1Tin, Yesus Kristus wihata anduari wema, Daud, Abraham benaturu. 2Abraham ibundi Isahkibundi Yakub, Yakubibundi Yehuda dop rafunrit. 3Yehuda ibunri Peres, rat Zerahmat dop tamar, Peres ibundi Hezron, Hezronibundi Ram.4Ram ibundi Abinadab, Aminadab ibundi Nahason, Nahason ibundi Salmon. 5Salmon ibundi Boas di di Rut, Obed ibundi Isai. 6Isai ibundi raja Daud. Daud ibundi Salomo, rat uhun ha Uria.7Salomo ibundi Rehabeam, Rehabeam ibundi Abia, Abia ibundi Asa. 8Asa ibundi Yosafat, Yosafat ibundi Yoram, Yoram ibundi Uzia.9Uzia ibundi Yotam, Yotam ibundi Ahas, Ahas ibundi Hizkia. 10Hizkia ibundi Manasye, Manasye ibundi Amon, Amon ibundi Yosia. 11Yosia ibundi Yekhonya, durar rafunrit pare hamo ra di allih yiuef Babel.12Fe arau riu Babelitda du, Yekhonya ibundi Sealtiel, Sealtiel ibundi Zerubabel. 13Zerubabel ibundi Abihud, Abihud, ibundi Elyakim. Elyakim ibundi Azor. 14Azor ibundi Zadok, Zadok ibundi Akhim, Akhim ibumdi Elihud.15Elihud ibundi Eleazer, Eliazar ibundi Matan, Matan, ibundi Yakub. 16Yakub ibundi Yusuf Maria ahunit, rei ibundi Yesus mau arfohndi Kristus. 17Jadi amnah heit to empat belas, wifanti alamau dit Abraham opehodi Daud empat belas, wifanti alamau dit Daud op fear auriu Babel dop empat belas wifantia lamau elait pare fear auriu Bbale dop empat belas wifantia lamau elait pare fear auriu Babelit opehodi Kristus.
1Pare hamo Yesus arbundi Betlehem yen Yudea, hamoito Herodes rei yem dabu areme fantara-tamturitim aren hemiwar harmi Yerusalem. 2Pal namhimtalni yenihifa raja orang Yehudi ahtap barbundi idim amromdi Betouwit yen hemiwar pidim amtadi ami pe airi dabu amketotdi." 3Pare dabuit Herodes tiribun wihi mautin bei tatnatu emfalne eferye anah curen Yerusalem.4Maruh efauri agnah imandabari dop ahli torat dop tamturi mau arene Yehuda pihimtalni wifanti ala mautin, yenikifa Mesias mau arbundi. 5Maruh rarafal tohndi yen Betlehem paremau Yudea anahhei ibralter ane kitab nabi: 6Efei ehem Betlehem Yehuda ehem sekali-kali ehem itap paf yang terkecil efei tarok yang memerintah Yehuda efei ehem rei ukuk ki ukotakpur umat mau eyaubei Israel.7Aren ariri hatap Herodes elamhimri fantana tamturi ye nelamhimtani tarok efei betou mau alomdit. 8Maruh ihkiri tarok aru Betlehem ettafi efei ambu ambromdi reinahabau mautim an jenefa tinhe iniri tiwama peima tirikawabun. Peima awau ak dabu atotdi no."9Pare rafraje wihimau Herodes attafei maruh tarok raffrof haryiu di betauwit yen hemiwar efei ri mata iu paremau iuyen ihpin yen yen yatwar paremau renahtin ye nit. 10Pare tarok raffrof aru hariudi betouit tarok mamroetatiri.11Maruh tarok rarhiriu harili alomdi renahabau mautin rat Maria tinanit maruh Eiri dabo ratot di, maruh ragfu andandus mau aliriuwit efei persembahan audin ito mas, kemeyan dop mur. 12Pare ei effanggomube ef peri pamnah alkehrarihpan rit mar arketajau Herodes pare rawefottit aru fandutih altadi alahtih.
1Pare hamoet iwema Yohanes pembaptis yen padang gurun Yudea peyemet tafri. 2Atampenam efei kerajaan surga iwema ragruki." 3Irto efeiye hanehpin rei dimaksudkan nabi Yesaya pare hag et tai yen ara tamtutuih rei ariwemagyo iwen padang gurung. Ketahndi alai untuk Tuhan ketahndi piwabun dagmeh alah mau iwatadi.4Yohanes durreha jubah untafiru dop ai wari to afoufi wau maourryapi dop brema diedou dop madu amawarbei. 5Parei altajema penduduk arem Yerusalem dop agnah arem Yudea dop agnah aren daerah sekitar Yordan. 6Pareito mengaku ibro tarok kit pe Yohanes ranu urpikar ranuro Yordan.7Irto hamo hag aghiuri owi tamturi Saduki armi pirima arpur ranu arpirarar. Pe hag elattafriu tarok, " Hai eyam keturunan matu bludak heiharei ettafam eyam effeiye eyam pe, amkehar babur efei ye murka mau agmah iwama? 8Irto hasilkanlah afuit pe iwata di af perto batan, 9Dop mar amkegfarre pe eyam pam kelatta parkenan faturummafuit Abraham ito tete idimmit efei eyau awalatta fam mau Allah tiwarom piwaferi aboro-abori iwaf Abraham itto fati-fati mau!10Farai daldu ibratahri efei ai daru ai mau dop am nah ai ye nar menghasilkan mur effyari itto am nah arketer parkir yahyau yafu amatagro. 11Eyau ranu awarpirrammit iwaf fale awatampe nam efei ye rei hag iwamai kemudian dari eyauwit itop rei berkuasa dari eyau dop eyau tidak layak awah parrar kasu it itto hag reiye ranu iwarpitam eyam efei roh kudus dop efei yafu. 12Allat penampi yendi mimaro pe am nah iwataore paremau pengirikan nit pe iwafauwau gandum mit pe iwar hor rah yau lumbungngit efei ye bafu jerami am nah yafu iwahik kahyau yafu nar iwapen rit. Yesus di Baptis Yohanes13Parei ei werema Yesus yen ne Galilea, iu Yordan etajema Yohanes ipwi ranu wapaldi ima. 14Itto Yohanes efahtandi pettahndi, "Eyau reiye perlu ranu ukopar rau efeiyeito ehem rei otawema?" 15Maruh Yesus ettahndi jiu efeiye wihi mau tiwabun piwau affihpin pamnah idik menggenapkan agnah kehendak Allah." Bei Yoahanes erof ettadi.16Parei ranu e paldi Yesus ebrohpar ranuro pare hamoi to awang ngit terbuka pe hag aghiudi roh Allah ef mani bwi rit epor rihi ematet di bao, afouit. 17Bei rafradi awut to yen sorga yang ettafri haneh pin natukit rei atekehadi hanehpin rei eyau berkenang."
1Jesus Dicobai Haritih Jesus ibemah jeneh roholkudus etajemah digjiruh farnsih Allah paretih arja. Wanharoh naruh namorah tamtutin etajemah ipur andaldih farnsih Allah naduh fauh 4o hari ukolaidaineh madutih, 2Hoahaf eh fanda 40 panih fransih Allah jhap ambremah ijen neh maruh ehe emnahdi mourih eh mereh atan lapar. 3Namorah tamtutin etayenah fransih Allah mar mawah hemto Allah meseh benatun ah, dop kuhkirik fatih-fatianei iwambun ahaffeh homeh-homeh atan roti-roti. 4"Fransih Allah igtahdi namorah tamtu alter aren kaltah rauh dwahei idik tamturih nafahrih teneh fanduh owahetin ihap hameh heh jaik malig iwayadineh andanduh hei Allah meseh bop ibemah igtah.5Ibun ihi jhindi fransih Allah namarah tamtutin nat te aruh Jerusalem fanduh tin efjah digjiuh ibun jeneh tanan nit hamarih atoh afoh, 6Namarah tamtutin elarhimtandi mar mawah ehenta Allah meseh be natum ah dop beh komfaneh korak kowahih he namorah tamtutin igtahdi rartel aren kaltah rauh dwahei agmutin namorah tamtu etahdi Jesus fransih Allah tamam mit iwagtafrih malaikat-malaikat it arkedagju ukarak kwenrih mimisih afoh dop amit nar iwanhanwoih fatih-fatih."7Fransih Allah egtahdi namorahtamtan agnahhei alter aren kaltah rauh dwahei agmutin efihpin nar eh nkondar auh jejauh toh Allah meseh be natun fransih Allah. 8Dalduhei elarhindi fransih Allah elaijiuh haroi maruh egfanundih andanduh hei dop beremah putih ehah aren fandutin aihma aren fandu fanduh tin, 9Namorah tamtu etajemah fransih Allah pe egtahdi andanduh hei aworfuh maruh he dabun ukoatan namorah tamtu tinbeh egtahdi fransih Allah."10Fransih Allah iberoh egtahdi namorahtin kuhupan kwentap [patin ehemta. Namorah tamtuh agnah ha ahari alten aren kaltah rauh dwahei dabuna katotdih fransih Allah Fransih Allah elatahdi namorah tamtutim kwihpar amah andarhaah it te tebeh agnahhei. 11Maruh namorah tamtutin maruh eharir ihpar di jeinik fransih Allah, malaikat-malaikat irimah altajemah fransih Allah raoh alohdih aritjehah ahai.12Fransih Allah tririh ibunrih Yohanes ibe rapuldih arigjiuh rarhir buih warfinuroh fransih Allah jhukpan jug jeneh Galilejah. 13Ihpaldih jeinik Nasaret amijeneh Kapernaum ranuh rabafoh Galileyah wanharoh Zebulon rat teh Naftali mat,14Fransih Allah efei wihitih efgah maruh andarki ibun wifantih nabih Jesaja egtai: 15Waneh tibuh Sebulon beh dop Naftali ukuuh ranuh raboh farwar ahait Jordan Galileja waneh jhap eh Jahudi beh wanei, 16Fanduh-fanduh aren neh pareh alamoh irimah aren alomdih fandurutih efjai ifun irjeh aren fanduh alamoh mauhtin irimah alondih fanduruh jeitih ifun17Hari dan waktu, inirik maruh diterof wifantih-wifantih dop peh andanduh hei, "Kehap antap anduh hanhanah hei Fransih Allah iweitiaha arah waho idik tarok agnah hei idik beh dabuh!"18Hamotih Fransis Allah jen nef zah wan-wan nafoh namuh Galilejah efagjorih andanduh hei ken kefeitap arak iwa hazih Galilejah aghiuh eromrih tani rih ruh hanoi ahai Simon ihinidi ahai. Petrus tahin it adareas arpur kih paldih apreh arpur ketarpur anih-anih aren ranuh Galilejah. 19Fransih Allah egtafrih kemah ketan, " Agnah eh awata fan. Wifantih ejam toh tarok sebagai penjajah tamturih mafal nih netapuh dop manusia owih." 20Maruh taltarok rahpaldih jeinik aprei maruh rafrof altaldih fransih Allah.21Fransih Allah etof maruh eromurih tamturik ruh tahin marat Jakobus rateh Jonis mat dop abowih Sebedeus bei irih tarok rafroh altadih taman ni arpar ketahdi apreh jen wauh roh fransih Allah. Inhimrih tarok mah altadih. 22Maruh eh tarok rahpaldiyeinik wauh dop taman ni irih tarok maruk altadi fransih Allah. Yesus Mengajar Berhotbah dan Menjembuhkan Orang23Fransih Allah jen Galilejah efrap eappaldi fanduh dwahetin efei mahawih hamarih aren pareh maruh-maruh egtaf rih wifantih efjai. Taman mit anah he arah. Iwahorih tarok agnah haneh pin eh watah idik tarok ahnah irjeh andenefeimah dop talnih tauh ildin neh. 24Inrih mengenai fransih Allah hep ditarepar fanduh-fanduh tri rih arbun neh siriah mafanih-mafanih netapuh manusia ourih alteajemah fransih Allah watarpur ar maruh agnah hei daburih arkidih ahai agnah hei. 25Manusia toh awrih rafrof agtahdih Fransih Allah hamoh maruh rih aren Galileja Hep armih rihta 10 kata aren Jeruselem arnih dop Judejah dop rihmah aren waneh fariwar ariwaneh Jordan mah.
1Aru tamtu amitu aghiutamturi magnuhna andarmi harhar ane, maruh yeiceha itu abotibu afo, ematet, natun irima altajema tani arya. 2Maruh agne tamtu atafri irifanti efya. 3"Ehem top efya, tamtum ohawene andandu hatapu, ehemit uko hondiwe bob raba. 4Ehem top efya, tamtum aha wene hanhanah, tamturi pihpin iwanen ahanhenau.5Ehentop efya, tamtumit lemah lembut, eijan nane amkedemi difamahu dwahetin. 6Ehem top efya, tamtum mourim eghaftih au, dop brownin igmuewau wifanti efya. 7Ehem top efya, datum afu efya, ehem rei okorow anduhtih efya. 8Ehem efya, datum afu suci eyan nanu am kerandi bob raba.9Ehem top efya, tamtum ukwetama andefyai eyam ih pirim bob raba be matunri. 10Ehemtop efya, tamtum ranen ramalmilmenewan wifanti wfyai igpiribe ragma dwahetun.11Berbahagialah eyam efei eyau perag hu parau dop Allah tenau dop arke tu wihta ru dop wihi hanari. 12Mam roket dop worwo reu kehken we wop andu wifafu wundu yenwe Sorga wop imetifhpi nabi-nabi ar feiam matai anduaru Allah tanri.
1Fanggomu nar amkenen kehafa wau afunduaramha amta di amenwe agama mau amtadit arkerom am wop iwafei it eyam naram kerom andanduh tamam mau yensurga, nar iweifam. 2Map parehamo ehem, ukue kubunjauit, narehem ukoytafriau hehrim-hehrim iwaf iri munafik it ranen rahafau iribepare rahafau mahawi, dop ala mahro arenei amnah nanerihar keromrito, iri be upah.3Efei ehem ukue kubunjau sedekah, mimim hourit nari wamnah ahan duan dumimim dameh it efei it, 4Eyam sedekah amkipur kehndit narreitih iwarom, map tamam itima iwarom wit ubunjiuefei it, map imarei hamotih iwetabun wa u." And waru kofei mahawi5Tin tarokam kipur kefei mahawit, naram ketariaf iri munafikit mahawi rahafe wau it irit maha wi rahafau rarfare wau hamarit rahafau it dop alakri ala wunduri amnah arkefau keromri. Awagtafam tarok, marma u iri be upah ibeallom. 6Efei ehem mahawit u kofei it, kuhir au kwen kamar alam tai koheihi hep u kofei mahawit kuhim jaha tamam it, yen pare ema mag ne yenit maptamam mau iwarom u rei iwetabun ama. 7Doptin mahawit ukofei it nar ukogta arwerau wihit iwafna nerihir ihap keiraldi Allah. Irit rag farhep iribe ragta ragfer-ragferitto iu Allah dagh-meh.8Andu pihpi eyam ketaritap. Wop tamam it ibemnah andeyam amhimdit ibemnah. 9Andu hapih pi, iwau aftin, 'Idim mam it yenwe surga aham it fafe ma u. 10Ubem pare we nei iwamai wabun agtadi ubemfanggomu iwama fandutin iwabun afsurga.11Haritin, brema kuei fidim iwa dah idim. 12Kohahuhtan kesalahan idim amfei it, iwaf idim ma mahahuh tan ri, iri rafafei idim mewau salah. 13Dop kuor idim au tapa pare wallih rag riau mimim kog ridim kiutap, pare halafei ubema pare mau oha wenen wei dop andanduh e hanetin ubema dop mahndu, ofei it ibemi iwahenwe afihpi. Mar ma u.'14Andu ha pihpi efei amkeha huhtanri nanerih besalah tamam mau yen surga iwahahuh tanam emma. 15We eyam naram kehahuhtan ri, ia mam it ima nariwahahuhtan ehem salah. Anduar ukofahtan tanim16Tin, upur ukotahtan tanimit, matam ro hari war pag-ne iwabun afmunafik. Iri ibem arkefei matari roi iwaftihro, pe aharyiwau keromrit irit arfahtan tanri. Awagtafam, marmau u irito ibe allom iribe upah. 17Weyam hamo amkefahtan kenei minyak koyaror dabum it, matamroi kumfun 18penar nanerih arkeromu ehem ofahtan tanim it, it rei erom andanduh rama magnei rei amnah i walaifua ma.Anduar Ukotau Tanim Harki19Nar ukotautanim harki tandutin, ona wenei fandutin iwarohtanri hananah, dop dariwamagra iwa rohtan, dop fan wana, iwahkarerpe iworfanwana. 20Weyam kefau talnim harki, kefau kene surga, paretun nar iwahaf hanana rihdop nar dara iwa mag ra naran dutih iwarohtan ridop fanwantamturi narar keh kararer pe arkor fanwa na. 21Wope andanduh harki pare arken we, patun fatum afui ima iwen di."22Aham malni andit tanim it tobe yafu. Pare aha malnamit efya, tanim it dalduh efururuh. 23We aham mal nai hang tanim dalduh iwefa lamo tin efei urut yenuei iwafa lam ibeheb alamo, alamoma u." 24Reitih nar ukorof kotari tuan it ru wop iwafei it, iwahug paldi hibetih pe mima hiwet ha noi tohe nari watenditih. Eyam naram amketa kendiw Allah dop amketa kendi mamon."
1"Yerou eyam ai maaffoit, nae eyam naram kerom aii maafoo. 2Andu pihpia hep aii maafo it eyam amfei efei hukuman aii maafo, emma anekerom di aii maafoo hep waaru it eyam amfei ef ambur amtadi tin awikibun ketu iwafon mu.3Ahan defei ja ehem aham mimu wihii hanana arih tahim mit enem ehafaum hep ehem umawihi hanana rih omen ohafaan ehem ihap komuah om? 4Eh faa ehem orom ma wifanti upur kubundi tahim mit,' ehfaa eyan ewarouru andan aham malnam mit, hep ihap kommah om balok anjenu ahamalnammit? 5Yah tamtum hananah. mbeh maatan korakwor andan duh an aham malnam mit hep ehem upur ahamau arya efya ubeh maatan kofefya kotanai taahin mit imima iwafefya. Inhi yen fatum mafun dop andametu efyarii6Yerou eyam amkofri andan faturim maafu amkofri aiwee dop yerou eyam kiryantap eyam andefya ri am kofri paaroo, ahtap eiri arkefor famwekeh rarih pan aama arkirhir neam." Wihii upwe Kuhim di Mahawii7Kuhimdi hep anti weifum ehem, koharwen, map amkerom kuntuk map alamta iwagra faam. 8Maahap tin tamtu tih imihim, imerom tamturi tihtih raharwer imalom dop tamtu tih imigtuk, uma alamta ifuhn ai. 9Yena tarok amene dit faati dihnai naatun nit efei ye iwahim homi? 10Efei ye iwendi maatu iwaf uwahimdi aanii?11Efei eyam ee hananarih mamnah anduwaru narur fyan narur fyan andanduh it efeya arkofri abowri negnanm ahaneluba bobraaba it yen surga! It iwor fam it efyarii ef eyam aruhini di andaduh.Allait Efya 12Andanduh agmnah ampur kefei agmnah arpur kefei firima, ihpinan amnah mur kaltah raau taurat dop kaltahraau para nabi."13Kuhiraau kota eli alamta inaghit, it baaba alamta dop wundu alla it ukuu pare ukoper, hep owri iri narkir rarowau wit. 14It na aeh alamta dop nantoh Allah it ukum pare kehidupan ahep magnih iri alomdi alla." Mihit Iwo Ranam Kehagro15Fanggomu iri nabi-nabi hananarih it iwatam ama iwafei af dom hepe mar mawi eri arenef serigala ig kiro. 16Iweama murit hep amkeirara iri, roh eeara aafii tima anarkih airare puuti dol dowriu? 17Anduwain aii tihtih ef yari murit imbun aun efyari. we aii hananah murit uma hananarih.18Nar ee aii efyait wini iwainbun iy nar hananah efei ye aaii hananah it meu imbun iy efya. 19Hep aiy tih tih iy ihap rawe ambun amher, it arkegopar arkehaan yafuraa. 20Andu pihpin murit eyam amkey rarrag amunah.21Iha pat tamturi tihtih wiri raatit tan ahak kit, 'Tuhan, Tuhan! nane wikirhir kerajaan sorga, iye andan haa yenefeim eli taman nit sorga. 22Pape murni ipur aftap owri tamtuei wiri wikegyan, Tuhan, Tuhan, ihap peit idim ma inamit amhau aham mit, dop idim ammaranhrar nag tam turi idim amit tu aham mit dop idim malarfei owri mujisat indi aham mit?' 23Paree haamo it eyari maruh marmarah eyam iri ragta egta, eyau aheimfu tawan ihap weiraram! Kemarfan kenetap pare, iyain amnah amfei it hape!"24Tamturi nane triri arbundi wivanti mau parfei andarha mahu, ito imef tamturi nane bijaksana iri arfe ramo fati afo. 25Pare hame mrofican pe fanamo pe maruf maron iburema Ramomau ito ramo ita patamo, itu yene fati afo.26Ito amnah tamturi nane rafra di wifanti mau, ita kefei iti ma tamturi nane bodoh ihaf kefei ramo aren wane. 27Pare mrofi elaim, pe fanamo di tihi dop maru tihurema ramo mau petah fu ramo'mau pouri panderof talni andanduh eftap.28Parei Yesus eh tehtap tahnatu malfani tamturi ouri tin Talni natun mafalni rafradi wifanti etafri. 29Ito na etafri tarok, efei temturi nane berkuasa pefeiye ahli-ahli Taurat mau.
1Hamo Yesus yeen Haroafo Eporihi tamturi mafalni ouwri armi yaf yafom altadi Tamtu ti 2ema tamtu mahai efeidi kusta etadiema Yesus dabo eot efeidi Yesus ehm tandi Yesus. Tuan, jika Tuan mau Yuan sembuhkan eyau." 3Yesus efar pariu mima, menjama manusia dan eh tandi. Eyau mau ehem sembuh. Hamo hai tobe, maru mahai ehalem far tamtu kusta efeidi.4Yesus efaltondi fangomu jangan ehem ukufal tofri wihi tin kepada eihananei. Tetapi ukuw tanim uku fanulni kepada imam dan persembahkanlah persembahan yang Musa perintakan sebagai bukti bagi mereka."
1Paret to Yesus yei ciu, pe aru paremau iu ibema kotai 2Itto durar riu tamtawi altajema tamtu tih enem nerari kauhe ha ihule yene paru effyaffrau. Parei Yesus aghiudi imam tarok petta, "Ha ettah ndi tamtu enene rarirauhei percayalah renaeh abro daldu mimik habre awoam mu."3Pare maneifa tamturi ahli torat fatur yafu aren rat, "Ha er mamil nedi Allah!" 4Efei Yesus iwam nahri pikiran tarok maruh etta handefeija tangomu anamfeiri wihi-wihi, hamanarik arkene fatu rim mafu? 5Yenihifa lebi muda pamketta ibro mau daldu mima habre eyamdi pe iwat tahndi, kukyaha, maruh korof'? 6Efei yei andanduh eyam, mam nahhit efei fandutin matum tamtumau berkuasa mima habre am mam, inro maruh elatta, ha eltahndi tamtu erarer rauhei mau." Kukkyaha kwei dikwet tempat offyafrauwit maruh kowafot ehem ramo!"7Maruh tamtu mau ikki pya wefat. 8Itto tamturi ouri to hari yemiudi wihi mau paltaje ma maruh memuliakan Allah rei ye duffri kuasa agnah hei efei tamturi. Matius Pemungut Cukai Mengikuti Yesus 9Parei Yesus elarweriu paremau, ha aghiu peromdi tamtutih ahai Mattius ematet yene ramo cukai it ha etta pet tafriu, " Keffrof ketau." Maruh igki Matius pe rofetadi.10Parei hamo Yesus yenyan brema, ramo Matiusit, lalar werema ouri, pemunguk cukai it dop tamturi rahafau ibroi, irima amaim, brema hamo hai tobeh, ha ima durar murid-murid it. 11Pare hamo tamturi Farisi haryiu wihi mautin pe rattafri tarok efei murid-murid Yesus, "Ahandefeija, eyam guru it amin brema hamo hai tobeh dop pemungut cukai dop tamtri rahafau ibroui?"12Yesus tir elarbunri pe ralat tai, "Ita paf tamturi rahafehai ito numa arpur kerom tabib it to, tamturi andefeiri. 13Ifto kuuhe pe ukof frari efei arti Firman mau ehem kehendaki itto atem iwahari ito itapaf persembahan, efei eyauta womai ita paffe wamhiri tamturi effyari ito tamturi rahafau ibro."
1Yesus ihim eotarar dua belas ah ronrit dop difri kuasa efei arke rarurdi natamtu dop andanduh hanari ehrogtan ewauti.2Tin, dua belas rasul ma u to iribe aharit: Pertamai Simon aha hanoi Petrus dop Andarias rafunit dop Yakobus, Zebedeus be natun dop Yohanes rafun it, 3Filipus dop Bartolomius, Tomas dop Matius pemungut cukai, Yakobus Alfeus be natun dop Tadeus, 4Simon elot be dop Yudas Iskariot rei ditibun riu mimir ya-ro.5Duabelas ahronri mau Yesus ihparar dop egtafri tarok, "Eyam nar am kerom alatih efei amkirhir au Samariabe kota, 6We tin kefrof kiu ketaryau domba-domba Israel be e-ha filang it. 7Kiu pekeg tafriau, kerajaan sorga daldu pe iwema rag-ruk.'8Iri mahai warue feirit, kidiryaha, rerper it arkela kaki kerfarpar, iri kusta kefeiri arkikehafaha, kerarurar nag tam turi. Eyam amromit cuma-cuma, andu pihpi emma amkofri euma-euma. 9Naramkorau emas atau perak atau tembaga ukohorahyau pe ukofau ene mou rim api, 10Na re amkorau brema amkiu, amkefrof amkiu it naram korau mao dua helai capatu dop tongkat, wop setiap iri anarit arfei andarhaa mau musti arkerom iribe upah.11Efei amkirhirau kota atau desa, keharweldi reitih fya, kehendiwe ih pi op tarok amkeh saroh per. 12Pare eyam tarok amkirhirau ra motih, aririm kefri au e fya key tafri. 13Efei mimiri arkoram e fya, salam mau amifri iwapor ataryahi we tau he, salam ma u iwa raltam ama.14Dop efei nar mimiri arkoram dop nar triri arkibunam wihi amkeg tafri, kehsa rohpar, ramoma ma u kihpal jeinik atau kotamau kihpal jeinik, pe kehahuhtan ei rim wanei. 15Awag tafan a utarok, marma u pare hamo penghakiman it Sodom wane dop Gomora it to meh papa mamuh ibe ai mafoi dari kota ma u."
1Yesus pare fanggomu difri duabelas ah ronrit, erof emfarar iu pe wifanti beh dop dit erof wifantial efyai ditihir kota-kota pare tarok arhanwe. Yesus Rirat Yohanis Pembaptis Mat 2Yohanes yen penjarai tiribun Kristus andarha a, 3Maruh, "Ehem a rei ukotidim amai, ef idim amkenadi reitih?"4Yesus ehofri uta rok, "Kiu peketahndi Yohanis ahan duandu tririm am bunit dop yam bemam romit, 5Irie bakit ahar yera rar iri lumpuh it raf-rof, iri kusta, rahafeha iri trirfinu hanarit trirar bun, iri rar perit ra, kaki arfareha dop iri miskin wifanti ala efya arifri 6Dop berbahagia efei iri nane ihap fanggomu kefei wihi pe kihug parau it."7Pare Yohanes ah ronrit a ru, Yesus maruh egtafri arhor anwei efei Yohanes, "Anduamki keta amkiu padang gurunit ahar iu alamdi ba nui ma roi eh yoreudi iu ema? 8Efei hanan ba em amke marfar? A hari miu am romri iri au reha mao manhi ma-mu? Iriaureha mao manhi ma mui to, arhane dabui istana.9Andefei di hep amke marfara a harim iu am romdi nabi? Mar mau tin awagtafam iu, itop it ahai wundu ihap afei nabi. 10Andu beprartel ditani wifantit: "Aharim ama, a wuh paldi e yau alatamtui iwafei u mata, i au iwatahndi allai top ma ta.11Awagta fu, marma u efiri nane mafalni to ihap tihamatu au reinah rei sohor iwaf Yohanes Pembaptis, nah rei ibema na he yenwe kerajaan surga itop ahama tamtu ma u. 12Hamo Yohanes pembaptis amit wiu, op hamotin kerajaan surgai ibun irir dop rei efei di ibun iririt i purihe ta nyi wet.13Wop am nah nabi dop kitab taurat it ibe ragtabe yeine op Yohanes Pembaptis a me far. 14Tin efei eyam, mimirim amket it rei Elia iwatam amai! 15Eiharei ti rifinu i wagrai map tiri wabun!16Andawafei riaffa, a wet af wihya latih iwatendi wifanti mau tin? Taroktin imef abouri ne nan be aryan aren we pasarpe ariri ratit rie wauri ahron rit, 17Idim am mayo seruling buat ehem, top eyam ihap keha er idim anamro pare ra o hep eyam ihap mallim ahrir paldi.'18Andih pi Yohanes ema, it ihap anbrema ihap a muhra nu, dop tarok rag tipur andit ehporami hirdi. 19Daldu, reinah ef yai iwema, bremai yan, ra nu ima imuh, tarok rag ta kerom di, andit mourit wundu ihmu hewau ranumu ri, pemungut cukai be ah ronit dop ibrotam tu wotin, Allah ibema hikmat it ibem etayendi eta yendi ibem andanduh efei it."
1Hamoi to sabat hamo, Yesus erofeta yeniu gandum witiro wop mallie hafri, ahronri arotiu tihtihit pe haryarin. 2Pare aharyiu allomrit, fari sibei arhimtandi, "Peragtahndi ahamauri ahromrid arfei andutihe, nar arkefei hamo sabatit."3Beit Yesus e ho ri u i beheb kemna om ahan du Daud e fel it pare hamo durar iryal tadit mallie haf it, 4Hep effa, hamo tarok arin home arbunfrihit nare ae kirin, efei ibe ma iwan efei iri altanendit, ibemu imam-imam?5Efeiye em tihap kemnahom, ralter arenwe buku taurit it egta ham hamoh sabat it, imam-imam it rar holdi hukum sabat yen Allah hamari toh sah hag tap? 6Awag tafam iu, patin yen reiye lebih wundu eholdi bait Allah.7Efei emtarok mamnah ndi wih yala wifanti mautin au pir ketadi to atarim a hari awau ihap affei persembahan, ito eyami happe emnghukum iri rahaf ewau salah. 8Andih pi reinah abaomauto Fransis rei sabut hamo."
1Hamo mau Yesus yen ramo ehbroh parpe ematet yenwe danau it raboafo. 2Maruh tamturi mafalni ouri arhor ema, pe arit al, dil ditaniarya, mahap yeiti pe ematet yen we wau afo, we tamturi hefam mautin arfararenwe wa nafo.3Maruh egtatri ouri witanti allai, dit et perumpamaan, egtafriu, "Reitih ebrohpar iupe ifyiu airau afu, 4Beit hamo ifyiu it, ruti hermor iu alakri, maruh mani natui armi pearin eftap. 5Rutih ermor iu pare fati, pare mau wanei mam manie, we arau afu mau ibuteha, hep wanei manhi mamuh. 6We pare ofroi igri dit eha, arau mau emra nepe erper wop ibew wanei manhi mamuh wop daru ihap arem.7Rutih ermor rihyiu waru doldourim, pe waru doldourim mau efoufiu eha pe etarfalni mahap tin arau mau erper. 8E rutih ermor ihyiu wane efyai maruh muri wimbun, rirto i op seratus kali lipat rihma enam puluh kali lipat, rihto tiga puluh kali lipat. 9Ei harei ye tirafinu efyai map tiri wabun."10Beit ahronrit alta diema pe arhimtandi rag tahn di, "Andefei dibehep ehem wihit wenog tafrit utitau perumpamaan?" 11Yesus ehot riu, "Eyam tarok difam karunia efei am kemnahn di rahasia Allah kerajaan it, we iri totauhe. 12Wopeharei ubuniu arenwei iwalaihndi, iwalaihndi peiwaf sefam, we eiharei tauhe, anduhag tap it arendi weioma iwalaudi.13Anduha pihpi wihit awog tafri au awutau perumpamaan, buat iri tarok, wop wop ef ahari iwau pearkerom, beit iri narar kerom, tarok nar arkerom eftrirarkibun, tarok ihap trir yar kibun pe arkem nahndi. 14Beit efei tarok hep amehodi Yesaya nubuat efeit, 'Eyam trirtim amkibun pe,tririm amkibun beit naramkem nah,eyam ma keromdi pe amkeromdi.beit nare amke tapur.'15Wap bangsa tin fatur afu ehaf fa-fafeh,dop trirfinu mafo arkefrai, dop ahari malnai ramfon, pe ahari malnai nararkerom, pe trir arkibun trirfinui, dop arkemnah iu faturafu, pe arkeh rarihpar pe eyau awadir yaha tarok.'16Wetin berbahagia buat ehem aham malnai, u worom it, dop tirim dinu tirim ubun it. 17Wop awag tafam au, marma u nabi ouri dop iri ef yarit irima arpurkeromdi ahandu eyam amrom dit, dop arpurtriri kibun ahan duandu triri mambunit, hep nar trirar kibundibe."
1Hamo mau to, Yesus harei, Herodes titibun, dei bu yenwe paremau, arhanwe. 2Maruh egtafri ibema tamturi arhan diwe taniarya, "Reitin Yohanes pembaptis, ibe i-ki efarpar eher horar iri rarper it andu hapih pi, andan duh hanarit anal loh tandi tani." Yohanes Pembaptis Arfunpe E per3Anduh hapih pi, Herodes ih kiri arketapur Yohanes pe, waru ar ke fou fiu pe arke kirhirpare rah fihtan nyewau, tamturi hana ri, wop eta yen diwihi hananah, Herodes rat, ta hinha Filipus, ahun it. 4Wap Yohanes ibe, "Ehmbedi e tahndi, andit hana nah, uklait Herodiasit." 5Herodes ipur afun paper fanggom efei mau tamturi mafal nit ouri, ahari yeniu diwe Yohanes efnabi.6Pare hamo, Herodes ibe ulang tahun it, Herodes natun mahni e haer pare arhor anwei, efeidi Herodes mamro, etatieli, 7Mahaptin Herodes etanjiu anhan anhan andu ku him au it wei fu.8Maruh pare tinan nit, war finu hibundi natun mahni mau, "E tahndi tete, auhim u Yohanes Pembaptis dabu kohor fau ahi." 9Maruh da bumau fatwa fuit irih parem effanggome efya, hep, andi wafei affa, wihit ibe e-ta paremau, rafau arhoremai, irima wihit wihyai dipe amnah iwetabun jau.10Ihkiri pe aropar Yohanes dabui penjara warfinuroi. 11Maruh Yohanes dabuit om arhor tilam hep hep aritiu arindi mahni nah nah mau pe, ditiu dihndi tinan it, 12Aren, Yohanes Pembaptis is ahronrit armi pe, arit tani ha ait, pe aritiu arwarbun ripi. Maruh tarok arupe iniri mau, arihndi Yesus.
1Daldu, tamturi maneifa, Farisibei, dop Ahli Taurat arenwe Yerusalem it alta die ma Yesus be ragtahn di, 2"Andefei ri behep e, ahromrit rarhor idim adat istiadat idim bema bop raba rit!" 3Beit Yesus e hofri y taro, "Ande feidi behep emma amrhol di Fransis wih yetai ef adat istiadat eyam tapurim rabarit?4Wop Allah wifanti allai egtafam ipur dabarim ketotri tamarim harit dop tinirim harit pasti ar kifun pei waper.' 5Tin eyam mah tipur, "Eiha rei iwagtahnjau taman it efei i iwag tahndi tinan it,' Ahan daren nauwei awet pe awafatufu it ibe awofei ef persembahan buat Allah," 6Tamtu mau to nar dabu iwa totri taman it rat tinan ito mat. Tin iwafeit to Allah wifantit eyam mafanunritihap atadi af eyam bema adat istiadat it.7Hai eyam am nah munafik, marmau Yesaya wihye-tai efei egtai eyam: 8Bangsa tin anarit au ahakit hidi waritobe, we faturya fu ihap ketau. 9Pereu ma tarok dabari ratot wewau it, wop iribe ajaran tarok altadit andit manusia be ajaran.'"10Maruh Yesus imhi mri tarok amnah pe ehtafri tarok! 11Tririm kibun dop matarimkena, ihap af ukohorau warum finui tobei iwafeidi najis, itibe di wabroh pardi warfinu itop iwafei di najis."12Maruh ahronrit alta diema pe arhim tandi, "Ehem omnah ehem wihiog tiu iuef fati be haftan riu Farisi bei?" 13Yesus maruh ehofriu, "Andanduh ai putifainta de tete yen surgai ihap aprit, iwaror daldarum. 14Kuh parar matam kue nari. Iritahari malna e-bak, nane arkorar au iri ahari malna e bakit, map rat-tat arker mor rahyau ripi."15Maruh Petrus egtahdi, "Kofaltor torfidim ama perumpamaan mau." 16Yesus ehofriu, "Eyam tom ihap kelam nah om? 17Ibihap kelam nahom eyam tin andanduh iwahir ahyau warumfinu iwahir au mourim it amnah fearu kolau rau wanafo?18Tin, ahandu iwa brohpar warum finu it yenfatum afu bee broh parit andih pi efeiri najis. 19Andih pi yenfatur yafu iwabroh parit andanduh fanggomu hana, ratatut rarper aube, rah roh tan riau mafalni, wallira-riau, fanwana, rahafau sumpah palsu dop ram nanun riau. 20Itop ehro tanyewau manusiai we brema be ukuinit mimim hukuin nar ukumfun mimim it to nariwa iwaroh tan ef najis."
1Daldu Farisi dop Saduki bei armi pe arpur kendar kihim tandi Yesus. Tarok arpukihimdi amnah iwafanunri andutih tanda iuen sorga iwapor ahi. 2Beit Yesus ehofri u, "Iwah maldu ahi ada warit toiwahn dara, 'Eyam amkeg tafandu iwamheldi.'"3Dop tin aralamo, 'Adawatir ima iwag rieta hai iwahn darah, pe iwenkum-kum, eyam amkegta, fandu hana. Ada wari eyam matarim amkirul nedi we tanda-tanda hamo saman it tauhe ihap kemnah. 4Iritin hana narih pe ihap keta kendiwei arhim arpur kerom tanda. Efei iri tarok tin nare tanda tih ukofonun ri, itibe tanda nabi Yunus."
1Enaam hari dit e hor it, Yesus durar iu Petrus, Yakobus dop Yohanes rafun it, durar rafaua ru, it yeiti e hiu haroi amaru patun iri be tarok. 2Maruh Yesus da hof ui dit irihpar iribema ahari malna arya, a hof ui e herar he im efafro diop ibe ma. O ehpamoh uru ifun.3Maruh ahariu allomri Musa dop Elia rat rah faldi, pewifanti. 4Petrus e tahnjiu Yesus, "Fransis, mahn du efya, idim ami amenwe paretin. Efei effa, kogta. Efei ehem om harya, awafei kema tou, hibetih ehem dop tih ima ito, Elia."5Top fih tap, yene satadit, awan it efu ruru e hetotre rar awan mau yawihit trirar arbun a riri eha egta, "Tin reinah atekeha haje wau, ibema yenawe yabema atekro, tririm kibundi." 6Pare ahron ri mau triri arbun dit, dabari ratot dop a tari egna wundu. 7Maruh Yesus erofe taryiu, i rukriu tarok e amri egtafri kefar, atarim agna tap." 8Op pare hamo dabari radit, ahariu ihap kerallomri nanerih Yesus ibem tani ihpibeh.9Pareha motarok aren harafoi rabup ihi, Yesus egtafri tarok naramke tafri, "Rin penglihatan tin eiha ei ha, op manusia mau iwagki afar par iwahorrar iri rar perit." 10Maruh ahronrit arhim tandi, "Efiwau afihpi top aha nan duba, ahli-ahli torat it ragta ipure, Elia top rei iwama mata?"11Yesus ehof rie ma, "Elia ima iwama, pe iwabun afatoldi andanduh. 12Tin awagta fam au, Elia tibema, hepe ihap keiraldi. Ibem arwarfei altadi iei bem anduar arha ren we. Reinah mau ef manusia iwafah tan arfar wop and war arhan wei." 13Hamomau hep fanggom efya iwetar yema Yesus ahronri ma u it wihi eta fri tarok it, iudi Yohanes Pembaptis.Seorang Anak Dibebaskan dari Roh Jahat14Hamo Yesus dop ahronrit, rah rarihpar altaryiu pare ouri arhor anwe, reitih amihtudi Yesus dabu etot di, 15"Egtahndi Fransis, atem ahadi natukit and efeidi mahai waru ayan pe eroh tandi wundu. Hamha moh ermore wau yafutih to iwarok ahyau iwatro ranu. 16Ibe awai di awai jiu ehem ahromrit, hep ihap kefeidi afei aha."17Yesus egtahnjiu, "Oh, eyam amha menetin em ihap keha kendiwe, amha men wepare hana nah, hamo hamfain ha, awa rarhtan ahen amwe? Reinah mau ku kuet dia ma." 18Yesus arafotor erah neji u map maruh na tamtu mau e hebroh par perei nah mau ha mohai tobe i wefei e ha.19Ihap af henam, ahronrit altadi ema Yesus hamoi i ribeh durar anwe, arhim tandi, "Andefei diba, idim naram kihug paldi na tamtu mau?" 20Efaltorfi tarok, "Wop eyam ihap kehaken diwe. Bep awag ta famau, marma u eyam faturim afuam keta kendiwe nardalduh iwabun af sesawi afuna he itohe eyamam ketah di harotin, 'Aiwa ret mata iwa ret iwabun af wihi mau anduar iwa u. 21(Iwaftin narukora ruldi, ibem ukohaf tandit, dabum ukotot, mahawi top mahawi kofahtandi fatum afu."22Pare hamo Yesus dop ah ronrit rafau aren we Galilea e tafri tarok, reinah efyai arke kibun riau manusia mimiria ro, 23Dop am nah arkifun pe iwaper hamoi munitou, iwalaki afarpar aha." Ahron rit fatur afuit ehaf papre.
1Hamoito ahronrit altadiema Yesus pearhimtan eihareiter sohor yenwe sorga Allah pare ibem yenwe maruh Yesus im himdi reinahtih peibun jihi mamaen pare arhor arenwei?" 2Maruh Yesus imhimdi reinah abahope ibun jihi ma maen pare amnah kafau arhor aren wei. 3Maruh egtafri, "Awagtafama u mar ma u efei eyam nariwa tampen nampe iwaf reinahtin, eyam nar amkin hirau Allah pare yenwe sorga.4Wetin eharei nar urko wahi pe ukof rei nahtin,it rei sohor iwahenwe sorga pare yenwe. 5Dop eiha rei mina iweg di iwaf reinah tin iwenau ahakit mima hi weitau."Eiharei Yendur Irfil Nerar it 6We eiha rei iwaroh tandi reinah tih iwaftin reiye percaya eyau it, hame ubupure map kuret fatih tih kuet kotau batei pekuidi kohau mati pe iwatro.7Fandutin ibehep eh sanhana dop ibema rahroh tanri ewau it, marmau andu wah hra riaubei ibema ranen we beit celaka buat ei harei ukofei it. 8Efei mimim a aem ita rei iwarohtan nit, koter pe fear kuor wop ek ukuen efyai iwenuetanim it pe mimim it iwam kiha aem ita koter rat rat fearliuor auya fu mau andu aru yenweit9Doptin efei aham malnai tobe yen erohtan u, kuhig kuet pe kohau, wop upurei eito ukoha kuen efyai, kohakuene aham malna hibetih map it upur kuen aham malna rat, rat kuryau yafu neraka."10Fnaggomu, nare ehem aham iwaudit nahe, iwaf tine abouri ne nantin. Wop awag ta famtarok. Hei jareroi ibema ranenwe sorga ibema panim wahitu rah kakita jeau eyau tete, yenwe sorga. Wop reinah abao e mait pur iri rahaf hilang it iwor ah saroh parpar e fya. 11Hope manusia abao nah ematin untuk li wahim aotatar iri rouduh it pe arkehs ken weya.12Effa ehem aha miudi? Ef reitih iwafatuf kene seratus domba natui petih iwa wahat nu effa nariwah pararkei nik a sembilan puluh sembilan it arkei nik haro afa pe iwa wahar weldi hibetih iuehal nanui? 13Tin awag tafam au, marmau efei i-wau berhasil iwa romdi ibehep mamroito wundu dari hibetih ma u dari e sembilan puluh sembilan iri arharen e fya hei. 14Anduaru afihpi tamam itye sorga ima ig urpar ipur reitih dari ibema tinrit tih hilang."
1Yesus wihyala efyai difri daldu, maruh yenwe Galileai ebrohpar iu ihir iu Yudea ragma yenwe Yordan ranu rabofar war. 2Tamturi mafalni hefam ait rafau altadi pe amnah etar purar pe raha feha paremau.3Maruh Farisi bei alta diema pearpur kem nahndi. Tarok arhim tandi," Effa, bisa e reitih iwah paldi ahun it iwafibema alasantih?" 4Yesus eho friema, "Eyamto ihap kemna nai wau a wop itop rei efei manusia afar heh eit, far hei efei tamtu hep mahni,5Tin ibe wifanti allai anduha pihpi tamtu amnah iwah parar keinik taman it, dop tinan i tomat pe rata hun it tomat arkehakenwe tani malna hibetih? 6Iuefihpi ihap afei ru wetin hibetih, anduha pihpi ahanduandu Allah ibem efei hibetih it manusia nar ukuhug paldi."7Tarok ragtahn diema, efiu afei it, andefeidi behep Musa ihkiri pe kaltahrau eerai it arkehndi efei iwahpaldi ahun it?" 8Yesus egtafri tarok, "Wop faturim afu ihap enwe taru eyam manusia,Musa ihparam eyam amkihparara ahurim harit wefarheheit ihap afihpi. 9Wetin awag tafuau, efei eiharei ukuhpal di ahumit, itibe efei zinah ramorah, peiwalait mahnitih, it efei zinah."10Ahronrit rahtahndi, "Efei iwau afei it, map hubungan efei tamtu dop mahnito iwau afeit, map kehaf ahahurimtap." 11Wetin egtafri tarok, "Ihapaf amnah bisa mengerti wihi mau, ibema iri bema egtafri iri nane iwefri. 12Rih irima riharen iri ihap kehaf aha huri harmai wopibema memang andwaru farheh, yendi tinanit mourit dop rih to naherih be arfeiri tih ito ibema iwafei ibem tani wop ibem etadi wop kerajaan surga i eiharei ye mengertit map mengerti."
1Elarweriu ef hal kerajaan Surga immefei ye tamtu mau ramo, iwe namer rama aralamout marmau iwabropar iwahar wa wer, andar haia, andarhaa efeye witiro anggur ibena. 2Pare haiu, wihit rata hibetih efei andarhaa, andarhaa mautin pe, rarafaltoldi amo baha mau, to wahitu hibetihit sedinar maruh ihkiri tarok aru witiro anggur ibema.3Iwen-iwen affroit itopdi jam sembilan aralamoit it iwalabropar aghiwalarweraru tamturi-tamturi amau raffrof pasarit. 4Pettafri tarok em makiu ketar yawu witiro anggur it yabe tafun handwan de aworfan tarok agnahkit maruh tarok aru.5Areme afroit elaftopdi jam dua belas, dop elattopdi jam tiga ehmaldu, it elabrohpar iu pefalforfri ef ahtap ettafri. 6Arene afroit agfi jam lima ehmaldu it telabropar iu pelaromri tamturi-tamturi rih, maruh ettafri tarok, ahandefei yama, eyam ambwami patin wahitu marmaru hei. 7Tarok rafal tohndjiu, 'Efei patin to tamtu hattap iwor fidim amu bahait ewot fidim. Elattafriu tarok kiu pam nak emma kiu witiro anggur eyau wit.8Pare affroi tiuwit tuan mau elattafri ar kettahndi rei edami ri piwam himri agnah nane anarfelondi andarhaa,' Pam nah iribe amubahai tarok efei ye tarok rarhir altapi dop iri rarhir matai.' 9Parei etaryema tarok farheh arfei andarhaa arene affroi elagfi mimim farfaru tarok alom talmin hahaa satu dinar. 10Arenei tarok rarhir mata ragfar hep arkerom owi. Efei tarok agmahhai alom mit satu dinar.11Pare tarok arur amu bahai tarok alnattadi tuan mau. 12Tarok ratta iri rarhin altapi iri andar haai arfei satu jam tin ehem menyamakan tarok dengan idim efei andarhaa mautin mafo pare affro metai.'13Efei ehen tuan olatafidin tamtutih dari saudara eyau tidak berlaku adil efei ehem handuba tarok agmah sepakat sedinar sehari? 14Kwor ehem mit korof kuuu, eyau awoffri tamturi rarhir, altapi ima itobeh awau famita.15Tauha eyau bebas mempergunakan milikmu menurut ubema fatum afuit?' 16Efihpin tamtu rei iwatapi, ito iwalarfei mata iye efei matai iwalatadi appi."
1Pare Yesus durar murid-murid tit, ragrukjiu Yerusalem tiba di Betfage it yendiwe seitun abwafo, Yesus ihkiri tamturit ruibe murit tit; 2Wihibeh efaltorfri keffrof kiu fandu yen haumfuarat parli amkiu kerom dye seekor keledai arfait dop matumit yendi lalaruk khipaldi keledaimau korarama ratrat pare awamit; 3Efei ye tamtutih iwahimtanam, map kefeltohndi, Tuhan memerlukannya tafum parei hep iwa laifwawana;4Hal mau terjadi pamnah genaplah wifanti, mau ettafri ye nabi; 5Kiketahdi putri Sion? Hahamau dabu mau iwatuwama ehem it hatani biru hatap mengen darai seekor keledai mau tanyahtabe6Parei maruh murid-murid hari aru curwarfei ef andwaru Yesus efeltorfri tarokit 7Maruh tarok keledai mahni dop matun nit lalu mengalasi ribema tarok auriuwit parei Yesus yerticiu yatwar 8Tamturi ararouriher rtap af mafnis mau to aryiu alamaen rih analter ai. Ra, menegnan nit rapar rariu alamaen.9Dop tamturi auri raffror altadi Yesus arfei dimata, iri ye analtadi arten belakang pe ariri alal alnatta Hosana anak Daut, berkatilah dia rei ditema nama Tuhan, Hosana ehem top wen pare marmaruh hei. 10Pare hamo ririu Yerusalem gemparlah seluruh kota itu. 11Pe tamturi ratta, hei ya tamlu mautim, maruh eamturi ararouri hei. Arirui aryori, hane pin nabi Yesus dari Nasaret olibalelea.
1Maruh Yesus wiffanti elag tafrit elaifri ef perumpamaan, 2Kerajaan Sorga imefrei iwen af Raja, efeidi perjamuan buat natunit. 3Ihkiri ibema hamba-hambai rafrof ramhimri tamturi mafalni efa-yorit arkehor ama perjamuan kawin ma u, top tamturi mafal ni mauefa-yorit ihap kam kehor.4Elahkiri erweriu hamba-hambarih iri bero, egtari, 'Kefat torfri tamturi mafal nimau awofa yorit to. Marmau brema, ibe arha a-rit ibe arbun lembu, lembu munui dop andu natu awof atufit ibe awoter pe arha arit, andanduh hei daldu pekehorama perjamuan kawin tin.'5Heptin tamturi mafalni mau efa yo-rit to ihap triri kibundi, iririh aruef witiro, rihto aru urus iribema andarhaa, 6Werih irit ratarpuribe hamba-hambait, allohtanri pealtut prar-per. 7Beit Raja mau ef kirkiroh, maruh ihkiri ibema pasukan it aru pe arpur kerohtanri pe arkitut kerper tamturi mau altut ibe hamba-hambai pe yafu arkihikfri iribe kotai.8Pare daldu eg-tafri ibem hamba-hamba ito perjamuan kawin itandanduh ibe arbun, tin tamturi mafalni awofa yorit nare layak efei andu ma-u. 9Andu pihpi kiu aren iu alamamaen kefa yoti hehri nane amromripatun kikema perjamuan kawin ma-u.' 10Maruh hamba-hamba mau rah saroh parpe rafau ri hehri nane arkeromit, alla mamaen, allakri, iri hananarih kawin mau tamu-tamu egnok.11Hamo Raja mau ihir ipur ahturi tamu-tamu mau, aghiu eromdi tamtutih ihap etaha domoma-oi. 12Egtahndi, rafuk, 'Ahan defei diba uhir ematinto ihap kuetaha domo mao rarur e hakai. Egtahndi, rarfi, andefei diba ehem uhiremai ihap kue taha domo ma-o rarurehaha?' Tamtu mau yen araha-tap.13Maruh raja mau egtafri ibe hamba-hamba waru ke foufiu mima ae it petamtu mau kei di kihpal dia u pare alamo efnatarmo, patun amnah kaukawawarim pe ei mata iwa hahutan.' 14Wop amnah ouri iwahim a, otarar, ruwe nane iwafirit.
1Yesus maruh egtafriu arhoranwe dopah ronrit, eg tafri, 2"Ahli-ahli Taurat dop faribei daldu pe aru aryan Musa kursi. 3Anduha pihpi kefrof ketadipe kefei andanduh tarok ragtafamit, tin nar amketari anduranen rahafau it, wop ketaritap taro andu rahafauit, wopiri rafanunam e wau, hep ihap kefei ketadi.4Irit to arur rafoufiu aimafo, pe arurar arbunriu nanerih ballia fo. Iribeh ihap mimiri ahna onri. 5Andanduh andarhara ranen rahafau it andit arpur amnahharkeromri, arurehawaru mahawi de ehm bababarihei dop jumbai marma rurih.6Irit ranen ranyan ewau pare iri ahari wunduri pare rafau au ranyan au rarhor ewau dop depan ramo dabari ratot ewau it, 7Irit to arpur dabari ketot riaau, ef pasar pe arpur kedadetria awau rabi.8Wetineyam, nare arkedetam rabi, wop eyam ibem hibetih eyam rabi dop eyam amnah yabema rarfukri-rarfiri. 9Dop nare amkefohndi ei-ha-eiha eyam tete, ito ibema yenwe surga. 10Doptin eyam nar arketapure eyam pemimpin, wop ibema hibetih rei yenduram iu ei, rei Mesias.11Efei eiharei aha tersohor amha menwetin, iwa wahi iwenaf eyambe pelayan it. 12We eiharei iwapuri top ahama. It am nahar arkeidi ke-di ket tarkihpal jahitan war, we eharei iwahanen we tan waroi, hamotih arkeidi ket jaha.13Celakalah eyam, ahli-ahli taurat dop Farisibei, dop eyam eyam munafik wop eyam maheihi ri ahari marmal nam kerajaan sorgai alamtai wop eyam to yambem ihap kirhir eyam mam bunfanri iri hari anarfei ta-di arpur kirhir it. 14Celaka eyam, ahli-ahli taurat dop Farisibei dop eyam munafik be, wop eyam mamaniri janda-jandai ramoi wa-lim ma rif ri e wau pe mata rei nieme wau mahawi mahaf au marwuri. Anduha pihpi eyam amnah amkerom hukuman mafo wundu. 15Celaka eyam, ahli-ahli taurat dop eyam Farisibe, dop eyam munafik, wop eyam amit amdildi mati rifu dop a-mai fu, ibema ampurtamtu hibetihbe iwa pendi iwa arof atam eyam iwatendi eyam agama dop pare iwa pendit, eyam am kefei di buat iwahir au naraka, ef dua kali hana na wundu dari eyam hamen we.16Celaka eyam, dabari-dabarim buta, pear keg-ta, 'Bersumpah etayendiwe bait suci, sumpah mau ihap sah, sumpah mau dit efau.' 17Hai eyam tamturi ihap kemnah andan duh dop iributa, ahan duandu rei penting it, bait suci rei mengudus emas mau?18Bersumpah demi mezbah, sumpah ma-u ihap sah, tapi bersumpah watanendi we persembahan mau yendiwei sumpah mau ditefau.' 19Hai eyam a harim malna e hak fainta rei penting it, persembahan efei mezbah rei mengkuduskan persembahan ma-u?20Andu pihpi efei ei harei bersumpah demi mezbah ito, bersumpah iwatendiwe andanduh arenwe afoh. 21Dop eiha rei e bersumpah demi bait suci dop iwaudi, rei ehayenwe parema-u. 22Dop efei eiharei bersumpah demi sorga, ito bersumpah demi Allah pare ehanyen e-fyamau dop ef iwaudirei ehayen, paremau.23Celaka eyam, hai ahli-ahli taurat dop eyam Farisibe, dop eyam munafik wop sepersepuluh eyam selasih, adas mafripu dop jintan eyam bayar, we tin andu penting yenwe hukum taurat it eyam ei rim amhamit it, keadilan dop atem iwahari dop kehakenri, hibetih it amkefei ketadi dop rihamke rari. 24Hei eyam dabarim-dabarim ahari malna e bak namui eyam tapis iwaro kahya ranu, we unta iwarok ahyau it amke mani!25Dop celakalah eyam, eyam ahli-ahli taurat dop Farisibei hei eyam munafik bei, wop cawan dop pinggan eyam amkimfun ketahndi ibe rifu, weibe faru ramoh mohrobeit ito enok andanduh rampasan dop kerakusan. 26Hei Farisibe eyam eyam e bak, kimfun ketahn difin cawan it ramoro hei, map ada warhei ima bersih.27Celaka eyam, hai ahli-ahli taurat dop Farisibei, dop eyam munafik bei, wetinto eyam yambeme haf ripi arketahndi iwah pamohett iu ada warhei memang bersih aham iwaudit weibe iu eframo roh eit andanduh tau do andanduh hotoran eg nok. 28Iuefihpi eyam emma ada warhe ahari auam it marmau effya we ramoroh eit e nok eyam iwaf muanfik bei dop tin andanduh ehroh tanam e wau it.29Celaka buat eyam, hei eyam ahli-ahli taurat dop munafik bei, wop eyam ambu amfei ripi kuburan nabi-nabi dop ambuam feidi mahndu tugu iri arhan we e fyai, 30Pe ragta, 'Efei amkeha kenwe hamo idik bobrabari, beja idim nar amketari iri arkitut nabi-nabi pe arkeperit.' 31Wotin iwau aftin eyam bersaksit iwau af yambema anduar amhamen wei, efei eyam nane keturunan iri altut nabi-nabi pe rarper it.32Andu hapihpi ketarihe dop takaran tapurim raba rit. 33Hei eyam matu-matu, hei eyam keturunan beludak matubei. Andi wabun affa hep eyam amke sa furi iri hukuman neraka?34Anhapihpi, aharim ama, Eyau awuh pararfam ema nabi-nabi, dop iri bijaksanai dop ahli-ahli taurat. Amnah iririh tarok mau amkitut pe arkerper dop amkidi aha ambarit, werih amnah amkerohtanri, hamari-hamari dabarim matotewau, 35Amnah eyam amkefar ibe akibat tandara tamturi mau salah ha tapit iwet farhe Habel tamtu marmau e fyai, iwema hamo Zakaria Berekhya natunit eyam nane amfun pare tempat Kudus dop mezbah mahro. 36Awagta fam a-u, marma u amnahetin to angkatan hamotih arkefar."
1Wihyala Efei Hamo Iwahodi Allah Hamarit Arkehkererit Daldu Yesys yen Allah hamarit ebrohpar, maruh erof emfar. Maruh ahronrit altadie ma pa rafanundi hamari mau andwar arfei ig yitui. 2Eg-tafriutarok, "Ibe harim iu amrom dia amnaheit? Awagtafam a-u, marma ufati tih nartih arkih paldi iwa henwe fatirih amnah eit arkeh-kerer.3Hamo Yesus ematet yenwe zaitun agbuafo, ahronrit alta diema ibema wifanti durar iri beh tarok, ratahndi, "Kog tafidim tarok, hamo hamfainha hamo iwamai dop ahandu iwafeiaf tanda ukar weramai dop fandutin iwa hodit?" 4Yesus e hofrie matarok, "Fouref ya, pe eyam narnanerih wallih arki rifam. 5Wop hamotih ouri arki kema pe arkei tau ahag it pe arke ta Eyau rei, reinahma u pe arkoramau amkehar wel dialla. Eyam tririm amkibun bare iwa-ki ef arke tafam hamo bare iwagki tinfanggomu narfanggomu iwau andit-andit, wop andanduh eit iwabun agtadi, wetintafun hamo iwahodit.6Eyam amnah tririm amkibun bare mata agmu iwaha dop iniribe arkeidi bare, petin yambem kenwe fam tanggomu nare tal nim papre wop andit amnah iwa mape iwau a fihpi: wetinto ibe hamoi ihap ama hodi. 7Wop fandu arkegkaki ahake kefam rene fandurih doptinto parearharen wei arkeg kaki kefam rem anduaru pare arharen wei. Dop hamo malli iwahaf au wit dop ei nufuit iworeu pare amnah eit. 8Wetin andanduh eito hep iwamape iwaroh tandifin iwatendi hamo ahtapbei.9Pare hamo mau eyam arkor kibun riaupe keroh tanamdop arkitut ampe amkerperdop arkiu paldi fandu amnah iwef ibem iwa tendiwe wop ahakit. 10Dopouri manusia rahafwihi tarok amnah whi arkorar pe mimiri arke rafri dop ihap arar. 11Nabi-nabi ouri talni arkebau nepe arkefar ama pe arke rohtanri ouri.12Doptinto arkeladaine pearkerohtan diri, peha e (a-te) yenri we manusia hefa matin iwawa harber. 13Efei iri nane arkefahtan op iwawa hodit iwahene-fya. 14Dop pare ibema ehayenwei wifanti allatin amnah arke ke tafriau fandu dalduh iwaf ibema iwagta friau bangsa amnah triarkibun hep iwamahodi hamoi.
