna Musa. Hida ata hadengngi pakaian monno barang-Barang awalina perak monno doka.36Monno, MYORI nayadi masalu ate ata Mesir ba ya barrada ata Israel. Hinna lyolobai ata Israel bamenjarahiata Mesira.37Bangsa Isrel hakakowali Rameses aro nee Sukot. Mangedana ata kira-kira enne ngau rata.dapa kiraki lakawa. 38Namangeda da ata Israelhapalolo dengadi, monno aluwana bebe, sapi, monnoranga wadeka.39Hida ata apadarranaroti damangu ragina pangindida wali Mesir.Hida ata dapa taudenga dadi ragi hida adonan rotiatau pawandona orona bapangettai kako dundakage Ne Mesir bahiddadi.40Bangsa Israel nebaengadi ne Mesir mado'inapatta ngau touda kabullurata douna.41Balina patta ngau touda kabullu rata douna, neloddo, ngarakuwa tentarana MYORI dundakage Mesir. 42Negedde rapana bama jaga tubana MYORI bakako ngindia ataba louso wali Mesir. Nyaka,ne gedde ia dou-ia dou bapa lologe barayakani balolowe ne parawina MYORI murri wali-murri wali.43MYORI napanewe barra Musa monno Harun,"Nenya aturan tubana Paskah: Ata eka dapa kalogakia ngaa paskah.44Ia ata paangu-ia atapaangu pawo'i wai riti pakalogai balina batopola.45Ata eka atau ata pawilli pakasewa dapakalogaki bangaa paskah.46Kanaa pamaraka ngaadi ne dyana ne bu'uumma. Dangindikai kanaagyounga. Hinna kaiye, ruwikanaa-ruwi kanaa datikkupakadi47Ngarakuwa ata Israelrawi pongnguge ne acara hahinnana. 48Na ata eka adangngi ne tillu dongamu nabeige dekugene Paskahna MYORI, nyanatopola pongngupo.Nyaka wudi nadeke torana ne manaa hahinnana ataIsrael wadde.Takka nya, na ata datopoladapakalogakia ngaa kanaaPaskah.49Hida aturana samanawenna kuwa ata mangeda. Lango kanyaata mema monno ata eka adangngi ne tillu dongamu.50Ngarakuwa ata Israeladekudi lii paretana MYORIpapa dukkida Musa monnoHarun. 51Ne loddo mema MYORI nakodo ngindia ata Israel louso wali nenegeri Mesir. Neba kako hiata adekuna kasumbu kabisu-kasumbu bisuda.
Chapter 13

1Balina, MYORI Napanewe barra Musa, 2"Pali ekadi ngarakuwa ana bodibatora-Gu di.Ngarakua dadi wali ti'a dana lakawa-lakawa Israel,baik wali ata ataupun walina ranga tora-Gu di.3Musa napanewe barraumatana, "Lolo ne loddo, ne ba lousomi wali umma ata paangu.Orona, kuasa kalada-Na,MYORI nakodo ngindiuwali ne padou padundakada. Dangaakana roti apakaula ragi.4Ne loddo, na wulla Abib, yemmi dundakage Mesir.5Hitti ulluna umbu waikamu, MYORI napa janji denga badi bana yadi tanah ata kanaaa, Het, Amori, Hewi, monno Yebus,hida tanah ababu baiyo awa'ina susu monno kanena. Nemme ba MYORIbana kodo ngindiu nee tanah, yemmi rayakan pongngu na wulla Abib.6Ne pittu loddona ngaaroti damangu ragina. Na loddo akapittuna padadigepesta kalada tubana MYORI. 7Ne pittu loddona ngaa roti dapa kaula ragi. Kada'ikana roti mangu ragina ne tillu dongamu. Kada'i kana ia padou-ia padou ne negerimu.8Ne loddo, tekkida ngarakuwa anamu, "Ne ittokata padadige pesta oronaMYORI bana kodo ngindiada wali Mesir.'9Hahinna wa'ina tada limma detamu, monno kette katowa lamete detamu, hinnawe ne pesta bana tulugu bana palologeba ne hukumna MYORI baneege ngada danamu.Orona, ne kuasa-Na hakaladana MYORI nakodo ngindibau balouso wali Mesir.10Nyaka, lolowe na loddo kalada barawina pesta ia dou-ia dou banatetap.11MYORI nakodo ngindiu nee negeri pajanji-Nabana yago. Ata Kanaan neba hinna dangngibada nee.Takka Allah naberjanji denga badi umbu waikamuba ne-Nya bana yago ne negeri barramu.Balina Allah nayago ne negeri barramu.12Yemmi pali eka pong ngudi ngarakuwa ana bodi tubana Myori.Hida rangamu bapaana bamanekoa anana tora banaiMYORI.13Ana bodida keledai tebuswai ia ana bebe.Ne yo'u bada nauko batebuswa, pata pongnguponai bukkuna ana bodinakeledai. Takka nya, setiapana bodida ata wali tillu dongami harus ne yemmibi tebuswa.14Ba nemme loddo murri, hiddime ana-anamubatuwako, "Appa kata rawige itto ne hahinnana?"tekkida ata, 'Orona kuasa kalada-Na, MYORI bana kodo ngindida itto lousowali Mesir, wali umma atapangu, bata mai newwe padou. 15Orona, hittina ulluna na Firaun na katto katowwa monno dana pakaloga kyama yamme bamakako. Nyaka MYORI napamatei ana bodi ngarakuwa kadukkana Mesir, baik ana bodida ata maupun ana bodida ranga.Nyaka, yauwa waimarakadi mane anada ranga bapa saganadi MYORI, takka kutebusai ana bodi lakawakabani wali barrana.16Ne hahinnana nyapongnguba tadana nelimma detamu monno nelamete detamu. Orona, nekuasa-Na ekagai kaladana,MYORI nakodo ngindi babada itto bata louso wali Mesir." Nepakako baLousowali Mesir17Balina, Firaun bana pakaloga Bangsa Israel badundaka ga'ige Mesir,Allah dana Nauki ba'li negeri Filistin, langngo kopo bana ne negeri banatukke. Orona Allah napanewe, "Hida ata ba wali ko na lara a'li nee, bisa bana mawungnga papangeda monno bawali bali Mesir saat baeta patauna." 18Nyaka,Myori nakodo ngindia na ata li lara eka, na lara a'li mareda gurun aro nee LautMerah. Bangsa Israel a taukalambe perang ne badundakage Mesir. Yusuf19Musa nangindi baliruwina Yusuf. Orona nebadana matepo Yusuf, napa na'u babai bana berjanji bana dengi lakawa-lakawa Israel barawige nehahinnana tubana.Nebana lissu koukakuguAllah, lolokie kingindi paoledi ruwigu bi louso wali Mesir.Myori Nakodo ngindia Umata-Na20Bangsa Israel dundakage Sukot monnoberkemah ne Etam, ane'ena barra mareda gurun. 21MYORI na bodai lara hida ata. Ne banadelakana loddo MYORI napa mawoi ata bana waipari'i kawuta tubana bana kodo ngindia monno ne gedde na wai pari'i api.Ne api na ya mangewalatubada hida ata ga'i kaenga kakoda ne bana geddena loddo.22Pari'i kawuta apamawodi bana delakanaloddo, pari'i api nebana geddena loddo.
Chapter 14

1Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Tekkida Bangsa Israel tubana bawali monno barawinakemah nee Hahirot, dongana Migdol monno Laut Merah. Hida ata karawi pongnguna kemahbarra bonnu aro Bal-Zefot.3Orona, Firaun enga pangedabana ba hida ata Israel enga kasasaradane mareda benango monno dakako bana ia padou-ia padou.4Yauwa kurawi pongngupu Firaun bana katto katowa enga dada namigi bana wolami. Takka nya, kupa kalah pongngupa Firaun, monno tentarana. Nyaka nebahinna, ataMesir kapande pongngugeba Yauwa MYORI. "Bage,Bangsa Israel arawige ne patekkina Myori barradahida ata. Firaun NadaddadiBangsa Israel5Firaun na deiba laporan ba hida Bangsa Israel hetti badi akedu.Rengngwe ne berita, Firaunmonno pejabatana namawungnga papangedadatubana neparawida hidaata. Firaun napanewe, "Appa ne itto kata pakalokodi hida bangsa bakako?Nebahinna muss bada atapaanguda itto!"6Firaun mulaibana banasiapdi kereta patauna monno nakodo paoledi tentarana. 7Nangindi kareta perang enne ngau papede paolena kareta perang waddeka.Na ia kareta perang napimpin nai ia perwira.8MYORI narawi Firaun,tokko Mesir, katto katowanyaka nya enga wola nadiBangsa Israel balouso waliMesir ba ngindie banida.9Pasukan Mesir aluwana tentara waina dara monno kareta perang.Hida ata wolawa Bangsa Israel monno badeku liradibaneedi kema dana barra Laut Merah ne Hahirot, balina timur Baal-Zefon.10Hida bngsa Israel baeta Firaun monno tentaranabaammidi aro barrada, amadauta langngu takkadimonno apanewe barra MYORI.11Hida ata hapanewe dengai Musa, "Appa ne yo'u kukodoma louso waliMesir? Orona ne Mesir bada'i rate ata mate nyakakapalousoma wali nee ga'ikama mate tillu mareda kikapa? 12Dama tekkkikigo yo'u barramu, "Ga'imaga yamme kama layani ngarakuwa ata Mesir"?Orona naduwa kyapo baengama nee monno bawai ata paanguma daripada bama mate tillumareda kikapa."13Nawale Musa, "Dimadautakana! Pawessige atewaimu monno eta MYORIhapaslamat takkami ne loddo. Nyaka, hida ata Mesir paetami ne loddodapernah bana bi eta dommoi. 14Yemmi tidaperlu bawa'i parawimi orona MYORI na gobba doudi tubami.15MYORI napanewe dengai Musa, "Appa kapando-pando kadenga-Ga?Tekkida Bangsa Israel kaparukkana bakako. 16Keketa tokkomu ponnu Laut Merah, monno ne bonnukana mabokka nyaka umata Israel kapala nekketanah mara.17Kurawi pongngu podaata Mesira bakatto katowabawola pongnguwa Bangsa Israel. Yauwa kupakala pongngupa Firaun monno ngarakuwa dara serta kareta perangda.18Nebana kalah Firaunmonno dara serta keretada, ngarakuwa ata Mesir nya bapande takkagebayauwa Myori."myori Napakalahi TentaraMesir19Balina, Malaikat Allahnakako aroda bangsa Israel nadikki lirada bangsa Mesir. Monno, pari'i kawuta nadikki wali arodanadikki lirada hida ata.20Nyaka, pari'i kawutanadede tilluda ata Mesirmonno ata Israel. Ne kawuta nadadiba bana kapottage, takka napa dadikaige mangewala, nyakakadaudana dapaeta wekkina bana geddena loddo.21Musa nakeketa limmana ponnu Laut Merah, monno narawina parinngi kalada hamapowiwali timur. Naparingngi namapowi ne agasu gedde.Bonnu nama bokka pewamonno na paringngi napadadige tanah mara.22 Bangsa Israel akakoba'li ne bonnu ponnu tanah mara. Wee nakabalie tembok wello kawanada hida ata.23Bage, ngarakuwa kereta perang monno tentara awaina dara Firaun hapa pawola badaddadihida ata ne tillu bonnu.24Neti baaroge manarrimewa, MYORI napa etai pasukan Mesir melalui pari'i kawuta monno pari'i apinyaka Nya narawidi bapanika. 25MYORI narawidaleleda kereta perangda hida ata bamaceta.Hida ata nasulitaba bapakakoi kereta perangdanyaka kawissaka bada ba kawika, "Maida kata kakowali newwe! Orona MYORIda Bangsa Israel nyabanagobbada.26MYORI natekkina Musa, "Keketa limmamu ponnu bonnu ga'i ne wee bonnu kana warraka monno kana patangage bapa dippadi kereta perangmonno pasukan awaina dara ata Mesir.27Nyaka, nebadana mangewalapo loddo, Musanakeketa limmana ponnu bonnu. Monno wee bonnunapa tanga balige hahinnawa'i memena. Ata Mesir amalle bakedu ngettana wee baammige, takka MYORI napobbuladi hidaata ne bonnu dana. 28Wee bonnu napa tanga balige hahinna memana monno napobbuladi ngarakuwa kereta perangmonno tentara awaina dara. Nebonnu napobbulakuwadi tentara Firaun awolai Bangsa Israel. Da'ipongnguki ia ata aslamata.29Takka, Bangsa Israelapalage bonnu ba'li ponnutanah mara. Wee nakabalietemboka bali wello bali kawanada hida ata.30Nehinnaba MYORI bana paslamata Bangsa Israel wali ata Mesir ne loddo. Bangsa Israel haetaiata mate-ata mate ata Msirbalenana uppu bonnu LautMerah. 31Bangsa Israelhaetana kuasa kalada banabo'ge MYORI tubana bagobbai ata Mesir. Hida ata amadauta monno hormat kawodo katabai MYORI.Hida ata mulai bada bapercaya MYORI monno Musa,hamba-Na.
Chapter 15Lawitina Musa

1Balina Musa monno Bangsa Israel alawitini geile tubana MYORI: "Yauwa kutekki pongngupageile tubana MYORI!Orona, Myori bana rawige aekagai kaladana.Nya nakapettidi dara monno ata akaletei neebonnu dana.2Nyadona Myori a'ya pawessi monno padeika rorugu. Nya hapaslamataga, Nya Allahgu monno kutekkia lawitigu baku deikaroru-Wa.Nya Allah da umbu waikagu, monno kupaegedetawa-Nya.3MYORI nyadona tentara hebata.Myori wa ngara-Na.4Myori na beti badi ngarakuwa kereta perang monno tentara Firaun ne bonnu dana.Tentara papedena duwa Firaun Myori napa tadadedibonno dana ne Laut Merah.5Wee amadalena akurrukuwadi hida ata, nee ambe tanah bonnu dana atadane kuwana hidaata natudda hahinna wa'ina watu pabogora.6MORI, limma kawana-Mu napawessi, monno nakagumwe.Limma kawana-Mu, o MORI, nasaikarai musuh.7Ne kagum-Mu aekagaikaladana, Yo'u pamodda ata adede gobba-Gu.Ne buttu ate-Muna modda ata na tuddawe apitunnu kanguddu.8Ne ngau korru-Muwee bonnu nama lullu madeta.Ne wee akokora natuddarinndi, bana kabalie banakaopola ne tillu bonnu.9Musuh napanewe,'Yauwa kuwolai monno kuwoppa pongngupu hida ata. Yauwa kuwendai monno kubagi ngarakuwaihartada barra ata. Ne pabeigu kaku puas pongngu tubada hida ata;yauwa kubatu pongngu poge tekogu, limmagu napa modda pongngupuhida ata.10Takka nyamo, Yo'u powi waidi paringngi-Mu;nya wee bonnu hapa dippakuwadi hida ata.Hida ata atadanena atuddatimah nee bonnu dana amadalena.11Wa'i kadona allah hahinna wa'ina Yo'u,o MORI?Indaki, da'iki allahhahinna wa'ina Yo'u;madeta madyagamonno singira,nakagumwe ne parawi,ngarakuwa pakarobba denga hahebata.12Yo'u keketa limma kawana-Mu tubana bu yanihukum gobba, monno tanah namanganga ga'i kakaballodi hida ata.13monno ne duwa-Mu,Yo'u kadi dandangowa umata paslamatba-Mu.Monno bawai pawessi-Mu.Ne pawessi-Mu, Yo'u dandangowa na atanee tanah-Mu asingira14Bangsa-bangsa ekaarengngewe ne hahinnana,monno hida ata akadaddaka. Ne menderita enga wennabada ata Filstin.15Ngarakuwa pemimpin Edom enga cemasda; Ngarakuwa pemimpin Moab awenna madauta. Ata Kanaan namuwage banida.16Nea ngeri monno madauta awenna hida ata;limma-Mu aekagai, hidaata daka woddekaki batudda watu, dukkie umata-Mu, o MORI,bapala.17Yo'u enga kodobamuumata-Mu nee laddaka detana milika-Mu.Yo'u enga kodobamu ata nee barra padou pasadiabamu banya padoudangngi wa'ida.Ne nya Bait, Mori,papa kedde dou-Mu.18MYORI naterrena pareta murri wali-murri wali."19Orona, na dara, pakaletena, monno kareta perangna Firaun natama bonnu dana, MYORI naka balleka wee bonnu badipparai hida ata. Takka nya, Bangsa Israel akako bapalage bonnu ne ponnu tanahmara.20Balina, wottona Harun, Nabiah Miryam, nadekea ia dungga.Miryam monno mawinne-mawinne mulaibada badodo monno banego.21Miryam nadodo bapale-bale dengadi hida ata:"Dodomi tubana MYORI!Orona Myori bana rawigeperkara-perkara akaladana.Myori nakapettidi dara monno ata akaletei neebonnu dana."Israel kako nee MaredaBenango22Balina, Musa nakodo ngindia Bangsa Israel kakowali Laut Merah aro neePadang Gurun Syur. Hidaata bakako ba'li ne maredagurun touda loddona takkada tabbokaki wee.23Murrina, hida ata dukki ne Mara, takka wa'ige wee daenukige orona bana podduwe.Nenyawe kapa ngarage Mara.24Malai bada ata Israelbamangeluh aro barra Musa. "Appa paenuda ittone bahinna?"25Musa napanewe barra MYORI monno MYORI napa tutuna kadippu wasu barrana. Musa napa tamage ne wasu wee dana, nyaka newee dana podduba baenuge.Ne padou, MYORI na'ya perintah monno ketetapanbarrada hida ata, monnoMyori nauji dommoi hidaata.26MYORI napanewe barrada hida ata, "Yauwadona MYORI, Allahmu.Ne yemmi bi rennge dogapatekki-Gu, monno bi rawidi hida patekki-Gu, monnobideku tatakkadi ngarakualii pareta monno hukum-Ku, Yauwa daku pawennapongngu bamigi langngokaappa penyakita hahinnawa'ina penyakita papawenna gudi ata Mesir.Yauwa dona MYORI apa duwago penyakitamu."27Balina, hida ata dukkine Elim. Ne padou kabulluduada mata wee monno pittu kabullu bu'uwa palem. hida ata rawina kemah ne barra wee.
Chapter 16Israel Namangeluh, nyakaAllah Napangindina Pangaa

1Balina, ata Israel dundakabada Elim.Hida ata badukki balina Barat mareda gurun Sin, aneena tilluna Elim monnoSinai, pada tanggal 15 wulla kaduada balina badundakage Mesir. 2Ne baneedi mareda dana,ata Israel mulai bada bamangeluh barra Musa monnoHarun. 3Hida ata apanewe, "Naloukapo paduwaMYORI bana pamateadanebaengapoda negeri Mesir. Nee, yamme makolena pangaa monno bekuta.Yamme makole ngarakuwana pangaa pabutuhma.Takka nebahinna yemmikodo ngindiama tillu mareda kikapa ga'i ne yammekama mate ngarakuwa orokareba."4Bage, MYORI napanewe barra Musa, "Yauwa kupaburru pona pangaa wali langita danatubami. Ia loddo ia loddo,umata kako pongngu pakuwana pangaa pabutuhda hida ata ne loddo. Nyaka bahinnawe, Yauwa kuujipongngupu hida ata ga'i kapandege adekuga pareta-Gu atau inda. 5Ia loddoia loddo hida ata apakuwana pangaa atuba ne loddo.Takka nya, na loddo kaennena, ne tangera pakuwada pangaa, hida ata pakuwa pongnguna pangaa atuba ne aduadaloddo."6Nyaka, Musa monno Harun atekkida Bangsa Israel, "Ne gedde nya bietatakka kuasa MYORI, monnoyemmi pandege ba-Nya kodo ngindimi louso wali Mesir. 7Koka kappu gede, nya bieta mulianaMYORI orona Nya bana rengnge mangeluhmi aro barra-Na.Ya, ne mangeluhmi na arobarra MYORI daarokina barrama yamme.Nyaka, garrama ne yamme nyakane yemmi kimangeluh arobarrama yamme?"8Musa napanewe, "Neloddo raimale, MYORI na'yamigi kanaa pangaa tubanane loddo kappu gede, Nyana'yamigi roti pabutuhmi.MYORI narawige orona Nya rengnge mangeluhmiaro barra-Na, daarokina barrama yamme.Nyaka, garrama ne yamme? Nyaka, nemangeluhmi kadana arobarrama, takka naaro barraMYORI."9 Musa natekkina Harun, "Tekkida umata Israel ga'i kapakuwanaarona MYORI orona Nya narenggeba keluhana hidaata."10Harun pun natekkida ngrakuwa ata Israel.Ne tangera panewena Harun, hida ata agillakagebapaserrana ne maredabenango. Monno, hida atahaeta kemuliaan MYORIbana ouda karoba dana.11MYORI napanewe barra Musa, 12"Yauwakurengngeba keluhan Bangsa Israel. Tekkida hidaata, 'Neraimale, enga ngaabami kanaa. Monno kokakappu gede yemmi bekutabamie ngaa roti.Nyaka, yemmi nya bipandege ba-Yauwa MYORI, Allahmu,"'13Ne raimale keila puawa ammidi aponnuwene woletana kemah monno ne loddo kappu gede, ne tanah woletana kemah nama todi kuwa wee penni.Ne bana missie wee penni,naouda ponnu tanah kalilibbika kadillita, bana tudda wee penni akadopola. 15Neba etai Bangsa Israel, ne'ediapa tuwa wekkina, "Appaihidda?" Musa natekkida hida ata, "Nyadu roti paya,na migi MYORI ga'i kya ngaami.16Nehinna paretana MYORI, 'Ia ata-ia ata ne yemmi pakuwa pongngunapebeimu sesuai pabutuhmi. Yemmi deki ia gomer, sesuai mangedada ata ne keluargamu."'17Bangsa Israel adekuge ne pareta. Wa'i apakuwa paluwana monnowa'i adeke yodi.18Neba ukura ba wainagomer, na deke paluwanadana loukaki monno na deke yodi dana kurangoki.Ia ata-ia ata napakuwanasesuai ne butuhna.19Musa napanewe dengadi hida ata, "Dabandalakana pangaa tubana ne koka loddo." 20Takka, wa'i dommopu atadadekuge patekkina Musa.Hida ata enga bandalada pangaa tubana ne koka.Nyaka, keddela atama pangaa dana nyaka monnohida pangaa mulai bada babou bowo. Nyaka, Musa nabanidi hida ata ne pata parawida.21Ia kappu gedde-ia kappu gedde, apakuwana pangaa hida ata daallu luwana atuba nepangaada,takka aroge diddara loddo,hida pangaa akokora monno amuwana.22Ne loddo ka ennena,hida ata apakuwana pangaa dua kali lipata, duada gomer atuba ia ata.Ngarakuwa pemimpin umat amai barrana Musa baceritarage.23Napanewe Musa barrada hida ata, "Nehinna liiparetana MYORI: Koka loddo Sabat, loddo erri tubana badeika roruwa MYORI. Yemmi pakalogamibipa ti'ina ngarakuwa pangaa pabeimi atuba neloddo. Wa'ikudi aseipa, bandalai tubana koka loddo."24Nyaka hida ata abandalai pangaa seipa tubana ne koka loddo, hahinna bana patekkina Musa, takka nyamo hida pangaa da bou bengngekimonno dangaakidi keddela. 25Na loddo berikutnya Musa napanewe, "Ne loddo nyaloddo Sabat tubana MYORI,yemmi dikolebana pangaawali oma dana. nyaka, ngaamipangaa pabandalami manna.26Pakuwana pangaa neha enne loddona. Takka nya na loddo akapittuna,na nyadona loddo Sabat,da'i pongngu bana pangaane oma dana. 27Na loddo akapittuna, ba pipirra ata lousu tubana bapakuwana pangaa, takkahida ata da'i pongngukipatabbokada.28MYORI napanewe barra Musa, "Pirra kyapomado'ina bada dekuge pareta monno papa nungnga-Gu? 29MYORIna'yaba loddo Sabat tubami, na loddo bangau mi bapa willi. Nyaka, na loddo ka ennena Myori na'yamigi pangaa tubana duada loddo barrami. Nyaka na loddo kapittuna,dangngi pongngu ia padou-ia padou mi, da'i pongngu bana ia ata adunkage ne padouna.30Nyaka, Bangsa itu a ngau na loddo kspittuna.31Bangsa Israel hapangarage ne pangaa"Manna." Nepangaa hinna wa'ige ketumbar, monno warna nakakage monno rasana hinna wa'ige kue kanena. 32Musa napanewe, "Nehinnawe paretanaMYORI: Bandala pangaa ia gomer tubada ole dadimuba nemme murri, ga'i hiddime ata kaeta pangaa pa'yagu tubami ne mareda benango tangerana baku kodo ngindimi ba louso wali Mesisr."'33Musa napanewe dengai Harun, "Deke ia kendi monno patamana ia gomer manna ne kendi dana.Bandala ne mannamonno bandala ne arona MYORI tubada krluarga da itto nemme murri. 34Nehahinna wa'ina perintah MYORI Barrana Musa, Musa, na Harun na dekea kendi amangu i'na manna bana ta'i arona Tabut Perjanjian. 35Bangsa Israel angaa manna mado'ina patta kabullu douna, dukkie hida ata badukki ne tanah uppuna Kanaa. 36( ia gomer satu persepuluh efa )
Chapter 17Wee a wali Watu Langata dana

1Bangsa Israel adundakage balina baratamareda gurun Sin. Ngarakuwa hida ata adikkidikki ia padou dekudi paretana MYORI. Hida ata arawina kemah ne Rafidim,takka da'iki wee tubana paenuda hida ata nee padou.2Nyaka, hida ata Israelmulai bada bapa rikka dengai Musa. Patekkida hida ata, "Ya'ma wee yamme kama enu."Napanewe Musa aro barradahida ata, "Nekama dikkirawa yemmi bagobba gayauwa? Appa ne yemmi kinungngawa Myori?3Takka nya, hida ata ama ro'u tatakka bana nyakamangeluh patirra barraMusa. Hida ata apanewe,"Appa ne yo'u kukodo ngindiama louso wali Mesir?Appa neyo'u bu kodoma neme, ngarakuwa anama, monno ngarakuwa potemabamate oro maro'u?"4Napanewe Musa barrana MYORI, "Appa pawukkunapa rawigudi hida ata?Hida ata neebadi a siap kapamatea hida ga."5MYORI nawalea Musa, "Mai lummudi paama-paama Israel ga'i kaullu aroda bangsa Israel.Ngindia tokkomu papaluwaimu Sungai Nil.6Yauwa enga dede pongngugu aromu ne ponnu togo ne Horeb.Paluwa na watu wai tokkomu monno wee na louso wali nee monno ka enu hida ata."Musa narawige monno hida paama-paama Israelapa serrana baeta.7Musa napa ngarage nepadou Masa monno Meriba orona ne padou Bangsa Israel ama dikkirai bagobbai Musa monno banungnga MYORI monno bapanewe, "Appa naMYORInapa lolo denga kadoda atau innda?"Pagobbana bapa Taudengai Amalek8Nerafidim, ata Amalekammidi monno pataunabagobbai Bangsa Israel.9Musa napanewe dengai Yosua, "Pepedenaata monno kako pataunabagobbai ata ne koka.Yauwa pongngu bana adede ne ponnu laddakanamonno baku pacecemigi.Yauwa enga terre bagu tokkogu pa'yana Allah ne barragu. 10Yosua nadekuna patekkina Musa monno nakako pataunabagobbai ata Amalek banamalawie ia loddo. Tangerada Musa, Harun, monno Hur bakako ne ponnu laddakana.11Ne bana keketa limmana Musa aro langita deta, ata Israel selalu menang ne bapatauna. Takka, nebana paburruku limmana,ata Israel mulai bakalah.12Ne bana dodoi'i limmana Musa na maula bana cape. Hida ata abandala ia watu kalada kabuna Musa bana madi'i ne ponnuna.Harun monno Nur aterrenai baka katuwenailimmana Musa. Harun ne'ei tidina Musa monno Hur ne'ei ni ia tididommona. Hida ata akatuwenai limmana ba terreidukkie bana tama loddo.13Na Yosua napa kalahiata Amalek ne bapataunabapa gobbana.14Bage, MYORI napanewe dengai Musa,"Tulisa buku dana ga'i kalolo ata nemme murri ba appa dadi newwe.Monno, tekkina Yosua bane Yauwa kupamodda pongngupa ata Amalek wali ne ponno tanah."15Balina, Musa napa dedea ia mezbah monnonapa ngarai, "MYORI nyadona Panji-panji gu.16Musa napanewe, "Yauwa kukeketa limmaguaro saga padou madi'ina MYORI.myori napa taudengai banagobbai ata Amalek murri wali-murri wali
Chapter 18Li'i panungngna WeranaMusa

1Yitro, werana Musa,adalah imam ne Midian.Nya narengnge kuwai parawina Allah tubana bana tulu Musa monnoBangsa Israel. Nya narengnge bana kodo ngindia Bangsa Israel bana louso wali ne Mesir. 2Yitronakako ne barra Musa nekemah dana barra gunungAllah. Yitro nakodoi Ziporaole ummana Musa. Ziporadana palolo dengaki Musaorona bana patukai kako wali. 3Yitro nakodo kaidihida duada anana Musa.Ana bodina ngarana Gerson orona ne bana dadi, Musa napanewe, "Yauwa ata maiyaga ne tanah ata." 4Ana kaduadana ngarana Eliezer, orona ne bana dadi, Musa napanewe, "Allah amagu natulubabai monno napaslamataga wali barra tokko Mesir."5Yitro nakako barrana Musa tangerana baneei kemah dana barra mareda gurun barra gunung Allah.Yitro nakodoi ole ummanaMusa monno duada anana.6Yitro napa ngindina liibarra Musa, "Yauwa Yitro,ama weramu. Yauwa engamaigu barramu baku kodoiole ummamu monno duada anamu.7Musa na louso bana taboka werana. Nya naka wodo monno nadekkia ama werana. Hida duada ata apatuwa wekkina tubana kesehatan ne hidda. Balina, atama kemadanana Musa tubana bapalibalana panewe.8Musa napa larage barra Yitro tubana ngarakuwa parawina MYORI aro sagada Bangsa Israel. Napa lara dommogeparawina MYORI awenna tau detana Firaun monno ata Mesir. Napa lara dommoge Musa kesulitan selama bakakoi lara monnobapei wa'ina MYORI banapaslamata na ata.9Yitro nama wewera atena bana etai baduwa parawina MYORI tubana Israel.Nya senang pongngu orona MYORI bana paslamata ata barra ata Mesir. 10Yitro napanewe, "Deika roru o MORI!MYORI napa slamatami wali kuasana Mesir monnowali limma danana Firaun.11Nebahinna, yauwa kupandebage ba'nya MYORIalouka pakaladana dadripada allah waddeka.Orona, Allah narawi ngarakuwage tubada ata Mesirbapa deika wekkina arodaBangsa Israel."12Yitro na ngindi maraka patunnu tubana badeikaroruwa Allah. Harun monno ngarakuwa ata paama Israel amai monno ngaa ole dengai Yitro, amawerana Musa. Ngarakuwahida ata angaa dobba arona maromba Allah13Nama lawie ia loddona, Musa nama di'itubama ba adila umat Israel. Bangsa Israel adedearona Musa ne agasu loddo. 14Yitro napa cecei Musa bana adila na ata mangeda. Nya natuwa,"Appa ne yemmi ki rawigene hahinnana? Appa ne yemmi kayemmi waina hakim? Monno, Appa ka ammi ata ne barrami ne agasu loddo?"15Musa napanewe dengai werana, "Na ngarakuwa ata ba ammi baragu batuwa tubana keputusan Allah wali masalahda hida ata.16Nyaka, hida ata wa'ige pasalisihda, hida ammidi barragu monnoyauwa bana awyata bagarrai abenara diaatara hida ata. Hinna lyolobai baku ajarai ketetapan monno peraturana Allah.17Takka nya, ama werana Musa napanewe barrana, "Dana duwakie burawige nehahinnana. 18Naluwa takkadi pawilli kanuwamu. Yo'u dana bisakie bupa willi kanuwa nehahinnana. Nehahinnana pacape toumu monno pacape ata mangeda. 19Nebahinna,ku ya'gu yodi li'i panungnga. Monno yauwa kusabayango ga'i na Ayllahkana kasongau. Yo'u pakitapongnguge ba yo'u wakelana Bangsa Israel nearona Ayllah monno masalahda ata ngindi barrana Myori. 20Yo'u todo tallarage tubana hukum monno li'i panungnganaAyllah aro barrada umata.Paloloda hida ata kada lawiloppaka Hukum Taurat Allah. Tekkida hida ata patatoleka aduwa monno baappa pawuku naparawida.21Ia wadde, elle duadatouda ata pande ne tillu uamata Israel, yaitu ata amadautai Ayllah, papercaya, monno nabencie sogoka. Keketaihida ata sebagai kapala tubada rata ata, ngau ata, limma kabullu ata, monnokabullu ata.22Pakalokodi hida kapala kaadilai hida ata.bawa'ikomasalah-masalahabenningo pongnguna boleh bangindi gudi barramu, takka ba masalah ki'ikonadi ga'idi kaurusai hida.Nyaka bahinnawe, hida ataadeke bagian hida papa willimu monno nalewara tubamu bugollopai umatamu.23Nyaka burawikoge hahinnana pabeina Ayllah,yo'u enga rawibamo pawillitanpa bana cape toumu.Monno ngarakuwa msalahda ata bawi bawyatai ne bada walipo ummada hidaata.24Musa narengnge papa nungngana weranamonno nadekuge. 25Musa napede ia ata-ia ataaduwa parawina ne tillu Bangsa Israel. Nya nalantikai hida ata bahida kapala apimpinai umata. Wa'i kapala agollopai rata ata,ngau ata, limma kabullu ata, monno kabullu ata.26Hida bana hida atabahida hakim tubada umata. Msalah-masalah kalada ngindi barrana Musa, takka masalah-masalah ki'ina awyata douhida.27Dana mado'ikipo balina, Musa nakodo baliwerana bana kako wali neenegeri douna.
Chapter 19Perjanjian Allah monno Israel

1Na wulla katoudana neba kako hida ata ba lousowali Mesir, Bangsa Israel adukki ne mareda benangoSinai. 2Hida ata akakowali Rafidim monno dukkunee. Hida ata arawina kemah ne mareda dana abenango, barra Gunung Sinai.3Bage, Musa napenne bana katekala ponnu letena bana patabboka dengaiAllah. MYORI napanewe dengai Musa ne ponnu laddaka detana, "Tekkida Bangsa Israel, keluarga besar Yakub: 4'Yemmi mi eta dauba parawi-Guaro barrada ata Mesir.Yemmi mi eta Youwa kukodo ngindimi balousowali Mesir bana tudda keilarajawali monno bana ngindimi neme ne barra-Gu.5Nyaka nebahinna, bi wali kalaki ate pongngu doge bi dekuga pareta-Gumonno bikarawa ne li'i kira-Gu, yemmi pongngu banamilika-Gu ne tillu dongadabangsa-bangsa. Orona nekadukka tanah kadukka langita bamilika ngarakuwa-Go. 6Yemmi pongngu bana ia bangsa paka likke eka-sangadidangarakuwa imam.' Musa,hida nyawi kapa dukki pongnguda Bangsa Israel."7Musa naburru bana dodo wali laddaka detanaSinai monno naka auladi bana pamai paama-paamaIsrael tubana bapakuwana.Musa napa dukki ngarakuwada li'i paretana MYORInebarrada monno natekkida hida ata.8Ngarakuwa ata apakaiana patekki monno hapanewe, "Yamme engadeku pongngu madi ngarakuwa hidime papa dukkinaMYORI."Musa napa dukki balidi pawaleda umat Israel barranaMYORI. 9MYORI napanewe barraMusa, "Yauwa ammi pongnguga barramu bakuledena kawuta makebbelaga'i hida umat Israel karengnge ba-Ku panewene barramu. Monno, hidaata enga wai pongngu dagu ba appa patekkimune barrada." Nebana padukkige Musa barra Allah tubana ngarakuwa petekkida umat Israel,10MYORI napanewe,"Ne loddo monno koka, siapai umat tubana batapakuwana khusus na. Hida ata kaenga wano pongngudadi pakaianda monno11kasiap tubana Yauwana loddo aka toudana. Orona na loddo aka toudana, MYORI burru pongngu bana ne ponnuladdakana Sinai arona ngarakuwa umat Israel.12Yemmi rawi pongnguna watte tubana ne bangsa ba woletage monno tekkida, 'Ka da'ikana ia ata antara ne yemmiapenne laddaka detana atau atodo kamukki laddakana. Ba garrakuni atodo ne laddakana pamate pongnguwa. 13Monno, da'ibana ia ata atodowi ata apaga denga.Nya kabena watu atau tauwa panah, ka atawa atau ka rangawa, nya dapakaloko pongnguba bana toleka.' Ne li'ina trompet barengnge hangu penne ponnu laddakana."14Musa na dodo wali laddaka detana nakatemu umata. Nya napa mendarawekkidi hida ata batabbokakhususai monno awano badi pakaian da.15Musa napanewe barra umat, "Pamendara wekkina bapa tanga dengaiAllah na loddo katoudana.Dukki na'i loddo ka da'ikana hapa ole ummana."16Ne kapu gedde loddokatoudana kawuta makebbela na burruwe bana pawolloka ne laddakana. Napunnie kagurruka, kawiddaka, monno rengnge li'i trompet aegai kaladana punnina. Ngarakuwa ata aneena kemah dana amadauta. 17Musa nakodoiumat balouso wali kemah dana bakako nee padou barra laddakana bapa tanga dengai Allah. Gunung Sinai nama todie bapa wolloka mau kawuta.Mau napenne wali laddakadetana na tudda mau wali donga tullura. Nadadie orona MYORI naburru waina api ne laddaka detana. Monno ngarakuwa ne laddakana naka daddaka.19Tangerana li'ina trompet ba rengnge naka kalalada kyage punnina, Musa napanewe dengai Allah, monno Allah bana tudda li'ikagurruka.20MYORI naburru ponnu laddakana GunungSinai, ne ponnu pukkenane laddakana. Nya napa maiya Musa bana penne neponnu pukkena ne laddakana ba tabboka dobbana.Musa naka tekalage ne laddakana.21MYORI na tekkina Musa, "Burru monno tekkida hida ata kada tukkekana barra-Gu monno kadaetaka-Ga. Bada deku koge ne patekki naluwana ata mate. 22Hinna kaiye, ngarakuwa imam batukkeko barra MYORI ne hidda kapa mendara wekki pongnguna bapa tobboka kanuwana. Nyaka hida atabada deku koge, Yauwa,MYORI, Ku hukum pongngu pudi hida ata."23Musa napanewe dengai MYORI, "Umat danajadikie bapenne ponnu laddakana orona Yo'u douna apanewe barrama yamme barawina watte monno umata dapa kalogaki balawia na watte."24MYORI napanewe dengai Musa, "Burru monno maida lummu Harun kapyenne dobbamineme. Takka nya, dapa kalogakai imam monno umat batukke barra-Gu.Yauwa kuhukum pongngupudi ba allu tukke ko."25Musa nangu burru bana bana tabboka umatmonno bana padukkigeli'i pana'u MYORI barradaumat.
Chapter 20Kabullu Pareta

1Balina, Allah napanewe, 2"Yauwa dona MYORI Allahmu. Yauwa dona akodo ngindimi louso wali Mesir baata angumi. Hida nyawi li'i pareta payagu barrami:3Dau barakana allah eka kecuali Yauwa.4Durawi kana bara nomba. Durawikana kasalatou atau gambara apatuddana langita deta, ponnu tanah,atau wee dana. 5Du sembahkanaatau dubarakana orona Yauwa, MORI, Allahmu, adalah Allah akagulangau, abalasa salahna ama barrada ngarakuwa anana, dukkie dalarana katoudanamonno dalara kapatana wali ngarakuwa ata akamuka-Ga. Takka nya, kuboge manawaragu apa wessi barrada ata ariwu rata amanawaraga Yauwa monnoakarawai li'i pareta-Gu.7Dutekki wolawaikagengarana MYORI, Allahmu,orona MYORI, nahukumnibagarraku atekki wolawaina ngara-Na.8Lolowa loddo erri monno karawa ne singirana. 9Yemmi pakalogami bipa willi ne enne loddona ne ia loddo podduna, pawillidi ngarakuwa papawillimi, 10takka na loddo kapittuna nya loddoerrina MYORI, allahmu.Na loddo, kada'i pongngu kana ia ata apawilli__yemmi, anamu kabani, anamumawinne, ata papa wedemu kabani, ata papa wedemu mawinne. Hinna kaiye, rangamu monno ataeka adangngi kota danamuga'i kada willi kana!11MYORI napawilli bana padadige langita, tanah, bonnu, monno ngarakuwa akawidduka kawoddeka awa'ina ne dyana.Monno, na ngau na loddo kapittuna. Nyaka, MYORInapamaringngi malala naloddo poddu monno napaerria na loddo.12Manawaradi amamumonno innamu ga'i kana malouwe tolekamu ne ponnu tanah payagu MYORI, Allahmu, aro barramu. 13Dupamatekana ata. 14Du dalakana.15Dukedukana. 16Dutekki du'akana tuba ata eka. 17Du mimmirakanaummana ole atamu. Du mimmirakanai ole ummana. Dumimmirakai ata papawedena kabani, atau ata papawedena mawinne, atau sapina, ataukeledaina. Dudekekana langngo kaapa douna ataeka.Ia ata-ia ata Namadauta Takkai Allah18Ne bangsa basaksigepunnina kagurruka, kawiddaka, punni trompet,monno ne laddakana bapawolloka kawuta, hida atamadauta bada ba dede marro laddaka detana.19Balina, hida ata apanewe dengai Musa, "Naloukapopaduwa ba yo'u apanewe dengama monnoyamme kama rengnge.Dama nauki bama rengngelangsungwa Allah bana panewe dengama. Takkabaindako, yamme mate lolo bama. 20Na Musanapanewe dengadi hida ata, "Dimadautakana! Orona, na Allah baammi tubana bana nungngamiga'i kaenga nyage bi deikaroruwa Nya nyaka yemmidi rawi pi'akana salah bokala. 21Nyaka, ia ata-ia ata adede pamarro waliladdaka detana tangeranaMusa bana tukke barra kawuta makebbela padouna Allah bawa'i.22MYORI napanewe dengai Musa, "Tekkida Bangsa Israel: Yemmi etadouba ba ne Yauwa kupanewe denga baba migi wali langita dana. 23Du rawikana bara tubada doka monno perak tubana bapasama denga-Ga. Durawi kana bara tekki du'a tubana tou doumi yemmi.24Rawina patutuna mezbah tuba-Gu. Waina tanah tubana barawini.Wai marakadi bebe monno sapi banyawi kurban patunnu monno kurbanpadame dengami ne ponnu mezbah. Rawege iapadou-ia padou bage nee nyage baku pakako pareta-Gu tubana tubana bipa lologe tuba-Gu. 25Takkanya, bi rawikona mezbahwaina togo tuba-Gu, dawaikana togo paloppu. Oronayemmi bi waikona alat baloppuna togo, na mezbahtercemar.26Monno, darawikananauta ponnu mezbah-Guga'i kada eta kagudi pawaimu."
Chapter 21Hukum monno PeraturanWaddeka

1Balina, Allah napanewedengai Musa, Hida nyawili'i ukku-li'i ukku waddekapapa dukki pongngumubarrada umat Israel:2Ne biwo'iko hamba ata Ibrani, na hamba enne doukidona bana melayani.Dou akapittuna nabebasamonno da'iki pabayarana.Ne baneei barramu bahambawa, badana paummakopo, babana bebasa bana wali kada'ikana oleummana. Takka nya, nebana paumma bako na hambamu, babanabebasa bana wali kana walingindia ole ummana.4Na hamba badana paummakopo, na majikan nayawi ole ummana na hamba. Babana paana na ole ummana hamba lakawa kabani monno mawinne tora kuwa banadi majikan monno hama bebas bana kako.5Takka nya, na hamba natulusa bana panewe, "Yauwa kumanawarai morigu, ole ummagu, monno ngarakuwa anagu. Yauwa daku nauki dundakadi monno babebas," 6nyaka majikan nangu kodobadi arona Allah. Nya nakodoi hamba aro ne ia binna atau kusen binnamonno dukanadi katillunahamba bawai alata maduka. Nyaka, na hamba enga patirribai barra morina baata paanguwa selama bana toleka.7Na ia ata kabani bana battaku ana mawinnena baata paanguwa, aturan tubana pembebasan dasamaki aturan pembebasan ata paangu kabani. 8Na ata paangu mawinne papede douna majikan ba badana beikunapa kaloga amana banawo'i balia. Majikan da'iki hakna mawinne atapaanguna bana batta pi'ai barra ata eka orona da'ikidi paworo aro barrana na mawinne ata paangu.9Na majikan bana paoleummaku bada na hamba mawinne, nya napa samadengai ba ana dounai, daata paanguba.10Na majikan bana nikah denga kona mawinne eka, nya dana pakurangobai pangaana,kalambena, monno pasenang ate dengana nawinne. 11Hida touda bagian badapa ponnuku tubana na mawinne, na mawinne nabebasa monno dana perluba bana bayaranaappa-appa.12Ia ata-ia ata apalu ataeka dukkie bana mate, na ata apamate ata pamate kaiya.13Takka nya, ba dappa rencanako bapaluwa banamate na ata, artina paka loga doubana Ayllah kana dadie. Na ata bisa bana kedu nee padou patentukana Ayllah. 14Takka nyamo, Na ia ata bana rencana koge bana pamate ata orona bana buttu ate monno bana bencia, nya hukum kai. Pamarroi na ata wali barra mezbah-Ku monno pamatea na ata.15Garraku apamatea amana atau innana haruspamatekaia.16Ba garraku akeduna ata bana battai baata paanguwa atau bana pattuwa baata paangunai,harus pamatea.Ba garraku apawelidi amana atau innana pamatepongnguwa.18Hida duada ata apatauna bapa tukkuna monno na ia ata na paluwana gobbana bana wai watumonno bana wai koda limma. Takka na ata papaluna dana mateki, takka harus barawata ponnu padou dura wa'i, 19monno ba bana duwako na ata monno na bisa bana kako, ata apaluwa nya dapa hukumkia. Takka nya na bayaradi kerugian waligekunga palunai monno bana rawata dukkie bana duwa.20Na ia ata bana palu kowa ata paanguna bana wai tokkona dukkie bana mate, na ata hukum kai.21Takka, na ata paangu natolekapo ia atau duada loddo, na ata dapa hukumkia.22Hida duada ata kabani apatauna monno apamanu'a ia mawinne pati'a dukkie bana paana takka darapa kipa, takka da'iki karoddukana, na kabani apaluwa na mawinne nadendawa. La'ina namawinne natuntutpongnguwa nya. Monno, na ata nabayarana bana denda dekudi paputusanahakim.23Takka nyamo, na mawinne bana madangikobana nu'a harus wena hukum. Ne hukum napa sama denga kaipoge ne parawina abokala. Bayarage ngau delu waige ngau.24Bayarage mata deluwaige mata, ngundu delungundu, limma delu limma, wa'i delu wa'i, 25manu'a muttuna delu manu'a muttuna, mubbukadelu mubbuka, paloppuna delu paloppuna.26Na ia ata bana palu konadi matana ata paanguna kana kaburra,na ata paanguna pabebsakana deluge ne bana kaburra. Na berlakuwe kabani monno mawinne.27Na majikan bana palukona ngadana budakna kana buppukai ngunduna,na budak pabebasa kana deluge ne bana buppukaingunduna. Naberlakuwe kabani monno mawinne.28Na sapina ia ata banaikakowa ia ata kabani atau mawinne dukkie bana mate, na sapi pamatea bawai togo. Kanaana sapi dapa ngaakie. Takka nyamo, mori sapi da'iki salahna. 29Takka, na sapi bana papando bakobana ika ata monno mori kaina palolo babana, takkadana nauki bana jagawa,mori sapi nasalah appa kya bana pamate bako ata. Yemmi pamatea sapi monno pamate kaiya morina. 30Na mori sapi bana bayarakona sebagai deluna, nabayara pongngu pona langngo kaappa padengngi,sebagai deluna lolo ngauna.31Hukum na sama na ia sapi bana pamatekowa iaana ata lakawa kabani ataumawinne. 32Takka nyamo, na ia sapi bana pamatekowa na ata budak, na mori sapi harus nabayarai majikan budaktouda kabullu riti perak.Monno, na sapi pamatea ba wai watu. Na hukum berlaku tubada budak kabani monno mawinne.33Na ia ata na wukkea todina sumur atau na kodasumur monno dana todikie. Na ia sapi atau keledaida ata na warraka ne dyana, 34Na mori sumur nabayarana ganti rugi. Nyana ya pongngupo riti barra mori sapi atau keledai sesuai wellida. Takka, sapimonno keledai tora banadi mori sumur.35Nasapina ia ata banapamatekowa sapi ata eka,hida ata abattai sapi atoleka monno bage duwaiwellina; hinna kaiye kanaana na sapi amate harus bage duwa kanaana.36Nyaka, na sapi apandebai bana papandobana ma'ika takka morinadana jaga kia, mori sapi nadelu wai sapi, monno na sapi amate toranai nya.
Chapter 22

1"Na ia ata bana kedukona ia sapi atau ia bebe bage kana battadi atau napamatei, na ata nabayara pongngu pona limma sapi deluna ia sapimonno pata bebe deluna ia bebe.2Na kedu ba da'iko pongko milikana, nya battai bawai budakai badelu nadi pakeduna. Hida ranga pakeduna baenga kudi barrana batolekapo, baik sapi, keledai ataupun bebe, napa wali pongngu pudiba dobela.Na kedu apandei bana kako kabunni monno apaluwa dukkie bana mate,na ata apamatea dana salahki.3( 22:2 )4( 22:2 )5Na ia ata notoge napasellai rangana oma dana atau oma anggurna. Hida ranga batamako oma danaatau oma anggur ata eka,mori ranga nabayar pongngu pona ganti rugi mori oma hidime hasilnaduwa wali oma dana douna.6Na ia ata na tunnu kabowo oma danana.Takka ne api awegara monno na muttuna ole wattena atau kamangge dapa kenipo, na ata apa wegara api nadelu pongngupu hida kerugian amutuna.7Na ia ata nabandala ritibarra ole atana barang waddeka.Hida barang monno riti pabandalana akedudi ata,monno ata akedudi awoppawa, nyaka na kedudi napa wali pongngu pudi bana padobelai.Nakedu badappa woppakowa, na ata pabandala wa'i barang ngindia barra hakim kana mengaku ba ne nya badana dekei riti monnobarang pabandala ne barrana.9Tubana ba wa'ige selisih, katubada sapi, keledai, bebe, pakaian, ataupun ngarakuwa barang amuwana, akibatnana ia ata napanewe 'Hidamilikagudi,' monno ata wadde napanewe, 'Indaki,hida dougudi,' ngindie nemasalah arona Myori. Na ata patekkina Myori nasalah nabayara dobelapongngu pona barrana naabenara.10Na ia ata nama dengngi ba jaga tundu barra ole atana ba jaga nadi rangana, baik keledai,sapi, bebe, atau langngo kaappa rangai.Appa pawukku naparawimu hida ranga bamanu'akoatau bamate, atau badedeku ata takka da'iki aetawa?11Na ata pabandala wa'iranga na aura pongngupo arona MYORI ba ne nya badana kedudi. Mori ranga na deiba aura monno ata pa bandala wa'i ranga danaperluda bana bayarana kerugian barrana mori ranga.12Takka nyamo, Na atapa bandala wa'i ranga barrana bana kedu kudi,harus bana bayarana kerugian barra mori ranga.13Hida ranga bawoppaku ranga utta, ne kamatenangindina morina banya bukkti. Nya dana Perlubabana bayarana kerugian barra mori ranga papa mateda.14Na ia ata bana dengngi tunduko langngokaapa ranga barra ole atana, monno na ranga nama nu'a atau namate, nyaka nya na bayara balinakerugian agai memena. Nya bertanggungjawab pongngupo orona na morina da'ibana rangana.15Takka nyamo, na morina hida ranga baengakudibarrana, na adengngi tundu dana bisa kie bana bayarana kerugian.Hida ranga bakasewaku bapawillige ne ia papawilli,na akasewai dana bayarabana kerugian orona bayara babana ritikasewa.16Na ia ata kabani na roruwa ia ata buwawinnidapacarna monno arawigebapa ole ummana, nya nabayarana welli tubana namawinne monno kana nikah dengai.17Na amana mawinnebdana nauku anana banikah dengai na ata, nyaka, na ata nabayara paluwana welli atuba na iaata buwawinne18Dapa kalokokai ia mawinne sihir baengai banatoleka.19Na ia ata bana kawin dengaku ia ranga na ata pamate pongnguwa.20Na ia ata a'ya eka maraka bada nya MYORIpamodda pongnguwa.21lolowe, hitti waina nee Mesir ata ekami. Nyaka, dimatipukana ataudapa celakaka ata eka newannomu.22Du rawikage bokala barra mawinne walu ataulakawa ana lalo. 23Neyemmi birawikoge bokalabarrada hida ata, monno apanewe barra-Gu, Yauwanapastiba baku rengngedapatekkida. 24Ne buttu ate-Gu wussa-wussawe monno Yauwa akan Ku pamatemi baku waimigi teko.Na mawinnemu na walu monno anamu akabali lakawa ana lalo.25Ne yemmi bi yako ritipinjam barra umata-Gu,dipa sama dengakadi ata apa bunga tinggina riti monno badengi bungada.26Ne yemmi bi sita konadi pakaian na ia ata banyawi jawi jaminan ga'ikana palunasai wuttana,pawali nadi pakaianna ne ba dana tamapo mata loddo.27Orona, nyawaikidu pakaianna pamilikana papa toda wainai paringngi nebana dura. Hida ata bapaneweko barra-Gu badengngi patulu, Ku-rengngei orona Yauwa masalu ate.28Du pawelikai Allah atau pemimpin umatamu.29Bana rapage makeni,Ya-Ga kamangge katarinamonno uwa koubada walipakenimu. Du remakage ba badou.Yagai barra-Gu ana bodimu.30Hinna kaiye, yagadibarra-Gu ana bodida sapi, monno bebemu. Ga'i belliku ana bodida hida ranga barra beida ne apittuloddona. Ne loddo kapondona, wudi yagadi barra-Gu.31Yemmi harus jadi umat asingira aro barra-Gu. Nyaka, di ngaakana kanaa pawoppada ranga utta.Paka lokodadi kangaadi bongga
Chapter 23

1Du sobbarakana panewe boto. Du pawilli denga kana ata fasik ba saksi botoi tubamu.2Du dekukana parawi bokala orona ata mangedaba rawige. Ne yemmi basaksikumi ne ba wa'ige sidang,di dekukana ata mangedabakaballeka ne abenara,3monno du mamihakdengakana perkara atadengo.4Ne yo'u bu etakowaia sapi atau keledai akakodangora, pawali balinai morina, langngo kopo na morina ba musuhmu.5Ne yo'u bu etakowa ia keledai dadukkana pakakoorona ba allu boto ngindina, ngau belli monnotulu na ranga monno bongkardi pangindina.Tulu na ranga langkopo naata mori ranga bu bencia.6Ne pengadilan, du ballekaka ne abenara orona na ngindi perkaraba ata dengowa.7Pamendara wekkina ga'i ne yo'u kada pawennakago nemme asalah.Du pakalokokai ata da salah bapamatea banyawedeluna hukuman tubana nemme dapa rawina.Orona, Yauwa daku pasellapongnguba na ata arawige ne hahinnana.8Ne yemmi di deibakana sogoka. Orona ne sogoka napa kaburra ata lurruta monno na rawini ata duwa bana tekkidu'a.9Du kullurakana ata eka. Yemmi pande babagebaeina rasana ata eka orona hitti waina yemmi ba ata ekami ba neemigi Mesir."Loddo Kalada Pakalikke10"Ne aenne douna yemmi mi sobbarana kaninggi monno mi keninana hasil. 11Takka nyamo, ne dou kapittuna, paka lokoge omamu. Du todakakana ba appa-appa neoma dana. Ba wa'ikudi kamangge atimbu nee pakalokoda ata dengo bamilikage. Ba wa'ikoge aseipa engana pakalokodaranga utta kangaage. Pawillige asama dengage omaanggur monno abu'u wasu zaitunmu.12Pa willimi ne enne loddona, takka na loddo kapittuna, ngau bapa willi!Nyaka, hambamu monno papa willi wadeka ka ngau monno kaberistrahat. Sapimane monno keledaimu kawa'i kaina kesempatan tubana ba istrahat.13Pasti pongnguge yemmi bidekudi ngarakuwa hukum. Du tekkika ngarada allah-allahpalsu. Hinna dommo, dapakaloko kage ngarada barengnge ngada danamu.14Ne ia douna, harus rayakandi hida tauda perayaan tuba-Gu.15Loddo perayaan kaiana Hari Raya Roti damangu ragina. Na kupalolo baba migi barrami.Ne apittu loddona ngaa pongngu roti damangu ragina, nyadona waktu patentuka ba na wulla Abib.Orona, na wulla nyadonapa louso waimi wali Mesir.Ia ata-ia ata na ngindi pongngupo maraka barra-Gu na loddo perayaa.16Loddo kalada akaduadana na Hari RayaPanen. Na loddo kalada yemmi rayakani ne kawungngana bima keni wali winni patodakami ne oma dana. Loddo kalada katoudana na Hari Raya Pondok Daun, ne ba,ba dou ba neemigi apakuwadikamangge aengapona omadana.17Nyaka, ne apatouda ne ia douna ngarakuwa kabani-kabani mai pongngupo arona Ayllah, MORIMU.18Ne badoroko rangamonno ne raana bawai mnaraka koge, dapa kaulakage ragi. Monno, ne yemmi bi tunuko morru kanaaawalina pamaraka tubagu,ne aengapona sisa da ga'ikage dukkie koka kappu gedde.19Hida pakeni pertamamu pakolemu aduwa ngindi aro sagana Myori, Allahmu.Du pati'ikana ana simbi aengapona sussu detana beina.Myori Natulu pongngu Israel Nadeke Tanahda hida Ata20"Kupatukadi malaikatba ullu aromu bakakoi na lara malou monno bapa lolo dengamigi nee padoupapa rekka bagumigi.21Ne toumu kadana ulluka arona malaikat monno dekuna patekkina. Dalawakai orona nya dana ya bana ampun ba wa'ikoge salah parawimu.Orono, kuasa-Gu waige barrana.22Ne hahinna takka-takkana bi rengnge doa monno bi dekudi ngara kuwa baapai tekkina aro barrami, Yauwa pongngu bana musuh tubada ngaramusuhmu. Yauwa pongngubana agobbadi ngara kuwaata agobbagu.23"Malaikat-Gu hida akodo ngindiu barrada bangsaAmori, Het, Feris, Kanaan, Hewi, monno Yebus. Takkanya, Ku-pakalah ngarakuwapu.24Dubarakadi dewa-dewada hida ata.Du perna pongngu kana bukawodi hida dewa-dewa. Dadekukage pata tolekada. Pamoddai berhalada hida ata monno pahancurai togo-togo pabarada.25Kawodo katabai MORIAllahmu. Nyaka kana pamaringngi pama lalai ngaa pangaa monno wee paenumu. Monno, MYORI napa marroi panyakita amai netillu dongamu.26Da'i pongngu banamawinne da paana ne tilludongamu. Da'iki arewana mate nebana dadi. Monno,Ku-ya pongngu malou toleka ne barramu.27Baba neemigi apatauna bagobbai musuhmu,Ku-pangindi pongnguge kuasa-Gu aullu aromu. Yauwakubantumi bapa kalah ngarakuwai musuhmu.Ata gobbamu akabika ba ba,u tangerana bapa taunamonno kedu dou-kedu doubada. 28Tawwo mana'u-tawwo mana'u Ku-pangindidi baullu aromi. Hidatawwo mana'u apaksai musuhmu badundakami bakedu. Ata Hewi, Kanaan,monno Het kedu pongngu bada ba ga'ige ne negerimu.29Takka nyamo, Yauwa daku paksaki hida ata balouso wali ne negerimu ne ia douna. NeYauwa baku pangettaku bapaksai, balouso, ne negeri kosong bana, ranga utta-ranga utta matambahkyabada baluwana. Ngarakuwa ranga utta louka bada bapa susahmi.30Nyaka, Yauwa kupaksai ba lou louso yodi,dukkie yemmi bima tambah paluwana bikuasage ne negerimu.31Yauwa kurawi pongnguna watte atetapa wattena ne negerimu bapawaatte dengage Laut Merah dukki Sungai Efrat,monno wali mareda benango Sinai dukki Sungai Efrat. Yauwa kurawimigiyemmi kapakalahi ata adangngi nee monno paksai ngarakuwai kakakoeruna.32Dapa janji denga kadilangngo kaga garrai wali barrada hida ata monno dewa-dewada.33Dapa kalokokadi baengadi tanah wannomu.Bipa kalokodi baengadi barramu nenna, na tuddaba irra tubami__hidaata akan ba rawimigi dosaaro barra-Gu. Monno, yemmi mulai bamie bi baradewa-dewada hida ata."
Chapter 24Allah monno Israel a Rawina Perjanjian

1Myori napanewe dengai Musa, "Yo'u,Harun, Nadab, Abihu, monno pittukabullu paama-paama Israel, penne ponnu laddakana monno kawodokataba maroga Yauwa.2Takka nyamo, nyakidona Musa atukke barra MYORI, hida wadde da tukkeki. Monno, Bangsa Israel dapenne kaiki ponnu laddakana.3Musa na burru wali ponnu laddakana monno napa dukkidi ngarakuwapatekkina MYORI monnoaturan patetap bana MYORI. Ngarakuwa Bangsa awalewe, Yamme madekungarakuwadi hida patekkina MYORI."4Musa natulisa ngarakuwai hida li'i paretana MYORI. Ne banakokage bana loddoge, Musa nakedde monno napa dede mezbah barrana kabu laddakana. Musa na bandala kabullu duada togo, dekudi mangedadakabisu Israel.5Murrina, Musa napa tukadi buamane-buamane Israel tubana bangindi maraka. Hida ata ngindi maraka sapi mane sebagaikurban patunnu monno kurban ba dame aro sagana MYORI.6Musa napa tamage raakurbana ne agai baskom dana, monno ne agai dommo burrie ponnu mezbah.7Musa nadeke buku perjanjian monno nabaca aroda bangsa. Awale hida ata, "Ngarakuwa patekkinaMYORI enga rawi pongngumadi yamme, monno madeku tatakkadi."8Musa nadeke baskom amangu i'na raa kurban.Bage, Nya napessikadi raaaro barrada umata monnonapanewe, "Ne nyawe raali'i kira papa dadina MYORIaro barrami, dekudi li'i paretana MYORI."9Balina, Musa, Harun, Nadab, Abihu, monno apittu kabullu paama Israelapenne ponnu laddakana.10Ne ponnu laddakana,hida ata aetawa Allah Israel. MYORI nadede ne ponnuna bana ouda ahinna wa'ina batu nilam.11Waikoge ngarakuwa paama Israel baeta Myori,takka Ayllah dana hukumkidi hida ata.Hida ata ngaa woro dobba monno enu woro dobba. Musa Nakako Dekea Turat Allah12MYORI napanewe barra Musa, "Pennemi ponnu laddakana tubanaaro barra-Gu monno dundakage nenna. Yauwa enga tulisa bagudi li'i panungnga monno hukum-Gu tubada umat Israel ne ponnu limbara aduada.Yauwa kuyami limbara togo ne barrami. 13Nyaka, Musa, monno Yosua, pembantunya, penne bada ponnu laddakana milikana Ayllah.14Musa napanewe dengadi paama-paama, "Paremami newwe dukkie bama wali bali ne barrami.Neagaina mado'i baku kako, Harun, monno Hur hida aparetami. Kako barrada ba wa'iko masalah.Musa Napatabboka dengaiAllah15Balina, Musa napennemonno kawuta nakappakane ponnu laddakana.16Balina, MYORI na burru ne ponnu laddakanaGunung Sinai. Ne kawuta na kurruge ne laddakana Gunung Sinai ne enne loddona. Na loddo kapittuna, MYORI napanewe dengai Musa netillu kawuta dana. 17Bangsa Israel aetawe sangadina MYORI bana ouda bahinna wa'ige wegara api ne ponnu laddakana. 18Bage, Musa na penne patirri ponnu laddakana ama detamonno natama kawuta dana. Nya na dangngi ne ponnu laddakana Gunung Sinai mado'ina patta kabullu loddo patta kabullu gedde.
Chapter 25Maraka a Singira

1MYORI napanewe dengai Musa, 2"TekkidaBangsa Israel tubana bangindi maraka barra-Gu.Deibai maraka tuba-Gu awali barra ia ata-ia ata akawoddeka ate danana ne bana ya.3Hida daftar maraka pawukunapa deibami wali barra umat: Doka, perak, monno tabaga;4kaba rajutan warna biru, ungu, merah tua, monno lenan halus; wullusimbi, 5wullu bebe mane pa warna merah, monno kalita kadillita, wasu akasia; 6wee lengi lampu, wee wangian tubana urapan, monno wee wangian tubana kemenyan yang harum.7Hinna kaiye, deiba togo permata, monno permata eka, tubana pa ta'i ne kalambe deta baju efotmonno todi katukku ngau.Kemah Singira8"Patukai bangsa kapakedde padou singira tuba-Gu, ga'i ne Yauwa kana bisa baengaga tillu dongada hida ata.9Yemmi padede pongnguwe padou singira monno isiwi perkakas dekudi ngarakuwa patekkiba-Gu barrami.Patti Li'i kawuku10"Waina wasu akasiamonno rawini tabut khusus. Na tabut ukuranmalouna 2.5 hasta, gelaranmonno madetana masing-masing 1.5 hasta.11Lapisawa bawai dyana monno gyounga emas murrni. Rawi leisnabawai emas ngarakuwa uppuna tabut.12Rawina gelang doka tubana ba deitowa tabut.Hida pata gelang ta;idi ne apata sisina tabut, duada gelang hida duada sisina.13Rawina wasu padeitowaiya wali wasu akasia monno lapisi bawai emas.14Patamai wasu padeitowai ne gelang dana ne uppu-uppuna tabut tubana badeito ngindia.15Nawasu padeitowaiharus baengai gelang emas dana. Datengngi pongnguka gyounga na wasu padeito wai. 16Yauwa kuyamigi perjanjian aro barrami. Ne perjanjian patamage ne tabut dana.17Bage, rawi todina tabut parawi wai emas murni. Ukuran malouna 2.5hasta monno gelarana 1.5 hasta. 18Balina, rawina duada kerup monno ta'idi ne ujungona na todina. Tempa waidi emas hida kerup-kerup barawidi.19Ta'i na ia kerup ne ia ujungona todina monno na ia ujung dommona. Paka iadi kerup pangu todina.20Kapada kerup-kerupharus bama wekkara aro langita deta. Hida ngarakuwa kerup harus batodi waidi kapada na tabut. Hida kerup-kerup harus bapa arona bapa yerrai todina.21Yauwa kuya pongngupumigi perjanjian aro barrami.Patamadi perjanjian neetabut dana, bage todia.22Nee nyaba Yauwa baku tabbokami. Yauwa nyaba baku panewe wali tillu kerup awa'ina ponnu todina tabut perjanjian. Neawalina nee padou, nya baku ya kuwai pareta aro sagada Bangsa Israel."Meja23Rawina ia meja wasuakasia. Ukuran meja harus2 hasta malouna, lebarana1 hasta, monno madetana1.5 hasta.24Lapisi na meja bawaiemas murni monno rawidilis emas ne woletana.25Rawidi jalurana uppuna meja againa bellekana tana limma monno raidi batas wali emas ne woletana uppuna.26Rawina pata gelang emas monno ta'idi hida gelanghida pata wa'ina meja. 27Hida gelang harus ta'idi barra jalur uppuna meja, ba nya padouda bapatamai wasupadeito waiya meja.28Yemmi rawi na wasu padeito wai bawasu akasia,monno balapisa wai emas.Na meja harus keketa waiwasu pa deito wai.29Rawina engnga, sodo,kendi, monno koba parawiwai emas murni. Kendi, monno koba nya pongngu bai pa wai ba burriwe kurban paenu.30Monno, yemmi bandala pongngu roti ponnu meja ne aro-Gu."Atura paduwai Lampu31"Balina, Rawina tatakan lampu parawi wai emas murni. Alasana monno paterre waia tata lampu rawini bapahatwa.Kuncup monno kelopaknyaharus bapaka ia dengai alasna.32Hida tata lampu harus ba enne cabangoda.Hida touda cabang needi ne ia sisina monno hida touda cabang waddeka ne ia sisina.33Ia karaana-ia karaanata'ina touda bunga. Rawidibunga-bunga hahinna wa'ina bunga badam monno kuncup monno daun bunganya. 34Rawidommona pata bunga aneena barra tata lampu.Hida bunga ka hida wa'inabunga badam monno kuncup monno daun bunga.35Wa'idi enne cabang aneena ne tatakan lampu__touda cabang wali tiap tangkai. Rawina ia bungamonno kuncup monno daun bunga aneena kabuda setiap walida hidatouda padou hida cabang-cabang babersambung dengai tangkaida. 36Ngarakuwa tatakan lampumonno bunga monno cabang harus barawi waidiemas murni.37Bage, rawina pittu lampu pada tatakan lampu.Hida lampu-lampu hida bana a ya mangewala woletada tatakan lampu.38Penjepit monno bakilampu harus rawi waidi emas murni. 39Ngarakuwa peralatan harus rawi waidi 1 talenta emas murni. 40Hati-hati ga'i ne yemmi bi rawidi ki dekudi sadda da patekki damigine ponnu laddakana Gunung Sinai.
Chapter 26Umma Singira

1"Yemmi rawina ummasingira kabullu tiraina. Hida tirai-tirai rawidi bawaina lenan halus, benang warnamorona, ungu, monno rarana. Na ia ata pande nasulam gambar kerup amangu kapana ne tirai-tirai deta. 2Hida kabullutirai harus basama ukuranda, 28 hasta malouna monno 4 hasta bellekana.3Paboladi limma tirai baka du ba ia di monno hinna kai hida waddeka limmatirai.4Rawina lubang akancingwi kain biru ne uppuna tirai paling luar wali ia kelompok-ia kelompok tirai. 5Yemmirawina limma kabullu lubang kancing ne uppunatirai wali ia kelompok-ia kelompok tirai. Hida ngarakuwa lubang pengancing harus bapa arona. 6Bage, rawina limma kabullu pengait emas tubana bahubungudiaduada kelompok tirai neKemah Suci ba ia ge bagian.7Yemmi kaina rawina kabullu ia tirai wullu simbi banyawe atapana Kemah Suci. 8Hida kabullu ia tirai asama ukuranda, 30 hasta malouna monno 4 hastabellekana.9ka'duwi limma tirai baia di bagian monno enne iadi bagian. Tubana tirai ka ennena, yemmi harus leppita baduada ne aronaKemah.10Rawina kabullu lubang akancingwi uppunatirai aneepongnguna gyounga hida masing-masing kelompok tirai.11Bage, rawina limma kabullu pengait perunggutubana bahubungudi tirai-tirai. Hida nyabai asambungwe kemah menjadi satu.12Tubana baian tirai asisa ne kemah, ne setengah tirai yang berjuntai, langngo kana kaderuwe nee bagian belakang Kemah Suci.13Tirai kemah itu na seipa malouna satu hasta hida duada sisina kemah.Ga'ikoge ne aseipa malouna tirai bana kaderuwe bana todie Kemah Suci.14Rawina duada todinatubana bagian luar kemah.Ne ia todina pawaie kalita bebe mane barawige ba cec rarawe. Ne ia dommo barawige waige kalita kadillita.15Waige wasu akasia barawige rangkana bana dede dindara bana katuweKemah Suci.16Hida rangkada malouda 10 hasta monno bellekada 1.5 hasta.17Kaenga wa'i duada balok tubada ngarakuwa rangka, tubana bapa kaiadine ia rangka monno hidame rangka waddeka.Hinna bai yemmi bi rawige ne rangkana Kemah Suci.Yemmi rawi pongnguna duaka kabulluh rangka nesisi Selatan Kemah Suci.19Monno, rawina pattakabullu lubang perak ne kabuda hida duakabullu rangka. Duada lubang tubada kabuda hida ngarakuwa rangka tubana bapatamadi hida duada balok.20Rawina duakabullu kerangka tubada sisi UtaraKemah Suci.21Rawina patta kabullulubang perak tubada kerangka-kerangka__duada lubang tubada ia rangka-ia rangka.22Rawi dommona enne kerangka tubana bagian belakang sisi barat KemahSuci. 23Rawina duada kerangka tubada kabiwunabagian belakang Kemah Suci. 24Hida kerangka aneena kabiwu-kabiwuna ka'duwi nekabuna, pakitana penne dukkini cincin pertama. Hinna lyolobaiyo'u bu rawidi hida duadasudut: Hida duada harus babentukwe sudut.25Ngarakuwana harus wa'i pondo rangka tubadasisi Barat Kemah; ia rangka-ia rangka amilikanaduada lubang perak ne kabuna. Nyaka wa'idi kabullu enne lubang perak.26Waina wasu akasiatubana barawi palang kerangkana ne Kemah Suci. Wa'i pongngupo limma palang tubana ne iaKemah Suci. 27Hinna kaiye ne ia sisi Kemah Suci wa'ikaipo limma palang kerangka. Hinna kaiye limma palang kerangka nebagian belakang, ne sisi Barat Kemah Suci. 28Nawasu palang aneena tilluna kerangka namapalango wali ne lawina dukki nekke ia lawina.29Yemmi lapisa waige emas ne kerangka monno ne gelangna lapisa waige emas tubana ba pattu ngarakuwa wasu palang.Ngarakuwa wasu palang lapis waikuwadi emas.30Pakedde Kemah Sucibadekudi cara papa eta-Gune laddaka detana Gunung Sinai."Bagia Nejana Kemah Suci31"Yemmi rawi pongnguna tirai walina lolokaba warna biru, ungu, monno rarana monno kain linen halus. Ia ata pande kana sulamwa gambar kerup pada tirai. 32Rawina pata pari'i wasu akasia palapisa wai emas. Rawina kaito emas ne pari'i deta hida pata. Rawi dommona pata lubang perak ne kabudapari'i. Bage, teru tirai ne kaito emas.33Teru tirai kabuna gelang emas. Bage ta'i TabutPerjanjian ne belakanhgona tirai. Nyaka,na tirai nyabana pemisahanatara Ruang Kudus monno Ruang Yang Mahakudus.34Ta'i todina pendamaian ne ponnuna Tabut Perjanjian ne jana Ruang Yang Mahakudus.35Yemmi bandala mejakhusus parawimi di luar tirai. Na meja neei di sisiutara Kemah Suci.Balina, ta'ina lampu ne sisiselatan, arona meja."Binna Kemah Suci36"Balina, rawina tirai tubana batodia lara tama ne Kemah Suci.Waina lolo kaba moro, ungu, monno ararana monno kain linene tubanabarawini tirai. Hiasa tirai pasulam.37Monno, yemmi rawidommona pari'i wasu akasia papalisa wai emas tubana tirai. Rawina kaito emas tubana tirai monno limma lubang dariperunggu tubada hida limma pari'i.
Chapter 27Mezbah tubana KurbanBakaran

1"Waina wasu akasiabarawige ne ia Mezbah.Ne Mezbah bentukna hinawa'ige persegi.Malouna monno bellekana5 hasta, madetana 3 hasta.2Rawina kaduna ngarakuwa kabiwuna Mezbah. Pasangudi kadunangarakuwa kabiwuna Mezbah nyaka kaduna monno mezbah kapa kaiana. Balina, mezbah dilapisi perunggu.3Waina perunggu tubana barawidi perkakasamonno engnga papake dalam mezbah.Rawina panci, sekop, mangkuk, garpu, monno kuali. Hida nyapongngubaipapake bapanawita rabukana mezbah. 4Rawina pawana wali perunggu hahinna wa'inajaring tubana mezbah. Monno, rawi dommona iagelang perunggu aneena pata kabiwuna ne pawana.5Ne pawana taige kyabuuppuna mezbah nyaka nepawana nama teruwe againe madetana mezbah.6Waina wasu akasia barawina padeito waiye mezbah, monno palapisawai perunggu.7Nawasu padeito waiyapatamai ne gelang dana nyaka neei ne aduada sisina mezbah. Na wasu deito nyabana padeito waiya mezbah.8Rawi na mezbah ha kosong monno sisina pawai kapabala. Rawina napadou hahinnana patekkibagu ne laddaka detana."Halaman Kelilingona Kemah Suci9Rawina halaman Kemah Suci. Ne bali selatanhalaman, rawina penyekat walina tirai malouna 100 hasta. Ne tirai parawi wai linen halus.10Waina duakabullu pari'i amatema monno duakabullu alas pari'i parawi wai perunggu. Kaito tubada pari'i matema monno gelang tirai parawiwai perak.11Hinna kaiye yemmi barawi dommona balina utara pelataran Kemah Suci. 12Bellekana balinaBarat pelataran wa'i pongngupo penyekat walitirai malouna 50 hasta, monno milikana kabullu pari'i matema monno kabullu alasada pari'i matema. 13Tirai penyekat pelataran sisi Timur bellekana 50 hasta.14Na lara aro pelataran,ne ia sisina wa'i tiraina malouna 15 hasta.Wa'i pongngupo touda pari'i amatema monno touda alasada. Hida wadde sisida wali lara tama wa'i dommo tirai malouna 15 hasta. wa'i pongngupo touda pari'i matema monno touda alasada.16Rawi dommona malouda 20 hasta tubanapatodi waiya lara aro tama pelataran. Ne tirai parawiawalina linen halus monnololo kaba moro, ungu, monno ararana. Hiasa ne tirai ba waige sulaman. Ropowe monno bapa pata tubada pari'i matema monno pata tubada alas pari'i.17Ngarakuwa pari'i matema woletana pelataran hias waige perak.Kaito aneena pari'i amatema parawi wai perakmonno alasada pari'i parawi wai perunggu.18Ne pelataran malouna 100 hasta monno bellekana 50 hasta. Tirai batas pelataran madetana5 hasta. Ne tirai rawi waigelinen halus. Alasada hida pari'i amatema parawi waiperunggu.19Ngarakuwa perkakasna Kemah Suci, termasuk balok tubana Kemah Sucimonno pelataran, harus barawidi bawaina perunggu.Minyak Lampu20"Patukadi Bangsa Israel kangindi minyak zaitun aduwa pongngu pamilikada, tubana bapa wegarai lampu ia rai male-ia rai male.21Hida lampu aturai bata'idi ne ruangan pertamane Kemah Pertemuan, diluar tirai ruangan padou bandala wa'ia Tabutn Perjanjian. Harun, ngarakuwa anana harus bapastige ne lampu bana wegara arona MYORI ia loddo-ia loddo, wali raimale dukkie kappu gedde. Bangsa Israel monno umbu waikada harus dekudi hukum dukkie murri wali-murri wali.
Chapter 28Kalambe tubada Ngarakuwa Imam

1"Balina, tekkina Harun,ole dadimu, monno ngarakuwa anana, Nadab, Abihu,Eleazar, monno Itamar, ga'ihidime ata kaammidi walitillu dongada Bangsa Israel. Hida pongngu bana alayanaga Yauwa sebagaiimam.2Rawina kalambe singira tubana Harun, ole dadimu, tadana baata paama monno bahormatwa. 3Yemmi pongngu bana apanewe aroda ngarakuwa ata pande, paaila bagu Roh hikmat, ga'i hida ata karawina kalambe tubanaHarun. Hida kalambe papaliekabai tubana Harun nyaka nya kana bisa bana layanaga Yauwa sebagai Imam.4Hida nyabai kalambe parawi pongnguda hida ata: Todi katukku ngau, Efod, jubah, kalambe kakapatonnu, serban, monno kette kombu.Kalambe halusa tubana Haruh, ole dadimu, monno ngarakua anana ga'i kalayanaga ba yauwa imam.5Hida ata wai pongngupona benang doka, linen halus, monno benang warna biru, ungu, monno ararana tubana barwina kalambe.Efod monno Kette kommbu6"Hida rawina kalambeefod harus bawaina kabamoro, ungu, monno ararana, monno linen haluspapa willina ia ata pande.7Hida duada lakona efod harus barawina ia atodi hida lako.Hida duada penutup harus pakaiadi bakettedi baiai lako efod.8Ne sabuk pakette wainaka dakka ne kalambe efod parawi asama bahanwali baju efod, hida kaba doka, kaba moro, ungu, monno ararana, monno awali linen halus.9Deke duada watu permata monno tulisai akabullu duada ngarada anak Israel ne ponnuna.10Tulisa enne ngara na ia watu permata monno naia dommo watu permata tulisa enne ngara.Tulisai bapadekuna ngara,Walina ana bodi dukki anakamurri.11Bapei wa'ina na ia atapande bana ukira na ia watu permata, hinna kaiyeyemmi bi ukirai ngarana kabullu duada ana Israel.Lilita waidi permata pawaiemas. 12Bandalai aduada permata ne ponnu tudina bahu efod, banyawatu apa lologe tubadalakawa-lakawa Israel.Harun harus bana ngindikabullu duada ngara banata'idi lako detana nee arona MYORI banyawi apalolo apege.13Rawina bingkai emasmurni 14monno duadarantai emas paka'du hahinna wa'ina kaleere,kettege raintai ne bingkai deta."Todi Katukku Ngau15Rawi todina todi katukku ngau penghakiman parawina iaata pande. Natodi katukkungau barawi kahinna wa'ina baju efod, awalina kaba doka, kaba warna morona, ungu, monno ararana, monno awalina linen halus. 16Na todi katukku ngau lipata paduada kahinna wa'i persegi, malouna monno bellekana ia kapaga.17Ta'idi pata dalara watu permata ne todi detana todi katukku ngau.Na dalara kaiana tau batudelima ararana, ratna cempaka, monno permatazamrud. 18Dalara kaduadana tau permata pirus, watu safir, monno watu intan. 19Dalara katoudana terdiri permata ambar, akik, monno kecubung. 20Dalara kapatana terdiri permata beril, kristopras, monno yasper. Tempel kuwadi watu permata ne ornamen doka bahidda ama kette.21Kaenga wa'i pongngudi akabullu duadawatu permata aneena ne todi katukku ngau, dekudi mangedada ana Israel.Hahinnana stempel,ia watu-ia watu nama ukirabai ia ngara-ia ngaraakabullu duada kabisu.22Rawina rantai emasmurri tubana todi katukku ngau. Ne ranatai pelintirwehahinna wa'ina kalerre.23Rawina duada gelang doka monno ta'idi ne duada ujungna todi katukku ngau.24Patamadi aduada rantai doka ne gelang dana hida kabiwu-kabiwuna todikatukku ngau.25Hida duada lawina kalerre kettedi ne bingkai deta duada ga'i na todi katukku ngau bisa bahubungui ne todi detanalakona kalambe efod.26Rawina duada gelangdoka monno pasangudi ne kabuda aduada kabiwuna todi katukku ngau.27Rawina duada gelangdoka monno pasangudi ne todi detana kalambe efot, balina ne kabuna tutuna ayro, barra duna pakottune ponnuna kette kombukalambe efod.28Waina kaba ungu, tubana bakettei todi katukku ngau monno na gelango kalambe efod, ga'i natodi katukku ngau kadana dikki-dikkikana kaengai bana kanawa ne ponnunakette kombu kalambe efod.29Ba banatamage Ruangan Kudus na Harun, na tau pongngupu todi katukku ngau penghakiman, nya nangindi ngarada kabullu ana Israel ne ate detana.Monno MYORI enga palolopatirrina barrada hida ata.30Rawidi Urim monno Tumim ne jana todi katukku ngau. Bandalai ponnu pu'na Harun ba nemme bana kako arona MYORI. Nyaka nebahinna,Harun selalu bana ngindiepenghakiman tubada Bangsa Israel ne ate danana bana kako arona myori."Kalambe Eka tubada Imam31Rawina jubah tubada kalambe efod awalina kaba ungu ngarakuwada.32Rawina abonga bukku detana jubah, monno kottudi uppuna hida bonga kadana mudahka bama mairra.33Pake kaba moro, ungu, monno ararana tubana barawina hiasan hahinna wa'ina buah delima.Terudi ngarakuwa buah delima ne woletana uppunabagian bawah jubah ungu,monno terudi kerincing emas tilluda buah delima.34Woletana uppuna bagian bawah jubah wa'i dommopo kerincing monno buah delima papatapala, ia kerincing ia delima. 35Harun natau pongngupu jubah bana layan banya imam. Kerincing apunni ne bana tama-louso Harun ne Ruang Kudus arona MYORI.Nyaka hinnawe, Harun danmate pongngu bana.36Rawina ia pelat dari emas murri. hahinna wa'ina baukira stempel, ukira pelat monno batulisa:'Kudus tubana MYORI.'37Kettei kalerre warna ungu na pelat emas.Balina, kettena engnga nebagian depan serban.38Harun natau pongnguserban ne katowa detana.Nyaka, nya harus bana tagudi kesalahan wali hida barang-barang kudus papalieka tubada bangsa Israel bahidda pawai maraka nyaka MYORI kana deibadadi marakada hida ata.39Waina linen halus tubana barawidi kalambekaka, serban, monno kettekombo pahiaswai sulam40Rawi dommona pakaian, kette kombu, monno serban tubada lakawa-lakawa ananna Harun. Hida nyawi ba ya hormat monno penghargaan barra ata.41Pawenna kuwadadihida pakaian pada Harun, ole dadimu, monno anak-anakda. Urapi hida ata monno ba sah bahida Imam. Hida ata hida pongngu bana papasingirabahida layana-Ga sebagai imam.42Yemmi rawi pongngukalambe dyana wali kail linen tubada ata, maloudawali kette kombu dukki puu kenga, tubada baburrikemaluan hida ata.43Harun monno ana-anana harus bapakei setiapbatamage ne Kemah Pertemuan. Hida ata harus bapakei baaro barrage nemezbah tubana balayansebagai imam ne Ruang Kudus, ga'i hida ata kadanatukkeka salah toudetadamonno bamate.Ngarakuwa hida nya lyolobai peraturan tubana murriwali-murri wali bagi Harun monno dalarada ole dadinanemme.
Chapter 29Tabisa Imam

1"Nebahinna, hida nya pongngubai parawimi tubana ba sah hida ata bahida imam tuba-Gu:Deke ia sapi mane monno duada bebe mane apolosadamanu'a.2Bage, deke tepung aduwa pongngu monno karawina adonan damangu ragina monno karawina roti, kue paolah wai minyak, monno hosti paoraminyak.3Patamadi roti monno kue ne keranjang dana.Balina, yawa keranjang barra Hrun monno anak-anaknya, bersama sapi mane, monno duada bebemane. 4Ngindi Harun monno ana-anana neikke binna tama Kemah Perteman, bage basuhwi bawaidiwee.5Pawenna nadi pakaianparawi bami na Harun, hida jubah putih, juba ungu, baju efod, monno todi katukku ngau.Balina, kettena kette kombu efot kombu detana.6Pa wennana serban katowa detana monno hiasan kudus ne woletana serban. 7Deke minyak urapan monno burriwe katowa detana Harun tubanaba nya paurapa.8Dengngi anana Harunkatukke kapataudi kalambekaka patonnu barrada.9Kettena kette kombu barrada hida ata, monno yada pakaian serban ne katowa detada.Nyaka, hida ata hida lyolobana ajabata imam badekudi aturan haberlakumurri wali-murri wali. Nyalyolobai yemmi sahkan Harun monno ngarakuwa anana bahidda imam.10Ngindi sapi mane arona Kemah Pertemuan. Harun monno ngarakuwa anana ata'i pongngupu limmada ponnu katowa sapi. 11Balina, dorowa sapi ne arona MYORI ne binna tama Kemah Suci.12Deke ne agai raana sapi. Bage, wai wolla limmamu, oradi raa hida ngarakuwa kaduna mezbah. Burrie ne asisa ne alasana mezbah. 13Bage, deke kuwai morruna sapi awalina dyana. baik morru atena, aduada madaluna, monnomorruna awoletai. Tunnu kuwai hida morru kanaa ne ponnu mezbah.14Takka nyamo, hida kanaa sapi, kalitana, monno taikona tunnu kuwai gyounga bali kemah. Hidanyabai kurban aopi salahdirraka.15Balina, deke ia bebe mane monno dengngia Harun monno ngarakuwa anana kabandala limmadaponnu katowa bebe.16Dorowa na bebe mane monno deke raana.Ne raa burrie ponnu mezbah hida pata kabiwwuna.17Bage, ropowa na bebe mane barai- rai kabuwai.Wanodi ngarakuwa hida kanaa kabuwa bagian dalam monnio wa'ina. Bandalai ngarakuwai monno katowana monno bagian-bagian wadde bebe.18Tunnu kuwai ne ponnu mezbah. Hida nyabai kurban patunnu tubana MYORI bapa senangona ate-Na.19Deke dommo ia bebemane wadde, bage denngia Harun monno ngarakuwa anana kabandala limmada ponnukatowa bebe. 20Dorowana bebe mane monno dekewadde raana.Orage raana katillu kawanana Harun monno ngarakuwaanana. Hinna kaiye, orai raa bei limma kawana monno bei wa'i kawanada hida ata. Bage, burrie ne raa waddeka ponnu mezbah hida pata kabiwuna .21Deke agai ne raa ponnu mezbah. Pakaulage minyak urapanmonno pessikana Harun monno ngarakuwa ananaserta pakaian hida ata.Nytaka, Harun monno ngarakuwa anana monno ngarakuwa pakaianda dikuduskan.22Yemmi deke pongngukaina morru bebe mane, aneena kikkuna, morruna aka dakka ti'a detana, morruna barra pukke atenamonno aduada uwa madaluna, hinna kaiye morru kenga kawanana.Na nyabana bebe pawai tubana Harun bana sah banya imam.Harun nyabana imam.23Bage, dekena ia rotidapa pakaula ragi, kue papa duwa wai minyak, monno hosti paora minyak wali keranjang dana a mangu ina roti dapa kaularagi aneena arona MYORI.24Ta'ikuwadi roti tana limma detana Harun monno ana-anana. Tekkidabarrada hida ata ne baya maraka banyawe maraka unjukan tubana Myori.25Balina, deke ngarakuwai roti wali tanalimma detana Harun monno ana-anana monnobandalai ponnu mezbah.Tunnu ngarakuwada ne ponnu mezbah.Hida nyawi kurban patunnu tubana MYORI abou minnaka apama weweranaate-Na.26Deke katukku ngaunabebe mane papa pake neup a cara bana sah Harunba nya imam.Ya maraka banyawi marakaunjukan ne arona MYORI.Hida nyawi bahida pawukunapa toramu.27Yemmi pasingira pongngu katukku ngaunabebe mane monno kengana bebe mane hida papa pake tubana upacarabana sah Harun banya imam, hida nyawi tora memana Harun monno ngarakuwa anana.28Tubana bana pakitage, Bangsa Israel ayapongngpo bagian ranga barra Harun monno ngarakuwa anana. Hida nya pongngu bapa dadige maraka unjukan wali barrada umat Israel padeke wali kurban padame waida ata. Hida nyawi maraka unjukan torana MYORI.29Pakaian kudusana Harun harus dilungsurkanbarrada ngarakuwa anana.Hida pakei pongnguwi baurapaku monno sah bahida imam.30Na ia anana adeluwa nya sebagai imam, harus napake patirri pakaian selama ne pittu loddona bana dukkie bana tamage nya ne Kemah Pertemuantubana balayan ne Ruang Kudus.31Pati'idi kanaa bebe mane papake tubana Harun bapa sah wa banya imam ne Ruang Kudus.Harun monno ngarakuwa anana angaa pongngudi kanaa bebe monno roti aneena keranjang dana ne binna tama Kemah Pertemuan. 33Hinna baihida ata ba ngaa kuwadi hina kurban. Ngarakuwa kurban gunada nama hapuskuwai dosada hida ata ne upacara pengesahan monno pengdusan hida ata ba hida imam. Takka nyamo, ata biasa dangaakidi hida kanaa ororna hida kurban-kurban bakudusa. 34Nyaka bawaikudi kanaa seipa dukkie kappu gedde, tunnukuwai api. Dangaakadi orona bakudusa.35Hida nya pongngubaiparawimi aro barrana Harun monno ngarakuwaanana, tepat hahinnana peritah bagu aro barramu.Upacara pengesahan hida ata harus bana kakowe pittu loddona madoina.Ia loddo-ia loddo bana kako upacara, yemmi dorowa ia sapi mane banya kurban aopi salah dosa.yemmi pasingira pongnguwe mezbah tangearan baneemigi arawina penebusan tubana mezbah, monno menguraiwe tubana bapa kudusa. 37Ne pittu loddona madoina yemmi harus birawina pemurnianmonno pengudusan mezbah. Nyaka bahinnawe,ne mezbah nakudus pongnguba. Langngo kaappa todo mezbah tetap bana kudusa.38Hida nya pongngbai pawai marakami pata'imine ponnu mezbah: Duada bebe umurana ia douna ialoddo-ia loddo.39Na ia sapi yo'u wai marakai ne loddo kappu gedde, monno na ia dommo sapi wai marakaine loddo raimale.40Na ia sapi wai marakage 1/10 dari 1 efo tepungaduwa pongngu, pakaulage 1/4 hin minyakpaba'i monno 1/4 hin anggur sebagai maraka curahan.41Na ia dommo bebe,pawai maraka loddo raimale, harus wai marakage wadde hahinna wa'inacara sama na bebe pawaimarakami ne loddo kappugedde. Hida nyabai marakaapi-apian abou minaka bapa senangona atena MYORI. 42Hida nya pongngu bai maraka patunnu atetap wali dalaraata ke dalara ata, barawidi ne binna tama Kemah Pertemuan arona MYORI.ne nyaba padou patabbokawa'ida monno baku panewe dengagu.43Yauwa akan kupatabboka dengadi Bangsa Israel monno kemulianMyori akan bana pakudusa ne padou. 44Yauwa kupa kudusa pongngupone Kemah Pertemuan monno mezbah. Yauwa kupa kudusa dommowa Harun monno ngarakuwaanana nyaka hida ata engage balayan-Ga bahidda imam.45Yauwa nyaba paengawa'iga tillu dongada Bangsa Isareal monno bayauwa Allahda hida ata.46Hida ata nyaba bapandega ba Yauwa MYORI, Allahda, akodo ngindi ba louso wali Mesir,ga'i Yauwa baengaga tilludongada hida ata. Yauwa MORI, Allahmu."
Chapter 30Mezbah Patunnu wa'i Kemenyan

1"Rawina mezbah wasu akasia padou tunnu wa'ikemenyan. 2Bentukna mezbah malouna monno bellekana 1 hasta, monno madetana 2 hasta. hada kadu-kaduna pata kabiwwuna mezbah harus bapa kaia dengage mezbah.3Lapiswe ne bagianbyodo, tanduk-tanduk monno hida pata kabiwwuna mezbah bawaidi doka murni. raidibingkai doka woletana mezbah. Raina duada gelang doka monno ta'idi kabuna bingkai hida duadasisina mesbah, ga'i kanyapadou papa tama wa'i wasu padeito waiya ga'i kana bisa bakeketa.5Rawina wasu padeitowaiya wali wasu akasia monno monno lapiswai doka. 6Ta'i mesbah nearona tirai todina Tabut Perjanjian, arona todina perdamaian aneena ponnu Tabut. Nenna nyaba bata patabboka takkana.7Harun natunnu pongngupo kemenyan abou harum ne ponnu mezbah ia kappu gedde-ia kappu gedde baneeni abersihkandi lampu-lampu.8Hinna kaiye bana tunnu dommo kemenyan bana bersihkandi lampu-lampu ne loddo raimale.Maraka kemenyan tunnu pongngupu ia loddo-ia loddo arona MYORI selamanya. 9Dawai karaka kadi kemenyan dapa pake, ya maraka patunnu, atau maraka sajian ne ponnu mezbah.Hinna kaiye da burrikanamaraka paenu ne ponnumezbah.10Ne ia dou nasadekka,Harun bana padadige pendamaian tubana mezbah bawaina raa kurban opi salah bokala angindi pendamaian hida kadu-kadu mezbah.Hida hinnana harus barawidi ne hasedekka ia douna, hinna patirrie waligenerasi dukki generasi.Mezbah padou amaringinatubana MYORI." Welli katowa tubana Ummana MYORI.11MYORI napanewe barra Musa, 12"Ne yo'ubaneegu asensus buhitungowa ata Israel mangedana, ia ata-ia atana ya tebusan tuba touna ne barra MYORI. Monno bahinna, da'i pongngu bana penyakita pawennanane bangsa tangerana beneemigi akira na ata.13Ia ata-ia ata pakira neba sensus na ya pongngupo 1/2 syikal perak, badekudi syikal Kemah Suci, yaitu botoda20 gera. Setengah syikalharus ba ya barra MYORI.14Ata umurana duakabullu dou harus bakira kaiya. Monno ngarakuwa hida ata pakira harus ba yamaraka barra MYORI.15Ne ba yami marakabarra MYORI tubana deluna toumi, apote dana ya seipaki, monno adengomilla kadana kurangkanna1/2 syikal. 16Pakuwadi riti delu tou awali barra ia ata-ia ata Israel.Pakei hida riti tubana balayan nejana Kemah Suci. Hida nyabai ama kettedengai Bangsa Israel tubana barawige delunatuba touda douda hida atane arona MYORI."Bejana Pawano wai17MYORI napanewe dengai Musa, 18"Rawina ia bejana perunggu monno ta'i ponnu kappena perunggu banya padounatubana babasuhwa.Bandala bejana ne tilluda Kemah Pertemuan monno mezbah. Na bejana tauniwee.19Hrun monno ngarakuwa anana awanopongngu pudi limmada monno wa'ida bawaige newee bejana dana. 20Setiap baamidi batama KemahPertemuan, habasuh pongngupo wekkida bawaina wee ga'i hida atakada matekana. Hinna kaiye basuh pongngupo tou ia sedekka-ia sdekka ba tukke barra mezbah tubana melayani, monno ba ya maraka patunnu tubana MYORI. 21Awano pudi limmada monno wa'ida hida ata ga'i kada matekana. Hida nya lyolobai aturan papake selamanya tubana Harunmonno ole dadina padouburru wali wa'ina."MinyakUrapan22Balina, MYORI napanewe dengai Musa, 23"Dekena rempah-rempah aduwa pongngu.Dekena limma ngau syikalminyak mur, wasu kaninggo abou wangi, monno duwa ngau syikal wasu tega,24monno limma ngausyikal kasia. Waidi ukuran syikal Kemah suci tubana ngarakuwada. Deke kainaminyak zaitun 1 hin. 25Rawina minyak urapan yang kudus wali ngarakuwa hida bahan. Papakaula aroma parawina ia ata pande ahli parfum. Ne nyapongnguba minyak urapan.26Waige ne minyak tubana mengurapi KemahPertemuan monno TabutPerjanjian, 27meja monno ngarakuwa perlengkapan, aturai lampu monno ngarakuwaperkakasda, mezbah patunnu wa'i kemenyan,28mezbah patunnu wa'ikurban monno bejana pamawano wa'i papabudu.29Yemmi harus bapa singirai ngarakuwa ga'i ngarakuwada kasingira tatakka. Ngarakuwa bagarrai atodoi nasingira ponngu kaina.30Yemmi kaina harus biurapa Harun monno ngarakuwa anana monno bapa singirai hida ata ga'i kanabisa balayana-Ga bahidaimam. 31Tekkida Bangsa Israel 'Ne minyaknyaba minyak urapan kudus-Ku wali tillu dongami, dukkie murri wali-murri wali.32Ne minyak dana bisakie bapake ata biasa.Hinna kaiye, dana bisakiebatiruwe barai douna minyak orona nasingirabamonno harus bisingira yemmi.33Ata tiruwe raina minyak atau na orai ata biasa harus bana eruna wali barra umata.34MYORI napanewe dengai Musa, "Dekena rempah-rempah abou wangi: Kadammu, kalita lokan, rutto rasamala, monno kemenyan murrni.jumlah ngarakuwada kasama pongngu.35Pakauladi rempah-rempah tubana barawina kemenyan abou wangi. Rawidi hahinna wa'ina parawina ata pande arawina parfum. Pakaulagemei ga'i kana murnie monno kana singira.36Ba'ie wadeka kemenyan kana dukkie bana halusa. Bandala pa'ukemenyan ne arona TabutPerjanjian ne jana KemahPertemuan, padou-Gu bakupatabboka denga migi. Pa'u kemenyan harus banasingira pongnguwe tubami.37Dupernah kana burawina kemenyan tubatou doumu. Harus basingira ngarakuwana tuba toumi ne arona MYORI.38Na ata arawi daouna kemenyan ba kana pake dou tuba touna harus bana eruna wali umat Israel.
Chapter 31Bezaleel monno Aholiab

1Balina, MYORI napanedengai Musa, 2"Yauwa kupede bana ia at awalina kabisu Yehuda tubana barawina papawilli khusustuba-Gu. Ngarana Bezaleelanana Ur, anana Hur.3Yauwa kupawenna baiRoh Allah monno kuyabaihikmat mangerti, papande,monno ngarakuwa jenisdakeahlian4Ga'i ne nya kana rancang artistik awalina doka, perak, perunggu.5Hinna kaiye, ga'i ne nya kana rancang tubadaukiran wali watu, wasu, monno ngarakuwa jenis paukira.6Yauwa kupede dommoba Aholiab tubana bapawilli dobba. Aholiab ananai Ahisamakh, wali kabisu Dan. Yauwa kaina ku yababai pande caranabapawilli hida ata ga'i kabisa rawidi ngarakuwa baapawi perintah-Gu barramu, hidda:7Kemah Pertemuan,Tabut Perjanjian, todina perdamaian aneena byodo,monno ngarakuwa alatanawa'ina kemah; 8meja monno ngarakuwa alatana, tatakan lampu parawi wai doka murri monno ngarakuwa alatana awai'na, mezbah patunnu wa'i kemenyan, 9mezbah patunnuwa'i kurban monno ngarakuwa alatana, bejanapamawano wa'i monno padou papakuwa wa'i.10Kalambe khususda Harun monno ngarakuwaanana papakeda bana dukkie bapa kako tugasadabahidda imam. 11minyak urapan abou wangi, monno kemenyan abou wangi tubana Ruang Kudus. Hida harus barawingarakuwadi hahinnana paparintah ba-Gu barramu."Loddopoddo12MYORI natekkina Musa, 13"Tekkida Bangsa Israel, 'Karawagai Loddo Errri-Gu orona banya tadana antara Yauwa monno yemmi murri wali-murri wali.Karawa takka ga'i yemmikapyandege Yauwa dona,MORI, Ha pama ringngimi.14Nyaka bahinnako, yemmi harus bikarawa naLoddo Erri orona na erri bana tubamu. Na ia ata bana kawura koge ne kudusana Loddo Erri, pamate pongnguwa nya.Ia ata-ia ata apawilli na loddo eruni wali ne bangsana.15Ne enne loddona pawilli amo, takka na loddokapittuna Loddo Erria, ngau bapawilli loddo papaerri banai MYORI. Bagarrakuni apawilli na Loddo Erri pamate pongnguwa.16Nyaka bahinna, Bangsa Israel karawa pongnguwa na Loddo Erri,tubana ba rayakani ba nemme murri, banya pajanji murri wali-murri wali.17Loddo Erri nyadowe tadana Yauwa monno Bangsa Israel ba nemme murri.' Orona, enne loddona MYORI bana pawilli bana padadige tanah monno langita, monno naloddo kapittuna nangau ba-Na istrahat.18Ne bana bawe patekkina barra Musa ne laddakadeta ne Gunung Sinai, Allah na ya duwa bolla watu limbara, amangu matulisana hukum-hukumpatulisa waina limma douna Myori.
Chapter 32Ana Sapi Doka

1Bangsa Israel haetawebana tutuwe mado'ina baneei laddaka detana, takkadana douu burruki.Nyaka, ngarakuwa ata mangeda na Harun monnoatekkina, "Etado, Musa napa louso bada wali tanahMesir, takka itto data padekige baappa dadi tubatouna dukkie bahinna nee.Nyaka, rawina allah ga'i kana ullu aroda monno kana kalokkoda bana kododa."2Harun natekkina umata, "Pakuwadi ngarakuwa anting dokamiwali katillu detada ole ummami, ngarakuwa ana kabanimu, monno mawinne ngindi barragu."3Nyaka, hida ata apakuwadi ngarakuwa anting doka monno ngindinadi barrana Harun.4Harun na deiba ngarakuwai wali barradahida ata monno napakeibana rawina kasala tou anasapi paburri ne alata dana pengukir.Bage, bangsa napanewe, "Hai Israel, na nyadona allahmu akodo ngindiu balouso wali tanah Mesir.5Ne bana eta ngarakuwa na Harun, nangu pakeddeba mezbah ne arona kasala tou. Balina, nya napa dendala, "Koka nadadi takka banaloddo kaladanya MYORI."6Ne koka bana delakanaloddo, hida ata kedde kappu gedde bada monnoba ya baraka patunnu monno kurban perdamaian. Hida ata amadi'i tubana bangaa monno baenu. Balina kedde bada tubana bapa dadige pesta arame pongngu.7MYORI natekkina Musa, "Burru wali laddakadetana, orona bangsa pakodo ngindimu wali tanah Mesir narusakaba pata parawida. 8Angetta lyolona baelena wali lara aduwa papa lolo bagu barrada. Hida ata arawi bana kasala tou ana sapi paburri tuba tou douda nehidda. neebai pasembahdamonno bayawi kurban arosagana.Hida ata apanewe, 'Hai Israel, na nya allahmu,akodo ngindiu balouso wali Mesir.9MYORI napanewe barra Musa, "Yauwa kuetababa bangsa monno kupande bage ba na ata bana kattoge katowada.10Nebahinna, pakalokoga Yauwa kaku pamodda ngarakuwai baku pakako buttu ate-Gu. Bage, Yauwakurawi pongge ia bangsa akaladana wali barramu."11Takka nyamo, Musa nama dengngi barra MYORI, Allahna, "MORI dudaddakage buttu ate-Mubapa modda umata-Mu.Yo'u kodo ngindi babai na ata bana louso wali Mesirmonno bapake kuasa monno pawessi-Mu akalada ekagaina.12Nyaka Yo'u bupa modda ngarakuwa koa umata-Mu, ata Mesir engapanewe pongngu bada bawa'ige rencana nehahinnana aro barra umata-Na.Nyaka, Nya bana palousoina ata wali Mesir monno kambuna bana pamate ngarakuwa na ata ia lete-ia laddakana. Nya na beige banapamuwa na ata wali ponnu tanah.'Durawi kage nehahinnana o MORI. Kuma dengngi, dupakitakage kambumu monno dupa moddaka umata-Mu.13Loloi Abraham, Ishak,monno Israel. Na ata nyadona ngarakuwa hamba-Mumonno barrana na ata Yo'uaura bana awennna tou dou-Mu monno panewe,'Yauwa kurawi pongngu pugu paburru wali wa'imubi luwa mangedana bi tuddai madubbu langita deta. Ku-ya ngarakuwa netanah barrada paburru waliwa'ida du ole dadimu pajanji ba-Gu. Paburru wali wa'imu ne tanah milikada umbu aibamu murri wali-murri wali.'''14Nyaka, MYORI dana pakita kige papa ngedanatubana bana pamodda umat Israel.15Balina, Musa na burruwali laddaka detana.Musa naburru ngindiwi duada watu limbara amangu tulisana hukum ne limma detana. Hida hukum amatulisa lira ayro ne watu limbara deta. 16Nya douna Ayllah atulisai ne watu limbara deta monno Nya doudommona atulisai perintahne ponnuna.17Nebana rengnge suarana bangsa baka buara paya wau, Yosua napanewe barra Musa,"Yo kabuara pataunane kemah dana!"18Nawale Musa, "Nee dakabuara menangkie bapa tauna atau suara ngi'o bakalah. Nekabuara parengngegu dodo geilewe.19Na Musa bana aro barrage ne kemah, na eta kasalatou ana sapi monno ata nego kabana. Nyaka,Musa na buttu ate langngutakka monno nya nangu kapettidi watu limbara hukum ne tanah deta ba buwa ne nudu laddakana.20Na Musa nangu pubbukaba na kasalatouana sapi parawida umatamonno nangu pakokorababana wai api. Bage, Musanagilingo doka dukkie bana halusa monno naka pettige wee dana. Balina, na paksa Bangsa Istraelbaenuge ne wee.21Musa napanewe barra Harun, "Appa parawida hida bangsa barramu nyaka yo'u kapatukkege dosa barrada hidaata akalada eka gaina?"22Jawab Harun, dubani kana ,Paama. Yo'u pandedoubage ne bangsa bana kalewa neparawida abokala. 23Hida ata apanewe barragu, 'Musa nakodo ngindiama yammelouso wali Mesir, takka ittodata pande kige baappa dadi nebahinna. Nyaka, rawina allah akodo ngindiama yamme.' 24Nyaka, yauwa ku tekkida hida ata,'Kai ngarakuwadi doka wekki detami.' Nyaka, hidaata apadoladi dokada barragu. Yauwa kutumba ngarakuwadi hida doka ne api dana monno nangu lousoana sapi wali api dana.25Musa naeta bangsabapa sella wekkina wali nebana kalokkodi. Orona, Harun bana pakalokodi bapede pabei douda nyakahida haolokobai musuh-musuhda.Murrina, Musa nadede arobinna tama perkemahan monno napanewe, "Garrabeige deku MYORI, ammigu nebarragu."Nyaka, ngarakuwa ata walikabisu Lewi atukke barranaMusa.27Musa napanewe barrada hida ata, "Nehinnapatekkina MYORI Allah Israel: 'Deke tekomu monno kako wali ne kemahlyola byodo pamate pongnguwa bagarraku ataagobbai Allah, langngo kaole dadimu, onderamu, atau ole barra ummamu.28Suku Lewi arawige baappa patekkina Musa. Ne loddo, bana notoge toudarata ata papa mateda.29Murrina, Musa napanewe, "Ne loddo, yemmi miya'ba tou doumi balayani MYORI orona yemmi bi relabagobbadi langngo kopo bagobbadi lakawa-lakawa monno ole dadi-ole dadi doumu, ga'i MYORI kanapaburruge wee maringngi wee malala tou detamu neloddo."30Balina ia loddo, Musa napanewe barra umata, "Yemmi mirawibana dosakalada pongnguna! Takkanyamo, nebahinna yauwaenga kako bagu barra MYORI, neme dapa pandeangu kukolekona basoutubada salah dosamu."31Musa nakako bali barra MYORI monno natekkie, "Umata arawi bage salah dirraka akalada ekagaina barawina allah walidoka. 32 Bana notokogewa'ige akagoula papangeda-Mu bataudadidoku dengngada parawida.Nyaka Yo'u baindako badatauda kudi doku dengngada hida ata, opiga ngaragune buku dana patulisa-Mu.33Takka nyamo, MYORInapanewe barra Musa, "Atapaopi ngarana ne buku dana-Gu hida kidona ata asalah dirraka aro barra-Gu. 34Nyaka ne bahinna, burru monno kodo ngindia bangsa nee padou patekki bagugu barramu. Mlaikat-Ku a ullupongngu bana bakako aromu monno bapimpinmu. Hinbai bana dukkie loddo penghakiman-Ku, Yauwa kuhukum pongngupu ata salah dirraka."35Balina, MYORI napatukke bai panyakita tubana bangsa orona ne hiddabapa tukai Harun barawinakasala tou ana sapi doka.
Chapter 33Yauwa Daku Kako pongngubana baku Palolo Dengagu

1Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Yo'u monno umat pakodongidimu wali Mesir harus badundakage ne padou.Kako nee negeri pajanji bagu Abraham, Ishak, monno Yakub monno panewe,"Barrada paburru wali wa'imu baku yago pongngugonee tanah."2Yauwa kupatuka pongngu pudi malaikat bakakoullu aromu, monno Yauwabana awola takkai ata Kanaan, Amori, Het, Feris, Hewi,monno Yebus wali ne tanahpajanji ba-Gu.3Nyaka, kakou nee tanah ababu susu, kanena,takka Yauwa daku kakoki baku palolo dengamigi orona yemmi baata katto katowami. Nyaka baku kakokoYauwa palolo denga migiyemmi, bana notokogeYauwa kupamate pamoddami lara dana.4Neba rengnge ne berita buruk hida umat Israel, nee badi asusah langngu takka. Nyaka, kaibadadi perhiasanda5Orona, MYORI bana panewe barra Musa, "Tekkidabangsa Israel, 'Yemmi atakatto katowa bami.Ne Yauwa kupa modda pamate ngarakuwa pumine Yauwa baku kakoko tilludongami langngo kadamado'i. Nyaka, kai ngarakuwadi perhiasanmu ga'i ne Yauwa kaku pangedagebaapa parawi gugumi aro barrami."'6Nyaka, Bangsa Israel datau bana perhiasan waliGunung Horeb monno dukkie bapa kitana.Kemah Papadukki wa'i Tundu7Ne adomma, Musa nedeke tenda bana padede ne gyounga, dana allu marro kige Kemah.Nya napa ngarage Kemah Pertemuan. Ia ata-ia ata abeige wega MYORI harus bana kako neikke Kemah Pertemuan aneena gyounga wali ne Kemah Pertemuan. 8Ia kako-iakakona Musa nee Kemah dana, ngarakuwa ata hapayerra tatakkai. Hida ata dede dou-dede douda monnobapa yerrai patirri Musa bana tama ne Kemah Pertemuan. 9ia kali-ia kali Musa bana tamage KemahPertemuan, na burru pariikawuta monno bana dedene arona kemah.Monno, MYORI panewe pongngu bana neikke arona Musa.10Ne baeta na pari'i kawuta bana dede arona binna tama Kemah Pertemuan, hida ata engakawodo kataba badai Allah,ia ata-ia ata ne binnba kemah.11Hinnaba ne abiasaMYORI bana panewe dengai Musa bapa aro matana, yo hahinna wa'i na bana panewe dengana ataonderana. Ne bana wali bali Musa ne ke kemah dana, Yosua anana Nun, iaata buwa mane alayaniMusa, tetap baengai kemah dana ne Kemah Pertemuan. Musa Naeta Agungna Myori12Musa napanewe dengai MYORI, "Yo'u mupanewe dengaga tubana baku kodo ngindia umata, takka Yo'u du tekki kiga bagarrai papa tuka-Mu hapalolo dengaga. Yo'u mupanewe denga dommoga, 'Yauwa kupande pongngugu monno Yauwa baku berkenan ne barramu.'13Ne baku mawenna dona ne barra-Mu, pakalokoga kaku pandei na lara-Mu ga'i kaku pandegu Yo'u,nyaka yauwa kaenga nyagabaku mawenna ne barra-Mu. Lolo kie ne bangsa banya umat-Mu."14Nawale MYORI, "Yauwadouna kupalolo dengagumonno Yauwa ku yagu tentram."15Musa napanewe dommo barra Myori, "Nyaka Yo'u dupatuka kama bama dundakage ne padou. 16Orona, pei wa'ima yamme, ne yauwa monno bangsa ini, ka pandega yauwa baku mawenna barra-Mu? Danyakie bupalolo denga-Ma yamme, nyaka yauwa monno bangsa ini, kawa'iekana ngarakuwa bangsane ponnu tanah?"17MYORI nawalea Musa, "Yauwa ku rawi pongngu poge ne padengngimi. Enga rawi pongngugo orona yemmibima wenna ne barra-Gu monno yauwa Ku-pande wali atemigi." 18Bage, Musa napanewe, "Yauwakumadenngi, patutuga mulia-Mu ne barragu."19Nawale Myori, "Yauwaenga bo pongngu bagudingarakuwa duwagu barramu monno kutekkiengara-Gu,MYORI ne aromu.Yauwa bermurah hati monno manawara kalaki atei ngarakuwa langngo kagagarrai bahinna pabeigu.20Takka nyamo, yemmi dietakiga mata-Gu oronada'i pongngu bana ia ataetaga Yauwa monno tetapbana toleka.21Balina, "MYORI napanewe, "Ne tidi-Gu wa'ige letena watu katto, yemmi dedemi ne ponnuna. 22Yauwa ku ta'i ponngu pumigi nedonga watu monno kukurru waimigi limma-Gu, dukkie ne sangadi-Gu banalewata. 23Balina, Yauwaakan baku tengngia limma-Gu, monno yemmi bi etagakoki-Gu. Takka nyamo, dieta pongngu baga mata-Gu."
Chapter 34Loh Batu Baru

1Balina, MYORI napanewe barrana Musa, "Rawina duada watu limbara hahinna wa'ina watu limbara parawimi hittiulluna papuwami. Yauwa kutulisa pongngupu kata-kata hahinna wa'ina hitti ulluna baku tulisai watu deta. 2Memendara mema nekoka kappu gedde baammigu laddaka detana Gunung Sinai. Dedeu ne aro-Gu meponnu letena.3Kada'i pongngu kanaia ata dekugu bupenne.Kadai dommo kana ia ata etau ne ponnu laddakana.Langngo kopo, ranga, ataubebe dapa kalokoki bamanoppa ne nudu letena."4Nyaka, Musa nabobai duada watu limbara asamadengadi hitti parawiba ulluna. Ne kappu gedde ki'iMusa nakatekalage Gunung Sinai bana ngindiduada wqatu limbara, dekudi patekkina MYORI.5MYORI naburru banatabboka Musa kawuta dana. Myori nadede barrana Musa monno natekkie ngara-Na, yakni MYORI. 6MYORI nalewata ne arona Musa monno napanewe,MORI, MORI Allah aduwa ate monno amanawara.Yo'u du ngetakina buttuate. Yo'u a bonnuna manawaraMori pawai langngu takka.7Myori naboge setia-Nabarra ata pando rata-pando rata paburru waiwa'ina. Nya nataudadi salah dosa, paga dengnga,monno dosana ia ata, takkaNya dana bullaki bana hukum ata salah. Myori dana titto kie bana hukum atasalah, hinna kaiye bawennahukum lakawa, umbuda, monno aibada."8Musa nangu ngettanabana kawodo monno banasembah Myori.9Nya napanewe, "Mori,Ne Yo'u bubeidoga, langngo Yo'u kaenga kakomu bupalolo dengamalangngo kopo na umata bana katto katowa. Taudakomadi salahma monno doku dengngama monno deibama ba yamme umatamu.10Myori napanewe, "Yauwa enga rawibagu baku janji dengai bangsa-Gu. Ne aro matada umat Israel, Yauwa kurawi paluwapona pakarobbadenga dapa pernah pongngu parawi ne ponnutanah ne tillu dongada ngarakuwa bangsa. Ngarakubangsa aneena tidi barramu enga etada parawina MYORI orona Yauwabaku rawina baappai pakarobba denga. 11Pastiditubada badekudi li'i pareta-Gu aro barramu ne loddo.Nyaka, Yauwa kaku wolaiata Amori, Kanaan, Het, Feris, Hewi, mono Yebus.12Hati-hati! Darawikanalangngo kaappa janji bapajanji dengadi ata aneena ne tanah pa tamami. Nyakabipa janji dengakudi hidi ata langngo kaappa, nee patukke bamiwe bipa susah tou doumi.13Na louka paduwa, saikarada nee mezbahda hidiata, pubbukadadi pari'i-pari'i berhalada, monno pamuwai kasala tou-kasalatou Dewi Asyerada. 14Dasembah kana langngo kaappa dewa. Orona, MYORI KANAH adalah Allahakagula ngau.15Ne bada hinnaku, yemmi nabisawe bipa kettedngai ata ne negeri birawina perjanjian.Hida ata nabisa bapalacurage touda barra dewada monno basembah bangindi kurban. Beberapaata baundangomi tubanabangaa ole dengadi.16Nabisa dommo bapawabbodi ana mawinnedahida ata monno ana kabanimi yemmi. Ana mawinne-ana mawinne pasuntingmibana notoge hapaka ia bage touda barrada dewa-dewada hida ata nyaka ana-anamu arawi kaibagehahinna kaina.17Durawikana allah kasala touba paburri tubana tou doumu.18Yemmi karawa na loddo kalada Hari Raya Rotidamangu ragina.Neapittu loddona mado'ina, yemmi ngaa ponngu roti damagu ragina hahinna wa'ina yangkuperintahkan barramu.Rayakan na wulla pakatukkuba, na wulla Abib. Orona, nawulla banyawulla palouso wai wali Mesisr.19Ngarakuwa adadi pertama wali rahim dana tora-Gudi, termasuk ngarakuwa rangamu mane, adadi pertama wali sapi, atau bebemu.20Yemmi tebus waina ana keledai monno ia anabebe. Nyaka bada tebusku,yemmi harus rikkunai bukuna ia ana keledai.Yemmi harus tebus kuwaiana bodimu. Da'i pongngubana ia ata bana mai barra-Gu balimma kaluwa,tanpa bana ngindi maraka.21Yemmi pawillimi neenne loddona, takka na loddo kapittuna, ngau bapawilli, langngo kopo bana rapage bama luku atau bana rapage makeni.22Rayakan na loddo kalada pittu loddo poddu, hida hasil pertama bukenina kamangge. Hinnakaiye rayakan loddo kaladabupakuwana hasila bana padeluge dou.23Ne apatouda ne ia dou, ngarakuwa kabani wali ne bangsamu harusbatukke arona Allah MORI,Allah Israel.24Yauwa kuwola pongngupu bangsa-bangsa waliaromu monno kupa gelarage wilayahmu. Da'i pongngu bana ia ata arebuta ne wilayahmu ketika ne yemmi bi tukku aro-Gu bipa touda ne ia dou.25Ne bi dodroko rangamonno biwai marakage raana banya kurban, duwai maraka paolekage roti amaragina. Dubelli kana maraka paskah aseipa dukkie loddo kappu gedde.26Ya barra Myori hasilpertama wali oma danamu.Ngindi ummana MYORI, Allahmu.Du pati'ikana ana simbibawaina wee sussuna beina."27Balina, MYORI napanewe barra Musa, "Tulisa ngarakuwai baappaipatekki-Gu ne barramu.Hida nyabai janji parawi-Gutubamu monno bangsaIsrael."28Musa monno MYORIWa'i dobbadi ne 40 dounamonno 40 geddena.Nya dana ngaaki appa-appa monno dana enukiwee. Monno, nya natulisai10 paretana Myori, ne watulimbara aduada.Mata detana Musa Namangewala.29Balina, Musa naburrubana dodo wali Gunung Sinai bana ngindi aduada watu limbara perjanjian. Nya dana pandekige ne mata detana bana bersinarorona nya bana panewe denga babai Allah. 30Na Harun monno Bangsa Israel baetana mata detana Musa banabersinara, hida ata madauta bada batukke Barrana. 31Takka Musa naka dengadi hida ata. Nyaka, Harun monno ngarakuwa pemimpin umat atukke barrana. Musa mulai bana panewe dengadi hida ata.32Balinawe, ngarakuwabangsa atukke barra Musa,monno Musa napa dukkidali'i pareta padeibana wali barra MYORI nee Gunung Sinai. 33Ne bana bawe patekkina Musa barrada hida ata, Musa napa wollokage ingngi matana.34Ne ia mai-ia maina Musa bana tukke arona MYORI tubana bana panewe dengai, Musa nawukke matana dukkie banabawe panewe dengaiMYORI. Ne bana louso, Musa napa dukkige banatekki paretana MYORI barrada Bangsa Israel.35Bangsa Israel aetana mata detana Musa bana bercahaya nyaka Musa nangu pawollo kaba matana.Bana panewe dengaku MYORI wudi wukke matana.
Chapter 35Aturan tubana Loddo poddu

1Musa napakuwai ngarakuwa ata Israel mommo napanewe dengadi, "Yauwakupa dukkimigie barramibaapai li'i paretana MYORItubami birawidi:2Enne loddona ngarakuwa papawilli bipawillidi, takka na loddo kapittuna loddo erria tubami, loddo podduwa, ngau bapawilli loddo errinai MYORI.Bagarraku apawilli na loddo erri harus bapamatea.3Yemmi dapa wegarakaapi bagyege padou dangngi wa'imi ne loddo."Barang-barang TubanaKemah Suci4Musa napanewe dengai ata Israel, "Hida nyawi peritahna MYORI: 5'Pakuwadi pawukku napa yami tubana MYORI.Ia ata-ia ata kawali kalakiatena, ne nya bana ya barra MYORI: doka, perak,monno perunggu;6benang moro, ungu, monno ararana, monno linen halus, wullu simbi, 7kalita bebe mane ararana, kalita halus, wasu akasia; 8minyak tuba lampu, rempah-rempah tubada minyak urapan,monno kemenyan abouwangi.9Hinna kaiye, ngindi permata krisopras monno permata paukira tubadakalambe efod monno tubada patodi wai katukkungau.10Ia ata-ia ata amangupandena awali barramu harus bana rawina barang-barang papa tuka bana MYORI, hida: 11KemahSuci, tenda aneena gyounga, monno patodi wai katukku ngau; kaito, kerangka, balok, tonggak, monno alasna; 12TabutPerjanjian, wasu padeitowai, monno tirai patodi waiya tabut.13meja, wasu padeitowai, ngarakuwa perlengkapannya, monno roti sajiannya; 14tatakan lampumonno lampu monno perlengkapannya, monno minyak lampu; 15mezbah tubana patunnu wa'i kemenyan monno wasu padito wai, minyak urapan monno kemenyanabou wangi, tirai binna aaro Kemah Suci; 16mezbah patunnu wa'i kurban monno jeruji perunggunya, monno ngarakuwa perlengkapan, bejana pama wano wa'i monnopenyangganya;17tirai woletana pelataran, pari'i tema, monno alasana, tirai binna pelataran, 18katukkuKemah Pertemuan monnokatukku tirai woletana pelataran, monno ngarakuwakalerrena; 19monno pakaian khusus imam tubanabalayan ne Ruang Kudus.Hida nyabai pakaian khusus tubana Imama Harun monno ngarakuwaanana ne bapa kako tugasada bahida imam. Maraka Kalada Wali Umata20Bage, kako bada ngarakuwa ata Israel badundakai Musa. 21ngarakuwa naka woddekaate danada monno ngarakuwa ata ammige semangatada bangindi payada tubana MYORI. Hida payada parawi wai bapa kedde Kemah Pertemuan,ngarakuwa layanan, monno ngarakuwa pakaiankudus. 22Ngarakuwa ata naka woddeka ate danana, kabani monno mawinne, ammidi monno bangindi ngarakuwa jenisperhiasanda: peniti, anting-anting, tawurru, monno perhiasan lain. Hinna lyolobai ba ya hida ata perhiasan doka khusus tubana MYORI.23Ia ata-ia ata amangu linen halus, kaba moro, ungu, monno ararana, na ngindi barraMyori. Ba gagarraku amangu wullu simbina atau kalita bebe patau ararana atau kalita halusana ngindi kai barrana Myori. 24Ia ata-ia ata abeige angindi perak atauperunggu, nangindi sebagai bapa ngindi nadibarrana MYORI. Ia ata-ia ata amangu wasu akasianana'mai bna ya wi barranaMyori.25Mawinne arammi maneddela nangindi hasimaneddelada, hahinnanaingngi kaba moro, ungu, monno linen halus. 26Monno, ngarakuwa mawinne aka woddeka atedanana apande pama wana, mulai bada bawanana wullu simbi.27Hida pemimpin angindi permata krisoprasmonno permata-permataukiran pawuku napa ta'ine baju efod monno todikatukkuda imam.28Hinna kaiye umata angindi kemenyan monnominyak zaitun. Hida papaketubada dupa, minyak urapan, monno minyak lampu.29Ngarakuwa ata Israel,kabani monno mawinne,akawoddeka ate danana naya bahan-bahan pabutuhtubana bapa willidi papatukana MYORI bana ngindiMusa, ngindi payada atasecara sukarela barra MYORI.Bezaleel monno Aeoliab30Balina, Musa napanewe dengai ata Israel, "MYORI napedeba Bezaleelanana Uri, anana Hur, walikabisu Yehuda.31Myori naponnuh waiRoh Allah. Na-yai hikmat,pengertian, pengetahuan,monno ngarakuwa arammipapa willi wai limma ata 32tubana barawina desain ngarakuwa papawilli pawai bahan doka, perak,monno perunggu. 33Hinna kaiye, baukira batu permata, wasu, monno ngarakuwa keahlian baukira waddeka.34MYORI na yabai pawessi Bezaleel monno Aholiab tubana bana panungngai ata eka.Aholiab ananai Ahisamakhawalina kabisu Dan.35Myori nayabadi pande kanuwa hida ata tubana barawina ngarakuwa papa willi. Hida ata amampu bapawilli sebagaituang kayu maupun logam.Hida ata apande batonnuna pakaian dengan corakkaba moro, ungu, monno ararana, monno linen halus. Hida ata hida banaahli rancang segala macampapa willi.
Chapter 36

