TE NE'EL ME'EL-TATILETIK YU'UN TE JESUCRISTOE ¹Ja in to ja sjunal sts'umbal te Jesucristoe, sts'umbal David, sts'umbal te Abrahame. ²Te Abrahame ja snich'an te Isaac, te Isaac ja snich'an te Jacob, sok te Jacob ja snich'an te Judá sok te sbankil-yijts'nabe. ³Judá te stat te Fares sok te Zara te sme' te Tamar, Fares te stat te Esrom, Esrom te stat te Aram,⁴Aram te stat te Aminadab, Aminadab te stat te Naasón, Naasón te stat te Salmón. ⁵Salmón te stat te Booz ja sme' te Rahab, Booz te stat te Obed ja sme' te Rut, Obed te stat te Isaí, ⁶Isaí te stat te David te k'ot ta ajwalil. David te stat te Salomón, te ja sme' te yinam Uríase.⁷Salomón te stat te Roboam, Roboam te stat te Abías, Abías te stat te Asa, ⁸Asa te stat te Josafat, Josafat te stat Jorám sok te Jorám te stat te Uzías.⁹Uzías te stat te Jotam, Jotam te stat te Acaz, Acaz te stat te Ezequías. ¹⁰Ezequías te stat te Manasés, Manasés te stat te Amón, Amón te stat te Josías. ¹¹Josías te stat te Jeconías sok te sbankil-yijts'nab te k'alal yorail te la yich'ik ik'el bael ta Babilonia.¹²Sok te k'alal ayikix ta Babilonia, Jeconías te stat te Salatiel, Salatiel ja sts'umbal te Zorobabel. ¹³Zorobabel te stat te Abiud, Abiud te stat te Eliaquim, Eliaquim te stat te Azor. ¹⁴Azor te stat te Sadoc, Sadoc te stat te Aquim, Aquim te stat te Eliud.¹⁵Eliud te stat te Eleazar, Eleazar te stat te Matán, Matán, te stat te Jacob. ¹⁶Jacob te stat te José te ja smamlal te María, te ja ta swenta te ain te Jesuse, te Cristoe xi' sbiile. ¹⁷Spisil te ts'umbalil k'alal to ta Abraham ja to ta David ja chanlajun kum ts'umbalil (14), k'alal ta David ja to te k'alal la yich'ik ik'el bael ta Babilonia ja chanlajun kum ts'umbalil (14), sok te k'alal la yich'ik ik'el bael ta Babilonia ja to ta Cristo ja chanlajun kum ts'umbalil (14).TE BIT'IL BEJK'AJ TE JESÚS ¹⁸Te bit'il ayin te Jesucristoe jich ay in to. Te sme'e ja te María chapalix-a te ja ya xnujp'in sok te José, jauk me to ma to ba yik'oj sbaik-a, ayix ta yan chamel-a ta swenta te Ch'ul Espíritue. ¹⁹Te smamlal ja bi ja' te Joseje ja toj ta winikil stukel, ja swenta te ma la sk'an yak' ta k'exlal ta komon sitil. Jich la sta nopel te ya yijk'tey jilel ta muken te bit'il ay te yaiyej sok te Maríae.²⁰Te k'alal yak ta snopel spisil in to, tul Ch'ul abat yu'un te Kajwaltike tal yak' sba ta na'el ta swaech jich la yal: "José, te sts'umbalat David, manchuk me ya axi' awik' awinamin te Maríae, melel te bit'il ay sba-ale ja ta swenta te Ch'ul Espíritue. ²¹Ya me xbejk'aj te yale, te ja'ate ya me awak'bey sbiil Jesús, melel ja ya skoltay te slum yu'un te smule."²²Spisil in to k'ot ta pasel swenta yu'un jich ya xk'ot ta pasel a te beluk yaloj te Kajwaltik ta stojol te alwaneje, te jich la yal: ²³"ILAWILIK, TE CH'IEL ACH'IX TE MA BA TABIL TA WINIK YA ME XBEJK'AJ SKEREM-AL, SOK YA ME YAK'BEYIK SBIIL EMANUEL, TE YA SK'AN YAL, 'SJOINEJOTIK TE DIOSE.'"²⁴Te José wijk' sit yu'un te swaeche jich la spas te bit'il albot yu'un te Ch'ul abat yu'un te Kajwaltike sok jich la yik' yinamin. ²⁵Jauk me to, ma la sjoin ta wayel ja to te bejk'aj te alale. Sok jich la yak'bey sbiilin Jesús.

TE BIJIL WINIKETIK TAL YILIK TE ALALE ¹Te k'alal bejk'aj te Jesús ta lum Belén te ay ta sk'inal Judea k'alal ay ta ajwalil a te Herodese, te bijil winiketik te talik ta slok'ib k'aal julik ta bay lum Jerusalén jich la yalik: ²"¿Banti ay te muk' ajwalil yu'un te Judioetik te bejk'ajixe? la jkiltik te ek' ta slok'ib k'aal jich yu'un tal jkich'tik ta muk'." ³Te k'alal la yaiy stojol te muk' ajwalil Herodes nijk' yot'an yu'un sok ta spamal lum Jerusalén.⁴Te Herodese la stsob ta spisil te wolwanej sacerdoteetik sok te ts'ibjometik yu'un te lume sok jich la sjojk'iy: "¿Banti ya xbejk'aj te Cristoe?" ⁵Jich la sutik: "Ta lum Belén ta sk'inal Judea, melel jich ts'ibubil jilel yu'un te alwaneje: ⁶TE JA'AT LUM BELÉN, TE AYAT TA SK'INAL JUDÁ, MA BA CH'IN TSAELAT TA STOJOL TE MACH'ATIK WOLWANEJ TA LUM JUDÁ, MELEL LE' YA XTAL A TE TUL AJWALIL TE YA SWENTAINBON TE ANTS-WINIK TA BAY LUM ISRAEL."⁷Jich yu'un te Herodese muken la yik' tel te bijil winiketike yu'un ya sjojk'ibey yaiy ta lek te bi ora chiknaj te ek'e. ⁸Jich la stikun bael ta lum Belén sok la yalbey: "Baanik sok leaik ta lek te alale. Te k'alal ya ataike ya me xtal awalbonik, yu'un ya me xba jkich' ta muk' uuk."⁹Te k'alal la yaiybeyikix stojol sk'op a te ajwalile la xcha' st'unik bael te sbeike sok te ek' te la yilik ta slok'ib k'aale ja neel ay yu'unik sok le' k'ot komel a te banti ay te alale. ¹⁰Te k'alal la yilik te ek'e, bayal bujts'naj yot'anik yu'un.¹¹Jich bajt'ik ta bay te nae sok le' la yilik a te alale sok te sme'e ja te Maríae. La stinan sbaik koel sok la yich'ik ta muk'; jich la sjamik te yawil sbilukike jich la yak'beyik smajt'anin te oroe, te pome sok te beluk xuk'et nax yik'e (mirra). ¹²Te Diose la yak' na'el ta waechejel te manchuk ya sujt'ik xan bael ta stojol te Herodese; jich yu'un te k'alal sujt'ik bael ta slumalik yan be la st'unik bael.LA YICH'IK MILEL TE ALAL-KEREMETIKE ¹³Te k'alal bajt'ikix ae, chiknaj tul ch'ul abat yu'un te Kajwaltik ta stojol te Joseje sok jich albot ta xwaech: "Jajch'an, ik'a bael te alal sok te sme'e anan bael ta Egipto. Le' me ya x-ainat a ja to teme la jkalbate, melel te ajwalil Herodese ya xtal sle smil te alale." ¹⁴Te ajk'ubal abi jajch' te Joseje jich la yik' bael te alale sok te sme'e, jich bajt'ik ta lum Egipto. ¹⁵Le ainik a ja to te k'alal laj te Herodese. K'ot ta pasel te beluk yaloj te Dios ta swenta te alwanej yu'une, "TA LUM EGIPTO LA JKIK' LOK'EL TEL TE JNICH'ANE."¹⁶Jich yu'un te Herodese la sna' stojol te la yich' lo'layel yu'un te bijil winiketike k'axem to xan ilin yu'un. La yal mantal te ya xba yich'ik milel te alal keremetik te mach'atik che' ja'wil yawilalik sok te me ay tsaelik xan abi, te ayik ta spamal lum Belén sok ta sjoylejal, ja la sna' te bay chiknaj te ek' te la yilik te bijil winiketike.¹⁷Jich k'ot ta pasel spisil te beluk yaloj te alwane Jeremíase: ¹⁸"AY CHIKNAj K'OP TA LUM RAMA, YAK TA OK'EL SOK YAK TA AJK'AN, JA TE RAQUEL TE YAK TA OK'EL YU'UN TE YAALTAKE JAUK METO MAYUK MACH'A MUK'TESBOT K'INAL YAIY YU'UN MELEL SPISIL LAJEMIKIX A."¹⁹Te k'alal laj te Herodese, tul ch'ul abat yu'un te Kajwaltik chiknaj ta xwaech te Joseje ta bay Egipto sok jich albot yu'un: ²⁰"Jajch'an ik'a bael te alale sok te sme'e, baan ta sk'inal Israel, melel te mach'a yakik ta sleel te alale lajemikix." ²¹Jajch' te Joseje la yik' te alale sok te sme'e jich talik ta sk'inal Israel.²²Jauk me to te k'alal la yaiy stojol te ja ochemix ta ajwalil a te Arquelao ta lum Judea, te ja la sjelolin te stat ja bi ja te Herodese, xiw yot'an yu'un te le' ya xbajt' ae. Ta patil te k'alal albotix yu'un a te Dios ta xwaeche, bajt' ta sk'inal Galilea ²³jich bajt' sok kuxin ta muk'ul lum te ja sbiil Nazaret. Jich k'ot ta pasel te beluk yaloj te alwanejetik te ja ya yich' albeyel Nazareno.

TE JUAN AK' ICH' JA' ¹K'axix bayal k'aal a, tal te Juan te ak' Ich' ja' jajch' ta xcholel te sk'op Dios ta takin jochol k'inal yu'un Judea, jich yak ta yalel: ²"Sujt'esa awot'anik, melel te ajwalinel yu'un te ch'ulchane nopol ayix. ³Melel janix albot sk'oplal yu'un te alwanej Isaías, te k'alal la yal: "TE SK'OP TE MACH'A YAK TA AW TA TAKIN JOCHOL K'INAL, CHAJP'ANAIK TE SBE TE KAJWALTIKE, TOJTESAIK TE BEE.""⁴Te Juane sk'uinej stsotsil camello, sok jun nujk'ul te xchukoj xch'ujt' ae. Te swe'ele ja k'ulubetik sok te'eltik chab. ⁵Jich yu'un te lum Jerusalén, spisil Judea, sok spisil te mach'a nainemik ta sjuyubal te muk'ul ja' Jordán ya xtalik ta stojol te Juane. ⁶Jamal la yalik te smulike, jich la yich'ik ja' ta muk'ul ja' Jordán.⁷Jauk me to te k'alal la yil te Juan te bayal te Fariseoetik sok te Saduceoetik te talik ta stojol ta yich'el ja' jich la yalbey: "Ja'ex te sts'umbalex ti'awal chan, ¿mach'a la yalbeyex te ya stak' ya xlok'ex bael ta anel ta stojol te yilimba te Dios te yak ta taele? ⁸Aka chiknajuk ta ilel ta swenta awat'elik te asutojix awot'anike. ⁹Sok ma me xa nopik ta awot'anik te ja'exe: 'Te jo'otik ja jtatik te Abrahame.' Te jo'one jich ya jkalbeyex te Diose ya xju' yu'un ya sk'atbun ta yal-snich'an Abraham jai tonetik to.¹⁰Te echeje chapalix te ya sboj te yisim te te'etike. Jich yu'un spisil te te'etik te ma yak' lek site ya me yich' bojel lok'el sok ya me yich' ch'ojel ochel ta k'ajk'. ¹¹Te jo'one janax ya jkak'beyex awich'ik ja' ta swenta yu'un sujt'esel ot'anil. Yan te mach'a patil ya xtal jku'une, ja bayal xan yu'el stukel te bit'il jo'one, te ma ba xtunon yu'un te ja ya jkich'bey bael te xanabe. Ja me ya yak'beyex awich'ik ja' ta Ch'ul Espíritu sok k'ajk'. ¹²Stsakojix ta sk'ab te ech-te' tak'in, yu'un ya sajbubey lok'el te sk'ablel te strigo ta ba yawil yu'une. Jauk me to te sk'ablele ya me yich' chik'el ta k'ajk' te ma bi ora ya xtube."TE JESÚS LA YICH' JA' ¹³Jich yu'un te Jesuse tal ta Galilea jul ta muk'ul ja' Jordán swenta yu'un jich ya x-ak'bot ich' ja' yu'un te Juane. ¹⁴Jauk me to te Juane k'anuk skom, jich la yalbey: "Te jo'one ja ya sk'an awak'bon jkich' te ja'e, ¿Bit'il ay te ja ya xtalat ta jtojole?" ¹⁵Te Jesús la sut sok jich la yalbey: "Jich k'otok ta pasel ta ora in to, melel ja stojil ta jtojoltik te jich ya jk'otestik ta pasel te beluk toje." Jich yu'un te Juane la yak'bey yich' ja'.¹⁶Te k'alal la yich' ja', te Jesús lok' tel ta ora nax ta bay ja', jich jam te ch'ulchan ta stojole. La yil te Espíritu yu'un te Dios te yak ta koel tel jich bit'il kojt' tsumut sok jul lujch'ajuk ta stojol. ¹⁷Ay mach'a k'opoj ta ch'ulchan te jich la yale: "Ja me Jnich'an to te k'ux ta jkot'ane. Bayal sbujts' jkot'an ta stojol."