1Hamai to sorga parei ibem yenit, e fse puluh mafelnenan ra tar pur iri be pelita pe aru remfandi a hama tamtu. 2Li ma ar har al ta ri fo uri hag tap we li mai four ef ya. 3Mafal ne nan fou ri tap it, a ru riu iri be pe lita; top i hap ko rau mi nyak. 4We mafal ne nan iri four ef yai, a ru riu iri bepelitai dop mi nyak it rarpir iri bema bu hi ne nan it.5Wop tin to a hama ta mtu m au re na di he nam i hap a ma; tarok mu ni it ut a m nah arya fre an mu ni. 6Dal du i we ma pa nimamaen triarbun ri a ri ri a rig di a ha ma tam tui iwema, kamfan di,.7Mafal ne nan mau rag ka kie ha am nah pe ratah ri iri be pe litai. 8Mafal ne nan for ri tap it rag ta friu mafal ne ne n four ef ya ri, e yam minyak it mam ma ni kirpir fi dim i dim pe li tai i war per. 9Dop mafal ne nan four ef yai; oh; ha ma top nar i wag da h hi dim dop em ma, ef yai to e yam kiu ke taryau pare penjual minyak it kif tiri.10Bei hamo pa re raf rof pe a nure wei pe arpur kiu kif tiri minyak it, mempelai mau i wema pe iri nane rar hol tan al nem fandit ra fau al ta di pe rar hir iu perjamuan kawin mau, maruh a lam tai e hei-i. 11Dal du it ma fal neg nan ri hi ri ro re na tag ri a pi a ru warmi pe rag ta frui, tuan, tuan a lam tai ke-ra fidim ma. 12Be it e hof rie ma, A wag tafam a u, marma, u e yau to i hap wei ra ram. 13An du ha pi h pi, ke ne n kemfan a wau, wop e yam i hap kem nah i be ha mo ma-u.14Wop uko-tadi sorga pare ha yen wei i mef rei tih i wapur a broh par au fan ta ra, pe i wam him ri i be ma hamba-hambai mau al ta nendiwe i be an dan duh ta ni harki i bun fri u ta rok. 15Tam tu tih i bun jiu mimin fa i fa ru a mu ba hai, tam ti ha dur i bun jiu ru dop tomtu ti h i mai hibe ti h af i be ma iwa tindiwe i i wa fon fa, ma ru h ha i we bro h par. 16Ma ruh rei e rom, a muba ha mi mim farfaru heit to, i u dit e rof h n di, map e ral lom a mu baha mau mi mim far faru er we riu.17Tin hamba rei e rom a mu ba ha ru it i ma e fei e fi h pi ima e ra lom ru e da i ne a mu ba ha mau. 18We hamba i ye rom a mu ba ha hi be tih itu pe e ra rei ri pi dit e nanip ne a mu ba ha mau wa ne ro.19Yen he nam he p e ral lih par e ma hamba-hamba mau i ri be tuan it ma ru h rar tarok aryan pe durar ram na ni. 20Hamba rei e rom mi mim farfaru a mu baha ma-u e-tahndi; tuan a mu baha mi mim farfaru e hem wur ubun au e mai; aha ma ma, a wu worom mi mim farfaru amu bahai. 21Maruh tuan mau e tahn di ei be hep efya and waru ofei it, e yam ham ba efyai ota wenau e, e ehem ota wendi wihi ala nahtin, e weit a bun au u liu e far wi hal la tih wundu. Ku hir a mape u kota kue n di e hem tuan it.22Maruh ham ba im e rom amu baha ru it, e-tahn jiu; tuan, a mu baha ru wurufau it, a ha mama, a wa ralom ru a wola dai ne a mu baha wurfau it. 23Maruh tuan it e-tahn jiu; anduar ovei it ibe hep fya ya bema hamba e fya dop o-to nen au e wau it e hem ota wenau pe wefar ai mafo ef wihyata na thin am nah a weifu u kue far wihi mafoi iwenu ba o mit ku hir a ma pe u kota kua ndi e hem tuan it pare fya.24Doptin hamba i yerom a mu baha hi betih it i bero i wema pe e tahn di; Tuan eyau a wo m nah ehem to kirom tamtu urur e wau pare i hap konen ku fi ya wau dop ultir e wau pare i hap ku par yau it. 25An du pih pi bep atek e nu pe a wai tiu pe a wu bun awota nanim ne yen wanero; tin tuan ubem a ndun.26Ma ruh ibe tuan it e tahn di; E hem hamba ha na n ah kirom tamtu; ma las; eyam mam nah ihpi, e yau a we nutir pa re i hap wa fia wit, dop i hap watir pare i hap wam bun it. 27An du ha pihpi e yau amu baha it, kue fri au iri a nar it raf rof amu baha mau, pe am na h a wa ral li h par a mai a wa rem a dai ne ibe bu nga28An du pihpi ke di a muba hai ke ki bundi aui ye rom sepuluh amu baha ma u. 29Wop ei harei ye ibun yenit map ito ar ke lai hndi pe i waya dihn di we ei harei nar a ndu hi wabu n au e nit an dan duh e it ar kidi koldi. 30Map hamba mau hanef tin keidi kehau pare a la mo ma u. Pare mau tun hep eima ta ag mu dop kau kawa rim iwa henwe.Ar kim kih wihi yenuwei iwa hodi. 31Ha mo rei nah mau iwa ma i waten di we a ndue fei ma hndu ibun tin dop hei jareroi ar keta ke ndi map i wei cahau a ma tet pare i bema mahn du efei it. 32Ma ruh am nah fa ndu-fandu ar ha ren wetin ar ke fa uri a hafuar pe i wa hug pa rar am nah tih i wau di tih; i waf gembala iwa hug para dombai dop kambing. 33Am nah dombai tani orarama da mhewar dop kambing iwa mah bun ri au ho ru i war.34Dop rajai i wag ta fri au iri a ren di we mima da meh it; kema, e yam tarok fransis mi ma e am ma mit e ha yendiwe e yau tetei mimi rim ket pare mau e ha yen we i beg mene fam hamo fandutin i bun it. 35Wop hamo mourik eh merei, bremai a mi fau pe wa wain pare ham brou nik i mu ra mui a mi fau pe aumuh awo tam e ma ef fanta ra be, a mi fau pare mafati awo fei it. 36Hamo a wa ne mal nah; E yam mao a mit a weha, hamo mahai e fei au it, am bu pe amrom au hamo a wane penjara ambu batarim am yau iu.37Map iri ef yarit arke hon jau, arke tahn di; Fransis, hamo am fain he be idim am romu mourim eftih it pe brema idim a mifu wi nit efei brounim ig mu pe ranu idim amifupe umuh? 38Hamo hamfen ha idim am rom u ef fanta rabe, pe idim ami fu pa re ofei mafati, efe hem wen malnah pe mao tibu idim a mit we ha? 39Hama ham fainta idim am romu mahai wa ru e fei wit efei wene penjara idim batrim am yiu? 40Dop Raja mau i wa hof ria ma tarok; Awag ta fam au tarok, mar mau andan duh e yam am fei di tam tutih efah rok ri fainta rei tamtu hana na ri hei e yam i beam fei fau.41Dop u wa lag ta fri a ren diwe mima hou rit, kig hu par amen we a hak fuar it, e yam tarok terkutuk, kig hu par kir hir au yafu yene har ba bir and wari wene pare mau yenfri we na tamturi dop ibe hei jare roi. 42Wap hamo mo u rikeh mereh, e yam brema ihap keifau hamo brou nik ig mu e yam ranu ihap keifau a we muh. 43Hamo a wof fan ta rai, e yam ihap kei fau paretih awa fei mafati, hamo awa ne mal nah, e yam ma otih ihap keita waha hamo wa hai waru e fei au it dop awa ne penjara, e yam ihap batarim keawa-u.44Maruh tarok ar hon ji-u, ra-tahndi; Fransis, hamo am fain ha idim am rom u mourim eftih it, e fei brou nim ig-mu, e fei fantara e fei wen mal nam hei efma hai waru e fei u ef wen penjara pe i dim i hap batarim ke u-wau? 45Map i wahom a matarok. A wag ta fam ta rok mar mau e fei a ndutih ihap ke fei di tamtu hi betih rei hana na hei e yam ihap kefei fau eu ma. 46Tin iri tarok am nah arkir hirau pare rah roh tanri e wau zr kehu ken a fihpi we iri arhan ef yai ar kirhir au pare e fya ar ken we a fihpi.
1Yesus pare wifanti alaam-nah, egtafri daldu e-hodi, egtafriu ibem ahronritam nah, 2"Eyam mamnah huhpi, munirrei nilr ru arkefei kibun riau amnah arkebaren ambar ai."3Hamo mauto Imam-Imam dabari dop tua-tua bangsa Yahudi arkehorau istana Imam dwahei ahait Kayafas. 4Petarok arkean kefaltoldi di, pe arkef rencana pe arketapur Yesus dop walli ragri amnah arkifun peiwa per. 5Beit tarok arurag ta, "Yerou nare-parehamo arkefei domoi, amnah nare rakyat tin arke farhahu."
1Hamai daldu pe wahitu mamaen, Imam dabari dop tua-tuai amnah iri Yahudi bri tafau e mape wihit ragta hibetih arpur kifun Yesu pe aper. 2Warru rafou fiu mimai, maruh arit jiu arit arbun jiu Pilatus wali rafou mimai maruh arit jiu arit arbun jiu Pilatus wai ragma mau.3Pare hamo Yudas rei ditibun riu mimir yaroi, ag hiu eromdit, Yesus to ramkih pe ai mafo arihndit iwaper, maruh fatwafu iripar, maruh amubaha tiga puluh keping perak it durerarbun riu mimir yaro tiga puluh keping perak mau elaufri imam-imam dabari dop tua-tua, 4pe, egtafri, "Eyau tawofei ibro tih wundu ramtu ihap afei salahtih awubunam i u mimirim aro. Beit rag tahndi, "Idim urusan ha tap ito ubema urus sendiri!" 5Maruh amubaha mau fear duriu hamari warfinuro, maruh erof emfar pe iu waru it ihri bate emdautan peper.6Imam-Imam mau arur amubahamau pe ragta, "Amubahatinto narukohor ahyau ai papo persembahan it, wopantin amu baha tandara." 7Tarok wihit rafa tadaldu maruh amubaha mau raftiarit wane mau arfoh wane tukang periuk pe arkefei buat mau arfoh wane tukang periuk pe arkefei buat pare arkim bunriawau iri altarye mabei. 8Anduha pihpi peparemau op haritin arfoh wane darah.9Map iuefih pi ehodi wifanti alla Nabi Yermia egtai. Tarok arur tiga puluh amu baha perak ito harga mau ibe ramkih buat iribema raftatiau it etayen riwe Israel bei. 10Maruh amubaha mau aruhndi tukang periuk it, im ef Fransis ibema egtafri. Yesus Iwihtudi Pilatus Ahotuar
1Sabat hamoi ditehor, arenwe op fandurui yeinik fan, ema hari pertama minggu ma u, Maria Magdalena dop Maria rihirima, baru batari aryiu ripi ma-u. 2Mahap einufu yoreu it wundu wop Fransis Heijareroi yen Awan epor ihi iwemafati mau pe etar babul di pe ematet yen a fo.3Mataroi efe herarhe, dopma o ehpamoh uko, far salju. 4Dop tamturi mau radag mito anau radalda dor ateri ena epolne ef rarperit.5Doptinto, heija rero mau e tafri mafal nimau atarim ag natap, eut awom nah eyam mahar weldi Yesus arbar yen ambarit. 6Ito, paretin ma muh wopibe igki efarpari mefe wihi anduar e ta famit kema ahari mau paremau rantaudi. 7Tinhe kiu, pe ke tafri ahronri, ito ibei ki efarpar ihpar reinik iri rarper it. Ibeh matan iwafei am ma-ta iwau Galilea, patun hep amki kerom di, marma u awota fam iutarok."8Tarok maruh raf rof etar yema mahap rahar babur pe arpur papah arkiu ke tafri Yesus ahronri. 9Fihtap he, Yesus amih turi tarok pe eg tafri eyam tarok efyamau. Tarok aru rahfaldi taniarya peda bari ratotdi rarhir yibe a ei. 10Maruh Yesus egtafriu, "Atarim agnatap kiu amnah kefaltor fri ahrokrit, amnah arkiu af Galilea, patun hep arki kerom au.Mahkama Agamai Wallih ra-ri11Hamo tarok aru alarifu penjaga mau maneifa aru kotape ra tafri andanduh iribem allomri dabari Imam-Imam it. 12Pare aryan rafal tor daldu tarok iri bema tua-tua pe wihi iu hibetih maruh mubaha arurfiri bare tamturi ma u, 13Maruh ra tafri ipur eyam amke tafri a pur ahronrit pani tobe armipe arit fanwa na hamo muni itut idim it.'14Efei wali yenwe ragmatin tiri wabun idim nane amke tahndi pe eyam naranduh iwafei am." 15Tarok ratarpur amu abah ma u maruh arfei ef andu waru rafal torfrita rok. Pe wihi mautin arit roreupariu Yahudi bei op hamotin. Ihkiri Arke kefrof Wifanti ala Efya16Dop ahronri sebelastin aruef Galilea, arkiu a bo paremau Yesus ibefanunri tarok. 17Pareha mo arual omdit, tarok dabari ra totdi ive rihto fanggom arfei wihi.18Yesus ihturiu, pe egtafri tarok. Andan du heit ibe dur ibun au ema mimik a ro efei andanduh arenwe adawari dop arha renwe fandutin. 19Anduha pihpi kehsa rohpar kiu kefauri tamturi mafalni kei rarau, ranu kirpirar tarok keraftandi mam dop natun it dop f,20Tin, ke fanunri tarok it. Doptin tririm kibun, eyau ibema ham hamoh awag tanen am awau op iwa wahodi.
1Wifanti allai iu di ef Yesus Kristus Allah na tun fu ma. 2I mef e ta di ralternyen we kaltah ra. U nabi yesaya; Ahania ma di awuh pal di i niri tamtu i wafeyu mata. I wa fe to fu alla. 3Arir ye ma padang gurun kofa tol di fransis allai ko tahn di pe i waudag- meh.4iu ef ih pi yohanes pembaptis a me broh par padang gurun pe ara eh rari, A tam penampe tal nun it ke hn di pe ranu i war pi rar. Pe Allah i wa ha hu htan e hem i bro yenuwei. 5maruh iri aryan iu a ren we yudea rag-ma dop iri aryan iu arenwe yerusalem it am nah alta di e ma pe rah ma rar par i bro arfeit, maruh ra nu rar pirar sunadi yordanit. 6Yohanes dur e ha rubar unta be wari dop mouri api i to; ai wa ri e fau e-o.7E ta rit an du arutin ya beh matan awom a beit, rei i be ma an danduh hetin itop sohor a wafei a hi pe awa fudi sepatu wa ri to he e yau har a wafu eg di, 8E yau ranu ha wi pir am, we ibe ro i we na tai i to fang gom efya mau tobe ra nu hi war pi ram.9Hamoi to Yesus yan we nasaret galilea ragma i we ta die ma Yohanes Pe ranu i wapal di sungai yordan. 10Ha mo pa re yen ra nu e brohpa rit ak he ha e rom di ada wa ri ig ri bur natui e por i hi pe e ma- tet di bao a fo. 11Maruh tiribun di ara i yen surga e por ihi. E hem rei ya bema natuk fu ma-u ubem e hem beh wan au we fa tuli a fu.12Pare mautin dalda fang gomu e f yai ditji u padang gurun, 13Yenwe empat puluh hari he nam it pe na- fam tu i wetu di e ma paremau yen we andu na tu liar it dop heija re ro ma-u rahen di wei.14Yohanes pa re ra ta pur it Yesus i we ma Galilea di teg ta fri e ma Allah ta ni wi fanti. 15Eg tafri. Ha moi a me ho di Allah I bem ma pare mau a ha yen wei i wa ma A tam pe nam pe kehaken di we wihyalla e fyai.16Pa re hamo Yesus e rof eg rahndit danau galilea; ag hiu e rom di simon rat ratun ha andarias mat ah ron it simon. Tarok mau anar yiuapre arke tar pu a-ni. 17Yesus agta fri ta rok: ke ma ke frof ke tau pe amnah a wa fei am tarok amke tar pur a wau apre pe am kiltir yarau manusia. 18Maruh i hap keng kil dil ne, aprei rah parar rei nik, raf rof al tadi.19Yesus durar raf rof iu ma-hiu e romri Yakobus, Zebedius natun it, dop Yohanis rafun it rat al na me ne apre wau roi. 20Yesus i him e-o-ta rar rat; pe rah pal di yei nik Zebedius taman it; yen we wau a foi durar i bema nane rahendi we pe ra hafau andar ha-a.21Yesus i u yen kapirnaum ha mo mau sabat arpur ke lar hir au ha ma ri; Yesus maruh i hir iu hamariwar fi nu ro pe wifan tief yai dit eg-tafri. 22I ri to da bari rotot trir ar bun e m her wifanti yenetafri; andanduh eit; i hap a fei ahli-ahli taurat it.23ha moi ha mari ramo ro hei tam tutih na tam tu rih i hi r yendi we ta nit. Pe a ra dit : 24E he m o matinto ha na n du wihi a. Andidim amfei it Yesus nasaret be? E hem otidi m ema u pur ko roh tan i dim ba? E yau a wo m nah wih pi e hem: E hem ef ya mau Allah be ihparu. 25Beit Yesus e rah ne di; eg tahn jiu: we n diwe ta ni am ko ra kuet ko brohpar. 26Fang gomu hananah mau dit yo reu di pe e dal dador, pe a re yeni-yo. Pe hal e brohpar.27Tarok am nah ariref tap he ran; pe ibema tarok ra fau ra haf wihi ra g ta: A ha nandu ba tin? wihi alla ahtabe, pe wi fanti alla eg tai top sohor, fang gomu hanariheit e h tandit ih kidipe e he broh par. 28Ma ruh dit yo reu par iu it rare wihyala a fei di tin ne andu mau arit iu al dildi Galilea dop rag ma ma-u.29Pare aren we ha marit rah sa roh par e mai. Yesus dop yakobus dop Yohanes alteri iu simon ri rat Andreas mat ra mo. 30Simon e nan mah nitei mahai waru e tapul di ibe m yendur ef yafre mahap wihi mau rag tah di Yesus. 31E rof e ta jiu pa re mau mah ni ihu re yen wei pe e ta pul di mi mai ig kie matet ma ruh ma hai waru i ef tap di maruh i ki itupe ar ha a dit; di fri tarok.32Dal du pe eh mal duaf roi iu eh ra rer alla mo i wibun; a rur rer e ma iri nane mahai waru aren riwe tal nit dop iri na tamtu e roh tan ri. 33Beit am nah maruh ar war hor e ma iri aren we kota ma-u aru aroh alamta haro. 34I dir ye ha iri ma hai dop ha nan du ma hai waru-a; dop e rarurar natamturi aren rew e tal ni: pe iur pa rar na tamturi mau walli finu ar ki fu pe ar ke ta wih tih. Wop it ta rok ibe rei ral di.35Pa nih; Hamoi fandui alamo yenhe, yen muni ig ki pe e broh par iu a da war pe iu paretih tanara tap it. Adabu e tot e rarfei ma ha wi patun. 36Beit simon du rar ahron rit renata di. 37ha mo a ru pe ar wal lom di, pe rag tahndi tamturi mafal ni a m nah alna harwa weru.38He hofriu: ke ma tau pa re tih ro; kota-kota a ren we rag ruk it; a m nah e yau a wag-ta fri au wihyala e fyai. Wop andu pih pi be hep a wu wo ma tin. 39Maruh erof di te aldi galilea pe yendit erof wifantialla mau dit eg ta friu hamari mau aren wei ra mo roh dap er a ru rar na-tamturi.40Reitih kusta yendi ta ni e ta je ma Yesus pe a dabu e tot a ha tu a rit, i him i pur a ta ha di eg ra fri: e fei e hem a tem e hau a; map kuei jau a ha. 41Beit; fa tu a fu i rih pal di a te ha di; maruh mima i e rer par iu e ta pul di pe eg tahndi; e yau to au pur e hem ko fei a ha. 42Ha mo ma u to he kusta mau yendi we tanit em far maruh i we fei e ha.43Maruh ih kidi pe ya wefot fang go mu be dihn di. 44Fang go mu e hem nar u kog ta fri e-ha-e-ha rei i him tah u. We tin ku-u ta nim kofanunri imam-imam pe korom amu ba he i waf persembahan i wa ta di a fei musa pewenaf bukti buat tarok.45Beit mah ni tin iu eg ta fri wi hi a lamau anduwaru iu e fei-e hai egta dit yo reu par iu pare a m nah eit mahap tin Yesus to e nem nau ma, hep ewau ir hire wau kota. I hug par iu yen pare tanara tap it. Wet in tamturi ma fal ni ra ma mi pa-papa ragta die m ami farum-farum
Tamtu ae ha tap it i wefei e hape-e-rof
1Aren we muni maneifa; Yesus er wer e ma kapernaum, wihtin dit e rerpar Yesus yen ra mo. 2Beit tamturi mafalni ar hor e ma mahap paremau e nok em her op alamta haroi toma e nok; e rar fu fri wifanti allae ftai,3tamturih irima arit di ema tamtu tih e rarir au hei tamturi fau refar i hure yenwe palna a fo. 4Beit tarok an dar ke jau af fa; wop parei eg-nok tamturi mafal ni ouri mahap ta ro roti e ha ra mo mau a tafo pe tarok ra fu ato ra mo pipit pe ra fou rei di pe, rahpal di i hi pam pul nam pa re m au i hure yen we.5Pare ha mo Yesus a-hiu e rom i ri be i man it maruh eg tahn di tam tu ma-u e rarir au hetin: rei na eh; e hem i broi awo ha huh tan ef tap! 6Beit pa re mau ahli taurat it maneifa aren we pare ma-u pe rag tihi a tero; 7Ande fei di be tam tutinanduar iu eg ta? It to eg ta di Allah wihtaru, e i ha re i e iwa ha huhtan ri i bro; i hap af i bro tin Allah be iwa ha huhtan?8We tin Yesus i bem nah ri fa tur yafu wop iri tang go mu iu e fih pi. Maruh eg tafri tarok: eyam faturim afu i a ha ri miu dit ef fa? 9Fainta e fyai dop mudah; a wa tahn jau tamtu yen e rarir au tin ku-kiaha, pe ku di ku or pare uhure wenei peku-ki korof?10We tin am nah yambema am ke ro m di tin fandu tin i be ma natun fumau rei i bem a an dan duh hei; iwa tam funtan i bro. 11Eg tahn jiu an jenerarir tin ku kia ha tinhe ku di kuor pare rantau u yen wei ko wafot ku-ramo. 12Pe tam tu ma u ig ki e ha pe ir hirdur pare i hureyen wei ig ki pe e broh par pe ahari e m allom di peamnah he ran maruh anarit je ha Allah pe rag ta ef tin tap i di m i hap kerom a fei it.13Dal du Yesus er wer iu danau it wa nafoi hep wifantit i wa la ta fri 14Dal du ha mo e rof e o iu pa re ma-u ag hiu e rom di lewi Alfeus na tun it e mu tet yen we cukai mau ra moi pe eg tahn jiu: ko raf ko tau lewi maruh igki pe e rof e-tadi15Dal du pe hamo Yesus e hi da m di bre ma tamtu ma-u; pemungut cukai dop iri ra ha fau i bro tarok am nah ra fau a na rin bre mai dop i bema ah ron rit ima; wap ouri iri rafrof al ta-di. 16Pare hamo ahli-ahli taurat iri golongan farisi allo m di eh matetri pemungut-pemungut cukai dop i bro tamturi pe rag ta fri u ahron nit; an de fei di be eh ma tetri iri pemungut-pemungut cukai dop i bro tamturi?17Yesus ti ri bun pe eg ta fri tarok: i hap af iri a naldir maro-maroi tobe alkeharweldi ma ha wi tamtu: e yau a wo ma tin bu kan a wamhir ri iri e f yari, we tin iri i bro e haftan yen wire.18Hamotih Yohanes ah ron ri dop farisi bei berpuasa iri rih al ta die ma Yesus ar hintan di: Ande fei di be hep Yohanes ahronri dop farisi bei berpuasa. We e hem ah rom rit it tauhe? 19Yesus ag ta fri u tarok ef fa e fei ahronrih ar mempelai tamturi berpuasa we hep mempelai mau i ma e he taritarok, tarok to i hap berpuasa.20We tin pare ha mo maai i wa ma; mempelai ma u i wa o tar etri dop ha mo ma-u hep tarok berpuasa. 21Rei tih nare u kuet ma hari hidi rih pe-tampal a hi ma o a fa fu wop tu a fei it kain hidimau o ha ha dai nei i wam rem a-ri ne mao matabeimap i wari naf wundu.22I waf tin i ma hare rei tih u kuet anggur ah tabe u ko par a hi au kantong wari ma ta bei wop iwau a fei it anggur ma u ah ta bei to musti u ku bun au e n we kantong a fa fu.23Hamoti hamoito shabat Yesus e, rof pe yen iwe witiroi gandum beh pe a na ru wei ah ron rit a naltir iu gandum a fu. 24Farisi bei ma ruh ar him tan die ma, a ha ma-u! a ha nandu ba be hep tarok anduar arfei it shabat ha mo!25E ho friu tarok: i be i hap kem na e a handuandu Daud efei it hamo durar ta ro kai taditandu hatap pe malli e haf rih it. 26Hanan duba pe ihir iu ha ma ri hamo ap yatar yen efimam dwahei pe yan home sajian it home mau nar rei tih ukuet pe ukuin ibema imam-imam to bearkin-pe rihar ko fri iri nane anal tari?27Yesus maruh eg ta fri ta ro ki hari shabat it e fei it untuk manusia ihap af manusia buat shabat ha mo. 28We tin i bem rei nah a ba o mau ima fransis yendi shabatha moi
Yesus mahawi efeidi tamtu hamo Hari Shabat. 1Hamo mau Yesus i hiriu ramo rarhirau ibadat. Parei, tamtu ti' eper mima faru. 2Mereka mengamat-amati Yesus. Kalau mahawi efei di tamtu mawi sembu hamo it hari shabat. Supaya wihi mafo iwafool i Yesus.3Yesus efal torfri tamtu mau mi me faru eperdi koma kutu mama en. 4Maru Yesus efal torfri tamturi riy faita bisa teet pada haritafei efya Tafei kirori menyelamatkan ratu afu tamtu atau mautafun tamtu mau. Tetapi boheri ariri hatap5Ja berdukacita karena kedegilan tarok rah bedi maru ahiu faru kepada andu tarok. Maru etafri tamtu mau. Korfarparama mim mim mi. Maru; mahawi efeidi maru eftapdi. 6Maru, eh bro par tamtu mau tamtu farisi. Maru rare bersekongkol dengan tamturi-tamturi mau herodiam be. Untuk arpur kifun di tamtu mau.7Maru Yesus dirar murid-muridti ra hupar aru telaga dop tamturi owri galilea be, dop yudea bei irima altari 8Aren yerusalem dop jdomia aren robfarwar maru rafradi andandu; efei i.9Ja Yesus ikiri murid-muridti ke harwa wer wau hibeti karena tamturi owri matop pa raito iwanok. 10Sebab Yesus mahawi efeiri tamturi owri. sehingga owri penderita ma hai efei ri. Rofraol ne altajema untuk menjamah.11Ehfa roh-roh kirori alom di maru tamturi rar mor tersungkur dihadapannya maru ari rirayo, Engkaulah Anak Allah. 12Maru ehfa fafeh erarar nerar mereka ipur ketafritap. Haiha na nei a him tanam ei ha tamtu.13Op Yesus yeitihiui abotibu. Maro Yesus imhim, ri tamturi-tamturi i mau ebema mawit. Ipur keta ja m ai. 14Maru eh kaki yeirar-rar dua belas muridnya tamturi faita arketadi. dan utus arketadi wifanti injil 15Maru kuasa ewef fri arkerorer parar setan 16Dua belas tamturi ifir rit tinto: simon aha hanoi petrus17Yakobus natuni zebedius dop, Yohanes tahin hai yakobus dop ruwiy aharit boanerges, artinya: Abouri-abouri itin guru. 18Maru dop, andarias, fillipus, bartolomeus, matius, tomas, yakobus natuni, alfeus, tadius, jamon tamtu selot be, 19dop yudas iskariot, rei efeidi Yesus.20Hamo Yesus ihiriu ramo hibeti, dop tamturi ouri armi ia trapundi maru brema arpukin to hari ihap kin. 21Hamoi aryai rafra hal mawiy ibe arya mau armi arpun ketdi anda bautin sebab kota tamturi tamturi tamtu fan go mu ha tapdi tauhe. 22Ahli-ahli taurati a ren yerusalem armi rata tamtu kerasukan Beelzebul raat penghulu nah tamtu arpun-arpun kekerorey pardi na tamtu ihirdi tamtu mau.23Yesus umhim ri andumau ehtafri Yesus atafri wihi dalam perumpamaan ehfa na tamtu bisa iwah korey pardi natamtu? 24Ehfa kerajaan hibeti iwari-iwarine kerajaan mau nari wafaftan ramo tangga nari wafaftan. 25Dan ramo tangga mau iwari-iwarine ramo tangga mau nari wafaftan.26Demikian nahtamtu iwafarom lawan ibema tani to iwari-iwarine na tamtu nari wafaftan melainkan ibe akhir hidup iwa fon ihpin. 27Tapi na tamtu hibeti berani iwarir ramo. Tamtu biru hep iwahir iwolali anandu andi tamturi mau ramo.28Reyaba oytin eh tafri. Anandu dan hojat abouri manusia eyau bisa ampuni andandu hojat raja. 29Tapi eiha tamtu hojat Roh Kudus ia tidak diampuni selama hidupnya. 30Ehtafri karena tamturi an alwarurata tamtu toh na tamtu ihir yendi Roh hanana.31Maru armi neen durar refuni dop Yesus hamo neen darar armi afar adawar. Maru rahki i di tamtu ti iwinhimdi. 32Manusia owri aryan ardipaldi reyabaotin tamturi ra tanjiuh kepadanya ahamau neen dural arfara ren ada war.33Yesus eh tafriu tamturi mau, eiha neen mau dan eiha rafur ni har ni? 34Yesus ahiu tamturi mau aryan aldir poldi Yesus tamtu rah tanjiu eyau neen it dop eyau rafuk ki! 35Barang siapa eiharei iwafrariau Allah Frensis anehpin ebe rafulni tamturi dialah saudara mahni anehpin ibe neen.
1Hamotih Yesus e lai tiu wifanti alla e-fyai eg tafri danau ra ba fo. Maruh tamturi mafal ni i hap af ma-nih armi arhore ma air al dil di ta ni arya; mahap tin yeiti e ha yen yau afo wau tih i m hur yene pa re mau yei ti pe e matet pa re mau, we tamturi hefa matin aren we a rowar ra bafo, danau ma-u. 2Maruh efal tor fri wihyala dit irih par wifanti alla mau efal torfri ta rok ibe wifanti alla dit perumpamaan it eg tafri.3Tririm kibun tamturi e broh par i purau pe afiau, airou afu. 4Pare hamo yen ifyiu aurau afu mau er mor i hi alaialakri, maruh mamtarmi arin ai rau a fu mau pe ef tap. 5Rutih ermor ih yiu pare fatimah roi, parei wa ne hatap ai rau puti mau i but e ha eu ma ibe wanei to be manhi.6Pare hamo afroi ig-ri di te ha pe e rer it i we m ra per per wop daru hag-tap. 7We rutih er mor ihyiu pare ai puti doldurim it mah ro ai puti mau ra we ha efharki mahap tin erper, beit i hap a yaru murambun.8We rutih er mori hi pare wa nefya i but e hai anduh i hap a fei ri op e yaru, i be hasil it riht op tiga puluh kali lipat, rih to enam puluh kali lipat, we rihto seratus kali lipat. 9Maruh eg-tafri: eiha rei tiratinu i yen dit tiri wa bun, map tririm kribut.10Hamo ih pi be hei, iri rag ta ranen jau wit dop kedua belas ahron rit ar him tandi e fei perumpamaan mau. 11Yesus e for ri e ma: e yam to dal du war hei kerajaan Allah ibe difam we iri aren we a dawar hei iri to i rit u kol ag ta frit ukolai fri af perumpamaan; 12Am nah: Sekalipun a hi wa-u iri na arkem nah amna he tarok nare arkeh ra rihpar pe i wa tamfuntanri.13Maruh eg-tafriu tarok; eyam to ihap ke lam nahom perumpamaan tin? Efi wau a fih pi hep e yam andu am kem nah affa perumpamaan rih? 14Penabur it i wet a rofhn di wifantialla. 15Tamturi mafalni aren iu alai alakri, pare wifanti ma-u ar keg tafriau; ito iri trirarbun wifanti. maruh na tamtu iwe ma ehnditri wifanti alla de ah tap be rag tafri tarok trirarbun it.16Dop tin i ma e fih pi ef arfi iu pare wa ne fa ti e hai, ito, iri trirarbun wifanti ma-u pe mi mir arwa rit ma-mam ro. 17Hep an dit daru it i hap arem ah yau a pi, trir arbunbe. We pare ha mo andutih iwa mandar rar ef i wa Roh tan ri wop wifanti ma-u map arki-hug-par.18Dop tih to iri aritiu er mor rih yiu ai puti dol do u rim mau mah roi iri none trir arbun wifanti ma-u, 19Maruh ata ri e babdi fandu tin dop waru hig riau wihi dop kekayaan dop walkimhi mau wihi rih i wahir pe iwa hotandi wifanti alla mau mahaptin i hap ayaru pe mur iwambun. 20Dop tin dal du pe arit rafrof pe feararur iu pare wane e fyai, ito iri trirar bun pe mimir arit wifanti alla mau pe iwa yaru map rih to tiga puluh kali lipat, rihto seratus kali lipat21Maruh Yesus eg ta fri ta rok: iri anaruriwe pelita bukan am na he arkibun a hi yene ato rau fa, fa, e fei pare rafrafre au it, we tin amnah arkibun ahi ene dian a fo? 22Wop tin andu tih i hap eg ta na nipnedi nar iwa fa min ri, nar i wa broh par. 23Ei ha rei tirafinu arken di wepe tiriwa bun, map tira bun!24Maruh e la-ta erweriu: mata rim ke na ahan du an du tri rim ambuntin! ukuran e'yam a mit pe a nam bun ma-ta ri. Arkibun ketdi u ma. 25Ei ha rei hame u be ma u bun a ren it, ar ke kerarbun wa ma ke ladai ne fu. We ei ha rei nar andutih iwabun au e nei map an daren di wei ar koldi.26Maruh Yesus eg-ta: Tin kerajaan Allah anduar u e fih pi, i ma efih pi i mef tamtutih i wa fiau andu pu-ti, wane ro i. 27maruh pare a lamo i wag-ki i wahure pi wen mu ni fandu pare iwamer it i wa-ki, pe benih mau iwa but it iwa fundu andu i wam nah affa; nar i wam nah. 28Fandu tin ibema sendiri iwa fei murit i wam bun, far heit ibe rifu, daldu i wa m bun ibe mare, dop ibe mare ma-u murid arke fau ken wihpi. 29We pare hamo murid iwahaf wundu ri pe iwarhor, tamtu mau maruh i wa-fi, wop i wor ibe hasil i wema ibe hamoi.30Dop tin e-la-ta: Andu ta lai ta hep ta rok bandingkan kerajaan Allah ma-u; e fei andu ta lait ha nandu perumpamaan na, tarok ta fei ta ta di? 31Hal kerajaan ma-u-to i mef sesawi a fu arkifi au wa ne ro. Memang afu mau it top it na-he dari ai afu amnah aren we fandu tin. 32Pare ha mo arkifiau wit, iwa but a hai wundu da ri ai rau amnah op ibe rai top iwa mbun wu nduri, mahap tin mani natu alna bab up tin ar kefei ne ra-u ar ken ih pi.33Perumpamaan dufri ou-ri im efihpi. Wifanti allai dit e rofhn di eg ta friu tarok it ibe ma etari ef ibema anduaru arhan wei. 34tin to ma e fei nare i wet perumpamaan nar i wafal tor fri tarok; we ibema ah rok rit i wa fal torfri tarok wifanti alla i waf andarki perumpamaa mau di fri; iri bem iri beh.35Ha mo mau to; daldu pe iweh maldu Yesus e-tafri ta rok ke ma tarok kiriu ah yau wa-u tau far war o. 36Tarok rah parar rei nik tamturi ma fal ni he fam ait maruh rah par iu a rit di Yesus e tau yen ri we wau rih iri ma ra fau al ta di. 37Maruh beit mati rifu it e ho u hiu e rabut wun du dop na fo maro bal ta mai ig fi irpir ih yiu wan ro, pe wau mau ranu yei ti eg far ag-da.38Hamoi Yesus ihure pyen mu ni wau i mur wa rit ah ron rit maruh a ru ram him di yen mu nit pe rag-tahn di: guru, e he m hanan duba i dik tin i wa roh tan idik tin? 39Maruh yen we mu ni i-kieha mi m a e af tandi ma roi eg tahn jiu danau ma-u; ko af tan! Kum hur! Maruh ma ro ma-u e otar pe danau mau to ma i we aftan dit yau duk.40Maruh eg ta friu ta rok: an de fei di be hep a tarim iu eg na? A han de fei a ma e yam i hap percaya? 41Tarok a ta ri eg-na wundu pe tih i wag tahn jau tih; e iha rei tin e; m a hap maro dop danau tin trir ar bundi?
1Tarok arar rah saroh par gwra sa be rag ma danau itrabofu. 2Yesus ah tabe yen wau e por i hi, tamtutih tanggomu hananah eit yen kuburan e ma pe amih tu di ta ni arya.3Tamtu mau i bem e nenwe pare mau pe rei tih nar wa ru u ko yo di effei rantai it o ma. 4Wop hamhamoh ratarpur rag yo je wau rantai arketau, rantai it i wag ma kih pe iwah parar kei nik pe tamtum ei harei og ta bi rum it na ru ko fah tandi.5Panim wahitu ibema yen di tear kuburan it dop ag bo tip tibui pe are yau: pe i wet fatit i we nag fi ibema ta nit. 6Hamo ar yahe ag hiu e ro m di Yesus, e harir pe iwih tudi maruh a da bu e tot da bu e tot di.7Pe a reh ra ri jiu eg tahndi: e he m o ta we mai hanandu wih ya hai Yesus, Allah be natun rei sohor? Demi Allah koroh tandu tap. 8Wop farheh Yesus i be eg tahn jema: hai e hem fanggomu hanhana ko broh paldi tamtu yenei tanit.9Maruh i him tan jiu: a ham it ei ha? Eg tahn die ma: ahak it ligion, wop idim ouri. 10I him di i pul di Yesus ararurar keh saroh par tap rag ma mau to fanggomu hananah ma-u.11Pare m au to ag bo marih warito paro yafo du a hei al na har wer iu brema. 12Maruh fanggomu hananarih mau arhimdi, pe rag tahn di: kuh kiyi di m am kir hi rau paro aren ei; ku h par i dim am kirhir a-u. 13Yesus e tarief wihi rag tahn je mai, maruh fanggomu hananah mau rah sa rohpar pe rar hir pa ro ma-u. To kira-kira dua ribu i be ourit pe da hari rag hig iu haro marih wari rar marih yiu danau it pe amnah ra tag rone perarper.14Maruh an dal na dag miri pa ro mau rahabur pe rag ta friu kota dop rag ma aren we pare mau. Maruh iri ma rah sa roh par pe ar pur kerom a handu andutrir arbun it. 15Al ta di e ma Yesus pe allom di tamtu mau fanggomu hananah mau ematet i be dureha ma-o pe an hi hap arar fei di i be e fei hatam tu mau ligion i hil die hai; pe iri ta rok atari iweg na.16Tamturi mau iri bema allom di a hari mar mal nai iri bema rag tafriu tarok e fei a han du an de fei di tamtu mau fanggomu hananah mau dop e fei paroi toma. 17Maruh tarok ar pul di Yesus a broh par, ah pal jei nik rag ma ma-u18Ha mo Yesus e lei ti wa-u wit tamtu mau ahtap fanggomu hananah e raf tan yen dit to i him i pur a te n diwe. 19Yesus to ig-ur par beit ag tahn jiu tamtu ma-u: kow a forbku u u bem ramo ko tar yen yam bema rag ma hibetih it pe-kog tafri au tarok an danduh fransis e fei yu dop effei anduar a te hu it pe e hanhenu it. 20Tamtu mau ero fiu pe eg ta friu rag ma mau dekapolis andanduh Yesus e fei di tan it pe iri to he ran.21Yesus pare wau e rallaftan iu danau ra ba fo, tamturi mafalni he tam a it armi pe ar it rag pundi tani arya yenwe danau ra ba fo. 22Dabu yenwe hamari a hai to ya i rus e ta die ma hamo ag hiu e ro m di Yesus, pe adabu atot ji hi Yesus ahafuar. 23Pe ihi m di eg tahn di: natuk mah nit kubun di au ta nia foi pe nar an hiwa fei di i wen e fya. 24Yesus maruh erof etadi tamtu mau, tamturi hetam ait ar hor alta di rafau pe altaren diwe ta ni a rya.25Pare mau to ma mah ni tih dal du pe ef dua belas tahun he na m it, baha hig-fu. 26Hae muni a bra e wau pe eg tar yewau iri ta bib it, obat ra ruhn jau op andanduh arendiwe ramoi e fei ef tap am nah andarendiwei hep tani to ihap au aftih malah tanik yen ef hanhanah. 27I be tiri bundi ef Yesus andarhaai, mahap tin pare tarok ouri ra frof a nu ru ei it ye nig ruk jiu Yesus e ta yen di ada tawalla war pe e tapul di jubah dire hayen wei.28Wop eg tipur: asal mi mik awabun jau a ti dihe jubah, a wa fei a ha. 29Hamo hai to he tan darai e o tal di pe i wem nahn di ta ni to i we fei e ha dari ma hai waru ma-u.30Hamo mau Yesus sem nah, yang ta nit to tani biru e brohpak di tani; pe irih par pare ouri arhor aren wei pe i him tan ri-u; ei ha rei e ta pur au it? 31Ah ron rit ar hon je ma: tini e hem andu korom di affa tin tamturi matalni he fam tin alna-ruk wiu tani m arya hep o rar him tan: ei harei e tapur au it. 32Ma ruh ag hiu farum-farum ei ha rei ye fei it.33mahnimau a teg na wundu pare hamo a han du an du efon di tanit, a mi wih tudi pe adabu e tot di Yesus, pe maruh eg tahn jiu amnah. 34Maruh eg tahn jiu mah ni ma-u rei na e h ubema iman obehep dit wiu pare fya. Hame ku-u dengan selamat dop u ke fei aha e fei ma hai waru e fei yui.35Yesus hep yeneg tahn jiu rei tih i bem ra ma mau tobe yenwe hamari da bu i to be eg ta: e hem na tum it i be per e hem u ko rar fei di duru to susah?36We Yesus i hap pe ti ra bun fri tarok wihi alnag tai pe eg tahn jiu hamari dabu mau a tem ag na tap e hem percaya a wau. 37Maruh Yesus ipur rei tih a ts ditap, kecuali petrus, yakobus dop yohanes yakobus ra fun it. 38Tarok aru pe arwarfar hamari mau dabui pe pare mau allom ri ef salafeh, analtin, rih mahadi mirurar.39Pare ihir e tar yiu eg tafri tamturi mafal ni mau an de fei di pe am fei di parei halafe pe a nam tin? Rei nah tin i hap a per an dit yen muni. 40Beitta rok ra har ma mil di. Maruh erarurar tarok amnah: maruh durartinan taman it dop iri al ta dit rar hir iu kamar m au rei nah mau ye nit.41Maruh e ta pul di reinah mau mi mai eg tahndi: talita kum; i be arti to: rei na e h awog taf wiutin ahamarar! 42Hamo mau to he renah mau ag herar i kyefar par pe e rof iu i be umur it dua belas tahun. amnah ar horan wei to heran. 43Pe ef fanggomu be difri tarok pe amnah narear keg ta fri au andu mau e fei tin maruhih kiri brema arihn di pe yan.
1Yesus maruh a e ra dit pare ma u, iu e broh par iu ibem rag ma ahron rit i bema al ta di. 2Hamoi shabat i hir iu hamari pe wi fan ti eg tafrijemaat dua he tin he ran hamo trirarbundi eg ta fri tarok it: weh iri rag tipur an tin ditema i hifa? hanandu hikmat a-a nda rihn dit? Dop mujizat-mujizat ef tin andu i wa fei affami ma hiwa fei it? 3Mar mau ra an dit tukang kayu be ha tun maria benatun rafun it Yakobus, Yoses, Yudas dop Simon? Dop tin rafun rihar mafal ni bei armi rahen idik we patin? Maruh iri ra haf wihi pe ar hug pal di.4Yesus maruh eg ta fri tarok na bitih fain-fain beh rag ma tri riar kibun di i wa m i be ma rag ma ra moro nar tri ri arki bundi. 5I hap a fei a rom mujizat tih pa ro kecuali e tar pur idir yeha iri mah ai wa ru to be e tar pur ar iri ma hai e roh tan ri pe mi ma e rar parar iu tarok. 6It heran wop iri ihap percaya. Yesus maruh e rof i wau rag ma tih i wau rag ma tih dit e rof eg taf riuwifanti alla.7Im him ri dua belas ah ron ri pe ih parar a na ru we ru-ru kuasai to ma di fri pe ar ke ra rurar roh hananah rih eit. 8Eg tafri tarok nar arko rau andanduh ha moar keu it i du ai ho mei to ma nar u kueta-u brema anhana amu ba ha i we nu we mo urima-pi toma na ru kueta-u. 9A e m it sepatu ukuor aha we baju naru kuoraha ru.10Maruh eg tafri u tarok e fei pa retih uhir iu mimiria ritu map u kuen ihpi op a m kem far kihpal di pare ma-u. 11Am kir hir au pare tih pe nar mimi rar koram dop nar trirar kibun am it maptin kesa roh par pare mau a men wei. ke hahuhtan erim wanei i waf fanggomu bi we nam we.12Maruh tarok rah ra roh par pe rag ta fri u am nah a tampelni. 13Dop tin tarok rara ru rar ou ri na tamtu dop pe minyak it o ma raya ror ariu iri mahai wa-ru ra ha fe ha.14Raja herodes ima tiribun e fei Yesus a hamau o ibe a rit ro reu par pe rag ti pur Yohanes pembaptis i be ag herar pe iki e farpar e ho rar iri rar per it andu ha pih pi kuasa mau mulai e fei andaha a mau yen di ta ni. 15We rih rag ti pur i to elia! we rih ra lag ta i pur e i to nabi betih i we ma i m ef nabi-nabi ma ta bei.16Wo hamo herodes tiri bun wihi mau tin i to eg tipur: yerou rei tih rei to Yohanes rei awo o par i be da buit, pe ag ha rallar. 17Wop mar mau Herodes rei ihkiri pe ra ta pur Yohanes pe ra fou fiu yen penjara i e fei peristiwa Herodias rafunha Filipus a hun it wop Herodias i be dit e fi bema a huw.18Wop Yohanes i be ehm bet di Herodes: hana wundu o lai di rafum it a hun it! 19Andu ha pihpi Herodias ibema imni i hi yen a tero pe ipur a fun paper beit e fei ta mau. 20Wop herodes to ig muldi Yohanes wop i bem na h yang Yohanes an hi hap a fei di; ma hap i ma yen e dag midi ha mo tiri wa bundi Yohanes it fat wafu i wo rag fi; tapi i to senang buat tiri wa bundi Yohanes arai.21Beit tin hep it ham e fyai buat herodes hamo herodes ibe ulang tahun it pe e fei perjamuan ar ha a difri i be dabari-dabari dop perwira-perwira dop iri ra haf e wau ma-ta aren we galilea. 22Ha mo i to herodes natun mah nit a mitu i upe e ha er pe e fei di herodes mam ro eta tididurar i be tamu-tamu mau a l ta je mai raja mau eg tahn di ma h ni nah ma u andu e hem warum u him a kog ta pe a wet a bun wa-u!23Maruh da bu e ot sumpah eg tahn di ku him au andu ku him au a awetabun wa-u ope yau kerajaan tin tamo a wag ri faru tomawet abun wau mimim a-ro! 25Maruh pa pa i u eta iu raja pe i him di: e yau to au pur yohanes dabui a h tap tin to he ukoharahi talam it tih.26Maruh rajai fat wafui efandu be e top tag di a te hadi yohanes he pandi wau affa iwatadi i bema sumpah e fei it dop tamu-tamui to ma pe andi wa fei affa. 27Raja maruh ih kidi pengawal tih ih ki jiwa u et yohanes da bu tamtu mau iu maruh e opar yohanes da bu yen penjara warfinu roi. 28Di tiu dabu ma-u yenwe talam tih pe i u dihndi mahni nah ma-u. Maruh ibero e laihndi tinan it i be ro. 29Hamo yohanes mau ah ron rit trirarbun it armi pe arhim i be ta ni ha a it pe a rit iu pe ar war bun ihi yen wanero.30Rasul-rasul it ra la fau e ma alta di e ma Yesus ta niarya pe rafal tohn di andu a ru tarok aru rag ta friu wit dop ra fa nun rit. 31Maruh eg tafri tarok: kema tau pare yen ma muh pe i dik beh amnah ta fei matani ma-ruh! wop tin tam turi mafalni tin ou ri aru-armi pe tarok bremai andarkin affa. 32Maruh tarok rati wa-u pe arpur kig hupar au pare yen ma muh.33We pare hamo tarok arhu kai iu wa-u ibe tamturi matalni mau a harie ma pe allom ri pe i be ramnah pare arki kig hitan it. Maruh iri to altaren a ra ro war aryaritiu iri aren iu faina-faina; kota arenwe amnah-amnah pe iri top aru ratarfar mata. 34Pare hamo Yesus wau matai eho wane ag hiu erom ri tamturi he fam ait fat wafu irih parai tarok, wop it to e polne domba gembala hag tap it maruh wifantitibun ihi pe eg tafri tarok.35Daldu pe iweh maldu, ah ron rit alta die ma pe rag tahndi: patin mamuh dop fandui alamo i wa bun. 36Kuhkiri tarok kiu pe kiftiri brema kampung-kampung dop rag ma arenwe tin.37Beit e hofriu: e yam tin he brema kofri tarok rag tahndi effa idim musti am kifti hom e tine dua ratus dinar pe i dimam kofri pearkin. 38Beit erarhim tan rioma taarok: manefa hom e am bun a ren wei? Ba he a harim a hi kemna ni pare a har yihi daldu tarok rag tahndi hom ei mimim farfaru; a nit ru.39Maru ihkiri tamturi mafalni mau, pe kean a hi ke fei kelompok keanau ai ra puti afo. 40Maruh tarok aryan iu kelompok-kelompok rihto seratus, rihto lima puluh orang. 41Pare mima i bun i u dur home limai dopa ni ruit da bu yeidi pe ag he ha ada wa ri pe i him di e ha maruh home mau i truk ne pe du fri ah ron rit peam nah ahron rit ar ke fei ri au wa he a m nah op aniru mau ima kehaf wahe amnah ar kerom42Pe tarok amna a rin mallie yagdirih. 43Dal du hep raffrof altir rar iu home mau potongan-potongan it dua belas bakul e yagdi nemher we a nit to ibema rei nik it aren wei. 44Nanepare altariarin brema ma-u home dop a ni to lima ribu orang tamturi.45Pare daldu Yesus maruh ihkiri ahronrit pe rati wa-u pe iri beh matan arkui ra bo far war. Aru bait saida hamoi ima ihkiri tamturi he fam ait ke wa fot. 46Pare ihug parar it ito erwer iu a bo pe arar fei maha wi. 47Hamoi daldu pe alamo iwig ki wau it ibe aru aren we danauit mamaen we yesus ibema tani ihpibeh yen arowerit.48Hamo ag hiu e rom ritarok re da pe halafe maroi map hamoito ig fi jam tou i we ma e tar yema ahron ri i we rof e ma ran nu a da wa ri a fo pe eg far i pur a ro fa horar. 49Hamo tarok alomdi e rof e ta yen ema ranu ada wa ri a fo i rag tar hep ma ho mahap a taryegna pear iri al na-yo. 50Wop amnah a har iu allom di pe iri ma talni na tu memar fal ne maru eg tafriu tarok aririm tap e yau a ta rim ag na tap51Maruh yei ti e ha wau i weh ma tefri pe maroi iu e afton dalduh tarok to aru rahat wihi. 52Wop hamo pare home apan it tarok i hap au diam her fanggomu i iri be fa turya fui hap a tua fahtan53Yesus durar ah ron ri aru ra bo farwar it pe ra-hig tan iu genezaret pe allaf tan e hiu. 54Pare tarok aren we wau pe rabup ihi maruh iri tibe ahari e ma rei raldi Yesus. 55Maruh tarok rahabur aru rag ma ma u pe aru rar e ma tamturi matalni ma hai waru e fei rit rar far pare mau arya freit a rurar iu pare mau Yesus yen we fa im be trirarbun it.56Fain wara pare iwa ro fau it, i wau rag ma kota-kota, e fei pare mau arha renwei to iri mahai waru arenri tal nit arwar bun ri an pasar it pe ar himdi pe amnah e fei ar ketarpurdi ju m bai ju ba i to he pe amnah arke tar puldit amnah ar ke haf a ha.
1Arene hamotih, arwanfei hibetih tamturi Farisi dop maneifa ahli tora aren Yerusalem, ar mi am nyalomdi Yesus.2Tarok alomdi efei maneifa tamturi ibe murid it ama im bremai to mimiri kotor efei iu efei ye i tap kimfum. 3Tamturi-tamturi farisi timef tamturi-tamturi yahudi rih nar ar kim beremai efei ye nar arkingfung mimiri tofim efei tarok ratapuldi adat-istiadat i ribe mai moyang tarok kit. 4Pararem pasar rawefot tarok ima i tak kim brema far he hei to ar ke tahri talmi efei ouri warisan rih i ma tarok ratarpur e wei hal tamfu mau cawan nit kendi dop perkakas tembaga.5Parei tamturi-tamturi farisi dop ahli-ahli taurat i to lalar him tom nyiu hamduba murid-murid it itap ketadi adat istiadat iribe nenek moyang idikit efei arkim betan ai?6E la tafri tarok mar maura wifanti yesa etta fam tarok kit efei tamturi-tamturi hananaria andandu hei ibelter fandu anaitau ahakkit arene hidi tiware efei fatur yafuit an arya i tap ketau. 7An di wabun affa tarok mahawi arke fendi efei ajaran mau tarok ajar it to perintah manusia.8Perintah Allah tim fanggomu eftapam, pe matarpur e adat istiadat manusia. 9Yesus elatta fu u tarok marmaur pande e yam p amhulpaldi perintah Allah, efei e yam bisa memelihara adat istiadat yambema. 10Pare Musa ha ettafri dabarim am ke tot ri te te ri nen adat dop he hare rei mengutuki taman mit rat nen mot maruh ar ker per.11Efei eyam om kelatta, dop tamtu tih iw alatta efei taman mit dop tinim mit han dwa andana wit efei ye andu kofei it untuk pemeliharaan mu, pamnah ukolarfai efeye koban i wau af persembahan efeye Allah. 12Parei eyam mar am kih parar rau par ki ke lar fei andanduh efei taman nit dap timanit, 13Efe yei Firman oleh eyam mattipur nar, iwa bun it elarwe riu ef adat istiadat te eyam am tadi dop ouri wihi rih efei ye yang eyam mahafau wit.14Parei Yesus e lam him ri riu tamturi ara rou rihei pe latto fri fri u tarok eyam tag nah tri rim, a m kibu mau. 15Ahan dwan jen adaware pi wahir rit ama pe tamtu tih nare i waro i to menajiskannya. 16Efei hei ha tirafim finun pe iwabro i to rei effra ri yau.17Dal dut i hir riu ra mo pihuk parar i re tamturi ara rou rihei pe murid-murid la larhim tandu jiu efei ye arti perumpamaan mau. 18Maruh ela faltor friu, handuba, pe eyam tidak dapat memahami i tap kemnah om eyam efei ye andanduh aren ada war rit pa mitmarhiriu pe tamtu tih itap arum menajizkannya. 19Andanduh hai itap ahir fatu wafu efei yei ihir riu morirou maruh i wahawu wamafo? Pamnah hei it iwalatefri agnah hei bremai halal.20Pettafri efei handwandei ebropar rit efei tamtutih it tefei rei menajizkan. 21Efei fat wa fu yendiwe tamtu mau ito timbul segala pikiran hanana rih ito per e a bulan, pencurian dan pembunuhan. 22Persinahan, keserakahan, kejahatan, kelicikan, hawa nafsu, iri hati, hujat, kesombongan, kebebalan. 23Ag nah hal-hal kir o ri to timbul dari dalam dan menajizkan tamturi.24Maruh Yesus erof pare emau wit iuwe daerah tirus pi hiriu ramo tih pe tami ef tih iwor rarau we tamturi nane ramnahndi efei i watar ya ma it nar andu tih dirahasiakan. 25Efei mah nitih i be natum nit mahni to kerasukan roh jahat tuwihtap efraje tentang dia it e na maruh adabu etotdi aghofu war a ye war rit. 26Mahni mau to yumani fanduit. siro-fenisia e ma ahihndi Yesus iwama pi waik ka rore paldi nabtamtu efei matun nit27Bei Yesus elattahndi kuhpar rar matun-matunri iri beh matan mau iwa yatdi, efei e yau tidak patut aworar roti ratah ri efei an bouri mau tin pawari fyau arweit. 28Bei mahni tin ettahndi marmau, Tuhan, efei arwe aren meja fafai iruma anarin brema marapuh ye ner mor rar rihi andabouri tin.29efei Yesus ettahndi mahnitin pefei wihi-wihi mau korof ku u a h tap tin efei nap tamtu, i be ebro per dari natu nit. 30Rah ni tin ha ya wefot piu ramo pi werom di natun nit ihu le yene tempat tidur efei nap tamtu it i berok par.31Parei Yesus ihpal di yenik daerah tirus pi wef sidon piu danau galilea, pare mamaen daerah dekapolis. 32Pare mau tamturi ra ru ra rau we agnah tamturi yang tuli dop iri yang gagap dan memohon kepadaNya pamnah mim ai e war par rar rau e yatwar tamturi mau.33Pare daldut Yesus ihhuparar it efei tamturi ara rou ri hei pe, tarok iri bei pit mim a parai ehor riu tsmtu mau tin tirafimu maruh it walamu iti maruh mimi ibun jiu a ma tag roi. 34Parei ka da bu yeidi pa he hadi a wang ngit, Yesus mafatit, ih par rar petta friu agnah Efata artinya terbukalah. 35Maruh ef saroh tirafinu tamtu mautin, pare hamo hai tobeh i h palje efe ye an defaudi amatagrou, maruh wifanti yinetta efya.36Yesus wihi alttafri tamturi-tamturi nanaren parei pamnah he mar arken kettafri kepada siapapun juga pe fei yeie rarar me rar tarok pare mau luas pe tarok memberitakannya. 37Tarok takjub pe walifi nu ragfu maruh ratto it efei andanduh hai efya efeye iri triri itap kibun nit hari triryar bun iri ariri hatap pit iri ma alnatto wifanti
1Pare hamo eit tamturi ara rouri hei aren pare mau lim ouri dop im mef tarok brema hattap, elamhimri murid-murid it pelatta. 2Fatuk kafui dur igfi pe ate kehari agnah tamturi ararouri hetin, eh mo mi tou tarok, to brema hattap. 3Dop efei tarok i wakkiri arke wafot, par kiu ramot to, hari malye haf tik, hamatop tarok arkermor alamaen efei iri rih iman arya har mi. 4Murid-murid it rattahndi efei patin mamuh pe tamturi mautin tafri tarok roti home op maliwayagdi?5Yesus elarhimtalniu tarok, maneifa ho mei tarok rattahndi tujuh. 6Maruh ha igkiri tamturi ara rou ri hetin aryan nihi wanafo parei to ha durar eujuk homei lalu mengucap syukur pye ni ri ne maruk ibun yiuwe murid-murid it ar kenke fer yau wahe pamnah tarok arkof fri ye tamturi ara rourihe.7Tarok i ma au riu ani maneifa, parei ha mengucap syukur i ma elahkiri agnah ani tin tin a kefei ri wafe. 8Pamnah tarok arkin op mali iwa yadi parei tamturi ralafa u we home alter ne renik kit agnah hei tujuh bakul. 9Tarok akna hei to empat ribu orang maruh Yesus tarok rawefot. 10It maruh yeiti u wau do rar murid-murid tih aru kaitih yiu paru daerah dalmanuta.11Parei lalarwerema tamturi-tamturi farisi it rafam himtan par hettahndi Yesus pamnah ar kem nahndi efei tarok arhimdil ito suatu tanda dari surga. 12Pare ei ha mengelulah ia dalam hatinya maruh elatta han du ba iri ahtabei anar hin tan tanfalei? Eyau to awolatafri efei iri ahtabei sekali-kali tidak di beri tanda. 13It ihparar reinik tarok pe it eleitih wau parhukiu far war.14Parei to murid-murid Yesus fanggomu eftab rorau-rotil home andi hibetih be efeye alni tarok wau ro. 15Maruh Yesus fanggomu be difri tarok, petafri kedagmi ya wau dop fauri yefya ragi tamturi faarisi dop ragi Herodes16Pare tarok almafahkum dit to tamtu tis ekatta friu iri rih ma ito ratafri efei idim roti hattar. 17Pare hamo Yesus iu wennah handwande tarok al na fattai it etta ahan de feiwa hamduba pe yam am ma fattah soal parei home hattap? Belum juga lak eyam paham dop mengerti? Efeye degil ka fatummafuit18Pare hamo a we nurine-homei lima homei ar koffri lima ribu tamturi mau mamei fa bakul egyadine home mau altanei pe tarok rafau wit. 19Tarok ratahnjiu dua belas bakul.20We pare hammei tujuh homei efei empat ribu tamturi mau op bakul manei fai eyadi potongan-potongan home wali eyam mafawuwit prafal tohnjiu tujuh bakul. 21Maruh etafri u tarok rih ha na efei eyam to ih tap mengerti22Pare hamoeit Yesus dop murid-murid it aren bet saida pare mau tamtutih di jema paltajema Yesus ito tamtu ahamalna ekbak tarok arkin di pamnah it mi ma habre iwa amdi. 23Yesus etapuldi mimai tamtu mau aha malna ekbak kit ito elai jiu diluar fandu maruh wala nu ia it jiu ahamalnai tamtu mautin pe mimai epaljiu yatwar maruh ihimtandi dalduwa ahamerara ahomiuwa.24Epaljiu mau aghiwau a hofuar maruh, ha etta eyau ibe aghak kiu amronri taturi tarok alnaffroffit efei ahokiu tehaf ai-ai. 25Yesus mimait elarbunjiu ahamalna tamtu mau bei tamtu mau agherar maruh efeye ha bei hagahi u wit maruh ha efei ye ha. 26Pare at Yesus ikidi yawefot ku ram o dop kotta fri fanggomu kir hir tap kampung it.27Parei Yesus elaurar murid-murid it raffrof aru fandu fandu mau aren ne kaisare a Filipi. Ala maen it ellar him talnyiu murid-murid petafri tamturi rih ratta, heiha eyau tin? 28Tarok ratta rih ratta Yohanes Pembaptis, rih ti ma la latta elia rih lalatta yen para nabi.29It elar him talmyiu taarok efei wihi mau heiha e yau bei petrus ettahnjema ehem rei mesias. 30Maruh Yesus erarar merar tarok dengan keras nar arketafyau efei hei ha ito tentang dia.31Pare hamoei Yesus wifanti yene laifri tarok efei anak manusia ha e menanggung ouri penderitaan dop ha, ar huk kaijiu ef tua-tua, imam-imam dabari dop iri rah makih e wau wihit maruh arfum dalduit ikki e farpar rit moni tou. 32Wihi mau tim ettafri terus terang efei yei petrus e o dit Yesus rat, an aduri maruh erah nedi.33Bei Yesus dabowe ef i bema, ah ye ni u riwe murid-murid it pehn bet di petrus pe tahndi kohal komfar maptamtu efei ehem itap memikirkan han dwade dipikirkan Allah melainkan dipikirkan manusia. 34Parei Yesus e lam himri tamturi ararau ri hei dop murid-murid it maruh ettafri tarok, hei hare tamtu rei ukorof kota wit ehem harus menyangkal tani mit pu kwefar ambar rit pu korof kotau.35Efei heiha rei ya menyelamatkan nyawanya ia akan kehilangan nyawanya. Elar weri u effe hei ya kehilangan nyawanya efei eyau dop iu wef injil ito ha diselamatkan. 36Andi wabun afa tamtu tus i wor ag nah efei it kehilangan nyawanya. 37Efei han dwa am damrom ad it arurfam efei ganti nyawanya?38Efei heiha rei tanim mani iwafei yau. Efei ye wifanti awotta frau ma ma anit efei iri yang tidak setia dan berdosa ini, an da bao mau tin tam mani yifun karena orang apa bila ia datang kelak dalam kemuliaan taman it pe ag nah hei di iringi malaikat-malaikat kudus.