1Bezaleel, Aholiab, monno ngarakuwa ata pande harus bana pawillidingarakuwa papa willi papatukana MYORI.MYORI na ya babadi pawessi monno pande hidaata tubana bapa willige bangunan Kemah Suci."2Bage, Musa naka dengai Bezaleel, Aholiab, monno ngarakuwa ata pande, adeiba ba keahlianwali barra MYORI. Ata akawoddeka papangedana atukke barra Musa tubanabapa willidi papawilli.3Musa na yadi hida atangarakuwa baappai payabadadi ata Israel tubana bapa kedde Kemah Suci.Umat Israel aya patirri persembahan sukarela barrana Musa ia kappu gede-iakappu gede.4Nyaka, hida ata ahliadundakage papawilli neKemah Suci monno kakobarrana Musa.5Hida ata apanewe, "Hida umat aya paseipanabaapai pabutuh tubana bapa kedde bangunan papa tukana MYORI."6Nyaka, Musa napa dukkige patekki ngarakuwaperkemahan: "Ka da'i dommokana kabani atau mawinne aya langngo kaapa tubana bapa keddeKemah Suci."Hinnaba baandai umat bana ya persembahan.7Orona, bahan-bahanpaperlu tubana bapa kedde Kemah Suci na tutubai, bahkan neipa seipadommopu.Kemah Suci8Balina, hida ata a ahlimulai bada bapa willigeKemah Suci. Arawina kabullu tirai awalina linenhalus, monno kaba moro,ungu, monno ararana.Hida ata asematdi gambarkerub, parawina ia ata ahli,arawina tirai. 9Ngarakuwa tirai asama ukuranda,malouna 28 hasta, bellekana 4 hasta. 10Hida tukango abagiwe 10tirai menjadi duada kelompok. Masing-masing kelompok tirai terdiri lima tirai.11Hida ata awaina kainbiru tubana barawidi lubang-lubang ngarakuwauppuna tirai pada kelompok tirai ka iana monno kelompok tirai kaduadana. 12Hida ataahli arawina 50 lubang neia tirai kelompok kaianamonno 50 lubang kelompok tirai kaduadana.Ngarakuwa lubang hida duada kelompok tirai apa arona. 13Hida ata arawina 50 kaito doka tubana bahubungudi aduadakelompok tirai. Nyaka, ngarakuwa tirai Kemah Sucidihubungkan menjadi satu.14Balina, hida tukang hapa willi ekana tirai tubana ba todie Kemah Suci. Hida ata awaina wullusimbi barawina kabullu iatirai. 15Ngarakuwa tiraiukuranda sama, malouna 30 hasta monno bellekana4 hasta. 16Hida ata abagi akabullu ia tirai duada kelompok. Ne iakelompok 5 tirai monno neia dommo kelompok 6 tirai.17Hida ata arawina limma kabullu lubang dekudi malouda uppu pongnguna tirai ne kelompok trai pertama, hinna kaiye kelompok tirai keduwa.18Hida ata arawina 50 kaito perunggu tubana ba kaiadi hida duada kelompok tirai.19Balina, hida ata arawina duada patodi waiye Kemah Suci, na ia parawi waiya kalita simbi bacet rarawa monno na ia dommo pawaiya kalita halusa.20Bage, Hida apawilli arawina kerangka KemahSuci bapa dede dindara bawaige wasu akasia.21Ne kerangkana malouna 10 hasta monno bellekana 1,5 hasta.22Hida ata arawina duada pen wasu hida masing-masing kerangkatubana basambungwi ia kerangka monno kerangka yang lain. Hinna lyolobai hida ata barawina kerangka Kemah Suci. 23Hidaata arawina 20 kerangkane sisi Selatan Kemah Suci.24Balina, hida ata arawina 40 alas perak tubana nekerangka. Duada alas tubada setiap kerangka---ia alas tubada setiap pen wasu. 25Tubana sisi Utara Kemah Suci, hida ata arai dommona 20 kerangka, monno 40 alas perak.Duada alas tubada setiapkerangka.27Nyaka tubana bagianbelakang Kemah Suci, nesisi Barat, hida ata arawina enne kerangka.28Hida ata arawina duada kerangka tubada duada kabiwwuna bagianbelakang Kemah Suci.29Ne kerangka disatukan bagian ne kyabudukki ne bagian ne ponnuna monno ia gelang.Hinna lyoloba ne kerangkabarawige rangkapna masing-masing sudut belakang Kemah Suci.30Pondo kerangka tubada sisi Barat Kemah Suci, wa'i kuwadi kabullu ennealas perakna---duada alastubada setiap kerangka.31Murrina, Hida ata apawilli awaina wasu akasia tubana barawina wasu usuk. Limma usuk tubadakerangka bali Selatan Kemah Suci, 32limma usuk tubana kerangka baliUtara, monno limma usuk tubana kerangka bali Barat, ne belakang Kemah Suci. 33Hida ata arawi dommona wasu blandar adapi ne tilluna kerangka,awali ujung ke ujung.34Ngarakuwa kerangkalapisa waidi doka. Hida ataarawi dommona gelang doka padou patama wa'iwasu usuk, palapisa waidoka.35Hida ata awaina linenhalus, kaba moro, ungu, monno kaba rara tubanabarawina tirai patodi waibinna tama ne Ruang Mahakudus. Hida ata atempel gambar kerup paraina ia ata pande ne tiraideta. 36Hida ata arawidommona pata pari'i wasu akasia amangu kaitona tubana tirai, monno balapisa waige doka.Balina, hida ata arawina pata alas perak tumpuandangarakuwa pari'i.37Balina,hida ata arawina tirai pawai kaba moro, ungu, monno kaba rara, monno wali linen halus tubada binna tamaKemah Suci. 38Monno, Hida ata apawilli dommodilimma pari'i amangu kaitona tubana tirai. Hida ata asambungwa na pari'i pawai doka, takka hida limmapari'i waidi perunggu.
Chapter 37Kota Perjanjian

1Bezaleel narawi TabutPerjanjian bana wai wasuakasia. Na Tabut maluona2,5 hasta, bellekana 1,5 hasta. 2Nya palapisa waidoka murni jana monno gyounga na Tabut monno rawi dommoi relief doka newoletana.3Nya rawi dommoi patagelang doka monno bapasangudi hida pata kawa'ina Tabut. Aduada gelang tubada sisina.4Balina, narawi dommona wasu padeto waiwali wasu akasia palapisawai doka murni.5Nya napatamai wasudeito ne gelang dana hida duada sisi kotak tubana bakeketa. 6Narawina todipendamaian pawai doka murni. Malouna 2,5 hastamonno bellekana 1,5 hasta.7Nya narawina duadakerup doka patempa monno papasango ne todipendamaian. 8Na ia kerup ta'i ne ujungona todipendamaian monno na ia dommo ta'i ne ia ujungna.Ngarakuwa kerup paka iadibapasangodi na jadi banatodi pendamaian. 9Kapada kerup-kerup amawekkara aroge langita. Wajahda hida duada kerup hapa arona, bapa cecei na todipendamaian.Meja Khusus10Balina, Bezaleel narawina meja wasu akasia.Malouna 2 hasta, bellekana1 hasta, monno madetana1,5 hasta. 11Nya nalapisa wai doka murni monno narawi relisf doka ne woletana. 12Balina, narawi dommoi bingkai againabellekana tana limma newoletana meja, monno rawi dommoi relief woletana bingkai.13Nya narawi dommonapata gelang doka monno ta'idi ne apata sudutana meja, hida pata wa'ina meja.14Hida gelang needi barra bingkai ba padou papa tama wa'ia wasu deito ba bangindia meja.15Bezaleel napake wasudeito akasia padeito waiyameja monno balapisa waidoka murni.16Nya narawi ngarakuwadi perlengkapan meja,hida engnga, tako, koba mangkuk, monno kendi barawi waidi doka murni.Koba mangkuk monno kendi ba hida papake baburrie wee kurban paenu. Lampu17Balina, Bezaleel narawina tatakan lampu. Nya nawaina doka murni bana tempai bajadi alas monno pegangannya. Balina nyanarawina bunga, kuncup,monno roo bunga. Napa kadakka kuwadi ne tatakan lampu nyaka ngarakuwada baiadi. 18Tatakan lampuenne cabangoda, touda cabang ne ia sisi. 19iacabang touda kuncup bunga badam, lengkap kelopak monno mahkotana.20Napegangan lampu hias wai pata bunga badam, lengkap kelopak monno mahkotana.21Wa'i enne cabang natangkai lampu. na ia pasang cabang, rawi kuncup bunga ne kabuna tangkai tangerana bapatabboka dobbana ngarakuwacabang. 22Ngarakuwa kuncup bunga monno ngarakuwa cabang tatakan lampu harus bapabolana wali ia doka murni yang ditempa.23Bezaleel narawina pittu lampu, lengkap alat papudda wai lampu monno bana tampan waina dokamurni. 24Pake ia talentadoka murni tubana barawina lampu monno ngarakuwa alatana.Mezbah Patunnu wa'i Kemenyan25Balina, Bezaleel narawige mezbah patunnuwa'i kemenyan pawai wasuakasia. Ne mezbah bentukna persegi monno malouna monno belleka iahasta. Madetana mezbahduada hasta. Hida kadunamezbah napabola dengadiba iage mezbah. 26Nyanalapisa ngarakuwai banawaidi doka murni, baik sisiatasna mezbah, woletana sisi sampingna, monno ngarakuwa kaduna. Rawi dommona relief ne woletana mezbah bawaina doka.27Narawi dommona duada gelang doka tubadangarakuwa sisi mezbah monno bapasangodi ne kabuna relief. Na gelang papa tama wa'ia wasu padeito waiya mezbah.28Nya narawi dommonawasu deito wali wasu akasia monno balapisa waidoka.29Nya kaina, narawina minyak urapan kudus monno kemenyan murnihabou wangi. Hida duadahapawillidi duada ata pande aduwa parfum.
Chapter 38Mezbah Patunnu wa'i Kurban

1Balina, Bezaleel nawaina wasu akasia bana rawige mezbah patunnu wa'i kurban. Ne Mezbah bentukna persegi, malounamonno bellekana 5 hasta, monno madetana 3 hasta.2Hida pata kabiwwuna,rawidi pata kaduna bama dappela dengai mezbah monno balapisa wai perunggu. 3Nya narawiwaidi perunggu tubana barawi ngarakuwadi perlengkapan mezbah, hida panci,sekop, mangkuk, garpu, monno kuali.4Nya narawina terali perunggu tubana mezbahbentukna hinna wa'ige jaring. Napasangoge kabuna jalur uppuna, mulaiwali kabuna dukkie kadippu madetana mezbah. 5Balina, narawidommona pata gelang perunggu tubada pata kabiwwuna mezbah, gunada padou papa tama wa'iawasu padeito wai.6Na wasu deito parawiwaiya wasu akasia monnobalapisa wai perunggu.7Nya napa tamai wasu deito hida duada sisi mezbah tubana ba bakeketa. Nebarawi na mezbah pawaiya kapabala monnonakobo nejana.8Narawi dommona bejana monno alasana pawaiya kaninno perunggu payana ia mawinne alayanne binna tama Kemah Pertemuan.Pelataran Sekitar Kemah Suci9Bezaleel narawinapelataran Kemah Suci.Ne sisi Selatan, nya napasangona tirai malouna ngau hasta, awalina parawi wailinen halus, 10Hida duakabullu pari'iatema tirai monno aduakabullu alasana parawi waiperunggu, monno kaito penyambung tirai, parawiwai perak.11Ne sisi Utara, hinna kaiye tirai malouna ngau hasta, duakabullu pari,i atema tirai, monno duakabullu alasana parai wai perunggu. Kaitoda hida pari'i tema monno apa du parai wai perak.12Ne sisi Barat, wa'i dommoge tirai malouna limma kabullu hasta, wa'ikuwadi akabullu pari'i temamonno kabullu alasana.Kaitoda pari'i tema monnopaka du parai wai perak.13Ne sisi Timur, malouna tirai limma kabullu hasta. 14Tira papasang ne balekawana binna tama pelataran malouna kabullu limma hasta, monno touda pari'itema monno touda alasana. 15Hinna dommo bale wello binnapelataran. Hida duada sisibinna tama pelataran Kemah Suci wa'i tirai malouna kabullu limma hasta, lengkap touda pari'itema monno touda alasana. Ngarakuwa tirai awoletage pelataran parawiwai kain linen halus.17Alas pari'i amatema parawi wai perunggu.Kaito pari'i monno paka dupawai perak. Ne ponnuda pari'i tema juga palasa waiperak. Ngarakuwa pari'i tema woletana pelatarandihias monno sambungnapawai perak.18Tirai binna tama ne pelataran Kemah Suci parawi wai kaba moro, ungu, monno kaba rara, monnokain linen halus. Ne tirai malouna duakabullu hastamonno madetana kabulluhasta, sama madetana tiraiawoletage pelataran Kemah Suci.19Hida pata pari'i atema tirai monno apata alasnapawai perunggu barawidi.Ngarakuwa kaitoda monnopasambung wai parawaiperak. Ne bagian ponnunahida pari'i palapisa wai perak.20Ngarakuwa katukkupabutuh tubana Kemah Suci monno pelataran pawaiperunggu barawidi.21Hida nyawi daftar bahan bapa kedde KemahSuci, ne Kemah Kesaksian,papa tukana Musa barradaata Lewi tubana batulisai.Neba tulisai apimpinageItamar, anana Imam Harun.22Bezaleel anana Uri, anana Hur, awalina kabisuYehuda napa nungngadi ngarakuwa baappai papatukana MYORI barra Musa.23Bezaleel apawilli dobba bada Aholiab, ananaAhisamakh, awalina kabisuDan. Na Aholiab nyadonaata pande apande pama ukira monno marancang.Nya pande tonnuna kainlinen monno kaba moro,ungu, monno ararana.24Luwada doka papakebapa kedde Kemah Suci,hida doka payada sebagaimaraka unjukan, adalah duakakabullu iwwa talentamonno pittu ngau touda kabullu syikal, dekudi ukuransyikal Kemah Suci.25Luwada perak papakuwa ngau talenta monno rata pittu ngau pittu kabullu limma syikal,dekudi ukuran syikal Kemah Suci.26Ngarakuwa ata umurana duakabulludouke atas hitungowa, mangedana 603.550 ata.Na ia ata na ya setengahsyikal perak, dekudi ukuransyikal Kemah Suci.27Ngau talenta perakpapake tubada alas KemahSuci monno alas tirai. Ngaualas tubada ngau talenta perak. Nyaka, na ia alas natuba ia talenta perak.28Bezaleel napake ratapittu ngau pittu kabullu limma syikal perak tubanabarawina kaito akadakka pari'i tema deta monno ngarakuwa penyambungnya. Nya dommo napake tubada balapisai bagian ponnuna ngarakuwa pari'iamatema. Mangedada maraka unjukan perunggu pittu kabullu talenta monnoduarata patta ngau syikal.30Bezaleel napakei tubada barawina alas binna tama Kemah Pertemuan, mezbah, monno teralinya, monno ngarakuwa perlengkapanmezbah. 31Hida perunggu papakei tubada barawidi alas tirai woletanapelataran Kemah Suci monno alas tirai binna tama pelataran, natama kaitubada ngarakuwa katukkuKemah Suci monno pelataranna.
Chapter 39Kalambe Khususda Imam

1Hida ata apawilli apakebenag moro, ungu, monnokaba rara tubana barawina kalambe khususda imam papakeda balayan ne Ruang Kudus. Hinna kaiye hida ata barawina kalambekudus tubana Harun, hahinna bana papatukanaMYORI barra Musa.Efod2Hida ata arawina kalambe efod pawai benang doka, lenan halus,kaba moro, ungu, monno kaba rara. Hida ata atempalempeng-lempeng dokamonno baropowi bakabalikaba doka halusa.Hida ata atonnudi hida kaba moro, ungu, monno kaba rara monno linen halus parawina ia ata pande.4Hida ata arawina patodi wai lako tubada kalambe efod monno bakette paoledi aduda lawina efod.5Hida ata awanana kette kombu monno pakette olege efod. Hida barawidi bahan sama denganefod, hida wali kaba doka, linen halus, monno awalinakaba moro, ungu, monno kaba rara, na tepatwi papatukana MYORI barrana Musa.6Hida ata pawilli bapahat permata krisoprasmonno pakadakkadi ne ornamen doka. Permata-permata ukirawi hahinna wa'ina stempel dekudi ngarakuwa ngarada anak Israel. 7Hida ata apakadakkadi permata-permatane todi lakona efod. Hida nyabai amakette tubada ata Israel, hahinna bana perintahna MYORI barra Musa. Todi Ktukku ngau8Balina, arawina todi katukktungau, papawillinaia ata pande. Hida todi katukku ngau parawi wai bahan yang sama wali kalambe efod, hida kaba doka, linen halus, monnokaba moro, ungu, monnokaba rara.9Todi katukku ngau palipatawa hahinna wa'inapersegi, malouna monno bellekana ia kapaga.10Hida ata pawilli apakadakkadi pata barisa Batupermata ne todi katukku ngau deta. Nabarisa pertama pakadakkai batu delima merah, ratna cempaka, monno permatazamrud. 11Na baris kaduadana wa'i permata pirus, batu sapir, monno batu intan. 12Baris katoudana wa'i permata ambar, akik, monno kecubung. 13Baris kapatanawa'i permata beril, krisopras, monno yasper. ngarakuwa batu permata taudi ornamen doka.14wa'i kabullu duada permata ne aneena todikatukku ngau, ia permataawakelage ia ngara ana Israel. Na ia permata ukirangarana awakelage ia anaIsrael. 15Hida apawilliarawina duada rantai emasmurni tubada todi katukkungau. Neb rantai rawige hahinna wa'ina kalerre.16Hida ata arawina duada gelang monno duada ornamen wali emas.Balina, akettedi duada gelang ne uppuna duadatodi katukku ngau.17Hida ata akettedi aduada rantai gelang detaaduada aneena uppuna aduada todi katukku ngau.18Hida ata akettedi aduada ujung rantai lainnya ne ornamen dokanyaka pakaitodi ne todi lakona efod bagian depan.19Bage, rawi dommonaduada gelang emas monnota'idi ne aduada sudut todikatukku ngau. Takka, hidagelang tubada uppuna todikatukku ngau balina ne jana, apatodo dengage kalambe efod.20Hida ata rawi dommona duada gelang emas tubana ne kabuna bahu efod, bagian depan. Nyakahida gelang needi barra pakottu, ne ponnuna kette kombu.21Hida ata apa kattoditodi katukku ngau bapa oledi gelang-gelang ne gelang efod bawaidi kalerre moro nyaka todi katukku ngau kaenga nyadi ponnu kette kombu monno dana mudahkie bamakai.Hida ata arawidi baappai perintahna MYORI barranaMusa.Kalambe Ekana Imam22Balina, Hida ata arawina jubah efod kain biru. Hida jubah atonnudiata pande. 23Hida ata arawina bonga ne bagian atas jubah monno kottuna katairaka kain woletana neabonga ga'i kadana mudahkah bana mairra.24Hida ata awaina linenhalus, kaba moro, ungu, monno kaba rara tubana bahiasai bahida wa'i buahdelima, monno bama terune uppuna jubah bagian bawah.25Hida ata arawina beberapa kerincing doka murni monno terudi tilludabuah delima, newoletana uppuna kyabu jubah.26Nyaka, ne woletana uppuna kyabu jubah wa'idihiasan selang-seling tilludabuah delima monno kerincing, dekudi peritahnaMYORI barrana Musa.27Hida ata pande arawina kemeja tubana Harun monno ngarakuwaanana. Hida kemejada parawi wai linen halus. 28Hida ata arawi dommona serban, hiasan kette katowaamanadana, monno kalambe jana pawai linene halus.29Balina, Hida ata rawina kette kombu bawaina linen halus monno benag moro, ungu, monnoararana. Hiasan-hiasan pasulam pakadakkadi nekette kombu deta, patekkibana MYORI bana perintahMusa.30Ne bapake benang doka hida ata arawina iamahkota kudus. Ha'ukirana mahkota, hahinna wa'ina stempel, monno iatulisan, "Na Kudus MYORI."31hida ata kette wai kalerre moro na mahkota bakettei ne ponnu serban,dekudi perintahna MYORIbarrana Musa.Musa Napariksa KemahSuci32Hinna bawe ngarakuwa papawilli bapa kedde Kemah Suci, ne Kemah Pertemuan baselsaikandi.Bangsa Israel hapawillidi baappai tepat parintahnaMYORI barrana Musa.33Balina, hida apatutudadi Kemah Suci monno ngarakuwa baappai awa'ina ne jana barra Musa.Hida ata apatutudi barranagelang, kerangka, pengait,pari'i matema, monno alasada. 34Apatutu dommodi todina Kemahparawi wai wullu simbi ararana monno kalita halusa, tirai patodi waiyebinna tama ne Ruang YangMahakudus.35Hida ata apatutunaiMusa Tabut Perjanjian,wasu padeito waiya, monno todi pendamaian36Hida ata abodi mejamonno perlengkapanda,monno roti khusus.37Hida ata apatutu dommodi barrana tatakan lampu parawi wai doka murni, lampu-lampuda, minyakda, monno ngarakuwaperlengkapanda.38Hida ata apatutu dommodi mezbah doka, minyakurapan, kemenyan, monno tirai binna tama ne Kemah.39Hida ata aboge mezbah perunggu monnoteralina, wasu padeito wai,monno ngarakuwa perlengkapanda, serta bejana monno alasana.40Hida ata apatutu dommoge tirai barra Musatubana pelataran Kemah Suci, pari'i-pari'i tema monno alasana. Hida ata apatutuge tirai todi binna tama pelataran Kemah Suci, kalerre pawukunapapake, katukku-katukku kemah, monno ngarakuwaperlengkapan pabutuh nebapa kedde Kemah Suci,ne Kemah Pertemuan.41Bage, hida ata apatutunadi Musa pakaian pawukunapa pake nebalayan neRuang Kudus monno pakaian kudus torana Imam Harun monno ngarakuwa anana, papakeda bana dukkie balayan sebagai imam.42Bangsa Israel arawikuwadi papawillida tepat peritahna MYORI barra Musa.43Musa napareta ngarakuwai papawilli monno naetai hida papawlli bana tepat barawidi hahinna wa'ina perintah bana MYORI. Nyaka, Musa napama ringngi malalai hida ata.
Chapter 40Musa Napadede Kemah Suci

1Balina, MYORI natekkina Musa, "Na tanggal ia wulla kaia, padede Kemah Suci, ne KemahPertemuan.3Ta'i Tabut Perjanjianne jana Kemah Suci monnotodi wai tirai.4Patamai meja ne Kemah dana monno aturangarakuwai perlengkapanne ponnuna. Ngindi kai tatakan lampu ne Kemah dana monno susundi hidalampu-lampu.5Ta'i mezbah emas tubada maraka kemenyanne arona Tabut Perjanjian.Balina, pasangudi tirai ne binna tama Kemah Suci.6Ta'i mezbah kurbanbakaran ne arona binna tama Kemah Suci, ne Kemah Pertemuan. 7Yemmi kaenga bandalamibejana pama wano wa'i netilluna Kemah Pertemuanmonno mezbah. Tauni weena bejana.8Ta'idi tirai ne woletanapelataran monno ne binna tama pelarataran.9Pake minyak urapan tubana baurapai Kemah Kemah Suci monno ngarakuwa perlengkapan awa'ina ne jana. Pasingirangarakuwai nyaka ngarakuwada kaerri. 10urapi mezbah kurban bakaran monno ngarakuwaalatada aw'ina. Pasingira ne mezbah nyaka ne mezbah kana errie. 11Urapai bejana pamawano wa'i monno penyanggada,paerri ngarakuwai.12Ngindia Harun monno ngarakuwa ananane binna tama Kemah Pertemuan. Hida ata pario wee. 13Pa tau kalambe singira Harun, urapi banyaimam bana layani Myori.14Balina, patukadi anana Harun katukke monno pataudadi kalambeda hida lakawa. 15Urapihida lakawa hahinna kainabi urapa amada hida lakawa, nyaka ne hidda kana bisa balayanaga Yauwabahida imam. Ne pengurapan nyabawe balayak hida ata ba hidda imam tubanamurri wali-murri wali.16Musa na taat aro sagana Myori. Nya narawi ngarakuwadi bana tepatwi peritahna MYORI barrana.17Nyaka, Kemah Sucipadede tanggal ia wulla kaia dou kaduadana.18Musa napa dede Kemah Suci. Kaiana, Nyanabandala kuwai alasana,napa tama kuwadi kerangka-kerangka ne alas dana,ta'idi ngarakuwa wasu usuk, monno padedei ngarakuwai pari'i.19Balina, Musa nawekkarage tenda ne gyounga ponnu Kemah Suci. Bage napasangui penutup neponnu tenda luar.Musa narawidi ngarakuwahidda yang diperintahkanMYORI.20Musa na dekei limbrawatu Perjanjian monno napa tamadi ne Tabut dana.Nya namatamai wasu pa deito wai monno natodiaTabut bana wai todi pendamaian.21Musa nangindia Tabut ne Kemah Suci dana.Napasangudi tirai arona Tabut Perjanjian bahida todina, tepat paparintah bana MYORI barrana.22Musa nabandala meja ne jana Kemah Pertemuan,ne bali Utara, bali tirai.23Nya naparammi rotisajian bana palurrutai arona MYORI, tepat hahinna bana perintahnaMYORI barrana Musa.24Nya nabandalai tatakan lampu ne jana KemahPertemuan, bali selatan Tenda, bapaarona na meja.25Musa napa wegarailampu-lampu ne aronaMYORI, tepat hahinna banaperitahna MYORI barranaMusa.26Balina, Musa nabandala mezbah emas ne jana Kemah Pertemuan,arona tirai. 27Musa natunnu kemenyan ne ponnu mezbah emas, hahinna bana perintahna MYORI barrana Musa.28Bage, Musa napasangudi tirai ne binna tama Kemah Suci.29Musa na bandala mezbah kurban bakaranne arona binna tama Kemah Suci, ne Kemah Pertemuan. Bage, Musa napersembahkandi kurbanbakaran ne ponnu mezbah.Musa napersembahkandikueban bakaran monno kurban sajian aro sagana Myori, tepat perintah bana MYORI barrana Musa.30Musa nabandala bejana ne tilluda Kemah Pertemuan monno mezbah. Na tau wee na bejana tubana pembasuhan.31Musa, Harun, monno ngarakuwa anana Harun awanodi limmada monno wa'ida bawaina wee wali nebejana dana. 32Ia tama-ia tamada ne Kemah Pertemuan monno ba barrage mezbah, hida ata awano belli pudi limmada monnowa'ida hida ata, tepat perintahna MYORI barra Musa.33Musa napasangudi tirai woletana pelataranKemah Suci. Nya nabandala dommowa mezbah ne pelataran. Balina, Musa napasanguditirai ne binna tama pelataran. Hinna lyolobaiMusa bana selesaikandipapawillina.MYORI na Agung34Balina, kawuta napawolloka Kemah Pertemuanmonno agungna MYORInabonnuge Kemah Suci.bonnuge Kemah Suci.35Musa dana bisakie bana tamage Kemah Pertemuan orona kawuta bapa wolloka, monno agungnaMYORI na bonnuge KemahSuci.36Ne kawuta bana penne wali Kemah Suci,Bangsa Israel hangu bongkar bada kemah monno hapa kitana bakako.37Takka nyamo, ne kawuta bana dundakageKemah Suci, hida ata tetapbaengadi padouda dukkiene kawuta bana penne.38Nyaka, kawutana MYORI neege ponnu Kemah Suci ne bana loddoge, ne bana geddegewa'ige api kawuta dana.Ngarakuwa ata Isreal aetane kawuta tangerada bakako.

Joshua

Chapter 1

Na Maromba Allah napedewa Yosua gaikana Kalokkowi na Israel 1Babana mate na Musa hambana Myori, Na Maromba Allah napanewe barrana Yosua anana Nun ata papawedena Musa, 2"Hambagu Musa namatebana. Nebahinnawe keddewu lage kapalawi na loko Yordan, you mono ngarakuwa ana alligu, gai kaaro nepadou payagudi barrada dudadina ata Israel. Ngarakuwa padou padekemu Kuyagudi barramu, 3hahinnana papa naugu barra na Musa.4Ne hawalina mareda benango mono awalina nee Libanon, naduki nee loko akaladana nai loko Efrat, ngarakuwa tanah Het dukige bonnu hagelara aroge patamawaina lodo, nyabawe padoumu hamandungo. 5Daiki ia ata ia ta agobagu ne tolekamu ponnu tana. Ha Hinna na Musa baku palolodengai hinna kaie baku palolodengagu you. Yowa dakudundakakigu mono daku bullakigu.6Pawesige ne atewaimu orona you apareta ata Israel gaikakolega ne padou papa naugu barada inakaweda amakawedamu hiti ulluna. 7Hinnamo, pawesige mono kalallutakkage ate danamu; Magawekina budekege kadukana hahinana lii paretagu papa naugu barrana hambaGu Musa; Du elekana wello kawana gai kana tomawe ne padou pakakomu.8Nebahinnawe, kadabullakage butekiwe ne kitab Taurat monno kalaluge lodo monno gede, gai kamaga wekina hahinnana hamatulipa ne buku bia dana, gai bukakakoko kakolena kanuru kanengga. 9Hiti baku teki babago barramu: pawesige ne atewaimu? Dumadautakana monno du ganggakana, na MYORI, Allahmu engai tidi barramu." Yosua napareta10Bage, na Yosua napatukadi hida tentarana monno natekida, ' 11" kako ngarakuwadi wannoda hidi umata, ' siapandi pangaada ne touda lodona monno yemi engapalami Loko Yordan monno madiige ne tana payanami MYORI, allahmu, gai katorage.'''12Napanewe Yosua barana kabisu Ruben, Gat, monno wodogai kabisu Manasye, hinnage, 13'' Lolokiwe patekkina Musa, palimma pawaina Myori, papanauna barramu, tubana na Myori Allahmu koro gollu koro limma monno nayagowe newe tana barramu.14Ngara kuwa mawinne, lakawa, monno potemu needi padangngi waida ne tana payanagu Musa nee bali loko Yordan. Taka nya,ngarakuwa tentaramu engage baullu aroda ngarakuwa oledadimu monno babilluna numbu katopo gai kagatagu, 15Dukie na MYORI bana yawe ne koro gollu koro wai barrada du dadimu, monno barra kaimu monno hida akolekaina tana payana MYORI, Allahmu. Bapahinnawe, kawali bali netana padoumi kadouge ne tana payanamigi Musa, palimmawaina MYORI, Barramu, nee bali loko Yordan, nee pa oudawaina mata lodo."16Bage, awalewa Yosua," Ngara kuwa paparetamu aaro barramu engage bama pawillidi, monno kagege bapa tukama, enga kakoma. 17Hahinana ngara kuwa paparetana Musa madekudi, hinakaiwe bamarengei paparetamu. Takanya, na allah,MYORImu, enganyage bana koro golluwu hahinana bana koro golluwa Musa. 18Ia ata ia ata a gobago ne paretamu monno dadekudi patekimu lango kaapai aaro barrana, namate lumu dengagenya. Taka pawesige ate waimu monno padededoumu!"

Chapter 2

Mata-mata nee Yerikho 1Yosua anana Nun napa tukadi duada ata a pacecena peiwadida bapa cecena.patekina, " kako,pacecena nee wanno monno nee wanno Yerikho." Kakomi nee wanno Yerikho monno baduki umana na ia mawinne dala ngarana Rahap,aneina dura. 2Bage, a tekinawe tokko Yerikho hinnage " kapyandege ne gede waidi umbu eibana Israel hasalidika ne wanno." 3Tokko Yerikho napatukana ata barrana Rahap, hinage patekina," palousodi hidi ata a mai barramu, atamago ne umamu. Oronawe basalidika ngarakuwa ne wanno."4Taka, namawinne nakododi a dauda ata monno na burridi.Hinage patekina," Hiti ata amai barragu, daku pandekidi bagye walinyada. 5Bage kutodie binna kalada ne wanno bana gedege, hetibadi alouso. Daku pandekidi bagye aro nyada. Neebadi arepota monno awolai, monno you padekukaina lyira."6Badekukoge hahina tkkana, Rahap napennengindi uma dana bana burridi naonidi jerami pawewara.7bage, hida ata enga nyage badadadi bawolai baellei padou padou papalawai loko Yordan.Hida ata hapawola balousoge binna wanno, binna wanno todi balie.8Tengara Hida ata aduada nebadadurapo, na Rahap napenne umadana bana panewe dengadi. 9napa newe barada hidda ata "kupandege na MYORI bana yago netana aro barra ata paparetamu monno ne madauta aro barrada naulluwaiba bama wenna yamme. Badekutakka koge ngara kuwa ata adouge netana nama goddoka wekida bama dauta aro barramu.10Orona bama renge bapeiwaina MYORI bana pisiwe wee bonnu Tiberau ne aromatamu hitti bu louso wali tana Mesir. Monno, neparawibamu aro barrada aduada tokko Amori aneina bali loko Yordan hida Sihon monno Og, papamatebamu. 11Baba rengewe, yamme maka dadakka monno nadakke wekima bama arogu. Baba hinage, MYORI,allahmu, nyadona Allah aneena ponnu langita monno neina kabu tana.12Monno nebahinawe, aurawu tekiwaina ngarana MYORI, Ne yauwa kurawibage aduwa aro barramu, you rawi takkage aduwa aro uma katongada amagu. Nyaka nehinna, yaga amandungo kakuwaigu. 13Monno you kapaslamatagadi amagu monno inagu, monno ngarakuwa oledadigu kabani monno mawinne, monno ngrakuwa ata papawededa. Monno kapaslamata kaiyama yamme bawaiko apamateyama."14Monno, hida ata hidage, " whatago lolongaumu bu tekikowe ne parawima yamme. Taka na MYORI bana yakoma netana madeiba duada limma monno mawai tatakkagu aro barramu."15Bage, nawaina kalere bana paburru li jendeladeta orona neumana neige ponnu temboka kota, nyawe ne nya kaneei ponnu temboka.16Hinnage patekina," aro barrada hida ata kakou netana ladaka detana a madeta gai hina ata a wolau kada etakau monno kada wopakau. Kabunniu ne a touda lodona dukie hida ata a wolau bawalibali, wudi pakitana bukako."17Hinawe patekida barra Rahap," yamme maluputabage ne aura paworobada ne barramu,18Ba bamawalibaliko ne wanno, ketege kalerre rara jendela deta nepapaburruwaimomaga ne yamme.Kododi amamu, innamu, ngarakuwa ole dadimu, monno ngarakuwa olekatonga danamu ne umamu. 19Ia ata ia ata alousoge ne binna umamu natora douge raana nya douna, monno ne yamme daiki salah pawennama.Takka nya, bagarrakuni awaina ne umamu raana nawenna toudetama yamme.20takka, butekiko barra ata ne papa willima/parawima, ne aura paworobada barramu dana wennakie taudetama yamme.21Nawalewe Rahap, " appa nepatekimu hinnakaie adadi." Bage hida ata a pasellai bakako, monno badunnakage ummada, nya naketege kalerre rara ne jendela detana.22Hida ata ha kako hadundakage umada nee wanno ladaka detana touda lodona madoina, dukie bawali hida ata hapawola.Hawegawi ata pawolada ia padou ia padou takka databokaki.23Baliwalina, hida dauda ata Bawalina. Hadodo wali wanno ladaka detana, hapalai loko, monno taboka Yosua, monno hatekina tubana hadadi paetawaida mata. 24Patekida barrana Yosua," Dekukoge ne ngara kuwana tana wanno na yababada MYORI barrada ito, monno ngarta kuwa ata awaina netana wanno hakadadakla madauta aroda ito."

Chapter 3

Pakaobaenga nee Loko Yordan 1Yosua nakede kapugedena, nakako ole lolodi ata Israel awalina Sitim. Hapalolo aro Loko Yordan monno arawina kareka parwawo nebada palapu na Loko Yordan.2Namalawie touda lodona, hakakodomo ha pala likuawi kareka parwawo. 3Hapakako paretada aro barrada ata Israel, hinawe: "babu etakowa na tabut papakirana MYORI, Allahmu, pakketada imam-imam Kabisu Lewi, you engakako ole lolo oleperadi. 4Takanya, na tabut data allu barrkini marrona duwarata hasta.Dabararkai datukkeka, pahina dengawe gai nalara pamaneda kadata bullakai. Orona hitti ha ulluna nalara palida data mane data li pongngukipa."5Bage, patekina Yosua aro barrada hida ata, " pasinhgira toumu, gai nekoka MYORI kana paburruge paka roba denga ne tillu dongamu."6Hinage patekina Yosua aro barra imam, "Keketa tabut lii kira lii dadi monno kakomi ullukapalai loko aroda ana allimu," Bage, ngarakuwa imam akeketa netabut monno akawaawe ne aroda umat.7Patekina MYORI barra Yosua, " Ne lodo Kukeketago ngaramu tubana nepaeta ngara kuwada ata Israel, ga i nehida Kakupalolodengamigi hahinnabana hiti ulluna Baku palolodengai Musa. 8Monno, patukadi hida imam tangera needi akeketa tabut lii kira, you tekiwe: Badukimi nee nudu Loko Yordan, dangngimi newe nudu Loko Yordan."9Patekina Yosua barrada ata Israel, " Maimi neme, monno karengewe liina MYORI, Allahmi."10Pateki domona Yosua, "Hinababawe na Allah natoleka marengadengamigi, monno Nya hinna takkaba bana erudi ata Kanaan, Het, Hewi, Girgasi, Amori, monno Yebus. 11Badeku takkakoge, tabut liikira/liidadina Myori hapadadi ngarakuwage ne kadukatana kuduka langita nakakowe aro sagami, tama nee Loko Yordan.12 Nebahinna, pede kabullu duada ata awalina kabisu kabisu Israel, ia kabisu ia kabisu ia ata.13Hida wa i da ngarakuwa hangindia hakeketa tabut lii kira liidadina Myori, Myori hapadadi ngarakuwage kaduka tana kaduka langita, hadangi ne weedana Loko Yordan nabyata monno ne wee awalina matana namapattuwe nakadena monno nakabalie wee patabaka.14Nebahinnawe, kakobada hid ata wali ne padoutadowa ida kareka dana palai Loko Yordan, monno ngara kuwa imam hadeito keketa tabut lii kira liidadi ha ullu aroda hida ata. 15Ne weena Loko Yordan napenne ponnu tana mara mertana matingngi. Nebaduki Loko Yordan hida ata adeito keketa na tabut lii kira lii dadi monno hida imam adeitowa Tabut awobuladi wa i da ne nudu loko, 16dana kokorabawe wee wali Matana, nadede natuda wee patabaka, dukie marrona Adam, wanno nee balina Sartan.Wee aburru aro Bonnu Araba, nee Bonnu Asin, napewa lolowe.monno hida umata pala lurutadawe aro nee Yerikho.17Ne bahinna, hida imam adeoito keketa tabut lii kira na MYORI adede netana mara, tilluna Loko Yordan, bage hida ata Israel ha li tana mara, dukie bapala dobba na Loko Yordan.

Chapter 4

Watu-watu Hapalologe 1Bapa hidda ngarakua ata ba palai na Loko Yordan, MYORI natekina Yosua, 2"Pedeu kabullu duada ata, ia ata ia kabisu. 3Patukadi hida ata lummudi, "Deke kabullu bolo watu awalina newe, tilluna Loko Yordan, padou dedewa i da ngara kuwa imam, pala ngindiwi bali loko, bandalawi ne padou tado mi selama ba enga migi.4Nebahinna, Yosua naka dengadi kabullu duada ata, papede bana awalina ata Israel, ia ata ia kabisu. 5Patekina Yosua aro barrada hida ata, "palami ne tillu Loko Yordan, arona tabut lii kirana MYORI, Allah mi.Dekemi ia ata ia ata bolo watu ta i lako detami, agai kaina mangedana kabisu-kabisu ata Israel,6Nepaeta till dongami tudawe, gai neme anami bamurri ba tuwako, "Appa kambuda hida togo? , 7nelimmige byawale ara barrada: ne weena loko yordan nyadowe abyata arona tabut lii kirana MYORI. Nebamna palai Loko Yordan tabut lii kirana MYORI, weena Loko Yordan na byata. Bage hida togo hidabana tadawe murri wali-murri wali barrada ata Israel."8Ngara hida ata Israel hadekuna patekina Yosua.Hida ata hadeke togo tillu Loko Yordan, kabullu duada bolo dekudi mangedada kabisu Israel, hahinana paparetan MYORI aro barrana Yosua.Bage hida ata apala gindi bali loko monno abandalai padou taddo wa ida. 9Yosua nabandala kaina togo kabullu duada ne tillu Loko Yordan, ne padou dedewaida imam hittio ulluna bakeketa tabut Lii kira.Hida togo dukie ne bahinna nee engapudi.10Hida Imam hakeketa tabut alii kira enganyage badede tillu Loko Yordan, dukie babai hida papa tukana papatukana MYORI barrana Yosua bana padukida barada hida ata Israel, hahinana patekina Musa barrana Yosua. Monno hangeta-ngetana ata Israel bapala. 11Nebapala ngara kuwa hida ata, wudi pala ngindia tabut Lii kirana MYORI monno hida imam needi aroda ata Israel.12Ngara hida ata awalina kabisu Ruben, Gat, monno nagai kabisu Manasye apala ngindi numbu palu aroda ata Israel, hahinnabana papanauna Musa aro barrada. 13Bananotokoge patta kabullu rata tentara hapa mendarta wekkina ba gobbadi nearona MYORI, nebagobadi ne kalinndakana Yerikho14Nenya dommowe badeikawa Yosua aro matada ngara kuwa ata Israel, monno hakawodo katabai hainnana bakawodoi Musa nebana tolekapo ne ponnu tana.15MYORI napa newe barrana Yosua, patekina MYORIO 16"Patukadi ngara kuwa imam kakeketa tabut Lii kira kapa lousoi wali Loko Yordan."17Yosua nangupatukadi ngarakuwa imam, patekinadi, "Pennemi wali Loko Yordan." 18Nebapenne ponnu tana mara hida imam hakeketa tabut Lii kirana MYORI wali tillu Loko Yordan, monno hida imam badekege ponnu tana mara,naweena Loko Yordan nangu patangabalina nepadoubana, monno nakokora bali nalibota uppuna hinna dedememana19Hida data halouso loddo hakabulluna wulla hakawungana, monno harawina kareka ne Gilgal, nee balina padou oudawaina lodo watena Yerikho. 20Hida togo ha kabullu duada, papilloda wali Loko Yordan, napa imbodi Yosua nee Gilgal. 21Ga i batuwako hida anami barra amada neme ba lodo murri, 'Appa artida hida togo?',22Nyaka limmida batekida barra anami, 'Israel hapalababai na Loko yordan hamaraba. 23Oronawe, MYORI, Allami napissi baba Loko Yordan ne aromi nyaka kapyal;ami hahinnabana parawibana MYORI, Allahmi nee Bonnu Rara, na pissia-MYORI ne aroda ito nyaka kata pala. 24Monno, ngara kuwa ata ne ponnu tana kapandege na limana MYORI napa wessi takka, ga i ne hida kaenga madautadai MYORI, Allami murri wali- murri wali.

Chapter 5

1Ngara kuwa tokko ata Amori a neena patama waina lodo balina Loko Yordan monno ngara kuwa ata kanaan aneena uppuna Laut Tengah, harengewe na MYORI napa rotokaba Loko Yordan aroda ata Israel dukie bapala ngarakuwa, nawalibawe papangedada aduwa. Da i bage samangatada aro barrada ata Israel.Ata Israel Hatopolai2Ne hapa ia lodona, hinage patekina MYORI barana Yosua, "Rawina keto watu monno pando topola pi ai hida ata Israel."3Murrinawe, Yosua narawina keto watu togo monno natopolai ata Israel nee Gibeat-Haaralot4Nenyawe pahinna denga Yosua bana topolai hida ata: Ngara kuwa ata halouso wali Mesir, hida ngara kuwa kabani, monno ngara kuwa tentara kabani hamate babana neme laradana tillu mareda dana, bapalouso wali Mesir. 5Nyawe, ngara kuwa ata halousoba topola kuwabai, takka ata adadi laradana neme tillu mareda tangera louso wali Mesir, dapa topolakipu.6Oronawe, patta kabulludouna madoina bakako tillu mareda kikapa hida Israel, dukie hamate ngara kuwa hida ata, hida tentara halouso wali Mesir, dadekuge patekina MAYORI. MYORI nakutukai hida ata, daeta pongngubawe netana papakirana MYORI monno pakutukana aro barada kaweda ata ullu, gai kayada we ne tana ababu ngarakuwa susu monno kanena. 7Balinawe, hida anada neme murri nakeketa ngara kuwai MYORI hidabana deluda, hidabana patopolana Yosua.Oronawqe badapa topolapu, oronawe balara dana nya kadapa topolai.8Bapa topolai ngarakuwa hida ata Israel, bage adangngi dobba nepadou kareka dana dukkie badua. Hunga katarina Paskah nee Kanaan 9Bage napa newe MYORI barrana Yosua, "Nelodolage kuopibamidi dirakami awali Mesir aro barrami."Nenyawe pahinnadengawe nepadou bapangarage Gilgal dukkie lodo nee.10Hida ata Israel arawina kareka ne Gilgal monno arawige Paskah ne raimale nedobana Yerikho, ne akabullu pata lodona nai wulla. 11Nelodo pabawaie Paskah, angaage ina netana, hida roti dapa tau ragi monnoyasa padongngo, nelodo mema.12Bage bana delakage tana angaubana manna baburru, babangaadi ina netana. Ata Israel dakole piabana, monno needau angaadi ina netanah.Panglima Bala Tentara MYORI13Tangera nei Yosua barrana Yerikho, nakeketa matana monno naeta na ata adede arona monno naterege teko ne limma detana. Na Yosua natukke barrana monno natua barra, Ne, you gobbabagugu atau oleda?"14Nawalewe, "Indaki, yauwadona Panglima Bala Tentara MYORI, monno neebahinna kumaiaga."Murrinawe, Yosua naka wodo kataba monno natekiwe, "appa pawukuna pateki-Mu aro barrana ana bebe-Mu nebahinna?"15Panglima Bala Tentara MYORI, " natekina Yosua, "Wukei sepatumu, orona ne padou dedemu na errie." Bage, Yosua nadekuge hida patekidai aro barrana.
Chapter 6

1Bage, Yeikho natodie binna gerbangnya.Nama todiba kota aro barrada ata Israel. Daibana atama monno alouso.2Napanewe MYORI aro barrana Yosua, kau pandege, kutaigo tana limmadetamu Yerikho ne Tokko monno ata bani ata bani apawessi.3Ne yo u kaenga woletamo ne kota, gara kuwa prajurit kabani ka sadekakya bawoletage kota. Hinna lyoloba barawige ne enne lodona madoina. 4Pittu ata imam kaengangindida pittu trompet kadu bebe ne arona tabut.Ne lodo akapittuna, kawoletage kota papittuna monno ngara kuwada imam kaengapowida trompet.5Nebarengeko punni pamalouna trompet kadu bebe, ga i ngara kuwada umata kapaladage liida bakabaura.Nyawe, ne tembopkaka kota e ga babatana monno ia ata ia ata kaenga penneda temboka arobarrana.Pagobana aro barana Yerikho.6Murrina, Yosua anana Nun napa mai imam monno natekidawe, "Deitowa tabut lii kira liidadi, monno pittu imam kaenga ngindida trompet bakako ne arona tabut MYORI." 7Bage, hinnage patekina aroda hida ata, "Majumi, woletage ne kota! Narakuwada hida ata aterra bendila kaengakakoda ne arona tabut MYORI."8Nabawe patekina Yosua barrada hida ata, hangu kakobana pittu imam hangindi trompet kadu bebe ne arona MYORI monno hapapunni trompet, tangerana tabut lii kira liidadi hadekudi.9Murrinawe, hida ata haterrena bendila hakako ne aroda imam hapowi trompet,na ata lolungona kadupuna hadekuni tabut.takka trompet enganyage bapa punni tirri.10Bage, Yosua napatukadi hida ata, "Dakabuarakana monno daparengekada neliimi, hinakaiye na ia patekimu a louso wali ngada danamu, dukie rapana aro barrami kabuarami balungguaga!', nyaka kabuarami ne bahinna. 11Hinnaba Yosua tabut MYORI nawoletage ne kota,hasdekakidona bawoletage. Bage awali ne padou tadowaida monno atadowaina ne kareka dana.12Nebana delakage tana kapugede kii Yosua nakede, bage hida imam adeitowa tabut MYORI.13Pitu imam angidi trompet kadu bebe hakako arona tabut MYORI monno apowi trompet. Hida ata angidi bendila akako aroda monno alolungona lyira adekuni tabut MYORI tangerada trompet bapapunni tirri.14Nelodo akadaudana awoletage kota asedeka, bage awalibali ne kema padou tadowaida. Hinnabawe, barawige enne lodona.15Nelodo akapituna, hida ata akede kappugedekiina, monno awoletage kota apapittunahahinnabana parawibada. Taka nya, nelodo hida ata awoletage kota apapittuna. 16Bage murrinawe, ne akapittuna, tangera neidi imam apapunni trompet, Yosua natekida hida ata, kabaurami! Orona MYORI nasarahkabamie ne kota aro barrami.17Monno, ne kota monno ngarakuwa ina Nya doubana MYORI apamuwa ngara kuwa. Nyakidona Rahap, ata dala monno ngarakuwa ata awaina neumana engagebatoleka. orona bapakabunni ata papatukana. 18Taka, ne you , jaga ne toumu aroda ngarakuwa barango papamuwabada. Daudedekana hida barango patiabada ga i kadanamusnakage nekema da ata Israel monno kada moddadengakage. 19Ngarakuwa peraka, doka, ngarakuwa barango awalina tabaga monno bei ha erri tubana MYORI. Ngarakuwada patamadi nee perbendaharaan MYORI."20Bage, hida ata akabuara monno hapapunni trompet. Monno, tangera needi akabuara barenge lii trompet, kabuara bada hida ata monno kabuara adua liina nyaka nangu tabaddara ne tembomka.Bage, hapennege ne kota ne arona monno arebuta kota monno nakuasage. 21Hida ata hapamusnangarakuai ina ne kota bawaina pedang, kabani monno mawinne, kaweda, buwamane, monno sapi, bebe, monno keledai.22Bage, Yosua na tekida hida ata aduada aetakabunnie ne kota, hinadi, kakomi nee umana mawinne dala monno palousoi nai mawinne monno ngarakuwada ata awaina barrana hahinnana pajanjibamu bu aura aro barrana."23Bage, hida duada buamane rahasia apalousui Rahap bersama amana, inana, ngarakuwa ole dadina, monno monno ngara kuwa olena.Hangindi ngarakuwai oleda dina, ataidi gyounga perkemahan Israel. 24Bage, hida ata atunnuwe ne kota monno ngarakuwa ina kota atunnungrakuwai bawaina api. Nyakidu perak, doka, monno ngarakuwa barang awali tabaga, monno bei ayawi perbedaharaan umana MYORI25Rahap, mawinne dala monno ngarakuwa oledadina nagaidi Yosua batoleka. Bage na mawinne engai tillu donga da Israel dukie bahinna nee, orona bana pakabunni hida ata papatukana Yosua baeta kabunnie Yerikho26Hitipona, Yosua na aura, hinnage: "Kareibanagu arona MYORI ata akede tubana bapake de balie ne kota Yerikho. Monno ngauda anabodida, na apakede kawungana kota; monno ngauda anakamurrida na ngaadi ne binna." 27Hinnabana MYORI bana palolodengai Yosua, monno bana pangarana ngara kuwana ne negeri.
Chapter 7

Salah Akhan 1Bage hida ata Israel arawige ne parawi dasatia tubada barang papaliekaba, orona Akhan anana Karmi, anana Zirmi, anana Zerah, awalina kabisu Yehuda badekei hida barang papaliekaba. Nakedeba murkana MYORIaro barrada ata Israel.2Bage, Yosua napa tukadi ata awalina Yerikhokako nee Ai aneena barra Bet-Awen, nee bali timura Betel. Hinnage patekina barrada hida ata, patete kabunnige nee negeri." Bage akako kabunni bapacetege ne Ai. 3Murrinawe, akako balibarrana Yosua, monno teki nawe "dakako kuwakana ata. Natutuba duada atau touda rata ata akako aserangowe Ai. Dapasusaka ata bakako dobba nee, orona bayodikidowa ata nee."4Nyaka, kakobada notoge touda rata ata awalina bangsa itu akako nee. Taka hinamo hida ataakedu wali aroda hida ata Ai. 5Hida ata Ai apamate touda kabullu enne ata, monno ngara kuwa ata Israel awolai wali arona binna gerbang kota hapadukidi nee Shebarim, monno apalu baeruna nee karape lamberana. Bage, namubuka ateda hida ata, nakabalie hahinnana wee.6Yosua na irra jubahna monno nakawodo kataba dengadi tua-tua Israel ne arona tabut MYORI. Monno, aburrige pau tana ne katowa detada. 7Murrinawe, Yosua napanewe, "Ah, Morigu ALLAH, ne Kau kodowadi hida ata bapalai Loko Yordan, gai kapadolama barra ata Amori? Tudanawe bamawyatako bama dangi bali Loko Yordan!8O Mori, appa tekigu, bahetibadi akedu ata Israelwaliaroda gobba? 9Barengeko ata Kanaan monno ngara kuwa ata enga amidomobadi aserangngoama monno namuwage ngarama ne ponnutana. Appako parawiMu tubana ngara-Mu hakaladana?"10Napanewe MY0RI barrana Yosua, "Keddeu!Nekaukawodowa aro toudetamu? 11Ata Israel arawibana sala monno alawiba nepareta pajanjibaGu. Hakeduna barang papalieka, monno aburridi, atai domodi tillu barango douda hida. 12Ata Israel dapawessibana bagobbai musuda, orona nehida kaina papaliekamemabai gai kapamodai.Yauwa daku rapedengaba migi badapapamusnaku hida barango papaliekaba haengana barrami.13Keddeu, Pasingira ne bangsa, monno tekkiwe, 'Pasingira ne toumu tubana ne koka lodo, orona ne hinnawe MYORI Allah Israel: 'Hai Israel, waidi barango papalieka ba ne tillu dongami. Yemi ditarraki balawai musuhmi bada eru kudi hidi barango papaliekaba aneena tillu dongami.14Koka kappu gede, yemi maju pongngu aroda kabisu-kabisu, monno kabisu papatutuna MYORImaju pongngumi ne aro wali ngara kuwa ole dadina. Monno ngara kuwa ole dadina papatutubana MYORI maju takka ne aroda ole dadina, monno ole dadi papatutubana MYORI maju ia monno ia. 15Bage, pakoleda abandalai hida barango papaliekaba tunnu pongngu api kakarrana, nya monno ngarakuwa awaina barra. Orona nya banalawie ne pajandi dengana MYORI monno bana rawige ne parawi apakotora tillu dongana Israel."16Murrinawe, kappu gedekii bana delakage tana Yosua, nakodo ngara kuwai ata Israel ne aroda kabisu-kabisu, monno kolei kabisu Yehuda. 17Patukke kuwai aro ngara kuwa oledadina Yehuda, monno kolei ole dadina Zerah. Patukke kuwai ole dadina Zerah kolei ole dadi na Zabdi. 18Ne batukke hida ole dadi ia monno ia kolei Akhan anana Karmi, anana Zabdi, anana Zerah.19Patekina Yosua aro barrana Akhan, " Anagu, ka wodo katabai MYORI, Allah Israel. Mengaku aro barraNa. nebahinna, tekkigadi ba appai parawimu. Bana notokoge duburrikadi ne aro barragu." 20Akhan nawalewe, Hinna takkai! Yauwa kusalabana arona MYORI, Allah Israel. Hida nyabai parawigu: 21Kuetai tilluda barang-barang jubah adua pongngu parawina Sinear, monno kadipu doka botona limma kabullu syikal. Yauwa ku bei pongngudi, nya kaku dedei. Ngara kuwada kuburridi ne tanadana, monno hida perak needi kyabu."22Yosua nangu patukadi ata bakako nee kema dana, monno hinna takkai ngara kuwada neetakkadi kemadanana, monno perak needi kyabu. 23Bage, adede kuwai wali kemadana monno angindiwi arona Yosua monno ngara kuwada ata Israel, bage abogorakuwadi ne arona MYORI.24Bage, Yosua monno ngara kuwa ata Israel akodoi Akhan anana Zerah, monno kadippu doka, monno ngara kuwa ana kabanina, monno ana mawinnena, sapina, keledaina, simbi-bebena, kemah na, monno ngara kuwa douna, ngindi nee Akhor.25Yosua napanewe, Peina You kaupamateama yamme? MYORI enga pamatebana gu ne bahinna. Murrinawe, ngara kuwa ata Israel akabena watu, mon no atunnuwa api, bapakabena watu. 26Bage, padedebana ne ponnuna watu Bogora kalada papa kuwa, dukie nebahinna nee engage. Nakurangoba bani takka takka MYORI awegara. Hinnabawe, ngarana nee padou batekielembah Akhor dukie nee bahinna nee.

Chapter 8

Kota Ai na Binasa 1Murrina, MYORI napanewe barrana Yosua, "Daumadautakana monno damagolatakana. Ngindi kuwai tentara patauna monno pasiapadi bamaju nee Ai. Kapyandege, na limmaGu yamigi raja Ai barrami, rakyatana, kotana monno negerina 2Rawikona aro barrana Aimonno tokkona, hahinnawaina parawimu barra Yerikho monno tokkona, takka ngara kuwa barango monno potena dekekai.Taina ata akabunni lirana kota."3Yosua monno tentara apakaiana bakako nee Ai. Yosua napede touda kabullu rata ata, ata bani-ata bani apawessi, kakowaina gede. 4Nya Naparintai hinnage, mendarami, you kaenga kabunnimu nee lirana kota. Da allu marrokage kota, monno ngara kuwami kapamendara wekina.5Yauwa monno ngarakuwa ata apalolodengaga tapenne pongnguge ne kota. Nyaka balousoko baserbuada, hahinnawaina hiti ulluna, nya ka yame kedu lolobama wali barrada. 6Hida ata engapadekuba da maga yamme, nyaka laikoi badundakage kota. Orona, hidage, 'Hidati ata akedu wali aroda hahinnabana hiti ulluna. Nyaka, kedu lolo bama wali aroda hida. 7You kedde lolo wali padou pakabunni wai mu gai kama diige ne kota.MYORI, Allahmu enga yabana nggo ne limma detamu.8Nebakolege ne kota, ka enga tunnu domowe bawaige api. Nabapapane we MYORI, rawi domoge!Lolowe, kaenga rawime ba appai hiti papanaugu." 9Yosua napatukadi nee padou pakabunni wai nee tilluna Betel monno Ai, nee balina barat Ai. Bage, Yosua natadona ne gede tillu dongada rakyat10Ne koka bana delaka kage, Yosua na wolla kappu gede kii monno nakira mangedana rakyatana. Bage, nya nakako ole lolodi ngarakuwa tua-tua ata Israel ne aroda atana nee Ai. 11Tentara rakyatana nakawoddeka ngarakuwabapa lolodengai maju tukke ne arona kota. Arawina kema nee bali utara Ai, monno lamberana nee tillu ata monno Ai. 12Yosua bananotoge napede limma rata ata monno natai kabunnidi nee tilluda Betel monno Ai, nee bali barat kota.13Naatura na rakyatana: ngarakuwa tentara na taidi nee bali utara, nabarisana lira na taidi nee balina barat kota. Yosua nakako wina gedde tillu donga lamberana. 14Ne kappugedde kii bana eta na raja Ai, nya monno rakyatana, hadouge ne kota hangu pamendera wekibada bamaju balawaiata Israel nelambardetana nee balina dobadana. Takka dapandekige bawaidi ata akabunni nee bali lirana kota.15Yosua monno ngara kuwa ata Israel arawina akkala bakedu gai kalahbada kahidage aro hetti tillu mareda kikapa. 16Ngarakuwa ata adou ge ne kota na kedde dobba bapawola nemmelira. Hidda wolawa Yosua enga dekupatirridai barawidi akkala gai kamarro-marro kyage kotada. 17Dai pongngubana ia ata aengana nee Ai monno Betel hettikuwabadi awola ata Israel, monno agaibagebana kota bana mawuke badai ata tangeara bahetidi awola ata Israel.18Napanewe MYORI barrana Yosua, " Tawwegenumbu limma detamu aro tuba Ai, orona kuyapongngubago ne limma detamu." Nyaka, Yosua nataiyorage numbu ne limmadetana aro tuba Ai. 19Hida ata kabunni hangu ngetana bakede wali ne padouda tangerana Yosua bana taiyorai limmana. Hida ata hangu malle batamagekota, badouge, monno hangungetana batauge api ne kota.20Hida ata Ai tangera needi hapayerrage lirada,naouda mau kota apenne langita deta. Datarrabanabakedu lango kagearonya da, orona na rayata akeduaro mareda kikapa nawali palina bagobadi hida ata awolawanya. 21Bage, na Yosua monno ngarakuwa Israel baeta na ata kabunni badiige ne kota monno banna penneba mau kota, madikiraba monno hamatei ata Ai22Hangulouso ata Israel wadeka bagobadi ata Ai, dapandebana pamadikira ne tilluna ata Israel, hapaa rona newe- hapaarona nei ke. Nyaka, hida ata apama tei monno dai pongngubana ia ata alolosa papasellada atau aluputa. 23Takanya, raja Ai woppa toleka, monno ngindia barrana Yosua.Patana Patauna aBaru24Babawe hida ata Israel bapamatekuai ata Ainee padou papatauwai oroda hida ata pawolada aro mareda kikapa, monno amate ngarakuwa bawaidi tama keto bapabana, ata Israel awalipalina nee Ai badawu ngarakuwa bawaina tama keto. 25Ata mate ne lodo, kabani monno mawinne, wai kabullu duada rata ata, ngarakuwa ata Ai. 26Yosua dana tengngikia limmana banapaaroge numbu, dukie ngarakuwa ata Ai babangarakuwai.27Takanya popteda monno ina kota adede kuwai ata Israel, dekuge patekibana MYORI paparintabaNai barrana Yosua.28NaYosua tauge api Ai monno narawige tuda mata api murri wali-murri wali ia padou arete dukkie lodo nee.29Raja Ai ateru wasu deta dukie raimale.Nebana tama mata lodo, Yosua napatukadi ata bapa burruna kamatena wali wasu deta monno akapettige arona binna kota. Monno apadede neponnuna watukalada papakuwa, awaipona dukie nee bahinna. Pabaca Wali Kanurru monno Pawelina.30Murrina, Yosua napa dede ia mezbah tuba MYORI,Allah Israel, ne ponnuna laddakadetanaEbal, 31hahinnana pate kibana Musa barrada ata Israel, hamatulisaba buku biadanana Hukum Musa. Ne Mezbah parawi waige togo dapa loppu dapa sono monno dapa waikina pogo. Neponnuna barawi patunnu ara barrana MYORI monno pabara pasoudenga. 32Natulisa ne togo deta salinan Hukum Musa, monno natulisa ne aroda ata Israel.33Ngarakuwa ata Israel, tua-tua, aatura ata tentara, ngarakuwa hakim adede bapaaro wekkina basembah tabut, ne aroda imam awali kabisu Lewi adeitowa tabut lii kirana MYORI. Ata amai langngokopo ata mema Israel, na gai aroge kaladakana Gerizim monno na gai dommo aroge kaladakana Ebal, hahinnana paparitabana Musa, papawedena MYORI, tubana baberkata ata Israel.34Babawege, baca ngarakuwai Hukum Taurat,berkat monno kutukana, hahinnana ngarakuwa hamatulisa nee kiatab Taurat. 35Dai pongngubana ia kata dapa baca hida patekina Musa pabacana Yosua ne aroda ata Israel, monno aroda ngarakuwa mawinne monno ngarakuwa lakawa monno ata wudi amai badekuge ne tillu ata.

Chapter 9

Ata Gibeon Araiakkala Yosua 1Neba rengewe ngarakuwa raja nee balina barat Loko Yordan, ne kaladakadetana, ne Daerah Bukit, monno ne ngarakuwana Bonnu Kalada duki nee balina Libanon, hida ata Het, ata Amori, Ata Kanaan, Ata Feris, Ata Hewi, monno Ata Yebus, 2Hapakaia ngarakuwa na ba iatekki baserangowa Yosua monno ata Israel.3Nebarengnge ata Gibeon ne parawina Yosua aro barrada Yerikho monno Ai, 4hangu pamenderawek kibana baraina akkala. kakobada basiapana pangaa, adede karungo daduwa ailadi ponnu bedodetada keledai, kirbat anggur daduwa monno ama irra monno akottubalidi,monno 5sendala daduwa monno atambalai wai detada, monno kalambeka ratuka amairra ataubaliwi, monno ngartakuwa bekal roti amara, haengana ngarakuwa kabirrakana.6Bage kakobada barrana Yosua, ne padou pakemawaida nee Gilgal. Hatekinawe monno barrada ata Israel, " Yamme mamai wali nemme negeri amarro. Nyaka nebahinna, rawina perjanjian aro barrama," 7Awalewe ata Israel arobarrada ata Hewi, " Notoge you neibabagu tillu dongama, peikanawe ne yamme badapa rawina perjanjian barramu?" 8Awalewe barrana Yosua, "Yamme ata papawedebamu." Yosua natuwa dommoi aro barrada, " Garragu ne youmonno ge walinyamo?"9Pawaleda arobarrana Yosua, " Walima nemme tana marro bama mai ata papawedemu, orona banapangarana MYORI, Allahmu. Nyawe bama rengnge tuba-Na, monno ngarakuwa parawi-Na nee Mesir, 10monno ngara kuwa parawi-Na aroda duada rajada ngarakuwa ata Amori nee balina Loko Yordan, Sihon, raja Hesybon, monno Og, raja Basan aengana nee Asytarot.11Nyawe, ngarakuwa tua-tua monno ngarakuwa rakyata ne tanama apanewe hidage, 'Ngindi pangaa tubana batakako monno kakoda kata tabbokai hidi ata.Tekkida aro barrada: Yamme ata papawedemu, bahinnako padukige ne aura arobarrami tubana baketege perjanjian aro barrami. 12Hida rorima, hamuttupo neme bama ngindi na lodo pa ammiwaima bamakakotubana batapadukina. Etai nebahinna, amarokota monno amubbuka. 13Hida kirbat anggura ma, abarupo kunga taudi ida, etai hamairrabana. Kalambe monno sendalama dakailabana orona bamakakoi lara marro."14Ata Israe adekei bekal da, monno datuwakie pabeina MYORI. 15Yosua narawige paopledadina barada hida ata monno ketege perjanjian tubana bagaidi baenga tolekada. Hida pemimpin umata ha aura aro barrada.16Namalawie touda lodona, bakettege perjanjian barrada hida ata, rengeloloba hida ata baneedi adangngi ne barrada, monno needommodi tilluata. 17Kako loloba ata Israel monno naloddo aka toudana hadukibana kota dana, ne kota Gibeon, Kefira, Beerot, monno Kiryat- Yearim.18Ata Israel dapamateki ata, hida pemimpin umata haaurabana tubana MYORI Allah Israel. Monno, akamerri ngarakuwa hida umata aro barrada pemimpin umat. 19Hapanewe pemimpin umata barrada ngarakuwa umata, "Ne yamme maaura bana oro ngarana MYORI, Allah Israel. Nyawe neba hinna data todo pongngukana ia ata.20Nenyaba parawida data ganggubai gaidi batoleka gai kadata wennaka bani hahinnana pajanji bada bata aura." 21Pateki na pamimpin aro barrada, " Gaidi batoleka," Nyaka, hidabana pogo wasu moon atorage oke wee torada ngarakuwa umata,hahinnana papadukibada ngarakuwa pemimpin22Bage na Yosua naka dengadi hida ata, hinnadi, "Peina ne you kautipuama butekkie: ne yamme namarro langngutakka pa douma, badekutakkakoge baneemumigi tillu donga ma yamme? 23Neebahinna, terkutuk kabamie monno dana byataba murri wali-murriwali bayemmi ata paangu ataguge pogo wasu, monno ataguge oke wee tubana umma Allahgu"24Awalea arobarrana Yosua, atekkie, "orona, tekki babawe bahinnatakka pongnguwe ne yamme ata papawedemu, bahinna MYORI, Allahmu bana tekki Na Musa, hamba-Na, hinna babawe bayago netana barramu monno pamodda ngarakuwa adouge netana wali barramu. Hinnaba, nyaka, namadauta takka pongngubana dewama yamme aro barramu. Hinnbai, alasana kambunahida parawima. 25Dekutakkakoge nebahinna, yamme neebama kuasadanamu. Rawikundihahinnana paetamu aduwa monno abenara burawidi."26Hinna lolobai bana ra widi. Nya kannapasellai hida ata wali limmadetada ata Israel, monno dapapamatebai hida ata. 27Nyawe hitti ulluna, Yosua napasahwi hida ata bahida taguge pogowasu monno taguge oke wee tubana umata monno tuba na mezbah MYORI, dukkiebahinna nee, ne padou banya papedena

Chapter 10

Matalodo Nangau 1Narengewe Adoni-Zedek, tokko Yerusalem, Na Yosua napakalaba Ai dukkie bamodda. Hahinnana parawina barranna Yerikho monno tokkona, hinna domo parawikaina Ai monno tokkona, monno bapeiwaida baketege pakaiadengai Israel monno ba dangngi ne tillu dongada ata. 2Bage nakaladage pawessida hida ata, orona Gibeon kota kalada, manya kaiye atama kota kerajaan, monno nakaladakyapoge wali Ai monno ngarakuwa atana nakawossuka wekidanana.3Bage, Adoni- Zedek, tokko Yerusalem, napatukana ata barrana Hoham, tokko Hebron, barrana Piream, tokko Yarmut, barrana Yafia, tokko Lakhis,barrana Debir, tokko Eglon, monno napanau 4"Kaami di barragu monno katapatuluwekkina bata gobbai Gibeon, orona bapa kaiabana bapa kettewekina Yosua monno ata Israel."5Hida limma tokko Amori hapakuwana monnohamaju: tokko Yerusalem, tokko Hebron, tokko Yarmut, tokko Lakhis, monno tokko Eglon hapakaiapangnguna tentara. Hapakaiana kemadana bawola Gibeon, monno bapatauna balawani.6Hida ata Gibeon hapa ngindina ata barrana Yosua nee kemadana nee Gilgal, monno tekkina, "Dautengngi limmamu wali nebarrama yamme ata papawedemu. Ngetana bamai nebarrama, pasalamatama monno tulu takkama yamme, orona ngarakuwa tokko ata Amori anee laddakadetana hapa kaiabana bagobbama yamme." 7Nangu ngetana Yosua bana maju wali Gilgal, nya monno ngarakuwa tentara papalolodengana, ngarakuwa ata bani akawossuka wekidanana.8Napanewe MYORI barrana Yosua, "Dimadauta pongngukadi arobarrada, orona neyauwa kuserahkabadi ne limma danamu. Dailolobana ia ata atarra ne aro matamu.9Na Yosua nangu paweda wekkina bana keddedi, ne a ia gedena bakako wali Gilgal. 10Monno, MYORI nakawuradi hida ata ne aroda ata Israel, nadadie pakala langutakkada ne barra Gibeon, wola dommoi hapakatekalana Bet-Horon monno apalu erudi duki nee Azeka, monno duki Makeda.11Tangera needi akedu wali aroda ata Israel ne karape lamberana Bet-Horon, hakabenai togo kalada wali langita deta duki Azeka bamate. Haluwa kyapona hamate pawenadaurra togo monno papa mateda tentara Israel pawaida teko.12Ne loddo mema MYORI nasarahkamemadiata Amori barrada ata Israel. Yosua na dede aroda ata Israel monno napanewe arona MYORI: "Matalodo, kadenau ponnuna Gibeon, monnowulla, neponnuna Lembah Ayalon."13Kadenau matalodo, monno wulla dakawodekakana dukie bamabalasa ne karoduka atema aro barrada gobbama. Ne dana danamatulisabapo buku danana Yasar? Matalodo nangukadana ne tillu langita ne agasu lodona. 14Daiki lodo hahinnawaina hittipona ulluna, orona MYORI bana rengena padengina na ia ata, nyaka MYORI kana gobba doudi bana patau dengadi bana oledi ata Israel.15Yosua monno ngara kuwa ata Israel awali dobba kemadana nee Gilgal. 16Hida limma tokko akedu monno aka bunni ne karekawatudanabarra Makeda. 17Bage, Yosua napadukige pateki hinage, "Hida limma tokko adukidi bakabunni nekare watudana nee Makeda."18Leilararana watu kalada ne ngada kareka watu monno taina ata ajagawi.19Taka ne you dangaupongngukana buwolai ngarakuwa gobbamu butau wali lirai balolungona. Dapa kalokopongngukadi batama ngarakuwadi kotada, oronaMYORI,Allahmu, nasrahkana ulluwaibadi barramu."20Yosua monno ngara kuwa ata Israel naekagaie bapamodda ngarakuwai hida ata. waikidona yodi ata engana batama ngara kuwadi kota pawoletada gollu. 21Wali ngarakuwa bada hida ata baslamata barrana Yosua nee kemadana Makeda. Daipongngubana ia ata abarani apalousana patekki abuttuna aro barrada ata Israel.22Bage, Patekina Yosua, "Wukke ngadana kareka watu monno ngindi limma tokko papalouso wali kare kawatudana ne barragu. 23Palouso takkadi, hida limma tokko wali kareka watudana monno ngindi barrana--raja-raja Yerusalem, Hebron, Yarmut, Lakhis, monno Eglon.24Hida raja ngindi barrana Yosua. Yosua napamai ngarakuwa ata Israel monno natekkida panglima adekuna patauna, "Tukkemi, taidi waimi ponnu kokida hida tokko. Bage, amaitakkadi batukke monno ataidi waida ponnu bukkuda hida tokko. 25Murrina Yosua napanewe barrada hida ata "Damadauta popnngukana monno dakawidduka pongngukana, pawessige monno pakattoge ne atewaimu, orona hinnababawe parawibanaMYORI aro barrada ngara kuwa gobbamu, pakakomu."26Bage, Yosuapun napa matei hida tokko monno te rudi wasu deta halimma buu. Engabadi wasude akaderu dukkie banatama mataloddo. 27Bage, nebana tama matalodo, napatuka dommona Yosua, paburrudi hida kamateda wali wasudeta, tumbadi nee kareka watudana padou pakabunni waida, bage, ngarakuwa watu kala da todi waige ngada kareka watu. Dukkie nebahinna hida ruwida engapundi.28Ne loddo mema, Yosua namadiige Makeda,monno natalu bana waidi tama teko monno tokko dommoda. Ngarakuwa aka woddeka pamoddakuwa. Daipongngubana ia ataakedu pakaloko. Narawina tokko Makeda hahinnawai na parawinai tokko Yerikho.29Bage, Yosua monno ngarakuwa ata Israel kakowali Makeda nee Libna monno pataudengage ne kota.30MYORI nasrahka dommoge ne kota monno tokkoda limma danada ataIsrael. Napa kalakuwai ngarakuwa akawoddeka awaina ne dyana bana waidi tama teko. Daipongngubana ia ata pakaloko pagai atoleka, monno tokkoda, rawinawehahinna waina parawidaitokko Yerikho.31Bage, Yosua monno ngarakuwa ata Israel akakowali Libna nee Lakhis, bageberkemah serrango kota monno pataudengage.32MYORI na ya dommo wa Lakhis barrada ata Israel, monno Yosua nadekewe kota na loddo aka duadana. Ngarakuwaakawoddeka awaina nedyana napa kalakuwqai bana waidi tama teko, hahinna waina parawinai Libna33Bage, Horam, tokko Geser, mai batulu Lakhis.Takka nyamo, napa kalai, monno atana, monno dai pongnguki ia ata pakaloko haengana.34Bage, Yosua monno ngarakuwa ata Israel kako wali Lakhis nee Eglon.Murrina, berkema baserango ne kota monno balawadi bapataudengadi.35Ne lodo mema dommo, douge kota monno pakala dommoi bawaidi tama teko. Ngara kuwa akawoddeka awaina nedyana pamodda kuawi ne loddo hahinna waina parawia Lakhis.36Monno, Yosua monnoata Israel hamaju wali Eglon kako nee Hebron monno patauna bapagobbana. 37Kolege, monno taluwe ne wanno monno bawaidi tama teko. Tokko monno ngarakuwa wanno,monno ngarakuwa akawoddeka awaina nedyana dappakaloko pongngubai langngokanyako na ia ata.Hahinnakaina parawiba Eglon, bapa modda ngara kuwa awaina ne dyana.38Bage, Yosua monno ngarakuwa ata Israel awali nee Debir monno pagobbana bapa tauna.39Tokko monno ngarakuwa kotada rebutai monno waidi tama teko. Ngarakuwa akawoddeka awaina nedyana pamoddakuwai, daipongngubana ia ata pakaloko akedu. Hahinnawaina parawia Hebron, hinnakaie parawia Libna monno tokkoda.40Yosuapun natalu kuawi negeri, Pegunungan,Tana Negep, Daerah Bukit,monno Lereng Gunung, monno ngara kuwa tokkoda. Dai pongngubana ia ata pakaloko akedu monno pagai atoleka, pamodda ngarakuwai amangu ngauna, hahinna waina papatukana MYORI,Allah Isarael.41Yosua napalu pakaladi wali Kadesh-Barnea duki nee Gaza, hinnakaiye ngarakuwa tanaGosyen dukki nee Gibeon.42Yosua natalukuwai tokko monno wannoda na waktu asama, orona MYORI, Allah Israel baNya douna agobbadi tubana Israel. 43Bage, Yosua monno ngarakuwa Israel walio dobba nee kemadana ne Gilgal.

Chapter 11

Talukuwai Kota nee BagianUtara. 1Nadadiwe, tangerana Yabin, tokko Hazor, bana rengngewe, napa tukana ata barrana Yobab tokko Madon, barrana tokko Simron, monno barrana tokko Aksaf, 2barrada ngarakuwa tokko nee bali utara, nee laddakadetana, nee Araba- Yordan, nee selatan kinerpot, nee Daerah Bukit,monno nee tana kabunduka Dor nee bali barat, 3monno barrada ata Kanaan nee bali timurmonno barat, ata Amori, ata Het, ata Feris, monno ata Yebus adangngi nee ladaka detana, monno ata Hewi adangngi ne kaki Gunung Hermon ne tana Mizpa4Alouso ngrakuwa tokko monno tentarada, nakaduka dobba rakyatada natudda laingo nudu bonnu mangedana, monno aluwapongnguna dara serta kereta. 5Ngarakuwa tokko aworobage baammi dobba di ne kemadana barra mata wee Merom tubana patauna bagobbai Israel.6Napanewe MYORI barrana Yosua, "Damadautakadi aro barrada, orona koka, nebahinna, Ku ya ngarakuwa pongngubai kapamatei barra Israel.Ngarakuwa darada pakabekokuawi monno ngarakuwa karetada tunnukuwai api."7Murrina, Yosua palolodengadi ata bani patauna paweddawekina mai barrada ne barra mata wee Merom, monno baserranguwi batauwi.8MYORI nasarakandi limmadanada ata Israel.Hapakalai monno wolai dukki Sidon Besar monno Lembah Mizpa nee bali timur. Hida palupakala ngarakuwai monno dai pongnguba ia ata luputa monno pagai atoleka amoripa.9Yosua narawige hahinnabana patekkina MYORI: pakabeko kuwadadi darada monno tunnukuwai api karetada10Nangu walipalibana Yosua narebuta Hazor. Tokkoda pamatewai tama teko, orona Hazor hetti ulluna banya palopora ngarakuwa ne kerajaan.11Ngarakuwa akawoddeka awaina nedyana pamatekuwai bawaidi tama teko. Pamoddakuwai dukkie daipongngubana ia ata seipa mangungauna, bageHazor tunnuwa api.12Bage, Yosua nataluku wai kotada ngrakuwa tokko monno ngarakuwa tokko pamatei bawaidi tama teko. Pamoddai hahinnawaina papatukana Musa, hamba MYORI. 13Takka, ngarakuwa kota ponnu bukit-bukit puing datunnuki ata Israel, nyakidona Hazor patunnuna api Yosua.14Ngarakuwa pawaida ngarakuwa kota mopnno poteda dekei barampokai ata Israel. Takka ngarakuwa ata pamatei bawaidi tama teko dukkie bamodda. Wali ngarakuwa amangu ngauna dai pongngubana pagai amoripa. 15Hahinnabana papa tukaba MYORI barra Musa, hambaNa, hinnakaie Musa bana patukai Yosua, bage Yosua narawi takkage. Dai pongngubana ngarakuwa papatukana MYORI dapa rawina Musa.Narawikuwadi Musa.16Hinnabana Yosua nakole ngarakuwage negeri, Pegunungan, ngara kuwa Tanah Negeb, ngarakuwa Tanah Gosyen, daerah Araba-Yordan, pegunungan Israel, monno dobana lindaka. 17Mulai wali ladakana Halak penne nee ponnuna Seir, dukki Baal-Gad ne Lembah Libanon.Ngarakuwa tokko needi kabuna Gunung Hermon. Woppa ngarakuwai tokko, bage pamatei.18Negaina madoina Yopsua narawige patauna bagobbadi ngarakuwa tokko. 19Dai pongnguki ia kota rawige paduwa dengadi ata Israel, kecuali ngarakuwa ata Hewi adangngi nee Gibeon. Deke ngarakuwai waige patauna monno pagobbana. 20Nyadouna MYORI Apakattoda atada monno pahinna denga kapamoddai, daibana manawara, hinnababawe bana patukai Musa.21Nya dommoba Yosua bana kako pamoddai ata Enak wali laddakadetana, wali Hebron, wali Debir, Anab, wali ngarakuwa pegunungan Yehuda, monno wali pegunungan Israel. Yosua napamoddai monno ngarakuwa kotada. 22Ne tana Israel dai pongngubana ia ata Enak pagai atoleka. Aengaponna nee Gaza, nee Gat, monno nee Asdod.23Yosua nangu dedekuwai negeri hahinnabana ngarakuwa patekina MYORI barrana Musa. Yosua nangu yakuwai barrada ata Israel ba milika pusaka dadi, dekuge babagei kabisu-ka bisuda. Bage, namoli naduwa ne negeri, nangauwe pagobbana patauna

Chapter 12

Tokko Papakala Israel 1Hida nyakuwaibai tokko papa palu pakalada ata Israel, padekeda tanada bali bali loko Yordan, nee bali timur padou oudawaina matalodo. Wali loko Armon dukki nee gunung Hermon, monno narakuwa Araba-Yordan aro timur. 2Sihon, tokko Amori adangi ne kota Hesybon monno napareta atas Aroer a neena nudu loko Arnon, a needa tillu loko, monno awali neagai Gilead, dukki loko Yabok, ne watteda ataArmon.3Monno, wali Araba-Yordan bali timur oba kinerot monno dukki nee bali timur bonnu Araba, yaitu Laut Asin, aro nee Bet-Yesimot, monno aro nee selatan dukki nee kabuda gunung Pisga. 4Hinna kaiye daerah Og, tokko Basan, gobana engapona ata Refaim. Ia bertahta ne Asytarot monno Edrai, 5monno atas gunung Hermon, Salkha, monno ngarakuwa Basan, dukki daerah Gesur, ata Maakha, monno atas ne agai ,Gilead dukki daearah Sihon, tokko Hesybon.6Musa ata papawedena MYORI, monno ngarakuwa ata Israel talukuwaiba hida ata. Na Musa, ata papa wedena MYORI, napa sella babai barrada ata Ruben, ata Gad, monno akadippu walida kabisu Manasye, ba tanah milikadadi.7Hida ngarakuwa bana tokko ne negeri nee bali barat loko Yordan patalu ngarakuwana Yosua monno ngarakuwa ata Israel. Wali Baal- Gad ne Lembah Libanon dukki Gunung Halak penne nee Seir, payana Yosua barrada kabisu-kabisu Israel bajadi tanah milikadadi, dekuge paworoba babagei. 8Ne pegunungan, ne daerah Bukit, ne daearah Araba Yordan, ne karape lamberana, ne mareda agellara, monno, monno Tanah Negeb, ata Amori, ata Kanaan, ata Feris, ata Hewi, monno ata Yebus:9Tokko Yerikho, ia; tokko Ai aneena barra Betel' ia; 10tokko Yerusalem, ia; tokko Hebron, ia; 11tokko Yarmut, ia; tokko Lakhis, ia;12tokko Elgon, ia; tokkoGeser, ia;13Tokko Debir, ia; tokko Geder , ia; 14tokko Horma, ia; tokko Arad, ia;15tokko Libna, ia; tokkoAdulam, ia; 16tokko Makeda, ia; tokko Betel, ia;,17tokko Tapuah; ia; Tokko Hefer, ia; 18tokko Afek, ia; tokko Saron, ia; 19tokko Madon, ia; tokko Hasor ia; 20tokko Simron Meron, ia; tokko Akhsaf, ia;21tokko Taanakh, ia; tokko Magido, ia; 22tokko Kadesh, ia; tokko Yokneam aneena Karmel, ia; 23Tokko Dor aneena Tanah Bukit Dor, ia;tokko Goyim nee Gilgad, ia; 24monno tokko Tirza, ia. Jumlah ngarakuwa tokko touda kabullu ia ata.

Chapter 13

Daerah Dppa Dekepo 1Yosua nakaweda monno nama loubana umurna, napanewe MYORI barrana" You mukawe bana monno nalanjutabana umur, monno negeri-negeri aluwapongngupona engana dappa torapo.2Hida nyabai negeri engana: ngarakuwa wilayah Filistin monno ngarakuwa wilayah ata Gesur, 3wali loko Sikhor, nee bali timur Mesir, dukki wilayah Ekron nee bali utara, pahitungopo wilayah ata Kanaan-- Limma tokko ata Filistin, nee Gaza, Asdod, Askelon, Gat, monno Ekron-- monno ata Awi,4nee selatan. Ngarakuwa negeri ata Kanaan, monno Meara, torada ata Sidon dukki ne Afek, monno daerah ata Amori. 5Negeri ata Gebal monno ngarakuwa Libanon, wali Baal-Gad nee kabuna gunung Hermon barra Hamat.6Ngarakuwa aengana pegunungan, wali Libanondukki nee Misrefot-Maim, ngrakuwa ata Sidon. Yauwabana awolai wali aroda ata Israel. Taknya,rawibellina undi torada ata Israel bamilika pusakadahahinnabana paparitahbagu. 7Nebahinna, bagewe ne negeri bamilika pusakada iwwa kabisu monno ne gai torada kabisu Manasye."Bagei Tanah8Ngarakuwa hida ata, ata Ruben, ata Gat, torabada banayadi Musa, nee bali timur loko Yordan, hahinnabana papatutuna Musa, hambana MYORI. 9Wali Aroer aneena nudu loko Arnon, ngarakuwa kota aneena ko rotillu loko monno ngarakuwa alindaka letedetana, monno wali Medeba dukki nee Dibon.10Narakuwa kota Sidon, tokko ata Amori, apareta ne Hesybon, dukki daearah ata Amon. 11Gilgad daearah ata Gesur monno Maakha, monno laddakadetana Hermon monno ngarakuwa tanah Basan dukki nee Salkha. 12Ngarakuwa kerajaan Og nee Basan, paparetana Asytarot monno Edrei, hidakidona engana wali ngarakuwa krei ata Refaimpapakalada monno pawolana Musa.13Takka, ata Israel dawolaki ngarakuwa ata Gesur monno Maakha nyaka ata Gesur monno ata Maakha engadi punndi tillu dongada ata Israel dukkie nebahinna nee.14Nyakidona kabisu Lewi dapayada milik pusaka.Milik puskada nyadu wi pabarada barrana MYORI, Allah Isarael, hahinnana papanewebana MYORI.15Na ya Musa barra kabisu paburru waliwaina Ruben dekudi ole dadina: 16Wilayahda wali Aroer nudu loko Arnon, aneena koro loko monno kalindakana amajeta nee Medeba.17Hesybon monno ngarakuwa kota aneena kalindakana amajeta, yairtu Dibon, Barmot-Baal,Bet-Baal-Meon,18Yahaz, Kedemot, Mefaat, 19Kiryataim, Sibma, Zeret-Hasahar ne ponnu kabundukana karapelamberana,20Bet-Peor, ngarakuwa karapelamberana Pisga, monno Bet-Yesimot. 21Nyakaie ngarakuwa kota ne kalindakana amajeta monno kerajaan Sihon, ata Amori, apareta ne Hesybon, papakala Musa monno ngarakuwa tokko Midian, hida Ewi, Rekem, Zur, Hur, monno Reba, ngarakuwa tokko paparetana Sihon, aneena ne negeri.22Nyakaina Bileam anana Beer, tukang tenungapamatea ata Israel bawai teko, monno ngarakuwa ata papamatekaida.23Batas Watte oledadina Ruben uppu loko Yordan monno ngarakuwa uppuna. Nyabai milik pusakada keurunan Ruben bapadekuna oledadina, hida ngarakuwa kota monno ngarakuwa desana.24Na yababadi Musa barra kabisu Gad paburru wali waina Gad, nekudi ngarakuwa oledadina: 25Hidda wilayah torada nyabai Yazar, monno ngarakuwa kota Gilead, monno agai negeri ata Amori dukki nee Aroer, aneena arona Raba. 26Daerah Hesybon dukki nee Ramat-Mizpa monno Betonim, monno wali Mahanaim dukki nee wilayah Debir,27monno lembah Bet-Haram, Bet-Nirma, Sukot,monno Zafon, aengana kerajaan Sihon, tokko Hesybon, loko Yordan monno ngarakuwa uppuna, dukki lawina oba Kineret, nee bali timur loko Yordan. 28Hiddabana tora pusakada paburruwali waina Gad dekudi nngarakuwa oledadina, hida ngara kota monno ngarakuwa desa.29Na yadi Musa ne agai kabisu Manasye, awali paburru wali waina Manasye ne gai dekudi ngarakuwa oledadina:30Hida ngarakuwa wilayahda wali Mahanaim, ngarakuwa Basan, ngarakuwa kerajaan Og, ngarakuwa desa Hawot-Yair, aneena Basan kirai ngarakuwada enne kabulluwa kota. 31Monno , negai Gilead, Asytarot, monno Edrei, ngarakuwa kota kerajaan Og ne Basantoramidi paburru wali waina Makhir anana Manasye, ba negai wali paburru wali waina Makhir dekudi ngarakuwa oledadina.32Nyabai pabagina Musa sebagai warisan nee dataran Moab, nee balina loko Yordan, nee Yerikho tubana timur.33Suku Lewi dana kolekina milik pusana wali barra Musa. MYORI, Allah Israel, Nyadona milik pusaka mereka, hahinnabana pateki-Na arobarrada hida ata.

Chapter 14

1Ne nyado padeibada ata Israel sebagai milika pusakada ne tanah Kanaan, pabagedadi ata Israel wali barra imam Eleazar monno Yosua anak Nun, monno ngarakuwa kapala keluarga wali ngara kuwa kabisuda.2Nebatumbana undi tutuda milik pusakada hahinnana papanewe bana MYORI monno napa palage Musa, barrada ngarakuwa kabisu mangedada iwwa kadippu. 3Orona,Muasa na ya babana duada kadippu milika pusaka nee bali Loko Yordan, tapi dana yakidi milik pusaka kabisu Lewi. 4Orona, paburru wali waina Yusuf aduada kabisu, ne Manasye monno Efraim, monno ata Lewi da ya takkakidi torada ne negeri nyakidu ngarakuwa kota badoudi, monno ngarakuwa tana padou kadi wai pote monno rangada. 5Hahinnabana patekina MYORI barra Musa, hinnaba parawida ata Israel monno ba bagi-bagi we ne negeri.Kaleb Nadeiba Tanahna6Am midi aburru ole dadina Yehuda barrana Yosua ne Gilgal.Napanewe Kaleb anana Jerune, ata Kenas barrana, "Mu pandebage lii patekkina MYORI barra Musa papawedena Allah, tubagu yauwa monno tubamu you ne Kadesh-Barnea. 7Umuragu yauwa patta kabullu dougu bana patukaga Musa, hamba MYORI, wali Kadesh-Barnea, gai kapa yerrage negeri. Monno, yauwa angindiwe nepatekki hahinna takka pongnguna.8Nyaka, ngarakuwa ole dadigu apalolo dengaga waige ateda amadautage ne bangsa. Takka ne yauwa enganyage ategu apawessi kudeku MYORI, Allahgu. 9Na aura Musa hittina, patekina, nyaka nebahinnawe, ne tanah padeke waimu waimu nya lyolyobawe milika pusakamu monno ngarakuwa anamu dukkie murri wali-murri wali, orona ne you budeku wali kalaki atawi MYORI Allahgu.10Nebahinna, paserrai MYORI akarawabago ne moripamu hahinnana pa janji ba-NA. Hinnaba patta kabullu lima douna hittina bana panewe MYORIO barrana Musa, tangerada ataIsrael bakakoge ne mareda benango. Monnpo umuragu nebahinna pando patta kabullu limma dou. 11Nebahinna, yauwa engapoge baku pawessi hahinna waina hittina bana patukaga Musa. Pawessigu hittia ulluna hinna kaie pawessigiu nebahinna neemonno lousu tama12Nyaka ne bahina yaga yauwa ne pegununganpatekki bana MYORI hitti aulluna, monno mu renge douba hittina ulluna, bahida ata Enak baneedi kota kalada anouna benteng. Bana notokoge MYORI nakako ole lologa baku wolai hahinna bana papa newena MYORI."13Bage Yosua napama ringngia Kaleb anak Yefune, monno na yana Hebron batora pusakana. 14Nyaka, Hebron milika lolobana Kaleb anak Yefune, ata Keras dukkie bahinna nee, orona enga deku patirrinai MYORI, Allah Israel, wali kalaki atege. 15Ngara memana Hebron hitti ulluna Kiryat-Arba. Ne Arba ngara ata akalada pongnguna ne tillu ata Enak. Nakanawa negeri monno nangauwe patauna.
Chapter 15

Tanah torana Yehuda 1Ne tanah paundibadaikabisu dalarana Yehuda dekudi ngarakuwa ole dadina nadukkie wattena Edom, nadukkie mareda benango Zin selatan, nee uppuna selatan. 2Watte selatanda wali uppu bonnu Azin wali kasikkuna aro selatan,3aro hitti katekalana Akrabim, lawie Zin. Bage, penne nee selatan Kadesh-Barnea, pakitana nee Hesron, penne nee Adar, monno elena nee Karka. 4Bage kako Azmon monno louso ne loko Tanah Mesir nyaka wattena nadukage uppu bonnu.Nenyaba wattena selatan.5Wattena Bali timur dukki nee Laut Asin duuki nee mananga Loko Yordan. Watte nee uppuna bali utara kawungana wali kasikkuna nee lawina mananga Loko Yordan. 6Na watte na penne nee Bet-Holga, nalawie bali utara Bet-Araba. Bage, na watte nee batu Botham, anana Ruben.7Murrina, na watte na penne nee Debir wali tebana Akhor, aro bali utara nee Gilgal pala baka katekala Adumim, dukki balina selatan loko. na watte nalewata nee mata wee En-Semes monno na dukkage nee En-Rogel.8Bage, na watte na penne nee tebana Ben-Hinom ne balina selatan dekuge malouna tebana gunung Yebus , ne Yerusalem. Na watte na penne ponnu gunung Lembah Hinom bali barat, lawina utara tebana Refaim.9Na watte nama woleta wali ponnu gunung aro mata wee Me-Neftoah, aro ngarakuwa kota pegunungan Efron. Bage, na watte nama woleta aro Baala, ne Kiryat-Yearim.10Na watte paelei aro barat wali Baala, aro pegunungan Seir, pakitana nee utara, tebana gunung Yearim, ne Kesalon, burru ne Bet-Semes pakitana nee Timna.11Murrina, na watte na aro nee bali utra, ne tebana Gunung Ekron. Bage na watte nama woleta nee Sikron, nalawie Gunung Baal, louso ne Yabneel, monno nawatte na dukkana nee bonnu dana. 12Watte nee bali barat Laut Besar monno pantainya. Nyadona lollungo ngarakuwana watte paburru wali waina Yehuda bapadekuna ngarakuwa ole dadina.13Kaleb anana Yefune haserahkana torana ne tilluna kabisu Yehuda, hahinna bana papa naunaMYORI barrana Yosua, ne Kiryat-Arba, ne negeri Arba, amana Enak. Nyaba Hebron. 14Kaleb wali ne na wolai touda anana Enak, na Sesai, Ahiman, monno Talmai, paburru wali waida wali Enak. 15Wali nemme, namaju serrangowa penduduk Debir. Ngara ulluna ne Debir nyadowe Kiryat-Sefer.16Napanewe Kaleb, "Garrakuni agobbage Kiryat-Sefer monno nakolege, Ku takkanai Akhsa, anagu lakawa mawinne, baole ummanai. 17Otniel, anana Kenas, angu nguwana Kaleb nakolege, nyaka, Kaleb na ya Akhsa, ana mawinnena, baole ummanai.18Na dukkibana mawinne monno naroruwa laina kana dengi oma barra amana. Na burru mawinne wali keledai deta, bage napa newe Kaleb, " peina kambu atemu?"19Nawalewe, "Yaga wee maringngi oropna bu yaga ne tanah rete, nyaka ya dommoga mata wee," Bage, na yai mata wee ne matana monno mata wee ne katamana.20Ne nyaba milika pusaka da kabisu Yehuda deku ngarakuwadi ole dadina.21Ngarakuwa kota paburru wali waina kabisu Yehuda aneepongnguna lawina, barra watte Edom ne tanah Negeb nyaduwi: Kabzeel, Eder, Yagur, 22Kina, Dimona, Adada, 23Kadesh, Hazor, Yitnan, 24Zif, Telem, Bealot,25Hazor-Hadata, Keriot- Hesron, nyado Hazor, 26Amam, Sema, Molada, 27Hazar-Gada, Hesmon, Bet-Pelet, 28Hazar-Sual, Bersyeba,Biziotia,29Baala, Iyim, Ezem, 30Eltolad, Kesil, Horma, 31Ziklag, Madmana, Sansana, 32Lebaot, Silhim, Ain, monno Rimon. Mangeda ngarakuwada kota duakabullu iwwa monno ngarakuwa desada.33Monno, ne Daerah bukit: Esytaol, Zora, Asna, 34Zanoah, En-Ganim, Tapuah, Enam, , 35Yarmut, Adulam, Sokho, Azeka,36Saaraim, Aditaim, Gedera, Gederotaim; Kabullu pata kota monno desa-dasada.37Zenana, Hadasa, Migdal-Gad, 38Dilean, Mzpa, Yokteal, 39Lakhis, Bozkat, Eglon,40Kabon, Lahmas, Kitlis, 41Gederot, Bet-Dagon, Naaman, monno Makeda; Kabullu enne a kota pangngu desa-desada.42Libna, Eter, Asan, 43, Asna, Nezib, 44Kehila, Akhzib, monno Maresa; Sembilan kota pangngudi desa-desada.45Ekron, pangngudi ana kota monno desa-desada; 46Wali Ekron dukkige bonnu, ngarakuwa aneina lalena Asdod monno desa-desada. 47Asdod monno ana kota pangngudi desa-desada; Gaza monno ana kota pangngudidesa-desada,dukki na loko Tanah Mesir, Laut Besar, monno dukkana uppuna.48Monno, ne pegunungan: Samir, Yatir, Sokho, 49Dana, Kiryat-Sana, nyado Debir. 50Anab, Estemo Anim, 51Gosyen, Holon, monno Gilo; kabullu ia kota monno desa-desada52Arab, Duma, Esan, 53Yanum, Bet-Tapuah, Afeka, 54Humta, Kiryat-Arba, nenyado Hebron, monno Zior; Iwwa kota pangngu desa-desada.55Moan, Karmel, Zif, Yuta, 56yizreel, Yokdeam, Zanoah, 57Kain, Gibea, monno Timna; kabullu kota monno desa-desada.58Halhul, Bet-Zur, Gedor, 59Maarat, Bet-Anot, monno Eltekon; Enne kota monno desa-desada.60Kiryat-Baal, nyado Kiryat-Yearm, monno Raba;Duada kota monno desa-desa-desada. 61Ne mareda gelara: Bet-Araba, Midin, Sekhakha, 62Nibsan, Kota Garam, monno En-Gedi; Enne kota monno desa-desada.63Ne ba arodi ata Yebus, aneena kota Yerusalem, paburru wali waina Yehuda dappa taluki ba wolai. Nyaka, ata Yebus monno ata ole dadina Yehuda enga dobbadi adangngi dukkie bahinna nee.

Chapter 16

Tanah torada Efraim monno Manasye 1Palousona undi tubada dalarada Yusuf. Wali Loko Yordan barra Yerikho, nee bali timur mata wee Yerikho, li mareda gelara, penne wali Yerikho pakitana pegunungan, pakitana Betel. 2Louso wali Betel pakita na Lus, lewata pakita daearah ata Arki, pakitana Atarot.3Bage, Dodo pakitana barat, pakitana daerah ata Yafet dukki daearh Bet-Horon Hilir dukki Geser, bage dukkana bonno dana. 4Hida nyadu dalarana Yusuf, hida kabisu Manasye monno kabisu Efraim adeiba milika pusaka.5Daerah paburruwali waina Efraim badekudi oledadina na: Watte tora taguda nee bali timur Nyadu Atarot-Adar dukki Bet-Horon Hulu. 6Nalouso bana watte nee bali barat Mkhmetat,pakitana bali utara. Murrina, na watte naelepakitana bali tiomur Taanat-Silo, pakita patirrina bali timur Yanoah. 7Dodo wali Yanoah pakitana Atarot monno Naharat, bage pawattedengai daerah Yerikho, monno louso pakitana Loko Yordan.8Wali Tapuah, na watte napakitana bali barat Loko Kana, monno nadukkana nudu bonnu. Ne nyaba tora takkada kabisu paburru wali waina Efraim dekudi ngarakuwa ole dadina. 9Hida kota paburru wali waina Efraim needi tillu pusakana kabisu Manasye, nyadu ngarakuwa kota monno ngarakuwa desada.10Hida da wola erukidi ata Kanaan a dangngi ne Gezer. Nyaka, ata Kanaan engadi tillu dongada kabisu Efraim dukkie mahinna nee, monno baata papawededadi

Chapter 17

1Ne paundi torana kabisu Manasye, orona ana bodinai Yusuf, nyado: payawa Makhir, ana bodinaManasye, ama kawedana Gilead, ya domona Gilead monno Basan orona batentarai. 2Hina nyadu papatutu dadi hida wadeka anana Manasye badekudi ngarakuwa ole dadina, hida paburru wali waina Abiezer, paburru wali waina Helek, paburru wali waina Asreil, paburru wali waina Sekhem, paburru wali waina Hefer, monno paburru wali waina Semida. Hida nyadu ana Manasye, anana Yusuf, badekudi ngarakuwa ole dadina.3Takka, Zelafehad anana Hefer, anana Gilead,anana Makir, anana Manasye, daiki ana kabanida, nyakidu mawinne. Hida ngarada lakawa mawinne: Mahla, Noa, Hogla, Mika, monno Tirza. 4Atukke barrana Imam Elazar, monno barrana Yosua anana Nun, monno ngarakuwa paama monno apanewe, " MYORI napa tukaibai Musa gai ne yamme kayama milika pusakama monno ngara kuwa ole dadi ma." Nyaka, hahinna bana patekkina MYORI, hayadi tora pusakada monno ngarakuwa ole dadina monno ngarakuwa ole dadi na amada.5Kabulluwa padou tanah pakolena Manasye, eka douda torada Gilead monno Basan aneena bali Loko Yordan. 6Nyaka, paburru wali waida mawinne monno kabani Manasye adeiba dobba milika pusaka, monno tanah Gilead bamilika paburru wali waina Manasye aloukapo.7Wilayahna Manasye wali Asyer dukki Mikmetataneena bali timur Sikhem. Na watte napa pakitana nee selatan napa pakitana nee daearah rakyatana En-Tapuah. 8Tanah Tapuah milika dommo pona kabisu Manasye, takka ne Tapuah barra wattena Manasye milika dommo pona paburru wali waina Efraim.9Na watte na burru Loko Kana, napa kitana bali selatan na loko. Ngara kuwa kota milikakuwa nadi kabisu Efraim, waikoge baneedi tillu kotana Manasye. Watte daerahna Manasye nee bali utarana loko monno nadukana bonno dana. 10Bali selatan milikana kabisu Efraim, bali utara milikana kabisu Manasye. Hapawattena bonnu, monno ha pawatte dengage daerahna Asyer nee bali utara monno daerah Isakhar nee bali timur.11Wilayahna Manasye wai kaige nee daerah Isakhar monno daerarah Asyer, nee Bet-Sean monno ana kotana, Yibleam monno ana kotana, rakyata Dor monno ana kotana, rakyata En-Dor monno ana kotana, rakyata Taakh monno ana kotana, monno rakyata Megido monno anakotana, hida nyadu atouda daearah bukit. 12Takkanya, pa burru wali waina Manasye dana dana paretaki ngarakuwa kota, orona ngarakuwa atakanaan danaupongngiki baeruge ne padouda.13Hapa wessipya ata Israel, ata kanaan hidabana papa wede pawilli takka dapa eru pongngu bai engadi padou tetapa wai da.14Apanewe dalarana Yusuf barra Yosua, "Peina ne yamme kadapa ya waima torama ia undian monno ia wilayah pusaka, dekukoge bangsa kaladama mangedama, dukkie ne bahinna nee enga nyage na MYORI bana yama wee maringngiwee malala?" 15Pawalena Yosua barrada, "Ne yemmi ba bangsa kaladadu kakou ka poka ala kadawu karawina oma nee, ne negerida ata Feris monno ata Refaim, bana allu kadingngo koge pegunungan Efraim torami."16Apanewe dalara paburru wali waina Yusuf,"Ne pegunungan dana tutukie bama douge, monno ata kanaan needi karape lamberana ba wai domodi kareta bei da, langngo kanya dommoi aneena negeri Bet-Sean monno ana kotana, monno aneena dangngi karape lambearana Yizreel." 17Yosua napa newe barra keturunan Yusuf, hida kabisu Efraim monno kabisu Manasye, "Ne yemmi bangsa kaladami mangedami monno nakaladage pawessimi, dadapa ia waiki undian patentu kadamigi. 18Baddeku takka kongge ne pegunungan milika takkamie, nyaka kakadawue, poka wukewe monno tora lyolyo bamie hitti uppu uppuna. Monno, yemmibana aeru takkadi ata kanaan, langngokopo ba waidi kareta beida monno ba pawessi.

Chapter 18Bagewi Tanah Sisa

1Nyaka nakuwa kuwana ngarakuwa ata Israel ne Silo, bage apadede kema padau papakuwa waida nee, orona ne negeri amanyerahbana barrada. 2Asisapo pittu kabisu ne tilluda ata Israel da kolepona milika pusakana.3Bage, napanewe Yosua barrada ata Israel,"pirra gaikyapo madoina you bu mowwo monno duparetaba ne newgeri pa ya bana MYORI, Allah ama kawedamu hitti aulluna 4Pede touda ata wali ngarakuwa kabisu, monno ka kapamendera wekkina baku patukadi bawoletage ne negeri, btulisai milika pusakada pakole bada, monno ka ammidi barragu.5Monno enga bagebai pittu padou. Kabisu Yehuda dangngi nee daerah bali selatan, monno ngarakuwa ole dadina Yusuf dangngi nee bali utara. 6You catata negeri pittu padou, monno ngindiwi barragu. Yauwa enga lettobagu undiarona MYORI, Allahda.7Takka, kabisu Lewi da kolekina torada, oroda ne jabatanda sebagai imam MYORI nyaba milika pusakada. Nyaka kabisu Gat, kabisu Ruben, monno ne gai kabisu Manasye adeiba babana torada nee bali timur sungai Yordan, pa yana Musa hambana MYORI."8Maka hidda ata hangu siapbana bakako.Yosua na ya perintah barrada hida ata bakako kaenga tulisada ne negeri, monno patekkina, "Kakomi, nipputa kuwa ne negeri, monno tulisa ngarakuwa ba appa waina, monno kaenga walimi barragu.Newe, nee Silo, yauwa enga tumba pongngubagu undi ne aerona MYORI." 9Hida ata hangukakobada bapabaka ne negeri monno batulisai hida kota daftar dana pittu padou, bage wali bali barrana Yosua kemadana nee Silo.10Murrina, Yosua na tumbana undi tubada ata ne Silo arona MYORI. Nee Yosua nabage ne negeri barrada ata Israel badekudi toradou torradouda.Tanah torana Benyamin11Murrina, na louso undian tubana paburru wali waina Benyamin dekudi ngarakuwa ole dadina. Daerah awenna undian tubada hidda ata neege tilluna daearah paburru wali waina Yehudamonno daerah paburru wali waina Yusuf.12Watte nee uppuna bali uatara hida ata wali loko Yordan, penne ba li barat pegunungan, bage dukkana nee mareda benango Bet-Awen.13Wali nee, na watte napala lie Lus, pakitana tebana laddakana nee bali selatan Lus, ne Betel.Na watte naburru pakitana Atarot-Adar, pakitana laddakana aneena bali selatan Bet-Horon Hilir. 14Na watte nama woleta, na elepakitana laddakana aneena bali Bet-Horon selatan pakiatana uppuna selayan, bage na dukkana nee Kiryat-Baal, ne Kiryat Yearim, kotada ata Yahudi. Ne nyado uppuna barat.15Na watte selatan nawali lawina Kiryat-Yearim, bage napakitana bali barat, monno napakitakaina nee mata wee Neftoah. 16Bage na watte na burru pakitana lawina laddakana a neena arona lembah Bet-Hinom, nee bali utara lembah ata Refaim. Murrina, dodo lembah Hinom dekuge malouna tebana gunung yebus bali selatan, dukki baburru ne En-Rogel.17Bage, watte nama woleta aro utara, napakitana En-Semes monno napakita patirrikaina Gelilot pala bakatekala Adumim, burru batu Bohan, milikada ngarakuwa ole dadina Ruben. 18Na watte napala laddakana karape lamberana bapala Bet-Araba bali utara, monno burru nee Araba.19Bage na watte napalage laddakana karape lamberana Bet-Holga bali utara, monno na watte nadukkana kasikkuna utara Laut Asin, pakitana mananga loko Yordan nee bali selatan.Ne nyaba watte selatan. 20Na loko Yordan nyabana watte ne uppuna timur. ne nyaba milika pusakada keluargana Benyamin, monno badeku ngarakuwadi ole dadina.21Ngarakuwa kota paburru wali waida ole dadina Benyamin hiddadona Yerikho, Bet-Holga, Emek-Kezis,22Bet-Araba, 23Haawim, Para, Ofra, 24Kefar-Amoni, Ofni, monnoGeba; kabullu duada kota monno desa-desada.25Gibeon, Rama, Beerot, 26Mizpa, Kefira,Moza, 27Rekem, Yirpeel, Tarala, 28Zela, Elef, kota Yebus, nyado Yerusalem, Gibeat, monno Kiryat; kabullu pata kota monno desa-desada. Hida nyadu milika pusakana Benyamin paburru wali waina dekudi ngarakuwa ole dadina.
Chapter 19Tanah torana Simeon

1Undian kaduada na naouda tubana kabisu Simeon, ne paburru wali waina Simeon dekudi ngarakuwa ole dadina. Milika pusakada needi tilluda milika pusakada paburru wali waina Yehuda.2Bage, Milika pusakada hida ata Beersheba, Sheba, Molada, 3Hazar-Sual, Bala, Ezem, 4Eltolad, Betul, Horma,5Ziklag, Bet-Hamarkabot, Hazar-Susa,6Bet-Lebaot monno Saruhen; Kabullu touda kota monno desa-desada.7Ain, Rimon, Eter, monno Asan; Pata kota monno desa-desada,8monno ngarakuwa desa awoletage kota dukki Baalat-Beer, ne Rama, nee bali selatan. Nyadu milika pusaka kabisu paburru wali waina Simeon dekudi ngarakua ole dadina. 9Milika pusakapaburru wali waina Simeon walida wadde paburru wali waina Yehuda, orona hida torana Yehuda allu kalada pongnguna. Nyaka paburru wali waina Simeon nadeiba milika pusaka wadde wali milika pusakana Yehuda. Tanah torana Zebulon10Undian katoudana nalouso torana paburru wali waina Zebulon dekudi ngarakuwa ole dadina. Daerah milika pusakada dukki nee Sarid. 11Watte da napenne pakitana bali barat pakitana Marala, nuduwe Dabeset, bage nuduwa loko a kokora aro nee Yokneam.12Na watte na elena wali Sarid aro timur, pa ouda waina mataloddo, pakitana watte dana Kislot-Tabor, pakiktana Dobrat, bage, pakitana yafia. 13Wali nee pakita patirrina timur, paouda waina mataloddo, pakitana Gat-Hefer, pakitana Et-Kazin, aro Riomon, bage kako aro nee Nea.14Bage na watte na elena bali utara Hanaton,monno na dukkana ne tebarana Yiftah-El. 15Kolege Katat, Na-halal, Simron, Yidala, monno Betlehem; kabullu duada kota monno desa-desada. 16Nenyaba milika pusaka paburru wali waina Zebulon deku ngarakuwadi ole dadina, kota-kota monno desa-desada. Tanah Kabisu Izakhar17Ne paburru waliwaina Izakar, na ouda undian kapatana, paburru wali waina Izakar badekudi ngarakuwa ole dadina. 18Daerahda nyadoweYizreel, Kesulot, Sunem, 19Hafaraim, Sion, Anaharat,20Rabit, Kisyon, Ebes, 21Remet, En-Ganim, En-Hada, monno Bet-Pazes. 22Na watte nanuduwe Tabor, Sahazima, monno Bet-Semes, monno na watte na dukkana na Loko Yordan; kabullu enne a kota monno dersa-desana.23Ne nyado milika pusaka paburru wali wainaIzakhar dekudi ngarakuwa ole dadina, hida kota-kota monno desa-desada. Tanah torana Asyer24Undian kalimmana naouda tubana kabisu paburru wali waina Asyer badekudi ngarakuwa ole dadina. 25Daerahda nyadowe Helkat, Hali, Beten, Akhsaf, 26Alamelekh, Amad, monnoMisal.27Na watte nawalipalina aro timur, pakitana paouda waina mataloddo, nee Bet-Dagon, nanuduwe daerah Zebulon monno lembahYiftah-El nee bali utara, bage napakitana Emek monno Nehiel bage aro nee Kabul bali utara. 28Monno, pakitana Ebron, Rehob, Hamon, monno Kana, dukki nee Sidon Besar.29Murrina, na watte na dunni bali aro Rama, dukkige ne kota amangu tembok na, Tirus, bage na watte na dunni aro ne Hosa monno na dukkana ne bonnu wali wilayah Akhzip, 30Uma, Afek, monno Rehob; duakabullu duada kota monno desa-desada.31Hida nyadu milika pusaka paburru wali wainaAsyer badekudi ngarakuwa ole dadina, kota-kota monno desa-desana. Tanahtorana Naftali32Ne paburru wali waina Nftali na ouda undian ka ennena, tubana paburru wali waina Naftali dekudi ngarakuwa ole dadina. 33Daerahda wali Helef, wali pohon tarbantin nee Zaananim, Adami-Nekeb, monno Yabneel, dukki ne Lakum, monno dukkana na loko Yordan. 34Murrina, na watte na dunni aro bali barat Aznot-Tabor, wali nemmi napakitana nee Hukok, na nuduwe daearah Zebulon nee bali selatan, na nuduwe daearah Asyernee bali barat monno daerah Yehuda nee Loko Yordan, aro timur pa ouda waina mataloddo.35Kota-kota pawoletada temboka hida, Zidim, Zer, Hamat, Rakat, Kineret,36Adama, Rama, Hazor,37Kadesh, Edrei, En-Hazor,38Yiron, Migdal-El, Horem, Bet-Anat, monno Bet-Semes; kabuluu iwwa kota monno desa-desada.39Hida nyadu warisanda kabisu paburru wali waina Naftali dekudi ngarakuwa ole dadina, kota-kota monno desa-desada. Tanah torana Dan40Ne ka pittuna, ne tanah pa yawa kabisu Dan.41Hida nyadu tanah payawi, Zora, Esytaol, Ir-Semes, 42Saalabin, Ayalon, Yitla,
44Elteke, Gibeton, Baalat, 45Yehud, Bene-Barak, Gat-Rimon, 46Me-Yarkon, Rakon, ngarakuwa daerah barra Yafo.47Bage, Kabisu Dan na sulita bana kolena padou. Nee waidi gobbana hapa wessi monno atana Dan dana mudahkie bana pakalai. Atana Dan kako pagobbana lawai Lesem. Hapakalai Lesem monno pamatea ata aneena nee ba wai teko. Bage, hida atana Dan adouge kota Lesem monno apa ngarage ne kota Dan dekuge ngara kabisuna amada. 48Hida nyadu kota-kota monno oma pa yadai kabisu Dan. Ngarakuwa kasumbu ole dadina kole dobbana tanah torada.Tanah torana Yosua49Abawe ba bagei tanah hida paama ia kabisu-ia kabisu, ne tillu dongada awyatawe ya kai tanah Yosua anana Nun.50MYORI naparitah memabai hida paama bakole dobbana monno ba ya tanah. Bage, A yawe kota Timna-Serah nee daearah kabundukana Efraim. Ne nyawe kota pabeina wali barrada. Nyaka, Yosua napa kedde kota monno dangngi na douge.51Hina nyadu tanah pabage monno pa yawi ia kabisu-ia kabisu Israel wali Imam Eleazar, Yosua anana Nun, monno ngarakuwa paama ia kabisu-ia kabisu nee Silo bapa kuwana aro kemah arona MYORI. Ne bahinna nee ba lyolyobai ba bagei tanah.
Chapter 20

Kota Padou amana wai 1Napanewe MYORI barrana Yosua, patekkina: 2"Tekkida ata Israel hinnawe, patutuge kota toramu padou amana waimu, patekkibana MYORI papa dukkina Musa barramu. 3Bagarra kuni apamate ia ata dawali kalaki atekina, nya pakedu waina nee, monno da tuntu ta pongnguba nee padou pa amana waina ba pamate kaia.4Ne bana dukki ne ia kota pa dou kedu waina, nadede bellipo arona binna gerbang kota monno tekkie salahna barrada tua-tua adoudi kota-kota. Hida a deiba pongnguwa ne kota dana monno yai padou pa nee wai, na dangngi marenga Dengadi hida ata.5Hida ata awolawa kapa matekai bahidai, dayakadai limma detada, orona bana pamatea ole atana da wali kalaki atekina, monno dabenci ulluwa wai kinai. 6Nya na dangngi pongngupo ne kota padukki waina dukkie rapana rapana bapa kuwana jemaah baadila, monno bawaidi imam besar bana dadie mate. Nyaba na oda apamate atabana wali bali kotana monno ummana, pakitana nee kota pa wali waina banna kedu.7Hida ata apasigilawe: Kadesh ne Galilea, ne letedeta Naftali; monno Kiryat-Araba, ne Hebron lete detana Yehuda; 8Ne bali loko Yordan, nee bali timur Yerkho, hida ata atentukage Bezer, ne mareda benango, nee mareda gugun, wali kabisu Ruben; bage Ramot nee Gilead wali kabisu Gad; monno Golan nee Basan wali kabisu Manasye.9Hida nyadu ngarakuwa kota paka logada ngara kuwa ata Israel monno ata eka adangngi nde tilluda ba kedu wai nee, gai ngara kuwa ata apamate ata dawali kalaki atage, kada matekana limma detada ata atuntutai kapa matekai bahidadi, dukkie aryo bapa kuwana jemaah.

Chapter 21Kota torada Imam monno ata Lewi

1Amidi paama-paamakeluaraga ata Lewi tukke barra imam Eleazar, tukke barra yosua anana Nun, monno tukke barra paama-paama kaum keluarga wali kabisu-kabisu ata Israel2monno apanewe barra ata nee Silo, tanah kanaan, "MYORI napa tukabai Musagai kota-kota madoudi monno tanah-tanah pakadi wai ranga batoramadi."3Nyaka, ata Israel a ya milika pusaka baara ata Lewi, dekudi patekkina MYORI,kota-kota monno tanah-tanah pakadi wai ranga4Murrina, na ouda undian tubada hapaole dadina ata Kehat. Neba hinna, paburru wali waina imam Harun wali kabisu Lewi na deiba torana undiakabullu touda kota wali kabisu Yehuda, kabisu Simeon, monno kabisu Benyamin.5Hida wade paburru wali waina Kehat kole domona kabullu kota wali barrada hapaole dadina kabisu Efraim, kabisu Dan, monno agai kabisu Manasye.6Paburru wali waina Gerson na deiba torana undian kabullu touda kota wali barra da hapaole dadina kabisu Izakhar, Kabisu Asyer, kabisu Naftali, monno agai kabisu Manasye aneena Basan. 7Paburru wali waina Merari na deiba kabullu duada kota dekudi ole dadina wali kabisu Ruben,, kabisu Gad, monno kabisu Zebulon.8Ata Israel a ya kota monno tanah aparutana barra ata Lewi mpnno undian dekudi patekki bana MYORI bana patukai Musa. 9Dan, a yai wali paburru wali waina Yehuda monno wali kabisu paburru wali waina Simeon kota-kota, dekudi ngara: 10Hida, anana Harun wali hapa ole dadina Kehat, wali kaida paburru wali waina Lewi, nyaka hida dona adeiba undian kawungana.11Hida ata ayada Kiryat-Arba--ama kawedada hitti haulluna Orang Enak--nyado Hebron monno tanah-tanah amawoleta pakadi wai ranga. 12Nyaka neba hinna, ngarakuwa oma monno dasa-desa yadadi Kaleb, anana Yefune, bawai milikadi13Hida anana imam Harun a yada Hebron ne kota pakabunni waida ata pamate ata, monno tanah-tanah pakadi wai ranga, monno Libna monno tanah-tanah pakadi wai ranga, 14Yatir monno tanah-tanah mangu rutana, Estemoa monno tanah-tanah mangu rutana, 15Holon monno tanah-tanah mangu rutana, Debir monno tanah-tanah mangu rutana, 16Ain monno tanah-tanah mangu rutana, Yuta monno tanah-tanah mangu rutana, monno Bet-Semes monno tanah-tanahmangu rutana. Ngarakuwa iwwa kota wali duada kabisu patekkida17Wali kabisu Benyamin: Gibeon monno tanah-tanah mangu rutana, Geba monno tanah-tanah mangu rutana, 18Anatot monno tanah-tanah mangu rutana, monno Almon monno tanah-tanah pakadi wai ranga. Ngarakuwa pata kota. 19Ngarakuwa kota toradadi anana Harun, hidangarakuwa imam patekiba, kabullu touda kota monno tanah-tanah mangu rutana.20Ata ole dadina paburru wali waina Kehat,hida ata Lewi haengapona wali paburru wali waina Kehat, kole dobbana kota dekudi papa lousobada undian wali kabisu Efraim.21Hida ata ayada Sikhem, kota pakabunnu waida ata pamate ata, monno tanah-tanah mangu rutana, nee lete detana Efraim, Geser monno tanah-tanah mangu rutana.22Kibzaim monno tanah-tanah mangu rutanaNgarakuwada pata kota.23Wali kabisu Dan: Elteke monno tanah-tanahmangu rutana, Gibeton monno tanah-tanah mangu rutana, 24Ayalon monno tanah-tanah mangu rutana,monno Gat- Rimon monno tanah-tanah mangu rutana.Ngarakuwa pata kota.25Wali ne agai kabisu Manasye: Tnaanakh monno tanah-tanah mangu rutana, monno Gat-Rimon monno tanah-tanah mangu rutana. Nagakuwa duada kota. 26Ngarakuwa kota mangedada kabulluwa monno tanah-tanah pakadi wai ranga, torada ole dadina atolekapo paburru wali waina Kehat.27Paburru wali waina Gerson, walida paburru wali waina ole dadina Lewi, kolena domona wade kabisu: Golan, kota pakabunni wai da ata pamate ata nee Basan, monno tanah-tanah mangu rutana, monno tanah-tanah mangu rutana ; duada kota.28Wali kabisu Izakar: Kisyon monno tanah-tanahmangu rutana, Daberat monno tanah-tanah mangurutana, 29Yarmut monno tanah-tanah mangu rutana, monno En-Ganim monno tanah-tanah mangu rutana; pata kota. 30wali kabisu Asyer:Misal monno tanah mangu rutana, Abdon monno tanah-tanah mangu rutana, 31Helkat monno tanah-tanah mang rutana, monno Rehob monno tanah-tanah mangu rutana. Ngarakuwa pata kota.32Wali kabisu Naftali: Kadesh, kota paka bunni waida ata pamate ata, nee Galilea, tanah-tanah mangu rutana, Harmot-Dor monno tanah-tanah mangu rutana, monno Kartan monnotanah-tanah mangu rutana. Ngarakuwa touda kota. 33Ngarakuwa kota torana Gerson badekudi ngarakuwa ole dadina kabullu touda kota monno tanah-tanah mangu rutana.34Hida ole dadi paburru wali waina Merari,hidadona ata Lewi atolekapo, kolena wali kabisu Zebulon: yokneam monno tanah-tanah mangu rutana, Karta monno tanah-tanah mangu rutana,35Dimna monno tanah-tanah mangu rutana, monno Nahalal monno tanah-tanah mangu rutana.Ngarakuwa pata kota.36Wali kabisu Ruben:Bezer monno tanah-tanah mangu rutana, Yahas monno tanah-tanah mangu rutana, 37Kedemot monno tanah-tanah mangu rutana, monno Mefaat monno tanah-tanah mangu rutana. 38Wali kabisu Gat:39Hesybon monno tanah-tanah mangu rutana,monno Yazer monno tanah-tanah mangu rutana.Ngarakuwa pata kota. 40Ngarakuwa kota torada pab urru wali waina Merari dekudi ole dadina, hidadona ole dadida ata Lewi atolekapo, nyaduwi Kabullu duada kota dekudi undian paworo bada.41Ngarakuwa kota ata Lewi needi tillu tanah milikada ata Israel nyaduwi pattakabullu pando kota monno tanah-tanah mangu rutana. 42ia kota-ia kota kole dobbana tanah mangu rutana kalilingona. Hinnabai keadaanda ngara kuwa kota.43Ngarakuwada payana MYORI barrada ata Israel, nyadowe negeri pajanjina MYORI monno bana aura tubada bana yada ama kaweda inna kaweda hitti aulluna. Nyaka hida ata adouge madiige nee tanah. 44MYORI na yadi moli kanawa ngarakuwana hahinna bana pajanjina barrada ama kaweda inna kaweda hitti aulluna. Dai pongngubana ia ata musuhda atarra bagobbadi. Ngarakuwa musuh, nasarahkandi MYORI ngarakuwada ne limma danada hida ata. 45Dai pongngubana ngarakuwa patekkina MYORI barrada ata Israel dappa deku. Ngarakuwada dekudi.
Chapter 22

1Murrina, Yosua napaata Ruben, ata Gad, monno setengah kabisu Manasye, 2monno natekkina barrada, "Yemmi piara ngarakuwa bai patekina Musa hambana MYORI, monno renngnge ngarakuwa bai perintahgu aro barrami. 3Yemmi di dundakabadi ngarakuwa ole dadimu ia dou ia dou dukkie nemme. Nyaka mi setiabana, badekudi paretana MYORI, Allahmu.4Nebahinna, MYORI Allahmu, na yabagu kanengga ba amana ngara kuwa ole dadimu hahinna bana pakirana MYORI. Ne bahinna wali bali kemah danamu, tanah milikamu, pa yabana Musa, hamba MYORI, nee bali loko Yordan. 5Taka nya, setia takka barawidi pareta monno hukum papa dukkina Musa, hambana MYORI barramu, manawarai MYORI, Allahmu, toleka deku lara-Na, dekudi pareta-Na, tukke monno kawodo kataba barra-Na wali kalaki ate monno ngarakuwa dewa urramu." 6Yosua napa maringngi monno na pilli bakako.Monno wali bada kemah danada.7Ne asetengah kabisu Manasye na ya dommo Musa nee Basan, ne agai kabisu na ya dommo Musa barrada ngarakuwa ole dadida nee bali barat Loko Yordan. Bage, Yosua napa maringngi monno napa tukadi wali bali kemah dana. 8Natekkida hida ata, "Kako wali bali kemah danami monno ngindi potemu mangedamu monno ranga mangedamu, perak, doka, bei, monno ngawu mangedamu. Bagei hida parampokmu wali barra musuh-musuhmu bu yadi ngarakuwa ole dadimu."9Babe, walibada hida ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno hasetengah kabisu Manasye badundakadi ata Israel nee Silo, tanah Kanaan, kako nee tanah Gilead, pakitana nee tanah milikada ba doudi hahinna bana patekina MYORI banapadukkida Musa barrada.10Ne badukki nee Gelilot ne Loko Yordan, tanah kanaan, ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno setengah kabisu Manasye hapadede Mezbah kalada nudu Loko Yordan. 11Rengngewe ata Israel patekki ata, hida ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno setengah kabisu Manasye bapadede Mezbah nee tanah kanaan, nee Gelilot, barra Loko Yordan, nee bali wilayah Israel."12Ne barengngewe ata Israel, pakuwa ngarakuwalyolyo bada ata Israel bamaju gobbadi bapataudengadi.13Ata Israel patukai imam pinehas anana Eleazar bArrada ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno setengah kabisu Manasye nee tanah Gilead. 14Palolo dengadi kabullu kapala, na ia kapala awali ia kabisu ia kabisu Israel. ia Kapala ia kapala kaluarga nakodoi rata ata Israel.15Ne badukki barrada ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno barrada setengah kabisu Manasye, ne tanah Gilead, patekkida hida ata, 16"Hinna patekkida ngarakuwa umat MYORI: Appa kahinna bada setiami arona Allah Isarel nebahinna nee, kakaballe kami wali barra MYORI bipa kedde mezbah monno bamarontak arona MYORI?17Dan tutukipu dosa nee peor tubada itto, monno hittina data singira kipo? 18Nyaka, bahinna nee yemmi mika balleka bana bitalirai MYORI? Neba hinna nee bimarontak aro barra MYORI, nyaka koka tawenna dobba murka ngarakuwa ata Israel wali barra MYORI.19Nyaka, ba najisako hida tanah milikamu palami nekke tanah milikana MYORI, padou kemah sucina MYORI monno neemigi tillu donga ma yamme. takka, damarontakana aro barrana MYORI monno damarontakana barrama yamme bipakedde mezbah pabei doumi bada nyawe mezbah pabeina MYORI, Allah da. 20Hitti ulluna Akhan anana Zerah nama wungnga badana setia bana dekei barang-barang pakalikke eka, ngarakuwa ata Israel wenna dobba murka? Da nyakanuwaki a mate orona dosana."21Awalewe ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno setengan wali kabisu Manasye barrada ngarakuwa kapala kaum Israel, pawaleda, 22"Allah wali allah, MYORI Mahakuasa wali ngarakuwa allah. Napandekuwa MYORI, ngarakuwa ata Israel apandekuwa kaige, ne bama pakedde mezbah ba waikoge atedanama kama marontaka atau parawima da setia arona MYORI. Ne loddo MYORI napa modda pamate kuwama. 23Ne yamme bama pakedde mezbah kama talirai MYORI balimmako, kama bara eka balimmako, na MYORI Nya douko apandege atauge tangana.24Ne hinna takkana bama rawige orona bama rasa kuwatira. Ba loddo murri ngarakuwa anamu monno anama yamme kada tuwakana, 'Appa papawillimu tubana MYORI, Allah Israel?25Orona, MYORI napa sahba Loko Yordan banya watte ole dadina Ruben monno ole dadina Gad!Yemmi daiki torami wali barra MYORI,'Hiddabana ngarakuwa anamu monno anama yamme ngaumi berbakti barrana MYORI enga hiddabana.26Nyaka, limmage, mai kata paendage monno kata pakedde mezbah! Inda nya kie pabara wai monno bateba tunnu wai, 27Gai ka wai saksidi nemme loddo murri, Ne yamme bama ya martakapadoro pasoudewa dengnga. Gai hidda anamuba loddo murri kada tuakana barra anama yamme, 'Yemmi daiki bukti paeta bi deika bilayani MYORI.'28Patekima yamme,' Ba nemme loddo murri atekkiada itto monno ole dadida, nyaka itto tapanewe,' Eta nekke mezbah parawi papa tudda mezbah MYORI, parawida ama kaweda inna kaweda ma hitti ulluna. Inda nyakie maraka patunnu monno maraka pabara wai, takka mezbah pa wai saksi yamme monno yemmi." 29Na marro bama marontaka bama gobbai MYORI monno bama talirai MYORI ne bahinna nee bada nyako mezbah MYORI, Allah da, hahinna wai bana aro kemah sucina- MYORI."30Ne barengnge imam Pinehas monno pemimpin umat monno kapala ata Israel hapalolo dengadi pawaleda ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno ole dadina Manasye, na duwai ba rengngei. 31Napanewe imam Pinehas anana Eleazar barrada ole dadina Ruben, ole dadina Gad, monno ole dadina Manasye, "Nebahinna mapandebage yamme na MYORI engai tillu dongada itto, orona ne yemmi dana mawungngakie papangedami enga setiami barrana MYORI. Nyaka, yemmi mipasalamataba ata Israel wali hukumanMYORI."32Murrina, imam Pinehas anana Eleazar monno ngarakuwa pemimpin dundakabadi ole dadina Ruben, ole dadina Gad, ne tanah Gilead, wali nee Tanah Kanaan barrada ata Israel, padukkige patekkida. patekki ata Israel. 33Na duwa barenge ata Israel. Ata Israel puji deika Allah monno dapa tekkiba kako gobbadi monno kapamod da ne negeri padouda ole dadina Ruben monno ole dadina Gad.34Ole dadina Ruben monno ole dadina Gad ne mezbah apangarage Saksi, orona na MYORI nyadona Allah.