YILJIBAL YOT'AN TE JESUSE ¹Ta patil te Jesús ik'ot bael yu'un te Espíritu ta bay takin jochol k'inal swenta yu'un jich ya yich' ilbeyel yot'an yu'un te pukuje. ²Te k'alal la skom swe'el cha'winik (40) k'aal sok cha'winik ajk'ubal, la yaiy winal. ³Te lo'leywanej tal sok jich la yalbey: "Teme ja'at nix a te snich'anat te Diose, albeya mantal jai tonetik to te yakuk xk'atbuj ta kaxlan waj". ⁴Jauk me to te Jesuse la sut sok jich la yalbey: "Jich ts'ibubil jilel, 'MA JAUK NAX TA KAXLAN WAJ YA XKUXIN TE ANTS-WINIKE, JA YA XKUXIN YU'UN SPISIL TE SK'OP TE YA XLOK' TEL TA YE TE DIOSE.'"⁵Ta patil te pukuje la yik' bael ta ch'ul muk'ul lum sok ba yak' ta k'alal sni'il templo yu'un te Diose. ⁶Sok la yalbey: "Teme ja Snich'anat te Diose, ch'ojaba koel, melel jich ts'ibubil: 'JA ME YA SPAS TA MANTAL TE CH'UL ABATETIK YU'UN TE YA SKANANTEYATE,' SOK, 'JA YA STSAKAT TA SK'ABIK, JICH MA ALAJIN AWAKAN TA TON.'"⁷Te Jesús la yalbey: "Janix jich ts'ibubil jilel: 'MA ME XA AWILBEY YOT'AN TE KAJWALTIK DIOS AWU'UNE'". ⁸Ta yan buelta te pukuj la yik' bael ta bay toyol wits, la yak'bey yil spisil te ajwaliletik ta spamal balumilal sok te bit'il ay te yutsilale. ⁹Jich la yalbey: "Spisil in to ya jkak'bat, teme ya akejanaba ta jtojole sok teme ya awich'on ta muk'e."¹⁰Jich yu'un te Jesuse la yalbey: "¡Baan, k'ejaba pukuj! melel jich ts'ibubil: 'ICH'A TA MUK' TE KAJWALTIK DIOS AWU'UNE, SOK JANAX ME YA AWAK'ABA TA ABATINEL YU'UN.'" ¹¹Jich te pukuje la yijk'tey jilel, sok jich tal ch'ul abatetik ja la yak' sbaik ta abatinel yu'un.JAJCH' TA AT'EL TE JESUSE ¹²Te k'alal la yaiy stojol te Jesús te la yich' tsakel bael ta chukel te Juane, sujt' bael ta Galilea. ¹³Lok' tel ta Nazaret bajt' ta kuxinel ta bay Capernaúm, te nopol ay ta mar yu'un Galilea, ta bay sk'inal Zabulón sok Neftalí.¹⁴Jich k'ot ta pasel te beluk la yal jilel te alwanej Isaías: ¹⁵"¡TE SK'INAL TE ZABULÓN SOK TE SK'INAL TE NEFTALÍ, TA SBELAL TE MARE, TA JEJCH' JA' JORDÁN, GALILEA YU'UN TE YAN LUMETIKE! ¹⁶TE ANTS-WINIK TE AYIK TA IJK'AL K'INAL LA YILIK MUK'UL XOJOBIL K'INAL, SOK TE MACH'ATIK AYIK TA YAXINAL LAJEL, SAKUB K'INAL TA STOJOLIK."¹⁷Ja jich kaj te Jesús ta xcholel te sk'op Dios sok jich la yal: " Sujt'esa awot'anik, melel te ajwalinel yu'un te ch'ulchane nopol ayix."¹⁸Te k'alal yak tel beel ta bay mar yu'un Galilea, la yil cha' tul winiketik, te sbankil sbaik, te Simón janix te Pedro te yan sbiile, sok Andrés sbiil te yijts'ine, yakalik xch'ojel ochel ta mar te stsakjibal chaye, melel ja yat'elik te tsak-chaye. ¹⁹Jesús la yalbey: "Laik t'unawonik, jo'on ya jkak'beyex awat'elinik te ya atsobik tel te ants-winiketike". ²⁰Ta ora nax la yijk'tayik jilel te stsakjibal-xchayike, jich la st'unik bael.²¹K'alal lok' bael le'a te Jesús la sta ilel cha' tul winiketik te yijts'in-sbankil sbaike, te Jacobo snich'an Zebedeo, sok Juan, te sbankile. Ayik ta barka sok te stat Zebedeo sbiile. Ja yakalik ta sts'akel te stsakjibal chayetike. La yik' tel. ²²Janix jichik uuk la yijk'tayik jilel ta ora te barka sok te statike, jich la st'unik bael.²³Jesús bajt' yoklin spisil Galilea, la yaiy bijteswanej ta sinagogaetik, la xchol te lekil yach'il k'op yu'un te ajwalinele, la xch'abtes spisil ta chajp' chamel sok spisil ta chajp' te beluk k'ux ya yaiyik te ants-winiketike. ²⁴Pujk' sk'oplal ta spisil sk'inal Siria, te ants-winiketik la yik'beyik tel ta stojol spisil te mach'atik ayik ta chamele, sok te mach'atik bayal xk'uxul te swokole, janix jich te mach'atik uintebilik yu'un te pukuje sok te tujbul-ik'etike janix jich te mach'atik lajem yip te yok-sk'abike. Te Jesús spisil la slektes. ²⁵Tsobol ants-winiketik te t'unbil tel yu'un ta k'alal Galilea, Decápolis, Jerusalén, Judea, sok ta jejch' ja' yu'un Jordán

TE JESÚS LA YAIY BIJTESWANEJ TA WITS: TE MACH'ATIK BINAX YUTSILIK. ¹K'alal la yil te Jesús te tsobol ants-winiketike, mo bael ta wits; Te k'alal la snajk'an sba, te nopojeletik yu'une talik ta stojol. ²K'opoj ta stojolik sok kaj yich'ik nojp'tesel; Jich la yal: ³"Binax me yutsilik te mach'atik me'baik ta swuenta s-espíritu, melel ja yu'unik te ajwalinel yu'un te ch'ulchane. ⁴Binax me yutsilik te mach'atik ya x-ok'ike, melel ya me yich'ik muk'tesbel k'inal yaiyik.⁵Binax me yutsilik te mach'atik pek'el yak'oj sbaike, melel ja ya x-ak'botik jilel smajt'aninik te lum k'inale. ⁶Binax me yutsilik te mach'atik ya yaiyik wi'nal sok te mach'a ya xtakinaj yot'anik yu'un ta spasel te beluk toje, melel ya me yich'ik nojesel yu'un te Diose. ⁷Binax me yutsilik te mach'atik ya yaiyik k'uxtaywaneje, melel ya me staik k'uxtayel uuk. ⁸Binax me yutsilik te mach'atik toj yot'anike, melel ja me ya xk'ot yilbeyik sit yelaw te Diose.⁹Binax me yutsilik te mach'atik ya yak' xlamajuk te k'inale, melel ja yal-snich'nab Dios ya xk'ot sbiilik. ¹⁰Binax me yutsilik te mach'atik ay swokolik ta nutsel ta skaj te beluk toj ta pasele, melel ja yu'unik te ajwalinel yu'un te ch'ulchane.¹¹Binax me awutsilik te ja'ex teme ya awich'ik bolk'optayel sok teme ya awich'ik nutsel yu'un te ants-winiketike, sok teme ya yalik spisil ta chajp' lotil k'op ayejetik ta atojolik ta jwentae. ¹²Ayuk nax me sbujts' awot'anik sok binuk nax me awot'anik yu'un, melel muk' me te amajt'anik te ya awich'ik ta ch'ulchan. Melel jich la yich'ik nutsel te alwanejetik yu'un te ants-winiketik te kuxinik ta sneelal to awu'unike.TE ATS'AM SOK TE SAKIL K'INAL YU'UN TE BALUMILALE ¹³Te ja'exe ja yats'milex te balumilale; jauk me to teme ch'ay te xchi'il te ats'ame ¿bin ut'il ya xchi'ub xan ta yan buelta? mayuk bin ora ya xtuunix abi, jaxanix ya yich' ch'ojel lok'el sok ya yich' pech'el ta tek'el yu'un te ants-winiketike. ¹⁴Te ja'exe ja xojobal k'inal k'oemex yu'un te balumilale. Ma xju' ta nak'el te muk'ul lum te ay ta sba te witse.¹⁵Janix jich te ants-winike ma ba ya stsum k'ajk' sok ya xba yak' ta yanil moch, jauk me to ya xba yich' kajanel ta skajtijib, jich ya yich' xojobtesbel k'inal spisil te mach'atik ayik ta nae. ¹⁶Jichuk me ya xojobex ta stojol te ants-winiketike, swenta yu'un jich ya yilik te lek te awat'elik sok jich me ya yich'ik ta muk' a te Tatil te ay ta ch'ulchane.TE JESÚS LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE MANTALILETIKE ¹⁷Ma me xa nopik te jo'on talon ta sjinel te mantaliletik sok te beluk yaloj te alwanejetike; ma ba tal jin, ja tal jkak' k'otok ta pasel. ¹⁸Jauk me to jamal ya jkalbeyex jich bit'il ay to te ch'ulchan sok te balumilale, ma ba ya xch'ay ni junuk jota sok ni junuk tilde ta bay te mantalile, ja to teme k'ot ta pasel ta spisile.¹⁹Jich yu'un spisil te mach'atik ya sk'axintey te mantalil te pek'el sk'oplale sok teme ya yak'bey snop te yantike, pek'el me sk'oplal ya xk'ot ta banti ay te ajwalinel yu'un te ch'ulchane. Jauk me to spisil te mach'atik ya sk'ejik sok te ya yak'ik ta nojp'tesele muk' sk'oplal ya xk'ot ta banti ay te ajwalinel yu'un te ch'ulchane. ²⁰Jamal ya jkalbeyex teme ma ba k'ax toj xan te awat'elik te bit'il te ts'ibjometike sok te bit'il te fariseoetike, ma ba ya xju' ya x-ochex ta bay ajwalinel yu'un te ch'ulchane.TE JESUSE LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE ILIMBAE ²¹Te ja'exe ay awaiyojik stojol te bit'il albil sk'oplal ta namey tel: "MA ME AWAIYIK MILAW", Spisil te mach'atik ya yaiyik milawe kechel me ta stojolik te ich'el ta k'op te xi'bantik sbae. ²²Jauk me to te jo'one ya jkalbeyex, spisil te mach'a ya yilintay te yermanoe kechel me ta ich'el ta k'op te xi'bantik sbae; sok spisil te mach'a te jich ya yalbey te yermanoe ¡Te ja'ate ma xtuunat! kechel me ta stojol te ya yich' chajbanel ta stojol te muk'ul tsobleje; sok spisil te mach'atik jich ya yalbey te yermanoe: ¡Te ja'ate bolat! kechel me ya xbajt' ta ch'ojel ta k'atinbak.²³Jich yu'un teme yakat ta yak'beyel smajt'an te Dios ta skajtijib te majt'anile, teme jul tel ta ajol te ay beluk skontroinejat yu'un te awermanoe, ²⁴ijk'teya jilel te majt'anil ta nopol skajtijib te majt'anile; jich baan. Ne'el utstesbeya ba awot'anik sok te awermanoe, jich sujt'an bael ta yak'el te majt'anil awu'une.²⁵Chajp'ana me ta ora ak'op sok te akontroe te k'alal ayat to ta be soke, melel te mach'a la xkujch'inat ta k'ope ya me stak' yak'at ta sk'ab te chajp'anwaneje, sok te chajp'anwaneje ya me stak' yak'at ta sk'ab te kanan chukjibale, sok jich ya awich' ch'ojel ochel ta chukjibal. ²⁶Jich jamal ya jkalbeyex, te mayuk bi ora ya xkolat tel lok'el le'a ja to teme la toj spisil te abetal tak'ine.TE JESUSE LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE MULWEJE ²⁷Te ja'exe aya awayojik stojol te jich la yalik: " ¡MA ME XA PASIK MULWEJ! ²⁸Jauk me to te jo'one ya jkalbeyex, spisil te mach'a ya xbik'taj yot'an yu'un tul ants te k'alal ya yile, la me yaiyix mulwej sok ta yot'an abi.²⁹Jich yu'un teme ja ya yak'at ta mulil te swael asite, lok'esa sok ch'oja bael k'ejel to; melel ja lek xan te ya ach'ay bijuk te asite te spisil ja bak'etal ya yich' ch'ojel ochel ta k'atinbake. ³⁰Sok teme ja ya yak'at ta mulil te swael ak'abe, boja lok'el sok k'ejel to xa ch'oj bael, melel ja lek te ya xch'ay ch'ixuk te ak'abe te ya xbajt' spisil te abak'etal ta bay te k'atinbake.TE JESUSE LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE MACH'A YA YIJK'TEY SBAIKE ³¹Sok jich nix albil: "TE MACH'A YA YIJK'TEY SBA SOK TE YINAME, AKA YAK'BEY TE SJUNAL IJK'TAYELE." ³²Jauk me to te jo'on ya jkalbeyex spisil te mach'a ya yijk'tay te yiname, teme ma ba ta skaj mulweje, ya me yak' ta mulwej abi: sok te mach'a ya yik' te ijk'teybil antse, yak me ta mulwej abi.JESÚS LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE MA JICHUK NAX YA XK'OPOJATE. ³³Sok nix ay awaiyojik stojol te albil jilel ta namey k'inal: "MA ME AWAL LOTIL K'OP, JAUK ME TO K'OTOK ME TA PASEL TE BELUK AWALOJBEY TE KAJWALTIKE." ³⁴Jauk me to jich ya jkalbeyex ma me xa awal te beluk ma xk'ot ta pasele; ni ta swenta te ch'ulchane, melel ja smuk'ul snaktijib te Diose; ³⁵ni jauk ta swenta te balumilale, melel ja skajtijib Yakan; ni jauk ta swenta te Jerusalén, melel ja MUK'UL LUM YU'UN TE AJWALILE.³⁶Janix jich ma me xa wak' ta testigo te ajole, melel ma me stak' te ya ak'atbun ta sak o ijk' te stsotsil ajole. ³⁷Jauk me to jichuk me ya xk'opojat in to: "Teme jich ya awale, yu'unuk nix jich abi, teme ma jichuk ya awale, yu'unuk nix ma jichuk abi." Spisil te beluk xan yan ya yich' alel abi ja mulilix abi.K'UXUK ME TA AWOT'AN TE AWAJ KONTROE ³⁸Ay awaiyojik stojol te jich albil: "TEME LA SMAJBAT TE ASITE MAJBEYA UUK TE SITE, TEME AY MACH'A LA SMAJBAT TE AWEE MAJBEYA TE YEUKE." ³⁹Jauk me to jich ya jkalbeyex, ma me amenuk ya awil te mach'a amene; jauk me to teme ay mach'a ya smajbat te swa'el achoe, ak'a te ya smajbat te yane.⁴⁰Sok teme ay mach'a ya yik'at bael ta chajp'anel sok teme la spojbat te ak'u'e, ak'beya bael uuk te snajt'il ak'u'e. ⁴¹Teme ay mach'a ya sujat te ya xbenat bael jun lewa snajt'ilal te bee, baan benan bael sok chebuk xan lewa abi. ⁴²Ak'beya me spisil te mach'a ay beluk ya sk'anbate sok ma me xa mak ta k'op te mach'a ay beluk ya smajanbate .⁴³Ja waiyojik stojol te jich albil: "K'UX ME AWAIYIK TE APAT-AXUJK'E SOK ILEYA ME TE AKONTROE". ⁴⁴Jauk me to jich ya jkalbeyex, k'anaik me te akontroike, sok k'oponbeyaik Dios ta stojol te mach'a ya yuts'inexe. ⁴⁵Swenta jich yal-snich'anex ya xk'oex ta stojol te Jtatik te ay ta ch'ulchane. Melel pajal ya yak' xlok' tel te k'aal ta stojol te mach'a amen yat'elike sok ta stojol te mach'a lek yat'elike, sok pajal ya yak' xtal ja'al ta stojol te mach'atik toj yot'anike sok ta stojol te mach'atik ma toj yot'anike.⁴⁶Teme janax k'ux ta awot'anik te mach'atik k'ux ya yaiyexe ¿beluk majt'anil ya awich'ik abi? ¿ma ba jichuk nix ya spasik uuk te k'an-patanetike? ⁴⁷Teme janax ya apatbey yot'an te awermanotake ¿beluk xan lek ya apasbeyik te yantike? ¿Ma ba jichuk nix ya spasik uuk te yan lumetike? ⁴⁸Jich yu'un tojok me te awot'anike, jich te bit'il toj yot'an stukel te Jtatik te ay ta ch'ulchane.