1E lag ta fri tarok: A wag ta fa mau tarok mar mau tamturi mafal ni ar ho re ma tin rihto nare ar ker per sebelum taro ar keromdi hamo Allah i bema kerajaan it i wa wama i wa tendi we ibema kuasai. Yesus E Haujeha Haro Afo. 2Muni daldu pe iwef e nam Yesus du rar petrus, yakobus dop yohanes durar tarok ra fau ra ti e hiu ha ro tih maru. Pa tun iri beh tarok maruh Yesus a hofiu e bau ne iri bem a hari fuar it. 3Pe ma o dit e hai e h pamoh e sekta u, fandutin i hap reitih o ra ha ma o dur e hai.4Maruh iri bema a hari mar mal na al lomri Elia ra Musa mat rat armi pe turok wifanti. 5Petrus eg tahndi Yesus: Rabi, an du ro ha nama tarok pare tama te ne tin effa i dim am kefei kemah to tou tih ehem tih Musa dop tih elia. 6Wihi to an duar e hiu wop i hap amnah a han duandi wahon jau it wop iri atariu eg-na.8Beit ih tap af he nam ha mo tarok a ha riu tarok tal ni aryai rat i hap ke ral lom rirat kefar ken we Yesus i bem i h pi beh.9Pare hamo tarok aran harafo mau rabup i hi Yesus fanggomu difri rat amnah wihitin nare ar ke yofri hehrim-hehrim efei andi bema allomit sebelum rei nah a bao i wag ki afarpar a ha iwah par kei nik iri rar per it. 10Tarok wihi e hofri e ma ra rit ibem ratapul di pe ibema rat al nag ta hanandu maksud a pe eg ta fidik iwag kia far par iwah par kei nik iri rar per it.11Maruh rat ar him tandi: andu be hep ahli-ahli taurat it rag ti pur elia i wama fin? 12Yesus e hofri e ma: memang elia ibeh matan iwa ma fin pe i wa ta h ri andanduh hanya effa wop ralter yen wei efei rei nah a ba o mau hamotih ar ke roh tandi pe arker ma mel ne di. 13We tin a wag ta fam, marmau elia ibema hep nare rih ar fei di ra ba kur al tari iri be mai i mef rar ter yen di we.14Hamo Yesus, Petrus, Yakobus dop Yohanes ra hen ri ah ri har it rag hu par e ma tarok allamri tamturi mafal ni ou ri a rit rag pun ri ah ron rit pe ahli taurat it ibema al nag ta wihitah al nag tari tarok. 15Hamo iri a ra rou ri heit allom di Yesus; mafati durar e ha a nah pe pa pah mimir arit di Yesus. 16Maruh Yesus i him tanri tarok eyam tandu am mag ta?17Tamtu tih tarok arhor aren wei: Guru, e yau reinah tin a wai fu e ma, wop it to na tamtu i e feidi pe a ra ha-tap. 18Pe ham ha moh na tamtu mau i wa hil dit na tamtu mau i wei di pe i waf i wane pe warfinut i wah ba-bau hime i matai i wor a ha huh tan petani i war pa-ne e yau i be awu him ri ah rom rit pe arkerarurdi na tamtu ma u be itiri ar fei mau. 19Maruh Yesus eg tafri tarok: hai eyam to angkatan i hap pe pereaya. Hamo ham fenha eyau a wa la hen na m we? Hamo fain ta e yau a wa rar fahtan awa hen am we? Rei nah yen ei ke tapur ket-ja ma!20Maruh a rit di rafrof alta jiu t ni arya hamo na tamtu mau ag hiu e romdi Yesus rei nah mau yen dure dal dador maruh renah mau mau erok pe yen dureh ra rih par war finu bah mau fim. 21Maruh Yesus i him tan jiu reinah mau taman it hamo ham fenha hamo ame top di? E hohn jema: far heh aba o. 22Pe ham hamoh roh mau fotor i weg jau yafu arya dop i wamer ah yau ranu ro i wapur ah rohtanja wau. Andu pihpi efei ehem bisa u kofei andanduh ko sag fu i dim dop a tem a hidim.25hamo Yesus e romri ou ri arhoremai er maldi roh hanana ma-u eg tahndi pe a ra hag tap tirafu em fon e yau a wuh ki ora ruru e hem am kora kuet kobroh paldi rei nah tin nar u koral lih par pe u ko rar hirdi tani! 23Yesus e hohn jiu e hem ogta: efei e hem om nah? Nar e mustahil efei eiharei percaya. 24Reinah mau maruh arit it e yau percaya ko sag fu au e yau tin i hap percaya tin.26Maruh roh hananah mau e broh par pe a re ye ne yo pe e hou hiu di tan it pe i mef ibe per it. ma hap tin ar hor aren we a ra ro u rih tin rag ti pur anti be e per. 27Maruh Yesus e tapul di reinah mau mimai pe im him di ibema ig ki.28Hamo Yesus iu Yen we ramo pe ahron rit ar him tandi ha nandu ba idim nar am kih kidi roh hananah eit i wabroh par? 29E hof riu tarok: anda haf fu ef tin nar u kih kidi pe i wa brohpar amdabu u ko tot ko fei di ma hawi hep a-i waret i wabroh par.32Tarok i hap kem nahndi am her beit ra mul di andar kihim tan jau affa. 30Yesus durar ah ron rit raf rof rah pal di yeinik paremau a ren wei raf rof rag rahndi galilea dop Yesus i pur ha matop ar kemnah. 31Wop ito wihi a lef yai yen e fa nunri ah ron ri eg tafri tarok: rei nah a bao ef yai arke kibun ri au manusia mi mir ya ro pe amnah arkifun pe iwaper dop muni tou i we tahor i wag ki a ha a rar far par.33Daldu Yesus du rar ah ron ri rar hir iu kapernaum yesus pare iu yenwe ramo i him tanri tarok eyam to andu am mag tema a la maen it? 34Beit ariri ha-tap wop ah tap ala maen it to tarok alna haf wihi ei ha rei sohor it dar i iri bema tarok it. 35Maruh Yesus e matet pe i him e o ta rar dua belas ah ronrit pe eg tafri tarok: ef ei ha rei upur ehem topu ko haf a u ma ta map it to i wag tan en ri we api fei eyam tarok amnah.36Maruh Yesus e tapuldi reinah a ba o tih i bun jihi tarok ar yan aren wei ma ma en maruh ir hir e fof tandi reinah mau pe eg tafri tarok, 37"Efei ei ha rei mi mim u kuet reinah a bao iwaf tin iwaraf tandi a hak it. It rei mimah i wei tau dop ei ha rei mi ma hi we i tau it i hap a fe yau rei mi ma di tau it, i to rei ma-u ih parau a wotam e mai."38Yohanes eg tahndi Yesus: Guru, i dim am rom di tamtutih i hap af i dik tarok tin erarurdi na tamtu dit e raf tanu aham it maruh i dim am fah tandi tamtu mau wop it to i hapaf i dik tarok. 39Yesus e hofri e ma: nar am ke mal di! wob reitih i hap a fei mujizat etaraftan di a hak it hamoi to he e to yan au.40E fei ei ha rei ihap melawan i dik i to e rof e ta yen idik. 41A wag ta fam: mar mau efei ei harei ranu i wei tam pe am kih muh ranu rapo hibetih wop e yam to yam bema amtamen di we Kristus it i be man hi du i nar iwa fi lang.42Efei ei harei i wafei i a bou rine nanti nar kehar weldi allai iri nane percaya tin i be a fahtan pe fati hibetih arke ketau keo ba tei pe ar keidi ke hau ma-ti. 43Dop tin efei mimim it o be e roh tanu ko opar kuet wop e hem lebih baik ko ha kuene mimim ha-tap e arken we efya kudi kur yau yafa naraka pare nar mu nitih iwaper it. 44Pare mau he mai mamtu natui narar kerper pe yafu to ma nar i wa per.45We efei a em i to be yen imbun fanu ko o par lebih efyai to u ko ha kuenei timpang dari pada u ko ha kue ne am ef yai ku di kur yau ya fu naraka. 46Parem mau he mai mamtu natui narar kerper dop ya fui tom nari wa per,47dop ef a ham mal nai to be e roh tanu kug hik kuoy wop lebih e fai to u ku hir au Allah kerajaan it a ham malni hibetih dari pada a ham malnai rat rat fear kuor au ya fu naraka. 48Pare mau mamtu natu e harer nei nar ar ker per pe yafui nar i waper.49wop tih tih manusiai mati ar ke ya ror di yaf ya fum. 50Mati memang efya beit hamo mati mau iwa fral nanum an dam kerar fei atta hep iwalah mermerah? Jadi eyam yambema garam it e nam we tal nim it pe tarok ke ha ke haken we efya-kene ke fam rom a wau.
1Pare mauit Yesus eroffit iu daerah Yudea parwer iu ranu rabo far war daerah Yordan pare mau tamturi ouri ar mit aldi paldi ibema hamhamoh wifanti ettaffrau tarok. 2Pareit lalar werema tamturi-tamturi farisi armi par pur kelam nahndi Yesus petarok arhimtanjiu, effa tamtu tih a hun nit effa pe iwah paldi ahun mahni. 3E fei ye ettafu u tarok e fei wifanti musa etta fa mit. 4Tarok rattahnjiu musa rudurfi dim i sin i din om kih par rar pe idim amkefei kaltah rau pam kih par rar5Bei Yesus alattafriu tarok justru karena ketegangan faturim afum bei musa elteryene wifanti mautin e fei fam. 6E fei far he hei fandu mau Allah efei i dik tarok to tamturi ma falni.7/v 7E fei it tamturi-tamturi ir ye ar kih par rar kei nik taman nit dop tina nit rar aren pare hibetih efei ahum mah nitei. 8E fei iri rat arwarfei satu daging efih pih tarok itap pafru efei yei eyam rat hibetih. 9E fei han dwan de tau tafei hibetih pe Allah nare i wahuk parar tamturi.10Pare tarok ar wane ramoit murid-muridit ar hin tahnjiu e Yesus tentang wiki mau. 11Maruh ettafriu tarok e fei heiha ukuh paldi ahum mah nit maruh ukolait mahni tih it ukoha kwen persinahan e fei ahum mit. 12Dop iu ef ahun mahni ten ima i wah palje a hun nit ima i wa lait tamtu tih it i me fei sina.13Daldu wit tamturi lalau ra rema abau ri nen nenan nit alta jema Yesus pamnah mi ma i weidir yau tarok efei to murid-muridit ram bet tri tamturi-tamturi mau. 14Pare Yesus aghiu ri wihi mau maruh kirikki petaffriu tarok kih par rar, abou ri yanei ketau wa ma nar amkiu parar tarok efei tamturi-tamturi efei rit nane iri bema kerajaan Allah.15ha-e lattafriu mar mau efei hei harei mar re mimim akumbun fandi kerajaan Allah it iwab tamtu na eh pe nari watari arkirhir rau ramoh roh. 16Bei ha irhirdur anda bouri mautin maruh mi ma idir yiu tarok pe ha berkati tarok.17Pare hamo Yesus elaloffit untuk meneruskan perjalanan it e lar wema tamtutis ye ne har babur pipur amaromdi maruh adabu e ot di ag ha fu ar it pihim tandi: Guru, e hem efya handwa anda wafei untuk memperoleh hidup yang kekal. 18Yesus e la tafri hamduba ehem ot tau eyau efya? pai tamtu tih efei efyai selain i to yendi Allah be. 19E hem tu bon nah andanduh hei e fei perintah Allah, jangan membunuh, jangan berzinah, jangan mencuri dop nare ucapkan saksi dusta, dop jangan mengurangi hak orang, hormatilah taman mit dop timim mit.20Maruh tamtu mau elatahnjiu: Guru, agnah hai ebe aurofotui far heh awe no ar hei. 21E fei Yesus ahye niu dit pe ha ate hadi an aruh e la faltohnjiu yeinik hibetih ti ma kekurangan ehem mit, ku kwoffri han dwam de arkifti kor rit e fei handwa an dubu manit, uk woffri tanturi-tanturi nane hatapit, e fei e hem amnah ukora lo m harta tyen sorga parei ko ma, ko ro fama pam nah ukotau. 22Par effraje wihi mau hak fanggomu e naf wihi maruh ha erof piu dengan sedih e fei ye ouri ibe andanduh hori.23Maruh Yesus ah yen niuri we murid-muridit pare ar hor ra nei bei alatafri u tarok alangkah sukarnya tamtutih u ko tar pur amu baha pu kuhir rak yau kerajaan Allah. 24murid-muridit al nag kakitat di pal naffraje wifanti mau i to Yesus ela daine iu magnilis abouri-abouri toma sulit ar kir hir ra yau kerajaan Allah. 25E fei seekor unta iwarof aholje jarum finu dari pada tantutih pi wa hir rah yau kerajaan Allah.26Tarok ariri fumfumum pe tamtutih e lattafriu rih e fei hei ya rei iwarom diselamatkan. 27Yesus ahyener werrar a riu tarok maruh elattafri e fei mamu sia hal mau tin tidak mungking dop itappaf demikian bagi Allah. 28Petrus ettahnjiu Yesus: idim tim mah par rar rie nik andanduh ei pidim am kefrofreto.29Yesus elatta fau e yai awalatta fam mau efei tamtutih karena eyai dop karena iwah pal jenik ibe ramo, rafunri tamturi e fei rafon rit mafalni timanita taman nita dop matunri atau ibe wifi rou. 30Tamtu mau sekarang pada masa ini juga arbelalom arwerau seratus kali lipat ramo rafum tamturi tei rafunri mafalni, tima nit dop witiro e fei yei di sertai e fei berbagai penganiayaan, dop pare hamo mai tiwa maet it i warom hidup kekal. 31E fei ye tamturi ouri nane iri h be matan it walaf iri altapi dop iri altapi nane arfelarfai mata.32Yesus dop murid-muridit to aren alla rifu, aru yerusalem Yesus erof efefri mata murid-muridit hari bri ri eftab dop tamturi-tamturi mau raffrom alta dit pa narmi wa pit hari ataryet ma pare Yesus elomhimri ke dua belas muridit pe ha elattafri fri u tarok han dwa di wabun e fei i be tan it. 33Etafri ahtap tin agnah ta we yerusalem. Pamnah re a bao tamtu mautin ar kef yau e fei aman im ia dabari dop ahli-ahli torat tit, pamnah tarok au mafo be arkiri jau pi we ta per, pare tarok e ha al ke lar fyau fandu-tamturi iri nane itap kei raldi Allah. 34Pamnah ha arkema mit ne di dop walan u alki fuldi an harkifi op arkifum pare mom i tou it i wakki.35Parei yakobus dop yohanes dop sebedeus natunri. raruk jema Yesus maruh rattahnjiu, Guru, i dim mafar hep ehem mengabulkan suatu permintaan idim. 36It ellattafri tarok. han wa yan eyam amhim mau wit pa wa fei fam. 37Daldut tarok ratta ate maha idim pidim man kean dalam kemuliaan mu, tamtu tih e wenu dame war tamtutih e wenuh ho ri war.38E fei Yesus elafal torfri u tarok e yam itap kemnah han dwa an de yam am him it am rom ma eyam minuman cawan e fei e yau awu muh hit cawan mau pare ranu ar kir pir ram mit yang eyam harus terima. 39Tarok talatta idim ti bam rom Yesus etafri u tarok e fei yei eyam kih moh miman cawan e yai awu muk pamnah ranu arkirpiram mit ranu mau efei ye eima awarom. 40E fei kal ukosa ma te tau mimi dame war rit dop far war mimik houri war rit e yau tidak berhak a wor fam mit. I to agnah iwofri e tamturi-tamturi dop hei ha re yang sedia.41Pare ha mo lalafrrai to kesepuluh muridit kirora yendi yakobut rat yohanes. 42E fei yei Yesus elam him ri tarok pettafri e yam mam mah ha e fei tarok radadeta mau pemerintah bangsa-bangsa mau we memerintah i be ra yat ito tangan besi dop pembesar-pembesar mau a mait tafrohnje kuasa dengan keras atas tarok.43Itap, paf afih pin an dar fe yam mit e fei hei ha waru mu him pu kweicarai di antara eyam ito i wa laen pelayan. 44dop hei ha rei u kofei mata efei eyam ito iwau pi we naf hamba idik agnah. 45E fei rei aba o tim ti wa mai bukan dilayani melainkan melayani dop iwoffri fatur yafu pannah iwaf tebusan bagi tamturi ouri.46Pare Yesus Dutar murid-muridit ar mi yeroho, pare ei yesus elabrohpar dari yeriho elaurar hamo hai tobeh murid-muridit dop tamturi ararouri ar warmit ito tamturi pengemis laha malnait ebak ah ai to barte mius ti matius be natun en yan enen we alah maen. 47Parei ha effra ye efte it Yesus tamtu nasaret bei hep ha, era o Yesus anak daud mahau. 48Tamturi ouri alahnejiu pareftap pare, ie ara ai efwundu daud rendeh atem mahau.49Maruh Yesus tiwitu petta kim him jau, tarok ramhim di tamtu aha malna ebakk kit maruh ettahndi kuatkan fat u m mafu kukki yaha it, ye nim him u. 50Bei ha ih par rar rei nih ibe jubai ha ikki piu pi weromdi Yesus.51Yesus ihim tandijiu han dwa dwan du hi mau pamnah e yau awafei yu tamtu ahamal na ekkbak tin ettahndi rabuni e fei eima ahak kiwar maruh Yesus etahnjiu rabuni e fei eima ahak ki warar. 52Maruh Yesus ettahn jiu ku u iman yenu we tob efe yu ofei e ha pare hamoi tohe aghe rar maruh ha eta di Yesus dalam perjalanan.
1Pare Yesus durar murid-muridit raruk jiu yerusalem raruk di betfage it to yene satun abwafo Yesus ihkiri ru tamturi-tamturiit. 3E fei ye yen tamtu mau pi wat ta fam ma-ma, akan de fei ja e yam am fei it to, am ketahn jau, Tuhan memerlukannya it to tafun iwa lai tama pare tim. 2Pe fal tohndi: "Ku u fandu tih yen ahomfuar rit, pare hamo am kir hir pare mau eyam itto, amnah am kerom je keledai a tab bei waru arkefai it to ihtap tamturi kititta wau kih paldi keledai mau maruh ke ja ma patin."4Tarok amnah arkiu, par kerom je keledai ahta bei arfau yene alam to ukebroh par rit, yen ala maen, maruh kih paldi. 5Dop maneifa tamturi yaren pare mau parkelatta fam mau tarok: andam ke fei ya pam kih paldi keledai tin? 6Maruh tarok am kettahndi e fei ye Yesus ibe etta it to tamturi-tamturi mau ar kih par ram tarok.7Maruh tarok ai jema keledai mau ahn jema Yesus, maruh tarok ma oi aldif panah Yesus i wei ca wa fo. 8Ouri tamturi rarryiu mau oit ala maen iri rih to rar yiu aira o to tarok arut ke ladang. 9Tamturi-tamturi mau raffrof arfei ma tai dop tarok altar yapit ariri yai di hosana diberkatilah hanek pin rei iwa ma ahak kit Tuhan. 10Mimim ukweidiri andarha a mau iwa mai ef kerajaan i dik tete daud hosana rei yene pare marmaruh hei.11Par riu, we Yerusalem ha ihim riu we bait alah paroi a hiu rya nah, e fei fanduh alamo ipur akki ha ebroh par piu Betania el aurar e kedua belas murid. 12Pare em er rit daldu wit, Yesus dop kedua belas murid tit rah paldi yenik Betania, Yesus anahndi mau ryeftih.13It to ar ya he aghiudi pohon ara ra rau hei pi ruk jema pi pir aghau ukom-mah ha, ha iwarom handwa-handwa e fei ai mau tin pare hamo iu pare mau it i hap arom handwa-handwa, andi ibe rau-rau to beh. It to ihtap pama ibe miki pohon ara mau mur iwambun. 14Pare ettafu e fei ai mau nar tamtu tih awan ai yafu mau henam fat taruri! Pe murid-muridit am nah tri ryar ki bun.15Maruh armi Yesus elaurar murid-muridit aren Yerusalem pare yesus ahiriu bait Allah, hamo ekkaroreh parar tamturi mafalni mye berjual-beli pere mau bait Allah meja-meja mau tukar ama bahai dop bangko-bangku pedang mani ya hai bur merpati dur eli rarih par fri. 16Maruh ha eraral merar tamturi alkelau rama andanduh al tharo bait Allah.17Maruh wifanti diffri tarok pettafu e fei yei ibelter yen ramo eyau wit it to i be a hai ramo ra ha fau mahawi e fei agnah fandu? it to e yam tin am fai ye penyamun rau. 18Iman-iman dabari dop ahli-ahli taurat la laffri e fei wihi mautin pe tarok alnahar weljalah pe arpur keroh tandi it to tarok yet mah ri tamturi ouri tri ri yarbun e fei wihi yen faltarffri. 19Pare alamo ye nibin nit tarok rahsararpar paru kolo.20Paru ar ala moi it to Yesus alaura murid-muridit rar hor rit tarok har yiu di pohon ara mau ha iu we per op daru em rem to niu tima. 21Bei fanggomu wit emadi petrus e fei handwa di wabun nit pe ha elattahn jiu Yesus: Rabi, ahamadi pohon ara tin e fei ye efem kutukit i to daldu i u weper.23e yau awalat tafan mau e fei ye hei ha rei u kotta haro tin beranjaklah dop yawihyiu mani ro. it tihtap aror ei i wibun e fei wihi mau i wibun agnah hei. 22Yesus ettafriu tarok percayalah kepada Allah.24E fei ye eyau awalat tafan mau han dwan de yam am him mit mafawi amke fei percayalah e fei e yam i be am ron e fei hal mau tin i be durfan miu. 25It to e fei e yam amkefar pam ke fei ma ha wi pe mi ma habre iwaamam e fei ye arenandanduh aren ne fatum mafuit terhadap tamturi rih pamnah he tete mau yen sorgai mi ma habre iwa am i dik efei ibro. Hanarih tahafau wit. 26E fei e yam nar mi ma habre iwa a man tete, mau yen sorgai i to i ma mar mi ma habre iwa a man ibro hana-narih taha fa u wit.27Pare Yesus elau rar murid-muridit ar mi Yerusalem ye neffrof halaman bait Allah i to la latta je ma imam-imam tabari dop ahli-ahli taurat dop tua-tuai. 28Maruh ahimtalni agnah e fei ye kuasa fainta ehem wi to rof di wihi-wihi mau? Dop heiha rei durfu kuasa mau e fei e hem. Pe ehem lakukan hal-hal mau tim?29Elatta Yesus pettafri tarok e yau am-nah a wei fan mau hi betih pertanyaan kor faiama e yau wihi mau pam nah eyau to awalattafan mau e fei kuasa fainta eyau au fei i to wih-wihi mau. 30Yohanes ranu ir pir ra rau wit i to yen sorga ita paf dari manusia? Ko i fa wa ma eyau pa wafaltor fam.31Tarok ibem alnaffata e fei bema tarok pe ratta e fei idik tatta andi yen sorga it ibero iwatta e fei andwaru pahande fei yama e yam tihap percaya kepadanya? 32It to handuba idik tatta dari manusia! it to tarok atar yema rye tamturi ara rou ri hei e fei agnah tamturi idim amromdi yohanes to mar mau tamtu mau nabi. 33Paru tarok lalarhon jiu Yesus i dim ihtap kem nah bei elatta Yesus petta fryema tarok e fei andwaru eyau tamo nar a watta fam mu e fei kuasa fainta au fei wihi-wihi mau tin.
1Pare Yesus ibroh par re bait Allah, tamtutih murid tih pefal tohn di pettahn jiu Guru ahamu korom e fei ye efya fati-fati tin dop ibun nefya gedung-gedung mau. 2Maruh Yesus elatta pettafri ehem aha maudi gedung-gedung nge hebat tin? Nar, hibetih fati e fei ye fati arkihparrar kene parkene afo fati rih agnah hei tiwah kararer.3Par ei Yesus e matet yene saitun agbwafoi pahye niu jiwe bait Allah, Petrus, Yakobus, Yohanes dop Andreas i ben ih pi beh ihim talni agnah. 4Kefaltor fidim mama itu kanfen ha, pe iwe wabun handwa andu felei e fei agnah ei it tiwau op kesudahan.5It to, parei Yesus alatta, friu tarok, kene fan fan gomu hama top pe tamturih rih wali harkirifan eyam. 6It to ar ke mai ouri tamturi ye arkeit au a hak kit parkettafam e yau rei han ehpin pe tarok wali har kirifan ouri tamturi.7Dop e fei ye eyam tri rim amkibun pare, barei e fei iniri-iniri e fei bare mau nar eyam atarim miwana agnah heito amnah iwa wabun e fei ito tafun hamoma. 8It to fandu tih i wak ki nar tiri wabun di fandu tih dop kerajaan nar tiri wabun di kerajaan amnah iwafei einufu fanduh dalduh dop it to i wama mau wahaftih agnah hai i wabun af farhehei, a i mafo menjelang zaman ahtabei.9It to eyem fam fan gomu e yam amnah arkor fycau majelis agama pe e yam arkitutam ramo ibadat mau dop eyam amnah arkora hari fuar penguasa-penguasa dan raja-raja e fei eyau e fei kesaksian e fei tarok. 10E fei injillit itto ukotafri mata e fei agnah fandu.11It to e fei eyam arkituttam dop ar korfyau it to nar eyam kuatir e fei handwande amnah e yam am kelat tai it to am ke lattau haandwa de yang di karuniakan e fei eyam nit pare hamo mau it to itap paf eyam nane amken ketta ito Roh khudus. 12Tamtutih rafon nit pe, iwef fyau rafun mau parkifum it imeffe tamtutih, tete ima natunnit dop abouri-abouri mau, ta arke farom ri, tamari har rit, pe hari yar kitut tarok. 13Pe yam amnah ar ke ma mil ne yam agnah tamturi e fei ye ahak kit, e fei tamturi nane arkefahtan op pare ham o mai, i ha nar andiwadi.14E fei eyam harim mi wau i ri re rihtan nau par kefar kene pare mau yang tidak sepatutnya, pe iri ram na nyau wit pam nah hari wahiri tamturi-mafalni nyaren yudea pamnah arkehar babur kiu harafo. 15Tamturi nane aren perangi nan aren yatwar ramoit nar eyem ukopor rahi maruh ukuhir e feiukwor andanduh e fei ramo mau. 16Dop tamtu, rei wene lagangngik nar ehen, ukoma pu k wor ma o.17Iwaroh talni mafalni nye ariri arurarit e fei anau fri ne taruhan rit hihiri, pare hamo mau. 18Mahawi ukofei pamnah agnah hei to nar i wabun pare mau ef sahabreh. 19E fei pare hamo mau to ibibun siksaan e fei ye i hap, abun e fei ye fandu mau Allah e fei it op ahtap, pe andanduh hei ihtap abun. 20E fei ye Tuhan i hap mempersingkat ha mo ma ito efe ye agnah arharen nit nar hari arkene ito efe ye tamturi-tamturi arfir rit, pe Tuhan mmempersingkat hamo mau.21Pare hamo mau it to e fei tamtutih i wattafan eyam hari mau mesias yen patin e fei hari mau mesias yen par oi it nare eyam percaya. 22Efei mesias-mesias palsu dop nab-nabi palsu iri ma arkesa rok par pe arkefanunri tanda-tanda mujizat-mujizat ito iri be maksuddit arpur keroh talni, tamtu tamturi arfir rit. 23Fanggomu-famggomu eyam eyau ya be matan a wafei matan a walattafan agnah pe wafal tor fa mau eyam.24It to pare hamo mau ef tap ai ma fo mau affroi ef a ta mo dop maduit uru ihap arer. 25Dop betau-betau wit aren awan ramorihi, dop kuasa-kuasa awan nit erorei. 26Pare hamo mau tamturi to hari wau anak manusia iwama iwen awan-awan e fei amnah kuasa dop kemuliaan. 27Pe pare hamo ei it to i wah kiri arke sarohpar malaikat-malaikat mau pe amnah arke fauri tamturi-tamturi pilihan nit it to e fei fau penjuru fandu tin it ti wau fandu haro op awan har o.28Elayo dur rema wifanti, dop e lait wihi tih i bero, e fei yei pohon ara e fei ra, ra anei melembut pe rau tanour ikhuk eyam mamnah it to hamoi affroi erarer rit ema raruk. 29Ih pin it to e fei ye eyam amrom wihi-wihi mau ti wabun nit pam kem nah di, e fei hamo mau, iwema ragruk yen alamta har o.30Eyau tawalatta, fan mau e fei ye angkatan tin nar arkih ku par re it to e fei ye agnah hei to i wabun. 31Awan dop fandu it to i waf tap e fei eyau tanik wifanti nar iwaf tap. 32It to e fei hamo mau it to hamo, nar tamtu tih u komnah malaikat-malaikat aren sorga ima tauhe dop matun nit ima tauhe it to taman nit emnah.33Fanggomu top fanggomu dop amkenen kedamyau eyam ihtap kemnah hamfenha hamoi iwa ma. 34It imeffe tantutih ebrohpar ih paldi yenik ramoui difri tanggung jawab e fei hamba-hambai to masing-masing tugas pe elai frye iri renfan mau alamta mau pamnah arken ke dagmi.35E fei it to ar ken ke dami. E fei eyam ihtap kemnah han fan ha, tuan ramo mau i walalih par rit e fei paniya, efei pani ma ma en e fei iwe namer rama e fei, ara lamo efya. 36Pamnah hei twih tap iwama, pe eyam am ki kerom di it, yen muni. 37Handwa andu kolatta fidim mamai, ukotta fidim agnah tamturi pe amken ke dagmi!
1Alamo yenhe imam-imam dabari dop tua-tua dop ahli taurat dop amnah mahkama agama wihit rafag ta hi betih waru rafoufiu mi mai maruh arit jiu arihndi Pilatus. 2Pilatus ihim tahn jiu; ehem om yahudi bei rajai? Yesus e honjiu: ubem e broh paru warum finu. 3Maruh imam-imam dabari. Walli ragrihndi wihi am nahei rag tadi Yesus.4Pilatus erarhi tahn jiu er we riu egtahndi: effa naruk kohof a wamom? A ha mau tamturi ramo nihma ar mi arfar pe menudu e hem! 5Yesus to ihap warfinu afu pe agtafriu wihi tih pe Pilatus heran.6Ibema-ibema suda bias efei tamtu hibetih iri hukumanit pare hamo hari-hari rayai to iwaf tamturi tamturi mafalni ouritarki himdi. 7Dop tin hamoi to tamtutih a hai Barabas ima hamoiyen penjara tarok tamturi manei fa iri taarokarfei pembunuhan pare hamo rafar ha hui. 8Maruh tarok ouri pe arhimdi amnah kebiasaan-kebiasaan mau musti ar keta di.9Pilatus e ho friu eg-tafri tarok affa, eyam to ampur awah paldi rya hudi be tin ta? 10Ito ibe emnah, e fei imam-imam dabari ibe arit arbunje mai dari kirori eg kakidi. 11We imam-imam dabarit wihya tri tamturi hefa mai amnah e barabasi top arkih paldi buat tarok.12Pilatus erar hofriu pe ihim tanri tarok: e fei i wau atih pi anda wafei jaffa tamtu amfohndi Yahudi be dabutin? 13Maruh ariri rat it erweriu: ke baran ambar!14Maruh Pilatus eg tafriu tarok: dop tinhanandu kejahatan ande fei it? Ariri fotor pe rag tahn jiu, kebaren ambat. 15Pe tin Pilatus ipur memuaskan tamturi mafalni hefamatin mi ma e rahndi barabas ibun riu mimir yaro. We Yesus it to arfahtandi maruh ibun riu mimir yaro pe ar ke bar en ambar.16Tap ap henam bare tamturi arit jema Yesus pe ihir iu istana; pare mau pare rahmakih ewau wihi; pe ramhimri pasukan it amnah rafau e ma. 17Andu mau arur jeha mao ungu. rahafi mahkota doldourim it o ma pe a rit raltir di da buit. 18Daldu hep dabari alna totdi, rag tahndi; "Salam, e hem Yahudi be Raja!"19Maruh banu arbun iu arfi dabupe ratot di walli ranu ratatitdi. 20Pare ral mamel ne di daldu; a rit jihi jubah ungu pe ralai jeha i bema ma-o. Maruh Yesus a rit rabroh par pe iwe far ambar a it. 21Hamo ait rafrof iu tamtutih ahai Simon Kirenibe, Aleksander rat Rufus mat be taman aren kota be hep armi tamtu mau rahkidi pe yefar Yesus ambarai yefar it.22Arit jiu Yesus pare mau ahai Golgota. Ibe artit, "Tempat Tengkorak." 23Maruh arihndi anggur radai nemur arbunjiu beit iurpar. 24Maruh reidi pe ar bar yenwe ambar ait pe rahaf wahe ibe ma-oit tarok arfei undi buat iri bema tarok.25Hamoi afroi ig-fi sembilan hamo roh ri eha am bar. 26Tinto; hanandu alasan na di hukum ralternyenwe pare mau "Yahudi be Raja". 27Tamturi ru rarbar e ha radainedi to penyamun ru it hanoi yendiwe mima dag meh, hanoi yendiwe mima houri. 28Tin hep iu e fihpi wifanti yen Alkitabit ag-mu e fih pi itima arkenani dit iwa ha-tari tamturi hanari.29Iri and waru anaruwe pare mau ramna nundi, pe dabari ainoreu pe rag ta: "Wei, ahem rei ukurer bait suci uko fei di tempo i wa lag yatu. Hamoi muni tau. 30Wen ambar it kopora hi pe selamatkan tunimit!"31Imam-imam dabari ahli Taurat it alnar mamel nedi iri bema tarok pera ta: nenerih bisa dia selamatkan we ibema tani sendirit nare selamat. 32Dop e fya Mesias Israel be Raja wen ambar it kopor, pe idim am kerom u pe percaya. Dop tine, tamturi ru rafauan ambar mau irima ramna nundi.33Hamoi afroi igfi dua belas wahitu fandu alamoi bun rag ma mau op ig fi tou. 34Op pare ig fi tou it, Yesus aradit, "Eloi, Eloi, lama Sabak Tani?" "Ya bema Allah ma u hanandu ba hep u hug parau tin?" 35Tri ri arbundi anduar a ra dit it amnah arhor anwe pare mau tarok amnah rag-ta: "Am rom a, i him e o taldi Elia."36Map tamtutih erof e ta die ma e tapur di du karang, ehor ih yiu e dai ne anggur meve dua hei epar ih yiu banu tibu pe arbun je hiu Yesus rah kidi pe imuh maruh rag tahndi daldu tin matari te nadi pe ta romdi effa Elia iwa rof a ma pe i wa sag fudi pe iwa por a hi. 37Mauh Yesus aradi di taman it, pe tani hibundi. 38Hamo mau tabir bait suci ma-u ig ri rah dit yatwar dit i hi tan war.39Pare hamo pasukan mau alomdi iri arfar matari renadi Yesus anduar eper it iri be da bu it maruh eg ta, "Mar mau tamtutin to Allah be natun fu ma-u." 40Pare mau mafalni riht arfariu anken we ha roi to maria Magdalena, Maria Yakobus tina nit, Yosep dop tin Salome. 41Tarok mafalni mau tin, raf rof altadi Yesus pe ra safu die wau hamo yen we Galilea, dop tin tarok ouri mafalni rih irima-irima tarok armi Yerusalem raf rof altadi Yesusit.42Andu daldu alomo i wi bun dop ha moi to alnah roh tan, ar pur kir hir au hari sabat. 43andu ha pih pi Yusuf Armatea betin, i ma e hor e tar i, i ma anggota majelis aha ma tamtu rei ima yen wemfandi kerajaan Allah hae efahtan iu ihtu di Pilatus pe ihimdi ipur Yesus taniha ai i wehndi. 44Pilatus ta-natuem falne hamo tiribundi Yesus e per it maruh ihim e o taldi pasukan iri be da bui pe ihim tandi ef fa Yesus i be per a.45Pare tiri bundi wihyala e fei Yesus e per it; maruh mi ma eg-rahndi Yusuf. 46Yusuf maruh ifti dit kain lenan, maruh Yesus yen ambar it ar fua rit maruh mao dit ig-pundi Yesus ta ni, dit e hor ih yiu entau di yenwe ri pi ra ra rei it. Yenwe fati mah ro maruh ratar babuldi fatitih imbun fandi ri pi mau ibe alamtai. 47Maria Magdalena dop Maria Yoses tinan it ibe matari re nadi Yesus pare ran tau di yen it.
1Pare di tehor hari Sabat it Maria Magdalena dop Maria Yakobus tina mit dop Salome raf ti ri, rempah-rempah anpur karau, rippyafo pamnahmeminyaki Yesus. 2Pare yene mer remai kari mau to minggu pertama pare affroi yen nigri ditehai tarok raffrof aru rippya foui.3Tarok al nafatta e fei iri ma, "E fei hei ha rei i wama pe i watarbabul di fatin buat idik har ryau andjen nefa alamta ripi mau?" 4E fei pare tarok rag ruh jiu har ryiu to fati mautin mar mau wunduh pe ibra talbabuldi.5Maruh tarok rarhir riu har ryiu palomdi tamtu it ahtabe yemikki ito dit e ha mau eh pamoh pe matet yene mima da mewar. Pe tarok tarnye mar falne. 6Pe fei tamtu nah mautin elattafriu tarok, "Atarim manatap eyam tami mahar wa weldi Yesus tamtu Nazaret bei ar bar yen ambar ait it ibikki efar par ito itap pen patin rari mau dihe pare mau ran tau dit mamuh. 7E fei tin keh rarir par kefaltor fri ibe murid-murid, dop Petrus it ibe matan iwau pi wanenam Galilea. pare mau heib am ki keromdi e fei handwande ibe efal tor famit."8Maruh tarok rah saroh par prahabur rahpaldi yenik ripiet hari tarok talni malmi rit yene dal dador pe tarok itap ken ketta fri andanduh e fei hei ha-hei ha hari atar yegna. Bei wihi tibuhe tarok rafaltor friu dop ibe pesan it to petrus dop ibe bohe-bohe mau, pare hamo it Yesus ihpibeh e fei ye perantaran murid-muridit alkefaltor fyau arket hemiwar e fei beri yang kudus tentang keselamatan yang kekal.9Pare Yesus e per pigkiit ara lamo hai to beh minggu mau it to tani nye fanum rye. Maria magdalena pare mau tohe "Yesus e lah kar rore parar tujuh nap tamturi. 10Maruh mahnitih iu petafriu e fei ye tarok nane raf frof ratta jau Yesus pare hhamoet armi par war fei hibetih pe hari analtin. 11E fei pare hamo et tarok lala fraje Yesus e ha yene ag hi uri to tarok itap percaya.12Pare hamoi iwu tani e lafanunri, "Mataroi ditirih par e tar yema tamturi rutin iman nih pin pe irirat masih dalam perjalanan keluar kota. 13Pare rat-rat raruh per it tarok rafal tor frice e fei bohei-bohet e fei tarok ibema bohe-bohe rih ihap percaya14Tintom nye lafa num ri ye kesebelas tamturi ito tarok hari arpur kin bre mai dop ia mencela ketidak percayai e fei tamturi-tamturi nane iri alomdi hamo ik kit. 15Maruh elattafri tarok kiu kealdi fandutin am kefaltorfri injil tin e fei segala mahluk. 16He ha rei percaya ito ranu alkepaldi dabui dop di selamatkan e fei hei ha rei maru fofrai ehem di hukum17Tanda-tanda mautin ebem iwaro fatari tamturi-tamturi nane percayai pamnah arkeh karo reparer nap tamturi-tamturi e fei aghak kit. Pe tarok agnah arketta wihi-wihi ahtabei e fei tarok; 18Maruh it arke tar pur matu pamnah tarok arkih muh racun mau tarok nar arkeromdi celaka tarok irima mimiri rada dir yau tamturi ander fafer yau wit hari alkehaffaha.19Pare Tuhan Yesus elatta pefeiye tarok maruh ha yeiti piu surga iu pematetdi taman nit Allah mi ma dag me war. 20Tarok maruh aru rafal tor friu ijilit famduh dalduh dop Tuhan i watahri andar ha ai pamnah meneguhkan Firman ita tanda-tanda e fei u korof kotadiit.
1Teofilus e hem e fya ma u, Tamturit ouri, tarok ar pur kefeira kefei pe abun efei an danduh e mami pe tanen tamrom je wau it. Efanduaru an danduh e ma mipe, tanen tamrom je wau it. Efanduaru tamnah e wau it. 2Im efanduaru rafaltorfidik it aritef farheh iribema alomria. Hari marmalna dop pelayan-pelayan wifanti alla efyai. 3Anduha pih-pi pare homo yabema aweldi wihi alla mau effarheh tirik au bun it a hak iu jem her, hep a wait keputusan pe awofei, awolter aren we buku, i watadi amher buat eyam. 4Pe eyam emma amkemnah, yang andanduh tani wifanti alla rag ta famit andit to mar ma u efya.
1Hamo ito Kaisar Agustus wihit egta di tebrohpar iu pare amnah ihkiri amnah arhoran we fandutin arkemape arkor kirfir ahari. 2Tinto pendaftaran mau hep mulai itu. Hamo kornelius yenef wali siri arang ma. 3Maruh tarok manusia mu amnah iribema anaru we iribema kota pararenwei.4Tin e fihpi; imef Yusuf ima yen we kota Nasaret tine Galilea iau Yudea; iu kota Daud pare ar him Betlehem wap itto ima keluarga mau dop keturunan Daud. 5Pe amnah rat Maria mat mah ni nah rata alna fandarit; tomat wop ha daldu pe yentan tanim iweg di pe irimarat arkiu, kor kir hir irima aha ri.6Hamo mau daldu pe amehodi Maria iwem nahn di tani, e fei adi wu farparit. 7Bait Maria e matet ibundi rei nah tam-tu natun warfau teit; maruh mini hari a rit rag pundi tani pe rantau di yenwe palungan, wope i hap kerom tempat paremau ramo pare arkefau ke horama pe arkenwe.
1Yesus fanggomu efyai erat tandi yendiwe ibemtani, Yenwe sungai Yordan ite rallihpar, pe fanggom efya maudijiu agamaro. 2Pare mauyenhamo empat puluh hari, pena-tamtu wihi yendi-di, hamomau ihap an andu manih, hamomau, hep mourit ehmereh.3Hamomau natumtu mau amih tudi eg tahndi efmarmau ehem Allah be rei naeh kuh kiri fati aren nei ambun af home." 4Yesus ehonjiu, rarter yen wef tin, "ihap af homei tohe, manusia tin arkeha kenwe."5Daldu hep elaidi Yesus perarweriu paretih ibero, paremau fit tauhe rat ar warfa pe efanundi kerajaan yenwe fandutin dalduh. 6Na tamtumau elag tahndi. Andanduh arenwetine, fandutin dop amnah tin mahndu efya anduar arhan nei, awor abun waumimim aro, wop amnah ibema ibun awema, wetin, euro awabun jau reitih ibero iwafei harei tanik iwamhar pe aweta bunjau mimaro. 7Wetin, efei dabum ukotot au andanduh amnah awor abun wau iwaf ehembeh amnah."8Beit Yesus eg tahndi: Rarter yenweftin: Ehem top dabum ukotot di ihpibeh, Fransis Allah, dop itoprei ukonen kutit jau ahai!9Pare daldui, e laijiu Yesus rataru Yerusalempe iwibunjeha Hamari yenwei ibepipi, maruh egtahndi, efei marmau ehem Allahbe rei naeh, tanim dalduh korok ahyau tanwaro. 10Wopralter yen eftin efei ehem iwahkiri ibema heija re roi amnah arkemfan u,' 11Pe ukuen riwe mimirya ro, amnah aemit nariwah naonfati.12Yesus ehonjiu, eg tahndi:" Yenwe ibema taniwifanti alaieftin: Ehem nar ukondaldi Fransis Allah! 13Pare hamoihim endal dimau it, ihug parih paldi yeinik Yesuspe yenyenadi hamotih efyai.
1Munitih Yesus iwitu yenwe danau Genesaret wanafo tumturi wafalni armi pe arfur al dildi arpur triri kibundi Allah tani wifanti. 2Ag hiu erom ri wau ruwit aren we wa nefu iri raharwer ewau anit i be rabup pe al namfun ratahri iribe a prei. 3Ye ti iu we wau tih, wau mau Simon be; pe ihkidi Simon ahuk etah yau wau it ma nih dari wanafo , pe yeiti eha ematetwa u wifanti allai e lag tafri tamturi mafalni he famait.4Wifantit eg tafri daldu, e tahn jiu Simon, pe; et ahug pal, wau it au aryamag nih dari wanefu, kiu pare armo amnah i wah paldi a prei, arketapur a ni. 5Simon ehohnj: Guru, pani marmaruh hetin idim amfahtan wundu, hep idim ihap ketarpurrih; we tin, ubema, ihkiau, aprei awarale paldi. 6We pare hamo altadi wihye-tai, tarok ratarpur auri ani wundurit, aprei ihap anha feidi. 7Maruh tarok mimri radiri waurih ahron rihar rih altar yema pe rasag furi pe rafau ratar pur ani mau rarhor iu wau ruwit pe eg fara ta ro.8Hamo Petrus ibema eromdia a hamar malna; peristiwa mautin; Adabu etotihi Yesus aha fuar, pe eg tahndi Fransis; ku hug par; kue netap tarik aryai, wopeyau toi bro tamtu. 9Wop ibema sendiri dop tarok arhor anwe paremau heran allomri ani hefam ratar purit. 10Imefihpi Yakobus rirat Yohanis mat, Zebedius natunri ruwit, ratibema tarok rafau arhanwe. Yesus eg tahn jiu Simon; Atam ag na tap; mulai ahtap tin, ehem toapre otapur it, ukuhig ri awau manusia. 11O pare tarok rag hitam iu wanefu pearyarit e hiu a rowarit, maruh tarok mi miri rag rari andanduh rah par rar ranik maruh rafrif altadi Yesus.
1Munitih sabat be hamo, hamoi Yesus erofi witu yenwe witiro rambun gandum it, ahron irihar it arot iu gandum afu pe anarin, pe-mimiri ratar purpe alnagfur iu.2Beit Farisi bei maneifa ralagtahdi Yesus ahandefeidi behep wurar ahromrit amfei andutih yang sabat hamoi nar arkefi arabuhei?3Yesus ehofri utarok eyamto ihap kemna om andu Daud efei it, hamo durar iri anal tadito mallie hafrihit. 4Andefeija, pe ihir iu Allah hamarit mima ibun iudit home arbun iuyen ef pare efyai. Maruh ditpeyan, dop duribun riu iri anal tadit ima, home mauto nar reitih ukuet pe ukuin, andit ibema ima-imam it obe arkin? 5Yesuselag tafritarok reinah abaoe fyai it opitrei Fransis besabat hamo.
1Besua emape egtafai wifantih tihuh kepada orang bijak Yesus tamiuh Kapernaum.2Pareito amjen Perwira laloma jg ibema hamba jg e ejamauh hamba mauto ande feidi dop pu oper. 3 Hamaito perit tiribun Yesus tojein maruh ikiri. Maneifa ibe imam-imam pemimpin Yahudi bei altajemah, arhindi awatan jamah untuk mimah hapreh uwandi. 4Armih pamefondi Jesus manusia-manusia mauto dengan sangat ito, atarjamah pe iwaromdi perwiratin sangat ito atanjamah pe iwaromdi perwiratin . Ragtahdi perliterin harus te teh tolong mimah haprah. Ukoondi, perwira tin nagtah jih Jesus. 5Sebab ito efei efjah idik be bangsa tin dop daldi efei fidik ramah taruh sambajang untuk idik tarok.6Maruk Jesus eraf etarih hamaihaito beh pe aruh ketika Yesus emah igrik di nanoh mantin. Perwira matin ihpar rar ibe uturamit ibe. Kawan-kawan it arpar ketajamah dap apur kegtahdi, kemerauh te teh katau amatap jabeh rawah tin. 7Ejauto ihap patut menerima eham te teh ohan nendwah. Be rikeufan pe jabe. Pelayan tin iwafei ahah atau sembuh. 8Ejauma dabuk alwotot dima ibe wihi eham mandiwah ito ejaumah, setiap ito jabema atasan dop ibe jahlihi dari ejauh dop elawer ini ita prajurit-prajurit yg tarok dabarih arketot auh ito jabe perintah. Dop ihik, awalatafri rih benoh kemahfin! Maruh arkikemah dan kalau sajah awagtahdi jabe hambah. Jabema awafei andarki imah efei andarki iuh.9Jeswo egnanih wihitin dop tripar pe egtaf riuh manusia tin jang sedang analtadi. Bukan main tatutin yei bema tarok tih ito israel be tamtuh pan ihap awamron diewah tintah hop, ibeimanit wanduh. 10Maruh, manusia araroirih tin egtafripur keh rarirpar kamketajauh. Perwiratin ito hambah ibe adalah efei ehah.
1Ihap henam hamo mau to Yesus e rof dit e aldi, iu kotatih iwau kotah tih, dop ragma tih, iwau rag matih yendit erof Allah tani wifanti Allae fyai dua belas ahronri irima altadi. 2Dop mafalni maneifade rahafeha e fei iri nane mahai waru ha nana riheit, dop kiri andanduh mahai e rohtalnit, imef Maria arfohndi Magdalena, rei ye e sagfudi pe ifug di di tujuh roh hananah eit. 3Yohana khasa a hun it, e f Herodes be bendahara, susana dop ouri, mafalni rih, mafalni ma u nane melayani rombongan ma u to iri bema andarbun arenwe talni arya.
1Pare Yesus imhimri kedua belas Ahronrit maruh elaufri talmi briri ayemi efei kuasa ef. Tarok menguasai maptamturi efei mimri arke yamri ande paper yauit. 2Dop it elah parar Tarok efei arke lataffri rye kerajaan Allah dop efei mimiri arkeyan rye tamturi.3Par ketta fyau Tarok mar arkorau andanduh pare arkeffroffit mar arkorau tongkat dop brema. Roti dop Ama baha dop Ru maoi. 4Itto efei ye eyam daldu amrom mit pameme Ramo hibetih pe kein kweh Paremau op pare eyam amkeffrof pamkiu Paremau.5Itto efei tamtutih mar re mima iworam mit kesarahpar kota mau maruh kettaper eirum wamei arken eirumit it efei fanggomu amkefryau tarok. 6Parei Tarok amkiu pe tarok amkerar agmah desa pam kelat tafri injil arkehafaha tamturi andefari fanduh dalduh.
1Hamotih erwer emai fransis mima eg topri ahronri tujuh puluh orang iriro, maruh ihparar rafaa rura pe arfaidi mata rar hir iu kotatihar kesarohpar arkiu kota tih ima dop paremau i wapur au pe iwa hig nerara u it. 2Eg tafri tarok, tuaian it ouri hep ibe tamturi mau arkefei andar ha a mau rube. Audu sia pihpi kihimdi tuan mau tuaian it it pe i wah parat ama tamturi mau arkefei andar ha a mau arkefei andar ha a e fei tuaian ma u.3Ke si saroh par pe kiu. Marma u Awuh param am kiutin, ef domba natu i wahen riwe serigala ma maen. 4Parei naram korau pundi-pundi doptin iwaf brema mam ma ni efei . Sepatu dop eyam naram kefei riau salam eiha-eiha hamo amkeng kiu eit paremau.5Efei tarok amkir hir a u ramotih; keg ta friau mata; Damai sejahtera buat ramotin. 6Dopparemau eiharei mima hiworam e fyai. Damais sejahtera mau, amfei jiu yenwei ibemiwa hen diwe. wetau he amfei jiu wit i warallih par ata mau. 7Yambem am kehendiwe ih piramoma u brema, ranu iwaifam amkinit, etiworfam wop tamtutih iwafei fei au an dar ha a it, patut i be upah i warom nar amki huper kiu ramatih kiu ramotih.8Dopef amkirhir au kotatih pe mi miniar koram parema u brema, ma, nih anhana arkor kibun amau it. 9Dop iri mahai waru iwafei rit, kidir yaha pe arkehaf aha peke tafri tarok: Allah i be kerajaan it i we tam ema rag ruk.10Ef amkir hir au kotatih pe nar mimiri ar koram parema u kiu alla mama en kota mau pe aririm ket. 11Dop pamenwe kota ma u ke hahuh tun aha rimfuarit tin, tririm kibun, Allah kerajaan it iwe marag ruk. 12Awatafam a u tarok, Sodom ibe tanggungan it meh papamu dari kota ma u.
25Hamatih Ahli Taurat it amitu ipur ardar ahimtan di Yesus; Guru andu musti afelit, pe awa henwe pare fya! 26Yesus e honjiu: ahan duandu ralteryen we hukum Taurat it? Ahanduan amnah paremau. 27Tamtu mau e han die ma. Atemit iwaudi Fransis Allah, waudi fatum afudalduh do ta ni mit dalduh u kwe hn di dop tanim biru dalduh, dop andanduh yenuwe atemroi dop Atem iwauri yambema tarokam hamen wei i waf ubema tanim it. 28Yesus eg tahndi: mar mau ag tematin a ku u pe kofei yafihpi, map ehem u koha kuen e fyai.29Doptin i puri top it marmau efya; tam tu ma u eg tahn di Yesus: doptin to eiharei ye ef i dim am hamen wetin? 30Yesus e hon die ma tamtutih yen Yerusalem iu ef Yerikho, hu erok kih yiu yenriwe penyamun-penyamun it mimirya ro.i haf afitobe, ihap koldi i be andanduh eit to beh, andanduh rag fi rahou hi par daldu maruh rah pal di yei nik e fana per.31Bait kebetulan imam tih ima etadi alama u a hiu eromdi tamtu ma u a hiu erom di tam tu ma u erof e altar pe iu ef allakri. 32Tin, Lewi betin ima iwema parema u, pare ag hiu erom di tamtu ma u ima erof e altan iu allakri.33Maruh Samaria beitih ima etayen alla mama en, pare mau u pare aghiu eromdi tamtu ma u atehadi. 34Ha erot eta jiu erom di metai, ha e saffu di pema hidi e fou fiu metai daldui minyak itirpildi dop anggur; Maruh hai yeidi jehiu ibema keledai afo, ibemai pe ha di jiu. Pare penginapan it pe hayen wihpi. 35Emer it sebelum ipur au it amu amu bahai dua dinar duri bunjiu tamtumau penginapan it eg tahn di; kotahndi meta aftap i wafei a ha, ifei e hem belanjai to lebih dari amubaha a wai fatih; tafun awarallihpa ama hepe yau ganti.36Menurut ehem ei hare se sama manusia efei tam tu mau erokkih yiu penyamun mimir a. 37Tamtu mau ehon jiu, eg tahn di: tamtu mau ra ate hadi, ku u pe oma kofei afihpi!
1Haritih Yesus iu paretih pe iwefei mahawi; pare dabu yei die fei daldu maha wit; ahronri tih I him tan jiu: Tuhan kofanun I dim ma mahawit iwaf Yohanis e fanun ri I be ahronri tih I him tan jiu :Tuhan kofanun I dim ma mahawit iwaf Yohanis e fanun ri I be ahronri rit.2Yesus e hofri u: e yam amput kefei mahawit. Dabarim ketot kefei af tin: Tete, a ham it e fya ma-u.U bema pare oha wenei iwama.3Bre ma kwei fidim a ma,i waya. Jidim tarok.4Dop kohahuh tan idim i broyen idim it. Wop idim ma mahuhtanri i rirahafau salah buat idmit.Dop kuor i-dim autap pare. walli ra-rie-wau it.5Ma ruh egtafriahronri tarok : e fei pani mama en ukuu. Kota di au anarba-it. Pe u kogtahndi : rarfi; a wu him u pinjam homei tou. 6Wop e yau anarbaitih hae amehe nawe ramo yen arya hiwema e yau ramoroi anduh ha-tap a wehn di pe i wan. 7Tamtu mail yen ramo mail nar i wagtafua put : e hem menggang gu e yau alam tai awo hei-hi awaurar andabouri i be i dim am yafre amen muni : e yau narawa_kiaha pe a wei fu.8A wafta fam tarak : ef iwaffa nare i-wa-kipe i-wel-fam; wop tamtu mail i bema a nar ba-i-; dopef i beeara tam mani ha-tap inau; iwa_kiaha pe i bun jau.andumau ami himdit.9Anduha pih pi a wa-tafam a-u : Kihimdi map i wettabum fam : au tarok : mimirim ki-tuk ; map alamtai i wafufam.10Wopei harei uku himdit iweitu.eiharei uko harweldit , u koromdidop el harei mimim u ku-tuk: alam tai iwafuhndi.11Taman fainta e fei tarok amhamen wetin hamo na tun it i wahim ditamun it a_ni pe taman it wehndi au matu ganti ani ? 12Effei i wa himdi ayam pano top hamfere danro andiwe rabun diau ? 13Maptin effeyam kirorim am hamen wetin andu ef yari hepukun riau natum rit ; andefei eli ba. Tamam mau e matet yen sorga ! it iweifam tarok fang gome fyai efiri arkihimdi.
1Hamomau tohe tamturi mafal nit ou ri ; armi pe arhor mahaptin tarok alnarhir rana nontan ; map maruh Yesus mulai itu wifanti alla, pertama-tama ahronri ; eg tafritarok kenwe four wefya. Ketahtandi ragi ; andit to kemunafikan farisi bei.2Dop tin ahandu andutih amkehofan it ; nar arik ifudop nar andu tih iwama-ma ne, penar arkem nah ; 3Andu pihpi ahanduan damkeng keg-tapare a lamoi, triar kibun pare fan duru. Dop anham andam kegtauririm ma-mariiuaf tritim finu beh. Amnah heit triar kibun pare fan duru. Dop anhara andam kegtauaririm ma-maniiuaf tririmfinu beh. Amna heit triar kibun kamarwarfinuroi ; amnah arketa friahi atoramo a foh.4Awagtafama-u. Anar bairi ; atarum eig naritap iri te bema arkitut talni mit tobeh, pehamotih to nararkefei andanduh 5E yau toam nah awafanun am tarok ei harei e yam musti a tarim iwag nadi. A tarimagnadi, rei watut dalduit it op andanduh ibema pe am nahi wa eli pe i war yau naraka. Marmau a wog tafam i-u a tarim ag-nadi6Ahanduba ; da-di natu mani hamo jual it lima ekor amubahai ru ? iwau a fihpi nar hibetih dari andu mau Allah fanggomu iwat tapdi 7Doptin dabum rau harenwe dabum it to ibe ramnani am nah andupihpi a tarim agnatop wope yamtop lebih berharga efei dag dinatu ara rorih tin.8A wagtafamai Ei harei mengakui eyau manusiai a harifuar i. Reinah abao mau ima mengakui tamtumau Allah Hei jareroi a hari fuarit.9Wetin, eiharei u kognani au manusia ahari fuar it;ima iwag nanidi Allah heijareroi a hari fuar it. 10Reitih andukog ta dia ef reinah bao mau it iwahahuh tandi bro we ei harei i wag tadi wihtaru buat fanggome-fyai nar iwahahuhtandi.11E fei hamotik e yam arkoran au pare majelis-majelis ef pemerintah-pemerintah ; dep penguasa-penguasa ; a Tarim ag na tap e fei andam kegtafri affa buat yam bema talnim it12Wop hamoma-u fanggom e-fyai rei iwafanunam ahan duandu am keg ta fri
1Hamo mauto tamturi maneifa aritema iniri ar mi rag tahndi Yesus e fei Galilea bei ; iri be ta ni darai Pilatus dur e dai ne korban tandara mau ef korban mau a u riu ef persembahan it 2Yesus hof rie matarok : E yam mapfar hep Galilea be : rih ; wop tarok ramnahndi ? 3Tau he ! Awag ta fama-u. we ef e yam nar i wa tam pe nam, e yam toamnah i warohtanam e fei cara ma-u.4E fei yamt i ma-farhep delapan belas orang ; iri rarper menara yanwe Siloam it eta-nan ri. Iri kesalahan arfei it wundu dari amnah iri arha-renwe Yerusalem it ?5A wag tafamau Tauhe we efei e yam nar i wa tampen am ; mape yam am nah i waroktanam a fihpi :6Maruh Yesus e lagtari wihya latin. Tamtutih ibema pohon arai ibut yendi anggur witiroidap tin e ma ipur aharwe rarmur it ai ma-u 7Maruh egthandi tamtu mau edagmi di, yemfandi witiro anggur ma-u : iwef tiga tahun awomapeawo harwerar pohon ara-tin ibe murit peihapwaromrih; aitin to kooparhe ! i pureneba wanetin andit pereum8Tamtu mau e hohnjiu : Tuan bahibe a buten wihpi satu tahuntin ; tafum awari a tahndi rifuit ; pe pupuk awehndi.9Baje tahun i wamatin hep i wayaru : wetauhe ; hep ko opar !
1Hamotih sabat hamo Yesus iwe tadie ma dabu farisi bei tih ramo pe bremai yan ihpi. Tarok amnah arhor arenwei paremau matari alnenadi2I hap henam ; reitih mahai wari e feidi tamit i u yei pir a muhtudi a hofu ar it 3Yesus maruh egtariu ahli-ahli Taurat dop parisi bei eg tafriu : effa hari sabat it bisa om ; a ko sag fudi mahai waruit to sabat hamo eiffa; bisa om4Tarokam nah arir yeftap maruh etapur mahnimau mahai waru efeidi tun e fei e ha peih kidi pemfar5Daldu hep egtafriu tarok : Tarok amen wetin efei natun ita ; efei lembu a wiwatahih paret i warok ahyau ralnipitih nariwatapur aetaha,sabat hamoi ? 6Iritto ar feita mau andar kefei jaffa.7Wop Yesus a hiu eromri tamu-tamui arfeita pearpur keanau pare terhormat egtafriu wihyalatih tin buat tarok 8E fei ei harei iwa fa-yu pe u kuu domo perkawinan Yerou kean tap pare terhormat it wop mungkin ibe e fa yodi reitih ahawundu dari ehem 9Amnah tamtu mau efa yam ratit iwatu ama pe iwagta fuapur tempat tin kwehndi tamtun-tunmaruh ehem tanim mani ukuki ukuu komatet pare iri hanari ranyan e wau it.10Tapi pare hamo e hem e fa yu it ukuu komate pare hanari ranyan e wau it . E fei tafun ramo mau Tuan it iwama iwagtafu au e hem : Ahrok ; silahkan ku-kikuu komatet a hari fuar ro peanduaru e hem to irithormat e hem pe u korom pare fya a hari fuar itpare a hari yenemawei 11Wope iharei iwei jet a ha ibema tanit map it arkihpal jahyau tanwar we ei ha rei u kowahi tanim dalduh eit ; iwei jeit u wahau yatwar.
1Iri rafau raltir rare wau , amubahe belasteng it dop i brotamturit ibema ragta jemami Yesus triti rambun jewau wifanti eg-tau it.2Faribei dop ahli-ahli Taurat it alna mamam tan pe regtai : it mimah dur pe du rar rafau arin brema3Maruh eg tafri u ; wihyalatih ibero 4E yam tarok tin ei harei fatuf domba seratus e-koe it pe hibetih it a hafu hagtap : pe nar iwah parar keinik sembilan puluh sembilan itar- kene padang gurun pe iwau a har weldi hibetih emfar it opi wawarom di ?5Dop pare iwawaromdit ; i wedi piwabun bao afo mamam ro ?6Dit jiu ramo maruhim himri anabai rihar dop iri ramotatai efar hor it pe egtafri tarok : Kematarok tafau mamrotet wope yau dom batih e filang tin a ibe a woral om di 7Awagtafam : au : hamotih i wau a fihpi surga hamotih amkeha kenwe ma-mamro wo iri ibro yen riwe tal nit i wag penri ; itop lebih dari ef ma mam ro heit wop sembilan puluh sembilan iriar haren wefyai iri i hap arpur atampenrit.