Chapter 23

Yosua Napalolona Umat 1Monno nadadiba, MYORI ba ya kariunia bana aman bana dua ngarakuwa ata Israel bana arodi musuhna, pakaweda waina Yosua. 2Yosua napa maingarakuwa ata Israel, tua-tua, ngarakuwa kapala, ngarakuwa hakim, monno ngarakuwa kapala tentara, napanewe barrada, " Yauwa kukaweda bana. 3Yemmi mi eta baba parawina MYORI, Allahmu, barrada ngarakuwa bangsaoromi yemmi. MYORI, Allahmu, Nyadona apataudenga migi agobbamigi.4Lolowe, yauwa kubage babai bangsa-bangsa aengapona bamilika pusaka dadi kabisu-kabisumu, ngarakuwa bangsa papa muwabagu, wali Sungai Yordan dukki nee Laut Besar, aroge patama waina mataloddo. 5MYORI, Allahmu,Nyadona awolai monno aweitakadi wali aromi, nyaka negeri-negeeri bamilika midi hahinna bana pajanjina MYORI, Allahmu.6Pawessige ne ate waimu bakarawa monno barawige ngarakuwa ama tulisa ne buku dana Kitab Taurat Musa, nyaka kada elekana wello kawana. 7Gai kada pakaia denga kadi hida ata da akuwa dawai allah, da aura oro ngarana, atau da beribadah, monno dakawoda kataba ne hidda. 8Nyaka, yemmi enga nyage bi kadakka baka kawodo katabai MYORI, Allahmu, hahinna bana parawimi dukkie bahinna nee.9Nyadoudona MYORI awolai erudi bangsa kalada monno apawessi wali aro barrami. Dai pongngu bana ia ata atarrami aro sagami dukkie bahinna nee. 10Ba waiko ia ata wali barramu awola rata ata, nyadona MYORI, Allahmu agobbadi bana palolo dengagu, hahinna bana pajanji-Na. 11Pawessi ta takkami tubana lolo ngaumi, monno kamanawarai MYORI, Allahmu.12Nyaka, bima dikkirako bapa kaia dengadi, hidda bangsa sisa aneena tillu dongami, bakawin dengadi monno bapa noneka dengadi, 13Ka pyadege, monno hahinna takkana, nyaka MYORI, Allahmu, dana wola eru badi hida bangsa-bangsa wali barramu. Hibana pedala katoka monno irra tubami, palu tia monno tara mata danami. Dukkie bi modda muddika wali ne negeri aduwa ba pa yana MYORI, Allahmu.14Nyaka ne bahinna, yodikya kumane ngarakuwadi lara yang fana. Kapyandege awaina ate danami monno dewami, dai pongngu bana ia patekkikna ngarakuwa aduwa pajanjina MYORI, Allahmu, aro barramu, dapa togola kuwana. Ngarakuwa patekki-Na natogola naponnu kuwabai. 15Monno enga dadina, ngarakuwa duwa na maie barrami, monno namaiba barrami, monno ammi dommoge wali barra MYORI,Allahmu ngrakuwa daduwa nya bana pamoddami wali negeri aduwa ba pa yana MYORI, Allahmu, aro barrami16Balyawi loppako paretana pajanji bana MYORI, Allahmu, monno ba kyako bikawodo kataba allah eka, na kedde pongnguba murkana MYORI. Na ngetta pongngubage bi modda muddika wali ne negeri aduwa ba pa yana MYORI barrami."

Chapter 24

Yosua Napanewe Selamat Kakobago 1Yosua napakuwa ngara kuwadi kabisu Israel nee Sikhem. Napamai tua-tua, ngarakuwa pemimpin, ngarakuwa hakim, monno komdan ha aturai tentara. Hadede ngarakuwa arona maromba Allah. 2Napanewe Yosua aroda ngarakuwa bangsa, "Nehinnawe liina MYORI, Allah Israel, Neikke bali loko, paneewadi ama kaweda inna kawedami hitti aulluna, hida Terah, amana Abraham monno amna Nahor, monno sembah dewa-dewa eka.3Nyaka, Allah nakadengngai Abraham, ama kawedamu hitti aulluna wali balina Loko Efrat, monno tuntuta kako ngarakuwage Tanah Kanaan, paluwana dadi ata, monno kayanadi Ishak. 4Ku yanadi Ishak Yakub monno Esau. Ku yana Esauletedetana Seir badounawe, nyaka Yakubmonno ngarakuwa anana kako nee Mesir.5Murrina, Tuhan napa tukadi Musa monno Harun nee Mesir, hahinna bana parawigu tillu dongada, bage palousodi kododi ngindiwi. 6Ne bapa lousodi ama mawedamu inna kawedamu wali Mesir monno dukki bonnu dana, ata Mesir adekudi ama kaweda inna kawedamu bawola waidi kereta monno pasukan awaina dara dukki ne Laut Teberau.7Akawissaka kawika aro barrana MYORI, napa dadige kapottana MYORI tillu dongana ama kaweda inna kawedamu monno ata Mesir, monno napa pennege wee bonno MYORI balobbudi hida ata mesir. Nalewata bana doie, yemmi neemigi tillu mareda benango.8Muuria, MYORI nakodo ngindi hida ata ne negeri ata Amori, aneena bali loko Yordan. Neba needi apatau dengamigi, kupasellai limma danamu monno douge ne negeri yemmi monno hidda ata Ku pamodda muddikai.9Murrina, Balak anana Zipor, tokko Moab, na kedde bapa bapa tau dengadi ata Israel. Naka dengai Bileam anana Beor bakutukami. 10Takka nya, Yauwa daku rengekia Bileam bana pamaringngimi, monno Ku pasellami wali limma danada.11Neba palai loko Yordan monno badukki ne Yerikho, gobbadi patau dengadi ata kota Yerikho, hida ata Amori, Ata Feris, ata Kanaan, ata Het, Ata Girgasi, ata Hewi, monno ata Yebus. Ku yawi limma dana mi hidda ata. 12MYORI napa ngindigekangammu kawissaka ha ullu wai monno akedu wali barrami, hinna kaie duada tokko Amori, yemmi da ngindikanna teko katopo, monno busur panah.13Kuyami ge ne negeri mangu hasilbana dapa mawilla denga monno ngara kota wai memana dapa mawilla denga bapa dede ba doudi yemmi. Hinnakai ngarakuwa oma anggur monno oma zaitun dapa mawilla batodakadi, yemmi bana arasa ngaadi ida.14Nyaka, Na MYORI madautai, monno kawodo kataba barra-Na wali kalaki ate monno setia. Marrodi allah pabarada ama kaweda inna kawedamu ne bali loko Efrat monno nee Mesir, monno kawodo katabai MYORI. 15Takka nya, bianggapako dana duwakie bakawodo katabai MYORI balimmiko, pede pabeimi ne loddo kawodo katabai allah ama kaweda inna kaweda nee bali loko Efrat, atau allah ata Amori nee negeri padoumi. Takka, ne yauwa monno ngarakuwa ina ne ummagudaku dikki pongngubana baku kawodo katabai MYORI."16Pawaleda hida ata: "Na marro lyolyoba bama dunndakaku MYORI, bahettima sembah allah eka." 17Orona MYORI, Allah da, Nya dona akodongindiada monno ama kaweda inna kawedada wali tanah Mesir, wali umma ata paangu, na rawina tanda-tanda akaladana paka robba denga aro matada, monno napa mawo koro golluada bata manei na lara mangadi tillu dongada ngarakuwa bangsa batalewatai. 18Nyadona MYORI awolai hida bangsa monno ata Amori, adouge ne negeri wali aroda itto. Ne yamme enga nyage bama kawodo katabai MYORI, orona Nya dona Allah da.19Napanewe Yosua barrada hida ata, " Yemmi di sanggupakie bikawodo katabai MYORI, orona na Allah na kudus. Nyadona Allah a kagulangau, da i lyolyobana ampun bawai kudi salah bokalamu. 20Nyaka bi dundakaku MYORI monno hettimigi sembah allah eka, MYORI napa tukkege balango pa modda dengamu orona ne duwaba parawimi bi gaige.21Pawaleda hida ata barrana Yosua, "Indaki, Nya bana MYORI paka kawodo paka tabama." 22Napanewe Yosua barrada hida ata, " Yemmibana saksi-saksi apedewa MYORI Ba Nya pakawodo paka tabama. "Pawaleda hida ata, " Yamme lyolyobana saksi." 23"Nebahunna, pamarroi allah eka aneena tillu dongamu monno paaroge ate papangedamu barrana MYORI, Allah Israel."24Pawaleda hida ata barrana Yosua, " Yamme makawodo makataba tatakkaiba MYORI Allahma,monno madeku takkage bama rengnge ne firman-Nya." 25Yosua narawina janji amakette hida ata monno aturan tubada ata nee Sikhem. 26Yosua na tulisa kuwai ne buku dana Kitab Taurat Allah, monno nadeke togo kalada napa dedea nee, kabuna pohon ek, banyawe padou kudus Allah.27Patekkina Yosua bar rada ngarakuwa hida bangsa, Ne hinna takkana, na togo nyadona apa loloda ne itto, orona tarengnge babawe liina MYORI Pa tekkibana barrada itto. Na togo nyabana apa lologe barrami gai kada sangkal ka na Allahmu." 28, Bage, Yosua napilli bakako ia padou-ia padouba doudi tanah pusakada. Yosua na Mate29Monno nadadiba, ba bawi hida peristiwa-peristiwa, na mate Yosua anana Nun, hambana MYORI umurana ngau rata kabullu douna. 30Yosua tane wai ne wilayah tanah pusakana, ne Timnat-Serah, lete detana Efraim, balina utara Gunung Gaas.31Ata Israel akawodo katabai MYORI selama bana terrege bana gollopai ata Israel monno selama masada tua-tua atoleka madoi neba lirana zaman Yosua, ba pandege ngarakuwa parawina MYORI tubada ata Israel. Ngarakuwa Ruwina YusufTanedi.32Ngarakuwa ruwina Yusuf, pangindida wali tanah Mesir, tanedi ne sebidang tanah pawoina Yakub wali anak-anak Hemor, ama kawedana Sikhem, monno wellina ngau kesita. Ne tanah patentuka babana paburru wali waina Yusuf ba milika pusakada. 33Eleazar, anana Harunmate kaina. Hatanei anana ne bukit Pinehas, payadai ne pegunungan Efraim.

Ruth

Chapter 1Kareba Ne Wanno Yehuda

1Netti ponna ngara ata rato mba pareta, 'nda'ndi we kareba kalada a eka nggai ne'e wanno. Wa'ini na iya kambani a wali wanno Betlehem, ne'e tana Yehuda, a kako pamadaka wa'i ne'e Moab, na marengnga ndengnga ni mawinne na monno ndwa ana kambani na. 2Na ata ngarana Elimelekh, mawinnena ngarana Naomi, monno a ndwa nda anana a ngarana Mahlon monno Kilyon, ata Efrata wali Betlehem ne'e Yehuda. Kalengnga pandukki wanno Moab, ka enga wa'i ndi ne'e.3Mbage, mate mbanna Elimelekh, la'ina Naomi, monno ndangngi marengnga ndi ndwa nda anana. 4Haida ndwa anana a 'nde'nde lakawa mawinne Moab. Na lakawa mawinne a iya ngarana Orpa, monno a kandwa ndana ngarana Rut. Ne mba ne'e 'ndi ne'e kabullu ndou nda.5Nyaka, anana a ndwa nda, Mahlon monno Kilyon, a mate kaina nyawe na mawinne kandunda kanni a ndwa nda ana kambani na monno la'ina.Naomi Na Wali6Mbage, napa pa'ndinnakka wekkina monno ndwa nda wasena wali Moab, orona ne'e wanno Moab na Mori napa ate takka kandi Ata-Na monno na paate ndi panga'a nda. 7Na kako wali ne tana pandou pa ne'i mbani, monno ndwa nda wasena. Tengngara ne'i ndi lara ndana a wali neti tana Yehuda,8Hinna ngge Naomi mbarra nda a ndwa nda wasena, "Kakomi, walimi mbarra umana inami. Mbanna ma pande 'ndowe Mori kanna 'mbo ngge manawara atena a 'mbetti a hinna wa'ina papatutumi mbara nda ata-ata a mate monno mbara nggu."9Mori na ya nggu kanurru kanengga mbarramu ne pandou pamawo wa'imu, umma ndou-umma ndouna la'imi." Kambage, na ndekkiwi, monno a ngi'o langngu takka wai ngge kawikada.10Ka hiddawi,"Ne yamme ma wali marengnga ndengnga nggu mbarra bangsamu."11Takka, Naomi na wale , "Walimi, ana-ana nggu. Appa ki marengnga ndengnga ngga? Ndakku pa 'ndandi pi'a mbanna ana kambani ki pa nggai la'i ndi."12Walimi ana-ana nggu, kako mi, orona ne sauwa ku kaweda mbanna kaku pala'i pi'a mba lunggu angga. Tudda konna mbaku pangeda wekkina wa'i ngge pamenne nggu a hinna wa'i na a marawi ne gedde mba wa'i ku la'i nggu engnga pa 'nda'ndi nggu ana kambani, 13 rema kad'ndundi nya ndukki mba matto? Nyaka, yemmi mi pattu wekki kadonanya mbi nda pala'imi? Indakki,ana-ana nggu. Orona, louka pa poddu po wali yemmi, orona limma Mori mbanna 'gobba ngga yowa!"14A kawauka mba ngi'o ndobba. Mbage, Orpa na 'ndekkiwa mattona, takka na Rut na kadakka mbarra mattona. 15Hinna ngge Naomi, "Eta, netti mbai ippamu a wali mbarra 'ndu na monno allahna; kakowu ndeku wi ippamu."16Takka hinna ngge Rut,"Ndu pasassa kangga mbakku 'ndun'da kanggu, monno ndou 'ndikkira kangga wali mbak ku ndeku nggu orona, nggei ngge pakakomu, netti kai ngga sauwa. Ge'i nya ngge pa'taddo wa'imu, ne wa'i kangga sauwa. Bangsamu nya kaidona bangsa nggu, monno Allahmu nya kai ndonna Allah nggu. 17Mbu mateku, ku mate kaina monno a tane wa'i nda ne'e. Mbanna ma pandedowe Mori mbanna tau ngga ndengnga louka wali hettina mbaku masewa ndengnga nggu watena podda."18Oro mbanna eta Rut na ndou ngge pawessi ate mbanna marengnga ndengngani nya kanna ngau papanewe ndengngani.19Nyaka, kako haida ata a ndwa nda ndukki ne'e Betlehem. Ne mba ndukki Betlehem, nyaka atangangngara ngara ata wanno oro 'nda, hidda ngge mawinne-mawinne, "Naomi kadowanya?"20Hinna ndi, "Ndi kandengnga kangga ngara Naomi, kandengnga wai ngga ngara Mara, malla na Maromba Allah a mangngu mbotona na rai ngge toleka nggu na poddu we. 21Ne sauwa ku kako kalaki ate, takka na Mori na pawali ngga wai ngge limma kaluwa. Appa Naomi ki limi ngga, malla na Mori napagai sakti angga mbanna 'gobba ngga monno na 'Ndukka Mboto 'Ndukka 'Mbisa na padippa ngga podda mbara nggu"
Chapter 2RUT NATAKBOKA BOAS

1Naomi wa'iwi ia 'ndu'na awali mbarra la'ina, ata a pote ekagaina a walina ndu'ndadina Elimelikh, ngarana Boas. 2Rut, maminne Moab, hinnage mbarra Naomi, "Ga'i kaku kako ne'e omadana nappa kuadi wullina pare ne lirada ata aduwa ate barragu." Nawale we, "Kako wu anagu."3Nya kanna kako, monno na dukki mbana ne omadana napa kuwa'di wulli-wulli pare nelirada amakeni. Lengnga oma do'una Boas awalina n'du'nda'ndina Elimelekh.4Nyawe, ammiwi Boas awalina Betlehem monno napa newe barrana ata makeni, "Mori namarengngagu." Nyaka hinnage banna walewi, " Mbanna mapandedowe Mori na pamaringngiwu mori!"5Boas natuwa wa mbarra ngarra ata papawedena na ndaga wi ata a amakeni, " Garradi heida mawinne?"6Ata a ndaga wi ata a'makeni hidda walewe," Hi'dadona mawinne Moab, awali marengnga dengngani Naomi wali tana Moab. 7Nya kahinnage, 'Pakalogaga ne yo'uwa mbakku unggulai monno mbakku pakuwadi wulli-wulli pare mbalida ata makeni.' Tengngara ammini nappa pawilli pakita wali kappu gedde dukki nembahina, lakka sodikoppo danna nga'u ki."8Mbaka, hinnage Boas mbarra Rut, rengngewe anagu, da'i kako kanapa unggulai wulli pare ne omma dana ata wakdeka monno da kako dommo kana wali newe, takka engngage mba mbarra dengngadi ole pawilligu ata mawinne. 9Etawe ne oma pa tengngara pakeni monno kadekudi ne hikda. Nyaka, ne yau'wa kupa nak'u mbarra ata pawilli kabani ga'i kada todoka'u. Ne mba maro'u ko dekewa koba monno ka enu we'e pa okeda ata apa willi."10Mbage, nya kan ka wodo banna katabah nee arona waina dukki ge tana , monno kahinnage mbanna panewe, " Appa nya kakku kollena manawara ne aro matamu ka engage ba'u pa atega ba dekukoge ne yowa ata ekawaga?" 11Na wale Boas, " ku nyabagowe garra kuwa walina mbarragu ne ngarra kuwa parami mbarra mattomu ne balina nbanna mate lak'imu, monno pei dommona ne yemmi ba'i dundakadi inna amamu lappata tana pado'u ndadi wa'imu kakakoge ne a'ia bangsa ne dappa pandepumu ittina. 12Nyaka nyawe Mori nappa baligo parawimu monno payamu wellina a bonnuna mbarramu Mori, Maramba Allah Israel, anekna kambu kapa-Na monno kama'i paka wodoni."13Kahinnage Rut, "You'wa ku kolena manawara wali mata detamu, o morigu, malla mba engadongge mba'yaga kalada ate monno malena ate atamu, langkopo ne ya'uwa dakku paga'i ia ata' ata'da mawinne."14Neba tengngara mba nga'a, kahinnage Boas, Ma'iwumi newe, nga'a di ngarra ka'mbaba monno wob'bulage a'kadippu ka'mbabamu ne'e cuka dana." Nya, kanna mandi'i ne mbali'da ata makeni, monno Boas na yadi pa nga'a pare sangrai barra'nda. Mbage, Rut na nga'a dukki mbanna bekuta, lappata wa'i dommo poge a engana.15Mbage, napa ndinna kawekkina mbanna unggulai. Boas nappa tukadi ngara a pawilli, kahina'ndi " ngakkundi ka unggulai wulli-wulli pare monno da anadaka'ndi. 16Banna mapandeko, ne yemmi katengngi buttu atewe ne'a sodika a wunggu monno gak'i ndi mba unggulai, monno da tangelakadi."NAOMI NARENGNGEWE TUBANA BOAS17Rut na unggulai awali ommadana dukki ra'i male. Mbage, mba kanna pewalawi appawi heida papakuwana, mbanna notoge mba wa'i ia kette na wulli mangedana. 18Nya kanna keketawi mbage kanna tama ngindiwi wanno ndana. Na mattona na etawi appawi pa unggulana, nyaka kanna palousage monno kanna yanadi heida engapona mbarra mattona ne banna lengnga napa bekuta.19Na mattona kahinnage mbarrana, "Ge unggula nya dommo mi ne loddo? Ge nyage pado'u papa willimi? Namaringngi dona ata a engana a etawu."Nyaka, kanna palarage mbarra mattona monno mbarra ata apawilli, kahinnage, "Ne'e loddo, kupa willi mbarrana ata a ngara Boas."20Kahinnage Naomi mbarra mattona, " Nama ringngi dona ata oro ngara na Mori, ndappa warraka kawe manawara ate-Na mbarra ata a toleka monno ata a mate." Kahinna dommoge Naomi mbarra'nda, " Hei'nda ata awa'ina ole ndu'ndadi dan'di itto, nyadona ia ata a lissu nda itto."21Mbage, Kahinnage Rut mawinne Moab, " Appa kyawe Boas banna tekkiwe mbarragu, 'Engnga mbarra mudi ata pawilligu dukkiwe mba'mbawe ngarra kuwana pakeni'nda a wa'i na mbarragu."22Hinnage Naomi mbarra Rut, na mattogu, " Anagu, na duwapo ne yemmi mba louso mbarra ata mawinne apa willi ga'i ka da'i kanna ata a andami."23Hinna wa'i ka'ina Rut mba engani mbarra ata pawilli mawinne Boas ga'i ka unggula'i dukki rapa makeni wulli monno rapa makeni pare aka dukkana. ne'a gaina, enga'i mbarra mattona.
Chapter 3Pandou Pamanamo Wa'i

1Naomi, mattona, hinna ngge mbarrana, "Ana nggu, nama pandedowe mbaku elleta nggu pandou pamawo wa'imu ku ndetawu?"2Mba hinna, indanyaki Boas, ata pawilinna mawinne a marengnga ndengnga nggu, 'ndu ndan'ndi? Ne gedde, nena tapi wulli pare ne pandou papamanamo wa'i.3Rio wu monno kuddo wekkina, tau kalambemu a ndua monno kakowu pandou pamanamo wa'i. Nyakiddo, ka nda'i kanna ata wade a pande nggu ndukki we mbanna mba panga'a monno paenu. 4Tengngara mba nena mbeika, mattara ngge pandou pambeika wa'ina monno maiwu kou pasingira ngge ne ingi wa'ina monno ku dura wa'i wu ne'e. Engnga tekki nanggo appawe ne pawukku parawimu."5Ka hinna ngge Rut mbarrana, "Ngara kuwa ne patekkimu ku ndeku ngge."6Kako mbanna ne'e pandou pamanamo wa'i monno na ndeku kuwadi patekkinai mattona. 7Ne mbanna mba panga'a monno paenu Boas monno atena na ndetawe, netti na a mbeika ne'e nundu pa'mbu'nduna pare. Mbage, ammini a kako katenarra na mawinne monno kanna pasingirana ingi wa'ina Boas, mbage kanna mbeika.8Ne mba tillu gedde, na wedda lolo na ata monno kanettini a ndammi-ndammi neti niri pandou, mbage ndappa wa'imu iya mawinne a mbeika mbarra wa'ina. 9Na tuawa, "Nggarra nggu ne yo'u?"Na wale, "Youwa Rut, atamu mawinne. Wekkarandi kapamu ne tou ndeta nggu malla mba wo'u ndonna a pamanumara ngga."10Na wale Boas, "Na Mori na pamaringngiwu, o ana nggu. Ne wo'u mu 'mbo ngge manawaramu a louka pakalada na wali etti ponna, mbu ndu kako panokkoni iya kambani, kanya a pote monno a milla. 11Ne mbahinna ana nggu ndu mandauta kanna. Ngara kuwa patekkimu ku ndeku ngge, orona ngara kuwa ata ne wanno a pande nggu mba mawinne nduwawu.12Ne mbahinna, tetakkawe mba youwa a lissu nggu, takka wa'i ndommo punni iya ata a palissu wu a louka pa mbarra wali souwa. 13Ndangngiwu ne gedde. Monno, koka kabugedde, mbanna lissu kunggu, ngga'i kanna lissu wu. Takka mba ndanna lissu ku nggu youwa ku lissu nggu, tutu mbotona Mori a toleka. Mbeikawu ndukki kappu gedde."14Nya, kanna mbeika ti'di wa'ina ndukki kapu gedde, mbage kanna kedde tengngarra ponna haida ata nda pa pande ponna. Hinna ngge Boas, "Ka nda'i kanna ata a pande ngge mba wa'i ni mawinne a kako ne'e pamanamo wa'i."15Ka hinna ndommo ngge, "Ya ngga we ne ingngi pataumu monno padema wai ngge." Mbage, kanna padema wai ngge, monno Boas na ukura enne patau wulli pare monno mburri we ne'e selendang ndana. Mbage, kanna kakowali wanno.16Tengngarra ndukkina Rut mbarra mattona, ka hinna ngge mattona, "Peina ana nggu?"Mbage, kanna tekki ngara kuwawe ne parawina na ata mbarrana. 17Hinna ngge, "Enne patau wai wulli na yaga ndi mbarra nggu, oro hinna ngge mbarra nggu, ' Ndu wali limma kaluwa kanna mbarra mattomu."18Hinna ngge mattona, "Mandi'i, ana nggu, ndukki mbu pande ngge kandukkanna. Orona, nati ata ndanna kandanna ki mba ndanna mba kipo ne loddo."
Chapter 4BOAS MONNO DU'NDU 'NDI NA WAKDEKA

1Boas na kako ne'e binna kalada na wanno monno nama di'i ne'e. Mba dekukongge, na lawe wi a toddu'ge patekkina Boas. Hinnage Boas,"Anguwagu, me'iya'u neme, man'di'i wu newe." Ne nya, ammini ne'e nama di'i.2Ne nya naka auladi a'ka bullu ata palima pawa'ina ne'e wanno dana, monno hinnage, " Mandi'iwu newe." Nyaka, newe hidda a'mandi'i.3Boas na tekkiwe mbarra 'nda atoddu'ge, " Naomi a wali nemme wanno Moab na mbatadi do'u da angu'nguwa'nda, Elimelekh. 4Ne yowa kupange'ndage baku tekkigo," Wo'iwu tana ne aroda aman'di'i newe monno ne oroda palima pawaida bangsa gu. Nyaka be'ikoge toddu'ge, toddu amo kongge. Hinna mowa, nyaka ne yemmi banda bei kongge toddu'ge, tekki gawe barragu kaku pande'ge, nyaka nda'i ponguki ata a tagu toddu'ge monno mba'ba'nda yo'u monno mbawe yo'u, yowa." Ne nya na tekkiwe, " Newe Yowa kube'ige baku toddu'ge."5Hinnage Boas," Ne loddo nyemmi wo'i tana wali limma detana Naomi, yemmi kaina mi kolena Rut, Mawinne Moab, olle ummada'i ata a'mate ba, ga'i kanna kedde mbaliwe ngara'nda ata ne'e ponnu ndo'u takka'nda." 6Wale we a toddu'ge, " Ne Yowa ndaku tagu toddu ki'ge ga'i ne yowa kadaku bokala dengngakadi hidda do'u do'unggu. Yemmi ko a toddu'nda, taka new yowa ndaku tagu todduki'nda."7Ne nya ba'i a domma hitti ulluna ne'e Israel ne mba toddu'ge monno ne bappa balingge, nyaka ne mbappa ndanggikowe a ia panewe patekkida, ia ata-ia ata napa sella'i kappe wa'ina monno na nya 'ndadi ata eka. Newe pata wuatanawe panewe nee Israel.8Takka, a tagu tod'nduge na tekkiwe mbarra na Boas," tod'nduge." Monno, ne nya napa sella wi kappe wa'i na.9Mbali nawe, Boas napa newe barrada palima pawai'nda monno ngarra kuwa ata," Ne Loddo, Yemmi ngarra kuwa mi pande'ge hik'nda ngarra kuwa pa do'uda Elimelekh, Mahlon, monno Kilyon mbabawi baku wo'i ndandi wali limma detana Naomi. 10Nawa Rut mawinne Moab, olle ummana Mahlon, kuwai mawinne wi ga'i kanna patuwe ngaranda ata a mate ne;e ponnu do'u takka'nda. Nyaka, ngara'nda hikda ata ndamuwakina wali ngara angu'wa'nda monno binna wanno kalada da. Ne loddo, yemmi nbana a pandeng'ge."11Ngara palimma pawa'inda monno ngarra kuwa ata a wa'ina ne'e binna wanno kalada a tekkiwe, "Yamme a pandeng'ge. Mori kowa a'rawina mawinne, ama'i ummamu, ahinna na Rahel monno Lea, hikda a dwa'da apakitage pa buru pawali tubana Isreal. Nyaka ne'e yo'u kaba'bu bayo ne'e Efrata, monno ngarramu napa ngarawe ne'e bEtlehem!12Nyaka newe paburumu na tudda we paburuna Peres,papa 'anana Tamar tubana Yehuda, Na Mori na nyawib ngarra lawaka barramu a wali barrana na mawinne abo'u."13Nyaka, Boas nadekewa Rut, bana ra'i mawinne wi monno bana panggu ole dengnga wi. Oro manawara'nawe Mori, ne nya napa ti'a monno napa 'nda'ndi wi ia lakawa kabani. 14Bali nawe, hikda mawinne a'tekki we mbarrana Naomi, " Deikawa Mori ndappa wa'ina mbarramu na ia ata atagu toddu'ge ne loddo. Pakaloga ngarana kanna o'udawe ne'e Isreal.15Nya'ndona apalageborang'gu dewamu monno a karawa wu nemme bakawe'ndawu. Wassemu hikda dona a yagu nya kapa anawi lakawa tubamu.Nya a louka panduwa, ne hikda a pitti ana kabanina."16Naomi na dekewa na lakawa, nyaka na ta'ini ne'e ponnu mba'bana, monno napa sussuwa. 17Mawinne ngara ole mbarra ummana a yawi ngara na lakawa, Hik'ndage , " Na a'ia lakawa kabani na 'ndadi tubana Naomi!" monno hikda a'pangara'i na lakawa Obed. Nyadona amana Isai, monno Isai amana Daud. RUT MONNO 'NDU'NDA'NDINA BOAS
19Hezron amana'i Ram. Ram amana'i Aminadab.20Aminadab amanai Nahason. Nahason amana'i Salmon. 21Salmon amana'i Boas. Boas amanai Obed. 22Obed amana'i Isai. Isai amana'i Daud.

1 Samuel

Chapter 1Ole dadina Elkana Abara-nomba nee Silo

1Wa i na ia kabani awalina Ramataim-Zofim, ponnu letena Efraim. Ngarana Elkana, anana Yeroham, anana Elihu, anana Tohu, ana Zuf, ata Efraim.2 Adauda ole ummana.Minne kawukuna ngaranaHana, monno minne kaduadana ngrana Penina.Na Penina nakolene ana, takka na Hana dana kolikina ana.3Kakobana na kabani wali ia dou-ia dou bana kawodo kataba monno bana nginndi maraka barra na MYORI ngara kuwana ne ponnu tana nee Silo. Nee, hida duada anana Imam Eli hida Hofni monno Pinehas, imam MYORI.4Ne ba neeni anomba ngindi maraka, Elkana na yawa Penina, ole ummana,monno ngara kuwa ana kabanina, monno hida gai ana minnena bana wai marakadi.5Takka, Hana ia kidona bagian payana ne ayro, orona bana manawarai, langngokopo bana todina likku anana.Penina Napa karodukana Atena Hana.6Takka, morona ne bapakarodukana atena monno bapa susah monno kambuna gai kana senango. Orona MYORI bana todina liku anana7Hinna we bana dadiwe ia dou-ia dou. Ne a ia kako Hana umana MYORI, naka roduka atena monno nangio monno da nauki ngaa.8Nyaka, Elkana, laina na tuwawa Hana,"Ne kau ngi owa monno kada ngaawa?Ne kapa susah atemu? Daku pawelli waiki ne yauwa dari pada hida kabullu lakawa kabani?"Doa na Hana9Na kedde bana Hana ne babapa ngaa monno ne babapa enu nee Silo. Saat itu, Imam Eli nama dii kurrsi deta barra parii Bait Suci Allah. 10Hana nata badara dewa, nyaka kana sabayango barrana MYORI ngu nguwa bana ngio.11Nyaka, Hana napa rawina ia nazar. Patekina,"O M0RI ngarakuwana ponnu tanah, bu eta wali kalaki ate doga sengsaranaana-Mu monno Bulolo monno bodo bullai ana-Mu, Bu yadoga ia lakawa kabani, nyaka ne yauwa ku ya walikalaki ategu M0RI.Ne ba gyege pa dukka wai na tolekana, ne ponnu katowana da todokina keto kikira.12Takka, orona dana ngau pongngu bana sabayango barrana MYORI,nyaka Eli na pacece padunane ngadana. 13Hana na pa newe ate dana nyakido rowina akawodeka monno dapa rengngekina liina. Nyaka Eli napa tudai ata maboka. 14Patekinai Eli barrana, "Ge dukki nyana madoina ne yo u bumaboka? Eru pamarro yo u wali anggura pamaboka denga."15Jawab Hana, patekina,"Indaki, Ama, yauwa mawinne tangera neega akaroduka ate. Anggura atau paenu pamaboka denga daku enuki. Neega aburri e i ategu barrana MYORI. 16Dupa tuddakaga ne aromu mawinne daduwa parawina. Orona naluwage magolatamonno nasusah atedanagu dukkie bagaie madoina baku panewe."17Pawalena Eli hinnage,Kakou maringngi malalana.Notoge Allah Israel kana yagu ha hinnana nepadengimu barra-Na."18Pakalokoi hambamukanna kolena manawara hahinnana paetamu." Murrina, na mawinne nakako bali. Bali nawe nabei bana ngaa pangaa monno daibana susah ne mata detana.19Nekoka bana delakage tanah, ha kedde kapu gedena, ha kawodo kataba badeika MYORI. murrinawe, ha wali bali umada nee Rama. Na Elkana na beika olei Hana, ole umana, Allah dabullakidi. nadadi Samuel.20Nyaka, ia douna amalawi, napa tia Hana bage na dadi ia lakawa kabani. Ngarana na lakawaSamuel, artina "walina barra Allah baku dengngi a."21Murrinawe, nakako laina, Ellkana, monno ngarakuwa ina umana ba ngindi maraka barrana MYORI papa kirabada ne ha ia douna. 22Hana dana kako doukina, hinagepatekinai la i na, "balage nalakawa basapih a wudi kukako douna baku ngindia barrana MYORI. Duki nee engabai dukkie padou dukka waina tolekana."23Jawab Elkana, laina. "pakitage neparawimu banyako paetamu aduwa.Dangngiu nee dukkie bu sapih a. Pa tookowa MYORIbanna ponnuwe ne pabei-Na. Nyaka, na mawinne na dangngi bana pasusuwa anana dukkie ba eka.Hana Nangindia Samuelbarrana Eli di Silo24Bage, dukkie ba eka na lakawa, ngindia monno ia sapi mane umurana touda douna, ia efa tepung, monno ia padalu anggura, bage ngindia nee uma MYORI nee Silo. Na kiipongngupona nalakawa hittina. 25Dorowa na sapi mane, bage na lakawa serahkanai Eli.26Patekina, "Ya, you,morigu a toleka. Yauwa dona mawinne adede newwe, barramu asabayango barrana MYORI. 27Ne nyadowetubana na lakawa ba yagaipa dengigu barrana MYORI, monno ku dengia wali barrana-Na. 28Nyaka, yauwa ku yanai MYORI.dukkie padou dukkawai tolekana torabanmai MYORI."Na lakawa nayanai MYORI,bage Hana nakawodo katabai MYORI.
Chapter 2Hana na Bersyukura

1Nasa bayango Hana,hinnage:"Nama wewera ategu orona myori,namakeketa kadu pawessigu orona MYORI.Ngadagu nadaurawe tubada musuh-musuhgu,orona yauwa kumagego tubana MYORI bana tulu gataga.2Dai ki aduwa hahinnana MYORI,orona bada,i ba Yo,u kidona. Da,iki ngaba watu hahinnana Ayllah.3Du allukana bu panewe madeta, monno dupalousokana panewe patola wali ngada danamu.Orona MYORI,Allah napande ngara kuwage,badeku takkakoge na ujigopata parawimu.4Ana pana papatau waiha matikkupa batangarakuwa ata gidu godabawai kette kombuge pawessida.5Habekuta ba ngaa ngaa, ha kasewawe kareba.Takka, a woto pa pittuna bapa ana.A luwana anana amawwela.6MYORI napamate, monno napa toleka.MYORI napa burruge nee wanno ata mate, monno na lissu koukage.7MYORI napa dengowemonno napababu potewe.MYORI napa padaka monno napa pama detage.8MYORI nakeketa wali rabuka dana ata dengo.Monno, wali tillu kangudu karombuka MYORI nakekeata menderita, nyaka kana kolege padou madii apangago. Orona MYORI Torana kappena tanah,monno nabandala ponnuna ponnu tanah.9Ne pata tolekana ata pama nawara-Na dandangoi MYORI,takka ata fasik, a neena kapotta dana napa moddai.Orona, inda nyakie pawessikaterrege kuasa na ia ata.10Myori napa modda ata amalawan; aroda hida ata naka gurruka langita.Na MYORI na adila ngarakuwa ne ponnu tana,Na ya takka p[awessi barrada tokko, monno nakeketai kadu pawessida atapaurapa-Na."11Bage, walibana Elkana umana nee Rama, takka, na lakawa nyabana hambana MYORI monno bana awasa Eli. Bokalada ngarakuwa anana Eli12Hida anana Eli lakawa katillakai hanakala,da angadengaki MYORI,13monno dadekukidi paretada imam tubana tanah wanno. Nehaseda na ia ata na ngindi maraka padoro, amibai na hamba imam, tangera neeni apatiina kanaa, monno nanakadi touda garpu hapangundu lima detana.14Lalu, na dollu nee wiro dana, kuali dana, monno belanga, atau wiro dana.Ngarakuwa pawaito waina garpu adekei imam.Hinna lyolobai parawi wi iaata-ia ta Israel bamaiko ne Silo.15Hinna dommo, ne badappa tunnupu morru kanaa, amibai hamba imam, monno patekina barrana na ata angindi maraka,"Yawi hida kanaa katunnu padarradi torada imam, orona bada ngaa kanaa papa tii, takka kanaa makata."16, Takka, na walewe barrana, "Tunnuwe ne morruna dukkie bana muttu kuwage, wudi deke kanaa pabei atemu.""Nyaka, patekina na ata yaga neba hinna, budayakoenga deke buttu atebagu."17Hinnaba, parawida buwa mane buwa winne daduwa aro sagana MYORI,orona ia maraka-ia maraka papa arowa MYORI badaanga dengapaduwadi.18Samuel nyabana papawede ne arona MYORI. Lakawa buwa manepa monno natau kalambe efot awali ingngi lenan.19Ne jeket kiina pa kottunai innana, patau patirrina ia dou-ia dou, saat bakako dobba bada la,i na bangindi maraka tubana ne ha ia dou na.20Bage, Eli napa maringi malalai Elkana monno ole umana,"NotogeMYORI kana yagu umbu eiba wali ole umama tuba deluna pa yamu barrana MYORI."Murrinawe, wali bada nee padou dangngiwai da.21Nyaka, MYORI na dandangowa Hana, nyaka kana pati a monno ka dadi touda lakawa kabni monnoduada lakawa mawinne.Samuel buwa maneba monno naka lalada kyabana arona MYORI.Eli Dana taluki ngarakuwa Ana bokalana22Eli naka weda lyolyo bana. Na renge ngarakuwapata parawida ngarakuwa anana aro barrada ata Israel monno babeika ole dengadi mawinne adeiba tamu ne binna kemah papakuwa wa i. 23Nyaka, Eli napa newe, " Ne kalimmiabi rawige ne da duwa dirraka? Ku rengewe parawimi adirraka bokala ne ngarakuwana ne bangsa.24Dalimmikana tandagene parawimi, hei ngarakwaanagu, ne lii parengegu barra umatana MYORI bi rawige daduwa dirraka bi lawi loppai lii paretana.25Na ia ata bana rawikoge daduwa bokala barra ole atana, enga adilapongngubanai Allah.Na ia ata bana rawi kona salah aro barrana MYORI,ba garrai atagu tekkie?Tkka, da rengngekie papa nungngdadi amada, nyaka MYORI nayadi hukuman mati.26Tangera, Samuel na mamatto kyabana monno abei ata, na duwa arona MYORI monno na duwa dommo aro ole atana.Awukunapadadi Pama dauta denga tuba keluargana Eli.27Amibai ia ata papawedena Allah barrana Eli monno natekkinawe,"Hinnawe patekkina MYORI: Da yauwaki a bo wekkina barra padou burru waida ina kaweda iana kaweda ama kawedamu wakktu ba needi Mesir, paparetana Firaun?28Ku pede ngarakuwa bai ngarakuwa suku Israelba jadi imam, tubana ba ya maraka ne ponnu mezbah-Ku, batunnu ukupan monno ba pake kalambe efod ne arona MYORI? Monno, Ku ya babana maraka api-apian ina kaweda ama kawedamu hitti ulluna barra ata Israel.29Ne kau payerra lawi atayadi maraka-Gu monno maraka payaba-gu ne pa nee wa i-Ga?Appa hida anamu kahida pongngu papa loukamu bu deikai dari pada ne Yauwa apamorrugo toumu monno toramu aduwa pongngu wali ia maraka-ia marakaumat-Ku Israel?30Nyaka, hinnawe liina MYORI, Allah Israel, "Aku monno oledadimu, ngarakuwa paburru wali waida ole dadimu enga tolekada dukkie murri wali-murri wali.Takka, ne bahinna--liina MYORI--Eruna aro mata-Gu. Orona, hahormatia-GaKuhormatia-nya, takka bagarrakuni ha hina-Ga,Ku paradaka pongnguwa.31Ne hinna takkana, rapa bana bana ba ami MYORI bana tikkupadi lima papawessi waimu monno lima papa wessi waida ngarakuwa ole sdadimu.Da i bana ata paama tillu uma kartongamu.32You enga etabamo ne pa dou nee wai-Ga bakamukamo, ne ngarakakuwa duwa pa yagu barra bangsa Israel. Da i pongngubana ata paama ne ole dadimu ne bahinna dukkie nemme ayro.33Monno, ata da modda wali mezbah-Ku nyabana apa rusakagudi matamu monno na lipalebana dewamu. Hida louka mangedada ole dadimu amate pataudanana34Ne nyawe tadana, adadi tubada anamu aduada,Hofni monno Pinehas yakni: waktu hasama, enga mate lyolyobada ata duada. 35Monno, enga keketa pongngubagu imam ha setia, adekuge ne pabei ate-Gu monno monno dewa-Gu. Monno Ku rawidi uma pawesse tubada. Hidabana kako aro sagada ata paurapi-Gu,dukkie ne kadukkana tolekada.36Ngarakuwa engapona toleka wali paburru wali waida ole dadimu enga mai kawodo kataba barrada tubana ne akabikka riti perak atau akadippu roti, na tekkie, ta i ga ne ia jabatan ga i enga kolegu bangaa ne aka dippu roti."
Chapter 3Allah Nakadengai Samuel

1Samuel damattopo napawilli tubana MYORI monno Eli nadadarawa.Ne liina MYORI dappa renge pongnguba hittina,monno ne hidda daetabana kasala eta.2Ne hapaia loddona wa i ge adadi, tangera nee i Elia abeika ne padou durawa i. Mata Elia awawora monno dana etaki.3Lampu umana Allah daboddakipona. Samuel tangera neeni abeika ne Bait suci MYORI, nepadouna Tabut Allah. 4MYORI nakadengai Samuel, "samuel." Nawale Samuel,"Ya."5Samuel nangu malle barra Eli, napanewe, "ne wa i baga. Wou akadengaga?" Jawab Eli, " Ne yauwadaku kadenga memakigu.Kako wali kadura ."Nyaka, kankako padura bali. 6Amidommoi MYORI akadengai Samuel,"Samuel." Nangu kedebanaSamuel, nakakodomo barrana Eli. napanewe, "ne wai ga, ida wou domoki akadengaga?"Jawab Eli, "daku kadengakigu, ana."Kako wali kadura."7Samuel dana pandekipu MYORI. Dai pongngukipo atekkina tubana ne liina MYORI.8Amidomoge ia, MYORInakadengai Samuel, katoudana. Samuel nangu kede nakako domo barrana Eli,napanewe, "ne wai baga." Ida wou domoki akadengaga?"Nangu mangertibage Elinyabana MYORI aka dengaina lakawa.9 Nyaka,na tekkina Samuel, " Kako kadura.Bawa i domoko kadengabarramu, walewa, PaneweMYORI na hamba-MU na rengnge."Murrinawe, Samuel nabeika dura bali padou dura.10Bage, ami MYORI, nadede monno nakadengai hahinnabana hittiulluna,"Samuel! Samuel!"Nawale Samuel,"Panewe, hamba-Mu na renge."11Napanewe MYORI barrana Samuel,"Nehahinna takkana, enga rawibago ia perkara ne Israel, nyaka ngarakuwa rengwe enga kagilabada hida duada katilluna12Hitti ulluna, Yauwa enga rawibago barrana Elingarakuwa patekigu tubada ole dadina, 13Orona,baku teki ulluwaibana ne Yauwa baku yadi hukumole dadina neme murri walimurri wli parawida daduwapapandebana, hida ngarakuwa anana bahujata Allah,takka dana bakaki dan banikidi. 14Nyaka, Yauwa kuaurabana tubada ole dadina Eli, monno dana maopiki parawida daduwa ole dadina Eli monno maraka pateba monno maraka pabara murri wai murri wali."15Samuel nadura dukki kappu gede. Murrina, na wukke binna umana MYORI. Samuel na ganggabana tekkie ba appa paetana barrana Eli.16Takka, Eli naka dengai Samuel monnonatekina,"Samuel, anagu."Nawale, "ne wa i ga."17Patekkina, Appa patekki-Na gu barramu?Duburrikage tekkiga.Enga rawinago Allah barramu, appa kyawe buburrikona na ia kata barragu papa dukkinagunebarramu.Tekki kuwa pongnguwi patekki nagu.18Nyaka, Samuel na tekki ngara kuwai patekki,da i pongnguki ia kata paburrina pabullana na tekki ngarakuwai.Samuel na ceritera ngara kuwadi barra imam Eli monno daio pongnguki ia kata paburrina na tekki kuawi.Nawale Eli, "Nyadona MYORI. Appa ne paeta-Na duwa narawi koge MYORI."19Na namatto kyabanaSamuel monno enga nyage bana palolo dengai MYORI.Dai pongnguki ia patekkina MYORI pa lettona.20Nyaka, pandebaga ngarakuwa Israel, wali Dandukki Bersyeba, ba nya Samuel payada jabatan Nabi MYORI.21Nawali bali, MYORI bana bo wekina barra Samuel nee Silo, oronaMYORI bana bo wekina barra Samuel nee Silo monno bana tekki-Na
Chapter 4

1Nyaka, hida ptekina Samuel naduki ngarakuwaine tanah Israel.Ata Filistin Napakalah IsraelNatukke ata Israel gobbai ata Filistin, tubana bapa tauna monno barawina kemah ne barra Eben-Haezer. Tangerana, ata Filistin barawina kemah nee Afek.2Ata Filistin atura barisanda baaroi ata Israel.Ne patauna nahebata monno ata Israel kalah walibarrada ata Filistin, patta rata ata mata na bapa tauna.3Wali bada ata kemah dana, monno ata paama-ata paama Israel hapanewe, "Ne kana palupakalahda MYORI ne arodaata Filistin? Maida kata dekea Tabut lii kirana MYORI nee Silo, gai ka ammi ne tillu dongada tubana kata luputa wali lima danada musuh.4Murrina, patukana atanee Silo keketa daitowa Tabut lii kirana MYORI, hapareta ngarakuwana, hamadii ne ponnu kerup.Nee, duada anana Eli, Hofni monno Pinehas, waidi ne barra Tabut lii kiraAllah.5Nebapa tamai Tabut liikira MYORI ne kemah dana, naka kabuara pawaiyogo ata Israel, dukkie bana daduka tanah.6Neba rengnge lii kabuara pawaiyogo ata Filistin, monno hapanewe,"Appa kabuara hamalelikawali kemah danada ataIbrani?"Hapande pyage Tabut lii kirana Myori bapa tamai kemah dana,7Madauta lyolo bada ata Filistin. Orona, patekida, "Ammibai tama kemah dana." Hapanewe domo, "Kareibanada ito,dana pernah pongngukipobana dadie hitti tanah ulludukkie bahinna nee.8Kareibanada ito! Garraku ole perada itto kata luputa wali limma dana Allah haekagai? Na nyaba-Na Allah hapalu pakalai ata Mesir monno bawena panyakita tillu mareda kikapa.9Pawessi ge atawaimu monno hahinnana ata kabani, he ngarakuwami ata Filistin, gai kada ata pawedekana migi ata Ibrani hahinna bana hitti ulluna bawai ata paangu migi. Kabani memami,monno gobbadi pataudengadi.10Murrina, patau lyolobana ata Falistin monno palu pakalai ata Israel, nyakakedu lolobana kemah danada. Hakalah pamarro lyolona. Touda kabullu ratatentara Israel kako tanah hamate.11Bage, Tabut Allah rampokwa, monno duada anana Eli, Hofni monno Pinehas, mate.12Nangu mallebana ia ata suku Lewi wali patau danana kako nee Silo ne lodo mema. Kalambena ha mubuka mairra, monno nabonnuge tanah katowana. 13Nebana dukki, Eli ne ei amadii kursi deta, namagolata napa rema nudu lara. Orona, atena naka daddaka tubana Tabut Allah. Na ata angindi patekki napa dukkige ia kota-ia kota, kawika ngio kawauka ngarakuwa kota.14Ne bana rengnge ngio kawauka Eli, natuwa,"Appa kawissaka ngiowe?"Hangu ammibai na ata tekkina Eli. 15Umurna Eli iwwa kabullu ponndo douna, monno matana waworabana, nya kadana eta.16Patekkina na ata barrana Eli, "waligo pataudanana. Kudundakage nee pataunaku kedu ne lodo."Eli na tuwa,"Peina nemme adadi tubada anagu?"17Nawale na ata angindi berita, hinnage "Ata Israel kedu wali aroda ata Filistin,monno kalah kalada lyolo ata Israel, monno anamu aduada, Hofni monno Pinehas, hamatebana, monno Tabut Allah harampasba limma dana badai ata Filistin."18Ne batekkia tubana Tabut Allah, nangu warraka bana Eli wali kursi deta ne bali binna gerbang. Nangu bata bukkuna, monnonangu matebana Eli, orona baka weda monno bana morru. Eli naterrena pareta ba hakim wa patta kabullu douna.19Wassena Eli, ole ummana Pinehas, napa tia aroge bage paana. Ne bana rengnge lii barampasa Tabut Allah, monno bana mate mattonamoonno la i na, nangu katikka bana paana, orona karodduka paana napoddage. 20Ne tippa yodie bana mate, hapanewe hida ata dede barrana, "Dumadautakana,yo u mupaanana lakawa kabani." Takka dana walekimonno da iki papa yerra waina.21Napangarai ananaIkabod, patekina, "Namuwabage ngarana duwa wali Israel."Orona barampaswa Tabut Allah, monno orona mattona kabani monno la i na.22Patekina, "Namuwabage kemuliaan wali Israel, orona barampaswa Tabut Allah."
Chapter 5Tabut Lii kira Apasusahi Filistin

1Ata Filistin angindia Tabut Allah monno angindia wali Eben-Haezer nee Asdod.2Ne badekea Tabut Allah ata Filistin ataini barra kuil Dagon monno ataini tidina Dagon.3Nebana delakage tanah kappu gede ba kedde ata Asdod, a etawa Dagon na bukkana arona Tabut Allah.Murrina hida ata adeke balia na Dagon apawali baline padoumemena.4Nebana kokage kappu geddena, etawa Dagon na bukkana tanah deta mukana naaroi Tabut Allah,takka katowana Dagon monno limana aduada hama kerri hamawewara aro baa binna. Takka hinnamo, ne touna Dagonengapoge wade ne barra.5Hinna lyoloba orona,ngarakuwa imam Dagon monno ngarakuwa atamage Kuil Dagon dadekekige baa binna aneena Asdod dukkie ne loddo.6Limmana MYORI napa tena ponno ata Asdod monno napa kabikai, monno nama rebbi monno bonnuna kara katuppu, Asdod monno ngarakuwa wilayahna.7Nebana etawe ata Asdod bahinnawe, hida ata apanewe, "Tabut Allah Israel kada engakai ne barrada, orona napawessikattona lima-Na bana lawada monno Dagon, allah da itto.8Murrinawe ngarakuwa tokko kota ata Fiklistin tukke bapakuwana, monno apanewe, "Peiwa ida ne bahinna parawida tubana na Tabut Allah Israel?"Pawaleda, "ta ngindi bali pongnguwa Tabut Allah Israe nee Gad." Murrina,ata Filistin hapadikki bali Tabut Allah Israel.9Nyaka, balinawe bapadikki Tabut Allah amibge madadukana akaladana aburru ne kota dana. Ha hajarai ngarakuwa ata kota, walinalakawa dukkie ata matto,wenna dommo kara manuawekkidetada.10Bage, angindi dommowa tabut Allah nee ekron. Takka, balina bana dukki Tabut Allah ne Ekron,apanewe ata ekron hidage,"hapadikki Tbut Allah Israelgai kaido bapamate kaiada monno ne bangsada itto.11Nyaka, hapakadenga wekkina ngarakuwa tokko ata Filistin monno apanewe, "Pangindi bali Tabut Allah Israel monno tai bali ne padouna, kada pamatekada itto monno ne bangsada."Orona, bana gempara pamatedenga ngarakuwa kota, monno limana MYORInaboto batekai nai a.12Ngarakuwa ata damate oro palu, monno manua kabillo, nyawe kangio kawika naduukie napenne langita dana.
Chapter 6Tabut Lii kirana MyoriHapawalibali

1Hinnabawe, Tabut Allah aneena wannoda ata Filistin pittu wullana madoina. 2Ata Filistin apamai ata manurra ata maneilo, hidage bapanewe,"Pei waima nebahinna parawi tubana Tabut Allah?tekkipowe peiwaiwa bapawali nee padouna?"3Pawaleda ata manurra,"Banghindi balikowa Tabut Allah Israel dapa ngindi kaluwakia lima kaluwa. Pangindi waipa maraka pamaopi waida salah. Nyaka, kapia amanua monno kapyandege na limana MYORI badana eru pongnguna wali barrami."4Atuwa dommo ata Filistin barrada ata manganne, "Appakuwi maraka pabayara pamuwadengada salah?"Awalewe ngarakuwa imammonno ata maneilo manganne, "Dekudi mangedada tokko ata Filistin, limma kasala tou doka akara manua, monno limma kasala tou doka malawo, hahinna waikaina panyakita pawennami monno ngarakuwa tokko ne kotamu.5Rawini kasala tou manua kara monno kasala tou malawo angaa patodakamu, monno kawdo katabai Allah Israel.Notokoge, MYORI nakeketalimma-Na wali barrami, wali barra allahmi, monno wali ne tanahmi. 6 Kana kattowage ne atemi,hahinna wai kaina ata Mesir monno Firaun akattona atena? Daetakie balina bana tuda mawago dengadi ata mesir, nyaka kana pasellai ata Israel ba waliwannoda?7Nyaka, siapai ia kareta baru monno duada sapi panakii, dapa pamalukuwaipongngupo.pasangodi sapihida kareta, ana sapi pawali balidi uma.8Bage, Dekea Tabut Allah, botia ponnu karetamonno ngarakuwa doka paya tubada salah. taidi tidinapatti, bage pasella Tabut banakako.9Pacetei, bana lurutako aro nee Bet-Semes, nyaka,nyabana MYORI apaburruge nebalango adadi. Baindako, tapandebage dalimmakinai Allah Israel abani, tuba wainawe bana dadi hida panhyakita.10Nyaka, hida ata arawige. Adekei duada sapi paana, pasangodi kareta.Hida ana sapi gaidi umma.11Hida ata adekea Tabut Allah ta i ponnu kareta, monno patti manguina malawo doka monno kasala tou kara kabillo kabaa.12Hida sapi a luruta bakako nee bet-Semes.Akako monno amoka monno da ele pongngukinawello kyawana. Monno tokko ata Filistin apadeku nemme lira dukki nee watteda Bet-Semes.13Ata Bet-Semes tangera needi amakenina kamangge ne karape lamberana. Akeketa matada ba eta marro, aetawa Tabut monno nangu waila deta ateda.14Kereta natama omana Yosua, ata Bet-Semes, monno na dangngi ne oma dana. Ne padou wai watu kalada, murrina hida ata alekkata wasu wali kareta dana monno awai marakadi hida sapi barranaMYORI15Hida atya Lewi hapaburru Tabut Allah monno patti barrana, monno ina ngarakuwa doka, bage tai ne ponno watu kalada.Ne lodo mema, ngarakuwa ata Bet-Semes arawina maraka patunnu monno maraka pateba padoro barrana MYORI.16Hida limma tokko kota Filistin hapayerrage ne paetada, bage awali balimema wannoda nee Ekron.17Hida nyawi kabillo-kabillo doka pa yada ata Filistipatebusa waidadi salahda barrana MYORI. Wali Asdodsatu, wali Gaza satu, waliEkron satu, 18monno malawo-malawo doka sesuai mangedada ngarakuwa kota ata Filistin,milikada hida limma tokko.Hida kaina kota pawoleta temboka, monno wanno aneena dusun nee barra Abel besar, ne padou wenna waina Tabut Allahbabandala, ne nyado saksidukkie bahinna nee omana Yosua, ata Bet-Semes.19Bge, Allah napamateiata Bet-Semes, orona baka tingngira ne dyana Tabut Allah. MYORI Napamate dommoi pittu kabullu ata wali limma kabullu rata ata. Ia ata-ia ata kalallu orona MYORI ne aeka gaina bana pamatei hidaata. 20Apanewe hida ataBet-Semes, "Garrai atarra padede ne arona MYORI,Allah yang kudus?" Ge aro nyana MYORI bana kako bana dundakada ito?"21Murrinawe patukana ata barrada peduduk Kiryat-Yearim, hidage, "Tabut Allah nawali balibana pangindida ata Filistin. Ammimigi monno ngindia barrami.
Chapter 7

1Amibadi ata Kiryat-Yearim badeitowa Tabut Allah monno angindia ummana Abinadab ponnu ladakadetana. TangeranaEleazar, anana, di bapa maringngia tubana bana jaga Tabut Allah. 2Nyaka, na Tabut engawai nee Kiryat-Yearim.Myori Nakouka lissu IsraelNapaduwe rapa bana matamba bana malawie, duakabullu douna, ngarakuwa paoledadina Israel hamangelu arona MYORI.3Napanewe Samuel barrada ngarakuwa keluarga Israel, hinawe, "Nebawyali kalaki atedogemadikira bali Barrana MYORI, nyaka pamarrodi marapu-marapu monno Asytoret wali tillu umma katongami. Pawessige ate waimi aro barrana MYORImonno kawodo kataba barra-Na, nyaka Allah napasellami wali limma danada ata Filistin."4Ngarakuwa ata Israelangu pamarrobadi marapu-marapu Baal monno Asytoret, monno akawodo tabai MYORI.5Napanewe domma Samuel, "Pakuwa ngarakuwai ata Israel nee Mizpa, monno yauwa kumadengngi tubami barra MYORI." 6Hangu pakuwabada ne Mizpa, bage haoke wee baburri ne arona MYORI. Ne lodo mema puasabada, monno nee apanewe, " Yamme ata salah barra MYORI."Samuel naterrena paretasebai hakim tubada ata Israel ne Mizpa.7Arengngeba ata Filistinbahwa ata Israel needi apakuwana nee Mizpa, nyaka ngarakuwa tokko ata Filistin ammi lyolobadi barrada ata Israel. Rengnge waliwaie, ata Israel madautabadawe baarodi ata Filistin.8Panewebada ata Israe barrana Samuel, Dangau pongngukana basabayang barrana MYORI, allah, tubama yamme, gai kata luputa limma danada ata Filistin."9Murrina, Samuel nadeke ana bebe wudi asusu, bage wai marakai maraka patunnu barranaMYORI. Napanewe Samuelaro sagana MYORI tubada Israel, monno MYORI nawalewe.10Tangera neei Samuelamaraka, Anguammibadiata Filistin keededi ata Israel. MYORI nakababbakabana punnie aekagai ne loddo mema ara sagada ata Filistin, gai kamakawura hida Filistin, gai kapakalai wali barrada ata Israel.11Nyaka, lousobada ataIsrael wali Mizpa ba wolai ata Filistin, monnobapakalai bapadukidinee nudu loko Bet-Kar.Moli menango Nadadiwene Israel12Samuel nadekea bolotogo, monno napa dedea ne tilluna Mizpa monno Yesana. Samuel napangarage napadou Eben-Haezar,monno patekkina, "Dukki newe banna tuluda MYORIne itto."13Ata Filistin apokkura paradakadi monno dawali bana batamage wanno Israel. Limmana MYORI hapakala patirri selama bana tolekapo Samuel.14Deke balibai kota-kota padekeda ata Filistinwali barrada ata Israel, wali Ekron dukki Gat, monno wilayah papasellada ata Israel wali limma detadaata Filistin. Monno, nadadiba moli dameda ataIsrael monno ata Amori.15Samuel naterrena pareta sebagai hakim tutuda ata Israel selama batoleka. 16Samuel nakako patirri, ia dou-ia dou banma mawoleta nee Betel, Gilgal, monno Mizpamonno naoakako pareta sebagai hakim tutuda ata Israel ngarakuwa padou17Bage, na wali bali nee Rama, orona baneege ummana, monno nee nya dommodo bana pareta sebagai hakim tutuda ata Israel. Monno napa dedekaina mezbah barra ummana tubana MYORI.
Chapter 8Israel Beina Ia Tokko

1Monno nadadiwe, balina banakaweda Samuel, keketai duada anana menjadi hakim tubada Israel.2Ngarana ana bodina Yoel, monno ngara ana kaduadana, Abia. Hida ata duada aterrena pareta sebagai hakim di Bersyeba.3Hida duada anana dadekukige hahinna takkana bapakako tugasada sebagsi hskim. Netolekdahettige aelena awola pautu denga , deiba ikaleku, nea benara apasalah.4Nyaka, ngarakuwa ata paama Israel tubana kako pataboka debgai Samuel nee Rama. 5Hidage patekida barrana Samuel, "Dekukoge yo u mukawedabana monno anamu aduada dadekuki na lara aduwa parawimu. Nyaka,keketa pia tokko aterrna pareta hahinna waina bangsa wadeka."6Hida pateki hahinnanakurangi atana Samuel,patekida "Yamaga tokko aparetama yamme."Samuel nasabayang barrana MYORI.7Rengeda patekkida bangsa ngarakuwa patekida aro barramu. Orona, da wouki patolakada, takka Yauwapatolakada tubana nebapa reta hida.8Ngarakuwa parawi barawidi hahinna hitti hapaia loddona ba-Kukododi wali Mesir dukkie loddo nee, badunndakasga Yauwa monno hahettidi asembah eka allah lain,hinna kaie parawida ne arobarramu. 9Nyaka, rengngeda padengngida.Takka, hahinna pongngu takkana palolodawe monno tekkidawe hak da tubada tokko bapakako paretada tubada hida.10Nyaka Samuel napa dukki ngarakuwadi patekkina MYORI barrada ne bangsa adengngi ia tokko. 11Patekkina, "Hida nyawi hak na tokkohaparetami: ana kabanimu aduada enga dekei monno ba ailadi ponnu kareta patengngida dara monno tentara awaina dara, monno amalle ne arona kareta patengngida dara.12Nya nawai panglima tentara arata monno panglima tentara limma kabullu. Hida ata enga lukubadadi omada monno akenidi hasilda. Hidabana pawai menne monno senjata patauna hida kerata-keretanya.13Bage, ngarakuwa ana mawinnemu, dekewi bahida tukang pakaulana rempah-rempah, tukang patiina, monno tukang pangaa denga. 14Wali omamu,oma angguramu,monno pohon zairtunmu hidabana aduwa pongngu padeke, monno payawi pegawai-pegawinya.15Wali kamangge monno oma angguramu akan badeke sepersepuluh tubada bayadi pegawai-pegawainya monno ngarakuwa ata papawedena.16Ata papa wedemu lakawa kabani monno ata papawedemu lakawa mawinne, buwamane-buawamane aduwa, monno keledai-keledaimu hidabana padeke pawai ne bapa willi. 17Simbi bebemu enga deke sepersepuluh monno you pawai ata papawede. 18ne nyabawe bana malelika ngio gelokamu orona na tokko papedemu, takka MYORI dana rengnge pongngubago patekimu."19Takka, bangsa itu atolaka monno da rengngekie patekina Samuel, monno apanewe,"Indaki, wai pongngupo tokko tubama yamme.20Monno, yamme kainamapa sama dengapu bangsa wadeka. Tokko menghakimi yamme monno maju bana pimpinma bapa tauna ne pataudanana."21Samuel na rengekuwai patekkina ne bangsa, monno napa dukina katilludanana MYORI. 22Nawalewe MYORI barra Samuel, "Rengewe padengida hida ata monno keketa tokko tubada hida ata." Bage, Samuel napa newe barrada ata Israel, "Kakomi kotadou-kotadoumi."
Chapter 9Saul Nawega Keledai Amana

1Wai ia ata awalina kabisu Benyamin ngaranaKish, anana Abiel, ananaZeror, anana Bekhorat,anana Afia, wali paburru waina Benyamin. Nya ata pawessi. 2Ngarana nyadona Saul, buwa mane pangago nakabola mata detana. Daibabana apa sama dengai wali ata Israelaloukana ne kabola matana. Lakona namadeta,naloukapo madetana wali ngarakuwa ne ole bangsana3Kish, amana Saul amuwana keledai-keledaina. Nyaka, napanewe Kishbarrana anana Saul, "Kodoiia ata papawede nebahinna nee. Sedia monno kako elle keledai-keledai." 4Nyaka, Saul nakako na li ponnu letena Efraim monno na li tanah Salisa, takka da tabbokakikeledai. Bage, a li dommo tanah Sahalim, da taboka dommoki keledai-keledai.Murrinawe, Saul na li dommo tanah Benyamin,dapa eta dommoki keledai.5Neba dukki Saul monno hambana ne tanahZuf, Saul napanewe dengai hamba papalolo dengana, "Maida kata wali hinnai.Bana notoge na i ama nee ni akuatira bata lewata ba ku keledai-keledai."6Takka hambana Saul napanewe, "Parema belli.Rengnge, wa i ia ata hambana Myori ne kota newe. Ata pangaranai monno ngarakuwa patekina nadadi pongngu.Ne bahinna kakoda nee,na tekki dawe ne patakakoda."7 Saul nawalea hambana, "Takka, ne batakako, appa pangimdidainai ata? Orona, dai bana roti kantong dana, monno da i bana pa yadai abdina Allah. Appa wa i na ne barrada itto?8Napanewe bali hamba barra Saul, hinna ge, " awa i na limma detagu seper empat syikal perak kata yai na i abdi Allah, kana patutudai lara atuba a luruta."9Hitti ulluna, ne bangsa Israel, ba waiko ata akako dengngi petunjuk barra Allah, " kako bellipo barra ata manurra." Orona bahida dona patekida nabine bahinna nee, hitti ullunapatekki ata manurra.10Nawale Saul barra hambana, " Na duwai pa usulamu. Maida kata kako."Nyaka kako bada Saul badahambana nee kota padouna abdi Allah.11Ne bakatekalage ne kota Saul monno hambana,pataboka dengadi buwa winne-buwa winne alousokako oke wee. Atuwai buwa winne-buwa winne, "Wai kadu ata manurra newwe?"12Hida buwa winne awalewe, "Wai, na ne i aromi.Kakomi ne bahinna.Orona,ne lodo bana mai nekoka waige manaa marara ne lodo tubada atamangeda ne ponnu ladakana.13Ne batamage ne kota, nya bicabboka, badana Pennepo ponnu ladakana ba ngaa.Orona, ba daikupu-nya,dana bisakipo bana ngaaata mangeda, orona nyapoayadi wee maringi wee malala hida maraka. Balinawe, ngarakuwa undangan wudi nangaa.Nebahinna kakomi enga tabokabami."14Nyaka, katekala banane kota monno atama tillu kota. Hinna takkai, Samueltangera nee ni alousa napa taboka dengadi bakatekalaponnu ladakana.15MYORI nateki babanaSamuel ne apa ia loddona badana maipo Saul, hinnage, 16"Neba hinna nee, koka lodo, ku patukai ia ata kabani wali tanah Benyamin. Kau urapi menjadi tokko tubada umata-Gu Israel.Nyabana hapaslamata umata-Gu wali lima danadaata Filistin, orona Yauwa enganyage baku dandangoi umata-Gu baenganyage liida bana dukkie katillu dana-Gu."17Ne bana etawa Saul na Samuel, napanewe MYORI barrana, "Nehahinna takkana, na nyadona ata patekkigu barramu. Nanyadona Saul aterrege pukkena pareta tubada umat-Ku."18Saul nangu tukke barra Samuel tillu binna gerbang monno napanewe, "Tekkigawe nebahinna nee barragu,ge neenyage hitti ummana ata manurra?" 19Nawalewe Samuel, hinnage, "Yauwadona ata manurra. Penne ullu ladakadeta. Ne loddo you monnoyauwa tamanaa woro dobba, monno koka pongngupo baku pakalokogu bukako. Monno, ngarakuwa awawina atedanamuku tekkiwi.20Tubada keledaimu amuwana touda loddona amalawi dukkie bahinna nee, dupasusahkah atemu,orona tabboka babai.Takka, garraku adoudi pabeida ngarakuwa ata Israel? Da nee ngarakuwakidi barra paburru wali waida ole dadimu?"21Nawalewe Saul monno napanewe, "Ne yauwa daata Benyaminkyaga, kabisu akii pongnguna ne Israel?Da oledadi dommokigudipakanissika wali ngarakuwa paburruwaliwali waida kabisu Benyamin? Nekadapa panewedi hida hinna patekkimu aro barragu?"22Murrina, Samuel nakodoi Saul monno hambanatamage ne aula monno yadi padou aduwa arodaata paundango, mngedadanotoge touda kabulluwa ata.23Samuel na tekkida ataapatiina, "yada torda hahinnana patekkigu barramu, monno pana u:bandala ne toramu."24Bage, natukango patiina na yadi kenga monno torada aneena ponnu ngaa, monno bandalai arona Saul.Samuel napanewe, "Nehahinnapongngu takkanatora memamudi hidawainaaromu. Ngaa lyolo, oronane pesta parawi tubamemayo u, waktu baku boi na atamangeda baku tekkida."'Nyaka, Saul monno Sanuelngaa dobba bada nde loddo.25Murrina, burru bada wali ponnu ladakana aro kota dana. Samuel napa newe dengai Saul ponnu umma detana.26Samuel monno Saulkedde kapugedena ba ammige amangewala, bage, Samuel nakadengaiSaul, patekinai, "Keddeu,kaku pasellau bu kako!"Saul nangu kedde, bageSaul monno Samuel akako balouso27Saul monno Samuelburrubada dukki watte kota, murrina Samuel napanewe dengai Saul, "patukaihamba kana kako ullu.Takka ne you dangngi bellika rengngena liina MYORI."
Chapter 10Samuel Naurapia Saul

1Samuel nadekea katondola aina wee lengi, bage na burrina ponnu katowwana Saul monno nadekkia, monno natekkina,"Nehahinna pongngutakkana nyadona MYORI aurapau ba tokkou tubada douna MYORI.2Kakou nebahinna dundakaga yauwa, monno yo u enga tabbokabamudi aduada ata barra ratenaRahel, nee daerah Benyamin nee Zelza. Enga tekkibada: Tabboka bali baikeledai pawegamu.Dekukongge hinna takkana, amamu dana pangedabadi hida keledaimonno na susah tubamu yo u. Napanewe pei wa i gutubana anagu?"'3"Wali nee kako pakitanadukki buu wasu tarbantinTabor. Yo u enga tangabamudi touda ata kabani amai arona Allah nee Betel. Na ia ata na ngindi touda ana simbi, naia ata dommo na ngindi touda ketul roti, monno naia ata dommo nangindi ia katondola anggur.4Hidda ata haslamatau ba yagu limma monno ayagu duada ketul roti, yo u enga deiba pongngubamudi wali limma detada.5Hinna lyolobai, balinawe yo u enga dukkibamunee Gibea Allah, nee nyabawe pa dou papakuwawaida ata Filistin. Ne butamage ne kota, yo u tabbokai kasumbu nabi nee, awali ponnu letena pamaraka wa i. Ne aroda wa i gambus, rebana, suling dan kecapi,monno hida needi bernubuat. 6Nyka, berkuasa Nguna MYORI netoudanamu, nyaka wou mumanurra denga pongngubadi monno mawungngabana kabali ata eka7Nyaka, bawaiko adaditanda-tanda barramu, rawidi ba appa pakolena na limmamu, orona na Allahnakako ole lolo-ole peragu.8Kako ullu wou nee Gilgal dan lolokie, yauwa engaattiga barramu angindi maraka patunnumonno maraka pasou dewa dengnga. Pittu loddo madoina bu rermaga baku mai barramu monno baku tekkigo ba appai parawitakkamu.Saul Natuddakaibana Nabi9Netangerakakona Saulbana dundakai Samuel,Allah nama wungnga ekaba atena. Nadadibai tanda-tanda ne loddo mema.10Neba dukki ne Gibeawai nee, Saul na tabbokai ia kasumbu nabi. Roh Allahberkuasa tou detana Saulmonno bernubuat tillu dongada hida nabi mangeda.11Nyaka, ngarakuwa neagaina madoina apandebai, a karobba baetawa bana palolo dengadi ngarakuwa nabiabernubuat. Panewebada ata mangeda bapa nonekaipatekkida, " Appa dadi tubada anana kish? Apakah Saul nadana kaina kira Nabi? 12Na ia ata nawale monno napanewe,"Garrai amana?" Nenya orona, wai kedaka, "Appa na Saul kaina kana dana Nabi?"Saul na Walibali13Abawe bernubuat,walibana Saul nee laddakadetana padou maraka wai.14Lokana Saul natuwawa Saul monno hambana,"Gewali nyamo you bu kako?"Nawalewe, "Hettima elleikeledai-keledai. Takka, dama etaki, nyaka hettimakako barrana Samuel.15Bage, lokana Saul natuwa, "Palarapoge batekkie, appa patekkinaSamuel barramu?"16Nawale Saul barra lokana, "Samuel natekkimayamme, keledai-keledai tabbokabai." Takka, tubanatokko dana tekkie hahinnabana patekkina Samuel.Samuel Napadendala SaulNya Tokko.17Murrina, Samuel napakawoddeka ne bangsa ga ika aroi MYORI nee Mizpa.18Napanewe Samuel barrada ata Israel, "Nehinnawe patekina MYORI, Allah Israel, Yauwakukodobabai ata Israel waliMesir monno hapasellau wali limma danada ata Mesir monno wali limma danada kerajaan atindasau. 19Takka, neloddo yemmi tolaka Allahmu hapaslamatau wali ngarakuwa pawennadenga celaka monno pasusah dengamu, monno napanewe, 'Takka, keketaia tokko tubami yemmi.'Nebahinna, dedemi aro sagai MYORI dekudi kabisumonno ngarakuwa ole dadimu."20Samuel napatukadingarakuwa kabisu Israeltukke ne ayro, nyakanna ouda kabisu Benyamin.21Benyamin na ouda neayro dekudi ngarakuwa oledadina, nyaka kolei paburru wali waina ole dadina Matri. Murrina, koledommoi Saul anana Kish.Takka nebawega baellea,dappa tabbokakia.22Bage, tuwawa MYORI,"Ammikadu na ata newwe?"Nawale MYORI, deku takkakoge, neeni akabunnitillu barang mangeda."23Nyaka, mallebada badekea wali nee, nyaka kana dede tillu ata mangeda sebangsana.Saul nama deta kyapo wali ata mangeda sebangsana,wali lako deta aro byodo.24Samuel napanewe aroda ngarakuwa bangsa, " Payerra ngarakuwana ne yemmi na ata papedena MYORI? Orona, dai pongngubana hahinna waina nya wali ngarakuwabangsa." Nyaka, kabuara waiyogo bada ngarakuwa bangsa monno apanewe,Toleka tokko!"25Murrina Samuel napanewe tubada hak-hak bangsa kerajaan, tulisa di piagam, bage bandala arona MYORI. Murrina Samuel napasella ngarakuwai bangsa bakako, ne ummadou-ummadouda.26Saul nawali kaina ummadouna nee Gibea, adeku ata pawessi bapalodengai, monno ne ateda bana pakawoddeka Allah.27Takka, ata dursila apanewe, pei waina na atakana pasalamatada ito?"Hida ata hahinawa monnodangindiki maraka barrana. Takka, nya tetap dana paneweki.
Chapter 11Tokko Nahas, Tokko Anon

1Na tukke Nahas, ata Amon, monno rawina kemah ba wolai Yabesh-Gilead. Murrina, hapanewe ngarakuwa ata Yabesh barrana Nahas, " Mai kata woroge, nyaka ne yamme manau bawai hambama."2Nawalewe Nahas barrada ata Amon, "Nehinnawe yauwa kunau baworo aduwa, takka ngarakuwa mata kawanami lekkepai kaidi, nyakka kapoddage makke ngarakuwa ata Israel3Awalewe ata paama-atapaama Yabes barrada,"Yamaga kaloga madoinapittu lodona, gai kana tutuwe bapatukan ata ngarakuwa daerah Israel.Badaiko hapaslamatama yamme, yamme engalousobama, monno wai milikama.Saul Napaslamata Yabesh-Gilead.4Nebadukki papatukadabarra Gibea-Saul monno bapa dukkige ne lii katillu dana ngarakuwa bangsangio malelika lyolobada.5Bage Saul ammi bana dekudi sapina. Natuwa Saul, "Appawe nyaka ngarakuwa ata kana ngio?"Hida ata papatukada atekkiwe ne lii awalina barra Yabesh.6Ngau errina Myori akasonga Saul ne bana rengngewe ne berita, nyaka kanakedde buttu atena aekagai.7Saul nadekei duada sapi, nakatokkoi bana loppudi, bage napangindidadi ngarakuwa daerah Israel melalui ata papatuka, patekkida, "bagarrakuni dadekuni Saul monno dadekuni Samuel, hinna waki kaipo hidda sapi."Murrina, MYORI napatukkege madauta barrada Israel, nyaka haparendana ba maju.8Nebana pariksa Saul di Bezek, touda ngau rata ataIsarael monnmo touda kabullu rata ata Yehuda.9Barrada hida ata papatukana atekkiwe, "Nehinnaibitekkida ngarakuwa ata Yabesh-Gilead: 'Koka ammigepatulu pagata barramu tangerana loddo bana allu bangata.'"Hida ata papa tuka apadukkige lii barrada ngarakuwa ata Yabesh, nangu maweweraba ateda basenango. 10Panewebada ngarakuwa ata Yabeshbbarrana Nahas, "Koka, yamme atti pongngubamabata patabbokana. Rawikoge baappa paetamu aduwa."11Nyaka bana delakage tanah, Saul nabagea rakyattouda pasukan. Hida ata srobotabada batana tillu kemah tangrara needi bapadeluna jaga kappugede monno pakalaiata Amon ne dana bangatapo loddo. Ata aengaponbanama saikara bana kedu, nyaka daiki duada ata adangngi ole dengadi.12Murrina, napanewe ata Israel barrana Samuel,'Nekanyawa Saul tokko aparetada itto?' Yamai natiata kama pamatea."13Patekkina Saul, "Daikiia ta papamate ne loddo!Orona, ne lodo MYORI narawibana patulu pagata barrada ata Israel14Bage, Napanewe Samuel barrada bangsa Israel, "Maida kata kako nee Gilgal monno kata pabo u we pata madiina tokko nee."15Nyaka, Kakokuwa bada ata nee Gilgal monno keketa Saul banya tokko nee,arona MYORI, ne Gilgal.Hida ata aya maraka patalu denga arona MYORI.murrina, nama wewera atepongngu Saul monno ngarakuwa ata Israel.
Chapter 12Samuel Napanewe tubanaTokko

1Napanewe Samuel arobarrada ngarakuwa ata Israel, "Deku takkakogeku rengnge baba ngarakuwa padengngimi papa dukkimi, monno kukeketababana ia tokko tubami.2Nebahinna, nanyabanatokko aneena ayro agollomami. Ne yauwa kukawedabana monno nakakabage logegu, monno ana kabanigu hidabana paka iadengami.Yauwa kukakobana aromi hitti babuwamanepaga dukkie loddo nee.3Deku takkakoge yauwawaiga newwe. Boge tadamu arona MYORI monno arona ata paurapa-Na.Garra sapinai padekebagu?Garra keledaina padekebagu? Garrai paparugigu?Garrai parawigu kekerasan? Garrai padekegu riti wali limma dananagai katodimata? kupawalipongngupudi barramu.4Pawaleda hida ata," daipongngukipo ia papa rugimu, atau pabanimu papalumu, monno dai pongngukipo ia bagarrai padekemu wali limma danana. 5Bage, Samuelnapanewe aro barrada, "MYORI Nyadona saksimi,monno na ata paurapana MYORI saksi ne loddo, bane yemmi dai pongngukipakolemi wali limma danagu.Pawaleda hida ata, "Hinnatakkai nyabai saksi!"6Napanewe Samuel aroda ata Israel, "NyadonaMYORI akeketai Musa monno Harun, monno akodo kikukakodiinna kaweda amakawedamuwali tanah Mesir.7Nebahinna, keddemikata palolo woro dobba berhakim arona MYORI, tubana banapaslamatada MYORI parawiba-Na aro barramu monno aro barrada inna kaweda amakaweda ulluna8Nebana mai Yakub netanah Mesir, monno innakaweda ama kawedamu apanewe arona MYORI, nyaka MYORI napatukadiMusa monno Harun akodokikukakodi inna kaweda amakawedamu walimtanah Mesir, nyakahida hida ata amanetap wai newe padou. 9Takka, abullai MYORI,Allah,nyaka kabattadi limma detana Sisera, panglima tentara ne Hasor, monno limma detada ata Filistinmonno Moab pagobbadapapa taudengada.10Apando-pando panewe kaaulai MYORI, hidage, yamme masalah bokalabana bama dundakagu MYORI monnobama sembah Baal dan Asytoret. Nebahinna, pasellama wali limma dana musuh, gai neyamme walikaliki atema kama deika roru. 11Murrina, MYORInapatukadi Yerubaal-Gideon, monno Brak, monnoYefta, monno Samuel, gai kapasellami wali limma danada musuhawoletami, nyaka aman daiba aganggumi.12Takka, nebueta Nahas, tokko ata Amon agobbagu, dalawakadi, takka ia ata tokko aparetama yamme nya pongngu bana MYORI, Allamu nyadona tokkomu. 13 Nyaka, nebahinna na nyabana tokkomu paopademu monno padengngimu.Dekutakkakoge, MYORI nakeketa baba tokko tubami yemmi.14Bumadauta duni MYORI, kawodo kataba barra-Na, monno dalawakadi lii paretana MYORI, nyaka baik you atau pun tokko aparetami,deku tatakkai MYORI, Allahmu. 15Takka, banda rengngeko liina MYORI monno balawakudi lii paretana MYORI, nyaka limmadou banai MYORI agobbamigi hahinna wai bana bana gobbadi inna kaweda ama kawedami hitti haulluna.16Nyaka, nebainna keddemi monno etami akaladana parawina MYORIaro barrami.17Danyakie nebahinna bakenina kamangge?Yauwa enga panewebagu barrana MYORI gai kana paburruge kagurruka monnourra ekagai. Kapyandege monno parawimi abokala daduwa arona MYORI monno badengngimi ia tokko."18Murrina, napanewe Samuelarona MYORI, monno MYORI napaburruge kagurruka monno urra neloddo mema. Madauta tatakka ngarakuwa bangsaaro barrana MYORI monnoaro barrana Samuel.19Murrina napanewe ngarakuwa bangsa barranaSamuel, " sambayango tubada hamba-hambamubarrana MYORI, Allahmu,gai kadama matekana. Orona, bamatamba dosama monno jahatama, ne bama dengngi ia tokko."20Nyaka Samuel napanewe aroda ngarakuwa bangsa, " Damadautakana.Yemmi rawi takkabage salabokala, takka tetap badekudi lii paratana MYORI, monno kawodo katabai MYORIwalikalaki atemu."21Delekana badeku dewa damangu gunana monno da patulu pagata,orona ngarakuwana dai pongnguki pakolewai na sia-sia ngara kuwana.22Orona, Na MYORI dana dundakaki umatanaorona ngara-Na banya kaladana, MYORI banya dommo alouka berkenan bana padadigu umata-Na.23Tubana yauwa, pamarroge salah dosa arobarra MYORI monno bangau berdoa. Tubami kupanungamigi lara duwa monno abenar.24Takka, madautai MYORI monno awali ate danamu, orona nakaladadiparawina MYORI aro barramu. 25Takka, enga rawikumie abokala baik yemmimaupun tokkomi, enga moddabami.
Chapter 13Orona Saul Israel na Susah

1Saul nakawedabana waktu bana terrege tokko.Saul duada douna bana pareta Israel. 2Saul napede touda rata ata Israel;duada rata ata nee Mikhmas monno ponnu letena Betel tubana badangngi marenga dengai Saul, monno rata ata adangngi marenga dengai Yonatan ne Gibea-Benyamin. Nawadeka rakyata patukai wali bali ia kemah-ia kemahda.3Yonatan napakalai tentara-tentara pendudukan ata Filistin awaina nee Geba, monno arengnge bakalah ata Filistin. Saulpunna powia trompet kadukka katerrina negeri monno napanewe, "Gai karengngeata Ibrani. " 4Ngarakuwa ata Israel arenge beritabahwa Saul napakalahi tentara-tentara ata Filistin,nadukki-nadukki takkaweata Israel babenciwi wali ata Filistin. Bage, pakeddekuwa ata rakyata badeku Saul bakako neeGilgal.5Ngarakuwa ata Filistinapakuwana tubana balawadi ata Israel. Toudakabullu rata kareta, enne rata tentara awaina dara, monno tentara akako tanah mangedana na tudda laingo uppu bonnubakawoddeka maju monnoberkemah nee Mikhmas, nee bali timura Bet-Awen.6Ngarakuwa ata Israelaetawe ba terjepit, orona badesakai. Murrina, kabunnibada rakyata baniputai kareka watu, dongangaba-donga ngaba, ponnu ngaba watu, monno liang watu, monno kabu tanah. 7Ngarakuwa ataIbrani apalabai loko Yordan, nee tanah Gad monno Gilead, takka Saultetap engai ne Gilgal monno ngarakuwarakyata kadadaka badekuni nya.8Naparema pittu loddona kira paka wukkunaSamuel. Takka, Samuel bada ammi ne Gigal, rakyata nama saikara badundakai nya. 9MurriSaul napanewe, "Ngindi maraka barragu monno maraka pasoudewa denga. "Bage, napersembahkadihida maraka. 10Nebanabawe banna ya maraka, natampak Samuel ba ammi.Saul nangu kako bana rengga bana ya i salamata.11Natuwa Samuel, "Appa parawimu?"Jawab Saul, "Orona baku eta rakayata nama saikara badunkaga tangerana yo ubada ammigu nakira pakawukku, monno ata afailistinneebadi apakuwana ne Mikhmas, 12Nyaka kuramala, 'Enga ammibadi ata Filistin akedde ne Gilgallungguge, monno daku madengngikipo manawara barra MYORI. nenyawe, kaku berani baku ya maraka."13Napanewe Samuel barra Saul, "Nsparawimunasalah. You dudekukige lii paretana MYORI, Allahmu, patekkibagu MYORI aro barramu. Orona, badeku takkakogeMYORI napadede kerajaanmu tubada ata Israel dukkie murri wali-murri wali. 14Takka nebahinna kerajaanmu danapawessiba.MYORI wali atedanana napededoubana iaata monno MYORI natunjuka banya tokko tubada umatana MYORI,you dudekubadi lii paretanaNYORI aro barramu."15Keddebana Samuelbana kako wali Gilgal neeGibea Benyamin. Taskka,Saul napariksai rakyata adangngi marengadengai,bana notoge enne ngau rata ata mengedana.Pertempuran ne Mikhmas.16Saul monno Yonatan, anana, monno rakyata aenga marengadengai, dangngi ne Geba-Benyamin sementara ataata Filistin berkemah ne Mikhmas.17Ammibadi perampok-perampok awalina kemah na ata Filistin atouda kasumbu. Na ia kasumbu nali lara aro ne Ofra, nee daerah Syual. 18Kasumbu kaduadana na li lara aro nee Bet-Horon, monno kasumbu wadeka na li larawattedana aro nee lembahZeboim, aro mareda benango.19Daiki ata matukku beine negeri Israel, orona ataFilistin hapanewe, " bana notoge ata Ibrani arawina teko atau numbu."20Nyaka, kakobada ngarakuwa ata Israel barrada ata Filistin korai bajakda, atau beliungda, atau pogoda, atau sabitada. 21Pabayara tubada mata bajak monnobeliung duada per touda syikal, monno ia per touda syikal tubada pogo monno bapasangodi kusa.22Nyaka, banadukkie rapana bapatauna daibanateko atau numbu limma detada rakyat hapaka ia dengai Saul monno Yonatan. Nyakidona Saul monno Yonatan aterena teko monno nummbu.23Sementara, lousobada tentara pengawal ata Filistin kakonee wattedana ne Mikhmas.
Chapter 14Yontan Nakeddeni Filistin

1Neapa ialoddona, napanewe Yonatan anana Saulbarrana hamba angindinaibendilana, "Mai neme palabarrada tentara pengawal Filistin aneena nekke bali wa i." Takka dana tekkikna amana bahinna parawina.2Saul nakadena nee pukkena Gibea, mawona puu wasu Delima awaina nee Migron. Rakyata aole dengai kira-kira mangedana ennengauwa ata. 3Ahia, anana Ahitub, ole dadina Ikabod,anana Pinehas, anana Eli,imam MYORI nee Silo, nyadona natau kalambe Efot saat itu. Takka, rakyatadapandekige bana kako Yonatan.4Nebapaladi ia lete-ia letena Yonatan berusahabana aro barrada tentara pengawal ata Filistin, wai lawina ponnu ngaba watuaneena newwe monno lawina ponnu ngaba watuaneena nekke. Na ia ngarana Bozes, monno na wadeka ngarana Sene.5Ne ia lawina na dede baliutara, nee bali papalaMikhmas, nyaka wadekanee bali selatan, nee balina Gibea.6Napanewe Yonatan barra hambana angindinai bendilana. " Mai pala tukkebarrada tentara pengawal ngarakuwa ata datopola.Bana notokoge MYORI nabertindak tubada ito orona daiki asukara tubana MYORI bana pagata, langkopo aluwana maupunayodika ata."7Nawalewe na walewe hambana, Rawige nehahinnana pabeimu, ne panaumu. Nehahinna takkana ku setujuwe ne awaina ate danamu.8Patekkina Yonatan, "Payerrana, tapala tatukke barrada haina ata, monnota bo wekkina barrada.9Takka nehinnawe bahiddakoda, dangngimiattimaga yamme,' nyaka itto tadede nepadou dedewaida, monno data pennebana bata tabokai hida ata.10Ekanawe, bahiddakopennbemi barrama yamme, nyaka, ito tapenne.Orona, hidda ata na yabadadi MYORI ne limmadanada itto. Ne nyawe tadana tubada itto.11Hida duada ata apa ouda wekkina barrada tentara pengawal ata Filistin. Apanewe ata Filistin, "Payerrana, alousobana ata Ibrani waliia kalena-ia kalena padou pakabunni waina nekke."12Apanewe ngarakuwa ata wali tentara pengawal aro barrana Yonatan monno angindinani bendilana, hinnage, "Pennemi barrama, monno enga tekki pongngu bago awaina barrama. "Patekkina Yonatan barrana angindinai bendilana, "Penne dekuga yauwa, orona hida ata na yabaiMYORI limma danada ata Israel."13penne lyolobana Yonatan bana karaketa, monno hambana angindinai bendilana banadekuni Yonatan. Hamate ngarakuwa hida ata orona Yonatan, monno angindinaibendila napamatei bana tembakai wali lira.14Pakalahda nepertamaorona Yonatan monno ata angindina bendilana duadakabullu wa ata jarakanawesetengah alur bamaluku oma dana.15Nadadie madoddukawali kemahdana, ne mareda dana, monno tilluda ngarakuwa rakyata,tentara pengawal monnoperampok-perampok akawidduka kadadaka, nyakakana dadiwe kawiduka wali barra Allah.16Mata-mata wli Saulhaeta ne Gibea-Benyamin,monno etawa ata bana karibaka kadadaka, akako aro wali. 17Napanewe Saul barrada ata papalolo dengana, "Nunga paretapo, monno monno garraiakako wali barrada ito."Hida ata periksa ternyata dai ki Yonatan monno angindinai bendilana daikini.18Murrina Saul napanewe barra Ahia, "Ngindie kalambe efod Allah!" Orona,Natan nya atauwe kalambeefot Allah hittina waktu banei tilluda ata Israel.19Takka, tangera panewena Saul barra imam, karibbaka kemah danada ata Filistin nama tambah tambah kyawe, nyaka kanapanewe Saul barraimam, tengngia limmamu!"20Pakuwabada Saul monno rakyata apalolo dengai, monno nebadukkine padou papatauwai, etaba ata adakura ole dounabana wai teko. Nadadiba karibaka kalada bana gempara.21Ngarakuwa ata Ibranianeena barrada ata Filistinhitti ulluna monno hapadeku dukki kemah dana awoletage, hida kainapaka ia dengai ngarakuwa ata Israel hapalolo dengaiSaul monno Yonatan.22Ngarakuwa ata Israelakabunni nee pegununganEfraim arengngewe bahettikuwai ata Filistin akedu.Padekulirabada hidda bapakaiana ne pataudanana.23Hinnabana MYORI bana pasalamata ata Israelne loddo. Nepatauna namanyebara nadukkie bana pala Bet-Awen.Saul Narawina Salah a Eka.24Neba suddei bakopadi ata Israel, Saul natekkie aurana barrada rakyatana,hinnage, "Naterkutukka ataangaa sesuatu ne badana tamapo mata loddo, ne badaku taudelupo dendamgu aro barrada musuhgu."Nyaka, dai pongngu banaia ata wali rakyatana angaa sesuatu. 25Nebana dukki ata kadawu dana, monno wai kanena, ne ponnu tanah.26Ndukki rakyata kadawu dana, etabai kanena akokora, takka aokewaidi limma monno paaroge ngada dana,orona bamadautage aura.27Yonatan dana rengngekia amana bawaige aura aro barra rakyatana. Yonatan napa dolai tokkona lawi bubudakanena monno naokewaidilimmna aro ngada danana,monno matana nangu mangewalai.28Napanewe ia ata walirakyatana, "Amamu napaaura takka-takkaba rakyatana, hinnage 'Naterkutuka ata angaa sesuatuneloddo.' Nyaka, rakyataacape adakke."29Jawab Yonatan, "Amagu napacelakawe ne negeri. nungnga, etapo, matagu nama ngewalai,nebaku dallie yodika kanena. 30Apalagi, narakyata bana bebasa bana ngaa nebahinna waliparampokda musuh pakole. Takka nebahinna,dana luwakina pakalada wali ata Filstin."31Hida ata hapakalahwaata Filistin ne loddo, wali Mikhmas dukki Ayalon.32Rakyata hangu dekebai rampokan, simbibebe, sapi, monno ana sapi, doroi tanah deta, monno ngaadi monno pangngudi raada.
34Napanewe dommo Saul, "Matallara-matallaratillu rakyata, monno tekkida ia ata-ia ata ngindisapi monno bebe barragu,dorowi monno ngaadi.Daberdosakana aro barraMYORI bangaadi raada."Nyaka, ammibadi ngarakuwa rakyata, ia ata-ia ata ngindi sapi ne geddemonno dorowi nee.35Saul napa dedewamezbah tubana MYORI.Nanyabana mezbah kawungana papadede tubana MYORI.36Murrina napanewe Samuel, "Maida kata burruwolai ata Filistin ne gedde monno kata rampopkai dukkie manarrimewa.Dapa kaloko pongngukadilangngo kanyako na ia ataaengana."Pawaleda hida ata,"Rawingarakuwage hahinnana ne paetamu aduwa."Takka, imamnapanewe,"Maida kata tukke newwearoi Allah."37Natuwa Saul barrana Allah, "Pakalogado baku burru bawolai ata Falistin?Nabisa takkado basarahkandi limma danada ata Israel?" Takka,MYORI dana waleki ne loddo.38Murrina napanewe Saul, "Tukkemi neme, heingarakuwa ata ayrona rakyata. Berusaha kapandege salah appawepahinna denga ne loddo.39Orona, demi MYORI ha toleka, hapaslamata ataIsrael, ahinna takkana langngokopo baorona Yonatan, anagu, maka nya enga pamatea." Takka daipongnguki ngarakuwa ia awale panewe.'40Napanewe Saul arobarrada ngarakuwa ata Israel, "Yemmi nekke neemigi ia padou, tangngeranawe yauwa monno Yonatan, anagu, enga dede ekabama bali wa i." Awale rakyatana Saul, "Appawe nepaetamu aduwa rawikoge."41Napanewe Saul barrana MYORI, Allah, Israel, "Patutuge ne daduwa.""Kolebadi Yonatan monno Saul, takka rakyata aluputa.42Rawina undi yauwa monno Yonatan, anagu."Bage, kolebai Yonatan.43Saul napanewe barra Yonatan, "Tekkiga nebahinna, baappa parawimu." Natekkiwe Yonatan,hinnage "Yauwa kudallie yodika kanena bakuwai tokko limma detagu. Yauwa kusadia mate."44Napanewe Saul, "Hinnabawe yauwa bana hukumaga Allah, monno nalouka kyapo, hahinna takkana, yo u pamate takkabau, Yonatan."45Takka, pawaleda rakyata barra Saul "Peikonabaenga matena Yonatan banyamo tangerana bana pamenang kalada Israel?Pamarroge nebahinna, demi MYORI atoleka! Danawarraka pongngu bana naia logena Yonatan ne ponnu tanah. Orona, monno Allah, nyakana rawige hitti ia loddo."Rakyata napa bebasa Yonatan, nyaka dapa pamatekia.46Walibana Saul babawe bawola ata Filistin. AtaFilistin walibada padou memada.Saul Nagobbai MusuhdaIsrael.47Ne bana jabata tokko Saul tubada ata Israel, Saulnalawa ngarakuwai musuhIsrael, hida Moab, ata Amori, Edom, tokko-tokkoZoba monno ata Filistin.Langngo kagenee nyage padou Saul nakako, monnonatetap bana menango.48Saul narawige pakalada dewa, bapakalai ata Amalek, monno bapa bebasai ata Israel wali ngarakuwa ata perampokda.49adapun ngarakuwa anana Saul hida Yonatan, Yiswi, monno Malkisua.Ngarada ana mawinnenaaduada: Pakaa ngarana Merab monno paalli Mikhal.50Ngarana ole ummanaSaul Ahinoam, anak Ahimas. Ngarana panglima tentarana Abner, anana Ner, lokana Saul.51Kish amana Saul monno Ner amana Abner,adalah anakuwanadi Abiel.52Nyaka, nahebata bagobbai ata Filistin selama banya Saul Tokko.Ngarakuwa ata apawesse monno ngarakuwa ata akawossuka wekidanana paetana Saul, napakuwadi barrana.
Chapter 15Saul Napamudda Ata Amalek

1Napanewe Samuel barra Saul, Yauwanatukaga MYORI tubana baku urapau ba tokkou atas umat-Na, ne Israel. Nyaka,lii wali barra Myori. Hinnawe lii wali barra MYORI kadukka tanah kadukka langita, Yauwa balasa pongngupo parawida ata Amalek arodaata Israel, oroda baanda-andai ata Isarael balousa walitanah Mesir. 3Nebahinna nee kako monno pakalaiweitakadi ata Amalek. Pamoddai ngarakuwai awaina, monno daiki rasa arroge ahinna barrada. Pamatei kabani monno mawinne, monno lakawa-lakawa, lakawa sussupo,sapi monno bebe, unta monno keledai."'4Murrina Saul napakawoddeka rakyata monno paretai barisan nee Telaim.Duangau rata tentara akako tanah, monno kabullu rata ata Yehuda.5Nebana dukki Saul ne kota ata Amalek, napa tukadi ata andadi ne karape lamberana.6Napanewe Saul barrada ngarakuwa ata Keni,"Kakomi monno marromi.Kakomi wali tillu dongadaata Amalek, gai kadakupamodda dengakamigi bersama ata Amalek, oronayemmi bo ge duwa atemi barrada ngarakuwa ata Israel waktu balousa wali tanah Mesir." Murri eru pamarrobada ata Keni walitillu dongada ata Amalek.7Saul napa kalahkuwai ata Amalek walina Hawiladukki nee Syur, awaina neebali timura Mesir.8Woppa Agag, tokko Amalek, dapa pamatekia,monno pamodda ngarakuwa rakyatana bawai tama teko.9Takka Saul monno raktana merasa manawaratubana Agag, monno simbibebe monno ngarauwa sapi aduwa morru, atas ana-ana bebe, monno ngarakuwa apawelli. Hida ata danauki bapa moddangarakuwai, takka ranga dapawelli monno aburukapatirripamoddai.Samuel Natekkina Saul tubada Dosana.10Ammige panewena MYORI barrana Samuel,11"Ku menyesala baku keketa Saul ba tokkowa, orona nya bana madikkirawali barra-Gu monno ne lii-Gu badana wunggu terrege." Samuel pun nakarodduka atena monno negedde mange-ngeda nakadengnga-dengngai Myori.12Samuel nakedde manarri mewana tabboka Saul koka bana loddoge,takka tekkibana Samuelhinnage, "Nehahinna takkana Saul kako nee karmel tubana bapa dede tadana bapa lologe." Bage, Saulnawalipalina monno naelena burru nee Gilgal.13Baba ammi Samuelbana aroi Saul, napanewe Saul, " Mringngi malalanaorona MYORI! Yauwa kukeddenana baku ngindieliina MYORI."14Nawale Samuel, Appakadapa waige punni simbibebe katillu danagu, monno punni sapi kainaparengngegu?"15Nawale Saul, "Hiddi pangidiwi wali barra ata Amalek, orona rakyata nasenanhgo tubada simbibebe monno sapi aduwa,kambuna kawai marakadiaro sagana MYORI, Allahmu. Takka hiddime aseipa pamate kuwabai."16Murrina Samuel napanewe barrana Saul " Hinnabai! Ba enga tekkigudi barramu patekkina MYORIHitti male gedde."Nawale Saul,"Tekki lolowe."17Napanewe Samuel,Dawouki walaupun bana kiige paetadoumu, takka bakapala kabisu ngarakuwa kabisu Israel,monno bana urapau MYORI ba tokkou tubana Israel?18Yo u napatukagu MYORI monno napa na uwali pateki-Na, 'Kakou, pamodda ata jahat hiddi ataAmalek, monno gobbadi pataudengadi bapa moddapamate ngarakuawai.'19Appa kada dekuge liiMYORI, monno kudekewa rampokan monno rawigeabokala aro mata MYORI?20Nawale saul arona Samuel, "Yauwa kurengngeba liina MYORImonno kudekubai lara papatukana MYORI ku ngindiba Agag, tokko ataAmalek. Takka, ata Amalekkupamoddakuwaba.21Nyamo, rakyata rampokai simbi bebe monno sapi aduwa pongngu khusus bawai marakadi aro sagana MYORI, Allahmu, ne Gilgal."22Samuel nawale, "Appa nadeibakadu MYORI hida korban bawai marakadi daripada barengge lii MYORI? Dekukoge ahinnatakkana rengnge naduwapo wali korban pateba, monno rengnge daripada morru bebe mane.23Orona, dosa nakabukkuta sama hahinnana bamarontaka,monno babara berhala monno terafim sama hahinna madinggila.Nyaka yo u tolaka lii MYORI, nyaka MYORI natolakau ba tokkou24Nawalewe Saul barrasamuel, "Kusalahbana baku lawi loppai perintah MYORI monno patekkimuorona baku madautai rakyata monno barengngedadi padengngida.25Nyaka nebahinna taudagadi salah bokalagu monno paiadenga baliga gai kako kawodo kataba bali MYORI."26Nawale Samuel aronaSaul, "Yauwa daku paka ia dengabaligu, orona yo u butolaka lii MYORI. MYORI natolakabau yo u batokkoutubana Israel." 27Hangumadikkira kakobana Samuel, Saul naterrena lawi jubana nyaka kana mairra.28Napanewe Samuel barraSaul, "MYORI napubbuka irraba jabatan tokko ne loddo, monno na yada atawaddeka aduwa kyapo daripada yo u. 29Appakya Sang Mulia wali Israel dana tekki duaki monno dana manyesal pongngukiorona da ata pi a kia kanamanyesal pongngu."30Patekkina Saul, "Yauwa kasalah bokalabana, takka nebahinna patukkega bana notoge aroda tua-tua bangsagu monno kawali bapa kaia dengaga kaku kawodo katabai MYORI, Allahmu."31Saul nawali bali paka ia dengngai Saul.Saul naka wodo katabaiMYORI.32Patekkina Samuel, " Ngindia neme Agag, tokko ata Amalek."Nakako Agag arona Samuel monno nama wewera ate. Papa ngedana Agag, Notoge lewataba mate hinnage."33Samuel napanewe,"Hahinna waida tekomu burawida mawinne-mawinnebamuwana anada, hinna kaiye innamu enga muwa kaibada anada tillu dongada mawinne-mawinne. Samuel pun na loppu katokkowa Agag arona MYORI ne Gilgal34Murrina kakobana Samue nee Rama, Saul punkakokaibana ummana neeGibea-Saul. 35Samuel dana etaba Saul dukkie loddo matena, takka samuel nasusah orona Saul. MYORI nama nyesal oro bana keketa Saul ba tokkowa tubana Israel.
Chapter 16Samuel Nakako nee Betlehem

1Napanewe MYORI barrana Samuel, "Pirra gaiemadoddina bukalallu oronaSaul? Dupandekige baku weitakai ba nya tokko tubana Israel? Tau ina katimbukadumu wee lengi monno kakou. Kupatukagu barrana Isai, ata Betlehem,orona kupede baba ia ana kabanina ba nya tokko."2Nawale Samue, Peikona baku dapakako?Baba rengngeko Saul, bisa napamateaga." Nawale MYORI, "Ngindia ia kabodisapi limma danamu, monno panewe: Yauwa kumai ngindi maraka barraMYORI.'
4Narawi takkage baappa patekkina MYORI,monno nadukki ne Betlehem. Monno naka daddaka, bapayerrrai ata paama-ata paama monnobapanewe,"Nemme baamingindina damai?" 5Jawab Samuel "Dikawatirakana, maigo pangindi maraka MYORI. Pasingira toumu mai kata pakako upacara maraka."Samuel napakudusa Isaimonno ngarakuwa ana kabanina, monno na undanguwi nebakako ne upacara maraka6Nebatama monno baetawa Eliab, "Notoge nyabana paurapana MYORI."7Napanewe MYORI barra Samuel, "Danyaka paetamu ne matadetana atautouna amajeta, orona neYauwa kutolakaba.Orona, danyakie paetanaata, orona ata naeta baappa paetana ne ayro,takka MYORI ne ate nyapaetana."8Murrina Isai nakadengai Abinadab, nakako arona Samuel.Napanewe, "Napanewe, naata danyaki papedena MYORI."9Isai napa tukkei Syama, takka napanewe Samuel, "Na ata danya dommoki papedenya MYORI."10Hinnawe Isai napa tukke kuwadi pittu anana arona Samuel. Napanewedommo Samuel barrana Isai, "Daiki papedena MYORI hidda anamu awaina ayro11Napanewe dpommoSamuel barrana Isai daibana wade anamu?"Nawale Isai waipuni kamurri, natuba waige tangera neeni akadi simbibebe."Patekkina Samuel barra Isai, "Patukai monno kakomallei. Orona, itto data madiikipo dukkie ba ammi."12Patukana ata barengga. Nya nararana,matana nakabola, monnonapa ngidige touna.Napanewe MYORI, "dedemi, monno urapa nya, orona nyabana."13Samuel nangu dekea katimbu kadu haina wee lengi urap monno nangu urapa tillu ole dadina. Naberkuasabana ngauna matuwa MYORI toudetanaDaud ne loddo haekagai pangona. Samuel nakede kako bali nee Rama.Ngau Bokala Atudduka Saul.14Ngauna matuwa MYORI amarrobai Saul, monno ngau bokala atudduka wali MYORI.15Apanewe hambana Saul "Kaupandege nebahinna, ngau bokala wali barraMYORI tangngera batuddukau.16Bana notokoge patukadi hamba awaina aromu kaelle ia ata apandemawago roro dungga.Nyaka ngau bokala awali barra Ayllah, nya naroro dungga bana wai limmana,nyaka yo u murasa amana."17Npanewe Saul barrada ata papawedena,"Wega ia ata apande pongngu roro dungga, monno ngindigai barragu."18Nawale ia ata papawedena, hinnage, Ne-hahinna takkana yauwa kuetawa anana Isai, ata Betle-hem, apande paroro dungga. Nya nakawossukatouna, tentarawa napande papanewe , monno napangindige tuona. Monno, engai MYORI banapalolodengai.19Saul pun napatukanaata barra Isai, monno napanau, "Patukai anamu, Daud, monno simbi bebene arogu.20Isai nadekea ia keledai aailana kababa,kirbat anggur monno ia ana simbi. Napa ngindidi bana ngindi Daud, anana, barra Saul. 21Nadukki bana Daud ne barra Saulmonno nalayani ne arona.Saul namanawara pongnguni Daud, monno Dud nya dommo anhgindinani senjatana.22Saul pun napatukanaata barra Isai monno atekkina, ba nya Daud alayani nearona Saul, orona Daul bana kolena nanawara paetana Saul."23Na roh awali barra Ayllah bana li ko barra Saul, nyaka Daud nadekea dungga mono narorowa bana wai limmana. Saul pun namalena atena monno naamana monno ngau bokala namarro wali barrana.
Chapter 17Goliat Nagobai Israel.