TE JESUSE LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE MAJT'ANILE ¹Tsajteya me, ma me xa pas te beluk toj ta pasel ta stojol te ants-winiketik swenta yu'un jich ya staatik ta ilel a, teme jich ya apasike mayuk ja majt'anik ya yak'batik te Jtatik te ay ta ch'ulchane. ²Jich yu'un te k'alal ay beluk ya ak'eban, ma me xa tijik ok'es ta atojolik jich bit'il te mach'a cha'lam yot'anik ya spasik ta sinagogaetik sok ta bebetik, swenta yu'un lek ya x-albot sk'oplalik yu'un te ants-winiketike. Jamal ya jkalbeyex, la staikix te smajt'anik abi.³Jauk me to te k'alal ay beluk ya ak'eban, manchuk me ya awak'bey sna' stojol te ak'exen k'ab te beluk ya spas te swael ak'abe, ⁴jich yu'un muken me ya awak' te beluk ya ak'ebane. Jich te Atat te ya yil te beluk muken ya yich' pasele, ya me yak'bat amajt'an.TE JESUSE LA YAK' TA NOPEL TE BIT'IL YA YICH' K'OPONEL TE DIOSE ⁵Sok te k'alal ya ak'opon Dios, ma me jichukex te bit'il mach'a cha'lam yot'anike, melel ja ya smulanik te tek'atik ta sk'oponel Dios ta sinagogaetik sok ta jujun xujk' te bebetike, swenta jich ya yich'ik ta ilel yu'un a te ants-winiketike. Jamal ya jkalbeyex, la yich'ikix te smajt'anik abi. ⁶Yan te ja'ate, te k'alal ya ak'opon Dios, ochan bael ta yutil anaj. Maka te ti'nail, sok k'opona te Atat te muken aye. Jich yu'un te Atat te ya yil te muken ya ak'opone ya me yak'bat amajt'an. ⁷Sok te k'alal ya ak'opon Dios, ma me jajanax ya asutiley te awayeje jich bit'il ya spasik te yan lumetike, melel ja ya skuyik te ya x-aybotik stojol sk'opik yu'un te bayal ya xk'opojike.⁸Jauk me to, manchuk me jichukex te bit'ilike, melel te Atate sna'ojix stojol te beluk ya xtuun awu'un te k'alal ma to bey ajojk'iyojbey a. ⁹Jich yu'un, k'oponaik me te Dios jich to: "Jtatik Dios te ayat ta ch'ulchan, aka ich'otok ta muk' te ach'ul biil. Aka taluk te ajwalinel awu'une, ¹⁰k'otok ta pasel te sk'anjel awot'an, ta balumilal janix jich ta ch'ulchan.¹¹Ak'botik jai k'aal to te jwe'eltik ta jujun k'aal. ¹²Pasbotik perdón yu'un te jmultike, janix jich te bit'il ya jpasbeytik perdón uuk te mach'atik ay smul ta jtojoltike. ¹³Sok ma me xa wak' xyalotik ta mulil, koltayawotik lok'el ta bay te beluk amene.¹⁴Melel teme ya apasbey perdón te ants-winiketik te ay smulik ta atojole, te Atat te ay ta ch'ulchane janix jich ya spasbat perdón uuk. ¹⁵Jauk me to teme ma la apasbey perdón te mach'atik ay smulik ta atojole, janix jich te Atat ma ba ya spasbat perdón yu'un te amule.TE JESÚS LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE SKOMEL JWE'ELTIKE ¹⁶Sok, te k'alal ya akom awe'el, ma me awak' ilel mel-ot'an ta asit-awelaw, jich te bit'il ya spasik te mach'atik cha'lam yot'anike, melel te jaike ya syantesik sit-yelawik swenta nax yu'un ya yak'bey yil te ants-winiketik te skomoj swe'elike. Smelelil ya jkalbat, yich'ojikix te smajt'anike. ¹⁷Jauk me to te ja'ate, te k'alal ya akom awe'ele, tesa te ajol sok poka te asit-awelawe. ¹⁸Jich me ma ba ya awak'bey yil te ants-winiketik te akomoj awe'ele, janax te Atat te muken aye. Sok te Atat, te ya yil te muken ayat , ya me yak'bat amajt'anTE K'ULEJALIL TA CH'ULCHANE ¹⁹Ma me xa k'ej ja k'ulejal ta balumilal, te banti ya xlaj ta joch' sok ya xtotob, sok te banti te elek'etik ya x-ochik ta elek'. ²⁰Ja lek tsoba ak'ulejal ta ch'ulchan, te banti ma ba ya xlaj ta joch' sok te banti ma ba ya xtotob sok nix te elek'etik ma ba ya xju' x-och x-elk'ajik. ²¹Melel te banti ay te ak'ulejale, le' me ay a te awot'ane.TE K'AJK YU'UN TE JBAK'ETALTIKE SOK TE SK'OPLAL TE K'ULEJALILE ²²Te jsitik ja sakil k'inal k'oem yu'un te jbak'etaltike. Jich yu'un teme lek te asite, skojt'ol te abak'etal nojel me ta sakil k'inal abi. ²³Teme ma lekuk te asite , skojt'ol te abak'etal nojel me ta ijk'al k'inal abi. Jich yu'un, te sakil k'inal te ay ta atojole teme ja k'oem ta ijk' k'inal awu'une, k'axel ayex ta ijk' k'inal abi. ²⁴Mayuk mach'a ya xju' ya yak' sba ta abatinel yu'un cheb ajwaliletik, melel ya me yiley te tule sok k'ux me ya yaiy ta yot'an te yane, jun yot'an ta stojol te tule, yan te yane ya me sbaj ta yot'an. Te ja'ate ma xju' ya awak'aba ta abatinel yu'un te Diose sok te k'ulejalile.MA ME X-AAN JKOT'ANTIK YU'UN TE BELUK YA JK'ANTIKE ²⁵Jauk me to ya me jkalbat, ma me xa mel-awot'anik yu'un te akuxlejalike, sok te beluk ya awe'ike sok te beluk ya awuch'ike sok te bit'il ay te abak'etalike, sok te beluk ya alapike. ¿Ma ba jauk tulan xan sk'oplal te jkuxlejaltik te bit'il te we'lile, sok te jbak'etaltik ja bayal xan sk'oplal te bit'il te k'u'ul pak'e? ²⁶Ilawil te mutetik ta ch'ulchan. Ma ba ya yaiyik awal, sok ma ba ya yaiyik k'ajoj sok ma ba ya stsobik ta yawil, jauk me to te Atat te ay ta ch'ulchane ja me ya yak'bey swe'el. ¿Ma ba k'axuk to xan bayal ak'oplalik te ja'exe?²⁷¿Ay ba mach'a ta skaj mel-ot'an ya xju' yu'un snajt'esel junuk xan ora te xkuxlejale? ²⁸¿Sok bistuuk te ja'ex ya amel-awot'anik yu'un te ak'u' apak'ike? Nopaik te bit'il te te'eltik nichimetik, te bit'il ya xch'iike. Ma ba ya x-at'ejik, sok ma ba ya sts'isik te sk'u' spak'ike. ²⁹Jauk me to ya jkalbeyex, ni jauk spisil te yutsilal sk'u' spak' te Salomón la stabey te bit'il ay te yutsilalike.³⁰Teme ja te Dios te ya xchajp'an spisil te wamaletik te ya xch'i ta ja'male, teme kuxul jai k'aal to sok ta yan k'aal ya yich' chik'el ¿jauk to ba te ja'ex te ya yak'beyex ak'u' apak'ik te Atat te ay ta ch'ulchane, ants-winik te mayuk xch'uunjel awot'anike? ³¹Jich yu'un ma me xa mel-awot'anik sok ma me awalik: '¿beluuk me ya jwe'tik?' sok '¿beluuk me ya jkuch'tik?' sok '¿beluuk me ya jlaptik?'³²Melel spisil in to ja ya sleik te yan lumetike; jauk me to te Atat te ay ta ch'ulchane sna'oj te ya xtuun awu'unik spisil in to. ³³Ja me neel ya aleik te ajwalinel yu'un te Diose sok te beluk toj ta pasele jich me spisil ya awich'ik ak'beyel in to. ³⁴Jich yu'un, ma me xa mel-awot'anik yu'un te pajele, melel te pajele ja ya yil sba stukel. Melel te jujun k'aale yich'oj tel bayal wokolil.

MA ME XA LIKBEY SMUL TE YANTIKE ¹Ma me xa likik mulil jich nix me ma awich'ik likbeyel amulik uuk. ²Melel te bit'il ya awayik lik mulile, janix me jich yipal ya yich' likel te amulike sok te bit'il ya abisbeyik yat'el te yane, janix me jich ya yich' bisel te awat'elike.³¿Sok bistuuk te ya awilbey te ts'ubil ak te ochem ta sit te awermanoe , bistuuk ma jauk ya awil te ts'ante' te ay ta asite? ⁴¿Bit'il ya stak' awalbey te awermanoe: "ak'bon jlok'esbat te ts'ubil ak te ay ta site" ants'i te ja'ate ay muk'ul ts'ante' ta asit? ⁵¡Ja'ex te cha'lam awot'anike! lok'esaik neeluk te muk'ul ts'ante' te k'atal ta asitike jich me ya stak' awilbeyik te ts'ubil ak te och'em ta sit te awermanoe.⁶Ma xa wak'bey te ts'i'etik te beluk ch'ultesbile sok ma me ach'ojbeyik ochel te t'ujbikal tonetik awu'unik ta stojol te chitametike, melel ya stak' xpech'uleyik ta tek'el sok te yakanike sok ta patil ya stak' stujt'anatik ta ti'el.K'OPONAIK TE DIOSE JICH ME YA AWICH'IK AK'BEYEL ⁷K'anaik jich me ya awich'ik ak'beyel; leaik, jich me ya ataik; tijaik jich me ya awich'ik jambeyel. ⁸Melel spisil te mach'atik ya sk'anik, ya me yich'ik ak'beyel sok te mach'a ya slee, ya me sta sok te mach'a ya stij ya me yich' jambeyel. ⁹¿Ay la ba tuluk winik ta awolilik, te k'alal ya xk'anbot xejt'uk kaxlan waj yu'un te xnich'ane, ya la ba yak'bey ch'en swe'? ¹⁰¿Sok teme la yich' sk'anbeyel kojt' chay, chan ba ya yak'bey sti'?¹¹Jauk me to, te ja'ex te amen awot'anike ya anaik yak'el te lekil majt'aniletik ta stojol te awal-anich'nabike, ¿Jauk to bal a te jtatik te ay ta ch'ulchan ya yak'beyex te beluk lek ya ak'ambeyike? ¹²Jauk me to teme ay beluk ya ak'an te ya spasbeyex te yantik ta atojolike, jich nix me ya apasbeyik uuk; melel ja jich te mantalil sok jich la yal jilel te alwanejetike.TE TSAIL TI'NAILE ¹³Ochanik bael ta bay tsail nax te ti'naele, melel muk' sjamalil te ti'nail sok muk' te be te ya yik'otik bael ta ch'ayel sok bayal mach'a ya xk'axik le'a. ¹⁴Melel tsail nax te ti'nail sok tsail nax te be te ya yik'otik bael ta kuxinel, sok mayuk yipal te mach'a ya staik ta leele.TA SWENTA SIT YAT'ELIK YA XNABOTIK SBA. ¹⁵Kananteya me abaik yu'un te lotil alwanejetike, te ya snoptsajik tel jich bit'il te chijetike jauk me to ja'mal ts'i'etik te ya xti'wanike. ¹⁶Ta swenta sit yat'elik ya me anabeyik sba. ¿Yu'un ba ya yich' tamel ts'usub ta banti ch'ixtikil sok higoetik te banti yolil te ch'ix-itaje? ¹⁷Janix jich, te lekil te' ya me yak' lekik te site, jauk me to te banti ma' lekuk te te'e jich nix me ma lek ya yak' uuk te site.¹⁸Te lekil te' ma stak' te ma lekuk ya yak' te site, janix jich uuk te te' te amene ma stak' ya yak' lekik te site. ¹⁹Spisil te te'etik te ma yak' lekik te sitike ya me yich'ik bojel lok'el sok ya me yich'ik ch'ojel ochel ta k'ajk'. ²⁰Jauk me to, ta swenta yat'elik ya me anabeyik sba.MAYUK BIN ORA LA JNA'BEYEX ABAIK ²¹Ma spisiluk te mach'a ya yalbon: 'kajwal, kajwal,' ya x-och ta bay yak ta ajwalinel te Dios te ay ta ch'ulchane, janax te mach'atik ya spasbeyik te sk'anjel yot'an te Jtat te ay ta ch'ulchane. ²²Te k'alal sk'alelix a bayal mach'a ya yalbon: 'Kajwal, Kajwal, ¿Yu'un ba ma la jkaiytik alwanej ta abiil sok ta swenta abiil la jlok'estik pukujetik, sok ta swenta abiil bayal beluk la jpastik te ay nax yutsilale?' ²³Jich yu'un ya me jkalbeyex: '¡ma jnabat abaik! ¡k'eja baik ta jtojol, ja'ex te amen awat'elike!'TE CHEB YIPTIJIB TE NAE ²⁴Janix jich uuk, spisil te mach'atik ya yaiyik stojol te jk'ope sok te ya xch'uunik spasele, jich me ya xk'ot te bit'il bijil winik te la spas sna ta bay te ch'enetike. ²⁵Tal te ja'ale, noj tel te muk'ul ja'etike, tal te tulan ik'e sok la syuk'iley te nae; jauk me to te nae ma ba jim koel, melel ja yu'un te pasbil ta sba te ch'enetike.²⁶Jauk me to spisil te mach'atik ya yaiyik stojol te jk'ope teme ma ba la xch'uun spasele, jich k'oem te bit'il tul winik te ma sna' k'inal te la spas sna ta bay ji' lume. ²⁷Tal te ja'ale, noj tel te muk'ul ja'etike tal te tulan ik'e sok la sjin te nae: ch'ay koel te nae jich swolol jin te nae."²⁸Jich k'ot ta pasel te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse, te ants-winiketik chajp' nax la yaiyik stojol te beluk ak'botik snopike, ²⁹melel ja yak ta yak'el nopel jich bit'il te mach'a yich'oj tulan yat'ele, ma jichuk te bit'il ts'ibjometike.