1Dop Yesus eg tafri ahron rit : Tamtutih kaya i bema bendaharai tihitto. Ragtahn di tamtu mau to bendaharai igfi etotorehe i bema andaren diwe ta niar ya2Maruh ihim eotaldi bendahara mau pe eg tahndi : E yau to andu tirik aubun wa tin efei e hem ? Tin e hem musti ukwefar tanggung jawab e fei e hem urusan it wop e hem nar ukolan we af bendahara.3Bendahara mau egtihi atero : Tin anda wafei affa ? e yau tuan it dit e broh parau ef e yau jabatan bendahara. A wari wanei ooh a wom nahndimau ; a wetarof rate ; e yau tanik ma ni4A wam nahndi a han duan du a wafei it pepa re hamo awahpal jeinik bendaharai reitih mima hiweitau peawa hendi ramoro5Maruh imhimritih-tih nane berutang buat tuan ma-u. Egtahndi rei ibeh matanit ; ehem maneifa ofeida ehem tuan it ? 6Tamtumau e hohnjiu. Seratus tempayan minyak maruh egtahndi tamtu ma-u tinehem kaltahrau hidi ehem utang it , komatetpe kofei kultahrau hidi tih ahtap tin to he : Lima puluh tempayan 7Daldu hep eg tahndi hanoi : Tin ehem utang it ? Maneifa ? Tamtu mau e hohn jiu seratus pikul gandum egtahn jiu tamtu ma-u-tin e hem kaltah rau hidi yenep. Komatet korarfeitih kaltahrau hutang ahtabe delapan puluh pikul.8Maruh tuan mau ; to memuji bendahara mau i hap jujurit wop it bertindak iuwihye fya wop netapu abourifandutin cerdik wunduri buat iri bematarok dari abouri netapu aren wepare mar marahei9Tin ; A wag ta fam : Waru kefau kefau kehaken ri we pe kendiwe mamon andu i hap jujur it amnah paremamon mau nar i wa sag fuam it ; e yam mi miri ar koram kirhirau ; i bema kemah
1Yesus eg tafriu i bem ahron rit : Memang parei har i wa bun pe iwambun fan wetin celaka buat ei harei ukofei it 2Far heit to i wau efyai, fati kilangan it atau a o batei pe keidi ke hau mati dari i wafei ri iri tal ni bri i tap tin3Kadag midi am her tanim it ! E fei rafum it e fei i brotih ; kohm bet di , we i wawatu a fahtan ; kohahuh tandi4Dop tin ; pare i wafei i brotih ter hadap e hem ; tujuh kali sehari ; dop tuju kali i watu a - ma pe i wagtafu e yau to hep awutu ofah tan ; e hem musti kohahuh tandi.5Maruh wihyala tamturi mau ragtahndi Fransis koladai nefidim ama idim i man it ! .6 Fransis e hofri u ; E fei eyam tarok tin to iman anamwe i waf sesawi a fuitohe ; amketahndi pohon ara tin ; koh korakuet pe kuu koha kuene mati ; map i watam anduar wihi amke-tai.
1Yesus erar hofriu wih allatih egtafriu tarok pe fotor i worar tarok arkeha kenwei mahawi top i bem arkenen kehafa wa-u nar i wam kih da bari arketot a wau 2Egta fri tarok : Kota tih Tamtu hi betih it yen ef Hakim / ehma kihau wihi tam tu mau i hap a-tag nadi Allah dop i hap menghormati ei ha-eiha.3Kotamau toma kadak mahnitih egta jemami Tamtu mau eh maki he wau wihitin egtahn jaw Atem ahau pe kum himdi e yau lawan it pe wihyala ef yai ukuei fidim rat 4Hamo marmaruh hetin hakim mau i urpartani e tarudi Yenwe ; ibema eg tihi a tero : Effe e yauto i hap ateka - nadi Allah dop dop menghormati eiha-eiha 5Wetin kadak mah mitin e tau e ma pa ; papa tin awatadi ibe anduar wihi egtai pe.nar i watau ama pa-iwaroh tanau6Fransis egtafri : Aharim audi ; tririmambuna Tamtu eh makih ewau wihi andeg-ta ! 7Effa allah nare tiri wabun ria : pe iwatenri i bema tamturi mafalni ifir it iri panim wahitu ariri ratit dic-wau it ? dop effa sebelum i wa sagfuri tarok it to ha moi i hugpariu yenarya ? 8A wag ta fam au tarok : itofih tau he nar henam i wenriwe. Wetin hamo mau Rei nah a bao mau i wamai, effa ; i warom.a, famdu tin iman it ?9Doptin tamturi rih. ra-far hep iritop mar mau- pe ahar iurih to i hap kemnah andanduh ; Yesus e hofriu wihi alla mautin.10Tamturitru-rataru Bait Allah dabariar ketot arkerarfei mahawi : Ha noitto Farisi be we hanoi iri ra fau rie au a mubahai11Farisi bei itu pe dabu e ot efei mahawitefei a-tero,ya ; Allah ; e yau mengucap syukur buat E hem : wope e yau to ihap af na nerih eyau tihap af fanwana tamturi i hapaf iri walli ra-riau wihi e yau i hapafiri rahrohtan ri ewau mafal ni do i hapaf andenen e fauryau a mu baha belasting tin.12E yau to berpuasa minggu hibetih it to dua kali dop sepersepuluh dari e yau penghasilan it a wurur fue wa-u13We andenen efa u.riewau amu bahatin itu yenarya pe dabu etot i hap a fei aha a-hau ada wari tapi mima hi-fi har hiri pe eg-ta : Ya Allah ate mahau i brotamtutin 14A wag tafam tarok : Tamtu mautin yawefot iu ibema ramoi wop it op rei Allah tiribun e fya we tamtu hanoi tau he ihap tirabundi wop eiharei ukodadi au tanimaf a hama tamtu ; ito hamotih arkeidi kihpaldi tan war. We ei harei u koha kuene tan war it ha motih arkeidi kehau aha.
1Pare hamotih to Yesus yem diffu pengajaran buat tamturi ararourihei arem, Bait Allah pyenefaltorfu injil ; it lalaltar yema imam-imam dabari dop ahli-ahli Taurat dop tua-tuai aru wih pin.2Maruh tarok Rafaltohnjiu Yesus bah kofalton fidim efei kuasa faintah ehem ofei hal-hal mau, efei heiha durfu kuasa mautim buat ehem3Yesus ettafriu tarok e yau teima, bisa, awei fam satu pertanyaan efei eyam tarok pam kefaltor fa wama4E fei ranu yohanes irpir rarauit, ito yem sorga atau yelmi manusia5Tarok fanggomu, Rahaf wini, efei iribema a tarok, parketta efei idik, talatta,andi, to dari manusia efei agnah iwalatta hep, ahamdefe yama eyam titap percaya kepadanya6E fei idik talatta,andi, to dari manuia, efei agmah rayattit arkifuntat idik arkor fati efei iri tarok dabari radi e fei yohanes tima mahawi tamtu7Maruh tarok Rafaltohn jiu efei tarok itap kemmah yenihifa ema babtisan mau 8Parei yesus elattafei tarok, efei andwaru iwabun mab e yau ma mar awatta famau, tarok efei kuasa fainta eyau awofei hal-hal mautin
1Pare Yesus dabu yeidi it aghiuru tamturi-tamturi andanduh auriu it anar Rarhor rihi persembahan tarok kit Rarhor ighyiu peti persembahan.2It agerher wel jiu mahnitih Janda miskin tin haima erhorrihi Ru amu bahamau erhorrihi peti mau 3Maruh, ha elafaltorfriu, eyau awalattafam mau, efei janda miskin tin, duffi meh ouri ef tamturi agmah hei4Efei tarok agnah aufri persembahan mau,dop andandus mau, Efei jandatin doffrit efei ye andu Ru mauwe Duffrit ag mah,ibe andanduhei
1Hari to anduwaru dwahei, homei, to ragi hattap hari mau arfoh hari paskal, wema Rar ruk.2Imam-imam dabari, dop ahli-ahli torat. Raharwel jala i andi wau waffa famnah tarok arkifun Yesus, Petarok ataryena Riye tamturu ararouri hei.
1Tamturih mafalnih arfuh sidang it maruh eh nagkakiharfan aritjimh jesus pilatus aghofuar.2Maruh e..h ai mafobeh aharidih maruh e nagtah ipur tamtutin erahtanrih masyarakat dop e h etahrih tamturih mafonih kefautap andunenan its kehditap kaisar maruh..e ibemah egtah jtoh kiristus seorang raja."3Maruh..e.h Pilatus jhintandi Jesus marmawah ehentah Dabih.. Jahndibe ? Jesus egtafirih marmauh wihih andarki anagta it 4Maruh eh. Pilatus egtafirih dabarih dop eh mafalnih tamturih ararourih hei ihap warom ibekesa lahan it tamtutin apipun eh wah ridi aimafoh tin" 5Ragtan jiuh dabuh andanduh andar haah it efjahi dop enaka tanrih tamturih mafalni agnah aren neh Judeah fanduh Dop eh Galileah itop mata maruh e..h iwlema maurih batin mah.
1Farheh hamomei. Firman, Firman mau, to hamohai tobeh dengan Allah, clop, Firman mauto Allah.2It, Farhehei hamo hai tobeh dengan Allah.3Andandu, hei, efeilt efei ibama, efei it tauhei, andanduhe iu pibummit efei, agama iu pefeilt.4Iwendi It hidup , dop, hidup, Ito Fandulu mau Iwema idik5Fandulu, mau lulu, Iwau, paralamoi , pe paralamo mau tidak menguasanya.6Elarwerema tamtu tih, Allah ikidi ahal to. Yohanes.7It, mai efe ye saksi, pammah Iwoffri kesaksian efei famduw.8It ita paf, famdulu, mau, efei, it agamah, laifu kesaksian efei ye fandulu mau.9Fandulu mau efei, Iwamrem, atatotele, pe, tamturi mau arkema arkeme fandu10It, ibe, ha amyeme fandu dop fandu arwarfe di ap fandu mau, ihtap,eiraldi.11It, emai eti, didik kema, efei tamburi-tamburi iri bena Ito, mar aikemo ne.12Efei tamturi agmah Ibolom mit elaifri hak pam mah ar ke naf anak-anak Allah efei tarok rafflaujau, ibe ahai.13Tamturi-mafalmi , mau hamo arbunut itapaf tandarah Dop itap, paf tanim malmai. Dop ita paf secara Jasmani efei warum muhim temtu tih, andanduh her dari Allah.14 Wifanti, mautim iu pef manusia ha, yenik kweh diantara idik di friu agmah it , efei, ye natun warfautei, tamanit penuh kasih karunnya dan kebenaran.15Yohanes elaufri kesaksian efei ibema pe, arayen meyo, pe, efel tolfri, hame pim rei eyau maksudkan ketika eyau awalattafam efei It, to, I wamal, rei ye, I wafe yau mala efei It Ibam yeme sebelum eyau.16Karna efei ye kepenuhannya idik agmah tarom kasih karunia demi kasih, karunia:17Iu ef hukum taurat dihmdi musa efei ye kasih, karunia dop kebenaran ito, rei ye menyatakannya.18paiu, tamnbutih ihap arlomdi , Allah, efei Allah matum waufautei re yan me dipenghukuman taman mit, rei ye menyatakannya.
1Parei to Yesus yemeffrof ealdi Galalea. Itto hag tenyeftih ipu einik weh he yudea itto paroi tamturi-tamturi Yahudi Rahalwaweldi parpur kifum kifun.2pare hamoi igrukdi anduwaru mau tamturi Yahudi itto anduwaru Difaru rau mau.3Itto Yesus mau Rafun-rafunri, "Ragtahnyiu rukki korof parentin pe ukuu we Yudea pemmah murid-murid it arkerom mu andonen ohafa wit efei ye ibem ohaffawit.4Itto ihap paf tamtu tih ewafei anduhti Paremau arhor ranit. Efei ehem ukolarfei wihi-wihi mau iwafihin pi wawabun tani mit piwafe fandutin."5Itto, Rafun-rafunri, numa nar triri arkibundi.6Parei Rattahndi Yesus efei ye tarok, "hamo eyau wit ihtap pama, itto efei eyem, ibema hamhamoh.7Fandutin nar amkerom piwenalatten eyam itto hap iwenalattau eyau itto eyau bersaksi efei haneh pin dop ibe andarhaa-andarhaa hananarihi.8Kiu ma eyem, paremau anduwarui, Eyau ihtap wau paremau, Efei hamo mau eyau wit ihtap ahodi."9I wa fih pin wihi mau awottafan efei tarok hit dop hag ima yene Galalea.10Pare dalwit Yesus Rafun-rafun rit ar we andu waru, mau, hag imetari aru paremau Pi hap abroparau pare fandurui, itto yenik weh attap.11Tamturi tamturi Yahudi alnaharwa weldi pare anduwaru mau pal matta ,"Yemihifa-yemihifa?"itto owin tri iyanbun wali babbla efei tamtwi ana toutihei efeiye hamehpi iniah Ratta hag tamtu effya; ini aih ratta, tauhu. it to enoh talim Rakyat,'' .13ilto tauhe tamtutih reiye berani pi walatta man manahei efei hanehpin efei yei to terhadap tamtuli-tamtuli Yahudi.
1Parei Yesus tiu Seitum abwafoi 2It aralamoi malmau, it, lu yememe bait Allah, dop agmah Rakyat tit armi paltajema it ematet, wifanti beh yenelattaflili tarok.3Parei ahli-ahli taurat, dop tamturi-tamturi farisi aulema, paltajema bei mahmitih alomdit efei yama tarok ke awarbundi mahni mautin yen ma, maen.4Maruh ettahnjiu, Yesus, Rabi mamitin latapun, panpanyo pale hamo ananfei yamo.5Musa elanweriu ef hukum talilat ihliri pih kyidim pamkifumtagri mafalni-mafalni mautin, ahandwan de ehen fanggomu emmul efei halmautin.6Tarok Rafaltorfriu mihi malitin parpul, ken nan eli pammah, tarok arkelom andandanduh hei arkeharijau Bei Yesus efei yihi maruh mima parai elter wanafa7Pare hamo tarok andwaru-andwaru parhim, tanjiu it ibikki pitua, malih elattafli, tarok, ito efei hei ha efei eyam mar, berdosa, ito, it lei farhei, fati wafuntagdi mahni malli.8Maluh ha elarfei ihi peelarter wanafo.9pare hamo tarok lalaffla wifamti mau, pe, terak tamtu, tih iwau dop tamtu tihro, maulai iri hari lahaf tua bei, yem mihpim Yesus tamtu ihpibeh ehen diwe mani mau ibema yen ihpim.10Maluh Yesus ikkyitu manuh ettahn itu yei mahmin naeh andarresefa amdu tarak imau? tauhd tamtu tih meng hukum ehem? 11ettahndi, patim Tuhan tauhe. Maruh Yesus elatta, eyau, to, mar mehukum, ehem kolofku mar, ukolalfei ibco hana nahei mulai dari ahtap.
1Pare Yesus hamo ehrut it aghidi tamtutih ahamalna ebak farheh arbundit.2Murit-murit it lalarhim lanjut, Rabi heiha, rei efei dosai tamti, mau timta, efei timan, taman nit, parbundi, aha malma egbak?3Yesus ettafri itap paffehanehpin dop ihap paffe ibe tinan tatamann nit, ito efeye andarhaa-andahaa Allah ito itap afanunri didalam dia.4Idik am, nah tafai andarhaa; itrei elahpar rau, eyau hemam mit, ito wahitu, it, tiwama pami paremau to mari wene tamtu, tih, iwe mafei andar haai. 5Selama eyai, awane fandu, eyau rei fandulu fandu tin.6Pare ha elattaffri agnah hai, it walanu iti,tihi wanafo maluh ehahuh tandi ahamalna tamtu mu ebak ahtapei.7Bei elatta, fra nah, kru, kimfun, talnimit rapi ro, siloam-siloam efeye ibrahpaldi, maruh, halu, tamtu malitin wpiwimfun tanit bei, hag elalihpar efei ahamalnai, toemmam.8Efei ye nyaren, farin-farin to, torok aribeh matan reiraldi ito pengemis? 9Iri Rih lalatta marmau hanehpin iriteh to lalatta, Yerou efei aghofau efei amdu mau tamtu mau ibem ihpibeh elatta marmau, eyau10Taroh Ralatahn jiu ahan defeiwa, ahamalna mit, to emnam.11Ettafri tamtih to arfondi Yesus rei dur wanei perah hai ahag malmai pe latta, fawiu, kuwe, siloam, ito kumfun tani mit pamnah bisa aham i warar.12Maruh taruk airhimtandi jiu anjenefa andu mau pettafu eyau titap wam nah13Maruh tarok aijiu tamtu mauwe ahtappe ahamalna ebakkr efei ye tamturu-tamturu farisi.14Ito hari mau Yesus dureparki wenei pehmbohndi ahamalna tamtu mau, to it tiuef hari sabat.15Efei yei tamturi-tamturi Farisi to arhimta lnyiu effa ahamalna emmammit, etafau it efaiye wane irfur, pehahus ahagmalnakit maruh awunfun, tanikkit dop tin to eyau, to ahakerar;16Prei ratta tamturi-tamturi Farisi mauwit, tamtu, tin itap amai dari Allah efei it ihtap memelihara hari sabat? inirih to ralatta, andiwabun nafa tumtutih, berdosa imaram piwafei mujisat efei iwabun nit? Bei ibut teha, prananentan efei, ye, tarok.17Maruh tarok lalatta efei ye tamtu ebakkit, dop ehem handwan dettafu tentang dia efei it, to, efei emnam ahamalna mit? kotta, ito tamtu mau nabi.18Efei tamturi-tamturi Yehudi itap kefradi it ahtap pit ahamalnai egbak, tin tahtabe ibe aghiu Bei tarok ramhi mri ibe timon taman nit.19Dop elarhimtan nyiu tarok tinta natum, mit efei, eyam matta it ambum dit ahanalna egbak efei yei ahan defeija ha erom pahiu?20Ettafiu tamgutua mautin, efei idin mamnah ialah efei it andobao idimbe. mam nah pare arbun di ebak.21Tim handuba it sekarang elom pahiu, idim tihap kemmah efei heiha mimeyamdi ahamalnai, idim, itap, kem, nahdi ibena kihimtandi it tiwefmafa, tafun iwafaltor fam ibemnih pibeh.22Tinan, taman nit ratta efei irma tarok atar yenarye tamturi-tamturi Yehudi , efei ye tamturi-tamturi Yuhudi, be wihi, arfei hibetik efei tamturi Rafahta di, efei Mesias, akan dikucilkan.23andu pihpin efei tinan, taman nit Ratta it daldu ef, dewasa kihimtan jau iben mihpibeh24Maruh tarok lalanhim, jerweriu tamtu mau ah tapei ahamalna ebakkit, it, maruh elattafama, kefaltorfaiama marmalur iwenje Allah aghofuar; Panah idim, amkemnah efei tamtutin tamtu it berdosa.25Elattafri, efei tamtutin, tamtu wit berdosa eyau ihap, wamnah, efei yei hibetih eyau, awom nah hit, it efei eyau ehtapit, ahanalnai egbak, we, tin tahokiu.26Tarok ralatta fri, yeme, handwan de idim amkefeifurehen effa it, em, nam,aha malnai.27ettafri andit ibe awottafan meyam dop eyam ihab tririmkibunnit hep ahan defei yama trirummambun dit? Efei eyam ampur kenaf, murid28Maka, mereka menghina dia dan berkata, “Kamulah murid Orang itu, tetapi kami adalah murid-murid Musa. 29Kami tahu bahwa Allah telah berbicara kepada Musa, tetapi tentang Orang itu, kami tidak tahu dari mana Ia berasal!”30Orang itu menjawab dan berkata kepada mereka, “Sungguh aneh bahwa kamu tidak tahu dari mana Dia berasal, padahal Dia telah membuka mataku. 31Kita tahu bahwa Allah tidak mendengarkan orang berdosa, tetapi siapa pun yang takut akan Allah dan melakukan kehendak-Nya, Allah mendengarkan dia.32Dari dulu sampai sekarang, belum pernah didengar bahwa seseorang membuka mata orang yang buta sejak lahir. 33Jika Orang itu tidak berasal dari Allah, Dia tidak dapat berbuat apa-apa.” 34Orang-orang Yahudi itu menjawab dan berkata kepadanya, “Kamu lahir penuh dengan dosa, dan kamu mau menggurui kami?” Maka, mereka mengusir orang itu.35Yesus, tribun efei, it, to rahka ronepaldi, berohpar efeiye tarok, efei yei ha, iu, piwerom, di maruk ettahndi percayakah ehem efeiye Andobao tin?36ettafri heiha rei, Tuhan? pefei iyau percaya kepadanya. 37Yesus elattahn jiu ehem itap paf ahan yeniu diwe efeyei hanehpin wifanti yenataf fuwehem mit ita, hameh pinl.38ettefei eyau percaya Tuhan! maruh adabuwetot do dabueoa.39Etta Yesus:'' eyau tawomai pawuhrrema fandu tin ito eyau menghakimin efai heiha itap ahamadit amnak ahamalna iwa lagbak. 40Wifanti-wifanti mau ibe triryarbun efei maneifa tamturi Farisi na naren palemau, dop, tarok lalattahndi: handuba efei nari we un pe idim, me, hari malnato iwagbak.41Yesus elattafriu efei tarok, efei eyam harim malnai i wagbak eyam mar berdosa, tetapi efei eyam amkelatta rdim hari miu efei, tetap lah dosamu
1Parei to, hamoi hari raya paskah, mulai, Yesus ibe mnah efei hamo mau daldu iwema, it iwa rarih par dari fandutin piwendiwe, Taman nit, itima efei ye itmamro, atehari murid-murid it imef ahtap it ate hari tarok op pare hamo iwa wafondit.2Tarok anain brema hamohai tobeh, bei iblist etahndi ef wermaro, ihldi fatwafult Yudas Iskariot, Reinahit Simon be pe iwar mamil nedi3Yesus tamnah efei ye Taman nit mima heradi amnah andan duhei, duhjiu, piworau, itiwama efei Allah dop iwarih pareit toma dari Allah.4Maruh ikki Yesus pe durrihi ibe Jubai, it elait sehelai kalenan pefau ema pingganit pare ha it epar.5Ranu epar rihi basi hibetih, bei maruh, ha imfun eiri murid-murid it maruh ehahuhri dik kaen mau efei yen pingganngit6Bei ari peremali hariudi Simon Petrus , Petrud rlstts friu, Tuhan, ehem to ukumfun akittom?7Yesus efaltahnjiu pattajndi han dwan da wafe it ehem ihap kom nah, ahtap efei ehem tium ukubun klak.8Petrus elattahn jiu ehem nar ne ukumfunau akkit op henam fat taruri Yesus elttahndi, efei eyau nar wamfun wehem, mit, ehemnar ukorom andutih dari eyau,''9Simon Petrus ettahnjiu ''Tuhan nar ukunfun akkit tohe, ukur rei mimik dop dabukit.10Yesus elattahn jiu, efei heiha ubor merit ito nar awamfumnu tanimit arwerrau, it to awansun ammit tohe efeye it daldu, ibe bersih, itto, tauhe agnah.11Efei it enah heiha rei ye mimim oradi efei yei it elatta ihap agnah eyau bersih12Parai it imfunri tarok elri ir duraaeha mao it tarahrih parriu pararen nit, maruh it elattafriu tarok, mamnaha eyau, handwa andawafei fam mit?13Eyau amkimai wamai eyau Guru dop Tuhan dop wihi mau ot tai it mar mau, ito efe ye eyau rei guru dop Tuhan.14Jadi, efei eyau awamsum erimmit eyau reye Tuhan dop Gurlimau bei eyam ma, wajib saling amhimfu eirimit.15pam, nah eyau to aworfam andanduh paworfammu pam, nah emma amkefei, piwatadi efei eyau aufeifam, mit.16Eyau tawalattafan mau, efei ye tamtih, hamba , it to nar iwei caha dari ibe tuan nit, efei tamtutih ipoldi dari pada ibema rei elah paldi.17Efei ye eyam mamnahhit agnah itto berbahagialah eyam, efei eyam amkefei.18it to ihap paf eyau agnak pe eyau tawalattafan, eyau tawonah heiha reye ibem ifiri, it amnah iwatadi nats, mau tamtu mau iwan ibe homei, it iwerjaha aapit, efei eyau.19Eyau tawalattafam, mau ahtap tinto wihi mau ibun nit pam, nah he efei halmautin tiwamabunnit, eyam percaya efei eyau rei hanehpin.20Eyau awalattanmu efeiye heiharei, mimimwur, tamturi ihperrarit it mimim ukweitau, dop efei heiha mimim ukulatai eyau, it tiwetdi hanehpin rei ihparrau eyau.''21Prei Yesus elatta, teftin eyau sangat terharu, pam, nah bersaksi, eyau awalattafan mau, eyei yei tamtuti diantara eyam it to mimirim amkegrau, eyau.''22Murid-murid it to aghiwadi tamtutih- warihpar aghiwadi tih ibero, tarok rafahkun di, heiha rei ye mimhim tan di23Tamtu tih efeye murid Yesus, itto murid nanne atehari Rafakkitandi, ragruk poltajema aren mima dagmewar.24Itto murid, mau Simon Petrus diffri syarat, maruh elatta kuhimtandi heeha rei yen nimhimtandi!25Murid mau ematet pirukjau Yesus dur rerhrarihpar maruh elattahn jema: '' Tuhan heiha rei?26Efaltorfye ma, Yesus haneh pin rei aweno har weldi eyau aurur wohndi, home, parei eyau awaghikkah yau parei awalatta erwerrau it iwet home piwahiiah yau pi woffri rye Yudas Simon Iskariot be nantun.27Pare daldul Yudas timeron, homei mau, itto Namora ihihdi, maruh Yesus ettafri ema,'' handwande eyau aurfa it kerei ma dengan, segrah28efei ye, nar tamtu tih efei ye tarok nane aryan nane par nain bremai it ramnah efei maksut Yesus, pe iwattahn jau efei Yudas.29parei Yudas etapur kas itto refar , hape Yesus iwahkidi, iwawafti andanduh, it, to efei ye andu ware mau atau arkoffri andanduh efe ye tamturi andanduh hatappit.30Yedas pare rom homei it maruih erof, pare hai tobeh fandu toma alamo ikki.
1Itto orrahfitap, fatum mafuit. Percayalah efei Allah dop percayalah efei haneh pin.2ibe, Romo, Taman nit,, ouri pare yenit, efei, tauhei iwau wafihpin, pe. eyau narawalattafam mau, weyan, efei eyau, tawau pe awatahndi paremau, efei eyam.3Dop hamo eyau, to awau pere mau pawawatandi paremau buat eyam, eyau amnah awama, pawalarihpar, pawaran mau eyam parsawanit. pamnah paremau yenfa eyau awenei paremau emma amkene4fa, eyau tawauit, pemma amkemmah, pamkeffroffau par mau.5Tomas etta, petahan jema.'' Tuhan idim itap andukuwafa ehem ukuwit, andiwauwafa, pidim am kemnah pamkeffrofau paremau?''6Etta, Yesus ettafri ema eyau rei alahmau it marmau efei iwahenei, pai tahue tamtu tih iwajama tamannit efei nar melalu eyau.7Efei eyam merarau eyau it to eyam ibe meiraldi eyau Tete, ahtapin eyam amkeiroldi hanehpin dop eyam hari miwauwit, hanehpin.8Etta, Filipus pettahnjiu '' Tuhan kofanunidim Tete mau pefei idin it to daldu efei ye idim.9Etta Yesus, pettafriu, itto ten henan eyau awottam me wau, eyau Filipus handuba, pehem ihtap kweiraru? efei heiha rei ahamema orom mau eyau itto uboromdi Tete pandiwabun nafa pe hem ukolatta kofanunidim Tete mau efei idin.10It om nahha ehem efei eyau awohendi tete, dop tete ehennau eyau? handwa de eyau awalatta fam miuwit itto tauhe, eyau awottai eyai yabem aghikbei, efei Tete yen arahagtap ehem nau eyau hanehpin rei efei ibe andarhaai.11Ukoffrawa efei eyau awohendi Tete dop tete tehen nau eyau itto,setidak-tidaknya ukiffradi efei andarhaa-andarahaa maut ibema.12Eyau, awalattafam mau: efei ye hiiha ukoffradi efei eyau it rei iwafai ye andarhaa-andarhaa dwahe mautin efei eyau awalaltajau Tete.13Dop handwan de eyam amhimmit piwenawe ahagkit eyau tamnah awafei panah Tete to dipermuliakan piwendi natunnit.14Efeieyam amkelarhim mau andanduh efei eyau pamkeltau ahakkit eyau maruh awafei.
1Eyau rei pokok anggur yang marmau, dop eyau tetei rei mimefei.2agnah rei arendit ito ner maur iri wambun nit arketer dop agnah re mau mlr imbu nti, arkemherrar pamnah it ouri murrit3Eyam to daldu eh marmarah ito firman mauwe awottafan miu wit.4Iwene iwenawe ayau dop eyau awahen nam eyam itto efei ye tamau ihap arum marut dari ibeme tani sendiri efei it nar iwambein efei eyam nar akenawe eyau.5Eyau rei pokok anggur dop eyam rei ra imbuni wit efei heiha ukohena nau eyau wit it eyau tawahen diwe ittop iiurt ouri it taren adawan eyau dop eyam nartafei andan duh.6Efei eyam mar amkene pamkehenau eyau it arhiryau adawar efei ramu to lu wef mamu maruh arkefau tamturimau parkihpar rarrayau yafut pe gafu warkihik.7Efei eyam ankene pankehenau eyau dop wifantimau iwene pelwenamwe eyam akelarhim, handwan de eyam amrom mit dop eyam amnah amkerommit .8efei wihi mautin eyau Tetel dipermuliakan, ito efei eyan mluro weri dop efei yei eyam to yabe murid-murid
1Agmahheito awottafammillpam mah e yam marre kecewa mar amkeroreh palau.2Eyam tammah dikucilkan efei ammah lwama hamomai efei agmah tamturi mame arkitu tamit ltto arkefarhepe hagebefei bakti efei Allah.3 Tarok ammah arkefei afihpin efeiye tarok mar arketraldi effya tete dop eyau.4a Efei amnahhei ibawottafan efei eyam pam mah hamomau awamai ibe fanggom'wam kefei yau ibe awofaltorfammiu4b Wihi mau mar a wattafam fam mau dari farhehei efei henam mit to eyau hamo awohe mamwe hamo hai tobeh dengam idim.
1 Yesus andura egta;maruh dabu yeidi a heha ada waripe egtai Tete daldu hamoi amehodi .kuei di ko hau natumit penatumit ima iwei di ahu aham it.2 Imef andarki ehem witubun jiu ehem kuasa efei andandu harharenwe doptiniuef ihpi liwefri anduararkehaken atihpi dop andanduh ubema ubunjiu mima ro.3 Tin ukhohakuen amher it yenetin,ito iri nane reiraru ehem,ubem ehembeh Allah mar mau dop rei raldi Yesus kristus rei u bem uh pal dit. 4 Eya u ibe await to heu Ahamit fandutin efei ehem andaraha a wifau it ibe awo fei ef tap ef u bem upur wafei it.5 Anduhapihpi o-Tete ehem kueidi kohan ahik beh awa ten di af andarki awai o han wei u bema witau pare mau oha wenci hamo fandutin ihap a bun it.6Eyau i be await ogtafriu am nahtam turi mafal ni Ehem Ahamit. wop u bema ubumfauema dop tarok ibe nafrof altami tarum wifanti 7Hamotin tarok ramnah efei Tanturi mafalni vebumfauematin amnah eit Ehem.8 Wop amnah tanim wifanti ogtafau it,ibe awogta fri irima tarok pe mi miri harito ,Tarok ramnah hihpi wop eyau ehem be uh parau pe tarok percaya ,etei ehem rei uh parau pe awoma.9i Awafei fei fri tarok mahawi ,ihapaf ihapaf fandu tin mahawi awofei tin terapi mahawitin awofei it awofei fri tarok nane ubun auemma mimikaro wop iritarok ehembe.10 Dop andanduh yabemai ito ehem be, dop ubemai ito yabema wop eyau ibe nane tarok reidi arhanau 11Dop eyau naraw fandutin ,wetin iri tarok arharenwe fan dutin .dop eyau awatu ama. oh Tete ehem mahndue fya.kyemfan ritarok keta kenuaham it.efei ubema aham mau wifau it peamnah tarok arkeifei hibetih iwaf idikrat.12Hamo marmaruh awohen riwei tarok it Awemfenri tarokit awotane ubema AHAM IT ITO aham mau ubema wifau emai ibe awem fanri tarok pe reitih ihap anga feiri selain efei iye ibe aharfohndi arkerohtandi.pe iwahodi afibem ralteryen kaltahrau efya mau.13 Wetin awotu ema dop eyau awgta fu au am nah hetin ef eyau masih awan wefan dutin pe amnah mamroi ibem i wenri wetal ni.14Eyau ibe awai frita nim wifanti pe fandutin arhug parar tarok wop iri ihap afkenwe fandutin to be awoma.15Eyau ihap wahim u pe ehem ukuorar tarok arenwe fandutin wetin amnah ukodag miri tarok pe ukuhug parar pare hanateit.16 Tarok ihapaf fandutin tobe ima ef euma i hapaf fandutin to be ima ef euma i hapaf fandutin to be 17Kohahuhtan ri pemanhndu arkehaken efya wop Tanim wifantit marmau efya.18i ma iwaf ubeh maran uhparau awoma fandutin efhipi euma awuh parar tarok arkiu fandu tin.19Dop eyau tanikit ibe awotahndi di emher buat tarok pe amnah irima keha kenamher arkeha ken paremar mau efyai.20Dop bukan iri tarok tin tobe mahawi awo feitin wetin buat iri nane percaya eyau it efei anrarurfau ewau it.21peamnah tarokam nah arkefei hibetih, iwaf ehem Tete ,ehem wenau wetanik it dop eu maauhanu weEhem peamnah irima tarok arkeha kenwe idik rat pe amnah fandu tin percaya bahwa Ehem rei uhparau.22Dop Eyau ibe awaifri tarok pe arharenwe parremahn due fya et ubema wifau it pe amnah tarok arkeha kenwe kefei hibetih iwaf andur idikrat hibetif.
1Yesus pare egtafri daldu amnaheit durar natunri rah sa roh par pare ma-u pe tarok aru kidron ranui rabofar wari- Pare mau tamanti yen pe du rar natunrit rarhir iu paremau.2Yudas rei i hug paldi Yesus it ima em nah pare ma-u.Wop hamhamo Yesus durat natunrimau pare rafau ewau.3Dop tin Yudas imema durar baretamturi prajurit dop iri radagmi e wau Hamarit (Bait Allah) imam-imam dabari tobe rahkiri dop farisi bei aurar bare tamturi ,yafyafum dop bare mata.4Maruh Yesus ibemnah ahan duandu arkefeidi tani itu i-u.ahari fuarit pe ihim tanri Eiharei nane mahar wel di ? 5 Tarok arhonju:Yesus Nassaret bei.Egtafri tarok Rei Eyau.Yudas mau iuhug paldit ima itu yen we pare ma-u durar tarok.6Pare hamo Egta friu ipur rei Eyau amnah rag hug par pe rarmor ihi wanafo.7Maruh erarhimtan rier weri-u Ragtahn die ma Yesus Nasaret bei.8Yesus ehofri u:Awog tafam iu daldu Rei Eyau.Ef Eyau rei mahar wer au e-ma kih parar iri taroktin arke marfar.9Anduari wau pe am nah iwa ho di iwa tadi wifanti allai Efiri tarok ubuntau emai nare reitih anhi wafei di.10Maruh Simon PETRUS rei ditema no bai eradit pau ifi noba mau ibun jiu imam dua hei dabu-pe ifidit tirarau dag meh hamba ma-u a hai malkus 11Yesus egtahndi Petrus no bai korarhorahi,effa Eyau musti awa muh eawan Tete iwetaban au a-mai?Yesus iwihtudi Hanas aho fuar Petrus iwagnanidi Yesus (Mat 26:57-58);(Mark 14:53-54);(Luk 22:54)12Maruh bare tamturi prajurit dop perwirai dop iri radagmie wau mau Yahudi bei rahkiri armi ratapur Yesus pe mi mai ra fou fiu.13Maruh farhei arit uu rahpahn di Hanas wop Hanas to kayafas rei wi be enan.wop hamo mau kayafas yen ef imam dua hei pare mau.14Dop kayafas rei wifanti imbun riau Yahudi bei Tintop allfya efei tamtu tih i waper i waf yal di fandu dal duh.15Simon petrus riratahrontihima analta nen diwe Yesus Ahron hamau yei raldi imam dua hemau pei mai hir etadi Yesus rarhiriu imam dua hema u paparyai.16We tine Petrus itu yeinik adawar ig rukdi alamta.Maruhah ron mau ah tap rei yei raldi imam dua hemau elabroh par iu ada warperat mahni edag midi alam taia lnafarki maruh etapur Petrus perat rarhiriu.17Maruh mahni mau edag mi alamtai eg tahn jiu Petrus marmaura ehem uma ogta onen diwe tamtu mautun?Petrus ehonkiu eut reitih!18Hamoi hamba-hamba dop iri rada midi Allah Hamarit yaitu iberatran;wop hamo-mau.fandu efsahabre pearfarane paremau Petrus ima itu ehen riwe paremau.19 Maruh imam dua hemau ihimtandi Yesus efei natun rit dope fei wifanti alla yenditi wei.20 Yesus ehon jiu: Eyau wifanti awog tai iu mar marah buat fandutin:Eyauwifantit awe gta frie wau dop ramo ibdat dop Allah Hamarit pare Yahudi beiamnah rafau ewau it Eyau ihap weta nanip nedi21Ahandu behep uhim tanau ema?ku himtanri iri nane ramah anda wonen ogta frie mau it.Pare hamo egti efeit.22Tamuri alna dagmi tih mima hig pun matarope eg tahn di Anduar ohon jiu tom imam dua hei?.23Yesus e honjiu Efei wihi a wog tai waru ha wugri map kofanu nau pare warug hawug ritu we efei wihi awog tafwi it marma ,ahan defei di behep mimim hupunau matakmi?.24Maruh Hanas ihkiri pe aritju paare-kayatas imam dua hei yenit.25Simon Petrus ibema itu yei nik weh iri arhor arenwe paremau rag tahn jiu marmaura ehem uma aneh pinatun?.26Marah it egnanidi egta ipur it reitih imam duahei ibema ahronrit efei hamba mau hamo tirarau it petrus eo parit warum ku ri tap ehem uma awara mu tamanit mafau amen wihpi.27Maruh Petrus elag nani di pe ayam it arir yeha.
1Parei Yesus tami elafa mumei tani elarwerriu efei murid-murid arem wamafo danau tiberias dop ito tani elafamun nyerweru.2Pe wamafa imau rafau Simon Petrus ,Tomas itha radet jau Didimus Natamel ita yem kana efei iyem galilea.abouri abouri ye sebeditus be dop ru tamturi.murit it dop rihma.3Simon Petrus ettafai:"eyau tawau pawatarpur cuni tarok rattahnjiu idim ma amkiu amketu weham."Tarok raffrof maruh rati wau itto pani mau ihap ketarpur andanduh.4 Pare fanduto emerat Yesus itu yema wamapo.it to efei murid-murid ittihap kemmah efei ito Yesus.5Yesus attafeye tarok" hai abomrim-abomrim ama ma eyam me brema mam mani?"tarok rattahndi:" tauwe .6Bel yesus elattafri Tarok kih pal ju aprei emtame war par wauwit.pam mah eyam amkerom,maruh tarok rahpaldi ito tarok mar arkeo efei yei ori ami renikkit.7Itto murid te atehadi yesus it ettafreyema tarok Petrus:"Rei Tuhan"pare Petrus efraje.it namehpin Tuhan bei ihparrar mao ittap oraha maruh tabu ihik kiu danoit.8Murid -murid armi ait wau efei tarok itap paf arya ukwen arowarit itto kira-kira dua ratus hasta saja.parei tarok aryo apprei mauto enok animau.9Pare tarok rahik tanniu arowarret.Tarok hanyiu yafu mamei yattwarrit ani dop home.10Yesus ellattri tarok korama mamaifa ani yahtabei beyam matarpurrut."11Simon Petrus yelciu wau.maruh eo apprel mau arowan.pemok ani-ani wundurri: to seratus lima puluh tiga ekor agmahhei dop,efei ye ouri pejalamau itap ahmakih.12Yesus etattafri tarok keffrofana tan mammagmuh pai tauhe efeye murid-murid mau ihap brani kihimtan jau heiha ehem?itto tarok ramnah it hameh pin Tuhan.13Yesus eu efei mata piudit home pe durfyema tarok dop efei anit tima 14Itto i buef tou Yesus tani efanunri efai murid-muridtit pare hamo ikkyefarpar efei tamturi rarperrut.
(Fanggomu E-Fya Mau. E g Tafri) 1Teofilus ehem. Ejau bukutinto pertamai awolter e fei andanduh Yesus andarfiaa e fei it, dop e fanunrit. 2Op pare hamo a eradit yeiti e huu. Farheh it i be ihkiri dit e raf tandi Fanggomu efyai erofegta yenriwe rasul-rasul mau i be maifir it. 3Iri bematrok, tani e fanunri pare hamo allah tandit. Del dupe iki e far par e ha. Ef bukti buat tarok e fei it ag herallar ik ye far par e ha. Wop empat puluh harit i bema muni abra ta ni e fa munri pe efaltorfri tarok et Allah pare ibema e ha yanwei.4Mu nitih hamo durar tarok ani rin bremai. Eraral ne ral nar ar kihpal yei nik Yerusalem ibema tarok ar ken wihpi ar keng kenadi. Ibema taman it wih ye tai eftin i be wih yetai. Tarok tri rim ambunau daldu. 5Wop Yohanis ranu hir piram, wetin, nar he nam e yam to Fanggomu e fyamau it tobe i watam ama.( Yesus A eradit e huu Surga) 6Bei iri ar hor anwe pare mau arhim tandi. Fransis efa tanim emhara hamotin pe ukuet kofatal di pare e mau e ha yenwei buat Israel bei? 7E fot ri u: e hem to nar ukomnah e fei hamo maudop i wamai it bema Tete be i wag-ta. Iwatadi i bema andanduh iwafei it. 8Ivetin e yam tarokamnah fanggomu ef yai i wenam wetal nimit peeyam am ke-kefrofhndi wifantiallai amketahi Yerusalem, dop kealdi Yudea dop Samaria op i wahodi fan du ha-ro.9Pare e g tafri daldu; a- e radit e hiu tarokamnah allomdi a hari mar mal na. Pe awan it diti pandi di tani. 10Hama arfar a hari mal na naro yen di a e na dit it; twi ri; tam turi ruwit arur e ha. 11Pe e g ta fri tarok hei e yam Galliabei a han defei di be hep amfar pe a hi rim ye neha adawari? Yesus mau ar e radit hiu. Surgai pe ih param meinik tin, ha motih i warat lih par amai iwaf anduar amromdi yelti e heu surgai ih.12Maruh rasul-rasul mau ralah rarihpariu Yerusalem. A ren we bukit mau afroh Bukit Zaitun. I hap e nau af arya. Minggu hi betih ibe arya Yerusalem uku it. 13Pare aru rarhir iu kota. Rati le ha ruang yen yat warpare ramo mau rahen riwei. Tarok mau to. Petrus; dap Yohanis, Yakobus dop Andreas, Filipus dop Tomas, Bartolomeous dop Matias, Yakobus bin Alfius dop Simon Selot bei dop Yudas bin Yakobus. 14Tarok am-nah a renwe pare hibetih faturyafu iu hi betih tarok a narfei di Mahawi tarok mafalnit i rima alta di Maria Yesus tinan dop rafun ri har it.15Hamo mauto Petrus ig yitu, ma maen pare arhor a ren wei pare mau kira-kira seratus dua puluh orang it ourit. Maruh e g tafri. 16Yairi naenri musti i wahodi. Wifanti allah yen bakui e g tafri lewat fanggoma e ya mau. I wa ha g tendi Daud e fei Yudas rei du rar iri nane ratapur Yesus ma u.17Far heit i ma e hor e tidin tarok pe i ma andar haa mau tin eta pur. 18Yudas mau i be if ti dit wane e fei i beupah han-hannah efeit maruh erok pe mourit i g rirah. Pe tape waru daldu duh re em rem eh sa roh par. 19Wihi mau amnah i ri aryan a renwe Yerusalem it irima aruram nah ma hap tin wane mau amnah iri aryan a renwe Yerusalem it i rima aruranhah ma hap tin wane mau arfoh iri bema wihi ha kal damai i be arti tanah darat.20wop ralter yen Kitab Mazmur. Biar i be perkemahan it tanah ra ha-tap, pe kuh pal di.21Beit musti i wa la dai ne fidimama tamtutih, iri ranen rafan rag tidim e wau it. Selama Frans Yesus e hen idim we tarok it. 22It to mulan dit. Yohanes ramu ir pirar it op hamo Yesus a he radit yeitie hiu surga ih par i dim mei nik. Amnah i ma i watidim am ke tau kefauh wifanti allat in e fei a. Herar ik yefar idim we tarok it. 23Maruh tarok usul tamturi ru. Yusuf a ha fianoi dop tih a hai Yustus dop Matias./v 24 Tarok am nah dabari ratot arfei mahawi peragtahndi: Ya Fransis, E hem rei wei rarar am nah tatur yafu. Kofanun idim ei ha rei e hem a ha mi madi pe u kuet it tamturi ru tin. 25Pe amnah i watapur andar haa iwaf Rasul, ganti Yudas arok ih yiu pare i bema erohtanih pi. 26Maruh tarok arfei undi tamturi ru ma u maprei erom it to Matias peiwau a fihpi e dai nerar tarok sebelas rasul ma_u.
( Ho Me APAN ) 1Hamo rar fur iu ho me a pan it, i ri percayai amnah tamturi ma fal ni arhore ma pare hibetih. 2Twi ri an dit yen andawari e por ihi e mai ef maro. 3Pe a ha riu alom di ef yafu a ma taro be yendur e arar it pe ir hir raniu tarok. 4Maruh ih hirrar e ma fanggomu e_fyamau, maruh tarok aru ra_ta fan du_fan du wihi. Ef i be ma fa nggomu mau difri pe ar ke_ta.5Ha mof to ma i ri Yahudi be arenwe fan dutin, faimbe, fandu ar hor e ma Yerusalem it. 6Pare hamo a g_mu mau e por ih ye mai, tam turi ma fal ni he fam ma u ar hor e mai i ri, bingun, wop trir arbunri rasul-rasul mau rag ta friu ragta i dik bema wihit.7Iri tarok am nah ra haf wihi pe heran rag ta iri. Tin to andit Galilea a be?8We tin i dik be ma wihi. Wihi yen wi dik be ma rag ma. 9I dik Partia b e Media. Elam iri aryan i Mesopota mia. Yudea dop, Kapadokia, Pontus dop, Asia. 10Frigia dop Pamfilia, Mesir dop daerah-daerah Libia tin irung diema Kirene, pendatang-pendatang a ren Roma harmit. 11 Dop tin Yahudi i ri al tarenri agama Yahudi kre ta bei dop Arab, tarok triri tabunri tarokal nagta i dik be ma wihit e fei Allah anduar e fei tein.12Tarik am nah aru rahaf wihi, pe rahar wer wihi ar ke-ta. Pe iri bema tarok tih i way tahnditihi antinto ha nan du ba? 13Werih to rar mamel-ne rar ra g ta irit rah muh anggur mafripu behep mabo itut.( Petrus Ivifanti Difri )14Petrus maruh igki itu e ha tarok sebelas rasal it pe arir ye ha pe ra-tifri ta rok : Hei e yam Yahudi be dop e yam am nah am for a men we Yerusalem tin. Matarim ke na, pe tririm kibun, wihi a we no g tafam-tin. 15Tamturi tiru i hap ma bo a fei ri af e yam an du a ru am ma-tai wop antin afroi hep ig fi sembilan ara la mo.16we tin anduha pihpi Allah wifanti alla iwa tendi nabi Yoel. 17Hamotih pare iwa wabun Allah be wifantit iu efihpi wetin fanggomu i a wetri manusia amnah tamturi ma fal nit ar ke fei nubuat dop netapu ahtap bei ar ke rom andan duh i wa fanunri dop iri tal ni iwer mel nei ar kerom peiri.18Doptin iwau ri e yau hamba-hamba tamturi dop mafalnit amnah fanggomu awefri hamo ma-u pe tarok bernubuat. 19Pe awa fanunri mukjizat-mukjizat adawari afoho, dop tanda-tanda iwama fan dutin. Tanda ra dop Yafu dop ,matarfi iwor rahm babaptan.20A froi amnah berubah i wafei di alamoma-u. Pe ma du iwabun ahnda-ra. Sebelum neinah abaoma-u iwa ma hari mau. 21Pe ei ha rei u ku e di Fransis a hai it rei i wawenwe par ef yau.22E yam Israel be tririm kiban wihi a wag ta fam au tin rei mauto Yesus Nasaret bei rei e yau maksut it. It rei Allah ipur i fa nun am tarik e ta yendi ibema tani birudihndi dop mukjizat-mukjizat dop an danduh e fa nan am tarok i m ef an du aru amnah it. 23Irei ye Allah ih pal di e ma iwatendi ibe maksud it dop ibe rencana it. I be mah rieha yen ambar pe amfun pe e per. E yam nane bangsa-bangsa hanari. 24We tin Allah dit i ki e far pare hape ih paldi pare hana wop naribem i wahenwe pare hana ma-u.25Wop Daud wihi egtai, egtadi: E yau ibema hamha moh a ha ke waudi Fransis wop it top itu ye naue mi mik da-meh. E yau nar a woreu ma-nih. 26Andu ha pi fa tuk a fu a wom nahdi. Iu yen e Fya dop a tektroi ma-mamro.27Wop ehem ihap mimim ko raupe awau pare rar per it. Dop nar mata iwe nari iri.28Eh hem rei ota fau alla kohakuen ef yai, E hem mam ro be umbunfau e mami a hag fuar.29Rarfiri eyau tawag ta fam au mar marah efei Daud i dik bema tete. I be eper dop ibe kubur it he nam yen. We ap haritin. 30Wop itop nabi hi betih rei em nah efei Allah i be fanggomu mudihn di pe efei sumpah, wop hamotih i wei di ef ja hatih Daud i bem keturunan it. I wa matete e ibe tahtai. 31Andu ha pihpi ibe aghiu a hofuar it pe i be-ta ef itto nar iwah paldi pe i wei nele pare rarperit a ren wei, petani malnai nar anduh i wa fei di.32Yesus mautin Allah i him e otaldi igkiefar par e ha pe wihi mau tin i dim amnah amroeh a harim mar mal na. 33Dop pare Allah yei die haudi yendiwe mima dag meh pe fanggo mef ya mau dit eraf tandi yenwe ef a han du yambema amromit dop tririm am bun patin.34Wop i hap at Daud rei yeitie e hiu surga wetin Daud ibema eg-ta. Fransis i bem tani wifanti eg tahn jiu Tuan. 35Koh matet au mimik dah me op awefei ri e hem musuh ar ke nu e amfafa. 36Andu pih pi bep tarok Israel bei amnah musti arkem nahndi amher efei Allah ibe feipe Yesus. Mau eyam medi jeha yen am bar ait, yen ef Fransis dop Kristus.37Pare hamotrirar bun wihi ma-u fatur yafu dar igfi; pe ar him tandi Petrus dop rasul-rasul rihirima. Tin idim andam kefeiaffa rarfiri? 38Petrus ehofrui tarok: A tampenam pe yambema tarok talnimit korau ranu har kirpiram. I watendiwe Yesus Kristus a hau af ei i wa hahuhtan i bro yenamwe. Mapamkerom karunia fanggom ef ya ma-u o worabunam a-u-. 39Wop tin difamema eyam. Fanggomu ma u do peyam netari harit dop iri aren iu aryai, am nah Fransis Allah. I wahim a otararit.40Dop oari wihi rih eg tafriu difri kesaksian difri it ef mar ma u dop e rah ne rar pe wifanti difri tarok eg tafri: Kemape ranu ar kipiram pe amnah eyam iwaroram au pare fya. I wahug param dari angkatan ha na na rih he tin. ( Jemaat Far He Heit An Duar Arharenwei) 41Tamturi mafalni mau iri talni harbun pe arwarit wifanti mau egtafrit arwarfar e mape ranu rarpirar hari au to he rafau alta riema pe i wef ouri kira-kira tiga ribu ibe okrit. 42Tarok rafau arhan wef ya altaren diwe wifanti rasul-rasul it rag ta fri pe are ha ren wef ya pe tarok rafau ra-ri nau ho me pe da bari ratot ra hatau mahawi.43Tarok amnah atari eg na wop rasul-rasul mau ar fei mukjizat-mukjizat dop rafa ri tarok. 44Dop tin tamturi mafalnit amnah ibe percaya pe. Ar fei hi betih dop an dan duh i ri be mai tarok it tarok ra fau yen riwe. 45Dop ham hamoh iri nane jual ewau hartairi be mau. Ma ruh ar ke haf wahe dop an ha na an du iri bemai tarok amnah ei sesuai tarok ibema keperluan it.46Tarok amnah muni a bra rarhor re wau Bait Allah tarok ra tau ratru nau ho me i ri bema tarok masing-masing ra moi secara bergilir. Dop bremai rafau ranin au ma mam ro i waten riwe fatur yafu e fyai. 47Pe arkeng ke di Allah a hai pe tarok ah suka iri tarok, pe hamha moh Fransis eladaine rar ema pe tarok efouri irie ar hanwe pare fyai.
( Timotius e rof e ta yendi Paulus ) 1Paulus i we ma Derbe dop Listra i ma. Pare mau ah ron it tih a hai Timotius ti nan it i ma Yahudi hep ha daldu pe i ma percaya we taman it Yunani be. 2Timotuius mau tin ah ron rit rei ral em her. Ah ron ri har mau arenwe Listra dop arenwe Ikonium. 3Pe Paulus i pur di a rof a tadi. Paulus ih kiri pe i ma sunat wop Yahudi be aren we rag ma mau, ram nah ndi taman it Yunani be. ( Paulus iu Ra bo far wai iu Makedonia )4Rat raf rof rag tahndi kota tih i ma Paulus ri rat Silas mat wifanti arif ri e fei keputusan-keputusan rasul-rausl it dop penatua-penatua aren Yerusalem it rag tafri jemaat-jemaat it tri ar ki bun di. 5E fih pi jemata-jemaat it rei di ar hau ri e ha ait ra fa toldi iman yenni wei muni ar bai op jumlai i we fo u ri.6Rat raf rof al ta ni we Frigia rag ma dop Galatia rag ma i be nar arketau Asia. 7Op a ru sampai Misia, rate ar pur kir hir au Bitinia rag ma beit Yesus fanggomui i hap e fri fat. 8Pare raf rof ra rahndi Misia, rat aru ar far Troas.9I be pani ma-u. Paulus e romdi penglihatan fih: Makedonia beit tih a mihtudi pare ma-u. Pe eg-tahndi: Ku koma far war pe kosog fu i dim! 10Paulus pare erom penglihatan ma-u maruh i dim ma har wel di mah ro pe i dim ambu Makedonia. Wop ef penglihatan ma-u i dim a hari miudi allai to. Allah be i him e otar i dim pe ta ni wifantit am ketagfri i ri an pare ma-u.11Maruh i dim ma lah par i mah pal di yei nik Troas pe i dim rauam yo am bu ma hig tan iu Samotrake, pe e mer ara lamoi i dim ma hig tan iu Neapolis. 12Pare mau i dim ambu Filipi, kota rei i beh ma tan ye we Makedonia tin. Kota perantauan hibetih Roma bei. Kota mau i dim arenwe mu ni maneifa. ( Paulus yenwe Filipi ) 13Sabat ha moi i dim mah sa roh par gerbang alamta kota. I dim amtamen iu ranu ra bofui op i dim ambuam rom fri Yahudi bei i ri be pare ra haf au ma hawit. Pare mau i bem yen i dim am mafal for fri pe am bu am yan pare ma-u. Pe i dim am mafal forfri mafalni arhanwe pare ma-u.14Mah ni hibetih it i be a hai Lidia. I ma e maret tira ye ni bun. It to i be ma jual e wau kain ungu; yen kota Tiatira, dabu e tot di e wau Allah. Fransis eg rahndi fatuafu pe tiribun Paulus wifanti ye ne taf rit. 15Pare ra nu al paldi tarok aren we ra mo roi i ri ma amnah, wihi dur i dim oe eg ta: e fei e yai pendapat it, ef mar mau e yai eu ma percaya Fransis map tin ki ke tau ama ramo. Wihi dur i dim op i dim dabarin madi amtadi.16Mu ni tih hamo i dim am bu pare mau. Dabari ra tot rahaf au mahawit i dim ambu am romdi mah nitih i be ma fanggomui to roh i bem enendiwe tanit, andi wafeit; a ha fua bun wihi mau e ta pur ye nit e fei ri i be tuan-tuan it ram rom au hasil wunduri. 17E rof e ta yendi Paulus dop i dim ma; pe yen ye nata i dim a -pi ara yenehrari pe eg ta; tamturi tin to Allah be hamba-hamba Allah yen we pare e fya ma-u. Tarok a nari i fam e ma alla anduar u ko ha kue ne par e fya. 18Wih yala mau enen e haf e wau hamo rahen riwe pare mau, Beit Paulus e fahtan mau. E fei andu mau tin eh roh tan e wau it; maruh i rih par pe eg tahn jiu roh ma-u. A wo raf tandi Yesus Kristus i be ma mah ni tin. A wuh k yu am kore kuet ka broh paldi mah ni tin. Hamoi mau to he roh mau e broh paldi yendiwe ta nit.( Penjara yen Filipi dabuit )19Hamo i be tuan-tuan it a har iu alla dit i ri be harapan it ef tap nare arke rallom penghasilan it iu em far, tarok rata pur Paulus rirat Silas mat pe arurar iu pasar pe arki bunri au dabari-dabari arenwe pare ma-u. 20Pare ratarpur rat pe aru ra riu dabari-dabari arenwe kota mau pe rag tafri tamturi tin armi pe analloh tandi i dik kota tin. Wop i rit an dit Yahudi be. 21Dop arit e ma pe al afanunri i ri be ma adat istiadat; i dik to Rumbe i dik nar tirim uku bunri; nar uko tari.22Dop tin ouri, tamturi mafalnit menentang tarok maruh dabari-dabari mau aren kotai rah kiri kiri ne fri ma-u. Pe ke tar pur ko rar a harat. 23Rat anduaru anar feiri; maruh arur rarhirrat ke dag-mi rirat am her. 24E fandu aru perintah penjara mau dabu ih kiri pe arur rar hir iu penjara mau ma ma en e i rit ra fou fiu pe e haf fa-fa fe.25Beit; dal du i wef pani ma ma en Paulus rirat Silas may rat a nal lorao, ana rit di e ha Allah a hai. Pe i ri nane i ri ma arenwe penjarai trir arbun rirat. 26Beit ei nufu yo reu wundu; ma hap tin penjara mau aren we yo reu andan duh e har ba buram nah hamo hai to he waru ra fo u fiu ri aren riwe am nah e fa rur.27Hamo penjara mau da bui a-herar yen we munif; ag hiu erom alamtai penjara mau em rem ig fu e ra dit no bai pe i bema i pur a fun i bem tani pe ap er. 28Beit Paulus a ra dit pe eg tahn jiu; karoh tandi tap ta nim it; wop i dim tarok am nah a men tap ta nim it; wop i dim tarok tarok am naha men we tin.29Penjara mau da bui ih iri a rit e ma pelita pe raha bur rar hir pe am nah radal dor rar mor i hi Paulus rirat si Silas at a hari fuar it. 30Hamo mau to he durar rat rah saroh par pe eg tafri rat tuab-tuan andu a fei affa, pe am nah euma awa wene par fyai? 31Rat honji-u. E hem dop a hum na tum rit percaya, Fransis, Yesus Kristus mao ukwo rar am kiu ken we par e fyai.32Maruh rat Fransis wifanti alla e fyai arif rihi ra maroh i be ahun natun rit am nah. 33Hamo hai to he penjara da bu mau du rar rat al ta di pe i fun e tah ri tal ni dara aren riwe tai ni. Maruh hamo pih pi durar a hun na tun rit ranu rar pirar am nah. 34Maruh durar rat aru ramope bre mai du fri rat arin. Ma hap e m nahndi pe ma-momro durar a hun natun rit am nah percaya Allah.35Dal du pe i wef wahitu. Dabari-dabari wunduri aren kota mau rah kiri iri ahari wunduri aren wei. Altar yiu penjara dabu it pe rag tahndi: Tamturi ru wit mi mim ko ra ri kuh parar rat! 36Dabu mau e dag mi di penjarai eg tahndi di Paulus eg ta: Dabari a ha ri wandur it rah kiau a wah param am keh saroh par map tin rat kehs sa roh par pe rat kiu e fya!37Beit paulus eg ta friu tamturi mau, memag i dim to i hap koridum au adili. Beit i be am roh tam i dim rat. E yam warga negara Roma i men we dandu tin ratar pur i dim pe aruri dim e ma penjara. We tin ar pu a riri a-tap rar i di am keh saroh par. 38Ahari wunduri mau aru rag tafri wih wi him d pe dabari-dabari aren kotai hamo triri ar bunri Paulus rirat Silas mat to Rum be tamtuti : irit atari egna. 39Tarok arhimri rat ma af, maruh rurar rasul mau rah saroh par pe; Rah kiri ri ra arki hug-par ar kih paldi e nik kotama-u.40Maruh rat rah paldi yei nik penjarai ma-u pe ak ta jiu lidia; Op rat dr wallomri ahron ihar mau aren pare mau ra han henri tatok maruh rasul ru mau de pu uang dan raf rof.
