Mo: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Jude, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Revelation, Romans, Titus

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

Yesus Kristus Wihala anduariwema

1Tin, Yesus Kristus wihata anduari wema, Daud, Abraham benaturu. 2Abraham ibundi Isahkibundi Yakub, Yakubibundi Yehuda dop rafunrit. 3Yehuda ibunri Peres, rat Zerahmat dop tamar, Peres ibundi Hezron, Hezronibundi Ram.4Ram ibundi Abinadab, Aminadab ibundi Nahason, Nahason ibundi Salmon. 5Salmon ibundi Boas di di Rut, Obed ibundi Isai. 6Isai ibundi raja Daud. Daud ibundi Salomo, rat uhun ha Uria.7Salomo ibundi Rehabeam, Rehabeam ibundi Abia, Abia ibundi Asa. 8Asa ibundi Yosafat, Yosafat ibundi Yoram, Yoram ibundi Uzia.9Uzia ibundi Yotam, Yotam ibundi Ahas, Ahas ibundi Hizkia. 10Hizkia ibundi Manasye, Manasye ibundi Amon, Amon ibundi Yosia. 11Yosia ibundi Yekhonya, durar rafunrit pare hamo ra di allih yiuef Babel.12Fe arau riu Babelitda du, Yekhonya ibundi Sealtiel, Sealtiel ibundi Zerubabel. 13Zerubabel ibundi Abihud, Abihud, ibundi Elyakim. Elyakim ibundi Azor. 14Azor ibundi Zadok, Zadok ibundi Akhim, Akhim ibumdi Elihud.15Elihud ibundi Eleazer, Eliazar ibundi Matan, Matan, ibundi Yakub. 16Yakub ibundi Yusuf Maria ahunit, rei ibundi Yesus mau arfohndi Kristus. 17Jadi amnah heit to empat belas, wifanti alamau dit Abraham opehodi Daud empat belas, wifanti alamau dit Daud op fear auriu Babel dop empat belas wifantia lamau elait pare fear auriu Bbale dop empat belas wifantia lamau elait pare fear auriu Babelit opehodi Kristus.

Yesus Kristus Arbundi

18Yesus Kristus arbundit wih yalai emeftin, hamoito, Maria tinanitrat Yusuf mat, alnafandar, beit memang, it yentantanim, andu ihuyendi we mouri, hamoi ihaprat kehakenaf, ahahumma. 19Wop Yusuf Ahunha mau ehayenefya, ipul di, hamatop ahunnit arketadi pare rafau, e wau pare ourit. Ibe ipur mimagradi ara ha tap.20Hamopare fanggomu yene haf wihi, Allah heijareroeta diema, hamo yenwe ef peiri eg tahndi Yusuf, Duad natun, ehem atema natap Maria kotapuldi, afubema ahum, wop rei nah yendiwe mourid andit roh. 21Amnah iwa bundi reinah tamtu map ahai ukuhim Yesus amnah reiwa sagfuri ag ronrit ef ibro aren riwe tal ni."22Wihitun wabun amnah, iwatadi fransis wifantia lai nabi, 23Marmau mahninahmau eta yenri ariri ar ke di pei wa bindi tamtu na eh, map tarok arkihim di ahai Imanuel, wih alatihitto, "Allah iwag tanen, idik"24Yen muni, a herarit Yusuf efei e tadi heijare roi wihi efal tohndi. Yusuf mimahin dit Maria, efahunit, 25Hep Yusuf ihap arhildi ihap afei arhildi ihap afei andanduh op, ade farpari ibundi tamtu naeh maruh Yusuf efohndi ibe ahai Yesus.

Chapter 2

Fanta Tamturi Aren Hemiwar

1Pare hamo Yesus arbundi Betlehem yen Yudea, hamoito Herodes rei yem dabu areme fantara-tamturitim aren hemiwar harmi Yerusalem. 2Pal namhimtalni yenihifa raja orang Yehudi ahtap barbundi idim amromdi Betouwit yen hemiwar pidim amtadi ami pe airi dabu amketotdi." 3Pare dabuit Herodes tiribun wihi mautin bei tatnatu emfalne eferye anah curen Yerusalem.4Maruh efauri agnah imandabari dop ahli torat dop tamturi mau arene Yehuda pihimtalni wifanti ala mautin, yenikifa Mesias mau arbundi. 5Maruh rarafal tohndi yen Betlehem paremau Yudea anahhei ibralter ane kitab nabi: 6Efei ehem Betlehem Yehuda ehem sekali-kali ehem itap paf yang terkecil efei tarok yang memerintah Yehuda efei ehem rei ukuk ki ukotakpur umat mau eyaubei Israel.7Aren ariri hatap Herodes elamhimri fantana tamturi ye nelamhimtani tarok efei betou mau alomdit. 8Maruh ihkiri tarok aru Betlehem ettafi efei ambu ambromdi reinahabau mautim an jenefa tinhe iniri tiwama peima tirikawabun. Peima awau ak dabu atotdi no."9Pare rafraje wihimau Herodes attafei maruh tarok raffrof haryiu di betauwit yen hemiwar efei ri mata iu paremau iuyen ihpin yen yen yatwar paremau renahtin ye nit. 10Pare tarok raffrof aru hariudi betouit tarok mamroetatiri.11Maruh tarok rarhiriu harili alomdi renahabau mautin rat Maria tinanit maruh Eiri dabo ratot di, maruh ragfu andandus mau aliriuwit efei persembahan audin ito mas, kemeyan dop mur. 12Pare ei effanggomube ef peri pamnah alkehrarihpan rit mar arketajau Herodes pare rawefottit aru fandutih altadi alahtih.

Raah saroh Par Aru Mesir singkiran ke Mesir

13Parehamo fantara tamturi arput keffrofit malaikat Tuhan nit altajema Yusuf elanef peiri petahndi kuki kweididi natumit rat tina nitomat keharbabur kiu Mesir kiu ken nihpin kuki kweididi natumit rat tina nitomat keharbabut kiu Mesir kiu ken nihpin op arik awalaifu ito Herodes yeneharwaweldi andabaotin ipur afum." 14Parei maruh Yesuf ikki didi natunnti rat tinan itomat panihai tobeh rasarohpcur aru Mesir, 15arwanihpin op Herodes teprn wihitin riwibonnit pamnah genaplah wifantimau rei abaotin efatorfri nobi farhei Mesir elamhimdi natunit."
Analtut Abouri arem Betlehem

16Pare Herodes emnah efeiye fantara tamturi tinto randaldi mahaptin kirikki maruh ihkiri kitut agnah abouri yeber umur 2 taun iwowahi ibe eta di hamo fantara tamturi.17Efei iwafon ihpin wifanti mauwe nabi Yermia efaltolfri : 18"Pe rafrariri iri aren rama, alnaltin roh hari fafte. Rahel haima yenetanri natunri petani eftih efei arkehanhendi e efei mantunri agnah tauhe."
Aren Mesir rit Lalahraripan

19Pare hamo Herodes eper hep malaikat Tuhan tin tani dafanundi Yusuf elame ef peiri arene Mesir elafaltohndi petahndi, 20Kukki ndaidi natu mit rat tinanitomal kesarohpar amkiu Israel efei tamtu mau ipur afum natupin it tibeper." 21Maruh Yusuf ikki pihirdidi natuntclop tinanin tarok aru Israel.22Aruwane bei raffraje efei harkilaus reidi yen dabu yen Yudea mengganti Herodes taman nit it atetna iwauwit efei wifanti yen peiri kuu Yusuf ku daerah Galilea. 23Pare uwu paremau it pareyen yen kota hibetih akaito Nasaret pe wifanti mau tiwabun pam nah genaplah wifanti mau elatafri, "Nabi-nabi it arkimhim jawau tamtu Nasaretbe."

Chapter 3

Yohanes Pembaptis

1Pare hamoet iwema Yohanes pembaptis yen padang gurun Yudea peyemet tafri. 2Atampenam efei kerajaan surga iwema ragruki." 3Irto efeiye hanehpin rei dimaksudkan nabi Yesaya pare hag et tai yen ara tamtutuih rei ariwemagyo iwen padang gurung. Ketahndi alai untuk Tuhan ketahndi piwabun dagmeh alah mau iwatadi.4Yohanes durreha jubah untafiru dop ai wari to afoufi wau maourryapi dop brema diedou dop madu amawarbei. 5Parei altajema penduduk arem Yerusalem dop agnah arem Yudea dop agnah aren daerah sekitar Yordan. 6Pareito mengaku ibro tarok kit pe Yohanes ranu urpikar ranuro Yordan.7Irto hamo hag aghiuri owi tamturi Saduki armi pirima arpur ranu arpirarar. Pe hag elattafriu tarok, " Hai eyam keturunan matu bludak heiharei ettafam eyam effeiye eyam pe, amkehar babur efei ye murka mau agmah iwama? 8Irto hasilkanlah afuit pe iwata di af perto batan, 9Dop mar amkegfarre pe eyam pam kelatta parkenan faturummafuit Abraham ito tete idimmit efei eyau awalatta fam mau Allah tiwarom piwaferi aboro-abori iwaf Abraham itto fati-fati mau!10Farai daldu ibratahri efei ai daru ai mau dop am nah ai ye nar menghasilkan mur effyari itto am nah arketer parkir yahyau yafu amatagro. 11Eyau ranu awarpirrammit iwaf fale awatampe nam efei ye rei hag iwamai kemudian dari eyauwit itop rei berkuasa dari eyau dop eyau tidak layak awah parrar kasu it itto hag reiye ranu iwarpitam eyam efei roh kudus dop efei yafu. 12Allat penampi yendi mimaro pe am nah iwataore paremau pengirikan nit pe iwafauwau gandum mit pe iwar hor rah yau lumbungngit efei ye bafu jerami am nah yafu iwahik kahyau yafu nar iwapen rit. Yesus di Baptis Yohanes13Parei ei werema Yesus yen ne Galilea, iu Yordan etajema Yohanes ipwi ranu wapaldi ima. 14Itto Yohanes efahtandi pettahndi, "Eyau reiye perlu ranu ukopar rau efeiyeito ehem rei otawema?" 15Maruh Yesus ettahndi jiu efeiye wihi mau tiwabun piwau affihpin pamnah idik menggenapkan agnah kehendak Allah." Bei Yoahanes erof ettadi.16Parei ranu e paldi Yesus ebrohpar ranuro pare hamoi to awang ngit terbuka pe hag aghiudi roh Allah ef mani bwi rit epor rihi ematet di bao, afouit. 17Bei rafradi awut to yen sorga yang ettafri haneh pin natukit rei atekehadi hanehpin rei eyau berkenang."

Chapter 4

1Jesus Dicobai Haritih Jesus ibemah jeneh roholkudus etajemah digjiruh farnsih Allah paretih arja. Wanharoh naruh namorah tamtutin etajemah ipur andaldih farnsih Allah naduh fauh 4o hari ukolaidaineh madutih, 2Hoahaf eh fanda 40 panih fransih Allah jhap ambremah ijen neh maruh ehe emnahdi mourih eh mereh atan lapar. 3Namorah tamtutin etayenah fransih Allah mar mawah hemto Allah meseh benatun ah, dop kuhkirik fatih-fatianei iwambun ahaffeh homeh-homeh atan roti-roti. 4"Fransih Allah igtahdi namorah tamtu alter aren kaltah rauh dwahei idik tamturih nafahrih teneh fanduh owahetin ihap hameh heh jaik malig iwayadineh andanduh hei Allah meseh bop ibemah igtah.5Ibun ihi jhindi fransih Allah namarah tamtutin nat te aruh Jerusalem fanduh tin efjah digjiuh ibun jeneh tanan nit hamarih atoh afoh, 6Namarah tamtutin elarhimtandi mar mawah ehenta Allah meseh be natum ah dop beh komfaneh korak kowahih he namorah tamtutin igtahdi rartel aren kaltah rauh dwahei agmutin namorah tamtu etahdi Jesus fransih Allah tamam mit iwagtafrih malaikat-malaikat it arkedagju ukarak kwenrih mimisih afoh dop amit nar iwanhanwoih fatih-fatih."7Fransih Allah egtahdi namorahtamtan agnahhei alter aren kaltah rauh dwahei agmutin efihpin nar eh nkondar auh jejauh toh Allah meseh be natun fransih Allah. 8Dalduhei elarhindi fransih Allah elaijiuh haroi maruh egfanundih andanduh hei dop beremah putih ehah aren fandutin aihma aren fandu fanduh tin, 9Namorah tamtu etajemah fransih Allah pe egtahdi andanduh hei aworfuh maruh he dabun ukoatan namorah tamtu tinbeh egtahdi fransih Allah."10Fransih Allah iberoh egtahdi namorahtin kuhupan kwentap [patin ehemta. Namorah tamtuh agnah ha ahari alten aren kaltah rauh dwahei dabuna katotdih fransih Allah Fransih Allah elatahdi namorah tamtutim kwihpar amah andarhaah it te tebeh agnahhei. 11Maruh namorah tamtutin maruh eharir ihpar di jeinik fransih Allah, malaikat-malaikat irimah altajemah fransih Allah raoh alohdih aritjehah ahai.12Fransih Allah tririh ibunrih Yohanes ibe rapuldih arigjiuh rarhir buih warfinuroh fransih Allah jhukpan jug jeneh Galilejah. 13Ihpaldih jeinik Nasaret amijeneh Kapernaum ranuh rabafoh Galileyah wanharoh Zebulon rat teh Naftali mat,14Fransih Allah efei wihitih efgah maruh andarki ibun wifantih nabih Jesaja egtai: 15Waneh tibuh Sebulon beh dop Naftali ukuuh ranuh raboh farwar ahait Jordan Galileja waneh jhap eh Jahudi beh wanei, 16Fanduh-fanduh aren neh pareh alamoh irimah aren alomdih fandurutih efjai ifun irjeh aren fanduh alamoh mauhtin irimah alondih fanduruh jeitih ifun17Hari dan waktu, inirik maruh diterof wifantih-wifantih dop peh andanduh hei, "Kehap antap anduh hanhanah hei Fransih Allah iweitiaha arah waho idik tarok agnah hei idik beh dabuh!"18Hamotih Fransis Allah jen nef zah wan-wan nafoh namuh Galilejah efagjorih andanduh hei ken kefeitap arak iwa hazih Galilejah aghiuh eromrih tani rih ruh hanoi ahai Simon ihinidi ahai. Petrus tahin it adareas arpur kih paldih apreh arpur ketarpur anih-anih aren ranuh Galilejah. 19Fransih Allah egtafrih kemah ketan, " Agnah eh awata fan. Wifantih ejam toh tarok sebagai penjajah tamturih mafal nih netapuh dop manusia owih." 20Maruh taltarok rahpaldih jeinik aprei maruh rafrof altaldih fransih Allah.21Fransih Allah etof maruh eromurih tamturik ruh tahin marat Jakobus rateh Jonis mat dop abowih Sebedeus bei irih tarok rafroh altadih taman ni arpar ketahdi apreh jen wauh roh fransih Allah. Inhimrih tarok mah altadih. 22Maruh eh tarok rahpaldiyeinik wauh dop taman ni irih tarok maruk altadi fransih Allah. Yesus Mengajar Berhotbah dan Menjembuhkan Orang23Fransih Allah jen Galilejah efrap eappaldi fanduh dwahetin efei mahawih hamarih aren pareh maruh-maruh egtaf rih wifantih efjai. Taman mit anah he arah. Iwahorih tarok agnah haneh pin eh watah idik tarok ahnah irjeh andenefeimah dop talnih tauh ildin neh. 24Inrih mengenai fransih Allah hep ditarepar fanduh-fanduh tri rih arbun neh siriah mafanih-mafanih netapuh manusia ourih alteajemah fransih Allah watarpur ar maruh agnah hei daburih arkidih ahai agnah hei. 25Manusia toh awrih rafrof agtahdih Fransih Allah hamoh maruh rih aren Galileja Hep armih rihta 10 kata aren Jeruselem arnih dop Judejah dop rihmah aren waneh fariwar ariwaneh Jordan mah.

Chapter 5

Wifanti efya yeiceha itu abotibu afu hep etafri

1Aru tamtu amitu aghiutamturi magnuhna andarmi harhar ane, maruh yeiceha itu abotibu afo, ematet, natun irima altajema tani arya. 2Maruh agne tamtu atafri irifanti efya. 3"Ehem top efya, tamtum ohawene andandu hatapu, ehemit uko hondiwe bob raba. 4Ehem top efya, tamtum aha wene hanhanah, tamturi pihpin iwanen ahanhenau.5Ehentop efya, tamtumit lemah lembut, eijan nane amkedemi difamahu dwahetin. 6Ehem top efya, tamtum mourim eghaftih au, dop brownin igmuewau wifanti efya. 7Ehem top efya, datum afu efya, ehem rei okorow anduhtih efya. 8Ehem efya, datum afu suci eyan nanu am kerandi bob raba.9Ehem top efya, tamtum ukwetama andefyai eyam ih pirim bob raba be matunri. 10Ehemtop efya, tamtum ranen ramalmilmenewan wifanti wfyai igpiribe ragma dwahetun.11Berbahagialah eyam efei eyau perag hu parau dop Allah tenau dop arke tu wihta ru dop wihi hanari. 12Mam roket dop worwo reu kehken we wop andu wifafu wundu yenwe Sorga wop imetifhpi nabi-nabi ar feiam matai anduaru Allah tanri.

Fandutin Mati Dop Uru Iydi Fandutin

13"Eyam amkehaken af garam fandutin, efer garam mau iwa waf ra nu, andam kefeidiaffe iwalaf mermereh?" 14Eyam to uru iwau di fandutin, kota eha yewe haroa foito nariwama mag ne.15Heihare pelita iwatopta iwabunawen palma fafa melainkan iweijahem meja afa, agnah ara di wawahi ahari tarok agnah arenwe ramorohe. 16Iwan ahfehpin danduru iwaharitanturi arkegtapun andarki afeitin top efya, agnah amkenke ditete ahai ematet yene ragma dwahetun."
Are Tamtu Dop Yabwi

17"Kenerau hamafo amkegfar hep awatanfuntanfan buku yabun dop Allah tamturi iribe katah rauit. Eyau awotam ema nar awa hahuhtan, awatahndi iwabun efya. 18Tin awa lagtafane au, marmaw fandu dwahatin nar i weini fan ettit, nar andutih iota iwa tamfuntan buku saburit andanduheit iwabundin.19Fanggomu pihpin heihare tukagtau kogtamfuntanibe aratih ralteryen buku yabirit, dop iwagtafri wifanti efya tamtu hagpihpin iwenwodarkiro iwahirau ragma dwah tunnei hare ukotadi andarhaa efya, tani wifanti efya tani wifanti etafamau ede mahmuadop sabui, iwa matet ene ragma dwahebob raba yenit. 20Din awolagtadan iwa, andarku amhamenetin, ku tadi ubema agama kataditap sabun dop Farisi iribe agama, marmawim nar ukuhir ragma dwahe mau bob raba yenet.21Madra daldu wifanti edya, enenegtaran bobridop rabari jangan membunuh, hei hare membunuh ima arkidun iwaper.' 22Tinawolagban iwu, heihare tamtu iwahbetdi radunit harus di hukum, hei hare ukagtadi radumit ehemta mangkobu arkeitwaupare nah mahkamah agama arenit heihare bero dan heihare ibero iwagtandiehem jahil ima arkegjauh paru yadu dwahe ene harbirtun.23Andarki iwau persembahan witinit wejeha mesbah adu danggomu edyaiwa horwama, fangomi kodeidi, ahandwa andu odadei jauh radumit buat ehem, 24Kuhparar keinik, persembahan udijehuane mesba adu kota jau rat kedagbetdin ratradumit tamat kedrarim aririmit, kurih parama dop hep persembahan kodei.25Halruh rat lawanito mat kegdariharirim, rat keglafabet. Yambemarat manen maradau ala manain, eituwautap pare ala tamturei arenit, alait wautap pare iri rasurut wanit hamap arke kirhirhirawu buih wardinoro. 26Kin awatagdan, marmawi narukorahpar, oputangofeiri ehem akwodri adtafin.27Eyam manen mabrarigu widanti edya, kedeitap hinah.' 28Tin awalagta fam au, hei rimane tamturi rajan ranem weragkahki taran madalmi, fat wafu han haneh eta jema ia sudah bersinah dengan dia datafuro.29Efei aham malna dagmih menjesatkan ehem kutiwet kohau itop efya buat ehem, iwad yanimit tanimit tih iwaf sanhana iwenwe edya arkehuan yabu dwahe eneharbirtun. 30Edei mimin dagme iwarohtanu ehem, koarpar kwet kuhan itop edya, andanduh arenutanimit tihi wadhan hana hamap tanim iwene edya arkehian yadu ro.31Wifanti enem egtadanau dalduh, hei hare ukuhpaldi ahum mahmi, ukodeih dih kaltahrau, hei hare u khwendi a wuhparu. 32Tin awalagtafau hei hare tamtu iwahpaldi ahun it kecuali berbuat hinah, ihpin ibema andarki iwa hene tamtum tih kwe tapia berhinah.33Manen madraria ipin widanti edya awogtadrau idik bema bob rabari jangan sumpah palsu tin ketapuldi sumpah mau dihadapan Tuhan.' 34Tin awalogtadam awu, amenwe danggomu amenwe sumpah kedeitap demi langit dan bumi, langit tadalah kota Allah, 35Iwaf dandu dwahetin, adalah tumpuan kakinya, iwad Yesus alom ragmai wunduh.36Danggomu kekardeitap sumpah, iwad dabumit ehem anduh hatapur dop ukedeiri dabunerau iwahah magasa. 37Edei ukogta marmawi yao koglata marmawi anolanduh, natamtu yenei tobe iwabakwiu.38Widanti edyari enenegtadidikau aham malna ganti ahamalma, eimatami umaganti eimakam.' 39Tin awalagtadu arwerau, danggomu kofeidi andanduhtap. Kiro ekkakju wau, kudeidi andu tihtap heiharei ibero mimah iwapunu adumai dagme houri ima kwehdi.40Heihare tamtu iwauiwagtudei ehem mao witeha edya, juba witeha itoma kwehundi. 41Heihare tamtu iwama paksa ehem, rat tam kebrodau mil jauhnya hat rat rat radau aryadua mil. 42Kwehrdi tamtutunan dihimwa, kuwipahditap kwehindehe."43"Eyam manen madrariawu widanti edyari, kohan henoh tamtu edyatun, kormarail neditamtu hanhanahtun. 44Din awalah tadwau, kohanhendi, kodei mahawi tamturi ranen ramanilneu ewauit. 45Idik aghmna ibema matunri, idik tete hibetih yene ragma dwahe tun.46Amdenga eyam amkehanheri tamturi ranen rahanhenane auwit ahandwa andu kwehndi? 47Hambian daina ehem salam kukedeirau radoru ritobeh, andarhaa edyaom tamturi rihiri? Egla tanturi rihiri ihap keiraljom raba, ehem andaukihait? 48Iwau addihpin danggomu iwad edya iwah raba yene ragma diwahetun ehem ukoha kwene edya.

Chapter 6

1Fanggomu nar amkenen kehafa wau afunduaramha amta di amenwe agama mau amtadit arkerom am wop iwafei it eyam naram kerom andanduh tamam mau yensurga, nar iweifam. 2Map parehamo ehem, ukue kubunjauit, narehem ukoytafriau hehrim-hehrim iwaf iri munafik it ranen rahafau iribepare rahafau mahawi, dop ala mahro arenei amnah nanerihar keromrito, iri be upah.3Efei ehem ukue kubunjau sedekah, mimim hourit nari wamnah ahan duan dumimim dameh it efei it, 4Eyam sedekah amkipur kehndit narreitih iwarom, map tamam itima iwarom wit ubunjiuefei it, map imarei hamotih iwetabun wa u." And waru kofei mahawi5Tin tarokam kipur kefei mahawit, naram ketariaf iri munafikit mahawi rahafe wau it irit maha wi rahafau rarfare wau hamarit rahafau it dop alakri ala wunduri amnah arkefau keromri. Awagtafam tarok, marma u iri be upah ibeallom. 6Efei ehem mahawit u kofei it, kuhir au kwen kamar alam tai koheihi hep u kofei mahawit kuhim jaha tamam it, yen pare ema mag ne yenit maptamam mau iwarom u rei iwetabun ama. 7Doptin mahawit ukofei it nar ukogta arwerau wihit iwafna nerihir ihap keiraldi Allah. Irit rag farhep iribe ragta ragfer-ragferitto iu Allah dagh-meh.8Andu pihpi eyam ketaritap. Wop tamam it ibemnah andeyam amhimdit ibemnah. 9Andu hapih pi, iwau aftin, 'Idim mam it yenwe surga aham it fafe ma u. 10Ubem pare we nei iwamai wabun agtadi ubemfanggomu iwama fandutin iwabun afsurga.11Haritin, brema kuei fidim iwa dah idim. 12Kohahuhtan kesalahan idim amfei it, iwaf idim ma mahahuh tan ri, iri rafafei idim mewau salah. 13Dop kuor idim au tapa pare wallih rag riau mimim kog ridim kiutap, pare halafei ubema pare mau oha wenen wei dop andanduh e hanetin ubema dop mahndu, ofei it ibemi iwahenwe afihpi. Mar ma u.'14Andu ha pihpi efei amkeha huhtanri nanerih besalah tamam mau yen surga iwahahuh tanam emma. 15We eyam naram kehahuhtan ri, ia mam it ima nariwahahuhtan ehem salah. Anduar ukofahtan tanim16Tin, upur ukotahtan tanimit, matam ro hari war pag-ne iwabun afmunafik. Iri ibem arkefei matari roi iwaftihro, pe aharyiwau keromrit irit arfahtan tanri. Awagtafam, marmau u irito ibe allom iribe upah. 17Weyam hamo amkefahtan kenei minyak koyaror dabum it, matamroi kumfun 18penar nanerih arkeromu ehem ofahtan tanim it, it rei erom andanduh rama magnei rei amnah i walaifua ma.Anduar Ukotau Tanim Harki19Nar ukotautanim harki tandutin, ona wenei fandutin iwarohtanri hananah, dop dariwamagra iwa rohtan, dop fan wana, iwahkarerpe iworfanwana. 20Weyam kefau talnim harki, kefau kene surga, paretun nar iwahaf hanana rihdop nar dara iwa mag ra naran dutih iwarohtan ridop fanwantamturi narar keh kararer pe arkor fanwa na. 21Wope andanduh harki pare arken we, patun fatum afui ima iwen di."22Aham malni andit tanim it tobe yafu. Pare aha malnamit efya, tanim it dalduh efururuh. 23We aham mal nai hang tanim dalduh iwefa lamo tin efei urut yenuei iwafa lam ibeheb alamo, alamoma u." 24Reitih nar ukorof kotari tuan it ru wop iwafei it, iwahug paldi hibetih pe mima hiwet ha noi tohe nari watenditih. Eyam naram amketa kendiw Allah dop amketa kendi mamon."

Talni Eparha Hue Wau It

25Anduha pihpi awogtafam, nartanimi parhu oha hawenei efei ahan duandu ahtap amki nin, efei amkih muhit, dop tanimi wapari ditanim it, efei ahandu amkora hai, Effa ef anduaru ohawenei op efya dari brema dop anduar ohawenei ope. Fya iwaf andu kuor a hai? 26Amatamkue nari mani natu arenwe langit it, irit andu puti ihap kerem au, ihap kelafau awau kerhorahyau lumbung, toh tamam mauyene surga brema difri effa? Eyamtop amhamenwei lebih dari maninatu ma-u.27Eihareitin e hore tamtin tanie parhupe iwala daine ma, nihim be anduar iwahen we? 28Tin ahan defeidi be talnim e parhu efei ma otobe? Matarim kenari didu bakung arenwe witwiti rohei ibut it, ihap kefei andarhaa dop ihap aneneyawau, 29Tin awogta fa miu Salomo top andutihihap ei nila, ihap etaha ma o. Tih mah duefya iwaf didu arharenwei.30Efei iwau afei it, Allah mata iwenari aira puti aren we wit witi rohei, tin haritin iwen we, amer ar kidikor fear arkorau yafu effa it itop mati we nam eyam afei iri ihap keha kenen diwei? 31Andu hapihpi eyam nar talnim aparhahu awau pe am ketapur, aidim andam kina? ,dop andi dim amkih muh a? Andam korei ha?'32Amnah hetinfandu-fandu iri ihap keiraldi Allah, wo tin tamam mau yen surga emnah eyam walli ihim amnah eit. 33Wotin, keharwel difin Allah pare yenit dop parefya ma u map andanduheit iwadai nefam a u. 34Wop andihpi, nartanim iwaparhudi efei amer wop amer ibema andu hatap itibema iwama haritin ibema andu ha tap it haritin tobeh."

Chapter 7

Ef Aioy Maafoo

1"Yerou eyam ai maaffoit, nae eyam naram kerom aii maafoo. 2Andu pihpia hep aii maafo it eyam amfei efei hukuman aii maafo, emma anekerom di aii maafoo hep waaru it eyam amfei ef ambur amtadi tin awikibun ketu iwafon mu.3Ahan defei ja ehem aham mimu wihii hanana arih tahim mit enem ehafaum hep ehem umawihi hanana rih omen ohafaan ehem ihap komuah om? 4Eh faa ehem orom ma wifanti upur kubundi tahim mit,' ehfaa eyan ewarouru andan aham malnam mit, hep ihap kommah om balok anjenu ahamalnammit? 5Yah tamtum hananah. mbeh maatan korakwor andan duh an aham malnam mit hep ehem upur ahamau arya efya ubeh maatan kofefya kotanai taahin mit imima iwafefya. Inhi yen fatum mafun dop andametu efyarii6Yerou eyam amkofri andan faturim maafu amkofri aiwee dop yerou eyam kiryantap eyam andefya ri am kofri paaroo, ahtap eiri arkefor famwekeh rarih pan aama arkirhir neam." Wihii upwe Kuhim di Mahawii7Kuhimdi hep anti weifum ehem, koharwen, map amkerom kuntuk map alamta iwagra faam. 8Maahap tin tamtu tih imihim, imerom tamturi tihtih raharwer imalom dop tamtu tih imigtuk, uma alamta ifuhn ai. 9Yena tarok amene dit faati dihnai naatun nit efei ye iwahim homi? 10Efei ye iwendi maatu iwaf uwahimdi aanii?11Efei eyam ee hananarih mamnah anduwaru narur fyan narur fyan andanduh it efeya arkofri abowri negnanm ahaneluba bobraaba it yen surga! It iwor fam it efyarii ef eyam aruhini di andaduh.Allait Efya 12Andanduh agmnah ampur kefei agmnah arpur kefei firima, ihpinan amnah mur kaltah raau taurat dop kaltahraau para nabi."13Kuhiraau kota eli alamta inaghit, it baaba alamta dop wundu alla it ukuu pare ukoper, hep owri iri narkir rarowau wit. 14It na aeh alamta dop nantoh Allah it ukum pare kehidupan ahep magnih iri alomdi alla." Mihit Iwo Ranam Kehagro15Fanggomu iri nabi-nabi hananarih it iwatam ama iwafei af dom hepe mar mawi eri arenef serigala ig kiro. 16Iweama murit hep amkeirara iri, roh eeara aafii tima anarkih airare puuti dol dowriu? 17Anduwain aii tihtih ef yari murit imbun aun efyari. we aii hananah murit uma hananarih.18Nar ee aii efyait wini iwainbun iy nar hananah efei ye aaii hananah it meu imbun iy efya. 19Hep aiy tih tih iy ihap rawe ambun amher, it arkegopar arkehaan yafuraa. 20Andu pihpin murit eyam amkey rarrag amunah.21Iha pat tamturi tihtih wiri raatit tan ahak kit, 'Tuhan, Tuhan! nane wikirhir kerajaan sorga, iye andan haa yenefeim eli taman nit sorga. 22Pape murni ipur aftap owri tamtuei wiri wikegyan, Tuhan, Tuhan, ihap peit idim ma inamit amhau aham mit, dop idim ammaranhrar nag tam turi idim amit tu aham mit dop idim malarfei owri mujisat indi aham mit?' 23Paree haamo it eyari maruh marmarah eyam iri ragta egta, eyau aheimfu tawan ihap weiraram! Kemarfan kenetap pare, iyain amnah amfei it hape!"24Tamturi nane triri arbundi wivanti mau parfei andarha mahu, ito imef tamturi nane bijaksana iri arfe ramo fati afo. 25Pare hame mrofican pe fanamo pe maruf maron iburema Ramomau ito ramo ita patamo, itu yene fati afo.26Ito amnah tamturi nane rafra di wifanti mau, ita kefei iti ma tamturi nane bodoh ihaf kefei ramo aren wane. 27Pare mrofi elaim, pe fanamo di tihi dop maru tihurema ramo mau petah fu ramo'mau pouri panderof talni andanduh eftap.28Parei Yesus eh tehtap tahnatu malfani tamturi ouri tin Talni natun mafalni rafradi wifanti etafri. 29Ito na etafri tarok, efei temturi nane berkuasa pefeiye ahli-ahli Taurat mau.

Chapter 8

Yesus Menyembuhkan Seorang Yang Sakit Kusta

1Hamo Yesus yeen Haroafo Eporihi tamturi mafalni ouwri armi yaf yafom altadi Tamtu ti 2ema tamtu mahai efeidi kusta etadiema Yesus dabo eot efeidi Yesus ehm tandi Yesus. Tuan, jika Tuan mau Yuan sembuhkan eyau." 3Yesus efar pariu mima, menjama manusia dan eh tandi. Eyau mau ehem sembuh. Hamo hai tobe, maru mahai ehalem far tamtu kusta efeidi.4Yesus efaltondi fangomu jangan ehem ukufal tofri wihi tin kepada eihananei. Tetapi ukuw tanim uku fanulni kepada imam dan persembahkanlah persembahan yang Musa perintakan sebagai bukti bagi mereka."

Yesus Menyembuhkan Hamba Seorang Perwira Di Kapernaum

5Hamo Yesus jhiriu Kapernaum, ema tamtu toh seorang perwira amerromdi Yesus. Tamtu efaltondi Yesus, 6Tuan hambaku jhuleyeen ramo karna mahai efeidi. Mahaito lumpu eyodul olitani pe efamtan bel." 7Yesus efa tondi tamtu. Aku eyau awau menyembuhkannya."8Jawab perwira efaltondi. Tuan eyau tidak layak menerima tuan dalam eyau ramo, kota wihitibube maka hambaku akan sembu. 9Sebab eyau ahibe seorang bawahan. Dibawaku ada pula bare tamtu. Jika eyau awantandi salah bare tamtu kuu maka eyau tawan. Dop tamtu tihiwau ti, ma emen. Maru ema etajema hamba, Andarhaai kofei maru andarhaai efei." 10Yesus efra hal mawit. Heranlah Yesus etafri tamturi mau anal tadi. Aku atau eyau awa faltofan tarok. Sesungguhnya iman sebesar ini, tidak pernah eyau awarom. Pada tamturi hibeti dari pada bangsa Israel.11Aku atau eyaw awafal torfam ouri manusia armi arem hemiwar do warhewar armi arin brema bersama-sama Abraham, Ishak dop Yakub didalam Kerajaan sorga. 12Sedangkan abouri-abouri kerajaan eiri arkeromkor arkemor rahyau juran paling alamo. Parai akan arkerom ratab dan kertak gigi." 13Yesus efaltonoli perwira ehtandi kowafot ubema fangomu jadilah seperti ehem percayai maka hamohai tobe mahai efeidi ehalem fardi tani.
Yesus Mahawi Efeidi Neen Mertua Petrus dop Tamturi tamtu Riih

14Aru sampai Petrus ramo, Yesus iweromdi neen ibu mahai ihule yenhe. 15Yesus etapurdi mahni mima maru, mahai efeidi mani eh tapyeinik. Mahni iki ematet melayani Dia.16Areng pani arurarema tamturi owri altajema Yesus. Na tamtu irhiral di tani. Yesus ehtafri wihi tibu be. Yesus ehkarorerpar roh-roh mahawi efei ri tamturi-tamturimaru, sembuh, 17Hal itu terjadi ahmna genaplah firman mau elteryeen kaltarau Yesaya: Dialah yefar andandu kelemahan dan iwefar dosa dop mahai efei idiki.
Hal Ukotadi Yesus

18Ketika Yesus ahiu eromri tamtupi ararowri aldipar di maru ehtafi parkiu rabo farwar. 19Maru tamtu hibeti ema, tamtu to ahli topat. Maru, efal tondi, Guru : Eyau amma awatuw pareukuwiy faina-faina pare ukuwiy." 20Yesus ehtandi, "Serigala finu yendi, mani ima rawiy yeendi, Anak manusia tempat hatapdi, dabu iwabunfa tampa hatapdi."21Tamtu hibeti lain, salah seorang murid ehtandi Tuhan ijinkan eyau awau awabun eyau tetei eper." 22Tapi Yesus eh tandi ehem ukotau biarlah tamturi-tamturi rarperi biar iribema arkihibun tamturi-tamtur rarperit."Maro Dwahai Efei Eot Iyawihi23Maru, Yesus yeitiin wau, ro Murid-murid, et irima rati altadi. 24Twitap maro dwahei efarom epar rihi telagait/danau itu. Sehingga wau to, ranu irpir faru-faru sebab gelombang/ombak besar. Sedang Yesus ihule ihapana. 25Murid-murid armi ramhimoli, "Yesus murid-murid rafaltondi.
Tuhan tolonglah kita binasa!"

26Yesus etafri murid, "Hananduba atarimena pekurang percaya?" Lalu iki Yesus iki itu ehbedi maro dwahai eporihi danau, maru maro, dwahei eporihi danauwit eaftan, nihi maro hatap. 27Tamturi-tamturi heran rata, "Hanandu tamtu Dia ini?" Sehingga maro, danau rafradi aray?"
Tamturito Ru Kerasukan Disembuhkan

28Aru, sampai rabo farwar daerah orang Gadara armi tamturi, Ru aren kuburan armi nahtamtu irhirar talni. Armi alomdi Yesus. Tamturito kirori radami Alla, sehingga manusia ri, nara kerhorar tamturi radami Alla mau. 29Tamturimau ari rirayo ra, tha, "Hanandu urusan ehem dop idim, hai anak Allah?" Adakah ehem toma untuk menyaksikan idim sebelum hamomau?"30Ihap, affarya sejumlah besar paro, alnahawer brema. 31Na, tamturi rahtahdi katanya, "Jika ehem ukokororey parar, kotafri idim pindah idim amkirhiraw paro talni." 32Yesus ehtafri andumawit, "Kiuh!" kesarohpar dan kirhirau paro talni, maka terjunlah paro a mna terjung dalam jurang kedalam danau, maka rarper amna paro, rarhir ranu.33Tamturi-tamturi radami paro raharbabur, tamturi mau aru sampai kota rafaltorfri anduwaru paro dop keadaan na, tamturi. 34Maru, manusia areen kota ahmna armi alomdi Yesus, Rahtandi supaya daerah mau ahpaljeinik.

Chapter 9

Orang Lumpuh Disembuhkan

1Paret to Yesus yei ciu, pe aru paremau iu ibema kotai 2Itto durar riu tamtawi altajema tamtu tih enem nerari kauhe ha ihule yene paru effyaffrau. Parei Yesus aghiudi imam tarok petta, "Ha ettah ndi tamtu enene rarirauhei percayalah renaeh abro daldu mimik habre awoam mu."3Pare maneifa tamturi ahli torat fatur yafu aren rat, "Ha er mamil nedi Allah!" 4Efei Yesus iwam nahri pikiran tarok maruh etta handefeija tangomu anamfeiri wihi-wihi, hamanarik arkene fatu rim mafu? 5Yenihifa lebi muda pamketta ibro mau daldu mima habre eyamdi pe iwat tahndi, kukyaha, maruh korof'? 6Efei yei andanduh eyam, mam nahhit efei fandutin matum tamtumau berkuasa mima habre am mam, inro maruh elatta, ha eltahndi tamtu erarer rauhei mau." Kukkyaha kwei dikwet tempat offyafrauwit maruh kowafot ehem ramo!"7Maruh tamtu mau ikki pya wefat. 8Itto tamturi ouri to hari yemiudi wihi mau paltaje ma maruh memuliakan Allah rei ye duffri kuasa agnah hei efei tamturi. Matius Pemungut Cukai Mengikuti Yesus 9Parei Yesus elarweriu paremau, ha aghiu peromdi tamtutih ahai Mattius ematet yene ramo cukai it ha etta pet tafriu, " Keffrof ketau." Maruh igki Matius pe rofetadi.10Parei hamo Yesus yenyan brema, ramo Matiusit, lalar werema ouri, pemunguk cukai it dop tamturi rahafau ibroi, irima amaim, brema hamo hai tobeh, ha ima durar murid-murid it. 11Pare hamo tamturi Farisi haryiu wihi mautin pe rattafri tarok efei murid-murid Yesus, "Ahandefeija, eyam guru it amin brema hamo hai tobeh dop pemungut cukai dop tamtri rahafau ibroui?"12Yesus tir elarbunri pe ralat tai, "Ita paf tamturi rahafehai ito numa arpur kerom tabib it to, tamturi andefeiri. 13Ifto kuuhe pe ukof frari efei arti Firman mau ehem kehendaki itto atem iwahari ito itapaf persembahan, efei eyauta womai ita paffe wamhiri tamturi effyari ito tamturi rahafau ibro."

Hal Berpuasa

14Parei to lalar werema murid-murid Yohanes alta jema Yesus pe , "Ratta ahandefeija idim dop tamturi Farisi berpuasa, itto murid-murid it tauhe?" 15Etta Yesus pet tafri tarok amromrya bohei-bohei pam ke mom min uri tamturi-tamturi magmam rom henam ito mempelai mau tarok hamohai tobeh? Efei hamo mait it iwama mempelai mau iworar efei tarok dop pare hamo mau to tarok ke berpuasa."16Nar tamtu tih menambalkan secarik kain yang belum susut dop baju matabei efei itto iwafihpin, kain penambal mau ito, iwafei arene baju mau ifaf wundu iwagri.17Itto iwahfihpin anggur ahtabei nar ukurpir rah yau we kantong wari matabei it hama top kantong ngit tiwari piwau ahihpin kantong iwagri pe anggur tit iwa papre pe kantong ngit iwam darer efei anggur ahtabei ukubunen tamtih kanton ahtabei itto ukodagmi rat-rat."
Yesus Membangkitkan dan Menyembuhkan

18Pare hamo Yesus yene lattafu wifanti pettari tarok, elar werema tamtu tih dabo ramo ibadat tit maruh eiri dabu ratotdi maruk rattahnjin, "Natu kit mahni ahtab be per efei omatin ukubun nau mimim mit yatwar pe ha aghi warar." 19Parei Yesus ikkyitu pe roffetarye tamturi mau hamo haitobeh dop murid-murid it.20Pare hamo mau mahmitih ito dua belas tahun henam mit erom tandarah erofema igrukdi Yesus imadi adatawa lawan peta puldi jumbai-jubamau, 21Itto etta, petihi fatwafu, "Itto awotapur daldu jubahit eyau am nah awafei aha." 22Efei Yesus irihpan paghiudi pe tthandi kofatandi fatum mafu hei reina eh iman yenuwei menyelamatkan ehem." Pare mau tohe ha efei yeha mahni mau.23Pare Yesus ema ramo dabu ramo ibadat mau itto ahyeniuri arnaggo suling-seruling ngit ito tamturi ouri pa narfei halafe, 24Efal tohndi, "Kuu efei natum nit ehap aper ito yen monim pe tarok rahal ma mit di.25Pare tamturi ararourih mau ekkarorouri Yesus tihir pe iwe tapuldi mimar reinah mau maruh ikki remah nau. 26Parei ratta rarorepar iniri efeye wihi mau pe agnah seluruh daera mau.
Yesus Menyembuhkan Mata Dua Orang Buta

27Pare Yesus erof piu pare mau, ru tamturi hari malna ekbakkit analtajapi pe arari rim palnatta atem mahidim Daud be reina eh." 28Pare Yesus ihiriu ramotih, paktajema tamturi ru, mau hari malna ekbakkit mau altajema dop Yesus ettafri tarok percayalah eyam efei eyau tam nah awafeiye?" tarok ratta, "Ya Tuhan idim percaya!"29Maruh Yesus mime yamri hari matna tarok, petta iwabun efei ye iwatadi iman mau." 30Bei, em nam, hari malnai." Tarokit pe Yesus ettafri arai wundu fonggomu be ehofyru tarok ratta, kedami amnah tamtu tih iwan nah wihi mau." 31Efei tarok rahsa rohpar pe me masyurkan, hanehpin pe agnah daera tin.
Seorang Bisu Disembuhkan

32Itto tamturi ru hari malna ekbak kit rahsa roh par paurarema pare Yesus pe tamtutih ara hattap ito andu hanari rahir idi tani. 33It to pare andu hanari ekkarore parar rit it erom nje tmtu ara hattap pit ye netta wifanti pe dabari halna rorei tamturi ararourihei ratafri itto iwafihpin itto tap harum iwauri tamturi aren Israel." 34Efei tamturi Farisi ralatta fei kuasa penghulu andu hanari it ehkarore parar andu hanari,"
Banyak Panenan Sedikit Pekerja

35Iwefon nihpin Yesus erof ear rar agnah, kota dop desa it ha elaifri wifanti, ramoroh, ramo-ramo ibadat, pelata fri efei injil kerajaan sorga piwaftap peinik am nah mahait dop briri iwaftappit. 36Aghiuri tamturi ararourihei mau duufi fatwafuit Yesus efei atehe ri tarok efei tarok to anaru armi efei andu matu gembala hattapit.37It elat tafri murid-murid tit iwah mahoi ouri efei andarha iri rube." 38Itto kuhimdituan mau ibema tuaian pam nah it iwar par rar pekerja-pekerja tuaian mau."

Chapter 10

Yesus Imhimri Keduabelas Rasulit

1Yesus ihim eotarar dua belas ah ronrit dop difri kuasa efei arke rarurdi natamtu dop andanduh hanari ehrogtan ewauti.2Tin, dua belas rasul ma u to iribe aharit: Pertamai Simon aha hanoi Petrus dop Andarias rafunit dop Yakobus, Zebedeus be natun dop Yohanes rafun it, 3Filipus dop Bartolomius, Tomas dop Matius pemungut cukai, Yakobus Alfeus be natun dop Tadeus, 4Simon elot be dop Yudas Iskariot rei ditibun riu mimir ya-ro.5Duabelas ahronri mau Yesus ihparar dop egtafri tarok, "Eyam nar am kerom alatih efei amkirhir au Samariabe kota, 6We tin kefrof kiu ketaryau domba-domba Israel be e-ha filang it. 7Kiu pekeg tafriau, kerajaan sorga daldu pe iwema rag-ruk.'8Iri mahai warue feirit, kidiryaha, rerper it arkela kaki kerfarpar, iri kusta kefeiri arkikehafaha, kerarurar nag tam turi. Eyam amromit cuma-cuma, andu pihpi emma amkofri euma-euma. 9Naramkorau emas atau perak atau tembaga ukohorahyau pe ukofau ene mou rim api, 10Na re amkorau brema amkiu, amkefrof amkiu it naram korau mao dua helai capatu dop tongkat, wop setiap iri anarit arfei andarhaa mau musti arkerom iribe upah.11Efei amkirhirau kota atau desa, keharweldi reitih fya, kehendiwe ih pi op tarok amkeh saroh per. 12Pare eyam tarok amkirhirau ra motih, aririm kefri au e fya key tafri. 13Efei mimiri arkoram e fya, salam mau amifri iwapor ataryahi we tau he, salam ma u iwa raltam ama.14Dop efei nar mimiri arkoram dop nar triri arkibunam wihi amkeg tafri, kehsa rohpar, ramoma ma u kihpal jeinik atau kotamau kihpal jeinik, pe kehahuhtan ei rim wanei. 15Awag tafan a utarok, marma u pare hamo penghakiman it Sodom wane dop Gomora it to meh papa mamuh ibe ai mafoi dari kota ma u."

Hamo Arkerohtanri Iwataryama dop Arkeha kendiwe Yesus

16Aharim ama, awuh param amkiutin e polne dombabe arkeha kenriwe serigala mamaen, anduha hapihpi eyam fouriefya iwaf ma tu dop kehaken amher iwaf merpati. 17Wotinfour yefya, amkeha kenriwe tamturi amnah, wop amnah aren iri nane arkoram au, pearkibunriau majelis agama mimiryare pe arkeroh tanam amkenenwe pare ibema ramo dabari matotauit. 18Wop tin efei eyau, eyam tarok arkorau-koramama penguasa-penguasa ahari fuar dop raja-raja iwaf.19Efei mimiri arke ramau arke kibun riau, atarim agnatap efei andiwaffa dop ande, amkefaltorfi affa, anduha pihpi amnah eit tafun iwarhor ama u hamoma u. 20Wop ihap af eyam be amkeng keg ta wihit tauhe, tamam it ibema fanggomue fyai rei iwenag ta wihit iwenam we.21Amnah tamturi mafalnit mimir arke raryau rafuri harit pe arkitut, optin taman it ima iwafeidi natun it dop netariharit irima arkefarom terhadap ta mariharit pe amnah arkitut pe arkerper. 22Dop eyam hamotih arkegtam tamwundu wop eyau ahak it, we eiharei ye iwatahtan op ha momai, nar anduhiwafeidi. 23Efei tarok arkeroh tanam kota tih, kemarfar kehabur kiu kotatih, anduha pihpi awag tafam au, marmau sebelum eyam nar amke arparau kota-kota Israel, reinah abao efyai iwama.24Murid tih nar e ukowaha lebih dari ibema guru efei hambatih dari ibema tuan it. 25Iwag dag efei murid it tih iwawaha agtadi ibe guru, efei hambatih efei ima iwafi betuan it, efeiye ramomau tuan it ar warfoh Beelzebul, hananduba ibe ramoro hei.26Doptin tarok atarim agna ritap, wop andutih ihap afoftan pe reitih iwag ra dop andutih ihape tag nanip ne, pare nar arkeromdi. 27Ahan duan du a wenog tafam iu pare alamoi, kog tafri au marmarah, dop ahan duan du ragta fuema tirimfinu, kotafriau to, kuen atafohep kog tafri.28Dop Eyam a tarim ag na ritap de irie arkifunu tanim rifu, tapi efei fatum afunah yenei nar reitih iwafun atem agnadi de rei ibema andanduh efei tin, rei iwag tapur iwaroh tandi fatum afu dop yanim dalduh iwa wenwe neraka. 29Effa tinne, da di natuli arketau jual dua ekor amu bahahibetih? Namun narhibetih dari andu mau iwarok ahi fandu pare tamamit nari wam nahi it. 30Dop eyam dabarim rau eha anwe dabum it ibem em nani pe eg dah. 31Anduha pihpi, atarim agnatap wop eyam top paling berharga dari maninatu dag dina tu ara rourih arenwe.32Setiap amha menwetin eiha rei e meng akui eyau pare ahari malna ouri, manusiatin, eu eyau ma akui dia tete ahag fuar it tete mau yenwe sorga. 33Wetin heihareie iwag na niau pare manusia aha rifuar it, euma awag na nidi tete yen sorga aha fuar it."
Yesus ditema Pemisahan Effa, ukotadi Yesus it

34hamap amke far hep, eyau awomai awaitema wihye fya fandu tin, tauhe andit bare ma ta. 35Wop eyau awomatin aupur wag huparar, taman ri, natun mahnit iwa hug paldi tinan it dop enanha mahni, 36Iribe musuh ito, iri arhorarenwe ramoro.37Efei eiharei atehari taman it rat tinan itoma, lebih dari eyau ito tidak layak buat eyau, eiharei ate iwa hari natunri tamturi dop mafalnit ito aihap layak iwahag tanen au. 38Ei harei nariwefar ibe am baritpe iwarof atau ito ihap layak buat eyau. 39Eiharei ifahtan endi ibe fatu afu it karena eyau map ha motih iwaromdi."40Pare eiha rei mima hiworam it, mi mah ditau dop ei harei mima hi weitau it, mimahn ditrei ihparau awuma. 41We eiha rei mima hiwet nabi tih, iwat nabi, map ito iwa rom upah nabi dop ei harei iwarom upah nabi, dop eiharei mima hiwet tamtu e frai, iwafrei tih e fya, map hamotih iwarom upah e fyai.42Dop eiha rei iwetabun jau ranuhabre fya rapohibetih be, iwet abunjau reitih aba onahetin wop it yabema ah rokma u. Awag tafuan, marmau ito ibe upah nar iwaf ilang."

Chapter 11

1Yesus pare fanggomu difri duabelas ah ronrit, erof emfarar iu pe wifanti beh dop dit erof wifantial efyai ditihir kota-kota pare tarok arhanwe. Yesus Rirat Yohanis Pembaptis Mat 2Yohanes yen penjarai tiribun Kristus andarha a, 3Maruh, "Ehem a rei ukotidim amai, ef idim amkenadi reitih?"4Yesus ehofri uta rok, "Kiu peketahndi Yohanis ahan duandu tririm am bunit dop yam bemam romit, 5Irie bakit ahar yera rar iri lumpuh it raf-rof, iri kusta, rahafeha iri trirfinu hanarit trirar bun, iri rar perit ra, kaki arfareha dop iri miskin wifanti ala efya arifri 6Dop berbahagia efei iri nane ihap fanggomu kefei wihi pe kihug parau it."7Pare Yohanes ah ronrit a ru, Yesus maruh egtafri arhor anwei efei Yohanes, "Anduamki keta amkiu padang gurunit ahar iu alamdi ba nui ma roi eh yoreudi iu ema? 8Efei hanan ba em amke marfar? A hari miu am romri iri au reha mao manhi ma-mu? Iriaureha mao manhi ma mui to, arhane dabui istana.9Andefei di hep amke marfara a harim iu am romdi nabi? Mar mau tin awagtafam iu, itop it ahai wundu ihap afei nabi. 10Andu beprartel ditani wifantit: "Aharim ama, a wuh paldi e yau alatamtui iwafei u mata, i au iwatahndi allai top ma ta.11Awagta fu, marma u efiri nane mafalni to ihap tihamatu au reinah rei sohor iwaf Yohanes Pembaptis, nah rei ibema na he yenwe kerajaan surga itop ahama tamtu ma u. 12Hamo Yohanes pembaptis amit wiu, op hamotin kerajaan surgai ibun irir dop rei efei di ibun iririt i purihe ta nyi wet.13Wop am nah nabi dop kitab taurat it ibe ragtabe yeine op Yohanes Pembaptis a me far. 14Tin efei eyam, mimirim amket it rei Elia iwatam amai! 15Eiharei ti rifinu i wagrai map tiri wabun!16Andawafei riaffa, a wet af wihya latih iwatendi wifanti mau tin? Taroktin imef abouri ne nan be aryan aren we pasarpe ariri ratit rie wauri ahron rit, 17Idim am mayo seruling buat ehem, top eyam ihap keha er idim anamro pare ra o hep eyam ihap mallim ahrir paldi.'18Andih pi Yohanes ema, it ihap anbrema ihap a muhra nu, dop tarok rag tipur andit ehporami hirdi. 19Daldu, reinah ef yai iwema, bremai yan, ra nu ima imuh, tarok rag ta kerom di, andit mourit wundu ihmu hewau ranumu ri, pemungut cukai be ah ronit dop ibrotam tu wotin, Allah ibema hikmat it ibem etayendi eta yendi ibem andanduh efei it."

Kota Maneifa Yesus Embetri

20Maruh Yesus fu ibun emh betri kota-kota iri ihap atampenri efe pare mau it ham hamoh e hafau mujizat. 21"Hamifafte ehem Khorazim! Hamfafte e hem Betsaida! Wop pare Tirus ri rat Sidon matit mujizat-mujizat it efanun ri e wau tarok amnah ibe hamo ditehorit tarok e tampen ri rafau arhor. 22Tin eyau awag tafam a u pare hamoiwa him iwaf ehem ukwefar it.23Dop ehem Kapernaum effa ehem arkei dikeitu iwahodi ada waru? Tau he ehem amnah arkih paruwahi opfandu pare iri rar perit, waf hamo Sidon it andanduh mujizat iwimbun e wau tarok amha men wei mahro kota ma u beja itujen opharitin. 24Tin awag tafu pare hamo iwahim tan pare amkean pengadilan Sodom ibei iwaf papa mamuhe ihapafehem wefaryenei.
Reibah Efya Wihiduram

25Hamoito Yesus egtahndi taman it, eyau awutit au ahamit mam, fransis adawaru dop fandutin, wop amnah hetin to, ehem wit ogna nipne rar iri efyarit dop iri ahari matamturit, tin ehem ofa nunri irine nan it. 26Oh mam, itop ibem yenuwehem. 27Amnah heit ibe mam ibun aue mamimik aro tin ihap afam nah reiral di alatun it, ibeme hembeh dop tih ihap ei raldi famanit, ibema natunit dop natun mau ibem ye eha yenuwe ohofwiu.28Kema, ki ketawama eyam amnah bririm eftap it dop andanduh mafo arenwe tal nimit, eyau am nah aweifam tal nim iwamhar arwe ra u. 29Kuefar penuwe baoma fo, pekoma matam kuenau eyau. wopeyau biruk ha tap dop tatuk afu emhar yawih yerokam tin fatum afuit diwa aftan enu. 30Wop Alla awu anetin mafri pu efya dop andu mafoi iuef papa mamu."

Chapter 12

Ahronri arotiu gandum Sabat hamo

1Hamoi to sabat hamo, Yesus erofeta yeniu gandum witiro wop mallie hafri, ahronri arotiu tihtihit pe haryarin. 2Pare aharyiu allomrit, fari sibei arhimtandi, "Peragtahndi ahamauri ahromrid arfei andutihe, nar arkefei hamo sabatit."3Beit Yesus e ho ri u i beheb kemna om ahan du Daud e fel it pare hamo durar iryal tadit mallie haf it, 4Hep effa, hamo tarok arin home arbunfrihit nare ae kirin, efei ibe ma iwan efei iri altanendit, ibemu imam-imam?5Efeiye em tihap kemnahom, ralter arenwe buku taurit it egta ham hamoh sabat it, imam-imam it rar holdi hukum sabat yen Allah hamari toh sah hag tap? 6Awag tafam iu, patin yen reiye lebih wundu eholdi bait Allah.7Efei emtarok mamnah ndi wih yala wifanti mautin au pir ketadi to atarim a hari awau ihap affei persembahan, ito eyami happe emnghukum iri rahaf ewau salah. 8Andih pi reinah abaomauto Fransis rei sabut hamo."

Yesus Idir Yeha Iri Mahaiwaru

9Pare erof em faryen paremau, Yesus ihiriu ireba hamari. 10Paremau tamtutih muma farui eper. Tarok arhim tanjiu. Effa hari sabat it bis om, am keidi keg jaha hari sabat it, iribe maksud it rag far ar pur kefei di pe itop salah.11Beit Yesus egtafri tarok, "Efei eiha rei taro kame netinto domba hibetih yendit iwarok ahyau ripi sabat hamoi, nar e iwau pe iwaret pe iwarhir eg di? 12Effa, manusiai itop berharga dari domba nafu! Andu pihpi sabat hamoi ke haken wet fya."13Maruh Yesus eg tahndi tamtuma u mimim it korerparama map mimai ererpariu map eftapdi imai, birerwerema ef mima faru it. 14Maruh Farisibe mo u rah sarohpar wihit aru rag tahibetih apur kirhir Yesus kifun. Woit Yesus emnah iri bewihyar fei it maruh i hupar pare ma u.
Yesus Fransis Be Hamba

15Tamturi mafalnit ouri, altadi Yesus iri mahai waru efei rit etar purar raha fehaamnah, 16Eraral neral wundu, ipur keg tafri tap, it ei ha. 17Amnah ibem iwatati wifanti alla nabi Yesaya eg-tai:18"Ahari mau di, it yabema hamba mau mimik await it atekeha di, ibem yenawe fatuk afu. Amnah yabem fanggom efyai ahol dia u am nah iweta rof iwag tendi we hukum tin iwag tafri bangsa-bangsa.19Itonar iwagta kiro wihi, nar ara iwah raririau dop nar tri rarki bundi ara alla mamaenit. 20Banu e ot erok ihi yenwei nar arkim kih ket, dop sumbu ihap ahar babir am herit nar arkeh parket op iwafei di hukum mauaha fwi wapor, 21ibem itopit, bangsa-bangsa adkehaf tankendi."
Yesus Rat Beelzebulmat

22Daldui ratapuldi pe arihn die ma Yesus tamtutih param ihir tamtumau aha malnai eg bak dop ara hag tap maruh Yesus efei di iu efei eha, mahap arai iwepor dop ag-hi werar. 23Tamturi mafal ni he famatin heran ragta, "Antine polne Daud be natun?"24Parehamo Farisi bei trirarbun it, iri aru rag tipur e, "Etadi Beelzebul, natam tube alla tamtu ihkidi pe e brohpar." 25Yesus ibemnah iri be pikiran it maruh egtafri, "Pare arharenwei wora haf tihtih, pe iwarohranri dop kota amhamenwei, ahahuri harmai iworahaf rih tih nar arkefahntan.26Tin iwabun afihpi iwaf na, tamtu iwa raruldina tantu ima iworahaf tihtihpeme lawan ibematani andiwabun affa, ibe pare ehayenit iwafahtan ene? 27Tin efei awararul di na tamtu awa tendi kuasa Beelzebul, we eyom, hanandu kuasa ahromri arkerarul dit? Wop andihpi iri de nane arkehaf hakim buat eyam.28We efei eyau bawa rarurdi natamtui awa tendi kuasa Allah be ibem fanggomu, map marma u Allah parehayenwei ibetam e ma. 29Efandi waffa, nanerih arkirhir au tamtu tih biruit wundu pe arkerem koldi tani harkian we ramoi, efe nar waru arkefoufiu fin tamtu mau pare waru arkefoufin daldu hep arkerem koldi andandiwe ramoi efe, nar waru arkefou fiu fin tamtu mau pare waru arkefou fiu daldu hep arkerem koldi andandiwe ramoi. 30Eiharei nar ukoha kue nau tanik aryai itu ihug parau ei harei nar u ukom tarek tahortene tafau it rei iwor ahaf tihtih.31Anha pihpi awotafam, andanduh ibro dop ral mamelnera rau it, iwaha hutanri we u kor mamelne difanggome efyai nar iwahahuh tanri. 32Efei ha rei ukogtau wihitih ukog tadi rei nah manusia i iwahahuhtan, we ukog tadi fanggome fyai nar iwahahuhtan, fandutin tauhe dop fandu ahtapbe iwarwerama tomatau he."33Amkeg tapur ai tin e fya map murit om e fya. Efei aitih am kegtapur hananah map murit oma hananah, wop defei e murit obe ukueiraldi ai rifumau. 34Hei, eyam keturunan matu hanari, andi wau affa, hep wihit iwau e fya amkegta wawit, eyam sendiri hanari? wopan dehsaroh parau walim finu ehsarohpar ewauit em ef katum a fu. 35Iri efyarit rarurahsaroh parau hal hal e fyari dari fatu afu ef yai weef yamau iri hana nari heit, iwet abrohpar wihihanari renendi we fatu afuhana nah.36Wotin awag tafam au setiap kata wihyo kogtai sia-sia manen ma te wauit hamotih ubemma ukuet kotadia u hamo amkikeh yandit. 37Andihpi iwatu ehem kog tai ehem dibenarkan iwaten wihi wenog tai dop iwatu wihi wenog tai toma ehem dihukum.Fafo Yunus Eromit38Pare hamo mau ahli taurat dop Farisibei ragtahn jiu Yesus, "Guru, idim ampur keromdi andutih fafo ubema kofei." 39Beit erarhorfriu, "Bagna tara kiroritin dop ihap keha kenamhertin arhim fafo, tinto irit nare fafotih uko fanunri iwaudi Yunus fafoi tohe. 40Anduha pihpi imef andwaru Yunus yendiwe ani ra puro panitou it imef ihpi rei nahabaoe fyai amnah ima iwene fandutin rapuro hamoi munitou.41Parehamo penghakiman, Niniwe bei arkeg kaki kefarpar, arkehor ketari angkatantin pe. Wop Niniwebe man (bertobat) e tampel ni tririfinarfei di Yunus dop tin marmau rei yenwe patin op sohor tapaf Yunus.42Parehamo penghakiman, ratu yen selatan it amnah iworar taroh arkeg kaki kefau ketari pe amnah angkatan tin pe i worarau menghukum irima wopratu mau yen fandu haru ipur tira bundi Salomo ibe hikmat it dop marmau amyen we patin, topa haisohor ihapuf Salomo.
Fanggomu hanai Erallihpar

43Iwaf fanggomu hanahei iwa henriwe manusia iwa brohpar, map iwau orapapop dia u pare tandus arkeharweldi pare arkikefar it. 44Maruh egta, 'Eyau amnah awar werau ramo awuh paldi yei nik it mamuh bersih raya ore peratahndi emher. 45Maruh ebrohpar wihidurar tuju roh ibema nanerih lebih halafei tarok arkirhir arken wihpi. Map ihpi anduaru arha renwei iwa rohtan it, iwaf han hana nar iwata di farhe arhanwei tin ima amnah iwatenri angkatan tin."Yesus Dop Durar Ibema Ramoro46Hamo Yesus hep ye tag friu tamturi hefam ai, ti nan it dop rafun rihar arfararenwe ada war, ar pur tarok kehfaldi. 47Beit tamtu tih eg tahnjiu, "Aha maudi nen durar rafum rit arfar anwe adawar anarfei tag di arpur kamkeh faru."48Beit Yesus ehonjiu tamtu mau ditema berita mautin. Eiharei eyau nenit? hehri nane eyau rafuk it?" 49Woptin eha rei iwarof atendi mamyen we surga it to rei yabema tamturi, it rei yabema rarfiri mafalni, it top rei yabema nen! 50Wop eiha rei ye iwa hatendiwe teteyene sorga, ito rei ratuk mau pihpi dop rarfi mau map it ito rei ratuk mau pihpi dop rarfi mau map it iwe af yabema nen mau

Chapter 13

Perumpamaan Efei Tamtutih ifiu tepar yiu

1Hamo mau Yesus yen ramo ehbroh parpe ematet yenwe danau it raboafo. 2Maruh tamturi mafalni ouri arhor ema, pe arit al, dil ditaniarya, mahap yeiti pe ematet yen we wau afo, we tamturi hefam mautin arfararenwe wa nafo.3Maruh egtatri ouri witanti allai, dit et perumpamaan, egtafriu, "Reitih ebrohpar iupe ifyiu airau afu, 4Beit hamo ifyiu it, ruti hermor iu alakri, maruh mani natui armi pearin eftap. 5Rutih ermor iu pare fati, pare mau wanei mam manie, we arau afu mau ibuteha, hep wanei manhi mamuh. 6We pare ofroi igri dit eha, arau mau emra nepe erper wop ibew wanei manhi mamuh wop daru ihap arem.7Rutih ermor rihyiu waru doldourim, pe waru doldourim mau efoufiu eha pe etarfalni mahap tin arau mau erper. 8E rutih ermor ihyiu wane efyai maruh muri wimbun, rirto i op seratus kali lipat rihma enam puluh kali lipat, rihto tiga puluh kali lipat. 9Ei harei ye tirafinu efyai map tiri wabun."10Beit ahronrit alta diema pe arhimtandi rag tahn di, "Andefei dibehep ehem wihit wenog tafrit utitau perumpamaan?" 11Yesus ehot riu, "Eyam tarok difam karunia efei am kemnahn di rahasia Allah kerajaan it, we iri totauhe. 12Wopeharei ubuniu arenwei iwalaihndi, iwalaihndi peiwaf sefam, we eiharei tauhe, anduhag tap it arendi weioma iwalaudi.13Anduha pihpi wihit awog tafri au awutau perumpamaan, buat iri tarok, wop wop ef ahari iwau pearkerom, beit iri narar kerom, tarok nar arkerom eftrirarkibun, tarok ihap trir yar kibun pe arkem nahndi. 14Beit efei tarok hep amehodi Yesaya nubuat efeit, 'Eyam trirtim amkibun pe,tririm amkibun beit naramkem nah,eyam ma keromdi pe amkeromdi.beit nare amke tapur.'15Wap bangsa tin fatur afu ehaf fa-fafeh,dop trirfinu mafo arkefrai, dop ahari malnai ramfon, pe ahari malnai nararkerom, pe trir arkibun trirfinui, dop arkemnah iu faturafu, pe arkeh rarihpar pe eyau awadir yaha tarok.'16Wetin berbahagia buat ehem aham malnai, u worom it, dop tirim dinu tirim ubun it. 17Wop awag tafam au, marma u nabi ouri dop iri ef yarit irima arpurkeromdi ahandu eyam amrom dit, dop arpurtriri kibun ahan duandu triri mambunit, hep nar trirar kibundibe."

Penjelasan Tentang Perumpaman Penabur

18Andu hapihpi tririm kibun arti perumpamaan ma u efei rei ifyiu ai afuit. 19Efei iri nane trir arbun wifanti alla efei kerajaan sorga, hep nare arkem nahndit andu hananaheit iwa ma pe iwag yotar orar andur fyari iwen diwe fatafuit ito ai afu arfi er moriu ala krit.20Jirau afu au ifyiu pare fati, ito iri triri arkibun ef ya wifantimau arket ma-mamrom, 21Hep darui ihap aremahya u api we hamo andutih ta natu iwatop tagri dop iwaroh tanri efei tani wifanti allamau, tamturi mau arki hug par.22We ifiyiu waru doldourim ait, ito iri trir arbun wifanti mau ito fandutin ibe wihyalai dit irfil nerar pe waru higrifri ewau, wundu mahaptin ihap ayaru. 23We iri arfyiu pare wane efyai, ito iri trirarbun wifantit pe ram nahndit, pe iweyaru murim bunit rihto seratus kali lipat, rih to enam puluh kali lipat, rihto tiga puluh kali lipat.Perumpamaan Efei Reiri ra u Arha altari Gandum24Yesus erarho friu perumpamaan tih elagtafri tarok, egtipur, "Kerajaan sorgai epolne reith iwafiau aiafu fya ibe witiroi. 25We pare hamo amnah aryafrei, nanerih armi iribero arfyiu reiri rau afu i gandum it mahroi amruh erof emfar. 26Hamo gandum it i we yaru marei iwimbun, hep reiri raurit ima.27Maruh tuan mau hambuhambai armi perag tahndi, 'Tuan marmaura ai afu efyari ufyiu witiro? Wereirirau aren ihifa be ibut e daina?' 28Tuan mau egtafri, 'Andit to musuh be andarhaa efei it, maruh hamba-hamba mau ragtahndi, 'Effa, dabum kue idi a? Idim amkiu amkera reirirau ma u?"29Beit egtafri ibe kenwe, ha matop gandum itoma amkerakor kedaine reirirau mau it. 30Kih parar pe rat arkefau kengkewaha op hamo mau amke ot it. Hamo mau awag tafri tamturi mau arke ot au it, "Kefaufin reiri rau it, pekefoufiu bahmbahahim pe yafu kihik, daldu hep kefau gandum it pe kerhor ahyau lumbung it."
Perumpamaan Efei Sesawi afu dop Ragi

31Yesus erarbum friu perumpamaan tihi, bera egtafri ahronri, "Kerajaan sorga ima imef sesawi afu, tamtutih iwor peiwafi ibe witiroi. 32Marmau afu mau to itop na he dari am nah arau afu amnah eit we pare iwabut it itop wundu dari di rau amnaheit op iwaf ai puti, mahaptin mani natu arkema pe arkefeine ra ui be rane nanit."33Dop e layofri perumpamaan tihtin ima egtafri tarok, "Efei kerajaan surga ima ef ragi mahni tih iwet pe iwet adai ne tepung it pe iwet apar kaki terigu sukat tou u op amnah iwet a aldi.34Amnah heit Yesus egtafriu tamturi mafalni ara rorih hei, ef perumpamaan wop perumpamaan hu tap, map it nar iwagta friau tarok. 35Pe amnah iwaho iwatadi wifanti allla nabi egtai, "Eyau aupur warukfinutin, awagtafum perumpamaan, eyau apur awa hofam auwihi alla, dite nanip nei, hamofan dutin parefei it."
Efaltor fii Perumpamaan Efei Rirau ehe Tari Gandum

36Yesus maruh ihparar rei nik tamturi hetam ait, peyawefot ibema ahronri altadie ma pe ragtahn jiu, "Kofaltorfidim tarok perumpamaan efei rei rirau eha witiroi," 37Ehofri u pe egtafri, reie iwafiau a irau afu e fyai, ito reinah abao, 38ladang itit to fandutin, airauafu efyai it tapu kerajaan we lalang it netapu hananarih, 39musuh mau iwifiema reiri rau afu ito na tamtu. Hamo arkeot it, ito hamoi iwehodi dop iri arkeot it, it heija rero.40Map iwaf reiri rau it arkefau pe yafu arkihik it, iwau afihpi pare hamoi iwa hodit. 41Reinah abao mau amnah iwah kiri heija reroi pe tarok arkefauri andanduh ranen rahrohtan ri ewau amnah tamturi mafalni iri ranen rahafau wihi hanana riheit, aren we ibem kerajaan it, 42Amnah hamotih arkidi fear arkor ahya u yafu, pe paremau hep wirmata ada dagmupe arir arkengkeh rari. 43Hamo mau hep iri arhanwe efyai arkenwe pare taniurui iwag sek afa afroi arkehakenwe tete ibema kerajaan it. Eiharei tirafinu iwendi wei, map tiri wabundi."Perumpamaan Efei Harta Ait rag na nip Nei dop It op berharga44"Efeiye kerajaan sorga imibunef harta arit rananipne yen witiro, pe aru allomdi, maruh ralait ralait rag na nipne erweriu. Andu hapihpi erompe mam rodit pe iu jual ibe andanduh eit, pe iwema iftidit witiro ma u. 45Kerajaan sorga ima iu efihpi, imef pedagang tih ehar wawerema mutiara efya mau it. 46Pare hamo iu etah tag dit mutiara mau harga dua hetin, maruh iu pe jual ibe andanduh tan harkipe it dit mutiara ma u."
Perumpamaan Fipre

47Hal kerajaan sorga ima efapre ukuh paldi matit, pe ukofau an danduh ani. 48Pare iwag nakam herit arkeo ket ahau wanafo, pe tarok arkean par kefau anie fyari arkerhorau wauro, pe ani hananarihei tarok fear arkor.49Fandutin pare hamo iwahodi. Heija reroi amnah arkema pe arkighu parar iri hanana na rihei dari iri arharen wefyai, 50Maruh irihana rihei arkidi feararkorau yafu mamaen.51Eyam tririm ambuna amnah eit?" Tarokar honjiu "Ya" idim tririm ambun mahnahndi. 52Yesus maruh eg tafri tarok, "Anduhapih pi ahli torat it rafau ramromau wihi alla fyai efei kerajaan surga mau imef ramo mau raro mau ei duer saro hpar harta ah tahei dop yen henam yen riwe fatur yafu." 53Yesus egyofri daldu perumpamaan-perumpamaan ma u maruh erof emfarar.54Op iwihir iu bemarag mai Yesus wifanti difri pare ma u, eg tafri hamari warfinu ro, beit irit to heran, tarok ragta, "Hemba duhnja hikmat mau dop kuasa mau pe ehafau mujisat-mujisat it? 55marmau rah ito tukang kayu be natun? dop tin Maria ibetin nanit dop rafun rit, Yakobus, Yusuf, Simon dop Yudas? 56Dop marmau ra rafun riharma falnitam nah arini rahen idik wetin? pe hemba duhaja andam nah hetin?"57Maruhiri fanggom arfei wihi pe arhug paldi maruh Yesus egta fri tarok, "Nabi tih dabariar ketatdi faim-faim berag ma, ibemarug mai sendiri op ramohro." 58Pe wopiri to ihap kem nah petarok ihap percaya mujisat efei pare ma u.

Chapter 14

Herodes Mendengar Berita tentang Yesus

1Hamo mau to, Yesus harei, Herodes titibun, dei bu yenwe paremau, arhanwe. 2Maruh egtafri ibema tamturi arhan diwe taniarya, "Reitin Yohanes pembaptis, ibe i-ki efarpar eher horar iri rarper it andu hapih pi, andan duh hanarit anal loh tandi tani." Yohanes Pembaptis Arfunpe E per3Anduh hapih pi, Herodes ih kiri arketapur Yohanes pe, waru ar ke fou fiu pe arke kirhirpare rah fihtan nyewau, tamturi hana ri, wop eta yen diwihi hananah, Herodes rat, ta hinha Filipus, ahun it. 4Wap Yohanes ibe, "Ehmbedi e tahndi, andit hana nah, uklait Herodiasit." 5Herodes ipur afun paper fanggom efei mau tamturi mafal nit ouri, ahari yeniu diwe Yohanes efnabi.6Pare hamo, Herodes ibe ulang tahun it, Herodes natun mahni e haer pare arhor anwei, efeidi Herodes mamro, etatieli, 7Mahaptin Herodes etanjiu anhan anhan andu ku him au it wei fu.8Maruh pare tinan nit, war finu hibundi natun mahni mau, "E tahndi tete, auhim u Yohanes Pembaptis dabu kohor fau ahi." 9Maruh da bumau fatwa fuit irih parem effanggome efya, hep, andi wafei affa, wihit ibe e-ta paremau, rafau arhoremai, irima wihit wihyai dipe amnah iwetabun jau.10Ihkiri pe aropar Yohanes dabui penjara warfinuroi. 11Maruh Yohanes dabuit om arhor tilam hep hep aritiu arindi mahni nah nah mau pe, ditiu dihndi tinan it, 12Aren, Yohanes Pembaptis is ahronrit armi pe, arit tani ha ait, pe aritiu arwarbun ripi. Maruh tarok arupe iniri mau, arihndi Yesus.

Yesus Brema difri Lima Ribu, Tamturi mafalni

13Yesus pare tiribun dihare, ma-ui hug parpare mau dop ibem ipur a haf au, tani ih pi be, iweiti wau pe iwa hug parau enwe, parefan tanara tap it. Manusia hefamait, triri arbun pe, altadi rihtal tanwe ara rowar aropar iu kota mau. 14Hamo Yesus ihigtan iu, a-hiu, e romri tamturi, mafalni, he famai, fat wafu dit irih par, atehari tarok amnah, pe idir yeha iri mahai waru, e feirit.15Pani mamaen it, ah arronri armi altajema, ra tahndi, "Paretin fand tana ratap dop daldu alao iwabun, kuh kiri tarok amnah, kiu pe ar kiftikor brema, rama aren we."16Yesus eg tafri tarok, "Pareinar arki u eyam tin, he brema kofri." 17Tarok ragta idim to, (homei lima, anit dua), "Homei mimim fartaru, anittoru." 18Yesus egtafri, "Korama kibunau a-ma."19Maruh ihkiri dur, home dop ani mau, Yesus efei eha ada wa ri maruh mima panai, habreamri, itru-ne mam mani homei pe difri ahron rit, erfei riu, wahe arhora aren wei. 20Tarok amnah arin op mallie yag eli-ri. Daldu tarok rafrof rafau ri, home arin mam ma ni rei nik it, dua belas bakul, e yag di. 21Na ne rafau arin it, ba-je lima ribu tamturi, mafal ni ne tapui ihap, kem na niri.Yesus Erot etayen, Ma -ti dawari a to22Pare daldu, Yesus maruh egtatri, naron rit rati wa-u iribeh matan, rah pariu, rabo far warit, ihkiri iri hefamai irima rawefot. 23Dop daldu iri hefamait ra wefot, Yesus yeiti ehiu ag buafo, ibem ihpi beh, i wafei ma hawi, hamoi fandu alamo. 24Ahronrit wauit ibe youduk, mati rifu milmaneifa yendit e haohiu it, alefe maro marobal tamoi oma.25Baje naf, afroi igfi tou, pani, Yesus etar yema erof etayen mati adawari afo. 26Hamo ahronri ahari u, allomdi erof etayen ema, mati ada warit, tarok talni natu e marfalne ariri rayo andit, pe ariri ratit atari e-na. 27Yesus maruh eg tafri tarok, kei nik weh rei e yau atarim agna tap."28Petrus maruh radit e-tahnjiu, "Fransis, efei ehem a, kuh kiau pe awarof atu au, awa rofau mati adawari afo, awawahtu." 29Maruh Yesus elatafri, krfro fama, maru petrus eporihi perofiu, mati adawari afu wieromdi Yesus. 30Pare hamo emnahndi, maroi iwehema, atena pe hamo e troi, aririt, "Fransis, ko sag fuau!"31Yesus maruh mimai erer pariu etapul di pe, e-tahndi. "Hai, eyam ihap keha kendi amher, ahanan du, behep fanggomu iu andit-andit?" 32Maruh tarok ratie ha, wau afo, maroi, iwe aftan. 33Map andu mau tarok aren wau afai, dabari ratotdi, ra-tahnijiu, "Marma u Ehem Allah be natun!"
Yesus Idir yeha Tamturi Mafalni Mahai waru Efei ri Genesaret it

34Arura hig tan ehu rabofar wa rit, rag hitan iu Genesaret. 35Hamo tamturi mafalni arenwe paremau reiral dit, inirit arit rafrof ragma ma-u, maruh iri mahai waru aren riwe tal nit arur arema ibem taniar ya. 36Tarok arhim efa, atahari tarok, pe arketar puldi ma o dit ehai pau it ohe, arkeha faha.

Chapter 15

Allah beih kirit dop Yahudi bei iri bema adat it

1Daldu, tamturi maneifa, Farisibei, dop Ahli Taurat arenwe Yerusalem it alta die ma Yesus be ragtahn di, 2"Andefei ri behep e, ahromrit rarhor idim adat istiadat idim bema bop raba rit!" 3Beit Yesus e hofri y taro, "Ande feidi behep emma amrhol di Fransis wih yetai ef adat istiadat eyam tapurim rabarit?4Wop Allah wifanti allai egtafam ipur dabarim ketotri tamarim harit dop tinirim harit pasti ar kifun pei waper.' 5Tin eyam mah tipur, "Eiha rei iwagtahnjau taman it efei i iwag tahndi tinan it,' Ahan daren nauwei awet pe awafatufu it ibe awofei ef persembahan buat Allah," 6Tamtu mau to nar dabu iwa totri taman it rat tinan ito mat. Tin iwafeit to Allah wifantit eyam mafanunritihap atadi af eyam bema adat istiadat it.7Hai eyam am nah munafik, marmau Yesaya wihye-tai efei egtai eyam: 8Bangsa tin anarit au ahakit hidi waritobe, we faturya fu ihap ketau. 9Pereu ma tarok dabari ratot wewau it, wop iribe ajaran tarok altadit andit manusia be ajaran.'"10Maruh Yesus imhi mri tarok amnah pe ehtafri tarok! 11Tririm kibun dop matarimkena, ihap af ukohorau warum finui tobei iwafeidi najis, itibe di wabroh pardi warfinu itop iwafei di najis."12Maruh ahronrit alta diema pe arhim tandi, "Ehem omnah ehem wihiog tiu iuef fati be haftan riu Farisi bei?" 13Yesus maruh ehofriu, "Andanduh ai putifainta de tete yen surgai ihap aprit, iwaror daldarum. 14Kuh parar matam kue nari. Iritahari malna e-bak, nane arkorar au iri ahari malna e bakit, map rat-tat arker mor rahyau ripi."15Maruh Petrus egtahdi, "Kofaltor torfidim ama perumpamaan mau." 16Yesus ehofriu, "Eyam tom ihap kelam nah om? 17Ibihap kelam nahom eyam tin andanduh iwahir ahyau warumfinu iwahir au mourim it amnah fearu kolau rau wanafo?18Tin, ahandu iwa brohpar warum finu it yenfatum afu bee broh parit andih pi efeiri najis. 19Andih pi yenfatur yafu iwabroh parit andanduh fanggomu hana, ratatut rarper aube, rah roh tan riau mafalni, wallira-riau, fanwana, rahafau sumpah palsu dop ram nanun riau. 20Itop ehro tanyewau manusiai we brema be ukuinit mimim hukuin nar ukumfun mimim it to nariwa iwaroh tan ef najis."

Kanaan Be Mahni Eghetadi

21Yesus maruh erofemfarar paremau ihug pari u ragma Tirus dop Sidon. 22Maruh Kanaanbe mahni ragma u to aradi di, "Atem ahau o-Fransis, Daud berei naeh, wop tin natuk mahnit ef mahai waruu hanaef natamtu ihir yendiwe pe eroh tandi wundu." 23Tin Yesus ihap wihyahon di au, "Maruh ahronrit altadie mape arhimdi kuhkidi arof amfar e tayen idik pe ara yeneh rari."24Yesus ehofriu, "Eyau ih parau awomatin. Ibema awotar yema Israel be domba-domba ehaf ilang it." 25Mahni mau iruk jema dabue totdi eg-tahndi, "Fransis ko sag fuau!" 26Woit Yesus ehondiema."Nari wafeit ukuet home de ubuhndi natum it ukuet pe ukohof riau arwe."27Mahni mau eg tahndi, "Marmau Fransis, wop arwe mautoma arin brema maripu ermol di ibem tuan it." 28Maruh Yesus ehon jiu pe eg tahndi, "Oh nenwai, ubema iman yenuei wundu, maptin, iwatadi af anduaru uputdi iwabun it hamo mau tohe." Hamo mau tohe, natun ite efei eha.
Tamturi mafalni ouri, mahai waruit, Yesus etar pur raha feha

29Daldu pe Yesus ih paldi yei nik rag ma ma-u Yesus etayen iu Galilea wanafoi iu iuyeti ehiu ag-bo eifo, iwe matet yen wihpi. 30Henam tap tamturi mafalni ouri rafau altajema warare ma ihap keh-kaki kefar it, rararir auhei, iri eg bakit ariri hagtap it, dop meh ouri aru rarema arwarbunjihi Yesus aefu etar purar pe raha feha, 31Maruh tamturi mafalni hefamai, ollomri iri ariri hatap it ariryeha iri ihap kekaki ke frof it aru rafrof, eg bakit ahari era rar petarok anarit di ahai Allah Israel be.
Yesus Brema difri Empat ribu tamturi
32Maruh Yesus imhimri ah ronrit pe egtafri tarok, "Fatuk afui, irih parar, atek ehari tamturi mafalni abouri, hefama tun. Iwef muni tou, hari altaren aue, iri hari bremahag tap. Eyau mara wahkiri tarok arkiu babaptah ihap kin brema ahtap nimurmur iwafei rialarifu." 33Ahronrit ragtahn diema, "Pare mamuh pareta nara taptin, andu tarom affa home pe tofri tamturi hefa matin." 34Yesus eftafri u tarok, "Manei fa home ambun aren it?" "tujuh, tarok ragtahn jema dop ani marei toma maneifa." 35Maruh Yesus ihkiri tamturi mafalni hefa mai aruaryan nihi wa nafo.36Pare daldu maruh Yesus etarpur home tuju mau dop ani mare neg nan it ihim hehei taman it, maruh itrug nefri pe dufri ahronri maruh ahronri arfei riu wahe tamturi hefam ai. 37Tarok amnah arin bremai op malli eyagdi daldu, arbun ihi pe rafau home mau arin sisai tuju bakul eyag di emher. 38Nane rafau arinit empat ribu tamturi mafalni ihap kemnaniri netari hari toma. 39Maruh Yesus ih kiri tamturi mafalni hefam maurawefot, it yeiti waupe aru daerah Magadan.

Chapter 16

Orang Farisi dan Orang Saduki Mencobai Yesus

1Daldu Farisi dop Saduki bei armi pe arpur kendar kihim tandi Yesus. Tarok arpukihimdi amnah iwafanunri andutih tanda iuen sorga iwapor ahi. 2Beit Yesus ehofri u, "Iwah maldu ahi ada warit toiwahn dara, 'Eyam amkeg tafandu iwamheldi.'"3Dop tin aralamo, 'Adawatir ima iwag rieta hai iwahn darah, pe iwenkum-kum, eyam amkegta, fandu hana. Ada wari eyam matarim amkirul nedi we tanda-tanda hamo saman it tauhe ihap kemnah. 4Iritin hana narih pe ihap keta kendiwei arhim arpur kerom tanda. Efei iri tarok tin nare tanda tih ukofonun ri, itibe tanda nabi Yunus."

Maruh Yesus ihparar reinik pe erof emfar.

5Hamo Yesus ahronri reda rarholdi danau it, tarok fanggom eftap, ihap korau home. 6Yesus egtafri tarok, kehakenwe fana fanggomu four efya, "Kefahtan ri Farisi dop Saduki bei." 7Maruh tarok fanggom anarfei pe tihiwag tahndiau tih, "Ito wihi egtai idik ihap torama home." 8Pe Yesus inem nah ahanduandu tarok alnagtai pe egtafri, "Andefei dibehep eyam am mag ta ri home? Hai eyam nane ihap percaya9Ibe ihap kelam nah om, ibe ihap fanggomu amadi home mimim farfaru buat lima ribu tamturi mafalni dua bakul maneifa home tarok mala fau it? 10Efei ye mimim far faru ukodaine ru home efei empat ribu tamturi mau dop mameifa bakul mafauwit?11Wah hanan dubape eyam ihap kelam nahihap afei home mau eyam au him tanam iutin a wagtafam, famfanggomu buat tine Farisi dop Saduki bei." 12Pare hamo mau hep tarok aruramnah efei ihapat wihi mau egtafam it, pe amnah tarok foure fya, efei ragi home, tauhe wihi egtai to efei anduar om kefah tanri Farisi dop Saduki bei wihi ragte au it.
Yesus Adalah Mesias

13Pare hamo Yesus iwebroh par Kaisarea Filipi rag-ma ihim tanri ahronri, "Ranen rag tewa u, eiharei reinah abao e fya?" 14Arhohn diema, "Rihto arfohndi Yohanes Pembaptis rih to arfohn di Elia, dop rih tima arfohn di Yermia wetih efei nabi tih arfohn dit." 15Maruh ihimtanri tarok, "Efei eyam tarok to, eyau to eihatin?" 16Simon Petrus maruh e hon ji-u, "Ehem rei Mesias Allah be natunfuma-u, ohawenetin!"17Yesus egtahndi, "Simon bin Yunus, berbahagia buat ehem wop ihap af manusia be egtafu tauhe rei yabe matete yenwe sorgarei ehof wema. 18Wetin awag tafu. Ehem to aham it Petrus petin fati afoh tin eyau, jemaat arenwetin a wadi orar aha, pe alam maut yen fandutin nare wihyi worar.19Ehem kunei kerajaan sorgai awetabun-wau mimim a-ro. Ahandu andu fandutin iwafawit, sorgai ima iwafaw ahandu fandutin iwa frurit, sorga paroi ima iwaf rarur." 20Maruh Yesus eraral nerar ahranrit pe nare arke tafri heh rim-hehrim afrei to Mesias.
Efei aimafo Yesus iwefar it Hamo mulai egtafri dop ibe efanduaru ukorof kotadi

21Hamo mauhep Yesus egtafrihi ahronri ipur iau Yerusalem wop pihak tua-tua imam-imam dabari dop ahli Taurat it arket apur pe ar keroh tandi arkifun pe iwaper pe amnah hamoi, i wagkiu a farpar. 22Beit Petrus etapur e odit jiu haro pe erahnedi, egtahndi, "Fransis effa Allah ahuh paldi wihi tin amnah nariwa mafonu." 23Yesus maruh irih par pe eg tahn di Petrus, "Na tamtu kuhug par, ehem tef fati we noroh tannau wope hemto fanggomu ibema yenu wei fanggomu ihap audi Allah wetii udi andu manusia fanggom iudi."24Maruh Yesus egtafri agronri, "Eiharei omnahndi u korof kotau it, ito iwaur parar andanduh peiwak sefarau au ambarai pe iwarof atau. 25Wop eiharei ipur slamatkan ibe mafati iribe mafati map iwaralom. 26Hanandu guna efei reitih iwet dalduh fandutin, beit ibe mafati iwaf hilang? Dop ahanduan du iwhndi iwaf ganti ibe mafati?27Wop reinah mau iwama iwa tendi we Allah tani mahndu e-fya, peheija reroi, hamo mau hep ibero iwet weyan pe manusia arkeromdi iribema anduar arharenwepe arfei it. 28Awagtafam au marmau efei iri arhor arenwe talnim aryai pare mautin, nar reitih iwaper efei ihap keromdi reinah abao mau iwamai iwaf raja iwahenwe pare mau ibem ragmai."

Chapter 17

Haro Afo Yeidi Ehau-di

1Enaam hari dit e hor it, Yesus durar iu Petrus, Yakobus dop Yohanes rafun it, durar rafaua ru, it yeiti e hiu haroi amaru patun iri be tarok. 2Maruh Yesus da hof ui dit irihpar iribema ahari malna arya, a hof ui e herar he im efafro diop ibe ma. O ehpamoh uru ifun.3Maruh ahariu allomri Musa dop Elia rat rah faldi, pewifanti. 4Petrus e tahnjiu Yesus, "Fransis, mahn du efya, idim ami amenwe paretin. Efei effa, kogta. Efei ehem om harya, awafei kema tou, hibetih ehem dop tih ima ito, Elia."5Top fih tap, yene satadit, awan it efu ruru e hetotre rar awan mau yawihit trirar arbun a riri eha egta, "Tin reinah atekeha haje wau, ibema yenawe yabema atekro, tririm kibundi." 6Pare ahron ri mau triri arbun dit, dabari ratot dop a tari egna wundu. 7Maruh Yesus erofe taryiu, i rukriu tarok e amri egtafri kefar, atarim agna tap." 8Op pare hamo dabari radit, ahariu ihap kerallomri nanerih Yesus ibem tani ihpibeh.9Pareha motarok aren harafoi rabup ihi, Yesus egtafri tarok naramke tafri, "Rin penglihatan tin eiha ei ha, op manusia mau iwagki afar par iwahorrar iri rar perit." 10Maruh ahronrit arhim tandi, "Efiwau afihpi top aha nan duba, ahli-ahli torat it ragta ipure, Elia top rei iwama mata?"11Yesus ehof rie ma, "Elia ima iwama, pe iwabun afatoldi andanduh. 12Tin awagta fam au, Elia tibema, hepe ihap keiraldi. Ibem arwarfei altadi iei bem anduar arha ren we. Reinah mau ef manusia iwafah tan arfar wop and war arhan wei." 13Hamomau hep fanggom efya iwetar yema Yesus ahronri ma u it wihi eta fri tarok it, iudi Yohanes Pembaptis.Seorang Anak Dibebaskan dari Roh Jahat14Hamo Yesus dop ahronrit, rah rarihpar altaryiu pare ouri arhor anwe, reitih amihtudi Yesus dabu etot di, 15"Egtahndi Fransis, atem ahadi natukit and efeidi mahai waru ayan pe eroh tandi wundu. Hamha moh ermore wau yafutih to iwarok ahyau iwatro ranu. 16Ibe awai di awai jiu ehem ahromrit, hep ihap kefeidi afei aha."17Yesus egtahnjiu, "Oh, eyam amha menetin em ihap keha kendiwe, amha men wepare hana nah, hamo hamfain ha, awa rarhtan ahen amwe? Reinah mau ku kuet dia ma." 18Yesus arafotor erah neji u map maruh na tamtu mau e hebroh par perei nah mau ha mohai tobe i wefei e ha.19Ihap af henam, ahronrit altadi ema Yesus hamoi i ribeh durar anwe, arhim tandi, "Andefei diba, idim naram kihug paldi na tamtu mau?" 20Efaltorfi tarok, "Wop eyam ihap kehaken diwe. Bep awag ta famau, marma u eyam faturim afuam keta kendiwe nardalduh iwabun af sesawi afuna he itohe eyamam ketah di harotin, 'Aiwa ret mata iwa ret iwabun af wihi mau anduar iwa u. 21(Iwaftin narukora ruldi, ibem ukohaf tandit, dabum ukotot, mahawi top mahawi kofahtandi fatum afu."22Pare hamo Yesus dop ah ronrit rafau aren we Galilea e tafri tarok, reinah efyai arke kibun riau manusia mimiria ro, 23Dop am nah arkifun pe iwaper hamoi munitou, iwalaki afarpar aha." Ahron rit fatur afuit ehaf papre.

Pengajaran tentang Membayar Pajak

24Hamo Yesus durar ahron rit arwarenwe Kapernaum, tamturi ramhimri ewau belas teng hama ritih tudi Petrus pe eg tahndi, andefei di behep ehem guru ihap e amubaha dirham ru it ofri? 25Egtafri, "Awefri hamo Petrus ihir riu ramo, Yesus ibeh ma tan ihimtandi ahamiu dit effa Simon? Dabari-dabari arenwe fandutin eiha rei ih pararema pe anarhim alta belasteng efei ibema rakyat it, of fantarabe?"26Yesus maruh eg-tahn jiu, mimim ko rari rakyat it. 27Tinhama top idik iwaf fati be afahtan enriwe, ehem ku u kuw danau pe koori ani. Doptin anifarhe o. O witit kotapur kufudi warfinu, map ehem ukorom empat amu baha airhamdi iwendi warfi nu mape, andu ma u kuet pe bayar ku bunriau eu mai uma."

Chapter 18

Eiharei Sohor yenwe Sorga pare Yenwe

1Hamoito ahronrit altadiema Yesus pearhimtan eihareiter sohor yenwe sorga Allah pare ibem yenwe maruh Yesus im himdi reinahtih peibun jihi mamaen pare arhor arenwei?" 2Maruh Yesus imhimdi reinah abahope ibun jihi ma maen pare amnah kafau arhor aren wei. 3Maruh egtafri, "Awagtafama u mar ma u efei eyam nariwa tampen nampe iwaf reinahtin, eyam nar amkin hirau Allah pare yenwe sorga.4Wetin eharei nar urko wahi pe ukof rei nahtin,it rei sohor iwahenwe sorga pare yenwe. 5Dop eiha rei mina iweg di iwaf reinah tin iwenau ahakit mima hi weitau."Eiharei Yendur Irfil Nerar it 6We eiha rei iwaroh tandi reinah tih iwaftin reiye percaya eyau it, hame ubupure map kuret fatih tih kuet kotau batei pekuidi kohau mati pe iwatro.7Fandutin ibehep eh sanhana dop ibema rahroh tanri ewau it, marmau andu wah hra riaubei ibema ranen we beit celaka buat ei harei ukofei it. 8Efei mimim a aem ita rei iwarohtan nit, koter pe fear kuor wop ek ukuen efyai iwenuetanim it pe mimim it iwam kiha aem ita koter rat rat fearliuor auya fu mau andu aru yenweit9Doptin efei aham malnai tobe yen erohtan u, kuhig kuet pe kohau, wop upurei eito ukoha kuen efyai, kohakuene aham malna hibetih map it upur kuen aham malna rat, rat kuryau yafu neraka."10Fnaggomu, nare ehem aham iwaudit nahe, iwaf tine abouri ne nantin. Wop awag ta famtarok. Hei jareroi ibema ranenwe sorga ibema panim wahitu rah kakita jeau eyau tete, yenwe sorga. Wop reinah abao e mait pur iri rahaf hilang it iwor ah saroh parpar e fya. 11Hope manusia abao nah ematin untuk li wahim aotatar iri rouduh it pe arkehs ken weya.12Effa ehem aha miudi? Ef reitih iwafatuf kene seratus domba natui petih iwa wahat nu effa nariwah pararkei nik a sembilan puluh sembilan it arkei nik haro afa pe iwa wahar weldi hibetih iuehal nanui? 13Tin awag tafam au, marmau efei i-wau berhasil iwa romdi ibehep mamroito wundu dari hibetih ma u dari e sembilan puluh sembilan iri arharen e fya hei. 14Anduaru afihpi tamam itye sorga ima ig urpar ipur reitih dari ibema tinrit tih hilang."

Iu ef Anduaru Tarok Tanen We Witantit Iwahanen Idik it

15Effei rafum it tih efei ibro, kohmbet di rata harim malna fau. Pare tira iwabun ehem wifanti ehem olaidi ema. 16We nar tiri iwabunu kuorar au ru atau tou pe efei iribe wihyalai iwaban kolau rarau ruatau tou saksi arketu map ehem perkarai nare arkelah fitan.17We it nar tira iwabunri tarok, map ibe wih yalai kog tafri jemaat. Pe ahar yiwau dit iwaf rei ihap ei raldi Allah ef rei tih pemungut cukai it.18Dop tin, awag ta fam au tarok, marmau ahanduan dam kefau tandutin, sorga imai wafau. Dop anhanandu amkefrarur fandutin sorgai ima iwafrarur." 19Doptin awalagta famma u efei tamturi ru efei ubemai arenwe fandutin wihit iwau hibetih amkihim di ahandua. Eyau te tei yenwe sorgai andar kihimdit dabu iweidi iwe tabun riau. 20Wop fain wara pare ru atautou arkehor kenwei arketau aha ahakit, paremau awawah turi tarok mamaen.
Erweriuef Ehahuhta Nau

21Pare daldu Petrus iwema pe egtah ndi Yesus, "Fransis iwahodi maneifa awahahuh tandi ibro efei au it? Iwahodi tujuh kali?" 22Yesus egtahndi, "Yerau eftih, awag tafu ihap af tuju kali, wetin op iwahodi tujuh puluh kali tujuh kali.23Wop sorga ibema kerajaan it imef rajatih iwapur afei perhitungan durar ibe hamba-hambai. 24Pare mulai efei perhitungan it, tamtutih arit diema peamihtudi tamtutih rei berutang sepuluh talenta. 25Wop petamtumau ihap mampu efei iwa laihndi pe lunas ibe utang it, raja mau ihkiri peamnah jual tamtu mau dop ahun natun, ihkiri pe amnah jual tamtumau dop ahunha natun, dop ibema andan duh arendi ramoroi pe amnah bayar ibe utang it.26Hamba mau maruh dabu eot, etotdi, eg tuhndi kotahtan fin, eyau utang amnah eit tafun eyau lunasi.' 27Maruh raja mau fat wafu igfi, ateh adiwundu hamba ma u mahaptin ha e ih paldi petamfun tandi ibe utang it.28Beit hamna mau pare ebrohpar pe iu eromdi hamba ma u. Maruh etapur pe kiro igkidi ahron ma u pe eg tahndi, 'Ehem utang it tinhe bayar!' 29Maruh ahron mau ihimdi ipur kotahtun fin, eyau hutang it dahep eyau lunasi.'30Beit ihug dit jiu pe mima hegradi ahrontin ihiriu yen penjara op iwafeita pe melunasi ibe utang it. 31Pare allom dit ahron rit hari sedih, maruh rafal tohndi iribe tuan it andu iri bema allomdit.32Raja mau ihkiri ramhimdi tamtu mau pe egtahndi, 'Hai ehem hamba hananah, ehem utang itam nah ibe awotamfuntan eftap wop ubema uhimau. 33Effa ehem uma atem iwahadi ah rom it iwaf anduaru yabeh matan atek ehu it?'34Maruh ibe tuan it ehmbe dipe difri u algojo-algojo op ibem etamfuntan eftap ibe utang hefam ai. 35Mape eyau tetei yenwe sorgai ima anduaru iwafei afihpi iwafei am tarok we efei eyam tarok nare amke hahuhtanri yambem faturim afu dalduh hei."

Chapter 19

Pengajaran tentang Perceraian

1Yesus wihyala efyai difri daldu, maruh yenwe Galileai ebrohpar iu ihir iu Yudea ragma yenwe Yordan ranu rabofar war. 2Tamturi mafalni hefam ait rafau altadi pe amnah etar purar pe raha feha paremau.3Maruh Farisi bei alta diema pearpur kem nahndi. Tarok arhim tandi," Effa, bisa e reitih iwah paldi ahun it iwafibema alasantih?" 4Yesus eho friema, "Eyamto ihap kemna nai wau a wop itop rei efei manusia afar heh eit, far hei efei tamtu hep mahni,5Tin ibe wifanti allai anduha pihpi tamtu amnah iwah parar keinik taman it, dop tinan i tomat pe rata hun it tomat arkehakenwe tani malna hibetih? 6Iuefihpi ihap afei ru wetin hibetih, anduha pihpi ahanduandu Allah ibem efei hibetih it manusia nar ukuhug paldi."7Tarok ragtahn diema, efiu afei it, andefeidi behep Musa ihkiri pe kaltahrau eerai it arkehndi efei iwahpaldi ahun it?" 8Yesus egtafri tarok, "Wop faturim afu ihap enwe taru eyam manusia,Musa ihparam eyam amkihparara ahurim harit wefarheheit ihap afihpi. 9Wetin awag tafuau, efei eiharei ukuhpal di ahumit, itibe efei zinah ramorah, peiwalait mahnitih, it efei zinah."10Ahronrit rahtahndi, "Efei iwau afei it, map hubungan efei tamtu dop mahnito iwau afeit, map kehaf ahahurimtap." 11Wetin egtafri tarok, "Ihapaf amnah bisa mengerti wihi mau, ibema iri bema egtafri iri nane iwefri. 12Rih irima riharen iri ihap kehaf aha huri harmai wopibema memang andwaru farheh, yendi tinanit mourit dop rih to naherih be arfeiri tih ito ibema iwafei ibem tani wop ibem etadi wop kerajaan surga i eiharei ye mengertit map mengerti."

Yesus mimahabreamri Abouri Netapu

13Maruh anaru rarema abouri ne nan it pare Yesus tani arya pe amnah iwafei ri mahawi mimai iware par rar au tarok. Beit ahronri rahm betri tamturi mafalni anarurar ema abouri mau. 14Wetin Yesus egtafri, kihparar abouri nenanit nare amkeng keyao parfri arketau ama, wop iritin ehaf tin nane iribema sorga paremau tete ehayenwe." 15Maruh mimai e parar iu tarok, maruh pare mau toh emfar.
Reinah Baraf Kayai

16Tamtih eta diema Yesus pe egtahnjiu, "Guru ukoha kuen efyai andu kofei affa hep ukoko rom hidup efya mau it?" 17Yesus ehonjiu, "Andefei dibep uhim tanau ema? Efanduaru ukoha kuene fyai. Ibema hibetih efyai. Efei ehem upur kuhir au pare efyai map kotadi Allah wifri iwagtafui."18Wihi alla fainta, Yesus egtahndi, "Nare membunuh, nar ukohro talnimafalni nar ukofei fanwana nar ukogta kuhurau wihi, nar warum ukur yawa u, 19Dabun kototriawau teteri nen mat atem ahari awau ubema, yam bema tarok amha men wei."20Tamtu nah mau egtahn jiu, "Amnah eit ibe awotadi ahan du ande leinikit?" 21Yesus ehtahnji-u, "Efei ehem upur kuen e fyai, kuupe jual ehemandanduh ubemai perih kuofri iri hari andu ha tapit map ehem ukorom harta arenwe sorga, daldu hep kurih par ama pe korof kotau." 22Pare hamo tamtunah mau tiribun wihimaum iuit emnahndimau wop ibe tani harki ouri.23Yesus egtafriu ahronrit, awag tafamau tarok marmau ukofei tamau, ef ehem andanduh hei ourit, hep ukupur kuhirau kerajaan sorga. 24Awalagtafam arwerau untahibetihbe iwapur ahir ahyau jarum finui tawan ha-tap dari rei tanim harki ararourihit ukuhirau kerajaan Allah."25Hamo ahronri trirarbun nit, arfarhahu pe tarok ragta, "Iwau afei it, eiha reiye iwawen pare efya?" 26Yesus aghiri pe egtafritarok, "Efei manusia halmau to nare iwabun, Effei Allah be iwag ta andanduh ei iwabun?" 27Petrus ehohnjiu pe egtahndi Yesus, "Idimtin ibemapar rarrei nikandan duh, [e anam tamen u wetin idim to andam kerom ma?"28Yesus egtafri tarok. Awagtafama u marmau pare hamo iwararfei ahtap be, hamo reinah abao iwei tiaha ibema tahta pare mahndu e fyai, eyam nane ibe amta men nawei amkeh yanau pare dua belas taktape menghakimi dua belas suku Israel bei.29Dopef iri hehri nane efei ahakit rahparar reinik ramoi, rafunri tamturi dop rafunri ma falnit, tamari harit tiniri harit netari harit, efei witiro, arkeral omarwerau seratus kali lipat pe arkerom di anduaru arkehakenwe efyama-u. 30Wetin ouri, iri nane arfei matai hamotih arkeral tapi dopiri nane altari a-pi, irit nane arkerarfei mata."

Chapter 20

Perumpamaan tentang Para Pekerja Kebun Anggur

1Elarweriu ef hal kerajaan Surga immefei ye tamtu mau ramo, iwe namer rama aralamout marmau iwabropar iwahar wa wer, andar haia, andarhaa efeye witiro anggur ibena. 2Pare haiu, wihit rata hibetih efei andarhaa, andarhaa mautin pe, rarafaltoldi amo baha mau, to wahitu hibetihit sedinar maruh ihkiri tarok aru witiro anggur ibema.3Iwen-iwen affroit itopdi jam sembilan aralamoit it iwalabropar aghiwalarweraru tamturi-tamturi amau raffrof pasarit. 4Pettafri tarok em makiu ketar yawu witiro anggur it yabe tafun handwan de aworfan tarok agnahkit maruh tarok aru.5Areme afroit elaftopdi jam dua belas, dop elattopdi jam tiga ehmaldu, it elabrohpar iu pefalforfri ef ahtap ettafri. 6Arene afroit agfi jam lima ehmaldu it telabropar iu pelaromri tamturi-tamturi rih, maruh ettafri tarok, ahandefei yama, eyam ambwami patin wahitu marmaru hei. 7Tarok rafal tohndjiu, 'Efei patin to tamtu hattap iwor fidim amu bahait ewot fidim. Elattafriu tarok kiu pam nak emma kiu witiro anggur eyau wit.8Pare affroi tiuwit tuan mau elattafri ar kettahndi rei edami ri piwam himri agnah nane anarfelondi andarhaa,' Pam nah iribe amubahai tarok efei ye tarok rarhir altapi dop iri rarhir matai.' 9Parei etaryema tarok farheh arfei andarhaa arene affroi elagfi mimim farfaru tarok alom talmin hahaa satu dinar. 10Arenei tarok rarhir mata ragfar hep arkerom owi. Efei tarok agmahhai alom mit satu dinar.11Pare tarok arur amu bahai tarok alnattadi tuan mau. 12Tarok ratta iri rarhin altapi iri andar haai arfei satu jam tin ehem menyamakan tarok dengan idim efei andarhaa mautin mafo pare affro metai.'13Efei ehen tuan olatafidin tamtutih dari saudara eyau tidak berlaku adil efei ehem handuba tarok agmah sepakat sedinar sehari? 14Kwor ehem mit korof kuuu, eyau awoffri tamturi rarhir, altapi ima itobeh awau famita.15Tauha eyau bebas mempergunakan milikmu menurut ubema fatum afuit?' 16Efihpin tamtu rei iwatapi, ito iwalarfei mata iye efei matai iwalatadi appi."

Yesus Berbicara Lagi tentang Kematian-Nya

17Pare Yesus hamo iu Yerusalem, it elamhimri kedua belas murid ibemai pettafri tarok arfar alamaen pefaltorfri, 18Ahtab idik tau Yerusalem pe amdabao mautin aikibun nyau we iman-iman dabarit dop ahli-ahli torat pam nah tarok menjatuhi dia hukuman mati. 19Bei tarok mimiri raradi kepada bangsa-bangsa rei itap keiraldi Allah, pam nah ha arkema milmedi arkettadi ap hayen ambar ait, pare hamo muni tauwit ikki yefar par."Permohonan Ibu dari Anak-Anak Zebedeus20Maka datanglah ibu anak-anak Zebedius, durar matun rit altajema Yesus pari dabu ratotdi aghofuar anarhimdi sesuatu kepadanya. 21Yesus ellata, "Handwa yang eyeu kehendakit?" Rafaltohndi keifidim perintah pamnah idim abouri rutin irim arkean dalam kerajaan mau, hamo iwenu dagmewaar hano iwenu houri war efei Yesus elatta."22Pettafri eyam itap kemnah handwa effei, "Eyam amhim mit amromma eyam minuman cawan, pamnah awet awamuh?" Pe tarok rafaltohndi idim ibamrom 23Yesus elattafri tarok cawanku ito agnah eyam amkih muh efei hal eyam rei masayamau dagnewarit dop iruma rasayanau houriwarit, eyau tidak berhak arjorfan mit it amnah iwoffri a tamturi-tamturi par kem nah heeiya taman nit andanduhhai ibetahfri." 24Raffradyei kirori ekkakiri rye sepuluh murit rih efeiye kedua saudara.25Dohep Yesus elamhimri tarok maruh ettafri, eyam mam nah ha efei ye pemerintah-pemerintah fanduh-fanduh memerintah ibe rayattih talaufri bare tamturi dop iri ahari wundurit airaffrodi kuasanya dengan keras atas mereka. 26Itap afihpin efei eyam dop efei heiha warumihim upur kehlen dabu diantara eyam, ito iwalaen af pelayan. 27Efei heihare warumihin ukofei matai efei eyam agnah it iwen naf hamba, 28Imefeiye rei abaotin temai ita paf dilayani emaito untuk melayani, untuk memberikan nyawa-Nya untuk menjadi tebusan tarok agnah.
Yesus Mima Habre Eamri tamturi ru hari malna ekbakkit

29Pare hamo Yesus dop Murid-murid tit rahsaroh par riu Yerikhp, tamturi ouri rafau almaltadi paremau. 30Ta tamturi ru hari malna ekbak rat aryan nane alamaen pinggir raffra di efei Yesus erof ehor rar maruh rat ariri ragyo, Tuhan, Daud, bereina eh atem maha idim!" 31Maruh tamturi ararorihetin alahnerar tarok pamnah tarok ariri, iwawahi tintap ariri it yen ahaf wunduri pe tamturi ru mautin hari rat ariri alnagyo, Tuhan, Daud be reina eh atem maha hidim!"32Maruh Yesus tiwitu pimhimri tarok pe taffri handwande eyam amhim mauwit supaya aku perbuat bagimu?" 33Tarok ratahndi, "Tuhan, ahama midim harim malna pe idim ma bisa hari miwau." 34Parei tergerak Yesus fatwafu patehari, maruh mima habre eyam ri tarok hari malnai paremau tohe tarok erarar maruh raffrof altadi.

Chapter 21

Yesus Ramamilne Di Yerusalem

1Pare Yesus durar murid-murid tit, ragrukjiu Yerusalem tiba di Betfage it yendiwe seitun abwafo, Yesus ihkiri tamturit ruibe murit tit; 2Wihibeh efaltorfri keffrof kiu fandu yen haumfuarat parli amkiu kerom dye seekor keledai arfait dop matumit yendi lalaruk khipaldi keledaimau korarama ratrat pare awamit; 3Efei ye tamtutih iwahimtanam, map kefeltohndi, Tuhan memerlukannya tafum parei hep iwa laifwawana;4Hal mau terjadi pamnah genaplah wifanti, mau ettafri ye nabi; 5Kiketahdi putri Sion? Hahamau dabu mau iwatuwama ehem it hatani biru hatap mengen darai seekor keledai mau tanyahtabe6Parei maruh murid-murid hari aru curwarfei ef andwaru Yesus efeltorfri tarokit 7Maruh tarok keledai mahni dop matun nit lalu mengalasi ribema tarok auriuwit parei Yesus yerticiu yatwar 8Tamturi ararouriher rtap af mafnis mau to aryiu alamaen rih analter ai. Ra, menegnan nit rapar rariu alamaen.9Dop tamturi auri raffror altadi Yesus arfei dimata, iri ye analtadi arten belakang pe ariri alal alnatta Hosana anak Daut, berkatilah dia rei ditema nama Tuhan, Hosana ehem top wen pare marmaruh hei. 10Pare hamo ririu Yerusalem gemparlah seluruh kota itu. 11Pe tamturi ratta, hei ya tamlu mautim, maruh eamturi ararouri hei. Arirui aryori, hane pin nabi Yesus dari Nasaret olibalelea.

Yeaus Menyucikan Bait Allah

12Parei Yesus ihiriu Bait Allah. Pehkarore paran tamturi malfani yang berjualan beli di halaman Bait Allah, iu pehkarore parfri meja penukaran e amubahai dop bangku-bangku pedagang merpati. 13Maruh etafriu tarok anditbibe elter yen kalta rau eyau ramo tim di sebut ramo Doa. Tim eyam di pef sarang penyamun. 14Tim lalarwerema tamturi-tamturi hari malna ekbakkit dop tamturi rtap keffrofit altajema yen Bait Allah ramo roh pamnah tarok mima hare rewanri.15Pare hamo iman kepala dop ahli-ahli taurat har ye waudi mujisat-mujisat ehafau wit pe abouri rih ariri amardi Bait Allah ramo roh hosana anak daut pe tarok. 16Maruh tarok ratanjiu ehen tiren ubun ma hon dwan de abouritin alnatai. Yesus elatafriu tarok eyai tirik, aubunmit eyam tab etap kem maniri bayi-bayi tin walifinu dop abouri neneman ar nahmuh hihiri hehentik tap kolatarre puji-pujian? 17Maruh rt ihpar nei mik tarok maruh ebroh par piu kota Betania iu mu ni yemik thpim.
Yesus Mengutuk Pohon Arah

18Pare arala moi raffrof, lalahhra ripar, lalarweriu kota Yesus em nandi, mouri efti. 19Ragrukjiu alai, et aghiu peromje pohon Arah, maruh aruwih pimi hep itap arom, an dan duh, efei, ye ai mautin andit hattab, henan fataruri pare hamo mei ai mautin epar.20Har riudi an danghomu, palnah ka kihtatdi, agmnah murid-murid maruh ratta, samdu ba pohon Arah mautin yenik efer? 21Yesus ettafri tarok eyau awalafark torfan tarok efei eyam percayapenaramke fak kundi eyam bukan amkerom amkefat, handwane daufe et je pohon arah mautin efei rtoma tarok agnah amketta di haro yene berarti beranjaklah dan tercampaklah ke dalam laut pamnah wihi mau tiwawa bun. 22Dop handwa angkihimawit ito amkefei mahawi dengan penuh kepercayaan pem nas amkerom.
Pertanyaan Mengenai Kuasa Yesus

23Mcuruh Yesus, ihiriu Bait Allah, pe ha mengajar paremau bei lalarwerema imam kepala dop tua-tua fandu mau Yahudi altar yema arhimtalmi, dengan kuasa manakah ehem ofei andan duhhetin efei hei harei difui wehem kuasa mau. 24Yesus etaffri tarok eyau tuma awai tu pertanyaan pinit hibetih awaifriu efei eyam agnah am kefaltofai, pe eyau awalafator fam mua dengan kuasa manakah eyau aufei hal-hal mau tin.25Dop yeni hifa baptisan Yohanes? Ito yen sorga dop dari idik manusia? Tarok almafaltol di efei tarok arkrtta, rdik tatta yen sorga, ibero iwalata fidik, hep han duba eyam tidak percaya. 26Efei tarok talatta andi dari manusia, idikatari wa nari ye tamtuni ararouri hei. Efei tamturi agnah tin ibram mah Yohanes itto nabi. 27Maruh tarok ratahndjiu Yesus idin itap kem nah pare Yesus elafal torfriu agnah dengan kuasa fainta eyau awofei hal-hal mau.
Perumpamaan; Efeiye Abouri Ruwit

28Efei anduwai afa wihi ala tin? Tamtu tin, natur tamturi ru it, etajiu natun warfautei pettahnjiu reinaeh ku kofei an daha witi ro angerit. 29Na tum nit etahndi ta manim efya it itapau witirou maruh tamtu mau. 30Etajemo matun tamtu igmidit ha amdwaru efaltohnjiu, natun nit etahn jema eyau tanik eftih ha fanggomu ehaf wihi ha erof piu.31Hei ha di antara tamturi rutin yang melakukan kehendak taman nit tarok ratta efei iri yang terakhir rit. Yesus elattafei tarok eyua awalatafam mau efei ye eri mame rafauwau cukai dop mafal ni sundal lit arkefei an mata pe tarok agnah am kirhik rau ramo roh pare kerajaan Allah. 32Efei Yohanes emai ipur agfamun nan Allah mau dop idik tidak percaya kepadanya. Efei iri rafauwau cukai mafalni-mafalni raffeof fai hei agnah rafra ri fyawu dop agnah hei harimiwandi. Efei ei eyam nan menyesallah dop eyam tidak percaya padanya
Perumpamaan tentang Pemilik dan Penyewa Kebun Anggur

33Kelapffradi elait suatu perumpamaan Rih, "Ito tamtu mau wamei ha ifu witiro anggur ha epari pogar ut ditealdis dop erarei ripi pare mau iwafor anggur. Dop difaru naghit imefei buat ar kedamidi witiromau. Pare ha sewa witiro mautin tuffri ye pe pengarap-pengarap mau, maru raffrof aru fandurih 34Pare hamo miki mai perwi kikihit at ihhirye hamba-hamba mau pengarap-pengarap pit agnah arkerom ibe hasilllit iwafe iribe bagian nit.35Yefei penggarap-pnenggarap mau ar ke tarpur hamba-hamba ait roh fati iwafun tatri. 36Pareei tuan mau iwalangkiri ye, hamba-hamba ruh it touri efei ye iri farharmi efei tarok at warfwei ef bohe-bohe tarok hit arfei it. 37Arfei ih kiri anatun mau tarok laratta an daba o tin pamnah tarok segani38Pare hamo pengarap-pengarap mau tin har yiudi, natun nit, tarak al nattadi tamtu Dop iri Rihma ito iri ahli waris, kona tau tafum. Pam nah warisan nit iwat idik be. 39Tarok Rarhin parhiu witirouit adawar witiro anggur mau tim maruh ha arfum.40Parei tamtu mau witi rou emai handwan di wafei penggarap-penggarap it. 41Tarok Ratandi, it hamatop iwarohtal ni Tamturi-tamturi kirori arene witiro anggur mau pamnah ehem sewekan hasilnya kepada pate hamomai.42Yesus elatafri tarok, tab amenei man nanyauwa, Kitab Suci fati tye aryiu wit efei ye tukang-tukang bangunan iwaf, fati penjuru hal mau to, iwa wabun nit efei iri rafeiof rattajau Tuhan, itto elarfei it tawan pare tarok hariye niwei.43Efei yei ha, elafaltol fidim efei kerajaan Allah agnah arkcitam pam nah arkef yau, fandutih mane bisa menghasilkan buah kerajaan mau. 44Efei heiha, ukorok aha fatiyafoi it hamatop iwamdarer, dop herare ohau kwet fotih uben uku korok"45Pare imam kepada dop tamturi-tamturi parisibei Ralaffradi perumpamaan-perumpamaan Yesus Tarok tiryarbun wihi mau eh nanomri 46Bei tarok Raharwawer ja lai parpur ketapur di. Efei yei tarok ataryema ri tamturi ourit efei ye tamturi ouri mautin Ramnah n di it Nabi.

Chapter 22

Perumpamaan Efei Perjamuan Kawin

1Maruh Yesus wiffanti elag tafrit elaifri ef perumpamaan, 2Kerajaan Sorga imefrei iwen af Raja, efeidi perjamuan buat natunit. 3Ihkiri ibema hamba-hambai rafrof ramhimri tamturi mafalni efa-yorit arkehor ama perjamuan kawin ma u, top tamturi mafal ni mauefa-yorit ihap kam kehor.4Elahkiri erweriu hamba-hambarih iri bero, egtari, 'Kefat torfri tamturi mafal nimau awofa yorit to. Marmau brema, ibe arha a-rit ibe arbun lembu, lembu munui dop andu natu awof atufit ibe awoter pe arha arit, andanduh hei daldu pekehorama perjamuan kawin tin.'5Heptin tamturi mafalni mau efa yo-rit to ihap triri kibundi, iririh aruef witiro, rihto aru urus iribema andarhaa, 6Werih irit ratarpuribe hamba-hambait, allohtanri pealtut prar-per. 7Beit Raja mau ef kirkiroh, maruh ihkiri ibema pasukan it aru pe arpur kerohtanri pe arkitut kerper tamturi mau altut ibe hamba-hambai pe yafu arkihikfri iribe kotai.8Pare daldu eg-tafri ibem hamba-hamba ito perjamuan kawin itandanduh ibe arbun, tin tamturi mafalni awofa yorit nare layak efei andu ma-u. 9Andu pihpi kiu aren iu alamamaen kefa yoti hehri nane amromripatun kikema perjamuan kawin ma-u.' 10Maruh hamba-hamba mau rah saroh parpe rafau ri hehri nane arkeromit, alla mamaen, allakri, iri hananarih kawin mau tamu-tamu egnok.11Hamo Raja mau ihir ipur ahturi tamu-tamu mau, aghiu eromdi tamtutih ihap etaha domoma-oi. 12Egtahndi, rafuk, 'Ahan defei diba uhir ematinto ihap kuetaha domo mao rarur e hakai. Egtahndi, rarfi, andefei diba ehem uhiremai ihap kue taha domo ma-o rarurehaha?' Tamtu mau yen araha-tap.13Maruh raja mau egtafri ibe hamba-hamba waru ke foufiu mima ae it petamtu mau kei di kihpal dia u pare alamo efnatarmo, patun amnah kaukawawarim pe ei mata iwa hahutan.' 14Wop amnah ouri iwahim a, otarar, ruwe nane iwafirit.

Tentang belas tengit andu Bayar Affa Iwofri Kaisar

15Maruh Farisibei aru, tarok arharfah tandi Yesus arhonjiu wihi hibetih. 16Tarok rahkiri ahronrihar rafaura daine herodian bei arhim tandi, "Guru, idim mamnah, ehem top it jujur dop ogta friewau Allah wifantit jujur, dop ehem ihap atemag nadi eiha, wop ehem toihap tanim kutit au mata. 17Koho fidim ama ehem pendapat it effa diperbolehkan bayar belasteng mau arkofri kaisar efei tauhe?"18Yesus emnah ihpi iribe kejahatn it maruh ehofriu, "Andefei di behep eyam mapur eoba eyau, hai eyam munafik be? 19Bah kefanu nau amu baha mau ampur kofri pajak mau. Tarok arbunjiu dinar hibetih.20Beit ihimtanri tarok, "Gambar dop hemba tulisantin?" 21Tarok arhon jema, "Gambar dop tulisan it kaisar. Maruh egtafriu tarok, "Kekibuhn jau Kaisar dop kibunjau Allah ahandu ukwe kubunjau Allah." 22Pare trirarbundit irit heran mahap rahpaldi yeinik Yesus pe rafrof ra marfar.
Orang Saduki bei Arhimtandi Efei arke Kaki kefar parit

23Parehamo mau Saduki bei maneifa arwaltajiu Yesus, arhin tandi Yesus tarok wihi iu hibetih ke bangkitan hu tap. 24Guru, Musa egtaeftin, efei tih iwaper penar iwah parar keinik natun ri, rafun it harus iwalait rafun mau eper it peamnah iwabun ri netapui pe artapuldi rafun hamau keturunan it iworepar.25We idim taroktin tuju orang idim amhamen we. Warfau bei ibe dit mahni kemudian eper dop ihap abundi reinahtih, ahunit ippahndi yeinik buat ihap rafunit. 26Efefihpi ig midit dop rei et tou it, op iwema yang ketujuh. 27Wop terakhir dari tarok amnah, mahni mau ima eper. 28Ei reie dianatar ketuju orang tin rei iwaf ahun fumau parehamo kebangkitan it? Wop tarokam nah rafau arit mahni mau."29Yesus ehofriu tarok, eyam mahar weldi Allah, wop eyamto ihap mengerti kitab suci dop Allah ibema kuasai. 30Wap pare hamo ma-u hamo arkekaki kerfar parit, narar kengke laune mafalni, tamturi, tapi arkehaken af malaikat sorga.31Tetapi efei, orang-orang matit, eyamto ihap kemna ahan dwan egtayen ibem tani wifanti parehamo ibema eg-ta, 32Eyau rei Allah Abraham, Allah Isak dop Allah Yakub? Itto ihap af Allah orang mati wetinto Allah iriarha renwe." 33Tamturi mafalni arhoranwei tririarbun dit heran ibe wifanti eg-tai.
Hukum Rei Terutama

34Hamo orang-orang taritrir arbun di bahwa Yesus iwefei ri orang-orang Saduki mau heran. 35petarok rafau ema petamtutih ihim tanje jemai ahli torat be ihim tandit ipur mau coba Yesus, 36"Guru, hukum fainta rei itop mata yenwe hukum taurat it?"37Yesus honjiu, kasihilah ehem Tuhan Allah, kuehndi fatum afu dalduh dop tanim dalduh, ubem fanggomu. 38Ito hukum mau itop mata dop rei iwafei di mata.39Dop hukum mau elenatai ruwitto, ima iu e fih pi map it to, 'Kasihilah tarok amnah manusia amha menwei iwaf ubema tani mit.' 40Hukum kedua mautin rei eraf etayendi seluruh kitab taurat it dop kitab para nabi."41Pare hamo orang-orang Farisibei natau ema, Yesus ihimtanri tarok, egtafri, 42"Eyan alla amromdit tentang Mesias it ei-ha? Hemba reina ha? rag-tanjema, "Daud be rei naeh."43Eg tafrie matarok, "Efei iwau afihpi, andefei diba Daud to melalui pimpinan effanggomui e tipur itop ibema tuan hamo mau egta, 44Tuhan wihalla ibe eg-ta kepada yabema Tuhan koh matet au mimik dag-meh op ehem musuh-musuh awabun ahi emfu?''45Efei Daud efohndi itop ibema tuan andefei diba beheb it iwalan afibema rei naeh?" 46Reitih ihap warfinu afu pe iwahohn jama berani ararhim tandi ama andutih.

Chapter 23

Yesus Erahnerar ahli-ahli Taurat dop Faribei

1Yesus maruh egtafriu arhoranwe dopah ronrit, eg tafri, 2"Ahli-ahli Taurat dop faribei daldu pe aru aryan Musa kursi. 3Anduha pihpi kefrof ketadipe kefei andanduh tarok ragtafamit, tin nar amketari anduranen rahafau it, wop ketaritap taro andu rahafauit, wopiri rafanunam e wau, hep ihap kefei ketadi.4Irit to arur rafoufiu aimafo, pe arurar arbunriu nanerih ballia fo. Iribeh ihap mimiri ahna onri. 5Andanduh andarhara ranen rahafau it andit arpur amnahharkeromri, arurehawaru mahawi de ehm bababarihei dop jumbai marma rurih.6Irit ranen ranyan ewau pare iri ahari wunduri pare rafau au ranyan au rarhor ewau dop depan ramo dabari ratot ewau it, 7Irit to arpur dabari ketot riaau, ef pasar pe arpur kedadetria awau rabi.8Wetineyam, nare arkedetam rabi, wop eyam ibem hibetih eyam rabi dop eyam amnah yabema rarfukri-rarfiri. 9Dop nare amkefohndi ei-ha-eiha eyam tete, ito ibema yenwe surga. 10Doptin eyam nar arketapure eyam pemimpin, wop ibema hibetih rei yenduram iu ei, rei Mesias.11Efei eiharei aha tersohor amha menwetin, iwa wahi iwenaf eyambe pelayan it. 12We eiharei iwapuri top ahama. It am nahar arkeidi ke-di ket tarkihpal jahitan war, we eharei iwahanen we tan waroi, hamotih arkeidi ket jaha.13Celakalah eyam, ahli-ahli taurat dop Farisibei, dop eyam eyam munafik wop eyam maheihi ri ahari marmal nam kerajaan sorgai alamtai wop eyam to yambem ihap kirhir eyam mam bunfanri iri hari anarfei ta-di arpur kirhir it. 14Celaka eyam, ahli-ahli taurat dop Farisibei dop eyam munafik be, wop eyam mamaniri janda-jandai ramoi wa-lim ma rif ri e wau pe mata rei nieme wau mahawi mahaf au marwuri. Anduha pihpi eyam amnah amkerom hukuman mafo wundu. 15Celaka eyam, ahli-ahli taurat dop eyam Farisibe, dop eyam munafik, wop eyam amit amdildi mati rifu dop a-mai fu, ibema ampurtamtu hibetihbe iwa pendi iwa arof atam eyam iwatendi eyam agama dop pare iwa pendit, eyam am kefei di buat iwahir au naraka, ef dua kali hana na wundu dari eyam hamen we.16Celaka eyam, dabari-dabarim buta, pear keg-ta, 'Bersumpah etayendiwe bait suci, sumpah mau ihap sah, sumpah mau dit efau.' 17Hai eyam tamturi ihap kemnah andan duh dop iributa, ahan duandu rei penting it, bait suci rei mengudus emas mau?18Bersumpah demi mezbah, sumpah ma-u ihap sah, tapi bersumpah watanendi we persembahan mau yendiwei sumpah mau ditefau.' 19Hai eyam a harim malna e hak fainta rei penting it, persembahan efei mezbah rei mengkuduskan persembahan ma-u?20Andu pihpi efei ei harei bersumpah demi mezbah ito, bersumpah iwatendiwe andanduh arenwe afoh. 21Dop eiha rei e bersumpah demi bait suci dop iwaudi, rei ehayenwe parema-u. 22Dop efei eiharei bersumpah demi sorga, ito bersumpah demi Allah pare ehanyen e-fyamau dop ef iwaudirei ehayen, paremau.23Celaka eyam, hai ahli-ahli taurat dop eyam Farisibe, dop eyam munafik wop sepersepuluh eyam selasih, adas mafripu dop jintan eyam bayar, we tin andu penting yenwe hukum taurat it eyam ei rim amhamit it, keadilan dop atem iwahari dop kehakenri, hibetih it amkefei ketadi dop rihamke rari. 24Hei eyam dabarim-dabarim ahari malna e bak namui eyam tapis iwaro kahya ranu, we unta iwarok ahyau it amke mani!25Dop celakalah eyam, eyam ahli-ahli taurat dop Farisibei hei eyam munafik bei, wop cawan dop pinggan eyam amkimfun ketahndi ibe rifu, weibe faru ramoh mohrobeit ito enok andanduh rampasan dop kerakusan. 26Hei Farisibe eyam eyam e bak, kimfun ketahn difin cawan it ramoro hei, map ada warhei ima bersih.27Celaka eyam, hai ahli-ahli taurat dop Farisibei, dop eyam munafik bei, wetinto eyam yambeme haf ripi arketahndi iwah pamohett iu ada warhei memang bersih aham iwaudit weibe iu eframo roh eit andanduh tau do andanduh hotoran eg nok. 28Iuefihpi eyam emma ada warhe ahari auam it marmau effya we ramoroh eit e nok eyam iwaf muanfik bei dop tin andanduh ehroh tanam e wau it.29Celaka buat eyam, hei eyam ahli-ahli taurat dop munafik bei, wop eyam ambu amfei ripi kuburan nabi-nabi dop ambuam feidi mahndu tugu iri arhan we e fyai, 30Pe ragta, 'Efei amkeha kenwe hamo idik bobrabari, beja idim nar amketari iri arkitut nabi-nabi pe arkeperit.' 31Wotin iwau aftin eyam bersaksit iwau af yambema anduar amhamen wei, efei eyam nane keturunan iri altut nabi-nabi pe rarper it.32Andu hapihpi ketarihe dop takaran tapurim raba rit. 33Hei eyam matu-matu, hei eyam keturunan beludak matubei. Andi wabun affa hep eyam amke sa furi iri hukuman neraka?34Anhapihpi, aharim ama, Eyau awuh pararfam ema nabi-nabi, dop iri bijaksanai dop ahli-ahli taurat. Amnah iririh tarok mau amkitut pe arkerper dop amkidi aha ambarit, werih amnah amkerohtanri, hamari-hamari dabarim matotewau, 35Amnah eyam amkefar ibe akibat tandara tamturi mau salah ha tapit iwet farhe Habel tamtu marmau e fyai, iwema hamo Zakaria Berekhya natunit eyam nane amfun pare tempat Kudus dop mezbah mahro. 36Awagta fam a-u, marma u amnahetin to angkatan hamotih arkefar."

Talni Paprei Iujendi we Yerusalem

37Yerusalem, Yerusalem, ehem rei utut pe rarper nabi-nabi pefa ti mag funtag-ri iri mimik awog rari arwal tam e ma. Hamhamoh eyau aupur wafau riawau netarim harit imefayam mahni iwaufauri natunri arkendiwe pau fafa, wotin eyam to talnim e taru. 38Ahamaudi ehem ramotin amnah arkihpaldi petanara hag tap. 39Dop awag tafam eyam mulai hamotin eyam nar amke ralom au, op amkegta, 'Diberkatilah Rei iwema eraftandi yenwe Fransis tahait.'"

Chapter 24

1Wihyala Efei Hamo Iwahodi Allah Hamarit Arkehkererit Daldu Yesys yen Allah hamarit ebrohpar, maruh erof emfar. Maruh ahronrit altadie ma pa rafanundi hamari mau andwar arfei ig yitui. 2Eg-tafriutarok, "Ibe harim iu amrom dia amnaheit? Awagtafam a-u, marma ufati tih nartih arkih paldi iwa henwe fatirih amnah eit arkeh-kerer.3Hamo Yesus ematet yenwe zaitun agbuafo, ahronrit alta diema ibema wifanti durar iri beh tarok, ratahndi, "Kog tafidim tarok, hamo hamfainha hamo iwamai dop ahandu iwafeiaf tanda ukar weramai dop fandutin iwa hodit?" 4Yesus e hofrie matarok, "Fouref ya, pe eyam narnanerih wallih arki rifam. 5Wop hamotih ouri arki kema pe arkei tau ahag it pe arke ta Eyau rei, reinahma u pe arkoramau amkehar wel dialla. Eyam tririm amkibun bare iwa-ki ef arke tafam hamo bare iwagki tinfanggomu narfanggomu iwau andit-andit, wop andanduh eit iwabun agtadi, wetintafun hamo iwahodit.6Eyam amnah tririm amkibun bare mata agmu iwaha dop iniribe arkeidi bare, petin yambem kenwe fam tanggomu nare tal nim papre wop andit amnah iwa mape iwau a fihpi: wetinto ibe hamoi ihap ama hodi. 7Wop fandu arkegkaki ahake kefam rene fandurih doptinto parearharen wei arkeg kaki kefam rem anduaru pare arharen wei. Dop hamo malli iwahaf au wit dop ei nufuit iworeu pare amnah eit. 8Wetin andanduh eito hep iwamape iwaroh tandifin iwatendi hamo ahtapbei.9Pare hamo mau eyam arkor kibun riaupe keroh tanamdop arkitut ampe amkerperdop arkiu paldi fandu amnah iwef ibem iwa tendiwe wop ahakit. 10Dopouri manusia rahafwihi tarok amnah whi arkorar pe mimiri arke rafri dop ihap arar. 11Nabi-nabi ouri talni arkebau nepe arkefar ama pe arke rohtanri ouri.12Doptinto arkeladaine pearkerohtan diri, peha e (a-te) yenri we manusia hefa matin iwawa harber. 13Efei iri nane arkefahtan op iwawa hodit iwahene-fya. 14Dop pare ibema ehayenwei wifanti allatin amnah arke ke tafriau fandu dalduh iwaf ibema iwagta friau bangsa amnah triarkibun hep iwamahodi hamoi.

Arkerohtanri pe Mafo dop Arkebau ne af Mesias-Mesias

15Parehamo ahari miau keromdi iye ehrohtan ewau wunduri ami witu pare kudus, iwatendi wifanti ala nabi Daniel eg-tafam it map matarim amkena, 16Map tamturi mafalni arenwe Yudea tinhe kehabur kitia hau haro afo. 17Iri arenwe ramopipi narakibub arkor atalniharki arenwe ramoi korke hsarohpar. 18Dop ei hayenwitiroi nar iwaral lih par iwortani ma 0.19Hari fafte mafalni iri arenwe tantal nimai, efei iri hihiri anarurfri iribe netapu hamo ma-uit. 20Dabarim ketot mahawi top kehafawau pe hamo amkehabur kemarfar it hamatop pare hamo musim dingin dop hamatop iwarok sabat hamo. 21Wop hamo mauto, iwarohtan wundu iwafe, ihap afeiarom fandutin ibunit opahtaptin dop pe nariwa rarbun. 22Doptin paremau hamomai nare iwaf titbu, map efei iri andanduh arhanetin iriarhanwei nar reitih ukoha kuen efya, wop anduha pihpi tamturi mafalni ibema ifirit hamo mau i wafeidi iwaftibu.23Hamomauto ef arke-tafam au, 'Aharim ama, Mesias yen patin efei Mesias yen patun, yeroutririm kibun ditap. 24Woptin talni arkebaune iwaf Mesias-Mesias dop nabi-nabi rabai nei arkeh sarohpar ama petarok arkefei andutih tawan wundu dop iwet alla tihro, pe anduar iwauta, tarok ibema mima durar it irima wihyar korar. 25Matam kuena, Eyau ibe awo-tafam mata.26Tin, pare hamo arke-tafam ma-u. Ahari ma-ma, it to yen agma-ro, parei naramkiu, paremau, efeiye ahamau rimau, iamyene mahrotin tririm kibun fritap. 27Wop iwabun atadiaf iwarar iwenhemi war petaniuru iwamrem agtau warhewar, iwafihpi reinah abaoe fyai hamotih iwama. 28Fain warapare tamturi pare arkenwe, paremau mani nazar arkefau kehor." Reinah Abao E-fya
Ditirih paldi Wihalla efei pohon ara

29Daldu allohtan hamoma-u, afroi amnah iwafalamo dop madu uru ha-tap dop betou it iwar moratar babur andanduh kuasa arenwe ada warit iwatarpur oreu.30Pare hamomauto hep iwabroh par af hamo reinah e-fyamau yenwe langit it dop amnah bangsa aren fandutin arket kawari dop arkeromdi rei nah e-fya ma-u iwatam ama yenwe langit it awan mataroi iwa tendi af ibem ma nadanduh eit op mahndue fya. 31Dop amnah iwahkiri ibema fiei jareroipearke sang kakalai arai iwouduk pe tarok arkefauri ibema tarok mimah durar it iri arenwe, iwabun au ahodi ada waritih.32Fanggom audi wifanti alla pohon ara. Pare hamo iberai amki kemnah, hamo afroi wararer it iwem rag-ruk. 33Tinoma, pare hamo amkeromdi amnah heit, kem nah, ibe hamo mau iwema rag-ruk amyen ramo alamta.34Awag tafam au tarok, mar mau iri arhanetin nar arkouduk, efei andanduh hetin ahafu iwama. 35Ada wari dop fandutin iwaftap ei nik, we wifanti ebroh parau awota famit nar iwa-u."36"We efei ibema hamoma u nar rei tih u komnah, hei jarero aren sorga imatauhe, natun itoma tauhe, yendiwe taman itihpibeh. Wifanti amnah ken Wefamfanggomu37Wop ef anduaru hamo Nuh ehayenwei, iwau afihpi hamotih reinah abao e-fyai. 38Wop iwau afihpi iwaftarok hamo ranu mouri ipur etahai rafau anarin brema alnah muhra-ru, kawin mengawin, op pare mau hamo Nuh yeitiehayen bahterai. 39Dop tarok ihap kemnah andanduh, hamo ranu ihap mour bau iwegdai iwema pe ehahuhtan eftap tarok amnah, iwau afihpi hamotih pare reinah abao e-fyai iwarwer a-mai.40Pare hamo mauto efei tamtur ru arkenwe witiro, tihto arker ditih arkih paldi iwenwe. 41Efei mafalni rurat arkeng kifir fati kilangan tih arke di dop tih to arkih paldi iwei nik. 42Anduha pihpiken nen we fam fanggomu, wop eyam ihap kem nah hamo hamfain ha ehem Fransis it iwama.43Doptin emma amkem nahndi, Efei tamtu mau ramoi iwam nah hamo ham fain ha pare pani fanwana tamturi arkikema, pasti iwahene famfanggomui, penar iwah parar arkerer ibera-moi. 44Anduha pihpi, emma tarok siap kehakenwe, wop reinah aba-o e-fya ma-u ima iwarwera-ma hamo mau Eyam naramkemnahndi.Dit irihpar wifanti ef iudi hamba-ragtaranen diwe dop hamba hana narih ei45Eiha rei hamba foure fya og tonendiwe, pe ibe tuan it yei ju we hape, hamomai brema ukuofri? 46Berbahagia efei hamba fainta, rei ibe tuan it iwema pe eromdi yendi terof andar haai. 47Awagtafuau, marmau tuan it iweidi jaha rei iwemfanri ibema andanduhei.48Efei hambamau iwama iwarom di hananah map iwag tahi en atero 49Eyau tuan it ihap arwe rama, maruh iwa-tut hamba-hamba rih, pe iworar pemabuk-pemabuk it arkin brema ranutom; 50Dop hamba-hamba mau tuan it iwama pare hamomau nar iwagtafri dop iwafun pe iwaper pe wafeidi iwatenri iri munafik it. Paremau amnaham keromri kawari dop wir mata ag-mu, 51Pe amnah arkifun pe iwaper, arkefei af iri matariro hana narihei. Paremau map arketahta-ri iri anarit kau-ka warim it dop wir mata ada dag-mui.

Chapter 25

1Hamai to sorga parei ibem yenit, e fse puluh mafelnenan ra tar pur iri be pelita pe aru remfandi a hama tamtu. 2Li ma ar har al ta ri fo uri hag tap we li mai four ef ya. 3Mafal ne nan fou ri tap it, a ru riu iri be pe lita; top i hap ko rau mi nyak. 4We mafal ne nan iri four ef yai, a ru riu iri bepelitai dop mi nyak it rarpir iri bema bu hi ne nan it.5Wop tin to a hama ta mtu m au re na di he nam i hap a ma; tarok mu ni it ut a m nah arya fre an mu ni. 6Dal du i we ma pa nimamaen triarbun ri a ri ri a rig di a ha ma tam tui iwema, kamfan di,.7Mafal ne nan mau rag ka kie ha am nah pe ratah ri iri be pe litai. 8Mafal ne nan for ri tap it rag ta friu mafal ne ne n four ef ya ri, e yam minyak it mam ma ni kirpir fi dim i dim pe li tai i war per. 9Dop mafal ne nan four ef yai; oh; ha ma top nar i wag da h hi dim dop em ma, ef yai to e yam kiu ke taryau pare penjual minyak it kif tiri.10Bei hamo pa re raf rof pe a nure wei pe arpur kiu kif tiri minyak it, mempelai mau i wema pe iri nane rar hol tan al nem fandit ra fau al ta di pe rar hir iu perjamuan kawin mau, maruh a lam tai e hei-i. 11Dal du it ma fal neg nan ri hi ri ro re na tag ri a pi a ru warmi pe rag ta frui, tuan, tuan a lam tai ke-ra fidim ma. 12Be it e hof rie ma, A wag tafam a u, marma, u e yau to i hap wei ra ram. 13An du ha pi h pi, ke ne n kemfan a wau, wop e yam i hap kem nah i be ha mo ma-u.14Wop uko-tadi sorga pare ha yen wei i mef rei tih i wapur a broh par au fan ta ra, pe i wam him ri i be ma hamba-hambai mau al ta nendiwe i be an dan duh ta ni harki i bun fri u ta rok. 15Tam tu tih i bun jiu mimin fa i fa ru a mu ba hai, tam ti ha dur i bun jiu ru dop tomtu ti h i mai hibe ti h af i be ma iwa tindiwe i i wa fon fa, ma ru h ha i we bro h par. 16Ma ruh rei e rom, a muba ha mi mim farfaru heit to, i u dit e rof h n di, map e ral lom a mu baha mau mi mim far faru er we riu.17Tin hamba rei e rom a mu ba ha ru it i ma e fei e fi h pi ima e ra lom ru e da i ne a mu ba ha mau. 18We hamba i ye rom a mu ba ha hi be tih itu pe e ra rei ri pi dit e nanip ne a mu ba ha mau wa ne ro.19Yen he nam he p e ral lih par e ma hamba-hamba mau i ri be tuan it ma ru h rar tarok aryan pe durar ram na ni. 20Hamba rei e rom mi mim farfaru a mu baha ma-u e-tahndi; tuan a mu baha mi mim farfaru e hem wur ubun au e mai; aha ma ma, a wu worom mi mim farfaru amu bahai. 21Maruh tuan mau e tahn di ei be hep efya and waru ofei it, e yam ham ba efyai ota wenau e, e ehem ota wendi wihi ala nahtin, e weit a bun au u liu e far wi hal la tih wundu. Ku hir a mape u kota kue n di e hem tuan it.22Maruh ham ba im e rom amu baha ru it, e-tahn jiu; tuan, a mu baha ru wurufau it, a ha mama, a wa ralom ru a wola dai ne a mu baha wurfau it. 23Maruh tuan it e-tahn jiu; anduar ovei it ibe hep fya ya bema hamba e fya dop o-to nen au e wau it e hem ota wenau pe wefar ai mafo ef wihyata na thin am nah a weifu u kue far wihi mafoi iwenu ba o mit ku hir a ma pe u kota kua ndi e hem tuan it pare fya.24Doptin hamba i yerom a mu baha hi betih it i bero i wema pe e tahn di; Tuan eyau a wo m nah ehem to kirom tamtu urur e wau pare i hap konen ku fi ya wau dop ultir e wau pare i hap ku par yau it. 25An du pih pi bep atek e nu pe a wai tiu pe a wu bun awota nanim ne yen wanero; tin tuan ubem a ndun.26Ma ruh ibe tuan it e tahn di; E hem hamba ha na n ah kirom tamtu; ma las; eyam mam nah ihpi, e yau a we nutir pa re i hap wa fia wit, dop i hap watir pare i hap wam bun it. 27An du ha pihpi e yau amu baha it, kue fri au iri a nar it raf rof amu baha mau, pe am na h a wa ral li h par a mai a wa rem a dai ne ibe bu nga28An du pihpi ke di a muba hai ke ki bundi aui ye rom sepuluh amu baha ma u. 29Wop ei harei ye ibun yenit map ito ar ke lai hndi pe i waya dihn di we ei harei nar a ndu hi wabu n au e nit an dan duh e it ar kidi koldi. 30Map hamba mau hanef tin keidi kehau pare a la mo ma u. Pare mau tun hep eima ta ag mu dop kau kawa rim iwa henwe.Ar kim kih wihi yenuwei iwa hodi. 31Ha mo rei nah mau iwa ma i waten di we a ndue fei ma hndu ibun tin dop hei jareroi ar keta ke ndi map i wei cahau a ma tet pare i bema mahn du efei it. 32Ma ruh am nah fa ndu-fandu ar ha ren wetin ar ke fa uri a hafuar pe i wa hug pa rar am nah tih i wau di tih; i waf gembala iwa hug para dombai dop kambing. 33Am nah dombai tani orarama da mhewar dop kambing iwa mah bun ri au ho ru i war.34Dop rajai i wag ta fri au iri a ren di we mima da meh it; kema, e yam tarok fransis mi ma e am ma mit e ha yendiwe e yau tetei mimi rim ket pare mau e ha yen we i beg mene fam hamo fandutin i bun it. 35Wop hamo mourik eh merei, bremai a mi fau pe wa wain pare ham brou nik i mu ra mui a mi fau pe aumuh awo tam e ma ef fanta ra be, a mi fau pare mafati awo fei it. 36Hamo a wa ne mal nah; E yam mao a mit a weha, hamo mahai e fei au it, am bu pe amrom au hamo a wane penjara ambu batarim am yau iu.37Map iri ef yarit arke hon jau, arke tahn di; Fransis, hamo am fain he be idim am romu mourim eftih it pe brema idim a mifu wi nit efei brounim ig mu pe ranu idim amifupe umuh? 38Hamo hamfen ha idim am rom u ef fanta rabe, pe idim ami fu pa re ofei mafati, efe hem wen malnah pe mao tibu idim a mit we ha? 39Hama ham fainta idim am romu mahai wa ru e fei wit efei wene penjara idim batrim am yiu? 40Dop Raja mau i wa hof ria ma tarok; Awag ta fam au tarok, mar mau andan duh e yam am fei di tam tutih efah rok ri fainta rei tamtu hana na ri hei e yam i beam fei fau.41Dop u wa lag ta fri a ren diwe mima hou rit, kig hu par amen we a hak fuar it, e yam tarok terkutuk, kig hu par kir hir au yafu yene har ba bir and wari wene pare mau yenfri we na tamturi dop ibe hei jare roi. 42Wap hamo mo u rikeh mereh, e yam brema ihap keifau hamo brou nik ig mu e yam ranu ihap keifau a we muh. 43Hamo a wof fan ta rai, e yam ihap kei fau paretih awa fei mafati, hamo awa ne mal nah, e yam ma otih ihap keita waha hamo wa hai waru e fei au it dop awa ne penjara, e yam ihap batarim keawa-u.44Maruh tarok ar hon ji-u, ra-tahndi; Fransis, hamo am fain ha idim am rom u mourim eftih it, e fei brou nim ig-mu, e fei fantara e fei wen mal nam hei efma hai waru e fei u ef wen penjara pe i dim i hap batarim ke u-wau? 45Map i wahom a matarok. A wag ta fam ta rok mar mau e fei a ndutih ihap ke fei di tamtu hi betih rei hana na hei e yam ihap kefei fau eu ma. 46Tin iri tarok am nah arkir hirau pare rah roh tanri e wau zr kehu ken a fihpi we iri arhan ef yai ar kirhir au pare e fya ar ken we a fihpi.

Chapter 26

Rencana arpurkifun Yesuspe aper

1Yesus pare wifanti alaam-nah, egtafri daldu e-hodi, egtafriu ibem ahronritam nah, 2"Eyam mamnah huhpi, munirrei nilr ru arkefei kibun riau amnah arkebaren ambar ai."3Hamo mauto Imam-Imam dabari dop tua-tua bangsa Yahudi arkehorau istana Imam dwahei ahait Kayafas. 4Petarok arkean kefaltoldi di, pe arkef rencana pe arketapur Yesus dop walli ragri amnah arkifun peiwa per. 5Beit tarok arurag ta, "Yerou nare-parehamo arkefei domoi, amnah nare rakyat tin arke farhahu."

Yesus Hamo di Urapi

6Yesus hamo iu yenwe Betarua, ehendi Simon si kusta, ramoi, 7Mahnitih eta jema irhildit buli-buli hibetih pualam, andit minyak wangi mahal. Minyak mau epaldi Yesus dabu pare ematet yenyan brema. 8Ahronri ahariu allomdit talni natu emarfalne perag-ta andefeia ibem erallohtan ihpi? 9Wop minyak mau jual ewau it mahal etau jual pe amu bahai kofeiriau wahe iri hanari."10Beit Yesus emnahri iribe pikiran it maruh egtafri, "Andefei dibe emam mag tadi mahni tin? Woptin itibe efei andarha atihe, fya buat Eyau. 11Wop e iri hanarit ibema hamhamoh arenwe talnim arya we Eyau narawa nenamau hamha moh.12Wop minyak mau eparau ihi taniktin, etei persiapan pare hamo arkibun au ripiro. 13Awag tafamau tarok, mar-ma u wifanti allae-fyatin arke kegtafriau tahifa arketau fandutin, ahan duandu efei tin itoma amnah ahai ima iwaf fanggomu."
Yudas erogtandi Yesus

14Maruh tarok dua belas ahronri mau ikiem farar ahai Yudas Iskariot, etaryiu Imam-Imam it dabari, 15Egtafri, "Ahandu amkeifau it, pe amnah mimik awag rafum aweifam au? Tarok arbunjiu tiga puluh perak amu bahai. 16Dop hamomau mulai ehar weldi alla efya, hep iwetabun friau mimir yaro. Yesus durar ahronritarin home apan17Pare hari pertama hari raya home apan it, Yesus ahronrit altajema pe ragta, "Fain war-a Ehem upur idim amketahndi persiapan pare tarok taantan home apan buat ehem?" 18Yesus ehonjema, "Kiu kota pe ketahndi reitih, 'Guru pesan egtafidim ipur keg tahndi, Eyau hamoi iwem ragruk, ehemram oi egtipure merayakan home mamuh aworar eyau ahrokrit."" 19Maruh ahronri hari trirarbun pe arfei ef Yesus andwa ru eg tafrit tarok pe aru siapkan home mau.20Daldu pare alamoig-kitit, Yesus ematet durar dua belas ahronrit ma-u. 21Tarok durar ahronri dua belas itanarih home ma u tafri, "Awag tafam a u mar-ma-u eyam tarok tin, rei amnah mimahi wag rafri au." 22Doptint faturyafu dureh rarel paldi iri bematarok rafam himtan pe arhim tandi Effa, i hap eyau Tuhan?"23Ehofri ema, "Eiharei ahttapmi mai iwahorau ama amkefau kerhora hi eyau ra poi anehpi rei amnah mima hiwag rifriau. 24Reinah abao e fyai memang iwa-u sesuai ralteryen efibema ta-ni tin, ha ibema fafte tamtu andefei dibehep arbunja." 25Yudas mau rei amnah mima hiwag rafrit ehon jemape eg tahjiu, "Efei eyau rabi?" Yesus egtandi, 'Ubem ogtema daldu."
Wihit lu ef fanggomube difri pani rafau yanit

26Hamo tarok aryan arpurkin home mau, Yesus etapur homemau durar dabari ratot ihim jehataman it, etapur home ma-u pe itrug nefritarok ibun friu ah ronri mimir yaro eg-tafri ketarpur pe tarok kin, antin yabema tanik."27Daldu elai eawan it ibero, ima erarhim jeha tamanit pe mengucap syukur erarbun nyiu tarok pe eg tafri tarok amnah kih muh, eawantin. 28Wopantin yabema tanik dara, da-ra iwenaf perjanjian, ep prihi buat amnah iwaf iwatamfuntan ibroye nam it. 29Wetin Eyau awagtafam autarok. Eyau nar awa rarmuh hasil pokok anggur mautin op pare hamau awamuhit, it to ahtabe, aworam tarok amnah tafau tarhirau Eyau tetei ibema kerajaan it."30Daldu pe ra oi, puji-pujian allo daldu, durar ahrinrit aru Zaitun agbuafo. 31Yesus maruh egtafri pani tin eyam faturim afu iworeu wop Eyau. Wop iberal ter, 'Amnah awafun gembala pe, domba-domba arke haftapre. 32Wepare hamo awalag-kiyafar par aha, yabeh matan awa wen we Galilea."33Petrus ehonjiu, iwafiribe fatur yafuit iworeu, wop ehem we-eyau nare iworeu et ma-nih." 34Yesus egtahndi, awag tafu ehem, marma u panitin ayam it nar arir yiwaha ehemibe ukognaniau tigakali. 35Petrus eg-tahndi andi waffa eyau euma rag tarper tafa u eyau nar awag nani u, tarok ahronrit irima wihit ragta e fihpi. Aru arenwe Getsemani36Maruh durar ahronrit aru arfar pare arfoh Getsemani maruh eg tafri ahronri kean kenwe patinpe, awarofau ma-nih pea wafei mahawi." 37Maruh durar iu Petrus dop Zebedeus natun riruwit altadi. Paremau he pemnahndi fatwafuit irih pardi dop e daldor. 38Maruh eg-tafriu tarok, "Fatuk afu irih parau wundu, wofar waper awom nahndi kehenawe patin tarok fang fanggomu kenauwe euma."39Maruh a eradi tiu ma nih, maruh adabu etot egta, "Yabema tete, efandi wabun affa, kuh parau, biar ranu meredu ahe tin kuet kuhug parau tetapi nar iwabun afanduar auhan wetin tapi iwabun ag tadi afubema anduar iwabunit." 40Daldui, eralliparema eraltari ema agronritmau, toperomri iri arenmu ni map eg tahndi Petrus, "Ahan defei ama eyam nar amkefah tan keng kedagmi satu jam kehakenau e?" 41Kefahtan kene dabarim ketot kefei mahawi kihim jaha, amnah eyam nar amker mor rahyai anduh pencobaan. Faturim afu memang eta enendiwe euma talnim itobe bir wehaftap-tao."42Maruh erweriu ef dua kali e rarfei mahawi elagta, "Tete efei ranu mere tin nar iwahug par-au kecuali hamo awa muh it, iwatu ubema fanggomu." 43Parehamo erallih pare mai, eromri rararyafre arenwe muni, wop ahari malna mufo. 44Ihparrar tarok anwe paremau it erwer i u pe adabu elatot erarfei mahawit efihpi.45Efei daldu eraltaryema ahronrit pe egtafri tarok ke afre pekefei mafati, aha rimau kerom ri, hamoi daldu pe amehodi, amnah reinah abao e fyai arke kibun nyau ibro tamturi mimir yaro. 46Ke kaki aha, tarok tafrof ta-u rei ibun nawiwi mimir ya roi iwema rag ruk." Yesus Ratapur47Yesus wihit hep yeneg ta, Yudas iwema ima nane tarok mau pihpi rombingan duahei irima rafrof altadi ratarpur andu mata noba, Imam-Imam wunduri dop tua-tua Yahudi bei. 48Tamtu rei ibun riu mimiryaroi ibe efaltorfri tanda mau. Hei rei ahtap awa wahtudi pe awa fanhidit, it aneh pi ma ketapur.49Maruh papa erof etajiu iwihtudi Yesus egtahn jiu, "Salam rabi maruh efan hahidi." 50Beit Yesus eg tahn jiu, "Agrok, anduar otawema efihpi om? Map maruh rafroftajiu ratapur Yesus pe rarhir.51Beit reitih tarok altarendiwe Yesus it etapur nobai pe ibun iu ifi hamba Imam besar it tira rau imkih. 52Yesus maruh eg tahndi nobai korarhor ahyau sarung it, wop Eiharei iwa tarpur awau noba map nobamau iwaroh tandi. 53Efei ehem ogfarhep Eyau nar awahim aotaldi tete, amnah iwah parar dua belas pasukan heijareroi arkema pe ar kesa fuau om? 54Efanduar iwau afei it, bagaimana pe iwa tendiwe ral teryen we kitab suci, pe egtipur bahwa harus iwaten afei it?55Hamomau Yesus egtafriu arhoran wei, jadi eyam ma far hep eyau penyamun om, mahap ambua mitin amurema lengkap noba andan duh maturi amketapurau? Ham hamoh awonenwe Bait Allah ahandefei diba, ihap ketapur au it. 56Wotin amnah heit to, iwabun pei iwatendiwe ralteryen kitab nabi-nabi. Maruh ahronrit rahpaldi yeinik rahabur ramafaldi.
Yesus Yenwe Mahkama Agama

57Yesus daldu aru ratapur pe tarok arit jiu iwah tudi kayafas, Imam dua hei, paremau ahli-ahli Taurat dop tua-tua. 58Petrus ima yenetadi hep amiu arya ip imam besar it tatefu, pare arit rar hiriu ramorohei it iweh matetri pengawal-pengawal it amnah iwaromri perkaramau anduarkim kih af-fa.59Imam-Imam dabui, dop mahkama agama alna harweldi alla palsu iwaudi Yesus amnahe iwarom hukuman mafo. 60Bei, tarok ihap keromdi efei tamturi mafal ni hefam mau anurur ema saksi dusta, beit tamturi ru, 61ragtafriu, "Tamtu mautin eg ta ipur Eyau awarer Allah hamarit pe awafei iwa laki araltu hamoi munitou."62Maruh Imam duahe mau toik yitu pe eg tahnjiu, "Ehem ahandefeiwa ihap kohofidim amatin netuduhan-tuduhantine walli alnag ritin terhadap Ehem?" 63We Yesus to arahag tap maruh Imam duahe mau eg tahn diema, Demi Allah rei ehayenwetin ko hofidim ama marmau ra Ehem Mesias, Allah benatun efei tauhe. 64Yesus ehofriu, "Ehem amnah amkeromdi reinah abaomau iwah matetdi mimadag meh rei maha kuasa pe iwama agtadi ada wari dop langit."65Maruh Imam duahe mau ig rine tani ma o pe egtafriu itto menghujat Allah andu hepe tentalaharwe rar saksi? yam bema tririm ambun ihpi ibe hujatan it. 66Effa eyam aharim iudi alai? Maruh tarok arhohnjema pe rag-tahndi, "Itto iwarom hukuman peiwaper."67Maruh walliranu rarfuldi mataroi pe mimi allemdi, we rih to anduh ragfidi. 68Pe rag tahndi, "Bahe kogta fidim ama hei Mesias eihareie anduhif yuwit. Petrus Egnanidi Yesus69Petrus hamoi e matet yenwe adawar tatefu. Maruh mahnitih erof etajema peamih tudi, pe eg tahndi, "Ehem uma ogta onen diwe Yesus Galilea betun." 70Beit it eg nanidi pare ouri arhoraren wei, egtahn jiu, "Ei Eyau ihapwam nah, ahanduan ehem maksud it."71Pare erofiu alamta gerbang it hambatih eromdi pe egtafri arhor aren we parema u tamtutin ima eg ta enen diwe Yesus Nasaret be ma u. 72Maruh waruh hela ri erweriu pe bersumpah, "Eyau ihap wei raldi tamtu it."73Ihtap henam tamturi arhoraren paremau altajema Petrus pe rag-ta, "Pasti ehem uma salah seorang dari iri tarok etadi ubema wihi andu aru wenog tai." 74Maruh hamomau Petrus wihye lagtai ibema kutuk dop sumpah ibemtanit Eyau ihap wei raldi tamtu it. Dan, hamo mau tohe ayam it ara erwe reha. 75Maruh Petrus hep fanggomui fandu, ehem ibe og-na niau tiga kali. Maruh igkie broh par iu adawar hei pe etan mahadi miruldi.

Chapter 27

Yesus aritar bunriu Pilatus

1Hamai daldu pe wahitu mamaen, Imam dabari dop tua-tuai amnah iri Yahudi bri tafau e mape wihit ragta hibetih arpur kifun Yesu pe aper. 2Warru rafou fiu mimai, maruh arit jiu arit arbun jiu Pilatus wali rafou mimai maruh arit jiu arit arbun jiu Pilatus wai ragma mau.3Pare hamo Yudas rei ditibun riu mimir yaroi, ag hiu eromdit, Yesus to ramkih pe ai mafo arihndit iwaper, maruh fatwafu iripar, maruh amubaha tiga puluh keping perak it durerarbun riu mimir yaro tiga puluh keping perak mau elaufri imam-imam dabari dop tua-tua, 4pe, egtafri, "Eyau tawofei ibro tih wundu ramtu ihap afei salahtih awubunam i u mimirim aro. Beit rag tahndi, "Idim urusan ha tap ito ubema urus sendiri!" 5Maruh amubaha mau fear duriu hamari warfinuro, maruh erof emfar pe iu waru it ihri bate emdautan peper.6Imam-Imam mau arur amubahamau pe ragta, "Amubahatinto narukohor ahyau ai papo persembahan it, wopantin amu baha tandara." 7Tarok wihit rafa tadaldu maruh amubaha mau raftiarit wane mau arfoh wane tukang periuk pe arkefei buat mau arfoh wane tukang periuk pe arkefei buat pare arkim bunriawau iri altarye mabei. 8Anduha pihpi peparemau op haritin arfoh wane darah.9Map iuefih pi ehodi wifanti alla Nabi Yermia egtai. Tarok arur tiga puluh amu baha perak ito harga mau ibe ramkih buat iribema raftatiau it etayen riwe Israel bei. 10Maruh amubaha mau aruhndi tukang periuk it, im ef Fransis ibema egtafri. Yesus Iwihtudi Pilatus Ahotuar

Yesus Iwihtudi Pilatus Ahotuar

11Maruh Yesus arit jiu iwihtudi wali ragma mau, pe wali ragma mau ihim tandi, "Ehem a rei Yahudi bei raja?" Yesus egtah jiu, "Ubema ogta." 12Beit effei ye ai mafo berah pihnjiu Imam-Imam dabari dop tua-tua arhonjiu, ito ihap agtafri wihitih. 13Maruh Pilatus egtahndi, "Effa, ihap tirim kubun om anduro ma nihma saksi-saksitin aimafo rahriu it?" 14Beit ihap warfin mau heran.15Imef e kebiasaan efei wali ragm mau to musti tamturi hukuman it to tih mima hiwag rape iwah paldi tih tamturi hukuman it efei hamo hari-hari raya wundurit efei tarok arhore maitobe arke ta. 16Hamoi to tamturi arenwe penjarai tih to rei raldi ibe halafei ibe ahai Yesus Barabas.17Wop hamoi ibe rafau arhorema, Pilatus egtafriu tarok, "Eiharei eyam mau it pe awah paldi buat eyam, Yesus Barabas a Yesus arfohndi Kristus?" 18Ito ibem nah, efei irito mimihrih ra radi Yesus it dari kirori egkakiri. 19Hamo Pilatis ematet yenwe kursi pengadilan it, ahun it inirit ibe ihpaldi iu egtahndi Pilatus, "Ehem nare ukotari wihi alnag taperkara mau, tamtutin andutih ihap afeidi, wop dari anehpi eyau awan andumau ef peiri awane panit."20Wop e wihitinto Imam-Imam dabari dop tua-tuai dop arhor arenwei ouri arpukdi Barabas itop rah paldi di wo Yesus itarkifun peiwaper. 21Ragma mau ehof fiu pe egtafri tarok, "Efei eyamto eiha ei mimik awag radi pe awah paldi buat eyam tine tamturi rutin. Awah paldi dibuat eyam? Tarok rag ta, "Barabas!" 22Pilatus egtafriu tarok, "Ef iu afihpi wehep Yesus anda wafei di affa rei arfohndi Kristus? tarok kam nah ariri ratit, "Iti iwen ambar!"23Egtafri, "Hanandu wihi hananah a ande fei it?" tauhe ariri fotor wundu, "Ito kihri aha ambar!" 24Hamo Pilatus iwem nah efei ibe usahai to nariwa tadi afibe anduaru ibe mau it. Daldu pe kafar hahu pe rafarom it dit ranu pe imfun ibe mimai paremau arhor aren wei pe egtafri, "Eyau salah hatap efei tamtutin ibe tan darai. Ito yambema iwe nam we."25Dop rayat hefam rafau arhor aren wei arhohn diema, "Ito iwaf idim bema, idim tanggung, idim op idim bema netariha rit!" 26Maruh mima e raf ri Barabas, wo Yesus i to ditibun riu pe arkebaren ambar a i.27Daldu hep bare tamturi aren ma ma u arit jiu Yesus aru gedung pare rafaltor wau wihi, maruh ramhimri baretamturit amnah rafau aldil paldi Yesus. 28Tarok arur jihi ma o pe arit dieha jubah ungu. 29Tarok arfei makota doldou rim pe arbundi dabu, pe arit banu ratodi ahofuarit pe arnarmamel nedi rag tahndi, "E fya ehem Yahudi be raja!"30Tarok walliranu rarfuldi pe arit banu ragfidi dabui. 31Rar mamel nedidaldu tarok arit jihi jubah ma u pe ralai jeha ibema ma oi maruh ratapur pe arit jiu adawar pe arkebaren ambari. Yesus yeb Ambar ai32Hamo tarok rahsa roh par kota, tarok allomdi tamtutih Kirene betamtui be ahai to Simon. Tamtu maurah kidi pe yefar Yesus ambar a i. 33Maruh aru pe arwarfar paretih ahai Golgota, ahaitih dabari haa. 34Maruh tarok arihndi pe imuh anggur radai ne afsu pare efamra nedit tani e taru ihap amuh.35Pare reidi jeha pe rahri eha ambar it, tarok rafau rahaf wahe ibe ma oit, arit arfei undi. 36Maruh aryan arenwe paremau alnadag midi. 37Dop ibe dabu afoi raltereftin, etalasan andefei di behep arit jiu pe erom hukuman it, " YAHUDIBEI IRIBE RAJA MAUTIN."38Penyamun ruwit oma raharyeha radai nedi, hanoi rahrieha yendiwe dag meh, hanoi rahrieha yendi we houriwar. 39Tamturi mafalni arkefrof ketakenau paremau arkerma mel nedipe dabari arkeng koreu, 40Arke tahndi, "Hei ehem reiog ta upur korer hamari pe ukofei iwalaki araltu hamoi munitou, bahe slamatkan ubema tanim it efei ehem Allah be natun wen ambar aitin beh koporahi!"41Doptin Imam-Imam dabari tarok ahli-ahli taurat doptua-tua amnah rar mel nedi pe rag tahndi, 42Nanerih iwasagfuri Israel be raja, efya bahe yen ambarit apor a hi pe idim amnah percaya.43Ibe fatwafu ibem yendiwe Allah doptin Allah bahe asagfudi, efei Allah fanggomui iwendiwei wopibema egta, "Eyau rei Allah be natun." 44Doptin to, penyamun ai irima rafau arhonjema efihpi.45Hamoi dit jam dua belas alamoi ig pundi ragma mau dalduh opigfi tou. 46Hamomau bajenaf ig-fitou, Yesus aradit pe epor youduk, "Eli, Eli, lama sabakhtani?" wihi iu eftin, "Yabema Allah-Yabema Allah, andefei di behep hugparau wa?" 47Pare tririarbundit, iri arhor aren pare mau ragta, " Andit imhimdi Elia."48Maruh tamtutih papae rofetau diema etapur didu karang, pe ehorriu edaine anggur merei maruh ehor ihyiu banu tibu pe dihndi Yesus imuh. 49Mwerih tamturi rih ragta, "Enewera u pe bahe taromidi, marmau ra, Elia iwata jama piwasag fudi." 50Yesus ara elah rari erweriu, maruh tani hibun mimah e ra di ibema tani.51Pe tin tabir yenwe hamarit ig ri rah dit yatwar op ditihi tanwar pe efei ei nufui yoreu difandu, agbo tiptibui fatit emrem ig rine. 52Kuburan-kuburan itemrem igfu pe iri ragta rendiwe Allah, rarperit rag kaki arfarpar eha. 53Hamo Yesus ikiefarpar it irima tarok rahsaroh par arenwe kubur it, maruh rarhir iu kota kudus pe talni rafa nunriu tamturi mafalni.54Bare tamturi dabarit dop bare tamturi ma u iri iri radag midi Yesus atari egna wundu hamo iribema allomdi ei nufu mau dop andanduh efei hamo ma u to ragta, "Marmau reitin Allah benatunfu ma u!" 55Hamo mau to pareit mafalni ouri iri bema arfar arenwe haro ahariemarit, mafalni mau tarok ibem ragtaren diwe Yesus aren Galilea armi pe arpur melayani Yesus. 56Mafalni tarok ma u Maria Magdalena, dop Maria Yakobus tinan it dop Yusuf dop Zebedeus natunrit tinan it irima arho raltari.
Yesus Arbundi Ripiro

57Alamo iwibun tamtu tih kaya, Arimatea, ibe ahai Yusuf ima ibe nen efrof egta enendiwe Yesus ef Yesus be ah ronrit. 58Iu iwih tudi Pilatus pe ihimdi Yesus tani ha ai, pe Pilatus ihkiri Yesus haai arit pearihndi.59Pe Yusuf dit Yesus tani haai, mao kain lenan it eh pamoh anhihap afeidi dur etam pundi Yesus, 60Maruh ha yeidi pe entaudi ripi ahtapbe, rarai yenwe fa ti mah ro ag boti butih, pare ibundi daldu irpur fati tih wundu eraftan jiu alam tai rupimau maruh ha emfar. 61Beit Maria Magdalena dop Maria rih irima aryan arenwe ripimau alamta haro.
Yesus Ripi mau radag mi

62Emerit hamo rag menei eftapit Imam-Imam dabari dop Farisibei rafau altadiema Pilatus. 63petarok rag tahndi, Tuan idim fanggomui yen idim, penyesat mau farhe yenwe fandui to egtipur, hamoi tou iwor arhor, Eyau awagki afarpar.' 64Andu hapihpi pe kuh kiripar kedagmi ripi ma u op hamo tou mau iweta hor wotauhei, ahronrit ahtapar kema ikye farpar erof ehorrar iri rarper it dari farhehefei matai.65Pilatus egtafriu tarok iriar kedamidi amher ripit." 66Tarok maruh aru petamturimau dop iri kemfandit tarok arkesagfuri pe arkedag mi.

Chapter 28

Yesus I-ki Efarpar

1Sabat hamoi ditehor, arenwe op fandurui yeinik fan, ema hari pertama minggu ma u, Maria Magdalena dop Maria rihirima, baru batari aryiu ripi ma-u. 2Mahap einufu yoreu it wundu wop Fransis Heijareroi yen Awan epor ihi iwemafati mau pe etar babul di pe ematet yen a fo.3Mataroi efe herarhe, dopma o ehpamoh uko, far salju. 4Dop tamturi mau radag mito anau radalda dor ateri ena epolne ef rarperit.5Doptinto, heija rero mau e tafri mafal nimau atarim ag natap, eut awom nah eyam mahar weldi Yesus arbar yen ambarit. 6Ito, paretin ma muh wopibe igki efarpari mefe wihi anduar e ta famit kema ahari mau paremau rantaudi. 7Tinhe kiu, pe ke tafri ahronri, ito ibei ki efarpar ihpar reinik iri rarper it. Ibeh matan iwafei am ma-ta iwau Galilea, patun hep amki kerom di, marma u awota fam iutarok."8Tarok maruh raf rof etar yema mahap rahar babur pe arpur papah arkiu ke tafri Yesus ahronri. 9Fihtap he, Yesus amih turi tarok pe eg tafri eyam tarok efyamau. Tarok aru rahfaldi taniarya peda bari ratotdi rarhir yibe a ei. 10Maruh Yesus egtafriu, "Atarim agnatap kiu amnah kefaltor fri ahrokrit, amnah arkiu af Galilea, patun hep arki kerom au.Mahkama Agamai Wallih ra-ri11Hamo tarok aru alarifu penjaga mau maneifa aru kotape ra tafri andanduh iribem allomri dabari Imam-Imam it. 12Pare aryan rafal tor daldu tarok iri bema tua-tua pe wihi iu hibetih maruh mubaha arurfiri bare tamturi ma u, 13Maruh ra tafri ipur eyam amke tafri a pur ahronrit pani tobe armipe arit fanwa na hamo muni itut idim it.'14Efei wali yenwe ragmatin tiri wabun idim nane amke tahndi pe eyam naranduh iwafei am." 15Tarok ratarpur amu abah ma u maruh arfei ef andu waru rafal torfrita rok. Pe wihi mautin arit roreupariu Yahudi bei op hamotin. Ihkiri Arke kefrof Wifanti ala Efya16Dop ahronri sebelastin aruef Galilea, arkiu a bo paremau Yesus ibefanunri tarok. 17Pareha mo arual omdit, tarok dabari ra totdi ive rihto fanggom arfei wihi.18Yesus ihturiu, pe egtafri tarok. Andan du heit ibe dur ibun au ema mimik a ro efei andanduh arenwe adawari dop arha renwe fandutin. 19Anduha pihpi kehsa rohpar kiu kefauri tamturi mafalni kei rarau, ranu kirpirar tarok keraftandi mam dop natun it dop f,20Tin, ke fanunri tarok it. Doptin tririm kibun, eyau ibema ham hamoh awag tanen am awau op iwa wahodi.