TE JESÚS LA POXTEY TUL K'AEL CHAMEL ¹Te k'alal kotel te Jesús ta bay wits, bayal ants-winiketik t'unot yu'un. ²Jich tal ta stojol tul winik te yich'oj k'ael chamele, la skejan sba ta stojol, sok jich la yal "Kajwal, te me jich ya ak'ane, ya stak' ya apoxtayon." ³Te Jesuse la stoy moel te sk'abe sok la spik, jich la yalbey: "Ya jk'an. Lekuban." Ajk'nax lok bael ta sbak'etal te k'ael chamele.⁴Te Jesuse jich la yalbey te winike: "Ya jkalbat mantal, ma me mach'a ya awalbey. Benan ba'el ta abe sok ak'aba ta ilel ta stojol te sacerdotee, sok nix ak'a te majt'anil te la yal te Moisese, yu'un jich ya awak'tilebey yilik te kolematixe."TE JESÚS LA SPOXTEY TE ABAT YU'UN TE WOLWANEJ KANANETIKE. ⁵Te K'alal och bael ta Capernaúm te Jesuse, tal tul wolwanej yu'un te kananetike, ⁶te jich la yalbeye: "Kajwal, te abat jku'une, chawal ta swaeb, ta skaj te ma stak' stij sba sok bayal sk'uxul ya yaiy." ⁷Te Jesuse la yalbey: "Ya xboon sok ya xba jpoxtay."⁸Te wolwanej yu'un te kananetik jich la sut sok jich la yal: " Kajwal, te jo'one ma ba lekon ma snujbin te ya x-ochat ta jna; tik'nax a teme la awal bael te ak'ope te abat jku'une ya xkol . ⁹Melel te jo'one winikon te ak'bilon te ya jch'uun mantale sok te ay kananetik te jwoloje. Te k'alal ya jkalbey mantal tuluk in to: 'baan,' jich ya xbajt'; sok teme la jkalbey te yane, 'la'; jich ya xtal'; sok teme la jkalbey te abat jku'une, pasa in to jich ya spas." ¹⁰Te k'alal la yaiy stojol te Jesús in to, yanax la yaiybey a te sk'ope sok jich la yaltilebey te mach'atik yich'oj t'unel yu'une: "Ta smelelil ya jkalbeyex te ja'exe, mayuk mach'a jich jtaoj tuluk te bayal xch'uunjel yot'an ta bay lum Israel.¹¹Ya jkalbeyex, bayal mach'atik ya xtalik ta bay ya xlok' tel te k'aale sok ta bay ya xch'ay bael te k'aale, te ya xtal snajk'an sbaik ta we'ibal sok te Abrahame, sok te Isaac sok te Jacobe, ta bay te ajwalinel yu'un te ch'ulchane. ¹²Jauk me to te mach'atik albilik sk'oplal te ya x-ochik te ba ay ta ajwalinel te Diose ya yich'ik ch'ojel ochel ta ijk'al k'inal, te ba ay ok'el sok ya sjetsuley te yeike." ¹³Te Jesuse la yalbey te wolwanej yu'un te kananetike:" iBaan! jich te bit'il la xch'uun awot'ane, jichuk k'otok ta spasel ta atojol." Jich te abat yu'une kol ta ora nax.TE JESUSE LA SPOXTAY TE SNIALME'EL TE PEDROE ¹⁴Te k'alal k'ot te Jesús ta sna te Pedroe, la yil te snialme'el te Pedroe te wayal ta swa'eb yu'un ay ta k'ajk'. ¹⁵Te Jesuse la spikbey te sk'abe, jich ch'ab te sk'aale. Jich jajch' ta swa'eb och ta at'el ta stojol te Jesuse.¹⁶Te k'alal mal te k'aale, te ants-winiketike la yik'beyik bael ta stojol te Jesuse bayal mach'atik ochemik pukuj ta yot'anik. Te Jesuse balnax k'op la yal ta slok'esel bael te bol espírituetike, sok la xch'abtes spisil te mach'atik ayik ta chamele. ¹⁷Jich k'ot ta pasel te beluk la yal jilel te Isaías, te alwanej, te jich la yale: "JANIX TE JESUSE LA SLOK'ESBOTIK BAEL TE JCHAMELTIKE SOK JA LA XKUCHBOTIK BAEL TE BELUK K'UX YA JKAIYTIKE."TE MACH'ATIK LA K'AN ST'UNIK TE JESUSE ¹⁸Jich yu'un, te k'alal la yil te Jesús te bayal tsobtebil yu'un te anst-winiketike, la yaltilabey te yakuk xk'axik bael ta jejch' mar yu'un Galilea. ¹⁹Ta patil tal tul ts'ibjom winik ta stojol te Jesuse sok jich la yalbey: "Maestro, te jo'one ya jt'unat chikan te bay ya xbaate." ²⁰Te Jesuse jich la yalbey: " Te waxetike ay xch'enik, sok te mutetik te ya xwilik ta ch'ulchane ay xpechechik stukelik, jauk me to te Nich'anile ma stak' banti ya smejts'an te sjole."²¹Sok ay yan nopojel yu'un te jich la yale: "Kajwal, ak'bon te neeluk ya xba jmuk jilel te jtate." ²²Jauk me to te Jesuse jich la yalbey: "Tsaklinawon, ijk'teya te mach'atik lajemike aka smukik te mach'atik lajemikix yu'unike."TE JESÚS LA SKOM TE IK'E ²³Te k'alal ochemix ta barko a te Jesuse, te nopojeletik yu'une ochik bael uuk. ²⁴Jauk me to, jajch' tulan chawukil-ja'al ta bay te muk'ul ja'e, jich mal ochel te sbul ja' ta bay te barkoe. Jauk me to te Jesuse wayal. ²⁵Te nopojeletike talik ta stojol te Jesuse sok la stijik jajch'el, jich la yalbeyik: "Koltayawotik, Kajwal; iYa me xlajotik!"²⁶Te Jesuse la yaltilebey: "¿Bistuuk te ya xiwex, winiketik te mayuk xch'uunjel awot'anike?" Jich jajch' tel te Jesuse la spas ta mantal te ik'e sok te muk'ul ja'e. Jich k'axem to xan lamaj ta patil te k'inale. ²⁷Te winiketike yanax la yilik sok jich la yalik: "¿Mach'a jai winik to, te ya xch'uunbot sk'op yu'un te ik'e sok te muk'ul ja'e?"TE GADARENO WINIKETIK TE AY PUKUJ TA YOT'ANIK ²⁸Te k'alal k'ot te Jesús ta yan jejch' mar sok te k'alal ay ta lum yu'un te Gadarenoetike, ay cha' tul winiketik te uuntaybilik yu'un te pukujetik la sta sbaik sok te Jesuse. Lok'emik tel ta bay mukenaletik sok lijk'em sjolik, ja yu'un te mayuk mach'a ya stak' xk'ax le' a ta bay te bee. ²⁹Jich yu'un, jajch'ik ta aw sok jich la yalik: "¿Beluk ya ak'an, ja'at te Snich'anat te Diose? ¿Tal ba awuts'inotik te ma to staoj sk'alelale?"³⁰Ay tsojb chitametik te stsoboj sbaik ta we'el te nopol nax aye. ³¹Te pukujetik jich yakalik ta sbik'tal k'optayel te Jesuse: "Teme ya alok'esotik baele, tikunawotik bael te bay tsobol te chitametike. ³²Te Jesuse jich la yaltilabey: "¡Baanik!" Te pukujetike lok'ik bael sok ochik bael ta yot'an te chitametike. Jich yu'un, spisil te chitametike la xch'oj sbaik koel ta bay wits k'alal to ta muk'ul ja' jich lajik ta yutil te ja'e.³³Te winiketik te yakalik ta skanantayel a te chitametike lok'ik bael ta anel. Te k'alal ochik bael ta muk'ul lum, spisil k'ot xcholik, ja' xan te beluk k'ot ta pasel ta stojol te winiketik te uunteybilik yu'un a te pukujetike. ³⁴Jich yu'un, spisil te mach'atik ay ta muk'ul lum lok'ik tel tal stasbaik sok te Jesuse. Te k'alal la yilike, la sk'anbeyik wokol te yakuk xlok' bael ta bay te slumalike.

TE JESUSE LA SKOLTAY TUL WINIK TE LAJEM YIP YOK-SK'ABE ¹Te Jesuse och ta barko, k'ax bael ta jejch' muk'ul ja', jich k'ot ta bay slumal. ²Jich k'ot ta pasel, la yik'beyik tel tul winik te lajem yip yok-sk'abe wayal ta swa'eb. La yilbey te xch'uunjel yot'anike, te Jesuse la yalbey te winik te lajem yip yok-sk'abe: "Jnich'an, ayuk me yip awot'an, te amule la yich'ix pasel perdón."³Jich nix , ay cha'ox tul ts'ibjometik te jich la yalbey sbaik: "Jai winik to yak ta bolk'optaywanej" ⁴te Jesuse la sna' stojol te beluk yakik ta snopele ja yu'un jich la yaltilabey: "¿Bistuuk te beluk amen ya anopik ta awot'anike? ⁵¿Beluk xan wokol ta alel: 'Te amule la yich'ix pasel perdón o ja te ya jkaltik: "Jajch'an sok beenan?' ⁶Jich me yu'un ya snabey sbaik te Nich'anil te ay tulan yat'el ta sba te balumilal yu'un ta yak'el perdón yu'un te muliletike, la yalbey te mach'a lajem yip yok-sk'abe : "Jajch'an, jacha bael te awa'ebe, baan ta ana.""⁷Jich te winike tejk'aj jajch'el sok jich bajt' ta sna. ⁸Te k'alal la yilik te tsobol ants winiketik te beluk k'ot ta pasele, yanax la yilik a jich la yich'ik ta muk te Diose, te mach'a yak'ojbey tulan yat'el ta skoltayel te ants-winiketike. LA YICH' IK'EL TE MATEO ⁹Te k'alal lok' bael le' a te Jesuse, la yil tul winik Mateo sbiil, nakal ta banti ya yich' tsobel te stojol te patanetike; Jich la yalbey: "T'unawon." Tejk'aj jajch'el jich la st'un bael.¹⁰Te k'alal najk'aj te Jesús ta we'el ta bay te nae, janix jich tal bayal k'an patanetik sok mulawawiletik talik ta we'el sok te Jesuse sok te nopojeletike. ¹¹Te K'alal la yilik in to te Fariseoetike, la yalbey te nopojeletike: "¿Bistuuk te a Maestroike te ya sjoin ta we'el te mach'atik k'an patanetik sok te mulawiletike?"¹²Te K'alal la yaiy stojol in to te Jesuse jich la yal: "Te ants-winiketik te mayukik ta chamel ma xtuun yu'unik te poxtaywaneje, janax te mach'atik ayik ta chamel ya xtuun yu'unik. ¹³Te ja'exe ya me sk'an ya anopik te beluk ya sk'an yal in to: Te jo'one ja ya jk'an te xk'uxul ot'anil ma jauk te milbil majt'anile. 'Melel te jo'one ja talon yu'un, ma jauk ta jle te mach'atik tojik te ya sut yot'anike, ja ta jle te mulawiletike."TE JESUSE LA YICH' JOJK'IBEL TE BISTUUK TE MA SKOM SWE'ELIK TE NOPOJELETIK YU'UNE ¹⁴Te nopojeletik yu'un te Juane talik ta stojol te Jesuse jich la yalik: "¿Bistuuk te jo'otik sok te Fariseoetik jule bael nax ya jkomtik te jwe'eltike, yan te nopojeletik awu'une ma skom swe'elik stukelik? ¹⁵Te Jesuse jich la yaltilabey: ¿Ya la ba stak' te mach'atik ik'bilik ta il nujp'inel te ya smel yot'anik teme sjoinej to sbaik sok te winik te ya xnujp'ine? Jauk me to ya xtal sk'alelal te ya yich' k'ejel lok'el ta yolilik te winik te ya xnujp'ine jich me ya xjajch' skomik swe'elik.¹⁶Mayuk tuluk winik te ya stak' spak'antey sok yach'il pak' te pokol k'uile, melel te bay pak'antebile ya xch'i' lok'el te bay te k'uile jich te banti ch'ieme ya xmuk'ub xan bael.¹⁷Janix jich ma stak' te ants-winiketik ya yak'ik yach'il yalel ts'usub ta bay pokol yawil te pasbil ta snujk'lel chambalam te ts'isbile; teme jich la spasike, te yawile ya xch'i', jich te yalel ts'usube ya xmal lok'el, janix jich ya xch'i' te yawil te pasbil ta snujk'lel chambalame. Jauk me to teme ya yak'ik te yach'il yalel ts'usub ta banti yach'il yawil te pasbil ta snujk'lel chambalam pajal ma xbolobik abi.TE YANTSIL-NICH'AN JAIRO SOK TE ANTS TE LA SPIKBEY TE SK'U' TE JESUSE. ¹⁸Te k'alal jich yak ta yalel a te Jesuse, tal tul kanan te tulan yat'el yich'oje la stinan sba koel ta stojol. Jich la yalbey: "Te jkantsi-nich'ane lajel to, jauk me to la' sok kajana ak'ab ta stojol, jich ya xkuxin." ¹⁹Jich te Jesuse tejk'aj jajch'el sok la sjoin bael te kanane, janix jich uuk te nopojeletik yu'une.²⁰Jauk me to, ay tul ants te ayix lajcheyeb ja'wil te ma xmajk' te xch'ujt'e, tal ta spat te Jesuse sok la spikbey te sti'il te snajt'il sk'u'e. ²¹Melel jich la yal ta yot'an te antse: "Te yakuk jtabey ta pikel te sti'il sk'u'e, tik' ya xkolon a." ²²Te k'alal la sut sba tel te Jesuse la yil sok jich la yalbey: "Jnich'an, ayuk me yip awot'an; te xch'uujel awot'ane la skolteyatix."Jich ajk'nax kol te antse.²³Te k'alal och bael te Jesús ta sna te kanane, la yil te mach'atik yakalik ta stijel te amay sok te ants-winiketik tulan nax yakik ta ok'el. ²⁴Jich la yaltilebey: "Baanik, te alal ach'ixe ma ba lajem, wayal nax." Jauk me to jajch'ik ta tse'ej yu'un, la slabanik te Jesuse.²⁵Te k'alal la yich'ik tenel lok'el te tsobol ants-winiketike, och bael te Jesuse sok la stsakbey te sk'abe, jich te alal ach'ixe jajch' tel. ²⁶Te beluk k'ot ta pasale pujk' bael ta yantik lumetik te nopol ayike.TE JESÚS LA SJAMBEY SIT CHEB MA'SITETIK ²⁷Te k'alal yak ta k'axel bael le'a te Jesuse, ay cha' tul winiketik te ma'sitetik te t'unbilik bael yu'une. Yakalik ta aw sok jich yakalik ta yalel: "¡Stsumbal David, k'uxtayawotik te jo'otike!" ²⁸Te K'alal och bael ta na te Jesuse, te ma'sit winiketik talik ta stojol. Te Jesuse la yaltilabey: "¿Te ja'exe ya ba xch'uun awot'anik te ya xju' jku'un spasel in to?" Jich la sutik: "Yak, Kajwal."²⁹Jich te Jesuse la yak' sk'ab ta bay te sitike sok jich la yaltilabey: "Pastajuk ta atojolik jich te bit'il xch'unjel te awot'anike." ³⁰Jich Jam te sitike. Te Jesuse la yaltilabey tulan mantal: "Tsajteya me abaik te mayuk mach'a ya sna stojol in to." ³¹Jauk me to te cha' tul winiketike bajt'ik la spukik te beluk k'ot ta pasel ta spamal te lumetik te nopol ayike.TE UMA'E K'OPOJ ³²Te k'alal yakik lok'el tel le'a te cha' tul winiketike, ay tul winik te uma'e, uunteybil yu'un te pukuje, la yik'beyik tel ta stojol te Jesuse. ³³Te k'alal la slok'esbey te pukuje, jajch' ta k'op te uma'-winike, te ants-winiketike chamnax la yaiyik yu'un sok jich la yalik: " ¡Ja in to mayuk ba pastajem jich ta lum Israel!" ³⁴Jauk me to te Fariseoetike jich yakalik ta yalel:" Ja ta swenta te ajwalil yu'un te pukujetik te ya slok'es bael te pukujetike."BAYAL TE K'AJOJE ³⁵Te Jesuse bajt' ta spisil muk'ul lumetik sok ta bay tsail lumetik. La xcha' yaiy bijteswanej ta banti sinagogaetik, yak ta xcholel te sk'op Kajwaltik te bit'il ay ta ajwalinel ta ch'ulchane, sok yak ta xpoxtayel spisil ta chajp' te beluk k'ux ya yaiyike sok spisil ta chajp' te chameletike. ³⁶Te k'alal la yil te Jesús te tsobol ants-winiketike, la sna'bey yobolil sba, melel jich ayik te bit'il ma sna'ik te beluk ya spasike sok te pejk'tsajem yot'anike. Jichik te bit'il chijetik te mayuk kanantaywanej yu'unike.³⁷Jich la yalbey te nopojeletik yu'une: "Ta smelelil bayal te k'ajoje, jauk me to mayuk yipal te mach'a ya x-at'ejike. ³⁸Jich yu'un k'oponaik me te Yajwal te k'ajoje, te yakuk stikun tel te at'eletik te banti ay te k'ajoje."