1Napakuwadi tentara Filistin tubana bapa tauna.Apakuwana ne Sokho, aneena ne tanah Yehuda,monno berkemah tillu donga Sokha monno Azeka, ne Efes-Damim.2Saul monno ata Israelapakuwana monno berkemah ne Tarbantin.Atura barisan tuba pataunatubana bagobbadi ata Filistin.m 3Ata Filistin apakuwana ponnu letena ia tangerada ata Israel apakuwana ia letena, monnone tilliuna waige dobana amadalena.4Nalousoia ata pendekar walitentara Filistin, ngaranaGoliat awalina Gat. Mdetana ennehasta kapagana.5Topi tabagana na tai katowa detana monno nataun kalambe zirah apanapi. Botona kalambe zirahna limma rara syikaltambaga.6 Waina natodi tambaga monno numbu tambaganeedi lakodetana.7Kapudda numbuna hinna waina peso tukang matonnu, monno botona tamanumbuna enne ngausyikal bei, monno angindi toda haullu arona.8Nadede monno nakaauladi ata Israel, monno napanewe, Appa yemi kilyouso monnokiayturapatauna? Di pyandekiga yauwa ata Filistin monno yemmi ba ata papawedenami Saul? Pede ia ata monnongindia neme kama pagobbana. 9Nebana gobbagamonno bana pakalakoaga,yamme pongngubana atapapawedemu. Tkka baku pakalahku you pongngubana ata papawedema monno kawodo kataba barrama10Ata Filistin apanewekaina yemmi bagobbamigi barisan Israel ne loddo.Ya neme ia ata kanna lawaiia ata." 11Rengngeba patekkida ata Filistin oleh Saul monno ngarakuwa ata Israel. Madauta Kadadddaka ate ata monno madauta takkapongngu.Daud Maju Patauna.12Daud lakawa bani ataawali Efrata-Yehuda, ngarana Isai, mangu ana kabanina pondo ata. Masana Saul, nya nakaweda pongbngubana.13Kakobada touda anana Isai lousa deku Saulpatauna. Ngarada touda anana kako patauna hidaEliab pakaa bodi, monno kaduada Abinadab, monno katoudana Syama.14Daud nya ana kamurrina, monno hitti atouda anana amatto nettidi adeku Saul. 15Daud nakako paengana wali barra Saul tubana bana kadi bebena amananee Betlehem. 16Aoudabana ata Filistin ne lodo kappugedde monno ne loddo raimale. Hapaouda wekkina patta kabullu loddona madoina.17Napanewe Isai barraanana Daud, "Nebahinna dekena ia efa bertih kamangge monno kabullukababa. Kako ngetta pongnguna ngindi barra kaamu nee kemah dana.18Monno padukkidihida kabullu keju barranakapala tentara arata.Payerradi ngarakuwa kaamu basalamata. Monnongindi ia tada baengadi.19Saul monno hidda atamonno ngarakuwa ata Israel needi netebana Tarbantin, patauna bagobbadi ata Filistin.20Daud nakedde kapugeddena koka bana delakana loddo, nadundakadi simbi bebenabarrana ia ata akadi, murrina nakeketai pangindinamonno nakako hahinnabana patekkina Isai. Nebanadukki kemah dana, tangngerada tentara balouso aro barrana bapayawau kabuara tubana bapatauna. 21Ata Israel monno tentara Israelhaatura barisanda, barisanpatobbokana dengadi barisan.22Murrina Daud nadundakadi ngarakuwabarang nelimmadana penjaga barang, bage nangu malle bana dekuna barisan patauna. Nebana dukki nee na tuwai keselamatanda ngarakuwakaana. 23Tangerana bana panewe dengadi hidaata, napa ouda wekkina iaata kabani pendekar ne tillu dongada ata Filistin.Ngarana Goliat, ata Filistinwalina Gat. Natekki hal-halhittinena, monno narengngekuwai Daud.24Ngarakuwa ata Israeleta dobba na ata, monno kedu lolobada wali aronabamadauta pongnguni25 Apanewe ngarakuwaata Israel, Etadoa nakka ataa maju? Nebana maju tubana bana tedeka ata Israel. Ata apakalawa yana padoumadii tokko pote kalada, ana mawinnena yapongngunai monno ngara kuwa ole dadina abebasa ne Israel."26Natuwa Daud barradangarakuwa ata adedenebarrna, patekina, "Appa parawinai na ata apakalawa ata Filistin, monno apamarroge ne pa tedekawali ata Israel? Deku takkakoge, garrai nakka ata Filistin da topola, dukkie bana hina barisana Allahatoleka?" 27Awalewe rakyata tubada patekkinanena, hinnage, "Hinna lyolobai parawina barrana ataapakalawa."28Eliab, kaa bodina, na rengnge patekina barrada ngarakuwa ata, nangu kedde banina Eliab aro sagana Daud. Patekina, "Nekaammiagu neme?Garra pagaimudi duada touda simbi bebe nee mareda kikapa?Kupandegu bupadikka weki bokalana neate danamu, orona papangedamu bu mai tubana etapatauna."29 Nawalewe Daud, "Appa parawimu? Orona,yauwa nyakido baku tuwa."30Nama dikira bali banatuwa ata eka, monno natuwa hahinnabana patekkina.Nyaka, awalerakyata hahinna bana patekkida hitti ulluna.31Rengngeba panewepatekkina Daud monno padukkina Saul, monno murrina pamaiya.32Napanewe Daud aro sagana Saul, "Kadai pongngukana iaata abata atena tubana nya. Yauwa hambamu akako agobba dau aroda ata Filistin."33Nawale Saul aro sagana Daud, "Indaki dutalu ponngukia bukako gobbai na i ata Filistin ne arona nya.Orona, yo u kaboka atapu,tangerana nya tentara memaba walipoge balakawapa."34Nawale Daud arona Saul, "Yauwa atakadisimbibebena amamu. Ammiku singa atau beruang awoppai ia oleda bebe kulawadi,35kumaju baku wola marebiwa, gai kana pasella walingada danana.Bana pawolako bana lawaga, ku woppa pungnguba baku katakonadi wullu ngengena baku pobbai monno kupamatea.36Langngo kanyai singa monno beruang gaibabai papakalana hambamu, nyaka nai ata Filistin datopola napa sama kaipohahinnana ranga. Orona,nya bana hina barisana Allah atoleka."37Patekki dommona Daud, Nyadona MYORI apasellaga wali karabbita danana singa monnokarabbita danana beruang. Nya dommodona apa sellaga wali limma danada ata Filistin." Npanewe Saul arosagana Daud kakou! Nakasongau napa lolodengaguMYORI!" 38Saul napa wenna nadi kalambe pagobbana Daud. Natai ketopong tembaga ponnukatowana monno napataudommona kalambe zirahna.39Dud na lillie tekona ponnu kalambe patauna murrina naberusaha banakako, orona dana nungngapongngu kipu.Napanewe Daud arona Saul, "Daku sanggupakiebaku kako, orona daku pernaki baku nungngai."Murrina Daud nakai ngarakuwadi kalambe patauna. 40Murrina Daud nadekea tokko limma detana, bage napede limma bolo watu keluta wali loko dana monno na taidi kaleku kadi rangana,nyadona padouda watu.Kalerre kapetti limma detana, na tukke aroda ataFilistin.Daud Napamatea Goliat.41Kakobada ata Filistinba tutukke arona Daud, tangerana nangindinai todana nei arona.42Orang Filistin apacetei monno aatedanai Daud,bage ahinawa orona balakawapa, bana kararaka, monno bana ouda mata detana.43Apanewe ata Filistin arona Daud, "Bongga lummugabu mai arogu monno tokkomu?" Bage, apaweli sasara bakutuka Daudbaaura wai allahda.44Patekkida ata Filistinsagana Daud, " tukke nemearogu, monno ku ya pongngugo kanaamu barrada ngarakuwa keila monno ngarakuwa rangatillu mareda. 45Nawalewi Daud ata Filistin, "You monno teko mu mai arogu,numbu, oraka. Takka, Yauwa ku mai aromu orongarana MYORI, apadadigengarakuwana, Allah barisana Israel nya pagobbamu.46Ne loddo mema, younapasellau MYORI ne limma danagu.Yauwa kupukka pongngupugu monno ku puddika go katowamu.Ku yapongngu poda kamatemu monno tentaraFilistin ne loddo barrada keila lera monno ranga utta kadawu dana, nyakakapandege ngarakuwa neponnu tanah bawa i Allahtubana Israel.47Monno, kapandegengarakuwa umata indanyaki teko atau numbuMYORI apaslamata, orona,nyadona MYORI apagobbamonno asrahkanmu ne limma detama yamme."48Bawege, keddebadaata Filistin bamaju ba tutukke arona Daud.Nangu ngettana malle Daud bana lawadi barisanmusuh ata Filistin.49Murrina Daud na roukaleku dana bolo watu, bage nawewurage kapetti,monno natuba pongnguwelametena ata Filistin.Nama tane togo lamete danana, monno nabukkanaponnu tanah.50Nyaka Daud napakalah ata Filistin bana wai kapetti monno watu.Daud napakalah monno napamatea ata Filistin dana waikini teko katopo ne limma detana. 51Mallebana Daud bana tukkea ataFilistin, bana dede ne barrana. Nadeke tekona, bage nabatuge wali wannodanana tubana bana pamate palodoi monno bana teruna katowana.Neba etawa pahlawanda ata Filistin bana mate, kedudou kedudou bada.52Keddebada ata Israelmonno Yehuda bakabuarapayawau monno bawolai ata Filistin padukkidi ne Gat monno padukkidi ne binna gerbang Ekron. Ngarakuwa ata Filistin amate papamateda amawewara ne laradanaSaaraim, dukki nee Gat monno dukki nee Ekron.53Bage, walibada ata Israel bapawola ekagai tubada ata Filistin, bage rampoka perkemahan hidaata Filoistin.54Daud nadekei katowada ata Filistin monno ngindiwi nee Yerusalem. Takka, ngarakuwa senjatada taidine kemah danadaSaul Mulai Bnamadautai Daud.55Na Saul bana eta Daud bana gobbai ata Flistin, tuwabanai Abner,panglima tentarana, " garra ananai nakka buwamane, Abner?"Jawab Abner, "Demi tuanku atoleka, o tokko, yauwa daku pandekaiki."56Napanewe tokko,Tuwa ne toumu, garra anatakkanai nakka buwamane."57Nebana wali Daud banapakalah ata Filistin,napa maiya Abner monno nakodoi barrana Saul, tangerana katowana ata Filistin naterrege limma detana.58Natuwa Saul barrana,"Garra ananagu you hei buwamane?"Nawale Daud, "Ananagahambamu Isai, ata Betlehem."
Chapter 18Daud monno YonatanHapakaiana

1Nyaka, nebana bawe bana panewe dengai Saul,dewana Yonatan monno dewana Daud hamakette.Yonatan namanawarai hahinnana dewa douna.2Saul nakodoi memaine loddo, monno dana waliki nee umma amana.3Yonatan monno Daud hapakettena baberjanji,orona bana manawarai hahinnana ne toudouna.4Jubana Yonatan nakaige na yana Daud.Hinna dommo kalambe perangna , dukkie teko, panah, monno bahkan kette kombuna. Saul napacecei Daud bana Berhasil.5Langngo kagyegyegebana kako Daud berperanghahinnana papatukanai Saul, nya namenango patirri, nyaka Saul nakeketa bakapala tentara perang.Haeta ngarakuwa rakyatamonno pegawe Saul namanadage.6Murrina, nebana waliDaud bana pakalai ata Filistin, lousobada mawinne-mawinne wali ngarakuwa kota Israel monno geile lawiti monnonego tubana batekea tokkoSaul, monno bapapunni dungga monno maweweraate monno punni malelika.7Mawinne-mawinne ageile lawiti bapababalenapatekki, "Saul bana pakalararata, taka Daud berlaksa-lakasa,"8Nakeddeba langngo buttuatena Saul, orona hida patekki bapakabalanaatena. Papangedana, "Daud bakirawa monno berlaksa-laksa, tangerana Saulberrata-rata.Lanjutna nyabana Daud aterrege tokko.9Nyaka Saul nabenciaDaud mulai ne loddo monnoseterusnya.Saul Namadautai Daud.10Nadadie nekoka banaloddoge, dewa bokala walibarra Allah naberkuasa toudeta Saul, nyaka kana makawura ne tillu ummakatongada. Daud tangera neeni arorowa dungga limma detana hahinnana ialoddo-ia loddo, tangerana numbu neege limma detana Saul.11Saul na tawwena numbu Daud aro tembokadeta." Takka, napasillie numbu na Daud dukkie pando. 12MadautabanaSaul aro sagana Daud, bana kasonga palolodengaiMYORI, monno erubana wali barra Saul.13Saul naerupamarronawali barrana monno nakeketawa banya kapalapasukana arata, nyakana maju bapatauna monno bana pimpinai ne aroda barisan tentara. 14Daudnangetana bana berhasilaia kako-ia kakona, orona MYORI bana kasonga palolodengai.15Nebana eta Daud selalu bana menango, Saul nama dauta tatakkabai.16Ngarakuwa ata Israelmoono ata Yehuda hamanawarai Daud, orona bana pimpindi hida ata bamaju ne ayro bapatauna.Saul Nabeige Naana mawinnena Banikah dengai Daud.17Npanewe Saul aronaDaud, nahinna takkana anamawinnegu pakaa bodi, Merab, ku ya ponngunai baole ummamu. Takka, mujadibana ata kawossuka banidana nebapatauna tubana MYORI." Saul napangedage,"Kada nyadoukana limmagu alawai, biar limmada ata Filistin alawai."18Nawale Daud arona Saul,"Grraga ne yauwa monno garradi ole dadigu,kaum keluargana amagune dyana bangsa Israel, nyaka ne yauwa bulasawaga tokko?"19Nadukkie rapana baya Merab, ana mawinnenaSaul, barrana Daud, na mawinne ya waibana Adriel, ata Mehola, baoleummanai.20Takka, Mikhal, ana mawinnena Saul, nawarraka manawarana barra Daud. Natekkina Saul monno banya alouka paduwa ne paetana. 21Papangedana Saul, nebaku yanai banya irra lore tubana. Langngo kahida limma ata Filistinalawai.Napanewe Saul nekadaudana, "ne loddo yo ubana lasawagu."22Saul napatuka domodi ngarakuwa pegawaina,"Tekkina Daud bakabuttikai, nehinnawe:"Dekutakkakoge na tokkonabeigu, monno ngarakuwa pegawaina abeikaigu.Nyaka nebahinna, yo u bana lasawana tokko.'"23Ngarakuwa hida patekki hapadukkidi ngarakuwa pegawaina Saul kepada Daud. Takka nawale Daud hinnage, perkara alewara lummugenepaetamu ne bawerai tokko? Yauwa ata dengo milla monno padaka.24Hinnabai patekkida pegawina Saul,"Hinnabai pawale monnopatekkinaDaud."25Napanewe Saul, Hinnadommowe you tekkina Daud: Indanyakiwe ba yamas kawin hinage tokkoselain ngau kalita khatanata Filistin sebagai deluda musuhna tokko. "Maksudna Saul gai kapawarraka Daud tillu dongada ata Filistin.26Ngarakuwa pegawaiatekkina Daud, monno Daud nadeibai hida patekki ba nya lasawana tokko.27Neebani asiap.Kakobana bana palolo dengadi atana monno bana pakalai ata Filistin mangedada duangauwa ata monno Daud kaliata khatanda hida ata. Naponnu hida padenginabanya lasawana tokko.Bage, Saul na yanai Mkika,ana mawinnena, baole ummanai Daud.28 Saul namangerti monnonaoandege ba-NyaMYORI Akasonga palolodengai Daud, monnoMkika, ana mawinnenanSaul, nama nawarai. 29Saul namadau dautakyabai Daud. Saul namusuh paengai Daud sepanjang tolekana30Takka, ia patauna-iatauna baammidi tokko Filistin ba maju pagobbana, Daud naloukapo taluna daripadangarakuwa pegawaina Saul, monno napangara tatakkana.
Chapter 19Yonatan Natulu Daud

1Napanewe Saul barranaYonatan, anana, monno aroda ngarakuwa pegawaina,ga i kaenga pamate ponngudai Daud.Takka, Yonatan, anana Saul, nabei pongnguni Daud. 2Murrina Yonatanna tekkina Daud, hinnani,"Amagu, Saul, naberusahakapamatea hinnagu. Pamendara wekkina nebahinna.Koka kappugedde, dangngine padou kabunni monno kabunni u. 3Yauwa hettiga louso monno ku dede balina amagu, ne mareda dana padou pakabunni waimu. Kupanewe denga pongngupu amagu,monno kaeta bapeiwaina,bage kutekkigo.4Murrina Yonatan natekkikuwai parawina duwa Daud aro barra Saul,amana. Patekkina aro barrana, " Darawikana dosa arobarra hambamu, Daud, orona dana rawikina dosa,monno neparawina naduwa pongngu.5Daud nabattage ngauna, monno ata Filistin akalah limmadetana, nyakaMYORI na ya i menango adouso kaladana tubana ngarakuwa Israel.You eta monno kalada atena ne bahinna.Nekarawiana dosa tubanaraana na ata damanguparawina salahmonno bubeige pamatea Daud damangu tubana.6saul na rengei patekkina Yonatan, nyakaSaul na aura, "Oro ngaranaMYORI atoleka, enga dakupamateba!"7Yonatan napamaiya Daud monno natekki kuwaiYonatan ngarakuwa papanewe.Murrina Yonatan kakodoi Daud barrana Saul,monno napawilli hahinnabana hitti haulluna.Saul na Berusaha DomoBapamatea Daud8Nadadiba patauna, nyaka Daud namaju tubanabagobbai ata Filistin.Daud napakala mangedai ata Filistin, kedu lyolobna wali arona Daud.9Engai dewa bokala wali barra MYORI toudetana Saul tangera neeni amadii ne ummna, monno nummbu limma detana,tangerana Daud bennei aroro dungga lmmadetana.10Murrina Saul na tawwena numbu Duud arorinndi deta, takka Daud napasillie numbuna Saulnyaka rinndi nya pawennanumbu. Daud murrina kedubana, nyaka kana luputa ne gedde.11Murrina Saul napatukana ata nee ummana Daud tubana bawasa monno bapamateakoka manarrimewa.Mikhal ole ummana Daud, natekkina, hinnai, "Ne gedde bada erukona, nyaka you pamatebadagukoka.12Mikhal murrina napaburru li jendela, nyaka kana kako monno bana luputa. 13Murrina murrina Mikhal nadekewe terafim, monnonataige ponnu padou dura wai. Nataige inggi patonnu wullusimbi toddu lunna, bagepawolloka waige inggi.14Murrina Daud napa tukadi ata papatukana gaikawoppa Daud. Takka, atekkiwe, engai akarodduka."15Murrina napatukana ata papatukana Saul ba ellea Daud, monnopatekkina, "Ngindianeme monno dada pangngu padou dura waina gai kaku pamatea."16Tamabada ata papatuka, bage etabada terafim neege ponnu padou durawa i monno ingngi patonnnu wullu simbi neege barra katowwa.17Natuwa Saul barranaMikhal, "Nekatipuwaga monno kapasellawa musuhgu bana luputa?"Nawale Mikhal barra Saul,"Patekkina aro battagu, 'Pakalokoga baku kako, appa kamate pongngu?"Daud Nakako nee Perkemahan Rama18Daud nakedu monno banapaslamata touna barrana Samuel nee Rama.Natekki ngarakuwa barrana Samuel parawina Saul. Murrina Daud monnoSamuel kakobada badangngi nee Nayot.19Hinnabai panewe patekkidai Saul, "Nehahinna takkana, Daudneei Nayot, ne Rama."20Saul napatuka dommodi ata papawedenakawoppa Daud. Takka, hidaata haetwi nabi bapakuwana bernubuat,monno Samuel nadede bana awasai. Burrubana Roh Allah toudetada ata papatukana Saul, nyakahida kaina bernubuat.21Nehahinnana atekkina Saul. Bage, Saul napa tuka dommona ata eka, monno bernubuat kaibada hida ata. Sadekkakyadommo, Saul napatukanaata ne apatouda. Hinna dommo hida ata babernubuat. 22Kako doubana Saul nee Rama.Nadukki barra Sumura kalada awaina ne Sekhu, natuwa, hinnage, "Gyedi Sauel monno Daud?"Awalewe ata, "Nehahinnatakkana hida needi Nayot,nee Rama."23Murrina kakobana Saul nee, ne Nayot, nee Rama. Monno, nyakaina naburru Roh Allah toudetana, nyaka ne banatukke kako partirri nabernubuat dukki ne Nayot,nee Rama. 24Nangukai dommodi kalambena, monno nabernubuat arona Samuel.Nabukkana monno bana kagola ne ia loddo monnnoia geddena nee. Hida nyawi, bana tuwa ata " nadana kaina Sul banabiya?"
Chapter 20Daud monno YonatanHapakette Liina

1Murrina Daud nakeduwali Nayot, nee Rama, monno dukki arona Yonatan. Daud natuwa,"Appa parawigu? Appa padengnga dokogu monno appai dosagu tubana amamu, nyaka kana wegagabana wyataga ngaugu?2Nawalewe Yonatan, "Pamarroge ne hahinnana!Yo u dou mate pongnguki.Nehahinna takkana, na amagu bana rawikoge baappawe, kanakaladage monno kana kiige, enga tekkinaga. Appa kana burrina rahasia na amagutuabagu yauwa? Indaki dana dadikie.3Nawale dommo Daud,patekkina, "Amamu enga pande pongnguna ne yauwa baku kolena manawara ne paetamu.Papangedana: Gai kadana pandekage na Yonatan baappawe, ba nasusah atena.Takka, kana rengnge MYORI atoleka, monno kana pandege dewamu,nehahinna takkana kapagakido marrona yauwa monno mate.4Napanewe Yonatan arona Dud, "Appawe ne awaina ate danamu, kurawi pongnguge." 5Patekkina Dud arona Yonatan,"Nehahinna takkana, kokawulla bo u wa. Enga dangngi pongngugu bakumadii monno baku ngaa ole dengadi tokko. Nyaka bupillidoaga baku kako,kukabunni pongngupo mareda dana dukkie mewagedde.6Na amamu madana etaga badaku danana, tekkina, Daud namadengngi pongngu barragu banakako nee Betlehem, kotana. Orona, waige acarakorban ia dou tubada oledadina.' 7Nyaka bana ookoge, Naduaba!'Nyaka, luputa na hambamu. Nyaka bana langngo buttu ateko banakedde banina, pandebagebana deke kawuddikanabana beige pamateaga.8Nyaka nebahinna, boge ne dua atemu, oronayo u monno yauwa bata pakette liibana ne arona MYORI. Bawaikoge padengnga dokugu, nebahinna pamateaga, orona appa kakodo pongngugawali newwe netti bara amamu?9Nawale Yonatan, "Pamarrodi hida hinnana wali barragu, orona baku pande pongngu takkakudiapasti na amagu bana dekege kawuddikana banabeige pamateu, daneebagaatekkigo?10Natua Daud barra Yonatan, "Takka, garra tekki pongnguga ba na amamu bana kattokogebana wale?11Nawale Yonatan barraDaud, "Maida kata kako nee mareda dana." Bage,kakobada mareda dana ata dauda.12Murrina Yonatan napanewe barrana Daud,"Oro ngarana MYORI AllahIsrael, kuselidika pongngupa amamu ne koka atau mewa. Babana oudaku duana arobarragu,daku patuka bakipona ataaro barramu gai katekkigobarramu?13Hinna pongngubaiparawina MYORI barrana Yonatan, babana pakitakoge amagu bana eta duana tubana bana pacelakau. Yauwa kuwukkeitakkai aro barramu monno kupalokogu kako monnokako kaloga. Notoge MYORI napa lolodengagu,hahinna waibana bana palolo dengagu tidina amagu.14Nehahinna takkanabaku tolekapo, dubobakipoga manawara kalaki atena MYORO aro barragu badaku matepo?15Dau watakawe manawara tatakkamu aro barrada ole dadigu murri walimurri wali. Na MYORI bana pamuwaku ngarakuwa gobbana Daud ne ponnu tanah, 16Dapa muwaka ngara Yonatan wali paburru wali waina Daud.Nyadona MYORI atuntutaideluda wali ngarakuwa gobbana Daud.17Nasa dekkakya Yonatan bana paaura Daudoro manawarana, orona bana manawarai hahinnana bana manawarage toudouna. 18NapaneweYonatan barrana, " Koka wulla bo u, monno yo u enga tuwa pongngubadaorona ne padoumadiimubana kosongo."19Ba mewa enga wegabadagu. Nyaka ammi lyologu wali padou pakabunni waimu, nee, tangera bana sibuka, monno madiiu barra ngaba watu.20Ne yauwa ku tawwepongngu pugu anak panahne tidimu, tuddakona bakukanenoka pawenna wai.21Nehahinna takkana, kupatuka takkadi lakawa papawedegu, bakako wegai anak panah. Nebakupatukadi ata papawedegu,'Serradi, ngarakuwa anak panah nena barramu. Dekewi!' Nyaka ammigu, orona yo u selamata monno daiki bahaya oro MYORI atoleka.22Nebahinna, kutekkinanakkati buwamane 'etai, anak-anak panah alouka nekketi wali barramu!' nyaka kakou, orona MYORIbanya apatuksgu kako.23Hida pajanjida, antarayauwa monno yo u, nehinna takkana MYORI wai tillu dongada itto badamurri wali murri wali24Murrina kabunni bana Daud mareda dana.Sikap Saul ne PerayaanNadukkiba rapana wulla bou,monno madiibana tokko arona meja ba ngaa.25Madiibana tokko padoupamadii wai memana, padouna barra rindi. Hapa arona bada Yonatan, monno Abner namadii tidina Saul, sementara padoumadiinaSaul nakosongo.26Saul daiki patekkinane loddo, orona napangedage, "bawaige awukunapa dadi toudetana. Nya dana tahiraki. Hinna takka, nya dana tahiraki."27Nadelakage tanah, baba wulla bou, ne loddo kaduadana, padoumadiinaDaud nakosongopo. TuabanaSaul barra Yonatan, anana,"Appa kada ammiai ananaIsai, hitti manna monno neloddo, kana ngaa?28Nawale Yonatan barra Saul, "Daud nadengngi walikaliki ateba barragu, tubanabana kako nee Betlehem.29Patekkina, "Nebahinna,pakalokoga bakukako, oronawaige maraka tubada ole dadigu nee kotama, monnokukolena perintah wali barrada ngarakuwa ole dadigu. Nyak, bakukoledonakaloga wali ate ne paetamu,notoge yaga kaloga kaelletaingarakuwa ole dadigu atolekapo. Nenyawe, kada ammi bana dekuna perjamuan tokko."30Nakeddeba buttu atenaSaul barra Yonatan, patekkina, "Lakawa sundaldadekuna lii panungnga!Dou pandekige ne yauwa naloukapo bumanawarai ananaIsai? 31Orona, neagainamadoina, selama anana Isaibatoleka ne ponnu tanah,daiki pawessimu monno kerajaanmu. Nebahinna, patukana ata kakodoi barragu, orona nya namate pongnbgupo.32Nawale Yonatan barraSaul, amana, monno natekkina, "Appa kana matepongngu? Appa parawina?"33Saul nangu tawwena nummbu Yonatan bana beige pamatea. Napandebage Yonatan, bahwa na amana bana kambu takkage pamatea Daud. 34Kedde kakobanaYonatan bana dundakage perjamuan, monno bana buttu ate tatakka. Dai pongnghuki pangaana ne loddo akaduadana ne wulla bou orona bana susah atenatubana Daud, orona amanabana hinawa.Daud monno Yonatan Amasewa35Nekoka loddo nakakoYonatan mareda dana dekudipajajinai Daud, monno napalolodengai nalakawa papa wedena. 36Natekkina nalakawa papawedena, "Malleu,wegai nebahinna anak-anapanah patawwebagu."Mallebana na papawedena, bage na tawwedi anak-anakpanah balawia. 37Nebanadukki nalakawa papa wedenanepadouda anak-anak panahpapasellana Yonatan wali lirana papawedena, "Patekkina, "Dalawikiu anakpanah nee wali barramu?"38Murrina Yonatan natekki dommona lakawa papawedena, hei ngettana,dau dede dommokana!" Bage nalakawa papawedenanadekei anak-anak panah monno nayanadi Yonatan.39Napapawedena dana pandekige baappa kambuna.Hidakidona Yonatan monno Daud apandege. 40Yonatan nayani senjatana ata papawedena papalolodengana, monno natekkina,"kakou, monno ngindiwinee kota dana!"41Na ata papawedena nawalibali, monno Daud naouda balina ponnu ngaba watu. Nya nakawodo matanaaro tanah deta monno kawodo kataba napatouda.Hida wadeka hapanoneka bapadekkina monno bangioworo dobba, dukkieDaud bana boto.42Napanewe Yonatan arobarrana Daud, "Kakou monno musoula togolabana.Data aurabakipo oro ngaranaMYORI: MYORI wai toudetagu monno wai toudetamu, monno tillu dongada ole dadimu bamurri monno tillu dongada ole dadigu bamurri dukkie murri wali murri wali. (20-43) Nyaka, kedde monno kakobana Yonatan kota dana.
Chapter 21Daud Nakako PatabbokaImam Ahimelekh

1Nadukkibana Daud neNob, barrana Ahimelekh,imam itu.Monno nakadandaka,Ahimelekh bana tabbokaDaud monno bana panewe,"Appa kayouwaina ia ata monno kadaiko ata papalolo dengamu?"2Nawale Daud barranaimam Ahimelekh, tokko naparintahga baappawe arobarragu, monno patekkinaga, langngokagarrai daiki apandege baappawe monno baku perintahu aro barramu. Nyaka, ata papawede kutekkida tubana bakako nee ia padou.3Nebahinna, appa waina limma detamu?Yaga limma kababa wali barramu atau baappa waina."4Nawale imam barra Daud hinnage, "Daiki rotibiasa awaina limma detagu, takka hida waina,5Nawalewe Daud barrana imam hinnage,dakadonggela dengakana mawinne hahinna hitti ulluna, tangerana baburru bapa tauna. Wekkida anakbuahgu hasingira langngokopo bakako biasa,loukana ne loddo, ia ata iaata nasingira wekkida.6Na Imam nayadi rotipama ringngibada, oronabadaiki roti nee banyakiduawaina roti sajian.Hida roti dekewi wali aronaMYORI, monno bapaboladiroti baru badekei ne loddo.7Neloddo, wai ia ata pegawaina Saul nee. Nyakido tugasana bana layaniMYORI, ngarana Doeg, ataEdom yakni pengawasadaata kadi rangana Saul.8Murrina Daud napanewe barra Ahimelekh, "Daiki awainalimma detamu nebahinna,numbu monno teko?Orona, tekogu, maupun senjatagu orona perintahna tokko haberlaku na mendesaka."9Nawale imam, " Tekona Goliat, ata Filistin papakalahmu nee lembah Tarbantin nyawe pakaborowai ingngi balina efod.Nyaka you budekeko, nehahinna takkana daiba wadeka.Napanewe Daud, "Daibahahinna waina waddeka.Ya lyolokoga barragu.Daud Nakedu Kanuwa barrada kobba nee Gat.10Siapbana Daud kedukanuwa ne loddo wali arona Saul. Dukkibana barranaAkhis, tokko Gat.11Murrina pegawai-pegawaina Akhis apanewebarrana, "Danyaki na ata, Daud,tokko ne negeri?12Daud napangeda paduwadi hida patekki,monno namadauta takkabana arona Akhis,tokko Gat. 13Napa tuda wekkibana ata ngade aroda hida ata monno napura-purta bana padua wekkina barrada hida ata.Karri-karrina binna gerbang monno napa kalokoge wee paniina bana kokora wullu ngenge detana14Napanewe Akhis aro barrada pegawi-pegawina,"Daeytakia na ata bana ngade? Appa ngindia barragu? 15Appa nakurango ata ata ngadene barragu nyaka kangidigai na ata bana boge ngadena ne barragu? Natubakado na ata bana tama ummagu?"
Chapter 22Daud naKako Ia padou iapadou

1Murrina Daud nakakowali nee monno nakedukanuwa aro nee labonga dana Adulam. Arengngebabahinnawe ngarakuwa oledadina monno ngarakuwaole dadina amana, nyakahida ata kakako nee barrana batabboka.2Pakuwabada ngarakuwa ata asusah, ia ata ia atapawolada tukang wutta, monno ngarakuwa ata akarodduka atena. Daud napimpindi hida ata.Wai ata patta ngau apalolodengai.3Daud murrina wali neenakako nee Mizpa ne Moab monno napanewe barranatokko negeri Moab, "Yagaamagu monno innbagu kaneedi barramu nebahinna,dukkie bakupandege baappa parawinaga Allaharo barragu."4Nakododi hida ata barrana tokko negeri Moab, monno adangngi dobba selama Daud ba neei kareka dana papa rema wai bapatauna.5Napanewe Gad, nabi,barrana Daud, "Dadangngiwaikana ne kareka danapapatau wai. Kako monnowali nee tanah Yehuda."Kakobana Daud, monno natama nee kadawu Keret.Saul Napamoddai Oledadna Ahimelekh6Narenge Saul bahinna,orona Daud bapandei monno ngarakuwa ata papalolo dengana bahinnawe. Saul tangera neei amadii ne Gibea, namadii puuwasu Tamariska ne letedetana,monno numbu limma detana monno ngarakuwapegawaina adede barrana.7Napanewe Saul barrada pegawaina adede barrana, "Rengnge nebahinna,hei ia ata-ia ata Benyamin!Nayakaikadomigi na ananaIsai tanah monno oma anggura barrami?Nakeketa pongngukadomikepala tentara rata monno kepala tentara ngau, 8nyaka yemi ngarakuwami kapa dadigebapaka iana tubana bagobbaga?Daipongnguki ia ata atekkiwe aro barragu na anagu namakette touna monno anana Isai?Daiki madauta awaina barrami aro barragu, atauatekkiwe aro barragu, bana anagu nahasuttai hida pegawaigu yauwa bagobbaga, ba andagaba nemme?"9Napanewe Doeg ata Edom, adede barrada ngarakuwa pegawaina Saul, hinnage, "Yauwa ku eta anana Isai nakako neeNop, nakakoi Ahimelekhanana Ahitub.10Monno Ahimelekh nasabayango barra MYORIMonno na yai bekal barrana. Tekona Goliat, ataFilistin, na yakaina barrana.11Murrina tokko naparintah kadengai Ahimelekh,anana Ahitub, imam, ngarakuwa ole dadina. Ngarakuwa imam awaina ne Nob mai ngarakuwa ne aronatokko. 12Patekkina Saul,"Rengngewe, hei anana Ahitub!"Nawalewe, "O tuanku."13Murrina Saul natuwabarrana, "Appa yemmi kawaige bapaka iana monno anana Isai bayai roti, monno teko barrana tubana bagobbaga.You kaina sabayang barraAllah nya kana kedde banagobbaga monno bana dadie maanda ne loddo?"14Nawalewe Ahimelekhbarra tokko, hinnage, "Garrai ia awaina tillu dongada hammbamu ata papercaya hahinnawaina Daud? Nyadona Lasawanatokko, kepala Pangawalmu, pakawodo ne ummamu. 15Nehahinnana dasedekkawaikina basabayango barra Allahtubana. Ia kali-ia kali indaki! Indaki tokko dapawennakana tuduhan aro barrada ngarakuwa hambamu, monno ngarakuwa oledadigu. Orona, yauwa hambamu daku pandekigetubana ngarakuwana, baik akiina maupun akaladana.16Nawale tokko, "Youpamate pongngupu, Ahimelekh, you monno ngarakuwa ole dadimu.17Murrina tokko naparintahi tentara adedebarrana, Maju monno pamate ngarakuwai imamMYORI, Orona limmada hidda babantua Daud. Orona bapandege Daud bana kedu kanuwa takkadatekkikiga barragu."Takka, dakeketakia limmada ngarakuwa pegawaina tokko baloppudi ngarakuwa imam MYORI.18Murrina napanewe tokko arona Doeg, "Yo u,maju, monno loppu ngarakuwadi imam!" Nyaka, namaju Doeg, ataEdom, monno naloppu ngarakuwadi imam.Nya napamatei ponpattakabullu limma ata ne loddo, atau kalambe efodawali ingngi lenan.19Bage, rakyat Nob, kotada ngarakuwa imam,pamatei waidi tama teko,kabani-kabani maupun mawinne, lakawa-lakawa maupun lakawa sussu. Sapi, keledai, monno bebe pamatewaidi tama teko.20Takka, naluputa ia ataanana Ahimelekh, anakAhitub, ngarana Abyatar.Nakedu kanuwa bana dekuDaud. 21Abyatar natekkina Daud nai Saul napamate ngarakuwabai imam MYORI.22Napanewe Daud, barrana Abyatar, "Yauwakupandege, hitti ia loddo,Doeg, ata Edom baneei nee. Dekukongge, enga mengadu pongngubanabana tekkie barrana Saul.Yauwabana oroge bamatengarakuwa ole dadimu.Dangngiu ne barragu monno dumadautakana,orona bagarrakuni abeige wyatago ngaumu, nya nabeikaige bana wyatagangaugu. Nehahinna takkana you monno yauwataaman dobba."
Chapter 23Daud nee Kehila

1Hatekkina Daud hidani,"Kaupandege, ata Filistinakeddege Kehila. Ata Filistin arampokai padou-padou pengirikan."2Natuwa Daud barrana MYORI, hinnage, "Kukakopongngupo pakalai ata Filistin?" Nawale MYORI barrana Daud, "Kakou!Pakalai ata Filistin gai kana slamata Kehila."3Takka, apanewe ngarakuwa atana Daud barrana"Lolokie, itto newwemamadauta langngutakkane Yehuda. Appakyawa bata kakoko itto neeKehila, tubana bagobbadibarisan patauna ata Filistin.4Daud na tuwa bali dommowa MYORI. NawaleMYORI monno patekkinapamendra wekkina kakonee Kehila, orona Yauwagobba pongngupundi ataFilistin ne limma danamu.5Murrina kakobana Daud bana palolodengadingarakuwa atana nee Kehila bapatau dengadi ataFilistin. Warodadi rangada monno nadadie kala kaladahida ata. Daud napaslamata penduduk Kehila.6Nebana kedu Abyatar anana Ahimelekh barra Daud ne Kehila, ammini monno kalambe efod limma detana.7Atekkina Saul na Daudnatama nee Kehila, nyakanapanewe Saul, "Allah nayagai limma danagu, orona nya bana tama bana pakoroge tauna ne kota dana mangu binna monno amangu palangona."8Napa kawoddeka ngarakuwa rakyatana Saultubana kako patauna, tubana bamai bakepunguaDaud monno ngarakuwa atana. 9Nebana pandege Daud na Saul bana niat bokala aro taunanya, napanewe barrana imam Abyatar, "Ngindie kalambe efod."10Napanewe Daud, "MORI, na hamba-Mu narengnge lii na berusaha pongngu Saul baammi ne Kehila tubana bamusnagene kota baorogo yauwa.11Enga srahkan pongngudaga ata Kehila ne limma danana? Ammi takkakadu Saul ne parengnge bana hamba-Mu? O MORI, Allah Israel,tekkiga bana notokoge barra hamba-Mu.Nawale MYORI, " Nya ammitakka pongngu."12Natuwa pia dommo Daud, "Aya pongnguwagayauwa monno ngarakuwaatagu ne limma danana Saul ?" Nawale MYORI, "Hida ata a ya pongngumi.13Nangu siapbana Daud monno ngarakuwa atana, enne ngauwa ata mangedana, louso wali Kehila bakako hettiko pakakoattida hida ata bakako.Atekkibana Daud bana lolosa touna bana kedu waliKehila, nyaka nya kanamaga wekkina bana maju pataudanana. Saul NawolaDaud14Neebai Daud adangngi nee mareda kikapa monno padou-padou hakabunni. Nadangngi ponnu letena,nee gurun Zif. Saul pun naelle patirria nea gaina, takka Allah dana ya kia nelimma danana Saul.15Nama dauta Daud,orona Saul nalouso bana beige bana wyatana ngauna. Nebaneei Dud ne mareda gurun Zif nee Koresa, 16NasiapbanaYonatan anana Saul, tubana bakako babarrai Daud nee Koresa, gai kakapawessige ate waina barra Allah.17Natekkina Daud, "Dumadautakana, orona limmana Saul, amagu, dana mawoppa pongngubana tou detamu. Yo u pongngu bana aterrege tokko ne Israel, monno yauwa pongngubana ata kaduadana tubamu. Monno Saulamagu napandebage."18Hida duada ata hapajanjina bapa kette wekkinaarona MYORI. Nadangngi Daud ne Koresa, monno Yonatan nakako wali bali ummana. Ata Zif Atekkina Saul tubana Daud19Kako bada ata Zif barrana Saul ne Gibea monno atekkina, "DaneekiDaud aburrige Touna barrama, nee kubu-kubupaparema wai nee Koresa,ne laddakana Hakhila, haneena bali selatan mareda benango? 20Nyaka, wali kalaki atebama, babeikoge baammigu maromba tokko, ammigu. Yamme maya gu limmna danamu tokko.21Napanewe Saul, Mringngi malana oro ngarana MYORI bu boge marawaramu aro barragu.22Kakou nebahinna, elle hahinna takkana monno usahakan kapande pataduge nepadouna, monno garrai aetawa nee. Orona,atekki babaga ata bana pande pongngua akkala.23Berusaha pongngu kyapyande ngarakuwadi padou pakabunni waina.Enga walipalimi barragukayaga lii apasti, nyaka tauwa monno yemmi takako dobba bata palolo. Nyaka bawaiku ne negeri dana, ku wega pongngupabaku ellepaduwa tillu donga arata pando rataata Yahudi."24Murrina siapbada hida ata bakako nee Zif ba ullu arona Saul.Daud monno ngarakuwa atana aneena mareda gurun Maon, ne rabana bali selatan mareda abenango. 25Saulnakako palolo dengadi ngarakuwa atana bawega Daud. Atekkina Daud bahinna, bage nakako nee ponnu ngaba watu monnonadangngi ne mareda gurun Maon. Narenge Saulbahinnawe, murrina naberusaha bana wola Daud nee mareda gurunMaon.26Kako bana Saul ne ialetena, karapena ne ia,tangerana Daud monno ngarakuwa atana needi ia letena ia padou. Daud nangengettana bana pasilli wekkina bana eta Saul,takka Saul monno ngarakuwa atana asuddeba Daudbabarrai monno ngarakuwa atana monno baenga woppa pongbngu hida ata. 27Murrina, ammibai ata papatuka barra Saul monno panau," NGetana kaeruna, oronaata Filiustin apadadi bagebaserbue ne negeri."28Nyaka, nama dikirabana Saul wali bana beusaha bana wola Daudmonno kako baaroi ata Filistin. Nenyawe apaoro,nepadou bapa ngarage:Gunung Batu Keluputan.Daud Napamakkea Saul29(24-1) Kakobana Daudwali nee, murrina nadangngi nee benteng-benteng Laddakana En- Gedi.
Chapter 24

1(24-2) Nyaka, Nebana bawe Saul bana wali pakalola ata Filistin, atekkinawe hidani, "Kaupandege, Daud wai neei mareda gurun En-Gedi." 2(24-3)Saul nadeke touda rata ata,Ia kasumbu-ia kasumbu papede wali ngarakuwa ata Israel, murrina kako wega Daud ngarakuwa atana nee barra Gunung Batu Kambing Hitam.3Na dukkibana Saul ia gollu-ia gollu bebe aneenanudu lara. Nee waige kareka watu, monno natama Saul bana paga ne dyanatubana bana taiko talikki.Tangeranawe, Daud monno ngarakuwa atananeedi lirana kareka watu amadii. 4(24-5) Hapanewe ngarakuwa atana Daudbarrana, "Badeku takka koge, na loddo patekkina MYORI nadukkibana, 'Yauwa kuyatakkabagu musuhmu, ne limma danamu. Rawikoge baappapaetamu aduwa.'" Keddebana Daud, bage naropo lawijubahna Saul monno dana paneweki.5(24-6) Hinna ge, balina dadda-daddawe atena Daud, orona bana ropona lawi jubahna Saul.6(24-7) Panewebana nya barrada ngarakuwa atana,"Pamarroge MORI bana notoge wali barragu tubana baku rawige hahinnana hal aro barrana tuanku, ata paurapabana MYORI, nehahinnana baku paaroi limmagu toudetana,orona, nyadona ata paurapana MYORI."7Daud naadadi ngarakuwa atana monno hida patekkida, nya dana paka logakia ata bakeddei baserangowa Saul.Keddebana Saul bana dede wali kareka watu dana, monno napa kitage ne pakakona.8(24-9) Murrina, keddekako bana Daud bana deku monno bana louso wali kareka watu dana monno bana panewe lirana Saul,"Tuanku tokko!" Nangu paserrage lirana Saul, monno nangu katikkabanaDaud bana kawodo tanah deta, bana sembah.9(24-10) Napanewe Daudarona Saul, "Appa ne yo uburengnge patekki atabatekkie, 'Deku takkakogeDaud naberusaha kapacelaka bahiddagu'?10(24-11) Kyapandege,ne loddo muetaba yo u monno muetawaibage mata doumu, yo u na yababau MYORI ne limma danagu ne kareka watu dana. Hida wadeka ata apatukaga pamatea bahiddagu, takka yauwa kupoddage baku manawaragu yo u, orona baku pangedage, 'Daku padolakilimmagu aro taudetana tuanku, orona ata urapanaiMYORI.' 11(24-12) Monnonaetaba amagu; naeta lawijubamu ne limma danagu.Orona, monno baku ropogo lawi jubamu, dakupamatekiu, pandebage monno etabagadi limmagubasingira wali bokala danamonno bapaga dengnga,ne yauwa salah dosa arobarramu, langngokopo buwolaga ne yo u kaku dekena ngauna balummuga12(24-13) Bana notokogeMYORI nya hakimda itto monno MYORI nya ataugatangana tubamu yo u. Takka limmagu dana terrekigu. 13(24-14) Hahinnana teda patekkida paama-paama; Awalina ata bokala nadadiebokala.'Takka, limmagu dana pernah pongnguki banatodou.14(24-25) Garrai paarotokko Israel maju bagobbai?Garrai aberusaha pawolamu? Yo u wolamo bongga mate? Yo u wolamoia uttu? 15(24-16) MYORInyadona awyatada perkarada itto bada. MYORI napacetega monno naperjuangga ne perkaragu, monno napa sellaga wali limma detamu."16(24-17) Nabawe bana padukkige patekkina Daudbarrana Saul, napanewe Saul, "Liimo ne, anagu Daud?" Nangu ngiobanaSaul bana ngio malelika.17(24-18) Patekkina aro barra Daud, "Yo u muloukakyapo paduwa wali barragu, orona yo u burawige aduwa, ba ne yauwa bakupagaigu ata daduwa. 18(24-19) Ne loddo mupaoudage, ba yo u arawige aduwa. Langngokopo MYORI bana ya ga nelimma danamu, monno budapamatekiaga.19(24-20) Nebawaiku iaata gobbana pakolena, enga pasellakadonai banaslamata bana kako? MYORIenga nyabana adelugo neduwamu wali ne loddo baappa parawi bamu.20(24-21) Nyaka, nehahinna takkana kapandeagu enga yo u bana aterrena pareta ba yo u tokko, nonno bapadededinndara kerajaan Israelbaneege limma danamu.21(24-22) Nebahinna, aurawai MYORI, bada pamodda pamategadi ole dadigu nemme murri monno bada opiga ngaragu wali paburru waliwaida ole dadigu."22(24-23) Nyaka, aurabana Daud aro barrana Saul. Bage, walibana saul kako ummana, tangerana Daudmonno ngarakuwa atanakakobada nee kuu pertahananda.
Chapter 25Daud monno Nabal

1Namatebana Samuel,monno pakuwabana ngarakuwa ata Israel bangioi monno batanei ne ummana neearama.Sediabana Daud, bage nakako nee mareda benango.2Wai ia ata kaani nee Maon amilikana usaha neKarmel. Na ata napote pongngu. Simbi bebena touda rata, monno simbinaratawa. Nya nadangngi tubana bana gutti ngarakuwai wullu bebe nee Karmel.3Ngarana na ata Nabal,monno ngarana ole ummana Abigail. Ole ummana naduwa ate pongngu, monno nakabolamata, takka nakabani nakasara monno nabokalaparawina. Ata degil dommoa.4Neana rengewe Daudne mareda dana benangona Naal tangera neeni agutti ngarakuawi wullu bebe,5nyaka Daud napa tukana kabullu ata buamane, "Kakomi nee Karmel monno aro barranaNabal. Padukkina salam tekkiwaiga ngaragu.6Tekkina limmige "Selamat, tuan!Selamatlah ole dadimu,selamatlah ngarakuwa tolekamu patoramu.7Wudi wo u parengeguapadadige gutti wullu bebe. Neagaina madoinahida gembala-gemalamuadangngine barrama damagangguki monno daipongnguki ia muwananeagaina badangngi ne Karmel. 8Tuwaku ngarakuwa atamu kapalara pongnguge.Gaidi hida ata kakolena manawara hahinnana nepaetamu. Dainda hari rayakie ne yamme bama maibarramu?Badekukoge awaina barramu ya di hida hamba-hambamu,monno anamu,Daud."9Adukki ngarakuwa atana Daud, monno atekkina Nabal monno iapatekki-ia patekki tekkiwaina ngara Daud, hida ata aparema. 10Nawale Nabal barrada ana buah Daud, hinnage, "Garrai Daud? Garrai ananaIsai? Ia loddo-ia loddo aluwana hamba akedu walibarra mori da. 11Kuyapongngu kadudi kababagu,wee paenugu, monno ranga pateba paropo tubada ia ata-ia atagu hamagutti, bage kuyadi ia ata-ia ata dapa pandegubage wali nyada?"12Madikira bada ata Daud bakako wali bali.Balina badukki, hida atahapadukkige ngarakuwapatekki nena. 13Napanewe Daud barrada hida atana, "Lilli ngarakuwai tekomi!" Nyaka, ia ata-ia ata alilli tekoda, monno Daud nalilli dau kaie tekonaMaju bada patta ngau atalirana Daud, tangeranadua ngau ata engadi ajagaibarang-barang.Abigail Naandage Bencana14Abigail, ole ummana Nabal,atekkina ia ata ana buahna.Patekkina ana buahna,Ne hinna takkana Daud napa tukana ata wali mareda kikapa tubana basalamata barrana tuan, takka natoladi napa welidi.15Badeku takkakoge.hida ata aparadaka wekkina bapanewe.Hida ata damagangguki,monno yamme daiki amuwana appa-appa ne againa lara malou aro walinebarrada, baneedi oma dana.16Hida ata natuda gollutembok bawoletama yamme ne bana malege dukkie bana delakage, neagaina baneemaga barrada hida ata tubana bakadi bebe. 17Neahinna,kaupandege monno kau timbango appa pawukunapa rawimu, orona awyataba malapetaka awukunapa wenna adippara morida itto monno ngarakuwa ina neummada. Napaama ata dursila monno daiki ata akolei bapa newe dengai18Nangu ngengetaanabana deke duangau roti, limma bebe paolah bba, limma sukat kamangge, ngau kababa kismis, monno duangau kaba ara.Na ailangarakuwadi ponnukeledai. 19Natekki ngarakuwada atana, "Kakoda ullu arogu, nyaka yauwakupadeku lirami."Laina, Nabal, dana tekkina.20Ne bana kaletea keledai, bage naburru kabunni ne laddaka detana, nangu etaba Daud monno ngarakuwa atana, alkako aro barrana, nyakaapatabbokana.21Napanewe Daud, Dekutakkakoge daiki gunana baku lindungui ngarauwa pawai ata ne mareda kikapa, nyaka dai pongnguki ia muwana walingarakuwa hida torana.Nya nadelu waige bokalane duwagu. 22Hinnabaparawinadi Allah aro barrada gobbana Daud, monnona louka kyapo, ne baku gaikudi batoleka ngarakuwa waina, langngokanyako ia kabani, dukkie ne koka kappu gede23Nebana eta Daud, Abigail nangu burru wali keledai deta, bage nakawodo kataba tana deta. 24Abigail nakawodo barra waina Daud monno napa newe, "Yauwabana tuankuadeito salah bokala. Pakalogaga hamamu kaku panewe barramu, monno rengngegadi patekkigu yauwa hambamu.25Indaki bana notogenepapangedamu tubana Nabal, ata dursila. Orona,bahinna ngarana, bahinna wai nya. Nabal hinna ngarana, monno nakabikanepangindina.Takka yauwa hambamudaku etaki ngarakuwa atapapatukamu tuanku.26Nyaka nebahinna, tuanku orongarana MYORIAtoleka, monno dewamu atoleka tuanku, monno paandana MYORI tubana baammige malegana raa monno babertidaka bawega adila baneege limma deta doumu.27Nebahinna, hida payagu, pangindigu yauwa hambamu tubamu tuanku,yakudi ngarakuwa atamu,adekugu pagamu tuanku.28Taudakogadi salah bokalagu doku dengngagugu ne yauwa hambamu,orona MYORY napastiba bana pakedde tubamu tuanku bana burruwe hapawesse badana gidduka.Orona, rawige patauna palolodengai MYORI, salahbokala neagaina daikige barramu.29Bawaiku ia ata akedde pawolau monno kawyatana ngauna ahiddagu,nyaka ngaumu tuanku kaboro pongnguba, ne kaboro dana toleka oro ngarana MYORI,Allahmu.Takkanya, ngauda musuh-musuhmu naka kabenai watu kapetti MYORI nekapetti dana malou.30Nebana dadiko parawina MYORI tubamutuanku, hinnawaie ngarakuwa duwa apunnibapatekkina MYORI aro barramu, monno nadodokau ba yo u tokkotubana Israel, 31nyaka tuanku dana susah pongnguba bupangedagenehahinnana, orona tuanku lega babana raa monnoorona tuanku bertinak doubana bawega adila.MYORI narawigge duwa aro barramu tuanku, loloaga ne yauwa hambamu."32Napanewe Daud barrana Abigail, "Madeikamaroruwa MYORI, Allah Israel, bana patukagu ne loddo bata patabbokana.33Naduwa ne geitamumonno deikawe geitamu, orona mupattu babaga ne loddo tubana baammige ama malega raa, tubana badekege kadongngukana batindaka bawega adilane limma dana dougu.34Takka, oro Ngarana MYORI Atoleka, bana andaga tubana baku rawige abokala aro barramu, takka badangu ammikugu batabbokaga, nehahinna takkana daengapongngubage tolekana Nabal dukkie baammige amangewala koka bana ouda loddo, nyako ia kabani nebarra tembok."35Bage, Daud nadeibai ne limma danana monno napanewe, "Kako waliu moli menango natama uma katongamu. Pandeage, yauwa baku rengego patekimu monno badeiba nepadengngimu."Namate Nabal36Natukke Abigail barraNabal, monno bana eta baneei apesta ne ummana,monno pesta hahinnawaina ia tokko-ia tokko. Nabal tangerana bana senango madita orokindora tatakkadai. Dana palara bage lango kanyakone ia patekki, peristiwa kiina atau akaladana nebarrana dukkie ne koka bana loddoge37Nyaka, koka bana loddoge, bana muwage mabokana, Nabal ole ummana naceritrana tubana ana wali arra Daud.Babe, nangu kanawabanapuna katukku ngau detanamonno nakabali watu.38Nyaka, nalawie kabullu loddo, MYORI napaluwa Nabal, nyakana mate.39Neana renge DaudNabal namate bahinna,nyanapanewe, "Deika roru MYORI, abelaga perkaraguwali bana hinaga Nabal monno buandaga hamba-Mu wali salah bokala dana.Salah bokalana Nabal napawali balina MYORI Ponnukatowa deta douna."Bage, Daud napatukana ata barra Abigail, tubbana banadekea bana wai ole ummai. 40Ammibadi hamba-hamba Daud barraAbigail nee Karmel, monnoatekkina, hiddani, napatukama Daud bbarramu, tubana badekeubana wai ole ummagu."41Bage, nekede monno Na kawodo kataba tanah deta, monno napanewe, "Nehahinna takkana hambamu nabeige babudakwa tuada ngarakuwa hambamu tuanku."42Abigail nangusiapbbana bbana pennei keledaina, monno limma pelayan mawinne akako dekuni. Abigail nakako dekudi ata papatukana Daud, monno bana wai ole ummadi.43Ahinoam, wali Yizreel nadeke dommo wa Daud bana wai ole ummai. Nyaka, hidda duada nawaiole ummadi. Takka, Saul nayawa Mikhal, ana mawinnena, ole ummana Daud, barrana Pati, ananaLais, awalina Galim.
Chapter 26Daud bada Abisai NatamageKemahna Saul

1Ammidi ata Zif barrana Saul ne Gibea monno atekkie, "Appa daneeki Daud akabunni ne letedetana Hakhila, balinatimur mareda bbenango?"2Bage, Siapbana Saul monno nakako nee maredagelara Zif monno touda rata ata Israel papede, tubbana bawega Daud nemareda gelara Zif3Saul narawina kemah ne letedetana Hakhila ne barra mareda benango, neuppu lara. Tangerana Daud neei mareda abenango.Nebbana pandege baammi Saul adeku mareda danabenango, 4Daud napa tukana ata rahasia monno kapande takkage abia baammi Saul barrana.5Keddebana Daud, murrina bana kako ne kemah danana Saul. Daud naeta Saul ne padou beikawaina monno bada Abneranana Ner, panglima tentarana hittina.Saul nabeika ne tillu kemah, tangerana rakyatna baberkemah bawoletai.6Hinnage patekkina Daud barrana Ahimelekh,ata Het, monno barrana Abisai, anana Zeruya, oledadina Yoab, natekkie, "Garrai akako palolo dengagabarrana Saul nee padou berkemah waida?"Nawalewe Abisai, "Yauwa akako pongngu papalolo dengamu."7Ammibai Daud bapalolo bada Abisai barrada rakyatna ne bana malena loddo. Etaba Daud tillu kemah baneei abeika monno natedukage numnutanah deta, toddu katowana, tangerana Abner monno rakyatna babeika bawoletai.8Napanewe Abisai barraDaud, "Nayaba musuhmuwali barra Allah ne loddo ne limma danamu. Nyakanebahinna, pakalogaga kaku tedukana numbu ne tanah deta, sadekkakidona,dapando pongngukage."9Nawale Daud barra Abisai, "Indaki dapamuwaka,orona garrai alaa limmanawekkidetana na ata paurapana MYORI, monno bbana bebasa wali hukuman?" 10Napanewe Daud, "Deku takkakoge,oro ngarana MYORI atoleka, na pastobba MYORI bana pamatea, entah barapa mate memanai, atau mate pataudanana bana kako monno bapa muwawa.11MYORI napa marroga baku padolai limmagu wekki detana ata paurapana MYORI. Dekei numbu barra katowana monno cereka wee, monno maidakata kako." 12Murrina Daud nadekenumbu monno cereka wee wali barra Saul, bage kakololobada. Daiki aetai monno daiki apandedi.Daiki apoddadi,orona ngarakuwada bana padura manguturai MYORI.Daud Napamakke Balia Saul13Nebana dukki Daud nekketi bbali wai, dedebana ponnu lete detana marro, nyaka kawaige marro malou netilluda ata duada. 14Panewebana Daud aro barrada ata mangeda monno barranaAbner, anana Ner , natekkie, "Dawalekie yo u,Abner?" Nawale Abner ,hinnage, "Garragu yo u,a nongnge-nongnge aro barra tokko?"15Napanewe Daud barra Abner, "Appa ne yo udakabanikiu? Garrai hahinna waina toumu ne tilluna bangsa Israel?Appa yo u kada jagawa tuanmu tokko? orona, wai ia ata walina rakyata tubana kapamuwa tokko, tuanmu. 16Dana duwakie parawimu. Oro ngarana MYORI Atoleka, na ata bisa bana mate takka oro yo u bodu jaga paduwa tuanmu,na ata paurapana MYORI.Nebahinna etaba, gyege numbuna tokko monno cereka wee aneeina barra toddu katowana?"17Saul napandege baliina Daud, bage napanewe,"Liimo ne anagu, Daud?"Nawale Daud, "Liigo, tuanku tokko." 18Napanewe dommo, "Appa dommo tuanku bawola liraga yauwa hamamu?Nehahinna takkana, Appaparawigu? Salah bokaladalimmagu?19Nyaka nebahinna,notoge rengnggadi patekkigu yauwa hambamu, tuanku tokko. Banyako MYORI Abujukau, pakalokoi kana dekie bou korbanmaraka. Takka ba ana atakowa, haterkutuka hida atane arona MYORI, orona hitti ulluna ba wolaga bbadaku kolena toragu wali milikana MYORI, monno patekki, 'Kako eruna, sembah ekako allaheka. 20Ga i, kadana malegaka raagu tanah deta, na marro wali aronaMYORI. orona, tokko Israelna louso tubana kawyatanangauna bahinnaga, bapa tuddaga ia tawewe kadawuia lete-ia letena."21Napanewe Saul, "Kusalah bokalabana. Wali baliu, anagu Daud, yauwadaku rawibana salah Bokala aro barramu, oro ngaugu napa wellie aro matamu ne loddo. Nehahinna takkana, ne parawigu nakabika, monnona li ele takkage daduwa."22Nawale Daud, hinnage, Ne numbumu tuanku!Paka logakoa ia atamu bana pala neme kana dekewe. 23MYORI nataudoukogedeluna ne parawina ia ata-ia ata ne abenara monno bana setia, orona MYORI ne loddo bana yau ne limma danagu, takka dakupalaaki limma ata paurapana MYORI.24Kaupandege, bana pawellie ngaumu ne loddoaro matagu, hinna dommowe bana pawellie aro matana MYORI, monnoMYORI napasellaga yauwa wali susah dana. 25Napanewe Saul aro sagana Daud, "Maringngi malalana, anagu Daud. Langngo kaappa-appa parawimu napastiba bana berhasila."Kakobana Daud bana pakitage pakakona, monnoSaul nawali balige padouna.
Chapter 27Daud Napakaia DengadiAta Filistin

1Daud napanewe ate danana, Langng kapeiwaikona ba nemme hapaia loddona enga mategu limma detana Saul. Daibaalouka paduwa wadeka kedu ne tanah ata Filistinkana lolosa taugu. Nyaka,daibana torana Saul bana wegaga ngarakuwa kadukkana ne wilayah Israel, monno yauwa kulolosa wali limma detana.2Siapbana Daud, monnobana pala, nya monno enne ngau ata papalolo dengana, barrana Akhis anana Maokh, tokko Gat.3Dangngibana Daud barra Akhis ne Gat, nya monno ngarakuwa atana,monno ole dadi-ole dadina.Daud monno aduada ole ummana, na Ahinoam mawinne Yizreel, monno Abigail, ole ummana Nabal,mawinne Karmel. 4Atekkina Saul ba nai Daud nettini akedu nee Gat, monno Saul dana pakitabbage bana wegawa.5Napanewe Daud barraAkhis, "Nebaku kolekona manawara ne awaina paetamu, yaga padou ia kota ne daerahmu, gai kaku dangngwai nee. Appane yauwa hambamu ba neega ne kota bersamamu?"6Monno, ne loddo mema Akhis na ya kota Ziklag aro barra Daud. Nenyawe dukkie bahinna nee Ziklag bamilikada tokko-tokko Yehuda dukkie bahinna nee. 7kira mangedana loddo madoina maneedi daerahata Filistin adalah ia doupata wulla.Daud Natipuwa Tokko Akhis8Majubana Daud monno ngarakuwa atanabaserbuwa ata Gesur, ataGirzi, monno ata Amalek.Orona, ngarakuwa hida atabaneedi ne negeri, yaitu wali Telam dukki nee tanahSyur, dukki nee tanah Mesir. 9Daud napa kalah ne negeri monno dai pongngubana pakalokonaatoleka, baik kabani maupun mawinne. Daud nadekewi simbi bebe, sapi,keledai, unta, monno ngawu. Bage, nawali balinee barrana Akhis.10Nebana tuwa Akhis, "Ge neenyage paserbumine loddo? Nawale Daud, Nee tanah Negep, Yehuda,"atau "Nee tanah Negep ataYerahmeel," atau "Nee tanah Negep ata Keni."11Kabani maupun mawinne, daiki paka lokona Daud batoleka, gai kangindi nee Gat, orona papangedana, "Ba hida ataatekkiwe tubana yamme " Nehinnawe parawina Daud""Hinna patirriba biasa ne baengadi ne daerah ata Filstin. 12Akhis napercayaba Daud, orona bana pangedage, "ne tauna abenciba ne antara bangsana, ngarakuwa ata Israel. Nya lyolobana hambagu ne bahinna neemonno nemme ba murri.
Chapter 28Ata Filistin PersiapkageTouda tubana Bapatauna

1Neagaina, ata Filistinhapakeddea pasukanda bbapa taudengai balawaiata Israel. Napanewe Akhisbarra Daud, "Kau pandegene hahinna takkana, bahwane yo u monno ngarakuwa atamu bapa lolodengagabamaju bertempur, yo u monno ngarakuwa atamu."2Nawale Daud arra Akhis, "Naduwaba, yo u enga pandebamo baappaparawina hambamu."Napanewe Akhis barra Daud, Nyaka nebahinna,yauwa ku keketau ba yo ujagaga ne kalagu nebahinna dukkie nemmeba murri.Saul monno Mawinne neeEn-Dor3Samuel namate. Ngio doba bada ngarakuwa ataIsrael, monno atanei nee Rama, ne kotana.Murrina Saul naerudi akaaulana dewa monno akaaulana dewa manurrawali ne negerina.4Bage, apakuwana ata Filistin tubana baka woddeka maju monno barawina kemah nee Sunem. Bage, Saul napakuwai ngarakuwa ata Israel monno berkemah nee Gilboa.5Nebana eta pasukan Filistin na Saul, ne ate danana namadauta langu takkamonno naka daddaka.6Natuwa Saul barra MYORI takka myori dana waleki, baik kanaga nippimaupun pake Urim, bahkan melalui nabi-nabi.7Napanewe Saul arra pegawai-pegawainya,"Elle mawinne asanggupa kaaulana dewa. Yauwa kaku kako barrana monno kadengi petunjukna."Awale pegawi-pegawaina,"Deku takkakoge wai mawinne asanggupa ba ahlia bana kaaulana dewanee En-Dor.8Bage, Saul nama nyamar monno natau kalambe ata eka, monno nya kako palolo dengadi duada ata. Nebbadukki ne gede barrana na mawinne,napanewe Saul, "Menenunglah tubagu bawaikadengadi urra dewa, gai kana ouda na atapatekkigu barramu.9Nawale namawinne barrana, "Tentu bapandegebaappa parawina Saul, hapamodda bawi ngarakuwahakaaulana urra dewa monno hakaaulana dewamanurra awaina ne negeri.Appa ne yo u kaubattama irra ne ngaugu bu beige pamateaga?"10Auraana Saul bana aurawaina ngarana MYORI,Patekkina, "Oro ngarana MYORI atoleka, inda pongnguki bapa dippagosalah barramu orona ne perkara."11Natuwa na mawinne,"Garrai pakaaulagu gai kana ouda ne barramu?"Nawalewe,"Paoudai Samuel."12Na mawinne bana etaSamuel, nangu kawikabana bana malelika. Napanewena mawinne barra Saul hinnage, "Appa kau tipuwaga? Yo u Saul!"13Napanewe tokko, "Dumadautakana. Nehahinna takkana appa paetamu?" Nawale na mawinne barra Saul, "Kueta ha ilahi na ouda wali tanah dana.14Natuwa Saul,"Pei waina saddana?"Nawale na mawinne, "Ia ata kaweda na ouda. Nyanawollokana juba.Napandebage Saul ba nyaSamuel. Bage, nakatikka Saul aro tanah deta banasujud menyembah.1515 Napanewe Samuelbarra Saul, "Appa yo u ku gangguaga bukawulaga?"Nawale Saul, "Yauwa asudde langngu takkaga.Ata Filistin apagogga bapataudengaga monno Allahnamarrobaga yauwa.Allah dana walebaga, langngo kahidako nabi pangindina lii appakyawa lie kanaga nippi. Kuka aulakawulagu gai kakupandegebaappa pawuku napa rawigu,"16Napanewe Samuel,"Appa kautuwaga tangerana MYORI bana marrogu monno bamusuhmu? 17MYORI narawibage hahinnana patekkiba-Na baku ngindie ne yauwa. MYORI napuwa saikaraage ne kerajaan wali limma detamu monnonayabana ata eka, na Daud.18Orona, Yo u durengngekina liina MYORImonno durawikige ne buttu atena MYORI awegara-pando wegara tubadaAmalek. Nenyawe kahinna,kanarawige MYORI aro barramu ne loddo. 19Nalouka kyapo, yo u enga ya banagu MYORI monno ngarakuwa ata Israel limma danada ata Filistin.Monno, koka bana loddogeyo u monno ngarakuwa anamu neebamigi barragu.Hinna kaiye, tentara Israelna ya lyolobai MYORI ne limma danada ata Filistin."20Nadadi mema, Saul nabukkana bana palona ne tanah deta, orona bana madautalangngu takka bana rengenadi patekkina Samuel. Hinna dommowe daibage pawessina, oronabadana ngaa pongngu neagasu loddo, monno neagaina gedde amalawi.21Ammibai mawinne barra Saul, monno nangu radanaSaul banaeata mawinne. Bage, napanewe na mawinne barra Saul, "Paserrana, yauwa hambamu kurengngebai padengimu. Yauwa kutaige lolo ngaugu limma danagu monno baku rengngei patekkimu aro barragu.22Nyaka neahinna, bana notokoge yo u rengnge kaigadi padengngigu ne yauwa hambamu. Ne rotiaia kaku yago monno ngaage, gai kakolena pawessi, babakakoi lara marro." 23Takka nyamo,Saul dana nauki monno napanewe, "Yauwa dakunauki pangaa."Takka, pegawaina monno na mawinne enga desakdai.Bage nakedde wali tanah deta monno bamadii ia katonga kii-ia katonga kiki.24Nama mawinne ana sapi namorro ne ummna.Nangu ngettana bana dorowa, bage nadeke tepung bana urraka monno tunnuwe bana kabali rotiwe badai papakaula.25Nasakaradi arona Saul monno aroda pegawaina, bage ngaa dobba bada.Bali nawe, keddebada monno ne gedde mema bakako
Chapter 29Daud Dana Nauki Baammi

1Ata Filistin napakuwaditentarana nee Afek, tangerada ata Israel neediaberkemah ne mata wee dana ne Yizreel. 2Nebalewata ngarakuwa tokko kota ata Filistin hida ngau pasukan monno a rata, monno Daud bana palolo dengadi ngarakuwa atana bersama Akhis wali lira,3Natuwa panglima ataFilistin, "Appako tubana naata Ibrani?" Nawale Akhis barra panglima ata Filistin, "Dnyaki na ata Daud, hambana Saul, tokko Israel, hapa lolo dengabaga dukkie nebahinna monno ia duada doubanamonno daipongnguki salahna yodi pakolegu ne barrana, selama bana elena dukkie nebahinna?"4Ngarakuwa panglima ata Filistin banibada.Panewebada ngarakuwa panglima ata Filistin, "Pawali bali na ata nemmepadouna pabomu kana wali. Dana kakoki papa lolodengada bapatauna, gai kada nyakana gobbada ne pataudanana. Appako pabei atena na ata aro barra tuannya kecuali ba ya katowa wali ngarakuwa ata?"5Na danyaki Daud, palawiti geileda monno negopando nego, bahiddage:Saul napa kalah rata pandorata,Daud berlaksa-laksa.'6Akhis napa maiya Daud monno natekkina,"Oro ngarana MYORI atoleka, nehahinna takkanayo u jujurau monno mu duwau ne baku etau ne pataudanana bupa lolo dengaga nebapatauna.Orona, daiki pakolegu salah bokala wali barramuhitti kunga baammigu dukkie nebahinna nee nearogu. Takka, dabeikigu yo u ngarakuwa tokko-tokko kota. 7Nyaka nebahinna, kako waliu. Kakoumonno mu seidala monno durawikana salah bokalaaroda ngarakuwa tokko ataFilistin."8Natuwa Daud barra Akhis, "Nehahinna takkana,appa parawigu monno appa pakolemu ne barraguneagaina baengaga barramu yauwa hambamudukkie ne loddo, nyakaandaga kako pataunabagobai musuh tuanku tokko?" 9Napanewe Akhis bana walea Daud, Yauwa kupandege, nehahinna takkana yo u muduwa, ne baku etau tuddanagu malaikat Allah.Takka, ngarakuwa panglima ata Filistin hapanewe, Nya kadana kako kana papa lolodengada pataudanana.'10Nyaka, kedde kapu geddena bapa lolo dengadiangarakuwa atamu hamaimarenga dengagu. Keddeukoka kappu gedde, monnobana mangewala, kakou."11Keddeana Daud ne koka kappu gedde, nya monno ngarakuwa atana, ba wali bali nee negeri ataFilistin, nyaka ata Filistin akawoddeka maju nee Yizreel.
Chapter 30Ata Amalek AserrangoZiklag

1Neba dukki Daud monno ngarakuwa atana ne Ziklag ne loddo akatoudana, ata Amalek aserbuba baba Tanah Negeb monno Ziklag. Zlklag ababa batunnuwebawaige api. 2Hida ataakarebo ngarakuwai mawinne monno ngarakuwa baappa waina:kaweda, buamane. Daiki iaata papamateda monno awaroi bapakitage pakakoda.3Neba dukki Daud monno ngarakuwa atana ne kota, ababawe kota batunnuwe bana karrge api dana, monno ole ummada monno ngarakuwa lakawa kabani monno lakawa mawinne akarebo ngarakuwai. 4Bage, ngiobana Daud monno ngarakuwa ata papa lolodengana bangio malelika,dukki-dukkie bana dakke wekkida oro ngioda.5Hida dauda ole ummana Daud akarebokai, Na Ahinoam, mawinne Yizreel,monno Abigail ole umma bellina Nabal, ata Karmel.6Daud asudde tatakkaba rakyatna bapa panewe babege bakabenawatu. Rakyatna abaige bakedde marontak oronabana karodduka langngutakka ateda ia ata-ia ata oro ana kabani monno ana mawinneda banettidipakareoda. Takka, Daud napa wessige atewaina arobarra MYORI Allahna.7Murrina Daud naparintahi Imam Abyatar, ananaAhimelekh, Bananotokogengindia efod neme barragu." balina Abyatar nangindia efod barra Daud.8Natuwa Daud barra MYORI, patekkina, "Kuwolapatirrikadu hida gerombolan? Kudeku patirridi hidda ata?"Nawale MYORI, "Daddadi bawolai, orona hinna takkana yo u daddi monno upasellai ngarakuwa tawanan.Dauu Nataboka Ia ata Hamba Mesir9Bage, kakobana Daudbana palolodengadi ata enne ngau. Balina hidda ata badukki ne loko Besor,tangerana hiddime lyira bangauwai nekke.10Daud pangngudi patta ngau ata pawola patirri, nyaka hida ata duangau oro cape dangngi nebapalai loko Besor.11Balina hida ata atabboka ia ata Mesir ne mareda dana, bage angidia barra Daud. Hidda ata ayairoti, bage nya nangaa, monno ya dommoi wee bana enu. 12Bage ya dommoi kadippu kue ara monno duada kue kismis.Balina bana ngaa, na ata nasamangata bali, orona touda loddo monno touda gedde badana ngaa pangaa monno badana enu wee.13Bage natuwa Daud, "Garragu yo u monno gyewali nyamo?"Nawliwe, "Yauwa ata Mesirwaga, budakna ia ata Amalek. Moriggu nadundakaga orona baku karodduka touda loddona malawi. 14Yamme maserbuba tanah Negeb ataata Kresi,serangngo padouda ata Yahudi, monno serang domo Tanah Negeb Kaleb.Ziklag dommo matunnubabana karrage oro api."15Daud natuwawa na ata, "Nabisa kado bupatutulara barrada hitti gerombolan?"Nawalewe na ata,"Aura wai belli na mawolo marawi budapamateaga monno bundu ya ga barra morigu, monno wudi kupatutu lara aro hitti barra gerombolan."Daud Napakalah Ata Amalek16Bage na ata Mesir napa tutu lara, monno etaba ata bana matallara ne ponnu padou arona ngarakuwa daerah bangaa,enu, monno bapa dadige perayaan tubana parampokda barampasai wali tanah ata Filistin monno tanah Yehuda.17Daud naserang kappugedde kii dukkie bana tama loddo dukkie bana kokage bana ouda loddo.Nehahinna takkana, dai pongngu bana ia luputa wali barrada, nyakidu pattangau ata buwa mane akedu orona bakalete unta18Balina Daud napasella ngarakuwai barang parampasda hida ata Amalek. Daud napasella kai ole ummana duada.19Daipongngukiia muwana wali barrada hida ata, langokanyako akiina dukkie akaladana, langokanyaku ngarakuwa lakawakabani monno ngarakuwa lakawa mawinne. Ngarakuwa barang parampasda napabali ngarakuwadi Daud. Balina 20Balina Daud nadeke ngarakuwai simbi bebe monno sapi. Nawaro ngara ngarakuwai ranaga bana pakuwadi arona, monno napanewe, "Hida nyadu parampasna Daud."ngarakuwai ranga bana pakuwadi arona, sambil banapanewe, "Hida nyadu parampasgu." NgarakuwaAta Nakolena Torana a Sama21Bage, Daud nadukkibadi ata dua ngau acape pongngu, angau ne barra loko Besor. Lousobada hida ata ba sapa Daud monno basapai ata papa lolo dengana.Daud napaga bana tukke barrada ngarakuwa hida ata bana yadi salam.22Panewebada ngarakuwa ata bokala monno ata dursila ne tilluda ata papa lolo dengana Daud hiddage: "Orona hida ata bada kako padeku palolo dengagu, dayakadihida barang parampokdapakole balida, sigilada ole ummada monno lakawa-lakawa ia ata-ia ata. Nginndi hidda, monno kakomi."23Takka, Daud nawale,Dirawi dommokage nehahinnana tubada baappai payana MYORI, ole dadi-oledadigu. MYORI nalindungo bada itto monno gerombola aserangoda nasarahkandi limma danada itto.24Garraku arengngeu tubana ne hahinnana? Orona torada ata akako patauna monno torada atadakako ne barra enga bagi sama pongngu."25Hinnaba, hahinnana hitti monno bapakitage, hida hahinnana nyaai ketentuan papa mendara monno aturan tubada ata Israel dukkie nebahinna nee.26Nadukki Daud ne Ziklag bage napa ngindidi barang rampokan barradapaama-paama Yahudi monno ngarakuwa olena, monno napanau, "Hida nyadu paya mi wali barang-barang rampokan padeke wali barra musuhna MYORI, 27barrada ata ne Betel, nee Ramot tanahselatan, monno ne Yatir,28monno ne Aroer, monno ne Sifmot, monno ne Estemoa.29Barrada ata ne Rakhal, barra kota-kota, monno barra kota-kota ataYerahmeel, monno barra kota-kota ata Keni. 30Barra Horma, barra Bor-Asan, barra Atakh, 31monno barra Hebron.Monno, ngarakuwa padou papernah pakakobana Daud monno ngarakuwa atana.
Chapter 31Saul Meninggal

1Tangerana, ata Filistinbapatauna gobai ata Israelnyaka ata Israel kedu lyolobada wali aroda ata Filistin.Ngarakuwa ata papamateda monno ata mate lete detana Gilboa.2Ata Filistin awola patirria Saul monno ngarakuwaanak-anaknya, monno hida ata apamatea Yonatan, Abinadab, monno Malkisua, anak-anak Saul.3Bage, naboto-boto kyaba patauna tubana Saul. Natabokai tentara terrna panah batawwenaianak panah kana manua monno parah.4Balina Saul napanewe barrana ata angidinai senjatana, "Batuge tekomu monno dakuraga, gai kadahiddakana ata datopola adakuraga monno barawige waimawagoga."Takka, nangindinai senjatana dana nauki orona bana paakai.Saul pun nadeke teko, balina napa warraka touna ponnu teko.5Nebana mate na ata ngindinai senjatana, napawarrakaie touna ponnu tekona, bage namate marengnga dengai.6Na matebana Saul, touda anana, angindinatekona, monno ngarakuwa tentarana ne loddo.Ata Filistin Awaila detatubbana Bana mate Saul7Nebarengnge ngarakuwa ata Israel, aneena bali donga rabanamonno aneena bali loko Yordan apandege tentara Israel hettidi badi akedu monno Saul namate monno anak-anaknya bamate, hidda ata kedubada badundakadi kota-kotada monno bapaksa wekina bakedu.8Nekoka bana loddogeata Filistin kako bada barampasai ata papa mateda, atabbokaba Saul bana mate,anana touda bana matallarai kamateda ne ponnuletena Gilboa.9Kerrina katowana Saul monno barampasnaditekona, bage patukai ata kako negeri Filistin tubana bamawoleta bapa dukkige patekki ne barra kuil berhalada monno barradangarakuwa rakyata. Balinahidda ata abandalai ngarakuwa tekona Saul ne kuil Asytoret, takka kamatedapakuwi tembok deta Bet-Sean.11Nebarengngewe penduduk Yabesh-Gilead baappa parawida ata Filstin tubana Saul, 12Siap lyolobana ngarakuwa ata bani ata kawosska wekki.Hida ata akako gedde mange ngedan tubana badekei kamatena monno anana papakuda tembok deta Bet-Sean. Balina hidda ata bawali ne Yabesh monno atunnu ngarakuwai hida kamate ata.13Bage deke ngarakuwai ruwwi tanedi puu wasu tamariska ne Yabesh. Bage hida ata berpuasa selama pittu loddo.

2 Samuel

Chapter 1

Daud Nadeiba Lii bana Mate Saul 1Nebalina bana mate Saul, walibana Daud balina bana pakalai ata Amalek. Bage, Daud na dangngi ne Ziklag dua loddona madoina. 2Nangu paweda wekkige, ne loddo akatoudana, ammi ia ata awalina tentarana Saul monno kalambena hama irra monno tanah ponno katowwana. Nebana dukki arona Daud, nakawodo kataba ne tanah deta monno bana sembah.3age, natuwa Daud, "Gewalinyamo yo u baammigu?"Nawale na ata barra Daud,"Yauwa ku pasilliwekina baku kedu wali pasukan israel."4Daud natuwa dommoaro barrna, "Appawe adadi?Nungnga ceriterapoge bbarragu."Murrina natekkiwe rakyatanettibai akedu wali pataudanana. Monno, naluwana mate oroda orona bapamatei. Saul monno Yonatan, anana, mate kaina.5Daud natuwa barra na buwamane angindi lii,"Nekaupandemoge yo uba na Saul monno Yonatananana, bamate?"6Pawalena na buwamane angindi berita,"Tangera neega ponnu ladakana Gilboa, balina kueta Saul baenga terrenanumbuna tangerada pasukan kereta monno adoudi monno ngarakuwa ata bawola wai dara.7Nebana payerrage lirana, naetaga bage nakadengaga. Monno, youwa kupanewe barrana,'Ya, tuanku.'8Nya natuwa, 'Garraguyo u?' Yauwa kuwale barrana, 'Yauwa ata Amalek ga.' 9Bage, Saulnapanewe, 'Ammigu nememonno pamateaga yauwa.Orona, ammibage alattakatougu takka ne lolongaugunabonnupoge.' 10Bage,kukako barrana monno kupamatea, orona kupandeidana tolekabana nebbanabukka kona. Balina kudekena mahkotana wali katowwana detana monno gelang aneena pummu detana, nebahinna nee kunginndinai barra morina."11Bage, Daud naterre ge kalambena monno napubbuka, hinna kai ngarakuwa ata papa lolo dngana.12Hida ata akawika, ngio, monno akalallu dukkie bana tama loddo,tubana Saul, tubana Yonatan, anana, tubada ngarakuwa umatana MYORI, orona baukka waina tama teko.Daud Napatukana Ata Amalek Kapamatei13Bage, natuwa Daudbarrana na ata angindi lii"Ge waji nyamo yo u ne?Nawalewe na ata, "Yauwanakawa ata ekaga, ataAmalek."14Napanewe Daud bar rana "Appa ne yo u kadana kaddakako limmamu bu keketa bubawa na ata paurapana MYORI?" 15Bage, Daud napamaiya ia atana monno natekkina "Tukke neme, monno loppu katopo na ata." Balina na ata aloppu katopo dukkiebana mate. 16Napanewe Daud arona na ata, "Raa ne ponnu katowwamu orona nengadamu bana bersaksie ne patekki doumu, 'Yauwa kupamateba ata paurapana MYORI."'Lawitina Daud Tubana Saulmonno Yonatan17Lawitibana Daud monno bana ngio gelokatubana Saul monno Yonatan, anana. 18Daudnaparintahi tubana na lawiti ngio bapa nungngaiaroda baurru wali wai Yehuda. Nehahinna takkana nama tulisa ne Buku Ata Jujura.19"Nemanadamu, haiIsrael, na moddaa ia lete-ia letemu.Oh, yemmi tentara-tentaraabukkana!20Dapa dukkikage lii nee Gat,Dapa dendalakana ia lara-ia lara Askelon.Gai kada waila detakanamawinne Filistin,Gai kada magekokana lakawa mawinne-lakawa mawinne anada ia ata-ia ata da topola.21Hai laddakana Gilboa,kadaikana wee penni,monno kadaikana urra awennau, atau maredda-maredda angindi mate.Orona, ariona toda-todadatentara,todana Saul dapaurapadawee lengi.22Wali raada ia ata-ia ata papamatedamonno wali morruda ngarakuwa tentara,pana na Yonatan dana madikira bana lyira, monnotekona Saul dana walibamonno nama ngidie.23Saul monno Yonatan,hida ata amanawarai monno nama nadana.Netoleka monno mate dana matiakie.Nangetta kyapoge hahinnawaina keila rajawali,Napa wessi kyapo walina singa.24Hai lakawa-lakawa mawinne Israel ngiomitubana Saul! Nya apa duwau aparammiu bana waigu ingngi kirmizi, monno ngawu amanadana;bana pawennagu doka ngawu wekkimu.25Tentara-tentara abukka takkabana ne tillu patauna. Wuu Yonatan, yo u hapamate takkabau neponnu laddakamu.26Yauwa kususah oromo yo u, angu nguwaguYonatan,you muduwa langngun takka dengaga,manawaramu nama daupadari pada manawarana ia mawinne.27Abukka takka bana tentara, monno amodda bana ngarakuwa bendiladapapa tauwaida.

Chapter 2Daud Aurapa Banya TokkoYehuda

1Hinnabawe, bali walina, Daud na tuwa barrana MYORI hinnage, "Kukako pongngupo nee iakotane Yehuda?"Nawale MYORI barrana,"Kakou."Natuwa dommo Daud,"Gyekakonya pongngugu?"Nawale MYORI"Nee Hebron."2Kakobana Daud monno aduada ole ummana, Ahinoam mawinne Yizreeel monno Abigail, tedda mawinnena Nabbal,ata Karmel. 3Ia ata-ia ata hapaka iadengai Daudkako kaina, monno ngarakuwa keluargada.BBage, nee waidi adangngine kota Hebron.4Bage, ammi badi ata Yehuda monno baurapa Daud nee, tubana ba nyatokko Yehuda. Neba tekkina pana u bbarra Daud bahidda ata YabeshGilead atanei Saul, 5nyaka Daud natuka ata papa tukana barrada ata Yabesh-Gilead. Barrada hidda ata atekkida, "Maringngimalalakona oro ngarana MYORIorona yemmi biboge manawaramu ara barrana morimu, na Saul bi canei.6Nyaka, bana noto kogeMYORI naboge manawarana monno setia-Na barramu. Hinna kaie yauwaku boge duwa sama aro barrami, orona yemmi rawibabage aduwa aro arragu.7Nebahinna, pawessigeate waimu monno kabalimiata bani apawessi, langngokopo kana mateba Saul.Ne yauwa aurapbaga ata Yehuda ba yauwa tokkotubada hidda."IsyobosetNya Tokko8Abner anana Ner, nyadommo panglima tentaraSaul, nadekea Isyboset, anana Saul, monno nangindia nee Mahanaim Mahanaim:,9Nya nakeketa banyatokko ne Gilead, tubada ataAsyuri, tubada Yizreel, tubada Efraim, tubada Benyamin, monno tubadangarakuwana Israel.10Isyboset, anana Saul,umurana patta kabullu douna bana terrege tokkotubana Israel. Duadouna bana terrena pareta. Hidakidona kaum Yehuda hadeku Daud. 11Mangedana dou ba tokkowa Daudne Hebron tubada kaum Yehuda pittu douna monnoenne wulla. Patadina Mate12Kawoddekabada Abner bapa lolo dobba ana buahna Isyboset, anana Saul, wali Mhanaim kako nee Gibeon Gibeon. 13Bage, Yoab, anana Zeruyabapa lolo dobba anana Daud baka woddeka maju,monno bapa tabbokana uppu oba Gibeon. Pihak iakasumu needi uppu oba bali wa i, pihak eka uppu oba yang lain.14Napanewe Abner orobarrana Yoab, "Pakalokodibuwa mane-buwa mane baouda ayro monno bapa dadige patadina ne aroda itto."Nawale Yoab, "Naduaba."15Bage, tukkebbada hida ata monno bakako ne ayro monno bakirai: kaullu duada ata awalina kabisu Benyamin, wali Isyboset, anana Saul, monno kabulluduada ata awalina ana buahna Daud.16Ia ata-ia ata balina nawoppana katowana gobbana monno nadakurana karapena gobbana, nyaka bukka woro dobba bada hida ata.Tekkiba ne padou Helkat-Hazurim nee barra Gibeon.17Nyaka, patauna ne loddo nahebat takka, monno Abner monnongarakuwa ata Israel kala orodaana buahna Daud.Abner Napamatea Asael18Touda ana kabaninaZeruya, na Yoab, Abisai, monno Asael nangettadiwa i na hinna wa i waina sussa maweddata.19Asael napa wola lirana Abner monno dana elekina wello kyawana.Nya napa deku patirri wali lyira.20Napa yerrage liranaAbner, bage kana kana tuwa, "You kadona Asael?""O o, yauwa."21Bage, Abner napanewe, "Elena wello atau kawana, woppa ia atakabani buwamane monnodekenai bendilana."Takka, Asael dana nauki pangau nadeku patirri Abner.22Napa kitage, Abner napanewekya sadekka arobarrana Asael, dangngi nenna du dekukaga. Appa ne yauwa kupalu pongngupu dukkie bu gogola? Peikugu baku keketa matagu arona Yoab,kaamu? 23Takka nya dana dangngiki. Bage, Abner nadakura wali lira tiana Asael bana wai numbuna, nyaka ne numbu na tembusa dukkilirana. Bukkabana nya monno namate ne paduona.Yoab monno Abisai Awolawa AbnerNyaka, ngarakuwa amai nepabukka waina monno bana mate Asael, dangngiwai bada hida ata24Takka nebahinna, Yoab monno Abisai awolaAbner. Dukkie bana tama loddo hida ata adukki ne barra letena Ama, aneena bali timura Giah Giah, aro ne mareda gurun Gibeon.25Pakuwa bada paburruwali waina Benyamin ne lirana Abner baiadi kasumbu, monno badedene ia ponnu laddakana.26Bage, Abner napanewe barrana Yoab, patekina,"Appa ne teko nakako pakita bana ngaa lolo ngau? Dupande pongngukige amalaraka itta amminanemme ayro kadukkana?Pirra gai kyapo madoinayo u bada paneweu arodarakyatmu tuana bangau bawolai ole dadi-ole dadimu?" 27 Nawale Yoab, Oro ngara Allah atoleka,nehahinna takkana bu tekki memako, bana notoge ia ata-ia ata enga tengngi wekkibada ba wolai ole dadi-ole dadida.28Bage, Yoab na powiatrompet monno ngau lyolobada rakyata. Rakyata ngau lyolo bada bapa wolawali lira ata Israel monno dapa kitabage ne patauna.29Abner monno ngarakuwa atana kako bada aro Araba-Yordan ne agasu gedde. Hidda ata apalai Loko Yordan, kako pakita ne gasu loddo bage dukki ne Mahanaim.30Ne bana ngau Yoab bana wola Abner monno bana banapakuwai rakyata,kabullu iwwa ana buahna Daud amuwana, nadana kaina Asael.31Bage ana buahna Daud apalu pamatea touda ngau enne ata kabisu Benyamin, wali ngarakuwa atana Abner.32Hida ata adadana kamatena Asael bage atane paolei ne ratena amana, aneena ne Betlehem.Kako bana Yoab monno ngarakuwa atana ne gedde, monno dukki ne Hebron bana delakage.
Chapter 3Patauna Antara Israel monno Yehuda

1Nepatauna anatara keluargana Saul monno keluargana Daud namadoie. Daud namamadoi napa wewessikya, takka keluargana Saulmakin namadoie nakukurangoba pawessi.Enne Ana Daud aDadi neHebron.2Adadi bana ana kabanina Daud ne Hebron.Ana bodina ngarana Amnon, wali Ahinoam, mawinne Yizreel. 3Kaduadana ngarana Kileab, wali Abigail mawinne tunduna Nabal, ata Karmel. Katoudana ngarana Absalom anana Maakha, ana mawinnena Talmai, tokko Gesur.4Kapatana ngarana Adonia, anana Hagit. Kalimmana ngarana Sefaca, anana Abital. 5Kaennena Yitream, wali Elga ole ummana Daud.Hidda ana gaina adadi tubana Daud ne Hebron.Abner Mawyata tubana Pakaia dengai Daud6Nyaka, dadiba pataunahida keluarga Saul monnokeluarga Daud.Abner nya lyolobana papercayada keluarga Saul.7Saul namilikai Selir ngarana Rizpa, baana mawinnenai ama.Panewebana Isyboset Barrana Abner, "Appa ne yo u kau barrai selir amagu?"8Bani langngu takkabana hida patekina Isyboset.Patekkina, "Nepaetamu, katowa bonggaga awli Yehuda? Dkkie nebahinnayauwa kuboge setiagu arobarrada keluarga Saul, amamu, ole dadi-ole dadimu, monno dudadi-dudadimu.Yauwa daku yakiu limma danana Daud. Takka, mupadeitoga parawi salah tuba mawinne nebahinna9Kadukkanawe Allah nahukumuni Abner, naloukakyapowe, badaku pakako kowe nehahinnana na pakirana MYORI nebarranaDaud, appakya baku pakakowe, 10Hahinna na baku padikkige sangadina keluarga Saul monno pakedde sangadina Daudtubana Israel monno tubana Yehuda, wali Dan dukki barra Bersyeba."11Isyboset dana wale pongnguba ia patekki orona bana madauta.12Bage, Abner napatukana ata barra Daud monno napa ngindina lii, "Garra milikage ne negeri?Putusage kata pakettena bata berjanji itto bada.Nehahinna takkana, limmagu nadekugu tubanabakodo ngindia ngarakuwa ata Israel ne barramu."13Nawale Daud, "Naduwai! Yuwa enga padadi pongngubago janji ittobada. Takka iage padengngigu barramu, berjanji bada bowekkina ne arogu, kecuali bumai ulluwai bami Mikhal, ana mawinnena Saul, wudi bu bowekkina ne arogu."14Daud hinna kaina bana patukana ata barranaIsyboset, anana Saul, monno patekkidai, "Yagaiole ummagu Mikhal pkolewaimu kalita khatan ata Filistin."15Bage, Isybboset napatukana ata dekea namawinne wali barra laina, na Paltiel, anana Lais.16Laina napalolo dengaibana ngio, monno nadekudukki nee Bahurim Bahurim.Napanewe Abner barrana, "Kako wali."Nyaka Paltiel wali lyolobana.17Balina, panewebanaAbner monno paama-paama ata Israel.Patekkida, "Hahinna banahitti ulluna, yo u nama doibaba kambumu gai kapedea Daud banya tokkotubamu. 18Nyaka nebahinna, kawarrika, orona MYORI napanewe babanatubana Daud, hinnawe,"Monno banya lede Daud,hambaku, Yauwa enga pasella pongngudi umat-Ku Israel wali limma danada ata Filistin monno walilimma danada ngarakuwa gobbada.' "19Abner napanewe dommo aroda ata Benyamin. Abner kaina panewe dommo arona Daud ne Hebron tubana ngarakuwa ne awaina kambuda ataIsrael, monno awaina paetada ngarakuwa keluarga Benyamin.20Neba ammi Abner bapalolo duakabullu ata ne Hebron, Daud napa tukkena pangaa tubana Abner monno ngarakuwa ata pakodona.21Balina Abner napanewe barra Daud,"Naduwai yauwa kusiap kako monno kupakuwai ataIsrael barra tuanku tokko,gai kapa dadina kette liidengan tuanku.Nyaka, yo u enga paretabamo tubana ngarakuwane pabbei atemu."Bage, Daud napasella Abner wali kalaki ate dalamdamai.Namatebana Abner22Nebawali ata pakodona Daud monno Yoab bapa dadige perampokan, hida ata baammidiangindi paoledi barang mangeda parampokda. Abnerdaibai papalolo dengada Daud ne Hebron, orona nyahapasella kalaki ba bana kako. 23NeammiYoab monno ngarakuwa tentara bawali, atekkina Yoab hidani, "NamaibanaAbner anana Ner barrana tokko, balina napasella kalaki ateba denga damai."24Bage, kakobana Yoabbarrana tokko monno napanewe, "Appa parawimu ne yo u? Deku takkakoge na mai babana Abner ne barramu, nekaupasella bana dapakako? 25Kaupandege, Abnerana Ner nehahinna takkana bana mai weganagu akkala yo u, kapandegeyo u pirra rapa tamamu monno pirra rapa lousomu,monno kapande ngarakuwadi parawimu."26Kakobana Yoab banadundakai Daud bage napatukana ata tubana badekuAbner, monno bangindi balia wali sumur Sirah.Takka, Daud dana pandekige.27Ne bana wali bali Abner ne Hebron, yoab nangindia tillu binna gerbangbapanewe kabuttika. Bage,nangu dakurana tiana dukkie bana mate, sebagai deluna raana tubana Asael, allikana.Daud Nangiou Abner28Na rengngeba Daudne adadi. Balina napaneweDaud, "Yauwa monno sengadigu dana salahkie aro sagana MYORI dukkiemurri wali-murri wali tubana raana Abner anana Ner. 29Ne hahinnana natoddu deitowe Yoab monno ngarakuwa paburru wali waida ole dadina. Dana byabyatakiwe beruka, karudduka manua kusta,andena baterrna tokko, mate waina tama teko, monnonakurango pangaa denga!"30Yoab monno Abisai,allikana, hapamatea Abnersebagai deluna bana pamatea Asael, allikada ne Gibeon ne pataudanana.31Napanewe Daud arona Yoab monno arona ngarakuwa rakyata papa lolo dengana, "Irra daikadiingngi kalambemu monnowollokana ingngi kalallu,monno ngio geloka ne arokamatena Abner." TokkoDaud balina napadeku lira badeitowa ata mate. 32Nebatanei Abner neHebron, tokko nangio malelika aro ratena Abner, monno ngio ngarakuwa bada rakyata.33Hinnabana dodo kalalluna tokko aronaAbner:Hinna lyoloba pata matenaAbner hahinna waina patamateda ata du a?34Limmamu damaketteki,waimu darantaiki ole tambaga.Yo u mumate aroda ata bokala ata bottu.Hinna lyoloba yo u bumate."Nalou- louka kyaba bangiongarakuwa rakyata tubanaAbner.35Bage, ammi ngarakuwabai rakyata angindi pangaa monno rori oronanadelakabage barra Daud.Takka, Daud na aura hinnage, "Notoge Allah nahukumga, naloukakya dommopo, baku ngaako atau ba aappa kya ne ba dana tamapo loddo.36Nngarakuwa rakyatahaetaba, monno naduwanepaetada, hahinnana ngarakuwa baappawe parawina tokko bana duwa tubana ngarakuwa rakyata.37Apandebage ngarakuwa rakyata ne loddo, danyaki tokko apadadige bapamatea Abner anana Ner.38alina tokko napanewebarra panglimana,"Dapyandekige yemmi napemimpin kalada bana bukkana ne loddo ne Israel?39Neba hinna nadakkewekkigu langngokopo baurapaga batokkoaga.sedangkan hiddi ata, ana-anana Zeruya katto katowaarone barragu.
Chapter 4Nadadie Kesulitan neKeluarga Saul

1Neba rengnge ananaSaul bahwa Abner namatebana ne Hebron, nangu muwage ne maruttaka ateda monno ngarakuwa Israel nadadie karobbada.2Anana Saul amilikanaduada kepala rombongan.Na ia ngarana Baana monno na kaduadana ngarana Rekhab, hida ataananadi Rimon wali Beerot,wali paburru wali waida Benyamin, Beerot adana kaina ne wilayahna Benyamin. 3Ata Beerotakedu babana nee Gitaimmonno akabali ata mai needukkie bahinna nee.4Yonatan, anana Saul,wai anana a cacat wa i na.umurna limma douna ba ammige berita tubana Saulmonno Yonatan wali Yizreel. Adekea oleh inangakarawawa waktu itu, bagekako kedubana. Takka, orona bana malle ngeta pongnguna nangu gogolawarrakabana monno nangu kabeko. NgaranaMefiboset5Kakobada lakawa ananRimon, ata Beerot, nee Rekhab monno Baana.Ne baamidi tangera bangata loddo ne ummanaIsyboset. Na Isyboset tangera neeni adura siangponnu tempat tidur.6Rekhab monno Baanatamabada uma tangera neei penjaga apabersih gandum. hida ata angu dakuraba na tiana Isyboset, bage, malle kedubada hida Rekhab monnoBaana. 7Ne batama uma neei ponnu tempat tidur kamar dana. Hapamatea monno akerrina katowana bakako ngindieba li Araba-Yordan ne agasu gedde8Ngindibada katowanaIsyboset barra Daud ne Hebron, monno panewe barra tokko,"Ne katowwana Isyboset,anana Saul, gobbamu,haberusaha bawyata ngaumu. MYORI nayago deluna tuanku tokko tubana Saul monno paburru wali waina ne loddo."9Nawale Daud barra Rekhab monno Baana, oledadigu, ana-ana Rimon, ataBeerot, hinnaba, "Oro ngarana MYORI atoleka, hapaluputaga walisusah dana!10Neba wai atekkiwe banamateSaul, langngokponeba eta touna bana ngindilii aduwa, yauwa kuwoppamonno kupamatea nee Ziklag.Nyaka nebahinna, kuyabaiupahna tubana ne liipangindina11Nalouka kya dommopo ne bahinna, ngarakuwaata fasik apamatea ia atabenar ne ummana, ponnotempat tidurna. Dan tuntutkie limmiga ne raa wali limma danami monno bipamodda wali ponnu tanah?"12Bage, Daud napa tukadi ana buahna bapa mateihidda ata. Limmada monnowaida puddikai, balina kamateda tirudi uppu oba ne Hebron. Katowwana Isyboset dekewe monno tanege rate danana Abner ne Hebron
Chapter 5Ata Israel aKeketa DaudBanya Tokko

1Bage, ammi kuwabaikabisu Israel barra Daud ne Hebron monno hidage batekkie, "Ne hahinna takkana, yamme olehraa kalitamu. 2Monno hitti ulluna bana terrepona pareta Saul tubama yamme, yo u bana peranan tama lousona ata Israel. Napanewe bana MYORI barramu, 'Yo u bana gollopai umatagu, ata Israel; yo u pongngu bana tokkotubana tanah Israel."'3Ammi kuwabai paama-paama Israel tukke barra tokko ne Hebron, monnotokko narawina kette lii ne Hebron arona MYORI. Babe, aurapa Daud banya tokko tuana Israel.4Umurana Daud toudakabullu douna bakeketa banya tokko, monno naterrena pareta patta kabullu douna. 5Hebbron, Na terrena pareta tubana Yehuda pittudouna, monno ne Yerusalem naterrena pareta touda kabullu toudadouna tubana ngarakuwaIsrael monno Yehuda.Daud Nakuasage Kota Yerusalem6Kakobana tokko monno ngarakuwa ata nanee Yerusalen ata Yebusamadiige ne tanah.Panewe bada hida ata barra Daud hidage, "Yo udana bisa kie butama neikke, orona ngarakuwa ata kaurra monno ata kabeko enga tullaradagu."Ne hahinna takkana, hapanewe, hidage gai kadana tama kana Daud neikke.7 Takka, Daud narebuta kubu pertananda Sion,ne kota Daud.8Panewe bana Daud waktu itu, "Bagarra kuni hapa ataluawa ata Yebusharus na li lara lai wee dana, orona ata kabeko monno ata kabura nabenciate danai Daud.."Nyaka nebahinna, hida ata apanewe,"Ngarakuwan atakabura monno ata kabeko dana bisaba batama ne bait."9Dangngi bana Daud ne kubu pertahanan monno napa ngarage: Kota Daud.Nya napa manno bana woletage, kawunga wali Milo dukki ne bagian dyana. 10Nama dodoieDaud naka lalada kyagepawessna kuasana, oronaMYORI Allah kadukka tanah- kadukka langita bapa lolo dengai.11Hiram, tokko negeri Tirus napatukana ata barraDaud, tukang-tukang kayumonno wasu kayu aras, tukang-tukang bei monnoparii-parii, monno tukang-tukang watu, tubana bapadede tembokna istana tubana Daud. 12Pandebage banya MYORI apakeddea banya tokko tubana Israel, nyaka kana makeketa sangadina tubana umat-Na, Israel.13Daud nadeke domo selir monno ole umma ne Yerusalem balina baammiwali Hebron. Adadi bana lakawa-lakawa kabani monno lakawa-lakawa mawinne tubana Daud.14Hida ngarakuwa anana adadi ne Yerusalem:Syamua, Sobab, Natan, Salomo, 15Yibhar, Elisua, Nefeg, Yafia, 16Elisama, Eliada, monno Elifelet.Daud Nagobbai ata Filistin17Arengngeba ngarakukuwa ata Filistin baurapa banya tokko tubana Israel.Bage, majubada ngarakuwa ata Filistin tubana kawoppa Daud. Nehahinna na rengngeba Daud, bage kako bana neekubu pertahanan-nya.18Ngarakuwa ata Filistinamatallara ne lembah Refaim.19Bage, natuwa Daudbarra MYORI, hinnage,"Ku maju pongngupobaku gobbai ata Filistin?"Enga ya pongngu ba-Mu dine limma danagu?"Nawale MYORI, "Maju, Ku wyata baba ata Filistin baku yai ne limma dana."20Kako bana Daud neeBaal-Perasim monno napakalahi hida ata Filistin."MYORI na powwara saikarai gobba arogu hahinna waina bbana lolasaikarana wee."Nyaka nebahinna ne padoukapa ngarage sebagaiBaal-Perasim.21Ngarakuwa ata Filistinagaige berhalada ne, bageDaud monno ngarakuwa atana akeketawi.22Napa kitage, ata Filistin asadekka kya ba maju monno amatallara ne lembah Refaim. 23bage,Daud natuwa domo barraMYORI, monno nawale MYORI, "Du majukana. Woletadi hida ata dukki nee lirada monno seranguwi wali balida buuwasu-buu wasu kertau buuwasu-buu wasu kertau.24Balina bu rengngekabattuka wai lawida buu wasu-buu wasu kertau, hangu ngetana bertindak, orona nangu louso MYORIne aromu tubana bapa kalahi pasukan Filistin."25Bage, Daud nadekugene patekkina MYORI, nyakanya kana pakalahi ata Filistin, wali Geba Gebadukki nee barra GezerGezer.
Chapter 6Tabut lii kira Allah Padikkinee Yerusalem

1Bage, Daud Napakuwangarakuwadi ata papedenaawalina ata Israel mangedada touda kabullu rata ata.2Kawarrikabana Daud,bage kako marenga dengabai ngarakuwa rakyata waliBaale-Yehuda Baale-Yehuda, tubana bakeketaTabut Allah wali nee,papangarada monnobana pangarage monno ngarana MYORI kadukkatanah kadukka langita annena madii ponnu kerubim.3Na Tabut Allah ailai ponnu kareta balina badadai ummana Abinadab aneena ponnu letedetana.Bage, Uza monno Ahyo, ana-ana Abinadab apakapakereta baru.4Kako bana Uza wali ummana aneena ponnuladdakana baneei tidina Tabut Allah, monno Ahyonapaga arona tabut.5Daud monno ngarakuwa keluaraga Israel banego ne arona MYORI monno ia tudda-ia tuddawasu sanobar wasu sanobar hidda: kecapi gambbus, rebana, kelentung monno ceracap.6Hidda ata badukki nepadou pengirikan Nakhon, Uza napa dolai limmanaaro tabut monno na terreniorona hida sapi babukkana. 7Na keddeba buttu atena MYORI barra Uza monno Allah nangu pamatea ne padouna orona salah parawina.Nya namate nee, ne barra tabut Allah.8Buttu ate bana Daud tubana orona MYORI banasambara Uza bana ekagaie hebatana. Balinane padou pangarage Peres-Uza dukkie nebahinna nee. 9Waktu itu madauta bana Daud barraMYORI. Patekkina, "Peiwaina na tabut Allah kana dapa dukki ne barragu?"10Balina dana naubanaDaud padikki tabut MYORInebarrana, ne kota Daud.Elebana Daud ne ummanaEdom, ata Gat.11Tabut MYORI bandalane ummana Obed-Edom,ata Gat madoina touda wullana monno MYORI napamaringngi malalai Obed-Edom bersam ngarakuwa ole dadina12Atekkibana tokko Daud hidani, "MYORI napamaringngi malalabai ngarakuwa ole dadina Obed-Edom monno ngarakuwamilikada orona tubana tabut Allah."Bage, kakobana Daud tubana badeke keketa tabut Allah wali ummanaObed-Edom aro nee kotaDaud monno maweweraate. 13Neba keketa deitowa tabut Allah hida ata bapa ennei pagada yabana pamaraka ia sapi, monno ana sapi morru.14Daud na nego kabanabana pakako pawessina arona MYORI. Na tau kalambe efod wali ingngilenan. 15Daud monno ngarakuwa ata Israel deitokeketa tabut MYORI bakabuara pawaiyogo monnopapa rengnge waidi terompet.16Nebana tama tabutMYORI ne kota Daud, Mikhal, ana mawinnena Saul, napa cecena kyabu wali jendela monno naetawa tokko Daud bakeidaku-keidakuwa bana nego arona MYOIRI, nyaka banaetawe bapa radakawa ne waina ate danana.17Hida ata atama ngindiwa tabut MYORI bage ata ine padouna, ne kemah dana papa wekarana Daudtubana. Bage, Daud napa kako maraka korban patunnu monno korban pasou dewa denga arona MYORI.18Nebana bawe Baja pakako maraka patunnuna Daud monno maraka pasou dewa denga, napa maringngi malala bangsa oro ngarana MYORI kadukka tanah kadukka langita. 19Nya na bage-bagedi ngarakuwa bangsamonno ata mangeda Israel,kabani-kabani monno mawinne, ia ata-ia ata kabikka roti bulata, kabindikanaa, monno ia kokisa kismis. Bage, kako ngarakuwa bada hida ata,umma dou-umma douda.Mikhal Nabanini Daud20Wali bana Daud banayadi salamata ole dadina.Na Mikhal, ana mawinnenaSaul, bana taboka Daud,napanewe, "Appa ne loddotokko Israel bakawodoi, nyata-nyata ne aroda budak-budak mawinne hambana monno badanamakke bana pakagola touna hahinna waina ata pakaniska.?"21Nawale Daud barraMikhal, "Ne arona MYORI,apedeaga yauwa, tubada amamu monno ngarakuwa ole dadimu, monno badodokaga yauwa ba tokko waga tubana umatMYORI, ne Israel. Yauwa kunego-nego arona MYORI.22Naloukapo, baku paradaka wekkina nyakamatamu bupa radaka wekki pongnguga ba iamigi budak-budak mawinne hahinnana hidapatekkimu.Bersama-sama hida ata bahormata Daud."23Monno, Mikhal, anamawinnena Saul, dana kolekina ana dukkie bana mate.
Chapter 7Daud Nabeige Pakedde Ummana Myori

1Nyaka nebana dangngitokko ne ummana, MYORIna yai karunia ba dai awega aroda gobbana hida woletai. 2Balina napanewe tokko barra Natan, "Eta nebahinna, kudoubage ne umma parawiwai wasu aras, tangerana tabut Allah neei parawawodana."3Nawale Natan barratokko, "Kakou, rawikogebaappawe awaina ate danamu, orona MYORI enga nyadu bana kasongau.4Takka ne gedde, ammige liina MYORI Natan, punnina:5"Kakou monno tekkinahamba-Gu Daud: 'Nehinnawe lii MYORI: Yo u dona apa kedde umma tubana ba Yauwaadouge?6Ne hinna takkana da-Ku pernah pongngukipo baka nawa douna ummawaktu bakodoi ata Israelwali Mesir dukkie nebahinna, takka tolekamengembara ne kemah dana banyawe padangngiwai. 7Ngarakuwa padou ba-Ku mengembaradengadi ata Israel, Ku tekkibaba lii barra ia ata hakimata Israel, ba-Ku perintahtubana bagollopai umata-Gu Israel, hinnawe, 'Appakada pakeddewe ummatuba-Gu wali wasu aras?'8Nyaka nebahinna, lummuna hamba-Gu Daud:Nehinnawe lii MYORI kadukka tanah kadukka langita, 'Yauwa dona adekeu wali mareda danabaneegu awaroi simi bebetubana ba tokkou tutudaumata-Gu, ne Israel.9Yauwa dona apalolo dengagu bu kakodi ngarakuwa padou monno pamuwai ngarakuwa gobba paaromu. Yauwa kupakeddego ngaramu akaladanahahinna waina ngara ia atakalada-ia ata kalada awainane ponnu tanah.10Yauwa pakedde pongngupo padou tubadaumata-Gu Israel monno todaka pongngupu hida atabadangngi ne padou douda monno dadikki bana, monno bbatindasai ata jahat-ata jahat hahinna waina hitti ulluna.11Hitti baku patukadihakim-hakim tubana bagollopadi umata-Gu Israel, Yauwa kujagami biamanwali ngarakuwa gobamu.MYORI na tekkibago barramu: MYORI bana yago dadiata barramu.12Nebalage bana tutuumuramu monno bu beikaole dengadi ina kaweda ama kawedamu, kupa kedde pongngpo paburruwali waimu wali ana palaladoumu. Yauwa kupadedepongngupo nesangadina.13Nya napa dede pongngupo umma tubana ngara-Gu, monno Yauwakupa kedde pongngupo sangadina dukkie murri wali-murri wali. 14Yauwa pongngupo Amana, monno nya pongngupo ana-Gu.15Manawaragu dana muwa pongngukige walibarrana, hahinna waina baku pamuwa walibarra Saul, papa marrobagu wali barramu. 16Ole dadi monno sangadimu, napa wessi pongngu we murri wali-murri waline aro-Gu, padoumadiimunakedde pongngupo tubana murri wali-murri wali. 17Ngarakuwa patekkina monno ngarakuwa paetana balinaNatan napa dukkidi barrana Daud.Daud Nadeika Allah18Bage, tama bana tokko Daud monno namadii aroi MYORI monnonapanewe,"Garraga ne yauwa , O MORI Allah, monno garradi ole daddigu nyaka Yo ukodoga yauwa duikkie bahinna nee?19Mala, ne hahinnanawai kyapo kurango aro mata-Mu, o MORI Allah! Yo u panewe kai bana tubada ole dadiguhamba-Mu dukkie rapanemme amarropo. Appa papa kira tuba ata, o MORIAllah? Appa dommo Daudpapa dukki pakita patekkibarra MORI? Yo u bana apandei na hamba-Mu, o MORI Allah.21Orona lii-Mu monnotuba i ate-Mu, Yo u rawi babana perkara kaladanamonno tekkibana hamba-Mu. 22Kalada bana Yo u,o Allah MORI. Dai bana apasama denga-Gu monno daibana allah eka selain Yo u,selain parengnge bama a likatillu dana ma.23Monno, gye bangsa dommopo ne ponnu tanahhahinnana umat-Mu Israel,yang Allahnya kako pabebasa banya pawai umat-Na,tubana bana kolena ngaratubana MYORI monno rawina parawi-parawi akaladana monno aekagai tubada ata monno ba wolai bangsa-bangsa monno para allah ata wali aro-Na?24Yo u pamandungobaumat Israel tubana murri wai-murri wali, monno Yo uo MORI, nya babana Allahda hida.25Monno, neba hinna oMORI Allah, patepatage janji patekki-Mu tubada hamba-Mu monno ole dadigu, kawukkuge tubana murri wali-murri wali monno rawige hahinna pajanji ba-Mu.26Nyaka ne ngara-Mu enga nyage bbama paerriedukkie murri wli-murri wali,kana tekkie ata, MYORI kadukka tanah-kadukka langita.' Nyaka, ole dadinahamba-Mu Daud kaenga nyadi balayan ne aro saga-Mu.27Orona yo u, o MORI kadukka tanah-kadukka langita, Allah Israel, panewe babana barra hamba-Mu, lummuge: 'Yauwa kupa kedde pongngupo umma tubamu.' Nenya tubana, kana berani hamba-Mu bana padukkige doa barra-Mu. 28Monno ne bahinna, o Mori ALLAH, Yo u bana Allah, monno ngarakuwa lii-Mu nyaba bia madi. Yo u Mujanji ngarakuwa baappa duwabarra hamba-Mu. 29Bana noto koge nebahinnakapakaloga Bu ya wee maringngi-wee malala barra ole dadina hamba-Mu gai kaenga nyage balayan ne aro saga-Mu dukkie murri wali-murri wali. Orona, o Mori ALLAH,Yo u panewe babana, monno orona berkat-Mu biar ole dadina hamba-Mukaenga berkat wi tubanamurri wali-murri wali.
Chapter 8Daud Naluwage Bana taluPatauna

1Hinna lyoloba, nyaka balina Daud bana pakalaiata Filistin monno napa kawadarai hida ata. BalinaDaud nadekeba sasi kuasada ata Filistin2Nya napakalah dommoi ata Moab napa beikai tanah deta tubana bana ukura waidi kalerre.Napandodi baukurawai kalerre bapa matei monno ia kalerre agasu tubana bagaidi batoleka.Ia ata-ia ata Moab balina akawodoi Daud monno harus ya persembahan upeti.3Daud bage napakalahdommo wa Hadadezer, anana Rehob, tokko Zoba, tangerana baneei amaju bana deke balie kuasanane loko Efrat. 4Daud nawoppai rata pittungau atatentara awaina dara, monno duakabullu rata atatentara akako tanah.Balina Daud nakerri dadi kalauta kadoleda ngarakuwa dara kareta, monno hida wadeka dara kareta ngau gaidi.5Bage, ammibai ata Aram awalina Damsyik tubana batulu Hadadezer, tokko Zoba, monno Daudnapakalah dommoi duakabullu duada rata ata aram.6Daud balina nabandalai tentara-tentara ne negeri Aram ne Damsyiknyaka ata Aram akawodo barra Daud monno a ya persembahan upeti.MYORI na ya patirri talu na Daud ne bana dukkie patauna.7Bage Daud nakeketangarakuwai toda doka papakeda ana buahna Hadadezer monno ngindinee Yerusalem. 8WaliBetah monno Berotai Betahmonno Berotai:, hida kota-kota Hadadezer, nadeke dommoi Daud tambaga aluwa mangiedana.9Nebana rengnge Tou,tokko Hamat, na Daud bana pakalah kuwai tentara Hadadezer,10Tou napa tukai Yoram,anana, barra tokkoDaud tubana bapa dukkigesalam monno baucapge selamat orona bana gobbaiHadadezer monno banataluwa, orona na ata, Hadadezer, hitti ulluna bana gobbai Tou.Takka na Yoram na ngindibarang-barang wali perak, barang-barang wali doka,monno barang-barang walitambaga.11Bage, hida Daud napaarokuwanadi MYORI, monno ngarakuwa doka monno perak khusus tubana ngarakuwa bangsapakullura bana, 12hida wali ata Aram, ata Moab, paburru wali waida Amon,ata Filistin, ata Amalek, walipakole parampas wali Hadadezer, anana Rehob,tokko Zoba.13Daud napa ngarana,ne bana wali, balina nya bana pakalai ata Edom nee lembah Asin, mangedadakabullu pando patta rata ata. 14Nabandalai tentara-tentara ne pendudukan Edom. Ngarakuwa pendudukan Edom nabandalai tentara-tentaranyaka ngarakuwa Edom hamba kuwanai Daud.MYORI na ya patirri talu douso na Daud waktu bapatauna pagobbana.Paparetana Daud15Bage, Naterrena pareta Daud tubana ngarakuwa Israel, monno balina Daud napa mandungo adila monno hahinna takkana, tubana ngarakuwa bangsa. 16Yoab, anana Zeruya, nya kepala pasukan. Yosafat, anana Ahilud menjadi bendahara negara. 17Zadok anana Ahitub, monno Ahimelekh ananaAbyatar, menjadi imam.18Benaya anana Yoyadanya panglima ata Kreti monno ata Pleti, nyaka ana-anana Dau hida imam.
Chapter 9Daud Naduwa barra Oledadina Saul

1Natuwa Daud, "Wai dommo kadona ata engapona wali ole dadonaSaul nyaka kaku boge manawaragu barrada orona Yonatan?"2Oledadina Daud wai iaata hambana ngarana Ziba.Napa maiya ne arona Daud. Natuwa tokko barrana, "Yo u dona Ziba?"Nawale, "Hamba,morigu,"3Dai lyolobana ata waliole dadina Saul? Yauwa kubo pongngupoge manawara barrana awali barra Allah?"Nawale Ziba barra tokko, "Wai lakawa kabani Yonatan hakabeko waina."4Natuwa tokko, "Gye nya i nya?"Nawake Ziba barra tokko"Nehahinna takkana, nya neei ummna Makhir ananaAmiel nee Lo-Debar Lo-Debar,"5Bage, tokko Daud napa tukana dekea nee ummana Makhir anana Amiel nee Lo-Debar. 6Ammi bai Mefiboset, ananayonatan, anana Saul, monno nakawodo aronanamonno sembah.Napanewe Daud,"Mefiboset!"Nawale, ne waiga hambamu, morigu."7Napanewe Daud, "Daumadautakana, orona yauwa ku bo pongngu poge manawaragu tubanaYonatan,amamu. Kupabalipongngu pundi ngarakuwaomana Saul, ama kawedamu, monno yo u enga ngaapatirri ngaa pangaa ponnumeja. 8Kawodo bana Mefiboset monno napanewe, "Appa nahambamu nyaka kaumadikira monno bueta bongga mate ne hahinnana yauwa?"9Bage tokko napa maiyaZiba, hambana Saul, monno natekkina, ngarakuwa milikana Saul monno ngarakuwa ole dadina, kuyawi barra umbu aibana morimu.10Yo u pawilli paenga pongngudi tanah tubada,yo u monno ana-anamumonno hamba-hambamumonno kaammige hasilana, gai umbu aibanamorimu kaenga nyage bangaa. Mefiboset, umbuna morimu, enganyage bangaa ngaa ponnu meja."Ziba namilikana ana kabullu limma ata lakawa kabani monno duakabulluwa ata hamba.11Napanewe Ziba barratokko, "Ngarakuwa patekkimu morigu tokko nebarragu, hinnabai kurawipongngudi ne yauwa hambamu."Mefiboset pun na ngaa ponnu mejana tokko banya kaibana ana tokko.12Mefiboset wai ia ata ana kabanina nakiipona ngarana Mikha. Ngarakuwa awaina ne ummana Ziba hambanadi Mefiboset.13Mefiboset namanetapwai ne Yerusalem orona selalu bana ngaa ngaa ponnu mejana tokko. Nya hida waina duada akalego.
Chapter 10Hanun Napamakkei AtanaDaud

1Balina bana mate tokko ata Amon, monno Hanun anana nakeketa banya tokko adeluwa.2Bage, kakobana Daud,"Yauwa ku bo pongngu poge paka iadengai Hanun anana Nahas hahinna waina barawige bapa kaiadengai amana ne barragu."Balina Daud napa ngindi liibana susah kaina melaluipegawai-pegawaina tubana bana mate amana.Kakobada pegawai-pegawai Daud nee negeriata Amon.3Bage, Panewebada atapaama-paama ata Amonbarra Hanun, morida hida ata, "Peina ne paetamu awaina barramu, Daud nahormatwa amamu bana pangindina lii bana susah kaina? Dupandekige kambuna bana selidika kota, bana pacecege monno bana saikarage nyaka Daud kana patukadi pegawai-pegawai barramu?"4Bage, Hanun nawaoppai pegawai-pegawai Daud, nakikirai agai wullungengeda, naropodadi kalambeda kadippu-kadippudukki kapapa keredetadabage napa tukadi wali.5Atekkina Daud hida parawi hahinnana nyaka apatabbokana hida ata bapamakke tatakkai.Napa newe tokko, "Dangngimi nee Yerkhodukkie batimbu weullungengemi, bage wali bali."Patauna arodi Ata Amon6Apandebage ata Amonbana benci Daud, nyaka ata Amon akasewa ata Aram awalina Bet-Rehobata Aram awalina Bet-Rehob:monno Ata Arama awalina Zoba Aram awalina Zoba:mangedana duakabullu rata tentara kako tanah,wali tokko negeri Maakharata ata, monno ata-ata Top ata-ata Top mangedana kabullu duada rata ata.7Narengeba Daud kawoddekada, balina napatukai Yoab monno ngarakuwa tentarana apawessi.8Majubada ata Amon, bage, aturawa barisan patauna ne arona binna gerbang. ata aram wali Zoba, ata Aram Bet-Rehob,monno ata-ata Tob monnoMaakha needi apa tiawekkine mareda dana.9Naeta Yoab ne pagobbana bana bahayane ayro maupun ne wali lyira. Bage, napede agai wali ata papede Israel monno atura barisan tubana baaro gobbai ataAram. 10Bage, na gai rakyata nakamandowa bana pimpinai Abisai,allikana, aaturawa barisan tubana baaro gobbai ataAmon.11Bage, Yoab napanewe, "Nebana pawessi kya ko ata aram wali ne barragu, nyaka yo uyaga patulu. Takka, bana pawessi kyako ata Amon wali barramu, yauwa kumai pongngupo baku tulugu.12Pawessige atemu tubana ne bangsada ito monno tubada kota-kotaAllahda ito. Myori enga rawi pongngu bada aduwane paeta-Na13Majubana Yoab monno tentarana papa lolodengana tubana bagobbai ata Aram, nyaka ata Aramkedu lolobada wali aronaYoab. 14Ata Amon aetaata Aram bakedeu nyaka mallebada wali arona Abisai monno tama ne kotadana. Bage, wali bana Yoabbalina bana gobbai ata Amon monno dukki ne Yerusalem.Ngarakuwa Ata Aram Wyatawe Bapagobba Piana15Apandebage ata Aram bapalu pakalahdi wali ata Israel.Bage pakuwa ngarakuwabada. 16Hdadezer balina napatukai ata Arammaju aneena bali loko Efrattubana bapa tauna.Adukkibana hida ata ne Helam, monno Sobakh sebagai panglima tentaraHadadezer naullu ayro.17Ne adadi atekkina Daud, nyaka pakuwa ngarakuwai ata Israel tubana bapalai loko Yordan,bage dukki ne Helam.Ata Aram atura barisandatubana ba aroi Daud monnobagobbai balawai.18Takka nya, kedu badaata Aram wali aroda ata Israel, monno Daud napamatei pittu ngau darakeretada ata Aram monnopatta kabullu rata ata tentara akalete dara.Sobakh, panglima tentarada pakalahwa, nyaka kanamate nee.19Neba eta ngarakuwatokko atakluk barra Hadadezer, bana kalah wali barra ata Israel, hida ata apa daddige dame dengadiata Israel monno takluk ne barrada.Balina, madauta bada ata Aram tubana batuludingarakuwa ata Amon.
Chapter 11Daud Natabboka Batsyeba

1Naaroge bana padeluge dou, bana dukkie ngarakuwa tokko maju pagoobana, Daud napatukai Yoab bana palolo dengadi ngarakuwa atana monno ngarakuwa ata Israel tubana bapa modda ata Amon monno bakepungo Raba Raba.Tangerana, na Daud engapu ne Yerusalem.2Neadekka bana dadiene loddo raimale, keddebana Daud wali ne padou padura waina banapaga-paga ne ponnu atap istanana. Bage naetaba ia mawinne bana rio wali ponnu atap. Notoge na mawinne naka bola pongngu. 3Bage, Daudnapa tukana ata batuwa tubana na mawinne.Patekkina na ata, "Ne hahinna takkana na mawinnenyadona Batsyeba, ananaEliam, ole ummana Uria,ata Het."4Balina Daud napa ngindina papatuka bangindia. Ammibai na mawinne barrana, bage apabarra bana bada bapa ole ummana. Balina na mawinne napa singira touna wali ne parawi adirraka, bage wali bana ummana.5Patia bana na mawinne, bage napa tukana ata tubana batekkina Daud hiddani,"Yauwa kupati a."Daud naberusaha bana burrige dalana6Balina Daud napa tukana ata barra Yoab, "PatukaiUria, ata Het ne barragu."Bage, Yoab napatukai Uriakako menghadap barra Daud. 7Maibana Uria tubana menghadap, monno tuwa bana Daudtubana bapeina Yoab monno bapeida tentara ne pataudanana.8Panewe bana Daud barra Uria, "Kako wali ummamu monno wanodiwa i mu." Nyaka, kakobanaUria wali ne istana na tokko, balina wai apadekumonno bangindi hadiah wali barra tokko.9Takka, Na Uria nee niadura marenga dengadi ngarakuwa hamba moridane aro binna istanana tokko. Dana kakoki wali ummana. 10Neha hinnana atekkina Daud hidani,"Uria dana kakoki ummana,"Bge , natuwa Daud barra Uria, "Dawlikimo lara marro? Appa ne yo u kada kako ne ummamu?"11Nawale Uria barra Daud, "Tabut, ata Israel,monno ata Yehuda engai ne tillu pondok.Tuanku Yoab, monno hamba-hamba apera dengagu enga kaidi kemahdana ne mareda dana.Nabisa kado baku wali neummagu, tubana ngaa, enu, monno badura dengaiole ummagu? Tubana tolekamu, monno tobanangaumu, yauwa daku rawipongngu kige ne hahinnana.12Palegebana Daud barra Uria, "Dangngi dommoune loddo. Koka wudi kupasellau bukako."Nyaka dangngibana Uria ne Yerusalem ne loddo,Nekoka bana loddoge,13Daud napa maiya bangaa monno enu dengai,tubana gai kana maboka.Louso bana Uria ne bana geddege tubana bana beika ne padou beika waina, beika ole dngadi ngarakuwa hamba-hambana morida. Takka nyamo, dana kakoki ummana.Daud Narencanage Bapamatea Uria14Balina, ne koka bana bana loddoge, Daud natulisa surata pangindinaYoab, monno pangindina bana dukkie limma detanaUria. 15Nya natulisa surata hinnawe, "Ta i ayrona Uria aro barisan, ne patau danana asengit pongngu. Eruna wali barrana, ga i nya kana wena mate."16Nadadiwe, Ndukkie Yoab bana kepungo kota,nya napatukai Uria ne padou papande mema bawa i gobba awossuka apawessi.17Louso bada ngarakuwa ata kota tubana bapa taudengai Yoab, nyaka mate bada gai ana buah Daud, monno Uria mate kaina, ata Het.18Bage, Yoab napa tukana tubana batekkinaDaud bapei wa i na bana kako nepatauna.19Na ya perintah barra ata papa tukana hinnage, "Nabawe patekkina ngarakuwa bana kako ne patauna barra tokko, 20Ne bana penne banina tokko monno napanewe, 'Appa katukki ne barra kota tubana patauna?Dau pandekige yo u hida ata ba tau panahda waline ponnu tembok?21Garraai apamatea Abimelekh anana Yerubeset? Danyaki ia ata mawinne akabena wai watu kapetti wali ponnu tembok, nyaka kana matenya ne Tebes -11.21Tebse?Appa yo u kau tukke ne barra tembok?" ,nyaka panewe bana, 'Monno, hambamu, Uria, ata Het, namatebana."'22Kako bana na ata papa tuka monno nebana dukki, na tekkina Daud ngarakuwa baappai peritahna Yoab. 23Napa newe ata papatuka barra Daud,"Ne hahinna takkana hida ata aloukapo pawessi walibarrana yamme monno hida ata alouso baserangoama wali mareda dana, takka yamme masuddei hida ata dukki arona binnagerbang24Bage, hida pemanahha patawwe bawennai hamba- hambamu wali ponnu tembok, nyaka matebada wadde hambana morigu. Na hambamu, Uria, ata Het na mate kaina."25Panewe bana Daud barra ata papatuka,"Tekkina Yoab, 'Kadana susahka atena orona ne adadei, orona ne teko banangaa ata nai monno nawwa. Pahebata serangmu tubana ne kotamonno saikarage.' Hinnbapawessige atemuDaud nadekea Batsyebabana Ole ummai26Na rengngeba ole ummana Uria, ba na Uriaoleummana bana mate.Bage, ngio bana tubana oleummana. 27Balina banamabawe susah mate, Daudnapatukana ngindia na mawinne nee ummana tubanabana wai ole ummai. Bage,Batsyeba napa anai ia atalakawa kabani torana. Takka bahinnawe, ne parawina Daud nadirrakaaro matana MYORI.
Chapter 12Natan Nategura Daud

1Bage, MYORI napatukau Natan barra Daud. Na mai barrana monno napanewe, "Waidiaduada ata ne kota dana.Na ia ata potea, monno na ia ata dengoa. 2Ata potena douna simbi bebe mangeda monno lembu sapi. 3Takka nyamo, ata dengo daiki awainai nyakidona ia ana bei bebe pawoina monno pakarawana. Na ana bebe na ma matto kya monno na matto marenga dengadi anana, ngaawali ngaa pangaana monno na enu wali pialanamonno nadura ne baba detana ahinna wa i nalakawa mawinne baba detana torana.4Ammi bai kulla barranaata pote monno nya na poddage bana manawarainadekea simbi bebena atau sapina bana lawaratubana na luwa paga awa ina ma i. Bage, nya na dekea ana bei bebena ata dengo monno nalawara dommowa tubana na ata a ma i barrana."5Na keddeba banina Daud monno buttu atenatubana na i ata bage napanewe, "Oro ngarana MYORI atoleka, langngo kagarrai na i ata arawige hukum pamate pongnguwa!6Monno, na i ana bei bebe bayar pongngu deluna pata ana bei bebesebagai ganjar na orona nya bana rawige ne ha hinnana monno nya badana pandege pamanawara wekkina.Natan Natekkina Daud tuba Dosana7Bage, panewe bana Natan barra Daud, "Yo u bana ne ata! Ne hinna lii na MYORI, Allah Israel: Yauwadona a urapau yo u ba tokkou tubana Israel, monno Yauwa apa sellau wali limma detana Saul.8Ku yabagu istana morimu monno ole umma-ole umma morimu ne baba detamu. Ku yabago kaum Israel monno Yehuda barramu, monno datutu kopo, kutambah kyagu newwe monno nekke9Appa kau hina liina MYORI monno burawige adirraka ne paeta-Na? Uria,ata Het yo u bapamate waiteko, bage ole ummana badekea bu wai ole ummai.Yo u pamatea bawai tekodaata Amon.10Nyaka bahinna, teko dana erukige wali umbu aibamu du ole dadimu murri wali-murri wali sabagaisepa sawuna ne parawimuorona yo u muhina baba MYORI monno bu dekenaiole ummana Uria, ata Het,tubana bu wai ole ummai.'11Ne hinna lii MYORI:'Ne hahinna takkana kupa burruge barramu salah dirraka wali ole dadi doumu. Ku deke pongngupu ole ummamu wali aromu monno ku yadadiata eka. Hida ata abeika oledengadi ole ummamu ne aro matamu ne loddo delakana. 12Orona, yo u bu rawige akabunni-bunni,takka Yauwa kutallara pongngu poge ne hahinnana aroda ngarakuwa Israel monno aro matamu secara delakadana."'13Bage, panewebanaDaud barra Natan, "Yauwakusalah dirraka bana aronaMYORI."Takka nyamo, poawalena Natan barra Daud, MYORI napa derrabau. Yo u dumate pongngubana.14Takka nya, orona ne hahinnana arawi bage musuh-musuh-Na banistapongnguwa MYORI, nyakanamme lakawa dadi enga mate pongngu bana." Anarewana Daud monno Batsyeba naMate15Bage, kakobana Natan umma Daud, monno MYORI napawennai karoduka lakawa papa dadina oleummana Uria barra Daud bana boto karodukana.16Balina Daud nama dengi barra Allah tubanaanana. Nama de dengi takka Daud bana kalallu puasa monno tekun monno bana tama ne agasu gedde bana beika tanah deta.17Ammi badi paama-paama ne istanahna tubana bapa keddea wali lantai deta, takka nya dan nauki monno dana ngaakingaa pangaa ole dengadihida ata.18Na lakawa namate ne loddo akapittuna, takka hamba-hambana Daud daberaniki batekkina tubanana lakawa bana mate.Orona, hida ata apanewe,"Nebana tolekapo nalakawa, itto tapanewe dengabai Daud, takka nya danawaikida ne patekkida itto.Pei kona dapa padukkina tubana na lakawa mate?Data pande wa i kige nya bana rawi koge pata celakadenga."19Takka, Daud naetai pegawaina needi aka butti-buttika nyaka namangertibage nya ba na i lakawanamate bana. Natuwa Daud barra pegawaina,"Namate bana na i lakawa?"Awale hida ata, "Oonamate bana."20Keddebana Daud walilantai deta, bage na rio, berurap, monno napa deludikalambena. Nya kako banaummana MYORI monno nakawodo sembah. Bage,wali bana ne istana monno na dengi hidangan rotitubana bana ngaa.21Bage, tuwa bada pegawai-pegawaina barrana, Appa kambuna ne parawimu? Orona, nebana tolekapo na lakawa yo u mukalallu monno mungiotakka ne bana dukkie banamate nalakawa, mukedde bungaage ngaamu."22Nawalewe, "Nebanatolekapo nalakawa, yauwakukalallu monno kungio,orona baku pangedage, 'Daku pande wa i kige naMYORI bana manawara koga nyaka nalakawa kanatoleka.' 23Neba hinna na lakawa na matebana.Appa gunana baku kalalludommo? Yauwa pongngu bana akako barrana, takkana lakawa dana wali pongngu bana barragu.Salomo naDadi24, Daud nahibura Batsyeba, ole ummana.Daud natukea bana barrinapakaiadengai. Bage, na mawinne napa dadi ia lakawa kabani tubana, monno na yai ngara Salomo, monno MYORI namanawarai. 25Melaluibana panoda nabi Natan,MYORI napatukadi bapa ngarai nalakawa Yedija,yaitu orona MYORI.Daud na Rebuta Raba26Bage, perangbada Yoab bagobbai Raba monno ata Amon, monnoebutbada kota kerajaanda. 27Yoab balina napa ngindina utusan barra Daud monnonapa na u, "Yauwa kupataudengabai Raba monno kukole bage kota monno mata air-mata airda. 28Nyaka, pakuwadi tentara-tentara aengapona, berkema tubana ba kepungo nekota, monno badekewe,ga i kada yauwa kana adekewe ne kota monno kadaku pangarawai kage yauwa ne kota.29Daud napakuwadi ngarakuwa tentarana, bagekedde bakako nee Raba, bapatauna, monno badekerebuta Raba.30Deke mahkota wali katowa detana tokko, botonasetalenta doka monno permata boto wellina, monno pawennage katowa detanaDaud. Keketa kai mangedapongngu jarahan awali nekota.31Penduduk awa i na, jana keketai, bage rawidi papa willida monno bamaroroka, penggerek bei, yakai di pawilli hida ata ne padou barawina batu bata.Hinna ba parawina Daudmonno ngarakuwa kota ata Amon. Bage, walibanaDaud bana palolo dengadingarakuwa tentarana neeYerusalem.
Chapter 13Amnon monno Tamar

1Murrina nadadiwe nehahinnana. Absalom, anana Daud, wa i allikana mawinne kabola ngaranaTamar. Dan, Amnon, ananaDaud, abei bamanawarai.2Amon nabei pongngobana magoda papangedana nyaka kana wenna karoduka orona Tamar, wottona, orona na lakawa mawinne datodo pungngukipa lakawa kabani. Danatama pongngba pangeda dana bana pangedage Amon, baku rawikoge barrana.3Amnon wa i onderana ngarana Yonadab, ananaSimea kaana Daud.Yonadab napande pongngu bana masere.4Napanewe, "Appa ne yo u kaumarana ne banakappu gedege, hei ananatokko? Dana bisakie butekkie barragu?"Nawale Amnonbarrana, "Yauwa kubei baku manawarai Tamar, mawinne allikana Absalomwottoggu."5Napanewe Yonadab,"Beikau ne padou dura waimu monno pura-pura karodduka akkala. Baammikuna amamu haelleu tekkina barrana,'Yai kaloga allikagu Tamarkaammi kana ngindiga pangaa. Nya kana paduwapongnguga pangaa ne arogu nyaka kaku etawa monno kaku ngaage ngaawali limma detana.6Nyaka beikabana Amnon monno pura-purakarodduka. Bage, ammibaitokko bana ellea monno napanewe Amnon barra tokko, "Yai kaloga allikaguTamar kaami ga i kana paduwaga duada kue ne arogu kaku ngaaga wali limma detana,"7Balina Daud napa tukana ata barra Tamar,nee ummana, monno napana u, "Kakou notoge neeummana Amnon, kaamu,monno kaupaduwai pangaa tubana."8Kako bana Tamar nee ummana Amnon, kaana,tengerana baneeni abaeika. Tamar nadeke nadeke terigu bana urrakabana rawina kue ne Arona,bage kana padarrage apine kue. 9Nadeke kualibage na burrie ne arona Amnon, takka dana naukipangaage. Napanewe Amnon, "Patukadi ngarakuwadi ata kalouso gyoungawali barragu. "Bage, lousongarakuwa bada ata badundakai.Amnon na Perkosa Tamar10Napanewe Amnonbarra Tamar, "Ngindie pangaa kamar dana kakungaage wali limma detamu." Balina Tamar nadeke kue parawina monno nangindie barra Amon, kaana, ne kamarapadou dura waina.11Na Tamar bana padolage barrana gai kana ngaage, nangu terrebai nabuwa winne monno natekkina, "Mai kata duradobba bada allikagu."12Nawale na buwa winne," Indaki, kaagu, dalummukana budala dengaga nama larango nehahinnana ne Israel.Durawikana dirraka nehahinnana.13Genya dommo pogene asalah bana maora wekki detagu? Yo u ata bebal kaiba ne Israel. Nyaka bahinna, ne yo u panewe dengai tokko oronanya dana tolakaba bana yau nebarragu."14Takka nyamo, Tamardana nauki bana rengenapatekkina. Orona nya napawessikyapo padedena walibarrana, dala dengabanaiTamar, bage dura dengabanai.15Bage, na benciba Amnon amadale pongnguna aekagai pongngu, nalouka kyapo bencinya bana bandingudi ne manawarapapoddana.Napanewe Amnon barrana,barrana, "Keddeu monno kakou!"16Nawale nabuwa winne, "Indaki, orona naloukapo bokalana baappa ne parawimu ne barragu."Takka hinnamo, Amnon dana nauki parengngea.17Naka napamai buwamane pelayanna monno natekkida, "Patukai na mawinne kana kako wali nebarragu monno kunci binna ne balirana."18Tamar natau kalambekurungona aduwa pongngu, buwa winne-buwa winne da tokko datodo pongngukipu kabani bataukalambe hahinnana, hidakalambe kurung hamalou.Balina pelayan hapatukailouso monno kunci binnabalirana bana kako.19Bage, Tamar nataigerabuka ponnu katowanamonno na irra-irrai kalambe kurung hamaloupapakena. Tamar nataidilimmana ponnu katowanamonno nakako bana ngio.20Natuwa Absalom, kaana, barrana, "Appa na i Amnon, kaamu, narawibage dala ne barramu?Nebahinna allikagu, kanawau kakallamu. Appadanyaki kaamu? Ga i kadana bandalaka parawinehahinnana ate danamu."Bage, Tamar na dangngi monno nakanawa ne ummana Absalom,kaana.21Nebana rengnge ngarakuwa parawi tokkoDaud, nabuttu ate langngutakka. 22Takka nyamo,Absalom dana tekki kina Amnon, tubana aduwa monno daduwa, orona Absalomn nabencia Amnonorona bana paksa Tamar bana dala dengai.Nabalasa Karodduka ateAbsalom23Nma lawie duwa douna, Absalom napa dadige gutti wullu bebe ne Baal-Hazor, nee barra Efraim. Absalom na undang kuywai anada tokko. 24Bage, Absalomna aroi tokko monno napa newe, "Nehahinna takkananebahinna hambamu napadadige gutti wullu bebe.Kumadengngi notoge tokko bersama ngarakuwahamaba kako marenga dengadi hambamu."25Takka nyamo, Daud napanewe barra Absalom,"Indaki anagu, dama kakokuwaki, monno dama pabebankiu yo u. Monno,nya nadesaka, takka nyamo nya tetap dana nauki pakako, Takka nyakidonapa mAringngia.26Bage, Absalom, napanewe Absalom, "Nyaka baindako, pakaloga kaaguAmnon kana kako palolodengama yamme."Tokko natuwa barrana,"Appa pongnguwe kaengakakona bana palolo dengagu?27Nyamo, Absalom nadesaka nyaka napakaloga Amnon monno ngarakuwa anana tokko bakakopalolo dobba. Amnon Hapamatea28Absalom napatukadingarakuwa atana, ne hinna, "Payerrage, ne bana senango atena Amnon oroenuna anggur monno ku tekkimige barrami, 'Pamatea Amnon!', nyakapamatea Amnon.Dimadauta kana! Daku perintah bakipumi barrami? Pawessige ate waimi, kabalimi ata bani!"29Nyaka, ngarakuwa atana Absalom arawina Amnon papatuka bana Absalom.Bage, keddebada ngarakuwa anana tokko monno bapenedi bagalda ia ata-ia ata balina bakedu dou-kedu douda.Daud Narengnge tuba Matena Amnon30Hida ata baengapudi tillu lara, nadukkiba beritabarra Daud hinnawe, "Absalom napamate kuwabai anana tokko monno daipongnguki ia ata haengana."31Bage, keddebana tokko monno bana irrai-irrai kalambena balina nangu bukkabage taunalantai deta, tangerada pegawaina badede barrana bapubbukai kalambeda.32Takka nya, Yonadabanana Simea, kaana Daud,napanewe, "Dangu lummukana morigu busangka bahida ata ana-ana buwa manena tokkobapamate ngarakuwai, notoge nyakidona Amnonpapamateda. Nehahinnatakkana, Absalom waimemabage niatna bana wyatane barrana, hapa ia loddona na Amnon bana perkosa Tamar, allikana.33Nyaka, dalummukanamorigu tokko bupa tamagene berita ate danamu monno bupangedage ba hida ngarakuwa anana tokko bamate ngarakuwa.Takka, nyakidona Amnonamate.34Takka nya, Absalomhettini akedu.Hida buwa mane bapa reddage baeta monno aeta, tiba-tiba hangu oudabana ata mangeda wali karape lamberana neebalina. 35Bage, Yonadabnapanewe barra tokko, "Payerrana! Ana-ana tokko ammidi, nabenara hambamu.36Nebana bawe patekkina Yonadab, hanguwuddakubai ana-ana tokkobaammidi bangio monnoliida balelika. Hinna kaiyengarakuwa pegawaina tokko bangio monno bakawika pongngu37Takka nya, Absalomnakedu barrana tokko Talmai, anana Amihur, tokko Gesur.Absalom Nakedu nee Gesur.Nakalallu Daud tubana anana ne agasu loddo.38Bage, Absalomnakedu monno nakako neeGesur. Nya engai nee madoina touda douna.39Bage, nama lolo atena tokko Daud tubanabalouso batabboka Absalom, orona nya nasenango tubana Amnonbana mate.
Chapter 14Yoab napatukana mawinnehabijak barra Daud