Mark

Chapter 1

1Wifanti allai iu di ef Yesus Kristus Allah na tun fu ma. 2I mef e ta di ralternyen we kaltah ra. U nabi yesaya; Ahania ma di awuh pal di i niri tamtu i wafeyu mata. I wa fe to fu alla. 3Arir ye ma padang gurun kofa tol di fransis allai ko tahn di pe i waudag- meh.4iu ef ih pi yohanes pembaptis a me broh par padang gurun pe ara eh rari, A tam penampe tal nun it ke hn di pe ranu i war pi rar. Pe Allah i wa ha hu htan e hem i bro yenuwei. 5maruh iri aryan iu a ren we yudea rag-ma dop iri aryan iu arenwe yerusalem it am nah alta di e ma pe rah ma rar par i bro arfeit, maruh ra nu rar pirar sunadi yordanit. 6Yohanes dur e ha rubar unta be wari dop mouri api i to; ai wa ri e fau e-o.7E ta rit an du arutin ya beh matan awom a beit, rei i be ma an danduh hetin itop sohor a wafei a hi pe awa fudi sepatu wa ri to he e yau har a wafu eg di, 8E yau ranu ha wi pir am, we ibe ro i we na tai i to fang gom efya mau tobe ra nu hi war pi ram.9Hamoi to Yesus yan we nasaret galilea ragma i we ta die ma Yohanes Pe ranu i wapal di sungai yordan. 10Ha mo pa re yen ra nu e brohpa rit ak he ha e rom di ada wa ri ig ri bur natui e por i hi pe e ma- tet di bao a fo. 11Maruh tiribun di ara i yen surga e por ihi. E hem rei ya bema natuk fu ma-u ubem e hem beh wan au we fa tuli a fu.12Pare mautin dalda fang gomu e f yai ditji u padang gurun, 13Yenwe empat puluh hari he nam it pe na- fam tu i wetu di e ma paremau yen we andu na tu liar it dop heija re ro ma-u rahen di wei.14Yohanes pa re ra ta pur it Yesus i we ma Galilea di teg ta fri e ma Allah ta ni wi fanti. 15Eg tafri. Ha moi a me ho di Allah I bem ma pare mau a ha yen wei i wa ma A tam pe nam pe kehaken di we wihyalla e fyai.16Pa re hamo Yesus e rof eg rahndit danau galilea; ag hiu e rom di simon rat ratun ha andarias mat ah ron it simon. Tarok mau anar yiuapre arke tar pu a-ni. 17Yesus agta fri ta rok: ke ma ke frof ke tau pe amnah a wa fei am tarok amke tar pur a wau apre pe am kiltir yarau manusia. 18Maruh i hap keng kil dil ne, aprei rah parar rei nik, raf rof al tadi.19Yesus durar raf rof iu ma-hiu e romri Yakobus, Zebedius natun it, dop Yohanis rafun it rat al na me ne apre wau roi. 20Yesus i him e-o-ta rar rat; pe rah pal di yei nik Zebedius taman it; yen we wau a foi durar i bema nane rahendi we pe ra hafau andar ha-a.21Yesus i u yen kapirnaum ha mo mau sabat arpur ke lar hir au ha ma ri; Yesus maruh i hir iu hamariwar fi nu ro pe wifan tief yai dit eg-tafri. 22I ri to da bari rotot trir ar bun e m her wifanti yenetafri; andanduh eit; i hap a fei ahli-ahli taurat it.23ha moi ha mari ramo ro hei tam tutih na tam tu rih i hi r yendi we ta nit. Pe a ra dit : 24E he m o matinto ha na n du wihi a. Andidim amfei it Yesus nasaret be? E hem otidi m ema u pur ko roh tan i dim ba? E yau a wo m nah wih pi e hem: E hem ef ya mau Allah be ihparu. 25Beit Yesus e rah ne di; eg tahn jiu: we n diwe ta ni am ko ra kuet ko brohpar. 26Fang gomu hananah mau dit yo reu di pe e dal dador, pe a re yeni-yo. Pe hal e brohpar.27Tarok am nah ariref tap he ran; pe ibema tarok ra fau ra haf wihi ra g ta: A ha nandu ba tin? wihi alla ahtabe, pe wi fanti alla eg tai top sohor, fang gomu hanariheit e h tandit ih kidipe e he broh par. 28Ma ruh dit yo reu par iu it rare wihyala a fei di tin ne andu mau arit iu al dildi Galilea dop rag ma ma-u.29Pare aren we ha marit rah sa roh par e mai. Yesus dop yakobus dop Yohanes alteri iu simon ri rat Andreas mat ra mo. 30Simon e nan mah nitei mahai waru e tapul di ibe m yendur ef yafre mahap wihi mau rag tah di Yesus. 31E rof e ta jiu pa re mau mah ni ihu re yen wei pe e ta pul di mi mai ig kie matet ma ruh ma hai waru i ef tap di maruh i ki itupe ar ha a dit; di fri tarok.32Dal du pe eh mal duaf roi iu eh ra rer alla mo i wibun; a rur rer e ma iri nane mahai waru aren riwe tal nit dop iri na tamtu e roh tan ri. 33Beit am nah maruh ar war hor e ma iri aren we kota ma-u aru aroh alamta haro. 34I dir ye ha iri ma hai dop ha nan du ma hai waru-a; dop e rarurar natamturi aren rew e tal ni: pe iur pa rar na tamturi mau walli finu ar ki fu pe ar ke ta wih tih. Wop it ta rok ibe rei ral di.35Pa nih; Hamoi fandui alamo yenhe, yen muni ig ki pe e broh par iu a da war pe iu paretih tanara tap it. Adabu e tot e rarfei ma ha wi patun. 36Beit simon du rar ahron rit renata di. 37ha mo a ru pe ar wal lom di, pe rag tahndi tamturi mafal ni a m nah alna harwa weru.38He hofriu: ke ma tau pa re tih ro; kota-kota a ren we rag ruk it; a m nah e yau a wag-ta fri au wihyala e fyai. Wop andu pih pi be hep a wu wo ma tin. 39Maruh erof di te aldi galilea pe yendit erof wifantialla mau dit eg ta friu hamari mau aren wei ra mo roh dap er a ru rar na-tamturi.40Reitih kusta yendi ta ni e ta je ma Yesus pe a dabu e tot a ha tu a rit, i him i pur a ta ha di eg ra fri: e fei e hem a tem e hau a; map kuei jau a ha. 41Beit; fa tu a fu i rih pal di a te ha di; maruh mima i e rer par iu e ta pul di pe eg tahndi; e yau to au pur e hem ko fei a ha. 42Ha mo ma u to he kusta mau yendi we tanit em far maruh i we fei e ha.43Maruh ih kidi pe ya wefot fang go mu be dihn di. 44Fang go mu e hem nar u kog ta fri e-ha-e-ha rei i him tah u. We tin ku-u ta nim kofanunri imam-imam pe korom amu ba he i waf persembahan i wa ta di a fei musa pewenaf bukti buat tarok.45Beit mah ni tin iu eg ta fri wi hi a lamau anduwaru iu e fei-e hai egta dit yo reu par iu pare a m nah eit mahap tin Yesus to e nem nau ma, hep ewau ir hire wau kota. I hug par iu yen pare tanara tap it. Wet in tamturi ma fal ni ra ma mi pa-papa ragta die m ami farum-farum

Chapter 2

Tamtu ae ha tap it i wefei e hape-e-rof

1Aren we muni maneifa; Yesus er wer e ma kapernaum, wihtin dit e rerpar Yesus yen ra mo. 2Beit tamturi mafalni ar hor e ma mahap paremau e nok em her op alamta haroi toma e nok; e rar fu fri wifanti allae ftai,3tamturih irima arit di ema tamtu tih e rarir au hei tamturi fau refar i hure yenwe palna a fo. 4Beit tarok an dar ke jau af fa; wop parei eg-nok tamturi mafal ni ouri mahap ta ro roti e ha ra mo mau a tafo pe tarok ra fu ato ra mo pipit pe ra fou rei di pe, rahpal di i hi pam pul nam pa re m au i hure yen we.5Pare ha mo Yesus a-hiu e rom i ri be i man it maruh eg tahn di tam tu ma-u e rarir au hetin: rei na eh; e hem i broi awo ha huh tan ef tap! 6Beit pa re mau ahli taurat it maneifa aren we pare ma-u pe rag tihi a tero; 7Ande fei di be tam tutinanduar iu eg ta? It to eg ta di Allah wihtaru, e i ha re i e iwa ha huhtan ri i bro; i hap af i bro tin Allah be iwa ha huhtan?8We tin Yesus i bem nah ri fa tur yafu wop iri tang go mu iu e fih pi. Maruh eg tafri tarok: eyam faturim afu i a ha ri miu dit ef fa? 9Fainta e fyai dop mudah; a wa tahn jau tamtu yen e rarir au tin ku-kiaha, pe ku di ku or pare uhure wenei peku-ki korof?10We tin am nah yambema am ke ro m di tin fandu tin i be ma natun fumau rei i bem a an dan duh hei; iwa tam funtan i bro. 11Eg tahn jiu an jenerarir tin ku kia ha tinhe ku di kuor pare rantau u yen wei ko wafot ku-ramo. 12Pe tam tu ma u ig ki e ha pe ir hirdur pare i hureyen wei ig ki pe e broh par pe ahari e m allom di peamnah he ran maruh anarit je ha Allah pe rag ta ef tin tap i di m i hap kerom a fei it.13Dal du Yesus er wer iu danau it wa nafoi hep wifantit i wa la ta fri 14Dal du ha mo e rof e o iu pa re ma-u ag hiu e rom di lewi Alfeus na tun it e mu tet yen we cukai mau ra moi pe eg tahn jiu: ko raf ko tau lewi maruh igki pe e rof e-tadi15Dal du pe hamo Yesus e hi da m di bre ma tamtu ma-u; pemungut cukai dop iri ra ha fau i bro tarok am nah ra fau a na rin bre mai dop i bema ah ron rit ima; wap ouri iri rafrof al ta-di. 16Pare hamo ahli-ahli taurat iri golongan farisi allo m di eh matetri pemungut-pemungut cukai dop i bro tamturi pe rag ta fri u ahron nit; an de fei di be eh ma tetri iri pemungut-pemungut cukai dop i bro tamturi?17Yesus ti ri bun pe eg ta fri tarok: i hap af iri a naldir maro-maroi tobe alkeharweldi ma ha wi tamtu: e yau a wo ma tin bu kan a wamhir ri iri e f yari, we tin iri i bro e haftan yen wire.18Hamotih Yohanes ah ron ri dop farisi bei berpuasa iri rih al ta die ma Yesus ar hintan di: Ande fei di be hep Yohanes ahronri dop farisi bei berpuasa. We e hem ah rom rit it tauhe? 19Yesus ag ta fri u tarok ef fa e fei ahronrih ar mempelai tamturi berpuasa we hep mempelai mau i ma e he taritarok, tarok to i hap berpuasa.20We tin pare ha mo maai i wa ma; mempelai ma u i wa o tar etri dop ha mo ma-u hep tarok berpuasa. 21Rei tih nare u kuet ma hari hidi rih pe-tampal a hi ma o a fa fu wop tu a fei it kain hidimau o ha ha dai nei i wam rem a-ri ne mao matabeimap i wari naf wundu.22I waf tin i ma hare rei tih u kuet anggur ah tabe u ko par a hi au kantong wari ma ta bei wop iwau a fei it anggur ma u ah ta bei to musti u ku bun au e n we kantong a fa fu.23Hamoti hamoito shabat Yesus e, rof pe yen iwe witiroi gandum beh pe a na ru wei ah ron rit a naltir iu gandum a fu. 24Farisi bei ma ruh ar him tan die ma, a ha ma-u! a ha nandu ba be hep tarok anduar arfei it shabat ha mo!25E ho friu tarok: i be i hap kem na e a handuandu Daud efei it hamo durar ta ro kai taditandu hatap pe malli e haf rih it. 26Hanan duba pe ihir iu ha ma ri hamo ap yatar yen efimam dwahei pe yan home sajian it home mau nar rei tih ukuet pe ukuin ibema imam-imam to bearkin-pe rihar ko fri iri nane anal tari?27Yesus maruh eg ta fri ta ro ki hari shabat it e fei it untuk manusia ihap af manusia buat shabat ha mo. 28We tin i bem rei nah a ba o mau ima fransis yendi shabatha moi

Chapter 3

Yesus mahawi efeidi tamtu hamo Hari Shabat. 1Hamo mau Yesus i hiriu ramo rarhirau ibadat. Parei, tamtu ti' eper mima faru. 2Mereka mengamat-amati Yesus. Kalau mahawi efei di tamtu mawi sembu hamo it hari shabat. Supaya wihi mafo iwafool i Yesus.3Yesus efal torfri tamtu mau mi me faru eperdi koma kutu mama en. 4Maru Yesus efal torfri tamturi riy faita bisa teet pada haritafei efya Tafei kirori menyelamatkan ratu afu tamtu atau mautafun tamtu mau. Tetapi boheri ariri hatap5Ja berdukacita karena kedegilan tarok rah bedi maru ahiu faru kepada andu tarok. Maru etafri tamtu mau. Korfarparama mim mim mi. Maru; mahawi efeidi maru eftapdi. 6Maru, eh bro par tamtu mau tamtu farisi. Maru rare bersekongkol dengan tamturi-tamturi mau herodiam be. Untuk arpur kifun di tamtu mau.7Maru Yesus dirar murid-muridti ra hupar aru telaga dop tamturi owri galilea be, dop yudea bei irima altari 8Aren yerusalem dop jdomia aren robfarwar maru rafradi andandu; efei i.9Ja Yesus ikiri murid-muridti ke harwa wer wau hibeti karena tamturi owri matop pa raito iwanok. 10Sebab Yesus mahawi efeiri tamturi owri. sehingga owri penderita ma hai efei ri. Rofraol ne altajema untuk menjamah.11Ehfa roh-roh kirori alom di maru tamturi rar mor tersungkur dihadapannya maru ari rirayo, Engkaulah Anak Allah. 12Maru ehfa fafeh erarar nerar mereka ipur ketafritap. Haiha na nei a him tanam ei ha tamtu.13Op Yesus yeitihiui abotibu. Maro Yesus imhim, ri tamturi-tamturi i mau ebema mawit. Ipur keta ja m ai. 14Maru eh kaki yeirar-rar dua belas muridnya tamturi faita arketadi. dan utus arketadi wifanti injil 15Maru kuasa ewef fri arkerorer parar setan 16Dua belas tamturi ifir rit tinto: simon aha hanoi petrus17Yakobus natuni zebedius dop, Yohanes tahin hai yakobus dop ruwiy aharit boanerges, artinya: Abouri-abouri itin guru. 18Maru dop, andarias, fillipus, bartolomeus, matius, tomas, yakobus natuni, alfeus, tadius, jamon tamtu selot be, 19dop yudas iskariot, rei efeidi Yesus.20Hamo Yesus ihiriu ramo hibeti, dop tamturi ouri armi ia trapundi maru brema arpukin to hari ihap kin. 21Hamoi aryai rafra hal mawiy ibe arya mau armi arpun ketdi anda bautin sebab kota tamturi tamturi tamtu fan go mu ha tapdi tauhe. 22Ahli-ahli taurati a ren yerusalem armi rata tamtu kerasukan Beelzebul raat penghulu nah tamtu arpun-arpun kekerorey pardi na tamtu ihirdi tamtu mau.23Yesus umhim ri andumau ehtafri Yesus atafri wihi dalam perumpamaan ehfa na tamtu bisa iwah korey pardi natamtu? 24Ehfa kerajaan hibeti iwari-iwarine kerajaan mau nari wafaftan ramo tangga nari wafaftan. 25Dan ramo tangga mau iwari-iwarine ramo tangga mau nari wafaftan.26Demikian nahtamtu iwafarom lawan ibema tani to iwari-iwarine na tamtu nari wafaftan melainkan ibe akhir hidup iwa fon ihpin. 27Tapi na tamtu hibeti berani iwarir ramo. Tamtu biru hep iwahir iwolali anandu andi tamturi mau ramo.28Reyaba oytin eh tafri. Anandu dan hojat abouri manusia eyau bisa ampuni andandu hojat raja. 29Tapi eiha tamtu hojat Roh Kudus ia tidak diampuni selama hidupnya. 30Ehtafri karena tamturi an alwarurata tamtu toh na tamtu ihir yendi Roh hanana.31Maru armi neen durar refuni dop Yesus hamo neen darar armi afar adawar. Maru rahki i di tamtu ti iwinhimdi. 32Manusia owri aryan ardipaldi reyabaotin tamturi ra tanjiuh kepadanya ahamau neen dural arfara ren ada war.33Yesus eh tafriu tamturi mau, eiha neen mau dan eiha rafur ni har ni? 34Yesus ahiu tamturi mau aryan aldir poldi Yesus tamtu rah tanjiu eyau neen it dop eyau rafuk ki! 35Barang siapa eiharei iwafrariau Allah Frensis anehpin ebe rafulni tamturi dialah saudara mahni anehpin ibe neen.

Chapter 4

Wifanti Allai Iu Ef Reitih I Wafi Au

1Hamotih Yesus e lai tiu wifanti alla e-fyai eg tafri danau ra ba fo. Maruh tamturi mafal ni i hap af ma-nih armi arhore ma air al dil di ta ni arya; mahap tin yeiti e ha yen yau afo wau tih i m hur yene pa re mau yei ti pe e matet pa re mau, we tamturi hefa matin aren we a rowar ra bafo, danau ma-u. 2Maruh efal tor fri wihyala dit irih par wifanti alla mau efal torfri ta rok ibe wifanti alla dit perumpamaan it eg tafri.3Tririm kibun tamturi e broh par i purau pe afiau, airou afu. 4Pare hamo yen ifyiu aurau afu mau er mor i hi alaialakri, maruh mamtarmi arin ai rau a fu mau pe ef tap. 5Rutih ermor ih yiu pare fatimah roi, parei wa ne hatap ai rau puti mau i but e ha eu ma ibe wanei to be manhi.6Pare hamo afroi ig-ri di te ha pe e rer it i we m ra per per wop daru hag-tap. 7We rutih er mor ihyiu pare ai puti doldurim it mah ro ai puti mau ra we ha efharki mahap tin erper, beit i hap a yaru murambun.8We rutih er mori hi pare wa nefya i but e hai anduh i hap a fei ri op e yaru, i be hasil it riht op tiga puluh kali lipat, rih to enam puluh kali lipat, we rihto seratus kali lipat. 9Maruh eg-tafri: eiha rei tiratinu i yen dit tiri wa bun, map tririm kribut.10Hamo ih pi be hei, iri rag ta ranen jau wit dop kedua belas ahron rit ar him tandi e fei perumpamaan mau. 11Yesus e for ri e ma: e yam to dal du war hei kerajaan Allah ibe difam we iri aren we a dawar hei iri to i rit u kol ag ta frit ukolai fri af perumpamaan; 12Am nah: Sekalipun a hi wa-u iri na arkem nah amna he tarok nare arkeh ra rihpar pe i wa tamfuntanri.13Maruh eg-tafriu tarok; eyam to ihap ke lam nahom perumpamaan tin? Efi wau a fih pi hep e yam andu am kem nah affa perumpamaan rih? 14Penabur it i wet a rofhn di wifantialla. 15Tamturi mafalni aren iu alai alakri, pare wifanti ma-u ar keg tafriau; ito iri trirarbun wifanti. maruh na tamtu iwe ma ehnditri wifanti alla de ah tap be rag tafri tarok trirarbun it.16Dop tin i ma e fih pi ef arfi iu pare wa ne fa ti e hai, ito, iri trirarbun wifanti ma-u pe mi mir arwa rit ma-mam ro. 17Hep an dit daru it i hap arem ah yau a pi, trir arbunbe. We pare ha mo andutih iwa mandar rar ef i wa Roh tan ri wop wifanti ma-u map arki-hug-par.18Dop tih to iri aritiu er mor rih yiu ai puti dol do u rim mau mah roi iri none trir arbun wifanti ma-u, 19Maruh ata ri e babdi fandu tin dop waru hig riau wihi dop kekayaan dop walkimhi mau wihi rih i wahir pe iwa hotandi wifanti alla mau mahaptin i hap ayaru pe mur iwambun. 20Dop tin dal du pe arit rafrof pe feararur iu pare wane e fyai, ito iri trirar bun pe mimir arit wifanti alla mau pe iwa yaru map rih to tiga puluh kali lipat, rihto seratus kali lipat21Maruh Yesus eg ta fri ta rok: iri anaruriwe pelita bukan am na he arkibun a hi yene ato rau fa, fa, e fei pare rafrafre au it, we tin amnah arkibun ahi ene dian a fo? 22Wop tin andu tih i hap eg ta na nipnedi nar iwa fa min ri, nar i wa broh par. 23Ei ha rei tirafinu arken di wepe tiriwa bun, map tira bun!24Maruh e la-ta erweriu: mata rim ke na ahan du an du tri rim ambuntin! ukuran e'yam a mit pe a nam bun ma-ta ri. Arkibun ketdi u ma. 25Ei ha rei hame u be ma u bun a ren it, ar ke kerarbun wa ma ke ladai ne fu. We ei ha rei nar andutih iwabun au e nei map an daren di wei ar koldi.26Maruh Yesus eg-ta: Tin kerajaan Allah anduar u e fih pi, i ma efih pi i mef tamtutih i wa fiau andu pu-ti, wane ro i. 27maruh pare a lamo i wag-ki i wahure pi wen mu ni fandu pare iwamer it i wa-ki, pe benih mau iwa but it iwa fundu andu i wam nah affa; nar i wam nah. 28Fandu tin ibema sendiri iwa fei murit i wam bun, far heit ibe rifu, daldu i wa m bun ibe mare, dop ibe mare ma-u murid arke fau ken wihpi. 29We pare hamo murid iwahaf wundu ri pe iwarhor, tamtu mau maruh i wa-fi, wop i wor ibe hasil i wema ibe hamoi.30Dop tin e-la-ta: Andu ta lai ta hep ta rok bandingkan kerajaan Allah ma-u; e fei andu ta lait ha nandu perumpamaan na, tarok ta fei ta ta di? 31Hal kerajaan ma-u-to i mef sesawi a fu arkifi au wa ne ro. Memang afu mau it top it na-he dari ai afu amnah aren we fandu tin. 32Pare ha mo arkifiau wit, iwa but a hai wundu da ri ai rau amnah op ibe rai top iwa mbun wu nduri, mahap tin mani natu alna bab up tin ar kefei ne ra-u ar ken ih pi.33Perumpamaan dufri ou-ri im efihpi. Wifanti allai dit e rofhn di eg ta friu tarok it ibe ma etari ef ibema anduaru arhan wei. 34tin to ma e fei nare i wet perumpamaan nar i wafal tor fri tarok; we ibema ah rok rit i wa fal torfri tarok wifanti alla i waf andarki perumpamaa mau di fri; iri bem iri beh.35Ha mo mau to; daldu pe iweh maldu Yesus e-tafri ta rok ke ma tarok kiriu ah yau wa-u tau far war o. 36Tarok rah parar rei nik tamturi ma fal ni he fam ait maruh rah par iu a rit di Yesus e tau yen ri we wau rih iri ma ra fau al ta di. 37Maruh beit mati rifu it e ho u hiu e rabut wun du dop na fo maro bal ta mai ig fi irpir ih yiu wan ro, pe wau mau ranu yei ti eg far ag-da.38Hamoi Yesus ihure pyen mu ni wau i mur wa rit ah ron rit maruh a ru ram him di yen mu nit pe rag-tahn di: guru, e he m hanan duba i dik tin i wa roh tan idik tin? 39Maruh yen we mu ni i-kieha mi m a e af tandi ma roi eg tahn jiu danau ma-u; ko af tan! Kum hur! Maruh ma ro ma-u e otar pe danau mau to ma i we aftan dit yau duk.40Maruh eg ta friu ta rok: an de fei di be hep a tarim iu eg na? A han de fei a ma e yam i hap percaya? 41Tarok a ta ri eg-na wundu pe tih i wag tahn jau tih; e iha rei tin e; m a hap maro dop danau tin trir ar bundi?

Chapter 5

Yesus Ihkie Rarul Di Gerasabei fanggomu hananahendi yendi tani

1Tarok arar rah saroh par gwra sa be rag ma danau itrabofu. 2Yesus ah tabe yen wau e por i hi, tamtutih tanggomu hananah eit yen kuburan e ma pe amih tu di ta ni arya.3Tamtu mau i bem e nenwe pare mau pe rei tih nar wa ru u ko yo di effei rantai it o ma. 4Wop hamhamoh ratarpur rag yo je wau rantai arketau, rantai it i wag ma kih pe iwah parar kei nik pe tamtum ei harei og ta bi rum it na ru ko fah tandi.5Panim wahitu ibema yen di tear kuburan it dop ag bo tip tibui pe are yau: pe i wet fatit i we nag fi ibema ta nit. 6Hamo ar yahe ag hiu e ro m di Yesus, e harir pe iwih tudi maruh a da bu e tot da bu e tot di.7Pe a reh ra ri jiu eg tahndi: e he m o ta we mai hanandu wih ya hai Yesus, Allah be natun rei sohor? Demi Allah koroh tandu tap. 8Wop farheh Yesus i be eg tahn jema: hai e hem fanggomu hanhana ko broh paldi tamtu yenei tanit.9Maruh i him tan jiu: a ham it ei ha? Eg tahn die ma: ahak it ligion, wop idim ouri. 10I him di i pul di Yesus ararurar keh saroh par tap rag ma mau to fanggomu hananah ma-u.11Pare m au to ag bo marih warito paro yafo du a hei al na har wer iu brema. 12Maruh fanggomu hananarih mau arhimdi, pe rag tahn di: kuh kiyi di m am kir hi rau paro aren ei; ku h par i dim am kirhir a-u. 13Yesus e tarief wihi rag tahn je mai, maruh fanggomu hananah mau rah sa rohpar pe rar hir pa ro ma-u. To kira-kira dua ribu i be ourit pe da hari rag hig iu haro marih wari rar marih yiu danau it pe amnah ra tag rone perarper.14Maruh an dal na dag miri pa ro mau rahabur pe rag ta friu kota dop rag ma aren we pare mau. Maruh iri ma rah sa roh par pe ar pur kerom a handu andutrir arbun it. 15Al ta di e ma Yesus pe allom di tamtu mau fanggomu hananah mau ematet i be dureha ma-o pe an hi hap arar fei di i be e fei hatam tu mau ligion i hil die hai; pe iri ta rok atari iweg na.16Tamturi mau iri bema allom di a hari mar mal nai iri bema rag tafriu tarok e fei a han du an de fei di tamtu mau fanggomu hananah mau dop e fei paroi toma. 17Maruh tarok ar pul di Yesus a broh par, ah pal jei nik rag ma ma-u18Ha mo Yesus e lei ti wa-u wit tamtu mau ahtap fanggomu hananah e raf tan yen dit to i him i pur a te n diwe. 19Yesus to ig-ur par beit ag tahn jiu tamtu ma-u: kow a forbku u u bem ramo ko tar yen yam bema rag ma hibetih it pe-kog tafri au tarok an danduh fransis e fei yu dop effei anduar a te hu it pe e hanhenu it. 20Tamtu mau ero fiu pe eg ta friu rag ma mau dekapolis andanduh Yesus e fei di tan it pe iri to he ran.21Yesus pare wau e rallaftan iu danau ra ba fo, tamturi mafalni he tam a it armi pe ar it rag pundi tani arya yenwe danau ra ba fo. 22Dabu yenwe hamari a hai to ya i rus e ta die ma hamo ag hiu e ro m di Yesus, pe adabu atot ji hi Yesus ahafuar. 23Pe ihi m di eg tahn di: natuk mah nit kubun di au ta nia foi pe nar an hiwa fei di i wen e fya. 24Yesus maruh erof etadi tamtu mau, tamturi hetam ait ar hor alta di rafau pe altaren diwe ta ni a rya.25Pare mau to ma mah ni tih dal du pe ef dua belas tahun he na m it, baha hig-fu. 26Hae muni a bra e wau pe eg tar yewau iri ta bib it, obat ra ruhn jau op andanduh arendiwe ramoi e fei ef tap am nah andarendiwei hep tani to ihap au aftih malah tanik yen ef hanhanah. 27I be tiri bundi ef Yesus andarhaai, mahap tin pare tarok ouri ra frof a nu ru ei it ye nig ruk jiu Yesus e ta yen di ada tawalla war pe e tapul di jubah dire hayen wei.28Wop eg tipur: asal mi mik awabun jau a ti dihe jubah, a wa fei a ha. 29Hamo hai to he tan darai e o tal di pe i wem nahn di ta ni to i we fei e ha dari ma hai waru ma-u.30Hamo mau Yesus sem nah, yang ta nit to tani biru e brohpak di tani; pe irih par pare ouri arhor aren wei pe i him tan ri-u; ei ha rei e ta pur au it? 31Ah ron rit ar hon je ma: tini e hem andu korom di affa tin tamturi matalni he fam tin alna-ruk wiu tani m arya hep o rar him tan: ei harei e tapur au it. 32Ma ruh ag hiu farum-farum ei ha rei ye fei it.33mahnimau a teg na wundu pare hamo a han du an du efon di tanit, a mi wih tudi pe adabu e tot di Yesus, pe maruh eg tahn jiu amnah. 34Maruh eg tahn jiu mah ni ma-u rei na e h ubema iman obehep dit wiu pare fya. Hame ku-u dengan selamat dop u ke fei aha e fei ma hai waru e fei yui.35Yesus hep yeneg tahn jiu rei tih i bem ra ma mau tobe yenwe hamari da bu i to be eg ta: e hem na tum it i be per e hem u ko rar fei di duru to susah?36We Yesus i hap pe ti ra bun fri tarok wihi alnag tai pe eg tahn jiu hamari dabu mau a tem ag na tap e hem percaya a wau. 37Maruh Yesus ipur rei tih a ts ditap, kecuali petrus, yakobus dop yohanes yakobus ra fun it. 38Tarok aru pe arwarfar hamari mau dabui pe pare mau allom ri ef salafeh, analtin, rih mahadi mirurar.39Pare ihir e tar yiu eg tafri tamturi mafal ni mau an de fei di pe am fei di parei halafe pe a nam tin? Rei nah tin i hap a per an dit yen muni. 40Beitta rok ra har ma mil di. Maruh erarurar tarok amnah: maruh durartinan taman it dop iri al ta dit rar hir iu kamar m au rei nah mau ye nit.41Maruh e ta pul di reinah mau mi mai eg tahndi: talita kum; i be arti to: rei na e h awog taf wiutin ahamarar! 42Hamo mau to he renah mau ag herar i kyefar par pe e rof iu i be umur it dua belas tahun. amnah ar horan wei to heran. 43Pe ef fanggomu be difri tarok pe amnah narear keg ta fri au andu mau e fei tin maruhih kiri brema arihn di pe yan.

Chapter 6

Yesus arhug pal di Nazaret it

1Yesus maruh a e ra dit pare ma u, iu e broh par iu ibem rag ma ahron rit i bema al ta di. 2Hamoi shabat i hir iu hamari pe wi fan ti eg tafrijemaat dua he tin he ran hamo trirarbundi eg ta fri tarok it: weh iri rag tipur an tin ditema i hifa? hanandu hikmat a-a nda rihn dit? Dop mujizat-mujizat ef tin andu i wa fei affami ma hiwa fei it? 3Mar mau ra an dit tukang kayu be ha tun maria benatun rafun it Yakobus, Yoses, Yudas dop Simon? Dop tin rafun rihar mafal ni bei armi rahen idik we patin? Maruh iri ra haf wihi pe ar hug pal di.4Yesus maruh eg ta fri tarok na bitih fain-fain beh rag ma tri riar kibun di i wa m i be ma rag ma ra moro nar tri ri arki bundi. 5I hap a fei a rom mujizat tih pa ro kecuali e tar pur idir yeha iri mah ai wa ru to be e tar pur ar iri ma hai e roh tan ri pe mi ma e rar parar iu tarok. 6It heran wop iri ihap percaya. Yesus maruh e rof i wau rag ma tih i wau rag ma tih dit e rof eg taf riuwifanti alla.7Im him ri dua belas ah ron ri pe ih parar a na ru we ru-ru kuasai to ma di fri pe ar ke ra rurar roh hananah rih eit. 8Eg tafri tarok nar arko rau andanduh ha moar keu it i du ai ho mei to ma nar u kueta-u brema anhana amu ba ha i we nu we mo urima-pi toma na ru kueta-u. 9A e m it sepatu ukuor aha we baju naru kuoraha ru.10Maruh eg tafri u tarok e fei pa retih uhir iu mimiria ritu map u kuen ihpi op a m kem far kihpal di pare ma-u. 11Am kir hir au pare tih pe nar mimi rar koram dop nar trirar kibun am it maptin kesa roh par pare mau a men wei. ke hahuhtan erim wanei i waf fanggomu bi we nam we.12Maruh tarok rah ra roh par pe rag ta fri u am nah a tampelni. 13Dop tin tarok rara ru rar ou ri na tamtu dop pe minyak it o ma raya ror ariu iri mahai wa-ru ra ha fe ha.14Raja herodes ima tiribun e fei Yesus a hamau o ibe a rit ro reu par pe rag ti pur Yohanes pembaptis i be ag herar pe iki e farpar e ho rar iri rar per it andu ha pih pi kuasa mau mulai e fei andaha a mau yen di ta ni. 15We rih rag ti pur i to elia! we rih ra lag ta i pur e i to nabi betih i we ma i m ef nabi-nabi ma ta bei.16Wo hamo herodes tiri bun wihi mau tin i to eg tipur: yerou rei tih rei to Yohanes rei awo o par i be da buit, pe ag ha rallar. 17Wop mar mau Herodes rei ihkiri pe ra ta pur Yohanes pe ra fou fiu yen penjara i e fei peristiwa Herodias rafunha Filipus a hun it wop Herodias i be dit e fi bema a huw.18Wop Yohanes i be ehm bet di Herodes: hana wundu o lai di rafum it a hun it! 19Andu ha pihpi Herodias ibema imni i hi yen a tero pe ipur a fun paper beit e fei ta mau. 20Wop herodes to ig muldi Yohanes wop i bem na h yang Yohanes an hi hap a fei di; ma hap i ma yen e dag midi ha mo tiri wa bundi Yohanes it fat wafu i wo rag fi; tapi i to senang buat tiri wa bundi Yohanes arai.21Beit tin hep it ham e fyai buat herodes hamo herodes ibe ulang tahun it pe e fei perjamuan ar ha a difri i be dabari-dabari dop perwira-perwira dop iri ra haf e wau ma-ta aren we galilea. 22Ha mo i to herodes natun mah nit a mitu i upe e ha er pe e fei di herodes mam ro eta tididurar i be tamu-tamu mau a l ta je mai raja mau eg tahn di ma h ni nah ma u andu e hem warum u him a kog ta pe a wet a bun wa-u!23Maruh da bu e ot sumpah eg tahn di ku him au andu ku him au a awetabun wa-u ope yau kerajaan tin tamo a wag ri faru tomawet abun wau mimim a-ro! 25Maruh pa pa i u eta iu raja pe i him di: e yau to au pur yohanes dabui a h tap tin to he ukoharahi talam it tih.26Maruh rajai fat wafui efandu be e top tag di a te hadi yohanes he pandi wau affa iwatadi i bema sumpah e fei it dop tamu-tamui to ma pe andi wa fei affa. 27Raja maruh ih kidi pengawal tih ih ki jiwa u et yohanes da bu tamtu mau iu maruh e opar yohanes da bu yen penjara warfinu roi. 28Di tiu dabu ma-u yenwe talam tih pe i u dihndi mahni nah ma-u. Maruh ibero e laihndi tinan it i be ro. 29Hamo yohanes mau ah ron rit trirarbun it armi pe arhim i be ta ni ha a it pe a rit iu pe ar war bun ihi yen wanero.30Rasul-rasul it ra la fau e ma alta di e ma Yesus ta niarya pe rafal tohn di andu a ru tarok aru rag ta friu wit dop ra fa nun rit. 31Maruh eg tafri tarok: kema tau pare yen ma muh pe i dik beh amnah ta fei matani ma-ruh! wop tin tam turi mafalni tin ou ri aru-armi pe tarok bremai andarkin affa. 32Maruh tarok rati wa-u pe arpur kig hupar au pare yen ma muh.33We pare hamo tarok arhu kai iu wa-u ibe tamturi matalni mau a harie ma pe allom ri pe i be ramnah pare arki kig hitan it. Maruh iri to altaren a ra ro war aryaritiu iri aren iu faina-faina; kota arenwe amnah-amnah pe iri top aru ratarfar mata. 34Pare hamo Yesus wau matai eho wane ag hiu erom ri tamturi he fam ait fat wafu irih parai tarok, wop it to e polne domba gembala hag tap it maruh wifantitibun ihi pe eg tafri tarok.35Daldu pe iweh maldu, ah ron rit alta die ma pe rag tahndi: patin mamuh dop fandui alamo i wa bun. 36Kuhkiri tarok kiu pe kiftiri brema kampung-kampung dop rag ma arenwe tin.37Beit e hofriu: e yam tin he brema kofri tarok rag tahndi effa idim musti am kifti hom e tine dua ratus dinar pe i dimam kofri pearkin. 38Beit erarhim tan rioma taarok: manefa hom e am bun a ren wei? Ba he a harim a hi kemna ni pare a har yihi daldu tarok rag tahndi hom ei mimim farfaru; a nit ru.39Maru ihkiri tamturi mafalni mau, pe kean a hi ke fei kelompok keanau ai ra puti afo. 40Maruh tarok aryan iu kelompok-kelompok rihto seratus, rihto lima puluh orang. 41Pare mima i bun i u dur home limai dopa ni ruit da bu yeidi pe ag he ha ada wa ri pe i him di e ha maruh home mau i truk ne pe du fri ah ron rit peam nah ahron rit ar ke fei ri au wa he a m nah op aniru mau ima kehaf wahe amnah ar kerom42Pe tarok amna a rin mallie yagdirih. 43Dal du hep raffrof altir rar iu home mau potongan-potongan it dua belas bakul e yagdi nemher we a nit to ibema rei nik it aren wei. 44Nanepare altariarin brema ma-u home dop a ni to lima ribu orang tamturi.45Pare daldu Yesus maruh ihkiri ahronrit pe rati wa-u pe iri beh matan arkui ra bo far war. Aru bait saida hamoi ima ihkiri tamturi he fam ait ke wa fot. 46Pare ihug parar it ito erwer iu a bo pe arar fei maha wi. 47Hamoi daldu pe alamo iwig ki wau it ibe aru aren we danauit mamaen we yesus ibema tani ihpibeh yen arowerit.48Hamo ag hiu e rom ritarok re da pe halafe maroi map hamoito ig fi jam tou i we ma e tar yema ahron ri i we rof e ma ran nu a da wa ri a fo pe eg far i pur a ro fa horar. 49Hamo tarok alomdi e rof e ta yen ema ranu ada wa ri a fo i rag tar hep ma ho mahap a taryegna pear iri al na-yo. 50Wop amnah a har iu allom di pe iri ma talni na tu memar fal ne maru eg tafriu tarok aririm tap e yau a ta rim ag na tap51Maruh yei ti e ha wau i weh ma tefri pe maroi iu e afton dalduh tarok to aru rahat wihi. 52Wop hamo pare home apan it tarok i hap au diam her fanggomu i iri be fa turya fui hap a tua fahtan53Yesus durar ah ron ri aru ra bo farwar it pe ra-hig tan iu genezaret pe allaf tan e hiu. 54Pare tarok aren we wau pe rabup ihi maruh iri tibe ahari e ma rei raldi Yesus. 55Maruh tarok rahabur aru rag ma ma u pe aru rar e ma tamturi matalni ma hai waru e fei rit rar far pare mau arya freit a rurar iu pare mau Yesus yen we fa im be trirarbun it.56Fain wara pare iwa ro fau it, i wau rag ma kota-kota, e fei pare mau arha renwei to iri mahai waru arenri tal nit arwar bun ri an pasar it pe ar himdi pe amnah e fei ar ketarpurdi ju m bai ju ba i to he pe amnah arke tar puldit amnah ar ke haf a ha.

Chapter 7

Wifanti Allah Dop Adat Istiadat Yahudi

1Arene hamotih, arwanfei hibetih tamturi Farisi dop maneifa ahli tora aren Yerusalem, ar mi am nyalomdi Yesus.2Tarok alomdi efei maneifa tamturi ibe murid it ama im bremai to mimiri kotor efei iu efei ye i tap kimfum. 3Tamturi-tamturi farisi timef tamturi-tamturi yahudi rih nar ar kim beremai efei ye nar arkingfung mimiri tofim efei tarok ratapuldi adat-istiadat i ribe mai moyang tarok kit. 4Pararem pasar rawefot tarok ima i tak kim brema far he hei to ar ke tahri talmi efei ouri warisan rih i ma tarok ratarpur e wei hal tamfu mau cawan nit kendi dop perkakas tembaga.5Parei tamturi-tamturi farisi dop ahli-ahli taurat i to lalar him tom nyiu hamduba murid-murid it itap ketadi adat istiadat iribe nenek moyang idikit efei arkim betan ai?6E la tafri tarok mar maura wifanti yesa etta fam tarok kit efei tamturi-tamturi hananaria andandu hei ibelter fandu anaitau ahakkit arene hidi tiware efei fatur yafuit an arya i tap ketau. 7An di wabun affa tarok mahawi arke fendi efei ajaran mau tarok ajar it to perintah manusia.8Perintah Allah tim fanggomu eftapam, pe matarpur e adat istiadat manusia. 9Yesus elatta fu u tarok marmaur pande e yam p amhulpaldi perintah Allah, efei e yam bisa memelihara adat istiadat yambema. 10Pare Musa ha ettafri dabarim am ke tot ri te te ri nen adat dop he hare rei mengutuki taman mit rat nen mot maruh ar ker per.11Efei eyam om kelatta, dop tamtu tih iw alatta efei taman mit dop tinim mit han dwa andana wit efei ye andu kofei it untuk pemeliharaan mu, pamnah ukolarfai efeye koban i wau af persembahan efeye Allah. 12Parei eyam mar am kih parar rau par ki ke lar fei andanduh efei taman nit dap timanit, 13Efe yei Firman oleh eyam mattipur nar, iwa bun it elarwe riu ef adat istiadat te eyam am tadi dop ouri wihi rih efei ye yang eyam mahafau wit.14Parei Yesus e lam him ri riu tamturi ara rou rihei pe latto fri fri u tarok eyam tag nah tri rim, a m kibu mau. 15Ahan dwan jen adaware pi wahir rit ama pe tamtu tih nare i waro i to menajiskannya. 16Efei hei ha tirafim finun pe iwabro i to rei effra ri yau.17Dal dut i hir riu ra mo pihuk parar i re tamturi ara rou rihei pe murid-murid la larhim tandu jiu efei ye arti perumpamaan mau. 18Maruh ela faltor friu, handuba, pe eyam tidak dapat memahami i tap kemnah om eyam efei ye andanduh aren ada war rit pa mitmarhiriu pe tamtu tih itap arum menajizkannya. 19Andanduh hai itap ahir fatu wafu efei yei ihir riu morirou maruh i wahawu wamafo? Pamnah hei it iwalatefri agnah hei bremai halal.20Pettafri efei handwandei ebropar rit efei tamtutih it tefei rei menajizkan. 21Efei fat wa fu yendiwe tamtu mau ito timbul segala pikiran hanana rih ito per e a bulan, pencurian dan pembunuhan. 22Persinahan, keserakahan, kejahatan, kelicikan, hawa nafsu, iri hati, hujat, kesombongan, kebebalan. 23Ag nah hal-hal kir o ri to timbul dari dalam dan menajizkan tamturi.24Maruh Yesus erof pare emau wit iuwe daerah tirus pi hiriu ramo tih pe tami ef tih iwor rarau we tamturi nane ramnahndi efei i watar ya ma it nar andu tih dirahasiakan. 25Efei mah nitih i be natum nit mahni to kerasukan roh jahat tuwihtap efraje tentang dia it e na maruh adabu etotdi aghofu war a ye war rit. 26Mahni mau to yumani fanduit. siro-fenisia e ma ahihndi Yesus iwama pi waik ka rore paldi nabtamtu efei matun nit27Bei Yesus elattahndi kuhpar rar matun-matunri iri beh matan mau iwa yatdi, efei e yau tidak patut aworar roti ratah ri efei an bouri mau tin pawari fyau arweit. 28Bei mahni tin ettahndi marmau, Tuhan, efei arwe aren meja fafai iruma anarin brema marapuh ye ner mor rar rihi andabouri tin.29efei Yesus ettahndi mahnitin pefei wihi-wihi mau korof ku u a h tap tin efei nap tamtu, i be ebro per dari natu nit. 30Rah ni tin ha ya wefot piu ramo pi werom di natun nit ihu le yene tempat tidur efei nap tamtu it i berok par.31Parei Yesus ihpal di yenik daerah tirus pi wef sidon piu danau galilea, pare mamaen daerah dekapolis. 32Pare mau tamturi ra ru ra rau we agnah tamturi yang tuli dop iri yang gagap dan memohon kepadaNya pamnah mim ai e war par rar rau e yatwar tamturi mau.33Pare daldut Yesus ihhuparar it efei tamturi ara rou ri hei pe, tarok iri bei pit mim a parai ehor riu tsmtu mau tin tirafimu maruh it walamu iti maruh mimi ibun jiu a ma tag roi. 34Parei ka da bu yeidi pa he hadi a wang ngit, Yesus mafatit, ih par rar petta friu agnah Efata artinya terbukalah. 35Maruh ef saroh tirafinu tamtu mautin, pare hamo hai tobeh i h palje efe ye an defaudi amatagrou, maruh wifanti yinetta efya.36Yesus wihi alttafri tamturi-tamturi nanaren parei pamnah he mar arken kettafri kepada siapapun juga pe fei yeie rarar me rar tarok pare mau luas pe tarok memberitakannya. 37Tarok takjub pe walifi nu ragfu maruh ratto it efei andanduh hai efya efeye iri triri itap kibun nit hari triryar bun iri ariri hatap pit iri ma alnatto wifanti

Chapter 8

Yesus brema duffri empat ribu tamturi mafalni

1Pare hamo eit tamturi ara rouri hei aren pare mau lim ouri dop im mef tarok brema hattap, elamhimri murid-murid it pelatta. 2Fatuk kafui dur igfi pe ate kehari agnah tamturi ararouri hetin, eh mo mi tou tarok, to brema hattap. 3Dop efei tarok i wakkiri arke wafot, par kiu ramot to, hari malye haf tik, hamatop tarok arkermor alamaen efei iri rih iman arya har mi. 4Murid-murid it rattahndi efei patin mamuh pe tamturi mautin tafri tarok roti home op maliwayagdi?5Yesus elarhimtalniu tarok, maneifa ho mei tarok rattahndi tujuh. 6Maruh ha igkiri tamturi ara rou ri hetin aryan nihi wanafo parei to ha durar eujuk homei lalu mengucap syukur pye ni ri ne maruk ibun yiuwe murid-murid it ar kenke fer yau wahe pamnah tarok arkof fri ye tamturi ara rourihe.7Tarok i ma au riu ani maneifa, parei ha mengucap syukur i ma elahkiri agnah ani tin tin a kefei ri wafe. 8Pamnah tarok arkin op mali iwa yadi parei tamturi ralafa u we home alter ne renik kit agnah hei tujuh bakul. 9Tarok akna hei to empat ribu orang maruh Yesus tarok rawefot. 10It maruh yeiti u wau do rar murid-murid tih aru kaitih yiu paru daerah dalmanuta.11Parei lalarwerema tamturi-tamturi farisi it rafam himtan par hettahndi Yesus pamnah ar kem nahndi efei tarok arhimdil ito suatu tanda dari surga. 12Pare ei ha mengelulah ia dalam hatinya maruh elatta han du ba iri ahtabei anar hin tan tanfalei? Eyau to awolatafri efei iri ahtabei sekali-kali tidak di beri tanda. 13It ihparar reinik tarok pe it eleitih wau parhukiu far war.14Parei to murid-murid Yesus fanggomu eftab rorau-rotil home andi hibetih be efeye alni tarok wau ro. 15Maruh Yesus fanggomu be difri tarok, petafri kedagmi ya wau dop fauri yefya ragi tamturi faarisi dop ragi Herodes16Pare tarok almafahkum dit to tamtu tis ekatta friu iri rih ma ito ratafri efei idim roti hattar. 17Pare hamo Yesus iu wennah handwande tarok al na fattai it etta ahan de feiwa hamduba pe yam am ma fattah soal parei home hattap? Belum juga lak eyam paham dop mengerti? Efeye degil ka fatummafuit18Pare hamo a we nurine-homei lima homei ar koffri lima ribu tamturi mau mamei fa bakul egyadine home mau altanei pe tarok rafau wit. 19Tarok ratahnjiu dua belas bakul.20We pare hammei tujuh homei efei empat ribu tamturi mau op bakul manei fai eyadi potongan-potongan home wali eyam mafawuwit prafal tohnjiu tujuh bakul. 21Maruh etafri u tarok rih ha na efei eyam to ih tap mengerti22Pare hamoeit Yesus dop murid-murid it aren bet saida pare mau tamtutih di jema paltajema Yesus ito tamtu ahamalna ekbak tarok arkin di pamnah it mi ma habre iwa amdi. 23Yesus etapuldi mimai tamtu mau aha malna ekbak kit ito elai jiu diluar fandu maruh wala nu ia it jiu ahamalnai tamtu mautin pe mimai epaljiu yatwar maruh ihimtandi dalduwa ahamerara ahomiuwa.24Epaljiu mau aghiwau a hofuar maruh, ha etta eyau ibe aghak kiu amronri taturi tarok alnaffroffit efei ahokiu tehaf ai-ai. 25Yesus mimait elarbunjiu ahamalna tamtu mau bei tamtu mau agherar maruh efeye ha bei hagahi u wit maruh ha efei ye ha. 26Pare at Yesus ikidi yawefot ku ram o dop kotta fri fanggomu kir hir tap kampung it.27Parei Yesus elaurar murid-murid it raffrof aru fandu fandu mau aren ne kaisare a Filipi. Ala maen it ellar him talnyiu murid-murid petafri tamturi rih ratta, heiha eyau tin? 28Tarok ratta rih ratta Yohanes Pembaptis, rih ti ma la latta elia rih lalatta yen para nabi.29It elar him talmyiu taarok efei wihi mau heiha e yau bei petrus ettahnjema ehem rei mesias. 30Maruh Yesus erarar merar tarok dengan keras nar arketafyau efei hei ha ito tentang dia.31Pare hamoei Yesus wifanti yene laifri tarok efei anak manusia ha e menanggung ouri penderitaan dop ha, ar huk kaijiu ef tua-tua, imam-imam dabari dop iri rah makih e wau wihit maruh arfum dalduit ikki e farpar rit moni tou. 32Wihi mau tim ettafri terus terang efei yei petrus e o dit Yesus rat, an aduri maruh erah nedi.33Bei Yesus dabowe ef i bema, ah ye ni u riwe murid-murid it pehn bet di petrus pe tahndi kohal komfar maptamtu efei ehem itap memikirkan han dwade dipikirkan Allah melainkan dipikirkan manusia. 34Parei Yesus e lam himri tamturi ararau ri hei dop murid-murid it maruh ettafri tarok, hei hare tamtu rei ukorof kota wit ehem harus menyangkal tani mit pu kwefar ambar rit pu korof kotau.35Efei heiha rei ya menyelamatkan nyawanya ia akan kehilangan nyawanya. Elar weri u effe hei ya kehilangan nyawanya efei eyau dop iu wef injil ito ha diselamatkan. 36Andi wabun afa tamtu tus i wor ag nah efei it kehilangan nyawanya. 37Efei han dwa am damrom ad it arurfam efei ganti nyawanya?38Efei heiha rei tanim mani iwafei yau. Efei ye wifanti awotta frau ma ma anit efei iri yang tidak setia dan berdosa ini, an da bao mau tin tam mani yifun karena orang apa bila ia datang kelak dalam kemuliaan taman it pe ag nah hei di iringi malaikat-malaikat kudus.

Chapter 9

1E lag ta fri tarok: A wag ta fa mau tarok mar mau tamturi mafal ni ar ho re ma tin rihto nare ar ker per sebelum taro ar keromdi hamo Allah i bema kerajaan it i wa wama i wa tendi we ibema kuasai. Yesus E Haujeha Haro Afo. 2Muni daldu pe iwef e nam Yesus du rar petrus, yakobus dop yohanes durar tarok ra fau ra ti e hiu ha ro tih maru. Pa tun iri beh tarok maruh Yesus a hofiu e bau ne iri bem a hari fuar it. 3Pe ma o dit e hai e h pamoh e sekta u, fandutin i hap reitih o ra ha ma o dur e hai.4Maruh iri bema a hari mar mal na al lomri Elia ra Musa mat rat armi pe turok wifanti. 5Petrus eg tahndi Yesus: Rabi, an du ro ha nama tarok pare tama te ne tin effa i dim am kefei kemah to tou tih ehem tih Musa dop tih elia. 6Wihi to an duar e hiu wop i hap amnah a han duandi wahon jau it wop iri atariu eg-na.8Beit ih tap af he nam ha mo tarok a ha riu tarok tal ni aryai rat i hap ke ral lom rirat kefar ken we Yesus i bem i h pi beh.9Pare hamo tarok aran harafo mau rabup i hi Yesus fanggomu difri rat amnah wihitin nare ar ke yofri hehrim-hehrim efei andi bema allomit sebelum rei nah a bao i wag ki afarpar a ha iwah par kei nik iri rar per it. 10Tarok wihi e hofri e ma ra rit ibem ratapul di pe ibema rat al nag ta hanandu maksud a pe eg ta fidik iwag kia far par iwah par kei nik iri rar per it.11Maruh rat ar him tandi: andu be hep ahli-ahli taurat it rag ti pur elia i wama fin? 12Yesus e hofri e ma: memang elia ibeh matan iwa ma fin pe i wa ta h ri andanduh hanya effa wop ralter yen wei efei rei nah a ba o mau hamotih ar ke roh tandi pe arker ma mel ne di. 13We tin a wag ta fam, marmau elia ibema hep nare rih ar fei di ra ba kur al tari iri be mai i mef rar ter yen di we.14Hamo Yesus, Petrus, Yakobus dop Yohanes ra hen ri ah ri har it rag hu par e ma tarok allamri tamturi mafal ni ou ri a rit rag pun ri ah ron rit pe ahli taurat it ibema al nag ta wihitah al nag tari tarok. 15Hamo iri a ra rou ri heit allom di Yesus; mafati durar e ha a nah pe pa pah mimir arit di Yesus. 16Maruh Yesus i him tanri tarok eyam tandu am mag ta?17Tamtu tih tarok arhor aren wei: Guru, e yau reinah tin a wai fu e ma, wop it to na tamtu i e feidi pe a ra ha-tap. 18Pe ham ha moh na tamtu mau i wa hil dit na tamtu mau i wei di pe i waf i wane pe warfinut i wah ba-bau hime i matai i wor a ha huh tan petani i war pa-ne e yau i be awu him ri ah rom rit pe arkerarurdi na tamtu ma u be itiri ar fei mau. 19Maruh Yesus eg tafri tarok: hai eyam to angkatan i hap pe pereaya. Hamo ham fenha eyau a wa la hen na m we? Hamo fain ta e yau a wa rar fahtan awa hen am we? Rei nah yen ei ke tapur ket-ja ma!20Maruh a rit di rafrof alta jiu t ni arya hamo na tamtu mau ag hiu e romdi Yesus rei nah mau yen dure dal dador maruh renah mau mau erok pe yen dureh ra rih par war finu bah mau fim. 21Maruh Yesus i him tan jiu reinah mau taman it hamo ham fenha hamo ame top di? E hohn jema: far heh aba o. 22Pe ham hamoh roh mau fotor i weg jau yafu arya dop i wamer ah yau ranu ro i wapur ah rohtanja wau. Andu pihpi efei ehem bisa u kofei andanduh ko sag fu i dim dop a tem a hidim.25hamo Yesus e romri ou ri arhoremai er maldi roh hanana ma-u eg tahndi pe a ra hag tap tirafu em fon e yau a wuh ki ora ruru e hem am kora kuet kobroh paldi rei nah tin nar u koral lih par pe u ko rar hirdi tani! 23Yesus e hohn jiu e hem ogta: efei e hem om nah? Nar e mustahil efei eiharei percaya. 24Reinah mau maruh arit it e yau percaya ko sag fu au e yau tin i hap percaya tin.26Maruh roh hananah mau e broh par pe a re ye ne yo pe e hou hiu di tan it pe i mef ibe per it. ma hap tin ar hor aren we a ra ro u rih tin rag ti pur anti be e per. 27Maruh Yesus e tapul di reinah mau mimai pe im him di ibema ig ki.28Hamo Yesus iu Yen we ramo pe ahron rit ar him tandi ha nandu ba idim nar am kih kidi roh hananah eit i wabroh par? 29E hof riu tarok: anda haf fu ef tin nar u kih kidi pe i wa brohpar amdabu u ko tot ko fei di ma hawi hep a-i waret i wabroh par.32Tarok i hap kem nahndi am her beit ra mul di andar kihim tan jau affa. 30Yesus durar ah ron rit raf rof rah pal di yeinik paremau a ren wei raf rof rag rahndi galilea dop Yesus i pur ha matop ar kemnah. 31Wop ito wihi a lef yai yen e fa nunri ah ron ri eg tafri tarok: rei nah a bao ef yai arke kibun ri au manusia mi mir ya ro pe amnah arkifun pe iwaper dop muni tou i we tahor i wag ki a ha a rar far par.33Daldu Yesus du rar ah ron ri rar hir iu kapernaum yesus pare iu yenwe ramo i him tanri tarok eyam to andu am mag tema a la maen it? 34Beit ariri ha-tap wop ah tap ala maen it to tarok alna haf wihi ei ha rei sohor it dar i iri bema tarok it. 35Maruh Yesus e matet pe i him e o ta rar dua belas ah ronrit pe eg tafri tarok: ef ei ha rei upur ehem topu ko haf a u ma ta map it to i wag tan en ri we api fei eyam tarok amnah.36Maruh Yesus e tapuldi reinah a ba o tih i bun jihi tarok ar yan aren wei ma ma en maruh ir hir e fof tandi reinah mau pe eg tafri tarok, 37"Efei ei ha rei mi mim u kuet reinah a bao iwaf tin iwaraf tandi a hak it. It rei mimah i wei tau dop ei ha rei mi ma hi we i tau it i hap a fe yau rei mi ma di tau it, i to rei ma-u ih parau a wotam e mai."38Yohanes eg tahndi Yesus: Guru, i dim am rom di tamtutih i hap af i dik tarok tin erarurdi na tamtu dit e raf tanu aham it maruh i dim am fah tandi tamtu mau wop it to i hapaf i dik tarok. 39Yesus e hofri e ma: nar am ke mal di! wob reitih i hap a fei mujizat etaraftan di a hak it hamoi to he e to yan au.40E fei ei ha rei ihap melawan i dik i to e rof e ta yen idik. 41A wag ta fam: mar mau efei ei harei ranu i wei tam pe am kih muh ranu rapo hibetih wop e yam to yam bema amtamen di we Kristus it i be man hi du i nar iwa fi lang.42Efei ei harei i wafei i a bou rine nanti nar kehar weldi allai iri nane percaya tin i be a fahtan pe fati hibetih arke ketau keo ba tei pe ar keidi ke hau ma-ti. 43Dop tin efei mimim it o be e roh tanu ko opar kuet wop e hem lebih baik ko ha kuene mimim ha-tap e arken we efya kudi kur yau yafa naraka pare nar mu nitih iwaper it. 44Pare mau he mai mamtu natui narar kerper pe yafu to ma nar i wa per.45We efei a em i to be yen imbun fanu ko o par lebih efyai to u ko ha kuenei timpang dari pada u ko ha kue ne am ef yai ku di kur yau ya fu naraka. 46Parem mau he mai mamtu natui narar kerper dop ya fui tom nari wa per,47dop ef a ham mal nai to be e roh tanu kug hik kuoy wop lebih e fai to u ku hir au Allah kerajaan it a ham malni hibetih dari pada a ham malnai rat rat fear kuor au ya fu naraka. 48Pare mau mamtu natu e harer nei nar ar ker per pe yafui nar i waper.49wop tih tih manusiai mati ar ke ya ror di yaf ya fum. 50Mati memang efya beit hamo mati mau iwa fral nanum an dam kerar fei atta hep iwalah mermerah? Jadi eyam yambema garam it e nam we tal nim it pe tarok ke ha ke haken we efya-kene ke fam rom a wau.

Chapter 10

1Pare mauit Yesus eroffit iu daerah Yudea parwer iu ranu rabo far war daerah Yordan pare mau tamturi ouri ar mit aldi paldi ibema hamhamoh wifanti ettaffrau tarok. 2Pareit lalar werema tamturi-tamturi farisi armi par pur kelam nahndi Yesus petarok arhimtanjiu, effa tamtu tih a hun nit effa pe iwah paldi ahun mahni. 3E fei ye ettafu u tarok e fei wifanti musa etta fa mit. 4Tarok rattahnjiu musa rudurfi dim i sin i din om kih par rar pe idim amkefei kaltah rau pam kih par rar5Bei Yesus alattafriu tarok justru karena ketegangan faturim afum bei musa elteryene wifanti mautin e fei fam. 6E fei far he hei fandu mau Allah efei i dik tarok to tamturi ma falni.7/v 7E fei it tamturi-tamturi ir ye ar kih par rar kei nik taman nit dop tina nit rar aren pare hibetih efei ahum mah nitei. 8E fei iri rat arwarfei satu daging efih pih tarok itap pafru efei yei eyam rat hibetih. 9E fei han dwan de tau tafei hibetih pe Allah nare i wahuk parar tamturi.10Pare tarok ar wane ramoit murid-muridit ar hin tahnjiu e Yesus tentang wiki mau. 11Maruh ettafriu tarok e fei heiha ukuh paldi ahum mah nit maruh ukolait mahni tih it ukoha kwen persinahan e fei ahum mit. 12Dop iu ef ahun mahni ten ima i wah palje a hun nit ima i wa lait tamtu tih it i me fei sina.13Daldu wit tamturi lalau ra rema abau ri nen nenan nit alta jema Yesus pamnah mi ma i weidir yau tarok efei to murid-muridit ram bet tri tamturi-tamturi mau. 14Pare Yesus aghiu ri wihi mau maruh kirikki petaffriu tarok kih par rar, abou ri yanei ketau wa ma nar amkiu parar tarok efei tamturi-tamturi efei rit nane iri bema kerajaan Allah.15ha-e lattafriu mar mau efei hei harei mar re mimim akumbun fandi kerajaan Allah it iwab tamtu na eh pe nari watari arkirhir rau ramoh roh. 16Bei ha irhirdur anda bouri mautin maruh mi ma idir yiu tarok pe ha berkati tarok.17Pare hamo Yesus elaloffit untuk meneruskan perjalanan it e lar wema tamtutis ye ne har babur pipur amaromdi maruh adabu e ot di ag ha fu ar it pihim tandi: Guru, e hem efya handwa anda wafei untuk memperoleh hidup yang kekal. 18Yesus e la tafri hamduba ehem ot tau eyau efya? pai tamtu tih efei efyai selain i to yendi Allah be. 19E hem tu bon nah andanduh hei e fei perintah Allah, jangan membunuh, jangan berzinah, jangan mencuri dop nare ucapkan saksi dusta, dop jangan mengurangi hak orang, hormatilah taman mit dop timim mit.20Maruh tamtu mau elatahnjiu: Guru, agnah hai ebe aurofotui far heh awe no ar hei. 21E fei Yesus ahye niu dit pe ha ate hadi an aruh e la faltohnjiu yeinik hibetih ti ma kekurangan ehem mit, ku kwoffri han dwam de arkifti kor rit e fei handwa an dubu manit, uk woffri tanturi-tanturi nane hatapit, e fei e hem amnah ukora lo m harta tyen sorga parei ko ma, ko ro fama pam nah ukotau. 22Par effraje wihi mau hak fanggomu e naf wihi maruh ha erof piu dengan sedih e fei ye ouri ibe andanduh hori.23Maruh Yesus ah yen niuri we murid-muridit pare ar hor ra nei bei alatafri u tarok alangkah sukarnya tamtutih u ko tar pur amu baha pu kuhir rak yau kerajaan Allah. 24murid-muridit al nag kakitat di pal naffraje wifanti mau i to Yesus ela daine iu magnilis abouri-abouri toma sulit ar kir hir ra yau kerajaan Allah. 25E fei seekor unta iwarof aholje jarum finu dari pada tantutih pi wa hir rah yau kerajaan Allah.26Tarok ariri fumfumum pe tamtutih e lattafriu rih e fei hei ya rei iwarom diselamatkan. 27Yesus ahyener werrar a riu tarok maruh elattafri e fei mamu sia hal mau tin tidak mungking dop itappaf demikian bagi Allah. 28Petrus ettahnjiu Yesus: idim tim mah par rar rie nik andanduh ei pidim am kefrofreto.29Yesus elatta fau e yai awalatta fam mau efei tamtutih karena eyai dop karena iwah pal jenik ibe ramo, rafunri tamturi e fei rafon rit mafalni timanita taman nita dop matunri atau ibe wifi rou. 30Tamtu mau sekarang pada masa ini juga arbelalom arwerau seratus kali lipat ramo rafum tamturi tei rafunri mafalni, tima nit dop witiro e fei yei di sertai e fei berbagai penganiayaan, dop pare hamo mai tiwa maet it i warom hidup kekal. 31E fei ye tamturi ouri nane iri h be matan it walaf iri altapi dop iri altapi nane arfelarfai mata.32Yesus dop murid-muridit to aren alla rifu, aru yerusalem Yesus erof efefri mata murid-muridit hari bri ri eftab dop tamturi-tamturi mau raffrom alta dit pa narmi wa pit hari ataryet ma pare Yesus elomhimri ke dua belas muridit pe ha elattafri fri u tarok han dwa di wabun e fei i be tan it. 33Etafri ahtap tin agnah ta we yerusalem. Pamnah re a bao tamtu mautin ar kef yau e fei aman im ia dabari dop ahli-ahli torat tit, pamnah tarok au mafo be arkiri jau pi we ta per, pare tarok e ha al ke lar fyau fandu-tamturi iri nane itap kei raldi Allah. 34Pamnah ha arkema mit ne di dop walan u alki fuldi an harkifi op arkifum pare mom i tou it i wakki.35Parei yakobus dop yohanes dop sebedeus natunri. raruk jema Yesus maruh rattahnjiu, Guru, i dim mafar hep ehem mengabulkan suatu permintaan idim. 36It ellattafri tarok. han wa yan eyam amhim mau wit pa wa fei fam. 37Daldut tarok ratta ate maha idim pidim man kean dalam kemuliaan mu, tamtu tih e wenu dame war tamtutih e wenuh ho ri war.38E fei Yesus elafal torfri u tarok e yam itap kemnah han dwa an de yam am him it am rom ma eyam minuman cawan e fei e yau awu muh hit cawan mau pare ranu ar kir pir ram mit yang eyam harus terima. 39Tarok talatta idim ti bam rom Yesus etafri u tarok e fei yei eyam kih moh miman cawan e yai awu muk pamnah ranu arkirpiram mit ranu mau efei ye eima awarom. 40E fei kal ukosa ma te tau mimi dame war rit dop far war mimik houri war rit e yau tidak berhak a wor fam mit. I to agnah iwofri e tamturi-tamturi dop hei ha re yang sedia.41Pare ha mo lalafrrai to kesepuluh muridit kirora yendi yakobut rat yohanes. 42E fei yei Yesus elam him ri tarok pettafri e yam mam mah ha e fei tarok radadeta mau pemerintah bangsa-bangsa mau we memerintah i be ra yat ito tangan besi dop pembesar-pembesar mau a mait tafrohnje kuasa dengan keras atas tarok.43Itap, paf afih pin an dar fe yam mit e fei hei ha waru mu him pu kweicarai di antara eyam ito i wa laen pelayan. 44dop hei ha rei u kofei mata efei eyam ito iwau pi we naf hamba idik agnah. 45E fei rei aba o tim ti wa mai bukan dilayani melainkan melayani dop iwoffri fatur yafu pannah iwaf tebusan bagi tamturi ouri.46Pare Yesus Dutar murid-muridit ar mi yeroho, pare ei yesus elabrohpar dari yeriho elaurar hamo hai tobeh murid-muridit dop tamturi ararouri ar warmit ito tamturi pengemis laha malnait ebak ah ai to barte mius ti matius be natun en yan enen we alah maen. 47Parei ha effra ye efte it Yesus tamtu nasaret bei hep ha, era o Yesus anak daud mahau. 48Tamturi ouri alahnejiu pareftap pare, ie ara ai efwundu daud rendeh atem mahau.49Maruh Yesus tiwitu petta kim him jau, tarok ramhim di tamtu aha malna ebakk kit maruh ettahndi kuatkan fat u m mafu kukki yaha it, ye nim him u. 50Bei ha ih par rar rei nih ibe jubai ha ikki piu pi weromdi Yesus.51Yesus ihim tandijiu han dwa dwan du hi mau pamnah e yau awafei yu tamtu ahamal na ekkbak tin ettahndi rabuni e fei eima ahak kiwar maruh Yesus etahnjiu rabuni e fei eima ahak ki warar. 52Maruh Yesus ettahn jiu ku u iman yenu we tob efe yu ofei e ha pare hamoi tohe aghe rar maruh ha eta di Yesus dalam perjalanan.

Chapter 11

Yesus di eluk-elukkan di yerusalem

1Pare Yesus durar murid-muridit raruk jiu yerusalem raruk di betfage it to yene satun abwafo Yesus ihkiri ru tamturi-tamturiit. 3E fei ye yen tamtu mau pi wat ta fam ma-ma, akan de fei ja e yam am fei it to, am ketahn jau, Tuhan memerlukannya it to tafun iwa lai tama pare tim. 2Pe fal tohndi: "Ku u fandu tih yen ahomfuar rit, pare hamo am kir hir pare mau eyam itto, amnah am kerom je keledai a tab bei waru arkefai it to ihtap tamturi kititta wau kih paldi keledai mau maruh ke ja ma patin."4Tarok amnah arkiu, par kerom je keledai ahta bei arfau yene alam to ukebroh par rit, yen ala maen, maruh kih paldi. 5Dop maneifa tamturi yaren pare mau parkelatta fam mau tarok: andam ke fei ya pam kih paldi keledai tin? 6Maruh tarok am kettahndi e fei ye Yesus ibe etta it to tamturi-tamturi mau ar kih par ram tarok.7Maruh tarok ai jema keledai mau ahn jema Yesus, maruh tarok ma oi aldif panah Yesus i wei ca wa fo. 8Ouri tamturi rarryiu mau oit ala maen iri rih to rar yiu aira o to tarok arut ke ladang. 9Tamturi-tamturi mau raffrof arfei ma tai dop tarok altar yapit ariri yai di hosana diberkatilah hanek pin rei iwa ma ahak kit Tuhan. 10Mimim ukweidiri andarha a mau iwa mai ef kerajaan i dik tete daud hosana rei yene pare marmaruh hei.11Par riu, we Yerusalem ha ihim riu we bait alah paroi a hiu rya nah, e fei fanduh alamo ipur akki ha ebroh par piu Betania el aurar e kedua belas murid. 12Pare em er rit daldu wit, Yesus dop kedua belas murid tit rah paldi yenik Betania, Yesus anahndi mau ryeftih.13It to ar ya he aghiudi pohon ara ra rau hei pi ruk jema pi pir aghau ukom-mah ha, ha iwarom handwa-handwa e fei ai mau tin pare hamo iu pare mau it i hap arom handwa-handwa, andi ibe rau-rau to beh. It to ihtap pama ibe miki pohon ara mau mur iwambun. 14Pare ettafu e fei ai mau nar tamtu tih awan ai yafu mau henam fat taruri! Pe murid-muridit am nah tri ryar ki bun.15Maruh armi Yesus elaurar murid-muridit aren Yerusalem pare yesus ahiriu bait Allah, hamo ekkaroreh parar tamturi mafalni mye berjual-beli pere mau bait Allah meja-meja mau tukar ama bahai dop bangko-bangku pedang mani ya hai bur merpati dur eli rarih par fri. 16Maruh ha eraral merar tamturi alkelau rama andanduh al tharo bait Allah.17Maruh wifanti diffri tarok pettafu e fei yei ibelter yen ramo eyau wit it to i be a hai ramo ra ha fau mahawi e fei agnah fandu? it to e yam tin am fai ye penyamun rau. 18Iman-iman dabari dop ahli-ahli taurat la laffri e fei wihi mautin pe tarok alnahar weljalah pe arpur keroh tandi it to tarok yet mah ri tamturi ouri tri ri yarbun e fei wihi yen faltarffri. 19Pare alamo ye nibin nit tarok rahsararpar paru kolo.20Paru ar ala moi it to Yesus alaura murid-muridit rar hor rit tarok har yiu di pohon ara mau ha iu we per op daru em rem to niu tima. 21Bei fanggomu wit emadi petrus e fei handwa di wabun nit pe ha elattahn jiu Yesus: Rabi, ahamadi pohon ara tin e fei ye efem kutukit i to daldu i u weper.23e yau awalat tafan mau e fei ye hei ha rei u kotta haro tin beranjaklah dop yawihyiu mani ro. it tihtap aror ei i wibun e fei wihi mau i wibun agnah hei. 22Yesus ettafriu tarok percayalah kepada Allah.24E fei ye eyau awalat tafan mau han dwan de yam am him mit mafawi amke fei percayalah e fei e yam i be am ron e fei hal mau tin i be durfan miu. 25It to e fei e yam amkefar pam ke fei ma ha wi pe mi ma habre iwaamam e fei ye arenandanduh aren ne fatum mafuit terhadap tamturi rih pamnah he tete mau yen sorgai mi ma habre iwa am i dik efei ibro. Hanarih tahafau wit. 26E fei e yam nar mi ma habre iwa a man tete, mau yen sorgai i to i ma mar mi ma habre iwa a man ibro hana-narih taha fa u wit.27Pare Yesus elau rar murid-muridit ar mi Yerusalem ye neffrof halaman bait Allah i to la latta je ma imam-imam tabari dop ahli-ahli taurat dop tua-tuai. 28Maruh ahimtalni agnah e fei ye kuasa fainta ehem wi to rof di wihi-wihi mau? Dop heiha rei durfu kuasa mau e fei e hem. Pe ehem lakukan hal-hal mau tim?29Elatta Yesus pettafri tarok e yau am-nah a wei fan mau hi betih pertanyaan kor faiama e yau wihi mau pam nah eyau to awalattafan mau e fei kuasa fainta eyau au fei i to wih-wihi mau. 30Yohanes ranu ir pir ra rau wit i to yen sorga ita paf dari manusia? Ko i fa wa ma eyau pa wafaltor fam.31Tarok ibem alnaffata e fei bema tarok pe ratta e fei idik tatta andi yen sorga it ibero iwatta e fei andwaru pahande fei yama e yam tihap percaya kepadanya? 32It to handuba idik tatta dari manusia! it to tarok atar yema rye tamturi ara rou ri hei e fei agnah tamturi idim amromdi yohanes to mar mau tamtu mau nabi. 33Paru tarok lalarhon jiu Yesus i dim ihtap kem nah bei elatta Yesus petta fryema tarok e fei andwaru eyau tamo nar a watta fam mu e fei kuasa fainta au fei wihi-wihi mau tin.

Chapter 12

1Parei Yesus to ye ne lattafri u e fei tarok pe loit wihi tihro it to tamtu tih ifu witiroi anggur dop i wapari pagar piwe taal di ha erarei ripi pare mau to rafor ra u anggur dop ha e fei di faru naeh parei ha e sewa witiro mau tin e fei ye penggarap-penggarap maruh ha ebroh par piu fandu tih ro. 2Pare hamo ema musim mit ha elahkiri tamtu tih hamba e fei ye penggarap-penggarap mau e fei ar kerom sebagian dari hasil mau e fei witiro mau it to e fei tarok. 3E fei tarok ratapur hamba mau pe ha ar fun maruh rahkidi piu mi ma ma muh.4Parei it elakidi tamtu tih to hamba tih pet tafri tarok tamtu tin tarok tafun pe metai dabu ut pe tarok ar ke fei mani. 5It elahkidi tamtu tih hamba tih ro dop tamtu tin tarok tafun dop ouri ye iri rih ma, tarok tatut dop rih tarok tatut par kerper6Pe tin iwanik to tamtu hibetih rat natun mau we aterha di arene it elah ki di etar yiu tarok pratahndi natu mit it to tarok fan fanggomu. 7It to penggarap mau, elat ta tamtu tih pe taffu u iri rih, it to nma e fei ahli waris kem a pim a tarok tafun pe warisan mau i wen milik idik.8Tarok rar hir maruh ha arfun pe per maruh ha arfu u witiro anggur mau ada haro. 9Tim to e fei ye ham dwande arkefei nje Tuan mau witiro anggur it amnah pe iwaroh talni penggarap-penggarap mau maruh elai fri u we witiro anggur mautin duffri tamturi-tamturi rih.10It to amenei e yam mam na nya nastin fat i ye rar yiu e fei tukang-tukang bangunan, it ti ef fati mau. 11Wihi mau tim ib un nit iri rahendi Tuhan it to iwelarfei ajaib pare idik hari wau. 12Maruh tarok ra fatta parpur Yesus pe fei ye tarok atar yet na rye tamturi ararou rihei e fei tarok aru pe ha rapal di yenik13Parei ih kiri ma nei fa tamturi farisi dop herodian it to Yesus arpur keta pur ha lalarhim tanjiu. 14Tamturi-tamturi irye armi to la latta. Pe ratafu u, Guru idim mamnah e hem to tamtu mau jujur, dop e hem tihap atem ag nari e fei hei ha, hei ha it to e hem ihtap ko har wer rar rau mata riroi e fei ito jujur pe wenola fal tor fri ala, mau Allah e fei andanduh kejujuran e fei yei hari irima arpur koffri pajak arkohndi kai sar e fei tau he? it to idim am kohn di e fei tauhe? 15It to Yesus ibe m nah kemunafikan tarok kit maruh ettafri tarok ahan defei yama eyam ampur kem na hau e yau? Kworama patin suatu dinar pamnah awarom!16Maruh tarok auriu bei it elarhimtalnyiu, e fei tarok: Arfe mu dop andel ter ra Kaisar. 17Bei elatta Yesus ettafei tarok koh ja ma, kohn di Kaisar e fei han dwan de yam amkoh di Kaisar dop am kohn di Allah. Kandwan de wajib e yam am kohn di ye Allah. Tarok dabari al na ro rew rafradi.18Alta jema Yesus manei fa tamturi saduki rafar hep tauhe, kebang ki tan nit pe tarok almarhimtal nyiu. 19Guru, musa elter yen wihi mautin e fei idik it to tamtutih ima rafum nit tamtu pi wa per. Pi wah paljei nik ahun mahni it to nar iwahpar mei niu na tun rafun nit. pe ito i wet pi waf ahun pe membang kittan keturunan e fei rafun ri mau.20I rima tujuh tamturi rafun nit i ye wan fau tei ha ibe dit mahni bei mahni mau teper ihtap ah pal jenik keturunan. 21It to elami di e fei ru ha ima dit mahni bei ha im me per ima ihtap ahpal jenik keturunan nit. It i me fei ye im mi di ye tou wit ime fih pin. 22It to iwau afih pin mata yena, ke tujuh ihtap kihpar rar kenik ketu runan pe mafal ni mau tarok agnah arur rit rar por. 23Pare hamo kebangkitan nit it to tarok ar ke kaki hei karei iwen maf ahun tamtu mahni mau tin, e fei agnah hei alma frau nedi mahni mau?24Etta Yesus pettafri tarok: eyam mahar wawel jalai it to e fei eyam ihap kem nah kaltakrau, suci mau dop kuasa Allah. 25It to e fei ye tamturi rakiar far e fei tamturi mau rarper, tamtu nar iwalait mah ni dop mar arken di piwalait it to iwahenei iwaf malaikat aren sorga.26Dop e fei ye arkekaki kefar tamturi rar pur rit a han de fei ya eyam ihap kemna ni kaltah rau, musa, it to yen ef wi fanti mau i u ef semak duri, andi wabun nafu ti rim ukubundi firman Allah pi watafan mau, e yau, rei, Allah, Abraham, Allah Ishak, Allah Yakub? 27it itap paf Allah tamturi raper au ito ef Allah tamturi ar kehakenei, e yam marmau maharwawel ja la28It to tamtutih ahli taurat lalaffra Yesus dop tamturi-tamturi saduki. Pe lalafattai it to ramnah e fei Yesus elaifri, pe fal tor fri wit to tamturi-tamturi ar mi, pal tar yema parhintan di hukum faina farhehei? 29Elatta Yesus Hukum me farhehei it to am keffradi e fei tamturi israel, Tuhan Allah idikkit Tuhan mau, pih pin. 30Dop hukum alarweri u ef ruit ito atem mi wa h ari tarok agnah tamturi e fei ubema tani mit it tau he hukum rih e fei ye farhehei it to e fei hukum ru mau. 3132Bei ratta ahli taurat mau ratahn jiu Yesus pe lalattahndi Guru mar mau wihyo tai e fei ye haneh pin ra esa e fei irik tauhei it to kaneh pin. 33It to at ti wah hadi e fei agnah faf wafu dop e fei agnah pengertian dop agnah kekuatan dop atte wiwa hari agnah e fei ibe na tani it to arya pe farhehei to agnah korban bakaran dop korban sembelihan. 34Yesus taghiu andi wabun affa iri be rafaltor rit tamtu mau maruk ha etta pattafri: e hem ti tap kwen jarya e fei kerajaan Allah dop tamtih nar iwe malam himtan andanduh e fei Yesus.35Pare hamo tih ito Yesus ye na lattafri wifanti aren bait Allah, ha, ettafri andi wabun mafa ahli-ahli taurat ar kerom parkelatta e fei mesias daud be renaeh? 36Daud ihpibeh ito pimpinan Roh Khudus petta, Tuhan, ibe e fei tohn je Tuanku: komatet far war kwenau da me war pam nah kirori tamturi arketu wamai a wabu n nyahi tanwar akfui. 37Daud ih pibeh efon jahai tuan nit pe andi wabun nafa, ima ha natun nit? tamturi ararourihei it ouri ukom nani lalaffradi aryan relnik wei.38E fei wifan ti mau Yesus elatta fanggomu-fanggomu to e fei ahli-ahli taurat ranen raffrof fewau rarur rehaha jubah mar maruri hei dop iri ramrommdi penghormatan nit ranenwe pasar. 39Ito iri ran nya nawe hari fu ar pare hamo rahafau ibadat dop ranen we pere terhormat to perjamuan ramoro. 40It ramam yau ramo kadak-kadakkit pe tarok raroh tal nyau tamturi mafalni e fei ar ke fei mahawit rahafau maruri pe tarok rama iri ma, hari ar kerom bimafoi mafo.41parei hamotih Yesus ematet pahidi peti persembahan nit pah ye niu ri we andiwabun nafa tamturi ara rou ri hei ar ker hor rag yau amu baha mautin peti war fi nu Roh ouri tamturi kayai a u fri ukum nanit wundu. 42Bei arwerema tamtutih kadak andu katapdi pe ha ima am mer horihi dua peser. ito hobetihit amu baha.43Parei imhimri murid-muridtit pettafri tarok: eyau ta watafan mau e fei ye kadat andu hatap tin duffri ouri e fei yw tamturi agna amu bahai mar hor rih yiu peti persembahan mau. 44It to tarok agnah aufri ar rar rou ri hei iri bena efei kadak tin dufai it ibe kekwangan agnah andi it to anah anfhamau
Chapter 13

1Pare Yesus ibroh par re bait Allah, tamtutih murid tih pefal tohn di pettahn jiu Guru ahamu korom e fei ye efya fati-fati tin dop ibun nefya gedung-gedung mau. 2Maruh Yesus elatta pettafri ehem aha maudi gedung-gedung nge hebat tin? Nar, hibetih fati e fei ye fati arkihparrar kene parkene afo fati rih agnah hei tiwah kararer.3Par ei Yesus e matet yene saitun agbwafoi pahye niu jiwe bait Allah, Petrus, Yakobus, Yohanes dop Andreas i ben ih pi beh ihim talni agnah. 4Kefaltor fidim mama itu kanfen ha, pe iwe wabun handwa andu felei e fei agnah ei it tiwau op kesudahan.5It to, parei Yesus alatta, friu tarok, kene fan fan gomu hama top pe tamturih rih wali harkirifan eyam. 6It to ar ke mai ouri tamturi ye arkeit au a hak kit parkettafam e yau rei han ehpin pe tarok wali har kirifan ouri tamturi.7Dop e fei ye eyam tri rim amkibun pare, barei e fei iniri-iniri e fei bare mau nar eyam atarim miwana agnah heito amnah iwa wabun e fei ito tafun hamoma. 8It to fandu tih i wak ki nar tiri wabun di fandu tih dop kerajaan nar tiri wabun di kerajaan amnah iwafei einufu fanduh dalduh dop it to i wama mau wahaftih agnah hai i wabun af farhehei, a i mafo menjelang zaman ahtabei.9It to eyem fam fan gomu e yam amnah arkor fycau majelis agama pe e yam arkitutam ramo ibadat mau dop eyam amnah arkora hari fuar penguasa-penguasa dan raja-raja e fei eyau e fei kesaksian e fei tarok. 10E fei injillit itto ukotafri mata e fei agnah fandu.11It to e fei eyam arkituttam dop ar korfyau it to nar eyam kuatir e fei handwande amnah e yam am kelat tai it to am ke lattau haandwa de yang di karuniakan e fei eyam nit pare hamo mau it to itap paf eyam nane amken ketta ito Roh khudus. 12Tamtutih rafon nit pe, iwef fyau rafun mau parkifum it imeffe tamtutih, tete ima natunnit dop abouri-abouri mau, ta arke farom ri, tamari har rit, pe hari yar kitut tarok. 13Pe yam amnah ar ke ma mil ne yam agnah tamturi e fei ye ahak kit, e fei tamturi nane arkefahtan op pare ham o mai, i ha nar andiwadi.14E fei eyam harim mi wau i ri re rihtan nau par kefar kene pare mau yang tidak sepatutnya, pe iri ram na nyau wit pam nah hari wahiri tamturi-mafalni nyaren yudea pamnah arkehar babur kiu harafo. 15Tamturi nane aren perangi nan aren yatwar ramoit nar eyem ukopor rahi maruh ukuhir e feiukwor andanduh e fei ramo mau. 16Dop tamtu, rei wene lagangngik nar ehen, ukoma pu k wor ma o.17Iwaroh talni mafalni nye ariri arurarit e fei anau fri ne taruhan rit hihiri, pare hamo mau. 18Mahawi ukofei pamnah agnah hei to nar i wabun pare mau ef sahabreh. 19E fei pare hamo mau to ibibun siksaan e fei ye i hap, abun e fei ye fandu mau Allah e fei it op ahtap, pe andanduh hei ihtap abun. 20E fei ye Tuhan i hap mempersingkat ha mo ma ito efe ye agnah arharen nit nar hari arkene ito efe ye tamturi-tamturi arfir rit, pe Tuhan mmempersingkat hamo mau.21Pare hamo mau it to e fei tamtutih i wattafan eyam hari mau mesias yen patin e fei hari mau mesias yen par oi it nare eyam percaya. 22Efei mesias-mesias palsu dop nab-nabi palsu iri ma arkesa rok par pe arkefanunri tanda-tanda mujizat-mujizat ito iri be maksuddit arpur keroh talni, tamtu tamturi arfir rit. 23Fanggomu-famggomu eyam eyau ya be matan a wafei matan a walattafan agnah pe wafal tor fa mau eyam.24It to pare hamo mau ef tap ai ma fo mau affroi ef a ta mo dop maduit uru ihap arer. 25Dop betau-betau wit aren awan ramorihi, dop kuasa-kuasa awan nit erorei. 26Pare hamo mau tamturi to hari wau anak manusia iwama iwen awan-awan e fei amnah kuasa dop kemuliaan. 27Pe pare hamo ei it to i wah kiri arke sarohpar malaikat-malaikat mau pe amnah arke fauri tamturi-tamturi pilihan nit it to e fei fau penjuru fandu tin it ti wau fandu haro op awan har o.28Elayo dur rema wifanti, dop e lait wihi tih i bero, e fei yei pohon ara e fei ra, ra anei melembut pe rau tanour ikhuk eyam mamnah it to hamoi affroi erarer rit ema raruk. 29Ih pin it to e fei ye eyam amrom wihi-wihi mau ti wabun nit pam kem nah di, e fei hamo mau, iwema ragruk yen alamta har o.30Eyau tawalatta, fan mau e fei ye angkatan tin nar arkih ku par re it to e fei ye agnah hei to i wabun. 31Awan dop fandu it to i waf tap e fei eyau tanik wifanti nar iwaf tap. 32It to e fei hamo mau it to hamo, nar tamtu tih u komnah malaikat-malaikat aren sorga ima tauhe dop matun nit ima tauhe it to taman nit emnah.33Fanggomu top fanggomu dop amkenen kedamyau eyam ihtap kemnah hamfenha hamoi iwa ma. 34It imeffe tantutih ebrohpar ih paldi yenik ramoui difri tanggung jawab e fei hamba-hambai to masing-masing tugas pe elai frye iri renfan mau alamta mau pamnah arken ke dagmi.35E fei it to ar ken ke dami. E fei eyam ihtap kemnah han fan ha, tuan ramo mau i walalih par rit e fei paniya, efei pani ma ma en e fei iwe namer rama e fei, ara lamo efya. 36Pamnah hei twih tap iwama, pe eyam am ki kerom di it, yen muni. 37Handwa andu kolatta fidim mamai, ukotta fidim agnah tamturi pe amken ke dagmi!

Chapter 14

1Hamo mau hari raya paskah dop hari raya home tauhe ragi it to raleinik muni, ru ito imam-imam dabari dop ahli-ahli taurat alnah wawer jala parpur ketapur pe arpur kifun yesus e fei randal dit. 2It to tarok ratta enewer a u tena di hamo perayaan, pamnah nar arkefei halafe e fei rakyat.3Pare Yesus yene, betania aren ra mo, simon si kusta it to arya na nei, anain brema it telar werema tamtu tih, mahni, di te ma me buli-buli pualan ir pir minyak narwastu it to ibe, hargai mahal pare iri ne batei buli-buli mau maruh minyak mau epaldi Yesus dabu wafoi. 4It to tamtutih gusar pe tahn jiu tamtutih pi watafryau iri rimah e fei ye pemborosan minyak narwastu, mau? 5E fei minyak tin rafta tir yau utuit tiga ratus dinar lebih dari amu baha mau arkofri parkor fryau tamturi-tamturi andu hatap pit. Maruh tarok rambet di mahni mau.6It to Yesus Eltafri di paldi a han de fei ja eyam menyusahkan mahnitin. It ha e fei yit andanduh e fei it ito, efya e fei eyau. 7E fei tamturi-tamtiru andu hatap pit ibem rahen namwe, pe eyam rarun miwahi ri tarok ha mo hafain ha eyam menghendakinya eyau ihap wah na nen mam mau hamo hai tobeh. 8It to iwafei ye handwan derom pe fei it tanikit minyak eh rah hit it to i wa tah ri e fei eyau ripirou. 9Eyau awalatta fan mau pe fei ye pare faina injil it alke faltor fri agnah fandu tin handwa dwan ukofei it itto amnah hei arfohe e fei ye fanggomu bainhdi.10Parei erwer riu Yudas Iskariot it to tamtutih e fei kedua belas murid mau dop e fei imam-imam dabari iri be maksud tih Yesus keffnyau e fei tarok. 11Tarok man ro it iri hamo triryarbun ne tarok wihi ratta pamnah arkohndi amu bahai arkohjau it to yen nehar waweldi alah tih efya pe ieffri Yesus.12Pare far hehei ito hari raya home ragi hatap, it to hamoet tamturi alterne domba Paska mau murid-murid Yesus lalatta ratahn jiu: pare faina ehem, kehendaki i dim am kiu pam ke me ne pare mau perjamuan paska ehem mit? 13It to ha elahkiri ru tamturi ibe muridtit pe tafri: kiwe kota par rou eyam to amkeromdi e fei tamtutih it to iwo rama kendi ibir pir ranuit keffrof ketadi. 14Maruh kefaltohn jau ibe ramoi mau tarhir rauwit, it to pesan Guru: yenihi fa ma paskai hamo hai tobeh iworar murid-murid ibema.15Parei tamtu mau ti wafa nunan eyam paretih ruangan yat war, dop wundu it to daldu egdah pandanduhei ibratah hri, pare mau eyam hep amketahri perjamuan paskah e fei idik kit. 16Parei maruh raffrof murid ru mautin aru prahirriu, riu kota mau par walomdi, tarok agnah e fei ye wihi mau Yesus efaltorfri tarok kit maruh tarok ragme nei pare mau paskai.17Pare hamo alamoik yihit e ma Yesus hamo hai tobeh durat kedua belas muridit. 18Pare tarok aryanane pare mau, it to anain bremai Yesus elatta eyau tawatta fam mau e fei tamtutih e fei eyam amkef fryau eyau, e fei haneh pin yene sah dam mau bremai hamo hai tobeh e fei eyau. 19Parei ha atehari tarok pe tamtutih dop tamtutih ma elatta pihim tahn jiu, e fei eyau wa Tuhan.20Ha etta: tamtu pih pin ito ima tamtutih e fei eyam dua belas tin haneh pin rei ye ihik kihi home, ke dalam hibetih mouryapit e fei eyau. 21Rei abau mautin it to mar mau it tiwau pi wa ta je e fei ye handwande ralterri e fei hanei pin, it to i waroh talni tamturi ye olehnya anda bao mautin, it to arkeffyau, it to iwau effya e fei tamturi mau ha mar ar ke larbundi.22Ito pare Yesus dop murid-murid hari ar nain brema Yesus mimi bun niu dit homei pe mecucap brema mau ye nih rine maruh yen doffrye ma e fei tarok pettafri, kamkor tinto eyau tanik malnai. 23Pare to ha mima elan buniu dit cawan mengucap syukur maruh elaufriu we tarok pe tarok rah moh cawan mau. 24Parei ha elattaffriu tarok tin to tanik darai i we nam af fanggomui am ke pa parfri ouri tamturi. 25Eyau tawalatta fan mau e fei ye eyau ihap wamuh hasil pokok anggur mau, op hamo mau we a wa muh hit ito agtabe yen kerajaan Allah.26Pare tarok annalo raoi, analoh dit tarok aru saitun abwafo. 27Maruh Yesus alattafri e fei tarok eyam agnah iwaro rei eyam iman nit it to ibelter: eyau to awatut gembala dop andu matu mau par ke hap tap pre.28Ito pare hamo eyau awak kiya far par ri eyau yabeh matan awenenam me Galilea. 29Elatta Petrus petafri u e fei tarok agnah, iwarorei iman nit, eyau tauhe.30Pe latta Yesus pettafriu eyau awatafam mau e fei ahtap tin pami tin tohe eyam aririwa ha ru wit ehem u ur parau wit tiga kali. 31Fei yei to dengan sungguh-sungguh petrus elatta e fei eyau tei ma awa per hamo hai tobeh, e fei ehem eyau tihap waur par ru wehem. Agnah iri rihma arkettai iwau affih pin.32Pare ha e mai Yesus dop murid-muridtit aru pare mauto ahai getsemani. Etta Yesus pettafri murid-muridtit keyan mahi patin ken ke nai eyau awau awafei mahawi. 33Parei ha di jiu Petrus, Yakobus, dop Yohanes nan nal tadi it ha atte nah pehaf wifi. 34Maruh ettafri tarok fatuk kafut dur e fei au pun, waper awom mahndit, kene patin dop ken ke dagmi.35Ha eroffiu magnis maruh adabu eottihi wani pe fei mahawi pamnah andandu hei ukom nah ha hamo mau arkendi har o. 36Petahndi, yah raba ya tete ihtap pafandutih waheldi e fei ehem kwet ma cawan tin dari eyau wit e fei nar andatih e fei eyau kehendaki, ito e fei ehem handwande ehem kehendaki.37Parei to ha ema pelatihpar pe, ameromri tarok-tarok moni petahn jiu petrus: Simon em tamen muni yom eyam? Handu ba ehem nar ukodagmi satu jam? 38Ken ke dagmi dop kekefei ma hawi pamnah eyam nar amker mor rah yau percobaan: Roh memang Amketadi e fei talni mit briri iwafaf tatap. 39Pe ha elar wer riu pelarfer mahawi ito itoma efih pin.40It to pare hamoi ha elalihpar ema ha elalomri tarok aren moni it to hari malnai tarok kit mafo, pe tarok ihap kemnah, wandu wihya e fei ye tarok amnah ar kettahn jau wit. 41E fei yei ha, elalih par ef tiga kali maruh ettafrye ma tarok ke affre ahtap dop istirahatlah egdai hamo mau daldu i we ma, hari mau andaba o tamtu mau tin am kef frya u mimir yaroue tamturi-tamturi berdosait. 42Kekkakyaha, kehabrana pidik ma tau rei ye mima iwarau eyau wit ar mi ragruk.43Pare Yesus ye nettafri wifanti, ehebroh par Yudas. Tima tamtu tih e fei ye kedua belas murid mau ha o hai tobeh it durar yafo hibetih tamturi ye aurema noba, dop pentung rakir ye e fei imam-imam dabari dop ahli-ahli, taurat dop tua-tua. 44Tamturi mau ha ami fri u wit ha elafator fri andu fale mau pettafri tarok, tamtu rei awau pawafan hidit haneh pin ketapuldi dop keja ma amher he. 45Dop pare ha ema pare mau it maruh e rof fiu pi we romdi Yesus maruh ettahndi: Rabi, maruh efan hidi. 46Pare tarok ratapur Yesus maruh rar hir.47It to tamtutih e fei tarok ke aren pare mau eradit no bai maruh ibun jiu we hamba imam dwa he, pe imkih tirarau wit. 48Etta Yesus pefaltor fri tarok: mafar hep eyau tin penyamun pe eyam anit amu rema andanduh moba dopo pentung e fei am ketapur rai eyau? 49It ham hamo heyau awanan mama en eyam nit, a wo nen o tafa mau wifanti, ce bait Allah, it to a han de fei ja eyam tihap ketapur rau eyau. It to amnah hei iwabun af ralter ane kaltah rau mau. 50It to agnah murid mau rapaldi yeinik pe ra har babur.51It to tamtutih ah tabei pe hamo mau it to raru re haha kaen lenan it to ratm pu mau talni par keta di, tarok pamnah arketa pur di. 52E fei ha iwah paldi kaen nit pe iwa harirut ito malnah.53pare hamoi Yesus ha ajiu ih tudi iman dwa hei dop agnah imam dabari tua-tua dop ahli taurat rafau pare mau. 54It to petrus yenetadi eyen arya op rahi riu halaman imam dwa hei pare mau iu ematet hehenriwe iriranen radamye wau wit aryan aldi paldi ragruk yafut.55Imam-imam dabari mau dop agnah mahkama agama alnaharweldi alah efei Yesus pamnah ha, i warom, ai mafo, pi wa per pa tarok ihap kerom di ala mau. 56Ouri tamturi nane ratta kesaksian palsu terhadap haneh pin efei wihi ya la wihi ala mau ihtap atadi hibetih dop pe iri rih.57it to tamturi maneifa ratyiu e fei wihi mau pe arur paldi e fei amafo palsu mau. 58Idim daldu maf ra rye tamturi rih ratta eyau to awoh ksrsrer bait suci tafei idik bema mimiri it to muni tau iwafet piwak yatu e fei rih it, itap paf idik mimiri tafei it. 59E fei wihi mau to kesaksian tarok ihap atadi hi betih dop iri rih.60pare imam dwa hei iwak ki piwak yatu ma ma en sidangit piwa him tan jau Yesus pihim tandi, handuba ehom nar ukofaltor fai e fei ai mafo, dop saksi-saksi mau e fei ehem! 61It to ara hattap dop itap atilahndi andanduh e fei imam dwa he mau ihim tandi pettahndi. Pelarhimtandi: er were riu e fei ehem ma Mesias andabao agmai dya hai? 62Etta Yesus eyau rei, haneh pin dop eyam hari mi wau di andabao tamtu mau isa matet di farwar dame war e fei rei tentetdi ahai pe iwamai a da wari ma ma en yen langit.63pe imam dwa hei mau iri neffri ma o mau dop elatta, andamke fei ya am kelahiranri saksi? 64Eyam daldu ebe naffra ramamil nedi e fei ye Allah. Pamdi wabun pendapat eyam mit? Maru arri hai tobei tarok ramkih nit it to ha di hukum piwaper. 65Maru hei tamturi maneifa wali lanu alfuldi dop rapundi ma ta roi dop mi mirya lendi pe rat tandi prattahn jiu: hai nabi bahhe terka it to para pengawal anharfi di.66Pare hamo mau petrus ima yen ne tanwar halaman mau it to elrar werema tamtutih hamba mahni imam dwa hei. 67It to pare mahnitin aghiu erom petrus ima ematet yene it tahyen niu diwe mataroi maruh ettahn jiu ehem tuma hamo hai tobei dengan Yesus tamtu Nazaret mau. 68It menyangkal petta: eyau ihap wamnah dop mengerti handwande ehem masutit maruh ha iu walta haroi bei a yam nit ariye ha.69Pare hamba mah ni aghe larwer jiu petrus elaweriu it ima tamturi-tamturi na maren pare mau, tamtu tin ima tamtu dari tarok. 70It to petrus menyangkal ihtap paf henam tamturi-tamturi mau aren peremau la latahndi petrus ehem tuma tamtih e fei tarok e fei yei e hem tamtu dari galilea.71Pare to petrus mengutuk maruh iulpaldi: eyau ihap weiraldi tamtu e fei eyam anamdet di. 72It to pare hami ei to a yam arriryeha e fei ke dua kali it hep fanggomu ema di petrus. E fei Yesus etta pettafri. It to a yam mit ariyeha dua kali ehem u ur par rau tiga kali maruh etan ha mahadi miruldi.
Chapter 15

1Alamo yenhe imam-imam dabari dop tua-tua dop ahli taurat dop amnah mahkama agama wihit rafag ta hi betih waru rafoufiu mi mai maruh arit jiu arihndi Pilatus. 2Pilatus ihim tahn jiu; ehem om yahudi bei rajai? Yesus e honjiu: ubem e broh paru warum finu. 3Maruh imam-imam dabari. Walli ragrihndi wihi am nahei rag tadi Yesus.4Pilatus erarhi tahn jiu er we riu egtahndi: effa naruk kohof a wamom? A ha mau tamturi ramo nihma ar mi arfar pe menudu e hem! 5Yesus to ihap warfinu afu pe agtafriu wihi tih pe Pilatus heran.6Ibema-ibema suda bias efei tamtu hibetih iri hukumanit pare hamo hari-hari rayai to iwaf tamturi tamturi mafalni ouritarki himdi. 7Dop tin hamoi to tamtutih a hai Barabas ima hamoiyen penjara tarok tamturi manei fa iri taarokarfei pembunuhan pare hamo rafar ha hui. 8Maruh tarok ouri pe arhimdi amnah kebiasaan-kebiasaan mau musti ar keta di.9Pilatus e ho friu eg-tafri tarok affa, eyam to ampur awah paldi rya hudi be tin ta? 10Ito ibe emnah, e fei imam-imam dabari ibe arit arbunje mai dari kirori eg kakidi. 11We imam-imam dabarit wihya tri tamturi hefa mai amnah e barabasi top arkih paldi buat tarok.12Pilatus erar hofriu pe ihim tanri tarok: e fei i wau atih pi anda wafei jaffa tamtu amfohndi Yahudi be dabutin? 13Maruh ariri rat it erweriu: ke baran ambar!14Maruh Pilatus eg tafriu tarok: dop tinhanandu kejahatan ande fei it? Ariri fotor pe rag tahn jiu, kebaren ambat. 15Pe tin Pilatus ipur memuaskan tamturi mafalni hefamatin mi ma e rahndi barabas ibun riu mimir yaro. We Yesus it to arfahtandi maruh ibun riu mimir yaro pe ar ke bar en ambar.16Tap ap henam bare tamturi arit jema Yesus pe ihir iu istana; pare mau pare rahmakih ewau wihi; pe ramhimri pasukan it amnah rafau e ma. 17Andu mau arur jeha mao ungu. rahafi mahkota doldourim it o ma pe a rit raltir di da buit. 18Daldu hep dabari alna totdi, rag tahndi; "Salam, e hem Yahudi be Raja!"19Maruh banu arbun iu arfi dabupe ratot di walli ranu ratatitdi. 20Pare ral mamel ne di daldu; a rit jihi jubah ungu pe ralai jeha i bema ma-o. Maruh Yesus a rit rabroh par pe iwe far ambar a it. 21Hamo ait rafrof iu tamtutih ahai Simon Kirenibe, Aleksander rat Rufus mat be taman aren kota be hep armi tamtu mau rahkidi pe yefar Yesus ambarai yefar it.22Arit jiu Yesus pare mau ahai Golgota. Ibe artit, "Tempat Tengkorak." 23Maruh arihndi anggur radai nemur arbunjiu beit iurpar. 24Maruh reidi pe ar bar yenwe ambar ait pe rahaf wahe ibe ma-oit tarok arfei undi buat iri bema tarok.25Hamoi afroi ig-fi sembilan hamo roh ri eha am bar. 26Tinto; hanandu alasan na di hukum ralternyenwe pare mau "Yahudi be Raja". 27Tamturi ru rarbar e ha radainedi to penyamun ru it hanoi yendiwe mima dag meh, hanoi yendiwe mima houri. 28Tin hep iu e fihpi wifanti yen Alkitabit ag-mu e fih pi itima arkenani dit iwa ha-tari tamturi hanari.29Iri and waru anaruwe pare mau ramna nundi, pe dabari ainoreu pe rag ta: "Wei, ahem rei ukurer bait suci uko fei di tempo i wa lag yatu. Hamoi muni tau. 30Wen ambar it kopora hi pe selamatkan tunimit!"31Imam-imam dabari ahli Taurat it alnar mamel nedi iri bema tarok pera ta: nenerih bisa dia selamatkan we ibema tani sendirit nare selamat. 32Dop e fya Mesias Israel be Raja wen ambar it kopor, pe idim am kerom u pe percaya. Dop tine, tamturi ru rafauan ambar mau irima ramna nundi.33Hamoi afroi igfi dua belas wahitu fandu alamoi bun rag ma mau op ig fi tou. 34Op pare ig fi tou it, Yesus aradit, "Eloi, Eloi, lama Sabak Tani?" "Ya bema Allah ma u hanandu ba hep u hug parau tin?" 35Tri ri arbundi anduar a ra dit it amnah arhor anwe pare mau tarok amnah rag-ta: "Am rom a, i him e o taldi Elia."36Map tamtutih erof e ta die ma e tapur di du karang, ehor ih yiu e dai ne anggur meve dua hei epar ih yiu banu tibu pe arbun je hiu Yesus rah kidi pe imuh maruh rag tahndi daldu tin matari te nadi pe ta romdi effa Elia iwa rof a ma pe i wa sag fudi pe iwa por a hi. 37Mauh Yesus aradi di taman it, pe tani hibundi. 38Hamo mau tabir bait suci ma-u ig ri rah dit yatwar dit i hi tan war.39Pare hamo pasukan mau alomdi iri arfar matari renadi Yesus anduar eper it iri be da bu it maruh eg ta, "Mar mau tamtutin to Allah be natun fu ma-u." 40Pare mau mafalni riht arfariu anken we ha roi to maria Magdalena, Maria Yakobus tina nit, Yosep dop tin Salome. 41Tarok mafalni mau tin, raf rof altadi Yesus pe ra safu die wau hamo yen we Galilea, dop tin tarok ouri mafalni rih irima-irima tarok armi Yerusalem raf rof altadi Yesusit.42Andu daldu alomo i wi bun dop ha moi to alnah roh tan, ar pur kir hir au hari sabat. 43andu ha pih pi Yusuf Armatea betin, i ma e hor e tar i, i ma anggota majelis aha ma tamtu rei ima yen wemfandi kerajaan Allah hae efahtan iu ihtu di Pilatus pe ihimdi ipur Yesus taniha ai i wehndi. 44Pilatus ta-natuem falne hamo tiribundi Yesus e per it maruh ihim e o taldi pasukan iri be da bui pe ihim tandi ef fa Yesus i be per a.45Pare tiri bundi wihyala e fei Yesus e per it; maruh mi ma eg-rahndi Yusuf. 46Yusuf maruh ifti dit kain lenan, maruh Yesus yen ambar it ar fua rit maruh mao dit ig-pundi Yesus ta ni, dit e hor ih yiu entau di yenwe ri pi ra ra rei it. Yenwe fati mah ro maruh ratar babuldi fatitih imbun fandi ri pi mau ibe alamtai. 47Maria Magdalena dop Maria Yoses tinan it ibe matari re nadi Yesus pare ran tau di yen it.

Chapter 16

1Pare di tehor hari Sabat it Maria Magdalena dop Maria Yakobus tina mit dop Salome raf ti ri, rempah-rempah anpur karau, rippyafo pamnahmeminyaki Yesus. 2Pare yene mer remai kari mau to minggu pertama pare affroi yen nigri ditehai tarok raffrof aru rippya foui.3Tarok al nafatta e fei iri ma, "E fei hei ha rei i wama pe i watarbabul di fatin buat idik har ryau andjen nefa alamta ripi mau?" 4E fei pare tarok rag ruh jiu har ryiu to fati mautin mar mau wunduh pe ibra talbabuldi.5Maruh tarok rarhir riu har ryiu palomdi tamtu it ahtabe yemikki ito dit e ha mau eh pamoh pe matet yene mima da mewar. Pe tarok tarnye mar falne. 6Pe fei tamtu nah mautin elattafriu tarok, "Atarim manatap eyam tami mahar wa weldi Yesus tamtu Nazaret bei ar bar yen ambar ait it ibikki efar par ito itap pen patin rari mau dihe pare mau ran tau dit mamuh. 7E fei tin keh rarir par kefaltor fri ibe murid-murid, dop Petrus it ibe matan iwau pi wanenam Galilea. pare mau heib am ki keromdi e fei handwande ibe efal tor famit."8Maruh tarok rah saroh par prahabur rahpaldi yenik ripiet hari tarok talni malmi rit yene dal dador pe tarok itap ken ketta fri andanduh e fei hei ha-hei ha hari atar yegna. Bei wihi tibuhe tarok rafaltor friu dop ibe pesan it to petrus dop ibe bohe-bohe mau, pare hamo it Yesus ihpibeh e fei ye perantaran murid-muridit alkefaltor fyau arket hemiwar e fei beri yang kudus tentang keselamatan yang kekal.9Pare Yesus e per pigkiit ara lamo hai to beh minggu mau it to tani nye fanum rye. Maria magdalena pare mau tohe "Yesus e lah kar rore parar tujuh nap tamturi. 10Maruh mahnitih iu petafriu e fei ye tarok nane raf frof ratta jau Yesus pare hhamoet armi par war fei hibetih pe hari analtin. 11E fei pare hamo et tarok lala fraje Yesus e ha yene ag hi uri to tarok itap percaya.12Pare hamoi iwu tani e lafanunri, "Mataroi ditirih par e tar yema tamturi rutin iman nih pin pe irirat masih dalam perjalanan keluar kota. 13Pare rat-rat raruh per it tarok rafal tor frice e fei bohei-bohet e fei tarok ibema bohe-bohe rih ihap percaya14Tintom nye lafa num ri ye kesebelas tamturi ito tarok hari arpur kin bre mai dop ia mencela ketidak percayai e fei tamturi-tamturi nane iri alomdi hamo ik kit. 15Maruh elattafri tarok kiu kealdi fandutin am kefaltorfri injil tin e fei segala mahluk. 16He ha rei percaya ito ranu alkepaldi dabui dop di selamatkan e fei hei ha rei maru fofrai ehem di hukum17Tanda-tanda mautin ebem iwaro fatari tamturi-tamturi nane percayai pamnah arkeh karo reparer nap tamturi-tamturi e fei aghak kit. Pe tarok agnah arketta wihi-wihi ahtabei e fei tarok; 18Maruh it arke tar pur matu pamnah tarok arkih muh racun mau tarok nar arkeromdi celaka tarok irima mimiri rada dir yau tamturi ander fafer yau wit hari alkehaffaha.19Pare Tuhan Yesus elatta pefeiye tarok maruh ha yeiti piu surga iu pematetdi taman nit Allah mi ma dag me war. 20Tarok maruh aru rafal tor friu ijilit famduh dalduh dop Tuhan i watahri andar ha ai pamnah meneguhkan Firman ita tanda-tanda e fei u korof kotadiit.

Luke

Chapter 1

Pendahuluan

1Teofilus e hem e fya ma u, Tamturit ouri, tarok ar pur kefeira kefei pe abun efei an danduh e mami pe tanen tamrom je wau it. Efanduaru an danduh e ma mipe, tanen tamrom je wau it. Efanduaru tamnah e wau it. 2Im efanduaru rafaltorfidik it aritef farheh iribema alomria. Hari marmalna dop pelayan-pelayan wifanti alla efyai. 3Anduha pih-pi pare homo yabema aweldi wihi alla mau effarheh tirik au bun it a hak iu jem her, hep a wait keputusan pe awofei, awolter aren we buku, i watadi amher buat eyam. 4Pe eyam emma amkemnah, yang andanduh tani wifanti alla rag ta famit andit to mar ma u efya.

Pemberitahuan tentang kelahiran Yohanes Pembaptis
5Parehamoza man Herodes, Yudea be raja, reitih yen wef imam a hai Zakaria yenwe rombongan Abia; ahun it ima asal keturunan Harun, ibe a hai Elisabet. 6Hari rat arharen we efya arhan di we Allah ta niarya rat altaren diwe ibema wih yeg-tai ihap kihug paldi Tuhan wihyetai. 7Wop tin riri rat ne tarihar hag-tap, wop ELisabet yei nile he. Dop rate ibetalni ermer.8Arharenwe, hamoi Zakaria i bero rombangan it giliran arketapuldi andarha a ke imanan buat Tuhan. 9Wop hamo tarok aryan pe undi, imef anduar arha ren wei, am nah ar kedetri imam-imam fainta nane arke kefrof hindi andarha a ma u; it rei mi mir al top di rei ibero iwahir Bait Suci de amnah yafu iwahi. 10Hamoi toma tarokam nah ibeu matit ra fau emape armiarhor paparyai pe a narfei mahawi. Hamoi toma hamo buat yafu arkibun ukapan ma u.11Zakaria hamoi to Tuhan, i bema Hei jareroi ae ma, tanie fa nundi amih tudi mima da meh warpare mau ukapan mau yafu rag-hikau it. 12Ag hiu e romdi tag natu em falne pe agte na di. 13Beit heijarero ma u eg tahn di a tem ag natap ZAkaria; wop tin; e hem mahawi ohaf au daldu ibe tiribun; tin Elizabet, ahum it, amnah i wabumfu reinahtih tamtuh na eh map a hai u kuhim Yohanies.14Ehem amnah ukoha ku ene ma-mam ra; dop tarok amnah mamro arket di pare hamo a di wafar par it. 15Amnah iwa muh ra nu muri, dop anggur itoma dop iwendiwe ti nan it mou rih fanggom e fyai hamo iwag tanen diwe.16Amnah i wafei ri Israel bei tamturi mafalnit auri arkeh rarih par hetadi Tuhan, iri bema Allah; 17Amnah it rei i wa roti wafeiri top ma-ta iwa tendiwe Tuhan iwen dai af fanggomu dop Elia ibe kuasai amnah iwafeiri tamari harit fatur yafu arkeh rarih parar iribe netari ha rit dop iri ihap ke raldi fanggomu iwau ri irirf rof rag ta ranendiwei dop tinto iwafa uri buat Tuhan umat tih layak buat ibema.18Maruh Zakaria egtahndi Heija rero mau; Eyau ihap wamnah wihitin anduar iwabun it? wop eyau awuwof tua dop ahuk it ima ibe umur it iu you duk. 19Hei jareroi egtahndi; eyau to gabriel rei a wog to nendiwe Allah doptin eyau rei ih hiau pe awotu we ma am nah wih yala e fya tin awai fue ma. 20Marma u ehem to am nah ukohm bisu; arim it nar iwapor mag0nih nar uke-tan wihitih op pare mau ha ma mai andu duh hetin terjadi, wop ehem ihap pare aya wihi awog tafutin pare hamomai.21Hamo i to tarok tamturi mafalrut ou ri, al ne nadi Zakaria iri sampai heran, wop anduro hamo tibuma yenwe Bait Suci. 22Pare hamo ebroh parit, ara hag tap ihap a hof riau wihi tih og tafri tarok, iri total ni arbun rma nah baje, erom di andutih tanie fanundi Bait suci it maruh yei nik mima hefeifri tarok wop it to iwef bisu. 23Hamo ibeh matan andarha ai efei dal di maruh iu ra-ma.24Arha ren we ihap af henam Elizabet ahun hatin yenwe tantanim hamoi lima bulan efortani, ihap abrohpar a rom; 25Antinto Tuhan ibem e fei pe e fa nun au e ha hug tan au efa nunri amnah tamturi mafal nit.

Pemberitahuan tentang kelahiran Yesus
26Arenwe madu mau iwef enam it, Allah ih kidi Heijarero Gabriel it, i wau kota hibetin itto ahai to Galilea; ragma nah mau a hai Nasaret. 27Kehn jau mahni nuh ahtabe, mau rat tamtu nahitto a hai Yusuf it keluarga yenwe Daud ra maroh rate alna fam romih pi, mahni mau a hai Maria. 28Hamo hei ja rero mau ihiri e ta jiu Maria ramo roh ei, ge tahn jiu." Salam, ehem rei iwei fua ma; Tuhan ibema iwag tanen u e. 29Maria ta natuem falne tiri bundi wihi eg tahn dit maruh eg tihi yen a te ro. Salam tin ibe allai andiu ef fa.30Hei jareroi eg-tahnjiu, Atem ag natap, Maria wop ehem iwei fua ma ande fya Tuhan be iwei fu. 31Marma u ehem amnah ukuen tantanim pe amnah u ku bundi reinah tamtu mapuku him ahai to Yesus. 32Amnah iwafipar aha pe iwafundui Tuhan Allah iwet bun jau mimaroi Daud ibe takta, taman mau efibema leluhr it. 33Pe iwenaf raja buat ibema keturunan it YAkub iwahen we afih pi, dop pare mau ibema pareyen it iben anduar iwahenwe.34Maria eg tahun di Heijarero ma u; hal mautin andi wabun af fa, wob eyau to ihap wediwe tamtu a fu? 35Heijarero mau ehon jema: Fanggom e fyai iwapora tu wahi dop Allah rei iwa dag-miu! wop reinah mau ukubundit amnah arke tapur it kidis, Allah be natun fuma u.36Doptin marmau; ELizabeth, ah romit ima daldu yenwe tan tanin tamtu nahit yendi mouri homo tani wemertin dop tin madu iwef benam mahni rag-ta jau yei nik hei. 37Wop effei Allah ihap andutih nar iwambun fandi. 38Maria eg tahn jiu eya Tuhan be hamba; waten au afandu ar og ta fau ematin." Maruh Heijarero mau ihpal di yei nik.

Maria dan Elizabet
39Ihap af muni ou-ri maruh Maria ha erofiu etayen iu harotih iu kota yenwe Yehuda. 40Paremau maruh ihir iu Zakaria ra mai pe efeidi salam buat Elizabet. 41Parehamo Elisabet tiri bundi Maria ara efei jemai, rei nah yendiwe mou rit e hahah, ma- mamro pe fanggome fyai ta nihn dit yendiwe.42Maruh aradit arai iudi; Doptin dari mafalni amnah tin, e hemtop Tuhan memberkati ehem dop ehem rahim it oma. 43Eyau tin ahan duba, pe eyau Tuhan it ema pe batem o au ema? 44Wape mar mau pare hamo arim eha pe ofei au e matirik finu it; reinah yenau e rahim it dur e haha ma mamro. 45Doptinto berbahagia efei ei harei percaya, wop tin ahan du andu rag tahn dit o Tuhan be eg ta iwabun a tadi wih yeg tai.

Nyanyian pujian Maria
46Maria muruh eg ta; fatuk afu e wau di Tuhan. 47Dop atekroi eh ma mamro wop Allah rei dite broh parau a wohan wofya;48Wope ibe a he wau di ibema hamba e ha yen diwe mar ma u tin hamom au tin ke turunan amnah hetin arkenen ke ta wau eyau top awohan we fya. 49Wop andu ha pihpi rei ibema andanduh mima efeitin, ibefa nu nau pe awom nahndi tin ibema ahai itop iu e fya.50Dop tani andui ibema iwapora taryahitapun ra barit iri atari e bab je wau it. 51Ibema mata yenadi ibema andanduh he tin ibem e ta yendi ibema mima he fei, dop tin to; ig hu parat pe dur ehaf tapre iri nane rada dir yehaha iribema.52Itrei iwagta, map iri aryan arenwe pare fyai iwah kiri pe ar kibub ahi ken tan war, pe amnah iri hanari arenwe tanwar oi; fya ri ; du fri iri. 53It rei mima eg rafriau andanduh efyari: du fri iri malki ehaf rihit. dop iri orang kayai ih kiri ramarfar aru mi miri mamuh.54Itop atehari, esag furi Israel bei; ibema hamba, wop fanggomui e madi ibema wih yeg tai. 55Imef ibema wih yeg tatri bobrabarit dop iwemadi Abraham opiwenawe a fihpi iwauri tapun rabarit ibema anduar iwa henwe afihpi.56Doptinto; Maria ha ehen diwe ELisabet madu tou, hep eral lih par iu ibema ramopareyenwe.
Kelahiran Yohanes Pembaptis

57Daldu ha mui amehodi madu mau ELisabet adi wafar par ibundi tamtu na eh. 58Pare hammo tarok adai efarhor it irima tri riarbun, yang Tuhan efanundi ibema alla e fyai iwag tanen oliwe pe amnah tarok mam ro iwa tati ri, am mah.59Maruh tarok ar walta die ma hari yang kedelapan it pe sunat peamnah arkihim ibe a hao to Zakaria. Iwatadi tamanit a hai. 60Beit; tinan it eg tafri; yerou ibe ahai kihim Yohanis. 61Tarok ragtahn jema: yambema tarok rag-mai tih ihap kihim afei it.62Maruh tarok mi mirih arfeihn di taman it arhim tadi eiha-ibe ahaireinah ma u. 63Ihim ri batu tulis it maruh elter wihitin; ibe ahai to Yohanis pe tarok heran.64Hamohai tobe; warfinu itu pe a mata roi diterah ilihpar maruh yendi di Allah tani ra o yendidi eha ahai. 65Maruh tarok ar horan wei a tari iweg na dop peristiwa mau toma arit roreupar Yudea harafoi. 66Pe iri amnah tririarbun it; yenriwea tero be ragta: Rei nah tin hamotih andiwahen affa? wop Tuhan mi mai agta enen diwe.

Nyanyian pujian Zakaria
67Doptin Zakaria, taman it fanggome fyai efraf tandi, maruh wihi iweg tai. 68Arim rim ke di ahai top israel be Allah wop itop erof eta yenriwe ibema ahronrit pe ditema wihye fya.69It rei ye pare mau hamotih iwabut e taha tanduh mau tau tafarpar fya tendiwe Daud ibema keturunan it. 70Ef ibema anduaru eg ta ihpar iu ao farhe tandu it ao herarit; eta yenriwe nabi-nabi walkifinue fyai. 71Amnah iwasag fuidik ten wepare idik musuh-musuh it. dop irira mamel idik awau it.72Amnah i be ahafue fyai, wafanunri idik bobra bari. Pe fanggomu ibema iwanen diwe ibema wihi efya mau eg tai. 73Andito sumpah eg thn jiu Abraham, idik bema bop raba, pe eka yen idik taroh. 74Amnah mima iwag ridik tarok, iwafuaor idik pe tarok dabari talatot di ihpibeh nar atarim iwa lag na. 75Taha tendiwe ten wef ya; tenetin; ten a fihpi.76Dop ehem; yabema rei na eh; am nah a hamit arket kouduk i wen wafoh, Pare mau sohor it. Wop ehem amnah ukofei di mata, hamo Tuhan iwamai pe u kota ndi alla mau i wama. 77Amnah iwefria ma ah ronrit alle fya efei arkikenwe pare mar marah iwag-tanen amfun awau ibro ranen rahaffewau it.78Ibema rahmat dop ate hadit wundu, pare ibema iworidik tarok, iwag riet aha aralamo yenwe yatwar o; i wag riet aha aralamo yenwe yatwar o; i wag tanen idik awau. 79Amnah iwamrem ah saroh par taniuru iwa feiri iri arhan we pa re a lamoi dop pare hana nahei; pe iwajidik eirit iworidik au pare fya.80Reinah mau daidu pe lu ye rifi pareha petani toma iwef bir biru. Doptin fanggomu fe yai iwahendiwe pe iwa wenwe padang gurun it; op pare mau ibema hamo tani iwafamnri israel bei.

Chapter 2

Kelahiran Yesus

1Hamo ito Kaisar Agustus wihit egta di tebrohpar iu pare amnah ihkiri amnah arhoran we fandutin arkemape arkor kirfir ahari. 2Tinto pendaftaran mau hep mulai itu. Hamo kornelius yenef wali siri arang ma. 3Maruh tarok manusia mu amnah iribema anaru we iribema kota pararenwei.4Tin e fihpi; imef Yusuf ima yen we kota Nasaret tine Galilea iau Yudea; iu kota Daud pare ar him Betlehem wap itto ima keluarga mau dop keturunan Daud. 5Pe amnah rat Maria mat mah ni nah rata alna fandarit; tomat wop ha daldu pe yentan tanim iweg di pe irimarat arkiu, kor kir hir irima aha ri.6Hamo mau daldu pe amehodi Maria iwem nahn di tani, e fei adi wu farparit. 7Bait Maria e matet ibundi rei nah tam-tu natun warfau teit; maruh mini hari a rit rag pundi tani pe rantau di yenwe palungan, wope i hap kerom tempat paremau ramo pare arkefau ke horama pe arkenwe.

Gembala-gembala
8Daerah mau to gembala-gembala rih aren we padang tarok nemfan ri iribema andu natu rafa tufit hamoi ala mo iu igki. 9Twiri, Fransis be Heijare roi amih turi talni arya pe fransis ibema tani uru emem eta totre rar tarok atari iwegna wundu10Maruh heijah rero mauto eg ta friu tarok, atarim ag na tap. wop tin, mar-mau a wag ta famau tarok wihitih efya, untuk fanduh dalduh. 11Hari tin Yesus Krsitus arbundi, iwetam ema, Juruselamat, reito, Kristus, Fransis mau pare kota Daud. 12Wop tinto, ibe tani harei, etam ema,. Eyam amnah amku kehfaldi tani arya reinah a bao ma u ihure yenwe palungan warfinuro.13Doptinto, arenwe, tap afhenam; allom ri Heijarero dop Balatentara sorga; tarok ana ridi Allah iu eftin. 14Allah top mahndue fya pare mau ibema eha yenwe yatwaro dop damai sejahterai i we ma fandutin iwa henriwe manusia fainta iri ragta ranendiwe.15Daldu pe Hei jarero mau rag hugpar raharar reinik tarok, ralacehiu sorga; gembala-gembala mau tih iwag tahn jau tih. Kema, tarok tau Betlehem pe tau tarom ditin e andu tani hare ema tiru to effa pa roi. 16Maruh ihap tarok kengkil dilne tarok aru peraru rahfaldi Maria dop Yusuf dop reinah abao mau rantau di yenwe palungngan.17Dop parehamo tarok iribema arwall omdi iribema arit rafrofhndi wihyalama u efei an duar aru de allom di reinah alu o ma u. 18Dop tinto tarok amnah arhor aren we pare mau heran, efei wihi mau Gembala-gembala ragtafrit. 19Beit, Maria tiribun wihi mautin pe im nyihi yenwe atero, pefanggomu yenehaf wihi. 20Maruh Gembala-gembala mau ra lah rarih par pe wor reu anirit jeha Allah a hai top sohor wop andnduh tarok tri riar bun it dop iribema allom di am nah e ta di ef witan ti alla mau eg tafri ta rok it.

Yesus di sunat dan di serahkan kepada Tuhan-Simeon dan Hana
21Hamoi daldu ef delapan hari; musti arkejau sunat; pe ibe ahai arkihim Yesus, aha mauto Heijarero mau rei efohndi hamoito ihap a mahul di Maria taniarya.22Daldu pe hamoi amehodi efei ibema anduar arhanwei pe iwaendiwe hukum Taurat Musa mau, maruhtarok arit jin Yerusalem pe arkekibun jai Fransis Allah. 23Imef ibema ral teryenwe Hukum Fransis mau; Amnah tamturi nenan warfau teit, harus kekibun jau Fransis Allah. 24Tin toma; efei arkipur persembahkan an huno, buat iwaten di rar tel yenwe hukum Tuhan it, andito ma ni te kukurit tap; mape mani merpati to ru;25Yerusalem tamtutih ahai Simeon iteha yene fya erahatap ihap ahafawau andanduh enen yemfan je wau andiwe friama is raelbem yendiwe atero; nari waper sebelum iwarom di Mesias it; ito rei ye Allah ibema mi ma habre e amdi. 26Dopefei Simeon mauto fanggome fyai ibem yendiwe atero; nari waper sebelum iwaromdi Mesias it; ito rei ye Allah ibema mima habre amdi.27Ima iwemat Allah hamarit, fanggom efyai tobe di jema; ha moito Yesus reinah mau, tinan tamarit arkodi. Kirhir arketa kendi af, ahandu ibem ralter yen we hukum Taurat it. 28Mima ibun iu dig di reinah mau yendiwe memaro; aradi di Allah eg tahndi. 29Fransis; daldu tin hep mimim ko rau; kuh parau awuten ubem andu ar oha wenei iwatu af ubemtanim wifantie fyai.30Yebema ahak mar mal nam aworam di alkef ya mau ufu fidim ema tin. 31Ubema otahndihamohana, buat fandudal duh. 32Andit fanduru mau emrem eta totre rar, pe iribema rah kaki ta di buat fandurih, pe mahndu iwabun buat Israel ubema tanimrit.33Taman it, rat tinan itomat, heran, efei ahan duan de eg tai, efei reinah ma u. 34Simion maruh, Reinah mau tinan it. " Marma u Reinah tin ibema mima eg ra di amnah rei iwa tipar dop i walei dietaha; iwadir yaha amnah israel bei pe iwabun af andutih ta wan pe iwafeiri pe arkenen keftatut a wa u. 35Dop noba haroi iwahik atorubema fatumafu".36Doptin; parei toma Hana; ima yenwe, nabi mahnitin, Fanuelbe natun; yenwe suku Asyer, ibe hag tanit iu emer pareha iwef ahahum, ibema yendiwe ahun it mima roi tujuh tahun. 37Doptin, hae-eha yen we tani ih pibeh dop eha yenwe delapan puluh tahun, mani tih ihap ahpal di ei rik Allah Hamarit alam tai; paninwa hutu, dabu etatot je wau pe berpuasa; mahawit ibema yen wefihpi. 38Dop hamohai tohe; maruh iwema pare mau pe da bu etot di Allah pe eg tafri tamturi mafal ni al nem fandit, reinah ma u amnah iwah paldi Yerusalem.39Daldu pe andanduh ete yendi hukum Taurat it amnah efei dalduh, tarok amnah ralah hra rir par arupare iribema pare arhanrenwe, kota Nasaret yenwe Galilea. 40Reinah abao mau iu yenifi pareha tani tom iu yeneh bir biru. Hikmat it yendi ihpibeh Allah ibema andanduh karunia e fyai yendi wih pi beh.

Yesus pada umur dua belas tahun dalam Bait Allah
41Hmhamoh warhe ya me ha mo; taman ritinam itomat ra wau Yerusalem pare hamo arkipur kin ho me a panit. 42Yesus daldu itipar eha dua belas tahun tarok tinan taman it arit di pe aru Yerusalem efibema andu waru rawau domo mau hamoi. 43Daldu pe domo mau ha moi eho dit, Hamoi to tarok ralah hra rih par arkewer au rag ma pare ibema aren wei; Yesus yeinik ihap arof etari tinan tamanit. 44I wop iri rat rag fal dihep e rof e tari tarok mau, rafau anaruwei; op kiu mu affa, ibe rouduk hamo mau; hep irirat rah hra ripar pe rahar weldi ram him tan ri ah ron rihar; dop ibema tarok anaruwei.45Rat ihap ke romdi, rallah hraripar iu Yerusalem ibema rat alnarfil ne raharwel di. 46Daldu pe iu ef muni tou hep rat allom di yenwe Hamari warfinuro; eh ma tet ri ulam-ulama, pe, tira yeni bunri tarok pe ima yen imhim tanri wifanti alamau. 47Am nahar horare nwe paremau trirarbun di irit dabari hal noreu, wopibe kecerdasan it; iribe andanduh alnam him tandit; i wa hofri au efya.48Hamo tinanta manit rat arwal lomdi; iri rat walki finum rag fu petinan it ihim tandi: Rei na eh, ehem andu ofei lolim rat effa, ifdim rat tetemat mahar wer. U bririm ehafta tap. 49Ehofrirat i u; ahandefei di be hep ma har wer au a? ibe ihap kelam nahom; eyau ibema ham hamoh a wen we tete i bema ramoi. 50Beit irirat ihap kemnah, ahan duan de faltorfri rarit.51Maruh ha ik yefur par pe erof etari tinan taman it rafau aru Nasaret, pe ibema arharen we ibema yenriwe mimir yaro. We tinan it; ito ibema im nyihi yen we a tero; efei ibema tiri bundi Na tunit. 52Yesus daldu pe in yeni fipare ha ; dop ibe hikmat it ima; wundu dop tin; Allah ibema ha ei wundu dop tamturi mafal ni am nah arkeha kendiwe.

Chapter 3

Yohanes pembaptis
1.Hamoi warhe yà-me durer erhorpe, ef lima belas, hamoi. Tintoma hamo pemerintahan Kaisar Tiberius, hamoito, Pontius Pilatus ef wali rag-ma mau Yudea, dop Herodes dabu Wilayah Galilea ma-u ; Filipus rafunit dabu wilayah iturea dop trak honitis, dop lisanias dabu wilayah abilene. 2.Hamoito Hanas rirat Kayafas arenwe imam wunduru, Allah wifantia lai-iwemaihuldi Yohanis, Zakaria natunit iwema padang gurun.3Yohanis maruh iwema ditealdi daerah Yordan ma-u-pe aryeh rariryu alama maen, Atam penampe talnitmit kehndi peranu arkirpiram pe Allah iwahahug-tan ibro yen amit.4.Imef ralteryen kitab nubuat nabi Yesaya: Aririwema padang gurun it, kefatoldi allai, Fransis iwama allai ketahndi audag-meh.5Haro mahro amnah eit arkeboaha, harafo; Ag botip tibui amnah iwah mefah alla ildirit iwatahri iwaudag meh, eg-bo erwerehai, iwag-ruh iwah me-fah.6Pe amnah ahari malnai arkeh kakita keiraldi Fransis rei dureh saroh parar.7Maruheg-tafriu arhore marenweito, ranu harkirpir rar: Eg tafriu hei eyam keturunan matu beludak: Eiharei eg-tafam tarok pe amnah amkehabur kemar faldi murka iwatam amai?8.Map anduhai pih pi kefeita pe iwambun hasil-hasil e-fyamau iwaten namwe anduare, tampenamit narreitih fanggomu iwama atemroi: Abraham idim bete-te! Tin, awagta famau: Allah bisa iwafeirifati arenwetin abori netapu buat Abraham!9.Farai daldu ibunihi yenwe ai daruatoh, doptin, airifu faintanare iwayaru pemurid efyàri, arkeoparpe arkei dipe arkihpaldi yafu."10.Arhoraren wei arhimtandiema, iwaf anduar iwa-u, andu idim amkefei affa? 11.Ehofri-u: Eiharei ibunan bajuruit, maptihe tabunjau reihae tauhei, brema rih aren dit, ima afeia fih pi.12.Iritagi-tagi e-wau belasteng it irima artarie-ma pe, arhim tandi:Guru woidim andan kefei affa?13.Ehofriu: Nare ukuhim riou-ri, iwatadiaf ibem anduaru rafal torfam it.14Dop prajurit-prajurit irima arhimtandi, wo hep idimtin, andankeha ken affa? Yohanes egtafri utarok: nare amkeyo korar dopnar eyamfotor amketritin, iwagdahu tanim it efei ehem gaji tohe."15.Wope ouri, tamturi mafalni arharenwei alnem fandipe iriharap, dop amnah alnafamhimta ateroi, efei Yohanis hanehpiarei Mesias. 16.Yohanes ehofriu pe egtafriu amnah arhora ren weito eyau ranu awarpiramit awet ranu hawsrpiram wo rei lebih dari eyau it amnah iwama, efawapur ag-fue dikasut waru tom eyau nara wa-fu iberoi ranu iwarpiram it iwet araf tandi fanggom efya dop yafu.17.Ibe mima aroi etapur yenwe nyiru peamnah iwafir pare iwabun au pè iwahag-rai dop iwafau gandum it oma arkerhor ahyauibe lumbung it. Wei ibe marapui amnah yafu mau ibem ehar babirpe anduaruye netin arkidifear arkorahyau."18Wifanti alai ouri, Yohanis diteg tafri tamturi hefam ai. 19Tinto pare ihim eotaldi Herodes dabu mau yènwe pare wilayah mau, wop perstiwa ha nanah efei it, refei rafunhai ahun mahnit ine kejahatan efei it. 20Dabumau toma kejahatan efei it erohtandi wundupe Yohanis ima arit rarhir penjara.
Yesus Allah natun it ranu alpaldi

21.Hamo amnah arhoranwe paremau ranu irpir, Yesus ima hamo hai tobe ranu e-paldi, penyefei mahuwit, langit item rem ig-fu. 22.Pe fanggom efyai ehaftan yendi epolne merpatit ame he-ha dabuafo, pe triar bundi aratih iwepor ihi e-mau egtafriu amnah, Tin yabema reinah fumau ubem ehembeh wenau we fatuk a-fu."
Silsilah Yesus
Silsilah Yesus

23Hamo Yesus etapur ibe andarha a mau, hamoi kira-kira tiga puluh tahun, effei rihto rag-tipure ito Yusuf benatun, Malkhi be natun, Yanai benatun, Yusuf benatun, 24Matat benatun Lewi benatun, Malkhi benatun Yaniai benatun Yusuf benatun.25Matica benatun, Amos benatun, Nahum benatun, Nahum benatun, Heski benatun, Nagai benatun. 26Maatbe natun, matica benatun, Simei benatun Yosekh benatun, Yoda benatun.27Yohanan benatun resabe natun, Zerubel benatun, Sealtiel benatun Neri benatun. 28Malkhibe natun, Adi benatun, Kosam benatun, Elmadam benatun, Erbe natun. 29Yesua benatun, Elieser benatun, Yorim benatun, Matat benatun, Lewi benatun.30Simeon benatun Yehuda benatun, Yusuf benatun, Yonam benatun, Elyakim benatum. 31Melea benatun, Mina benatun, Matata benatun, Natan be natun, Daud be natun, 32Isaibe natun, Obed benatun, Boas benatun, Salmon be natun, Nahason be natun.33Aminadap be natun, Admin, benatun, Arni benatun, Hezron benatun, Peres benatun, Yehuda benatun. 34Yakub benatun, Ishak benatun, Abraham benatun, Terah benatun, Nahor benatun. 35Serug benatun, Rehu benatun, Peleg benatun, Eber benatun, Salmon benatun.36Kenan benatun, Arphaksad benatun, Sem benatun, Nuh benatun Lamekh be natun. 37Metusalakh benatun, Henokh benatun, Yaredbe natun, Mahalaleel be natun, Kenan benatun, 38Enos benatun, Set benatun, Adam benatun, Allah benatun.
Chapter 4

Ihim endaldi Padang gurun

1Yesus fanggomu efyai erat tandi yendiwe ibemtani, Yenwe sungai Yordan ite rallihpar, pe fanggom efya maudijiu agamaro. 2Pare mauyenhamo empat puluh hari, pena-tamtu wihi yendi-di, hamomau ihap an andu manih, hamomau, hep mourit ehmereh.3Hamomau natumtu mau amih tudi eg tahndi efmarmau ehem Allah be rei naeh kuh kiri fati aren nei ambun af home." 4Yesus ehonjiu, rarter yen wef tin, "ihap af homei tohe, manusia tin arkeha kenwe."5Daldu hep elaidi Yesus perarweriu paretih ibero, paremau fit tauhe rat ar warfa pe efanundi kerajaan yenwe fandutin dalduh. 6Na tamtumau elag tahndi. Andanduh arenwetine, fandutin dop amnah tin mahndu efya anduar arhan nei, awor abun waumimim aro, wop amnah ibema ibun awema, wetin, euro awabun jau reitih ibero iwafei harei tanik iwamhar pe aweta bunjau mimaro. 7Wetin, efei dabum ukotot au andanduh amnah awor abun wau iwaf ehembeh amnah."8Beit Yesus eg tahndi: Rarter yenweftin: Ehem top dabum ukotot di ihpibeh, Fransis Allah, dop itoprei ukonen kutit jau ahai!9Pare daldui, e laijiu Yesus rataru Yerusalempe iwibunjeha Hamari yenwei ibepipi, maruh egtahndi, efei marmau ehem Allahbe rei naeh, tanim dalduh korok ahyau tanwaro. 10Wopralter yen eftin efei ehem iwahkiri ibema heija re roi amnah arkemfan u,' 11Pe ukuen riwe mimirya ro, amnah aemit nariwah naonfati.12Yesus ehonjiu, eg tahndi:" Yenwe ibema taniwifanti alaieftin: Ehem nar ukondaldi Fransis Allah! 13Pare hamoihim endal dimau it, ihug parih paldi yeinik Yesuspe yenyenadi hamotih efyai.

Yesus erallihpariu Galilea
14Fanggome efai eraftan yendiwe Yesuspe erallihpar iu Galilea, Pe tin, ditererpariu iniri mautin arwarit roreupariu tani harei arit iu fansu mau. 15Hamo mau yendit erof wifanti ala efyai egtafri ewau hamari roi peran amnah tamturi mafal nit anarit je ha ahai.
Yesus Nazareth bei

16Iwema Nazareth pare ibema ifipareha, doptin efei ibema anduar arharenwei,. Hamoi harisabt iu ihir ramo Hamari mau. Maruh ikyitu pe ipur amna Fransis wifantit. 17Arit arbunjiu kaltahrau ralteldi nabi Yesaya pare ifue hai, eromdi nas, maural teripure.18Fransis Allah fanggome fyai yenau we, andu pihpi behep mima eamau, amnah wihialae fya tin awetarof awag tafri iri hanari anduhalta tap it, anduha pihpi behep ihparau peawuwoma. 19Awet agtafriau hamo iwahpar rarit, dopiri ahari malna eg bakit aharyiwararar iwasag furi iri ei rial nou ruw it, dop awag tafriau Fransis ibehamomau daldu pei iwema."20Map maruh kaltahrau mau elartir, diterarbunnyiu pejabatmau, maruh iwe matet pe amnah ahari malna natoyendi hamarimau warfinuroi. 21Map maruh wifantibeh efaltorfri utarok eg tafri ahtaptin, amehodi ef nas ahtap yam bema tarok, tirim ambunit. 22Petarok amnah eit ait altadipe dabari hroreu, ef wifanti egtai iu efya difidik ematin, maruh tarok ragta: Marmaura ereitih a Yusuf ibe natun it?23Maruh egtafriu tarok: Wihitibutin bisa amkehofau ama: Hei Tabib, kweidi kuet aha ubema tanim it tofin, paretin ima, pare ubema tanimdara yawih yerokit, andanduh idim tririm ambunu iwat idim tririm ambun efanduaru ofei Kapernaum it! 24Elagtafrierweriu: Awagtafam autarok amnah, marmau nabitih nar trir ar kibundi paremau ibema ragmai.25Tin, awag fafamau, wihi awogta famiutin mar-mau: Parehamo Elia hamoito mafalni kasak arenwe Israel it ouri arharenwei, pare hamo tada warit iwahofan, hamoi tiga tahun dop enam bulan dop hamomau ragmai malli iwa hafri wundu iwama ragmatin. 26Wop Elia ihpaldi pe iu emai nariwata jama reitihbeh, efei reitih kadak mafalni arenwe sarfat, sidon wanetin. 27Nabi Elisa ibehamoi, tamturi mafalnit ouriKusta yenriwe talni Israelbei, reitih ihap afei aha, tinto Naaman ih pibeh Siriabei itop efei eha.28Pare trir arbundit, tamturi mafalni arhor arenwe ramoibadat mau kirori ikkidi. 29Maruh ragkaki arfar, pe ratapur Yesus pe eiri arharit iu ragma mau ada warhei aritjiu pare eherwerihit harafoi, pare ragma mau, yenwei. 30Beit erof ehorrar mahro ma nihit, erof emfar.

Yesus yenwe ramo ibadat yenwe Kapernaum
31Paremau Yesus iu Kapernaum, ragmamau Galilea, maruh wifanti alai ifufri paremau sabat hambamoh. 32Tarok amnah heran trir arbundi ibewifanti aae fyai, wop ibe wifanti yen egtai mahomau.33Ramo ibadat mau warfinuroi, reitih nagtamtu ihiryendiwetani pe are yenehrari. 34Ehem Yesus Nazarethbe reinah ehem ahanandube wihya otidin ema tin? Ehemto otidin ematin upur korohtan idima? Ehemto otidim ematin upur korohtan idima? Eyau awomnah ehem eiha? Eheme efya mau Allah be ihparu pe, oma.!"35Yesus maruh ihim e otaldi pe egtahn jiu: Arim aftap, am kora kuet kobrohpar wendiwe tanit, maruh nagtamtu mauyeididit pe ehofriu pare arhora renwei maruh a eradit ehebrohparpe ihap andutih afeidi. 36Tarokamnah heran, dabari alnoreutih iwagtahnjautih: Wihi ehematin wihi maho? Woperof e tadi ibema andanduh kuasa dihndit, ihkiri andu hanarimau rabub ramarfar. 37Maruh wihyalatin arit alerpaldi efei andumau efanun ritin aritiu fandumau arharenwei.

Yesus efeidi Simon Petrus enan it mahai waru Yendiwei efei eha dop nanerih irima
38Daldui yenwe ramo ibarat mau ebrohpar iu Simon ramoi. Paremau toma Petrus e nanot mahai waru yeiti jehai wundu pe tarok arhimdi Yesus iwama peisag fudi. 39Maruh iwihtudi mahni mau maruh eaftandi mahai waru mau peehe brohpar mahni mau efei ehape arhaadit difri tarok.40Afroi daldu ipur ahrarer, amnah tamturi mafalni mahai arenriwe talnit, hanandube mahai waru-a. ima habre eamri tarok amnahpe tarok amnah rahaf eha. 41Efei iri na tamturi irhirpar it tamturi mafalni mau ariri al natitdi: Ehem! Rei Allah be reineaeh." Maruh, erarel nerar wundu, nar tarok arkeh mararpar wihitin, pe arke tafriau wop iri tibe ramnah itrei Mesias mau pih pi.
Yesus diterof egta tafriu kota-kota rih irima

42Daldupe fandu iu e mer: Yesus iuparetihhalafe hatap, beit tamturi mafalni hefamatin rahar weldi, op arual lomdipe arfeita arpur kefahtandi pe nar iwah[ar rar krinik tarok. 43Beit egtafriu tarok: Kota-kota rih irima musti awetarof wifanti alla efyatin wop anduha pihpi, ihpar au peawotame ma. 44Map maruh diterof wifanti alla efya mautin irhir ramo-ramo ibadat arenwe Yudeai.

Chapter 5

Penjala ikan menjadi penjala manusia

1Munitih Yesus iwitu yenwe danau Genesaret wanafo tumturi wafalni armi pe arfur al dildi arpur triri kibundi Allah tani wifanti. 2Ag hiu erom ri wau ruwit aren we wa nefu iri raharwer ewau anit i be rabup pe al namfun ratahri iribe a prei. 3Ye ti iu we wau tih, wau mau Simon be; pe ihkidi Simon ahuk etah yau wau it ma nih dari wanafo , pe yeiti eha ematetwa u wifanti allai e lag tafri tamturi mafalni he famait.4Wifantit eg tafri daldu, e tahn jiu Simon, pe; et ahug pal, wau it au aryamag nih dari wanefu, kiu pare armo amnah i wah paldi a prei, arketapur a ni. 5Simon ehohnj: Guru, pani marmaruh hetin idim amfahtan wundu, hep idim ihap ketarpurrih; we tin, ubema, ihkiau, aprei awarale paldi. 6We pare hamo altadi wihye-tai, tarok ratarpur auri ani wundurit, aprei ihap anha feidi. 7Maruh tarok mimri radiri waurih ahron rihar rih altar yema pe rasag furi pe rafau ratar pur ani mau rarhor iu wau ruwit pe eg fara ta ro.8Hamo Petrus ibema eromdia a hamar malna; peristiwa mautin; Adabu etotihi Yesus aha fuar, pe eg tahndi Fransis; ku hug par; kue netap tarik aryai, wopeyau toi bro tamtu. 9Wop ibema sendiri dop tarok arhor anwe paremau heran allomri ani hefam ratar purit. 10Imefihpi Yakobus rirat Yohanis mat, Zebedius natunri ruwit, ratibema tarok rafau arhanwe. Yesus eg tahn jiu Simon; Atam ag na tap; mulai ahtap tin, ehem toapre otapur it, ukuhig ri awau manusia. 11O pare tarok rag hitam iu wanefu pearyarit e hiu a rowarit, maruh tarok mi miri rag rari andanduh rah par rar ranik maruh rafrif altadi Yesus.

Yesus menyembuhkan seorang yang sakit kusta
12Munitih Yesus ihir iu kotatih pare mau tamtutih to hae kustai e roh tandi tani. Hamo ag hiu eromdi Yesus it , dobu et tot di Yesus aho fuar pe ihindi. Tuan efei a tem ahau a; map kucidi ko hau aha. 13Maruh Yesus mi mai erer par iu, e tapur tam tu ma u; ag tahndi eyau eu ma aupur au a fihpi kofei aha am kora kuet hamo mau tohe andefei di yendi tanit ef top yeinik.14Yesus era ral nedi tamtu mau ag ta fritap ei harei imam dop amu baha, anhana; iwaf bukti buat tarok.15Wetin, to Yesus i nirit dal du pe arit roreupar iu you duk pe tamturi mafalni ouri arwalta die ma, arpurtriar kibund Yesus wifanti dop iri mahayai e feirit itoma arurarem pe iwatarpur rar pe arkeha faha. 16Bait, it igkieeha pe ihuf par iu pare mah muh hai pe dabu etot erar mahawi.

Orang lumpuh di sembuhkan
17Munitih Yesus ye ne lag tatri wifantit, Farisi bei dop ahli-ahli torat it aryan trirar bundi tarok amnah arenwe desa-desa arenwe Galilea dop Yudea, dop Yerusalem, Fransis kuasai ibema egta enendiwe, enduhu pihpi be hep iri mahai waru ihtur yau wit iwatarpurar, map arkeha faha.18Beit, tamturi ma nai fa; tarok refar ai jema tamtutih a e hag tap yenwe palna arfeit affoh; tarok arfeita arpur keg di hir hir au pe arkikibun jahi Yesus ahafuar. 19Wop tarok andarke kirhir au affa, parei ar horit eg nokem her, mahap tin arit rati eha ramo pipi pe aller ramai ato; hep rahpaldi yawihi pare arhor arenwei op rahpal jihi Yesus ahafuar.20Hamo Yesus aghiau eromri iribe tarok iman it, eg ta hnjiu; oh rok; e hem ibroi e ha huh tan ef tap. 21We; tine ahli-ahli Taurat dop Farisis bei irbema rag tihi a tero; ei harei ye ermamel nedi Allah tin? eiharei yukoha huhtan ibroi, reiti tap Allah rei ibema iwahahuhtal.22Yesus ibe iu emna ri iri be enduaru anarfei it; maruh eg tafriu tarok; eyam tarok to, andu fanggomu anam feiyi. 23Fainta e fyamau it; awag tafam ayam i broi daldu e hahutan, efei awag tahndi; kug kiaha, pe i korof? 24We tin, amnah tarok amkemnah, fandutin to, Reinahaba o e fyai rei iwag ta piwahahuh tan ibro. Eg tahndi tamtu a e hag tap it; A wogta fwiu tin, kug ki a ha; ko rok andofyaf rewauit; kowafot ku u ramo!25Hamohai tohe, iki efarpar, eha tarok ahari fu arit maruh eg rok ande fyaf rau afoi yawefot ma mamrope ara yendi di eha Allah a hait. 26Tarok tamturi mafalni arhoranwe paremau dabari roreu, maruh irima rafau anarit di Allah ahai, wopa tari iu eg n pe iribema rag tihi; Ah tap tin, hep idim bema amron di ahari mar mal na. andar haa e fei tin idim heran wundu.

Lewi pemungut cukai mengikut Yesus
27Maruh hamo Yesus a e radit e broh pariu adawarhei, ag hiu eromdi reitih il tirarau belasteng it, e mat yenwe ramo pare rafau e wau belasteng ma u: Yesus ihim e otal di pe eg tahn jiu koma; korof ko tau! 28Maruh lewi ik yefarpar e ha pe, andanduh eit, ihparar reinik pe e rof e tadi Yesus.29Maruh lewi anha a dit bremai efei wundu buat Yesus, efei ibema ra moi pe tarok amnah ranen ra fau ewau rah yandi Yesus. 30Faribei dop ahli-ahli Taurat it walli funu rambun rag tari Yesus ahronri. Rag ta: Andefeidibe eyam matau mahyan ri faribei dop ibro tamturit mafau anamin brema, mahmuh ne ra nu? 31Maruh Yesus e hofriu: eg tafri ; ihap afiri analdir maro-marotobe arpur keta jama tabib; we tin, iri mahai waru eh rohtanri e wau it. 32E yau a womatin i hap wataryama iri anarit rafrof aren we e fya; wetin iri i bro eroh tanri anriwe tal nit, am nam i watam penri.

Hal berpuasa
33Farisi bei ra lag tahn jir Yesus; Yohanis ahronrit berpuasa e wau, dop dabari ratot ewau rahafau mahawi, farisi bei i ma efihpi , we ehem ahromrit anarin brema dop alnah muh ra nu. 34Yesus e hof riu tarok; effa, imefei bisom, mempelai tamtu arkihkidi pe berpuasa, wetin, mempelai mau rafau an we ramora. 35Wetin pare hamo mai, hamoi mempelai ma u arke of keg ri tarok, hamo mau hep tarok berpuasa.36Elag ta friu. wih yalatih ef perupamaan: Reititap, ihap ag riet ma o fafu pe iwa haha adaine haribei mahn du ha tap kain hidi mau arkifug ke di a fa fui.37Doptin ima, reitih nare anggur ahtap bei ukoparah ya u kantong warima ta bei, we iwafei it, aggur ah top bei iwam rem ag rine kantong ma u iwam rem ag rine. 38Wotin, anggur ah tap bei to musti ukohor au ene kantong afafu. 39Dop reitih ihap amuh anggur ahtap bei, ha ma top iwag ta pur: Aggur matabei it ope fya.

Chapter 6

Ahrorit arot iu gandum sabat hamoi

1Munitih sabat be hamo, hamoi Yesus erofi witu yenwe witiro rambun gandum it, ahron irihar it arot iu gandum afu pe anarin, pe-mimiri ratar purpe alnagfur iu.2Beit Farisi bei maneifa ralagtahdi Yesus ahandefeidi behep wurar ahromrit amfei andutih yang sabat hamoi nar arkefi arabuhei?3Yesus ehofri utarok eyamto ihap kemna om andu Daud efei it, hamo durar iri anal tadito mallie hafrihit. 4Andefeija, pe ihir iu Allah hamarit mima ibun iudit home arbun iuyen ef pare efyai. Maruh ditpeyan, dop duribun riu iri anal tadit ima, home mauto nar reitih ukuet pe ukuin, andit ibema ima-imam it obe arkin? 5Yesuselag tafritarok reinah abaoe fyai it opitrei Fransis besabat hamo.

6Munitih ibero sabat hamoi, Yesus ihiriu hamarimau, pe wifanti allai yene laifrit, reitih mimadag mehit eper. 7Ahli-ahli Taurat it dop farisibei matari alnenadi Yesus, iwaf feiye sabatha motin iwagfuorar iri mahawi aren riwetal nitpe, arketalasan buat wihi iwendi. 8Beit ito, ibeh nahri iribe fanggomu hananah eit, mahap eg tahndi tamtumau mima faru eper it ipure kugki kofarpar aha kutuma maen maruh tamtumau ik yitu.9Maruh Yesus egtafri tarok aupur wahim tanamau tarok, fanta de sabat hamoi, ukofei andutih efya efei ukofei andutih hananah ukuet reith par efya, efei ukoroh tandi? 10Pare daldui, a himbun faniu paremau, tarok amnah arha renwei, maruh egtahn jiu tamtumau andefei dimai, pe egtahndi mimi it korerpar a-ma! Tamtu mau efei etadi efanduar efal tohndit mimai iwef efya. 11Maruh aru rahaf kir kirorih, pe tarok aru ra fag ta andarkefei diaffa Yesus.
Yesus imhimri duabelas ahronrit
12Hamoi Yesus iu ag buafope iwararfei inahawi panihi betih it ibema dabue tot efei mahawit errhim die hiu Allah. 13Fandupare iue merit, elamhim eraryotarar ahronri armi arhor hep ibem ifir tarok, dur duabelas orang mau arfoh rasul.14Simon rei ima arhim Petrus ibea hai dop Andarias Simon rafun it, Yakobus dop Yohanes, Filipus dop Bartolomeus. 15Matius dop Thomas, Yakobus Alfeus natunit, dop Simon aha arfohndi Zelotbei, 16Yudas, Yakobus natun it, dop Yudas iskariot reiamnah iwaf penghianat it.
Yesus diterof wifanti alla efyai, dop irimahai waru arenriwe talnit raha feha
17Maruh durar rata hih pearwarfar paretih eh mefah, paremau tamturi mafalni ibema ahronri maupare rafau arharenwei dop rih irima arenwe Yudea dop Yerusalem dop rih arenwe Tirus dop Sidon arwarhorema. 18Tarok akta diema pe arpurtriri arkibundi wifanti alla efyai dop iri mahaiwaru yenri we talnit ima peamnah iwatarpur rarpe arkehaf aha. 19Dop tarokamnah mau arfeitag dipemimiri arkibun diau ketapurdi tani wop ibema wihi mahoe efyai iwabroh paldi tani pe iri mahai waru yenriwetal nit arkikehat aha.
Wihi alla efyamaudop iwen affanggomu
20Yesus maruh ag hiuri ahronri pe eg tafriu: Berbahagia, buat eya’m hanaritin, wop eya’m, top yambema pare Allah eha ye’nwei. 21Berbahagia eyam, tin hamotin mallim ehaftih it, wop hamotih eya'm iwa yagdiam. Berbahagia, eyamtin hamotin anamit aharimranu, amnah eyam hamotin anamit aharimranu, amnah eyam hamotih amkehar mamir.22Berbahagia buat eya'm ef iwaf a hakit wop reinah abao efyai, eyam arkerma melne am dop arkokig-hug paramau, arkegtam wihta ru pe arkerohtanam, aharimit, iwaf andu hananah. 23Kehaken we fya, hamo mauto, pe kenma mamro, wop marmau eya’m upah yenamwe surga, wop iwauafihpi tapurim rabari irima andu aru paranabit arfeirie fihpi.24We tin, celaka buat eyam, eyam nane kayai, wop efanduar amhamenwe kaya’tin, eyam ya’mbehmatan ambuan hamenwe pare ma’mamro. 25Celaka buat eyamtin, hamotin malime yag di wop hamotih hep mallim iwa hafrih, celaka eyam nane ha motin am mahar mamirit, wop eya’m amnah fanggomu iu enaf wihi, dop amketa harim ranu.26Celaka harim fafte, efei ariri arkiti am awau, wopanduaru, tapuri raba rit iribeh matan nabi-nabi palsu anduar arfei ri.

Atarim ahari eyam musuh
27Efei eya’mtin, tririm mambunau ewau it, Awagtafam: Atarim ahari eya’m musuh, tarok kefeiri amher ef iri arhugpar amit. 28Khimdi berkat buat eiharei kutuk ditam it, dabum kotot mahawi kofei kuhim ja,hau efei eiharei em nanunam e waut it.29Doptin, eiharei mima iwapun hidimai faru, farui toma kolaihndi, efei eiharei eotal dit umau mau mab mao witeha yen weitoma. 30Kuet kubun diau eiharei andihimua dop tin nar amke rar himdi pe iwalai fam andamit ambun jiu it.31Dop tin ampur eiha rei iwafei am efyai em ma anduaru, amkefeiri tarok. 32Dop iwaf em atari miwaharie ewau hehria, ahan duandu kiwaf jasa iweifu? Wop iri ibro tamturit irima arharen efihpi, irima atari ehari ewau tarok. 33Woptin, efei eyam amkefeiri efyari, iri rafafei amau tarok, ibe jasai anhana? Ibro tamturit irima arharen efihpi. 34Doptin, iwaf tarok andutih amkekibun jau reitih, iwahim am iwapur dalduhep iwalaifam, wopeya’m tal nim amkim bundi andutih iwetarar bunamau arwerau, ibe jasai anhana? Ibro tamturit irima arpurha motih arkeral om it ou-ri.35We eyam atarim ahari ey’am musuh tarok kefeirie fya’kefeiri tarok, dop andamke, kibun riau af pinjamanit nar amkerar himri balasan, map e eya’m upah ibehep wundu dop eya’m amkeha kenwei iwaf Allah ehaye’nwe pare efyamau itti atehe fya buat iri de ihap berterimakasih ewau it, dop iwauri iri kirorit. 36Wetin, tarok faturim afu, ke rafri, efya iwat tamam it inia ate he fya.”
Anduar iwau efyai
37Eyam naramkeg jautih pare hakim it, mapeyam em manar arkoram au pedihakimi, Dop eya’m narmenghukum map emma nar dihukum, kesagfurim map emma arkesang-fuam.38Ket kibunriau, map emma arket kibun amau, takaran tih efyai, eh matari, peroreuit pe iwe tarpirit. Wop ukuran eyam amit pe ukure wau it amnah arket pe ukur eya’m ma.39Yesus elai tiu perumpamaantih, egtafri tarok effa, ahari makna egbak it bisom iwegjau aha malna eg bakit? It to, rat arkermor ahya’u ripiro? 40Reinahtihnar iwaholdi ibemaguru, we efei eiharei ibe tamat pelajaran iruhndie wau it map iwaha enweaf ibe guru.41Ahande fei di behep ahamiudi ahrom it ahatape yendiwe aha warit, wope ehem ihap komnahetei ubema ahamwarit andeha ye’n ef-fa? Ehemto ihap komnah? 42Effa, efei ehem, ukog tahnjau ahromrit, effa tin awaha huhtan nu ahum tape y’en aham wari beit aham malnam murid ehem ihap koromdi? Hei ehem munafikbe, koag kuetfin ehem aham malnam murit, map ahami audi marmarah hep ukoha hugtandi ahrom it ahamalna.
Airifu dop ibe Murid
43Wop airifutih efyau to nariwayaruai afu hananah, dop ai rifu hanhana tih iwayaru ai afu efyari. 44Wop airifu mau to arkeiraldit: Ibe afuiwa yaru wop airau putidop dourimait to nar arkikih ara afui dop pare warudo; dourimait nar u kukih kuorang gurafu.45Iri efya’rit arkorkeh sarohpar ande fya, arenriwe fatur yafu iri hananariheit arkorkeh sarohpar andu hananarih areneiwe fatury’afu hananarihei, wop andi waporama warfinuito anjendiwe fatwafu tobe hepe ebrohpar.
Iwen af dasar it ru
46Andefei dibehep aririm amitau Fransis, wetin eya’m ihap ketadi anda wogta fam it? 47Eiharei ukota wama pe tirim ukubun wifantj awogta famit, pe iwarof atadi, amnah awafa nundirat hem mata iwatendiwei. 48Itto iwahagpaldi reitih iwafep ramo iwag kiatu, tamtu mau iwararei ripi to maru, pe ibe dasarit iwabun nahifati afo. Hamo ranu iweiti pefanamo iwahrarei ripi to-maru, pe ibe sarit iwabun nahifati afo. Hamo ranu iweiti pe fanamo iwahodi ramo mau ramomau nari iworeu et mag ruh, wop ramomau arfei it iwafahtandi.49Wetin, efei eiharei tirim ukubunau wifanti awog tafam tin, pe naru kota kuendi, map it iwahagpaldi rei ramo efei it efei yen map nafo, dasar hagtap hamofana moiiwatahi iwagfi ahouhiu ramo mau iwahkara rerpe pe andanduh hei iwarohtan aftap.
Chapter 7

Yesus menyembuhkanhamba seorang perwira di Kapernaum

1Besua emape egtafai wifantih tihuh kepada orang bijak Yesus tamiuh Kapernaum.2Pareito amjen Perwira laloma jg ibema hamba jg e ejamauh hamba mauto ande feidi dop pu oper. 3 Hamaito perit tiribun Yesus tojein maruh ikiri. Maneifa ibe imam-imam pemimpin Yahudi bei altajemah, arhindi awatan jamah untuk mimah hapreh uwandi. 4Armih pamefondi Jesus manusia-manusia mauto dengan sangat ito, atarjamah pe iwaromdi perwiratin sangat ito atanjamah pe iwaromdi perwiratin . Ragtahdi perliterin harus te teh tolong mimah haprah. Ukoondi, perwira tin nagtah jih Jesus. 5Sebab ito efei efjah idik be bangsa tin dop daldi efei fidik ramah taruh sambajang untuk idik tarok.6Maruk Jesus eraf etarih hamaihaito beh pe aruh ketika Yesus emah igrik di nanoh mantin. Perwira matin ihpar rar ibe uturamit ibe. Kawan-kawan it arpar ketajamah dap apur kegtahdi, kemerauh te teh katau amatap jabeh rawah tin. 7Ejauto ihap patut menerima eham te teh ohan nendwah. Be rikeufan pe jabe. Pelayan tin iwafei ahah atau sembuh. 8Ejauma dabuk alwotot dima ibe wihi eham mandiwah ito ejaumah, setiap ito jabema atasan dop ibe jahlihi dari ejauh dop elawer ini ita prajurit-prajurit yg tarok dabarih arketot auh ito jabe perintah. Dop ihik, awalatafri rih benoh kemahfin! Maruh arkikemah dan kalau sajah awagtahdi jabe hambah. Jabema awafei andarki imah efei andarki iuh.9Jeswo egnanih wihitin dop tripar pe egtaf riuh manusia tin jang sedang analtadi. Bukan main tatutin yei bema tarok tih ito israel be tamtuh pan ihap awamron diewah tintah hop, ibeimanit wanduh. 10Maruh, manusia araroirih tin egtafripur keh rarirpar kamketajauh. Perwiratin ito hambah ibe adalah efei ehah.

Yesus membangkitkan nak muda di Nain
11Ihap pashenan Jesus amiuh kota nain ibe, pengikut-pengikut imah altadi dop manusia auritin rafriah hadunoi haitobeh. 12Ibema habotih kusuh Jesus ibema ingrukai alamtah gerbang kota orang-orang sedang ananjiuh tamtu pareh ami. rafsarohpar kota rafrof altadi mahmitin. 13Maruh Tuhan Yesus eromdi mahnimautin ibe fat wafuh to igfih karna kasihan maruh engta di kotantap ibu!' 14Maruh agiuri juh igrukidi kwoungan jenasah itu; Maruh mimah tfo ibunjiuh etapudi maruh he Pengusang to iweha Jesus egta? Hai, pemuda ahik be awagtafuh ehim kugki!" 15Pemuda tin to Ibepen itu igki pe ematet. Dop pe egta wifantih maruh Jesus dig jiuh tinan nit.16Manusia arih ito atarih dop pe atari egnah dan mulai. Analadi ibe tani aroh allah be tamira oh armiragtin ito, seorang nabih yang wunduh, etidik emah tarok agamah Allah ito ibemah untuk menyelamatkan ibe umatNya. 17Iniri, tentang Yesus mulai tersebar di seluruh Yudea dan di daerah sekitarnya.

Yesus dan yohanes Pembatis
18Pengikut-pengikut Yohanes agnah hei sagtajiuh Yohanes peristiwa mau maruh Johanes jun hima ibe pengikut-pengikut it tamturinah ibe. 19Maruk tarok anjaruh altajiuh Tuhan Yesus tarok arhim tandi Jesus te teh ehem ah menuntut janji Allah atau idim amkenari tamtutih dop. Nanerili!" ha. 20Tamturi iuh Yohanes be ihkini ahtajiuh, Jesus maruh ragtah di Johanes be ih kiidim pe amih antajiuh ampur kihim tanuh te teh ehem ah te teh be ukoma atau te teh jg ukukomah, menurut wihih, Allah , ibema egtah atau idim amkenari narih berahp? ah.21Hamaito Jesus mimah hapaeh ejamai manusia ouri dop, erar ri rar roh jahat. Dop efeiri irje aharipan egbakneh jimah ahariiuh. 22Maruh Yesus menjawop kilalihpar, ketajauh. Johanes maruh kegtah di, ahan nandwa. Jambema tarok mafrait dop ninrom it irje aharipan oh egbak jrimah ahariiuh. Dop jrje tri nihfinah hananih jrima tai rih arkibun maruh irje. Rapel ne jrimah ahari iwaroran maruh. 23Irje kehidupan nit efjarih jrita berbahagialah alasan haytaprih untuk arkihuk paldi ejau."24Dalampe anaaborini Johanes maruh raatah di maruh, egtafri tentang manusia auritin tentang Johanes katanya taroh agnah kam kim hap keromdi ahanditih maroh be ehatun airaput ah. 25Tarok agmnah kiuh keromdi ahandi abia namawah jenpar manusia rih jrima arur eha maahto ima. Efihpinta dop jg hidup mewah ibenah aren jg tanah. 26Jadi, jambemah, tarok keraroh par keromdi ahan nandwah. Be janparei jambema beh keromdi nabi bjeu paretah? mAr mauh itopa, wunduh dari nabi.27Mar mau Johanes itope nanen ragtah jewauh jen ajat alkitab tin. Ihpin ito jabema utusan ku kata allah ahik utus hanepin iwafei anmatah dari pada jdik tarok agmimah: itor pe iwafuh allah untuk idik tarok agmnah. 28Jambema fanggomuh kata Jesus pula, fandahdwahetini. Reitih ahai top wanduin hanja Johanes top: ahait wunduh tetapi jg terkecil diantarah umat Allah itope ahai wunduk dari pada Johanes Pembaptis.29Jrima agmah termasuk penagih doi tai aih arbun di Jesus andarki wihijenegta, wihitin jrima termasuk jg mentaati tuntutan-tuntutan Allah dop pe jrima ranuh arkir pir ror dabarih oleh Johanes." 30Farisi be tamturi-tamturi dabarih guru agama. Jri to talmi etau rencana Allah untuk jribe tahni rifuh iribema tarok agama maruh. Farisi bei talni etaru Romuh arpur kirpir rar oleh Johanes.31Lalu Jesus amelangtiuh wihitin ahan nanwabera harus ejau bandingkan. 32Jrito imbuh efeh abourih megman arjau aren. Pasau sekelompok napauh arih-arih ehah arhim siuh kema idim tarok amkerafam. Ragoh perkabungan dan jambema tarok mar amketan.33Yohanes Pembaptis tema iwafei puasa nare arkih muh aaim agnah-agnah heit jambeman tarok amkegta ito kemasukan setan. 34Reinaeh manusia ima iwan brema dop iwamuk sianuh pemabuk kawan penagi doi dop iribema tarok arfei iproh. 35Agamah hei ibun kebijaksanaan Allah efei buktih manusia agmnah aheits manusia menerimanya.

Yesus di urapi oleh perempuan berdosa
36Tamtutih farisi betamtu ahaita Simon mengundang Yesus itanbunah iwamauh ibema tamah dop ematet maruh jan bremah. 37Kata jenah jea mah riti jg ibe hidup efei iproh dop tiribun Yesus jenjan bremah tamtutih pariribe tamturi ibema di tema batal pulam berisi minyak wangi. 38etandi Yesus adatawalawon igruk jiuh ibe aeh maruh etandi Yesus sambil minjah it jenohe oh di aeh dengan aha ranuh maruh ehahudi oleh peigmuh dap nauh timah maruh eadi hiwit dop irpildi minyak wangi tin.39Farisi be tamtu ungang Yesus pe eta jemah ramo eroudi andanki jenefeidi. Wihitin ibun jen ibe fat wafuh reita bajenaffe nabi ihap teiral di tamtui haiha mah nitin jg menyentuh dia dan ibe hidup it jene iparoh. 40Maruh Jesus ametah jiuh Simon-simon jenau wihitin aupun wagtafuh. Ja, Pak guru jawab Simon andukogt-kogtafauma.41Jesus ibema egta wihitin aren rih dua orang jonge arfei utang kepada irje arhini penjan doi mautin tamtutih-tamtutih ibe litangit lima atus amnibaha perak dop tanihanoi ima lima puluh amubaha perak. 42Rat-rat ihap kafei lunas utang mauh -maruh he iribe utang ita raha hutan pe eftap maneh hagtap. Heihrjah tamturih ruh mautin itohtih akan mengasihi orang jg ihinri pinjam doi mauh? 43Eitoh ibe awormna irje paling aurih jg rahahuhtan iribe utang it Simon ameng tiuh ehem andorom it. Efjah jawap Jesus.44Maruh Jesus aghiuh bromdi mah nimautin dop maruh amegtah jiuh Simon aham andimah ritin eita. Awatuauh ehem be ramoh it maruh he ehemto, ihap sia ianuh untuk membersihkan agkit dop aham nanuh dan mengeringkan dengan. Dabuk rauh timah. 45Ehemto ihap mi -mim kubun auh katapur auh dengan koah hau tetapi anak nitin ihap afei auh mafatih ibema jenidih han pag pa pah matak iahtin. Sejak mulai awomah patin.

47Mar mauh ibe kesalahan jp roh efeit ibe eftap ibe kasih itamah wunduh. kalau orang ibe aih mapoh tin magnih-magnih juga.48Mareuh Yesus megtah jiuh mah nimaitin iproh mu ito, ibeftap." 49 Manusia-manusia auritin jg arjan arim berema-bersama Yesus maruh wihitin mulai ragfagtaneh tih iwagtah di jenah imah eihah orang ini hep emah jeidih aih nafa jap rah tin? 50Jesus amelagtin untuk mahitin ehemto percaya ejauh ehamto diselamatkan ku uh dengan damai!
Chapter 8

Perempuan-perempuan yang melayani Yesus.

1Ihap henam hamo mau to Yesus e rof dit e aldi, iu kotatih iwau kotah tih, dop ragma tih, iwau rag matih yendit erof Allah tani wifanti Allae fyai dua belas ahronri irima altadi. 2Dop mafalni maneifade rahafeha e fei iri nane mahai waru ha nana riheit, dop kiri andanduh mahai e rohtalnit, imef Maria arfohndi Magdalena, rei ye e sagfudi pe ifug di di tujuh roh hananah eit. 3Yohana khasa a hun it, e f Herodes be bendahara, susana dop ouri, mafalni rih, mafalni ma u nane melayani rombongan ma u to iri bema andarbun arenwe talni arya.