LA YICH' TSAEL TE LAJCHE' TUL NOPOJELETIK ¹Te Jesuse la yik' tel te lajche' tul nopojeletik yu'une, sok la yak'tilebey tulan yat'el ta spasel mantal te bol espírituetike, ta slok'esel bael, sok ta slamantesel spisil ta chajb chameletik sok spisil ta chajb te beluk k'ux ta sbak'etalike.²Te sbiilik te lajcheyeb ta tul te puk k'opetik ja in to: Te sne'elale ja, Simón ( Te janix te Pedro te yan sbiile), sok te sbankil Andrés, Santiago, snich'an Zebedeo, sok te sbankil Juan, ³Felipe sok Bartolomé, Tomás sok Mateo, te k'an-patane, Santiago snich'an Alfeo sok Tadeo, ⁴Simón te Zelote sok Judas Iscariote, ja te mach'a ak'wan ta k'abale.LA YICH' TIKUNEL TE LAJCHE' TULE ⁵Te Jesús ja la stikun bael te lajche' tul. La snojp'tes sok jich la yalbey bael: "Ma me chikan nax bay ya xbaex te bay nainemik te yan lumetike sok ma me chikan nax bay ya x-ochex ta bay lum lumtik yu'un te Samaritanoetike. ⁶Jauk me to, ja me ya xbaatik ta bay te sna te Israeletike, melel jich k'oemik te bit'il chijetik te ch'ayemike. ⁷Sok te k'alal yakex ta beel bael, cholaik sok alaik: "Te ajwalinel yu'un te ch'ulchane nopol ayix."⁸Ch'abtesaik te mach'a ay ta chamele, cha' kusesaik te aelmele, poxtayaik te mach'a ay ta k'ael chamele, sok lok'esaik te pukujetike. Ta swenta k'uxtayel la awich'ik te majt'anil te awich'ojike janix me jich ta majt'anil ya awak'ik. ⁹Mame xa tsakik oro sok plata, sok yantik xan tak'inetik yu'un te yawil atak'inike. ¹⁰Ma me awich'ik bael ja bilukik te bay ya xbaexe, janix jich ja palal-pak'ik, ja jawal xanabik, janix jich ma me xa wich'ik bael ja nabteik. Melel te mach'a ya x-at'ejike le me ya x-swe'ika.¹¹Te k'alal ya x-ochex ta jujun muk'ul pam lum o ta ch'in lum, leaik te mach'a lek xkuxinele, sok le me ya xjilex a ja to teme la acha' atsakik te ja beike. ¹²Te k'alal ya x-ochex ta bay te nae, patbeya me yot'an te yajwale sok jich ya awalik, "ayuk me lamal k'inal awu'unik." ¹³Teme lek yot'anik sok binax yot'an ya yik'ex ochele, ijk'tayaik me te lamal k'inal ta bay te nae, yan te me ma jichuke, ich'aik me sujt'el te lamal k'inale.¹⁴Te mach'atik ma la sk'an yik'exe sok te mach'atik ma la sk'an yaiybatik stojol te ak'opike, te k'alal ya xlok'ex bael ta bay te nae o ta bay te muk'ul lume, tijt'anaik jilel te stanul te awakanike. ¹⁵Melel jamal ya jkalbeyex te k'alal ya xk'ot te yorail te ich'el ta k'ope ja me teb nax ya sta swokol te Sodoma sok te Gomorra te bit'il te lum bie.YA XTAL WOKLAJEL TA PATIL ¹⁶Na'aik me stojol, te Jo'one ya me jtikunex bael jich bit'il te chijetik ta yolil ti'awal ja'mal tsi'etik, jich yu'un ayuk me abijilik jich bit'il te chanetike sok pek'el me xa awak'abaik jich bit'il te tsumutetike. ¹⁷¡Bijanik me yu'un te ants-winiketike!, melel ja me ya yak'ex ta k'abal ta bay chajp'anwanejetik sok janix me ya yak'ex ta komon majel ta sinagogaetik. ¹⁸Ya me yik'ex bael ta stojol te ajwaliletik sok ta stojol te muk' ajwalitetik ta jwenta, ja me testigo ya xk'oex ta stojol te ants-winiketike sok ta swenta te yan lumetike.¹⁹Te k'alal ya x-ochex ta k'abale, ma me x-a'an awot'anik yu'un te beluk ya awalike sok te bit'il ya xk'opojexe, melel spisil te beluk ya awalike ya x-ak'botex ja na'ik stojol ta oranax. ²⁰Melel ma jauk yax k'opojex te ja'exe, ja ya x-k'opoj ta awot'anik te Espíritu yu'un te Jtatike.²¹Sbankil-yijts'nab nax me ya yak' sbaik ta milel, sok nix te tatile ya me yak' ta lajel te snich'ane. Te al-nich'anetike ya me skontroinik te sme' statike sok ya me yak'ik ta lajel. ²²Te ja'exe ya me awich'ik ilayel ta swenta te jbiile. Jauk me to te mach'a ya xkujch' yu'un k'alal ta slajibale, ja me ya xkol stukel. ²³Te k'alal ya awich'ik nutsel yu'un te yajwal te pam lume, ananik bael ta yan lum; Melel jamal ya jkalbeyex, te ma to xk'axatik ta spamal te lumetik yu'un Israel te ya xcha'-tal te Nich'anile.²⁴Te nopojele ma jauk tuyem xan sk'oplal te bit'il te smaestroe, janix jich uuk te abate ma jauk tuyem sk'oplal te bit'il te yajwale. ²⁵Tik'uk me a te nopojel te jichuk yax xk'ot te bit'il te smaestroe, Sok jich nix uuk te mach'a ay ta abate te pajal yax k'ot sok te yajwale. ¡Teme Beelzebú xi' sk'oplal te wolwanej yu'un te nae, jauk to bal a te mach'atik ya xnainik le'a!MACH'A ME YA SK'AN JXI'TIK ²⁶Jauk me to, ma me xa xi'ik te uts'inwanejetike, melel mayuk beluk nak'al te ma ya yich' chiknantesele, sok mayuk beluk muken ay te ma x-ak'ot ta na'el stojole. ²⁷Te beluk muken ya jkalbeyexe, alaik me ta komon sitil, sok te sasaj-k'op te ya jkalbeyex ta achikinike, tulan me ya awalik ta sba te naetike.²⁸Ma me axi'ik te mach'atik ya smilbeyex te abak'etalike, jauk me to ma xju' yu'un te ya smilbeyex te ach'ulelike. Jauk me to, ja me xa xi'ik te mach'a ya xju' yu'un smilbeyex te ach'ulelik sok te abak'etalik ta bay te k'atinbake. ²⁹¿Ma ba tik' ya yich' manel cha' kojt' te'eltik mut sok te jun tak'in te ch'in tsael naxe? jauk me to, mayuk kojt'ok te ya xch'ay koel ta lum te ma sna' stojol te State. ³⁰Melel janix jich uuk ajteybil spisil te stsotsil ajolike. ³¹Ma me xi'wex. Ja me tulan xan ak'oplalik te bit'il te tsobol te'eltik mutetike.³²Jich yu'un, spisil te mach'a ya yalbon jk'oplal ta stojol te ants-winiketike, janix me jichon uuk ya jkalbey sk'oplal ta stojol te jtat te ay ta ch'ulchane. ³³Jauk me to spisil te mach'a ya smukon ta yot'an ta stojol te ants-winiketike, janix me jichon uuk ya me jmuk ta jkot'an ta stojol te jtat te ay ta ch'ulchane.TE JESÚS, TAL YAK' XAT SBAIK TE ANTS-WINIKETIKE ³⁴Ma me akuyik te jo'on jkich'oj tel lamal k'inal ta sba te balumilale. Ma me jkich'oj tel lamal k'inal, ja me tal jach te k'ope. ³⁵Melel ja tal jkak' te amen ya yil sba te winik sok te state, te ach'ixe ya me skontroin te sme'e, sok te alibale ya me skontroin te snialme'ele. ³⁶Ma me k'ejel to ay te yaj kontro te ants-winike janix me te mach'atik ay ta yutil snae.³⁷Te mach'a sk'anoj xan te stat te bit'il jo'one, ma me stak' nopojel ya xk'ot jku'un. Janix jich te mach'a sk'anoj xan te yal-snich'an te bit'il jo'one, ma me stak' nopojel ya xk'ot jku'un. ³⁸Spisil te mach'atik ma xkuch te Cruz sok te ya sts'aklinone. Ma me stak' nopojel ya xk'ot. ³⁹Spisil te mach'atik ya skananteyik te xkuxlejalike ya me xch'ayik; jauk me to te mach'atik ya yak' xkuxlejalik ta jwenta, ya me xkuxinik sbajt'el k'inal.TE MAJT'ANILETIK ⁴⁰Te mach'atik ya yik'ex ochele la me yik'onik ochel uuk abi, sok te me la yik'onik ochele janix jich uuk la yik'ik ochel te mach'a stikunejon tele. ⁴¹Te mach'a ya yik' ochel tul alwaneje, ta skaj te alwaneje, janix me jich ya yich' stojol te bit'il te alwaneje. Te mach'a ya yik' ochel tul winik te toje, janix me jich ya yich stojol te bit'il te toj winike.⁴²Spisil te mach'a ya yak'bey manchuk me junuk bojch' sikil ja' jai alwanejetik to, melel ja nopojel jku'un, jich me jamal ya jkalbeyex, te ma ch'ayemuk ya xk'ot te beluk ya spasike.

TE ABATETIK YU'UN TE JUAN TE AK' ICH' JA'E ¹Te k'alal laj yot'an te Jesús ta spasel mantal te lajche' tul nopojeletik yu'une, lok' bael le'a, bajt' ta nojp'teswanej sok ba xcholbey sk'op Dios ta bay te muk'ul lumetik yu'une. ²Te k'alal chukul te Juane la yaiy stojol te beluk yak ta spasel te Cristoe, jich la stikun bael sk'op sok te nopojeletik yu'une. ³Jich la yalbey: "¿Ja'at ba te albil ak'oplal te ya xtalate, o yan ba mach'a te ya jmaliytike?"⁴Te Jesús la sut sok jich la yaltilebey: "Baanik albeyaik te Juane te beluk la awilik sok te beluk la awayik stojole. ⁵Te ma'sitetike yakik yich'el jamel te sitike, te koxoetike jajch'ik ta be-el, te k'ael chameletike la yich'ik lekubtesel te sbak'etalike, te kojk'etike jam te xchikinike, te aelmeletike la yich'ik cha' kusesel sok te me'baetike yakik ta cholbeyel te lek yach'il k'ope. ⁶Binax me yutsil te mach'a ma xche'baj yot'an ta jtojole."⁷Te k'alal sujt'ik bael jai winiketik to, te Jesuse kaj ta xcholbeyel sk'oplal te Juan ta stojol te ants-winiketike: "¿Beluuk ba awilik ta bay takin jochol k'inal? ¿Ja bal ba awilik te jalal te yak ta tijulayel yu'un te ik'e? ⁸Jauk me to ¿Beluuk xk'otok awilik? ¿Ja bal te tul winik te slapoj lekil k'unil pak'e? Ta smelelil, te mach'atik slapoj te lekil k'unil pak'e nainemik ta snaik te muk'ul ajwaliletike.⁹Jauk me to, ¿Beluuk ba awilik jiche? ¿Ja bal te tul alwaneje? janix a, melel k'axem to xan jich te bit'il tul alwaneje. ¹⁰Jai to ja' te mach'a jich ts'ibubil jilel sk'oplale: "ILAWILIK, TE JO'ONE YA ME JTIKUN BAEL TA ATOJOLIK TE ALWANEJ JKU'UNE, JA' TE MACH'A YA XCHAJP'ANBAT TE ABEE."¹¹Ya jkalbatik ta jamal, te mach'atik bejk'ajemik ta ants mayuk tuluk te k'ax muk' xan skoplal jich bit'il te Juan ak' ich' ja'e. Jauk me to te mach'a pek'el sk'oplal ta bay te ajwalinel yu'un te ch'ulchane ja me kajal xan ay te bit'il te Juane. ¹²K'alal to tel yorail te Juan ak' ich' ja'e ja' to ta ora to, te ajwalinel yu'un te Diose bayal yak ta yich'el uts'inel, sok te winiketik te uts'inwanejetike, yot'anuk ya stsakik sok spisil yipik.¹³Melel te alwanejetik sok te mantaliletik ja to k'alal Juan te ak' ich' ja'e yakalik tel ta yalel te ya xjul tel te ajwalinel yu'un te Diose. ¹⁴Sok te yakuk xk'ot ta awot'anik te ja'exe, te Elías te tul alwanej yu'un te Dios te maliybil te ya xcha' tale, ja'ix te Juane. ¹⁵Te mach'a ay xchikin te ya yaiy stojole, aka me yaiy stojol ta lek.¹⁶¿Beluuk me ya jpaj sok te mach'atik kuxulik ta ora to? jichik te bit'il te aletik te yakalik ta tajimal ta bay ch'iwich, te ya snajk'an sbaik sok te jech ya yik' sbaik ¹⁷sok jich ya yalik: "Te jo'otike la jkok'sintik te jkamaytik ta atojolik, jauk me to ma ajk'tajatik. La jmel- jkot'antik yan te ja'exe ma ok'atik.¹⁸Melel te k'alal tal te Juane ma yakuk tel ta swe'el kaxlan waj, sok ma yakuk tel yuch'el vino, jauk me to jich la yalik: "Ay pukuj ta yot'an xi'ik." ¹⁹Te k'alal tal te Nich'anile yak tel ta we'-uch'ajel sok jich la yalik: "¡Ilawilik, te winik me to bayal ya xwe' sok ya xyakub, ja sjotak te mach'atik k'an-patanetike sok te mulawiletike! Jauk me to te sbijilike ya xchiknaj ta yat'elik."TE MUK'UL LUMETIK TE MA LA XCH'UUNIK MANTALE ²⁰Jich yu'un te Jesuse kaj yalbey tulan te muk'ul lumetik te banti bayal la spas te chajp' at'eliletike, melel ma to sujt'esojik a te yot'anike. ²¹"¡Obolaba lum Corazín! ¡Obolaba lum Betsaida! melel te jauk la yich' pasel ta lum Tiro sok ta Sidón spisil te chajp' at'eliletik te k'ot ta pasel ta atojolike, namey la sujt'esikix yot'anik sok la slapikix te ch'ixal pak' yu'un mel ot'an sok la snajk'an sbaik ta stanul te k'ajk' te jichuke. ²²Jauk me to ja me ya yich' nabeyel yobolil sba xan te Tiro sok te Sidón ta yorail ich'el ta k'op te bit'il ja'exe.²³Te ja'at lum Capernaúm, ¿ya akuy te toyol ak'oplal ya xk'oat ta ch'ulchan? ma jichuk, te ja'ate ya wich' ik'el koel ta bay stsobjibal aelmeletik; melel te leuk k'ot ta pasel ta Sodoma spisil ta chajp' at'eliletik te k'ot pasel ta atojolike, kuxul to ta k'inal te jichuke. ²⁴Jauk me to ya jkalbeyex te k'alal ya sta sk'alelal te ich'el ta k'op ja pek'el xan castigo ya yich' te Sodoma, te bit'il ya a wich' te ja'ate."LAIK TA JTOJOL SOK ICH'AIK LEWA ²⁵La sta sk'alel te Jesús jich la yal: "Tat ya jkalbat awutsilal, ajwalilat yu'un te ch'ulchan sok te balumilale, melel ma la awak'bey sna' stojol te mach'atik ay sbijilik sok te mach'atik ya sna'ik k'inale ja la awak'bey sna' stojol te mach'atik ma bijtesbilik, jich te bit'il alaletike. ²⁶Jich, Tat, yu'un jich la sk'an awot'an. ²⁷Te Jtate yak'ojbon ta jk'ab spisil te beluk aye. Sok mayuk mach'a ya sna'bey sba te Nich'anile janax te Tatile, sok mayuk mach'a ya snabey sba te Tatile janax te Nich'anile, janix jich te mach'a ya sk'an yak'bey sna' stojol te Nich'anile.²⁸La'ik ta jtojol, te mach'atik lujbenik yu'un te at'ele, sok te mach'atik ay yijk'atsike, Jo'on ya jkak'beyex awich'ik lewa. ²⁹Ch'uunbonik te bijtesel jku'une sok nopbonik jtalel, melel te Jo'one pek'el jkak'ojba sok ma jtoy ba, jich me ya yich' lewa te ach'ulelike. ³⁰Melel te bijtesel jku'une ma ba wokol ta nopel sok te ijk'atsil jku'une ma ba al ta kuchel.