1Napandebage Yoab, anana Zeruya, atedananatokko bana rindu Absalom.2Bage, Yoab napatukana ata nee TekoaTekoa tubana batabbokawali nee ia ata mawinnehabijaksana. Patekki barramawinne, "Kana pura-purabana kalallu ngio monno katau kalambe kalalluna.Kadana orakana bana waina minyak monno kana pagaina mawinne hama doikalallu ngio orona bana mate ia ata.3Kana mai arona tokko monno kana panewe barrana. "Bage, Yoab natainadihida patekki ngada dananana mawinne.4Bage, napanewe na mawinne Tekoa arona tokkobana boge matana bana kawodo bana sembah, "Woukonagu, o tokko!" 5Natuwa tokko, "Appanemme?" "Ah, yauwa mawinne waluaga, orona laigu namate bana. 6Anagu aduada lakawakabani ne yauwa hambamu.Hida duada hapatauna mareda dana monno daikihaapai ne hidda.Bage, nangu papalu na iamonno nangu pamatea.7Nebahinna kedde ngarakuwa kagobbai hambamu.Patekkida hida ata, 'Serahkanmai na ata hapamatea anguwana kamapamatea badeluna ngaunaanguwana papamate bana,gai kapamodda kainadi ahliwarisana.' Hida ata abeigebapamodda ngarakuwa paburru waliwaigu haengapona monno dabellikie ngarada ata engapona tubanaole ummagu ne ponnu tanah."8Napanewe tokko barrana mawinne,"Kako wali ummamu. Ba enga yauwa awyata tubamu."9Nawale na mawinne Tekoa barra tokko,"Yauwa deito, o morigu tokko, tuba salahda ole dadigu. Orona, tokko monno ne padou madiimudaiki salahna.10Napanewe tokko, "Nebawaiku apanewe arobarramu, kodoi namme atane barragu, gai kadana ganggu paeekau."11Nawalewe, "Bana notoge tokko enga lolomuMYORI, Allahmu, gai kadana allu luwakage bana malega raa baammige pamodda denga monno hidaata kadamodda kagadi anagu."Bage, napanewe tokko, "Oro ngarana MYORIatoleka, dana warraka pongnguki na gasu logedaanamu ne ponnu tanah!"12Napanewe dommo nama mawinne, "Pakaloga na hambamu bana panewebana tekkie ne ia patekkio morigu tokko."Nawalewe, "Panewe,"13Patekkina na, mawinne "Appa kau pawillige nehahinnana tokko tubada umat Allah?Morigu hapanewedi hida patekki hahinnana, nyaka morigu asalah da ya kaloga bana wali na ata paletto.14Orona ne itto napastie bata mate hahinnana wee amalegane ponnu tanah, dabisa papakuwa. Takka nyamo,Allah dana dedekie lolo ngau, naeka papangedanabana pawillige gai kadanaerukana ia ata-ia ata paletto ba wali barra-Na.15Nebahinna, yauwa ku tekkibai hida patekki barra morigu tokko oronaorona ata mangeda bapama dau dautaga yauwa. Papangedana hambamu,'Langngo kaku kako arona tokko batekki hida papanewe, bana notokogebisa bana deibai pamohongu. 16Orona, enga rengnge banaga tokko monno bana pasella hambana wali limma detada ata abeige pamodda gamonno anagu monno ngarakuwa milikana Allah.'17Na hambamu napangeda kaige, 'Notogehida patekkina morigu tokko enga pakanawa banaate, orona hahinna wainamalaikat Allah, hinna lyolobai morigu tokko bupa eka-ekadi haduwa monno hajahat. Mori Allah engai towo deta bale detamu.18Napanewe tokko barrana na winne hinnani,"Duburrikadi hida wainabarramu baappai baku tuwau."Patekkina namawinne,"Notokoge paneweu morigu tokko."19Natuwa tokko,Appa na limmana Yoab dana pera dengakigu hidangarakuwada?"Nawale na mawinne,natekkie, "Oro toleka monno ngaumu morigutokko, bana notoge dapabandalaki bale wello monno bale kawana wali ngarakuwa morigu tokkohida papanewe. Nehahinna takkana, hambamu Yoab,nyadona hapatukaga yauwa. Nyadona ataingarakuwagadi ngada danagungarakuwa hida patekki.20Kambuda gai kawungage rupana perkara, nyaka Yoab, hambamu kana rawina perkara. Takka nyamo, morigu tokko berhikmat bijaksana hahinna wainamalaikat Allah, nyaka kapande ngarakuwage neawaina ponnu tanah.Absalom Nawali bali neeYerusalem21Bage, napanewe tokko barra Yoab, "Ya, Naduwai, kudeiba hida padengngimu.Kako wali monno kodo balina ata buwa mane, Absalom.22Nakawodo Absalommonno banapaaroge matana tanah deta, monno bana sembah monno bana pandege bana kolena masalu ate ne paetana morigu tokko, orona tokkobana deibai hidda patekkina hambana."23Bage, Keddebana Yoab monno kako nee Gesur tubana Absalom bakodoi nee Yerusalem.24Nyamowe, napanewe tokko, "Nya kana kako pongngu walibali nee ummana. Kadaku eta pongnguka ne aro matagu." Nyaka, kako walibana Absalom nee ummana monno dana pa ouda wekkibana arona tokko.25Daiki ia ata ne ngarakuwa Israel bana tampan benar-benar bapujia hahinna waina Absalom. Daiki akasada wali tana waidetana dukki ponnu katowana.26Nebana kikirako logena--ne babawe ia dou-ia dou, orona bana allu botowe tubana-- nebatimbango logena, a dua ngau syikal botona badekudi batu timbangantokko.27Adadibana touda lakawa kabani anana Absalom monno ia lakawamawinne, ngarana Tamar.Nya nakabola pongnguwematana.Absalom Napaksa Yoab Mai Barrana28Dangngibana Absalom ne Yerusalem duaduna monno dana paouda wekkina arona tokko. 29Bage, Absalomnapatukana bapamaiya Yoab tubana kako barrana tokko. Takka nyamo, dana nauki pakako barra tokko.Bage, patuka piana ata ne apando, monno nya dananau dommoki pamai.30Napanewe barra hamba-hambana, "Nehahinna takkana, omana Yoab neege nudu omagu monno nee waidijelaina. Kakoba monno tunuwe api."Bage, kako bada hamba-hambana Absalom tunnuna omana bawaige api. 31 Balina,palegebanaYoab monno kako dukki Absalom ne ummana monno natuwawa, "Appahambamu katunnuga omagu dukkie bana pabage bana muttuge?"32Nawalewe Absalombarra Yoab, "Nehahinna takkana, yauwa kupatukana ata aro barramu gai katekkie, 'Ammigu neme,'tubana baku patukagu barra tokko, 'Appa ne yauwa kangindiaga wali Gesur? Naduwapo baku dangngi patirri nee. Bahinnako, yauwa kubeige bo wekkina arona tokko.Bawaikudi salahgu, napastiba baku mate.Absalom Nakujungowa Tokko Daud33Bage, maibana Yoabbarra tokko tubabna batekkie baappawe adadine barrana. Napa maiya Absalom, amai barra tokkomonno mata detana nakawodo tanah deta.Balina tokko nadekkia Absalom.
Chapter 15Absalom Narawina Mangeda Olena

1Namalawie balina, Absalom nasiappana ia kereta tuba touna monno ia dara monno limma kabullu ata hamalle ne arona.2Keddebana Absalomia kappu gedde-ia kappugedde ne uppu lara aro binna gerbang. Ia ata-iatahamangngu perkarana monno mai nearona tokkotubana baadilai, kadengaiAbsalom monno tuwai,"Gye kota nyage pawali waimu yo u?". Bage, pawalena,waligo ia kabisu Israel."3Patekkina Absalom barrana, ne perkaramu naduwa monno nabenara,takka danauki pihak tokkobarengngeu.4Patekki dommona Absalom, bana notokogekeketaga yauwa bahakimmaga nenegeri! ia ata-ia ata amai mangu perkaranaatau pertikaian hukum, kuwyata pongngu pona perkarana ne hahinna takkana.5Hinna kaiye, bawaikoata tukke bana kawodo sembah, napa doladi limmana tubana baterrei na ata monno dekkia. Hinna lyoloba carana parawina Absalom barradangarakuwa ata Israel amaibana adilai tokko. Asalomnakedudadi ateda ngarakuwa ata Israel.Absalom Narencanage Nadeke Balie SangadinaDaud7Balina bana lewata patta douna, natuwa Absalom barrana tokko, "Paka logaga kaku kako bayarage nazaragu, paka wukkubagu barra MYORINee Hebron.8Orona na hambamu, bana kawukkuna nazar baneei nee Gezur, Aram, hinnawe, "MYORI hinna-hinna takka bana pawaliganee Yerusalem nyaka kakukawodo kataba barra MYORI."'9Napanewe tokko, "Kakou daiki widu weddamu. Bage napa mendara wekkina monno nakako nee Hebron.10Bage, Absalom napatukana ata utusan-utusan rahasia nee ngarakuwa kabisu Israel monno napanaau, "Nebu rengngei punnida trompet, wandigeliimu: Absalom nya tokko ne Hebron!"'11Olena Absalom, kakobada duangau ata wali Yerusalem, hida ata paundango hakako dapa curiga pongngu monno pande pongngu baappa kambuna.12Absalom napa tukaiAhitofel, ata Gilo, penasehatna Daud wali kota Gilo Gilo: Bage neenyagepadouna lakasi Gilo dapapandekipo, takka waidi ataahli geografi aduga kota napasama dengage KirbetJala, sekitar kabullu kilo meter nee balina utara barat laut Hebron., tubanaba ya maraka.Napa wessi kyaba paka iada a li kapotta dana monno na lu luwa kyabanarakyata hapaka ia dengaiAbsalom. Daud NapandegeRencanana Absalom13Bage, ammibai na iaata angindi berita barra Daud. Patekkina, "Nakalewaba ateda ata Israel barrana Absalom."14Panewebana Daud barrada ngarakuwa pegawaina hapaia dengaine Yerusalem, "Siap kata kedu orona itto data lolosabana wali Absalom.Ngettana kata kako, gai kada ngettakana badekudaitto monno baammige celaka tubada itto monno bapakalah ne kota bawaigetama teko."15Panewebada pegawaitokko barra tokko, "Ngarakuwa awenna barra morigu tokko, hinnabai monno hamba-hambamu."Daud Ngarakuwa AtanaHettidi Akedu16Bage, louso bana tokko monno ngarakuwai ummana badekuni. Tokkonagaidi a kabullu gundiknabajaga istana.17Kakobana tokko monno ngarakuwa atanabapalolo dobba. Bage hida ata adangngi ne umma kaduppuna.18Ngarakuwa pegawaina akako tidina,hinna kai ata Kreti monnoata Pleti, ngarakuwa ata Gat, enne ngauwa ata mangedana, badeku waliGat ne tidina tokko.19Natuwa tokko barraItai, ata Gat, "Appa yo u kaupadeku bapalolo dengama? Kako wali monno dangngi marenga dengaitokko orona yo u ata ekau, monno yo u kaina ata lettowali padou wali waimu.20Manna ammigu monno nebahinna yo u mengebara dengaga budekuga bata kako pongngudi ia padou-ia padou padukkigu. Kako wali monno ngindi ole dadimu bipalolo bipamanawarana monno bisetia-Nya."21Nawalewe Itai barratokko, "Oro ngarana MYORIatoleka monno oro ngaramu morigu tokko, nehahinna takkana langngo ka ge nee nyage padoumumorigu tokko, mate monnotoleka engaga tidi barramu." 22NapaneweDaud barra Itai, "Maida kata kako,"Bage, kakobana Itai, ata Gat monno ngarakuwa atana monno ngarakuwa anana bana palolo dengadi.23katendekana negeringio malelika bana kakokuwa rakyata. Tokko palailoko Kidron loko Kidron: monno ngarakuwa rakyatakako aroge mareda benango.24Etaba Zadok bapalolodobba ngarakuwa ata Lewiadeitowa tabut lii kiranaAllah. Hida ata abandala tabut lii kirana Allah bagemajubana Abyatar monno ngarakuwa rakyata balewata wali kota dana.25Napanewe tokko barra Zadok, "Ngindia tabut lii kirana Allah nee kota dana.Ne yauwa baku kolekona kanurru kanengga manawara ne paetana MYORI, nya enga pabali banaga monno kueta dommo ne padou pama diiwai-Na. 26Ne lii-Na bahinnako, 'dana Tubakieyauwa ,'hinnaba enga rawibago aduwa ne paeta-Na."27Napanewe kaina tokko barra Zadok, imam,"Nyaka yo u bu eta, bali lyolo kota dana baslamatdengadi aduada lakawa kabani, hida Ahimas, anamu, monno Yonatananana Abyatar. 28Kapyandege, yauwa engaga parema ne padou papalawa'i, dukkie bawa'i beritawali barramu monno bu padukkiga."29Walibana Zadok monno Abyatar bangindiatabut lii kirana Allah nee Yerusalem badangngi nee.Doana Daud Bagobbai Ahitofel30Daud nakatekalageBukit Zaitun monno bana ngio, natodie katowana monno nya dana tauki alaswa'ina. Ngarakuwa ata dekuni todi dobbai katowada baka tekala dobba bangio.31Nyaka wa'i ia ata a yaberita barra Daud, hinnawe, "Ahitofel nya kaina ia ata adekuna skongkol bada Absalom."Nyaka Daud na berdoa,"MORI rawini lii panungngaAhitoel kana kalah."32Nadukki bana Daudponnu ladakana, ne padouadommaba papake pasembah wa'ia Allah.Balina ammibai Husai, ataArki, mai barra Daud monno natau kalambe mairra monno rabuka ponnu katowwana.33Balina Daud natekkina Husai, "Ne yo'u bata kako dobbako bada,yo'u jadi babanku.34Takka, yo'u kako walibali kota dana, tekkina Absalom, 'Morigu tokko,yauwa ne hambamu. Nehahinna takkana hitti wainayauwa hambanaga amamamu, takka nebahinna yauwa hambamu.'Hinna lyolobai batala liipanungnga barra Ahitofel.35Danyaki Zodak monno Abyatar, ngarakuwa imam awa'i dobbana monno yo'u nee?Ngarakuwa papanewedayo,u rengngei wali nee janaistana tokko, tekki pongnguda Zodak monnoAbyatar, ngarakuwa imam.36Lolokie, ngarakuwa ata nee, wa'idi aduada anada, hida Ahimaas ananaZodak monno Natan, anana Abyatar.Padukkida hidi ata ngarakuwa parengngemuwali barragu."37Bage, maibana Husai,sahabatana Daud, nee kota dana, ne bana dukki Absalom ne Yerusalem.
Chapter 16Ziba Natabboka Daud

1Nebana lewata laddakana na Daud, hanguammibai Ziba hambana Mefiboset, awaina sepasang keledai berpelana bana tabboka.Nekedai deta waidi duangau kabikka roti, ngaukue kismis, ngau uwa wasu-uwa wasu mertana,monno ia buyung anggur.2Natuwa tokko barra Ziba, "Appa tubada hida?"Nawale Ziba, "Keledai-keledai tubada kakalete ole dadina tokko. Roti monno uwa wasu-uwa wasu mertana gai kangaa ngarakuwa atamu monno anggura tubada ata capene mareda kikkapa."3Bage, natuwa tokko,"Gyedi anana morimu?"Nawale Ziba barra tokko,"Engadi hida nee Yerusalem, orona patekkida, 'Ne loddo pawalipongngubage kaum Israelsangadina amagu.4Napanewe tokko barraZiba, "Nehahinna takkanangarakuwa milikana Mefiboset toramudi."Nawale Ziba, "Kukawodo.Bana notokoge kukolenamanawara ne paetamuo morigu tokko."Simei Napaweli Daud5Nebana dukki tokko Daud ne Bahurim, nanguoudabana ia ata bana louso wali neike, wali kaumkeluargana Saul. Ngara nya Simei anana Gera, bana kako monno bana pawelini. 6Nya nakabena Daud monno ngarakuwa pegawaina Daud bana waina togo langngkopo bawaidi ngarakuwa tentara monnongarakuwa ata apawessi akako wello kawanana.7Hida patekkina Simeibana pawelina, Eruna! Eruna yo 'u alega raa, ata bokala! 8MYORI napadelubage barramu, ngarakuwa raada ole dadiSaul yo'u delu waige tokko.MYORI nayaba padoumadiina tokko ne barra Absalom,anamu. Nehahinna takkanakaregu balangomu orona yo'u ata legau raa."9Napanewe Abisai, anana Zeruya, barra tokko, "Appa na bongga mate kana sasara morigu tokko?Pilliaga youwa kaku weitakai monno kaku kerrina katowana."10Takka nyamo, nawaletokko "Daurusankimo, heianana Zeruya! Orona, ne banyako MYORI apawelinamonno hapanewe: "PaweliDaud!', garrai atuwa pongngu, 'Appa kana rawi-Ge nehainnana?' "11Napanewe Daud barra Abisai monno barrada ngarakuwa pegawaina, "Dekukoge na anapapa anagu bana beige bana wyataga ngaugu, nalouka kyapo ata Benyamin! Langngo nya kana paweliga, orona nyako apanewe.12Bana notoge MYORIenga nadona aetaga sengsaragu monno MYORIenga nyadona abalasa ne aduwa deluna bana pweliga ne yauwa ne loddo.13Bge, kakobana Daudbana palolo dengadi ngarakuwa atana tangerana Simei nakako tebana ne laddakan tidina.Nakako napadeku monno napawelina monno nakabena togo bana kedde pa'utanah.14Dukki bana tokko monno ngarakuwa rakyatahapa lolo dengai monno bacape, bage ngau bada nee.15Absalom monno ngarakuwa rakyata, ngarakuwa ata Israel dukki neYerusalem. Monno, Ahitofelbapa lolo dobba hida ata.16Nebana dukkie rapana Husai, ata Arki, sahabatna Daud dukki barra Absalom, panewebana Husai barra Absalom, Toleka tokko! Toleka tokko!17Napanewe Absalombarrana Husai, "Nenyawesetiamu barra sahabatmu?Appa kada kako palolo dengai sahabatmu?"18Nawale Husai barra Absalom, "Indaki. Orona,ba nya papedena MYORImonno rakyata, monno ngarakuwa ata Israel, nehahinna takkana yauwa engapongnguga barrana.19Appa kya, garra dommopu pakalapperagu?Danyaki anana? Hahinna wa'i na baku kalappera barra amamu, hinna wa'i kaiye balunggu waga barramu."Absalom Nadengi Lii panungnga barra Ahitofel20Natuwa Absalom barra Ahitofel, Yaga lii panungnga appa pawukunapa rawigu?"21Nawale Ahitofel barraAbsalom, ole ummadi gundik-gundik kana amamu padundakana tubana baremage Istana. Neba renge ngarakuwa israel neyo'u bana benciu amamunyaka ngarakuwa limma araupau monno enga pawessimu."22Bage, pawekkarabakemah tubana Absalom ponnu atap, monno Absalon na ole ummadi gundik-gundik kana amanaaroda ngarakuwa Israel.23Lii panungnga Ahitofel payana hitti ullunaseolah-olah sama dengadipapa nungnga wali barraAllah. Hinnabai paeta ngarakuwa lii panungngaAhitofel, Naduwai tubanaDaud monno Absalom.
Chapter 17Lii panungnga Tubana Daud

1Ahitofel napanewe barra Absalom, "Pakalogaga yauwa kaku pede kabullu duada rata ata, nyaka enga kedde bapa wola wali lyira Daud ne gedde mema.2Ku mai pongngupo barrana tangerana bana cape monno bana lemahsamangatana, bage kana radana. Nyaka, ngarakuwa rakyata apa lolodengai kedu dou-kedu dou bada monno yauwa ku pakalahdouba tokko. 3Yauwa kupawali pongngupu ngaraku rakyata barramu,hahinna wa'i na bapa wali ia ata barra la'i na. Orona,yo'u bu beige bapasalamata ngarakuwa rakyata.4Hida patekki hahinnana naanggapai baduwa bana etai Absalommonno paetada paama-paama Israel.5Bage, Absalom napanewe, "Kako kai'u nebahinnaHusai, ata Arki, tubana kaurengnge kai baappai patekkina wali barrana.Husai Naparusakai Lii panungngana Ahitofel6Maibana Husai barraAbsalom, bage tekkibanaAbsalom barrana hinnadi,"Hinnabai lii panungnga patekkina Ahitofel. Tarawipongngudi itto hida lii panungngana? Baindako, netoumu wale pongngupo."7Nawale Husai barra Absalom, "Dana duwaki liipanungnga payana Ahitofel nebahinna."8Patekki dommona Husai, "Yo'u mupandege ba na amamu monno ngarakuwa atana bapa pejuangwi. Hida wade, atanaka rodduka ateda hahinnba wa'i ina beruang amuwana anana mareda dana. Amamu tentarawa monno ata dapa ragukia,monno dana dura pongnguki bana pakaia dengai rakyata.9Takka nebahinna nya nakabunni nemme wittu atau nemme iapadou. Nyaka bawa'i ko amate nebapatauna nekawungana balina karengewe berita,nyaka wa'i pongngubana apanewe, rakyata apalolodengai Absalom amenderita bakalah.10Nyaka, ia ta-ia ata waikoge bapawessi, monno ateda hahinnana ate singa,akobba bana monno badakke. Orona ngarakuwaIsrael bapandege ba na amamu ia ata pangaru monno ngarakuwa ata apalolo dengai ba ata pawessi banidana.11Nyaka bahinnako, hida lii panungngagu: Patukana kapakuwai ngarakuwa Israel barramu,walina Dan dukki Bersyeba,gai kahinna wa'i laingo nudubonnu mangedana.Yo'u douna kaenga kakomune pataudanana. 12Nebata mai ne ia padou, ne padou ba wa'i nya, nyakawarrakaba nya hahinna wa'i na wee penni ne ponnu tanah. Nya monno ia ata hapalolo dengai da'ibana aluputa.13Nya bana erukona iakota, nya enga kette waibadai kalerre ngarakuwa Israel ne kota padou eru waina. Bage, itto tawerupongnguwa dukki loko dana monno watu kii da'ipongngu bana awa'i na nee."' 14Nawale Absalom monno ia ata-ia ata Israel, "Naduwapu lii papa nungngana Husai, ata Arki wali lii papa ngnganaAhitofel. "MYORI nawyatatubana bana batala papa nungngana wali Ahitofel aduwakya, nyaka MYORInapa maiye celaka barraAbsalom.Husai Napa lolona Daud15Bage, napanewe Husai barra Zadok monno barra Abyatar, imam-imam,"Newwe monno neike papanungngana Ahitopel barraAbsalom monno barrada paama-paama Israel. Tangerana yauwa kupanungkaige newwe monno neike. 16Nebahinna, ngetana patukanaia ata katekkina Daud, hinnai: 'Kadana taddokanane gedde ia padou-ia padou palawi ne mareda kikapa ne gedde. Kada ba ka bakaballogu tokko monno ngarakuwa rakyatahapalolo dengai nya."'17Yonatan monno Ahimaas haparema ne En-Rogel. Nebaammiku ia budak mawinne tubana ngindi lii barrada hida ata, kakobada hida ata batekkina tokko Daud. Takka ne hida dapa ouda wekki kina batama kota dana. 18Takka nyamo, haetawi ia ata lakawa,monno balina hatekkinaAbsalom. Nyaka hida ata duada ngetta-ngetta badamonno batama ummana na ia ata ne Bahurim, hamilikana sumur ne aro ummana. Bage, burrubadasumur dana Yonatan monno Ahimaas.19Dekebana ingngi pamawo namawiine mommo napawekara ponnu ngada sumura.Balinawe, namawinne, napa wekkara wolla ingngipamawo ngada sumura monno nawewarana yasakamangge ne ponnuna, nyaka dana paetaba baappa. 20Ammi badingarakuwa atana Absalombarrana namawinne ne ummana monno batuwa, gyedi Ahimaas monno Yonatan?"Nawale namawinne, hittiata nettibadi bapalai loko."Enga mawegada hida ata,takka, databbokaki.Bage walibada hida ata neeYerusalem.21Neba nettidi hida ata,lousobada Yonatan monnoAhimaas wali sumur danabage kako bada batekkina tokko Daud. Patekkida barra Daud, "Siap nebahinna kata palai loko, oronanewwe monno neikke papanungngana Ahitofel aro barramu."22Bage, siapbana Daudmonno ngarakuwa rakyatahapalolo dengai palai lokoYordan, wali manarri mewadukkie raimale. Daipongngu bana ia ata adangngi, dapalai loko Yordan.Ahitofel Napamate wekkina23Nebana etawe Ahitofel lii papa nungngana badappa pakei,pasango bana pelana keledai deta bage napennemonno kako bana nee ummana, nee kota dana.Balina bana atura urusan ummana, nya nangu teru wekkina. Nya namate,balina tanei ne rate danaamana.Absalom NapalaiLoko Yordan.24Na dukkibana Daud ne Mahanaim tangeranaAbsalom wudi palanai lokoYordan, nya monno ngarakuwa ata Israel papa lolo denga na. 25Bage, Absalom nakeketa Amsadeluna Yoab bana kapaladitentara. Amasa ananai waliia ata ngarana Yitra, ata Ismael, paole umma bana Abigail, anana Nahas, wottona Zeruya, innana Yoab. 26Bage, rawi badakemah ata Israel monnoAbsalom ne tanah Gilead.Sobi, Makir, monno Barzilai27Nebana dukki Daud ne Mahanaim, Sobi ananaNahas, awalina kota Rabamilik paburru wali wa'idaata Amon, monno Makhiranan Amiel wali Lo-Debar,monno Barzilai ata Gileadwali Rogelim. 28ngindiwi padou dura wa'i, pasu,wirro, tawali, kamangge,jelai, tepung, bertih kamangge, kambe wawi, kambe rara kii, 29kanena, mentega, simbibebe, monno keju, tubanabayai pangaana Daud monno rakyata papa lolodengana. Orona, patekki ata, "Rakyata nakarebana,bewola monno maro'u nemareda kikapa."
Chapter 18Daud na Siap Ptauna

1Daud neeni hakira barisan tentara ngarakuwapapa lolo dengan. Bage, Daud nakeketa panglima tentara akapaladi rata, monno panglima akapaladingau. 2Daud balina napasellai tentarana: sepertiga nagolpadi Yoab,sepertiga nagolpadi Abisai,anana Zseruya, allikakanaYoab, monno sepertiga dommo nagolpadi Itai, ata Gat.Napanewe tokko, "Yauwa kaina tapalolo dobba batapatauna.3Tkka nyamo, hapanewe ngarakuwa tentara, "Dumajukana yo'u,orona, ne ba bamapaksa wekkikona bama kedu, hida ata daibana perhatianaro barrama. Langngokopobagaiya mate wali barrama. Daipongngu bana perhatian hida ataaro barrama. Takka, nebahinna yo'u muwellinakabullu rata wali ne yamme. Nyaka, nalouka paduwapo buya patulu walikota dana. " 4Nawale tokko barradahida ata, "Appa ne aduwapaetami kudeku pongnguge."Bage, dedebana tokko nebali tidina gerbang, tangerada tentara bakako,ngau pando ngau, rata pando rata.5Tokko naya peritah barra Yoab, barra Abisai, monno barra Itai hinnai, "Bersikap paradaka wekkina barra Absalom, lakawa buwamane na'i."Ngarakuwa tentara arengngea tokko bana perintai ngarakuwa panglima tubada hida patekkina aro barrana Absalom.Tentara Daud HapakalaiTentarana Absalom6Bage, maju bada tentara ne mareda dana baserangowa ata Israel, nyaka kandadiepatauna ne kadawu Efraim.7Tentara Israel apalu pakaladi ngarakuwa atanaDaud. Ne loddo nadadie malegana raa kaladana nee arona kabullu rata ata.8Balina wali nee patauna murrina nama dallango, wenna ngarakuwa daerah, monno kadawupapa ba luwada tentara papa ba ne mnareda danane loddo9Bge, Absalom napa taboka dengadi ngarakuwaatana Daud, tangeara pennena ne ponnu bagal.Nebana kako bagal kabu jalinan karaa-karaa wasu tarbantin hakaladana, nangu reito katowana ne wasu tarbantin deta nyakakana materu nya antara langita monno tanah, nyaka na bagal pakaletenanamalle patirri.10Na ia tentara naetawa, bage natekkinayoab monno patekkina, "Nehahinna takkana yauwakueta Absalom bana materu ne wasu tarbantindeta." 11Napanewe Yoab barrana tentara atekkina, "Nebu etadowa yo'ukadangu pogowa nawasukana bukkana tanah detane padouna? Barramu kuya pongngu bagu kabullusyikal perak monno kette kombnu."12Nawale tentara barraYoab, "Langngo kopo kakukolena rata syikal perak ne limma detagu, daku padolapongngubai limmagu arona anana tokko.Orona, yamme marengngeba peritahna tokko barramu, barra Abisai, monno barra Itai, bana panewe, pamenderawekkina bana notogearo barrana Absalom, na'ibuwa mane. Kaballekana,ne baku wyatakona ngaunabana khianat, da'i bana akabunniwali barra tokko. Yo'ukaina eru pamarrona walibarragu.14Patekkina Yoab, "Yauwa daku letto-letto bana rapa hida hinnana nearomu."Nadekebai touda gasu numbu ne limma detana, nangu dakurabapuna Absalom tangera wa'ipoge ngauna, ne tillu wasutarbantin.15Bage, kabullu bujangangindi nadi senjatana Yoab awoletai Absalom,tubana bapaluwa, monnobapamatea.16Balina Yoab na powitrompet nyaka ngaubadatentara bawolai ata Israel,orona Yoab nabeige banapattu hida ata.17Bge hida ata adekenakamatena Absalom monnoakapettina tillu kadawu, nee wittu dana akaladana.Hida ata apakuwana watu akalada pongnguna ponnu wittu.Ngarakuwa ata Israel balina kedu dou-kedu doubada, ia kemah-ia kemah.18Nebana tolekapo,Absalom narawina, napa dede tugu torana aneena Lembah Raja. Orona, patekkina, "Da'i babana ialakawa kabani ajadi apalologe tubana ne ngaragu."Nya napa ngarai tugu dekuge ngarana, nyaka pangarai tugu balolowaAbsalom dukkie ne loddo.Yoab Napangindina Liibarrana Daud19Bage, napanewe Ahimaas anana Zadok, pakalogaga yauwa kaku malle padukkina lii barranatokko, orona MYORI napasella tokko wali limma detana gobba." 20Nawale Yoab, "Da yo'u pongnguki angindi berita ne loddo.Kabarkan nemme loddo eka. Takka neloddo, yo'udupa dukki pongngu kagetubana nea dadi, oronaanana tokko bana mate."21Bage, Yoab naparintah ia ata Etiopia, "Kako,tekkina tokko ne paetamu."Narunu na ata Etiopia ne barrana yoab, bage nangumalle bana kako.22Balina, sadekka kyaAhimaas, anana Zadok,napanewe barra Yoab, pakaloga kaiyaga yauwa kaku kako malle dekuniata Etiopia."Nawale Yoab, "Appa ne yo'u beige kako malle, anagu? Yo'u da'iki berita aduwa ppandemu tubanabu tabboka tokko."23Langngo kaappa dadi," patekkina," yauwa enga kakogu baku malle.Patekkina, "Bahinnako,malleu."Malle bana Ahimaas banali Lembah Yordan nyakadukki ullubana nya.Daud Narengnge Ne Berita24 Daud tangerana banamadii tilluda duada binnagerbang kota, tangerana penjaga bana penne ne ponnu binna gerbang neponnu tembok. Tangeranabana keketa matana, nangu etaba, ia ata mallekanuwa.25Na jaga binna natekkina tokko.Bge, napanewe tokko, "Nyaka ba nya kanuwako,naduwa nemme berita pangindina." Ammibai name ata bana tukke.26Na penjaga naeta dommoba ia ata eka ammibana malle. Panewebana na penjaga barrana aparema barra binna gerbang, hinnage, "Etawa,wa'i ia ata na malle-mallekanuwa."Nawale tokko, "Nya kainana ngindi berita duwa."27Patekkina penjaga,"Ne baku eta carana na malle ullu hangu nyakoAhimaas anana Zadok."Nawale tokko, "Nya ata duwa. Napastie bana ngindi berita duwa."28Panewe bana Ahimaas barra tokko, "Salamat!" Bage, nakawodobana sembah arona tokkobana paaroge matana tanah deta, "Deika roruwaMYORI, Allahmu, ayawi atahapakawoddekai limmadaaro barra morigu tokko!"29Bage, na tuwa tokko.Naluputa kadona Absalom,ata buwa mane?" Nawale Ahimaas, "Yauwa kueta kawissaka kangammuka kalada tangeranahambamu, Yoab, bana patukaga hambamu ne, tokko.Takka nyamo, daku pandekige baappawe adadi."30Napanewe tokko, "Dedeu ne tidina monno dangngiu newwe." Bage, kakobana nya nekke tidinamonno bana dede.31Bage, ammi dommobai ata Etiopia. Na ata Etiopia napanewe, "Ngindigoberita duwa, morigu tokko,orona MYORI napa sella bau morigu ne loddo walilimma detada ngarakuwa ata akedde bagobbagu."32Natuwa tokko barra ata Etiopia, "Naluputa kadona Absalom, ata buwa mane?"Nawale ata Etiopia, "Ga'ipuata buwa mane banya tudda gobbamu morigutokko monno ngarakuwakedde bagobbagu, bacelaka.33Kaetabana tokko, bage penne bana anjung binna gerbang monno bana ngio. Hinnai patekkina tangera kakona,"Anagu Absalom! Anagu,anagu, Absalom! Deku koge yauwa mate delumu,wauuu Absalom, anagu,anagu!"
Chapter 19Yoab Nabani Daud

1Bage, Hatekkina Yoab," Nehahinna takkana, tokkonangio monno naka lalluorona Absalom." 2Nyaka, menang ne loddo nakabalie kalallu tubadangarakuwa tentara. Orona,ngarakuwa tentara barengnge ne loddo banapanewe ata, tokko nasusahatena orona anana."3Ne loddo meme tentara tama kanawage kota, tudakona tentara bapamakkei orona bakako kanawa bakedu wali patauna.4Tokko napa wolloka matana. Bage, ngio malelikabana tokko, "Anagu, Absalom. Absalom,anagu, anagu!"5Bage, tamabana Yoabtubana baaroi tokko ne padou neewa'i monno tekkina, "Ne loddo mupamakke mata ngarakuwa hambamu hapaslamatagongaumu ne loddo, monnongauda ana-ana mawinnemu, ngauda ngarakuwa ole ummamu, monno ngauda gundik-gundikmu,6monno bumanawaradiata amusuh-musuhgu monno bumusuhi ata amanawaragu. Orona, yo'uboge ne loddo bangarakuwa panglimamumonno ana buahmu bada'igunada app-appa. Hinnawe, yauwa, kupandege ne loddo, tuddabaenga tolekakona Absalom nyaka ia ata-ia ataamate yo'u enga duwabanabu eta.7Nyaka nebahinna,keddeu, lousou, monnokapa kadennada ateda ngarakuwa atamu. Orona,oro ngarana MYORI ku aura, ne bada lousoko nyaka da'i bana ia ata dangngi papa lolo dengamu ne gedde. Nehahinnana nyaba bencana adipparau, walibukiina dukkie ne bahinna."8Bage, keddebana tokko bana madii ne baa binna gerbang. Ne ngarakuwa rakyata tekkida hinnai,"tokko nama dii ne binna gerbang."Bage, ammibai ngarakuwa rakyata tubana baaroi tokko. Tangerana, ata Israel hetti badi kedu dou-kedu dou nee kemah danada.Daud Naterre Balige Tokko9Bage, ngarakuwa rakyata wali ia kabisu-ia kabisu Israel apasola badipatekkida hinnawi, "Tokkonapa sellabada itto wali limma detada musuh. Nyabana hapaslamatada ittowali limma detada ata Filistin. Nebahinna, nya nakedu wali ne negeri oronaAbsalom. 10Absalom,paurapa bada bana terrena pareta namate banane pataudana na. Appa yemmi kana kanawa toumimonno kada pawali balinatokko?"11Tokko Daud napatukana ata barra Zadok monno barra Abyatar, imam-imam, pana'u: "Tekkida ngarakuwa paama-paamaYehuda limmidi, 'Appa yo'ukamurri pongngu bapawalitokko ne istanana? Orona,paneweda ngarakuwa Israel nadukkiba ne Istana,arona tokko. 12Yo'u dona ole dadi-ole dadigumonno raa kalitagu.Appa kadapa yo'u wa murri tubana bapawali tokko?'13Barrana Amasa, paneweu, 'Appa da yo'u raakaitagu? Allah enga hukumbanaga, monno nalouka dommopo bada yo'u ko panglima patauna ne arogu ne bahinna monnonemme mado'i na ayro tubana badeluwa Yoab."'14Paeleda awa'ina ate danada ata Yehuda, bapaka iana, nyaka hida ata kapa ngindina pana'ubarra tokko, "Wali bali morigu, monno ngarakuwa anabuahmu."15Bage, kako bana tokko, monno nadukkibananudu loko Yordan. Monnoata Yehuda adukki babanane Gilgal, tubana badeiba tokko monno bapa palai tokko wali loko Yordan.Simei Nadengngia Daudtubana Bapa derra16Ngetabana Simei, anana Gera awalina Bahurin, ammidiapalolo dobba ngarakuwa ata Yehuda tubana batabboka tokko Daud.17Rata ata awalina daerah Benyamin hinna kaie bapalolo dobba. Zibakaina, hamba keluargana Saul, monno kabullu limmalakawa kabani anana monno duakabullu hambana bapalolo dobba monnobangetta-ngetta pongnguna nee loko Yordan ga'ika ulluwa tokko.18Balina hida ata, pala wali padou papawa'i tubana bapa paladi ole dadina tokko monno barawige baappawe aduwa ne paetana. Simei anana Geranakawodo bana sembaharona tokko ne palai lokoYordan19Patekkina barra tokko, Morigu dueta kagadisalahgu, monno dulolokaiparawigu yauwa hambamu, hitti ulluna morigu balouso wali Yerusalem, tubana ba ga'idi ate dana tokko.20Orona, nahambamunapandege ba ne yauwa kurawibana salah dosa.Takkanebahinna, ne loddo yauwakawungana wali ngarakuwa paburru wali wa'ina oledadina Yusuf tubana badeiba morigu tokko."21Bage, napanewe Abisai, anana Zeruya, hinnage, "Danyakiue ne hahinna, Simei bapamatepongnguwa orona bana paweli ata paurapana MYORI?" 22Nawale Daud, "Garragu yo'u, hei anana Zeruya, nyaka ne loddo bana dadie ba yo'u gobbagu? Appa ne loddona ia ata pamate pongnguwa ne Israel?"Orona, dipyandekiga ba ne loddo ba yauwa tokko tubana Israrel?"23Napanewe tokko barra Simei, "Yo'u dakupamate pongngubau."Bage, autrabana tokko.Mefiboset Nadeiba TokkoDaud.24Mefiboset, umbunaSaul, namai kaina parengga tokko. Nya dana wanokidi wa'ina, dana piarakiwullu ngengena, monno dana wanokidi pakaiannya sejak na loddo bana kakotokko dukkie bana wali monno bana slamata.25Nyaka, ne baammi neYerusalem tubana barengga tokko, natuwatokko, "Appa ne yo'u kandakako papalolo dengagaMefiboset?"26Nawalewe, "Morigutokko, yauwa natipuagahambagu. Nyaka, yauwa kutekkina na hambagu, tau sasi keledai kaku kaleteamonno kaku kako palolodengai tokko!'Orona, ne yauwa habamukukabeko. 27Nya nawewaradi fitnah tubanana hambamu aro barramumorigu tokko, dekuge hinna takkana morigu tokko tuddawa malaikatAllah. Nyaka, rawikoge aduwa ne partamu.28Danyakie hinna takkana ngarakuwa ole dadigupawukuna pahukum matioleh morigu tokko, takkayo'u mukeketa na hambamu ba nya ngaa oledengagu ponnu meja?Appa ne yauwa wa'ipo hakgubaku matuntut arobarrana tokko?"29Nawale tokko, Appa ne yo'u kaenga panewemu tubana perkaramu?Yauwa kuwata ne bahinnayo'u monno Ziba byageioma!"30Nawale Mefiboset barra tokko, "Langngo ngarakuwa badekei wali barragu, orona morigu tokko walibana monno basalamata ne dalam istana.Barzila Nadekuna BantaraTokko31Barzila, ata walina Gilead ammikai walina Regelim.Nya napadeku palolo dengai tokko nee loko Yordan, baatarwa dukki nee. 32Barzila nakaweda pongngubana, umurana pondo patta kabullu doubana.Nya urusai pangaana tokko selama baneei ne MahanaimMahanaim, orona nya banapote pongngu.33Napanewe tokko barrana Barzila, "Yo'u dekugakata palolo, monno kupiarau nee padougu ne Yerusalem."34Nawale Barzilai barra tokko, "Pirra dou kyabanabaku toleka, nyaka kaengakakogu baku palolo dengagu netti Yerusalem?Umuragu yauwa pondo patta kabullu doubagu.Appa nebahinna kupadekadoge aduwa monno daduwa? Appa ne yauwa hambamu kurasakado appa pangaagu monno baappa paenugu? Atau ku rengnge kado liida lakawa kabani adodo monno mawinne adodo?Appa ne yauwa hambamumenjadi bebanmuga morigu tokko? 36Yodikyapalai loko Yordan bapa lolodengai tokko, appa ne tokko koyaga ganjaran hahinna wa'ina?37Pakalogaga ne hambamu kaku wali, kaku mate wa'i nee kotagu, barra ratena amagu monno innagu.Nehahinna takkana, hambamu Kimham nya bana hapalolo denga pakitagu morigu tokko. Rawikoge aduwabaappa ne paetamu."38Napanewe tokko, "Kimham nyabana hapalolo dengaga. Yauwa kurawina baappawe aduwaaro barrana ba nepaetamu.Monno, ngarakuwa papa aromu tubagu enga rawipongngudi. "Daud Nawali39Bage, pala kuwabanarakyata bali loko Yordan.Balina bana dekkiaBarzilai monno bana berkatwa pala bana bali loko tokko. Monno kako walibali bana Barzilai nee ummana.40Kako bana tokko neeGilgal monno napadeku Kimham. Ngarakuwa ata Yehuda monno tokko hapaladobba, hainna kaiyene hakadippu loddo awalina ata Israel. Ata Israel Haparikkana monno Ata Yehuda41Takka nyamo, ngarakuwa ata Israel amaimenghadap barra tokko monno tekkina tokko, "Appa ole dadima yamme,ngarakuwa ata Yehuda, kaculika tokko monno bapapalai tokko, monno ngarakuwa ole dadina, monno ngarakuwa atana Daud hapalolo dengai, wali lokoYordan?"42Awale ngarakuwa ataYehuda aro sagada ngarakuwa ata Israel, "Orona tokko ole karabat barramai yamme. Appa yemmikadappa baniwa tubana nehahinnana? Appa neyamme makolena pangaa walibarra tokko? Appa ne yamme madeiba utuna?"43Nawale ngarakuwa ata Israel barrana ata Yehuda hiddage, yammemapa kabullu louka tubana tokko Daud, malah yammemonno malouka kyapo.Appa yemmi bietama biparadakama? Inda nyakie hitti nena bayamme awyata tubana bana wali tokko?" Nalouka pamalarakai patekkida ngarakuwa ataYehuda daripada patekkidangarakuwa ata Israel
Chapter 20Seba Namarotak

1Nee kebetulan wa'i ia ata dursila ngarana Seba, anana Bikri, ata Benyamin.Nya napowia trompet monno napanewe,"Itto data kolekina toradawali barra Daud.Itto data kolekina warisan wali barra anana Isai.Ia ata-ia ata kako bada neepadouda, hai ata Israel!"2Ngarakuwa ata Israelerubada wali barra Daudmonno adeku Seba, ananaBikri. Nyaka ngarakuwa ata Yehuda tetap bapakaia dengai tokko, walina loko Yordan dukki Yerusalem.3Na dukkibana Daud ne istanana ne Yerusalem.Bage, tokko nakododi akabullu gundik mawinne padundakana tubana bakadie istana, monno bandalai nee istana bajagai tubana bapa payarai ne hidda.Takka nya, ne hidda dapabarraki nyaka terasing dukkie loddo mateda monno batoleka baengadiba minne walu.4Napanewe tokko barraAmasa, pakawoddeka ngarakuwa ata Yehuda neatouda loddona, bage menghadap yo'u neme."5Kakobana Amasa tubana bapakawoddeka ata Yehuda, takka nya na eru-eru rapa dukkie na rapa yang ditentukan ba lawina.Daud Napatukai Abisai Kapamatea Seba6Napanewe Daud barraAbisai, "Nebahinna, Seba, Anana Bikri, naloukapo bana bahaya wali Absalom.Yo'u, kododi ana buahna morimu ka berusaha ba wolawa, ga'i kadana dukkikana kota dana yang berkubu nyaka terlepas wali ne paetada itto."7Kako bana nya bana wola nati ata. Bage, kako bana Yoab, ata Kreti, ataPleti, monno ngarakuwa pahlawan awalina Yerusa lem, baberusaha bawolaSeba anana Bikri.Yoab Napamatea Amasa8Nebadukki ne barra watu kalada aneena ne Gibeon, ternyata na dukki ullubana Amasa. Saat itu, Yoab natau kalambe perangna, monno ne kettekombuna wa'ige teko ha kadakka eba detana. Nya kana maju monno nabatuge teko wali wanno danana.9Napanewe Yoab barraAmasa, "Muluputa yo'u, oledadigu?"Bage, limma kawanana Yoab naterre nadi wullu ngengena Amasa tubanaba dekkia. 10Amasa dana etakie teko aneena limma detana Yoab, padakurada tia detana nyakana lousoi i tanaikona ne tanah deta. Dana pandoki bana dakura orona namatebana. Balina, Yoab monno Abisai, allikana, awolawaSeba, anana Bikri.Atana Daud Apakitana Bawega Seba balina , Yoabmonno Abisai allikana hapakitana bawola Seba.11Bage, na ia atana Yoab adede mata wekki neikke, "Garra bei Yoab monno garra a neena barraDaud, deku Yoab."12Tangeranawe, Amasanama leilara bana mate mangu raa ne tillu tanah pepe. Neba eta na ata ba neei pawoletada ngarakuwa rakyata, hanguerubanawe kamatena ba ngindie mareda dana, bagepawollokai ingngi ne ponnu kamatena.Orona, bana kaduka ata mangeda baeta bawoletai.13Balina bapa marrogekamatena wali tanah pepedeta, kako bana ngarakuwa bana ata dekuni Yoab monno baberusaha bawolaSeba anana Bikri.Seba Nakedu Kanuwa neeAbel-Bet-Maakha14Bage, Seba nalewatangarakuwabai kabisu Israel, nalewata Abel neeBait-Maakha. Ngarakuwa ata Bikri ammi kuwai bapakuwana badeku nya.15Bage, hida ata mangeda adukki monno bakepungwa ne Abel-Bait-Maakha, monno apabuduna tanah bana dadi tembok arona kota.Ne tembok nadede saat baammidi ngarakuwa rakyataadeku Yoab baparusaka tembok monno ba pukkage.16Bage, napanewe ia mawinne abijak awali kotadana, "Hei rengngemi!Rengngemi!Nebahinna tekkina Yoab:Tukkemi nebahinna nyaka kaku panewe dengai nya.17Natukke Yoab barran,Bage natuwa na mawinne,"Yo'u ne Yoab?"Nawalewe, "Yauwa takka."Napanewe na mawinne,"Rengnge patekkigu ne yauwa hambamu."Nawale Yoaba, "Nyado,yauwa enga rengngegu."18Napanewe nya hinnadi, "Hitti haulluna,napanewe ata hiddage:'Dengngi petunjuk ne Abel,'hinnaba masalah bana mabawe.19Takka nyamo, Yauwane ata ia oleda ata atolekadalam damai monno setiane Israel. Takka nya, yo'uberusaha bupamodda kota,ne kota indukana Israel.Appa ne yo'u kapa hancurawe milik pusakana MYORI?"20Nawale Yoab hinnage,"Ngarakuwa indaki.Namarro baku pamodda monno baku pamuwa!21Dahinnakie adadi.Nehahinna takkana, na iaata awalina lete detanaEfraim, ngarana Seba, anana Bikri, nakeketaba limmana arona tokko. Yawanya, nyaka ne yauwa kakukako wali kota dana."Bage, nawale namawinnebarra Yoab, "Nyado naduwai, Ne katowwanakapettige aro barramu neebali temboka."22Mai bana na mawinne barra ngarakuwa rakyatamonno nabijaksana.Balina, puddikana katowwana Seba anana Bikri monno lettoge barra Yoab.Bge, powiba trompet monno matallara bana badundakage kota, bakakoia padou-ia padouda.Yoab nawali bali nee Yerusalem barrana tokko.Hida Pegawaina Tokko23Yoab kapala tentarangarakuwa Israel. Benaya,anana Yoyada, kapala tubada ata Kreti monno ataPleti. 24Adoram kapalatubada ata Rodi, sedangkan Yosafat ananaAhilud menjadi bendaharanegara. 25Seya panitera negara, monno Zadok badaAbyatar menjadi imam.26Bage, Ira menjadiimam tubana Daud.
Chapter 21Ole dadina Saul Dihukum

1Nadadie kareba ne bana terrena pareta Daud ne atouda douna berturut-turut. Bage, Daud nadengngi petunjuk barrana MYORI. Nawale MYORI,"Barra Saul monno barra ole dadina wuttana raa ataorona bapamate ata ne Gibeon."2Tokko bage napamaiata Gibeon monno napanewe dengadi data Israelki,deku takkakoge ata Amoriaengapona asisa. Ata Israela aura ba belai hida ata, takka Saul na berusaha bana pamoddai hida ataorona babeige babelai ata Israel monno Yehuda.3Patekkina Daud barraata Gibeon, "Appa pawukkunapa rawigu monno pei wa'igubaku padadige penebusan ga'i ne yemmika yadi berkat milik pusakana MYORI?"4Awale hida ata Gibeon,"Da peraka ki monno da emaski paurusama yammearona Saul monno ole dadina. Da'i ia ata awalina ata Israel papamate."Natuwa dommo Daud,"Appa pabeimi pawukkunapa rawigu?"5Awale hida ata barratokko, "Ata hapa moddamayamme monno abeige pamuwama yamme, nyak kadama kolena padou ne ngarakuwa Israel, 6Serahkandi barrama pittu ata kabani kama terudi arona MYORI ne Gibeon Saul, yaitu ata papede bana MYORI."Nawale tokko, Yauwa engaya pongngu gudi barrami.7Tokko narasa manawaradi Mefiboset anana Yonatan, anana Saul, orona aura bapa kette liinaoro ngara MYORI hida Daud monno Yonatan, anana Saul.8Bage, tokko nadeke duada lakawa kabani anana Rizpa, ana mawinnena Aya, papa dadina torana Saul, Armonimonno Mefiboset, monno limma lakawa kabani anana Merab, ana mawinnena Saul papa dadina torana Adrial, anana Barzilai, ata Mehola. 9Ayai hida ata ne limma danada ata Gibeon, ne ponnu letena arona MYORI.Hida ata pittu amate ngarakuwa.Hida ata hapamatei kawungnga rapana bama keni, kawungana rapana kenina jelai.Daud monno Rizpa10Bage, Rizpa ana mawinnena Aya, nadeke karungo monno napa wekkara ponnu gunung batu, wali kawunga rapanamakeni dukkie bana malega wee ponnu kamateda hida ata. Dapa kaloki keila baburru ponnu kamateda hidda ata ne bana lodoge, atau ngarakuwa ranga utta wali kadawu dana ne bana geddege.11Atekkina Daud baappa parawina Rizpa, ana mawinnena Aya, gundikna Saul.12Nakako daud dekewiruwina Saul monno ruwinaYonatan wali warga Yabeshmonno Gilead, pakedudawali tanah lapang nee Bet-San, padou teru wa'idadiwali hida ata Filistin ne Giboa.13Hangindi ruwina Saulmonno ruwina Yonatan, anana.Pakuwa kaidi ruwina ata wadde pateruda.14Bage tanedi ruwinaSaul monno ruwina Yonatan,anana, ne tanahBenyamin, ne Zela, ne ratedanana Kish, amana.Hida ata apawilli bana perintahi tokko.Balina Allah nadeibai sambayangoda di negeriini. Gobbadi Hida Ata Filistin.15Balina, nadadiba patauna ata Filistin gobbaiata Israel. Kakobana Daud bapalolo dobba ngarakuwaatana bagobbai ata Filistinnyaka Daud narasa cape.16Yisbi-Benob wali paburru wali wa'ina raksasa, ne numbuna botona dana kurangkie touda ngau syikal tembagamonno wenna teko baru, basangkaewe banya hapamatea Daud.17Abisai, anana Zeruya,balina ammini bana patulubapamatei ata Filistin.Balina, ngarakuwa atana Daud hamohon dengan sangat barra tokko, "Dudekukanna yo'u ne patau danana bapalolo dengama yamme, ga'i kadana muwakage ne paburru wali wa'ina Israel.18Balina nangettage, na dadi baliba patauna ne Gob Gobtubana bagobbaiata Filistin.Nyaka hittina, Sibkhai, ataHusa, napamatea Saf paburru wali wa'ina raksasa.19Nadadi ba patauna neGob bagobbai ata Filistin.Elhanan, anana Yaare-Oregim, ata Betlehem napamatea Goliat, ata Gat, ne kapuddas numbuna na tuda pesa tukang tenun.20Nadadi dommoba patauna ne Gat. Wa'i ia atane touna nakalada pongnguna hida wolla limmnama monno wolla wa'ina ha enne, nyaka mangedada duaka kabullupata. Na ata paburru waliwai'na raksasa.21Nya na olokai ata Israel, nyaka kapamatea wali Yonatan, anana Simea,kaana Daud.22Hida pata ata paburruwali wa'ida wali paburru wali wa'ina raksasa, wali Gat, monno amate ne limma danana Daud monno limma danada ataDaud.
Chapter 22Dodo Pujian Daud aro barra Myori

1Daud napanewe barraMYORI bana waina dodo pada waktu bana pasella MYORI wali wunggu danada ngarakuwa gobbana monno wunggu danana Saul.2Patekkina, "MYORI nya kabundukana watu kattogu, benteng pertahananku, monno hapaslamataga.3Allahgu, nya kabunduka watu kattogu,todagu, kadu hapaslamataga, kota gollugu,padou kedu wa'igu, monnoJuru slamatgu, hapaslamataga wali kekerasan.4Yauwa kuka aula bakupujia MYORI,yauwa naluputaga wali limma dana gobba.5Nehahinna takkana kabuara-kabuara pamate denga awoletaga,monno wangu-wangu jahanam hapadippaga.6Kalerre-kalerre duniapamate denga akodelaga,monno irra-irra pamate denga haandaga.7Neba suddega, kuka aulai MYORI, barra Allahgu,yauwa kuka aula.Nya narengngega liigu waliummana-MYORI.kawikagu baku dengi patulu na rengngeaga-MYORI.8Bage netanah NATO's sola monno naka woddeka, kerdii-kerdiinalangita naka woddeka monno na goddoka, oronabana kedde langngo banina MYORI.9Napenne mau wali korru danana, api wali ngada danana bana louso madallie, malao nawegaralouso wali barra-Na.10Nya napa kawodoge langita, bage naburruwe kapotta ne kabu wa'i-Na.11Nya napenne ponnukerup, monno napa eta neponnu kapa paringngi.12Nya narawige kapottane ba woletai badadi pondok-Nya--wee urra apottana, monnokawuta-kawuta hama kebbela13Wali bana kilata ne aro-Na, nangu wegaraba api.14MYORI nakangaurawali langita deta.Aneena majeta napa rengngege lii-Na.15Napa sella ana panah-Na asaikarai ata, kilat-kilat, monno nakubbaradi hida ata.16Napa etabawe kerdii-kerdiina bonnu, nangu oudabai alas-alas bumi,orona bana kasaka MYORI,orona bana wurrutage ngau kurru-Na17Nya nakolege padou amajeta, nadekeaga monno natengngiaga wangu kalada dana.18Nya napa sellaga walilimma danada gobbagu apawessi, wali ngarakuwa abenciaga, orona hida apawessi kyapo wali ne yauwa.19Hida ata aro barraguna loddo sialgu, takka MYORI nya andegu.20Nangindiaganee padou gelara,Nyadona hapaluputaga yauwa orona baku mawenna ne barrana.21MYORI narawiga toudetagu sesuai habenara nebarragu, sesuai singiradalimmagu, Nya nabalasagadi.22Orona, yauwa baku mane na larana MYORI,monno daku marroki Allagu.23 Orona, ngarakuwa Hukumna wa'idi arogu, keputusan-Na damarrokiwali barragu.24Yauwa daku rawikigene dakailan,monno kujaga ne tougu wali salah dana.25Orona bahinna, nabalasaga nehinna takkana barragu, hahinnana baku singira nearona bana eta-Ga.26Arona ata setia Yo'usetia, Arona ata dabercela, yo'ulummu kaina buda bercela.27Aroda ata singira, yo'u mu singira kaina, aroda ata elena, yo'u belat-belit.28Monno, Yo'u mupaslamata ne bangsa pakawurada, takka mata-Mugobbadi ngarakuwa ata hapayerrana bapa dikka wekkina, tubana, Yo'u buparadaka wekkina.29Orona, Yo'u dona rewogu, o MORI, Yo'u dona MORI hapamangewalaga ne kapottagu.30Orona, bupaka ia dengaga Yo'u, kubrani baku arodi gerombolan,kupaka ia dengai Allahgu,kubrani baku talokage tembok.31Larana Allah na bonnuna,Janjina MYORI na teruji.MYORI nyadona todada ngarakuwa amawo nebarra-Na.32Orona, garrai Allahselain MYORI?Garrai gunung batu selain Allahda itto?33Allah nyadona gollugu hapawessi,Nya narawi laragu a lindaka.34Nya narawigadi waitgu hahinna wa'ina wa'i sussa. Napa dedeaga MYORI ne lete detana.35Nya napa nungngagadi limmagu bapa gobbana,napa kalegodi panah tembaga ne limma detagu.36Yo'u muyaga toga paluputa dengagu Mori, monno duwa-Mu ne bupakaladaga yauwa.37Yo'u mu yaga padougelara tubana baku paga,nyaka dagoddokaki kanikkiwa'igu.38Kuwolai gobbagu tubana baku pamoddai,monno daku ngauki dukkiebaku pamuwai hida ata.39Yauwa kupamoddaimonno ku urrakai hida ata,dukkie bada kedde,Abukkana kabu wa'igu.40Yo'u mukettega kombugu monno kawossuka wekki tubana bapatauna.Yo'u mupakawuddurai ata gobbagu dibawah kuasagu.41Yo'u rawida gobbagubakedu bagobbaga, ia ata-ia ata habenciaga yo'u mupamoddai.42Hida ata hapa herena, tapai daiki aluputa.bahkan aro barra MYORI,tetap Nya dana waleki.43Hida ata kugilingui batudda tepung ahinna wa'ina rabuka ponnu tanah.Hhinna wa'ina rede lara dana, ku ba'i monno ku deke-deke hida ata.44Yo'u mupaluputagawali karibbaka dana ne bangsagu, Yo'u jagagabakapalaga tubada bangsa-bangsa. Bangsa dapandega hakawodo pongngu barragu.45Ngarakuwa ata eka kawodo bama dalli, hapadeku balina hida ata ba rengngeaga.46Ngarakuwa ata ekaabewola, monno alouso wali ne kota dana kubugu.47Na MYORI natoleka!Deika roruwa gunung batugu.Na ga'ige Allah, ne gunungbatugu monno keselamatangu.48Allah napa dadige pembalasan tubagu,angindi bangsa-bangsabaragu.49Nya Napa bebasaga walibarra musuh-musuhgu. wali barra ata kedde monno baetaga bapadikkawekkina, wali barra ngarakuwa ata bokala,MYORI napaslamataga.50Nebahinna, ku dodowaga bersyukur barra-Mu,o MORI. Netillu dongada bangsa-bangsa,ku dodo waina mazmurtubana Ngaramu-Mori.51Nya na ya karunia keselamatan barra tokkohakeketa-Nya, manawarasetia-Na tubada ata paurapa-Na,barra Daud monno paburru wali wa'ina dukkiemurri wali-murri wali!
Chapter 23Patetekkina Daud yang Terakhir

1Hida nyadu patekkinaDaud:Tutur patekkina Daudanana Isai.Tutur katada ata pakeketamajetana, ata paurapanaAllah Yakub,Pemazmur aduwa liina ne Israel.2Roh MYORI napanewemelalui yauwa,liina MYORI neege lommadetagu.3Napanewe Allah Israel;gunung batu Israel napanewe barragu:"Ketika na ia ata bana terrena pareta monno bana adila, monno bana pareta bana madautai Allah,4Nawegara pongngu hahinna wa'ina mata loddobana ouda ne kappugede,hahinna wa'ina manarri mewa da mangu kawutana; bama rawi rutamoro ne ponnu tahnahbalina bana urrana."5Orona, dahinna wa'ikibahida ole dadigu ne aronaAllah?Nehahinna takkana, Allahnapadadige lii kawukuha kekal monno teratur,haaturawe ngarakuwa baappawe monno bana terjaminawe.Orona, ngarakuwa keselamatan, monno ngarakuwapabeigu, danyaki nehahinna takkana MYORIhapatimbudi?6Nyamo, hida ata dursila hatudda tara pawewara, orona dapa deke waiki limma.7Ata abeige todowi, harus tengngi waidi bei atau kapudda numbu, bage tunnuwi dukkie bapabana bawaidi api, nepadouda pane'i waidi.Touda Pahlawan8Ngarada pahlawan hakodoi Daud: Isybaal ataHakhmoni, kapala perwira.Nya Adino Adino, atagugedakura ata waina oraka bamalawan pondo pattangau ata mate padakurana ne patau danana.9Balina wa'i Eleazar, anana Dodo, anada ata Ahohi ata Ahohi. Nya kaina ia paka toudada hapa lolo dengai Daud tubana baolokai ata Filistin hapakuwananee tubana bapatauna ketika ata Israel ba eruna.10Nya nakedde monnonapakalah ata Filistin, dukkie bana maula limmana monno tekona naka dakka limma detana.MYORI na yai menango kalada bana talu ne loddorakyata abali badeku hanyatubana bama rampas.11Balina wa'i Sama banana Age, ata Hrari ata Harari. Wa'idi ia pasukan ata Filistin hapakuwanane barra ia oma bonnunakambe rara. Saat itu ngarakuwa ata ole kabisuda kedubada wali aroda ata Filistin, 12monno nya na bertahan ne tilluoma tubana pertahankanmonno bapkalahi bataluata Filistin.MYORI na ya menang kalada ba talu barrana.13Ammi badi touda ataawalina touda kabullu kapala tubana bagobbai Daud saat baaroge rapana bama keni ne barra karekawatu Adulam. Tangerana,ia pasukan ata Filistin baberkemah ne lembah Refaim. 14Pada waktu itu, Daud neei kubu pertahanan, takka nyamopasukan adukungowa ataFilistin needi Betlehem.15Na timbuwe pabeina Daud nyaka kana panewe,Gartrai yaga yauwa wee paenu wali padalu Betlehem aneena ne binnagerbang?"16Hida touda pahlawanhangu srobos batama ne kemah danada ata Filistintubana baoke ne wee padalu Betlehem ha neenabaa bunna gerbang. Hida ata akeketa bangindie barra Daud, takka dana enukige takka nawai marakage ba korban curahan aro barra MYORI.17Patekkina, Pamarrogawali barragu, 0 MORI, tubana baku rawige nehahinnana.Orona, ne wee raada ngarakuwa ata akako battage lolo ngauda. Daud dana nauki bana enuge.Hida nyawi parawida hida toudapahlawan.Tentara Waddeka Ha Kawossuka Wekki dana18Abisai, allikana Yoab, anana Zeruya, nya kepala wali touda ata. Hidadonaawaiyoradi numbuda agobbadi touda mngau atapadakurada monno bamate. Hidabana touda ata apangarana wali wadde ata. ]v 19 Hida ata touda, deku kode, iakidu pahormatr pongngu. Nyapemimpin hida ata nyakawali touda ata dapasamadengabai nya.20Balina, wa'i Benaya anana Yoyada, anana ia atahapawessi wekki dana, hakaladana jasana awaliKabzeel Kabzeel. Nya napametei duada pahlawan kalada awali Moab, monno pernah banaburru wittu dana abonnunakawuta bana pamatea ia singa. 21Nya dommo apamatea ata Mesir aengapona perawakannya.Ne limma detana ata Mesirwa'ige numbu monno na tukke barrana bana waina tokko bana rampasna numbu wali limma detana ata Mesir, bage namatea bana waige ne numbu.22Ne nya parawina Benaya, anana Yoyada, nyaka kana pangarana waline hidda pahalawan ata touda. 23Nehidda awalina touda kabullu ata, ia ata pahormat pongngu tubada hida touda pahlawan. Da'ibana hasama dengai nya nyaka Daud kana keketa banya akapaladi pengawalanna.Touda Kabullu Pahlawan24Asael anguwana Yoab, na danana jana touda kabullu ata, bage, wa'i Elhanan, anana Dodo,awalina Betlehem; 25Sama, ata Harod,; Elika, ataHarod; 26Heles, ata Palti; Ira, anana Ikesh, ata Tekoa; 27Abiezer, ata Anatot; Mebunai, ata Husa;28Zalmon, ata Ahohi; Maharai, ata Netofa;29Heleb, anana Baana, ata Netofa; Itai, anana Ribai, awalina Gibea, paburru wali wa'ina Benyamin; 30Benaya, ata Piraton; 31Abialbon, ata Bet-Araba; Azmawet, ata Bahurim, 32Elyahba, ataSaalbon; anana Yasyen, Yonatan;33Sama, ata Harari; Ahiam, anana Sarar, ata Harari; 34Elifelet, ananaAhasbai, ata Maakha; Eliam, anana Ahitofel, ata Gilo; 35Hezro, ata Karmel; Paarai ata Arbi; 36Yigal, anana Natan, awalina Zoba; Bani, ata Ga;37Zelek, ata Amon; Naharai, ata Beerot, angidinai senjatana Yoab, ananaZeruya; 38Ira, ata Yetri; Gareb, ata Yetri, 39Uria,ata Het. Ngarakuwa da touda kabullu pittua ata.
Chapter 24Daud Nakirai Tentarana

1Pakitana, nakeddeba buttu atena MYORI aro barrada ata Israel. Nya hasuta Daud monno natekkina, "Kakou, kira mangedana ata Israel monnoata Yehuda."2Bage, napanewe tokkobarra Yoab monno barradangarakuwa panglima hapalolo dengai, "Nipputabaellei ngarakuwa kabisu Israel, walina Dan dukki Bersyeba. Tulisa ngarakuwai hida ata ga'i kaku pandedi mangeda."3Nawale Yoab barra tokko, Bana notoge MORI,Allahmu, natambah penduduk ata Israel ngau kali malipatana ne asedekka nyaka matamu morigu enga etamu. Takkanyamo, appa morigu tokko kaubeige ne hahinna?"4Takka, hida perintahnatokko napaksa wekkina bana dekudi monno ngarakuwa panglima tentara.Bage, kakobana Yoab monno ngarakuwa panglima tentara wali arona tokko tubana batulisa mangeda bangsa Israel.5Hida ata apalai loko Yordan bage berkemah neAroer, ne balina kota aneena tillu lembah Gad aro arah Yaezer.6Balina dukkibada hida ata ne negeri ata Het, bagetamabada ne Dan monno dekuge jurusan Sidon. 7Bage, dukki bada hida atane padou-padou yang berbenteng, Tirus, ngarakuwa kota ata Hewi monno ata Kanaan. Balina tama bada hida ata ne balina selatanYehuda, ne Bersyeba.8Bage hida ata ha ellengarakuwa ne negeri monno balina iwwa wulladuakabullu loddo wudi awali nee Yerusalem.9Yoab natekki hasilna badaftarwa rakyata barratokko. Pondo patta ngau rata kabani Israel apawessibani monno apande paterrena teko, monno limma ngau rata kabani Yehuda.Myori nayai Hukum Daud.10Balina, naka dukkuka atena Daud nebana bawebakira rakyata. Bage, napa newe Daud barra MYORI, "Yauwa kusalah langngu takkabana orona baku rawige nehahinnana. Nebahinna MORI, notokoge toudapamarrodi salahgu aro barra-Mu orona parawiguakabika pongngu."11Ne bana kedde Daud ne koka bana loddoge, ammige liina MYORI barrana nabi Gad, ata manurraDaud, hinnage, "Kakou monno tekkina Daud, limmina: Nehinna patekkina MYORI, 'Touda hal papa arogu barramu.Pede ia hida walina toudaparawi aro barramu."'13Bage, ammibai Gadbarra Daud tubana batekkie ne hahinnana monno napanewe, Pittu douna wenna kareba ne negerimu? Atau touda wullana bukedu tangeradahida ata goggamu bawolapatirriwu? Atau, nadadi penyakit sampar touda loddona ne negerimu?Nebahinna pangeda paduwage monno timbango, appa papa dukkipongngugu Na'i atukagatubana baku padukkige ne firman."14Nawale Daud barranaGad, "Nasusah pongnbguwe ne atagu.Langngo kata warraka nelimma danana MYORI, orona nakaladage ne manawara-Na.Takka, yauwa kadaku warrakakana ne limma danadaata."15Bage MYORI napa dadi penyakit sampar barraata Israel, wali kappu gedde dukkie na rapa patentuka ba. Mate lolobawali ne antara bangsa,dari Dan dukki nee Bersyeba, pittu kabullu rataata. 16Saat malaikat bana keketa limmana banapaaroi nee Yerusalem tubana bapa moddai, manyesalbana MYORI orona malapetaka. Bage Myorinapanewe barra malaikatapaburruge pamodda dengana bangsa, "Tutuba!Nebahinna paburru limmamu!" Saat itu, na malaikatna MYORI neei barra padou pengirikanArauna, ata Yebus.Daud Nawo'ie Padou Pengirikan Arauna17Napanewe Daud barrage MYORI nebana eta malaikat hapamodda ne bangsa, hinnage, "Nehahinna takkana yauwakusalah bana baku rawinadosa. Yauwa kurawi bana salah. Takka appa parawi hida bebe-bebe? Langngo nalimmamu Mori kapa dippaga, ngarakuwa ole dadigu."18Ammibai Gad barra daud ne loddo, bage napanewe, "Kakou, monno padedeu mezbah tubana MYORInee padau pengirikan Arauna, ata Yebus!"19Kakobana Daud monno rawige ne patekkina Gad, sesuai perintahna MYORI. 20Tangerana Arauna bana pacecena ne bana eta tokko monno pegawai-pegawaina baammidi barrana. Kakobana Arauna,bage nasujud sembah na tokko monno napa aroge matana ne tanah deta.21Natuwa Arauna, "Appa morigu tokko bamaine barragu?"Nawale Daud, "Tubana mawo'i ne barrmu ne padoupengirikan. Kupadede pongngu poge mezbahtubana MYORI, ga'i kanangau penyakit tulah pawennana rakyata.22Nawale Arauna barraDaud, "Dekewe monno waimarakage baappa ne paetamu aduwa morigu tokko. Etai, wa'idi sapi-sapitubana korban-korban patunnu monno eretan-eretan pengirik, monno perkakas-perkakas tubana parii sapi. 23Ngarakuwahida payana Arauna barrana tokko. "Arauna,napanewe kaina barrana tokko, Notokoge MORI, Allahmu namawenna barramu tokko.24Napanewe tokko barra Arauna, "Indaki,Nehahinna takkana yauwaku beige bakolege wali barramu batauge wellinabayarage riti. Yauwa daku beikige bawai marakagebakorban bakaran tubanaMYORI, Allahgu, bakolegekaluwage."Bage Daud nawo'i padou pengirikan monno sapi-sapinya monno bayaragelimma kabullu syikal perak.25Bage Daud nee napadede mezbah MYORI, tubana bawai marakage korban patunnu monno korban paslamatadenga.Bage MYORI nadeiba doana tubana ne negerinyaka kana ngau penyakittulah pawennada ata Israel.

2 Kings

Chapter 1Pana'u Mbarana Ahazia

1Memberontaklah Moab mbarana Israel lenganapa mate Ahab.2Mbage kanna warraka Ahazia wali kisi-sisi ne pandouna a wa'ina ne Samaria nyapa ngangnga dengana. Mbage kanna pangindindi ata papatukana na waige pana'u, "Kakomi monno mandengimi mbarrana Baal-Zebub, allah ne Ekron, ku duwa kako ndonna wali me kereta."3Na malaikat na MORI hinnangge mbarrana Elia, nati ata Tisbe, "Keddewu monno bangkitlah kakowu ku ndukkindi haida atana tokko Samaria monno hiddandi, 'Ndaiki MORI ne Israel nya nyaki kakopongu madengi mbarrana Baal-Zebub, allah ne Ekron?"4Nenya, hinna li'ina MORI:'Wali ne pandou padura wa'imu,ndu kedde mbanna, orona enga matemu."Mbage, kako mbanna Elia.
6Hiddage mba walewa, "Ammi na iya ata a mai patabbokama monno hinangge, 'Kako monno mbalimi mbarrana tokkoa patukami monno tekki nawe,'Hinna li'ina MORI: 'Appako ne Israel ndaiki allah? Nya kutukama mbamma dengi petunjuk mbarrana Baal-Zebub, allah ne Ekron? Nyaka, ndu kedde mbanna wali pandou dura wa'imu, ndu kedde dommo mbanna, orona enga mate ndommu."7Mbage, na tuwa Ahazia mbarrada, "Peina a..."8Hiddangge mba walewa, "Wa'ina na iya mboumane a waina kalambe bulu monno kette kombu papakettena kombu detana"Hinnangge, "Nya mbanna Elia, ata TisbeAhazia Nakadengngawi Elia9Mbage katukawa na iya panglima monno limma kabullu atana. Na penne mbanna dukkiwi ne ladaka detana. Hiddawi, "Hai abdi MORI, hinangge tokko, 'mburruwu!"10Mbage hinna mbanna wale Elia mbarrana limma kabullu atana, "Mba abdi MORI kowangga, enga mburru ndonna api wali langita deta a pakarami monno limma kabullu atamu."Mbage, mburru mbanna api wali langita deta monno a pakarrandi monno limma kabullu atana.11Mbage kanna tuka pi'awi tokko haida atana a limma kabullu kanna panewe dengawi. Hiddawi, "Hai abdi MORI, hinnangge tokko: 'Ngettana mburru!"12Hinnangge Elia mbarrada, "Mba abdi MORI kowangga, enga mburru ndonna api wali langita deta mba pakarrami monno haida limma kabullu atana."Mbage, mburru mbanna api MORI wali langita deta monno na pakarami na panglima monno atana.13Mbage na tokko kanna tuka pi'awi atana a katouda a limma kabullu. Penne mbanna panglima limma kabullu a katoudane mbarrana Elia mbage ka kawodo ne arona Elia monno a dengngi belas kasihan mbarrana, "Oh abdi MORI, ne lolongau nggu monno lolongau nda atanggu a limma kabullu a welli kongge aro matamu.14Lakka nango mburru kopo api wali langita deta monno a pakarandi duada panglima limma kabullu a ulluna monno limma kabullu atana, napawelli kongge ne lolo ngau nggu mbarramu."15Hiddawe Elia na ata papalewana MORI "Mburru ndengawi monno dumandautakawi."Mbage, kako mbanna Elia napalolodengandi arona tokko.16Hinnangge Elia mbarrana tokko, "Hinnawe li'ina MORI: 'Orona mbu patukambanna atamu ka kako mandengngi mbarrana Baal-Zebub, allah ne Ekron, ekako a ndaina Maromba Allah Israel ngga'i kandengngi pande wali li'ina, kanyawe ndu kedde mbanna wali pandou ndetamu, ndu kedde mbanna wali pandou deta orona enga matemu."Yoram Na Deluwa Ahazia17Mbage, mate mbanna tokko dekungge li'ina MORI patekkina Elia. Mbage Yoram na deluwa tokko na deluwa ne tahun kedua paretana Yoram, ana Yosafat, tokko Yehuda orona Ahazia nda'iki ana manena.18Nepa ngga'i orona Ahazia monno ngara kuwa paraina na matulisamba ne kitab sejarah zaman Tokko-Tokko Israel.
Chapter 2Na Maromba Allah na kambugge bana dekewa Elia

1Ne bana duki powe rapa kelatowi Elia na Maromba Allah bana palende na kapote kalada, napalole Elia bana Elisa ba wali wanno Gilgal2Hinna ngge Elia mbarrana Elisa, "Nebahinna, ndangngi wo'u newe, mala ne youwa napatukangga Mori kako neti Betel."Na wale Elisa, "Kandekerawi Allah atoleka monno kandelarangge toleka douma, ndakku ndundakakinggu." Mbage, kako mbadda ne Betel.3Mbage, louso mbadda ngara ata ngindi li'i a wa'ina ne Betel kanna mbarawi Elisa monno hinnge, "Mu pandekadongge ne lodo mba nya douna Mori a dedewa morimu wali mbaramu?" Na wale,"Ku pande ndou kaimba ngge. Kanawami."4Ka hinna ndommo ngge Elia, '"Elisa, mba hinna ne'e ndangngiwu ne, orona MORI na tukangga neti Yerikho."Na wale Elisa, "Kandekerawi Allah a toleka monno kandekerangge toleka ndouma, ndakku ndundakakinggu." Mbage, kako mbadda Yerikho.5Mbage, pambara wekki mbadda ata ngindi li'i a wa'ina ne Yerikho mbarrana Elisa monno hinnage, "Mu pande kadongge mba nya ndouna MORI a dedewa na morimu wali mbaramu?"Na walewe, "Ku pande ndou kaimbage. Kanawami."6Hinnage Elia, '"Ndangiwu ne, orona na MORI na tukawangga nette loko Yordan."Na walewe, "Kandekerangge MORI a toleka monno kandekerangge toleka ndouma, ndakku ndundakakinggu." Mbage, kako mbadda hidda ata a duada.7Hidda ata a limma kabulluna wali haida ata a ngindi li'i a dekudi mbage ka dede a gillakana wali marro mba ne'i ndi a dede uppu loko Yordan. 8Mbage na Elia na dede kalambena, na lullu ngge mbage kanna paluwe ne we'e deta monno mabagi mbanna ne we'e ne tuba ne'e monno tuba nemi mbage kapande mba kako tana mara deta.9Mbalengngapa lawiwe na loko, hinnage Elia mbarrana Elisa, "Dengngiwe kako yagu, toma ndakku makeketapo wali mbarramu."Na wale Elisa, "Ngga'i kongga wadde ne rohmu kanna mburru mbarranggu."10Na wale Elia, "Nepandengngimu ndanna mapandekipowe, takka mbu eta kowangga mbaku makeketanggawa, na dadi kowe. Takka, indako, ndanna dai mbawe."Allah Nakeketawa Elia Sorga Dana11Mba lengapa ne'indi a kako ndobba sambil mba panewe, ndappa ammimbai kereta a mangu apina monno dara a mangu apina ammindi mbarrada ata a duada mbage penne mbanna Elia waina kapote kalada ne sorga dana.12Na eta kuwawe ne, kawissakka mbana Elisa, "Amanggu! Amanggu! Ndokara Israel monno ngara atana a waina dara!" Mbage, ndanna eta mba kanna tengngi nandi kalambenna monno na wuddu-wuddu ngge na mbagi paduadawe ne kalambe.13Mbage, kanna dedewe kalambena Elia a warraka wali mbarrana mbage kanna kakowali padede ne uppu loko Yordan.14Mbage kanna dedewe ne kalambena Elia a warraka monno kanna paluwe ne ponnu we'e kahinnangge mbanna kawula, "Ngge nyaku MORI ALLAH Elia?" Kanna, palu dommo kaiwe ne we'e kanna mabagi paduadawe tuba ne'e monno tuba nemi, mbage pala mbanna Elisa.15Neba eta hidda ata mangeda ngindi li'i wali Yerikho a marro, hiddangge mba tekkiwe, "Na ngau amatuwa a ni'ina mbarra Elia na ndikki mbanna Elisa." Mbage, ka ammindi a tukke mbarana mbaka kawodoni ndukki tana deta. 16Hiddangge mba tekkina mbarrana, "Nungngapo mba etawa! Wa'i mbaranggu ata papatuka limma kabullu lakawa kabani, ata manakkatta. Ngga'i kakako mba elletawa na morimu. Mba nda keketa mbakawa na Ngau a matuwa monno ka kapettiwi ne ladakadetana a wa'ina rabana."Na wale Elisa, "Nda tukakai mba kako."17Takka, a tudduka patirriwa ndukki mbanna makke ndouna, "Patukandi ka kako wali."Mbage, a tukandi haida ata a kabullu limma mba kako maelletta touda lodona, takka nda etakiwa. 18Mbage ka kako wali mbarrana Elisa a ndangngi ne Yerikho. Hinnangge mbarrada, "Ndakku tekki memakimingge nya, 'Ndi kako kanna'?"Elisa Napakobbawe ne We'e Kanna Dingira19Hidda ngge haida ata kota mbarrada Elisa, "Nungngapo mba eta! Ne wanno nda ne'ingge ne pandou a duwa, takka ne we'e ndanna duwake monno ne tana na taluwe 'gabbaka."20Na walewe, "Dedewa na patau wai a baru monno taungge mei ne danana."A ngindi wa mbarrana.21Mbage, kanna kako mbarrana ne mata we'e monno kanna tumbangge mei ne we'e dana monno hinnangge, "Hinnage patekkina MORI, 'Ku pakobbabawe ne we'e, monno nda'i mbage mate monno ne 'gabbaka wali ne kota."22Ne we'e na duwe mbawe dukki ne loddo, ndukki ngge ne li'i na MORI papadukkinna Elisa.Lakawa a Tedekawa Elisa23Na kako na Elisa wali ne pandou ne'e Betel. Tengngarana mbanna katekala, wa'indi lakawa ki'i a louso wali ne kota monno a tedekawa hiddage, "Penne wu kamou, penne wu kamou!"24Namandikkira mbanna etawi, mbage na pawelindi waingge ngarana MORI. Mbage, louso mbadda duwada beruang wali kadawu dana monno nairra-irrawi pata kabullu duada wali haida lakawa.25Mbage, kako mbanna Elisa wali ne'e ne ladaka Karmel monno murri nangge wali neti Samaria.
Chapter 3Mba Tokko Israel wa na Yerobeam

1Yoram, ana Ahab, na pareta Israel ne Samaria ne dou kabullu pondo ne paretana Yosafat, tokko Yehuda. Ne paretana na ndukkiwe kabullu duada douna.2Na raingge ne a dirraka ne arona MORI. Takka, nda hinnaki ama monno inana a pamarrondi ngara marapu paraina amana. 3Takka, ne dalana napa nggai Yerobeam ana Nebat a rangge ka enga kondi dirraka dana, monno ndanna pamarokindi wali mbarrana.Napasilli Wekkina Moab Wali Mbarra Israel4Na Mesa, tokko Moab, ata karawa mbembewa. Na mbayarrana mbarrana tokko Israel ngau rata ana mbembe monno wol wali ngau rata wullu wekki mbembe mane.5Mbannalengapa mate Ahab, tokko Moab na mbuttungge atena mbarrana tokko Israel.6Kedde mbanna tokko Yoram wali Samaria mbanna paretawi ngara ata Israel.7Mbage kanna tukawi ata mbarrana Yosafat tokko Yehuda monno napana'u, "Tokko Moab na kedde mbanna 'nggobbangga. Kako ndobbanda katta 'nggobbai Moab. "Na walewe, "Enga hetti kaingga. Monno, katta kako ndobbanda, monno haida ata pagollopammu monno ata pagollopanggu, monno daranggu monno daramu."Touda Tokko Adengi Pande Wali Mbarrana Elisa8Na tuwawe, "Nggei lara pawali wa'inda mbatta kako?"Na wawalewe, "Li' nda ntti maredda Edom."9Mbage, kako mbadda tokko Israel, tokko Yehuda, monno tokko Edom. Na' lenganappa kako mbanna woletangge napa pittu lodona, mbage ka' nda'i mbanna we'e a tanga ngara tentara monno ranga a 'ndekundi.10Mbage, kahinnangge tokko Israel, "Karei mbanna, orona MORI mbanna kadengngandi hidda tokko a touda kayadandi limma danana Moab!"11Kanna tuwa Yosafat, "Nda'i ponguki iya ata ngindi li'i MORI pawai tada mbarrana MORI kanna tuwawe pa'mbei atena?"Kanna panewe na iya ata apawilli mbarrana tokko Israel, hinnangge, "Ne wa'i Elisa ana Safat netti ponna a mburringge we;e ne limma detana Elia."12Na walewe Yosafat, "Nyaka hinna takkawe ne mbarrana wa'ingge li'ina MORI."Mbage kako mbanna tokko Israel, Yosafat, monno tokko Edom a ndukkkiwi Elisa.13Takka, hinnangge Elisa mbarrana tokko Israel, "Appa pande nggu? Kakomi mbarrana nabi amamu monno mbarrana nabi inamu."Nawale tokko Israel, "Indaki, orona MORI a kadengngandi hidda tokko a touda kayadandi limma dana na Moab!"14Walena Elisa, "Kadekeranna ngara MORI a tengara, monno mbanna wai limma-wa'ingga. Mba danyapongukonna Yosafat, tokko Yehuda, ndakku keketa pongu mba matagu mbakku eta wu langokopo mbarramu15Ne mbinna ne'e, ngindiwi ata a tunda ndungga!" Mbage, tengara ata a tunda ndungga a ne'indi a mandungga, mburru mbanna sangadi mbarrana.16Ka mbage kahinnangge, "Nehinnawe li'ina MORI: ' Rawingge ne rabana linde-linde.' 17Orona, nebahinnawe li'ina MORI, 'Ne yemmi ndi eta ndommo mbanna paringi atau urra, takka ne rabana enga mbonunawe we'e, ngga'i ne yemmi, rangami, monno ngara ranga a keketawi amangindi ka enga mbenu nda.'18Ne a dadi newe na lewara kiddo mbarana MORI. Monno Nya kaimbanna a yamingindi ata Moab limma danamu.19Ne yemmi enga saikaramindi ngara kota a papamawoda monno ngara kuwa kalembu wanno papede nda. Ngara wasu a nduwa enga pukkamindi lappata ngara kuwa mata we'e enga todi mindi monno ngara tana a ndua enga saikaramme waina togo."20Mbage, koka hinna ngge mba ne'indi a mempersembahkan korban, tiba-tiba ammiwi we'e a walina tuba Edom a ponnuwe ne tana waingge we'e21Mbage orowe mba rengewe ngara ata Moab na kedde mbanna touda toko a kedde ndi atukandi mba arondi ngara ata a pande paterrena keto lakanyaku ngara ata kaweda ne uppu perbatasan.22Ne manarri mewa tangana loddo mbanna bangata ne ponnuna ata Moab orona tubana ne we'e a penne ne arona panggai ra'ana.23Hiddangge mbarana, "Neke ra'a". Enga ne'indi a papamatewekkina, na iya na pamate na iya. Nembahinna,maida kata jarahwi ata Moab24Monno, mba lengapandukki ne perkemahan ata Israel, ata Israel mba kedde monno a paluwi ata Moab. Malle mbadda wali arona ata Israel, mbage katama menerobos monno a palu pakalawi ata Moab.25Ngara kota a paradakawi, ngara ladang a ndua a pitakawi ngara ata waina togo ka matodiwi ngara kuwa, ngara mata we'e a todiwi, monno ngara wasu a nduwa a pawarakawi a engana nyakidu Kir-Hareset Kir Hareset. Takka, ne kota a pitakawi ata a waina pengumban waingge togo wali ngara pandou.26Orona mbanna etawe tokko Moab bahwa ne peperangan na allu mba mbanna mboto mbarrana, na dedewi pittu ngau ata a pande paterrena katopo ngga'i ka ndekuwi neti arona tokko Edom, nyakiddo ndanna madukkike.27Mbage, na dedewa na ana mbodina ngga'i kanna deluwa na tokko mbanna persembahkan korban bakaran ne ponnu pagar tembok. Nyaka, kedde mbanna mbuttu ate a allu mbarrada ata Israel, nya kako mba ndunkai monno a kako wali neti tananda.
Chapter 4Minne Walu Ata Ngindi Li'i a Ndengi Tulu Mbarrana Elisa

1Wa'ina iya minne rombongan ata ngindi li'i a mengadu mbarrana Elisa hinnangge, "Atamu na la'inggu na mate mbanna monno ne wo'u mupandemmbai mbanna mandautawi na MORI. Takka, mbahinna ne'e na ata a pawutta ammi mbai kaku dedewi anana a duwanda ngga'i kanna patukawi."2Hinnangge Elisa mbarrana, "Appako paparawindanngu? Tekki gawe appa ndoumu ne ummamu."Na walewe, "Ndaiki a wa'ina ne ummanggu nyakidonna buli-buli minyak."3Na wale Elisa, "Kakowu, monno ndengiwi ngara bejana wali nggounga, wali ngara tetanggamu ngara bejana a nda mangu inana. Takka, ndu pakuwa yodi kanna.4Mbage, tamawu monno todiwi binna mba tama mbako anamu. Mbage, mburri we ne minyaka bejana dana monno keketai naida a mbonnu mbana."5Mbage, kako mbanna na mawinne monno na todiwi binna mbawe haida anana mbana tamakaina. Mbage kanapatukedi ngara bejana mbarrana tengara mbanna mburriwi.6Orona mba mbonnu mbanna ngara bejana, hinnandi anana na mawinne, Pambarragandi bejana wadde."Na walewe anana, "Nda'i mbanna bejana." Mbage, ngau mbanna ne minyaka mbanna ma'i.7Mbage, kanna kako mbarrana abdi ALLAH, hiddawi, "Kako monno mbattandi hiddi minyak ngga'i ku todi waidi wuttamu, mbage wo'u monno anamu toleka waindi haida waddeka."Mawinne Sunem Na Yawi Pandou Elisa8Ne appa iya loddona, netti Elisa ne Sunem. Ne'e wa'i na iya mawinne a manguna a undangwa mbanna nga'a ndengawi. Mbage, mbanna lewatako, li' mbanna nga'a mbarrana.9Hinnangge na mawinne mbarra la'ina, "Tetakkawe mbahinna ne'e ku pande mbage natti ata a li' mbarrada merupakan abdi ALLAH a kudus."10Pakeddewe ne iya pandou a ne'ina mbodo waingge rindi togo monno katta ta'iwi iya pandou, meja, kursi, monno kandil, ngga'i mba ammikuwi mbarrada kanna li'."11Nyaka, nepa iya loddona na ammi ndommona a li' ne pandou monno na dura wa'i ne'e.12Mbage hinnangge mbarrana Gehazi, atana, "Kadengawi na mawinne Sunem."Mbage, kanna kadengawi monno na mawinne na dede arona Gehazi.13Hinnangge Elisa, "Tekki nawe: 'Tetakka wo'u mu allu mbanna susah denga mbamma. Appako papayadanggu? Wa'ikakondonna kaku tekkina mbarrana tokko atau mbarrana kepala tentara tangamu?"Walena na mawinne, "Ne youwa enga wa'ingga ne tillu kaum ndou nggu."14Natuwa Elisa, "Appako payanggu?"Walena Gehazi, "Ah, nda'iki anana takka na la'i kaina na kaweda mbanna."15Hinnangge Elisa, "Kadengawi!"Mbage, a kadengawi na mawinne, a dede wa'i na aro binna. 16Hinnangge Elisa, "Nemmi ndou, ne rapa a sama ne, enga liramu iya ana kabani."Takka, walena na mawinne, "Nda lummu kanna mori nggu, abdi ALLAH! Ndu tipu kangga."Na Mawinne Sunem Wa'i Anana17Mbage, na pati'a na mawinne monno napadadiwa iya lakawa kabani ne dou aro, hinna mbawe patekkina Elisa mbarrana.18Mbage, matto mbanna na lakawa. Ne pa iya lodona, na lousa kako mbarra amana tengara mba wa'i kaidi haida ata a makeni.19Mbage, hinnangge na lakawa mbarra amana, "Katouwa nggu, katowa nggu!"Hinnangge na amana mbarrada haida atana, "Keketawa monno ngindiwa mbarra inana."20A keketa na lakawa a ngindiwa mbarra inana. Na lakawa na mandi'i kenga detana inana dukki dindara loddo, mbage mate mbanna.Na Mawinne Na Kako Paelletta Elisa21Mbage, penne mbanna na mawinne monno na pambekawa na lakawa ne pandou detana na abdi ALLAH, na todiwe binna, mbage na kako.22Na kadengngawi na la'ina monno hinnangge, "Mbahinna ne'e, tukawa na iya atamu mbanna ammi mbarranggu kanna ngindi waiya na iya ana mbembe mbei. Nettingga mbarrana abdi ALLAH, mbage wali mbanggo."23Na la'ina na tuwa, "Appa kanettinggu mbarrana? Natti nda wulla barukia monno nda loddo sabatke?"Walena na minnena, "Ndu pangedda kangge."24Mbage kanna ta'i pelana darana monno hinnangge mbarra atana, "Maju monno kakowu. Ndu pattu kangga ne lara dana kecuali mbakku tekki konggo mbarramu."25Kako mbadda sangga mbarrana abdi Allah ne letena Karmel.Lenganapa eta wali marro na abdi ALLAH, hinnawi Gehazi, atana, "Etawa, ammi mbai na mawinne Sunem mbarrada. 26Nyaka, mallewu mbarrana kupatabboka dengawi, lummuwi, 'Tolekakaddu, tolekakaddona la'imu, monno tolekakaddonna anamu?"Na walewe na mawinne, "Toleka."27Monno, lenganapa dukki mbarrana na abdi ALLAH ne ladaka detana, na terrewi na wa'ina, takka Gehazi na tukke mbanna wuddawa. Mbage, hinnangge na abdi ALLAH, "Ngga'i amoku, orona ne atena na allu karoddu kanna. Na MORI na mburri mbangga wali mbarranggu monno danna tekki kingga."28Hinnangge na mawinne mbarrana, "Appako kudengiwa na iya ana mane mbarramu moringgu?" Ku tekki mbanggowe, 'Ndu yakangga ne pangedda nda mangu inana."29Hinnangge Elisa mbarrana Gehazi, "Kettege ne kombumu. Ngindia tokkomu ne limma detamu monno kakowu. Mu tabbokakkowa iya ata, ndu yakai salam, monno na yakunggu salam ndu waleka. Ta'i na tokko mata detana na lakawa."30Hinnangge inana na lakawa, "Kadekaranggge ne ngarana MORI a toleka monno kadekerangga ne toleka ndoumu, ndakku ndundakakinggu."Mbage, kedde mbanna Elisa monno na dekuwi.31Gehazi a kako ullundi, na ta'i na tokkona ne mata detana na lakawa. Takka, ndaiki li'i monno ndaiki tanda mbanna tolekako. Mbage, wali mbanna mbanna tabboka na Elisa, monno na tekki nawe, "Dana keddeki na lakawa."Anana Na Mawinne na toleka mbali32Tengarana Elisa mbanna tama umma, na eta mba na lakawa na mate mbanna monno na dura ne pandou deta.33Tama mbanna Elisa monno na todiwe ne binna, enga ndi hidda ata a duada. Mbage, kanna mandengngi mbarrana MORI.34Mbage, penne mbanna monno na mbeika ne ponnuna na lakawa. Na raingge, ne ngadana kaenga ne'i ngge ngada detana na lakawa, matana mata detana nalakawa. Na mbeika wekki detana na lakawa kanna penne muttu wekkina na lakawa35Mbage kanna wali mbali ne umma, kako tuba ne'e monno tuba nemi, mbage penne monno na mbeika pi'a ne wekki detana na lakawa. Ndi'yorabana na lakawa napa pittu wundana, mbage kanna wukkewi matana na lakawa.36Mbage Elisa na kadengngawi na Gehazi arona monno hinnawi, "Kadengngawi na mawinne Sunem aronggu."Na kadengawi na mawinne mbage ka ammi mbarrana. Hinnangge Elisa, "Keketawa na anamu."37Kana tama mbanna na mawinne kanna kawodo ne mbarra wa'ina, lappata kana katamba dukki tana deta. Mbage kanna dekewana anana kana louso ngindiwa.Elisa Monno Rowe Pakondu38Mbage wali mbanna Elisa netti Gilgal tengarana keddewe kareba kalada a dadi ne negeri. Tengarana nabi mbanna mandi'i ne arona, hinnawi na atana, "Ta'i na kuali kalada monno pati'ina panga'a a tubawi haida rombongan nabi."39Mbage, louso mbanna na iya ata ne oma dana pakuwana rowe. Na tabokawa wasu sulur-suluran liar monno na ettiwa wali ne'e karobbo liar serangkul kalambe danana. Lenganapa wali, na kerretawi kuali dana orona danna padekindi.40Mbalengapa takowi hidda panga'a mbayadi ngara haida ata, kakawisakka monno hiddage patekkida: "Ne pamate denga wa'ingge ne 'e kuali dana palimana MORI!". Ne hidda nda pattu wekkina.41Hinnangge Elisa, "dekena tepung!" ka mbage kanna tumbage ne kuali dana, monno hinnangge, "mburri kayaddi ngara ataka nga'a."Mbage, nda'i mbanna a berbahaya ne kuali dana. Elisa Nayadi Panga'a Haida Ata Ngindi Li'i42Ammiwi na iya kabani wali Baal-Salisa a ngindi kababa na abdi Allah kababa a ullu wali ngara kababa, duwa kabullu kababa jelai, monno gandum baru a ne'ina kantong dana. Hinnage Elisa, "Yadi mbarrada haida ata ka nga'a."43Hinnage na atana, "Peikona a mbaku yawe ne mbarrada haida ata a ngau?"Na walewe, "Yada mbarrada haida ata ka nga'a ndi orona hinna li'ina MORI, 'Enga nga'a nda ata, takka wa'i sisana."44Mbage, a yadandi ne aroda haida ata ngga'i ka nga'a , monno wa'i a sisa hinnawe li'ina MORI.
Chapter 5Masalana Naaman

1Naaman, panglima tentarana tokko Aram nyambanna iya ata a pagillakada ne arona morina monno a paakiwi, orona MORI nayadi talu mbarrada ata Aram linya. Takka, na kabani pahlawan gagah perkasa ne karodukka kusta.2Pasukan ata Aram pernah maju berperang monno menawan iya lakawa minne wali tana Israel, atana minnena Naaman3Hinnngge mbarrana painnana, "Sekiranya na moringgu na kako mbarrana nabi a ne'ina Samaria, pasti a paduwawa wali ne penyakit kusta."4Mbage, kako mbanna Naaman tekkinawe morina, hinnangge, "Nenya patekkina na iya lakawa minne a walina tana Israel."5Walena tokko Aram, "Berangkat monno kakowu. Ne youwa enga pangindinggu surata mbarrana tokko Israel." Mbage, kako mbanna Naaman monno na ngindi limma detana kabullu talenta omma kaka, enne rata syikal omma rara, monno kabullu kalambe.6Na ngindiwe ne surat Naaman mbarrana tokko Israel, punnina, "Takka, lenganapa dukkiwe ne surat mbarramu ku pandengge ne youwa ku patukawi Naaman, pegawainggu, aromu ngga'i ku opi nawe penyakit kustana."7Lenganapa mbacawe ne surata, na irrawe kalambena monno hinnangge, "Appako ne youwa ALLAH ngga a pamate monno a patolekanna kambage kapangindingga pesan mbarranggu ngga'i kaku uwa opina penyakit kustana? Ngga'i kupandengge monno ku eta mbahinna ne'e, tentu sengaja mbanna mbanna elleta dengngangga gara-gara."8Nebana renge Elisa, nabi ALLAH, na tokko Israel banna irrawe kalambena, kanna ngindi patekkina mbarrana tokko Israel punnina, "Ne kuirrawe kalambena? Ngga'i ka ammi mbarranggu kanna pandege mba wa'ini nabi ne Israel."9Mbage, ammiwi Naamana awaina dara monno keretana, kanna ngau ne aro binna ummana Elisa.10Mbage kanna tuka atana mbarrana hinnage, "Kakowu ku riwo papittu wundana ne'e loko Yordan, enga duwa balinawe ne wekkimu monno ne wo'u enga ndua mbalimu. "11Ndanna nduwa mbawe bana pangedage Naaman monno na kako hinnangge mbanna tekkiwe, "Nepa papangedagu ettiwi a kako ngounga monno na dede mbanna kadengawi ngarana MORI,ALLAHNA, monno kanna pamawo limmana ne pandou a karodduka monno panduaga ne karodduka katupunggu.12Appa haida ngara loko a wa'ina ne tana Damsyik, na Abana monno Parpar, a louka panduapo pangu loko a wa'ina ne Israel? Kane mbakku riwo ko kaiko ne'e loko dana enga duwa dengage?" Mbage, kanna wali monno na kako mbuttu ate.13Takka, tukke mbadda ngara pegawaina monno hinnage mbarrana, hiddawi, "Amagu, na nabi banna tekki konggo nemme ndappa pandenggu mbarramu, ndau pawillikinggenya? Louka, nyakido mbana tekkinggo mbarramu ku riwo mbambu nduwa dengage."14Mbage, kanna mburru mbanna kalubbu wekina ne Loko Yordan papittu wundana dekuge ne patekkina palimma-pawa'ina MORI. Mbage, kanna nduawe wekkina ahinna lakawa , monno na ndua waline karodukanna.15Wali mbanna mbarra palima-pawa'ina ALLAH napalolodengadi ngara kuwa ata patauna. Balenganapa ndukki, na dede ne arona Elisa monno hinnage, "Ne a hinna takkana, mba hinna ne'e ku pandege ne ponnu tana nda'iki ALLAH wadeka nyakido ne Israel. Kanyawe, ndeimbawe hidda payadugu."16Walena Elisa, "Kandekerawi MORI a toleka, baku pakakowe ne pambei ategu, ndakku ndeimbaki apa-apa."Takka, Naaman na rudduwa kaenga ndeimba nandi, monno nenya ndanna ndeimbaki.17Hinnage Naaman, "Mba nda hinnakowe, mbanna mapande dowe kau yakiga youwa tana a pamboto ngindina hidda bagal , mallane youwa ndanna mapande bawe mbaku ya maraka patunnu monno maraka paropo mbarrada marapu, nyakido mbarrana MORI. "
19Hinnage Elisa, "Kakowu enga manumaramu!"Na lengapa mbanna kako ndanna marro kippo wali ne'e pandou,20hinnage mbanna pangedangge Gehazi, atana Elisa, palimma-pawa'ina ALLAH, "Takka na pattu wekkina mbarana Naaman, ata Aram, kanna deibawi appawi papangindina limmana. Kadekerai MORI a toleka,ne youwa malle mbakku dekuwi, enga madeimba dunggu."21Mbage, Gehazi na wolawa Naaman wali lira.Lenganapa eta Naaman wa'i a malle wolawa, mburru mbanna wali kereta dana mbanna tabbokawa monno hinnage, "Appa ngara kuwa na duwa kadona?"22Walena Gehazi, "Na dua do. Na morigu na tukaga kaku tekkigo, 'Ku pandege, mbuddi nena mba ammi wi duada ata a mbo'u a wali letena Efraim, wali rombongan ngara nabi. Ya dadi mbarrada setalenta perak monno duada kalambe."23Walena Naaman, "Dede amowi a duada talenta." Naparuddu pongngu, mbage nakaborowi duada talenta monno duada kalambe, mbage kanna yanandi mbarrana haida atana a duada a ngindiwi arona Gehazi.24Lenganapa dukki ne letena, na dede wali limma detada monno nabondalawi ne ummana, mbage natukawi haida ata duada mba wali.25Lenganapa tama Gehazi monno na dede ne arona morina, Elisa na tuwa mbarrana, "Ge walinyamo wo'u, Gehazi?"Na wale, "Ne youwa ndai'iki pandou kako wa'igu."26Walena Elisa, "Nda netti kaiko ndonggge ne ategu mba netti kaige a mburru wali kereta dan mbanna patabbo kadengagu? Hinna ne'e, mu ndeimba mba omma kaka atuba pakole dengnga kalambe, oma anggur, ana bebe, lembu sapi, atana a kabani, monno atana a mawinne. 27Mbage, kara katupu Naaman enga kadakkana mbarramu monno umu aia mbamu mori wali-mori wali!"Mbage, louso mbanna Gehazi wali arona monno kara katupu, kakana ekako salju.
Chapter 6Elisa Monno Mata pogo

1Hiddage rombongan palimma-pawa'ina MORI mbarrana Elisa, "Nunga etapo, ne pandou paenga wa'ima ne mbarramu na allu mba mbanna sesak.2Nga'i komma kamma kako ne Loko Yordan ka dedewa iya balok, kamma rawi waige pandou padangi wa'ima ne'e."Walena Elisa, "Kakowu."3Mbage, hinnage na iya ata, "mu mbeikadoge mu dekuma ne atamu."Na wale, "Enga deku dagagu."4Mbage, na dekudi. Mba lengapa duki ne Loko Yordan, ne'i mbandi a pogo ngara wasu.5Lengapa na iya ata mba ne'ina a pukkawi na iya wasu, mat pogona na waraka we'e dana. Mbage, kawula mbanna mbanna tekiwe, "Arroge, morigu! Barang papinjamwa natti."6Hinnagena abdi Allah, "Je warakanyana?"Napatutuge ne pandou, mbage Elisa na pogowa na iya wasu monno kanna tumbawi ne'e, mbage kanna ouda we ne mata pogo. 7Hinnage mbanna murriwe, "Dede!" Mbage na ata kanna padolowi limmana monno na dekewa.Usaha Aram Mbanna tipuwa Israel8Tokko Aram nena patau dengadi Israel. Na mbarra dengadi pegawai-pegawaina monno hinnage, "Ne pandou monno katta hadangawi."9Takka, abdi ALLAH na tukawi ata mbarrana tokko Israel monno hinnage, "Pa ateke mbu lewatako ne pandou, orona ata Aram na menghadang mbanna ne'e."10Mbage, Tokko Israel na tukawi atana ne'e pandou patekkina abdi Allah, a palolo dengana kanna paate ne'e, ndanna tutuke sadekka monno paduada wundana. 11Mbage, bani mbanna ate tokko Aram orona ne mbage kanna kadengadi pegawaina ka kako arona monno hinnadi, "Ndi bisa ponguki mbi tekki ngga garrawi na ata a memihak mbarra tokko Israel?"12Walena na iya ata pegawaina, "Indaki, morigu tokko. Tetakka Elisa, nabi a wa'ina ne Israel a tekkina tokko Israel tubana panewena patekkina morigu ne pandou detana."13Hinnage tokko, "Kako monno etawa mba jenyawi ngga'i kaku pande patukana ata kawoppawa."Mbage, a tekkina mbarrana hiddage, "Ne'iwi ne Dotan Dotan."14Napangindiwi dara monno keretana monno tentarana a luwana netti. Dukki mbadda ne gedde monno akoro tilluge ne kota. 15Koka kabugedde na, lengapa nawolla na atana abdi ALLAH na kedde monnona louso, na etawi tentara a wa'ina ne tillu kota monno ngara dara monno keretana.Hinnage na atana mbarrana Elisa, "Loko mbanna morigu! Appa ko parawida?"16Walena, "Ndu madautakanna, orona a palolodengada a louka paluwa ponna dari pada a palolodengadi."17Mbage, berdoa mbanna Elisa hinnage, "Oh MORI, mbu paloko ndomma wukke nandi matana kanna eta."MORI na wukke nandi matana na atana kanna eta. Ndappa pandedengada, ne letena na mbonnuge dara monno kereta a mangu apina a koro tilluwa Elisa.18Mba lengapa mburru mba kole wa'i, Elisa na berdoa mbarrana MORI hinnage, "Paluwi monno pakaburrawi haida ata."Mbage, a paluwa monno a pakaburrawi. Dekuna ne patekkina Elisa.19Hinnage Elisa mbarrada, "Ndanyaki na lara monno ndanyakiwe kota. Ku antarawu monno kukodogu kako mbarrana ata paellletamu." Mbage, na antarawi netti Samaria.20Mbalengapa ndukki ne Samaria, hinnage Elisa, "O MORI, wukke dandi mata haida ata ngga'i ka eta."Mbage, MORI na wukke nandi matada kaeta monno kakarobba orona mba ne'indi ne tillu Samaria.21Natuwa tokko Israel mbarrana Elisa mbalenganapa ateawi, "Mupakalogadoga mbakku pamatewa? Mupakalogadoga mbakku pamatewa, amagu?"22Walena, "Ndu pamate kanna ata papatumu waina pedang monno panahmu. Takka, yadi panga'a monno pabenu ne aroda kanga'a monno kabenu, kakako mbali mbarra morida."23Mbage, karaige jamuan kalada a tubawi kanga'a monno kabenu. Kambage, natukawi kawali mbarra morida. Kambage, nda'i mbanna pasukan Aram a tama ne Israel. Kareba Kalada A Dadi Ne Samaria.24Mbali ngara kuwana, Benhadad, tokko Aram, napakuwandi ngara tentarana kakako monno kaserangwi Samaria. 25Mbage, dadi mbanna kareba kalada ne Samaria mba ne'indi a kepungwe ngara pandou nyakanna wellina iya katowa dara pondo kabullu syikal omma kaka monno seperempat kab taiko merpati sebesar limm omma kaka. 26Nepa iya lodona, tengarana tokko Israel napaga ne ponnu tembok, iya mawinne na ngindiwe ne perkarana mbarra tokko hinnage, "Tuluga yowa, morigu tokko."27Walena, "Mbadanna tulukunggu MORI, appako patulu danggu? K u waigu pengirikankah atau kuwaigu hasil pemerasan anggur?28Mbage, natuwa tokko, "Appawe?"Walena na mawinne, "Hinnage na mawinne mbaragu, 'Yagai na ana kabanimu nga'i katta nga'awi ne loddo, monno koka an kabanigu katta nga'awi.'29Mbage, mapati'iwi na anagu monno kamma nga'awi. Mbage, lungguwinya kokana, 'Yawa anamu katta nga'awi.' Takka, naburriwi na anana."30Mbalenganapa rengewe tokko appa patekina na mawinne, na irrawe kalambena. Tengarana mbanna paga neti tembok deta, ha etamba ata mbanna pawenana kaba kabung ne ponnu kalita wekina.31Mbage, hinnage, "Hinnawe kawukku paraina na ALLAH mbaragu, louka dommopo, ne katowana Elisa, anana Safat, mba enga kopoge ne wekki detana ne loddo."32Nettiponna tengarana ne'i Elisa a madi'i ne umana mbada ngara tua-tua. Tokko natukawi atana mbarana Elisa takka nda dukkikippo haida ata mbarana, hinnadi haida tua-tua, "Mu pande kadoge mba peina na ata pamate ata mbanna patukana ata kanna ndoroga katowagu? Ku pandege, mba ammina ata patukada, todiwi binna monno pattu pawessiwe ne binna. Nda ne'ikiwi na wa'ina morina ne lira?"33Tengarana mba ne'iwi Elisa a panewe dengadi, a etambawa na ata papatukada ne arona, monno hinnage, "Ku pandege, ne malapetaka walina mbarra MORI. Mbaka peikona mba ne'i pongga a pangeddawi?"
Chapter 7

1Mbage, hinnage Elisa, "Rengewe li'ina na MORI! Hinnawe li'ina MORI: Koka, ne rapa a hinna dommona, sesukat tepung a duwa a wellina sesyikal monno sesukat jelai napawelli pongu pongge ne aro binna gerbang Samaria."2Hinnawe pawalena na perwira ajudan a ane'ina kekuasaan tokko mbarrana abdi ALLAH, "Loukaponna na MORI mbanna raige tingkap-tingkap langita deta, na dadi ndommo ponya?"Walena Elisa, "Kupandege, enga eta mundi waina mata doumu, takka ndu nga'a waiki wali ne'e."Ata Kusta Atabboka Kemah Aram yang Kosong3Wa'indi a pata ata a mangu katuppuna weki detada a ne'ina bina gerbang. Hinnage na iya ata mbarra olena, "Appa konda katta mandi'i ne dukki mbatta mate?4Mbatta tekkiko, 'Enga tamada wanno dana, tengara wa'ige ne kareba ne'e wanno dana, enga mate wa'ida ne'e. Takka, mba enga konda ne, mba enga mate 'do'da. Mbahinna ne'e, maida katta pala ne perkemahan tentara Aram. Mba palokokonda mbatta toleka, enga tolekanda, takka mba pamatekonda, mba enga mate 'do'da."5Mbage, kedde mbadda ne remale mba kako tama ne perkemahan ata Aram. Mbalengapa dukki ne uppu perkemahan ata Aram, da'iki ata ne'e. 6MORI na ra'indi tentara Aram mba rengnge punni kereta, punni dara, monno punni tentara a kaladana nyaka hinnage naiya ata mbarra wadekka, "Tetakka tokko Israel nayabama kasewa mbarra ngara ata Het monno ngara tokko Mesir kaami'ndi a kedde'ada."7Mbage, kedde mbadda ne remale ka malle wekkina monno kandundakage kemah monno dara monno keledaidane ne pandou perkemahan. A kedu ka toleka urra dewana.Ata Kusta A Wa'ina Ne Kemah 'Gobba8Dukki mbadda haida ata a karodduka katuppuna ne uppu perkemahan monno a tama ne iya kemah, mbage kanga'a monno benu. Mbage a keketa wali ne'e omma kaka monno omma rara monno kalambe monno a kako burrindi. Mbage, a tama bali ne'e eka kemah monno a keketai ngara barang kaina wali ne'e monno a kako burridi.9Mbage, hinnage na iya ata mbarrada wadde, "Ne paraida danna tubake. Ne loddo nyaba rapana ne li'i a ndu monno itto naykido mbatta kanawa. Mbatta remakonna na wegara loddo koka kabu gedde, enga koleda hukuman. Nyaka, maida kata kako mbarrana monno katta tekkiwe ne istana tokko."Ata Kusta A Tekkiwe Li'i A Nduwa10Mbage, kako mbadda, mbage kakawulawi na a remage binna gerbang ka tekkida ngara ata hiddage, "Ma tama mbanna ne perkemahan ata Aram. Nyakido, da'iki ata ne'e, lakka nyako li'i ata, nyakidonna ngara dara, monno keledai paketteda ne perkemahan ndounda haida ata."11Kawulawi ngara ata a jagawe ne binna ka tekkiwe ne istana tokko.12Kedde mbanna tokko ne tillu gedde mbage kahinnage patekkina mbarra ngara ata pamennena, "Ngga'i kaku tekkigo appawi paraida ngara haida ata Aram. A pandege mba ne'inda a kareba nyaba kalouso wali perkemahan mba kabunni wekkina orona mbapengeddage, 'Mba lousoko wali kota dana enga woppa dandi mba toleka mbage a tama ne kota dana."13Na iya ata pamennennana wale hinnage, "Pillima kamma dede limma dara a enga ponna monno enga mbamma ne kota. Tetakka ngara ata Israel a wa'ina ne kota nggai kaiya jumlama ngara ata Israel a mate. Pillida katta pangindina ata ka etawa."14Mbage, a dedewi haida duada kereta dara monno tokko natukawi ka ulludi tentara Aram kahiddage, "Kakomi ki etawi!"15Kako mbadda mba dekudi netti ata dukkine Loko Yordan. Tetakka, ngara lara na bonnuna kalambe monno ngara barang pakapettida ata Aram orona mba ngettana. Mbage, wali mbadda haida ata papatukada katekkiwe mbarrana tokko.16Ngara ata a louso mba rombutadi perkemahan ata Aram. Nyaka, dadi mbanna sesukat tepung a duwa wellina sesyikal monno sesukat jelai wellina sesyikal, ekako li'ina MORI.
18Dadi dommo mbanna hinna kaiwe patekkina natti abdi ALLAH Mbarrana tokko hinnage, "Sesukat jelai napawellina sesyikal monno sesukat tepung a duwa napawellina sesyikal. Enga dadi mbanna koka nerapa a hinna wa'i kainane binna gerbang Samaria."19Hinna pawalena na perwira mbarrana abdi ALLAH netti ponna, "Louka ponna MORI mbanna wukkewi ngara binna langita deta nadadi kaddo?" Monno, walena Elisa, "Tetakka ne wo'u enga eta waimundi mata ndoumu, nyakido ndu nga'aki wali ne'e." Hinna mba ngara kuwa mbanna dadiwe. Ngara ata a dekewi ne binna gerbang nyakanna mate.
Chapter 8Tokko monno Mawinne Sunem

1Mbage, napanewe Elisa mbarrana na mawinne papatoleka mbalina anana. Hinnage, "Wo'u monno du dadimu sediami, kakomi monno dangimi mba jenyage ne pandou pandangi wa'imi. Orona, MORI na padadi mbangge kareba a kedde ne ngara ne negeri pittu douna."2Sedia mbanna na mawinne monno na dekungge ne patekkina na abdi ALLAH. Na kako pangngu ndu dadina monno na dangi ne negeri ata Filistin pittu douna.3Mba lenganapa lewata pittu douna, wali mbanna na mawinne wali negeri Filistin.Mbage, kako mbanna aro wi tokko mbanna tekkiwe tubana umman monno omana.4Tengarana tokko mbanna panewe dengawi Gehazi, atana abdi ALLAH kahinnage, "Mba hinna ne'e tekki gawe tubana ngara hal kalada paraina Elisa."5Tengarana ne'ina tekkinawe tokko tubana Elisa a patoleka mbalinai anana a mate mba, danna mado'i ponguke,na mawinne a mangu anana papatoleka balida, ammiwi arona tokko mbanna tekkiwe tuba umma monno omana. Mbage, hinnage Gehazi, "O, morigu tokko! Na nyambanna natti mawinne monno na nyambanna anana papatolekana Elisa."6Matuwa mbanna tokko, nyakanna tekkina mbarrana.Mbage tokko na tukawa na iya pegawai istana hinnage, "Ya bali nandi ngara douna monno ngara i omana, mulai mbanna ngga'i ge ne negeri dukki hinna ne'e."Benhadad Napangindiwa Hazael Mbarrana Elisa7Tama mbanna Elisa neti Damsyik. Netti ponna, Benhadad, tokko Aram nena a karoddukka. Mbage, a tekkina mbarrana hiddage, "Natti abdi ALLAH na dukki mbanna ne."8Mbage kahinnage mbarrana Hazael, "Dedewi maraka limma danamu, mbage kako ku pataboka dengawi natti abdi ALLAH. Dengiwe tada wali mbarra MORI lummuwi: 'Enga duwa kaddogu wali ne karodduka?"9Kako mbanna Hazael nappatabboka dengawi monno na ngindi maraka limma detana ngara barang apawellina wali Damsyik papadeitodandi pata kabullu unta. Dukki mbanna, mbage kanna dede aro Elisa, hinnage, "Anamu, Benhadad, tokko Aram, tukanaga mbarramu kaku tuwawu, 'Ku duwa kadonna wali ne karodduka?"10Walena Elisa mbarrana, "Kakowu monno tekkina mbarrana, 'Tetakka ne wo'u enga duwamu' Nyakido, MORI napa eta mbangga mbaragu mba enga matemu."Elisa bernubuat Tubana Hazael11Elisa napa tu'u na matana mando'i, dukki Hazael mbanna makke douna.12Tuwana Hazael, "Appamo morigu ku ngi'owa?"Walena, "Orona, ne youwa ku pandege malapetaka appawe paraigu mbarrada ata Israel: Benteng-benteng akan kau campakkan api dana, umbu ai'na enga pamatemudi waina pedang,ngara lakawa ki'inaengepaemyuk monno ngara mawinnena a pati'a mu pokarandi."13Hinnage Hazael, "Tetakka, ekakaddonna youwa wali mbongga, nyakakku raingge ne a kaladana?"Walena Elisa, "Na MORI napaetaka mbangga mba wo'u enga tokko dowu ne Aram."14Mbage, kako mbanna wali mbarra Elisa monno nadukki mbarra morina. Na tuwana tokko hinnage, "Appa patekkina Elisa?"Walena, "Hinnage patekkina mba wo'u enga tokkowu."15Koka hinnage, na dede selimut papale'e mbana ne'e we'e dana mbage kanna kurruge mata detana Benhadad. Mate mbanna, mbage Hazael nyawa deluwa.Yehoram Mulai Memerintah16Ne pakalimma ndou mbana pemerintahan Yoram, anana Ahab, tokko Israel, mba ne'iwi Yosafat tokko Yehuda, Yoram, anana Yosafat, tokko Yehuda.17Touda kabullu duada douna mba tokkowa. Pondo kabullu douna mba tokkowa ne Yerusalem.18Na deku orona ngara tokko a wa'ina ne Israel hinna kaiwe parawina ndu dadi Ahab, orona anana Ahab mba minnenai. Na rawige ne nda duwa arona MORI.
20Ne zamannna, Edom na pawika wali ne kekuasaan Yehuda monno a keketa na iya tokko ka douwi.21Mbage, kako mbanna Zair monno ngara keretana. Na kedde ne tilli gedde monno na menerobaos ata Edom a akoro tilluwa palolo dengawi panglima pasukan keretana, takka haida atana a kedu netti kemahda22Takka, na Edom napasiili wekina wali kuasa pemerintahan Yehuda dukki mbahinnane'e.Mbage, memberontak mbanna Libna ne rapa a hinna kaina. 23Ngara a engana wali riwayat Yoram monno ngara kuwa parawina na matulisa kuwambawe ne kitab dana sejarah zaman ngara tokko Yehuda. 24Mbeika mbanna Yoram palolo dengadi ngara umbu ai' mbana monno a tane wa'i ne kota Daud. Mbage, Ahazia anana, tokkowa deluna.Ahazia Mulai Memerintah25Ne dou kabullu duada pemerintahan Yoram, ana Ahab, tokko Israel, Ahazia, ana Yoram, tokko Yehuda, mba tokkowa. 26Dua kabullu pittuna Ahazia mba tokkowa . Iya douna mbanna memerintah ne Yerusalem. Ngarana inana, umbuna Omri, tokko Israel. 27Na dekuge parawina 'nduna Ahab monno na rawige ne a bokala ne paetana MORI, hinna kaina 'ndu na Ahab, orona mba weranai wali 'nduna Ahab.Yoram Namanu'a Wali Patauna Melawan Hazael28Ahazia na kako dekuwi Yoram, ana Ahab, ka patauna mba lawanai Hazael, tokko Aram, ne Ramot Gilead. Nyakido, ngara ata Aram a pamanu'awa Yoram. 29Wali mbanna tokko Yoram ne Yizreel mbanna toudi moro manu'ana mba lengapa papaluwa ngara ata Aram ne Rama mba ne'indi a patauna lawanandi Hazael, tokko Aram. Mbage, Ahazia, anana Yoram, tokko Yehuda a kako mba etawa tokko Yoram anana Ahab ne Yizreel orona mba ne'ina a ngangnga.
Chapter 9Yehu Mba Tokko Israel wa

1Mbage nabi Elisa na kadengawi iya ata wali rombangan nabi monno hinnage, "Kettege kombumu monno ngindi buli-buli minyak limma detamu mbage kakowu ne Ramot-Gilead.2Dukki ne'e, elleta ne'e Yehu, anana Yosafat, anana Nimsi. Mbage, tamawu monno pakeddewa wali mbarra ngara olena monno ngindiwa danana.3Dedewa buli-buli minyak monno mburri na katowa detana monno lummuwi: 'Hinna li'ina MORI: Kuurapiwu ka enga tokkowu ne Israel!' Mbage, wukke binna monno kedu ponguwu."4Kako mbanna na nabi a mudapo netti Ramot-Gilead.5Mba lenganapa dukki, ternyata ngara panglima tentara ne'indi a mandi'i pakuwana. Hinnage, "Wa'i papana'u ndandagu, panglima."Tuwana Yehu, "Garra patuba wa'ina wali mbarrama ne?"Walena, "Tubamu, panglima."6Kedde mbanna Yehu monno na tama ne umma. Na nabi na mburrina minyak katowa detana Yehu hinnawi, "Hinna li'ina MORI, ALLAH Israel: 'Kuurapi ka enga tokkowu ne ponnuna umat MORI, na Israel."7Pamoddawi 'nduna Ahab, morimu, monno Youwa enga kutauge tangana ra'ada ngara atamu, ngara nabi, monno ra'a ngara palimma-pawa'ina MORI mbarrana Izebel. 8Orona, enga modda kuwada ngara 'nduna ahab monno enga pamoddagundi ngara kabani, lakka nyako a ki'ina mandi'ina dukki a kaladana mandi'ina wali tembok Israel.9Enga lunggu kaidi 'nduna Ahab hinna kaina 'nduna Yerobeam anana Nebat monno hinna kaina Baesa ana Ahia.10Enga nga'a ndai bongga na Izebel ne oma Yizreel da'ikiwi a tanewi."Mbage, na nabi na wukke binna monno na kedu.Hamba Mengumumkan Yehu mba Tokkowa11Mba ne'i Yehu a lousa mbanna koledi ngara pegawaina morina, hinnage na iya ata mbarrana,"Peina kabarmu? Ka ammiwi na ata ngade mbarramu?"Walena mbarrana, "Mu pande doumbawi na ata monno patekkina."12Hiddawi, "Akkalawe! Mba hinna ne'e, tekkima mbarrama!" Mbage, walena, "Hinnane monno hinnanetti patekkina mbarragu: Hinna li'ina MORI: Kuurapi wu ka enga rajawu ne Israel."13Mbage, ngetta mbadda mba dedewi kalambedda monno a wekkarandi mbarra wa'ina ne ponnu tangga, mbage ka powiwa terompet monno a kawula, "Yehu, tokko!"Yehu na kako ne Yizreel14Yehu anana Yosafat, ana Nimsi, a pakuwana kakeddewi na Yoram.Nettina, ne'i Yoram a majaga ne Ramot-Gilead hinna kaina ngara Israel ka arona Hazael, tokko Aram.15Nyaka, Tokko Yoram nettina wali ne Yizreel tau moro haida manu'ana orona ata Aram mba ne'idi a perang dengadi Hazael, tokko Aram. Hinnage Yehu, "Mbu ooh kongge, ndu ngga'i pongu kai iya ata mbanna kedu wali kota kanna kako patekkida ne Yizreel."16mbage Yehu penne mbanna kereta monno kako netti Yizreel oron ne'i Yoram a dura wa'i ne'e. Ahazia, tokko Yehuda ammini a elletawa Yoram.17Mba ne'i penjaga a dede ne'e menara deta Yizreel na etawi pasukan Yehu, hinnage na kawula, "Ku eta wa'indi pasukan!"Hinnage Yoram, "Dedewi ata a penne dara monno tukawa kanna tabbokawi monno na tuwa, 'Li'i duwa kaddo?"18Kako mbanna na ata a penne dara mbanna tabbokawi monno hinnage, "Hinnawe patuwana tokko, 'Li'i duwa kaddo?'"Walena Yehu, "Appawe urusan monno duwa? Madikkirawu mbarragu monno dekuga."Na ata jaga menara hinnage, "Na ata papatukada na dukki mbanna mbarrada, takka danna waliki,"19Na pangindiwi ata penne dara duwada monno lenganapa dukki mbarrada, hinnage, "Hinnage patuwana tokko, 'Li'i duwa kaddo?'"Walena Yehu, "Appa urusanmu monno damai? Madikkirawu mbarragu monno dekuga."20Mbage kanna tekkiwe na penjaga hinnage, "Na dukki mbanna monno kukole mbali mbandi! Wa'i a pamalle dara, monno na cara pamalle dara ekakowa Yehu, umbuna Nimsi,orona na pamallewa na dara ekakowa ata ngade. "21Hinnage Yoram, "Pasangwa na kereta!"Mbage, ka pasangwani na keretana. Lousa mbanna Yoram, tokko Israel, monno Ahazia, tokko Yehuda, kereta-kereta douda. A lousa mbapa tabboka dengawi Yehu monno a tabbokawa ne omana Nabot, na ata Yizreel.22Mba lenganapa etawa Yehu na Yoram, hinnage mbanna tuwa, "Li'i duwa kaddo, hai Yehu?"Walena Yehu, "Wa'i kaddona damai selama mba enga pongge persundalan monno ata sihir wali inamu Izebel?"23Madikkirabanna Yoram mbanna mawoleta monno na kedu hinnage mbanna kawula mbarrana Ahazia, "Ne mapodetawe, Ahazia!"24Mbage kanna tengiwe busur waige pawessina, monno memanah Yoram ne bahu detana, nya na ana panah kanna wennanawi pu' na. Mbage, warraka mbanna wali kereta detana.25Hinnage Yehu mbarrana Bidkar, perwirana, "Keketa monno kapettige kamatena ne omana Nabot, natti ata Yizreel, orona lolowe mba ne'iga monno wo'u a keleta dara mbatta palolona mbatta dekuwi Ahab, aman, MORI na tekki mbawe ne a dadi mbarrana."26'Tetakka, Ku eta mbanna ra'ana Nabot monno ra'ana ngara anan nette gedde, 'li'ina MORI, monno Youwa enga Ku tauge tangana a tuba ne oma,' hinnawe li'ina MORI. Li'ina MORI, 'Nyabawe, keketa monno kapettiwi ne oma dana dekuge li'ina MORI.'
28Ngara atana a keketa kamatena mba ngindiwa netti Yerusalem monno a tane wa'i ne'e, mbarrana umbu ai'mbanna ne kota Daud.30Dukki mbanna Yehu netti Yizreel. Orona na rengewe Izebel, na orana calak mata detana monno na paduwawe katowana, mbage kanna kategi wali jendela deta. 31Mba ne'i Yehu a tamage binna gerbang, hinnage mbanna kawula, "Na tolekadonna Zimri, nati ata pamate morina?"32Yehu na keketawe katowana sangga jendela deta, mbage kahinnage, "Garra a wa'ina ne mbarragu? Garraku?"A eta mbarrana duada touda ata pegawai istana.33Hinnage Yehu mbanna kawula, "Pawarrakkawa!"A pawarrakkawa Izebel mbage kane ra'ana na masibbokkawe ne rindi deta monno ne dara deta. Ne kamatena a deke-dekewi. 34Tama mbanna Yehu, mbage na ngga'a monno na benu. Bage, hinnage, "Hinna ne'e, urusana kamatena na ata pakutukda monno tanewi, orona mba ana minne tokkowa."35Kako mbadda ka tane na kamatena, takka nda tabbokakiwa, nyakidona katowa, duwada wa'ina monno tana limmana. 36Wali mbadda mba tekki nawe Yehu, bage hinnage, "Li'ina MORI na tekki mbawe li lommana palimma-pawa'ina, natti Elia ata Tisbe hinnage, "Kana'ana Izebel enga nga'ada bongga ne oma dana ne 'nggoungana Yizreel.37Ne kamatena Izebel ekakowa pupuk ne ponnu tanah ne oma dana ne nggoongana Yizreel, mba kada'ikana atekkiwe; 'Na Izebel."
Chapter 10Yehu Na Matulissa mbarrana Pemimpin Samaria