(Pilatus berbicara kepada orang yahudi) 1"hei nainri-rafiri dop teteri agnah keifra handwa de eyau a wattafam ma uwit efei am kimbumfan talni mit." 2Pare tamturi ouri, to rafrai it elatta ef mowihi ibrani, pe tarok aruri hattap it elatta.3Eyau teima tamtutih dari yahudi abum mau we Tarsus di wane Kilikia efei awufi par rit awaen kota tim rafatufawit effya rei pimpin ito Gamaliel ibe aimafoi nenek moyang idik efei eya u awof tamtuk pe tamik nanya andarhaa bagi Allah it ima efei eyam agnah pare hamo mau wit. 4Dop eyau awohraohtalminyou ir raffrof ratta je wau Tuhan op tarik rarper; tamturi-tamturi dop mufalmit awatarpur maruh awoffri parkerhor rahyau penjarai, 5Efei wihi mau effyai imam dwahei efei mahawi tamturi rafab sahari, arkema parkoffri kesaksian. dari tarok eyau rei awururau kaltahrau-kaltahrau mau efei rarfiri aren Damsyik pe eyau tawalar werau paremau pamnah. awala tarpur, pengamut-pengamut ala Tuhan mit efei iwarom ri pare mau maruh iworarama tarok ke Yerusalem pamnah dihukum.6Eyau hep awemoroffiwe alama en pare mau efei yei eyau tibe awukrukjiu Damsyik farhehei wahitu mama en tiba-tiba emrem etatottre fandur rui efei eparhu itto yen awan ditearau. 7Bei aurok kihi eyau wanafo itto awffradi je arai etta pettafau ema 'Saulus-saulus ahanduba ehem arohta mau eyauwit? 8Auhim tanjeha heiha ehem Tuhan? ettafa ema eyau rei Yesus tamtu Nasaret mau ohroh tamnau wei eyau?'9Iri tarok nane raffrof altawit it hariudi fandu ru mau efei ibe arai effa pettafai emai ito tarok triri itap kubun. 10It ettahndi Tuha? handwande efei amnah eyau awafei it Tuhan eta petafawiu, kukkyaha maruh korafku Damsyik parou tafum alkelafaltorfu fwau efei agmah andanduh ar rurfwe hem mit. 11Dop efei eyau ihtap ahakau ito efei fanduru mau efei iparhu ahak malna pe bohe-bohe mauwi idim mafroffit hamohai tobeh ratapur rai mimikkit aitawiu eyau op Damsyik."12Paremau to tamtih yen ahaito Ananias imai tantu saleh efe iwatadi hukum taurat dop arkeiraldi itto efei ye agnah tamturi yahuda iri aren pare mau. 13It ema pesah tuai lalak rik hep elatta Saulus, ahamarar ahamalmamit pe ahamiwau pare hamotohe eyau ahakerar pahagkelarweriu dop awm moh kakit tagdi.14Maruh ettahndi Allah nenek moyang idimbe ibem yen nwehem efei uko mahndi be kehendakkit pe aghiwauri iri ye marma u re efei tri tijarkibundi dyaramau iwabropardi ibema warfi mu. 15Efei yei ehem ukwen saksimau, efei ye agmah tamturi ito handwande ehem ahamidit dop, ubem tirim ubun. 16Efei ahtap ahandefeiwa ehem to wemofahkuhndi? Kukiyaha kwe tama tanimit pe ramu arkepar ru, pe ibro-ibromau iwaha hus tan pe ariwau dit iwetdi ahai Tuhan!17Parei eyau tawalalih par rau Yerusalem ito amnah eyau awafei, mahawi bait Allah ramoroh pe roh eyau wit diliputi efei kuasa ilahi. 18Eyau ahogkiudi it rei elattafauwemd. lalareh, tinhema kupal jeinik Yerusalem efei tarok mar re arkeffra kesaksian efei eyau.19Awottahnjiu, 'Tuhan tarok ramnah efei eyau rei awau ramo ibadat tih parkru ramo ibadat tihro pe aurarhir rar riu tarok yang percaya ehem nit rahor riu penjara pe aloh talmi tarok. 20Pare hamo Stefanus tandarai. saksi mau to afai ema eyau awamih pim pe memtujui andu mau arfei it eyau awadagmi mao tarok ke arfum nit. 21Itto etta Tuhan, ettafau ema kuu, efei eyau amnah awalah parru ehem arya efei patim dop fandu-fandu rih.'22Rakkyat it triri arbundi Paulus ito efei ye wifanti mau efei ye parei ariri rayo pratta angkifiket tamtu mautim dari fandutin! pamnah nari iwahaeme! Di dalam markas23Tarok ke ariri rayo pe raryiu yubai, tarok raryiu darki bafu affo. 24Efei yei dabu pasukan elaufri pihkiri perkejau paulus ajiu markas pe rahkiri haryihidi dop menyesah dia pamnah ittiwamnah handwan defeiri tamturi ouri tim ariri alnayo efee ye haneh pin.25Ito pare paulus ditelentarkan efei disah it elattahndi perwira mau bertugas; effa eyam menyesah tamturih warha negara rum, ito ihap diadili? 26Raffra je wihimau perwirai to iuditihir re tabu pasukan petta; handwande hem ofei it? tamtu tim keluarga rum.27Bei elar weremo dabu pasukan nit ettajema paulus, petta 'hottafau ama marmaurah ehem warga negara rum?' Ettahndi paulus marmau. 28Itto elatta dabu pasuka mau. Kewarganegara mau awuftyait ibe hargai mahal. Elatta paulus efei eyau eima hak kit yen efei arbu mawit. 29Pare tarok amnah menyesah dia pamnah rahuk par dop. Dabu pasukan it ha ima tetma, ito iu emnah efei paulus, it ihkiri arpur kefau wit itto tamturum.30Itto dabu pasukan nit ipur amnah hamher, efei aimafurah rire tamturi-tamturi yahudi efei paulus. Itto elarmerrit it elahkiri amnyaidi paulus yen penjara. Dop lalah kri pamnah imam-imam dabarit dop agnah mahkama agama arkefau marih it dijema paulus aren makasit pe perhadap kan efei tarok.
1Itto ayemiu riwe iribe bohe-bohe mahkama agama, Paulus elatta 'Hai naenri-yairi op iuef ahtaptin eyau tawaen efei fatukkafu dalduh it murni abumjiu Allah aghofuar.' 2Efei imam dwahei Ananias ihkiri tamturi tamturi rye arfar ragrukdi Paulus mimiri rapun paulus warfimu. 3Weyan to Paulus elatta friu 'Allah mima iwa papot, wehem it tembok mau iwaf afu pi wahaf pam pamoh pe hem ukomatet paremau pamnah menghakimi eyau efei hukum taurat ito wihimau mapapot pai eyau.'4Itto tamturi-tamturi mau armi paremau pratta ehem or mamil medi imam dwafei Allah?' 5Etta Paulus hei maenri yauri eyau tihap wamnah efei itto imam dwahei itto yen ralter rit; fanggomu wehem tukolatta. kiro efei ye tamtu mau watapur bangsa mau!6Efei it emnah efeiye ima efei tarok ito rarhir golongan tamturi saduki rih termasuk tamturi farisi; it aretu mahkama agama ramoroh pe elattafri, ' hei maenri-youri eyau teima tamtu farisi keturunan tamtu fari, eyau lalaitawiu we mahkama itto eyau mengharap efei kebangkitan tamturi raroer rut. 7Parei it elatta teftin pe ibutdi te hai rafaftappre efeiye tamturi-tamturi farisi tamturi-tamturi saduki aru rafaf tapre, tamturi-tamturi ararourih hei. 8Itto tamturi-tamturi saduki lalatta, efei ye tauhe kebangkitang dop efei tauhei malaikat dop Roh efei tamturi-tamturi farisi mau dabari radi rat-rat.9Bei iwibum mit arfei wundu, maneifa ahli taurat efeiye iryaren farisi arkema mata mab arkerah nerar par kettafri idim tagmah ihtap kerom andutih efei ye tamtu efei it. 10Bei tiwibun rafaf tappre wundu pe dabu pasukan nit atetna itto hamatop tarok arkirime paulus tani, parei itto ha ihkiri pasukan anit rabut pihhi tanwar pe lalaidi paulus yelni tarok mamaen pai jui ef markas.11Pare pami ditehor rut Tuhan, etajema pamihtudi faru pettahn jiu "kohbirbirrom fatum mafuit, efei andiwafa eyem mar aten iwana efei bersaksi efei eyau awane yerusalem iwau afihpin pefei ehem uku bersaksi di roma." (Rencana untuk Membunuh Paulus)12Pare hamo fandu temer rit tamturi-tamturi yahudi. arfer yafo hibetih pe bersumpah dop mengutuk tal mi, efei tarok mar arkim bremai dop mar arkihmuh itto mar re arkifum Paulus. 13Ihtap pah magmih tarok arfei yafo hibetih it iholjeito empat puluh tamturi.14Tarok altar ryiu we imam-imam dabari dop iri rahaf sahari aren yahudi ito lalatta; idim ibe bersumpah dop mengutuk talmi efei idim mar amkim brema dop amkih mum efei mar idim amkifum paulus.15Itto efe ye eyam hamo kaitobeh efei mahkama agama ettahnjiu dabu pasukan pamnah dikelaijama paulus piwalaltam ma-ma eyam. itto amnah eyam to harim iwalar werjahi wihi mau lebih teliti efei yei to idim andanduh hai matahri pamnah amkifum hanehpin, efei ye mar it iwati dim mama.16Itto rafum mit paulus, nantum rafum mahmi tiribum efei ye arpur kelaijauwit it etaryema me markas parei ragkidi pihir, it iwe faltohn jiu paulus. 17Maruh, paulus imhimdi tamtu tih, to, perwira elattahn jema; kwejama reinah mau pe kwejau we dabu pasukan, efei yei aren andanduh, he ukofaltorfryau.18Perwira mau dijema pare dabu pasukan pe latta 'paulus tamtu tahanan mau elamhim mau pihim mau pamnah eyau awejau renaeh ahtabe mau to arkeifau, efei aren yang perlu amkefahtor fai ama eyau it bei dabu"19pasukan mau etapuldi mimai remah ahtabei m au maruh dijema paremau pihimtandi handwan de ehem we perlu kofaltorfawama eyau?20Ettahnjiu tamturi-tamturi yahudi to arwarfei hibetih pamnah arkihimdi andi mau efei amer ehem ukolaijama paulus arwerau we mahkama agama itto mahkama mau pe irim arpur kerom wifanti ala mautin dari ehem mit. 21Efei yei enewarau ehem ukolaffrari tarok itto ouri efei ye, empat puluh tamturi ye tarok ibe alnenadi par kimbunfandi tarok ibe bersumpah dop mengutuk ribein talni, itto tarok mar arkim bremai dop mar arkihnmuh, ito efei tarok mar arkifum hanehpin tin tarok ibratahri tinto almemadi keputusan mau.22Maruh dabu pasukan mikidi amdabao ahtabei ha yawfot pefaltohnjiu pettahndi mar ukotafri hehrya manen pefaltohnjiu pettahndi mar ukotafri hehrya nanen efei ye ehem to akolafaltorfri wihi tim efei eyau. 23Pare hamoei dabu pasukan nit elamhimri ru perwira pe tthandi 'kotahri dua ratus tamturi prajurit itto pamkiu we kaisarea tarok tujuh puluh tamturi arur kudai ito dua ratus tamturi barbarem lembing ito kira kira jam sembilan pami mau. 24Ratahri ye mameifa keledai tunggan arkendi paulus ha arkejau dengan selamat efei ye wali fandu to Feliks.25Bei it, elarter kaltahrau itto iwalamidi: 26Salam tim to klaudius Lisias efei wali negri mau to Feliks yang mulia. 27Tamtutim ibratapur efei tamturi-tamturi yahudi pare hamo tarok ke amkifum mil eyau tawama aworar rama pasukan mencegah efei arkih paldi efei eyau awofra efei it ha ima warga negara roma.28Amnah arkem mahit, handwa alsan tarok mendakwa haneh pin eyau awolaijema kemahkama agama tarok kit. 29Efei yeiefei eyauwit itto ha didakwa efei wihi-wihi hukum taurat tarok. pe tauhe nar aimafo, yawar faima pit amnah di hukum pi wa per efei di penjarakan. 30Efei eyau to elafaltorfai efei ye rafawauwit almatta parpur kifum mu, efei ye eyau lalareh pawalakkiri arkelait wau ehem paremau efei ye pare pendakwa ibe rafalrofri efei tarok amnah arkelautau wihi mautin arkikendi.31Pare bare tamturi mau armi lalaidi paulus etaje handwan ratafri efei tarok pelalaijiuwit pami aru antipatris. 32Pare emer rut tarok rah parhar renik tamturi-tamturi arur kudai. it paulus erof maruh itto tarok irima rawefot aru markas. 33Par aruwe kaisarea tamturi tam tura lalati kuda mau raffaltorfri kaltah rau mau, efei ye wali negri arwauhndi paulus amnah hei.34Pare hamo emna kaltah rau mautim wali negri mau ihimtanjiu paulus eyem propinsi fainta asal it parei it effradi efei paulus ima yen kilikia.35It elatta; "eyau amnah ahagkiwalar wer rarahi perkara mau efei ye para pendakwa mau irim armi paremau maruh it ihkiri arkefah tandi paulus yene istana herodes.
Paulus wauh rauh eoh pe iwauh fadutih arjah-ahita romah 1Wih ih-wih ih ragfatane pe iuh hibetih idik to tah saroh par. waruh rauh taoh taweh. haliah Paulus durar re tahanan tanturi manifah irih to duh jiuh Yulyanus bareh tanturi Roma ahaitoma arhim resinen kaisar. 2Idim ma e iuh waruh - dwaheh3Ibe emen rit idim ambawami Sidon. Paulus ta andefeit efjah terhadap Yulius ito isin nit arih di iwauh pe iwaromri ibe bahei tarak agmnah maruh he ahanandwah be arkerom mit pe arketa maruh arkehdi.4Pare nautaheh idim tarok mafrof maruh pelajaran maruh marah ito ejaoh pe efeidi wauh atau kapal tin erof maruk am miuh pe ehah Siprus dop pareita efjah wauh- wauh atau kapal-kapal bisa arkeha pare nau karna pare ito maroh hagtap dop ejaftan pare mauh.5Maruh he idim tarok malah di wauh wit marholdi lautan berhadapan dengan kilikiah dop fandutih ahaita pamfiliah maruh he idim tarok tiba di Mira dop negeri Likia.6Pare it to perwira tin erom kapal it tih Aleksandria ima iwauh berlayar imah iwauh Italia, maruh he egta fidim tarok kihpaldi einik ejam tarok wag wit kemar fafal neh amah eiauh wauh tin atau pindah ke kapal yang satunya.7Munih ourih henan mit idik tarok taneh matitin dop pe susah idik tarok payah maruh tarok tautamah paretih anjah ketatih Knidus dop maroitomah ihur han-hanah. Maruh idim tarok ighap kiuh maruh kejurusan pare mauh idim ampur kiuh it idim tarok mah nanon rifuh se maruh idim tarok berlayar idim tarok ambuh bagian selatan tulan kreta rarholdi wauharah Salmone dop pe bisa tarok terlindung dari marah tin.8Maruh idim bema tarok dengan susah payah wauh rauh idim amjoh marholdi wanharoh wanafoh nanhu mauh maruh idim am mih tibah disuatu tempat ibe ahaito pelabuhan indah ihap en arja kota Lasea.9Hari manta ihap en arja hari raja pendamaian orang-orang Yahudi ibe ditahan idik ta waktu ito ourih ibe ditahan idik tarok dop sekarang ihap pe ibe waktui untuk tarok berlayar lagi amgan faturi afuh senang atau aman maruh he Paulus difri wifanti tibuh irig bemah tarok.10Rafurik-rafurik rih menurut ejau be fanggomu h adalah sangat berbahagia idik bema tarok wauh rauh taoh tau maruh idik bema tararok taromdi ibe kerugian wunduit ihap pafeh tarok muatan nit dop pe idik be kapal it tetapi idik tarok be jiwa tin itape hilang atau iwaftap einik.11Iribe perwiratin ito fatnafuit wunduhdi ibe juru muditin dop ibe kapten nit dop kapal dari pada wihi-wihi Paulus ienegtai !12iri be pelabuhan pare manta hana nah kapal-kapal nare arkeha ken efjah dop pare mau timah hapreh maruh awak kapal mautin elagrah par wauh rauh to eoh ihpaldi jeinik pelabuhan mauh ibema tarok iri be mauto berusaha sampai di Feniks dop arkiken pare mauh selama fanduito jen kum-kum dop hap reh mauh Feniks ito pelabuhan arin kreta dop menghadap barat daya dop barat laut.(Badai di laut)13Hamoh mauto maroitima ejam emah selatan tetapi erofito mag-magnih lemah lembut maruh he awak kapal atau wauh ragfar eh tarok arpur kelahpar wauh rauh arkeoh pe arkiuh maruh he rah kararer iribe saur rit maruh wauh rauh arjoh pe aruh menjudu rih wan-wanafoh atau tantai nanhiu Kreta.(Kapal terkandas)14Ihap pafenam maroh ito ihur araram maroh ito ejam emah hemih taruh sedangkan epor warhe ripi it termasuk badai.15Maroh baltamah ito igfih kapal atau wauh rifuh nare tarok arkelah par-parkiuh nar eh arkefeidi bareh maroh mautin maruh he ragtiuh tarok menyerah saja tarok eh matari tanadihe kapal atau wauh tin emjaldit maroh ehdit iuh.16Tarok tauh tarom paretih efjah ma pe ten dop tarok tarhaldi hemiwan selatan nanhuh ahaito Kauda dop ito naraeh maruh ibema aren pe alam kapal it ibe sekoci kapal it idik bemah.17Sesudah sekoci tin arjarit eha arbun iuk kapal it afoh kapal ito sendiri diperkuat dengan waruh he arfauh pe ehaf fag fafeh kapal atau wauh mauh atari egnah hamatop pe hilagroh ahah wanafoh Sirtis juga dangkal dop wauh rauh ito ragrokneh maruh he wauh atau kapal etadihe marohjen nehonhindi pe jenin weheh.18Maroita ibema jene jaoh maruh sehingga hari ibe emer rit hepe andanduh hep radih arbun iuh kapal atau wauh afoh maruh arjiuh matih.19Haritin iber remer rit awak-awak kapal atau waguh it ibe perkakas imah aljiuh matih dop dengan mi mirih iribemah sendiri.20Iri bema aren muniourih ihap keromdi afroh dop betan dop maroh ibema jenerof efih pin maruh jenefarom mah maruh idim harapan nit eftap jeinik untuk idik bemah tarok untuk selamat.21Hamoh aren henam manusia-manusia tin to ihap kinbremah maruh Paulus ametar riuh pe itujen ma maen iri bemah tarok maruh egtafri rarfirih-rarfirih jambema tarok ibe tiri riun abun ah wifanti awagtafamit naneh wauh rauh taoh dari Kreta tarok ihap pe mengalami anduh ehaf sananarih dop kerugian tin.22Maruh eglatafrih ejau airihim am tarok faturim afuh ito kigfuneh pe nareh reitih rafuk nar iwaper idik tarok ito hanya idik bema kapal atau wauh ito beh.23Sebab, ahtap panih malaikat dari Allah, yang ge ejauh dabuk awotat dimah ito Allah ibemah erom mauh.24Malaikat ito egtafripur reh atarim agnantap Paulus sebab ehem to ukota jamah kaisar dop pe kebaikan fatum afuk Allah ubemah dop jambemah tarok yang berlayar dengan mu akan slamat karena ehem sudah. 25Maruh elagtafrih rarfi rarfirih hendaklah saudara fatum afuh ito wunduh sebab ejauto pare ajak kepada Allah dop agmanah hei terjadi seperti wihih ibema egtafauh.26Idik tarok aworam dahep tagraha wauafoh nanhu.27Fanduh panih yang keempat belas idinto sedang ameneh terapung di matih adawarih afoh di Adria ef pani ma maen awak kapal ito emnahdi kapal ito iuh jenenah ragruk dengan fa fawar atau daratan.28Dop tarok arbun ihik waruh ito arjahdi dop fatik untuk mengukur ibe karuniai lautan nit ternyata pareito harmah atau dalam hampir empat puluh meter ihap pafhenam ukur elaweriuk maruh he alom laut pareito harmoh pareita hampir tiga puluh meter.29Iri tarok ata riegnah hamatop kapal atau wauh tin hamatop kandas fatjafah atau fatan dareh afok jadi tarok rahpar rar empat buah sauh dari bagian apadewar kapal atau wag uh.30Ari rih hagtap he para awak kapal ito arpur kemuah di aharir dari kapal mauh maruh he rahpaldi sekoci ranuh dop arpur kefai seolah-olah arpur kelah paldi sauh dari kapal matawar.31Paulus egtanjiuh perwira tin, dop ibe bareh tamturi tin atau ibe prajurit-prajurit it dop irje aren kapal atau wauh afoih ibemah awak kapal atau wauh tin ihap keu kapal afok dop pe ihap hen kapal afoi dop nare selamat.32Bareh tamturi e ito ragsagfwam maruh he arbunihi pe erof eter idik waruh sekoci mauh ito emjae dit.33Hari mauto fanduh ito ihap amer Paulus menganjurkan iribema tarok agmnah kikenah kamkina bremah Paulus egtafiriuh daldupe munih tin iwefeh empat belas hari henam mit rarfirih agmnah iri bema alnenadi-alnenadi maruh dop ibun hananah dop ihap kin bremah alnih hei.34Elagtafriuh kiu brema magnik tin efjah ejam tarok agmnah he jambena tarok amkeah bri rim alar werauh dop rafumri agmnah hei dop irimah akan selamat dop nare kurang iribe andanduh wei.35Egtafripare Paulus maruh dit homei maruh mengucap syukur dop terima kasih kepada Tuhan iribe aharifuar dop itu jenrih ma-maen tarok agmnah manuh he jenefei ri waheh homeh mautin maruh arin.36Maruh iribemah tarok woreu it aritihi-aritihi arit eha dop arn beremah rafauh pare aetih dop irimah irin bremah mau tin.37Tarok agmnah amene kapal afoh ito dua ratus tujuh puluh enam orang.38Beramai tarok arin pe malih ito ejagdine tarok agmnah maruh iribemah tarok arpur kirjauh iribe andanduh hei yang e gandum kirjauh matih dop kapal it bisa iwahonhiuh dop iwaf pa pamamuh.39Afroh ta amitu ragmah awak kapal atau wauh aghiuh eromdi fafawar maruh he irito ihap kemnah daratan it jenifah aharih iuh teluk tih dop ibe wanafoh it mah dop iribe masut arpur kitjahoh kapal it kalau bisa iwarom pare maute efjah pe iweitia hoh pare mauh.40Maruh waruh-waruh ta sauh alter ne dop sauh-sauh mauto rahpar rar pe ragtagroh ne matiroh maruh iri tarok rahpaldi waruh mauh yang ge ragfoifiuh fahai-fahaih mauto tarok alnadine wauh raih ibe bagian matawar kapal atau wauh mauh pe marah iwahdi pe kapal ito iwarof pe iwauh wanafoh.41Kapal ito ematet jene magnafoh pe eh hahuhtan wane pe emdarer ibe matawar maruh kandas dop ihap aroreuh magnih dop ibe apadewar rit ima emdarer ne nafoh be igfineh mauh.42Ibe bare tamturih-tamturih aren kapal mau ito iri ta arpur kitut ne tahanan-tahanan irmah atariegnah hamatop rih to arkih dih ketjahah pe arkehar babur keharir.43Tetapi perwira tin ibe em nah wihitin dop ito ibe mau iuk menyelamatkan Paulus pe egtafaih, manusia ourih tin reje iwafei am mata am nah kihdi agmnah kitjahoh wanafoh atau pantai.44Irje nanerih iri beroh armih rartal pulne papo papoh dop kapal tanirifuh yang emdarer ne arur rahdih papoh tiptibuh-tiptibuh.
1Ito Paulus hamba Kristus Yesus ibe imhimdi pyem rasul dop dikuduskan pamnah iwetarofdi Amjil Allah. 2Wifanti mau ibe faltohndi farhehei efei ye perantaraan. nabi-nabi mau erene kaltah rau- kaltah rau suci 3Efei natum nit to iwarofatadi tani malna arabundi itto keturunan Daud4Dop iwatadi Roh kekudusan nit ibefanunri efei kebangkitang mau it effe tamturi rarperrit efei hag. Ito Allah be reinaeh rei berkuasa, Yesus kristus Tuhan idikkit. 5Ii efei ye perantaraan mau ibldim amrom kasih karunia dop jabatan rasul pamnah iworri dim mau agnah fantara pamnah tarok percaya dop dabari arketotdi ahai.6Iyam temma amkirhir rau kesadaimerar tarok eyam nane imhimmam panene milik Kristus7Efei eyam amnahhei nane amene Romai it ibe ateham Allah, ibe imhim mam dop iwefe yam ef tamturi-tamturi kudus. kasih karunia iwarof fatam eyam dop damai sejahtra ito Allah i aman idikkit dop dari Tuhan Yesus Kristus
1Iito efei ye tamtu hei harei ima ehem rei menghakimi tamturi rih ehem ubem ehembeh marre bebas efei an dohafauit itto aren ne menghakimi tamturi rih ehem menghakimi tanin ehemmit itto ehem menghakimi tamturi rih itto arfei wihi-wihi mau sama. 2itto idik tamnah efei hukuman Allah itto erof secara jujur efei tarok nane lalarfei efihpin.3Depohem ef tamtu to ehem rei menghakimi tarok na narfei etih pim itto efei ehem beh olarfei erweriu yena ehem ofarhepe eyau amnah luput efei hukumam Allah.4Andwaruta ehem ogfar hep pai mamuh kekayaan kemurahanmit, dop kesabaranmit dop kelapangan fatwafu tauha ehem om mah efei maksut kemurahan Allah ha neh pim rei iweltwau ehem efei iwapenmu5Iito abe dabu fafei pe fatwafult yendit tannyeftih efei iwappandi, ehem wenubun murka efei tanim ehem mit, pare hamo faima murka dop hukuman Allah yang adil itto ibe fanun nidik6Hag amnas iweidi weyam efei tamturi Ratta eyewau am dra hafauit,7Iito iwaha ene efei ye tarok areneito reinikweh prafeof al taditarfei ef ya pe raharweldi kemulyaan, dop kehormatan dop mar re iwaroh talmi.8Efei murka dop geram efei ye tarok nane raharwerau kepentikan iri bema itto ehap Dabari ketot di efei kebenaran. itto dabari Ratotdi efei kelaliman. 9Penderitaan dop kesesakan mau erok etar yihi agnah tamturi nane arhanel. ari nane rahafau ibro far hehei tamtur yahudi dop pe tamturi yonani.10Iito efei kemuliaan, kehormatan dop damai sejahtera itto ibe agmah tamturi nane rahafau eff yarit farhehei tamturi yahudi dop pe tamturi yunani 11Iito Allah ihap pandang banu 12Efei agmah tamturi nane berdosal mar arkerom hukum Taurat iito iwarohtalnye irye tampa hukum taurat dop agmah tamturi nane berdosai arene hukum taurat it amnah dihakimi efei hukum Taurat13Efei yei ihpir ya tamturi dihadapan Allah efei tamturi nane raffrofaltadi hukum Taurat itto amnah dibenarkan14Iito efei ye fantara-fantara rih nane ihap ketar pur hukum taurat efei dorongan talni iri bema pandar kefela pam nah dituntut hukum taurat itto effei ye tarok ihap memiliki hukum taurat tarok arkendi hukum taurat iwaf talmi tarok iri beh.15Efei yei to tarok arke fanunri efei isi hukum taurat mau atto ibelter ane faturim matu tarok dop suara hati tarok amkerari bersaksi dop pikiran tarokkit saling menuduh dop saling membela. 16Wihi mau am nah arke ma rar par pare hemo hamfen ha Allah, iwarof atadi injil mau we ibe faltor fam am nah menghakimi pam nah andanduhei aren arur ra nanip nei arenri fatir yafu tamturi efei Yesus Kristus.
1Efei iwafih pin handwande kelebihan tamturi yahudi pe andam kefeia sunat? 2Qiri hari pe arene andanduh wihi parhe-hei: itto efei ye tarokke. dipercayakan firman Allah.3Iito andiwabunnafa efei diantara tarok ari rih ihtap setia karommah ketidak kesetiaanmu pe membatalkan kesetiaan Allah? 4Sekali-kali tauhe! sebaliknya Allah rei ye marmau dop agmat tamturi wali hrambun mau efei ye ibekter pamnah ehem ternyata marmau arene amnah. firman mau ehemit pe menang efei ehem dihakimi"5Iito efei ketidak marmaurit idik mimiri tatopdi kebenaran Allah handwande agnah idik talatta? itu nar adillah Allah eyau awa latta efei ye tamturi hag efanun idik ebe murkai?6Sekali-sekali tauhe andei katai iwafih pin pandiw bun mafa pe Allah iwarom pe menghakimi fandutin?7Iito efei kebenara Allah efei dusta ibei semakin melimpa efei kemuliaani ahan de feija eyau masih dihakimi efei tamturi berdosa? 8Mar maura ihap benar finaan tamturi nane lalatta efei idik tatai kefroffalma pidik talafe ye ibro, pamnah eyefari iwabut torah efei amnah hei. "tamturi harifutum daldu selayaknya arkerom hukuman
1Efei itto idik dibenarkan efei iman idik taha tenen to tene damai sejahtera tendiwe Allah itto efei mafawi tamtu idikkit Yesus Kristus 2Iito haneh pin idik ma tarom jala. tarhir efei iman efei ye kasih karunia mau tendiwe kasih karunia mau pe idik ma tak kaki tafar pe idik ma bermegah tendiwe pengharapan pamnah taromdi kemuliaan Allah3Dop ihtappaf itobeh pe idik malah bermega pamnah tene kesengsaraan idikkit efei idik tamnah efei ye kesengsaraan mau pi wa wabun naf ketekunan 4Dop dabum ukoottit itto ukofaftan piwamnah hu dop ukofaf tan piwamnah hu piwelfama pengharapan 5Iito pengharapan nare mengecewakan efei ye kasih Allah to ibe durfam pe arqne fatur yafu idikkit itto roh kudus mau we ibe karuniakan efei idikkit.6Iito hamo idik tene talni bril tap Kristus ibe per efei idik tamturi-tamturi hana narih parehamoei rei efeitlpri efei Allah.7Ahtap paf tawan tamtih iwapur aper itto tamturi irri effyari itto arem tamturi nane brani mati.8Iito efei Allah efanunnidik ebe kassih efei idik pamnah hei Kristus ito iwaper untuk idik parei idik tene tafei ibro 9Lebih-lebih itto idik ahtap to dibenarkan efei tandarai idik anah hei diselamatkan efei muka Allah.10Iito efei idik tene masih seteru pe diperdamaikan efei Allah efei iwaper matun nit ito lebih-lebih idik nane ahtap di perda mei kan itto amnah diselamatkan efei tahatene! 11Dop ihtapaf ito beh pidik maruh bermega tendiwe Allah efei Yesus Kristus mahawi tentu idikkit ito iwaf haneh pim it ibe menerima perdamaian mau.
1Iito iwahfihpin handwande amnah idik tattai? iwafihpia idik bertekun tene ibro pamnah ito bertamba kasih karunia mau? 2Sekali-kali tau he andwarita idik tebe tarper efei ibroi pandiwabun mafa idik meh tarum tahatenel tendiwe? ramoroh 3itto tauhee mamnah ha eyam efei idik agnah hei ibe ranu rarpir idik tendiwe Kristus ibe ramu irpiri dik tendi we rarper raubei4Ito iwafihpim idik ibe raparyidik hamo hai tobeh efei ima ito tanu iwarpirar arene arkerperit pamnah hamo hai tobeh efei Kristus pe iwak kya far parele antara tamturi rarper efei kemulyaan taman nit iwafihpiniwaf idik amnah tahatenei. tendiwel ta ha tenei ito ah tagbe.5Itto efei idik to ibe ta fei hi betih efei han dwin de etadi efei rar per ralilt idik ma amnah tau tafei hibetih itto handwamde iwatadi efei iwak kyafar par rit6Itto Idik tamnah tamturi mata bei idik ebe tatari ten ambarait pamnah talni abroi idik kit iwafilang kuasai pamnah nare idik menghambakan talniri efei yei ibroi.7Itto hei hai rei ibe per rit hag e ibe bebas efei dosa.8Itto efei idik ibe tar per dengan Kristus idik percaya efei idik amnah taha te nei to tahatendiwe hanehpin9Itto idik tamnah efei Kristus pare hag arkerper pe maut tit mar berkuasa arwerau pi wendi we haneh pin10Efei kematian nit itto iwaper efei dosa hamo mau itu iwen henam fattaruri dop iwahemei ito ewahen di we Allah. 11Iwafihpin efei ye eyam harim miwaudi pe fei eyam ibe mar per iwaf ibroi itto eyam akeha kendi Allah pam kendiwe Kristus Yesus12Itto fefei ye ibroi marre berkuasa alwerau arkene arkendiwe ibe tubuh mau fanai pamnah eyam nar amkelaltari andwali imhimmau 13Dop nar ayem me am koffryau anggota-anggota talnimit efei dosa pe arkor efei balpaa kelaliman ito kwof frau taninmit efei Allah iwafe tamturi-tamturi irye matabei rarper itto ari ahtapbei arharen dop lalau frie anggota-anggota talnimit efei Allah pamnah iwabun bare mata kebenaran. 14Efei eyam tauhei itto dikuasai erweriu wito dosa itto eyam tauhei amene kasih taurat itto andiwe kasih karunia
1E yam ibe ihap kemnahom rafukri-wopeyau aweno-ta fri iri nane ramnah hukum it-wop hukum ma-u. rei iwafahtan enri we aren wetin.2Wop ahun mahni ibem iwatendiwe hukum mauef ahun niteha yen ne. we pare ahuntamtui iwaper, mape mima hi wag radi hukum mau ehefah tandi yen we ahun tamtu. 3Pe. hamomau ahun tamtu e ha yenwe, ito a hiu oli efei zinah. efei ahun mahnimau i wa ral tadi tam tutih. efei ahun tamtu ibe eper, map ito i huy pat di hukum mau. Andu pihpi it ihap a fei zinah. iwafe iwa lait tamtutihibero.4Andu ha pih pi rafukri, eyam em mai be marper buat hukum taurat mau amen diwe Kristus tania arya pe e yam. yam bema amkeha kenriwe nanerih, ito ibema. rei mau ibe igkiefarpare ha iri rar perit mahro, pe idik tarok iwawa yaru af Allah iwamharit.5Wetin idik farhe tahatenwe daging. ibro be allai, ehe tadi yendiwe hukum taurat, beandarhaaefei it, efei idik talni tahatenetin,pe amnahe, iwa yaru buat maut.6Wetin tarok ibe mima hera idik dari hukum taurat, wop idik ipe tarper ta fau tendiwe. rei efah tan idik ma hap tin ha mo tin tarok melayani i watendi we tal nirih ahtabe iwa tanendiwe fanggomu e-fya dop nar iwa tendiwe farhe anduaru am hamen-wei ef hukum tauratit.
1Hamotin iuefihoi penghukuman hag tap efiri arhag tap efiri ragta ranen diwe Kristus Yesus taniarya. 2Fanggom efya rei difame ma am ha menwei, mimahegram tarok amtamen di we Kristus pe ihparam dari ibro dop hukum maut.3Wopahan duandu hukum taurat it nare iwapur afei it, wop biru eftap effei daging it.Allah ibe fei, rei ibem ih paldi tatun fu ma-u ibem ef daging mau, imefe daging mau ibro tanif dit it, ibema hukuman it dihndi efei daging mau yen ef ibroi.4Amnahe hukum tauratit ibema iwatadi af ibema fanggomui iwaten idik. nane ihap tata tendi daging mau yen idik talni taha tendiwe ibem fanggomu.5Wop iri ranen ragta ranendiwe daging it, altanendiwe daging. fanggomui ibem yenriwe fanggomu fyai.6Wop warum iwam ja wau daging iwetama maut, we tine warum iwam ma wau fanggome fyai mapito ukoha kuene barehatap u kue ndiwe damai sejahtra buat ehem.7Wop warum iwa nendiwe daging ito ihap agta nendiwe Allah wop it ihap da bu ei di pe atendi hukum Allah: wihi mau tin nar iwendiwe. 8Iri nane arharendiwe daging, buat Allah harifafte.9We eyam naramkeha kene daging wetin kendiwe fanggomu efya. effei Allah ibem fanggomu efyai iwe nam we tarok pe iri rih Kristus fanggom efyai nararke tadi ito Kristus uwa hug-parar. 10Efei Kristus ye nam we fa turim afu, map eyam tql nimit iwarper atadi ibro, we tine fanggomu e fyai top marma u. ukoha kuen e-fyou.11Peefei ibem fanggomu efya mau yendi wei rei ibem iu elamfundi Kristus Yesus ig kierarfarpareha iri rarperit mah toi. amnah uma iwa him aotaru tani mit u ku-kikofar parahew pe ha nimahana heit, iwatendi ibem fanggomu efyai, rei iwenamwe-faturim afu.12Map tin. rafukri, idik tinto berutang, tapi ihapaf daging. peamnah tata tendi daging. 13Andu pihpi, eyam efei am keha kendiwe daging. eyam amnah am kerper. we efei fanggomu efyai am ki hug paldi, eyam andu manen maha tau it, anwe talnim it, amkeha kene-fya.14Manusia amnah nane Allah fanggomu fyai eha yenriwei ito Allah be natunri. 15Wop eyam fanggomu hana nah i wora fau fiwam it tobe hep efei yam a tari me lag nadi. wetin fanggomu fyai ibe difam tarok efei am efibem natunri, tanggomu fya mau arra itit ewau ya, Abba. ya Bapa!16Fanggomu fya mau. bereaksi iwag tanen ja wau fanggomu yen idikit wop idikit tin Allah be natunri. 17Dop idikit tin efa nehpi be nananri map idikma ahli-ahli waris. ipur iri nane hakarkerom di arketa kendi Allah ibem tanggomu difri pe am nah ke fau kendiwe Kristus, efei tarok amnah tase faldi Kristus peamnah idikma tarok iwa dior idik a ha ta fau tendiwe.
1E yau wih yefya awogtafam iu, Kristus ibema wi fanti eyau ihap wa ruh wag rifam. yabem fatuk afu eta yendi awogta famtin eta yendiwe fanggom e fya 2Wetin eyau tanik it papre wun du pe fatuk afua wom nandi sedih3Doptin e yau mau it terkutuk dop a wahug par Kristus taniaryai wope eyam rafukri, yabema rag ma hibetih secara jasmanih. 4wope iri tarok to israel be,iri tibe mi madur ef bema natunri, dop iri ibe arwaltom kemuliaan, dop fanggomu, dop hukum taurat, dop dabari ratot au dop fanggomui.5Iri to tarok mau teteri tapuri rabarit it rei ihpaldi Mesias e por ihi tani dite tari manusia, ar harenwe andanduh arhan wetin, it rei Allah rei harus tanen tatit jawaw ahai iben iwenwe a fihpi: mar-mau!6Wetin, ef Allah ibema tani. wifantialla, nare rei tih gagal, wope ihap af amnah iri aren we Israel it Israel be.7Doptin oma ihapaf amnah nane ramna nirit Abraham be tapun rabarit, wetin: iri nane is hakbe fapunrabari itop ibem tapun ra bari mu-u.8Efti: i hap paf natepu armi ef daging itto Allah be netapu a bouri. wetin netapu a bouri ibem ef fanggomu efyai. nane arfohri netapu ajar maue. fyari. 9Andu pihpi wifan ti tinef fanggomu be di fam: ha ma mau iwaf tin amnah awana pe sara i wabundi rei nah tamtutih.10Hep ihap afit tobeh. ef marmau tit to ribka, rei iwen tan tanim pe iwabundi rei nah tih ishakbe, idik bem tapun rabai.11Wop abori ne tapu mau ihap aharifu iwa mai ito ihap kemnah nar ar kei fei ande fya, andu hana, pemnah Allah rencanai i waf-ibema ifir pe amnah di teguhkan, iha paf i watenwe, andeha fe wau it, wetin i wa te ndi we efanduar u ihim e o taldit. 12Eg tahn di Ribka:Reinah warfau teit i wen af hamba buat rei beiyatani 13Iwatendi ralter yen:eyau atek e hadi yakub.wetin i hug pal di Esau.14Efei iwau afei it, idik andu kog ta af-fa? effa Allah to ihap adil? mustahill 15Wop ibema arai eg tahndi musa:E yau amnah atekiwahribawabun eiha-Awabun jauatek ehamitdop eyau amnah awa fuhndi ei harei awa fuhndi yenau fatuk afui,16Dop andu mau tin iha atendiwe reitih iwatendi we iwatar yama iri nanerih i waten riwei. wetin i wendi Allah ibema fat afu efya.17Wop e wifanti yen ibema kaltah rau it eg tahn jiu Firaun: andu pihpi pe ahi moot ayu agki otar par tin tope aupur wafanunri ubema kuasa yenou: weit, peamnah ahakit ar keke aldi fandu dal duh. 18Map itto Attiwahari hehvi nane atiwa harit pe iwatahri fatur afu efei eiha rei iwapur afeidit.19Ahtap tin, eyam amke gta fau ama: efei afihpi ahan duan dibero eyam persalahkan it? wop eiha rei iwa ur pal di ibema wih yetai?20Eyam eihria manusia tin. mapeyam ma-far bantah Allah? Effa rei ibema efei it, mahaptin andefei diba ehem anduar ofei au it? 21Effa tukang periuk it nare iwafei andanduh et wane liat it. pe iwa feidi wane mau gumpalan it sama i wafei anddutih pe arke feidi affe andutih arkekefei benda tih pe amnah arke yau iwatendi efei bendah buat arkeha tau au i waf iwa tahndi efei ibem kemuliaan it dop andutih pe ar ket af biasa?22Wetin ef iwatanun am ibe murkai pe iwa fanun am ibe kuasai. Allah ate-hidik wundu pe sabar ito ma wundu efei benda-benda mau iur parit. dop ibe etahri pe i waroh tandi. 23Anduha pihpi efei i wafanunam ibe kekayaan it dop kemuliaan efei benda-benda mau. ef belas, ate hidik ewau it. 24Ito idik nane ihim eotar idik ihap af iri Yahudi bei mah-roi wetin rihto bangsa-bangsa rih.25Imefe wifanti alla yen we kitab nabi Hosea:nane ihap af yabem umat it, to awag tapur ya bema umat dop ihap af yabem kekasih: kekasih. 26Dop pare mau fain wara pare i wag ta fri tarok:patun amnah iwag tafri tarok: Allah be netapu abouri bearhan we.27Dop Yesaya ara eh raridi efei Israel; sekalipun Israel be ne tapui ibe jumlah ito iwaf wanafo be wane an wana foi. we ibe rei nikit ito arkenwe pare-fya. 28Wope ahan duan dibe dit eg ta yenwe wifan tie fyai Fransis iwafei di fandutin, ma hndu pe iwafei ag yo tar he. 29Dop iwaf Yesaya ibe eg tama-ta. efei fransis semesta alam mautin nare iwah paldi pe iwei nik buat idik tapun rabirit, idik daldu pe iwefe sodom dop iu ef Gomora.Fandu Fandu rih dureh saroh parar dop. Israel bei rahar wawel di alla.30Wo iwau afei it, idik andu talag taffa? in, ito fandu-fandu rih iri ihap ke harwawel di pare-fya. anto pare-fyai yenwef iman. 31wetin; Israel bei ef marmau al na harweldi hukum mau iwetama pare fyai, ihap awa hodi hukum ma-u.32Ande fei di be tau ha? wope Israel bei rahar waweldi ihap ke har weldi dngniman. wope iri be andar fei it to.ehalnu fati san du ngan. 33Imefe ralteryen:mr mau awubun iji sion itfati gentuhan hibetih;dop eiharei ye pereayaiito nare arkefei di nani.
1Rafukri, fatuk afuit emhar dop mahawi a wofei pe awog tahndi Fransis pe, tarok orarau pare-fyai 2Tinto eyau rei awefri au efei kesaksian buat tarok, wop tarok marmau anar feita arpur kehakendi Allah, hape hari ihap kemnah ndi alla mau amher. 3Wop tarok ihap kei ral di am her Allah al e-fyai andu pihpi tarok anarfei tag-di pe arpuriri bema tarok alnatuhndi wihya le fyai, mahap tin tarok ihap dabari keot ke tadi Allah wihale-fya ma-u.4Wop Kristus reiye amehodi Hukum Taurat, mahaptin wihale. fya mauto iri nane pereayai tobe allom. 5Wop Musa elter efei wihale-fya ma-u, etadi hukum Taurat it: eiha rei ye uko fei kotak kuendi. ukoha kuendiwe-fya.6Wetine ef wihale fya mau eta yendi iman pe eg tipur: nare ukog tahi en atemroi: eihareye amnah i wei eahau sorga? peamnah iwegdi Yesus pe iwa por ahi,7Efei eihareye amnah iwapor ah yau pare adifu hanai? itto amnah iwegdi Kristus pe iwagki afarpar ahorar iri rarper it.8Wetin andeg tiu e-fa? tin: wifan tialue-fyai ig ruk etuema, ito, yenuwe warum finu, dop yen ubem fatum afu. wifanti alla mau e tayendiwe iman andidim magta famit. 9Wop efei eyam wallim finu tohe mengaku, efei Yesus to Fransis, dope fatum afu ima percaya efei Allah ibe ihim eo taldi igkie farpare horar iri rarperit mapeyam to amnah amki kehakenwe pare-fya.10Anduh pihpi iwenu fatum afu dalduh eyam pareaya dop ketadi wihale-fya, dop warumfinu ima ukotadi pe ukota kuendi par-efya.11Andihpi wifanti ale fyai iu egta: efei eiha rei ye percaya rei A bao mau nare arkefeidi mani.12Wop perbedaan hagtap efei iri Yahudi bei dop Yunani bei. Anduha pihpi Allah hibetih mau ito rei Fransis efei tarok amnah kaya buat hehri nane arirar kitit dia au ahai.13Wop ei harei arim ukutit dia au Fransis ibe ahai. iwahen we pare-fya14Wetin tarok andu ariri arket dia hafa, ef nare tarok pareaya rei aba o ma-u? andu percaya affa tine rei aboo ma-u. effei nare trirarki bundi efei rei abao mau tin. effei nare tih uko faltor fri. 15Dop tin to wihi alla mau tin andu arke ketaf riau affa. hamo tih nare arkih pararit? iwaf ral ter yen: ibe hep mahn du ma-u. iri tarok mau arit ema wifanti alla e-fyai.16Wetin ihap af amnah tri rar warbun di wifanti alla efya mau, Yesaya ibema egta: Fransis hehri nane pareaya idim wih yalefya a nafriutin?17We tinto i man it i wabut et ahai dari tririm finu tririmam kibun: dop tririm amkibun it itto Kristus wifanti allai.18Wetin awa him tan am: effa tarok ihap triri ki buna? memang ibe trirar bun: iribe aririt iu fandu dalduh, dop wih yalai tarok ai tiu op fandu haro.19Wetin au him tanam: Israel bei aharyiu dit effa? farheh. Musa ibe ta:eyau a wofei am hwirim amkir pura ririihap afumatit dop kirorim iwagkiri bangsa dabari fafei.20Dop tin Yesaya berani egta: eyau aupuldi awaromri iri nane ihap ke har wer au it; ibe tanik awo fa nunri iri nane ihap kimhim tan au. 21We efei Israel bei eg ta ipur: hamo mar maruh hetin mimikit awo rerparfri bangsa nane ihap triri kimbun awau pe ragta rarhur au wihi.
1Eyau aupur wahim tan: mar mau ra Allah ih ug parar ibe umat it? tauhe ihap ahug parar tauhe! wop eyau euma Israel ibe, Abraham be tapun raba dari suku Benyamin. 2Allah ihap ahug parar ibe umat inau ibema if irit. effei eyam beja i happe kem nah ahanduandu kitab efyai eg tai efelia.hamo dit ibun riu Allah taniar yai: 3Fransis, ehem nabi-nabi ibe altut pe rarper. ehem mezbah-mezbah ima ibe aller, yam bem ahikbeh au hane wetin arpur keh kera kei tau euma nyawai.4Wetin Allah wifanti titandu elag tahn jem effa? tujuh ribu orang it rih rawu par rar rei nik buat eyau iri ihap dabari ketot jawau hubyai.5Doptin ima efihpi hamo tin rihtima aren efeta yendi we ibema kasih karunia.6We opandu mau ahaf iwabun wop kasih karunia, map itto ihap af ihap af kasih karunia. 7Wetin effa? Israel ihap keromdi andal nahar weldit, we ef iri nane ibem ifirit ibe arwallom. pe iririh fatur yafu aru arfar.8Imef ralter yen:Allah efei ri tarok rouduk mu ni,difri ahari a-u.doptrirfinu nararkefra,op i we ma hamotin.9Dop Daud egtafam:kuh parar iri bema bremaii wenaf jerat dop perangkap, iwaha bumfanvi dop i we tarar bun triau buat tarok. 10Dop kuh parar aha ri mal nai iwafa lamo beim bun fan nara horyiwau keromridop ko feiri du fur ai tau ibema andu aru i watot kenwe.
1Andu ha pihpi ra fukri, awotandiwe Allah ibema fanggomu, Eyau wifanti awefam tarok, pe amnah eyam talmimit am kibunjau i waf persembahan ma-u. eh me. fa dop ef yendiwe fya dop iwau di e fyai iwahe ndi we Allah: ito mahawi mau pihpi. 2Eyam nar amkeha kendiwe fandutin; ke tahri talnim it, ke lait tal nim tihro, pe yambema aharimi waudi fainta Allah ibema ipur ketaken-diwei-fainta efyai, efyendiwe Allah ra niar ya peiwabun e fya3Ete yendiwe ibema kasih-kasih karunia mau ditibun fau ema a wogta friu iri aren amwe talnim arya: nare fanggomui iwandi wihi tih nar am, kefei keta dit, wetin tarok fanggomui iwau amhar, pe yambema am ketakendi we afei eyam iman it et Allah ibema ibuna mema yambema tarok it.4Wop i mef iu dit ef tani hibetih tapi ibe andaren diwe tani ou ri, hep ibe andar haai ibem hibetih ihpi.5Endik ma efih pi ef ou ri , wetin ibema tendiwe Kristus tani hibetihi: we idik tarok ibema anggota tih iwau ditih ima.6Idik ma efihpi tarok karunia difidikit, tih ubemai i wau affih udop tih uma ibema iwatendiwe iwaf andu aru difi dik it: efei karunia mau to ubema ukohat a wau nubuat-nubuat, mape tarok tafei tatadi anduaru iman yen idik it. 7Efei karunia u ku et karof kogta fri awau wihi alla ef yai, map tarok idik mateg tag ta fri au map tanen tafanun-riawau. 8Efei karunia wifanti uku bun eia wau, map tarok wifanti tarur fria wau wahei. map ibem i wafei-it iwa tadi fatu afu e-fya. eiha rei enen e fanun ri ewau it; map iwa fei it i wen afihpi. ei ha rei iwafei iwa tendi fatu afu efyai, map ibema iwafei gta di ma-mam ro.
1Yambem tarok it. tri rim kim bun jawau pemerintah yenam we afoh; wope pemerintah tih tau he rei tih Allah ibema wih eg ta; 2Andu ha pih-pi efei ei harei nar u ko tadi pemerintah, map it ihap kotadi Allah ibema wih eg tai, we eiharei iwaf eit, ibema iwaroh tandi ibema tani.3We, efei reitih iwa fei e-fya, nar ati wag nadi pemerintah, ito ate mag-na di tap pemerintah. iti be fei iwa fei andutih hananah. effa e yamtarok am hamen wei nar atarim iwag. nadi pemerintah? ke fei andutih e fya, map eyam to aha rim it iwen wafoh. 4Wop pemerintah Allah be hamba-hamba iwanen a dag miu a wa-u. we efei nar ukorof katadi; map atem ag nadi. wop iha paf percuma pemerintah ih-pih bai pa-ai, pemerintah to Allah be hamba rei ibem eg tahndi pe balas ibem murkamau. 5Andu pihpi idik tatot di ihap affe Allah ibe ma6Anduha pihpi behep eyam to bayar belas tengit. wop nane urus hal mau to Allah be pelayan-pelayan. 7Eyam musti bayar tarok amnah efa handuandu eyam bayar it. belasteng map amkibunfriau iri nane arkor eu kai, atem ag nari efei iri nane arkor atari egna riau it. dop hormat buat iri nane arkor af hormat it.
1Mimim kuor iri iman it bril tap it nare ukueng kumhim tandi andan duh. 2We tamtutih ito yakin wop itop it wan andah duh brema, wetih rei iman biru ha-tap it ibema iwan ai rau be.3Eirei win bremai nare ukog tadi rei ihapan bremai, nare hem hakimi iri nane anarih bremai wop Allah mimah 4Eyam ei hria; pe eyam mai far hakimi nanerih? ef iwag ki atu, ef iwarok, ito ibema tuan it tobe urusan. wetin it ibem anduaruiwag-kiatu ene.5Tih aghin di hamo tih tin op penting efei hamo tihit. we rih to a hariudi to hamoi andit efihpi dalduh. tin eyam tarok ef marma-u. andi wendiwe fat. a-fui. 6Ei ha rei ye ibem eta pul di yenwe hamo mau agtai; map iwafei ag tadi Fransis wihyeg tai Dopei rei ukuin bremai, map iwafei agtadi Fransis, wop it dabu etot ihim die-ha. Dop ei ha rei naruku in bremai ima iwafei ag tadi af Fransis, wop dabu etot ihim die hiu Allah.7Wop tarok tenetin ihap reitih ihap ahene buat ibema tani; dop reitih ihap aper buat ibema tani. 8Wop efei taha tenwetin, taha tendi we Fransis, pare hamo tarperit tarok tarper buat Fransis, map efei idik taha tenwetin; taha tendiwe Fransis, we pare tarok tarper tarok tarper buat Fransis. wopefei tarok taha ten. wetin tarper, idik. tarok Fransis be,9Wop anduha, pihpi Kristus eper it pe elag ki etar parit, ito idik tin Fransis ibema ef iri rarper it, dop iri ar harenwei.10Wetin ehem andefei di behep ehem hakimi rafum it? efei andefei di behepe we noy tadi rafum it? wop idik tarok amnah tau tahfaldi Allah ibema tahta pengadilan it. 11Wop ralter yenwe: Ef Awoha netin, wifanti allai iu e tihpihamotih amnah eiri dabu arketot Au ahogFuar.dop amnah eit arkengke; di aha Allah ahai.12Anduar iwau afihpi tarok tih ukema amnah ubema uk uh tudi pertanggung jawab ubema tanim it Allah ahof uwar it.
1Idik talni briri konen ko sag fur ya wau iri talni bril tap it dop idik naru kupur ehem beh koha kuene mamamro. 2Tarok tenwetin idik tahar weldi Alla. anduaru ta fau taha tenwema-mamroi pe taha tenwe-fya.3Wop Kristus ima ihap ibem ipur ahenwe ma-mamro, wetin ef ralteryen wihi rag tue wau it, ibem amehau. 4Wop andanduh farheh ralter ito, ral ter effei wihya le-fya buat tarok; pe tarok tatapuldi amher iwen af pengharapan it ta fahtan dop tin kitab suci iwahanhen amawau.5Wetin, Allah rei ibema sumber ketekunan dop ehan hen amewau iweifam ama ef amkehaken e-fyai i warof aten diwe Kristus yesus6Petin, ibema faturi mafu hibetih dop aririm it i wau hibetih am keg ke-di aha Allah dop mam idik bema Fransis Yesus Kristus.7Andu hapihpi mimim kuor tih-tih ima afe Kristus ima mima du ridik untuk mam ro tatit dia wau ahat.8Eyau to au puldi efei mar mau Allah be wifan efya, Kristus ema pe yenwe pelayan iri nane sunat it, pe amnah he arkefah tan jene fanggomu mau eg tafri bop rabari.9Pe amnah e fantara irima ar kerom pe irima ar keg-ke di Allah ahai: wop ibema a teha idik, efanduaru ralter yenwe; Andu hapihpi eyau awatit wawau ehem pare fantara arhar anwei dop awarofu mazmur efei aham it.10Dop iwau maruh fantara amnah tarok ma-mambro korar keha ken viwe ibem umat it.11Tin ibero: keng kedi Frans isahai, eyam fantara amnah pe kuh parar amnah ar ke jaha ahai.12Erweri udi Yesaya eg ta: tag no dop rifuisai iwa but etaha fandutin amnah i wag kipe rei iwatapur fandu-fandu pe i wau di ibem ihpi beh fandu dalduh harapan it wendi.13Semoga Allah ibem andanduh ar haren diwei iwar hor am ama ma-mamro dop damai sejahterai iwenam we iwaf iman pe amnah fanggom ef yai tani biru iwei fam amke ha kenwe ken diwe ibema anduar uyene fei tag di.
1Awu himam tarok matari mkenadi amher. iu yen we febei, rarfi ha yen di terof hndi wifanti alla e-fyai jemaat arenwekengkrea, 2Pe eyam tarok mimi rim ket di af Fransis, iwaf anduaru iri ar haren we fyai, dop kenen hem rom dia-wau ahandua andu ha iwahimam tarok it . Wop e itop irur fri ewau bantuan it ouri irur frie wau it, dop e yau ma irur fau ewau efifipi.3Wih e-fya tin keg tafri priskila rirat Akwila mat, efei yabem ah rok ibema andar haa hibetih amen diwe Kristus Yesus.4Tarok daldu talnit ar wai fau op fatur yafu buat eyau. buat iri tarok, ihap af a hik beh au himam awai tam e-fya; wetin jemaat tarok amnah ihapaf Yahudi. 5Fei efya buat amnah a renwe ram ra mo hei. fei e-fya. buat epe netus ua.hrok efyai, it rei yeaia fu far heh eyaru ehe radit teha Asia rag ma buat Kristus.6Fei e-fya; buat Maria, reiha ima andar haa, efei fam it wundu 7Fei e-fya buat andaronikus rirat yonias mat, yabem rafuk ragma hibetih, rei ha idim rat pernah arur rarhir idim rat penjara, ito iri nane iri beh matan arhor al tari rasul-rasul pe iri beh matan aru rahaf Kristen Farheh eyau ihap watenrit.8Fei e-fya buat ampilatus atek iudit yendiwe Fransis,9Fei e-fya buat urbanus ahrok andarha ndarhaa idim anam feihndi Kristus it. dop eei e-fya buat stakis, yen au atek it.10fei e-fya buat apeles; rei ha ibe efah tan yendiwe Kristus fei e-fya, buat iri tarok, dop tin to Aristobiusn, 11Fei e-fya, buat he rodion yabema ahrok ragma hibetih. fei-e-fya buat tarok iri ra fau rahendi we narkisus, arharen diwe Fransis ta niarya.12Fei e-fya; buat tri fena rat Trifosa mat; eferirat amdar haa arfei it mafoi yendiwe Fransis wifanti alla rat arfei it. fei e-fya buat persis, yenwe atek roi, rei ha-ima andar haa mafo yendiwe Fransis ibem wifanti allai;13Fei e-fya buat rafus, rei arfir alta nendi dop e-fya: buat tinan it; ef itoma yabema nen.14Fei-e fyai buat asin Kristus, flegon; hermas, patrobas, hermas, dop rafun rihar rag ta ranendiwei.15Fei-efya: buat filologus , dop yulia; nereus; dop rafunha mahnit, dop olimpas, dop iri efyari rag ta ranenriwe tarok. 16Tarok kefau kenenwe fya kehakendiwe ketan hahi jawau e-fya; buat eyam tarok jemaat amnah amhamendiwe Kristus taniarya.17Wetin wifanti awogta fam tarok it, rafukri; pemnah tarok kenwe four e-fya mahen riwe tarok it wop irit ibema rag tau wihitih bertentangan iu di wifanti alla e-fya yenam wei, i waroh tanam pe amkih fri dop walki arki rifam; andu ha pihpi ki-hug par kenriwe haro. 18Wop iri aha rifui ihap kehakendiwe Kristus idik tarok fransis it, wetin to iri bema mal li api, dop wifanti rag tau it walk rag riau dop wihi bema fripu walli rag ri frie wau iri fatur yafu e-fya rit.19Iniri ema effe, eyam amfiamendi we ibe amnah trirarbun. andu pihpi pe eyau mamro etaeam. wetin eyau to aupur em ma four e-fya audi ahanduan du e-fyai dop mimim ma muh kuendiwe ahandu hanana hei.20Semoga Allah rei ibema pare mau, damai sejahtera tinhe a-i warau na-tamtui amfu. Kasih karunia Yesus idik bema Fransis it, iwag tanen namwe.21Fya buat eyam eyau Timotius ahrom mau rat andar haa hibetih dop lukius, kyason, dop sosi pater ahrokri ragma hibetih.22Fya, kuendiwe Fransis dop em ma tin tertius, ito: eyau, rei awalter kaltahrau mau tin.23Fya buat eyam rei gayus be difau pare awah fatan ene. dop jemaat dalduh fya buat eyam bendahara ragma efei eratus, dop tinekwartus idik ahrok it.24Ha-e; Yesus Kristus difam it idik bem Fransis it iwag tanem namau tarok amnah! mar-mau.25Yendiwe reitop ibem andanduh eit biru iwei fam tarok amnah,-eta yendiwe wihi alla await orofit efei Yesus Kristus, eta yendiwe dop efanun am rahasia, di teg nani nedi hamo mar maruh hetin26Wetin hamotin daldu iu efanun am dop efei eta yendiwe Allah ibema ihpibeh; ibe kitab nabi-nabi arit rag tafriu ragma amnah amnah iworarau tarok arketa kendiwe iman yen riwei.27Ibem itop, rei Allah ibema ihpibeh fanggomu enen jewau, eta yendiwe Yesus Kristus; yenwe pare andanduh mahndu e-fyai ibem iwahen we a pihpi! mar-mau.