Perumpmamaan tentang seorang penabur
4Hamo tamturi mafalni he famai rafau ar warmi, anditto iri aren we kotatih arketar yama kotatih ima, rafau altadi ema Yesus, pe eg tafriu wihyalatih. 5Penabur hibetih it e brohpar pe ipur a fi au, benih. Hamo ifyi uto, rutih er morih yiu allakri, ei ri, hal nouru u dop mani nat wira bup ihi pe arin ef tap. 6Rutih to er mor ih yiu wane pare fa tit, pe ibut e hai emrane, wop parei ranu hag tap.7We rih er morih yiu waru dol dourim mahro, waru dol durim mau ibut eha e daine pe imbun fan ri pe emrane perper. 8Rutih ermor ih yiu wane pare e fyai, op pare hamo ibut it, e yaru seratus kali lipat pare egtafri daldu Yesus ara difri. Eiharei tirafinu yendiwe pe tiri wabun map tira iwabun.9Ahroni arhim tandi. Wih yala wifrit allai andiu effa. 10Maruh ehof riu. Efei, ayam to karunia ibe difam tarok pe amkamnah rahasia Allah ibe kerajaan it; we iririh wihitin iwarwer au wih Yalatih. Pe ef arkeltaldi, nararkerom, iwaf trirarkibun, irinar arkemnah.11Ibe arti wih yala ma u. Benih ma u itto Allah tani wifanti e fyai. 12Ermorih yiu allakrit, it iri triri arbun it; top nag tamtu e ma, e hndurar wifanti alla e fyai erem durar aren we fatur yafu pe iri nar percaya pe arkehaken wefya. 13Rutih ermor ih yiu wane pare fati ehai, i to, iri trir arbun wifanti ma u a rit ma mam ro, hep irito daru hag tap, iri percaya be, fih tau he wopare hamo wihi i weg ri; tarok arking hug par.14Rutih ermor ih yiu warudol dourim ai ito iri trir arbun wifanti ma u pe arharenwei, to fanggomu hananahei durirfilne rar dop iribe kekayaan ito ma e rohtalni anduar ar haren we; ma haptin iri nar arkefei mur iwambun efyari. 15Rutih ermor ihi wane e fyai it to; iri nane pare trir arbun wifanti alla mau; iwahor ahyen we fat wafu e fyai, pe iwet a broh par iwaha tanen diwe af fanggomu.

Perumpamaan tentang pelita
16Reitih nar iwatop ta pelit, maruh tempayan i waltir efei iwabun ahi ene pare efyafrau it fafa; wetin iwabun aha enwe kaki dian, pe ar kir hir a u ra moroh pe arkerom di ibe u rui. 17Wop andutih nar iweta na nim nedi, an di wafanun dit, dop rahasia andutih iwa famu nam pe am kem nah dop arke keg ta fri au. 18Andu ha pih pi matarim kena amher, anduaru eyam tririm ambunit, woptin, ei ha rei ubemai iwenu wei, amnah iwalaifu, adaine we ei harei anduh hag tapit, arkerar yotar keg di ahanduandu emnahndi ibemai.

Yesus dan sanak saudara-Nya
19Yesus tinanit durar rafunrihar it arualtra die ma arhor ouri; mahaptin tarok ihap kiu keh faldi ta niar ya. 20Nanep rih armi pe rag tahn jiu. Ehem nen nen durar ra fumri ar mia renwe ada war, hari apur kamkeh faru. 21Wetin to, e hof ri u tarok: Eyau nenit dop rafuk it iri nane tri rar bun wifanti efyai pe rafrof altadit.

Angin ribut diredakan
22Munitih Yesus yeiti yen we wau afo, durar ahronri, eg tafri tarok ke ma tarok teda, tah pal jau rabofar war maruh tarok rahpar i u. 23Hamo rau aryo pe anaruwei Yesus i hure yen muni ihap henam, maroi era but danau ma u mahaptin wau it ranu yei ti pe arenwe buat iwaroh tinibe.24Ahron rit aru rahfal di peram himdi; rag tahn di, Guru-guru idik iwaroh tan idik! Maruh ig ki eha, pe iwitu e aftan dik you duk. 25Maruh iribema tih iwag tahndi tih ima; eiha reitin, mahap egtahndi marodop ranu tomat da bari ratot di?

Yesus mengusir roh jahat dari orang Gerasa
26Yesus maruh durar ahronrit rag hitan iu Gerasa rag ma ragma mau yenwe Galilea rabofarwat. 27Yesus pare yeiti e hiu aro warit, tamtutih yen kota bema amifdi, tamtu mau na tamtu be yendit irfil nedi dop hamo e ha yen wei ihap arura haha ma o dop ihap anen we ramo, ibeme nenwe kuburan.28Hamo aghiu e rom di Yesus, areg yo pe etot jihi aha fuar, pe aradit: ehem to andu kofei au affa, Yesus Allah be reinah e he m top a hamit. 29Anduar eg tiu it to wop Yesus ih kidi na tamtu ma u e broh pal dit tamtu ma u ta nit. Hamhamoh na tamtu mau itit je wau, pe arpuldi awau patih tap, rantai rafou fiu dit, pe na tam tu mau itit je wau pare mamuhei.30Yesus maruh eg tahn di ahamit ei ha? ehon jema. Legion; wop it to na tamturi ranen diwe tani. 31Maruh natamturi ma u arhimdi Yesus, pe amnah nari iwakiri tarok arkirhir au jurang maut.32Paremau toma parohe fam ait alnahar wawer iu brema harofu, maruh arhimdi Yesus pe dabu iweidi pe arkir hir ah yau paro ma u. Yesus dabu yeidief iribema arhimdi. 33Maruh nagtam turi ma u to aren di tamtuma u rahabut rar hir paroma u. Paro yafyafom mau, rar morihyiu adifu, da barirag hik ih yiu danau it pe rar per.34Pare hamo tamturi mau alnadag miri paro ma u al lomri anduar efei it maruh tarok rahabur pe rag tafriu kota, dop ragma dalduh. 35Pe ragsa roh par arpur iribema kerom di andefei rit. Tarok altadiema Yesus pe armi allomdi tamtu mau nag tamturit mimirih rag radit ematet yendiwe Yesus a efu: du reha ma o pe e fei eha; Beit tarok atari ena.36Iri nane iribema armipe ar miallom diahari mar malnam it, wihi ma u rag afriu tarok; efandar kinagtam ma u i weha yen e fya. 37Maruh penduduk ragma Gerasa mau arhimdi Yesus, pe amnah iwa hug par wop iri atari egna wundu. Bait Yesus eleitiwau pe ralah par er we riu.38Tamtu mau iwarof afrndi bait Yesus egtahndi. 39Kowafot ku uramo pe wihitin u kogtafri andanduh ubema aromit efei Allah efeiu. maruh tamtuma u iu dit e aldiragma dalduh paremau yenit efei ahan du andu Yesus efeidit.

Yesus membangkitkan anak Yairus dan menyembuhkan seorang perempuan yang sakit pendarahan
40Yesus hamo erallih parit, tamuri mafalni hefamai mimir aritdi ahaito iritamnah alnemfandi. 41Maruh reitih ahai to Yairus iweta die ma. Itto dabu mau yen wei badat ramo , ema etotdi Yesus a e fu. Ihimdi ipur amnah iwatah dia ma rama. 42Vop natun mahni nahit to umur it beja dua belas tahun, ha ibema tani hibetih, mahai waru efeidi pe egfur a per. Yesus allamau ipur au wit, tamturi mafalni hefamai aru armi.43Mahniti ibe dua belas tahun a ba higfu pe eroh tandi wundu, ihapreitih iwasagfudi iwafei a ha. 44Erof e ta jiu Yesus a data wallawar pe mimai ibun iu e tapuldi ibe jubah pau it; hamohai toh abahigfui tandarai i we otaldi.45Yesus maruh eg ta; Eiharei ye mima ibunau emai? Beit parei toma arhorouri pe reirih ihap mengaku; Petrus eg tahndi; Guru, parei tamturi mafalni ar hore ma ouri pe rafah kitan mu tanim arya. 46Beit Yesus egtiu. Reitih he e tapur au wop a womnahndi e yau kuasaitih e hebroh parau tanik it.47Pare hamo mahni mau ag hiu erom, ibe ande fei it aru ram nah; e rof eta die mai yene daldador e totdi Yesus ahofu ar; pe efal tor friu ouri; arhor anwei ande feidebehep iwetapuldi, pe ha mo mau tohe iu efei e ha. 48Maruh egtahndi mahni ma u. Rei na eh; ubema iman it di tu wiu pare fya; ku u koha kuene fya.49Hamo Yesus hep yenetafri wifanti, reitih dari keluarga dabu ramo ibadat it ema pe eg tahn jiu: Natum it ibe per, ehem to koroh tandi tap Guru! 50Beit Yesus tiribun pe egtahndi Yairus. Atem ag natap, ehem percaya, map natum it iwahen e fya.51Hamo awarfar Yairus ramoi, Yesus ipur nar reitih i watadipe arkirhir au ra moi, kecuali Petrus, Yohanis dop Yakobus dop reinah mau tinan taman it. 52Amnah arhoranwe paremau analtin di reinah ma u pe Yesus egtafri: Ke tandi tap, it ihap aper, it to ihure pyen muni. 53Irit to rafau raharma mildi wop iritram nah reinah mau i be eper.54Yesus maruh etapul di reinah mau mimaipe aradit eg tiahn di rei na eh; a ha ma rar! Maruh fanggome fyau a merarhirdi reinah ma u pe hamo hai to be ike far pareha, maruh Yesus ih kiri brema a rihdi pe yan. Pe tinan taman it talni natu emarfalne; pe Yesus eraral ne re arkeg ta fri heh rim heh rim, ahan duan defei it.

Chapter 9

Yesus mengutus kedua belas murid

1Pare Yesus imhimri kedua belas Ahronrit maruh elaufri talmi briri ayemi efei kuasa ef. Tarok menguasai maptamturi efei mimri arke yamri ande paper yauit. 2Dop it elah parar Tarok efei arke lataffri rye kerajaan Allah dop efei mimiri arkeyan rye tamturi.3Par ketta fyau Tarok mar arkorau andanduh pare arkeffroffit mar arkorau tongkat dop brema. Roti dop Ama baha dop Ru maoi. 4Itto efei ye eyam daldu amrom mit pameme Ramo hibetih pe kein kweh Paremau op pare eyam amkeffrof pamkiu Paremau.5Itto efei tamtutih mar re mima iworam mit kesarahpar kota mau maruh kettaper eirum wamei arken eirumit it efei fanggomu amkefryau tarok. 6Parei Tarok amkiu pe tarok amkerar agmah desa pam kelat tafri injil arkehafaha tamturi andefari fanduh dalduh.

Herodes dan Yesus
7Herodes dabu mau parei tiribum andar fei it pe hag, em mah di mau efei ye yen tamtutih ettahndi efei Yohanis ibikkyefar efei tamturi Rarperrit. 8Arema mame lalatta efei tamtutih efei nabi-nabi malabei to rakaki arfar. 9Itto Herodes elatta Yohanis ibe Raterpar dabuit heihare gerangan hamepin rEi imirit pi walarfei wihi-wihi mau, maruh hag iwahar weladi pam mah iwau piwa warom ri rat Yesus.

Yesus memberi makan lima ribu orang
10Raf rarih par rit Rasul-rasul alma faltorfri efei ye Yesus efei handwam dibe tarok arfei it maruh. 11It hamatop tamturi ouri arkem mahodi parkeffrof ketadi pe hag mima iworar tarok par kem kelatta rii, efei tarok iwaf kerajaan Allah pari mima habre iwaamri tamturi tamturi mane arkehafai.12Pare hamoi fanduit alamo iwibum lalar werema kedua belas murid tit altar yema plalattafri kihkiri tamturi ara rorihei ke marfar pamnah tarok arkisu desa-desa dop fanduh-fanduh aren pare mau pamnah arkehawer pare mau arkenet dop brema paremau arkere parei ma muh. 13Parei hag elatta fri efei tarok, eyam amnah am koffri tarok brema pe tarok alkefaktor handwan darenrit ihtap ouri efei ye mimim fari; Honei dop ru anit efei yeito idim amkiu amkiftiri brema efei agnah tamturi iori tim. 14Efei pare mau to aren mita Lima Puluh Ribu tamturi mafalni muruh hag elafaltorfriu murit tit. Kettafir you tarok ke an nahi berkelompok-kelompok.15Murit-murit tit hari arfei pe rahkir yagnah tamturi ararourihei aryam mihi. 16Dop pare ham mei hag duk mimim faru homei dop Ru anit mau pe aghe hadi awangigit pihim jeha efei berkat mau maruh yenirine homei pe doffri u we murit-murit tit pe anar feiri wahe efei tamturi ararou rihei. 17Pe tarok agnah arim pe malleyagoli. Parei lalafau Potongan-potongan home mau pe Reinikkit dua belas bakul.
Pengakuan Petrus

18Pare hamoi to Yesus yenefei mahawi ibem ihpibeh lalar warrema murid-murid tit alta jema pe hag ihim tarok. Ratta tamturi ouri hei harei eyau tim? 19Ettafri tarok "Yohanes Pembaptis dop arem aririh lalatta Elia. Aren rih lalata efeiye tamtutih efei nabi-nabi matabei ibra kaki kyarfar.20Yesus elarhim talnyiu efei tarok, efei eyam heiharei eyau tim Bei Petrus egtahndi Mesias dari Allah. 21Maruh Yesus eraralne rarit arafator ipur nare tarok arkeh marar parfri hehrim-heh rim. 22Maruh Yesus egta: Manusia be reina hit am nah iwarfar andan duhai mafo. Petua-tua, imam-imam dabari dop ahli tau ratit arkihug paldipe arkifun pe iwaper hamo muni tou it, iwagkia far par hamo muni tou it, iwagkia far par.
Pemberitahuan pertama tentang penderitaan Yesus dan syarat-syarat mengikut dia.

23Egtafriu tarok am nah: Eiha rei u pur karof ko, ta wa wau it, iwa ur par a wau andanduh ibe taniar yai, pe muni a bra i wefar enwe i be ambarit, hep u korof kotau. 24Wap eiha rei ipur tani dalduh iwefau, ibe tani aryai an dan duh iwefau, ibe tani aryai an dan duh iwaf tap einik wop eyau, map ito iwahen we e fya.26Wopeiharei tanim mani iwafei di ef Ahakit, dop e fei wihia wotai, Reinah manusia mau ima tam mani iwafei di ef tamtu ma u; parehamo iwapura a mai iwa tendiwe ibem ta man it dop heijarero-heijarero mahndue fyarit. 27Awagta fam a u; iri am nah tarok arhoraren wetin nane rih arhor altamtin nare arkerper sebelum tarok ar kerom di Allah ibema kerajaan mau iwa ma.
Yesus dimuliakan di atas gunung

28Ba je naf ha moi muni iu ef de la pan it, hamo ondanduh wifanti ma u Yesus du rar i Petrus, Yohanes dop Yakobus; maruh aru rati e hiu ha ro afo, pe arkefei maha wi. 29Ps re hamo dabu e ot yenefei maha wi, mata roi dit iri par pe ef tih ro pe ma o dit e hai ito ma eh pamoh pe eg sek ta um.30Pe ahar iu allom ri tamturi ru, armi pe alnag ta wifanti; ito Musa rirat Elia.31Rat-rat tal ni rafa nun rit ef mahn du efya pe wifanti efei amnah ibe alla mau yeni wetin to iwau a hodi Yerusalem.32Ha moito Petrus durar ahron rutin arya fre pe aren muni pare dabari radi, tarok ahar iu di Yesus iu yenwe pare mahndu e fya tarok tamturi ru aru ra sah fal ditani arya. 33Pare hamo tamturi ru mau arpur kemarfaldi Yesus, Petrus eg tahndi. Guru, ofra ibehep mahn due fya idim amia menwe patin, effa, pe i dim amkefei kemah it tou tih i hem be, tihto Musa be dop tihito eliabe. Bait Petrus i hap amnah hanandu wihya wihi etai.34Pare hamo ye neg tiu efei it, awan it e ma pe dur e tampun ri tarok. Pepare hamo tarok rarhir iu awan maru, tarok a tar iu eg na. 35Maruh trirarbun aririeha awan mahroi, egta: Rei nah mau pihpirei awufir, tri rim kibundi.36Parehamo trirar bundi a ra mau, ahar in allam di Yesus ihpi beh yeinik pe natun rihar mau ar hefan andanduh allomit, hamo i tarok ihap kegta kero raupar e fei ahan duan di arwa lom it.
Yesus mengusir rohdari seorang anak yang sakit

38Tamtutih yenwe mahro pare hi fam mau a radit, eg tahn di; Guru; awu him u, au pur ku korom di natukit, wop eyau reinah hibetih ihpi. 39Pare hamo fanggomu ha nanahei iwa matop dit, wahe hahpe ara iwah rari au arabu pe fanggo mu mau wadia hou hiu di pe warfinu bam bauhim. fanggomu hana mau iwa h tandi pe ibem iwapu ahen we a fihpi. 40Doptin, i be awuhimri Natrumrit amnah arkema pe arke ra ruldi fanggomu han nah ma u top arfeidi ihap awahidi.41Maruh Yesus eg tahn di: Hei, eyam angkatan hana narih, ihap percaya wau, dop mahug par e wau muni maneita awa lahen am wetal nim arya pe awa fahtan ahen amwe? kuw kue di natum it kue dia ma. 42Dop pare hamo reinah mau iu ig ruk yiu Yesus ta niaryai, na mora mau yadi pe ererfi wane pe yeneda jehou hiu mhaptin Yesus e rahnedi arafotor, pe reinah mau e fei eha: maruh e rarbun jiuta map it.
Pemberitahuan kedua tentang penderitaan Yesus

43Mahaptin tamturi mafalni mau arhor a renwe pare mau dabari al no reu wop iri bema allam di Allah ibe an darhaa e fa nun rit. 44Tri rim libunpe a hari maudi amher wifanti awenogta famtin. Reinah efyai arke kibun riau manusia mimir yaro. 45Iri ihap kemnah wihi awe nog tiu tin, wop ibe allai e na nip nerar buaf iri; mahaptin iri ihap kemnah pe nure arkihim tan wihi alla mau ibe alla mau.
Siapa yang terbesar diantara para murid

46Bait iribema tarok Yesus nutunrit arfei ma nih e fei eiha reiwen waf dabu buat tarok. 47We tin Yesus iu em nah ih pi i ribe fatur yafu. Andu pihpi pe dit reindah aba o tih pe eraf ton yendiwe taniarya. 48Pe egra fri tarok; Efei ei harei mima fli wet reinah a ba otin, iwaten a hak it, rei mimah di tau. Dop eiha rei mima iweitau it, map it rei mima dit rei ih parau. Awota me ma. wop ei ha rei na eh pefrei nah abao dari eyam tarok, itop rei dabu ma u.
Seorang yang bukan murid Yesus mengusir setan

49Yohanes eg tahndi; Guru, idim amromdi tamtutih era ruldi namora dit eraftan ehem Aha mit. Maruh idim amfahtan di tam tu ma u wop it ihap af idik be tarok. 50Yesus eg tahndi; Eyam nare amkefahtan di wop eiha rei ihap ahug param it, ito e ha ye namwe.
Yesus dan orang Samaria

51Wop daldu ha moi ipur awa hodi Yesus iweiti a hau sorga egta fri tarok ipur au Yerusalem.52Pe ihparar tamturi maneifa iri beh matan arke fei mata. Tarok aru, maruh rar hir iu desatih Samaria beipe arke me ne andanduh buat Yesus. 53Bait Samaria bei a rur pardi, wop ibe allai iwau af Yerusalem.54Hamo natun ruit Yakobus rat yohanes, allm di an ma u rat rag ta: Fransis efta efe ehem mau pe idim amkih kidi yafu iwen langit iwapor ahi iwaroh tanri? 55Dop tin irihparetar yema pe erah nerar iu tarok. 56Maruh tarok aru desa tihi ibero.
Hal mengikut Yesus

57Pare hamo Yesus du rar natun rit tarok; rafrof pe anaru we alla rifu, natunri mau tih eg tahn di Yesus: E yau amnah awenatu ehem fain war a pare uku it. 58Yesus egthan di serigala ibe ripi yen dop ma ni natu ibe ra u yen we tin manusia a bao, pa retih fain wara pare dabu iwabun ahia foh.59Maruh eg tahn di ha noi Korof kotau! Beit tamtu mau eg tahn di, effa kuh parau pe ewaufin awau abun di e yau tetei tofin. 60Bait Yesus eg tahn di: Kuh parar iri rar perit arkibun ri iri rarper it, we tin e hem, uku u kuet korof Allah ibe andar ha ai ku u pare am nahei.61Dop rei tih ima eg tahndi: wetin kuh parau pe awau pe awag tafri ahuk naturifin. 62Beit Yesus egta; Eiharei ibe siap iwa wari wane top iwa rallihpar ada iwa rar hodit, it fafte nar iwahir au Allah pareyenwei.
Chapter 10

Yesus mengutus tujuh puluh murid

1Hamotih erwer emai fransis mima eg topri ahronri tujuh puluh orang iriro, maruh ihparar rafaa rura pe arfaidi mata rar hir iu kotatihar kesarohpar arkiu kota tih ima dop paremau i wapur au pe iwa hig nerara u it. 2Eg tafri tarok, tuaian it ouri hep ibe tamturi mau arkefei andar ha a mau rube. Audu sia pihpi kihimdi tuan mau tuaian it it pe i wah parat ama tamturi mau arkefei andar ha a mau arkefei andar ha a e fei tuaian ma u.3Ke si saroh par pe kiu. Marma u Awuh param am kiutin, ef domba natu i wahen riwe serigala ma maen. 4Parei naram korau pundi-pundi doptin iwaf brema mam ma ni efei . Sepatu dop eyam naram kefei riau salam eiha-eiha hamo amkeng kiu eit paremau.5Efei tarok amkir hir a u ramotih; keg ta friau mata; Damai sejahtera buat ramotin. 6Dopparemau eiharei mima hiworam e fyai. Damais sejahtera mau, amfei jiu yenwei ibemiwa hen diwe. wetau he amfei jiu wit i warallih par ata mau. 7Yambem am kehendiwe ih piramoma u brema, ranu iwaifam amkinit, etiworfam wop tamtutih iwafei fei au an dar ha a it, patut i be upah i warom nar amki huper kiu ramatih kiu ramotih.8Dopef amkirhir au kotatih pe mi miniar koram parema u brema, ma, nih anhana arkor kibun amau it. 9Dop iri mahai waru iwafei rit, kidir yaha pe arkehaf aha peke tafri tarok: Allah i be kerajaan it i we tam ema rag ruk.10Ef amkir hir au kotatih pe nar mimiri ar koram parema u kiu alla mama en kota mau pe aririm ket. 11Dop pamenwe kota ma u ke hahuh tun aha rimfuarit tin, tririm kibun, Allah kerajaan it iwe marag ruk. 12Awatafam a u tarok, Sodom ibe tanggungan it meh papamu dari kota ma u.

Yesus mengecam beberapa kota

13Khorasim eelaka buat ehem! Bait sai efaka lawat ohem. wop ef Tirus dop Sidon it mujizat-mujizat it efa nunrie wau; iri tarok ibe etampenri mata pe anwe ahari ran ranium. 14Wetin pare hamo penghakiman, Tirus dop Sidon iriberat ai mafoi meh mewai, ehem arit ait ehape ada wari? Tapehem amnah arkihpar wautun waro pare fandu iri rar per it! 15Dapehem Kapernaum, ehem arit ait ehape ada wari? Tap ehem amnahi arkih parwautun waro pare fandu iri rar per it!16Efei eiha rei tiri wabun a mit, it to tiriban Au; dop ei harei iwahug param it, iwahug par. Au dop eiharei i wahu para Au it i wahug pal direi ihpar Aupe Awom.
Kembalinya ketujuh puluh murid

17Arenwe tujuh ah ronrit ra lah ra rih parema ma mamro. pe nag tahn di Fransi sipure; nag, tamturi irimar rag hug par trir arbun Aham it. 18Yesus egtafri tarok; Aworom di nag tamtui ef e rar it yen langit e rok ihi. 19Marmau u. Andanduh ei; ibe awaifam tarok am nah ei rim am kitu matu dop amfere dam ro dop kuasa e fei am am ke faktan di musuh pe nar andutih i waroh tanam tarok. 20Tin; iwa wafrin, eyam tarok nar mamro i wacam wop fanggomu ha na nah eit ihag param, wetin tarok kewe ma mamro, wop e yam aharim it ralter an sorga.
Ucapan syukur dan bahagia

21Hamo mau tohe. efanggom efyai e feidi Yesus eha yenwe mamam ro pe egta: Eyau dabuk awatot a waitu eha ham it. Tete, Fransis langit dop fandutin, wop amnah hei to witona nipne rar iri bijak it dop iri pandai, wetin ehem ofanunri iri ne nan it. Ya te te, anha pihpi yenubema a temro.22Amnah hetin tete ibun au ema mimika ya. dop tin, ihap reitih amnah. Eiharei Taman it, natun rei i bem em nah do eiharei ye natun nit ibema iwafa nundi wihi ma u.23Dal duhep Yesus dur irih par etar yiu ah ronrit iribem iribeh pe egtafri: Berbahagia buat eyam ahari malnai efei ahandu yambema am romit. 24Wop e yau a wag tafam tarok . Ou ri; nabi-nabi dop . raja-raja i arpur keromdi ahan duandu ayam amrom it; hep irap keromdi, dop arpur triri arkibun andu tririm ambunit, iri to ihapa triri kibun.

25Hamatih Ahli Taurat it amitu ipur ardar ahimtan di Yesus; Guru andu musti afelit, pe awa henwe pare fya! 26Yesus e honjiu: ahan duandu ralteryen we hukum Taurat it? Ahanduan amnah paremau. 27Tamtu mau e han die ma. Atemit iwaudi Fransis Allah, waudi fatum afudalduh do ta ni mit dalduh u kwe hn di dop tanim biru dalduh, dop andanduh yenuwe atemroi dop Atem iwauri yambema tarokam hamen wei i waf ubema tanim it. 28Yesus eg tahndi: mar mau ag tematin a ku u pe kofei yafihpi, map ehem u koha kuen e fyai.29Doptin i puri top it marmau efya; tam tu ma u eg tahn di Yesus: doptin to eiharei ye ef i dim am hamen wetin? 30Yesus e hon die ma tamtutih yen Yerusalem iu ef Yerikho, hu erok kih yiu yenriwe penyamun-penyamun it mimirya ro.i haf afitobe, ihap koldi i be andanduh eit to beh, andanduh rag fi rahou hi par daldu maruh rah pal di yei nik e fana per.31Bait kebetulan imam tih ima etadi alama u a hiu eromdi tamtu ma u a hiu erom di tam tu ma u erof e altar pe iu ef allakri. 32Tin, Lewi betin ima iwema parema u, pare ag hiu erom di tamtu ma u ima erof e altan iu allakri.33Maruh Samaria beitih ima etayen alla mama en, pare mau u pare aghiu eromdi tamtu ma u atehadi. 34Ha erot eta jiu erom di metai, ha e saffu di pema hidi e fou fiu metai daldui minyak itirpildi dop anggur; Maruh hai yeidi jehiu ibema keledai afo, ibemai pe ha di jiu. Pare penginapan it pe hayen wihpi. 35Emer it sebelum ipur au it amu amu bahai dua dinar duri bunjiu tamtumau penginapan it eg tahn di; kotahndi meta aftap i wafei a ha, ifei e hem belanjai to lebih dari amubaha a wai fatih; tafun awarallihpa ama hepe yau ganti.36Menurut ehem ei hare se sama manusia efei tam tu mau erokkih yiu penyamun mimir a. 37Tamtu mau ehon jiu, eg tahn di: tamtu mau ra ate hadi, ku u pe oma kofei afihpi!

Maria dan Marta

38Hamo Yesus durar ahronri aru waltadi allam u rar hir iu ragma tih, mahniti ahai marta mimadit di Yesus aru ramo. 39Mahni mau ima rafun it tih yen ramo ahai Maria. Maria tin eh matet di Yesus taniarya ibema tira yeni bundi wifantie fyai.40We Marta to sibuk wundu melayani. Igruk jiu Yesus pe eg tahn di Fransis matam wenadi ha, e yau ra fukit i bem ih parau ahikbeh arha aawen wait tin? kuhkidi pe ama sagfuau. 41Bait Fransis e hon jiu. Marta, Marta; ehem fanggo mui iu andit-andit ubema arohtan di tanimpe ogta wih yamnah. 42Wetin, ibema hibetih be and e fyai: Maria ibe dit bagian mau efyai; nar arkeo tarkegdi.

Chapter 11

Hal berdoa

1Haritih Yesus iu paretih pe iwefei mahawi; pare dabu yei die fei daldu maha wit; ahronri tih I him tan jiu: Tuhan kofanun I dim ma mahawit iwaf Yohanis e fanun ri I be ahronri tih I him tan jiu :Tuhan kofanun I dim ma mahawit iwaf Yohanis e fanun ri I be ahronri rit.2Yesus e hofri u: e yam amput kefei mahawit. Dabarim ketot kefei af tin: Tete, a ham it e fya ma-u.U bema pare oha wenei iwama.3Bre ma kwei fidim a ma,i waya. Jidim tarok.4Dop kohahuh tan idim i broyen idim it. Wop idim ma mahuhtanri i rirahafau salah buat idmit.Dop kuor i-dim autap pare. walli ra-rie-wau it.5Ma ruh egtafriahronri tarok : e fei pani mama en ukuu. Kota di au anarba-it. Pe u kogtahndi : rarfi; a wu him u pinjam homei tou. 6Wop e yau anarbaitih hae amehe nawe ramo yen arya hiwema e yau ramoroi anduh ha-tap a wehn di pe i wan. 7Tamtu mail yen ramo mail nar i wagtafua put : e hem menggang gu e yau alam tai awo hei-hi awaurar andabouri i be i dim am yafre amen muni : e yau narawa_kiaha pe a wei fu.8A wafta fam tarak : ef iwaffa nare i-wa-kipe i-wel-fam; wop tamtu mail i bema a nar ba-i-; dopef i beeara tam mani ha-tap inau; iwa_kiaha pe i bun jau.andumau ami himdit.9Anduha pih pi a wa-tafam a-u : Kihimdi map i wettabum fam : au tarok : mimirim ki-tuk ; map alamtai i wafufam.10Wopei harei uku himdit iweitu.eiharei uko harweldit , u koromdidop el harei mimim u ku-tuk: alam tai iwafuhndi.11Taman fainta e fei tarok amhamen wetin hamo na tun it i wahim ditamun it a_ni pe taman it wehndi au matu ganti ani ? 12Effei i wa himdi ayam pano top hamfere danro andiwe rabun diau ? 13Maptin effeyam kirorim am hamen wetin andu ef yari hepukun riau natum rit ; andefei eli ba. Tamam mau e matet yen sorga ! it iweifam tarok fang gome fyai efiri arkihimdi.

Ye'sus : dop. 'Na'tam tu:mat;12 : 22-30; mark; 3 : 22-27

14Munitih Yesus ihkieraruldi na-tamtu yendiwe tamtutih tani pe e fei di ara ha-tap. Hamo na-tamtu mau e brohpar ; tamtu ara ha-tap it arai tebroh parpe iueg ta wihi, mahap iri hefam arhoraren wei he ran.15Beit tamturi mau arhor urenweito; rih al nag-ta : itera-ruldi na-tam tui dit Na tamtu bekuasa natamtu mau dabu.16We rih to arhumdi andutih iwen sorga i wata dia ma.arpur kemnahndi.17Beit Yesus i be emnahri i ri be fatur yatui maruh eg_tafriu : Kerajaan arenwetin iwora haftih_tih. pasti iwat hanhanah : dop iri rahafaha huri harmai ar kehattih-tih pe arkif rih.18E fna-tamtu itoma iwor a haftih-tih. Peii warohtan i bema tani andi wabun affa be pareha yenwe bisa i wafah tan it. Wopeyam ma-tipur e tau a worarul di na-tamtui to kusa natamtu dop na-tamtui to kusa natamtu dop na-tamtu mau dabui.19Tin; ef eyau aworahul di na-tam tui ratibe dab ui tomat be kuasa : wehem hanandu kuasa ehem tamturi rafrotrei-tuwewau itarkerarur rar it ? wop iri mame urkenwe afehem be hakim.20We tin efei awa rarul di na-tam-tu a wet Allah ibema kuasa; mapit mar ma-u Allah par e hayen weidal-du i we tam e ma.21I wat rei tih i waf bir biruh pe lengkap bai pa-ai iwada -midi ibema ra moi map an dan duth arendiwe arken we fya.22Weefei tamtutih biru i wundu dari tamtu ma-u-map iwa ra ruldi mi ma hiwarahndi map tamtu ma-u-iwa yotak ol di ibe baipa-a-e fah tan di yenwei; pe i wa hat wa he an da duh e - yotardul dit.23Eiharei nar ukonen au taruk arya , it melawan E yau ; dopei harei nar u ko tau tatau ; mapit i wor a hat tih-tih.24Pare fanggo mu han na nah it iwabrohpal di rei tih map i we nam rem a yao. Pare ai puti hoi tap it i wa har wer pare i watu a fah tan it ; wop ihap pe a wa rom map i wa la-tapur : E yau to a war wer a -u. ra mo a wuh pal di yei nik it. 25Ma ruh e iwe ri u pe e rom di ra mo momau ber-sih rayaore pe andadush eit ra-men e-fya 26Ma ruh e brophar pe wihi durat tujuh fanggo mu hanarit lebih kirori wunduri dari ibema tani ; pe tarok ra fau rar hir arhan wih pi map tamtu ma-u iu erohtan-di wundu tani i hap afei farheh yen wei.
E i ha rei ukoha kuen ef ya

27Hamo Yesus wifantit hep yeneg -ta ; mahni tih yen riwe pare hefam ar hor a ren wei, e-tahndi: i wa hen we fya. mahni mau i bun wit dop hihi ra hu ai fui :28Beit E-tipure : Nane ar keha kene fyai iri trirfinu rafrari e-wau Allah tani wifanti pe rarhor rihi aren we fatur yafu e-fyarit.
Yunus anduaru E ha yen we mat ; 12 : 38-42

29Tamturi mafalni hefam arit ra-pun die ma Yesus pe Yesus e-ta angkatan tin angkatan kirori. Irito arpur keromdi tanda tih ; tapi waftarok tin ar tanda tih a wefri tanda nabi Yunus.30Wop i mel i waf Yunus i wabun tanda buat Niniwe be9 Rei nah e fy a tin i ma i watendi buat angkatan tin31Pare homo penghakiman ; ratu yen fafa war it i wag kiaha i worar iri angkatan mautin hep rei iwama. wop ratutin yen fandu haro i pur firabundi Salomo ibe hikmat it. Dop tin mar-ma-u rei am yen we patin lebih dari Salomo !32Hamo pare penghukuman Niniwe bei am nah arke kaki kerfar para hatarok angkatan tin, petarok arkeidiau pe hukuman arkehndi. Wop Niniwe bei iri e-penri hamotrir ar bun-di Yunus dop tin ; marma u. reiam yen patin it top lebih dari Yunus.
Yafu Yen Talnim it.

33Nar rei tih i wa top ta pelita pe i waharbabir pe i wa bun a hi au amo fro u mu ef parot yafrau fafa am nah iri rih arkirhir a mai ap keromdi ibe ta niu ru 34Aham mat naipe lita yen ubema tanim it EF aham malnai efya; uruit wahodi tanim it. We a ham malnai efya; uruit wahodi tanim it.We a ham malnai efya ; uruit wakio di tanim it. We a ham malnai jahat tani mit iwen wepare al lamo 35Andu ha pihpi a ha maudi pe tani uru yenu eit nar iwe pare alla mo36Ef tanim daldu hei uru iwafun u iwe nu tanim it map parerih nariwenaral om. Map amnah eit uru wafun imef pelitai uru i weifam i wabun af pelitai uru u wahuwit
Yesus ehmbetri Farisi bei dap ahli - ahli Taurat Mat 23 : 1-36 Mark 12 : 38- 40. Luk ; 20 : 45-47
37Yesus i be andar haai e fei urifanti eg-tafri daldy farisi bei tih ihindi i wan brema i be ramoi. Manuh ihir iu ramomau pe e matet yan brema. 38Farisi be mau heran a-hiu eromdi Yesus i hap amfun ibe mau heran a-hiu eromdi Yesus i hap amfun ibe mi mail hep ematet yan brema.39Yesus eg tahndi e yam farisibei eyam mamfun ibe adawar hei darirapo dop piring tin we ramoro hei egno kemher rampasan dop kejahatan mahafau it.40Hei e yam i hap keminah andanduh; effa it rei e e fei ibeada warhei ramorohei o maanehpi be e fei ibe ada warhei ramorohei o ma anehpi be e fei ?41Wetinto ibe murit i waf sedekah dop mar-ma-u. Amnah et iwaf bersih buat ehen42We tin e yam faribei celaka buat e yam wope yam to bayarewau persepuluhan dari amubaha maltir rare e wau it dop airau. Beit e yam amhug paldi keadilan dop Allah ibe kasih. Tih musti amekefei, werih nar u kuhuh parar.43Celaka buat e yam Farisibei wop e yam ampur kenya nawa-u di muka; hamo i badat it, ampur e yam top arketot am a-waupare pararit.44Celaka e yam wop e yam ef ripit tenda i hap kiltirit iri nane arkefrofau afohel nare arkemnah.45Ahli-ahli Taurat mau tih e hohn die ma Yesus, Guru ; Ehena wihi ohemai to otidim a46I ma e hofri u. E yam emma celaka e yam ahli-ahli Taurat it. Wop emma ai mafo be mambun ri au balliafo. Penarar kefar Weyam sendiri mimirim i hap ketarpur keromri mimirim para hibetih pun tauhe.47Celaka buat e yam wope eyam a nam fei ripi nabi na bit we yam tapurim ra bari ibe altut tarok rarper.48Hep it anduaru da barim madi bahwa e yam ma-tipur mar-ma.U e fya andar fei it. Pe altut ne nabi-nabitma-u pe amfei friripi. Arkimbun49Anduh pihpi Allah hikmat eg-ta: E yau am nah awah parar nabi-nabit tarok rasul-rasul pe nabi-nabi mau rih dop rasul-rasul it ma rihtarkitut pe arkerohtanri.50Amnah dari angkatan ma-u, tin iri tuntut nabi-nabi iri talni dara etar pirit mulai fandu i but di te hai.51Mulai dari Habel tandara apiwema Zakaria tandarai altut pe rarper ihi mezbah ritu dop Allah ramoi ; petin Awagtatamau tarok : angkatan tin hep iri bero arketweyan52Celaka buat e yam ahli-ahli Taurat wop e yam amitri kunci pengetahuan ; E yam behnar amkir hir au ramoroh dop iri nane arfei ta-di pe ar purkir hir i e yam nane amambun fanri.53Dop pare hamo Yesus yen pare mau erofemfar it, ahli-ahli Taurat dop Farisi bei ibema altanendiwe pe alna trarer ra-di pe anarar i we soalandanduh.54Anduha pihpi tarokanarfeita ; pe amnah arkirhir, sesuai andi bema eg tafrit.

Chapter 12

Wifantit khusus buat Ahronrit

1Hamomau tohe tamturi mafal nit ou ri ; armi pe arhor mahaptin tarok alnarhir rana nontan ; map maruh Yesus mulai itu wifanti alla, pertama-tama ahronri ; eg tafritarok kenwe four wefya. Ketahtandi ragi ; andit to kemunafikan farisi bei.2Dop tin ahandu andutih amkehofan it ; nar arik ifudop nar andu tih iwama-ma ne, penar arkem nah ; 3Andu pihpi ahanduan damkeng keg-tapare a lamoi, triar kibun pare fan duru. Dop anham andam kegtauririm ma-mariiuaf tritim finu beh. Amnah heit triar kibun pare fan duru. Dop anhara andam kegtauaririm ma-maniiuaf tririmfinu beh. Amna heit triar kibun kamarwarfinuroi ; amnah arketa friahi atoramo a foh.4Awagtafama-u. Anar bairi ; atarum eig naritap iri te bema arkitut talni mit tobeh, pehamotih to nararkefei andanduh 5E yau toam nah awafanun am tarok ei harei e yam musti a tarim iwag nadi. A tarimagnadi, rei watut dalduit it op andanduh ibema pe am nahi wa eli pe i war yau naraka. Marmau a wog tafam i-u a tarim ag-nadi6Ahanduba ; da-di natu mani hamo jual it lima ekor amubahai ru ? iwau a fihpi nar hibetih dari andu mau Allah fanggomu iwat tapdi 7Doptin dabum rau harenwe dabum it to ibe ramnani am nah andupihpi a tarim agnatop wope yamtop lebih berharga efei dag dinatu ara rorih tin.8A wagtafamai Ei harei mengakui eyau manusiai a harifuar i. Reinah abao mau ima mengakui tamtumau Allah Hei jareroi a hari fuarit.9Wetin, eiharei u kognani au manusia ahari fuar it;ima iwag nanidi Allah heijareroi a hari fuar it. 10Reitih andukog ta dia ef reinah bao mau it iwahahuh tandi bro we ei harei i wag tadi wihtaru buat fanggome-fyai nar iwahahuhtandi.11E fei hamotik e yam arkoran au pare majelis-majelis ef pemerintah-pemerintah ; dep penguasa-penguasa ; a Tarim ag na tap e fei andam kegtafri affa buat yam bema talnim it12Wop hamoma-u fanggom e-fyai rei iwafanunam ahan duandu am keg ta fri

Orang kaya Bodokma-u.

13Reitih de arhoremahefam atin eg tahndi Yesus ; Guru; map kog tahndi rafukit it pe andanduh eit bagi idimrat 14Beit Yesus eg tah ji.u ; Ei harei yei jau eha Awen afhakim buat eyam ? atau pengantara buat e-yam ? 15Elagtari tarok : keng kemfandi fani fang gomu amnah amkeh faldi andanduh iwanen andara-ma u; wop e fei rei tih andanduh tami harki ouri ; i be hidup it i bem iwendi i bema kekayaan it tobe.16Daldu hepe lagtafriutarok ; wihyalatihibero egtafri : camtutih kaya ibe waneito hasilit ibe hepou-ri ehsefam 17Ibem ihim taniki a-tero : Tin andawafei affa ; wope e yau tempat ha-tap-pe a wag mene e yau wanetin ibe hasil it 18Maruh elagta : Tin anduaru musti a wafei wop e yau tempat ha-tap. E yau musti awah karer lumbung-lumbung tin pe awararfei wunduma pe am nah e yau gandum dop andanduh tanik harki pare awabun auken it.19Daldu hep yabem awag tahnidi yabema atekro ; tanim harki tinouri aren u-we-eh sefam buat bertahun-tahun ibe kenamit ; tin ehem istirahat pekuen kwinhe ranu tomakuhmuh, pekwenema-mamro.20Beit Allah tani wifantie heta jema : Ye ehem badok ; pani tin toh ehem jiwa arke kerakeitu ; tin ahandu u bun iu aren it ibun jiu e ha hamotik it ? 21Anduar i wau afihpi iwabunit efei ei harei unkonen kofau awau tanim harki buat ubema tanir it tobeh efei nar, kaya andan duh Allah ahafuar i
Ef. Atem egnauw.mat ; 6 : 25-34 ; 19-21
22Yesus eg tariu ah ron rit : Anduha pihpi a wogta fam i.u : Atarim agnatap e yam kamhamenwetin efei aharu duan du e yam tarok amkin it, dop nar atem i wagna efei ehem tanimit efei a handu an e yam amkorahai 23Wop ukohakuenei topefya ef brema dop atanimit op lebih penting dari ma-o.24Matarim kenari aranapo i iri to i hap kifau dop ihap ,menuai dop iri gudang atau lumbung ha-tap toh e fihpi Allah be brema yen difri. E yam top it amhamenwei lebih elari mari natu ma-u.25Tarok amhamen wetin efegtenape iwaladai ne arya munih efanduat e hayen wei 26Beit ef e yam nar am kefei andutih rahe-ahandefe ama ateme par hu di wihitih it ?27Ahari mau dihe didu bakung it ; it ihap ahaf dop i hap i hap a haha, wetin E yau awagtafam Salomo i be an duare ha yen wei, i hap etahu ma otih ef yama-u i waf di du mautih.28Wetinefei ai raputi arenwe witiroi ahtap tin arkehakenwe amerar kir yau yafu : Allah anduar iwafei apalagi e yam ; e yam nane i hap percaya.29Jani eyam naramkeg tawihitih efei ahandu e yam brema amkinit, dop a handuranu am kihmuh it; talnim apar hutap.30Bangsa- bangsatin amnah al naharwaweldi amnahefei iri i hap kei ral di Allah. Wetin ; Tamam it em nah ef e yam perlu amnah heit.31Wetin , keharmeldi i be kerajaan it ; mape amnaheit iwadai nefam amnaheit iwadai nefam ama.32E yam nenan ya fo hi betihtin ! wop Tamam it berkenan i we tabunam a-u. Kerajaan ma-u.33Andubemai tanim harkit jual pe kuetau af sedekah kuefri ! Tin ehem e hem kofei pundi- pundi nariwaftua ; iwaf harta hibetih iwen we surga parenar iwaftap, pe hararket fanwanatamturi nararkiru-di- dop narar kerohtandi pekang karear keba kuldi.34Woppe pare u bema tanim harki arkenei ; fatumafui imaiwen wihpi.
Kohakuemfana wa-u mat ; 24 : 43-51;

35Ohawenei mourim apit kofau koyo dia au ; dop pelitai ibem anen a harbir a-wau.i36Doptin e yam musti iwaf iri al nem fan jewau iri betuan mau iw pare arfei domo perkawinan pe amnah iwama pemima hi wa tuk alamtai dalamtai am ke-rahndi37Berbahagia de iei ibem aren we pe al nem fandi iri be tuan it hamo i wa wa mai. A wag ta fuau, marma-u.amnah i wafau mour yapi pe i wah kiri arkean pe arkin bremai, peamnah ibem i watar yama pe melayani tarok38Dop pare i wamai pani mamaen a ahtaptinta pe i warom ri i bem anduar arkeha kenwe ; berbahagia buat tarok.39 ii/etin wihitin tririm kibun ; E fei tuan mau i bema ramo mau i wam nah i wag fi ma neifa. Fan wana tamturit arkema ; nare mata hiwenari i be ramoi arkerer it 40Vetin emma amhamenwei ketahrital nim ; wop rei nah a bao mau i wamai , e yam naram kemnahn di.41Petrus eg. tahndi : Fransis ; i dim tarok tinta tine pe ehem wifidim e ma perumpamaan , e fei taroh amnah a ? 42Yesus e hohn jiu : Wetin ei harei i wag mene ramoi i wafahtan enwe. dop bijkasana amnah tuan it i wei jaha buat i bema hamba-hamba pe bremai i warur fri awau pare i bema hamo.43Berbahagia buat hamba fainta rei tuan it i wama pe i waromdi yen dit e rofhndi i be tugas i bun jiuit 44A wag ta fam tarok ; marma-u ibe tuan it i we i diet jaha rei i wa dag mihndi i bema andan duh eit45Iv e ; Ef hamba mau hanhanah i wag tahi en a tero : E yau tuan it i hap a ma mi ; I wamuh pe i wa henwe mabuk ; 46Maptuan mau i be hampi i wama hamo mau nar u kom nahnfi ; pare mau hamoi ehem nat ukomnah, pe iwafum pi waper i wa fei di i watenri iri nane i hap tri ri kim bun jau wawit.47 Vetin hamba mau rei emnahdi e fei tuan it i be mau it ; Pe i hap tani ar hol tan af anduaru tuan it ipur ahenwei map andu fafe i wag fi a hou hiu par.48We eiharei i hap amnahn di tuan it ibe mau ; pe iwafei andutih e fei i bema yen i him di ef barwaru i wa fi aha par, map barwaru i wa fi aha par map barwaru i wafi aha parma- nih. Ei harei ye itop i wanen aruhn ja wa wit ; it hamhamoh dituntut ; dop eiharei ye di perea yakane wau it ; map it i bema ham hamoh dituntut.
Yesus iwetama pemisahan.mat ; 10 : 34-36

49Awomatin amnah yafu i awahau fandutin, dop tin hanandubae yau harapkanit , yafui i be iu e har babir ! 50E yauto harus ranu ar kepar au ; dop fatuk afu irihpar wundu sebelum andu mautin i wau maruh eit.51E yau ma farhep e yau a womatin awai tema damai fandutin ? Yerou i bematih a wagte fam a-u. I hap af damai andito i waroh tanam.52Tin mulai ah tapin mulai i warohtanri e fei lima orang arkehor kenwe ramotih tou rit melawan ru dop ruwit melawan tou.53Tarok mulai i warohtanri Taman it melawan natun tamturi dop natun tamturit melawan taman it tinan it melawan natun ha mahtitei , dop natun mahri melawan rinan it , E nan ha tamtui melawan e nanha mahri dop e nanha mahrit melawan e nan ha tamtuteit :54Yesus juga berkata kepada orang banyak, "Ketika kalian melihat awan muncul di sebelah barat, dengan segera kalian berkata, 'Hujan akan tiba,' maka terjadilah hujan. 55Dan ketika angin bertiup dari selatan, kalian berkata, 'Hari ini akan panas sekali,' dan itu terjadi. 56Orang munafik, kalian tahu bagaimana menafsirkan kejadian di bumi dan di langit, tetapi bagaimana kalian tidak tahu cara menafsirkan segala yang terjadi pada masa kini?57Mengapa kamu tidak menghakimi apa yang benar bagi dirimu sendiri? 58Karena ketika kamu pergi menghadap hakim bersama lawanmu, dalam perjalanan kamu berusaha untuk menyelesaikan urusan dengannya supaya tidak dihadapkan pada hakim, sehingga hakim tidak menyerahkan kamu ke tangan petugas dan petugas tersebut tidak memasukan kamu ke dalam penjara. 59Aku berkata kepadamu, kamu tidak akan pernah keluar dari sana sampai kamu membayarnya dengan lunas."

Chapter 13

I Bro dop

1Hamo mauto tamturi maneifa aritema iniri ar mi rag tahndi Yesus e fei Galilea bei ; iri be ta ni darai Pilatus dur e dai ne korban tandara mau ef korban mau a u riu ef persembahan it 2Yesus hof rie matarok : E yam mapfar hep Galilea be : rih ; wop tarok ramnahndi ? 3Tau he ! Awag ta fama-u. we ef e yam nar i wa tam pe nam, e yam toamnah i warohtanam e fei cara ma-u.4E fei yamt i ma-farhep delapan belas orang ; iri rarper menara yanwe Siloam it eta-nan ri. Iri kesalahan arfei it wundu dari amnah iri arha-renwe Yerusalem it ?5A wag tafamau Tauhe we efei e yam nar i wa tampen am ; mape yam am nah i waroktanam a fihpi :6Maruh Yesus e lagtari wihya latin. Tamtutih ibema pohon arai ibut yendi anggur witiroidap tin e ma ipur aharwe rarmur it ai ma-u 7Maruh egthandi tamtu mau edagmi di, yemfandi witiro anggur ma-u : iwef tiga tahun awomapeawo harwerar pohon ara-tin ibe murit peihapwaromrih; aitin to kooparhe ! i pureneba wanetin andit pereum8Tamtu mau e hohnjiu : Tuan bahibe a buten wihpi satu tahuntin ; tafum awari a tahndi rifuit ; pe pupuk awehndi.9Baje tahun i wamatin hep i wayaru : wetauhe ; hep ko opar !

Iri Mahai waru idir yeha perahafeha sabat hamo :

10Hamotih Yesus i hir pewifant efyai yendifri ramo ibadat hamomau i badat it .11Pare mau mah nitih hae delapan belas tahun na-tam tau ihir jeha mahaptin andefeidi op ada tawai tau mahnibun pe nari iwag ki atu dagmeh12Hamo Yesus aghiu eromdi mahni ma-u ; ihim e otaldi pe eg tahndi : Nenwai e hem andefei u yenei ibemfar. 13Maruh mimai erer par pe ibun jiu mahni ma-w map mahni mau ig kiyitu per yendi-die ha Allah a hai.14Beit dabu yenwe ramo ibadat mau,kiroigkidi wop Yesus e tapuldip cefeieha-maruh egtafri u tarok ouri arhorarenwei ; E nam harito buat amkefei andar ha a. An duh pihpi sala satu hari kikema pe am kehafaha.nare hari sabat15Beit Francis e hon jiuegtahndi : E yam to munafik be. Tarok am horamen wetin nartih u ku pe ukuh paldi em bu atau keledai it i wabrohpar yenwe dir warfinuroi kue jau pare i wamuh ranu. Sabat hamoi16I wauena- fihpia mahnitin, ef delapan belas tahun nagtamtui e fau yenwetanit ; jadi wa ru mau musti ukufu kue di ; wop it to ima Abraham be tapun raba ?17Dop pare hamo egtahn jiu efei it ; i be lawan it to malu efeiri. Petamturi mafalni amnaheit mamro etatiri wop wih yala mau ef yai ibe diterof.
Vihyala tihro efe sesawi afu dop ragi mat 13 : 31-33 ; mark 4 : 30-32

18Yesus maruhegta : Andiwata di affa tin Allah kerajaan it dop tin andauta lait hanana wihyai wa tadi afei it ? 19I to i bunef sesawi afu mau i wa but i waf fundu pemani-mani alnau rababup it rau it arkefei au ibe rai20E lagta er weriu : Andawa lait hanandu behe iwatendi we kerajaan Allah ? 21It ima i bune ragi ; mahtih i wet pe iwa parah yau adaeine tepung terigu sukat opamnah-eit i wati.
Ei ha rei Ukohokwen efya

22Arenwe Yesus munitih e rof dit-ealdi kotatih i wau kotatih dop ragmatih-i wau rag matih wifantie-fyai ditero op iu Yerusalem 23Reitih a mih tudi pe i him tandi : Fransis tam turi mafalni arkiu kenwe pare fyai ruba ? 24Yesus ehofri arhora renwei paremau : kefeita-di pe kir hir ketadi a lam ta nantoh mau ! a wag ta fam a-u : Tamturi mafalni ouri arkefei ta niau25Ef tam tu mau i wag kia pe i waltir alam tai ; eyam amkefar adawar pe i waltir a lam tai-e yamamkefar adawan pemimirim am keng ki-tuk ; alamtai ! amke-ta : ko-ru fidim alamtai ! peamketa : Tuan ; ko rafidim a lamta ! i wahofam a ma pe iwag ta fam a-u : E yau tihap weiraram e yau amen ihifa behep ambua mi-a 26Map e yam amkegta : idim i be tarok amin brema dop ranu tom idim mah muh a ham fuarpe wi fanti allai urufidim a-u. idim kotai alla ma maen.27Wetin iwa lagtafam a-u : E yauto i hap wamnaham a men ihi fa be a mia. Kef tap keinik a hok fuar it ; hei e yam nane manen maha fau wihi hana nari heit.28Paremau hep arkeromdi kawari dop wir mata ag.mu.ha mo am keromri Abraham dop isak dop Yakub dop nabitam nah arkehor ken we Allah paribem yen wei.we eyam feararkorau ada war 29Pe tam turi mafal nit arkema arken he miwar, warhewardop pa rawar dop fafawar pe arkean kin brema pare Allah i bema yen wei.30Dop tin ; marma-u wop iri ahtabe altar yapi ; iri nane arkehat mata dop iri nane arfei matai ; arkeraltar yapi.
Yesus musti i waper Yerusalem ; Ateiuehadi Yerusalem.mat 23 : 37-39

31Hamo mauto Faribei maneifa armi perag tahndi Yesus komfar patin kuhpaljei nik wop Herodes i wafunu peu koper 32Yesus e hofriu tarok kemarfar kiu pekeg tahndi Serigala mau ; E yau aworarur rar na-tamtu dop a mer dop kamer thanio a wafei af tap.33Wetin ah taptin dop amer-dop a mer hano e yau a warof peawau maruh wop nar i waftih nabitihe arkifun pe i waper Yerusalem.34Yerusalem-Yerusalem ; e hem rei wenu tut nabi-nabi pe fati oma-ma-funtari-ri ihpyar aralta mema! Awoma pa-papa aupur wafau ri natum rit i waf ayam mahni i wafau ri natun it ; arkena we pau fafa we yam talnim e haf rih.35Mar mau E hem ramotin amnah arkihpaldi peiwei nik tanara hag-tap wetin a wagtafam : E yam nar am keral lom au;op hamo mau hep amkegta ; Diberkatilah rei iue ma dit Fransis a hai !

Chapter 14

E rarfeiri Rahafeha pare Sabat hamo :

1Hamotih sabat hamo Yesus iwe tadie ma dabu farisi bei tih ramo pe bremai yan ihpi. Tarok amnah arhor arenwei paremau matari alnenadi2I hap henam ; reitih mahai wari e feidi tamit i u yei pir a muhtudi a hofu ar it 3Yesus maruh egtariu ahli-ahli Taurat dop parisi bei eg tafriu : effa hari sabat it bisa om ; a ko sag fudi mahai waruit to sabat hamo eiffa; bisa om4Tarokam nah arir yeftap maruh etapur mahnimau mahai waru efeidi tun e fei e ha peih kidi pemfar5Daldu hep egtafriu tarok : Tarok amen wetin efei natun ita ; efei lembu a wiwatahih paret i warok ahyau ralnipitih nariwatapur aetaha,sabat hamoi ? 6Iritto ar feita mau andar kefei jaffa.7Wop Yesus a hiu eromri tamu-tamui arfeita pearpur keanau pare terhormat egtafriu wihyalatih tin buat tarok 8E fei ei harei iwa fa-yu pe u kuu domo perkawinan Yerou kean tap pare terhormat it wop mungkin ibe e fa yodi reitih ahawundu dari ehem 9Amnah tamtu mau efa yam ratit iwatu ama pe iwagta fuapur tempat tin kwehndi tamtun-tunmaruh ehem tanim mani ukuki ukuu komatet pare iri hanari ranyan e wau it.10Tapi pare hamo e hem e fa yu it ukuu komate pare hanari ranyan e wau it . E fei tafun ramo mau Tuan it iwama iwagtafu au e hem : Ahrok ; silahkan ku-kikuu komatet a hari fuar ro peanduaru e hem to irithormat e hem pe u korom pare fya a hari fuar itpare a hari yenemawei 11Wope iharei iwei jet a ha ibema tanit map it arkihpal jahyau tanwar we ei ha rei u kowahi tanim dalduh eit ; iwei jeit u wahau yatwar.

Eiharei arkefa yo dit

12Dop Yesus elag tahdiema tamtu mau efa-yadi : Pare hamo u kupur kofei perjamuan it wahitu efei pani yerou kofaya ritap ahrom rit of ramrurit ; ef yam bem ramo hibetih efei iri aren nuetatai e farhorit iri nane kaya wop hamotih iri bero balas pe irima arkefayu.map hal mau tin u korom arkelaifu.13Pare upur kofei perjamuan it kofa yori iri hati anduh hag tap it , iri eiri hanari eit ; briltap it dapa hari malna e bak it 14Mape hem ham bahagia ; wop irit anduh ha-tap ef iri bero balas it. Buat e hem wop e hem balasan it wei fu pare hamo iri rafrof rag tanen diwefya arkegkaki kerfarpar it .
Wihyalaier wer iu ef : iri nane arharenwe mat ; 22 : 1-10

15Paretrirarbun wihi ma u tamu-tamu mau arhoran wei tih egtahn di Yesus : Berbagialah e fei iri nane arkefau kin Allah i bema pare yen wei 16Beit Yesus egtahn jiu : Tamtutih e fei perjamuan tih wundu pe e fag yori ouri ar horema 17Hamo perjamuan mauarpur mula-i ih kiri i be hamba-hamba-i pear kegtafri tamturi mau ra-fa yorit ; kema, wop andanduh eit ibe eg dahdaldu18Beit tarok rafau arhim di ma af ; Tih i beh matah eg tahn jiu : E yau daldu pe a wuftiait ladang dop tin e yau musti awau peawa warom e yau a wu him u maaf kan e yau 19Riht ragta : E yau ibe awufti lima pasang lembu kebiri doptin a wau pe beh e yau eoba ; awuhimu maaf kane e yau20Tih i ma egta : E yau to ahtap be hep await mahni andu pihpi behep i hap wa ma21Maruh hamba mau eral lihpar e maeg tahndi Tuan it maruh tuan ramo mau kiroigki ; peeg tahndi hamba-u. Tin he kuu ala nenenan a ren wei dop lorong kota peku kuorar ama iri anduh hal ta tap it do iri hanari dop iriahari egbakit iri eiri ha-tap alnararir hei22Daldu pe iu elagtahndi tuan mau : Tuan andu ota fau it ibe awofei beit i ma e fihpi tampaito i hapag nok.23Maruh tuan mau egtahndi hamba mau kuu, kota kuen au ramramoh kohahih nerarpeki kema kirhir e yau ramoi pe iwa nog 24Wopa wog tafam : I hap tih tamturi mau iri efa yorit arkean kin jamuan ma-u.25Hamotih ouri ; tamturi mafalnit rafauanal tadi rendiwe Yesus pe ana ruwe ; maruh duri rih par pe egtafri tarok 26E fei reitihukota wama dop naruku urpaldi taman it, tinan it ahun mah riteit ; ibe netapu, rafun ri ; har tamturit dop mafal ni, dop ibema tani i to nariwenau af yabem ahrok27Ei harei nar ukwe far ambar it peukorof kotau, ito ihapaf yaben ahrok.28Wop wi harei tarokamen wetinto. I wapur ei jaha menaratih ; pe i hap a matet afei anggaran i be amubaha mau i wabroh parpe andarha a ma i wafei aftap it 29Am nah hamo i wabun a hi ibe dasar it pe nar i wafei aftap ; map iririh arkeromdit arke-tadi 30Hamo yen e tai : tam tu mau mulai e fei pe ig yitu ; hep it ihap sanggup iwafei af tap it.31E fei raja fainta pare hamo iwapur au ei dibare melawan rajatih i hap a matet fin pe effanggo muama ; e fei it i wafahtan na ; effa sepulu ribu tamturi bisom ; i wagkiaha pe melawan dua puluh ribu tamturi bisom ; i wagkiaha pe melawan dua puluh ribu tamturi ? 32We pare tau hei musti iwahpaldi reitih pe iwa-u a him tan ri ibe syarat-syarat perdamaian it selama ibe musuh i hap ki rug a.mai. 33 Emma e fihpi : e fei amen wetin nar u kuhug parartanim har-ki e hem to nar ukorof kotau af yabem ah rok .34Garam it memang e-fya-we garam mau to i wawa ranuh andu kofei affa hep u kom nahndi me re ? 35Narukorarfei andanduh tihefya ; buat witiro dop i wabun af pupuk ; dop arkeidi pe fear akor. Ei harei yetirafinu i wendi wei ; tiri wabun ; map tiri wabun

Chapter 15

Wihyalai erweriu ef.Dpmba ahafu ef tap itmark ; 18 : 12-14

1Iri rafau raltir rare wau , amubahe belasteng it dop i brotamturit ibema ragta jemami Yesus triti rambun jewau wifanti eg-tau it.2Faribei dop ahli-ahli Taurat it alna mamam tan pe regtai : it mimah dur pe du rar rafau arin brema3Maruh eg tafri u ; wihyalatih ibero 4E yam tarok tin ei harei fatuf domba seratus e-koe it pe hibetih it a hafu hagtap : pe nar iwah parar keinik sembilan puluh sembilan itar- kene padang gurun pe iwau a har weldi hibetih emfar it opi wawarom di ?5Dop pare iwawaromdit ; i wedi piwabun bao afo mamam ro ?6Dit jiu ramo maruhim himri anabai rihar dop iri ramotatai efar hor it pe egtafri tarok : Kematarok tafau mamrotet wope yau dom batih e filang tin a ibe a woral om di 7Awagtafam : au : hamotih i wau a fihpi surga hamotih amkeha kenwe ma-mamro wo iri ibro yen riwe tal nit i wag penri ; itop lebih dari ef ma mam ro heit wop sembilan puluh sembilan iriar haren wefyai iri i hap arpur atampenrit.

Wihyalatihroer weriu ef a mu baha be efilang.

8E fei mahni fainta rei ibun iu aren sepuluh dirham pe hibetih i waf i bang dari maneifa arendiwei. Iwatop tapelita pe iwa ya ore ramoro hei i wena harwel di mam ma-ni op iwa watahta-di ? 9Op pare i wawarom it iwahimri anar bairi-dop iri ramai e farhor it pe iwagtafri : Kematarok mamrotet ; wope yau dirham efilangit ibe aworal om.10Awatafam : Hamotih amnah Allah Heija reroi irima ma-mamro wop tamtu hibetih be i wagpendi
Wihyalaierweriu ef Reinah ef ilang it

11Yesus e lagtafri : Tamtutih natun it tamturi ru12Ber yatanei egtahn jiu taman it, Tete awuhimu e yau bagian it dari hak yen ramorotin ; eyautobe u kueifau. maruh taman it ibun ihi efe i wahe i bun firait i-u13Arenwe muni maneifa dur er hir ; beryatanei jual ibeandanduh eit maruh e brohpar pe iu ya or. Paroi efei eftap ibe andanduh dur iu it.14Op pare hamo andanduh eit efei ef-tap ; amnah hep hamo mau pare iu yenwe mallir yiwe haf rih hep ima i weharwel diala15Marih iu pe yene sahfeidi majikantih andar ha-a- tamtu mau ihkidi peiu yenedag miri paro 16Maruh mourieftih i pur andutih a horai e ne mouri ipur atir bremamarapu ef paro mau bremai hep eiharei i wa bun dia ma17Hep i witu e fahtan kep fanggom ui hep i wemaegta : Anduroma nih ma iri nar feihn ditete ramoroi ; hep e yau tin wog far waper paretin18Tin awag kiaha pe a wau a wata jauTete pe awag tahn di ; Tete ; e yau awofei i brotik wundu yaweha sorga ; dop ehem tete19E yau nar awalan weaf ubema natum kofei auaf iri anarfei fuandar haai tih tete20Maruh igkiefarpar e ha ; erof ; eralta jiu taman it. HAmo yenerof iu aryah taman it aghe meromdi maruh fatwafu igfi peatehadi. Taman it maruh eharir pe iwigtudi pe irhir peefan hahidi.21Reinah mau maruh ehtahndi taman it Tete ; e yau awofei ibro tih wundu buat sorga dop e hem tete, e yau to i hap af e hem be natum.22Wetin taman it egtafriu i be hamba-hamba aren weramoi ar ket jubah ahtabe afafui pe arke jahatanit dop einein i toma arhol jema mu mapara dop sepatui tom aujeha a eit.23Dop kiketapur lembunatu tih keopar kewawiu pe tarok bre mai tan tafa u,ma-mam ro.24Wop eyau natuk it i be eper ; ag herallar erwer i u. I be ef i lang aworallomdier wer iu. Kema mamroteit.25We ; tin natun warau tei yen witiro iwema ig rukdi ramotiribun seruling it ag-mu dop ra o araririm pe alna ha er 26Ma ruh imhimdi hambatih pe ihimtandi antin to andanar fei a 27Hamba ma-u eg tahn ji-u : Tahim it erallihparema, petamamit ihkiri a ropar lembut tih ; woperomdi erallih par e ma tani ihapan ha fei di ; yen wef ya.28Rei nah warfaute mau marah ; pe i hap a hir atar yau ramoro hei ; maruhtaman it e prohparpe wihi yen di-di29Beit e hon jiu taman it ; egtahndi : warhe yagme munia brabeditehor ; e yau a wom rom wewau Tete ; munitik i hap kambing natutih kue fau pe aworar anar bairi ; peidimma amkin ma-mamro30Wotin natum ha erohtanfu harta kekayaan romoro tin ; e tar yiu iri pelacur-pelacur it ; ahtabeiwema, pete-te ; e hem otapur peoopar lembu natui. oopahndi31Taman egtahndi : Rei naeh e hem ubem ohnanen au ; tin andanduharen nawetin ehembe am-nah32Tarok mamrotet tafau, worworeu ; waptahim it i be eper ; tinag he rallarerweriu , i be efilang rin a wo rallomdier we riu.

Chapter 16

wihyalatih erweriu ef.Bendahara.ate hana.

1Dop Yesus eg tafri ahron rit : Tamtutih kaya i bema bendaharai tihitto. Ragtahn di tamtu mau to bendaharai igfi etotorehe i bema andaren diwe ta niar ya2Maruh ihim eotaldi bendahara mau pe eg tahndi : E yau to andu tirik aubun wa tin efei e hem ? Tin e hem musti ukwefar tanggung jawab e fei e hem urusan it wop e hem nar ukolan we af bendahara.3Bendahara mau egtihi atero : Tin anda wafei affa ? e yau tuan it dit e broh parau ef e yau jabatan bendahara. A wari wanei ooh a wom nahndimau ; a wetarof rate ; e yau tanik ma ni4A wam nahndi a han duan du a wafei it pepa re hamo awahpal jeinik bendaharai reitih mima hiweitau peawa hendi ramoro5Maruh imhimritih-tih nane berutang buat tuan ma-u. Egtahndi rei ibeh matanit ; ehem maneifa ofeida ehem tuan it ? 6Tamtumau e hohnjiu. Seratus tempayan minyak maruh egtahndi tamtu ma-u tinehem kaltahrau hidi ehem utang it , komatetpe kofei kultahrau hidi tih ahtap tin to he : Lima puluh tempayan 7Daldu hep eg tahndi hanoi : Tin ehem utang it ? Maneifa ? Tamtu mau e hohn jiu seratus pikul gandum egtahn jiu tamtu ma-u-tin e hem kaltah rau hidi yenep. Komatet korarfeitih kaltahrau hutang ahtabe delapan puluh pikul.8Maruh tuan mau ; to memuji bendahara mau i hap jujurit wop it bertindak iuwihye fya wop netapu abourifandutin cerdik wunduri buat iri bematarok dari abouri netapu aren wepare mar marahei9Tin ; A wag ta fam : Waru kefau kefau kehaken ri we pe kendiwe mamon andu i hap jujur it amnah paremamon mau nar i wa sag fuam it ; e yam mi miri ar koram kirhirau ; i bema kemah

Ukorof kota kuendi wihi naraek wifanit

10Ei harei ukoha kuendi we efyawihi naghit map wihi dua hei toma i watendi ; we ei harei nar u koha kuen efyai =, wihi ne-nan it ; map it ha mo wihi wundu ri toma narukoha kuen e-fya11We tin ; e fei e yam nar amkehakendiam her tin mamon mau i hap a henwe jujur map eiharei pereaya e yam harta efya mau rit ?12Doptin ; ef e yam nar setia nanerih be harta map ei harei i wetabun wau u bema har tai ?13Hambatih it ; nare i watenriwe tuan it ru we iwau afe it ; map i wa hug paldi tih ; pe i watendiwe tih , dop i wahatendiwe tih doptih i wa hug paldi. E yam nar am kendiwe Allah beh dop mamon ta niar ya14Amnah hetinto faribei hamba-hamba a muba ha mau ; dop iri wallih ra rihn jewau it.15Maruh egtafriu tarok : E yam to ef tamturi-mafalni a harifu arite fya. Wetin Allah emnaham faturim afuit ahandefei diba ef manusiai ragta ipur it efyai ; efei Allah to i-urpar16Hukum Taurat it dop kaltahrau para nabit to i wenetau op Yohanes i be hamo ; Dophamo mauto Allah pare i bema yenit op marmau i wau a fihpi pe amnah arkefei ta-di arkipur kirhir au 17Tawan hagtap it Adawari dop fan du tin a hafui waf tap ; dari titik hibetih hukum Taurat it i weinik18Tamtutih iwah paldi a hun mahni teit ; pe i ealait mahni tih ; itto iuefeizinah ; dop ei harei i wa lait mahni tamtutih ih pal dit ; i to ima efei zinah
Tamtutih kaya ; dop Lazarus miskin it

19Tamtutih kaya enen i rur e haha maoi to, jubah ugu dop kain manhi mamuh; pe muruabra e ha yen we ma-mam ro wop eha yen we andanduh taniarya 20Dop ramtuh ima a hai Lazarus muma erarerpar au im him rie wau amubaha tanit meta yei tidi pe eroh tandi ef yaf rewauenewe Tamtu mau kaya tin ra mo alamta21War wihim wundu ipur ah pal yeinik mouri eftih it ; yen itildi brema marapu arenwe meja afoi ermori hidari orang kaya mau me jafo. Doptin ; arwei toma ar mi pe al nafan haha di meta andiwe ta-ni.22Aren we orang miskin mau tin e per ; maruh Hei jareroi armi pe arit ji u. Abraha ma-afo 23Orang kaya mau, ima eper pe arit iu ar bun ripi warfi nuro. Sementara pare mau iu yenit i hap enwe taru erohtandi tani pare mau pa re iu yen wei pe yen ar ya, aghiu erom ri Abraham rilazarus mat, lazarus yendiwe a-afo.24Maruh aradit ; eg tahn di Abraham ; a temahau kuh kidi Lazarus pe mima parai a horahi ranu a bun au ama amatag rok it wop e yau yafu yenehar babirtin e rohtan du wundu25Beit Abraham eg tahndi : Rei naeh ; fanggomu yenwa ; e hem u beh matan orom andanduh ef yari hamo ohawen we ; we lazarus ; andanduh hanari wetin hep lazarus yen pare rahan hendi e wauit tin u bero ukorohtan e hem.26Wetih tinto efehem dop idima ripi alatih ibun e opar ; nar reitih u koholdi peam nah iri nane arkipur kikemai na re arkerholdi wop i bun eo parit iu pare pe iri arkipur ke tidim a mai nar arkehor27Tamtu mau egta : ef iwau afihpi ; a him u Tete ; peukuh kidi i wama tete ramoi. 28Wop ra fiuk it to lima orang it aren pefanggomu be i feri tarok ; pe hamatop iri ma arkir hir ama pare yeneroh tanawetin.29Beit Abraham eg tahndi : Irito kesaksian Musa dop para nabi yenriwe tafun triarkibunri kesaksian ma-u30Tamtu mau e hon jema ; tauhe ; i hap af Tete Abraham tapi efei reitih i watar yama ; efei iri rarper it maptarok i wa tam penri 31Abraham ehtahndi : E fei nartriri arkibundi kesaksian musa dop para nabi i toma nar tarok yakin ef reitih iri rarpeit i wag kiaha toma i wau afihpi

Chapter 17

Wifanti Maneifa:

1Yesus eg tafriu i bem ahron rit : Memang parei har i wa bun pe iwambun fan wetin celaka buat ei harei ukofei it 2Far heit to i wau efyai, fati kilangan it atau a o batei pe keidi ke hau mati dari i wafei ri iri tal ni bri i tap tin3Kadag midi am her tanim it ! E fei rafum it e fei i brotih ; kohm bet di , we i wawatu a fahtan ; kohahuh tandi4Dop tin ; pare i wafei i brotih ter hadap e hem ; tujuh kali sehari ; dop tuju kali i watu a - ma pe i wagtafu e yau to hep awutu ofah tan ; e hem musti kohahuh tandi.5Maruh wihyala tamturi mau ragtahndi Fransis koladai nefidim ama idim i man it ! .6 Fransis e hofri u ; E fei eyam tarok tin to iman anamwe i waf sesawi a fuitohe ; amketahndi pohon ara tin ; koh korakuet pe kuu koha kuene mati ; map i watam anduar wihi amke-tai.

Tuan dop Hambai

7Tarok amen wetin eiha rei ye hambatih yendi wei enen igrie wau wane ef enene dagmi ri ewau andu natui amnah i wag tahndi hamba ma-u hamo iwen ladang i wawafot it ; tin he koma kuin brema 8E fei it op iwarihpar pe iwahkidi ham ba maui ar ha a kuei fau brema dop ranui9Effa iwahim ja eftrimakasih buat hamba ma-u wop ham bamui i be efei andar haa dihndit.10Em ma i wau afihpi, ef andarhaa mau difam it am kefei ketadi ; map am keg ta : idimtin hamba-hamba raghuk par idim e wau i dim to hamba-hamba raghu par idim idim i bema amkefei a handuan idimamkefei it.11Yesus erof eta yeniu perbatasan Samaria dop Galilea i pur au af Yerusalem 12Pare ipur a hir au rag ma tih it ; tamturi sepuluh orang kusta yetiri talnit armi pe rah faldi Yesus. Tarok armiarfar aren iu arya13Hep ariri ra-yodi ; Yesus Guru ; a teem a hidim !14Maruh a-hiuri tarok pe eg-tafri ki-u kiu pe talmimit kefanunri i mam-imam it anaruwe alla rifuito he amnah tarok ra hafeha dari kusta ma-u 15Tarok anarueui to hibetih it a-hi eromdi tanit iu efei e ha dari kusta ma-u erallihpar ema pe ara didi yendit jeha Allah a hai.16Maruh adabu etot di Yesus a-fupe dabuetotdi. Tamtumauto ; Samariabe.17Effa ; Yesus egtafriu tin e - sepuluh orang kusta yeitiri talnit to i be aru rahafeha ? wetin sembilan it andaru ef-fa ? 18I hap tarok kelahra rihpar kerwer a-mape dabari ketot ke-di aha Allahahai ? Selain fantara betin.19Maruh egtahn jiu tamtu ma-u : Ku-ki kofarpar pekowafot ehem iman yenuwe ubem tanim it tobe slamatkan e hem.
Allah pare Eha yenwei i wa ma brohpar mat ; 24 : 23-28 ; 36-41.

20Farisi bei arhim tandi hamo hamfeen ha ; Allah ibe pare mau yen wei iwama brohpari Yesus e hofri-u : Allah paremau yen wei iwama nar i wama af an duar amhamen wetin21Dop nar reitih uko-tapur ke romdi am yene tin atau a miu yen wo ! Woptin ; Allah pare ha yen wei yenamwe yambema talnim it.22Maruh egtafri ah ron rit ; hamo mau iwama pare mau ham-hamoh rainah ubao efya ma-u hepe yamnar amkeromdi 23Doptin arke-tafam au : A harim au ; a miu yen wo ; keromdi am yenetin ! e yam kiu tap pare ma-u ; nar amketari.24Wop hamotih i wa bunaf i warar hei iwa odi pe iwau ada waritih : I wau adawari tihma ; amnah hamo tih i wa bun a fihpi hamo Rei nah a bao mau i wama25Wotin musti i we far aimato ; arkeroh tandi fin pe ang katantin arkihug-pal di 26Dop tin i wabun af Nuh anduar e hayen wei. Reinah a bao efyai ima hamo mau i wamai iwafih pi 27Tarok arkefau arkeng kin brema arkihmuh ranu ; tarok arkehafaha huri har ma , op hamo Nuh iwahir bahtera peranu i iwei ti i wa roh tan ri tarok am nah28Dop i wau a fihpi iwaf anduaru lot e ha yen wei tarok rafau a narin brema -ramuh ranu ; tarok alnaftiti , dop menjual tarok alnapari dop membangun 29We hamolot yen sodom pe e broh par it mrofi dop yafu e porihidop mrofi belevang yen ada warit e porihi pe erohtanri tarok amnah30Anduar iwau afihpi pare hamo reinah bai i wapur amai 31Hei harei ukene pare pengiringan it ramo atafoi nar ipa rorahi pe i wet ; dop efihpi e fei iri aren we witiro nar i waral lih parama32Fanggomu i au-di lotahun it 33Ei ha rei ye ukofeita pe u kodag midi fatum afuit map it fatwafu i waf ilang dop map it i weg jau pare-fya34A wogta fu : Pani mau tamturiru ar kenwe tempat tidur hibetih ; hanoi arke jau we hanoi iwei nik 35Matalni ruit iri marat ar kei ni we hanoi i wei nik 36E fei tamturi ru arkiu kenwe witiro map hanoi arke ja-u we hanoi i we nik37Tarok ray tahn diema Yesus : Fransis ; fain wara ? Eg tafri ta rok : Fain wara pare tamturi parei ar kenwei ; mani Nazar it pare arkehor ken we.

Chapter 18

Wihyallai erweriu ef hakim hanana hei

1Yesus erar hofriu wih allatih egtafriu tarok pe fotor i worar tarok arkeha kenwei mahawi top i bem arkenen kehafa wa-u nar i wam kih da bari arketot a wau 2Egta fri tarok : Kota tih Tamtu hi betih it yen ef Hakim / ehma kihau wihi tam tu mau i hap a-tag nadi Allah dop i hap menghormati ei ha-eiha.3Kotamau toma kadak mahnitih egta jemami Tamtu mau eh maki he wau wihitin egtahn jaw Atem ahau pe kum himdi e yau lawan it pe wihyala ef yai ukuei fidim rat 4Hamo marmaruh hetin hakim mau i urpartani e tarudi Yenwe ; ibema eg tihi a tero : Effe e yauto i hap ateka - nadi Allah dop dop menghormati eiha-eiha 5Wetin kadak mah mitin e tau e ma pa ; papa tin awatadi ibe anduar wihi egtai pe.nar i watau ama pa-iwaroh tanau6Fransis egtafri : Aharim audi ; tririmambuna Tamtu eh makih ewau wihi andeg-ta ! 7Effa allah nare tiri wabun ria : pe iwatenri i bema tamturi mafalni ifir it iri panim wahitu ariri ratit dic-wau it ? dop effa sebelum i wa sagfuri tarok it to ha moi i hugpariu yenarya ? 8A wag ta fam au tarok : itofih tau he nar henam i wenriwe. Wetin hamo mau Rei nah a bao mau i wamai, effa ; i warom.a, famdu tin iman it ?9Doptin tamturi rih. ra-far hep iritop mar mau- pe ahar iurih to i hap kemnah andanduh ; Yesus e hofriu wihi alla mautin.10Tamturitru-rataru Bait Allah dabariar ketot arkerarfei mahawi : Ha noitto Farisi be we hanoi iri ra fau rie au a mubahai11Farisi bei itu pe dabu e ot efei mahawitefei a-tero,ya ; Allah ; e yau mengucap syukur buat E hem : wope e yau to ihap af na nerih eyau tihap af fanwana tamturi i hapaf iri walli ra-riau wihi e yau i hapafiri rahrohtan ri ewau mafal ni do i hapaf andenen e fauryau a mu baha belasting tin.12E yau to berpuasa minggu hibetih it to dua kali dop sepersepuluh dari e yau penghasilan it a wurur fue wa-u13We andenen efa u.riewau amu bahatin itu yenarya pe dabu etot i hap a fei aha a-hau ada wari tapi mima hi-fi har hiri pe eg-ta : Ya Allah ate mahau i brotamtutin 14A wag tafam tarok : Tamtu mautin yawefot iu ibema ramoi wop it op rei Allah tiribun e fya we tamtu hanoi tau he ihap tirabundi wop eiharei ukodadi au tanimaf a hama tamtu ; ito hamotih arkeidi kihpaldi tan war. We ei harei u koha kuene tan war it ha motih arkeidi kehau aha.

Yesus E am ri netapu abouri mat 19:13-15 ; mark 10 : 13-16

15Maruh tamturi mafalnit arurar ema netapu a bou ri ne nan it a die ma Yesus pemima i wa am ri tarok : ah ron ri ram betri tamturi ma falni ma-u 16Beit Yesus imhimri tarok pe egtafri : Kih parar ketawama abrouri netapui naramkihuh parar wop iri eh aftin nane iri bema Allah pare e hayen we 17A wag ta fam a-u : Marmau e fei eiharei nar mimim u kuet Allah pare e ha yen wei i waf reinah a baona eh, it nar iwahir a-u ramorohei.
Iri rahat kayai arkefei ta mau arkir hir Allah pare eha yenwe mat ; 19 : 16-26 ; mark; 10 : 17-27

18Dabutih ihimtan di Yesus eg tahndi Guru ehem e fya. E yau to anda wahenwe affa hep euma a wahenwe pareeffya ya mamit ? 19Yesus e hohn jiu : Andefei dibehep ogtafaue ma e-fyai ? ihap reitih efya. Selain Allah be i wag-ta 20E hem beja u beomnah ; Allah ibe wifanti eg-tai : Narukoroh tanriau mafalni ; nar warum hu ku ria wau wihi da bun u kotot tirim tirim kum bun riau Taman it rattinim i tomat 21Tamtumau egtandi : Am nah eit i be a wotadi farheh aweno arit22Pare Yesus tiri bundit Yesus eg-tahn di : Yei nik hibetih e hem musti u korarfei it ; kowafot kuu-pe jual ehem andanuwe ramoroi pe u kofei riau wahe iri hanari anduh hag tap it ; map ehem amnah ukorom harta yen surgai daldu hep kukom pe ukorof kotau. 23Pare hamo tamtu mau tiribun efei it ; wihimau e hon jiu it map mataroi erpa-ne ; wop tamtumau kaya.24Maruh Yesus ag-hidi peeg tahndi i be hep sukar efei iri arkibun kenwe amu baha ou ri ,i wa hir au Allah pare e ha yen we.25Taman hatap it untah tih i waha ahir jarum finu it dari iri nane kayai arkirhir Allah pare mau i bem yenwe26Pe iri tarok trirarbun it ; to rag-ta : ef iwau afihpi eharei ye i wawahenwe pare e-fyai ?27Yesus egta : Ahanan duandu nar i wabun ; buat manusia ; e fei Allah iusabun.
Upah Ukota kuen di Yesus mat; 19:27-30 ; mark; 10:28-31

28Petrus eg tahndi ; idimtin ambu mahparat reinik anduh eit peidim mafrot amtu.29Yesus egtafri tarok : A waf tatam au tarok Awag tafam marmau iri nane wop Allah pare ibema ehayen wepe ibe ramo a hun it dop rafun rit tinan taman it ef natunrit 30Amnah i wet abun dia ma werau. Lipat gandu hamotin tohe. Dop hamotih i warom pare i wahenwe e-fyai.
Iuef tou wihi iue rerpar e fei Yesus arkerohtandit.mat; 20:17-19; mark; 10:32-34

31Yesus imhimri dua belas ahronrit maruh egtafri Tin kematarok tau af Yerusalem am nahandanduh ralterarenwe para nabi efei Reinah a bao e fyai i wa hodi.32Wop hamotih arke kibunriau bangsa-bangsa iri ihap keiral di Allah-arke mamet nedi arkem nanundu walli ranu arkifuldi.33Pe mimiri arke rafri arkifan pe i waper ; dop muni tou rit i wag ki afarpar.34Wetin iri to amnah i hap mengerti amnah eit : Ibe arti wihi mau ef tafri dit egnanip nefri ta rok pe tarok ihap kemnah hanandu wihiya ibe mak sut it.
Yesus efei di tamtutih a hamalna e-bak it ig ruk jiu Yerikho.mat; 20:29-34 ; mark; 10:46-52

35Yesus dal du pe i-ruk jiu Yerikho ramtutih ahamalna e-bak e matet yen we allakri pe yen i himri amubaha kibun diau mimaro 36Hamo tira finue fei tamturi mafalni hefam di rafrof rarhot di , i him tan ri : A han duan dit ?37Ra-tahn diema : Yesus Nasaret bei i wahor u38Maruh ara dit : Yesus Daud natun atem a hau !39Top iri nane arfei matai allah ned iemape a raf tap wei arai i wef wundu arehraridit : Daud be Natun a tem a hau !40Yesus maruh itu e fahtan pe eg tafri tamtu mau ke di autaniar ya pe eta jiu ; Yesus ; ihim tandi tamtu ma-u 41E hem to anduhim maua pe a wafei u ? tamtumau eg tahndi aupur eu ma ahakiwarar42Maruh Yesus eg tahndi : E hem ahamarar ehem iman it e saf u ditu wiu pare fya ! 43Hamo mau to he a herarpe a-hiu arya maruh e rof e tadipe yendit jeha Allah i be ahai. Tarok ra yat amnah allomdi andu mau efei it; pe ariri al natitdi anarit jeha Allah ahai. Tarok ra yat amnah allomdi andu mau efei it ; pe aririal natit di anarit jeha Allah ahai.

Chapter 19

1Yesus ihir iu kota Yerikho pe erof e aldikota ma-u 2Pare mau to tamtutih a hai Zakheos iri rafau ri wau amubaha belastengit iri be dabu ma-u tamtu mau kaya3Efei ta ipur i waromdi Yesus fandu faim ba ? beit ha efeita mau wop tamturi mafal ni om ouri ; tani toma a-tibuh 4Maruh i beh matan eharir pe efei ma-ta ehal e horar tamturi- mafalni he fam ait pechal yeiti pohon ara pe ima a hiwau a romdi Yesus iwamarof au pa re ma-u5Hamo Yesus erof iu paremau a-heha eromdi Zakheus pe agtahn di : Zakheus ; tihne kopor ahi ahtaptin E yau awahenuweramo 6Zakheus maruh e porihi mimah dit di Yesus ma;mam ro 7We tamturi mafalni allomdi andu mau irit alna mamamtan ; pe rag-ta : It to iuihir iuyen we ibro tamturi beramo8Beit Zakheus ig-itu pe egthandi Fransis ; Fransis ; E yau hartai a wagrirah pe awafei ri wahe iri andundih tap it dop ef andurih awoyotarar ittoma awa rarbun rigu empat kali lipat 9Yesus maruh eg tahn ji-u : Ahtaptin tohe ramotin ditema wihi alla efya wop tamtutin ima Abraham benatun 10Anhapihpi Reinah abao efyai iwematin efei iwa harwer ar dop i worar au pare-fyai iri hilang it11E fei iri aren we paremau triar bundi Yesus wifanti yeneg-tai-elait efwih yallatih erwer iu eftih wop ibe igruk die ma Yerusalem dop rafar hep e Allah pare yen wei i wa ma-far 12Maruh egtafri : Bang sawah bei tih e broh par iu rag matih arya pe am nah arkeidi iwen af; raja daldu hep i wa rallih par ama.13Imhimri i bema sepuluh hambai pe difri sepuluh mina buat tarok egtafri ; Tarok ketapur pe berdagang opawa ralihpar14We tin ibema bangsai irito a rur paldi maruh rahpaldi iniri tamtutih i-u yenata di a-pi pe iwag tafri : Idim talnim e hafrih tamtutin i wen af raja buat idim 15Doptin to efihpi pare hamo erallihpare mai i bereidi pe i wef raja ihkiripe rafauri i be hamba-hamba mau ; amubaha du-fi pe iwamnahri maneifa tarok penghasilan it16Tamtu i beh matan dihn dit eta die ma pegtahndi : Tuan amubaha hibetih wifau it i wef sepuluh 17Eg tahn ditamtuma-u ef ya ubeanduaro fei it. Ehemib ofei andarhaa nah awaifui anhapihpi tin miminkuet amnah ukotapur sepuluh kota18Ig midit ima eradiema egtahndi Tuan amu baha wifau it awuworom lima amu bahai19Elagtahndi i bero dope ehem ukotarpurlima kota20Dop elag midi touritibero i weta die mape-eg-ta. Tin tuan amubaha wifau it a wai to na nip ne yen sapu tangan21Wop atek e-nu tuan- wopehem manusia hibetih halafe wundu tuan kolait ahanduandu ihapkubun ahi korom dopukolait a handu ihap ehem kufiau it22Eg tahn jiu tamtu ma-u : Hai e hem hamba hananah ; amnah a weituau ; menghakimi e hem i watuaf ubema wihi o tai. E hem omnah au ihpie yau halafetamtu rei durahanduan du i hap wabun au enei dop awor ibe hasil it pare i hap wa-fyau it.23Ef iu efei it ahan defeija e yau amubahai i hap kuehndi rei dit erof amubaha ? pehamo awarih amai awor it bungai toma iwadaine ?24Maruh egtafriu iri arhor amwe parema-u kegdiamubahai hibetih it pe kekibun jau rei e rom amubaha sepuluh it 25Tarok ragthandi : Tuan it to ibemrom sepuluh amubahai26Eg tafriu : E i harei ye iwendit amnah arkela ihndi, wo tau he amnah arkeotarke-di dop a handuan diwe taniar-yai.27Wetinto e yau setrui amnah tin arpure yau awen fritap raja ; tin kiu korarar a-mape kitut kerper tarok kitut a hag fuar tin.
Yesus Mamraidi Yerusalemmat 21:1-9 ; mark; 11:1-10 ; Yoh; 12 :12-13

28Pare andanduh eit Yesus egtafri amnah maruh erof e fei ri mata iuef Yerusalem29Hamo iwi ruk jiu Betfage dop Betania yenwe i ruk jiu haro arfoh Zaitun Agbuafa ; Yesus ihkiri ahronrit ru.30Eg tafri kiuragma yenamwe a harim fuar it : Hamo amkir hirau parema-u mapamkeromdi keledai natu ahtap bei arkefau enwe i hap reitih ei ti pe amatet afoh kifuket keledai ma-u pe ki ketama.31Dop pare reitih iwahim tanam a-u andefeidibe mah pal dia waru ? Kehof riau aftin Fransis perlu.32Maruh tamturi mauihkirit ratrafrof a-ru maruh rat allom anduma-u Yesus egtafri rirat it.33Pare hamo ratrafrarudi keledai mau waru rei andu mai ihimtanri rat andefeidibe mafrur dia waru ?.34Rat ragtahndi Fransis perlu.35Maruh rat arit iu keledai ma-u arihndi Yesus maruh iribe mao aldif afo pe rasa fudi Yesus yeitie hakeledai ma-u.36Yesus hamo teiti keledai mau e rof iu wit tarok talni ma-o aldif iu alla mamaen hei.37Pare tarok arupe ragruk jiu Yerusalem pare alla ukuen Ag botibu Zaitun ukopor ahi amai Tarok ahron rit am nah rarau manarit jeha Allah ahai ma-mamro wop andanduh wihi alla efei fritarok it ; iri bem tarokalomdi 38Tarok ra-ta : Diberkatilah i wetidim ematin ef Raja e hayen Fransis wih ye fai sejahtera yenwe surga dop it mahndu e fya yenwe yatwaro39Farisi bei tamturi riharhoraaltari Tamturi mafalni hefam it ra-tahn jiu Yesus Guru kormarar ahrom rit.40E ho friu egtafri eh ahtap arir yiwaftap map fatiarenwe arir yiwaha41Op hamo Yesus iwigrudi pe a-hiu eromdi kota ma-u maruhetandi42Eg tiu : Wahai ibefya mau efei haritin ima ehem mengerti ahandu an e hemperlu efei anduaru u koha kuen efyai buat e hem ! wetin wihimau e nanip ne u aham malna naru koromdi.43Wop tafum hamomai iwama ; pe ehem musu ar k e kufoai, maruh arke kipun nu pe ar kim bun fanam pare am naheit.44Petarok arkeroh tan e hem dop ehem pendu duk it dop tin ehem tembok it nar arkihpal di fa tih iwa hendi fatitih wop e hem i hap komnah hamo mau Allah i wama pe i weitu.
Yesus e hahuhtandi Bait Allah mat; 21:12-13 ; mark; 11:15-18 ; Yoh; 2 :w 13-16

45Maruh Yesus ihir iu Bait allah : pe erore parar pedagang anpare mau amnah46Eg tafriu tarok : E yau ramotin to ramo buat amkefei mahawi e fyabe wetin eyam a feidi fanwana rau47I bema hamhamoh wifanti e fyai efanunrie wau Bait Allah warfinuroi imam-imam dabari dopahli-ahli Taurat dop iri arfeiri matai iri israel bei arfeita arpur kerohtandi48Wop ihap kemnah ande arki kefei affa ; wop amnah rayat it ibem arharen diwe dop arpur triri ar kim bun jawau.
Chapter 20

Pertanyaan mengenai kuasa Yesus k

1Pare hamotih to Yesus yem diffu pengajaran buat tamturi ararourihei arem, Bait Allah pyenefaltorfu injil ; it lalaltar yema imam-imam dabari dop ahli-ahli Taurat dop tua-tuai aru wih pin.2Maruh tarok Rafaltohnjiu Yesus bah kofalton fidim efei kuasa faintah ehem ofei hal-hal mau, efei heiha durfu kuasa mautim buat ehem3Yesus ettafriu tarok e yau teima, bisa, awei fam satu pertanyaan efei eyam tarok pam kefaltor fa wama4E fei ranu yohanes irpir rarauit, ito yem sorga atau yelmi manusia5Tarok fanggomu, Rahaf wini, efei iribema a tarok, parketta efei idik, talatta,andi, to dari manusia efei agnah iwalatta hep, ahamdefe yama eyam titap percaya kepadanya6E fei idik talatta,andi, to dari manuia, efei agmah rayattit arkifuntat idik arkor fati efei iri tarok dabari radi e fei yohanes tima mahawi tamtu7Maruh tarok Rafaltohn jiu efei tarok itap kemmah yenihifa ema babtisan mau 8Parei yesus elattafei tarok, efei andwaru iwabun mab e yau ma mar awatta famau, tarok efei kuasa fainta eyau awofei hal-hal mautin

Perumpamaan tentang pengarap-pengarap kebung anggur

9Maruh Yesus edattafriu elaitiu, ef fe wifanti tihro petta fri tamturi arorou rihei, iamtutih ember writiro parei hoi tu pamdu menanit, duffri, penggarap-penggarap maruh Raffrof aru fandutih it arkiui henam10Pare hamo iwama ibe musim mit it tiwagkidi tamtutih hamba mau penggarap-penggarap mau, pamnah tarok arkoffri iribe andu ruwit to efei bahagian hasil witiro anggur mau iwoffri agmah ; parei, penggarap-penggarap mau ha arfum pe rakkidi yawefot ha iu,mima,mamus11Parei ha elahkidi tamtu tih hamba mau, tima, ha arfum efei mami tarok maruih ummihkiei rawefot mimiri mamuh.12Pare ealahkidi hamba yang ketiga bei tamtu mau to, ima ambarfi iribema tarok maruh ha arkiu witiro mau.13Pare hamori r u am mau wifira anggun mau handwamde agmah, e yau a wafei it peyau agmah awalagkidi, natuk a tekehadi parei tarok a tarryenadi.14Pare penggarap-penggarap mau to rayadi Neitum nit, tarok lalafatta, pcatta,ito ahli warisan mau, kema tarok tafum di, pammah warisan mau iwem, nidik.15Maruh tarok ha arhiu witiro anggur mau adaharo bei ha arfum peper timto handwam dar de it ? afyei ye tuan mau witiro anggyr mau efei tarok ? 16It agmah iwamai to, iwar oh talni penggarap-penggarap mau pe arkefradi witira anggur mau to efei tamturi-tamturi rih par kefradi efei tarok efeito enewerrau !17Efei Yesus aghiuri tarok maruh ralatta, efei yei handua arti Nas mau, fati ef arhiuwit efei tukan-tukan bangunan it iwe naf fati mau.18E fei heiha okorak kau, yatwan fati mau it agnah iwamdarer Efei hecha ditimpa fatimu it agnah ukorok.19Maruh ahli-ahli taurat dop mahawi-mahawi tamturi dobari a nahar wei weldi parper ketapaldi pare mau tohe efei yei tarok, rammah ribe maksuttit, pelaite wihi tih, ebero pe, tarok atar yemari tamturi ararourihei
Tentang membayar pajak kepada kaisar

20To, Ahli- ahli Taurat dop mahawi-mahawi dabarit hariyemiudiwe Yesus, tarok tarahkije ala amtu, tihefeiye tamtu rafrari jau pammah tarok waru arkefai efei wewenang dop kak kuasaa efei fandu mau.21Tamturi-tamturi mau lalahin jiu wihrih wihi mau" Guru, idim mammah efei agmah wifanti ottai efei pengajaran mau, ito marmau, efei ehem nan, ukohar wawaldi it marmaur pukolafaltor wihi, alah.22Handwade yam amkor, pamkoffi pajak efei kaisar atau tauhe.23Bei Yesus emnah maksut tarok ki to hananah maruh elafaltorfi, tarok.24Beh kotohfai arfe suatu dimar arfe Rariten rit heiya yen paremau ? Tarok Ratta arfe, ralterrit kaisar.25maruh Yesus elattafri u tarok, efei andwaru mab amkohndi kaisar efei eyam handwa amohndi kepada Allah26It tarok itap kerom hingga mereka menjerat dia dalam wifanti mau pare tamturi ararourihei harifuan petarok dabari alnarorei pratahn jiu ita tarok ariri hattap.
Pertanyaan orang saduki tentang kebangkitang

27Parei lalatta jema Yesus lalafaltahndi, maneifa tamturi saduki mau pe, itap do bari kidi, efei ye kebagkitan pe, jarok, lalarhim tamjiu 28 Guru musa telter yen wifanti, mau,efei idik. Pe tamtuh tih ibema rafum tamturi rarper pe ahuriwarit hari yarem, it, titap ahpanrar reimin matum mit, rafummit amnah iwalait af ahun pammah i wafet wundu ibe keturumannit, buat rafunreit agmah29Ito tujuh orang bersaudara efei hibetihit dit.mahni tih maruh ha eper dop, ihtap,ahpaljenik matumnit 30Maruh mahni mau lalait enweriu31Dop iwau af ketiga it andwaru berturut-turut efei tujuh Rafum mau tarok agnah rarper pihtap kihparar kenih metariharrit. 32Agmah mafalni mau rar per 33Andi wabum affa efei mafalni,um, heihare efei ye,tamturi tamturi,mau piwaf ahuri harit,pare hamo kebangkitan mieiu ef tujuh ahumrit.34Yesus ettafri u, tarok tamturi, mafalmi an,fandu, arur hep itap, kor ramher35Efei tarok haryiurit efyari pe, arkerom bagian dalam fandutin, iririh dalam kebangkitan efei tamturi rarper rit mar alkelaun dop mar alkelaurar36Ito,tarok nar, arkerper : tarok agnah i wafe malaikat-malaikat Dop tarok iwafe abouri-abouri Allah be efei tarok to, dibangkitan.37E fei bangkit nya, tamturi- mafalni rar per rit, musa elafaltar fri dalam mas efei, ye semak duri, yenmihfa Tuhan parfohndi, Allah abraham, Allah isak dop Allah yakub.38It, itappaf Allah tamturi rarperrit ito Allah tamturi ye hari ye ni wei39Turi lalarbum mameifa ahli taurat pratta ''Guru, wihi yottai to marmau.40E fei tarok to atarriegma pitap kenkelam him tan di Yesus andanduh
Hubungan Antara Yesus dan Daud

41Parei Yesus elattafri u tarok effa tmturi aloin, Rattai efei mesias to, Daud be Reinaeh 42Efei daud ibem etta yene kitab masmur, efei reyabo mau ibettafri efei tamtu mau kosamatetau, kwene mimik, damewar.43Op waferi musuh-musuh mau iwaffe arkebahan amfu.44E fei Daud ramhimjau it,to tuan mau, pe bagaimana mukin ia anaknya Pula ?"
Yesus menasihatikan supaya waspada terhadap ahli-ahli Taurat
45Pare agnah tamturi ararouhei teirilalarbun Yesus elatta furi murid-murid it46Fanggomu efei, ye.ahli- ahli Taurat tit, irima arkeffrof arkoraha juba marurit dop suka menerima fenghormatan,ranenwe fasar, dop Ranyamau depan,ramo ibadat dop terhormat tit, hamo perjamuan.47Pe rattar yemami janda-janda rattaryemam Rammoh prahroh talnyau hari malma tamturi-mafalni.pe, Rahafau mahawit Rahafau maruri,pe,tarok to arkerom hukman mau,ma fa.

Chapter 21

Persembahan seorang janda miskin

1Pare Yesus dabu yeidi it aghiuru tamturi-tamturi andanduh auriu it anar Rarhor rihi persembahan tarok kit Rarhor ighyiu peti persembahan.2It agerher wel jiu mahnitih Janda miskin tin haima erhorrihi Ru amu bahamau erhorrihi peti mau 3Maruh, ha elafaltorfriu, eyau awalattafam mau, efei janda miskin tin, duffi meh ouri ef tamturi agmah hei4Efei tarok agnah aufri persembahan mau,dop andandus mau, Efei jandatin doffrit efei ye andu Ru mauwe Duffrit ag mah,ibe andanduhei

Bait Allah akan diruntuhkan

5Parei manifa tamturi analafaltoldi e fei Bait Allah pe dabari Radi, efei Ramomau pamnah arkerbelnerar fati mau,ppe mahmdu iwabun, mahdu iwabum efei berbagai-bagai barang dabari ratot tawit, Yesus elafaltorfeiu 6Handwam deyam amrom pare mau it iwama hamo mau mar faih rih arkih parar kene fatih rah afo Agma hei, amnah iwakarer i warok talni
Permulaan penderitaan

7Parei ahronrihamau lalarhimtan jiu we Yesus parhimtandi : "Guru hamo hamfenha pamnah andi iwawabun nit 8Elafaltorfri u, "Kemehe pamnah e yam marre arkihuparam E fei ouri tamturi arkemai ito arkeitau ahakit maruh arketa e yau hanehpin pare hamomai iwama raruk yerou eyam naram ketari tarok 9Dop efei ye eyam amkefra bare iwakti atari magnatap efei andanduhei iwawabun fin efei it tauhei berarti kesudahan akan datang segrah10It elatafri u tarok fandu tih iwakki arkehnanentan fandutih dop kerajaan itoma arkehnanentan kerajaan tih. 11Pam mah hei tiwawabun einufuit iwaroreidifandu di berbagai tempat pak kerom mahai waru dop maliwahafrih Dop iwalarbom efei ye wihi-wihi-yang mengejutkan dop an dagho yang dasyat dari langit.12E fei andanduhei agnahhei eyam arketarpur dop anhkarkifyam e yam to arkelaufau mau Ramo-Ramo rahafau mahauri dop alkitiram kemebui dai du eyam alkelauram mau pare Raja-raja- dop penguasa-penguasa.Efei eyau ahakkit.13Pe wihimau to iwawabun efei kesempatan efei ehem untuk ukotta wifanti.14Efei yei kotahndifin fatum mafui pamnah e yam jangan memikiekan lebih dahulu pembelaanmu.15E fei eyau yabenaghikbeh rei afam miu wihi-wihi- hikmat pe yam ihtap kerom di tentang dop dibanta efei ye lawan-lawanmau.16Dop eyam apnah alkelaufri efei tinim-tamamamit. Rafum-Rafun rit dop kaum keluargamu dan sahabat-sahabatmu dohep maneifa tamturi diantara eyam arkituttit17Pam nah e yam to arkemamilneyam agnah tamturi efei ahak kit 18E fei tauhe sehelai pun dari dabum rau dabummit agnah iwafilang 19Efei tarok ke amkefahtan tarok akan memperoleh hidupmu".20Hamo eyam hari midi yerusalem to tentara-tentarait airapundi, maminah, ja efei, keruntuhan mau iwema ragruk 21Pare hamoei tamturi-mafalni, mawe aren yudea, hari raharbabur rih aru harafo, dop tamturi. mafalni, man narene kota mau, irima hari mengngunsi dop tamturi tamturi ye arene dusunnit, nar arkelarhir rama,kota.22Efei ihinan hamo iri bero reidi weyon nit iu fandu dandu etdah agnah hei i belter23I waroh talni mafalni mafalni ye hari aririyaurarit efei irye amaufri hihiri netari harit fandutin dop munka atas bangsa ini.24Maruh tarok arkenper efei noba mata tin aurarriu efei Tahanan agnah fandu-fandu maruh Yerusalem eiriharkenkerau efei fandu-fandu, rei itap keiraldi Allah op iwawafondi saman bangsa-banga mau.
Kedatangan Anak Manusia perumpamaan tentang pohon ara

25Pare hamoeito i bem andagho pamnah affro dop madu dop betou-betou dop i wama fandu bangsa-bangsa aq nah hei atariwagna dop arkefakundi efei menghadapi deru dop gelora laut26Tamturi aqnah arkerper atari wana efei ye kecemasan berhubung dengan handusa i waroh tandi fandu tin efei kuasa-kuasa mau amnah i warorec27Pare hamoein tamturi hariwaudi reyabao mautin iwamai awan nit wapundi dengan seala kekuasaan dan kemuliaan-nya.28Efei agnahhei ito farheh, i wawabunnit, to arkekaki dop dabari arkidi penyelamat mau iwema ragruk.29Bei Yesus elafaltorfri elarfei wihitihro elarferfriu tarok hari madi pohon ara tum dop pohon apa saja 30E fei eyam harimi wauri ai-ai-mautin daldu rau tagnoi ighuk E yam mamnah efei musim affro metah ti wema cag ruk.31Efeiyto eyam harimiwau hal-hal it to i wabun pamnah amkem nah efei kerajaan Allah, iweiwema ragruk32It elatta friu agmah : Sesunguhnya akatan ini tidak akan berlalu efe agnahhei tiwawabun33Langit dop bumi-ito ibiu efei eyau wifanti tidak akan berlaku
Nasihat supaya berjaga-jaga

34Kodamidi tam mit efei fatum mafu hamatop iwanok efei anduwaru dop maba etatuttrau efei kepentingan-kepentingan dunyawi pam nah hari Tuhan jangan dengan tiba-tiba warok kahi tanim mit efei suatu jerat.35E fei ha e iwarfar andanduh aqnah aryanane fandu tin.36Yambema kene kenkedagmi dop amkefei mahawi amnah birurun iwama , nar amkerom agnah iwawabun nit dop efei eyam, am kefahtan, amkesafardi, ahafuan andabao mau tin.37Iu ef wahitu Yesus yenelataffri wifanti arene baut alah ramoroh pare pani it ebroh par, piu mumi yenik, harafo ahaito bukit seitum.38Pare aralamoi agnah tamturi-mafalni ararourihei alta jemia yen Bait Allah Ramo roh arpur kelaffradi ? Kisah corittra dari Injil Lukas 11:1-38

Chapter 22

Rafatta arpur kifun Yesus

1Hari to anduwaru dwahei, homei, to ragi hattap hari mau arfoh hari paskal, wema Rar ruk.2Imam-imam dabari, dop ahli-ahli torat. Raharwel jala i andi wau waffa famnah tarok arkifun Yesus, Petarok ataryena Riye tamturu ararouri hei.

Yudas : Menghakimi Yesus

3Parei Namorai ihildi Yudas ahai iskar yot, ito tamtutih dari dua blas murit mau.4Maruh Yudas terof piu etaryiu imam-imam dabari, dap dabari-dabari Rtz5Maruh tarok mamro etatiri, efei wihi mau arfei hibetihit pe maneifa amubaha mau arkohndit.6It dabu yeidi, pare hamo mawit yemehar wawedi kesempatan efyai pamnah mima iwara di Yesus. Piweffri tarok pe, marar kemnah tamturi tamturi araroureihei.
Persiapan makan paska

7Pare wefondi hari raya home ragi hataooit, efei hari mau to tam turi analter domba paskah.8Maruh Yesus, ihkidi Petrus dop yohanes ettafri kiu ketahri paremau perjamuan paskah buat idih pamnah i dik tam brema mau. 9Tarok lalattahn jiu yenihifa ehem ottafi din, pimketahndi ?.10Pe elattafriu efei eyam ankirhirrau kotai e yam am keromdi tamtu tih yenditiwe kendi Rarpirrau ranu keffrop ketadi kirhir rau ramo, Ramomau ihiri u it11maruk amketahnjau tamtu mau ramomau. Guru iwahim tanam mau yenihifa, Rare mauwei, peima hamohaitobeh dengan muid-muridit, tam brema paskah mau ?12Maruh tamtu mau, iwafa mumam sebuah ruangan yen, yatwan wudnu ibe ratahri.13Pare tarok raffroffit, tarok ar walom aqmah.
Penetapan perjamuan malam

14Pare ema hamomai, Yesus ematet yeme sahdamri,bremai hamohai, tobeh dop, Rasul-rasul mau.15Petta friu tarok : "Eyau tolmar pir wau wasandam mam Paskah mau, hamohai tobeh efei tarok agmah sebelum awefar ai mafo tim16Efei yei awalafaltor famau. Efei eyau, mar awalasandamam op eyau beroleh kegemapan nit to dalam kerajaan Allah.17Efei yei it elait Ranu mau hibetih pe fei mahawi maruh e latta fei, kamkor andu mautin pe ukofeiri yau wahe tarok agmah.18Efei yau awalatta famau agmah efei ahtaptin eyau, marrawa sah muhan pokok anggur mau op kerajaan Allah ti wama.19Maruh, hat, dithomei, mima elarotan pelarfei mahawi, pyenirine maruh dufri u, tarok, petafriu tin tanik malmai efei awau fam mit, amkefei, piwaf fanggmomu ibem iwenau.20Parei, ittelarfei ranu, pare eftap berema anainnit it, elattafuu, Ramutim ef, wifanti ahtabe, efei tanik darai agnah arkepapafream,a.21Efei yei, hari mau di mima tamtu mau serahkan eyawit it hamohai tobeh dengan eyau ; idim amyam, meja mau tin.22Efei anda bao mautin,to, agmah, wau, efei handwaride ettafrit ito, efei ye, arkerahtalni tamturi, yang olehnya ia diserahkan ?23Parei maruh, tarok rafatta, heiha efei ye, tarok yang akan ukofei demikian.
Percakapan waktu perjamuan malam.

24Iwe larbum ef, rah nanentan, efei muird-murid Yesus, heiharei alomdi itop, ahai, wundu efei tarok. 25Yesus el attafriu, tarok dabari-dabari, dop bangsa-bangsa mau memerintah rakyat tarok kit, dop tamturi-tamturi, ranen rafaltatorfyau kuasa efei tarok it lalarfoh, radamiyelwau.26Efei eyam mar, iwabon, afihpin, efei heiha rei a hai yawe ai efei e yam, it iwalaffe abouri ahtabei iwemaf dabu piwen naf, pelayan.27Efei heiha rei ahai yawefai rei iwamatet, i wam brema yang melayani ? Efei ye hamepiya rei ematet yem yam brema, efei yei it yen ma-maen pe yam ef pelayan.28E yam rei ibema, mahendi hamohai to be mahendiwe. op ambwam rom segala macam pencobaan efei ha, enomimit.29Eyei eyau awafa nunan, hak hak, kerajaan mau efei, eyam imef, eyau tetei, efanunawit, efei yabe ma.30Efei yei eyam akim brema dop amkikmuk ranu pamkesah muh di meja hibetih efei ibe andanhaa mautun, efei eyam amkean takta it yattwan untuk menghakimi, kedua belas suku israel.31Simon-simon, ahanadi, Namoras ema pimihin untuk menampi kamu seperti gandung.32Efei eyau, ti baufei mahawi, untuk,ehem,pamnah iman mu nar iwandarei e fei ehem ubeh matan insaf pe kuatkanlah ramfum rihai.33Petrus, elatta, Tuhan eyau bersedia pahawer penjara oh awaper hamo, hai tobeh dengan ehem.34Parei Yesus ettahndi eyau to awalatafwau, Petrus ahtap tin ayammit, mar ari wahai, ito ehem, uur parrau tiga kali, efei, ehem weira rau eyau".35Parei ha elattafriu tarok, efei eyau, awalah param eyam to mar, amkorau, pundi-pundi brema dop anama, eyam curangan andanduh ?. 36Tarok ratahnjiu. " Andu tih tauhe" tiri bema tarok ratta efei ahtap tin, heihare abun yen, pundi-pundi . ha, imi wetau dop efei ye yang mempunyai bekal dop keiha re andanduh hatappit it, ti wau jual ibe jubai, pamnah iwafityei, noba.37Efei eyau, awalattafam ma iu ef nast kitab suci tin ito dim nah, digenapi efei eyau, it amnah iwenan nami irye rafarom mewawait, efei ye yang ralterrit pamnah eyau menggenapi.38Pe tarok ratta, Tuhan noba tin,ru,pettafriu itoh. iwagdah.
Ditaman Getsemani

39Pare hamo Yesus, erof piu, pebroh parriu kota, ito ibema, ham hamo, it tewau seitun abwafoi, murid-murid, tit ratta je wau.40Pare hamiu paremau, it elattafriu, tarok kefei mahawi pamnah eyam nar, amkermor rah yau we, pencobaan nit.41Parei, iu arya ihparar reinik tarok, efei ibaryai ukkwet fati pukohauwit ibe aryai, maruh hag adabu etot petta.42Areodi, taman nit, efei ehem ukkweitau cawan tin dari eyau ito itapaf eyau kehendakkit, ito kehendak mau, andwaru iwawabun.43Ito hijarero yen awang, tami effanudi, pe iwehndi tani biru, iwata, jama.44Ito attetna,mahaptin ha, ibem yenefei mahawi, pemnahndi tani efeiye, titik-titik tandara, ermorrihi wane.45Maruh ha, ikki paremau yenefei, mahawit, pelalihpar petaryiu murid-muridit, it taghiuri, tarok agnah aryafre, karna duka cita.46Ettafriu, tarok, handuba peyam amyafrei, kekaki kefei mahawi pamnah eyam mar ramkermorrah, yau pencobaan.
Yesus ditangkab

47Pare Yesus ha, yenelattafri wifanti, tibarmi tamturi ararourihei dop ibe murid tih, ahai yudas ito tamtutih dari dua belas murid mau, raffrof altar yema tarok, yudas irukdi, Yesus maruh i pur afan hidi.48Bei Yesus ellatahn jiu, Yudas ehem ukefri andabao tin, to ukoma pukofam hidi ?''49Pare tarok hamohai tobeh dengan Yesus, pahiuri handawandi wabunnit pe tarok, rathnjiu, Tuhan efei idikma tor nobai tah karore parar tarok.50Bei tamtutih efei tarok eh karorepaldi hamba imam besar mautin bei imkih tirarau, damewarit.51Parei Yesus elatta : "Daldu maruk mima habre endi tamtu mau tiraraweit maruk ha efei yeha.52Pare hamoet Yesus elattafriu imam-imam kepala att dop dabari-dabari, remfanjau, bait alah, efei tua-tuamau armi, parpur- ketapur dit. Pettafri, magfar eyau tin, penyamun, pe yam amit, amurema noba dop petung ? 53Efei yei ham hamoh e yaie to awohenam, mama em pe tene bait alah warfi munoh itahan defeija eyam titap, kirhirrauwit efei timto saat eyam dop ihpinan kuasa alamomau.
Petrus menyangkal Yesus

54Parei Yesus hag, rarhir pajiu paremau, digiring kerumah imam besar dop petris yemetari yen arya. 55Pare mau mamaen halaman ramo mau tamturi ratran yafu pe, tarok, aryam aldi paldi, Petrus tima, ime matet ehenriwe tarok mama en.56Tamtutih hamba mahni aghiudi ematet igruk jiu yafut, pahye mu jiwe, maruh ettafriu tamtutin tima ratta jewau hamo hai tobeh. 57Parei petrus iu paldi petafri itapaf eyau, eyau itap wei raldi.58Arene itap af henam tamtu tihro aqbidi maruh ettafri ehem tuma, tamtu tih efei tarok "Parei Petrus elatta itap paf eyau.59Itto arene sejam tamtu tihro elattafriuara wunduh, marmau tamtutin ima raffroffau hamohai tobeh efei it tima Galalea be tamtu.60To, Petrus elatta itap paf, eyau,itap wamnah handwande ehem ofaltorfawit, pare hamo arya nane it telatta bei a yam mit ariyeha.61Pare hamoel Yesus trihpar pahhemadi,Petrus, parei fanggomu tema di Petrus efei tuhan ibe faltohndi efei ayam mit ariri iwa hai, hari ha mau tiga kali uku ur parau it iu, pebrohpar piu etan aharam-ramu.62Ma ruh e hal e brohpar pe etan mahadi mi rul di.
Yesus ihturi mahkama Agama a hari fuar it.( Mat 26:63-68 : Mark 14:60-65 : Yoh 18:19-24
63Dop iri nane arfah tandi Yesus it rarma melnedi pe anduh arfi.64Tarok andu rambun fandi matorope arhim tandi : Bahekogta fidim eiharei andu if yu it ? 65Dop tin ouri wihtaru ragtahndit.66Dop daldu pe afroi itu ragma. iribe para tua-tua sidang Yahudi be dop imam-imam dabari dop ahlitourat it rafau e ma ; ma ruh arit jiu pare iri bema mah kama agama.67Rag tah jiu : E fei ehem to Mesias ; kog ta fidim a ma, " Yesus e ho fri u : Efei away ta fam au toma ; e yam to nar percaya68Dop tin e fei awa him tanamau itomo e yam nar a mkehofau ama.69Dop muai ha motin Manusia be reinah it dal du iu ehma tetdi allah rei ibemandanduh eit mima dagmeh.70Tarok amnah ragta dop efeit it marmau-a E hem to Allah be natun ? Yesus e hofriu yambema mag ta. E yau tin Allah benatun.71Maruh tarok ragta : Andu talaharweldi hanandu saksi i beru ? idik bema tarok triritaundi e broh paldi i bema warfinu.

Chapter 23

Jesus di hadapan pilatus

1Tamturih mafalnih arfuh sidang it maruh eh nagkakiharfan aritjimh jesus pilatus aghofuar.2Maruh e..h ai mafobeh aharidih maruh e nagtah ipur tamtutin erahtanrih masyarakat dop e h etahrih tamturih mafonih kefautap andunenan its kehditap kaisar maruh..e ibemah egtah jtoh kiristus seorang raja."3Maruh..e.h Pilatus jhintandi Jesus marmawah ehentah Dabih.. Jahndibe ? Jesus egtafirih marmauh wihih andarki anagta it 4Maruh eh. Pilatus egtafirih dabarih dop eh mafalnih tamturih ararourih hei ihap warom ibekesa lahan it tamtutin apipun eh wah ridi aimafoh tin" 5Ragtan jiuh dabuh andanduh andar haah it efjahi dop enaka tanrih tamturih mafalni agnah aren neh Judeah fanduh Dop eh Galileah itop mata maruh e..h iwlema maurih batin mah.

Yesus dihadapan Herodes

6Pilatus tririh ibunrih alnagatah its maruh ihin tanrih tantuh-tintah galileya ? Be a tamtu ah.7Maruh egtafrih marmauh Jesus to jireh patin pareh kekuwasaan dabuh Herodes Pilatus jepaldih emah Jesus etajemah herodes-hamoh mauh herodes anjen neh Jerusalem.8Herodes fatwafuh igfih eromdi Jesus jenhenam ihap arondi awonenweh nagtanbeh taniblifantih dop aupur warondih dop ipur arom dih Jesus ahanandwah iwapeit sebagai tanda mujisat nya atau keajabian nya.9Maruh he Herodes jen imhimtanndi andahduh heit Jesus ihtap atahdi andandu.10Dabarih-dabarih imana-imana dop guruh-guruh isimah armih peremauh dop wihih anagtah jiuh hanararih dop ahnanah nedih dop kinorimah etatirih.11Herodes durar eh ibeh barehtamturih alnahahindi ahai dop anarnameldi Jesus maruh he ariet jehah dabarih inibe maoh wundurih maruh he arit lalariparaltajiuh Pilatus. 12Hamoh haitobeh Herodes rat Pilatus matabei arharen han hanah wetinta rabaen efjarih pareh hibetih sekarangtin nat ih nafamhim rarfih dop rarfih.
Yesus aijatuhi hukuman mati

13Pilatus efaruh ibe dabarih-dabarih dojo ibe pemimpin-pemimpin it dop irih be masyarakat it.14Maruh igtafrih tarok agnah hei amijemaberoh amtauh emah magtipur eh tamtutin ebakur sieh tamturih mafalnih netapuh aharimfuan ibe awuhimtandi andanduh hei tarok magmagtai dop maharih tandi wihih-wihih tin.15Herodes fanggomuh efjait etajemah maruh e Pilatus egtahfrih jambemah tarok kelajauh Jesus jambemah trok sebap eh tamtutin ihap arfei andarhaah hanhanah hei dop tarok tapur eh tahuri di aimafoh ti. Dop infum iwaper.16Herodes egtafriupur e jabeh matan anhiawafih di maruh he awalah paldi17Hari Paskah iwemah nagnuk tilatus mustieh ahpaldih tanaman it hibetih iribemah tarok masyarakat it.18Manusiah aurih arnirafauh paremauh maruh he ari nih nagjoh keban en ambar aitj pa-pen19Kih paldi barabao untuk idim Barabas to arit narhiryereh buih warfimuah. Iribemah rafarum kota ragtipur eh altut manusia owih rarpelneh.20Pilatus tamih lmhalai Jesus ipur ahpaldi jadi wihitin lgtafri tarok owih pareh rafauh aren it.21Maruh he tarok agnah ariwiragjo kebar-kebar ene ambar ait 22Untuk e ketiga kalinja Pilatus egtafriuh andefeisalah a..h eito ihap waromdi ibekesalahan it dop eh aih mafohtin anit mah ridi ampurkifum paper jabeh matani anhaliufihdi maruh aluah palai.23Tetapi tamturi mafanih ararourih hei ari nih bah bahin ragtipur Yesus kifun paper keban ireh ambar ait maruh i idim amrom di ibe hasil it.24Pilatus hukuman nit dihai Jesus sesuai dengan ejan tarok agnah heits.25Maruh e Pilatus ihpaldi tamtu hibetih e aritrarhir jene bui roh dajo rafom it dop ratatut manusia maruh e Jesus Pilatus dipirih sesuai dengan iribema wihi rafagta.
Yesus disalibkan

26Jesus to natapur pe arit jiuh iribeh mehowri tamturi mafalni rafrof anarit jiuh Jesus Allah rifuh ahari iuh alomdi Simon ibe fanduh ahai kirene ipur awana kota maruh he ratapuldi dop nagtah di aririh fotor uma kwefar am ban aitin kohaftandi Yesus adatawai.27Tamturih mafalnih rafraf analtadi apih Jesus rafraf analtadi Jesus apih iribema mafalnih tarok rih ahariudih maruh altindi atau ahag aami lmor maruh hi ahari ihadih Jesus28Jesus Irihpar pe egtafriuh mafalni-mefalni Jerusalem ketanautap kehrarispar ketan janbemah talnim mit dop jambemah abaunih netapuh.29Hamah mau ite afroh iwomah pe iwatopdi tamturih-mafalnih anatane mafalni-mafalni ihtap kebun nit initap ibjarih dop pe ihap ken kibun awrih negnani ihtap kafnik kikirik abourih negnanit30Pas amsfondi ibe waktu tamturi imafalni dop netapn anatane harah-hoorah anei. Timpalah idim : Dop pe agboh-agboh kegbahah-iwaf idim.31Ai to ahari audi epen a tauhi manusia ibema arfei pe ibun andorki dop andan kefei ahfah aih ibepen itujeneh.32Tamturih ru nanerih irat kirorih tamturih arur rar riuh arpur kitut ne pe kerpen kedainedi farsih

33Rafnof - armi maruh pereitah ahai tengkarak arpur kihri Yesus ambar.ih.dop-pe kinoni tanturi rutin hanoi iluendi mimah dagmeh dop hamoimah ilitendi mimah hourih Yesus.34Jesus dabuh eot efei mahaluih egtahdi atau ihimyehah taman nit egtahdi kafeiri andanduh tap atem ahai iri to ihap kemnah ahanandwah arfei it. Jesus ibe maoh ragrime-ragrime arfei je lundian paremau.35Manusia jai to arfar paremauh he pe jarom anarit rih dop iribe imam-imam mit. Anar manel dih Jesus maruh e slagtah jiuh ehem to odahrih narik beh wberok kotah taninit marnaulah ehem ta dabu penyelamat mar maluah taman mit hak ibe dunfuh ibe aghiu ehem beh andanduh hei duhdi.36Baretamturih hima nameknedi rafnof armi masuh he arihdi ranuh unwilih anggur mafriptap.37Marmawah ehen to jahudibe tamtu kotak tanim mit.38Jenfarwar ai afoh ambar ai Jesus rartel aren maluihi-maluihi tin reinalh tin jahudibe dabuh.39Kirori tamturi hanoi emamer nedi Jesus inah arbar jeneh ambar aihisalip maruh ightadi Jesus marmaluah ehento dabu marmalilah onddn a dop pe kotah tanim mit alahaf ef jah dop idim ma.40Kiro tamtu hanoi ibenah ehbetdih tarih hanai ehem ihtap atem agnadih Allah Bapa ? rumah arkifun nu ukoper kotadi Jesus.41Aih ekafoh arifidik naat tin marmauh andanduh hei idik behnat tafei, Marmauh Jesus to ihap afei andanduh.42Tamtu jendih Yesus mima dagmeh anak-ehah pe igtanjiuh Jesus fanggomuh kofejau ukomnah ha ukolahlipar amnah uklueri afeh dabuh 43Fanggomuh kopejan dabum ukoot haritian ehem ukotan tanhir firdaus-fanduh.
Kematian Yesus

44Afanah it igfih pefondi 12 efon rifuh afroh tah ihap arer dop fanduh dwahetin alamah ibun op afnoh it eglagfih tou eh malduh. 45Ganden rahrih jeneh haunarih Tuhan jarih ruh.46Maruh Yesus aregjok arah fafeh mauh te.teh andanduh hei aren-mi-mim aroh awufuh tanik tin maruh egtiuh wihitin maruh eper. 47Maruh he peluinah tin enom ahananduah erom it maruh he jeidih jehah akaiit 48Manusia it ourih armih nafauh parenauh jaran arpukegaih ahan nandwah arpur kefei it. Rarkar wuh nefot faturih afuh du igfih 49Maruh he Yesus ibe baheh altajemah dop mafalni-mafalni analtadi aren - Galileyah armih arfar asyah hep ahanik iurih ahananduah analom it anah heit.
Penguburan Jesus

50Tamtutih ahaito Jusup ibeh fanduh ahaitah armateah negerih Judeah ih bemah-tarok nanen weh dabarih natot jewauh-tamtuit efjah jen jeinen efandih ibeh hamoh ina Allah iwagtapnih ita dabuh atau raja.51Ito ten masuk anggala mahkamah acama. Itoh tanih etaruk wihi angtadi. Dop. Peh. Iribeh. Tindakan it mahkamah nih.52Jusup tin enah etajiuh aghahfuan. Pilatus ihimai Jesus ibe pareh-kehdi53Maruh he dit ihi jenasa Jesus jeneh ambar ait maruh e ratampundi arit maoh54Harimaulah efonai hari jumat dop hari sahabat ipur amah.55Mafalni-mafalni armih altajiuh Jesus jen Galileja analtadi Jusup arpur kenon kuburan it dop arpur kerondi tarih rifuh Jesus yg eh Ilepen atau epon janduk56Maruh rafraf nawefat nagmeneh andanduh hei epeh minyak wangi arpur ketau kinpilai tarih slifuh dwahei Yesus iharih tah amefondi hariye sahabat andanduh hei mimirih tagrah dop dabarih tatot jaih semah agamah.
Chapter 24

Agre tamtu ikki.
1Hamai aralamoed minggu pertama hamo mau tarok arukubur remaph-rempah ratahri mah mah ne arbun arene.2Agmmah hari u alamdi dati iberatalbabuldi pare kubur it yenit.3Pare hamo rarhiniu ihap keromdi agru tamtu ibepare yenda pare mamuh.4Karok arbarame fanggamu efya eheradonar fangganiu hatap tamturi ru witarmu maguarrar, mao arwreha emerarax he.5 Karokkagmnah atarena wundu, maruh dabari ratot tamturi ry mau ragtapriu ahandeiya be maharwel jema it bibiki igparrar reinik iri rarperit.6Itpatin mamuk itibiki fanggomu kefei andetafara hamo ehemoomwe galalea ? 7Efeice antin tamtu maur agmnah amkegurau ibro tamuri amnah arkihyeren ambar ai iwene mani tauw iwagkki.8Hep fanggomo arfei ahandu wifantia andegtagfri.9Aren kuburan reagrarihparena hari ragyudri kedua belas murid it dop iribe aghronri irima ragtafri.10Mafalni mau iribe ahare Maria dari makdala dop Yohana, dop yakobu tinait Maria. dop mafalni bohe ranen rauatiwan rarfrobau rag tagfri rasuk-rasuk it.11Hep iri ihap percaya wigi ragtafri raguar hep randarar wali ragrih dri wihi iri ihap percaya mafalni wihi ragtafri.12Marmaura Petrus ikki eharir iu kuburit iwitu efei hi aghiu ramorohei eromdi mau ragpum tobe yeme. Maruh emof iu i bema egta hi atero, ahandeiya andarki efeit ?
Agre tamtu tami eglafanunri alamaen it ke E maus.

13Hari hai tobeh agre tamtu ibema matunri rutin, ratarpur hiu fandu yen uarwarit aha E maus ibe arya 7 mil dari Yerusalem.14Rat anaf frafiu iri bema ratanagtiu wifanti efei andanduh terjadi di Yerusalem it.15Rat rafroh ananaruwe iribema matanagtiu wifanti rat fanggomu hamo iwagtahnjau hano, hano imau i wagtahn jama agre tamtu erofema iwiykyema ragrok maruherof etari amaruwe. 16Hlep iri rat ande egbambafueit imbun fanrirat hari malna ihap rat keimaldi tamtu.17Agne tamtu i hintan iu eyam rat andamatema, rat amafruf ematin maruh rat arfan matariro erpagnaum.18Tamturi mau tih aha kelyopas egtahnjuu. E hem fandu fainbe tamtuma behep amoh henriwe Yerusalem ihap kofngiri wi hi dwake anahta ramo reupaldi fandu dwahetin.19Etafri rat iu ahamdwandit ? Ratgtahnjiu oromja andorki arfeidi agre tamtu arang Nasaret itaha wundu it kabi yg berkuas andanduherey enenetaghen jauh bob raba tin idik taha temene fandu dwahetin.20Ihipiri imam-imam kepala dop pemimpin-pemimpin eden bema arujiuh arus arifri arkifun iwaper arkegjau arkerbaren ambar ai.21Varehei idim naguar hep ehem. rei ukuhpar idim bangsa Israel.22Mafalnitin iri bematarok rahnane reneiwe aru arfeiri talni natu egmar falne aralamo ihap amer bemher aru kuburan.23Ihap keromdi ibe pare yenfa maruh tarok ami arit ema wifei ragtagfri hijarero talni rafanun idim ragtag fi dim it ibe ikki.24Dop iri bema bahe rih aruh kuburan it aru iribema alamdi wihi mafalni ragta fidikit marmaur it itauhe.25E yam tamturim tin bodoh mahagtin datu rimafu ihap dahfri agyotarhe ihap keiraldi behup eyam ihap percaya, para nabi ibe ragtafam.26Ahanduba Messias iwarfare ai mafo iwarfar iwarata jau iwahiraui kemulianja.27Maruh ibema efaltor fiu tarokagmnah andanduhet ibe eltar aren kitab suci dop fareheit dit kitab Musa dop agmnah kitab mabi-mabi.28Karokrafraf rarok jiu dandu mau arpur kiwit, it ipar arof maruhau.29Rat nagtahndi kohendimwe tarok tafao tene kohendii din we fant daldu alama iwabun dop afro koni iwawah rarer maruk tarok rafauh rarkiriu.30Yu egmatet ihi ipur ahdaundi rat brema mima ibuniu digri hame efei mahawi maru igrine magmanih dufri rat 31Hamo pih pin igfudurah an de haf bah ba-u imbun eran mi barimalna mareh mat rejtar di agnik pin, maruk eftapyei nik pare mau tarok aryam ane.32Agmnah aryan areneit tamtu igtafri rihirima idik faturyabu berkorban icobar hamo egnetafridik ratiu wifanti ala mamanit wifanti kitab sua.33Maruh rat ragkaki Maruh rat ralagrihpar iu Yerusalem aru paruralam rit kedua belas murid it karok aghmma rarharame pare hibetiharurar iri bema teman-teman it.34Maruh rat ragta friu Marmaur agre tanituibe bangkit maruh iu tani iuefananai jiman ima.35Maruk tamturi rutin ragyufri anaruwe ila-mamaen it dop aryam aryour kin brem a dop hanao ihimri home igrine mamagnih.
Agre tamtu tani elag fanunru natun ri aghmnah.

36Karok aghmnah aryanane anatagta wifanti efeiye andarki enefeini agre tamtu fanggomu hatap amih turi mamaen, maruh etta bei a tarok agmnah damai iejah tra bagi kamu.37Agmnah talni natu emarbelme dop atarena ragfar hejo nagtantu.38Maruh ibema egtafriu tarok agmnah ahandefeija faturi afu endur diu aurhe.39Harimama mimikilaekkit ahikbetin ahikbeltin miririm kicau e yau dop harimamau iwaf nagtamtu tani nur hatao dop tau hatap efei eyam harimemau eyau tin.40Maruh andark egtafriu ebihpin harimau mimik dop lki efanunriu.41Iritarok agmnah ihap percaya iri mam ro dop heran eglatafriu tarok agmnah ahanduh baema and dambun aren paru ?42Maruk ariti ani garung it farfaruh arit arbun jiu.43Ditri yan rihi aharifuan hari malna pare hari eniwe.
Elagtafriu tarok agmnah

44Vareh aluuhemamwe, awururam au tarok tanen tanen tarok tarok tafau taffrofau it, wifanti awo nen agtahfam autarok agmnah eyau tagnik wifanti harus eyai genap didalam kitab suci dop kitab Musa dop kitab mahmure dop kitab Nabi-nabi.45 Maruh elagtahfriu tarok agmnah hari mafna dang gomu if yadifrei agmnah ragmnah kitab suci.46Eglatafriu tarok agmnah Mesias harus menderita dop iwalagki moni touw tin walagki dari tamturi rarperit.47Dop maruh ke laid aghai kg tagfru tentang pertobatan dop ibro rahgfauit dop ketafriai tamturi mafalni agmnah tahar tene dandu awahetin keigtahe Yerusalem.48Eyam kin amketapuldi ahakit.49Dop e yau aweparam ahi wifanti tete et bag fau it dope e yam agmnah tin ibema ankeharke ne kota tin op andanduhei eyau leng kapi tarok agmnah dop kekuasaan ina dari tempat yg tinggi.50Maruh agre tamtu durar nagsarohp orkota aru arpur kui kegnaum betania paremau mima yeidi riu dabariafo efei pemberkatan tarokammah.
Dop paremau arfarane mi ma yeidi berkati tarok agmnah.
51Dop paremau enefei pemberkatan it maruh yeididit di jiu ragma dwahwe yen yatwartun.52Karokamnah eiri dabari ratat menyembah kepadanya maruh tarok agmnah rawefat aru yerusalem hari fanggamu anorfeidi.53Farok agmnah ibem ranenwe amari warfinuro anarit di Bob Raba ahait.

John

Chapter 1

Firman yang telah menjadi manusia

1Farheh hamomei. Firman, Firman mau, to hamohai tobeh dengan Allah, clop, Firman mauto Allah.2It, Farhehei hamo hai tobeh dengan Allah.3Andandu, hei, efeilt efei ibama, efei it tauhei, andanduhe iu pibummit efei, agama iu pefeilt.4Iwendi It hidup , dop, hidup, Ito Fandulu mau Iwema idik5Fandulu, mau lulu, Iwau, paralamoi , pe paralamo mau tidak menguasanya.6Elarwerema tamtu tih, Allah ikidi ahal to. Yohanes.7It, mai efe ye saksi, pammah Iwoffri kesaksian efei famduw.8It ita paf, famdulu, mau, efei, it agamah, laifu kesaksian efei ye fandulu mau.9Fandulu mau efei, Iwamrem, atatotele, pe, tamturi mau arkema arkeme fandu10It, ibe, ha amyeme fandu dop fandu arwarfe di ap fandu mau, ihtap,eiraldi.11It, emai eti, didik kema, efei tamburi-tamburi iri bena Ito, mar aikemo ne.12Efei tamturi agmah Ibolom mit elaifri hak pam mah ar ke naf anak-anak Allah efei tarok rafflaujau, ibe ahai.13Tamturi-mafalmi , mau hamo arbunut itapaf tandarah Dop itap, paf tanim malmai. Dop ita paf secara Jasmani efei warum muhim temtu tih, andanduh her dari Allah.14 Wifanti, mautim iu pef manusia ha, yenik kweh diantara idik di friu agmah it , efei, ye natun warfautei, tamanit penuh kasih karunnya dan kebenaran.15Yohanes elaufri kesaksian efei ibema pe, arayen meyo, pe, efel tolfri, hame pim rei eyau maksudkan ketika eyau awalattafam efei It, to, I wamal, rei ye, I wafe yau mala efei It Ibam yeme sebelum eyau.16Karna efei ye kepenuhannya idik agmah tarom kasih karunia demi kasih, karunia:17Iu ef hukum taurat dihmdi musa efei ye kasih, karunia dop kebenaran ito, rei ye menyatakannya.18paiu, tamnbutih ihap arlomdi , Allah, efei Allah matum waufautei re yan me dipenghukuman taman mit, rei ye menyatakannya.

Kesaksian yohanes tentang dirinya sendiri
19Efei yei to, yohanes pare tamturi yahudi aren yerusalem rah parrar ameifa imam dop, tamturi-tamturi lew , ratahndi pi, heiha, ehem,"20Bei dobu yeidi dop itap waruhagri etatafriu eyau itap paf mesias.21Meruh tarok arhumtandi efei, to heiha ehem? Elia? bei ettafri itap paf eye hemto Nabi mau iwa mai? ha, elattafu itap paf eyau.22parei tarok rattahu jiu heiha, ehem? efei idim ammah amkelafal torfri tarok Rohpan idin andukolatta tentang ehem dirimu sendiri?"23Eyau rei arik rehaho ketahndi Rei abao tim Aldi piwabun dagmeh Efei ye handwande Nabi ye saya efeltor nit.24Elattafri eyau rei arik kehaha dop arik awe mohyo ye padamg gurungmgrit It, efei ye tamturi-tamturi iwahkiri it, to, ma meifa tamturi. Farisi.25Tarok olnarhim tal myiu ratta ahamduba pehem ramu tirpir rarau, efei ehem itap paf Mesias, itap, paf, Elia, dop itap paf, Nabi, mame arkemai.26Yohanes efal torfa tarok pattafu;" eyau ramu awarpir ramit awit, canu efei ye mamaen eyam paramfarit, ima hep, eyam itap keiraldis.27Rei henehpin, lei ema mata, hep eyau pi, wafu, waru kasutti ito, eyau tidak, layak.28 Wihi tim iwibum, me Betania ye m farwar, Sungai Yordan pere mau Yohanis Ramu, ipir rarau.
Anak Domba Allah
29Pare hamo emerrit Yohanes aghidi Yesus, tema petta Jemo bei It , elatta hari mau andabao, domba Allah, efei, iwahahah tan I bro fandutim.30hanehpi , rei, eyeu, maksud efei ye a wotefam mit, efei eyau It Iwama tamtu tih rei owafei, yau mata, efei yei Ibema sebelum eyau.31Efei yabem aghikbe h farhehei immitap wai caldi, efei andu mau pe awoma Ramu aurpiram await ranu, pam nah Iwatte fir yau Isral.32Dop Yohanes yenelaufri kesaksian pettafri:" eyau, ti beu lomdi Rohit, eporuhi, yen awen ef merpati pe, yendiwe, yatwar.33It, to hag itap, eiraldi, efei, hamehpin rei, elahparrau, eyau pam mah Ramu, awarprar, pe, elattafau, Iu, efei ehem, ahamiu oramdi, Rohit, eforihi ewEn yafwor It ibem I wen wotwar hamehpin rei, Iwama, ramu Iwarpirar efei Roh Kudus.34Dop, eyau, to, ahakiudi It, to, iwalaufri kesaksian It, to, Allah be natun.35Par, e mer, it Yohanes, itu yen, nihpin ehenriule, ru, tamturi nuridtit.36Pare, hamoet it, aghiudi, Yesus, eroffe hor itu, elatta hari madi renahit ito domba Allah.37 Murid, ru, mautin, raffraje, handwade ye mettafri maruh tarok aru, paltadi, Yesus.38Efei, Yesus ahawariu, adata walawar, it, aghidi, efei, tarok arketadi , bei elatattsfriu, tarok." ha,dwade eyem maharwawerit pe, tarok, rattahmjiu:" Rabi c efeye: guru, yenihifa, pare wenin.39It, ellattafriu, tarok: keha b ramo pam mah eyam amkeromdi pe, hari ha tobe tarok arhehendi, hamo hai, tobe, arkehen, di we hamoi to, afro igfi empat.40Ibema, tamtu tih, efei andururat mau tin, ima, reffradi wihi Yohanes yem nettai maruh altadi Yesus it, to, Andarias tahinnit, simon, petrus.41Andarias farhehein eromdje , Simon tahim nit, maruh, ha, ettafriu, idim, tibe, ambwam romdi Mesis (artinya: Kristus)."42It iworamau pare Yesus yenit. Pe Yesus yenit ahye nemadi, maruh etta, ehem, simon, Yohanis be natun, e hem, am nah arkimhim wawau, kefas (artinya: Petrus).43Pare emer nit, ito, Yesus ihparran par keffrof parkiu Galalea arkiu, kerom je Filipus maruh ett tih njiu koma, karof kotau!44Filipus to berasal dari Betsaida, Fandu mau, Andarias ri Petrus mat.45Filipus ru erom, Je Natanel maruh, elattaffriu I be, idim mambu, pambwam rom di ima Ramhim Jau Musa yem me, Kitab Taurat dop ef. Para Nabi, efei Yesus. andabao mautin Yesus be eren Nasaret?46Natanel ettafriu agmah efei andanduh efarit armit Nasaret.47Filipus, elattafriu agnah, kema pe hari maul" Yesus, tahiudi Natanel, peta jema maruh etahndi tentang dia aha mau hanehpin tamtu yen, Isral sejati, tauhe, yen kepalsuan nit di dalamNya.48Natanel, elattahndi jiu andu wabun affa pe yau a weiraru? Yesus ettahndi Jiu, efei ye, Pilipus iwamhim mu wehem, eyau ibe au rom mu wehem wene pohon ara fafa.49Natanel elatta Jiu, Rabi ehem Allah be matun ehem dabu tamturi Israel!50Yesus elafel toerfri pettafri, efei eyau awattafa mauwit eyau rommut ehem wen pohon ara, tanwar pehem percaya? ehem amnah aha mi wahiri wihi-wihi ye wundurit dari pada itu.51Maruh Yesus alettafan miu, eyau tawalattafan mau, efei mar mau e hem ti bahamiudi, awangngit arfu pe, Malaikat-Malaikat Allah Rababup pihi, raceha altajiu andabao mau."

Chapter 2

Air Dijadikan Anggur
1Pare muni tou wit erfei perkawinan, to di, kena iryareme, galelea dop timannit Yesus, ha ima yen nih, pim.2Yesus, dop murid-murid tit di, undang, parketaryama, perkawinan mau.3Pare, tarok anggur rit eftab, tinan mit Yesus ettafriu amgnah, tarok eftappri, anggur eftap.4Yesus ettafriu, andamhim mawa pehen to otawenrai men? saat e yau wit itap ama." 5Yesus timannit ettafri u we pelayanan-pelayanan mit handwarida wattefam mit, kefei, yau ito he."6Pare mau, aren eman bu, hit ibema arbum mihyane efei Ramfu mau efei iri bena, adat tamturi Yahudi, pe, tap ta hei ari kir pir rit to, ru, atau, Tou buhi mau.7Yesus elattafriu we pelayan-pelayan mau kirpirra you buhi-buhi tim op iweya di me ranu, bei rarpir op eyatdi.8Maruh Yesus elattafri, tarok" sekarang ce dohalah maruh korau kon ndi, pemimpin mau ye nefei anduwaru maruh tarok auriu.9Pare pemimpin andu waru mau e fam ra nendi ramu, ito iripar pef anggur mau,, pe it itap pam nah yen ni hife ema, pe, pelayanan-pelayanan mit aru mencendok ranu hep i men nah it im him ri mempelai tamturi-tamturi. 10Bei elattafriu efei tamtutih korpirfri anggur efyai ibeh matan, para daldu temturi puas arkihmu hit hep uk kwet yang kruang baik, efei ye ehem ukubunen anggur ref fai i waf ah tap.11Wihi mau Yesus alarfei di kena dop, galelea efei dari tanda-tanda mau dop dengan it u Ia telah menyertakan Kemuliaan-Nya dan murid-muridnya percaya kepadanya.12Daldut, to Yesus elarwariu, we, kapernaum, rarffr0f rafau, dengan teinannit, dop rafum rihai dop murid-murid it, dop tarok aren pare mau ito, hari mameifa.
Yesus di Bait Allah
13Pare hari Paska tamturi Yahudi, daldu, ema raruk, Yesus telarweriu, we Yerusalem.14Iu, yen Bait Suci Ramo Roh pe rom rom rye. Pedagang-pedagang, lembu, kambing, domba dop merpati dop pemukar-pemukar amo bahai, ar yanane pare mau.15It efei cambuk dari waru, maruh erarura it erok agmah, aren Bait Suci efei agmah, kambing, domba dop, lembu, tarok kit, amo bawa penukar-penukat rit epapaprefri, wanafo, dop tarok meja-meja ehihrarih parar.16Pen pedagang- pedagang merpati merpati, it, elatta, kamkor, agmah hei pare tin, aworaral ne yan , amfei di e wei tete ramoi yen efei tempat jualan.17Bei fanggomu emari, murid-murid it efei Ramomu, yafu yandi.18Tamturi mafalmi ni Yahudi, rahmbet di Yesus pratahndi handu, tanda orom mit , pofanun, midim mit, efei ehem berhak, bertindak demikian?" 19Yesus elatta friu, tarok keh karerer, Bait Allah, mau tin dalam muni tou, , pam, nah e yau awa larfei."20Maruh ralatta tamturi Yahudi rattahnjiu:" empat pulu emam tahun, tamturi arfel Bait Allah tin dop e hem u ke fei it, muni tau?"21Efei ye dimaksudkan efei Bait Allah it iu ef, ibema tani rifu.22Pare hamo ha, iwakki efeye tamturi rarper rit, he p fanggo mu, emarye, murid-murid efei wihi mau, lalatta, dop tarok ke, percaya efei Kitab Suci dop efei wifanti , mau we, Yesus ettafri.23Dop hamoli to, it, yen Yerusalem, henam mit, to, hari Raya Paskah, ouri tamturi percaya efei ibe ahai efei tarok ibe har ryiu alomri, tanda-tanda mau aren mei.24Efei ye, Yesus ihpibeh ihab mempercayakan diri-Nya efei tarok pam nah iwei rarar, tarok agmah, 25Efei ye tidak perlu, temtu tih iwefri, kesaksiaan iworfri e feye manusia, efe yei it, em nah handwam darenri manusia, faturya fu.
Chapter 3

Arti Dilahirkan Kembali
1Areme tamtu, Farisibei to, ahai, Nikodemus i ma tamtu tih pemimpin agama Yahudi.2It emai to pani etajema Yesus maruh ettahndi:"Rabi, idin mam nah efei ehem tomai wenef, Guru Allah ihparrui, efei tauhei yen temtu mau to iwarom, piwafamumri tanda-tanda efei, ehem ofamurit, to efei Allah mar ihrnam."3Yesus etta pefaltorfriu eyau awalatafam mau sesunggunya efei tamtu tih mar arkun di arwerau it, mar, iwarom, pa, hiwadi Kerajaan Allah."4Nikodemus elattafriu agmah, andi wabun,l affa tamtutis alherarbun dit efei, it ef sahari? Iwoma ma it tiwalahir , ar werau timan Rapuro pam, nah, alkelarbun jarwerau?"5Yesus letta eyau awalatta, fam mau, sesunggunya, efei tamtu tih mar, arkelarbundi efei, ramu dop Roh it mari watari arkirhir rau Kerajaan Allah.6Handwan de arbunnui, efei, tanim, malnai, ito, tanim, malnan handwan dar bunnut efei Roh, ito, Roh.7Nar, e hem herang efei eysu awaletta, fam mau, eyam agmah arke larbunam arwerau.'8Maro ehema andi wau affa iwahauwit, hep u koffradi, jamu efei, ehem mar, ukom nah ye mihife emai dop iwau hife iwau wit, iwau wafihpin, halnhya efei tiap-tiap temturi-tamturi efei Roh."9Nikodemus dabu, yeidi pettafri andiwabun affa pe hal mau terjadi?"10Yesus ibero elatta ehem ubema pengajar Israel dop ehem itap kom mah hal-hal mau?11E yau awalattafan, mau efei yei idim am kenkette efei ye handwande idim, mam nah hit dop idim bersaksi efe ye handwan didim, hari miwit efei eyam mar amkerom kesaksian idim mit.12Eyam mari percaya hamo wifanti awemota fam mit, efei ye wihi-wihi-fandu tin, amdu wabun affa pe, yam percaya efei e yau awen nalattaffa mau efei hal-hal Sorgawi?"13Tauhen ito tamtu tih, itap pei cau we, Sorga, ito efei ye, it epor rihi yen Sorga, ito andabao tamtu mau.14Dop agnah hei eh Musa meninggalkan matu renenwe padang arau putih, andu hapihpin andabao tamtu tin rei iwawaha15Pam nah tamturi nane percayai kepada-Nya arkerom hidup yang kekal.16Efei ye wundu pe, atehhidik, Allah efei fandu tin sehingga it ito mengaruniakan natun andu warfai tei pe, am nah tamturi nane percaya paltadi, to nar anduti iwefeiri, ito arkendi henam fattaruri.17Efei Allah ellah paldi Natum nit eporrihi fandu, itap paf menghakimi fandu ito untuk menyelamatkan efei it.18Efei hei hare re percaya pukorof kota di itnar re dihukum efei hei harei nar, percaya it, to, berada dibawa hukuman efei it mar percaya efei ahai andabao warfautei Allah be.19Dop ihpinan hukuman mau: fanduru tiwema pihirema fandu efei manusia tar pur ken par, alamoi dari pada fandurui efei ibro hana narih tarok kit, kirori.20Efei heiha iwafei ibroi iwar mamilnedi fanduru ito, nar iwama pare fanduru pam nah he ibro, hana naruh rahafauwit nar nampak.21Efei heiharei ukofei effai it tiwama paremau Fanduru pam nah menjadi nyata efei an drahafauwit ito dalam Allah."
Yohanes Bersaksi tentang Yesus
22Pera hamoet Yesus aku durar, murid-murid aru Yudea iu, yem, nihpin hamo, hai tobeh tarok ke ranu Rarpirar.23Parei to, Yohanes l ranu irpirar, efei ye alnon rahrukdi salim, efei paremau, , to ouri, ranuit -le tamturi -mafalni armi, paremau amnah ranu arkirpirar.24Efei hamoi, to Yohanes itap kekihir Bui ro.25hamomei ibut titehei rahnanemtan, efei murid-murid Yohanes, tamtu tih to Yahudi ito efei ye penyucian.26Maruh, tarok armi alta jema Yohanes. Ratahanju Rabi, tamtu we, rah mafawauwit dengan ehem seberang sungai Yordan efei, It, e hem tibe, wohdi kesaksian, it Ramu iwarpirar rzu doi afnah arkiu leta jama."27Yohanes ha elatta, tauhe, nar tamtutih rei iwarom pi, worak andanduh efei ibema, efei tauhei di karunyakan kepada-Nya dari Sorga.28E yam, yambema amrom pa mufri kesaksian efei eyau to awautai, eyau itapaf Mesias, efei yei eyau ti mih par rau pe yabehrir aten.29Andi ibema mempelai mafalni elarweriu mempelai tamturi efei bohei mempelai tamturi ito arfarrane raruk di dop iri triyarbun nit to mamro etatiri, raffra je, arai mempelai tamturi mau, ipimnan mamro yeicewit dop mamro yeicawit iu egnok.30It emnahdit yenef wanduh efei eyau awonahdit awenowihi.31Heiya rei emai yei yatwar ito an yatwar agnahhhei heiha rei berasal efei fanduhtin ito termasuk pada, fandu tin dop ukkwen kogta mowihi fandu mau, efei iwama dari Sorga ito eren yatwar agnahhei.32It, elaifri kesaksian efei ye hendwa de harryudit dop pe triri arbun nit efei ye tamtu tih efi iwarom kesaksian mau.33Heiha rei uk krom me mesaksian it dabu wedi efi Allah ito marmau.34Efei heiha rei diutus Allah heneh pin rei iwattafri Firman efei Allah mengarunyakan Roh-Nya ito nari terbatas.35Tete ate hadi matu dop iwohndi amnah andanduhei peiwa bun jau.36Efei heiha percaya efei netun nit ito beroleh hidup yang kekal efei heya nar, taat efei natun nit it tauhe pa hi wau andwaru eha yene ito murha Allah iben iwan we yet'twan.
Chapter 4

Mengenali Roh yang Berasal dari Allah
1Mafalri tamturi, ourih, tririhan bundi Yesus eremri maruh he raran, irpin raridabari efoh dop he pengikut it aurih alof altadi dari pada Yohanis.2Seber marinja, to, Yesus nar dan ranu iwarpir ik pengikut- pengikut itope ranuh arkirpir nar.3Maruh Yesus Tiraibun fariri-fariri aragtare wihi mau tin ihpelai jeinik Judea amiuh jereh Galilea.4Enaf aeh etadi Allah mauh masuk iwaholdi farar ahaito Samaria erof maruh.5Erori katatih ahaito irra sik har lhap er orjah wareh magnih Jakup be dihdi Jusuf Natun nit6Pareito, rahipih tih majen ahaito Jakup Yesus ta ignahditari ito biruh iftap ibeme allai ito srjsh emamaruh pe imatet Jerne rai ripih arjah afnah tinra ipur agfih wahiti ma maen siang.9Mahri Samari tin egtah dijiruh Tuhan ehemta Yahudi be tamtu eyau to Samariah be mahni aliaudifeidita be Tuhan uhim au ranuh sebap i Yahudi jitoh bubungan hagtap dengan Jdim Samaria be.10Yesus egtafri aharardwa awai famit Allah be heihabe jhim raru pe imuh dop jhimnu atau ubema uhim rarutin upur kuruh pasti ubema ukumuh ramuh kehidupan tiri.11Mah nitin egtah jiuh, Tuan, eita andurahdih au ranuh to tauheh dop rarnipitin maru jeu ihifah uklatama Ramutin, tuan aram ihifa be witema ranuh efgatin.12Jakup, idik, be, te-te matabei, herepin, be, difidim ranutin hema ditema ranutin jerpatin dop maturit, agnah. Dop ibe binatang-binatang it mar mawah ihemtape ahamit wunduh ahaldi Jakup.13Heiha iwamuh ranutin ho, brourik Jwalagmui Yesus Hemah Elagtah.14Heiha reyeh iwamuh ranuh awaihditin ito mare brouri iwalagmu selama ibe hidup it sebap ranutin awaifutin ranutin iawabun, afeh ranuh ahamar mainah , be iawama har ru , tanim, mit dop iwarhar pe iwah bropar dop iweifidik idik be hidup it sejati dop kekal15Manitin elagtahdi ," Tuan, kweifau ranutin dop nar re brounik iwalagmuh dop peirar re awalalipar amah awahim mu ranuh."16Karof ku wuh kuhimdi ahum tamtuit," Masuk kehrarilpan amah tatin Yesus be Egtah."17Mah nitin Egtahdi eito ahuk, hagtap Mahnitin be Egtah jiuh eh mar mau wihiagtai." Yesus be egtahdi'.18Sebab hemto ibe wit tamtu Dop sekali wur Dop eh tamtu ehem ruwei ihap pafeh ahum mit ."19Tinta hep awpnahhu ehemto Nabi," Mah nitin be etahjiuh.20Idim E rabahri irimah, daborih ratotdi, Allah agboh Aitutin atau arah tibutin maruh he Tuan to ima egta Yerusalem tope pare mauh Rahafauh mahawih daborik ratot iewauh Allah."21Yesus, Egtahdi ipun ko haftandihe hamatih daborih arketot di te-te mar reh amkelahar warauh agboh tibuh mar, Dop ihap pafeh Yerusalem.22Ejam tarom aginnah hei to Samaria be sedangkan idim jahudibei Jaim to dabori matot di iye Yahudi bei.23Ibe, hamomautoh iwanah ibe ditidik emah-emaito dengan Kuasa Roh Allah manusia-manusia ito agnah hei dabarih arketatdi te teh ito Alllah it mar mauh Dop pe ibema fatuafuh it efgah.24Marmauh Allah ito Roh Dop ibe Kuasa Roh Allah manusia to dabari di te teh ibema jen indik beh."25Mahnitin elagtah jiuh Yes usnah hu ehemto adabuh Penyelamat jang eh arfoh aham mit heistur ukoti idim amah mar mawah iwatidik amah iwawamah pe iwlagtafidik wifantih tibuh untuk idik bematarok."26Eyauto henehpin Yesus jebema awatgta fiuh."27Hari maito ibe pengikut-pengikut it rararihpar dop alamdi Yesus Yerusalem mah nitin ihap tih andar ahimtaudi ibei omatinto andu kweta?" Iri nih bearhimtandi Yesus ahanduba te-te omosagtadi mah nitin?"28Maruh heu mahri mau ito ih paldijeirikperemauhmaruh eharir pamiuh kota Dop inurihi pe egtafri manusia-manusia ouritin rafanh aren perehibrtih,29Kikerna keromdi tamtutih reje, ema be egtafidim tarok wihitih hamotih roh ukofei it hareh pin ito penyelamat?"30Tamturi mafalri ararowih to rafrof rahpaldiyeirik kota mau maruh he altajiuh Yesus.31Maruh he ibe pengikut-pengikut it inaruh ragtah jiuh Yesus koma kwin bremah bapaguruh maruh he ragtahdi koma pe kwin bumatin."32Yesus iripsr pe egtafriuh eito. bemaoito arer au dop eyau tihap kemrah."33Maruh he ibe pengikut-pengikut it mulai refan himtan heiha be bremsh amduh dijah?"34Yesus elagta eyau be bremai ito jjenerof etau he sesuai dengan ibema kemauru ibema haneh pir reye utus eyau menyelesaikan ibema andar ha ah ibema duh di.35Eyam ro kegta, nadu fau ibe hama parer tetapi eyau ro iwagtafan mau aharin mawoh witiro yerai to efja ah endar duhhei dituwai.36Omanusia-manusia iye altari ilewai daldupe irito analom iribe upah dop pe arkepag ir ibe hasil it maruh hidup sejati dop kekal dop heiha manusia iwema menabur dop pe manusia irje memai agnah kiu bersenang-senang hamah haitobeh.37Wihitin mar-mar je e hibetih iwaparih irih to meuri38Awoktafan agnah kiuh meruai wiroh
39Tamturi mafairi Samaria be penduduk kota mau dabarih ratot di Yesus maruh mah ri tih egta reibe egtas dop egtafau ma andarduh yang pernah eyau awofei it.40Hamoti to tamturi mafal ri Samaria bei altajemah alomdi Yesus, mafruh he ragtah di Yesus ehem to ukohen itin tarok batin jaai Yesus eheuri ihpin dua hari heramit.41Manusia-manusia to orai radaine ihpin ara hari henamit.42Manusia owriti ragtahjiuh mah nitin haritin itim percaya atau daborin amketok u maruh he ihap ahan rarlode be agta fidin ah maruh idin tarok tri rim inbur di dan eh ibetau wadi ito Penyelamat fanduh dwahetin.43Sesudah dua hari ibemayer sikhanYesus Amosoffiuh Galilea.44Yesus ibema, egta," Ho Nabi ihap Daborin ketotdi, ibe, farauh.45Tetdi harimauito, iwena pefon, yene Galilea, tamturi mafari aroi iri miruh arbundi dop faturi afy h ito ef yah sebap, irito arei Yerusalem hari mauto, hari, Raya Paska, maruh he ahar rardwah efeit, ibe idin, amromdi Yesus.46 Maruh he Yesus to elahliparpe, amiuh kama dop galilea hamoito. Pegaiwasi, Pemerintah, Yenipir natun ito andefeidi yene kapernaum.47Tiraibur ri Yesus to iwema Galilea yene Yudea bema maruh, he eta Yema Yesus, Dop ihinai Yesus Iwate yema yene kapernaum pe. Mima hapuh iwa arnai mit ipur aper.48Yesus amegtayiuh , pegawa, pemerintah tin yambema tarok ihap keromdi, ibe, ardar, ha oh efeit eyai ito ihap Percaya."49Tuan." Egtahdi, pemerintah tin riwonah rarbe tauheto natuk ito aper."50Yesus, arnetah yiuh, irbe, ku, hu, natun mit, iawafei ahah51Yenetadi alla ma maeh pelayan-pelayan nit armih altayema Yesus irirh srit rsfrof fsduh dwahetin Tuan natun mit ibe efeiehah-52Yesus ihimtanri efroh to igfih mareifah andabaoh tin igki pe enatet a yeih berah ral lalei per dop arhim tandi maidu hei afaoi to igfi hibe tih setengah hari ibe marhap ieh to yawih dop eftap.53maruh he, ardabaoh mau tamar nit fanggomuh emadi hamoito, harimaito Yesus egtahdi natun mit iwafei aha, maruh he ibekeirar dabari ratotdi yesus.54Agnah hei ibema tarok kedua ibena efeit Yesus yena Galilea dop daiduito iwena Yudeah.
Chapter 5

Seorang Pria Disembuhkan di Kolam Betesda
1Harimauta, hibe hari raya Paska Yahudi be Yesus to emah pyene Yerusalem.2Yerusalem Yerrak rukdi alamta domba firuhti ima yen nih pin , Dop iribeh, mowihi Ibrani arhim ahaito yennihifa Betesda pareito aren lima serambi.3Ibe, serambi e to. Manusia to ourih irye anderefeiri aimaf yefreh ihpin rihto ari parok egbaknedop rihma eirih to hama narih Dop lumpuh aryam ah ranu firu mau iwarain.4Sebab, pe malaikat, Tuhan irina arkepor ahi firu mauh, Dop ranu mauto iwaroreu, Dop Orang Sakit ito iye arfei mataito arkirhir fenuh mau hamoh ranuito iwaroren irito arkeiaha dari mahaitin, Dop aidanduh mahaih ukofei aha.5parenaute, tamtutih yen ima andefeidi mata selama 38 tahun, mata bei. 6Yesus, arondi tamtutin ihurek yen ihpira ibenah iberondi ihure yerih pin Dop areyen henam andefeidi maruh Yesus, ihimtan di ehfah irkpfei ahah tauha.7tamtu mauta amegtah yeuh. Bapak irih tauhe paretin Dop heiha reya iwarurut auh pe iweidiauh iwahar rauahi firumau hama ranu mauto ibaifei matah maruh Rarhir iuh finutin."8Yesus egtah yiuh kukdiyaha kograia tanimhararki pe korof auh."9Hamoh haito beh tari hanarkit idi. Maruh rof iuh hamohehaitobeh tamtu maute sebuh
10Wihiito, penguasa Yahudi iriberae , ragta iye ahtabe arfei ehah it haritin hari Sabat ito nare ikudi ibeh tanim hararki.11Maruh he tamtutin egtafriuh e penyembuhan eyai ahtap etafau iuh kdikowar tabnim hararki maruh korof.12Ito hehai be, "egtafuah ukudi tanim herarki, 'Maruh ukorof maruh?" Irih arhimtandi.13Iye, ibe arfeirehai ihap irito kemrah eyanto heiha maruh he Yesus to efta jeirek ri manusia ararourih tin.14Maruh, Yesus to erondi tamtu nautin yena Ramoh Tuhan maruh egtah jiuh sekarang to irbe ofeieha nare ukolarfei iproh agnah he nar marukolalomdi hal yang lebih han hanan!"15Maruh tamtuito ametar Yiuh Penguasa Yahudi Dop egtafriuh Yesus be mimah hapreh eyam mauh.16Karena wihitin, airnahfoh be arit rah ridih Yesus sebab e Yesus to efei mahawi dop sembuhkan orang pada hari Sabat.17Yesus, ibe elegtafiriuh eyau te-te to andar ha a awonofema andar ha a arutin."18Wihi-wihi mauto efeiri Penguasa Yahudi ragtane wihiana arpur kifun aper iwidai anarfei bukan karena andar ha ahtin ya melanggar peratu arfei mengenai Agama Dop hari Sabat, Yesus ibema egta tamau nit ito Allah Bapa dop egta ima tani rifui tinah Allah.19Yesus menjawab manusia ourit egtafei eftin dabarin ketot di Dop Percayalah natun nit nare iwefei andardu he Dop erom mit bisa ina iwafei oleh Taman nit andarha a mau bisa iwafei karena taman nit Be efei andar ha a mau; Dop natumit ina efei andar ha a mauh.20Sebab tamtu nit, atehadi natumit, Dopp egfarurti andarduh heo efei ito ma egfarndi sendiri maruih taman nit egfarundi ahanandwa-ahanandwa yang i wundu mauh tsptshei lsgnsnidi.21Taman nit ta membangkitkan manusia. Rarpei re dan e, durf ri mafatih sejatih Dop kekal Dop natun nit ima aih di hidup kekal maruh hi he manuisa yang mau iwefei mafatih dop hidup.22Te-te ibena sendiri naruri iwfri aimafoh irit heiha-heiha, iwafei agnah hei ibema kekuasaan untuk e menghakimi Dop ditibun yiuh natumit.23Te-te efei agnah hei andarduh mauh dop idik ma tarok tafeidi atau aihormati seperti natunnit, Dop, Tefeidi tamannit idik ihap tafeidi atau menghormati natunnit Te-te be utus eyau atau anak.24Mar mauh-wihi yenetetin dop eye ahaririudiwe arnarki wihi yenegta dan Percaya sebab e ibema egta dop reye ih kidi Dop egtah di ebab raprariauh iribe hidup it sejati Dop kekal, ima rar re arhiwefeiyu. Sebab ehem sudah terlepas dari kematian dop ukorom kehidupan.25Percayalah, iwatidik he waktunya, maruh ibema ibe waktu irirarpernit arkefaadi arah anak Alla, dan manusi yang iri-iri arbundi ito akan hidup.26Iwafe te-te ibema sendiri iwafeh sumber hidup ibema efei natunri ibehak iyt ibeduhdi ito sumber hidup juga.27Andarduh hei ibe, duhdi natun nit hak untuk menghakimi, sebab ito ibe natun.28Eyem tarok kegnariaitap dop ibe hamoi iwema idik tarok yang raipeire irima tri-ri orkibundi29Maruh he orkefsarohhpar aren kuburar nit iye anderfei ito efyeri manusia iye andarfeito efyeri rirtape Bangkit pe arkesarapar untuk hidup tetapi iye erfeire ibroh akan Bangkit arkefeiri hama narih maruh he arifei aimafah.30Eyauto ihap wafei andarduh atas eyau kemauan sendiri eyautu hanya untiuk aweifri aumafah," yang sesuai perintah Allah difarit dop keputusan nit eiyah sebab pe eyauto awatadi kemauan yabemah sendiri dop pe Melainkan kemauan te teh ibema tituds eyauh.
Kesaksian tentang Yesus Berasal dari Allah
31Ardanduh tari wifanti awer hagtafau mauh tarok eyauweh kesaksian tin yebenah sendiri kesaksian ito ihap tri rikiburauh.32Tetapi raneri berah arkefrof pe arketafri tentang eyau kesaksian tin dop awomrah kesaksian tin marmauh.33Tamtu tih repaidi Yohanis dop anepin tentang eyau egta friuh wifantih maranaih tentang eyau.34Hari tirahagta fam ihap eyau be kesaksian mar mau tentang eyau dop pe manusia maruhh he di selamatkan.35Yohanis to efrafui aitemah uruh dop uruh mati emren etatot reh idik tarok agnah hei.36Maruh elagta Jebe wifsnti lebih wurduh dari Yohanes ahanandwah awalarfei ahtin yaitu andar ha ahe te-te di fautin ito te-te be hep egtafauh.37Dop te-te be, egtafau awafei andarha-ah mautin eyem, tarok ihtap tri-rih kibun ibe arah dop an keromdi ibe aghefuh.38Dop tabun ker ibe kata-kata tin infik br faturi afuh sebab eyamta ihap tri-ri kibun mau sebab indik tarok to imdik tarok tidak percaya eyau yang mengutus eyau.39Indik tarok ihap ahari buku kaltah rau uwahetin sebab magfar re idik bema andarki hidup sejatih dan dop ibema tari wifantih.40Idibema tarok ihap ketari amah ah dop amkarore hidup kekal agnah hei.41Ihap eyauto waharwaweldi rag a h-dop Manusia.42Eito, ibe eweirar ran eyamto ihap keirar -rau eyem agnah ihap mengasihi Allah Dop yembema faturin efauh.43Awatin yebema krara kwa Bapaku, Dop eyematrok ihap mi-,mirim, kibun ra amah ketapur Kuasa sendiri eyem ewem waru mi mirim amkubun yauh-maruh anketapuldi mimah.44Yembema, egfah tarok percaya dop amkehar waweldi Pujian yene Allah yang Esa?45Hamatop amkegfar rau-be awofei yam andarduh yembema terok be emketayau Te-te aghafrar dop reye iwafeiyam andarduh ito Musa be eyam harapkan."46Yambema tarok amkegta ta tadiya Musa dop-pe ta-tadimah sebab tentang eyau yebema tarok percaya pearaketau, sebab tentang eyau dop, aweneltefam kaltah rautin?"47Tarok ta tadiya kalautaheito, agmanah tagta, idimtarok tidak percaya anandwa yang he Musa elter-it, andu iwabur ahfah-pe idik tarok agnah hei percaya, Dop ahan aradwa yang Musa ema elter anduh iwabun ahfa wihihto ibe efogtafam?"
Chapter 6

Makanan untuk Lebih dari Lima Ribu Orang
1Hamoti Yesus erof pamiuh efe ranu rabofarwar rarurauto ahai to Galilea, dop pe arfoh to ima ranu Tiberias.2Ema pe amefon paremauh manusia, to auri rafrof anal tadi Yesus ieito ibalomdi andarduh hei ibe edfarun oit maruh he ibe andarduhh yenefeitin dop penyembuhan-peyembuhan manusia-manusia andefei lima/ atau sakit.3Yesus, yeitiuh agbotibu afoh dop re dirar ibe pengikut dop ibe marid-murid it.4Hamoita iwamaragru hari Raya Paska Yahudi.5Yeus, a, itip pere farum-farum aghiuh pe, eromrih manusia to ouri rar mi dop arketa yama maruh arketayama, tarih, rifu maruh egna jiwa Filipus fair wara bisa tap titor premah, dop bisa iwagda ri manusia ouritin dopn arkir ma??" 6Yesus to ibemmah aharan awah iwafeiit, maruh ibema egta aupur adardi Filipus7Filipus iberoh, amegtiuh hamito ibe hargaito doi me tus doi perak mare iwagdah ri manusia ouritin sekalipun nareiwadah ri biar mereifah arketarpur tih-tih, doi mauh." 8Tamtutih, Pengikut jesus iri-rih Andereas rafumnit Simon Petrus iri beroragta.9Paretin reingitih yerfatin dengan 5 homeh dop ari-ra ito aham rardwa untuk idik bena manusia ouritin.?"10m ketafri manusia ouritin kean ahih Yesus be egtafri pareito airaputih to ourih manusia ouritin mulai aryen iuh airaputitin afoh kira-kira manusia ouritin sekitar lima ribu orang tamturi.11Maruh, Yesus ait homeh mautin maruh efei mahawi buat taman-nit Allah Bapa efei mahawitin dalam maruh arih arinpe eftap mali eyagdine.12Agnah arin-arih malieyagdi rih Yesus egtaf riuh ibe pengikut-pengikut it sisa aminmit kelafauh bemah amuito yambema tarok fanggomuh kefei kiryautap bereimah sisa tin
13Maruh he refauh iuh ara belas bakuk pe eyagdine sisah reirik tin dop pe reinim oren 5 homeh ariunit manusia owitin barir.14Manusia oiritin ha harih di andanduh wifantih yang Yesus ibema egta nanerih irimah tenteradi tintah iwemah tin untuk idik bema tarok agnah.15Yesus to ibemnah irito iribemauito Yesus iwendi raja atau dabuh, arpur ketayama dop arpur kihindi secarah paksa maruh-he ito a,iuh Allah tih pare daerah agboh top tiburih Yesus pare yen.16Fandu to alanoigkit ibe penyakit-penyakit it altayenah Yesus durar ratahih au ranu17Maruh ratiuh wauh afoh reda ralholdi ranuh mautin arpurkiuh kapernaum. Hari maito eparui Yesus to ihap atar yama.18semeutarah to aryo ramuhmautoh dur efarom, dop pe dur eh rarirpar ramuh mau karena marah to efarom init wurduh.19Maruh wagrarhu it ayo kir-kira lima atau enam kilometer aharih iuh allamdi Yesus etar yema pare wauh eha Yesus yionit tetapi erof emaito etadi mati adawarih afoh ahari ih alomdi atariegnadi.20Maruh, egtafri atarim agnautap reito eyau.21Dop pe faturi senang mi-mirih arbundi maruh yeitiuh wauhroh hamohaitobe wauh mau to eharir pare iribe pare mauh arkiluit.
Banyak Orang Mencari Yesus
22Ibehari emer rit manusia ourih ibena arnparena toh ranu raboh farloan. agnah hei ibe ragnah wauh to ibenah hibetih be ehoyerroh.23Wauh rihta aren kota Tiberias be arnih arho aren paremau manusia rafauh ourih, dop arin homeh maruh Tuhan efei mahawih maruh-he mengucap syukur.24Manusia ouritin ahari iuh pe ragtafriuh andefeitin ito eyah, Yesus dop ibe pengikut irito parei tauheh iri tarok agmah ratih wauh maruh amyaruh Kapernaum Yesus rahar weweldi.
Yesus adalah Roti Hidup
25Manusia-manusia to ouri armi alomdi Yesus yene ranuh raboh farhiar arpeihimtanri te-te, "guru, hanfer ha be omapatinta?"26Yesus ametah yiuh, mar mar mauh eyamto mahar wewer awah atau tauhah karena eyauh ibe memnah maksud keajaiban-keajaiban awofeit tetapi ibe amin beremah, malim ito eyagduneh.27kefeitap andar ha ah amkeron beremah yang bisa iwaftapdop iwaharernah, andar ha ah kofei pe ukorom beremah nare iwahareneh dop pe iwefri mafati sejatih, dop kekal bremah mautin hanerpin reinag eh mu ehemto dilantik oleh Allah te-teh."28Maruh arhimtan di idimto andam kefei ah untuk tafei kehendak Allah?"29Yesus egtafrih." itop efyah yang eh diinginkan Allah oleh idik bema tarok?"30Mar mawah." Wihih anagtane ahandi wah be buktinya te-teh ahadwabe te-teh efeit?31Idik ebe raberih idin amin manma dipadang gurun, efeh alter aren iwafeh aren Alkitab, ibema di fri brema dari Surga."'32Maruh Yesus egtafri dabarim ketot di ihap afeh elusa melainkan yebe te-teh be durfam homeh yer surga bemah.33Sebab, he Homei yang difitih Allah hanehpin be epor ihih yen surga be durpidik mafatih idik tarok agmrah manusia ter fanduh dwahetin."34Te-te, homei peniwahitu kworfidim pag-pa-pah."35Reito eyau homeh, mauh aworfa mafatih wihitin Yesus be egtafriuh, heiha iwatewamah ito nareh marih ifeftih untuk selamanya dan heiha percaya eyau-ito, nare brourifuh raraiwag muh Selamanya.36Andanduh hei ito ibe awatafam ibe, awogta fam, iuh wihitin dop ibe amrom auh dop eyem to ihtap percaya eyau.37Andanduh heito te-teh-ibe durfidik agnah heit, durfidik tarok amketau amah dop nar re awahparam eyam-tarok agnah eiha iwatau amah.38Sebab, eyauto awaen Surga be awopar ihih ihap yebemaawagta, dop ihap yebema kemaun reye ihkiyau pawomah atau mangutus eyau.39Dop, tintah ibe kemaun ibema reye egtahfau dan mengutus eyauh: agnah manusia, tin juga ibema durfautin nar re hibetib iwaftap einik dan e-yebema membangkitkan eyam pareh heri Kiamat.40Mar-mauh tinta yebemah keinginian te-teh ku amnah tarok ibe amrondi, natunit dop percaya kepadanya dan iribema hidup sejati dop kekal dan e awafeiam hidupkan pare hamoh hari Kiamat."41Tamturi-tamturi Yahudi bei aragtane-aragtane wihi mengenai Yesus ito-maruh-egtafri eto homejuga epor yen Surga pe-epor yeurhih."42Maruh, "Yesus efaltarfiriuh dop iriberoh ragta neh haneh pin ah Yesus to Yusup benatun idin meiraldi tinar nit, dop taman uit ardem mah ehfah itoyen Surga be Surga be epon ihih?" Mar mauh43Maruh Yesus egtafriuh wihito ker-keg kita tap.44Ihap reitih awatayamah, marmahwah te-te-be egtafuh taubeh awegyauh reye tih kopa ku dan siapa iwatauhwomah reye, Bangkit arkekaki kefar pada hari Kiama.45Alter, aren dalam buku Nabi: 'Rartei eftin idik manusia, ibema, iwama pe, wifantih dop pengajaran, Dop pelajaran, iworfidik agnah, jadi manusia ouritin ketajauh tri-rin tibundi te-teh, belajar dari diyah yang etidik emah.46Ito tauhe ibe mibetih manusia tih-rin kibundi te-teh ibema, ema dari Allah ibema ero hindi te-teh.47Ibe mamna-ha eyam juga percaya. Dop yambema tarok mafatih dop hidup Sejati dan kekal48Eyauto homeh ahik aworfan mafatih dop hidup.49Eyem Bopa rabah to yau manna jene padang, gurun maruh ralpelne.50Ihap arhafeirihri efe hanei yen Surga, be epor ihi, reye yen homeh mautin ito nariwapen.51Reito, eyau ahik e awofe homeh mauh homeh mautin iworfidik mafatih, reya yan homeh mautin ibe hidup it uwerhenam homeh mautin ahik ahik aweifam untuk idik kehidupan idik manusia tere fanduh dwahetin ito yebema tarok ankin ara tarik mah nah ."52Eafrah wihih ansdarki egtafrih yahndi betin maruh wihih rafaktane tamtu tin ahananduba be tarih malna dan fidik tarok tan?" Andarki ragta?"53Maruh Yesus efaltar percayalah: yebemah tarok ihap, kin tarik malnah anak manusia dop pe mah muh ibe tandarah yembemah tarok eyem, to tidak benar hidup.54Reye yen nau tarik malna dop imuh hau radio darah it ibe hidup sejati dop kekal dan eyen membangkitkan iya hamoh hari kiamat.55Eyan tarik malna it mar mauh ito beremah dop pe eyem darah manusia ito minuman atau hamoh.56Reye yan rar tarik malnah dop imuh hau tarik darah dop ibema hibetih dengan eyam dop imeh iwaheu nah.57Tete juga hidup itu hanehpin reye utus eyau, dan eyau ma hidup dari te-teh, maruh reya yau terik malna reye hidup dari eyau.58Hometin yeu Surga hep epon ihi ihap, afeh yang arin nit oleh idik, be rabah ri arin daldu, hometin mauh, maruh ralpel reh hiha iwarar hometin ibehidup it selamanya.59Agmah heit Yesus be egtah wihitin ketika ito mengajar yen kapernaum.
Banyak Pengikut Meninggalkan Yesua
60Sesuda tri-tri arbunai wihih andarki egtafriuh ibe analtad atau ibe pengikut-pengikut it ragta wihitin mafoh heiha be iweidi ahah dop iwatapulya?"61Yesus ibe ermahri pengikut-pengikut it irima ragta pengaran tin mafoh marih elagtarih? Apakah eyau tersinggung karena wihitin-wihitin?62Andiwabun agfah tafun idik bema tarok ahari audi anak manusia iweti iwauh pare yenit?63Yang efei pe manusia hidup, ito Roh Allah kekuatan idik manusia ito tauheh wihi-wihi awonogtatin tahe yembema tarok adalah wihie Roh Allah dop wihi-wihi yang memberi idik mafatih.64 Namun idik bema tarok rihto tauhe percaya."Yesus ibe mamrah mata heiha-heiha yang tidak mauh percaya dan heiha be mengkahianatinya.65Maruh Yesus elagtafriuh marmauh andubep awogtafam yambemah tarok ihap tih kotawamah kalau te-teh tanheh ito rarewabun."66Mulai hamoh mau ibe pengikut-pengikut it rafroh pe rahpaldi yeinik dop talrih etaruh nare arketadi.67Maruh Yesus ihimtanri ibe kedua belas pengikut-pengikut, "Apakah eyam tarok ampur kihparauh awirik?"68Tuhan Simon be ihim Yiuh dop ihimtandi heiha be idim anketajayah? Wifantih Tuhan lah utusan Suci dari Allah."70Yesus egtafri eyau, ah beawufir ren, tarok 12 orang murid? tarok tin diantarah yambemah tarok tihto setan."71Yang Yesus ibe maksud it ito Yudas, Simon Iskariot be, sebab iribema tarok Yudas be erohtandi Yesus itomah, ito termasuk perngikut Yesus Yudalah yang menghianati Yesus.
Chapter 7

Yesus WE Yerusalem Ef andu Waru Difaru rau mau

1Parei to Yesus yemeffrof ealdi Galalea. Itto hag tenyeftih ipu einik weh he yudea itto paroi tamturi-tamturi Yahudi Rahalwaweldi parpur kifum kifun.2pare hamoi igrukdi anduwaru mau tamturi Yahudi itto anduwaru Difaru rau mau.3Itto Yesus mau Rafun-rafunri, "Ragtahnyiu rukki korof parentin pe ukuu we Yudea pemmah murid-murid it arkerom mu andonen ohafa wit efei ye ibem ohaffawit.4Itto ihap paf tamtu tih ewafei anduhti Paremau arhor ranit. Efei ehem ukolarfei wihi-wihi mau iwafihin pi wawabun tani mit piwafe fandutin."5Itto, Rafun-rafunri, numa nar triri arkibundi.6Parei Rattahndi Yesus efei ye tarok, "hamo eyau wit ihtap pama, itto efei eyem, ibema hamhamoh.7Fandutin nar amkerom piwenalatten eyam itto hap iwenalattau eyau itto eyau bersaksi efei haneh pin dop ibe andarhaa-andarhaa hananarihi.8Kiu ma eyem, paremau anduwarui, Eyau ihtap wau paremau, Efei hamo mau eyau wit ihtap ahodi."9I wa fih pin wihi mau awottafan efei tarok hit dop hag ima yene Galalea.10Pare dalwit Yesus Rafun-rafun rit ar we andu waru, mau, hag imetari aru paremau Pi hap abroparau pare fandurui, itto yenik weh attap.11Tamturi tamturi Yahudi alnaharwa weldi pare anduwaru mau pal matta ,"Yemihifa-yemihifa?"itto owin tri iyanbun wali babbla efei tamtwi ana toutihei efeiye hamehpi iniah Ratta hag tamtu effya; ini aih ratta, tauhu. it to enoh talim Rakyat,'' .13ilto tauhe tamtutih reiye berani pi walatta man manahei efei hanehpin efei yei to terhadap tamtuli-tamtuli Yahudi.

kesaksian YESUS tentang dirinya

14Hamo andu walu mau efof matuh YESUS ihiau Amani Allah mau yemelattafa wafanti palemau.15Panei debu yolei aghiuri tamtuili-tamtuli Yahudi pe latta pandiwabun mahafa tantwi tim parke con, pengetahuan iwafihpin mat belajar.16elatta Yesus pettafa tanok wifanti eyeyawit man berasal efeiye dilieyauwit yabem ahikbeh. ntto efei hamehpin reiye nhperlen eyau.17Efei heihace ukalanfei kehenolaknya it ammah uhommah efei wfanti eyauit itto ben asal dari Allah atto eyau awonem ottau efei tanik yabemma hikbeh.18Efei heihale luemolatta efei tanim ehem behhit it yemehaiweldi hal mat efei ibema tanim efei ye heiha kolahanweldi houmat efei hameh pin ril ye ihpalau hag malmau dip tidak ada ketidak benaran padanya.19Hanehpya musa rei ye dolfam hukum tolizat efei eyam? Namun mat tamtuih efei eyam mene ankelanfei hukum talulat mau Ahan de feyama ihap hehalwelau kifumau.20Tamtli olli mau Ratta ehem mamela belaftanu heihalei leye lwahai welu piwefun wehem?21Elatta Yesus pettafu talok iito hibetih perbuatan mau aufeiit pe eyam agnah to daberim am malolei.22Efei musci menetapkan pannah eyam bersunat efei ye sumet mit itto ohtap berasal dari musa itto efei ye memek moyang idikkit dap eyam menyunat tamtuni efei hamo sabattil.23Efei tamtutih iwanom sanat efei hamo sabattit pammah man iwaholdi hukum musa paham defei ama peyam hilolin ekkahyawewawit, efei eyau mimik habie awaan mannali manusia pada hari sabat.24nam ukufei jandutih iwataje handwan ole nampak itto hakimilah dengan adil.
Pertentangan tentang asal YESUS

25mameita tamturi Yerusalem ralatta efei hameh pya rei tarok alpun hifunit? 26Pe hari madi hag yemettafli dengan leluasa pe tarok ihap kenketta andanduh kepadanya haneh pya rei iwatanpun idikkit manmaun daldel tammah efeiyei haghemehpin Kristus .27Efei ye tamtutin idik tamnah yen ihifa emama we pale hamo Kristus iwama nat tamtih rei ukom mahndi yen ihifa ema ibe asalit.28Pane hamo Yesus Yesus yen ne lattafli wifanti anen baut Allah hag aneo efei eyau eyam meiyaya dap eyan mammah awanihifa asal eyau tawomai ihtapaf hehendek yaben aghikbeh itto eyau ihpantau itto hanehpin rei maimau pe ihap eyam kellaldi.29Eyau aweinaldi hanehpin. pe eitawamai toma hanehpin dap hanehpin rei ihpallau.30Tarok Rahan weljalah arpuk kilhitdi pe paitaube Tamtutih ihtap aglukjama efei hamo mau ihtap pama.31Tinto efei tamturi awli mautin, imowli mne rafflof altadi pe pen ce ya dia petanak lalatta efei ye Kristus iwama mukinme hag iwamai ewafei ouli mujisat dari pada yang telah diadakan dia?32Tamtluli-tamtuli falasi raffceli tanitwli ouli almalafatta wihi-wihi mau efeiye hanehpin dep efei ta imam-imam dabari dap tamtusli tamtulis-tamtulis farisi rahkili ini radagni ewau bait Allah pammah an keta Plitdi.33Pelei elatta Yesus yelmik hemam magnih hamo eyau awohennam we peleito ammah eyau tawau pawatajau hamehpin pei ihpallau eyau.34pamnah eyam amhehal welali eyau pemal amhelommai efei eyau efei eyaan mal ankelam pani kenia palemau we eyau awanen.35Tamtuli-tamtuli Yahudi lalatta fei tantuli lh dop ini lihma iliwihifa pale hag iuwit pefei idik pihab tau talondi, yenna maksutnya to tau tatalyau talok ilyanene fantalai it ef tamtluli Yunani alkiu megajari tamturi Yunani.36Efei ye maksut wihi mau efaltolfei itto eyam tammah anikehaliaiweilau eyau efei yei eyam mal anikelomai dop eyam mal amkelon palemau eyau awenei?
Air sumber hidup

37Itto pale hamoi ehodi ehodi it efei agbo anduwalumau Yesus itu yenei pe aleoi efei heihale blonim mgemu efei hag iwatauwamu pe ewamuh! 38Efei heihalei percaya eyauwt efei ibe awottafam efei hitap suci itto alem mamwe amah iwam nyallit alocan-alocan panumau tahatenei.39Itto ibe masuk tit Roh maii agnah talom efei talak mame peleaya hepadanya efei Roh mau talun ihtap pama pe Yesus ihtap dimuliakan.40Meneifa tamtuli efei tamtuli oulit mane lalafflali li wifanti-wefati platta hanehpin rei manmaul Nabi lei agamah iwama.41Iri rih Ratta it hanehpin mesias efei iri rihma Ratta itap paf haneh pin mesias ihtap pama yen Galilea?42efei kitap suci ibetta efei Mesias berasal dari ketulusan Daud dop fandu mau Bettlehem palemau matabe Daut yenit.43Palei alfeidi palemau itoma tamtuli ouli efei hanehpin. 44Maneiffa tamtuli efei ye talok alpwe klhil ranehpin itto takhe tamtutih ihap beani tani ahahuhtandi.
Yesus dibela oleh Nikodemus

45Palei iri Radami myewauwit alu altallyiu imam-imam dabali dop tamtuli-tamtuli fansi name lalatta peyeme efei tacok, handuba eyam tihtap kejamai?46Rattafliu iri radegmi myewait, " Tafun efei ye tamtutih, tamtu rwatta efei tamtu mau.47Lalatta tamtuli-tamtuli falisi to efei ye talok amena eyam juga disesatkan?48Amena tamtutih efei ye pemimpin pemimpin kiane peleaya kepadanya rtto tamtutik efei tamtuli-tamtuli Farisi?49Efei lamtuli ouritin mane ihap kei laldi hukum toulat itto terkutuklah tarok!"50Nikodemus tamtulh ima dari talok mane matabei ibarmi altajema plataflil efei tarok.51Handwandi hukum taulat idik menghukum tamtuli tih-tih ito porlehag ihtap affcai dop sebelum hag ih tap afflai dop sebelum tamtuli alkemnah nandwan oli befeiit?52Lalatta tarok efei ehem tuma tamtu dari Galilea? Ahamahiri kitap suci dohep ehem pu kom nah efeiye tauhei Nabi rei iwamai yenne Galilea.53Kemudian, mereka semua pulang ke rumah masing-masing.