TE NOPOJELETIK LA XJIXIK TRIGO TA SK'ALEL KUX-OT'AN ¹Ta sk'alel ich' lewa te Jesús k'ax bael ta bay tsunbil te trigoe. Te nopojeletik yu'une yakalik ta winal a, jich kajik ta xjixbeyel te sbak' te trigoe jich kajik ta slajinel. ²Te k'alal la yilik te Fariseoetike, la yalbeyik te Jesuse: "ilawil, te nopojeletik awu'une yakalik ta spasel te beluk ma stak' ta pasel ta sk'alelal ich' lewa."³Jauk me to, te Jesús la yalbey: "¿Ma ba ak'oponojik ta sjun Dios te beluk la spas te David, te k'alal la yaiy wi'nal sok te sjo'tak winiketike? ⁴¿Bit'il och bael ta sna te Dios sok te la swe'ik te ch'ultesbil kaxlan waje, te ma stak' swe'ike, te janax yu'unik a te sacerdoteetike?⁵¿Sok ma ba ak'oponojik ta bay mantalil, te sacerdoteetik ya x-at'ejik ta templo ta sk'alelal ich' lewa jauk me to mayuk beluk ya yich'ik albeyel? ⁶Jauk me to ya jkalbeyex te ay mach'a muk' xan sk'oplal le' in to te bit'il te temploe.⁷Te lajuk anaik stojol te beluk la sk'an yal in to: "TE JO'ONE JA YA JK'AN TE YA AWAYIK K'UXTAYWANEJE, MA JA'UK YA JK'AN TE MILBIL MAJT'ANILE," te yu'unuk la anabeyik sk'oplal ma ba la alebeyik smul te mach'atik mayuk smulik te jichuke. ⁸Melel te Nich'anile ja ajwalil yu'un te sk'alel ich' lewae."TUL WINIK TE SIKUBEN XCHIAL SK'AB ⁹Jich bajt' te Jesuse sok och bael ta bay sinagoga yu'unik. ¹⁰Jich, ay tul winik te sikuben xchial te ch'ix sk'abe. Te Fariseoetike la sjojk'ibeyik te Jesús, jich la yalik: "¿Ya ba stak' jch'abtestik chameletik ta sk'alel ich' lewa?" yu'un jich ya sk'an slebeyik smul.¹¹Te Jesús la yal: " ¿Mach'a winikil te ay ta awolilik, teme ay kojt' chij yu'un, sok teme ch'ay koel ta lom-ch'en ta sk'alel ich' lewa, ma ba yakuk xba stsak tel lok'el? ¹²¡k'ax to xan sk'oplal-a te tul winik te bit'il kojt' chij! jich yu'un ya stak' pasel te beluk lek ta sk'alel ich' lewa."¹³Jich te Jesús la yalbey te winike: "Jacha te ak'abe." La sjach moel jich lekub, jich k'ot te bit'il te yan sk'abe. ¹⁴Yan te Fariseoetike lok'ik bael jich kajik te muken ya'anel te Jesuse. Yakik ta snopel te bin ut'il ya yut smilike.TE ABAT TE TSABILIXE ¹⁵Te k'alal la sna' stojol in to te Jesuse, la sk'ej sba lok'el le' a. Bayal ants-winiketik t'umbil yu'un sok spisilik la yich'ik ch'abtesbeyel te xchamelike. ¹⁶Jich la yalbey tulan mantal te ants-winiketike te manchuk ya spukbeyik sk'oplal sok te yantike, ¹⁷swenta yu'un jich ya xk'ot ta pasel te beluk la yal jilel te alwanej Isaías, te jich la yale:¹⁸"ILAWILIK, TE JKABAT TE MACH'A TSABIL JKU'UNE, JK'ANOJ, SOK BINAX JKOT'AN YU'UN. YA JKAK'BEY TE ESPÍRITU JKU'UN TA STOJOL, SOK YA XCHOLBEY SK'OPLAL TE BELUK TOJ TA PASEL TA STOJOL TE YAN LUMETIKE.¹⁹MA BA YA XJACH K'OP SOK MA BA YA X-AWUN; SOK MA X-AIYBOT SK'OP TA KALLEETIK. ²⁰MA BA YA SLAJIN SK'ASEL TE JALAL TE K'ASELIXE; SOK MA BA YA STUB TE K'AJK' TE TEBXANIX YAK TA TILELE, JA' TO TEME LA YAIY TSALAW TA SPASEL TE BELUK LEK TA PASELE. ²¹JICH YU'UN TE YAN LUMETIKE JA ME SMUK'UL YOT'ANIK TA SWENTA SBIIL TE ABAT JKU'UNE."TE SBOL-K'OPTAYEL TE CH'UL ESPÍRITUE ²²Jich yu'un ay mach'a la yik' tel ta stojol te Jesús tul uma' sok ma'-sit te ochem pukuj ta yot'an. La skoltay te winik jich k'opoj sok la yil k'inal. ²³Spisil te ants-winiketike yanax la yilik a sok jich la yalik: "¿Ma ba jauk sts'umbal David jai winik to?"²⁴Jauk me to te k'alal la yaiyik stojol te Fariseoetik te la yich' koltayel te winike, la yalik: "Jai winik to ya slok'es pukujetik ta swenta Beelzebú, te mero ajwalil yu'un te pukujetike." ²⁵Te Jesús sna'obeyix-a te snopjibal yu'un te Fariseoetike sok jich la yal: "Spisil te muk' ajwaliletik te xatoj sbaike ya me xlaj sk'oplal sok te muk'ul lumetik sok te naetik te xatoj sbaike ma ba ya xjalajik ta k'inal.²⁶Janix jich ya ba xju' ya slok'esba stukel te Satanase, teme jich ya spase, janax ya xat sba stukelik-abi: ¿Bit'il ya xju' x-jalaj ta ajwalinel-abi? ²⁷Teme ta swenta Beelzebú ya jlok'es te pukujetike: ¿Mach'a ta swenta te ya slok'esik pukujetik te nopojeletik awu'unike? Jich yu'un, jaik me ya yak'ik ta ilel te ja'ex ch'ayemexe.²⁸Jauk me to, teme ta swenta Espíritu yu'un te Dios te ya jlok'es te pukujetike, jich yu'un te ajwalinel yu'un te Diose julix ta atojolik. ²⁹¿Bit'il ya stak' x-och bael te tul winik ta yelk'anbel sbilukil sna te winik te ay yipe teme ma neeluk ya yich' chukele? Ja to me ya xju' yu'un yelk'anbeyel te sbiluk-abi. ³⁰Teme ay mach'a ma jun yot'an ta jtojole ja me skontroinejon-abi, te mach'a ma ta jwenta ya stsobwane ja jinwanej-abi.³¹Jich yu'un , ya jkalbeyex, ta ju-ju chajb mulil sok te bolk'optaywanej te ya spasik te ants-winiketike ya me yich'ik pasbeyel perdón, yan teme ya sbolk'opteyik te Ch'ul Espíritue mayuk perdón yu'un. ³²Teme ay mach'a ya sbolk'optey te Nich'anile, ya yich' pasbeyel perdón. Yan teme ay mach'a la sbolk'optey te Ch'ul Espíritue, mayuk perdón yu'un, ta ora to sok ta sbajt'el k'inal.³³Teme lek te te'e lek sit ya yak', yan teme ma' lek te te'e janix jich ma' lek ya yak' te site, melel te te'e ja na'bil sba yu'un te site. ³⁴Ja'ex, sts'umbal ti'awal chanetik, te amenexe, ¿Bit'il ya stak' ya awalik lekil k'op, te amenexe? Melel te beluk nojel ta awot'anike ja ya xlok' ta aweik. ³⁵Te winik te lek yot'ane, ja ya slok'es tel ta yot'an te beluk lek ta pasele; yan stukel te winik te ma' lek yot'ane ya slok'es tel ta yot'an te beluk ma' lekuk ta pasele.³⁶Jich ya jkalbeyex, te ants-winiketik te mach'atik ya xk'opojik jowil k'op ya me xk'ot yich'ik ich'el ta k'op ta sk'alelal chajp'anel yu'un te Diose. ³⁷Melel ta swenta ak'opik te ja'exe ya awich'ik utstesel, sok nix ta swenta ak'opik ya yak'ex ta castigo."YA SK'AN SENYAIL YILIK TE MACH'A AMENIKE ³⁸Jich yu'un ay cha'ox tul te ts'ibjometik sok te Fariseoetik la sutbeyik te Jesús jich la yalbeyik: "Maestro, ya jk'antik jun senyail awu'el jkiltik." ³⁹Jauk me to te Jesús la sutbey jich la yaltilebey: "Te ts'umbalil te ma lek yot'anike sok te ma jun yot'anike ya sk'an yilik jun senyail. Jauk me to ma x-ak'botik, janax te senyail te la spas te alwanej Jonás. ⁴⁰Melel jich bit'il te Jonás ain oxeb k'aal sok oxeb ajk'ubal ta xch'ujt' te muk'ul chaye, janix jich uuk te Nich'anile ya x-ain oxeb k'aal sok oxeb ajk'ubal ta yot'an te balumilale.⁴¹Te winiketik yu'un te lum Nínive ya me xjajch'ik tel ta yorail ich'el ta k'op sok ja me ya yalbey spisil te smulik jai sts'umbal ants-winiketik te kuxulik ta ora to. Melel la sujt'es yot'anik stukelik te k'alal la yich'ik cholbeyel sk'op te Dios yu'un te Jonase, jauk me to ilawilik, ay mach'a k'ax muk' xan te bit'il te Jonás te le' ay to.⁴²Te ajwalil-ants yu'un sur ya me xjajch' tel ta yorail ich'el ta k'op sok ja me ya yalbey smulik jai sts'umbal ants-winiketik to. Jai ants to tal k'alal to ta sti'il balumilal yu'un tal yaiybey stojol sbijil sk'op te Salomone, sok ilawilik, ay mach'a k'ax muk' xan a te bit'il te Salomón te le' ayix toe.TE BOL ESPÍRITU YA XCHA' SUJT' BAEL TE BAY LOK'TEL ⁴³Te k'alal ya xlok' bael te pukuj ta yot'an te ants-winiketike, ya xbeen ta jochol takin k'inal, yak ta sleel te banti ya yich' lewae, jauk me to ma ba ya sta. ⁴⁴Ja yu'un ya xjajch' yal: "Ya sujt'on bael ta jna te banti lok'ontele." Te k'alal ya xcha' sujt' baele, lek mesbil sok lek chajp'anbil ya xk'ot sta te nae. ⁴⁵Jich yu'un ya xbajt' sok ya yik' bael juk tul xan bol espírituetik te k'axem to xan amenik te bit'ile, jich ya xbajt'ik ta nainel le'a. Jich yu'un k'ax to xan me ya xbolob a te bit'il ay ta sneelal te winike. Janix me jich ya xk'ot ta pasel ta stojolik te ts'umbalil to te amenike."TE SME' SOK TE YIJTS'NAB TE JESUSE ⁴⁶Te k'alal te Jesús yak to ta sk'oponel a te tsobol ants-winiketike, tal te sme' sok te yijts'nabe, tek'elik julel ta amak', yakik ta sleel yu'un ya sk'an sk'oponik te Jesuse. ⁴⁷Ay mach'a jich la yalbey: "Ilawil, te ja me'e sok te awijts'nabe le' ayik ta amak', yakik ta slebelat yu'un ya sk'an sk'opnatik."⁴⁸Jauk me to te Jesuse la sut, sok jich la yalbey te mach'a albot yu'une: "¿Mach'aa te jme'e? ¿Sok mach'aa te jkijts'nabe? ⁴⁹Jich la stoy sk'ab ta stojol te nopojeletik yu'une sok jich la yal: "¡Ilawilik, le' ay te jme'e sok te jkijts'nabe! ⁵⁰Melel spisil te mach'atik ya spasbeyik te sk'anjel yot'an te Jtat te ay ta ch'ulchane, jai ants-winik bi ja me jkijts'nab sok ja me jme' k'oem abi."