( Kaltah rau Farheh Paulus Jemaat arenwe) 1Paulus be elter, Allah ibema ihime otaldi ef rasul Kristus Yesus, dopitin stefanus idikibe kafuh 2Ef Allah ibema jemaat aren Korintus, iritarok ibem efatorar arendiwe Kristus Yesus dop ibema ihim eo tararpe etatorartarok arurar iriamnah sren niu ihifta, nane ariri ratit die wau idik Fransis it Yesus Kristus, ibe ahai reitarok iribema Fransis it dap idikma Fransis it 3Kasih Karunia Allah dop amen efya ito Allah idikbema mam dop Yesus Kristus iwahag tanen amwe. (Paulus bersyukur kepada Allah)4Eyau ibema ham hamoh awutit jau yabema Allah rei ibema behep Kristus Yesus, dit ibum famema tarok. 5Wop ibema amtamen diwe pe eyam ambu mahafkaya amhamenwe amhandanduhei: dopandanduh wihyala dop andanduh mam nahit. 6Ibem etadi witanti alla efei Kristus rei ibema taguhkan pare tarokomanwei.7Eyam emma ethipi eyam maandutih einik tarokkamham menwipe amkeng kemfandi idik Fransis it Yesus Kristus iwamabrohparti. 8Relima amnah teguh kaneyam op lwahodi peyam nare anduhiwafei am hamo mau idik Fransis it Yesus Kristus. 9Allah rei ihim eo taram taroh pe amekefau keha kendi ibema natunit Yesus Kristus idik bema Fransis it yen we fya. (JEMAAT IT RAHAF TA PRE)10Tin e yau witanit a waifam tarok rafukri, iwaten diwe idik. Fransis it Yesus Kristus, pe eyam tarok kenwe fya wihi tiwau hi betih pe tarok nar amkehaf tapre wetin tarok amnah kefi hi betih fanggo mui iwan hibetih. 11Wop rafuk ri e yau to iri dari keluarga Kloe ragtafau anduar amhamenwei12Efei eyau maksud it to, wop eyaim yam bematih tiwagta: Eyau amhanwe go longan paulus, ef eyauw to auhamdi we Apolos gologanit Paulus, ef eyau to auhandi we Apolos gologanit, ef eyau auhandiwe ketas gologanit, effei eyau au handi we Kristus gologanit 13Wotin effa amromit Kristus ima dure hafwahe?amromdi Paulus yenambarit dari eyam? Efei eyamto arit Paulus a hai hep ranu rarpiram ito.14Awutit die wau ahai wop taroktin ritih lihap nanu wapaldi at kripus dop gayus. 15Mahap reitih nar iwagtapur eyamto ranurarapitamit eyau ahak it. 16Dop tince Stetanus ramoroi eyau ahik ranu awurpirar. Wo irit ei hap wamnah mungkin rihiri mae aren iri ranu awurpir rarit.17Wop Kristus ihparau it bukan nanu awarpiras rarit, ibem aweta rofhndi wihi alla e-fya: dopitoma ehap atendi hikmat awog tewau it, amnah Kristus ambrit nare waruhiwa it (HIKMAH ALLAH DOP HIKMAH MANUSIA)18Wop wihyala iuef ambar it ibem jenriweet kebodohan buat tarok am nahe i warohetanri, we ef idik nane durehsoroh paridik it wihi alla ma to yendiwe Allah be i, wehen we birbiru. 19Wop ibe ralter yenwe: Eyau amnah awarohtandi hikmat iri nane hikmat it dop wali rari fre wau iri efyarit awa hahygtan.20Aren ihita iri hikmat? Ahli taurat it aren ihita? Iri raupaldi tandutin aren ihita? EfAllah efeidi hikmat tandutin i wef kebodohn? 21Wop karena fandutin, yendi Allah ibem hikmat it i haperaldi Allah efibim hikmat it mapAllah ibem egta pedireh saroh par ar wanwe parefya iri nane percaya effei kebodohan, wifanti Alla yenerof it.22Iri Yahudi bei arpur keromdi tanda dop yunani beiraharwawel di hikmat. 23Wetin e fei iti tarok nane anamiti ludi wifanti alla Kristus yen ambirit: etu Yahudi bei fati sandungan tih efei iri hapaf Yahudi bei to suatu kebodohan.24Wit ne iri i hi eotarerit efei Yahudi be doptin i hap af Yahaudi bei Kristus Allah ibema biru dihndi dop Allah hikmat. 25Wop yei reh bodoh ef ei Allah ibe hikma it itu waundudari manusia dop. Dop iri britap arharendiwe Allah ibe wandu dari manusia.26Fogo mui au he, rafuk ri, andu am hamen effa, pare hamo ihim eo taram it etam yen amukuran manusiai, i hapaf ouri iri bijak it, ihap atouri wihi durarau it ihap ou ri irib ijak it, ihap af ouri wihi du rarau it, ihap ou ri iri nane so hor it. 27Beit handauandu bodoh buat fandutin. Allah i bem lifir pear kefei ri maniahanduandu tani birbiru hat.28Dop, ahanduandu ar hug poldi fandutin, Allahibemaifir, dop ahanduandu arti haa tap it e fei fandutin Allah i bema ifir op tine amnah iwahug paldi andui wau e fyai. 29Peamnah manusia narreith upukurupueridi kue taha tanim it Allah ahofuar it Allah.30Wop pe efei aneh pi eyam amhamendiwe Kristus Yesus rei Allah i bema. Hikmat yendiy buat ilaik itrel benarkan idik it rei benarkan idik dope e hahuh tanpedur idik ema parefya. 31Anduha phipi imef ral teraren wei Efei ei harei ye ko ha kuen ef yai. Ito i wendi i wahanendiwe Fransis toniarya
( Iman Yang Berdasar Pada Alllah) 1Doptin lima pare hamo awatamama rafukri eyau narawei fanama wa fanti efya, efei hikmati oma, pe awafatfor fam Allah wi fanti efyai awagtafam. 2wo peyau ibe awogtaefei nare awam nah ndan nduh efei e yawa taro selain Yesusu Kristus rei ar bar yen ambar it.3Eyau euma ibe awotam e ma tarok talnim brilta pam ha menweidop atek egna wundu pe awo dalda dot. 4Efei wihi awog tatam ewau dop witan tialla await oroftin ihap wagtatam au kata-kata hikmat iwendi we, wetin tanggomu efyai betani birau. 5Pe am nah eyam imanit nar ira tendiwe, manusia tigg berhikmat sma de ssja, wetin Allah beibema tani biru.6Mar mau iu e fihpi idim a mit mafrof mag ta friu hikmat, it iri ibeh matan aru ramnah it, ito i hapa sf hikmat yanwe fandutin, dop ihap ah iri penguasa-penguasa fanduntin it o penguasa mau amnah arkih parat keinik . 7We idmin ana mit ma tafiruh, tin it o Allah bema hikmat it eg nanip ne dop rahasia homo fandutin ibem efei it Allah i bem i bum friu yenwe buat idik ke mulia an ma u.8penguasa fandutin ihap tih ei ral di wop efei tarok arkei ral di tarok nare arkebar aha enambarai, idik Fransis a hot efya ma-u. 9We tin imfei ralter yenwei A han duandu manusiai ihap ke ro im ahari marmal nai dop trifunui ihap tririkibun it dop ihape hamotih abut etaha ma ni sia fatur yaitu: Allah bema eg me nefri etel iri rahaf tandia rendiwei.10Wop efei idik Allah ibema e hof idikema effanggomu be, Wop fanggomu mau rei i wam nah iaik andandu hei, Op an hana analu Allah aite nanip ne yendi we i bema Tani 11Eiharei efei idik manusiatin relom nahn dit ahanduan yen riwe manusis talnit wetik manusia ibema yanggomu yendiwer ibem tanit? Doptun efiphi reichinar ukom nah ahan duandu yendi we allah tani iwetif yanggomu bebo.12Idik to lihap at fandutin to be fanggomu ditidik, wetin Allah ibema fanggomu be ditidik, Wetin Allah ibema fanggomu ditidik,pe amnah tamnah Allah ditidik kema tarok. 13Wop efidim fanggomu anamfeidi hal-hal rohani efei tarok iri tangggomu efya yenri wei iaim uta yendi egatai etta Allah ibema karunia-karunia eta yendi andu mau tama, ichapa hikmat anda, rafanun idim itwetin fanggomu14We tin manusiai fandu tinto ihap efriahan duanndu wetinto: Allah ibema fanggomu wop andu mauto iwaudi Allah handit kebodohan betoh, dop itihap amnahadi wop andu mau ibema ahami au di iwatendi af rohani. 15We manusia rohani ag hiu dit ibema tani lhapaf menarih be ahar yiwau di. 16Wop, el harei yeui wom nahndi Fransis tanggomui, perel wifanti uku we ndi? We idim Kristus betanggomu anduyen lidimtin.
1(~Refarum~) Doptin eray rarfiri homo mautii wafaltor fam au at manusia fandutin, wop plhap ki fi paraha keha kendiaf Kristus. 2Hihi ranu be anda menyaufam pean mah Nuh.hapat brema fafe, wop eyam tonare amkerom.3Wop eyam meh amenwe manusia tandutin tobe, efei eyam taroktin rihto. Ihap ken wamher rihto iri hatiyenriwe pe maneau ara ririnit ihap afan dutih efya. Mafanun rie wau it. Pe eyam manusia fandutin tobe pe-eyam amha menwei et manusia fandutin? 4Wop ef reitih iwagtapuri: Eyauto golongan Paulus dop tih iwagtah: Eyam togo gologan Apolos, effa wihi mauto efanunam, effei eyam fandutin tobe manusia ihap af manusia rohani? 5Weitinto effa Apolos effa Paulus?Fransis pelayan-pelayan it tobehep eyam percaya,t arok yambema amahim amta nendiwe Fransis al efanun rit.6Eyau awapri, Apoloa ranu iwar pirat dop Allah rei i wefri anduar i wabut it. 7Andupipi ef yang penting itto. Ihap af rei epari etei rei ranu irpirarit it wetin Allah be rei i wafei di wabutaha.8Wetin efei rei epari dop rei manu irpirarit amnaheit sama. Patarok yambema amkefu amkerom upahit waten af yambema andarha amfei it. 9Wop idiim ibematarok Allah bekawan mafau amfei andar ha-ai.Eyamto Allah be witiro Allah be bangunan.10Eta yendiwe Allah ibema kasih karunia rei ibema ditibun anema, eyau efahli bangunanti rei ema iwabanahi dasar, pereitih i bero iwama pei wafei agtadi maruh, hep i bemag iwa waudi anduar i wafei ta dit. 11Wop nar reitih rei ukubun loya di dasar tih iwaf dasar mau tar heh i bun rihi reito Yesus Kristus .12Efei ye nanerih arkefei ketadi maruh tinto emas, perak, fati permata ai arau puti emreni jerami. 13Hamotih hepandaroha ma-u iri bema tarakit hepiti bema arkeromadi. Wop Fransis homoi, iwa fanunam. Wopit iwa ma-fer it iwetam yafu pe aghiwaudi tarok mau andarha ait tobeh yafu iwander etau14We ander haamau to tih ibem efei pokiy itui ibema iwah fahtan, mapi warom upah. 15We andarha a mau to yafu i wan, ha e iwarom kerugiantih wundu, we it srndiri it i wamen paref, fya hepi imes yen we yafu warfinuro.16Eyam ihap kelam nah om eyam, wetin toeyam Allah be hamari dop Allah fanggom e f yau ye namwe tal nim it? 17Effei rei tih rei iwa roh andi Allah hamarit map Allah i waroh tandi, wop Allah ha marito efya maudap Alllah ha marit to e yam.18Nare reitih warum huku riu bem tanim it we ef tarok e yam tih itop iwag farhep itopit berhikmat. Iwat fandutin wihi alla, kuh paldipe iwat bodoh. Peamnah iwat hikmat. 19Wo pe fandutin i berhikmat ito kebodohan buat Allah wop pral teryen ef tin: Rei it amnah iwatarpur iri berhikmat iri arha renwe kelicikan it. 20Dop pare rihi: Fransis i bem nahri rancangan-raneangan iri berhikmat: mar mau andik am nahet to waru hi reiwa wundu.21Anduha pihpe nare reitih ukogta pur eyau top, ef manusia rih, wop andanduhan aren wetin tou bema bema amnah. 22Waf Paulus, Apolos, doptin ke fas,ef fandutin ukoha kue ne, efei ukoper iwau af homo mautin op homo mau iwa wamai wamai am naherit yambema. 23We eyamto Kristus be dop Kristus to Allahi bema. ( Fransis it rei hakim mau pihpi )
( Fransis rei hekim mau pihpi ) 1Andurau afihpi tamturi mafalnita hariiwami dim: ef Kristus be hamba -hamba i bem egtape Allah wihi yenet rahasia ditidam. 2Pe hamotihto iwahim eltadi ef, ibemeg tranri pelayan aharifuito, amnahtarok marmau altadi ef ibeme grafrit.3We effei eyaallandit artit ma nihe, efei eyauto eyamamnah menghakimi eyau a? Efei pengadilan manusia wetin yabe ma tanik it toma ya bem ihap hakimi. 4Wop mar ma-u eyau ihap mafahtan pe aha ki auri andaduh wop ihapf andu mau pe eyau di benarkan. Rei i bem menghakimi e yau, reito Fransis.5Anduhapihpi behepebameito i hao ahodi ef, sebelum Fransis i wamayfar. Pe tani uru iwamare atatore pe wa ori handu ra mamanei pare alamoi pe wafanunam ahan di ibem reneana yendi fat afu, map yem bema tarok to Allah rei i bema we fri pujian.6Rafuki kota-kotatin fanggomui yenau ef tanik it dop Apolos ima wope yam, amnah umkef ei ketadi andarki idim mafanunam it. E yam emma belajar ahanduandit ungkapa: Nare amkefei af tih rakter yenwei peha matop amen wetin totihe iwam nahu di sombong dari itirih, dari rihirima. 7Wop eha rei aghi wau ehemtopit penting? Dop pare ehem uworomit, ande fei dibehep ehem i omnahndi ehemto hebat, ehem ihap korom it?8Eyam aldu malim eyagdi eyam daldu mahaf kaya lidimatali hei eyam beambu maaf raja ah efei mar mau it mar mau aua fihpi wopeyam ibe maaf raja, Peidim ma iwaf eyam it amkehaf raja iwat eyam 9wop eyam menurut eyau, itAllah di fidim ema tarok, para rasul, pare mauyen tan waro ime feiye iri nane hukuman mati arifiri. Woidim to dalau pe mafanunri fandutin, dop hei jarero-hejarero dop manusiai ima.10Idim tin bodoh wope Kristus, wetin eyam mamnah amhan diwe Kristus idimi to lemah, we ayem bririm, ayem top mahndu efya we idim to hanari. 11OP emahamotin idim ef tih, bralinim ig, mu mal niri anduh raf fi idim pe anamit mapa pop.12Idim amfei mimiri anadr haa tih mafo, Efei arkem nanem idim idim memberkati: efei arkeroh tan idim idim hamke ketahtan. 13Efei arkem nanun idim idaman kehofriau efya, Idim daldu pe ambu mahaf sampa fandutin, imefeya andutih harki dari andanduh, opema hamotin.14Wop efei eyam sekali pun beribu-beribu arkema pa ar kefanun am anduar amkeha kendi kristus, Kristus Yesus eyau rei awu wof yambema tenam wop wihi alla efya awai 15Wihi tina wolterit ihap aupur wafei am mani beit eyau auhotam iutin ef yabema nena pua tekehaha mau famtarokit. 16Anduha pihpi wifanti alla be awog tafam tarok: kerof ketadiaf awonen ofamun am ewau it.17Anduha phipi behep timotius awuh paldi peetamema, efya bema reina eyai wop bema setia endediwe Fransis, Amnah fanggomue fya bei weifam efanduar am keha kendiwe Kristus Yesus, efanduar awo tanuntri pareamanheit jemaat amnah. 18Wetin iri maneita aru rahaf sombongwop rag tarhep eyau nara waraltam a matarok.19Wetin nar henam awa raltaham ama efei fransis kehendaki. Map eyau awam nahri, ihap afei iri mau sombong it obe ragta, wetin efei iri betal ni bririt. 20Wop Allah kerajaan it ig kyitu ihapat wifanti be wetin yendiwe ibema kuasa. 21Andam purkeha ken affal awaral tam ama pe awetama e ambuk efei awetama kasih dop fatuk afu biru tape fya.
1Marmau iritirarbung, Efei percabulan it yenamwe, Dop percabulan mau ahafu efei it pareri tanhe sekalipun bangsa-bangsa ihap keiraldi Allah, Ito efrei tih ewahendiwe taman it ahun it. 2Iu etih hpihep eyam sombong, Effa eyamto amkeraf kawari pe amkig huparar iri anar fi andumau pare torak amenwei?3Wetin eyau iwaf secara badan it to nare ima iwama we efei rohani bei iwat idik a ma. Eyau ima ef awo myh tuamit ibe ai mafoi rahpehndai ema, efei ibefei wihi mautin. 4Hamotih tarok tungomu bei wafau idik tafau dope eyau, iwatendi Yesus idik Fransis Yesus be kuasa. 5tamtu mau to tarok musti tabun jau Fransis Yesus ahai tabuhan jau na tamutu pe tani iwaf san hana pe ibe fanggomu i wahen we paref ya, pare Fransis hamoi.7Ragi matabei fear kor, peamnah eam ami eyam kehaf adonan ah tabe, eyam to memang ragi hag tap wop domba natui idik e paskai ibe aropar reitih tap 6Uko wahai hanhana eyam ibe ihap kelam nahow eftine ragi mah ni rei iwata puldi Kristus. 8Anduh hapihpi kikema tafel do mo ihap atendi at regi maya bei dop ihap af atendi hanata dop kejahatan it, watim efa yendi roti ragiha tap it ito marmau iwabunefya.9Eyau surat awo terfam it, eyam to nareamketa kenriwe iri hanarit. 10Wetin eyau au pul dito i hapafam nah hanari arenwe umum efarenwe fandu tin dop iri kikir it wallih rag rie wau it dop iri ratot jewau hubyai wopete it eyam kih paldi ei nik fandutin.11Wetin awol teltam tarok ito, pe eyamto har am kefau kehenriwe efei iwagtatu ito ehembe rafum, ito tamtu hang, kikir enen etot jewau hubya emna hun nua be, ma botam turi efei walli ragriau bei tin tam tari man aharifu nare am kefaukin bremai, 12Wop hananan elu wihya,eyau menghakimi tarok iri aren iu rahsarohpar dari jemaat tin. 13Iri tarok aren jiu arya jemaat tin, takut Allah be hakimi. Kerarurar iri ar mi pe ana lohtan di pare amroh amenwei.
( Mengenai perkara Hukum di Antara Orang Percaya) 1Effa tine tarok tinto reitih rattamtutih ar kefa hep iwaharweldi keadilan pare iri hanarty ihap a harweldi iri arhanwe fyari? 2Efa eyam ihap kamnah om effi iri efyarito emnah menghakimi fandutin? Pe hamo penghakiman fandu mau iwenam mimin g ro? Effa eyam i hap sangguppa pe amkefaltor wihi arti hag tap it. 3Eyam ihap kemnahom tin idik amnahe menghakimi jarero-heijarero? Beit tinto wihi biasa andurauhum hamo taha ten wetin.4Effei i wau afihpi i waf eyam yambema amkeng kel faltor wihi biasa manen mahatau it. Eyam ke kebiunriau iri nane ihap kehakenenau amher arenwe jemaat ito. 5Wihi tin auho fam I-u aupur wafeiam ma-ni eyam to taro k yambemai to nare iwa ful torom sedang hikmat it yenawe, talnimit amkefal torar rafum lihar it wihi hanari anar fei it. 6Effei rafumtih i wahar weldi keadilan effei rafrum hatih dop andu hapihpi i wauri naneihap percaya?7Perkara tih i wenam we tarok ef tif terhadaptih daldu pe liwiban ef kekalahan buat eyam andefei dibehap eyam talnim etaru effei arkerohatnu pare keadi ian ha- tap it. Andefei diba peeyamto talnim etaru di rugikan? 8Wetin eyam to yabema amfei ketidakadilan it, pe yambema etam ema kerugian, pe wihi ma-u yamben amfei ri rafurim harit.9Dep ayem i hop kelam nah om, tin tamturi mafalni iri nane ihap kehaken efyai narakerom pareterih Allah ibe kerajaan it? Nare am kaher wel di alla? Iri hanarit ratoi rewau hu bya, ranrohtan autal ni banei iri pemburit pemburit. 10Fan wang wahe hag top, pemabuk, ramnaunriewau, wali rag ri au nare akerom paretih pare Allah ibema kerajaan it. 11Pe iri maneifa dari eyam tarok mata bei ima e fihipi we eyam tarok talnimit ibe amihndipe pee ha hugtan, eyam daldupe amhamene fya, eyamto daldu pe amhamendiwe Fransis Yesus Kristus ibema aha dop amendiwe idik bema Allah tanggomui.12Andanduh aren wetin amnaha awuurpar, wetin ihap a fam nah berguna buat eyau. Andaduheit eyau awu urpar, wetin eyau to ihap wahata enriwe andanduh anhana. 13Bermai to it efei marikit adop mou rikit ef yendiwe bremat beit rat rat tin Allah i waroh tanri. We tanikit i hadaf percabulan be, wetin Fransis be. Dop Fransis ito tankit obe.14Allah rei ihim mau pe awugkio farpar Fransis rei an nahi i wamhim idik tog kaki tarfarparaha tatatendi ibema andanduh arendiwe. 15Eyamto ihap kelam nahon eyam tinto talnimit to anggota Kristus eha yenam wei? Effa mimik awa bun auoram aamendiuse kristus tamarya pe awet tabunjau wi hi hanhar it? Tauhe marmau tauhe.16Efei ihap kelam nahow eyau ei harei yetani dit eta yendiwe mafalani hanhana it, pe rate arfei hi betih? Wop, Iu efihpi nas it egya fidik amnah rate arkefei hibetih takni murif hibetih. 17We ei harei e tanik iwetendiwe Fransis iwen af fanggomu hibetih i watanendiwe.18Kuhug paldiauandu hananaheit ibroith manusia rahafau it, Rahafe aua, ada, warhei, wetin, iriranen rahafau ibro andu hananah yenri we iri bemaltanit.19Wop ihap kelamnahom eyam efei talnim it to fanggom e-fyai yenam we talnim it eyam ihap af yam bema talnim? 20Wop eyaim to ibe lifti duram it ibr bayar ef tap: andu ha phipi tanim dalduh ukut it jawau ahai?
(Iu ef arke hat Ahahuri arma) 1Doptin efei andu malterfau it itoma e-fya iwau of tamturi ef nari wata hamhumit. 2Beit tin tanggomu ebam andu raren rah rohtan ewau efandu hananah eit ewau e fyai to tamturi iti bema a huri harit sendiri dop mafalni iri bema ahu rihar tamturi sendiri.3Eyam tam turi yam bema tri trimamkim bun ria wau ahurim harit, dop mafalnit irima i wauri tamturit. 4Menhit nari bemiwa hendi i bematani tapi ahun tamtu. Dop tamtui ima nar iwa hendi ibema tani,Tapahun mehni.5Eyam nare thi uluhug paldi tih iti befei eihi rat amkeng tape rat amkefei, mahawi, pare daldu maru ratam ke raha kenwe kefau: pe hamatop na-tamtui i warohta nam. Wop eyam to naram kehfa tan. Di. 6Wihitin awog tafam ef i wahug param ihap af perintah. 7Iue fihpi i wau efyait eyam to ham nahamkeha kenat a wohon witin, wetih tih ubema Allah iweta bum tam au ibema karuniatin iwaf ibem, karunia tih.8We fei iri ihapkehaf ahuhuri armai dop iri kadakit awagtafam, pe amnah efyai to arkeha kenweaf anduaruau haneting. 9We efei tarok nare kedagmiri tainitefyau to kehafaha huri har mag wop iwau efyai kehatanah hari rar dari pada yaitu iwan efar keta kendi hawa nafsu.10we efei iri nane rahafaharui armei you tou be ihap eyau wetin Fransis, bei hikkam amnah mah ritih iwah paldi ahuntamtu. 11Dop iwah o wah paldit, map iwah hen weibem iwen afihpi har iwe tamtu, efei ratahun ito matrat berdamai. Dop ahhun tam tu nar ukuhpaldi di ahum hanit.12Efei irih irih eyau, ihap af Fransis, kog. Tafri: efei efei rafum it iu dit mah ni it iham hag tap it dop mahi mau ibema ratarkehaken we, We map rafum mau iwah paldi. 13Dop efei mahni tih iudit tamtu tih iman hag-tap it dop tamtu mau iwahendiwe map tamtu mau nari wahpaldi. 14Wop tamtau mau iman hag tap it tamtu mahit dit jiu at tefya dop mahni mau iman hag top it ahut tamtui dit jiu all, efyai; we nari wafei it, andefei iriba natumurit to arenwe pare hananah, we tinto natumirit tarpk arenwe all efya15Wetin tamtui iman hay top it iwapuldi ahum mahni kuhpaldi pe ah paldi, Iwafei it rarfukri-rarfiri eyam to ihap campur wope, wope Allah ihim eo teram it amkeha kenwe e-fya mau. 16Wetin andefei diba eyam u womnah, nim effa pe ehen ihap kue jau ahumit parefya? Effei andefei diba ihem u womnah, tamtum andefei aiba tu naroukue jau hum mahit par-e-fya?18Efei reitih arhim aryotaldi eha yenef sunas nare, iwa fata pe i watam funtan sunat ma-u dop rei tih arhim yotal ditanit to sunat fale hag. Tap: map it nare bersunat. 19Wope ef sunat ef tau hei en wa fihpi ihiha-tap. Ibe put kota diwe Allah hukum-hukumit. 17Doptin, yambematarok, yambemipur amkeha kenwe af andu aru Fransis egta famit ipurkehakenwe iwaf anduaru Allah ipur ketakendiwe afi bema ditri jemaat amnah.20Iwau efyai tarok kehaken diwe at hamo Allah ihum otarwit. 21Efmarmaura ehemto ibema hamba, I mef hamo ihi meo tarwit? Ito naran hit wafei u. We efei ehem orom mahrotihipe ehem be bas hamo mau kuet am her. 22Wop hambatih rei Fransis ihim e-o taldi pare yenefei andarhai ito anduti afedi tani, fransis be, Dop efihpi reiye amhidopa tei di tani Kristus im himdi ito ibema hamba. 23E yam i beraf tiaruram bw ibe bayar lunas. Andu hapihpi yamnare ham ke hat hamba manusia. 24Rafukri, e yam yabema a mamhim amkeha kendiwe allah ag hofu iwaf anduar Allah iwa him a-o tal dit.26E yau alla awurom it, ito faunggomui manusia ibema kaha kenwe at anduaruar harenwei. 25Tinto mahni baraf it. E fei iri eyan to Fransis ihap ah kiu. Wetin efei eyau alla auromit, ima efei yendihhndi kepercayaan wap rahmat Allah ibunjema mi27Effa ehem wenoromdi mahni tiha? Nare ehem uko ehem nare ukoharweldi mahnih tih. 28Wetin efei ehem ukuet mah ni ehem nar berdosa. We mahnitih baraf be iwe tamtu, it narberbosa. Beit iri arahrifait arkerohtanri iri nema talni mep eyau awa hug param andi wapura roh taman it.29Ra fukri andu eyau au puldito: hamoi iwem ra-ru!anduh hapihpi tine hamo ma-nih yei nik tin iri nane aru rahat ha huri harmai kaha kenwe af iri ihap ke haf aha huri harma. 30D-op iri analtin ti uko tar ihap atan it, dop iri aren wema-momro,uko far dihep i hape ahene ma-mamro. Dop iri nane arwa nafti andanduh ukofal dihep pandu-hah-tap ahandandu raf it. 31Eftine iri nane rahattanri arenwe andanduh tandutin ukohfal dihepe-ihap abunkenwe. Wop fandutin imaef tarok taromtin amnah hamotih iwa hug-par32E fyau auputdi pe eyam tarok tanggomu holna naheit agta memamitap.Iri nane ihap ke hat a hahuri harmai-fanggomu inemi iwendiwe Fransis yala. Ef anduaru Fransis ipuldi ahen wei. 33Iri nane rehat aha hurir mai iri bet tanggomui ibema i wendi fandutin e fandiwau affa pe ahun mah nitei tani iwam har. 34Pe ibe fanggomu iwau andit-andit mafalni ihap kehafa hahurihari it. Dop mafalin ne-nam baraf it iribe fanggomui ibem iwendiwe Frnasis wihyalai pe amnahe talni dop faturyafau arkehaken efya wetin mafleni iri rahafaha a hahahria nai iri be fang mui iwen we fandutin,Andiwaha en affa pe tamtui fat wafu iwaene diwe.35Anah hetin awog tafn ef yambema anduar amnah menwei, ihap we naur parfam ef yambema anduar amkeha kenwe, wetin dit irih par ipur tarok kefei andutih marmau efya pe melayani Fransis it wihi hag tap.36Wetin efei tiht iwag farhape, ihap afe di efya natum brarof mahnimau hamo baraf mahnimau tari iwatu pem marma-u iwapur ahaf afum, kuhpaldi. Afa hahum efei iwam har. Map wihyala mau ihap afli i bro. 37Efei reitih nare i wihi arke-di pe i wafei afei it marmau. Iwana di fat wafu, pemarmau iwahfahtan en we ibe i arpar nari wet mah nih nah ma-u it efei efya. 38I wau afei it rei ukuet mahni nuh mau iwefei efya do rei nar ukuet mahni nah aiu efei marmau it efya.39Mahnit efah tan yenwe homo ahunit ihap aper. We ahunit i waper ito bisa efei walah it tih ibero iwaf ibema mauit. Asltam tumau rei pereya e-wau. 40Wetin efei eyau tanggomu e matin it iwah enwe efya; efei ibem anduar iwahenwei. We efyai wihyala it, efei e yau e u ma Allah fanggomu e nen au we
( I Waudi Hubyabe Persembahan) 1Iu efei ani malna persembahan hubyai tarok tamnah ihpi: tarpk amnah tih ubema omnah it. Rom nanah au andanduh mau efeit efeit ri peri hirit sombong,hep kasih iweta kiatu. 2Efei reitih iwa-farhep i tope emnah andanduh, efenduari i wau arom it. 3We iri nane arhandi we Allah taniar yai, Allah yei rarar.4Efei iu ef arkin animalna arbuniu persembahan hubyai, tarok tamnah: Fandutin hubyai ha-tap Allah tih tandu tin lima tahue ihap afei Allah rei e sa. 5Wop ef marma-u ahandui artoh ef Allah ef yenwe surga, dop fandutin-doptin, marmau, Allah tino ouriarharen we,Dop Fransis itoma ef ih pi ouri. 6We efei idik tarok to ibema hibetihbe Allah, reit taman mau mapandanduh ikut eha aren wetin ibema efei taha ten twetin dap Fransis it ima hibetih, reito Yesus Kristus, mapandanduh efei pe ibun dop ibema hanehpi tarok taha tenetin.7Wetin ihap afmanah nane romnanah hewau it, rihiririhto to ibema altar enemriwe hubya. Pe arin ani malna mau efei ani malna persenbahan buat ubyai. Dop tin fatur yatui britap, yafuito e ha reneiwe.8Bremai nariworidikau petag-yuk jau Allah tuniarya, idik hap rugi handaduk efei idik nare tanit, dop idik ihsp pe untungan danduk efei tarok ranit. 9Weti fourie fya,Amnha e hembeh beh oha weni hamatop iwaf fati sandungan belat iri tarok bri, l ,tap it. 10Wop pare urkeromu omnah andandub it, pe ukuko matet kuim brema marhaf warifinuropare hubya yenit.11Wope efei i au afihpi iti btil tap it naneito rafumri, kristus eperif efei ihpiri, eroh tanri wop unem omnah ewau. 12Efei ehem ukoha kuenafei it ofei ibro rafum rihar it dop ofeiri fatur yafui orohtanri iri nane bri top it map ehem i bro eha yenwe Kristus taniarya. 13Anduh hapihpi pare bermai iwef fati sandungan buar rafuk it, mape yolu i bema awenafihpi mare a walain ahi malna pe amnah eyau hamotih a wafei sandungan buat eyau rafuk riharit.
( Hak Dan Kewajiban Rasul) 1Ihtap paf eyau Rasul? Ihtaps eyau tamtutih rah pi rau? Ihtappaf eyau ibauromi Yesus? Ithappaf eyam pe, mulut ibe andarhamau yemdiwe Tuhan? 2Efei ye tamturih, eyau ihtappf Rasul itto efei eyam eyau awem Rasul. Efei awoh ametim awohendi Tuhan itto meteral mau efei kerasukan efau.3It ras agfwai efei tarok ramen ratta wewau eyau. 4Tauwa adum-tidima hak efei omkesam an mam clop amkesah muham? 5Tauha idim tidam hak efei emketjauh tamtutih ahummit, Kristen i dim amin alatifo efei andefei it Rasul-rasul tih dop Tuhan, rafum rihai, dop kafas? 6Itto efei eyau dop brimabas ahpibeha, rei ihap amom hak efei arkih paldi efei ye ibe mima amdar hai.7Hei hare rei ye otari radaju barei, efei nimboma andumemam mit? Hei harei i wapari witiro dop mai iwam munrit? Efei hiha rei aworaru bohe andumatuit riri ahtap kih ma, ihiri amdu matu mau? 8Hamdwam dawottafammit itto itaoas fe, fanggomu manusia itto ahteppas hukum taruat efei wihi-wihi tefihpn?9Efei ye yin hukum Musa ibe ralteri: "It mar ehem ukuhiktam warfimu andu matu mau we sedang memgirik!" andu matu mauta Allah aghiwahirih? 10Efei idikka nei ha ettai? Efei idika wihi mau ibeltar efei pembajak au membajak do fanggomuit ef pengirik maruh mengirik fanggomui efei ibema bahagiamik. 11Efei itto idim to amkepuri benih raham, efei eyam nak mau oluri araelourih efei ye eyam hasil maut iwah maho fandutin itto iwalar werau af eyam?12Efei tamtui ah arkoffia hak mau wunduh? Efei mar em hefei hak mau it. Iwalas eyam amkorfar agaman andanluhei ammah muri eyam amkelarfei rintangan efei wifanti injil Kristus. 13Ittap kem mah hom eyam, efei tarok ke melayani mesbah mau mesbah mau parklom tih tarok efei mesbahmu. 14Iwau afihpin efei Tuhan ihpaldi yen mihpin pesai tarok arkeke flofdi tami wifanti pamnah hariwararerpe, Arkekefrof wifantimis.15Efei eyau tihap wafei anduti efei hak-hak mau ihtap keltarit pam mah hei eyau to itap.warofatadi, itto iwau afihpin itto eyau ar pei wa pei. Efa yee marmau kemegahaan eyau wit ihap warom,itto rahuk parrar heiha rei ima. 16Itto iwau ef eyau, awe tarof di wifanti mau ito mar awafei alasan efei memehgahkan diri efei, Ito am mahha duri fai eyau. It waro tanai eyau mar awetarof di tani,wifanti.17Itto efei eyau awafei oawedit kehendak eyauwit, Yabema, Itto eyau berhak awarhom andunaihit, itto efei eyau awafei ye, awafei tato efyau efei tugas andarha mau arkei it lalalffaema eyau. 18Itto awau wafihpin efei ye andu magejau wit. Andumag eyau mau to efei eyau pawelfatorfa ini ri injil, andu nenan hatap dop efei eyau man awafa hak eyau efei pemberita injil.19Marmalu eyau rapar rau wit, efe ye agnah tamturi pamnah eyau boleh memenangkan ouri efei tamturi.20Iwahffih pim efei tamtui yehudi eyau lalatau efei tamtui yehudi pamnah eyau memenangkan tamtui-tamtui yahudi pi waf tamtui arhane hukum taurat.mau. 22Efei tamtui-tamtui bril tap it, ito eyau ta walam af tamtui mame bril tap it pamnah eyau menyelamatkan tarok. Mane briltap it pamnah agmah tamtui. Pe eyau to awalen amndanduhi pamnah eyau me awolom efei memenangkan, mamneifa tamtui efei ye tarok 21Efei tamtui-tamtui mali ihtap kehakeme tamwan hukum taurat eyau awalam of tamtui ihtap keha kene tanwan hukum torat it efei ye eyau tihap wahen adawan hukum Allah, itto eyau auhame tanwan hukum Kristus, pamnah eyam ma memenangkan tarok itap kehakeme tanwan hukum taurat kit. 23Pamnah amdaduhei ito eyau tawasei it efei injil pamnah eyau mawarom it.24Tauhe, mem-mehah eyam efei arn gelamggam-rehahimjau, agmah pe sertai ar ketari, kebodohan ito efei temtu hibetihbe, rai iwarom hadiahefei it ehar it iu, ehffihpim, pefei eyam, tem, mamrom mit! 25Taptah-taptah tamtui name al tari irim marul iu bei efei rehahimjauwit. Akom nahndi tami mit efei andaduh hai pe tarok amgkefelyit itto amkelalom efei ye mahkota yang fana efei idikma tarom mit itto mahkota abadi. 26Itto efei eyau mar, awahari pau mau awau wit ito itapaf petinju sebarangan mimom mit ukwing kolendi. 27Efei eyau melatih tamikin pe awamnah agmahei pefei, pare awtarof di injil efei tamturih it ito eyau, yabem aghigbei.
( Israel sebagai suatu peringatan) 1Eima aupun emnah eyam amkemah ri rafriri mau fei ye hemam tamtu mau idihkit agmah arene dibawah pertimbangan awan, dep efei tarok agma hai it ibeal dit di malilim. 2Itto ini marpuikem, pari pari keftof, ketadi Musa, tarok agmah ramu rarpirar niyaren awamnit dop ia garem me mati. 3Tarok, agmah, arun biema rohani ha pihpim. 4Dop tarok agmah rahmuh.Ramu rohani, ha pih pim efei tarok agmah am kimuh efei fati dau rohani pe malaiketam tarok kit itto, fati doura mau itto Kristus.5Itto mar mau anduaru iwau pe Allah mar berkemang pam kolom bagian meh wundu efei tarok. Itto amnah tarok arken pir haru rifo. 6Agmah hi itto abe, ibun efei, idik pe fanggomui elai fidik, pamnah mar idik ukolafei wihi-wihi hamanarahefei ye ato tarok arfei it.7Dop amdamduhei mar idim amkem af penyembah- penyembah andu hananarihei pi waffe ma meifa tamtu-efei tarokkit, efei yei ti belter parei argam itto rakakye hai maru mamrio etatiu." 8It erarnal midik talarfeitap pencabbulan mit itto iwaffe ibarfei it tamtui mameifa dari tarok, pe pe paro hamo tihit ran per dua puluh tiga ribu temtui.9Dop efei ye idik fanggomui idik mar ulkom daldi Tuhan it timeffe rafau efei tamtui mameifa efa tarok. Pammahhei tarok rar pei,efei matu royaltol. 10Ito mar ukonkolatta wihitih-wihitihefyau ye rafau mameifa tamtui mau tarok pam mah tarok di bimasakan efei malaekat mau.11Agmah heito anolarhimni, tolak amdago mau iblalter ifei iwem maf fanggomu efei idik mane tahatene pare homo pare saman ekhir it iwama.12Efei ye, heharei, ito ukofarhep, efei ha etapuldi fafe, pituh dagmah fou iyeffa pam, nah ha mar, ciwarok.13Ramdaram mewai-ramdaram mewai efei eyam saiheh amrom mit itto ramdaram wewai ibema hamhamoh, itta mar iwa holdi ibe tani biruwit dari manusia itto Allah atewihadi dop efei yei to ha mar re iwah per cam eyam, alkelon dalam ito ha walaifan me allah pamkesa roh par pam-nah eyam ma amkerom andarha mau.14Itto rarfiri-rarfia mau we ate hari, kemau arya paremau persembahan berhala. 15Eyau alatta pawatefammeu efei tamtui-tamtui naho bijaksana. Yambema kefahimtan handu wihya, eyau awaletata fam mit. 16Marmaura cawan pengucapan syukur, yen yattwar at idikma ucapan syuku. Itto persekutuan efei yeKristus tamdarai?marmaura home mau idik tentar mei itto perse hutam itto efei Kristus tami malma? 17Efei homei ito hibetih itto idik efei ye ourei itto hibetih telmi itto idik agama tarom bagian efei ye home hibetih mau18Hari mauri fantara israel efei ami malmai marmaura tarok ma-marimit pe arok kor efyau pirma arkerom bahagim efei ye pelayamam mesbai? 19Hamdwam de him uhim tamauwit? Effei ottemai awofri berhala itto andutih? Itto effei berhala atoma andutih?20Marmaura, efei ye auhim tanwiwit itto persembahan tarokit, efye persembahan efei Roh-roh hamari hei itto itapaf Allah, dop eyau tamik keftih efei eyam bersekutu efei ye Roh-roh han anarihei. 21Eyeam mar amkerom pam ke samuhri efei cahwam,Tuhan, dop efei ye Roh roh, hanaarih mau eyam melakerom, pamkela lom andutih efei perjamuan Tuhan. Dop efeye perjamuan, Roh-roh hanamarihihei. 22Efei emma pe idik mahwi iwarpuldi Tuhan? Itto efei idik briri ito ef hamehpim?23"Pam-mah andanduh hei mimerafamit." Marmau itoiiihtapaaf agmah andanduhhei berguma, pam-mah andanduhei mi merafamim marmau efei amnah andanduhhei membangun. 24Itto tamtui mar ukoharwei keuntungan ehembi itto amnah tih-tih tamtui akeharwe wa keuntungan efei tamtui rih.25Eyam boleh amkim agmah andanduh he rawlehau pasar nit ami malmiri mau to ibe hari mimirya pihtab kenkebetta efei fatuz yafuh dahduh. 26Efei fandutin dop agmah andanduhei arendi milik Tuhan. 27Efei eyam arkimhim, parikim blenai, ito tamtu tih rei ihap perceyai dop undangan mau eyam eyam amurit pamin ble, a mauwit handwandai bunfam eyam mit ihap kor, peharimiwari efei wihi-wihitih efei fatur yafu dalduh28Itto efei ye tamtu tih iwats riwattafs mau itto persembahan berhala mar ehem ukosan damri itto efei haneh pin, rei etta wihi mautin petta fidik kit itto efei ye keberatana-keberatan fat, yafu dalduh. 29Efei eyau ahim marmut efei keberatan-keberatan-kelatan fatuk yafu mu cami mai itto tamtui tih? 30Efei eyau awafei mahewi efei kandwan de awatairi paikimit handuba tamtu ratta kilori efei eyau brema mau ito yatwarit eyai mengucap syukur?31e yau awelatta efei ehem ukosahndamri efei ehem ukosah meh ri, efe ehem ukofei andandurih, kofei agmah itto efei kemuliaan Allah. 32Nar ehemli keidikwetaha syak efei tamtui fatiur efe ye tamtui yahudi tinto tamturi yunani dop efei ye jemaat Allah. 33It amef eyau to awofarai awowtta imi fatur yafu agmah tamturi ahem agmah wihi ihtappaf kepentintangan eyau itto kepentingan tamturi ouri pam-nah tarok beroleh selamat.
( Hiyasam Kepala Wanita ) 1Iwabum-maffihpim,pewaloffaty,pam-nah he eyau pei ma awaroffa tadi,Kristus. 2Eyau to memuji eyam,efei ye,agmah andanduhei eyam to fanggomui amkefeyau eyau,pe aluatir pai wifanti mau, pawafal tor jam Allah 3Efei eyau ma clu purre eyam ma amkemnah wihit tim itto dabori efei, tih-tih tamturi-tamturi it to Kristus dabui efei ye mafalni ito tamturi-tambturi dabari Kristus itto Allah. 4Mafalmi ito tamturi-tamturi efye rahafau mehawi ramen refaltoirau efei debari mau refoufit wau wit iwarmailmedi ibema dabui.5Efei ye tih-tih miofai irima rahafau mahawi pelafaltorfri tabaum mit nar amko Raha, tundung it ima ukor mamilmedi dabun nit itto ha imefei ye mah mi, nye altodi dablauwit. 6Itto mahmitih tamyetaru tudumgnit iwaltir dabuwit. Itto amnah, ha arketeldi, dabrauwit itom efei ye mahmi, ma rama mil medi efei ibe dabrauwit alteldit dop altoldi itto ha menudumgi dabuwit.7Efei tamturi-tamturi mar alkor tudungmgit parkimbum ito ha awemaf, mima arfe dop kemuliaaan Allah, efei nalfani, iwemaf kemuliaan tamturi tamturi 8Efei ye tamturi tamturi ihaf berasal dari mahni-efei mafalmi it berasal efei tamtui-tamtui.9Dop tamturi ahab dirip tekam efei mafalmi: mafalmi diciotakan efei tamturi 10Efei to mafalmi am-nah arkoroha tanda wibawa iwendi da bwa fo, ito efeye para malaikat.11Efei iwahfihpim arendi Tuhan ito pal tau he mafalmi ye tamturi tamturi hatapit, dop pai tau he tamturi-tamturi mafami natappit. 12It iwabum afei mafalmi ma-marenri tamturi-tamturi pam-nah he tamturi-tamturi mau akibumri efei mafalmi mau pam-nah,andanduhei bweasal efei ye Allah.13Amkefamhimtan efei yambema. Marmaura, mafalmi rahafau mahami kepada Allah efei dabarti too mar bertudung? 14Ibematih ha alam it ibema etta peffau efei raimamil meraru tamturi-tamturi efei ye ha debaru maruri. 15Itto am-nahei arkefidi mahmi mau,efei ha daburi maruri? Itto dabarirau mautim dufiu ef mafalmi pe iwas pemundung. 16Itto efei ye tamturi iwama oiwaporridim, efei jemaat-jemaat Allah. Mar anduhtih iten andiwaru iwafih pim. (Kebiyasaan-kebiyasaan dalam perjamuan Malam)17Itto rafal tator lawe fiwi mau pe ewalamirit yeau mar memuji eyam efei ye ramen rafau-rafawawuwit itto maruri e mami kebaikan efe ye mamait mariri mami andu hamaculih. 18Itto, farheh, farhoheieyau awoffa efei hamotih eyam amke fau efei jemaat mau rehaf tapprei efe ye eyam,dop wihimaw. 19Itto efei eyam ito ibem amkene paremau mahaptappri pam-nah iwabun afihpin itto heiha efei ye eyam rei ukoh fatam uji.20Hamo eyam, amkefauwit eyam i hapaf amkefawema pamkim perjamuan ito tih-tih tamturi mau ribeh matan arkim-brema mau aribemai itto tamtu tih moryeftih pe mamerikma mabittut. 21Karena ketika makan, setiap orang mengambail terlebih dahulu makanannya sendiri sehingga ada yang lapar dan yang lainya mabuk. 22Efei eyam maramkelom ramoh yambema ito brema dop arkih muh? Efei ye uma pe idim amkemamirmela jemaat Allah dop amkefei mani tamturi tamturi ye amdanduh hatappit? Efei ye eyau awottafam miu eyam mit? Memuji eyam? Efei wihi mau eyau: mar memuji.23Efei ye handiwan awetaroffit efei eyam ma efei eyau awaudi, dye Tuhan, reito Yesus pare panimau itto pamit ha daffriu pariur. 24Parei daldah ito ha,adabueok pihimjemah: "Ha igri pemirime petta:time fanggomui maf efyau." Iwau afihpim.25Ha, eleit cawan mit pare am dalduit maruh elafaltofra cawan tim efei ye perjanjian ahtepbei itto efei ye, eyau tanik darai pam kefei ham hamoh eyam amki muhit fanggomuit iwemai eyau!" 26Itto ibema ham hamo eyam amkin home mau dop amkih mum cawan mau pamkettafyau reyabio mautim i waoer rit op, ha, walarwerema.27Itto efei heina rei mar layak pukwim home dop akumah cawan Tuhan, ho ha berdosa efei tami malmai dop Tuhan tandarai. 28Parato tih-tih tamturi airpur kemnah ri iri bema talmi, dop ini yattabei ha yanhomei dop, imuh cawan mau. 29Efei helha awam dop awamuh pe man iwatta, efei reyabootim tani melmai ha iwalaurama hukumam efei ibema tani. 30Eyai ouri efei eyam rih britapit dop amdefeiri ito ihappas, magmih rarpit rit31Itto idik tam-mari talni idik bema, hukuman mar watidik kama, 32Itto efei ito idik tarondi hukuman efei ye Tuhan idik hit, pefatuffit pam-nah idik mar re dihukum hamo hai tobeh dengan fandu.33Efei itto, rafum riha mau efei eyam, amke fau amkin brema mau pam kemarye iri bema. 34Itto efei aren tamturi eye malyehfatih, iy ibe yam daldu b lema ramo, pe mar eyam amkefagwau pe di hukum wihi-wihi rih awafaltorit.
(Rupa-Rupa Karunia Tetapi Satu Roh) 1Efei yei itto karunia-karunia, roh eyau wit ito iwaf rarfiri pamnah eyam pamkem mah wihi effyamai. 2Eyam mam-mah efei ye eyam hamo, eyam amemit ahtap keiraldi Allah, eyam to fanggomu to amkelayo korrama andu hama-maruh hei pe arini hattap. 3Efei yei to eyau aupur meyakimkan eyam efei ye mar tamtu tih he ewenma latta lefei roh Roh Allah. Pe iweta, "Terkutuklah Yesus. Iito mar re tamtuh tih rei iwama dabuweidi, "Yesusit to Tuhan it ihtappas Roh kudus.4Itto arin rupa-rupa karnunia pelayanan, efei efei yei hibetih roh hit. 5Dop aren lupa-lupa pelayanan efei yei hibetih Tuhan. 6Dop aren adanduh andanduheipar war fei hana-mah efei Allah itto hibetih rei efei agmahhei pefei agmah tamtui7Itto efei ye tih-tih tamturi dikaruniakan efei yeh roh hamo hai tabeh 8Itto efei ye tamtu tih iwozfan karunia pi wenelatta efei hikmat mau efei ye rih to Roh, efihpim pi waffri karunia parkenkelatta efei ye andram mah rit.9Itto ef tamtuh Roh ih pimpin piwoffri imam, dep efei rih itto iwalaufri karunia arkehafai. 10Itto efei tamtutih rohit iwalaifri kuasa efei ye elkelarfei mujizat olop efei yeh rih ah iwoffri karunia efei arkenkelatta, ito efei ruhma pe, ha walaufri karunia efei membedakan am na mah hei roh efei ye tamtutih ha iwalaufri karunia efei arkenketta af mowihi roh dop efei ye rih walaufri karunia eefei menaksirkan mo wihi mau. 11Efei agmah hei to arwenfei Roh hit hibetih pi wibum mit pelaufri karunia efei tih tih tamturi dufri agmah efei ye itto kehendaki.12Itto efei ye tamto hibetih ibe bohai ouri dop andanduh anggota, to hibetih tani ittimefe Kristus. 13Efei ye hibetih roh, idik agmah efei tamturi yumdan dop budak efei tamturi merdeka, ramu rarpirarit arkem hibetih tani clop idik agmah arkofari, parkihmuh efei hibetih roh mas.14Itto tami to mar iwatu efei hibetih anggota efei ourai anggota. 15Itto efei awen, tiwafta, ito eyu ihtapaf mimim, eyau tihap wendiwi tani. 16Itto efei tirimaru tiwaftai, efei eyau, ihtapaf ahgamalmai eyau tihap wendiwe temirt, "Efei mar maura ha, mar iwandi tanit. 17Itto efei ye tani mar iwahendi am, nsh hei to lahamalna, yenihita ti iwabur mit? Itto efei ye am, nah hei itto tirafimu, yemihifa piwahandi?18Efei Allah iwalaufrye efei anggota, am ma mahkei efei aren paremnau efei tamit, itto efei ye di kehendaki, 19Efei itto, agmah hei to hibetih anggotai, itto yunihta tani risau? 20Marmau ito ouri anggota efei yei hibetih tami rifur.21Efei aham malma mar ri iwaltta efei mima eyau tiht ap wahim mu wehem. 22Itto im me fei ye anggota-anggota mau tami rifau ahamiwudi to bruhattap,efei ye yang paling di butuhkan. 23IT efei anggota-anggota talmi rifu it to efei harum mi wau widim mit kiran terhormat idim amkaffei penghormatan mit kusus dop anggota-anggota idikkit mahdu,pidik talafri perhatian khusus. 24Wihi mau aawol efei anggota-anggota idikit mardu wibum pe Allah wibum talmi rifuit idikit iwau efihpim pe efei ye anggota-anggota mau ihap mulia walaufui penghormatan kusus.25Pam-nah he iwabum arkehaf taprei efei tami rifu pam-nah anggota-anggota efei mamerih ito am-nah Rari wahiri. 26Itto efei hibetih anggota, menderita agmah anggotai ariketari menderita efei hibetih angggota dihormati pagmah anggota arketari magmarom. 27E yam tam-nah efei ye tani rifuit Kristus.dop eyam tih-tih efei anggota-anggota.28Dop Allah to iwapar raimik mamefa tamturi arein me jemaat farhehei iwaf rasul we riwit to, nabi we taswit efeye pengajari ,maruh he tarok mame arkeroin me karunia efei iwalar fei, mujisat. 29Ama tarok agmah rasul dop nabi, dop pengajar? Arem na tarok agmah alom karunia efei arkelarfei mujisat30Ito efei iwafei yaha pitto efei wihi-wihi yarem mowihi Roh? 31It ukotahri efei amkeralom me karunia-karunia efei eyam alamau ferkehei.
(Kasih) 1Efei ye aworom pe arken keltta efei agmah mowi hi tamtuiyei dop mowihi malaikat ito efei eyau mar awarom pe atek kiwaharit eyau timefe gong agmuh hattapit dop camang ef, gemerenting. 2Itto efe ye eyau taworom me karunia efei bernubuat dop eyau tawom-mahe, andanduh Rasia arenri, pamnah andram mah it dop efei eyau pam, nah hei mar berguna. 3Itto efei ye eyau awafei ri wahei, am-nah andanduhei aren mauwit arkefiyau tamikit pe yafyu arkihit, ito efei eyau mar arrewiwehau magmih itto paiatauhe faedei efei eyau.4Atem mi wahai ito sabar; atem mi wahai ito murah hati hag mar iwarpur, hag mar memegah diri dop tidak sombong. 5Hag mari wafei ye rei ihap sopan mit dop mar iwarhawei keuntungan tanyih pibeh hag ihap ag bet tawau, dop wambumamen kesalahan tamturi rih. 6Hag mar mamro iwedidit itto marmau. 7Hag etan funtam am-nah andanduh pe percaya am-nah andanduhei itto mengharapkan am-nah andanduhei ate efya piw efar am-nah andanduhei.8Atewiwadi mar ri wahaftetap nubuat mau tiwawehodi itto mowihi roh mau tiwafom nihpim, andram mah ito ma, iwaf tap einik. 9Itto idik andu tam,mahit itap paroffatadi nubuat idik kit, ihap patadi. 10Itto efei iwarof atadi hamo mau i wamai efei ma nihat kei forf ketadi itto iwahtap pei mik.11Efei eyau abouri magnam pe eyau wihi waemattai ifaf abouri magnam dop eyau fanggomui, toma ef abouri magnam itto par eyau awohm. Baraf fit eyau awufpaljeimik sifat abouri megnam. 12Itto, ihtapbetim idik hariwau efei cermin andanduh, arfei yitto, samar-samar efei ye tafum idik harimau, muka dengan muka. ahtap betim eyau to awei rarir pe mari ri wabuh. Itto tefim eyau ri aweirarar dengan sempurna efei ye eyau yabem aweirarar. 13Iwahfihpim arkeme homo mau wihi tim itto imam, pengharapan dop atelwahari windu efei it ito, atte, wahari.
(Sekali Lagi Tentang karunia Roh) 1Koh karoreu paldi pe attewaham pe ukoharwaweldi tami mit pu ko lom me karunia-karunia roh farhehei karunia efei bernubuat. 2Heiha rei iwema latta mowihi roh mar i en nalatta efei manusia. Itto efei Allah. Itto tau he tamtu tih iwam mah mowihi bema efei roh pe hag iwafel tolfyau, wihi-wihi efei rahasia. 3Efei heiha rei bernubuat. Itto arkelattaffei manusia it hag,iwakki, pi walaifri efei wifanti dop iwahanheri. 4Hei ha rei uwengkolatta efei mowihi roh it ubema tamim ihpibet, efei heiharei bernubuat it hag iwatah ri jemaat.5Eyau to am-nah andanduhei te yam tamkekelatta efei mowihi efei yei, to am-nah bernubuat lebih berharga efei ye tamtu tih iwema latta ef mowihi roh efei yei tamtu tih pe memastikan rf jemaat mau piwatahri. 6Efei rarfiu efei eyau awatam ma-mai efei eyam mit pam kemkelatta efei mowihi Roh. Ito anduko fei pidim me pefei eyau awalattafam mau, eyam mit to penyembah Allah pe ukom mahit efei nubuat dop wi fam ti mau7It,ti me feye alat-alat mau we, mar berjiwa it to agmu iwahai efei ye serlilimg dop kecaps andiwebum mafa tamturi am-nah arkem-mah rao mau, effa arkeha himdi selulimg mgit dop kecapit efei rat-rat pagmu wahai tibem meftih. 8iTto e fei naffrit aritto mar agmu iwaha mar marah. Heiharei ottahndi tan mit efei bar mautim. 9Iwauwafihpim e fei e yam mane amkenkelatta e fei ye mowihi roh e fei e yam mar amkefei pam amkenkelatta ito marmau, pendiwabum mafa tamturi mau triri yarkibum mit e fei e yam mar, am mattai? Pam malat tiuwit heiha rei e yam mafal tohjiu yen udara.10It aren ourit itto mameifa ourit e fei ye mowihi fandutim, ito iwau afihpim, tau he mar mar hibetih he, e fei ye iri ye ri bei agmah wa hai ito ihtap atadi. 11E fei yei eyau tihap wam-nah e fei mowihi mau eyau tawolanef fantara tamtu ef hanehpim rei etah ri dop hanehpim fantara tamtu e yau wit12Iwau wafihpim e fei e yam: e yam amkelaharwaweldi, pe fei amkeralom me karunia-karunia Roh ityo e fei ourit andu mau, am-nah e yam amkelahar waweldi pamkefya pe amkidiryaha jemaat tit. 13Itto e fei heiha rei iwema latta e fei mowihi roh it am-nah iwafei mahawi pam-nah, am-nah hei iwalaufei e fei karunia paghiwidi 14iT to e fei e yau awe fei mahawil awelar fei mowihi dop efei akal budi e yau wit mar awetari ar kefei mahawi.15Itto handuba pe am mah e yau awafeit? It e yau to awalarfei mahawi e fei roh ayauwit. E fei e yau to awalarfei mahawi itto e fei akal budi e yauwit itto e yau to awarorao, pe awe maro af, roh e yauwit itto e yau to awarorao, pe awemarohdi e fei ye akal budi e yauwit. 16Itto e fei ehem mimin ukogarok e fei roh yemut itabeh andiwauwaffa, tamturi ye ramami pe fei ye rafralyau pe arketau "amin" e fei pengucapan syukur mali? Pamdiwabum maffa ha, ihtap pam-nah ahndwan de hem olattai?17Itto e fei ye pengucapan syukur mau ito hep effa e fei tamturi rih ihap key kaki. 18E yau mimik aworokkit, e fei ye Allah pe, e yau tawenalata e fei mowihi Roh lebih efei ye e yam agmah. 19E fei ye pertemuan warfinuloh, jemaat e yau lebih suka mengucapkan Itto mimin farfau, wihi efei hari yi rima arkem mah pe arkegtafyau tamturi rihma e fei to.20Rafurihait-rafumit hamatoppe iwaf, fe abouri-abouri arenwe hem fanggomu. Hamattope iwaf abouri-abouri ye ramemrahafu ibori itto tamturi mafaru ibemi areme ube ma fanggomui. 21Irya reme hukum taurat,ibrater efei tamtui-mafalmi nye irbema mowihi rih dop e fei walifimu tamturi-tamturi fantarai. E yau tam-nah awalat ta e fei bangsatin. Itto iwau afihpim pe tarok mar tairya kibum mai e yau e fei ye, Firman Tuhan.22Itto e fei karunia mowihi roh, ito fales itappaffe tamturi, eye beriman nit. 23Ito e fei am, nah. Jemaat arkefau hamo hai tobeh dop tih-tih tamtui arkenkelata e fei mowihi roh, maruh arkirhir rau, tamui-mafalmi niem ada war rit. Itto tamturi tamturi rye ihap beriman, lauha e fei tarok irketta e fei e yam polam icamom?24E fei yeito agmah bernubuat maruh arkirhir tammturi ye ihap beriman itto marmau e fei agmah dop hariwahiri agmah. 25Am-nah am dram mah hit parem it fatur yafut pam-nah myata pam-nah he ha adabu waotdi Allah dop debu wei di: e fe ye Allah ot iwemam-e yam mamaem26Itto andiwabun mafa ahtap rarfi-rarfiri? Pare hamori e yam amkelafau e fei tih-tih tamturi arikelahjauh andanduh pe tamtu tih masnur re rih pengajaran dop penyataan Allah e fei karunia mowihi roh itto karunia e fei memafsirkan mowihi roh itto agmah hei to am-nah arkefei e fei membangun. 27E fei arein parkenkelattai itto mowihi roh kuh par rar rit ru, itto ara reu rehei tamturi tou, tamtu tih dop tamtu tih itto e fei yen tamtu tih ro pam-nah memafsirkan. 28E fei tau he, pe tamtu rei iwarom pam-nah menafsirkan itto tarok ari ihattap fei ye pertemuaan jemat itto hari ye, arkem kalatta e fei ibema talmi, e fei ye Allah.29E fei ye nabi-nabi-e fei ey it to ru, atau tou tamturi pe arkekelattari ari-rih pe menggenapi anddwende tarok al mattai. 30E fei yei tamtu tih ematef paremau pi warom penyataan e fei farhehei itto am-nah iwen ara hattap.31E fei e yam agmah to bernubuat, tamtu tih-dop tamtutih pe fei e yam agmah amkerom, belajar pam-nah amkerom kekuatan. 32Karunia nabi dabari arketotri e fei nabi-nabi. 33E fei Allah mar kehedaki raftatut tewau wit e fei yei to damai sejahtera.34Ito e fei y agmah aren jemaat tit tamturi-tamturi kudus it dop mafalni-mafalni, ti hari yaren aira hag tap, parem pertemuan-pertemuan jemaat mau pe fei tarok rar arkelaufi parketta wifanti itto tarok am-nah dubari itto e fei ye etta fiu to eyei ye hukum taurat. 35Itto tarok ampul pam-nah yen ramoi, e fei tauhei dabum ukotodi mahni pam-nah iwafatai wifanti e fei pertemuan warfimuroh. 36Itto arena firman Allah e fei ye dari e yam? Itto e fei ye eyam beh ha firman mau am-nah iwema.37Itto tamtutih egfar hep hanehpim nabi pe, tamtu rei iwarom karunia rohani ha, maruh iwefa wihi, e fei handwande otta fidim mema itto e fei ye perintah Tuhan. 38It e fei ey it mar tir wabundi itto emrau pe, e yam tri rim,amkibam dit.39E fei ye rarfi-rarfi ri, ketahui tadnimit pam, nah amkerom karunia e fei bernubuat dop mar ukocacalmera tamturi rye arkenkelatta e fei mowieih roh. 40Itto am, nah andanduhei itto arkolau e fei sopan dop teratur.