Chapter 8

Perempuan yang bersinah

1Parei Yesus tiu Seitum abwafoi 2It aralamoi malmau, it, lu yememe bait Allah, dop agmah Rakyat tit armi paltajema it ematet, wifanti beh yenelattaflili tarok.3Parei ahli-ahli taurat, dop tamturi-tamturi farisi aulema, paltajema bei mahmitih alomdit efei yama tarok ke awarbundi mahni mautin yen ma, maen.4Maruh ettahnjiu, Yesus, Rabi mamitin latapun, panpanyo pale hamo ananfei yamo.5Musa elanweriu ef hukum talilat ihliri pih kyidim pamkifumtagri mafalni-mafalni mautin, ahandwan de ehen fanggomu emmul efei halmautin.6Tarok Rafaltorfriu mihi malitin parpul, ken nan eli pammah, tarok arkelom andandanduh hei arkeharijau Bei Yesus efei yihi maruh mima parai elter wanafa7Pare hamo tarok andwaru-andwaru parhim, tanjiu it ibikki pitua, malih elattafli, tarok, ito efei hei ha efei eyam mar, berdosa, ito, it lei farhei, fati wafuntagdi mahni malli.8Maluh ha elarfei ihi peelarter wanafo.9pare hamo tarok lalaffla wifamti mau, pe, terak tamtu, tih iwau dop tamtu tihro, maulai iri hari lahaf tua bei, yem mihpim Yesus tamtu ihpibeh ehen diwe mani mau ibema yen ihpim.10Maluh Yesus ikkyitu manuh ettahn itu yei mahmin naeh andarresefa amdu tarak imau? tauhd tamtu tih meng hukum ehem? 11ettahndi, patim Tuhan tauhe. Maruh Yesus elatta, eyau, to, mar mehukum, ehem kolofku mar, ukolalfei ibco hana nahei mulai dari ahtap.

Yesus sdalah terang dunia

12Parei, Yesus elattafriu, efei tamturi araroulihei, pettafri eyam rei fanduru fandutin, efei, heiya, ukolof kotauwitit mar ukoroffau pate, alamoi, ito, it ibema famduru, iwaha, ene.13Pe, tamturi-tamturi aren farisi rattafuu ehen bersaksi efei ehembeh, kesaksian mau tidak benar.14Yesus etta, flili tarok pettafri, efelye, eyeu bersaksi efei yaben afikbeh ito, kesaksian eyau, it, marmau, it, to, eyau, awom, nah, pe, awan fah eyau tawamai, dep awafa eyau tawauit.15Eyam ai mafoi menurut ukuran, yambema, eyali mar menghakimi tamtuh, tih.16Efai ye, eyai menghakimi, map, penghakiman eyauit, to marnau, efei eyau ihtap, yabem, aghikbeh pewau, auroeotadi hamohaitobeh, pe, it elah parrali eyau.17Efei ane kaltahrau torat ehem mit, it, ibralter efei kesaksian tamturi riwit ito sah.18Eyau bersaksi efei yebem, ahikbeh, dop tete rai elahparlau, eyau bersaksi efei eyau19Bei tarok, lalattahn, jiu, yemihifa tamammif, Yesus ettafu efya, eyau dop, eyau tete mau ito, eyam itap keirldi efei eyam amkeirarrau, ito eyam amkeiraldi eyau tete.20Wihi-wihi to, Yesus ettafri raglik perbendahraan, it yene lattafri baik allah, dop, ihab tamtutih rei iwatapur di, efei hamol itap, ama.
Yesus bukan dari dunia ini

21pare Yesus, elattafriu we tamturi ouri eyauto ammah awau, map, eyam emkehar wawerau efei eyam, to amkerpei iwaf ibro mahafau it, pe paramu eyau awawit, ito eyam mar ramkema?22Bei tamturi mafalni aren Yehudi matta ahandefaija it iwau iwaifum ihpin efe ib rattafru parumaueyau awauwit ito tidak maungkin eyan, amkema?23Maruh it elatta, suu tarok eyam amenifa amen, tanwar eyau, awaen, yatwar, eyam to, alari fandutin, eyau ita paf fandu tin.24Efei ahtab eyau awalattafan mau efei eyam ammah amkerper efei ibro mahafewauwil.25parei tarok Ratta friu Heiha ehem? Yesus ettafli tarok efei hanolwande eyau awalata fam mau?26awri efe ye awotafamit dop kuhakimi efei idim efe yet hanehpin rei elahparrau eyau ito, marmau, dop, hanclwan de tirik aubunnit dari padanya ito efei eyau, awolatafan efei fandu.27Tarok itap kem, mah efeye it yanela ttafri tarok efei tamannit.28efei yei eletta Yesus efei eyam amkeididi ilantumtamtu mau dop hei eyam am kennahndih efei yaben aghikbehpefei awolattafri efei hal-hal sebagaimana tamannit efanundit.29Dep, it to elaparrau eyau, it erof atau it ihtap ahparrau yaben, ahikbeh, efei handwan, awohafau wit it, to, yang Berkenang kepadanya.
Kebenaran yang memerdekahkan

30Pale Yesus efaltorfri agmahhil ito tamturi percaya, paltadi31Bei elattafliiu, efei tamturi-tamturi Yehudi yang percaya paltadi, efei, eyam, amkeme tetap, wifanti mau eyauwit it eyam marmau-marmau eyam muridku.32 Dop eyam amnah amkem nah kebenaran dop kebenaran mau to, memerdekakan eyam.33Tarok Ratandi idim to, keturunan nit, Abraham itap pennaf hamba efei heihrei andiwabun, maffa pe hem ukrom pu kotta, fidim pammah merdeka:34Yesus elatta, friu tarok, eyau alualattafan mau sesung guhnya efei tamtu rei iwafei iblo, ito hamba ibro.35Dop hamba mar iweme ramo roh, efei matin itop iwene ramo roh36Jadi efei Natunnt memerdekakan eyam, eyam to marmaur-marmaur merdeka.
Keturunan Abraham yang tidak berasal dari Allah

37eyau tawamnah efei eyam agnahito keturunan Abraham efei yei eyam, am mahrwawelau pamtur kefum mau efei wifan ti eyau wit mar arken didlam eyam 38Handwancle, ehem, oromdi, tetei ipihman efei eyau, awotta Dop, ihpinan efei eyam amkefeiit, efei, ye handwa andeyam maffai dari eyau Tetei.39Tarok Refaltohn jiu pratahndi idim Tete,to Abraham, Yesusteletta, pettafau tarok efei sekiranya eyam abouri-abouri Abrahmbe handube eyam ihap kesafeidi andarihaa mau Abraham yenefaiit.40Efei yei eyam amkefei it, to eyam maharwaweljalah pam kifum mei eyam tamtuh yang awofaltatorfyau kebenaran efei eyam efei kebenaran me awofladi dari Allah: andarhaa, yenit ihtap Abraham efei.41Eyam an kefei andarhaa Tamam mit ibei tarok rattahndi idim ihap kibum, midin dari sini idim tetei to hibetih ito Allah.42Yesus elattafliu, tarok efei Allah ito Tete mau eyam atarim miwahali efei efei eyau awabrahpar dop awomai dari Allah, dop eyau tawomai tapfe, yabema, kehendak dak sendiri efei yei, heehpin rei elahparlau eyau.43Handwan , defe yamit pe, eyam itap kemmah wihi eyau wit? efei eyam mar remkerom pam ketar pur, firman eyau wit.44Namora rei iweme af, tamam mit, dop, eyam ampur kehafa wawe keiginan-keiginan taman mit it efe ratatutau tamturih efei farhehei mar, arkehaken efei ye, it iwalatta dusta it ti watta ibema kehendak efei it yeneef pendusta do, to mam nit agnah dustin45Tetapi efei eyau awalatta kebenaran pawattafam mau eyam mar percaya efei eyau.46heiha efeiye diantara eyam yang membuktikan efei eyau aufei dosa?efei, eyau awalattafan kebenaran, ahan defe yama eyam tidak percaya efei eyau?47Efei heiha rei berasal dari Allah, it efrafri yeli firman Allah, anduh hapih pin, eyam ihap tri rum kibundi efei eyam tidak berasal dari Allah.
Yesus sudah ada sebelum Abraham

48Tamturi-tamturi, yehudi, lalattahndi Yesus itapfihpin marmau efei idim mattaifan efei ehem samarya be tentu ye Namarai Ratar pui jau49parai eyautitap wefei jeu Tete, ibu mawit dop eyam tihap kefeyai wama eyau.50Efai eyau tihap, waharwaweldi, harmat efei eyau ito hibetih rei eharweljema, dop it ima, rai menghakimi.51eyau awalattafam, u, sesungguhnya, efei heiha firmaneyau wit, it, mar randiwafeidi op, henem, fattarwi.52Tamturi mafalni Yahudi lalatta fri am, mah, ahtap idim mam nah efei ehem namorai rahirru, efei Abraham, teper efei ye, Nabi-nabi, iu ef, ehen ukolatta efei heiha lwatau we firman eyau wit it it nar riwarom amdanduh, itiwen henam fataruri.53Yemah ehem ahamit top windu efei, ye, idim tetei Abraham hag ibeperi Nabi-nabi mauwei irima rarper, hep heiha rei ehem samakan ehem mit?54Yesus elatta efei eyau memuliakan, tamik eyau beh, ito emuliaan mau manihhei ito arti hatap, eyau tetai rei memuliakan eyau efei heiha peyam amkeltta henehpin reiye, Allah ididik.55Andi, to, eyam tihtap,, keiraldi, efei eyau taweiraldi beieyau to, waruk hawuryau, efeye, eyaum ef eyau tibe, aweiraldi, dop eyau awotadi wifanti mau.56Abraham, tamammit, mamro etatidit ito ibiu ewerom hari eyau wit. it to aghelarweriu maruh ha mamro, elata tidi.57prei, lalatta tamturi mafalni Yehudi, ito ammah umurrit ih tap awanamumri, lima puluh , tahun ito, ehem ibe oromdi Abraha?58Yesus elatta, friu tarok, eyau awalatta fan, mau, sesungguhnya, efei, efei Abraham aghoffwemai eyau tibe awane.59maruh tarok arur, fati parpur kefundagdi, bei, Yesus, efetap yeinik, pipaljeinik bait, allah

Chapter 9

Orang yang buta sejak lahirnya

1Pare Yesus hamo ehrut it aghidi tamtutih ahamalna ebak farheh arbundit.2Murit-murit it lalarhim lanjut, Rabi heiha, rei efei dosai tamti, mau timta, efei timan, taman nit, parbundi, aha malma egbak?3Yesus ettafri itap paffehanehpin dop ihap paffe ibe tinan tatamann nit, ito efeye andarhaa-andahaa Allah ito itap afanunri didalam dia.4Idik am, nah tafai andarhaa; itrei elahpar rau, eyau hemam mit, ito wahitu, it, tiwama pami paremau to mari wene tamtu, tih, iwe mafei andar haai. 5Selama eyai, awane fandu, eyau rei fandulu fandu tin.6Pare ha elattaffri agnah hai, it walanu iti,tihi wanafo maluh ehahuh tandi ahamalna tamtu mu ebak ahtapei.7Bei elatta, fra nah, kru, kimfun, talnimit rapi ro, siloam-siloam efeye ibrahpaldi, maruh, halu, tamtu malitin wpiwimfun tanit bei, hag elalihpar efei ahamalnai, toemmam.8Efei ye nyaren, farin-farin to, torok aribeh matan reiraldi ito pengemis? 9Iri Rih lalatta marmau hanehpin iriteh to lalatta, Yerou efei aghofau efei amdu mau tamtu mau ibem ihpibeh elatta marmau, eyau10Taroh Ralatahn jiu ahan defeiwa, ahamalna mit, to emnam.11Ettafri tamtih to arfondi Yesus rei dur wanei perah hai ahag malmai pe latta, fawiu, kuwe, siloam, ito kumfun tani mit pamnah bisa aham i warar.12Maruh taruk airhimtandi jiu anjenefa andu mau pettafu eyau titap wam nah13Maruh tarok aijiu tamtu mauwe ahtappe ahamalna ebakkr efei ye tamturu-tamturu farisi.14Ito hari mau Yesus dureparki wenei pehmbohndi ahamalna tamtu mau, to it tiuef hari sabat.15Efei yei tamturi-tamturi Farisi to arhimta lnyiu effa ahamalna emmammit, etafau it efaiye wane irfur, pehahus ahagmalnakit maruh awunfun, tanikkit dop tin to eyau, to ahakerar;16Prei ratta tamturi-tamturi Farisi mauwit, tamtu, tin itap amai dari Allah efei it ihtap memelihara hari sabat? inirih to ralatta, andiwabun nafa tumtutih, berdosa imaram piwafei mujisat efei iwabun nit? Bei ibut teha, prananentan efei, ye, tarok.17Maruh tarok lalatta efei ye tamtu ebakkit, dop ehem handwan dettafu tentang dia efei it, to, efei emnam ahamalna mit? kotta, ito tamtu mau nabi.18Efei tamturi-tamturi Yehudi itap kefradi it ahtap pit ahamalnai egbak, tin tahtabe ibe aghiu Bei tarok ramhi mri ibe timon taman nit.19Dop elarhimtan nyiu tarok tinta natum, mit efei, eyam matta it ambum dit ahanalna egbak efei yei ahan defeija ha erom pahiu?20Ettafiu tamgutua mautin, efei idin mamnah ialah efei it andobao idimbe. mam nah pare arbun di ebak.21Tim handuba it sekarang elom pahiu, idim tihap kemmah efei heiha mimeyamdi ahamalnai, idim, itap, kem, nahdi ibena kihimtandi it tiwefmafa, tafun iwafaltor fam ibemnih pibeh.22Tinan, taman nit ratta efei irma tarok atar yenarye tamturi-tamturi Yehudi , efei ye tamturi-tamturi Yuhudi, be wihi, arfei hibetik efei tamturi Rafahta di, efei Mesias, akan dikucilkan.23andu pihpin efei tinan, taman nit Ratta it daldu ef, dewasa kihimtan jau iben mihpibeh24Maruh tarok lalanhim, jerweriu tamtu mau ah tapei ahamalna ebakkit, it, maruh elattafama, kefaltorfaiama marmalur iwenje Allah aghofuar; Panah idim, amkemnah efei tamtutin tamtu it berdosa.25Elattafri, efei tamtutin, tamtu wit berdosa eyau ihap, wamnah, efei yei hibetih eyau, awom nah hit, it efei eyau ehtapit, ahanalnai egbak, we, tin tahokiu.26Tarok ralatta fri, yeme, handwan de idim amkefeifurehen effa it, em, nam,aha malnai.27ettafri andit ibe awottafan meyam dop eyam ihab tririmkibunnit hep ahan defei yama trirummambun dit? Efei eyam ampur kenaf, murid28Maka, mereka menghina dia dan berkata, “Kamulah murid Orang itu, tetapi kami adalah murid-murid Musa. 29Kami tahu bahwa Allah telah berbicara kepada Musa, tetapi tentang Orang itu, kami tidak tahu dari mana Ia berasal!”30Orang itu menjawab dan berkata kepada mereka, “Sungguh aneh bahwa kamu tidak tahu dari mana Dia berasal, padahal Dia telah membuka mataku. 31Kita tahu bahwa Allah tidak mendengarkan orang berdosa, tetapi siapa pun yang takut akan Allah dan melakukan kehendak-Nya, Allah mendengarkan dia.32Dari dulu sampai sekarang, belum pernah didengar bahwa seseorang membuka mata orang yang buta sejak lahir. 33Jika Orang itu tidak berasal dari Allah, Dia tidak dapat berbuat apa-apa.” 34Orang-orang Yahudi itu menjawab dan berkata kepadanya, “Kamu lahir penuh dengan dosa, dan kamu mau menggurui kami?” Maka, mereka mengusir orang itu.35Yesus, tribun efei, it, to rahka ronepaldi, berohpar efeiye tarok, efei yei ha, iu, piwerom, di maruk ettahndi percayakah ehem efeiye Andobao tin?36ettafri heiha rei, Tuhan? pefei iyau percaya kepadanya. 37Yesus elattahn jiu ehem itap paf ahan yeniu diwe efeyei hanehpin wifanti yenataf fuwehem mit ita, hameh pinl.38ettefei eyau percaya Tuhan! maruh adabuwetot do dabueoa.39Etta Yesus:'' eyau tawomai pawuhrrema fandu tin ito eyau menghakimin efai heiha itap ahamadit amnak ahamalna iwa lagbak. 40Wifanti-wifanti mau ibe triryarbun efei maneifa tamturi Farisi na naren palemau, dop, tarok lalattahndi: handuba efei nari we un pe idim, me, hari malnato iwagbak.41Yesus elattafriu efei tarok, efei eyam harim malnai i wagbak eyam mar berdosa, tetapi efei eyam amkelatta rdim hari miu efei, tetap lah dosamu

Chapter 10

1Eyau tawatafamau efei heiha, rei uhiriu, we, handang andunatu rafatufit efei nar okoma alamta maut it, efei ukoleitih tembok it tamtumau, fanwan dop, tamtutih fanwana tamtu.2Efei heiha ukihir alamta mau it, ehem to gembala andu natumau.3Ito edagmi iwafu walamtai dop andu, natumau tih tih ahari pe, iworarau perkesarohpar.4Efei am nah hei andu natu mau ito, iworwrwu pwrkesaroh par, it iwarosiwafeiri mata tarok pam du natu mautim arketadi, efei tarok ibreral di arai.5Efei tamtih fantarai, ito, nar, tarok arek tadi it, tarok arkeharbabu palkihpal jenik efei ibe arai to, fatara, tamturi pe, tarok ihtapkeiraldi.6Anduha, pihpin, pelatta, pe Yesus, elatte wifanti tihro efei tarok, ito tarok itap kemnah, handwa de yen it yennettafri lu agnah tarok.7Prei Yesus elatta fyerweru, eyau, tawalata, famau efei eyau rei alam ta andu natu mau. 8Agnah tamturi nan narmit efei eyau, it ito, fanyan dop fanwana, pe andu natu mau, ihtap kefrariya wau tarok9Eyau rei alamta, efei heiha ukuhir, pukotawa, wit, it to slamat, dop it tiwau, piwair, pi, wabroh par dop, iwawa romdi paremau, arauputi.10Fanwan nit tiwamai ito efei fan wana, dop iwatut, piwefeiri hana na rih; eyau, ta we mai efei tarok mempunyai hidup, dop pemkerom andanduh iwanok.11Eyau rei gembala rei efyai, gembala rei efyai iworfan nyawanya efei andu natu mau irihbeh.12Efei tamtu upahan yang itap paf gembala, dop, itatpaf ibema amdu natu mau ibema, pare, hamo haryiu di, serigala temai, ihparrarrenik andu-andu mau,marih raharbabur bei serigala irhur hibetih, pe, rahaf, tappre andu-andu mau tin.13It, eharir efei it, to, tam tu upahan dop, itap, aghahahiri andu-andu mautin,14Eyau rei gembala ef yei dop eyau aweirarrarre andu- andu natu eyauwit dop andu matu eyau, reirarau. 15Ma efei ye , Tete, yeirarau dop eyau, iwoffai, Nyawait efei andu, natu, ibe ma. 16Lalaren diwe andu mati, nih, ito, itaaf,aren kendangngit, andu-natu mau, it, am nah iwam himri pe, tarok pamnah arkefradiibe arai, dop, tarok agmah arki, kefei yafo hibetih, efei hibetih gembalai.17Tete, to, atehhau eyau, ito, efei, ye, eyau awoffri eyau Nyawai pannah, arkelaurau, arwerau.18Tauhe, tamtu tih, iwarau efei eyau, it, ito efei eyam, awalaufri efei ibema kehendakkit, eyau berkuasa, awoffrit, dop berkuasa alau ras, mwerama ito hak awauldi eyau tetei.19Bei ibut tehai to rahnanentan diantara, tamturi tamturi-tamturi Yehudi ito, wihi mau pe, ouri pere, tarok, lalatta.20It, to, Namora ihildi peh, peram, ahandefeija eyam maffre di?21iri, rih, ratta, ito, ita pef wifanti tamtu, mau Namorai ihildi amrom, ma, Namorai efei, em, nam, man, harim malnai tamturi-tamturi ebak ne.22Itap, pef, henan it, iu, ef hari raya, pentabisan bait, Allah arfei Yerusalem hamoi, to, emamiki, efsa hanreh.23Bei Yesus, yenef rof fe bait Allah par, arholtan jiu: Salomo.24maruh, tamturi-tamturi aren Yehudi aitaldildi, idim amkehaken dalam, kenbim bangan? efei ehem, mesias kotafidim, marmaur, efei idim25Yesus, ettafei, tarak, eyau to awalat ta fam mau, tarok, efei eyam mar percaya, andarhaa-andarhaa efei eyau aufei yeit it, yendi, Tete, ibunawit ahai ihpih, nan, rei elaufau, kesaksian efei, eyau.26Efei eyam nar percaya, ito, eyam nar amkedainerar andu matu eyauwit.27Andu-natu mau yabei erkefrau arikkit eyau ibe aweraran tarok maruh, tarok arkeffraf ketau.28Maruh eyau awalaufi hengm fattariri efei tarok pe tarok am, nah nar anhiwafeiri arkene henan fattaruri, ito nar, tamtutih iwama, piwarai tarokdari yau mimaroi29Eyau Teteei rei, dotfei wema tarok it ahai wundu dari heiha rei, dop tamtu, tih, nar ukkawora rar, tarok, dari Tete, mimarai.30eyau dop tete, to, hebetih.31efei fairi tamturi-tamturi Yehudi, arur, fati arpur kifontag di Yesus.32Yesus ettsfri tarok ouri andarhaa. efyau efei berasal dari eyau Tete, pe, awofa nu nam agnah hit andarhaa, fainta efei, pegayam, eyam magfun taau? 33Lalatta, tamturi-tamturi Yehudi mau; itap paffe dadu andarhaa efyai pe, idm, ampun, kigfuntau ehem, it, to efei ye, ehem, or mamil, nedi, Allah dop ehem; it, to, am, nehei to, tamtu tih, be dit, waham mit efei Allah.34YEsus elatta friu, tarok, tauha andanduh hei ibe rarltwrane kaltah rau, Taurat eyammit eyau wifanti mau dwottafam mit ito, Allah.35efei tarok iwaf heiha firman, nit iwatta frit, arfoh Allah, efei, kaltah rau suci ito nar uku, u paldi.36Acen, na, eyam amkelattahn, jau efei, ye, dikuduskanefei taman nit dop efei ye, iparrarau ldit arran fandu: ehem ormamil di, Allah! efei, eyau ibe awotta eyau Allah, be rei naeh?37efei, eyau, nan, awafei andarhaa andarhaa eyau Tetei ipar reinikkit, nar percaya, efei eyau.38It, to efei ye, eyau afei it dop, eyau, nar, percaya eyau percayalah efei andarhaa andarhaamau pam, nah, eyau bisa amkem, nah dop mengerti efei Tete yen, ehennau dop, eyau awohendi, Tete.39Lalanei, tarok, anarfeitagdi, parpur ketapul, dit efei it luput dari tarok mimiyaroi.
Yesus disebrang sungai yordan

40Parai, Yesus elerwerlu, we farwar narut Yordan, pare, Yohanis yenit renu irpirrarau, mataber parei ha maruh yenik peremau.41Dop, ouri, tamturi ratta jemamit, maruh ratta, Yohanes imef tamti tih adalah benar.42perei ouri tamturi mau arei, peremau, percaya, kepadanya
Chapter 11

1It, tamtu, tih, ha, andefedi, ahaito, lasarus, it, yene, Bettania fandumau, Maria, dop tahin nit marta.2Maria nma, mahninye, ima minyak ehrondi Tuhan aei efei minyak mur, pe, hahundi ibe, daburau wit.3Dop, lasarus, rei andefei dit ito tahinnit, pe mafalni ru mautin, ariri, repaldi je, Yesus.'' Tuhan, rei, ye ehem atemmehadit, andefeidi.4Pare, Yesus tiribundi inri mau, it, etta mahaitin, nar iwei twau, pu, keper, efei, ye, ukotta, kemuliaan Allah it, to, efei mahai mau, Allah be rei naeh am, nah, dimuliakan.5yesus, to, atehari narta dop naan, nit, dop Lasarus.6pare hamoi iu, weffradi, efei, ye, Lasarus, andefeidi, it, ibem yen muni, ru yenoeremau we, hag iu, yene.7hamo, daldut, it, to elattafuima murid-murid mau'' keffroffama pe, idik talah rari perrau, Yudea.8Lalattahn jiu .'' Rabi, malduhetin, tamturi-tamturi Yehudi trpluk, kemnahhu, parpur kifuntau,wehem masih, maukah ehem, akolalrhpar rau?9Yesus elatta, efei yen du,blas jam wahitu, hibetih? heiha rei oraf wahitu mamaen pe ammit itep, kehouhiu hwor it aghiu oromdi, fanduru fandutim:10Pare hamaet, tamtu iwasoffawe pare alamoui aii, tersangkut efei fanduru hattap iwandi eani.11andu hapih pin, wihi, yettai dop, daldui, ito ha elattafri tarok : Lasarus idik rarfi, ihulei, efei, eyau tawau, peremau pawamhiadi, ha pare, ihulei.12Maruh ratta murid-murid it lalatahndi, Tuhan, efei, ha yen, monit, it, to, iwafei yaha.13Ito, masuk Yesus it, ha, yen, muni, efei, yei eper, efei , yei torok rafar, he, pe, Yesus ettafiu efei yei eper efei yei tarok rafar, he, pe, Yesus ettafri efeye yen mini hamhamahei.14Pereit to, Yesus efaitafri maruh terang,'' Lasarus, ibe per,15efei yesyuklrlah eyau ihap, wama, hamo, mau, ito, daldu lu effefya buat ehem efei ehem, dapat, percaya,kema pidik tau tata jau.16Ito, tomas rei ramhimjau Didimus pelatta, fru, ibe bohe-bohe mau, ito, murid-murid tih, rih, keffroffama idik ma, tau pam, nah, taper hamo, hei tobeh tata di.17Pare hamo, Yesus, emai, ameromdi lasarus, ito, monit fai, ihuleyene, ripiro.18Betania yendi, ragruk Yerusalem, efei, aryai, dua mil ibe, aryai.19Pare, mau, ouri tamturi Yahudi armi, paltar yema marta ri maria, mat, armi menghibur tarok, it tiu, efei eper tahin mit;20Pare hamo, marta tiubun, efei, ye Yesus temai, it, tiu, piweromdi, efei, maria yen ramo.21Bei, marta ettahndi, Yesus,'' Tuhan, efei ye, ehem nonen we patim, maentin pasti nar, naper.22Efei ahtap, tin, eyau, tawon, nah, efei Allah to, iwar fui wehem andanduh he ehem ekolarhimdit .23Yesus elattahndi marta, tahuim, nit iwakki.24Marta ettahnjiu, eyau awon, nah it to iwakki to, hamo tamturi-tamturi akehakli to, pare, ahir, saman.25Yesus, elatta, eyau, rei, kebangkitang do hidup, efei, heiha, percaya eyauwit ito iwahehei efeye, it tibeper. 26Maruh efeiye, tamturi iri arhanei dop iriye, percaya ehem efei wihimau tin?27Marta, elatta,'' ya, Tuhan eyau percaya, efei ehem, rei, mesias. Allah, be natun ha nahpin, rei, amnah, iwama, iwene, fandu.28Pare, hamoei elatta, friu, eftim it tiwau piwamhimri rafun, mil maria maruh ef marmani ettahn jiu;'' baru, iri ano maruh, it, elamhin, mwehen.29tribun nit, to, maria pare, igkit maruh iu, pramdi Yesus30Pare hamo to, Yesus tihab pama ahrrama, fandu, mau 31Pe, tamturi-tamturi, Yehudi, mane, rafau wau hamohai tobeh alta jema maria ramo, pe alna hanhendi, haryiu, bei, maria marih, ikk, piu, webropar, tarok, altadi, it, tarok rafarhe pe, it, tiwau kuburran pi, watan ihpin.32Per, remai, maria pare mau, Yesus pare, yanit, it, agiu, dit adabuwe ot, di aghofuar par ai, maruh, ettahn jiu, Tuhan, efei ye, ehem ukwene, patin ito, maen, nar, iwaper.33Pare, Yesus, aghiudi, Maria, etan, nit, dop, pe, tamturi, mafalni Yehudi nan, armi, hamohai-tobei, bei it, masygullah fatwafu ha, ima, mouri, irih poldi, mauruh ella.34Yehinifa ha, eyam, mantau dit? tarok rattahn jiu, Tuhan koroffama pam, nah, aham, miwaudi.35Bei, Yesus ha, ettan.36Tamturi-mafalni Yehuda ratta hari maudi, ha ima, attehadi.37Parei, ma, meifa, tamturi, arenei lalatta'' it, ha am, nam, ahamal na, tamtu mau egbak, tidak sanggup, it piwatafri, pam, nah tamturi, mau, mar, arkerper?38Parei, masygullah, Yesus fanttilafu, maruh ha, iu, kubur, it, ito yen goa, pe, rafoh tan to, arut fati.39Yesus telatta; keidi fati, mau marta tahin, tamtu to, beper, it elattahn jiu: '' Tuhan it ha mani bun efei ha eper rit moni, fau.40Ito, elatta, Yesus, it, ibe awotafam, efei heiha rei, percayai ehem it, to ahan miwaudi, kemuliaan Allah.41Perei, tarok reijait fati mau, maruh Yesus tahe ha, yatwar maruh etta:'' Tete, eyau, mengucap, syukur, efei, ehem, offraiwau eyauwa, eyeu.42Eyau, ta wom, nah efei, eyau to, ofaltatorfau, eyau, eyau awalatta sri, pam, nah tarok percaya, efei, ehemrei oleh prau eyau43Pare, hamo elatta, petafriu it arai, wundu:'' Lasarus korofamo, kobrohpar.44Tamtu rei ha, eper ret, ito emai, ebroh par, ae dop mimai aran, mau rafoufiu wit ito, kan, kafan, dop, mataroi ima kain pelih, repun YEsus, elattafri tarok: kiefu mau-mau pe kih parar, it, ibku
Persepakatan untuk membunu Yesus

45Oruri, efeiye tamturi-mafalni, Yehudi, to, barmi, am, nya, lom di Maria dop, rih bema arkerom sendiri, handwande, Yesus iwafei pam, nah, perca, kepadanya. 46Efei aren, it arketan yame, tamturi-mafalni, Farisi, parkelattari ye, tarok handwa wande Yesus, efei yit.47Maruh imam-imam dabari dop tamturi-mafalni Farisi lalamhim yre mahkama, agama pam, nah, arkefau, pe, tarok arkettafri handwande efei idik em, nah, tafei, it, efei tamtu mau efei euri maujisatit.48Efei idik, tahpaldi, ito agnah tamturi to, percaya perketadi, dop tamturi-mafalni, aren roma, iri ma arkema pam, nah, arkefraunidik, tempat suci idik dop, fandu idikkit.49Efei tamtu diantara tarok ito, kayafas imam, dwahe, efei tahun, mau, pe, lattafriu, efei, tarok, eyam tihap kem, nah andan duh.50Ito, Eyam, ihap insaf, efeye, lebih, berguna, bagi eyam efei hibetih, tamtu tih, iwaper efei fandu idik ito, iwau, agnak fandu, pe, idik, to bi nasa51Wihimau ti, betta efe ibema diri sendiri, ito, efei ye imam, dwahei efei Tuhan, mau, it, bernubuat efei Yesus tima wiwaper untuk fandu tim.52Dop ihapaf fandu tin tohe efei yei, it to iwafauri dop iwawafei hibetih, abiouri-abouri Allah beu, iri, Rahaf, tapprei.53Efei hari mau tarok wihit ratta pe, ha, arkifundi.54Pare Yesus, itap, alataryama harifuan pararhorranei pare tamturi-tamturi Yahudi, bei it erof paremau piu Fandu raruk ke igrukdi padang gurun, piuwe kota, tih ahai, efraim pare, ha iu, yen ehan ri we, murid-murid aren pare habetih.55Pare, hamoi to hari raya paskah tamturi Yahudi iwema raruk dop, tamturi ouri aren paremau, paru ef, Yerusalem pam, nah arkimfaun talnit, sebelum, paskah mau56Tarok raharweldi Yesus maru, agmak arfan, rane bait Allah nafa, anah net? pimi, wama, it, iwatidik kama, anduwaru mautin.57It, to, imam-imam, dabari, dop, tamturi-mafalni Farisi to lalafri, printah pam, nah, setiap, tamturi nanes, ramnah yenihifa it yen, nit, piwafaltorfyrau, tarok par, ketapul di
Chapter 12

1Mimim, faru, hibetih, hamoi, paskah, Yesus tema Betani pare, yen; Lasarus rei dibangkitkan; Yesus efei ye, tamtiri rarperit.2Paremau arfei perjamuan efei ye haneh pin, dop Marta, rei melani it to tamtu rei iwarai arkin bremai piwasa matetdi Yesus it to Lasarus.3Parei Maria, elaitu minyak setengah kati, minyak narwastu murni ito mahal ibe hargai, maruh rpildi, Yesus aei pehahundi ibe dabrau pr mari minyak semerbak, dur eroreipar romoroh4Efei Yudas Iskariot ima, tamtutih, murid-murid Yesus rei ye menyarahkan dia petta.5Ahandefei ja minyak narwastu tin ihap jual tiga ratus dinar dop amo bahaimu, ankoffu yau, we tamturi mafaldni miskin?6Wihi mau, elattafri, ito efei ye, it aghiwari, tamturi-tamturi anda, hattappit, pefeiye, ito elaffe fanwan tamtu it, hamhamoh, iwarar, amo, bahai, iwabaunken, kas warfinuroh piben, iwatar pur.7parai elatta, Yesus kuhpaldi it iwafei, wihi mautin fanggonu wefei, hamo, penguburan nit.8Efei tamturi-mafal ni, andu hatappit, ito iben ramen nam mewau, efei eyau ihan, wewe, pe, wehnanen, nam, awau.
Persepakatan untuk membunu Lasarus

9Itap paf, manih tamturi Yahudi, reffraje efei Yesus yenoi pe, tarok, armit, ito efeiye Yesus, ito, ima aghiudi Lasarus, re, ye, imhimdi, pikki efe, ye tamturi, rarperrit.10Maruh imam-imam dabarik, arfei hibetih, parpur, kifum Lasarus ima11Efei ito, it ouri tamturi Yahudi, rahpar rarreinik tarok, ke percaya efei Yesus .
Yesus dielu-elukan di Yerusalem

12Pare, hamo emer rit, ito, tamturi, arrarourihei, to, armi parfei, andu waru, prefraje efei Yesus tyen ala rifu, yenema we, Yerusalem. 13Tarok lalalur, rau-rau palem paru, pradamidi priri yeneha, "Hosana! mami yerdi, dit ito emai ibe ahai Tuhan, dabuit Israel"14Yesus iwaromdi andu natui keledai, ahtabei maruh it yeiciu, tani yafoui, efei, yei ibelter: 15Atem, magnatap hei, putri sion, ahamau dabimit ema-emater yene andu natu keledai yatwar16Farhehei murid-murit Yesus ihao kem, nah efei ye wihi mau ito, perehamo, Yesus dimuliakan hep fanggomuit emari tarok ef, nas mau efei hanehpin, dop efei tarokarkefei it ef heneh pin.17Tamturi ouri yr hamo hai tobeh efei ye hanepin bei it elamhimdi, langsung, ebrahpar re, rip, rouit dop, ruhimdi, efei taturi rarperrit, pe elaufri kesaksian, efei haneh, pin.18Ito tamturi ararorihit, arut arpur kedagmi dit, efe yet tarok, lalaffre, efeye it to iwafei mujisat mau.19Ito, latta tamturi-tamturi Farisi tamtutih petaferi iri rihma, eyam yambem hari mau efei eyam amnahei, nar berasal, hari maudihe, agnah fan dutin amkema pamketadi.
Yesus memberitakan, kematiannya

20Efei ye tarok ke arkiu efei arkefei mahawit, ito, hamo hari rayai to arkerom maneifa tamturi Yunani.21Tamturi-Tamturi mau aru paltajiu Filipus it ima yen Betsaida yen Galilia, maruh elattah jiu,'' Tuan, idim idim ampur ketuwama ehem Yesus.22Filius tiu pelattah jiu we, Andereas, andreas rat Filipus mat paru rattafri efei ye Yesus23It to Yesus ettafri tarik pelatta it, to hamo mai andabao tamtumau arkedi ahai.24Eyau awalatta, famamau efeiye gandum afut nar ri waehkahi wakeroui it iwaper ito afur hibjh be efei ye it iwaper it to ifofri ouri mur rit25Efei heiha attehadi it to iwafilang ibe tamihop roi, it to efei heiha nar aten mi, wahadi tanin hop roi fanduti it to wenofatus efei ukoha kwene henam fattaruri26Efei heiha melayani eyau it maruh, iwatau eyau, dop pareawenit, pere mau to pelayan eyaut aren efei heiha melayani eyau, it, to menghormati Tete.27Efei fatum mafu, yendi handwa, de am nah awatafam Tete, tihparrau eyau efei hamo mau tahue ito amdu hapihpin. 28Tete, muliakanlah, ahakkit, pam, nah trum mukubun arkkit iwen sorga pe yau, dimuliakan, dop eyau ammah dimuliakan.29Tamturi ararourih nene arfarraren, pere mau, lalaffra di, pettari andi to mare am, mu, ito rih lalatta; tamtu tih, hijarero to elatta pettahndi30Elatta Yesus arai ibe afoffra it, to itapaf eyam, it to elaweru ef eyam.31Efei ahtap, berlangsung, pare, rahmakhhau wihit, arene fandi efei ahtap penguasa fandu tin pam, nah feyar arkorauadawar.32Dop eyam handuda, efei eyau arkeijau ahai efei fandu, eyau to awagyor agnah tamturi, arketawama.33It, e lattai ito iwalattafan, pandiwabun, nafa, pam, nah, it, to iwaper.34Parei elatta tamturi ararourihei,'' idim malaffra efei hukum taurat efei ye mesias it eha yene henan fattaruri, andi wabun, nafa, pe hen, tu kolatta andabau tamtu, nah, mau, am, nah arkeididyahai? heiha, anbao, tamtu noh mau.35Pelatta, Yesus etafri tarok, hamoi ti ef tibuh pe fandurui are ne efei eyam henam mit fandurumau iben arenam percelah am nah hei, par alamou mar i wocam mau eyam efei heiha okorofofama par alamoi it, ihap pam, nah iwafapare ha iwauil.36Percayalah efei fanduru mauhenam puru, wawit it to aren nam, pam, nah eyam am kenaf abouri-abouri fanduri, parei anketta aftin Yesus tieau piwa ma-ma nerat tarok.37Dop, it efei Yesus elarfei ye ouri mujizat efei iri, harifuar pare tarok hariye ni, wei, it to, tarok ihtab percaya am, nahei.38pam nah iwafondi, wifanti mau ettafri efei, Nabi Yesaya Tuhan, heharei percaya efei wifanti mau idim mit? dop efei heiha mima kekuasaan Tuhan, ibe fanu nan?39It to, tarok ihtap, pe percaya, efei ye Yesaya ibettafri,40it, to iwafei agbak ri, hari malnai dop mendegilkan faturryafu pam, nah tarok nar hariwau efei hari malnai dop menanggap dengan hati,'' maruh arkeh raripar rit eyau, mimik habre awamri tarok.''41wihi mautin ibe latta it to Yesaya efei it ima aghiu peromje kemuliaannit dop it yenelatta-petta efei haneh pin.42It, to ouri it, efei ye pemimpin mane percaya andanduh it to efei ye tamturi- tamturi Farisi, tarok ihap, tabari kidi pamnah tarok narre dikucilkan.43it, to tarok lebih sukai kehormatan tamturi efeye penghormatan it to Allah.
Firman Yesus yang mehakimi

44Efei ye Yesus sreoiuit pettai efei heiha percaya, eyau wit it to efei haneh pin dop it elahpar wau, eyau;45Dop efei heiha iwarom mawit, it iwaromdi hanehpin rei ye ihparau wit;46Eyau tibe awoma awaem fandu efei fanduru pefeiye amnah tamturi mane percaya efei eyau wit nar ukkwene par alamoi.47Dop efei tamtu ti iwa perkataan eyau, pe nar ar kefei, it, eyau nar afemri hakim fandu efei ya untuk menyelamatkan.48Efei yei heiha iwahuk parauwit, eyau do nar iwar, wihi mau eyau it ibe yen hakimmit it to wifanti mau, awottafri it to amnah iwen maf hakimmau pere hamo ahhir saman.49it to eyau awalattafr pawatta af, yaben, ahkbeh andit Tete rei ihparrau eyau, haneh pin rei wihi elaifau eyam awefaltorfan handwa de efei eyau awatta, dop eyau awattafan mauit.50Tin eyau tawomnah it to wihi mau to likwene hemam fattarri Efei handwi eyau awattai, eyau awottafam mauit Efei ye wifanti mau to, Tete difau wit?.
Chapter 13

Yesus membasuh kaki murid-muridnya

1Parei to, hamoi hari raya paskah, mulai, Yesus ibe mnah efei hamo mau daldu iwema, it iwa rarih par dari fandutin piwendiwe, Taman nit, itima efei ye itmamro, atehari murid-murid it imef ahtap it ate hari tarok op pare hamo iwa wafondit.2Tarok anain brema hamohai tobeh, bei iblist etahndi ef wermaro, ihldi fatwafult Yudas Iskariot, Reinahit Simon be pe iwar mamil nedi3Yesus tamnah efei ye Taman nit mima heradi amnah andan duhei, duhjiu, piworau, itiwama efei Allah dop iwarih pareit toma dari Allah.4Maruh ikki Yesus pe durrihi ibe Jubai, it elait sehelai kalenan pefau ema pingganit pare ha it epar.5Ranu epar rihi basi hibetih, bei maruh, ha imfun eiri murid-murid it maruh ehahuhri dik kaen mau efei yen pingganngit6Bei ari peremali hariudi Simon Petrus , Petrud rlstts friu, Tuhan, ehem to ukumfun akittom?7Yesus efaltahnjiu pattajndi han dwan da wafe it ehem ihap kom nah, ahtap efei ehem tium ukubun klak.8Petrus elattahn jiu ehem nar ne ukumfunau akkit op henam fat taruri Yesus elttahndi, efei eyau nar wamfun wehem, mit, ehemnar ukorom andutih dari eyau,''9Simon Petrus ettahnjiu ''Tuhan nar ukunfun akkit tohe, ukur rei mimik dop dabukit.10Yesus elattahn jiu, efei heiha ubor merit ito nar awamfumnu tanimit arwerrau, it to awansun ammit tohe efeye it daldu, ibe bersih, itto, tauhe agnah.11Efei it enah heiha rei ye mimim oradi efei yei it elatta ihap agnah eyau bersih12Parai it imfunri tarok elri ir duraaeha mao it tarahrih parriu pararen nit, maruh it elattafriu tarok, mamnaha eyau, handwa andawafei fam mit?13Eyau amkimai wamai eyau Guru dop Tuhan dop wihi mau ot tai it mar mau, ito efe ye eyau rei guru dop Tuhan.14Jadi, efei eyau awamsum erimmit eyau reye Tuhan dop Gurlimau bei eyam ma, wajib saling amhimfu eirimit.15pam, nah eyau to aworfam andanduh paworfammu pam, nah emma amkefei, piwatadi efei eyau aufeifam, mit.16Eyau tawalattafan mau, efei ye tamtih, hamba , it to nar iwei caha dari ibe tuan nit, efei tamtutih ipoldi dari pada ibema rei elah paldi.17Efei ye eyam mamnahhit agnah itto berbahagialah eyam, efei eyam amkefei.18it to ihap paf eyau agnak pe eyau tawalattafan, eyau tawonah heiha reye ibem ifiri, it amnah iwatadi nats, mau tamtu mau iwan ibe homei, it iwerjaha aapit, efei eyau.19Eyau tawalattafam, mau ahtap tinto wihi mau ibun nit pam, nah he efei halmautin tiwamabunnit, eyam percaya efei eyau rei hanehpin.20Eyau awalattanmu efeiye heiharei, mimimwur, tamturi ihperrarit it mimim ukweitau, dop efei heiha mimim ukulatai eyau, it tiwetdi hanehpin rei ihparrau eyau.''21Prei Yesus elatta, teftin eyau sangat terharu, pam, nah bersaksi, eyau awalattafan mau, eyei yei tamtuti diantara eyam it to mimirim amkegrau, eyau.''22Murid-murid it to aghiwadi tamtutih- warihpar aghiwadi tih ibero, tarok rafahkun di, heiha rei ye mimhim tan di23Tamtu tih efeye murid Yesus, itto murid nanne atehari Rafakkitandi, ragruk poltajema aren mima dagmewar.24Itto murid, mau Simon Petrus diffri syarat, maruh elatta kuhimtandi heeha rei yen nimhimtandi!25Murid mau ematet pirukjau Yesus dur rerhrarihpar maruh elattahn jema: '' Tuhan heiha rei?26Efaltorfye ma, Yesus haneh pin rei aweno har weldi eyau aurur wohndi, home, parei eyau awaghikkah yau parei awalatta erwerrau it iwet home piwahiiah yau pi woffri rye Yudas Simon Iskariot be nantun.27Pare daldul Yudas timeron, homei mau, itto Namora ihihdi, maruh Yesus ettafri ema,'' handwande eyau aurfa it kerei ma dengan, segrah28efei ye, nar tamtu tih efei ye tarok nane aryan nane par nain bremai it ramnah efei maksut Yesus, pe iwattahn jau efei Yudas.29parei Yudas etapur kas itto refar , hape Yesus iwahkidi, iwawafti andanduh, it, to efei ye andu ware mau atau arkoffri andanduh efe ye tamturi andanduh hatappit.30Yedas pare rom homei it maruih erof, pare hai tobeh fandu toma alamo ikki.

Perintah baru

31Pare Yudas tiu Yesus elattafri, ahtap rei aboo mautin di permalikan dop Allah di permuliakan iwendi hanehpin.32Efei Allah to memuliakan hanehpin pe iwandi we tanin dop it mempermuliakan dia dengan segra.33Hai aburim andit thitap, ito eyau tawahe namwe eyam, peyam, amnah amkeharwerau eyau dop efei ye, to, awolattafan, efei ye, tamturi-tamturi Yehudi: Peremau eyau. tawawit, mar eyam amkena iwafihpin eyau awottafam miu, wayam mit.34Eyau awalattafan wifanti, ahtapbek awottafan, miu eyam mit it to efei atar wahan eyam, dop inmit it feyam emma atarim miwahari.35It tiu effihpin agnah tamturi nane, ramnah hit efei eyam to murid-murid ibe mai pe tarok amkeha kem amher.36Simon Petrus bertanya kepada Yesus, “Tuhan, ke manakah Engkau akan pergi?” Yesus menjawab dia, “Ke mana Aku pergi, kamu tidak dapat mengikuti Aku sekarang, tetapi kelak kamu akan mengikuti Aku.” 37Petrus bertanya kepada-Nya, “Tuhan, mengapa aku tidak dapat mengikuti Engkau sekarang? Aku akan menyerahkan nyawaku demi Engkau!” 38Yesus menjawab, “Kamu akan menyerahkan nyawamu bagi-Ku? Dengan sesungguhnya Aku mengatakan kepadamu, ayam tidak akan berkokok sebelum kamu menyangkal Aku 3 kali.”

Chapter 14

Rumah bapa

1Itto orrahfitap, fatum mafuit. Percayalah efei Allah dop percayalah efei haneh pin.2ibe, Romo, Taman nit,, ouri pare yenit, efei, tauhei iwau wafihpin, pe. eyau narawalattafam mau, weyan, efei eyau, tawau pe awatahndi paremau, efei eyam.3Dop hamo eyau, to awau pere mau pawawatandi paremau buat eyam, eyau amnah awama, pawalarihpar, pawaran mau eyam parsawanit. pamnah paremau yenfa eyau awenei paremau emma amkene4fa, eyau tawauit, pemma amkemmah, pamkeffroffau par mau.5Tomas etta, petahan jema.'' Tuhan idim itap andukuwafa ehem ukuwit, andiwauwafa, pidim am kemnah pamkeffrofau paremau?''6Etta, Yesus ettafri ema eyau rei alahmau it marmau efei iwahenei, pai tahue tamtu tih iwajama tamannit efei nar melalu eyau.7Efei eyam merarau eyau it to eyam ibe meiraldi eyau Tete, ahtapin eyam amkeiroldi hanehpin dop eyam hari miwauwit, hanehpin.8Etta, Filipus pettahnjiu '' Tuhan kofanunidim Tete mau pefei idin it to daldu efei ye idim.9Etta Yesus, pettafriu, itto ten henan eyau awottam me wau, eyau Filipus handuba, pehem ihtap kweiraru? efei heiha rei ahamema orom mau eyau itto uboromdi Tete pandiwabun nafa pe hem ukolatta kofanunidim Tete mau efei idin.10It om nahha ehem efei eyau awohendi tete, dop tete ehennau eyau? handwa de eyau awalatta fam miuwit itto tauhe, eyau awottai eyai yabem aghikbei, efei Tete yen arahagtap ehem nau eyau hanehpin rei efei ibe andarhaai.11Ukoffrawa efei eyau awohendi Tete dop tete tehen nau eyau itto,setidak-tidaknya ukiffradi efei andarhaa-andarahaa maut ibema.12Eyau, awalattafam mau: efei ye hiiha ukoffradi efei eyau it rei iwafai ye andarhaa-andarhaa dwahe mautin efei eyau awalaltajau Tete.13Dop handwan de eyam amhimmit piwenawe ahagkit eyau tamnah awafei panah Tete to dipermuliakan piwendi natunnit.14Efeieyam amkelarhim mau andanduh efei eyau pamkeltau ahakkit eyau maruh awafei.

Yesus menjanjikan pehiburan

15Efei eyam atarmmi wahau eyau pe eyam amketau andanduh wifantimau.16Eyau tu awolarhimdi Tete dop, ito iwalaufa wama eyam henam fattaruri.17Ito Roh marmau fandu ihap arom pe mimiriaket hahepin efei fandu ihap parom di hanehpin ito fandut ihapecraldi haneh pin, efei eyam meiraldi hanehpin efei it ewatenam eyam piwahenemwe eyam18Eyau ihtap pe waper reeeeeeeeeei nikkam eyam efei abra o eyau awomai awolaltammemai.19wehenam nar henan itto ef fandutin nar re arkelalomau eyau efei eyam amkerom mau efau efei eyau awahenei dop emma amdwarur amkehakene.20pare hamoi itto eyam amnah amkemnah efei eyau awandiwe eyau Tete dop eyam mahenau eyau dop eyau awohenam eyam21Efei heiha ukotapur wifanti eyau wit, pukofei it henehpin rei etti wahau eyau, dop heihare atiwahaiwit ito tamannit atewiwahadi dop awattafan efei yabeme, tgnikkit wattafam.22Yudas itto itapaf Iskariot elatafrema Tuhan.'' handwande efei ye, pehem ihas kota fidim, taninmit dop itapaf Fandutin?''23Elatta Yesus efei tamtutin atteiwahau eyau it tiwatau wifamtimau dop taman nit dop attewahadi hanehpin peidimma amketajama ararum hatap paanlehpin peidimma amketa jama ararum hatap pamkehendiwe hanehpin.24Efei heha atiwahau eyau it nar riwatau wifanti eyauw dop wifan ti ye eyam maffarai itto itapaf dari eyau itto ef Tete rti etah parrau eyau.25Agnahhei ito ibettafan miu, efei eyau hamahai tobeh awohenam weyam.26iwandarrar itto Roh Kudus mau we amnah iwahpaldi efei tamanit yendi ibaha mau, hanehpin rei iwama piwalattafri pengajaran mau pandanduhhei, amnah iwatafryau, eyau to agnah hei ibe awottafan miu.27Damai sejahtra awuhparrammenikkit eyam mit damai sejahtra eyau, awolaufammema eyam fabggomo hamatop birumbattap piwaroreu fatum mafau.28Eyam tibe tririm ambun efei eyau tawalattafan mau eyau to awalattafan mau eyau tawau amnah awamai awaltam mama efei eyam attaum miwahai eyau eyam to amnah mamro iwatalyam itto eyau awalar warau awatajau eyau tete, Tete top aha wandu efei ye eyau. 29Aku telah memberitahumu sekarang sebelum hal itu terjadi supaya ketika hal itu terjadi, kamu akan percaya.30Itap paf ouri eyau awena lata fas mau efei eyam, itta penguasa fandutin iwamai it nar kuasa magnih atas diriku.31Itto amnah fandutin iwamnah efei eyau atekiwahadi Tete dop efei eyau awafei andanduh Tete efaltorfawit petafau kukiyama pe korpf fama rat tau, tapal jenik patin.

Chapter 15

Pokok anggur yang benar

1Eyau rei pokok anggur yang marmau, dop eyau tetei rei mimefei.2agnah rei arendit ito ner maur iri wambun nit arketer dop agnah re mau mlr imbu nti, arkemherrar pamnah it ouri murrit3Eyam to daldu eh marmarah ito firman mauwe awottafan miu wit.4Iwene iwenawe ayau dop eyau awahen nam eyam itto efei ye tamau ihap arum marut dari ibeme tani sendiri efei it nar iwambein efei eyam nar akenawe eyau.5Eyau rei pokok anggur dop eyam rei ra imbuni wit efei heiha ukohena nau eyau wit it eyau tawahen diwe ittop iiurt ouri it taren adawan eyau dop eyam nartafei andan duh.6Efei eyam mar amkene pamkehenau eyau it arhiryau adawar efei ramu to lu wef mamu maruh arkefau tamturimau parkihpar rarrayau yafut pe gafu warkihik.7Efei eyam ankene pankehenau eyau dop wifantimau iwene pelwenamwe eyam akelarhim, handwan de eyam amrom mit dop eyam amnah amkerommit .8efei wihi mautin eyau Tetel dipermuliakan, ito efei eyan mluro weri dop efei yei eyam to yabe murid-murid

Perintah supaya saling megasihi

9Efei Tete to attiwahau eyau ito ieau waf eyau to atte keham, eyam amkene, pamkehenau, pa weifu wehem10efei ehem ukorofkotadi wihi awottafu, ite yem to amkene pam kehe nau atek efya, efai eyau awarofa tadi wihieyau Tetei pe amkene pamke hendi patiwaham.11agnahhei to iwalatta fam mau, efei suka cita mau itto ibe manam eyam dop suka cita mau ti weteda.12 itto ibe wifanti efei amnah eyam saling atarim iwahari efei eyau attekeham eyam.13It tauhe atthitab aba iri iri ye wuh dari ito atteha di tamtu tih rei iwehnjau tani hoproi efei ibe bohei14Eyam to yabe bohei efei eyam andam kefeia iwaf wifan ti awottafam eyammit.15Eyau nar awelaldettam eyam to hamba efei hamba ihap am nah handwande, iwafet ibe Tuan nit, efei eyau awalaldetam eyam yabe bohe itto eyau awalafaltorfan eyam agnah andanduh, pe efei trimambundi eyau Tetei16Yerou eyam nane mimirim amketop pai eyam pefei ellmma rei mimik awattop pam eyam, dop eyau ta waparram eyam amkene patin, pamnah amkewau amkor aitafo dop aiyafumau ito ibena arkene pamnah handwandi amkihimdi Tetei inaf ahakkit piworfamau eyam.17ihpinan wifantimau ettafamit attarimari tamturi dop iri ruhma.18Efei fandutin iwarmamil neyam fanggomu kefei ito it ibeh matan ermamil ne yau efei ye eyam.19Itto eyam anene fandutin itto fandutin attiwahan eyam efei ibema pare mau, efei ye eyam itap paf dan fandu tin itto ahik mimik awotoppan eyam amon fandutin, pe fihpin fandutin ermamilneyam.20Fanggomu ama handwa an dettafam eyam mit tamtutih, hamba nar iwei caha efei ibe tuan nit efei tarok to, arkerobtan nai eyau, itto tarok em, ma arke rohtanam eyam pafei tarok ke amketau wifanti eyau wit, pe tarok amnah arketadi wihi mau. 21Efei agnahhei ito efei tarok arfai it terhadap eyau ito ahakki efei tarok nar amkeiraldi haneh pin rei elahparrau eyau.22Efei eyau nar awamai to nar awennalattafan mau tarok, tarok to ihap berdosa efei ahtap tarok nar amkibungken dalih efei dosa mau tarok.23Efei heiya ukorma miln eyau wit, it amkemamil medi eyau Tetei.24Efei eyau nar awafei andarhaa mau aren mamaennit petarok efei yei to ihap hehafawau tamturi rih tarok to ihap berdosa ito efei ahtap tarok hariuri agnah pe, tarok ramamil nidin efei eyau dop eyau Tetei.25Efei wifanti mau ralterane aren kaltah rau taurattit pe tarok harus genappi: Tarok ramanil neyau wit tanpa alasan26Efei penghibur rei awalahpaldi ito yendi Tete, pema ito Roh marmau it ebropar dari Tete it rei bersaksi efei eyau.27Efei eyam toma amnah bersaksi efei eyam mulai farhehei maffrof mata wewau eyau.

Chapter 16

BERTEKUN

1Agmahheito awottafammillpam mah e yam marre kecewa mar amkeroreh palau.2Eyam tammah dikucilkan efei ammah lwama hamomai efei agmah tamturi mame arkitu tamit ltto arkefarhepe hagebefei bakti efei Allah.3 Tarok ammah arkefei afihpin efeiye tarok mar arketraldi effya tete dop eyau.4a Efei amnahhei ibawottafan efei eyam pam mah hamomau awamai ibe fanggom'wam kefei yau ibe awofaltorfammiu4b Wihi mau mar a wattafam fam mau dari farhehei efei henam mit to eyau hamo awohe mamwe hamo hai tobeh dengam idim.

Pekerjaan penghiburan

5Efei ahtap eyau tawauh awatajau-hanehpin reiye ihparram eyau dop pantauhe tamtutih diamta ra eyam mame amkelarhimtamau wama uhufa ehem tukuit.6iTto efei eyau walattafam wihimau awalattafam mau efei ye fatum mafu iwafsananah.7namun marmaur itto ibawottafam eyam aremei lebih berguna bagi eyam parehamo awaluit itto efei eyau marawaut penghibur ittoma marre iwatama meyam itto efei eyau tawawit eyau tammah awahpaldi hanehpim iwatama meyam.8Dop iwafe hag iwamai hag ima menginsaf kan fandu efei ibro kebenaran dop pehakiman.9Efei ibro iwafeiri tarok mar percaya haneh pin.10 ITto kebenaran mau efei eyau tawau pawatajau we tete dop eyam mar amkelolomai eyau. 11ITto penghakiman efei penguasa famdutim amnah dihukum.12Aren ouri wihimau aupur watafan mau eyammit itto ahtap eyam nar amkerom ai mafomaut13iTto hamo hag rwamai itto roh kebenaran hag ammah i wotam eyam amkirhie efei ibema tami,efei ye amnah, andanduhei pe.tium mubum mit .toihpinan pam mah ukolatta pe ha ma lwafal torfam mau eyam wihi-wihi mau ammah iwama.14Hagima memulikan eyau ,itto hag amnah iwa lattafam mau eyam efei handwandibe dura rau dari eyauit.15Ammah andandehei to tetebe itto yabe ma pam nah hei eyau awalatta pe hag iwalafaltor fam mu eyam efei handwam dawaukmdi dari eyau.16 Yemik sesaaat saja pe ayam mar amkelaomai eyau pelemik sesaat sja pam nah tarok amkerommai eyau".17Malaffrai to maneifa efei muridit ratta friu tamtutih dop ri rihma:" handwandit artinya eltata fidikkit yenik sesat sjaa itto eyam nar amke lalommau eyau dop yelmik sesaat saja to eyam hari memamromai itto eyau awatajau Tete?,,18Parei tarok Ratta handwandu artinya hag ettai.19Yesus temmah,effei tarok ammah arkela rhimtandi andanduhei .maruh hag ettafuiu efei tarok:''Aremama eyam amkefaltohndi tamtih pi wattafri rihiama handwande ahtap awottafamit efei ye yenik sesaat saja to eyam amnah amkerom mau eyau?20Eyau awalattafam mau eyam sesungguhnya eyam amnah amketan dop meratap efei fandutim mamrarket pe yam berduka cita ,efei ye duka cita mau to iwabaume piwaf sukacita.21Mahmitih berdukacita pare hamo hag emmatetit matummit.hag ihap fanggomwafri di ibe penderitaannit ittoo manro efei tamtu tih tamtu ibarbundi fandu tim.22I wafihpin efei eyam ahtap diliputi dukacita efei eyam ahakkiwalarweramauwan pe faturi mafu to mamro amket dop marre tamtutih iwana piwarom kegembiraan mau itto efei ayam.23Pare hamo to eyam mar amkem kelarhimtam amdanduh efei eyau,eyau awllattafan eyam sesungguhnya ammah andanduh arenam eyammit kelarhimjaha Tete piworfa mama meyam parkenau ahakkit.24Iwab ahtaptim eyam tap ihtap khimmau andamduh pe arkeme af ahakkit .Amkihim mape eyam amkerom pammah ianak sukacita mau.25Agnah hei ibe awottanfan miu eyam efei kiasam to terus terang piwafaltohndi Tamannit efei eyam .26 Pare hamo mau eyam amkefei mahawi efei ahakkit parui eyam mar awalattafam mau eyam Efei eyau awahiman mauwit ewaf Tete;27 itto taman ibema rhpibeh atiwafan eyam efei eyam atarim mehatu eyau:dop prercaya efei eyau tawomai dari Allah.28 Eyau tawomai efei Tete dop eyau tawoma auhir rena fandutin .eyau awuhpaljenik fandutin .pe awu awatajau Tete.29Ratta murid-muridmu ahamau ahtap Tehem terus terang ukwengkollatta dop ehem mar ukolawi riyasar.30Ahtap hep idim mammah efei ehem tibommai ammah andanduh itto mar arkemmah tamturi akelarhimtam namindu efei idim pereayau efei ehem omai dari Allah.31Elatta yesus pettafri tarok percayakak eyam ahtaptin.32Ahamau saatet ema efei ye daldu ibema pammak eyam tiwor rafaf tih-tih pamku paremau yambema sendiri pammah eyam Amkihparrau welnik eyau yabem ahikbeh namun eyau tidak seorang diri efei Tete tami i warof atau.33Agnahhei to ibe awottafanmiu eyammit pammah eyam beroleh damai sejahtera arkenai eyau arema fandu .eyam menderita pekerohtanam.Efeito kuatkan fatwrim mafu ,eyau tibe ,awotot meram fandutin".

Chapter 17

Yesus Efei Fri Natunri Mahawi

1 Yesus andura egta;maruh dabu yeidi a heha ada waripe egtai Tete daldu hamoi amehodi .kuei di ko hau natumit penatumit ima iwei di ahu aham it.2 Imef andarki ehem witubun jiu ehem kuasa efei andandu harharenwe doptiniuef ihpi liwefri anduararkehaken atihpi dop andanduh ubema ubunjiu mima ro.3 Tin ukhohakuen amher it yenetin,ito iri nane reiraru ehem,ubem ehembeh Allah mar mau dop rei raldi Yesus kristus rei u bem uh pal dit. 4 Eya u ibe await to heu Ahamit fandutin efei ehem andaraha a wifau it ibe awo fei ef tap ef u bem upur wafei it.5 Anduhapihpi o-Tete ehem kueidi kohan ahik beh awa ten di af andarki awai o han wei u bema witau pare mau oha wenci hamo fandutin ihap a bun it.6Eyau i be await ogtafriu am nahtam turi mafal ni Ehem Ahamit. wop u bema ubumfauema dop tarok ibe nafrof altami tarum wifanti 7Hamotin tarok ramnah efei Tanturi mafalni vebumfauematin amnah eit Ehem.8 Wop amnah tanim wifanti ogtafau it,ibe awogta fri irima tarok pe mi miri harito ,Tarok ramnah hihpi wop eyau ehem be uh parau pe tarok percaya ,etei ehem rei uh parau pe awoma.9i Awafei fei fri tarok mahawi ,ihapaf ihapaf fandu tin mahawi awofei tin terapi mahawitin awofei it awofei fri tarok nane ubun auemma mimikaro wop iritarok ehembe.10 Dop andanduh yabemai ito ehem be, dop ubemai ito yabema wop eyau ibe nane tarok reidi arhanau 11Dop eyau naraw fandutin ,wetin iri tarok arharenwe fan dutin .dop eyau awatu ama. oh Tete ehem mahndue fya.kyemfan ritarok keta kenuaham it.efei ubema aham mau wifau it peamnah tarok arkeifei hibetih iwaf idikrat.12Hamo marmaruh awohen riwei tarok it Awemfenri tarokit awotane ubema AHAM IT ITO aham mau ubema wifau emai ibe awem fanri tarok pe reitih ihap anga feiri selain efei iye ibe aharfohndi arkerohtandi.pe iwahodi afibem ralteryen kaltahrau efya mau.13 Wetin awotu ema dop eyau awgta fu au am nah hetin ef eyau masih awan wefan dutin pe amnah mamroi ibem i wenri wetal ni.14Eyau ibe awai frita nim wifanti pe fandutin arhug parar tarok wop iri ihap afkenwe fandutin to be awoma.15Eyau ihap wahim u pe ehem ukuorar tarok arenwe fandutin wetin amnah ukodag miri tarok pe ukuhug parar pare hanateit.16 Tarok ihapaf fandutin tobe ima ef euma i hapaf fandutin to be ima ef euma i hapaf fandutin to be 17Kohahuhtan ri pemanhndu arkehaken efya wop Tanim wifantit marmau efya.18i ma iwaf ubeh maran uhparau awoma fandutin efhipi euma awuh parar tarok arkiu fandu tin.19Dop eyau tanikit ibe awotahndi di emher buat tarok pe amnah irima keha kenamher arkeha ken paremar mau efyai.20Dop bukan iri tarok tin tobe mahawi awo feitin wetin buat iri nane percaya eyau it efei anrarurfau ewau it.21peamnah tarokam nah arkefei hibetih, iwaf ehem Tete ,ehem wenau wetanik it dop eu maauhanu weEhem peamnah irima tarok arkeha kenwe idik rat pe amnah fandu tin percaya bahwa Ehem rei uhparau.22Dop Eyau ibe awaifri tarok pe arharenwe parremahn due fya et ubema wifau it pe amnah tarok arkeha kenwe kefei hibetih iwaf andur idikrat hibetif.

24Oh Tete Eyau auput parefei na awa henwei'irima tarok arkehena we tanikarya ,Tarok na ne ubema ubun fau ema pe tarok arkeromdi kemuliaan yenawai ,wop ehem atem ehau fandutin ihap a bun it.25Oh Tete ehem top efya memang fandutin ihap eiraru dop taroktin ramnah ,wop ehem rei uhparau a wotar yema.26Dop Eyau ibe awogtafri tarok Aham it dop A wafal torfri pe amnah atem efya wifau it i wahen riwe tarok ,dop eyau awhaha enriwe taroka fihpi.
Chapter 18

Yesus Ratapuri

1Yesus pare egtafri daldu amnaheit durar natunri rah sa roh par pare ma-u pe tarok aru kidron ranui rabofar wari- Pare mau tamanti yen pe du rar natunrit rarhir iu paremau.2Yudas rei i hug paldi Yesus it ima em nah pare ma-u.Wop hamhamo Yesus durat natunrimau pare rafau ewau.3Dop tin Yudas imema durar baretamturi prajurit dop iri radagmi e wau Hamarit (Bait Allah) imam-imam dabari tobe rahkiri dop farisi bei aurar bare tamturi ,yafyafum dop bare mata.4Maruh Yesus ibemnah ahan duandu arkefeidi tani itu i-u.ahari fuarit pe ihim tanri Eiharei nane mahar wel di ? 5 Tarok arhonju:Yesus Nassaret bei.Egtafri tarok Rei Eyau.Yudas mau iuhug paldit ima itu yen we pare ma-u durar tarok.6Pare hamo Egta friu ipur rei Eyau amnah rag hug par pe rarmor ihi wanafo.7Maruh erarhimtan rier weri-u Ragtahn die ma Yesus Nasaret bei.8Yesus ehofri u:Awog tafam iu daldu Rei Eyau.Ef Eyau rei mahar wer au e-ma kih parar iri taroktin arke marfar.9Anduari wau pe am nah iwa ho di iwa tadi wifanti allai Efiri tarok ubuntau emai nare reitih anhi wafei di.10Maruh Simon PETRUS rei ditema no bai eradit pau ifi noba mau ibun jiu imam dua hei dabu-pe ifidit tirarau dag meh hamba ma-u a hai malkus 11Yesus egtahndi Petrus no bai korarhorahi,effa Eyau musti awa muh eawan Tete iwetaban au a-mai?Yesus iwihtudi Hanas aho fuar Petrus iwagnanidi Yesus (Mat 26:57-58);(Mark 14:53-54);(Luk 22:54)12Maruh bare tamturi prajurit dop perwirai dop iri radagmie wau mau Yahudi bei rahkiri armi ratapur Yesus pe mi mai ra fou fiu.13Maruh farhei arit uu rahpahn di Hanas wop Hanas to kayafas rei wi be enan.wop hamo mau kayafas yen ef imam dua hei pare mau.14Dop kayafas rei wifanti imbun riau Yahudi bei Tintop allfya efei tamtu tih i waper i waf yal di fandu dal duh.15Simon petrus riratahrontihima analta nen diwe Yesus Ahron hamau yei raldi imam dua hemau pei mai hir etadi Yesus rarhiriu imam dua hema u paparyai.16We tine Petrus itu yeinik adawar ig rukdi alamta.Maruhah ron mau ah tap rei yei raldi imam dua hemau elabroh par iu ada warperat mahni edag midi alam taia lnafarki maruh etapur Petrus perat rarhiriu.17Maruh mahni mau edag mi alamtai eg tahn jiu Petrus marmaura ehem uma ogta onen diwe tamtu mautun?Petrus ehonkiu eut reitih!18Hamoi hamba-hamba dop iri rada midi Allah Hamarit yaitu iberatran;wop hamo-mau.fandu efsahabre pearfarane paremau Petrus ima itu ehen riwe paremau.19 Maruh imam dua hemau ihimtandi Yesus efei natun rit dope fei wifanti alla yenditi wei.20 Yesus ehon jiu: Eyau wifanti awog tai iu mar marah buat fandutin:Eyauwifantit awe gta frie wau dop ramo ibdat dop Allah Hamarit pare Yahudi beiamnah rafau ewau it Eyau ihap weta nanip nedi21Ahandu behep uhim tanau ema?ku himtanri iri nane ramah anda wonen ogta frie mau it.Pare hamo egti efeit.22Tamuri alna dagmi tih mima hig pun matarope eg tahn di Anduar ohon jiu tom imam dua hei?.23Yesus e honjiu Efei wihi a wog tai waru ha wugri map kofanu nau pare warug hawug ritu we efei wihi awog tafwi it marma ,ahan defei di behep mimim hupunau matakmi?.24Maruh Hanas ihkiri pe aritju paare-kayatas imam dua hei yenit.25Simon Petrus ibema itu yei nik weh iri arhor arenwe paremau rag tahn jiu marmaura ehem uma aneh pinatun?.26Marah it egnanidi egta ipur it reitih imam duahei ibema ahronrit efei hamba mau hamo tirarau it petrus eo parit warum ku ri tap ehem uma awara mu tamanit mafau amen wihpi.27Maruh Petrus elag nani di pe ayam it arir yeha.

Yesus iwih tudi Pilatus

28Maruh Yesus arit rabroh parjen kayafas eit arit jiu gedung pare rahma kih hamoi to aralamo iri sendiri ihap kirhirau gedung rahma kih hau wihi ma-u pe ha motar kerohtan talni wop arpur kin home a pan.29Andupihpi pilatus brohpar peami turi maruh egtafri ,Andefei di be aimafoi mahridi?30 Tarok ragtah jiu Efei ito ihapaf kirotamtu nare idim amket kibunwa-u31Pilatus egtafri:Yambe ma kediau pe kim him tandi i watenam eyam hukum Tauratit :Yahudi be rag tahndi idimto nare amkifun reitih i waper.32Musti anduaru i wau afihpi iwatendi Yesus wifantialla egtai iwa ho di pe iu ef anduaru hama i wa perit.33Maruh Pilatus eralilah parju parerahma kihewau wihi pe im himdi Yesus erarhim tandi Ehem om yahudi Raja?. 34Yesus menjawab, “Apakah pertanyaan itu dari dirimu sendiri, atau adakah orang lain yang memberitahumu tentang Aku?” 35Pilatus berkata, “Apakah aku seorang Yahudi? Bangsa dan imam-imam kepala-Mu sendiri menyerahkan Engkau kepadaku. Apa yang telah Engkau lakukan?”36Yesus berkata, “Kerajaan-Ku bukan dari dunia ini. Jika kerajaan-Ku dari dunia ini, pelayan-pelayan-Ku pasti akan melawan supaya Aku tidak diserahkan kepada orang-orang Yahudi. Akan tetapi, kerajaan-Ku bukanlah dari dunia ini.” 37Pilatus berkata, “Jadi, Engkau seorang raja?” Yesus menjawab, “Engkaulah yang mengatakan bahwa Aku adalah raja. Untuk inilah Aku lahir, dan untuk inilah Aku datang ke dunia, yaitu untuk bersaksi tentang kebenaran. Setiap orang yang berasal dari kebenaran akan mendengarkan suara-Ku.”
Hukuman arihndi Yesus it iwa per

38Ab Pare egtafri daldu Pilatus ebroh par erallomri Yahudi bei pe egta friu Eyau ihap warom dislahtih enndi-wetani. 39Wetinto ibem yenam we ef kebiasaan Pare home a pan hamoi eyau musti awah paldi tamtutih buate eyam.Effa iwau afih pia pe awah paldi Yahudi di be rajatin buate eyam? 40Iriato ariri rahrari erweri u ito enewe rau Barabas ihe!Barabas to penyamun be.

Chapter 19

1Maruh pilatus di friu.Yesus pe ihkiri arwal lo tandi.2Prajurit-prajurit arfei makota doldurium pe ar bundi Yesus dabu pe ma o. pe jubah ungu itoma arit di eha.pe arfariu ahotuar pe.3ragtahnyiu:salam yahudi be raja maruh mimi rih rag pun mata roi.4 Pilatus elabroh parpe egtafri taroki keromdi eyau awai tabroh parfam ema pe ayam amkennah Eyau to ihap waromdi salahtih.5Maruh Yesus ebroh par dabu makota doldarium dop jubah ungu maruh Pilatus egtafri-u keromdi manusia ma-u.6Pare hamo imam-imam dabarit dop iri radag mie wau it ahariu allom dit ariri rahrari:Kebaren ambar - kebar enambar! Pilatus egatfri,Ket diau hep kiu kebar aha wop Eyau ihap waromdi salah tihendi tani.7Yahudi bei-ragthan di:idim hukum it yendop hukum mau to musti iwaper wop egtipur itop Allah be Reinah.8Pare Pilatus efrari wihi ragtai ibe agtena wundu.9Marah erahir in gedung pengadilan ma-u pe egtahn jiu Yesus.Ehemfaim-be tamtu maehein?Wetin Yesus ihap ahonjau wihitih.10Maruh Pilatus egtah jiu:Ehem nar ukogtafau wihi tihomi? ibe ihap komnahom Eyau reibisa awag tape mi mikawagru dop awag tape arkebaru ambar it 11Yesus e honjiu:Ehem to kuasa hag top buat Eyau.Effei kuasa mau iwen yatwari iwetan wama:Andu pihpi:Rei mima egrafam iu Eyau tin ibe ibroi wundu yendi wetani.12 Hamo mau to Pilatus yenehardewel dial ipur mima agradis wetin Yahudi bei aririrahraridi:sampai ahtap mimin uko radi ehem ihap af kai sarbe ahrom Reitih ukog tapure hem raja,map it ehem melawan kaisar.13Pare hamo Pilatus tiribun wihi ma-u ihkihi arit di Yesus perah saroh par peiwe matet kursi si pengadilan pare mau to a hai : Lisostrotos ibramiwihito Gabata14Hamo mauto hamo atnag mene Paska hamo hamo mau bejaigfi jam dua belus Pilatus egtafri Yahudi be ma-u Eyam Rajai yenetin!. 15Maruh ariri ra-yo andit aftap einik!aftap einik kebar en ambar!Pilatus e lagtafri jadi ampur eyaurei awar baren ambar itom eyam Raja?imam-imam dabari ragtahn dis idim raja ha-tap kaisar beh. 16A Beit Pilatus ditibunri pearki kebar aha ambarai afo.Yesus arbaryen Ambar b mimir arbun iu arit Yesus.17Yefar yenwe ambar mau dit ebroh par iu pare arfoh dabari noudo ibrani bei arfoh Golgota 18Maruh pare mau aru arbar pe rahri eha radaine tamturi ruwitirima tih yendifarau dop tih ima yen faru Yesus yenriwe mamaen.19PePilatus ih kiri rahrieha tulisan ralter it ambarai mau afoh ralter eftin:Yesus nazaret be Yahudi bei Raja.20Yahudi di bei ouri nane ramna tulisan mau ralterit wopare mau Yesus arbareha yenambar mau jenwe kota rallaruk pe ralter ibrani wihi latin dop yunani.21Maruh imam-imam dabaritra tahndi Pilatus Ehem kolter tapi Yahudi be Raja wetin ibem egta ipur Eyau to rei Yahudi di be Raja.22Pilatus ehofriy: ahan duanda wolterit ibem iwau a fihpi.23 Pare prajurit-prajurit maurah rihe Yesus ambarit maruh tarok arit ma opera rine arfei empat dop ibe jubah ima arit jubah mau ihap ke haha yat warop ya wihi ibem hi betih be rahahai 24Andu pihpi peiri bem rafagta naridik tarine tarok tafei undipe eiharei iwaromit:Anduar u iwau pe amnah iwatadi ahan duandu ralteryen kaltah rau efya mautin tarok eyau maoi rahaf wahe pe arfei undi eyau jubah.wihi mau prajurit-prajurit ibe arfei.25Dop amborai mau Yesus rahrieha yenwei Tinan it a mitu dop rafunrit tinan ha maria kali opas ahun it dop Maria Magdalena.26Pare hamo Yesus aghiu erom di tinan it dop natun rittih ibem ate haha jauit ihtu ehen diwe Egtah jiu tinan it nen tin natun it!27Maruh egtafrihi natun rit:Eyam nenit ye nep!Map hamo mau pih pi natun ha mau mi mahn dit yendi wetani arya.
YESUS EPER
28Daldu pe,andu hapihpi Yesus emnah andandu hei dal dupe ehodi peegta amnah iwatadi ralter yen kaltahran ef yai brou nik ig mu.29Paremau tampatih anggur mere duahei arpar pe eg-da maruh tarok arit di du pe arit arhik iu anggur mere ma-u arfau baru pe aritar bunjiu Yesus warfnu.30Yesus pare imuh anggur mere mau maruh egta:Daldu ehodi" maruh dabueotpe mafatit ibun jiu taman it.
Yesus Rapui arhaltor

31Hamo ito hamo alna mene dop sabar hamo mau tamturi parpare nar arke hari kenwe am baraiwop sabat mau hamoi wundu pe Yahudi bei alta die ma Pilatus pe arhimdi pe amnah tamturi mawarketogne ei ritpe arki fukor pe arki bun ahifus se.32Maruh prajurit-prajurit itarmi pe ratog ne eiri mulai ibeh matan it dop hanoi ima ratog ne di a-eian du mau ratrarbar rafau aren ambar it Yesus ima.33We pare hamo aru rahfaldi Yesus it pe allomdi Yesus eper ihape ketog ne ibea-ei.34 Beit tamtutih iri prajurit mau tombak ihik Yesus rapui map maruh dara dop ranu andemyar.35Pe nane rihallom ditandu ma-u tin iribema arit ema kesaksian mautin dop kesaksian mau to marma u-pe ibem nah map tin wihi egtai mar ma-u pe am nah emma percaya.36Wop wihi mau iwabun pe amnah iwatadi afrat teryen kaltahrau efya ma-u tanta utih nare arkefei keot.37Amnah Tarok arkel taldi rei iribema arhikit.
Yesus Arwarbundi Ripi

38Daldupe Yusuf Armatea bei ima Yesus be ah ronit it hep yendit ena nip netani wop ategnari Yahudi bei i weta jiu Pilatus pe i wahimtan di ef mima hi wa rahn dia pe Yesus pa rei i wafu eg di Beit Pilatus dabu yei di ihimtan dit maruh i-u pe ifu dit Yesus parei.39Dop Nikodemus ima eta die ma pare ma-u.Reiyei farheh etajema pani-eta jema Yesus.Ditema campuran minyak mur dop minyak gaharu ,kira-kira lima puluh kati ibe mafoi.40Tarok arit Yesus parei pe mao kapan it arit rag pundi dop kain lenan perempa-rempa ralpil di efei Yahudi bei iribe adat it-hep arkibun ah yau ripiraoi.41Igruk jiu Yesus arbaryen ambarat to tamanit tih yen pare ma-u dop pare mau toma ripitih ah tabe i hap kibun tamtu paretih.42Wop hamo mau to hamo Yahudi bei to al nag mene.wop ripi mau i hap e nau arya ,mahap tin Yesus parei arbunih yiuihpi.
Chapter 20

Yesus Agherar iki efarpar eha
1Aralamo fandu ihap amer amher alamo yenhe minggu mauhapihpi Maria Magdalena igki pei-u.ripi mau peaghiu erom ditati rambufan ripimau ibe rei jarit.2Eharir pe eral lihpar eromri Simon Petrus rirat ahronhatih rei Yesusibem atehaha dia wit,peegtafri rat;Fransis ibe rei di arit yen ibe ripi idim ihap kemnah arit iu arbun yenfa.3Petrus rirat ah ronhai maruh rat raffrof pe aru ripi ma-u.4Raterafau rahabur hamo hai tobeh beit ahron hatin top e hari ritrare pe i witu ripiafo.5Maruh adabu etat efei ihi aghiu ripiroi erom mao kapan it yen map nafoh hep iha pahirau ripi roi.6Maruh Simon Petrus yeneta.di api ema maruh ihir iu ripi mau,i merom mao kapan it yenwe map nafo.7 We tine mao man hidube ahtap ibem yendi we dabu yen iu ri fu yeniu patih pe ibe ra rok emher.8 Maruhahron hamau rei eharirpe fei matape iwitu ripima-u pe ima ibema erom pe percaya.9Wope hamo mar maruh etin irit ihap kemnah amher wifanti alla efyai mau egta ipur, ito musti i wagki afarpar peiwahorar iri rarper it.10Maruh rate rahsa roh par pera wefot pe aru ramo.
Yesus tani e fanun di Maria Magdalena

11Beit Maria Magdalena itu yenwe ripi afah pe yenetan.pe efei ih yiu ri pima warfinu ra.12 Beit aghiu eromri huja rero ruita rur eha mao ehah pamoj petih emat yenwe dabuar tih yenwe a-e-war pare Yesus ihu reyen we.13Heija re ro mau rag tahn di: Nen wai ande fei ua otan it? Maria ehof riu tarok Eyau fransis it be rei di arit pe eyau ihap wamnah arwar bun yenfa?.14Pare egta fri daldu irih par iu adata walla war it aghiu eromdi irih par iu adata walla war it aghiu erom di Yesus to iwitu yenwe pare ma-u wop ito ihap amnah reito Yesus.15Yesus ihim tandi nen wai andafei yu be otan-a?ohar weldi eiha Maria efarhep rei ene e dag mi au taman it. Maruh egtahn jiu: Tuan efei ehem reiwit kogtafau ama ubundi yenfa pe amnah awau wet.16Yesus egtahndi Maria duririhpar peeg tahnjiuef ibrani wihi Rabuni! ibearti Guru.17Yesus egtahm jiu:Ehem kota purau tap wob Eyau i hap wata jau Tete.wetin ku kotaryau eyau ahrok rit pe kogtafri tarok Doptin hep awatadi a-u Eyau Tetei dop Ehem Tetei Eyau Allah dop ehem Allah.18Maria magdalena iu pe egtafri ibema ahronrit:Eyau yabehmatan a worondi fransis!dop tin Rei egtafau wihi mau tin.
Yesus Tani Efanunri Ahronrit

19 Hamoi daldu alama iwibun.hamo minggu mau tohe,ahronri mau rafau an we paretih pe alamtai amnah raheihi wop atari egnari Yahudi be hamo mau Yesus ema amihturi tarok mama enpe egtafriu damai sejahtera buat eyam.20Parehamo egtafri daldu maruh efanunri mima dop ibe akri.Ahronrit mau mamro etatiri hamo allomdi Fransisit.21Maruh Yesu elagtafriu Damai Sejahtera buat eyam! ima efe Tete ihparauit, wetin ima iwau afihpitin euma awahparam eyam.22Pare egtafri daldu,hifinu maroi ehofri-u tarok peegtafri mimirim keitau fanggomu efya ma-u.23iwafe eyam akehhuhtan rinane rih be i ibroi iwatamfuntan we am kegtapur ibroi ibem andur iwene ibroiiwen afihpi.
Yesus Tani Efanundi Tomas

24Wetin Tomas ima tarok dua belas ahranri mau rei ait arfoh Didimus ito ihap kefau kenwe pare hamo Yesus etar yema tarokit.25Maruh ahronri mau ragtahn di idim ibe amromdi fransis! wetin Tomas egtafri tarok pare sebelum awaromdi paku fale aren di mima roidop sebelum mimik para awahika-u rapurei eyau nare percaya mag mih.26Daldu pe iu ef delapan it Yesus ahron rimau arhor arenwe ramo ma-u dop tomas ima yenwe hamo mau alamtai raheihei kunei arfilnedi Yesus ema amelahturi pe egtafri Damai sejahtera buat eyam.27Maruh egtahndi Tomas mimim para kubun ama pe koram di mimikit mimim parai ko rerparpe kuhi kama rapukit pe ehem nare ihap percaya arwera-u wetin ehem percaya.28Tomas e honjiu yaya bema fransis ya bema Allah!.29Yesus egtahmjiu wop ehem ibe orom au map ehem percaya berbahagia efei nane ihap keromdi wetin percaya.
Inriefyai Ibe Allaiait Raiter

30Memang meh aren ouri tanda- tanda Yesus efei frihi ahron rit ahari ma malnam i hap kelter ene kaltah rautin.31Wetin amnah ralter aren wetin to ibe ralter amnha eyam iwatenam we imam yenam wei amkeha kendiwe ibema ahai.
Chapter 21

Yesus memampakkan diri kepada cici muridnya di pantai danau tiberias.

1Parei Yesus tami elafa mumei tani elarwerriu efei murid-murid arem wamafo danau tiberias dop ito tani elafamun nyerweru.2Pe wamafa imau rafau Simon Petrus ,Tomas itha radet jau Didimus Natamel ita yem kana efei iyem galilea.abouri abouri ye sebeditus be dop ru tamturi.murit it dop rihma.3Simon Petrus ettafai:"eyau tawau pawatarpur cuni tarok rattahnjiu idim ma amkiu amketu weham."Tarok raffrof maruh rati wau itto pani mau ihap ketarpur andanduh.4 Pare fanduto emerat Yesus itu yema wamapo.it to efei murid-murid ittihap kemmah efei ito Yesus.5Yesus attafeye tarok" hai abomrim-abomrim ama ma eyam me brema mam mani?"tarok rattahndi:" tauwe .6Bel yesus elattafri Tarok kih pal ju aprei emtame war par wauwit.pam mah eyam amkerom,maruh tarok rahpaldi ito tarok mar arkeo efei yei ori ami renikkit.7Itto murid te atehadi yesus it ettafreyema tarok Petrus:"Rei Tuhan"pare Petrus efraje.it namehpin Tuhan bei ihparrar mao ittap oraha maruh tabu ihik kiu danoit.8Murid -murid armi ait wau efei tarok itap paf arya ukwen arowarit itto kira-kira dua ratus hasta saja.parei tarok aryo apprei mauto enok animau.9Pare tarok rahik tanniu arowarret.Tarok hanyiu yafu mamei yattwarrit ani dop home.10Yesus ellattri tarok korama mamaifa ani yahtabei beyam matarpurrut."11Simon Petrus yelciu wau.maruh eo apprel mau arowan.pemok ani-ani wundurri: to seratus lima puluh tiga ekor agmahhei dop,efei ye ouri pejalamau itap ahmakih.12Yesus etattafri tarok keffrofana tan mammagmuh pai tauhe efeye murid-murid mau ihap brani kihimtan jau heiha ehem?itto tarok ramnah it hameh pin Tuhan.13Yesus eu efei mata piudit home pe durfyema tarok dop efei anit tima 14Itto i buef tou Yesus tani efanunri efai murid-muridtit pare hamo ikkyefarpar efei tamturi rarperrut.

Gembalankanlah Domba-Dombaku

15Pare andu magnihit arunnit Yesus elattahin jiu Simon Petrus:"Simon yohanis be matum efei ye ehem atem miwa hai eyau lebih dari pada tarok arenetim?Petrus ettahni jiu marumau Tuhan,ehem tommah efei eyau attekaham Yesus elatta hindi Gembalankanlah andu matu-andu matu eyawit."16Etta Yesus pelata efei kedua kalito:"Simon Yohanis bematun efei ehem attemmiwahau eyau.Petrus elafaltohndi marmou Tuhan ehem ommah efei eyau atekehu ehem Yesus elatta handi gembalakanlah andu natu-andu natu eyau wit."17Yesus elattahndi efei tga kali efei ehem attem muwahai eyaul".Bei fat waful igfi efei Yesus elatandi ef tiga kali pe;arhi mtandi ehem attem mehau eyau?it elattahm jiu Tuhan ehem tommah amnah andanduhei ehem tom mah efei eyau attekehu wehem Yesus elattahndi gembalankan andu mata-andu mata eyauwit.18Eyau awa latta fau efei ehem tami abaohei eehm ukofau morum appit ubemau dop ehem ukorof par fama ukuwit ito efei ehem pare ukof saharit ehem ukorfarpar mimi mit pe tamturi arkema arkefau we hem dop arkei twau ehem paremau ehem nar ukuwit.19Dop wihi mau ibetta fu ukofaltoldi pan di wabun affa petrus itto i waper pamnah memiliakan Allah pare iwa faltorrit iwaftab it ettahm jiu,koma kotau.
Murid yang dikasihi Tuhan

20Pare Petrus dabu etahiu efei muri mau attehadi Yesus etari tarok efei murit mau paru hamo tarok namo an brema hamohai tobeh aryam ragruk di Yesu dop rei etta" Tuhan heihare di fali ehemmit?"21Pare petrus arghidi murit mau pihimtamjiu Yesus Tuhan handwandu tafeit efei hapeh pim.22Elafaaltorfu Yesus efei eyau dabuk aweldi pamnah iwene ahiwemawe op awama itto ita paf e hembe ukofaltor itto ehem ukotai eyau.23Bei aitraroreipar wihi mautin efei tahim maanri mau efei murid mau narre i wapen itto Yesus i hap atta hm jama Petrus efei murid mau mar re iwa itto effei eyau dabuk awedi pam mah it andwaru iwene op eyau itto ita paf ehem buku saltol24 Hameh pim murit diffu kesaksian efei agmahhei ibrater pidikma tammah efei kesaksian mau mar mau.25Rihtori wihi- wihi ruh iwefei efei yesus itto agmahhei ibralter tih-tih efei iwau waf famdutin itmaar arkefei agmah kaltahrau pirima alkei.

Acts

Chapter 1

(Fanggomu E-Fya Mau. E g Tafri) 1Teofilus ehem. Ejau bukutinto pertamai awolter e fei andanduh Yesus andarfiaa e fei it, dop e fanunrit. 2Op pare hamo a eradit yeiti e huu. Farheh it i be ihkiri dit e raf tandi Fanggomu efyai erofegta yenriwe rasul-rasul mau i be maifir it. 3Iri bematrok, tani e fanunri pare hamo allah tandit. Del dupe iki e far par e ha. Ef bukti buat tarok e fei it ag herallar ik ye far par e ha. Wop empat puluh harit i bema muni abra ta ni e fa munri pe efaltorfri tarok et Allah pare ibema e ha yanwei.4Mu nitih hamo durar tarok ani rin bremai. Eraral ne ral nar ar kihpal yei nik Yerusalem ibema tarok ar ken wihpi ar keng kenadi. Ibema taman it wih ye tai eftin i be wih yetai. Tarok tri rim ambunau daldu. 5Wop Yohanis ranu hir piram, wetin, nar he nam e yam to Fanggomu e fyamau it tobe i watam ama.( Yesus A eradit e huu Surga) 6Bei iri ar hor anwe pare mau arhim tandi. Fransis efa tanim emhara hamotin pe ukuet kofatal di pare e mau e ha yenwei buat Israel bei? 7E fot ri u: e hem to nar ukomnah e fei hamo maudop i wamai it bema Tete be i wag-ta. Iwatadi i bema andanduh iwafei it. 8Ivetin e yam tarokamnah fanggomu ef yai i wenam wetal nimit peeyam am ke-kefrofhndi wifantiallai amketahi Yerusalem, dop kealdi Yudea dop Samaria op i wahodi fan du ha-ro.9Pare e g tafri daldu; a- e radit e hiu tarokamnah allomdi a hari mar mal na. Pe awan it diti pandi di tani. 10Hama arfar a hari mal na naro yen di a e na dit it; twi ri; tam turi ruwit arur e ha. 11Pe e g ta fri tarok hei e yam Galliabei a han defei di be hep amfar pe a hi rim ye neha adawari? Yesus mau ar e radit hiu. Surgai pe ih param meinik tin, ha motih i warat lih par amai iwaf anduar amromdi yelti e heu surgai ih.12Maruh rasul-rasul mau ralah rarihpariu Yerusalem. A ren we bukit mau afroh Bukit Zaitun. I hap e nau af arya. Minggu hi betih ibe arya Yerusalem uku it. 13Pare aru rarhir iu kota. Rati le ha ruang yen yat warpare ramo mau rahen riwei. Tarok mau to. Petrus; dap Yohanis, Yakobus dop Andreas, Filipus dop Tomas, Bartolomeous dop Matias, Yakobus bin Alfius dop Simon Selot bei dop Yudas bin Yakobus. 14Tarok am-nah a renwe pare hibetih faturyafu iu hi betih tarok a narfei di Mahawi tarok mafalnit i rima alta di Maria Yesus tinan dop rafun ri har it.15Hamo mauto Petrus ig yitu, ma maen pare arhor a ren wei pare mau kira-kira seratus dua puluh orang it ourit. Maruh e g tafri. 16Yairi naenri musti i wahodi. Wifanti allah yen bakui e g tafri lewat fanggoma e ya mau. I wa ha g tendi Daud e fei Yudas rei du rar iri nane ratapur Yesus ma u.17Far heit i ma e hor e tidin tarok pe i ma andar haa mau tin eta pur. 18Yudas mau i be if ti dit wane e fei i beupah han-hannah efeit maruh erok pe mourit i g rirah. Pe tape waru daldu duh re em rem eh sa roh par. 19Wihi mau amnah i ri aryan a renwe Yerusalem it irima aruram nah ma hap tin wane mau amnah iri aryan a renwe Yerusalem it i rima aruranhah ma hap tin wane mau arfoh iri bema wihi ha kal damai i be arti tanah darat.20wop ralter yen Kitab Mazmur. Biar i be perkemahan it tanah ra ha-tap, pe kuh pal di.21Beit musti i wa la dai ne fidimama tamtutih, iri ranen rafan rag tidim e wau it. Selama Frans Yesus e hen idim we tarok it. 22It to mulan dit. Yohanes ramu ir pirar it op hamo Yesus a he radit yeitie hiu surga ih par i dim mei nik. Amnah i ma i watidim am ke tau kefauh wifanti allat in e fei a. Herar ik yefar idim we tarok it. 23Maruh tarok usul tamturi ru. Yusuf a ha fianoi dop tih a hai Yustus dop Matias./v 24 Tarok am nah dabari ratot arfei mahawi peragtahndi: Ya Fransis, E hem rei wei rarar am nah tatur yafu. Kofanun idim ei ha rei e hem a ha mi madi pe u kuet it tamturi ru tin. 25Pe amnah i watapur andar haa iwaf Rasul, ganti Yudas arok ih yiu pare i bema erohtanih pi. 26Maruh tarok arfei undi tamturi ru ma u maprei erom it to Matias peiwau a fihpi e dai nerar tarok sebelas rasul ma_u.

Chapter 2

( Ho Me APAN ) 1Hamo rar fur iu ho me a pan it, i ri percayai amnah tamturi ma fal ni arhore ma pare hibetih. 2Twi ri an dit yen andawari e por ihi e mai ef maro. 3Pe a ha riu alom di ef yafu a ma taro be yendur e arar it pe ir hir raniu tarok. 4Maruh ih hirrar e ma fanggomu e_fyamau, maruh tarok aru ra_ta fan du_fan du wihi. Ef i be ma fa nggomu mau difri pe ar ke_ta.5Ha mof to ma i ri Yahudi be arenwe fan dutin, faimbe, fandu ar hor e ma Yerusalem it. 6Pare hamo a g_mu mau e por ih ye mai, tam turi ma fal ni he fam ma u ar hor e mai i ri, bingun, wop trir arbunri rasul-rasul mau rag ta friu ragta i dik bema wihit.7Iri tarok am nah ra haf wihi pe heran rag ta iri. Tin to andit Galilea a be?8We tin i dik be ma wihi. Wihi yen wi dik be ma rag ma. 9I dik Partia b e Media. Elam iri aryan i Mesopota mia. Yudea dop, Kapadokia, Pontus dop, Asia. 10Frigia dop Pamfilia, Mesir dop daerah-daerah Libia tin irung diema Kirene, pendatang-pendatang a ren Roma harmit. 11 Dop tin Yahudi i ri al tarenri agama Yahudi kre ta bei dop Arab, tarok triri tabunri tarokal nagta i dik be ma wihit e fei Allah anduar e fei tein.12Tarik am nah aru rahaf wihi, pe rahar wer wihi ar ke-ta. Pe iri bema tarok tih i way tahnditihi antinto ha nan du ba? 13Werih to rar mamel-ne rar ra g ta irit rah muh anggur mafripu behep mabo itut.( Petrus Ivifanti Difri )14Petrus maruh igki itu e ha tarok sebelas rasal it pe arir ye ha pe ra-tifri ta rok : Hei e yam Yahudi be dop e yam am nah am for a men we Yerusalem tin. Matarim ke na, pe tririm kibun, wihi a we no g tafam-tin. 15Tamturi tiru i hap ma bo a fei ri af e yam an du a ru am ma-tai wop antin afroi hep ig fi sembilan ara la mo.16we tin anduha pihpi Allah wifanti alla iwa tendi nabi Yoel. 17Hamotih pare iwa wabun Allah be wifantit iu efihpi wetin fanggomu i a wetri manusia amnah tamturi ma fal nit ar ke fei nubuat dop netapu ahtap bei ar ke rom andan duh i wa fanunri dop iri tal ni iwer mel nei ar kerom peiri.18Doptin iwau ri e yau hamba-hamba tamturi dop mafalnit amnah fanggomu awefri hamo ma-u pe tarok bernubuat. 19Pe awa fanunri mukjizat-mukjizat adawari afoho, dop tanda-tanda iwama fan dutin. Tanda ra dop Yafu dop ,matarfi iwor rahm babaptan.20A froi amnah berubah i wafei di alamoma-u. Pe ma du iwabun ahnda-ra. Sebelum neinah abaoma-u iwa ma hari mau. 21Pe ei ha rei u ku e di Fransis a hai it rei i wawenwe par ef yau.22E yam Israel be tririm kiban wihi a wag ta fam au tin rei mauto Yesus Nasaret bei rei e yau maksut it. It rei Allah ipur i fa nun am tarik e ta yendi ibema tani birudihndi dop mukjizat-mukjizat dop an danduh e fa nan am tarok i m ef an du aru amnah it. 23Irei ye Allah ih pal di e ma iwatendi ibe maksud it dop ibe rencana it. I be mah rieha yen ambar pe amfun pe e per. E yam nane bangsa-bangsa hanari. 24We tin Allah dit i ki e far pare hape ih paldi pare hana wop naribem i wahenwe pare hana ma-u.25Wop Daud wihi egtai, egtadi: E yau ibema hamha moh a ha ke waudi Fransis wop it top itu ye naue mi mik da-meh. E yau nar a woreu ma-nih. 26Andu ha pi fa tuk a fu a wom nahdi. Iu yen e Fya dop a tektroi ma-mamro.27Wop ehem ihap mimim ko raupe awau pare rar per it. Dop nar mata iwe nari iri.28Eh hem rei ota fau alla kohakuen ef yai, E hem mam ro be umbunfau e mami a hag fuar.29Rarfiri eyau tawag ta fam au mar marah efei Daud i dik bema tete. I be eper dop ibe kubur it he nam yen. We ap haritin. 30Wop itop nabi hi betih rei em nah efei Allah i be fanggomu mudihn di pe efei sumpah, wop hamotih i wei di ef ja hatih Daud i bem keturunan it. I wa matete e ibe tahtai. 31Andu ha pihpi ibe aghiu a hofuar it pe i be-ta ef itto nar iwah paldi pe i wei nele pare rarperit a ren wei, petani malnai nar anduh i wa fei di.32Yesus mautin Allah i him e otaldi igkiefar par e ha pe wihi mau tin i dim amnah amroeh a harim mar mal na. 33Dop pare Allah yei die haudi yendiwe mima dag meh pe fanggo mef ya mau dit eraf tandi yenwe ef a han du yambema amromit dop tririm am bun patin.34Wop i hap at Daud rei yeitie e hiu surga wetin Daud ibema eg-ta. Fransis i bem tani wifanti eg tahn jiu Tuan. 35Koh matet au mimik dah me op awefei ri e hem musuh ar ke nu e amfafa. 36Andu pih pi bep tarok Israel bei amnah musti arkem nahndi amher efei Allah ibe feipe Yesus. Mau eyam medi jeha yen am bar ait, yen ef Fransis dop Kristus.37Pare hamotrirar bun wihi ma-u fatur yafu dar igfi; pe ar him tandi Petrus dop rasul-rasul rihirima. Tin idim andam kefeiaffa rarfiri? 38Petrus ehofrui tarok: A tampenam pe yambema tarok talnimit korau ranu har kirpiram. I watendiwe Yesus Kristus a hau af ei i wa hahuhtan i bro yenamwe. Mapamkerom karunia fanggom ef ya ma-u o worabunam a-u-. 39Wop tin difamema eyam. Fanggomu ma u do peyam netari harit dop iri aren iu aryai, am nah Fransis Allah. I wahim a otararit.40Dop oari wihi rih eg tafriu difri kesaksian difri it ef mar ma u dop e rah ne rar pe wifanti difri tarok eg tafri: Kemape ranu ar kipiram pe amnah eyam iwaroram au pare fya. I wahug param dari angkatan ha na na rih he tin. ( Jemaat Far He Heit An Duar Arharenwei) 41Tamturi mafalni mau iri talni harbun pe arwarit wifanti mau egtafrit arwarfar e mape ranu rarpirar hari au to he rafau alta riema pe i wef ouri kira-kira tiga ribu ibe okrit. 42Tarok rafau arhan wef ya altaren diwe wifanti rasul-rasul it rag ta fri pe are ha ren wef ya pe tarok rafau ra-ri nau ho me pe da bari ratot ra hatau mahawi.43Tarok amnah atari eg na wop rasul-rasul mau ar fei mukjizat-mukjizat dop rafa ri tarok. 44Dop tin tamturi mafalnit amnah ibe percaya pe. Ar fei hi betih dop an dan duh i ri be mai tarok it tarok ra fau yen riwe. 45Dop ham hamoh iri nane jual ewau hartairi be mau. Ma ruh ar ke haf wahe dop an ha na an du iri bemai tarok amnah ei sesuai tarok ibema keperluan it.46Tarok amnah muni a bra rarhor re wau Bait Allah tarok ra tau ratru nau ho me i ri bema tarok masing-masing ra moi secara bergilir. Dop bremai rafau ranin au ma mam ro i waten riwe fatur yafu e fyai. 47Pe arkeng ke di Allah a hai pe tarok ah suka iri tarok, pe hamha moh Fransis eladaine rar ema pe tarok efouri irie ar hanwe pare fyai.

Chapter 3( Petrus Yei Di Jehatamtu A Ha Tap It )

1Mu ni tih ha moi to a froi ig fi to u. Petrus ri Yohanes mat rat pur kiu ke rar fei mahawi rat aru Bait Allah. 2Pare mau tam tutih a-hatap enen e ra ri au he mulai ar bu dit. Ma hap tin hae arkebapdi he. I be ma hamoh tamtu mau arke jau pe ar kibun jahi pe i wama tet ene alamta Allah ha mari mau gerbang it. Pare mau a haito Gerbang indah. Pe mima i wara rerpar i wam him riawau amu baha e fei iri nane arkirhir au Bait Allah. 3Hamo a-hiu erom ri Petrus rirat Yohanes matrat arpur kirhir Bait Allah maruh mi mai e rerpar i him ri rat amu baha.4Rat rah ka-ki ta-di pe Petrus e g tahn di: a ha ma ma korom i dim rat. 5Maruh tamtu mau eh ka-ki ta rirat e-far di hep andutih ar ke ki bun ja-u. 6Wetin Petrus egtahndi emas dop perak e yau andit tau he. We an du yem au ei; awetabun wau: Mar ma. u Yesus Kristus Nasaret bei ibe ma a hai. Ku-kia hape korof!7Maruh e tapul ditaim tu mau muma da. Meh pe e sag fu di pe ik yitu. Maruh hamohai to hai ibe a-ei dop a-bahai biru iwe ma. 8E m fal ne ig yitupe maruh e rof dit e al di pare mau in e-ma. Maruh e rof etari pe rar hir iu Bait Allah, e rof iu pe yene marfa falne yendit jeha Allah a hait; I.9Am nah arhorema aren wei allo m di ik yitu pe e rof it tarok anarit je ha Allah i be ahai. 10Maruh tarok amnah rei raldi efei tamtuma-u. Rei enyan e nen we Gerbang Indah Bait Allah pe i mhi mri ewau amu baha; ma hap iri to heran pe ariri ha top efei a handuandu e fei di tamtuma- u it.( Petrus Vi Fanti Difri Salomo Papar Ya ) 11Wop tamturi mafalni hefam ai ibem al taren riwe Petrus rirat Yohanes mat beit tamturi mafalni hefam mau iri he ran pe ar mi arhor aldi parar rat pa paryai pare ar him Salomo. 12Petrus a hiu e rom ri tam turi mafal ni hefam ma-u. Maruh e g tafri u: hai e yam Israel bei, a ndefei am be a yam he ran a. E fei mal mau tin efei pe e fanun amit dop ande fei dibe e yam am maltar idim rat. E fei e polne idim amfei di tamtu tin e rof it e fei idim bema kuasa ef idim bema bri rim ita?13Allah Abraham, Isak dop Yakub idik bema bob rabai rei yei di dit jeha i bema hambai, reito Yesus matapur pe amifrilu, ei rim mam ha mit jiu Pilatus i be pendapat it. It to musti am kih pal di. 14We tin e yam am hug pal di and e-fyamau it; dop mar mau u it, hadiah buat e yam.15A nduar iu e fih pi, rei i wo ram au pe am ke ha ken we e fyai i be amfun ik yefarpar e ha- ih par rar rei nik iri rarper it, map ef wihi mau tin idim tin amen wet saksi. 16Tin efei wop kepercayaan yendi Yesus a hai, andu pih pi behep a ha ma u e fei di tamtu mau di tin. Dop mei ral du tin. Dop kepercayaan mau rei dihndi pe fei eha tarok amnah aharim fuar it.17Faruk ri, e yau a womnah e fei w yam anduar am feit wop e yam i hap kem nah, i mef e yam dobarit amnah. 18Wetiint allai anduar iu Allah i be genapi a handuan de elterarenwe ibem wifantit, metabei eta yenri we i be ma Nabi-nabi it, ef Mesias mau ih paldi pe iwa mai, arke roh tandi.19A ndu ha pih pi kefar, pe atam pe nam am nah i bro yen talnim it i wa ha-huh tan. 20Am nah Fransis i wei fam a ma ha mo amkem nahndi e fyai pe ih paldi Yesus rei i be ih par fam e ma ma-tel. I we naf Kristus.21Kristus i be ma i wahen we surga op i bem hamoma i watendi hamo pemulihan a ndanduh i watendi Allah tani wifanti e rof eta yenri we nabi-nabi ef yari far he ar haren wei. 22Effa; Musa i be eg tafam: Fransis Allah am nah i wa him ao tal di pe ag hi wa rar pe i wag kiafarpar buat e yam nabi hi be tih dari e yam tarok i waf anduar awohan weti. tririm kimbun ja wau adi wanen ag ta fa ma wau it. 23Tin ha motih i wabun am nah arkihuh parar dari idik u mat it.24Dop Nabi am nah na ne pernah i be rag ta mulai dari Samuel; Dop i ri beh matan it. Wi hit i be rag ta e fei far he matabei. 25E yam na ne mewarisi nubuat-nubuat mau-u, pe am ma amke rom pa retih i waf anduaru Allah egtafri bob rabarit pare hamo i be ma eg tahri di Abraham: Dari e hem keturuhan it bangsa am nah aren we fan du tindi berkati. 26Dop tin e fei e yam nane yambeh matan. Allah i wahim a otaldi pe ag hi warar i wagki a farpar a hai i be ma hamba pe ih pal je ma i wetam w matarok, pe amnah mi maha bre fyai w wamam tarok pe i woram au tarok am nah amkeral lih parau pare kejahatan amhamen wei.
Chapter 4( Petrus Rirat Yohanes Mat Aren Riwe Mahkamah Agamai; Aharifuar )

1Hamo Petrus rirat yohanes mat al na ta friu tarok he fam ar hararen wei imam-imam dop da ba ri ra da mi Bait Allah dop sa duk i bei ar mi rah farar. 2Tamturi mau kirori i kiri rat wop rat a nai fri wi fanti tamturi he fam it. Am ke ro mdi am ke kaki kerfar par a ha dari iri rar per it. 3Rat ra tarpur pe ar urar i u pe arur rar hir a renwe tahanan op fan du a lo mo i wi ki. 4 Beit iti tamturi mafal ni mau percay mahap tarok rodaine pe i wef lima ribu orang tamturi.5Pare merit dabari-dabari mau rarurar e wau Yahudi bei ra daine Ahli-ahli Taurat it a rurar tua-tua tarok arfei sidang Yerusalem it. 6Dop Imam du a hei Hanas dop Kayafas, Yohanes dop, Aleksander dop tamturi rih i rima rarhir iu ef keturunan imam dua hei. 7Petrus rirat, Yohanes mat arurar iu pare mau sidang it pe mulai periksa wihi ala ma-u. E yam to Hanndu kUasa e fei hem ba a ha tin e yam bisa bertindak it.8Petrus rei fanggomu e fyai dabari-dabari umat tua-tua. 9E fei i dim sekarang tin musti am ke har we i di ef andultih i wafondi rei tih mahai waru i wendi tanit, pe musti i wafal tor fam hanandu kuasa e fei di pe tamtu mau e fei e hai. 10Ma pi tririmkibun tarok amnah doptin amnah Israel bei. I to behep i be mahai Yesus Kristus Nasaret bei mei di mahri e ha yen am bar it. Wetin i be i him e taldi peaherar igkie farpar horar iri rar perit andu ha pihpi Yesus mau ih pi behep tamtu mautin ik yitu andu hi hap a fei di pe itu ye nam we a harim fuar tin.11Yesus reifati reidi pe arhiu iri tukang-tukang ra hafau ra mai-ito am bem sendiri. We tin ito iwef fati e fya ma-u. 12Dop keselamatan it i hap endi retih e ha tauhe. Selain Adawari fafatin a hatih tau he ait arfoh di manusia tih, i be ma yendi wei ihpi be dur i dik e ma pare e fyai.13Hamo sidang mau al lom riet keberanian Petrus rirat Yohanes mat, pe am nah yang iri rat orang biasa i hap terpelajar iri tarok heran pe reirar rat iri rat to i bem rafrot al tadi Yesus. 14Wop tarok allomdi tamtumau. E fei e ha ig yitui ih turi rasul ru ma-u. Iri to i hap keeg-ta wi hitih.15Op; pare tarok rah kiri rasul-rasul mau rah sa roh par. Rah paldi di yei nik ruang sidang ma-u. Tarok ra fagta. 16Pe rag ta: A ndu tindakan na, te tit ef tamturi rutin? Wop iri bema allomdi a hari marmal nam e fei am nah iri ar yana renwe Yerusalem tin. Wop tarok i be ar fei mukjizat tih han hanah pe tarok nar menyangkal. 17We tin ha ma top wihitin arkeg ta keroreup arau pare am nah trirarkibun. Anduh pih pi tarok tam rem tahfi ta ri pe nare arke kealdi pe ar keg tafri ay hehrim-hehrim e fei A ha mau-u. 18Dop pare rahki rirat rar hir ema iri tarok rag tafri pe am nah nar ar ke ng ke la tafri e fei a ha ma-u.19Wetin Petrus rihat Yohanes mat arha hafri utarok do bei. Tin yabema beh keg ta fainta reimarma i wa hendi di Allah. 20Yah i hap af tihro; i wafei it buat i dim nare am ke keg tafri au e fei a handuan i dim bema am rom it; Dop i dim be mau tririm am bun it.21Iri tarok mauu wihit aru rag ta ha na, ar hif riu rasul-rasul ma-u. Beit dal duit, rah parar rat. Wop sidang mau hap. Keromdi alla buat hukum an du ru rat ma-u. Wop tarok atari eg-nari tamturi mafalni he fam it irit be ma anarit je ha Allah e fei ahan duan du e fei it. 22Wop e tamtu ma-u i y e fei ha tin ro ef mukjizat buat tarok am nah wop tamtutin daldu pe iu e ha yen ef empat puluh tahun e ha yen wei.( Jemaad It Ma Hawit Arfei ) 23Pare mi mirih ra-ra rahparar Petrus rirat Yohanes mat it; aru pe altalr yiu ah ron ri maruh ra-yofri an dan duh imam-imam it dabari dop tua-tua rag tafri tarok it. 24Pare hamo ah ronrit irima trir ar bunri wihi ma-u. Tarok am nah aririr aidi e ha Allah ragta. Fransis e hem rei o fei adawari dop Fan dutin mati, dop a ndanduh a renwe. 25Dop ef ubema hambai Daud i dim tetei effanggomu e-fyau mau u bem o ta fi dim e ma ande fei di be fandu-fandu rahaf wihi. Wihi hana nari hei?26Raja-raja a ren we fan du tin al nag me ne dop iri a hari windurit ra fau e ma arpur melawan Fransis. Dop rei i be mi mahabre amdi.27Wop tin mar ma-u i be ra fau e ma kota tin. Herodes dop, Pontius Pilatus a rurar fandu-fandu dop suku-suku Israel bei melawan Yesus, u be ma hamba e fya mauit rei u be ma mimim habre o amdi. 28E far ke fei andanduh andanduh bema u wag ta far he i bu dite ha e tayen ubem kuasa dop i wantenuwe.29We tin Fransis, a hamama i dim anduata tarok arfei i dim tin pe tanim biru kue fi dim ubema hamba-hamba tin pe i dim am ke ke frof tanim wifanti. 30Mimim aroi kore r parama pe kudi kuor ar aha iri mahai waru yen riwei pe kofei mukjizat-mukjizat kue di Yesus a hai e hem hamba e fya ma-u. 31Pare hamo tarok dabari ratot pear fei mahawi, pare ma tarok ar hor arenwei iu yo reu pe fanggomu e-fyai i we raf tan ri tarok pe rahat bir bri ri a rit taf di Allah tani wifantit.( Jemaad I Tandarki Ar Han We i )32E fei iri tarok mau i be percayai tarok wihit rag ta hi betih faturyafu iu hibetih pe ihaptih ag tapur andu i be mati to i bema sendiri, wotin tarok am nah beh. 33Dop tin altaren di wei i bema kuasa rasul-rasul mau arit raf rofhndi wifanti alla we e fya i hap an dutih einik.34Wop i hap reitih rei kekurangan e fei ta rok ma-u. Wap tarok am nah iri bema wane, dop ramo. Dop tarok am nah jual iri bema ta ini harkat pe i be hasil penjualan ma-u. A ru riu. 35Pe arbun ri hi rasul-rasul it ei rifu pear feiri wahe taro sesuai iri be keperluan it.36Tinto Yusuf ima, e fihpi, rasul-rasul arfandi Barnabas, i be artito rei nah penghiburan, lewibe tine Siprus be ima. 37I bunihi jual i be ma milik pe i be a mu ba hai du riu i bun f rihi rasul-rasul it ei rifu.
Chapter 5( Ananias Rirat Safira Mat )

1Tam tu tih i ma a hai Ananias iri marat Safira mat, iri marat jual wane ma nih. 2Rat a a hun rutih aru riu arbun rihi rasul-rasul it ei rifu.3Be it; Petrus eg tahn jiu: Ananias, ande fei di be hep alis dit i rihparu fa tum a fu it. E hem warum hug rihndi fanggomu e fya ma-u pe ofah tan rutih hasil penjualan wame mau? 4E f fa; wane far heh i hap e hem jual it, i be hasil it e hem be? Ande fei u be hep fanggomu tih erwe rema fa tum a fui pe o rarfei e fei it? E hem i hap wa rumku. Rihndi manusia we tin e hem wa rum hu-rihndi Allah. 5Hamo Ananias tiribundi wihi e hon aren wei triar bundi wihi mau. I rit a tari i we na. 6Maruh netapu a bairi ah ta bei ar mipe rei di tamtu pare mau a rit rah sa roh par pe ar warbun ripio.7Aren we e f tiga jam Ananias mau a hari it. I be ro i hir iu; it i hap am nahndi ande fondi Ananias it. 8Petrus eg tahn di ko ta fau uma a han de fei di be hep yam rar wihit ma-ta hi be tih. Pe am pur rat c a ba Fransis fanggom e-fyai? Aha ma-u. Tamturi ah ta be ar warbundi a hum it ar mi ar fa ran we alam tai pe ar kei di kei tu u ma ar ke. Ke saroh par.10Be it mah ni mau i ma hamo hai to be i ma e rok i hi yendi we Petrus a-fu. Pe fat we wa fui im kih, hamo netapu a bou ri mau rar hir iu. A lam dit i be e per. Maruh rei jarit pe a rit rah sa rohpar pe ar war bundi ra dai ne di a hu nit taniar ya. 11Be it tarok ar hor aren wei dop jemaat it am nah a tari eg-na. Trir arbun wi hi ma-u.( Tanda-tanda Dop Mukjizat )12Rasul-rasul it tarok rafei nunri andanduh mukjizat pare mau tamturi mafalni hefam i ri rag tanen riwe Fransis it am nahar hora renwe serambi Salomoi percaya, ma hap tarok ar haren we e-fya. 13We i ririh i hap ke tar yama ke fau ke hor ke tari tarok wop tamturi mafalni ou ri nane i bem rag ta ranen riwe.14Dal du pe tarok ar mi ra dai ne rar pei wef ou ri i ri percaya Fransis it. Tamturi mah mafal ni. 15Dop tin tarok aru rarema i ri mahai waru e fei rit arur rar iu alla dua hei pe arbun rih arenwe rih arenwe tikar a fo rih to tem pat mau arya frei pe rarfar aru rare mau pe amnah hamo Petrus i wa ma i wa pur a horra-rit ta-na tui to he i wah maonri map ar ke haf a-ha. 16dop tamturi mafal ni he fam a ren we Yerusalem it ar. I ri ma tarok ar ho re mai arur rar e ma iri mahai waro dop iri na tamtu aren riwe tal ni iri ahai waru dop iri na tamtu aren riwe tal ni tarok ra haf eha.( Rasul-rasul It. Aren Penjara rah pa rat )17Dal du pe imam mam dua hei du rar raf rof al ta dit i ri aren we mezhab Saduki bertindak wop kirori eg kakiri. 18Tarok tayar pur tasul-rasul ma-u. Maruh arur tar iu penjara yen kota.19Be it pa nit hei ja re ro i tih e ma em rem ig tu penjara mau a lamtai pe durar rah sar roh par eg tafri. 20Kiu kikefar Bait Allah pe ke tafri au tamturi mafalni he famatun wifanti alla mau. 21Tarok dabari raot al tadi wihi mau eg tafri pare em er aralamoi tarok rarhir tarok rar hir iu Bait Allah maruharit rag tafri wifanti al e-fyai. Pare hamo mau i mam dua he mau durar iri rag ta ra nendiwei rah kiri Mahkamah Agama c rafa u; andit Majelis dop iri tua-ua Israel bei am nah; Pe tarok rah kiri ar warurar rasul-rasul mau arenwe penjarai.22We pare ha mo dabari-dabari mau a ru arfar penjarai i hap ke rom ri rasul-rasul mau it. Maruh rar we re ma pe rag tafri. 23Rag tafriu; i dim mam bu am ram di penjarai to terkunci pe anduh i hap afeidi dop pengawal i bema a ren we pa re mau ra dag mi alamat mau; we pare hamo i dim mag rai i dim i hap keromdi reitih warfinu roi.24Ha mo pengawal dabu Bait Allah mau dop imam-imam dabar it. Trir ar bun wihi ma-u. I rit rahaf wihi pe arhimtan riu rasul-rasul mau andeifei ri be hep e. 25Beit tamtutih a mihturi pe eg tafriu; Am roma, tamturi matapur pe a mur mar hir iu penjarai iri ta ren we Bait Allah ramoh e it. Pe alnatafri tamturi mafalni he fam ai wifanti.26Maruh pengawal it dabu dop iri alta dit ara ef Bait Allah maruh arwarur ar rat hep aruar em ef ya; wap atari egnari hama top du har ki fu ntari. 27Andu mau arur rariu rat pe alnahim tanri. 28Rag tafri rat: I dim ma ra ra neam: E yam nar am ke la tafri wih yata anama frit ef a ha mau it. Wop e-yam i hap tririm kibun i dim. E yam ujaran it ear par Yerusalem tin. Pe iri be tal ni da rai i dim na ne tang gung.29Petrus ah rar rasul-rasul mau arhofri u: I dim tarok lebih amtamendi we Allah dari iamketa kenri manusia. 30I dim bob rabarit ibe ma rag ta ranen diwe Allah mau rei efeidi pe ibema rag ta ranen diwe Allah mau rei e fei di pe Yesus a he ral har e ha. Iki e farpar it. Rei mau mahri e ha yenwe ambar ai, pe amfun pe per. 31It rei Allah i be ma mi ma dag meh ye i di hau di jeha. Ef rei mau iwenorar au dop Juruselamat am nah Israel bei i watam pen ri pe i waha huh tanri i bro yenri wei. 32Dop tin i dim ef idim be ma a harim marmal nam am rom di an dan duh e fei it. I dim dop fanggomu e-fya ma-u e fanduar Allah. Difri tarok am nah iri nane tri tri ram bun die wau it.33Pare trir arbun wihi ma-u eh naonri faturyafu pe tarok arput kitut rasul-rasul mau kerper. 34Beit Fransis beit yen we Mahkamah Agaa it a hai to Gamaliel. Ahli Taurat be hi be tih rei bem triri rambun die wauwit tarok am nah rag kaki pe ar himdi am nah arkor kehsa rohpar fin.35Pare dal du hep eg tafri u sidang ma-u. Hei e yam Israel bei fanggomui tau am her; a handuan dam ke fei ri tamturi tin. 36Wop matabei siteudus ahafu iwe mai to eg tipur itop it a ahama tamtu dopiri rafrof alta ditp kira-kira empat ratus orang: Pe arfun peper pe tamturi raf rof altadi ra haf ta pre pe a harifu eftap. 37Daldu pare di tehorit; hamo arur rar hir ahari penduduk ma-u. Rei tih e le natag dit si Yudas Galilea be. E Rohtan riouri tamturit hamo e fei i hur andu ma hap i ma e per pe iri raf rof altadit irima ra haf tapreh.38Andu pih pi atuog ta fam iu: e yam nar amke fa rom pe am kefeiri andu iri tarok tin. Kih pa rar sebab e fei maksud dop andar fei it e fei manusia be pasti i waf tap ei nik. 39Tapi e fei andit Allah be; e yam mar am lee fei di i waftap ei nik. Mungkin ti toma nyata, hamotih bahwa e yam melawan Allah.40Tarok ram him ri rasul-rasul ma-u pe ariri fator tarok ra ra ral ne rar ar pur nar arkeng ke lata fri au wihi Allah ef yau dop Yesus a hai. 41Rasul-rasul mau ra fau rah sa roh par perahpartar reinik Mahkamah Agama ma-mam ro; Wop tarok ra-tihi i pur anduar i auafih pi musti ar ker ma mel ne ral wop Yesus a hai. 42Dop ham hamoh tarok i be ma a nariraf ruhndi wifanti efyai taroj ragtaf Bait Allah dop iri bema ah ro nrit ram ra moh eit. Wihi Allah mau effei Yesus rei Mesias mai.
Chapter 6( Tamtu rit Tujuh Orang Arfir It Arpur Ke Mrom Ri Awau: Iri hanari)

2Andu ha pih pi rasul ru ma-u. Rafanri ahron rit i dim i hap ke tau di am her Fransis Allah pd i dim melayani meja foi. 3An du ha pih pi rarfiri tarok; kifir tujuh orang dari e yam tarok iri ahari miu ri dop hikmat, pe idim am kef ri andar haa mau. 4Am nah i dim sendiri to; Fanggomui i bem i wau en di we mahawi dop Fransis wifanti Allahi.5Taruk usul mau to; Jamaat it hari terima e-fya maruh tarok arit Stefanus it rei penuh hikmat dop fanggomu e-fya dop Filipus, Phokorus, Nikamor Trimon, Parmenas dop Nikolaus, tamtu hibetih Antiokhia kobe. 6Tarok arur rar iu pe rasul-rasul mau dabari ratot pe ar fei ri mahawi mi mirit arbun riu. Andu tarok ma u dabari afo.7Fransis Allah tanu wifanti dit erepar pe ah ronri arenwe Yerusalem i wef ou-ri dop tinto imam-imam it i ti ma ou ri ma percaya pe rag ta ranen ri we.( Wihi Mafo Be Yendi Stefanus ) 8Map tin Stefanus fanggomu ef ya eraftan diyendiwei; dop kuasai. Mulai efa nunri mukjizat-mukjizat dop tanda-tanda pare tarok ouri ar hen wei. 9Beit tamturi rih ar waltar yema iri jemaat Yahudi ei jemaat mau arfoh libertini be. Anggota-anggota mau andit rih kinere; dop rih Aleksandria radai ne rar Yahudi be aren we Kilikia dop rih Asia bei tamturi mautin rahfal di Stefanus pe bersoal jawab.10Beit iri tarok i hap sanggup buat melawan i be hikmat yendi wei, do fanggomu e-fya mau rei i fuhn dia alla wihi ye ne ta. 11Maruh tarok hidiri wari rafam bun pe rah kiri tamturi ma nei fa arke ta fri: I dim bema tririm ambundi. Wihi e broh par i bem war finu er ma mel nerar Musa ri Allah mat.12Allai an duar iu e fih pi tarok rafau ar fei hibetih pare manuar horarenwei dop ahli-ahli taurat bei tarok ratapur Stefanus aryarit iu pare Mahkamah Agama yen wei. 13Maruh tarok ar hofriu e fei saksi-saksi palsu rag ta i pure: Tamtu tin i bema muni a bra enen eg tau we wih taru; pare ef ya mau tin; dop hukum Taurat. 14Wop i dim bema maf radi eg tipur. Hamotih Yesus Nasaret bei i wa ma pe i wafatoldi adat istiadat Musa di fidik it. 15Tarok am nah ar hor aren we sidang Mahkamah Agama ma-u. Rah ka ki tadi Stefanus. Maruh a har ryiu di mataroi di i rih pare f hei ja re ro pe itu yen we.
Chapter 7( Rasag Fudi Stefanus )

1Imam dua hei eg ta: Mar mau ra anduar iue ih pi. 2Stefanus e ho friu; Rar firi teteri tririm kibun. Allah rei a ha ma tamtu i be tani efanundi i dik bop rabai Abraham; hamo yen we Mesotopamia far heh i hap ama am ama tet en we Ha ran. 3Pe wihi e hondi e ma pe eg tah ndi kob roh par pare ra ma mau we nei pare rafumri natumri pe ku-u pare rag ma mau a wa fanu-nu it.4Maruh e broh par yen we rag ma mau kusdim bei, maruh iu yen we haran. Op pare taman it e per Allah ih kidi pa e e radit i u ema rag mau amhamen wetin. 5Dop Allah i hap e hndi andutih af i bema milik pusaka pare ma-u. Dop i hap ag tahndi andutih tetapi eg tahndi ef janji wane mau pare iu yen wei i bema op i wa u ri i bem tapun rabari, e fei ha moi to it memang natun ha-tap.7Dop tin; bangsa mau ei ri har kouru it; I rit a wefri hukuman i bema a egta e madi i bem warfinu. Op pare i weta hor it tarok dabari ar ke tot au. Pa re mau tin. 8Maruh Allah e laifindi perjanjian sunat; dop anduar iu, e fih pi. Abraham i bundi ishak; maruh hari yang ke delapan it maruh sunat: dal du pe i bun ri i dik dua belas leluhur it.9Wop dari kiro eg kakiri. I di leluhur it mahaptin ra tapur pe jual iu mesir rag ma. Tapi Allah i em eg ta enendiwe. 10Pe i hug paldi ananduh ai mafo dit i bun jiu kasih karunia dop himat pare hamo iu ih tudi Firaun Mesir bei raja; Firaun yei die haudi pe e tapur Mesir rag ma dop i be istanai tomaibun. Juu mimaro.11Ha moi ragma dal duh Mesir it mal li e haf rih op iu Kanaan ha moi e roh tanri wundu ma hap tin i dik bop raba rit raharwer brema ar pur kin it. 12We pare hamo Yakub tribun Mesir it gandum it aren. Ih kiri i dik bop rabari hari aru. I to hamo mau far heh aru ratarfar. 13Hamo mu nitih i bero tarok narwe iu Yusuf hep tani efanunri naan rit maruh Firaun hep i u em nah Yusuf i be usul-asal it.14Maruh Yusuf ih kiri arkiu ke dia ma Yakub, I be taman it dop am nah naan rihar it a ha huri harma dop ne tapu amnah e it tujuh puluh lima jiwaan nah ei. 15Yakub maruh iu Mesir rag-ma; pare mau hep Yakub e per dop idik bob rabari. 16I ribe talni haai rarper it; Allah rur pe arur iu sik hem pe ar war bun ripi pare mau Abraham i be ifri dit ri hemor ratunri a mu baha perak it ouri difrit. Pare mau to sik hem.17Beit hamoi i wema ra-ruk wihi mau Allah e tahndi Abraham it wop bangsa mau daldu pe i we fo u ri mesir it. 18Op raja i bero i ki e matet pe etapur Mesir tamtu mau i hap ei raldi Yusuf. 19Raja mau waru hig ri ewau wundu endar i dik bangsa i pe e rohtanri bop rabari ihkiri netapu abouri ahtapbe a nar bun rit fear arkor pe aha ma top i dik bangsa i wafouri.20Hamo mau musa a hafui wema i dop mahdu Allah a. Hem e romdit. Madu tou eha yen we taman it ra mo. 21Maruh ha arhiu ranu beit Firaun putrit yei didit pe ih kiri kefatuf af ibema rei ra nah fu ma-u.22Musa wih yala arihndit eta yendiwe Mesir iribe anduar ar ha ren wei. Dop it andan duh i wa fei i wag ta i. 23Hamo daldu pe empat puluh tahun e ha yen wei fanggomu hep i wema di fatu a fu i i pur au pe a rom ri ah ron rihar Israel bei. 24Hamoi e rom di tam tu tih to ha e. Mesir bei fei di ha nanah maruh iu pe sag fudi tamtu ma-u. Pe i fun Mesir be tin e per. 25Eg far hep ah ron rihar it. Ar kem nah ndi ef Allah rei ih paldi buat irwo rarau pare e fya beit tarok ihap kem nah.26E mer it, i wer wer e ma hamoi Israel be ru it rat al naf tatut Maruh e sag furirat ar warfar eg tafri rat ah rok ri e yam rat to tuhim namamat to? Ande fei di be hep rat maf ta tut ja? 27Beit rei e fei sala e fei di ah ron nit i hug dit jiu Musa. pe eg tahndi: Ei harei yei ju e ha ef dabu dop hakim buat i dim? 28E hem to upur kufun au paewaper i waf andua ru ma i du heit ufun Mesir bei tih pe ritom?29Musa pare tiribun it e hal em far iu yen we Midian wa nei ef e tar yemabe. Yen pare ma-u i bun ri ne tapui ru tamturi rat-rat. 30Hamoi daldu pe i wef empat puluh tahun; Hei ja reroi e ma tani e fanun di Padang Gurun haroi Sinai yenwe yafu amata-ro eh broh pare ma waru dol dou rim ai.31Musa he ran e fei andu mau i bem erom dia ha ma mal namit. Hamo erof iu pare mau pe i pur au ra-ruk ma Fransis arai i we ta die ma. 32E yau rei Allah tapum rabari. Allah Abraham Isak dop Yakub; Musa maruh e dal dor pe it i hap aral omdi.33Maruh Allah wi hit e hohn di e ma: ku fukuet sepatu ye nu a em it, wop pare mau e hem u tu we ne tin. pa rei wa nei to kudus. 34E yau i be mayal a er nari mar ma-u. e yau umat it. Ar han we Mesir it. I be ti rikau bunri i ri be keluh kesah tarok ma-u. Tin awo por ihi e matin awah parar tarok. A nduha pih pi ko ma, e hem to am nah a wah pa ru pe uku-u Mesir rag ma.35Musa mau tin rei ar hag paldi pe ragta: E i ha rei yei ju e ha wen ef hakim buat i dim. Musa mau pih pi Allah ih paldi i wen af dabu dop rei i wor ah sarh par pe ar ken we pare e-fya e fau an duaru hei ja reeroi tani e fa nuhndi pare waru dol dou rim ai. 36A neh pi rei du rar pe nah saroh par, aren we Mesir rag mai e fanun ri mukjizat-mukjizat op Laut Merah dop Padang Gurun it. Hamoi to empat puluh tahun i be ha nam it. 37Musa mau pih pi rei eg tafri Israel bei. Ha motih Nabi tih i waf e yau tin, amnah Allah i wahim w o taldi pe i wag kia far paraha pare a men wei.38Musa mau pih pi rei yenef pengantara hamo sidang jemaat Padang Gurun it hamo hei ja reroi wi hi egtahndi tiribun eg tahndi pe e tapur wifanti-wifanti ef ya. Mau pe eg taf am. 39Beit i dik bop rabait i hap ke tadi; i rit ar hug pal di. I ri befatur yafu ar pur kelah ra rih par ker wer au Mesir rag ma. 40We e fei harun rala tahndi: Kofeif i dim Allah ma nei fa e am nah arkefrof k efi i dim ma-ta. Wop musa tin i be dur i dim mah wa rohpar Mesir rag ma. I dim to i hap kem nah a han de fei di ba.41Beit ha moito tarok warfei lembu natu emas pe arfei ef persembahan buat berhala mau. Pe tarok ar hane ma-mamro e fei a ndue iri bema tarok arfei. 42Maruh Allah a de ho ri tarok pe mata ye nari tarok dabari ra tot di bala tentara langit it. E f e ta yendi ral ter yen kitab nabi-nabi: Effa e yam persembahkan buat e yau korban sembelihan dop persembahan hamoito empat puluh tahun.43A ndu tih tap, we tun e yam mimi rim ha mit mo lokh dop be tou dewa Refanhu bya-hu bya mau e yam]am fei it ampur dabarim ketot ja wau Map aworam au tarokam kir hir au pembuangan op am kiu far war paroi to Babel.44I dik bop ra barit i ri be kemah yen padang gurun i mef Allah i bem ih kidi Musa pe e fei it etadi contoh eromit. 45Ke mah ma u i dik bop rahari mimir a rit pe Yosua i bem durar e a pe rar hir rag matin ha moito rag ma mau tin bangsa-bangsa rih aryota ra it pe Allah i hug parfri bop raba rit a hari mar malna. 46Allah i bema dit i bun jiu Daud kasih karunia pe i him di hamotih i wa fei hn di tempat tih am nah Allah Yakub i wahir pe i we ne.47Beit Salomo rei e fei hndi Allah ra moi pe ig yitu. 48Beit rei A hama tam tui i hap ahir en we an hanandu manusia mi mir ar fei it. Im ef nabi-nabi wihi rag tai. 49Langit it ya bem pare awo han we dop fandutin ito pare akawatu, ha nandu ramoa e yam amkr fei fau it, Fransis i bem eg taHa nandu tempat amnah I wen af pare a awahaf a wau mafati? 50E f fa, andit ya bema mi mik it to be am nah hetin a wo fei tin?51E yam dabarim fafe wunduri dop i hap sunat it faturim afu dop tririmfinu e yam yam beh ham hamoh menentang fanggomu e fya mau. E yam am tari tapurim rabarit. Pe em e fih pi. 52Nabi-nabi fainta nane tapurim rabarit i hap keroh tanri? Dop altut ne pe rar per iri nane far heh arit ema i niri rei ef yai i wama pe tin i be am fun pe per. 53E yam i be hukum taurat it di fam ef hei ja reroi a me ta fam it, beit e yam i hap ketakendi.( Saulus a Mih Turi; Stefanus Ar Fun Pe Eper it)54Hamo anggota-anggota Mahkamah Agama it trir arbun am nah eit andutih yanri fatur yafu. Ma hap mi mir yarit it rah huhtan wir mata. 55We Stefanus fanggomu e fya mau i be ma e haf tan yendiwe tani dabu yeidi pe ag he ha. Adawari maruh e romdi Allah mima dag meh. 56Maruh eg ta: Mar mau a hakim aworamdi I adawari i fu pe rei nah ef yai i wih tudi yen diwe muma dag meh.57Maruh ariri ratit pe taro rambufan irir fi nuit rafau allem al ta ji u. 58Tarok ra tapur pe ar ya rit iu kotai ada war hei jubah tarok ar bun jihi reinah ahtabe a hai to Saulus.59Ha mo fati tal na-fun ta- di Stefanus dabu e ot yen e fei mahawi eg tahndi: ya Fransis Yesus mi mim kue tau mafat it. 60A dabu erem i hi yen wei a ra di-di. Fransis i brotin kuet ku hug parar pare aradit it maruh mafatit im kih pe per.
Chapter 8

1a Saulus lima dabu yeidi Stefanus kifun pe aper. ( Alloh tanri Jemaat a renwe Yerusalem it ) 1b Hamo mau mulai ar eal alloh tan ri je jemaat aren we Yerusalem it wandu. Tarok amnah it be rasul-rasul it a rur ra fat tih tih arut ah dil di Yudea dop Samaria rag ma. 2We iri ra-ta ra nen diwe tania ar yai ar bundi Stefanus tani ha ait pe hari altindi. 3We Saulus i bem e fei ta pe i pur aroh tanri jemaat ma-u. Pe i wahir rab roh par iri be ra mo aren it pe e tar pur tamturi mafalni dur ehsa roh par pe dur i bun riyi arur rar hir penjara.( Filipus Yen we Samaria )4Iri tarok raf rih pe rahat tih tihit a rit raf rofhndi tani wifanti a rit ro reu par. 5Pilipus i u kota tih yenwe Samaria i ma di terof eg ta friu Mesias tani wifanti egta friu iri aren we pare ma-u.6Pare tamturi mafalni hefam ait trirar bundi Filipus wifanti alla ef yai dop tanda-tanda e fei it. Tarok am nah fatur yafu i u hibetih mi mir a rit Filipus wifanti eg taf rit. 7Wop e fei iri nane na-tamtu ir hir rar. Aren riwe tal ni rah sarohpar. Pe ariri al nayo dop iri si ri ha-tap it dop iri ranen rararir au hei ra ha fe ha. 8Maruh mam ro e ta tiri wundu kota ma-u.9Tamtutih a hai Simon; i be ma-ta e nen e haf au he ran pe waru wihi wundu u ko fal di hep itop ahama tamtu. 10Am nah ne nan wunduri al tadi pe rag ta. Tamtu tin Allah be kuasa rei am nah rei raldi ef i top kuasai wandu. 11Pe tarok raf rof al tadi, wop i bem an du ar e nen e hafau i be sihir it; Pe ef ei ri iri heran.12We tin i ri percaya Filipus; wop it dite ma wifanti alla e fya i e fei kerajaan Allah dop wifanti ef Yesus Kristus a hai, ma hap tin tal nia arbun pe ra nu rar pirar tarok tamturi mah mafal nim. 13We Simon i ma sendiri i ma percaya, pe paru ranu ar pal dit. I ma ham hamoh eg ta e nen di we Filipus, pe i be ma e rom pe heran tanda-tanda dop mukjizat-mukjizat dua he fei it.14Pare hamo rasul-rasul it aren we Yerusalem pe trir ar bun yang Samaria rag ma mi mir harit Allah tani wifanti ef yai, rah pa rar Petrus rirat Yohanes mat al tar iu. 15Hamo rasul ru mau aru urfar pa re ma-u. Rat dabari ratot pe arfei ma hawi pe am nah i ri a ren we Samaria fanggomo e fyai i wa hen ri we. 16Wop hamo i to fanggomu e fya mu i ha pa por atar ya hi tarok wop r anu rar pirar it hanya Fransis Yesus be a hai. 17Maruh mi miri alle pa rar iu dabari a foi fanggom e fyai e raf tanri.18Hamo Simon e rom ri pare hamo fanggom e fya mau e haf tan rit wop rasul-rasul mau mi miri alleparar iu dabari ya foi a mu bahari i bun ri u i par e fri. 19Pe eg tafri: Kuasa mau kei fau eu ma rei tih map i ma i warom fanggomu e fya ma-u.20Beit Petrus eg tahndi: a mu baha mau i waroh tanu dopuma wop e hem beja o-far hep e hem a mu baha hu kuf ti kuet karunia Allah. 21E hem to bagian ha tap tinne wihi tin atau e hem hak it; Wop fatum a fu i hap au dag meh Allah i be a hafu ar it. 22We tin a pe nu pe ku rih par kuhpal jei ni k e hem kejahatan it pe da bum ko tot di ko fei ma hawi ku him jaha Fransis pe i waha huh tan anduaru fatum afu iu it. 23Wop aha kiu wuwit fatum a fu daldu i bun ef afsu mere wundu pe di tu wiu pare hala fe mau it.24Simon e hohn jiu: E yam ke fei fau ma hawi ke fa tol di ki himdi Fransis pe a hap top wihi a wata fam iu it nari i wabun e fei it.. 25Pare rat wifanti e fyai rat ra lah rarihpar rar wer iu Yerusalem it anaruwei i bema wifanti allai a rit raf rof it iu am nah Samaria rag ma dal duh.( Sida-sida Yen Etiopia e Ma )26Hamotih i ma: Fransis hei jareroi eg tahndi alta arit rata hih iu Yerusalem pe u ku Gaza. Alla mau Allai ta na ra tap. 27Maruh filipus iu. I to Etiopia be sida-sida be mau i ma a hai wandu dop dabu perbendaharawan sri kan dake ratu Etiopia rag ma rei iu Yerusalem pe ar ke fei ma hawi ha mari yen pare ma-u. 28Tin daldu pe ipur a wafot pe yeiti yenwe kereta pe yen nem na kitab Nabi Yesaya.29Maryh fanggom e fyai eg tahndi Filipus: Ko rof au paro pe ku rug jau kereta tun. 30Filipus i hap e nal du ne maruh iu tiri bundi sida-sida mau ye nemna kitab Nabi Yesaya; Filipus eg tahn jiu. TUan e hem om nahha andu we nom nai. 31E hon je ma, an du a wam nah affa e fei nar rei tih i wa fal tor fau it? Maruh i him di Filipus yei ti peh eh matet di faru.32Ra ki mau ye nem nai ag mui iu ef tin:I mef domba hi betih a rit jiu Pare ra fou fiu e wau it;Dop i mef domba natu biru hatapit Pare tamtu mau gunting ye netel di tani firu. 33Yenwe pare a nal loh tandi iu maruh I be hukuman it E i ha rei ye u ko fal torfri Yen faim behep i we ma?34Maruh sida-sida msu eg tahndi Filipus: Au pur wa himtan wau e fei i be ma ta ni tah e fei i be ma rei tih? 35Maruh Filipus hep e faltihndi pe egtahndi e fei raki mau mulai Fransis wifanti alla i fuhn di.36Rat maruh aru maruh, sida-sida mau egtahndi Filipus andu halangan na; e fei ye ranu hu koper awit?37Effei mar mau e hem fatum a fu dal duh percaya boleh filipus egtahndi: Erar hohn jema Filipus: E yau percaya: Yesus Kristus Allah be natun. 38Maruh Filipus ih kidi karetai rat kikefar fin, kereta mau stop. Pe rat rabup ih yiu ra nu el paldi.39We rat ratieha ra nu ma-u. Fransis fanggom e fa mau-fihtauhe e hal em fal disida-sida ma-u. I hap a ral omdi- maruh ma mam ro iu maruh. 40Beit Filipus a hafu i wefar asado ragma; e rof pe eal di daerah mau. Pe diterof wih yalla ef yai kota am nah eit op i witu e broh par kai sa rea.
Chapter 9( Saulus E pen di )

1Hamoi mau Saulus fat wafu e fya fu be ye har babir i pur atut kerper Fransis ahronrit iu ih tudi imam dua hei. 2Pe i him di surat kuasa i wehndi i watapur i wefri majelis-majelis Yahudi a ren we Damsyik it pe am nah i wa rom ri tamturi mafalni nane kota ranendiwe Fransis allai; i watar pur pe iworar au Yerusalem.3E rof ye niwe Damsyik it daldu i wi ruk di kota ma-u; beit fand uru yen adawari urait e hodie ma ta ni ar ya. 4E rok i hi map nafo pe tiribundi araitih e po r ihyema egtahndi: A han defei di be hep e hem we noroh ta nau a?5Saulus e hohn jiu: E hem eiha Fransis? E tahn die ma: E yau Yesus rei weno roh tan nau it. 6We tin ku ki aha pe ku u ku hir au ko ta. Pare tun hep a wa-tafu a han duan du u kofei it. 7Beit ahronrihat raffrof al tadit i ri to e f andu be etop ta-ri. Wop iri bema trir ar bundiara ma-u. Hep i hap ke rom di rei tih.8Saulus maruh ik yit u maruh aherar, hep nar ag hiau, aro mdi andutih: Ahron ri musti ar ketapur di mi ma hep ar kirhir au Damsyik. 9Yen munitou i hap a harar pe a-hi au arom andutih dop munitoh i hap an brema, a muh ranu.10Damsyik it Fransis ah ron nit tih a hai Ananias. Fransis wihit e hohn jiu ef tani e fanundi: Ananias!" Ananias ehohn jiu e yau Fransis! awanep. 11Fransis wihi w hon jiu: Ko ma, tin ka rof au alla arhim alla da-meh pe kuu ke jar i eldi Yudas ramor tam tutih tarsus bei a haito Saulus dabu etot ye ne fei mahawi sekarangtin. 12I be tanu e fa nu ndi i be ma e rom di tamtutih a hai Ananias i hir e jiu pe mi mai e rer pal di dabu a foi pe ahi warallar a-hiwa u ar we rau.13Ananias e hohn die ma: Fransis tirikawu bunri ou ri tamturi mafalni rag tadi; tarok ouri ubema ahromrit aren we Yerusalem it efei ri dari i be kejahatan roh tal nit. 14Tin i ma e matinto imam-imam dabari to be rah kidi pe ma i watar pur am nah nanea narit we ha a ham it. 15Beit Fransis wihi dihndi ki-u. Wop tamtu tin ya bem await ef alat buat E yau; pe am nah i we tau tanik wifanti i we tau pi wa-tafri ragma dal duh dop raja-raja dop, Israel bei. 16Ybema dahep a wafa nundi andawari ar ke roh tan di bero.17Ananias maruh i-u. Pare mau pe i hir iu ramo ma-u. Mi mai e rerpaar jiu Saulus dabo afo. Eg ta: Saulus ah rok; Fransis Yesus rei tani efanunu. 18Dop hamo hai to he, e pol ne ap tu e hifufit di aha mal nai. Pe ik ye mat et pe rau e pal di. 19Pare bremai yan daldu, ta ni biru er we rema. Saulus e hen riwe ah ron it muni maneifa arenwe Damsyik.20Hamo mau tohe diterofhndi pe iu ramo i bad at aren we pare mau eg tafri; Yesus Allah be natun fu ma-u. 21I ri ara rou rih trir arbundit heran pe ra-ta: aneh pia rei i pur aroh tandi Yerusalem pe i wa roh tan ri heh ri nane arkeng kedi Yesus a hai dop e ma pa tin to ma i pur ata pur tarok pr iwo rar au pu wabun ri au imam-imam dabari? 22Dop tin Saulus i we fei pengaruh tih wandu pe e fei ri bingung Yahudi di beajen we Damsyik it, wop ef bukti it to egta friu Yesus it, it mei Mesias.23Aren we muni maneifa yahudi bei aryan rafaltor raneana pearpur kifan Saulus paper. 24Beit iribe maksud it Saulus uiem nah. Pahim wahitu Yahudi bei radag-mi kota ma-u gerbang it pe ar pur kifun paper. 25Mar ma-u. Anduaru pani tih ahron rit ait jiu [e rah paldi ya wihi e tadi tembok it karanjang mau yeiti ye nit.26I u we broh par Yerusalem Saulus e fei ta i pur a hor atari ahron ri har it beit tarok am nah atar ye nadi wop irit hap percaya e fei i ma ah rontih. 27Beit Barnabas mi ma hndit pe dit jiu pare rasul-rasul mau ar hor a ren wei pe e fal torfr it tarok ef and wa ru Saulus e romdi Fransis ala rifu pe Fransis wihi eg tahndit pe andu aru i be e hm birbi ru di eg ta fri wifanti e fyai di terof Yesus a hai Damsyik it.28I ma wifantit dite rof dop Yahudi berata Yunani be wihit to bersoal jawab. 29Beit i ri to ar pur ke fei ta pe kifun paper. 30Beit wihi mau ah ronri jeaar mau aren we pare mau arit jiu ef Kaisare pe pare mau ra sag fudi pi u ef Tarsus.31Nei fa yenwe Yudea Galilea dop Samaria tarok ar haren wei to atari eg nadi Fransis pe fanggomu ef ya mau e nen sag furi eau pe e han hen ri e wau, ma hap i wef ou ri ar warhor al tari e ma. ( Petrus e sa fudi E ne as pe e fei e ha dop e fei di Dorkas e per it i klefar par) 32Hamoi Petrus e rof dit al di; iu pe ear par iu pare am nah. I u pi wih tu ri i ri raf rof al ta nen die we aren we lida.33Pa tun e ro m di tamtutih e hai E neas. Ef delapan tahun i be ma ef yaf re nen we tempat tidur wop lumpuh. 34Petrus eg tahn jiu: E neas Yesus Kristus i wei ju aha pe ukofei a ha. Kug ki a ha pe ko-rok e hem tempat tidur it! Hs moi to he, tamtu mau i ki. 35Am nah penduduk mau aren we Lida dop Saron allom di, maruh rah rih par pe altadi Fransis.36Yop e i ma ah rontih mah ni a hai Tabita mah ni mau fei ri ef yari dop i rure wau sedekah. 37Hamoi ma hai waru e fei di pe e per. Pare rah ra ruh ndi dal du. I be taru ha-a it reidi pe rantau di yen ruang yait war it.38Lida ig rukdi Yo pe. Hamo ahron rit trir arbun Petrus yen lida, maruh tarok rah pa rar tamturi ru al ta ji u. Pe ra fa yodi: ar pur tin he ko ti dim a ma pare a mene tin. 39Maruh Petrus er hol tan pe a ta ri rat rafau a ru. Pare aru pe arwarfarpar e ma-u. Maruh arit di ratie hi u ruang yen yat warit. Maruh kadak mafalnit am nah ar mi pe rah fal di ta niar ya pe analtindi tarok ra fa nundi baju Dop ma o Dorkas e haha fri hamo eh a yen we fadu.40Beit Petrus ih kiri tarok am nah rah saroh par. Maruh adabu e tot pe efei mahawi. Dal du hep i rih par e ta jiu mah ni pare mau-u. Eg tahndi: Tabita aha ma rar ku-ki ko far par. Maruh Tabita a-herar pe ag hiu e rom di Petrus it ig kie matet. 41Petrus e tapaldi mi mai pe sagfudi pe ig yitu. Maruh im himri tamturi mafalni efya rit dop kadakit maruh e fa nunri tarok, mah ni mau a he rar. 42Wihi mau dit yo reupar iu Yope ma hap tamturi mafal nit. I wef ouri percaya Fransis. 43Maruh dal duit; Petrus yen mu ni ma nei fa yen we yope, ehendi tamtutih penyamak kulit a hai to Simon.
Chapter 10

1Kaisarea it tamtutih a hai Kornelius i to perwira pasukan ar foh pasukan Italia be. 2Tamtu mau a haf ef ya. Du rar a hun natunrit atari eg nadi Allah e nen i ruru fye wau ouri sedekah i rur fyau mahawi buat Allah.3Eh mal du afroi i-fi tou e rom penglihatan tih, eromdi Allah hei jarerol i hir e ma ramoroh a mih tudi pe eg tahndi: Kornelius! 4Eh kaki ta-di hei jarero mau pe e teg na pe e tahndi: Fransis andei fei ja. Hei jarero mau eg tahn jiu: E hem mahawi o hafau it dop e hem sedekah i be yei ti e hiu Allah tiri bun dop Allah fanggomu ye nu. 5Dop tin, kuh pa rar tamturi ma neifa ku Yope pe kiu ke-di tamtutih i be a hai Simon aha hanoi Petrus. 6I Wehendiwe tamtutih Simon i be a hai penyimak kulit i be ra moi yendiwe wanta pre.7Pare hei ja rero mau eg tahndi dal du. Ih paldi yei nik pe imhimri i be ma hambai ru; dop prajurit I ma hi betih ha e e ha yen wef ya e fei i ri tarok ra-taranen di wei. 8Pare efaltor fri dal du maruh ih kiri tarok a ru Yope.9E mer arala moi ha mo pare tarok ana ruwe alla rifu dal du pe rag rudi kota Yope, hamoi arfoi beja naf igfi dua belas wa hitu, Petrus yei ti ramo a fei mahawi. 10Mou rit ehmere pe e fandu be a mefan di fanggamo e fya mau dit i pundi. 11A-hiu e rom di a dawari i fu pe erom andutih i bun eh ba- ba bah e hari e ma empat sudut it, ih pal di op map nafoh.12Di dalam it andan duh na tu iri eiri fau it. Iri rabun ragtariauit dop ma ni atu. 13Tiribun arir e hai i him e o taldi Petrus eg tahndi ku kia a aha koter pe kuin ! 14Petrus e hohn jiu: tau he Fransis tau he. Wop e yau i hap wan a rom andutih haram dop andu tih tahir. 15Ti ra e rar bun e rar him e raryo tal di ara mau e hem nare u ko-tapur haram; 16Hal mau tin op ef tou map maruh an du mau it a e haradit e hiu adawari.17Petrus i bema eg tihi atero a han defei diba: Penglihatan tin e rom di tin. Ha mo mau tamturi mau ari tema i niri ar mi ar far aren we alamtai pe al namhim tan ri Petrus ra moi. 18Tarok ram him di tam tutih pe ar him tandi ef fa. Simon ra moi ye ni hifa aha ha noi to Petrus it a me hen riwe ramo tunta.19Beit hamoi Petrus i bema fanggomu ye ndiwe e fei penglihatan mau-to. Fanggom e fyai eg tahndi matamturi tou armi al nahar wawer u. 20Ku ki aha kapor a hi pe ko tari tarok atem ag na tap, a hik a wuhkiri tarok pe ar war mi. 21Petrus maruh e por i hi pe eg tafri tamturi tou ma-u. E yau a.22Tarok hon ji-u: Kornelius perwira tih ha e fat wa fu ef ya dop a teg nadi Allah enele-fanundit ih paldi heijarero ef yau; bep e fa yu e hem pe u kota di au ra mo pe tira i wa bun ha nan du wihi a; an du kog tahn dit. 23Maruh e ta tan ri tarok ar ya fre ih pi. Ara la mo ik ye ha pe etari tarok hamo hou to he dop ah ron rit ma nei fa Yope be tamturit al tadi.24OP e rar mer it ar warfar Kaisare a Kornelius i bema yen ye nari tarok pe i him e ota rar ra fun rit dop ahron rit ar ke hor a ma.25Petrus pare ha mo i hir iu Kornelius e ma pe mi mahn dit pe e tot jihi Petrus ae-fu pe dabu e tot di Petrus. 26Beit Petrus e fei dit je ha. Pe eg tahn di: Ku-ki a ha e yau eu ma manusia ef e hem.27Pare hamo rat wifanti dal du, i hir ik pe rom ri tarok ouri ar mi ra fa u. 28Eg ta friu tarok: Memang ra ra ral ne wun du Yahudi bei ar kef frof ke fau ke tari i ri de i hap Yahudi bei. Op ramoi to ma nar arkir hir ke tar ya-u. We tin Allah i bema wihi di fau e ma; e yau nar a wag tari i rit na jis dop e fei tahir ha- tap. 29An du pih pi e wau i hap wag ta wi hitih hamo i him eo tar awit. Pe a woma au pur wam nah ande fei diba be hep tarok ma fa yau it.30Kornelius e hon jiu: Empat hari dit e hor it hamoi be ja ig fi tou ra eh mal dwi fu hi dabuk awotot ramo a wo fei mahawi twiri tamtutih a mihtu au dur e ha ma o eh pa moh pe e-sek taum. 31Pe egta: Kornelius e hem mahawi o fei it Allah i be tiri bun dop e hem sedekah it i bem yendiwe Allah fanggomu. 32Kuh kiri kiu Yope pe kiu ke di Simon a ha hanoi Petrus. Tin to e hen di we Simon penyamak kulit i be ramoi. Yen we wantapre. 33Andu pih pi pe awuh parar al tu wi,u. Pe e hem u wotau e ma fatum a fu dal duh. We tin i dim tarok am nah am hore ma patin Allah a ha fuar it pe i dim tririm amki bun Allah tugas di fuit.34Maruh Petrus wifanti eg tafri: mar mau e yau i be awom nah efei Allah i hap afir ei ha rei. 35He h ri nane a niu rag ma fainta i ri a tari eg nadit. Pe fanggomu i bem i wen ri wetani wifantir i wendiwe ef yai.36I to wifanti mau ih kiri ke tafri Israel bei. I to wifanti alla mau diterima damai sejahtera Yesus Kristus eg tai. It rel Fransis buat tarok am nah. 37E yam mam nah ih pi andanduh terjadi Yudea rag ma dal duh dit i hi Galilea hamo pare Yohanes ra nu ir pirar pe egtafrit. 38 Andit to ef e tadi Yesus Kristus Nasaret bei. I be dop kuasa di hndi pe erof dit e ar pe e fei ri e fya dop i dir ye ha hir rar it wop Allah ibema e heta yendiwe.39Dop tin i din nane saksi dari andanduh e fei it. Yudea rag ma dop tin Yerusalem pe ha ibarfun peper dop rahrieha yen am bar ai. 40Yesus mau Allah ibe i him e o tal di pe ig ki e far par hamoi muni tou dop Allh i pur tani a a fa nun ri ah ronrit. 41Ih hap af ragma dal duh i bema saksi-saksi to beh farhei Allah i bema mi metopri it i dim nane bre ma-ra nu i dim a min ma fa u. Hamo e per pe ag herar ik ye far par it.42Pe i be tugas di fi dun an ke ke al di tani wifanti am ke g ta fri bangsa-bangsa am nah dop i dim bersaksi wop it kei Allah we naf hakim buat i ri arhan we fandu dop iri rarper it. 43Dari anehp b eb nabi-nabi am nah bersaksi; e fei ei harei percayai map it to i bro yen di wei i wa ha huh tan wop i bema ahai.44Hamo petrus wifantit yeneg tiu e fihpi fanggom ef ya mau e por ye ta ryi hi nane triar ar bun di wi fanti ma-u. 45maruh i ri nane percayai am nah golongan i ri suat it i ri al tadi petrus it mafati mar maru rih.46 wop i ri bema rafra ri tamturi mau aru rag ta fanggomu e fyai egtai pe anarit di eha Allah a hai. Maruh Petrus egtafri: 47Ef fa ei harei bisa uku ur par buat iri ranu ar ar kir pirar it sedang irit i be fanggom ef yai i be er hor ar iu im ef i dikma ta ha ten we tin. 48Maruh ih kiri tarok aru pe ra nu rar pir ararit ra hyf tan di Yesus Kristus a hai. Beit tarok ar himdi Petrus, pe mu ni mane fa i wa hen ri we fin.
Chapter 11( Petrus it wiu Tanggungjawab Kornelius ranu e paldi Yerusalem it )