SENYA-K'OP YU'UN TE MACH'A LOK' BAEL TA AWALE ¹Jai k'aal abi te Jesuse lok' bael ta bay te na sok bajt' snajk'an sba ta ti' mar. ²La stsob sbaik tel ta stojol bayal ants-winiketik, jich mo bael ta barko sok la snajk'an sba le'a. Spisil te tsobol ants-winiketike ainik ta sti'il te muk'ul ja'e.³Jich yu'un te Jesuse bayal beluk la yal ta senyail-k'op. Jich la yal: "Ay tul winik te lok' bael ta awal. ⁴K'alal yak ta awal, ay cha'ox bij sit awlil te ch'ay koel ta ti' be, tal te mutetike la sbik'ik bael te awlile. ⁵Ay yan awlil te ch'ay koel ta sba ch'entikal, te banti mayuk bayal slumile. Oranax ch'i tel melel ma pimuk te slumile. ⁶Jauk me to te k'alal lok' tel te k'aale, kajik ta takejel melel ma be k'ubenik te yisime, jich takejik ta oranax.⁷Te yan awlil ch'ay koel ta yolil ch'ixtikil. Ch'i tel sok te ch'ixetike jich tenbil k'ot te awlile. ⁸Te yan awlile ch'ay koel ta bay lekil lum sok ay la yak' jo'winik(100)sit, ay la yak' oxwinik(60), sok ay la yak' lajuneb cha'winik(30)sit te awlile. ⁹Te mach'a ay xchikinike, aka me yaiy stojol ta lek.BELUK SWENTAIL TE SENYA-K'OPETIKE ¹⁰Te nopojeletik talik ta stojol sok jich la yalbeyik te Jesuse: "¿Bistuuk te ya ak'opon ta senya-k'opetik jai ants-winiketik to?" ¹¹Te Jesuse jich la yal: "Te ja'exe ak'bilex ana'ik stojol te beluk muken ay ta ajwalinel yu'un te ch'ulchane, yan te yantike ma ba ak'bilik sna' stojol stukelik. ¹²Melel te mach'atik ay beluk ay yu'une, ya me x-ak'botik xan bayal, jich me bayal xan ya xk'ot te beluk ay yu'une. Yan te mach'a mayuk beluk ay yu'une, ya me yich' pojbeyel xan te beluk ay yu'une.¹³Ja yu'un te k'opojon ta stojolik ta senya-k'opetik: melel manchuk me ya yilik yilel, jauk me to ma yilik, sok ya yaiyik stojol yilel, jauk me to ma yaiyik stojol sok ma xk'ot ta yot'anik. ¹⁴Ja me k'otix ta pasel te beluk la yal jilel te alwanej Isaíase, te jich ya yale: "TE K'ALAL YAKAT TA YAIYEL STOJOLE, YA ME AWAIY STOJOL YILEL, JAUK ME TO MA XK'OT TA AWOT'AN; MANCHUK ME YA A WIL YILEL, JAUK ME TO MA XK'OT TA ASIT.¹⁵MELEL TE YOT'AN JAI LUM TO K'AX TULANUBENIX SOK MA XK'OT TA XCHIKINIK TE K'OPE, SOK SMUTS'OJIKIX TE SITIKE, JICH YU'UN TE MA STAK' YILIKIX TE K'INALE , SOK MA YAIYIKIX STOJOL K'OP TA XCHIKINIK, SOK MA XK'OTIX TA YOT'ANIK, TE YAKUK SUJT' TEL TA JTOJOLE YA ME JKOLTEY TE JICHUKE."¹⁶Binax me awutsilik te ja'ex te ya awilike; sok te ya awayik stojole. ¹⁷Jamal ya jkalbeyex bayal alwanejetik sok bayal winiketik te toj yot'anik te la sk'an yilik te beluk yakatik ta yilele jauk me to ma la yilik. Sok la sk'an yaiyik stojol te beluk yakex ta yaiyel stojole, jauk me to ma la yaiyik stojol.YAYEJUL TE SENYA-K'OP YU'UN TE MACH'A LOK' BAEL TA AWALE ¹⁸Aiya awaiyik stojol te beluk ya sk'an yal te senya-k'op yu'un te mach'a lok' ta awale. ¹⁹Teme ay mach'a ya yaiy stojol te sk'op te Dios yu'un te bit'il ay ta ajwalinel ta ch'ulchane, jauk me to ma xk'ot ta yot'an ya xtal te pukuje ya spoj bael te beluk la yich'ix ts'unel ta yot'an te ants-winike. Ja sk'oplal te awlil te la yich' tsunel ta ti' bee.²⁰Te yan awlil te k'ot ta bay ch'entikile, ja sk'oplal te mach'a ya yaiy stojol te sk'op te Diose sok te binax yot'an ya xch'uune. ²¹Jauk me to ma ismajemuk ta lek, ma xjalaj bayal k'aal. Teme tal te woklajel sok uts'inel ta stojol ta swenta te sk'op te Diose, oranax ya xchebaj yot'an yu'un.²²Te awlil te k'ot ta yolil te ch'ixtikile, ja sk'oplal te mach'a ya yaiy stojol te sk'op te Diose, jauk me to, te beluk ay ta balumilale sok te k'ulejalile ya yich' monel bael yu'un jich tenbil ya xk'ot te sk'op te Diose, jich mayuk sit ya xk'ot. ²³Yan te awlil te k'ot ta lekil lume, ja sk'oplal te mach'a ya yaiy stojol te sk'op te Diose, sok ya xk'ot ta yot'an ta mero smelelil. Ja in to ja ya sitin ta lek sok ya yak'; jo'winik (100), oxwinik (60), sok lajuneb xcha'winik (30) te site."SENYA-K'OP YU'UN TE TRIGO SOK TE CIZAÑA-AKE ²⁴Te Jesuse la yalbey yan senyail-k'op ta stojolik. Jich la yal: "Te ajwalinel te ay ta ch'ulchane jich k'oem te bit'il tul winik te la sts'unbey sbak' te lekil trigo ta bay te sk'inale. ²⁵Jauk me to te k'alal wayalik a, tal te yaj kontroe, kaj ta sts'unel te cizaña-ak ta bay te ts'unbilix te trigoe, jich cha' sujt' bael. ²⁶Te k'alal ch'i tel te sbak' te trigoe sok te kaj ta sitinelele, janix jich uuk te cizaña-ake chiknaj tel uuk.²⁷Te abatetik yu'un te yajwal k'inale talik sok jich la yalbeyik: "Kajwal, ¿ma bal lekil awliluk te la ats'un ta ak'inale? ¿Bit'il ay a te kapal ta ch'iel sok te cizaña-ake?" ²⁸Jich albotik yu'un: "Ja yat'el te jkontro te jich la spase." Te abatetike jich la yalik: ¿Ya bal ak'an te ya xba jbultik lok'ele?²⁹Te yajwal te k'inale jich la yal: Ma stak', melel te me ya abul lok'el te cizaña-ake, ya me xbul lok'el uuk te trigoe te sjoineje. ³⁰Pajal aka ch'iuk tel sok ja to te me la sta yorail te k'ajoje. Te k'alal yorail te k'ajoje jo'on ya jkalbey te jkaj at'ele: Ja me neel ya atsobik lok'el te cizaña-ake, chukaik ta tomol-tom yu'un ya yich' chik'el, yan te trigoe tsobaik ta bay snail jku'un."SENYA-K'OP YU'UN TE SBAK' MOSTASAE ³¹Te Jesuse la yal xan yan senyail-k'op ta stojolik. Jich la yal: "Te ajwalinel te ay ta ch'ulchane ja pajal k'oem sok te sbak' te mostaza te la yich' bael te tul winik sok ba stsun ta sk'inal. ³²Jai sbak' awlil to ch'in xut'il ta spisil te yantik awliletike. Jauk me to, te k'alal ya xmuk'ube ja k'ax muk' ya xk'ot te bit'il yantik awal-ts'unubil te pajal ay soke. Muk'ul te' ya xk'ot, jich te te'eltik mutetike ya xtalik sok ya spas xpechechik ta bay te sk'ab-k'abe."SENYA-K'OP YU'UN TE LEVADURAE ³³Te Jesuse la yalbey xan yan senyail-k'op. "Te ajwalinel te ay ta ch'ulchane ja pajal sok te levadura te la yich' bael te tul antse sok ba skap sok ox bis te harinae ja to te pujk' yip ta sk'olol te mats'e."BI SWENTAIL UUK TE LA STUUNTES BAYAL SENYAIL-K'OP TE JESUSE ³⁴Spisil in to te Jesús la yalbey te ants-winiketik ta senyail-k'opetik; mayuk beluk te ma' ta senyail-k'op la yalbeye. ³⁵Ja yu'un te jich ya xk'ot ta pasel te beluk la yal jilel te alwanej, te k'alal la yale: ''YA ME JAM TE JKE TA YALEL TE SENYA-K'OPETIKE. YA ME JKAL TE BELUK MUKEN AY JA TO TA XJAJCH'IBAL TO TEL TE BALUMINALE."TE JESÚS LA YALBEY SK'OPLAL TE CIZAÑA-AK ³⁶Jich te Jesuse laj yijk'tey jilel te ants-winiketike sok och bael ta naj. Te nopojeletik yu'une talik ta stojol sok jich la yalbeyik: ''Cholbotik jkaiytik te beluk ya sk'an yal te senya-k'op yu'un te cizañae." ³⁷Te Jesuse la sut sok jich la yal: "Te mach'a la sts'un te lekil awlile, ja me te Nich'anile. ³⁸Te lum k'inale ja me te baluminale; Te lekil awlile, ja te alnich'anetik yu'un te utsilale. Te cizaña-ake ja te alnich'anetik yu'un te pukuje, ³⁹te yaj-kontro te la sts'une ja te pukuje. Te k'ajoje ja te slajibal te balumilale, te mach'a la yaiy k'ajoje ja te ch'ul abatetike.⁴⁰Ja jich te cizañae ya me yich' tsobel sok ya me yich' chik'el ta k'ajk', ta slajibal k'aal. ⁴¹Te Nich'anile ya me stikun bael te ch'ul abatetik yu'une, ya me stsobik lok'el ta bay utsilal spisil te mach'a ya x-ak'wan ta mulile, janix jich te mach'atik ya spasik bayal ta ten muliletik. ⁴²Jich yu'un ya me yich'ik ch'ojel ochel ta bay pasbil yawil te k'ajk', te banti ay ok'el sok te banti ya sjets'ulayik te yeike. ⁴³Yan te mach'atik toj yat'elike ya me xojobajik jich bit'il te k'aal ta ba ay ta ajwalinel te Statike. Te mach'a ay xchikine, aka me yaiy stojol ta lek.TE K'ULEJALIL TE MUKUL TA LUME ⁴⁴Te ajwalinel ta ch'ulchane jich k'oem te bit'il k'ulejalil te nak'bil ta pamal akiltik. Tul winik la sta sok la xcha' snak' jilel. Binax yot'an bajt', ba xchon spisil te beluk ay yu'une, ja ba sman te pamal akiltike. TE T'UJBIL TON TE BAYAL STOJOLE ⁴⁵Janix jich, te ajwalinel te ay ta ch'ulchane jich k'oem te bit'il tul chonbajel winik te yak ta sleel te t'ujbil tonetik te k'ax kajal stojole. ⁴⁶Te k'alal la sta te ton te k'ax bayal stojole, ba xchon jilel spisil te beluk ay yu'une swenta jich la sman a te ton te k'ax tuyem stojole.TE STSAKJIBAL CHAYE ⁴⁷Janix jich te ajwalinel ta ch'ulchane jich k'oem te bit'il stsakjibal chay te ya xch'ojot ochel ta mar, te ya stsob tel spisil ta chajp' te chayetike. ⁴⁸Te k'alal nojelixae, te tsak chayetike ya snitik lok'el ta sti'il te mare. Jich ya snajk'an sbaik ta stsobel te lekil chayetike sok ya yak'ik ta mochetik. Yan te bay ma lekuke ya xch'ojik bael.⁴⁹Jich me ya xk'ot ta pasel ta slajibal k'aal. Te ch'ul abatetike ya xtalik sok ya stsobik lok'el te mach'atik ma toj yot'anik ta yolil te mach'a toj yot'anike. ⁵⁰Te mach'a ma toj yot'anike ya me yich'ik ch'ojel ochel ta bay yawil te k'ajk'e, le me ya yok'tey sbaik a sok le me ya sjets'uleyik yeik a.YACH'IL SOK POKOL K'ULEJALIL ⁵¹¿K'ot bal ta awot'anik spisil te beluk la yich' alele?'' Te nopojeletike jich la yalik: "k'ot". ⁵²Jich te Jesuse la yalbey ta spisilik: "spisil ts'ibjometik te la yak' sbaikix ta nopojel yu'un te ajwalinel yu'un te ch'ulchane, ja pajal k'oem sok te bit'il tul winik te ja yajwal te wol nae, te ya stsob lok'el spisil te beluk pokobenixe sok nix te beluk yach'il ta bay yawil te sk'ulejale. TE JESÚS K'OT TA LUM NAZARET ⁵³Jich yu'un te k'alal laj yot'an ta yalel te senya-k'opetik te Jesuse, lok' bael le'a.⁵⁴Jich te Jesuse och bael ta slumal sok och ta sbijtesel te ants-winiketik ta bay te sinagogae. Chajp' nax la yaiyik stojol a sok jich la yalik: "¿Banti ya sta tel te sbijil jai winik to sok te chajp' at'eliletik te ya spase? ⁵⁵¿Ma ba jauk snich'an te carpinteroe? ¿Ma ba jauk sme' te Mariae?¿Te sbankiltake ma ba jauk te Santiagoe, José, Simón sok te Judase? ⁵⁶¿Sok te yijts'inab antsetike, ma ba jauk te le' ay ta jkoliltike? Ja yu'un ¿banti la snop tel spisil in to?"⁵⁷Jich bolob yot'anik ta stojol, jauk me to te Jesuse jich la yalbey yaiyik: "Te tul alwaneje ma ba ya x-ich'ot ta muk' yu'un te slumale sok te mach'atik ay yu'une." ⁵⁸Ma bayaluk ta chajp' at'elil la spas le'a ta skaj te stulanil yot'anike.

LAJ TE JUAN AK' ICH' JA'E ¹Ay jun k'aal te Herodes te ajwalil yu'un te pam lum la yaiybey stojol sk'oplal te Jesuse. ²La yalbey te abatetik yu'une: "Jai winik to ja te Juan ak' ich' ja'e; te cha'kuxtel ta bay te aelmeletike. Jich yu'un te ay yu'el ta spasel spisil in to."³Melel te Herodese ja la stsak te Juane; la xchuk ochel ta chukjibal, ta skaj te Herodías, yinam te sbankil Felipee. ⁴Melel te Juane jich la yalbey: "Ma lekuk te awik'oj awinamin te antse." ⁵Te Herodese la sk'an smil te Juane, jauk me to la xi' te lume, melel xchu'unejik te ja' alwanej yu'un te kajwaltike.⁶Jauk me to te k'alal la sta sk'alel te lok' jawil yu'un te Herodese, te yantsil-al te Herodíase la yaiy ajk'ot ta yolilik te mach'atik k'oemike sok la smulan te Herodese. ⁷Jich yu'un la yalbey ta jamal te ya yak'bey spisil te beluk ya xk'anbot yu'une.⁸Ta patil te k'alal k'opojemix sok a te sme'e, te ach'ixe jich la yal: "Ak'bon ta pajch' we'-sets', te sjol te Juan te ak' ich' ja'e." ⁹Te muk' ajwalile ma la smulan te beluk k'anbot yu'une, jauk me to ta skaj te yak'ojix a te sk'ope, sok ta skaj te mach'atik sjoinej ta we'el-uch'ajele, la yal mantal te jichuk ya xk'ot ta pasele.¹⁰Jich la yal mantal te yakuk xba yich' k'okbeyel tel sjol te Juan te banti chukule. ¹¹Jich te sjol te Juane ich'bil tel ta pajch' we'-sets' sok la yich' k'asesbeyel te ach'ixe, janix jich uuk la yich'bey bael te sme'e. ¹²Jich talik te nopojeletik yu'une, la sjachbeyik bael te sbak'etale sok ba smukik. Ta patil, ba yalbeyik yaiy te Jesuse.TE JESÚS LA SMAK'LIN JO' MIL TA TUL WINIKETIK ¹³Te k'alal la yaiy stojol te Jesús te beluk k'ot ta pasele, bajt' ta bay k'inal te namal aye. Te k'alal la yaiyik stojol te tsobol ants-winiketike, la st'unik bael ta yakanik k'alal to ta muk'ul lumetik. ¹⁴Jich te Jesuse tal ta stojolik, la yil te tsobol ants-winiketike. La sna'bey yobolil sba, sok la skoltey te chameletike.¹⁵Te k'alal ijk'ubix-a te k'inale, te nopojeletike oxtajik tel ta stojol te Jesuse sok jich la yalbeyik: "Jai k'inal to takin jochol k'inal, sok malix te k'aale. Tikunaix bael te ants-winiketike, bajt'ukik ta bay ch'in lum te ay naetik le' a sok aka sman swe'elik."¹⁶Jauk me to te Jesuse la sutbey: " Ma yejt'aluk te ya xbajt'ike. Ak'beyaik swe'elik te ja'exe." ¹⁷Jich la sutik: "Te jo'otike janax ay jku'untik jo' pejch' kaxlan waj sok cha'kojt' chayetik." ¹⁸Te Jesuse la yal: "Ich'bonik tel ta jtojol."¹⁹Jich te Jesuse la yalbey mantal te ants-winiketike te yakuk snajk'an sbaik ta akiltik. La stsak te jo' pejch' kaxlan waj sok te cha'kojt' chayetike. La yil moel ta ch'ulchan, la xch'ultes sok la xet' te kaxlan waje jich la yak'bey te nopojeletik yu'une. Jich te nopojeletike la yak'beyik te tsobol ants-winiketike. ²⁰Spisilik we'ik, sok noj te xch'ujt'ike. Jich jajch' stsobik te banti xet'atik jilel te welile, jich noj xan lajcheyeb ta pajch' moch. ²¹Ta spisil te mach'atik we'ike ay niwam jo' mil ta tul winiketik (5,000 cinco mil), jauk me to ma la yich' ajteyel-a te antsetike sok te aletike.TE JESÚS BEEN TA SBA MAR ²²Laj nax yot'anik la stikun ochel ta barko te nopojeletik yu'une jich neelajik bael ta bay jejch' mar, yan stukel te Jesuse jil xan ta stikunel bael te tsobol ants-winiketike. ²³Te k'alal bajt'ikix a te tsobol ants-winiketike, mo bael ta wits ta sk'oponel te Diose. Te k'alal och te ajk'ubale, stukel xanix le'a. ²⁴Jauk me to te barkoe ay ta yolil te mare, yak ta yuk'ilayel yu'un te yip sbul te ja'e, melel yak ta tenel sujt'el yu'un te tulan ik'e.²⁵Te k'alal nopol sakubix a te k'inale, te Jesuse noptsaj bael ta banti ay te nopojeletike, yak ta beel bael ta sba te mare. ²⁶Te k'alal te nopojeletik la yilik te yak ta beel ta sba te muk'ul ja'e, bayal xiwik yu'un sok jich la yalik: "Ja jun ch'ulelal me to", sok awunik yu'un te xiwele. ²⁷Jauk me to te Jesuse la sk'opon ta oranax jich la yalbey: "¡Ayuk me yip awot'anik! ¡Jo'on! ¡ma me xiwex!"²⁸Jich yu'un te Pedro la sutbey sok jich la yal: " Kajwal te me ja'ate albon mantal te ya xbeenon bael ta sba te ja' te banti ayate." ²⁹Te Jesuse la yal: "la'." Jich te Pedroe lok' bael ta barca sok been bael ta sba te ja'e te banti ay te Jesuse. ³⁰Jauk me to te Pedro la yil te tulan te ik'e, la xi'. Jajch' ta t'umajel koel, jich jajch ta aw: ¡kajwal, koltayawon!"³¹Te Jesuse oranax la yak' te sk'abe, jich la stsak lok'el tel te Pedro sok la yalbey: "Te ja'ate mayuk lek xch'uunjel awot'an, ¿bistuuk te a'an awot'ane?" ³²Jich te k'alal mo'ik bael ta barka te Jesús sok te Pedroe, te ik'e k'ax bael te yipe. ³³Jich te nopojeletik te ayik ta barka la yich'ik ta muk' te Jesús sok la yalik: "Melel nix a te ja'at te snich'anat te Diose."TE JESUSE LA XCH'AP'TES CHAMELETIK TA SK'INAL GENESARET ³⁴Te k'alal k'otik ta jejch' ja', k'otik ta lok'el ta bay sk'inal Genesaret. ³⁵Te k'alal te ants-winiketik te le nainemik a la sna'beyik sba te Jesuse, la stikunik bael sk'opik ta sjoyobal te lume, jich la yik'beyik tel ta stojol spisil te mach'atik ayik ta chamele. ³⁶Jich k'axem to xan la sk'anbeyik te jauk nax te sti'il sk'u' ya stsakbeyike, jich te mach'atik la spikbeyik te sti'il sk'u'e kolik ta chamel.