1Ahab wa'indi pittu kabullu ana kabanina ne Samaria. Bage Yehu na tulissa ne iya surata monno napangindige netti Samaria, mbarrada ngara ata matto, ngara tua-tua, monno mbarrada ata a majaga lakawa anana Ahab, punnina:2"Mba hinna ne'e mba lenganapa dukkiwe ne surata mbarramu, ne wo'u a dagawi anana morimu monno dara, kereta monno kota a mabenteng monno ngara alat patauwaina, 3pedewi a duwa monno a cocoka wali ngara anana morimu monno pamandi'iidi ne ponnu takhtana amana, mbage ki kako patauna belawe nduna morimu."4Takka, na alluwe madautada monno hiddage, "Lakka nyako haida tokko a duada nda talukiwa ma arowi, mbage kapeiko mbatta bertahan?"5Hidda a kepalage istana, monno a kepalage ngara kota louka tua-tua, monno ngara ata dawa lakawa mbage kapangindina pesana mbarrana Yehu, "Ne yamme atamu. Louka apawe patekkimu ma dekuge. Damma keketambanna iya tokko. Rai ammoge appawe ne a duwa papangedadanamu."Pemimpin Samaria Napamatewi ngara anana Ahab6Mbage na Yehu na tulisa pi'a surata pakaduada punina, "Mbi renge doga patekigu monno mi dekudoge, dedewi katowa wali ngarana anana morimu. Ammiminggi mbaragu koka ne Yizreel." Haida pittu kabullu anana engadengadi ngara ata matto ne'e kota monno a panungadi. 7Mbanna dukkiwe surata mbarrada, a dedewi haida anana tokko, a pamatewi haida pittu kabullu ata, monno katowada a ta'i waidi keranjang mbage a pangindi nandi Yehu ne Yizreel.8Ammiwi na ata papatukada kanna tekkina mbarrana, hinnage, "Ku ngindiwi katowana ngara na anana tokko."Walena Yehu, "Raidi duada timbunan ne aro binna ndukki kabugedde."9Bage, koka hinnage, louso mbanna Yehu, mbage na dede monno hinnadi ngara ata a wa'ina, "Du salaki! Mba eta takkako, youwa mbanna a pakuwana ata kamma keddewi morimu monno mapamatewa. Nyakido, garraku a pamatewi ngara kuwa haida ata? "10Kipandege mbahinna ne'e mba da'iki li'ina MORI dapapa ponnuna ne tana deta ne patekki mbana MORI tubana haida 'du'da'dina Ahab. MORI na ponnu mb appawe nw patekkina ledege ata-Na, Elia.11Bage, Yehu napamate kuwawi ngara a enga ponna wali 'du'da'dina Ahab a ne'ina Yizreel, monno ngara ata mattona, ata papawaina, monno imam-imamnya nyawe kada'imbanna a engana a toleka. Yehu Napametewi 'Du'da'dina Ahazia12Bage, kedde bali mbanna Yehu monno na kako netti Samaria. Ne lara dana mbarrana Bet-Eked, wannona ngara ata a dawa ranga, 13Yehu napatabboka dengadi 'du'da'dina Ahazia, tokko Yehuda. Bage, kanna tuwa, "Garragu?"Waleda,"Yamme 'du'da'di nammaga Ahazia monno ammima kamma yawi salam mbarrada anana raja monno anana ibu suri."14Bage, hinnage Yehu, Woppawi toleka kawi!"A woppawa takka engana a toleka monno a pamate wa'iwa ne mbarrana sumur Bet-Eked. A pamatewi pata kabullu duada monno da'i ponguke paga'i nda a a engana a toleka.Yehu Napatabboka dengawi Yonadab15Mbapa lenga wali ne'e, Yehu na patabboka dengawi Yonadab ana Rekab a ammina mbarrana. Yehu na yawi salam mbarrana, bage kahinnage, "Appa ne atemu na jujur takakado mbaragu hinna wa'i kaina youwa mbarramu?"Walena Yonadab, "Ooh!""Mba oo ko, padoladi limmamu mbarragu."Bage, na yawi limmana monno Yehu na ngindiwa mbanna penne ne tidina ne kereta dana.16Hinnage Yehu, "Kakoda bada ku etawe ne semangatgu a sangga mbarra MORI."Yehu na ngindiwa ne kereta dana. 17Mba lengapa dukki ne'e Samaria, na pamatewi ngara ata a tolekapo walina 'du'da'dina Ahab ne Samaria nya kamodda dekuge li'ina MORI patekkina mbarra Elia.Yehu Nakadengawi Penyembah Baal18Yehu napakuwadi ngara ata monno hinnadi, "Ahab danna luwa kinna mbanna beribadah mbarra Baal, takka Yehu enga ibadana lebina. 19Mba hinna ne'e kadengadi ngara nabi Baal, ngara ata a ibada mbarrana, monno ngara imamna ka ammidi arogu. Ka da'i kanna nda ammina, orona youwa enga yagu korban a kaladana mbarrana Baal. Ngara ata da ammina enga da tolekanna. Nyaka, ne parawina." akal kidonandi Yehu kanna pamatewi ngara ata a beribadah mbarrana Baal.20Bage, hinnage Yehu, ''Pali'i ekage hari raya pakuwana tubana Baal!" Bage katekkiwe.21Bage Yehu napangindina ata ngara pandou Israel, nyaba ka ammidi ngara ata a beribada mbarrana Baal. Daiki iya ata a engana. Ammidi monno ka tama ne ummana Baal nyawe kanna bonnuge ata wali lawina dukki lawina.22Bage kahinnage mbarrada ata a kepaladi pandou bondala wa'i kalambe, "Palousodi kalambe a tubawi haida ngara ata a beribadah mbarra Baal." Bage, na palousodi kalambe a tubawi.23Tama mbanna Yehu monno Yonadab ana Rekhab, ne ummana Baal, bage hinnage mbanna tekki dawe mbarrada haida ata a sembawa na Baal, "Mattarandi monno etawi ka da'i kanna a wa'ina ne palimma-pawa'i nandi MORI, nyakidona hidda a ibada mbarrana Baal."24Bage, tama badda ngara a persembahkan korban sembelihan monno korban bakaran.Yehu na ta'ibadi pondo kabullu ata ne 'gounga monno hinnage, "Garraku a paluputai ata payagu limma detamu, ne lolo ngaumu nyaba deluna ne lolo ngau na ata."25Mbawe mbanna yadi korban patunnu, hinnage Yehu mbarrada ngara bentara monno ngara perwira, "Tamami monno pamate ngara kuwawi, da'i kanna iya ata papalokomi!"A pamatewi ngara ata waina mata katopo, bage a kapettidi kamateda. Ngara bentara monno perwira bage kakako ne ummana Baal. 26A palousodi pari'i berhala walina ne ummana Baal bage katunnuwe.27A koukadi tugu berhala Baal monno apabukkadi ummana Baal, bage karaige jamban. Hinna dukki ne'e.28Yehu napamoddawi Baal wali Israel.29Nyakido, dosa Yerobeam ana Nebat a raige paberdosa waida ata Israel danna pamaroki Yehu a dekuwi, nya penyembahan mbarradda ana lembu omma rara a wa'ina ne Betel monno a wa'ina ne Dan.Pemerintahan Yehu mbarrada Israel30Napanewe MORI mbarrana Yehu, "Orona mbu raige ne a duwa pae'tagu monnomu raige mbarrada 'du'dadina Ahab hinnage ne pambei ate-Gu, ngara anamu dukki umbu ai'mbamu a kapatana mandi'i ne takhta Israel."31Nyakido, Yehu danna jaga wekkikinna dekuge li'ina MORI, ALLAH Israel, waige atena. Danna pamarro kindi walina dosa-dosa Yerobeam a raige ata Israel berdosa.Hazael Napakalawi Israel32Ne dou a gaina, MORI na kikiswe daerah Israel orona a pakalawi Hazael ne ngara daerah Israel. 33Mulai nemi tuba timur loko Yordan, sepanjang tana Gilead, kabissu Dan, kabissu Ruben, monno kabissu Manasye. Wali Arnon a wa'ina ne uppuna loko Arnon, nya ne Gilead monno ne Basan.Matena Yehu34Paga'ina ne riwayatna Yehu monno ngara paraina monno ngara kepahlawanannya tetakka wa'i mbandi ne kitab Sejarah zaman tokko-tokko Israel.35Bage, mbeika mbanna Yehu palolo dengadi umbu aimbanna monno a tanewi ne Samaria. Yoahas, anana, bage katokkowa deluna.36Mado'ina Yehu mba tokkowa ne Samaria duwa kabullu duada douna.
Chapter 11Atalya Napamatewi Ana-anana Tokko Ne Yehuda

1Ne bane'i Atalya, ina Ahazia na etawa anana mbanna mate mbanna, nya kanna kedde monno napamoddawi ngara 'ndu na tokko.2Takka, Yoseba, ana minnena Tokko Yoram, wottona Ahazia, na dedewa Yoas, ana Ahazia monno na kako ngindiwa wali tilluna ngara anana tokko kawukku pamateda monno a patamadi monno ata a dukkidi ne koro dana. A burridi wali Atalya, ka enga luputna wali papamatedandi.
4Ne dou pakapittuda, Yoyada napatukawi monno nakadengawi ngara panglima pasukan a ngau ata Kari monno ngara bentara. A ngindiwa mbarrana ne Bait MORI monno na kettege perjanjian monno da monno a aura ne arona MORI. Bage, napatutudi anana tokko mbarrada.5Bage napatukandi hinnage, "Ne nyaba kawukku parawimu: sepertiga wali mbarramu a bertugas ne loddo Sabat harus na jagawe ne istana tokko.6Bage, sepertiga wa'idi ne binna gerbang ne lirana ngara bentara. Ne nyabawe bi jagawe istana untuk pertahanan."7Duada pertiga wali mbarrami, a da mangu tugasana ne loddo Sabat enga jaga kaipona Bait MORI tubana tokko.8Enga koro tillumi tokko wali ngara penjuru, wa'idi senjata limma detada. Garra kunggu a tukke mbarra barisan enga pamatedawi. Dekuwi tokko mbanna lousoko atau mbanna tamako."9Ngara panglima pasukan a ngau a rawi kaige ne patukana Imam Yoyada. A pakuwa-pakuwa doudi atada a bertugas ne loddo sabat monno ngara atada da bertugas ne loddo Sabat. Bage, ammidi mbarrana imam Yoyada. 10Bage na imam nayadi ngara panglima pasukan ngau numbu monno perisaina tokko Daud a ne'ina ne Bait MORI.12Bage, na ngindiwa na anana tokko louso monno napawennawi mahkota katowa detana monno na yawi hukum ALLAH mbarrana. A nobatwa ka enga rajawa monno a urapiwa sambil mba kapokukadi limmada monno a kawula, "Toleka tokko!"13Mbalenganapa rengewe li'i da ngara bentara monno rakyat, kako mbanna mbanna dukkidine Bait Suci MORI. 14Bage, na etawa na tokko mbanna dede mbarra pari'i a hihinna bana, takka ngara pemimpin monno ngara a terredi nafiri nafiri wa'idi mbarra tokko. Ngara rakyat negeri ne'idi a deta ata monno a powiwa nafiri, kanna irrawi kalambena monno hinnage, "Pengkhianat! Pengkhianat!"15Bage Imam Yoyada napatukawi ngara panglima pasukan ngau haida hidda a mengepalai tentara hinnage, "Ngindiwa kanna louso waline barisan! Garraku a dekuwi, pamatewa waini katopo!" Takka, hinnage imam, "Di pamatekawa ne Bait Suci MORI."17Bage Yoyada na kettege patekki mbarrana MORI monno tokko monno rakyat ka umat MORI wa, monno tokko monno rakyatna.18Bage, kako mbadda ngara ata netti ummada Baal ka pukkadi ngara mezbah monno a lekkatawi ngara kasalatou. Matan, imam Baal, a pamate wa'idi ne aro mezbah.Bage Imam Yoyada na keketawi ngara penjaga a tubawe umma MORI.20Deta ate mbanna ngara rakyat wanno amanlah wannoda lenganapa mate Atalya mba pamate wai katopo ne istana tokko.21Yoas Mba mba pittu dou na mba tokkowa.
Chapter 12Yoas Namulaiwe Pemerintahanna

1Nepakapittu douna pemerintahan Yehu, Yoas tokko mbawa. Pata kabullu douna mbann memerintah ne Yerusalem. Ngarana inana Zibya wali Bersyeba.2Yoas na raige a duwa aro matana MORI ne dou tolekana dekuge ne patekidawi Imam Yoyada. 3Takka, ngara lete pengorbanan danna pamarrokiwi. Haida rakyat enga pundi a yawi monno a tunnu ne ponnu letena.Yoas Napatukage ka Paduwawe ne Ummana ALLAH
6Takka, ne dou dua kabullu touda pemerintajan Tokko Yoas, ngara imam da dou padua kippuwi a rusak ne Bait Suci.7Tokko Yoas na kadengawi Imam Yoyada monno ngara imam kahinnadi, "Kadi paduwakuwi a rusak ne Bait Suci? Nyaka di dede dommo kanna riti wali mbarra papandemi, takka yawi ka paduwa waige appawi a rusak ne Bait Suci."8Ngara imam a iya patekkige kada deimbakawi riti wali rakyat kada paduwakawi appawi a rusakne Bait Suci.9Bage Imam Yoyada nadedewa iya peti, na raiwi todina monno na ta'i ne tidi mezbah ne tuba kawana ata a tama ne Bait Suci MORI. Ngara imam a jaga binna a ta'idi haida riti pangindida ata ne Bait Suci MORI. 13Nyakido, a tubawe Bait Suci MORI, da raikina pasu omma, keto, bokor paburri wai, nafiri, atau ngara kuwa perkakas omma rara monno perkakas omma kaka a wali riti pangindida ne Bait Suci MORI.16Nyakido, riti penebus salah monno riti korban penghapus dosa da ngindiki ne ummana MORI orona ne a tubawe ngara imam.Yoas Napaluputawe Yerusalem wali Hazael17Netti ponna, maju mbanna Hazael, tokko Aram, kaberperang memerangi Gad monno karebutwe. Bage, madikkirabanna Hazael monno nakambuge mbanna kedewi Yerusalem.18Nyaka, Yoas, tokko Yehuda na dedekuwawi ngara maraka kudus papkudusna Yosafat, Yoram, Ahazia, umbu ai mba' na a tokko kaina ne Yehuda. Monno ngara maraka kudus, nyabawi ngara omma rara a wa'ina ne Bait Suci MORI monno istana tokko kapangindiwi mbarrana Hazael, tokko Aram kanna beruna wali Yerusalem.Matena Yoas19Pa ngga'i na wali riwayatna Yoas monno ngara parawina na matulisa kuwawe ne kitab sejarah zaman ngara tokko Yehuda.20Mbage, kedde mbanna ngara pegawai a raige sepakatta ka pamatewa Yoas ne ummana a ne'ina Milo,ne a padodona ne Sila.21Yozakar, ana Simeat monno Somer nyabanna pegawaina a pamatewa Yoas. Mbage a tane wa'i ne mbarrana umbu ai mbana ne kota Daud. Mbage, Amazia, anana tokkowa a deluwa.
Chapter 13Yoahas Na mulaiwe ne Paretana

1Ne dou duada kabullu touda ne paparetana Yoas, ana Ahazia, tokko Yehuda, anana Yehu, Yoahas, ana Yehu, tokkowa ne Israel ne Samaria. Na pareta kabullu pittu douna.2Na raingge ne a dirraka ne arona MORI monno na dekungge dosana Yerobeam ana Nebat, nyakanna berdosa kaina ata Israel. Danna pernah mbanna eru wekkina wali salana.Mbage, keddeba mbuttu ate MORI mbarrada Israel nya kanna yawi limma detana Hazael, tokko Aram, monno limma detana Benhadad, ana Hazael, ne douna.Manawaranna MORI mbarrada Ata Israel4Mbage kanna dengi manawara mbarrana MORI nya karengewa. Orona na etawe botona ata Israel mba tindaswi tokko Aram.5Mbage Mori na yadi ata Israel penolong ngga'i kanna lepaswi wali limma detada Aram ngga'i ka enga wa'idi ne kemadana da a hihinna mbana.6Takka, da beru kina wali dosa 'nduna Yerobeam a raingge ata Israel berdosa. A dekupu, lakka nyakopo patung Asyera na dedepo ne Samaria.7Orona, daiki laskar paga'ida Yoahas nyakidu limma kabullu ata a mangu dara, kabullu kereta, monno kabullu rata a kako waina kako waina wa'ina orona tokko Aram na pamate mbai monno na rai ekakowa pa'u pengirikan.8Paga'ina wali riwayat Yoahas monno ngara parawina a matulisa mbabana ne kitab Sejarah zaman ngara tokko Israel.9Mbage kamatakabanna monno a tane wa'i ne Samaria. Yoas, anana, mbage kanna deluwa. Paretana Yoas Ne Israel10Ne dou pakapittu dou mbana paretana Yoas, tokkoYehuda, Yoas, ana Yoahas ka tokkowa ne Israel ne Samaria kabullu enne douna.11Na raige a mbokala ne arona MORI mba danna pamarro wekkikinna wali a dirraka hinna kaina paraina Yerobeam, ana Nebat, a raige ata Israel ne toleka dirraka dana.12A engana wali lara moripana Yoas monno ngara parawina monno pawessina mbanna gobbawi Amazia, tokko Yehuda, na matulissa kuwa mbawene kitab dana Kitab Sejarah zaman tokko-tokko Israel. 13Mbage, mate mbanna Yoas palolo dengadi ama-ina kawedana nyakanna mandi'i Yerobeam ne aponnu takhtanya. Mbage katanewi Yoas ne Samaria, mbarrada tokko-tokko Israel.Yoas Na Dukkiwi Elisa14Palolo dengawi Elisa waige karoddukka papamatedenga. Mbage, ammi mbai Yoas, tokko Israel mbarrana waige ngi'o monno hinnage, "Amagu! Amagu! Kereta ata Israel monno atana a waina dara!"15Hinnage Elisa, "Dedewa busur monno ana-ana pana!"Mbage, ha dedewi busur monno ngara ana pana mbarrana. 16Mbage, hinnage mbarrana tokko Israel, "Tengngiwa limmamu ne pana deta!" Mbage, na tengngiwa limmana, monno Elisa na ta'i limmana ne ponnu limmana tokko.17mbage, hinnage Elisa, "Wukkewe ne jendela tu'ba timur!" Mba lenganapa wukkewa, hinnage Elisa, "Panawe!" Mbage, na panawa.Hinna dommoge Elisa, "Na nyambanna ana pana pamenang denga wali mbarrana MORI, nanya ana pana pamenang denga mbarrada Aram orona wo'u enga pakalamundi Aram ne afek dukki mba muwana."18Mbage hinnage Elisa, "Dedewi ngara haida ana pana!" Mbage na dedewi. Mbage, hinna dommoge Elisa mbarrana tokko Israel, "Paluwa ne ponnu tana!"Na paluwaige Yoas touda wundana, mbage na ngau. 19Bani mbanna abdi ALLAH mbarrana monno hinnage, "Ne mbu mapalu limma atau enne wundana wo'u enga pakalamundi Aram dukki mba modda. Nyakido, ne hinna pakatouda waikidona mbu pakalawi Aram."Karobba Ne Odina Elisa20Mate mbanna Elisa mbage a tanewi.Mbage, ata Moab a tamage negeri ne dou mbanna maganti. 21Tengngarra mba ne'idi a tanewi, a etawi ngara ata nyaka tumbawi tanasana Elisa ne odi dana monno a kakako. Tengara ne tanasa mbanna todowi ruwina Elisa, na toleka mbali mbage kanna penne ponnuna monno na dede.Yoas Nakole Bali 'di ngara kota Israel22Hazael, tokko Aram na tindaswi ata Israel ne zaman mbanna pareta Yoas. 23Takka, MORI na manawaradi nyakanna madikkira mbarrada oro li'i aura-Na mbarrana Abraham, Ishak, monno Yakub. Danna nauki mbanna pamoddawi monno nalettodi wali arona dukki hinna ne'e.24Mbage, mate mbanna Hazael, tokko Aram, monno Benhadad, anana tokkowa a deluwa. 25Yoas ana Yoahas na kole bali'di ngara wanno wali paretana Benhadad, ana Hazael, pa dekena wali paretana Yoahas, amana, ne perang dana. Patouda wundana Yoas mbanna pakalawi nya kanna kole mbalidi ngara wanno Israel.
Chapter 14Amazia Na Mulaiwe Paretana Ne Yehuda

1Ne dou pakaduwada waina paretana Yoas, ana Yoahas, tokko Israel , Amazia ana Yoas tokkowa ne Yehuda.2Duwa kabullu limma douna mba tokkowa monno duada kabullu iwwa douna mbanna pareta ne Yerusalem. Ngara inana Yoadan, walina Yerusalem.3Na raige a duwa aro matana MORI, takka nda hinnaki Daud, ama kawedana. Na raige ngara kuwa parawi kaina Yoas, amana.4Nyakido, ngara lete pengorbanan danna pamarrokindi nyaka enga pundi haida ata a yawi monno a tunnu korban ne lete detana.5Mbalenga napawessiwe ne kerajaanna limma detana, na pamatewi ngara pegawai a pamatewa tokko, amana.6Takka, danna hukum mateki ngara anada haida ata a pamatenai amana dekungge ne matulisa kitab Taurat Musa dekungge paretana MORI, a hinna punnina, "Ummana na ama mba hukum pamatewa orona anana, monno ummana na anan mba hukum pamatewa orona amana. Orona, tetakka ngara ata na mate orona parawi douna."7Napakalawi kabullu rata ata Edom ne Lembah Asin monno na dedewe Sela ne patau dana. Mbage, napangarage ne pandou Yoktel dukki hinna ne'e.Kambu Atena Amazia Gobba Dengawi Yoas.8Nettei ponna, Amazia na pangindina ata mbarrana Yoas, ana Yoahas, ana Yehu, tokkko Israel, hinnage, "Maida kata pa aro wekkina monno katta ujiwe pawessida."9Mbage,Yoas, tokko Israel, napangindina ata mbarrana Amazia, tokko Yehuda monno hinnage, "Ruta a apatara a wa'ina ne lete Libanon napangindina li'i mbarrana wasu Aras a wa'ina ne letea Libanon a hinna punnina: Yawi ngara ana minnemu mbarrada ngara ana manegu ka mawinnedi. Takka, attiwi ranga kadawu dana a awa'ina ne lete Libanon monno na deke-deke di haida ruta a patarana".10Memang mu palumbai monno mu pakalambai Edom nyakanna deta ate. Mu kole mbanna kehormatan nyaka engakunggu ne istanamu. Appa kane'i gu a gobbawi malapetaka nya kuwarrakawu oledengadi Yehuda?"11Takka, danna rengngeki Amazia nyakanna kedde Yoas tokko Israel kanna arowi dengawi Amazia, tokko Yehuda apaaro wekkina ne Bet-Semes awa'ina ne Yehuda.12Yehuda a pakalawi Israel nyaka kedu ngara ata netti kemahna.13Ne Bet-Semes, Yoas, tokko Israel a woppawa Amazia, tokko Yehuda ana Yoas ana Ahazia. Yoas na ngindiwa Amazia ne Wanno Yerusalem monno napawarrakka tembok Yerusalem wali Binna Gerbang sudut, malouna pata ngau hasta. 14Na dedewi ngara omma rara, omma kaka, monno ngara alat a wa'ina ne Ummana MORI monno perbendaharaan istan tokko. Na ngindi kaiwi ngara ata tawanan bage kanna wali Kota Samaria.15Ngara parawina Yoas a kaladana, tama dommo po mba pei wa'ina mbanna gobbadi Amazia tokko Yehuda, a matulisa ne buku Sejarah Tokko-tokko Israel. 16Mate mbanna Yoas monno a tane wa'i mbarra ina-ama kawedana. A tane wa'i ne kota Samaria marengadi ngara tokko Israel. Bage, Yerobeam, ana Yoas na deluwa pamandi'ina mba tokkowa.Matena Amazia17Amazia, ana Yoas, tokko Yehuda na toleka kabullu limma douna lira matena Yoas, ana Yoahas, tokko Israel.18Ngara parawina Amazia a kalada na matulisa buku dana Sejarah Ngara Tokko Yehuda.19Ngara ata a kambu atege a memberontak mbarrana Amazia ne Yerusalem. Bage, Amazia na malle netti Lakhis, takka napangindi pirra ata a deku liradi Amazia nette Lakhis monno a pamate wa'iya ne'e.20Ne kamatena a ngindi waiya dara monno a tane wa'i ne Wanno Yerusalem marengadi ina-ama kawedana ne Wanno Daud.Paretana Azarya Ne Yehuda21Ngara ata Yehuda a keketa Azarya a kabullu enne douna ka tokkowa deluwa amana, Amazia.22Na pawessine Elat monno na ya baliwe mbarrana Yehuda mba lenganapa mate marengadi ina-ama kawedana.Paretana Yerobeam II Ne Israel23Ne dou kabullu limma waina paretana Amazia, anana Yoas, tokko Yehuda, Yerobeam, ana Yoas, tokko Israel, na pareta wa'ina ne Samaria pata kabullu iya douna. 24Na raingge ne a bokala aro matana MORI monno danna pamarro kiddi ngara a sala wali ngara daduwa paraina Yerobeam, ana Nebat, a pawarrakakai ata Israel.Na pabalidi wanno Israel, mulai wali lara a tama Hamat dukki ne bonnu Araba, dekuge li'ina MORI, ALLAH Israel, ledewi ata papatukana, nabi Yunus, ana Amitai, wali Gat-Hefer.26Orona, MORI na etawe podduna sengsarana ata Israel, langoko a arendah pamadi'ina monno a madeta pamadi'ina, orona daiki a tuludi ata Israel. 27Na MORI danna pernaki mbanna tekkiwe mba enga hapusana ngarana Israel wali kolong langit nyakanna tuludi ledewi Yerobeam, ana Yoas.28Pandundakanna wali riwayat Yerobeam monno ngara paraina monno kepahlawanannya, mba peina mbanna berperang, monno mba peina mbanna pabalidi ata Damsyik monno Hamat Yehuda mbarrada ata Israel, ngara kuwa a matulisa kuwa mbanna ne Kitab Sejarah zaman ngara Tokko Israel. Mate mbanna Yerobeam palolo dengadi ina-ama kawedana nyabai ngara tokko Israel. Mbage, Zakharia, anana, tokkowa deluwa.
Chapter 15Paretana Azarya ne Yehuda

1Ne dou kabullu duada douna paretana Yerobeam, tokko Israel, anana Amazia, tokko Yehuda, tokkowa. 2Mbuddi kabullu enne douna mba tokkowa monno limma kabullu douna mbanna paretane Yerusalem. 3Na raige a benar arona MORI hinna kaina paraina Amazia, amana.4Takka, ngara lete pengorbanan danna pamarrokidi nyaka enga pundi haida ata mba mempersembahkan monno a tunnu korban ne ngara letena.5MORI napamburru tulah nyakanna wenna penyakit kusta dukki mbanna mate. Enga wa'iwi ne umma pengasingan nyaka Yotam, anana tokko, kepalawa atas Israel monno na paretawi ata negeri.6Pandunnakanna wali riwayat tolekana Azarya monno ngara paraina na matulisabbai ne Kitab Sejarah zaman ngara tokko Yehuda. 7Mbage, mate mbanna Azarya palolodengadi ngara ina-ama kawedana monno a tane wa'i ne wanno Daud. Yotam anana a deluwa mba tokkowa.Paretana singkat Zakharia tokko IsraelNe dou touda kabullu pondo paretana Azarya, tokko Yehuda, Zakharia, ana Yerobeam, tokkowa Israelwa ne Samaria monno na pareta enne wullana.9Na raige abokala aro matana MORI hinna kaina paraida ina-ama kawedana. Danna pamaro wekkikinna wali ngara dosa paraina Yerobeam, ana Nebat, nyaka berdosa kaina ata Israel.10Salum, ana Yabesh, na raige persepakatan ka lawanai. Na pamatewa tokko diya na mate ne aroda ata mangeda mbage katokkowa deluwa.11Papandundakanna kanna Zakharia a matulisa kuwa mbanna ne Kitab Sejarah zaman ngara tokko Israel.Hinnawe li'ina MORI patekin-Na mbarrana Yehu, hinnawe punnina, "Dukki keturunan kapata ngara anamu a mandi'i ne takhta Israel." Mbage, hinna mba a dadi.Paretana a singkata Salum Tokko Israel13Salum, anana Yabesh, tokkowa ne touda kabullu iwwa douna mbanna paretana Uzia, tokko Yehuda. Iya kinna wullana mbanna paretana ne Samaria.14Mbage, na tukke Menahem, anana Gardi, wali Tirza mbanna tamage Samaria. Mbage kanna pamatewa Salum, anana Yabesh, nyabanna mate mbage katokkowa mbanna deluwa ne Samaria.15Ngara pandundakanna Salum monno ngara pengkhianatan paraina na matulisa kuwa mbawe ne Kitab Sejarah ngara tokko Israel. Paretana Menahem Tokko Israel16Mbage, Menahem napakalawa Tifsah monno ngara a wa'ina ne janana monno wilayahnya wali Tirza. Orona ata da wukke kinna wanno, nyakanna pamoddawi monno napaduwadawi ngara mawinne a pati'a.17Ne dou touda kabullu iwwa paretana Azarya, tokko Yehuda, Menahem ana Gardi mba tokkowa ne Israel. Na pareta kabullu douna ne Samaria.18Na raige a sala aro matana MORI. Danna pamarro kindi ngara salana Yerobeam ana Nebat a palege waige ata Israel mba raige a sala ne tillu tolekada.19Ammiwi Pul, tokko Asyur, kakeddedi wanno nyabanna Menahem kanna yana mbarra Pul ngau rata talenta omma kaka ka olewi ne pareta danana.20Na dedewi riti wali ata Israel monno wali ngara ata matto kayadadi mbarrana tokko Asyur, limma kabullu syikal omma rara wali ngara ata. Mbage, wali mbanna tokko Asyur monno danna dangngi wa'iki ne'e, ne wanno.21Ngara riwayatna Menahem monno ngara paraina namatulisa kuwa mbai ne kitab Sejarah zaman ngara Tokko Israel.22Mate mbanna Menahem palolo dengadi ina-ama kawedana. Mbage, Pekahya,anana, na deluwa mba tokkowa.Paretana Pekahya Mbarrada Israael.23Ne pakalimma bullu douna Azarya, tokko Yehuda, Pekahya, ana Menahem, mba tokkowa ne Israel ne Samaria, monno paretana duada douna.24Na raige a sala aro matana MORI monno danna pamarrokindi ngara sala Yerobeam anana Nebat, nyaka berdosa kanna ata Israel.25Mbage, perwiarana, Pekah, ana Remalya ne'idi a pakuwana kakeddewi hiddage. A pamatewa ne Samaria, ne puri istana tokko. A palolo dengawi wa'i di Argob monno Arye, monno limma kabullu ata wali keturuna Gilead. Mbage mbanna pamatewa, mbage tokkowa deluna.26Ngara pandunda kanna wali riwayat Pekahya monno ngara parawina na matulisa kuwa mbai ne KItab Sejarah zaman ngara tokko Israel.Paretana Pekah ne Israel.27Ne dou limma kabullu duada paretana Azarya, tokko Yehuda, Pekah ana Remalya, tokkowa ne ponnu na Israel ne Samaria, monno naparetana duwa kabullu douna. 28Na raige ne a sala aro matana MORI monno danna pamarro kindi ngara salan Yerobesm, ana Nebat, nya kanna berdosa kai ata Israel.29Ne masana tokko Pekah, tokko Israel, ammiwi Tiglat-Pileser, tokko Asyur. Na rebutwe Iyon, Abel-Bet-Maakha, Yanoah, Kadesh, Hazor, Gilead, Galilea, monno ngara wilayah Naftali, monno na keketawi atana netti Asyur pakapettida.30Mbage, Hosea, ana Ela napaiyana mba gobbawi Pekah ana Remalya. Na...ndia na mate mbage ka tokkowa deluwa ne paka duwa kabullu douna paretana Yotam, ana Uzia.31A engana wali riwayat Pekah monno ngara parawina, na matulisa kuwa mba ne kitab SEjarah ngara tokko Israel.Paretana Yotam ne Israel.32Ne pakaduada douna paretana Pekah, ana Remalya, tokko Israel, Yotam ana Uzia, tokko wa ne Yehuda. 33Duada kabullu limma douna ne b tokkowa monno enne kabullu douna mbanna pareta ne Yerusalem. Ngara inana Yeruza, ana Zadok.34Na rawige a benar aro matana MORI hinna kaina ngara parawina Uzia, amana. 35Takka, ngara lete pengorbanan danna pamarrokindi nyaba haida ata kaengapundi a mempersembahkan monno a tunnu korban ne lete detana. Bage kanna padede binna gerbang a madeta ne Bait Suci MORI. 36Ngara a engana wali riwayat Yotam monno ngara parawina, namatulisa kuwa bawe ne kitab Sejarah ngara Tokko Yehuda.37Dukki mbawe rapana, MORI mbanna tukawa Rezin, tokko Aram, monno Pekah, ana Remalya,kakeddege Yehuda. 38Bage, mbeika mbanna Yotam palolo dengadi umbu-aimbanna monno a tane wa'i pambarradi umbu ai mbana ne wannona Daud, padouda umbu-aibana. Bage, Ahas, anana, tokkowa deluna.
Chapter 16

Ahas Tokko Yehuda 1Ne kabullu pittu douna paretana Pekah, ana Remalya, Ahas, ana Yotam, tokko Yehuda, tokkowa. 2Kabullu iya douna Ahas mba tokkowa monno kabullu enne douna mbanna pareta ne Yerusalem. Da'iki a duwa parawina aro matana MORI, ALLAH na, hinna Daud umbu, aimbana.3Na toleka dekudi parawina ngara tokko Israel, na yawa anana sebagai korban api hinna kaina mbokalana wali ngara bangsa papaberumbana MORI wali aroda ata Israel.4Na ya korban monno patunnu ne lete pengorbanan, ne padou am deta, monno ne kabuna wasu a bewa.5Mbage, kedde mbannna Rezin, tokko Aram, monno Pekah, ana Remalya, tokko Israel kakeddege Yerusalem. A kopadoi monno a keddedi Ahsa, takka da tarrakiwa.6Netti ponna, Rezin, tokko Aram, na yabaliwe elat mbarrana Edom mbage kanna wolawi ata Yehuda wali Elat. Ammi mbandi ngara ata EDom ne Elat monno kadangi wa'i ne'e.7Mbage Ahas kanna patukanadi atana mbarra Tiglat-Pileser, tokko Asyur, hinnani, "Ne youwa atamu monno anamu. Kedde monno pasellawaga wali limma deta tokko Aram monno wali limma tokko Israel a keddega."8Mbage na dede Ahas omma kaka monno omma rara a wa'ina ne Bait Suci MORI monno wali perbendaharaan istanana tokko , mbage kanna pangindinandi mbarrana tokko Asyur papayana.9Tokko Asyur na rengewe ne patekki. Mbage, tokko Asyru na keddewi Damsyik, na kolege, monno na keketawi ngara atana ne paletto wa'i dandi ne Kir, takka na Rezin na pamatewa.10Mbage, kako mbanna Tokko Ahas netti Damsyik tabbokawa Tiglat-Pileser, tokko Asyur. Mbawe mbanna etawa mezbah a ne'ina ne Damsyik mbage kanna pangindinandi mbarra imam Uria ukuran monno baganna na mezbah monno ngara pabutuna.11Mbage, na Uria na pakeddewana mezbah, ngara papangindindai wali Tokko Ahas wali Damsyik. Hinnawi parawina Imam Uria mbadalengapa ammipuwi Tokko Ahas wali Damsyik.12Mba lenganapa dukki tokko wali Damsyik, na etawa na mezbah. Na tukke na tokko mbage na penne ponnu mezbah.13Mbage na tunnu korban tunnu monno korban sajian, napakokorawi korban curahan monno ne ra'ana na mburriwe ne ponnu mezbah.14Mbage, mezbah omma kaka a ne'ina arona MORI napalengawi wali aro Bait Suci MORI, wali mezbah monno Bait Suci, mbage kanna ta'i wa'i ne utarana mezbah.15Mbage Tokko Ahas natukawa Imam Uria hinnage, "Ne ponnu mezbah kalada, tunnuwi korban sajian kabugedde monno korban sajian remale monno korban bakaran wali mbarra tokko, monno korban tunnu, korban sajian, monno ngara korban pa'mburri wali ngara ata wanno. Mbage, mburri ngara ra'ada korban tunnu monno ngara korban patebada. Nyakido, na mezbah omma kaka youwa douna a terrewi."16Ngara patekkidai Tokko Ahas na dekudi Imam Uria.17Mbage Tokko Ahas naloppuwa kapabala patodi waiya kereta pasande monno na kaidi bejana pembasuhan wali ponnuna. Napamburruge ne "Mbonnu" wali lembu tembaga mbage kanna ta'i wa'ine ponnu togo. 18Mbage, serambi a matodi a dede mba ne Bait Suci dana na kaige wali Bait Suci MORI demi tokko Asyur.19Ngara a engana wali riwayat Ahas monno ngara parawina a matulisa kuwa mbanna ne kitab Seajarah Ngara Tokko Yehuda.20Mbage, mate mbanna Ahas palolo dengadi ina-ama kawedana monno a tane wa'iwi ne kota Daud. Mbage, Hizkia, anana, tokko deluwa.

Chapter 17Paretana Hosea Ponnuda Israel

1Ne dou pakabullu duwada douna paretana Ahas, tokko Yehuda, Hosea, ana Ela, mba tokkowa Israelwa ne Samaria iwwa douna.2Narawige ngara a dirraka arona MORI, takka dangu hinnaki ngara tokko Israel a ulluna.3Mbage, Salmaneser, tokko Asyur a keddewi nyakanna takluk monno bayar upeti.Takka, tokko Asyur na pandewi Hosea mba wa'ige sepakat gelapna orona mbanna tukawi atana mbarra So, tokko Mesir, monno danna yaki upeti mbarra tokko Asyur iya dou-iya dou. Nyabawe, tokko Asyur kanna woppawa monno a ta'ine gollu dana.5Mbage, kako mbanna tokko Asyur netti ngara wanno, mbage kanna keddewi Samaria monno na kepungwe touda douna. 6Ne dou pakaiwwa waina paretana Hosea, tokko Asyur na rebutwe Samaria. Na keketawi ngara ata Israel netti paletto wa'idandi ne Asyur monno natukandi dangi wa'i ne Halah, uppu loko Habor, nenya loko wanno Gozan, ne ngara wanno ata Madai.7Ngara a dadi orona ata Israel mba berdosa mbarrana MORI, ALLAH, a palousodi wali tana Mesir wali kekuasaan Firaun, tokko Mesir, monno orona a berbakti mbarrana allah a eka. 8A dekudi adat istiadat wali ngara bangsa papaberu mbana wali arona ata Israel monno ngara ketetapan paraida ngara okko Israel.9Ngara ata Israel a pakakowe ne datena mbarrana MORI, ALLAH da. A padedewi lete pengurbanan ne ngara wanno, wali ne ngara menara a majaga dukki ngara wanno a berbenteng.10A pakedde tugu-tugu berhala monno ngara pari'i ne ponnu lete a madeta monno ne ngara kabu wasu a bewa.11Nenyaba patunnu wa'idandi korban, ponnuna ngara lete hinna kaina ngara bangsa pakeketana MORI wali aroda, monno a raige ngara a dirraka nya kanna keddewe karodduka atena MORI.
13MORI napaloloda ata Israel monno ata Yehuda ledena ngara nabi monno ngara ata a pande paeta monno hinna, "Madikkirawu wali ngara laramu a dirraka. Monno dekudi pareta monno papaterreda-Gu dekudi ngara hukum papareta-Gu mbarra ina-ama kawedamu, patekki-Gu mbarrada lededi ngara ata-Gu, haida ngara nabi."14Takka nda rengekiwi monno tegar tengkuk hinna kaina ina-ama kawedada nda wai na MORI ALLAH.15Nda deibakiwe ketetapan monno aura-Na mbarrada ina-ama kawedada monno ngara peraturan-Na papalolo-Na. A toleka dekudi dewa kesia-siaan monno a dekudi ngara ata a wa'ina ne tillu dongada langokopo mba tekki mbadda kadai raikangge a hinnana.16A ga'i mbandi ngara paparetana MORI, ALLAH da, a raina duada patung ana lembu tuangan monno a raina kasala tou Asyera. A kawodowi ngara tentara langit monno a beribadah mbarrana Baal. 17A yawi ngara ana kabanida monno ngara ana minneda ka korban ap dana, a raina tenung monno telaah, monno memperbudak diri monno a raige a bokala ne aro mata MORI nyakanna kedde karoddukka ate-Na.18Na kedde lolo bangata atena MORI mbarrada ata Israel nyakanna pamarrodi wali aro-Na, daiki a engana nyakidu suku Yehuda. Ata Yehuda A sala19Langopo, Yehuda nda pamenderra kaikiwe paretana MORI, ALLAH da, monno a moripa dekudi patana ata Israel.20MORI danna deibakiwi ngara nduna Israel. Na tindaswi monno na yawi limma danada ngara perampok dukki mbanna kapettidi wali aro.21Nyawe, nakoyakw Israel wali nduna Daud nyakanna keketawa Yerobeam ana Nebat mba tokkowa. Takka, lirana Yerobeam na madikkirra wali mbarra MORI monno na raige dosa a akaladana,22Ata Israel a toleka monno a raige ngara a dirraka parawina Yerobeam, monno danna pamarro wekki kinna.23Mbage, MORI nappamarrodi ngara ata Israel wali aro-Na hinna bawe patekkina ledena ngara ata-Na, nyabawi ngara nabi. Nyaka, ata Israel a keketa ngindi kaiwi netti pandou pakapetti wa'i dandi dukki hinna ne'e.Enga wa'iwi ATa Eka ne Wanno Samaria.24Tokko Asyur na kekektawi ata wali Babel. Kuta, Awa, Hamat, monn Sefarwaim monno na tukadi ka dangi wa'i ne ngara wanno Samaria kadeluwi ata Israel. A mandi'ige Samaria monno enga wa'idi ne ngara kotada.25Ne kungngu dangida ne'e da madautakiwi MORI. Mbage, MORI Napasellawi ngara singa kapamatewi.26Mbage, hinnage pirra ata mbarrrana Tokko Israel hinna, "Ngara ata pakeketamu monno a dangi wa'i ne ngara wanno Samaria da pandekidi ngara paparetana ALLAH ne wanno, nyakanna pasella-Wi ngara singa a papamate bawi. Orona, da pandekidingara hukum ALLAH ne wanno. "27Mbage, Tokko Asyur naya pareta a hinnana, "Ngindiwa netti iya ata imam pakeketami wali nemmi ne pakapetti wa'i. Ngga'i kanna toleka monno na dangi wa'i kanna ajarawi ngara hukum ALLAH ne tana wanno."28Mbage, ammiwi iya imam papakeketada wali Samaria kanna dangi wa'i ne Betel. Mbage, kanna ajarawi peina carana mba kawodo kataba mbarrana MORI.30Ngara ata Babel a rawi kasala tou Sukot-Benot ngara , ngara ata Kuta a rawina kasalatou Nergal, ngara ata Hamat a rawina ASima.31Ngara ata Awa a rawina kasala tou Nibhas monno Tartak, takka Sefarwaim a tunnuwi anada sebagai korban api dana papatubadawi Andramelekh monno Anamelekh, nanyabanna allah Sefarwaim.32Mbage hidda berbakti kaina mbarrana MORI nyaka keketa imam da ngara lete pengorbanan a wali kaina mbarrada nyabanna imam da ne ngara lete pengorbanan.33Berbakti modda mbarrana MORI takka enga kaidi a beribadah mbarra allah eka hinna kaina padommanda ngara bangsa pakeketada ne pakapetti wa'i dandi.34Dukki hinna ne'e, enga pundi a raige ne a hinna ponna. Nda berbaktiki mbarrana MORI. Nda dekukinna papakette mbana, hukum, undang-undang, monno ngara pareta patekkina MORI mbarrana ngara ana Yakub paya-Na ngara Israel.35Na kette mbage patekki mbarrada monno na tukawi, "Ndu berbakti kanna mbarrada allah eka, ndu kawodo kai, ndu beribadah kanna mbarrana, monno ndu yakai korban mbarrana."36Takka, mbarrana MORI a palousogu wali tana Mesir waige pawessi kalada monno lengana a terbentang, berbaktilah monno kawodo katabawa.37Ja ga we ketetapan, peraturan, hukum, monno ngara pareta patulisa kadekuge. Ndu berbakti kanna mbarrada ngara allah eka.38Ndu bullakangge ngara perjanjian parai dengada-Gu monno ndu berbakti kanna mbarra ngara allah eka.39Berbakti waige atemi mbarrana MORI Allah, nyaba banna pasilliwu wali limma ngara gobbami.''40Takka nda rengnge kiwa dukki hinna kaiwe dommada.41Hinna bawe ngara bangsa ka berbakti mbarrana MORI monno engadi a kawodowi ngara kasala touda. Hinna kaiye parawida ina-ama kawedada, hinna kaina parawida anada, umbuda monno cicitda dukki hinna ne'e.
Chapter 18Hizkia mba Tokkowa Ne Yehuda

1Nyaka, ne dou pakatouda waina paretana Hosea ana Ela, tokko Israel, hIzkia, ana Ahas, tokko Yehuda, mba tokkowa.2Duwa kabullu limma douna mba tokkowa monno duwa kabullu iwwa douna mbana pareta ne Yerusalem. Ngarana inana Abi, ana Zakharia.3Na rawige ngara a duwa aro matana MORI,hinna kuwawi parawina Daud, ina-am kawedana.4Napamarro kuwadi ngara lete pengorbanan, na lekketa kuwawi ngara tugu berhala, na pogowi ngara pari'i berhala, monno nalekatawa na nippe omma kaka parawina Musa. Orona, dukki waina enga pundi ata Israel mba tunnu korban a tubawana papangarada Nehustan.5Hizkia na wai na MORI, ALLAH Israeal, da'iki a hinnananya ne dongada ngara tokko Yehuda a wa'ina, langokopo netti a ullu monno dukki hinna ne'e.6Na dekuwi MORI monno danna elekinna wali mbanna deku-Wi monno na pawessige ne paterrena mbarana ngara papatukadandi MORI mbarrana MUSA.
8Nyabanna a pakalawi ata Filistin, dukki ne Gaza monno ngara daerahna, monno ngara tolaka ummadadukki mbarra ngaa kota a mangu bentengnaAta Asyur A Rebutawe Samaria9Ne dou pakapata waina paretana Tokko Hizkia--ne dou pakapitu waina paretana Hosea, ana Ela, tokko Israel--kedde mbanna Salmaneser, tokko Asyur, a kedde netti Samaria monnoa koro tilluwe. 10Na kolege ne pakatouda douna. Ne pakaenne douna paretana Hizkia--ne dou pakaiwwa douna paretana, tokko Israel--na kolege ne Samaria.11Tokko Asyur nakeketawi ata Israel netti paletto wa'idandi ne Asyur, monno na ta'i wa'idi ne Halan, ne loko Habor nanya loko wanno Gozan, monno ne ngara wannoda ata madai.12Orona mbada rengena li'ina MORI, ALLAH da, monno a lawiwe ne aura-Na, nanya ngara ata paparetambana Musa, limma-wa'ina MORI. Nda renge kiwa monno da deku kingge.Asyur Siap mbanna kolege Yehuda13Ne dou pakapata kabullu iyana paretana Tokko Hizkia, kedde mbanna Sanherib, tokko Asyur na keddedi ngara wanno a manguna benteng monno na mandi'idi14 Mbage Hizkia, tokko Yehuda, napngindina atana mbarrana tokko Asyur ne Lakhis hinnage, "Kurawi mbage a dirraka. Beruna wali mbaragu monno apawi papadeitomogami mbaragu enga deitogudi."Mbage, tokko Asyur na yawi beban Hizkia, tokko Yehuda, touda ngau talenta perak monno touda ngau talenta omma rara.15Mbage Hizkia nayawi ngara omma kaka a wa'ina nena Bait Suci MORI serta a wa'ina ne perbendaharaan istana tokko.16Netti ponna, HIzkia mengerat omma rara wali ngara binna monno wali ngara jenang binna Bait Suci MORI papadapetana Hizkia, tokko Yehuda. Mbage, kanna yawi mbarrana tokko Asyur.Tokko Asyur Napangindina Ata Netti Yerusalem17Mbage Tokko Asyur napangindina panglima,monno juru enu wali Lakhis mbarrana Tokko Hizkia pangu balatentara a kaladana netti Yerusalem. Kako mbadda monno a tama Yerusalem, mbage a dede pandou mbarrana saluran kolam a wa'ina ne lara kalada dana ne Padang tukang penatu.18Mbage, a kawual mbarrana tokko, nyakanna lousoElyakim ana Hilkia, kepala istana tokko, Sebna, panitera negara, monno Yoah ana Asaf, bendahara negara ngga'i kadukkidi.19Hinnage patekkina juru enu tokko mbarrada, "Tekkina hinna ne'e mbarrana Hizkia, hinnage tokko Agung, tokko Asyur:'Appako ne papawai padekumu ne?20Pangedamu ne patekki rowiwi deta siasat we monno nya papawessi waimu ne patau dana? Mbahinna ne'e garra mbarrana papakajatu waimu nyaku memberontak?21Nyaka ne wo'u mu wai na tokko potto a malukkutta mba, nanya Mesir a dakurawu monno na tembusawe mbarrana ata a ande wa'i mbarrana. Hinna kaina Firaun, tokko Mesir, mbarrana ata a ande mbarrana.22Lummu kongga, ' Mbarrana MORI, ALLAH, yamme ma berharap' da oro kina-Nya, nyaka ngara lete pengorbanan monno ngara mezbah napamarrodi HIzkia monno hinnage mbarrada Yehuda monno Yerusalem, 'Ne arona ne mezbah nyabawe padou pakawwodo wa'imi.'23Nyaka, hinna ne'e bertaruhlah dengawi morigu tokko Asyur. Kuya amogudi duwa rata dara mbarramu mbu tarrako mu yadi ngara ata a kaletewi ponuda.24Peikona mbu palu paerudi wali aromu na iya perwira atana morigu a ki'ina sementara mu ande mbarrana Mesir naida keretana monno pasukan a mangu darana?25' Hinna ne'e, nda nyako kambu atena MORI mbaku keddeko mbaku lawanai ne padou mbaku pamodawi?, hinna mbawe li'ina MORI mbaragu, ' Keddewu monno serangwe ne wanno kapamodawi!'26Mbage,walena Elyakim,ana Hilkia,Sebna, monno Yoah mbarrana juru enuna tokko, "Silakan mbu panewe dengadi ngara atana bahasa Aram dan orona mapandekaidoge. Ndu panewe denga waikadi bahasa Yehuda karengewu ata a wa'ina ponnu tembok."27Walena juru minuman agung mbarrada monno mbarrada ngara ata a wa'ina ponnu tembok deta, "Apako na morigu napangindiwaga nyakido mbarrami monno mbarrana morimu kaku tekkiwe ngara kuwawe haida? Indaki, takka nyakaiye mbarrada ngara ata a wa'ina ne ponnu tembok a nga'a douge taikona monno a mbenu douge we'e talikkina palolo dengagu."28Mbage, dede mbanna juru mbenu agung kanna kawula waige kawaro bahasa Yehuda dana. Hinnage patekkina, "Rengewe patekkina tokko Agung tokko Asyur!"29Hinnage patekkina tokko, "Na Hizkia danna pangadekammi, orona danna talukiwe mbanna pasilli wekkina wali limma detagu!30Ndi palokokai Hizkia mbanna laikommi mbi waige monno limmige, 'Namapandewe na MORI mbanna pasillianda ne itto monno ne wanno enga dayakina-We limma danana tokko Asyur. "31Di rengekawa Hizkia. Orona, hinnage patekkina tokko Asyur,' Padadiwe ne aura pasilli dengaga monno kakomi mbarragu nyakann nga'a ngara ata walina wasu anggur, monno wali wasu ara, monno a mbehu we'e wali sumur ndou-sumur ndouda.32Dukki mba ammiga monno kaku ngindimi netti iya pandou hinna kaina negerimi, nyambanna wanno a mangu gandumna monno a pawe'e anggurna, wanno a mangu kababana monno a mangu oma anggurna, wanno a mangu wasu zaitunna, minyaka monno madu, nya enga tolekammi monno kidi mate kanna. Ndi rengekawa Hizkia, orona enga laikonamigi monno hinnage, '"MORI enga pasilidonada!"33Hinna takkakaddo na allah wali ngara bangsa mbanna pasiliada monno napasigilada wannona wali limma detana Tokko Asyur?34Jenyaku allah Hamat monno Arpad? Jenyaku allah Sefarwaim, Hena monno Iwa?Napasella babada wali limma detana Samaria?35Garrawi allah eka ngara wanno a pasillida wannoda wali limma detagu nyaka MORI enga pasilina Yerusalem wali limma detagu?"36Ngara ata a kanawa monno da'iki a walewa ne iya patekki orona hinnage patekkina tokko, "Di walekawa!"37Bage, kako mbanna Elyakim, anana Hilkia, kepala istana na tokko, Sebna, sekretaris na tokko , monno Yoah, anana Asaf, bendahara negara, kakako arona Hizkia waige ne kalambe pairra mba ka tekkinawe patekkina natti juru minuman agung.
Chapter 19Hizkia Napanewe Dengawi Nabi Yesaya

1Lenganapa renge kuwawe Tokko Hizkia, nairrawe kalambena monno nakurruge waina kain kabung mbage kanna kako tama ne Bait Suci MORI.
3Hiddage mbarrana, "Hinnage patekkina Hizkia: 'Ne loddo nyabawe loddo dukka papangedda, penistaan monno hukuman, orona dukki mbawe rapana padadina lakawa, takka da'iki pawessi kapa'ana.4Nangu renge mbakowe MORI ALLAH ngara kuwa patekkina juru minuman agung papatukana tokko Asyur, morina, ka kanissikka ALLAH a toleka monno MORI ALLAH enga hukum nawe patekki parengnge-Na. Nyaka, papennege li'imia tuba ngara sisa keturunan a wa'i ponna."5Ammibadi ngara pegawai Tokko Hizkia arona Yesaya, "Limmige mbi tekkiwe mbarrana morimi, 'Hinna patekkiba MORI, 'Ndu mandautakagge appawe ne parengemu, papatekkida mba tedekawaga ngara budakna tokko Asyur.7Takka Youwa enga papatamagu roh mbarrana ka enga rengena ne li'i kakako wali wannoda. Enga mate donna oro keto ne wannona."Pasukan Asyur A Ga'ige Yerusalem8Mbage, bali mbanna juru minum agung monno na kole wa'iwi Tokko Asyur mba ne'ina perang lawanai Libna, orona na rengewe ammi mbai tokko wali Lakhis.9Mbage na rengewe Tokko tubana Tirhaka, tokko Etiopia, hinnawe: "Tetakka na kedde mbanna mbanna gobbagu." Mbage, napangindina ata mbarrana Hizkia monno hinnage:10"Hinna ne'e, tekki nawe HIzkia, tokko Yehuda, hinnawe, 'Natti ALLAHmu pawaimu kadanna pangadekawu monno aura: "Ne Yerusalem da yake limma detana tokko Asyur.11Tetakka, ne wo'u mu renge kuwa mbawi ngara kuwa parawida ngara tokko Asyur mbarrada ngara negeri, mbe tumpaswi. Nyaka, ne wo'u enga pasillidagu? '"12Apakah allahda ngara bangsa papamodda mbada ina-ama kawedagu, enga pasillidadi Gozan, Haran, Resef monno keturunan Eden a wa'ina ne Telasar?13Jenyakuwi tokko Hamat monno tokko Arpad, tokko wanno sefarwaim, monno Hena monno iwa?"Hizkia na Tabayya mbarrana MORI14Mbage Hizkia na deibawe ne surata wali limma detada atana, na bacawe, mbage kanna kako ne Bait Suci MORI. Mbage, Hizkia napawellarage ne surata aro matana MORI. 15Tabbaya mbanna Hizkia aro matana MORI hinnage, "O MORI, ALLAH Israel, a madi'i ne ponnu kerubim! Mba Wo'u kiddona ALLAH wali ngara kerajaan ne ponnu tana. Wo'u donna a raige langita monno ponnu tana.16Patidiwi katillu-MU, o MORI, monno rengngewe. Wukkewi mata-MU, o MORI, monno mattarangge. Rengngewe ne papalousona Sanherib mbanna tedekawa na ALLAH a toleka.17Tetakka, o MORI, ngara tokko Asyur napamoddambai ngara ata monno ngara wannoda.18A ta'i mbaddi ngara allah api dana, orona ngara kuwa mbada allahwi nyakidona parawi ata pi'awali wasu monno togo a kungu pamate.19Mbahinna ne'e, o MORI, tuluma wali limma detana ngga'i ngara kerajaan a wa'ina ne ponnu tana kapandege mba WO'U kiddona MORI ALLAH."ALLAH Nawalewa Hizkia20Mbage Yesaya, anana Amos, napangindiwa atana kakako arowi Hizkia monno pana'una, "Hinnawe patekkina MORI,ALLAH ISRAEL: Appawi patabayyamu mbarra-Gu tubana Sanherib, tokko Asyur, Kurengemba.21Ne nyaba patekkina MORI tubananya:'Ana perawan Putri Sion na kanissikabaga monno natedekawu.Ngara ana mawinne Yerusalem nakiddikangge katowana ne liramu.22Garra mbawi pa cela monno pahujatmu? Garra mbarra konna mbu pakaladage li'imu, monno mbu gillaka waina sombong?Mbarrana a Mahakudus wali Israel?23Palede waige ngara atamu mbu kanissikawa MORI lummuge, "Waidi ngara keretagu, penne mbago ne ngara pandou madeta a ne'ina ne letena, ne pandou a marro ponguna ne lete Libanon.Ku pogo mbawi ngara wasu arasna a madeta monno ngara wasu sanobarna a kabola.Ku tama mbanna mbaku taddona ne lawina, ne kawo'o a mangu wasu a mbewanai.24Ku koda mbanna monno mbenu we'e dappa domma. Ku pamarokotabbaddi waina tanna wa'igu ngara loko ne Mesir.25Ndu renge kipowe louka wali marro Ku pamatuma mbaddi, wali waina Ku wyata mbawe?Hinna ne'e Ku padadi mbage, mbu pakanawawi ngara wanno a berkubu angu togo papabuduwi.26Ngara ata dapawessi limmana na gentar monno makke.Hidda patuddana patodaka ne padang monno rutana a morona, patudana ruta a mate mba ne ponnu umma, atau gandum amawala mba danna raraponna.27Ku pandegu mba ne'i gu a mandi'i, atau mba nettigu nggounga, atau mbu tama. Atau mbu kamukangga-Ga.28Orona mu bani mbara-Gu, ngara panewe bodomu na dukki mbanna katillu dana-Gu, ne Youwa enga pawenna gundi kelikir-Gu ne korru detamu, monno kekang-Gu ne rowiwi detamu. Mbage, Youwa enga pabali danggu ne lara dana, ne pandou wali wa'imu."Li'ina MORI mbarrana Hizkia29' Ne nya banna tanda: Ne dou ata enga nga'a dandi apawa a timbu douna, ne dou pakaduadada enga nga'a dandi apawa timbu ullu, monno ne dou pakatoudada, wo'u enga masobbaramu, makeni, monno mu raige oma anggur monno mu nga'a di uwana.30Napadekuge, ngara ata a tolekapo wali keturunanan Yehuda, na a enga ponna a toleka enga pakalarritana netti kabu monno na uwa nettti ponnuna. 31Orona, wali Yerusalem enga lousa da ngara ata a tolekapo monno ata a luput wali Letena Sion. Kecemburuan MORI nya a padadi kuwagene.32Nyawe, ne nyaba li'ina MORI tubana tokko Asyur:" Enga da tama kinna ne wanno. Danna menghujaniki anak panah netti. Enga da ammi waikini perisai, monno danna timbunki tanah waige tembok mbana kepungwe.33Wali na lara pandou ammi wa'i, enga walina. Nyakido, enga da tama kinna ne wanno. Hinna li'ina MORI. 35Nya, ne gedde, louso mbanna malaikat MORI mbanna pamatewi bala tentara Asyur ngau pondo limma kabullu rata ata. Koka hinnage mbanna tama loddo, etabawi tanasana ngara ata a mate.36Mbage, Sanherib, tokko Asyur, na kako mbali monno nadangi wa'i ne Niniwe. 37Wa'ige ne a sadekka, mba ne'ina a sujud menyembah ne kuil Nisrokh, allana, Adramelekh monno Sarezer a pamatewa waina pedang mbage kakedu netti tana Ararat. Mbage, ESarhadon, anana, tokkowa deluna.
Chapter 20Karoddukkanna Hizkia

1Netti ponna, Hizkia na ngangnga monno tippa mate. Mbage, Nabi Yesaya, anana Amos, ammiwi monno hinnage, "Hinnawe li'ina MORI: Padukkida pana'u mbara du'mu orona ne wo'u enga matemu orona du duwa mbanna."2Mbage, Hizkia napa aroge matana ne rindi deta monno na tabayya mbarrana MORI hinna 3"O MORI, lolowaga mbakku toleka aro-MU ne kebenaran monno ketulusan ate monno kurawi mbage a duwa nepa eta-MU." Mbage ngi'o mangeddi-ngeddi mbanna Hizkia.4Mba danna louso ponna Yesaya mbanna ndundakage pelataran a ne'ina tilluna, li'ina MORI ammige mbarana hinnage: 5"Mbaliwu monno lummuge mbarrana Hizkia, a kepalagandi umat-Gu, ' Hinnawe li'ina MORI, ALLAH na Daud, ama kawedamu: Ku rengnge mbanggogowe tabayyamu monno KU eta mbanggudi we'e matamu. Ku pandege, Youwa Ku paduwawu. Ne loddo paka toudana, ne yo'u enga kakomu ne Bait Suci MORI.
8Netti ponna, Hizkia na tuwa mba Yesaya, "Appako tandana na MORI mbanna paduwawaga monno youwa kaku kako ne Bait Suci MORI na loddo pakatoudana?"9Walena Yesaya, "Ne nyaba tandana mbarramu walina MORI takka na MORI enga rainawe apawi haida pateki-NA: Appako haida ninno a lengnga aro kabullu paga atau a eruna kabullu paga?"10Walena Hizkia, "Na gampangwe na ninno mbanna malou kabullu paga. Takka, nga'iku na ninno kanna eruna kabullu paga netti lira."11Bage, Nabi Yesaya na kawula mbarrana MORI, nya kanna rai na ninno mbanna eruna kabullu paga lira. Na ninno na eruna wali na dodokawa loddo parawina Ahas.Ata wali Babel12Bage, Merodakh-Baladan, ana baladan, tokko Babel, napa ngindina surat monno hadiah mbarrana Hizkia, orona na renge na Hizkia nena ngangnga. 13Hizkia na renggawi monno napatutudi mbarada ngara i istanana, omma rara monno omma kaka, rempah-rempah monno minyak a mangu wellina, umma senjatana, monno ngara douna a wa'ina. Da'iki barang a ne'ina istana dapa patutuna mbarada.14Bage, Nabi Yesaya na kako arowi Tokko Hizkia monno na tuwawa, "Appawe patekida haida ata monno ge wali nyada?"Walena Hizkia, "Hidda maida wali tanawanoda a marro, wali babel."15Hinna dommoge mbanna tuwa, "Appawi pa etada ne istanamu? "Walena Hizkia, "A eta kuwa mbai a wa'ina ne istanagu. Da'i ponguki iya dapapattugu mbarada."16Bage, hinnage Yesaya mbarana Hizkia, "Rengewe li'ina MORI! 19Bage, hinnge Hizkia barana Yesaya, "Ne li'ina MORI papadukimu na duwa." Orona, pangedana, "Asal ka wa'ige damai monno keamanan ne tillu tolekagu."20Ngara a engana wali riwayatna Hizkia, ngara kepahlawanannya, monno ba peina bana rawige kolam monno saluran we'e a pakokorage we'e ne wanno dana, na matulisa kuwa bawe ne kitab Sejarah zaman ngara tokko Yehuda. 21Bage mate mbanna Hizkia palolo dengadi ina-ama kawedana. Anana, Manasye, tokkowa deluna.
Chapter 21Paretana Manasye a bokala ne Yehuda

1Manasye duada kabullu douna mba tokko wa monno na pareta limma kabullu limma douna ne Yerusalem. Ngarana inana Hefzibah.2Na rawige da duwa aro matana MORI, ngara parawi a diraka parawida ngara bangsa a halauna MORI wali aroda ata Israel. 3Orona, napa kedde baliwi ngara lete pengorbanan papamoda bana Hizkia, amana. Na pakedewa mezbah untuk Baal monno na rawi kasalatou Asyera hina kaina parawina Ahab, tokko Israel, monno na kawododi ngara tentara langit monno na ibadah barana4Na padedewi ngara mezbah ne Bait Suci MORI nyaka hinna li'ina MORI, "Ku ta'i wa'ige ngara-Gu ne Yerusalem." 5Na padede kaiwi ngara mezbah bagi segenap tentara langit na pakaduada pelataran ne Bait Suci MORI.
7Bage, na ta'i na kasalatou Asyera parawina ne Bait Suci, nyaka hinnage MORI barana Daud monno anana, Salomo: "Ne Bait Suci danane monno ne Yerusalem, pa pede ba-Gu wali ngara suku Israel, Ne YOUWA enga ta'igo ngara-Gu mori wali-mori wali. 8Daku nga'i kindi ngara ata Israel ba louso wali ne tana payaba-GU barada ina-ama kawedada ba enga kundi mba dekugene pateki-GU barada monno a dekuge ne hukum papadukina ata-GU, Musa." 9Takka, da renge kiwe, monno Manasye na eledi nya karawige ne a bokala a louka wali ngara bangsa papamodana MORI wali aroda Israel.10Bage, hinage MORI lededi ngara ata-NA ngara nabi: 11"Orona Manasye, na rawige a bokala monno na rawige ne a louka wali ngara ata Amori a wa'ina sebelumnya, monno na rawidi ngara ata Yehuda berdosa monno ngara kasalatouda, 12nyaka hinnawe li'ina MORI, ALLAH Israel: 'Kipandege, KU pa ammige malapetaka ponuna Yerusalem monno Yehuda, nyaka garraku a rengewe kawinga bada haida katiluna a duada."13Kupamalouge ne Yerusalem kalerre paitung wai ne ponnu Samaria monno unting-unting ponuna keluarga Ahab, monno KU pamuwadi Yerusalem hinna kaina na ata a wanona pinggan, nya hapuswa monno a patalebakawi wali ponuna. 14Ne Youwa enga nga'i gundi a enga pona wali dou-Gu monno kaku yadadi limma detana ngara gobbana, ka enga jadi ata papapnga'a monno haida pa dededana ngara gobbana. 15Orona a raibage a bokala ne aro mata-Gu monno a pakedde baga karoduka ate-Gu, mulai bana lousa ina-ama kawedada wali tan Mesir dukki hinna ne'e."16Louka dommo Manasye na luwa bana bana pamalegada ra'ana na ata da sala nya kanna bonnuge Yerusalem ra'a wali iya padou-iya padou, eka domo pona a rawige haida ata Yehuda berdosa barawige ne abokala aro matana MORI.17Ngara a engana wali barana Manasye, ngara parawina, monno ngara dosa parawina, nyakonya matulisa kuwa bai ne Kitab Sejarah zaman ngara Tokko Yehuda.18Bage, mate bana Manasye dekudi ngara ina-ama kawedada monno a tane wa'i ne taman istana, ne taman Uza. Amon, anana, a deluwa.Paretana Amos da mado'i19Dua kabullu duada douna ne ba tokkowa monno ne a duada douna bana pareta ne Yerusalem. Ngarana inana Mesumelet,ana minne Harus, wali Yotba. 20Na rawige ne a bokala aro matana MORI hinna kaina parawina Manasye, amana.21Na deku kuwadi ngara lara amana mbanna ibadah mbarra berhala pakawodona amana monno pakawodo kaida hidda. 22Na ga'i MORI, ALLAH wali nenek moyangda, monno da dekuki larana MORI. 24Takka, ngara ata negeri a pamatewi ngara ata a paiyana a pamatewa Tokko Amon. Bage, ngara ata negeri a keketawa Yosia, anana, ka tokko wa mbanna deluwa.25Ngara lara tolekana paga'ina Amon monno appa wi parawina, a matulisa kuwa mbanna ne kitab sejarah zaman ngara tokko Yehuda. 26Bage a tane wa'i Amon ne odi douna ne oma Uza. Bage, Yosia anana tokko deluwa
Chapter 22

4"Kakowu barra imam kalada Hilkia ga'i kanna yawi ngara riti pangindida ne Bait Suci MORI papakuwada ngara a majaga binna wali rakyat. 5Ga'i ka yadadi limma detada ata a pawilli ba paretawe Bait Suci MORI, ga'i kayadadi barada ngara ata a pawilli ne Bait Suci MORI, hidda ata a paduwawe a rusaka ne Bait Sucihidda ngara tukang wasu, tukang togo, monno pawo'i wai wasu monno togo pahat ga'i kapaduwa waige ne Bait Suci. 7Nyakido, di hitung kai riti payamidi limma detada orona a pawilli jujura."Kitab Taurat a Tabboka ne Bait MORI9Kako bana Safan panitera bana arowi na tokko monno na tekkiwe barana tokko hinnage, "Ngara atamu a dede bana riti a wa'i na nea Bait Suci monno a yadadi limma detada ata a paretawe pawilli Bait Suci MORI."11Bage, bawe tokko bana rengewe patekkina wali ne Kitab Taurat, na irrawe kalambena. 12Bage, tokko napatukawi Imam Hilkia, barana Ahikam, anana Safan, barana Akhbor, anana Mikha, barana Safan, na panitera, monno barana Asaya, atana tokko, hinnage: 13Kakowu, monno dengiwe petunjuk wali barana MORI a tuba baragu, a tuba rakyat, monno a tuba ngara Yehuda oronawe ngara patekki waline kitab patabokami. Orona, na bangata murka MORI a wega-wegara barada orona ngara umbu ai bada da renge kiwe pateki wali ne kitab monno kata dekuge ngara a matulisa tubada. "Yosia monno Nabiah Hulda14Bage, Imam Hilkia, Ahikam, Akhor, Safan, monno Asaya a kako patabokawa Nabiah Hulda, minnena Salum, anana Tikwa, anana Harhas,a urusawi kalambe monno a dangi ne wanno baru ne Yerusalem. Bage a panewe dengawi. 15Bage hinnage barada, "Hinnawe li'ina MORI, ALLAH Israel: Lummuge barana ata atukawu baragu, 16Hinnawe li'ina MORI, 'Ki pandege YOUWA enga pakona gowe malapetaka ne pandou monno atana hinna wa'i kaiwe patekina pabacana tokko Yehuda."17Orona, a dundakaba-Ga monno a tunnu korban barana allah eka ga'i kanna karoduka ate limi-Ga orona ngara parawina limada. Nyawe, wegara banawe buttu ate-Gu a eka gai barana ne pandou monno danna bodakige.' 18Takka, barana Tokko Yehuda a patukami ki dengiwe petunjuk MORI, tekki dawe: Hinnawe li'ina MORI, ALLAH Israel: Tubanawe ne panewe parenge bami, 19orona ne atemu na lunak bawe monno muparadaka weki bana arona MORI bu renge wali wa'iwe ne pateki-GU tubana ne pandou monno atana, orona enga podani kengerian monno kutuk, monno orona mu irrawe kalambemu monno mu ngi'o aro-GU, enga rengeda-GU. Hinna li'ina MORI.
Chapter 23Umat A Rengewe Hukum Taurat

1Bage, Tokko na patukawi ata bapakuwadi ngara kaweda Yehuda monno Yerusalem barana. 2Bage kako bana tokko ne Bait Suci monno ngara ata Yehuda monno ngara ata Yerusalem monno ngara imam, ngara nabi monno ngara ata, wali a ki'ina dukki a matto, a kako marengani. Bage na bacawi katillu detada ngara patekki wali kitab perjanjian pa tabokada ne Bait Suci MORI.
4Tokko napatukawi imam besar Hilkia, ngara imam tingkat duada, monno ngara ata a jaga binna ka palousodi wali Bait Suci MORI ngara perkakas parawida a tubawi Baal, Asyera monno ngara tentara langit. Na tunnu kuwawi ne 'goungana Yerusalem, ne padang Kidron, monno na keketawi rabukana ne Betel.5Na pangauwi ngara ima dewa asing pakeketada ngara tokko Yehuda nga'i ka tunnu wi korban ne ngara lete pengorbanan ne ngara wanno Yehuda monno sekitar Yerusalem. Hinna kaina ngara ata a tunnuwi korban a tubawi Baal. tubana loddo, tubana rasi-rasi bintang, monno a tuba ngara tentara langit.6Yosia na palouso ngara kuwa pari'i berhala wali Bait Suci MORI netti 'goungana Yerusalem, netti loko Kidron, na pumbuwi dia barabukawi, bage kanna kapetige rabukana ne ponnu odi ata jelata.7Na pukkadi ngara umma pelacuran bakti a wa'ina ne Bait Suci MORI, pandouda ngara mawinne ba tonnu we'e na Asyera.8Bage, na ngindi kuwawi ngara imam wali ngara wanno Yehuda lalu menajiskan ngara lete pengorbanan pandou ngara imam batunnuwi korban, wali Geba dukki Bersyeba. Na pukka dommodi ngara lete pengorbanan ne ngara binna gerbang a wa'ina ne barra lara a tama binna gerbang Yosua, a kuasagw ne wanno, a wa'i ne tuba wello binna gerbangna wanno. 9Takka, ngara imam lete pengorbanan da penneki ne mezbah MORI ne Yerusalem. Nyakidu roti da beragi panga'ada ne tillu dudadida10Yosia napa najis kaiwa na tofet a wa'ina ne lembah Ben-Hinom ga'i ka da'i kanna ata ali persembahkanai ana kabani monno ana minnena sebagai korban apida barana Molokh.11Na lettodi ngara dara pata'ida ngara tokko Yehuda a tubawa dewa loddo ne binna tama Bait Suci MORI, bara pandouna Natan-Melekh, sida-sida adangi wa'i ne uppu wanno. Na tunnu kai ngara kereta perang na loddo waina api.12Mezbah a ne'ina ne ponnu umma, ne ruangan Ahas parawida ngara tokko Yehuda monno mezbah parawina Manasye ne pakaduadana pelataran Bait Suci MORI na pukkadi tokko, na pubbukai monno ne rabukana na letto ge netti loko Kidron dana.13Ngara lete pengorbana a wa'ina ne sebelah timur Yerusalem, a wa'ina e Bukit Masyhit, papakedena Salomo, tokko Israel, a tubawa Asyterot, dewa kejijikan ata Sidon, a tubawa Kamos, dewa kejijikan orang Moab, monno a tubawa Milkom, dewa kejijikan orang Amon, napa najiswi tokko.14Na pubbukai ngara tugu berhala monno na pukkadi ngara pari'i berhala bage kanna ponnu we ne pandou pangu ruwwi ata.15Langu nyako, mezbah a wa'ina ne Betel, yaitu bukit pengorbanan parawina Yerobeam anana Nebat, a rawige pa berdosa waida ata Israel, na pukkawi, langu nyako mezbah pangu bukit pengorbananna, bage ngara togo na lekkatawi. Bage kanna tunnuwi pandou pemujaan wa'i , na pubbukawi mba rabukawe, bage kanna tunnuwa kasala touna Asyera.16 Bage kanna madikkira Yosia, na etawi ngara odi a wa'i lete detana. Bage kanna tukawi ata ka dedewi ngara ruwi wali ne odi dana, na tunnuwi ne ponnu mezbah, bage kanna panajiswa, dekuge li'ina MORI pa tekina NA abdi ALLAH.18Bage hinnage Yosia, "Ga'i amoku. Da'i kanna iya ate a todowi ngara haida ruwi!" Bage ka paselamatwi ngara ruwina monno ngara ruwina nabi a ammina wali Samaria.19Monno ngara kuil ne ngara lete pengorbanan a wa'ina ne wanno Samaria, parawida ngara tokko Israel nya kanna tobbula buttu atena MORI napaberu kuwadi Yosia. Hinna kaida ngara kuil a hinna ba kaina ne Betel.20Na teba kuwawi ngara imam lete pengorbanan a wa'ina, ne ponnu mezbah, monno tunnu kuwawi ngara ruwi ata ne ponnuna. Bage, kanna wali ne Yerusalem. Ata Yehuda a Rayakan Paskah21Bage tokko kanna tukawi ngara ata hinnage, "Rayakan Paskah a tuba barana MORI, ALLAHmu, a hinna a matulisa ba ne Kitab Perjanjian."22Orona, da'i bana perayaan Paskah wali zaman ngara hakim a peretane Israel monno sepanjang ngara tokko Israel monno ngara tokko Yehuda.23Takka, enga dadi nawe ne dou kabullu pondo paretana Tokko Yosia, a rayakan ge ne Paskah tubana MORI ne Yerusalem24Bage, ngara ata a kadengana dewa ata mate, ata a kadengana peramal, terafim, berhala, monno ngara dewa kejijikan pa eteda ne tanah Yehuda monno Yerusalem na hapuswi Yosia kanna kakowe ne ngara patekina Taurat a matulisa ne kitab pakolena Imam Hilkia ne bait Suci MORI.25Ngara tokko a aulluna da'iki a hinnana, a madikkira barana MORI waige ate waina, waige dewana, monno waige ngara pawessina dekuge ngara Taurat musa. Monno, lirana, da'iki a kedde a sama dengawi.26Takka, MORI danna eru kina wali murka-NA a wega-wegara, a kedde bergelora barada Yehuda oro karoduka ate-NA papakedena Manasye. 27Hinnage MORI, "Wo'u, Yehuda, kupamarro migi wali aro-GU hinna kaina baku pamarrodi Israel. Enga lettogo ne wanno papede ba-GU, na Yerusalem monno Bait Sucina, lango kopo lung-GU bage: "Ngara-GU enga engage ne."28Ngara a engana wali riwayat Yosia monno ngara parawina a matulisa kuwa bana ne kitab Sejarah zaman ngara tokko Yehuda. Matena Yosia29Ne zaman na, kedde bana Firaun Nekho, tokko Mesir, bana gobawi tokko Asyur ne uppu loko Efrat. Kako bana Tokko Yosia arona, takka a pamatewa ne Megido tengara bana etawa. 30Ngara atana a ngindina kamatenawali Megido monno a ngindina ne Yerusalem monno a tane wa'i ne odi dana douna. Bage ata tana a jemputa Yoahas, ana Yosia, bage ka urapiwa monno a keketa ba tokkowa deluwa amana.Yoahas tokkowa Ne Yehuda31Touda kabullu douna Yoahas ba tokkowa. Touda wullana bana pareta ne Yerusalem. Ngara inana Hamutal, ana Yeremia wali Libna. 32Na rawige ngara a bokala arona MORI hinna kaina parawina ngara umbu ai bana. 33Firaun Nekho a golluwa ne Ribla ne tana Hamat kadana pareta kana ne Yerusalem. Ne negeri, Firaun napatubadi denda ngau talenta omma kaka monno kabullu talenta omma rara.34Firaun Nekho na keketawa na Elyakim, anana Yosia, kana deluwa Yosia, amana, monno na ekana ngarana Yoyakim. Takka, na ngindiwa Yoahas dukki Mesir monno na mate wa'i ne'e. 35Omma rara monno omma kaka bage nayawi Yoyakim barana Firaun takka natongu welli katowa wali ne negeri ka enga yana riti dekuge ne patekina Firaun. Na dengi omma kaka monno omma kaka wali barada ata wanno ka enga nandi barana Firaun Nekho.36Dua kabullu limma douna Yoyakim ba tokkowa monno kabullu iya douna bana pareta ne Yerusalem. Ngara inana Zebuda, ana Pedaya wali Ruma. 37Na rawige ngara a bokala arona MORI hinna kaina ngara parawina umbu ai bana.
Chapter 24Tokko Nebukadnezar Ammiwi ne Yehuda

1Ne masana, Nebukadnezar, tokko Babel, na keddewi Yoyakim kanna takluk Yoyakim touda douna bage kanna memberontak bali barana.2Bage MORI kanna tukadi ngara gerombolan Kasdim, gerombolan Aram, gerombolan Moab, monno gerombolan keturunan Amon kakeddewi. NA pa pangindi barada ata Yehuda kanna pamatewi dekuge li'ina MORI pateki-NA lededi ngara atana, nyabai nabi.3Tetakka wali tita-NA MORI ngara kuwa a dadi barana Yehuda ga'i ka marro wali aro-NA, orona ngara dosa Manasye monno ngara kuwa parawina. 4Monno, orona ra'a ata da sala a a palegana ne Yerusalem na bonnu bagera'a wali barada ata da sala, nyaka MORI dana nauki bana paderrawa.5A engana wali Yoyakim monno ngara parawina, a matulisa kuwa bana ne kitab Sejarah zaman ngara Tokko Yehuda. 6Bage, mbeika bana Yoyakim palolodi umbu ai bana, bage Yoyakhin, anana, deluna.7Tokko Mesir danna lousa bana berperang wali negerina orona tokko Babel na rebut bawe loko Mesir dukki loko Efrat, ngara a tama wilaya tokko Mesir. Nebukadnezar Na Dede kuwawi Yerusalem8Kabullu pondo douna Yoyakhin ba tokkowa. Touda wullana bana pareta ne Yerusalem. Ngara inana Nehusta, ana Elnatan, wali Yerusalem. 9Na bokala kuwawi parawina aro matana MORI hinna kaiwi parawina amana.10Tengarana ngara atana Nebukadnezar, tokko Babel, na keddewi Yerusalem monno na kepungwe ne kota. 11Ammiwi Nebukadnezar, tokko Babel bana serangwi wanno tengarada ata ba kepungwa.12Bage, Yoyakhin, tokko Yehuda, na tabokawa tokko Babel; nya monno inana, ngara pegawaina, ngara ata mattona, monno ngara pegawai istanana. Tokko Babel na woppawa ne dou pakapondo waina paretana.13Na palouso kuwadi ngara perbendaharaan Bait Suci MORI monno perbendaharaan wali istana tokko. Na keratwi ngara perkakas omma rara paraina Salomo, tokko Israel, wali Bait Suci MORI hinna kaiwe li'ina MORI.
15Na keketawa Yoyakhin netti paka petti wa'i dadai netti Babel, ngara minnena tokko , monno ngara ata a pareta ne wanno. Na ngindi kuwawi ka ata paletto dadi wali Yerusalem netti Babel.16Nyaka, ngara ata a gagah perkasa, pittu rata atawa, ngara tukang besi monno ata a pandena 'bei kabullu rata atawa, monnongara pahlawan a pandena patauna na ngindi kuwawi tokko Babel ka ata palettowi netti Babel.Tokko Zedekia17Tokko Babelna keketawa Matanya, lokana Yoyakhin, ba tokkowa deluna monno na ekana ngarana Zedekia.18Dua kabullu iya douna Zedekia ba tokkowa monno na pareta kabullu iya douna ne Yerusalem. Ngara inana Hamutal, ana Yeremia, wali Libna. 19Bokala ngara kuwawi parawina arona MORI, hinna kaiwi parawina Yoyakhin. 20Orona, murka MORI, na dadi kuwa bawe ne Yerusalem monno Yehuda, nya kan-NA lettodi wali aro-NA.Bage Zedekia na memberontak barana tokko Babel.
Chapter 25Nebukadnezar Napadukana Paretana Zedekia

1Ne dou paka iwa waina paretana, ne loddo paka iwwa waina ne wulla a kabulluna, ammiwi Nebukadnezar, tokko Babel. Nya monno ngara tentarana a serangwe Yerusalem, a pakedewi kareka ba gobawi, monno a padedewi benteng pengepungan ne ngara pandou. 2Hinna bawe ne wanno banna terkepungwe dukki dou pakabullu iya douna paretana Tokko Zedekia.3Ne loddo paka iwwa wulla kapata kedde we kareba kalada ne wanno monno da'i pongu bana panga'a barada ngara ata wanno.4Bage, a paduadawe tembok wanno monno ngara tentara a louso gedde dana dekuna binna gerbang barana duada tembok a wa'ina ne barra taman tokko louka ngara ata Kasdim a kepung we ne wanno. Malle bada sangga netti Araba-Yordan.5Bage tentara Kasdim a wolawa tokko wali lira monno a dekuwi ne dataran Yerikho. Ngara tentarana a tercerai berai ba dundakai.6Bage ka woppawa na tokko monno a ngindinai barana tokko Babel ne Ribla monno a yawi hukuman. 7A pamatewi ngara anana Zedekia ne arona monno a pakabura nandi matana. Bage, a kette wai rantai tabaga monno a ngindiwa netti Babel. Yerusalem Binasa8Na wulla kalimma, loddo a kalimma wulla natti, ne dou paka iwwa kabullu dou waina paretana Tokko Nebukadnezar, tokko Babel, ammi mbai Nebuzaradan, kepala pasukan pengawal, nyabai pegawai wali tokko Babel nett Yerusalem. 9Na tunnuwe Bait Suci MORI, istana tokko, monno ngara umma ne Yerusalem. Ummada ngara ata matto na tunnu kai waidi api. 10Bage, ngara tembok keliling na Yerusalem a puddarawi ngara tentara Kasdim a palolo dengawi na kepala pasukan pengawal.11Ata a enga ponna ne wanno monno ngara pembelot a tidi barana tokko Babel monno ngara a enga ponna wali barada ata mangeda pa keketada netti pakapetti wa'i nadi Nebuzaradan na kepala pasukan. 12Takka,kepala pasukan na ga'idi ngara ata milla ne wanno ba tukang-tukang oma anggurwi monno ata oma danawi.13Ngara pari'i omma kaka a wa'ina ne Bait Suci MORI monno ngara kereta penopang monno "bonnu" omma kaka a wa'ina ne Bait Suci MORI a lekketawi ngara ata Kasdim, bage kuwa tabaga a keketwi netti Babel. 14Ngara kuali, ngara penyodok, ngara keto, ngara cawan, monno ngara perkakas tabaga pa waida ne ibadah dana a dede domowi. 15Ngara perbaraan monno ngara bokor paburiwai paraida wali ommo rara louka nyaku omma rara tempaan monno ngara barang parawida wali omma kaka na dede kuwawi na pasukan pengawal.16Monno, iya pasang pari'i, iya "bonnu", monno ngara kereta penopang paraina Salomo a tubawe Bait Suci MORI. Tabaga wali ngara haida perkakas dappa bisa ba timbangwi. 17Kabullu pondo hasta nyaba madetana pari'i a iyana monno wa'i sangga wali tabaga ponuna. Madetana ngara sangga touda hasta. Wa'idi jala-jala monno buah-buah delima a wa'ina ne ponnuda ngara sangga a woletai, parawida wali tabaga. Hinna kai haida pari'i a duada diserta jala-jala.Ata Yehuda A Ngindiwi selaku Tawanan18Bage na kepala pasukan pengawal na woppawa Seraya, imam kepala, Zefanya, imam tingkat duada, monno touda ata a jagawe binna.19Ne kotadana, a woppa kaiya iya ata pegawai istana tokko a kepaladi ngara prajurit monno limma ata pelayan pribadina tokko pa tabokada ne kota dana, monno panitera panglima a kerahkandi ngara ata wanno monno enne kabullu ata pataboka ne kota dana.20A woppawi nyabana na Nebuzaradan, kepala pasukan pengawal, a keketa ngindiwi barana tokko Babel ne Ribla. 21Bage, tokko Babel na pamatewi monno menewaskan ne Ribla, ne tanah Hamat. Ngara ata Yehuda a ngindi kai netti pembuangan wali negerina.Gedalya Gubernu wa ne Yehuda22Barada ngara ata a enga ponna ne tana Yehuda orona ba dundakadi Nebukabnezar, tokko Babel, ka keketawa Gedalya, ana Ahikam, ana Safan.23Balenga kuwa banna kepala pasukan, hidda monno ngara atana, a rengewe tokko Babel na keketaba Gedalya kako bada barana Gedalya ne Mizpa. Na Ismael ana Netanya, Yohanan ana Kareah, Seraya ana Yanhumet ata Netofa, monno Yaazanya ana Maakha palolo dengadi pirra atana. 24Aura bana Gedalya barada, "Di mandauta kadi pegawaina natti ata Kasdim. Dangimi ne negeri monno mengabdimi barana tokko Babel, nya ka enga duwa denganamigi."25Takka, ne wulla paka pittuna ammiwi Ismael, ana Netanya, anana Elisama, keturunan tokko palolo dengadi kabullu ata ka pamatewa Gedalya monno ngara ata Yehuda monno ngara ata Kasdim a wa'ina barana ne Mizpa dia ba mate. 26Bage, kedde bada ata wali a ki'ina dukki a matto palol dengadi ngara panglima tentara ka kedu wa'i ne Mesir orona a mandautadi ngara ata Kasdim.27Bage, ne dou touda kabullu douna bawe pembuangan tokko Yoyakhin, na wulla kabullu duada tanggal dua kabullu pittu natti wulla, Ewil Merodakh, tokko Babel, ne dou paretana napasilliwa Yoyakhin, tokko Yehuda wali gollu dana.28Na pa newe duwa dengawi monno na yana mandi'i madeta lebipo wali barada ngara tokko a wa'ina barana ne Babel.29Na ganti wi kalambe gollu danana Yoyakhin monno na nga'a ge nga'ana arona tokko ne dou toleka. 30Pawo'i monno panga'ana nayadi tokko iya loddo iya loddo sepanjang tolekana.

Esther

Chapter 1

Ratu Wasti ndanna pa akaki na tokko. 1Netti ponna tutuna Ahasyeweros, nanya Ahasyeweros a mandi'i wali 127 tanah wali India ndukki Ethiopia. 2Netti ponna, mbanna mandi'i Tokko Ahasyeweros ne pandou mandi'ina ne ndana na Istana Susan,3Ne pakatouda ndou mbana mandi'i, na raingge ne rame a kalada papasangga wa'i nandi naida ata matto mono ata papatukana mono pemimpin daerah wa'i ndi ne arona.4Napa tutundi ngara kuwa ndi naida ndouna kemuliaan pama ndi'ina mono kehormatan ndua na a wanggara pirra lodona, nduki ngau pondo kabulu lodona.5Nappa genapapa lodona, na tokko na rai ngge rame kalada papasangga nadi ngara kuwa ata a wa'i na ne Istana Susan, lakkanya na ata matto lappata ata milla, ne oma istana tokko ne pittu lodona.6oma istana papanduwa wai ne kba lenan a putih biru, papa kette wai nda kalerre lenan halus berwarna ungu paparaito wai nda kuru kara oma kaka ne pari'i-pari'i marmer ne ponnu lantai marmer ne ponnu lantai marmer a rarana, a kakana monoa mette na , a ta'indi ne dipan wal oma rara wawo.7A yawi paenu ne gelas-gelas oma rara, monno ngara kuwa gelas a eka iya- eka iya. Anggur istana a raidi allu luwana orona na tokko na allu we ndua atena. 8Enu ndukungge ne pambei ndai ki ata a paksa, oro hinna mbali'ina tokko ngar kuwa ata apakakowe ne aturan pandou pama ndi'ina kayadi haida pa enu ndekungge pa mbina iya ata-iya ata.9Ratu Wasti na rai kai ngge ne rame a tanga ngara kuwa mawinne a ne'ina ne pandou pama ndi'i waina tokko Ahasyweros.10Ne paka pittu loddo waina ne rame, orona ate na tokko mbanna kalada ngge oro mbanna enu anggur napa tukawi Mehuman, Bizta, Harbona, Bigta, Abagta, Zetar, monno Karkas, 11kangindiwa Ratu Wasti arona tokko kanna pawaindi mahkota kerajaan, ka etana kabolana mbarrana atana, orona mbanna kabola pongngu matana.12Nyakido, Ratu Wasti ndanna ndeku kinna papareta ndai tokko patekindai atana tokko nyawe kanna langngu bani mbuttu ate monno ne banina a wega-wegara.13Mbage, matuwa mbanna tokko mbarrana ata a pande, a ndommu ngge domma orona hinna mbawe ndomma nda tokko mbarra nda ngara kuwa ata pande na hukum monno pengadilan.14Monno ata pambarana tokko: Karsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsena, monno Memukan, naida pittu ata matto a wali Persia monno Media, a kole patambokka ndengngawi na tokko monno a kolege pamandi'i ne pandou pama ndi'ina. 15"Ndeku kongge ne pareta, apako paparwi ndai mbarrana Ratu Wasti orona mba ndanna ndekuna ne li'ina tokko papanduki ndai ata papatuka ndai mbarana?"16Ne aroda tokko monno ngara ata papatukana, hinna ngge Memukan, "Ratu Wasti ndanya wa'ike mbarrana tokko, takka mbarra ngara ndobba nda ata matto monno ngara rakyat a wa'ina ne ngara kuwa daerah Tokko Ahasyeweros.17Orona paparawina ratu enga pande ndawe ngara kuwa mawinne nyabawe ne hidda nda papa akambai la'inda monno hidda ngge, "Tokko Ahasyeweros na ndengngi wa Ratu Wasti kanna tabbokawa, takka ndanna nauki mbanna mai'.18Ne loddo pongngu, ngara mawinne ta matto Persia monno Media a rengngewe parawina ratu a raingge a sama mbarra ngara kuwa ata matto tokko, monno enga luwa mbanna kanissikka monno mbuttu ate.19Na ndua ko mbarra tokko , ngga'i kanna palouso ngge ne pareta monno a tulissa ne undang-undang ndana Persia monno Media ngga'i kadda hapussa kawe, nyaka wasti ka ndanna aro ndommo kai tokko. Ngga'i kanna yawe ne mandi'ina mbarrana mawinne wadde a louka panduwa. 20Lengnga napa ndukkiwe ne li'ina tokkombapa pandukki ndawe mbarra da ngara kuwa ata a wa'ina ne pandou pamandi'i wa'ina ne a kaladana, ngara mawinne ka pa akawi la'ina, lango koppo la'ina mba ata matto wa atau mba ata millawa.21Usulan na tuba kaiwe pambei atena tokko monno ngara ata matto nyakanna raingge ndekuna patekinna Memukan. 22Mbage, tokko napangindi surat mbarrada ngara pemimpin ne ngara daerah a tertulis monno mbarrada ngara bangsa ndekungge bahasa nda ngga'i ngara kuwa kabani ka nyako a katowa ngge ngara uma katonga ndou nda.

Chapter 2Mba Ratuwa Ester

1Na lengngapa mbawe ne, na lengngapa muwa ngge butu atena Tokko Ahasyeweros, na lolowa Wasti, appawe paparawina monno appa papambotonai.2Mbage, ngara ata papatukana tokko, hidda ngge, "Elletai mbowinne-mbowinne a kabola mbarra raja.3Ngga'i na tokko kanna papatutu ngara pegawai ne ngara kuwa daerah kerajaann ndanana ngga'i kanna pakuwandi ngara kuwa mbowinne a kabola ne istana Susan. Ngara kuwa hidda a ngindiwi ne balai mbowinne papaawasanna Hegai, atana tokko, a jagawi ngara kuwa mawinne. Orandi a wangi mbarrada.4Mbage, mbowinne papambeina tokko ka ratuwa gantiwa Wasti. " Ne papa arondai tokko na aku kaingge tokko, monno na ndekungge.5Ne istana Susa wa'i na iya ata Yahudi ngarana Mordekhai, anana Yair, anana Simei, anana Benyamin,papangindina wali Yerusalem mbada ata papalettonda mbada Yoyakhin, tokko Yehuda, papangindina Nebukadnezar, tokko Babel.7Napamatowa Hadasa, na Ester, ana minnena lokana orona mba da'iki ama monno amana. Na mbowinne na kabola monno menawan. Orona mbanna mate amana monno inana, Mordekhai napali ana ndou nai.8Lengngappangge li'i monno ketetapan na tokko mbanna rengnge kuwa ata, monno luwandi mbowinne a pakuwanna ne istana Susan, Hegai nya aturai, mbage na Ester a ngindi kai ne istana raj, Hegai nya a aturai, ata a jaga ngara kuwa naida mbowinne.9Na mbowinne naduwa mbanna etawa monno napa kedde manawara atena wali mbarrana. Na ngetta lolona Hegai mbanna yawi ngara a kuwa a mbo mbangi monno panga'a a nduwa mbarrana, monno pittu ata dayang papedena wali istana raja monno na ta'i wa'indi ne pandou a nduwa ne pandou pandangngi wa'ina selir raja.10Ndanna tekki kai Ester mba je walinyana monno lara pali na ngara nduna orona nambakawa Mordekhai. 11Ne iya loddo- iya loddo Mordekhai napaga-paga neti arona pandou pane'i wa'i Ester monno wa'iko a dadi wekki ndetana12Ngara mbowinne a kole ndobbana rapa tama patutu wekkina mbarra Raja Ahasyeweros, mba lengngapa mba tau moro dua kabullu ndouna ndekuna nepa patekki dadi ngara ndobba mawinne, oronangge ne ngara kuwa rapa a waingge ngara mbou mbangi: enne wulla a waina minyak mur, enne wulla awaina minyak kasai, monno ngara kuwa a mbou mbangi.13Mbage, na iya mbowinne napatutu wekkina mbarra tokko, monno ngara kuwa pambei atena a ya nandi nga'i kanna ngindiwi wali balai mawinne ne istana tokko.14Mbanna remale kongge, na tama monno ne kabugedde na wali ne balai perempuan, Saasgasnya a awasai, pegawai raja a kadiwi ngara selir. Na iya mbowinne ndanna kako mbanna arona tokko, mba ndanna mbei kongge na tokko monno mba ndanna kandengnga kundi ngarana.15Mbangge na Ester, anana Abihail, lokana Mordekhai, a keketa Ester pagai ananai, na kolena rapa patutuwekkina mbarra tokko, langngu appa kowa ndanna ndengngikiwa nyakiddo ne papanungnganai Hegai, pegawai raja, a jagawi ngara mbowinne. Ester nappa dadiwe pamilla ate ndengngana ne aro mata nda ngara ata a etawa. 16a ngindiwa arona Tokko Ahasyeweros ne istana na wulla kabullu, na wulla Tebet, pakka pittu ndou na mandi'ina na tokko.17Na tokko louka namanawarani Ester daripada ngara mbowinne wadde, monno na kolengge monno manawara ate louka walina ngara mbowinne, nyakanna na pawai mahkota kerajaan katowa detana monno nyambanna a ndeluwa Wasti.18Nyaka, tokko na raingge rame kalada papasangga nandi ngara matto monno ngara pegawaina, orona Ester. Monno naya patekki tubana loddo kalada monno na yadi hadiah sesuai pambei atena tokko. Mordekhai na pandengge orona rencana jahat19Mandi'i mbanna Mordekhai aro mbinna istana tokko yalla ngara mbowinne mbapa kuwandi pakanduanda waina.20Ndanna tekkike walina atau kebangsaannya ndekungge patekkina Mordekhai. Orona, Ester na ndekungge li'ina Mordekhai walina mbanna ki'ina.21Nepa iya loddona, rapangge Mordekhai mbanna mandi'i ne ,binna istana raja, Bigtan monno Teresh, ndua nda ata a jaga binna, na bani monno na elleta cara ngga'i kapa matewa na Tokko Ahasyeweros.22Nyakiddo, Mordekhai na pandengge ne a dadi, mbage napalarana mbarrana Ratu Ester, monno Ester natekkina mbarra tokko ngara detana Mordekhai.23Lengngappa mba paretawe monno na benar we, nyaka haida ata a nduanda disulakan ne pari'i n deta. Ne a dadi a tuliswe ne kitab sejarah kerajaan ne arona tokko
Chapter 3Rencana Haman napa moddawi ata Yahudi

1Na lengngapawe ngara kuwana, Raja Ahasyeweros na keketa na Haman, anana Hamedata, ata Agag, akeketa monno a ta'iwi ne ponnuna ngara ata matto a palolo ndengngawi.2Ngara kuwa ata papawedena a ne'ina ne binna gerbang istana toko a rukka ndi kundona monno a kawodowi Haman, orona hinna paretana tokko. Nyakiddo, Mordekhai ndanna nauki sujud monno kawodo.3Mbage, ngara ata papatukana tokko a wa'ina ne binna gerbang pandou mandi'ina tokko hiddage mbarrana Mordekhai, " Kudu pa'akkaki li'ina na tokko?"4Mbapa mba palolo ndengngana na Mordekhai iya loddo iya loddo monno ndanna rengekiwi, nyaka tekkina Haman ka pandege Haman na pawessiko, orona na tekki mbawe mba ata yahudiwa5Lappata na etawa Haman na Mordekhai mba ndanna kawodoki, na mbuttu lologe atena.6Takka, na etawe ne touwana ndanna pawelli pongu kingge na tittoko na Mordekhai pakaina orona a tekki mbanna je ata nyawi na Mordekhai. Haman na berusaha kanna pamatewi ngara ata Yahudi, ata iya tanana Mordekhai a wa'ina ne pandou pamandi'i wa'ina Ahasyweros.7Na wulla kaiya nanya wulla Nisan, pakambullu duada wa'ina paretana Raja Ahasyeweros, a lettona pur, iya undi, ne arona Haman wali iya loddo ndukki iya loddona monno wulla ndukkiwi wulla, ndukki kabullu nduada, nanya wulla Adar.8Mbage, hinnage Haman mbarrana Tokko Ahasyeweros, " Wa'ina iya bangsa a tersebar monno a terasing wali bangsa-bangsa, ne ngara ndukka tana pamandi'imu. Nai hukum nda a eka pongngu wali bangsa eka, monno nda pa'akaki hukum bangsa eka, monno nda pa'akaki hukum-hukum tokko, nyaka ndanna pantasake mbu palokokondi mba engandi.9Mbu yakowe, yadadi iya pareta ngga'i ka pamoddawi hidda monno kaku yadi 10.000 talenta omma tabaga mbarra limmana ata a mangngu pawilina ngga'i kapatamandi ne perbendaharaan tokko".10Mbage, na tokko na kai tawurru kerajaan wali wolla limma ndetana, mbage kanna yanai mbarrana Haman, anana Hamedata, ata Agag, gobbadaa ata Yahudi.11Hinnage tokko mbarrana Haman, "Tabaga monno ngara haida ata ndoumundi, raingge apawe ne paetamu a ndua mbarra nda."12Na wulla a ka iyana, ne loddo kabullu tou ndana, tokko na kadengngi ndi panitera monno a tulissa we ndekungge monno ngara patekkina Haman mbarrana ngara tokko wilayah monno ata pareta a pareta ngara daerah, monno mbarrada ngara ata matto ndekungge a tertulis ne dana na monno ndekungge bahasa nda. Naida pareta a tulissa ngara ndetana Tokko Ahasyeweros monno a meterai wai ngge tawurruna tokko.13Ngara kuwa surat a pangindi ndi wai ndi ngara ata papatukada ngara daerah tokko ngga'i ka pamoddawi, pamatewi, monno membinasakan ngara ata Yahudi, wali a mbo'u ndukki a kaweda, mawinne lappata lakawa, monno rampassai ngara ndou nda ata Yahudi, nepa iya lodona, ne loddo pakabullu touda waina wulla kabullu nduanda, nyabana wulla Adar.14Ne li'i ndana na ne surat nya patekkida nyambanna li'i pareta ngara ne iya pandou iaya pandou, monno hidda kaingge mbarra ngara ata kaenga siap padda ne loddo.15Ngara ata papatukada a pangetta kakoda ndekungge paretana tokko, monno ne li'i pareta a tekki mbawe ne istana Susan. Tokko monno Haman a mandi'i sambil mba mbenu, sedangkan kota susan na gempar lolo mba.
Chapter 4

Mordekhai Na Roruwa Ester 1Tenggaranna na Mordekhai mbanna pande ngara kuwana a dadi, na irrawe kalambena, napawenangge kaba kabung monno pa'u tana, mbage kanna kako tillu kota na waingge kawissaka monno li'i malelika monno pamilla ate ndengnga. 2Na kako a marro wali binna gerbang istana tokko orona mba nda'i pongnguki iya ata papalokoda a tama binna gerbang istana waina kaba kabung. 3Li'i pareta monno patana tokko na ndukki mba ne ngara iya pandou. Ne'e, wa'i ngge ngi'o ne mbarrada ata Yahudi, a wai ngge puasa, ngi'o monno malelikka pamilla ate ndenga, monno a luwana kaba kabung monno pa'u tana.4Tengngarra mba ammi ndi ngara dayang na Ester monno pegawai-pegawaina a tekina mbarrana, ratu na gelisah. Na pangindiwi kalambe kanna tauwi Mordekhai monno kanna kaingge kaba kabungna, takka Mordekhai ndanna ndeibakiwi.5Mbage, Ester na kandengngawi Hatah, ata papatukana tokko papatutuna tokko kanna layanwi, monno a patukawi kanna kako mbarrana Mordekhai ka pandepu apa a dadi monno ka hinnawe.6Kako mbanna Hatah mbarra Mordekhai ne lapangan a ne'ina ne aro binna gerbang isatan tokko.7Na tekki kuwawe appa papoddana Mordekhai, monno tubada riti pa janji ndai Haman kanna pamatamandi ne perbendaharaan tokko wellina ata yahudi papamateda.8A ya kaina li'i pareta mbarrana suratana tokko papalousa nda ne'e Susan ngga'i ka pamatewi kanna patu ndi mbarra Ester, monno ka patukawi Ester kanna kako arowi tokko kanna ndengngiwe manawara ate mbarra atana.9Kako mbanna Hatah monno kana padukkina patekkina Mordekhai mbarrana Ester.10Nyakido, hinnage Ester mbarrana Hatah, monno naya pateki mbarrana Mordekhai, hinnage,11"Ngara atana tokko monno ngara ata a ne'ina kerajaan kanna pandege ngga'i iya kabani atau mawinne a kako ne halaman mba nda kandegngaku, nyakido iya hukuman, nyaba hukuman mate. Kecuali tokko mbanna padolaku tokko ommana ngga'i ka enga tolekana, takkana na tokko ndanna kadengngakingga touda kabullu loddona."12A tekkina patekkina Ester mbarrana Mordekhai.13Mbage, hinnage Mordekhai mbanna walewana Ester, "Nepapa ngedamu orona mba ne'i nggu ne istana na tokko, luputabbamo wali ngara kuwa ata Yahudi.14Orona, enga kunggu akanawa wekina mbahinna ne'e, patulu monno kebebasan torana ngara ata Yahudi enga wa'ingge wali iya pandou, takka wo'u monno ngara ole dadimu enga matemi. Garra a pandengge mba hinna ne'e' mu kolege mandi'i ratu?"15Hinna ngge Ester mbanna walewa Mordekhai,16"Kako, pakuwandi ngara ata Yahudi a wa'ina ne Susan, monno berpuasami toragu; ndi nga'a kanna monno ndi mbenu kanna nepa touda loddona, ne gedde monno loddo. Sauwa monno ngara dayangnggu enga puasa kaimbamma a nggai ndobbana. Mbage, kaku kako arowi tokko, louka mba ndanna tu'mbakowe monno li'i pareta; mba kaku mate kowangga, ku mate."17Kako mbanna Mordekhai monno na rai ngara kuwangge apawe patekina Ester mbarrana.

Chapter 5

Ester Na Panewe Ndengngawi Tokko 1Nepa katouda loddo waina, Ester napawenna ngge kalambe ratuna monno na dede ne halaman a ne'ina ne istana tokko. Tokko ne'ina a mandi'i ne takhta kerajaanna, aro ngge mbinna istana. 2Lengnga napa etawa Ratu Ester mbanna dede ne halaman, na kolengge manawara atena na tokko. Mbage, tokko na padolawi tokko omma rarana a wa'ina limma detana mbarra Ester. Ester na mbarrawi monno na terrengge lawina na tokko omma rara.3Tokko na tuwawa, "Appa appa, Ratu Ester? Appa padengngimu? Loukapo, ne wadde kerajaan ku yagowe."4Na wale Ester, "Mu pakaloga kongge, ngga'i na tokko monno Haman amminggi ne perjamuan makan parawinggu toramu."5Na wale tokko, "Ngettena kadengngawi Haman ngga'i kanna raingge appawe patekina Ester." Mbage, tokko monno Haman ammidi ne perjamuan makan pasiap panna Ester.6Tengngara mba ne'i ndi a mbenu anggur ne perjamuan, na tuwa tokko mbarrana Ester, "Appa padengngimu? Langoko appawa ku kabulkan. Nyado, appa padengimu? Langokopo separuh wali ne kerajaan nggu ku yagundi. "7Walena Ester, "Ne padengngi monno pa mbei ategu nyawe, 8mu manawara monno mu mbei ate kongge kayagawe ne padengngigu, ngga'i tokko monno Haman ka ammindine perjamuan makan parainggu a tubami. Koka, karaingge apa patekina tokko."Bangata Ate Haman a Sangga Mbarrana Mordekhai9Mbage, wali mbanna Haman waingge ate a kaladana monno a waila. Nyakido, mbanna etawa Haman na Mordekhai mba ndanna dede monno na kawodeka mbanna kawodowa ne binna gerbang istana tokko, na kedde lolo bangata atena Haman a sangga mbarra Mordekhai.10Lango hinna kopo, na pattu wekina Haman monno wali mbanna ummana. Na kadengnga ndi ngara olena monno Zeres, minnena.11Mbage, tekki mbanandi ngara ndouna, luwana ana kabanina, ngara payanandi tokko mbarrana, monno ne mandi'ina a louka wali ngara pegawai monno ngara atana tokko.12Hinna ngge Haman, "Louka, Ratu Ester ndanna pakaloga kinna lakka ata iya, nyakidonna youwa, ka ammiga mbama tokko ne perjamuan makan papanduana. Koka, na tekki kaingga palolo ndengngawi tokko." 13Lakka hinnako, ngara kuwada ndanna dalikingge a enga eta kunggu Mordekhai, nati ata Yahudi, a mandi'i ne binna istana tokko."14Mbage, Zeresh, minnena, monno ngara olena hiddawi, " Paduwawi pari'i pateru wa'i madetana limma kabullu hasta, monno koka pa arona mbarra tokko ngga'i teruwi Mordekhai ne pari'i deta.Mbage, kakowu waingge ate waila ne perjamuan palolo ndengawi tokko." Ne papa arodai Haman na ndeibawe, mbage na tukawi ata ka raina pari'i pateruwai.

Chapter 6

Mordekhai Apa akawi 1Ne gedde na, tokko ndanna bisaki mbanna dura. Nyawe, kanna tukandi ngara pelayan tokko ka bacawi kitab catatan mba pei-peinawe sejarah kerajaan, mbage ka bacawe ne arona tokko. 2Hinnawe ne a matulisa bahwa Mordekhai na pernah mbanna laporai tubada Bigtan monno Teresh, nduada pegawai tokko a matugasa sebagai penjaga binna, a kambungge pamatewa tokko. 3Mbage, tokko na tuwa, "kehormatan monno kebesaran appawe payadai mbarr Mordekhai tumbanna ngara kuwa haida?" Waledd Ngara pelayan tokko a urusawa, "Nda'i pongu ki paya wa'iwaa na Mordekhai."4Mbage, na tuwa wa tokko, ''Garrawi a wa'ina ne halaman?" Tengngara na, tama mbanna Haman mbuddi tama lelengana ne halaman ngngounga ne istana tokko, ngga'i kateruwi Mordekhai ka teruwi ne pari'i pateru wai papa ndua mba na a tumawa.

6Lenganapa tama Haman, tuwa mbanna tokko mbarrana, "Haman, appako paraindai na ata a tutu aro matana tokko, papa akanna?" Hinnawe ate danana Haman, "Garra ku ata ali ate danana tokko papa akanna a seipaga? "7Mbage, walena Haman mbarana tokko, "Tu mbanna ata ali ate danana,8Ngga'i ka ngindiwi kalambe kebesaran papa tau mbana tokko, dara pakaletena tokko, mahkota kebesaran, papawenna katowa deta;9Ngga'i kundi kalambe monno na dara kayadai ne limma detana na iya ata pembesar kerajaan, monno ngga'i ndi ka pawennawi netti kalambe mbarrana na ata pakaloga atena tokko. Mbage, arak wa ne ponnu dara lawiwi ngara lara ne kota dana sambil mba kawula ne arona, "Ne nyaba paraindai mbarana na ata pakaloga na tokko mbanna pa'a kawi."10Hinnangge tokko mbarana Haman, "Ngettana, dedewi kalambe monno dara ne palangi mbamu, monno rai ngara kuwangge mbarrana Mordekhai, nati ata Yahudi, a tengarra mandi'i ne binna gerbang istana raja. Ndu mbulla pongukandi ngara panewemu patekki mbamu?"11Haman na dedewi kalambe monno dara, monno apawenna nandi, mbage mengaraknya li lara ne kota sambil berseru-seru ne arona, "hinnage li'ina tokko mbarrana na ata pakaloga ate ndegada. "12 Mbage, wali mbanna Mordekhai ne binna gerbang istana. Takka, wali mbanna Haman umman waige karoduka ate monno katowa pakurru. 13Na tekki kuwawe mbarra Zeresh, minnena, monno ngara kuwa olena, ngara kuwa papoddana. Ngara atana a pande monno, Zeresh, minnena, hiddawi, "Mbanyako Mordekhai, mbanya ne arona mulai mbanna mbu warraka, nya ata yahudi, ndu talu mba mbu arowi. Engnga warraka takka mbamo ne arona."14Tengngara mba enga poddundi a panewe, ammi mbandi ngara pegawai tokko, monno a ngindiwa Haman ne perjamuan paraina Ester.
Chapter 7A Teruwi Haman

1Tokko monno Haman ammindi ne perjamuan palolo ndengawi Ratu Ester. 2Nepa kaduada lodona, tengara mba ne'i ndi a mbenu anggur ne perjamuan, tokko na tuwawa Ester, "Appa padengimua Ratu Ester? Enga padadi ndanggowe. Appa padengimu? Langokopo, setengah wali ne kerajaan nggu ku yagundi."3Walena Ester, "Mbakku kolekongge manawara ate ne aromu, monno mbanna nduwa kowe, ngga'i kongge ne lolo ngau nggu mba nyako ne wellina ne padengi nggu, monno bangsaku ne ponnuna ne padengi nggu. 4Orona, yamme, youwa monno bangsa nggu, a mbatta mbamma ka pamoddama, pamateama, monno dibinasakan. Mba nyakowe mbanna titto mba mbatta ama ngga'i ata papatuka kabani monno mawinne, youwa ku pamandaka wekkina orona ne penderitaanma ndanna tu 'mba ponguke walina rugina tokko. "5Tokko Ahasyeweros na tuwa mbarra Ratu Estert, "Garrawi monno jenyawi, a raingge ne a hinnana?"6Walena Ester, "Penganiaya monno na kamukama nya mbanna Haman, ata a mbokala!" Mbage, na mandauta lolo Haman ne arona tokko monno ratu.7Na kedde tokko waingge bangata atena wali perjamuan enu anggur monno kako ne taman istana. Takka, Haman engawi ne arona Ratu Ester a madengngi langngu takka demi lolo ngauna, orona na etawa na tokko mbanna pawarrakangge hukuman mbarrana.8Mba napawalipa tokko wali taman istana ne pandou perjamuan anggur, ne'i Haman a kawodo ne arona dipan pandou Ester mbanna ndura. Hinna ngge tokko, "Enga na dura ndenga nggai ratu ne aronggu, ne umma ndou nggu?" Lenganapa hinna ngge tokko, a todina matana Haman.9Harbona, a iya ata pegawai tokko, hinna ngge, "Ndeku kongge, pari'i pateruwai paraina Haman a tu 'mba wa Mordekhai, ata a pasalamata tokko waingge patekkina, na dede mba umma Haman, madetana limma kabullu hasta." Mbage, hinnangge tokko, "Sulakan Haman ne pari'i ndeta!"10Nyaka, a teruwi Haman ne pari'i pateruwai papa tu 'mba ndai Mordekhai. Mbage muwa mbangge bangata atena tokko.
Chapter 8Li'ina Tokko Mbanna tulundi Ata Yahudi

1Ne loddo a nggaina, tokko Ahasyeweros na yawe ummana Haman, musuh ata Yahudi, mbarrana Ratu Ester; monno Mordekhai ammindi ne arona tokko orona Ester na tekki mbawe ra'ana monno Mordekhai.2Na kaiwi tawurru meteraina, pa ndekena wali Haman, monno na yanai mbarrana Mordekhai. Ester na ta'i Mordekhai kanna aturawe ummana Haman.3Mbage, hinna ngge Ester mbarrana tokko, na kawodo mbarra wa'ina, ngi'o madengngi ngga'i kanna batalangge kambu ate jahatna Haman, nati ata Agag, monno kambu atena a asangga mbarana ata Yahudi.4Na yawa tokko ommana tokko mbarrana Ester, mbage kanna kedde Ester monno dede ne arona tokko.5Hinna ngge, "Na ndua ko mbu pangeddangge monno ku kolekongge manawara atena tokko, monno ne na benarawe ne arona tokko monno tokko napakalogawaga, ngga'i ne surata kanna tengngi mbaliwi ngara kuwa suratana Haman, anana Hamedata, ata Agag, patulisana kapamatekuwawi ata Yahudi a ne'ina daerahna tokko.6Orona, peikona mbaku pakalogage mbaku etawe malapetaka pa rainda bangsa ndeta nggu?Peikona mbaku pakalogage etawi kebinasaan ole dadi nggu?"7Hinna ngge Tokko Ahasyeweros mbarrana Ratu Ester monno Mordekhai, nati ata yahudi, "Mba dekukongge, ku ya mbanna umma Haman mbarrana Ester, monno a teru mbai ne pari'i pateru wai, orona napapennewi limmana mbarana ata Yahudi.8Mbahinna ne'e, tulissa surata orona ata Yahudi apawe nepa etami a ndua, ngara ndetana tokko, monno meterai waingge tawurru tokko; orona na iya patulisada ngarana tokko monno tawurru meterai tokko, ndanna bisa mba dibatalkan."9Netti ponna, ngara panitera istana a kadengandi ne loddo pakabullu toudawaina, wulla katouda, nenya wulla siwan, monno ndekungge apawe paparetana Mordekhai patulisana mbarana ata yahudi, ngara wakil ata pareta, bupati, monno ngara ata matto wali India ndukki Ethiopia, ngau dua kabullu pittu daerah, ne ngara dukkana daerah dekuni tulisanna, monno ngara bangsa dekungge panewena, monno ngara ata Yahudi ne patulisa surata dana monno panewe nda.10Na tulissa ngara detana Tokko Ahasyeweros monno memeteraikan waingge tawurru meteraina tokko. Mbage, napangindi ndi haida surata na waingge perantaraan ngara ata papatuka a waina dara, a kaletewi dara kerajaan a tangkas, pakarawa nda ne padara waina kerajaan.11Neti surat dana, tokko napakalondi haida ata Yahudi a ndangi wa'i ne ngara kota ngga'i ka pakuana monno kapatuwe lolo ngau nda, menghancurkan, pamate, monno pamodawi ngara tentara, loukapo ngara lakawa langngokopo ana minne nda, wali bangsa monno daerah a kedde ndi, ngga'i ka dede kuwa ndandi ngara dou nda.12Nepa iya loddona, ngara daerah tokko Ahasyeweros, ne loddo kabullu tou ndana, na nya mbanna wulla Adar.13Ne surata papalalipadda a yawe ka raingge li'i pareta ngara ndukkana iya pandou-iya pandou monno ka tekki ndawe ngara ndobaddana ata, ngga'i ata Yahudi ka remangge ne loddo patekki nda kapawilli ngge tangana ne para nda mbarrada ata pamuka nda.14Ngara ata pareta a ngettana monno apakayawukawe mba kaletewi dara umma mboto ndekungge appa patekina tokko. Ne li'i pareta a palouso wa'i ngge ne istana Susan ndana.15Mordekhai kako mbanna wali arona tokko monno napawenna ndi kalambe umma a mboto wali kaba rara mba'i monno kaba pambale, monno mahkota omma rara a mbi'a, monnokaba pambale a mawu monno kaba rara muda. Kota Susan na waingge waila deta. 16Ngara ata Yahudi a ponnu wi maloga ate monno waila, deta monno pa'akana. 17Ne ngara daerah monno ne ngara kota, li'i paretana tokko monno li'i mbi'a papa ndukki mba nda ndi, wa'i ngge waila monno deta bagi ata Yahudi, iya perjamuan monno waila deta. Luwana ata a tekkiwe tou nda mba ata Yahudiwi orona mba madauta mba pamatewi ata Yahudi.
Chapter 9Taluna Ata Yahudi

1Ne loddo pakabullu touda waina, wulla kabullu nduanda, na wulla Adar, lengapa li'i tokko monno li'i pareta mba dekungge. Ne a iya loddona, ngara ata a kamukandi ata Yahudi a menengge mba parada kai, kamballekanna, ngara ata Yahudi a parada kandi ngara a kamukandi.2Ngara ata Yahudi ne e ndi a pakuawanane kota dana nda, ne ngara ndukka daerah tokko Ahasyeweros, ka pamatewi hidda ata a kambu atengge raingge ne nda duwa. Nda'i pongngu ki iys ata a pawessi ne aroda, orona kedde mandautada.3Ngara ata matto daerah, ngara wakila pemerintah, ngara bupati, monno ngara pejabat umma 'mboto a tuludi ngara ata Yahudi, orona mandautana Mordekhai ne kedde mbarrada.4Orona Mordekhai na penne cawe kuasana ne umma 'mboto, monno a rengnge kuwa mba ata, Mordekhai napa louka cabana kuasana.5Hinna mba a dadi neida ata Yahudi mba pawarakai ngara ata a mbuttu ndi ate, papalu waida keto, papamateda, monno papamodada; a raingge nemmi pa mbe nda mbarrada ngara ata a mbuttu ndi ate.6Ne istana Susan, ata Yahudi a pamate monno a pmodawi limma ngau ata, 7monno Parsandata, Dalfon, Aspata8Porata, Adalya, Aridata9Parmasta, Arisai, Aridai, monno Waizata,10kabullu ana kabanina Haman, anana Hamedata, ata a mbuttu ndi ate ata Yahudi. Nyakido nda dede ki'ndandi ngara ndou nda.11Ne loddo, luwana ata papamateda ne istana Susan apadukinna mbara tokko.12Hinna ngge tokko mbarana Ratu Ester, "Ngara ata Yahudi a pamate mba monno a pamoda mbai lima ngau ata, tamakaina kabullu ana Haman ne istana Susan. Appako parai nda ne daerah na tokko a wadde? Mba hinna ne'e appa padengimu? Appa ko padengimu engnga yadagu ndi. Appa padengimu mba hinna ne'e? Enga ponu ndago."13Na wale Ester, "Mbu mbei dongge, koka pakaloga gandi ngara ta Susan ka liwa ne pareta ne loddo, monno ngga'i kundi haida kabullu ana Haman kateru ndi ne para'i pateru wai."14Napa tukandi tokko ka raingge nepa tekki. Li'i pareta a palouso ngge ne Susan, monno a teru ndi ana na Haman a kabullu.15Ngara ata Yahudi a wa'ina ne Susan a pakuwa mbalina ne loddo kabullu patana na wulla Adar, monno a pamatewi touda ngau ata ne Susan. Nyakido, nda dedeki barang parampasadda. 16Ngara ata Yahudi a wadde, a ne'ina ne ngara daerah kerajaan ne'i kaidia pakuwana kapattuwe ne tolekadda monno ka kolege keamanan wali ngara ata a mbuttu ndi ate, monno a pamatewi pittu kabullu rata ata a mbuttu ndi ate; nyakido nda pala'a kindi limmada mba dedewi ndou nda ata.17Ngara kuwane na dadiwe ne loddo pakatouda kabullu ne wulla Adar. Ne loddo pakapata kabullu waina, a ngau monnoo a raingge ne loddo sebagai loddo perjamuan monno waila deta.Loddo Kalada Purim18Takka, ngara ata Yahudi a wa'ina ne Susan ne'indi a pakuwana ne loddo kabullu touda monno kabullu pata natti wulla. Ne'indi a ngau ne loddo kabullu limma nati wulla monno a raingge ne loddo perjamuan monno waila deta.19Oronage, ngara ata Yahudi a ndangngi ne pedesaan, a raingge na loddo kabullu pata wulla Adar nenya loddo waila deta monno perjamuan ne'indi a antara wekkina panga'a.20Mordekhai na tulissa kuwawi ngara a dadi monno napangindi nda ne surata mbarada ngara kuwa ata Yahudi a ndangngi ne ngara daerah Tokko Ahasyeweros, wali atukke ndukki a marro, 21Ngga'i ka lolowe ne loddo kabullu pata monno kabullu limma wulla Adar iya ndou-iya ndou, 22orona ne loddo ngara ata Yahudi a kolege keamanan wali ngara ata a mbuttu ndi ate, monno ne wulla ndommo, milla ate nda na dadi waila monno loddo perkabungan kanna dadiwe loddo a loukapa nduwa. Ka enga rainda na loddo sebagai loddo perjamuan monno waila, monno ne'i ndi a paantara wekkina panga'a monno hadiah mbarrada ata a milla dengo.23Ata Yahudi a ndembawi ngara kuwa kungu parawida monno patulisa mbana Mordekhaia mbarrada.24Ndeku kongge, Haman, ana Hamedata, nati ata Agag, ata pakamuka nda ngara ata Yahudi, a kambu ate mbge ka pamodawi ngara ata Yahudi, monno a letto ndi pur, nyambana undi, ka kacau monno kapamodawi.25Nyakido, mbali renge nawe Este ammindi a arowi tokko, na patukandi waingge surat ngga'i kambu ate mbokala pa raina Haman a tumbawi ngara ata Yahudi a ta'i mbalinda ne ponnu katowanda ngga'i kundi Haman monno anana katerudi ne pari'i deta.26Mbage, a pangara ngge loddo loddo Purim, wali kata pur. Mbage, ngara a matulissa ne surat dana, ne pa eta nda lakka nyakopo ne a dadi touda27ata Yahudi menetapkan monno a ndeimbawe sebagai ketetapan ne tou deta da, tuba umba aimbadda, monno a tuba ngara kuwada ata a olendi. Nda pakaloko mbage mba raingge naida loddo kalada a duada iya ndou-iya ndou, ndekungge ne a matulissa li'i pareta dana monno na rapa pambei ndobbada, 28monno ne loddo kalolowe monno ka raingge oleh generasi, keluarga, daerah monno kota. Na loddo Purim kada pasillikiwa mbarada ngara ata Yahudi monno kada hapusakka wali umbu aimbada.29Mbage Ratu Ester, anana Abihail, mbada Mordekhai, nati ata Yahudi, a tulissa surata waige kewenangan, mengukuhkan haida surata a duada tubana ne loddo Purim.30Mbage, Mordekhai napa kuwandi ngara ata Yahudi, ne ngau dua kabullu pittu daerah ne kerajaan Aahasyeweros, waige kata-kata damai monno kebenaran,31untuk menetapkan loddo Purim ne rapa paworo nda, hinna kaina pawajibpana Mordekhai, nati ata Yahudi, monno Ratu Ester. Hinna kaina paworo mbada tumbada ne tou detada lakka nyako umbu ai mbada orona ne puasa monno milla ateda. 32Hinna mbawe li'i na Ester mbanna pakaduwi hal Purim, monno ngara kuwa haida a tulissawi kitab dana.
Chapter 10Appa Akawi Na Mordekhai

1Tokko Ahasyeweros na tentukandi pajak atas negeri monno ngara daerah pesisir.2Ngara paraina a hebat monno kegagahannya, monno pemberitaan tumbana kebesaran Mordekhai pa yanai tokko mbarana, nda matulissa mbakadu ngara Buku Sejarah Tokko-Tokko Media monno persia?3Orona, Mordekhai, nati ata yahudi, nyabawi ata duada a berkuasa pada pemerintahan Tokko Ahasyeweros. Na alluwe kuasana ne mbarada ngara Yahudi monno a ndeiba duwa ate ngara ata sebangsana, orona mbana pa atengge kakolege kesejahteraan a tubawi bangsana monno napanewege damai a tuba ngara ata a wa'ina ne ngara negerina.