1Rasul-rasul dop ah ronri a ren we Yudea trirarbun ri bangsa-bangsa rih i rima aruallom pe a rit Allah tani wifantit. 2Hamo Petrus iu ebrihpar tarok iribema rararfei wop wihit i hap kegta hibetih ke tadi. Tarok ragra: E hem i be u hir otar yiu ramo otari iri i hap sunat it pe mafau amin tih tih wih yai e fyai.4Beit Petrus e faltor fri tih tih wih yal e fyai. 5Hamoi dabuka watot a we nofei mahawi koto Yope twiri e yau fanggom e fyau e raftan pe aro mdi penglihatan tih. Pe andutih ibun ef kaen pe e hm ba babah ih ri e ha yen empat sudut it yen adawari ih pal jihi op a ho fuar. 6We noh ka kita di pe di dalam it a ha kiu a warom ri andan duh natu i ri eiri fau i ri a ren iu ag ma dop i ri ram bun au hei dop mani na tu.7Maruh ti rik awubun du a ra egta fau e ma: Petrus ku ki a ha ko ter pe kuin. 8Top awotahndi: Tau he Fransis tau he wop e yau tap i hap wa a ro dop ta hir a hir ah yau wa rukf i nu. 9Beit i wef ru, arai yen sorga it. 10Hal ma u op tiga kali beit am nah abadi dur e hiu adawari.11Hamo hai tobe tamturi tou ar war far aren we ramo we kaisaria armi. 12Fanggomu ef yai eg fau. Kotari tarok atem agnatap! Dop enam ahrokrit raf rof altau pe. I dim mar hir ra mo ma-u. 13Maruh e yo fi dim tarok; ef andua ru e ro mdi hei ja reroi a mih tudi ra mo pe eg tahndi: Kuh paear tamturi rih kiu Yope pe kiu ke di Simon aha hanoi Petrus. 14Am nah i wa ma tafam berita tih buat e yam pe i we tama wihi alle fya buat e dop a hun na tum ri.15Pe wifanti mulai i mef hamo e par e tidik e mai. 16Fanggomu maruh i wema Fransis wih i egtai: Yohanes ranu hiwarpirar; We eyam fanggomu e fyai to be i iwapor a tam a hi.17Jadi Allah hamo karunia i wef ri taro map i waf i dik ma ha mo anduar e fei i dik pe i dik ma mulai percaya Yesus Kristus it tin anda wa fei di affa pe a wa ur pal di. 18Pare ha mo tarok ra fradi wihi ma-u; tarok reik weh; maruh ana rit di e ha Allah a hai, Allah di fri e tam pen ri du rar iu pare are ha ken we e fyai.( Barnabas ri rat Saulus mat aru An tio kia) 19Hamo mau to rafun rihar mau i bbe rahaftapre wop alloh tanri wun du hamoi. Stefanus hae e rom hukuman pe per. Beit wifanti alla ef yai ait iu rag taf riu yahudi bei tohe. 20Beit tinto tarok mau rih e fai manei Siprus dop Kirene ar mi Anti oka pe rag ta friu Yunani bei i rima pe wifanti allai aritra-tafriu yang Yesus itoprei Fransis. 21Ma hap Fransis e rofetari tarok pe ouri, tamturi mafalnit pecaya pe rah rih par e fei tarok mau tin.22Maruh wihitin e broh par e fei tarok mautin pe Yerusalem it trir arbun maruh jemaat mau rah paldi di Barnabas pe iu Antiokia. 23Barnabas pare i we broh par pare ma-u i bem e rom di ALlah i be kasih karunia i mamro dit. WIfati be difri tarok pe ibema tarok am nah ar ke ha ken di we Fransis. 24Wop Barnabas to ahaf u e fya i top fanggomu e fyai mau e haf ran yendi dop i man it im wundu tamturi mafalnit ouri durar iu. Al tadi Fransis.25Maruh Barnabas iu Tarsus i pur a har wel di Saulus: Op pare i we rom dit di jiu Antiokia. 26Rat aru rahen ri we jemaat mau tahun hibetih i be hanam it. Pe wifanti allai ai fri ouri tamturi mafalnit. Arenwe Antiokia ahronri mau iri nane arfoh kristen.27Hamoi to nabi ma nei fa aren Yerusalem ar nai Antiokia. 28Tarok mau tamtutih a hai Agabus ig yitu pe fanggom ef ya eraftan yendi wei egtafri haamotih fandu dal duh mal li hiwa haf ri wun du. Wihi mau mar mau hamok lau di u sit wihi maut in terjadi.29Maruh ahronrit rafagta pe rata uri sumbangan sesuai a handuan di we fri. Pe ar ker par ra rau rafun rihar arenwe Yudea. 30A ndu mau tarok karfei altadi pe tarpl ar ker par ra rau penatua-penatua i arkofri Barnabas rirat Saulus mat ar kofriau.
Chapter 12( Yakobus E per, Petrus yen Penjarai rah pal di )

1Hamoi to kira-kira raja herodes fotor iu dit ri jemaat it tamturi maneifa. 2Ih ki ri ki fun yakobus ne pa ke opar pa per.3Pare ag hiu ri an du mau e fei it to Yahudi bei fatur ya fui ef yai. Pe andar ha a ho na h mau dit e rof hndi pe ih kiri ar fan tandi Petrus. Hamoi to hari raya home a pan. 4Petrus pare ratapur Herodes ih kiri arit rar hir penjara empat regu re mfandi tarok allarur empat prajurit it. I be maksud to pare hamo, hari home a pan it i wa hor, hep arke jau pare ouri ar hor a ren wei.5E fih pi Petrus ar fahtan yen we penjara. We jemaat it tarok dabari. 6Panit sebelum Herodes i pur ke jama pe i wah kidi atu pare rafau ar mi ar horit. Petrus i hu re yen riwe prajurit ruwit mah ro pengawal it arenwe alamta.7Beit hei jarero hibetih it Allah ih pal di pe a mih tudi Petrus ta niar ya pe ta niu tu em rem etafatore ruangan mau. Hei jarore mau mima i tidi petrus i pur di a. Ha rar pe i waki. Eg tahndi: Tin he ku kiaha! Maruh rantai rafauf iu andiwe. Petrus mi mai efra rur. 8Maruh hei jarero mau eg tahn jiu: Mou rim apit kofau pe sepatu kalau raha! Maruh e fei e tadi anduar eg tahndit maruh heijarero mau e lag tahndi: mo o kuar a ha pe ka rot ko tau.9Maruh erofe tadi heijarero maruh rah sa roh par hep it ha panm na h ef heijarero ma-u andei fei it mar iu e fih pi. It e farhep erom di penglihatan. 10Pare hamo rat rat rof ra-rahndi pengawal pertamai op keduai rat arwarfar alamta gerbang besi pare u korof au af kota. Alamtai i bem eg-ra buat rirat. Pare arwarfar adawari rataru op alla mata, maruh heijareroi, ih paldi yei nik.11Op pare i witu e fahtanit Petrus hep egta: Tin hep awom nah. Memang mar ma-u. Fransis rei ih paldi i bemma heijarero rai pe a mesag fu au e o tal dit yendi Herodes mi maroi i dop Yahudi bei andu harap it. 12Dop fanggom e fei daldu maruh e tajiu Maria Yohanesaha hanoi Markus i be ramo. Patun ouri tarok mahawi.13Pare hamo mima i tuk gerbang alamtai ham batih mahni a hai rode rei i we ma i pur ei ral di ei harei mi mi tuk alamtai. 14It maruh yei ral di Petrus sa rai, wop mamro yeiti di jeha beit alamtai i hap ag-rag gerbang ma-u pe papah i hit e far yiu pe ipur ag tafri e fei Petrus amitu yen we gerbang mau alamtai. 15Tarok rag tahn je ma mah ni ma-u e hem warum hug ri. We it i bema yene tafri mar mau i rit to rag tahndiema: ANdit i be heijareroi.16Beit petrus ibemai hap mafati mi mai ibema yentuk alamta. Hamo tarok arwar fual alamta pe rantah tadit i rit ef ma futi be du ra re ha. 17Beit Petrus mi ma he feu fri syarat. I pur tarok ariritap maruh e yo fri ef andua ru Fransis e rof eta di yendi taniar yai di di ra pa yen penjarai ebrah parit eg tafri wihi tin ke tau ke tahndi Yakobus lima dop tarok rafuri harit.18Pare e merit prajurit-prajurit rafar ha hu ta rok i bema alna fam himtam. E f Petrus to andeh dit iu effa. 19Herodes ih kiri rahar wel di Petrus beit i hap keromdi. Maruh ih kiri periksa pengawal-pengawal ma.u pe kitut ker per. Dal dui Petrus iu ih paldi yenik Yudas pe iu Kaisarea pe iu yen wih pi.20Herodes kiroigki ri Tirus dop Sidom bei. WIhit rafa-ta iu hu betih tarok aru rah fal du. Tarok berhasil wih yai di Blastus pegawai yen we raja istanai, i wa hag tenri we maruh tarok ar him ar pur damai; wop iri be ra mai tarok bre ma ram rom ou it to raja be wilayah. 21Pe i bema munitih ibema ar fohn dit, Herodes du re ha mao kerajaan it maruh yeiti e ha ematet kursi kerajaan pe ematet pe wifanti difri tarok.22Pe ibe ra yatit wor wo reu arit e ha. Antin Allah be a ra i hapaf manusia be ara ! 23Hamo mau toh Fransis heijareroi mi mah hig-pun wop i hap dabu a ot pe atot di Allah mahap e per it ham bera be a rin.24Maruh Fransis wifanti allai dal du pe iwererpar pe iu efouri trir arwar bundi. 25Barnabas rirat Saulus mat rat rahrihpar Yerusalem pare rat arfei dal du andarhaa tugas ari fri ratit. Rat a rit jema Yohanes aha hanoito Markus.
Chapter 13

1Hamoi to jemaat an we Antokia, nabi dop pengajar it ma nei fa. Nanei Barnabas dop Simon a hai tih ni ger dop lu kius Kirene bei dop me na hem tarok tin ra fa tuf radai ne raja yen we Herodes rag ma dop Saulus. 2Hamo tih to tarok aru dabari ra tot di Fransis pe berpuasa; fanggom e fya mau eg tafri: Barnabas ri Saulus mat mi mi rim ke ra fau pe tugas mau awe fri yen fri rat. /v 3 Maruh tarok berpuasa pe ar feima hawi dal du mi mi ri radi pe ar bun ri hi rat dabari a fo maruh rarparar rat saroh par.( Paulus ri dat Barnabas mat aren we nan hui Siprus )4Fanggom e fyai ih kiri Barnabas ri rat Saulus mat rah sa roh par pe aru Siprus. 5Aru sampe Salamis rat arit di Allah tami wifanti arit iu Yahudi be hamarit. Dop Yohanes i ma erof e tari i ma w wa safuri ri rat.6Tarok ar dil pal di nan hu ma u op aru Pafos, Bar Yesus. A ndit to tukang sihir dop nabi palsu. 7It gub er nur yen mau it tobe ka wan. Sergius, Paulus, nane pintar gu ber nur mau im him ri Allah ta ni wifantu e fyai. 8Beit E limas i be a hai iu e fih pi ef yUnani wihi; tukang sihir mau yane ya o par fri tarok pe ye ne fei ra i pur a fei di gu ber nur mau i manit au af tih.9Beit Saulus a ha ha noi Saulus dop tih Paulus rei fanggom e fyai e raf tan yendiwe tanit ye neh kaki ta di. 10Pe eg tahn jiu: Na tamtu be ri nah e hem andan duh waru ria wit kejahatan it e hem to musuh dari andan duh wihi e fyai, effa nar mi mim uko ra om. We no roh tandi Fransis allai we num bun fandi Fransis alla yen we da meh tin.11Wo tin a ha ma madi Fransis mi mai i ue ma pei wa punu. Pe aham mal nai i wa bak; hamoi ma nei fa nar a hami arar pe u ko romdi a fro. Dop hamo mau to he tamtu mau to he tamtu mau e far andu tih e ma im bun dandu fa ndi eh bafu dop ef al amo pe mima yen im bune e haru wel di ei harei i wa ta pal di. Pe i wa fa nun di alla. 12Gu ber nur mau i bem e romdi a han du andu terjadi pe percaya it dabu yo reu wop fransis wifanti allai.( A ru Antiokhia Pisidia it )13Paulus du rar ah ron rit rah pal di yei nik Pafos pe wau rau ar yo pe aru Perga, Pamfilia it. Yohanes top ih par rar rei nik maruh e ral lih par a ru maruh tarok rar hir iu Yerusalem. 14A renwe Perga tarok raf rof aru maruh tarok rar hir iu Antokhia Pisidia ha mo sa bat it tarok a ru Ha mari pe ar waryan ih pi. 15Pare wifanti yen we hukum taurat it dop kitab nabi-nabi ram na dal du tamturi mau aren we hamari ma-u. Rah kiri pe arhim tan ri tarok: Ah rok ri ef rafa yam am pur membangun dop am ke han hen ri umat ane tin ya. Ke fei ma!16Paulus maruh ig kie ha mima he fei fri pe rag ta: E yam Israel bei dop e yam nane atarim eg nadi Allah tri rim ki bun! 17Allah umat Israel be ma u. Rei dur i dik bop rabarit pe i we fei ru umat ma.u it ef altar ye mabe. I bema mima e fyai mau durar tarok aren we pare mau rah sa rah par. 18I be he nam it empat puluh tahun: dop e fah tan ag hiu e rom ri an duar ar fei Padang Gurun it.19Op pare e roh tanri tujuh bangsa aren we Kanaan a rit maruh iu e fei wahe tarok wane ma-u i waf i ri bema al la pi. 20Hamoi baje naffe empat ratus lima puluh tahun. He pe dar fue ma hakim-hakim op i ke ma ha mo Nabi Samuel.21Dal du hep tarok ar him di raja tih map Allah di fri tarok Saul bin kish Benyamin be suku. E hayen we henam it amoi empat puluh tahun. 22Saul dal du pe i hug parit, Allah yei di ef fei Daud i bero yen wef raja buat tarok. We ef fei Daud Allah eg ta fri: fatuk afu dahep i be tapan ra bar it waten af wihi.23Dop tin dahep i be tapan ra bar it i waten af wihi eg tai i wenaf fanggomu. Allah i him e otaldi pe a herar ik yefarpar juruselamat e tari e ma Israel be rei Yesus. 24Hamo i pur a wa mai Yohanes ibe wih yalai dit e rof eg tafriu Israel bei pe tarok atam penri pe ranu ar kir pi rar. 25Dop Yohanes pare wihi ala dit erof it i pur ah paldi eg ta: E yau i hap af Yesus i mef e yam am ma. Tai it to tafun da hep i wa ma i we na ta au. Ef i be sepatu aren di we a-ei to ma e yau narawa fu ol di.26Rar fuk ri am nah e fei i ri Abraham tapun ra bari dop i ri a tari eg nadi Allah wifanti allai ef yai i be rag taf i dik e ma. 27Wop i ri ar hora ren we Yerusalem it dop i ri be dabari to i hap akui Yesus. Pe ai ma fo rah ridi pe per al tadi nabi-nabi wihi rag ta ra nen ram na ni au sabat hamo.28Effei tarok i hap ke romdi andutih i wenaf wihi ma fo; pe i warom hukuman pe i wapar it. We tin tarok i be ar himdi Pilatus pe arkifun pi waper. 29Op pare tarok arfei al tadi andan duh rar tel dit. Tarok rah paldi yen we ambara-i. Pe aru ran tau di yen we ri piro.30Beit Allah i him e otaldi pea-herar ig ki em farar i ri rarper it. 31Dop tin ham hamoh tani efa nunri pe e tari i ri a ren we Galilea pe aru ef Yerusalem it. I ri nane ef saksi buat wifanti alla mau ai fri e ma umat tin.32Dop hamotin i dim ro anamit ma frofhnndi tani wifanti mau arni fam e ma ma-mam ro. Wop an dit i bema eg tafri ef fanggomu difri i dik bop raba rit. 33Allah i be fei pe a me hodi e ma i dik ma e fei i ri be ta pu ri raba rit. Ma hap tin i him e otaldi Yesus pe a herar i ki efar par, e tadi ral ter yen we mazmur ke dua: Ya be ma Rei naeh E hem! Ha ritin E yau rei au bun nu. 34Allah i bi him e otaldi pea herar ik yemfar rar i ri rar pa rit pe nar ar keral loh tandi.35Wop andu ha pih pi i be ma eg ta yen we mazmur tih e hem to nar ma tan u ku e nari he ehem ar rom ri i rit ar ha ren we ef ya ar ker om andu tih i waroh tal ni tarok. 36Wop daud e fei e ta yendi Allah wih ye tahndit pare i bema hamo. Pe i bem yei di dit iu entau di e dai ne rar tapun ra ba rit. We it i top a it pe arbun pe ar wal loh tahndi. 37We Yesus Allah i him e otaldi pe ag herar it i hap a fei it.38Beit tri rim kibun, ah ro kri wap aneh pi behep wi fantit ari fam e ma e tam fun tanam i bro. 39Wop yendiwe ih pi beh i ri nane pe re a yai allom mi ma he ra ri i bro yen ri wei am nah e ha huh tan; hukum Musa i hap ei fam tarok.40A ndu ha pih pi, fanggomu. Ha ma top i wa mah na omam an du ral ter yen we kitab nabi-nabi it. 41E yam four yef ya; I ri rar ma mel ne wau it; aren andu mau pe rouduk. Wop E yau a wa fei an du tih Anda dar haa, pe e yam toNar e yam percaya; Pare hamo ar kefal tor fam auit.42Ha mo Paulus rirat Barnabas mat rah sa roh par it tarok ar him ri rat pe arke fal tor fri e fei wih ya la ma.u pare hamo sabat i wena tai. 43Pare ar fei dal du ibadah mau, tamturi mafalni ouri Yahudi bei dop i ri a altari Paulus rirat Barnabas mat rasul mau wifanti Allai rag tafri a rifri nasihat pa tarok ar keha kendi we Allah kasih karunia.44We hari sabat ei weremai tamturi mafal ni aren we kotai e far af tap ar mi ra fa u trir funu ar pur ke fra Fransis Allah tani wifanti. 45We hamo Yahudi bei a har ui allom ri iri tarok ande rau ri e ha fatur ya fu wihi hana pe al nar ma mel ne rar tarok a han du andu Paulus ye ne ta fri.46Maruh paulus rirat Barnabas mat rahaf bir bri ri. Rag ta friu: Memang E yam top tal ni mit i hap layak buat am kerom di an du am ken we pare e fya. Andu pih pi pei i dim am ke kifil ne di wifantit am ke fri au bangsa-bangsa rih. 47Wop andu pih pi bep ih yidim: E yau mi mik a wo ta pu u ke naf yafu ru buat bangsa-bangsa I ri hap kei raldi Allah pe am nah e hem u ku e tau48Pare i ri i hap kei ral di Allah to pare trir ar bun it; am nah ra haf mam ro it ir ye ha pe a na rit di e ha Fransis ta ni wifanti e fei an du aru arkieha kenwe pare e fyai amnah percaya. 49Maruh Fransis tani wifanti arit roreupar rag ma ma-u.( A r wef i ko ni um, Listra, dop De r be)50I ri Yahudi bei wihi arit ri mafalni iri e. I be matan atari eg nadi Allah dop i ri ahari wunduri, arenwe kota ma-u. Pe tarok ar fei ar hu allah tan ri Paulus rirat Barnabas mat. Pe rarurar rat rah sahpar rag ma ma-u. 51Beit Paulus rat Barnabas mat ragtapar ei ri wane ef fanggomu be buat tarok ma u. Maruh rat aru ef i ko nium. 52Maruh ahron riar renwe Antiokhia mamro e ta tiri pe fanggom e fya mau e raf talni e ma.
Chapter 14( Paulus dan Barnabas di Kota Ikonium )

1Ikonium it ima rasul ru mau rarhi iu hamari Yahudi bei pe wifanti ar bunri tarok pe; tamturi mafalnit Yahudi bei dop Yunani bei percaya. 2We i ri Yahudi be i ri i hap triri ki bun wifantit i hap triri kibunri wihyala e fyai we iri ihup kei fal di ALlah i rit ki ro ri ig kiri rat ma-u.3Paulus ri rat Barnabas mat aren we mu ni manefa; rat wifanti e fyai al nag tari u brir bri ri. Wopiri rat percaya Fransis. Maruh Fransis e fei di i be ma wifanti allai e hm bir biru. E fei kasih karunia. I be ma dif ri tarok kuasa e fei ar kefei tanda-tanda dop mukjizat-mukjizat. 4Beit tamturi ma fal ni a ro rou rih arenwe kota ma-u. Ar wer fei ef ru: I ri rih to al taren riwe rasul ru ma-u.5Maruh i ri ye i hap, kei ral di Allah dop Yahudi bei tarok rafau altari dabari-dabarit pe rafau ha hi arwar fei andutih gerakan hana; pe fatira fun fa ri rat. 6Pare hamo rasul-rasul ru mau tin trir ar bun. Rat ra hug par aru kota-kota arenwe Likaoni; I to Listra dop Derbe dop rag-ma aldir pa riu an wei. 7Pare mau hep rat arit rafrof hndi wihyalla e fyai.8Listra pare mau rei tih ha ibem enyan e nen we he, wop a-ei biru ha tap pe tani biru ha-tap hamo ar bundit i hap a-kia ha pe arofau ma-nih. 9Maruh paulus eg tahn jiu ara fotor: Ku-ki ku tual ha ! Pe tamtu mau e mfal ni i u i tu maruh e rof iu-e ma.
11Pare hamo tamturi-mafalni he mai a har iu alo mdi Paulus an de fei it tarok ariri rayo Likaonia be wihi: Dewa-dewa it to be rabub ih ye ma ari rahen i dik tal niar yat to be i wubun ef manusia a harif ui. 12Barnabas a ha tih Zeus; dop Paulus a ha hamoi Hermes; wop it rei i wag rawan wifanti. 13maruh imam dewa sius it e ma andu i be kulit it yen di kotai andawar. Arur ema lembu-lembu munu dop di du arfeine karangan-karangan it. A rur iu alamtai gerbang kotai pe i wat persembahan korban arurar ra fau al tani tamturi ma falni hefam ait arur friu rasul-rasul ma-u.14Pare hamo Barnabas ri rat Paulus mat tri rar arbun wihi ma-u. Rat ra- ri ne ma u rat au re hai pe raf rof al tar yiu. Tamturi mafalni he fam ait pe rat a riri rah ra ri. 15Hai e yam tarok am nah a han defei di be hep e yam an du a ru a mbuamfei e fei it? I dim rat tin i dim ma manusia biasa i mef em ma. I dim rat ambuami pa tin i dim rat a mi fam e ma wifanti alla e fya buat e yam. Pe am nah an du hana na rih et kih parar kei nik keh ra rih par ke tadi Allah rei e ha yen e fya. Rei i bem e fei adawari dop fandu tin. Ma ti ri fu dop an danduh e haren we tin. 16Hamo dite horit Allah mata ye nari bangsa am nah he tin iri bema a nal tari iri bema alla ar han ren wei.17We tin i hapaf tih ta ni i we fa nun am efandanduh cara e fiben fanggo mui, to efei. Mro fi yen we adawari e por i hi pe dur fam musim-musim subur buat e yam. E fei am andutih i hap ei nik durfam brema dop ma mam roh am ha men wei. 18Rasul-rasul mau hari andar ke fei a fa. Wifantit ar keh ta fri e fyari hep nare tarok ar kimfanri iri ara rou rih a ru rurema persembahan koerban buat tarok.19Beit Yahudi be aren Antiokhia dop Ikonium arwar tah ri e ma pe wihi arurar tamturi hefa mait ar ke ta ri tarok: Pe tarok am nah fati ra fun ta di Paulus pe ratapur arit jiu kotai andawar pe raful di hep Paulus i beper. 20We tin pare hamo ah ron ri mau arfar aldir paldi, maruh ik ye ha pe ihir iu kota. Pare e mer ara lamoi rat Barnabas mat raf rof ra fau rat aru Derbe.( R alah ra rihpar iu Antiokhia ) 21Paulus ri rat Barnabas mat wifanti allai arit aldildi kota mau pe aru raral omri ouri ahron rit. Maruh r alah ra rih par iu Listra Ikonium dop ke fah tan pe wi hi allai roma ar at a rif ri pe amnah tarok ar ke fah tan i ri be i manit. Pe arkeg-tapur hamotih pare tarok tar hi rau Allah pare e hayen wei tarok ar ke nen wei ar ke nen keh ruh tanri a-au.23Rasul-rasul mau mulai radi penatua-penatua pe rat dabari ra tot mahawi tar fei pe berpuasa rate mi mi ri rag-rahn di Fransis e fei alla kepercayaan ri rat arif ri tanok. 24Rat raf rof al dil di Pisidia dop i we broh par Pamfilia. 25Pare mau rat arit raf rof rag tafri wifanti e fyai rag tafri i ri an we pe r ge maruh rat aru Atalia wa na fai. 26Pare mau maruh rat ra ti wau ra rau mai pe aru Antiokhia. Pare mau pih pi tarok fa r heh i bun ri u i be kasih karunia pe mulai an dar haa ma-u. Arwar fei it.27Pare rat aru pare mau rafa u-ri jemaat it rafau e-ma maruh wifanti beh rag tafri andan duh Allah e fei it melalui taro pe i be i fu alamtai buat bangsa-bangsa ri hi ma i man it iu en riwe. 28Pare mau rat ra hen riwe ah ron rit ra fau aren we meh he nam ma-nih.
Chapter 15( Pertemuan di Kota Yerusalem )

1Tam ruri maneifa aren Yudea ar ni Antiokhia. Pe wifanti arif ri e ma rafun ri hararen pare e-mau. E yam ef nare sunat, am ke tari adat istiadat Musa di fam it, e yam to nar amkeha kenwe paref-ya. 2Beit Paulus rirat Barnabas mat i ri fator wundu pe fei i ri be wifanti alla ar warit e mai maruh al det ri Paulus rirat Barnabas mat dop tamturi maneifa tarok a rurar dari jemaat mau pe aru altar yiu rasul-rasul dop penatua-penatua aren we Yerusalem it ar kefal tol di wihi alla ma-u.3Maruh tamturi ra tih jemaat mau tarok raf rof aru rah saroh hi par kota maruh rarf rof aru altarem iu Fenisia dop Samaria, pe pare mau to ma rat ragtafri wifanti alla e fei i wa tam pen ri i ri i hap kei ral di Allah. Wihi alla mau rafun rihar aren pare ma-u. Trir fin ar feit mamro etatiri. 4A ruar far Yerusalem tarok jemaat mau dop rasul-rasul, penatua-penatua mi miri a rur ar pe tarok rafal torfri andanduh Allah efanun ri lewat tarok ma-u.5Beit tamturi rih aru al taro e ma i ri golongan Farisi bei i ri be matan percayai ar mi pe rag tafri: i ri nane i hap af Yahudi bei to musti sunat i watendi Musa hukum difri. 6Maruh rasul-rasul dop penatua-penatua i ar yan sidang pe r afal tordi wih yala ma-u.7Tarok aryan henam ma-nih tarok wihi ra fag ta al nafa tol di allai. I wau hi betih w ihi alla ma-u Petrus i ki yitu pe ef tafri tarok! E yam mam nah ih pi raf heh. Allah mi ma dit au it. A harimfuar it pe am nah i waren au waruk fi nutin bangsa-bangsa rih triri ar kibun wifanti alla tin tarok percaya. 8Pe Allah, rei ag-hihi ye ra rar manusia fatur yafui efanun ri i be anduari i pur kehaken di wei am nah mimahiwor ar. Am nah fanggom e fyai i wefri tarok pei waf i dik beh matan e fei dik i dik to. 9Dop; i hap a fei perbedaan tih af anduaru i dik ma dop i ri ma taro. Pare hamo e ha huh tanri fa tur ya fui i watenri we i ri bem i mam it.10E fei i wau a fih pi a nde fei di be hep e yam ampur ki him kendali di Allah pe mi mi rim abum friu mahapi fri ahromri har mau to ai mafo hari nar ar ke far ket it. E fidi bema bop rabari op i wema etik e ma i dikma? 11We tin tarok percaya wop tin Fransis Yesus i be ma kasih karuia pe i dik tarok am bah ta ha ten we paref ya i mef i ri beh matan tarok.12Tarok umat mau ari ri hag tap tarok trir ar bunri Paulus ri rat Barnabas mat rafal to rfi andan duh tanda dop Mukjizat Allah e fei it e fei ri i ri ma tarok aren we bangsa-bangsa rih.13Pare hamo Paulus rirat Barnabas mat wifanti rag ya daldu, Yakobus i be ro eg tafri rar fi ri am nah tarok iri rim ki bun au. 14Simon i be eg tafam tarok. Wop fahreh Allah e fa nunri i be ma rahmat it bangsa-bangsa rih to; i be ma i fir e fei umat tih arhanwe pare mau tarok arharen wei.15Wihi alla mau i be ma e-tadi nabi wih yalla eg-taii mef ralteryen we kal tah rau it. 16Hamotih Allah i wa ral lih par Pe i wei jahau di ar we rau Daud difa ru etafuf it, dop er mor efar babur iu i hifa i wa lafau pe i wa rar fei ah tabe- i bemarei I watapur endi we. 17Pe am nah ri rih Ar kehar weldi FransisDop fa ndu am naheit I ri hap kei raldi AllahRe i bem awogta yabe maiWifanti allai Fransis andanduh E fei it am nah iu e fih pi. 18Wop e fei it i be am bu mam nah ma-tafar he fei it.19A ndu ha pihpi be hepe ya au pur i dik tarok nare ta fei ri tarok arke har wel di alla e fei fanggomu enri bangsa-bangsa i ri be rah rarih par al tadi Allah. 20We tin tarok tal ter kal tah rau di di tih i wau ri tarok pe am nah ar ki huh par rar bre ma iur para rar it hubya-hub yai dop wihi hanari dop binatang rar per it mal niri dop dal darem it. 21Wop far he i to Musa hukum it arit raf rof rag tafri kota am naheit op tin i ma hukum mau ram na nah e wau ha mo sabat it ha mari war fi nu roi. ( Arhon jiu Antiokhia )22Maruh rasul-rasul dop penatua-penatua aru rar jemaat it am nah arit it iu hi betih ar pur ki fir i ri bema tarok it tam turi maneifa pearkih pa rar pe arkiu Antiokhia arketari kefauh Paulus dop Barnabas dop tih Yudas a hati hit Barnabas dop Silas. I ri rat tin to e fei i ri rafun ri hartin i ri dop ra nen au a foh. 23Rat kaltah rau arif rit ral ter i pur: Salam. dari rasul-rasul dop pentua-penatua dop ahrom rihar arenwe Antiokhio Siria, dop Ki li kia i ri asal dari bangsa-bangsa rih.24I be i dim triri mambun, tamturi maneifa nane i hap ke ti dim wih yala an fei it; dal du pe allah tanam dop ro reu am faturi ma fui au af i ri be wihallai. 25Andu ha pih pi i dim faturi im afu hubetih i be magta maneifa arkerof ketari Barnabas rirat Paulus mat i dim atarim e hahah ri au. 26I to tamturi ru i be tani hi bunfri wop efibema hai Fransis Yesus.27Map tin i dim mah parar Yudas ri rat Silas mat, i dim ar i rim i to he i dim mag tafam tinne kal tah rau hidih tin i ma i dim malter er fam rat. 28Wop antin i be ma allai iu hi betih eta yendi fanggom e fya i mau dop i dim ma wihi allai hibetih iu e fih piu am nah e yam na re i waf a mafo be i wenam wei. 29E yam am ki hug par kenau ar ya ef i ve dara andu natu mau rar per be mal niri dop wi hi hana ri manen ma ha fau it e fei tarok amkefah tan tal ni mit wihi mau tin e yam ke ha ken we fya iu e fih pi e fya.30Pare tarok ar pur kih parar kei ik it Yudas ri rat Silas mat rat a ru ef Antiokhia. Pare mau maruh ram him ri jemaat it am nah raf au e ma pe kal tah rau hidi mau arbunri u mi mir yaro. 31Kal tah rau ma pare ram na daldu, jemaat it ehan henri tarok. 32Yudas ri rat Silas mat rei i ri ma rat nabi; Wifanti be ar if ti rafu ri har ma-u dop fotorar it ri tarok.33Op arenwe mu ni maneif pare ma-u ahron ri har mau rah parar tarok tarok aru e fya. Pe ar ke ral tar yau nane rah parar it. 34Beit Silas i mkih i pur. ( Paulus rirat Barnabas mat I ri bema Rat Arfei ) 35Paulus rat Barnabas mat aren mu ni maneifa aren we Antiokhia. Rat rafau rahen riwe tarok ouri; I ri ma a narit emawe Fransis tani wifanti. Rag tafri.36Beit arenwe muni maneifa Paulus eg tahndi Barnabas: Dop e fya rat tah rarih par tatar yau ah ro kri arenwe kota-kota fai na pare tarok ten te tau e wifanti e fyai e fei Fransis tanu wifanti dop ahari auri anduaru tarok ar haren wei. 37Barnabas i pur eg di au Yohanes i ma; a hatih Markus. 38Beit Paulus a ra it fo tor pe eg tafri andit ha nana e hem u kuet jau tamtu rei ih pa rar rei nik Pamfilia dop ta ni e taru i pur a hor atari tarok.39Wihi mau tin i wafei e taha ten we a ra ririm nar tenwe e fyai ma hap tin tarok raf rih. Barnabas di jiu Markus i ma yei tiri aru prus. 40Beit Paulus mi me topdi Silas, pare dal du i ari tar bun jiu ah ro hamau yendiwe Fransis kasih karunia ma-u. 41Maruh e ral of iu dit e aldi Siria dop Kilikia pe e fator ar jemaat-jemaar arenwe pare ma-u.
Chapter 16

( Timotius e rof e ta yendi Paulus ) 1Paulus i we ma Derbe dop Listra i ma. Pare mau ah ron it tih a hai Timotius ti nan it i ma Yahudi hep ha daldu pe i ma percaya we taman it Yunani be. 2Timotuius mau tin ah ron rit rei ral em her. Ah ron ri har mau arenwe Listra dop arenwe Ikonium. 3Pe Paulus i pur di a rof a tadi. Paulus ih kiri pe i ma sunat wop Yahudi be aren we rag ma mau, ram nah ndi taman it Yunani be. ( Paulus iu Ra bo far wai iu Makedonia )4Rat raf rof rag tahndi kota tih i ma Paulus ri rat Silas mat wifanti arif ri e fei keputusan-keputusan rasul-rausl it dop penatua-penatua aren Yerusalem it rag tafri jemaat-jemaat it tri ar ki bun di. 5E fih pi jemata-jemaat it rei di ar hau ri e ha ait ra fa toldi iman yenni wei muni ar bai op jumlai i we fo u ri.6Rat raf rof al ta ni we Frigia rag ma dop Galatia rag ma i be nar arketau Asia. 7Op a ru sampai Misia, rate ar pur kir hir au Bitinia rag ma beit Yesus fanggomui i hap e fri fat. 8Pare raf rof ra rahndi Misia, rat aru ar far Troas.9I be pani ma-u. Paulus e romdi penglihatan fih: Makedonia beit tih a mihtudi pare ma-u. Pe eg-tahndi: Ku koma far war pe kosog fu i dim! 10Paulus pare erom penglihatan ma-u maruh i dim ma har wel di mah ro pe i dim ambu Makedonia. Wop ef penglihatan ma-u i dim a hari miudi allai to. Allah be i him e otar i dim pe ta ni wifantit am ketagfri i ri an pare ma-u.11Maruh i dim ma lah par i mah pal di yei nik Troas pe i dim rauam yo am bu ma hig tan iu Samotrake, pe e mer ara lamoi i dim ma hig tan iu Neapolis. 12Pare mau i dim ambu Filipi, kota rei i beh ma tan ye we Makedonia tin. Kota perantauan hibetih Roma bei. Kota mau i dim arenwe mu ni maneifa. ( Paulus yenwe Filipi ) 13Sabat ha moi i dim mah sa roh par gerbang alamta kota. I dim amtamen iu ranu ra bofui op i dim ambuam rom fri Yahudi bei i ri be pare ra haf au ma hawit. Pare mau i bem yen i dim am mafal for fri pe am bu am yan pare ma-u. Pe i dim am mafal forfri mafalni arhanwe pare ma-u.14Mah ni hibetih it i be a hai Lidia. I ma e maret tira ye ni bun. It to i be ma jual e wau kain ungu; yen kota Tiatira, dabu e tot di e wau Allah. Fransis eg rahndi fatuafu pe tiribun Paulus wifanti ye ne taf rit. 15Pare ra nu al paldi tarok aren we ra mo roi i ri ma amnah, wihi dur i dim oe eg ta: e fei e yai pendapat it, ef mar mau e yai eu ma percaya Fransis map tin ki ke tau ama ramo. Wihi dur i dim op i dim dabarin madi amtadi.16Mu ni tih hamo i dim am bu pare mau. Dabari ra tot rahaf au mahawit i dim ambu am romdi mah nitih i be ma fanggomui to roh i bem enendiwe tanit, andi wafeit; a ha fua bun wihi mau e ta pur ye nit e fei ri i be tuan-tuan it ram rom au hasil wunduri. 17E rof e ta yendi Paulus dop i dim ma; pe yen ye nata i dim a -pi ara yenehrari pe eg ta; tamturi tin to Allah be hamba-hamba Allah yen we pare e fya ma-u. Tarok a nari i fam e ma alla anduar u ko ha kue ne par e fya. 18Wih yala mau enen e haf e wau hamo rahen riwe pare mau, Beit Paulus e fahtan mau. E fei andu mau tin eh roh tan e wau it; maruh i rih par pe eg tahn jiu roh ma-u. A wo raf tandi Yesus Kristus i be ma mah ni tin. A wuh k yu am kore kuet ka broh paldi mah ni tin. Hamoi mau to he roh mau e broh paldi yendiwe ta nit.( Penjara yen Filipi dabuit )19Hamo i be tuan-tuan it a har iu alla dit i ri be harapan it ef tap nare arke rallom penghasilan it iu em far, tarok rata pur Paulus rirat Silas mat pe arurar iu pasar pe arki bunri au dabari-dabari arenwe pare ma-u. 20Pare ratarpur rat pe aru ra riu dabari-dabari arenwe kota mau pe rag tafri tamturi tin armi pe analloh tandi i dik kota tin. Wop i rit an dit Yahudi be. 21Dop arit e ma pe al afanunri i ri be ma adat istiadat; i dik to Rumbe i dik nar tirim uku bunri; nar uko tari.22Dop tin ouri, tamturi mafalnit menentang tarok maruh dabari-dabari mau aren kotai rah kiri kiri ne fri ma-u. Pe ke tar pur ko rar a harat. 23Rat anduaru anar feiri; maruh arur rarhirrat ke dag-mi rirat am her. 24E fandu aru perintah penjara mau dabu ih kiri pe arur rar hir iu penjara mau ma ma en e i rit ra fou fiu pe e haf fa-fa fe.25Beit; dal du i wef pani ma ma en Paulus rirat Silas may rat a nal lorao, ana rit di e ha Allah a hai. Pe i ri nane i ri ma arenwe penjarai trir arbun rirat. 26Beit ei nufu yo reu wundu; ma hap tin penjara mau aren we yo reu andan duh e har ba buram nah hamo hai to he waru ra fo u fiu ri aren riwe am nah e fa rur.27Hamo penjara mau da bui a-herar yen we munif; ag hiu erom alamtai penjara mau em rem ig fu e ra dit no bai pe i bema i pur a fun i bem tani pe ap er. 28Beit Paulus a ra dit pe eg tahn jiu; karoh tandi tap ta nim it; wop i dim tarok am nah a men tap ta nim it; wop i dim tarok tarok am naha men we tin.29Penjara mau da bui ih iri a rit e ma pelita pe raha bur rar hir pe am nah radal dor rar mor i hi Paulus rirat si Silas at a hari fuar it. 30Hamo mau to he durar rat rah saroh par pe eg tafri rat tuab-tuan andu a fei affa, pe am nah euma awa wene par fyai? 31Rat honji-u. E hem dop a hum na tum rit percaya, Fransis, Yesus Kristus mao ukwo rar am kiu ken we par e fyai.32Maruh rat Fransis wifanti alla e fyai arif rihi ra maroh i be ahun natun rit am nah. 33Hamo hai to he penjara da bu mau du rar rat al ta di pe i fun e tah ri tal ni dara aren riwe tai ni. Maruh hamo pih pi durar a hun na tun rit ranu rar pirar am nah. 34Maruh durar rat aru ramope bre mai du fri rat arin. Ma hap e m nahndi pe ma-momro durar a hun natun rit am nah percaya Allah.35Dal du pe i wef wahitu. Dabari-dabari wunduri aren kota mau rah kiri iri ahari wunduri aren wei. Altar yiu penjara dabu it pe rag tahndi: Tamturi ru wit mi mim ko ra ri kuh parar rat! 36Dabu mau e dag mi di penjarai eg tahndi di Paulus eg ta: Dabari a ha ri wandur it rah kiau a wah param am keh saroh par map tin rat kehs sa roh par pe rat kiu e fya!37Beit paulus eg ta friu tamturi mau, memag i dim to i hap koridum au adili. Beit i be am roh tam i dim rat. E yam warga negara Roma i men we dandu tin ratar pur i dim pe aruri dim e ma penjara. We tin ar pu a riri a-tap rar i di am keh saroh par. 38Ahari wunduri mau aru rag tafri wih wi him d pe dabari-dabari aren kotai hamo triri ar bunri Paulus rirat Silas mat to Rum be tamtuti : irit atari egna. 39Tarok arhimri rat ma af, maruh rurar rasul mau rah saroh par pe; Rah kiri ri ra arki hug-par ar kih paldi e nik kotama-u.40Maruh rat rah paldi yei nik penjarai ma-u pe ak ta jiu lidia; Op rat dr wallomri ahron ihar mau aren pare mau ra han henri tatok maruh rasul ru mau de pu uang dan raf rof.

Chapter 17( Tesalonikai aren Ara ri rim )

1Paulus ri rat Silas mat arit alla tih aru ef amfi polis dop Apolonia pe aru: Tesalonikai pare mau Yahudi bei hamari. 2I be ma anduaru e ha fau it. Paulus yen wei mu ni tou it i be ma e wau i hir e wau hamari pe eg tafri e wau wifanti tip tibu yen kal tan rau e fyai.3E fal tor fri tarok pe e fanun ri Mesias rei i we far ai mafo, pe ag hiral ar i wag kia far par i waho rar i ri rar per it: Maruh eg tafri: Rei tin Mesias, Yesus rei wifanti alla a wota fam it. 4Tamturi maneifa tarok yakin pe ra fau al tari e ma al tari Paulus rirat Silas mat dop tin Yunani bei ouri ar hore ma i ri nane a tari eg nadi Allah. Dop mafalni ranen ra haf e wau matai.5Beit Yahudi bei to rag ta wihi tih dop penjahat i to ma: Ranen raf rof rag ta ranen ri we pasar it; pe ar fei ra hafar ha hu pe ar fei ar hur kota ma-u tarok ar it ra pun niu Yason ramoi ar pur ke tar pur Paulus ri Silas mat arkorarau rakyat it pare sidang it. 6Pare i hap kiu kerom rirat it tarok ratapur Yason dop ahronri maneifa; a rurar iu dabari-dabari kota mau ari rial natit rag tafriu: Tamturi tin nane ana lohtandi fa ndu tin op aru armi. 7Pe Yason mima durar ra hendi ramo. Tarok am nah wihi rag tai melawan ketetapan-ketetapan Kaisar e fei it pa ragta: Raja tih i ma yen, reito Yesus.8Hamo i ri hefamai tari ar bun it dop dabari-dabari kota mau tri ar bunit am nah eit aren an duh mau.9We pare hamo Yason e faltor fri wihyala ma-u. Beit ahron rihar mau hari mi miri rag furi pe rahparar.10Beit pa ni mau to he ah ronri mau aren wei ah ki ri Paulus rirat Silas mat rat ar kiu Berea. Rat a ru arfar pare mau maruh a ru Yahudi bei hamari. 11Yahudi be mau areh Tesalonika. WOp tarok mi miriar it wifanti e fyai fatur yafu dal duh. Pe i be ma muni a bra a hari e ha hi iu kaltrah ra-u wifanti e fya mau pe i ri bema a pur kem nahndi ef fa; mar ma-u. Wifanti alla tin. 12Tarok ar haren wei ouri i ri percaya dop i hap af ru be mafalni-mafalni ra ha fe wau mata dop yunani be tamturi.13Beit hamo Yahudi be aren we Tesalonikai trir arbun dop tin Berea bei i ri ma Allah ta ni wifanti e fyai Paulus ta-ru. 14Beit ah ran ri mau rah ki di Paulus tin he ab roh par pe i wau wan tapre. We Silas rirat Timotius mat i ri rat i bema aren we Berea. 15Tamturi raf rof al tadi Paulus it raf rof rafau op, aru arfar Atena, pe i ni rit iu ri Silas rirat Timotius mat, pe tin he ke na ta di au Paulus. ( Paulus yen we Atena )16Hamo yen yenari tarok Atenai, fat wafu pa pre wop ag hiu e romdi kota mau; andanduh hubya hanarit; e roh tandi wun du. 17A ndu pih pi be hep aren we hamari mau ra moroi durar wi hi mau durar Yahudi bei dop i ri nane a tari eg nadi Allah. Dop i ri aren we pasar it muni a bra tarok pare ar ke fam rom pare ma-u.18Dop ahli pikir it i ri golongan Epikuros dop Stoa, be tamturi maneifa tarok al nam him tandi pe i ma i wa ho fri a-u. Pe rih rag ta Sipeleter tin andi wag ta? We rih to rag ta i to e polne i ru re ma mi wifanti alla dewa-dewa asing wop it wifanti di te mai e fei wifanti alla Yesus op i be a-herar pe ig ki e far par it.19Maruh arit jiu wih tudi sidang Areopagus pe ag tafriu: Effa pe i dim ma am kem nah e fei wihyalla ah tabe fai ta tine e hem wi tematin. 20Wop trii rim am bunu wih alla i iu ef tih. A nduh pih pi be hep i dim an tin i be ar ti ta ha nan dua. 21We tin tamturi mafalni Atena bei dop i ri al tar ye ma bei aren pare ma-u i ri to hamo tap ef arpur triri arkibun wih yala ah tabe.22Paulus iu yei ee hiu Areopagus pe eg-tai: Hai e yam Atena be am hor amen we tin; E yau aha kiu am. E yam andanduh eit am nah e yam matot ri dewa-dewa. 23Wop hamo awo rof wo aldi e yam kota tin pe awo eom fan andanduh eit a ru pw aru warom mezbah tih ralter tulisan: buat Allah hep i hep we raldi am her. Ahanduandu e yam matot di, hep i hap keiral dit ih pinan wifanti alla mau a wog ta fam it.24Allah rei i bema e fei fandu tin dop andanduh e ha a ren werl; It rei Fransis etapur adawari. Dop fa ndu tin i hap amatet ei nik weh; I be hamarit yen wih pi manusia mi mir ar fei it; 25Dop rei tih i hap layani e fei manusia be mimiri, e pol ne it a ndu ha-tapit; wop it rei dur fidik tahaten we af te ne tin; Wop it rei dur fidik tahaten we af te ne tin; Op mafati dop andanduh eit e fei fidik e ma am nah.26Tamtu hibetih be e fei manusia am nah aren we rag ma am nah e tin. Pe arke ha ken we fan du tin dop i bema e fei pe i hug parar andanduh miki dop batas-batas manusia ar keha ken we; 27Pe am nah ar ke har wel di pe i bema ham hamoh mima hab re im dim rie wa-u pe ar kei raldi. E fei it i hap en i dik arya tarok tene tin.28Wop i bema ta ha tendi wei tarok hidup; tarok ten tor tafrof pe efanduaru taha tenetin, i mef anduaru radagmi am e wau it rag tafa ma-u. Wop idik tin i dik ma Allah be tapun rabari. 29Wop i dik tin Allah be tapun ra ba; I dik nare fanggom i wama, e fai anduaru tahaten we tin tendiwe ilahi. I mefei emas atau perak ef im ef ah tabe. E fei it uko fei di tani ra-o dop u kofei andanduh eit ubem fanggomu.30Pare i hap a hari ar we i jau ar werau hamo kebodohan it, we hamo tin Allah eg tafri e ma manusia, a ren iu i hifa. Tarok am nah harus i wag penri. 31Wop i bema eg ta pe menghakimi fandu tin, i bema rei tih Tamtu hi betih kimi fandu tin i bema rei tih Tamtu hi betih i bem ih oaldi, pare wihi mau tin eg tafri am nah tamturi mafal it e fei wihi mau to andih pi pe i him eo taldi pe ig ki e far par e ha i ri rar pe rit mah roi.32Pare tarok trir ar bun i ri rar pe rit ar ke- kaki ker far pa rit. Beit rih to rar mamel nedi. Rih rag ta: Hamotih hep i dim tri rim am ki bun nu: Wihi weno-tai. 33Paulus maruh e rof em farar tarok: 34We rih tsmturi rutih raf rof al tadi ta ni ar ya, pe percaya. Tarok mau to Dionisius, anggota majelis Areopagus dop mahni tih a hai, Damaris, dop rih rima tarok rafau al tadi.
Chapter 18( Paulus yen Korintus )

1Paulus dal du yen we Atena e broh par pe iu Korintus. 2Lorintus it we romdi Yahudi bei tih a hai Akwila; i to Pontus be mah ni. Ah tabe yen Italia be ma rat ahun it Priskila mat. Wop e Kaisar Kladius ih kiri Yahudi bei am nah aren we Romai ar keh sa roh par, Paulus iu pe e henri ramo. 3Wop tarok andar ha a ar fei it e fih pi pe e hen riwe tarok andar ha a it ra fau anar fei wop tarok andar ha a pih pi ra haf e wau ke mah.4 Pe sahabat ham hamo i Paulus eg tafri a wau wi hi alla e fya. Hamari war finu roi pei pur Yahudi dop Yunani bei yakin i be wifanti ala i ar ketadi. 5Hamo Silas rirat Timotius mat aren Makedonia har mi; Paulus fat wafu dal duh e fal tor fri wifanti ef fyai; eg tafriu. Yahudi bei to Yesus rei Mesias mau pih pi. 6We pare hao tamturi mafalni ar hug pal dit; pe ram na nunfi; wane bafu a ndiwe mao dit e. Hai eg tapar pe eg tafri tarok: Tal nim da rai i bema i wa tarpir yam bema dabarim it. E yau andu hi hap a fei au weihi hag tap au. Mulai atap tin toh e yau a watar yau bangsa-bangsa rih.7Maruh pare mau to he broh par i weta jema Titius Yustus it i bem e mami dabu e tot je wau Allah. I be ramoi ti ma e hap endi we arya hamarit. 8Beit Kripus hamari mau da bui to du rar a hun na tunri am nah dop Korintus bei tima ouri tarok percaya Fransis e fei tri riar bun di Paulus wifanti allai pe tarok percaya per ra-nu rar pir ar.9Pani tih Fransis wihi tahndi Paulus e rom penglihatan efa nundi: A tem ag natap! "Wi fantit kue ko-ta fri-au maruh nar arim i waf tap. 10Wop E yau a wotu onen we tanim arya. Nare rei-tih mi ma i wabun wa-u. Pe i waroh tan nu. Wop E yau umat it ouri aren we kota tin. 11Beit Paulus yen we hamoi Tahun hibetih dop ma dui enam i be he nam it pe Allah ta ni wifantit dit eg-tafri hi tarok.12Beit Pare hamo Galio yeiti eha yen gubernur Akhaya. Yahudi bei rafau rag kaki e ha pe fotoe ar wau di Paulus pr ratapur ai jiu pengadilan it a hari fuar. 13Tarok rag ta antin to e fei ta i pur wihi orar pe ketot di Allah i wa tendi we alla mau i hap war atendiwe hukum taurat.14Paulus hamo war fi nu i fu pe i pur ag tafriu; Galio eg tafriu Yahudi be ma-u. 15We tin ef fei wi himau to tarok am fei be e fei wifanti a e fei a ha e faei hukum mau kiu kefaltor: We yau to nare awarof a tam yam bem kefaltor.16Maruh e rarurar aren we ruang pengadilan it. 17Maruh tamturi mau al lemalta jiu Sostenes, hamari mau i ri be dabuit. Pe an duh rag fi di tanit pare pengadilan it a hofu ar it. We Galio, i to mata ye nari he an dar fei it. ( Paulus e ral lih par iu Antiokhia )18Paulus e lan we muni maneifa, yen we Korintus. Maruh i him ri ah ronri aren e pare mau pe i weiti wa-u. Pe wau-rau ar keo pe ar kiu Siria. Pare hamo da brau it a tot si Kengkrea, wopi be ma e fei nazar. Dop Priskila rirat Akwila mat altadi. 19Maruh tarok aru pe rag hitan efesus. Paulus ih parar rei nok Priskila rirat Akwila mat pare ma-u. I bem ih pi beh i hir iu hamari pe wifanti be yen difri Yahudi bei.20Tarok ar ham di ahenriwe he nam fin pare ma-u. Beit it i ur par. 21Ha-e permisi pe eg-tafri: E fei Allah bei wah kiau; map a wa ral ta ma ma tarok. Maruh e leiti wau rah par pe rah. Paldi yei nik efesus.22Iu i witu Kaisarea pe e rof yeu ti hiu. Pe efei ri salam buat jemaat mau, marih iu maruh Antiokhia. 23E henri muni maneifa yen pare ma-u. Dal du maruh e rof dit aldi Galatia dop Frigia rag ma pe fanggomu pe e lai fri ahronri am nah. ( Apolos yen Efesus )24Hamo mau Yahudi be tamtutih a hai Apolos, Aleksandria bei. It to a ra foror i ru au pe ef kaltah ra-u wifanti e f fyai to pintar e fei be soal-soal ral ter aren we. 25A ndu mau i be allom di Fransis wihyalla e fyai. E hm bir biru wifanti allai yen dit iu e i fanggo, e fei Yesus rani wifantit. We tin it i bema em nahndi Yohanes i be ranu ir pirar it to beh. 26Mulai wifanti allai. Yen di frit fotor dit eg tafri hamari war finu roi. Beit hamo Priskila rirat Akwila mat tri ri arbun dit pe a rit jiu ramoi pe Allah wifanti allai e faltor friu. Mam-ma-ni.27Wop Apolos i pur ei ti wau pe i wa hig tan atar yau ahronri hat aren Efesus it; ar fei kal tah rau hidi ye pa rar ahronri mau aren patun pe am nah mi miri ar ket di. Pare i witu Akhaya beit; ef Allah be kasih karunia; e fei di pe i waha en riwe e fya. I ri percayai. 28Wop i hap mu ni tih einik weh; Yahudi bei fotor di fri hi hamo am nah ahor arenwei pe efanunri kaltah rau e fya mau. Ef Yesus it op rei Mesias.
Chapter 19(Saul bertobat)

1Hamo Apolos meh e fahtanyenwe Korintus it;Paulus i be diteal di ag-maro op a mutu efesus. pare mau i werom ri ah ronri mancita. 2Egtafriu tarok; Eyam taro kibe am rom ma fang gom ef ya mau it. Hamoe yam mulai percaya? Beit tarok afhanjiu: Tauhe, wop idimtarok i hap tri rim kibundi e fei fanggom ef; ya mautin.3Maruh Paulus e rathimtanri; wopefei efihpi, eyam andu ranu rarpir am ef fa? Tarok an on jiu: Yohanes beranu irpir idim. 4Paulus etafri: Yohanes it ranu ir pirarit ito iri nane e tapenri maruh egtafri uarhor a renwei e yam musti percaya rei ibeh matan e feidi Yohanes matai it Yesus.5Pe hamo tarok trirar bu ndi wibi mau; tarok amnah armi pe ranu ta pirar altanehdiwe Fransis Yesus. 6Hamo Paulus mimarererpar iu dabari; fanggom ef yai e pareta rihi tarok, pe ragta wihyalla efyai pe erit raf rof. 7Tarok jumlah amnah ei dua belas orang.8Hamoi madu tau Paulus e mami pe irhir e wau hamari mau pe wifanti allai, ditegta frit fator difri, efei wihyallamau efeita pe taroh altadi wifanti mau efei i watendi kerajaan Allah. 9Wetintamtui rihkirori e kakiri iri arur par iri arpur tririkibun tap pe rahap weldi alla arpur ke feiri pare ouri arhoren wei to tr ri kibun di tap. Andu pihpi Paulus ih par rar rei nik tarok pe ihug paray ahrommit peham hamoh witantitenen eg tau ruang kuliah Tiranus. 10Wihe mautin ditefei andarha a mau he nan it dua tahun op am roh ar yan aren we Asia tri rarbun Fransistani wifahti; Yahudi be; doptin Yunani be irima.11Allah efei mujizat-mujizat wunduri lewat Paulus. 12Dop tin ne; tarok ka ru e ma saputangan kain nare farhen Paulus ibema arendiwei pe arbun rihi iri ma hai waruefei rit map, mahai waru mau ef tap ri dop nap tamturi enentiwei arkeh sa roh par. ( Apolos yen Efesus )13Dopton tukang jampi manefa, anarur raffrot aldihldi rag amam u; ar pur kefohn di Fransis. Yesus ahai ragtafriu iri nane naptamturi arenriwe talnit, ariri ratit pe ragta: Eyau a weifam au tarok, effei Yesus a hai efandu aru Paulus wihi eg tau. 14Iri nane arfei wihalla mau to tam tu tih, Imam-imam Yahudi bel dabui Skewa ibe ahai natun ri tujuh tin to be arfei.15Bert nap tamtu i be roh han hanaelt e hofriu: Yesus a weiraldi dop Paulus a wom nahndi we eyam-eyam eihri a. 16Pe tamturi mau nap tamturi ha nanarihei ramrem rah fi talni tarok pe arur parar tarok am nah pe briri iu e haffai dira momau rahabur malnirih pe talni me -metam. 17Wihi mau tamturi mafalni aren we efesus it aru ram nah trir arbun tarok am nah pe Fransis Yesus a hai iu e roreupar.18Tarok ourimulai irima percaya, petarokarwarmi parerafau arhora renwei pe tarok mengaku idimma tarok amfei efih pi wihyala ma u. 19Tarok mau irima outin nane walimaro rambun riau tarok rafau iribe kaltahrau it pe yafu ra hik. Pare amnah a hari malna bahm bahim a hari yen iu e it. Kaltuh rau mau yafu ar hikit i beamubaha e broparit kira-kira lima puluh ribu perak. 20Allah mau andu aru yeni wetin Fransis tani wifanti i he dit e ar par. (Demetrius menimbulakan huru-hara di Efesus)21Amnah heit dalduh, Paulus fanggom iput au Yerusalem i waten au Makedonia dop Akhaya eg tapun a watar yau pe a wayomri, adaldu, awau Roma iman. 22Mia ruhri parar tamturi ru ra sagfu jewuu it, Timotius rat Efratus i ri beh matan a u Makedonia ma ni.23Ha moi to bu je nafe anfei wan du efei Fransis allai. 24Wop rei tih Demetrius i be ahai ito undumau tukang perak e nan e hafau kuil-kuil lan dewi Artemis iot efei it dan perak i be usaha mau ur e in comi hasil-hasil it i hap at ma nih buat ibe tukang-tukang it. 25Efaun i tarok am nah radai nerar tamturi mau andarhaa narfei pare mau perusahan it pe eg tafri: Ahnafri eyam mamnah ihpi kemakmuran tin to andit i dik dari i dik perusahan tin.26Wettin yambe ma amer mihpi dop tririmmambin, ihaf af Efesus it tahe, weti dal dupe Asia dalduh ibi upeh wihidurar pe erahta a ri ou kata dipe eg tafri pure ahandu andu manusia mimiriarfei it, i hapaf dewa. 27Ala anduaru yeniu etin ihap afidik perusahan to be yeni we hahaya pe arher mamel nedi wetin kuil Artemis it i ma dewa duahe ma u yenwe bahaya pe arti hag tap, dop Artemis ima Artemis rei Asia dop fandu dal duh aren we fyai i beh aha dua hel iwaf tap28Pare tarok trir ar bun tarok ar bet pe anirial na ya, analta; Artemis Dewi Efesus bei top a hai so not. 29Kota mau dalduh rafar ha hu pe tarok rafau am nati a ru Gedung Kesenian it pe rafapur kag yarur Gayus rirat Aristarkus, irirat to Makedonia be dop Paulus ibema tarok tagta renendit.30Paulus ipur atar yau ahturi rayat mau, beit ahronri arul paldi atar yau top. 31Dop ting; iri dabari wunduri aren we Asia iri rafau ra ta ranen diwe Paulus it ini rit ari tema pera-tahn di, nare iwa hiratariau gedung kesenian it. 32Ha mau iri ra fau arenwe gedung mau ari ri al natit tih iwag ta wihitih we tih i bem iwag ta wihi tih pe tamturi mafalni mau rafau ematin ehe nandube.33Maruh yahu di bei arhuk arit jiu tamtutih ahai Aleksander itu iu ahari fuar it pear hindipe i wafal torfri wihi alla; pe ra re, mima hi wafei fri pe iwafal tor fri iwaf pembelaan rayat mau ahari fiu arit. 34We pare hamatarok aru ram nahit, ito yahube ariri rahrari dua jam ke ne mit, Artemis to sohor Efesus be dewi.35Beit, panitera kota mau mima eaffenri tamturi matalni hefa mait pe eg tafri. Hai Efesus be fandutin faimbe ihap kemnah, kotatin Efesus rei edag mi di efya i be kuil dewi Artemis rei a hai top wundu, dop i be hubyai yen ada wari be e parihi. 36Ihap rei tah ag ta wihitih eyam kei nik weh, naram kefei andutih. 37Wop eyam, yambema amur rarema pa tin efei i hap kefei amdanduh; kerohtan fidikkuil dewi pe ihap ker mamei nedi a hai.38Tinetei Demetrius dop ibe tukang-tukang it ima pengaduan it yendi, terhadap yambema tarok, effa, ketua pare sidang-sidang pengadilan it Gubernurit ima yen. 39Map rate pengaduanit karau pa re ma u. Efei ibema andutih eyam apur ketadi efya ketadifin pe atadi amfer sidang rakyat it. 40Wop idik tenwe bahaya idikto di tuduh yang idik ta fei huru-hara ah taptin. 41Wop alasan hag tap idik ta faltor fi yau pe altari kumpulan mau rafarhehui, pe wihimau efeiri ra yat mau arhor aren we paremau rayatit aren wei.
Chapter 20(Dari Makedonia ke Troas)

1Pare rafar hahu pe arir ettap, Paulus ihim e ataper ahron rit pe tal ni ariri difri rarok. Pe daldut pe i hug par, iu Makedonia. 2Iu di rea al di ragma u op iwitu Yunani rag ma. 3Iu yenwe henamit madu tou maruh ipur ei tiri wau raru mai ipur au Siria be it ha moi to. Yahudi bei ar pur kifun pe aper, andu pihpipe elai alatih ro; ipur arallih par au i wa ten au af Makedonia.4Tarok uktadit to Sopater Pirus be natun Bereabe, dop Artarkhus, dop Sekundus i ri rattin Tesalonika be dop Gayus to Derbe be dop Timotius dop tamturi ru ito Asia be, map it Tikhikus dop Trofimus. 5Iritarok tin iri beh matan arfei idim ma ta pe al ne nidum Troas. 6We tin hamo domo home apanit di tehor, idim tarok rau me di amenwe Filipi, dop munifau dit ehor Troas pe idim mahen riwe henam it muni tujuh.7Hamo tih minggu ma u pare idim ma fau e ma am pur kengke fatene home ma u. Paulus durar ahronrit arenwe paremau pe wifanti wop e it ipur abrohpar beit wifanti mau oppanim, ma maen hep e hooli. 8We mahro yen we afo hei pare idim amhore mai yaitu rata toptaiou ri.9Tamtu nahtah be nahai Eutikhus, ematetyenwe jendela. Wop Paulus wifantiteg ta henam tamtu nah mau yendit e tophe muni ifun pe ihap amnah yenwe ramo mau tingkot to u rit erokihi tan war. Pare hamo reidi a rit it tamtu mau i be per. 10Bait, Paulus epor ihi, pe erok iltir tamtu nah ma u; pe e rah ne rar i u pe eg tafri: ari rim tap; it ihap anha fei di i hap e per.11Dalam maruh Paulus eleitie hiu ruang mau yat warit maruh i tru nefri ho mei ma ruh arin; pare arin daldu wifantit e la ta henam, op a froi eh rar rer maruh Paulus e rof iu pe i wahpar. 12Ito tarok ari ji u tamtu nahma u i be ra moi, tarokrahpaldi ma mam roh. (Dari Troas ke Miletus)13Idim beh matan mati kapal pe ra rau a mit mar her Asos, ma ta; pe idim amit di Paulus paremau dari e fa yo idim. Wop ibema ipur ih pibeh arof a eh, iwaten au allah. 14Pare hamo ema pe a merom i dim Asos; Idim a mitdi eseijidim kapal it pe rarau idim am bu ma hig tan, meti lene.15Pare mau ma ruh ra raum i d ma mbu pe e merit idim ambua menwe nanhui khios, erar merit; idim anamit iu e. Samos, e lena tai i dim am bua mit marhip miletus. 16Paulus ibe e g ta fidim ipur Efesus it nar idim amki hitan; pe ha matop idim am kengkil dil ne naram kihig tan Asia. Wop it to ipur pa pah am nah i weifeita pe i wawene Yerusalem wop hamoi to home apar domo. (Perpisahan Paulus dengan para penatua-penatua jemaat Efesus)17Andu pihpi behep ihkidi reitih miletus bei i au af Efesus ef eniri be dihndi pe e fa yo ri penatua-penatua arkikema miletus. 18Pare armi arfar it; egtafri u tarok; Eyam mam nah ihpi efanduaru awohan wetalnim aryai, hamo mau a wo ha tam amen we Asia tin. 19Patuk afu dalduh e yau mimik a waidi Fransis, andarhaa mau awai to rof hdi tin awai torof a hak ral nanum a wom rom au andanduh randarau e wau. Yen riwe Yahudi bei iri nane arpur kifunau pe awaper. 20Efandiwaffa; e yau munitih i hap waupar ef anduaru i wau af ef yai. Andanduh i be awo ta nunam dop a wog tafum andanduh ibe awofa nunam dop awogtafom to rok e fei pare ar ke fau kehor kenwe; efei yambam amkehor kenwe ramo. 21Eyau ham ho moh awogtafrie wau wifantit ef Yahudi be dop iri Yunani bei pe irima atam penri, kehrarihpar keta diama Allah pe kehaftan kendiwe Fransis Yesus Kristus.22We tin, e yau imet roh bedit e fau au; Pe a wau Yerusalem, pe ihap wam nahandu tih ahan du iwa ma fon au ta nik it paremau. 23We tin i bem eftih e tadi fanggom e fyai i wen kotatin i wau kotatih e fei it e yau, ito penjara dop arkeroh tanau it ibema yen ye nau. 24We yau, tanikihap warhaltan ma nih efei tanik it asal a wa fei tag di garis pare iwahnodi, efei Fransis Yesus andarhag di fau tim a wa fahtan awetarof pe awagtafri efei wihyala e fyamau ef Allah i bema ha e ate hidik e wau it.25We tin, ibe a wom nah e yam naram ke rallom au a hog fu; e yam tarok am nah nane a wog tam e ma mi witanti alla ef yai awog to fam e wau it. 26Andu pihpi ahtapfin a wegta fa mau e wau tanik it andu ha tap i hap fa ma u, e wau tanik it andu ha tap i hap wafeidi salah eiha-eiha, na ne i waroh tantri. 27Wop e yau munitih i happei nik; tani wufantit daldu pe aftap a wog tafam tarok.28Anduha pihpi tani min kada mijamfer, dop kedag miri tamturi mafalni kedang mi ri am her, Allah ahron rit i bema i bunri andanduh eit wop ibema mima efei e tadi natun it ibema tan dara. 29Ibe a womnah; amnah parehamotih amfar, serigala-serigala kirori wunduri akirhik keta mamatal nim arya pe naratari i wahari arkihir keta mamatalnim arya pe naratari iwa hari ah ronri ma u. 30Dop efei eyam tarok tin tih to hamotih arkefeita mimir arkeyokor rih; pe arkefanun am wihyala e fyai pe amketaritarok.31Anduhapihpi kehakenwe fam fang go mu pe fanggomu ejau muni tiga tahun ibe henam it panim wahitu; ihap wafmafati wifanti a wai fam tarok it a hak ral nanum. 32Wetin eyam taroktomimik a wag ra a war abun jau Fransis dop ibema tani wifanti e fyai wihyalai ibema i wei famama tarok pe ibema i weifam tarok amnahibema i wetaham tarok a menwe fya.33Ef perak, efei emas ef mao, eyau ihap warukahimam op hei hima. 34Eyam yambena mamnah efei eyam mimik yabe'ma efei eyau andarha mau iwaf Tarok Bobe, Tafrofau. 35Andaiduh eit i be a wofanunan tarok amnah pe iwafandat ha a mau em ma amkefanun ri iri brir tap it per fanggomu be kefri Fransis Yesus wini egtai. Wop ibema eg tai to ukiwefri au it o pe fya mau dari arkekibun a ma peukuetri.36Pare Paulus wihi egta pe eftap, Paulus a dabu e tot durartarok am nah arfei mahawi. 37Beit tarok am nah al tindi mahadi mirur ar pe ra fau rarhir Paulus rafau rafanhafudi ra fer ra fer. 38Tarok amnah malki ehrarirpaldi; wop triri arbundi ibema egtafriu ipur taroknar arkeral lomdi a hofui; ma ruh rafau arit jiu pe aru rah paldi wau afo.
Chapter 21(Paulus di Tirus dan di Siprus)

1Pare raffrihhit it mafoi to rahpar ridim maruh warau ya wefa idim mambu kos, elar merrit idim ambwam ho hea rodos dari pare maut alam idim malarweriu patara.2Idim amen para hep, idim amrom kapal mau ipur rau we fene sia; idin mati kapal mau maruh erof.3Itohariu di siprus yen houriwar, idim malar holdit ambu e siria. Bei idim mahik tam ne Tirus efeye am darbun kapal it arkehka rer kota mau. 4Pare mau idim harum mi walar wer rara rau murid-murid na naren pari mau tujuh hari henan mit itto wihitih roh murid-murid tit wifanti anar bundi. Paulus pam nah it nar iwau we Yerusalem.5Efei ye eholdi hamo maut idim ambui maruh idim imaf frof murid-murid it agnah arura rahuri harrit dop netari harit tarok auridum miu op mahsaroh par kota pam bwam me me wanafo ut idim eirim matut pamfei mahawi.6Parei arhin idim maci u kapal afo maruh tarok rafefot ramo.7Dari Tirus idim amho re pto lemais dop parumu efoai nihpin pare mau idim amdildit pidim omfeiriu rarfiri mau aren pare mau pidim amfeiriu rarfiri mau aren pare mau pidim mahenri muni, hibetih efeye tarok.8Pare emer aralamou idim malah saroh par pare mau, idim amit marhir kaisarea, pidim marhur Filipus ramoi, pemberita injil mau ito ha, ima efe ye ketujuh tantri ye arfirrit ite Yerusalem it idim tamen ramo mau.9Filipus ebe natunri fau eben ibunri alom me karunia efei bernubuat.10Itto muni manefa idim amen paremau, it erwerema yen Yudea, tamtu mau Nabi ahai to Agabus.11It etti dim mema pamdit waru rafoufiwau malyapi Paulus to efou fiu ai dop ibema mimai, it etta andu hapihpin ettai roh kudus an dwaruta tamtu rei ibema efou fi wau mo ryapi mau am nah arkefou fiu we tamturi-tamturi Yahudi aren Yerusalem mit pe arkof fryau mimiriro bangsa-bangsa rik.12Maffra jei idim hamo hai tobeh dop murid-murid aren pare mau arhimdi pam nah Paulus nar witari arkiu Yerusalem. 13Efei yei Paulus e latta ahan de feyama eyam amtin nit itto efei alai andwaru iwauta pi waroh tanan fatuk kafu? Efei eyau awaifan tanik kit itto nar amkefau, efei itto awaper, re Yerusalem efee ye ibem ahai Tuhan Yesus. 14Efei it tan nyeftih iworam wifanti eyam mit eyam mimirim maradi dop elatta andanduh hei kehendak Tuhan. (Pertemuan Paulus dengan Yakobus di Yerusalem)(Pertemuan Paulus dengan Yakobus di Yerusalem)15Pare moni ma nei fa henam mit arene Kaisarea mar hol tan pidim maruh masarohpar pambu Yerusalem.16Hamo hai tobeh idim amketam maneifa murid aren Kaisarea. tarok arkora mau eyem pamkiu ramo tih tamtu mau ahai Manason it ha yen Siprus ha yen heman ima yun murid idim akehendi ramoi.17Pare idim marhir Yerusalem agnah rarfiri, ratahih pau ridim pe magmamrom.18Pare emer arala moi er werriu Paulus hamohai tobeh it idim amtajiu Yakobus agnah penatua iri marmi pare mau.19Paulus efei ri yiu efei tarok wih wifantim efei terperi nei handwan de Allah efei it, it efei ye fandu-fandu rih itto pelayanan mau.20Pare raffra jei, to, tarok anai di Allah aghai, maruh tarok rattahn jiu Paulus rarfi ahamau ara rou rih tamturi Yahudi, ito hari raffradi dop tarok agnah talmir haya radagmi hukum taurat.21Efei tarok raffraje efeiye ehem, itto ehem ukolattafri wifanti agnah tamturi Yahudi nan narene fandu-fandu rik, pam nah ar kih parar keinik hukum Musa, efei ehem tukolatta pam nah tarok nar menyunat ne tariha rit dop nar arkehaken parketarye adat istiadat idik kit.22Jadi andi wabun nafa ahtap ? It to tarok ke raffra efei ehem tomai.23Efei ei kofeima handwan didim mattai, efei idim ito, fau tamturi rahafau nasar.24Kworarau, tarok hamo hai tobeh efei ehem ukolarfei pentahiran tani mit hamo hai tobeh efei tarok arkerom par keta tottri dabari rau itto tamturi agnah tamturi arkem nah efei andanduh iniri efei ye tarok raffra itto ehem itto agnah hei itab pau effya, efei yei ehem to ukodagmiri hukum taurat.25It tiwe efei fandu-fandu rih yang nge irih beh matan percaya pe idim malter keputusan idim amfei it tarok am nah arken arya efei brema am nyau fri itto berhala it darai dop ibe mor rit dari andu natu mau eper rit dicekit dop efei percabulan. 26Pare hamo elat midit Paulus durar rema tamturi-tamturi mau palta jema dop it mentahirkan tanit hamo hai tobeh efei tarok maruh rarhir riu we bait Allah pe alkefal tor fri hamo hamfen ha pentahiran nit iwaf tap pit pe andu mau au riu wit arkorfyau tarok am nah hit. (Paulus ditangkap)27Parei hamo mei tujuh hari mau to daldu iweftab, tamturi-tamturi Yahudi irye armi aren Asia, alomdi Paulus, yene bait Allah maruh tarok rattafri rayat tit par ketapur di. 28Bei areo rye tamturi-tamturi Israel, par ke safudi antin tamturi mau aren faina-faina wihi anai tidik, agnah tamturi itto arkeh nanen tan fandu idik kit dop arkena mentan hukum taurat dop pare mau tin ! Efei ahtab it iworarau tamturi-tamturi Yunani pe arkirhir rau ramo roh bait Allah par ke fe idi hana nah pare mau suci tin ! 29Efei ye tarok har yiu alomdi Trofinus yen Efesus pare hamei hamo hai tobeh altadi Paulus aru kota pe tarok rafar hep Paulus iwedi pewejau ha arkirhir rau bait Allah.30Parei gemparlah agnah kota dop rayak tit armi aldi paldi maruh ratapur Paulus pal jiu ada war dari bait Allah pare hamou tohe agnah alamta gerbang bait Allah to rahei.31Itto tarok an nalafatta ar pur kifum di ibiu ibe iniri efei ye tabu bare tamturi efei agnah Yerusalem gempar.32Dabu, bare tamtu mau, maruh tanyerohne efei bare tamturi-tamturi mau dop perwira-perwira mau aru par walomri tamturi ararorih hei pe tarok haryi u di dop bare tamturi mau ar warfar rihi tarok arfum Paulus.33Dabu pasukan mau igruk jema Paulus pratapur pe rahkiri arfau di arur ruh rantei, maruh, arhin tandi, hei ha rei dop handwande efei it.34Itto efei ye tamturi ara rori mau itto aren nit ariri alnayo efei antin rih ariri alnayo efei antun ito par raffei it toma ita parom pe itab pare nah handwan dar fe it bei it rahkiri aijiu Paulus ajiu markas. 35Par aru par warfar tete Paulus ha rebab di bare tamturi mau efei ibe wihit alnatta, tamturi ararurihei. 36Rih rafarhor altadi pe ariri alnayo angkifiket di. ( Paulus minta izin berbicara)37Pare Paulus ha ajiu pihir riu markas, maruh ettahn jiu dabu pasukan mau ''effa eyau awatta fwau andutih efei ehem ettahn jiu'' Om nahha ehem mowihi Yunani? 38Efei ehem itapaf tamtu Mesir mau efei maldu hetin rei yei di jeha prafarom dop rahar babur rit empat ribu tamturi nane rahaf rahroh tan mau barbarem par wane padang gurun.39Paulus ettahndi'' eyau to tamtu Yahudi, awaen Tarsus, warga mau kota yang agnah rei raldi yen kilikia; eyau auhim mu efei eyau bisa ukweifaua pawat tafri tamturi oriritin''.40Parei Paulus diperbolehkan efei dabu pasukan nit ha iu pi witu tatei maruh mimiri arfendi efei rayak mau itto daldu iweaftan hep ha ettaffrye ma tarok elait mowihi Ibrani etta.
Chapter 22

(Pilatus berbicara kepada orang yahudi) 1"hei nainri-rafiri dop teteri agnah keifra handwa de eyau a wattafam ma uwit efei am kimbumfan talni mit." 2Pare tamturi ouri, to rafrai it elatta ef mowihi ibrani, pe tarok aruri hattap it elatta.3Eyau teima tamtutih dari yahudi abum mau we Tarsus di wane Kilikia efei awufi par rit awaen kota tim rafatufawit effya rei pimpin ito Gamaliel ibe aimafoi nenek moyang idik efei eya u awof tamtuk pe tamik nanya andarhaa bagi Allah it ima efei eyam agnah pare hamo mau wit. 4Dop eyau awohraohtalminyou ir raffrof ratta je wau Tuhan op tarik rarper; tamturi-tamturi dop mufalmit awatarpur maruh awoffri parkerhor rahyau penjarai, 5Efei wihi mau effyai imam dwahei efei mahawi tamturi rafab sahari, arkema parkoffri kesaksian. dari tarok eyau rei awururau kaltahrau-kaltahrau mau efei rarfiri aren Damsyik pe eyau tawalar werau paremau pamnah. awala tarpur, pengamut-pengamut ala Tuhan mit efei iwarom ri pare mau maruh iworarama tarok ke Yerusalem pamnah dihukum.6Eyau hep awemoroffiwe alama en pare mau efei yei eyau tibe awukrukjiu Damsyik farhehei wahitu mama en tiba-tiba emrem etatottre fandur rui efei eparhu itto yen awan ditearau. 7Bei aurok kihi eyau wanafo itto awffradi je arai etta pettafau ema 'Saulus-saulus ahanduba ehem arohta mau eyauwit? 8Auhim tanjeha heiha ehem Tuhan? ettafa ema eyau rei Yesus tamtu Nasaret mau ohroh tamnau wei eyau?'9Iri tarok nane raffrof altawit it hariudi fandu ru mau efei ibe arai effa pettafai emai ito tarok triri itap kubun. 10It ettahndi Tuha? handwande efei amnah eyau awafei it Tuhan eta petafawiu, kukkyaha maruh korafku Damsyik parou tafum alkelafaltorfu fwau efei agmah andanduh ar rurfwe hem mit. 11Dop efei eyau ihtap ahakau ito efei fanduru mau efei iparhu ahak malna pe bohe-bohe mauwi idim mafroffit hamohai tobeh ratapur rai mimikkit aitawiu eyau op Damsyik."12Paremau to tamtih yen ahaito Ananias imai tantu saleh efe iwatadi hukum taurat dop arkeiraldi itto efei ye agnah tamturi yahuda iri aren pare mau. 13It ema pesah tuai lalak rik hep elatta Saulus, ahamarar ahamalmamit pe ahamiwau pare hamotohe eyau ahakerar pahagkelarweriu dop awm moh kakit tagdi.14Maruh ettahndi Allah nenek moyang idimbe ibem yen nwehem efei uko mahndi be kehendakkit pe aghiwauri iri ye marma u re efei tri tijarkibundi dyaramau iwabropardi ibema warfi mu. 15Efei yei ehem ukwen saksimau, efei ye agmah tamturi ito handwande ehem ahamidit dop, ubem tirim ubun. 16Efei ahtap ahandefeiwa ehem to wemofahkuhndi? Kukiyaha kwe tama tanimit pe ramu arkepar ru, pe ibro-ibromau iwaha hus tan pe ariwau dit iwetdi ahai Tuhan!17Parei eyau tawalalih par rau Yerusalem ito amnah eyau awafei, mahawi bait Allah ramoroh pe roh eyau wit diliputi efei kuasa ilahi. 18Eyau ahogkiudi it rei elattafauwemd. lalareh, tinhema kupal jeinik Yerusalem efei tarok mar re arkeffra kesaksian efei eyau.19Awottahnjiu, 'Tuhan tarok ramnah efei eyau rei awau ramo ibadat tih parkru ramo ibadat tihro pe aurarhir rar riu tarok yang percaya ehem nit rahor riu penjara pe aloh talmi tarok. 20Pare hamo Stefanus tandarai. saksi mau to afai ema eyau awamih pim pe memtujui andu mau arfei it eyau awadagmi mao tarok ke arfum nit. 21Itto etta Tuhan, ettafau ema kuu, efei eyau amnah awalah parru ehem arya efei patim dop fandu-fandu rih.'22Rakkyat it triri arbundi Paulus ito efei ye wifanti mau efei ye parei ariri rayo pratta angkifiket tamtu mautim dari fandutin! pamnah nari iwahaeme! Di dalam markas23Tarok ke ariri rayo pe raryiu yubai, tarok raryiu darki bafu affo. 24Efei yei dabu pasukan elaufri pihkiri perkejau paulus ajiu markas pe rahkiri haryihidi dop menyesah dia pamnah ittiwamnah handwan defeiri tamturi ouri tim ariri alnayo efee ye haneh pin.25Ito pare paulus ditelentarkan efei disah it elattahndi perwira mau bertugas; effa eyam menyesah tamturih warha negara rum, ito ihap diadili? 26Raffra je wihimau perwirai to iuditihir re tabu pasukan petta; handwande hem ofei it? tamtu tim keluarga rum.27Bei elar weremo dabu pasukan nit ettajema paulus, petta 'hottafau ama marmaurah ehem warga negara rum?' Ettahndi paulus marmau. 28Itto elatta dabu pasuka mau. Kewarganegara mau awuftyait ibe hargai mahal. Elatta paulus efei eyau eima hak kit yen efei arbu mawit. 29Pare tarok amnah menyesah dia pamnah rahuk par dop. Dabu pasukan it ha ima tetma, ito iu emnah efei paulus, it ihkiri arpur kefau wit itto tamturum.30Itto dabu pasukan nit ipur amnah hamher, efei aimafurah rire tamturi-tamturi yahudi efei paulus. Itto elarmerrit it elahkiri amnyaidi paulus yen penjara. Dop lalah kri pamnah imam-imam dabarit dop agnah mahkama agama arkefau marih it dijema paulus aren makasit pe perhadap kan efei tarok.

Chapter 23

1Itto ayemiu riwe iribe bohe-bohe mahkama agama, Paulus elatta 'Hai naenri-yairi op iuef ahtaptin eyau tawaen efei fatukkafu dalduh it murni abumjiu Allah aghofuar.' 2Efei imam dwahei Ananias ihkiri tamturi tamturi rye arfar ragrukdi Paulus mimiri rapun paulus warfimu. 3Weyan to Paulus elatta friu 'Allah mima iwa papot, wehem it tembok mau iwaf afu pi wahaf pam pamoh pe hem ukomatet paremau pamnah menghakimi eyau efei hukum taurat ito wihimau mapapot pai eyau.'4Itto tamturi-tamturi mau armi paremau pratta ehem or mamil medi imam dwafei Allah?' 5Etta Paulus hei maenri yauri eyau tihap wamnah efei itto imam dwahei itto yen ralter rit; fanggomu wehem tukolatta. kiro efei ye tamtu mau watapur bangsa mau!6Efei it emnah efeiye ima efei tarok ito rarhir golongan tamturi saduki rih termasuk tamturi farisi; it aretu mahkama agama ramoroh pe elattafri, ' hei maenri-youri eyau teima tamtu farisi keturunan tamtu fari, eyau lalaitawiu we mahkama itto eyau mengharap efei kebangkitan tamturi raroer rut. 7Parei it elatta teftin pe ibutdi te hai rafaftappre efeiye tamturi-tamturi farisi tamturi-tamturi saduki aru rafaf tapre, tamturi-tamturi ararourih hei. 8Itto tamturi-tamturi saduki lalatta, efei ye tauhe kebangkitang dop efei tauhei malaikat dop Roh efei tamturi-tamturi farisi mau dabari radi rat-rat.9Bei iwibum mit arfei wundu, maneifa ahli taurat efeiye iryaren farisi arkema mata mab arkerah nerar par kettafri idim tagmah ihtap kerom andutih efei ye tamtu efei it. 10Bei tiwibun rafaf tappre wundu pe dabu pasukan nit atetna itto hamatop tarok arkirime paulus tani, parei itto ha ihkiri pasukan anit rabut pihhi tanwar pe lalaidi paulus yelni tarok mamaen pai jui ef markas.11Pare pami ditehor rut Tuhan, etajema pamihtudi faru pettahn jiu "kohbirbirrom fatum mafuit, efei andiwafa eyem mar aten iwana efei bersaksi efei eyau awane yerusalem iwau afihpin pefei ehem uku bersaksi di roma." (Rencana untuk Membunuh Paulus)12Pare hamo fandu temer rit tamturi-tamturi yahudi. arfer yafo hibetih pe bersumpah dop mengutuk tal mi, efei tarok mar arkim bremai dop mar arkihmuh itto mar re arkifum Paulus. 13Ihtap pah magmih tarok arfei yafo hibetih it iholjeito empat puluh tamturi.14Tarok altar ryiu we imam-imam dabari dop iri rahaf sahari aren yahudi ito lalatta; idim ibe bersumpah dop mengutuk talmi efei idim mar amkim brema dop amkih mum efei mar idim amkifum paulus.15Itto efe ye eyam hamo kaitobeh efei mahkama agama ettahnjiu dabu pasukan pamnah dikelaijama paulus piwalaltam ma-ma eyam. itto amnah eyam to harim iwalar werjahi wihi mau lebih teliti efei yei to idim andanduh hai matahri pamnah amkifum hanehpin, efei ye mar it iwati dim mama.16Itto rafum mit paulus, nantum rafum mahmi tiribum efei ye arpur kelaijauwit it etaryema me markas parei ragkidi pihir, it iwe faltohn jiu paulus. 17Maruh, paulus imhimdi tamtu tih, to, perwira elattahn jema; kwejama reinah mau pe kwejau we dabu pasukan, efei yei aren andanduh, he ukofaltorfryau.18Perwira mau dijema pare dabu pasukan pe latta 'paulus tamtu tahanan mau elamhim mau pihim mau pamnah eyau awejau renaeh ahtabe mau to arkeifau, efei aren yang perlu amkefahtor fai ama eyau it bei dabu"19pasukan mau etapuldi mimai remah ahtabei m au maruh dijema paremau pihimtandi handwan de ehem we perlu kofaltorfawama eyau?20Ettahnjiu tamturi-tamturi yahudi to arwarfei hibetih pamnah arkihimdi andi mau efei amer ehem ukolaijama paulus arwerau we mahkama agama itto mahkama mau pe irim arpur kerom wifanti ala mautin dari ehem mit. 21Efei yei enewarau ehem ukolaffrari tarok itto ouri efei ye, empat puluh tamturi ye tarok ibe alnenadi par kimbunfandi tarok ibe bersumpah dop mengutuk ribein talni, itto tarok mar arkim bremai dop mar arkihnmuh, ito efei tarok mar arkifum hanehpin tin tarok ibratahri tinto almemadi keputusan mau.22Maruh dabu pasukan mikidi amdabao ahtabei ha yawfot pefaltohnjiu pettahndi mar ukotafri hehrya manen pefaltohnjiu pettahndi mar ukotafri hehrya nanen efei ye ehem to akolafaltorfri wihi tim efei eyau. 23Pare hamoei dabu pasukan nit elamhimri ru perwira pe tthandi 'kotahri dua ratus tamturi prajurit itto pamkiu we kaisarea tarok tujuh puluh tamturi arur kudai ito dua ratus tamturi barbarem lembing ito kira kira jam sembilan pami mau. 24Ratahri ye mameifa keledai tunggan arkendi paulus ha arkejau dengan selamat efei ye wali fandu to Feliks.25Bei it, elarter kaltahrau itto iwalamidi: 26Salam tim to klaudius Lisias efei wali negri mau to Feliks yang mulia. 27Tamtutim ibratapur efei tamturi-tamturi yahudi pare hamo tarok ke amkifum mil eyau tawama aworar rama pasukan mencegah efei arkih paldi efei eyau awofra efei it ha ima warga negara roma.28Amnah arkem mahit, handwa alsan tarok mendakwa haneh pin eyau awolaijema kemahkama agama tarok kit. 29Efei yeiefei eyauwit itto ha didakwa efei wihi-wihi hukum taurat tarok. pe tauhe nar aimafo, yawar faima pit amnah di hukum pi wa per efei di penjarakan. 30Efei eyau to elafaltorfai efei ye rafawauwit almatta parpur kifum mu, efei ye eyau lalareh pawalakkiri arkelait wau ehem paremau efei ye pare pendakwa ibe rafalrofri efei tarok amnah arkelautau wihi mautin arkikendi.31Pare bare tamturi mau armi lalaidi paulus etaje handwan ratafri efei tarok pelalaijiuwit pami aru antipatris. 32Pare emer rut tarok rah parhar renik tamturi-tamturi arur kudai. it paulus erof maruh itto tarok irima rawefot aru markas. 33Par aruwe kaisarea tamturi tam tura lalati kuda mau raffaltorfri kaltah rau mau, efei ye wali negri arwauhndi paulus amnah hei.34Pare hamo emna kaltah rau mautim wali negri mau ihimtanjiu paulus eyem propinsi fainta asal it parei it effradi efei paulus ima yen kilikia.35It elatta; "eyau amnah ahagkiwalar wer rarahi perkara mau efei ye para pendakwa mau irim armi paremau maruh it ihkiri arkefah tandi paulus yene istana herodes.

Chapter 24

1Mimim farfaru di tehor rit elar wer rema imam mdwahei Ananias hamohai tobeh durar, maneifa tamturi tua tua dop tamtih iwatta wihit ahai tertulus. tarok alta jiu wali negri pe aru rafaltohndi dakwaan tarok efe ye paulus. 2Paulus ralamhimdi pe ttajiu tertulis farheh mendakwa dia rat tahnddi; "feliks efei mulia efei amdofe it idim nane anam romi kesejahaan mau dop efei ye ubem andarhaa mau ouri hanari pu kotahri efei ye ibratahri efei idik bangsatin. 3Agmah hei to mamro iwatyam dop aren mihifa aren mihifa eyam mimi rum hamkor maruh hei berterima kasih.4Itto efeiye amnah nar ukkwor ouri parkefei aftap waktu mau eyau awahim pamnah ehem ukolaffridim atap tim efei farum mafui atenmiwa hidin ibrerar idim. 5It iwibun efei idim itto tamtutih erom mahai sampar tamtih ibir ema amefeiri kacau efeye agmah tamturi yahudi aren famdu dwahe to beradap dop efei it ima tamtu tih toko efei sekte tamtu nasarani. 6Itto it ipur amnahndi pe eholdi kekudusan bait Allah ito efei ye idim amkelarbur haneh pim pe amnah menghakimi pi wataje hukum taurat idim mit.7Itto dabu pasukan mit Lisias ema pur parfri dop rafraunedi andufafe ufeye idim mimirimit. 8Parei lalahkiri rara terdakwa armi paltu wema ehem itto ehem beh, aha miwalarwelhaj, hanehpim oromja ehem ukomnah agmak andanduh efei idim aimafo mahri jiuwit. 9Dop efei tamturi-tamturi yahudi lalufri dakwaan mau itto lalatta efei ye wihi mau marmau.10Maruh wali yen fandu mau it elaiffri isyarat pefaltahndi paulus efeye itto bisa iwatta wifanti, maruh paulus etta etay awinbag efei daldu bertahun-tahun hemam mit ehem ukwen hakim efei tamturi mautin pe fei yei mar, re ukwenkofagkundi eyau tawahen nu efei wihi mau ehem mit. 11Ehem rei ukotta efei mar iwau efei dua belas hari di tehor rit eyau ihtap walar werama me yerusalem efei mahawi. 12Dop pei tap efei tamturi arkam kerou mau eyau, to rahmanen tan efei tamtutih pa ririyeha andiandi efei ye iryam ramo roh bait Allah itto ramoroh ramo mau rahafau mahawit. 13Itto tarok mar arkerom arkefeifu afei ehem, itto ahtao ai mafo mau tarok rahtiuwit efei ehem mit.14Efei eyau dabok aweidi efei ehem mit itto eyau awalarfei mimik awarokdi ye, Allah ef nenek moyang idikkit dop talaita di reyabao mau tim itto alla tarok tafoh sektem eyau rieik aubundi wihyettai efei agmah andanduh hei to aren pelter ane hukum taurat dop eter ane kitab para nabi. 15Efei eyau aubim pengharapan efei Allah, itto efei ye tarok ima. itto elar werema ef rak kaki arfar rut agmah tamturi rarper rit efei tamturi-tamturi effyari dop tamturi tamturi ihap ketadi. 16Itto it eyau magmamrom awohar waweldi pe wahenei efei fatwafu, andu hatap efei effyai iwendi ahafuar. Allah dop tamturi.17Itto mameifa tahun hemam mit eyau awalalih par rama me yerusalem efei aworama andawoffri efei bangsaku irkoffri ef persembahan- persembahan. 18It efei ye eyau awafei agnah hei itto maneifa tamturi yahudi aren asia ma myalom mau eyau awaen bait Allah rammrok parei eyau eftap pe mentahirkan tanik kit, tauhe tamturi ararourihei dop itap kenkelarti ariri. 19Tarok kei itto amnah arketuwama mehem patim pa walaijau dakwaan tarok, ito tarok arkelalom andanduh efei eyau.20Itto kuh parrar tamturi-tamturi nane armi paremau armi rafamu-mu kirori efei yei tarok ke alom me efei eyau lalaitawiu mahkama agama. 21 Itto beje efeiye tih-tih wihi mau we auhofriuwit pe eyau awuttyohonri mama en tarok kit itto efeiye wihi mau kebangkitan tamturi-tamturi rarper rit, eyau hamo mau lalaitawiu efei eyam.22Itto Feliks rei em-mah marmau-marmaur efeiye alla rei abao mautin erfar rit wihimau tarok rattiuwit. po wema dabu pasukan mau Lisias paremau, pe eyau to await keputusan hibetih paremau. 23Maruh it elahkiri fwira mau, parketat tan paulus efe ye, itto tahanan papa mamut, itto mare iwalaf atari bohei-bohei mau we raffor altadi.24Parm ei momi mameifa haru mau elar wer rema feliks hamohai tobeh didi ahum mit. dursela ima mahmi yahudi it elahkiri ramhimdi paulus pe, ifaf fradi ibema efeiye kepercayaan me Yesus Kristus. 25Itto pare hamo paulus yen metta efei ye kebenaran mau efagmi tami, pare penghakiman hamo iwamai, Feliks to attetma petta 'iwafon nihpim fin tim kuu ataptim efei hamo effa. hep eyau awalah kiri arkiu kelar himu wehem'.26Efei yei tinto it berharap efei paulus to amu bahai duhjiu itto, ha tawan arkimdi efei arken kettahnjau ima. 27Pare hamo eftap dua tahun Feliks lalaihndi ye, perkius festus dop arko rar fatur yafu tamturi yahudi ha alkihpaldi paulus ha iben iwene tahanan warfimuroh.
Chapter 25

1Pare tou hari mau temai propinsi mau lalaffrof festus aren kaisarea, aru yerusalem. 2Pare mau imam-imam dabari dop tamturi-tamturi yahudi nane iribeh matan nit armi altajema haneh pin pe lalafaltohndi dakwaan fefei ye paulus. 3Haneh pim rei tarok armyardi andanduh anugra pe alohtandi paulus, efei to lalahkidi paulus elarwer rema yerusalem efei tarok aru lalarfei wihi itto ha arpur hufum ala ma en.4Itto Festus efaltorfri efei paulus iben iwene tahanan iwene kaisarea. itto eben ihpebeh. itto ipur ye lalareh pipur alalih par rau paremau. 5Elatta, 'efei yei efya tamturi-tamturi nane berwewenang efei eyam amketau tau hamo hai tobeh anketau eyau pe talafal tori dakwaan hanepin efei iwafei kesalahan nit.6Festus yene itaf henam itto delapan atau sepuluh hari yen yerusalem. parut o ha yawefot iu kaisarea, pare elarmer it it elarfei sidang pengadilan itto elahkiri lalaijema paulus. 7Pare paulus ha ema paremau agmah tamturi yahudi lalattiu ouri armafo efei hanehpin efei itap kerom, mit tarok rafanundi bukti mau. 8Itto Paulus membela taninit ettafri; 'eyau mamih pun ihtap andutih efei ye itto hukum taurat dop tamturi yahudi itto ti wau af bait Allah dop efei ye kaisar.'9Itto Festus rei ye ilaurar faturyafu tamturi yahudi, prattahnjiu paulus prattahndi. 10 Itto elatta Paulus eyau ahtap, awatu wen patin paremau aghofuar pengadilan kaisar paremau eyau to dihakimi, itto efei ehem beh himnah marmaur-marmaur, magtih pum ehem ihap kofei andanduh kejahatan efei tanturi yahudi.11Efei eyau marmaur-marmaur berdslsh dop awafei andanduh kejahatan efei setimpal efei aimafo pa waper eyau ti bawaifan tanik kit pa waper. itto efei ye handwandu tarok anmafo mau efei eyau itto ihap benar, ihap tamtutih iwalat ta iwalaitauwau eyau efei andutih anugra piwawefri tarok pe eyau ta welti banding efei kaisar.12Pare lalafaltor at agmah anggota-anggota pengadilan festis elatta ehem amnah uku ukolattajau kaisar.13Lalaren momi maneifa elarwerema dabu Agripa riye bernike arniye kaisarea efei rat raffrif kunjungan kehormatan efei ye Festus. 14Itto tarok aren mami maneifa, henam mit aren paremau, Festus efaltohn jiu wihi mau we paulus ettahnjiu raja mau, pettahndi patim tamtu tih yen tahanan. it ihpaldi yenik Feliks pare hamoi it iu. 15Itto eyau tawane yerusalem, imam-imam dabari dop tamturi tua-tua aren yahudi lalau rema dakwaan efei tantu mau pe lalarhim pamnah di hukum. 16Eyau awalattafan tarok itto itap poffe idu amhamenit itto tamturi-tamturi arem romai itto arkelagjau tamtu terdakwa it elaf fei ye andutih anugra itto ha lalaijiu pari tamturi-tamturi mau ai mafo rahridi dop lalaihndi kesempatan ha iwafaltofri tani nit efei ai mafo mau.17Parei to tarok arkeffrof, hamo hai tobeh aketau eyau kefrof. fama pare iwamer rit eyau awalar werau mengadakan sidang pengadilan dop elah kiri arkorarama tamturi mau. 18Itto pare, para pendakwa arfar rane aldiparrar tarom mar arkelaurau tuduhan efei ye anduhana marih rahafau efei ye handiwande eyau duga. 19Efei tarok to rahma mentan ihtap trikibun amher efei ibe soal-soal, tarok ke agamai dop efei ye tamturi ahai Yesus itto ha ibe per efei ye paulus elaita to mar maur efei it yen. 20Itto eyau awofahkundi andiwabun affa eyau to hariwalarwerahi, wihi-wihi mauit eyau awalarhitalni handuba ha ipurrau we yerusalem pamnah wihi mau dihakimi paremau.21Itto Paulus tiu lalafaltor erwetiu, pe ha ihimri pamnah ha ipur ene tahanan warfimuroh. Pe iwenanri op wihi mautin kaisar iwafai amkih. efei to eyou rei awuk kiri ratattandi op eyau tawama pawale paljau kepada Kaisar. 22Agripa etta, petahjiu Festus; 'Eyau awametin elupun wafradi tamtumau ihpi beh'. Etta fistus ; "Amer ehem ukof fradi haneh pim."23Pare emer rit elarwerema agri dop bernike efei agnah ahari wunduri dop parehamo tarok rarhit ruang rah makihau wihi, rafau hamo hai tobeh, efei ye dabari-dabari bare tamturi mau dop tamturi-tamturi nane irih beh matan nit aren kota mau, Festus elaifri printah efei paulus arkelai jama. 24Festus elatta "ya dabu agripa efei agmah ami pare mautin hamihai tobeh amti dim mema idim. hari mau tamtu mau ai mafo rahhridi, itto agnah tamturi yahudi, efei iri yaren yerusalem dop iryam patim tarok arwarmi palta wema eyau pe ariri- ar tarok lalatta efei it, nar iwahendim henan.25Itto ahokiuwit efei eyau, efei ha itap andutih, setimpal efei ibe hukuman iwaper, itto efei ha eleyiu lalafaltor yei tye tajiu kaisar, eyau tawamikih pe eparwau ehem ukosahtu di kaisar. 26Itto mar anhi wafeiyu iy yang pasti to awalter pa wepaldi kaisar efeye ehem ito andupihpin eyau menghadapkan hanehpim paretim efei eyam agnah terlebih efei ehem raha agripa pamnah he pare hamo hari walarwerarohi eyau awalalterfam andanduh hei. 27Efei ye ahokiuwit tidak wajar efei amkepal jau tamtu tahanan tim pamkefaltoldi tuduhan-tuduhan eyam amuri uwit terhadap hanepin.
Chapter 26

1Etta agupa pettahndi Paulus ehem elweifu kesempatan efei ukafal torfri wihyala maua ehem mit; Paulus elaihndi, syarat mima hefeindi maruh elahhindi pe esaffudi efei iwalamidi. 2"Itto dabu agripa, eyau awomahndi, bahagia efei hari mau tim eyau-lalaifau efei awalahndi almafo mautim iwama sahtu ahomfuwar wit, efei eyau. 3Itto efei ehem tomnah marmaur-marmaur adat istiadat dop wihimau tamturi yahudi itto eyu auhum wehem mit pamnah ehem ukoffrau eyeiwit itto sabar.4Agmah tamturi, yahudi ibram mah ala mau ohaweme farheh wemuk kyehai, ito farhei eyau awohelmiwe mamaen bangsa aren Yerusalem. 5Aren henam tarok reirar rau eyau efei tarok maltalmi iwatarun tarok arkerom parkofri kesaksian mit efei eyau tawohanei ef tamturi farisi itto mashasb it fafe iben yen agama idik kit.6Dop efei ahtap eyau awalarwerau pengadilan itto andupihpin peyau awne mari iribema janji mau ibe duffri Allah efeiye nenek moyang idik kit. 7Itto tente mari efei kedua belas suku idik kit. efei tim, tarok whitu, pami anarfei ibada mau amai tiu efya, itto efei pengharapan mau, yendi dabuu agupa pe eyau ai mafo lalahinyau tamturi-tamturi Yahudi. 8Ahandefei eyam hari midit dabarim amarorei efei Allah iwahim aotarar tamturi tatper rit?9Andiwabun mafa efei eyau yaben awofar hepe efei eyau harus bertindak pa wafah tandi ahai Yesus yen Nasaret. 10Wihimau tibaufei paremau Yerusalem, eyau tihap pe worarhir re ouri tamturi Kudus, aren penjara warefi nurah, parei eyau awolalom kuasa to dari imam-imama dabari, efei eyau ma dabuk aweidi efei tarok dihukum parkerper. 11Ramoroh-ramo-ramo ibadat eyau tap menyiksa tarok, ihtap wakaki ryawawu efei aerki ulpaldi iman mit itto kirori enelniwe eyau awoh karoreu parar tarok op ke kota-kota Fantarai.Paulus menceritakan pertobatan dan panggilannya12Itto ibem andwaru, efihpin pare hamo eyau dop hak mau aifau ema dari imam-imam dabari mau aren alah rifo parkiu Damsyik, 13Aren twiri to dabo agripa itto wahitu mama en eyau ahokkiu mamaen alamiau fanduru itto ibe iuru ihtap paf affro erarerawit epor ruhi yen awangngit urui ibunem ehai dop bohe-bohe mau idim maffrof fauwit. 14Idim agmah marmor ruhi wamafo bei awoffraje arai ettafai, emeftin dit mowihi Ibrani; 'Saulus - Saulus ahandefewa ehem arohtanau eyau? koroh tan ehem am ukufi kegala rangsang.'15Efei eyau auhintan jiu herha ehem, Tuhan? Elatta Tuhan; eyau rei Yesus rei orohtandi. 16Efei ahtap, ukukiyaha dop kukkikutuh eyau tanikafamu mu tanikit, pehem amnah aweitwehen ehem ukwen af pela yandop saksi efei ye agmah andanduh efei ehem ahamiu porom dari eyau. Dop efeye handwan de eyau awofamu mwiuit ehem mit tafum. 17Eya tamnah awahukparru ehem dari fantara tim dop dari fantara-fantara rih. Pe eyau amnah awah par wehem pefei tarok. 18Itto ukufuri tarok harimalna pamnah tarok arkeh rarurpar pare alamoi parkema fandurui dop efei kuasa iblis dop pe Allah pamnah tarok efeo imam tarok piwaf eyau meperoleh pengampunan dosa pamnah amkerom rih efe handwande yang di tentukan nit efei tamturi-tamturi rye kuduskan.19It efei ye dabut agripa efei penglihatan nit itto yen sorga mau tauhe pefei eyau teima tidak taat. 20Efei farhe-farhei eyau mulai awatorof wifanti mautim efei ye tamturi-tamturi Yahudi aren Damsyik, tin Yerusalem dop agnah aren tanah Yudea, dop efei ye fantara-fantara rih pe tarok amnah iwatampenri pe arkernrareh oar kejama Allah pe arkekeffrondi andarha-andarhaa efei etadi pertobatan mau. 21Efei ihpiman tamturi-tamturi Yahudi raparurau eyau awame Bait Allah pe ragfar arpur kifum mau.22Efei ye pertolongan Allah eyau tawohane op ahtin hep awaufri kesaksian tamturi-tamturi manan nit-dop tamturi-tamturi winduri efei handwan de awotaffri ito tauhe ri efei farhehei dibe awotaffri efei ye para nabi dop efei Musa. 23Itto efei Mesias to erfar ai mafo dop efei it rei farhehei, rei ikky efarpar efei tamturi rarperrit dop efei itto iwalattafryau fanduru efei fantara tim dop efei ye fantara-fantara rih.(Paulus Berusaha Meyakinkan Agripa)24Efeiye Paulus elafaltorfri agnah hei ito arkerfar aimafo mau dop andarhaai. Pe elattofri Festus efei arai wundu; "Ehem poram ifumu Paulus andanduh omah hit ouri an defei wehen poram ifumu." 25Pe feyei Paulus elatta; "Eyau tihap poram afum mau, Festus rei mulia eyau awatafam kebenaran efei fanggomu etawemal itap panhafeidi. 26Raja ti be mah efeye agnah wihimau efei yei eyau beren i a wattafanmu marmarah pa wottafanmiu eyau dabuk awidi efei ye mar arken andanduh efei agnahei efe iriye ihtap kefftai efeiye wihi mautim mar iwabum paremau aren mit.27Mar mau ehem dabu agripa efei para nabi? eyau tawom mah efei ehem marmau tirim mukubulmi tarok." 28Elatta agripa; "Enenwe mamagmis hei ehen yakim eyau teima awayen tamputin Kristen"29Etta Paulus; " eyau awau wafei mahawe efeye Allah pamnah tinhe ito henam-henam mit itto itap ehembeh efeyei agnah tamturi rah irima arketa mama paremau tim, dop iriye triryakibundi wifanti mau efei amnah hamo haitobei iwaf eyau itto efei belunggu-belunggu mau.30Maruh ikkyeha, dabu mau dop wali negri mau itto bernike dop agmah tamturi aryam mit hamo haitobeh tarok. 31Itto tarok rahsarohpar tarok ratta tamtu tih dop iri ruh, "Tamtu mau ihap afei andanduh efei ye aimafo iwaper efei aimafo iweme penajarai." 32Elatta agripa petahnjiu Festus; "Tamtu tim efe yei ha ibe rahpaldi efei ha itap eiti banding kepada Kaisar."
Chapter 27

Paulus wauh rauh eoh pe iwauh fadutih arjah-ahita romah 1Wih ih-wih ih ragfatane pe iuh hibetih idik to tah saroh par. waruh rauh taoh taweh. haliah Paulus durar re tahanan tanturi manifah irih to duh jiuh Yulyanus bareh tanturi Roma ahaitoma arhim resinen kaisar. 2Idim ma e iuh waruh - dwaheh3Ibe emen rit idim ambawami Sidon. Paulus ta andefeit efjah terhadap Yulius ito isin nit arih di iwauh pe iwaromri ibe bahei tarak agmnah maruh he ahanandwah be arkerom mit pe arketa maruh arkehdi.4Pare nautaheh idim tarok mafrof maruh pelajaran maruh marah ito ejaoh pe efeidi wauh atau kapal tin erof maruk am miuh pe ehah Siprus dop pareita efjah wauh- wauh atau kapal-kapal bisa arkeha pare nau karna pare ito maroh hagtap dop ejaftan pare mauh.5Maruh he idim tarok malah di wauh wit marholdi lautan berhadapan dengan kilikiah dop fandutih ahaita pamfiliah maruh he idim tarok tiba di Mira dop negeri Likia.6Pare it to perwira tin erom kapal it tih Aleksandria ima iwauh berlayar imah iwauh Italia, maruh he egta fidim tarok kihpaldi einik ejam tarok wag wit kemar fafal neh amah eiauh wauh tin atau pindah ke kapal yang satunya.7Munih ourih henan mit idik tarok taneh matitin dop pe susah idik tarok payah maruh tarok tautamah paretih anjah ketatih Knidus dop maroitomah ihur han-hanah. Maruh idim tarok ighap kiuh maruh kejurusan pare mauh idim ampur kiuh it idim tarok mah nanon rifuh se maruh idim tarok berlayar idim tarok ambuh bagian selatan tulan kreta rarholdi wauharah Salmone dop pe bisa tarok terlindung dari marah tin.8Maruh idim bema tarok dengan susah payah wauh rauh idim amjoh marholdi wanharoh wanafoh nanhu mauh maruh idim am mih tibah disuatu tempat ibe ahaito pelabuhan indah ihap en arja kota Lasea.9Hari manta ihap en arja hari raja pendamaian orang-orang Yahudi ibe ditahan idik ta waktu ito ourih ibe ditahan idik tarok dop sekarang ihap pe ibe waktui untuk tarok berlayar lagi amgan faturi afuh senang atau aman maruh he Paulus difri wifanti tibuh irig bemah tarok.10Rafurik-rafurik rih menurut ejau be fanggomu h adalah sangat berbahagia idik bema tarok wauh rauh taoh tau maruh idik bema tararok taromdi ibe kerugian wunduit ihap pafeh tarok muatan nit dop pe idik be kapal it tetapi idik tarok be jiwa tin itape hilang atau iwaftap einik.11Iribe perwiratin ito fatnafuit wunduhdi ibe juru muditin dop ibe kapten nit dop kapal dari pada wihi-wihi Paulus ienegtai !12iri be pelabuhan pare manta hana nah kapal-kapal nare arkeha ken efjah dop pare mau timah hapreh maruh awak kapal mautin elagrah par wauh rauh to eoh ihpaldi jeinik pelabuhan mauh ibema tarok iri be mauto berusaha sampai di Feniks dop arkiken pare mauh selama fanduito jen kum-kum dop hap reh mauh Feniks ito pelabuhan arin kreta dop menghadap barat daya dop barat laut.(Badai di laut)13Hamoh mauto maroitima ejam emah selatan tetapi erofito mag-magnih lemah lembut maruh he awak kapal atau wauh ragfar eh tarok arpur kelahpar wauh rauh arkeoh pe arkiuh maruh he rah kararer iribe saur rit maruh wauh rauh arjoh pe aruh menjudu rih wan-wanafoh atau tantai nanhiu Kreta.(Kapal terkandas)14Ihap pafenam maroh ito ihur araram maroh ito ejam emah hemih taruh sedangkan epor warhe ripi it termasuk badai.15Maroh baltamah ito igfih kapal atau wauh rifuh nare tarok arkelah par-parkiuh nar eh arkefeidi bareh maroh mautin maruh he ragtiuh tarok menyerah saja tarok eh matari tanadihe kapal atau wauh tin emjaldit maroh ehdit iuh.16Tarok tauh tarom paretih efjah ma pe ten dop tarok tarhaldi hemiwan selatan nanhuh ahaito Kauda dop ito naraeh maruh ibema aren pe alam kapal it ibe sekoci kapal it idik bemah.17Sesudah sekoci tin arjarit eha arbun iuk kapal it afoh kapal ito sendiri diperkuat dengan waruh he arfauh pe ehaf fag fafeh kapal atau wauh mauh atari egnah hamatop pe hilagroh ahah wanafoh Sirtis juga dangkal dop wauh rauh ito ragrokneh maruh he wauh atau kapal etadihe marohjen nehonhindi pe jenin weheh.18Maroita ibema jene jaoh maruh sehingga hari ibe emer rit hepe andanduh hep radih arbun iuh kapal atau wauh afoh maruh arjiuh matih.19Haritin iber remer rit awak-awak kapal atau waguh it ibe perkakas imah aljiuh matih dop dengan mi mirih iribemah sendiri.20Iri bema aren muniourih ihap keromdi afroh dop betan dop maroh ibema jenerof efih pin maruh jenefarom mah maruh idim harapan nit eftap jeinik untuk idik bemah tarok untuk selamat.21Hamoh aren henam manusia-manusia tin to ihap kinbremah maruh Paulus ametar riuh pe itujen ma maen iri bemah tarok maruh egtafri rarfirih-rarfirih jambema tarok ibe tiri riun abun ah wifanti awagtafamit naneh wauh rauh taoh dari Kreta tarok ihap pe mengalami anduh ehaf sananarih dop kerugian tin.22Maruh eglatafrih ejau airihim am tarok faturim afuh ito kigfuneh pe nareh reitih rafuk nar iwaper idik tarok ito hanya idik bema kapal atau wauh ito beh.23Sebab, ahtap panih malaikat dari Allah, yang ge ejauh dabuk awotat dimah ito Allah ibemah erom mauh.24Malaikat ito egtafripur reh atarim agnantap Paulus sebab ehem to ukota jamah kaisar dop pe kebaikan fatum afuk Allah ubemah dop jambemah tarok yang berlayar dengan mu akan slamat karena ehem sudah. 25Maruh elagtafrih rarfi rarfirih hendaklah saudara fatum afuh ito wunduh sebab ejauto pare ajak kepada Allah dop agmanah hei terjadi seperti wihih ibema egtafauh.26Idik tarok aworam dahep tagraha wauafoh nanhu.27Fanduh panih yang keempat belas idinto sedang ameneh terapung di matih adawarih afoh di Adria ef pani ma maen awak kapal ito emnahdi kapal ito iuh jenenah ragruk dengan fa fawar atau daratan.28Dop tarok arbun ihik waruh ito arjahdi dop fatik untuk mengukur ibe karuniai lautan nit ternyata pareito harmah atau dalam hampir empat puluh meter ihap pafhenam ukur elaweriuk maruh he alom laut pareito harmoh pareita hampir tiga puluh meter.29Iri tarok ata riegnah hamatop kapal atau wauh tin hamatop kandas fatjafah atau fatan dareh afok jadi tarok rahpar rar empat buah sauh dari bagian apadewar kapal atau wag uh.30Ari rih hagtap he para awak kapal ito arpur kemuah di aharir dari kapal mauh maruh he rahpaldi sekoci ranuh dop arpur kefai seolah-olah arpur kelah paldi sauh dari kapal matawar.31Paulus egtanjiuh perwira tin, dop ibe bareh tamturi tin atau ibe prajurit-prajurit it dop irje aren kapal atau wauh afoih ibemah awak kapal atau wauh tin ihap keu kapal afok dop pe ihap hen kapal afoi dop nare selamat.32Bareh tamturi e ito ragsagfwam maruh he arbunihi pe erof eter idik waruh sekoci mauh ito emjae dit.33Hari mauto fanduh ito ihap amer Paulus menganjurkan iribema tarok agmnah kikenah kamkina bremah Paulus egtafiriuh daldupe munih tin iwefeh empat belas hari henam mit rarfirih agmnah iri bema alnenadi-alnenadi maruh dop ibun hananah dop ihap kin bremah alnih hei.34Elagtafriuh kiu brema magnik tin efjah ejam tarok agmnah he jambena tarok amkeah bri rim alar werauh dop rafumri agmnah hei dop irimah akan selamat dop nare kurang iribe andanduh wei.35Egtafripare Paulus maruh dit homei maruh mengucap syukur dop terima kasih kepada Tuhan iribe aharifuar dop itu jenrih ma-maen tarok agmnah manuh he jenefei ri waheh homeh mautin maruh arin.36Maruh iribemah tarok woreu it aritihi-aritihi arit eha dop arn beremah rafauh pare aetih dop irimah irin bremah mau tin.37Tarok agmnah amene kapal afoh ito dua ratus tujuh puluh enam orang.38Beramai tarok arin pe malih ito ejagdine tarok agmnah maruh iribemah tarok arpur kirjauh iribe andanduh hei yang e gandum kirjauh matih dop kapal it bisa iwahonhiuh dop iwaf pa pamamuh.39Afroh ta amitu ragmah awak kapal atau wauh aghiuh eromdi fafawar maruh he irito ihap kemnah daratan it jenifah aharih iuh teluk tih dop ibe wanafoh it mah dop iribe masut arpur kitjahoh kapal it kalau bisa iwarom pare maute efjah pe iweitia hoh pare mauh.40Maruh waruh-waruh ta sauh alter ne dop sauh-sauh mauto rahpar rar pe ragtagroh ne matiroh maruh iri tarok rahpaldi waruh mauh yang ge ragfoifiuh fahai-fahaih mauto tarok alnadine wauh raih ibe bagian matawar kapal atau wauh mauh pe marah iwahdi pe kapal ito iwarof pe iwauh wanafoh.41Kapal ito ematet jene magnafoh pe eh hahuhtan wane pe emdarer ibe matawar maruh kandas dop ihap aroreuh magnih dop ibe apadewar rit ima emdarer ne nafoh be igfineh mauh.42Ibe bare tamturih-tamturih aren kapal mau ito iri ta arpur kitut ne tahanan-tahanan irmah atariegnah hamatop rih to arkih dih ketjahah pe arkehar babur keharir.43Tetapi perwira tin ibe em nah wihitin dop ito ibe mau iuk menyelamatkan Paulus pe egtafaih, manusia ourih tin reje iwafei am mata am nah kihdi agmnah kitjahoh wanafoh atau pantai.44Irje nanerih iri beroh armih rartal pulne papo papoh dop kapal tanirifuh yang emdarer ne arur rahdih papoh tiptibuh-tiptibuh.

Chapter 28Paulus di Malta

1Pare idim amhehai ihtap an hafei idim amene wamafoi dohep idim mamnah. paaare idi maghiktan neha ito-mamhu malta. 2Penduduk namhu mau hari effyari ataryehidim. tarok rattran yafu pe wihyau ridim idim agmah amtar yiu itto mroufit mulai yanihi pe paremau ehafsahabre.3Pare hamo Paulus yenefau-ai raoi pe ipur abum ymau yafu fywafou bei matutin ebroh par yafu mahna efeidi pe-ebrohpar pe yator mima. 4Pare tamturi-tamturi mau haryiudi matu mau eyator Paulus mimai, pe tarok ratta tih iwatahn jau tih. tamtutin ima etatut tau-tamturi itto hag efeiye luput efei mati, hag ihtap di biarkan iwahen iwaf dew keadilan.5Pare Paulus mimai yoheu matu mau erok kihyiu yafu ro pe ihtap am-nahdi anoror. 6Itto tarok ragfarher iwagba-atau iwaper pe iwaroh parema-u. itto parei henam palmemadit tarok hariyemiu diwe hag ihap anhafeidi pe tarok ragfarhep itto tamtu tih dewa.7Ihtap paf arya paremau arem wane milik gubernur namhu mau, gubernur mau ahai Publius hag mima dur-idim dop brema dur fidim dengan ramah henam mit muni tou. 8Parei taman nit Publius ihuleyeme to andefeidi dop disentri to Paulus ihir riu. ramoroh hag efei mahawi peroktan mima pyedijiu maruk hag efei yeha. 9Pare hamo wihi mau lalar werema tamturi-mafalmi andefeirit rih tarem namhu mau pe tarok irima rahafeha. 10Tarok sangat dabari ratot tidim dop ham midim bertolak kit tarok ratahhri agnah andanduh efei idim am kor rit. (Paulus tiba di Roma)11Pare madu touwit idim makkaki paremau idim mati wautih dari Aleksandria ito henam mit parei ef habre pe am hameme nanhu mau. wau mau to arfei lambang diskuri. 12Idim amho ameme sirakusa pe amenwe pare mau momi tou henam mit.13Parei to idim amtamen wan waneh maruh idim ambu regiun. parei to maro it ehema selatan pe larmerrit idim amheha Putioli. 14Pare mau idim amromri efei anggota-anggota jemaat dop yatwarrit undangan idim tarok amkemei mimim faru ukodaime ru henam mit amkehel niwe tarok hamo hai tobeh. parito idim malar weriu we. 15Rarfi-rarfiri mau arene raffri dim efei wihi ihwal idim dop tarok parmi palom midim ambu we forum Apius dop Tres taberne. pare Paulus aghiuri tarok hag mengucap syukur efei Allah pam nah biru iwama fatwafu.16Parei idim malar werema Roma Paulus idim mah paldi yen ibema ramo ehendiwe tamtutih prajurit yenedagmidi. Pembicaraan dengan orang yahudi di Roma 17Muni touwit pare Paulus elamhimri tamturi. tamturi-tamturi arfei matai to bangsa yahudi parei tarok rafau, paulus elattafri. rarfi-rarfiri efei eyau nar iwagpen mau kesalahan efei bangsa idik kit efei terhadap adat-istiadat nenek moyang idikkit ito amnah arketapur rai Yerusalem parkefiryau tamturi-tamturi Roma. 18Parei eyau hariwah yau pe tarok arpur kihparrau eyau pe mar arkerom andanduh kesalahan mau setimpal efei ai mafo awe taper.19Efei tamturi-tamturi yahudi menentangnya karna itu terpaksalah eyau awalei eau banding efei kaisar. Itto ihtappaffe eyau mengadukan bangsa eyau wit. 20Andu hapihpin eyau awuhinri pamnah eyau tahak kiwawan pe awalat tafa mau eyam, efei yei to pengharapan mau israel lit eyau waru arkefai wau dop di belunggu.21Effei yei tarok alkelat tafam; idim tauhe nar amkerom kaltahrau-kaltahrau dari Yudea efei ehem tim mar tamtutih dari rafun-rafumrit idim tamit amna faltor fan andanduh hananaraik mengenai ehem. 22Efei idim ma ampur tririmkibum efei ehem andiwau wafa pikiran ehenmit efei tentang mashap itto idim mam-mah itto dimana-mana amkerom perlawanan.23Pare tarok rafatta hari hai tobeh, efei paulus. Pe hari mau rafaltor rit itto altar yema tarok kit jumlah ouri armi paremau tumpangan nit hag ye nelafaltorfri dop yen doffri kesaksian efeiye tarok tentang kerjaan Allah dop berdasarkan ai mafo Musa dop kaltagrau efei nabi hag eharwer pe meyakinkan ef wifanti mau efei tarok tentang Yesus. Wihi mau erof maruh dari aralamo op eh maldu. 24Aren ne iryalom mit diyakinkan efei wifanti mauit. Aren irye ihap percayai.25Parrei raffrih pertemuan mauti itto tauhe aren kesesuaian efeiye tarok itto paulusu yemelattafri wifanti tihro. Etadi firman mau ettafrit Roh Kudus efei ye nenek moyang idikkit efei perentaraan nabi yesaya, 26Ketar yau bangsatin pam kettafri eyam amnah ankeffra dop amkeffra mamum nar amkemnah, eyam amnah hari miwau, dop harimiwau mamum nar menanggap.27Efei faturyafu bangsatim telah menebal dan triri rauwit mafo amkeffra dop harimalmai emamei pefohtan pam-nah mar tarok hawiwau efei ahamalmai dop iwaffradi efei tirafimu dop mengerti dengan hatinya. Pare iwarih par rit itto eyau mimik habre awanamri pe tarok arkehafaha.28Efei yei to eyam amnah amkemnah iwaf keslamatan ito dari Allah tin egtafri efei bangsa-bangsa ah dop tarok amnah triryar kibundi. 29Dop parei paulus elttafriu eftin keffrofau tamturi tamturi yahudi dop ouri perbedaan paham efei tarok.Paulus membritakan kerajaan Allah di roma30Parei Paulus yen dua tahun it yen ramoh mau di sewa iben mih pibeh hag menerima agnah tamturi manmarmi palta jema. 31Dengan terus terang dan tanpa rintangan andanduh hag elafattohndi kerajaan Allah dop mengejar efeiye Tuhan Yesus Kristus.

Romans

Chapter 1

Surat Paulus kepada jemaat di Roma

1Ito Paulus hamba Kristus Yesus ibe imhimdi pyem rasul dop dikuduskan pamnah iwetarofdi Amjil Allah. 2Wifanti mau ibe faltohndi farhehei efei ye perantaraan. nabi-nabi mau erene kaltah rau- kaltah rau suci 3Efei natum nit to iwarofatadi tani malna arabundi itto keturunan Daud4Dop iwatadi Roh kekudusan nit ibefanunri efei kebangkitang mau it effe tamturi rarperrit efei hag. Ito Allah be reinaeh rei berkuasa, Yesus kristus Tuhan idikkit. 5Ii efei ye perantaraan mau ibldim amrom kasih karunia dop jabatan rasul pamnah iworri dim mau agnah fantara pamnah tarok percaya dop dabari arketotdi ahai.6Iyam temma amkirhir rau kesadaimerar tarok eyam nane imhimmam panene milik Kristus7Efei eyam amnahhei nane amene Romai it ibe ateham Allah, ibe imhim mam dop iwefe yam ef tamturi-tamturi kudus. kasih karunia iwarof fatam eyam dop damai sejahtra ito Allah i aman idikkit dop dari Tuhan Yesus Kristus

Paulus Ingin Keromci
8farheihei-farheh eyau mengucap syukur efei Allah eyau efei Yesus Kristus iwaf eyam ammah itto ibe rata rarorei par iniri mau efei iman mau fandu dalduh.9Efei Allah rei ehem layani efei fatum mafu dalduh pe uklilen diwe pemberitaan injil matun nit ito yendiwe saksi ibei dop doaku eyau fonggomo alife yam eyam 10Eyau aufei mahawi ukommah ha efei kehendak Allah eyau to iwawafondi piwalaifai kesempatan efei awa marommam.11efei eyau arpiir waroman eyam efei aworfan karunia Rohani efei eyam pe talnim briri iwaman eyam12Iito amnah eyau awene awahenam we yam pawatam terhibur efei iman idikit hamohai tobeh baik efei iman ehem mit dop iman eyauit13Rarfi-rarfiri eyau mau pamnah efei eyau tawenma hep awama romam efei yetin, te you, to terhalang-pawanam mamaen pe eyau awoworomdi jafut itto aren mamaen fantara ihtapaf yahudi iri rih14E yau aferi yefya efei tamturi yunani dop it efei ye tamturi ihtap paf yonani itto efei tamturi terpelajar itto efei tamturi ihap terpelajar15Iito iwa fihpin eyau arpur wau efei membritakan injil. efei ye eyam dop iri reinikkweh aren Roma
Injil Itu Kekuatan allah

16Efei eyau yabema keyakinan mau kokoh erene injil, efei injil mau itto kekuatan Allah mau we menyelamatkan amnah tamturi nane percayai. farhe-farhehei tamturi-tamturi yahudi ito mefeiye tamturi yunani 17Iito arene marmau kebenaran Allah itto parhehei dari iman dop memimpin efeiye iman itto aren ibelter: "tamturi arkehaken ef yarit otto u koha kwen efel iman."
Hukuman Allah Atas Kefasikan Dan Kelaliman Manusia
18Efei murka Allah ibefanunan dari surga yatwar amnah kefasikan dop kelaliman tamturi irye menindas kebenaran dop pe kelaliman 19Efei handwade amrom tarok manmah hit efei Allah nyata efei tarok efei Allah ibe ettafan e yam tarok.20Efei handwande ihap nampak kit itto dari padanyai to kekuatan mau yang kekal. dop keilahian-nya pamnah nampak pikiran efei iban dar haai far hei fandultin efei it pamnah tarok mar arkerom berdalih. 21Efei yei to tarok arkelraldi Allah, pe tarok mar memuliakan naneh pim iwafe Allah pamnah mengucap syukur kepadanya itto pikiran tarok kit iwaf sia-sia dop fatur yaitu tarok kit bodoh piwef alamo.22Tarok lalarfeit seolah-olah tarok penuh hikmat pefei ri tarok menjadi bodoh.23Tarok menggantikan kemuliaam Allah yang ihap fanai to efei arife mau we mirip efei ye manusia irije fana. mani-mani andanduh natu arye eirit fau dop andanduh matu rarariraubei24Efei yei to Allah duffri tarok efei ye walimhim mar fatur yafu tarok pamnah keemaran talmi Tarok25Iito tarok alkelaur kebenaran Allah pefei dusta dop memuja dop menyembah andu hananarihei pe panggomu iwaftabje pencipta mau we dmnah di puji henam fattarurit A-min26Efei yei to Allah elaufri tarok efei ye hawa nafsu am mah arkefeiit Itto ahurihar-ahurihar tarok kit mengganti persetubuhan mau we wajar dop irye ihap wajar.27Iwauwafihpin efe ahurihar tamturi arkihpar rar kelmik persetubuhan yang wajar efei ahuri har tarok pe iwena harbabi arkene berahi tarok tamtutih pe iri rihma parrei tarok arwarfei kemesuman. tamturi-tamturi dengan tamturi tamturi dop itoma tarok alqme arenri iri bema tarok pe weyan nit to setimpal efei kesesatan tarok28dop efei tarok mare merasa perlu itto mengakui Allah piwoffe tarok efei ye pikiran-pikiran nane terkutuk parei tarok larasfei handwan dihap pantasit29Egmok efei andanduh kelaliman kiroriek kakkyau keserakahan dop kebusukan penuh efei dengki ratatuttaubei rafarqm mau bei dop tipu muslihat dop kefasikan30Tarok arene pengumpat pemfitnah, ramamil medi Allah itto kejahatan lhab taat tamw ahari.31Ihtap berakal. ihtap setia ihtap atahar yawau intap paste belas kasihan32Efei yei to tarok ibramnah tumtutan-tuntutan hukum Allah itto efei ye tamturi nane arkelar fei hal-hal iwafihpim itto dihukum piwaper tarok imittap paffe parkelarfei iri bema itto tarok irima dabari radi efei tarok nane arke lar fei it

Chapter 2

Hukuman Allah Atas Semua Orang

1Iito efei ye tamtu hei harei ima ehem rei menghakimi tamturi rih ehem ubem ehembeh marre bebas efei an dohafauit itto aren ne menghakimi tamturi rih ehem menghakimi tanin ehemmit itto ehem menghakimi tamturi rih itto arfei wihi-wihi mau sama. 2itto idik tamnah efei hukuman Allah itto erof secara jujur efei tarok nane lalarfei efihpin.3Depohem ef tamtu to ehem rei menghakimi tarok na narfei etih pim itto efei ehem beh olarfei erweriu yena ehem ofarhepe eyau amnah luput efei hukumam Allah.4Andwaruta ehem ogfar hep pai mamuh kekayaan kemurahanmit, dop kesabaranmit dop kelapangan fatwafu tauha ehem om mah efei maksut kemurahan Allah ha neh pim rei iweltwau ehem efei iwapenmu5Iito abe dabu fafei pe fatwafult yendit tannyeftih efei iwappandi, ehem wenubun murka efei tanim ehem mit, pare hamo faima murka dop hukuman Allah yang adil itto ibe fanun nidik6Hag amnas iweidi weyam efei tamturi Ratta eyewau am dra hafauit,7Iito iwaha ene efei ye tarok areneito reinikweh prafeof al taditarfei ef ya pe raharweldi kemulyaan, dop kehormatan dop mar re iwaroh talmi.8Efei murka dop geram efei ye tarok nane raharwerau kepentikan iri bema itto ehap Dabari ketot di efei kebenaran. itto dabari Ratotdi efei kelaliman. 9Penderitaan dop kesesakan mau erok etar yihi agnah tamturi nane arhanel. ari nane rahafau ibro far hehei tamtur yahudi dop pe tamturi yonani.10Iito efei kemuliaan, kehormatan dop damai sejahtera itto ibe agmah tamturi nane rahafau eff yarit farhehei tamturi yahudi dop pe tamturi yunani 11Iito Allah ihap pandang banu 12Efei agmah tamturi nane berdosal mar arkerom hukum Taurat iito iwarohtalnye irye tampa hukum taurat dop agmah tamturi nane berdosai arene hukum taurat it amnah dihakimi efei hukum Taurat13Efei yei ihpir ya tamturi dihadapan Allah efei tamturi nane raffrofaltadi hukum Taurat itto amnah dibenarkan14Iito efei ye fantara-fantara rih nane ihap ketar pur hukum taurat efei dorongan talni iri bema pandar kefela pam nah dituntut hukum taurat itto effei ye tarok ihap memiliki hukum taurat tarok arkendi hukum taurat iwaf talmi tarok iri beh.15Efei yei to tarok arke fanunri efei isi hukum taurat mau atto ibelter ane faturim matu tarok dop suara hati tarok amkerari bersaksi dop pikiran tarokkit saling menuduh dop saling membela. 16Wihi mau am nah arke ma rar par pare hemo hamfen ha Allah, iwarof atadi injil mau we ibe faltor fam am nah menghakimi pam nah andanduhei aren arur ra nanip nei arenri fatir yafu tamturi efei Yesus Kristus.

Hukum Taurat Dan Sunat Tidak Menyelamatkan Orang Yahudi
17Iito efei eyam amkelaldet talnimit tamturi yahudi dop amkeraftandi efei hukum taurat, bermega arend Allah. 18Dop mamnah efei kehendaknya dop efei to diajar arene hukum taurat pamnah ukom mah yen ito effya olop yenfa itu tauhe. 19Iito yakin efei ehen reye ukhworarau tamturi hari malna egbakkit pe fando ru iwairi tarok arene pare allamol 20pendidik tamturi bodoh dop ukolafaltorfri tamturi nane ihap paf tamturi baraf efei arene hukum taurat pe ehem memiliki kegenapan andanduh kepandean dop kebenaran.21Iito andiwabun nafa ehem rei mengajar tamturi rih handuba ehem mengajar tanin ehembeh ehem rei afaltorfidim mar idim amkirkir panwana handefei ja ehem sendiri ihap kur hie fan wana?22Ehem rei otta "mar bersini handuba ehem beh brsinah? ehem jijik efei amnah berhala. ahandefei ehem sendiri merampok ramo berhala?23Ehem bermegah efei hukum taurat handefeija ehem beh or mamilmedi Allah dop oholdi hukum taurat mau?24Ii efei ye ibelter: "Itto iwaffe eyam rei ahai Allah dihojat diantara fabtara-fantara rih.25Sunat nit mar mau yen gunanya efei ehem menaati menaati hukum taurat mau itto efei ehem ukoholdi hukum taurat itto sunat ehem mit itto tauhe ibe gunanya. 26Iito efei tamturi nane ihap bersunat pe hari we nauriwe tuntutan-tuntutan hukum taurat tauha hag rafar hep ima efei tamturi nane ibe sunat. iito iri ye melakukan hukum taurat pamnah27Efei iwau afihpin pefei tamturi nane ihap bersunat pe iri lalarfei hukum taurat pamnah mehakimi eyam ito yambema hukum ralterrit dop sunat itto nane rarholdi hukum taurat28Iito ir yaldettri yahudi ihtap paf tamturi lahirya yahudi. dop irye aldettri sunat piwafe sunat irya melangsungkan secara lahiriah. 29Efei ye tamturi yahudit sejati itto hanehpin rei ye ihap ahafwama keyahudiannya pamnah sunat itto arene faturum mafut secara rohani ihtapaf secara harufiah itto pujian mau iwaf iwa mai ihta paf dari tamturi itto dari Allah.

Chapter 3

Kelebihan Orang Yahudi Dan Kesetiaan Allah

1Efei iwafih pin handwande kelebihan tamturi yahudi pe andam kefeia sunat? 2Qiri hari pe arene andanduh wihi parhe-hei: itto efei ye tarokke. dipercayakan firman Allah.3Iito andiwabunnafa efei diantara tarok ari rih ihtap setia karommah ketidak kesetiaanmu pe membatalkan kesetiaan Allah? 4Sekali-kali tauhe! sebaliknya Allah rei ye marmau dop agmat tamturi wali hrambun mau efei ye ibekter pamnah ehem ternyata marmau arene amnah. firman mau ehemit pe menang efei ehem dihakimi"5Iito efei ketidak marmaurit idik mimiri tatopdi kebenaran Allah handwande agnah idik talatta? itu nar adillah Allah eyau awa latta efei ye tamturi hag efanun idik ebe murkai?6Sekali-sekali tauhe andei katai iwafih pin pandiw bun mafa pe Allah iwarom pe menghakimi fandutin?7Iito efei kebenara Allah efei dusta ibei semakin melimpa efei kemuliaani ahan de feija eyau masih dihakimi efei tamturi berdosa? 8Mar maura ihap benar finaan tamturi nane lalatta efei idik tatai kefroffalma pidik talafe ye ibro, pamnah eyefari iwabut torah efei amnah hei. "tamturi harifutum daldu selayaknya arkerom hukuman

Semua Manusia Adalah Orang Berdosa
9Iito andiwabun mafa? aruna adikit-idik bema andanduh ito efei ye tamturi rih? amnah hei tauhe efei ye afoh hei ebe idim tuduh efei tamturi yahudi maupun tamturi tamturi yunani efei ye tarok agnah aren dibawa kuasa dosa.10It efei ibelter rih arenei ihap rih effyari tamtih pun ima tauhe11Paitau he tamtutih he iwahar weldi Allah 12Agnah tamturit tan nyehaftih tarok agnah ihap berguna itto tauhe rei efe effyai. tamtutihpun tauhe13Bralmifu tarok kit efei kubur aghiwenaha, amari tagro tarokkit randarrar rewau hindiri wari tarokkit ehaf fatam mit 14Walifimu tarokit eyadine efei sumpah serapa15Eiri tarokkit eirirare efei arketar pir rar talni darah 16Ermor etarbur pe kebinasaan tarokhit rei nik alamau tarok17Dop alah damai itoma ihtap tarok keiraldi18Rammah atar yegnau efei ye Allah paltau ke ahtap ahendi tamtu mau19Efei yei idik tamnah efei amnah andanoluhei imau we ralterane kaltahhrau taurat paifriu efei ye tarok nane arhane pe arene hukum taurat it pamnah arkefof tan walifinu dop agnah fandutin ar kemor rah yau hukuman Allah 20Iito ihap tamtutih rei iwarom pe dibenarkan akhqfuar Allah pe amnah melakukan hukum taurat itto efei ye hukuman taurat tamturi reiraral dosa

Manusia Dibenarkan Karena Iman
21Efei ye ahtap tauhe hukum taurat kebenaran Allah it ibe efanun ri efei ir ye di saksikan arene kitab taurat dop. kaltahrau-kaltahrau efei nabi. 22Itto kebenaran Allah efei iman arendi yesus kristus itto agnah tamturi nane percaya atto ihtap paf tohro23Efei ye agmah ibarfei ibro dop hari kehilangan kemulyaan Allah,24Dop efei kasih karuniamu ibe dibenarkan efei cuma-cuma. iito penebusan mil arendiwe Yesus kristus25Kristus yesus ibe mime topdi Allah piwenaf ala perdamean it efei ye iman arendi tandarai wihitin ibarfei pe iwafanunri keadilan mau itto hag i par rar ibro-ibro mau we ibe rahafa uit mata bei pe hamo mau kesabaranmit 26Maksud ibei ipur afanunri keadilan mau parehamo tin pamnah nyata ef hag marmaut dop ima membenarkan tamturi nane percaya efei ye Yesus27Itto andalaru handwande iwaf dasar mu pe bermegah pai tauhe! berdasarkan hanwa-hanwa berdasarkan andofely tau he atto berdasarkan iman! 28Itto idim yakin itto tamturi di benarkan efei man dop bukan afei ye hag iwalar fai hukum taurat29Iito arena Allah hanya Allah tamturi yahudi iri beh bukankah hag ima yendiwe Allah fantara-fantara rik30Efei arkendi Hibetik Allah.iri rih membenarkan effya tamturi-tamuri ihap bersunat it ima efei ye iman31Itto iwafon nihpin arena pe ayaam amopaldi hukum taurat efei ye iman?am nah hei tau he sebaliknya idim meneguhkannya.

Chapter 4

Abraham Dibenarkan Karena Iman
1Itto efe amnah idik talatta efei Abraham tete leluhur rit ito jasmani idikkit 2efei itto hag ibema dasar efei bermegah, itto tau we iwendiwe Allah aghofuar 3Iito handwan diwalatta nas kartagrau sucit? "maruk percaya Abram doppe Tuhan, pe Tuhan ewammi nye wihi mau efec ye kebenaran mau."4Itto aren tamturi nane erfei andarhaal ibe upai nar iwanani fri iwaf hadiah Iito efeiye iribe hakkit 5Itto efei aren tamturi nane ihap kafei andarhaa pe percaya efei hanehpin itto membenarkan tamturi durhakai iribe iman nit diperhitungkan pe aren nef kebenaran6Iito imeife Daud radedet jau eha yen meffya pe tamturi nane dibenarkan Allah to ihtapaf berdasarkan andehafauit. 7"berbahagialah tamturi nane inima habre eyamri pelanggaran-pelanggaran mau dop pe ditutupi iribe ibro-ibro. 8berbahagialah tamtutih efei kesalahan nit nare diperhitungkan Tuhan. ibei9An na ucapan bahagia mau ito berlalu efei tamturu bersunattit? efei idim magtai iito efei Abraham iman nit tibe Ram nani efei ye kebenaran mau 10Arenei to aren nifa wihi mau pe arkelam nanit? farheheito pare daldul hag disunat? ihtap pare disunat iito parei.11Dop fale sunat mau arwarur pe waf matel kebenaran mau berdasarkan iman mau efanun nam mit farhei ihap hag bersunat. iwafih pin hag iwarun pe wa lanaf tete agmah tamturi percaya iri ihap bersunat, pamnah kebenaran nit arkelam nani efei tarok, 12Dop efei yei iwalanat tete tamturi-tamturi bersunat itto tarok ihtapaf bersunat/s Abraham Menerima Janji Allah Melalui Imannya/p13Itto itapaf feiye hukum taurat. ibe dorfam pefaltorfam efei ye Abraham dop keturunan nit efei hag ima memi liki fandutin, itto efei ye kebenaran mau berda sar kan iman.14Itto efei tarok nane mengharapkan efei hukum tarat, piwalaqm rih ma efei to ibe faltortri Allah itto wali raryau iman nit dop Rambun fanau jandi mau 15Itto hukum taurat iwafei ri kirori iwakkkaki itto parefana tauhei aren hukum taurat pe tau he an dranen rahafalut.16Itto apih pin kebenaran nit berdasarkan iman nit pamnah iwafe kasih karunia pefeiye janji mau tiwabun efei agmah keturunan Abraham itto naneh pin tete ididik agmah 17Itefec ye aren elter rut ehem tibe awottafu ukwenaf te.te ouri fandutin-ukwendi ahqfuar Allah itto efei hag percaya ito Allah rei ye menghidupkan tamturi rarper rit dop rei menjadikan efei firman nit handwan du tauhei itto aren.18Efei yei marmau tau hei dasar efei berharap, efei Abraham berharap ima dop percaya efei hag amnah iwen naf te.te ouri fantarai menurut efei ye difirmankan iwahfimpin ouri keturunanmau.19iman mau itap birwaftap efei to hag ibemnat efei ibe taniit ito daldu berweftap itto ifecye ibe usia itto kira-kira seratus tahun dop efei ye peimi sarah ito efohtan.20Efei yeito wihhi Allah to hag ihap bimbang itto efei ketidak percayai itto haq di perkuat yene iman mau pe hag memuliakan Allah, 21Efei amnah keyakinan nit itto Allah berkuasa iwalatahfri handwamde ibe hag atafrit22Itto efei wihimau diperhitungkan efei yei ito marmaur.23Wihi-wihi mau to wihye diperhitungkan efei ye tauhei pibelter efei Abraham ih pibeh, 24Efei yei ibelterit buat idik itto efei idik Allah iwamnanyedik pamnah adikma percaya efei ye hanehpin rei ye membangkitkan Yesus mahawi tamfu idikkit ito efei taamturi rar per rit.25Iito Yesus ca ye au pelei efei pelanggaran idikit dop dibangkitkan efei ye kebenaran idikkit
Chapter 5

Hasil Pembenaran

1Efei itto idik dibenarkan efei iman idik taha tenen to tene damai sejahtera tendiwe Allah itto efei mafawi tamtu idikkit Yesus Kristus 2Iito haneh pin idik ma tarom jala. tarhir efei iman efei ye kasih karunia mau tendiwe kasih karunia mau pe idik ma tak kaki tafar pe idik ma bermegah tendiwe pengharapan pamnah taromdi kemuliaan Allah3Dop ihtappaf itobeh pe idik malah bermega pamnah tene kesengsaraan idikkit efei idik tamnah efei ye kesengsaraan mau pi wa wabun naf ketekunan 4Dop dabum ukoottit itto ukofaftan piwamnah hu dop ukofaf tan piwamnah hu piwelfama pengharapan 5Iito pengharapan nare mengecewakan efei ye kasih Allah to ibe durfam pe arqne fatur yafu idikkit itto roh kudus mau we ibe karuniakan efei idikkit.6Iito hamo idik tene talni bril tap Kristus ibe per efei idik tamturi-tamturi hana narih parehamoei rei efeitlpri efei Allah.7Ahtap paf tawan tamtih iwapur aper itto tamturi irri effyari itto arem tamturi nane brani mati.8Iito efei Allah efanunnidik ebe kassih efei idik pamnah hei Kristus ito iwaper untuk idik parei idik tene tafei ibro 9Lebih-lebih itto idik ahtap to dibenarkan efei tandarai idik anah hei diselamatkan efei muka Allah.10Iito efei idik tene masih seteru pe diperdamaikan efei Allah efei iwaper matun nit ito lebih-lebih idik nane ahtap di perda mei kan itto amnah diselamatkan efei tahatene! 11Dop ihtapaf ito beh pidik maruh bermega tendiwe Allah efei Yesus Kristus mahawi tentu idikkit ito iwaf haneh pim it ibe menerima perdamaian mau.

Adam Dan Kristus
12Efei to iwafihpin efei ibro ibe ihir rema ramo ror fandul ito hibetih tamturi dop efei ibro mau ima maut andupihpin maut tit to ibe menjalar efei agmah tamturi efei agnah tamturi ibe arfai bro13Itto farhehei hukum taurat aren itto aren ibro anfandutin itto ibro mau mari diperhitungkan efei tauhei arenne hukum taurat.14Marmaurei iwafihpin malittit ibe berkuasa ito hamo adam op efei ye hamo Musa amnah iwaf tarok irye mare arkefei ibrou efei cara pe altaje efei ibar fei ito Adam rei efei ye arfe haneh pin pamnah rei ulama.15Itto karunia Allah tihap patadi efei ye pelanggaram tamtu hibeth agmah tamturit arkermor rah yau kuasa maut arya pe wundu efei kasih karunia mau arem dilimpahkan efey agmah tamturi efei. hebetih tamtu itto Yesus Kristus.16Dop kasih karunia mau mar re berimbang efei ibro hibetih pelanggaran mau ibe mengakibatkan penghukuman efei yei penganygrahan karunia efei olori pelanggaran mau mengakibatkan pembenaran.17Efei yel,ito ef ibro hebetih tamtu maut ibe berkuasa efei hibetih tamtu mau ito lebih benaritto tarok iri nane lalalqm me kelim paham mut kasih karunia dop anugra kebenaran itto awa he mei dop berkuasa ito efei tamtu hebetih mau itto Yesus Kristus.18Efei yei to imef fei ye hibetih pelangaran tamturi arkelalom penghukuman iwafih pim efei ye arkelarifei kebenaran agmah tamturi beroleh pembenaran efei arkehakenei. 19Itto iwafihpin afei yei imet ketidak taatan hebetih tamtu. agmah tamturi ito imelfe ye tamturi rahafau ibroui iwafih pin ketaatan hibetih tamtul agmah tamturi arene tamturi benar.20Itto hukum taurat radalnihi pamnah pelanggaran mau ti wabun piwaf ouri dop parei dasar iwa ladaine piwaf ouri parau kasih karuniai iufei berlipa-limpa 21Pamnah iwa tadi efei ibro berkuasa arene alam maut iwauwafih pin kasih karunia to ima berkuasa efei kebenaran ne arkeha kenei henan efei Yesus Kristus mahawi tamtu adikkit.

Chapter 6

Mati Dan Bangkit Dengan Kristus

1Iito iwahfihpin handwande amnah idik tattai? iwafihpia idik bertekun tene ibro pamnah ito bertamba kasih karunia mau? 2Sekali-kali tau he andwarita idik tebe tarper efei ibroi pandiwabun mafa idik meh tarum tahatenel tendiwe? ramoroh 3itto tauhee mamnah ha eyam efei idik agnah hei ibe ranu rarpir idik tendiwe Kristus ibe ramu irpiri dik tendi we rarper raubei4Ito iwafihpim idik ibe raparyidik hamo hai tobeh efei ima ito tanu iwarpirar arene arkerperit pamnah hamo hai tobeh efei Kristus pe iwak kya far parele antara tamturi rarper efei kemulyaan taman nit iwafihpiniwaf idik amnah tahatenei. tendiwel ta ha tenei ito ah tagbe.5Itto efei idik to ibe ta fei hi betih efei han dwin de etadi efei rar per ralilt idik ma amnah tau tafei hibetih itto handwamde iwatadi efei iwak kyafar par rit6Itto Idik tamnah tamturi mata bei idik ebe tatari ten ambarait pamnah talni abroi idik kit iwafilang kuasai pamnah nare idik menghambakan talniri efei yei ibroi.7Itto hei hai rei ibe per rit hag e ibe bebas efei dosa.8Itto efei idik ibe tar per dengan Kristus idik percaya efei idik amnah taha te nei to tahatendiwe hanehpin9Itto idik tamnah efei Kristus pare hag arkerper pe maut tit mar berkuasa arwerau pi wendi we haneh pin10Efei kematian nit itto iwaper efei dosa hamo mau itu iwen henam fattaruri dop iwahemei ito ewahen di we Allah. 11Iwafihpin efei ye eyam harim miwaudi pe fei eyam ibe mar per iwaf ibroi itto eyam akeha kendi Allah pam kendiwe Kristus Yesus12Itto fefei ye ibroi marre berkuasa alwerau arkene arkendiwe ibe tubuh mau fanai pamnah eyam nar amkelaltari andwali imhimmau 13Dop nar ayem me am koffryau anggota-anggota talnimit efei dosa pe arkor efei balpaa kelaliman ito kwof frau taninmit efei Allah iwafe tamturi-tamturi irye matabei rarper itto ari ahtapbei arharen dop lalau frie anggota-anggota talnimit efei Allah pamnah iwabun bare mata kebenaran. 14Efei eyam tauhei itto dikuasai erweriu wito dosa itto eyam tauhei amene kasih taurat itto andiwe kasih karunia

Dua Macam Perhambaan

15Itto andi wabun nafa efei to idik amnah talarfei ibrot itto idik tauhe tene talahendi hukum taurat itto tendiwe kasih karunia fehei-farfehel tauhe 16Handubah eyam ihap kemnah efei ye hamo mau eyam amurfu u talninit efec ye tamtu tamturih awafe hamba ito iwaf rar tam mawau eyam efec ye kebenaran.17Itto syukurlah efec ye Allah, mata bei itto eyam hamba dosa efe ye ahtaptin eyam to amnah faturum mafu ebe menaati wi fanti mau telah diteruskan efei eyam 18Eyem ibe dimerdekakan dari ibro dop amenef hamba kebenaranrit,19E yau aljalafartorfan wihi mau secara manusia efei talnim briltap eyam itto ima efec ye eyam amirfriu anggota-anggota talnimit parken hamba ke cemaran dop kedurhakaan mau iwafun nihpin wihi eyam ahtap am nah amkor fyau anggota-anggota talnin mau pamkela naf hamba gebenaran itto arkqramau eyam piwaf pengudusan nit20Itto hamo eyam hamba ddosa eyam rahpar ram dari kebenaran21Dop buah han dwan de amnah eyam talnim mani ahtap itto kesudahannya parkehanel to fattaruri.22Efei ahtap pareito eyam dimerdekakan efei dosa dop parei eyam amene hamba Allah eyam beroleh ibe murrit ito iworam mau eyam efei ye kesudahan mau ito amkene fattaruri 23Itto ibe upah dosa itto maut we efei karunia Allah ito ukohakwen ne fattaruri ukwendi we Kristus Yesus ma ha wi tamtu idikit.

Chapter 7

Hukum Taurat It Wih Yalai

1E yam ibe ihap kemnahom rafukri-wopeyau aweno-ta fri iri nane ramnah hukum it-wop hukum ma-u. rei iwafahtan enri we aren wetin.2Wop ahun mahni ibem iwatendiwe hukum mauef ahun niteha yen ne. we pare ahuntamtui iwaper, mape mima hi wag radi hukum mau ehefah tandi yen we ahun tamtu. 3Pe. hamomau ahun tamtu e ha yenwe, ito a hiu oli efei zinah. efei ahun mahnimau i wa ral tadi tam tutih. efei ahun tamtu ibe eper, map ito i huy pat di hukum mau. Andu pihpi it ihap a fei zinah. iwafe iwa lait tamtutihibero.4Andu ha pih pi rafukri, eyam em mai be marper buat hukum taurat mau amen diwe Kristus tania arya pe e yam. yam bema amkeha kenriwe nanerih, ito ibema. rei mau ibe igkiefarpare ha iri rar perit mahro, pe idik tarok iwawa yaru af Allah iwamharit.5Wetin idik farhe tahatenwe daging. ibro be allai, ehe tadi yendiwe hukum taurat, beandarhaaefei it, efei idik talni tahatenetin,pe amnahe, iwa yaru buat maut.6Wetin tarok ibe mima hera idik dari hukum taurat, wop idik ipe tarper ta fau tendiwe. rei efah tan idik ma hap tin ha mo tin tarok melayani i watendi we tal nirih ahtabe iwa tanendiwe fanggomu e-fya dop nar iwa tendiwe farhe anduaru am hamen-wei ef hukum tauratit.

Dosa Dan Hukum Taurat
7Ef iau afihpi, idik andu tag-ta? effa marmau ra- hukum taurat it ibro? marma-u tau he! wetin ditirihpar efei hukum taurat mau map awu weiraldi andarfoh ibro. wope eyau euma ihap wam nah ahanduandit wal li imhim mauit ef hukum tauratit ihap ag-ta: nare waruiwahim! 8Wotop pe perintah maw i broit iwet ma hra mau pe an dan duh fanggomo hand rit wihi i wei tau an dan duh i waruk iwahim, wap hukum turat it tau hei ibroi iwapwer.9Mata bei awohanwei hukum taurat hag tap, wetin pare wihi nmau iwema ibroi ag hiwerar. 10Tin dit e ral lihpar au waper dop wihi mau ipu rei tau pe ahak iwarar.11Wop wihi mau to, ibroi iwet mahro pe iwandar au dop wihi mau i wafun au peawaper,12Dup tin hukum taurat itop ef yama-u, dop wihi alla mau toma efya ma-u, mar ma-u t-fya./sAnarfei Ta:Di Hukum Taurat Dop Ibro./p13Efei i wau atihpi, tine iue fyai i wafei aupe awaper? tauhe naran hiwa fei yu tau he! wetinto pe am keromdi aharim 14mar malnam, maf mau itopit ibro. pe ibro mau iu dit alla tih e-fya pe iwet ama rarperaube, pe amnah wihi alla mau ibroi iwa fanunam marmarah efei it reit ibro.14Wop idikam nah tam nah tine hukum taurat ito rohani. we eyau au hane daging, ibe jual be ibroi ta nihdit.15Wopahan duan du awe no fei it, eyau i hap wamnah wop eyau andu aupur watendit oyabem awofei it. 16Wetin efei awafei a han duan du nar tanik i wamhar pe awafei ito awatendi. awarof a tadi tine hukum taurat it e-fya.17Ef iwau afihpi i hap af afik awo fei di, wetin ibro yentanik it. 18Wop eyau awamnah. yenau we tanik it. yenautanik it ef manusia, andutih ihap tih e-fya: wop yenau etih pi tanik it, wetin ihap wafei andutih e-fya.19Wop ihap af ahan duan duau puldit ito awa henwo e fya. anduar awahe nei. wetin a handuanaupuldi nrawa he endiwel ito hananah anda wenofei it.20wetin ahanduan du aupur wa fei it, andutanik iwe tarudit, mape ihap af. ahik be awofei, wotin andit i broyenau ta nik it. 21An duar iu efihpi aw rom hukum mautin: efei ye awapurafei ande fyai, haananah eit yenaue tanik it.22Wop tin yenawe fatuk afui eyau aupuldi Allah hukum it. 23Wetine efei ta nikit dalduh aworom di hukum tih, rei yene roh tani pe melawan hukum yen fatuk afu dop efe yau pe ditawiw ibroi hukumit tine yen auwe tanik dalduh.24Eyau manusia hananah wundu! Ei harei yeamnah i wah parau tanik ha na tin? 25Syukur te-di aha Allah taraftandi eyene Yesus Kristus idik bema fransis. 26Wetin awa tendiwe yabema tanggomu ye nau tanikit, eyau awe tarof hindi Allah hukum it, hep uwatendi tenik jasmantin, eyau awai tarof hindi ibro be hukumit.

Chapter 8

Kohakota kuendiwe Fanggome Fya:

1Hamotin iuefihoi penghukuman hag tap efiri arhag tap efiri ragta ranen diwe Kristus Yesus taniarya. 2Fanggom efya rei difame ma am ha menwei, mimahegram tarok amtamen di we Kristus pe ihparam dari ibro dop hukum maut.3Wopahan duandu hukum taurat it nare iwapur afei it, wop biru eftap effei daging it.Allah ibe fei, rei ibem ih paldi tatun fu ma-u ibem ef daging mau, imefe daging mau ibro tanif dit it, ibema hukuman it dihndi efei daging mau yen ef ibroi.4Amnahe hukum tauratit ibema iwatadi af ibema fanggomui iwaten idik. nane ihap tata tendi daging mau yen idik talni taha tendiwe ibem fanggomu.5Wop iri ranen ragta ranendiwe daging it, altanendiwe daging. fanggomui ibem yenriwe fanggomu fyai.6Wop warum iwam ja wau daging iwetama maut, we tine warum iwam ma wau fanggome fyai mapito ukoha kuene barehatap u kue ndiwe damai sejahtra buat ehem.7Wop warum iwa nendiwe daging ito ihap agta nendiwe Allah wop it ihap da bu ei di pe atendi hukum Allah: wihi mau tin nar iwendiwe. 8Iri nane arharendiwe daging, buat Allah harifafte.9We eyam naramkeha kene daging wetin kendiwe fanggomu efya. effei Allah ibem fanggomu efyai iwe nam we tarok pe iri rih Kristus fanggom efyai nararke tadi ito Kristus uwa hug-parar. 10Efei Kristus ye nam we fa turim afu, map eyam tql nimit iwarper atadi ibro, we tine fanggomu e fyai top marma u. ukoha kuen e-fyou.11Peefei ibem fanggomu efya mau yendi wei rei ibem iu elamfundi Kristus Yesus ig kierarfarpareha iri rarperit mah toi. amnah uma iwa him aotaru tani mit u ku-kikofar parahew pe ha nimahana heit, iwatendi ibem fanggomu efyai, rei iwenamwe-faturim afu.12Map tin. rafukri, idik tinto berutang, tapi ihapaf daging. peamnah tata tendi daging. 13Andu pihpi, eyam efei am keha kendiwe daging. eyam amnah am kerper. we efei fanggomu efyai am ki hug paldi, eyam andu manen maha tau it, anwe talnim it, amkeha kene-fya.14Manusia amnah nane Allah fanggomu fyai eha yenriwei ito Allah be natunri. 15Wop eyam fanggomu hana nah i wora fau fiwam it tobe hep efei yam a tari me lag nadi. wetin fanggomu fyai ibe difam tarok efei am efibem natunri, tanggomu fya mau arra itit ewau ya, Abba. ya Bapa!16Fanggomu fya mau. bereaksi iwag tanen ja wau fanggomu yen idikit wop idikit tin Allah be natunri. 17Dop idikit tin efa nehpi be nananri map idikma ahli-ahli waris. ipur iri nane hakarkerom di arketa kendi Allah ibem tanggomu difri pe am nah ke fau kendiwe Kristus, efei tarok amnah tase faldi Kristus peamnah idikma tarok iwa dior idik a ha ta fau tendiwe.

Allah Ibema Natunrit rahat Tan Jewau:
18Wop eyau yakin, ito yeneroh tan idik ha momau tin, nar ukubun kotadi kemuliaan hamo tani iwa-fanun idik tin. 19Wope andanduh natu. al nem. fandi. hamomau Allah iwa fanun ri ibema natunrit.20Wope andanduh natu dop manusia tin e tog nandanduh duriu pare walliragri au it ihap afibem i wagta wetin ibema anduar ipurke tadi, rei ibem efei it. 21Wetin ibem harapan it yendiwe, wop andanduh anetin irima amnah mimu hi wag rari dari pareanalehi tanriewau it perarhir iu pare mimaerarit rarhir-iu pare mahn due-fyai Allah netapu ma-u. 22Wop tarok tamnah, hamotin andanduh fae tinami-mah rahat papre dop amnah ramnahri arpur bersalin.23Dop ihap at iri he, wetine idikma nane karunia sulung fanggom fyamau. idik ma tamnah ri talni papre petin tentem fandi iwu jidik oraha iwaf natunit reito iwagridik tarok talnit.24Wop idik dur eh sarohpay iu pengharapan. beit pengharapan mau erom lt iha paf pengharapan mau: wope effa iri tine mengharapkan a han duandu ibem ag hiueromit.25We efei idik ibema mengharapkan ahanduandu idik ihap tarom dit, tarok tafahtan tentenadi.26Fanggomu mautima Iwar sagfu idik efei talmi bril tap it wop idik ihap tamnah mahawit andu ko fei afa; wetin fanggomu fyai rei ma hawi iwafei fidik iwata nendiwe dop idik keTuhan keluhanit iwabun jau Allah efei narara iwaporit iwei jetaha yendi fata fu nag hit. 27Pe Allah rei em nah ag hiwah idik fatur afu, fanggomu mau iu to itop iwatendi Allah ipur anduaru taha tenwepe ma hawi ta fei fri iri nane arhereen we pare - fyai.28Tin hep tarok tau tamnah tine Allah edikdik ema tin andar haa it efei it yen andan duh peipur iwefriama iri nane ragta ranen diwei iri atariehadit, ito efei iri nane ihim eotararit iwatendi Allah ibema reneano. 29Wop iri amnah nane ifir farhe nane ibeh matanit mulai dari semula op iwa tendiwe iwaf ibema mataroi dop natun it, amnah ibema sendiri dop natun it rei yen efwarfau reinah efei iri rafunrihar it. 30Dop iri tarok nane rag toprit mulai dari fandui ibut it, iri tarok mau arhim aryo trat pe tarok mau nane mar mau arhan diwei, tarok mau nane i wadiorar ahaue-fya.

Iman It Iwene-fya:
31Andu hai pihpi andu ta. tafa tine amnah hetin? efei Allah iwaten idik, ei ha reie kiro iwagki idikit? 32If rei ihap a tahadi ibema natun fuma-u. hag mima eg ra fidik tamnah amnah. ahan de fei diba nare andanduh i wor fidik tarok ta tau taha tendi?33Ei harei u kogta kuhur wihi effei iri naneh Allah ibema ifir it? Allah rei membenarkan tarok? Eiharei ye upur hukum tarok? 34Kristus yesus ibe eper it? dop tin: elagki erartarpar, dop iu eh matet di Allah ibema mima dag-meh! pe rei enen esag fu idik ewau.35Eiharei i wag hug par idik tarok dari Kristus Kasih ta hei ten wetin. ai mafo be ef iwafah tan idik, effe iwaroh tan efei malli ri wahri; tenwe mal nirih bahaya; efn be mata?36Imef ralter yenef tin; wope hem rei ofei pe idim to munia bra idim aharie midimit e polne domba-domba arketer it.37Dop amnah tin, idik top lebih dari irie menang it. itop aneh pi rei ate hidik e wa. u 38Woptin eyau yakin, effei i wau hananah eit, effei uko ha kuene, doptin hei jareroi, dop pemerintah-pemerintah, iri ar hunetin hei jareroi, dop pemerintah-pemerintah, iri arhunetin dop iri arki ke mai, 39Efei kuasa-kuasa efarenwe yat warit dop tin aren wetan wartin, efei andu tih makluktih, nare reitih iwapur ag hug par idik dari Allah ibema ateh idik tine taha tanen diwe idik bema fransis Kristus Yesus.

Chapter 9

Ibema Ifarar Israel Bei:

1E yau wih yefya awogtafam iu, Kristus ibema wi fanti eyau ihap wa ruh wag rifam. yabem fatuk afu eta yendi awogta famtin eta yendiwe fanggom e fya 2Wetin eyau tanik it papre wun du pe fatuk afua wom nandi sedih3Doptin e yau mau it terkutuk dop a wahug par Kristus taniaryai wope eyam rafukri, yabema rag ma hibetih secara jasmanih. 4wope iri tarok to israel be,iri tibe mi madur ef bema natunri, dop iri ibe arwaltom kemuliaan, dop fanggomu, dop hukum taurat, dop dabari ratot au dop fanggomui.5Iri to tarok mau teteri tapuri rabarit it rei ihpaldi Mesias e por ihi tani dite tari manusia, ar harenwe andanduh arhan wetin, it rei Allah rei harus tanen tatit jawaw ahai iben iwenwe a fihpi: mar-mau!6Wetin, ef Allah ibema tani. wifantialla, nare rei tih gagal, wope ihap af amnah iri aren we Israel it Israel be.7Doptin oma ihapaf amnah nane ramna nirit Abraham be tapun rabarit, wetin: iri nane is hakbe fapunrabari itop ibem tapun ra bari mu-u.8Efti: i hap paf natepu armi ef daging itto Allah be netapu a bouri. wetin netapu a bouri ibem ef fanggomu efyai. nane arfohri netapu ajar maue. fyari. 9Andu pihpi wifan ti tinef fanggomu be di fam: ha ma mau iwaf tin amnah awana pe sara i wabundi rei nah tamtutih.10Hep ihap afit tobeh. ef marmau tit to ribka, rei iwen tan tanim pe iwabundi rei nah tih ishakbe, idik bem tapun rabai.11Wop abori ne tapu mau ihap aharifu iwa mai ito ihap kemnah nar ar kei fei ande fya, andu hana, pemnah Allah rencanai i waf-ibema ifir pe amnah di teguhkan, iha paf i watenwe, andeha fe wau it, wetin i wa te ndi we efanduar u ihim e o taldit. 12Eg tahn di Ribka:Reinah warfau teit i wen af hamba buat rei beiyatani 13Iwatendi ralter yen:eyau atek e hadi yakub.wetin i hug pal di Esau.14Efei iwau afei it, idik andu kog ta af-fa? effa Allah to ihap adil? mustahill 15Wop ibema arai eg tahndi musa:E yau amnah atekiwahribawabun eiha-Awabun jauatek ehamitdop eyau amnah awa fuhndi ei harei awa fuhndi yenau fatuk afui,16Dop andu mau tin iha atendiwe reitih iwatendi we iwatar yama iri nanerih i waten riwei. wetin i wendi Allah ibema fat afu efya.17Wop e wifanti yen ibema kaltah rau it eg tahn jiu Firaun: andu pihpi pe ahi moot ayu agki otar par tin tope aupur wafanunri ubema kuasa yenou: weit, peamnah ahakit ar keke aldi fandu dal duh. 18Map itto Attiwahari hehvi nane atiwa harit pe iwatahri fatur afu efei eiha rei iwapur afeidit.19Ahtap tin, eyam amke gta fau ama: efei afihpi ahan duan dibero eyam persalahkan it? wop eiha rei iwa ur pal di ibema wih yetai?20Eyam eihria manusia tin. mapeyam ma-far bantah Allah? Effa rei ibema efei it, mahaptin andefei diba ehem anduar ofei au it? 21Effa tukang periuk it nare iwafei andanduh et wane liat it. pe iwa feidi wane mau gumpalan it sama i wafei anddutih pe arke feidi affe andutih arkekefei benda tih pe amnah arke yau iwatendi efei bendah buat arkeha tau au i waf iwa tahndi efei ibem kemuliaan it dop andutih pe ar ket af biasa?22Wetin ef iwatanun am ibe murkai pe iwa fanun am ibe kuasai. Allah ate-hidik wundu pe sabar ito ma wundu efei benda-benda mau iur parit. dop ibe etahri pe i waroh tandi. 23Anduha pihpi efei i wafanunam ibe kekayaan it dop kemuliaan efei benda-benda mau. ef belas, ate hidik ewau it. 24Ito idik nane ihim eotar idik ihap af iri Yahudi bei mah-roi wetin rihto bangsa-bangsa rih.25Imefe wifanti alla yen we kitab nabi Hosea:nane ihap af yabem umat it, to awag tapur ya bema umat dop ihap af yabem kekasih: kekasih. 26Dop pare mau fain wara pare i wag ta fri tarok:patun amnah iwag tafri tarok: Allah be netapu abouri bearhan we.27Dop Yesaya ara eh raridi efei Israel; sekalipun Israel be ne tapui ibe jumlah ito iwaf wanafo be wane an wana foi. we ibe rei nikit ito arkenwe pare-fya. 28Wope ahan duan dibe dit eg ta yenwe wifan tie fyai Fransis iwafei di fandutin, ma hndu pe iwafei ag yo tar he. 29Dop iwaf Yesaya ibe eg tama-ta. efei fransis semesta alam mautin nare iwah paldi pe iwei nik buat idik tapun rabirit, idik daldu pe iwefe sodom dop iu ef Gomora.Fandu Fandu rih dureh saroh parar dop. Israel bei rahar wawel di alla.30Wo iwau afei it, idik andu talag taffa? in, ito fandu-fandu rih iri ihap ke harwawel di pare-fya. anto pare-fyai yenwef iman. 31wetin; Israel bei ef marmau al na harweldi hukum mau iwetama pare fyai, ihap awa hodi hukum ma-u.32Ande fei di be tau ha? wope Israel bei rahar waweldi ihap ke har weldi dngniman. wope iri be andar fei it to.ehalnu fati san du ngan. 33Imefe ralteryen:mr mau awubun iji sion itfati gentuhan hibetih;dop eiharei ye pereayaiito nare arkefei di nani.

Chapter 10

Wihi Alla Mau Dari Iman:

1Rafukri, fatuk afuit emhar dop mahawi a wofei pe awog tahndi Fransis pe, tarok orarau pare-fyai 2Tinto eyau rei awefri au efei kesaksian buat tarok, wop tarok marmau anar feita arpur kehakendi Allah, hape hari ihap kemnah ndi alla mau amher. 3Wop tarok ihap kei ral di am her Allah al e-fyai andu pihpi tarok anarfei tag-di pe arpuriri bema tarok alnatuhndi wihya le fyai, mahap tin tarok ihap dabari keot ke tadi Allah wihale-fya ma-u.4Wop Kristus reiye amehodi Hukum Taurat, mahaptin wihale. fya mauto iri nane pereayai tobe allom. 5Wop Musa elter efei wihale-fya ma-u, etadi hukum Taurat it: eiha rei ye uko fei kotak kuendi. ukoha kuendiwe-fya.6Wetine ef wihale fya mau eta yendi iman pe eg tipur: nare ukog tahi en atemroi: eihareye amnah i wei eahau sorga? peamnah iwegdi Yesus pe iwa por ahi,7Efei eihareye amnah iwapor ah yau pare adifu hanai? itto amnah iwegdi Kristus pe iwagki afarpar ahorar iri rarper it.8Wetin andeg tiu e-fa? tin: wifan tialue-fyai ig ruk etuema, ito, yenuwe warum finu, dop yen ubem fatum afu. wifanti alla mau e tayendiwe iman andidim magta famit. 9Wop efei eyam wallim finu tohe mengaku, efei Yesus to Fransis, dope fatum afu ima percaya efei Allah ibe ihim eo taldi igkie farpare horar iri rarperit mapeyam to amnah amki kehakenwe pare-fya.10Anduh pihpi iwenu fatum afu dalduh eyam pareaya dop ketadi wihale-fya, dop warumfinu ima ukotadi pe ukota kuendi par-efya.11Andihpi wifanti ale fyai iu egta: efei eiha rei ye percaya rei A bao mau nare arkefeidi mani.12Wop perbedaan hagtap efei iri Yahudi bei dop Yunani bei. Anduha pihpi Allah hibetih mau ito rei Fransis efei tarok amnah kaya buat hehri nane arirar kitit dia au ahai.13Wop ei harei arim ukutit dia au Fransis ibe ahai. iwahen we pare-fya14Wetin tarok andu ariri arket dia hafa, ef nare tarok pareaya rei aba o ma-u? andu percaya affa tine rei aboo ma-u. effei nare trirarki bundi efei rei abao mau tin. effei nare tih uko faltor fri. 15Dop tin to wihi alla mau tin andu arke ketaf riau affa. hamo tih nare arkih pararit? iwaf ral ter yen: ibe hep mahn du ma-u. iri tarok mau arit ema wifanti alla e-fyai.16Wetin ihap af amnah tri rar warbun di wifanti alla efya mau, Yesaya ibema egta: Fransis hehri nane pareaya idim wih yalefya a nafriutin?17We tinto i man it i wabut et ahai dari tririm finu tririmam kibun: dop tririm amkibun it itto Kristus wifanti allai.18Wetin awa him tan am: effa tarok ihap triri ki buna? memang ibe trirar bun: iribe aririt iu fandu dalduh, dop wih yalai tarok ai tiu op fandu haro.19Wetin au him tanam: Israel bei aharyiu dit effa? farheh. Musa ibe ta:eyau a wofei am hwirim amkir pura ririihap afumatit dop kirorim iwagkiri bangsa dabari fafei.20Dop tin Yesaya berani egta: eyau aupuldi awaromri iri nane ihap ke har wer au it; ibe tanik awo fa nunri iri nane ihap kimhim tan au. 21We efei Israel bei eg ta ipur: hamo mar maruh hetin mimikit awo rerparfri bangsa nane ihap triri kimbun awau pe ragta rarhur au wihi.

Chapter 11

Israel Reinik It.

1Eyau aupur wahim tan: mar mau ra Allah ih ug parar ibe umat it? tauhe ihap ahug parar tauhe! wop eyau euma Israel ibe, Abraham be tapun raba dari suku Benyamin. 2Allah ihap ahug parar ibe umat inau ibema if irit. effei eyam beja i happe kem nah ahanduandu kitab efyai eg tai efelia.hamo dit ibun riu Allah taniar yai: 3Fransis, ehem nabi-nabi ibe altut pe rarper. ehem mezbah-mezbah ima ibe aller, yam bem ahikbeh au hane wetin arpur keh kera kei tau euma nyawai.4Wetin Allah wifanti titandu elag tahn jem effa? tujuh ribu orang it rih rawu par rar rei nik buat eyau iri ihap dabari ketot jawau hubyai.5Doptin ima efihpi hamo tin rihtima aren efeta yendi we ibema kasih karunia.6We opandu mau ahaf iwabun wop kasih karunia, map itto ihap af ihap af kasih karunia. 7Wetin effa? Israel ihap keromdi andal nahar weldit, we ef iri nane ibem ifirit ibe arwallom. pe iririh fatur yafu aru arfar.8Imef ralter yen:Allah efei ri tarok rouduk mu ni,difri ahari a-u.doptrirfinu nararkefra,op i we ma hamotin.9Dop Daud egtafam:kuh parar iri bema bremaii wenaf jerat dop perangkap, iwaha bumfanvi dop i we tarar bun triau buat tarok. 10Dop kuh parar aha ri mal nai iwafa lamo beim bun fan nara horyiwau keromridop ko feiri du fur ai tau ibema andu aru i watot kenwe.

Israel Bei. Ehe Fahtanri, Bangsa-Bangsa Rih, Arkehaken E Fya.
11Maruh au pur wa himtanam: Effa tarok ar Kemau dutan pe arker mora? yerou nartih iwarok! wetin iri bema tarok rag hug par wih yal ef yai iuri bangsa-bangsa rih; pe iwa fei ri hwiri iwarpur.12Wop iribe tarok ihap kefrof keta dit iu ef kekayaan buat fandutin, dop iribe kekurangan it tarok, kekayaan it buat bangsa-bangsa rih; wetin iu ef andarki ar kehtari iri bema talnit.13Awagta fam tarok; e yam bangsa-bangsa ihap af yahudibei, An du pih pi wope yau ef. rasul pe bangsa-bangsa ihap af yahudi bei, a hak iu dit andu mau mahn du efya e yau pelayanan it.14Ite efei iwaf eyau awa fei yedi aha hwiri rafarpure ewau aren riwe yabema bangsal i watendi we daging pe iwarah saroh parar ma neifa iri tarok mau.15Wop efei tarok be arhug paldi map ito pendamaian buat fandutin. har iu ja tarok aritit be jai bema buat fandutin. ahar iu ja; tarok arit it be jaima artitih dari pada ukoha. kuenriwe. rarperit tal niarya.16Efei home warfau teit ef yamau, mape ibe adonan itoma efya. dop efei daru fui ef ya, map ibe rai toma ef yari.17Andu ha pih pi efei pare iberai ma nei fa i wagtog ne, dop e yam ef ibe puti liar arfei engkukan iwene mah.ro.pe ima iwarom bagian iwema eta di Zaitun daru mau nato eg nokit. 18Eyam nar mamro iwata eam e fra mau! we mamroiwata eam, fanggomui iwenamwe wop ihap af e yam be amfah tandi daru fuma-u, tauhe daru mau tobe efah tanam tarok.19Eyam be ja amke-tapur: ibe rai e tagnei, amnah e yau to arke fei au af e angkokan awa henwe iwaf ibe puti; 20Efya! tarok arke tog nerar wop ihap tarok percaya, dop eyam am mahar wel di ulla ef iman yen am wei. eyamto nar sombong, wotin a tar ri mag na! 21Wope fei Allah nar ati wahari ra ma-u nare atei waha hamem-ma.22Anduha pihpi ahari maudi Allah ibe ate hamit dop ibe kekerasan it, to iu ef iri nane ibe rarmor it we ef eyam tin ibe ateham mewauit: ito efei eyamit. map it efei eyam arketer am em-ma.23We tin, iri ma eangkok ar werau, efei tarok ihap ketakendiwe efei ihap tarok percaya wau, wop Allah rei ibema. pe eangkok arwerau.24Wop efei eyam ibe alter ef Zaitun liar it ibe rai, pe ihap atadi anduar oha wenei e yam ibe arit pe eangkok iu Zaitun rifue fya ma-u. dop iri ma tarok tinima e tari pare mau ar ha ren wei tarok eangkok au iri bema tarok.
Israel Bei Arharen E-Fya.