(Kebangkitan kristus) 1Itto agtap, rafri-rafri ri e yau sanggomu ewataifam mau marom mit dop, pe arenmalwei e yam pankefar, taltaruh? 2E fei injil mau e yam ti hap kefei yam andanduh ito e yam teguh, pamketapuldi: pe fei ye ibe awaufam miu e yam mit itto e fei ye teyam to, sia-sia menjadi percaya.3E fei yang penting to ibe awottafam eya itto e fei ye yabem awuramit, hanehpin e fei Kristus ibe par efei ibro tamen tahafeuirit ibem etadi kitab suci mau.4Pare hag arwarbum mit, dop pare hag ikkyefar par rit itto moni tou etta jefeii kitab suci.5E fei hag tani yefa mumdi, je kefas dop parei to e fei kedua belas murid it. 6Parei to hag tani mye la fanunri e fei owit to lima ratus, refumit agnah hei ararourihei e fei tarok rih ar haren sampai sekarang itto mameifa iri hari rarper. 7Parei to tani mye famundi je, Yakobus. Parei tani elafanurit, agmah rasul.8Dop iri ye alttapit e fei agmah hei, hag tami elafanundi e fei e yau it lu e fei ye reimah ahttabe arkibumdit. Sebelum hamomai. 9E fei e yau ranen.rama mil me e yau agmah rasul. Pe mar layak parkihim e yau rasul e fei e yau aworoh talmi jemaat Allah.10Itto e fei kasih karunia Allah e yau teuma, andiwabum mafa e yau tawa en sekarang dop attei wahai karunia e fei ye, di anugrahkan, e fei e yau itto mar sia-sia. Pawalrih par rit e yau, tawa fei andarhaha mau mafo, e fei tarok agmah itto ihtappaf e yau itto karunia Allah, mamar ketau e yau. 11Itto effya, e yau dop efa tarok, i wau wafihpim e fei idim mengajari dop e fei ye e yam menjadi percaya.12It hamo hamfonha idim amketaffam e fei Kristus ibikkky e fei par itto e fei tamturi rarper rit pandi wabum mafa, itto aren e fei e yau mane amkelaktta e fei e yau pai tauhe pe arkekaki kefai tamturi rarper rot? 13Itto paitauhe, arkekaki kefar tamturi rarper rit. Itto Kristus ima mar iwakkyafarpar. 14E fei ye Kristus mar iwaggatu itto sia-sialah e fei wifanti idim mit itto sia-sia e fei ye kepercayaan e yam mit.15Itto e fei ye ito idim tagmah berdusta e fei Allah. Itto e fei hanehpim, pidim malatta rei hag yedijeha kristus. Itto efeye mar maur oiwaf tamturi rarper rit mar re arkekaki ke far par rit. 16E fei, ye mar mari tamturi rarper rit mar re arkekaki kerfarpar itto Kristus mar re iwak kye farpar. 17ITto e fei Kristus tima mare. iwakkkyafrpar itto sial-sialah e fei kepercayaan e yam mit dop e yam hanam amen ne ibro mahafauwit.Kristus. 19E fei idik to tahatme ito iwabum pengharapan e fei Kristus itto idik segala manusia. 18Iwauafihpim iwefsama maru e fei tamturi-tamturi rye rarper rit parendi.20Itto e fei mar miur itto e fei Kristus pe iwakkiyafarpar rit e fei tamturi rarpar rit e fei. Rye war fautei tamturi-tamturi mane rar par it. 21E fyau hamo hait tobe, e fei ye maut tit, ti wamai e fei hibetih. Tamturi-tamturi i wau afihpim e fei arkek kaki kefar tamturi rerpar rit arkema e fei hibetih tamturi-tamturi.22Ito homo hai tobeh e fei agmah tamturi rar per pe, aren me persekutuam e fei adam anduwaru iwau itto agmah tamturi, to arkekeyahai, parkelah rar per rit parkene persekutuan e fei Kristus. 23E fei tih-tih tamturi arkeffrof krtadi Kristus piwafe di yafu warfau tei, parei tarok piwelmmi we, ribema parhamo iwalalti dikhamai.24Parei ti wama, hamomau itto homo hanfaina, hag iworfidik kerajaan efei Allah, tete, e fei dalduwit hag iwalaloltani cum nah pemerintahan mit, dop kekuasan dop talmi, briri iwama. 25Itto hag am-nah iwatarpur, pemerintahan pihaf raja, op, Allah iwabum jau, agmah, musuh mau iwabum jau afafa. 26Musuh we arketar yapi pe alohtelmit, itto maut.27Itto am-nah andanduhei he ratogmei afafait, itto arkelatta e fei am, nah andanduh arfei ratogmei pamdi afafa pef, fanduaru mau e fei hag ibem mih pibeh rei ye e fei ettotme am-nah andanduhei andi Kristus afafa itto mar arkirhirrau ramo yahei. 28Itto efei am-mah andan, duhei ibefei ettogne andi Kristus afafa, mahaf tin hag iben ihbeh efei Reinah mau efei ettognei iben ihpibeh pandi hanehpin pandi haneh pin afafa, iwafa agnah pibem arkena mah.29E fei mari wafei afih pim pandi wabum wafa andanduh rehafau tamturi-tamturi mane, ranu rarper rit e fei tamturi-tamturi rarper rit? E fei tamtui rarper agmah hei mar arkekaki kefarit aham defer rya taroh to rani rarper rit, pe tamturi-tamturi mau hari rarpa. 30Dop idim ahan de fei idim ma idim ham hamoh idim maru re wau idim talni mit pe mamrom bahaya.31Rarfi-Rarfi ham hamohei eyau berhadapan efei maut itto kebanggan eyau, itto eyam mahendi Kristus-Yesus, Tuhan idikit eyau awaltta efei wihitim mar mau. 32E fei ye itto berdasarkan. Pe ukwengkafah hundi-plikofah kundi tamtu, tohe eyau, tanda wohotui par ra pe melawan andu matu kirori aren efesus kanduba andiwabun mafa wihi mau tim e fei eyau? E fei tamturi rarper rit ihtap, kekaki, kefar rit itto? Keffroffama,padik tambema dop tah muh rani e fei amer idik rarper.33Itto mar eyam sesat, harna top, amkehaken han hamoh pamkeroh tandi far hehei ef ya. 34Sadarlah, kehrarih par sebaik-baiknya pe mar amkelarfei iblo hana-mahei, aren e fei eyam mar amkei raldi Allah wihi mautin alwattafan pamnah eyam amkem mah ri talmi mani.35Itto beje eren tamturi iye arhimtalni, "Andi wabun nafa tamturi Rarper rit. Parkekaki kepar jit? Itto efei tani efei tarok am-nah arkema parkeh rarih par?"par? 36Hai tamturi bodoh handwande hem ubema u parit uwit ito, ihap ab rit pi wabut itto hag mar iwapen matta.37Itto e fei eyau awalahpir rarau efei tanik kit tanaman mautinn to amnah iwabut e fei. Afui to wari ihtap pefei ye gandum dop afu rih. 38E fei yei Allah elaufri efei ye andutih tanit efei ye yang dikehendaki-nya hag elaufri efei tiap-tiap biji itto ibema tani. 39Ihtap paf agmah ani malmi ri tim sama.talni mal ni ri ididkit ibem rih e fei ye anduh matu malni ri. Rih ma e fei mani malmiri rih ti mefei ye ani malma.40Itto tani surgawi dop aren talmi fandutin, e fei kemuliaan tani sorgawi rih te fei ye kemuliaan talni fandutin. 41Kemuliaan afro lain e fei ye kemuliaan, madu, dop rih e fei kemuliaan, betau-betau dop betouh tih it itapp fe betou rih.42Iwau afihpim, wihimu e fei arkekaki ke fei tamturi rarper rit pe iwatahri, e fei rye ar haren me hana masrih hei arkekaki parkefar rit mar arkehem hana maruh. 43It iwahtah rye rama nilmer ar rauwit irima ankegkaki kefar arkeme kemuliaan mau, pi watah rye rye baltappit parkegkaki kefar pi rima talni baru iuwama. 44Pe, iwatah rye e fei talni alamiah, pe rima arkekaki ke fei itto talni rohaniah.45E fei ye ibetter tamtu farhehei Adam rei yam macluk mauarhamei." Pe e fei ye Adam elan mapi hararoh pelame ef Roh e fei ragkakur fer rit. 46Itto e fei far hehei emai ihtap paf, fe Rohanimah itto iri alamia pare, hamo ei hep er wer ema irye rohaniah.47Tamtu mau farhehei itto yem wane bafu dop bersifat jasmani temtu, elamidit itto yen sorga. 48Makluk-makluk alamia mau agmah hef hamehoin it, e fei ye wane-bafu dop makluk-makluk sorgawi it ime fei ye hamehpin, it yem sorga. 49Itto ime fei ye idik, tala rar hari fu efe irye alamia iwafih pim e fei idikma talau rar mata ri rol itto, iri yareri sorgawi50Rarfi-Rarfi, ihpiman wihi mau a wottafam pa wottafam mauwit itto efei tanik matmai dop tanik darai mar amkeram andutih amkene kerajaan Allah. Dop efei ye iri hari bimasa itto irima mar arkerom andutih e fei irih harye mar binasa. 51Itto efei eyauawalattafan, pawalatta fam mau andu tih itto, Rahasia: idik kit mar tarper agmah hei efei idik agmah hei efeiidik agmah hei talmir iwabaune.52Aren tawih tap, har yiu pare hamo mau agnu naffiri mau e fei yen, api, e fei naffiri mau agmu wiwahai tamturi-tamturi rar per rit itto ragkak yar fau aren ne e fei ye iri ye mar bimasa dop idik agmah mar bimasa dop idik agmah talni iwabaume. 53Par hari lalar om bimasa itto,am-nah arko raha pe ar he rom bimasa itto mar arkerpet it am, nah ar kor raha pe hari mar hari ar ker per.54Par hamo iri ruh alom bimasa itto aureha iri ye,mar arkerom bimasa dop mar hari ye ar kelarper it tiu etadi Firman Tuhna me elter ye mit, maut ibigim yendi, kemenangan. 55Hei maut yemihi fa kemenangan mit? Hei maut yemihi fa sangat mau?56Sengat dop maut itto ibro dop kuasa ibro itto hukum taurat. 57E fei syukur e fei ye Allah, itto ibe dor fidik kemenangan e fei Yesus Kristus,Tuhan idik kit.58E fei yei rarfi-rarfi rye atekehan mit, pamkefaraha dag meh mar talmin iwar orei dop talnim hahya e fei andarha, ha Tuhan mit itto eyam mam nah e fei ir yane e fei persekutuan e fei, Tuhan jeri paya eyam mit ihap sia-sia.
1Tim, te fei ye Rafaltat or re wau, andu meman mit, e fei tamturi-tamturi kudus, itto eyam amkefei pi wataje e fei petuntuk-petunjuk mauwe duff riu, e fei ye,Jemaat-jemaat aren golgota. 2Itto par homei e fei, ham-hamoj minggu dut ter hor rit eyam am magmah e fei handwande yam amkot pe, menyisihkan andanduhei par kikibungken ramo, pam, nah mar alkelafal tor, ahtap bei parkef kor rau, haroi, pare, eyau tawama.3Par eyau tawomai eyau to elah par rar, tamturi-tamturi rye eyam anggap, layak e fei kaltah rau amkiu yerusalem pe, am kettafri andu mau, amkoff ryau. 4Itto e fei ye penting pe fei eyu teima awau oam,nah tarok irima arkiu hamo hai tobeh arketau.5Eyau to awa tam ma meyam mit par eyau aworof qaldi makedonia. 6pe fei eyam to, mafar hep eyau tawahenam, henam piwama hamo iwafsa brei, pam-nah eyam, pe angkesafuwei eyau marwah, awarof maruh.7Efei ahtap eyau tanik iwaf tih, pahagkiwawam eyam, itto, maffro ffawp paremau tobeh, eyau fanggomu aweifam ma pewahen-man we; heman e fei eyam, di perkennankan e fei Tuhah. 8Itto eyau to awane efesus op hamo mau pentakostei. 9E fei patim ouri kesempatan e fei eyau pe awa fei, ander hana awahe mautim, pe aren ouri ru rayao parau wihit.10Itto Timotius ema, peta mena, amkehar wendi. Pam-nah hag i wenam, mama en peyam, mar atarim iwamak, it ha ye mefei andarhaa mau Tuhan dihindi e fei imef feyau. 11Itto mar, tamtutih menganggap rendah. E fei yei kosafudi pe andaduhei, hag maruh iwarof dengan selamat. Itto hag iwama pe iwarih par piwatau wema, fei eyau, awen patim awe memam,amketa wama, hamo hai tobeh, e fei rarfi-rarfi iri rih. 12E fei rafumit Apolus itto ieb awenen offl orfam. Mau pawottafam mau e fei hamo-haitobei, e fei rarfi-rarfi rih arpar kam kerom man eyau e fei pe hag ima tani, iwaftih piwama ahtat, itto yen hamo efyai pe hag iwama.13Amken kedagmyau pamkefarraha, damdagmeh dalam iman! It ukutu kofarparit to, tamtu maeh pe iwaf birbiru 14Itto arkefei ye am-nah andarhea ehem, mit pe dem miwaha ri.15Itto yen permintaan, tihna e fei eyam mit, rarfi-rarfi, eyam mam nah hippim, hamo stefanus dop ahum maturit. Itto, tamturi-tamturi mane par hehei etam palye ak haya, dop e fei tarok ke mengabdikan, talmik e fei,pelayamnan tamturi-tamturi kudus. 16E fei to taatilah tamturi-tamturi pi wau wahfihpim e fei am-nah tamturi mane arketari, andarha dop, berjerih paya.17E yau mamro waitit e fei alta wemai Stefanus, fortumatus dop ak haikus. Itto tarok ratah ri handwan de reinikit e fei ehem mit. 18E fei tarok arketah ri roh eyau wit, dop roh eyam mit, atarim, mahari tamturi-tamturi nane far hehei.19E fei riu agmah hati, itto jemaat-jemaat aren asia maghit, akwila Priskila dop jemaat are ramoh. Tarok rattafam berlimpa-limpa salam e fei, eyam mit. 20Le lar fei yamin e fei rarfi-rarfi agmah hei arfei riys parfeidi atmtutih e fei rih dengan ciuman kudus.21E fei mimik yabema pe, eyau tawolter salam e fei Paulus. 22Hei ha rei mar atem mi wahdi Tuhan terkutuklah hag maranata. 23Ate hari karunia Tuhan Yesus iwaroffatu iwehem. 24It atelwaham mit iwarof fatam eyam am-nah amkehendi Kristus Yesus.
Dop tin, ahrokri mamrokengkedi we Fransismarmau; it Efyamau; 1Awo ral terfam tarok wihitin, andit ihapaf andu efei eyau dop iweifam af fanggomu. 2Four e fya, pare arwei arenwei, foure fya pare iri anarit iu andarhaa hana nahe it foure fya pare iri nane rahat ewau sanat palsu. 3Wope, idiknane sunat it, we iri nane Allah tanggomu difri dabari ratotot diewau it do parharendiwe Kristus Yesus it, dop ihap pe percaya andan duh fandutin ibei.4Eyau euma iwaf andubeh iwenaf alasan ef pereaya fandutin wihi allai. Efei nanerih arke rapur iritop percaya fandutin wihiallai, e yau teuma awotandiwe. 5Sunat it hamoi muni ibuauenaf delapan, efe Israel bei, yenri Benyamin ibe suku ibrani be asli tefei anduaru amha menwe amtadi hukum taurat it.6Iu ef anduar andarhaatine yaureia worohtanri jemaat efeye andarhaa mau mar mau efei u kota ku endiwe hukum taurat eyau ihapan hafeiau. 7Wetin ahanduandu efiweifau ama andefyai, wetinto eyau ahakiudit rugiwop Kristus yen aue.8Wetinto andam naheit aha kiudit rugi wopetin aweiral di Kristus Yesus, yabema Fransis itopit mahndue, fyadari andanduh. Wope itop it eyau ibemi mikhaw uffuri andanduh eit dop aha kiuitef andu mane, pe mimik awarhir Kristus. 9Pe awendiwe taniarya ihap af ya bema awohan e fyai wetin a wogtonen diwe hukum taurat; wetin to marmau awom nahndit wop eyau ibema percaya Kristus ito pit marmau wih alla e fyai Allah be dit ibun au ema wop kepercayaan. 10Eyau to aupure weiraldi efei itop ibem ikyefarpar e hai dop awotan diwe ai mafoyefar it, parehamo mau eu ma, awa hatendiwe atanduaru ehayen wei ope per it. 11Pe amnah euma hamotihto eu maawak kiafarpar awahor rar iri nane rar perit.12Ihapafe eyau ibe aworom andu mautin atau ibe au efya, wetin eyau eumas awenoraruldi, effa, behawa feitag di peawarhir, wope eu eu ma Kristus Yesus ibe eta purau. 13Ahrokri, eyau euma ihap wa pur warhir, wetin anduara wotei pe eyau fanggo mu iwaftap ahanduandu ditehorit petanikit awaihndi ahanduanduyenau ahog fuar it. 14Pe awihari pe awo fei tagdi awarom hadiah ito yen sorga ALlah yendiwe Kristus Yesus be imim eo tarau.15Anduha pihpi kikema tarok fanggomui taufeya, wefeiye fanggo mui iudi wihitih; wihi mauto Allah beiwa fanunu. 16Wetin taroktet tahaudi fanggomu efya difi dik it, tahatenafihpi tatadi alla tentawetin.17Ahrokri, ketau ala awenorif it. Dop matarim kenari iri arharen we ef idimtin, efanduaru alla idim mafanunamit. 18Imef andu aru awonen of tafam ewau it, dop awofanunam tarok it ahak ralnanum. ourinane iri arhanei ef Kristus be ambar it. 19Iribe hamo mauto, iri bemarkerhtan ihpi. Iri be Fransis it iribe malliapi. irib talni mahndui to iweftap yeinik. iribe fanggomui ibema yenriwe fandutin anduar ehayenwei.20Wop pe idik idik rag mai to yen sorga pare mau pihpi tarok tentemfandi Fransis Yesus Kristus rei duridik iu pare fya. 21Rei amnah he iwatahidik talni ha na nari hetin, op iwa bun af ibema tani mahndu mau, etayendiwe ibema kuasa pe iwaghug parar an dan duh arendiwe ibema ta ni.
(Surat paulus yang kedua kepada jemaat Tesalonika salam) 1Itto Paulus, Silwanus dop Timotius efei jemaat. Tamturi-mafalmi Tesalonika aren di Allah taman idikkit dop arendi Tuhan Yesus Kristus. 2Kasih Karunia dop damai efei Allah taman idikit dop efei Tuhan Yesus Kristus iwateman eyam.3Idim tamnah mengucap syukur efei Allah. Itto eyam rarfi-rarfiri pe amnah anduwaru iwau afihpin efei manmau to iwaladai ne dop attiwahan tamturi ibe marih irye baret efei ye eyam. 4Efei arenri jemaat-jemaat Allah idim beh bermegah efei eyam ito eladaimefamiu efei iman mau arene agmah anduhamarih hei dop ibro tanen tahafauit efei yam amar mor makaki. 5Amdu tih ibun efei effya hei pehaki man Allah pe iwalattan eyam layak pan hen warga kerajaan Allah itto eyam mane ahtap amar mor makakit kerajaan mau.6Itto andwaru adil efei Allah pe iwet mima pamaweyan aimafo efei tarok alfam aimafo mau eyam mit. 7Itto iworfam mafati amkipar efei ye eyam nane ditindas dop tim efei idim pare hamome Tuhan Yesus it yeme sorga tami efanu mi dim hamohai tabeh efei hijarero-hijarero mau arendi andemnah hit arene yafu ehar babitauwit. 8It arkelaur mimiri pama weyan efei tarok mamitap keiral di Allah dop ihap tritikibundi injil Yesus Tuhan idik kit.9Tarok, tinto arkorkeffrof ai mafu parkeroh talmi henamfattaruri par ken nyarya efei hadirat Tuhan mit dop efei kemuliaan tami biru wit. 10Itto hag iwama pare hamo mau we dimuliakan efei tamturi-mafalmi kudu it dop efei di kagumi agmah tanturi yang percayai efei kesaksian mau, efei idim amifam mema efei eyam percayai.11Andu hapihpim to idim talmim emarhar pa memfei mahawi toma efeo eyam pamnah Allah idikkit iwam mah efei eyam layak itto imhim mam mewauwit dop efei tani biru mau piwatakhri andanduh mau to arkefei effya piwatahri amnah andarhaa imam mau. 12Pamnah ahai Yesus Tuhan idikkit dimuakan, parke mam weyam dop eyam tam kendiwe piwatadi kasih karunia Allah idikkit dop Tuhan Yesus Kristus.
(Kedurhakaan sebelum kedatangan Tuhan) 1Efei iwalal tidik kama Tuhan idikkit Yesus Kristus pe iwafau idik dop ima pidim amkihim efei idim rarfi-rarfiri. 2Pamnah eyam marre tuwihap, amkefa kundi dop gelisa efei ilham Roh mau, efei pemberitaan ito kaltah rau telattai efei idim itto hamo Tuhan iwama.3Narre eyam amkoffryau talmimit arkeroh tanam. tamturi eye efei ye andiwabum mafa ima efeiye hamo mau itto maruh iwama piwafei matai to murtad itto maruh iwafanunri matabei tamturi durhaka pe aloh talmi. 4Itto lawam mau inenwe warwafoi efei amnah arke olettit itto efei ye disembah efei Allah itto ima iwamatet teme Bait Allah, dop ima tami iwafa numri tami efei Allah5Taura eyam fanggumu efei wihi mau ebema wofaltoria mau eyam, maut farheh eyau awohenamwe hamoha tobei efai eyam. 6Dop uhtap eyam anikem nah handwan diwafaftan di pamnah hag imatami iwafanunfi tani pamnah hamo mau hag una mimiri uketop di. 7Itto efei ye andarur ranamip mauwit ibro hana narih hei itto efei andarhaa mau efei ahtap rih aren pe rafahtan efei nane arkefah tandi par kihukpar rari.8Pare hamo mau wit iri walira yauwit ahtabei to, talmi arke fammunri talmi mit pamnah Tuhan Yesus amnah iwat tit efei mafati walifimu dop amnah watoh talmi efei rye arkelah larih par rat. 9Mimiriyor kor iri walihra yauwit itto andarhaa mau to iblis dop iwarof atari andanduh iwafei it ajaib fale iwambun tanda mujisat-mujisat hanamarih. 10Efei andanduh-andanduh wa kirori efei tamturi tanturi nane amnah alkeroh talni efei tarok nar arkorar dop alari wahari itto marmau irye arkerom mit nar anhiwa fei ri tarok.11Dop ihpiman efei Allah iwalaura ma kesesakan efei tarok na-marfeiri tarok percaya efei dusta, 12Pamnah dihukum agnah tamturi rye ihtap percayai na marfui ri pe iri tarpur kehafau ibro hananarih.13Itto efei idim tam mah he mengucap syukur efei Allah itto eyam rafurim harit to Tuhan atteiwahari efeye Allah, to farke hei mimetto pan eyam efei di selamatkan amenwe Roh mauwe menguduskan eyam mit dop amene kebenaran mau eyam percayai. 14Itto anduha pihpi ha ima imhim mamu eyam efei Injil mau idim imit maffrof fit pefeyam anrom mit itto kemulyaan Yesus Kristus Tuhan idikkit. 15Efei ya to kutu taltaru dop kotarpur efei wifanti-wifanti mau efei eyam amlom efei idim itto secara lisan it efei ibelter.16Dop it Tuhan idikkit Yesus Kristus dop Allah taman idikkit areme pe attehari karunia mau itto attelarhidik dop efeiye itto menganugerahkan penghiburan mau abadi dop pengharapab effyai efei idik. 17Itto iwahamhemra dop ewafeiri talmi briri iwama faturyafu efei andarhaa mau dop wifanti yeffyai.
(Berdoa dan berjaga) 1It maruhhei rarfi-rarfiri arfei mahawi arfei fidim parmmah Firman Tuhan tim tiwarof dop di permuliakan piwaffe ibeh matan iwibun efei ye eyam. 2Pe amnah idim tamkih panrar itto efei ye ibro dop tamturi-tamturi kirorit itto ihtappaf agmah tamturi nararkerom imam. 3Efei Tuhan itto tufam eyam efei ye irye kirori.4Dop idim percaya amen diwe Tuhan efei handwan didim mafa yam mit to eyam amfei dop amnah amkefei. 5Efei ye Tuhan iwatafau fatum mafui ukwenjau Allah dop efei dabum ukootdi Kristus.6Itto idim mafayam eyam mit efei rafarumhar eyam amkihug parar arya talnimit itto hamatap rafurim harrit irrye ihappe kekeffrofdi amdarhaa mautin dop iirye ikap keffrof ketadi wihi ala mau efei eyam dari idim. 7Efei eyam yambema mamnah pan di wabum maffa eyam pamnah amkeffrof ketadi wih yalah idimmit, efei idim tihap kih paldi andarhaa efei eyam mit. 8Itto ihtap kin home tamturi to percuma, efei ye idim amkehar werit efei jerih payah wahitu pami pe amnah inar iwaf ai mifo mau, to efei heiha piwaf eyam mit. 9Itto efei idim nar berhak amdu mau, melainkan efei idim ma dimpur ketahri talnim idimmit piwaf teladan efei eyam, pamnah eyam an ketadi.10Efei to hamo idim mahemamiwe efei eyam pidim malaufan fanggomu mau efei eyam, pe tamtih tami waftih andarhaa mau marhag iwan brema. 11Idim mattafan mit itto idim muffra efei yem tamtutih nar tartip iwahenei dop nar iwfatri andarhaa itto iwau wama efei wihi-wihi ihap berguna. 12Tamturi-tamturi mau iwafih pim pe idim mafaltatorfyrau dop wifanti aremdiwe Tuhan Yesus Kristus pam nah tarok ar keinik kweh pe arkekeffrofdi andarhaamu pewafih pim pe ribeh arkim brema.13Dop eyam rafrumharrut, nar arken kefahkuhndi parkefei handwan deffyai. 14Efeiye tamtutih rei tani waftih pi waffridim handwan didim mafaltorfri arenwe kaltahrau mau pe fale iwabundi, mar iwaf roffatadi pamnah hag tam mani iwafum. 15Itto mar ukottadi efei musuh itto ukuhimjau efei tamtutih rarfi.16Dop it Tuhan damai sejahtera efei mengaruniakan damai sejahteramu ibema munyabrai ranenwe andanduh wihi efei eyam Tuhan iwaroffatam eyam agnah. 17Salam efei eyau Paulus, salam tim awoltor ef mimikyabe mai tim to falemau arene amnah kattahraumau iwau wafihpin awolterrit. 18Kasih karunia maui Yesus Kristus, Tuhan idikkit ti waroffatam agmah.
1Ito Paulus, Rasul Kristus Yesus erof etadi wifanti Allah, Juru selamat edikkit Kristus Yesus it iwenaf wihimau idikit. 2Efei ye Timotius matuk mau didalam Iman dop kasih karunia tamat dop damai sejahtera itto Allah Tanannit dop Kristus Yesus mahawi tamtu idikkit iwaraftan wehem.
1Farheh mulai wifanti wai famit: dabarim ke ot kihim diaha iwatendiwe mahawi amhim di ehai iwatendi af ucapan syukur buat tarok amnah. 2Dopiwau ri raja-raja dop dabari amnah, pe tarok tahatei nikweh tene fya, kehaken we omher, dabarim ke otawau. 3Itop ite fya mau dop itop yendiwe Allah fatu afui, idik Juru slamat it. 4Rei ip ur tarok amnah tin iwor ah saroh par idik amnah pe iweifidik fanggomu i tau tamnahndi anduefyai.5Wop itu Allah mau pihpi dop itop sohor rei yenef idik penghubung efei Allah dop manusia, map ito manusia Kristus Yesus. 6Rei ibe tani hibun ibe matan pe iwa sagfuri manusia amnah etin. itai wenaf wifanti alla parehamomau ibema eg tai. 7Untuk wihfanti alla mau pihpi eyou ibe ma egtafau a wahenwe afihpi awetarofhndi dop efiniri tamtu-wihi a wogta famtin mar mau ihap waruh warifam- dop ef pengajar buat iri nane ihapaf Yahudi bei kendiwe iman dop parefya.
1Wifanti allatin mar mau: iri nane arpur keha kenwe afiri ra dag mir yau jemaat it iri arpur kehafau au andarhaee fya. 2Anduha pih pi tam tum rei ukoha kuena fei ito, ibema retih nare andutih iweni tanon it tam tu mit ma hni mit hibetih, ukofohtan ehem, fang gomui iwau arya, dabum uka ot, mimi mit papama muh, ukuorarau afwitanti. 3Naren konen kuhmuhau ranu muri, ihapafei iri kirori eg ka kiriewau wetin atem e fya, koha kuene fya nare ukuendiwe hamba amubaha.4Dabum ukoha kuena namoroikuein efya, pe natum rit arketot wawau. 5Iwaf reitih nare iwam nah anduaru ukoha kuenwe ubema ramoro hei to effa Jemaat Allah ito andu iwatahri affa?6Ito nare reitih ahtapbe ependit, penare iwahe nwei sombong pe iblis hukuman it iwau di. 7Ito musti taniharei iwau efya efei iwen we Jemaat dop adawarheit pe nanerih wihi arke di pe warok ahyau iblis it ibe jerat it.
1Wetin fanggomu yendi we pe iwetaro fit hamotih it nanerih ar kehaketa kenriwe alla hanateit pe ar kehor ketari fana gomu hana pare ehrohtan ewau it dop a tamtu ibe tani wifantit. 2Efei walli ragri ewau dop randar rarewau dop wih yalla hananahei.3Iri tarok mau to rara ral ne nare arkin brema Allah efei it pe amnah mengucap syukur pe tamturi mau arkin pe amnah percaya dop iri nane i be arharenwe parefyai. 4Wop amnah ei Allah i bema e tayendiwe taniwifanti efya endutih ihape haram efei minim ukuor it ukuhim dia ha. 5Wop andit to amnah eit eta yendi Allah ibema tani witantie fyai dop eraf tan yendi we mahawi.
1Ehem nar kirom iwagkiri iri rahaf tua, wetin arim ukoho riau af tamam ri. Arim ukohoriau iri nane baraf it iwaf ubema ahrom ri. 2Macao nit natal no iri rahat tua it iwaf ubema tahim ri pe mahn due fya amkeha kenwe.
1Tarok amnah iri nane refaryenwe beban perbudakan ito iwa farhep iribe tuan it amnah iwaram andan duh penghormatan, pe Allah ahai dop idih ajaran it hamatop arkemamel nedi. 2a Ef iribe tuanit to ima percaya, map nare tam mani ukofeidi wop wyam amha menwef haharom amendiwe Kristus, wetinto tarok layani di amher, wop tuan maurei iwarom berkat pelayanan mau tarok ita ahromri nane percaya dop ateha harit.
1Paulus rei elter, Yesus Kristus ibema rasul ef Allah ibema fanggomu dihn dipe i waf wifanti be efaltohndi Timotius ef anduaru koha kuendiwe Yesus Kristus 2Rei naeh, atek ehu ehem kasih karunia, rahmat dop damai sejahtera Afro tamtu Mam dop Kristus, rei i dik bema a’re tamtu, iwag ta nenu awau
1Ihimam kesefaldi ai mafo 1Anduha pihpin, reinaeh ukof birbirum ukota kuendi atemahadi karunia yendiwe Kristus A’re tamtu. 2Andanduh tirim ubunawit dop pare arhora renwe ef saksi, kuet kubun riau hehrim-hehrim ehem percaya, pe amnah iwa fanun ri nanerihro.3Kamkohsefar di ai mafo iwaf ibema prajurit ef’ya mau kristus A’re tamtu. 4Prajuritih yenefeitadi nar fonggomu iwamadi ibema tani efanduaru eha yenwe, pe amnah ibe komandan it mima hiwet. 5Imef olahragawantih ibema iwarom mahkota iwaf iwenaf juara, pare hamo iwapur au pertandingan it iwaten diwe ibema peraturan-peraturan olahraga ma-u.6Petani tih andarha iwafei wundu, amnah hamotih ibema iwan ibema manhidu. 7Aha maudi amher andaw'o tafu Fransisrei amnah iweifu pe ukom nah andan duh.8Fanggomu yenuwe: A’re tamtu Kristus rei ikki pe erof ehorar iri rarper it, rei arbundi ef Daud tapun rabai, hanehpin behep awenwait orof wifanti mautin. 9Wop tani wifanti mautin eyau aloh tanau, mahaptin nab tirau pe a wane penjara ef awufun tamtube. We tine Afro tamtu tani wifanti naram kerohtandi. 10Anduha pihpi awofah tanane wepe eyau amnahei buat iri nane Allah ibema if itpe amnah irima iworarau pare’fya kehakendiwe Kristus A’re tamtu arkenwe pare mahdu anduaru arkeha kene11Marmau: "Wihi awogta tin: Efei tarok tarper tataDi. Map idikma taha tenDiwe. 12Efei idikma tafahtan tenDi we, map idikma tataDi wihi iwagtai, efei idik tahupalDi, narteiralDi, map ima iwaurparidik/nariweirar idik. 13Efei idik nartaha ten diwe wo it, iwahen idik talniarya, dop ito nare iwaurpar ibema tani."
(Efei Fanggomu Efyabeh Filemon) 1Fanggom efya Paulus aremadi Filemon, hamoha(e) arfahtan yendiwe pare ibema rahti tanriewau wob Fransis A-re tamtu doptin tarok tafau taha tendiwe, 2Dop efei Apfia, idik bemrarfi doptin to Arkhipus, ahrom mafau amhamenwe dop, jemaat ramami rafau ewau ubema ramoi. 3Ef wihyala efya dop amkehaken efya Allah idik bema Mam dop Fransis mesye A-re tamtumau.(Ukutitjawau ahai iwaten Ufatum it, dop Filemon Ha-e)4Eyau hamhamoh awonen utit die wau ahai, eyau Allah pare hamo fanggomu afeiam pare dabuk awatot wawa uawetau afmahawi. 5Aupar eu ma tirik awabundi efeifatafu n(a) hit dop hae, y(e)namwe amraf tandi y(e)nwe Fransis mesy(e) dop iri efyari amnah. 6Dabuk awaot awanen ahafa wauma mahawi amnah am kefau kehorama fatu rimafu iwambun efyari iwaten af fanggomu efyato iwenriwe, andan duh efyari aren idikwe efei watendi A-re tamtu mau. 7Eyau mamro eta wemai wundu dop efei ibema iwa hanhen riafei ubema fanggomu iwatanen uwe iwaten nam eyam tarok Ahrok, iri fatur yafu arhanef yarit iwalumhem parar, talni briri iwalaifri arwerau(Paulus Wihi Ehofriuit iudi Onesimus)8Anduha pihpi, iwafeyau efei eyau fatuk it iu diwundu yendiwe A-re tamtu mautin, awahkiam amkefei andu awo tafam am kefei it. 9Ef, eta y(e)ndih(a)-e.(I)uefy(a)i, e yau top awahim mamtarok, ey(a)u, Paulus daldu tanik iwemer.Tinhamotin-e(y)au awuofiri ratapurau; arit rarhir aui-u pare rahfih tanrie wau it, wop aw(o)taonen diwe A-re, tamtumau.10Awuhim u tin iaudi natuk it, Onesimus, rei awomrom jau hamo awane pare rahfitane e-wau. 11Farhe matabei; efei iwatenu andu hatap mahndu ha-tap wotin, ima hep marmau mahndu iwibun, iwatu wahenu dop, eu-ma. 12Ahik awuhkidi y(a)bema ene nawe atekroi iwa rallihpar altu wa-u. 13Efmarmau rit aupur wafa tandi;iwahen nau-e am nah rei i bero iwetarof andar haatin, efeu tarfahtan autin wop awo tonen diwe wifanti alefy(a) tin.14Ef wihitin ihap atadi ubema-dabum ukueidi, ey(a)u nar awafei andan duh efei narda bum ukweidit.Ey(a)unar awafei andn duh efei narda bum ukweidit ey(a)u nar awafei andutih; amnaheit ey(a)m amkefei au amnah anduar ohawenef yatin, amkefei y(a)-u-it, ihap af e. Andu efyam(a)mau eyam, amkefei it ihap af-ei-af ke-ta kendiwe-tauhe, iwatendi mahn du ef efyai. 15Ef Onesimus alarit aritamitefei amnah amkeha ken efyai amketa kendiwe, amkeralom ri arwerau anduariwa henwe afihpi. 16Tin ihapaf iriras(a) furie wau ta-he.It i bem y(e)nef idikit, andit efidikbe ahrokefyai ihapaf ibem natukit, iwarrauit ubema, ef iwahen tanim it dop iwenu Fransis.17Efei, pare ahari mema uit,eumatarok tentawe ehem andarha-a. Mimi rimket Onesimus iwaf mimirim amit au-it, 18Ef iwaf iwaaf hanateit, iwafei u, ef-i weitam fin, anhananduy(a)m bemai, kibun fau ama mi mikaro. 19Ey(a)u Paulus, mimik hawolter mapy(a)bema awararfei aftap-nar ukola'tafau ama andanduh, ito ubema anduar ohowenei. 20Oh ahrok, waf ukwendiwe Fransis, awaromu anduar ukoha kuenwei.21Ey(a)u fatukafu iu etay(e)nu (o)-ta onenau. Kal tahrau awol tertin, ehem wobawomnah ihpi e y(a)m amkefei it-iau dit wundu efawuhim a mit. 22Efei hamo mautin atema ahau k(o) mene, kotah fau kamarit, wop ey(a)u amnah awenen amwe, awralihpar atam ama. (Taltir Iwaudi Efy(a))23Epafras, ahrok idimrat arfahtan idin amenwe mafauh pare raltirarewauit, ibema Fransis, A-re tamtui, wihi efy(a)i iwepar u-ama. 24Doptin ima, Markus, Aristarkhus, Demas, dop Lukas, idik ahron ritafau tentetaue-t(a) tafriau wifantit. 25Mimim habre fyai idikbema Fransis A-re tamtu, iwah(a)tane namwei iwaraf tanef fanggomu.
(Allah berfirman dengan perantaraan anak-Nya) 1Pare homo matabei Allah elatterweriu dop arem efei andanduh itto iwalatta efei ye nenek moyang idikkit efei perantaraan mahawo-mahawi tantuni. Pare mak pare homo i. 2Wawafonnit it hag iwaltta efei idik efei ye ari yang berhak arkerom ondon duh mau nomei itto hanek pim Allah rei efei fando teme tin. It hareh pim fanduru kemuliaan Allah dop Ae Fe mau ef. 3Allah pe aghewari, pam-mah ir yanen me finanmau efei ye batapulah kekuasaan mau dop pare hag e iwaftappit piwalarfoi penyucian ibla, pe hag ematel yene mima tagme war rei t Tuhan wandu yeme pare mar muruh hei.4Ae ya pe maru itto efei, hejarero-hejarero agma afin pin. Efei ye aharri mene dikaruniakan itto ar yai to mahadu efei ye aharri tarakkit. (Anak Allah lebih tinggi dari pada malaikat-malaikat) 5Itto efei ye hehha efei hijarero-hijarero mau pebe hag etta mutukit ehem! ehem ui aubum mu ahtap tin? dop a yau awe maf tammam mut, itto hag i wenaf mutunmit.6Dop pare hag i wejau matum ha mau warefautei di jama fandutim, hag elattafri agnah hijarerai Allah to am mah dahari arketotdi. 7Dap efei ye hijarero-hijarero hag elattafri mane arfeiri hijarero-hijarero tin tehafmaraawi dop Pelayan-pelayan mau ta ahaf yafu-amatagla.8Itto efei matun mit hag elatta amari mau we Allah awenpi paremau to henam to henam fattariwi dof idwai kerajaan mau otto idwai-marmau. 9Ehem atem mehai keadilan mau dop ukkwenkottafu kefasikom. Efei yei to Allah, Allah auto mengurapi ehem efei mimyak efei fale kesukaan melebihi bohe-bohe am nahheo.10Dop Pau harmoet, to tuhan, em hem to uwubum dasar. Fandutin dop awangit itto uben ofet efei mimi amit. 11Ag mah-mah ankeroh almi efei ye ehem ibema ukweme Pe agnahhei to iwagni mahaf mau. 12Itto iwaf jubah mau, pe ehem ukurultah m tarok dop efei ye, persalinan tarok kit di ubah, efei ehem mut ebema iveme dop mum-mum mau mar iwau weltap.13Dop efei hiha efei ye hujarero mau hag elatta kusama tet tau mimik dagmewaret, op, awafeiri musuh-musuh mautin iwafe parkeboken akfu. 14Ih tap paf tarok agnah anene roh-roh mau we melayani itto ragkidi efei melayani tarok am-mah arkelalom me keselamatan.
(Keselamatan yang besar ) 1Itto am, mah hei aghiwahi adik panghiwemawe nandwandefei idik taffra pamnah idik mar iwam yar rol.2Itto efei firman mau ibettai efei ye hijarero-hijarero ito agmah berlaku dop andanduh rahatau dop ihtap kefra yau parkerom balasan efei anhimit. 3Andiwabum nafa, idik pamnat luput eta ye idik walitaryau keselamatan dwahe mautin. Efer farhe-farhehei i beatafri efei Tuhan dop metei ye tarok mane Rafradi efei idik andu aru tahatau pe tau tata nah itto efei ye. 4Allah meneguhkan kesaksian tarok efei fale paremau dop mujizat-mujizat mau dop am andanduhei penyataan kekuasaan dop amah andanduhei penyataan kekuasaan dop karunia Roh Kudus mau yenefari wahei itto erof, ettadi.5Itto ihtap paffe ye hijarero-hijarero pe hag clabwe otdi fandu mau we am-mahi iwama, itto efel idik tentattai. 6Itto tamtu tik anenai hag ama diffai kesaksian arene efei mas mau, petto. Handwande tamtutih afeili ehom fanggomu wenofei it itto tamtu ma eh pe fei ehem pukorof kotadi.7Itto ehem to uko larfei ut efei ye hama mau ti buhhe. Pam nah, arkewahi efei ye hijarero-hijarero itto am nah memokotainya, efei fandurut, pokofeidi. 8Am-mah andanduhei itto ehem dabum o otau tanwar ok fafai, it efei ye aren pe dabariyarketot, pam-nah andanduhei efei ye pai tauhei andutih ito hag kecualikan efei iri mane tikibu mit it etai ye ahtap tim, tap idik ihap taromdi, efei am-mah andandihhai arkefladi.9Itto hane Pin itto afeir hamoei iuwef tibuh kofei magmihs pi wawahi itto efei hijarero-hijarero, itto Yesus kristus, idik haryiudiit itto efei armafo mau i wetapernet pe di mahkotai efei Kemuliaan dop haemat pas-mah efei kasih karunia Allah rei elot efadi piwapi e, efei agma tamturi. 10Itto marmau imaraf affandi efei keadaan Allah Itto efei yi dop ibema agmah andanduhhi efei it. Itto Allah rei dular riu ouri tamtuni efei Kemuliaan mau efei menyempurnakan Yesus rei etarpu tarok efei keselamatan mau dop ai mafo.11Efei hag rei menguduskan dop tarok irima dikuduskan tarok agmah arem pareh mau andu ha pih pin hag ihap tam mam nyafun piwahum yau tarok rafiri. 12Pettafri e you amnah awatafri aharimit efei rarfi-rarfi yabewa dop arkenkeitu ehen ahamit ukwelmiwe Jemat tit mama en.13Dop elarwerenai 'Eyau to awabum kepercayaan efei eyam dop iwalarwetamat' efei yei marmauf hamepin eyau dop abouri-abouri none Allah durfawemai. 14Efei abouri-abouri efei tan darah dop ta mi am itto hag ima etar yama tarok hamohaitobek. Pi arkerom bagian dalam keadaan tarokkat, Pam-mah efei iwa per rit hag iwarohtandi itto iblis rei etarpur efei rarpenmauwit. 15Dop am-nah hei efei alah mau hag ikparcar tarok hen jumfattaruri. Parkene efei perhambaan itto efei ye attaryegma carperauwit.16Itto marmau ihtap pat hijararo-hijararo mau hag ateharit efei keturunan abraham mau hag attehari. 17Ihpimam Pi me fei ye, to oren ne, andandu wihi it om mak awabum hamohai tobeh piwatari-Rafuri-Rafuriharru pam mah hag i wen imam dwahei pe, hag atte wahari dop mane Raffrari Jewau efei Allah. Pam nak mimo habre iwamri i broat agnah fandu. 18Itto efei ye hag i bim mi pibei yefar aimato mau efei pencobaan.
(Yesus Lebih Tinggi dari Musa) 1Itto hei Rarfi-rarfiri eyam nane kudus ma, nam rom wahe, pamene sorgawi pe harim mi maudi efei ye Rasul dop imam dwahe mau idik dabari tadi itto Yesus. 2Itto setia efei hamepin rei ye i watta fidik teme i mi waffe musa ima setia areno agnah ramomau. 3Itto hag haryidik effa, pe la lom kemuliaan itto wundu efei ye musa, ima efei ye ahli bangunan itto dihormati efei ramo mau arfai it. 4Efei agnah ramo mau arfei it itto tamtu ti ahli rahafau agnah andan duhei itto Allah.5Dop Musa tima setia arema agmah ramo Allah mau efei pelayan pilaufi kesaksian efei ye handwan di bettafri hamo hana. 6Efei ye Krsitus att wahadi efei malum, mau, iwe nai dabu ye tau tafar tatapur efei kepercayaan dop pengharapan idik megahkan.7Itto, efei ye ibetta Roh Kudus Itto ahtap tim efei eyam amkeffrau arkkit. 8Nar, e amkihtalni faturim mafuit efei ame ne kegeraman. Pare hama pencobaan di padang gurun.9Yenihita nenek moyang mau iwadan lu we hen efe Allah iwaminah hwe hem. Pam, nah hei tarok huriwaudi. 10Anduhapihpin efei ye eyau. Kirogekkakiyau efei ye akatan mau, dop Rattewau efeo torok sesat faturyafu dop torok mar arkeiraldi Allah mau jalanku. 11Pefei ye eyau bersumpah are mau murkaku to tarok mar arkir paremau, Perhentian eyau wit.12Famfaggomu hei-Rarfi-rarfiri Pam-mah efei eyam mar am keromdi tamtu tih fatwafuit hananah dop efei mar percaya itto efei ye hag murtad dari Allah rei ahye niwei. 13Wifanti kubundi tamtu mau, dop iri ah ma. Ham hamah henam mit mesti ukolaffrari ahtadtir pamnah mar arkon, efei ye eyam nane arkene tegar fatum mafu efei arkeda ram itto ibromau.14Itto idik taralom bagian arendiwe Kristus. Pam mah he idik teguh tata pure oh efei ye iwawahodit pe keyakinan iman idikkit efei farhehei. 15Itto ukomnah ha ham meltai efei hamo mau, itto eyam trium am kibundi arai. Mar amkefei dabarim fafe i waffe amene kegemaran.16Heiharei tarak tri um amkelarbundi ara mau. 17Dop he hairei reye kirikidi empat puluh tahun henan mit? It efei it ye tarok mamafei ibro, dop efei talmi paremau we bergelimpangan du padang gurun. 18Dop haharei reye yemebettri itto tarok mar, arkirhirrau panemau perhentian mau?itto efei tarok mane, raffrarijau wit. 19It, Iwatipin idik hari wau efei tarok mar arkerom parkirhir itto ye iri ihap trirkibun ri tarok.
(Kristus dan Melkisedek) 1Itto Melkisedek yemmef Dabu salem dop Imam Allah yesi pare maru hag iwau menyongsong Abraham efei Abraham irih par efei iu pefei ettogne Raja-raja dop memberkati dia. 2Efei yei to Abraham elaufri andu megnan mit rutih efei agnah hei it erof, etaje ahamau Melkisedek, Rei far he hai Dabu mau dop efei dabuwit salem itto dabu mau attehahari. 3It hag Taman hagtap,dop Tinan hagtap, dop silsilah hagtap hamo mau ihap, farhehei, dop eha yenei ihap awahodi dop efei hag hamo arbundit ipur afeye Allah matunmit, hag ibemema yen imam op henam fattaruri.4Itto wundu tamtu mau efei ye Abraham,tete leluhur i dik kit, piwalaufri, idik andu megmanmit rutih efei a m mah Raffraumerarrit ito efya mau. 5Dop tarok efei ye, lewi Natumri mame arur jabatan imam mau Pediffai andarha Piwattaje hukum -Taurat efei Rafaur you amobaha rih dairi abraham efei umat israel itto effei ye Rafunriha tarokkit, efei ye tarok tinirima arene keturunan Abraham. 6Itto Melkisedek ihtapaf keturunan tarok, Ranen Rafaur yau amobahan efei Abraham, to memberki henepin itto hag reiye ibema janji mau.7Itto mar iwarom, di sangkal, efei yei, to lebih yawihi,pe diberkati pam mah ima, iwawaha. 8Dop patin tamturi-tamturi fama irima allom andu menannitrih dop parou hag rei efei haneh pin dihndi kesaksian efei hag eha yeme. 9Itto elalom Peragtahdi efei ye perantaraan Abraham. Piwatau eye andu menanit dari lewi reiye berhak iwarom andu meg nan mau. 10Itto hag ima yendiwe tani taman mau leluhur it efei Melkisedek menyongsong Taman Leluhur mau.11Efei to iwaltai to imamat lewi ito iwefondi Kesempurnaan itto efei imamat mau, to umat israel mame alomme, taurat handwan defeyan, pamkeharwaweldi tam tu tih amkehmdi piwe maf mam dwakei, piwatadi peraturan Melkisedek dop, efei temtang hamnepin mar iwalatta piwatadi peraturan Harun. 12Itto iwaf Imamat beruba efei sendirinya itto berubah efei Hukum Taurat mau.13Itto hag rei ye dimaksudkan, Patin termasuk suku rih itto suku mau tauhe, yan tamtutih rei ye melayani mezbah mau. 14Efei yei Imam-nah-agnah tamturi efei idikbema Tuhan mit berasal dari suku Yehuda dop efei suku mau to, Musa, tauhe ihtap atta wihi tih efei ye tentang imam-imam.15Dop Wihi mau aryai ti wabun, efei yei ditetapkan tamtu mam Rih altaje efei Melkisedek. 16Itto arkelaen Imam ihtapat berdasarkan iwahenei mar waron, binasa. 17Efei yei hanehpin iwalahindi kesaksian, ehem imam efei henam fattaruri, Pawarofatadi Peraturan Melkisedek.18Itto andanduh hukum ibe brohpar farhehei ibarur par itto hukum mau mar briri iwama dop efei yei mar berguna. 19Itto hukum taurat mauimefeiye ahtabe mar awetama kesempurnaan, ito efei ahtop iwoffi pengharapan mau effyai pe iwagruk ididk efeiye Allah.20Dop iwatage hal mau mar awabun pe mar iwaurparar itto tarok am-mah arken imam, mar re arki urparrar. 21Efei hag ima iurpar, pikattafri efei haneh pim rei berfirman Piwagtafrei, "Tuhan timna rurpar dop hag mar fanggomu iwaf wihi ehem ibema imam efei henam fattaruri."22Ihpinan efei Yesus ye ne mef jaminan ananduh Perjanjian ittop pe biru.23Dop arene jumlah to wundu tarok am-nah arkenme imam efei tarok di cegah efei maut pe arkenei parken imam. 24Itto efei hag iwene henam fattaruri Imamat mau mar iwarom Piwofeyau we tamturi rih.25Itto hag sanggup efei menyelamatkan to, efyari agnah tamturi ye efei hanehpin Piwatajama efei Allah. Itto hag iwahenei magmarom itto iwalaen pengantara efei tarok. 26Itto imam dwahe mau, to ihpiman itto idik tafayodit, to, saleh wihi hagtap, ibro hagtap pe iwahukparar efei tamturi-tamturi ranem rahafau dosa dop lebih tinggi dari tingkat-tingkat sorga.27Itto ihtapaffe ye imam-imam wundurit rih, naneh ham hanah ruma arkorfei persembahan korban efei ibro ibem ma dop daldu wit heppe dosa umat tit efei ye hal mau ibai raffrofdi, farhehenan fat taruri para hag mempersembahkan iribema talnit efei ye korban. 28Efei hukum Taurat mau menetapkan tamturi-tamturi nane diliputih talmi bultap parken iman wunduri efei sumpah mau diucapkan, dalduto efei hukum Taurat Piwehen diwe natum mit rei iwem sempurna op henan fataruri.
(Imam Besar perjanjian baru) 1Itto amnah hei to idik tafaltofrita idik bema imama dwahe mau pihpin pe rei ematet yane farwar damewar takta mau rei ahai wundu yen sorga. 2Dop Rei iwafei ibadah, paremau kudus it, itto aren me Kemah Sejati, Itto Tuhan ibem efei itto ihtapaf fe tamturi barfei.3It ham hamo imam dwahemau di tetapkan efei arkoffri Persembahan Korban dop persembahan mau to Yesus perlu ibema andandum efei persembahan mau. 4Efei ye hag yene fandutin hag ihtap pamnah efei it, to iwenne imam efei paremau ibe arem tamturi-tamturi mane memepersembahkan, persembahan awatadi hukum taurattit. 5Pelayanan tarokkit itto arfe dop talau matuit efei handwandaran me sorgai it ma efei ye Musa ibe ettafri, hamo, hag efei ikkyitu kemah: Fanggomu Kefei iwafihpin, Firman mau efei ehem ukolarfei agnahhei ito iwattaje contoh mau we efamu mam e yam mit yatwar harafoi.6Efei ahtap hag arkendi Piwalarfei Pelayanan mau arya pe lebih agun itto efei ye iwen pengacara itto Wifanti mau we mulia itto di dasarkan efei Wihi mau. 7Itto efei yei Wifanti mau farheh ettafri ihtap afakundi itto mar ukohar Weldi Paremau efei ye awalgmi kedua kali.8Parei hag era ne rar tarok maruh efaltorfri, inar maur itto iwama hamoma, "Iwau wafikpin Firman Tuhan." E yau tawalarfei wifanti cyahtabei efei kaum israel dop efei kaum yehuda. 9Ihtappaffeye wifanti mau We awutta fan mit efei nenek moyang tarokkit Pare hamo awotar Pur ram mimirem mit tarak Pam nah aworam mau tarok am kesaropar dari tanah mesir, itto tarok mar amker mik kweh efei andawotta famit.10Mattin tin andu mau awottafamit itto awafamumri efer kaum Israel. Dalduh hamomau to iwafonnih pin, Firman Tuhan eyau am nah awalarbun hukum eya wit arene akal budi tarokkit dop awolter kelniwe fatur yafu tarok, pam nah eyau to awe maf Allah tarokkit, dop tarok to arken maf umat eyau wit.11Dop tarok mar re arkelattari ar werau efei ye wargamya, itto bo he, Rafumrikkamau Pam nah i wattafryou. Par keiraldi Tuhan. 12Itto eyau to attek kehari efei ye kesalahan tarok kit Dop ihap fanggomu kefei ibro-ibro, tarokkit.13Efei yato hag yemelafaltorfri efei ye. Perjanjian mau ifei tua, dop handwan di wet tua dop usang. Itto ugrukdi efei ye, iwarohtalmi.
(Tempat kudus di bumi dan di sorga) 1Mar maut Perjanjian me farhehei itto ibema, Peraturan-peraturan efei mahawi dop efei Paremau wit kudus. Itto mimiri tamburi barfei. 2Itto yen ibratahndi Paremau kemah, itto efeiet rei yen mata dop Paremau arkeron a dian dop meja doppe Home Sajian. Paremau to ahai Pare Maha Kudus.3Yen apirto tirai iwalmidi arkelalomdi tihma,kemah mau tima akai to maha kudus. 4Paremau arkeromdi Mesbah Rantumau Ukupan to emas dop Tabut Perjanjian itto am mah hei disalut efei emas arene Tabut Perjanjian mau arbun marennit, buli-buli emas rarhor manna, idwai harum itto hag ima Putih iwati dop loh-loh-fati mane ibraltor re, perjanjian mau. 5Dop yat war rit Ru rerub Fanduruh we menaungi piwaltir Perdameyan, efei wihi mau mar iwarom idik talattafri ahtap secara terperinci.6Iwau wafihpin andwaru Paremau we kudus, mauefei imam-imam mit mamro etatirit Rarhir riu Kemah rei efei mata Piwafei mahawi tarok kit. 7Itto arene kemah elamidit Ru itto imam dwahe tohe iwahir sekali setahun dop am mahhei efei tandorah itu hag persembahkan efei i bema taniyih Pibeh dop efei ye Pelanggaran-pelanggaran me arfei it efei umat mau ihap sadar.8Itto Roh Kudus i Wafanunri efei Allah Paramau to Kudus itto ikap kifu, he mam mit to Kemah farhehei to agnah aren. 9Itto ef kiyasan masa tin iwattajefeiye, itto Persembahan Korban dop Persembahan nane mar arkerom Penyempurnakan, tarok mane mempersembahan mit iwatari faturyafuit. 10Efei agnahhei to arrenri brema-Ramu dop andanduh efei Pembasuhan it iu ef Peraturan-peraturan efei iwaha enei, itto efei iwabun op wahodi homo Pembaharuan nit.11Itto Kristus efei iwamai iwaffe imam alwahei efei wihi-wihi effyari itto am-nah wamai hag iwaldi kemah mau dwahei dop efei ye iri sempurnai it ihtap kefei miniri efei tamturi. Itto mane-mar, arkir hir efei ciptaan mau. 12Dop hag imihir rau farhehei yen henam fataruri, ibem yene panemau kudus it. Ihtapfe iwetau tandarah dombah mumu, dop tandara lembu matu itto efei iwetau tandarh ebemai dop, efei yei to hag ima, iwarom kelepasan mau kekal.13Itto efei tandara, domba, mu mu mau dop tandara lambu mumu dipercikan abu lembu ahtabei pe menguduskan tarok mene nane najis it pe tarok disucikan secara lahirya. 14Ihtap paf magmis tandara Kristus, itto efei Roh itto kekal dop mempersembahkan ibema, tanit efei Allah Piwafe Persembahan narre bercacat tahafawit. Pan nah mencucikan faturyafu idikkit efei andanduh nanem tahafarwit, pan nah idikma beribadah efei Allah Rei eha ye mei. 15Itto efei hag yene Pengantara efei ibema Perjanjian mau agtabei Pam nah tarok mame arema iwamhimri pe arkerom bagian kekal efei ye ibe efaltorfri efei hag ehafau itto Perjanjian mau farhehei.16Efei yei arrenfa, aren wasiat, panemau pan mah ukofaltorfri efei ukoperrit pukofei wasiat mau. 17Efei andanduhai to wasiat hep iwabun itto ukolanfei wasiat mau itto iwaper itto hag e nar berlaku henam yene pi mefei sias mau farhei eha yenei.18Itto efei ye pe Perjanjian farhehai itto ihtap kighupar ror talni darah. 19Efei daldu Musa elafaltorfyamat Perintah hukum Taurat rit efei agmah umattit, hag iworar talni darah abouri lembu dop talni darah domba munu dop, ranu dop talmi firu ehandal darah hei, dop hisop marruh memerciki kaltahhrau mau ihpi beh dop iwau af agnah umat. 20Maruh ettafriu tim tanikdarah wihi awottafamit itto ditetapkan Allah efei eyam."21Dop efei kema dop agnah andanit itto efei mahawi, mau we di percikan itto iwau, afipim efei tandarai. 22Itto am-nah andan duh hai di sucikan piwarof akadi hukum taurat dop tandarai itto mar iwatar papir tandarai itto Pengampunan hattap.23Efei an mah andan duhei melambangkan handwan daren me sorga itto am mah hei to, di lahirkan i wafin pin efei ye benda-benda sorgawi ibema itto Persembahan-persembahan mau to ef yari dari hamooi. 24Itto Kristus ihtap akir rau Ramoroh Paremau Kudusit, Pare mi miri tamturi arfei it itto ibun ef arfe itto ibema sebenarnya efei arenme sorga to, ibema efei ye menghadap hadirat Allah itto kepentingan idik.25Dop hag ihap ahir efei iwaher abrah par piweffyau ibena tani ineffe imam dwahe mau ihema setiap tahun mhirrau ramoh roh Panemau Kudus, efei tandarari ihtappaf iben ihpibeh. 26Efei yeito iwafihfin itto am nah berulang-ulang ar kerma kegkaki farhei fandutin iwbunnit, itto efei tin ha ma Parhehai tani efamulni tanit Panehamo fanduit wawahodit ito iwahahuhtan ibro tahafau wit, dop aimafo yefar ru.27Dop imep manusia di tetapkan efei iwaperrit itto farhehei tobeh Pare daldu dihakimi. 28Iwafihpin efei Kristus hag ima satu kali be hag korbankan tanit itto erfar ibro tarok ouri Panei to hag Lafamumri tanimit aewerrau tampah menanggung dosa efei menganugerahkan efei keselamatan tarok ke mene arkemfandi hanepim.
(Persembahan yang sempurna) 1Arene hukum Taurat itto, arkeromdi keselamatan mau itto am nah, iwamo dop ihtappaf hakekat efei keselamatan mau ihpibeh. Efei to tani difri itto mohai toba itto setiap tahun ibem yemorof persembahan hukum Taurat mau mar iwa wabum mit, efei tarok mane arkema parkor ribeh ma tanmit arem paremuit. 2efei yeito hal mau beje ihpi tamturi mar, arkelaufri persembahan korban alto efei tarok mane arkefei ibadah mau pihap sadar efe ye dosa parehamo, disucikan, it iwene op henam fattaruri. 3Efei ye iwau waf korban-korban mau setiap tahun tamturi ibe, fanggomu murfyrau efei arene anduh tahafa wit. 4Efei yei to ihtappaf tandara lembu munuit itto tandara domba mumu we iwahahuhtan andu tahafauwit.5Itto pare homo hag iwa rir fandutin, hag iwalatta korban dop andu duffrit mar ehem kehendaki efei yei ehem ukotanandi fatum-anaful efei eyau. 6It efei ye korban bakaran mau dop korban iwahahuhtan andu tahafawit ehem mar riwene. 7Itto elyou awalatta marmau eyau tawama: arene kaltahhrau rarur tahnit dop ralter yen efei eyau. Pe am-mah awetarafdi kehendak mau itto eyau Allah."8Yen yalwarrit hag elatta, "Korban dop andu mau duffrit to korban bakaran dop korban iwahahutan andu tahafauwit itto ehem iwalafu, dop ehem mar ye berkenan ukohen diwei, "It efei ukwofrawit iwatadi hukum taurat. 9Dop parei elatta marmau, eyou tawamai awetarofdi kehendak mau." Itto farhehei hag ehahuhtan pam mah memegahkan iwalarwer rama kedua. 10Dop kehendak mau itto idek Pam-mah dikuduskan satu kali efei henam fattaruri efei ye persembahan ito tani Kristus.11Pare maruhei itto imam mut arkekefrofdi ham hamo efei Pelayanan mau perkelarfei arwerau andarkoffri efei korban mau iwatadi; iwatadi pe mar iwarom pi wahahuh tan dosa. 12Itto hag Parehamo duffriuto, itto hibetih korban, efei dosa, hag enatet Paremau henan faltaruri yendi Allah farwar tagimewar. 13Dop efei ahtap hag ima yen yena, hamfenha musuh-musuh mau efei ye hibeth afuit. 14Itto efei ye hibetih korban ito hag iwalatah efei henan fattaruri tarok mane di kuduskan.15Dop efei hal mau to Roh Kudus ima iwalaifri kesaksian efei idik. 16"Itto pare hamoei hag berfirman Tim Perjanjian mau we awafeifam efei tarek. Pare hamo mau hag berfirman arwerau eyau tamnah awabun hukuman eyauwit parkene tarok faturim maful dop amkelter, kene-Par kene akal budi tarokkit."17Dop eyau mar fanggomu awenalarfei dosa-dosa dop andu hananarih tarok mahafaulut. 18Itto hamotih efei agmahhei to arkene pengampunan mau itto mar arkiurpar efei Persembahan korban itto dosa.19Efei rarfi-rarfiri efei talmi darah Yesus, idik ahtaptin itto kebranian mau tarom tarhir rau Pare kudus it. 20Itto hag amnah iwafu Allah efei ahtabei dop nane arkeha ken ne efei idik tiwatadi tabir, itto tani ibemai. 21Dop idik talamon Lantutih imam dwahei efei da bu Allah amar. 22Efei yei keffrofama idik talaffrof tatajau Allah. Efei fatui yafu effyari iklas dop keyakinan iman mau teguh, itto efei idik Fatur yafu ibe ehahuhtan efei Fatur yafu hananari nei dop idik talmi ibe ehrarur idik efei Ranu we murni.23Keffrof fama idik tafaftan tatapuldi efei Pengakuan efei yei Pengharapan idikkit efei hag fanggomu elaifidik taha tenei. 24Dop keffroffama idik am, nah, hari iwahiri Pam, nah idik saling to ra rau dalam kasih. Dop arkene andarhaa effyatim. 25Nar idik ikwen nyar ya efei rafawau-rafawau we ibadah idikkit it efei ye Rahafau tefei maneifa tamturi itto keffroffama idik wifanti teffri pe irima talmi hahya arkekefrofdi itto hamo Tuhan it ema ragruk.26Itto efei idik sengaja itto talarfei dosa Parehamoei ukolalom Pengetahuan efei kebenaran itto tauhe efei korban mau, i waha huhtalni closa mau. 27Efei iryarennit itto arkerper rit iwarohtalmi efei Penghakiman dop yafu amatatro mau to iwanahrarar agmah tamturi hana marihit.28Efei arem tamturi nane arulpaldi hukum Musa, hag dihukum Piwaper pe mar atte iwahari efei keterangan Ru efei tou tamturi saksi. 29Itto hebat aimafo hukuman mau aitrah ridi efei hanehpim Pam, nah ae iwor rurri Anak Allah, efei haryiu hamanah tandarah Perjanjian anau we dikuduskannya dop efei ramamilmedi Roh attehari karunia mau.30Itto idik teraldit hanepin rei i watta weyah nit. Dop efei, "Tuhan itto menghakimi ibe umattit." 31Fanduit marmau efei iwarokdi Allah minmaro it ele yam ibamromdi fanduru, eyamtouri amar mor makkaki itto efei eyam amkefalitan Pamkene Perjuangan mah o mau.32Fanggomu kefei, efei hamo matabei, adalduh eyam ibamromdi fanduru, eyamtauri amarmor mak kaki itto efei eyam amkefahtan Pamkene Perjuangan maho mau. 33Effya hamo eyam tarfe yam ef tontonan, itto cercaan dop amar mor makkakit efei, hamo amkelaur e yan mit aren me Par kemor kekaki tarok arkefei it andwaru iwabun. 34Marmaur eyam tibe amtari amur eyamit,aren ne anarmor rak kaki tamturi-tamturi rarfar ai mafai dop efei andan duh eyam mit ibarur, Pe eyam amkelaur harta mau we effyari dop it, ibema arkene Paretih.35Efei yei to mar eyam me am mena di. 36Itto eyam ampir keinikkweh Pam nah Parei amkefei ye kehendak Allah eyam amkelalom handwande ettafamnit. 37Itto Rube dop yenik. Ru we hamoi, dop hag rei ahtap iwama ibe dalduh yen efei menangguhkan iwattidik kama.38Efei tamturi eyauwit itto mar maur iri arhanit, efei iman itto efei hag iwahuppar taninit, efei eyau nar kerkenan kepada-Nya. 39Efei idik ihtappas tamturi-tamturi nane Raghurpar tal ni dop iwar oh talm efei tamturi-tamturi nane percayai dop arkehakenei.