Ecclesiastes

Chapter 1

1Patekkina Pengkhotbah anana Daud Tokko Yerusalem. 2''Damanoto ngara kuwana damanandi patekkina pengkhotbah, '' ngara kuana damanandi, ngara kuana awaina damanoto kina,"3appawe pauta ngara kuwana papawillina a boto. Ata pia nepapawillina kabumata loddo? NGARA KUWANA NDAMAWUNGGA4Ia bu mane a kako monno ia bua mane a ammina, takka ne tanah engage moriwali-moriwali. 5Mataloddo na ouda monno mataloddo na tama, monno nangettana mbanna bali ne padou ouda wak'ina. 6Naparinggi nama poi ne tuba Selatan takka nama dikkira bali ne Utara. Paringgi nama dikkira pakita, napa ringgi na wali ne padou pawali wak'ina.7Ngara kuwa loko a kokora monno ne bonnu dana, takka ne bonnu dana ndanna bonnu kige ne padouda loko akokora, bagege kokora nyada nyakaido pakokora wak'ida. 8Ngara kuwana pamauwo ate dengga na, dakki ata pi a dukkage atekkiwe mata dabekuta ba eta monno katillu da bonnukina ba rengge. DAKKI AMAWUNGGA9 Ngara kuana awaina nya dommodu awaina monno ngara kuana parai nya dommodu parawi. Ngara kuwana dakki a mawunggana ne kabu mataloddo.
11Daiki awaina ollena neatuba hettina aulluna, hinna kaiwe daiki awaina ollena atuba nemme ammina, barrada ata awaibana . APPAWE NEPANDE NANGINDIWE PAMANU MARRA DENGGA?13Yowa engage ategu baku kanikige monno baku ellewe waige pande ngara papawilli ne kabu langita. Hidda papawilli aboto payana Marambah Allah barrada ata pia pamaila wekki dengga. 14Yowa kueta kuwawe bawe papawilli ne kabu mata loddo monno etawe ngara kuana hidda damanoto monno papawilli paringgidana. 15Nakabekko dana bisa bawe bapa lurutage monno ne a kurango dana bisa bawe ba hitunggowe.16Yowa kupanewe ate danaga hinnawe" Yowa natimbuwe monno na matambawe pande naseipa ngara kua ata apareta Yerusalem badaipoga. Monno ategu na etabawe pande monno nepande akaladana. 17Nyaka, Yowa kuayawe ategu baku kolege ne pande monno nepakolegu, aduwa monno tebe monno banna kebalwe. Yowa kupandege bahinnawe bawola paringgi. 18Orona bana luana apande luana karokduka ate, monno garrani aluana pande luakaina karokduka ate.
Chapter 2APPAWE NE KALADA ATE NEAGINDI MOLI DAME?

1Yowa napa newe ate danagu, " meiyami nebahinnawe, kaku nunggami waige senanggo. Etawe ne kalada ate." Nyako, nena danna duwakiwe. 2Tubana ne madita , ka lungguguge, ne da pandeki" monno tubana kalada ate," appawe tubana?3Yowa baku kanikiwe ategu baku pamangewala tou waige anggura, takka nema na kata negindiwe pande, neba nottoge ne dua a dukke yowa baku etawe neduawa barra ana ata pia nee kabu langita ne gaina loddo batoleka. APPAWE NE PAWILLI BOTTO NA NGINDIWE MOLI DAME4Yowa kupakaladage ngara kuwa papawilligu, yowa kupakeddewi umma-umma monno kutodakawi anggura nee ommadana ne tuba toro dougu. 5Yowa kuraina tubana toudougu ngara omma monno kaliho , ku todaki ngara kua wasu a uwa. 6Yowa ku raidouna obba palaidi wee kadahu wasu atimbu .7Yowa ku wok'i kabani papawede monno mawinne, monno yowa wai papawede gu adadi ummagu. Yowa dommo waidi aluwana sapi monno simbi mbebe seipawi ngara kua ata waina ne Yerusalem. 8Yowa kupa kuana torragu perak monno doka, poteda ngara kuada tokko monno ngara kua wanno. Tuba tougu kabani adodo monno mawinne lapatta paduwa denggana ana ata pia nyaka naluwadi gundik.9Oronawe yowa kaku kaladana monno monno nama tabo-tabo ba seipawi ngara kua awaina ne tidigu Yerusalem pandegu engage barragu . 10Ngara kuada padenggi matagu daku pattuki. Yowa daku pattuke ategu awalina ngara kua kalada ate. Oroona kalada ategu tubada pawilli bottogu, nyawi torrogu awalina ngara kua papawilli botogu.11Balinawe, yowa baku atawi barrada ngarra kua papawilli waigu limma monno ngara kua papa willi boto nepa usahagu. Etawe, ngara kua dakki tubana monno nepa usagu ollena paringgiwe. dakki pa utuwe ne kabu mata loddo.NEA MANOTO NYAWE A WALEWE12Oronawe, Yowa baku pageddage baku kanikkiwe ne pande, kabika monno kabokko. Orona atapia aengana dadi tokko a murri, baappawe papawilli bana ata?13Balina, yowa ku etawe ne pande banna seipawe a walina ne kabokko, ahinnana nemangewala bana seipawe kapotta. 14Na ata pande neeni nekatowa detana, nyaka ata adua na kako kapottota dana nyaka yowa kupande kaige bahinnawe netoleka a sama aliwi hidda ngara kua.15baka, ne yowa napa newe ate danagu, " ne tolekada ata kabokko na li kaiwe barragu. Bahinnawe nea gaina engaga yowa ama noto?" bage, napa newe ne ategu, neka enga hinnawe danna manotowe."16Orona dakki pakollewe aduwa, nemme loddo mori nerre enga bullage ata pande enga matena ahinna ata dama noto. WAK'IKADOGE MANAWARA AHINNANA TAKKANA NETOLEKA DANA?17Orona yowa dakku beige ne toleka oro pawilli bapa willi wai nekabu mata loddo na ngi'o barragu. Orona ngarakuwa dakki madakana monno pawilligu bawola kuai paringgi. 18Yowa dakku beikige ngara pawilli a kattona ne papawilligu ne kabu mata loddo orona yowa ku gak'ige barrada ata nea mai bapa yowa.19Monno ngara a pandewi na ata na pande monno na danna manotoki? bage, nenya na kuasa di ngara kuwa papawilli gu akattona nepa usaha bagu waina manoto ne kabu mata loddo . lakka nyawe enga dama noto kina. 20Nebahinnawe, yowa ammige karodduka ategu tubba ngara kuana papawilligu waina wee kapurrota, ne kabu mata loddo.21Bage, wak'i ata apawilli akattona awaina manoto, kobakatowa monno Papandena, nyaka nenya na nyawe asodika barrada ata wadde dapa willi gea a katoona a hinnana hiddi. nera danna manotokiwe monno pa ngi'o dengga. 22Appawe pakolena ngara ata awalina ngara kuwa papawilli bottona pawaina tenaga ne kabu mata loddo? 23bage, ngara kua loddona, papawilli a katoona, monno pamaillu ate dengga monno pa jengkelna. monno neanna malege ne katowana da ngau. nera danna manoto dommokiwe24Daikige reipanduwa tubana atapia awalina panga'a pa enu monno padua nengngana nerra pawilli bottona . yowa ku etawe nera walina barra limmana Marambah Allah. 25Takka, ngarraku akolena panga'a monno ngaraku akolge aminnaka neda wali mbarraNa?26Takka, ngara ata a duwa ne arona, Marambah Allah na nyawi manoto, kobakatowa, monno maneilo. Bage, heida ata a dirraka, Na nyadi pawilli pakuwadi monno napabubdudi na nyadi mbarrada ata a duwa ne arona Marambah Allah. nenya dommo kipo danna manoto kipo monno ne papawilli awolawe paringgi.
Chapter 3WAKGE RAPANA NGARA KUWANA

1Wakge rapana ngara kuwana, monno wakge rapana nengettana ngara kuwana nekabu langita. 2Wakge rapana badadi monno wakge rapana ba mate. Wakge rapana batodaka monno wakge rapana bakoukadi patodaka. 3Wakge rapana bapamate monno wakge rapana bapaduwa. Wakge rapana balundage monno wakge rapana bapa kedde.4Wakge rapana bangi'o monno wakge rapana ba ma'ita . Wakge rapana bakatabah monno wakge rapana ba nego-nego. 5Wakge rapana balettona togo, monno wakge rapana bapa kuwadi togo. Wakge rapana bapa wapona monno wakge rapana bapattuwe walina bapawapana.6Wakge rapana bama elleta monno wakge rapana bapa muwa. Monno wakge rapana bama bondala, monno wakge rapana baka pettidi. 7Wakge rapana bahirrawe monno wakge rapana ba kottuge. Wakge rapana ba kada danna monno wakge rapana bapa newe.8Wakge rapana bama nawara wekkina, monno wakge rapana dapa beiwi. Wakge rapana bapatauna monno wakge rapana baduwa. MARAMBAH ALLAH NAKUASAGE TANAHNA9Appawe pa utu wakwe ne pawill a kattona ne parawida? 10Yowa ku etawe ngara kuwa papawilli payana Marambah Allah nebarrada ngara anana atapia bapa willi?11Marambah Allah napa dadi ngara kuadi aduwa langgu takka dukka rapana. Marambah Allah na tak'a dommo ge dukkana nea nee na ate danada hidda, bage na ata pia danna tabbokakiwe nepapawillina Marambah Allah awali bana tatarige dukkiwe bana bawe.12Yowa ku pandege badaiige arei pandua tubada hidda awalina mori dame monno baraige andua ane tillu toleka.13Ngara kua na ata engana ba nga'a ba enu monno a podda gea a dua wali ngara kuana papawilli ba akattona. Nenyawe paka nenggana Marambah Allah14Yowa kupandenge ngara kuana nepa raina Marambah Allah mori wali-mori wali, daiki patambana barrana monno daiki padedena walina Marambah Allah naraige gai ata kamadautainya. 15Ngindi, waina nebahinna , nea wak'ibana, monno nemme a wak'ina, monno awak'ibana. Monno Marambah Allah na elleta awak'abana nettipona.16Yowa ku etawe ne kabu mata loddo, ne padau pa adil wak'i, neera waige ndadua. monno nepadou abenarra neera waige ndadua. 17Yowa napa newe ategu," Marambah Allah engage bana yadi pataguda ata a benarra monno ata bokala orona waige rapana tuba ngara kuana pawukkuna monno ngara kuana parawi. PEINA NA ATA HINNA KAINA RANGA?18Yowa napanewe ategu orona ngara anada atapia," Marambah Allah na nunggawi hidda ne hidda ka eta orona hidda apaigaina ranga.19Bage, tolekada atapia monno tolekada ranga iage, monno iage mate. Nebahinna ia mate heida wakde apadeku mate. Ia ge ga'u monno na atapia danna seipakiwa ranga. Nyaka, ngara kuana danna manoto kiwe!. 20Ngara kuwa a kako ia padou. Ngara kua walina pa'u tana dana, monno ngara kuwa wali bali pa'u tanah dana.21Ngarradi apandege nadewa ana atapia napenne neto bodo monno nadewana ranga na burru ne ponnu tanah"? 22Yowa ku etawe badai ki a seipa ne barrada atapia ba senango walina papawillina orona nawe tubananya. Bage, ngarrai apaetanawe barrana appawe angegana adadi banemme?
Chapter 4REI PADUAPOWE MATE?

1Wali bali dommo, yowa ku etawe ngara kuana ndadua papawilli ne kabu mata loddo. Etawe, wee matada ngara ata paraida ndadua daike ahiburai hidda. Barrana araige ndadua hidda waige boto bibbita, takka barra hidda daikige a hiburai.2Orona yowa baku nunggawi ata pia mate, ama dok'i a mate, aseipai hidda enggana toleka. 3Takka, a seipa a dua ngara kuana na da wak'i pona. monno na da eta ponggupo nea dirraka paraida ne kabu mata loddo. PEINAWE PAPAWILLI ABOTTO LANGGU TAKKA?4moriwalipoge, yowa ku etawe ngara kuwa papawilli boto monno pawilli ndua monno pawilli angettana kagulla nga'u barra olle. nerra ndana duake pawilli pawolada paringgi.5Ata dama nippa leppitai limmana monno na nga'a kana'a douna. 6Ia wunggu nabonnuna pakanawa tappi louka padua awalina dwada wunggu abonnuna papawilli, botto monno pawilli pawolada paringgi.7Nyaka, ku wali etawe ndaduwa ne kabu mata loddo. 8Wa'i ia ata akanua nya daiki nya dakki ana kabanina atau angguwana kabani monno ndana ngauki banna pawilli boto monno matana ndana puasa ponggukidi pottona"! ba ngarra yowa pawilli boto monno bapamuwawe kalada ate barra dougo? nerra ndana manotoke monno pawilli pasusa ne nga'a. OLLEH MONNO NDUDADI YAPAWESSI9adwua aseipapo ba duwa dari pada ia oronna hidda hidda wakge aduwa wali papawilli boto hidda. 10Nyaka, waiko a worraka, na ia na bisa bana keketa ollena. Bage, manowaranai ana ia ata a worraka, monno dakki a ta aka dawada na a gatai. 11Bage, dwada ko ata a beika dobba hidda engage bapakuwana, hidda engage ba bangata. Bage peina na ia ata banna bangata?12Monno, peina ia ata bapa kalah kowa dwada ata enagge bapattuwe bagobbadi. kalerre a touge dana muda kiwe banna battawe. ATA, POLITIK MONNO KETENARAN13Naduapo ata abo'u ndamangguna, takka napa noto, walina tokko akaweda. monno andua ndapande dommoge papanunggawa. 14Bage, na louso wali umma papattu walli da ndadi bana jadi tokko langgokopo bapa ana millawi torroge pareta ata akaweda.15Yowa ku eta kuaba ata toleka nekabu mata loddo, a kako appa lolo danggani ata bo'u , engana bana ma keketa bana ndeluwa. 16Daiki mabana ngara kua ata, awaina ne arrona, Nyaka nemme ammina ndabeikina nerra ndana nduke nepawilli pawollada paringgi,.
Chapter 5

1Dagawi wai mu wukku ba nee kugu a kako nee ummana Maromba Allah. Ammigu monno tukke gai karengnge nda nyakiwe bu yawi marakamu ngara ata kabokko. Orona ba nda pandege bahwa ne hidda neendi a raige ne bokkala. Da ga mema ne be raina Janji.2Danna kawattaka ka ne ngadamu atau bana ngettage ne atemu bu tekkiwe endamu ne barrana Mawolo amarawi. Orona Na Maromba Allah neei Sorga dana monno you ne gu ponnu tana, maka e panewemu laka sodikawe. 3Orona ne Kanangga nippi walinawe orona luada papa willi, monno lii da ata kabokko pangngu allu panewe.4Ketika mu janji ne barrana Maromba Allah, ndu tundaka bu kaige atau bu toniwe, orona na Myori dana beiki na ata a kabokko. Toniwe atau kaige ne appawe ne pa janjimu. 5Na ndua po ne bu nda berjanji daripada bu berjanji. tetapi ndu kaikige ndu tepatikiwe.6Ndu palokko kage ngadamu bana panewe salah. Ndu panewekana barada palimma pawaina Maromba Allah, "Na salawe". Appa kahinna na Maromba Allah bana bani orona ne rowidetamu monno bana saikarandi ngara kua papa williwaimu limma? 7Orona, bana luandi kanaga nippi monno luada panewe, nyawe ngara kuada kadaiiki gunada. Ba hinna ko, Ma dautawi na Maromba Allah. Ngara kua abibbita bota waiwi a louka pabota.8Mu etakowa na ata dengo pa tandasada lappata alanggarawe ne hukum monno ne a biah ne ia provinsi, ndu weddakana bu etawe ne nduana! Sebab, Na ta madeta, amatarawi a madeta waddeka, monno waa ommopu ama deta waddeka ne ponnu da. 9Pautuda tana wanno tubada ngara kua ata, na raja na kollege ne pautu denga awalina ne tanana. Ne pote ndana bisaki bana woi we ne kebahagiaan.10Ata wola riti, danna bekutaki bana waina riti, hinna kaina ata awolawe ne mbabu danna bekutaki ne papa kolle denga. ngara kuana na sia-sia we. 11Ketika ne ndua ate bana matabowe, ba ama ngeda ata apa dee ngge. Monno appa we pautuna morina nyakido bana etawaige mata?12Ata pawilli a durra kabola, enta ka ngaa yodika atau angga paluana. Tapi ne potena ata pote dana yaki loda bana ndura.13Wai ge paka rodduka ate denga ne Ponno tana. Hidda pote a bondalawi morina a tuba wukku pawenna dengana. 14Hidda potena amuana orona pawillige ne nda dua. Lakka na taguku na ia kabani, nda pongi amangunai limmana.15Ollekaina bana kagola hitti bana louso wali tia danana inna na, Hinna kaiwe bana wali barra myori hitti bana dadi. Dai pongki pangindina a wali hitti pawilli botona paterrena hiti lima detana bana wali bali. 16Ne nyawe nasib paka rodduka ate denga: Peiwaina hitta banna mai hinna kaiwe hitti bana kako wali. Appako pautuna na ata apa willi boto tubana na paringngi? 17Hinna dommona; ne againa loddona nei angaa ne kapotta dana a bonnuna buttu ate, karodduka, monno bani dana.Rasawi Oro Kuu mu. 18Etawe, ne paetagu adua monno a indah adalah tubana ngaa, enu, monno patuu ge ne andua wali na ngara kua paawilli boto ne kabu mata loddo selama hidda loddo a yodika, pa yana Maromba Allah a tuba ne tolekana.19Ne barrana Ata pia na Maromba Allah na yana ne Pote, harta benda, monno kuasa gai pasenanga dengana, gai ka dekewe ne tubana tutuna monno gai kanna bersukacita awalina oro limmana. ne nyawe pa yana Maromba Allah. 20Sbab, dana loloba ne loddo matena orona na Maromba Allah nappa sibukka ne pa maita dengana atena.

Chapter 6

Ne potte danna Ngindikiwe Kebahagiaan. 1Wai ge kemalangan paetanggu ne kabu mata loddo monno paetanggu mangedawi a walina barrana ata pia, 2na ata papayana Maromba Allah pote, monno ke hormatan daiki a dado dangoranawe atena. Hinnamowe, Na maromba Allah danna yaki kuasa bana rasawi mala ata eka a nikmatiwi. ini pun ke sia-siaan monno kemalangan paka rodduka ate denga.3Wai ku ata apa dadina ngau anana monno a luana dou tolekanna nya kana malouwe lolongauna,tapi na urra dewana dana puasaki ne andua, monno daiki odina, yawwo ku tekkiwe na lakawa amate na loukapo bana ndua dari pada na ata. 4Ne ba ammiwi na sia-sia mema monno na kako wali kapotta dana. Ne ngarana a toni waina ne kapotta.5Hinna ommomo, danna perna pongki bana etawa mata loddo monno danna perna ki bana pandewi. Hinna mowe, na tabbokawe monno na etawe ne padou beikana. 6Lakka na tolekapo aka pandona ngau rata douna, tapi danna etakiwe na a ndua, appakah ngarakuana da aro ki ne a iya padou?7Ngarakua papawilli botona atapia atuba ne ngadana, tapi dan bunnukige ne napsuna. 8Hinnako, appa seipanai ata pande monno ata kabokko? appa seipanai ata ndengo a pandege kako ne aro ata?9Na nduapo papa tuuna mata daripada na urra dewa ba nettiwi a nangngana. Ne newwe na sia-sia monno dappa pawilligi woppa paringngi. 10Ngara kuana waibandi, monno atekki bandi ngarada. apandewi ba atapia monno danna bisa bana pakaige ba waii ata a louka pawessi wali ne touna. 11Allu panewe, Na allu kaiwe kawossoka, monno appako a seipanai na atapia? 12Sebab, ngaraku apandege ne andua tubana atapia selama ne agaiiana bapa kakowe ne tolekada ayodika, ne papa willida na pa gaige ninno? Sebab ba Garraku a tekkkina atapia ba appako adadi bana mateko ne kabu mata loddo?11Allu panewe, na allu kaiwe Kawossoka, monno appako a seipanai na ata pia? 12Nggarraku alolowe ne nduwana ata pia selama ne gaina tolekana? ne pawillida napa gaingge ninno lodo? Monno garraku atekkina atapia wukku apa dadi ba langge ne kabu loddo?

Chapter 7

Kummpulan Papanungga amaneilo 1Ne ngara andua na nduapo daripada ne minyaka a boto wellina, monno ne loddo mate na nduapo daripada ne loddo dadi. 2Na nduapo kako matedana daripada kako ne pesta dana, orona ne mate dana ba ndukkabana tolekana atapia, monno hida atolleka aka lalluge ate dana da.3Ngi o ate na nduapo dari pada maita ate, orona ne ngio ate, nalewara ate dana. 4Ne atena ata pande waige ne umma matedana, tapi ne atena na ata kambokko nee waige ne umma akadumdamaka.5Na nduapo ne teguran na ata pande daripada ne ndodona ata kambokko. 6Appa pahinna 'dengngawe, Patuddawaige tarawasu amuttuna ne kabu tawali, hinna kaiwe maitana ata kambokko. Ne ahinnana na kobbokawe.7Ne patindasa na rawiwi na ata bana kambokko, monno ne mapodeta na pakaroddukawe ne ate..8Na nduapo ne bana murriwe daripada bana ulluwe. Ne mawu ate na nduapo daripada keketa wekkinna. 9Ndu ngettakana ne atemu bana buttuge, orona ne buttu ate nee ngge akadakka ne atedeta da ata a kabokko.10Ndu panewekana, "Appa hitti manna-manna patalira kana nduapo daripada ne bahinna nee? Orona, Nda walikina pande danamu bu tekkiwe.11Ne pande na sama ndua dengage hidda warisan, monno nyawe pa utuna na ata a etawa na mataloddo. 12Appa pahinna dengawe, Pakarawa dengawe ne pande na pagaige bakarawawe ne riti. Monno ne paseipa dengana ne pande orona bana patolekawa na morina.13Patuungge ne papawillina Maromba Allah! Nggarra apa wessi appa lurusage ne papakabekkoNa?14Ne Loddo a ndua, senangnga atewu. Hinnamo ne loddo papa dangora denga patuungge, Na Maromba Allah na rawige ne a ia hinna kaina bana rawingge waddeka. Ndaii pongkipu ia ata atabbokawe wukku apa dadi koka . Gaiilngge na atapia kadana tabokakawe ne wuku apa dadi ne koka.15Ne tolekanggu a tillira, ku etaba ngara kuana. Waiwi ata nduwa a mate ne nduwa dana na, monno waiwi ata ata bokala a mate ngindiwe ne kadekalana. 16Darra pa allu nduwa monno ndarra pa allu pande. Nee kaneenggu appa worraka douwe ne toumu?17Ndarra paallu pasika atau allu kambokko. Nee kaneenggu pamate wekkina badanna dukikipo rapa matemu? 18Na nduwapo be terrengge newwe, monno ndupasellawa nawwa ia awali ne limma detamu. Orona, na ata ama ndautawi na Maromba Allah ba na seidolla wali ngarrakuana.19Ne maneilo manganne na yawi pawessi ngarakua ata mangu pandena monno na seipa kambullu ata paama ne a iya kota. 20Orona, ndaiki ia ata a bennara ne ponnu tana, apa willingge ndua monno da mangngu salana.21Monno, ndu bondallaka ate dana mu ngarakua patekkina ata gai kandu rengngeka na ata papawedemu banna pasarro nggu. 22Orona, Ne atemu mu pandengge bahwa ne you mu lummu kaina bu pasarrowi olle atamu.23Hidda ngara kuwana kunungnga kuabai wali ne aneilo dana nggu. Yowwa ku panewe, "Yowwa ku beingge pande,'' tapi ne pandde na marro barra nggu. 24Ne aptekki nggu na marro ba monno na ta ndane ngge, garraku ata atabboka? 25Ku madikkira gai kaku pandengge, ku salidika monno ku ellewe ne maneilo manganne lappata ku ku deke douge pangedda. Monno, gai kaku pandenge pasikna ne ka mbokko monno matekalita.26Waii ngge patabookanggu a louka marettika wali ne matedana, yaitu ne atena mawinne a mangngu irrana monno katoka monno hidda limmana mangu rantena. Ota amandautawi maromba Allah da barrakiwi, tapi na ata mangu salana a sadapa.27"Mattarangge, Yowwa ku tabbokabawe," hinna patekkina Pengkhotbah, " ia monno ia gai kaku deke doungge sappolana,'' 28Urra dewanggu, engapuwi a ellewe, tapi dana tabokkakiwe. Ku tabboka iya ta ne dongana rata ata, tapi daku taboka kiwa ia ata ne tillu dongada ngara kuana.29Mattarangge, Ia ngge ne patabbokanggu, bahwa na Maromba Allah bana raiwi na ata bana jujura, tapi hidda ata a elle lara bama podeta.

Chapter 8

Maneilo Manganne monno Kuasa. 1Garra appa sama dengaiwi na ata ama neilo amanganne? Monno, nggarra apandengge atafsira ngarakuana? Maneilo mangannena ata nya appa wegara matana, nyawe ne kattona matadena na mawungngawe.2Yowwa kupanewe, "Pa akage ne patekkina na raja orna ne paenda da barana Maromba Allah. 3Darrapa ngettana bu kedde keremu ne arona a raja. Du dangginkana bu pattuwekkina ne parawi adirraka orona na raja ba na rawige ngarakua appawe ne pakambu atena." 4Gai kapandengge, Newe patekkina raja mangu kuasana bana kako, monno garrai ata apanewe barrana, "Appawe ne parawimu?5Garrukugu a dekuge ne Lii pareta danna pandekige ne a dirraka, ne atena ata amaneilo monno manganne na pandei na loddo monno pana ba kadenggai. 6wai rapana monno tutuna ngarakuana ponnutana laka na luakoge ne pa rugi dengana na ata pia. 7danna pandekige wukku appawe ne adadi orona ba garraku atekkigo barramu wukku ne adadi.8Daiki ia ata amangu kuasana a pattuwe ne lolo ngau. Daiki ia ata mangu kuasana da liwe ne mate. Daiki ngau ne patau dana. Hinna kiwe ne mapodeta dana bisaki bana patoleka na araige. 9Tengara neega yowwa a bondala ate dananggu ngara kua papawilli ne kabu mata loddo, ku mattara ngara kuandi, waa ngge aka ia loddona na ata ba ata papa botowa mangu ata papawedena napa worraka douwe ne touna..10Bage ku eta ommowa ata pasikka pa taneda monno apa tamai ne bait dana, bage hidda alouso wali nee padou a kudusa. Monno hidda a bullandi nee padoupapa rai wai dandi. Nappa sia-sia kuawe. Keadilan, Papaaka monno Hukuman 11Orona hukuman ne parawi a dirraka dappa ngettakina ba tauna tangana, ate da ngara kuana anana ata pia na bonnu ngge parawi a beina raina dirraka.12Lakka na ata bana raikona a dirraka ratusan kali monno engawi atoleka, tetapi yowwa ku pandengge ba naduwawe barrada ata ama dautawi na Maromba Allah orona hidda akadambe barana Mori. 13Hinnamo, ba danna duake barrana ata fasikka, ne lodo-lodona bana toleka na pagaige ninno, orona badanna madautaki na Maromba Allah.14Waiingge asia-sia adadi ne ponnu tana. Wai wi ata anduwa a dimbawene parawi nda duwa. hinna kaiwe waiwi ata adirraka adimbawe ne parai a dua. ku tekkiwe ne ahinna na na sia-siawi. 15Jadi ku ege detawe ne kesenanangan orona daiki andua barana atapia ne kabu mataloddo, nyakido ne ngaa, enu, monno maita nyakido akodo irruwi ne selama tolekana payana maromba Allah ne kabu mata loddo. Hitto data pandekingge ngarakua papawillina Maromba Allah.16Kuyawe ate nggu kana pandengge ne maneilo manganne monno kanna etawi hidda ngarakua wukku pawolo parawina ne ponnu tana. Lappata waiindi matana nda dura wali bana loddongge na dukkiwe bana Geddengge, 17bage kuetawi ngarakua papa willina Maromba Allah, yaitu na Ata pia danna pawessiki bana pawillindi paraina maromba Allah ne kabu mata loddo. Appa kulungguge, mangeda ata a ellewe tapi nda tabbokakiwe. Ba waaku ata apande apanewe ba nya a pandege, nya dana tabbokakiwe.

Chapter 9

Appakah ne Mate na adilla? 1Sbab, Kutaibangge ate dana nggu ngarakuana monno kupa singira ngarakuangge, bahwa na ata a nduwa, ota apande, monno ngarakua parawida, appaka manowwarawe atau buttu ate nee kuandi limma danana Maromba Allah. Ata pia dana pandekindi ngarakua aro matana.2Ngarakuana ia lara palida, arobarrada ata a manandi monno aro barrada ata bokala, arao barada ata anduwa monno aro barrada a kadekala, aro barrada a suci monno nda suci, a aro barrada a ngindi maraka monno dangindi maraka. Barrana ata a mawenna, hinna kaiwe barrana ata dama noto, Na samakiwe barrana ata a aura hinnakiwe barrana ata amadautana aura.3Ne nyawe pa lipale waina ngarakua adadi ne kabu mataloddo, bahwa wai ia rapada ngarakuana. Ateda ngarakua anada ata pia na bonnungge parawi abokala, monno ne buttu ateda selama gaina ba toleka, nakako ngindiwe ne ratedana.4Nyalahinnawe, Nggaraku aneena toleka dana mangu harapanna orona na bongga na loukapo nduwa daripada na singa amate. 5appa kulungguge, na ata atoleka napandengge wukku ba bana mate, tapi na ata amate daiki papa pande waiina. monno daii ommobana upada orona palolonda aro barrada tabulla bandi.6Ne ahinna takkana ne manowwarada, buttu ateda, monno kagullla ngauda na mossa bage lappa daiba toroda hidda na dukkiwe murriwali-murriwali ne parawida ne kabu mata loddo. Pagage netolekamu ba engakupunggu apa wessi 7Kakou lage ngaage ne ngaapangamu bu waige maita. Enuge ne angguramu bu eneuwaige ate mu a sennanga. Orona Na Myori na pama ringngi bagundi ngarakua papawillimu. 8Gai lage hidda ngarakua kalambemu ka engakondi akakana monno ne katowwamu kaengakoge bana meweta bana lalaka.9Nikmatiwe Ne tolekamu ne bu beikadengngawi na Olle ummamu ne againa loddo-loddo telekamu akadukkana, Payana Maromba Allah barramu ne kabuna mataloddo. Ne nyakaiba toromu tubana tolekamu, monno tuba pawilli botomu pa usahamu ne kabuna mataloddo. 10Appaku pagaupana limmamu bana pawilli, pawilli waige ne pawessimu. orona ndaiki pawilli, pangedda, pande atau maneilo nee padouda ata mate, padou ba pakako wai mu akadukkka.Ne toleka dana adilkiwe11Ku etadommowe ne kabuna mataloddo, ne lomba malle nda tubakina na angettana malle, ne pertandingan tubana na apawessi, ne Kababa tubana na apande amaneilo, pote aaro barada ata pande, atau ne Maradaate na aroa barada hidda ata amangu maneilona. Hinnamo, ne rapa monno kaloga na dadiwe barada ngarakuana. 12Orona, na atapia danna pandekiwi na rapana. Napa gaina ia akadakka jala deta monno keila a wenna irra, hinna kaina na atapia awenna ne rapasiala atiba-tiba adadi ne barrada. Pawessi awali ne Maneilo Manganedana13Kuetabai tudda pandde ne kabuna mataloddo monno nettinya akaladana barragu. 14Waige ne a iya kota kii, yodikiduwi ata adouge. Bage Na iya raja ben'dera na keddege ne kota, na kopage monno napakedewi kangali pappa pennewaina. 15Bage ne kota palangigu wai ia ata adengo milla tapi na maneilo namanganne. Nya apassalamatawe ne kota nawaige ne pandewiwi pande atena. tapi hinnamo. Dai loloki ia ata alolowa na ata dengo milla.16Jadi, Kupanewe barramu, "Ne pande wiwi na loukapo ndua daripada ne pawessi, tapi ne pandena ata dengo akaniskana monno ne patekkina nda rengngekina.17Ne Patekkina ata pande arenge paduana, na loukapo ba rengewe dari pada ne kaaulana ata paama ne tiiluna ata-ata kabokko. 18Ne pande naloukapo nduana daripada keto, numbu, palu. Tapi iawi ata araina dirraka napaworraka ngarakua anduwa.

Chapter 10

1Hidda kalalupa amate napa bouwe ne minyaka bou bangi. Hinnakiwe ne kabokko a yodika napa seipawe ne pande monno ne madii. 2Ne atena ata pande neege ne bali kawana, tapi ne atena ata kabokko neege bali wello. 3Lappata, banei na ata kabokko amanewi lara, daiki kobatekkeda bapa newe barada ngarakua ata ba boge ne kabokko langitada.4Bana keddekowe buttu atena atapaama barramu, du dundakage padou pamadiiwaimu. orona, ne ate akadanna na mawuwe ne asalah.5Waige paetanggu ne kabu mata loddo, Waige ne parawi adengnga awalina barrana na ata pareta. 6Amangeda ata kabokko langita pa yada padouma dii ata pareta, sedangkan na ata pote nei ne padou madii a bawa. 7Kueta dommowa na ata papawede baneii paailada dara deta monno ngarakua ata pareta-ata bendera akakotana pagaina budak. Ngara kuat pawilli wai a aro nee matedana8Nggarkuwi ata akoda kalena ba naworraka nee kalenadana. Monno, nggaraku ata a saikarai na ia kangali ba a katiwa nippe. 9Nggaku ata a roi watukakka ba adipparawa togo. Nggaraku ata alekkata wasu ba wennawa wasu palekkata.10Ne bei ba danna tamako monno ne mattana bana burako, walla tetakkapowe ba waige, tapi ne pandde napa gatawe bana pa ige. 11Na nippe bana pakatiko ba dappa taukopa moro, maka daiba gunada hidda ata tau morro.12Ne panewe awali rowi detana ata pande na magoologe, tapi ne panewe awali rowi detana ata kabokko Langita na aro wittudana.13Ne patekki a ulluna awaline rowidetana na panewe posso. Monno, ne patekkina a kadukkana nya ali nee wittudana. 14Ahinna takkana, na ata kabokko napa newe patirri. Ndaiki ia ata apandengge appawe ne adadi. Nggarraku ata apandege ne a wukku apadadi ba nemme?15Pawilli botoda ata kabokko napa dakkewe wekkidouda, nda pandekiwi lara a aro nee kota. Bibbita botona Pawilli16Munanggana ta ata, ba na Rajamu na pagaikona lawa kii, monno ata paretamu ateba tunnu kapu gedde kii. 17Maringi Malana, ta ata ba na rajamu ana ata paamawa kowa monno ata paretamu ateba tunnu ne apa tubana, tutuna pappa wessi denga monno nda tutu kina pa maboka denga.18Orona ne mawwo, ne ngaingo umma na tabottowe, monno limma nda pawilli, na torrokawe umma. 19Teba tunnu baraingge tuba pamaita denga, monno ne paenu anggura na maitawe ate, tapi ne riti nyawe awale ngara kuana. Palangilira.20Ndu tola innakai na Raja, lakanyawe nee pangedda danamu atau ndu kanadikaka na ata pote. Orona na Keila alera na bisa bana ngindiwe ne patekkimu, monno hidda akawidduka kawoddeka bisa ba mallengindinggo ne patekkimu.

Chapter 11

Dama dautakana ba aroge ne loddo aro 1Lettoge ne pangaamu ne ponnu wee, na doli-doliwe mu kolle balige. 2Yadi apa tuba ne barrrada ata pittu, atau pondo ata, orona ndu pandekige wukku apa dadi ne ponnu tana. 3Ne kasoba bana bonnukoge wee urra, na urra na burru ne ponnu tana. Monno na wasu banna bukkana nee selatan atau nee utara, ge aronyana bana bukkana nee nyabawe padouma.4Nggaraku ata anokkowi na paringngi daiki patodakana monno garraku ata aengana anamata kasoba ndaiki pakenina. 5Orona ndupandikiwi ge aronyana na paringi monno ruwwi aneena tia dana mawinne patiia. Hinna kaiwe, you ndupandekige ngarakua papawillina maromba Allah.6Todakawe ne winnimu kapu gedde kii, monno ndupa ngauka na limmamu ne raimale. Orona ndupande kige gege adadi i apaka newera atau neti, atau adadi i ngarakua. 7Ne mangewala na magolloge, monno na mata lodo namainnaka ba patuuwi. 8Hinnako, na ata bana maloukowe lolongauna, gai lage kaengaku bana maita monno bana senanga. Tapi engakoge bana lolowe alluna ne karodduka mai. Ngarakua a ammina na likuwawe paringidana.Kallalu monno papanau barrana buamane-buaminne. 9Senangau monno ma'itau he buamane buaminne baengakupunggu abo'u. Kaengakoge ne atemu bana senanga ne bu bo'u, monno kakou lah kadekuge pabei atemu monno pabei matamu. Monno kupandenggelah ne ngarakua paraimu na Maromba Allah nangindiwu ne pengadilan. 10Dundakage ne karodduka atemu, monno lettoge ne karoddukawekkimu orona ne tou abo'u monno loddo kapugedde na sia-siawi.

Chapter 12

Appaanda ne kaweda 1Lolo apewa na Mawolo amarawi ne baengagu a bou, sebelum ba ammige ne karoduka ekagai monno dou-dou atukke patekkimu, "Ndaiki aminnaka parasagu, 2Ndana lousokopo loddo monno mangewala wulla, monno madubbu bana kapottana, monno kasoba bana walibali bana ngau urra,3Ne a ia loddona hidda ata ajagawe ne umma ba kadanddaka moono ngarakua ata apawessi ba runu, lappata ngarakua ata amatukku ba ngau orona bayodikapu, monno aka tengira wali ne jendela deta na kapottage,4Tengara ngarakua binna lara ba todiwi, monno lii matukku na muage, monno na ata na kedde orona lii keila, lappata ngarakua lii dododa ana mawinnne arunu,5Ata amadauta ne padou amadeta monno pakeduwekkidenga ne laradana, Tengara na wasu badam bana wolla, na kabala bana kataba banakako daikige abeina pangaa. Orona na atapia etibawi adunni orona bali wewena ne ummana ama byodo, monno ngarakua ata angiowi aponnuwa lara. MATE6Ba danna batakowe ne rante kaka, atau koba doka bana buwa, sebelum na padalu ba saikarai ne mata wee dana, atau lele patongngu wai wee bana bata, 7monno ne pau tana bana wali baliwe tana dana, monno na urradewa na dunni bali barrana Mawolo amarawi.8Ne paringidana lage enga bana aro paringidana, hinna Patekkina na Pengkhotbah! Ngarakuana daiki gunanawe! Tauge ina 9Na pengkhotba nda nyakiwe bana pande, tapi napanungngana pande barrana ata pia. na sakola panduwa bana tarunni monno banna bondalawi ate dana na wukku a nduwa.10Na Pengkhotbahna tarunni bana pawilli boto gai kana kolendi hidda panewe amagollona, monno natulisai hidda panewe a hinna takkana. 11Hidda patekkina ata maneilo apa gaina kusa, monno pakuada pagaina paku pa tedukana na ata dawa ranga gaika daelekana hidda ranga pakarawana.12Jadi, anagu maga wekkina ne bu rawina buku, mu allu belajar dommo na karodduka wekkidanamu.13Abenningana ne parengenda lah Pa akai na Maromba Allah monno dekuge ne patekki-Na ne nyawe pa pawillina ngara kua ata. 14Orona Na Maromba Allahba na ngindiwi ngara kuana ne pengadilan. Napande kuandi appawi parawina ngara kua ata lakka nyawe ne paburrida, andua monno nda nduwa.

Song of Solomon

Chapter 1

1Geile walina ne ngara geile, awali barra Salomo.Mempelai Mawinne tubana kabani Pamanowarana2Ga'i kana dekki waga dekiwaige rowina. Orona, manowaramu na louka duwa capowe walina anggura. 3Na bou bangiwe ne minyaka wangimu, ne ngaramu napa gaige minyaka amalega, orobahinnawe hidda ngara mawinne kamanowaragu. 4Tengngiwaga liramu. Ngettana ba malle! Na Tokko na ngindiwaga nee korodana na. Mawinne Yerusalem aroda mempelai kabaniNe yamme enga senangama oromu. Enga lolo mawe ne nduwamu apanettige anggura. Hina takkana mba manowaragu.Mempelai mawinne apanewe barrada anaminnena Yerusalem5Ku mettena, takka ku kabola, ta anaminnena Yerusalem, napagaina karekana Kedar, napagaina tirai-tirai na Salomo.6Nda etakaga baku mettena. Orona bangata loddo kana muttuge wekkigu. Ngara ana manena ina'gu a'baniga, monno apatukaga baku kadiwe ne oma anggura, lapata daku kadi doukiwe oma angguragu. Mempelai Mawinne apanewe barrana Mempelai Kabani7Tekki gawe barragu, olle dewagu, ge nyage padawa wa'imudi ngara bebe'mu? Ge pamawo wa'imudi ne bana loddo'ge? Orona, kupagaina ata ndawa ranga ne tidi dongada ngara bebe'da ollemu? Mempelai Kabani apanewe barrana olle dewana8Mba ndu pandekoge la mawinne kabola, dekudi hidda oro ku'uda ngara bebe, monno ndawa wa'i wi ngara simbimu barrana kareka'da ata adawa ranga.9Ku pagai'gu mbei dara nee tillu donga'da ngara dokar'na Firaun, olle dewagu.10A'duwa hidda po'omu, monno hidda rewa mbukku detamu.11Enga raimadi tubamu ngara perhiasan awali doka, monno kanopo doka kaka.Napanewe Mempelai Mawinne12Neiwi na tokko ne barra meja'na, namawunnalawe ne bou bangina ne narwastu. 13Na olle dewagu napa gaina iya kaboro kadammu, terselip diantara buah dadaku.14Na olle dewagu napagaina iya kalaki bunga pacar, nee oma anggurna En-Gedi.Na panewe Mempelai Kabani15Eta, na kabola na olle dewagu!Etana, kabolana! Hidda matamu apagaina merpati.Na Panewe Mempelai Mawinne16Manada'na na olle dewagu, sungguh menyenangkan! Hinna takka, na nduwawe ne padou beikada.17Ne dalongana ummada waige wasu aras. Ne tembokana waige wasu cemara.
Chapter 2

1Ne Yowa dona bunga mawar Saron, bunga bakung lembah-lembah. Mempelai Kabani A'panewe2Apa gaina bunga bakung nee tillu dongana kabowo katto, hinna kaina kekasihgu ne tillu ngara mawinne. Mempelai Mawinne A'Panewe3Napagaina iya karaa apel nee kadawu dana, hinna kaina kekasihgu nee tillu'da ngara mbuamane. Ku beige pamawo wekkina barrana, na minnaka uwana ngada danagu.Mempelai Mawinne A'panewe barrada ngara Lakawa Mawinne YerusalemKu beige pamawo wekkina ne barra ninnona kekasihgu; na minnaka takka uwana ne ngada danagu.4Na ngindi waga nee umma anggura, monno ne panji na barragu nyakido manowara.5Pattu waiga kue kismis, pamagabbolaga waiga ngara uwa apel, orona ku kalangngona.6Limma wellonawi kabu katowagu, monno limma kawana nai awapowaga.7Ku aura waga barramu, ngara lakawa mawinne Yerusalem, demi ngara mbei rusa ato ngara kijang nee mareda dana. Ndaparodduka, ato ndapakedde kawe ne manowara, mba ndu beipuwi.Mempelai Mawinne A'Panewe Pi'a8Lii'na kekasihgu! Etawa, ammiwi, na taloka ponu kabundukana, na li letedetana. 9Na kekasihgu napagaina kijang, ato kabodi rusa mane. Etawa, neina a'dede nee kabali temboka, napawerrana wali jendela deta, monno na egila wali ventilasi deta.10Na panewe kekasihgu barragu, '' Keddewu, kekasihgu, alouka kabola. Meiya! 11Etawe, namalawi bawe riwuta monno na mantabana urra.12A' oudabana ngara bunga tanadeta. Na dukki bawe rapa geile, ta rengnge bawe lii punni'da merpati. 13Hidda wasu ara a'moddubana uwana. Ngara wasu anggura a'wollaba angindiwe mbou mbangi'da. Keddewu, maida kekasihgu, kabola matagu, Maida!''Mempelai Kabani A'Panewe14O..merpatigu, nee tillu karekawatu dana, nee padau kabunni wa'imu a'madallena, ga'i koga kaku etagowe mokkumu, ga'i kaku renge gowe lii'mu. Orona,na duwawe lii'mu, monno na kabolawe ne mokkumu!Mempelai Mawinne A'Panewe Barrada Ngara lakawa buawinne Yerusalem15Woppawi ngara rubah tuba'da, ngara ana rubah aparusakawe oma anggura, oronawe neidi awolla ngara oma anggura'ma!16Kekasihgu nyakidona dougu, monno yowa dounaga. Na dawa wa'iwi ne tillu bunga bakung.17Na dukkiwe dindara loddo, monno amuwana ngara ninno, waliwu kekasihgu, ahinna na kijang ato ana kobodi rusa mane nee karape letena!
Chapter 3Mempelai Mawinne A'panewe

1Nee ponnu padougu, iya gedde iya gedde, ku elletawa pamanowaragu. Ku elletawa takka daku donggurakiwa.2Ku kedde waga nebahinna, monno ku kako kalilingge kota, nee laradana monno lapangan dana, ku elletawa napaole dewagu.Ku elletawa takka daku donggurakiwa.3Ngara ata ajagawe ne wanno a'tabboka waga. '' Mu etawa, na paolle dewa denga'gu?''4Lengapa kulewatawi, ku tabbokawa na olle dewagu! Ku woppawa, monno daku paloko bawi mbana kako, na dukkiwe baku ngindiwa ne ummana innagu, nee korodana na ata a'padadiga.Mempelai Mawinne A'Panewe barrada Ngara Lakawa Mawinne Yerusalem5Ku aura waga barramu, ngara lakawa mawinne Yerusalem, demi ngara kijang monno ngara mbei rusa nee mareda dana, ne yo'u dupakedde kawe ne manowara, neba ndubeipoge. Ngara Lakawa Mawinne Yerusalem A' Panewe6Appawa namme a' ammina wali maredda katto dana, napagaina togola apamau monno abou bagi waina damar monno kemenyan, monno ngara karombuka abou bangi wali barrada ata popalele?7Etawa, nyadona usungan na Salomo, a'woletawi enne kabullu ata amanadana, nee tillu donga da ata amanadana nee Israel.8A' terre kuwana numbu, monno ata pamennewi ne pataudana, ngara ata engadi mba billudi ketoda, mba pamaga wekkina natubawe pamadauta denga bana ngeddege.9Na tokko Salomo naraina tubana iya tandu, awali na wasu Lebanon.10Na raidi ngara pari'ina wali doka kaka, monno pa'ande wa'i awalina doka kuninga. Na parabukage ne padou madii'na, monno nee tilluna a'padua waige manawarada hidda mawinne Yerusalem.11Louso'mi, ngara lakawa mawinne Sion, monno kapa tuuwi na Tokko Salomo, mbana tauwa na mahkota payana inna'na, nee loddo pa'senang denganawe atena, ne loddo mbana urusawe tubana!
Chapter 4Mempelai Kabani Napa Newe barrana Kekasih'na

1Na Kabola, kekasihgu!Mu kabolawu! Hidda matamu apagaina merpati, nee kabaila nawe cadarmu. Ne logemu napagaige luwana ngara mbei simmbi a'beika nee uppu letena Gilead.2Hidda ngundumu apagaina luana mbei bebe pawuddi guttida, alousa wali pamawano wa'ida.Ngara kuwana apaana rakona, monno da'iponguki iya amuana ana'na.3Ne rowimu napagaige iya kettena kalerre kirmizi, monno ne ngadamu na eloka we. Hidda pelipismu apagaina uwa delima pa irisada, ne kabaila cadarmu.4Na mukkumu napagaina togolana Daud, apakedde waige togo papadogotada, nee barrada akaderu wa'i rata perisai, ngara kuwa tameng dadi ata manadana. 5Hidda sussumu, apagaina ana kijang a'rako, amanoppa nee tillu donga da ngara bung bakung.6Na dukkiwe didara loddo, monno amuwana ninno, enga kakogu nee letena damar monno nee kabundukanawe kemenyan, 7Mu kabola waliate, kekasihgu. Da'iki aka nirranagu.8Kakowu palolo dengaga wali Lebanon, pengantin mawinne, palolo denga'ga wali Lebanon. Patuu na wali ponnuna Amana, wali ponnuna Senir monno Hermon, ngara rettadana'da singa, wali ngara kabundukana macan tutul.9Pengantin mawinne, allikagu, mudeke bagawe ategu. Mudeke bagawe ategu, sadeka kapadeka kiwi matamu, nyakidowi ia kalerre rewa mukku detamu.10Na duwa takkawe manowaramu allikagu, pengantin mawinne!Na louka duwa takkawe manowaramu wali anggura, monno bou bangi nawe wee lengimu, nakaidi ngara rempah-rempah!Ne rowimu napa torrokage madu aduwa, pengantin mawinne.Ne madu monno susu neige kabu lommamu. Bou bangi'da kalambemu ekakowa Lebanon.12Beden amatoni yo'u dona allikagu, pengantin mawinne, mata wee amatoni, pancaran pamateraida.13Ngara timbumu pagaina beden amatoni, bonnuna delima monno ngara uwa wasu aduwa, bunga pacar pawai narwastu, 14Narwastu monno kunyita, tobbu monno kaninggo, monno ngara kuwa wasu kemenyan, kadammu monno gaharu.15Nee yo'u mupagaina mata wee beden, sumura wee patoleka denga, akokora wali Lebanon.Mempelai Mawinne A'Panewe16Ngedde'wu, ta paringi awali utara, monno ka ammigu ta paringi selatan. Mapowiwu ne beden danagu, ga'i kamawewara ngara rempah-rempah'na. Ga'i na kekasihgu ka'ammiwi nee beden dana , monno kana nga'adi ngara uwa wasu aduwa.
Chapter 5Mempelai Kabani A'Panewe

1Ku tama bana beden danagu, allikagu, pengantin mawinne. Ku pakua badi kadammu monno rempah-rempah'gu.Ku ngaa bage retta madu'gu monno madu'gu,ku enubage anggura monno susu'gu.Mempelai Mawinne Na Panewe barra Kekasih'naNgaa'wu, ollegu, monno enu'wu. Mabuka waina cinta kasih!Mempelai Mawinne Napanewe2Ku dura waga, takka na keddewe ategu. Wa'i ge lii! Na kekasihgu na tundawe binna, '' Wukke gawe binna, allikagu, kekasihgu, merpatigu, pakaleirogu! Na menggelawe katowagu orona wee saneta ngedde, loge pakalippa'gu a'wenna gawe wee sei ngedde''.3Ku kaibage kalambegu, peipatana baku tau bali we? Ku pario bawi wa'igu, peipata parede pi'a kugudi?4Napa liwi limma na nee abonga na kekasihgu, na kadandakawe ategu orona.5Ku keddewaga kaku wukkenawe kekasihgu, natorrokawi kadammu ne limma detagu, monno ngara wolla limmagu apanouwi kadammu nee padou kanopo.6Ku wukke nawe kekasihgu, takka na kekasihgu namadikira bana wali! Na muana dewagu ne bana panewe. Ku elletawa, takka daku tabboka kiwa.Ku kadengngawi, takka dana wale kiwaga.7Ngara ata makadi atabboka waga nee baneidi awoletage ne wanno. Apalu waga monno apamanu'a waga. A'deke gawe kaba patoniwaigu katowagu.8Ku aura waga barramu , ngara lakawa mawinne Yerusalem, nya mbu tabboka kowa kekasih'gu, tekkinawe baneiga karodduka asmara! Lakawa Mawinne Yerusalem Awale wa Mempelai Mawinne9Na kekasihmu nalouka kabolapo wali hidda kekasih wadeka'ka, ta alouka kabola wali ngara kuwa mawinne?Appa aseipanawi na kekasihmu wali waddeka kekasih, nyaka kalummu mbu aura barra'ma?Mempelai Mawinne Na Wale'wi Lakawa Mawinne Yerusalem10Na kekasih'gu na kararraka, na eka kanua nee tillu donga'da kabullu rata ata.11Ne katowana napa gaige doka adua. Ne loge rukkutana nasagekewe, na moroge ekakowa galli gaka.12Hidda matana ekakowa merpati nee ponnu wee, na rio'na susu, monno na bonnu ge padou madi'i na.13Hidda poo'na apagaina koro rempah-rempah, apalousona mbou bangi. Ne rowina napagaige bunga bakung, patorrokana kadammu.14Limma na pagaina tabung doka, na bonnuna permata tarsis. Ne ti'a na ekakowa lele pa'ukira, papepekada permata safir.15Hidda wa'i na ekakowa parii marmer, pakappe wai doka a'dua.Ne mokkuna pagaina Lebanon, ekakowa ngara wasu aras pa'pia eka.16Na minnakawe ngadana, na bei ngara kuadi, nyadona kekasih'gu!Nyadona olle'gu, ta lakawa mawinne Yerusalem.
Chapter 6Lakawa Mawinne Yerusalem A'panewe barrana Mempelai Mawinne

1Ge kako nyana kekasihmu, ta alouka kabola nee tillu donga'da ngara mawinne? Ge ele nyana kekasihmu, ga'i kama pande paelleta denga guwi.Mempelai Mawinne Na wale'wi Lakawa Mawinne Yerusalem2Na kekasih'gu, na burru bana nee beden dana'na, nee koro rempah-rempah, mbana ma dawa nee beden dana, monno kana pakuwana ngara bunga bakung. 3Yowa douna'ga kekasih'gu, monno na kekasih'gu ndou guwi. Na madawa nee tillu donga da ngara bunga bakung. Mempelai Kabani Napanewe Barrana Kekasih'na4Mu kabola pagaina Tirza, kekasih'gu, seelok Yerusalem, pakarobba denga ekakowa bala tentara pangu panji-panji da.5Padikki'di matamu wali barragu orona hidda apa ngade waga. Ne logemu napagaige luawa'da simbi abeika nee Gilead.6Hidda gundumu ekakowa luwada mbei bebe, awali ammi padou rio wa'ida. Ngara kuwa apa ana rakona, da'i ponguki iya amuana wali barrada.7Hidda poo'mu eka kowa irisan uwa delima, ne kabaila cadarmu.8Enne kabullu wa permaisuri, monno pondo pata kubullu wa selir, monno ngara buawinne dapa kira. 9Nyakidona merpati'gu, nya idaman'gu, nyakidona ana kanua na inna'na, na murni wali ata padadiwi.Ngara lakawa mawinne apa tuu'wi monno apa maringngi'wa. Ngara permaisuri monno ngara selir adeikawa.Lakawa Mawinne Yerusalem A deikawa Mempelai Mawinne10Garrawi nara, a gillakana lola pagaina fajar?kabola ekakowa wulla, na kiddata ekakowa mata loddo. pakarobba denga ekakowa bala tentara pangu ngara panji'na. Mempelai Mawinne Napanewe11Ku burru waga nee kalia kenari dana, pawukku paetawi kulungngana a'morona nee apakadabbokana, pawukku paetawi ngara anggura monno delima a'wolla. 12Daku podda kiwaga, mba ta'iga nee tillu dokara, ngara ata pa'ama nee wanno'gu. Lakawa Mawinne Yerusalem A'kadengngawi Mempelai Mawinne13Wali'wu, wali'wu, ta Sulam!Wali wu, wali wu,ga'i kama etawu.Ne kaneigu apa tuuwi na Sulam, ekakowa nego Mahanaim?
Chapter 7Mempelai Kabani A'deikawe Kabolana Olle Dewa'na

1A'dua takkawi hidda sendala wa'i detamu, ta lakawa mawinne bangsawan.Ne kalenggokanawe kombumu napagaige omma rara.2Ne le'demu ekakowa koba a'tabolora, da dukkana anggura papakaula.Ne ti'amu ekakowa pare paannida, napa golluna ngara bunga bakung.3Hidda sussumu apagaina duada ana rusa, ana rakona kijang. 4Na bukkumu pagaina togola lele. Hidda matamu pagaina ngara kalibbo nee Heybon, nee barra binna wee Bat - Rahim.Ne korrumu napagaige togolana Lebanon, a'aro nee Damsyik.5Ne katowamu pagaige Karmel monno logena katowamu na rara ge.Lapata, na tokko namapattuwe loge rukutana.6Alangkah Kabola monno middukamu, kekasih, nee paduwa dengamu!7Ne mokkumu pagaina wasu kurma, monno hidda sussumu ekakoga apabulli.8Ka lungguge, "Enga penne guwi ja wasu kurma, monno kuterredi ngara karaa na."Nyaka hida sussumu kapagaina bulli uwa anggura, mbou bangina korrumu ekakowa uwa apel,9Monno ne ngadamu napagaige anggura a'duwa, akokora damangu kadukkana aro barramu kekasihgu, amalega nee rowi detada ata adura.Mempelai Mawinne A'Panewe barrana Kekasihna10Ne yowa ndou naga kekasihgu, monno ne hasratna barra gowe.11Meiya, kekasihgu, kata kako omadana, maida kata taddona ne wanno dana.12Meida kata kako malarrina nee oma anggura, kata etawi hidda anggura akalungngana, awolla bana, monno apaka, hidda uwa delima awolla bana. Nee nyabawe payawaigowe barramu leirogu13Uwa dudaim, na palousage mbou bangina, monno nee binna tama'da, wai ngara kuwage a'duwa, lakka nyakowe a'baru lapata a'to'i, pabondala bagu toromu, kekasihgu.
Chapter 8

1Tuddakonawe ne yo'u ba naa kodagu, asussu barra innagu!Tuddakona baku tabboka wa'ikuwu nee jounga, ku dekkiwu monno daiki ata akanissikaga.2Ku kodogu tama umma'na innagu, apa nungnga ga. Ku yagu anggura a mbou bangi, wali uwa delima pakapassu.Mempelai Mawinne Apanewe barrada buawinne Yerusalem3Na limma wellona engawi kabu katowagu, monno na limma kawana na nawapowaga.4Ku aura waga barramu, ta buawinne Yerusalem, ga'i kada mupakedde kawe ne manora, na dukkiwe ne mbana mabeiwe.Buawinne Yerusalem Apanewe5Garrawi namme a ammina wali maredda dana, a ande barrana kekasihna?Mempelai Mawinne Na Panewe Barrana Kekasih na Nee puu wasu apel, ku pakeddewu, nee nyawe pati'a wa'i nagu innamu, nee nyawe padadi wa'i nagu.6Ta'iga nee ate danamu, pagaina materai limma detamu.nOronawe, ne manowara napawessiwe ekakowa maut, ne cemburu napa alluwe ekakowa wanno da ata mate. Ne bibbakana ekakowa wegara api, akobola.7Ne wee aluana dana bisake bana poddawe ne manowara, hinna kaina wee loko dana bisake bana pakokorawe.Nyaka ba wa'iko ata aya ngara kuawi i' ummana orona manowara, enga kanissikadawi.Na'a na Mempelai Mawinne A Panewe8Wa'i wi iya wotto'ma, da timbu kipo sussuna. Appako parawima barrana, bana dukki kowe ne loddo ba kambuwi ata?9Mba temboka kowa, ne yamme enga pakeddema togola omma kaka nee ponnuna. Takka, ne nya ba binna kowa, ne yamme enga anda waimai ngara papan cedar. Mempelai Mawinne A Walewi Na'a da10Temboka dowaga, monno hidda sussugu pagaina togola umma, nyaka ba hinnawe, ne yowa napagaina ata apa dukkina manowara ne aro matana.Mempelai Kabani a Panewe11Wa'i ge iya oma anggura na Salomo nee Baal- Hamon. Na yawe ne oma anggurana barrada ata amakadi.Ngara iya ata a ngindi rata kapippi omma kaka atuba wellina. 12Ne oma anggura, oma dougowe, neige barragu. Ne yo'u Salomo enga kollemu rata. Monno hidda ngara ata a'makadi akollena ndua ngau kapippi. Mempelai Kabani na Panewe Barrana Kekasihna13Co.. ne yo'u, a dangi nee ngara taman, ngara ollemu a rengnge gowe lii'mu.Ga'i koga kaku rengnge kaiwe! Mempelai Mawinne a Panewe Barra Kekasihna14Ngettana, co..kekasihgu, monno pagaina kijang, ato ana rusa, nee ponnu letena rempah-rempah.

Daniel

Chapter 1Daniel Angindiwa Ne Babel

1Ne dou'u paka toda papa retana Yoyakim, Rato Yehuda, ammi Nebukadnezar ne Yerusalem mono mangepung wa nya. 2Mori naya Yoyakim, Rato Yehuda, ne limma danana ngara kua douna wali ngara pakua umma maromba Alla. Nya angindiwi ngara kua ne tanah Sinear, ne kuil dewana. Ngara papakua natti napa dou'udi nee padou perbendaharaan dewa na.3Rato Aspenas, katouuwa ata manguna, mba ngindi apirra ata Israel, awali umbu aibana rato mono wali kaum bangsawan, 4Ngara ata buamane damangu cela, amanadana, eloka rupana, pande langu takka ngara kua kebijaksanaan, nalua manilona, pandenggenadukkiwe hidda mba pande tangungge istana danana rato, monoapanungngadi hidda mba matulisamono paneweda ata Kasdim. 5Rato napa tetapngge barrana aiya taguna wali panga'a rato mono wali anggura paenuna ialoddo. Hidda gai kalayani ne arobarrana rato.6Ne tillu barrada hidda akolledi ngara ata Yehuda, hedda dona Daniel, Hananya, Misael, mono Azarya. 7pakoda pagawai istana ayawe ngara baru barrada hidda. Daniel kapangarawi Belssaza, Hananya kapangarawi Sadrakh, Misael kapangarawi Mesakh, mono Azarya kapangarawi Abednego.8Daniel ngara takka napangeddage mbada beige mana ngaa ngge ne panga'ana rato mono paenuna rato. Nyaka hina, nya na dengngiwe barrana ata pakodo na rato gai kadana nouka ngge wekkina. 9Maromba Allah nayawe barrana Daniel duana mono manouwarana ne arobarrana pakoda abenngningo ne istana. 10Takka lage, pakodo abeningo ne istana kana panewe barrana Daniel, "kumadautaga barrana mori ratonggu, nya atekkibawe nga'a pangaa mi mono paenumi. nyadona a eta kabolami bana kurang duakumi wali barrada ngara ata mbua mane wadde ahinawaina yemmi. ne bahinako youwa napa salah baga na rato."11Lenganapa hinna, Daniel kana tekkiwe barra pagawi pakodo ne istana patentukana bana na Rato ajagawi Daniel, Hananya, Misael, mono Azarya. 12"Nungnga yamme ata papatukamu ne akabullu lodona. yakoma roe kama nga'a mono yakoma wee kama enu. 13lenganapa hina, etakoma mono bodima ngarta bua mane anga'a nga'a panga'ana rato, mono raikongge ngara yamme ne ahina dengnga ngge ne paetamu."14Nya na rengeda padengngida hida mono kana ujiwi lengapa kabullu loddona. 15lenga napa lawiwe akabullu lodona, kaboawaka hidda na loukapo bakaladana, ahinana ngara kua ata buamane a nga'a pangaana rato. 16lenga napa hina, nai ata ama djaga na deke ne nga'a mono anggura gai ka enu hida, bage nayada rowe barrada hidda.17barrada akapata buamane hetti, Maromba Alla na karuniada pandewiw mono manailo dana ngara kua tulisanda mono hikmatada. Takkana Daniel na pande ngge ngara kua paeta mono kana kanippi. 18lenganapa malawiwe akabullu loddona papa endana Rato kangindiwi, papakodoi pagaiwai istana ngindi hidda nen aro barrana Nebukadnezar.19Rato napa newe barrana hidda mono daiki atabbokawi ne tillu ia atapun ahina Daniel, Hananya, Misael, mono Azarya. 20 Na tokko mbana tuakumi pande kadongge apande bawale nepatuana rato, oropande mono madakkota napando kabullu bawe pandeda hidda alluwe ngara hidda ata apande mangeilo mono ata namadakkota nee ngara kuana kerjaanna. 21Na Daniel engawi nee dukki douu aka iyana paparetyana Koresh.
Chapter 2KanaKanippina Nebukadnezar

1Ne dou akaduadana papareta Nebukadnezar, nangu kanakanippi Nebukadnezar. Namawwowe papa ngeddada mono nya danna kollekina durra. 2Lenga napa hida, na rato napa reta baka nengngadi ata peramala, ahli nujunmma, tukang sihira, mono ngara ata kasdim gai kajelasa ngge barrana hetti kanakanippina. Hidda ammidi mono dede ne aro barrana rato.3Napa newe rato barrada hidda, "Youwa akolle ngge kanakanippi mono ate nggu naka dukkuka, beige pande ne kanakanippi." 4Ngara ata Kasdim kappa newe nee barrana na rato ne panewe dana Aram, "oh Rato, tolekamu dukkiwe murri wali! Tekkima ne kana kanippimu barrama yamme ngara ata papa wedemu mono yamme kama tekkiwe iina ne kana kanippimu."5Rato na walewe ngara ata Kasdim nai, Youwa kudekeba iya papa ngedda. Takka yemmi da tekki koga ne kanakanippi mono maknawe, yemmi akeketami mono ummami apadadi sampa badi. 6Takka, yemmio bada pande kongge patekkiwe makna ne kananippi You'u a deiba hadiah, ngara paya, mono pamadauta alualangu gakkana wali barra nggu. Takka orona nee, tekkingga barra nggu ne kanakanippi monoi maknawe."7Takka awalewe hida, "pilli nggu rato tekkiwe ne kanakanippimu ngara barrama yamme ata papawedemu, yamme kama tekkiwe iina ne kanakanippimu." 8Rato na walewe, "youwa ku pandengge mba ne yemmi nungnga ngga pama louuwi na kira, takka yemmi etabawe ne keputusana nggu na bulata bawe, 9Hinna takka lage, yemmi da kollege tekkiwe aiya ata ne ata barrami yemmi a kollege hukuman; youwa pandew gemba yemmi paendangge ba tekkiwe ngara hida abowo mono akalami dukki hinna loukana ama wungnga. Takka langge, cerita ngge barra nggu ne kana kanippimu kaenga pande nggo mba ne yemmi akollege mbatekkiwe makna na."10Ngara natti ata kasdim awalewe, "Daiki awaiina iya atapun ne ponnu tana a pande ngge aytekkiwe appa pa dengngina mori rato! Mono, daiki awai'ina iya atapun nee tana deta, langu peikopona aguyngna mono kaladana pawessina rato, adengngi hal ahinna ne wali ngara ata amaneilo, ngara ahli Jampi, atopun ngara ata Kasdim. 11Appa padengngina rato natti allu botowe, daiki iya ata pun ataluwe mba tekkiwe barramu mori rato, kecuali ngarta marapu aka danna nee tillu ata pia'a."12Oro netti hal, Rato na buttu ate mono na murka, bage yawe pareta mba pamodda ngara kua ata abikasana ne Babel. 13hetti nee tita apalousage bage ngara ata bijakasana apamate, mono ngara ollena terancam kaina mba pamatewi.14 Bage, Daniel nayawe walena waina akkala mono bijakasa barra Ariokh, katouwa pengawala rato a kako kapamate ngara kua ata abijakasana ne Babel. 15Kana panewe Daniel barrana pangawala nai'i rato, "peina patitah ahina kattona ne palouso na rato?" Lenganapa, Ariokh takkiwe hetti baerita barrana Daniel. 16Daniel pun mbana aroi rato mono bana madengngi barrana enga na rato kana yawa kira mbana tekki mankna ne kanakanippi barrana rato.17Lenganapa, Daniel kana wali nee ummana mono kana cerita ngge titahna rato barrada ngara ollena, Hananya, Misael, mono Azarya, 18mono kana tekkiwe barrada hida ama dengngi manouwara dua'a barra na Marommba Allah dona langita monno ngara amaburrri hett ka enga daikana iya ata pun, kanya Daniel mono ngara ollena araiole dengngawi ngara ata bijakasana ne Babel.19Lenga napa Rahasia kanakanippi awukkiwe barrana Daniel ne jhianna iya paeta male gede. Bage, Daniel na deika wunda maromba Alla semesta langita. 20Kana panewe Daniel: "padeikanggo ngaraMu Maromba Alla kekal mono muri wali-muri wali na, takka You'u dona a doungge mangeilo mono pawessi!21Nya dona awungnga ge masa mono kira; Nyadona a keketa rato mono apangauwa rato. Nyadona ayawe pande barrada ngara ata abijakasana mono papangedda atekkina barrada ata apande. 22Nyadona abowoge ngara hal dapa pande mono akabunni, Nyadona a tekkiwe appa awai'ina ne kapotta dana, mono mangewala wai'i dengngadi-Na23Oo Maromba Alla inna kaweda nggu, kupadeikawu mono kama deikawu, Takka Youu dona ayabawe pande mono pawessi. Nebahinna atekkibawe barra nggu appakopa dengngima barra-Mu; You'u dona atekkibawe appa padengngima oo barramu rato." Daniel, Na Tekkiwe Arti na Kana Kanippina Rato24Lengana, kana kako Daniel barra Ariokh a papa tukabana rato kapa modda ngara kua ata bijakasana nee Babel. Nya akako mono napa nawe barrana, "Ngara ata bijakasana nee Babel natti dupa manndakai! ngindiwaga youwa kaku arowi rato mono kaku tekkina netti maknawe barra rato!"25Lenganapa hina, Ariokh kangu ngindiwa Daniel mba arowi rato. Nya napa newe barrana Rato, "langnngu kopo, youwa akollebangge aiya ata wali tillu ngara ata apaka petti wali Yehuda, a kolle ngge apandengge nbatekki nett makna barra na rato."26Kana napanewe ratobarrana Daniel apangarada Beltsazar, "talukado you'u butekkingga barra nggu ne kana kamnippi apaeta netti mono maknawe?"27Mono nepa tekkina rato kana wale Daniel, "ngara dapa pandeda nepa patua na rato, daikipande ngge tekkiwe barrada ngara ata bijakasana, ngara ahli jami, ngara ata berilmu ato para ahli nujum. 28Nyaka hinna, waii Maramba Allah niina Surgadana a wukki ngara ama burri. Nya atekkiwe barra rato Nebukadnezar appa a nai meiya mono alolowe netti anduaa. Ne nyawe kanakanippi mono ngara paetana na rato pakollena ne padouu dura waiina.29 You mori ata rato sadekka kana Youu nee ponnu padouu, nakeddewi ngara appa pangedda nemme loddo paaro, ne Nya awukkiwi ngara amaburri a patekkibana barra nemmi appa a dadi ne ngara masa ammina. 30Youwa pa yabada pande mono barra nggu pa wukkibana ngara netti ama burri, takka nda oro pande awaiina barra nggu baka loukapo ngara ata atoleka indaki, takka engangge maknamba tekki barrana rato, mono enga rato kana kollengge mengenai ngara papa ngeddana.31Rato mori atanggu, eta iya paeta, na ia kasalatouu aka ladana! na kasalatou'u nai'i madeta langutakka ngara bibbaka akalada langu takkana, papa dede aro barra na mori ata nggu, mono pama dautta. 32Tkka ne katouwana wali mas andua wekkina mono lakonawali peraka, ti'iana mono kamukkina wali temba, 33kengana wali beii, wai'ina wadde wali bei'i mono wadde dommo wali tana rara.34Ne mba nii rato a eta na, nama keketa ia togo dapa raii limma ata pia'a, bage awennawa na kasalatou'u natti napas pongnguwe ne wai'i detana wali bei'i mono wadde tana netti tana rara dukki mbana mubbuka. 35Nyaka apa miangge pubbuka ne bei'i, tanah rara, tembaga, peraka mono emasa netti. Ngara kua na dadi pautana ne padouu pengirikan ne mertana bage na paringngi napoiiwa dukkingara kua na netti mba daiingge kabarraka takka awana. Nyaka hinna, togo awenna na kasalatouu natti mba dadi kabundukana akaladana mono mbana panoungge tanah.36Nyawe kana kanipina rato, mono hiina nee maknawe kama padukkingge barramu rato. 37Rato mori ata, ratoda ngara rato, Maromba Allah semesta langita pa ya bawe kerajaanna, pawessina, kattona mono Sangadina, nyawe rato loka pabenningo. Maromba Alla surgawi ayawe barramu sangadi, pawessina, kattona mono kemuliaanna, 38mono parai limma dana Na ya paya ngara ana ata pia'a ginyakudi ngara ata dangngi, ngara ranga ne bmareda dana, mono ngara keila niina paringi deta, mono paraina akuasaponnu hetti ngara kua na, ratoduakatouwa awali emasa netti.39Kahinna, a ouda iya kerajaan wadde ne ponnu tana a kurang kaladana wali kerajaan moro ata nggu; kahinna a ounda iya kerajaan dommo, nyawe kerajaan aka touuda wali tembaga, nya a berkuasa ne ngara ne ponnu tana.40Lenganapa ounda wade kerajaan akapata, akattona ahinna bei'i ahinnawaii takkana bei'i a papubbuka mono paseikaranasegala sesuatu, bei'i pasaika-saikarada, kanyawe ne kerajaan a pubbukana segala sesuatu mono pasaika-saikarada ngara kuana.41ahinnawaiia paetamu, wai'i mono ngara wolla na wadde wali tana rara da tukango wirro, mono wadde wali bei'i, hal ne berarti mba kerajaan netti nama bagiwe, memang ne kerjaan katto ngge hinna bei'i hinnawaiwe a neme paetambamu rato napa kaulawe tana rara. 42Taka lage, ngara wolla waiina apairra wali bei'i mono apairra dommo wali tana rara, dukkanalah kerajaan netti a dadi katto pirra, mono akasusuka pirra. 43ahinna paeta you rato beina amakaula dengngana tana rara, hal netti berarti hidda amakaula deke wekkina, takka daiki pagaida dadi ia apaiana, hina waiwe bei'i adapa kolle makaula dengngana tana rara netti.44Kabage, masada ngara rato nyadowe, Maromba Alla semesta langita a palurusawe, aka iya kerajaan a kekal ngara muriwalina. Mono, pawessina daiki apa dikkiwe barra bangsa wadde, kerajaan netti asaikarangge mono nya apa dakkena, takka kerajaan netti a tetapa kekal muri wali-muri wali. 45Tepatwe ahina a paetabamu youu Mori ata nggu, mba tanpa parai limma ata pia'a, aka iya watu ama keketapasella wali kabunduka mono apa pubbuka bei'i, tembaga, tana rara, peraka mono emasa. Maromba Allah alaoka kapalada nya a tekkibawe barra mori ata nggu rato appa a dadi ngara masa ammina; kanakanippi netti nya ahinna mono maknawe ngara ahinnana pakolle pemenne."46, Nyaka, nakawodo Rato Nebukadnezar kanangu nadeika wunda Daniel, nya apa tukai bana oamaraka marakada mono ngara bou 'u andua barrana. 47Kanangu panewe rato barrana Daniel: " Ahinna pongu takka nawe, natti Maromba Allamu nyadona a aseipawe ngara kua marapu mono alouka paboto wali ngara rato, a wukkewe ngara kua dapa pande, nyaka hinnawe ne you ataluwe awukkewi ngara dapa pande."
49Daniel nama dengngi barrana rato agar rato kana yawe tanah wanno penguasaan tana wanna Babel netti barrana Sadrakh, mesakh, mono Abednego, sedangkan Daniel douna daingngi ne isatana dana rato.
Chapter 3MARAPU EMAS MONO API A BANGATA

2 Bage, rato nebukadnezar na patukai ata mbapa kuadi para wakila rakyata, para papanungnga negara, para torro riti, para hakim, para ahli hukuma, mono ngara kua katouwa wilayah awaiina mba peresmianwa na kasala touu a papadede na Rato Nebukadnezar.3Lenganapa hinna kapa kuana para wakila rakyata, para kuasa, para bupati, para papanungnga negara, para torro riti, para hakima, para ahli hukuma, mono ngara kua katouwa wilayah a peresmianwi kasalah touu a papa dede bana Rato Nebukadnezar. 4Aiya ata tentara naka wula dengnga nyaring, "apa reta bawe barramu, taa ngara ata wali segala bangsa, kabissu bangsa, mono panewe: 5Neba rengnge yemmi na sangkakala apunni, poi'i, kecapi, rebana, gambusa, mono ngara hetti apunni, yemmi gai ka deikawa na kasalah touu apapa dedena Rato Nebukadnezar.6Garra kupu a daka wodo, neba hinna kaiwe aka pettiwi ne api dana awegera lagutakka." 7Lenga napa hinnawe, pada kira ngara kua ata arengnge punni sangkakala, poii, kecapi, rebana, gambusa, monongara hatti apunni, ngara kua ata wali segala bangsa, kabissu bangsa, mono panewe, deika wunda na kasala touu papa dedena na Rato Nebukadnezar.8Ne ba hinna kaiwe, a ouda ngara ata Kasdim atuduh ata Yahudi. 9Hidda apa newe barrana Rato Nebukadnezar, "Rato, tolekamu muri wali-muri wali! 10Mori ata nggu apa louso bage paparetana ba garra kudi ata a trengnge punni sangkakala, poii, kecapi, rebana, gambusa, serunai, mono ngara apunni, hidda gai kakawodo mba deika wunda barra kasala touu,11garrakudi da aka wodo atumbadi ne api dana awegera. 12Waiidi apirra ata Yahudi, a barrana rato papa ya bada papareta atas ngara kua wilayah Babel, nai Sadrakh, Mesakh, mono Abednego, ngara ata hida da pedulike papareta mu rato. Hidda da deku beikingge mba kawodo mba deika kasala touu emasa a papadede ba mori ata nggu."13Bage kanangu bani mono kabulla Nebukadnezar na yawe paretana ka ngindi Sadrakh, Mesakh, mono Abednego ka arowi nya. Nyaka, hetti ngara ata angindi ma arowi rato. 14Nebukadnezar kana panewe barrada hidda, " appaka hinna takka, hai Sadrakh, Mesakh, mono Abednego ba ne yemmi da deika wunda kia na kasala tou emasanggu mono da deika wunda na kasala touu papa dede?15Ne hinna, ne yemmi siap, ne ba rengnge punni da sangkakala, poii, kecapi, rebana, gambusa, serunai, mono ngara punni, kawodo kadeika wunda kasala touu papadede bagu natti! Takka lage, ne yemmi ba da deika wunda kowa, ne ba hinna kaiwe yemmi aka tumba minggi ne api dana awegera langu takka.Maromba Alla gewi abisa leppasami dari limmma dana nggu?"16Sadrakh, Mesakh, mono Abednego ka walewa Rato Nebukadnezar, "Daiikiguna barrama yamme mba wale barramu hal nee. 17Lakka hinna kopo, na Maromba Alla pa deika wundama ataluwe apalousoma yamme wali ne apidana awegera, mono Nya a apasellama yamme wali limma danamu, you Rato. 18Takka lage, ku pande ngge youu, mori ata nggu, yamme dama deika wunda kiwa na kasala touu papa dede you'u."19lenga napa hinna, Nebukadnesar na alluwe buttu atena mono kalata arona mawungnga aro barrada Sadrakh, Mesakh, mono Abednego. Nya aparetawi gaika pabangata cawe ne api pittu wunda kali canawe bangatana awali kangungngana. 20Nya aparetawi apirra ata apa wessi wali tentarana gaika kettedi Sadrakh, Mesakh, mono Abednego, mono atumbadi hidda ne apidana awegera langu takka.21Bage, atouda ata hetti akettedi, engapudi ba tau kalambe, kalambr kenga, topi, mono ngara kalambeda hidda wadde, mono akapettidi ne api dana awegera langu takkka hidda. 22Orona paretana rato natti akattona mono api netti abangata langngu takka na loukapo dukki netti wegerana atunnu pakarradi ngara ata akeketa wi Sadrakh, Mesakh, mono Abednego. 23Takka lage, aka touda ata netti, Sadrakh, Mesakh, Abednego awarraka ne apidana awegera langu takka engapudi ba kette.24Lenga napa, Rato Nebukadnezarnangu kageta mono kanangu kedde. Nya kanapa newe barrada para mentrina, "nda toudaki ata pakette mono pa tumba ne netti apidana?" kawale hidda barra rato, "Hinna takka du rato!" 25Nya nawale mono kanapanewe, "Takka nee, Youwa lagekueta apata ata akako ne tillu apidana, hidda nda mannua ki, mono akapata natti hinna wai'i ana dewa!"26Lenga napa hina, na tukke Rato Nebukadnezar ne binna api awegera langutakka. Nya napa newe, "Sadrakh, Mesakh, Mono Abednego, ngara ata alayini Maromba Alla amadeta, lousomi mono meiyami neme!" Bage kalouso Sadrakh, Mesakh, mono Abednego wali ne netti ngara tillu api. 27Kapakuana para wakila rato, para penguasa, para bupati, para menteri rato, hidda ka etawi ngara ata mono wegera api dana kuasa ponnuda hidda, loge katouwa detada hidda dana karrakige, kalambeda hida dana mawungngake, lakka nyakopo bou nunnu daiki waina barrada hidda.28Kana panewe Rato Nebukadnezar: "padeika wunda Allahna Sadrakh, Mesakh, mono Abednego! nyaka, Nya apa ngindi ata papalewa-Na mono apasellawi ngara ata alayani-Na ayawe waimenne barra-Na mono alawiwe patekkina rato serta ayawe wekkida hidda orona hidda nda kawodo kataba barra ilah wadde, kecuali Maromba Alla hidda douna.29Takka netti lage, youwa apa lousoge papareta ba ngarra kudi ngara iya ata wali bangsa, kabissu bangsa, mono panewe genyakuidi a tekkiwe bahina na Maromba Allana Sadrakh, Mesakh, mono Abednego, hidda a pakeketa mono ummana padadi paratage tanah, takka daiki ilah wadde atuludi hidda ahinna waina cara kaina."30Bage, rato na yawe padouma dii'i barrada Sadrakh, Mesakh, mono Abednego nee wilaya Babel.
Chapter 4Kana Kanippina Nebukadnezar tentang puu

1Wali Rato Nebukadnezar barrada hidda ngara ata wali ngara bangsa, kabissu bangsa, mono panewe a akadannane ngara ponnu tana: "Semoga ne kesejahteraanmi kana mangedawe! 2Youwa asiapa atekkiwe ngara tada mono mukjizat adadi pareimana Maromba Alla amadeta barragu. 3Nakalada takkadi ngara tadaNa Nangu hebata ngara mukjizatNa. SangadiNa tetawe selamana' Paparetana nidi tillu dongada itto selama burru pand burruwe."4Youwa Nebukadnezar, akamaddi dengngangge kadanna mono apatidi matana wali ummaggu, takka toleka nggu aka danna istana dana nggu. 5Youwa akollena kanakanippi apama dauta ngga ne ponnu padouu dura nggu domo ngara paeta pa eta nggu apakabissa ngga atenggu. 6Takka netti, youwa apa lousoge ia paenda mbaka ngindi ngara ata abijakasana ne Babel mba aro ngga youwa gai ne hidda katekki ngga maknawe wali kanakanippi nggu.7Nyaka hinna, ammidi ngara ata apande, ngara ahli jampi, ngara ata Kasdim, mono ngara ahli nujum mba aroga. Youwa ku cerita ngge netti kanakanippi barrada hidda, takka hidda dapande mba tekkiwe maknawa wali kanakanippi netti barra nggu. 8Dukkiwe kaduppuna ngge, Daniel ammi bana aro ga youwa, nyadona Daniel papa ngarana Beltsazar, ahinnana ngara dewa nggu. Daniel nya ata akudusa mono mangnguna dewa Maromba Alla. Youwa kucerita netti kanakanippinggu barrana. 9Beltsazar katowada ngara ata mangupandena! Youwa ku akuiwu youu mba ata akudusawu mono papa bonnu waidanggu dewana Maromba Alla. takka daiki asukara barramu? ne nyawi ngara paeta ne kana kanippi dananggu paeta, padukki ngga maknawe barranggu.10Youwa akolle paeta ne ponnu padou dura waii nggu nyawe, ne tillu tana waidi wasu amadeta langu takka. 11Nama tamba cawe kaladana mono napawessi na wasu natti, nema detana dukki langita deta mono etawa dukki uppu tanah. 12Ngara roona manadana, ngara uana alua langu takkana, nya ngaa pangaana ngara kua atoleka, ngara ranga maredda aelle padouu dangngi waiida nekabuna, ngara keila alera araiwaina reddatada ne karaa detana, ngara kua atoleka wali barrana nya pakolle waiina pangaa.13Paeta danna nggu, youwa aeta ne padou dura nggu nagu bowekkina aiya ata ama djaga, iya ata akudusa burru wali langita deta. 14Kana kawula nya naka kalada ngge liina, hinnawe tekkina, todawa na wasu mono loppudi ngara karaana, pata nendadi ngara roona mono saikaradi ngara uwana! Gaidi ngara ranga kakedu wali kabuna mono ngara keila wali karaa detana.15Takka, gaige ne katurana kana mateduka tana dana, mono kettewai rante beii mono tembaga. Hidabruta moro ne mareda dana, gaidi kapa dondo waidi wee penni wali langita detahidda dengnga ngara ranga mba kollena toro douda wali ruta neponnu tana. 16Ate ata piaa nama wungngaba mono ate ranga ayawebarrana, mono gai ne apittu masa kana lewata p0nnuna.17keputusan netti n yawe keputusan para madaga, mono pareta netti ahinna waina panewe ata kudusa, sehingga ngara kua ata atoleka pandengge mba Nya aloka madetaberkuasa ne pnnu kerajaan ata pia'a, mono apaburru ngge barra pabei Nya, mono akeketa ata paparadakada sekalipun ne ponnuna. 18Youwa, rato Nebukadnezar, akolle mbana hetti kana kanippi. Ne hinna, youu beltsaza, cerita poga maknawe wali ne kana kanippi nggu. Takka, ngara kuata ata abijakasana wali kerajaan nggu da talu bawe mba tekkingga artinawe. Takka youu dona ataluwe, takka na dewa Maromba Alla a kudusa waii barra mu."19Bage, Daniel papa ngarada na Beltsazar, nangu karobba apirra saatna, dommo papa ngeddana apaka dukkukana atena. Kanangu oanewe rato, "Beltsazar, ummana ne kana kanippi mono maknawe kada paka dukku kawu", kana wale Beltsazar, "Mori ata nggu, hetti kana kanippi mu awennawe ponnuda gobbamu mori ata nggu!20Puu paetamu you'u, ama tamba ca kaladana mono pawessina, ama detana dukki langita deta mono paeta dukki ngara uppu tana, a ngara roona a manadana, ngara uanalualangu takkana, pakolle pangaa wali barrana ngara kua atoleka, ngara ranga maredda a mawo waii ne kabuna monongara keila kabu langita raina redatada ne ponnu karaana. 21(4:20) 22Youu dona, mori ata nggu rato ama tamba cawe kaladamu mono pawessimu, kemuliaanmu nama tamba cawe dukkiwe langita deta, mono kekuasaanmu dukkiwe ne uppu tana.23mono rato, kana eta iya papa lewe akudusa burry wali langita deta mono apanewe, "Todawa na wasu mono pamoddawa nya! Takka lage, gaige kabatana wasu mono kalarita ne tana dana, kette waige bei'i mono tembaga ne ponnuna ruta moro ne mareda dana, Gai wee seii awali langita deta kapa dondowa na mono gai nya akallena toro dengngana ngara ranga utta dukki ne apittu masa marawiwe ponnuna.24Ne nyawe maknawe kanakanippi netti, rato, mono ne nyawe keputusan Yang Maha madeta mengenai mori ata nggu, 25You'u awolawu wali donga ata pia'a, mono padoumu a dengngi dengnga nggu ngara ranga ne mareda dana. Hidda a rainggu nga'a ruta ahinna ruta nga'a sapi mane. Mono hidda apa dondowu dengnga we'e penni wali langita, mono apittu masa a lewata ponnumu, dukki you'u bu pande ngge mba nya Yang Maha madeta a berkuasa ponnu sangadi ata pia'a mono Nya ayawe ne barra garra gu pabeiatena Nya26Mono, oroda hidda atekkiwe ka enga gaidi pola wasu mono ngara kalarritana a wai'ina nee puu detana sangadimu a tetapa nyawe doumu, oro nyawe you'u apandengge mba nya surga abibta. 27Takka hetti lage, rato, gaii panungngagu kana berkenan barramu. lenda kamadi ngara padengngamu dengnga kebenaran, mono ngara pasalahmju dengnga boge ne manouwaramu barrada ngara ata da manguna. lenganapa ngara kuada hetti, kemakmuranmu a langngui pamadoi'i."28Ngara kuana hida adadi barrana Rato Nebukadnezar. 29Nadukkiwe kaduppuna ne aka bullu duada mba wullana nya nanoneka ngge ponnu istana na Babel." Na ratobkana panewe, "Dana kalada kingge ne Babel papa dede mba nggu a istana sangadina, dengnga ge pawessi limma nggu mono untuk keagungan nggu."31Ne mba dana mbapo panewe na rato, narene lii awali langita deta, a hinna tekki: "nyatakkawe barramu, rato Nebukadnezar mbs sangadimu akouka ngge wali barramu. 32Youu ahalau wali donga ata piaa hingga ne youu adangngi dengngadi ranga utta. Youu aya ngaa ruta ahinna na lembu mono hetti ne a berlaku ponumu dukki pittu masa. Hingga, you'u bu akui mba nya alouka pama deta aberkuasa ponnusangadi ata piaa mono Nya akaruniawa barra garra ku pabei waiina Nya."33hetti mba hinna kaiwe nakawe li'i hetti ponno Nebukadnezar. Nya awolawa wali doga ata pia'a mono ngaa'a ruta ahinna na sapi. Wekkina na dondo oro we'e penni wali langita deta dukki logena mba timbu ahinna na wullu rajawali mono ku'u na hinna ku'u keila.34Lenga napa lewata masana, youwa, Nebukadnezar apa aroge mata nggu ne langita deta mono papa ngedda nggu na wali baliwe barra nggu, mono youwa ku deika wunda a Louka Madeta. Youwa kudeikla wunda mono hormatiwa Nya a toleka muri wali-muri wali, Sangadi-Na nyawe kerajaan a kekal, mono kekuasaan-Na takka burru pando burru.35Ata pia'a ponnu tana hidda takka dona nda mangua appana. Maromba Alla raige appa papangedda-Na ne tillu dona tentaera surga mono madiina tana. Daiiki iya atapun ataluwe mba pattuwe kuasa limma-Na ato atuawe barrana, "appa we paraiMu You'u?"Ne papa ngedda nggu wali barra nggu, kemuliaan keagungan nggu, dommo kemasyuran nggu kerajaan nggu. Para mentri mono pakalada nggu arengga ga youwa. Youwapawali bali ngge barra kerajaan nggu, takka kemuliaan a louka pakalada wali hetti ayawe barra nggu. 37Hinna youwa, Nebukadnezar, ayawe deika wunda, hormat, mono kemuliaan barra Rato surgawi. Ngara parawina-Na hinnawi mono ngara larana nya adila, mono ataluwu paradakai hidda a pakeketa wekkina.
Chapter 5Tulisana Nee rindi deta

1Rato Belsyazar napawaingge panga'a paenu akalada barra arata ata pakaladana. Nya a enu anggura nee aroda hetti ata arata. 2Nee mba kindura anggura, Belsyazar paretawi ata ka ngindiwi perkakas emasa mono peraka a papa loso bana Nebukadnezar, amana, wali Bait suci dana nee Yerusalem. Lenga napa hinna, rato mono para pakaladana, para minnena, mono para papawedena enu wali netti perkakasa.3Lenganapa hidda angindi perkakasa emasa mono peraka, ngara kuana adeke mono palousodi wali Bait Suci dana, umma Maromba Alla nee Yerusalem. Bage, rato mono para pakalada, para minnena, mono para papawedena aenu wali ngara hetti perkakasa. 4Hidda a enu anggura mono adeika ngara dewa wali emasa, peraka, tembaga, bei, wasu, mono togo.5Hetti mba hinna kaiwe a ouda ngara wolla limma ata pia'a ama tulisa ne rindi kapura istana rato, ne aro kaki diian. Rato na eta mbedo limma hetti ama nulisa . 6Bage, mukana rato nama wungnga gokkoge mono ngara papa ngeddana apaka dukkuka nya. Ngara kawukku kengana lemasa mbana mono kundona ama wellina.7Rato naka wula dengnga kalada gaii ahli nujum, ngara ata Kasdim, mono kabalo angindi mba arowi rato. Rato kana panewe barra ngara hetti ata bijakasana nee Babel, "Garraku a pande pabacawe ne tulisana mono atekkigawe artina barragu, barrana a patou kalambe ungu mono paranteda rante emasa bukku deta, takka nya dommo papa benningo padadi ata paka touda a douna papa boto n e sangadi dana nggu."8Lenga napa ngara kua ata abijakasana rato ammi, takka hiddada pandeki mba bacawe tulisana hetti ato mba tekkiwe artina barra rato. 9Bage, rato Belsyazar takka nama dauta langu takka mono mukana nangu gokko ge. Para pakalada poda adadi mba bingun.10Oro patekkina rato mono para pakaladana, permaisurina atama nee ruangan panga'a paenu danana mono nya napa newe, "Oo Rato, tolekamulah nama doi'i pando ma doi'i, ummana lage ne papa ngeddamu mori ata nggu kapaka dukku kawu mono kadana pagokko kanggr mukamu.11Wai'i a iya atasangadi danana mori ata nggu a bonnu na ngara dewa akudusa! hetti zaman inna kawedamu, pakolleda pamangewala, pengertianda, mono pande da hetti ata, ahinna na pandeda ngara dewa. Rato Nebukadnezar, amamu, adadi katouwa para ahli sihir, ahli nujum, ngara ata Kasdim, mono ahli peramala, 12Takka waige roh alouka padua, pande wiwi, mono maneiloda mba tafsir ngge kana kanippi, mba wukki ngara hal ama burri, mono mba uraikangge ne asulita, nyadona Daniel papa ngara Beltsazar na rato. Nehinna, gai'i kaka dengngawi Daniel mono nya kana tekkiwe artina!"13Kabage, na Daniel angindiwa mbana arowi rato. Rato kana tuawa barrana Daniel, "Yaouu kado Daniel, sala a iya ata awali ngara ata paka petti wali dudadina Yehuda, a ngindiwa nya rato, inna kaweda nggu, wali tana Yehuda? 14Youwa arengnge bawe tentanga you'u, youu amanguna roh para dewa, mono ne danamu waii pama ngewala, pande wiw, mono maneilo aloukapa duaa.15Ne hinna, ngara ata bijakasana, para ahli paka mbali angindi mbawi barra nggu takka hida pande bacawe tulisana ne mono atekkiwe artina barranggu, takka hida ndavtaluke mba tekki maknawe wali netti padukki nggu. 16Youwa ku rengnge mbawe tentanga youu taluwe mbu tafsirge mono mbu uraikangge ngara dukka masalahna. Oro hetti, takka lage youu mbu pande ko mbu bacawe nevtulisana mono mbu tafsirge artina barra nggu, youu apa taunggu kalambe ungu mono aparante nggu rante emasa ne bukku detamu, mono youu adouna papa aka sebagai ata katouda nee sangidibdana."17Bage, Daniel kana elwalewa rato, "Pattuwi hida hadiah mori atanggu, yadadi hida payamu barrada ata wadde! Takka, youwa abacawe ne tulisana barramu rato mono atafsir ngge artinawe." 18Oo, Rato, maromba Alla A Pama deta, nya akarunia ngge sangadi, keagungana, kemuliaan, mono kehormatana barra na Nebukadnezar, amamu mori ata nggu. 19Orona ne ne pakalada pakaruniana barra na, nyaka ngara kua kabissu, bangsa mono panewe pama dauta mono aka kadandaka aro barrana nya. Nya apa matewi garra kudi pabeina atena mono apama detawi garra kudi pabei atena mono apa radakawi garra kudi pabei atena.20Takka lage, ne nya mba pakeketa wekkina mono na katto katouwa, nya abertindaka allu angkuh, mono nya apa burru wali takhta sangadina, mono kemuliaanna ade baliwe wali barrana. 21Nya awolawa wali donga ata pia'a mbana dadi ahinna na ate ranga mono padouna awaiina ne donga keledai kadawu. Nya aya ruta panga'a ahinna na sapi, mono wekkina dondo wai wee seiwi awali langita deta dukkiwe nya mba akuiwa Maromba Alla alouka madeta papa boto ponnu ngara sangadi ata pia'a mono akeketa mba garra Ku pabeibate-Na mba kollena hetti pama dii.22Takka, mori ata nggu, Belsyazar, ana nai, da paradaka wekkina langokapo mori ata nggu apande ngge ngara kuana. 23Mori ata nggu apa keketa wekkina barrana Maromba Alla semesta langita, ngara perkakasa wali bait-Na angindi ata ne aro barramu. Lenga napa hinna mori ata nggu mono para pakaladamu, para ole ummamu, mono para ata papawedemu ane bage wee anggura wali ngara perkakasa natti. mori ata nggu adeika bawa ngara dewa wli emasa, peraka, tembaga, beii, wasu, mono togo dapa dukki paeta ato arengnge maon apande. Mori ata nggu da neika wuda wa na Maromba Alla a torroge lolo ngau'u mu mori ata nggu mono atentukana ngara lara Na barramu. 24Oro na hetti, Nya atuka bedo limmana netti mono atulisa nee tulisana.25Ne hinnawe ne amatulisa: MENE, MENE, TEKEL UFARSIN. 26Ne nyawe ina ne patekki: MENE: Ne sangadimu morigu nakirago monno na pakadukkabago Maromba Allah. 27TEKEL: Morigu na kilogo na waigu neraca monno natabbokawe bana lewara. 28UFARSIN: Ne sangadimu lage na buahwe monno monno na yadawe barrada ata Media monno Persia.29Ba pa hinna we, atas patekkina Belsyazar apa tau wi Daniel kalambe ungu monno rewa emas bukku detana monno atekkiwe ba nya mangu kuasa na ba nya ata ka touda ne sangadi dana. 30Ne gedde nyakaiwe na Belsyazar, Raja ata Kasdim ba pamatewa. DANIEL MONNO SINGA 31Darius, ata media, na dimbawe ata pareta pada saat ba enne kabullu duada douna.
Chapter 6

1Darius Na duwawe bana keketai Ngau duada kabullu wa wakela-wakela raja ne sangadi danana monno ngarakuada na taadndi ne ngarakua Sangadina. 2Nee kapala da hidda ngara kuada, waandi atouda ata paama benderra monno na Daniel nya paka touda da. Ngarakua hidda wakela raja harus ba pawillige ne anduwa monno ka dappa rugika na raja. 3na dukkiwe ge, Na Daniel dapa nya akako eka daripada hidda ata benderra monno ngarakuada wakela raja, orona waige pandewiwi-pande ate ekasadda barrana. Na Raja na beige bana keketa ba nya pimpinge ne ngarakua Sangadidanana.4na ba pa hinnawe, ngara kua ata paama bendera monno ngarakua wakelana raja a elle kawirra pei waina kappa worraka na Daniel ne banna terrege ata pareta, tapi nda tabboka pongngikina pa salana orona ba ata kadambewa monno daiki pasala pagana atau padengana. 5Bage hidda ata appanewe, "Ne hitto daiipongiki patabokanda parawi nda dua bata pawarraka na Daniel kecuali hitto bata pawarraka nee lii paretana Maromba Allah na!"6Bage, ngara kua pejabat tinggi monno ngarakua wakela raja ammindi ba arowi raja, monno appanewe barrana, "Ya Raja Darius, Mu toleka murriwali-murriwali! 7Ngarakua pejabat tinggi, ngarakua penguasa monno ngarakua wakelana raja, ngarakua menteri monno ngarakuada bupati apaiana gai lage na raja kana pa lousoge lii paretana monno ka andai wi bagarrakuwi ne a 30 loddona a madengngi monno a sabaiya barrana ia dewa atau barrana ata pia, kecuali barramu morigu raja, maka ta lettowi nee labonga singa dana.8Hinna nee, ya Raja, patetapage ne lii paretamu monno tanda tanganage ne surat paretamu sesuai ne hukum da ata Media monno Persia, dappa bisa ba kouka balige." 9Ba pahinnawe, Raja Darius na raige surat pareta monno natulisai hidda lii pareta paandana.10Nyala hinna ge na Daniel lenge ba panna pandege ne lii pareta ba tanda tanganage, na kako bana tama ummana. Nee jana kamara ponnuna wai jandela ama wukke a aro hitti Yerusalem. Napa touda kalina ne ia loddona bana rukkondi kundona, bana sabaiya monno na dengi terima kkasih barrana Maromba Allah hitti a hinna bana bana sabaiya. 11Bage, attindi ata atama jana aka tegi mono atabboka na Daniel bana sabiya monno nama denngi barrana Maromba Allah.12Bage, ba pahinnawe, ettiindi a dukkiwi nna raja monno atuawa tubana hidda lii paretana, "Appakah you ndu tandatangana kige paandamu tubana ba garraku ata lage ne a 30 loddona ama dengi barana ia dewa atau atapiah kecuali ne barrana raja ba letttowi ne labonga singa?" Na wale raja, " Ne pareta hinna takkawe monno na dekungge lii paretada ata Media monno Persia ba dappa bisa pa kouka balli."13Bage a walewe monno apa newe barrana raja, "Daniel, ata paletto wali nemme Yehuda, nya dappa akagu you, ya Raja, tubana hidda lii pareta pa tandatanagnamu. Na sabaiya patouuda kalina ne a iya loddona." 14Ba panna rengnge na Raja, na ka rodduka atena monno na elle lara peiwaina gai kadanna wennaka na Daniel. Na dukkiwe bana tama mata loddo, enga ellena lara peiwaina bana pasellawa.15Bage, Hidda ata ammindi a dukkiwi na raja monno appanewe barrana raja, "Kaupandengge, ne Raja, a hinna takkana ba dekundi lii paretada ata Media monno Persia, ndaiiki lii pareta monno pawata palousona raja pa wungnga pia."16Ba pahinnawe, na Raja na patukandi gai ka ngindiwa na Daniel monno ka tumbai ne labonga wosa dana. Na Raja napa newe barrana Daniel, "Na Maromba Allahmu paka dambemu, ba nyako apa sella wu".17Na ia togo angindiwa monno a tai ne binna labonga, bage na raja cap wai metereina monno tawurru metteraida ngarakua ata paretana gai ka daakana awungngage ne tubana Daniel. 18Ba pahinawe, na raja na wali ne istanana monno na puasa ne gedde, ndaiki a mai ahiburanawe atena. Danna bisaki bana dura.19Kapu gedde kii, bana louso mata loddo, na raja na kedde monno na malle bana kako nee labonga wosa. 20ba panna dukki ne binna labonga, na kadenga na waige liina akka midu. Na kadengnga "Daniel, hamba Allah atoleka, appaka na Maromba Allah paka dambemu napa wessi bana pasellawu waline hidda ngada wosa?"21Bage, na panewe Daniel barrana raja, "Raja mu toleka muriwali-murriwali! 22Na Maromba Allahgu nya apa tukandi malaikatanNa gaika todida ngadada ngarakua wosa nyaka nda oba ngga. Orona ba daku raige adirraka barra-Na monno a tuba barramu, ya Raja, yowwa daku raikige ne a bokala."23Na raja mangewala baliwe matana monno na patukandi gaika ka tonguna Daniel wali nee labonga dana. Bage, Na Daniel a tongnguwa wali nee labonga dana, dai pongiki ama nua nai sodika orona bana wai na Maromba Allah.24Na Raja na patuka, monno ngarkua ata a ellewi kaleka na Daniel gaika ngindiwei monno kalettondi ne ngada wosa dana ana-anada monno minne da. Da dukkipo nee tana deta jana, a rengga memebai wosa ba kaballondi monno apata dandi ruwwida. 25Ba pahinnawe, na Raja Drius na tulisa surat barrada ngara kua bangsa, suku bangsa monno bahasa a dangi ne ponnu tana: "Semoga ne tolekamu lagi kana togola manairo kana wellita mawana!26Ku raina lii pareta gai lage ngarakua sangadi pakuasanggu , gai ka kadandaka monno kamadautawi na Maromba Allahna Daniel. Orona, ba nya Maromba Allah a terrena toleka murriwali-murriwali. ne Sangadina dana mukka kiwe monno ne paretana daiki kadukkana. 27Na pasella monno napa tolekawa, monno na raina tudda-tudda paka robba denga ne langita deta monno ne ponnu tana. Nya apa sellawa Daniel wali ne ngadda detana ngarakua wosa."28Na Daniel nya madiige ne pa dou ata paama ama deta pada zamanna Paretana Dariusa monno zamanna sangadina Koresh, ata Persia.

Chapter 7

Kanangganippina Daniel tubada Apata Ranga 1Nedou aka iana papa retana belsyazar, rato babel, Daniel na kollena kanangganippi mono ngara paeta-paetana ne ponnu pabeikawaina. Bage nya natulisawe kanakanippina mono na cerita lara paliina. 2Daniel na tekiwe, "youwa ku etawe ne pa eta nggu, netti gede, ku etawi apata paringi wali langita deta akoddokangge bonnu kalada. 3Akapatana ranga kalada alouso wali bonnu dana, na ia ekahedda wadde.4Na ia hinna waii singa, takka waidi kapa keila raja wali. Youwa ku paserra pakitai dukkiwe mbama kouka kapana. Nya nama keketa wali tana deta mono napama rombadi aduada waina ahinna na atapia'a, mono ate atapia'a ayawe barrana. 5Bage, bo wekkina aka ia ranga wadde, aka duadana ahinna aia beruang. Nya na dede ne ia uppuna, mono hidda atouda rui'i karapena ngada danana, di antara ngunduna. dukkana patekki barra na, kedde wula, nga'a wula kana'a aluana."6lenga napa hinna, youwa ku eta monno abo wekkina aka aiya ranga wadde, wekkina hinna wai'iwe macan tutul. Nee ponnu kokina waidi apata kapa keila. Hida ranga apaka pata katowana monno ne pawessi ayawe barrana. 7lengana hinna, youwa ku eta paeta hetti gedde dana. bowekkina aiya ranga akapatana pama dauta, langu takka, mono appa wessi . Nya adouna gundu bei akaladana. Nya akbollodi monno na pubbukawi, mono na leduwaidi wai'ina ngara uppuna. Nya eka douna hinna ngara kua ranga datomapona, mono nya adouna kabullu kadu.8Ne mba ningga youwa apa serrawi ngara kaduna hetti, abowekkina aka iya kadu wade akiina aouda barrana. Aka touda kadu dommopona ama kouka ne arobarrana. Na mbo wekkina ne kadu aia mata ahina wai'i mata ata pia'a mono aiya ngada apanewe ngara kaleka kalada.Hukuman Barra da Ranga Apata9"Ne baku eta patirri hida ngara takhta abondalawi, na alewata ba douna nama di'i. Akalambena akakana Salju mono logena ne katouwa deta bersiwe ahinna wullu bebe. Takhta na wali wegera api, takka ngara roda na wali api akobola10Loko api aouda akobola mono akokora wali aro barra-Na kali rata pando rata ata amelayani Nya, na berlaksa-laksa ata adede ne aro barra-Na. Bage, ama dii'i majelis pengadilan, mono nama wukki ngara li'i.11Bage, ne youwa ku eta patirriwa orona akadu mba tekkiwe ne patekki akaladana. youwa ku eta pakita na dukki mbapa matewa na ranga. Wekkina netti wekkina mono ataige ne apidana awegera langutakka. 12Ngara ranga wadde akoukadi nepawessi na, takka tolekada hidda apamalouge dukki ne kira mono masa na.13Youwa ku eta patiiriwe ne paeta hetti male abowekkina ia ahinna waiina ana ata pia'a ammina dengnga wai ngara kasoba wali langita deta. Nya ammi barra da atoma mba naii douda mono angindi ne aro barra-Na. 14Bage, barra Na pa karunia pawessi, kemuliaan, mono kerajaan dukki ngara ata wali kabissu, bangsa, mono panewe panommba barra Na. nepawessi Na nya pawessi akekal, nda apamodda, mono kerjaan Na nya kerajaan nda a pamodda.Artinawe kanakanippina Danel15Barra nggu, Daniel, dewanggu atekkanawi, mono ngara paeta pangedda dana nggu netti apakadukku kangga youwa. 16Youwa kubarrawi aiya ata wali hidda adede ne nee mono atua barrana ahina waiina arti ngara kua ne. Nya apanewe barra nggu mono atekki ngga arti nawe hida hal-hal:17Ngara ranga kalada apata netti nyadu apata rato abo wekkina wali tana dana. 18Takka ngara ata apata kudusa adouna amadeta a deiba papareta mono atorroge ne papareta madoi'i pando madoi'i, takka dommo mori wali dukki mori wali.'19Lenga napa hinna, youwa kubeige baku pandengge artina ranga paka ptana, abo wekana wadde, a pama dautta langu takka, a ngunduna beii mono kuunawali tembaga, akabollo di mono apubbukai mono lappata aledu waiidi waiina; 20Youwa dommo abeige pande ngge artina akabullu kadu awaiinane katouwa deta na, mono kadu wadde atimmbu mono mangu matana, a ngadana tkki ngara perkara kalada, atimbu takka hida touda kadu abata ne arobarra na, mono a etawi alouka pakalada na wali ngara kadu hedda wadde.21Youwa kueta natti kadu araingge pataunna agobbadi ngara ata Kudus mono apakalawi hidda, 22dukki Atoma mbaa Dounna ammi, mono yawe keadilan barra ngara ata kudus douna A Madeta, mono dukki ba kirana barra ngara ata kudus naetti atorro ngge kerjaan.

24Hetti akabullu kadu nya kabullu ata rato a ounda wali nee kerajaan. Lenganapa hidda, a ounda a iya ata rato. Nya eka dengan ngara rato da tomapona na, mono nya a paradakawi atoudda rato.25Nya apa atekkiwe patekki agobbawi Aloka pama Deta. Nya a aniyayawi ngara ata kudus douna A louka Pamadeta. Nya aubad kira mono hukum, mono hidda a sekah limma dana naselama iya masa, duada masa, mono kadippu masa. 26Takka lage, Majelis pengadilan a madi'i mono kuasana a koukangge wali barrana, apa moddawe mono pubbuka dukki mbana moddawe.27Papareta, bibitaboto, mono deikawunda wali ngara kerjaan ne kabu langita a yawe barrada ngara ata kudus douna Alouka Pamadeta. Paparetada hida nyawe papareta a kekal, ngara kua bibita boto a layaniwa mono dekungge barrada hidda. 28Nehinnawe kaduppuna ne berita. youwa, Daniel ngara pangeddanggu napaka dukkukangga langu takka mono arogu namawungnga, takka youwa kubondala ne papangedda pangeddana nggu."
Chapter 8Paetana Daniel ahina Bebe mono Simbi

1Hetti dou'u katouda paparetana Rato Belsyazar, mbowekkina barragu, Daniel, aiya paetaa ullu aouda barranggu. 2Youwa kueta ne paeta dana, ne baku eta pakitawa, youwa ni ingga ne puri Susan, ne wilaya Elam. Ne youwa kueta paeta mono ne mba niingga uppu loko Ulai.3Youwa kukeketa muka nggu mono kueta, hinna takka, abowekki a iya bebe mane adede ne aro loko, kaduna aduada mono akaduada kadu amadeta wali wadde, mono na amadeta timbu kaduppuna. 4Youwa paserra patirri bebe mane natti aika ne aro barata, utara, selatana, mono daiki awai'ina iya ranga takka awaatahan arowi nya, daiki a kolle patolleka wali kuasa limmana. Nya araige pabei atena mono apakalada wekkina.5Ne baku etapatirriwa, nangu ouda iya simbi mane wadde, wali sebalah barata, nya ammi ponnu ngara kua bumi, dai'i nya akako ne punntu tana mono ne simbi mane wai'idi wolla kaduna amanadana ne tillu duada matana. 6Nya ammibana aro na bebe mane adouna duada kadu mono kueta mbana dede ne aro loko. bage, nya nawola dengngangge mana kawuka mono napawessi langutakka.7Youwa nya mbana tukki tinina bebe mane, nya a swuta, bage apalua kaduna bebe mane natti, nya apatanai duada kadun, mono na bebe mane dana dukkabana mana aruwi nya, nya aka petti ne ponnu tana, aledu-leduwi, mono dai'i domma awai'ina apasellawa bebe mane wali nepawessi limmadanana. 8Na simbi mane napa pia wekkina, tak maba dukki ngaina pawesstina, na batawi kaduna akaladana bage ne padou'u timbu wai'ina apata kaduna anapa ane, adede bapadalarana dengnga akapata mata paringngi wali ne langita deta.9Takka aka iya na wali kadu alouso iya kadu akiina, a dadi akaladana ne aro selatana. Timura, mono ne arah tanah permai.10Kadu natti napakalada dommo nadukki barra tenrtara langita, mono wali bala tentara langita netti, wali ngara ranga apa warrakawi apirra ne tana deta bage kangu aleduidi.11Takka hina nee, panglima bala tentara netti pakalada wekkina mono wali barra na adeke maraka pamarakada ngara ia loddo mono padou Na akudusa apa warraka nee mono asaikarage. 12Panglima bala tentara natti arawi ge adirraka mba gantiwi maraka ngara loddo ne loddo, DUana aletto ngge ne ponnu tana, mono appa kopo paraimu ngara kuana na iwe.13Bage, youwa arengnge aiya ata akudusa apanewe mono aiya ata akudusa wadde apanewe netti, "Pirra madoiina ngara paeata netti ne na dadi pakita , yadu maraka ngara ia loddo dan dirrakada a pamodda, pado kudusa aserahkanngge mono bala tentara a ledu ledudi?"14Nya nawalewe barra nggu, "dukki lewata dua rata touda ngawu petang mono kapugedde, lenganapa padouu kudusa natti a pulihkan ngge."PAETA ATERANGKANNGGE BARRA NA DANIEL.
16Youwa arengnge lii ata pia'a wali tillu loko loko Ulai aka wula, "Gabriel, raidi hida ata ka pahami paeta netti!"17Lenga napa hina, nya ammi atuke ne padou padede wainggu. Ne mba ammi, youwa kumadauta mono kuwaraka kukataba ngga. Bage, nya apanewe barra nggu, "pahamiwe, hai ana ata pia'a, ne paeta netti menhenai zaman kadukkana."18Hetti mbana padnew dengngan ngga, youwa kuboddaga ne tanadeta. Takka, nya atodowaga youwa mono apa dedewaga. 19Nya napanewe "Takka lage,yowa a tekkwe barramu appawe wukkunapa dadi kadukkana ne murks, orona netti hal kadukkana nawe Zaman.20Bebe mane paetami yemmi, ngara kaduna aduda nya ngara rato Media mono Persia. 21Simbi mane apateppe wulluna netti nya rato Yunani, mono kadu akalada ne antara aka duada matana nya rato aka wungngana.22Natti kadu nabata, mono apata ua kadu a ouda ne padou'u netti nya apatakerajaan a ouda wali bangsa netti,takka nda pawessi a ullu. 23Mono, ne kadukkana kerajaa da hidda, ba ngara ata adirraka abonnu maba adalada a ouda aia ata rato dengnga ngge aronaa garang mono akasara, serta apande mba tipu.24Pawessina naatambawe, takka nda pawessi aullu. Nya a pa ammi ngge ngara parawina apamodda a pamadauta, mono appawe a ne paraina nya adadi. Ngara ata aberkuasa appa moddawi mono umata a kudusa. 25Oro akala budina, tipu dayana a nya arawi ngge a dadi. Nya akalada wekkina mono nya apamoddawi ata aluwana. Nya kaina apa kedde amalawana penguasa segala penguasa. takka lage, tampa parawi limma ata pia'a, nya apa batawa.26Mengenai paetang raimale mono hetti kapu gedde, appa patekki da mengenai hal netti nya adua. Takka lage, you'u,burri ge lage hetti paeta, orona hal netti mengenai loddo aro a marropo."27Youwa, Daniel adakke mono menderita karodukka pirra loddo madoina. lenga napa hina, youwa ku kedde mono pawillina tugasa rato. Youwa kuherana ahinna paeta netti, takka daiki waina a pahamina.
Chapter 9

Sembayangna Daniel 1Ne dou aka iana paparetah Darius, ana Ahasyweros, du dadida ata Media, a jadi rato ponnu kerajaan ngara ata Kasdim, 2ne dou aka iana paparetana, youwa , Daniel, kuamatiwe ngara li'i bahwa jumla dda daou a papa liina MAROMBA ALLAH barrana nabi Yeremia mba pa poddarawe ne Yerusalem nya 70 dau'una3Youwa kupaaro ngge muka nggu barra Myori Alla, na ellewe sembaya dana mono kaaulana lappta berpuasa mono tau kaba kabung lappata rabuka. 4Youwa ku sembaya barra Maramba Alla, Alla nggu, mono mengaku dengadi doku dengnga, "Oh Myori, Alla A louka kalada mono a boto bibita, a torrona papaenda mono duanna barra ata ama nouwara nggu You'u lappata tortro ngge ngara paretah-Na!5Yamme ma denga bana, masalah bana, ma dirraka, mono ma brontaka, lappata ma kako eka mbana wali paretah mono hukum-Mu. 6Yamme dama rengnge bawiu ngara ata papa Tuka-Mu, para nabi, a panewe ngge ngaramu barra nda ngara rato ma yamme, ngara pakodoma yamme, inna ama kaweda ma yamme, mono barra nda ngara kua du'u dadi negeri.7Oh myori, Youkidona amanandi, takka yamme ma makke langu takka ahinna ne loddo, yamme ngara ata Yehuda, pama di'i Yerusalem mono ngara kua ata Israel, hidda ata tukke lappa amarro ne'e deonga negeri, padou'u bu wewaradi hidda oroda hidda mba da wai menne nggu You'u. 8Oh Maromba Alla, yamme ma makke langu takka, ngara rato ma, ngara pakodo ma, mono inna ama kaweda ma, lappata yamme araina adenga aro barramu.9Barra Maromba Alla, yamme, waige milla ate mono pataudadi lango kapo yamme ma berontaka arro barra Nya, 10Yamme dama dekubadi liiMu Maromba Alla ma, kama dekudi a hinna hukum pa yana barrama yamme dengngadi perantaraan ngara ata papa wede-Na. 11Ngara ata Israel alewata bawe hukum-Mu mono s elena oro nda rengngewe lii-Mu. Takka hetti, burru ge onnuma yamme aura mono kutuka a ma tulisa hukum taurat dana Musa, papa tuika natti, Maromba Alla, takka yamme arai bana dirraka aro barra Na.12Nya apa dede Lii-Na, pa papa lii mba Na aro barrama mono aro ngara ata apa retama yamme. a pa ammi ge mala petaka akaladana barra ma yamme. Ne ngara kua langita, nda pernapo dadi sesuatu ahinna na a dadi mba ne Yerusalem. 13Ahinna ama tulisa ne hukum taurat dana Musa ngara malapetaka awanama yamme. Takka, yamme dama kalaoroki barra Marommba Alla, mono maderra wali ngara dokudegama mono dama pahami kiwe manada-Mu. 14Takka netti, Myori Alla napa siappa malapetaka mono napa burru ngge ponnu ma yamme. Takka, Maromba Alla yamme Nya manadana ngara kua parai mbana-Nya, takka yamme dama rengngekina Lii-Na15Ne mba hinna, oh Maromba, Alla ma, a ngidi mbawi wolla louso wali tana Mesir waina limma pawesi mono adeika wunda nggo Ngara-Mu ahinna ne loddo, yamme ma dengnga ma mono maraina asala. 16Oh Myori, ahinana dengnga kuage manada, gaige ge ne buttu mono murkaMu kana dukka ngge wali Yerusalem, kota-Mu, kabundukan mu a kudusa. Takka, ngara dosa ma yamme, Yerusalem mono umatamu a cela bana ngara kua ata ne tillu dongama yamme.17Ne hinna, youu ma Ramba Allama, renge ngara tambayama mono panengngida ata papawedemu. Pamangewalawe padou kudusMu pa saikara ba dengnga aromu, toromo doumo You Myori! 18Oh Maramba Alla nggu, patingngowi katillumu mono tengewe, wukkewi mata-Mu mono etawi ngara pa douu ara atandusa, tana wanno patekki dengnga ngara-Mu, takka yamme maka wula mapa dukki ngge tambayama yamme barra ngara-Mu, takka langukopo da oro ngara jasa kima yamme takka oro manauwara-Mo adua langutakka. 19Oh Myori nggu, rengewe, oh Myori nggu, taudakimadi, patingo kima mono bertidaka wu. Oro You, Maramba Alla nggu, ummana pa tullarangge, takka ngaraMo paka wula ponnu kota-Mu mono umat-Mu."PAETA AHINA 70 LODDO PODDU

21Ne mba ninga apa newe sambaya dana nggu, Gabriel, ata paeta ullu nggu, na ngettada bana lera be aro nggu ne pama rakadi maraka raimale22Bage, nya ayawe papa ngedda barra nggu mono panewe denga nggu, "Daniel, hinna ammingga baku yawe pande wiwi mono papa ngedda barramu baka pahamiwe. 23Ne mba ninggu apa dukki ngge permohonan, na louso aiya lii, lenganapa ammi ngga baku tekkiwe barramu, takka youu pama nauwara langu takka. Jadi, dommuwe lii ne mono patidiwe ne paetami.24Pittu kali pittu masa ne patetap mba ponnu bangsamu mono ponnu kota kudusamu ba pamodda ngara adirraka, ba pa waii nggwe pendamaian, ba hapusawe kesalahanda, ba yawe keadilan damangu kadukkana, ba memeteraikan ngge ngara paeta mono nabi, mono ba mengurapi ngara marakada a mahakudus. 25Pande ngge mono pahamiwe ne lii alouso ba, hedda ne ba Yerusalem apaduawe mono mbapa kedde baliwe dukki mba ammiwiata pa urapi, a iya rato, waidi pittu kali pittu masa mono a enne kabullu duada kali pittu masa madoiina kota netti a pa kedde bali dengnga ngara tanah damanguna mono sorokan na, takka ngara kua netti adadi ne tillu masa kesulitan.26Lenga napa mbawe a duo kabullu kali pittu masa netti a pamoddawa a iya ata pa urapida padahal daiki kesalahan barrana. Rakyat ammidi pa moddawe a iya rato, kota, mono pa dou akudusa netti. Takka lage, rato natti a tabboka ajalna wee bah dana, mono dukkiwe kaduppuna zaman a waina patauna mono pamodda ahinna pa pa tetap mbada.27Rato natti a raina papa enda aboto bagi ata mangeda ne iya kali pittu masa. Ne tillu pittu masa nya a padukka ngge maraka pamaraka mba mono pamaraka sajian' mono ne ponnu kapa kekejian a ammina papa modda dukki kesudahan a pa tetap mba a timpa netti pama modda."
Chapter 10

PAETANA DANIEL NE UPPU LOKO TIGRIS 1Ne dou aka toudana paparetana Koresh, Rato Persia, ia lii atekkiwe barra Daniel, papangarada Beltsazar. Hinna takka lii netti mono hetti patauna aka ladana. Nya memehamiwe lii netti mono adouge pande nemme paeta netti.2Hetti loddo ahinna klaina, youwa, Daniel, kukaleiro touda loddo poddona madoina. 3Panga'a aminnaka daku nga'aki, kanaa mono anggura datamaki ngada dananggu, mono yauwa daku ora dengnga kige wee minyaka wekki nggu dukkiwe akataouda loddo podduna.4Ne loddo aduakabullu pata wullana kangungana, youwa awaina ne uppu loko kalada, yaitu Loko Tigris. 5Youwa mengarahkan matanggu mono aeta, nangu ouda iya ata atauka lambe kaba lenan mono akette kombu na emasa wali Ufas. 6Wekkina hinna permata Tarsis, mukana hinna kiddata ninno, matana hinna obora api awegera, lakona mono waiina hinna tembaga pakora, mono lii panewena hinna lii karibbakada ata aluana.7Yowa kidana, Daniel, a eta paeta netti. ngara ata apa lolo denga ga hidda daetakiwe. Takka, hidda apatippodi madauta kanya we hidda ba kedu wekkina nyawe baka bunni. 8Youwa ku dangngi kanua mono etawe paeta kaladana netti. Daiki ge pawessi dana nggu. Youwa kugokkona nama wunga mono dai'i dommo bana pawessi barra nggu. 9Bage, youwa kurenge li'i panewe na. Ne baku renge netti li;i panewe na, youwa ku bodda mono muka nggu na aro ne tana deta.10Bage, aiya limma atodo waga mono napaka kadandakagadi limma nggu mono kundo nggu. 11Tekkina barra nggu, "Hai Daniel, ata pama nauwara langu takka, patingo ngge li'i patekki nggu barramu. Dede dindara, takka hinna youwa pa utusada barramu." Ne bada bawe bana pa dukki ngge Li'i netti barra nggu, youwa dede denga ngge kadandaka.12Nya napa newe barra nggu, "Duma dautakana, wali loddo aka iya na atemu you'u patetap bada ba akollena pande wiwi, mono apa radaka wekkina ne aro barrana maromba Alla mu, patekkimu arenge go. Youwa ammi ngga orana netti padukkimu. 13Papa reta kerajaan ata Persia adede ba nentang waga ne 21 loddona.Takka lage, Mikhael, salah iya ata katouwa papa eta nama wukke, ammi natulu ngga oro youwa apattu waga denga ga ngara rato nee Persia.14"Hinna, youwa ammi ngga baku rainggu you'u mengerti appa ne adadi aro bangsamu ne ngara loddo kaduppuna. Takka, ne paeta berkaitan denga ge nemme loddo aro." 15Nya bana tekki barra nggu, youwa pakatongirage muka nggune tana deta mono kuka danna.