25Wop rafukri, eyam to nare amkeg tapur eyam top amnah, e yau to dupurem ma am kemnahndi wihya la ma-u. irael rihto rag hug par pe daldu piwirpu ag tari bangsa-bangsa. rihe rarhire matin.26Iwata di alla mautin Israel am nah eit amnah iworah saroh par au pare-fya; ef ralter yenwe:iwen sion it penebus it iwama-iwama pe iwag huk parar andanduh ha na ri yendiwe yakub it. 27Dop tin wihi a wog tafri tarok it; pare hamo awa ha huh tantri ibro tarok it.28Ef iu ef wifanti alla iri tarok to Allah be musuh wop efei eyam tarok; wetin ef ibema ifir it tarok to Allah ibem yendiwe atero ef tapun rabarit.29Wop Allah ihap menyesal ibe ate hahe wau dop imhim eg-yo tarar e wau it.30Wop ef emma tarok far hehe it tarok ihap ketekendiwe. 31Tintoma efihpi iri tarok ihap dabari ketot keta di hamotin, pe amnah ate haha mau yam bema tarok it pe iri ma tarok atehi wefri32Wop Allah ibe me efau arhor an we andi we taniarya pe amnah i wa fa nunri ef an duar ate haha rie wau tarok amnah ei.33Oh. ibe hep mandu andanduh kekayaan, hikmat dop Allah i bem em nah andanduh hei! marma-u rei tih ihap kom nahn di ibe wihi eta awau it dop mar ma u. nar rei tih ukorof kata kwen di i bem allai. 34Wop, ei harei ye om nahn di Fransis fanggomu? efei ei ha rei ye wifantionen um bun je wau it?35Efei eiha reye munitih andutih ibun jiu,pe amnah i ma ibero iwet a bunjau it?36Wope andanduh eit ibem arendi pe efa nehpi, dop i wau di itop it mahndu i wahen we a fih-pi!

Chapter 12

Persembahan E.Fya ma-U.

1Andu ha pihpi ra fukri, awotandiwe Allah ibema fanggomu, Eyau wifanti awefam tarok, pe amnah eyam talmimit am kibunjau i waf persembahan ma-u. eh me. fa dop ef yendiwe fya dop iwau di e fyai iwahe ndi we Allah: ito mahawi mau pihpi. 2Eyam nar amkeha kendiwe fandutin; ke tahri talnim it, ke lait tal nim tihro, pe yambema aharimi waudi fainta Allah ibema ipur ketaken-diwei-fainta efyai, efyendiwe Allah ra niar ya peiwabun e fya3Ete yendiwe ibema kasih-kasih karunia mau ditibun fau ema a wogta friu iri aren amwe talnim arya: nare fanggomui iwandi wihi tih nar am, kefei keta dit, wetin tarok fanggomui iwau amhar, pe yambema am ketakendi we afei eyam iman it et Allah ibema ibuna mema yambema tarok it.4Wop i mef iu dit ef tani hibetih tapi ibe andaren diwe tani ou ri, hep ibe andar haai ibem hibetih ihpi.5Endik ma efih pi ef ou ri , wetin ibema tendiwe Kristus tani hibetihi: we idik tarok ibema anggota tih iwau ditih ima.6Idik ma efihpi tarok karunia difidikit, tih ubemai i wau affih udop tih uma ibema iwatendiwe iwaf andu aru difi dik it: efei karunia mau to ubema ukohat a wau nubuat-nubuat, mape tarok tafei tatadi anduaru iman yen idik it. 7Efei karunia u ku et karof kogta fri awau wihi alla ef yai, map tarok idik mateg tag ta fri au map tanen tafanun-riawau. 8Efei karunia wifanti uku bun eia wau, map tarok wifanti tarur fria wau wahei. map ibem i wafei-it iwa tadi fatu afu e-fya. eiha rei enen e fanun ri ewau it; map iwa fei it i wen afihpi. ei ha rei iwafei iwa tendi fatu afu efyai, map ibema iwafei gta di ma-mam ro.

Nasihat Untuk Hidup Dalam Kasih
9Iito kasih mau mare u komdar rar ra wau mimim ukofkordu arya ari kirorit dop iwalarfei it efya 10Efei yei eyam to atarim mi wahari ewafe fe rafum dop saling mendahului pamnah ukofeidi11Itto efei ye tanim hahya imau hamatop iwabaghuk itto roh ehem mit iwena harbabir dop layani Tuhan 12Mamro i wata tyam dalam pengharapan. kofahtan kwen kesesakan dop dabum ukoot ukofei mahawi 13Kosagfuri iri kekurangannit tamturi-tamturi ku dusit dop kotahndi tanim mit pamnah he uku laufri tumpamgan!14Pamnah mimin ukweidiri heuha rei ye iwaroh tanam eyam mit mimim u kweidiri dop nare mengutuk15Mamro iweicyu efei tamturi nane mambro arketit dop arketanri efei tamturi nane rantin mau 16Efei ye eyam faturim mafuit iwau hibetih pe ukofia kwenei hamo hai tobeh marre eyam panggomu amari wihi-wihi nane wunduri itto arahkan lah tanimit afei wihi-wihi mau sederhana hamatop ukogfar hepe ehem pandai!17Nare ukweidi weyan dop kejahatan. itto uku larfei han dwande efyai efei agnah tamturi! 18sedapat-dapatnya efei hal mau iwei nik kwehem itto ukoha kwene dalam perdamean efei tarok agnah tamturi!19Rarfi-rarfiri nane ete keham mere eyam yambeh nar amki himri weyan itto amkeffri pare mauut piwaffe murka Allah efei yei ubelter we yan mau yendiwe hanehpin-hanehpin rei iwahim ri weyan mau. firman Tuhan. 20Iito efei seterumu mauriwaftih kwendi hag awan efei hag brouniwamu kwindi ranu piwamuh andwaru ukofei afihpin eyam ammafauhndi yafu yah nane iwendiwe da bwafo 21Narre eyam amkiuk par efei ye kejahatan mauitto am ketone rar kejahatan mau dengan kebaikan.

Chapter 13

Dabum Kototdi Pemerintah:

1Yambem tarok it. tri rim kim bun jawau pemerintah yenam we afoh; wope pemerintah tih tau he rei tih Allah ibema wih eg ta; 2Andu ha pih-pi efei ei harei nar u ko tadi pemerintah, map it ihap kotadi Allah ibema wih eg tai, we eiharei iwaf eit, ibema iwaroh tandi ibema tani.3We, efei reitih iwa fei e-fya, nar ati wag nadi pemerintah, ito ate mag-na di tap pemerintah. iti be fei iwa fei andutih hananah. effa e yamtarok am hamen wei nar atarim iwag. nadi pemerintah? ke fei andutih e fya, map eyam to aha rim it iwen wafoh. 4Wop pemerintah Allah be hamba-hamba iwanen a dag miu a wa-u. we efei nar ukorof katadi; map atem ag nadi. wop iha paf percuma pemerintah ih-pih bai pa-ai, pemerintah to Allah be hamba rei ibem eg tahndi pe balas ibem murkamau. 5Andu pihpi idik tatot di ihap affe Allah ibe ma6Anduha pihpi behep eyam to bayar belas tengit. wop nane urus hal mau to Allah be pelayan-pelayan. 7Eyam musti bayar tarok amnah efa handuandu eyam bayar it. belasteng map amkibunfriau iri nane arkor eu kai, atem ag nari efei iri nane arkor atari egna riau it. dop hormat buat iri nane arkor af hormat it.

Kasih Yen Ef Hukum Taurat It Iwaho Di:
8Eyam taroh nare amkefeiri hehrim-hehrim utang; wetin tarok ke famrom awau. wop eiharei iwanen amrom ria wau yambem tarok it. ito eta yendiwe hukum taurat.9Wop ibem egta: wihi hananah nare ukofei, nar amketatut au pe amkerper. nare amkin fan wana. nar waram iwa him dop wifanti fainta itoma ibe egtihi e fei hibetih. map itto; atem ahaha riau yambema tarok it, i waf ubema ateni ehadi ubem-tanimit!10Atem iwaha map nar ukofeiri yambem tarok it hananah, wop atem it ibe eta yendiwe hukum taurat.11Wihi mautin amkenen kehaafawa-u. wop amnah ihpi hamotin, ito ibe hamo mau pihpi ame hodi, pe amenwe munit amkegka. ki. wop daldu hamo iwor idik aupare-fya daldu iwema ragruk buat idik pare mau hamo tarok amnah pereaya. 12fandui daldu pani dite hor; daldu pe iwah ra rarpar; iwamer. andu pihpi kema tarok tar parar tei nik andu hanari hana narih tanen tahafe wau it, pare ala mo yenei. pe kehakenwe koraha perlengkapan bare pare fandurui funit.13Kema, pe taruk taha tenwefya. iwaf wahitu behamo. naramke ha kenwe domo hananari hei dop ma buk awau; dopnar ankeha kenwe pare ra hrohtan ewau tal ni, dop andu hanari eg tam emami faturima-fu. naramkenen kefati awau. 14Wetin, Fransis Yesus Kristus itop uko hat tandi tani arya iwen-af bai pa a aru-dop tanim itoma nar ukotadi fandutin waru wihit.

Chapter 14

Narehem Hakimi Rafum It

1Mimim kuor iri iman it bril tap it nare ukueng kumhim tandi andan duh. 2We tamtutih ito yakin wop itop it wan andah duh brema, wetih rei iman biru ha-tap it ibema iwan ai rau be.3Eirei win bremai nare ukog tadi rei ihapan bremai, nare hem hakimi iri nane anarih bremai wop Allah mimah 4Eyam ei hria; pe eyam mai far hakimi nanerih? ef iwag ki atu, ef iwarok, ito ibema tuan it tobe urusan. wetin it ibem anduaruiwag-kiatu ene.5Tih aghin di hamo tih tin op penting efei hamo tihit. we rih to a hariudi to hamoi andit efihpi dalduh. tin eyam tarok ef marma-u. andi wendiwe fat. a-fui. 6Ei ha rei ye ibem eta pul di yenwe hamo mau agtai; map iwafei ag tadi Fransis wihyeg tai Dopei rei ukuin bremai, map iwafei agtadi Fransis, wop it dabu etot ihim die-ha. Dop ei ha rei naruku in bremai ima iwafei ag tadi af Fransis, wop dabu etot ihim die hiu Allah.7Wop tarok tenetin ihap reitih ihap ahene buat ibema tani; dop reitih ihap aper buat ibema tani. 8Wop efei taha tenwetin, taha tendi we Fransis, pare hamo tarperit tarok tarper buat Fransis, map efei idik taha tenwetin; taha tendiwe Fransis, we pare tarok tarper tarok tarper buat Fransis. wopefei tarok taha ten. wetin tarper, idik. tarok Fransis be,9Wop anduha, pihpi Kristus eper it pe elag ki etar parit, ito idik tin Fransis ibema ef iri rarper it, dop iri ar harenwei.10Wetin ehem andefei di behep ehem hakimi rafum it? efei andefei di behepe we noy tadi rafum it? wop idik tarok amnah tau tahfaldi Allah ibema tahta pengadilan it. 11Wop ralter yenwe: Ef Awoha netin, wifanti allai iu e tihpihamotih amnah eiri dabu arketot Au ahogFuar.dop amnah eit arkengke; di aha Allah ahai.12Anduar iwau afihpi tarok tih ukema amnah ubema uk uh tudi pertanggung jawab ubema tanim it Allah ahof uwar it.

Nare Ukwehndi Fati Sandungan:

13Andu ha pihpi idik nare tarok menghakimi taha tenwetin! wetin tarok keta kendiwei wih ya lla tin: nare tarok ta fei di idik bema ahron it iwarok ef i wawahalnu!14Eyau awom nah ihpi dop yakin, aw han diwe Fransis yesus, wop andutih ihap af najis iwendiwe ibem tani. wetin efei iri nane rafarau, andit to najis, efei iririh ito najis. 15Wope efei ehem aroh tandi rafum it ateroi, efei andutih ehem winit, map ehem ihap ko ha kota kuendiwe kasih, ehem nare ukoroh tandi ra fum it. efei ehem bremai, wop kristus eper it buat ima.16Ahanduandu e fyari, aren am wei, nare amkera di pe eyam ar keg tam.17We tin Allah pare ibema eha yen wei ihap af brema, ira. nu wihi; we tin wih yalla e fya, damai sejahtra dop ukuenne ma-mamro kuendiwe fanggom efya.18Wop ei ha rei mimim ukuedi Kristus ukotadi wihi alla tin; map it Allah a ti wahu dop manusia tin triar kibunu.19Andu ha pihpi tarok ke mape tahar weldi andu iwor idik ama pare damai sejahtera dop wih alla e.fyai pe tafau tei di te jaha.20Naram keroh tandi Allah ibem andar ha ai, af brema wihi! Andanduh hetin eh mefa. wetin efei ibema reitih be brema ibem iwaroh tan ihpi werih, arki kehalnu! 21Tin ehemto hane ku intap, ani mal nai dop anggur utoma nar uku muh, efei andutih iwa bun ahta. be iwa fei u andutih ef fati san dungan buat rafum it.22Keta pur kefahtandi andu yam bem keyakinanit buat ubema tanimit Allah a hoffu. berbahagia buat andimau efei ihap, arohtandi ibema tani i wendi use ahan duandu ag hi wau di e fya, pe iwafei it.23We tin efei eiharei nartani iwam harit, efei ei harei iwan brema, ito ibema aroh tandi tani; wope ihap afei atadi ibem iman Dope andanduh ihap atadi ibem iman, ito yendiwe ibro tani.

Chapter 15

Iri Nane Briltapit Dop Iri Talni Briri:

1Idik talni briri konen ko sag fur ya wau iri talni bril tap it dop idik naru kupur ehem beh koha kuene mamamro. 2Tarok tenwetin idik tahar weldi Alla. anduaru ta fau taha tenwema-mamroi pe taha tenwe-fya.3Wop Kristus ima ihap ibem ipur ahenwe ma-mamro, wetin ef ralteryen wihi rag tue wau it, ibem amehau. 4Wop andanduh farheh ralter ito, ral ter effei wihya le-fya buat tarok; pe tarok tatapuldi amher iwen af pengharapan it ta fahtan dop tin kitab suci iwahanhen amawau.5Wetin, Allah rei ibema sumber ketekunan dop ehan hen amewau iweifam ama ef amkehaken e-fyai i warof aten diwe Kristus yesus6Petin, ibema faturi mafu hibetih dop aririm it i wau hibetih am keg ke-di aha Allah dop mam idik bema Fransis Yesus Kristus.7Andu hapihpi mimim kuor tih-tih ima afe Kristus ima mima du ridik untuk mam ro tatit dia wau ahat.8Eyau to au puldi efei mar mau Allah be wifan efya, Kristus ema pe yenwe pelayan iri nane sunat it, pe amnah he arkefah tan jene fanggomu mau eg tafri bop rabari.9Pe amnah e fantara irima ar kerom pe irima ar keg-ke di Allah ahai: wop ibema a teha idik, efanduaru ralter yenwe; Andu hapihpi eyau awatit wawau ehem pare fantara arhar anwei dop awarofu mazmur efei aham it.10Dop iwau maruh fantara amnah tarok ma-mambro korar keha ken viwe ibem umat it.11Tin ibero: keng kedi Frans isahai, eyam fantara amnah pe kuh parar amnah ar ke jaha ahai.12Erweri udi Yesaya eg ta: tag no dop rifuisai iwa but etaha fandutin amnah i wag kipe rei iwatapur fandu-fandu pe i wau di ibem ihpi beh fandu dalduh harapan it wendi.13Semoga Allah ibem andanduh ar haren diwei iwar hor am ama ma-mamro dop damai sejahterai iwenam we iwaf iman pe amnah fanggom ef yai tani biru iwei fam amke ha kenwe ken diwe ibema anduar uyene fei tag di.

Paulus E Faltol Di Ibema Dasar-Dasar Kaltahrau;e Ter It.
14Ra fukri, e yau yabemu sendiri awo ram am ahak marmal nam eyam to emma faturim afu efyari dop arof. etadi andanduh mamnah it dop yam bema tarok mafra ri ewau ri wifanti yam tarok ragta fam au it.15Wetin efei kasih karunia Allah ibema ibun au e ma, e yau patun patin awow nahndi berani ibe awol ter fam tarok pe fanggomu be awai fam tarok.16Maptin to e yau boleh awenaf pelayan Kristus Yesus buat fandu-fandu ihap afei Yahudi bei tine wihi alla e-fyai, pe amnah fandu-fandu ihap af Yahudi bei Allah mima i.wor.ar afei persembahan i wafondi fata-fu, andu fanggome fyai eha huh tan nau it.17Ibema awog taonen diwe Kristus awu womnahndi iwibun efya efei wifanti alla awen wait iu et buat Allah 18Wop eyau nar awe hag tau arabuh iti befei ye awatadi ahan duandu Kristus ibema afanun awit. itto awenorar rau rag ma rih ar ketot arketa kendiwe wihi a wog ta fri dop awofanuri.19Iwag tendiwe ibema andanduh efa nunri dop mujisat-mujisat dop ibem fanggomu. jadi iu efihpi alla andu aru awu woaldi await ihi Yerusalem op iu e hodi ilirikum Kristus wifanti allai ibe await oal di.20Dop efei wifanti alla mau efei eyau ito awom nahndit andit ibema rei ibema a wag tendiwe. Dop tin to eyau ihap we tau pare Kristus wih yallai pare ibe tririar bundit, pe hamatop euro awedie taha pare nanerih ibe dasar ar bun it. 21Wetin ibem eta yendiwe ef ralter yen:iri nane ihap triri kibun ke rom Di. dop iri nane ihap triri kibun kerom Di. hep arki kem nahndi.

Paulus Ibe Harapan Ipur I Warweyau Roma.
22Andu pihpi behep eyanto awohaf au wihi andu awa ar param am affa,23Wetin to tin, wop eyau ihap warom rag matih, pe awa fei andarha a; wop tin eyau. muni abratin yagme, warhe durer hor awomhar au pur wawa rom am tarok.24Eyau harap tinto awau Spanyol, hep awahtuamau pare amen wei pe awarom am tarok, peamnah eyam amkei tawan pare mau; efei awahtuam pe tarok tahor daldu pe iwaf tap it.25Wetin eyau to hepawau af Yerusalem aworfiau andu rutih awo fri iri alta nen diwei.26Wop make donia dop Akhayabei ibe ragta am nahe tarok ar kefaune sumbangan pe arkofri au iri hari miskin arenwe Yerusalem. 27Wihi mau ito ibe ragta. hep anditto ibema an duaru ar hanwe, woper ha mo rag ma rih iri marih ar korfri au Yahudi bei andanduh arenriwe ef harita fan duitin tobe.28Hamo andar ha. amau ibe awafei pe ibe hasil mau awor yabun ri au rag marih-it, awarof aau maruh Spanyol awa ten au kota amen wei.29Dop tin, ibe awomnah hamo pare awatir para mau tarok it, awafeit iwatendiwe ibema berkat rohani aweifam30Wetin awe taraf tandi Kristus, idik bema Fransis it dop iwe taraf tan endi fanggom ef yai wifanti a wog tafam tarok ra fukri, pe tarok tafau tahim jaha af maha wi tahim jaha buat eyau.31Pe amnah iwanen adag mi a wau pare iri nane ihap keha kendiwe arenwe Yudea it. pe eyau wifanti awen wai tiwe tin awetau Yerusalem it ar ket efya iri ef yari aren we pare mau. 32Pe amnah ma-mamro awatam ama afei Allah ibema wihi eg tai. petarok amnah talni amhara woram tarok amnah.33Allah ibema sumber damai sejahterai, ibem iwanen agtanen am awau tarok amnah amha men wei! mar-mau.

Chapter 16

Salam Dan Pesan Dari paulus

1Awu himam tarok matari mkenadi amher. iu yen we febei, rarfi ha yen di terof hndi wifanti alla e-fyai jemaat arenwekengkrea, 2Pe eyam tarok mimi rim ket di af Fransis, iwaf anduaru iri ar haren we fyai, dop kenen hem rom dia-wau ahandua andu ha iwahimam tarok it . Wop e itop irur fri ewau bantuan it ouri irur frie wau it, dop e yau ma irur fau ewau efifipi.3Wih e-fya tin keg tafri priskila rirat Akwila mat, efei yabem ah rok ibema andar haa hibetih amen diwe Kristus Yesus.4Tarok daldu talnit ar wai fau op fatur yafu buat eyau. buat iri tarok, ihap af a hik beh au himam awai tam e-fya; wetin jemaat tarok amnah ihapaf Yahudi. 5Fei efya buat amnah a renwe ram ra mo hei. fei e-fya. buat epe netus ua.hrok efyai, it rei yeaia fu far heh eyaru ehe radit teha Asia rag ma buat Kristus.6Fei e-fya; buat Maria, reiha ima andar haa, efei fam it wundu 7Fei e-fya buat andaronikus rirat yonias mat, yabem rafuk ragma hibetih, rei ha idim rat pernah arur rarhir idim rat penjara, ito iri nane iri beh matan arhor al tari rasul-rasul pe iri beh matan aru rahaf Kristen Farheh eyau ihap watenrit.8Fei e-fya buat ampilatus atek iudit yendiwe Fransis,9Fei e-fya buat urbanus ahrok andarha ndarhaa idim anam feihndi Kristus it. dop eei e-fya buat stakis, yen au atek it.10fei e-fya buat apeles; rei ha ibe efah tan yendiwe Kristus fei e-fya, buat iri tarok, dop tin to Aristobiusn, 11Fei e-fya, buat he rodion yabema ahrok ragma hibetih. fei-e-fya buat tarok iri ra fau rahendi we narkisus, arharen diwe Fransis ta niarya.12Fei e-fya; buat tri fena rat Trifosa mat; eferirat amdar haa arfei it mafoi yendiwe Fransis wifanti alla rat arfei it. fei e-fya buat persis, yenwe atek roi, rei ha-ima andar haa mafo yendiwe Fransis ibem wifanti allai;13Fei e-fya buat rafus, rei arfir alta nendi dop e-fya: buat tinan it; ef itoma yabema nen.14Fei-e fyai buat asin Kristus, flegon; hermas, patrobas, hermas, dop rafun rihar rag ta ranendiwei.15Fei-efya: buat filologus , dop yulia; nereus; dop rafunha mahnit, dop olimpas, dop iri efyari rag ta ranenriwe tarok. 16Tarok kefau kenenwe fya kehakendiwe ketan hahi jawau e-fya; buat eyam tarok jemaat amnah amhamendiwe Kristus taniarya.17Wetin wifanti awogta fam tarok it, rafukri; pemnah tarok kenwe four e-fya mahen riwe tarok it wop irit ibema rag tau wihitih bertentangan iu di wifanti alla e-fya yenam wei, i waroh tanam pe amkih fri dop walki arki rifam; andu ha pihpi ki-hug par kenriwe haro. 18Wop iri aha rifui ihap kehakendiwe Kristus idik tarok fransis it, wetin to iri bema mal li api, dop wifanti rag tau it walk rag riau dop wihi bema fripu walli rag ri frie wau iri fatur yafu e-fya rit.19Iniri ema effe, eyam amfiamendi we ibe amnah trirarbun. andu pihpi pe eyau mamro etaeam. wetin eyau to aupur em ma four e-fya audi ahanduan du e-fyai dop mimim ma muh kuendiwe ahandu hanana hei.20Semoga Allah rei ibema pare mau, damai sejahtera tinhe a-i warau na-tamtui amfu. Kasih karunia Yesus idik bema Fransis it, iwag tanen namwe.21Fya buat eyam eyau Timotius ahrom mau rat andar haa hibetih dop lukius, kyason, dop sosi pater ahrokri ragma hibetih.22Fya, kuendiwe Fransis dop em ma tin tertius, ito: eyau, rei awalter kaltahrau mau tin.23Fya buat eyam rei gayus be difau pare awah fatan ene. dop jemaat dalduh fya buat eyam bendahara ragma efei eratus, dop tinekwartus idik ahrok it.24Ha-e; Yesus Kristus difam it idik bem Fransis it iwag tanem namau tarok amnah! mar-mau.25Yendiwe reitop ibem andanduh eit biru iwei fam tarok amnah,-eta yendiwe wihi alla await orofit efei Yesus Kristus, eta yendiwe dop efanun am rahasia, di teg nani nedi hamo mar maruh hetin26Wetin hamotin daldu iu efanun am dop efei eta yendiwe Allah ibema ihpibeh; ibe kitab nabi-nabi arit rag tafriu ragma amnah amnah iworarau tarok arketa kendiwe iman yen riwei.27Ibem itop, rei Allah ibema ihpibeh fanggomu enen jewau, eta yendiwe Yesus Kristus; yenwe pare andanduh mahndu e-fyai ibem iwahen we a pihpi! mar-mau.

1 Corinthians

Chapter 1

( Kaltah rau Farheh Paulus Jemaat arenwe) 1Paulus be elter, Allah ibema ihime otaldi ef rasul Kristus Yesus, dopitin stefanus idikibe kafuh 2Ef Allah ibema jemaat aren Korintus, iritarok ibem efatorar arendiwe Kristus Yesus dop ibema ihim eo tararpe etatorartarok arurar iriamnah sren niu ihifta, nane ariri ratit die wau idik Fransis it Yesus Kristus, ibe ahai reitarok iribema Fransis it dap idikma Fransis it 3Kasih Karunia Allah dop amen efya ito Allah idikbema mam dop Yesus Kristus iwahag tanen amwe. (Paulus bersyukur kepada Allah)4Eyau ibema ham hamoh awutit jau yabema Allah rei ibema behep Kristus Yesus, dit ibum famema tarok. 5Wop ibema amtamen diwe pe eyam ambu mahafkaya amhamenwe amhandanduhei: dopandanduh wihyala dop andanduh mam nahit. 6Ibem etadi witanti alla efei Kristus rei ibema taguhkan pare tarokomanwei.7Eyam emma ethipi eyam maandutih einik tarokkamham menwipe amkeng kemfandi idik Fransis it Yesus Kristus iwamabrohparti. 8Relima amnah teguh kaneyam op lwahodi peyam nare anduhiwafei am hamo mau idik Fransis it Yesus Kristus. 9Allah rei ihim eo taram taroh pe amekefau keha kendi ibema natunit Yesus Kristus idik bema Fransis it yen we fya. (JEMAAT IT RAHAF TA PRE)10Tin e yau witanit a waifam tarok rafukri, iwaten diwe idik. Fransis it Yesus Kristus, pe eyam tarok kenwe fya wihi tiwau hi betih pe tarok nar amkehaf tapre wetin tarok amnah kefi hi betih fanggo mui iwan hibetih. 11Wop rafuk ri e yau to iri dari keluarga Kloe ragtafau anduar amhamenwei12Efei eyau maksud it to, wop eyaim yam bematih tiwagta: Eyau amhanwe go longan paulus, ef eyauw to auhamdi we Apolos gologanit Paulus, ef eyau to auhandi we Apolos gologanit, ef eyau auhandiwe ketas gologanit, effei eyau au handi we Kristus gologanit 13Wotin effa amromit Kristus ima dure hafwahe?amromdi Paulus yenambarit dari eyam? Efei eyamto arit Paulus a hai hep ranu rarpiram ito.14Awutit die wau ahai wop taroktin ritih lihap nanu wapaldi at kripus dop gayus. 15Mahap reitih nar iwagtapur eyamto ranurarapitamit eyau ahak it. 16Dop tince Stetanus ramoroi eyau ahik ranu awurpirar. Wo irit ei hap wamnah mungkin rihiri mae aren iri ranu awurpir rarit.17Wop Kristus ihparau it bukan nanu awarpiras rarit, ibem aweta rofhndi wihi alla e-fya: dopitoma ehap atendi hikmat awog tewau it, amnah Kristus ambrit nare waruhiwa it (HIKMAH ALLAH DOP HIKMAH MANUSIA)18Wop wihyala iuef ambar it ibem jenriweet kebodohan buat tarok am nahe i warohetanri, we ef idik nane durehsoroh paridik it wihi alla ma to yendiwe Allah be i, wehen we birbiru. 19Wop ibe ralter yenwe: Eyau amnah awarohtandi hikmat iri nane hikmat it dop wali rari fre wau iri efyarit awa hahygtan.20Aren ihita iri hikmat? Ahli taurat it aren ihita? Iri raupaldi tandutin aren ihita? EfAllah efeidi hikmat tandutin i wef kebodohn? 21Wop karena fandutin, yendi Allah ibem hikmat it i haperaldi Allah efibim hikmat it mapAllah ibem egta pedireh saroh par ar wanwe parefya iri nane percaya effei kebodohan, wifanti Alla yenerof it.22Iri Yahudi bei arpur keromdi tanda dop yunani beiraharwawel di hikmat. 23Wetin e fei iti tarok nane anamiti ludi wifanti alla Kristus yen ambirit: etu Yahudi bei fati sandungan tih efei iri hapaf Yahudi bei to suatu kebodohan.24Wit ne iri i hi eotarerit efei Yahudi be doptin i hap af Yahaudi bei Kristus Allah ibema biru dihndi dop Allah hikmat. 25Wop yei reh bodoh ef ei Allah ibe hikma it itu waundudari manusia dop. Dop iri britap arharendiwe Allah ibe wandu dari manusia.26Fogo mui au he, rafuk ri, andu am hamen effa, pare hamo ihim eo taram it etam yen amukuran manusiai, i hapaf ouri iri bijak it, ihap atouri wihi durarau it ihap ou ri irib ijak it, ihap af ouri wihi du rarau it, ihap ou ri iri nane so hor it. 27Beit handauandu bodoh buat fandutin. Allah i bem lifir pear kefei ri maniahanduandu tani birbiru hat.28Dop, ahanduandu ar hug poldi fandutin, Allahibemaifir, dop ahanduandu arti haa tap it e fei fandutin Allah i bema ifir op tine amnah iwahug paldi andui wau e fyai. 29Peamnah manusia narreith upukurupueridi kue taha tanim it Allah ahofuar it Allah.30Wop pe efei aneh pi eyam amhamendiwe Kristus Yesus rei Allah i bema. Hikmat yendiy buat ilaik itrel benarkan idik it rei benarkan idik dope e hahuh tanpedur idik ema parefya. 31Anduha phipi imef ral teraren wei Efei ei harei ye ko ha kuen ef yai. Ito i wendi i wahanendiwe Fransis toniarya

Chapter 2

( Iman Yang Berdasar Pada Alllah) 1Doptin lima pare hamo awatamama rafukri eyau narawei fanama wa fanti efya, efei hikmati oma, pe awafatfor fam Allah wi fanti efyai awagtafam. 2wo peyau ibe awogtaefei nare awam nah ndan nduh efei e yawa taro selain Yesusu Kristus rei ar bar yen ambar it.3Eyau euma ibe awotam e ma tarok talnim brilta pam ha menweidop atek egna wundu pe awo dalda dot. 4Efei wihi awog tatam ewau dop witan tialla await oroftin ihap wagtatam au kata-kata hikmat iwendi we, wetin tanggomu efyai betani birau. 5Pe am nah eyam imanit nar ira tendiwe, manusia tigg berhikmat sma de ssja, wetin Allah beibema tani biru.6Mar mau iu e fihpi idim a mit mafrof mag ta friu hikmat, it iri ibeh matan aru ramnah it, ito i hapa sf hikmat yanwe fandutin, dop ihap ah iri penguasa-penguasa fanduntin it o penguasa mau amnah arkih parat keinik . 7We idmin ana mit ma tafiruh, tin it o Allah bema hikmat it eg nanip ne dop rahasia homo fandutin ibem efei it Allah i bem i bum friu yenwe buat idik ke mulia an ma u.8penguasa fandutin ihap tih ei ral di wop efei tarok arkei ral di tarok nare arkebar aha enambarai, idik Fransis a hot efya ma-u. 9We tin imfei ralter yenwei A han duandu manusiai ihap ke ro im ahari marmal nai dop trifunui ihap tririkibun it dop ihape hamotih abut etaha ma ni sia fatur yaitu: Allah bema eg me nefri etel iri rahaf tandia rendiwei.10Wop efei idik Allah ibema e hof idikema effanggomu be, Wop fanggomu mau rei i wam nah iaik andandu hei, Op an hana analu Allah aite nanip ne yendi we i bema Tani 11Eiharei efei idik manusiatin relom nahn dit ahanduan yen riwe manusis talnit wetik manusia ibema yanggomu yendiwer ibem tanit? Doptun efiphi reichinar ukom nah ahan duandu yendi we allah tani iwetif yanggomu bebo.12Idik to lihap at fandutin to be fanggomu ditidik, wetin Allah ibema fanggomu be ditidik, Wetin Allah ibema fanggomu ditidik,pe amnah tamnah Allah ditidik kema tarok. 13Wop efidim fanggomu anamfeidi hal-hal rohani efei tarok iri tangggomu efya yenri wei iaim uta yendi egatai etta Allah ibema karunia-karunia eta yendi andu mau tama, ichapa hikmat anda, rafanun idim itwetin fanggomu14We tin manusiai fandu tinto ihap efriahan duanndu wetinto: Allah ibema fanggomu wop andu mauto iwaudi Allah handit kebodohan betoh, dop itihap amnahadi wop andu mau ibema ahami au di iwatendi af rohani. 15We manusia rohani ag hiu dit ibema tani lhapaf menarih be ahar yiwau di. 16Wop, el harei yeui wom nahndi Fransis tanggomui, perel wifanti uku we ndi? We idim Kristus betanggomu anduyen lidimtin.

Chapter 3

1(~Refarum~) Doptin eray rarfiri homo mautii wafaltor fam au at manusia fandutin, wop plhap ki fi paraha keha kendiaf Kristus. 2Hihi ranu be anda menyaufam pean mah Nuh.hapat brema fafe, wop eyam tonare amkerom.3Wop eyam meh amenwe manusia tandutin tobe, efei eyam taroktin rihto. Ihap ken wamher rihto iri hatiyenriwe pe maneau ara ririnit ihap afan dutih efya. Mafanun rie wau it. Pe eyam manusia fandutin tobe pe-eyam amha menwei et manusia fandutin? 4Wop ef reitih iwagtapuri: Eyauto golongan Paulus dop tih iwagtah: Eyam togo gologan Apolos, effa wihi mauto efanunam, effei eyam fandutin tobe manusia ihap af manusia rohani? 5Weitinto effa Apolos effa Paulus?Fransis pelayan-pelayan it tobehep eyam percaya,t arok yambema amahim amta nendiwe Fransis al efanun rit.6Eyau awapri, Apoloa ranu iwar pirat dop Allah rei i wefri anduar i wabut it. 7Andupipi ef yang penting itto. Ihap af rei epari etei rei ranu irpirarit it wetin Allah be rei i wafei di wabutaha.8Wetin efei rei epari dop rei manu irpirarit amnaheit sama. Patarok yambema amkefu amkerom upahit waten af yambema andarha amfei it. 9Wop idiim ibematarok Allah bekawan mafau amfei andar ha-ai.Eyamto Allah be witiro Allah be bangunan.10Eta yendiwe Allah ibema kasih karunia rei ibema ditibun anema, eyau efahli bangunanti rei ema iwabanahi dasar, pereitih i bero iwama pei wafei agtadi maruh, hep i bemag iwa waudi anduar i wafei ta dit. 11Wop nar reitih rei ukubun loya di dasar tih iwaf dasar mau tar heh i bun rihi reito Yesus Kristus .12Efei ye nanerih arkefei ketadi maruh tinto emas, perak, fati permata ai arau puti emreni jerami. 13Hamotih hepandaroha ma-u iri bema tarakit hepiti bema arkeromadi. Wop Fransis homoi, iwa fanunam. Wopit iwa ma-fer it iwetam yafu pe aghiwaudi tarok mau andarha ait tobeh yafu iwander etau14We ander haamau to tih ibem efei pokiy itui ibema iwah fahtan, mapi warom upah. 15We andarha a mau to yafu i wan, ha e iwarom kerugiantih wundu, we it srndiri it i wamen paref, fya hepi imes yen we yafu warfinuro.16Eyam ihap kelam nah om eyam, wetin toeyam Allah be hamari dop Allah fanggom e f yau ye namwe tal nim it? 17Effei rei tih rei iwa roh andi Allah hamarit map Allah i waroh tandi, wop Allah ha marito efya maudap Alllah ha marit to e yam.18Nare reitih warum huku riu bem tanim it we ef tarok e yam tih itop iwag farhep itopit berhikmat. Iwat fandutin wihi alla, kuh paldipe iwat bodoh. Peamnah iwat hikmat. 19Wo pe fandutin i berhikmat ito kebodohan buat Allah wop pral teryen ef tin: Rei it amnah iwatarpur iri berhikmat iri arha renwe kelicikan it. 20Dop pare rihi: Fransis i bem nahri rancangan-raneangan iri berhikmat: mar mau andik am nahet to waru hi reiwa wundu.21Anduha pihpe nare reitih ukogta pur eyau top, ef manusia rih, wop andanduhan aren wetin tou bema bema amnah. 22Waf Paulus, Apolos, doptin ke fas,ef fandutin ukoha kue ne, efei ukoper iwau af homo mautin op homo mau iwa wamai wamai am naherit yambema. 23We eyamto Kristus be dop Kristus to Allahi bema. ( Fransis it rei hakim mau pihpi )

Chapter 4

( Fransis rei hekim mau pihpi ) 1Andurau afihpi tamturi mafalnita hariiwami dim: ef Kristus be hamba -hamba i bem egtape Allah wihi yenet rahasia ditidam. 2Pe hamotihto iwahim eltadi ef, ibemeg tranri pelayan aharifuito, amnahtarok marmau altadi ef ibeme grafrit.3We effei eyaallandit artit ma nihe, efei eyauto eyamamnah menghakimi eyau a? Efei pengadilan manusia wetin yabe ma tanik it toma ya bem ihap hakimi. 4Wop mar ma-u eyau ihap mafahtan pe aha ki auri andaduh wop ihapf andu mau pe eyau di benarkan. Rei i bem menghakimi e yau, reito Fransis.5Anduhapihpi behepebameito i hao ahodi ef, sebelum Fransis i wamayfar. Pe tani uru iwamare atatore pe wa ori handu ra mamanei pare alamoi pe wafanunam ahan di ibem reneana yendi fat afu, map yem bema tarok to Allah rei i bema we fri pujian.6Rafuki kota-kotatin fanggomui yenau ef tanik it dop Apolos ima wope yam, amnah umkef ei ketadi andarki idim mafanunam it. E yam emma belajar ahanduandit ungkapa: Nare amkefei af tih rakter yenwei peha matop amen wetin totihe iwam nahu di sombong dari itirih, dari rihirima. 7Wop eha rei aghi wau ehemtopit penting? Dop pare ehem uworomit, ande fei dibehep ehem i omnahndi ehemto hebat, ehem ihap korom it?8Eyam aldu malim eyagdi eyam daldu mahaf kaya lidimatali hei eyam beambu maaf raja ah efei mar mau it mar mau aua fihpi wopeyam ibe maaf raja, Peidim ma iwaf eyam it amkehaf raja iwat eyam 9wop eyam menurut eyau, itAllah di fidim ema tarok, para rasul, pare mauyen tan waro ime feiye iri nane hukuman mati arifiri. Woidim to dalau pe mafanunri fandutin, dop hei jarero-hejarero dop manusiai ima.10Idim tin bodoh wope Kristus, wetin eyam mamnah amhan diwe Kristus idimi to lemah, we ayem bririm, ayem top mahndu efya we idim to hanari. 11OP emahamotin idim ef tih, bralinim ig, mu mal niri anduh raf fi idim pe anamit mapa pop.12Idim amfei mimiri anadr haa tih mafo, Efei arkem nanem idim idim memberkati: efei arkeroh tan idim idim hamke ketahtan. 13Efei arkem nanun idim idaman kehofriau efya, Idim daldu pe ambu mahaf sampa fandutin, imefeya andutih harki dari andanduh, opema hamotin.14Wop efei eyam sekali pun beribu-beribu arkema pa ar kefanun am anduar amkeha kendi kristus, Kristus Yesus eyau rei awu wof yambema tenam wop wihi alla efya awai 15Wihi tina wolterit ihap aupur wafei am mani beit eyau auhotam iutin ef yabema nena pua tekehaha mau famtarokit. 16Anduha pihpi wifanti alla be awog tafam tarok: kerof ketadiaf awonen ofamun am ewau it.17Anduha phipi behep timotius awuh paldi peetamema, efya bema reina eyai wop bema setia endediwe Fransis, Amnah fanggomue fya bei weifam efanduar am keha kendiwe Kristus Yesus, efanduar awo tanuntri pareamanheit jemaat amnah. 18Wetin iri maneita aru rahaf sombongwop rag tarhep eyau nara waraltam a matarok.19Wetin nar henam awa raltaham ama efei fransis kehendaki. Map eyau awam nahri, ihap afei iri mau sombong it obe ragta, wetin efei iri betal ni bririt. 20Wop Allah kerajaan it ig kyitu ihapat wifanti be wetin yendiwe ibema kuasa. 21Andam purkeha ken affal awaral tam ama pe awetama e ambuk efei awetama kasih dop fatuk afu biru tape fya.

Chapter 5

1Marmau iritirarbung, Efei percabulan it yenamwe, Dop percabulan mau ahafu efei it pareri tanhe sekalipun bangsa-bangsa ihap keiraldi Allah, Ito efrei tih ewahendiwe taman it ahun it. 2Iu etih hpihep eyam sombong, Effa eyamto amkeraf kawari pe amkig huparar iri anar fi andumau pare torak amenwei?3Wetin eyau iwaf secara badan it to nare ima iwama we efei rohani bei iwat idik a ma. Eyau ima ef awo myh tuamit ibe ai mafoi rahpehndai ema, efei ibefei wihi mautin. 4Hamotih tarok tungomu bei wafau idik tafau dope eyau, iwatendi Yesus idik Fransis Yesus be kuasa. 5tamtu mau to tarok musti tabun jau Fransis Yesus ahai tabuhan jau na tamutu pe tani iwaf san hana pe ibe fanggomu i wahen we paref ya, pare Fransis hamoi.7Ragi matabei fear kor, peamnah eam ami eyam kehaf adonan ah tabe, eyam to memang ragi hag tap wop domba natui idik e paskai ibe aropar reitih tap 6Uko wahai hanhana eyam ibe ihap kelam nahow eftine ragi mah ni rei iwata puldi Kristus. 8Anduh hapihpi kikema tafel do mo ihap atendi at regi maya bei dop ihap af atendi hanata dop kejahatan it, watim efa yendi roti ragiha tap it ito marmau iwabunefya.9Eyau surat awo terfam it, eyam to nareamketa kenriwe iri hanarit. 10Wetin eyau au pul dito i hapafam nah hanari arenwe umum efarenwe fandu tin dop iri kikir it wallih rag rie wau it dop iri ratot jewau hubyai wopete it eyam kih paldi ei nik fandutin.11Wetin awol teltam tarok ito, pe eyamto har am kefau kehenriwe efei iwagtatu ito ehembe rafum, ito tamtu hang, kikir enen etot jewau hubya emna hun nua be, ma botam turi efei walli ragriau bei tin tam tari man aharifu nare am kefaukin bremai, 12Wop hananan elu wihya,eyau menghakimi tarok iri aren iu rahsarohpar dari jemaat tin. 13Iri tarok aren jiu arya jemaat tin, takut Allah be hakimi. Kerarurar iri ar mi pe ana lohtan di pare amroh amenwei.

Chapter 6

( Mengenai perkara Hukum di Antara Orang Percaya) 1Effa tine tarok tinto reitih rattamtutih ar kefa hep iwaharweldi keadilan pare iri hanarty ihap a harweldi iri arhanwe fyari? 2Efa eyam ihap kamnah om effi iri efyarito emnah menghakimi fandutin? Pe hamo penghakiman fandu mau iwenam mimin g ro? Effa eyam i hap sangguppa pe amkefaltor wihi arti hag tap it. 3Eyam ihap kemnahom tin idik amnahe menghakimi jarero-heijarero? Beit tinto wihi biasa andurauhum hamo taha ten wetin.4Effei i wau afihpi i waf eyam yambema amkeng kel faltor wihi biasa manen mahatau it. Eyam ke kebiunriau iri nane ihap kehakenenau amher arenwe jemaat ito. 5Wihi tin auho fam I-u aupur wafeiam ma-ni eyam to taro k yambemai to nare iwa ful torom sedang hikmat it yenawe, talnimit amkefal torar rafum lihar it wihi hanari anar fei it. 6Effei rafumtih i wahar weldi keadilan effei rafrum hatih dop andu hapihpi i wauri naneihap percaya?7Perkara tih i wenam we tarok ef tif terhadaptih daldu pe liwiban ef kekalahan buat eyam andefei dibehap eyam talnim etaru effei arkerohatnu pare keadi ian ha- tap it. Andefei diba peeyamto talnim etaru di rugikan? 8Wetin eyam to yabema amfei ketidakadilan it, pe yambema etam ema kerugian, pe wihi ma-u yamben amfei ri rafurim harit.9Dep ayem i hop kelam nah om, tin tamturi mafalni iri nane ihap kehaken efyai narakerom pareterih Allah ibe kerajaan it? Nare am kaher wel di alla? Iri hanarit ratoi rewau hu bya, ranrohtan autal ni banei iri pemburit pemburit. 10Fan wang wahe hag top, pemabuk, ramnaunriewau, wali rag ri au nare akerom paretih pare Allah ibema kerajaan it. 11Pe iri maneifa dari eyam tarok mata bei ima e fihipi we eyam tarok talnimit ibe amihndipe pee ha hugtan, eyam daldupe amhamene fya, eyamto daldu pe amhamendiwe Fransis Yesus Kristus ibema aha dop amendiwe idik bema Allah tanggomui.12Andanduh aren wetin amnaha awuurpar, wetin ihap a fam nah berguna buat eyau. Andaduheit eyau awu urpar, wetin eyau to ihap wahata enriwe andanduh anhana. 13Bermai to it efei marikit adop mou rikit ef yendiwe bremat beit rat rat tin Allah i waroh tanri. We tanikit i hadaf percabulan be, wetin Fransis be. Dop Fransis ito tankit obe.14Allah rei ihim mau pe awugkio farpar Fransis rei an nahi i wamhim idik tog kaki tarfarparaha tatatendi ibema andanduh arendiwe. 15Eyamto ihap kelam nahon eyam tinto talnimit to anggota Kristus eha yenam wei? Effa mimik awa bun auoram aamendiuse kristus tamarya pe awet tabunjau wi hi hanhar it? Tauhe marmau tauhe.16Efei ihap kelam nahow eyau ei harei yetani dit eta yendiwe mafalani hanhana it, pe rate arfei hi betih? Wop, Iu efihpi nas it egya fidik amnah rate arkefei hibetih takni murif hibetih. 17We ei harei e tanik iwetendiwe Fransis iwen af fanggomu hibetih i watanendiwe.18Kuhug paldiauandu hananaheit ibroith manusia rahafau it, Rahafe aua, ada, warhei, wetin, iriranen rahafau ibro andu hananah yenri we iri bemaltanit.19Wop ihap kelamnahom eyam efei talnim it to fanggom e-fyai yenam we talnim it eyam ihap af yam bema talnim? 20Wop eyaim to ibe lifti duram it ibr bayar ef tap: andu ha phipi tanim dalduh ukut it jawau ahai?

Chapter 7

(Iu ef arke hat Ahahuri arma) 1Doptin efei andu malterfau it itoma e-fya iwau of tamturi ef nari wata hamhumit. 2Beit tin tanggomu ebam andu raren rah rohtan ewau efandu hananah eit ewau e fyai to tamturi iti bema a huri harit sendiri dop mafalni iri bema ahu rihar tamturi sendiri.3Eyam tam turi yam bema tri trimamkim bun ria wau ahurim harit, dop mafalnit irima i wauri tamturit. 4Menhit nari bemiwa hendi i bematani tapi ahun tamtu. Dop tamtui ima nar iwa hendi ibema tani,Tapahun mehni.5Eyam nare thi uluhug paldi tih iti befei eihi rat amkeng tape rat amkefei, mahawi, pare daldu maru ratam ke raha kenwe kefau: pe hamatop na-tamtui i warohta nam. Wop eyam to naram kehfa tan. Di. 6Wihitin awog tafam ef i wahug param ihap af perintah. 7Iue fihpi i wau efyait eyam to ham nahamkeha kenat a wohon witin, wetih tih ubema Allah iweta bum tam au ibema karuniatin iwaf ibem, karunia tih.8We fei iri ihapkehaf ahuhuri armai dop iri kadakit awagtafam, pe amnah efyai to arkeha kenweaf anduaruau haneting. 9We efei tarok nare kedagmiri tainitefyau to kehafaha huri har mag wop iwau efyai kehatanah hari rar dari pada yaitu iwan efar keta kendi hawa nafsu.10we efei iri nane rahafaharui armei you tou be ihap eyau wetin Fransis, bei hikkam amnah mah ritih iwah paldi ahuntamtu. 11Dop iwah o wah paldit, map iwah hen weibem iwen afihpi har iwe tamtu, efei ratahun ito matrat berdamai. Dop ahhun tam tu nar ukuhpaldi di ahum hanit.12Efei irih irih eyau, ihap af Fransis, kog. Tafri: efei efei rafum it iu dit mah ni it iham hag tap it dop mahi mau ibema ratarkehaken we, We map rafum mau iwah paldi. 13Dop efei mahni tih iudit tamtu tih iman hag-tap it dop tamtu mau iwahendiwe map tamtu mau nari wahpaldi. 14Wop tamtau mau iman hag tap it tamtu mahit dit jiu at tefya dop mahni mau iman hag top it ahut tamtui dit jiu all, efyai; we nari wafei it, andefei iriba natumurit to arenwe pare hananah, we tinto natumirit tarpk arenwe all efya15Wetin tamtui iman hay top it iwapuldi ahum mahni kuhpaldi pe ah paldi, Iwafei it rarfukri-rarfiri eyam to ihap campur wope, wope Allah ihim eo teram it amkeha kenwe e-fya mau. 16Wetin andefei diba eyam u womnah, nim effa pe ehen ihap kue jau ahumit parefya? Effei andefei diba ihem u womnah, tamtum andefei aiba tu naroukue jau hum mahit par-e-fya?18Efei reitih arhim aryotaldi eha yenef sunas nare, iwa fata pe i watam funtan sunat ma-u dop rei tih arhim yotal ditanit to sunat fale hag. Tap: map it nare bersunat. 19Wope ef sunat ef tau hei en wa fihpi ihiha-tap. Ibe put kota diwe Allah hukum-hukumit. 17Doptin, yambematarok, yambemipur amkeha kenwe af andu aru Fransis egta famit ipurkehakenwe iwaf anduaru Allah ipur ketakendiwe afi bema ditri jemaat amnah.20Iwau efyai tarok kehaken diwe at hamo Allah ihum otarwit. 21Efmarmaura ehemto ibema hamba, I mef hamo ihi meo tarwit? Ito naran hit wafei u. We efei ehem orom mahrotihipe ehem be bas hamo mau kuet am her. 22Wop hambatih rei Fransis ihim e-o taldi pare yenefei andarhai ito anduti afedi tani, fransis be, Dop efihpi reiye amhidopa tei di tani Kristus im himdi ito ibema hamba. 23E yam i beraf tiaruram bw ibe bayar lunas. Andu hapihpi yamnare ham ke hat hamba manusia. 24Rafukri, e yam yabema a mamhim amkeha kendiwe allah ag hofu iwaf anduar Allah iwa him a-o tal dit.26E yau alla awurom it, ito faunggomui manusia ibema kaha kenwe at anduaruar harenwei. 25Tinto mahni baraf it. E fei iri eyan to Fransis ihap ah kiu. Wetin efei eyau alla auromit, ima efei yendihhndi kepercayaan wap rahmat Allah ibunjema mi27Effa ehem wenoromdi mahni tiha? Nare ehem uko ehem nare ukoharweldi mahnih tih. 28Wetin efei ehem ukuet mah ni ehem nar berdosa. We mahnitih baraf be iwe tamtu, it narberbosa. Beit iri arahrifait arkerohtanri iri nema talni mep eyau awa hug param andi wapura roh taman it.29Ra fukri andu eyau au puldito: hamoi iwem ra-ru!anduh hapihpi tine hamo ma-nih yei nik tin iri nane aru rahat ha huri harmai kaha kenwe af iri ihap ke haf aha huri harma. 30D-op iri analtin ti uko tar ihap atan it, dop iri aren wema-momro,uko far dihep i hape ahene ma-mamro. Dop iri nane arwa nafti andanduh ukofal dihep pandu-hah-tap ahandandu raf it. 31Eftine iri nane rahattanri arenwe andanduh tandutin ukohfal dihepe-ihap abunkenwe. Wop fandutin imaef tarok taromtin amnah hamotih iwa hug-par32E fyau auputdi pe eyam tarok tanggomu holna naheit agta memamitap.Iri nane ihap ke hat a hahuri harmai-fanggomu inemi iwendiwe Fransis yala. Ef anduaru Fransis ipuldi ahen wei. 33Iri nane rehat aha hurir mai iri bet tanggomui ibema i wendi fandutin e fandiwau affa pe ahun mah nitei tani iwam har. 34Pe ibe fanggomu iwau andit-andit mafalni ihap kehafa hahurihari it. Dop mafalin ne-nam baraf it iribe fanggomui ibem iwendiwe Frnasis wihyalai pe amnahe talni dop faturyafau arkehaken efya wetin mafleni iri rahafaha a hahahria nai iri be fang mui iwen we fandutin,Andiwaha en affa pe tamtui fat wafu iwaene diwe.35Anah hetin awog tafn ef yambema anduar amnah menwei, ihap we naur parfam ef yambema anduar amkeha kenwe, wetin dit irih par ipur tarok kefei andutih marmau efya pe melayani Fransis it wihi hag tap.36Wetin efei tiht iwag farhape, ihap afe di efya natum brarof mahnimau hamo baraf mahnimau tari iwatu pem marma-u iwapur ahaf afum, kuhpaldi. Afa hahum efei iwam har. Map wihyala mau ihap afli i bro. 37Efei reitih nare i wihi arke-di pe i wafei afei it marmau. Iwana di fat wafu, pemarmau iwahfahtan en we ibe i arpar nari wet mah nih nah ma-u it efei efya. 38I wau afei it rei ukuet mahni nuh mau iwefei efya do rei nar ukuet mahni nah aiu efei marmau it efya.39Mahnit efah tan yenwe homo ahunit ihap aper. We ahunit i waper ito bisa efei walah it tih ibero iwaf ibema mauit. Asltam tumau rei pereya e-wau. 40Wetin efei eyau tanggomu e matin it iwah enwe efya; efei ibem anduar iwahenwei. We efyai wihyala it, efei e yau e u ma Allah fanggomu e nen au we

Chapter 8

( I Waudi Hubyabe Persembahan) 1Iu efei ani malna persembahan hubyai tarok tamnah ihpi: tarpk amnah tih ubema omnah it. Rom nanah au andanduh mau efeit efeit ri peri hirit sombong,hep kasih iweta kiatu. 2Efei reitih iwa-farhep i tope emnah andanduh, efenduari i wau arom it. 3We iri nane arhandi we Allah taniar yai, Allah yei rarar.4Efei iu ef arkin animalna arbuniu persembahan hubyai, tarok tamnah: Fandutin hubyai ha-tap Allah tih tandu tin lima tahue ihap afei Allah rei e sa. 5Wop ef marma-u ahandui artoh ef Allah ef yenwe surga, dop fandutin-doptin, marmau, Allah tino ouriarharen we,Dop Fransis itoma ef ih pi ouri. 6We efei idik tarok to ibema hibetihbe Allah, reit taman mau mapandanduh ikut eha aren wetin ibema efei taha ten twetin dap Fransis it ima hibetih, reito Yesus Kristus, mapandanduh efei pe ibun dop ibema hanehpi tarok taha tenetin.7Wetin ihap afmanah nane romnanah hewau it, rihiririhto to ibema altar enemriwe hubya. Pe arin ani malna mau efei ani malna persenbahan buat ubyai. Dop tin fatur yatui britap, yafuito e ha reneiwe.8Bremai nariworidikau petag-yuk jau Allah tuniarya, idik hap rugi handaduk efei idik nare tanit, dop idik ihsp pe untungan danduk efei tarok ranit. 9Weti fourie fya,Amnha e hembeh beh oha weni hamatop iwaf fati sandungan belat iri tarok bri, l ,tap it. 10Wop pare urkeromu omnah andandub it, pe ukuko matet kuim brema marhaf warifinuropare hubya yenit.11Wope efei i au afihpi iti btil tap it naneito rafumri, kristus eperif efei ihpiri, eroh tanri wop unem omnah ewau. 12Efei ehem ukoha kuenafei it ofei ibro rafum rihar it dop ofeiri fatur yafui orohtanri iri nane bri top it map ehem i bro eha yenwe Kristus taniarya. 13Anduh hapihpi pare bermai iwef fati sandungan buar rafuk it, mape yolu i bema awenafihpi mare a walain ahi malna pe amnah eyau hamotih a wafei sandungan buat eyau rafuk riharit.

Chapter 9

( Hak Dan Kewajiban Rasul) 1Ihtap paf eyau Rasul? Ihtaps eyau tamtutih rah pi rau? Ihtappaf eyau ibauromi Yesus? Ithappaf eyam pe, mulut ibe andarhamau yemdiwe Tuhan? 2Efei ye tamturih, eyau ihtappf Rasul itto efei eyam eyau awem Rasul. Efei awoh ametim awohendi Tuhan itto meteral mau efei kerasukan efau.3It ras agfwai efei tarok ramen ratta wewau eyau. 4Tauwa adum-tidima hak efei omkesam an mam clop amkesah muham? 5Tauha idim tidam hak efei emketjauh tamtutih ahummit, Kristen i dim amin alatifo efei andefei it Rasul-rasul tih dop Tuhan, rafum rihai, dop kafas? 6Itto efei eyau dop brimabas ahpibeha, rei ihap amom hak efei arkih paldi efei ye ibe mima amdar hai.7Hei hare rei ye otari radaju barei, efei nimboma andumemam mit? Hei harei i wapari witiro dop mai iwam munrit? Efei hiha rei aworaru bohe andumatuit riri ahtap kih ma, ihiri amdu matu mau? 8Hamdwam dawottafammit itto itaoas fe, fanggomu manusia itto ahteppas hukum taruat efei wihi-wihi tefihpn?9Efei ye yin hukum Musa ibe ralteri: "It mar ehem ukuhiktam warfimu andu matu mau we sedang memgirik!" andu matu mauta Allah aghiwahirih? 10Efei idikka nei ha ettai? Efei idika wihi mau ibeltar efei pembajak au membajak do fanggomuit ef pengirik maruh mengirik fanggomui efei ibema bahagiamik. 11Efei itto idim to amkepuri benih raham, efei eyam nak mau oluri araelourih efei ye eyam hasil maut iwah maho fandutin itto iwalar werau af eyam?12Efei tamtui ah arkoffia hak mau wunduh? Efei mar em hefei hak mau it. Iwalas eyam amkorfar agaman andanluhei ammah muri eyam amkelarfei rintangan efei wifanti injil Kristus. 13Ittap kem mah hom eyam, efei tarok ke melayani mesbah mau mesbah mau parklom tih tarok efei mesbahmu. 14Iwau afihpin efei Tuhan ihpaldi yen mihpin pesai tarok arkeke flofdi tami wifanti pamnah hariwararerpe, Arkekefrof wifantimis.15Efei eyau tihap wafei anduti efei hak-hak mau ihtap keltarit pam mah hei eyau to itap.warofatadi, itto iwau afihpin itto eyau ar pei wa pei. Efa yee marmau kemegahaan eyau wit ihap warom,itto rahuk parrar heiha rei ima. 16Itto iwau ef eyau, awe tarof di wifanti mau ito mar awafei alasan efei memehgahkan diri efei, Ito am mahha duri fai eyau. It waro tanai eyau mar awetarof di tani,wifanti.17Itto efei eyau awafei oawedit kehendak eyauwit, Yabema, Itto eyau berhak awarhom andunaihit, itto efei eyau awafei ye, awafei tato efyau efei tugas andarha mau arkei it lalalffaema eyau. 18Itto awau wafihpin efei ye andu magejau wit. Andumag eyau mau to efei eyau pawelfatorfa ini ri injil, andu nenan hatap dop efei eyau man awafa hak eyau efei pemberita injil.19Marmalu eyau rapar rau wit, efe ye agnah tamturi pamnah eyau boleh memenangkan ouri efei tamturi.20Iwahffih pim efei tamtui yehudi eyau lalatau efei tamtui yehudi pamnah eyau memenangkan tamtui-tamtui yahudi pi waf tamtui arhane hukum taurat.mau. 22Efei tamtui-tamtui bril tap it, ito eyau ta walam af tamtui mame bril tap it pamnah eyau menyelamatkan tarok. Mane briltap it pamnah agmah tamtui. Pe eyau to awalen amndanduhi pamnah eyau me awolom efei memenangkan, mamneifa tamtui efei ye tarok 21Efei tamtui-tamtui mali ihtap kehakeme tamwan hukum taurat eyau awalam of tamtui ihtap keha kene tanwan hukum torat it efei ye eyau tihap wahen adawan hukum Allah, itto eyau auhame tanwan hukum Kristus, pamnah eyam ma memenangkan tarok itap kehakeme tanwan hukum taurat kit. 23Pamnah amdaduhei ito eyau tawasei it efei injil pamnah eyau mawarom it.24Tauhe, mem-mehah eyam efei arn gelamggam-rehahimjau, agmah pe sertai ar ketari, kebodohan ito efei temtu hibetihbe, rai iwarom hadiahefei it ehar it iu, ehffihpim, pefei eyam, tem, mamrom mit! 25Taptah-taptah tamtui name al tari irim marul iu bei efei rehahimjauwit. Akom nahndi tami mit efei andaduh hai pe tarok amgkefelyit itto amkelalom efei ye mahkota yang fana efei idikma tarom mit itto mahkota abadi. 26Itto efei eyau mar, awahari pau mau awau wit ito itapaf petinju sebarangan mimom mit ukwing kolendi. 27Efei eyau melatih tamikin pe awamnah agmahei pefei, pare awtarof di injil efei tamturih it ito eyau, yabem aghigbei.

Chapter 10

( Israel sebagai suatu peringatan) 1Eima aupun emnah eyam amkemah ri rafriri mau fei ye hemam tamtu mau idihkit agmah arene dibawah pertimbangan awan, dep efei tarok agma hai it ibeal dit di malilim. 2Itto ini marpuikem, pari pari keftof, ketadi Musa, tarok agmah ramu rarpirar niyaren awamnit dop ia garem me mati. 3Tarok, agmah, arun biema rohani ha pihpim. 4Dop tarok agmah rahmuh.Ramu rohani, ha pih pim efei tarok agmah am kimuh efei fati dau rohani pe malaiketam tarok kit itto, fati doura mau itto Kristus.5Itto mar mau anduaru iwau pe Allah mar berkemang pam kolom bagian meh wundu efei tarok. Itto amnah tarok arken pir haru rifo. 6Agmah hi itto abe, ibun efei, idik pe fanggomui elai fidik, pamnah mar idik ukolafei wihi-wihi hamanarahefei ye ato tarok arfei it.7Dop amdamduhei mar idim amkem af penyembah- penyembah andu hananarihei pi waffe ma meifa tamtu-efei tarokkit, efei yei ti belter parei argam itto rakakye hai maru mamrio etatiu." 8It erarnal midik talarfeitap pencabbulan mit itto iwaffe ibarfei it tamtui mameifa dari tarok, pe pe paro hamo tihit ran per dua puluh tiga ribu temtui.9Dop efei ye idik fanggomui idik mar ulkom daldi Tuhan it timeffe rafau efei tamtui mameifa efa tarok. Pammahhei tarok rar pei,efei matu royaltol. 10Ito mar ukonkolatta wihitih-wihitihefyau ye rafau mameifa tamtui mau tarok pam mah tarok di bimasakan efei malaekat mau.11Agmah heito anolarhimni, tolak amdago mau iblalter ifei iwem maf fanggomu efei idik mane tahatene pare homo pare saman ekhir it iwama.12Efei ye, heharei, ito ukofarhep, efei ha etapuldi fafe, pituh dagmah fou iyeffa pam, nah ha mar, ciwarok.13Ramdaram mewai-ramdaram mewai efei eyam saiheh amrom mit itto ramdaram wewai ibema hamhamoh, itta mar iwa holdi ibe tani biruwit dari manusia itto Allah atewihadi dop efei yei to ha mar re iwah per cam eyam, alkelon dalam ito ha walaifan me allah pamkesa roh par pam-nah eyam ma amkerom andarha mau.14Itto rarfiri-rarfia mau we ate hari, kemau arya paremau persembahan berhala. 15Eyau alatta pawatefammeu efei tamtui-tamtui naho bijaksana. Yambema kefahimtan handu wihya, eyau awaletata fam mit. 16Marmaura cawan pengucapan syukur, yen yattwar at idikma ucapan syuku. Itto persekutuan efei yeKristus tamdarai?marmaura home mau idik tentar mei itto perse hutam itto efei Kristus tami malma? 17Efei homei ito hibetih itto idik efei ye ourei itto hibetih telmi itto idik agama tarom bagian efei ye home hibetih mau18Hari mauri fantara israel efei ami malmai marmaura tarok ma-marimit pe arok kor efyau pirma arkerom bahagim efei ye pelayamam mesbai? 19Hamdwam de him uhim tamauwit? Effei ottemai awofri berhala itto andutih? Itto effei berhala atoma andutih?20Marmaura, efei ye auhim tanwiwit itto persembahan tarokit, efye persembahan efei Roh-roh hamari hei itto itapaf Allah, dop eyau tamik keftih efei eyam bersekutu efei ye Roh-roh han anarihei. 21Eyeam mar amkerom pam ke samuhri efei cahwam,Tuhan, dop efei ye Roh roh, hanaarih mau eyam melakerom, pamkela lom andutih efei perjamuan Tuhan. Dop efeye perjamuan, Roh-roh hanamarihihei. 22Efei emma pe idik mahwi iwarpuldi Tuhan? Itto efei idik briri ito ef hamehpim?23"Pam-mah andanduh hei mimerafamit." Marmau itoiiihtapaaf agmah andanduhhei berguma, pam-mah andanduhei mi merafamim marmau efei amnah andanduhhei membangun. 24Itto tamtui mar ukoharwei keuntungan ehembi itto amnah tih-tih tamtui akeharwe wa keuntungan efei tamtui rih.25Eyam boleh amkim agmah andanduh he rawlehau pasar nit ami malmiri mau to ibe hari mimirya pihtab kenkebetta efei fatuz yafuh dahduh. 26Efei fandutin dop agmah andanduhei arendi milik Tuhan. 27Efei eyam arkimhim, parikim blenai, ito tamtu tih rei ihap perceyai dop undangan mau eyam eyam amurit pamin ble, a mauwit handwandai bunfam eyam mit ihap kor, peharimiwari efei wihi-wihitih efei fatur yafu dalduh28Itto efei ye tamtu tih iwats riwattafs mau itto persembahan berhala mar ehem ukosan damri itto efei haneh pin, rei etta wihi mautin petta fidik kit itto efei ye keberatana-keberatan fat, yafu dalduh. 29Efei eyau ahim marmut efei keberatan-keberatan-kelatan fatuk yafu mu cami mai itto tamtui tih? 30Efei eyau awafei mahewi efei kandwan de awatairi paikimit handuba tamtu ratta kilori efei eyau brema mau ito yatwarit eyai mengucap syukur?31e yau awelatta efei ehem ukosahndamri efei ehem ukosah meh ri, efe ehem ukofei andandurih, kofei agmah itto efei kemuliaan Allah. 32Nar ehemli keidikwetaha syak efei tamtui fatiur efe ye tamtui yahudi tinto tamturi yunani dop efei ye jemaat Allah. 33It amef eyau to awofarai awowtta imi fatur yafu agmah tamturi ahem agmah wihi ihtappaf kepentintangan eyau itto kepentingan tamturi ouri pam-nah tarok beroleh selamat.

Chapter 11

( Hiyasam Kepala Wanita ) 1Iwabum-maffihpim,pewaloffaty,pam-nah he eyau pei ma awaroffa tadi,Kristus. 2Eyau to memuji eyam,efei ye,agmah andanduhei eyam to fanggomui amkefeyau eyau,pe aluatir pai wifanti mau, pawafal tor jam Allah 3Efei eyau ma clu purre eyam ma amkemnah wihit tim itto dabori efei, tih-tih tamturi-tamturi it to Kristus dabui efei ye mafalni ito tamturi-tambturi dabari Kristus itto Allah. 4Mafalmi ito tamturi-tamturi efye rahafau mehawi ramen refaltoirau efei debari mau refoufit wau wit iwarmailmedi ibema dabui.5Efei ye tih-tih miofai irima rahafau mahawi pelafaltorfri tabaum mit nar amko Raha, tundung it ima ukor mamilmedi dabun nit itto ha imefei ye mah mi, nye altodi dablauwit. 6Itto mahmitih tamyetaru tudumgnit iwaltir dabuwit. Itto amnah, ha arketeldi, dabrauwit itom efei ye mahmi, ma rama mil medi efei ibe dabrauwit alteldit dop altoldi itto ha menudumgi dabuwit.7Efei tamturi-tamturi mar alkor tudungmgit parkimbum ito ha awemaf, mima arfe dop kemuliaaan Allah, efei nalfani, iwemaf kemuliaan tamturi tamturi 8Efei ye tamturi tamturi ihaf berasal dari mahni-efei mafalmi it berasal efei tamtui-tamtui.9Dop tamturi ahab dirip tekam efei mafalmi: mafalmi diciotakan efei tamturi 10Efei to mafalmi am-nah arkoroha tanda wibawa iwendi da bwa fo, ito efeye para malaikat.11Efei iwahfihpim arendi Tuhan ito pal tau he mafalmi ye tamturi tamturi hatapit, dop pai tau he tamturi-tamturi mafami natappit. 12It iwabum afei mafalmi ma-marenri tamturi-tamturi pam-nah he tamturi-tamturi mau akibumri efei mafalmi mau pam-nah,andanduhei bweasal efei ye Allah.13Amkefamhimtan efei yambema. Marmaura, mafalmi rahafau mahami kepada Allah efei dabarti too mar bertudung? 14Ibematih ha alam it ibema etta peffau efei raimamil meraru tamturi-tamturi efei ye ha debaru maruri. 15Itto am-nahei arkefidi mahmi mau,efei ha daburi maruri? Itto dabarirau mautim dufiu ef mafalmi pe iwas pemundung. 16Itto efei ye tamturi iwama oiwaporridim, efei jemaat-jemaat Allah. Mar anduhtih iten andiwaru iwafih pim. (Kebiyasaan-kebiyasaan dalam perjamuan Malam)17Itto rafal tator lawe fiwi mau pe ewalamirit yeau mar memuji eyam efei ye ramen rafau-rafawawuwit itto maruri e mami kebaikan efe ye mamait mariri mami andu hamaculih. 18Itto, farheh, farhoheieyau awoffa efei hamotih eyam amke fau efei jemaat mau rehaf tapprei efe ye eyam,dop wihimaw. 19Itto efei eyam ito ibem amkene paremau mahaptappri pam-nah iwabun afihpin itto heiha efei ye eyam rei ukoh fatam uji.20Hamo eyam, amkefauwit eyam i hapaf amkefawema pamkim perjamuan ito tih-tih tamturi mau ribeh matan arkim-brema mau aribemai itto tamtu tih moryeftih pe mamerikma mabittut. 21Karena ketika makan, setiap orang mengambail terlebih dahulu makanannya sendiri sehingga ada yang lapar dan yang lainya mabuk. 22Efei eyam maramkelom ramoh yambema ito brema dop arkih muh? Efei ye uma pe idim amkemamirmela jemaat Allah dop amkefei mani tamturi tamturi ye amdanduh hatappit? Efei ye eyau awottafam miu eyam mit? Memuji eyam? Efei wihi mau eyau: mar memuji.23Efei ye handiwan awetaroffit efei eyam ma efei eyau awaudi, dye Tuhan, reito Yesus pare panimau itto pamit ha daffriu pariur. 24Parei daldah ito ha,adabueok pihimjemah: "Ha igri pemirime petta:time fanggomui maf efyau." Iwau afihpim.25Ha, eleit cawan mit pare am dalduit maruh elafaltofra cawan tim efei ye perjanjian ahtepbei itto efei ye, eyau tanik darai pam kefei ham hamoh eyam amki muhit fanggomuit iwemai eyau!" 26Itto ibema ham hamo eyam amkin home mau dop amkih mum cawan mau pamkettafyau reyabio mautim i waoer rit op, ha, walarwerema.27Itto efei heina rei mar layak pukwim home dop akumah cawan Tuhan, ho ha berdosa efei tami malmai dop Tuhan tandarai. 28Parato tih-tih tamturi airpur kemnah ri iri bema talmi, dop ini yattabei ha yanhomei dop, imuh cawan mau. 29Efei helha awam dop awamuh pe man iwatta, efei reyabootim tani melmai ha iwalaurama hukumam efei ibema tani. 30Eyai ouri efei eyam rih britapit dop amdefeiri ito ihappas, magmih rarpit rit31Itto idik tam-mari talni idik bema, hukuman mar watidik kama, 32Itto efei ito idik tarondi hukuman efei ye Tuhan idik hit, pefatuffit pam-nah idik mar re dihukum hamo hai tobeh dengan fandu.33Efei itto, rafum riha mau efei eyam, amke fau amkin brema mau pam kemarye iri bema. 34Itto efei aren tamturi eye malyehfatih, iy ibe yam daldu b lema ramo, pe mar eyam amkefagwau pe di hukum wihi-wihi rih awafaltorit.

Chapter 12

(Rupa-Rupa Karunia Tetapi Satu Roh) 1Efei yei itto karunia-karunia, roh eyau wit ito iwaf rarfiri pamnah eyam pamkem mah wihi effyamai. 2Eyam mam-mah efei ye eyam hamo, eyam amemit ahtap keiraldi Allah, eyam to fanggomu to amkelayo korrama andu hama-maruh hei pe arini hattap. 3Efei yei to eyau aupur meyakimkan eyam efei ye mar tamtu tih he ewenma latta lefei roh Roh Allah. Pe iweta, "Terkutuklah Yesus. Iito mar re tamtuh tih rei iwama dabuweidi, "Yesusit to Tuhan it ihtappas Roh kudus.4Itto arin rupa-rupa karnunia pelayanan, efei efei yei hibetih roh hit. 5Dop aren lupa-lupa pelayanan efei yei hibetih Tuhan. 6Dop aren adanduh andanduheipar war fei hana-mah efei Allah itto hibetih rei efei agmahhei pefei agmah tamtui7Itto efei ye tih-tih tamturi dikaruniakan efei yeh roh hamo hai tabeh 8Itto efei ye tamtu tih iwozfan karunia pi wenelatta efei hikmat mau efei ye rih to Roh, efihpim pi waffri karunia parkenkelatta efei ye andram mah rit.9Itto ef tamtuh Roh ih pimpin piwoffri imam, dep efei rih itto iwalaufri karunia arkehafai. 10Itto efei tamtutih rohit iwalaifri kuasa efei ye elkelarfei mujizat olop efei yeh rih ah iwoffri karunia efei arkenkelatta, ito efei ruhma pe, ha walaufri karunia efei membedakan am na mah hei roh efei ye tamtutih ha iwalaufri karunia efei arkenketta af mowihi roh dop efei ye rih walaufri karunia eefei menaksirkan mo wihi mau. 11Efei agmah hei to arwenfei Roh hit hibetih pi wibum mit pelaufri karunia efei tih tih tamturi dufri agmah efei ye itto kehendaki.12Itto efei ye tamto hibetih ibe bohai ouri dop andanduh anggota, to hibetih tani ittimefe Kristus. 13Efei ye hibetih roh, idik agmah efei tamturi yumdan dop budak efei tamturi merdeka, ramu rarpirarit arkem hibetih tani clop idik agmah arkofari, parkihmuh efei hibetih roh mas.14Itto tami to mar iwatu efei hibetih anggota efei ourai anggota. 15Itto efei awen, tiwafta, ito eyu ihtapaf mimim, eyau tihap wendiwi tani. 16Itto efei tirimaru tiwaftai, efei eyau, ihtapaf ahgamalmai eyau tihap wendiwe temirt, "Efei mar maura ha, mar iwandi tanit. 17Itto efei ye tani mar iwahendi am, nsh hei to lahamalna, yenihita ti iwabur mit? Itto efei ye am, nah hei itto tirafimu, yemihifa piwahandi?18Efei Allah iwalaufrye efei anggota, am ma mahkei efei aren paremnau efei tamit, itto efei ye di kehendaki, 19Efei itto, agmah hei to hibetih anggotai, itto yunihta tani risau? 20Marmau ito ouri anggota efei yei hibetih tami rifur.21Efei aham malma mar ri iwaltta efei mima eyau tiht ap wahim mu wehem. 22Itto im me fei ye anggota-anggota mau tami rifau ahamiwudi to bruhattap,efei ye yang paling di butuhkan. 23IT efei anggota-anggota talmi rifu it to efei harum mi wau widim mit kiran terhormat idim amkaffei penghormatan mit kusus dop anggota-anggota idikkit mahdu,pidik talafri perhatian khusus. 24Wihi mau aawol efei anggota-anggota idikit mardu wibum pe Allah wibum talmi rifuit idikit iwau efihpim pe efei ye anggota-anggota mau ihap mulia walaufui penghormatan kusus.25Pam-nah he iwabum arkehaf taprei efei tami rifu pam-nah anggota-anggota efei mamerih ito am-nah Rari wahiri. 26Itto efei hibetih anggota, menderita agmah anggotai ariketari menderita efei hibetih angggota dihormati pagmah anggota arketari magmarom. 27E yam tam-nah efei ye tani rifuit Kristus.dop eyam tih-tih efei anggota-anggota.28Dop Allah to iwapar raimik mamefa tamturi arein me jemaat farhehei iwaf rasul we riwit to, nabi we taswit efeye pengajari ,maruh he tarok mame arkeroin me karunia efei iwalar fei, mujisat. 29Ama tarok agmah rasul dop nabi, dop pengajar? Arem na tarok agmah alom karunia efei arkelarfei mujisat30Ito efei iwafei yaha pitto efei wihi-wihi yarem mowihi Roh? 31It ukotahri efei amkeralom me karunia-karunia efei eyam alamau ferkehei.

Chapter 13

(Kasih) 1Efei ye aworom pe arken keltta efei agmah mowi hi tamtuiyei dop mowihi malaikat ito efei eyau mar awarom pe atek kiwaharit eyau timefe gong agmuh hattapit dop camang ef, gemerenting. 2Itto efe ye eyau taworom me karunia efei bernubuat dop eyau tawom-mahe, andanduh Rasia arenri, pamnah andram mah it dop efei eyau pam, nah hei mar berguna. 3Itto efei ye eyau awafei ri wahei, am-nah andanduhei aren mauwit arkefiyau tamikit pe yafyu arkihit, ito efei eyau mar arrewiwehau magmih itto paiatauhe faedei efei eyau.4Atem mi wahai ito sabar; atem mi wahai ito murah hati hag mar iwarpur, hag mar memegah diri dop tidak sombong. 5Hag mari wafei ye rei ihap sopan mit dop mar iwarhawei keuntungan tanyih pibeh hag ihap ag bet tawau, dop wambumamen kesalahan tamturi rih. 6Hag mar mamro iwedidit itto marmau. 7Hag etan funtam am-nah andanduh pe percaya am-nah andanduhei itto mengharapkan am-nah andanduhei ate efya piw efar am-nah andanduhei.8Atewiwadi mar ri wahaftetap nubuat mau tiwawehodi itto mowihi roh mau tiwafom nihpim, andram mah ito ma, iwaf tap einik. 9Itto idik andu tam,mahit itap paroffatadi nubuat idik kit, ihap patadi. 10Itto efei iwarof atadi hamo mau i wamai efei ma nihat kei forf ketadi itto iwahtap pei mik.11Efei eyau abouri magnam pe eyau wihi waemattai ifaf abouri magnam dop eyau fanggomui, toma ef abouri magnam itto par eyau awohm. Baraf fit eyau awufpaljeimik sifat abouri megnam. 12Itto, ihtapbetim idik hariwau efei cermin andanduh, arfei yitto, samar-samar efei ye tafum idik harimau, muka dengan muka. ahtap betim eyau to awei rarir pe mari ri wabuh. Itto tefim eyau ri aweirarar dengan sempurna efei ye eyau yabem aweirarar. 13Iwahfihpim arkeme homo mau wihi tim itto imam, pengharapan dop atelwahari windu efei it ito, atte, wahari.

Chapter 14

(Sekali Lagi Tentang karunia Roh) 1Koh karoreu paldi pe attewaham pe ukoharwaweldi tami mit pu ko lom me karunia-karunia roh farhehei karunia efei bernubuat. 2Heiha rei iwema latta mowihi roh mar i en nalatta efei manusia. Itto efei Allah. Itto tau he tamtu tih iwam mah mowihi bema efei roh pe hag iwafel tolfyau, wihi-wihi efei rahasia. 3Efei heiha rei bernubuat. Itto arkelattaffei manusia it hag,iwakki, pi walaifri efei wifanti dop iwahanheri. 4Hei ha rei uwengkolatta efei mowihi roh it ubema tamim ihpibet, efei heiharei bernubuat it hag iwatah ri jemaat.5Eyau to am-nah andanduhei te yam tamkekelatta efei mowihi efei yei, to am-nah bernubuat lebih berharga efei ye tamtu tih iwema latta ef mowihi roh efei yei tamtu tih pe memastikan rf jemaat mau piwatahri. 6Efei rarfiu efei eyau awatam ma-mai efei eyam mit pam kemkelatta efei mowihi Roh. Ito anduko fei pidim me pefei eyau awalattafam mau, eyam mit to penyembah Allah pe ukom mahit efei nubuat dop wi fam ti mau7It,ti me feye alat-alat mau we, mar berjiwa it to agmu iwahai efei ye serlilimg dop kecaps andiwebum mafa tamturi am-nah arkem-mah rao mau, effa arkeha himdi selulimg mgit dop kecapit efei rat-rat pagmu wahai tibem meftih. 8iTto e fei naffrit aritto mar agmu iwaha mar marah. Heiharei ottahndi tan mit efei bar mautim. 9Iwauwafihpim e fei e yam mane amkenkelatta e fei ye mowihi roh e fei e yam mar amkefei pam amkenkelatta ito marmau, pendiwabum mafa tamturi mau triri yarkibum mit e fei e yam mar, am mattai? Pam malat tiuwit heiha rei e yam mafal tohjiu yen udara.10It aren ourit itto mameifa ourit e fei ye mowihi fandutim, ito iwau afihpim, tau he mar mar hibetih he, e fei ye iri ye ri bei agmah wa hai ito ihtap atadi. 11E fei yei eyau tihap wam-nah e fei mowihi mau eyau tawolanef fantara tamtu ef hanehpim rei etah ri dop hanehpim fantara tamtu e yau wit12Iwau wafihpim e fei e yam: e yam amkelaharwaweldi, pe fei amkeralom me karunia-karunia Roh ityo e fei ourit andu mau, am-nah e yam amkelahar waweldi pamkefya pe amkidiryaha jemaat tit. 13Itto e fei heiha rei iwema latta e fei mowihi roh it am-nah iwafei mahawi pam-nah, am-nah hei iwalaufei e fei karunia paghiwidi 14iT to e fei e yau awe fei mahawil awelar fei mowihi dop efei akal budi e yau wit mar awetari ar kefei mahawi.15Itto handuba pe am mah e yau awafeit? It e yau to awalarfei mahawi e fei roh ayauwit. E fei e yau to awalarfei mahawi itto e fei akal budi e yauwit itto e yau to awarorao, pe awe maro af, roh e yauwit itto e yau to awarorao, pe awemarohdi e fei ye akal budi e yauwit. 16Itto e fei ehem mimin ukogarok e fei roh yemut itabeh andiwauwaffa, tamturi ye ramami pe fei ye rafralyau pe arketau "amin" e fei pengucapan syukur mali? Pamdiwabum maffa ha, ihtap pam-nah ahndwan de hem olattai?17Itto e fei ye pengucapan syukur mau ito hep effa e fei tamturi rih ihap key kaki. 18E yau mimik aworokkit, e fei ye Allah pe, e yau tawenalata e fei mowihi Roh lebih efei ye e yam agmah. 19E fei ye pertemuan warfinuloh, jemaat e yau lebih suka mengucapkan Itto mimin farfau, wihi efei hari yi rima arkem mah pe arkegtafyau tamturi rihma e fei to.20Rafurihait-rafumit hamatoppe iwaf, fe abouri-abouri arenwe hem fanggomu. Hamattope iwaf abouri-abouri ye ramemrahafu ibori itto tamturi mafaru ibemi areme ube ma fanggomui. 21Irya reme hukum taurat,ibrater efei tamtui-mafalmi nye irbema mowihi rih dop e fei walifimu tamturi-tamturi fantarai. E yau tam-nah awalat ta e fei bangsatin. Itto iwau afihpim pe tarok mar tairya kibum mai e yau e fei ye, Firman Tuhan.22Itto e fei karunia mowihi roh, ito fales itappaffe tamturi, eye beriman nit. 23Ito e fei am, nah. Jemaat arkefau hamo hai tobeh dop tih-tih tamtui arkenkelata e fei mowihi roh, maruh arkirhir rau, tamui-mafalmi niem ada war rit. Itto tamturi tamturi rye ihap beriman, lauha e fei tarok irketta e fei e yam polam icamom?24E fei yeito agmah bernubuat maruh arkirhir tammturi ye ihap beriman itto marmau e fei agmah dop hariwahiri agmah. 25Am-nah am dram mah hit parem it fatur yafut pam-nah myata pam-nah he ha adabu waotdi Allah dop debu wei di: e fe ye Allah ot iwemam-e yam mamaem26Itto andiwabun mafa ahtap rarfi-rarfiri? Pare hamori e yam amkelafau e fei tih-tih tamturi arikelahjauh andanduh pe tamtu tih masnur re rih pengajaran dop penyataan Allah e fei karunia mowihi roh itto karunia e fei memafsirkan mowihi roh itto agmah hei to am-nah arkefei e fei membangun. 27E fei arein parkenkelattai itto mowihi roh kuh par rar rit ru, itto ara reu rehei tamturi tou, tamtu tih dop tamtu tih itto e fei yen tamtu tih ro pam-nah memafsirkan. 28E fei tau he, pe tamtu rei iwarom pam-nah menafsirkan itto tarok ari ihattap fei ye pertemuaan jemat itto hari ye, arkem kalatta e fei ibema talmi, e fei ye Allah.29E fei ye nabi-nabi-e fei ey it to ru, atau tou tamturi pe arkekelattari ari-rih pe menggenapi anddwende tarok al mattai. 30E fei yei tamtu tih ematef paremau pi warom penyataan e fei farhehei itto am-nah iwen ara hattap.31E fei e yam agmah to bernubuat, tamtu tih-dop tamtutih pe fei e yam agmah amkerom, belajar pam-nah amkerom kekuatan. 32Karunia nabi dabari arketotri e fei nabi-nabi. 33E fei Allah mar kehedaki raftatut tewau wit e fei yei to damai sejahtera.34Ito e fei y agmah aren jemaat tit tamturi-tamturi kudus it dop mafalni-mafalni, ti hari yaren aira hag tap, parem pertemuan-pertemuan jemaat mau pe fei tarok rar arkelaufi parketta wifanti itto tarok am-nah dubari itto e fei ye etta fiu to eyei ye hukum taurat. 35Itto tarok ampul pam-nah yen ramoi, e fei tauhei dabum ukotodi mahni pam-nah iwafatai wifanti e fei pertemuan warfimuroh. 36Itto arena firman Allah e fei ye dari e yam? Itto e fei ye eyam beh ha firman mau am-nah iwema.37Itto tamtutih egfar hep hanehpim nabi pe, tamtu rei iwarom karunia rohani ha, maruh iwefa wihi, e fei handwande otta fidim mema itto e fei ye perintah Tuhan. 38It e fei ey it mar tir wabundi itto emrau pe, e yam tri rim,amkibam dit.39E fei ye rarfi-rarfi ri, ketahui tadnimit pam, nah amkerom karunia e fei bernubuat dop mar ukocacalmera tamturi rye arkenkelatta e fei mowieih roh. 40Itto am, nah andanduhei itto arkolau e fei sopan dop teratur.

Chapter 15

(Kebangkitan kristus) 1Itto agtap, rafri-rafri ri e yau sanggomu ewataifam mau marom mit dop, pe arenmalwei e yam pankefar, taltaruh? 2E fei injil mau e yam ti hap kefei yam andanduh ito e yam teguh, pamketapuldi: pe fei ye ibe awaufam miu e yam mit itto e fei ye teyam to, sia-sia menjadi percaya.3E fei yang penting to ibe awottafam eya itto e fei ye yabem awuramit, hanehpin e fei Kristus ibe par efei ibro tamen tahafeuirit ibem etadi kitab suci mau.4Pare hag arwarbum mit, dop pare hag ikkyefar par rit itto moni tou etta jefeii kitab suci.5E fei hag tani yefa mumdi, je kefas dop parei to e fei kedua belas murid it. 6Parei to hag tani mye la fanunri e fei owit to lima ratus, refumit agnah hei ararourihei e fei tarok rih ar haren sampai sekarang itto mameifa iri hari rarper. 7Parei to tani mye famundi je, Yakobus. Parei tani elafanurit, agmah rasul.8Dop iri ye alttapit e fei agmah hei, hag tami elafanundi e fei e yau it lu e fei ye reimah ahttabe arkibumdit. Sebelum hamomai. 9E fei e yau ranen.rama mil me e yau agmah rasul. Pe mar layak parkihim e yau rasul e fei e yau aworoh talmi jemaat Allah.10Itto e fei kasih karunia Allah e yau teuma, andiwabum mafa e yau tawa en sekarang dop attei wahai karunia e fei ye, di anugrahkan, e fei e yau itto mar sia-sia. Pawalrih par rit e yau, tawa fei andarhaha mau mafo, e fei tarok agmah itto ihtappaf e yau itto karunia Allah, mamar ketau e yau. 11Itto effya, e yau dop efa tarok, i wau wafihpim e fei idim mengajari dop e fei ye e yam menjadi percaya.12It hamo hamfonha idim amketaffam e fei Kristus ibikkky e fei par itto e fei tamturi rarper rit pandi wabum mafa, itto aren e fei e yau mane amkelaktta e fei e yau pai tauhe pe arkekaki kefai tamturi rarper rot? 13Itto paitauhe, arkekaki kefar tamturi rarper rit. Itto Kristus ima mar iwakkyafarpar. 14E fei ye Kristus mar iwaggatu itto sia-sialah e fei wifanti idim mit itto sia-sia e fei ye kepercayaan e yam mit.15Itto e fei ye ito idim tagmah berdusta e fei Allah. Itto e fei hanehpim, pidim malatta rei hag yedijeha kristus. Itto efeye mar maur oiwaf tamturi rarper rit mar re arkekaki ke far par rit. 16E fei, ye mar mari tamturi rarper rit mar re arkekaki kerfarpar itto Kristus mar re iwak kye farpar. 17ITto e fei Kristus tima mare. iwakkkyafrpar itto sial-sialah e fei kepercayaan e yam mit dop e yam hanam amen ne ibro mahafauwit.Kristus. 19E fei idik to tahatme ito iwabum pengharapan e fei Kristus itto idik segala manusia. 18Iwauafihpim iwefsama maru e fei tamturi-tamturi rye rarper rit parendi.20Itto e fei mar miur itto e fei Kristus pe iwakkiyafarpar rit e fei tamturi rarpar rit e fei. Rye war fautei tamturi-tamturi mane rar par it. 21E fyau hamo hait tobe, e fei ye maut tit, ti wamai e fei hibetih. Tamturi-tamturi i wau afihpim e fei arkek kaki kefar tamturi rerpar rit arkema e fei hibetih tamturi-tamturi.22Ito homo hai tobeh e fei agmah tamturi rar per pe, aren me persekutuam e fei adam anduwaru iwau itto agmah tamturi, to arkekeyahai, parkelah rar per rit parkene persekutuan e fei Kristus. 23E fei tih-tih tamturi arkeffrof krtadi Kristus piwafe di yafu warfau tei, parei tarok piwelmmi we, ribema parhamo iwalalti dikhamai.24Parei ti wama, hamomau itto homo hanfaina, hag iworfidik kerajaan efei Allah, tete, e fei dalduwit hag iwalaloltani cum nah pemerintahan mit, dop kekuasan dop talmi, briri iwama. 25Itto hag am-nah iwatarpur, pemerintahan pihaf raja, op, Allah iwabum jau, agmah, musuh mau iwabum jau afafa. 26Musuh we arketar yapi pe alohtelmit, itto maut.27Itto am-nah andanduhei he ratogmei afafait, itto arkelatta e fei am, nah andanduh arfei ratogmei pamdi afafa pef, fanduaru mau e fei hag ibem mih pibeh rei ye e fei ettotme am-nah andanduhei andi Kristus afafa itto mar arkirhirrau ramo yahei. 28Itto efei am-mah andan, duhei ibefei ettogne andi Kristus afafa, mahaf tin hag iben ihbeh efei Reinah mau efei ettognei iben ihpibeh pandi hanehpin pandi haneh pin afafa, iwafa agnah pibem arkena mah.29E fei mari wafei afih pim pandi wabum wafa andanduh rehafau tamturi-tamturi mane, ranu rarper rit e fei tamturi-tamturi rarper rit? E fei tamtui rarper agmah hei mar arkekaki kefarit aham defer rya taroh to rani rarper rit, pe tamturi-tamturi mau hari rarpa. 30Dop idim ahan de fei idim ma idim ham hamoh idim maru re wau idim talni mit pe mamrom bahaya.31Rarfi-Rarfi ham hamohei eyau berhadapan efei maut itto kebanggan eyau, itto eyam mahendi Kristus-Yesus, Tuhan idikit eyau awaltta efei wihitim mar mau. 32E fei ye itto berdasarkan. Pe ukwengkafah hundi-plikofah kundi tamtu, tohe eyau, tanda wohotui par ra pe melawan andu matu kirori aren efesus kanduba andiwabun mafa wihi mau tim e fei eyau? E fei tamturi rarper rit ihtap, kekaki, kefar rit itto? Keffroffama,padik tambema dop tah muh rani e fei amer idik rarper.33Itto mar eyam sesat, harna top, amkehaken han hamoh pamkeroh tandi far hehei ef ya. 34Sadarlah, kehrarih par sebaik-baiknya pe mar amkelarfei iblo hana-mahei, aren e fei eyam mar amkei raldi Allah wihi mautin alwattafan pamnah eyam amkem mah ri talmi mani.35Itto beje eren tamturi iye arhimtalni, "Andi wabun nafa tamturi Rarper rit. Parkekaki kepar jit? Itto efei tani efei tarok am-nah arkema parkeh rarih par?"par? 36Hai tamturi bodoh handwande hem ubema u parit uwit ito, ihap ab rit pi wabut itto hag mar iwapen matta.37Itto e fei eyau awalahpir rarau efei tanik kit tanaman mautinn to amnah iwabut e fei. Afui to wari ihtap pefei ye gandum dop afu rih. 38E fei yei Allah elaufri efei ye andutih tanit efei ye yang dikehendaki-nya hag elaufri efei tiap-tiap biji itto ibema tani. 39Ihtap paf agmah ani malmi ri tim sama.talni mal ni ri ididkit ibem rih e fei ye anduh matu malni ri. Rih ma e fei mani malmiri rih ti mefei ye ani malma.40Itto tani surgawi dop aren talmi fandutin, e fei kemuliaan tani sorgawi rih te fei ye kemuliaan talni fandutin. 41Kemuliaan afro lain e fei ye kemuliaan, madu, dop rih e fei kemuliaan, betau-betau dop betouh tih it itapp fe betou rih.42Iwau afihpim, wihimu e fei arkekaki ke fei tamturi rarper rit pe iwatahri, e fei rye ar haren me hana masrih hei arkekaki parkefar rit mar arkehem hana maruh. 43It iwahtah rye rama nilmer ar rauwit irima ankegkaki kefar arkeme kemuliaan mau, pi watah rye rye baltappit parkegkaki kefar pi rima talni baru iuwama. 44Pe, iwatah rye e fei talni alamiah, pe rima arkekaki ke fei itto talni rohaniah.45E fei ye ibetter tamtu farhehei Adam rei yam macluk mauarhamei." Pe e fei ye Adam elan mapi hararoh pelame ef Roh e fei ragkakur fer rit. 46Itto e fei far hehei emai ihtap paf, fe Rohanimah itto iri alamia pare, hamo ei hep er wer ema irye rohaniah.47Tamtu mau farhehei itto yem wane bafu dop bersifat jasmani temtu, elamidit itto yen sorga. 48Makluk-makluk alamia mau agmah hef hamehoin it, e fei ye wane-bafu dop makluk-makluk sorgawi it ime fei ye hamehpin, it yem sorga. 49Itto ime fei ye idik, tala rar hari fu efe irye alamia iwafih pim e fei idikma talau rar mata ri rol itto, iri yareri sorgawi50Rarfi-Rarfi, ihpiman wihi mau a wottafam pa wottafam mauwit itto efei tanik matmai dop tanik darai mar amkeram andutih amkene kerajaan Allah. Dop efei ye iri hari bimasa itto irima mar arkerom andutih e fei irih harye mar binasa. 51Itto efei eyauawalattafan, pawalatta fam mau andu tih itto, Rahasia: idik kit mar tarper agmah hei efei idik agmah hei efeiidik agmah hei talmir iwabaune.52Aren tawih tap, har yiu pare hamo mau agnu naffiri mau e fei yen, api, e fei naffiri mau agmu wiwahai tamturi-tamturi rar per rit itto ragkak yar fau aren ne e fei ye iri ye mar bimasa dop idik agmah mar bimasa dop idik agmah talni iwabaume. 53Par hari lalar om bimasa itto,am-nah arko raha pe ar he rom bimasa itto mar arkerpet it am, nah ar kor raha pe hari mar hari ar ker per.54Par hamo iri ruh alom bimasa itto aureha iri ye,mar arkerom bimasa dop mar hari ye ar kelarper it tiu etadi Firman Tuhna me elter ye mit, maut ibigim yendi, kemenangan. 55Hei maut yemihi fa kemenangan mit? Hei maut yemihi fa sangat mau?56Sengat dop maut itto ibro dop kuasa ibro itto hukum taurat. 57E fei syukur e fei ye Allah, itto ibe dor fidik kemenangan e fei Yesus Kristus,Tuhan idik kit.58E fei yei rarfi-rarfi rye atekehan mit, pamkefaraha dag meh mar talmin iwar orei dop talnim hahya e fei andarha, ha Tuhan mit itto eyam mam nah e fei ir yane e fei persekutuan e fei, Tuhan jeri paya eyam mit ihap sia-sia.

Chapter 16

1Tim, te fei ye Rafaltat or re wau, andu meman mit, e fei tamturi-tamturi kudus, itto eyam amkefei pi wataje e fei petuntuk-petunjuk mauwe duff riu, e fei ye,Jemaat-jemaat aren golgota. 2Itto par homei e fei, ham-hamoj minggu dut ter hor rit eyam am magmah e fei handwande yam amkot pe, menyisihkan andanduhei par kikibungken ramo, pam, nah mar alkelafal tor, ahtap bei parkef kor rau, haroi, pare, eyau tawama.3Par eyau tawomai eyau to elah par rar, tamturi-tamturi rye eyam anggap, layak e fei kaltah rau amkiu yerusalem pe, am kettafri andu mau, amkoff ryau. 4Itto e fei ye penting pe fei eyu teima awau oam,nah tarok irima arkiu hamo hai tobeh arketau.5Eyau to awa tam ma meyam mit par eyau aworof qaldi makedonia. 6pe fei eyam to, mafar hep eyau tawahenam, henam piwama hamo iwafsa brei, pam-nah eyam, pe angkesafuwei eyau marwah, awarof maruh.7Efei ahtap eyau tanik iwaf tih, pahagkiwawam eyam, itto, maffro ffawp paremau tobeh, eyau fanggomu aweifam ma pewahen-man we; heman e fei eyam, di perkennankan e fei Tuhah. 8Itto eyau to awane efesus op hamo mau pentakostei. 9E fei patim ouri kesempatan e fei eyau pe awa fei, ander hana awahe mautim, pe aren ouri ru rayao parau wihit.10Itto Timotius ema, peta mena, amkehar wendi. Pam-nah hag i wenam, mama en peyam, mar atarim iwamak, it ha ye mefei andarhaa mau Tuhan dihindi e fei imef feyau. 11Itto mar, tamtutih menganggap rendah. E fei yei kosafudi pe andaduhei, hag maruh iwarof dengan selamat. Itto hag iwama pe iwarih par piwatau wema, fei eyau, awen patim awe memam,amketa wama, hamo hai tobeh, e fei rarfi-rarfi iri rih. 12E fei rafumit Apolus itto ieb awenen offl orfam. Mau pawottafam mau e fei hamo-haitobei, e fei rarfi-rarfi rih arpar kam kerom man eyau e fei pe hag ima tani, iwaftih piwama ahtat, itto yen hamo efyai pe hag iwama.13Amken kedagmyau pamkefarraha, damdagmeh dalam iman! It ukutu kofarparit to, tamtu maeh pe iwaf birbiru 14Itto arkefei ye am-nah andarhea ehem, mit pe dem miwaha ri.15Itto yen permintaan, tihna e fei eyam mit, rarfi-rarfi, eyam mam nah hippim, hamo stefanus dop ahum maturit. Itto, tamturi-tamturi mane par hehei etam palye ak haya, dop e fei tarok ke mengabdikan, talmik e fei,pelayamnan tamturi-tamturi kudus. 16E fei to taatilah tamturi-tamturi pi wau wahfihpim e fei am-nah tamturi mane arketari, andarha dop, berjerih paya.17E yau mamro waitit e fei alta wemai Stefanus, fortumatus dop ak haikus. Itto tarok ratah ri handwan de reinikit e fei ehem mit. 18E fei tarok arketah ri roh eyau wit, dop roh eyam mit, atarim, mahari tamturi-tamturi nane far hehei.19E fei riu agmah hati, itto jemaat-jemaat aren asia maghit, akwila Priskila dop jemaat are ramoh. Tarok rattafam berlimpa-limpa salam e fei, eyam mit. 20Le lar fei yamin e fei rarfi-rarfi agmah hei arfei riys parfeidi atmtutih e fei rih dengan ciuman kudus.21E fei mimik yabema pe, eyau tawolter salam e fei Paulus. 22Hei ha rei mar atem mi wahdi Tuhan terkutuklah hag maranata. 23Ate hari karunia Tuhan Yesus iwaroffatu iwehem. 24It atelwaham mit iwarof fatam eyam am-nah amkehendi Kristus Yesus.

2 Corinthians

Chapter 1(Paulus kaltah rauef ru; yepapar Jemaat arenwe)

1Paulus reiyeparar Allah ibema fang gomu dihn di iwef Rasul Kristus Yesus dop e fei Timotius ima idik rarfi, yeparar Allah Jemaat atren we Korintus dop tarok amnah ragtaranendiwe fyai akhaya ragma dol duh.2Kasih karunia dop damai sejahtera Allah idik tetei, dop tine Fransis Yesus Kristus i wanen agtanen am a wau.( Kitit jau ahai )3i dim bema Allah, tete idik bem Fransis Yesus Kristus, tete mau ate hehewau idik dop Allah mau rei anda nduh e hanhen idik ewau.4Rei enen ehan hen idim, ma manenwe pareandura nen rahrotan idim, mahaptin idim ma mahan henri iri tarok aren we andanduh hanari ehrotanrie wau it, iwe fri iwahanhenri efanduar Allah difidim it.5Wop imef idim ambwamrom ou ri, idim bagian it amta men diwe Kristus kesengsaraan it, op iu e fihpi idim amha mendiwe Kristus it enen ehanhen idim ewau wunduri.6Efeieh rohtan idimau, map itto iwahehenam awau pe amki kenwe pare fya; We efei idim iwahanhen idim, map it toiwa hanhen am petani biru iweifam pe amkefahtankenwe et eh roh tanam mau iwafanduaru ehrohtan idim mau it.7Dop idim Harapan it yenam, we, wop idim mamnah eyam tarok to emma harim amta menwe efehrohtan idim it, pe em ma tarok iwanen ahenhen am af anduar idim amha menwei.8Wop idim ampur emma amkem nah anduar ehrohtan idim Asia na hit, ef al mafo yen idim wetalnim it, ibe hep wundu, pe mafo, pe idim to bri rim e haf tap tap ef anduar idim amhamen wetin.9Dop tin, idim mam nah, idim tin epolne hukuman mati be difidim, wihi mau iwabun pe, idim nar pereaya idim talnim it, wetin, ibe ma yendiwe Allah rei imhim eg yotarar iri rar perit arkeg kaki kerfar paraha.10Idim marper amenwe parehana, pe ibe dop dur idim iupare fya: amhamen diwe pe idim harapan it, iwalaur idim au pare fya.11Wop em ma masurut idim mahawit mahatau buat idim pe tamturi mafalni ouri arkitit jau ahai efei Karunia dur fidim it am kerom ouri berkat efei mahawi arfei fidim it.( Paulus wihit erwer iu eftih )12We tin an du idim talnim em, mar harau, ito idim faturim a fui difidim ema kesaksian buat idim, efandu ar amha menwe fandutin, efei yenef hubungan idim dop emma, idem fatuafu ef yai ta nihndit dop Allah ibema kemurahan i hap af fandu tin, tobe fanggomu wetin Allah ibema tani biru iwa tendi.13Wop idim ibema malterfam tarok, ahanduandu yambema mamnai pe iwenam af fanggomu.14Im efanduaru amau mam nahit, efei iririh idim tarok it, ito parehamo Fransis Yesus eyam hep amkem nahndi fanggomu iwam idim iwaf idim ma amkem nahndi fanggomu mau buat e yam.15Ef wihi mau tinto keyakinan mau tin eyau pernah fanggomui e mami pe aurpur watamaufin, pe emma amkerom Kasih karunia buat kali kedua tin.16Dalaupe eyau awarof pe awau maruh Makedonia, hep awarallihpar utamama, pe amnah amkesag fuau awau af Yudea.17We tin effa, eyau wihi awogte wau ihap atendi we reana mau tin ? effei effa, rencana awofeitin ibem yenau we, mahaptin effei eyau ya, dop tauhe.18Marmau iwatendi Allah rei idim fanggomu marurfam au it ihap af ya dop tauhe.19Wop Yesus Kristus, Allah be reinah, idim anamit mafrofhndi tarok amnah ito, Siwanus dop Timotius it ihap af ya'' dop tauhe, wetin eftih ibem yendiwei ta ya''.20Wop Kristus itop ya'' buat Allah ibema fanggomu. Anduha pihpi wop anehpi ibem ma yendiwe tarok amnah ta-ta. Mar mau ef tarok tenteg di Allah be ahai.21Wop it rei teguhkan idim dop emma tendiwe Kristus tamarya it op Allah rei mi ma e am ri.22Mimah dur idik pe e am idik ef ibema milik idik tin, pe fanggom e-fyai iwen idik fatar afu iwaf jaminan at an dan duh ibem eg mene fidik it.23Wetin awumhim dieha Allah efei yabema saksi itop yei rarau., wetin andu pih pi pe ihap wama Korintus it efei atek eham tarokam nah.24Ihap affei idim be ampur wihi kei tam af ahan duandu e yam pereayai, wop eyam kefar taruh kendiwe iman yenam wei. wetin, idim anamit masuru di ibem andar ha-a. Effei am kenweaf ma-mamro.
Chapter 2

1Eyau wihi tibe awog tihi yen atekro, petin e yau nar awaraltam ama af wihi hana.2Wap sampai eyau awa roh tanam faturim a fui, eiharei ibero iwa fei au a waf ma-mamro. reitihtap reiyen e roh tanauit.3Dop andu hapihpi e yau surat tin iu efihpi, ito am naha wapur ar we ra mai eyau nare ar keroh tanau, tarok musti arke fei au pe ma-mam roi iwenam em ma.4Awol terfam tarok it fatuk afui igfi dop mafati op ahak ranu metarpir, ihapat amnah eyam am kenwe fam. fanggomu wetin amnah eyam emma am kem nah andiu effa e yau atek ehaham au tarok amnah it.( Kehahuh tanri iri ranen rah roh tane wau it )5Wetin efei reitih e fei yam kesedihan map ihapaf fatukafu tobe Allah tandi wetin eyam faturim afui amnah, efei nar iwahagta ritamturi matalni tine maneifa arhoraltam amen wei.6Efei iri aharifuito daldu ibe ehmbetriu tamturi maneifa amhamen wei.7Opeyam diterallihpar, pe u konen kohahuhtan riawau dop u ko hanhendia waupe haenar am keroh tandi ef anduare hayenwe fanggom iwahaf wihima mafo.8Anduhapihpi behep andihpi wifantita wogtafam tarok, peeyam atarim aha ja wau.9Wop andu hapihpi behep kaltah rautin awolterfa tarok, ito aupur wamnaham effa am kefahtanja amhamen wetin.10Wop ei harei iwahahuh tandi wihi ehafau it, euma awahahuh tandi, e fei ye teitih musti ukohahuh tandi,- map itto eu ma awa fei am tarok Kristus ahofuar it.11Amnah na tamtu nare mimahiworar, wop tarok tamnah ihpi unduar amen wei.( Paulus tani mafati iu e feidi Troas dop Makedonia )12Pare hamo awau wabroh parau Troas, pe aweit arof Kristus wifanti alle fyai, aurom Fransis ibei fuhndalla efei andarhaa paremau.13Wetin e yau to ihap wahen we amher, wop eyau ihap warom dirafuk it Titus. andu pihpipe awuhu parpe awau af Makedonia14W syukur buat Allah, yendiwe Kristus enen irar idim ewauw pare alla efya, efeit, ibem ehor etidim map dit erofhndit mahnduefya. pare amnah eit.15Efei buat Allah idim to maa rie fyamau yendiwe Kristus amenriwe mamaen iri atehari durariu pare fya, dop iru Allah tanri ewau talni.16Efei eta yen idim api to tamturi pare betalni ma-ri andue fei pe efei ibeh matan mari efyamau iwaf ukoha kuen e fyai, wetin ei harei iwafahtan iwafei an darhaa mau.17Wop idim to ihap af naneri ibema arpur keharwawer au amu naha be dari Allah tani wifan ti. wetin idim am mau-tai ibem eta yendiwe Kristus it iwatenau a fihpi iwatadi alle fyai ipul dianduaru Allah wihyeg tai frit.
Chapter 3( Iniri tamturi fanggomu iriahtabei )

1Effa, idim amkela jidim talnim it ? efei idim tampu af nanerih rafanun riewau kaltahrau radadiahom ewau aharimitta efei yambema tarok ?2E yamto idimamfei amef kaltahrau ralter anen we faturim afudoprei reiraldi. dop amnah a hariu rei raldi.3Wop daldu pe allomdi eyam to Kristus bekaltah rau, idim iniri tamtu to be elter fidim, elter it ihap tinta helter, wetinto Allah be ibem fanngomu e ha yen we, ihap enwaf loh-loh fati, wetin arenwe loh-loh malniri ito arenriwe manusia fatur afu.4Lu efihpi idim faturim afu ibem yendiwe Allah dop Kristus.5We idim bema talnimit idim mam nahndi nare amkem nani andanduh efidim bema andar ha-a, tauhe, idim talnim briri yendiwe Allah beandar ha-a.6Andihpi efei pe idim ma amen efiniri tamturi efei ibem fanggomu ahta bei, efiri ihap ketadi hukum ralter yenwe, wetinto fanggomu, wop fanggomu ralterit ratatut ewau be, wetin ibema fanggomu ditiki efarpar.7Iniri mau yendur iu pare rarperau to ralteranwei wanduri arenwe loh fati ma-u. Efei eito mahndue fya Allah egtenen jewau hamo dibunjiu it. Wop andiwabun affa iwa harwera hi, Musa ag hofui top it esek, mahap Israel bei a hari malnai ihap kefahtan rahka kig ta-dit efei ye ini ri mau iwa wamai iwatendi we atihpi.8 Ibi behep mahndui wundu rei erof eta yendiwe fanggomu.9Wope, pare imri mau rei iwora mau pare penghukuman mau mahndu, ibibe hep mahndu mau iniri mau iwora mau pare fya.10Wop tinto a han du matabei a hari miudit mahndu, effei matam kurul nedi tine andanduh mahndu efeidi andanduh arenwetin, andito amnahei anduhag tap.11Effei iye, uru hana nahei, mahndu tobe iwag tanen di wei, ibibehep beja wundu, mahap tinnari waper, eta endiwe mahndu ma-u.12Wop idim bema harapan efei it, mahap idim fotor amit diwundu.13Ihap afei Musa, anduh ditig pundi mataroi, pe amnah nare arkerom di taniuru hamo analtaldit.14Wetiniribe fanggo mui ibe iu youduk wop op hamo tin andu mau tampulni tarok, iwa feye tarok arkem na wifanti Allah matabe pe nare ikogtafri, wop Kristus ibem ihpibeh rei iwa marah rarparfri.15Op ema hamotin, hamhamoh ram nani ewau Kitab Musa ibem andutih dur etam pun ri yenri wefatur a fu.16We harmotih tihe fatuafu iwa rihpar i wa ralta di ama Fransis, mape andu mau rag pundi yendi wei iwagfuedi.17Woppe, Fransis ito Allah be fanggom efya pare mau to. pare mimiri rag ram.18Pe idik tarok amnah tafununri Fransis ibema mahndu efyai map idik ma iwafei idik af tihro mata riroi iwata endiwe ibem matani. ef ibema mahndu itop wundu.
Chapter 4( Hamo ukuhtudi maut atem agnatap )

1Wetin Allah ibema efahtan idim pe mimirim amit iniri mau tin. Andu pihpi idim ihap a tarim ag-na.2Wetin, idim a murpar andanduh rarulrag nanipnauit andu rahafau mani, idim toihap kefei andu wallih ragriau it, dop naram kegta kebakuldi Allah tani wifan ti. Wetinto, idim marmau wihi am mata tin. Andu pihpi idim talnimit amitam bun jiupe tarok amnah a hari audi ala mau yendiwe Allah ibema, a ho fuar.3Efei wihyalla idim anamit moreu paldi tinto iwe hofan; map it to iwahofan fri iri nane iwaroh tanri.4It ito, iri nane i happerea ya iri be fanggomui ibe andanduh hanariah tabetin e himbun fanri mahaptin tarok ihap kerom di wihyalai taniu rui efei tadi Kristus ibe mahndui ibem eta yendiwe Allah ahof fu.5Wop e ihap af idim betalnim it to be idim matafamit, wetin Yesus Kristus ima ef Fransis dop idim atal minit efubema iniri tamtu wope Yesus ibem eg-ta.6Wop Allah ibe egtafam tarok; pare natakmo mahoi uru iwa tatot re ima rei efei di tani uru ihir ema yeir idik fatur yafu. Pe tarok tani uru mau rei iwei fidil fanggomu it tam nahdi Allah ibe mahndue fyai elit eta yendi Fransis7Beit harta mauto idim bema arenwe bejana wane na nata pe yambem am kerom.8Ibem eta rian dandun idim tin ae. You ruu idim e fem nah ihap et a foftan, pe fanggomu ihap am far.9Idim allahtan idim we tin ihap ahpar idim beh kei nik idim ei ri rouruw idim hep ihap a roh tan idim.10Idim inuni abra malit ewau Yesus eper it, yen idim talnim it; pe amnah Yesus ikyefar par it ima am kerom yen idim talnim it.11Wop idim tine amhamen wetin, muni abra arbun riu pare hana, wop Yesus peam na idim hidup itto iri bema arkeromdi iwafakun idim amenwe fandu tin.12Map iwau afihpi maut it yenam yambem talnimit pe em mg iwa henam wefya talnim it.13Wetin, idim fanggomui ibema yen idim it iu efihpi imet ralteryen '' Aku percaya, anduha pihpi awonen ogtewau map idim mapereaya adupihpi idim ma mag tewa-a.14Wop idim mamnah itop rei ihim eo taldifransis Yesus iki efar par eha amnah iwahim a otar idim ma am ke kaki kerfarpar aha keta kendi Yesus. Pe amnah iwahim a-otar idim dopem ma amnah tau tahfal dita niar ya.15Wop andanduh eit iu ibun it eyam, pe amnah Kasih karunia dua hemau effei tinto; daldu pe iu ef ouri nane pareaya pe iwe feidi pe tarok ari ri ranen ratit jau pare mahndu e-fya Allah yenwei.( Ukuh tudi maut, fatumafu kofahtan e hem )16Andu ha pihpi idim ihap kei mik weh, wetin iwaf fe ananu sia fandutin idim to bririm iwef tap; beit manusia tenetin, idim ibe etahidim ham ha mok.17Wetin ai mafo ma nihtin, efei idim pare mahndu e-fya itop rei a hai wundu dari andu amnah.18Wop idim to ihap matarim kenadi andu ukotah ta-di wop andu koromdi ebroh paremai wetin ihap a brohparit, wop ebroh parit anto nariwen ta-ru, we tine ihapa brohpar itop iwa henwe a fihpi.
Chapter 5

1Wop idim mam nah, wetin pare hamo ra-mo pare idim amhamen wetin fandu tin ar ke rer, Allah ibe etah fidik paretih e fya yen Surga buat idik. Paretih memang e fya ma-u ihap af manusia be mimir ar fei.2Hamo maneifa, tenwe ramo tin, idik talmiri pa pre . Wop idim talnim em har amkoraha pare idim amkikeha kenwe hamo tin;3Wop iwa fei it idik toraha ma o pe ihap ten we malniri.4Wop selama hamotin taha tenwe ramotin; idik tam nahri talni papre wop ibe ai mafo wop idim ampur koraha mao afafu ma-u, pe nar amkih paldi ha ribei, pe haribe ma-u-i-ef yai i wag mi.5Wetin Allah rei it itop etah idik efei wihi ma-u. Pe fanggomu iwor fidik tarok af jaminan an danduh ibema eg mene fidik.6Anduha pihpipe idim faturim afu idim am fahtan ef ibe idim ibe ambu far; ham hamoh idim amen we ra motin idim am hug paldi Fransis.7Wop idim amhamen wetin, amhamen wei to ampur percaya ihap af ahari malna kerom he .8Wetin idim faturim afu amfahtan; doptin idim fo ampur kihpal dieinik talnimtin, pe ampur kehakendiwe Fransis.9Anduha pihpipe idim anam feita-di efei idim amkeha kenwe talnimtin, ef idim amkeha kendiwe a adawar pe amnah mima iwor idim.10Wope idik amnah amnah tau tahfaldi takta Pengadilan Kristus, pe amnah ube ma uku tu au pe ukorom di a handu andu iwet abun wau it. Iwaf andu aru oha wenei pe ofei it wene fandu tin e fya ha-ha na na ha ukun di au.( Iniri efeike haken we fya )11Idim mam nah ahan duandu efei u pe atem iwag nadi Fransis, anduha pihpipe idim am feita pe wihi amitri. Efei e Allah idim faturim atu amfu enenwe marmarah pe e yau au pur idim faturima futoma arimiwam idim;12Dop tin idimihap kefeita pe am keng koraha idim talmmit awa lag-tafam tarok wetin idim ampur kelfam mahro buat e yam pe eyam am kengkor idim aharimit, peam nah eyam bisa am keh fararirinane aren we fandutin ibei, ihap af i yef yai.13Wop efei nar idim amkem fanri talmim it wihi to ibema yen ef Allah be iniri, pe efei idim mamke fahtan wihi mau to efei anduaru amkeha ken we.14Pare daldu, Kristus rei yenidim we tal nim, wop idim ibe ambu mamnah, efei tatutih ibe perbuat tamturi ouri, map irima ibe rar peral tadi rafau. 15Dop Kristus ibe perbuat ta rokamnah pe amnah iri nane arharenwei nar ar keha kenwe buat iri bema talni, wetin buat hanehpi, rei ibe eperpe ihim e o tal di pe ig ki efarpar buat iri tarok.16Andu pihpi idim to ihap pe kengkifir hehri nanei af manusia be ukuran it, dope fei idim pernah ahari miudi Kristus ef manusia be ukuran, wetin to ihap ahari mi warwel jau a fei it.17Wetin aiharei ohendiwe Kristus taniarya, ito ahtabe ramfun ratahndi; matabei ibe dit ehor, ahtabei ahofu iwema.18Doptin andanduh hetin Allah be, rei ye ditera tandi Yesus Kristus pe duridik ema pare fya. ibema tani hibun. Pe iniri maudi fidim e ma tarok.19Wop Allah efei etahndi fandutin ibema ditebau ne tani ef Kristus pe ihap fanggomu audi ardar fei it. Iniri mau ibe megtahep dit ib un idim ema.20Anduha pihpi idim tinto Kristus be iniri tamturi, im effe Allah be taniwi, tanti iweifam, iwarat tandi Kristus idim amhimu tani mit kubun jama pe ala iwa fanunu alla e fyai.21Ito, ihap ei raldi ib roi;to ha arfeidi ibro yendiwe tani, ef idik tenetin, peam nahtendiwe taniarya map idikma tafau tahatendiwe.
Chapter 6(Paulus yendit iu iniri)

1Im et ibema ahru nri andar haa hibetih, wifan fit idim mag tafam pe eyam to nare amkefei andutih sia-sia. Allah ibema Kasih karunia ibe duriban amiu it.2Wop Allah egtafam : Pare hamo awa pur , tirik awabun nuehem, dop pare hamo awa sag fu it, awa ma surut u. marma u hamotin hamomau egta pihpi; marma u hamotin hamomau iworam ah sa roh param pihpi; 3Efei hanandu behep idim ihap korarau na nerih arkehal nanu; pe idim imiri anamit magtafriu itarke tidim.4Wetin iu eftih ito ahandu be wihi anhana idim mafanum am efei idim to Allah be ibema iniri tamturi. Wop idimtarok amfahtan mefar ai mafo yen idim talnim it. Amkiu kihfitan, pare hana.5Pare ratapur idim amenwe bu-i; dop pare rafar hahu pare bririm ehafta tap it; amfahtan amenwe amma dag mi dop berpuasa.6Pare faturima fue fyai, ramnahndi anduaru komnahndi anduaru u kofahtan akuenei,dop fatum afu ukograhndi iwa tendi fanggomu e fyai dop kasih yang iwau hana teit.7Wifanti Allai marmau dop yendiwe Allahibem mima rope ketarpur bare matari keadilan, pe amket kibruhri efei amkemfan talnim it.8Pare hamo dabari arketot u dop hamo arkem nanun u, pare arki hug paru efei ar keidi kei tuaha ahamit, hamo ragtar hep awondar rare wau wetin to di percaya.9Imef reitih ihap kei raldi toh rei raldi, effei rei tih daldu pe iwarpur aper, wetin marmau idim amhamenwe, imef reitih amduh arkigfi kehou hiu par, toh idim, idim ihap her per.10Efei iri arharenwe dukacita, wetin ham ha moh mamro eta tirya-u; efiri andu hag tap it, beit efeiri ou ri andanduh irurfriau, effei iri nane andanduh ha tapamit, dop tin efei idim am kibungken talnim harki iwaf, sefa, anidim we.( Parei noda kekafiran nar iwarwer)11Hei Korintus be ! Idim ibe mag tafam iu marmarah; 12Dop efei eyam idim faturim afu ma futam wefin efei idim ibema pare ma-nihe, yen idimwe faturim afu.13Wetin pe aupur amnah keh ra rihpar pe wihit awagtafam au af yabema netapu, tarok faturim afu kemrem kig fu !14Yerou eyam nar amkehag parar iri ihap ken am her it, dop iri ye nane ihap pere aya. Wop ahanduandu iwa tendiwe efei iri-e fyari dop ha nariteit efei andimau affa, fanduru nar iwa hatadi natarmo ?15Ahanduandu e feidi pe ahamiau koromdi Kristus dop beliab ? Ahanduandu iwa hug para iri nane percaya dop iri nane ihap percaya ?16Hanandu hubungana hamari dop marhaf ? Wop idik tin hamari eha yene fihpi eta yendi Allah tani wifantit : '' Eyau am nah awa henriwe tarokam nah, pe ar keha kendiwe Allah tarok it, pe tarok amnah ibema arketa kena we.17Andu ha pihpi, eyam tarok kig hugparar pe yam bema ke haken we, efei tarok Fransis wifantieg tai dop nare mimirim amkibun riau andu tih hama teit.18Dop eyau awenu affamamit, dop eyam amkehaf natukri tamturi dop natukri mafal ni, anduar iu fihpin Fransis wifanti itop ibem andanduh.
Chapter 7

1Ya be ma ahrakri e fyari, idik tarok fanggomui ibema enen idikwe, kikema tarok ta tahri talniri dari andanduh jasmani dop rohani, dop tin andu aru iwau afihpi9 pe iwa tahri ef yamdu talnirit, pe a tariag nadi Allah.( Kawari emfar mamroiiwema )2Kei fidim paretih fatum afu mah roi, dim to tap ihap idim kefei andutih salah buat ahroktih dop idim ihap kefeiditih rugi, dop reitih idim ihap keharweldi untung.3Awogta iu e fihpi bukan e ai mamobe iwambum fanu, wop ahtap ibe awogtafam tarok, wop ahtap ibe awogta tin eyam dalldu pe ambuamrom pare tih it faturim afui mahap tarok tahaten we afihpi.4Eyau ta wagtafam au marmarah, wetin euma awomhar ameyam idim ai mafo eh roh tan idimewau it eyam ibibeheb awomnahndi ehanhen au dop ef mamro be amehaftanau e wa u.5Dop tine pare hamo idim ami Makedonia, idim ihap kenwe taru idim talnim it. Pare amnah eit idim ehrohtan idim e wau : ada warhei rah rohtan idim au, ramo rohei idim atarime bap a-u.6Wetin Allah rei e hanhen idim ewa-u efei iri fatur afu e-fyarit, ibe ehanhen idim iti Titus iwe tidim emai.7Ihap af etidim ema tobe wetin ima tarok manen mahanhen jewau it andima emnahndi ehenam we tarok it, wop ibe egta fidim efei eyam faturim afui mamnah rital nim it paprei, marmau e yam amfar pe ma sag fu au ewau mahap tin eyau awanema mamro.8Dop efei ye, eyau aworoh tanam faturim afu ef kaltah rau mau awe param it, wetine yau to eyau ihap waurpar marmau eyau farhei toawuurpar wop yabem au rom, ito kaltahrau mau eroh tanam tarok faturim afui wetin andit to nari wene henam.9Wetin hamotin to eyau awom nahndi ef mamro yenawe, ihapafe eyam mam roi to be efei amtarok pe etam penamit, wop eyau mamro yenam weiandit to ibem eta yendiwe Allah, mahaptin idim ihap kegeiam rugian danduh.10Wope mam rotin ibema eta yendi Allah ibema egtihi to iwerom ri etam penri ditema wih efya mau dop nare iwafeiri menyesal wetin et kawari yen fandutin iwefriau pear kerper.11Wop aharimaudi hananduba kawari mauto efei Allah ibema egtai ibema efei am tarok it marmau wundu, doptine esagfuam talnim it; maurpar ewau it, atarim ebap ewau ampur ketakendiwe penghukuman ! Amna hetin to eyam tarok daldupe mafanun efei eyam sala hag tap wiihi mau.12Anduha pihpi efei ibe awolterfam kaltahrau mau ihapaf efei iri nane arwar fei salah efei ye iri fatur yafu ma-ra fi dim it idim bema am rom mam it yendi Allah ibema agho fuar it.13Anduha pihpi idim mamnahndie eyam mahan hen idim : Dop mahan hen idim tin toma, amfei idim pe mamro eta ti idim it, idimto amenwe ma-mamro wop Titus, ima emnahnditani yenwe ma-mamroi marma-u.15Dop ateham it ibe wundu buat eyam pare hamo fanggomu iwa fei am efei tarok amnah efanduaru mimirim amitdi eta memai ef atarim egna op madaldor it.16Eyau awomnahndi mamro wundu wope yau percaya am hamenwe pare andanduh eit.
Chapter 8( Pelayanan kasih )

1Rarfi-rarfiri idim ammah am kelafaltorfam mau efei eyam kasih karunia mau we di amu grakkan efei ye jemaat-jemaat aren Makedonia. 2Itto arkem mahrrye mafo aren ne ammah penderitaan, it magmamrom tarok kit meluap dop efei tarok andu hatap itto tarok andanduh hei ouri arharen efya.3Eyau to awal lattafri kesaksian mau efei tarok arkorfryau efei kemampuan tarokkit itto melampowi kemauan tarokkit.4Itto kerelahan ihpibeh tarok alkelarhimdi dop mendesak efei idim pam-mah tarok ke arkelatom kasih karunia iito arkor aribei, pe, pelaya mam mau efei ye tamturi-tamturi kudus.5Tarok aufri, to ouri itto efei ye idim harapkan, tarok aufriu talni tarok kit farhe-farhe hei itto Allah, pare ha mo mei to efei kehendak Allah itto effei idim.6Efei yei idim mendesak efei Titus, pam-nah hag iwa marom mam eyam awafei aftap pelayanan kasih itto andi wabun mafa hag e iwalar fei it.7Efei ahtap it efeiye eyam ouri am-nah andanduhei peamen dalam iman, pamene wifanti mau dop amene andanduh mam-nah hit pamene kesungguhan efei amkesafuri, efei amene kasih mau.8Eyau awalattafan wihi mau ihtap pafe perintah, itto efei ye iwafa num ri, tamturi-tamturi rih, pe arkesafuwau. Eyau parkem nahhai keikhlasan, kasih idim mit.9Itto idim daldu meiraldi kasih karunia Tuhan idim mit Yesus Kristus, efei ye, it reiye iwafei idim andanduh, hagtap itto andanduhhei ouri, pam-nah idim ma amkehaf kaya efei ye kemiskinan mau.10Itto, fanggomu wemauwit efei wihi mauwit, to iwau waf berfaedah efei idim itto mar mau, daldu, farhe hei to tahun dite hor rit, idin, parehamo, ambwamfei, dop idim mafaltor mamkih hit, am kefei aftap itoma.11Itto, ahtap amkefei aftap pit itto efei ambwamfei it, itto efei andu mau amfei it ito yambema faturim afui pe amfei. Efei ye handwan darem, mam mit.12Itto efei, eyam mi mirim amkegra pam hoffri, itto andumu, amufriuwit haryar kor, efei andumau amufriu berdasarkan handwan, darem namit it itappaffe berdasarkan andanduh hagtap idim.13Efei eyam arkelaufamit ihtapfe tamturi-tamturi rih arkerom keringanan efei am nah hei irima aren keseimbangan.14Efei ye ahtap tin amkelalom eyam piwadahhit ito rubei tarok amkelalom mit efei iwadah hit ru rei nikkit teyam pam-nah arken keseimbanga mau.15Itto ibe belter tamturi mau we. Rafauwau ouri ihtap agdah pe, tamturi mau rafagwau rubei it ihap kekurangan.(Titus diutus)16Syukur efei Allah itto efei ye eyam mengaruniakan pam-nah hei iwau, aghfihpim efei iwendiwe Titus fatwafu pe iwasaffu wau eyam.17Itto hag tiribun andidim mafaltor fri efei aren ne kesungguhan ne, dwahei ito ha tani hibunfri petar yiu tarok.18Itto hamo hai tobeh raffrof altadi haneh pin pidim malahpaldi idik rarfi alnaidjahai, pe agnah. jemaat-jemaat tit efei andarhaa mau aren ne pemberitaan injil.19Itto itapaf, itobeh, iito hag ima efei mimiri altopdi, efei jemaat-jemaat efei arkeffrof ketidim pamene pelayanan kasih mau pe idim amfei irt efei kemuliaan Tuhan, itto efei bukti kerelaan idim mit.20Itto idim tam nah am kenau haro efei wihi mautin, efei aren tamturi ye arpur kohei idim efei wihi pelayanan, kasih mau tim idim amfei it itto ibe hasil lit wunduh.21Efei idim fanggomu efyai itappaf, Tuhan aghofuar efei dihadapan manusia.22Rafagwauwit efei tarok. Pidim amkelahpaldi tamtu tih, ma efei idik rarfi ito maneifa, idim mam nahdi itto ternyata hae berusaha efei iwa sagfuam, itto ahtaptin hag he berusaha wunduri, kepercayaan mau efei eyam.23Titus ibema tani hanou rat andarhaa hamo hai tobei efei eyam, rarfi-rarfirih, idim me rih amene ef utusan jemaat-jemaat dop andanduh kemuliaan efei Kristus.24Itto mimiri rattopri efei tarok dihadapan jemaat-jemaat ito bukti kasih mau dop bukti kemegahan nit efei eyam.
Chapter 9(Pengumpulan uang untuk Yerusalem)

1Itto pelayanan efei, tamturi-tamturi kudus itto ene werau efei eyau awalarterfam efei ye eyam. 2Eyau ibe awom nah kerelahan fatum mafuit efei ye yenfa eyau megahkan eyam pefei tamturi-tamturi aren Makedonia. Pawott ai akhaya ibe tahri it iwen naf perangsang efei ouri tamturi.3Eyau tawalahkiri-rye rarfi-rarfiri itto efei kemegahan idim mamen wihi mau efei eyam enewerau tenyatai amkelaen ne sia-sia itto agnahhei eyam, marmau ibe matahri, tentenari efei ye awoutafam mit.4Itto hamfenha tamturi-tamturi aren Makedonia armi hamohai tobeh efei eyau it erarar nerar, tarok arkelm kerom mam eyam tihtap ketahei, tentenari pam mah idim to nar amkelat tafam mau eyam-pe, yambema amkenahri tal mim-mami efei keyakinan idim mit.5Itto eyau awom mahdi perlu efei awahlari. Rarfi-rarfiri tin pam-nah arkemarfar parkefeyau, eyau mata. Pam-nah tarok arkefei mata. Parketahri andu mau arketahri efei bukti, kemurahan fatwafut, eyam to, ihtappaf, pefeiye amkomfei to dipaksakan.(Memberi dengan sukacita memibawa berkat)6Nibun nen amher tamturi rye menabur rubei, pare hamo menuai it ito rube dop tamturi rit irye menabur ouri itto pare hamo menuaut to ouri.7Efei ye tap-ta hei arkorfyau wit, ito efei kerelahan, ibe ma fatuwafu nar efei sedih fatum mafut ito efei paksaan efei Allah ate wahari tamturi nane arkof feyau, efei magmamrom.8Itto Allah ande hatip parra pi walau fidik efei kasih karunia mau elaufam efei eyam, pam-nah eyam amkehaken am her, nar amkeheldi andanduh aren ne am nah andanduh dop efei berkelebihan, itto aren pelbagai kebajikan.9Efei ye ibelter, '' pe, hag efagfot, pe, hag iwoffri efe ye, tamturi nane miskin, pe kebenaran Mu iwendiwe henam fattaruri.10Ha, rei etahhri benih efei penabur dop home arkin nit, ha, ima rei ye iwalatahhri benih efei eyam dop, melipat gandakan nya pe iwabut tit ibe afut to afu kebenaran mau.11Eyam tam nah diperkaya, pa me ne andanduh, hei kemurahan faturim afuwit rei ye magkaki yam far rit to Syukur efei Allah ito pefei idim.12Efei pelayan kasih mau to rarhorihi pemberian mau itto ihtap agdahhri keperluan-keperluan tamturi-tamturi kudus, ito efei ye melimpahkan me ucapan syukur efei Allah.13Dop, pe, efei, eyam to amkehfahtan par kem nah ham, amenwe pelayanan mau to tarok memuliakan Allah efei ketaatan eyam mit pa me ne pengakuan to injil Kristus dop efei kemurahan fatur yafu aren rit par kefei wahe agnah andanduh mau arkoffryau iarok dop arkoffryau agnah tamturi.14Efei yei to aren, maha wi tarok kit pe tarok fanggomu arfe yan eyam efei kasih karunia Allah durfidik taha tenetin.15Syukur efei ye Allah efei karunia mau ihtap kelat tauit.
Chapter 10(Sikap Paulus)

1Eyau Paulus tamtu tih atekegna efe berhadapan matak krotin efei eyam it atek ihap panai ito efei eyam, efei Kristus yang lemah lembut dop Roma.2Eyau tawuhim mam efei eyam mar eyam amkihkyau eyau.Itto nar awafa nu nan keberanian eyau it ragruk, itto andi wabum nafa eyau tawa larfei it fafe efei tamturi-tamturi mau we ragfar re efei idim amha me metin itto efei fandu tin.3Itto idim hamo, amha men nit, ne fandutin ito efei idim nar berjuang efei fandumu.4Efei bare mata idim mit arene perjuangan, itto, ihtappaf bare mata, fandutin itto bare mata mau ibratahri efei kuasa Allah mau to arkefei ketotne benteng-benteng.5Idim am ketot nei to amnah siasat tamturi dop ratafuffri agnah kubu arwarfei it itto, keangkuwang tamturi mau pelahmbettri, pengenalan efei Allah idim menawan am nah pikiran dop menaklukan efei ye Kristus.6Dop idim siap sedia efei ye menghukum am nah keduhakaan efei ketaatan eyam to iwafaf effya.7Aha mau ryam, amher arkene harifua eyam mit itto efei milik Kristus pam nah ha berpikir arendi fatwafui efei idim ma, itto arendi milik Kristus it am nah iwaf hanehpin.8Itto, efei eyau to berlebih-lebihan bermegah efei kuasa Allah mau dikaruniakan. Tuhan efei idim am kelar fei ito itappaf, pe amkelabakuram eyam itto aren wihi mau pe yau nar arkelar feyau, mani.9Efei yei eyau tanik ifaftih pe hari wau iwabrohpar. Seolah-olah, eyau awe nafei yam patarim mi wagna eyam efei, yei kaltahrau-kaltahrau, eyau wit.10Itto lalatta tamturi mau efei kaltahrau-kaltahrau mau memang tegas dop fafe itto efei ye amketajama, aghofuar ito ha biru hagtap pe wifanti-wifanti mau ihtap berarti.11Itto efei ye tamturi-tamturi mau ralatta,teftin, pe, mengisafi efe ye, andi dim amfei it efei amketajama, aghofuar.(Pendapat Paulus tentang dirinya)12Efei idim nar amkiu, kesadainerar, itto, efei membandingkan talni efei tamturi-tamri nane ram-na nah ryau, talni iribema. Petarok mengukur iribema talni itto ukuran, iribema dop membandingkan ibema tani efei talni tarok iribemaitto bodohnya taroki.13Itto, idim talnim, meftih, pe am kir hir rau batas, itto efei ye aren batas-batas ibema andanduhaa, pe, patok Allah eho fidim, itto amkerelpaldi op piwami mma.14Itto aren pe, arkelattafri injil Kristus efei idim ti bamta mema eyam. Pe idim nar, amkerhordi batas paremau andarhaa eyam mit, it ha matop idim mar wam ketam mama pare mau efei eyam.15Idim ihap bermega efei andarhaa, anamfei it efei tamturi rih pare mau andarhaa pe ihap patok it efei idim. Itto idim berharap efei hamo man eyam mit to, iwabut pe, idim ma, amkerom, penghormatan lebih besar, itto efei ye eyam, pam,nah dibandingkan efei paremau andarhaa pe patok mau amha fidimmit.16Pefei idim amkehaken pam,nah idim amkelakom pam kelafaltorfri injil efei fandu-fandu aniu ar yai efei ye fandu eyam dop ihtapken pahtih efei hasil-hasil eyam capei, tamturi rih aren fandu mau andar haa, itto patok alem efei tarok.17Itto, efei heiha ikwene pari hibetihhit it, ha, iwandi we TuHAN.18Itto ihtapaf tamturi rye ranenwe warwafoi, pra na, nah ryau talni piwal, faftandi itto tamturi nane altadi Tuhan.
Chapter 11

1Itto efyai efei eyam mafahtan efei ye kebodohan eyau itto naeh it mar mau eyam mafahtan efei eyau.2Efei eyau hiuk awarpinram efei eyam itto hiuk awarpurrar Ilahi efei ye eyau to mempertunagkan eyam pe hibetih tamtu-tamtu mau rei, iworamau eyam efei perawan suci efe ye Kristus.3Itto eyau ategkemah hamatop pe pikiran eyam mit disesatkan efei ye kesetiaan eyam piwabun efyai, itto, efei ye Kristus, itto mefei ye. Hawa diperdayakan efei matu mau efei ibe kelicikan nit.4Itto eyam amkefahtan kene pe, efei ye tamtu tih, iwama piwafaltohnti Yesus. Itto iri rih efei ye am nah idim mattafri dop efei arkoffri effei ye eyam Roh he rih, efei ye eyam amrommit itto injil mau rih efei hamo eyam am rom mit.5It ehtiu pendapat eyau tibuh he it eyau tihap kurang efei ye Rasul-rasul mau, amdu hattappri.6Itto eyau tihap, paham aren wihi mau palnalatta efei hapihpya aren wihi pengetahuan mau efei idim ibe ma tafam efei eyam pe ham hamohei to amhame ne dalam segala hal.(Paulus tidak mementingkan diri)7Efei eyau aufei ibro, efei eyau merendahkan diri dop awai jamaha eyam pefei eyau pa walattafan Injil Allah efei eyam mit to cuma-cuma ?8Jemaat-jemaat rih to awaurar, pam nah awalalam tunjangan efei tarok pam nah eyau tawarom pe melayani eyam!9Itto pare eyau tawane andandu hattappit awamam eyam ma ma en, pe eyau tihap menyusahkan tamturi rih it tefei handwandu kurang efei eyau wit tibedahhri it efei ye rarfi-rarfiri na-narmit aren Makedonia it aren am-nah wihi eyau awodah midi tanikkit pam-mah nar iwa laen af beban efaf eyam dop eyau to am-nah awafei afihpin.10Itto mar maur Kristus iwene pi wahe nawe eyau pe eyau tegaskan efei kemegahan eyau ito ihap dirintangi efei heiharei di daerah-daerah akhaya 11Handefeija tauhe ? handuba efei eyau tihap mengasihi eyam ? Allah tibem nahham.12Itto handwade eyau aufei it itto iwen nihpin pe eyau afei it to, mencegah tarok arkerarwer kesempatan efei ye alkelat tafri efei tarok kit sama efei idimamene wihi mau, we am rom dimegahkan.13Itto tamturi-tamturi mau, to rasul-rasul palsu andarhaa-andarhaa toma curang, itto armi menyamar efei ye rasul-rasul Kristus.14Itto wihi mau enewe rau pe dabuk kawene rorei itto Iblis irima menyamar efei ye hijarero fandurut.15Itto ihtapfe andutih wihi mau ganjil efei ye pelayanan-pelayanan mau we menyamar efei pelayan-pelayan mar mau farhehei tarok kit to setimpal efei andu tarok arfei it.16Elar fei erweriu pe, erar ar merar it efei ye tamturi ye rafar re hep andwaru wau pe arkerom meit it eyau tefeye tamturi bodoh pam nah eyau ma, bisa bermega magnis.17Handwande eyau awalattai, pe, eyau awalafaltorfam mau ihtappaffe tamtutih rei iwalatta efei ye firman Tuhan itto efei tamtutih bodoh itto berkeyakinan efei it bisa bermegah.18Efei yei tamturi ouri rye bermegah efei ye dunyawi, peyau ma aupur bermegah.19Efei eyam ampur kanafin efei ye tamturi bodoh, efei eyam to bijaksana.20Itto eyam kenafin efei tamturi memperhambakan eyam itto tamturi arkihmuham eyam mit pefei tamturi mau arketarpur ram parkefe yam, andan hei efei eyam, pe tamturi mau mimiri aarkepapopam eyam.21Itto arfeiri mani pe, eyau am nah mengakui efei aren ne wihi mautin idim tibehep briltap itto efei tmaturi-tamturi rih, brani membanggakan andanduh efei eyau ma- eyau awalatta dalam kebodohan- biruk yen.22Mar maura tarok tamturi Ibrani ? Eyau teima tamtu Ibrani ? handuba, tarok keturunan Abraham ? eyau teima keturunan Abraham !23Marmaura tarok pelayanan Kristus ? Eyau to ouri manhidu, erokkri farhehei awonenwe, bahaya maut.24Mimim farfaru eyau dsesah tamturi Yahudi, ibema andwaru empat puluh yawihit, hibetih anharfidi,25Moni tou eyau didera, parei to eyau fati rafuntaau, moni tou elarweremai kapal it en nyam, wahitu dop pami hi betih eyau, yen ditahouhiwauwiu mati mama men.26Efei alamau eyau ihtap warom bahaya , fanamo dop ihtap warom bahaya penyamun, dop bahaya efei ye tamturi-tamturi, nane ihtappaf Yahudi; dop bahaya aren Kota, bahaya harrafo bahaya mati ma ma en dop, bahaya rarfi-rarfiri palsu.27Eyau ouri manhidu erokkri dop andarhaa mafotin pe ham, hamo hei eyau tihap waffyafrau eyau morik ehaftihhau dop brounik kigmwau ham-hamohei eyau berpuasa, habre iwa funan dop mau hattap.28Dop efei nar, ukolaldet ouri wihi rihro itto yabem awafaltor, amer-amer itto am-nah tadagmiri briltappit,itto nar awatari hamtop, euma biruk hattap, efei arem tamturi tersandung itto nar, faturim mafu iwandarer efei dukacita ?2930Efei yau am-nah bermegah, itto eyau bermegah efei kelemahan eyau.31Allah rei tete, efei Yesus, Tuhan idikkit pe, tatit jau ahai henam fattaruri, man nah efei eyau ihap berdusta.32Itto Damsyik wali fandu mau raja Aretas ihkiri aurarema kota tamturi-tamturi Damsyik efei ar keta pur rau eyau.33Itto awayem hibetih keran jang warfinurai, pe eyau rahpar6 rau, ihyiu ramo tingkat , rah par rau wihi, adawar pare tembok dop efei efihpin eyau rah par rau ibema mimir yaro.
Chapter 12(Paulus menerima penglihatan dan penyataan)

1Eyau am-nah bermegah, andiwabun nafa, efei wihi mau, pai tauhe ibe faedah mau, efei iwau afihpin pe eyau tam-nah awafaltorfei penglihatan-penglihatan mau dop penyataan-penyataan efei eyau awauldi efei Tuhan.2Eyau tawom-nah efei tamtu tih Kristen empat belas tahun dur erhor rit itto arene talni, eyau ihap wam na Allah rei em-nah tamturi mau hamo hai tobeh ibradyeha ketingkat tourit itto surga.3Eyau teima awom-nah tamturi mau itto aren rih talnita, efe alni talni adawar it eyau tihap wam-nah itto Allah rei em-nah.4Ima hamo hai tobe radjaur pauriu Firdaus dop ha elaffra rye alma latta efei ihtap kettai, itto nar alkefal torfri manusia .5Efei tamturi mau eyau tam nah bermegah itto efei taninrifo ubemai to eyau mar re bermegah efei to kelemahan-kelemahan eyau.6Itto efei ye eyau am-nah bermegah eima,eyau tihappaf tamturi bodoh. Itto eyau awalattafri kebenaran mau itto awafah tandi tanik kit, pam-nah nar e tamturi. rye akemna nyam efei eyauwit meh ouri pe tarok hari wamau, itto am-nah tarok alkelaffrau. 7Dop am-nah eyau mar eyau meninggalkan tanik kit efei wifamti-wifamti mau, luar biasa efei eyau tawalaifri ito efei ye douri arkene taknik malnai itto tamtutih ihpaldit iblis it tiwau menggocok eyau, pam-nah eyau mar meninggikan tanik kit.8Efei wihi mau it eyau ef tiga kali arik awaidi fefei ye Tuhan, pam-nah iblis mau ihpaldi pe wahugpar rau eyau '' Eyau egdah kasih karunia eyau wit pe awaufam mi u, itto efei talnimbriltap kuasa eyau. Awen naf sempurna itto eima apur wet pe eyau bermegah efei tanik birukhatap pit, pem-nah kuasa Kristus iwa porrahi piwadagnyai.10Itto efei eyau mamro iweicau dop tanik awendi efei awane tanik biruk hattap, pawane siksaan, dop awane andanduh hagtap, dop awane penganiyayaan dop, kesesakan efei ye Kristus itto efei eyau berik hatap tinto eyau biruk ki we ma.(Kekuatiran Paulus)11Itto eyau alaf bodoh, efei yeam rei makkyau eyau efei yei eyau am-nah eyam amkeitau ahagkit it eyau nar iwabun magnik, efei andanduh wihit, ito eyau, kalah efei rasul-rasul itto efya mau.12Am-nah andandu hei, to iwawabun nit efei eyau tamtukmau rasul, itto ibefei yen ma-maen eyam mit pe am-nah, kesabaran efei tanda-tanda, dop mujisat-mujisat dop kuasa-kuasa.13Efei ye aren wihi fainta eyam amken apiit amkelarfei af jemaat-jemaat rih, it efei ye aren wihi tin, itto efei eyau yaben aghikbeh itihap andutih ai mafo, efei eyam atem mahidim efei ketidakadilan eyau wit.14Efei yei daldu efei ketiga kali ei eyau siap efei idim amkiu kerom mam eyam pe, eyau nar awalarfei andanduh ai, mafo efei eyam, itto ihappaf harta-Mu, awemohar wer rit itto efei yambema itto itapaf abouri-abouri itto tinan, taman nit name arkefaufri, abouri-abouri mau.15EFei yei to euma, aupur, waffri andanduh, eyauwit pam-nah, awaifan tanik kit efei eyam itto efei ye eyau to ategkeham meyam handuha eyau awene hep atek ki waham.16Itto eyau yabem ahikbeh ihtap awabun andutih aimafo efei idim itto idim malattai efei kelicikan eyau pe eyau warukhawagrifam mau efei waruk hawuryau wit.17Efei yei marmaura eyau awauram untung efei ye eyam pe tamtutih efei tarok kit it elah pal di efei ye eyam ?18Itto marmau eyau to auhimdi, Titus pe arkiu to hamo haitobeh parkeffrof ketadi eyau tawalah par rarfi rihro yenna Titus imiwor untung efe ye eyam ? Tauha idim rat amha men nit itto roh yang sama dop tauha idim amketarye andwaru arfei it sama ?19It ibe mata itto eyam magfar ri dim to amke sagfuam mom pare mau dihadapan Allah dop efei Kristus pi dim malatta agnah he tin. Rarfi-rarfi mau atekkehari piwabun naffe, membangun iman eyam mit.20Efei eyau kuatir efei par eyau tawamait, eyau awarommam, eyam ihtap, fe yang eyau warug kihim mit eyau ategket na, hamatop arkeflatut, pe kirohi iwelni par kermarar efei kepentingan talni iribema ram nanumri pe alnatari ariri hattap efei keangkuhan dop rafarom mau wit.21Eyau atek kegnai efei hamatop, eyau tawamai to, Allah mou pe merendahkan eyau to, harimfuar eyam mit dop, efei eyau to berdukacita efei ouri tamturi aren hamo durer hor ri arfei dosa dop ihtap atampenri efei kecemaran, percabulan dop ketidaksopanan efei tarok andarfei it.
Chapter 13(Nasihat-nasihat terakhir)

2Itto efei tarok aren ne hamo durerhorrit parfei ibro dop efei agnah, tamturi rih it ibe awofaltor fri hamo mau pe eyau to awalattafan arwerau itto ahtap efei eyau we hamo eyau tawenam aryai itto eyam tepat efei ye hamo mau awatam mamai muni ruwit efei nar e atek kiwaham tarok pare hamo eyau awalatta mamai.3Efei eyam wal mihim andanduh bukti, efei Kristus yenelatta efei perantaraan eyau dop hag ihtap biruhatap efei ye eyam itto berkuasa yenam we, eyam ma-maen. 4Itto efei ye hag ima arbar reha ambar ait itto efei tani briltap it hag eha yenei efei ye kuasa Allah itto idim briltap mahen diwe hanehpin itto idim amkeha kenei hamo hai tobeh pam kehendiwe hanehpin itto kuasa Allah.5Kom nahndi tanim ehembeh efei ye eyam to amen tagmeh efei iman mau, a hamah idifin tanimit handuba eyam tihap yakin efei talnimit itto Kristus Yesus yen idik talnirit ?6Efei eyau harap, efei ehem ukom nah ito ihtap paf idim to nare amkefah tandi ujian mau ?7Idim tamfei mahawi efei Allah pam-nah eyam nar amkefei ibrohana nahei it am-nah idim amkefahtan nit ihtapaf, pam-nah eyam hit to amkefei handwan def yai am-nah hei to eyam beh nar amkefahtandi ujian mau.8Itto efei ye idim nar amkelarfei andanduh melawan kebenaran efei amrom idim amfei it to hanehpin efei kebenaran mau.9Itto idim mamro it yidim efei idim briltap dop eyam briritit itto ihpiri nane idim amfeiri itto am-nah eyam ma amkehab sempurna.10Andu hapihpin awalarfei pe eyau awalterfan eyam efei eyau awenam eyam aryai. Pam-nah he eyau awa he namwe eyam ma-maen itto eyau tihap wagkyam kefei ye fanggomu yenam nit pe dianugrahkan Tuhan efei eyam pe iwakkyatu pam kelahkararer.(Salam)11Ihpinan, rarfi-rarfiri, mamro iwatatyam, pam ketahhri talnimit pam-nah sempurna. Pamkor andanduh wifan ti mau eyau wit pe waturim mafu hibetih fanggomu toma eyam pe amkehaken efya efei Allah sumber attewahai itto damai sejahtera iwaroffatan eyam!12Ukofei jau tamtutih pefei irih rihma pe arkefanhiri iriye kudus dop salam mitto agnah kudus efei ye eyam.13Kasih karunia Tuhan yesus Kristus dop kasih Allah dop ibe persekutuan Roh Kudus iwatenam eyam agnah.

Galatians

Chapter 1(Paulus kaltah rau yeparar jemaat aren we)

1Paulus be yeparar, efiniri tamtu, ihap af manusia be dop i ihap affei manusia betihwetin ef Yesus Kristus dop Allah, Mam, rei ibem ihim e otaldipe igki e farpar eha pare iri rarper it.2Dop efei ye ahron ri am nah amhoramenwe mafa uh dop jemaat-jemaat arenwe Galatia3Allah be ibema Kasih Karunia ibema iwagtanen nam au dop damai sejahtera Allah idik bema mam dop Yesus Kristus.4Rei ye tani hibun fidik effei ibro yen idik it pe am nah iwah par idik pare tamturi hanaritas tabetin, iwafendi Allah ibema fanggomu dop idik bema Mam.5Ibema eha yen wei mahndue-fya mar ma-u.(Wifanti Allah hibetih)6Eyau to dabuk aworeu, wope yamto papah a darim amho di dop efei kasih karunia Kristus e heg tanen am e wau dop amketa kendiwe wihi alla tih.7Itto mar mau rit ihap af wihialla wetin ibema nanerihbe anarfei arhuram dop iri arpur walli rarihn jewau Kristus wihi alla e-fyai.8Wetin efei idim atau heijarero tih iwene sorga be iweifam ama wifanti alla tih iwatendiwe wifanti alla mau ibe idim magta fam map ito terkutuk. 9Imef ibema idim manen mag tafam au it wetin a walagtafam ama wihi alla tih, ibemeftih ihapa tadi anhan duandu e ami famit; mapit terkutuk.10Wetin heb andiwa bunaffa tin effa efawaharweldi manusia be mamro, efei Allah be mamro ? Effa bahe awa feitag dipe iwanendiwe manusia mapit e yauto ihapaf Kristus be hamba.(Alai andiu effa Paulus ef iniritamtu)11Wop awogtafam miu, ah rokri tine wih alla awogta fam it ihap affei manusia be wihi allai.12Wop e yauto i hape manusia be efanunau, wetin Yesus Kristus rei ibem ibun au e-ma.13Wop eyam ibe tririm ambun efanduaru a wohanwei Yahudibe agamai aworohtanri wundu Allah jemaat it pe awe nofei tag dipe awafei aftap.14Awohanwe Yahudi bei agama eyau to awohafau ma ta efei iri ahrokri ef yabema bohe amenwe rag matin efawo fahtan yendiwe eyau bop rabarit adat istiadat it.15Wetin itop rei mimahn ditau awandiwe nen mouri dop ihim e otarau it eta di ibem kasih karunia.16Eta yendiwe natun it eha yenau tanik it, pe am nah awe tagta friau ragma dalduh pare ihap af Yahudi bei, pe ihap wa fahtan wahim di manusia be alla iwefauit.17Dop eyau to ihap wau Yerusalem pe awa waromri tarok nane iribehmatan rahat iniri tamturi matai wetin eyau awau Arab fandu pe pare mau tohe awarallih par au Damsyik.18Maruh tiga tahun ditehorit awar wer au Yerusalem awau aromdi Kefas pe awahendiwe lima belas hari ramo roi.19Beit ihap warom di reitih efei imiri tamturi mau rih ito Yakobus ih pibeh Tuhan Yesus rafun it.20Effei ye Allah ibem aghofu fotor awai tam ahanduandu a wolter fam tin mar-ma-u ihap waruh wagrifam.21Parei maruh awu wota niu rag-marih ito Siria dop Kilikia.22Beit eyau to ihap keirarau tine jemaat-jemaat Kristus arenwe Yudea.23Tarok ibem tri rarbunbe wop itrei ye farhei rei ye roh tanri tarok, wetin diterofhndi wifanti ef iman effei ipur a feiri pe arohtan ri wundu.24Dop tin tarok rafau anarit jeha ahai ef anduaru wihi awaitrit.
Chapter 2(Paulus hep rasul it rei ral di)

1Daldu pe empat belas tahun dit ehor eyau awor weriu Yerusalem idim tarok Barnabas dop Titus awau rari-u.2Awu-itto berdasarkan andu e fanun au it. dop efei iri tarokto wifantialla awufufrit dop await ogta friu fandu-fandu iri ihap af Yahudi bei ibem iribeh awogtafri ewau tarok iri e- ahari wundurit- pe am nahe nar percuma a wofeitagdit atau ibe awofeitag di.3Wetin efei ye Titus e nen efrof egtawe wau, itto it YUnani be, dop tin ito ihap wihikegdi pe sunat ibe tanit.4Memang ito ahronri palsy name wihi aritri ema, ito iri nane wallirag rifri pe arpur talnih ketidik pe kebebasan yen idik it ibema rendiwe Kristus Yesus pe amnahe anduaru iwau pe arkiur par idik.5Wetin idim to ihap ki-hug par mag-nih keta kenriwe pe wifanti alla ma-u ibema iwagtanen am we.6Pe am kei rarar iri nane a hari wundurit efei andi wa wabunaffa, irahari wunduri mau to ihap penting buat eyau, wop Allah ihap arfirau iri rarurewau mata ri roi ihap paksa andutih buat e yau.7Wetin erallihpa iu pare ahariema allom au wifanti alla tin pare dit ibun a wema wagtafriau iri ihap sunat it, imef Petrus ihmatan ditetafri iri ihap sunat it.8Wop it rei ibeh matan biru dihndi Petrus pe ef iniri tamtu buat iri ihap sunat it aneh pi rei difau ema tanik biru pe euma awof iniri tamtu buat iri sunat it aneh pirei difau tanik biru ema buat iri ihap sunat it.9Dop pare arwallom kasih karunia dit tehor au emai mahap Yakobus, Kefas dop Yohanes rei reidi pe yenef sokoguru jemaat ratarpur au mimik it dop tin to Barnabas ima efei persekutuan pe am nah idim amkiu ke taryau iri ihap sunat it dop taro karifriu iri nane ibe sunat it.10Wetin idim ibema fanggomui yen riwe iri miskin it dop tinan dihpi pe mar ma-u awafeita pe awefei.(Paulus rirat Petrus mat bertentangan)11We pare hamo Kefas iwema Antiokhia, e yau maruh awogtahndi marmarah awohm bedi wo pe fei salah.12Wop farhehei itto tamturi maneifa ragta ranen diwe Yakobus it e ma, pe amehn damriahronri ihap sunat it brema beit pare tarok aruarmit ito ihug par pe ihap yen iu haro wop a tegnari ahronri ibe sunat it.13Dop Yahudi bei rihto irima anduar arharenwe efmu nafik bei ragrukdit mahap tin Barnabas ima sendiri e heta yenriwe tarok kemunafikan it.14Wehamo aworomri efei iribe anduar arha renwei ihap keha ketakendiwe wihi alla efyai awogtahjiu Kefas pare tarok amnah arhor aren wei : Efei e hem to Yahudi be tamtutih ukoha kuene af kafir dop ihap afei Yahudi hanandu behep ehem wihi wurar iri ihap sunat it pe arkeha kenwe af Yahudi bei(Ibeh matan it ima buat iri Kristen keturunan Yahudi)15Effei idim tin arbun idim it Yahudi be dop ihap afei iri arharenwe ibro be pe amenwe fandu rih.16Eyam mamnah ihpi, efei rei tih rei dibenarkan wop enen ehafau hukum taurat we tinto ibeme tadi iman yendiwe Kristus Yesus anduha pih pipe idim ma daldu pe percaya Kristus Yesus pe amnah idim ma dibenarkan oleh iman yen idim wei amhamen diwe Kristus dop ihap effei ye amfei amtadi hukum taurat wop ihap reitih rei dibenarkan dari e tayendiwe hukum taurat.17Wetin iwaf idim beh, anamfei ta pe idim ma dibenarkan am kendiwe Kristus wefin anditto ibro tamturi wihi mauto berarti efei Kristus to ibro pe pelayanan ? Wetin mar ma-u tauhe.18Wope efei ahik rei awala tahndi arwerau ahanduandu aworer it. Eyau to awafanunam affei tanik it to awohol di hukuman taurat.19Wope yau tibe awopereffei hukum taurat it untuk hukum taurat ma-u pe awahag tendiwe Allah eyau ibe arbarauarit ra dai nedi Kristus.20Toh ihap waper awohanwetin dari Kristus rei eha yenawe tanik it. Dop tine awohaneti ima awandiwe daging ito, awohan wei iman yenauwe dalam Allah be natun it irei atehau pe tani hibun it dari eyau. 21Eyau ihap wahug paldi kasih karunia Allah wop sampe kebenaran oleh hukum taurat map Kristus eper ito sia-sia.
Chapter 3(Iman andu iweituan pare - fya)

1Hai eyam Galatiabe eyam bodoh, eiharei yen durirfilneam it ? Heppe Yesus kristus arbayen ambar ai ito ibe relteranwe aharim fuar it ?2Ibema tin tobe aurpur wamnaham tarok. Effa ayam to ibe fanggomu efyai wop efei hukum taurat it ota wendi atau ehem percaya wihi alle fya ?3Eyam ambu mahaf bodoh a ? Eyam daldu amta mendiwe fanggomu effa eyam tin amnah iwahodi endiwe daging ?4Efei ye eyam ibe alami hananduba, anduro mag nihma ahananduba he sia-sia.5Wetin hep andam kefei affatin effa itrei ye difam ema fanggomu efai wundu buat eyam dop efanun am tarok mujizat it, efei ito iu efihpi wope yam amfei amtadi hukum taurat atau eyam tarok percaya witanti all e-fyai ?6Abraham percaya Allah ima iu ef ihpi percaya Allah mahaptin Allah mahaptin aghiu di wihi mau et marmau.7Tinto yambema amrom, efei iri nane arharen wei altanen diwe iman, iri top Abraham be netapu. 8Dop Kitab Suci mautin, efei farhei ihap kemnahndi, wetin Allah aghiu dit efya, iri nane ihapaf Yahudi beito karna iman, iritop ibeh matan aritrafrohn di wifanti allai arinhn jiu Abraham : Tinto ehem mapfandu dalduh mima iwa amri.9Amnah iri nane arharewe altanendiwe iman, ito iri nane mima iwa amri arkefau keta kendi Abraham iri arhan renwe altanendiwe iman yenriwei.10Wop iri amnah nane arharewe altaren diwe hukum taurat ibe andar haai arhan diwe kutuk wop ralter ipure : Terkutuklah iri nane ihap kefrof ketadi andanduh elter arenwe kitab hukum taurat it. 11Dop tinto ihap rei tih rei dibenarkan Allah a hofuarit wop altanen diwe hukum taurat itu jelas, wope iriarharen efyai arharendiwe iman yen riwei.12Wetin hukum taurat it dasar it ihapafei iman wetinto eiha rei ukorof kota kuen dit, mapukoha kuendiwe.13Kristus ibe dure saroh par idik dari hukum taurat eta yerdiwe alla mau iu efei kutuk ef iudi taroktin wop ralteryen wef tin : Terkutuklah rei ye rahri eha yen ambara it.14Yesus Kristus ibe andu mau tin, pe am nah ukoha kuen diwei Abraham ibe berkat it op iwau rifandu-fandu rih, mahaptin iman mau tarok amnah fanggomu egtai iwanen agtidik a wau.(Hukum taurat a-efei ibem wihi eg-tai)15Ah rokri, tin aweifam au tarok euntoh tih efei hamhamoh anduaru tahatenwei henam wifanti mau ibe disahkan efei ye manusia be arfei, nare amkiur paldi dop amkeladai nedi wihitih eika eiha rei ukofei it.16Dop tinto dihnjiu Abraham efei fanggomu dop iwetau maruh ta pun rabari ihap agtafri au tapun rabari reit Kristus17Eyau au pur fanggomu mau farheh Allah ibema sahkan hukum taurat it nar rebatal wopit ahtabe igri diteha empat ratus tiga puluh tahun dit e hor it mahaptin fanggomu mau ibe biru it eftap.18Wop ahan duandu Allah ibem efei it, ito Allah beeg-ta ito hukum taurat ito ihap af fanggomu mau, wetin andito Allah ibema fanggomu mau ibo difri ibem kasih karunia dihndi Abraham.19Ef iwau a fihpi, hukum taurat it hanandu maksud a ito edai nihit wope pelanggaran-pelanggaran op iwema ritapun rabarit ito fanggomu mau iu efihpi- dop heija reroitobe armi ragtahn di efei yendiwe reitih mima ro.20Rei mau pengantarai iwamai nare tamtu tihbe wetinto Allah ibema hibetih.21Ef iwau afei it, hukum taurat it rat Allah fanggomui bertentangan a? Tauh narhan iwafeidi wope iwaf hukum taurat difam ema efei ye andutih andi wafeidi pe iwagkiafarpar ma pe wihi alla efya to yen hukum taurat.22Wetin kitab suci ibe em rem imbumfan andanduh aren diwe i broi kekuasaan it pe am nah iwa fendi iman yendiwe Yesus Kristus fanggomu mau iwefri iri nane percaya.23Iman ma-u farheh ihap atidik ama idik taha tendiwe hukum taurat dop efahtan iman ma-u difidik ema.24Jadi hukum taurat it yen ef alla buat idik op Kristus iwe ma amnah idik ma dibenarkan efei iman ma-u.25Wetin iman ma-u iwe tidik e-ma anduha pihpi idik ihap talandiwe pengawasan penor idik au we.26Wop eyam am nah tin to Allah be ne tapu wop iman yenam wei amendiwe Yesus Kristus.27Wop eyam amnah ranu rarpiram mendiwe Kristus daldu pe yenamwe a temro.28Dop wihi mau tin iri Yahudi bei tauhe dop iri Yunanibe hamba hagtap dop iri merdekai toma, tamturi dop mafalni hagtap wop eyam amnah ibema hibetih amendiwe Kristus Yesus.29Dop efei eyam to Kristus be map eyam em ma Abraham be tapun rabari amnah emma berhak Allah fanggomu tifeifam em ma.
Chapter 4(Perhambaan iteftap)

1Fanggomu emai ipur hamo tamtu mau ibema waris it ihap atu pe arihpar, ito ihapaf tihro ef ham batih, iwaf anehpinbe andanduhei.2Wetin ito yendiwe per walian dop rei yen edagmi dit op pare ha moma mau taman nit iwet abun jauh it.3Idik ma e fihpi selama idik ihap talah rarih par idik ma tendiwe fandutin fanggomu hana te it.4We pare hamoi ame hodi maruh Allah mi ma egradi natun it, mahnitih be ibundi pe altadi andiwe hukum taurat.5Ito ihpaldit ipur orasa roh parar tarok, efei iri nane altanendiwe hukum taurat, pe amnah mima iwor idik iwaf bema natun ri.6Dop iwaf eyamto ibema natun ri, map Allah tibe ihkidi natun it fanggom e-fyai irhir idik fatur yafu pe ari ritegdi ya Abba ya Bapa !7Wetinto eyam daldupe ihapaf hamba wetin natunri, efei eyam ibema natunri, map eyam em ma ahli-ahli waris Allah.8Matabei hamo e yamto ihap kei ral di Allah eyamto talnimit diperhamba Allah-allah nane ihap efei Allah.9Wetin to eyam pare daldu pe ambu mei ral Allah yei rar ram, ahan defeidiba pe eyam mah ra rihpar maraltadi fandutin fanggomu hana nahei dop andu hag-tap it pe ampur keraltadi pe perhambakan eyam talnum it ?10Eyam tarok kedagmir yam her hamo mau it, dop madu ai iworarhor, pe hamo mau dop warhe yagme iwetahor.11Eyau fanggomu au fei mau hamatop eyau manhidu erok buat eyam ito sia-sia.(Fanggomu endi idik anduaru farheh taha ten we)12Awuhim am tarok ah rokri, em ma keha ken af eyau, wop eyau euma imef anduaru eyam tin. Mu nitih ihap andutih ihap andutih hananah kefei yau. 13eyam mam na hihpi, wop eyau farheheit wifanti alla efyai ibe awaifam ema tarok wope eyau to tanikit andutih efei au.14Wetin iwau afihpi, tanik it andit ef pencobaan buat eyam to ihap wagtapur af andutih hana dop ef amkihung parau, wetin eyam tarok mimirim hamitau, imef mimirim a mitdi Kristus Yesus be.15Eyam hamo mau to mamro e tacam ? We tinto iu yen fa talnim mam ro mau ? Wop eyau bersaksi itto efei eyam, efei iwau afei it, eyam amkerakor aharim mal nai pe kibun fau a-ma.16Effa, awagta fam au kebenaran eyau to awo lanwe ef musuh buat eyam.17Irit anarfeita arpur ke- yokoram, hep ihap af fatur yafu efya, wap irit arpur keroh tanam pe am nah eyam pa pah amke frof ketari.18Memang e-fya effei arkipur pa pa arkefeita pe arke yo korarnanerih, effei wih yalla e fyai, asal ibema ham hamoh pe ihap affei awama pe awahenamwe talnim aryai.19Hei netapu, effei eyam mahaptin eyau menderita mahai waru eff mahni be iwala metet it , op Kristus ahoffui iwenamwe tarok.20Tanik it em har wundu au pur wahe namwetalnim arya hamotin dop aupur arik iwar werahai ariktih ibero, wop eyau daldu pe akal itef tap awohen ota me wau it.(Hagar rat Sara rat)21Ke tafau ama tin eyam nane ampur keha kendiwe hukum taurat it. Eyam ihap tririm kibun om hukum taurat it ?22Hanan duba ralter yen wipur Abraham ibe natun nit ru di tihto mahni yen ef hamba ito ibundit eta yendi daging dop reinah tihto mahni rei merdekai to be ibundi wop ito ibema ef fanggomu dihndi.24Antinto ibema wihi allabe. Wope mafalni ru mau Allah rei ibem iwa top ri, mahni tihto gunung Sinai bemahnirei ibun ri netapu perhambaan, ito Hagar.25Hagar mauto Gunung Sinai arab be rag ma-dop ito ima ef Yerusalem ha motin, wop eha yenwe ef perhambaan durar natunri.26Wetine Yerusalem sorgawi ito mahnirei merdeka, map it idik nen pih-pi.27Wop ralter yen ef tin : Iri reinik au hei kenwe ma mamro iri nane ihap kibun kerom it. Mam roi ibema dop wor wo reu, ehem rei ihap kubun koromdi rei nah pe ukom nahn di ibe sakit it. Wope rei ahun tamtui iwahpal dipe iwei nikit ito natun rit iwaf sefam dari iri ahurihar hag-tap it.28Dop eyam ahrokri, eyam imef Ishak ito netapu etadi ibema fanggomu.29Wetin to imef ma tabei ito arbundit eta yen di daging, e roh tandi ewau iye arbundi e ta yendi fanggomui, op iwemahamo tin ima.30Wetin KItab Suci an de-ta ? Keraruldi hamba mahnit rat natun it omat wop hamba mahni ma-u nare iwahir au af hak waris, iwaffei mahni merdeka ma-u.31Andu ha pihpi ah rokri idik tin ihap af ne tapu dari hamba mah ni ma-u, wetin idik mahni rei merdekai tobe ne tapu.
Chapter 5(Amkeha kendiwe daging, efei fanggomu)

1Pe tarok amnahh mar ma-u merdeka. Kristus ibe dur idik tarok merdeka. Andu pihpi kefar kene taru pe nar am kelarhir au kuk perhambaan.2Mar ma-u e yau Paulus awagtafam ; Iwaffei eyam sunat yambem talnimit, Kristus to ihape berguna buat eyam tarok.3Awalagtafam arwerau effei hehri nane sunat yambema talnimit, ito musti iwafei atendiwe hukum taurat it dalduh.4Eyam kihug paldi Kristus, effei eyam yambem mengharapkan hukum taurat it mar-ma-u, eyam amkeha ken we arya dari kasih karunia.5Wope efei fanggomu ma-u dop ef iman, tarok ten tem fandi wihyale fya tenadi.6Wop effei iri ar haren diwe Kristus Yesus itto effei sunat atauha ito nare anhifeiri wop artihag tap tinto iman andu yenefei it eta yendiwe kasih.7Farheh ei eyam mafau ma frau nedi e-fya, eiharei ema yen e roh tanamit mahaptin eyam ihap ketadi alle-fyai.8Wihiduramit iput nar am ketadi arwe ra-u ihapat hanehpi behep ihim eo taram.9Ragi ma-nih it ibe daldu ibe edaine adonan it dalduh.10Fransis ahai eyau yakin buat eyam,wop eyam to ihap kelait talnim tihro imef anduarutin, wetin efei eiha rei iwa feiam kacau ito ibe hukuman it efei eiha-eiha.11Dop eyau tin ahrokri, efei ye eyau awenetarofhndi sunat it ahan defei diba pe eyau to analloh tanau it ? Wop efei iwau afihpi salib it to nariwalaf batu sandungan.12Kihparar iri nane wihi anaritam it iribema keter iri bem talni tohe.13Ah rokri amnah memang eyam ibe ihim eo taram am hamen efya wetin tarok nare amkem nahndi amen efya pe amke ralohtan talnimit amkeha kenwe keta kendi ibro, wetin to tarok kefau kefam rom a-wau iwatendiwe kasih.14Wope hukum taurat it am nah egta wifanti tin, ito; Atarimahari yambewa tarok amhamenwei, iwaf ubema tanimit.15Wo efei eyam yambema amkeh nanentan, dop amkenen kemagnia wa-u yerou, pe eyam nare tarok amke rohtan amamhim.(Koha kuendiwe daging)16Eyau to au pur, kehakendiwe fanggomue-fya map eyam nar amketa di keinginan daging. 17Wope keinginan daging it to berlawanan keinginan fang-gomue-fyai,dop wati imhim mau daging wop iri ratto bertentangan ma hap tin eyam ham hamoh ihap ketakendi ahan duandu ampur ke hafa wau it.18Wetin efei ye eyam talnim amkibun di fanggome-fya tobe iwo ram a-u map eyam amkeha kendiwe hukum taurat.19Daging ibe andar haai nyata itu wallihragriau rag ta riau fanggomu ha natei.20Andanduh rambufriau hubya walli maro rambunriau mafa fie wau kirori egka kie wa-u fanggomu yen iri bema talni tobeh hrah nanentan ewau fanggomu youduk ewau it.21Fanggomu hunanah enen riwei rah muhai ranu pe mabuk ewau, domo hamhamohoop rih ma. Andanduh mau tin fanggom aweifam tarok imef farheh awofei am it- wetin to efei eiharei uko rarfei wihimautin ito nare iwarom paretih ma nih Allah pare eha yen wei.22WEtin fanggomu e fyai muritto atem iwaha mamro, kehakem efya kihfitan awau, koha kuen efya, kogta konendiwe fatum afui iau efya.23Talnim briltap, kofahtan tanim, hukum tih nare iwararalne wihi mau.24WE ei harei ibe ioha wendiwe Kristus Yesus, ito ibe erbar ibe daging it yenambar it, dop fanggomu hananahei dop ibe waru imhim au it.25Efei tarok taha tendiwe fanggomu e fyai idik ma tahatendi we fanggomu ma-u.26Dop idikto nare taha tapur ten af iri ahari wundurit idik nar ukog taja wau dop ukuhug paldi.
Chapter 6( Tarok kenen kesag fuawa-u)

1Ah rokri, efei ye tarok amrom di tih efei andutih ha nanah, map eyam nane amhamenwe efya rit tarok ke ta pildi pe ke-jau allae fyai four efya pe uma uko dag midi ubema tanim it pe amnah hama top walli harki rifam. 2Tarok kenen ke sag fur ya wau mamrom au andu mafoi ! Hep itto amtamen diwe Kristus hukum it.3Wope iwaf reitih iwa farhepitope ahai ditepor, wetin itto andu hag tap ibema waru hig-ri di ibema tani.4Iwau ef yai to ubema bahe kofei koromdi ubema andarhaa-mape it ibema mamro iwa tatidi iwarom ibema tani, dop ihap af ukoromri nanerih andua ruar hanwei.5Wop ibema tihu kuefar ubema ai mafo.6 Dop tinto efya reiye iwa tapur endiwe wifanti allai iwafei wahe andanduh arendiwe iwohn di rei ye wihyalla yeneg tafam it.7Nare amkeharwel di alla. allah toi hape agtafri kengkehahindi ibe a hai, wop ahan duandu arki fi au it, andu mau pihpi iwa wafau it.8Wop efei eiha rei iwafi af daging to amnah iwafir it iwarohtan af daging it wetin efei eiha rei ye iwafi agta di fanggomu ito amnah arkifir ef arkeha ken we fya ef fanggomu ma-u.9Idikto nar birum iwaftap ukoha kue e fya hei, wop hamo mau iwama tarok am nah tafir, efei ye nar bri ri wahaf tap tap.10Wotin to hamo kesempatan it yenwe buat idik ; Kema tarok tahaten efya buat manusia amnaheit wetin ibema efei iwauri ahronri seiman it.(Fanggomui dop e-fya)11Koromdi ef wundurit andiu effa ef huruf-huruf awolter fam it yabema mimik ito be awolter.12Iri nane secara lahiriah it ragfar au rahafau mata ihpiri nane anarfeita pe arpur paksa eyam sunat ibema arpur iri to nararkerohtanri wope Kristus salib it.13Wop iri nane arpur sunat iribem talni, itoma ihap ketampul diamher, pee amnah eyam sunat yambema talnim it, pe tarok amkeha kenwe fyai efei anduaru farheh amhamenwei.14Wetin eyau eyau top tare mamro iwai cau, iwau afei koha kuendiwe salib idik tarok Fransis it Yesus Kristus. Wope ef fandutin ibe salib idik buat eyau dope eyau iwaudi fandutin.15Wope sunat ar kefeia-tau ha-itoma nar an hiwa fei di. Wetin iwa wabun afah tabei, ittop itiu allae fya.16Dop manusia amnah nane talni a rifrit rei egtenen am ewau patokan mau tin, iwama iwapor ahi af damai sejahtera dop rahmat buat ; Iri tarok dop Israel Allah be milik it.17Iwau maruh ito nare reitih iwaroh tanau, wop eyau tanik it Yesus ibema tanda-tandai Yesus be.18Kasih karunia idik Fransis Yesus Kristus, iwaten am we eyam fanggomui ahrok ri mar-mau.