(Saksi-saksi Iman) 1Iman itto adatawai tau efei am nah andanduh iduk fanggomu iwem idikto bukti efei am-nah andanduh to idik ihtap tarom. 2Efei to iman to iworfidik kesaksian efei nenek moyang idikkit. 3Itto iman idikkit talaffradi efer alam semesta ibe fei ef Firman Allah. Pefei handwandi idik taram mit.4Efei iman Habel elaudi efei ye Allah korban mau to efyai itto efei korban Kain itu Allah mau to hag waralam kesaksian ibema ito hag marmau itto Allah berkembang efei persembahan mau dop efei iman Allah berkembang efei persembahan mau dop efei iman hag ima yen wifanti daldui hag iper.5Efei ye iman Henok yei didt pam nah hag ihap mengalami pi waper, dop hag ihap ditemukan efei Allah, itto yeididittit to farhe hei hag yedidi hag e ralom me kesaksian efei hag berkembang efei ye Allah. 6Itto tauhe imanit to mar ifaf tamtutih berkenang efei ye Allah, efei hei ha, aham wari ukwot efei ye Allah itto am mah percaya efei Allah yen dop efer Allah iwoffri iribe upah efei ye lamturi mane mar maur almaharweldi hanepin.7Itto iman efei Nuh. Allah efamundi efei andanduh he far he hei, ibe aghiudi dengan taat pefei ye bahtra to, efei menyelamatkan uhunmatinri dop itto iman mau hag menghukum fandu dop hag tentukan efei ye arkerom kebenaran iwaltaje efei iman mau.8Itto inan Abraham taat efei ye hag inhimdi piwaleki piwau fandutih arkegdi piwen milik pusaka iwauwit. 9Efei ye iman mau hag ara hattap yen Pare mau efaltoh ndit itto seolah-olah iwelame fantara fandu dop pare mau hag yen kemah mau Rate Ishak dop Yakub mane cultadi pearen ahli waris mau ettafri efei pare mau. 10tidak terjemahan ...)11Efei iman hag ima dop sarah arwalom talmi birit, parkofri matunri dop tapunri itto efei fe usia mau ibe eholdi, itto hag agfar re, haneh pin rei ye iwefri wihi mau etaffri pear kei mikkweh. 12Itto awafihpin efei tamtu hibetih piwafe tamtu rei ye oper tagnoh, itto, iwarorepar, keturunan mit, iwafe betou arem awangngit dop iwaffe wane arene wanofo matirou itta mar ukonman am mah hei.13Itto aren ne iman tarokkit agnah hei ibe erper efei ye tamturi-tamturi mane, mar arkerom handwande efalttorfrit itto efei ye arem naryai pe har yau dit almarorei efei ye iri mane mengakui efei tarok itto fantara tamtu mau dop nyaltaryema fandumau tin. 14Efei tarok mane arketta piwauwafihpen parkettafri, tarok irima almahanweldi paretih arki kenit.15Dop itto efei ye are ne wihi mau pe tarok fanggomu arkefei ri fandu mau we tarok Rah paljeinik kit, itto tarok egdah Pewalom kesempatan Pam-mah arkehra rihpar paremau. 16Itto parei to tarok fanggomu arfandi pare farheanit itop effiya, itto Fandumau sorgawi efei yeito, Allah tihap tam mamyafun Par fohndi Allah Tarokkit itto hag etafri Paretih kota, efei tarok.17Efei iman, itto Abraham Parehamo di cobai, Piwejau Ishak hag rei erom wihi mau, bei hag mempersembahan Natum rit efei natum war fautei. 18Itto efei ibetta rerunam mautin berasal efei ishak rei am, nah arkefohndiketurunan." 19Parei hao fanggomuwit efei Allah rei ibema andanduihe Piwakkiri arkekaki kefar tamturi-tamturi mau efei ye tamturi Rarperrie dop hag yen moi iti mef iwalaram arwerau.20It efei iman Pe Ishak tima aghiwau arya aghofuar rit Pi woffri berkat tit efei ye Yakub e yee Esau mat. 21Efei iman itto Yakub Pare hamigrukdi hamo ipur aperit mima ider yiu Yusuf Natuan Riwit maruh adabweot pe, ihriuljiu tongkat dabu mau. 22Efei iman itto Yusuf im im mpur aper at elafaltorfei efei ahun. maturi, tamturi-tamturi israel be fanggomu ba fri tentang talmi-tau belulang mau.23Efei iman itto Musa hag farheh arbundit arit Rananmbnedit henam mit madu tou efei tinan taman mit, itto tarok Haryiudi mataraul effiya dop tarok ihap, ataryanari ye Pemerintah Raja. 24Efei Iman ito Musa farheh iwef baraffit, ighu Parran efei arkefandi ahai Puteri Firaun be natun. 25Itto hag ima ipur menderita, ai mafoi efei umat Allah dop efei ye kekayaan maure, wunduri it efei ye upah. 26Hag agheuri, Rana mil nerar efei Kristus efei ye kekayaan maure, wunduri it efei ye egnah harta Meste itto aghiu wit hag efal tor fri efei ye upah.27Efei iman itto hag ibe ihpaldi yenik mesit itto ihap atatna ri, efer murka Raja. Hag efahtan pi meffei hag aghiu handwa marre agnofu iwamai. 28Efei iman itto hag iwalarfei Paskadop Percikan tandarai Pam, mab iwarohtalmi abouri-abouri warfautei nar re talni iwahahuh talmi tarok.29Efei iman itto tarok ibe aldirdi mati ehdaldarah hei im mefe aldirdi wane igmoi, efei tamturi-tamturi mesir it Ratagrou efei taroh ar pur kein mahudi. 30Efei iman itto, er mor et arbur tembok-tembok yerokho efei ye kota mau aitaldildi tujuh hamo henam mit. 31Efei iman itto Rahab mafal ni Raffroffauwit itto mar iwatari arkeroktalni nomo hai tobeh efei tamburi-tamburi Rahafou ibbro itto hag mi miwor pengintai-pengintai mau iworar amher.32Dop handwan de efei eyau am mah awen allat tadi efei Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud dop SAmuel dop efei nabi. 33Am mahhei to iman mau iwatognerrar kerajaan-kerajaan mau we mengamalkan kebenaran mau, Parkelarfei ye handwon de efaltorfrit, Pi Wafoh, talmi, Walifimu, singa-singa. 34Arkimfun yafu yan eh, ra rar rit Pe tarok am mah mar am kerom Noba matai itto amkelalom kekuatan amene kelemahan nit. Pamke haf talmim biri efei barei iwakki ito iwatut Pe arkighukpar Pasukan, Bare tamturi Fantarabe.35Mafalni-mafalni hari lalalom ryerweri u tamturi-tamturi hari RarPerrit Pan, nah arkekaki kefar, efei tamturi-tamturi Rih Rah par rar, Pam, mah tarok arkelarom parke kaki kefar rit to efya. 36Itto efei Rama mmit merar dop didera, efei iryaren ne belenggu dop m yaren Penjarai. 37Tarok anragfuntagri, dop Gergaji, ra yo ri, Paltut arur moba, Petarok mengembara itto mao aure ai domba, wari dop kambing wari park itut dop kekurangan, kesesakan dop arkerohtalni. 38Tandu tim mar iwabun efei tarok. Tarok mengembara di padang gurun dop haraful dop tarok agnah nar arkelalom handuan de efal torfri itto andiwafa arene haro finu, dop ari ne fati maglo.39Dop tarok agnah mar arkelalom hadwan de efal torfri itto andiwafa iran tarok kit itto arkoffeyau efei tarok andutih efei kesaksian mau to effya.40Efei ye Allah ibe etahndi andanduhhe effya efei idik we idik tauhei tarok nar arkerom op iwoji efei kesempurnaan nit.
(Nasihat Supaya bertekun dalam iman) 1Itto idik bemai ouri saksi, iwafe Awang ar kekeyar idik keffrof fama. Pidik tagpar rat teinik agmah ai mafoi dop dosa mau imbunfan indikkit dop berlomba dengan tekun amene Perlombahan mau di wajibkan efei idik. 2Keffro fama pe idik tafei it, pe hari malnai haryaudi Yesus Rei ye etar pur idikkit dalam iman dop rei worauu uman idikkit to efei kesempurnaan. Mau we mengabaikan kehinaan Pukofahtan pu kwefar salippit ganti mam ro mau ibratagidi efei hagnehpin rei ah tap iwa matet farwar mima dagme war Takta Allah mau. 3Fanggamut i wanenwe efei haneh pin rei dabu eot per far. Rafarom mau to owri itto terhadap ibema tamit, itto maneri tamturi-tamturi berdosa Pam-mah mar eyam bri ri iwahaftatap dop fanggo mu ukohaf wihi.4Amene Pergumulan it eyam to melawan dosa eyam ihap kiu mencucurkan tanin darai. 5Itto daldu fanggomu eftapam eyam efei wifanti mau Rattafam, efei ye eyam itto, elaffe abouri me man nit, "Hei yabe Rei ma eh mar ehem anggap enteng didikan Tuhan dop mar fanggomu akohaf wihi pare homo ehem-fanggomu it iwalaifu. 6Itto Tuhan ye nettafri, wifanti tamturi-mane atteharit Dop hag menyesahkan tamturi ye di akuinya i wat abouri.7Itto efei eyam maruh am kerfar ganjaran Allah iwalarfe yam eyeam iwahaf abouri, anhifa Pukorom ri abouri ye ihap tirabun Wifanti efei Tamannit. 8Itto efei ye eyam Rah param efei ganjaran mau we agnah arker far agnah tamturi itto eyam tihappaf abouri ito efei abouri-abouri gampang.9Maruhhei ef tete idikkit itto hanehpin Pe idik ukolalom gabnjaran dop tarok idik tafeiryau, efei, iwau wafihpin, itto iwaffi idik am nah dabari tatotdi Tetel andanduh, Roh, Pam-mah idik ma taha tene. 10Itto tarok wifanti amai fidikkit, ito arene homo iwehaf tibuh efei ye handwa de efei eyam tarok hari mudi effyai, itto haneh pin rei mengajar idik efei kebaikan idik pam-mah idik taralom bagian arene Kekudusan mau. 11Mar mau tiap-tiap ganjaran efei hamo hag iwoffei mar iwor fya ma, magmamron itto dukacita. It Paremau hag menghasilkan ibe mur rit kebenaran mau iwoffri Pendamaian efei ye tarok ye dilatih am-mah hei.12Itto kofelri bari iwama mimri ye briltappit dop riridabu koyah. 13Dop iwabun dagmeh Allah efei amit, Pan-nak mar ukorok dop mar terpelocok itto iwaffeito ukofeiyaha.14Ukoharwaweldi Pukohakweneffya, pe rim-nah tamturi to par kehkaroropaldi kekudusan efei ye tauhei kekudusan mau narre tamtu tih waromdi Tuhan. 15Am kedagmi Pam-mah mar ti iwene tamtutih iwen jar ya efei kasih karunia Allah, itto nur iwabut dan metai itto iwafeiri kerusuhan dop efei mencerminkan tamturi ou rit. 16Nur a kene tanturi ye mane cabul itto ribema nafsu mau efei Esau Rei doffei i be hag warfautei efei piring hibetih ber mai. 17Efei eyam mam, mah amertih efei ye, hag am mah i warom berikut mau, hag iukpar efei ye mar iwaralom. Hamotih itto iwatahhri andrahafau wit, efei yei hag iwaharweweldi pe aha ran ru mun.18Efei eyam mar Remai efer hara, mau iwa rom, Piwa hawet efei yafu yen mehar babir rit, pe fei bri ri ehaf taptappit Pare alamot dop marrawi. 19Sangkala agmu wiwahui itto agmumitwahai arai iwaferi tarok mane arkeffradi par kelarhimdi Pam mah he mar arkenlattari efei yei tarok. 20Itto tarok mar arkifuntagdi, par keffradi wifanti mau itto efei ye andu matu mau we ehaudit harouit pe hag a mah fati arkifuntagdi. 21Dop am-mahiwarohtalni, Pahariwadi, itto Musa iwalatto e yau to atek kegma dop tanik edaldor."22Efei eyam tibami agbotibu mau, sion mit fandu mau Allah eha yemei, to Yerusalem sorgawi dop efei ararouri, Hijarew mau Rafau aren dop magmanrom. 23Dop efei jemaat abouri-abouri warfautei mane aharit ibratel ane sorga, dop efei Allah rei menghakimi agmah tamturi, dop efei marrawi mau to, tamturi-tamturi marmaur efei ye effyari. 24Dop efei Yesus pengantara winfanti mau ahta beis dop efei tandarah percikan nit ito ibetta pe bi ruit i waf Habel-tandarah.25Amkedagmi pam nah, eyam marre amkihuk pal di. Hanehpim rei efaltorfam Firman fandutin ihap luput, itto efei idik tah rarpar efei haneh pin iwalattai dari sorga. 26Homo mau to arai ti waroreidi fandu, itto imef ahtap iwa lai fidik janji. Satu kali Pam mah he eyau tawalaro reudi to ihappaf fandutin tohe it to awang ngit ima.27Itto iwalattafar Werau Piwafanamri efei yei iwalafeis handande arkelalomdje i walaroreuwit itto, hag iwafeiri pan nah arkene he op mar iwalaroru. 28Itto efei ye idik talalom kerajaan itto, mar walaroreu keffroffame, pe i dik mimiri tatotdi dop falarfei mahawi efei ye Allah piwataje; handwa de berkenan aghofuar rit itto ukofeidi dop atem iwagma. 29Efei Allah idikkit itto efei ye yafu iwan mahhra rar rit.
(Nasihat dan doa selamat) 1Kodagmiri, Pa tem, miwahari Rafunrit. 2Nar ehem fanggomo iwal ftappri Pukoffri tumpangan aafei ye tamturi. Itto am, nah arkelarfei iwafih pin, maneifa tamturi mane ihtap ken ah het ar kiu menjamu hijarero.3Fanggomu kefeiri tamturi-tamturi Rahapih ai mafoi, efei eyam beh itto efei ye tamturi-tamturi. Rahapih ai mafoi. Dop fanggomu kefeirye tamturi-tamturi ye Rahafau, sewenang-wenangngit itto eyam yabema amhanen fandutin. 4Efei yei eyam agnah Penuh hormat efei ye Perkawinan dop mar eyam me mencemarkan pare amkeaffrei, ito tamturi Sundal, dop Persinahan itto di hakimi Allah.5Narrre eyam amken nof hamba amu bafai dop itohe tanmimit efei handwan darem nuwei, itto Allah berfirman, eyau sekali-kali marre awah par wehen dop eyau sekali-kali mar awab par weimik kwehem. 6Itto efei yei marmau idik tarom talatta Tuhan rei iwasafuu eyau mar atek kiwama handwan de awarom Pawafeifri manusia efei eyau.7Fanggomu kefuri efei Pemimpin-pemimpin, eyam mit Pamnah iwalafaltorfan Firman Allah efei eyam, Pe harin mi wahi akhir u kohakwe mei tarok amketari iman tarok kit. 8Yesus Kristus iben yen effya malduhei dop efei ahtaptin op iwaf henan fataruri.9Narre eyam disesatkan efei andanduh wifanti fantararei efa effyai ito efei faturim mafu eyam mit iwah buri efei kasih karunia dop ihtap paffee to andanduh brema to mar iwoffrei faedah efei ye tarok mane Raffor altadi efei aturan-aturan bremo pihpin. 10Idik, idik bema suatu mesbah dop tamturi-tamturi mane melayani kemah ito mar arkim efei handwan darene Ramoroh hei. 11Efei tamimit iwat andu matu itto fandarai ar korkirhir Paremau kudus sit efei imam dwahe mau efei korban iwaha huh tan ibrou Parkintum adawar Perkemahan mau.12Itto ima efei ye Yesus ima yefar ai mafoi yen ada war alamta gerbang mau Pam-nah menguduskan umat tit efei ibema tandarai. 13Efei to kehimaan mau. 14Itto Patin idik ihtap tarom Pare temit, ito Pam nah idik tahar waweldi fandu mau am mah iwama.15Efei yei to keffroffama efei haneh pin senantiasa, mempersembahkan korban syukur mau efei Allah itto ucapan tudiri wari to memulyakan ibe ahai. 16Dop mar eyam fanggomu iwahtap pri Parkefei effya dop amkoffri bantuan efei korban-korban mau tiwahtipin itto berkenan efei Allah. 17Dabum ukoottri Pemimpin-pemimpin dop dabum koot efei tarok, itto tarok arkenkedagmi efei jiwamu Pefei tamturi-tamturi mane am-mah bertanggung jawab atasnya. Itto Allah mau to Tarok ke arkefei yit magmamrom eyam mit.18Mahawi amkefei maruh efei idem, itto idim yakim efei faturum afu idimmit andanduh Pidim angkehaken effya. 19Dop efei am mahhei eyau Wifanti awabunmam eyam, Pam-mah eyam amkelarfei it Pam-mah eyau lalares arkelaufrau efei idin.20Itto Allah to damai sejahtera, itto, efei, tandarah Perjanjian mau, we kekal itto iworam Pamkeh rarirpar efei ye tamturi Rarperrit, Gembala Agung dop amnah domba itto Yesus Tuhan idikkit. 21Itto iwatahan eyam efei am-mahhei to effya untuk iwafei ye kehendak mau dop iwalarfei Parken nidik handwa de berkenaan efei yei to Yesus Kristus itto hanehpin Fandurim efei op henan fattaruri, eh itobeh.22Dop eyau witanti awalaifan eyam, Rarfi, Rarfiri am-mah wihi -wihimau to wifanti mau eyam amkor efei fatu mafu, ito efei tibuhhe kaltah rau mau. 23Mam mah ha efei Timotius Rarfi idikit hag ibiu Parehamo hag iwama to eyau tawamu Pawalalom man eyam amkene hamohai tobeh efei hamehpin.24Kofaltorfei salam efei agnah, pemimpin-pemimpin eyam mit agmah tamturi kudus it rima arkerom salam efei Rarfi-Rarfiri aren italia. 25Atte iwahari karunia mau iwahe mamwe agmahi hei.
1Yakobus a Allah be hamba dop Fransis Yesus Kristus, rei efyai yeparar dua belas suku aren we ya or it. (Iman dan hikmat) 2Ahrokri andi to, mah nahhdiefandube difam, mamroeta camjwaffeiye amkermorrah ya u. Andanduh walli arkigri famit. 3Wop eyam mamnah, tinne randaran ewau iman anan weito iman iwahfitan.4Dop kuhpararrahfihtan ewautona murit iwambun muritiwarhor; pe eyam em ma amkehaken efya permakenaffihpi, nare andutih, mapiwahim jaha Allah pe iwehndi. 5Rei irurfriewau tarok amnah etayendi ibema atehe fyaihap fanggomu anendime mape andumau iwet abunjau.6Iwapurahimdit, iwatendi ibemiman dop nare atem iwagne iriatari egnau itto ima ef msrobaltamai iwafi, iwetahauhiu awei. 7Iri aharifui ragfarau hep Fransis anduhiwofri. 8Wope eiharei fatum afui iwal ru, nare iwaherwe taru.9Efya efei ahromha ehayen we anduhagtop it tani amharfie, wop pare ematetyen wei yeniu yaitwar. 10Dop rei ihap aheldiandutih wop pare iu yen wei tanwaro, wopitan nah iwaftap einikaf didu mare. 11Wop Aroi igriditehai, iwererit me-tar pe e hari ai rau pu tit iu emrane, mahaptin ibe marei ermor ihi ahofuit iu youduk, iri ihap kehel andanduh imet ihpi. Iwateitag di ibe usahai a ila rifuhe ahafui iwanfar.12Itop iwahen e fyai rei u kofatan pare wallina-ri au it, wop ibehtan pare ramnanah rie wau it. Mma pit iwarom mahkota Allah ibem egta efei harei atem iwen diwe. 13Hamo rei tih walliharkirihndi, nariwatagpur: andit Allah be waruhigrifau! Wop Allah andutih ha nai nar waruhi wagrihndi, dop ima sendiri ihap wa ru hag rihndi reiti.14Wetin yambem ma a menwei ibema keinginan it tobe waruhiwagrihndi, wop it arhait rabrohparpe, ratapurautimo. 15Dop parehomo ibe keinginan it iwawabun, iwabundi, ibro, dop pare ibroi iwawatu af fa fa feh, iwabundi maut. 16Ahrokri amnah atek yenamit, eyam nar amkiu allatih.17Andandun efyari irar famau it, dop mahndu, am naheit aren yatwar, hep ihpararihi. Teteh be ihpar fidi ihi it yen pare fandura, ito pit ihap andutih aftihro dop talni na tu e fiwe tahor. 18Iwatendiwe ibematani it rei efei idik etayendi, wifanti ef yai mar mau, peamnah idikmataha tag tedi af ibema reinah warfaim dari andanduh efei it.19Ahrok ri tarak yabem atek efya, fango mui anenamwe wihi tin, yam bema tih tih, tri rim amkibun it rare we wihi ukogtai tobe ukuei pir, dop ukuporkirom iwagkitama he nam. 20Wop kirori tamturi nariwafei andutih ef ya Allah ahafuarit. 21Anduhhapihpi andanduh, harkit fe arkor dop wihinanari manen ma hafau it, pe mimirim ket e fya wifantiet ya eha yenuwe fatum afu, rei berkuasa iweituau ukuene pare fya.22Wetin eyam to amnahhamke kefrof wifantiefyai, eyam nartrivim am kibun a wau he, wop nare amkeifeia fei it eyam yambem wallim ma. 23Wope pare reitih tira iwabunbe wifanti pe nari wa fei a tadi witantima u map ito i mefei reitih iwe top cermin peoghiwe nahidi aghofu. 24Ahtapbe aghihidi ta ni, maruh erof emfar, pe fanggom eftapdi mataroi andibun efta. 25We eiharei ashiwahahidi amher hukum efyamau, andito hukum mau iwagrari tamturi mafalni, pe iwag tanen di a wau, jadi nartirim ukubun he petaggom iwattap, we tin marmau, kota kuendi we, map iwahen we ef ya efanduaru efei it.26We raitih i wagtapur e yau awanen urhiri wauhameri, hep nar iwafahtanandiamatag roi, ito, ibema waruhigri iben tani, map sia-sia ewau hamari. 27Dabum ukotot dia wau it efya, pe ihap atadiamher Allah, idik te tei, ito batem uko yotarar awen abra o dop iri kadak it iribe susah, pe iwemfandiibem tani hama top, fandutin i warohtandi.
1Ahrokri, eyam efiri iman yenriwejendi Yesus Kristus idik Fransis itop mahandu iman mau nare amkehaken wei amkefam rom a wau. 2Wope e tei rei t ih iwasir am au pare umhhor amenwei iwetaho cincin emas, dop iworaha ma o e fyari, pe rei tih miskin ima iwa watama ma iworaha ma o haribe. 3Dope, eyam menghormati iri nane arureha ma o e fyarit pe amkeg tahndi: Tuan, koma kamko matet tine pare e fya, we iye miskin et amkegtahndi e hen tit kuku tu ku e n no, efei, ko ma tet hino haro iwagruk a tidim ama eirim it. 4Effa, eyam taturin a fui ibe amtei perbedaan pe eyam bertindak efefei hakim dop fanggomui terweriu pare hana.5Ahokria atek yenan wei tririmkibun, a handuba Allah ifir iri, nane fandutin ahari rit miskin, amnah ar kenah kaya, ar ketaken iman yen wei peamnah iri mane arkeha ken weafiribema Allah pi kerajaan mau ibem eg tatri hehri nane a teh ranen diwe. 6Wetin eyam ibe marina mel nerar iri nane miskin it. Dop hanan duba behep iri nane kaya ei ri rou ruwam pe ratur pur peruram i u pengadilan it. 7Hananduba pe tarok rarmamelnedi, aha efya mau, wop anduha pihpi eyam amhamendiwe ibem ia niar.8Wetinto, efei ye eyam anke-kefrafhn di hukum ma utin elterjen kitab suci; Atem ahaha riau manusia tarok amhamenwei i waf ubema tanim it; Eyam kehaken amher. 9We efei eyam a harimi wa wauri mata riroi, eyam ambu amfei ibro, map eyamtohepit marmau, eyam to amfei am hur andu.10Wop eiharei ukota di hukum am nah eit; pe tihto akuhpal di weinikit, ito bersalah ihap kota di amnah. 11Wop i benma eg ta: nare ukofeiko-ra; dop nare ikotatutau pe arkerper, wetin efei eyam ihap hefei ke-ra andutih, wetin matatutau rarper, mapit eyam to ibe marhol di hukum ma u.12Amkegta wau pe refei ketadi ketadi i waf irinane arpur kararupe dihakimi e fei hukum mau durehsarapar rar tamturi mafalnit. 13Wop penghakiman mau i ye, nar a teiwa hariau, i wafeiri irinaneatari i hap ahaharia au it, wetin atari e hahaha mau menang iwendi we penghakiman it. (Iman tanpa perbuatan pada hakekatnya adalah mati)14Eefei akrom it tih mahni efei tamtu ibe ma o dop dopibe kekurangan ito bre mai ibem hamha moh. 15dop reitih yambematarakit iwagta: home ku u efya, kain panas it ku pun tanin pe bre mai u ku in pe mourim i wag da! 16He pe i hap o hn di ima, ahan duandu perlu buat ibe tani, ia ndu ko fei affa. 17Iman, it ima i wau afihpi: efei iman it nariwarof a tadi perbuatan, map umanit i wa per.18Wetin mungkin reitih iwagtapur: e hem iman it dop e u ma perbuatan it yen, a wa hohn di au-kotanunau e hem iman it efei e yau andu awohafe wauit pe a wafanun am e yau iman it efei itetei e yau anda wanen o haf e wau it. 19Ehem percaya, wop Allah ibema hibetih? Ito e fya? etin na-tamturitirima percaya wihi mau pe iri radaldor. 20Mai e yam manusia da barim fofetin, effa e hem da bun kuedi, wop iman it narukota pe ukofeo pe ukotanurit it iman hag tap ma muh?21Effa Abraham idik bema tete ito e tadi emher wop e fei egtadi, hamo iu pe di jiu isak pe ipur afei persembahan ibema natun it mezbah a foi. 22Amrom ma, efiman it andarhaai etadiandu koha fau it; dop andu mau ukohafau it map ehem iman it eta diemner. 23Ala mau to anduar iu it eta yendi nas mau egta: maruh Abraham percaya Allah, map Allah he fei eta yendiwe ef wihi marmau. Andu pihpipe Abraham ahaito arfoh: Allah ibema agronfuma u. 24Anduha pihpi oyam keromdi, wop manusia marmau al tadi andarhaa mau rahafauit pe ihap a fei iman.25Doptintoma iu ef Rahab, pelacur it; iman dibenarkan wope anduar efei e tadi, pare hamaa dur e nani pne rar tam turi rahpararit aren we ra maroh; pe e sagfuri tarok rahparar it aren it aren we ra moroh; pe e sagfuri tarok rah sa roh per al tadi allah tih? 26Wopefei ye talnitin roh hag tap it, ito e per; enduaru iu efei ye talnitin roh hag tap it, ito e per; anduaru iu efihpi iman it to naru kofei kog tadi ito e per.
1Ahrokri tamnah, u kuen afguru e hem arken af guru, wop tarok tamnah, u kuen af guru e hem arkeit waupe dihakimi i watendiwe ukuran mafo mau-u. 2Wop idik amnah tafei salah ti wandu; we eiharei narukogfa arabuh wihi ito iri ef yarit bisa i watu a fahtan pe iwatatoldi i bema tanidalduh.3Itafahtandi kuda warfinui, pe i waten idik anduaru tapurtau. Pe amnah iwafipin bisa idik tafatoldi ibe tani dalduh. 4Ahari mau rihe kapal-kapal it a ha mi audit wundu pe maro wundui iwafatandi, tapi ibetahai ne-he, wetin iwatadi rei etapurfahai ma u.5Amarita roi ima efihpi, na he dari idik tal ni rifutin, hep i wetaroreu par wihi wunduri. Aha mau di he yafu na he ihap af wundu, i wanahrarpar a maifu. 6Amari ta roi itoma yaitu, it epolne fandu-fandutih hala fe ma u e ma pe a mehro ye nihik anduaru tahatenwetin; top ibema tani yafu yenwe neraka i tobe ye nitun.7Amanh andunatuane fandutih iri talnibriri, mani natu, dop andunaturih iri aru malliheit, ito manusia i bearfeiri pe ibe briri in ehaf taptap. 8We Amari ta-roi ito nare reitih ukofei di biru i waftap, ito ibema andutih efkirkiroh; nare reitih rei uko fa tpldi, dop e fracun be iwatatam amkerper.9Amari ta ro tin tarok tente di Fransis a hau idik be ma te te, dop amaritaro mau tarok mengutuk idik bema taroktin to wopefei it eta yendi ibema aghofu. 10Warumfimu tih berkata dop kutuki wa brohparau, ahrak ri wihitin kefeiketa di tap.11Efta ralnipi tih ukomnahn di ranu, dop ranu merei, to iwabroh par ral nipihaitobe? 12Ahrokri, marimaura ara ai i wayaru murit Zaitun dop anggurit iwayaru murid ara. Dop tin toma ralnipimre nare i wabrohpar ranu efya.13Tarokamhora menwei eiha reiye bijak pe atem itop efya? Efya ito pandarki ehayen e fyai a famun di ibe andefei ibut eha yendiwei i watendi tanibiruha, tap it. 14Effei eyam kirorim e kakiri e wau, eyam nar penting. Ran e yam talni mit, e yan nar amkerfarawau mata, dop narwalim ham kiri me lawan andeef yai.15Ito ihapaf hikmat yen yatwar iwema, wetin fandutin to be ito nafsu manusia, it na tam tu be. 16Wopefainwara paremau ranen rahaf rarhurau dop rahafau andu ha na nari. 17Wetine hikmat yen yat warit itu far hehei mahn due fya; iwema kefau kenefya, tabum uko ot, tirimukumbunawau, atem iwaharitop wundu, dop ibe murit to e fyari, nare ukuhug paldi tih do nare matam roi hananah. 18Dop ibe mo mur it eta yendi efya teit uritroreupar iu efyai, buat iri nane ar pur ke hakenwe fya.
1Yenihifa be iwema wallim ma ri au dopehrohtanam e wau yambem tarok it? Mar mau ra andit i hema ye na m hawa nafsui, hepiwe etam e ma pearfeirafau a ren we tanim it. 2Eyam wallim i him andutih he eyam ihap ket; Eyam wallim i him andutih he eyam ihop ket; maruheyam amtutrarpere yam kirorim i ki hepeyam to ihap kiu kehsarohpar, ma hap tarok amfeiamhur andu pe e yam ihap kehaf a wau mahawi. 3Ef eyam beja dabarim matot am fei mahawi amfei salah, wop anduanhim ito eyam amfei eftap ampur ketakendi nafsu yenamwe.4Hei eyam nane ihapkehaken amher it! Ibe ihap kelamnah on; wope u koha kota kuendifandutin ito ehem musuh dengan Allah. Dop tin ei harei up ur ko haftan kuendiwe fandutin, itibema efei ibem tani ta musuh buat Allah. 5Eyam nare amke -farhep buku efyatim alasan ha-tap eg ta: Fanggom e-fyai Allah erhori idik ema faturyafui, ita waruimhim ewau wirirarpurewau!6Wetin kasih karunia, andudifidik tarak, iti behep wundu dari andanduheit. Andu hapihpipe egta; Allah i ur para iri rartaran matai, wetin ate yenriweiri dabari rotot ewawit. 7Andu pihpi ketotdiawau Allah map iwanen arug-am awa u.8Ku ruk dia wau, ALLAH map i wag ru kwawau tanimarya. Kofatoldi minimit, eyam i brotamturi! pe kohahuhtan fa tumatui e yam nanefaturim a furu wit. 9Ki kefarandim bunfanam e wau, faturimafu paprei pe ketanhe, dop tinto mahar maharmamirau it eyam ganti ketanhe, dop talnim mamro i iwaudi dukacita. 10Fransis ahafuarit dabumkoot a hi, pe itopiwei ju aha kuen yatwar.11Ahrokri, tarok nare amken kemnanaunawa u! Eiharei i wam nanundi ah ronit, atau menghakimi ito ihap atendi we hukum efei menghakimi do efei ehem ihap ikonen kog-tadi au hukum, map e hemto menghakimi hukum, map ehem ihap kotakuendi hukum, wetin ibe hakim it. 12Wap ibem hibetih rei efei hukum ma u dop hakim map ito Reiye berkuasa i wasagfuan a wau dop i warohtan a mit. Wetin ehem eihrei e hemtin, pe am nah e hem menghakimi yabema tarakit.13Wetin ha motin; e yam nane magta; ahtop tinta a mer a dim amkiu kota tin,patun idim akiu kene ya me warhe hibetih pe idim berdagang am ke harwer au a mu baha. 14We eyam i hap kem nah a mer andukoha kuenaffa, oha wenetin arti to hanandua? Ehem o ha wenetin i ma effe uapbeh ah tap ukoromdi, maruhiwaftap ei nik.15Eyaim wihi amke faftin; effei ye Fransis i wa puridim amkehakenwepe amkefei antin dop antun. 16Wetin e yam to mag far eyam top aharimatamturi, amtamendi weyabem talnimit, dop am nahndiem top ihap andutih einika, ito han ha nah. 17We tin effei ye reitih u komnahndi ukoha kuenef yai andu kofei affa, we it nar iwofei a tadi, it efei ibro.
(Peringatan kepada orang kaya) 1Wetin, eyam tarok nahat kaya, ketan dop kenweaharim ral no nueffei ai mafo iwarohtanamit. 2Eyam kekayaan it ibe ma ri iwibun dop e yam ma oi fo mofabi arin. 3Eyam emas dopperakit ibe karat pe i be karat it i wen af kesaksian buat eyam dop iwenau tanim malnai u kofar heo yafu yeyanu eyam ibe am mafa u talnim harkitin hamo i wahiditin.4Marmau ibetrirari ri rahrarit; wop upah amfahtan it fei buruh nane rafaufam eyam hasil aren witiroi. Dop ibe Fransis i bema amnahetin ibetiribun irinane alnataufam e yam daldu mandarewa u am ha menwe fadutin, eyam i be mam nahn di puas faturmafu i met hamo penyembelihan it: eyam ibe menghukum dop amtut rar periri arhan efyarit dop ihap melawan eyam. 5Effanduaru andanduh ihap koheldit e yam daldu mandarewa uam ha manwe faduting, eyan i bemam nahn di puas faturimafu i mef hamo penyembelihan it. 6Eyam ibe menghukum dopamtut rarpeririarhanefyarit dop ihap melawan eyan.7Anduhapihpi ahrokri, kefatahtanop Franssis iwama! marma u iri petani alnendi berhasil berharga aren wewane roi, dop hamo semi. 8Emma ketahtankene dop faturim a fui ketahtan, wo Fransis narhenam iwama.9Ahrorki, e yam nar amke mamantam awau dop memperwihimafo inenditih pe eyam nare amkerom hukuman, mar ma u, hakim it ibe amitu yen we alamta hara. 10Ahrorkri, ketak renriandua rurafanunam it ef arkerohtanam it dop kefahtanaf pana na bi wihiragta fa m it a rit rafahkihtandi Fransis ahai. 11Wop mar mau, idim amfohritarokarhan efyama; ito iri nane arfahtan ane, eyam i betririmambundi. Ayub dop eyam ibe mam nah ihpi ibe haroi Fransis a nandu ibem i bunhndi yenit. Wop Fransis atehhefya dop han hen idikewau.12Wetin i wenu matai to, ah rokri, e yam nar am keidi sumpah demi surga dop tin fandutin effei inandutih. Effei ya, map eyam amkegta ya, wetauhe mapeyam amkegtapurtauhe; pe eyam nare amkeromhukumar.13Effei yambem taroktih mamro iwatatidi map iwe nara ra o. 14Efei reitih tarokamhamenwei, mahai iwahtudi, mapiwahimri penatua-penatua arenwe jemaat, amnah maharwitarkefei di pe minyak arkeyaroldi keg di Fransis ahai. 15Dap mahawi iwenupeiwabrohpar iwatendi iman map iwag safudi rei mahai waru efeidi pe Fransis ieweidia hau diaha, dop efeihayenibro, map ibe ibroiwahahuhtan di af tapi.16Anduhpihpi eyamto tarok saling mengaku eyam eyam ibro pe tarokkefaukefei mahawi map amkehafaha. Mahawi iriefyarit marmau efei yakin, amkefei, mahawit ibe kuasai wundu. 17Elia to ima manusia imef idik, dop ito fatwafudalduh e fei mahawit pe mroufinare iwanahi pe marmau mroufi ihapan ahi hamoi tiga tahun warhe ya me tou ma dui mi mimfarfaruh kodai ne hi be tih. 18Maruh mahawi to efei er wer riu pe ada warito ihap efei mroufi, pe fandutin murid ihap ah sarohpar.19Ahrokri, efei tarokwamenwei totihiwau aftihihap atendiwe parefyai, dop reitih wihi iweg ditihpe iwarallihpar. 20Trimkibun ei harei u koteidi rei e hayen weibro, i warailihpar, ala yeniweihananah ito hae e esagfu-di rei mau pare yenit, dop iwa hahuhtan ibro hetam ai.
Iniritamtirit aritrafrofhndi wifanti alla mau. 1Ahan duan du ibem eharen wefarheh fandu ibunit. Efidim bema tririm ambun, anduidim bema amrom ahari marmalna, andu idim bema saksikan dop idimm bema mimirim magtidi, idim bema mimirim it efei irifanti alla ma-u ehayenwei ihpinan behep idim malter fam tarok. 2Ehayenwei ibe efanunam, dop idim bema amromdi pe idimma amit mafrofhndi pe idim magtafam emma tarok efanduaru ukoha kune efyai, eha yendiwe tete dop ibe fanundim.3Ahan duandu idim amrom dop ibe idimtririm ambun it, idim magta fam emma tarok. Pe emma amketau ketidim ama. Dop amkefau ketidim amaito tafau taha tendiwe teterat ratun ito mat Yesus Kristus. 4Pe amnah hetin ielim maktertam tarok, pe amnah mamro yeni dim wei, iwahenwe efya.Allah itop tani uru5Dop tin wihi idim tririm ambundit tinidim amkeg-tafam; Allah itrei taniury pe ukoha kuen dit alamo hag tap. 6Efei tagta; idik dur idik tafau tendiwe; beit idik tahaten pare alamo, idik wallih ta-ri pe ihap tahaten we fya. 7We efei tarok tahaten we pare mar marah, inrap idik ta fau tahaten we e-fya, map Yesus Natun it iwa ha hug tan ibro amnah arenwe idik tal ni.8We idik ta tapuri idak ihap tahafau ibro map idik wallih ta-ri ande fyai ihap enidik talni. 9We tarok dabari tadi ibro yen idik talni map it o hota wendi efya, mahap iwaha huhtan ibro yenwe idikit map iwaha higtan ibro aren idik talni iwatam funtan amnah andanduh hanarita hafau it. 10We efei tarok tagta idik ibro hagtap idik it map idik tafei di waru higri au wihi, map wifanti efyai i hapen idik talni.
(Kristus Idik Be Iniri Tamtu) 1Netapu abouri wifanti tin awolterfam tarok, pe kefeitap ibroi. Wetin efei tih iwafei ibro idik bema iniri tamtui iwagta jawau Tete rei Yesus Kristus itopadil. 2Dop ito pendamai efei idik ibro tanen tahaf e wau it. Dop ihapaf idik beh ibro mau tin, wetin iu effandutin imai broi. 3Map tin, ibe tandai yang idik teiral di Allah itoma effei tarok tatadi ibe wihyeta fiduk it.4We eija owagta pur; Eyau awei raldi hep ihap tirabundi wifantit ito waru higri ramorohei i haparendi we fya. 5Wetin ei harei ukota kuendi ibe wifanti, map it marmau ibe iwef e-fya, eta yen di Allah ibem ateha, andu mau pihpi tarok tautamnah, wop idik ibema taha tendiwe. 6Eihareiye iwagta; itop egtenendiwe, map it iwahenei iwatadian duaru Kristus eha yenwei.(Wihyala Ahtap Bedifri)7Ahrokri amen ake atek it, ihap afahta beawahkiam pe awolterfam tarok weti awikkiam ma-ta. Ibema yenamwe dada eh, wihya la mau ibetririmambun. 8Dop tin wihyala ahtop be pihpi awol terfam tarok, dop wihitin marmau amkeha kendiwe dop iwenam we emma, dop fandalamoi iwihug par pefakduru efya ma-u iwemrem etatotre.9Eiha rei uko-tapur ito ibiu yen wefanduru top kiro etati die waurafun it; ito ehayen pare alamoi yenihap abroh parop hamotin. 10Wetin eihareiye ateharirafun riharit ito ibem ehayendiwe fanduru; dop ukoha kuendiwei nar andutih iwarohtanu. 11Weiha reiye kirom iwagtaja au rafun it, ito eha yenwe pare alamoi yen, ihap amnah anduiwau affa, wop alamo mau efeidi ahamalnai iue-bak.12Netapu abouri, awolterfam tarok wop ibro yenam we talnimit ibe ehahuhtan eftap wop ibema Ahai. 13Dop teteri, awolterfam tarok wop eyam ibe meiraldi, rei ibema ehayen we mata. Eyam barat netapu, awolterfam wop eyam ibe a murpaldi andu hananahei. 14Netapu, awolter fam tarok, wop eyam meiraldi tete. awolterfam teteri wop ibe meiraldi top efrayen mata awol terfam tarok, baraf netapu, wop eyam briri dop Allah wifanti e haye namwe pe eyam amhug paldi anduh ananahe it.15Nare atem iwama difandutin, dop andanduh ehanwei we eiha rei atem iwendi fandutin. mop tamtu mau ateh ihap ahendiwe Tete. 16Wope amnah arhoran we fandutin, to keinginan daging dop keinginan a hari malnai dop arpur itop aharima tamturi, ihap kehakendiwe Tete, wetin fandutin to be. 17Dop fandutin dop andanduhimbun efyarit ibe iwef tap yei nik, we eiharei ukoha kogta konendiwe, ibema ukoha kuene a fihpi.Arur paldi 18Netapu abourim hamoi daldu iwe hodi, dop tin yambema tririmambun, arurpaldi Kris it tih iwama hamotin hamotin auri, ragkakieha akulpaldi Kris mau tin, ito hepamehodi marmau, hamotin ame hodi. 19Memang tarok mau to idik bema tarok mau taha tenetin tobe rih, hep pe iri to ihap kehakegtaken idik tarok. We e feiye tarok marmau arkeha ketaken idik.20Wetin eyam ibe mima efyai eam mam, pe tarok amnah mamnah ihpi. 21Awalterfam ito ihap em ihap kemnah, wihyalla e-fyai, wop wihyalle fyai nar waru hiwa-rifu.22Eiharei ye waru higri ewau it? Marmau ra ito reiye irurpal di Yesus rei ihayen ef Krsitus? Ito rei ye iur paldi Kristus, ito rei iur paldi taman it rate natun it omat. 23Wopei reiye ukuhug paldi natun it. Ito mimahiwet taman ito ma.24 Dop eyam tarok ahan duandu farhe mafra iwemadi warfuinu i-ito ibema iwanen amwe, map eyam ibema amkeha kendiwe natun it rat taman itomat. 25Dop tin ito ibema wihiegta fidik tarok it ito ukoha kuenwea fihpi. 26Amnah tin awol terfam tarok, ito efeiye iri nane anarfeita arur keroh tanam.27Wop ibema ukoha kuendi wei to ibe mi ma eam mam it dop yambema du ribun amiuit anduha pihpi oer nar arkela fanunam wetin iwatadi afmima e amam it, iwafanunam andanduh map wihi iwahat fam it marma- u ihap. Allah be netapu abouri 28Wo hamotin, netapu abouri kehakendi we Kristus pe pare hamo tani iwafan unidik, tani biru be iwei fidik percaya ya nare tainin ma ni ukofei dihamo mau iwamai. 29Yam eyam mamnah efei top marmau, emma amkemnah wop reitih ukofei anduef yai, ibema yendi we ibem tani.
1Ahari mau di ALlah ibem ateh efyai ibeheb wundu Tete difidik ema tarok it, mahap idik tin andarfah Allah ibema natunri. Andu pihpi fandu tin ihap eirar idik wop fandutin ihap eirar. 2Ahrokri yenefatek it, idiktin Allah be natunri wetin ihap ahaf wabun, anduta haten affatin hamotih. Wetin kamnah ihpi ethamotih Kristus iwama broh parit idikmataha tendiwe afihpi itop it mahndue fya. 3Effei rei ibem harapan it iwendiwei, iwatahndi tani pe iwaf ibema tanit eh mefah andutih ihap afeidi.4Reitih heiwafei ibroi eholdi Allah hukum it.5Dop eyam mamnah ihpi, ito ibetani efanunam pe iwahahuhtan ibro amnahei, we ito ibro ha-tap.6Andu hapihpi eiharei ukota kuendiwei,nare ukorarfei ibro, itoihaparomdi pe eiraldi.7Netapu abouri, nar matam ukuenadi reitih iwaroh tanam tarok, we efei eiharei iwahen amher it ito marmau, imef Kristus ima marmau efya.8We eiharei ibema ukueng kofei ibroi, ito efayendiwe na-tamtu wop na-tamtu i ibroi ibefei mata pare fandui ibun it, Anduh ha pihpi Allah natun it tani amefanun idik, pe amnah iwaroh tandi pe iwahug paldi na-tamtu mau anjenefei it.9Eiharei arbundi Allah taniar yai nare iwarar fei ibro arwerau wop Allah ibe benih it ibem yendiwe. Pe nar iwararfei ibro wop arbundi Allah taniarya. 10Tiniwau afihpi Allah natunrit dop na-tamtui natun it. Rei nane ihap kehakene fyai ito ihap af Allah be natunri, eiharei nar atem iwendiwe ibem rafun it.(Atem Iwanenriwe Ahromri Iwafeiye Ahtapbe)11Dop tin iniri mau dadaeh tririm ambun it, ito tarok ibema atariahari idik bema tarok. 12Ihap afei kain it, eta yendi wena tamtui pe ifun tahin it. Dop ahan defei dibe hep ifun pe eper ibem tahin it. Wop ibe andetei it hananah, dop tahin it andefei it mar mau.13Eyum dabarim koreutap ahrokri, pare hamotih fandutin hiu iwarpura mit.14Idik tamnah ihpi, wop idik ibe tahug paldi pare hana tarhiriu pare fya nautaha tenetin, pe ataria hari idik ahrok riwe eiharei naratem iwahadi ahronrit ito bema yenwe pare hana.15 Reitih eiha rei hium ukurpuldi ahron it, ito etatut ewau ibema tarok it, dop eyam mamnah ihpi, wope patin ratatut ewau it mamuh, tin ibema arkema kehakenwe par efyai fatura fui.16Iu efihpi pe idik ma tamnah Kristus ibe ateh idik ito ibema tani dalduh difidik tarok it op arfun eper. 17Efei ei harei ye andanduh harta fandutin ouri, pe eromdi ahrontih ha e anduh ha-tap it. 18Netapu abouti, kikema tarok ate wenriwei nare ukonen kogtawauhe, doptin amamta-roi, wetin kofei kofanun ri pe mar-ma-u.Iweny fatum dalduh Allah aho-fui 19Efihpi tarok tamnah ihpi, idokto tahtanenwe pare fya. Dop iwa fihpi pe idik ma tau tahatendi we Allah a ho fuar. 20Wop pare tarok nare di tuduh, Allah top so har dari idik amnah dop. 21Ahrokri atekit yenam, efei idik fatur yafui nare ta-ta di awau, map biru iwatidik ama percaya pe taruk jamami Allah taniarya. 22Dop ahanduan du tapurtahimdit, iwetabum fidikama tarok.23Dop tin wihegtaito ipur idikma percaya Yesus Kristus natunit, peamnah tarok tafau atiri ahari idik bema tarok iwatendiwe Kristus ihki idik it.24We eiharei iwatadi wihi egtai it iwahendi Allah taniarya dop Allah ima iwendiwe doptin tarok tamnah, tin Allah ibem yen idik talni, ito fanggomu mau di fidik ema mau pihpi.
Allah ibem fanggomu dop Antikris ibem fanggomu 1Ahrokri atek yenamwe, eyam percaya tap andanduh fanggomu, wetin eyam bahe uji fin fanggomu ma-u effa iri to ibema aren diwe Allah betaniarya. Wop nabi-nabi falsuto ouri arkikema dop arkegaroh par arki fanduh dalduh. 2Imaiwafihpi tarok teiraldi Allah ibema fanggomui, fanggomu mauto mengaku efei Yesus Kristus iwe tidikema efanduaru tahatenetin, ito yendi Allah beiwema. 3Dop fanggomu fainta nare mengaku Yesus ito ihap endiwe Allah. Ito antikris be fanggomu dop efei andumau ibe tririm ambundi dahep iwama wetin ibema amyenwe fandutin.4Eyam to Allah ibema, netapu abourim wop eyam ibe mahug parar nabi-nabi palsu ma-u. Wop fanggomu yenam wei top wundu dari fandutin ibe fanggo mui. 5Iri to ibem fandutin obe, mahaptin ibema alnagtadi fandutin andarki eha yenwe, pefandutin efrari tarol. 6Idim ibema amendiwe Allah, mahap tineiha reiye i wendiwe Allah taniarya, tiri wabun idim. Andit to fanggomu maui dop fanggomu irul ilfil nerarau.Ateh efyai yendiwe Allah7Ahrokri atet it enemam ewau kema tarok atehenik idik tarok pe reitihe ate wahendi eha yendiwe Allah pe yeiraldi Allah. 8We eiharei ateha nai ihape eiraldi Allah.9Tin andaha fuit Allah atehenen diwe iwafanun idik marmarah efei Allah ibe ihpaldi natun warfau teitema fandutin petarok amnah taha tene fya. 10Ateh efya mau tin; ihap af idik mane ateh idik weten Allah top ateh idik pe ih kidi watun it ditem wih yefya buat ibro yen weidik tin.11Ahrokri atek yenamwe, efei Allah ateh hiuef ihpi buat tarok, mapi dikma tarok ateiwanen weidik matarok. 12Ihap raitih aromdi Allah it ibe efei idik ma afe wanen widik tarok Allah ibema iwa hanen we idik tarok. 13Iuefihpi, tarok tamnahndi efei tarok ibem tendiwe Allah dop tahatendi Allah dop Allah ima iwagtanen idik. ibe dit ibun idik ema tarok tarom bagian ibe fanggomu it pe idim ibe. 14Am romdi pe amit magtafriu efei Tete ibe ih paldi natun it ema ef Juruselamat fandutin.15We eiharei mengaku effei Yesus rei Allah be natun it, Allah ibema iwag tanen di we dop ima iwag tanen diwe Allah. 16Idik ibe teiraldi dop ibe percaya Allah ibem ate yen idik tarok it. Allah it opatehefya, pe eiharei ibem ukohakuendiwe atehidik ma-u it ibem iwahendiwe Allah taniarya dop Allah iwafendiwe.17Wifanti mau tin Allah ate yen idik wei mahn due fya yen idik tarok; ito iwaf idikma tafahtan pepercaya parehamo penghakiman it. Wop ima iwatendi a fihpi idikma tahatenwe fandutin. 18Ukoha kuendiwe atem yenuwei nar atem iwag na wop atem yenamwe mahndi efya pe iwa hug pal di atem egnawau it; wop atema iwag nai ukuendiwe hukuman it pe ei harei ate iwagna, ito ate yendiwe mahnduha-tap.19Idik atenyen idik, wop Allah rei ibeh matan atenyen idik tarok.20We reitih iwagtapur; eyau atek it yendi Allah, dop iwahug paldi ahron it map ito waruhiri, wop eihara ihap ate endiwe ahron eromdit ito ihap atadi ate yendiwe Allah ihap aromdi.21Wop wihimau egtafamtin tarok mimi rihtet di eiharei ate iwanen diwe Allah ima harus ateiwendiwe ahron it.
Iman itefei fandui iwatotdi 1Reitih rei percaya ef Yesus it oprei Kristus Allah be ibundi, dop eiharei ateh iwan endiwe rei, ibundi ateh yenwei dop imarei ibema ibundi. 2Ihpitin effei idik atehyendiwe Allah netapu ito pare hamo idik ataro iwen diwe Allah pe arkefei ketadi ibem wifanti e-tafri. 3Wop ibema ateh iuyendi Allah ito idik triri tabundi wifanti e-ta. Ibe wihi e-tai ihap af mafo.4Wop amnah arbunri altadi Allah to e-rogne di fandutin it idikiman yendikwei. 5Eiharei ye mengalahkan fandutin ito ihap afreitih itorei percaya Yesus Allah ibema natun.Iniri iudi effei Allah natun it 6Tin anehpi rei iwematin, eta yendi ra nu dop tandara, ito Yesus Kristus ihapafeiranu, wetin ranu dop dara, dop fanggomui reief inuri wop fanggomu andit marmau. 7Wop andu tarok mautin nane arkefarau af saksi sorga patuni Tete wifanti alla fanggomu e-fya, wop tarok i bema hibetih. 8Dop iri tarok nane saksi arenwe fandutin. Fanggomu dop ranu dop dara dop andu tarok mautin ibem hibetih.9Idik tenetintenwe manusia be kesaksian wetin Allah ibe kesaksian itop biru wundu. Wop anduariu efihpi Allah ibe kesaksian it di fidik tarok efei ibema eta yendiwe natun it. 10We eiha rei pereaya Allah natun it, ito kesaksian mau ibem yendiwe tani, we eihareinar percaya Allah itibema efei ibem tanit waru hiriewau it; wop ito ihap percaya kesaksian Allah difamtarokit efei natun it.11Dop tin, kesaksian mau to; Allah ibe difidik tarok ef ukohakuen efya pe taha tendiwe natun it. 12Dop eiha rei o kohaftan kuendi natun it, ito ibema iwahenwe efya we eiharei nare ukuet koraftandi wenatun it, ito nare iwahenwe efya.Ukomnah anduaru ukoha kuen efyai13Amanh ibe awolterfam eyam nane percaya Allah natun it emnah efei eyam amha menwe efya. 14Dop tin idik be tahaf briri pe idik percaya reiabao ma-u wop it rei kabulkan idik mahawi tahaf ewau it, pe tanen tamhimdi e wau andanduh iwaf ibem wihi egtai. 15Wop efeiye tarok tamnah, wop it rei kabuklakn irurfidik ewau andu tambun due wau it, map idik matamnah wop ibe tamrom e wau andanduh tanen tamhim diewau it.16We efei reitih eromdi ahronit i wefei ibro. Ito ibro nariwetama maut, itu dabu iwaot pe iwafeihndi Allah mahawi map rei iwehndi pe iwahenwe e fya. Ito iri nane arhare ibroi pe ihap aroh talni wetih ima ibro enen itite mami ala hananahei we wihi mau ihap wagtafam, ito musti iwafei mahawi. 17Andanduh hanarit andito ehrohtan ewau it ibro, we ibro tihto ihap e tama hanatei.18Idik tamnah ihpi eiharei arbundi Allah taniarya. Nar i wa fei ibro beit rei arbundi Allah taniaryai iwadag midi; pe halafe tamtui nar iwatapur a-et. 19Idik tarok tamnah idik tintendiwe Allah taniarya dop fandutin dalduh yendiwe hala fetam tui mimaro.20Wetin tamnah ihpi, Allah natunit iwema difidik wihyalle fya buat idik, pe amnah tei raldi amher petemdiwe pare marmau, tendiwe Yesus Kristus itop it Allah marmau efya eha yen e fihpi.21Abouri netapu, fanggomu kihug parar andanduh hubya.
(Efya) 1Yenri penatua eta jematinan mau altop dit dop ibema natun riharit arharen efya. 2Atek ehu iwenafpare marmau dop ihap afa-hik beh, ef it am nairi aru reiral di pare ef-ya, wop wifanti efyamau iwe nidik dopiri rei arkahaken idik afihpi. 3Wihyakaef yamau ha-e dop ih wahen (a)tennuefy(a)i yendi Allah tamanit dop Fransis Mesye natun fu ma-u, i wah(a) tanenwe tarok iwendiwe marmau doph(a)-e.(Kohakuen di Fransis Wifanti)4Ey(a)u awomnahndi m(a) mamro wopawu womnah manaifa natum it eha y(e)nnei y(e)n pare marmau iwatadi efanduaru tamanit ibunriwe tarok. 5Tin awu himu Nen, ihap afei apur waral terfam printah ahtabe, tap printah mau ibetay(e)n idik mata, amnah taroktaha tenwei tahaten efya. 6Dop h(a)-e, mau pihpitin, amnah tarok taha tendi ibe wifanti perintah mau pihpi, imef wifantiti ibetririm ambun di mata amnah- e am keha kendi ramoroh.7Wob iri rahroh tanri e wau daldu aharifui iwema fandutin, irit o, ihap keha kendiwe mesye ef, A-re tamtumau iwama, imaf manusia. Irito wallir(a)riau dop arur paldi Yesus ef A-re tamtumau iwama iwamai iwat manusiate netin wob iri andit wallih ra-riau wihi. 8Fam fanggomu amnah eyam nar amke harweldi,ahan dwan ibeh matan taro ta feita-di amnah taromdi andu ibeh matar taharweldi torok tautarom upah mau.9Eiharei ukorof ukobrohpar, dop nar ukuendiwe A-re tamtu wifantit, Allah ihap endiwe fat wafu nah it.Efei ei harei iwa nendiwe wifantit, iw(a)tanen diwe tamanit dop natunit. 10Efei eiharei iwatuama, nariwetama wifantitin, narmimimhukuet, kue-kuhirau ra moroh of dabum ukoot kofeidi. 11Wop efei ei hareiy(e) mimim huku(e)dit- uma uku(e)-dian anha-a hananahmau.(Taltir)12Wihy(a)la ouri wo-far walter fam hepe,-eyau tanik etaru apurwa feifam awal terfan en Kertas / kaltah ra-u dop tinta, wafar apur awatu wawa-u dop wihi awofar a wagta rate tafamrom amnah mamroi iwanenwe. 13Abouri rafum it ibe arfir, arkehfar-am dabari arketot arkefei ama-u.
1Penatua raltehndi Gayus ateh yen efya, 2Atek yenu ahrok mahawi ibem anduaru i wene a wafei fu pe ham u bema koha kuen efya, tani mit naran hiwa fei yu iwaf anduaru ohawenei. 3Eyau mamro etau ema i to; wop ahrokri rutih arwarmi pe ra faltorfau ef anduaru Kohakwen efya wop ehem oha wen efya. 4Efei eyau mamro hag tap it op wundu ef anduaru tirim ukubun it, wop eyau netapu abouri arhan efya.
1Wifanti ala mau tin elter yenwe Yudas hibetih, Dop tim eg tafidik tarok efei ima, folor dit eit iput idikma taffrof la tatemdiwe. 2Dop tadagmi di wihi alai, dop fanggomu efei wihi mautin, hamatop pe, maneah akeita ahroki, farkeit andwaru amhamene, pihap, kehakendiwe, Agretamtu itop iweifam. Piwatemamwe talmim arya3ifantiala mau elteryenwe yudas i, tin rubetih -tin. peti egtafidik tarok efey ima fotordit ipur i dikma , tafroftata tendiwe dop tada midi wiyalah efya tanggome efey wihu hamatopnanerih arkeri ama ahrokri farhe andurua herem kehakem oliwe are tamtu mau rei itop wei fidik terok at, ala efyai efei iwah tendibe iwahuh parar andandu afrematin iweidik talniarya iwan tenwe 4Fransis mesye efa re tamtu mau5Ibemahai ef fanggomobe elaifidik tarok amanah bisa haryau taromdi atau triritanburi efei fransis ha dureh sa rohpar ibema umat durar rahsaroh perarenwe mesir. dal duit, we nane iryihap kendi-wei i waroh tan ri 6Doptin toma, heija reros iri ihap kehakenendiwe tamarya irima ihap ke-ta kendiwe, wop i rit ibema altadi iri bema tanggomu. mahaptin rah paldi paremau arharenwei efandu beh-dur e foufiu parealamomau arharenit.7mefefihpi andu arar horaren wei, ef sodom dop gomora ra ma wunduri arenwe pare mau arharenwei. i bema arharenwe ra ta ranendiwe ibrohan hanah dop ra ta ranendiwe, andu hanari mahaptin iribema refaryen we ai mafoi. 8andu aru iue fihpi arharenwei ibema arpur iritop arkikefar au, andu hapihpi arur paldi ibema wih ya la ef yai.9Ibema ahai ef fanggomu, be elai difidik tarok agmah efei ye ahar yau taromdi dop triri arbundi, efei Fransis, durar Rohsaropan, parene mesiin we, heiri mane iri ihap kehakendiwe ito iwarohtalmi. Dop tim, toma hijarero ihap ketakendiwe, wop iribema, altari iribema fanggom mahap, tim rak paldi, pane mau arharenwei ef andubeh . Dur e foufiu pare almomau arharenwei ef andubeh. Dur e foufiu pare almomau arberen nit, imemefih pin ar warhor ranewe. Sodom dop gemora Rama wunduri are wei pare mau ar harenwei, pe ratta ranendiwe ibro hanhana dop ratta ranendiwe, andu hanari, mahaptin iribama refar yene aimafoi iribema arhanrenwei ibema arpur iritap arkefar Anduh hapikpim, arur paldi ibema a wihyala efyai. 10Mikael beh rei hijarero, tamtu mau ima ihuk parar ala mau efyatim pe er mamil merar amduh hamamarih Ranen Rahafai wit. Anduhapihpin parulpaldi ibema wihyala efyai Mikael beh rei hijarero, marmau ema ihug parar ala efya mau tin pe, elmamur merar, ibrotamturi," Dop Musa tani wifanti ihap abroh paldi warfinyennik egtiu ipur, op Fransis fanggomube iwalaifri. 11Efei iri rei rahrohtan e wautin ratadi wihi hand, wop ihap kemnah irie ibema ramnahri iribema top efya mahaptin andanduhhai rabakuldi wundu. Hari fafte, altadi ala han hana hei mahaptin era ru rar ef kir kiro eta yendiwe bileam piwarohtalmi iwaf andwaru efei di korah.12Iri tarok tim iribema alohtan mafau, arenwe andi ibum ef andowaru pe iwet jama miroufi, dop ef, maro i wahi dit pi wet jau wet jama kofandi hep ai puti mur hatap pit dop, ihap ayaru ai pare hamo iwama ibema miki. 13Iri tar hanenwe ef mati be iwa houhiwit top halafe maro iwadi yahouk af andanduh matu ararur raharbabun ai maifu mahaptin fandu alamol, ditippuri andandus ihugparfri tarok arken we afihpim ima farfaru fidik efei anduwaru, arharenwei.14Ima efaltor fidik efei andu aru arharen wei imef henok, rei yeinitari ef mimim farfa ru kodai ne ru. i watendi adam wihyalue tai etepur ahriau di fransis i wema dura tamturi mafalni hefamait. 15amnah iwama i warof a tendiwe pare hamo mau iwa mapiwa hima o tarar am nah arkam kehor amketa kendi andanduh hanari ranen rahafau ef hanari dop wihi hanari efibro hanari eta yendi Allah. 16irit ibema rafau raghupare wau ibem arpur kehakenwe, keng kehar werrar iri arharen we ala hananah eit, dop rata ranen ri we iririh, arkemroma wau anduefyari.Fanggomu dop wiranti17Ahroki amnah atek eham e wau, eyam fanggomu i wama efei ye wifanti rasul-rasul rattafri. 18Wop ibe rattafam hamo fandui iwahodi, iri ha narit ibema arketa kendi iribema anduh hanarit. 19Iri tibema ranem rata jau fandutin ihap ketakendiwe fanggomu.20E fei Yudas egtafidik ahrok ri, atekeham wundu ke-kaki aha yambe ma tarok ketahri talnimit au am her, ma hawi iwaten om we fanggomu. 21Tanimit kotaihindi kohaftanek wendi allah ibema iput kwen-kwenfandi mesye rei i watemu ap kohakwendi afihpin faitu m afu i wahatenriwe iri arpur pa pahei.22Fatu mafu i wa haten riwe iri arpur papah eit, 23kadiorariri aren we yafu mahna i waten ri irihrih fanggomu honari eit i urparare wau iri rarurehahau maohanari fandutin.