17Peikowaga youwa, ne youwa ata papawedemu myori, apa newe denga nggu myori nggu? Takka, daibage pawessi nggu, mono dai'i bage lolo ngau barra nggu?"18Kahina, a iya ata ahinna ata pia netti na todo dommo waga mono napa wessi waga. 19Nya napa newe, "duma dautakana, hai you'u pama nauwara! Damai sejahtera barramu. mupa wessiwu, ya, mu wessiwu" Ne ba ni'ipu apa newe denga ga, youwa ku dapawesssi monoi ku panewe, "Panewewu myori nggu takka you'u mupa wessi baga."20Bage, nya apanewe, "Pande kaduge you'u neka ammi waga youwa barramu? Hinna, youwa ku wali bali baku patau denga di papareta Persia. Lenga napa kukako, papareta ata Yunani ammidi. 21Takka lage, youwa a tekkiwe barramu appawe ama tulisa kitab duadana na. Daikiiya atapun a dede ne donga nggu agobbadi hidda, nyakidona Mikhael, paparetamu.
Chapter 11

1"Ne dou aka iyana papareta Darius, ata Media, youwa akede baku pawessi mono alindungiwa nya," (papalewa) wali Persia. 2Hinna, youwa a tekki adua barramu. kanyawe, touda rato a ouda ne Persia, mono a kapata a louka manguna wali hidda ngara kua. Lenga napa nya dadi pawessi oro mangyana, nya a menggerakan ngara kua ata ba gobbage kerajaan Yunani.3Lenganapa, a iya ata rato a perkasa a ouda, a papareta denga kekuasaan a kalada mono bertindak pabei atena.4Takka lage, lenga napa ouda nya, kerajaannya a bua mono apa bagi-bagi menurut ne akapata mata paringi wali langita deta, takka da barra kida umbu aibana nya douna, tanpa kekuasaan ahinna a douna. Takka, kekuasaanna a bukkana mono ayawe barra da ata wadde selain umbu aibana.5Lenganapa, rato negeri Selatan a dadi pawessi, takka ia ata pakaladana dadi pawessi capo wali nya. Ata na a pareta mono kekuasaanna a dadi kekuasaan a louka kalada. 6Lenga pirra douna, hidda a bersekutu mono anaminne rato negeri Selatan a tabboka rato negeri Utara bapaenda na paenda. Takka lage, mawinne natti da berhasilki bana pattuwe kekuasaanna, mono rato denga kekuasaanna dana bertahan kige. mawinne natti a serahkan denga ngara ata akodowi, umbu aibana, mono ngara ata amendukung wa hetti m,asana.7Takka lage, timbu wali ngara kara'ana a ouda ganti pa douma di'ina rato. Nya a maju gobba pasukan rato negeri Utara mono tamage bentengna. Nya a bertindak gobbadi hidda mono a berkuasa. 8Bahkan, ngara dewa hidda, ngara kasala touda hidda, mono ngara perkakas da berharga wali perak mono emasa a ngindisebagai jarahan ne Mesir. Madouna dou pando dou, nya da gobba rato negeri Utara. 9Lenga napa, rato negeri Utara a tamage kerajaan rato negeri Selatan, takka lenganapa hina wali bali ne e negeri douna.10Ngara ana naa tertantang berperang mono apakuadi tentara akaladana, a menyerbu, melanda, mono menerobosna. Nya a wali baliu mono menggerakkan patauna dukki ne benteng gobbana.11Bage, rato negeri Selatan kanangu bani, mono a louso mono patauna gaombbadi rato negeri Utara. Nya ba mengerahkan pasukan a kalada, takka pasukan hetti akan diserahkan ne limma dana na gobbana. 12Ketika pasukan a kalada hetti ba pubbukai, nya dadi madeta ate. Langu kopo nya ba pamate bawa berlaksa-laksa ata, takka nya da douna kekuasaan.13Rato negeri Utara a bali mengarahkan pasukan a kalada, loka pakalda wali a ulluna. lenga napa pirra douna, nya ammi dengan pasukan a kaladana mono dengan aluna perlengkapan.14Pada saat hetti ata mangedaa kedde ba gobba rato negeri Selatan. Ngara ata lalim wali donga bangsamu a kedde ba genapiwe paeta hetti, takka hida ngara kua a gagal.15Hinna page, rato negeri Utara a ammi mono bana pakedde benteng pengepungan mono ba raina kota a berbenteng. Pasukan negeri Selatan dana panfde bertahan bahkam ngara pasukan papedena pun da a doukina pawessi nba bertahan. 16Langukopo, rato a ammi menyerang a bertindaja pabei atena mono daiki iya ata pun a tahan mba arowi. Nya a madiina Tana Permai mono ngara kua a awaina kekuasaan loimma danana.17Nya a menetapkan wekkina ba ammi denga pawessi ngarakua kerajaanna. Nya a pawaige papaenda mono nya a menyerahkan a iya mawine barra rato negeri Selatan ba pubbuka kerajaanna. Takka lage, maksudna dana berhasil ke mono dana akan mengeuntukanna. 18Nya aka memalingkan wajahna ne ngara tanah pesisir mono aluana pa rebutna, takka a iya panglima a pattuwa bana pangedda tercela netti, bahkjan a bolaka balika cela hetti barrana. 19Lenga napa hina, nya a memalingkan arona ne ngara benteng nee negeri douna, takka nya a katundura, waraka, mono da tabboka dommo bawa.20Adeluwe pamadi'ina, na ouda ia ata apa tukawi bana tagiwei pajak papa kako douna ama nadana sangadi dana na. Takka, ne pirra lodo, nya a pama modda, da oro bani kina mono da oro pataukina. 21Lenga napa hina, adeluwe pamadi'ina, na ouda ia ata ahina, ata dapa akada sangadi, Nya a tama kadanna mono a rebutawe dengnga tipu daya. 22Ngara kua pasukan ammidi awenda mbna sapu bawe mono apubbuka wali arona, bahkan a iya kaina rato papaenda.23Ne mba waingge persekutuan dengngawi, nya araina tipu daya mono nya akedde mba pawessi dengngadi ata pakodona a jumlahda yodi kidu. 24Ne masa kadanna, nya pa ammidi ngara daerah a subura langu takka wali ne negeri. Nya araina appawe da pernah napo pa rawida umbu waikada ato amakawe inna kaweda da. Nya arekkadi mono menjarah wi, serta mbana bana wewaradi douna benda ne donga ngara atana. Nya araina siasat mana gobba di ngara benteng, takka pirra kira kido sementara25Pawessina mono pabei atena na boge mba gaobbawi rato negeri Selatan dengnga a gagah perkasa. Langu kopo rato negeri Selatan natti bana nangu serangwa mono nasiap mbana nangu bertempur dengnga pasukana alouka pakalada mono apawessi, nuya da kollena bertahana, takka a pangeddana siasat aro barrana. 26Ngara ata a nga'a wali panga'ana apa modda, heda pasukanna apa tagubbudi, mono aluana ata papa mateda. 27Hidda rato aduada ne mba niidi ama di'i adouge ngge pangedda addirraka ne ba ni'i dobbadi iya meija. Hidda apa balena mba tekkiwe ne perkara dusta, takka ne hal dana jadi kiwe, dana dukki kipowe ne zaman papa enda bada.28Lenga napa hina, nya a wali bali ne negerina wali ngindi alua langu takka douna. atena napa ngeddangge bana nentang Papaenda kudusa, bage nya a raina mono wali bali ne negerina.29Ne hinna pa tetap mbada, nya atamage negeri selatan, takka kali paka duada ne da samaki ahinna a ullu. 30Bage, ngara kapa da ata Kitim a ammidi ba gobbawi nya sehingga kana buage baranina. Bage, nya awali bali dengnga ate na abonnuna dendam aro barra Papa enda Kudusa. Dan, lenga napa wali bali, nya a yawe perhatian barra hidaa melalaikan Papaenda Kudusa.31Pasukana akedde mono apadalawe padou kudusa, ne kota benteng apa modda maraka iya loddo-loddo mono apattu kejijikan papa modda. 32Ngara ata a berlaku jahata ara barra Papa enda a murtata mbana dengnga papa newe a keluta, takka umat a da pandewi maromba Allah na a tetap pawessi mono a bertindak.33Ngara ata a bijakasana donga umat hetti a yawe pengertian barrada hida ata amangeda langukopo hida awaraka oro katopo mono wegera api, oro hida tawan mono akapongidi pirra kira. 34Ne mba katundura, hida akollena patulu. ne bahinna kaiwe, mangeda ata padeku wekki dengngadi hidda mba berpura-pura. 35Sebagian ata a bijakasana mono ata pande a waraka ba katundura kaenga dengnga bage hida kollena nungnga, dimurnikan, mono awanodi dukki zaman kaduppuna, sebab kaduppu zaman dana tomakipo kira pa tetap. Rato A Nungnga Wekki Douna36"Rato a bertindaka ne pabei atena. Nya a pama deta mono paka lada wekkina ne barra segala allah, serta atekkiwe ngara panewe da duaama gobbawi Allah ne barra segala allah. Nya a beruntung dukki we murka nettiba genapiwe. sebab, appa ne patetap na dadiwe. 37Wadde netti, alla inna kawedana da a pedulikiwa, ato ngara mawinne maupun ilah manapun kaina a da pedulikiwa. Aro barra ngara kuana heti, nya pakalada wekkina.38Sebagai deluna ngara kua ne, Nya a memuja ilah ngara benteng; ilah a da pande da inna kawedana a adeika wunda dengnga emasa, peraka, permata, mono ngara barang pawelli. 39Nya a bertindaka aro barra ngara bentenga papa wessi denga ngara ilah asing. garrawi mngaku hetti allah a yawe kehormatan aluwa langu takkana. Nya a akeketawi hidda ba jadi pengusa barra ata mangeda mono barrs a bagi tanah sebagai taguda.40Hetti kaduppu zaman rati negeri Selatana a patau dengngawi nya. Rato negeri Utara a menyerbu dengnga kereta, pasukan dara, mono aluana kapala atama, akokkora, mono alewatiwi. 41Nya a tamage Tanah Permai . amangeda negeri a waraka, takka tanah Edom , tanah ngara tamahda ata Moab, mono ngara padou benninga wali Bani Amon nya a luputa wali limmana.42Nya apa dolawi limmana barra ponnu tana, mono wanno Mesir dana luputakiwe. 43Nya a kuasadi harta benda, emasa, peraka, mono ngara kua baranga berharaga wali Mesir. Ata Libia mono ata Etiopia adekuwi.44Takka lage, berita wali tini timura mono wali tidi utara a pakarobba atena nyaka nya ka louso buttu atena allu ne bana pamodda mono bana pubbuka ata mangeda. 45Nya apa dede kareka kerajaanna ne donga bonnui mono ne kamunduka permai a kudusa. Lappata, nya a tabboka ajalna mono daiki iya ata pun atuluwi nya."
Chapter 12

1"Hettina a a ouda Mikhael, pakodo kalada a atidina ngara lakawa bangsamu. Mba waidi masa susah da perna po dadi sejak ngara bangsa awaini dukki ne kira hetti. Takka lage, ne koira hetti bangsamu a luiputa, nhya ngaraata a garana aniina amatulisa buku dana. 2Aluana wali antara ngara ata adura ne pau'u tana dana akedde, apiira akollena toleka ne murri wali, mono sebagian a kollena cela mono kehinaan damangu kadukkana.3Ngara ata a bijakasana a ninno ahina waina bibbaka langita. Hidda apa nungngana mono a tuntundi ata mangeda barra kebenaran, ahinna ngara madubbu ne muri wali-muri wali. 4Takka lage, You'u, Daniel, burri ngge ne li'i mono meterai ngge kiytab netyti dukki kaduppuna zaman. Mangeda ata a menyelidiki na, mono pande wiwi na ma tambah luana."5You'wa, Daniel a eta, a ouda duada ata wadde adede. A iya ne uppu loko nee mono wadde ne uppu nne'e. 6Iya ata atuwa barrana ata a ytau kalambe lenan, a waina ne ponnu wee loko hrtti, "Pirra madoina ngara hal ajaib ne nba bawe?"7Bage, ku rengnge ata a tau kaba lenan netti, a waina ne ponnu wee loko, asumpa demi a toleka moriwali-moriwali enga keketadai limma kawana mono limma wello ne langita, "Iya masa, duada masa, mono kadikkupa masa. Lenganapa ma bawe kuasa a parusakawe ne bangsa a kudusa, ngara kua ne hal a genapiwe!"8Youwa kurengnge, takka daku pahamiwe. Bage, youwa atuwa, "co, Mori nggu, appawe ne kaduppu mbana we wali segala hal ne?" 9Na walewe, "Kakowu Daniel! Takka, Li'i netti nama burriwe mono termeeraiwe dukki zaman kaduppuna."10Aluana ata a pabersih, disucikan, mono anungngawi, takka ata jahata arawina ajahata. Daiki ia ata pun wali ata jahata hetti a pahamiwe, takka, ngara ata a bijakasana a pahamiwa. 11Ne mba kira maraka ngara ia loddo a hapusawi mono ngara dewana a menjijikan a pa moddawi hetti a tegakwi, waidi 1.290 loddo.12A pamaringngiwa ata a ngara remawi mono adukki 1.335 lodda.13Takka lage, you'u, Daniel, kakowu dukkiwe bana tomawe zaman kaduppu. You'u a kadanna mono a kedde a kallena doumu ne kaduppuna zaman."

Hosea

Chapter 1NE PATTEKKINA MORI MARAMBA ALLAH MBARRA HOSEA

1Li'ina MORI a ma'i mbarra Hosea, anana Beeri, pada zaman Uzia, Yotam, Ahas, monno Hizkia, Raja-raja Yehuda, monno pada zaman Yerobeam, anana Yoas, Raja Israel. 2Na MORI mbanna nappa newe ne mbarra Hosea, Kahinnage MORI mbarra Hosea, "Kako'u, dekewa na ia mbo winne adirraka mbage kaminnewi monno paana ana-ana dirraka. Orona, ne negeri mbanna dirra langgu takkawe monno a gakwi MORI."NA DADI YIZREEL3Bage, na kako monno narawi mawinnewi Gomer, ana mawinnena Diblaim. Nyaka, napa tik'ya nawa mawinne monno napa dadiwi lakawa kabani. 4Kahinnage MORI ne mbarrana, " Yawi ngara Yizreel, ne ba yodi caki ne Yowa ku hukum di ndudadida Yehu orona malega rak'ada Yizreel, monno ne Yowa kukai kuwadi kerajaan kaum Israel.5Nyaka, mba nemme loddo ku patawi neida busur da Israel di lembah Yizreel."NA DADI LO-RUHAMA6Na mawinna napa tik'a dommo monno napa anawi lakawa mawinne. Kahinnage MORI, " Nyawi ngara Lo-Ruhama, orona ne Yowa dakku manawara mbadi neida kaum Israel, monno ne Yowa dakku nyabadi ampun ne hikda. 7Takka, Ne Yowa ku manawaradi kaum Yehuda monno kupamaringgi hidda ne mbarra MORI, MARAMBA ALLAH. Ne YOwa kupamaringgiwi hidda dakku waikidi busur, katopo, patauna, dara, monno pasukan a waina dara." NA DADI LO-AMI8Ne banna ba pa nyapihwa Lo-Ruhama, na mawinne napa tik'a monno napa anawi lakawa kabani. 9Mbage, Ka hinnage," Nyawi ngarra Lo-Ami, orona ne yo'u da umat bada-Gu, monno ne Yowa dama maramba Allah ba moga."PAKETTE NA MORI NE MBARRA BANGSA ISRAEL10
11Ngarra atada Yehuda monno ngarra atada Israel apa kuwa dobbana monno a takwi ia a pimpindi hikda. Ne hikda eru mbada wali nee negeri orona nakaladage loddo Yizreel.
Chapter 2

1(1-2) Tekkiwe ne mbarrada ngarra angguwamu, "Ami," monno ngarra anggumawinnemu, "Ruhama."MORI NAPA NEWE NE MBARRADA BANGSA ISRAEL2(2-1) " Patawudenggawi innamu, patawudenggawi, orona nenya da minneki-Gu, monno ne Yowa da lak'i kinaga. Nee gakwi kanna marroge dalana ne wali barra matagu, monno zinanan awali mbarra sussuna. 3Ne Yowa kanna danna dukkikawe ne mbakku kaidi kalambena dukkiwe banna kagola, monno kugakwi ahinnana netti loddo papadadi waiwi, appa gaina padang gurun, takwi ne pandou tana a marokkota, bage mba dakura dukkiwe mbanna mate mbanna marok'i.4Ne Yowa dakku manawara mbadi ngarra anana, orona nehikda ngara andalawi. 5Mbage, innada hikda ata dalawi; mawinne apa tikyadi araige pamakke dengga. Mbage, hinnage, "Ne Yowa kudekuwi atapamanowaragu, ayaga ka'nbaba monno weegu, wullu mbebe monno kain lenanku, wee lengi monno wee paenugu.6Ne bahinnawe, Ne Yowa kupa golluwi larana waina tara, monno padedewi tembok-tembok, baka ne hikda kada takbokawa na lara'nda.7Ne Nya na wollawi ngarra pama nowarana, danna bisa bawe badeku liradi hikda, ne nya na eletawi hikda, ne hikda dapa takbokawekkikina. Nyawe, nenya hinnage, 'Ne Yowa ku wali mbali mbarra la'igu nettipoma, itti waina kuduwapo dari pada hinna nee.8Nenya danna pokdakige Ne Yowa ayawi gandum, wee anggura, monno wee leni. Ne Yowa apaluwadi heida doka monno omma ne paraina payanawi Baal.9Nebahinnawe, Ne Yowa kudedewi gandum-Gu pada waktunya monno wee anggura-Gu pada musimnya. Ne Yowa kurampassawi wee wullu mbebe-Gu monno wee lenan-Gu a todiwe ne kagolagu.10Nebahinna, Ne Yowa ku paetagowe pamakke waimu ne aroda ngarra ata pamanowaramu, monno dakki ia ata apa silluwu wali limma deta-Gu. 11Ne Yowa kupa mengakiriwe garra kuwa kegembiraannya, loddo raya, wulla a baru, loddo sabat, monno garra kuwa loddo perayaannya.12Ne Yowa kupa mokdawi pohon anggura monno pohon aranya, ahinna patekkina, 'Garra kuwa neida payada payana gadi ata ngarra amanawara mbarragu.'Ne Yowa kuraige apagaina kabowo monno ranga-ranga di padang a gakwi. 13Ne Yowa ku hukumdi hikda karena hari-hari saat ia membakar korban untuk para Baal, ketika ia mempersembahkan kurban bakaran bagi mereka, ia menghiasi dirinya dengan anting-antingnya dan kalungnya, lalu ia berjalan mengikuti kekasih-kekasihnya dan melupakan Aku." Kahinnawe patekkina ne Li'ina MORI. ISRAEL APADUWAI
15"Akan Kuberikan kebu n anggurnya dari sana, monno lembah Akhor menjadi pintu gerbang pengharapan. Ia akan bernyanyi di sana seperti pada masa mudanya, seperti pada hari ketika dia keluar dari tanah Mesir."16"Nyaka kanna dadiwe nettina loddona," hinnawe Li'ina MORI,"Ne Yok'u mba mu kakadengngaga Ne Yowa: Lai'gu, monno daka dengnga baga: Baalku!17Ne Yowa ku kaina garra na para Baal awalina gara danana, kadak'i dommo kona atekkida garada hikda.18Ne Yowa kukettege patekkigu asangnga mbarrada hikda netti waina, monno binatang-binatang di padang, gara keila a ne'e na langita deta, monno binatang-binatang melata di bumi. Ne Yowa kupatah dadi busur panah, pedang, monno senjata-senjata dari negeri, monno ne yok'u beika mu beika duwau.19Ne Yowa akan menjadikan engkau istri-Ku moriwali-moriwali poge. Aku akan menjadikan engkau istri-Ku dalam kebenara dan keadilan, dalam kasih setia dan belas kasihan.20Aku akan menjadikan engkau istriku dalam kesetiaan sehingga engkau akan mengenal MORI.21" Nyaka, kanna dadi we netti waina," Hinnawe Li'i MORI, "Ne Yowa kurenggewe langita, monno ne hikda arenggewe tanah.22Ne tanah na renggewe gandum, anggura, monno wee lengi, monno ne hikda a renggewi Yizreel.23Ne Yowa akan menaburkan dia bagi-Ku di bumi, monno manowarai Lo-Ruhama, monno ne Yowa ku pa newe mbarra Lo-Ami, ' Engkau umat-Ku.'monno nya napa newe, ' Maramba Allahgu!"'
Chapter 3HOSEA NA TEBUSSA GOMER AWALI PERBUDAKAN

1Hinnage MORI mbarragu, "Kako dommo u, manawarawi na mawinne pama manowara mbamu, na raina andala, Ahinna MORI amanawaradi ata Israel,Lakka ne hikda berpaling kepada allah-allah lain dan lebih menyukai kue kismis yang lain."2Wok'i anya wellina kabullu limma syikal perak monno setengah homer jelai.3Ne Yowa lungguge mbarrana, "Ne yok'u danggi mbarragu ne pirra loddo ma dok'i, dengan tidak bersundal dan tidak menjadi kepunyaan seorang laki-laki. Aku juga takkan bersetubuh denganmu."Monno, ama dok'i ata israel dakki a etawi, dakki pemimpinda, dakki patunnuda, dakki touda, dakki kalambe efod, monno terafim.5Neba bawe, ata israel awali bali dommo a ellewa Mori Maramba Allah da, monno Daud, rajada hikda. Ne hikda akawikduka ne barra Mori monno ne maringgina ne lokdo nemme.
Chapter 4MORI NA BANIDI ISRAEL

1Renggewe ne li'i na Mori, woi ata-ata israel, na Mori na berperkaradi neida ata ama dik'i ge ne tana,"Nebahinna dak'i ba a wak'ina aduwa dak'iba kasih, monno dak'iba a kenalwa na Maramba Allah ne padow nera. 2Dengan mengutuk, ba akkala, pa mate,kedu, berzina,na raige nera daduwa, monno penumpahan raa napa deku penumpahan raa.3Nebahinna, ne padow na berkabung we, monno garra kuwa penduduk aka reba. Binatang-binatang liar ne omma dana, monno keila-keila ne langita deta, monno ikan-ikan ne wee bonnu dana a lenyap.4Bage, kadakkana ata aka saka, kadak kana ata apa tegura, bapapei wak'ina bangsa a mengadu dengan para imam! 5Ne yoki wu tersandung wu aroge lokdo, monno nabi a worraka tersandung bersama engkau pada malam hari, dan NeYowa kupamate wi innada.6Neida Jemaat-Gu amate orona da pande duwaga. Orona yok'u a tolakawi, bage neYowa ku tolak kaiwu mba jadi imaam-Gu. Ne yoku bullage hukum Maramba Allah, bage ne Yowa kubulla kaidi anamu.7Ne hikda appa mangeda donmobana, ne hikda a tamba dirraka. Kemuliaan mereka akan kutukar dengan kehinaan.8Hikda a gakdi dirraka ana alli-Gumonno a harappa ana alli-Gu a raina dirraka. 9Apagaina nasib ana alli-Gu para imam. Ne Yowa ku hukumdi hikda orona neparaida da duwa, monno Ku balas ponngu po ne paraida hikda.10Hikda ba nga'a ba da bekutaki; hikda ba raige da duwa, ba da semakin bertambaki, orona hikda a gak'i Mori, monno akarawawe da duwa.11Da duwa, anggura, monno wee anggura apamuwana pande wiwi pade ate. 12Ana alli-Gu a tuwa ne mbarra ngarra puu wasu, monno na tokkoda atuwadai barrada, na roh persundalan a sesattai hida, monno oroda ba raige daduwa a gakwi Maramba Allah.13Hikda apamarakai marakada ne ponnu kabundukana, monno atunnu wi marakada ne kabundukana, ne puu wasu terbantin monno wasu hawar monno wasu a bewa, ne pamawo wak'ina na duwawe. Orona, ngara ana mawinnemu ata dala, ngarra wassemu mawinne araige da duwa. 14Yowa dakku pangindibage ne buttu ate-Gu mbarra ana mawinnemu lakka raikopoge ne daduwa, na wassemu mawinne langgakopo ba dala. Ne hikda a pia wekikina awali barra ngara mawinne da duwa, monno hikda nyadobage marakada hikda denggadi ata dala. Neida bangsa da pande a mokda. PARAIDENGGADA ISRAEL APAMAKKE15'' Takka nyemmi raikoge dala, o Israel, ummakona Yehuda banna dengga. Du kako kna ne Gilga, du penne kana ne Bet-Awen, monno ummana ba aura, '' Demi Mori a toleka!"16Bage, Israel a porrata ahinnana lembuh a porrata langgu takka. Nebahinna, Mori nya tombai hikda ahinnawak'ina mbebe mareda dana?17Efraim anombawi ngara marapu, gakkuwi nya! 18Apaia denggadi ngara ata mabuka! hikda ya wekina mbara dala, hikda a beipoge ne pakanissika ketimbanga duwaawa. 19Napa ringgi natau tilluwi ngara kapana, hikda akolege makke orona ngara marakada hikda.
Chapter 5NAPAKODO APADENGGAWI ISRAEL MONNO YEHUDA

1"Renggewe ne, ta atapapa tukada! Mattarage, o ata Israel!nyawa katillumu, Ta dudadina ata rato!Takka, doumowe ne hukum, ne yok'u jadi jerat bagi Mizpa, monno ne ndala pawellarrada ne ponnu Tabor. 2Ahinna na a bonga pa kerukda a ngara majallena, Ne Yowa kupangunggadi hikda.3Yowa kupandewi Efraim, Israel da ka bunni ki mbarragu. Ne hinna nekra yok'u rangge da duwa, ta Efraim; monno Isreal a cemarra. 4Ngara paraida hikda da gak'i kidi awali mbarra Maramba Allah. Orona, roh dala a nekna tilluna hikda, ne hikda da pandebawi Mori.5Nekeketawekkida Israel nyawe tada tuba tou douda. Efarim akatundura orona denggada, Monno Yehuda nakatundura denggadi hikda. 6Simbi mbebe monno lembu sapi hikda ba elleta Mori, takka hikda da takbokiwa Nya. Nya na tarikwekkina wali mbarrana hikda. 7Hikda dapa bi'a bage ateda mbarrana Mori, orona apa anadi lakawa apamakke langgutakka. Nebahinna, wulla baru a nga'adi hikda dia babawi monno omada hikda."PAPAETA NEPAPAMOKDADA ISRAEL8"Powiwa sangkakala ne Gibea, monno Nafiri ne Rama. Napadeika wunnane Bet-Awen; kadandaka, o Benyamin!9Efraim apatukdana tanah wetera ne lokdo pahukum. ne ngara mbarrada kabissu Israel, Ne Yowa ku tekkida nea hinna takkana.10Ngara kua ata paama Yehuda dadibana ba pagaina ata appa dikki watte tana; Yowwa ammingga a burriwe buttu ateng-Gu, ne ponnu wekkida pagaina wee. 11Na Efraim na manakku, apubbuka orona ba hukuma, orona bana kattona bana kako padekuge hitti nda apatuma.12ku pagaina geget barana Efraim, monno belatung barrana Yehuda. 13Na Efraim ba panna etawe ne karuddukana, monno na Yehuda bana etawe ne manuaana, Ettiwi na Efraim barrana Asyur, monno napatuka barrana raja Agung. Hinnamo enga dannna paduakigo karoddukamu monno danna pamuakigo manuaamu.14, Orona Yowwa kupagaina Singa barrana Efraim, pagaina Singa kabodi barrada kaum Yehuda. Yowwa, Yowwalah amarati monno akako; Yowwa apawerru monno daiki appa gata. 15Yowwa aarowlige ne padou-Gu, na dukkiwe ba mangakundi salada monno ba ellengga mata-Gu. Ne mawilladana ba engandi ba trunni ba ellewa-Ga.
Chapter 6

Upahna ne Baderra 1"Meiyanda kata bali barrna Myori, orona ba Nya ama koppa monno appa ndua nda hitto; Nya pammanua monno Nya ataunda moro hitto. 2Nya apa tollekanda hitto nabawe neloddo a kduadana. Ne loddo akatoudana, nya appa kedde baliwada, monno hitto ba tatoleka nee barraNa. 3Meiyanda kata pandewi monno katta wolawe ne batta pande paduawi na MYORI. Ba nalouso gaina mataloddo kapugedde, monno ammi barrada pagaina urra, pagaina urra appadeebana kira bana pamenggela ne ponnu tana.'' Hidda umat nda kadambeki4Appako pa raigu barramu, ta Efraim? Appako paraigu barramu, ta Yehuda? Ne nduamu napagaige kawuta kapugedde, napa gaige wee penni angettana muana kapu gedde kii. 5Nyawe kaku tukkudandi ruwwida baku paledewi ngarakua nabi, Ku pamatewi baku waige ngada-Gu, Monno hidda lii pareta-Gu alouso pagaina mataloddo.6Ne ahinnatakkana, Yowwa kebeige ne marada ate, nda nyaki hidda maraka. Yowwa kubeige ne bapandei na Maromba Allah, Na loukapu pompu awalina hidda maraka patunnu. 7Apaga lailoppa bage hidda lii pareta papaenda barrana Adam. Ne nyawe, ba daka dambe barra-Gu.8Gilead nyawe kota da ngara kua ata araige ne dirraka, ne oro wai da na bonnuge raa. 9Ollena ata apakuana appalang laradana hinne kaiye ne pakuada ngara kua Imam. Appa mate ata ne lara dana a aro ne Sikhem, lappata araige prawi a dala.10Nee barrada kaum Israel ku etabawe ne prawi pakedu wekkidenga. Nee nyawe, na Efraim bana dala, Israel nama nobana dirraka. 11Nyakaina Yehuda, nyabana papede da akeninggu, bana dukkkiwe rapana Yowwa baku pakedde baliwe tolekada ana alli-Gu.

Chapter 7

1Na dukkiwe baku pandua Israel, na mawukkewe ne bokalana Efraim, monno bakalana adirraka Samaria. Araige mapodeta; a kapaddita ne jana, apakuana ba mawenda ne gounga. 2Nda pangedda bage ne ate danada bahwa ne Yowwa ku loloda ngarakua parawida adirraka. Ne bahinnawe, ne ngarakua parawida awoletandii. Ngarakuada neendi aromatang-Gu.3Appa maitawa na raja ba waige ne prawida abokala, monno ata paama bawaige nne mapodetada. 4Ngara kuada a dala, ollena kareka papa tii wai papa wegrana tukang roti, bana ngau bana pakaladage api waktu bana karamowe ne adonan kue paraina nadukkiwe bana pakaula kuage ragi. 5Ne loddona rajanda hitto, ngarakua ata paama araige karodduka touda orona anggura abangata. Napa kuana barada limmada ngarakua ata palangilira.6Orona, Ne ateda napa gaige kareka papatiiwai agowora awegara. Ia gedde-Ia gedda ne buttu ateda na burruwe, tapi ne kapu gedde na gowora baliwe ollena api amadalli. 7Ngarakuada abangata ollena kareka papatiiwai, monno akaballowi ngarakua hakim da. Ngara kua raja da na bukkabana, ndaiki aka aula barrang-Gu.8Na Efraim napa kaulabage touna barada bangsa-bangsa, Efraim nakabali rotibana abelleka dappa bisa pawaleka. 9Ngarakua ata asing akaballobage pawessina, tapi nyadouna danna pandekige. Lappata loge kaka na bonnu bage katowwa detana tapi dana ppandekige.10Ne keketa wekkina israel nyawe appanewe barrana. Hinnamo, tapi nda madikkiraki barana MORI, Allah da, monno nda ellekiwa ne bahinnawe ngarakuana. 11Efraim napagaina keila merpati akabongnga, ndiiki kobakatowwana, aka dengnga barrana Mesir, na kako barrana Asyur.12Akakoko, Yowwa ku pasellawe ne kwuwa-Gu ne barrada. Yowwa kupaburrudi pagaina keila aburru wali langita deta. Yowwa ku denggalai, gai ana alli-gu karenge ne parawida. 13Akorroka watupatau, orona ba kendu wali barra-Gu! Amodda, orona ba brontak barra-Gu! Yowwa ku beige baku pasellawi, tapi amapodeta barra-Gu.14Nda kadenggaki barrra-Gu awli atedana da, tapi neendi angio ne padou pabeikawaida. Ahasutta tou douda oronna gandum monno anggura, a brontak barra-Gu. 15Lakkapo Baku latiwi monno baku pawessidandi lakoda, tapi apangeddage baraige dirraka barra-Gu.16Amadikkira, tapi nda nyakiwe barrana yang Mahatinggi. Hidda appa gaina busur ama podeta. Ngarakua ata paamada abukkana oro keto, orona panewe lommada akassara. Ne nyabai akabali cemooh barrada ne tana Mesirra.

Chapter 8

Ne bara nomba na arowe wittu dana 1Poiwa sangkakala! pagaina keila rajawali ne umma detana MORI. Orona ba paga loppagandi hidda papaenda-Gu, monno abarontak aro barrada hidda lii pareta-Gu. 2Aka dengnga barra-Gu, "Allahgu, Yamme Israel mapandegu You!" 3Israel dana dimbake ne a ndua, hidda gobbada ba engadi appawola.4Aketawa raja, tap nda paendadenga kiga. Akeketawi ngara kua ata paama, bali dappa pande-Gu. Emas monno Perak, nya paraiwaida kasala tou nyawe ka paeru pamarrodi. 5Ku lettogu ana simbi mu, ta Samaria. Ne Buttu ateGu enga ge awegara barrada! na dukkiwe pirrako douna ba kalaoga wali ne sala dana6Orona, ngara kua ata Israel araidi wali barrana tukang-tukang, nda walikina barrana Maromba Allah! Ne ahinna takkana ba akawuttuka, pagaina ana sapida ata Samaria! 7Nyawe katodaka paringngi, nyaka keniwi kanolaka. Gandum nda rarapona, daiiki barrada, timbuna danna dadiki pau yasa. Amakeniko, ngara kua ata eka angaadi atau akaballondi.8Na Israel akaballowi, ne binna neendi tilluda ngarakuada bangsa, ollena perkakas ndappa beida ata. 9Orona, bakako netti Asyur, ollenai keledai matomba aka bunni wekkina. Efraim na paddo-paddowe ne manowwarana. 10Lakka ba paddo-paddoko ne manowwara netilluda ngarakua bangsa, ne bahinnawe ku pakuandi. Yodicaki Yowwa Ku ngau, monno ku keketa raja monno ngara kua ata paama-ata paamana."Israel na bullai Maromba Allah monno na deika wunda na berhala11"Orona, Efraim napa luabandi mezba padou rai waina a dirraka, Hidda mezbada arai ba dirraka. 12Ku tulis paluana lii pareta-Gu barrana, tapi a anggapawe ba ndai ina ba walina nemme gounga.13Amarakandi hidda kurban sembelian, apa marakage ne kanaa monno angaage. tapi na Molamarai danna manandiki barrada. Ne bahinnawe Na loloda ne parawida adirraka monno ahukum da ne parawida, ettindi awali nee Mesir. 14Na Israel na bullabai araina touna monno na pakeddewi istana-istana. Na Yehuda napa luabana kota-kota yang berkubuu. Akan tetapi, Yowwa ba kupangindina api ne ponnu kota2da, nyawe hidda puri-purida ka ngaa kuandi.

Chapter 9ANGI'O ORONA BAKA PETTIDI

1Jangan bersukacita, o Israel! da sorak-sorai apagaina bangsa-bangsa wakde! orona, neyoku sundal bana ngak'i bawi Maramba Allah, ne yoku manawaradi upah persubdalan, garra kuwa padou pengirikan gandum. 2Padou pengerikan gandum monno pemerasan anggur dakku ya ponggu badi pa gaa, monno anggur baru apa ka cewai hikda.3Nehikda da danggi ki ne negeri Mori, Bage, Efraim ba wali bali ne Mesir, monno ne Asyur hikda a ngaa ge pa gaa a da duwa. 4Nehikda da naubana curahkange anggur na Mori, monno kurban-kurban sembelihan hikda da beikige ata-Da kurban-kurban mereka apagaina roti perkabungan,garra kuwa ata a ngakdi a najis. Orona, ne roti da hikda untuk tou douda, Da tama ponggu bana nera Padouna Mori.5Appawe ne paraimu dukkiwe ne lokdo patakbokana raya, Monno lokdo raya Mori? 6orona, hinnatakkawe ne hikda a eruna wali wekkina dana da daduwa. Mesir a apakuwa di hikda, Mempis atanedi hikda. Ruta a kuasaidi garra pawaida Perak hikda aduwa ponggu, Ruta apatara a timbu ne ne kareka dana da hikda.ISRAEL NA TOLAK WI NABI A DUWA7Ne lokdo-lokdo penghukuman ammibage, lokdo-lokdo pembalsan ammi kaibage, Israel ba padege, " Nabi ata dapandewi, ata abonnuna Matuwa ata dukkwawi!" Orona, na luwa lologe salahmu monno na luwage paraimu da duwa.8Efraim jemaat Maramba Allah nekdi a etawi nabi, Irra wakdi patak'ida ne lara neya gaina lara, nepa musuh wekkina wakge ne ummana Maramba Allah.9Ne hikda araibage daduwa apagaina lokdo Gibea, Nenya nakettege ne salah barrada hikda, monno ahukumdi dosa-dosa da hikda.ISRAEL AMAWEWARA ORONA BA BARA10" Apagaina uwa anggurra dipadang belantara, NeYowa ku takbokai Israel. Apagaina uwa bodina na wasu ara, NeYowa kuetawi inna kawedada. Bage, Ne hikda kako barra Baal-Peor, monno adeku na dewa keajaiban dia we ne hikda jadi kekejian, Apaigaina hikda pamanawarada.ATA ISRAEL DAMANGGU ANA PONGKIDA11Kemuliaan Efraim na lerawe apagaina keila, dakki apa ana, monno apa tik'a! 12Lakka ne hikda apa matto wi anada, NeYowa kuraidi hikda a muwana anada diawe dak'i bana ata. Hinnatakkawe, worrakabada hikda ne Yowa baku gakdi hikda.13NeYowa ku eta Efraim napa gaina Tirus, ne patodakada ne ruta a mara. Efraim na ngindiwi palousa di anana ne barra ata ama dakura.14Karuniadi hikda, O Mori, appawe nepa karuniamudi hikda? karunia hikda kadapa anakana, monno sussu amarah.15Garra kuwa ne dirrakda hikda na dadiwe ne Gilgal; Hinnatakka, ne'e yawe Yowa dakku beidi hikda. Orona nepa raida da duwa, NeYowa ku usir rawi hikda wali umma-Gu. Ne Yowa dakku manawara badi hikda; Garra kuwa pemimpinda a berontak16Efraim a paluwi, neida kalartada a marah bana. Ne hikda da uwa bana. Ne hikda lakka apa anako, NeYowa kupamateda nei paudoanada hikda nekya berharga.17Na Maramba Allah na errudi hikda, orona hikda da rengge wa-Nya. Nehikda mengembara diantara bangsa-bangsa
Chapter 10NE POTTEDA ISRAEL A BODI KAKO BARA DANA

1Israel wasu anggurrawi atimbu kaladana, a kolena uwa. appa tamba luwana uwada, a luwa dommona araina mezbah-mezbah. na duwa langgu takka tanahda, na tamba duwawe a araina tugu-tugu bara. 2ne ateda nada naba bagi ba. Nehinna nee hikda atagu douge salahda. Mori na saikarkuwadi mezbah-mezbah monno na saikarradi tugu-tugu bara da hikda. AWATAWE DIRRAKADA ISRAEL3Bage, nehinna nee hikda apanewe, " Ne itto dak ibana raja da orona ne itto datta ma doutaki Mori. Appawe paraina raja barrada itto? " 4Ne hikda a raina janji-janji da hinna pongguna, bersumpah dusta, a kettege perjanjian na timbu we racun-racun apagaina wasu Upas di alur-alur oma.5Neida du dadida Samaria ba madauta orona ana lembu Bet-Awen. Hinnatakka, neida jemaat da akaborro wekkina oronanya, Neida para imam a dengo oronanya, orona ne kemuliaan a gakbadi. 6Neida ana Lembu a ngindii ne Asyur a pa persembahandi ne barra Raja Agung; Efraim a kollena makke, Israel a makke oronna nepa rangcangda.7Raja Samaria apamokdawi apagaina karak'a alena na ponnu wee. 8Bukit-bukit pengurbanan Awen, dosa Israel, apa mokdawi. Neida tara monno ruta apa ara a timbu ne ponnu mezba da. Ne hikda apa newe ne barrada gunung-gunung, "Wowarama yamme!" monno ne barra bukit-bukit, "Ma dawu ne ponnuma yamme!"ISRAEL A TOKDUGE DOSA DA9" Netti lokdo na Gibea, ne yoku raina dosa, o Israel. Ne yawe ka kekde ba lawangu. Danyakiwe ne patauna a lawandi neida ata-ata da duwa, ba gaupa hikda ne Gibea?10NeYowa ku berkenan waga bakku tauwi hikda, bangsa-bangsa apa kuwana a lawadi hikda, ne hikda a hukumdi orona a dwada salahda.11Efraim apagaina ana lembubpa latih da, a beina ledu-ledu. Ne Yowa kumanawaradi tengkukda a duwa, NeYowa kupasangdi Efraim, Yehuda na membajak, Yakub kanna eta douwe tanah na.12Sobarana aduwa, baka kolloge weemaringgi! wukke ne tanah aduwa barramu, nenyaba waktunawe ellewa Mori, dukkiwe banna mai, napa nunggage yoku aduwa.13Ne yoku ellewe da duwa, a sobarana daduwa, a ngaadi uwada ne akkalada. Nebahinnawe, ne yoku andala wekkina barra keretamu, monno pahlawan-pahlawanmu alu wana.14Paduwana wekkina nepa tauna a dadi ne bangsamu, garra kuwa kubu adawu kuwadi. Ahinna kaina Salman a dawuwe BetArbel ne lokdo pa tauna, Paina-paina monno anada aparemukaiwi.15Hinna kaiwe Ne Yowa paraigu barramu, o Israel,orona na luwage paraimu daduwa. Ketika fajar menyingsing, Raja Israel a kai lolodi dia amabah".
Chapter 11ISRAEL A BULLAWI MORI

1Neida Israel ba lakawapu , NeYowa kumanawaradi. Wali Mesir NeYowa kukadenggadi neida lakawagu. 2NeYowa kuka denggadi langgu takkadai, netti apa marro wekki dommona wali aro-Gu. Ne hikda a yawi kiurba ne barra baal, monno atunnu kurban barrana katura.3NeYowa kupa nunggadi Efraim ne ba kako, monno ku norrodi hikda waidi limma-Gu. Orona ne hikda da nauki ba nyarra, Neyowa dakku paduwa bawi hikda. 4NeYowa ku tonggu waidi kalerre ata, orona manawaragu. Hikda ge hikda, NeYowa kupagaina ata a keketa Kuk awali rahangda hikda, NeYowa ku kawodo waga baku yadi pa nga'a da.5Ne hikda dawali bana ne tanah Mesir, bage na Asyur nyabana raja hikda, orona hikda a tolakwe ba bertobat. 6Ne numbu na negowe ne wanno da hikda, a bawi palang-palang ummada hikda, monno a ga'a kuwa ge ne rencana-rencanada douda.
8Peiwakna ne Yowa bakku nga'igu ne yok'u, O Efraim, dopana yok'u, o Israel? pei wakna ne yowa bakku ga'igu yok'u apagaina Adma, palokogu yok'u pagaina Zeboim? Ne Ategu nawali abaliwe wekki dana-Gu, ne manawaragu na kekdewe parendage. 9NeYowa dakku raibage murka-Gu a wegara. NeYowa dakwalibana bakku pamatewi Efaraim. Nebahinnawe, Yowa Maramba Allah, monno da ata pia kiwaga, yang Mahakudus netilluna. Yowa dakku wali bana dengan murka.10Ne hikda a ellewa Mori; Nenya naka bara apagaina singa. Hinnatakka, Neya naka bara, bage neida lakawa amai wali barat akadandaka lolo. 11Nehikda mai akadandaka apagaina keila awali Mesir monno apagaina keila merpati awali tanah Asyur, NeYowa kugakdi balidi ne ummada hikda."hinna li'ina Mori. TUHAN MENGECAM ISRAEL12Israel na kepung waga Yowa orana akkalada, monno ata-ata israel ne akkalada allu. Bage neida Yehuda a maitakka abarrawi Maramba Allah, apalolodenggadi ata aduwa, monno aduwa takka.
Chapter 12MORI MENGECAM WI ISRAEL

1Efraim na nga'a paringgu, nawolawe paringhi timur nea gaina lokdo. Naluwadi akkalana monno ne Kerasna; ne hikda araina perjanjian monno Asyur, monno a ngindi wee lengi ne Mesir. 2Mori na berperkara mbarra Yehuda, monno na hukumdi Yakub apagaina lara douda, Monno na balas apagaina parawi douda.
4Nenya na bergumul denggawi malaikat, monno na menang. Nenya na ngi'o monno na denggiwa manawara-Na . Na etawa di Betel monno nyawe papa newe wakna,5Nyawe Mori, Maramba Allah semesta alam, garra-Na Mori. 8Hinnage Efraim, Hinna takka. neyowa ku potrbana. NeYowa kukolebage kanengga nebarragu. Neya gaina papawilligu dappa etapongkipo salahnawe, apagaina dosa mbarragu."9NeYowa dona Mori, Maramba Allahmu nekpoda nee tanah Mesir. NeYowa kubeige raigu ne yoku mbadou balidi kareka, ne hinnna lokdo papa dukkida. 10NeYowa kupanewe mbarra da nabi, monno kuyadi ngarra paeta, monno perantaraan para nabi, NeYowa kuyadi tukda.11Neba wak'i koge a dirraka ne Gilead, ne hikda menjadi sia-sia. Di Gilgal mereka mempersembahkan lembu-lembu jantan, maka mezbah-mezbah mereka menjadi timbunan batu di alur-alur ladang. 12Yakub na kedu ne tanah Aram, Israel napagai wekkina orona beina kollena minne, ne beikona kollena minne, nenya na jadi gembalapo.13Mori na ngindiwi Israel lousa wali Mesir monno perantaraan naata nabi, orana ata nabi apa wee pamaringgidi. 14Efraim napa karokdukawi ate-Nya na pokdu lolowe. Mori na gakdi apa wuttage rak'a nebarrada, monno na balas penghinaan ne barrada.
Chapter 13ISRAEL APPA DIRRA TOU DOUDA

1" Nebapa newe Efraim, ata akadandaka. Neya apamajetawa ne Israel, bage asalah baka wodo mbarrana baal, dukkiwe mbanna mate 2Nebahinnawe ne hikda a dirraka ca dommo. Ne hikda raina Patung dari tuangan perak mereka, monno a barra apaige pandeda hikda, garra kuwa paraidadi ata pande. Ne hikdage, awali heida kurba mbarrada! ngakdi neida ata pia ka dekwi neida ranga.3Nebahinnawe, Ne hikda apagaina kawuta kabugede, apa gaina wee penni nera kapugedege. Apagaina sekam a lera di badai dari tempat pengirikan, monno apagaina mau dari tingkap.4Nebahinna, Ne Yowa dona Mori, Maramba Allahmu awali tanah Mesir. ne yoku da kenalki wakdeka allah selain Yowa. 5Ne yowa ku kenal yoku dipadang belantara, ne padou a marah. 6Neba nga'adi ruta, ne hikda a bekuta, bapa bekuta, ne ateda na marro dommoba. Ne nyawe, ne hikda kakku bulladi Yowa.7Neba hinnawe, ne yowa kupagaina singa ne barrada hikda, apagains macan tutul, ne yowa kumengintai ditepi lara.8Ne yowa kumai mbarrada hikda kepangaina beruang a muwana anana, ne yowa ku ratadawe ate hikda. Mba nekra ku ngaa di hikda kupangaina singa, binatang-bintang liar akan mencabik mereka. ISRAEL DAPA MARINGGIBAWI AWALI MURKADA MARAMBA ALLAH9" Yok'u wu mate o Israel, ba garrawi neya yagu wee maringgi ne barramu? 10Jenenyawi na raja mu hinnanee baka ne yok'u apa maringgigo netanahmu? jenenyadi ngarra kuwa hakim baka ne yok'u a nyagu keadilan, ta yemmi nera pa newe," Nyaga ne barragu naata raja monno pemimpin-pemimpin!" 11Ne yoea ku yagu ata raja ne bani dana-Gu, monno a dedewi hikda neyana murka-Gu.12Daduwa efraim aka borrowi, ne dirraka a bondalawi. 13Neka rokduka apa dadiguva wenna wok'u,bage ne yok'u lakawa da duwa bawu. Diawe banna dukkiwe rapana, danna nau bana lousa wali mbarra innana.14Baku pa lessawi a wali mbarrada kuasa ne tanah ata mate. Ku tebus sai hikda wali api dana. Woi maut, je wali nyana we ne karokduka samparmu? hal dunia ata mate, jenyage pembinasamu? Manawaragu naka bunniwe wali mbarra mata-Gu.15Lakka ba dadi duwa ne mbarra da olleh dadida, paringgi timur, paringgi Mori, ba mai powiwe awali padang belantara apa marahwe mata wee, monno a dawuwe ne mata we. A rampaswe perbendaharaan, garra kuwa perkakasa a duwa a wali mbarrada.16"Samaria na tanguge ne hukum orona ne hikda a kasakai Maramba Allahda. Ne numbu apa matewi hikda, heida lakawa a kodawi, monno heida mawinne a pa tik'a a bekarada ti'ada."
Chapter 14WALI BALI MBARRANA MORI

1Wallibawu, woi Israel, Wali bali wu mbarra Mori Maramba Allahmu, ne yok'u mu worra ka denggage orana ne salahmu.2Ngindi ngarra kuwa wi patekki-patekkimu baka wodowu monno wali mbali wu mbarra na Mori! tekkiwe mbarra-Na" Maringi garra kuwamadi salahma yamme monno deiba duwama yamme, bage neyamme mempersembahandi sapi-sapi mane monno ma ngaku wama yamme.3Asyur Danna salamatakiya ma yamme. Yamme damma nau bana bama kaletewa dara. Monno yamme damma panewe ponggu bana, O, Maramba Allah yamme!' Nepa willi waida limma ma yamme. Orona, ne yok'u bamanowarama anada ata da manggu ina na."MORI NA MARINGGIWI ISRAEL4Ne Yowa kupaduwawi hikda awali kemurtadan, Ne Yowa kumanowaradi hikda walina ate danna gu, orona ne banigu na burru ba wali barrada hikda. 5Ne Yowa kupagaina wee penni Ne Israel, Nya na wolla pangaina bunga bakung, monno menjulurkan kalartana apagaina gunung lebanon. 6Karakda a lolo, a duwa takka apa gaina wasu Zaitun, monno bou wangi na apagaina gunung Lebanon.7Ne hikda adanggi ne yanana naungan-Ku ba wali bali, a toleka bali apagaina gandum. Ne hikda a timbu apagaina wasu anggur, yang termasyhur apagaina anggur Lebanon.MORI NA PALOLODI ISRAEL TUBANA MARAPU8"Woi efraim, appa dommo we lara paligu ne barra marapu? Ne Yowa kuwalewe monno kuetawu yok'u! Ne Yowa ku pangaina wasu Sanobar a morrona, awali barragu mu kollena uwana."9Garra ki na pande? gak'i kanna pande garra kuwage ne wak'ina. garraki na pande langgu takka? Nenya bana pandege. Bage, ne lara na Mori na lurrutawe, monno ata aduwa a kako ne nyanana, bage neida dirraka a worraka ne nyanana.

Joel

Chapter 1

KABALA APAWODDA NGARAKUAWI HIDDA OMA1Li’ina Maromba Allah a ammina barrana Yoel anana Petuel: 2Rengngewe, ne Yemmi pa limma pawaigu, etawe, ne yemmi amadiige ne wanno! Na dadiba nea hidda 3Tekkiwe barrada anamu, monno anamu a tekki kaiwe barrada anada hidda, monno hidda anada a tekkiwe barrada wolla uada mba nemme.4Appawe nepa gaida kabala pakippura monno pa gaida kabala a dikki. Appa pagaida kabala a dikki, a ngaadi kabala koudaka. Monno, appawe nepa gaida kabala koudaka, a ngaage hidda kabala panawita.5Kedemi, ne yemmi a enu kindora, monno ngiomi. Kalangngomi ne yemmi ngara kua a enu wee kindora orona ne wee kindora a baru, apamoddabawe wali ngada ndanamu. 6Orona, ne ia bangsa ammige a lawage ne wannogu, monno dapa bisaki mba kirawi luada. Hidda ngunduda hidda wai ngunduda singa, monno hidda ulleda hidda wai ullada mbi singa. 7Naraigai na wasu angguragu mbana mate dede, monno na wasu aragu mbana mbata. Na wika neka litana, mbage na lettoge; na dukkiwe hidda karaana mbakakana.HIDDA ATA MBALAGE A NGIO8Hinna waiwe na mbua winne mbakalangngomi akaborowe wekkina a waige kaba orona naka mbani pabeina nebana bo’upo. 9Hidda maraka monno hidda maraka payana a moddabana wali ne sangadina Maromba Allah. Millami ne yemmi a ngindiwe ne liina Marombah Allah. 10Oma a muabana, tana na millabawe, orona hidda pare apa modda mbawi. Uada anggura amarokota, monno ne wee lengi yodipo.11a makke, mbana ata manairo monno ata pawilli ne oma anggura, hidda wulli pare daimbadi, pakeni ne omandana a moddabana. 12hidda wasu anggura amarokotambana, monno hidda wasu ara a mawola. Wasu delima, monno wasu kurama monno wasu apel, ngarakuda wasu ne omandana amarokotambana. A hinna takkana, nela woiwara na mawolawe ne tilluda ana ata pia.13pawenna ge kaba pakaboro monno ngiomi ata papatukana Maromba Allah, ngiomi ne yemmi ata ngindi li’i. tamami monno tadda dengngage ne kaba gasu , ne yemmi ata papawedena Maromba Allahgu, orona mba pattu mba wali sangadina Maromba Allahmu hidda maraka monno maraka payamu.NAMA NDAWU LETO ORONDA HIDDA KABALA14Mawettiu wali ngaa enu, kawulage ne loddo paimmbona a mbia, pakuadi ngara kuada ata a louka papande kyia. Monno ngarakuada ama diige ne tana wanno barrana sangadina Maromba Allahmu.15na loddo,na tukke mbana na lodona Maromba Allah a wali barrana a Mboto Bibbita. 16Da nyakiwe ne aromata, mbapa dee hidda pangaa, ne ma nunna mawewera a wali sangadina Maromba Allahda. 17Ngarakuada togoda ama rokkota ne tanah ndana, ne padou pama bondalawaida naka marage. Ngara kuada kapetlada aka pettidi orona ne pare nama marokkota mbawe.18ama marou karemba hidda ranga, monno ama tallara hidda sapi, orona daibana oma pama noppa waida. Monno, simbi, bebe a kolana karoduka. 19Ne barra-Mu Maromba Allah kuka wula kuka dengnga, orona ne api na tunnuba ne oma ruta ne rabana gurun, ne wegara api na tunnu pakarradi hidda wasu omadana. 20Monno hidda raga ama rou kareba barra-Mu orona ne wee uppu-uppu loka a marabana, monno ne api na tunnu pakarra bag enema redda padawa wai raga ne rabana gurun.

Chapter 2

1Powi wa sangkakala ne Sion, dondo deika wunda wa ne lete nggu a bi'a! Kawiduka ngara kuwa ne tana wanno, malla lodo na Mori natukke mba, hina takka lodo na Mori na danggeta mba. 2Lodo akapottana mono akapanduna, atudawa lodo arara adala iya lete-iya letena, a ia mandi'i aakalada langngu takana mono apawesi, nda'i bada ahina hitti pona to'ina, mono nda'i bana amarawi a ulluna dukki we muri wali- muri wali.3Ne aroda, anga'a di api, ne lirada, wenggara api amutu. Ne aroda, ne tana atunda we wanno Eden, takka lira nda mareda kikapa nda tudda tana akamara, mono ndai bana pa ele da wali hida.4Ta nda ne hida atudda ndara, mono ndara mbata ne hida ba malle. 5Atudda li'i dokara apatauna, hida ba takeida-keidaka, ne ponu lete-lete amandetana a tuda li'i wenggera api, a nga'andi unu kua ba mutuna atuda wa aia mandi'i apa wesi.6Nie arona ia mandi'i-mandi'i nakandalaka ne mata deta da na wakata. 7A tuda ata patauda hida malle, mono a tuda ata bani da hida apene na kangali. Hida akako pakita nda eleni larana.8Ne hida nda wata weki, kako dou-kako dou da bakao wi lara da, mba kede banimbawaina bendila, ne hida nda mbiata. 9Ne hida mba kede ne wanno dana, bamalle neponu kangali, ne hida apenne ia umma-ia umma, hida nda liki nbina ndana apagai ata keduna.10Ne aroda, tana naka widduka, langita na goddoka, mata lodo mono wulla enga kapottana, mono mandumbu-mandumbu engnga matona wenggarana. 11Maromba Allah napa rengngedawe li'i na barada papa lewana aka lada langu takka, mono apa kakowe li'i apa wesi malla ne lodo na Mori aka lada mono mangngewala ekanggai! biana ngara kuni ad angi.Mori Napa Tukandi Ata-Ata Dera12"Ne hina we," Li'ina na Mori," Derra wumi mbara nggu wainge ate mu, mono maparre, ngi'o mono a milla. 13Wuke ate mu, wuke kalambe mu, nderra wu mbara Mori Maromba Allah, malla nya amanawara, mono nya a olenggu, a malou ate na, mono apa dappeta manawarana abi'a, mono na milla oro asana.14Ba nggara kuni apande ngge, kana wali mono kana lolo, kana gaige kanengga, pawai maraka mono pamaraka tutu Mori Maromba Allah mu.Sabaya Mbarrana Mori15Po'iwa sangkala ne Sion, pabi'awe ne parre wekina nee arona Maromba Allah, mono kandenga wu ne lodo pakua pakassana. 16Pakuani ata mono pabi'awe ne ngara dukkuna awaini Maromba Allah, pakua di ngara pa ama-pa ama, pakua di pa ana-ana, mono lakawa ki'i a engana asusu, paka loko ndi lakawa kabani ka dimba wee maringi, kalouso nee wali pandou nda, mono ngara lakawa mawinne ka dimba wee maringi ka louso wali korodana.17Ga'indi ngara pa'ama, palimma paw'ina Maromba Allah, ngi'omi ne nudu rindina ne pandou tunu wa'i maraka, patekkina "O Mori manawarai atamu. Kandao ga'i kandi do'u mu baka bali nda ndua, ga'i na ata ia pandou- ia pandou kanna terendi. Ka hina wangge ka hina ngge patekkina bara nda ata ia pandou-ia pandou, ngge ni Maronba Allah da hida?"Mori Enga Kabo'u Ne Tana Wanno18Maromba Allah naka aula ate oro ne tana na, mono namarawara milla ate wi ndouna. 19Mori kana walewe, mono patekki nda barada douna awa'ini," Langgu mu, enga pangindi kigu bara mi pare, Anggura, mono wee lengi, mono enga malennawe bau ngandi , yaowa daku pakaloko domo nggu, mba kanisi kawu ne tillu ata ia pandou-ia pandou.20Enga pamarro gowe a wali karape lodo utara awali mbara mu, mono ku saikara-tabarawi a ia tana mara mono aka ringngina, dalaran a arona sangga mbonnu Timora , dalara lirana na sangga mbonu barata,ba'u bawo namono nda dua enga panewa nawe ponu na, malla enga rawinawe panewe aka ladana.Netana Enga Ka bo'u Balida21Ndau ma ndauta kana ea wanno derikawa monno engge ndeta, malla na mori na rawingge a ndua aka iadana. 22Ndau mandauta kana ranga-ranga hidi mareda dana, malla mareda ruta ne mareda dana amoro bana, wasu-wasu a uabana, baka wasu ara mono wasu anggura na yawe pote. 23Ata-ata Sion adondo deikawa, mono enge ndeta, deika alla mu, mala bana pa mburu ngguri urra ne wunga rapa a hina takkana, apa mburuni urra, urra kuwunga rapa mono urra kanduka rapa ahina na heti pana ulluna.24Pandou-pandou papa dinaka wai enga ponu dandi pare,monno pandau pa bondala wai enga ma towodo anggura monno we'e lengi. 25Maromba Allah enga wungga nawe, pandou-pandou pawilli pakole enga nga'a ndi kabala elena, kabala ta koudaka, kabala panawita, kabala marowi, nya duwi kabani bani nggu akabadana pangindi nggu mbaramu.26Ne wo'u enga mbabu dapanga'amu, mono engga bekutamu. Engandondo mu mbaramu, ngara nduka na awaingga ndana kolekina makke duki muri wali-wali. 27Ne wou pande ngge ba ne ingga tillu adenga na ata Israel, mono sauwa dona Mori Alla mu, nda'i domoki ngara wadeka.Alla Enga Yaniwi Ngauerrina Mbarana Ngarakuana Ata28Lenga napa hinawe, enga dadina inga burringguni ngau erringgu mbarana ngara kuana ata. Ana-ana kabani monno ana-ana mawinne enga rawida tanda paka roba denga ata-ata kaweda enga kolenda kangga nipi, buamane-buamawinne enga eta dawe amatua. 29Louka, palimma-pawa'inggu, kabani-kabani monno mawine a waingga, enga burringguni ngau erringgu mbara da ia lodo-lodo.30Enga nawi nggowe tanda-tanda pakaroba denga ne langita monno ponu tana, dara monno api, kabola-kabola mau api. 31Mara lodo enga kabalina bana kapottana, monno wulla enga kabali ra'ana, toma dana tukkepo lodona mori aboto monno bibbita.32Monno, ngara kuana ata aka wulana ngarana Mori enga pasou dabi, malla ne letena Sion monno ne Yerusalem enga pasouda, a hinna patekkina Mori, mbarana ata-ata paka dengana Mori enga souda'.
Chapter 3Ngara Gobbana Yehuda Raindi Tora Taguda

1Nyawe, neahinna takkana, hitti loddo monno hitti waina, mbaku padua tora tutuda Yehuda monno Yerusalem, 2Yo'a kupakuwandi ngarra kuwa bangsa monno Kungindiwi hidda kaburru nee rabana Yosafat. Yo'a bana akatiti hidda nee, toranda ata-Gu, monno dou-Gu Israel. Orona hidda mba dau-dauwi ne tillu dongada bangsa-bangsa monno batibba-tibbara ne tana-Gu. 3Hidda arawi bana sura barranda ata-Gu, bayani iya lakawa kabani atuba mawinne ndala, monno battai lakawa mawinne ga'i ne anggura kaenuge.4"Malla nebahinna, daimo appa-appada ne yo'u pangu yo'a, he Tirus, Sidon monno ngarra kuwana ne tana Filistin? Peina yo'u mupadunni mbaliga ne parawi-Gu? Ne yo'u barai mbali koge mbarra-Gu, Kumangangnguta baku pawalimbalidi parawimu ne ponnu katowa ndoumu. 5Orona yo'u mundedewi omma kaka-Gu monno ndoka-Gu, monno mungindi bawi ndou-Gu apawellina nee tidi barramu. 6"Hidda ata Yehuda monno ata Yerusalem mu mbattabadi barrada ata Yunani gaikupamarrodi hidda wali ne wanno'nda.7Ahinna takka na, enga pakeddeGudi hidda ata wali padou pabatta wa'imudi, monno Kupawalibalidi parawimu ne ponnu katowa ndoumu. 8Monno, Kubatta ngarra kuwadi ana kabani monno ana mawinnemu ne limma dananda ata Yehuda, monno abattagudi anamu barranda ata Syeba, barranda iya bangsa a marro, hinnawe li'ina Maromba Allah."Pa Wenaweki Na Mbapatauna9Padukki ndawe nera ne tillu donga'nda bangsa-bangsa, pawenna wekkina kata patauna, pakeddewi ngarra ata tetakka. Nyaka ga'ikudi ngarra kuwa ata bani katukke monno kataburru! 10Kora ne tabekamu kana kabali teko, monno ne keto pawatto waimu kana kabaliwe numbu; pakalokowi na ata dapawessi, kana panewe, "Kupawessi!"11Ngettana monno ammigu, cou ngarra kuwa bangsa a'wali ngarra kuwa uppu-uppu na, pakuwana nee! Burru ngindi o, Maromba Allah, ata bani-ata bani-Mu.12Keddewu bangsa-bangsa, monno kakowu ne rabana Yosafat. Hinna takka, nee nyawe pamadi'i wa'i-Gu baku kanikindi ngarra kuwa bangsa a'wali uppi-uppuna.13Waiyorage sabit, malla na rarabandi patodaka. Meiya, oppuwi, ne padou passuwa'i anggura na bonnubage. Nepadau-padou paka'passuwa'i naluwa tetakka badi, orona naluwa tetakkdi parawi'nda ndaduwa.14Mangeda ata, mangeda ata ne rabana papatabboka wa'i! Nyawe, na tukke bana loddona Maromba Allah ne rabana papatabboka wa'i! 15Loddo monno wulla a'kapotta bana, madubbu-madubbu a'opibawe wanggara'nda.16Na Maromba Allah naka surruka wali Sion, Napareng'nge ngge li'i-Na wali Yerusalem, lapata langita monno tana kana'kadunduka. Takka Maromba Allah Nya'padou mawo'wa'i ndou-Na monno nukka pamawo wa'ida ata Israel. 17"Nya'mbu pande ngge mba Yo'a, Maromba Allah, Maromba Allahmu, a'manege ne Sion, lete-Gu akaringngi malalana. Yerusalem na'maringngi malalage, monno hidda ata eka ndalipi'a mbana."Toleka akabo'una napana'unawe barrana Yehuda18Hetti'pona namarawiwe lete-letena natorrokawi anggura kabo'una, kabundukana na kokorawe susu, monno garra kuwa uppu loko ne Yehuda nakokorandi wee. Mata wee nakokorawe wali ummana Maromba Allah. Monno napamenggelawi raba-rabana Sitim. 19Ne Mesir enga' karingi banawe, Edom na'ndadi bamaredda a' kamara, orona katto katowada hidda barra'da ata Yehuda, orona hidda alegabana raana ata nda'sala ne tana na.20Takka, ne Yehuda enga'ge mbadouge monno Yerusalem dukki murri wali-murri wali. 21Ku tauge ndelu rekkana hidda dappa ndelu pugu, Maromba Allah namanege nee Sion".

Obadiah

Chapter 1Na Edom ne, eipa pattu

1Pa etana Obaja. Ne hinnawe li, ina maromba Allah tubana Edom. Yam, me mareng, ngi awali barra. na Morri. Na ia ata papatuka a, pangindi ne,e dongada bangsa - bangsa " kededa, mainda kata kende papatau dengngadi ne hida!"Mori napa newe denga, wi Edom.2" Mba deku kongge, yowa kurai'gu yo'u muki'ina newe donga da bangsa- bangsa, mono newe yo'u ata aka nisika langutakawu.3Newe panewe bodomu nyawe apa ngade do'u. Yo'u adangngi ne donga togo watu, pando'u danngngi wa'imu amadeta. Newe yo'u napa newe ate danamu, " garrani a'paburruga yauwa ne'e ponnu tanah?.Edom a'paburruni.4Laka hin'nakopo yo'u mba lerapama detana bapa tudana keila raja wali, laka hin'nakopo mba bondalagowe ne redetamu ne dongada ngarrada madubbu a'nggaina, awali nemme you'wa kupaburrugu, patekina Morri .5Nyaka ne mbana dukki kowe gede ata kadu angu ata kabukuta a'mai barramu, ne yo'u modda bamo ! peina ne hida n'da keduki sodikina? Nyaka mba ma'iko mbrramu mba oppu'ka uwa anggur, ne hida nda ng,gai dundi mono nda wagodundi pa oppu,danya! 6Natetakawe dudadina Esau needi paelleda, do'nda paburrida awega -awegawi7Dukki ne wate dana yowa awolawu ngarra kua ole banimu, ne yo'u a'panangngawu, ataluwu hida kadua-kadua mu. Hida angaagudi kababamu ataugo ira ne toumu. 8Nda nyakiwe neti lodona," hinnawe li'ina Morri, ne yau'wa ku padeedi ngarra ata amanakata awali Edom, mono apangedang'ge awali letena padouna Esau. 9Ngarra ata bani, ta oda,nda madautakana, ng'gai ngarra kua ate nee letena pan'douna Esau a'pamoda'i mbapa matewi.10Orro dona we, mbapa wasuna oro angunguamu, Yakub. Pamake denga we mba burri kong'ge newe yo'u, mono newe yo'u enga pande'e dang'gu murri wali-morri wali. 11Ne a'palodona yo'u mu dede marrowu, taka hida ngarra ata eka akeketawi poteda Yerusalem, mono ata-ata eka atamang'ge ne binna kalada, mono betina undi ne'e poununa, newe yo'u laitoka natudawe ia ata awali barra da.12Dapa radaka kawa angu nguamu na lodo pamaula weki denga da. N'daka lada ate nenga kangge ne mba burru wali Yehuda ne lodo apa ba'ana. Ndana kalada kangge ngadamu ne lodo nda duwa. 13Nda tamakana ne bina kalada da ana allimu ne lodo a'bokala. Ndu eta kawe ne mbana lawarre we nepa podda da ne lodo nda duwa. Nda lumu kadi poteda, na lodo nda duwa. 14Nda dede kana nee kadonga larra ng'gai kapa modda wi ngarra kua ate nda wena poda mono nda ya'akai ata apa sela wekina ne lodo ndapa madikira denga .15Mba deku kong'ge, napa mbarra bana lodona Morri tubada ngarra kuada bangsa. Hinna kaido neti pa'raimu, nya kaido pa'raida mbarramu nepa raimu enga kaballekanawe mbana ria'kawe nee ponu katowamu. 16Mba deku takka kong'ge, natubawe yemmi mba enu ne ponu lada kana a'matua, ngarra kuada bangsa enga enu pakitada. Ne hidda enu taka a'mangangnguta, mono ne hida yo'nda wai memakinadi.17Mba hinna ko ne letena sion wa'idi ata wenna podda. Ne lete nyawe pa'ndou amaringngina, mono ngarra kua pa'walina Yakub a'ma'ndii balin'di tana douda. 18Ngarra kuada pawalina Yakub a'ngindi api taka ngarra kuada pawalina Yusuf a ngindi malao api mono ngarra kuada pawalina Esau angindi unu kua. Ne hidda atunuwi mono apa koboladi. Ne pawalida Esau nda'i panguki ia ata paka lokkoda orrona,Morri dowa a tekkiwe.19Ngarra ata a'neena tana Negeb ado'udi letena Esau, ngarra ata a'neena wanno letena hida a'madiige tana ata filistin. Hidda a'madiige wanno Efraim mono wanno Samaria, mono kabisu Benyamin hida a ' torrage wanno Gilead.20Ngarra ata Israel pakeketada wali pa'ndou paleto wai'nda ndi a ndo'udi tana ata Kanaan a'duki Zarfat, mono ngarra ata Yerusalem pakeketada awali pa'ndou paletoda wai'nda'ndi a'waiina Zarfat, hida ndouge tana Negeb. 21Ngarra kuada a'gatadi hida penne ne letena Sion, nggai kana paniba do'uge letena Esau nyaka nya'a ndona Mori a'mboto nee Sangadigu.

Jonah

Chapter 1

MAROMBA ALLAH NAKA DENGNGAWI YUNUS MONNO NA YUNUS NA KEDU1Ammi ge liina Maromba Allah barrana Yunus, anana Amitai, apanewe, 2“Kedde, kakou ne Ninewe, ne padou aka landana, monno tekkida barrada nepa raida nda du’a na dukkimba ne barra-Gu.” 3 Mba hinna we ge a Yunus na beige kedu ne Tarsis, marroi Marombah Allah. Hettiwi ne Yafo monno na dukkiwi na ia kapal a aro ne Tarsis. Na bayarage wellina mbana kako, monno napa lolo dengngadi ba kako ne Tarsis , maroina Maromba Allah.KAPOTE KALADA4Maromba Allah napa burruwi paringngi kalada ne bonnu ndana na dukkiwe na kapala mbana beige masaikara. 5hidda a neena kapal ndana ama dauta, iya ata-iya ata aka ndengngai morida, monno aka petti ngara kuada pangindida a waina ne kapal ndana gai na kapal kadanna mboto kana. Orona mba hinna na Yunus burru mbana ne koro ndana kapal, mbana beika na dukkiwe mbana dura panettina.6Ammi na a ngindiwa na kapal barrana monno napa newe, “ ne yo’u kana bisa takkamo nemba ndura pa nettina? Keddeu, kakadenggai na Maromba Allahmu! Noto ge na Maromba Allah na etada mbana tuluda kadata lilokokana.”NEKANA DADIWA NAKAPOTE7Napanewe na iya ata barrada hidda wade, “ maida kata kata raina ia kadekera gai kata pandewi mba garra oronawe nyaka hinnawe ne podda mbana ndadiwe barrada itto”. Ne hidda araina ia kadekera monno nakadera pararida Yunus nya wennawa.8Ne hidda panewe barrana Yunus. “ tekkiwa barrama yamme nemba hinnawe, garra orona na dukkue ne podda kana ndadiwe barranda itto. Appa pawillimu? Ge wali nyamo? Ge wali nyana ne wannomu? Monno ge bangsa nyage pawali waimu? 9Na wale nepa tekkinda, “ne Yowa ata Ibraniaga, ne yowa kumadautawi na Maromba Allah, Maromba Allah a ndou’ge ne langita, raige wee bonnu monno ne ponnu tana mara.” 10Hidda ata ama dauta langu takka, nyawe ne hidda kapanewe, “apawe nepa raimbamu?” orona hidda ata a pandege mbana kendu wali arona Maromba Allah orona nenya na tekki mbada barrada hidda.11Hidda amatua, “appa paraima barramu gai nakapote kanakanawa monno danna banikyakana orona ne wee bonnu na penne kyamba. 12Patekkina barrada hidda, “keketaga monno ka pettiga ne bonnu ndana, gai ne bonnu kanakanawawe nea aro barrami yemmi. Orona mbaku pandege, orogowe yo’a nyaka hinna naka pote bana bani aro barrami yemmi.” 13Nyaka, ngarra kuada hidda ata apawessi mbatullarawi na kapal kana dukki ne tana mara, nyakido ne hidda danna tomakiwe mbapa dukkiwi tana mara na kapal orona ne bonnu nama tamba baniwe.TAGU REKKA NA YUNUS14Ne hidda akawula kadengngawi nama Maromba Allah, hidda ge, “o Morima Maromba Allah, ammana ne yamme mbama modda orona ne lolongauna na ata nara, monno dapa toddu kama barrama yamme ne raana na ata da mangngu salana, mba Yo’u ndona, Morima Maromba Allah araige ngara kuana a hinna waina pabei ate-Mu.” 15Mba ge ne hidda a keketa na Yunus monno aka petti ne bonnu ndana, monno ne bonnu nakanawa mbana baniwe. 16Hidda ata ama dauta ekagaiwi na Maromba Allah, mbage ayawi maraka mbarana Marombah Allah mono ayawe li’ida.17Nama Maromba Allah napa tukai na ia ikan kalada aka mbollowi Yunus, monno na Yunus engai tiadana ikan ne a touda gede, touda lodona.

Chapter 2Sabaya Na Yunus

1Na sabaya Yunus mbarana mori, allana ne'e tia dana iya kalada. 2Kahinna ngge pattekina ne mawillanggu mbara mowe mori, mono na walengga, awali tillu ata mate. Ne wo'u mu letto ngga padou ama ndallena, tillu bonnu kalada, mone lomma we'e apodeta wangga monna kanolak kalada akuru ngga.3Patekki nggu ku mua bana awali ne aramata mu, takka ku lolo kuwali bali wangga ne umma kasa mu pandou abi'a. 4Ne wee nbonnu awoletangga, deke ngani dewanggu, mbonnu kalada awoleta, lumutta bonnu arende ngga katowanggu.5Ne kambu nda lete-letena, "Kuburru wangga ne kambu tana, andaga gani lara mbina awalinggu mirri wali-murri wali, takka, ne wo'u mu keketangga lolo ngau gu awali tillu ata mate, o mori Maromba Allah nggu." 6Ne kambu lete-lete, kuburu wangga ne kambu tana, a dang ga gani lara bina walingge muri wali-muri wali, taka ne wo'u mu keke tangga lolo ngau'gu a walli tillu ata mate, Mori Maromba Allah nggu.7Na dewanggu na dakke ne barra nggu, ku lolo wa Mori, mono sabaya gu na ndukkiwe mbara na, ne'e umma na abi'a. 8Hida amarawi dewa-dewa, mono kasala to'u karei mbanandi, angai bani abi'a adua langngu taka manawarana.9Diawe, kupama langi wu Mori nggu pamara kanggu ne mbaramu, mono apa ku panasaranggu enga yagundi, ne toleka awaliwe mabara mu Mori. 10Kaqna panewe Mori mbarana iya nyawe ka lube mbali ni Yunus ne ponu tana.
Chapter 3Maromba Allah Nakadengnga Monno na Yunus Narengnge

1Ammi ngge lii'Na Maromba Allah a'pandona ne barrana Yunus monno kahinna ngge: 2"Keddewu,kakowu ne'e Niniwe, wanno akalada'na, padukkidawe barra'da ne li'i papatekki Nggu barramu." 3Na kedde Yunus kanna kako nee Niniwe a'hinna'na li'i na Maromba Allah. Ne Niniwe iya ngge wanno a' kalada langutakka'na, touda loddona pakako gaiwa'i we gelarana.4Na Yunus kanatamage ne wanno, iya loddo marro na lara pakako na, monno nakaaula, hinna ngge: "Patta kabullu loddo caponawe, nyaba ndauletoge Niniwe," 5Ata Niniwe awaini Maromba Allah. Atekkiwe gaika puasa monno kakaloburana ingi, ata amatto monno lakawa.6Na ndukkibawe ne patekki barrana tokko Niniwe. Na burru wali sangadina, monno nakaige kalambe mangiddatana, monno kana pakaloburage ingngi ne wekkina, monno namadi'i ponnu rabuka. 7Oro paretana tokko monno ngara kuwa alouka pa'mbibita mboto, hidda ata kakawula monno atekkiwe ne Niniwe, "Ata pia monno ranga, sapi monno simbi bebe, kadaipongukana panga'ada, ummana nga'a ruta monno enu wee.8Ata pi'a monno ranga kawollakana ingngi, kawandige mbakaaula barrana Maromba Allah, iya ata-iya ata kaderrage nepatada a'dirraka monno katto ate'nda. 9Pande wa'imu, Maromba Allah namawaleka ateNa monno Kanamadikkira wali karodduka ateNa ga'i kadata moddakana,"10Lenga napaetawe Maromba Allah ne parawi'da, mbaderra wali parawida a ndirraka, arro lengatakkamonawe hinna ngge Maromba Allah orona poddabalongo parawiNa barra'da, monno ndaNa pandadikige.
Chapter 4Manawarana Maromba Allah Nambutu Ate Yunusa

1Takka hinawe, maka nakaroduka atena Yunusa nya kana kede we mbutu ate na. 2Nya kana sabaya, patekkina, "O, Mori, ndaku tekki kipo ba ne'ipangga ne'e tana nggu? Ne nyawe hiti pona kaku kendu wangga ne'e Tarsis oro baku oande ngge, ne wo'u alla andua manawara ama lou atena mono abunduna manawara, enga milla nawe ate ne pona awuku napa dadi. 3Ne hinnawa pandua, "O, Mori, deke konggawe ne lolo ngau nggu, na louka powe baku mate, inda pi'apa baku toleka.4Kahinawe, Maromba Allah napanewe natuba kado newo'u ba'u mbani? 5Yunusa di'a kanna louso bana nggaige mono bana ndangngi wa'i ne'e tuba loddo koka. Na pakkede iya kareka, kanna mandi'i bana mawo. Kaku etawe adadi ne'e wanno dana.Wasu Ka'damo Mono Kabaketa6Deku nge ne papatutuna Mori Maromba Allah, natimbu a mbu'u kadammu a seipawa Yunus pa mawo waina, katowana kana mallena ne mbutu atena. Yunusa na kalada langu takka ngge atena oro wasu kadammu. 7Nyawe na mewangge tana, ammini loddo apota, dekungge papatuda;na na Maromba Allah, na iya kabaketta na rowiwa nakadammu dukki bana mawola.8Lengga napa pota loddo, dekkungnge patutuna Mori napa powi paringi loddo koka a mbangata eka nggai, nya we la loddo ambangata kana kawouka nyaka kana nggola bana dakke wekkina mono na mennengge bana mate. Patekki nandua po baku mate inda piapo baku tolekka. 9nya kana panewe Maromba Allah mbara na yunus, patekkina ." Na tuba kadowe ne ba'u nbani oro na kandammo?" na walewwe Yunusa, "natuba mbaku bani dukkiwe baku mate."10Napa newe na Maromba Allah, ne wo'u manawarai na kandammo ndapa willi mu ndapa timbumu, na timbu iya ngedena na mate iya ngedena. 11Pande kando ngge baku manawa rangge Ninewe, wanno akaladana mono louka pangedana na ata wali ngau ndua kabullu rata ata dapande ngge nibbawe akawana mono awello, amangu rangana A allu?"

Micah

Chapter 1

Samaria monno Israel ahukummandi 1Liina Mori ammina barrana Mikha, ata Moreshet, ne zaman ba ata paretapa Yotam, Ahas monno Hiskia, Raja-Raja Yehuda, a etawe tubana Samaria monno Yerusalem.2Rengngewe ngarakuami Bangsa-Bangsa! Patuungg, Ne tana monno ngarakua ina! Gai Na Marombba Allah ka nya saksi barramu, Na Mori wali ne padona aKudussa. 3Ahinna takkana na Myori ammiwi wali ne padouNa, monno na burru bana kako ne lete pabondala waamundi maraka ne ponnu tana. 4Ngara kua Kabondukana aparadaka wekkina aro mataNa, Ngarakua letena amabenga apa gaina lilin ne aro api, apa gaina wee akokkora wali letea.5Ngarakua bana dadiwe orona Parawina Yakup monno orona dirrakada ata Israel. Samaria, Dosa appakah papangga lailoppana Yakub? Angngu nyako Samaria? Gekungge lete paropowaida maraka Yehuda? nda nyakiwe Yerusalem?6Orona bahinnawe, Yowwa kuraiwi na Samaria olena watu pabogora ne mareddadana, ka nyawe padou patodaka wai anggura. Yowwa ku lettondi togowatuna ne rabana monno ku wekkewe kollongana. 7Ngarakua kasallatouna ku pubbukawi, wellina ne dalada ku tunnuwe, monno ngarakua marapuda ku pubbukai. Orona Ngarakuana wellinawe ne dalana nyawe nagarakuana kana waliwe ne dalada. Dukacitana Mikha8Orona ne nyawelah, yowwa ku berkelu kesah monno ku ngi'o, ba yowwa kukako ndaku tauki sendala monno daku tauki kalambe. Yaowwa ku kalairo monno ku mangeddi ku kaworo pagaina serigala, monno ku kurru wekkina pagaina Keila Unta. 9Orona manua dappa bisa paopi, na palaweba arona Yehuda, na dukkibawe binna danana bangsanggu nee Yerusalem! 10Nda ngindikana lii ne Gat, nda ngiokana! na nduapo beika nee rabukdana ne Bet-le -Afra!11Kakomi, Hei ata Safir, Kako kagola monno pamakewekkina. Ata Zanaan nda braniki ba louso. Ne Ngio mangeddida ata Bet-Haezel aandanggu bu dede. 12Orona Hidda ata Marot akalairoge ne padou a manandina. Orona bahinnawe, Ne Buttu atena Maromba Allah na burruwe ne binna wannona Yerusalem.13Pangennadi Kereta hidda dara teji, Hei ata Lakhis! nya ngindingge dirraka barada mawinne Sion, orona barramu walina parawi nda duwa barada ata Israel. 14Kanyala Hinna, Naduawe kayawi mangewalamata pa pewawai barrana Moresyet-Gat. Ngarakua Ummana Akhzib nyawe padou pakaballi bikku waida ngarakua raja ata Israel.15Ku paammiwi atagelanggu monno appa naddirau, Hei ata Maresya! Bage na Israel ba na dukki nee Adulam. 16Kikkira monno pakka mouwe katowwamu oroda anak-anak pamanowwaramu! Wukke pamangangage tekkemu aka mou ahinna kaina kamouna ngundu keila a ngaa kanaa bou, gai kupandengge ba hidda ata akeketai walibarramu monno aletetodi ne padou pakka petiwai dandi.

Chapter 2

Rencana Jahat na Atapia 1Nanangngana ata a beina raingge ne parawi abokala monno arawina a dirraka ne padou pabikawaiina! Ne kapu gedde kii arawingge orona ne parawin nee ngge limma dana na. 2Hidda abeina oma ata, bage awendawe monno ngarakua ummada adekewe. A leduna ata monno adekenandi ngarakua ummada ata monno i ummana.Na Mori nabeige bana Hukummandi Atapia3Ne bahinna Rengngewe Liina Maromba Allah, "Ahinnatakkana, Yowwa kubeige paburrungge abokala barada hidda ata. You danna bisakiwe bu pakai na bukkumu wali barrana. Yemmi danna bisabawe bu boge katukku ngaumu. Ne loddo langge loddo paworraka denga." 4Ne Loddo langge, akeketawi ndodo paka melo a aro barramu. monno aka aula bangio, monno ba panewe, "Hitto asaikkarabada! ne toroda ata nda Nya nasepabanda. Daibana ata apa walibalinda. Ngarakua tana nda a bage badandi barrada ata kadekala. 5Sebab itu, Ndaibana ata alettona kalerre undian ne barrada jemaatna Maromba Allah."Na Mikha a andawi bana Bernubuat6Ndu bernubuatkanna!" hinna patekkida. "Biasa ata nda hinnake nubuat patekkida! Ne adirraka dana arokiwe barranda." 7Newwera ba engnga nyawe patekki, ta dudadina Yakupa? Appakah na Mori dana Sabaraki? Ne hinnako we parawiNa? appaka ne patekkingGu danna arokiwe nduwa dana barada ata appa willingge a nduwa? 8Ne baku etawe mu kedde pagaina gobba. Mu wenda da ingida ata akako panduwa, wali barada ata ndanau kako dana na patauna.9Mu wolai ngarakua mawinne wali barada atanggu, monno wali da umma pamanowwarana, you mu dekena semarak wali barra lakawa rarrada muriwali-muriwali. 10Keddewu monno kakowu, newwera da nyakiwe padou pangau waimu! Orona raiimu, you apamuwau waigu masaikara dappa pakuwa bali, 11Ba waiku ata amai angindiwe ne mapodeta, "Yowwa ku bernubuat barramu tubana anggura monno arak,"nya lage atuba bernubuat arobarrada hidda na ata. Na Myori ba napa kuwawi na Ata Na12Yowwa ba kupa kuanggu ngara kuamu' ta Yakupa. Ba kupa kuawi ngara kua kawuttukana ata Israel; Ba Ku pakuawawi pagaina mbebe ne golludana, ollenandi ranga ne tillu omadana nyawe kana nduwa dengagandi ata pia! 13Na iya ata napa kitana tama ne aroda, monno apa kitana ba kako nggounga. Na Raja da na kako ne aroda, Monno na Myori nya douna a kapalandi hidda barisanda!

Chapter 3

Diraka Ngara Ata Papabotoda Israel 1Kalungguge, "Rengelah, ne ngara ata pabotona Yakub monno ata pabotoda kaum Israel! 2Ne yemmi akamukage ne adua monno abeige ne adiraka, a'irrawe kalitada bangsagu, monno kanaa wali ruwina, 3A'ngaa ge kanaa'da bangsaku, a'induwe kalita wali toudetana, pubbukawi ngara ruwida, monno ka'katokkowe ollena kanaa kualidana, ahinna na kanaa padatu wirro dana.4Nyaka hidda a kalairo mbarra Mori, takka na ndanna wale mbai.Enga mburri nawe mata -Na wali aro nda, orona hidda a rai ngge ne a mbokala.Ata-ata Tekki Awa5Hinna li'i na Mori mbarra nda ata 'boto, a pawade nggandi bangsa nggu:Mba kolekongge nepa koleda pakoppa nda, a kawula ngge damai, mba nda koleko ngge i' na ngada nda, a siap mba patauna. 6Nyaka, ne loddo na gedde ngge mbarrramu ndappa eta mba,monno na kapotta ngg mbarramu mba ndaikinggo ne wa'i paeta nda.Loddo enga kambawo mbanna mbarra nda haida ata a manurra, monno na loddo a kalalluwi mbarra nda. 7Ngara ata a mangngu pa etana engnga pamake ndandi, monno ngara ata kanissikka a pa..enga todi nda mata nda, orona mba ndanna waleke Allah. Mikha, Limma wa'ina Allah A tindina8Mbalina, ne youwa ku mbonnuna pawessi, monno 'Nggau Matua, monno ne a hinna takkana monno ma'ndugnongnga, Ngga'i ka tekkina mbarra Yakub pandengngana, monno mbarra Israel pasala nda. Rato Israel Appa Salawi9Nyaka hinna, rengnge we ne, ne yemmi ngara rato atana Yakub monno ngara ratona ata Israel, apparadakawi keadilan monno apakalego ngge ne a lurruta. 10Ne yemmi a padede ngge ne Sion waina ra'a monno Yerusalem wai ngge mbokala. 11Haida kapala nda a pareta waina orona i' kalekuna, ngara kuwa rato na a panungngana orona kasewa, ngara ratona amanurru oro riti,ne mba ndeku kongge a masande mbarrana Mori monno hidda ngge,"Ndeku kongge Mori ne'i ne tillu nda?Nda'i ki malapetaka a ammina mbarra nda."12Oromi, ne Sion atauwe pagaina oma, monno ne Yerusalem nyabawe padou pa'kuwa wa'inawe ngara kawuttukana, ne letena Bait Suci napakabundukage monno dapakadawuge.

Chapter 4

Ammige Hukum Awalina Yerusalem 1Mba enga dadina ne loddo-loddo murri, ne letena Bait Suci mbapa keddewe nalawiwi ngara letena monno apamadetage ne ponnu kabundukana. Ngara bangsa enga masowwada nee.2Ngara kabissu bangsa enga kakoda monno kahiddage, Maida, kata kako nee letena MORI, nee Baitna Myori Allahna Yakub, ga'i kana panungada'di ngara lara-Na barrada, gai'kata kolekoge ne mbata kako."Nyaka, ngara panunga enga ammige wali Sion, monno enga ammige li'ina MORI awali Yerusalem. 3Nyabana hakim ne tillu donga'da bangsa-bangsa, monno na yadi dyarra ngara kabissu-kabissu bangsa amangeda, duki padou amaro, atuku piawe nenumbuda karaige bei paluku waida, bage kawaidi numbu'da papali guttida. Hidda bangsa dakeketabawi numbuda monno dabeibage patauna.4Ngara hidda enga madi'i wa'ida nee puu wasu anggura monno ara douda. Da'i ki iya ata apa madautawi, oronawe nyadouna MORI a'ya lii. 5Langokopo ngara dukkana bangsa a'toleka monno a'kako waige lii 'na myorida, takka ne itto enga kako waidawe lii'Na MORI Maromba Allah'da nukina murri wali - murri wali.Kerajaan Dipulihkan 6Ne iya loddona, hinnawe lii'na MYORI, "Ku pakuwadi ngara hidda a'kabeko monno ku'pa'iadi hidda papaserrakagu monno hidda papamoddaGu." 7Ngarra hidda a'kabeko hidda bana bangsa a'reito, monno hidda paletto bagu hidda bana bangsa apawessi. Na MORI enga nyadona tokkoda nee ponnu letena Sion, ne bahinna dukkina murri wali - murri wali. 8Ne yo'u, Menara Kawanan Domba, kabundukana mawinne Sion, enga dukki nawe barramu monno enga ammige pareta akawungana, kerajaan tunaba mawinne Yerusalem.Appadawe Kaenga Kako'da Israel nee Babel? 9Nebahinna, nekakawissaka? Daiki tokko ne tillu dengamu? Amodda bana ata apalolomigi lara nyaka ne karodduka a'dadi barramu ahinna na mawinne apa ndadina? 10Kapobara monno padukkige langge putri Sion, ahinna mawinne apadadina. Orona, ne bahinna enga erumi waline wanno kadangi wa'i nee mareda dana. Ka enga kakomu nee Babel, nee nyabawe pagata wa'idagu, nee nyabawe pakouka wa'inagu MYORI wali barra kamukamu.Na Myori Napa Mondawi Ngara Bangsa 11Nebahinna, amangeda bangsa apakuwana mba kamukagu, monno kahiddage, " Biarlah dia dicemarkan, ga'i ka puas matada bata patuuwi Sion!" 12Takka, ne hidda dapandekige papangeddana MYORI, nda dommukige papangedda'NA, ne Nya bana pawukku pa'iadi againa bulir-bulir gandum ke tempat pengirikan.13" Ne yemmi umat Yerusalem, keddemi monno pamoddawi! Keddemi monno kadekedi, ne yemmi mawinne-mawinne Sion, ne Yowa kuraigudi hidda kadumu pagaina bei, monno Kuraigudi kuumu pagaina tembaga.Ngara bangsa enga touwakadagu ndukki mbu mubbuka, enga pia ekamudi pakollemu atuba MYORI, monno pakolleda atuba Myori ngara dukkana tana!

Chapter 5

1Nebahinna, enga tabokamudi pasukanmu, akeddebada. Apalu waidadi tokko po'oda ata pareta Israel.Apadadiwi Mesias Nee Betlehem2Takka nyage, ne yemmi Betlehem Efrata, yo'u a'kii na nee tillu donga kaum Yehuda, wali barramu enga keddena tuba-Gu iya ata a'paretawe Israel, iya ata a' kuasawe ne Israel, ne lara palina walipoge kawungana tana. 3Oro mahinnawe, enga ga'i nadi na dukkiwe hida mawinne a'pati'a bapa ndadina. Mbaka, hida ndu dadina enga walida barrada ata Israel.4Enga tukkena monno na dawawi nawaige pawessi na MYORI, nee kabolana ngarana MYORI, Maromba Allah'na. Enga dangi duwada, oro nawe hettipona na pangaru nadukkiwe kadukkana tana. 5Nyabana pawali wa'ina damai sejahtera. Nya batamako ata Asyur nee tana wanno da, monno mba deke koge puri'da, kata pakeddewi pittu ata patuka, lapata pondo ata pareta.6Enga raidawe da'duwa barrada Negeri Asyur waina numbu, monno Negeri Nimrod nee binna wanno. Enga pasella ndada wali Asyur mba pawukku tama koge ne wanno da monno mba ndeke dawe tana wanno da. 7A' engapona wali barrada Yakub enga dangi wa'ida nee tilu dongada ngara bangsa, ahinna na wee penni wali barrana MYORI, ahinna na urra kaladana a'burru ponu tana apamenggelawi ngara patodaka, da napana ata monno da remana ana ata.8A reito wali wolla uwa na Yakub enga dangi
9Na limmamu enga keketadawi balawi'wi ngara kamukamu monno ngara kuwa kamukamu enga pamodda ndadi.Hidda Ata Enga Pa'Ande Dawe Ate'da barrana Myori10Mba enga ndadi'nawe ne loddo, hinnawe lii'na MYORI, "Ku pamodda gudi ngara daramu, wali tillu dongamu, monno napa mategudi ngara dokarmu.11Ku pamoddawi ngara kota nee tillu wannomu monno Ku pubbukawi ngara padou pamakadi wa'imi.12Ku pamoddawi ngara pakondu waimu wali barramu, monno ngara ata apangeddage loddo aro daibadi nee tillu dongamu. 13Ku pamoddawi ngara kasala toumi, monno ngara padou mbara wa'imi wali nee tillu dongami nyaka mikada kawodo kataba barrada parai limmami. 14Ku pubukawi ngara parii ummana papamarakamu wali tillu dongamu, monno Ku pamoddawi ngara wannomu.15Napa kaikoge tangana nebutu ateGu enga raka dona barra'da ngara bangsa da rengewe ne paretaGu.
Chapter 6Padengina Myori

1Rengewe la ne papadukkina MYORI, " Bangkitlah, belalah dirimu di depan gunung-gunung! Gai karengge gowe liimu ngara kabundukana, 2Rengewe, ngara letena, pengaduan na MYORI, paturudi katillumi, ngara dukkana tana ! Nyaka na MYORi na ya lii barrada ata papede'Na, monno Nya na ya lii tubada Israel.3Ata-Gu, appakowe parawiGu barramu? Kupacapewu? Walewaga!4Ne ahinna takkana, Yowa dona akako monno apalolodengagu louso wali tana Mesir, monno kupasellawu wali ne tana papatukawa'idagu. Ku pasellawu wali ne papatukawa'idagu, monno Ku patukadi Musa, Harun, monno Miryam barramu.5Ata-Gu, lolo paduwawe appawe papangeddana Balak, Tokko Moab, monno appawe pawalena barrana Bileam anana Beor, monno appawe adadi nee Sitim dukki nee Gilgal, ga'i kupandedi ngara parawina MYORI.Pa Beinana Myori Wali Barra'da 6Peiwa'ikona baku arowi na MYORI, monno baku kawodo kataba baku nombawa nee padou amadeta? Peinawe baku arowi Myori waina maraka patunnu, waina ana sapi a'iya douna?7Berkenankah MYORI barrada ne a'rata bebe mane, barrada kabullu ratana curahan wee lengi? Ku pamarakawa ana bodigu oroda diraka parawigu monno anagu pagaina doku denga dougu?8" Ta ata, na MYORI na tekkibawe barramu appawe ne adua. Appawe panengngi nagu MYORI wali barramu: nyakido parawi a'adila, nabeige kesetiaan, monno toleka paraba wekkina ne barrana Maromba Allahmu?"Appawe Parawida Israel?9Rengewa MYORI banna kadenga barrada ngara wanno, " Nyawe a'dua ba waikonawe ngara'Na." Rengewe ngara kabisu monno ata adangi nee wanno!10Peipatana Mbaku bulladi ngara doka kefasikan nee ummada ata fasik, monno ukuran efa nda bonnuna monno a' terkutuk?11Peipatana baku ga'idi monno baku pabenarawi kilo nda benara mba dappa hukumwi ato patau wai amangu kilo dabenara?12Ngara ata kaya nee wanno awai kaluwana bani, ngara atada apanewe matipu monno nee lommada lomma matipuwe.13Nyaka kahinnawe, kaku paluwu, kupamarawu oroda doku dengamu. 14Mu ngaa takka ndu bekutaki. Mbu bani orona mbu kareba, mbu kaidi wadeka, takka dapatulukigu. Appawi pagatamu Kuyadadi barrada numbu.15Mu todaka takka ndu makeniki, mu piaekawi uwa zaitun, takka duwaikige wee lengina. Mu piaekawi uwa anggur, takka ndu enukige wee anggurna.16Enga terremudi ngara paretana Omri monno ngara parawina wolla uwana Ahab, mudekuge lara pangedana nya kaku padadige nda duwa barramu monno ngara atamu hidda bana padou ngadada. Hinna wa'iwe mbu todduge ngara nda duwa wali barrada ngara bangsa."
Chapter 7Mikha Bulla Wekkina Barrada Ata Bokala

1Celakalah aku! Orona ne barragu napagaina ata pakuawana uwa wasu meretana, ahinna na nee rapa bakaipi'ana uwa anggura.Daiki uwa anggura pangaa, monno daiki uwa ara pabeida. 2Ata saleh daibadi nee ponnu tana, daibana ata jujur nee tillu dongada ata pi'a. Ngara kuwana awola raa, ngara ata a'ellewi olle ata na.3A' midduka limma'da barawige ne a'diraka. Ngara ata pa'mbotoda a'dengi hadiah, hakim a'sogokawi, ngara ata kalada awyatawe patekki ndekuge pabeiateda, monno apodetawe ne hukum! 4Ata aduwa nee tillu dongada apagaina tara, ata a'tekkiwe ahinna takkana napagaina gollu tara;Ne Loddo Penghukuman Enga AmmigeNe loddo'da ngara ata ama egila, nee loddo penghukumanmu ammi bage. Ne pamadauta dengami enga dadi nawe ne barrami!5Da'waikadi ollemi, da menne kage taumu barra ollemu!Magage ne ngadamu barrada mawinne abeika ne ponnu babamu!6Ne ahinna na hidda lakawa kabani akanissikawa ama'da, lakawa mawinne aremawi inna'da, na pawasse naremawi mattona, ngara kamukada iya ata iya ata hidda dona ngara ata awa'ina umma.Myori Nyadona Juruselamat7Takka hinna mowe, ku napawi na MYORI, ku mennewi na Maromba Allah apasella waga, na Maromba Allah'gu enga renge naga!8Nda' senangkana, ne yemmi ngara mu'gu! Langoka ku gogolako enga kedde baligu, langoko neiga nee kapotta dana, nyadona MYORI apa mangewalaga.Tuhan Mengampuni9Enga tagugo ne murkana Maromba Allah, orona kurawibage ne a'diraka barra'Na, lappata Na pangedda gawe ne torogu monno narawige a'adila ne barragu. Na ngindiwaga nee laraNa amangewala nya kaku etawe Lii Pareta-Na10Hidda Mu'gu enga etadawe monno enga makkeda ka'enga todidawe mata'da, nya a'panewe barragu, " Ngenenyawi MYORI Maromba Allah'mu?" Enga etada matagu, mba deke-dekewi pagaina rede laradana.Awalibali Ata Yahudi11Enga wa'ige loddo mbu' pakedde baliwe tembokamu. Ne loddo nyabawe mba pagellara gowe wattemu.12Nee loddo, enga ammi'di ngara ata barramu wali Asyur dukki nee wanno Mesir, wali Mesir dukki nee Sungai Efrat, wali bonnu dukki ngara bonnu, monno wali letena dukki ngara letena.13Takka, ne tana enga karingina orona ngara ata'da, monno orona ngara parawida.14Ndawa'wi ngara ata-Mu wai tokko-Mu, ngara bebe ndouMu, amawewara nee kadawudana ne tilluna oma uwa wasu. Ndawa wa'iwi nee Basdan monno Gilead, ahinna'na hetti ndou patalirabada.Na Israel Enga Pakudunadi Ngara Mu'na15A'hinna wa'ina hetti mbu louso wali tana Mesir, enga bogudi ngara parawi pakarobba denga barrada.16Ngara bangsa enga etadawe monno enga makkeda natubawe ne pawessida, enga todidawe ngada'da, monno enga katilluda.17Enga dallidawe pa'utana pagaina nippe, ahinna na ranga apalawe ponnu tana. Enga kadadakada mba louso wali umma'da mba arowi na MYORI, Maromba Allah'da, mba madautawi. Ne hidda enga madauta'Dagu!Pujian bagi Tuhan 18Garra kuwi Maromba Allah ahinna na Yo'u, a'opiwi ngara diraka, nda deku wa'ige ne asala, monno a'opiwi ngara pasala'da Ndou-Mu?Nya dana pattukiwe bangata ate-Na nadukkiwe kadukkana, takka nawaige ne manowara setia'Na.19Enga manowara mbali'nada, na opida'di ngara sala'da, monno na lettoda'di ngara doku denga'da nee tillu bonnu.20Mu' boge manowara ate'Mu barrana Yakub monno manowara'Mu barrana Abraham, ahinna na papakirabaMu, lapata pa'auraMu barrada umbu waika'ma nettipona.

Habakkuk

Chapter 1

Na Habakuk Na Mangellu Barrana Maromba Allah 1Patekkina Maromba Allah Paetana Nabi Habakuk. 2Pirra gain dommopo MYORI, baku kadengnga, tapi ndu rengnge kiwaga, ku kawaro barra-Mu, " Waige Bottu" tapi Ndu gatakiga?3Nee kaneeGu aboga barragu ne krodduka, Nyawe kaku patuuge ne kalawwora? Bottu monno bokala waige ne aro matagu, kattokatowa monno pariana engage. 4Nyawe ne Bahinna nee. Ne Hukum na muage pawessina, monno ne adilla danna lousona. orona na ata bokala na kopawi na ata Nduwa, nyawe ne adila na malle kaballeka. Na Myori nawalewa Habakuk5Etawe netilluda ngarakuwa bangsa, monno mattarage! Karobbage, Ba Ku pawillige pawelli ne dalaramu wukku dappa waimu, lakka ba tekki bakogo barramu. 6Ne ahinnatakkana, Yowwa lage appa keddewa na ata kasdim, ata bani monno a kusso, akako uppu tanaba leduge monno padou padangi waada wukku dappa oro kuuda. 7Hidda bangsa appawessi mono ata pamadautawi, ne adil da monno kalada 'da na waliwe toudeta da.8Hetti ndara da na louka pangettana wali natti Wosa, na louka pa marukkata bana gedde ge. Hidda pasukan mangudarana ammindi aka guppuka, ne me marro ammi ndi, A lera apa gaina wanne bamatewwaka. 9Ngara kuwa kabissu ammindi appa Gobba, hidda pasukanda aro apa gaina paringi timura, monno appa kuandi atta pawoppana napa gaindi laingo bonnu dana.10Aka nissikawi Rato-rato monno ama'itandi hidda ata preta. A ma'itandi hidda kangali amandeta, a oni waindi tana, monno akatakoge ne padou. 11Bage, a malle apa gaina kapote, apandege ba salah orona ba boge ne pawessi douda.Kalalluna Habakuk aka duadana. 12Nda you ki nya a waina hitti ulluna nya MYORI, Maromba Allah a biah? Yamme damma mateki. O MYORI, You lage a tendukandi hidda gailage ka pakakowe ne pindala, oh Gunung Togo, You lage a pedewi hidda gai lage ka yawe ne pindala.13Hidda mata-Mu a allu ba suci wukku ba etawe ne a dirraka, monno You ndu beikige bu etawe ne Kaballi bikku. Ka neegu a etawa na ata aka mballi bikku monno ka kakalamu, bu etawa na ata bokala a kaballowi na ata louka pa nduwa wali ne touna? 14Mu rawiwi na ta piah pa gaina Ia-ia ne bonnu dana, pagaina ngara kua ranga nda mangu ata paretana.15Ngara kuada na tonnguwi waindi kail, na woppa waindi kawuwa monno napakuandi wandi jalana, ne nyawe ka ma'ita mono ka nego. 16Oro bahennawe. Na na bondala maraka tubana kawuwana monno na natunnuwi marakana tubana jalana, orona hidda ngarakua pawaina, nakollege ne kanengga a bonnuna monno pangaa aminnaka. 17Nyawe kanna palousoge katopona monno napamatewi ngarakuwa bangsa-bangsa tanpa waiige ate amanowwara?

Chapter 2

1Ku beige baku dede ne padou apparedda monno baku dede ne ponnu tolakana, Ku beige baku mattarage monno baku remage appawe patekkina ne lii biana barragu, monno appawe pawalanagawe ne pakka lallugu. Na Maromba Allah Nawalewa na Habakuk.2Na MORI hinnawe pawelenaga, "Tulisawi hiddda pa eta monno kamatokai ne ponnu kabibbi togo, gai laige hidda ata malle kaetawe. 3Badekukoge hitti paeta engapoge bana remai rapana, takka ba nadukkiwe rapa bana tomawe daiba allawolo. Takka bana madoikolage, Remage, Ba ne ahinna takkana ammige monno daiba ma andana.4Ne ahinna takkana, na ata akeketa katukku ngau na ne atena danna lurutkiwe, tapi na ata andua ngindina natolekage ne atewaina. 5Na ata a keketa wekkina, monno ata ama podeta hidda lage nda kadambe. takka lage enga waandi, nama ngangawe ngada 'da napa gaige padouda ata mate, monno nda beku pagaina mate, nyawe hidda ngarakuwa kabissu ka pakuandi monno ngarakua bangsa kappa imbondi.6Da hidda ngarakuaki hidda ata appa kakowa na tedada tubana nya, geileda monno tedekada. "Punnina: "Kareibanai ata awega pote tuba touna awaindi dou ata- pirra pia dommo? monno, apabotowe toudouna tubada pawai papa ande!'' 7Danna kapaddekakipo, appa ka nda hiddaki akatiwu, monno aka tattaka hidda ata appa ganggutau, nyawe yaou ka waigu dou paka tako tubada? 8Orona, bu rampokawingara kuwa Suku Bangsa, nyawe hidda bangsa-bangsa a engapona a rampokau, orona raada ata piah ama lega monno orona bottu ne ponnu tana, kota monno ngarakua ata ponnu tana.9Kareibana ata adeke utuna waline dappa douna tubana umma katongana. Nati ata na taige ummana ne padou ama jaga, gai ka nda todoka namme abokala! 10Mu pangedage adirraka a aro ummamu, Mu tippukandi monno mu pamoddawi kabissu bangsa alua mangedana, ne ahinna takkana mu rawina salah a aro tou doumu. 11Ne ahinna takka nala ge hidda watu-watu awalina temboka deta aka aula ama dengngi, monno hidda kogola umma lage ba hidda a wale.12Nanangngana ata apa keddewe ne kotana ne ponnu raa, monno a bondalawe ne pondasina ne ponnu parawi nda duwa. 13Ne ahinna takkana, Na Myori a raina tana monno langita, danna patukaki na bangsa-bangsa bana dopawekkina bana pawillige ne pawilli pangaada api, monno kabinssu-kabissu ba dopage ne pawilli damangu ina? 14Ne ahinna takkana, Ne ponnu tana na bonnuge ne pande tubana ege deta na Myori, na pagaige wee a ponnuwe bonnu.15Na nangngana ata a yawi paenu na olle atana na pakaulage buttu ate, monno napa maboka paenu gai kana eta nai pawaina. 16You apa bekutawaibagu kaniska wukkupa deluwe ne kehormatan. Enu kaina you monno ka ala-ala kaiwu. Na Gosi pega Limma detana Myori na madikkira barramu, monno dirraka akaladana na mapepe weikedetamu.17Orona, ne kadekala a aro barada Gunung Lebanon ba nya a koporagu, monno hidda ranga papa modda hidda pa kattatakagu, orona netti raa ata ama lega, monno kadekala a'aro barada negeri, kota monno ngarakua hidda atana.18Appako gunana nati kasalatou pa ukira pa pahat da ata a raindi? appako gunana nati Kasala tou padopola wukku apa nungngana mapodeta? Na araiwi na waiwi na wukku parai douna, bata etako na paraina hanyalah marapu-marapu nda panewe. 19Na nangngana ata appa newe barrana ne kadippu wasu: "keddewu!" monno, barrana na tagowatu kabongnga: "Ndindarawu!" Nyakana apa nungagu? memang na kalambena doka monno perak, tapi ndaiki lolo ngauda jana. 20Akan tetapi, Na Myori engawi ne padouna ama deta ama jaga a kudusa. Dangngiwu barra-Na, ta ngarakuwa kawiduka ponnu tana!

Chapter 3

Sabaiyana Habakuk 1Sabaiyana Habakuk. Ndodo Ngi'o tekki. 2MYORI, ku rennge bawe panewe tuba Mu, parawi-Mu oh MYORI, kumadautandi! Patolekawi ne pa palawaina ndou, boge lage ne pa palawaina ndou, monno nee buttu atemu, lolowe ne manowwaramu!3Na Maromba Allah walina nemme padou Teman monno na Mahakudus walina nemme Gunung Paran. Ne bibbitana na ponnuwe ne ngarrakuwa langita, monno ne ponnu tana na bonnuge ndodo geile a aro barrana.4Wa'i ge ne mangewala apa gaina loddo a pota, monno waige wegara abibbaka ne limma detaNa monno nee nyawe padou pakuwa wainawe ne pawessi-Na. 5Ne aro barra-Na ne kapore nakakowe, monno ne magoddoka na dekuge oro waina.6Na kedde, ne tana na goddoka, na patuuge wello kawanana monno na pawedda bangsa-bangsa. Gunung-gunung awaibana hitti tana mema ama dawu, monno ngarakua letena arata douna a runu, netti nyawi lara-larana ara douna.7Ku etawe kareka-kareka da ata Kusyam ba needi pakoseda, tenda-tenda da ata midia ama goddoka. 8Barrana Loko mu bani tetatakka oh MYORI? ne kaneegu a pamoddawi hidda loko? Barrana bonnu, mu bani, nyawe ku kaletewa dara monno kreta kemenanganmu?9Na busur-Mu mu wukkeba, monno mu patamabai ana pana. Wou mu tialandi loko-loko ahinna na ne papa endaMu. 10Hidda gununga aka dandaka ba etawu, wee kanolaka na punni, Na Samuddra raya na punniwe lii na, monn na keketa limmana.11Na mata Loddo monno Wulla na danggi ne pa douna, orona bibbakana ana panahmu a malle. 12Ne BaniMu na lawiwe tanah, monno ne buttu ate-Mu, Na ledu-ledundi ata ponnu tana ia padou-ia padou.13Mu kako ullu aro gai kappa toleka umat-Mu, gai kappa toleka ata papa 'daba-Mu limma. Mu rukkuwe pa'duda ata abokala, monno mu wukkewe temana na dukkiwe tana dana monno nadukkiwe ba padeendi togo.14You mu duka wai ana panana douna barrana pasukanna, a beina mbani monno ba ngindiwagaa ne natara dana ba waige kabara, ne baetako yo ka beina kaballona atta milla a kwaa mboto aka bunni. 15Hidda ndara-mu, Mu ledukge bonnu, wee bonnu bubba-buba kaldana.16Ne baku renge belli waiiwe, na kadandaka ategu, ne rowigu na kadandaka bana rengewe punnina, hidda ngarakua rowwigu yoka tamandi balatunga, monno kuka dandaka ne padougu. Hinnamu ku kadanna, ku remage ne loddo a sussa a ammina barrana bangngasa appa kuana ba keddema. Engage ne Maita podi barrana Myori.17Lakka danna wollako na Wasu Ara, na wasu anggura badanna uwa, ina wasu zaitun na pakkka roddukago ate, monno oma, nda dadiki nga'a panga'a, simbi monno bebe ama 'dau wali nee gollu dana mono ndaiki karambo sapi ne gollu dana,18Hinnamo, ku ma'ita podiwaga nee barrana MYORI, monno ku geile nego barrana Maromba Allah appa tolekaga. 19Na MYORI Maromba Allah nya pawessigu. Nya rai gandi wa'igu pagaina wa'i rusa, na palokoga ba kako neti letena. Tubana angindiwe dodo, Na waina kecapi.

Haggai

Chapter 1

Rapabanawe bapa kedewe umah na Mori. 1Ndou akaduada tengarana paretahna tohko Darius, wulla akaennena, kawunga wulla, ammingge liina Mori ledena Nabi Hagai mbarana Zerubabel, anana Sealtiel, bupati Yehuda, mono mbarana Yosua, anana Yozadak, rato kalada, punina, 2Liina Mori akolakana tana atakarana watu: ' Hidda bangsa bapa newe, ndana dukikipo rapana bapa ndende baliwe ne umana MYORI.3Bangge amingge liina Mori bana lendengge Nabi Hagai, kalina punnina, 4Nyakado rapana neyemi baengami, neumahmi papa wono andua? Taka ne umana Mori engangge bana manualawe? 5Malahina liina Mori atakarana tana akolakana watu, "Matarangge ne kawodekami! 6Misobara paluana taka sodikido pakeni mi. Ngaami taka ndau bekutaki, mienu wumi taka ndana lengaki ngge maroimi, mi tau kalambe taka engage kalikkamu. Ata a menaba kasewa anggainawe adeimba patauwai a lombolenga.7Hena Lii Mori ngara tenganawe, matarangge nekawodekami! 8Penengge ne ladakana, ngindiwi wasu, mono kaipakede we umah Mori, nesauwa enga danangguwe bapa deika wunda denga dowe ngarana Mori, hinawe liina Mori. 9Neyemi mimenengge nealuana, taka sodikido pakolemi mebakona ngindiwe umah, nesauwa kupamosawe. Apa nyahinawe? Liina Mori ngara tengana, "Mala neumahnggu baenga dongge bana manunggarawe, mala neyemi baengadongge pamatarangge umah doumi.10Nyawe nelangita kana pattuwe wee penni mono netana kanapattu we ina. 11Mono kukadengange meratana ne wano nadukingge lete-letena ka nyawi pare, anggur, wee lingi, lepata ngawu nawe netana, dukingge ata, ranga, lapata ngara kuwa parawi lima mu."KATARINGGE BAPA KEDEWE UMMANA MORI 12Bangge Zerubabel anana Sealtiel, Mono Yosua anana Yozadak rato kalada mono ngara kuwa ata awaipona ne bangsa a dekungge ne papatukana Mori maromba Allah, nyawe ngarainawe hidda bangsa kama ndautani Mori. 13Bangge kahinangge Hagai, patukana MORI, dekungge papa nauna Mori mbarada hidda bangsa, hinangge, "Ne Sauwa enga dongge baku karawawu hinawe liina Mori."14Mori napa kawodekana atena Zerubabel anana Sealtiel, bupati Yehuda mono manggesora atena Yosua anana Yozadak, rato kalada, mono ngara kuwa inawe ne bangsa. Bamai kapa wilinggene umahna Mori, ngara tenganawe, Allah da, 15(2-1) Neloda aka duakabullu patahna wulla aka enema, ndou paparetapona Tokko Darius.

Chapter 2

MORI NAPA KA WODEKAI ANA ALLINA 1(2-1b) Ne wulla kapituna, tanggala aduada kabulu ia, amingge liina MORI bana lendengge Nabi Hagai kaliinangge: 2"Tekinawe mbara Zerubabel, anana Sealtiel, bupati Yehuda mbarana Yosua anana Yozadak, mono rato kalada tilluna pandou,3Nggarai kumi netilu miyemi aetabawe uma Alla mono kamadakana we heti a uluna, nepangedamu peinawe kawodekana nebahinawe? Peina anggaina ba ndai tumanawe ne aro matamu? 4Taka nebahinawe pawesingge ate mu ta Zerubabel, hinawe lii Mori pawesingge atemu, ia Yosua anana Yozadak rato kalada pawesingge atemu ngara kuawa rakyata newanno hinawe liina MORI, pawillimia, taka neSauwa engangge baku maringi mi, lii MORI atakarana tana, 5dekungge ne pakira mono paketenggu heti bailoso walitana Mesir. Ngaunggu engai ne tillu mi. Ndaimandauta kana!6Tetakawe, hina liina Mori ngara tengana, lunggu takangge sodi ciapo, ne Sauwa baku kodokangge ne langita mono ne tanah, bonu, tana marah, 7ne Sauwa kukodokangge ngara kuwa bangsa dakingge poteda mono ngara bangsa amai padeku. Nyawe ne Sauwa kudakingge ne umah na Mori anggaina kamadakana, liina Mori ngara tenganame.8Tembaga dounggundi mono ndoka dounggundi, liina MORI araina tana mono langita. 9Manandanawe umana Mori nebahinawe nalouka pama nanda pongge hiti a ullu. Liina MORI araina tana monno langita, nepandou newe, Yauwa kuyawe moli, Dame hinnawe liina MORI araina tana mono langita."NELODO TAKOLENA KANURU KANENGGA 10Nelodo akaduada kambullu patana wulla jua, ne ndou aka duada du paretana toko Darius, amingge lii MORI mbarana nabi Hagai, kahinage, 11Hinawe liina MORI araina tana monno langita, tuwa mbarana toko tumanawe pareta: 12Na ia ata bana ngindiko kanaa tidina ne lawe kalambena, nyawe lawena kana tondowe ne kabamba, papatii, anggur, wee lengi, mono apa pangaawi, nakabali wee maringi kadunya?" Ngara rato awalewe, "Indaki!"13Nyaka namatua Hagai, "Nyaka ia ata bana dirakako oro wenana ata mate, natodo kuwawi, ngara kuada adirakia?" Ngara rato awalewe, "Adiraka!" 14Ahinangge Hagai: "Hinabai ana allina mono hidda bangsa aronggu hinabei liina Mori. Hina kaiwi ngara kuwa parawi limada. Ngara kuwa papamarakada nee adiraka."15Nebahinawe matarangge wali lodo ne mono toma ndapa ailapa na ia tonggo neponuka tonggo wadeka nee uma Mori. 16Hetipona neba amindi ata aetawi kangatuda paa badekukongge duaka buluwa loni, awaina kambulu kidoa; mono nebakako ata nepandou papadinaka wai anggur nggai katakowi mono karawindi lima kambulu marawidahim, taka dua kambulu kidowa marangina. 17Ne yowa kupawadenggundi ngara kuwa parawi limamu kuaindi moroda, panaa, mono ura mbolo, taka yemi ndama dikirakawi mbaranggu; liina Mori.18Matarangge kataringge nelodo mono nemi muri wali-muri wali walina, katari domongge nelodo aduwakambulu pata wula kaiwa. Walinawe nelodo barawingge weli uma Mori, matarangge: 19Neba waipundi wini nelonidana, mono peinawe liida pola, anggur, ara, delima, mono pola Zaitun ndauwakipo? katarine nelodo neyauwa kupa maringiwi!"20Kahina Mori, mburuwa akapandona mbara Hagai nerapa aduwa kabulupata wulana, hinabawe: 21"Tekinawe mbarana Zerubabel, bupati Yehuda, hinabawe: "Neyauwa kugodokangge langita mono tana. 22Neyowa kupanggoba kabalekangge mbotoda ngara toko-toko, neyowa kupamodawi pawesida sangadi bangsa-bangsa, neyowa domo kumbola kabalekadi karetada mono pakaleteda, ndara mono napakalepena nambukana, ia mono ia orona teko.23Hitilodo, hinawe lii Mori araina tana mono langita, neyowa kudekewu you, ta Zerubabel anana Sealtiel, ata pawede-Gu, liina Mori, mono kupanggainggu you ahina waina tawuru patau tanda, orona Neyowa baku pendewu, liina Mori a raina tana monno langita.

Malachi

Chapter 1

1Hinnawe patekki li'inà Mori mbarada Israel papalede ndai Maleakhi. Maramba Allah namanawarai Israel 2"Youwa kumanawara minggi," li'ina Mori.Hinna mowe, limmi ngge mbi tekkiwe, "Peina Yo'u mbamanawara mangga yamme?""Na Esau nda angua kinai Yakub?" li'ina Mori. "Hinna mowe, newe youwa kumanawarai Yakub, 3Takka na Esau ku mbutuwi ate. Ku raingge ne letena na karingngi ngge monno hidda ndouna Ku raidi mareda kikapa."4Hinnako ngge Edom, "Ma masaikara mbanna, takka engnga pakkede mbali ma ne a masaikarra," nyaka, hinna li'ina Mori a tengngarra, "Ngga'i kundi ka pakedde we ne a masaikarra, takka ne Youwa engnga saikarranggo, ne hidda a pangarandi ,"pandou a ndirraka" monno "ata a kolena murka wali mbarra Maromba Allah mori wali mori wali". 5Haida matamu engnga eta ndounda monno yo'u engnga lummu ndonna: "Mori a Padukkanna ndukki mbali tana Israel."Ngara Ata Nda Paakaki na Mori6Na iya lakawa kana pa'akawi ama'na, monno na iya ata patuka kana pa'akawi morina. Nyaka mba Yowako Paama, ngenyakoge paakamu barra-Gu? Mba Yowako Morimu, ngenyakoge madautamu barra-Gu? Lii na MYORI arawige ne tana monno langita, barramu, ngara yemmi imam a' mbokala denga gawe ngara-Gu. Takka, mu matuwa, Peiwa'ina bama mbokala denga gowe ngara-Mu?'' 7Mi ngindiwi roti cemar nee ponnu atura-Gu, mbaka limmige mbi panewe, '' Peiwainawe mbama pakotorawi?''Mbi pangeddage, '' Na meja'na MYORI na bisawe mbapa dirrakawa!''8Mba mi pamaraka kowa na ranga a'kabura nya atuba marakami nda nyakiwe parawi a'diraka? Mbi pamaraka kuwi hidda ranga a'karodduka monno a'kabeko nda nyakiwe parawi a'diraka? Padukki pona Bupatimu, Na kaloga ate kadugu ato na rengga paduwawu? Lii'na MYORI araige tana monno langita. 9Nyaka hinnawe, " Nungngawe mba deke nawe atena Myori Maromba Allah ga'i kana manowarada!'' Oro limma mowe lage mbana ndadi ngara kuwa kowe. Peina Nya bana kaloga atena mbana rengga paduwa'mi? Lii na MYORI araige tana monno langita.10Ku pangeddangge wa'i tillu dongami a mbei ngge todimi binna nyaka karei mbanna yemmi nda pawegara api ne'e ponnu kabata-Gu. Ne Yauwa ndaku mbeikengge mbaramu, hinna li'ina mori atengara, ne Yauwa ndaki mbei kingge maraka wali limma detami. 11Badekukongge, wali pandou pota wa'ina lodo nee tuma timur na dukiwe tamana lodo, ne ngara Nggu nakalandangge ne'e tillu dongada bangsa-bangsa. Ngara iya pandou apamarakandi a mbou wangi monno apa maringi domowi pamarakada oro ngara-Nggu monno hinna kaiwe panga'a patalarada a dua apamaringiwi, oro ngara-Nggu a kaladana tillu dongada bangsa-bangsa, li'ins Mori ngara tengana. 12Taka, ne yemmi na ndirrakawe mbippa ngedangge, "meja na Mori a wago takkaduni monno panga'a a wa'ina ne'e kanissika amokuwi!"13Limmi ge mbi panewe, '' Etawe peiwa'i nawe millana!'' Monno ne yemmi mbi padu'a waGa, Lii na MYORI arawige ne tana monno langita. Mi ngindiwi ranga pa kedumi, ranga a'kabeko, ranga akarodduka hidda papamarakami. Ku kaloga ate kana mbaku deibawi wali limma detami? Lii na MYORI. 14terkutuklah ata mapodeta, amangu iya ranga mane'na nee tillu donga ngara ranga'na, pa tauna lii, takka napa marakawi ranga nda duwa barrana Myori. Orona, ne Yowa nera Tokko kalada'Ga, Lii na MYORI, monno ngara'Gu apa'akagawe nee tillu dongada ngara bangsa.

Chapter 2

1Nebahinna, pareta a aro mbarramu, ta ngara nduka imam! 2Nebanda renge kowe, monno banda paate kongge tutuna bai paakangga ngara Nggu, '"Li'ina Mori ngaratenganawe," nyaka ne sauwa kapamburrungge paweli ne mbarramu monno kupawelinggu ne we'e maringimu, ndommo kupawelinggundi orona mbi ndi ta'i ngge ne ate dana3Ne bahinnawe, Ku' kasakadi wolla uwamu monno Ku' saikarage taiko marakamu mata ndetamu, monno ne yemmi ka letto paolemigi. 4Mba enga pandemewe ba Yowa dona apadukkina lii barramu nga'i ne papakirama bama Lewi ka'enga engage,'' Lii na MYORI Maromba Allah.5Papakira'Gu barrana papakira moripa monno pamawenggala ate, monno Ku yanawe barrana ga'i kana madauta'Ga, monno namadauta takka'Ga monno nakawidduka orona Ngara'Gu. 6Papanungnga a'duwa wa'ige barrana monno da'ikige matipu ngada danana. Na ndekuGa ne mawenggala ate'Gu monno ahinna takkana, monno amangeda ata a'ndundakage ne pata memada. 7Orona, ne rowina iya imam nakarawawe ne papande denga monno ata awega pande wali barrana, oro nyadona ata papatukana MYORI Maromba Allah.8Takka ne yemmi, ndi'li takka kiwa na lara adua, amangeda ata akasala kako orona pata papanungngamu. Mu' pamoddawe ne papakira barrana Lewi, Lii na MYORI Maromba Allah. 9Nyaka, ne Yowa kaina Ku'pamakkemi ga'i kaipa kadirrumi hidda ngara bangsa, orona mbi da' mataradi ngara lara papatutu'Gu barrami, takka mi mattaradi ndu'mi banyako tuba hukum.''Yehuda Nda Benaraki Ne Barrana Maromba Allah10Ne itto nda iya kiwi ama'danya? Nda nyaki MYORI arawidanya? Mbaka, kaneida apawega wekina monno data dekukige ne papakirada umbu waika'da? 11Na manyangkal Yehuda, ne pamadauta denga na rawige nee tana Israel monno Yerusalem. Orona, na Yehuda napa kotora bawe ne padou amaneilo pamanawarana MYORI monno nyabana paamana lakawa mawinne allah wadeka. 12Ga'i na MYORI kana pamoddawi ngara wolla uwada ata arawige ne ahinna'na wali kareka dana Yakub, langoko na ngindiwi pamaraka barrana MYORI Maromba Allah.13Ne nyawe apandona pawukku parawimi: Mi toniwe ne aturana MYORI waina wee mata, ngio maloloka, orona dana angadengadi hidda pamarakamu monno dana kaloga ateki bana deibawi wali limma detamu.14Mi' tuwa, ''ne kahinna?'' Orona, MYORI nyabana saksi nee tillu dongana tubamu, ne barrana mba ndu setia, padahal nya olle dewamu monno mawinne papakiramu. 15Dana pa'iyakipudi na Maromba Allah nya? Nee taudana pakambu atena ne bana paiya migi? Wolla uwana Ilahi! Nyaka hinnawe karawawe toumu! Nda raikage nda duwa barrana mawinemu! 16'' Daku beikige ne mba pewa,'' lii na MYORI Maromba Allah Israel,'' monno ata a'tau kalembe patauna,'' lii na MYORI Maromba Allah. Nyaka hinnawe, karawawe toumu monno ummana manyangkal!Loddo A'tuba Penghakiman17Ne yemmi mi raibage pakarodduka ate denga'na MYORI orona patekkimi. Takka, mi tuwawe, '' Peiwaina mbama pakarodduka nawe ate'Na?'' Ne mbi pangeddage: '' Ngara ata araige ne adiraka na duwawe ne aro matana MYORI; ne barrada Nya pakaloga ate'Na,'' ato ba'dahinnako, ''Ge neinaywi na Maromba Allah a' mahukum?''

Chapter 3

1'' Gillakana, Ku pangindiwi ata papatuka-Gu apaduwa lara tuba-Gu! Bage, Na Myori paellemi natama nee bait-Na! Na Malaikat papakira pabeimi enga ammiwi,'' lii na MYORI Maromba Allah.2Takka, garrawi a'bisa pattu wekkina bana dukki kowe loddo pawukku ammi Kuwi? Garrawi a'engana a'dindara mbana dukki kowe rapana bana mbowekkinona Myori? Orona ne'Nya ekakowa api apa bersina monno sabuna pamatobbawai. 3Ne Nya enga madiina pagaina ata memurnikan monno awanona doka kaka, monno na wanodi ata Lewi pagaina doka monno doka kaka ga'i kangindiwi pamaraka aduwa ne barrana MYORI.4Lenga pahinnawe, pamarakana Yehuda mbada Yerusalem napa maneilonawe atena MYORI ahinna na kawungana, ahinna hetti dou-dou pataliraba. 5Ku dukkimigi ga'i kaku hukum'mi. Dana mado'i bawe, Ku padedarage mbaku lawadi ngara ata pakondu, ata a' berzina, gobbadi ata a'panewege dahinnana, monno gobbadi ata a'podetawi kasewada ngara ata pakasewa, hidda a' mokala dengadi mawinne walu, lakawa ana lalo, monno ata eka lapata damadautaki aro barra'Gu,'' Lii na MYORY Maromba Allah. Keduna Wali Barrana Maromba Allah6'' Orona, Yowa dona MYORI, damawunga. Yemmi, wolla uwana Yakub, dapa moddakimi. 7Wali poge hetti masa'da umbu waikamu, ne yemmi mi' kasala kako bana monno da'dekukidi pareta-Gu. Madikira bali barra-Gu, nyaka ne Yowa enga walibaliGu barrami,'' lii'na MYORI Maromba Allah. Takka, mi' matuwapo,''peiwa'ina mbama wali?''8'' Na jadikawe na ata bana tipuwa Maromba Allah? Takka, ne yemmi mi' tipuwa-Ga. Takka, limmige, ''peipatana mbama tipu'Wu?''Ne mbi' yawi pamaraka persepuluhan monno pamaraka pa'piaeka. 9Ne yemmi mi' wenna kutuk, takka engapumigi mbi' tipu wa-Ga. Ne yemmi ngara kuwa bangsa!10'' Ngindi ngara kuwawi pamaraka persepuluhan nee umma perbendaharaan ga'i kawa'i pangaa nee umma-Gu, lii na MYORI Maromba Allah, ''Appawe ne Yowa kadaku wukkewe ne langita monno Ku paburrudi kanuru kanengga barramu nadukiwe mbana tutuwe tolekamu lappata na seipawi.11Ne Yowa douna a'tombawi ngara kabala wirrita nyaka kadana dekkadi i' omamu monno na wasu angguramu dana ngauki bana uwa,'' lii na MYORI Maromba Allah.12''Ngara bangsa enga hiddagu na duwa tolekamu, orona yo'u bana wanno pabeida,'' lii na MYORI Maromba Allah. Loddo A'tuba Penghakiman13Ne pata panewemu dana duwake a'aro barraGu, hinnawe lii na MYORI. Takka, limmige mbi panewe,'' Appa patekkima atuba toro-Mu?''14Limmige, '' Kawodo kataba barrana Maromba Allah da'iki pa'utu wa'iwe. Appawe pautu wa'ida mbata dekunadi lii pareta'Na monno mbata tauwi kalambe berkabung ne arona MYORI Maromba Allah? 15Hinna nee limmadi hidda ata a'kagula ngau na duwa tolekamu. Hidda ata a'raige ne a'bokala na duwawe tolekada, monno hidda ata a'nungnga Maromba Allah a' luputa.''16Mbaka hidda ata amadautawi MYORI kahiddage mba panewe, '' Na MYORI na etawe monno napa ngeddage, ne iya buku palolowai namatulisawe barra'Na tubada ngara ata amadautawi monno apa akanawe Ngara'Na!''17'' Hidda bana dou'Gu ,'' lii na MYORI Maromba Allah, nee loddo papakiraGu. Enga manowara'Gudi ahinna na iya paama amanowarawi ana'na lapata na urusawa.18Enga eta mbalime barrada ata a'benara monno ata nda benara, ngara ata a'kawodo kataba barrana MYORI monno ata nda kawodo kataba barra-Na.
Chapter 4

1'' Enga dukki takkanawe ne kirana, nawegarawe pagaina api. Ngara ata akagula ngau monno ata araige ne nda duwa angu unnu jerami bawi. Ne loddo paammiwaige nyabawe mba tunnuwi, lii'na MYORI Maromba Allah, da'iki paga'ina lapata kalerretana monno ngara karaa'na. 2Takka ne yemmi apa'akaga ngara'Gu, surya kebenaran akan terbit dengan kesembuhan pada sayapnya. Ne yemmi enga louso'mi eka kowa ana bebe ataberuta wali gollu dana. 3Ne yemmi enga dekemidi ata fasik ne hidda ekakowa pa'u tana ne kabu tana wa'imu, ne loddo papakiraGu, lii na MYORI Maromba Allah.4Lolowi lii pareta papadukki baGu barrana ata patuka-Gu, Musa, nee letena Horeb ga'i kapa dukkidi barrada ata Israel, hiddadona ngara pareta. 5Ne ahinna'na enga patukaGuwi barramu Nabi Elia mbana dukkiwe loddo pa'ammi dengawi na MYORI. 6Nyadona apagaddolage ateda ngara paama kana mawaleka baliwe barrada ngara ana'da monno apagaddolage ateda ngara lakawa kana mawaleka baliwe barrada ama'da nyaka kadana dukki kawe mba Ammiga baku pamoddawe ne tana.