Ephesians

Chapter 1(Surat Paulus kepada jemaat di Efesus)

1Itto, Paulus Kristus Yesus efei kehendak Allah, efei ye tamturi-tamturi kudus areme Efesus, itto tamturi-tamturi rafrarije wau wit arendi Kristus Yesus. 2Elafri karunia dop damai sejahtera mauto Allah taman idikkit dop efei Tuhan Yesus Kristus iwa ten nam eyam.(Kekayaan orang-orang yang terpilih)3Alnaidi ahai Allah dop taman nit Tuhan adik kit itto Yesus Kristus iri arendi Kristus ibe mengaruniakan efei idik am-nah berkat rohani mau arene surga.4Efei aren di haneh pin itto Allah tiwalarfir idik itto farhehe, fandu tin tiwibun nit pam-nah idik ma dikuduskan pe naran hiwafei u, pukuh tujau aghofuar it5Efei kasih mau ibema iwalata fidik efei far hehei to Yesus Kristus rei elaen abouri-abouri mau, etaje ibe kerelahan kehendak-Nya.6Pam-nah arken kelai di ahai efei kasih karunia mau, we muliai itto dikaru efei idik pa arendi haneh pi pa, te iwahari.7Efei arendi haneh pin dop, tandarai idik ma tarom penebusan patte wiwaha idik ibro pe fei yei pamkelalom kasih karunia mau.8It, elau fidik kemtui pe idik ma tene agnah hikmat dop, fanggomu mau.9Efei it iwalatta, rasia ibemai piwatta fidik efei ye rencana mim megrai itto, rencana mimegrai, itto farhehei ditetapkan nit aren di we Kristus efei ye dabu agnah andanduh hei, efei aren sorga dop efei aren fanduh dwahetin.10Itto ratahri efei kegenapan hamo ar kefeii hibetih par kendiwe Kristus'' Efei dabu agnah andanduh efei aren sorga dop efei aren fandu dwahetin.11Eyau tawattafan efei mahendi Kristus itto mahendi hanek pin reiye, idim ma am kerom rih efei ye ibetta fidim wihi mau.12Pe idim nane farhehei ibetta fidim ma, amkor idim mit piwata di maksut Allah efei aren ne amnah andanduh pan dar haa mau iwatadi keputusan wihi mau pam-nah idim nane, farhehei to mafar rei efei Kristus itto iwen af puji-pujian efei kemuliaan nit.13Itto rahen diwei haneh pin, eyam ma efei eyam tibe maffradi firman kebenaran-Mu itto injil keselamatan mau aren di haneh pin, pe eyam ma pare eyam percaya pam-nah dimeteraikan.14Efei ye roh kudus itto efei ye jaminan efei idik op idik ma tarom agnah hei itto penebusan nit efei idik milik Allah pe tatihjau ahai efe kemuliaan nit.(Doa untuk pengertian tentang kemuliaan Kristus)15Itto pare eyau awolaffra, efei iman mau yendiwe Tuhan Yesus efei ibe kasih mau terhadap agnah tamturi kudusit.16Eyau to nar rawah paldi mengucap syukur efei eyam, dop eyau fanggomu awafafeiya mau, pawofafe yamau pawohafau mahawi.17Itto amkihindi efei Allah Tuhan idik kit Yesus Kristus itto taman nit rei mulia, itto am-nah hag iwor fan eyam mit roh hikmat dop Wahyu pam-nah am keiraldi jeffya.18Itto am-nah hag iwafei ye hari malna faturim mafut fanduru pam-nah eyam am keffradi pengharapan handwande arenam efei panggilan mau efei ye kayanya kemuliaan eyam mit efei ditentukan efei tamturi-tamturi kudus.19Itto efei ye hebat ibe kuasa-Mu efei idik ke yang percayai ito iwatadi tani biru kuasa mau.20Itto andarhaa mau arfei it, aren diwe Kristus pam-nah iwakkyafar parit, hag, efei ye tamturi rar perit, par kesayandi, hag farwar dagme warit itto sorga.21Aryai to marmaru efei agnah pemerintah dop penguasa dop kekuasaan mau dop kerajaan mau to, tih-tih, ahari nane arkerom, parkedettri, ihtappaf fe fandutin tohhe, itto efei ye fanduh rihma arkema.22Dop am-nah andanduh hei arwar bun nihi Kristus ai fafa, dop, hag elaufria efei ye jemaat efei andanduh aren nit.23Jemaat mau aren nit talni.
Chapter 2(Semuanya adalah kasih karunia)

1Eyam matabei ibe mar per efei ibro hana nari hei dop ibro-ibro mau.2Eyam amhame nei ragma mau efei eyam amta jalah fandu tin pe fei eyam dabarim matat di penguasa kerajaan mau yeng angkasa ito roh mau rei yenefei andarhaa, efei tamturi-tamturi durhaka.3Itto matabu idim agnah hei tima. Ram nanyidim efei tarok pare mau idim amhamenit, amhamenriwe, hawa nafsu daging dop amtari ye kehendak daging pe pikiran iolim nit to jahat pe dasar idim nit itto tamturi-tamturi am-nah dimurkai efei ye tarok nane rihma.4Efei Allah rei kaya efei ye rahmat itto efei attehari wundu piworfidik kama efei idik.5Itto menghidupkan idik hamo hai tobeh dengan Kristus itto idik ma tarper efei andu hana narih idik bema tahafauwit, itto kasih karunia, eyam mit dislamatkan.6Itto rei arendi Kristus Yesus ha iwak kyafar par rit idik ma dop talafri pare mau hamo haitobeh efei ima itto yen sorga.7Pam-nah, pare hamo mau, we iwapur amai it iwafanunnan efe idik kekayaan ate hidik karunia mau we melimpah-limpah efei ye ibe ateffyai efei idik talahendi we Kristus Yesus.8Efei kasih karunia mau idim dislamatkan efei iman itto ihtap paf hasil usahamu itto Allah be laufri. 9Itto ihtappaf hasil andarhaa mau mar re tamtutih tanih hiwaltur.10Efei idik kit to Allah befei ciptaan nitto yendi Yesus Kristus efei iwafei andarhaa mau effyatin pe tahri Allah farhehei ha mau pam-nah idik tahatenne tahatendiwe.(Dipersatukan didalam Kristus)11Efei yei to fanggomu kefei efei farhe hei eyam efe yei tamturi-tamturi ihtappaf Yahudi, menurut dagim itto arke det tri tamturi-tamturi ihap bersunat efei tarok itto ramhimryau talni mau ''sunat'', itto sunat lahiriah itto ibarfei efei iri bena mimiri.12Itto hamo mau to eyam tanpa Kristus nar amkirhir kewargaan Israel dop narar kerom andutih, aren ne, ketentuan-ketentuan mau efaltorfri tampa pengharapan, dop tampa Allah arhane fandu.13Efei ahtap aren diwe Kristus Yesus eyam nanamfei matai,''Arya'', Tin daldu ambwami ''Ragruk itto tandarai Kristus. 14Itto haneh pin damai sejahtera idik kit itto iwawafei hibetih pihak romau we aru prakararer tembok kit pehaf tappre itto kirori iwak kakiri.15Itto efei arker per rit efei manusia ha ema piur parfri hukum taurat dop efei am-nah perintah dop ketentuan mau, efei iwatahhri rat-rat arkefei hibetih tamturi ahtabei arendi ibe tanit dop efei yei iwalaurfryama damai sejahtera.16Dop efei ye iwatahri rat-rat tit, par kene satu tubuh, arke hendi Allah efei ambar rit pam nah melenyapkan perseteruan pare ambar mau.17It iwama pe iwalattafri damai sejahtera efei eyam na-na men '' Aryai, dop damai sejahtra efei tarok ke nanaren ragruk kit.18Itto efei haneh pin idik pihak rutin aren hibetih roh efei ye Allah mau iwahir piwatajau taman nit.19Andu hapih pin eyam tihap pafe tamturi fantara dop ir yarmi efei ye bohe sewarga efei tamturi-tamturi kudus, dop bohe,bohe mau keluarga Allah.20Itto arwarfei dasar para rasul dop efei nabi, efei ye Kristus Yesus it efei fattyarbun nit.21Arendi hanehpin tani bangunan mau effya arbun nit pe iwibun bait Allah mau kudus aren diwe Tuhan.22Arendi hanehpin, peyam ma amketari bangunan mau piwe naf fe pare mau Allah iwei hkweh didalam roh.
Chapter 3(Rahasia panggilan orang-orang bukan Yahudi)

1Itto, efei eyau tin Paulus tamtu mau dipnjarakan efei ye Kristus Yesus efei eyam tamturi-tamturi nane nihap keiraldi Allah.2Itto eyam tibe maffradi efei ye tugas penyelenggaraan kasih karunia mau Allah, itto Allah dipercayakan efei eyau ito efei eyam3Itto andi wabun nafa rahasia mau ukoh marar fau efei eyau imef Wahyu pe, pei ye ibelter yatwar elter singkat.4Pare eyam amkem nanit, eyam ibe mam nah efei pengertian eyau wit dop rahasia Kristus.5Itto efei hamo angkatan-angkatan matabei ihtap kettaf frye, abouri-abouri tamturi itto efei ahtap ukofanun ri efei arendi roh pe fei ye rasul-rasul dop nabi-nabi mau we kudus.6Itto efei tamturi-tamturi ihtap paf Yahudi, pe fei berita injil-Mu amketari pam kem af ahli waris dop bohe-bohe talni dop peserta mau mau to iniri ye idim amifri arendi Kristus Yesus.7Itto injil mau eyau to awayen pelayan mau efei ye pemberian kasih karunia Allah itto dianugrahkan efei eyau. Awataje andarhaa kuasa mau.8Efei eyau to rei rama mil neyau efei ye amnah tamturi kudus, mau we, dianugrahkan efei kasih karunia mau tin pi wattafri efei tamturi-tamturi ihtap paf Yahudi efei kekayaan Kristus, itto nar terduga. 9Dop efei iwattafri handwande isi tugas penyelenggaraan rahasia mau we beabad-abad arur ram nanit nei it arendi Allah rei efei amnah andanduh hei.10Pam nah ahtap efei jemaat it pamkefal torfri efei ye pelbagai ragam hikmat Allah efei ye pemerintahan-pemerintahan dop penguasa-penguasa aren sorga.11It iwataje maksud ibema pe efei yit arendi Kristus Yesus Tuhan idik kit.12It aren di haneh pin idik ma beroleh keberanian dop Allah uku hir rau kotaja u Allah to efei penuh kepercayaan efei iman idik dop ima.13Efei ye to eyau au him man efei eyam am-nah eyam nar tawar faturim mafu pe hari mi wau pam kerom di kesesakan eyau efei eyam itto kesesakkan eyau wit to kemuliaan mau.(Doa Paulus)14Itto efei ye eyau dabuk awaotdi efei tete.15Itto efei ibema agnah turunan mau aren ne sorga dop arene sorga dop, arene yatwan famdu tin parkelaurar ahari.16Eyau aufei mahawi pam-nah he ha ima menurut kekayaan mau dop kemuliaan mau briri iwama dop meneguhkan eyam efei roh mauiwe nam we atarim rou.17Itto efei iman mau Kristus iwenam we faturim mafu pe eyam berakar pam keraftan di itto ame ndi we patteham.18Eyau tawolarfei mahawi pam nah eyam hamohai tobeh efei ye am-nah tamturi kudus it ar kerom per kemnah ibe, babait dop maru dop yawefai pe, arendi. Patte hari Kristus.19Dop aworom paweiraram, atteham nit to andiwabun nafa ha iwam nahri andanduh ram nah hit, pe eyau awalarfoi mafawi, pam-nah, eyam tiworfam nit aren jagnah kepenuhan Allah.20Efei haneh pin rei iwa tom pi wafei aryai itto ouri pe fei ye idik talar fei fri mahawi itto fonggomu, talarfeifri, efeye itto iwibun efei kuasa andarhaa mau aren idik kit.21Efei haneh pin kemuliaan aren ne jemaat dop aren diwe Kristus Yesus turun temurun op, henam fattaruri.
Chapter 4( Kesatuan jemaat dan karunia yang berbeda-beda)

1Efei ye eyau wih hyawalarbunan eyam, itto eyau tamtuk mau we, di penjarakan, efei ye Tuhan. Pam-nah amkeha kenei iwaf fe tamturi-tamturi ye nane ibimhimrih berpadanan efei ihim eo tarar rit.2Efei ye eyam to rendah hati, talnim briltap dop mahfihtan nau pam fefanunri pe attarim miwahari, aren ne wihi mau, pe arke safwam.3Itto kolafatarrar pam-nah arke dagm nyawau kesatuan roh itto ukofai, damai sejahtra mau.4Tani hibetih dop roh itoma hibetih, itto efei ye eyam ibimhim mam pe fei hibetih fanggomu mau, yendiwe, paren diwe. Par im himrit.5Hibetih Tuhan, hibetih iman dop hibetih. Rana rarpirrarau it.6HIbetih Allah dop taman nit itto, agnah Allah rei yen, agnah, dop efei agnah arendiwe agnah.7Itto efei idik, tih-tih, hit to dikaruniakan efei kasih karunia mau piwadi ukuran Kristus durfam mit.8Andu pih pin, petta mas mau '' Hamo hag iwei ti pare mau yawefa marmaruh hag iworarau tawanan-tawanan nit hag iwoffri ye, pemberian-pemberian efei manusia.''9Mar mau ra ''hag ibe yeitih'' Itto, efei ye hag ima e por rihi, efei fandu tin efei yen tan war ?10Hag e epor rihi, hag ima efei ye eleicehai arya itto maru efei ye agnah awangngit, pe fei menemukan am-nah andandu hei.11Itto haneh pin be duffriuwe, efei rasul-rasul efei ye nabi-nabi efei pemberita-pemberita injil, itoma gembala-gembala dop pengajar-pengajar.12Itto, amketah ri tamturi-tamturi kudus, efei andarhaa pelayanan efei bangunan tani rifu witKristus.13Itto idik agnah hei to mencapai kesatuan iman dop andram nahhit itto marmaur efei Allah natun nit penuh kedewasaan dop tingkat yen yawehai itto etadi efei ye kepenuhan kristus.14Pe idik itappaffe abouri nenan arkorau korama, andanduh maro wifanti mau ito permainan palsu tamturi aren ne, kelicikan nit. Tarok nane menyesatkan.15Efei yei iwei nik kwehpiw atap ur re efei wihhyah amau arendi patte iwahidik itto idik, petaha tendi parendiwe andanduh wihi piwau, waf haneh pin itto Kristus rei yene dabu.16Itto am-nah hei agnah tani rifu, ibe ratah ri, pe rafoufiu arfei hibetih efei pelayanan agnah hei etaje efei andarhaa mauwe, tih-tih bohe mau we, arul dit pe fei pertumbuhan mau pe membangun mit arendi efei attehari.(Manusia baru)17Itto ibe latta dop ketegasan mau efei ettafidik kiu pe ten di we Tuhan, itto amkeha ken we efei tamturi-tamturi, nane ihap keiraldi Allah efei fanggu randar rar rewau wit.18dop iri be, andram nah to, alamo pe, aren arya efei arharen ne, persekutuan efei Allah, itiri bema kebodohan, efei ibema aren, riwei tarok dop kedegilan faturyafu tarok kit.19Perasaan tarok kit itto ehaf taptih. Pe hari tarok lalnya rurfri talni, efei hawa nafsu mau, pe, lalarfei ef, serakah andanduh am-nah kecemaran.20Itto eyam tihtap. Paf afih pin, it eyam mam nah meiraldi Kristus.21Efei eyam tririm ambundi efei hanehpin piwataje kebenaran mau iwabun nit arendi Yesus.22Itto efei eyam amke faltor fyau efei eyam andiwaru amha me nei, efei matabei, pam nah arkih par rar keinik, tamturi matabei nan malom me kebinasaan efei nafsu mau we menyesatkan.23Itto eyam tiwatahhan pe amkene roh mau, dop fanggomu eyawit.24Tinto iwatahhri tamturi ahtapbei it efei, ibem mefei piwatadi kehendak Allah, pa rendi kebenaran dop kekudusan efei mar maur rit.25EFei yei amkiryau ibroi hananari heibohe mau.26Efei eyam amkehaf kirki rorih itto nar eyam amkenkelarfet Ibroui, itto affroi iwah hrar rer efei iwawahi kitom mit.27Itto nar uhwehndi efei iblis.28Tamturi ram nah fan wanai, narre hag iwalar rir fanwana itto effya hag ifei andarhaa wunduh dop elarfei andarhaa effyai efei ibema mimai pam-nah hag iwarom piwafei ri wahe, andanduhai efei ye tamturi rye andu hattappit.29Itto nar am kelatta hana narih iwasaroh parram walimfinu itto am kelaur wifanti effya, pe fei amkefei it. Pare fai ma efei ye am-nah tarok tri ryarbundit itto, beroleh kasih karunia.30Dop erarar neyan peyam mendukakan roh kudus Allah itto memeteraikan eyam menjelang hamo penyelamatan nit.31Am-nah andu hana narihei, kegemaran kirorim mit, pertikaian nit, dop, ram nanun naubei itto arkir yau efei ye eyam piwa fom nihpin anduh hana narih hei.32Itto efei eyam ramah tamtu tih efei ye iri rih penuh kasih mesra itto rih atari wa hari efei Allah yendiwe Kristus it ibe attehidim dop eyam.
Chapter 5(Hidup sebagai anak-anak terang)

1Itto iwalarbun affe arkeffrof keta di Allah efei abouri-abouri rye attehari.2Itto arharen dit efei attehari efei ye Kristus Yesus ima, atteham eyam idop it elaifri tanit efei idik itto persembahan korban mau dop harum efei Allah.3Efei percabulan dop andanduh-andanduhei kecemaran nit, to keserakahan it arfoh he pujangan efei ye eyam pandiwabun nafa pam-nah he efei tamturi-tamturi kudus it.4Iwafih pin ne wifanti hana nari ranen rattau to ma muh efei ye rarfur ra rauhei itto efei wihi-wihi mau mar, iwa tadi it efei ye wihi mau ottai.5Efei fanggomu ukufei amher nare tamturi, hari malna hana narihei to, tamturi cemar rit efei tamturi seraka, itto dabari. Ratot trau we andu hana narik hei pe arkelalom andanduh arene kerajaan Kristus dop Allah.6Itto enewerau eyam hamatop disesatkan tamturi rye renen rattau andanduh nar iwabun nit, efei wihi-wihi mau, to iwau wafihpin parkorama Allah efei tamturi-tamturi durhakai.7Efei yei eyam ene werau amketari bohei efei tarok.8Mar mau matabei eyam amene par alamoi efei ahtabe tin eyam amene, fanduru amendiwe Tuhan ito amhame nei, efei ye abouri-abouri arene fandurui.9Efei fanduru mau mur imbun nit effyari dop keadilan dop kebenaran.10Itto ram na nah ryau we efei arke hendi Tuhan.11It ararar nerar nar arketari parkor andanduh aren riwe an dranen rahafau par ala mout, itto nar mur iwambum andanduh itto arkeh rarir parrit arken malnirih efei andra nen rahafau wit.12Itto arkefoh ha wauhe pe handwan arahaafauwit efei tarok pare wauwe ramamatnauwit, efei yei to talni mani.13Itto am-nah andanduh mau daldu ditelanjangi efei fanduru mau pam nah iwabun efei agnah ibunit itto fanduru mau.14Itto efei ye lalatta keghaki efei eyam amene moni to kegka kkyaha efei tamturi rarperrit dop Kristus efei tan nyurut efei eyam.15Itto harimi wau ryam her pe anduwabun nata eyam emha me nen, to ane werau hama top iwaf tamturi bebal, itto iwaf tamturi arif. 16Par ketah rya hamo mau aren nit pe fei hamo-hamo mau, tiwa bun hana nah.17Itto hamatoppe eyam bodok pam kehar wawerar, am-nah eyam am kem nahndi kehendak Tuhan.18Itto nar eyam mabo iwatutam efei Anggur, efei ye anggur tiwafeyam faturim mafui itto efei ye eyam ankendiwe roh mau. 19Itto tamtutih yenelatta, pye nettar rye iri rih ma, aryendi Mazmur, Kidung rarau wit dop rau rohani, arken keroi magmamrom efei Tuhan itto agnah fatur yafu.20Ucaplah syukur, magmamro efei am-nah andanduhei arendi ibeihai. Tuhan idik kit Yesus Kristus efei ye Allah to idik te te.21Dop dabum ukootdi fatum mafui tamtu tih pe, fei iri rihma na naren ne patar yetna di Kristus.(Kasih Kristus adalah dasar hidup suami isteri) 22Hai abouri-abouri dabarim keottri tete ri nen mat, aren di Tuhan nit am-nah andwaru iwabun.23Itto, ahon nit yeneh dabu efei ahun mah ni tei imofe Kristus ima dabu jemaat tih, pehaneh pin, rei eraftam idik talni.24Efei yei andi wabun naffa jemaat it dabari arketot di Tuhan, itto iwau wafihh pin ima ahun mahmtei dop, ahun tamtutei arene am-nah andanduh.25It elatan jiu ahun tamtutei aten mahadi ahu mit, it efa ye Kristus attehari jemaat nane aufuu talni parkohndi.26Itto efei menguduskan nit daldu wit, hag iwamfunri dop iwah hraruhhri efei ranu dop Firman nit.27Pam nah efei ye iwafihpin hag menempatkan jemaat mau aren ahomfuar tani mit efei cemerlang tanpa cacat efei iwaprarur. Pi wabun nafihpin, itto am-nah jemaat kudus it dop nar bercela.28Iwau watih pin ahun tamtu, am-nah atte iwahadi ahun makni it imefe ibema tani ibei.29Itto arkefatuf, dop arkedamiri amher rit ito iwabun naf Kristus dop efei jemaat.30Efei idikto anggota tubuh ibema.31Itto efei tamturi-tamturi am-nah arkih par par kei nik tinan taman nit. Par kefei hibetih piwahendiwe ahun mahni, pe ratrat ar warfei hibetih tami mal niri.32Rahasia mautin wundu. Itto efei eyau maksud tit efei hubungan Kristus dop jemaat.33Andi wabun nafa efei yam am na nahei berlaku atarim miwahari ahu9rum harrit it efei talnim yambemai dop ahum, mah ni ima menghormati ahuri har tamturid.
Chapter 6(Taat dan kasih)

1Hai, abouri-abouri. Rafrari ryau tinan taman nit, arendi Tuhan, itto am na hei iwau wafihpin.2Dambum ukkoottri tete ri nen mat, it yen ef wifant mau itto penting pe fei ye iwabun jandi mau. 3Pam-nah eyam amkehaken amher pu koha kwenei henam uk kwene, fandu tin.4Dop eyam tete-teteri nar am keifri, kirori iwak kakiri par kelniwe, fatur yafu andabouri- andabouri mau itto kofaltator fyawau tarok efei wifanti mau iwel niwe dop nasihat Tuhan nit.5Itto bohe-bohe mau, arke laffradi dabu mau yen fandutin pe, atari wagna dop gentar dop efei tulus hati, ima efei ye eyam taat efei Kristus.6Enewerau hamatop, tarok hari fuar rit itto talni iwam harar tamturi, itto efei ye bohe-bohe Kristus mau efei am-nah fatur yafu, parwar feihindi kehendak Allah.7Itto efei ye tani iweffri par kekeffrofdi, pelayanan mau efei tamturi-tamturi, nane melayani Tuhan, itto ihtappaf tamtu.8Eyam mam-nah efei am-nah tamturi it efei bohe mau dop efei tamturi merdeka, efei itto nar iwafei andanduh he effya ri, it hag, iwa laurar weyan nit dari Tuhan.9Itto eyam dabari-dabari am ke fei it iwa fihpin efei, ihpiri tarok dop arken nyarya ancaman mau, fanggomu ar feidi Tuhan, pe yam amene sorga dop hag nar aghiwadi matarou.10Dupe e'ayam kehahm birbirim kehafan ndiwe Fransis. 11ke nendiwe tanitop biru wundu andanduh Allah ibema iwatahri bare mataipe rak amkefa tandi na tamtui ibe wihi iwei mit.12Wop idikandu tentafeita dito ap af idik taurpaldit tandara dop urpaldi penguasa-penguasa taurpaldi penghulu fandu alamo fin dop taurpaldi penghulu fandu alamo fin dop taurpaldi fenggomu hananah yenwe udara. 13Du pihpi peketapur andanduh Alla ibe hani egmeinei pe amnah ey'em amke fahtandi pare hamo wauam kefahtandi amkefa we dag meh, pare andanduh eit amkefei iwahodi.14Map tin, kefar kenwe dag meh wihiefyai kofau ko okofah tandi amherpe keadilan it itoma ukue taha. 15Aemit iwaten ubema fanggomu ukuet kogtafriau wifanti alla efy'amau kaha kuen efyahei. 16Kwene pare andanduh hei kuet kofei kotadi perisai imanyenu eit, wep perisaimau e y'am bisa amkimfun amnah yafu ef anduhanatei bare matai.17Pemimirim ket ketopong keselamatan dop pedang Roh, map it Allah betani wifanti. 18Dabum ukoren kokotawau af mahawi beakofei it dop ukuhim dit mahawitin ibema enduare konen kohafau ukota kuendi fanggom efya'pe kuenefam fanggomu mahawi makofei it nariwamkihibema iwenwe afihpi byat iri nar iwahmkibema iwenwe afihpi byat iri nane ragta ranen diwefyai.19Dop tineuma, pe amnah efei eyau it, ito pare warukfinutin awafui to tanibiru beiweifau pe awet arof tani wifanti all efyaief rahasia injil mau. 20Dop awehnjau af iniri awane buibe awotamfam. Mahawi top kehafawau peamnah eya bisa awahbir biruk awe tag tafriau, af anda wagta friau afta wifantito.(Pemberitahuan salam)21Am-nah eyam ma, am kem nah, andwaru arkanit dop wihi ihwaleyauwit, pe tikhikus rarfi idik ke attar yehadit efei pelayanan setia aren diwe Tuhan, 22Itto maksud mau, it ihkyi, idim efei ye am-nah amkem nah wihi, ihwal, idim dop, am-nah it angken kehan hendi fattwafu.23Damai sejahtra mau dop atte iwahari efei iman nit, yendi Allah taman nit dop efei Tuhan Yesus Kristus iwahenriwe agnahraful nit.24Atteha ryewau karunia mau iwatten nidik agnah tamturi malfani efei attarim miwadi Tuhan idik kit Tuhan Yesus Kristus. Pe attehidik kit itto ihtap binasa.

Philippians

Chapter 1

1Paulus rirat Timotius mat Kristus Yesus ibema iniri tamturitar kefriau iri efyari ragta ranenndiwe Kristus Yesus arenwe Filipi dop jemaat it iribe tamturi mau rahenriwei dop diaken it. 2Kasih Karunia dop wihye fyai Allah be idik mamit dop yendi Fransis Yesus Kristus iwagtanen amwe tarok.Mahawi dop Ukutit jau ahai3Eyau awonen utit jewau Allah ahai; wop hamhamoh fanggomu awofafeiam ewautarok. 4Dop tine hamhamoh mahawito awohafau ma mamro, 5Eyau to awutit die wau Allah wop tarok amta mendiwe wihi allefyai farhei diterof it opah taptin. 6Wihi mautinto eyau yakin dalduh ito toprei diterof mata andarhaa e fyai mulai anamit mafrofhndi talni maryai, oparke kefrofhndi pe iwahodi hamo Kristus Yesus iwama.7Memang iuefihpi ibe fanggomui iwe mau tarok am nah, wop eyam tarok amenau a tekro, wopeyam amnah ibe durfam eyam it amendiwe ibema kasih karunia ibema difau ema efpare hamo awane penjara, effei pare hamo awosurutdi dop awofahtan awog tonendiwe wihyala e fyai. 8Wop Allah yen ef saksi buat eyau efanduaru atek e hamefya pe Kristus Yesus fanggomui enen amewau tarok amnah.9Dop tin, mahawiawonen ohafau buat eyam, pe amnah eyam kasih iwetarerpar afanduara yambem mamnah amher dop andanduh wih yala ef yayenam we. 10Op yambema amnah amkifir fainta efyai pekehaken e-fya nare am kerohtan rital nimit hamo Kristus Yesus ibe hamo mau. 11Pe wifanti mur mau e-fyai Yesus Kristus ibem efei andanduh eit yenamwei ipur amkenen kitit diawau Allah ahai.12Ahrakri, eyau au pur amnah, eyam amkemnah, ahan duardur egta enen ewau tinik it, andihpi pe efeidi wifanti alla e-fyai dit you duk. 13Mahap hep iuebrohpar marmarah e fanunri istanai dalduh dop iririh irima wop eyau raltir au pe awane penjara ito effe Kristus. 14Dop tinto ahtokri ibem hamhamoh efei iri arhandiwe Fransis it ibe hari percaya efei anduaru arfahtanau awane penjarai pe tani biru elaifau pe efei Allah tani wifanti ihap atekagna wau.15Iririhto arit ragtafriu Kristus it andito kiruri etatiribe dop ratau ragbet ewau werihto anaritraf rofhndi anaru we all e-fya. 16Iri tarok tin ragta friu Kristus ahai effatari ehayendiwe, woptarok ramnah awom wane paretinto awa sagfudi wihyalefya. 17We rihti ibema arour ke takenri iribem talni, altaren riwe maksud iu allatih, irit to ragfar diheptarok anduaru arharenweito ef aimafo beralih pihau ema awane penjara.18Wo tin kuhparar; wopefanduiwaffa, Kristus ahai arkekeroreuparau ef maksud palsu, dop ef maksud e-fyai, efei wihi mauto eutibema awahenwe mag-mam ro. 19Wope wanto awomnah, hamotih andahduh hetinto awawa henwe pare fya dari eyam mahawi mahaf e wau it dop Yesus Kristus fanggo muiwa sangfu a wau.20Wop tin eyau fanggo mui yendiwei doprei esagfuewau ito, andanduhtin pareiwahodi to iweitawau parefya narandutih iwafei aui ma-ni; wetin iwabunaf farheheit wetin hamotin omefih pi, Kristus dop mahnduk efya yenawe tanikit efe anduaruawohan wetin, dop hamo awaper it.21Anduha pihpi efei eyau awa henwei ito Kristus be; op pareawapar it keuntungan it yabema.22Wo efei ibem anduaru awahen we fandutin, ito ipure andarha a awe nofeitin mur it iwayaru, amdihapihpi fainta mimik awtit eu ihap wamnah. 23Eyau to farum-farum auhanwei apurwatof atadiau awendiwe Krsitus taniar ya it opit efya mau pih-pi. 24Wetin fang go mai iu wandu awene fan dutin wope eyam.25We eyau keyakinan it awu womnah, eyau ibem awata henam wetarok amnah pe eyam amkiu pare fya dop amkenwe ma'mamra yen we fatur ya fu. 26Pe amnah oha otawendiwe Kristus; Yesus it ibema anduaru ukoha kuenwe wop eyau, pe hamotih awa raltama matarok. 27Ibema, ukoha kuene watendiwe pe hamotih awa mai awaromam dop e fei ye nar a warwerama tirik awabun eyam tarok ibem amfaramenwefanggomu hibetih. dop faturimafu hibetih am kefeita-di iwafiman iworam amkeha kendi wifanti alla efyai.28Pe ehem lawan it nare i woreu u manih, efei iritarok amnah eit ito iwaroh tanribe, we efeieyamto iworah sarohparamau efya ito Allah be ihkidi pe iwema. 29Wope efei eyam iweifam a-ma ito ihap af eyam amnah percaya Kristus Yesus; dop tin emma iwarok tanam ama amkeha kenediwei. 30Amkeha kenenwei kimhim ke-yotal di a-au iwaf matabeiamrom au it, dop hamo mautin dop ahtapbetin effei tririmambun au it.
Chapter 2

1Dop tin kohakuendiwe Kristus wifantit iwanen uwe dop iwahanhenua ateiwahu, fanggomu iwenu dop rin am kefamrom awau, dop belas kasihan. 2Anduha pihpi kota kuendiwe imamam ro tarok fanggomu iwau hibetih, kefei hibetih, afandarki awohanwetin, kefamrom a-wau, faturim afu iwau hibetih amketa kendiwe.3Dop nare ubema ukoha kuene pe uko tadi ubem ehembeh. Dop nare arim ukitit ja wau andu hanateit. wetin tarok kenen ketamromi a wau yambema tarok-nare ubem ehembeh tarim it. 4Dop eyam tarok narahari miwahiri yambema talmim we tin nanerih irimatalni.5Eyam tarok amkehaken we kefauh, fanggomu hibetih iwata endiwe anduaru Kristus Yesus ehayenwei. 6Tinto effei etayendi Allah a hofu, ihap agtapur awoho tadi Allah to ima efeu bema ahdu pe uko fahtane ne. 7Wetin to ibe ihug paldita nitpe,tani ebaune pe ef hamba tih pe ef manusia. 8Dop tani iu e baune pe ef manusia, ha e tani hiban ihpi op eper, doptin eperyen ambar ai.9Andu ha pihpi, Allah yeidi ehaudi pe ahai toma efohndit itop e matet yen we afoh aharia amnahei. 10Pe amnah Yesus ahamau iwatogne andanduh arhane ada wari dop arenwe fandutin, dop arhan we fandutin api. 11Be amari tagroi amnah arketa kendiwe; Yesus Krsitus itop rei Fransis, iwahendiwe mam, Allah.12Ahrokri amnah amenawe fatuk afu eyam amhamenwe fya andu pihpi peibema kefau kehakenen aurau pare fyai atem iwena-na dop ukodal dor ihap afei hamo awogtame mami, wetin toma efe, eyau narawa wahtuam. 13Wop Allah rei efei famandanduhei efei ubema fanim ukubun ukofei ubema fanggomu.14Andanduhait ukueng kofei au nare ukogta wihitih dop amkeha kenararimin. 15Pe amnah eyam nare amkehaken we pare hanateit dop nare amkenenke tariawau, amkeha kenaf Allah benetapu iri ihap kihug parawau efei iri fatar yatu hananarih tin dop raharwawet jau allatin, pe amnah eyam tarok tanim uru iwah naonri peiwaf betou urui wahodi fandutin. /v 16 Pe awotapur ofah tandi wifanti efyai, amnah hamotih Kristus iwamai awenema mamro, pe tin ihap wafei arabuh dop nare awei pildi awau.17Wetin ef andi waffa; iwaf tanik dara iwatarpir iwaten korban dop dabarim ketot awau iwaten iman yenam wei eyau awomnahndi mamro dop eyau mamro awau nam amnah. 18Dop ayam emma momroket euma emma ma-mamro keta kenau awau.19Wetin Fransis Yesus ahai awah paldi Timotius iwatan a-u. pe amnah fatuk afu iwa aftan efei wihi tirik finu aufei it. 20Wop tin reitih ihap ahenau pe fanggomu amkerom mam anduaru amkeha kenwei. 21Wop amnah eit iribema alnah hawer iri bema anduaru arkeha kenwe ihap af Kristus Yesus be wihyal efya.22Eyam mamnah ihpi ibe egta enen auit to arbun allomdi wope ito ibe esagfuau, efei wihi alla e fyai imef rei nahtih iwasagfudi ibemtaman it. 23Ito rei aupur wah paldi tinhe wop awomnah ihpi wihyalai. 24Wetin, amnah euma awatam ama.25Efei jamotin aupure wahpaldi epfro ditus iwatam a-u. ito yabema ahrok dop teman andarhaa hibetih dop ibema idimrat manen mafane wau; pe eyam mah paldi pe etawema pe iwarom auefeiandu perlu buat eyau. 26Wop itto fang gomni wundu enam ewau tark pefat watu ihapenwe ta-ru, wope eyam trimi ambundi mahai efeidit.27Eh, marma-u ito mahai waru efei diefar aper wetin Allah atehadi dopihap af ihpibeh, eyau euma; peha matop fanggomu hanana heitobe iwahen we.28Anduha pih pipe eyau papah awuh paldi pe etamiu; pe amnah pare amromdi, pe tarok amkeha ken ma-mamro; pe fanggomu hanatei iwouduk. 29Wetin, mimirim ket endi we Fransis amken we mamam ro pe eyam hormati tamturi aha rifui. 30Wop pe Kristus ibema tani wifanti pe egfar aper. Ddop tani falfuh ibur jiu pe iwarof aten diwe ahanduan du yei nikit efei andar ha amau iwata nena wa wau.
Chapter 3

Dop tin, ahrokri mamrokengkedi we Fransismarmau; it Efyamau; 1Awo ral terfam tarok wihitin, andit ihapaf andu efei eyau dop iweifam af fanggomu. 2Four e fya, pare arwei arenwei, foure fya pare iri anarit iu andarhaa hana nahe it foure fya pare iri nane rahat ewau sanat palsu. 3Wope, idiknane sunat it, we iri nane Allah tanggomu difri dabari ratotot diewau it do parharendiwe Kristus Yesus it, dop ihap pe percaya andan duh fandutin ibei.4Eyau euma iwaf andubeh iwenaf alasan ef pereaya fandutin wihi allai. Efei nanerih arke rapur iritop percaya fandutin wihiallai, e yau teuma awotandiwe. 5Sunat it hamoi muni ibuauenaf delapan, efe Israel bei, yenri Benyamin ibe suku ibrani be asli tefei anduaru amha menwe amtadi hukum taurat it.6Iu ef anduar andarhaatine yaureia worohtanri jemaat efeye andarhaa mau mar mau efei u kota ku endiwe hukum taurat eyau ihapan hafeiau. 7Wetin ahanduandu efiweifau ama andefyai, wetinto eyau ahakiudit rugiwop Kristus yen aue.8Wetinto andam naheit aha kiudit rugi wopetin aweiral di Kristus Yesus, yabema Fransis itopit mahndue, fyadari andanduh. Wope itop it eyau ibemi mikhaw uffuri andanduh eit dop aha kiuitef andu mane, pe mimik awarhir Kristus. 9Pe awendiwe taniarya ihap af ya bema awohan e fyai wetin a wogtonen diwe hukum taurat; wetin to marmau awom nahndit wop eyau ibema percaya Kristus ito pit marmau wih alla e fyai Allah be dit ibun au ema wop kepercayaan. 10Eyau to aupure weiraldi efei itop ibem ikyefarpar e hai dop awotan diwe ai mafoyefar it, parehamo mau eu ma, awa hatendiwe atanduaru ehayen wei ope per it. 11Pe amnah euma hamotihto eu maawak kiafarpar awahor rar iri nane rar perit.12Ihapafe eyau ibe aworom andu mautin atau ibe au efya, wetin eyau eumas awenoraruldi, effa, behawa feitag di peawarhir, wope eu eu ma Kristus Yesus ibe eta purau. 13Ahrokri, eyau euma ihap wa pur warhir, wetin anduara wotei pe eyau fanggo mu iwaftap ahanduandu ditehorit petanikit awaihndi ahanduanduyenau ahog fuar it. 14Pe awihari pe awo fei tagdi awarom hadiah ito yen sorga ALlah yendiwe Kristus Yesus be imim eo tarau.15Anduha pihpi kikema tarok fanggomui taufeya, wefeiye fanggo mui iudi wihitih; wihi mauto Allah beiwa fanunu. 16Wetin taroktet tahaudi fanggomu efya difi dik it, tahatenafihpi tatadi alla tentawetin.17Ahrokri, ketau ala awenorif it. Dop matarim kenari iri arharen we ef idimtin, efanduaru alla idim mafanunamit. 18Imef andu aru awonen of tafam ewau it, dop awofanunam tarok it ahak ralnanum. ourinane iri arhanei ef Kristus be ambar it. 19Iribe hamo mauto, iri bemarkerhtan ihpi. Iri be Fransis it iribe malliapi. irib talni mahndui to iweftap yeinik. iribe fanggomui ibema yenriwe fandutin anduar ehayenwei.20Wop pe idik idik rag mai to yen sorga pare mau pihpi tarok tentemfandi Fransis Yesus Kristus rei duridik iu pare fya. 21Rei amnah he iwatahidik talni ha na nari hetin, op iwa bun af ibema tani mahndu mau, etayendiwe ibema kuasa pe iwaghug parar an dan duh arendiwe ibema ta ni.

Chapter 4

1Anduha pihpi ahrokri atekeham dop fanggomui enenam e wau- awom nahndi mamro dop eyau makota, kefar taruh kehakendiwe Fransis, ahrokri atek ehaham e wau it! 2Euodia rirat Sintikhe mat wifanti awaifam rat pe faturim afu dop fanggomu hibetih kehakendiwe Fransis. 3Dop tin a wuhim am rat dop sunsugos, ahrom efya pihpi, kesagfuri iritarok, wope tarok hari ibema tarok dop euma efifim anamit mafrofhndi wifantialla, dop Klemens ima durar eyau ah rokri andarhaa amfei hibetih dop rih irima aharit ralter an kitab kehidupan tin.4Awalagtafam arwerau tarok kehakendiwe Fransis ma-mamro a walagtafam kenwe ma-mamro. 5Eyam faturimafu kifufri tamturi amnah Fransis daldu pe iwema ra-rug! eyamto nare fanggo mui iwau arya, efanhanandit, wetin kefanunri andanduh walli imhim mau it; keg-tahndi Allah kefei af ma hawi iwen au a hog fu. 7Damai sejahtera Allah rei iwahaf mata efandanduh akal it rei iwemfanam faturim afu dop fanggo mui iwendiwe Kristus Yesus.8Doptin to ahrokri amnah efeiye marmau anduamnah mahnabu am, nahefyari andu amnah marhir efyai dop arkefrai amnah ehafau it dop an amnah altadi alla, fyai amnah eh mefah eit, amnah mafripu efeitriri arkibun it, dop ubem ukofei kotadipe ehem parkeitu aha ahamit, fanggomu kofei peiwau afihpi. 9Dop ahandu eyam pelajari dop ahanduandu arifamit, do ahanduandu tririm ambuni dop ahan duandu, aharim ema am rum mau it kefei keta diafihpt. Allah ibema damai sejahterai iwahagtanen amewau.10Eyau awogto nen diwe Fransis it ma-mro; wope daldu pe fanggomui iueralta mema pe fanggomu amfei au; memang matarim menari e wau hepe mahro hagtap buat eyam. 11Awogtafamtin ihapafei kekuarangan, eyau yabema belajar pe awagmene yabema tanikit ef andawahen affa. 12Awomnah ihpi ahanduandit kekurangan dop ahan duandit iwaya-di hiu kuen andanduh wihi dop ukoha kuene wihitih; nare andutih iwen af rahasia buat eyau, efei mourim iwaya, diu awau dop iwan af iwaftihu; dop iwau af akueneliwe kelimpahan, dop ukoha kuene pare andu ha-tap it. 13Andanduh wihi anhana, ityabem awefar pe a wahaytendiwe wop itop reitani biru i wei fau.14Heppe, anduaru ofei itom efya, heit eyam emma masurut au efei eyau anduaru awohanwei. 15Yambema mamnah ihpi, tarok eyam fillipibe hamo farheh mulai awai torofhndi wifanti alla, hamo mulai awane makedonia pe awo brohparit, pareito jemaat tih ihap afei perhitungan hutang dop piutang tihihap afeiau arom, beja yambe ma tarok it. 16Anduha pihpi amen we Tesalonikai, eyam to marparau ema dua kali bantuan buat eyau . 17Wetin to andu eyau aupuldi to ihapafe andu mau marpar au emai, yerou ibe mur it, ito pe iwefeiu ehem keuntungan it iwaf wundu.18Wetinto daldu andanduh heit ibe a worom amnah andu eyai perlu dop tinto lebih dari anduma u, tin, eyau to andanduh heit eh sefam, wop aworom andu mepar rauita mihndi. Epafroditus persembahan hibetih ma ri efya, korban hibetih Allah ipur kibun jau it. 19Eyau Allah itrei iworwabun wama andanduh ehem perlui iwaten ubema kekayaan dop kemuliaan it iwendiwe Kristus Yesus. 20Iuefihpi Allah dop idik mam it, iwakehen afihpi mar-ma-u.21Kegtafur eyau salam awaifri iri ahal tanen diwe Kristus Yesus. Salam buat ehem dari ahrom rihar ragta ranen anewan it. 22Salam buat ehem dari iri efyari, khusus buat iri arenwe istana kaisar it. 23Kasih karunia Fransis Yesus Kristus iwag tanen amwe.

Colossians

Chapter 1(Efja)

1Allah ibem egtape Paulus, Kristus Yesus ihkirirat Timotius mat ralter kultah rautin.2Efahronrie fyarit dop percaya Kristus arenwe Kolosei Kasih karunia dop arhandie fyai Allah, idik bema tetei iwahag tanen am awau.(Mahawi dop ratit jewau ahai)3Idim hamha moh matit jau idik tetei Allah dop Fransis Yesus Kristus hain hamoh amfeine mahawi buat eyam.4Wop idim tririm ambun efei eyam iman yendiwe Kristus Yesus dop efei andwaru amhamenwe mafau mahen riweiri e-fyari.5Wop efei pengharapan, mau ibear bumfa miu yenwe sorga. EFei pengharapan muu farheh ibe tririm ambun yenwe wifan allae fyai, ito, injil. 6Ibe etam ema tarok injil mau mur imbun pe dit yo reupar fandutin, doptin emma efihpi hamo pare tririm ambun it dop ahari miu mei raldi kasih karunia Allah ef ya ma u rit.7Am naheit ibe am bu mam nah efei Epafras idim bem ahron pelayanan idim kasihi, efei eyam ito kristus be pelayan efya mau.8It ima hanehpi rei e idim amta men we kasih yen effanggomu fya.9Andu hapih pi pe hamo idim tri mi mambun it, idim mahawi ihap amkih idim anamfei it buat eyam, idim amhimdi pe amnah tarok iweifam fanggomu e-fyui dop amkemnahndi amher, pe amkem nahndi Fransis ibe anduaru eha yen we.10Pe am nah tarok am keha ken diwei e fya, pe ibem ma iworam am kehakenwe pe emma murid iwayaru efei ibema andarhaa e-fyai pe amkeha kenwei pare andanduh e- fyai iwata tendiwe Allah.11Pe andanduh he it tani biru iweifam it ibema andanduh eha yenwepare mahndu e-fyai, am nah i weifam tarok amkefar ai mafoto amkefahtan kerfar.12 Dop eyam amkenen kitit dia wau tete ahai ma mam rorei ateham ewau tarok pe amnah am kerom bagian pare mau ahanduandu iwei famit efei iri arharen ragtta ranen diwe pare ibem eha yenit.13Itop rei mima heg ridik pare alamo pe dur idik ema tarhirau natun it ibe pare eha yenwe fyai.14Ibema taha tendiwe tin tarok taha tendi wop rei mina e-ridik dur idik ema pehahuktak idik ibroidur idik tahsa rohpar.(Yesus Kristus itop i waha enamwe)15It rei Allah be mima arfe mau nare uko romdi, itop warfau teit, itop mata dari andanduh efei it.16Wope dari aneh pi hep andan duheit efei aren we sorga, dop arenwe fandutin, arenwe marmarah eit dop andu arenwe ihap kenwe pare marmarah eit, iwef singgasanai, dop tinne kerajaan, iwef pemerintah, dop penguasa andanduh hei ibema efei buat ibema.17Itop itrei efei mata hep efei rih ibero, hep ibema altanen diwe.18Itorei dabu mau eftalniri it jemaat, itoprei rei nahwar fau reit, itrei ik kie farpar eha efeiri iri rarpe rit mata;mahaptin rei e feimata dari andu du hei.19Wop andanduh amnah hetin Allah ibem eha yendiwe.20Dop tin yendiwe ibema pe andanduh heit arufar altanendiwe salib Kristus.21Em ma e fihpi farheit am hamen iu arya ihap ki rugdi Allah dop iri nane kirori eg-kaki jouitima efemma andu aru amhamen weit.22Tin hep efeiri pe arwarfaref ibema arharenwe fya yendiwe Kristus yenef jasmanait pe andu aru opiweperit,pe ipur oram au par efya mau pare andutih nare iwa rohtan am dop iwaghug param piaremau yenwe.23Anduha pihpi pe tarok kefahtan kehaken wepe eyam iman it iwahen efya nare iwaho uhiu dop hamatop amkihug par au arya dari wifanti alla, tarok ibe tririm ambunit dop ibe arit roreupar iu fandu dalduh ada wari fafatin, dop tin, eyau Paulus awanef ibema iniri tamtu.(Paulus yendit erofit hae menderita)24Tin hep e yau au hanwe ma-mamro, wop eyau to Allah tan au wundu dari eyam pe iwa ho atadi yenau e tanik it, ahan duandu yei nik di efei Kristus penderitaanit itto iwemadi ibema tani, andit ibe jemaat it.25Eyau daldu pe awofi niri tamtu buat jemaat it ibem etadi andarhaa mau Allah ditibunau emaipe awet arof wifanti alla mau awaifam e ma.26Itto wifanti warhe yag-me arit rananip nedit dop iwema tapun rabarit, wetin efanunri ibema iri ragta ranendi e-fyai.27Allah ipur agtafri tarok, efandu rohanama wih mau ait rananipne rar fandu-fandu rih, itto; Kristus yenamwe tarok amnah Kristus rei ye yambema harapan yen pare mahndu ef-yai.28Itto rei idim am mugtafam em tarok it, pare hamo reitih idim wifanti am kegtahndi pe amke fanundit iwamaffang gomu iwenamwe, pe iwenorarai tarok arken wefya kehakendiwe Kristus tani arya.29Andu ha pihpi pe awofwitape awonenutit jewau ahai, awoh bir-biruk eta yendi ibem andanduh efei it, pe andarha ait efei pe owohim pir-biruk.
Chapter 2

1Wop eyau au pur eyam amkem nahndi andarhaa mofo dua he awefei fam tarok dop iri aren we lao dokia dop amnah irina ne ihap kei rarauit oma.2Pe amnah irima tarok fatur yafuit wahahenri pe amnah arkefau kenwe fya pe irima tarok iwefri andanduh kekayaan dop keyakinan pe arkem nahndi Allah ibe rahasiai to Kristus Yesus.3Wope ibem yendiwe ihpibeh andanduh hikmat dop pengetahuan it dure na nipne.4Wihitin awog tafam pe hamatop nanerih arkema pe wihiar koram tarok wihi efyari.5Wope iwaffe eyau sendiri nare awahen am wetarok, bei iwaten affanggomui eyau a wohe namwe, dop yabem aworom pe mamro eta eau amha menwei e fya, dop eyam iman it oma ibem amta mendiwe Kristus.(Tanim dalduh i wendiwe Kristus)6Eyam daldu mimirim a mitdi Kristus Yesus idik bema Fransis andu pihpi eyam anduaru kehaken diwe.7Eyam ibema darufui i endiwe dop arkefei it iwendiwe ta nia fo. Eyam tarok kefahtan di iman yenam we ef anduaru rafa nuna mit, pe faturim afu ibem iwanen atit jau a-hai.8Fanggomu to fanggomui, ihap keta kendiwe Kristus.9Wop ibema yendi tani anduanduh arharendiwei efei jasmanit amnah ehandiwe. Allah tahndalduh.10Dop eyam ibe talnim dalduh amtawendiwe, itop rei yen ef dabu amnah pemerintah dop penguasa.11Emamendiwe ibe sunat, ihap af manusia iri arfei it, wetin amtamendi Kristus bersunat efei am it, efei arhan we iri rohpar ar rei nik it pe iu ef iritalni ibro aren rit. 12Wop amtamendiwe, eyam ibe arbunam amenwe ranu rarpiram it, dop amendiwe itoma eyam amtadi magkaki mar far par eha; effei eyam keepercayaan it eta yendiwe Allah ibem andanduh efei it rei ibem imhimdi, pe igkiefarpar ehor rariri nane rarper it.13Eyam em ma farheh eit eyam em ma marper wop tihap kendiwe wop eyam ihap sunat secara lahiryah, Allah ibihim e otaram amtamendiwe, pare hamo e hahuhtan idik amnah pelanggaran it.14Dite tamfuntan kaltah rau utang it, effei ye ibem wih yetai iwef hukum arkei tuan pe mendakwa dop iwa rohtan idik; Dop ito iwihug paldi effei arit jiu ambarai.15Ito ibe etayendi pemerintah-pemerintah dop penguasa-penguasa tin pe efeiri tarok rahfah kaki ta dipare amnah eit i wihir iu kemenangan ehebroh parar mimir ya roi.(Keharweldi wih yalla yen yatwarit)16Andu pihpi pe eyam nar matarim amkena rihe arke tarpur pe arkeroh tanam tarok, efei brema dop ranu efiwau di hari raya madu ahtabe efei yesabat hamo.17Amnah hetinanditto efbayanganbe efei ahanduan du iwamai ibe wihi mau to iu di Kristus.18Fanngomu, eyam talnimit nar mimirim amke rari eyam kemenanganit, arkehkim bumfan am iri nane walli rag ria u, arkehaketa kendipe arketot diawau heijarero, dop arkenen riwe, penglihatan-penglihatan nare alasan hagtap pe arkipur iritop ahari tamturi alta nendiwe iribema dunia befanggomu.19Wetin ito ihap ata puldi pe affa-fa-feh audi dabu talni dalduh etadi dop ditefau efei hibetih dari ibe urat-urat dop mima a e dabui, arkerom iwa hanendiwe ibe Illahi.20Effei eyam ibe mafau amtadi Kristus marper dop maghung paldi fandutinfang gomui, ahan defei diba pe eyam amtamendiwe falnimit amtamen riwe andanduh diwe fandutin.21Nare amketantin, nare amke famran nedi antun, nare mimirim iwah na on diantin.22Andanduh eit ibema iuri efei nar iwen henam hanam iwen uei, dop ito ibema etayen rit rahka kir yau hei do manusia-manusia be rafanunri.23Peraturan-peraturan nit, efeiye eta di emher dop dabari ratot ewau iribem talni, effei dabui waot, iwa rohtandi tanit, gunahagtap it ibe iudi effei iwahagta endiwe fandutin itop efya.
Chapter 3

1Andu pihpi effei eyam ibe mafau amta mendiwe Kristus ma kaki marfar pareha, map keharweldi wih yalla yen yat warit, pare kristus yenit, ematet yendi Allah mima dagmeh.2Fanggomu endiwe wihyalla yen yatwar it, ihap af yenwe fandutin.3Wop eyam ibe marper dop eyam amha mendiwe Kristus Allah beta niar ya.4I waffei ye Kristus rei itop iwahen idik, hamotih tani iwafanundi emma amnah talnim amke fanun di kefauh hamo hai tobe pare amki kehakenwe.(Tamturi mafalni ahtabe)5Anduha pihpi andaren ue tanim it mimimko-ra-ri andito fandu tin tobe, rahrohtan riewa u, hana rari heit dop fanggomu hana teit andanduh tani itit au it effei ko haf tan kuendi hubya.6Amna heit to iwafei di Allah murka buat iri nane durhakai.7Matabei eyam emma amfei wihi mau tin farheh amha mendiwe taniar ya.8Wetin amnah eit fe arkor andanduh mahm babet riau kirorim it mahrotan a-u, marma melne rarau, wihi hananarih ehsaroh par ewau wallim finu.9Nare walliam kiria wau, wop manusia matabei ibe mah paldi yeinik dop ibe anduaru oha menei.10Te eyam daldu pe amha menwe manusia ahtabe pe ibema anduaru iwahenafihpi iwatendi we ibe megta pe efei it.11Dop wihi mau tin to Yunani be ef Yahudi be, iri sunat it, dop iri ihap sunat it, bar barbe, dop skit be budak efei iri merdeka wetinto Kristus ito rei eha yenwe pare em nah dop aren diwe andanduh ma-u.12Andu pihpi, iwef iri e Allah ibe ibema ifir pe e hahug tanri pe ate hari, pe koro ha hari fafte faturim afu ukogra birim hag tap dop kofahtan ene.13Tarok kihfihtan awau af yambem tarok, imef Fransis ibeh matan ehahuh tanam it em ma anduaru amkefei.14Dop iyen afoheit, ito kasih top iwanuwe pe iwafou, fiu iwafei hibetih pe iwabun afatoldi.15We tinto Kristus ibe damai sejahtera iwe nuwe atem ro, wop anduha pihpi eyam ibe ihim eo taram amkeha kenwe hibetih pe keng kediaha, ahai.16Kristus wifanti egta i ibem iwenamwe tarok talnim arya, pe eyam tarok fanggomu au efya tarok yambem amkeha kenwei pe am kenen kitit di awau ibem ahai, pe am kero mazmur ra o dop rohani ra-o amkenin kitit jawau ahai toma iwen fatumafu dalduh. 17Dop andanduh amkenen kehafauiau toma ef mag tewauit ef mahafe wau it andandu heit amke fei it keta kendiwe Fransis Yesus ahai pe amkihim jaha pe am kefa toldi Allah, idik mam it.(Ef anduaru ukoha kuene ramo roh)18Mafalnim aha huriharma, dabum koot di ahum, tamtui, iwaffe anduaru u kuendiwe FRansis Yesus.19Tamturim it, atarima hari ahurim har it pe nare amkenen keh rarne rarawau tap.20Abouri netapu, tirim kibunri tamarim, tinirim harit, wop it op mahndu u koha kuendiwei iwaf wendiwe Fransis.21Dop teteri eyam nare amkerohtan rinetarim harit pe arki huhpar.22Hamba-hamba emma ketakenriwe eyam tuanye nfandutin iwatendiwe andanduh hama top aharifuar ito be pe amkefeiri iwaaftan tarok fatur yafu, wetin fatum afu dalduh wop atem egnadi Fransis.23Ahan nandua ande ampur kefei it, amkefei ketadi faturim afu dalduh imef amke fei hndi Fransis dop ihap af manusia. 24Eyam mamnah ihpi, wop antit Fransis hep eyam amkerom eyam bagian it, buat eyam efibem egta efei upah Kristus rei yen ef eyam fuan dop eyam to ibema hamba-hambai25We eiharei iwafei kesalahan it, wop Fransis ihap aghaudi eiha reit.
Chapter 4

1Hai tuan-tuan, eyam keha kenwe adil, dop jujur am kefeiri eyam hamba, fanggomui enam eyam em ma tuan it yenwe sorga.2Kefahtan kene mahawi top enam we, pe andu mau to kenen kem fan ja wa-u, pe kenen kitit jau ahai.3Ma hawi maha fau it, kefei fidim ma pe Allah iwafu fidim alla, efei idim anumit mafrofhndi, ibema iniri. Pe idim ma amkegtafam wihyala yen a-pi efei Kristus, wop efa nehpi, pe eyau arit rarhirau awane penjara.4Anduha pihpi pe awogtafam tarok ef andarki wih yallai.5Amha menwei kehakenwe af hikmat auri iri aren we ada warhei, hamotin ketakendiwe amher.6Wihi manen mag tau it, iwe nau e alle- fya, nare amkegtawau arabuh pe am nah amkem nahndi, eyam wihi amke hofriau tamturi rih afanduaru eyam amkegtai.(Iwaho di e-fya)7Efei eyau anduaru au hanwei, tafum Tikhius eyau rafuk it ehayen e fya rei iwagtafam, it hamba rei ef ya mau dop ahrok mau idim anamit mafrofhndi Fransis ini ritin.8It rei awuhkidi etam ema pe aupur eyam am kemnah efanduaru idim amha menwe pe iwa han henam tarok faturim a-fu.9It rei awuh kidi rat Onesimus mat idik ahrok it rei ima ey-ta enen idikau it efya, reitih rei ibema yambem tarok it. Rate nane arkegtafam tarok andanduh idim amfei patin.10Salam buat eyam tarok Aristarkhus, eyau ahrok yen penjarai, kemanakan Barnabas, beye param iu efei aneh pi eyam amrom ini ritin; mimirim ket, pare hamo iwa watam ama tarok it.11Dop Yesus ima, aha arfohndi Yustus, ibema iri tarok beahrok tafau anamfeihndi Allah kerajaan it ibe andarhaa. Tarok tinto daldu pe nane rahanhen au e wau fatuk afu.12Doptin Epafras salam yeparam tarok ito ima yambemma tarok hamba Kristus Yesus, rei ibema enen wei mahawi ibema anduaru eha yenwe buat eyam tarok, pe amkefar taru, iwaf iri nane ibe ra fipar it dop reik yakin efei anehpi, wop hae efeita wundu buat eyam dop irima tarok aren we leodikia dop arenwe hiterapo lisit.14Tinto tabib Lukas rirat Demas mat salam rat reparam ema tarok.15Map kegtafri idim salam meparar ahrokri aren we Laodikia, dop Nimfa dop jemaat aren we ramo roi.16Dop pare hamo kaltah rau tinto aru ram na fam mihi tarok map kefeita pe ketau kemnafri jemaat arenwe Laodikia, dop kaltahrau mau buat Laodikiai kem nafam emma tarok.17Dop kegta findi Arkhipus ima; Fanggomui arendiwe iniri arom Fransis egtafui kuet korofhndi efya.18Eyau euma salam aweparu Paulus salam mau awolterfutin ef yabem ma mimik be awolter Fanggomui anenawe efei arfahtanau awanetin, kasih dop karunia, ibema iwa tanen u awau.

1 Thessalonians

Chapter 1

1 Yenri Paulus, SIlwanis dop Timotius reparar jemaat iri arenwe Tesalonika iri arharen diwe mam Allah do arharen diwe Fransis Yesus Kristus. Kasih karunia dop damai sejahtera iwagtanen ama wau.Paulus ibe inirit ibe afu2Idim hamhamoh mamhin jehaha ewau di Allah wop eyam amnah idim amkefei mahawit, eyam harim it opam kedetam. 3Wope idim ibemaham hamoh fanggomai yenam we andarhaa yenamwe eyam iman it, eyam usaha dop kasih dop amfatan amenwei harapan it yendiwe Fransis Yesus Kristus idikbema mam.4Dop idim mamnah ahrokri, Allah ateh idik it wop it rei ye mimahnd uram. 5Wope wihi alla idim amit ma tafam iu, to idim ihap kegtafan awauhe wetin idim magtafam it ibema yendiwe ibem fanggomu efya. dop tinto ibem efa yendiwe fihpi. memang eyam mamnah ihpi efei anduaru andarhaa amfei it dari eyam.6Dop eyam daldu pe tririm ambunidim dop tririm ambundi Fransis ef andube mafo e am it. eyam ibe mirim hamit wifant allamau ma mamrof ef fanggom e-fyai. 7Mahap tin eyam amkefanunri teladan buat tarok amnah nane pereaya arenwe rag ma Makedonia, dop Akhya.8Wope yambema tarok amhamen wetinFransis wifanti allai inir ito ibe arit iu i hap af Makedonia dop Akhaya tob eh, wetin pare amnah eit iniritin ibe trirar bun dop eyam iman it yendiwe Allah, mahaptin idim nare amke lagta fam wihialla ma-u. 9Wop iribema tarok nane bisa arkegta efei idimtim, dop tin ef-fa idim emma mimiri te di dop effa, eyam to mahrarih par mahparar reinik hubyai pe amtadi Allah pe amket ke di aha Allah amkeha ken we parefya. 10Dop amnah amkemfandi ibema natun fuma-u, iwen sorga iwatam ama, rei ibema ihi e o taldi pe igki efarpar eha-ihparar roinik iri rarperit reito Yesus, rei duridik iu parefya pe iwahugparam pare murka mau iwapur atam a ma.
Chapter 2Paulus dit erofhndi Tesalonika

1Efyam to yambema mamnah ih pi, ahrokri tine idim amtame matiarok it ihap af sia-sia. 2Wetin marma-u farheh ei, efeiye eyam mamnah ihpi, idim to allohtani dim wundu ragtidim Filipi wetin to Allah ibema e sag-fu idik, idim to mahaf talnim briri, pe idim anamit amdilldi iniri efyatin Allah ibem tani wifantit amifan ematin amfeitag di efai mafo.3Wop idim wifanti ami famit ihap afei wihi hana, be magtafam it, efei maksud tih ha-na, dop ihap afatendiwe wallirag- riau it. 4Wetin, ito Allah ibema ih paridim anduhei aghem idim layak mahapitin wifanti allatin difidim ema, andu pihpi behep idim magtafam e wa-u, ihap afei buat manusia be walyihim, wetin toidim mag tafam it Allah rei emnah idik fatur afu.5Wop idim to wallifinu mafrip tap wihi mau emma mamnah ihpi wop munitih idim ihap ke kenanipneyam Allah reiyen ef saksi. 6Dop tintoma, idim amhamenwetin to ihapke harweldi pujian dari ei-ha eiha manusia tin, efei e yam a? re feinanerih a? iwafei idimtin bisa amkefei afihpi efidim tinto Kristus ibema iniri tamturi.7Wetin idim amhamen efya; pare tarok hamhor amenwei, imef nen iwanena dag mi jawau natun it. 8Idimi ma efihpi efidim atarim e ham, wundu eyam tarok ihap afafeiye wihi alla efyai amkikehaf wahe wetin idim beh dop emma wop eyam to ibe idim ate heha ma-u. 9Wop eyam fanggo mui yenam ahrok ri, efei idim amfahtan amit mafrot andarhaa mautin, idim talnim paprei efei idim anamit iu andarhaa mautin-idim amfei panim wahitu pe hamatop iwaf ai mafo buat eihria we idim ana mit iu Allah tani wifanti e fya ami fam e ma.10Eyam to amen ef saksi , Allah ima iuef ihpi, idim faturim afu dalduh, ihap andutih ambun fanidim efei eyam nane pereaya amhor amen wetin. 11Idim mam nah effei idimtin ef taman mau buat ibema natunri wifantit ibe idim magtafam, dop idim amfei am tarok kehakenwe brirbririm tarok amenwei. 12Au him am tarok, pe amnah tarok kehakenwe kegta kenen diwe af Allah ipur an duaru amkete kendiwe, wop it rei imhim am amkirhirau paremau ibema yenit pare mahndue-fyai.Jemaat itarenwe ma-mamro13Anduh ha pihpi idim ihap keh mafati aririm mati jewau Allah, wop tarok ibe mimirim hamit ALlah tani wifanti idim magtafam it, ihap af manusia beragta, wetin dop mar ma-u etayendi Allah tani wifanti mau efeiam em ma nane pereaya.14Wop eyam ahrokri eyam to daldu pe amtamen diwe ef Allah be jemaat-jemaat arenwe Yudea, jemaat-jemaat amta mendiwe Yesus Kristus wop em matarok mefar aimafomau effei ahromrit ragma hibetih ma-u tarok it, andanduh tarok aimafore far it effe Yahudi be. 15Dop tin Yahudibe mau ibe nane arfun Fransis Yesus pe eper dop para Nabi mau ibe nane allohtan idim it. ahan duandu Allah ipur keha kenendiwei ta irit ar ur par dop manusia amnah eit efiribem musuh. 16Wop irito alna urpar idim efei idim anamit mafrof wifanti alla tin anamit iu fandu-fandu rih efei tarok iri be keslamatan it. iu efihpi iri to ibema anduar arharenwe pe ibroi anduaru yenriwe op iwahodi ibe jumlah petin murka hamoi hepowetar yema tarok amnah.17We idim, ahrokri idim amhug param iube, efei aharim emai arya wetin effei ef fatur yafu ihapaf arya. memang mar ma u fanggomui yenam wei wundu, idim anamfeitag-di ampur batarim amkeam ma-u. 18Wop idim daldu pe ampur ketama ma tarok, eyau Paulus ihap affei mu nitih, wetin nag tamtui daldu pe e hmbun fan idim. 19Wop tin eiharei yenef idim harapan it, efeiye iwen af ma-mamro buat idim effei mahkota ahafu ma-u buat idim amkefal di Yesus, idik bema fransis pare hamo iwa tidik amai kalau eyam tau hei? 20Mar ma-u eyam nane amfei idim mamnahndit mahndu efya pe amfei idim amenwe ma-mamro.
Chapter 3Iniri efyai Timotius dit e ma

1Idim amfahtandi mau, anduhapihpi idim wihi magta, hibetih pe idim bema ampur kenwe Atena. 2Maruh idim mahpaldi Timotius , ahrokha idim tarok mafau anamfei hndi Allah andarha ai efeiana mit mafrofhndi Kristus wifanti allai, pe amkefahtan di faturim afu dop wifanti dim amifam tarok e feiyam bema iman yenamwei. 3Pe amnah reitih fatu afu nari woheu dop iman yenamwei efei kesusahan-kesusahan tin. yam bema tarok mamnahih pi, idik tarok to ibem ipur tahaten afih pi.4Wope pare hami idim mahenamwe tarok it, ibe idim magtafam tarok, wop tarok hamotih arkerohtan idik, dop wihi mau mamnah ihpi ibe arfei idik. 5Anduha pihpi, mahap eyau, wop ihap wafahtandi pe awuhkidi pe etam iu, pe awamnah am eyam iman it, wop eyau atek egna hamatop eyam anduhanari walli arki-rifam dop hamotih idim usahai to sia-sia.6Wetin to pare Timotius etam iu pe erallih paremai di tema iniri efya efei anduaru am hamenwei efei iman dop kasih dop tinto eyam ibema muniabra mafunun idim ewau efya dop eyam ampur kiketidim ama, imef idim ma ampur kiketa mau tarok. 7Dop tin idim ma ahrokri efei idim amkeha kenwe pare ehafau mafati dop pare amfeita die mau it idim to mahan hen idim me wau dop iman yen am weit.8We tin idim a hari melararar asa leyam top kefartaru kendiwe Fransis. 9Efei kasih yambem tarokit naridim amkelterfam wop eyam yambema ibeambu mam nah efei kasih mengasihi Allah efanunam it. 10Andu mautin tarok kefanunri ahromrihak amnah arenwe ragma Makedoniai dalduh. wetin idim wifanti amifam, ahrokri, peamnah eyam to marmau amkeng kehafawa-u.11Dop tinto iwaf satu kehormatan af anduar ukoha kuenefya, pe mengurus andanduh wigi neg nan wunduri dop yambema amkefei andar haai yambema mimirim efanduaru idim ma-ta fam it. 12Petarok amke hakenwei iwaf iri dobari ratog nau it pareahari malna ouri dop nar amkeha kenriwe. 13Pare hag tani birwema, pamnah hag mar bercacat dop kudus ewendi we Allah akho fuar rat. tete idik kit pare hamo Yesus iwalal tidik kama ito rey abao idik kit pe agmah tamturi it di kuduskanNya.
Chapter 4Wifanti ukohakuen ef-ya

1Tin, iwau afihpi ahrokri idim amhimam tarok ef eyam tarok amehdiwe Fransis Yesus; eyam ibe tririm ambun idim magta fam it eyamto anduam kehaken affa, pe amnah Allahma iworam, wifanti may memang tarok amtadi hep-e eyam amkeha kendiwei kehakenen diwe am her. 2Doptin emma mamnah ihpi anduarui dim mafanun name wau ef Fransis Yesus ahai.3Wop antinto Allah begta; kehakendi wefya pe eyam kihug parar wifanti hana nari heit. 4Pe eyam yambema tarok amkeha kene-fya tarok amkefrariau. 5Har amkeha keta kendi hawa nafsu, iwaf iri nane ihap keiraldi Allah, 6Dop amnah wihi mautin nare amkefe iri ahromrit amkeroh tanri dop eiri amkeng kouruu. wop Fransis rei ibero yenef pembalas dari amnah eit iwafan du a ru idim magtafam do farheh ibe idim fotorami fam tarok.7Allah ihim e otar idik it nar tentafei andanduh hanari wetin ipur tafei andutih efya. 8Andu pihpi behepe eiharei ye uku hug paldit ihap afu kuhug paldi manusia wetin uhug paldi Allah rei yei bemafanggom e-fya difam emma.9Efei amkehakenwe tarok amken wefyai abramrit ima, nare idim amke ralterfamwop tambema tarok ibe ambu amtadi Allah ibema ateha yenam it. 10Wihi mautin amkefanunri ahromrihar itamnah arenwe Makedonia ragmai. wetin wifanti idim amifam it ahrokri eyam marmau amkefei kefadi. 11Dop tinto yambema kemah rital nimitef satu kehormatan petarok arkehaken wefya; pe yambema amkefaltorar andanduh ei dop yambema mimirim amkefei iwafibeidim magtafam tarok it. 12Pe amnah tarok amkehakenwe iwaf iri nane dabari ratotau pare aharimalna auri adawarhei pe nare amkehaftan kenriwe tarok.Fransis iwama13Iu maruh idim talnim etaru, ahrpkri wopeyam ihap kemnah efei iri rarperit pe amnah eyam nare fanggomu iwapor ouduk iwaf iririh pengharapan ha-tap it. 14Wop efeiye tarok pereaya, efei Yesus ibe eper pe elagki erarfarpar, map idikma percaya dop tine iri nane rarper altadi Yesus it Allah iwafauri amnah arkehor au kendi taniar ya. 15Antin idim magtafam tarok, itto amtamendi we Fransis iwama, nare iwarofahorar pe iwafeiri mata tarok rarperit.16Wop pare hamo tandai iwefri ito pare hamo heijarero iwahim atotre pe Allah sangkakalai agmu iwaha mape Fransis ibema iwen sorgai iwapor ahipe irinane rarperit altanendiwe Fransis it iri top iribehma tan arke-kaki kefar par ahai. 17Pare daldu peiwehodit, idik tahatenetin amnah tarok ibema tatau tahatendiwe Fransis, 18Andu hapihpi tarok kefau kehanbenria au yam bema tarok.
Chapter 5

1Wetin effai ibe hamo mau iwama, ahrokri itona re arkel terfam. 2Wop eyam yambema mamnah ih-pi wop Fransis hamoi iwama affei fanwona andu pani mamaen. 3Pare hamo tarokarkeg tapur; amnah eit arharen efya dop anhihap afeiri, maruh ihapaf twiri, irito andutih iwarok altir rariwaf mahnitih iwen tantanim pe iwamnahndi ibe kesakitan it pare hamo iwapur amatet it map pe nare reitih ukueinik.4Ahrokri, wetin eyam eyam ihap kehakenwe pare alamo pe hamo mauto fi tauhe iwatamama iwaf fanwana andu. 5Wop eyam tarok amnah tinto netapu arharenwe pare marmarah dop wahitu be netapu idik ihap af panibe netapu dop natar mo be netapu. 6Ef yahei to idik nare taafreten muni iwafnanerih, wetin kehaken wefamfang gomu dop sadar. 7Wope iri nane aryafre pe arenwe muni pani dop iri muri itut it maldu hamobe.8Wetin idik nane netapu wahitu be map tarok tau tafar toraha mao iman dop kasih dop dabari toma tambumfandi pengharapan taha tenwefya. 9Wop Allah ihap apur afahtan idik pe iwarohtan idik, wetin ipur tarok iwor idik au pare fya tahatendiwe idik bema Fransis it Yesus Kristus. 10Iye, eperit ef idik tarok pe amnahe iwaffa, efei tarok tentemfandi, efei ta afre ten muni, tafau taha tendi taniarya. 11Anduha pihpi tarok yaimbem kehakkenwe wihwi fantimyam bema tarok, keg kaki aha keha ken af far heh anduaramhamenwei.Wifanti beh12Idim tarok amhim am, ahrokri, pe eyam tarok matarim kenari iri nane anaritraf rafrifandar haatin arifam ema tarok aritallat tandi Fransis pe ariri e haharah fitanam ewau. 13Pe amnah eyam marma u, kefau ketaken riwe tarok atarimaha enriwe efei iribe andarhaa arfei it. tarok kefau kehaken we fya, tarok kefaltir par a wau. 14Idimma wifantibe magtatam tarok ahrokri, wifanti kefri irinane ihap kehaken efyai. kehanhenri iriarene rahaf ewau wihim kesagfuri iri briltap it, kehaftan kehakenwe.15Aharim mauri pe hamatop iri membalas hanatei dop hanatei wetin kefeitag di wih efyai, efei yambem tarok it dop tarok amnah. 16Kehakenewe ma-mamro ! 17Mahawi ibem iwen afihpi! 18Dabarim kenen ketot aliau amkehakenwe andanduh anhanei, wo it Allah ibema ipur andauaru amkeha kendiwe eyam Kristus Yesus.19Fanggomu efyai nar iwamfaram! 20Dop nare amkegrapur nunbuat-nubuat it iweinik. 21Andanduhei to beh kofei tag di dop heb uko tapur fainta e-fyai. 22Kuhugpar kuen jau arya, andanduh talni halafei.23Semoga Allah ibema alle fyai iwahraruham, tarok amnah talnumit dop fanggomu, petanim itdalduh iwadag midi awau efya nare iwarohtan parehami Yesus Kristus, idik Fransis it iwa tidik ama. 24Itrei imhimamit itopaha fuefya, amnah ibem iwabun atadi pe iwahodi.25Ahrokri, mahawitop kehaf awau dabarim ketot awau fanggomu iwenidim. 26Kegtafri idim salam it ketafriau ahromrit awaf wihefya. 27Iwatendiwe Fransis ahai awuhim am tarok peamnah kaltah rautin kem nafria hiahromri amnah. 28Kasih Karunia Yesus Kristus idik bema Fransis it iwagtanen amwe tarok amnah.

2 Thessalonians

Chapter 1

(Surat paulus yang kedua kepada jemaat Tesalonika salam) 1Itto Paulus, Silwanus dop Timotius efei jemaat. Tamturi-mafalmi Tesalonika aren di Allah taman idikkit dop arendi Tuhan Yesus Kristus. 2Kasih Karunia dop damai efei Allah taman idikit dop efei Tuhan Yesus Kristus iwateman eyam.3Idim tamnah mengucap syukur efei Allah. Itto eyam rarfi-rarfiri pe amnah anduwaru iwau afihpin efei manmau to iwaladai ne dop attiwahan tamturi ibe marih irye baret efei ye eyam. 4Efei arenri jemaat-jemaat Allah idim beh bermegah efei eyam ito eladaimefamiu efei iman mau arene agmah anduhamarih hei dop ibro tanen tahafauit efei yam amar mor makaki. 5Amdu tih ibun efei effya hei pehaki man Allah pe iwalattan eyam layak pan hen warga kerajaan Allah itto eyam mane ahtap amar mor makakit kerajaan mau.6Itto andwaru adil efei Allah pe iwet mima pamaweyan aimafo efei tarok alfam aimafo mau eyam mit. 7Itto iworfam mafati amkipar efei ye eyam nane ditindas dop tim efei idim pare hamome Tuhan Yesus it yeme sorga tami efanu mi dim hamohai tabeh efei hijarero-hijarero mau arendi andemnah hit arene yafu ehar babitauwit. 8It arkelaur mimiri pama weyan efei tarok mamitap keiral di Allah dop ihap tritikibundi injil Yesus Tuhan idik kit.9Tarok, tinto arkorkeffrof ai mafu parkeroh talmi henamfattaruri par ken nyarya efei hadirat Tuhan mit dop efei kemuliaan tami biru wit. 10Itto hag iwama pare hamo mau we dimuliakan efei tamturi-mafalmi kudu it dop efei di kagumi agmah tanturi yang percayai efei kesaksian mau, efei idim amifam mema efei eyam percayai.11Andu hapihpim to idim talmim emarhar pa memfei mahawi toma efeo eyam pamnah Allah idikkit iwam mah efei eyam layak itto imhim mam mewauwit dop efei tani biru mau piwatakhri andanduh mau to arkefei effya piwatahri amnah andarhaa imam mau. 12Pamnah ahai Yesus Tuhan idikkit dimuakan, parke mam weyam dop eyam tam kendiwe piwatadi kasih karunia Allah idikkit dop Tuhan Yesus Kristus.

Chapter 2

(Kedurhakaan sebelum kedatangan Tuhan) 1Efei iwalal tidik kama Tuhan idikkit Yesus Kristus pe iwafau idik dop ima pidim amkihim efei idim rarfi-rarfiri. 2Pamnah eyam marre tuwihap, amkefa kundi dop gelisa efei ilham Roh mau, efei pemberitaan ito kaltah rau telattai efei idim itto hamo Tuhan iwama.3Narre eyam amkoffryau talmimit arkeroh tanam. tamturi eye efei ye andiwabum mafa ima efeiye hamo mau itto maruh iwama piwafei matai to murtad itto maruh iwafanunri matabei tamturi durhaka pe aloh talmi. 4Itto lawam mau inenwe warwafoi efei amnah arke olettit itto efei ye disembah efei Allah itto ima iwamatet teme Bait Allah, dop ima tami iwafa numri tami efei Allah5Taura eyam fanggumu efei wihi mau ebema wofaltoria mau eyam, maut farheh eyau awohenamwe hamoha tobei efai eyam. 6Dop uhtap eyam anikem nah handwan diwafaftan di pamnah hag imatami iwafanunfi tani pamnah hamo mau hag una mimiri uketop di. 7Itto efei ye andarur ranamip mauwit ibro hana narih hei itto efei andarhaa mau efei ahtap rih aren pe rafahtan efei nane arkefah tandi par kihukpar rari.8Pare hamo mau wit iri walira yauwit ahtabei to, talmi arke fammunri talmi mit pamnah Tuhan Yesus amnah iwat tit efei mafati walifimu dop amnah watoh talmi efei rye arkelah larih par rat. 9Mimiriyor kor iri walihra yauwit itto andarhaa mau to iblis dop iwarof atari andanduh iwafei it ajaib fale iwambun tanda mujisat-mujisat hanamarih. 10Efei andanduh-andanduh wa kirori efei tamturi tanturi nane amnah alkeroh talni efei tarok nar arkorar dop alari wahari itto marmau irye arkerom mit nar anhiwa fei ri tarok.11Dop ihpiman efei Allah iwalaura ma kesesakan efei tarok na-marfeiri tarok percaya efei dusta, 12Pamnah dihukum agnah tamturi rye ihtap percayai na marfui ri pe iri tarpur kehafau ibro hananarih.13Itto efei idim tam mah he mengucap syukur efei Allah itto eyam rafurim harit to Tuhan atteiwahari efeye Allah, to farke hei mimetto pan eyam efei di selamatkan amenwe Roh mauwe menguduskan eyam mit dop amene kebenaran mau eyam percayai. 14Itto anduha pihpi ha ima imhim mamu eyam efei Injil mau idim imit maffrof fit pefeyam anrom mit itto kemulyaan Yesus Kristus Tuhan idikkit. 15Efei ya to kutu taltaru dop kotarpur efei wifanti-wifanti mau efei eyam amlom efei idim itto secara lisan it efei ibelter.16Dop it Tuhan idikkit Yesus Kristus dop Allah taman idikkit areme pe attehari karunia mau itto attelarhidik dop efeiye itto menganugerahkan penghiburan mau abadi dop pengharapab effyai efei idik. 17Itto iwahamhemra dop ewafeiri talmi briri iwama faturyafu efei andarhaa mau dop wifanti yeffyai.

Chapter 3

(Berdoa dan berjaga) 1It maruhhei rarfi-rarfiri arfei mahawi arfei fidim parmmah Firman Tuhan tim tiwarof dop di permuliakan piwaffe ibeh matan iwibun efei ye eyam. 2Pe amnah idim tamkih panrar itto efei ye ibro dop tamturi-tamturi kirorit itto ihtappaf agmah tamturi nararkerom imam. 3Efei Tuhan itto tufam eyam efei ye irye kirori.4Dop idim percaya amen diwe Tuhan efei handwan didim mafa yam mit to eyam amfei dop amnah amkefei. 5Efei ye Tuhan iwatafau fatum mafui ukwenjau Allah dop efei dabum ukootdi Kristus.6Itto idim mafayam eyam mit efei rafarumhar eyam amkihug parar arya talnimit itto hamatap rafurim harrit irrye ihappe kekeffrofdi amdarhaa mautin dop iirye ikap keffrof ketadi wihi ala mau efei eyam dari idim. 7Efei eyam yambema mamnah pan di wabum maffa eyam pamnah amkeffrof ketadi wih yalah idimmit, efei idim tihap kih paldi andarhaa efei eyam mit. 8Itto ihtap kin home tamturi to percuma, efei ye idim amkehar werit efei jerih payah wahitu pami pe amnah inar iwaf ai mifo mau, to efei heiha piwaf eyam mit. 9Itto efei idim nar berhak amdu mau, melainkan efei idim ma dimpur ketahri talnim idimmit piwaf teladan efei eyam, pamnah eyam an ketadi.10Efei to hamo idim mahemamiwe efei eyam pidim malaufan fanggomu mau efei eyam, pe tamtih tami waftih andarhaa mau marhag iwan brema. 11Idim mattafan mit itto idim muffra efei yem tamtutih nar tartip iwahenei dop nar iwfatri andarhaa itto iwau wama efei wihi-wihi ihap berguna. 12Tamturi-tamturi mau iwafih pim pe idim mafaltatorfyrau dop wifanti aremdiwe Tuhan Yesus Kristus pam nah tarok ar keinik kweh pe arkekeffrofdi andarhaamu pewafih pim pe ribeh arkim brema.13Dop eyam rafrumharrut, nar arken kefahkuhndi parkefei handwan deffyai. 14Efeiye tamtutih rei tani waftih pi waffridim handwan didim mafaltorfri arenwe kaltahrau mau pe fale iwabundi, mar iwaf roffatadi pamnah hag tam mani iwafum. 15Itto mar ukottadi efei musuh itto ukuhimjau efei tamtutih rarfi.16Dop it Tuhan damai sejahtera efei mengaruniakan damai sejahteramu ibema munyabrai ranenwe andanduh wihi efei eyam Tuhan iwaroffatam eyam agnah. 17Salam efei eyau Paulus, salam tim awoltor ef mimikyabe mai tim to falemau arene amnah kattahraumau iwau wafihpin awolterrit. 18Kasih karunia maui Yesus Kristus, Tuhan idikkit ti waroffatam agmah.

1 Timothy

Chapter 1

Salam

1Ito Paulus, Rasul Kristus Yesus erof etadi wifanti Allah, Juru selamat edikkit Kristus Yesus it iwenaf wihimau idikit. 2Efei ye Timotius matuk mau didalam Iman dop kasih karunia tamat dop damai sejahtera itto Allah Tanannit dop Kristus Yesus mahawi tamtu idikkit iwaraftan wehem.

Mengenai ajaran sesat
3Pare eyau awetarofdi alaleyawit ke wilayah Makedonia.
To eyau awalahhyu wehem. Pamnah ehem pe ukkwene Efesus Pe wifanti ukumri tamturi-tamturi aren Paremau Pam nah tarok nare mengajar e ajaran rih

4Itto efei ye sibuk iwaffe fanao dop silsilah mau mar iwah makih-iwahmakihit itto amnah menghasilkan Persoalan belaka itto ihtapaf fihpin ukoha kwene keselamatan nit ibe dorfam Allah dalam iman mau.5Iwauaf wifanti mau itto kasih ye ibutteha dari fatwafuit suci dop dari fat wafu nurani itto murni dop efei iman mau mau tulus ikklas. 6Efei aren tamturi mane ihap sampai paremau dop irye sesat arene omongan mau wali raryau. 7Tarok itto ranen rattafeyau hukum Taurat. Pe ihtap kamnah wifanti tarok ribeh dop pokok-pokok mau secara mutlak tarok rattafryaut. 8Idik Tamnah efei hukum Taurat mau to efyai amnah hei digunakan.9Itto dengan keinsafan efei hukum Taurat ihtapaf le tamturi name effyarir itto efei tamturi fasikit dop tamturi berdosai efei ye tamturi fandutan itto irye agama hatap itto irye Ratatuttau itto irye agama hatap itto irye Ratatuttau Tamariharit dop ratatuttau timirihar rit Pera tatuttau efei agnahhei. 10Efei tamturi cabul dop Pemburit itto Penculik dop pendusta efei tamturi radadjau sumpah pandwaru ranenwe pagnah andan duhai or bertentangan efei wifanti yeffyai. 11Itto berdasarkan Injil mau Allah yang mulia dop maha bahagia efei ye yang dipercayakan efei haneh pin.
Ucapan Syukur Atas Kasih Karunia Allah
12Eyau bersyukur efei haneh Pin reiye tam biru iweifu itto Kristus Yesus mahawi tamtu idik ber itto hag egfarheppe eyau auroffotadi dop mempercayakan Pelayanan mau we efei eyauit. 13Eyau to parei ef tamtuti penhajat dop efei tamtutih awohrohtalmyau dop ef tamtutih kirok ekkakir yau. itto eyau tibe ate hau efei agnahhi ibaufei tampah Pengetahuan it yen adawat Iman. 14Itto Kasih Karunia mahawi tamtu idikkit it be dikaruniakan. Pe ouri durfait itto Iman dop kasih yendiwe Yesus Kristus.15Wihyetta to marmau dop patut ukwor agmahhei Kristus Yesus ema fandu tin pe ih par rar re tamturi berdosa dop iwaf idim tarok eyau rei paling berdosa. 16Itto-efeiyeito eyau to atehau pi ben miwenau tanikkit pi waffe tamturi mane berdosa Yesus Kristus efamulni agamah kesabaran nit Piwafih Pin pe e yau awe naf contoh efei tarok ke hamotih percaya efei hane pin dop arkeha kenei henam fat taruri. 17Hormat dop kemudian iwene henam fat taruri efei Raja amnah saman Allah mau kekal dop mar nampak dop esa amin.
Tugas Timotius
18Amdarhaa mau wifau wemai, Timotius matukkit iwata dye ef handwande ibe nubuatkan efei ubema tanimit pamnah tamin biru iwama efei nubuat mau wehem memperjuangkan perjuangan mau efya it Iman dop fatu mafu murni itto murni. 19Manei pa tamturi mau arulpaldi fatwafu nurani mau murni, itto iu kandas Iman tarokkit. 20It afei ye HImeneus dop Aleksander itto ibe dohdjiu efei iblis pamnah jera Tarok menghajat.

Chapter 2

Mengenai Doa Jemaat

1Farheh mulai wifanti wai famit: dabarim ke ot kihim diaha iwatendiwe mahawi amhim di ehai iwatendi af ucapan syukur buat tarok amnah. 2Dopiwau ri raja-raja dop dabari amnah, pe tarok tahatei nikweh tene fya, kehaken we omher, dabarim ke otawau. 3Itop ite fya mau dop itop yendiwe Allah fatu afui, idik Juru slamat it. 4Rei ip ur tarok amnah tin iwor ah saroh par idik amnah pe iweifidik fanggomu i tau tamnahndi anduefyai.5Wop itu Allah mau pihpi dop itop sohor rei yenef idik penghubung efei Allah dop manusia, map ito manusia Kristus Yesus. 6Rei ibe tani hibun ibe matan pe iwa sagfuri manusia amnah etin. itai wenaf wifanti alla parehamomau ibema eg tai. 7Untuk wihfanti alla mau pihpi eyou ibe ma egtafau a wahenwe afihpi awetarofhndi dop efiniri tamtu-wihi a wogta famtin mar mau ihap waruh warifam- dop ef pengajar buat iri nane ihapaf Yahudi bei kendiwe iman dop parefya.

Mengenai Sikap Orang Laki-Laki Dan Perempuan Dalam Ibadah Jemaat
8Anduhapihpi pe eyau aupur pe amnah fani nu ara pare tamturi ar kefei mahawit pe mimri ef yari ar kidit nare ukebet dop nare tarok amkehapekir kirorih. 9Dop tim to mafal ni toma i ana fih pi emma ma ai am korahai to iau jamher, sopan efei sederhana, dabum rau nare e masuku hik, ef mutiara anhana efei ukuoraha mao nahal-mahal it. 10Wetin mafal nimit mo ai amkirfiltan it, au efya, iwafiri mafal ni nane dabari rato tewaudi.11Mahni mit ubema ukoha kuenikweh ukonen kurfir awau wifanti alhae fyai. 12Eyau to ihap aupur wahkiri mafalmit to keg ta friawau wifanti dop ihap wahkiam ampur perintah tamturi: ito iwama, teinik uweh.13Wope Adam top rei efendi mta, dal di hep Hawa ibero. 14Doptin ihapuf Adam rei wihiai, wetin mohni mau rei wihi aidi pe eroke hiu ibroi. 15Bait mahnit hamotih ito iwa sagfudi wope it ibundi reinah, asal afahtan endiwe iman yendiwei dop ateha yendit pe iwenwe fya iwaten diwe andanduh arendiwei tohe.

Chapter 3

Syarat-Syarat Bagi Penilik Jemaat

1Wifanti allatin mar mau: iri nane arpur keha kenwe afiri ra dag mir yau jemaat it iri arpur kehafau au andarhaee fya. 2Anduha pih pi tam tum rei ukoha kuena fei ito, ibema retih nare andutih iweni tanon it tam tu mit ma hni mit hibetih, ukofohtan ehem, fang gomui iwau arya, dabum uka ot, mimi mit papama muh, ukuorarau afwitanti. 3Naren konen kuhmuhau ranu muri, ihapafei iri kirori eg ka kiriewau wetin atem e fya, koha kuene fya nare ukuendiwe hamba amubaha.4Dabum ukoha kuena namoroikuein efya, pe natum rit arketot wawau. 5Iwaf reitih nare iwam nah anduaru ukoha kuenwe ubema ramoro hei to effa Jemaat Allah ito andu iwatahri affa?6Ito nare reitih ahtapbe ependit, penare iwahe nwei sombong pe iblis hukuman it iwau di. 7Ito musti taniharei iwau efya efei iwen we Jemaat dop adawarheit pe nanerih wihi arke di pe warok ahyau iblis it ibe jerat it.

Syarat-Syarat Bagi Diaken
8Diaken-diaken irima irinane dabari raot ewau, nar aman taroi iwagrine ihapaf iri nane ranen rahmuh e wau anggur, nar uku eidi aha aham it. 9Wetin iri nane ragnanip nau rahasia iman enen riwe fatura fue fyari mau. 10Irima musti ujifin heh bisa iwa tapuran darhama u pareinar iwafei wihitih hana.11Dop tin ahuri harit irima mafalni dabari raot ragta ranen diwe, nare ukonen kogtau wih taru wetin ukofahtandi tanimit pe andanduh anhona, ehem percaya iwenue. 12Diaken itto mahnit ibema hibetih be ukuetit, pe iwatahri natunri dop ramo rohei efya. 13Andu pihpi pe rei u kuet korof peu kofei andar haatin iwenau e fya, e hamo tihto i wa wa mate fen we pare e fya pe iman yendiwei iwet araf andi Kristus Yesus, pe am nah tarok iniri mau arkeg ta fri au nar andutih i wambun fanri.
Jemaat Allah, Dasar Dan Penopang Kebenaran.
14Am nahetin awolter fam, afei ye hamo am fenha aupur tinhe awama pe waltir param ama mi. 15Pe efei euto awul dil nau henam, daldu ehem omnah efan dar keha ken affa iri nane anduaru arkeha ken we fo Allah be ahron rit. Ito Allah be jemaat arharenwei, ef aibe efahtan yendi we dop dasar e fya mau pihpi.16Dop marma u, idik rahasia ibadah itop pe fo tor keg di: It rei efa nunam ibema tani, ef manusia iwema, marma u, etayen diwei bem fanggomu,rei tani e fanunri hei jarero-heijareroi, iwet tagtafriau fandu-fandu nane ihap keiraldi Allah, nane percaya fan dutin, iwei diorarau pare mahn due fya.

Chapter 4

Tugas Timotius Dalam Menghadapi Pengajar Sesat

1Wetin fanggomu yendi we pe iwetaro fit hamotih it nanerih ar kehaketa kenriwe alla hanateit pe ar kehor ketari fana gomu hana pare ehrohtan ewau it dop a tamtu ibe tani wifantit. 2Efei walli ragri ewau dop randar rarewau dop wih yalla hananahei.3Iri tarok mau to rara ral ne nare arkin brema Allah efei it pe amnah mengucap syukur pe tamturi mau arkin pe amnah percaya dop iri nane i be arharenwe parefyai. 4Wop amnah ei Allah i bema e tayendiwe taniwifanti efya endutih ihape haram efei minim ukuor it ukuhim dia ha. 5Wop andit to amnah eit eta yendi Allah ibema tani witantie fyai dop eraf tan yendi we mahawi.

Pelayan Kristus Yesus Yang Baik
6Pe ibe ma ham hamo fanggomu ka nen kogta fri awau idik ah ron rit, e hem to u wof pelayan Kristus tih e fya, ehem ibe efanunu andam duh ukoha kota kuendiwe iman yen idik it dop dop ukoha kuendi wifanti alla efya efya efanduaru ogta onen diwetin. 7Beit ku-ruk ria wautap andu hanari dop tapumri rahaftua iribe fana oi. Kofahtan kofahtan diene dabun kotot dia wau. 8ukofahtan kuendiwe ubema tanim it ibema anduaru ikohakuene, we dabum kotot dia wau it itop iwatendiwefya wop ibema efa yendiwe ibem fanggo mu.9Wihia wogta futin marma u tirim kubun amber. 10Anduha pihpi idik talni briri ehafta taptin dop idik te tafahtan tin, wop idik harapan it ibema yendi Allah eha yenwe pare fya; rei Juru selamat buat manusia amnah, dop afei irina ne percaya.11Kuet kogtafri au pe kofa nun ri amnah. 12Nare reitih iwag tahi apur ehem reinah aba o, wop ehem reinah ahtap be, ehem kofa nunri iri nane percayai arketa kenu wihiukogtafrit, dop efan dua ru oha wenei: dop atem ehahari ewau it, do pehem anduaru oha wendiwei, dop dop ogta o nen di we fyai. 13Pe ibema behe ken we pe awar werama, kefahtan kenwe pe kem na nah awau kitab-kitab suci, efanduaru am ke kefrofhndi dop amke fanunri.14Naruku hug paldi uko fei kota di karunia yenu wei, iwatendi nubuat difuit dop penatua-penatua i mi mi ri arki diam ahau da barim it. 15Matam kuena di amher am nah eit, pe koha kuene amher ukota kuendi pe amnah matari ar ke nu. 16Four efya u bema tani mit dop wifanti we wit ogta frit. Kofahtan ehem wopandan duh hei mau wop efanduaru ukofei pe ukofa nunrit, wop efanduaru ukofei pe ukofanunrit, e hem ubema tani mit witiu parefya dop iri amnah nane tri riar bun wit.

Chapter 5

Mengenai Saudara-Saudara Seiman

1Ehem nar kirom iwagkiri iri rahaf tua, wetin arim ukoho riau af tamam ri. Arim ukohoriau iri nane baraf it iwaf ubema ahrom ri. 2Macao nit natal no iri rahat tua it iwaf ubema tahim ri pe mahn due fya amkeha kenwe.

Mengenai Janda
3Dabum ko totri kadak mafalni irimar mau aren we kadak it. 4 We afei kadah tih natuna-tapunna tarok farhe arkehaken wei, tarok atari wahari awau arkem nah da bari arketat r aw au iribem ramorohei pe belajar balas ewau iribe tamarihar dop tapuriha rit wop it top Allah ipur au afih pi.5Ww tine kadak tihef mor mau kadak arkihpal di ibema anduar iwahenwe ihpibeh, ibema harapan it iwendi we Allah pe iwafahtan e ne da iwatot di dop mahawit u kohafau panim wahitu. 6We tine kadak mahni iwahen we pare adanduh nare iwaheldit, pe andanduh eit he fa wunduh, map itto ibe eper ef iwa henwei.7Kofaltor fri wihi mau tin ima pe kadak mau to, kehakenwe fya. 8Wetin, efei reitih nare iwa fatuf rafunrihar it, we ibema ramo roi ima nar aghi wahiri amher, tamtu mau to waru hig rie wau, pe ito iberoi hana nak wundu dari iri fatur yafu e fyarit.9Iri nane ahari ralter anwef kadak it, ito iri nane ihap kurang dari enam puluh tahun, nane tamturit arurarit satu kali tobeh. 10Ito terbukti ehaf ewau andarha a ef ya nane radag miri ewau andarhaa ef ya nane radag miri ewau efyari netari har it. pe fatuafu e fya; a ei imfun egtariewau tahim naan itrharenwe ef iman yenriwe, arke sagfuri iri nane arhanwe pare mafati ra haf e wau mau it-map itto iri nane ram rom au kesempatan arkefei rie fyai.11Kuhug parar kadak-kadak iri arhanwe barafit wop pare hamo hamotih wihi iweg difatuh afu pe iwarau di aha, pe iwaroh tanri pe arkin ki ghu parau kendi rarya Kristus ibe taniar ya, wopiri to arpur kehat ahahuri-harma. 12Pe wihi ragri fri wihi farhe anduar hanwei: obe e fya, andit iribe ma arhimdi hukuman buat iribema talni. 13Dop tinto efei rarhir rabup ewan nanerih be ramo, tarok iribema biasakan iribema talnit to malas, dop ihop af malas-malas itobeh wetin to ragta ri e wau pe mencampuri nenerih iri be wihi rahafau it dop ranen rag ta rie wau nane rih be wihi raha fau it.14Andu ha pihpi pe e yau au pul di kadak-kadak nane ibe rahaf ahaburi harma erweriu it, ar keralbun ri netapu, iwadagmi di ibema ramaroi pe nare ukue fri alasan buat arke nen kegtidik e wau. 15Wope kadak-kadaktih to ibe rahalwel di alla pe al tadi na tamtu. 16Efei tamtutih atau maknitih rei percaya pe ramo roito kadak it tih yen, mape iwasagfu iri-tarok pe hama top iwen waf beban buat jemaat pe andu ahari fuito jemaat it arkesagfuri tarok iri mar ma u, nane aren we kadak it.
Beberapa petunjuk dan nasehat lagi

17Penatua-penatua efyarit, dabu it patut iwatotri dua kali lipat, rei ehf farhehei, tarok iri nane arfahtan arfei, ef furifanti alla ragtafrit dop rafanunrit. 18Effa; Kitab mahndue fyai egta ipur; ehem nare yafu ukuhik walli finu pe yafui iwan, lembu ibe warfinui hamo yeneg ta ihur wihi; dop tinto, reitih ukofei andarhaa i, musti ukorom ube upah.19Ehem nar tirim ukubun di wihi mafo iwenuwei ef penatuatih efei ito dua atau tiga tamturi saksi arketu. 20Irinane ranen rahafau ibroi ehem musti u kohm betri pare auria arharem wei pe am nah rih irima atari iwagna.21Allah dop kristus Yesus dop hujarero-hijarero ibem ifirit aha rifuarit a wogtafam au it mar ma u; matan kuena a wofanu nutin nare memihak. 22Ehem nar papa, mimim habre ukoama di reitih dop e hem nare ukoha kuenriwe nanerih be ibro kodag midi tanim it narandu tihiwafei u.23Nare ukorarmuh nanui tobe, wetin anggur-anggur ma-nih kodai nedi, wope rapum it ehrohtan wewau pe tanim it biru ehaf tap tap ewau. 24Naneriht ibroi rar mame inerap ipure afeiri top mata kiu pengadilan it, wetin nanerih be ibroi hep aru allom di parema u. 25Dop ten to etih pi ukoha fawau e fyai map ukoromdi ef nariwau afei it, nare iweta nanip nedi.

Chapter 6

Petunjuk Khusus Untuk Para Budak

1Tarok amnah iri nane refaryenwe beban perbudakan ito iwa farhep iribe tuan it amnah iwaram andan duh penghormatan, pe Allah ahai dop idih ajaran it hamatop arkemamel nedi. 2a Ef iribe tuanit to ima percaya, map nare tam mani ukofeidi wop wyam amha menwef haharom amendiwe Kristus, wetinto tarok layani di amher, wop tuan maurei iwarom berkat pelayanan mau tarok ita ahromri nane percaya dop ateha harit.

Tentang Ajaran Lain Dan Cinta Uang
3Efei reitih iwefriau ajaran tih pe ihap a tadi wihi e fyai-ito idik bema fransis Yesus Kristus; pe ihap a tadi wih yala mau etadi idik ibadah tahafau it. 4Itop ito ibem ihpibeh egta irhur au wihi padahal andit ihap amnah handanduh; ibe penyakit ito raharau wihi arpur keg ta wau it, etafei rie au kirori engkakir yewau rarmamelne, wihtaru, hwiri rarpur e wau. 5Fanggoma i wenri iri nane fanggo mui ihap en au e fyahei pe wih yalla ef ya mau ef ilang, pe ragfar au heppe ibadah itoi bema satu sumber keuntungan.6Memang ibadah mau efei iwa tendi wefyai iweifuama andue fya. 7Wop idik ihap torama andanduh tama fandutin pe nare tarok to rau andanduh pare tahsaroh par it. 8Asal brema dop ma ui tohe iwag dah.9Wetin iri nane arpur keha kenwe kaya rar mor ihyiu pencobaan, jerat war finura dop arkir hir au andanduh nafsuh hana mau pe iwa roh tanri iri allah tanri manusia ratag renei pe rar mor rih yiu pe rabakurar. 10Wope kejahatan it it ibe darui to atenen jewait amu baha. Wope rafrau nerarau amu baha mahaptin iri rihto rahpaldi yei nik iman pe iribema allaotantri talnit iuef andanduh hanarit.
Beberapa Hal Yang Harus Diingat
11Wetin ehem Allah eb manusia kuhug parar amnah eit, kofei tag di keadilan ibadah kofatan kuendi, Atem it, kutukofahtan dop dabum ketot awai. 12Kefrau nedi kenare kendiawe iman itop wandu pe ke feitag di anduar ukoha kuene fyai. Andupih pipe ihme imhimu pe ibe dabum weidi map itop mar mau pare saksi-saksi tahari fuarit.13Allah ahotuarit rei difuema pe ukoha kuene pare andanduh dop Kristus Yesus ahofuarit rei ye ibe dabue ot egto marmau it doptin Pontius pilatus ahofuar it arik awaifu. 14Kotadi wihi a wogtafutin, nare ukuhug pal di idik Fransis it Yesus Kristus tani iwafanun amit.15Map ito hamo mau ibema penguasa -penguasa rag taito ibem satu-satunya dop mamro iweitu aha, raja mau iwahenwe raja amnah eit dop tuan ar kehaken diwe tuan amnah eit. 16Ito prei satu-satunya nare iwahukpal di au ma ut. ematet yenwe pare mar marah pe nare, reitih, nare i warom di dop manusia amnah nare ahar i wau keromdi, ibem Yendiwe ihpibeh hormat dop kuasa mau iwa henwe afohpi mar-mau.17Fanggomu kurur fria wau orang-orang kaya arenwe fandutin pe nare tinggi hati pe fatur yafu nari wenriwe andandu efei kekayaan, wetin anendiwe Allah itop yenwe pare andanduh kekayaan it. Iwei fidik ama andanduh petam nah ri. 18Fanggomu kue fri pe amnah tarok kehaken we amher, arkehaf kayai to ubema andu pe ukoneni koha fawau wahe. 19Pe anduaru iwau afei it iwafau andu tih hany aiwaf dasar e fyai buat iribema talni pe arkeha kene fya, mape hamotih arki kerom di.20Dop Timotius, kodagmiri amher ahan duandu ibe ibun wema mimin aro; walli rag riau wihit. Kuhug par au kuen arya dop anduhanarit dop andu ranen, rah roh tanau yen riwr iribema andu ram nah it. 21Wop tamturi maneifa iri rafa nunri pe andu hapihpi rag hupal di iman yenriwei.Kasih Et Ya Mau Ibema Iwag Tanen Amwe.

2 Timothy

Chapter 1

Efya

1Paulus rei elter, Yesus Kristus ibema rasul ef Allah ibema fanggomu dihn dipe i waf wifanti be efaltohndi Timotius ef anduaru koha kuendiwe Yesus Kristus 2Rei naeh, atek ehu ehem kasih karunia, rahmat dop damai sejahtera Afro tamtu Mam dop Kristus, rei i dik bema a’re tamtu, iwag ta nenu awau

Ucapan syukur dop wifantibe efanduar ukoha kwendiwe
3Eya’u mengucap syukur ef Afro tamtu, mau awen waijiu ibema andarhaai fatuk afu dalduh imef eya’u bob rabai anduaru e ha y'enwei, dop ey'au fangomui ibema y'e nuwe hamo awafei mahawi pe awahim diahai, panim wahitu. 4Dop parehamo fanggomu iwamu efei aham ranu ermorau, eyau aupur waralom U pe tanik iwamharur. 5Wop eyau fanggomui erwerema efei iman y'enuwei otawendi efy'a, ef anduaru iman farheh eha yendi tapun raba Lois dop y'endiwe tinim it Eunike dop nane eyau fanggomu emari iri arhanwe tanim ary'ai.6Anduha pihpin fanggomu awaifu pe ehem amnah ukuet korofndi Afro tamtu ibema karunia yenuwe anduaru mimik aweidi awubunwiu dabum afoi. 7Wop Afro tamtu difidik emai ihap af fanggomu hananahei, we tin fanggomu iweifu pe ukof bir birum, pe ukota kuendi wefya.8Pe tinto nare tanim ma ni a’re tamtu iniri efyai uko tafriau dop tanim mani kofeiautap. Reitih iwarom aimafo wop it rei pihpin, wetin kohakota kuendi ar kerohtanu efei ibema iniri efy'amau tanim biru iweifu. 9Ito rei duridik ema parefya pe imhim idik it ara mafripu e fya, i hap af idik bema fanggomu dop ipur tata tendi ibema kasih karunia, mau difidik e raf tandi A’re Tamtu farheh fandutin ibunit. 10Dop hamotin efanun idik it wop A’re Tamtu idik Juruselamat it A’re Tamtu pe tin wifantiala efyai etog ne maut it ibe kuasape difidik kematarok taha ten efy'a narandutih iwarohtan idik. 11Andu hapihpin iniri efy’a mau tintobe hep eyau ihparau awetarof af mahawi tamturi.12Andu ha pihpin amnah hetin, efaimafo ehroh tanau e wau; Wetin eyau tanik mani ihap af eyau, wop awom nahndi heiharei eyau percaya dop awahaftandi wop itop ahama Tamtu iwadagmi awau ahanduandu ibema percaya dit ibunau ematin op a’re tamtu ibema hamomau. 13Kotapur andaduh tirim ubunit awonen ogta fu ewauit Iwaf anduaru wifanti ef`yai pe amnah kotadi iwahe nuwe atemro dop fatum afu dalduh dop korofkotadi A’re Tamtu. 14Kodagmiri amher, andanduh mahnduh ef’ya ibun wiu it ibema idik ef fanggomuef’ya, fanggomu ef’ya mau iwenam tarok amnah.15Ehem om’nah wop amnah iri arharen we asia’naeh, adari arhau; tin ne Figelus dop Hermogenes. 16. A’re tamtu topibema iwetabun riau ibe rahmat iwatendi Onesiforus ramoro rei ibem ehan hen au e’wau fatuk’afu. Ihap’tam mania’feidi egta wau emami a‘wane penjara. 17. Parehamo iu yenwe Roma, efeita au eharwer au op iu erom au. 18. Iwafe A’re tamtu iwafanundi ibe rahmat it pare ibema hamo mau. Ibe pelayanan efei Efesus it ibe heb wundu ehem to ibe awofal torfu omnah.

Chapter 2

1

Ihimam kesefaldi ai mafo 1Anduha pihpin, reinaeh ukof birbirum ukota kuendi atemahadi karunia yendiwe Kristus A’re tamtu. 2Andanduh tirim ubunawit dop pare arhora renwe ef saksi, kuet kubun riau hehrim-hehrim ehem percaya, pe amnah iwa fanun ri nanerihro.3Kamkohsefar di ai mafo iwaf ibema prajurit ef’ya mau kristus A’re tamtu. 4Prajuritih yenefeitadi nar fonggomu iwamadi ibema tani efanduaru eha yenwe, pe amnah ibe komandan it mima hiwet. 5Imef olahragawantih ibema iwarom mahkota iwaf iwenaf juara, pare hamo iwapur au pertandingan it iwaten diwe ibema peraturan-peraturan olahraga ma-u.6Petani tih andarha iwafei wundu, amnah hamotih ibema iwan ibema manhidu. 7Aha maudi amher andaw'o tafu Fransisrei amnah iweifu pe ukom nah andan duh.8Fanggomu yenuwe: A’re tamtu Kristus rei ikki pe erof ehorar iri rarper it, rei arbundi ef Daud tapun rabai, hanehpin behep awenwait orof wifanti mautin. 9Wop tani wifanti mautin eyau aloh tanau, mahaptin nab tirau pe a wane penjara ef awufun tamtube. We tine Afro tamtu tani wifanti naram kerohtandi. 10Anduha pihpi awofah tanane wepe eyau amnahei buat iri nane Allah ibema if itpe amnah irima iworarau pare’fya kehakendiwe Kristus A’re tamtu arkenwe pare mahdu anduaru arkeha kene11Marmau: "Wihi awogta tin: Efei tarok tarper tataDi. Map idikma taha tenDiwe. 12Efei idikma tafahtan tenDi we, map idikma tataDi wihi iwagtai, efei idik tahupalDi, narteiralDi, map ima iwaurparidik/nariweirar idik. 13Efei idik nartaha ten diwe wo it, iwahen idik talniarya, dop ito nare iwaurpar ibema tani."
Wifanti efei kofahtandi wifanti alla ehrohtan ewau
14Fanggomu kuefri dop kofaltorfri amnah it to marma’u Afro tamtu, ahofuar it, pe amnah nare ark'etawau he, wop pe wihi mauto ihap af ef’ya, wetin andit to iwarohtanri iri nane triri arkibun it. 15Kofeitap ehem uma uku endiwe Afro tamtu ahafuarit iwet reitih iwafei andarhaa tam’mani hahtap it, rei wihi egta friewau to marmarah wihima-u.16Wetin kuhug parar wihiwali rarie wau it dop ihap atadi ef’ya wotinto iwa dainahi iwaroh tanria wau be. 17Wihi ranen ragtau it diterof ef kanker mahai waru mau yenriwe tarok termasuk irimarat Himeneus dop Filetus. 18It ibe ihugpar iu dari wihi alla efyai pe iwafanunri efei idik takaki tarfar parahai ibe maruh mahap tin wihitin iwarohtanri iri faturiafu efyari.19Wetin fatimau Afro tamtu ibema dop heiharei iwohndi A’re tamtu ahai to andu hananahei iwah paldienik. 20Ramo wunduritto nare ukorom ta’niharki emas arenwe dop perak, wetin rihto arur ai dop wane itop arit arfei buat maksud mahndu ef’ya mau dop iwehodi toma ito buat maksud hanatei. 21Efei reitih iwatahndi tani efei iwah hug parar hanatei, map it iwaf anharki arenwe ramoroh pe iwau dimaksud mahndu ef’ya, ito iwatahndi tanit, iwene ef’ya pe ahai arket iwatenri andarhaa mahndu ef’yamau.22Anduha pihpin kihug parar nafsu abouri ahtapbei, kefeitadi amkeha kenwefya, kefrot ketadiawau, kasih dop amkehakenwe mamamro ketakenri weiri naneri ewaudi A’re tamtu it fatur yafu dalduh pe mahndu. 23. Kihug parar andanduh manen maharwerar ewau it, andu ihap’amnah it dop mahndu haatap it, ehem omnah ihpi andanduh mauto iwa rohtanam amkenen kefatia wau he.24Woppe rei oha wendi we A’re tamtu it ehem nare ukonen kofatiawau, ehem kueinikweh dabum koot ukorar amkehaken ef’ya ito amnah iwafanunri alla ef’ya, dop kofahtan. 25Dop wihi ukogtai iwau amher pe ukueng kuo rarau iri nane dabari tafei, wop epolne A’re tamtu iweifam kesempatan kofei irima iwatampenripe kuorarau pe irima arkeiraldi allefya 26Dop iwau a’fihpin, tarok fanggomu efyai elaifri ema, wop yenwe namora waruhiumau efrarurar tarok anduaru arkeha kenwe.

Chapter 3

Manusia anduaru arkehakenwe Hamo Fandutin iwahodi
1Tarok Tririm kibun wop pare hamomau fandu iwaroh tanam it iwatamama. 2Manusia iribema atari wahari iribema talni pe arkeha kendiwe amu bahabe, amnah walliarkiri pe arkefeiri mambro iwatatiri iribema talni arkenen ketawau wihtaru pe nareateiwa hari a-wau agamai toma arkihpaldi jeinik. 3Ihap atari ahariawau nare arkefagbet arkenen ketariawau nanerih nare arketa tanritalni talni iwatarudi ande'fyai. 4Arpur kenen ketariawau fanggomu, ihap au arya, egfar itop emnana, hewau ibem ipur agtannendiwe fanggomu hananah pe nari wagtandi Afro tamtu.5Iwatenriwe iribema talni tarok anarit rafrof iribe Mahawi, wetin iwatenri tarok arurpaldi iwahugpadi ibe tanibiru kuhukparar iri tarok. 6Wop tarok mau'torih alomri nanerih be ramo dop wihi rarurar ewau mafalni-mafalni briltap pe ibro tanihdit pe andanduh hanari ranen rahafau it. 7Dop tin efei ipur kenen kefanunri awau, wotin ihap keiraldi wihialle'fyai.8Imef Yanes dop Yambres arharfatandi Musa pe iu efihpin irima arhartandi wiialle'fyai. Iribe fanggomu ihapau amher iribe Iman itoma ihap afahtan. 9Wetin to marmau ehodi tarok narar kefrofau aharimfuar, wop ima ef anduaru yanes dop yambres, iribe ihap kemnah andanduh it amnah arki kemah.

Iman ibuteha it yendiwe pare ehrohtan ewau it eraftandi yenwe taniwifanti yen kaltahtrau e'fyai.10Wetin ehem ibe otadi wihi awogtafui, efei andu aru awohanwei alla awenuwei, eyau iman it, 11Ehem uma ibe otau anduaru ralmamel neyau dop, alloh tanau we antiokia dop ikonium it dop listra. rahro tanau dop tin A’re tamtu ibema mima e’radi. 12Wetin eiharei upur koha konenwe pe dabum ukoto dia wau kohaf kotakuendi a’re tamtu pe amnah arkerohtanau pe arker mamel nedi. 13Wetin iri kirori dop wallih ra’ riau arkehaf kirkirori, pe tarok arfatan dop arfahtandi ewau14Wetin ehem ibema koha kuendiwe parefya mau awaitubun wiu pe wetin; ehem yakin, pe ubema fanggomu iwendi rei e’fanun ewauwit. 15Fanggomu om iwau farheh abaomhei ehem ibe weiraldi Kitab Suci reidifu hikmat pe yene fanun wiupe iweituwau parefya iwatu iman ye nuei iwaudi Afro Tamtu.16Afro tamtu ibema elter wifanti etadi ibema fanggomu efyai memang iwaudi efya untuk mengajar, dop iwetabrohpar kesalahan, pe amnah iwafahtandi iwetabrohpar 17Dop hep anduaru manusia Afro Tamtu ibema etahri efya pe amnah arkehaken efya
Chapter 4

Korof Kotadi Ubema Andarha a witorofit
1Afro Tamtu dop A’re tamtu aharifuar it nane amnah menghakimi irinane arharenwe dop iri rarperit, Wihi awau futin marmau efei ibema enen efanun riau it dop tin yen ibema pare eha yenwe;. 2Wifanti alla kuet kogtafri koha kotadi efya hananah ibehamoi, kofanunri andefya dop ahanandu wihiá, ukorah nedi dop wifanti efya kuehn di dop kutu kofaftan pekofanun riawau:3Wop pare hamomau iwama iri nare arkerallom wihiallefyai, wotin irito arkefau ri iwatari iniri tamturi iwatahri iribema faturya fu pe arkemnahri iweya’diri. 4Irito tririfinu arkor kehra rihpar arkihpal jeinik wihialla efya pe arkifufri iwauaf fana o.. 5Wetin tanim it andanduh ehem komnandih, kofahtan kuefar aimafo, kuet korof wifantialla pe kofeiau ubema andarhama-u.6Tin efei tanik it tandara emyarihi ef persembahan dop pare hamo awapur aperit iwema ra'ruk. 7Eyau to amnah awohahindi efya, eftap iwehodi efya, ibe awutu ofahtan fale iwehodi pe eyau awo fahtan yendi iman yenau fatukafu. 8Tin daldupe mahkota mahnduefya mau A’re tamtu iweta bunau ama. Hakim efya mua pare hamomai, tintoma ihapaf ahikbeh, wetin amnah efei hehrinane alnenadi hamo iwama.

Fanggomu Iwehodi
9Kofeitadi pe amnah rare kotauama 10Wope Demas fatu afu ibetadi fandutin pe ihparau aweinik. Ito ibiu Tesalonika. Kreskes ibe iu Galatia dop Titus iu Dalmatia11Lukas ihpibeh iwahenawe map ke’di Markus kikedia ma, wop ibe andarhaá it penting buat eyau. 12Tikhikus ibe awuh paldipe ibiu ef Efesus. 13Pare ukupur koma, map kue fau jubah awuh paldi yeinik Troas yenwe Karpus ramoi dop tinto eyau kitab-kitab it, fanggomu perkamen it op maata14Aleksander, tukang besi kejahata it efei wundu ahokfuarit A’re tamtu rei iwet weyanit ibema anduaru efei . 15Ehem uma fouri efya andu mau, wop itop rei iurpar ewau wundu idik ajaran it. 16Pare hamo pembelaan eyau it farheh pertama reitih ihappe asagfuau, amnah hei rahparau awei nik. Doptinto wihimau it aroh talnitap.17Wetin A’re tamtu rei mima he rau yenautanik arya tanikbiru difau, pe amnah iwatendiwe iniri arkeketa friau dalduh pe amnah iri ihapaf Yahudi bei triyar kibun.. 18Pe A’re tamtu reimima iwa rau efei andanduh kirori anarfeitaau it. Rei ia sag-fuau, pe awahirau ibema kerajaan yenwe surga, ibema yendiwe pare mahndue fyai iwahenwe afihpin marmau

Efya
19Efya iuri Priska dop Akwila dop tinto Onesiforus durar ahunatunri . 20Erastus yenwe Korintus dop Trofimus awuhpaldi yeinik mahai amihtudi yenwe Miletus. 21Kofeita pe koma matop hamo iwafsahabre. Efya efeiyendiwe Ebulus dop Pudes dop Linus dop Klaudia dop ahrokri amnah yeparar ema. 22A’re tamtu iwaha tenamwe fanggomu. Ate haham ewau it iwa tanenamwe!

Titus

Chapter 1(salam)

14Dop nare arketakenri Yahudi bei fanao dop manusia ibe hukum-hukum it, ef raffrot ra -rahndi ande fya.
Chapter 2(Kewajiban orang tua, pemuda dan hamba)

Chapter 3(Pesan-pesan penutup)

Philemon

Chapter 1

(Efei Fanggomu Efyabeh Filemon) 1Fanggom efya Paulus aremadi Filemon, hamoha(e) arfahtan yendiwe pare ibema rahti tanriewau wob Fransis A-re tamtu doptin tarok tafau taha tendiwe, 2Dop efei Apfia, idik bemrarfi doptin to Arkhipus, ahrom mafau amhamenwe dop, jemaat ramami rafau ewau ubema ramoi. 3Ef wihyala efya dop amkehaken efya Allah idik bema Mam dop Fransis mesye A-re tamtumau.(Ukutitjawau ahai iwaten Ufatum it, dop Filemon Ha-e)4Eyau hamhamoh awonen utit die wau ahai, eyau Allah pare hamo fanggomu afeiam pare dabuk awatot wawa uawetau afmahawi. 5Aupar eu ma tirik awabundi efeifatafu n(a) hit dop hae, y(e)namwe amraf tandi y(e)nwe Fransis mesy(e) dop iri efyari amnah. 6Dabuk awaot awanen ahafa wauma mahawi amnah am kefau kehorama fatu rimafu iwambun efyari iwaten af fanggomu efyato iwenriwe, andan duh efyari aren idikwe efei watendi A-re tamtu mau. 7Eyau mamro eta wemai wundu dop efei ibema iwa hanhen riafei ubema fanggomu iwatanen uwe iwaten nam eyam tarok Ahrok, iri fatur yafu arhanef yarit iwalumhem parar, talni briri iwalaifri arwerau(Paulus Wihi Ehofriuit iudi Onesimus)8Anduha pihpi, iwafeyau efei eyau fatuk it iu diwundu yendiwe A-re tamtu mautin, awahkiam amkefei andu awo tafam am kefei it. 9Ef, eta y(e)ndih(a)-e.(I)uefy(a)i, e yau top awahim mamtarok, ey(a)u, Paulus daldu tanik iwemer.Tinhamotin-e(y)au awuofiri ratapurau; arit rarhir aui-u pare rahfih tanrie wau it, wop aw(o)taonen diwe A-re, tamtumau.10Awuhim u tin iaudi natuk it, Onesimus, rei awomrom jau hamo awane pare rahfitane e-wau. 11Farhe matabei; efei iwatenu andu hatap mahndu ha-tap wotin, ima hep marmau mahndu iwibun, iwatu wahenu dop, eu-ma. 12Ahik awuhkidi y(a)bema ene nawe atekroi iwa rallihpar altu wa-u. 13Efmarmau rit aupur wafa tandi;iwahen nau-e am nah rei i bero iwetarof andar haatin, efeu tarfahtan autin wop awo tonen diwe wifanti alefy(a) tin.14Ef wihitin ihap atadi ubema-dabum ukueidi, ey(a)u nar awafei andan duh efei narda bum ukweidit.Ey(a)unar awafei andn duh efei narda bum ukweidit ey(a)u nar awafei andutih; amnaheit ey(a)m amkefei au amnah anduar ohawenef yatin, amkefei y(a)-u-it, ihap af e. Andu efyam(a)mau eyam, amkefei it ihap af-ei-af ke-ta kendiwe-tauhe, iwatendi mahn du ef efyai. 15Ef Onesimus alarit aritamitefei amnah amkeha ken efyai amketa kendiwe, amkeralom ri arwerau anduariwa henwe afihpi. 16Tin ihapaf iriras(a) furie wau ta-he.It i bem y(e)nef idikit, andit efidikbe ahrokefyai ihapaf ibem natukit, iwarrauit ubema, ef iwahen tanim it dop iwenu Fransis.17Efei, pare ahari mema uit,eumatarok tentawe ehem andarha-a. Mimi rimket Onesimus iwaf mimirim amit au-it, 18Ef iwaf iwaaf hanateit, iwafei u, ef-i weitam fin, anhananduy(a)m bemai, kibun fau ama mi mikaro. 19Ey(a)u Paulus, mimik hawolter mapy(a)bema awararfei aftap-nar ukola'tafau ama andanduh, ito ubema anduar ohowenei. 20Oh ahrok, waf ukwendiwe Fransis, awaromu anduar ukoha kuenwei.21Ey(a)u fatukafu iu etay(e)nu (o)-ta onenau. Kal tahrau awol tertin, ehem wobawomnah ihpi e y(a)m amkefei it-iau dit wundu efawuhim a mit. 22Efei hamo mautin atema ahau k(o) mene, kotah fau kamarit, wop ey(a)u amnah awenen amwe, awralihpar atam ama. (Taltir Iwaudi Efy(a))23Epafras, ahrok idimrat arfahtan idin amenwe mafauh pare raltirarewauit, ibema Fransis, A-re tamtui, wihi efy(a)i iwepar u-ama. 24Doptin ima, Markus, Aristarkhus, Demas, dop Lukas, idik ahron ritafau tentetaue-t(a) tafriau wifantit. 25Mimim habre fyai idikbema Fransis A-re tamtu, iwah(a)tane namwei iwaraf tanef fanggomu.

Hebrews

Chapter 1

(Allah berfirman dengan perantaraan anak-Nya) 1Pare homo matabei Allah elatterweriu dop arem efei andanduh itto iwalatta efei ye nenek moyang idikkit efei perantaraan mahawo-mahawi tantuni. Pare mak pare homo i. 2Wawafonnit it hag iwaltta efei idik efei ye ari yang berhak arkerom ondon duh mau nomei itto hanek pim Allah rei efei fando teme tin. It hareh pim fanduru kemuliaan Allah dop Ae Fe mau ef. 3Allah pe aghewari, pam-mah ir yanen me finanmau efei ye batapulah kekuasaan mau dop pare hag e iwaftappit piwalarfoi penyucian ibla, pe hag ematel yene mima tagme war rei t Tuhan wandu yeme pare mar muruh hei.4Ae ya pe maru itto efei, hejarero-hejarero agma afin pin. Efei ye aharri mene dikaruniakan itto ar yai to mahadu efei ye aharri tarakkit. (Anak Allah lebih tinggi dari pada malaikat-malaikat) 5Itto efei ye hehha efei hijarero-hijarero mau pebe hag etta mutukit ehem! ehem ui aubum mu ahtap tin? dop a yau awe maf tammam mut, itto hag i wenaf mutunmit.6Dop pare hag i wejau matum ha mau warefautei di jama fandutim, hag elattafri agnah hijarerai Allah to am mah dahari arketotdi. 7Dap efei ye hijarero-hijarero hag elattafri mane arfeiri hijarero-hijarero tin tehafmaraawi dop Pelayan-pelayan mau ta ahaf yafu-amatagla.8Itto efei matun mit hag elatta amari mau we Allah awenpi paremau to henam to henam fattariwi dof idwai kerajaan mau otto idwai-marmau. 9Ehem atem mehai keadilan mau dop ukkwenkottafu kefasikom. Efei yei to Allah, Allah auto mengurapi ehem efei mimyak efei fale kesukaan melebihi bohe-bohe am nahheo.10Dop Pau harmoet, to tuhan, em hem to uwubum dasar. Fandutin dop awangit itto uben ofet efei mimi amit. 11Ag mah-mah ankeroh almi efei ye ehem ibema ukweme Pe agnahhei to iwagni mahaf mau. 12Itto iwaf jubah mau, pe ehem ukurultah m tarok dop efei ye, persalinan tarok kit di ubah, efei ehem mut ebema iveme dop mum-mum mau mar iwau weltap.13Dop efei hiha efei ye hujarero mau hag elatta kusama tet tau mimik dagmewaret, op, awafeiri musuh-musuh mautin iwafe parkeboken akfu. 14Ih tap paf tarok agnah anene roh-roh mau we melayani itto ragkidi efei melayani tarok am-mah arkelalom me keselamatan.

Chapter 2

(Keselamatan yang besar ) 1Itto am, mah hei aghiwahi adik panghiwemawe nandwandefei idik taffra pamnah idik mar iwam yar rol.2Itto efei firman mau ibettai efei ye hijarero-hijarero ito agmah berlaku dop andanduh rahatau dop ihtap kefra yau parkerom balasan efei anhimit. 3Andiwabum nafa, idik pamnat luput eta ye idik walitaryau keselamatan dwahe mautin. Efer farhe-farhehei i beatafri efei Tuhan dop metei ye tarok mane Rafradi efei idik andu aru tahatau pe tau tata nah itto efei ye. 4Allah meneguhkan kesaksian tarok efei fale paremau dop mujizat-mujizat mau dop am andanduhei penyataan kekuasaan dop amah andanduhei penyataan kekuasaan dop karunia Roh Kudus mau yenefari wahei itto erof, ettadi.5Itto ihtap paffe ye hijarero-hijarero pe hag clabwe otdi fandu mau we am-mahi iwama, itto efel idik tentattai. 6Itto tamtu tik anenai hag ama diffai kesaksian arene efei mas mau, petto. Handwande tamtutih afeili ehom fanggomu wenofei it itto tamtu ma eh pe fei ehem pukorof kotadi.7Itto ehem to uko larfei ut efei ye hama mau ti buhhe. Pam nah, arkewahi efei ye hijarero-hijarero itto am nah memokotainya, efei fandurut, pokofeidi. 8Am-mah andanduhei itto ehem dabum o otau tanwar ok fafai, it efei ye aren pe dabariyarketot, pam-nah andanduhei efei ye pai tauhei andutih ito hag kecualikan efei iri mane tikibu mit it etai ye ahtap tim, tap idik ihap taromdi, efei am-mah andandihhai arkefladi.9Itto hane Pin itto afeir hamoei iuwef tibuh kofei magmihs pi wawahi itto efei hijarero-hijarero, itto Yesus kristus, idik haryiudiit itto efei armafo mau i wetapernet pe di mahkotai efei Kemuliaan dop haemat pas-mah efei kasih karunia Allah rei elot efadi piwapi e, efei agma tamturi. 10Itto marmau imaraf affandi efei keadaan Allah Itto efei yi dop ibema agmah andanduhhi efei it. Itto Allah rei dular riu ouri tamtuni efei Kemuliaan mau efei menyempurnakan Yesus rei etarpu tarok efei keselamatan mau dop ai mafo.11Efei hag rei menguduskan dop tarok irima dikuduskan tarok agmah arem pareh mau andu ha pih pin hag ihap tam mam nyafun piwahum yau tarok rafiri. 12Pettafri e you amnah awatafri aharimit efei rarfi-rarfi yabewa dop arkenkeitu ehen ahamit ukwelmiwe Jemat tit mama en.13Dop elarwerenai 'Eyau to awabum kepercayaan efei eyam dop iwalarwetamat' efei yei marmauf hamepin eyau dop abouri-abouri none Allah durfawemai. 14Efei abouri-abouri efei tan darah dop ta mi am itto hag ima etar yama tarok hamohaitobek. Pi arkerom bagian dalam keadaan tarokkat, Pam-mah efei iwa per rit hag iwarohtandi itto iblis rei etarpur efei rarpenmauwit. 15Dop am-nah hei efei alah mau hag ikparcar tarok hen jumfattaruri. Parkene efei perhambaan itto efei ye attaryegma carperauwit.16Itto marmau ihtap pat hijararo-hijararo mau hag ateharit efei keturunan abraham mau hag attehari. 17Ihpimam Pi me fei ye, to oren ne, andandu wihi it om mak awabum hamohai tobeh piwatari-Rafuri-Rafuriharru pam mah hag i wen imam dwahei pe, hag atte wahari dop mane Raffrari Jewau efei Allah. Pam nak mimo habre iwamri i broat agnah fandu. 18Itto efei ye hag i bim mi pibei yefar aimato mau efei pencobaan.

Chapter 3

(Yesus Lebih Tinggi dari Musa) 1Itto hei Rarfi-rarfiri eyam nane kudus ma, nam rom wahe, pamene sorgawi pe harim mi maudi efei ye Rasul dop imam dwahe mau idik dabari tadi itto Yesus. 2Itto setia efei hamepin rei ye i watta fidik teme i mi waffe musa ima setia areno agnah ramomau. 3Itto hag haryidik effa, pe la lom kemuliaan itto wundu efei ye musa, ima efei ye ahli bangunan itto dihormati efei ramo mau arfai it. 4Efei agnah ramo mau arfei it itto tamtu ti ahli rahafau agnah andan duhei itto Allah.5Dop Musa tima setia arema agmah ramo Allah mau efei pelayan pilaufi kesaksian efei ye handwan di bettafri hamo hana. 6Efei ye Krsitus att wahadi efei malum, mau, iwe nai dabu ye tau tafar tatapur efei kepercayaan dop pengharapan idik megahkan.7Itto, efei ye ibetta Roh Kudus Itto ahtap tim efei eyam amkeffrau arkkit. 8Nar, e amkihtalni faturim mafuit efei ame ne kegeraman. Pare hama pencobaan di padang gurun.9Yenihita nenek moyang mau iwadan lu we hen efe Allah iwaminah hwe hem. Pam, nah hei tarok huriwaudi. 10Anduhapihpin efei ye eyau. Kirogekkakiyau efei ye akatan mau, dop Rattewau efeo torok sesat faturyafu dop torok mar arkeiraldi Allah mau jalanku. 11Pefei ye eyau bersumpah are mau murkaku to tarok mar arkir paremau, Perhentian eyau wit.12Famfaggomu hei-Rarfi-rarfiri Pam-mah efei eyam mar am keromdi tamtu tih fatwafuit hananah dop efei mar percaya itto efei ye hag murtad dari Allah rei ahye niwei. 13Wifanti kubundi tamtu mau, dop iri ah ma. Ham hamah henam mit mesti ukolaffrari ahtadtir pamnah mar arkon, efei ye eyam nane arkene tegar fatum mafu efei arkeda ram itto ibromau.14Itto idik taralom bagian arendiwe Kristus. Pam mah he idik teguh tata pure oh efei ye iwawahodit pe keyakinan iman idikkit efei farhehei. 15Itto ukomnah ha ham meltai efei hamo mau, itto eyam trium am kibundi arai. Mar amkefei dabarim fafe i waffe amene kegemaran.16Heiharei tarak tri um amkelarbundi ara mau. 17Dop he hairei reye kirikidi empat puluh tahun henan mit? It efei it ye tarok mamafei ibro, dop efei talmi paremau we bergelimpangan du padang gurun. 18Dop haharei reye yemebettri itto tarok mar, arkirhirrau panemau perhentian mau?itto efei tarok mane, raffrarijau wit. 19It, Iwatipin idik hari wau efei tarok mar arkerom parkirhir itto ye iri ihap trirkibun ri tarok.

Chapter 4

1Itto efei iduk fantangomu pamnah mare tamtutik efei eyam mit itto arkefflarre, arkeinik, itto efei wihimau pirima arkihirrah yau perhentian mau. We masih berlaku. 2Itto efei idik pi wafaltok fidik iniri ef ya pam nah efei ye tarok itto firman ettatidik mar iwabun efei tarok kit to mar iwabut homohaitobai itto iman, dop tarok nane Raffadit.3Itto idik mane taffrof, tatadi, itto tahirrah yau paremau perhentian-eyauwit''. It efei andarhaa mau daldu iuwefondi farheh fandutin iwefei it. 4Efei homo mim mim far faru ukodaime ru hamettai arene andandum nas, itto Allah ihpaldi yenik homo mau minimfaru okola daine, ru efei ognah andarhaa. 5"Dop arem mas mau idik tam nani." Tarok mar arkirhir paremau perhentian it".6Itto daldu ibetta, efei ye arem ouri tamturi mau arkirhirau panemau, perhentian mau itto tarok, mane efei ye arfei matai lalattatri iriri efya mau, to, mar arkirhir pare mau, efei mar fririan kibumri tarok. 7Efei to hag elaifri efei mum hi betih ito homo mau, itto efei hag ehenri henan pe. Fer man mau efei perantaraan daud efei ibettafri efei hari mau. Itto eyem par am keffrai arikkit nar kefei dabrarina fafe."8Itto efei ye Yosua ama, dwar rema tarok rima Rarhirriu Paremau perhentian mau pe Allah mar iwena lattafri efei tentang hamo tin. 9Efei yei hag taniemhar mum tih perhentian muni mimin faru ukodaine ru efei umat Allah. 10Efei hei ha ubeh matan ukuhir paremau perhentian nit hag ibem ih pibeh itto ihparrar reinik ke am nah andarhaai ma efei ye Allah mimegrak, efei andarhaa mau. 11Efei yei effa idik ma tatahri pe, tarhirrau panemau perhentian mit itto andanduhei mare tamtutih iwarok efei iwaroffatadi contoh ihtap tarikembun efei mawau.12Itto Firman Allah hidup dop biru pe mata efei mobu matai ahamalma ru it iwahikku to amat dalam op memisahkan jiwa, roh. Dop dabun mam moi it am mah aghiwari pandiwafeiyasa efei fatur yatu idikkit. 13Dop taufe arenme andanduh makkluk mau-we Rananib medi ahofuarerit efei agnah andanduhei an anarmarah dop arwafu di aghofuar par agyemiwei itto efei ye idik an nah talafyau ai mafoi.14Efei idik ahtaptin talalon me imam dwahei Agung, it hajebe melintasi agnah awangngit itto Yesus, Allah andabaomau efei adikma tafar tatapuldi efei Pengakuan Iman idik. 15Itto inam dwahe efei idik bemai, ihtap pasffei imam dwahe mau we, mar iwarom pi watari, piwam, mah hrye kelemahan-kelemahan i dikkit pam mah iwabun maf idikkit, it ha di cobai itto hag ihtap afei dosa. 16Efei yeito kefframa pi dikma tafei bimi, tag lok jau. Takta kasih karunia mau, pam mah idikma tarom-Rahmat dop tau teromdi, kasih karnuia efei talalom patte, uwa ha, idik pare hamo mau.
Chapter 5

1Itto hamo imam wahe mau memiryal top di, efei yei tamtu mau rahpaldi efei manusia arem hubungan tarokkit efei dosa. 2Itto amnah iwarom Pe tiriwabunri tamturi-tamturi mane jahel dop tamturi-tamturi ye sesattit efei imaihpibeh penuh efei hag biru haktap. 3Itto ima Rafaltohdi efei mempersembahkan korban efei dosa. Itto ihtap, paffe umat, itto efei ibema tani ihpibe.4Dop mar, tamtutih rei iwet kehormatan, itto ibimhimdi efei ye Allah. Pam mah iwawabun mafeye harun. 5Iwau ahipin efei Kristus mar memuliakan taniyipibeh pe iwe maffe imam dwahemau itto dimuliakan efei hanepimrei berteman, "ehem yabe reima eh. Beluma ada sambungan...)6Itto efei ye Firman mau arene mas rin. Ehem efei ye imam ukwene heman fattaruri iwadi peraturan Melkisedek.7Itto eha yenei efei ye manusia hag ima mempersembahkan dop ihimjehai haharanranuh etam dop keluhan efei efei hanehpin itto sanggup iwahparran efei maut dop efei ye kesalehannya itto Raffradi. 8Dop it efei ye natum. It hag belajar pe tiribun efei handuande yan yel pidit.9Dop hag dalduwit hag mencapai kesempurnaan mau hag iwem maffe pokok keselamatan efei abadi. Efei ye agnah tamturi-nane Rafeafiyauwit. 10Dop hag elamhimdit yen ef imam dwahei, efei Allah Pi waroffatadi peraturan Melkisedek. Peringatan supaya jangan murtad. 11Itto wihi mauto, ouri efei am mah idim mattafam mit, efei ye yang sukar it idum amkelfatrfam efei eyam lambam emene. Wihi mau maffradit.12Itto am damduhhai eyam harimi walarwerau farwar hamo daldu am nah hei i wenaf wefanti, eyam amkenai perlu pe alkefaltorfam asas-asas pokok mau efei ye penyataan Allah. Dop eyam amemei amkefei susu ihtap brena fafe. 13Itto heiheya mane arkonkemari susu itto hag ihap am mah he wifanti mau efei kebenaran itto hag efei Rei magha bao. 14Itto bema fefei ar kalmiwe tamturi-mafalni baraffit, itto efeiye ari, yang mempunyai panca indra mau ibrafamurni efei hari wadi fainta efyai dop efei ye iri kirari.
Chapter 6

1Efei yei kefflofama pidik tahparrartinik asas-asas farhehi efei ye wifanti tentang Kristus Piwalaripar Piwatari perkembangan mau, dalduh, itto nar idik tahemri efei dasar mau Piwatampenri, efei andranem, Rahafauit efei Ramdan rau ewauit dop dasar Rafrarijau Allah. 2Itto wifanti efei ye Ramu, Rarpirrarau. Pe mima ewei dayou Rakkaki arfar tamturi-tamturi, Ramperrit do ai mafo yenri. 3Dop ihpinan efei am-mah idik tafei efei Allah dabu weldi.4Efei tarok mane, fanduru, fatur yafut, to iri mane, Ram mahnde Karunia Surgawi, dop efei, nane alom bagian arene Roh Kudus. 5Dop iri ye Ram hamandi Wifam ti mau to efya, efei ye Allah, dop karunia-karunia fandu mau am nah iwama. 6Pam, nah mane muntad pit mare dibahawi alwerau itto iwafihpin, Pam, mah tarok iwatamperi, efei tarok, lalal bareha ambar ai, Allah matunmit. Efei, iribema terok. Ramilmedi, Pari tamtuni ararourihai.7Efei wane mau ihmuh, eg yo mrof, ramu to iwen ma, hep iwanmahi Piwalmi andu-matu iwabut tit itto efei ye tarok mane anarfei an darhaa mau Parkerom berkat efei Allah. 8Itto efei wane mau tiwabuttit semak dourit dop arau Puti douri ito mar hag berguna, dop daldu igrukdi hamo iwabaldi, it iwafon mihpin pe yafu iwahik.9Itto hei Rarfi-rarfiri mane atek keharit itto anda hapihpin idim malatta efihpin efei eyam, idim tririm mainbum efei eyam ambwamrom andanduh he ef ya, itto mengandung keselamatan. 10Efei Allah to mar adil Pe hag fanggomu eftap efei andar haa mau dop kasih mau we eyan mafamunri efei ye aha mau itto pelayanan mau we, eyam pe fei tamturi tamturi Kudus. Itto aren nam Pa namfei op ahtaptin.11Itto idim ma ampurre,Pam,mah eyam tih-tih omkefamundi kesungguhan it hamohaitobeh Par ke fei ye Pengharapan mau suatu milik yang pasti, op iwama piwahodi. 12Itto eyam mar amkeme to lamban, itto amkenaf, penurut-penurut tarokkit itto efei ye imam dop kesabaran. Par kelalom bagian arene han dwande Allah efaltorfri.13Itto efei ye Allah iwalaufri janji mau efei Abraham, hag bersumpah efei ibema tamit efei tauhe, to yen tamtu mau lebih tinggi dari hamepin. 14Etaffri efei eyau am nah memeberkati ehem andan duhei iwafei wehem itto iwaf ouri. 15Abraham yanyemari dengan sabar dop efei iwafihpin hag iwaroun me handwam de ottah indi.16Efei tamtu tih iwaurparan efei tamturi mane ahari wunduri dop iwaurparor pe mafe suatu pengokohan efei ye Rei wawahodi efei am nak bantahan. 17Efei yei to lebih meyakinkan tarokke mane berhak arkelalom janjimu efei kepastian. Putusan mau Allah i befoufiu tamit ofei i ur parar. 18Itto, efei ru efanumri efei ihap berubah-ubah efei ye yenfa Allah, itto tauhe mar berdusta idik mane tahar maweldi Pare tau tem mit pe talaloom dorongan itto fafe efei, menjangkau pengharapan mau yan idik hari fuarrit.19Pengharapan mau itto sauh mau fafe dop ihtap anhafei di efei jiwa idikkit itto efei iwahoi op iwau piwawen belakang tabir. 20Paremau Yesus pare ihirrit efei perintis efei idik hamo hag iwatadi Peraturan Melkisedek iwe naf imam besar henam fattaruri.
Chapter 7

(Kristus dan Melkisedek) 1Itto Melkisedek yemmef Dabu salem dop Imam Allah yesi pare maru hag iwau menyongsong Abraham efei Abraham irih par efei iu pefei ettogne Raja-raja dop memberkati dia. 2Efei yei to Abraham elaufri andu megnan mit rutih efei agnah hei it erof, etaje ahamau Melkisedek, Rei far he hai Dabu mau dop efei dabuwit salem itto dabu mau attehahari. 3It hag Taman hagtap,dop Tinan hagtap, dop silsilah hagtap hamo mau ihap, farhehei, dop eha yenei ihap awahodi dop efei hag hamo arbundit ipur afeye Allah matunmit, hag ibemema yen imam op henam fattaruri.4Itto wundu tamtu mau efei ye Abraham,tete leluhur i dik kit, piwalaufri, idik andu megmanmit rutih efei a m mah Raffraumerarrit ito efya mau. 5Dop tarok efei ye, lewi Natumri mame arur jabatan imam mau Pediffai andarha Piwattaje hukum -Taurat efei Rafaur you amobaha rih dairi abraham efei umat israel itto effei ye Rafunriha tarokkit, efei ye tarok tinirima arene keturunan Abraham. 6Itto Melkisedek ihtapaf keturunan tarok, Ranen Rafaur yau amobahan efei Abraham, to memberki henepin itto hag reiye ibema janji mau.7Itto mar iwarom, di sangkal, efei yei, to lebih yawihi,pe diberkati pam mah ima, iwawaha. 8Dop patin tamturi-tamturi fama irima allom andu menannitrih dop parou hag rei efei haneh pin dihndi kesaksian efei hag eha yeme. 9Itto elalom Peragtahdi efei ye perantaraan Abraham. Piwatau eye andu menanit dari lewi reiye berhak iwarom andu meg nan mau. 10Itto hag ima yendiwe tani taman mau leluhur it efei Melkisedek menyongsong Taman Leluhur mau.11Efei to iwaltai to imamat lewi ito iwefondi Kesempurnaan itto efei imamat mau, to umat israel mame alomme, taurat handwan defeyan, pamkeharwaweldi tam tu tih amkehmdi piwe maf mam dwakei, piwatadi peraturan Melkisedek dop, efei temtang hamnepin mar iwalatta piwatadi peraturan Harun. 12Itto iwaf Imamat beruba efei sendirinya itto berubah efei Hukum Taurat mau.13Itto hag rei ye dimaksudkan, Patin termasuk suku rih itto suku mau tauhe, yan tamtutih rei ye melayani mezbah mau. 14Efei yei Imam-nah-agnah tamturi efei idikbema Tuhan mit berasal dari suku Yehuda dop efei suku mau to, Musa, tauhe ihtap atta wihi tih efei ye tentang imam-imam.15Dop Wihi mau aryai ti wabun, efei yei ditetapkan tamtu mam Rih altaje efei Melkisedek. 16Itto arkelaen Imam ihtapat berdasarkan iwahenei mar waron, binasa. 17Efei yei hanehpin iwalahindi kesaksian, ehem imam efei henam fattaruri, Pawarofatadi Peraturan Melkisedek.18Itto andanduh hukum ibe brohpar farhehei ibarur par itto hukum mau mar briri iwama dop efei yei mar berguna. 19Itto hukum taurat mauimefeiye ahtabe mar awetama kesempurnaan, ito efei ahtop iwoffi pengharapan mau effyai pe iwagruk ididk efeiye Allah.20Dop iwatage hal mau mar awabun pe mar iwaurparar itto tarok am-mah arken imam, mar re arki urparrar. 21Efei hag ima iurpar, pikattafri efei haneh pim rei berfirman Piwagtafrei, "Tuhan timna rurpar dop hag mar fanggomu iwaf wihi ehem ibema imam efei henam fattaruri."22Ihpinan efei Yesus ye ne mef jaminan ananduh Perjanjian ittop pe biru.23Dop arene jumlah to wundu tarok am-nah arkenme imam efei tarok di cegah efei maut pe arkenei parken imam. 24Itto efei hag iwene henam fattaruri Imamat mau mar iwarom Piwofeyau we tamturi rih.25Itto hag sanggup efei menyelamatkan to, efyari agnah tamturi ye efei hanehpin Piwatajama efei Allah. Itto hag iwahenei magmarom itto iwalaen pengantara efei tarok. 26Itto imam dwahe mau, to ihpiman itto idik tafayodit, to, saleh wihi hagtap, ibro hagtap pe iwahukparar efei tamturi-tamturi ranem rahafau dosa dop lebih tinggi dari tingkat-tingkat sorga.27Itto ihtapaffe ye imam-imam wundurit rih, naneh ham hanah ruma arkorfei persembahan korban efei ibro ibem ma dop daldu wit heppe dosa umat tit efei ye hal mau ibai raffrofdi, farhehenan fat taruri para hag mempersembahkan iribema talnit efei ye korban. 28Efei hukum Taurat mau menetapkan tamturi-tamturi nane diliputih talmi bultap parken iman wunduri efei sumpah mau diucapkan, dalduto efei hukum Taurat Piwehen diwe natum mit rei iwem sempurna op henan fataruri.

Chapter 8

(Imam Besar perjanjian baru) 1Itto amnah hei to idik tafaltofrita idik bema imama dwahe mau pihpin pe rei ematet yane farwar damewar takta mau rei ahai wundu yen sorga. 2Dop Rei iwafei ibadah, paremau kudus it, itto aren me Kemah Sejati, Itto Tuhan ibem efei itto ihtapaf fe tamturi barfei.3It ham hamo imam dwahemau di tetapkan efei arkoffri Persembahan Korban dop persembahan mau to Yesus perlu ibema andandum efei persembahan mau. 4Efei ye hag yene fandutin hag ihtap pamnah efei it, to iwenne imam efei paremau ibe arem tamturi-tamturi mane memepersembahkan, persembahan awatadi hukum taurattit. 5Pelayanan tarokkit itto arfe dop talau matuit efei handwandaran me sorgai it ma efei ye Musa ibe ettafri, hamo, hag efei ikkyitu kemah: Fanggomu Kefei iwafihpin, Firman mau efei ehem ukolarfei agnahhei ito iwattaje contoh mau we efamu mam e yam mit yatwar harafoi.6Efei ahtap hag arkendi Piwalarfei Pelayanan mau arya pe lebih agun itto efei ye iwen pengacara itto Wifanti mau we mulia itto di dasarkan efei Wihi mau. 7Itto efei yei Wifanti mau farheh ettafri ihtap afakundi itto mar ukohar Weldi Paremau efei ye awalgmi kedua kali.8Parei hag era ne rar tarok maruh efaltorfri, inar maur itto iwama hamoma, "Iwau wafikpin Firman Tuhan." E yau tawalarfei wifanti cyahtabei efei kaum israel dop efei kaum yehuda. 9Ihtappaffeye wifanti mau We awutta fan mit efei nenek moyang tarokkit Pare hamo awotar Pur ram mimirem mit tarak Pam nah aworam mau tarok am kesaropar dari tanah mesir, itto tarok mar amker mik kweh efei andawotta famit.10Mattin tin andu mau awottafamit itto awafamumri efer kaum Israel. Dalduh hamomau to iwafonnih pin, Firman Tuhan eyau am nah awalarbun hukum eya wit arene akal budi tarokkit dop awolter kelniwe fatur yafu tarok, pam nah eyau to awe maf Allah tarokkit, dop tarok to arken maf umat eyau wit.11Dop tarok mar re arkelattari ar werau efei ye wargamya, itto bo he, Rafumrikkamau Pam nah i wattafryou. Par keiraldi Tuhan. 12Itto eyau to attek kehari efei ye kesalahan tarok kit Dop ihap fanggomu kefei ibro-ibro, tarokkit.13Efei yato hag yemelafaltorfri efei ye. Perjanjian mau ifei tua, dop handwan di wet tua dop usang. Itto ugrukdi efei ye, iwarohtalmi.

Chapter 9

(Tempat kudus di bumi dan di sorga) 1Mar maut Perjanjian me farhehei itto ibema, Peraturan-peraturan efei mahawi dop efei Paremau wit kudus. Itto mimiri tamburi barfei. 2Itto yen ibratahndi Paremau kemah, itto efeiet rei yen mata dop Paremau arkeron a dian dop meja doppe Home Sajian. Paremau to ahai Pare Maha Kudus.3Yen apirto tirai iwalmidi arkelalomdi tihma,kemah mau tima akai to maha kudus. 4Paremau arkeromdi Mesbah Rantumau Ukupan to emas dop Tabut Perjanjian itto am mah hei disalut efei emas arene Tabut Perjanjian mau arbun marennit, buli-buli emas rarhor manna, idwai harum itto hag ima Putih iwati dop loh-loh-fati mane ibraltor re, perjanjian mau. 5Dop yat war rit Ru rerub Fanduruh we menaungi piwaltir Perdameyan, efei wihi mau mar iwarom idik talattafri ahtap secara terperinci.6Iwau wafihpin andwaru Paremau we kudus, mauefei imam-imam mit mamro etatirit Rarhir riu Kemah rei efei mata Piwafei mahawi tarok kit. 7Itto arene kemah elamidit Ru itto imam dwahe tohe iwahir sekali setahun dop am mahhei efei tandorah itu hag persembahkan efei i bema taniyih Pibeh dop efei ye Pelanggaran-pelanggaran me arfei it efei umat mau ihap sadar.8Itto Roh Kudus i Wafanunri efei Allah Paramau to Kudus itto ikap kifu, he mam mit to Kemah farhehei to agnah aren. 9Itto ef kiyasan masa tin iwattajefeiye, itto Persembahan Korban dop Persembahan nane mar arkerom Penyempurnakan, tarok mane mempersembahan mit iwatari faturyafuit. 10Efei agnahhei to arrenri brema-Ramu dop andanduh efei Pembasuhan it iu ef Peraturan-peraturan efei iwaha enei, itto efei iwabun op wahodi homo Pembaharuan nit.11Itto Kristus efei iwamai iwaffe imam alwahei efei wihi-wihi effyari itto am-nah wamai hag iwaldi kemah mau dwahei dop efei ye iri sempurnai it ihtap kefei miniri efei tamturi. Itto mane-mar, arkir hir efei ciptaan mau. 12Dop hag imihir rau farhehei yen henam fataruri, ibem yene panemau kudus it. Ihtapfe iwetau tandarah dombah mumu, dop tandara lembu matu itto efei iwetau tandarh ebemai dop, efei yei to hag ima, iwarom kelepasan mau kekal.13Itto efei tandara, domba, mu mu mau dop tandara lambu mumu dipercikan abu lembu ahtabei pe menguduskan tarok mene nane najis it pe tarok disucikan secara lahirya. 14Ihtap paf magmis tandara Kristus, itto efei Roh itto kekal dop mempersembahkan ibema, tanit efei Allah Piwafe Persembahan narre bercacat tahafawit. Pan nah mencucikan faturyafu idikkit efei andanduh nanem tahafarwit, pan nah idikma beribadah efei Allah Rei eha ye mei. 15Itto efei hag yene Pengantara efei ibema Perjanjian mau agtabei Pam nah tarok mame arema iwamhimri pe arkerom bagian kekal efei ye ibe efaltorfri efei hag ehafau itto Perjanjian mau farhehei.16Efei yei arrenfa, aren wasiat, panemau pan mah ukofaltorfri efei ukoperrit pukofei wasiat mau. 17Efei andanduhai to wasiat hep iwabun itto ukolanfei wasiat mau itto iwaper itto hag e nar berlaku henam yene pi mefei sias mau farhei eha yenei.18Itto efei ye pe Perjanjian farhehai itto ihtap kighupar ror talni darah. 19Efei daldu Musa elafaltorfyamat Perintah hukum Taurat rit efei agmah umattit, hag iworar talni darah abouri lembu dop talni darah domba munu dop, ranu dop talmi firu ehandal darah hei, dop hisop marruh memerciki kaltahhrau mau ihpi beh dop iwau af agnah umat. 20Maruh ettafriu tim tanikdarah wihi awottafamit itto ditetapkan Allah efei eyam."21Dop efei kema dop agnah andanit itto efei mahawi, mau we di percikan itto iwau, afipim efei tandarai. 22Itto am-nah andan duh hai di sucikan piwarof akadi hukum taurat dop tandarai itto mar iwatar papir tandarai itto Pengampunan hattap.23Efei an mah andan duhei melambangkan handwan daren me sorga itto am mah hei to, di lahirkan i wafin pin efei ye benda-benda sorgawi ibema itto Persembahan-persembahan mau to ef yari dari hamooi. 24Itto Kristus ihtap akir rau Ramoroh Paremau Kudusit, Pare mi miri tamturi arfei it itto ibun ef arfe itto ibema sebenarnya efei arenme sorga to, ibema efei ye menghadap hadirat Allah itto kepentingan idik.25Dop hag ihap ahir efei iwaher abrah par piweffyau ibena tani ineffe imam dwahe mau ihema setiap tahun mhirrau ramoh roh Panemau Kudus, efei tandarari ihtappaf iben ihpibeh. 26Efei yeito iwafihfin itto am nah berulang-ulang ar kerma kegkaki farhei fandutin iwbunnit, itto efei tin ha ma Parhehai tani efamulni tanit Panehamo fanduit wawahodit ito iwahahuhtan ibro tahafau wit, dop aimafo yefar ru.27Dop imep manusia di tetapkan efei iwaperrit itto farhehei tobeh Pare daldu dihakimi. 28Iwafihpin efei Kristus hag ima satu kali be hag korbankan tanit itto erfar ibro tarok ouri Panei to hag Lafamumri tanimit aewerrau tampah menanggung dosa efei menganugerahkan efei keselamatan tarok ke mene arkemfandi hanepim.

Chapter 10

(Persembahan yang sempurna) 1Arene hukum Taurat itto, arkeromdi keselamatan mau itto am nah, iwamo dop ihtappaf hakekat efei keselamatan mau ihpibeh. Efei to tani difri itto mohai toba itto setiap tahun ibem yemorof persembahan hukum Taurat mau mar iwa wabum mit, efei tarok mane arkema parkor ribeh ma tanmit arem paremuit. 2efei yeito hal mau beje ihpi tamturi mar, arkelaufri persembahan korban alto efei tarok mane arkefei ibadah mau pihap sadar efe ye dosa parehamo, disucikan, it iwene op henam fattaruri. 3Efei ye iwau waf korban-korban mau setiap tahun tamturi ibe, fanggomu murfyrau efei arene anduh tahafa wit. 4Efei yei to ihtappaf tandara lembu munuit itto tandara domba mumu we iwahahuhtan andu tahafauwit.5Itto pare homo hag iwa rir fandutin, hag iwalatta korban dop andu duffrit mar ehem kehendaki efei yei ehem ukotanandi fatum-anaful efei eyau. 6It efei ye korban bakaran mau dop korban iwahahuhtan andu tahafawit ehem mar riwene. 7Itto elyou awalatta marmau eyau tawama: arene kaltahhrau rarur tahnit dop ralter yen efei eyau. Pe am-mah awetarafdi kehendak mau itto eyau Allah."8Yen yalwarrit hag elatta, "Korban dop andu mau duffrit to korban bakaran dop korban iwahahutan andu tahafauwit itto ehem iwalafu, dop ehem mar ye berkenan ukohen diwei, "It efei ukwofrawit iwatadi hukum taurat. 9Dop parei elatta marmau, eyou tawamai awetarofdi kehendak mau." Itto farhehei hag ehahuhtan pam mah memegahkan iwalarwer rama kedua. 10Dop kehendak mau itto idek Pam-mah dikuduskan satu kali efei henam fattaruri efei ye persembahan ito tani Kristus.11Pare maruhei itto imam mut arkekefrofdi ham hamo efei Pelayanan mau perkelarfei arwerau andarkoffri efei korban mau iwatadi; iwatadi pe mar iwarom pi wahahuh tan dosa. 12Itto hag Parehamo duffriuto, itto hibetih korban, efei dosa, hag enatet Paremau henan faltaruri yendi Allah farwar tagimewar. 13Dop efei ahtap hag ima yen yena, hamfenha musuh-musuh mau efei ye hibeth afuit. 14Itto efei ye hibetih korban ito hag iwalatah efei henan fattaruri tarok mane di kuduskan.15Dop efei hal mau to Roh Kudus ima iwalaifri kesaksian efei idik. 16"Itto pare hamoei hag berfirman Tim Perjanjian mau we awafeifam efei tarek. Pare hamo mau hag berfirman arwerau eyau tamnah awabun hukuman eyauwit parkene tarok faturim maful dop amkelter, kene-Par kene akal budi tarokkit."17Dop eyau mar fanggomu awenalarfei dosa-dosa dop andu hananarih tarok mahafaulut. 18Itto hamotih efei agmahhei to arkene pengampunan mau itto mar arkiurpar efei Persembahan korban itto dosa.19Efei rarfi-rarfiri efei talmi darah Yesus, idik ahtaptin itto kebranian mau tarom tarhir rau Pare kudus it. 20Itto hag amnah iwafu Allah efei ahtabei dop nane arkeha ken ne efei idik tiwatadi tabir, itto tani ibemai. 21Dop idik talamon Lantutih imam dwahei efei da bu Allah amar. 22Efei yei keffrofama idik talaffrof tatajau Allah. Efei fatui yafu effyari iklas dop keyakinan iman mau teguh, itto efei idik Fatur yafu ibe ehahuhtan efei Fatur yafu hananari nei dop idik talmi ibe ehrarur idik efei Ranu we murni.23Keffrof fama idik tafaftan tatapuldi efei Pengakuan efei yei Pengharapan idikkit efei hag fanggomu elaifidik taha tenei. 24Dop keffroffama idik am, nah, hari iwahiri Pam, nah idik saling to ra rau dalam kasih. Dop arkene andarhaa effyatim. 25Nar idik ikwen nyar ya efei rafawau-rafawau we ibadah idikkit it efei ye Rahafau tefei maneifa tamturi itto keffroffama idik wifanti teffri pe irima talmi hahya arkekefrofdi itto hamo Tuhan it ema ragruk.26Itto efei idik sengaja itto talarfei dosa Parehamoei ukolalom Pengetahuan efei kebenaran itto tauhe efei korban mau, i waha huhtalni closa mau. 27Efei iryarennit itto arkerper rit iwarohtalmi efei Penghakiman dop yafu amatatro mau to iwanahrarar agmah tamturi hana marihit.28Efei arem tamturi nane arulpaldi hukum Musa, hag dihukum Piwaper pe mar atte iwahari efei keterangan Ru efei tou tamturi saksi. 29Itto hebat aimafo hukuman mau aitrah ridi efei hanehpim Pam, nah ae iwor rurri Anak Allah, efei haryiu hamanah tandarah Perjanjian anau we dikuduskannya dop efei ramamilmedi Roh attehari karunia mau.30Itto idik teraldit hanepin rei i watta weyah nit. Dop efei, "Tuhan itto menghakimi ibe umattit." 31Fanduit marmau efei iwarokdi Allah minmaro it ele yam ibamromdi fanduru, eyamtouri amar mor makkaki itto efei eyam amkefalitan Pamkene Perjuangan mah o mau.32Fanggomu kefei, efei hamo matabei, adalduh eyam ibamromdi fanduru, eyamtauri amarmor mak kaki itto efei eyam amkefahtan Pamkene Perjuangan maho mau. 33Effya hamo eyam tarfe yam ef tontonan, itto cercaan dop amar mor makkakit efei, hamo amkelaur e yan mit aren me Par kemor kekaki tarok arkefei it andwaru iwabun. 34Marmaur eyam tibe amtari amur eyamit,aren ne anarmor rak kaki tamturi-tamturi rarfar ai mafai dop efei andan duh eyam mit ibarur, Pe eyam amkelaur harta mau we effyari dop it, ibema arkene Paretih.35Efei yei to mar eyam me am mena di. 36Itto eyam ampir keinikkweh Pam nah Parei amkefei ye kehendak Allah eyam amkelalom handwande ettafamnit. 37Itto Rube dop yenik. Ru we hamoi, dop hag rei ahtap iwama ibe dalduh yen efei menangguhkan iwattidik kama.38Efei tamturi eyauwit itto mar maur iri arhanit, efei iman itto efei hag iwahuppar taninit, efei eyau nar kerkenan kepada-Nya. 39Efei idik ihtappas tamturi-tamturi nane Raghurpar tal ni dop iwar oh talm efei tamturi-tamturi nane percayai dop arkehakenei.

Chapter 11

(Saksi-saksi Iman) 1Iman itto adatawai tau efei am nah andanduh iduk fanggomu iwem idikto bukti efei am-nah andanduh to idik ihtap tarom. 2Efei to iman to iworfidik kesaksian efei nenek moyang idikkit. 3Itto iman idikkit talaffradi efer alam semesta ibe fei ef Firman Allah. Pefei handwandi idik taram mit.4Efei iman Habel elaudi efei ye Allah korban mau to efyai itto efei korban Kain itu Allah mau to hag waralam kesaksian ibema ito hag marmau itto Allah berkembang efei persembahan mau dop efei iman Allah berkembang efei persembahan mau dop efei iman hag ima yen wifanti daldui hag iper.5Efei ye iman Henok yei didt pam nah hag ihap mengalami pi waper, dop hag ihap ditemukan efei Allah, itto yeididittit to farhe hei hag yedidi hag e ralom me kesaksian efei hag berkembang efei ye Allah. 6Itto tauhe imanit to mar ifaf tamtutih berkenang efei ye Allah, efei hei ha, aham wari ukwot efei ye Allah itto am mah percaya efei Allah yen dop efer Allah iwoffri iribe upah efei ye lamturi mane mar maur almaharweldi hanepin.7Itto iman efei Nuh. Allah efamundi efei andanduh he far he hei, ibe aghiudi dengan taat pefei ye bahtra to, efei menyelamatkan uhunmatinri dop itto iman mau hag menghukum fandu dop hag tentukan efei ye arkerom kebenaran iwaltaje efei iman mau.8Itto inan Abraham taat efei ye hag inhimdi piwaleki piwau fandutih arkegdi piwen milik pusaka iwauwit. 9Efei ye iman mau hag ara hattap yen Pare mau efaltoh ndit itto seolah-olah iwelame fantara fandu dop pare mau hag yen kemah mau Rate Ishak dop Yakub mane cultadi pearen ahli waris mau ettafri efei pare mau. 10tidak terjemahan ...)11Efei iman hag ima dop sarah arwalom talmi birit, parkofri matunri dop tapunri itto efei fe usia mau ibe eholdi, itto hag agfar re, haneh pin rei ye iwefri wihi mau etaffri pear kei mikkweh. 12Itto awafihpin efei tamtu hibetih piwafe tamtu rei ye oper tagnoh, itto, iwarorepar, keturunan mit, iwafe betou arem awangngit dop iwaffe wane arene wanofo matirou itta mar ukonman am mah hei.13Itto aren ne iman tarokkit agnah hei ibe erper efei ye tamturi-tamturi mane, mar arkerom handwande efalttorfrit itto efei ye arem naryai pe har yau dit almarorei efei ye iri mane mengakui efei tarok itto fantara tamtu mau dop nyaltaryema fandumau tin. 14Efei tarok mane arketta piwauwafihpen parkettafri, tarok irima almahanweldi paretih arki kenit.15Dop itto efei ye are ne wihi mau pe tarok fanggomu arkefei ri fandu mau we tarok Rah paljeinik kit, itto tarok egdah Pewalom kesempatan Pam-mah arkehra rihpar paremau. 16Itto parei to tarok fanggomu arfandi pare farheanit itop effiya, itto Fandumau sorgawi efei yeito, Allah tihap tam mamyafun Par fohndi Allah Tarokkit itto hag etafri Paretih kota, efei tarok.17Efei iman, itto Abraham Parehamo di cobai, Piwejau Ishak hag rei erom wihi mau, bei hag mempersembahan Natum rit efei natum war fautei. 18Itto efei ibetta rerunam mautin berasal efei ishak rei am, nah arkefohndiketurunan." 19Parei hao fanggomuwit efei Allah rei ibema andanduihe Piwakkiri arkekaki kefar tamturi-tamturi mau efei ye tamturi Rarperrie dop hag yen moi iti mef iwalaram arwerau.20It efei iman Pe Ishak tima aghiwau arya aghofuar rit Pi woffri berkat tit efei ye Yakub e yee Esau mat. 21Efei iman itto Yakub Pare hamigrukdi hamo ipur aperit mima ider yiu Yusuf Natuan Riwit maruh adabweot pe, ihriuljiu tongkat dabu mau. 22Efei iman itto Yusuf im im mpur aper at elafaltorfei efei ahun. maturi, tamturi-tamturi israel be fanggomu ba fri tentang talmi-tau belulang mau.23Efei iman itto Musa hag farheh arbundit arit Rananmbnedit henam mit madu tou efei tinan taman mit, itto tarok Haryiudi mataraul effiya dop tarok ihap, ataryanari ye Pemerintah Raja. 24Efei Iman ito Musa farheh iwef baraffit, ighu Parran efei arkefandi ahai Puteri Firaun be natun. 25Itto hag ima ipur menderita, ai mafoi efei umat Allah dop efei ye kekayaan maure, wunduri it efei ye upah. 26Hag agheuri, Rana mil nerar efei Kristus efei ye kekayaan maure, wunduri it efei ye egnah harta Meste itto aghiu wit hag efal tor fri efei ye upah.27Efei iman itto hag ibe ihpaldi yenik mesit itto ihap atatna ri, efer murka Raja. Hag efahtan pi meffei hag aghiu handwa marre agnofu iwamai. 28Efei iman itto hag iwalarfei Paskadop Percikan tandarai Pam, mab iwarohtalmi abouri-abouri warfautei nar re talni iwahahuh talmi tarok.29Efei iman itto tarok ibe aldirdi mati ehdaldarah hei im mefe aldirdi wane igmoi, efei tamturi-tamturi mesir it Ratagrou efei taroh ar pur kein mahudi. 30Efei iman itto, er mor et arbur tembok-tembok yerokho efei ye kota mau aitaldildi tujuh hamo henam mit. 31Efei iman itto Rahab mafal ni Raffroffauwit itto mar iwatari arkeroktalni nomo hai tobeh efei tamburi-tamburi Rahafou ibbro itto hag mi miwor pengintai-pengintai mau iworar amher.32Dop handwan de efei eyau am mah awen allat tadi efei Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud dop SAmuel dop efei nabi. 33Am mahhei to iman mau iwatognerrar kerajaan-kerajaan mau we mengamalkan kebenaran mau, Parkelarfei ye handwon de efaltorfrit, Pi Wafoh, talmi, Walifimu, singa-singa. 34Arkimfun yafu yan eh, ra rar rit Pe tarok am mah mar am kerom Noba matai itto amkelalom kekuatan amene kelemahan nit. Pamke haf talmim biri efei barei iwakki ito iwatut Pe arkighukpar Pasukan, Bare tamturi Fantarabe.35Mafalni-mafalni hari lalalom ryerweri u tamturi-tamturi hari RarPerrit Pan, nah arkekaki kefar, efei tamturi-tamturi Rih Rah par rar, Pam, mah tarok arkelarom parke kaki kefar rit to efya. 36Itto efei Rama mmit merar dop didera, efei iryaren ne belenggu dop m yaren Penjarai. 37Tarok anragfuntagri, dop Gergaji, ra yo ri, Paltut arur moba, Petarok mengembara itto mao aure ai domba, wari dop kambing wari park itut dop kekurangan, kesesakan dop arkerohtalni. 38Tandu tim mar iwabun efei tarok. Tarok mengembara di padang gurun dop haraful dop tarok agnah nar arkelalom handuan de efal torfri itto andiwafa arene haro finu, dop ari ne fati maglo.39Dop tarok agnah mar arkelalom hadwan de efal torfri itto andiwafa iran tarok kit itto arkoffeyau efei tarok andutih efei kesaksian mau to effya.40Efei ye Allah ibe etahndi andanduhhe effya efei idik we idik tauhei tarok nar arkerom op iwoji efei kesempurnaan nit.

Chapter 12

(Nasihat Supaya bertekun dalam iman) 1Itto idik bemai ouri saksi, iwafe Awang ar kekeyar idik keffrof fama. Pidik tagpar rat teinik agmah ai mafoi dop dosa mau imbunfan indikkit dop berlomba dengan tekun amene Perlombahan mau di wajibkan efei idik. 2Keffro fama pe idik tafei it, pe hari malnai haryaudi Yesus Rei ye etar pur idikkit dalam iman dop rei worauu uman idikkit to efei kesempurnaan. Mau we mengabaikan kehinaan Pukofahtan pu kwefar salippit ganti mam ro mau ibratagidi efei hagnehpin rei ah tap iwa matet farwar mima dagme war Takta Allah mau. 3Fanggamut i wanenwe efei haneh pin rei dabu eot per far. Rafarom mau to owri itto terhadap ibema tamit, itto maneri tamturi-tamturi berdosa Pam-mah mar eyam bri ri iwahaftatap dop fanggo mu ukohaf wihi.4Amene Pergumulan it eyam to melawan dosa eyam ihap kiu mencucurkan tanin darai. 5Itto daldu fanggomu eftapam eyam efei wifanti mau Rattafam, efei ye eyam itto, elaffe abouri me man nit, "Hei yabe Rei ma eh mar ehem anggap enteng didikan Tuhan dop mar fanggomu akohaf wihi pare homo ehem-fanggomu it iwalaifu. 6Itto Tuhan ye nettafri, wifanti tamturi-mane atteharit Dop hag menyesahkan tamturi ye di akuinya i wat abouri.7Itto efei eyam maruh am kerfar ganjaran Allah iwalarfe yam eyeam iwahaf abouri, anhifa Pukorom ri abouri ye ihap tirabun Wifanti efei Tamannit. 8Itto efei ye eyam Rah param efei ganjaran mau we agnah arker far agnah tamturi itto eyam tihappaf abouri ito efei abouri-abouri gampang.9Maruhhei ef tete idikkit itto hanehpin Pe idik ukolalom gabnjaran dop tarok idik tafeiryau, efei, iwau wafihpin, itto iwaffi idik am nah dabari tatotdi Tetel andanduh, Roh, Pam-mah idik ma taha tene. 10Itto tarok wifanti amai fidikkit, ito arene homo iwehaf tibuh efei ye handwa de efei eyam tarok hari mudi effyai, itto haneh pin rei mengajar idik efei kebaikan idik pam-mah idik taralom bagian arene Kekudusan mau. 11Mar mau tiap-tiap ganjaran efei hamo hag iwoffei mar iwor fya ma, magmamron itto dukacita. It Paremau hag menghasilkan ibe mur rit kebenaran mau iwoffri Pendamaian efei ye tarok ye dilatih am-mah hei.12Itto kofelri bari iwama mimri ye briltappit dop riridabu koyah. 13Dop iwabun dagmeh Allah efei amit, Pan-nak mar ukorok dop mar terpelocok itto iwaffeito ukofeiyaha.14Ukoharwaweldi Pukohakweneffya, pe rim-nah tamturi to par kehkaroropaldi kekudusan efei ye tauhei kekudusan mau narre tamtu tih waromdi Tuhan. 15Am kedagmi Pam-mah mar ti iwene tamtutih iwen jar ya efei kasih karunia Allah, itto nur iwabut dan metai itto iwafeiri kerusuhan dop efei mencerminkan tamturi ou rit. 16Nur a kene tanturi ye mane cabul itto ribema nafsu mau efei Esau Rei doffei i be hag warfautei efei piring hibetih ber mai. 17Efei eyam mam, mah amertih efei ye, hag am mah i warom berikut mau, hag iukpar efei ye mar iwaralom. Hamotih itto iwatahhri andrahafau wit, efei yei hag iwaharweweldi pe aha ran ru mun.18Efei eyam mar Remai efer hara, mau iwa rom, Piwa hawet efei yafu yen mehar babir rit, pe fei bri ri ehaf taptappit Pare alamot dop marrawi. 19Sangkala agmu wiwahui itto agmumitwahai arai iwaferi tarok mane arkeffradi par kelarhimdi Pam mah he mar arkenlattari efei yei tarok. 20Itto tarok mar arkifuntagdi, par keffradi wifanti mau itto efei ye andu matu mau we ehaudit harouit pe hag a mah fati arkifuntagdi. 21Dop am-mahiwarohtalni, Pahariwadi, itto Musa iwalatto e yau to atek kegma dop tanik edaldor."22Efei eyam tibami agbotibu mau, sion mit fandu mau Allah eha yemei, to Yerusalem sorgawi dop efei ararouri, Hijarew mau Rafau aren dop magmanrom. 23Dop efei jemaat abouri-abouri warfautei mane aharit ibratel ane sorga, dop efei Allah rei menghakimi agmah tamturi, dop efei marrawi mau to, tamturi-tamturi marmaur efei ye effyari. 24Dop efei Yesus pengantara winfanti mau ahta beis dop efei tandarah percikan nit ito ibetta pe bi ruit i waf Habel-tandarah.25Amkedagmi pam nah, eyam marre amkihuk pal di. Hanehpim rei efaltorfam Firman fandutin ihap luput, itto efei idik tah rarpar efei haneh pin iwalattai dari sorga. 26Homo mau to arai ti waroreidi fandu, itto imef ahtap iwa lai fidik janji. Satu kali Pam mah he eyau tawalaro reudi to ihappaf fandutin tohe it to awang ngit ima.27Itto iwalattafar Werau Piwafanamri efei yei iwalafeis handande arkelalomdje i walaroreuwit itto, hag iwafeiri pan nah arkene he op mar iwalaroru. 28Itto efei ye idik talalom kerajaan itto, mar walaroreu keffroffame, pe i dik mimiri tatotdi dop falarfei mahawi efei ye Allah piwataje; handwa de berkenan aghofuar rit itto ukofeidi dop atem iwagma. 29Efei Allah idikkit itto efei ye yafu iwan mahhra rar rit.

Chapter 13

(Nasihat dan doa selamat) 1Kodagmiri, Pa tem, miwahari Rafunrit. 2Nar ehem fanggomo iwal ftappri Pukoffri tumpangan aafei ye tamturi. Itto am, nah arkelarfei iwafih pin, maneifa tamturi mane ihtap ken ah het ar kiu menjamu hijarero.3Fanggomu kefeiri tamturi-tamturi Rahapih ai mafoi, efei eyam beh itto efei ye tamturi-tamturi. Rahapih ai mafoi. Dop fanggomu kefeirye tamturi-tamturi ye Rahafau, sewenang-wenangngit itto eyam yabema amhanen fandutin. 4Efei yei eyam agnah Penuh hormat efei ye Perkawinan dop mar eyam me mencemarkan pare amkeaffrei, ito tamturi Sundal, dop Persinahan itto di hakimi Allah.5Narrre eyam amken nof hamba amu bafai dop itohe tanmimit efei handwan darem nuwei, itto Allah berfirman, eyau sekali-kali marre awah par wehen dop eyau sekali-kali mar awab par weimik kwehem. 6Itto efei yei marmau idik tarom talatta Tuhan rei iwasafuu eyau mar atek kiwama handwan de awarom Pawafeifri manusia efei eyau.7Fanggomu kefuri efei Pemimpin-pemimpin, eyam mit Pamnah iwalafaltorfan Firman Allah efei eyam, Pe harin mi wahi akhir u kohakwe mei tarok amketari iman tarok kit. 8Yesus Kristus iben yen effya malduhei dop efei ahtaptin op iwaf henan fataruri.9Narre eyam disesatkan efei andanduh wifanti fantararei efa effyai ito efei faturim mafu eyam mit iwah buri efei kasih karunia dop ihtap paffee to andanduh brema to mar iwoffrei faedah efei ye tarok mane Raffor altadi efei aturan-aturan bremo pihpin. 10Idik, idik bema suatu mesbah dop tamturi-tamturi mane melayani kemah ito mar arkim efei handwan darene Ramoroh hei. 11Efei tamimit iwat andu matu itto fandarai ar korkirhir Paremau kudus sit efei imam dwahe mau efei korban iwaha huh tan ibrou Parkintum adawar Perkemahan mau.12Itto ima efei ye Yesus ima yefar ai mafoi yen ada war alamta gerbang mau Pam-nah menguduskan umat tit efei ibema tandarai. 13Efei to kehimaan mau. 14Itto Patin idik ihtap tarom Pare temit, ito Pam nah idik tahar waweldi fandu mau am mah iwama.15Efei yei to keffroffama efei haneh pin senantiasa, mempersembahkan korban syukur mau efei Allah itto ucapan tudiri wari to memulyakan ibe ahai. 16Dop mar eyam fanggomu iwahtap pri Parkefei effya dop amkoffri bantuan efei korban-korban mau tiwahtipin itto berkenan efei Allah. 17Dabum ukoottri Pemimpin-pemimpin dop dabum koot efei tarok, itto tarok arkenkedagmi efei jiwamu Pefei tamturi-tamturi mane am-mah bertanggung jawab atasnya. Itto Allah mau to Tarok ke arkefei yit magmamrom eyam mit.18Mahawi amkefei maruh efei idem, itto idim yakim efei faturum afu idimmit andanduh Pidim angkehaken effya. 19Dop efei am mahhei eyau Wifanti awabunmam eyam, Pam-mah eyam amkelarfei it Pam-mah eyau lalares arkelaufrau efei idin.20Itto Allah to damai sejahtera, itto, efei, tandarah Perjanjian mau, we kekal itto iworam Pamkeh rarirpar efei ye tamturi Rarperrit, Gembala Agung dop amnah domba itto Yesus Tuhan idikkit. 21Itto iwatahan eyam efei am-mahhei to effya untuk iwafei ye kehendak mau dop iwalarfei Parken nidik handwa de berkenaan efei yei to Yesus Kristus itto hanehpin Fandurim efei op henan fattaruri, eh itobeh.22Dop eyau witanti awalaifan eyam, Rarfi, Rarfiri am-mah wihi -wihimau to wifanti mau eyam amkor efei fatu mafu, ito efei tibuhhe kaltah rau mau. 23Mam mah ha efei Timotius Rarfi idikit hag ibiu Parehamo hag iwama to eyau tawamu Pawalalom man eyam amkene hamohai tobeh efei hamehpin.24Kofaltorfei salam efei agnah, pemimpin-pemimpin eyam mit agmah tamturi kudus it rima arkerom salam efei Rarfi-Rarfiri aren italia. 25Atte iwahari karunia mau iwahe mamwe agmahi hei.

James

Chapter 1

1Yakobus a Allah be hamba dop Fransis Yesus Kristus, rei efyai yeparar dua belas suku aren we ya or it. (Iman dan hikmat) 2Ahrokri andi to, mah nahhdiefandube difam, mamroeta camjwaffeiye amkermorrah ya u. Andanduh walli arkigri famit. 3Wop eyam mamnah, tinne randaran ewau iman anan weito iman iwahfitan.4Dop kuhpararrahfihtan ewautona murit iwambun muritiwarhor; pe eyam em ma amkehaken efya permakenaffihpi, nare andutih, mapiwahim jaha Allah pe iwehndi. 5Rei irurfriewau tarok amnah etayendi ibema atehe fyaihap fanggomu anendime mape andumau iwet abunjau.6Iwapurahimdit, iwatendi ibemiman dop nare atem iwagne iriatari egnau itto ima ef msrobaltamai iwafi, iwetahauhiu awei. 7Iri aharifui ragfarau hep Fransis anduhiwofri. 8Wope eiharei fatum afui iwal ru, nare iwaherwe taru.9Efya efei ahromha ehayen we anduhagtop it tani amharfie, wop pare ematetyen wei yeniu yaitwar. 10Dop rei ihap aheldiandutih wop pare iu yen wei tanwaro, wopitan nah iwaftap einikaf didu mare. 11Wop Aroi igriditehai, iwererit me-tar pe e hari ai rau pu tit iu emrane, mahaptin ibe marei ermor ihi ahofuit iu youduk, iri ihap kehel andanduh imet ihpi. Iwateitag di ibe usahai a ila rifuhe ahafui iwanfar.12Itop iwahen e fyai rei u kofatan pare wallina-ri au it, wop ibehtan pare ramnanah rie wau it. Mma pit iwarom mahkota Allah ibem egta efei harei atem iwen diwe. 13Hamo rei tih walliharkirihndi, nariwatagpur: andit Allah be waruhigrifau! Wop Allah andutih ha nai nar waruhi wagrihndi, dop ima sendiri ihap wa ru hag rihndi reiti.14Wetin yambem ma a menwei ibema keinginan it tobe waruhiwagrihndi, wop it arhait rabrohparpe, ratapurautimo. 15Dop parehomo ibe keinginan it iwawabun, iwabundi, ibro, dop pare ibroi iwawatu af fa fa feh, iwabundi maut. 16Ahrokri amnah atek yenamit, eyam nar amkiu allatih.17Andandun efyari irar famau it, dop mahndu, am naheit aren yatwar, hep ihpararihi. Teteh be ihpar fidi ihi it yen pare fandura, ito pit ihap andutih aftihro dop talni na tu e fiwe tahor. 18Iwatendiwe ibematani it rei efei idik etayendi, wifanti ef yai mar mau, peamnah idikmataha tag tedi af ibema reinah warfaim dari andanduh efei it.19Ahrok ri tarak yabem atek efya, fango mui anenamwe wihi tin, yam bema tih tih, tri rim amkibun it rare we wihi ukogtai tobe ukuei pir, dop ukuporkirom iwagkitama he nam. 20Wop kirori tamturi nariwafei andutih ef ya Allah ahafuarit. 21Anduhhapihpi andanduh, harkit fe arkor dop wihinanari manen ma hafau it, pe mimirim ket e fya wifantiet ya eha yenuwe fatum afu, rei berkuasa iweituau ukuene pare fya.22Wetin eyam to amnahhamke kefrof wifantiefyai, eyam nartrivim am kibun a wau he, wop nare amkeifeia fei it eyam yambem wallim ma. 23Wope pare reitih tira iwabunbe wifanti pe nari wa fei a tadi witantima u map ito i mefei reitih iwe top cermin peoghiwe nahidi aghofu. 24Ahtapbe aghihidi ta ni, maruh erof emfar, pe fanggom eftapdi mataroi andibun efta. 25We eiharei ashiwahahidi amher hukum efyamau, andito hukum mau iwagrari tamturi mafalni, pe iwag tanen di a wau, jadi nartirim ukubun he petaggom iwattap, we tin marmau, kota kuendi we, map iwahen we ef ya efanduaru efei it.26We raitih i wagtapur e yau awanen urhiri wauhameri, hep nar iwafahtanandiamatag roi, ito, ibema waruhigri iben tani, map sia-sia ewau hamari. 27Dabum ukotot dia wau it efya, pe ihap atadiamher Allah, idik te tei, ito batem uko yotarar awen abra o dop iri kadak it iribe susah, pe iwemfandiibem tani hama top, fandutin i warohtandi.

Chapter 2

1Ahrokri, eyam efiri iman yenriwejendi Yesus Kristus idik Fransis itop mahandu iman mau nare amkehaken wei amkefam rom a wau. 2Wope e tei rei t ih iwasir am au pare umhhor amenwei iwetaho cincin emas, dop iworaha ma o e fyari, pe rei tih miskin ima iwa watama ma iworaha ma o haribe. 3Dope, eyam menghormati iri nane arureha ma o e fyarit pe amkeg tahndi: Tuan, koma kamko matet tine pare e fya, we iye miskin et amkegtahndi e hen tit kuku tu ku e n no, efei, ko ma tet hino haro iwagruk a tidim ama eirim it. 4Effa, eyam taturin a fui ibe amtei perbedaan pe eyam bertindak efefei hakim dop fanggomui terweriu pare hana.5Ahokria atek yenan wei tririmkibun, a handuba Allah ifir iri, nane fandutin ahari rit miskin, amnah ar kenah kaya, ar ketaken iman yen wei peamnah iri mane arkeha ken weafiribema Allah pi kerajaan mau ibem eg tatri hehri nane a teh ranen diwe. 6Wetin eyam ibe marina mel nerar iri nane miskin it. Dop hanan duba behep iri nane kaya ei ri rou ruwam pe ratur pur peruram i u pengadilan it. 7Hananduba pe tarok rarmamelnedi, aha efya mau, wop anduha pihpi eyam amhamendiwe ibem ia niar.8Wetinto, efei ye eyam anke-kefrafhn di hukum ma utin elterjen kitab suci; Atem ahaha riau manusia tarok amhamenwei i waf ubema tanim it; Eyam kehaken amher. 9We efei eyam a harimi wa wauri mata riroi, eyam ambu amfei ibro, map eyamtohepit marmau, eyam to amfei am hur andu.10Wop eiharei ukota di hukum am nah eit; pe tihto akuhpal di weinikit, ito bersalah ihap kota di amnah. 11Wop i benma eg ta: nare ukofeiko-ra; dop nare ikotatutau pe arkerper, wetin efei eyam ihap hefei ke-ra andutih, wetin matatutau rarper, mapit eyam to ibe marhol di hukum ma u.12Amkegta wau pe refei ketadi ketadi i waf irinane arpur kararupe dihakimi e fei hukum mau durehsarapar rar tamturi mafalnit. 13Wop penghakiman mau i ye, nar a teiwa hariau, i wafeiri irinaneatari i hap ahaharia au it, wetin atari e hahaha mau menang iwendi we penghakiman it. (Iman tanpa perbuatan pada hakekatnya adalah mati)14Eefei akrom it tih mahni efei tamtu ibe ma o dop dopibe kekurangan ito bre mai ibem hamha moh. 15dop reitih yambematarakit iwagta: home ku u efya, kain panas it ku pun tanin pe bre mai u ku in pe mourim i wag da! 16He pe i hap o hn di ima, ahan duandu perlu buat ibe tani, ia ndu ko fei affa. 17Iman, it ima i wau afihpi: efei iman it nariwarof a tadi perbuatan, map umanit i wa per.18Wetin mungkin reitih iwagtapur: e hem iman it dop e u ma perbuatan it yen, a wa hohn di au-kotanunau e hem iman it efei e yau andu awohafe wauit pe a wafanun am e yau iman it efei itetei e yau anda wanen o haf e wau it. 19Ehem percaya, wop Allah ibema hibetih? Ito e fya? etin na-tamturitirima percaya wihi mau pe iri radaldor. 20Mai e yam manusia da barim fofetin, effa e hem da bun kuedi, wop iman it narukota pe ukofeo pe ukotanurit it iman hag tap ma muh?21Effa Abraham idik bema tete ito e tadi emher wop e fei egtadi, hamo iu pe di jiu isak pe ipur afei persembahan ibema natun it mezbah a foi. 22Amrom ma, efiman it andarhaai etadiandu koha fau it; dop andu mau ukohafau it map ehem iman it eta diemner. 23Ala mau to anduar iu it eta yendi nas mau egta: maruh Abraham percaya Allah, map Allah he fei eta yendiwe ef wihi marmau. Andu pihpipe Abraham ahaito arfoh: Allah ibema agronfuma u. 24Anduha pihpi oyam keromdi, wop manusia marmau al tadi andarhaa mau rahafauit pe ihap a fei iman.25Doptintoma iu ef Rahab, pelacur it; iman dibenarkan wope anduar efei e tadi, pare hamaa dur e nani pne rar tam turi rahpararit aren we ra maroh; pe e sagfuri tarok rahparar it aren it aren we ra moroh; pe e sagfuri tarok rah sa roh per al tadi allah tih? 26Wopefei ye talnitin roh hag tap it, ito e per; enduaru iu efei ye talnitin roh hag tap it, ito e per; anduaru iu efihpi iman it to naru kofei kog tadi ito e per.

Chapter 3

1Ahrokri tamnah, u kuen afguru e hem arken af guru, wop tarok tamnah, u kuen af guru e hem arkeit waupe dihakimi i watendiwe ukuran mafo mau-u. 2Wop idik amnah tafei salah ti wandu; we eiharei narukogfa arabuh wihi ito iri ef yarit bisa i watu a fahtan pe iwatatoldi i bema tanidalduh.3Itafahtandi kuda warfinui, pe i waten idik anduaru tapurtau. Pe amnah iwafipin bisa idik tafatoldi ibe tani dalduh. 4Ahari mau rihe kapal-kapal it a ha mi audit wundu pe maro wundui iwafatandi, tapi ibetahai ne-he, wetin iwatadi rei etapurfahai ma u.5Amarita roi ima efihpi, na he dari idik tal ni rifutin, hep i wetaroreu par wihi wunduri. Aha mau di he yafu na he ihap af wundu, i wanahrarpar a maifu. 6Amari ta roi itoma yaitu, it epolne fandu-fandutih hala fe ma u e ma pe a mehro ye nihik anduaru tahatenwetin; top ibema tani yafu yenwe neraka i tobe ye nitun.7Amanh andunatuane fandutih iri talnibriri, mani natu, dop andunaturih iri aru malliheit, ito manusia i bearfeiri pe ibe briri in ehaf taptap. 8We Amari ta-roi ito nare reitih ukofei di biru i waftap, ito ibema andutih efkirkiroh; nare reitih rei uko fa tpldi, dop e fracun be iwatatam amkerper.9Amari ta ro tin tarok tente di Fransis a hau idik be ma te te, dop amaritaro mau tarok mengutuk idik bema taroktin to wopefei it eta yendi ibema aghofu. 10Warumfimu tih berkata dop kutuki wa brohparau, ahrak ri wihitin kefeiketa di tap.11Efta ralnipi tih ukomnahn di ranu, dop ranu merei, to iwabroh par ral nipihaitobe? 12Ahrokri, marimaura ara ai i wayaru murit Zaitun dop anggurit iwayaru murid ara. Dop tin toma ralnipimre nare i wabrohpar ranu efya.13Tarokamhora menwei eiha reiye bijak pe atem itop efya? Efya ito pandarki ehayen e fyai a famun di ibe andefei ibut eha yendiwei i watendi tanibiruha, tap it. 14Effei eyam kirorim e kakiri e wau, eyam nar penting. Ran e yam talni mit, e yan nar amkerfarawau mata, dop narwalim ham kiri me lawan andeef yai.15Ito ihapaf hikmat yen yatwar iwema, wetin fandutin to be ito nafsu manusia, it na tam tu be. 16Wopefainwara paremau ranen rahaf rarhurau dop rahafau andu ha na nari. 17Wetine hikmat yen yat warit itu far hehei mahn due fya; iwema kefau kenefya, tabum uko ot, tirimukumbunawau, atem iwaharitop wundu, dop ibe murit to e fyari, nare ukuhug paldi tih do nare matam roi hananah. 18Dop ibe mo mur it eta yendi efya teit uritroreupar iu efyai, buat iri nane ar pur ke hakenwe fya.

Chapter 4

1Yenihifa be iwema wallim ma ri au dopehrohtanam e wau yambem tarok it? Mar mau ra andit i hema ye na m hawa nafsui, hepiwe etam e ma pearfeirafau a ren we tanim it. 2Eyam wallim i him andutih he eyam ihap ket; Eyam wallim i him andutih he eyam ihop ket; maruheyam amtutrarpere yam kirorim i ki hepeyam to ihap kiu kehsarohpar, ma hap tarok amfeiamhur andu pe e yam ihap kehaf a wau mahawi. 3Ef eyam beja dabarim matot am fei mahawi amfei salah, wop anduanhim ito eyam amfei eftap ampur ketakendi nafsu yenamwe.4Hei eyam nane ihapkehaken amher it! Ibe ihap kelamnah on; wope u koha kota kuendifandutin ito ehem musuh dengan Allah. Dop tin ei harei up ur ko haftan kuendiwe fandutin, itibema efei ibem tani ta musuh buat Allah. 5Eyam nare amke -farhep buku efyatim alasan ha-tap eg ta: Fanggom e-fyai Allah erhori idik ema faturyafui, ita waruimhim ewau wirirarpurewau!6Wetin kasih karunia, andudifidik tarak, iti behep wundu dari andanduheit. Andu hapihpipe egta; Allah i ur para iri rartaran matai, wetin ate yenriweiri dabari rotot ewawit. 7Andu pihpi ketotdiawau Allah map iwanen arug-am awa u.8Ku ruk dia wau, ALLAH map i wag ru kwawau tanimarya. Kofatoldi minimit, eyam i brotamturi! pe kohahuhtan fa tumatui e yam nanefaturim a furu wit. 9Ki kefarandim bunfanam e wau, faturimafu paprei pe ketanhe, dop tinto mahar maharmamirau it eyam ganti ketanhe, dop talnim mamro i iwaudi dukacita. 10Fransis ahafuarit dabumkoot a hi, pe itopiwei ju aha kuen yatwar.11Ahrokri, tarok nare amken kemnanaunawa u! Eiharei i wam nanundi ah ronit, atau menghakimi ito ihap atendi we hukum efei menghakimi do efei ehem ihap ikonen kog-tadi au hukum, map e hemto menghakimi hukum, map ehem ihap kotakuendi hukum, wetin ibe hakim it. 12Wap ibem hibetih rei efei hukum ma u dop hakim map ito Reiye berkuasa i wasagfuan a wau dop i warohtan a mit. Wetin ehem eihrei e hemtin, pe am nah e hem menghakimi yabema tarakit.13Wetin ha motin; e yam nane magta; ahtop tinta a mer a dim amkiu kota tin,patun idim akiu kene ya me warhe hibetih pe idim berdagang am ke harwer au a mu baha. 14We eyam i hap kem nah a mer andukoha kuenaffa, oha wenetin arti to hanandua? Ehem o ha wenetin i ma effe uapbeh ah tap ukoromdi, maruhiwaftap ei nik.15Eyaim wihi amke faftin; effei ye Fransis i wa puridim amkehakenwepe amkefei antin dop antun. 16Wetin e yam to mag far eyam top aharimatamturi, amtamendi weyabem talnimit, dop am nahndiem top ihap andutih einika, ito han ha nah. 17We tin effei ye reitih u komnahndi ukoha kuenef yai andu kofei affa, we it nar iwofei a tadi, it efei ibro.

Chapter 5

(Peringatan kepada orang kaya) 1Wetin, eyam tarok nahat kaya, ketan dop kenweaharim ral no nueffei ai mafo iwarohtanamit. 2Eyam kekayaan it ibe ma ri iwibun dop e yam ma oi fo mofabi arin. 3Eyam emas dopperakit ibe karat pe i be karat it i wen af kesaksian buat eyam dop iwenau tanim malnai u kofar heo yafu yeyanu eyam ibe am mafa u talnim harkitin hamo i wahiditin.4Marmau ibetrirari ri rahrarit; wop upah amfahtan it fei buruh nane rafaufam eyam hasil aren witiroi. Dop ibe Fransis i bema amnahetin ibetiribun irinane alnataufam e yam daldu mandarewa u am ha menwe fadutin, eyam i be mam nahn di puas faturmafu i met hamo penyembelihan it: eyam ibe menghukum dop amtut rar periri arhan efyarit dop ihap melawan eyam. 5Effanduaru andanduh ihap koheldit e yam daldu mandarewa uam ha manwe faduting, eyan i bemam nahn di puas faturimafu i mef hamo penyembelihan it. 6Eyam ibe menghukum dopamtut rarpeririarhanefyarit dop ihap melawan eyan.7Anduhapihpi ahrokri, kefatahtanop Franssis iwama! marma u iri petani alnendi berhasil berharga aren wewane roi, dop hamo semi. 8Emma ketahtankene dop faturim a fui ketahtan, wo Fransis narhenam iwama.9Ahrorki, e yam nar amke mamantam awau dop memperwihimafo inenditih pe eyam nare amkerom hukuman, mar ma u, hakim it ibe amitu yen we alamta hara. 10Ahrorkri, ketak renriandua rurafanunam it ef arkerohtanam it dop kefahtanaf pana na bi wihiragta fa m it a rit rafahkihtandi Fransis ahai. 11Wop mar mau, idim amfohritarokarhan efyama; ito iri nane arfahtan ane, eyam i betririmambundi. Ayub dop eyam ibe mam nah ihpi ibe haroi Fransis a nandu ibem i bunhndi yenit. Wop Fransis atehhefya dop han hen idikewau.12Wetin i wenu matai to, ah rokri, e yam nar am keidi sumpah demi surga dop tin fandutin effei inandutih. Effei ya, map eyam amkegta ya, wetauhe mapeyam amkegtapurtauhe; pe eyam nare amkeromhukumar.13Effei yambem taroktih mamro iwatatidi map iwe nara ra o. 14Efei reitih tarokamhamenwei, mahai iwahtudi, mapiwahimri penatua-penatua arenwe jemaat, amnah maharwitarkefei di pe minyak arkeyaroldi keg di Fransis ahai. 15Dap mahawi iwenupeiwabrohpar iwatendi iman map iwag safudi rei mahai waru efeidi pe Fransis ieweidia hau diaha, dop efeihayenibro, map ibe ibroiwahahuhtan di af tapi.16Anduhpihpi eyamto tarok saling mengaku eyam eyam ibro pe tarokkefaukefei mahawi map amkehafaha. Mahawi iriefyarit marmau efei yakin, amkefei, mahawit ibe kuasai wundu. 17Elia to ima manusia imef idik, dop ito fatwafudalduh e fei mahawit pe mroufinare iwanahi pe marmau mroufi ihapan ahi hamoi tiga tahun warhe ya me tou ma dui mi mimfarfaruh kodai ne hi be tih. 18Maruh mahawi to efei er wer riu pe ada warito ihap efei mroufi, pe fandutin murid ihap ah sarohpar.19Ahrokri, efei tarokwamenwei totihiwau aftihihap atendiwe parefyai, dop reitih wihi iweg ditihpe iwarallihpar. 20Trimkibun ei harei u koteidi rei e hayen weibro, i warailihpar, ala yeniweihananah ito hae e esagfu-di rei mau pare yenit, dop iwa hahuhtan ibro hetam ai.

1 Peter

Chapter 1

Salam
1Itto Petrus, Rasul Yesus Kristus, efeiya tamturi-tamturi altar yema bei. Pe rahaf taprei arene Pontus, Galatia, Kapadokia, Asia naghit dop Bitina. 2Ito tamturi-tamturi nane ibarfir efei rencana Allah tete idik kit dop irye dikuduskan efei roh pam nah dabari arke otdi Yesus Kristus dop arkerom talni darai it ti waf kasih karunia dop damai sejahtera it iwaf eyam.
Pengharapan, iman dop kasih
3Al naidi Allah tete Tuhan idik kit, Yesus Kristus it efei ibe roh mattit, to wundu pi walarbum nidik tah rarih par efei iwak kya far par Yesus Kristus efei ye tamturi rar per rit efei hamotih ukohakwenei dop penuh pengharapan. 4Efei amkerom andanduh efei irye ihap kerom arkerok talni irye ihtap kerom mit cemar dop iriye ihap kerom mit talni briltap itto iwabunken sorga efei eyam. 5Itto eyam nane efatufam amene kekuatan Allah efei iman mau we efatufam mit am menadi keselamatan mau ibe etahfan pe iwafanunan pare mau fandu iwahodit.6Pe mamro iwatatyam efei wihi mau efei ahtaptin eyam hamohai tobeh berduka cita efei andanduh pencobaan. 7Itto agnahhei to reiye iwafanunam kemurahan iman mau yen arya pare marmaruhhei ibe nilei it ito emas it fana pe diuji kemurnian mau iwaf yafu pamnah eyam amkelalom me puji-pujian dop kemuliaan dop kehormatan pare hamo Yesus Kristus tani iwafanu namit.8Itto eyam ihtap kerarih par harimau di pam nah eyam atarim miwahadi. Peyam percaya efei hanehpin, efei eyam aktap nar harimi waudit, eyam mamro iwata eyam efei sukacita mau we muliai dop irye ihtap attafam.9Itto eyam tibe ambwamfei tujuan iman mau itto keselamatan fatum mafu.10Keselamatan mau ibe aghihiri pe ah yeniu riwi nabi-nabi nane agnah bernubuat pe atehari karunia mau duffri wit.11Dop tarok hari wahiri hamo mau fainta dop andi wabun affa iribe maksut tit efei roh Kristus mau aren ri we tarok kit itto roh mau farhehei duffri kesaksian efei andanduh penderitaan mau menimpah Kristus, dop efei ye andanduh kemuliaan iwalenatagdi pare hamo mau.12Parei tarok lalatahndi efei tarok ihtap paf melayani iri bena tarok iribeh itto melayani eyam efei andanduh anahhei ibe rattafri, ahtap efei eyam itto perantaraan tarok nane efei roh kudus nane ihparrar dari sorga parkefaltorfri iniri injil mau efei eyam itto wihi-wihi mau ampur kehahhit efei hijarero-hijarero.(Kekudusan dan kasih persaudaraan)13Efei to amketah hri akal budi mau fam kene fanggomu idim amkebun wau, fonggomu mau ehen mit pagnahhei to kasih karunia mau we dianugrahkan efei ehem pare hamo penyataan Yesus Kristus.14Puhoha kwenei iwaf abouri nenan rafraryau dop nar arketari hawa nafsu mau menguasai eyam pare hamo kebodohan mau.15Itto agnahhei eyam amkenaf kudus arkenam agnah faturim mafut piwaf hanehpin rei kudus ito amnah iwam him mam eyam.16Itto ibe lter kuduslah eyam efei eyau kudus.17Itto efei eyam amkefohdi tete itto haneh pin rei nar aghi wau wan matarimrou pe menghakimi agnah tamturi iwataje andu mau rahafau wit pam nah hei eyam emkehakenei to atarim mi wagna farheh eyam amene fandutin.18Parei eyam mamnah efei eyam ibe ditebus efei andwaru amhamenei walim maryau pe eyam talnin maltur efei nenek moyang eyam mit itto ihtap pafe andanduh mau fana ihtap pafe perak dop emas.19It times tandarah mau mahalit itto Kristus tandarah ima efei ye tandara reinah domba rei ihap ternoda dop ihap cacat.20It ibe terpilih farheh fandutin efei yit itto efei eyam hag e ahtagbe tanye fanunam efei ye fandu mau iwahodit.21Itto haneh pin eyam percayai efei Allah rei ye membangkitkan hanehpin efei tamturi rarperrit dop irye nane memuliakan pefei iman ibemai dop pengharapan erof etadije efei Allah.22Efei eyam ibe menyucikan talnimit itto ketaatan efei kebenaran pam nah eyam tam nah mengamalkan kasih efei rafunri mau yang tulus ikhlas tam nah he eyam mar mau atarim iwahari efei faturim dalduh.23It, efei eyam arkelarbunam arwerau ihtap paf benih mau nar fana efei firman Allah nar iwahen dop nar kekal.24Efei ye agnah arharen itto efeiye ai rau putih dop agnah kemuliaan nit iwaf bunga airau putih pam nah iwagmu, dop marei iwatarbur.25Efei firman Tuhan it ibem iwenw henam fattaruri ihpinan firman mau we ettafam injil efei eyam.
Chapter 2

Yesus Kristus batu penjuru
1Itto agnah hei amkir yau andanduh hananarih maha fauwit dop andanduh randar rar ewawit dop andanduh efei kemunafikan, kedengkian do fitnah. 2Pe iwabun naf fe anda ba o ahtap barkibundi pe waru imhim mau hihi ramo efyai itto ef rohani pam nah agnah hei eyam am keha kenei beroleh keslamatan. 3Efei eyam marmau ibe man nahndi atef fyai Tuhan.4Dop amketa jamai iwaf fati ye iwahene, ito mar mau ibrar ryiu tamturi pe elarfir pe arfeidi dihadirat Allah.5Itto kuh parar eyam toma iworam maf fati iwahe ne efei pembangunan efei ramo rohani efei hamotih imamat kudus arkorfri iwaf persembahan rohani itto efei ye Yesus Kristus berkenan efei Allah.6Itto ibe ralter arene kaltahrau suci andanduh hei eyau ibabun naren ne Sion hibetih fati mau ibifir ito fati penjuru mau mahal dop heiharei ukoffradi nar ehem arkefeiu tanim mani.7Itto iwaf eyam nane percayai hag mahal ito efei tarok nane nar percayai fati mau rar yi wu efei tukang-tukang bangunan mau itto iwaf fati penjuru. Piwaf fati sentuhan dop hibetih fati sandungan.8Tarok tersandung agnah hei efei ye tarok nar arketaje efei firman Allah, dop efei ye tarok agnah ibe etahhri.9Efei eyam nane bangsa mau dipilih imamat efei rajani fantara mau kudus efei umat Allah ibema ihpibeh pam nah eyam amkefaltorfri andehafauwit wunduri efei hanehpin itto ibim him man eyam mah sarohpar pare ala moi, pefei fanduru mau ajaib pit.10Eyam nane matabei ihtapaf umat Allah efei ahtap tin ito arkene naf umat ibema nane matabei ihtap atahari efei ahtap ito beroleh belas kasihan.
Peringatan untuk hidup sebagai hamba Allah
11Rarfi-rarfiri nane ate kehamit eyau wifanti aweifam eyam pam nah efeiye alta mema merantau, pe yam nare am kih hu par rau arya efei keinginan-keinginan daging mafau nerar ewawit ito melawan jiwa. 12Ukworar re iri be andwaru arharenei to efya aren we mamaen fantara-fantara ihtapaf Yahudi pam nah pare hamei tarok arke mamiram eyam iwaf tamturi durjana tarok amkerom hari mi waudi ande nehafau wit ito effya dop memuliakan Allah efei hamo mau melawat tarok kit.13Dabari arketot efei Allah. Piwaf agnah lembaga tamturi efya efei ye raja efei ye etarpur kekuasaan mau.14Itto iwaf fe wali-wali mau ihkirit pe ai mafoi arkoffri tamturi-tamturi rahafau effyari.15Efei ihpinan kehendak Allah itto am nah arke fei baik peyam membungkamkan kepicikan tamturi-tamturi nane bodout.16Amkeha kenei iwaffe tamturi merdekai dop ihtapaf tarok nane arfei alohtandi kemerdekaan mau ito iwaffe menyelubungi iribe ibro tarok rahafauit ito arkeha kene iwaf hamba Allah.17Dabarim amketottri agnah tamturi dop atarim mi wahari rafurim-rafurim harrit pa tarim iwanadi Allah dabarim amketok di raja.
Penderitaan Kristus sebagai teladan
18Ye eyam hamba-hamba dabarim amketot pam nah atarim efei tuan mau ihtap paf iwabun effya dop peramah itto efei tamtutih iwafra. 19Ito aren ri kasih karunia efei tamtu tih iwafra efei kehendak Allah iwarfar penferitaan mau we nar re hag iwarfar. 20Itto amromma par warfoh pujian efei eyam arkeroh tanam parkititam efei eyam ambwamfei ibro ito efei eyam amkefei effyai dop ito iwaf eyam am nah em ma menderita itto iwau af kasih karunia efei Allah.21Itto efei agnahei ito eyam ibimhiman efei Kristus ima menderita efei eyam dop ihparrar reimik ibe andarhaa efei eyam pam nah amketadi ibe afalei.22Hag ihtap alarfei dosa dop waliragryau ihtap endi ibe warfimu.23Pare hag ramamilnedit hag ihtap balas dop ihtap ar mamirran efei yei to hag tani diffri efei hanehpin rei ye menghakimi dengan adil.24Hag iben ihpibeh erfar ibro idikkit arendi tanit pe yen ambar ait pam nah idik ma pare ukoper rit efei ye ibro taha tenei iwau af kebenaran efei bilur-bilur rit eyam tibe amkehafaha.25Efei matabei eyam sesat ef andu natu efei ahtap tin eyam tibe maghrarih par efei gembala am kedagmiri tani mit.
Chapter 3

Hidup bersama suami istri
1Efei ye eyam ahurim mafalni-mafalni dabarim amketotri efei ahurim harrit pam nah he efei aren diantara tarok irima tauhe wifanti mau dimenangkan efei kelakuan ahum mahnitei. 2Pare tarok hariwau to andiwabum nafa murni dop iwahene ahum mahni mau tarok kit.3Ar kemheldi tani, hamatop pe secara lahirya itto am nah mengepang-ngepang dabrawit pe arkemheldi perhiasan emas dop efei ye alkoljaha mao nane effya-effyarit.4Efei perhiasan mau haneh pin tamtu batiniah mau ait rananipnei itto berasal efei roh it lemah lembut dop tentram itto agnah berharga pare Allah ahamalnai.5Efei andwaru arharen mafalni-mafalni kudus sit matabei to berdandan itto mafalni-mafalni nane menaruh pengharapan mau efei Allah tarok dabari ratotri ahuri harrit.6Imefeiye Sara taat efei Abraham dop ahai ramhimjau tuan dop eyam to natun-natun ri efei eyam am kefei jeffyai itto nar atarim miwana arketeyam andanduh.7Ihpinan efei eyam ahurumhar tamturi amke haken amher rat ahum mahni efei kaum yang lebih biru hagtap dabun uko ottri tarok iwaf bohe pewaris efei kasih karunia mau ukoha kwene pam nah mahawi mau mar re terhalang.
Kasih dan damai
8Dop parei to efei eyam agnah hibetih wihit fanggomu pe atarim miwahari rafurim har. Rafurim harit am kehan henri pe rendah fatur yafut. 9Itto nar ukolaut mimim pana weyan efei kejahatan dop iwam nanunmu efei iwam nanunmu efei iwalalihparrit itto eyam memberkati itto andu hapihpan eyam imhim mam pe ilaufan berkat.10Efei heiha rei attiwahadi piwa ha enei ima ipur arom hari-hari effyari pe hag ima edagmidi amatagroi efei wihi hananarih esaroh par rau walifinu itto wifanti-wifanti to randar rar ewau.11Hag ihuk par iu arya dari wifanti hananari hei pi mipur afei an deffya. Hag imipur ahar waweldi perdamaian mau yene harweldi pipur awaromdi.12Effe Tuhan aha malna agyenihiri efei tamturi-tamturi effyari it dop. Dop tirimbulnyau efei wihi tarok pe arhimdi piwasagfuri, itto Tuhan mataro ebettri tamturi-tamturi nane rahafau kirkirori.
Menderita dengan sabar
13Efei heihare reye iwafeyam hananah efei eyam itto efei eyam talnim hagya pam kefei andeffya. 14Efei to eyam am nah amker mor keghaki andanduh ito hamat op eyam atarim miwagna efei handwande tarok ataryegna dop talni mit nar iwarorei.15Itto kuduslah Kristus enam we faturim afu ito Tuhan dop ukotahri andanduh pam nah hamoi to ukolaufri andarhaa mau arkefei it pe fei tih-tih tamturi nane arke larhitan pertanggung jawab mau we eyam efei ye pengharapan mau we aren naren nanit itto, pam nahei lemah lembut pe amkefeidi.16Dop efei fatwafu dalduh andu hattap, itto andu hattap am nah tarok amkehakenei saleh amkehen da we Kristus. Pe talnim mani efei alnattari tarok mau.17Itto effyai menderita itto ofei effya we wihi mau dabu weidi Allah itto efei wenormor okkaki itto olarfei ibro hanah hei.18It, imefei Kristus ibe peper efei idik andu hananarih tahafauit hag rei marmau efei tamturi-tamturi nane ihap benar pam nah hag iwor idik kau pare Allah hag paremau arfum hag ima yenne ef tamtu itto rei efeidi ikkyefar rit ito roh.19Dop arendi roh mau tima hag iu elattapri injil efe ye roh-roh nane aren penjarai.20Itto efei roh-roh tarok aren ri matabei pare hamo Nuh ihtap tirabundi efei Allah, pare Allah yenyenadi ihtap ata wihi pare hamo Nuh ibe etam di Bahtra mau to hanya yenik magnik itto mimim faru ukodaine tou tamturi mau nar iwar ni efei ranu bah mau.21Itto eyam ma ahtap tin iwah par ram efei kiasan mau itto ranu rarpirrarau, itto ihtap paffe iwatandi pare mau kenajisan nit jasmani itto efei ukiran jaha fatu mafu andandu ha tap it effya efei Allah dop ikki yefar par Yesus Kristus.22Yei ti pema tetdi farwar dagmewar Allah parei hag yeieiu sorga parei agnah hijarerou to kuasa dop tanim birul agnah dabari ratotdi.
Chapter 4

1Itto efei Kristus ibe menderita penderitaan badani eyam to am nah mempersenjatai talni mit efei fanggomu mau iwafih pin efei ye heiharei uma menderita penderitaan tani mit hag ibe ihtap enalarfei ibro.2Pam nah hamo nane reinikkit nar eyam amkelarfei piwataje keinginan tamturi ito amketadi kehendak Allah.3Itto ibe iwef ouri hamo eyam anampei it pam pur melakukan kehendak tamturi-tamturi nane ihap keiyardi Allah. Eyam ibem amhamene andanduh hawa nafsu walim mimhi mau kemabukan amduwatu perjamuan rah muh hau dop penyembahan berhala mau ibe eraralne. 4Pare to tarok dabari alnarorei efei eyam nar amke tari cemplungkan talnit hamo hai tobeh tarok arkene kubangan ketidaksenonohan rei iwatadi dop tarok pe tarok arkem nanu nam eyam.5Efei yei tarok am nah amkoffri pertanggungan jawab efei hanehpin hag ibe etahri pyenyenari menghakimi orang yang hidup dop iri rarperrit.6Ihpinan efei ye to injil ibe rattafri iu tamturi-tamturi rarperrit pamnah tarok imiwaffe agnah tamturi mau dihakimi afeiye badani itto efei roh tiwarom piwahen iwatadi kehendak Allah
Hidup orang Kristen
7Iwehudi am nah andandu hei daldu igriokdi efei yei to kuasailah tanimit pe ukweinik kweh pam nah ehem ukofei mahawi. 8Itto rei farhehei attehari marmaur tamtu tih dop iri rihma ibrout. 9Kolaufiryau tumpangan tamtu tih dop iri rihma pe nar ukwenkolattari.10Kwohjau tamtu tih pe iri rihma piwataje efei karunia mau woffriu tik tik tamturi efei ye iwatahhri arken effya efei kasih karunia Allah.11EFei ye aren tamturi nane rattau wifanti kuhpaldi hag iwatta wifanti iwaffe tamtu tih reiye iwattafri firman Allah efei aren tamturi nane melayani rffya hag, iwafei it efei tani birwit mau dianugrahkan Allah, pam nah Allah dimuliakan arene agnah andanduh efei Yesus Kristus hanehpin rei ibema kemuliaan dop kuasa op henan fattaruri iwafon nihpin.
Menderita sebagai orang Kristen
12Rarfi-rarfi nane atte kehari nare eyam dabarin amkorei efei iwarbabn yafu siksaan nit iwatam mamai it iwaffe ujian seolah-olah itto aren andanduh luar biasa efei iwabun atas eyam. 13Iwarihparrit magmam rom iwatadi efei bagian mau we eyam amrom mit pameme penderitaan Kristus pam nah em ma bisa mamram ket dop megmam rom pare hamo hag iwalattafam kemuliaan mau. 14Kene magmanrom eyam efei eyam dimista efei ahak kit Kristus ito roh kemuliaan dop roh Allah aren nam eyam mit.15Inewerau efei diantara etyam nane agnah menderita iwaffe amkitut dop fanwana, kirori efei rahafau kacau.16Itto efei ye hag menderita efei tamturi Kristen itto nar hae tamani iwafun itto kehendaklah hag memuliakan Allah iwendiwe ibahai Kristus mau.17Itto ibema efei saat mau penghakiman nit ito farhehei dihakimi dop pare penghakiman nit ito farhehei iwaf idik pe andu wabun nafa iwawakodit efei tarok nane ihap percayai efei injil Allah.18Dop efei tamturi benar hampir-hampir har ye nar diselamatkan handwan defeiri efei tamturi fasik dop tamturi berdosai. 19Itto effya efei tarok nane am nah menderitai efei ye kehendak Allah efefri tanit pe agnat arkefei effya efei ye pencipta mau setia.
Chapter 5

Gembalakanlah kawanan domba Allah
1Iyau wifantya wabunam efei penatua dop efei eyam eyau talaen af bohe penatua dop saksi penderitaan Kristus pe efeiye ukolalom bagian aren ne kemuliaan mau am nah iwafanun nidik. 2Gembalakan ibe bohei domba Allah efei arena mit ito nar eyau paksa ito ubema fanggomu piwatadi efei kehendak Allah dop nare ukoharwawer. 3Nar eyam amkefei anduh-anduh hei eyam he fanggomu kefei ri tarok irima dipercayakan efei eyam mit itto efei ye eyam amken naf teladan efei bohe domba mau. 4Itto efei eyam pe gembala agun mau tiwamai eyam am nah amkerom makota kemuliaan, irye narar kerom mit briltap.5Iwafihpin iwafe eyam ef tamturi-tamturi ahtabei dabarim amkeotri efei tamturi-tamturi ibrahaf ahari dop eyam agnah rendahkan dirimu efei tamtu dop iri rikma itto Allah menentang tamturi nane congkak it attiwahari tamturi nane rendah hari.6 Efei yei to rendahkan dirimu ukwen di tanwarmi mui. Tuhan rei tani birut pam nah eyam piweju aha pare hamo mai.7Kwoffryau am nah andwenumuldi kohjama itto hag rei iwafatuffan eyam.8Kofahtan dop fan- fanggomu lawan nit si iblis effrof iu wema efei ye singa ara ye negyo pe yenehar wer tamturi pare iwarom mit ti wagni. 9Kokarorei paldi hanehpin ima iman mau teguh itto eyam mam nah efei agnah rafunrit agnah arene fandutin rarfar penderitaan mau sama.10Dop Allah sumber andanduh kasih karunia mau ibe awumhim mam eyam dalam Kristus efei kemuliaan mau to kekal pe iwatahhri, dop meneguhkan pi worfam talnim bri ri dop mengokohkan eyam parei eyam menderita seketika henam mit.11Hanehpin rei ibema kuasa op henom fattarur. Amin.
Salam
12Efei perantaraan Silwanus rei awofar heppe tamtu tin rarfi mau erom dipercaya eyau ta wo latter dengan singkat efei eyam pam nah he wifanti pam nah meyakinkan bahwa ini adalah kasih karunia mau marmau diri Allah pe iwattwene dagmeh ramo rohei. 13Salam efei eyam agnah dari idik bohei mau terpilih arene Babilon dop efei ye dari Markus anda bao mau. 14Ukoferyau salam tamtutih dop efei iri rihma pam nah am kefagnidi i ye kudus damai sejahtra iwarof fatam eyam agmah mane amene dalam Kristus Amin.

2 Peter

Chapter 1

1Itto Simon Petrus, hamba dop rasul Yesus Kristus efei ye tarok nane hamohai tobeh edaindim amrom imanmit to efei keadilan Allah dop Juruselamat idik kit Yesus Kristus. 2Kasih karunya mau dop damai sejahtera mau durfidik kema efei farhei teraldi je Allah dop Yesus Tuhan idikit.panggilan dan pilihan Allah3Itto kuasa ilahi mau ibe menganugrahkan efei idik amnah andenduhei itto berguna efei tahatemei to saleh. 4Itto ala mauhag ibe menganugrahkan efei idik wihi-wihi mau berharga dop it meh wandu pamnehhei eyam to amkor yam beimatan mit arem kodrat ilahi it ihuk par efei hawa nafsu fandutim it arkeroh tandi fandu.5Andih pim pe feieye eyam tamnah dengan sungguh-sunnhguh amkehar weljala pamnah am keladaine efei imanmau kebajikan dop efeiye kebajikan andidim mamnah put. 6Dop efei andidim mamnah hit yambema efei ye penguasaan dop ketekunan. 7Dop efei kesalehan diffri uwe rafum-rafumri dop efeiye andumau diffrit rafum-rafumrit aufri we agnah tamturi.8Itto hamo mu agnahhei to arendi hamehpim pe arkenkero mafihpin pam nah eyam tiwafe yam giat berhasil arenamwe anduh man mahit efei Yesus Kristus Tuhan idik kit.9Efei heiharei narre memiliki agmah heito hag iwabak dop picik efei fang mu eftap efe ibe bro hanamarih matabei ibe ahahuhtam.10Efei yei to rafunri-rafunri harmu berrusaha sungguh-sungguh pamnah iwamhimrit pe mima iwaptoppri makin teguh. efei ahtaptin amkefei it itto eyam mare tersandung. 11Itto iwau afihpin pefeiye eyam to di karuniakan hag kit dalduh pi ma iwahirrau kerajaan mau we fattaruri itto kerjaan Tuhan dop Juruselamat idikit Yesus Kristus.12Efei yei to eyau senantiasa pe fanggomu weman paipiri walafaltor fam mau eyam iwaf agnah hei to iwafihpim eyam tibe mamnah ibema paffryaryau aren kebenaran mau eyam amrom. 13Eyau awoffarhep pefeiye kewajiban eyau itto iwab fanggomu iwemam eyam efei agnahhei itto henammit eyau tihap wahpar rar kema tinikkit. 14Efei eyau awomnah itto eyau ma timhe pawar par rar kema tanrik kit iwafei ye handwande ibrafaltor efeiye hanehpin itto Yesus Kristus Tuhan idik bema. 15Itto eyau tamnah berusaha pam mahhe pare daldu pe iwau wit ito eyam kefaltator fayu agmah hel.Nubuat tentang kemuliaan Kristus telah di genapi16Ifei idim nar ramketam ime fanao-fanao isapan jempol tamturi. pare idim amkelafaltor fa mau efei eyam kuasa dop iwalattidik kama Tuhan idikkit Yesus Kristus it ef ondiwafi itto idim efei ye amrom harin mamalna efei kesabaran nya. 17Idim amrom di harim mamalma anduwabum mafa hag iwarom kehormatan dop kemuliaan efei Allah tamannit Maha Mulia pe iwatta "hanehpin renaghe mau attekeha di efei yei to eyau berkenang."18Arai to ibidim maffra ema dari sorga pare idim hamo hai tobe hag ima idim amene yatwar haro mau Kudus.19Itto iwafihpin idim diteguhkan efei Firman mau ibe matafri efei para nabi itto efei effyai teyam harim miwahiri agmah efei harim miwahiri pelita uru yeniwei paremau we alamoi op fandi iwagri menyingsing dop betou hhemiwarrut iwamfalmaha uru iwamrem atatotre arkemam we faturim afu. 20Itto farhehei amnah eym amkem nah hameh pim be efei nubuat-nubuat mau arene kaltah rau suci marre tih ditafsirkan iwadi kehendak ehem mit. 21Efei yei tap nubuat tin dihasilkan efei kehendak tamturi itto iwab dorongan Roh Kudus tamturi-tamturi arketta jaha Allah.
Chapter 2nabi-nabi dan guru-guru yang palsu

1Anduhapihpin nabi-nabi palsu itbeh matan armi arenwe ma mawen umat Allah, iwafihpin efei eyam amnah aren guru-guru palsu. tarok amnahhe am korkirhir wifanti-wifanti sesat ito am kerihtalmi pamnah tarok parehamo it arkegnani di penguasamu we menebus tarok itto efei ala hapihpim ilaurama piwaroh talmi talmi tarokkit. 2Ouri tamturi arketari iribe andwaru arhanim pe tarok altari hawa nafsu dop efei tarok arkeffrof ketari kebenaran pe arkemamil nerar. 3Itto efei serakah mau guru-guru palsa mau arkehar wawerrar parkeharwer untung efei eyam. pamnah he wifanti-wifanti, isapan jempol tarok. itu efei andar kefei it tarok kit hukuman mau matabei ratahkri it pe arkeroh talmi nar arken kena.4Itto efei Allah nar attiwahari hijarero-hijarero iryarfei ibro pe arkihrya yau yafu warfimuro pe arkor fyau iryaren goa-goa pare aralom mit par kem nanignerar tarok op hamo mau penghakiman nit. 5Dop iwaffe Allah nar attewahadi fandu purba itto amnah iwapaldi Nuh pemberita marmau efei mimim faru ukodaime ru pare hamo iwama ranu bah fandutim tamturi-tamturi nane hanamarih. 6Itto efeiye Allah iwarohtandi kota sodom dop Gomora di tema yafu, itto iwafihpin iwaroh talni dop iwafei di paremau suatu peringatan efei tarok efei tarok nane arhaen fasik di masa-masa hamhamo.Itto ihkidi lot tebrohpar it tamtu mau benar bei terus-menerus anamor ragkaki efei andwari arhamei tamturi-tamturi nane ihap keiraldit hukum mau to rattar yewau hawa nafsu tarok kit. 8Efei tamturi marmau it arenne ma maen tarokkit dop ham hamoh haryewau pe raffryaryewau an dranen rahafauwit tarok irye hananarihei fatunyafo marmaut alohtalmi pare disiksa. 9It ebe haryi di efei Tuhan temnah pihparrar tamturi-tamturi saleh efei pencobaan mau dop emnah pe ememerok tamturi-tamturi kirorit pam nah arkeroh talni para hamo penghakiman nit.10Farhehei tarok nane altari hawa nafsu mau tarok arpur mencemarkan talni dop irye arken kettari pemerintahan Allah. tarok nima berani dop angkuh pe ihtap ken nyawau efei arkema milnerar kemuliaan nit. 11Efei yei hijarero-hijarero irubeh irutop talmi briri dop iritop berkuasa efei iri tarok ihtap kirur rawau wihi-wihi ram nunryau efei hijarero-hijarero arkimhimtan hukuman tarok Allah paretenim.12Efei tarok amnah hei efei andumatu mau tauwe akal hattap it imef binatang m au efeiye arbunri pe arketarpur pe arkitut taffap pe tarok menjohat handwande ihap tarok kemnah pefeiye an dranen rahafau it to tarok nane kirori it iribema it amnah arkeroh talni piwaf andu matu liar it. 13 Itto amnah arkeromdi parkehaken hananah iwaf fei upah kitori tarok randar rar rewau wahita mamawen tarok angap kenikmatan tarok paremau harki dop iriye mabuk arenri hawa nafsu tarok. efei tarok arkean par kim brema parkih muh hamo hau tobeh arkesadaime eyam. 14Hari malma tarokkit penuh nafsu sinah dop tarok ihap keh mafati rahafau ibroi tarok rafoufiu tamturi-tamturi briltappit rafamunri aren keserakaan tarok irima tamturi-tamturi mane terkutuk.15Itto efei tarok ke rapaldi yenik ala mau we marmauwe bei rahawaweldi ala tarok maruh raffrof altafi Bileam natun nit bepr rei iroremami upah efei andranen rahafawit itto hanamaruh. 16Itto Bileam eralom fanggumu elaltajema fafe, efei kejahatan mau efei keledai imbumau anduh hei ara hattap it ari waka eftamturi be ariri dop mencegah kebebalan nabi mau.17Guru-guru palsu mau irima efeye ranuwe iwahag rai imiwap bahnbafu arendi marawi piwaf tarok obe ratahri paremauwe para alamoi ito paling dasyat. 18Efei tarok lalatta wihi-wihi ye congkak dop papi mamuh pe arpur kelarfei hawa nafsu cabul parkefoufiu tamturi-tamturi nane atap bei rahparar talni efei tarok mane arharen me kesesatan mau. 19Tarok calafaltorfri kemerdekaan efei ye tamturi rih itto tarok iribema hamba-hamba mau anaroh tannit efeiya haharei dikalakan tamtrih hag ima hamba tamtu mau.20Itto efei ye tarok efei pengalaman tarok itto Tuhan dop Juruselamat idik kit Yesus Kristus it ipih paldi tanit efei kecemaran-kecemaran fandutin itto telibat elane didalam mit pare iwefondi pan drahafau tarok kit iwef hananarih, efeiye farehehei. 21Itto iu pefeiri wafe tarokkit meh effya pe tarok ihtop kekaita keraldi ala kebenaran itto reiraldi to hamotih iwarihpar efei wifanti kudus mau iwattafam efei ye tarok. 22Efei ye tarok cocok handwandar kettapri bahasa ito mar mau arwei elwaripar rau piwafafeipar dop paro yen nernerrit iwarih par piwahir rauwit.
Chapter 3Hari Tuhan

1Rafri-rafri mane attekehamit tin daldu kaltarau tim ef ru it ibe awolterfam eyam arene katahrau, ru mautin eyau awotahhri menghidupkan pam kemnah iye murni pe amke faltator fya wau. 2Pamnah eyam fanggomu amkefei efei wifanti eye farhehei ibe awottafam efei nabi-nabi kudus dop panggomu wit efei wifanti Tuhan nit dop Juruselamat mau we rafaltolfri efei rasul-rasul mau efei eyam mit.3It farhehei eyam mam mahhit hanehpim efei pari hari0hari saman nit iwahodit ito arkelawer rama iri ranen rata ryefauwit pamnah arken kettaru ye tamturi-tamturi nane arkerenmei parkeffrof ketari hawa nafsu mau. 4Pe lalatta tarok anihifa wih yetta efei ye iwa tarweramai, itto efei teteri-teteri matabei idikkit rarper agnah amdanduhai ibem ane farhehe pare hamo fandutin efei it.5Tarok sengaja it mar arkem nain itto efei Firman Allah langit ibe yen farheh matabei dop fandu awahei mau berasal dari ranu. 6Dop efei ramu mau ito fandu matabei paru alohtan di peftappit efei ranu bah mau. 7Itto efei Firman ima awang dop fandu ahtabei rafatuf efei yafu dop arbu marem efei hamo penghakiman pe aloh talmi tamturi-tamturi fisik it.8Itto efei rafum-rafumri nane atte meharit ito hibetih nare reyam fanggomu iwaftappri ito efei aghofuar Tuhan noni hibetih efei seribu tahun dop seribu tahun efei hamo hibetih.9Tuhan ihap lalai menepati wihyettai efei aren tamturi nane menganggap efei kelalean efei yei hag sabar, efei eyam pe hag menghendaki pamnah mar eyam arker tanam pe iwaf agmah tamturi arkehhraruhpar pe iwatampenri.10Efei ye hamo Tuhan ne iwamai iwaf fanwana hammi wamai awangngit to iwaftap einik efei gemuruh mau dasyat dop unsur-unsur fandu tin amnah yafu iwanim dop fandu mautim andanduh aren yatwar itoma iwahaffilang.11Effei ye amnah andaduh hei agnah iwamdarer ifaffihpim pe betapa suci dop saleh mau eyam amnah am kehakene. 12Itto eyam amkenkenadi dop mempercepat iwalal ta mama hamo Allah efei hamo mauit awangngit to iwarohtandi iweme yafu dop unsur-unsur aren fandu ima wamdarer efei yafu yemeharbir. 13Efei to rarfi-rarfiri nane attekeham pe ammena di agmah hei amnah amkeharwawer pamnah.14Eyam arkerom mam nar bercacat dop nar bernoda amkenen aghofuar rit pamkenan dalam perdamean efei hanehpin. 15Anduh hapuhpin kesabaran Tuhan idikkik efeiye kesempatan efei eyam efei amkeralom selamat efei ye paulus rarfi idikkit yang kekasih ibe elter fam eyam pi wataye hikmat mau di karuniakan ngit efei eyam mit. 16Wihi mau ibefei it arene agnah kaltahhrau, pare hamo iwattafri efei perkara-perkara mau aren mekaltahrau-kaltahrau mau itu aren hal-hal mau sukar triryar kibum pefei tamturi-tamturi mau mar memahami dop mar iwafahtan iman nit pe waru iwak rafrai pi wabum hanamaruh efei tarok iribema piwataye efei ye tarij arfeu efeu rarlter rarlter aneh ibem rih.Penutup17Itto eyam rarfi-rarfiri nane atte keham eyam ibe mam nah wihi mautim farehehei efei to fam fanggomu pamnah eyam nar arkohewam kesesakan tamturi-tamturi nane ihap keraldi hukum dop nar iwahafilang andumatar pur rut iben inam we.18Itto iwabut parkene kasih karunia mau dop arene pengenalan efei Tuhan dop Juruselamat idik kit, Yesus Kristus efei kemulyaan mau efei ahtap op henan fattrauri.

1 John

Chapter 1

Iniritamtirit aritrafrofhndi wifanti alla mau. 1Ahan duan du ibem eharen wefarheh fandu ibunit. Efidim bema tririm ambun, anduidim bema amrom ahari marmalna, andu idim bema saksikan dop idimm bema mimirim magtidi, idim bema mimirim it efei irifanti alla ma-u ehayenwei ihpinan behep idim malter fam tarok. 2Ehayenwei ibe efanunam, dop idim bema amromdi pe idimma amit mafrofhndi pe idim magtafam emma tarok efanduaru ukoha kune efyai, eha yendiwe tete dop ibe fanundim.3Ahan duandu idim amrom dop ibe idimtririm ambun it, idim magta fam emma tarok. Pe emma amketau ketidim ama. Dop amkefau ketidim amaito tafau taha tendiwe teterat ratun ito mat Yesus Kristus. 4Pe amnah hetin ielim maktertam tarok, pe amnah mamro yeni dim wei, iwahenwe efya.Allah itop tani uru5Dop tin wihi idim tririm ambundit tinidim amkeg-tafam; Allah itrei taniury pe ukoha kuen dit alamo hag tap. 6Efei tagta; idik dur idik tafau tendiwe; beit idik tahaten pare alamo, idik wallih ta-ri pe ihap tahaten we fya. 7We efei tarok tahaten we pare mar marah, inrap idik ta fau tahaten we e-fya, map Yesus Natun it iwa ha hug tan ibro amnah arenwe idik tal ni.8We idik ta tapuri idak ihap tahafau ibro map idik wallih ta-ri ande fyai ihap enidik talni. 9We tarok dabari tadi ibro yen idik talni map it o hota wendi efya, mahap iwaha huhtan ibro yenwe idikit map iwaha higtan ibro aren idik talni iwatam funtan amnah andanduh hanarita hafau it. 10We efei tarok tagta idik ibro hagtap idik it map idik tafei di waru higri au wihi, map wifanti efyai i hapen idik talni.

Chapter 2

(Kristus Idik Be Iniri Tamtu) 1Netapu abouri wifanti tin awolterfam tarok, pe kefeitap ibroi. Wetin efei tih iwafei ibro idik bema iniri tamtui iwagta jawau Tete rei Yesus Kristus itopadil. 2Dop ito pendamai efei idik ibro tanen tahaf e wau it. Dop ihapaf idik beh ibro mau tin, wetin iu effandutin imai broi. 3Map tin, ibe tandai yang idik teiral di Allah itoma effei tarok tatadi ibe wihyeta fiduk it.4We eija owagta pur; Eyau awei raldi hep ihap tirabundi wifantit ito waru higri ramorohei i haparendi we fya. 5Wetin ei harei ukota kuendi ibe wifanti, map it marmau ibe iwef e-fya, eta yen di Allah ibem ateha, andu mau pihpi tarok tautamnah, wop idik ibema taha tendiwe. 6Eihareiye iwagta; itop egtenendiwe, map it iwahenei iwatadian duaru Kristus eha yenwei.(Wihyala Ahtap Bedifri)7Ahrokri amen ake atek it, ihap afahta beawahkiam pe awolterfam tarok weti awikkiam ma-ta. Ibema yenamwe dada eh, wihya la mau ibetririmambun. 8Dop tin wihyala ahtop be pihpi awol terfam tarok, dop wihitin marmau amkeha kendiwe dop iwenam we emma, dop fandalamoi iwihug par pefakduru efya ma-u iwemrem etatotre.9Eiha rei uko-tapur ito ibiu yen wefanduru top kiro etati die waurafun it; ito ehayen pare alamoi yenihap abroh parop hamotin. 10Wetin eihareiye ateharirafun riharit ito ibem ehayendiwe fanduru; dop ukoha kuendiwei nar andutih iwarohtanu. 11Weiha reiye kirom iwagtaja au rafun it, ito eha yenwe pare alamoi yen, ihap amnah anduiwau affa, wop alamo mau efeidi ahamalnai iue-bak.12Netapu abouri, awolterfam tarok wop ibro yenam we talnimit ibe ehahuhtan eftap wop ibema Ahai. 13Dop teteri, awolterfam tarok wop eyam ibe meiraldi, rei ibema ehayen we mata. Eyam barat netapu, awolterfam wop eyam ibe a murpaldi andu hananahei. 14Netapu, awolter fam tarok, wop eyam meiraldi tete. awolterfam teteri wop ibe meiraldi top efrayen mata awol terfam tarok, baraf netapu, wop eyam briri dop Allah wifanti e haye namwe pe eyam amhug paldi anduh ananahe it.15Nare atem iwama difandutin, dop andanduh ehanwei we eiha rei atem iwendi fandutin. mop tamtu mau ateh ihap ahendiwe Tete. 16Wope amnah arhoran we fandutin, to keinginan daging dop keinginan a hari malnai dop arpur itop aharima tamturi, ihap kehakendiwe Tete, wetin fandutin to be. 17Dop fandutin dop andanduhimbun efyarit ibe iwef tap yei nik, we eiharei ukoha kogta konendiwe, ibema ukoha kuene a fihpi.Arur paldi 18Netapu abourim hamoi daldu iwe hodi, dop tin yambema tririmambun, arurpaldi Kris it tih iwama hamotin hamotin auri, ragkakieha akulpaldi Kris mau tin, ito hepamehodi marmau, hamotin ame hodi. 19Memang tarok mau to idik bema tarok mau taha tenetin tobe rih, hep pe iri to ihap kehakegtaken idik tarok. We e feiye tarok marmau arkeha ketaken idik.20Wetin eyam ibe mima efyai eam mam, pe tarok amnah mamnah ihpi. 21Awalterfam ito ihap em ihap kemnah, wihyalla e-fyai, wop wihyalle fyai nar waru hiwa-rifu.22Eiharei ye waru higri ewau it? Marmau ra ito reiye irurpal di Yesus rei ihayen ef Krsitus? Ito rei ye iur paldi Kristus, ito rei iur paldi taman it rate natun it omat. 23Wopei reiye ukuhug paldi natun it. Ito mimahiwet taman ito ma.24 Dop eyam tarok ahan duandu farhe mafra iwemadi warfuinu i-ito ibema iwanen amwe, map eyam ibema amkeha kendiwe natun it rat taman itomat. 25Dop tin ito ibema wihiegta fidik tarok it ito ukoha kuenwea fihpi. 26Amnah tin awol terfam tarok, ito efeiye iri nane anarfeita arur keroh tanam.27Wop ibema ukoha kuendi wei to ibe mi ma eam mam it dop yambema du ribun amiuit anduha pihpi oer nar arkela fanunam wetin iwatadi afmima e amam it, iwafanunam andanduh map wihi iwahat fam it marma- u ihap. Allah be netapu abouri 28Wo hamotin, netapu abouri kehakendi we Kristus pe pare hamo tani iwafan unidik, tani biru be iwei fidik percaya ya nare tainin ma ni ukofei dihamo mau iwamai. 29Yam eyam mamnah efei top marmau, emma amkemnah wop reitih ukofei anduef yai, ibema yendi we ibem tani.

Chapter 3

1Ahari mau di ALlah ibem ateh efyai ibeheb wundu Tete difidik ema tarok it, mahap idik tin andarfah Allah ibema natunri. Andu pihpi fandu tin ihap eirar idik wop fandutin ihap eirar. 2Ahrokri yenefatek it, idiktin Allah be natunri wetin ihap ahaf wabun, anduta haten affatin hamotih. Wetin kamnah ihpi ethamotih Kristus iwama broh parit idikmataha tendiwe afihpi itop it mahndue fya. 3Effei rei ibem harapan it iwendiwei, iwatahndi tani pe iwaf ibema tanit eh mefah andutih ihap afeidi.4Reitih heiwafei ibroi eholdi Allah hukum it.5Dop eyam mamnah ihpi, ito ibetani efanunam pe iwahahuhtan ibro amnahei, we ito ibro ha-tap.6Andu hapihpi eiharei ukota kuendiwei,nare ukorarfei ibro, itoihaparomdi pe eiraldi.7Netapu abouri, nar matam ukuenadi reitih iwaroh tanam tarok, we efei eiharei iwahen amher it ito marmau, imef Kristus ima marmau efya.8We eiharei ibema ukueng kofei ibroi, ito efayendiwe na-tamtu wop na-tamtu i ibroi ibefei mata pare fandui ibun it, Anduh ha pihpi Allah natun it tani amefanun idik, pe amnah iwaroh tandi pe iwahug paldi na-tamtu mau anjenefei it.9Eiharei arbundi Allah taniar yai nare iwarar fei ibro arwerau wop Allah ibe benih it ibem yendiwe. Pe nar iwararfei ibro wop arbundi Allah taniarya. 10Tiniwau afihpi Allah natunrit dop na-tamtui natun it. Rei nane ihap kehakene fyai ito ihap af Allah be natunri, eiharei nar atem iwendiwe ibem rafun it.(Atem Iwanenriwe Ahromri Iwafeiye Ahtapbe)11Dop tin iniri mau dadaeh tririm ambun it, ito tarok ibema atariahari idik bema tarok. 12Ihap afei kain it, eta yendi wena tamtui pe ifun tahin it. Dop ahan defei dibe hep ifun pe eper ibem tahin it. Wop ibe andetei it hananah, dop tahin it andefei it mar mau.13Eyum dabarim koreutap ahrokri, pare hamotih fandutin hiu iwarpura mit.14Idik tamnah ihpi, wop idik ibe tahug paldi pare hana tarhiriu pare fya nautaha tenetin, pe ataria hari idik ahrok riwe eiharei naratem iwahadi ahronrit ito bema yenwe pare hana.15 Reitih eiha rei hium ukurpuldi ahron it, ito etatut ewau ibema tarok it, dop eyam mamnah ihpi, wope patin ratatut ewau it mamuh, tin ibema arkema kehakenwe par efyai fatura fui.16Iu efihpi pe idik ma tamnah Kristus ibe ateh idik ito ibema tani dalduh difidik tarok it op arfun eper. 17Efei ei harei ye andanduh harta fandutin ouri, pe eromdi ahrontih ha e anduh ha-tap it. 18Netapu abouti, kikema tarok ate wenriwei nare ukonen kogtawauhe, doptin amamta-roi, wetin kofei kofanun ri pe mar-ma-u.Iweny fatum dalduh Allah aho-fui 19Efihpi tarok tamnah ihpi, idokto tahtanenwe pare fya. Dop iwa fihpi pe idik ma tau tahatendi we Allah a ho fuar. 20Wop pare tarok nare di tuduh, Allah top so har dari idik amnah dop. 21Ahrokri atekit yenam, efei idik fatur yafui nare ta-ta di awau, map biru iwatidik ama percaya pe taruk jamami Allah taniarya. 22Dop ahanduan du tapurtahimdit, iwetabum fidikama tarok.23Dop tin wihegtaito ipur idikma percaya Yesus Kristus natunit, peamnah tarok tafau atiri ahari idik bema tarok iwatendiwe Kristus ihki idik it.24We eiharei iwatadi wihi egtai it iwahendi Allah taniarya dop Allah ima iwendiwe doptin tarok tamnah, tin Allah ibem yen idik talni, ito fanggomu mau di fidik ema mau pihpi.

Chapter 4

Allah ibem fanggomu dop Antikris ibem fanggomu 1Ahrokri atek yenamwe, eyam percaya tap andanduh fanggomu, wetin eyam bahe uji fin fanggomu ma-u effa iri to ibema aren diwe Allah betaniarya. Wop nabi-nabi falsuto ouri arkikema dop arkegaroh par arki fanduh dalduh. 2Imaiwafihpi tarok teiraldi Allah ibema fanggomui, fanggomu mauto mengaku efei Yesus Kristus iwe tidikema efanduaru tahatenetin, ito yendi Allah beiwema. 3Dop fanggomu fainta nare mengaku Yesus ito ihap endiwe Allah. Ito antikris be fanggomu dop efei andumau ibe tririm ambundi dahep iwama wetin ibema amyenwe fandutin.4Eyam to Allah ibema, netapu abourim wop eyam ibe mahug parar nabi-nabi palsu ma-u. Wop fanggomu yenam wei top wundu dari fandutin ibe fanggo mui. 5Iri to ibem fandutin obe, mahaptin ibema alnagtadi fandutin andarki eha yenwe, pefandutin efrari tarol. 6Idim ibema amendiwe Allah, mahap tineiha reiye i wendiwe Allah taniarya, tiri wabun idim. Andit to fanggomu maui dop fanggomu irul ilfil nerarau.Ateh efyai yendiwe Allah7Ahrokri atet it enemam ewau kema tarok atehenik idik tarok pe reitihe ate wahendi eha yendiwe Allah pe yeiraldi Allah. 8We eiharei ateha nai ihape eiraldi Allah.9Tin andaha fuit Allah atehenen diwe iwafanun idik marmarah efei Allah ibe ihpaldi natun warfau teitema fandutin petarok amnah taha tene fya. 10Ateh efya mau tin; ihap af idik mane ateh idik weten Allah top ateh idik pe ih kidi watun it ditem wih yefya buat ibro yen weidik tin.11Ahrokri atek yenamwe, efei Allah ateh hiuef ihpi buat tarok, mapi dikma tarok ateiwanen weidik matarok. 12Ihap raitih aromdi Allah it ibe efei idik ma afe wanen widik tarok Allah ibema iwa hanen we idik tarok. 13Iuefihpi, tarok tamnahndi efei tarok ibem tendiwe Allah dop tahatendi Allah dop Allah ima iwagtanen idik. ibe dit ibun idik ema tarok tarom bagian ibe fanggomu it pe idim ibe. 14Am romdi pe amit magtafriu efei Tete ibe ih paldi natun it ema ef Juruselamat fandutin.15We eiharei mengaku effei Yesus rei Allah be natun it, Allah ibema iwag tanen di we dop ima iwag tanen diwe Allah. 16Idik ibe teiraldi dop ibe percaya Allah ibem ate yen idik tarok it. Allah it opatehefya, pe eiharei ibem ukohakuendiwe atehidik ma-u it ibem iwahendiwe Allah taniarya dop Allah iwafendiwe.17Wifanti mau tin Allah ate yen idik wei mahn due fya yen idik tarok; ito iwaf idikma tafahtan pepercaya parehamo penghakiman it. Wop ima iwatendi a fihpi idikma tahatenwe fandutin. 18Ukoha kuendiwe atem yenuwei nar atem iwag na wop atem yenamwe mahndi efya pe iwa hug pal di atem egnawau it; wop atema iwag nai ukuendiwe hukuman it pe ei harei ate iwagna, ito ate yendiwe mahnduha-tap.19Idik atenyen idik, wop Allah rei ibeh matan atenyen idik tarok.20We reitih iwagtapur; eyau atek it yendi Allah, dop iwahug paldi ahron it map ito waruhiri, wop eihara ihap ate endiwe ahron eromdit ito ihap atadi ate yendiwe Allah ihap aromdi.21Wop wihimau egtafamtin tarok mimi rihtet di eiharei ate iwanen diwe Allah ima harus ateiwendiwe ahron it.

Chapter 5

Iman itefei fandui iwatotdi 1Reitih rei percaya ef Yesus it oprei Kristus Allah be ibundi, dop eiharei ateh iwan endiwe rei, ibundi ateh yenwei dop imarei ibema ibundi. 2Ihpitin effei idik atehyendiwe Allah netapu ito pare hamo idik ataro iwen diwe Allah pe arkefei ketadi ibem wifanti e-tafri. 3Wop ibema ateh iuyendi Allah ito idik triri tabundi wifanti e-ta. Ibe wihi e-tai ihap af mafo.4Wop amnah arbunri altadi Allah to e-rogne di fandutin it idikiman yendikwei. 5Eiharei ye mengalahkan fandutin ito ihap afreitih itorei percaya Yesus Allah ibema natun.Iniri iudi effei Allah natun it 6Tin anehpi rei iwematin, eta yendi ra nu dop tandara, ito Yesus Kristus ihapafeiranu, wetin ranu dop dara, dop fanggomui reief inuri wop fanggomu andit marmau. 7Wop andu tarok mautin nane arkefarau af saksi sorga patuni Tete wifanti alla fanggomu e-fya, wop tarok i bema hibetih. 8Dop iri tarok nane saksi arenwe fandutin. Fanggomu dop ranu dop dara dop andu tarok mautin ibem hibetih.9Idik tenetintenwe manusia be kesaksian wetin Allah ibe kesaksian itop biru wundu. Wop anduariu efihpi Allah ibe kesaksian it di fidik tarok efei ibema eta yendiwe natun it. 10We eiha rei pereaya Allah natun it, ito kesaksian mau ibem yendiwe tani, we eihareinar percaya Allah itibema efei ibem tanit waru hiriewau it; wop ito ihap percaya kesaksian Allah difamtarokit efei natun it.11Dop tin, kesaksian mau to; Allah ibe difidik tarok ef ukohakuen efya pe taha tendiwe natun it. 12Dop eiha rei o kohaftan kuendi natun it, ito ibema iwahenwe efya we eiharei nare ukuet koraftandi wenatun it, ito nare iwahenwe efya.Ukomnah anduaru ukoha kuen efyai13Amanh ibe awolterfam eyam nane percaya Allah natun it emnah efei eyam amha menwe efya. 14Dop tin idik be tahaf briri pe idik percaya reiabao ma-u wop it rei kabulkan idik mahawi tahaf ewau it, pe tanen tamhimdi e wau andanduh iwaf ibem wihi egtai. 15Wop efeiye tarok tamnah, wop it rei kabuklakn irurfidik ewau andu tambun due wau it, map idik matamnah wop ibe tamrom e wau andanduh tanen tamhim diewau it.16We efei reitih eromdi ahronit i wefei ibro. Ito ibro nariwetama maut, itu dabu iwaot pe iwafeihndi Allah mahawi map rei iwehndi pe iwahenwe e fya. Ito iri nane arhare ibroi pe ihap aroh talni wetih ima ibro enen itite mami ala hananahei we wihi mau ihap wagtafam, ito musti iwafei mahawi. 17Andanduh hanarit andito ehrohtan ewau it ibro, we ibro tihto ihap e tama hanatei.18Idik tamnah ihpi eiharei arbundi Allah taniarya. Nar i wa fei ibro beit rei arbundi Allah taniaryai iwadag midi; pe halafe tamtui nar iwatapur a-et. 19Idik tarok tamnah idik tintendiwe Allah taniarya dop fandutin dalduh yendiwe hala fetam tui mimaro.20Wetin tamnah ihpi, Allah natunit iwema difidik wihyalle fya buat idik, pe amnah tei raldi amher petemdiwe pare marmau, tendiwe Yesus Kristus itop it Allah marmau efya eha yen e fihpi.21Abouri netapu, fanggomu kihug parar andanduh hubya.

2 John

Chapter 1

(Efya) 1Yenri penatua eta jematinan mau altop dit dop ibema natun riharit arharen efya. 2Atek ehu iwenafpare marmau dop ihap afa-hik beh, ef it am nairi aru reiral di pare ef-ya, wop wifanti efyamau iwe nidik dopiri rei arkahaken idik afihpi. 3Wihyakaef yamau ha-e dop ih wahen (a)tennuefy(a)i yendi Allah tamanit dop Fransis Mesye natun fu ma-u, i wah(a) tanenwe tarok iwendiwe marmau doph(a)-e.(Kohakuen di Fransis Wifanti)4Ey(a)u awomnahndi m(a) mamro wopawu womnah manaifa natum it eha y(e)nnei y(e)n pare marmau iwatadi efanduaru tamanit ibunriwe tarok. 5Tin awu himu Nen, ihap afei apur waral terfam printah ahtabe, tap printah mau ibetay(e)n idik mata, amnah taroktaha tenwei tahaten efya. 6Dop h(a)-e, mau pihpitin, amnah tarok taha tendi ibe wifanti perintah mau pihpi, imef wifantiti ibetririm ambun di mata amnah- e am keha kendi ramoroh.7Wob iri rahroh tanri e wau daldu aharifui iwema fandutin, irit o, ihap keha kendiwe mesye ef, A-re tamtumau iwama, imaf manusia. Irito wallir(a)riau dop arur paldi Yesus ef A-re tamtumau iwama iwamai iwat manusiate netin wob iri andit wallih ra-riau wihi. 8Fam fanggomu amnah eyam nar amke harweldi,ahan dwan ibeh matan taro ta feita-di amnah taromdi andu ibeh matar taharweldi torok tautarom upah mau.9Eiharei ukorof ukobrohpar, dop nar ukuendiwe A-re tamtu wifantit, Allah ihap endiwe fat wafu nah it.Efei ei harei iwa nendiwe wifantit, iw(a)tanen diwe tamanit dop natunit. 10Efei eiharei iwatuama, nariwetama wifantitin, narmimimhukuet, kue-kuhirau ra moroh of dabum ukoot kofeidi. 11Wop efei ei hareiy(e) mimim huku(e)dit- uma uku(e)-dian anha-a hananahmau.(Taltir)12Wihy(a)la ouri wo-far walter fam hepe,-eyau tanik etaru apurwa feifam awal terfan en Kertas / kaltah ra-u dop tinta, wafar apur awatu wawa-u dop wihi awofar a wagta rate tafamrom amnah mamroi iwanenwe. 13Abouri rafum it ibe arfir, arkehfar-am dabari arketot arkefei ama-u.

3 John

Chapter 1

Efya

1Penatua raltehndi Gayus ateh yen efya, 2Atek yenu ahrok mahawi ibem anduaru i wene a wafei fu pe ham u bema koha kuen efya, tani mit naran hiwa fei yu iwaf anduaru ohawenei. 3Eyau mamro etau ema i to; wop ahrokri rutih arwarmi pe ra faltorfau ef anduaru Kohakwen efya wop ehem oha wen efya. 4Efei eyau mamro hag tap it op wundu ef anduaru tirim ukubun it, wop eyau netapu abouri arhan efya.

Kenen kesafua wau dop maha pare wau it

5Atek yenam we ahrokri, ehem fotorwit ef iri nane percaya, faina pare efei andutih pare ehem ofei iri to fantara tamturi. 6Tarob ibe ragtafriu jemaat, it aharifuarit efei eyam atarim ehari, efehem uwo sagfuri tarok, alla anaruwei, dop tin iwau hibetih it to, iwah endiwe Allah Fatuafu. 7Wope ef ibem ahai tarok rahsarohpar aru it ihap kerom andutih dop iri nane ihap kei raldi Allah. 8Idik tarok mimirih torar iri aharifui; pe am nah idik matarom andarhaa tih ef fanduaru taha ten we fya.9Eyau ibe awolterfri maa-nih awo fey fri jemaat wetin Djotrefes rei ipur itop ahai anen we afoh dari tarok, pe ihap dabari kidi keti dim. 10Anduha pihpipe hamotih awar wer amai; awahim ri matari arkena andanduh ibe efei fri; wop ito ehofri u wihtaru efei idim pe ihap kem nahndi puas andu ma-u; ima ihape mimah iwor ahronrit pe rahug parar tarok arharen we jemaat it.11ahrohkri amen auatek it, eyam ketaritap iri arhanwe alla hananahei, wetin keha kenwe fya, efei eiha rei u koha kuen efyai, ito Allah be natunri we eiharei ukofei hanateit, ito ihap eiraldi Allah. 12Efei ye Demetrius itamnah allomdi difriema wihyalla efya, pewihyalla efya mau ibema iu efihpi. iwabun, ifei idim wihyalla mau ito mau ito mar ma-u
tafoftan

13Wihit ou ri aupur walterfam tarok; wetin eyau ihap walterfam awet tinta, efei pena. 14Eyau au pur hamotih narhenam awa waralom-u! rata famrom ep tata wifanti. 15Damai sejahtra iwarof atu, ukofer yau bohei rih, pe ukotafri bohe mau tih-tih.

Jude

Chapter 1

Salam

1Wifanti ala mau tin elter yenwe Yudas hibetih, Dop tim eg tafidik tarok efei ima, folor dit eit iput idikma taffrof la tatemdiwe. 2Dop tadagmi di wihi alai, dop fanggomu efei wihi mautin, hamatop pe, maneah akeita ahroki, farkeit andwaru amhamene, pihap, kehakendiwe, Agretamtu itop iweifam. Piwatemamwe talmim arya3ifantiala mau elteryenwe yudas i, tin rubetih -tin. peti egtafidik tarok efey ima fotordit ipur i dikma , tafroftata tendiwe dop tada midi wiyalah efya tanggome efey wihu hamatopnanerih arkeri ama ahrokri farhe andurua herem kehakem oliwe are tamtu mau rei itop wei fidik terok at, ala efyai efei iwah tendibe iwahuh parar andandu afrematin iweidik talniarya iwan tenwe 4Fransis mesye efa re tamtu mau5Ibemahai ef fanggomobe elaifidik tarok amanah bisa haryau taromdi atau triritanburi efei fransis ha dureh sa rohpar ibema umat durar rahsaroh perarenwe mesir. dal duit, we nane iryihap kendi-wei i waroh tan ri 6Doptin toma, heija reros iri ihap kehakenendiwe tamarya irima ihap ke-ta kendiwe, wop i rit ibema altadi iri bema tanggomu. mahaptin rah paldi paremau arharenwei efandu beh-dur e foufiu parealamomau arharenit.7mefefihpi andu arar horaren wei, ef sodom dop gomora ra ma wunduri arenwe pare mau arharenwei. i bema arharenwe ra ta ranendiwe ibrohan hanah dop ra ta ranendiwe, andu hanari mahaptin iribema refaryen we ai mafoi. 8andu aru iue fihpi arharenwei ibema arpur iritop arkikefar au, andu hapihpi arur paldi ibema wih ya la ef yai.9Ibema ahai ef fanggomu, be elai difidik tarok agmah efei ye ahar yau taromdi dop triri arbundi, efei Fransis, durar Rohsaropan, parene mesiin we, heiri mane iri ihap kehakendiwe ito iwarohtalmi. Dop tim, toma hijarero ihap ketakendiwe, wop iribema, altari iribema fanggom mahap, tim rak paldi, pane mau arharenwei ef andubeh . Dur e foufiu pare almomau arharenwei ef andubeh. Dur e foufiu pare almomau arberen nit, imemefih pin ar warhor ranewe. Sodom dop gemora Rama wunduri are wei pare mau ar harenwei, pe ratta ranendiwe ibro hanhana dop ratta ranendiwe, andu hanari, mahaptin iribama refar yene aimafoi iribema arhanrenwei ibema arpur iritap arkefar Anduh hapikpim, arur paldi ibema a wihyala efyai. 10Mikael beh rei hijarero, tamtu mau ima ihuk parar ala mau efyatim pe er mamil merar amduh hamamarih Ranen Rahafai wit. Anduhapihpin parulpaldi ibema wihyala efyai Mikael beh rei hijarero, marmau ema ihug parar ala efya mau tin pe, elmamur merar, ibrotamturi," Dop Musa tani wifanti ihap abroh paldi warfinyennik egtiu ipur, op Fransis fanggomube iwalaifri. 11Efei iri rei rahrohtan e wautin ratadi wihi hand, wop ihap kemnah irie ibema ramnahri iribema top efya mahaptin andanduhhai rabakuldi wundu. Hari fafte, altadi ala han hana hei mahaptin era ru rar ef kir kiro eta yendiwe bileam piwarohtalmi iwaf andwaru efei di korah.12Iri tarok tim iribema alohtan mafau, arenwe andi ibum ef andowaru pe iwet jama miroufi, dop ef, maro i wahi dit pi wet jau wet jama kofandi hep ai puti mur hatap pit dop, ihap ayaru ai pare hamo iwama ibema miki. 13Iri tar hanenwe ef mati be iwa houhiwit top halafe maro iwadi yahouk af andanduh matu ararur raharbabun ai maifu mahaptin fandu alamol, ditippuri andandus ihugparfri tarok arken we afihpim ima farfaru fidik efei anduwaru, arharenwei.14Ima efaltor fidik efei andu aru arharen wei imef henok, rei yeinitari ef mimim farfa ru kodai ne ru. i watendi adam wihyalue tai etepur ahriau di fransis i wema dura tamturi mafalni hefamait. 15amnah iwama i warof a tendiwe pare hamo mau iwa mapiwa hima o tarar am nah arkam kehor amketa kendi andanduh hanari ranen rahafau ef hanari dop wihi hanari efibro hanari eta yendi Allah. 16irit ibema rafau raghupare wau ibem arpur kehakenwe, keng kehar werrar iri arharen we ala hananah eit, dop rata ranen ri we iririh, arkemroma wau anduefyari.Fanggomu dop wiranti17Ahroki amnah atek eham e wau, eyam fanggomu i wama efei ye wifanti rasul-rasul rattafri. 18Wop ibe rattafam hamo fandui iwahodi, iri ha narit ibema arketa kendi iribema anduh hanarit. 19Iri tibema ranem rata jau fandutin ihap ketakendiwe fanggomu.20E fei Yudas egtafidik ahrok ri, atekeham wundu ke-kaki aha yambe ma tarok ketahri talnimit au am her, ma hawi iwaten om we fanggomu. 21Tanimit kotaihindi kohaftanek wendi allah ibema iput kwen-kwenfandi mesye rei i watemu ap kohakwendi afihpin faitu m afu i wahatenriwe iri arpur pa pahei.22Fatu mafu i wa haten riwe iri arpur papah eit, 23kadiorariri aren we yafu mahna i waten ri irihrih fanggomu honari eit i urparare wau iri rarurehahau maohanari fandutin.

Tanim rao iwa tendi we Allah

24Ibem iwendiwe,re ibem andanduh i wa damiu. nare u korok dop nar i wahimaotar-u ra hu par ranen au arya ihap keta kenenjau pare eha enen wei malmam ro 25I watendi ibem ihpibeh Allah rei ditawema pare efyai awaten we fransis mesye. idik bema fransis aha fuit efya. biruit wundu i watendiwe ahtap tintop i wahena fihpi MARMA U

Revelation

Chapter 1

1Antinto Yesus Kristus wifanti allai; ibema Allah ibun di ema mimaro; pe am nah iwafamunri ibe alla tamturit ahan duanduha motih iwa fanunri. Pe amnahibema heijarero ihkirit, ibe egtahndi Yohanes etibem allatamtumau.2. Yohanes ibe inirimau tinibe egtafri efei wifanti alla mau dopef Yesus Kristus ibe difri to andanduh ibem erom aha marmalna. 3. Berbahagia efeiharei wit omna frit, dopirinanetriri arbun wifanti alla mautin; pealtadiahandu anduralterarenwe, wop hamoi daldu iwemararuk.4Yohanes eltertri ketujuh jemaat arenuse Asia nahit. ibem ateh yenam difam dopamkeha kenamherpe iwagtanen amawau; ef anehpi, ibe amyenwe dopibema pe amahen idikwe dop iwawama, dop efei ketujuh roh mau am yenwe ibema takhta ahofuarit.5Dop Yesus Kristus ima rei saksi efya mau rei igkiefar pareha mati ikyemfarar irirarper it. dop nane berkuasa dabari-dabari aren fandutin, efeilt reiateh idik doprei esagfuidik peihparidik i'bema tandarai e hahugtan idik.6Dop rei'fei idik iwibun ef kerjaan hibetih. petahatenaf imam-imam tendiwe Allah tamanit. dop buat ibema kemuliaan it dop kuasai ibema iwahenwe afihpi marmau.7Keromdi iwemaiawan it ima eta dipe amnah, a hari malna arkerom di, dop iri nanearhik it dop fandu dalduhamnahaharira nu iwarmor marmau.8Eyau rei Fandwi wibut eha dop iwahodi; Fransis Allah tani wifanti yen wetin dop ibeemapeamyenwe dop i wa wama; hei aha matamtu.Yohanis Eromdi Fransistani e fanundi Patmosit;9Eyau Yohanes ubema ahrom rat mafau amhamenwe anduhagtap amen we ibem para yen weidopam tahta amenwe amena di Yesus, amen wenanhu aha Patmos it. wop Allah wifantit dop Yesus ibema egtafri.10Pare Fransis ibe hamoi eyou fanggomu ehorauema peritikawubun adaktawal lawarit aririehai, e polnesangkakala.11E; taipur; Ahanduan duoromdit kolterahi kitap tihpe kuepararaw ketujuh jemaat tin; auri Efesus Smirna, ketau Pergamus; Tiatira, Sardis, pelusau Filadelfia; dop Laodokia.12Maruhawait urihpar pedupur warom ariri ragata fauema. dop pare awurihpariu ahakiu auromdi efanunau eiri tujuh dian e masarfei it.13Dop eiri dian mauto mama en it epolne reinah manusia dur eha ma o jubah ibe maruiop ehnaon di ibe a-ei; dop ibe harhirit ef mahidi rafoufiu ewau malliima emas.14Ibe dabui dabrauitegianig kofardihep banu ehpa moh amtai, dop ahamalnai ibunef yafu amatagro.15Dop ibe aei egsektaym, ibum eftembaga ehndara yenwe yafu roi, ibe arai ibun ef fanamo maho mau.16Dop mima dagmehit etar pur tujuh bintang dop ibe warfinui noba hibetih it mata eh saroh parru; rahsaroh paldi warfinu, dop a hofu efururuh epolne afrobeiwarermeta.17Pare ahak iu aworomdi, akdabu awotot diahafuar a ei imet tamtu bei waper it; Weit mima dagmehit ibunanema dabuktafo peegtafauema a tem agnatap! Eyau reifandui ibun it dop iwawahodi,18dop reiehayenwe, Eyanii beawoper wetin ahama mau. awola ki ofarpar andduarawen we afihpi. dop Eyau rei awotapur andanduh kunei maut dop kerjaan maut.19Anduha pihpi kolter ahanduandu oromit efahanduandu hamotin iuribunit. dop ahanduanduhamotih iwabunit.20Dop rahasia ketujuh binatang mau ibe ahamema irinay arenwe mimikdag mehit; dop tuju eiri dian emas mau; tujuh binatang mau ito heijarero ketujuh jemaat dop ketujuh eiri dian mau ito ketujuh jemaat."
Chapter 2Jemaat Efesus it Dabu;

1"Kolterfri hei jarero jemaat arenwe Efesus it: ibema wifantiefya mautin, reietarpi ketujuh binatang ma u arendimima dag meh pe dierofe; rahri ketujuh eiri dian emas ma u.2Awim nahehemandarhaa o fei it, dop ehem tanim manhidu dop anduaruo tahtan we nei. Awom nah ihpo ehem to nar sabar e fei irinane halafetamturi, wopehem ibe uhim ondarartarok peomanahri ir nane ragtipur irito iniritamturiwertin marma u ito ihap auafei it. wopehem ibe omnahri irit wallira-riau wihi.3Dop tinehem ubem ukofahtan. menderita wop afak it. dopehem to ihap komnahndi mafati birymaftap.4Nerin eyau awobetu, wop ehem ilhpaldi yenikehem aten yenuel affarkeh anduaru o hawennei;5Anduha pihpi, fanggomu kofei parerotibuma orok ihyiu pare ripi marmaruhei!Ag pen nu pekorarfeiarwerau andufarkeh onen ohafe waita we nar iwafei it, eyau awatuama ehem, pe aworu ehem kaki dian it pare mau yenwei, efehem nari wag pennu.6wetinto andu yenu weito ehem uhug parar andanduh Nikolaus dop irial nafrof altadit euma awuhug parar.7Eiharei tirafinu arendi map titiwabundi ahan duandu fanggomili wagtafri jemaat- jemat it. eiharei ye menang it; ito amnah awehndi aiehayen efya yenwe taman Firdaus it peiwan.8"Dop kolterfri heijarero arenwe jemaat Smirna. Nifantialla mau pihpi farheh ibut ditehai op iwehodit; ibe iueper hep agheratiar erwer iu.9 Awom nah ihpi ehem anduarue roh tanu pewenei dop anduh hatap it, wetin ehem kaya dop u urparar tarok nane ragtewau irit Yahudi bewetinto andit marmau i hap atadiafeilt. weit iritandit namora be jemaat.10Atem agnatap efei a han duandu iwe roh tan nui. Hamotih marmau namorai iwatarpur peiwaryau tamturi maneifa taroki. iworar hir penjara peamnah wihi arkorampe eyam arkerohtanam hamoi sepuluh hari - ehem kofahtan kuene fya opukoper, pe eyau, reiawetabunwau mahkota ukoha kuene efyai.11Eiharei tirafinuiwendiwe, map tirai wabun ahanduandu fanggomui iwagrafri au jemaat-jemaat. We eiharei menang, ito tanit nare andutih iwaroktandi hamo iwararperit.Iuri Jemaar aren Pergamus12Dop kolterfri fiejarero Jemaat Pergamus; Tin ibema tani wifanti, etarpur noba matari matai ru. 13Eyau awomnahehem pareohawenei ito paro, pare namorai ehayenwe; dopehem kota purene ahak it pe hem nare menyangkal ehem i manit efei ukoha kuenau; doptin toma nare hamo Antipas, eyau saksi rei ibem egte nenau e; pe arfum pe eper aharim fuar it, parehamoi namorai areftap.14Wetin to eyau, ef ai mafo maneifa yen ehem it; iririh tarok amhamen weitorih iri bema raraltari Bileam wifanti, allai pe wifanti difri Balak pe arkeroh tanri Israel be pe amnah arkin brema arbunfri hubyai, pearkefei ke,- ra ndu hananahei.15Doptin ima, irinane ratapur Nikolaus wihyallai arenuwe tanim arya.16Andu Pihpic pe ag penu! we tauhei; fihtauhe awaraltuama pe aweidi bare buat tarok it noba, yen auwe waruk finutin. 17Eiharei tiraifinui arendi tira iwabun ahanduandu fanggomu difri jemaat-jemaat it. we ei harei menang, brema; manna awaito nanipnei awetabun diau; dop tinawetabun diau fati pamoh ibeafohei ralteraha ahtap be, ef reitih ihap amnah; amdit ef eihareiiwet abundiau to be.Iuri Jemaat Tiatira18Dop kolterfri heijarero jemaat Tiatira. Antinto Allah natun it wifantit, ibe ahamelnai e pol ne yafu amatayo dop ibe a eito ibunef tembaga.19Awom nah ihpi ihim andarhaaonen oha fakit. efe hem atem yen idimit dop ehem iman yenu weit. efei andarha aiwotorof it dopofahtan weneit; awom nahu ehem andarhaa mau ofei pe ameho ditin wundu dari farheo fei it.20Wetin eyau awobetu; wopehem matam menari he mafal ni izebel, nane ragtipur irito nabiah; e fanunri dop waru higrifri eyau alatamturit pearkefeikerandu dop arkin brema arfei persembahan-persembahan hubya.21Dop hamoi ibe awaihudi pe iwag pendi wetin ihap arihpar pe agpendi yenefei eg rauandu.22Ahamama am nah awadipe a wahau iri mahai waru arenwei pare aryafrei pe tarok iri anarfei ragra anduirat awadiawaryau pare ai mafo dua hei. ef naretarok iwatam penri; dari matalni mau arota narfei ito.23Dop iribe netapu abouri awatut amnah arkerper pe jemaat it amnah arkem nahau, wop eyau rei awom nahri amnah faturim afu; dop amnah, euro balas emro yam bema tih-tih iwatendi afibemanduaru eha yenwei.24Wetin efei eyam ito nanerik arenwe Tiatira , nane ihap kehakendi wifanti ma u dop iri ihap kenen kimfuimtanriau a handuandu tarok radadetau na morai ibe wihyallai; we eyam awogtafam; eyau to nare a wetah pih am au ai mafotih buat eyam. 25wetin ahanduandu matapul di yenwei ke fahtan tandienamwe opawatam a ma.26 Dop, eihareiye menang pe ukofei kotadi eyau, andarhaa op hamomai; map ito eyau awefri kuasa ragma dalduh.27pe ito rei iwata pur if duai besi i wadagmiritarok; pe ai wafor af tembikar.28Dop efei it; ito awet abundiau Troba.29Eiharei tira tinu arkendi, tiriwabunamher ahanduandu fanggomu egtafri jemaat-jemaat it.
Chapter 3Iuri Jemaat arenwe Sardis

1Dop kolterfri hei jarero jemaat arenwe Sardisit; iti bema wifanti, rei arendiwe taniaryail ketujuh Allah ibem fanggomu dop ketujuh betou ma u; awom nah ih pi ehem andandah andarha-ai; ehem ragtipur ohawenwe, wetinehem oper.2Ku-ki kofarpar; pe ahan duandu reinikitapur keperit kofahtandie ne. wop ehemandarhaai i hap warom ditih awarom dit mahndu e fya e yau Allah ibe a ho fuarit.3Anha pihpit fanggomui endi, ehem hamo ditibunwiu it, dop tirim ubun it. tirim kubun kota kuendi pe ag penu! wop efei ehem nar ukueng kwem fandi, awarweramai iwaf fe fan wananadu; ehem narukomnah eyau fohtauhe awatu ama.4wetin Sardisit ir manefa arenwei ihap kerohtanri maoaru reha; tarok arke frot ketau arkoraha ma o pa moh; wop iritop nane arketadi.5Tin eiharei menangit i maarke diaha mao pamoh iwatihpi. eyau narawatamfuntandi aha yenwe Kitap Kehidupan it, wetin eyau ibe ahai rei awetabundia u. eyau mam it; dop heire roi aharifuarit.6Ei harei tiratinui iwendi, map tiri wabun diahanduandu fanggomu iwag tafri jemaat-jemaat .Iuri Jemaat aren di Filadelfia7Dop kolterfri heijarero jemaat arenwe Filadelfia wifanti mautin reiefya mau rei mar mau rei etapur Daud kunei pe pare hamo iwag rai nare reitih ukul tir. pare hamo iwaltir nare reitih uko-ra.8eyau awomnah ehem andar haai; ahamaudi eyau ibe awografu alamta. nare reitih ukoheihi. a womnahu ehem tanim biru ihap afwundu; wetin ehem otawendi eyau witantit dopehem ihap kuhug paldi a hak it.9Koromri, iri alternidiwe jemaat namorai. irinane wallihragri ihapafe it, irit wallihragri, amnah aworabun wa-u marmau dahepawah kiritarok tinto atek ehue ehemo.10We ehem otawenau wifantit. peotahtan we re pe ukweng kue nau, map e yau a wanena dagmiu wa-wau. pare hamo pencobaan mau iwa ma fandutin pe iri hane arhanwe fandutin iwahim andarar.11Eyau narhenam awarwer ama. kotaparamher aham duandu yenuai, penare reitih iwaitu makotha yenuei.12Eiharei ye menang; map ito eyau a weidi diaha at guru sohor ma-u. iwanenwe hamari pareeyau Allah iyenwe, penariwala broh par arwerau parema. upe amnah awal tehndi Allah ibe ahai kota ahai eyau Allah itobe ahai ito Yerusalem ahta be iwen surga Allah iwah paldi iwapor ahi pe aha ahakit to ahtd be.13Eiharei tira finuiarendit; map tira iwabundiahan duandu fanggo mu iwefri jemaat-jemaat it.Iuri Jemaat aren Laodikia14Dop kolterfri heijarero jemaat aren we Laodikia; tinto wifantima u mea ef marma u; saksi mau ibem erom pe etayendi tin marma- u ef Allah hamo fandui ibun pe e fei it.15Awom nah ihpi e hem andarhaa wenofei it, ehemto ihapaf ha habre dop ihap mahmah na; iwabune fyaito iwaf hamoi ehem hahabre a mah mah nua.16Wop tin to ehem mimim ade rotatpurau. pe habre ja-taup a efei mahna map a wa haraitu wenawe waruk finu.17Wope hem ogtipur; eyau kaya, pe eu awofei di tarik it kaya, pe eyau anditih ihapeinik dop ehem ihap komnah ehem tinto melarat, pe ibem wenehe miskin ehem e - bak pe wene malnah.18Andupih pi wifanti aweifu pe amnah ukufti kueitau emas uit arbunih yiu yafu; pe am nah e hem ukof kaya dop maoi toma iwah pamoh peukuet aha pe hare arkeom uwene malnah it, ukofei ubem matanium ma-ni dop tine minyak ukoyarora kamma inai pe amnah eiham iwarar.19We ei harei atek yendi-wei ito awarmaldi; anduha pihpi fatum afu ku bundiau pe uma atem ausag-na.20Ahamama, eyau awomutu ramo alamtai mimika wugtuk, pe eiha rei tiriwabun auarik it, pe iwa-ra alamta awahirata dia u pe awa wahtudi pe awahridamdi brema, pe ima idim rat am kefa uh.21We eiha rei menang-map it awedi peiwah matet di Tete takhta afo.22Eiharei tirafinu arkendiwe, mape tiri wabunri a handuandu fanggomu dit egtafri jemaat-jemaat.
Chapter 4Dua puluh empat tua tua dop binatang empat it.

1Dal du pe dit ehorit, ahak iu a woromdit marma- u Surgai alamta tih egra pe tirik aubundi efaratin, ibe pernah tirik awubun; egtafau emai imef Sangkakala agmu; egtafau e-ma; kueiti katawama amnah awafanunu ahanduandu hamotihiwabun it pane antit iwa hodi. 2Fih tau he eufanggo muefai diteporau pe aha mau koromdi takhta tih iki itu. Sorga; pe takhta mau a fohei reitih ematet yenwe.3Dope reimau ematet ehayen takhta mau e palne permata yaspis dop permata sardis; pe ada warie oditig pundi takhta mau mahndu efya epolne zamrud ibe ahofui.4Dop takhta mau dua puluh empat takhta arit aldidi pe takhta -takhta mauto dua puluh empat tua tua i aryan itaureha maoehah pamoh dop mahkota emas it arenri wedabarit.5Dope, takhta mau guruh agmu dit ehato ehsarohpar ada warieg- yope oborit tujuh al naharbabir takhta mau ahatuarit; ito ketujuh Allah ibem fanggomui.6Dop takhta mau ahofu arit matirifuief kaca epolne kristal. takhta mau mahroito makhluk empat it aldipdit aharimal nai bahmbahim ahafuar it dop adata walba warit.7Dope makhluk mau farhehih matar it epolne singa; dop makhluk elagmidi fall it epolne nasar ma ni be pau ifgi pe epor.8Dop makhluk fau ma-u ito amnah pau it imbunit enam; ahari malna bahmbahim, aritaldildi dop ramo roheif pe ihap kefei mafatitarok ariri yeneha panim wahitu;" Kudus Kudus ehem Fransisi itop Kudus Allah itrei ahama famtuma-u; rei ibe amebrohpar yenwe dop ibeam yenwe dop owarwer a-ma."9Dop ibem hamhamoh makhluk-makhluk mau ibema aririratit di ewau ahai, dop ratot di ewau pe ranen ratit diewau tani rao. efei rei e matet eha yenwe takhta ma u pe iibema eha yenwe fihpi-lo; 10Pe kedua puluh empat tua tua mau dabari ratotdi a-fu; ahafuarit, rei ematet takhta ma-u petarok amnah dabari ratotdi rei ibem eha yen wei iwen afihpi. pe tarok iribe makhotai fe ar au riu takhta mau ahofuarit pe ragta;11Ya idim bema Fransis dop idim bema Allah; ehem rei- tirim ubun, ofridim anamitweha ahamit dop idim manen, motot we wau dop ubema andanduh etin. wop ehem rei ubem ofei andan duh; pe ubema ufei ef fanggomuu yenuwei andanduh eitarhar enwetin ubema mi mim hotei"
Chapter 5Kaltahrau rei ibwm dit egta dop Domba Natui

1Maruh ahak iu au romdi ibe mima dag-meh it rei mau e matet eha yenwe takhta mau; kaltahrau ra-rok hi betih mau to ralter anwe dalam it dopa dawarheipe raltel arit altadi tujuh materai mau.2Dop aworomdi heijarero tih birai wundu pearadit egtaipur-e eiharei artohndi pe am nnah iwafu kaltah rau rag-rotanma.3 We tin rei tih ihap amatet enwe Surga dop fam dutin efei fan dutin tanwar; raye bisa iwa fu kaltahrau mau ra-rok it. atau bisa aghi audi ibe di dalam it.4Pe eyau awotan pe manadi mururau; wop reitih nare ukufu kaltah rau mau ra. rok it, pe ahari iwahi ibe dalam it.5 Maruh iritua-tua itih egtafau ema; kotantap, tin marma u Singa yenriwe suku Yehuda , ito Daud be puti itorei menang pe it rei igfu kaltahrau mau ra-rok it. dop ifu ibe ketujuh materai it.6Maruh ahak iu aworomdi takhta mau dop makhluk empat mau dop tua- tua it domba natu tih itu yenwe epolne ibe aropar it, tanduk it tujuh dop ahamalnai tujuh; an ditto Allah be tujuh fanggomu mau ih parar aru ait aldildi fandu dalduh.7Maruh Domba Natu mau iwemape diy ibun jiu pedit kaltahrau mau ra-rok it di-di mimaro rei mau ematet yenne takhta ma-u.8Parehamo mimiburuiu dit kaltah rau ra rok mau tin; ke empat makhluk mau dop kedua puluh empat tua tuai dabari ratoto jihi Domba Natu mau ahofuar it, tarok ratarpur anemimiraroi kecapitih-tih dop Cawan emas it kemenyan it eyagdine; map ito iri efyari altaranem diwei iribe maha wirahaf au it.9Pemaruh tarok allodi tani rao, hibetih ahtabe ineftin;" Ehem rei mimim bukuet kaltahrau ra-rok ma-u it pe ukufu ibe materai-materai it, wop ehem ibe aroparpetanim darai obe ehem ibe aftiwurar tarok buat Allah iri dari tiap-tiap suku dop wihi dop kaum dop bangsa.10Dop ehem ibe ofei ripe arwarhor arhanwe kerajaan hibetih; pearu rahaf imam-imam buat idik Allah petarok amnah arketapurenwe af raja funditin."11Maruh ahakiu auromri dop ritik au bunri hei jareroi ouri. anarit aldil di takhta , makhluk-makhluk dop tua-tua ma-u iribe jumlah ito berlaksa-laksa dop beribu laksa.12Egtafri araditiu it; Domba Natu mau ibe aropar it rei iwarom kuasa, dop kekayaan dop hikmat dop tanibir biru dop ketot. dia-wau dop mahn due fya dop kitit jau ahai!13Dop tirikaubunri makhluk amnah arenwe Surga dop arhanwe fandutin dop fandutin a-pi. dop aren use mati dop aren we matiroi; to ragta iwau Di rei ematet yenwe takhta mau afoh dop i wau di Domba Natum itop eha yen we kitit dia walu ahai, pe ketot di dop it op mahdue. fyai pe kuasai ibem iwen we afihpi!"14Dop ke empat makhluk mau ragta; "Marmau" petua-tuai rarmor ihidahhari ratot di.
Chapter 6Keenam Meterai it ibeh matanarkifu

1Maruh ahak iu aurom di Domba Natuimau eg-ra ibeh mata it; dari tuju materai mau, pe tirik awubundi iye farhe ibeh matan it dari empat makhluk ma-u pe ragta, ariri iu it ef iwarabutit, "ko-ma!"2Pe aworom dit marmaui kuda ehpamoh hit tih dop rei iweititoma etapurbare hibetih pe arit arbundiema mahkota tih, maruh erof peiuef pe menang, pe iwafeita, iwet kemenangan.3Dop pare hamo Domba Natui egra materai yena tai, ima egta; "Ko ma!"4Pe kudatih ituiu kuda ehndara tih dop rei iweititoma kuasai ainhndi pe iwet Damai Sejahtera yen fandutin, pe tarok arkeh nanentan pe arke kibun diama no batih wundu.5Dop pare hamo Domba natu mau ifu meterai ketiga tirik awu bundi makhluk ketiga mau egta; "Ko ma!" pe ahakiu aworomdi marma u, kudatih ehmaghah dop reimau iweitiaha iwetaruf hndi kuda ma u etapur timbangan yendiwe mimaro.6Dop tiriktinu awofei epolne aririeha keempat makhluk it pe agta; gandum mimitih dinar hibetih dop mimim tou kelai dinar hibetih. wetin kerohtanritap minyak dop anggur ma-u.7Dop pare hamo Domba Natu mau ifu meterai keempat it tirik awubundi makhluk keempat it araeha egta; "Ko ma!".8Dop aworomdi; marma u. kuda airauamta efyaoh dop rei iweitiahai ahaito maut pekerjaan maut eta yendiwe. dop ef iritarok difri kuasa tine fandu tin seper empat amnah iwet padai iwatut pe arkerper; dop malli iwahaftih, dop mahai waru, dop binatang-binatang hiroriaren wefanduten.9Dop pare hamo Domba Natu mau ifu meterai kelima, ahakiu auromai mezbah fafaheit jiwa-jiwa tarok mau efei Allah tani wifantit itut it efei iribe kesaksian yenriwei.10Dop tarok ariri rahraripe ragta: "Hamohamfenha hep penguasa efya mau dop marmaur it, ehem to ihap menghakimi peu berobalas idim tahdara efel iri tarok arharen wefandu?"11Petarok, ibe maarurfri tihibema jubah ehpamoh, pe ragtafri tarok, arkefei mafatifin pe iwamaho di jumlah iribe ahronri pelayan pelayan it dop iribe rafurihar it, nane arkitut pe arkerper af tarok.12Maruh ahakiu aworomdi hamo Domba Natui ifu meterai ef enam it, mar ma u. ei nuf ui yoreu di fandutin wundu pe afroi iueh mahah epolne dabari rau karung; pe ma dui iwenhndara dalduh pe epolne tandara.13Dop betouamnah arenwe adawari ermor ihi fandutin e polne ai ara, ibe mur iwar mor amtaramtari, hamo marowundu iworeudit.14Maruh ada warit iu egrotan ef kaltah rau ukog rotan it pe haro amnah hetin dop nanhu-nanhui amnah iwaghug parar pare arharenwei.15Pe, raja-raja dop andu ahariwunduri dop perwira-perwira dop iri nane kaya dop iri nane berkuasa, dop budak-budak dop iri nane merdekai ramamam ne fatifinu dop fati mah roh rafui.16Pe'tarok ragtafriu haro-haro dop daradi fatit; Kotafuf hndi peiwarok altir idim pe kuor konanipne idim dari ibe aho-fui; "rei ematet yenwe takhta afoh dop Domba Natui ibe kirowihi egtai,17Wap hamo mau sohorit hep amehodi, eiharei ukofahtandiene?"
Chapter 7Israel be iri naneibe ahari alteranwei

1Pare hami dit e horit ahak iu auromri heijarero empat itarfar arenwe empat penjuru fandutin pe tarok arfah tandi ke empat marofandutin, pe amnah iwen ripi hiwaporama e fei iwen ta ru ef aiputi.2Dop aworom di heijareroi tih iwema pare afro yeitit, ito dit ema Allah, meterai ehayenwei, pe aradit it ara ehrari iri, imhimri heijarero empat ihkiri arpur ke roh tandi fandu dop ma ti.3Egtafri; ke roh tandi tap fandutin efe mati, dop airifu sbelum idim am kelter fri Allah ibema hamba-hamba. hambai tarok iribe aharyatu.4Dop tirikawubun tarok amnah nane materai ito; seratus empat puluh empat ribu iri nane ibe meterai it amnah heit suku Israel be tapun rabari.5Ef suku Yehuda dua belas ribu nane meterai it; dop suku Ruben dua belas ribu, dop suku Gad, dua belas ribu.6Dop suku Asyer dua belas ribu, dop suku Naftali dua belas ribu, dop suku Manasye dua belas ribu.7Dop suku Simeon dua belas ribu, dop suku Lewi dua belas ribu, dop suku Isaskar dua belas ribu,8dop suku Zebulon dua belas ribu, dop suku Yusuf dua belas ribu, dop suku Benyamin dua belas ribu.Manusiai Ouri nare ukom naniri ibehefa wundua9Pare ehor it ahak iu aworomri mar ma-u; Yafo hibetih ibeheb hefam nare u komnaniri ibe ouri, arenwe fandu-fandu dop suku dop arhorit dop iribema wihi, arfarema takhta ahagfuar dop Domba Natui aho fuarit dureha ma o eh pahoh pe domba natui ahofuar dureha jubah eh pamoh pe ratar pur paken ra -a arenri mimir ya-ro.10Pe ariri ra tit; Keselamatan buat idimbema Allah rei ematet takhta afoh dop iwandi domba!11Dop heijareroi amnah arfar arit aldil di takhta mau pe tua-tua dop ke empat makhluk mau to; ratot ihi takhta ma u pe dabari ratot di Allah.12Pe ragta; Mar mau! kitit diawau ahai dop mahmduet yai dop hikmat dop kotakuendi, dop kototdi, doop kekuasaan dop iwendi af Allah ibema tani biyui ibem iwahen afihpi! mar ma u!13 Pe tua-tua mau to tih egta fau ema; hehri nane de arur eha jubah eh pamoh ei dop aren ihifa ar warmia?14Maruh awogtafhn jiu; yabem tuan-tuan omnah ih pi, maruh egta tau e ma; taroktin irit nane aren we pare ehrohtan yewau wunduri tobe rahsarohpar pe tarok ibe rahroh iri be jubah.15Andu ha pihpi tarok mau arwarfar Allah ibe takhta pe melayani panimwa hitu ibe hamari, dop iyematet yenwe takhta afoh hei amnah iwaodi tarok mau afoh.16Tarok amnah nare malli iwalahafrih dop bralni iwag-mu, dop afro meta wundu; nare iwa hori arwera-u.17Wop Domba Natu yeniwe ma maen takhta ma-u; re iwatenriwe tarok. pe iworar tarok arkiu ranu efaha marmalna iwahen we pe Allah iwa hahuhtan amnah a hari ranu iribe a hari mal nai.
Chapter 8Matterai ef tujuh

1Dop, pare hamo Domba Natu mau ifu materai ketujuh maruh sorga tanar eftap henam it beja tiga jam.2Maruh ahakiu aworomri heijarero tujuh aruarfar Allah ahafuarit, maruh ibun friema tarok tujuh Sangkakala.3Maruh heijareor tih ibe matih; pe erof ia peiwitu igrukjiu mezbah to pedupaan emas yendi mima. dop arbun diema kemenyan it ouri pe amnah arke kibun diau arke diane iri efyarit iri be mahawi arkibun an mezbah emas it afoh takhta mau ahafuarit.4Maruh matarfi kemenyan mau iwei tiaha iwatendiwe iritalni efyarit iribe mahawi iworar heijareroi mimir yaro arkibundiau Allah ahofuar.5Maruh heijareromau dit pedupaan mau, yafuit dit mezbah pe ehor ih yiu yeidi pe ehihyema fandutinAwet ef fau it; to rei ih matan it.6Dop ketujuh heijareroi ratarpur ketujuh aujet, mau pe arfah tan aren we pe amnah arke yo sangkakala.7Maruh heijareroi rei ibeh matan it e-o. awet it pe mroufi es dop yafu, dur efau e daine tandara; pe amnah eit iri ema fandutin; maruh yafui epol ne. sepertiha dari ai amnah pe yafu inin ai rauputi ef airau amtah eit.8Maruh heijarero igmidi keduai e-o. awet mau pe ef andutih epolne haroi wundu, enehar babiryatu arbun it; yei dipe ehiu mati pe sepertiga mati mau tin iwehn dara.9Pe sepertiha dari makhluk arenwe ma-ti rarper. pe erohtanri sepertiga kapal anau raldir it.10Maruh hejarero ketiga e-o, awet it pe betou duahei arenwe ada wari tih erok; yenehar babir efobor pe eroh tanri sepertiga ranu emaldir it dop ralnipi.11Betou mau ahai Apsintus, dop sepertiga dari ranu ma-u. wop ibe iwef meihi.12Maruh heijarero ke empat it e-o, ibe awet it. pe ifiehouhiupar sepertiga dari afro dop sepertiga dari ma-du dop sepertiga dari betou-betou mahaptin sepertigai iu efalamo dop ibe sepertigai dari wahitu ihap a-ha rar amher paritima efehpi.13Maruh ahak iuauromdi ma ni nasar it epor iu adawari mahroi, pe araehrari ema; erohtan erohtan, iri nane arhanwe fandutin erohtanri wop awet ketiga heijarero rih nanearfahtan al na-yo iribe sangkakala.
Chapter 9Sangkakala yang kelima

1Pare hijarero mimim faru mau elaryo sangkakala it. itto eyau aghokkiu amromdi hibetih betau we yen yattawar erkihi famdu tim itto efei ye elaufai kumei fimu jurang maut it.2Pareito ibarfu alamta fimu jurang maut mau, maruh matarfi duteha pare fimu mau efai ye matarfi matari wumdut to affro mau yem yattwar rit ifef alamo, ito matarfi mau we ebrohpar fimu mau.3Dop efei matarfi mau pe rahsarohpar deidou-deidou arene fandu dop elaufri kuasa haitobeh efei kuasa kalajengking-kalajengkin arkene famdutim.4Itto efei tarok fang gomube pam mah, tarok mare arkeroh talmi arau putih arem fandu tim dop amdanduh ibut tit efei ye ai-ai itto efei ye tamturi rye nar arkoraha meterai Allah arken harifwai it.5Itto taeok arkelaufri mar arkit ut tamturi, amnah heito arkerohralmi tarok mimim foru maduit hemam mit, itto i wafe alohtalmi kalajengking itto hog iwatahri tamturi.6Itto pare hambit, to tamturi-tamturi almahar waweldi arpur kerper efei ye tarok narre arkerom ri ito tarok arpur kerper efei mauttit ehalemfar ran tarok.7Itto harifuit iwambum mahaf deidouit amnah iwakaffe kuda ibratahri efei bare mau aremri dabari tarokkit itto ibem andutih aronme ahjofuit awaf mahkota emas dop matariro, tarokkit it iwaffe tamturi.8Dop dabarirau, iwaf mafalmi itto wirmatai tarokkit tima iwaffe singai.9itto harhiat iwafei ye Baju Sirah pe pauagmu it iwaffe kereta-kereta agmu itto ouri kuda ragyo ewaw wit pe rawau rejau barei.10Pe duari tarokkit imefeiye kalajengking pe, iwayatorrut dop arendi duwutit tarokkit pukokam kuasa tarok itto iwafeiyu memyakiti tamtui mimim, faru madu henam mit.11Itto Raja mau wifanti urufyau tarokkit ito hijaroro yem jurang maut; aharit efei mowihi ibrami itto abadom dop arene mowihi yumami itto apoliom.12It erohtam farhehei daldu ibe ditehor atto ahtabei, telemag tai to ru piwalalohtalmi.Sangkakala yang keenam13Parei hijarero mimim faru ukodaime hibetih elagyo tafpa pe eyau tiak awolar bundit, andanduh ariri rahsarohpar efel fau tanduk mesba emas arundi, ahofuar Allah,14Itto elatta efei hijarero mau we mimim faru ukodame hibetih it rei etapur sangkakala mau, pi wah par rar re fau hijareromau mau rafoufiu ragrukdi ramu dwahe mau efrat.15Parei rahparrar hijarero mauwe fartim abratahri efei jam dop hamo mau, dop madu, tahun mau amnah arkitut parkerper seper tou efei umat tamturit.16Pareukom nani bare tamturi mautim itto dua puluh ribu laksa pasukan arur kudai it eyau awoffrari ramnani tarokkit.17Itto anduhapihpin eyau aghokkiu arem paurom ye kuda-kuda dop tamturi-tamturi mau amaurar rema, tarok aureha baju sirah ehdal darah yafu dop ef, an rau amtai dop ef, yao belerang ibe warma dabari kuda-kuda mau timeffe dabari singa dop pe walifimu. ra saroh par yafu dop matarfi dop belerang.18Itto pari malapetaka mau ibartut sepertiha efei umat manusia, itto yafu dop matarfi dop belerang mau rasaroh par wallifimu.19Itto kuasa, kuda-kuda mau arwalomri, arene walifimu dop arene, duwuri itto duwurit imefeiye matu; tarok dabari dop dabari tarokkit raruremami, pe, ragrohtam mau.20Itto efei tamturi rih he, mar arkerper ef malapetaka mau pe, mar iwagpendi ef andrahafau, ef mimiri tarok, itto tarok nar arki paldjahi, pe dabari akeottai roh-roh kirout dop andam duh hama marih itto emas dop perak, itto tembaga, fati dop air ye mar arkerom pe, hariwau parkeffra pe arkeffrof.21Itto tarok mar awatamipelmi efer ratatuttau, rafafei ryauhei, percabulan dop fanwana.
Chapter 10Kitab terbuka

1Itto eyau ahok kelarwerriuit hibetih hujarero, tij to biru e po rihi yen sorga berselubung nge awam, dop matta to yen yattwar dabuwit dop matarout efei affro dop aci timefeiye fera, yafu.2Arem mimaroi hag eterpar hibetih kaltah hrau naeh rararultanit, ibarfu pe hag ariwafor ae da me wartrit aren matit itto ae houri ti wene fandu.3Pe hag ari wao itto araito myaring efei ye singa rem mei ariri i wahai, parei daldul, hag, ari wao mimim faru ukodaime, ru guruh mau par keffradi arai.4Itto daldu, mimim paru ukodaime ruwit guruh mau eftap, wifam ti mau yemettai, eyau to, awalalterrut efei eyau awolaffrari ariri arem sorga pratta; meteraikanlah hamdwan de ibe magtai efei mimim faru ukodaune ruwit efei guruh mau, itto mar ehem ukolarter arwerau.5Itto hijarero aham myemiudiwei pitu yeme mati adawarrya foi dop areme yatwar fandutim parkidi mimiri dagmoi iwawaha awangngit.6Pe hag bersumpah efei ye hanehpim rei eha yene op henam fatta ruri. it, rei mimefei awangngit dop andamduh aremit dop fandu dop amnah aromnit dop mati itto ma amnah arenmit pelatta itto nar arken ef penumdahan ah.7Efei ye pare hamo iwamwahai sangkakalai itto hijarero mau we mimim faru ukodaine ruit itto hag iwalagyo sangakala mau bei iu egdahndi keputusan Rahasia Allah efei ye arem, pe hag efaltorfei efei ye hamba-hamba mau dop itto para nabi"8Efei arari arene pe ehem ofrarit itto arem awang mau pe rafator fai ema, peratta fau kuu, kukwet arultam kaltah rau mau ibarfu arenri hijarero mimir ryaro, aren parfar rane mati adowarryafo dop aren yatwar fandu mau.9Haruk eyau awotaryiu efei hijarero mau pe, aukimri efei ye to amnah hag iworfai, kaltah tau mau arruryam mit, itto ar kei fai, pe, rallattafau ema, "kwetma dop ukwin, haneh pin hag uma iwafel mourim mit ukom mandi iwah merei efeo arem arumfimu, to hag amnah ewamnah maffripu efei ye madu"10Maruh eyau tawaur kaltahhrau mau arenri hijarero mimir yarou mau pe awaimit aren ne warukfinu itto awom mahmdi mafripu efei madu pare daldu eyau awainmit mourik kit eh mere awom mahmdi.11Bei hag elatta fau ema ifei eyau:"ehem tam, mah bermu buat arwe rau efei ye ourai fandu tamturi dop kaum mowihi, dop rajai"
Chapter 11Dua Saksi Allah

1Parei elaifai ema efei banuh efei ye iduai. pengukut aghofuit. pefei wihi-wihi ye, iwalamidit. kugkyaha pe ukur Bait suci Allah dop mesbah dop taroh mame mahatau mahawi ramorohei.2Itto efei iri pelataran Bait Suci arene farwar adawarrit itto mar ehem ukuu pukur. itto hag ibe duffri efeiye fantara, fantara rih dop tarok amnah eiri arkon kollruri kota sucit empat puluh dua madu henam mit.3Itto eyau amnah awalaufri tugas efei, ru saksi eyau wit pam mah tarok bernubuat pe, arkefei hibetih, itto serubu, dua ratus enam puluh hari henam mit.4Tarok irima ru au, saitun, dop ru ae dian aren, arfar ra ren me aghofuan Tuhan semesta alam.5Itto efaye aren tamturi riye menyakiti tarok parkesa roh par yafu, arene walifimu, tarok kit pi wanim nagmah musuh tarok kit pe efeiye arem tamturi mane hendka menyakiti tarokkit efei tamturi mau amnah arkerperafih pim.6Tarok iribema kuasa parkipun di awang pam nah mar iwan mrolifit henam mit tarok bernubuat dop tarok iribema kuasa. pam nah andamduh ranuit awala baume iwaffe tandarai dop efei iwatut fanduk pe-am-mah amdanduh arene malapetaka ibenna hamhamoh tarok menghendakiNya.7Itto efei ye tarok ibe arkefei aftap kesaksian tarok kit pe andu matu mau aromel rahsarohpar aren jurang mautit itto arkeleidi barei pe tarok arket tot merar pe arkitut tarok.8Dop tarok talmi parei to arbum mihyame alamaen kota dwahei. itto efei rohani itlalarfoh Sodom dop Mesir pare mauwe Tuhan tarokkit yen ambar ait.9Itto tamturi-tamturi arene amnah fandu dop suku dop mowihi dop kaum mau, haryiuwit tamturi pare tarok kit aren muni tou, hemam mit. pe, tamturi-tamturi mau to rarat merah tamturi pare tarok kit mar akimbum mahyau ripiro.10. Itto tarok nane ariri hatap aren fandu mamro itini hahaf magmanro efei tarok mau pe arfei andu waru dop pe, arkerparrar hadiah. efei ye ru Nabi mau we itto efei ye siksaan hari agmah tamturi artana me fandu.11Tiga stengah hamo, hamo mau rarhir Roh arharenmei itto Allah yen riwe tarok pe hamoi tarok rakkaki pe, agmah tamturi mane alomri tarok kit pe atari wagma.12Itto tamturi-tamturi mau ralaffrari ye aruri arenne sorga pe ratta fa tarok:"kicahama, patim! maruh tarok raceha awangagit pe diselumyi awang mau haryidi efei, musuh-musuh tarok kit.13Pare hamomau itto einufut wumdu yoreidi famdu dwahetim pe, sepersepuluh bagianmit arem me kota mau etafur. pe tujuh ribu tamturi rarperait efei elmufumau yoreidi famdu pe, tamturi-tamturih atar yetma maruh almaidi Allah ahai yem sorga.14Iwarohtalmi efei iwalamidit daldu, ehor, harimau iworohtalmi yang ketiga ito timhe iwamai.Sangkakala Yang Ketujuh nyanyian puji pujia para tua tua15Parei hijarero, e mimim faru ukodai meruwit elatyo sangkakalai pe raffradi arai-arai wundu aren sorga kotamau pratta " pemerintahan yen fandutim rei etapurat Tuhan idikkit itto rei hamehpim rei di urappi pam mah hagrei memerintah eferye Raja henam fattaruri."16Itto kedua puluh empat tua-tua nane aryanane Allah aghofuan an yatwar takhta tarok pelri dabu arketot pe debari arketot di Allah17Pamnah arketta idim mengucapsyukur efei ehem yaTuhan Allah, rei mahakuasa rei yen dop rei daldu yen, it, efei ehem dabum ukweldi kuasa mau dwahei.18Itto agmah fanduh-fanduh keroryegkakiri itto kirorumau abarumu efei ye tanturi-tanturi nenam mit dop tanturi-tanturi mafarit itto arkerohtalmi, efei heirya reiye arkeroh tandi fandu!"19Parei ibarfu Bait suci Allah areme sorga piwabum tabut perjanjian mau arene Bait suci mau iwau piwarar dop deru guruh dop einufu dop mtoufi eis.
Chapter 12

1Maruh a-hiu erondi andutih efeiera, adawarit; mahritih afroi dit igpundi dop madu andiwe a-fu, dop mahkota tih dari dua belas betou arendi dabuafo.2Mahni mauyen tantarium tani biru eftap dop erohtandi yenwe ipur amatet ara e-yo emnahn di kesakitan it.3Maruha-hiu eral omdiandutih ibero adawarit; pe koromdi, ragatih ehdarah emher pe wundu, dabari tujuh dop tanduk it sepuluh dop dani afoi tujuh mahkota arendiwe.4Dop ibe duwit ehmakihpe e-yodur sepertiga dari betou-betou mau arenwe ada warit pe feardur ema fandutin. Pe naga mau igki itu mahni mau ipur amatet it aho fuar pe ipuram ninatun it ipur papa sebelum mahni mau iwabundi renahaba ai.5Maruh adefar pari bundi reinah tamtu mau rei iwa dag miri manusia aren wefandu. fandu ibe mimai etapurga da beso iwadagmiri; fi, tauhe. natun mau aryo tararit di pe ait ramfar, rahabur arihn di Allah dop arbundie hiu ibema takhta.6Mahni mauehalemfar iu agmaro, pare Allah ibema ihpahndi; pe amnah arketatuf, seribu dua ratus enam puluh hari parema-u.Nagai birueftap ihug par.7Maruh barei ik yitu sorga, Mikhael duraribe heijareroi reidi bare rararurar naga ma-u.8Pe iriyo ihap ketahtandi, iri ihap kerallom paretih surga paroi.9Dop naga dua hemau matu ef tua, andarfoh namora dop iblis, eneneh roh tandie wau fandu dalduh reidi pe rahpal diema fandutin erkihi durar ibe heijareroi amnah.Rao alloef arurah sarohpariu efya10Pe tirik awubun ariri agmuema sorga mafri pue fya ragta ipur:"fua mo mau tin hep amehodi, iworam ane fya dop it rei ibema andah duh dop pemerintahan idik Allah dop ibem arendiwe mimaro andan duh eit efibema mima eamri, wopi bidi feardur ihiema tanwar, ef iri alnamhimtanri idik ra firri har it, nane alnamhimtanri tarok panim wahitu idik Allah ahofu ar it.11Pe tarok kalahkan andu mauto arit Domba natui tandarai. dop ef iri betarok wifanti iribema tarok allom ahari marmaina. wop iri toihap atari ahari iribetarok mafati yenriwei op iu pare hananah eit.12Anduha pihpi mamroket, sorga paroidop eyam tarok amnah matau ambora menwei, eyam amrohtan,difandu dop mati rifu! wop namora mau e poretam ifuit, ei mata agmu ef kirkiro wundu, wop ibemnah, ibehamoi iwef ti-tibuh."Nagai erore paldi mahni ma-u13Dop pare hamo sorga iwitu efahtan fanggo mu efyai iwema, wop ibe idi fear dur emafandutin,e rorepaldi mahni mau ibun di tamtunah ma-u14Mah ri mau arurar bunjiu mani nazar durahei pau ruwith pe amnah iwapor iwarwerau ibema parei ai maroi, pare rafatufit. arit jiu arya pare mau matu mau, selama masa hibetih dop ru dop setengah masa.15Maruh matumau warfinu ifu pe efafeipar ranu be saroh paldi warfinu, ibunef ranu be emyar iu pare mahnimau, pe rahu mauto iwamyaregdi mahni ma-u.16Beit fandutin ema pe e sagfudi mahni ma-u. warfinu ifu pe imuh ranu mau pe inini warfinu ifu pe efafeiparit.17Maruh nagamau kiro igkidi mahni ma-u pe eharwerar iu nanerih iribeto; iri nane ragta ranendiwe Allah ibe hukum-hukum it dop iri rag ta ranendiwe Yesus tani wifanti.18Pe ibema itu yen we wanefu mati ma-u.
Chapter 13

1Maruh ahak iu auromdi binatang tih yen mati to hebrohpar, tanduk it sepuluh dop dabui tujuh, ibe tanduk- tanduk it amnah sepuluh mahkota dop dabuito raltel wih taru ahari.2Binatang au romdit mataroi ibun ef macan tutul dop ibe a ei ef beruang dop warfinu ibunef singa warfinu. pe naga mau ibetani birui dihndi; dopibe takhta dop ibe kekuasaan it.3Maruh aworomdi dari ibe dabarit hibetih it meta ehodi meta mau e rohtandi eha yenwe; wetin meta mau yen e rohtan dimoa eha yenwei. eftapdi fandu dalduh heran maruh altadi binatang ma-u.4Pe dabari ratordi naga mau, wop e tarok dabari ratot di naga mau pe ragta; "eiharei ye bisa melawan binatang tin?"5Dop binatang mau warfinui yendi pe sombong wundu dop wihtarui, pe arihndi kuasai to ma pe i wanen ahafawau selama 42 bulan henam it.6Maruh wartinu ifu ipur amna nundi Allah, ahai emna nundi ahai oppare yenwe dopam nah arharen we surga.7Map it rah paldi pe i weidi barei melawan iri e fyari ragta ranen diwei pe iwag huk pa rar tarok, dop ralaihn di kuasa buat suku-suku dop untuk iri bema wihi dop bangsa.8Dop iri amnah arharen wefandutin amnah arketotdi, it irye nane aharit ihap kelterkene hamofandutin but e hai, kelterken - kaltahrau kehidupan it efeiye Domba natu arfun it.9We tin ei harei tirafinu arkendit map tiri wabun!10Eiha reiye ragta arkefahtandiene, dopeihareya ibem ragta arkipur kifum pe iwa per, padai arkeho, map arket padai keho pea per. efei andu penting patin ito kofahtan dabumkoot, afiri arhanwefyari ragta ranen di.Binatang yen fandutin e hebroh par11Dop ahakiu o rallomdi binatang tih yen fandu e hebroh par, tanduk it ra ef Domba natu hep wihyetai ef naga.12Pe andan duh kuasa binatang mau farheh e brohpar it diterof ahofuar it; efei pe fandu dal duh dop manusia arhanwei dabari ratotdu binatang e feimata mautin, rei meta dua he erohtandit ibef tapdi.13Pe e fanunri tanda-tanda bririwunduri, dop ihpaldiema yafu fandu tin, yen adawari hepori hi amnah ahari malna allomdi.14Eroh tanri iri arhan we fandu dengan tanda-tanda mau, arbun jiu nimaroi pe iwah kiri iri arhanwetandutin, amnah arkefeinehubya pe arketot diawau binatang mau padai arho memetamai topehayen wei.15Dop kuasai tima arin nali buat amnah patung binatang mau, pe patung binatanng ma imaparepor. pe efaram efei it, mahap tin amnah iri ihap ketot dik patung binatang mau altut perar per.16Dop rei efei pe amnah one naru wundu it kaya miskin merdeka hamba, saleram bunri mimiri dameh dop ahariafui. 17Pe ihap reitih iwapur aftiet ef menjual iueftih ihap af iri nane tanda-tanda arfeiri, efeiye binatang ma ahai atau ahai iwau di bilangan ma-u.18Efei yang penting it to hikmat. efei eiha rei bijaksana, map it iwam nani binatang mau bilangan it, wop ibe bilangan it to enam ratus enam puluh enam.
Chapter 14Domba Natu dop ibema rafrof ragtadit ibem dure brohpar it

1Marmau ahak iu au rom di domba natu itu yen Sion agbwafo durar seratus empat puluh empat ribu orang rahfaldi dop iribe ahariafu ralter ahai dop Taman it ahai.2Pe tirik awubun aratih yen ada warit ef ranube yeiti ed andube agmui wundu. pe ara mau tirik awubundit to ef iri ranen rahahin ie wau kecapi bearkengki- fi.3Tarok anallorao ahtapbe takhta mau ahafuar it peke empat makhluk mau dop tua-tua mau, dop reith ihap amnah ndirao ma-u. selain iri e seratus empat puluh empat ribu orang irinane ibe dureh sarohpar fandutin.4Iritinto ihap kehrohtan riawan talni kigruk riawaa mafalni; wop iri ihap anhafeiri imef perawan. iritinto ranen ragta ranen diwe domba nata mau. fain wara pare iwau it. iri mau to aurah saroh paradari manusia rih iwaf korban warfau te it buat Allah dop domba natu ma-u.5Dop iribe walllifinu ihap walli kirya wau wihi tarok ihap anha feiri talni.Ragtafri efei Penghakiman it6Pe ahak in auromdi heijarero itih yeindur e babup adawari mahro pe anjendiwei to wihi alle fyai-amnah iwogtafri iri arharenwe fan dutin dop fandu amnah dop suku dop uhi dop amnah.7Pe ara ehiu ehofriu ipur, atarim agnadi Allah pe kengke di ahai, wop hamoi iwema pe iwamhum ta nan, pe dabarin ketot di nei efei fi afa wari dop fandu tin dop mati dop rana.8Dop heijarero tih hija rero ela midi ruit yena ta di pe egta; ibe etafuk ibe etafuk babel kota dua hei,mau etafeiriau mabuk fanduam nah eit anggur it efeiri nafsu hanatei.9Pe heijarero tih, ef tiga yenata ritarok pe ima egta; arai youduki we efei reitih dabu iwatot di binatang dop oatung ma u pe iwaromdi aghafu atau mimai.10Mapit iwamuh Allah be ranu murka; arban yene ihap kedaine campuran kerhorau kediane cawan ma-u , pe ito, yafuu har keroh tandi dop belerang, heijarero-heijarero ef yarit dop domba natu ahafuar it.11Maruh yatu matarfi mau erohtan ritarokit rati eha op arenefihpi, panim wahitu tarok ihap keh mafati a naltohtanri, ito iritarok mau ratoto di binatang ma dop patung ma u dop efei eiharei iberom fale ibe ahai.12Rei penting patin to kotahtan kuendi we kotari irinane efyarit nane altanen diwe Allah wihye tafri dop iman it ibema iwatendi Yesus beh.13Petirik aubundi arai yen sorga be egtai kolterahi; berbagia buat iri raper it raper andiwe fransis mulai hamotin, mar ma u,"fanggomu mau egta pe tarok arkeh mafa ti dari tarok briri iwet tap it, wop andan duh taroj rahafau it iwag tanen riwe."Tuaian fandutin14Pe ahakiu auromdi mar ma u awan ehpamah eit to, ef manusia reinah bematet yen adawari mau a foh dop makhota emas ima yendi we dabu a fo, dop sabit ito matih yendi mi maro.15Maruh heijarero itih yen hamari e brohpar, pe aradit inara dihndi rei ematet yen we adawari afah mau; sabit it kuet kufi au pe kofau wop daldu hamoi amehodi wop tuaian mau arenwe fandutin ehor.16Pe e matet yenwe awan ma- u; to sa bit it yoheu pifi in fandutin afoh eit, pe fandutin tuaian it arfir.17Pe heijarero tih yen hamari efya mou yen we sorga, dop ima etapur yenwe sabit tihmata yendi mimaro.18Dop heijarero tih yen mezbaj ema, itrei berkuasa etei yafu pe are aha egtafriu ara fotor heijarero ratar pur anwe sabit matari egtafri; kidiaha sabit matari mau pekifi anggur mur aren fandutin wop ibe mur it ehor.19Maruh heijarero mau sabit it ifi in fandutin, pe iti anggur mur arenwe fandutin pe fear dur iu kulangan dua hei warfinu ro, andito Allah be murka.20Pe anggur mau murit arurik kilang kotai adawar pe kilangan mau to tandara ande em yarit, ibe yawehai egtadi kudai ibe kekangit pe ibe aryai dua ratus mil.
Chapter 15

1Pe ahak iu aurom tanda tih ada warit. wundu pe eftih tujuh heijarero dop malapetaka etar yapi wop e fei it Allah murkai in e hodi.2Dop a hakiu auromdi andatih ef mati kacai edaine yafu dop wanefui tamturi nane mengalahkan binatang mau dop ibe patung it dop ahai ibe bilangan it dop ratapur yenwe Allah kecapi.3Pe tarok anallodi Musa tani rao, Allah behamba dop domba natui ibe ra-o agmnitin;"Wundu pe eh tih andarhaa ofeitin, ya fransis Allah, rei itoplahai wundu! efya dop marmau ala ube mai. ya dabu fandu amnah tin! 4Eiharei ihap a tagna ya fransis, pe ihap kengkeituana aham it? wop ehembeh rei efya mau wop fandu amnah arkehor ama pe dabari arketot u. wop ibe allom ahari marmalna amnah iwam hintan."Tujuh heijarero dop tujuh cawan Allah ibe murka5Daldu pe e lagmi ditto; aurom ri arfu hamarit alamta kemah kesaksian yen sorgai. 6 Maruh ketujuh heijarero mau yen hamari toe brohpar, dureha maolenan ehpamoh bersih, pe egsek ta-u dop ibe harhiri to ban arfau it emas arfau aryadi.7Pe tih dari ke empat makhluk mau to dufri cawan dari emas it e demherrar pir Allah be murkai itu Allah mau eha yenwe ibem iwahen we afihpi.8Pe hamari mauto matarfi egnok wop Allah ibema tani mahnduefyuldop ibe kuasai pe nare reitih ukuhir an hamari mau, sebelum ketujuh malaikat dop haja rero mau to iwawahodi.
Chapter 16Malapetaka tujui

1Pe tirik awubun ara dit ema yenwe hamari be aradit egtafriu heijarero tujuhit, hiu pe kepapapre cawan tujuh Allah bermurka mau kepapreahi fandu.2Maruh heijareor rei ih matan it iupe epapre cawan mau fandu tin, pe amnah arwallom irpur rar amnah manusiai hana wundu erohtanri iri amnah nane arureha tanda binatang ma-u. pedabari ratotdi ibe habyai.3Dop heijarero elag midi ef ruito cawan it epapre mati, mahap iuehndara. imef irira peritobe talni dara pe amnah andarhane matiroi amnah rarper.4Dop heijarero e lag midi ef tourit epapare ibe eawan it amnah ranu emaldir arenwe fandu dop ralmipi de amnah iwehn da ra.5Pe terik awubundi heijarero rei berkuasa ranu mau egta; ehem adil, ehem rei wenwedopibe am wene, ehem tope fyamau, rei uhpal di hukuman mau tin.6Wop tarok ibe altut tandarai emal dir ihi iri nane ragta ranen diwe fyai dop para nabi, ehem uma ibe wufri pe rah mutalnidara, wihi mau wajar buat tarok.7Pe tirik awubundi mezbah mau egta; ya fransis Allah, aha matamtu, inarmau dop adil ehem, andanduh ubema penghakiman it.8Dop heijarero elag midi keempat it ibe cawan itepapre ihi afroi, pe ima kuasai arihndi pe yafu iwanri.9Pe manusia mau yafu mahna duahei yanri, pe tarok raratadi wihtaru Allah ahai, itrei berkuasa buat malapetaka mau pe iri to ihap atam penri pe anarit diahai.10Dop pe heijarero elagmidi kelima, ima epapapre ibe cawan it bnatang mau talni ato pepare yen we in efalamo, pe rayator amari ta-roi wop ram nahri mahnari.11Pe tarok ragtadi wihtaru Allah mau yenwe sorga wop maknari efeiri wop iribe anduaru arharenwe; toptarokihap atam penri efeianduranen rahafewau it.12Pe heijarero ke enam it epapapre ibe cawan it toranu wunduri emaldirit efrat ranu pe ranu e hagra; pe amnahe i watahfri alla buat raja-raja mau arken hemiar arkema.13Pe aworom di naga warfinui dop binatang dop nabi palsui warfinu roh hanateit to tou imbun ehaf wetrou it.14Andit to fanggomu hanari nane ranen rahafewau hanateit, pe aru arwallomri raja-raja areniu fandutin, pe arkefauri tarok efei bare iwagki hamomau. to hamo Allah rei ahama tamta mau.15Aha mamau, awomatin ef fanwana andu. itop itsus, rei wenwemfan dop aha mehahidiubema ma o, pe nare iwarofau malnah pe anjendi tani nar iwa brohpar.16Pe efauri tarok arenwe paktik ef ibrani to arfoh Hermagedom.17Dop heijarero e lagmiri ketujuh ibero ta ibe cawan it epapre angkasa, pe hamari warfinu roi aridit i ye yenwe takhta ma u. egta; ibe iwefei.18 Maruh erariemreme tatotre, pe erabut dit yeiti pe efei ei nufui wundu imeffei ye ihap afei aromhamo manusa arenwe fandutin. einufu mau yoreu itwundu.19Maruh kota ekwahe mau em ken igrine efei tiga bagian pe kota kota bangsa ihap keiraldi Allah e tafufne. maruh Allah fanggomui iwema efei Babel dwahe mau amnah iwefri cawan anggur epat pe-dai iwatendi murka mau ibema yendi we.20Pe nanhu-nanhui amnah raftap reinik, ihap kerllomri haro dabari.21Pe mkoufi es it wundu, ibe wundu ito seratus pon, yen adawari erokiltirar manusia pe manusiai ragtadi Allah wihtaru wop malapetaka mau wundu hana.
Chapter 17

1Maruh ketujuh heijarero itih ema reidur ema ketujuh cawan mau pe egta; etei eyau koma patin, pe awafanunu putusan efei pelacur duwahei e matet yen pare ranu arhanwe.2Iri raja-raja aren fandntin altadi arfei ra-ra, pe iri arhor anwe fandu muryitut wop anggur ra-ra ma u.3Eyan ibem fanggomu ditawiu padang gurun, oe auromdi mahnitih ematet binatang tih ehndarah ungu pare mau to ralter ahari ram na nun au bei, to da bui tujuh dop tanduk it sepuluh.4Pe mahni ma-u dareha kain ungu dop kain kermisi emas rarbol nedi permata dop mutiara, mimaroito cawan emas egda emher andanduh hanari dop rahroh tanau it dop ra-ra rahafauit.5Ibe aghatu ralter ahatih, dop rahasia tih; babel duahei, mafalni pelacur ito betinan dop fandutin hana yendiwe.6Pe auromdimahni mau mabukifun efeiye iri arharen wefyai talni darai dop Yesus ibe inirit. dop parea hakiuau romit, e yau dabuk aworeu.7Maruh heijareroi egta fau ema; ahan defeidibe dabumworeka? awahtafuau maknimau iberahasia dop binatang ye farit, binatang dabarit tujuh dop tanduk it sepuluh.8Dop binatang mau auro makit ibe ema, beit mamuh, ito dahep iwa brohpar ama iyen pare efadi fuhei, pe ima amnah iwatendiwe kebinasaan. peiri nane arharenwe fandu, itoiri ihap kelterarkenwe kitab kehidupan, farheh fandu tibut diteha iri dabari arkoreu, pare ahariwauri wop binatang mau ibe amyene. bep parei ma muh dahepta ni iwalaitama.9Andu penting ito patin akal iwarofatadi hikmat; ketujuh dabari mau to tujuh haro mau mahni mau e matet yen atoh;10Ketujuh mau toma andit ima tujuh raya limai to ermor, hibetih it yen werih ihap kema, pe hamo iwa mai andit narhenam iwamabe.11Pebintangan mau arharen wetin pe ahtap tin ahaf li iwaftap it, ibema sendiri it to raja ef delapan pe efih pi hibetih dari ketujuh mau erof etadjiu eh roh tan ri ewaube.12Dop sepuluh tanduk maka hakika woromit ito sepuluh raja; mau ihap atap arandarhaa, beit hamoi satu jam kenam it amnah kuasai arkefri iwahat raja, iwahoratari binatang ma u.13 Tarok wihit iu hibetih; iribe briri dop kekuasaan tarok it tarok arifri binatang ma-u.14Tarok amnah arkeidi bare melawan domba natu. beit doma natui ihi iwatut tarok, wop itorei yen et tuan dari tuan amnah eit dop Raja dari amnah raja, tarok arketakendi ketauh itoma rafun menang ito irinane arhim aryo tararit, iri nane ibe arfirit dop nane ibem ragta ranen diwetani arya.15 Maruh egta fau ema;ranu amnah ibe ahamiu orom it pare mahni hanana hei e matet yenwei, ito fandu-fandu dop tamturi mafalni ara rouri hei dop kaum dop iribem wihi.16Pe kesepuluh tanduk ahamiurit to dop binatang mau amnah arke mamel nedi makni maupe arkefeidi parei tanara ha tap pe malnah, pe amnah arkin ibe tani murit pe yafu arki hik.17Wop Allah tibe ure hori fatur yafu petarukar kefei ketadi wihi hibetih pe amnah pemerintahan it iwefri tarok binatang ma-u up amnah Allah tami wigantitiwahodi.18Pe mahni ahakin aworomdito kota dua he mau iwatapur pe arkehakendiwe fandutin.
Chapter 18

1Ibeh matan daldu ito ahakiu awo romdi heijarerotih yen sorga eporihi, ibe kuasai wundu pe fandu efururuefei ibe tani mafundu.2Te ara ehrari wundu egta;ibe etafuf, ibe etafuf babelkota duwahe maupe paremau yenaf parekoh hananarih eitdop paremau roma iwefpare roh hana nariheirama map na-u amnahroh-roh hana nariheipe andanduh mani hananorih dop arur para it;3Wop fandu amnah ibe rahmuh anggur fanggomu hanai, pe raja-raja arenwefandu ibe arfeidi andu hananahei. pe pedagang-pedangang arenfandu ibe aru rahaf kaya dari hawa nafsu hanah eit."4Pe tirik awubun aratih yen sorga egta; eyam kiu yabema ahrokri, kemarfaldipe eyam hamatopem ma amkerom ibro yendiwei iwatenam we, pe eyam to nare am kerom malapetaka- malapetaka yendi we ta ni.5Wop ibe ibroi ibe wundu opehodi adowari dop Allah ibe fanggomu emadi ibe kejahatan it pe pedagang-pedagang aren fandutin aru rahat kayurfei kelimpahan ibe hawa nafsu.6Uma balas au af ibeh matan balas efei it pe u ku buhin jau dua kali lipat, iwaten diwe andarhaa efei it campurahi dua kali lipat campuran arenwe cawan it,7Iwefri ama siksaan dop kawari, wundu iwabun agtadi ibe mahndu dop kemewahan ibe umnahndit, wopegtihi atero; eyau awannetakhtai ef ratu, eyau to ihap wene kadak, pe eyau to ihap wam nah kawari.8Anduha pihpi malapetaka amnah eita amnah iwama hamohibetih, andit sampardop kawari dop malki iwahaf rih, pe yafu arkihik, wop fransis Allah be, rei menghakimi andumau itopbiru.9Dop raja-raja arenwe fandutin iri nane ranen rahafewau ragra pe arharenwei ihap kehel diandutih arharen diwe, arketandi pe ibema kau kawarim arkeha kene, parehamo andumau arkeromdi yafu matarfi iwan it,10Tarok arkefar kenau arya wopatar egnadi iwarok tanri pe arke-ta; "Celaka-celaka ehemkota duwahei; wop ibema jamhibetih maruh iwafei penghakiman!"11Pedagang-pedagang aren fandutin arket kawari pe ahariral nanum wop anehpi, wop pareito nanerih ihap kengkelaftiri iribe andan duh ei, 12Andit to barang-barang it amnah emas dop perak, permata dop mutiara, etayendi lenan manhi mamu dop kain ungu, ito efeietayendiwe sutra dop kain kermizi. andanduh jenis barang arfei it aiarfei ai mau mahal, ef tembaga, besi dop pualam, 13kulit manis dop rempah-rempah , wangi-wangian mur dop gandum, lembu, sapi, domba, kuda dop kereta, budak, dop manusiai mafatit.14Dop amnah arkegta; ibe inemfar ai afu tanim emharit, dop andanduh efyari, ibe inemfaru, pe nare ukorat omriarwera-u.15Iri nane berdagang andanduh mau pe ibe aru rahaf kaya dari dia. arkefar an arya wop atari egnadi siksa an it. pe arken we akari nal nanum. 16Arkegtapur, "celaka-celaka, kota duahei mau aureha mao lenan manhimamu dop kain ungu, dop kain kermizi dop emas kalbolnedi dop permata dop mutiara, wop satu jam beh kekayaan it amnah iwaf tap! 17Dop imurimurtanturit dop ibe nane ratiri dop netapu aren wau maudop iri nane ranen rawau mati rahar warau anit arfaraniwe arya."18Pe ariri rah rari, pare hamo ahar inallomdi yafumatarti mau yafu arbun it ragta; kota fainta tine iwaf kota duahetin?" 19Pe darkit radipe al yiudabari afoh pe ariri arit, pe altih kauka warim ragta; "celaka-celaka kota duahei, efei iribe kapalitarenwe ma-ti, ibe rahaf kaya efiribeandanduh hei mahal, wop jamhi betih map amnah eit wahaf hana narih. 20Emmamro kendiwe andu mau, sorga dopeyam, eyam amhamen we efyai, iniritamturi dop nabi-nabi wop Allah hukuman it ihpal jihi dari eyam.Babel Nare dabu iwaleidi21Dop heijarero itih biruwundu yeidi fatitih wundu ef fati kilangan, maruh yeidi pe ehiu mati pe agta;22Itto ariri rahahinjau kecapi dop ranen rarau raow dop ragya seruling dop sangkakala, itto iauwe nar ukolafra ri arkenei, itto tamtu tih ahli yene keseninan mau. tauhe nar ukolalum ri arenei. dop aruri kilangan mitoma tauhe nar ukkoffkari, aren ramoh roh hei.23Dop lampu urumau, tauhe nar iwaharbir arwerau ramoroh mau pe ariri mempelai tamtuwit dop mahmit itto ma, tauhe mar ukkoffrari paremau, efei pedagang-pedagang mau riye ahari wamduri aren fandu, efei andu hana maruh it agnah fantara disesatkan. 24Dop areneito ukoromri iri talmi darah nabi-nabi, dop tanturi mafal mi kudus sis, dop talmi darah agnah tamturi nane altut fandutin.
Chapter 19Nyanyian atas jatuhnya babel

1Parito parehamo mau, eyau tirikaubunri efei ariri mau nyaring pare rafawau wonduri tamturi ouri aren sorga pe ratta, "Haleluya! keselamatan dop fanduru mau dop kekuasaan mau ebem, ewendiwe efei Allah idikkit 2Efei yei marmau pe, adil amnah penghakiman mau efei yei rei haneh pim menghakimi pelacur wunduri mau aloh tandi fandutin efei percabulan mau, itto haneh pim rei, iwet mimapama weyan talmi dara hamba-hamba ibe ma efei pelacur mau."3Itto efei iwalamidi tarok alkelatta, "haleluya! itto matarfi yeitit iwen henam fattaruri"
5Parei tirelarbumriye ariri aren takhta mau, "almai di aha Allah idikkit, ye eyan agmah hamba ibe ma eyam mar atarum me wagma itto hameh pim." efei megman dop wonduriPerjamuan kawin anak Domba6Parei eyau awolaffrari ariri pare mau arhor rane paremau tamturit ouri efa aur bah dop efeiye deruh guruh yang hebat pe ralatta, "Haleluya! efei Tuhan Allah idik kit, rei Mahakuasa it ela mef Raja.7Keffrop fama pidik mamrotet dop magmamrom pe, memulyakan hanehpin. efei kamo mau perkawinan reimah Domba mau tiwama itto ibe watahri pi wene.8Dop efei di karuniakan pamnah, iworaha kaen lenan man himamuit iwaf ururuit itto iwaf pamoh marmarah. ilenan manki mamtih mau itto efei andanduh tahafauwit to, mar mau efei tamturi mafalni kudussit"9Parei elattafau ema eyau : "Pawalter ye- amnkehaken nanher tarok par, arkimhim mam pam ketaryau paremdu perjamuan, kawin efei domba matum mau." pam kelatta fau wama " nihi mau to marmaura nifanti-wifanti mau efei Allah."10Parei eyau akabu awot di aghofuar ali itto dabuk awototdi, itto hog iwalattafau ama, "nar awafei afihpim! eyau teima hamba efeiye ehem dop rafon-rafunri nane ratapur kesaksian Yesus. dabari anke totdi Allah efei kesaksian Yesus itto Roh Nubuat"Firman Allah11Parei eyau ahak darweyu sorga arfu, efei yei yen hibetih kuda ehpamoh, itto kag reiye menungganginya rei ahai; rei setia dop rei marmau. hag menghakimi dop iweidi bare itto adil. 12dopm ahamalma efeiye yafu amatagro, pe yatwar dabuwit ukorom ryouri makotai, dop agnah hei, aren elter yen andanduh ahari ye tamtu tih ihtap pamnah efei yeito hag ibem mihpibeh. 13Parei hag elaureha juba mauto alturrih yiu aren pare, talmi darah dop aghai toma; Firman Allah.14Parei agmah bare tamturi aren sorga raffrof altadi haneh pim tarok anar yaitiu kuda eh pamoh hei. dop elaurehha lenan mamhi mamuh pe, eh pamoh bersih. 15Itto efei warfimuit rahsarohpar. noba matari mau, amnah arikor, parkitut, amnah fantara, pe hag, e ewalaurarau tarok dop gada besi pe hag iwarfor anggor itto kegeraman Allah kiro iwakki, itto rei Maha Kuasa. 16Pe, pare jubah ibe; dop mahki malmai lalarter andanduh ahari itto; "Raja amnah Raja dop tuan amnah tuan."17Parei eyau akokkiuwit hibetih hijarero ittu yene pare affroui, pe hag areyo arai wumdu efei agmah mani mane almababup mama en awanggit pettafri :"keffrof fama patim, dop kefauwama pe tatari aren perjamuan Allah perjamuan mau wunduh, 18Pam-nah eyam amkin ani malma agmah Raja dop malna agmah panglima dop ani malma agnah pahlawan dop ami malmai agnah kuda dop ani malmai agnah penunggan ibei dop ani malmai agmah tanturi effyari efei ye iri merdeka pi mefeiye hamba effyai itto megnan wunduri."19Bei eyau awolalomri binatang mau dop Raja-Raja arene fandu. dop bare tamturi tarok irima rafau parpur keidi bare melawan penunggang kuda mau dop bare tamturi mau. 20Pe, ratarpur binatang mau, dop hamo hai tobei efei hameh pin nabi palsu iri rahafau tanda-tanda ahofuar ahamalnai pe iwau afihpin. hag iwarur parar tarok, mane arwalom tandai efei binatang mau dop iriye dabari ratotdi patungmau. ibe kudai arhiu hidup-hidup arene lautan yafu yen nehar babir efei belerang.21Dop agnah tanturi rih ibaltut efei noba rasaroh par re warfinu penunggang kuda mau dop agmah mani mal ye yagdi efei ani malmiri iarok kit.
Chapter 20kerajaan siribu tahun

1Pare eyau ahokkiuwit hebetih, hijarerou yen sorga epor rihi etarpur anak kunei maut dop rante dwahei yendiwe mimaroh. 2Hag urhir naga, matu, ef sa hari mau, itto iblis dop naptamtu. pe, hag efoufiuri seribu tahun henam mit. 3Maruh iryehiu jurang maut narfinuroh mau dop memeteraikan yattwar rit pam-nah hag mare iwaroh talni fantara-fantarai pare hamo iwahodi hamo seribu tahun mau. pare hamo mau hag rahpaldi efei sedikit waktu henam mit.4Maruh hai eyau ahokkiuri takhta-takhta dop tamturu-tamturu nane aryamane yattwarrit, efei ye tarok aufri kuasa efei menghakimi. eyau teima auromri jiwa-jiwa, tarokkit mane ibe raterpar dabari efei kesaksian efei Yesus dop efei firman Allah. itto mar, dabari arketottri. binatang mau dop kubya, dop iri tauhei rama, arkerom falei arkelmiwe, hidiryai dop taro mimiri pe tarok arkelarhakon arweray. pe, memerintah efei Raja hamohai tobeh efei Kristus pare, hamo seribu tahun mit.5Itto efei ye tanturi mafalni rarperrit iri ruh ihap kegkaki, kefar rut pare iwawafondi ye seribu tahun mau itto ihpiman kebangkitan farheha, 6Berbahagia dop kuduslah efei hag iwarom ibe matan mit areme kebangkitan farhehei itto ukolarpai re iwalenattai nar berkuasa efei amnah tarok. efei tarok to arkelaen imam-imam Allah dop Kristus, pe tarok memerintah iwab Raja hamo hai tobeh efei hanehpin, seribu tahun henam mit.Iblis di hukum7Pare hamo seribu tahun iwehodit, to iblis sit rahpaldi yen penjara. 8Pe hag ima iu pe erohtalmi fantara-fantara efei fau penjuru famdutim itto gog dop magog pe fauri iarok pam-nah arkeidi bare. pe ukonani tarokkit ibe ourit ef wane am mati.9Parei raceha, tarok ahmah daratan fandutim pe, aroparar perkemahan bare tamturi-tamturi kudus sit, dop kota mau atar yehadit, efei ewen awan iwapor rahi yafu iwalmi taroh. 10Itto iblis mau iwafeiri, tarok poulapararrah yau mati roi pare yafu dop belerang mau itto paremauto andumatu dop nabi palsu mau pe tarok iwarohtalmi. pami, wahitu arkene henam fattaruri.Hukuman yang terakhir11Parei eyau ahokkiu tih takhta ehpamoh hei to wundu pe, hag rei emattet yene yatwarai, pe aghiu aghofwarau eftap yei nik fandutim dop awangngit, pe ihtap aromdi efei paremau. 12Itto eyau ahokkiri to, tamturi-mafalni rarperrit menan, wan durim arfar rame depan takhta mau, maruh ragfu agnah kaltah rau, pe lalarfu efei kaltahrau rih. itto kaltahrau arkehake m-mei pe, tamturi-mafalni rarperrat dihakimi iwafe andu tarok rahafauit, pe warof atadi handwan dibe ralter aren kaltahhrau-kaltahhrau mau.13Itto matiit iwalaufai tamturi-mafalni rarper aren-ne ramoroh hei itto maut. dop kerajaan maut mau iwalaufyrau tamturi-tamturi rarper pare me ramoroh pe tarok dihakimi tih-tih efei andanduh rahafau. 14Pam mah maut dop kerajaan maut mau arkiryah yau mati.15Yaf yafu itto ukolarper ke dua kali laut api dop efei tamturoi ma-ne arkeromri aharit rartelramit aren me kaltahrau kehidupan mau hag iwaryau, parken lautan yafu mau.
Chapter 21Langit dan bumi yang baru

1Bei eyau ahokkiudi awam ahtabei dop, fandu ahitabei. itto awam farhehei dop fandu farhehei itto ibiu, dop laut itoma tau he. 2Dop eyau ahok kidi, fandu mau kudus sit, Yerusalem ahtabei eporrahi yen sorga, itto Allah aujeha mau efei penganting mahmi itto berdandan buat ahunmit.3Parei eyau awoffradi arai to myaring paremau takhta mau petta harimau, kemah Allah to yen mamaen tamturi dop hag ara hatap ehem riwe hamo haitobeh, efei tarok pe tarok am-nah arkelaen af umat ibemai, dop hag e iwen maf Allah tarok. 4Dop hag am-nah iwahahuhtan ri hari ramu efei hari malna tarok. dop mauttit nar car we ra ma nar tiri ukolarbumri perkabungan efei arken ketan atau dukacita. itto am-nah andanduhei matabei ibrah parrar reimik."5Hag rei ematet yatwar takhta mau pettafri harimama, eyau tawafei amnah andanduhei ahtapbei. dop firman mau ibelter yen amnah wefanti arene paremar to marmaur. 6Friman nit efaltorfai ;"agnahhei ibe ibun, eyau to Alfa dop Omega efai farhehei dop pe iwawa hodiit, tamturi mane bram myimuit ito awoffri arkih muh afihpin ranu ahamalna kehidupan mau."7Efei heiharei menangigit ha e iwarom agnah hei dop eyau awen maf Allah dop it iwen maf yabe reinaeh. 8Efei tamturi-tamturi ataryemau, tamturi-tamutir rye ihap percayai, tamturi-tamturi keji, dop tamturi-tamturi ratatut tau, tamturi-tamturi hari malna hanari, tukang-tukang sihir, iri dabari rattot tiyau anda hama marihei agmah hei pendusta. tarok am-nah arkerom ribei, pe tarok arkene pare mati iwemakorbirrit itto yafu belerang mau okoper rarwerau.Yerusalem baru9Parei iwalarwerama tantutih efei mimimparu ukodaine tou hijarero mau ratapur mimim faru ukodaine tau cawan mau eyagdinei efei ye mimim faru ukodaine ru malapetaka mau iwa wahodi maruh hag elattafau, pettafau ema "koraffama paretin pe eyau to awafamumu, wehem penganting mahmi mimiwarholdi matum dombamau." 10Maruh arene Roh mau hag iweitawau weyau yatwar paremau haroito wundu pe marmaruh pam nah hag iwalafa mu nai eyau fandu mau kudus it itto yerusalem epor rihi yen sorga itto Allah.11Fandu mau egrrok efei kemulyaan Allah dop iburui imefei ye permata yapis, ef agtha marmalma efei kristal. /v 12 Dop agbo mau wundu pem marmaruh dop alamta gerbang mau dua belas agmah hei dop yattwar rit alamta-alamta gerbang mau dua belas hijarero. pe, yat twar rit ralter ahari kedua belas suku israel. 13Arem hemiwar at ukorom tou alamta gerbang mau dop farwar utara toma, tau alamta gerbat ngit dop farwar selatan uma tou alamta gerbang dop farwar war hewar ima tou alamta gerbang.14Dop agbo fandu mau ribema dua belas fati dasar dop yattwarrit raltor kedua belas ahari kedua belas rasul domba mau. 15Dop hag rei iwemalttafai eyau pe awarom me hiteih tongkat pengukur itto emas parkibung ketadi fandu mau efei alamta-alamta gerbang dop tembok mau.16Fandu mau iwabun fai persegi mar maruhhei sama babai dop hag iwabundi fandu mau dua belas ribu stadia manmarut dop babai dop maruito iwatadi. 17Maruh hag meterrit ibundi agbomau seratus empat puluh empat hasta it efei ye ukurang tamturi imef fe ukuran hijarero.18Agbo mau arfei dari permata yapis dop kota mau ima dari emas tulen efei ye kaca murni. 19Dop ibe dasar-dasar agbo kota mau rararar andanduh jenis permata. itto adatawai tau fahehei fatiyapis adatawa tau elamidit fati milam adatawai touwit fatti mirah, adatawai fauwit fati sam aut. 20Ada tawai ye mima faru fati umam. dasar mimimfaru ukotaine hibetih, fati sardis dasar mimim faru ukodaineru, ito fati ratna cempaka mimimfaru ukkodaine toum ito fati biral dop mimim faru ukodaine fau. itto fati kris solit dop mimimfaru faru belas fati kecubung.
22Dop eyau mar ahagkiwaudi bait suci iwafihpim iwaf andabao domba mau.24Itto fantara-fantara to arkeffos pare fandurui pe raja-raja anfandutim arkorama kekayaan kekayaan tarokkit arkor fyanma. 25Efei alamta-alamta gerbang mau mar arkiltir wahitu efei pami mar idim amkene pare mau.26Dop andanduh hei dop dabari aheottri fantara-fantara mau arkoffryama. 27Efei mar idim amkirhir rahyau ramorohhei andanduh hei to majis ito tamturi nane arkefei kekejian efei dusta itto efei ye tarok nane harri ralterrane, pe arene kaltah rau ukohakwene.
Chapter 22

1Maruh hag efanumau eyau ramura mau-to ramu kehidupan mau ef, egkar malmalmo, efeiye kristal pe, em yarriu adwar efei takhta Allah dop takhta ronaeh andu matu mau. 2Pare mama en ala fandu mau itto sarwar ukorwerau farwar, ramuro mau, aren ai ai kehidupan mit ebe murrit dua belas kali. hamba moh maduit, ibe rau ai ai mauwit, rahafau efeiye menyembuhkan fantara-fantara.3Itto tauhe mar arkerrom hikmat. takhta Allah dop takhta reimaeh andumatu mau, itto arene ramioroh dop hamba hamba mau to amnah arkefei mahawi. 4Dop tarok amnah hariwaudi mataroi dop ahai, to ma ibralter fri efei tarok. 5Dop pamit mar iwalar we rama paroi dop tarok talaiyehaftih lampu urui dop affro briri, itto Tuhan Allah amnah fanduru iwauri tarok pam nah arketarpur andarhaa mautin sebagai Raja arken kemam fattaruri.kedatangan Tuhan Yesus6Maruk hag elatta fai ema, efei wifanti-wifanti mau to marmau. dop Tuhan Allah iwalaufri Roh efei ye iri Nabi, pe iwalak kiri hijarero ibema, pam nah arkefanumri efei hamba-hamba, pe amnah hei iwa wabum. 7Efei eyau tawamai, berbahagialah tamturi riye rafraf altau wifanti-wifanti nubuat kaltaktau mau!.8 Dop eyau yohanes eyau rei awoffradi dop ahokkiudi am nah hei, dop pare eyau terik kau bundit pe, ahokkidit, eyau akdabu awootdi aghofuar ari hijarero mau we iwafamumai agmah hei, itto efei eyau pamnah dabok awatotdi. 9Itto hag elattafai ema;"enewarau mar ukofei afihpim! itto eyau hmba iwataje efei ehem dop rafom rafonti. pam nah nabi dop agmah tarok ke amkeffrof ketadi andanduh wifanti kaltah tau mau pe, dabarim amketotdi Allah!"10Maruh hag elatta fau ema narre memeteraikan wifanti-wifanti nubuat aren kaltah rau mau, efei hamo mau, iwema ragruk. 11Efei heiha rei ukofei ibrou, kihpaldi hag iwafei maruh ibtou, efei heiharei iwafei cemar kihpaldi hag iwafai cemar dop heiharei ukofei effyai. kipaldi hag ima iwafei effya mau. efei heiharei yang Kudus. kipaldi hag menguduskan tani it!"12"Efei yei eyau to awama, pam-nah eyau aworfwama upah ehem, mit pam-nah ukwet mimim panaweyan, efei am-nah tamturi altadi perbuatan mau. 13Eyau to Alfa dop Omega itto farhe hei dop iwalarwerama itto farhehei dop iwawahodi."14Berbahagialah iri tarok nane arkehroh iri jubai, tarok iwalaufri hak efei ai-ai kehidupan not par kirhir parketadi, alamta-alamta gerbang arene fandu mau. 15Efei arwe-arwe dop iri rammah mahawi, tamturi tamturi hari malma hanarih hei dop tamturi-tamturi ratatut taubei. na dabari ratottoyau andu hanamauh hei dop tihtih tamturi mane ataryeha ryau dusta dop iri mane rahafauwit arkene adawar.16Iyau Yesus itto awalah kiri hijarero eyau wit arkoffri kesaksian efeiye agmahhei itto efei ehem dop, jemaat-jemaat. eyau tefei rau tagna ahtabei itto keturunan daud, efei betou yen hemiwar rit Itto wrui emrem etatottre.17Maro dwimau dop pengantin mahminmau tiwalatta "keffrof, fama!" dop heiharei warumihim mit hag iwet ramu kehidupan mau dengan cuma-cuma!penutup18Eyau bersaksi efei ye amnah tamturi ye, mane tririrambu mauwit. efei wifanti-wifanti nubuat efei kaltahrau mau efei tamtu tih iwadaine andanduh efei wifanti-wifanti mau itto Allah rei wadaime efeiye malapetaka-malapetaka mau itto ibelter arene kaltah rau mau. 19Dop efei yeito tamtutih mengurangi andanduh efei wefanti wifanti mau arene kaltah rau nubuat mau, itto Allah awok rah efei ai iwahenen dop efei fandu kudus, it, effe andu mau ralterrane aren kaltah krau mau."20Hag iwalaufri kesaksian efei agmah hei berfirman; "Ya, eyau ta wama rare!" iwafon mihpin, iwama, Tuhan Yesus! 21Attiwahidik, karunia TUhan Yesus iwaroffa tam eyam agnah hei iwafonmihipim. Amin