TE BELUK YA YICH' BOLTESEL YU'UN TE ANTS-WINIKETIKE ¹Jauk me to ay Fariseoetik sok ts'ibjometik talik ta stojol Jesús te talemik ta k'alal Jerusalén; jich la yalbeyik, ²"¿Bistuuk te nopojeletik awu'un te ma xchu'unik spasel te stalel-xkuxlejalik te me'el-mamaletike? Melel te nopojeletik awu'une ma spok sk'abik te k'alal ya xwe'ike." ³Jich te Jesús la sutbey: "Axan te ja'exe, ¿Bistuuk te ya ak'axinteybeyik smantal te Dios ta swenta te bit'il ay te stalel-akuxlejalike?⁴Melel te Diose jich la yal: "ICH'A TA MUK' TE ATAT SOK TE AME'E, TE MACH'A YA SBOLK'OPTEY TE SME'-STATE, YA ME XLAJ." ⁵Yan te ja'exe jich ya awalik: "Spisil te mach'a ya yalbey te sme'-stat, "Spisil te beluuk k'anuk jkak'beyexe jaix me smajt'an te Diose", jai ants-winik to ma yejt'alix te ya yich' ta muk' te sme'-state." ⁶Jich me te ja'exe mayukix sk'oplal k'ot awu'unik te smantal te Dios ta skaj te stalel te akuxlejalike.⁷Te ja'exe chalam awot'anik, melel la yal ta jamal te bit'il ayex te alwanej Isaías te k'alal la yal, ⁸"JAI ANTS-WINIKETIK TO YA YICH'ONIK TA MUK' TA SBA NAX STI'IK, YAN TE YOT'ANIKE K'EJEL TO AY TA JTOJOL. ⁹TE YA SLAJIN SBAIK TA JTOJOLE JONTOL NANIX A, MELEL TE BELUK YA YAK'IK TA NOPELE, JA TE MANTALIL YU'UN TE ANTS-WINIKE."¹⁰Jich yu'un, jajch' yik' tel te tsobol ants-winiketike, jich la yalbey: "Ayawayik stojol sok k'otok ta awot'anik, ¹¹ma jauk ya xbolteswan te beluk ya x-och ta ye te ants-winike. Jauk me to, te beluk ya xlok' ta yee, ja ya xboltesot yu'un te ants-winike."¹²Jich te nopojeletike oxtajik tel ta stojol te Jesuse sok la yalbeyik: ¿La ba awil te Fariseoetik te ma' lekuk la yaiyik te ak'ope? ¹³Te Jesús la sut sok jich la yal: "Spisil awal-ts'unubil te ma jauk sts'unoj te jtat te ay ta ch'ulchane, ya me yich' bulel lok'el . ¹⁴Lok'anik tel ta stojolik; melel ma'sitetik ja ya stojtesik ta beel te mach'a ma'sitetike. Teme ay tul ma'sit ya stojtes ta beel te mach'a pajal ma'sit soke pajal me ya xch'ayik koel ta bay te lomen lume."¹⁵Te Pedro la sut sok la yalbey te Jesuse: "Cholbotik jkaytik te beluk ya sk'an yal te senyail k'op to te la awalbotike." ¹⁶Te Jesús la yal: ¿Te ja'exe yu'un ba ma to xk'ot ta awot'anik uuk? ¹⁷¿Yu'un ba ma anaik te beluk ya awotsesik ta aweik ya xk'ax ta ach'ujtik ta patil ya xbajt' alok'esik ta bay tsanjibal?¹⁸Yan te beluk ya awal lok'el ta awee ya xlok' tel ta awot'an. Ja in to ja ta swenta te ya xbolob te ants-winike. ¹⁹Ta ot'anil ya xtal te beluk ma ba leke, jich te bit'il milaw, sok te ya spas mulil sok yan ants te ma yinamuke, chijil-jol, elek', le k'op, sok te utawej. ²⁰Ta spisil into ja ya sboltesot yu'un te ants-winike. Yan teme ma spok sk'ab te k'alal ya xwe'e, ma jauk ya sboltesbot sk'oplal yu'un te ants-winike."TE XCH'UUNJEL YOT'AN TE CANANEA-ANTSE ²¹Jich te Jesuse lok' bael ta stojolik, bajt' ta slum sk'inal Tiro sok Sidón. ²²Jich yu'un, ay tul Cananea-ants lok'tel ta bay slumal. Jajch' ta aw ta yalel: "Na'bon yolil ba, Kajwal, stsumbal David; te jkantsil-ale yak ta uts'inel yu'un te pukuje." ²³Jauk me to te Jesús ma la sjak'bey te sk'ope. Te nopojeletike tal yalbeyik wokol: "Albeya te yakuk xbajt'e, melel yak ta aw ta jpatik."²⁴Jauk me to te Jesuse la sut sok jich la yalbey: "Ma jauk tikunbilon tel ta swenta, janax ta swenta te chijetik te ch'ayemik lok'el ta snaj te Israele." ²⁵Jauk me to te antse oxtaj tel sok la skejan sba ta yakan te Jesuse sok jich la yalbey: "kajwal koltayawon." ²⁶Te Jesuse Jich la sutbey: "Ma snujp'in te ya jtsakbeytik te xkaxlan waj te alnich'anetik sok teme ja ya jch'ojbeytik te ts'ietike.²⁷Te antse la yal: "Melel nix a, Kajwal, jauk me to te ts'i'etike ya swe'ik te sts'ubil te we'elil te ya xch'ay koel ta swe'balte' te yajwale." ²⁸Jich te Jesuse la sutbey sok jich la yalbey: "Ants, muk' te xch'uunjel awot'ane. Jich ya xk'ot ta pasel te beluk ya ak'ane." Jich te yantsil-ale kol ta oranax.BAYAL CHAMELETIK LA SKOLTEY TE JESUSE ²⁹Te Jesuse lok' bael le'a, bajt' ta nopol mar yu'un Galilea. Jich mo bael ta pamal-wits sok k'ot snajk'an sba le'a. ³⁰Oxtaj tel ta stojol bayal ants-winiketik; yik'ojik tel koxoetik, ma'sitetik, uma'etik, tunkoetik, sok yantik xan chameletik. Tal yak'beyik ta stojol te Jesús, sok spisil la skoltay. ³¹Te ants-winiketike yanax la yilik a te k'alal k'opojik te uma'etike, te mach'atik tunkoetike kolik, te mach'a koxoetik beenik sok te ma'sitetike la yilik k'inal. Sok kaj yalbeyik yutsilal te Dios yu'un te Israele.TE JESÚS LA SMAK'LIN CHAN MIL TA TUL WINIKETIK ³²Te Jesús la yik' tel te nopojeletik yu'une sok jich la yalbey: "Ya jna'bey yobolil sba jai tsobol ants-winiketik to, melel yoxebalix k'aal te st'unojonik sok mayuk ba we'emik. Ma jk'an ya jtikun bael teme ma neeluk ya xwe'ike, ayuk ba xkom k'inal yaiyik ta be." ³³Te nopojeletik jich la yalik: "¿Banti ya jtatik bayal kaxlan waj swe'ik te tsobol ants-winiketik ta bay takin jochol k'inal to? ³⁴Te Jesús jich la yal: ¿Jayeb pejch' kaxlan waj awich'ojik te ja'exe? jich la sutik: "Jukeb sok ay cha'ox kojt' ch'in chayetik." ³⁵Jich te Jesús la yalbey te ants-winiketik te ya snak'an sbaik ta lum.³⁶La stsak te juk pejch' kaxlan waj sok te ch'in chayetike, la yalbey wokol te kajwaltik, la xet' sok la yak'bey te nopojeletike. Ja jichik uuk ba spukbeyik te ants-winiketike. ³⁷Jich we'ik ta spisilik ja to chikan noj te xch'ujt'ike. Ta patil la stsobik te banti xet'atik jilel te sobraile, jich noj xan jukeb pajch' moch yu'unik. ³⁸Te mach'atik we'ike ja chan mil (4000) ta tul winiketik, ma la yich' ajteyel te antsetike sok te aletike. ³⁹Jich te Jesús la stikun bael te ants-winiketik jich mo bael ta ch'in barco bajt' ta bay sk'inal Magdala.

LA SK'ANBEYIK JUN SENYAIL YILIK TE JESUSE ¹Te Fariseoetik sok te Saduceoetik talik ta stojol te Jesús yu'un la sk'an yilbeyik yot'an jich la sk'anbeyik te ya yak' ta ilel yu'el te talem ta ch'ulchane. ²Jauk me to la sut sok jich la yal: "Teme malix a te k'aale, te ja'exe ya awalik: ya xk'ejp' te k'inale, melel tsajnax te ch'ulchane."³Sok te k'alal sakubix a te k'inale ya awalik: "Ya xtal ja'al yotik, melel tsajuben awil te ch'ulchane sok ay tokal." Te ja'exe ya anaik stsajteyel te bi yilel te ch'ulchane jauk me to ma anaik stsajteyel te senyail te yak k'oel ta pasel ta ora to. ⁴Te ja'ex kuxulex ta k'inal ma lekukatik sok mulawilex ya ak'anik senya awilik, jauk me to ma x-ak'botex awilik janax te senyail yu'un te Jonáse." Jich te Jesuse la yijk'tey jilel jich a bajt'."TE LEVADURA YU'UN TE FARISEOETIKE ⁵Te nopojeletik talik ta jejch' mar jauk me to ma la snaik tel te kaxlan waje. ⁶Te Jesús la yal: "Ayawaiyik stojol sok ich'a me abijilik yu'un te slevadura te Fariseoetike sok te Saduseoetike." ⁷Te nopojeletike jich kaj yalik: "Ja yu'un te ma la jkich'tik tel te kaxlan waje." ⁸Te Jesuse la sna' stojol te beluk la yalbey sbaike jich la yal: "Te ja'exe mayuk lek xch'uunjel awot'anik, ¿Bistuuk te ya awalik te ja yu'un te ma la awich'ik tel te kaxlan waje?⁹¿Yu'un ba ma anaik sok yu'un ba ch'ayix ta awot'anik te jo' pejch' kaxlan waj te la swe' te jo' mil (5000) ta tul winiketik sok te jayeb xan pajch' moch la atsobik abi? ¹⁰¿Sok te juk pejch' kaxlan waj te la swe' te chan mil (4000) ta tul, sok te jayeb xan pajch' moch la atsobik abi?¹¹¿Bin yu'un te ma xk'ot ta awot'anik te ma jauk yakon ta yalbeyel sk'oplal te kaxlan waje? Ja yakon ta yalel te yakuk atsajtey abaik yu'un te slevadura te Fariseoetike sok te Saduceoetike." ¹²Jich k'ot ta yot'anik te ma jauk la yich'ik albeyel yu'un te ya xk'uxtey sbaik yu'un te slevadura te kaxlan waje, ja te yakuk stsajtay sbaik yu'un te beluk ya yak'ik ta nopel te Fariseoetike sok Saduceoetike.TE PEDROE JAMAL LA YAL TE MACH'AA TE CRISTOE ¹³Te k'alal k'ot te Jesús ta bay sk'inal Cesarea ta Filipo, la sjojk'ibey yaiy te nopojeletik yu'une, jich la yal: "¿Mach'a ta sk'opik te ants-winiketik te Nich'anile?" ¹⁴Jich la yalik: "Ay mach'a ya yal ja te Juan ak' ich' ja'e; ay mach'a ya yal, ja te Elíase, sok te yantike ya yalik, ja te Jeremíase, o ja tul alwanej ta namey k'inal." Te Jesuse jich la yal: ¹⁵"Jauk me to, ¿Te ja'exe mach'aon awalik a?" ¹⁶Jich la sut te Simón Pedro: "Ja'at te Cristo, te Snich'anat te kuxul Diose."¹⁷Te Jesuse la sut sok jich la yalbey: "Binax awutsil te ja'at Simón te snich'anat Jonás, melel ma ch'ich'-bak'etuk te la yak'bat ja na' stojol to, ja la yak'bat ja na' stojol te jtat te ay ta ch'ulchane. ¹⁸Janix jich ya jkalbat te ja Pedroat, sok ta sba te ch'en to ya jajts'es tel te Iglesia jku'une; Sok ya stsalbeyik yu'el te lajele.¹⁹Te Jo'one ya jkak'bat te sjamjibal yu'un te ajwalinel ta bay te ch'ulchane. Spisil te beluk ya achuk ta balumilale janix jich chukul ya xk'ot ta bay te ch'ulchane, sok spisil te beluk ya atil ta balumilale janix jich tilbil me ya xk'ot ta ch'ulchan." ²⁰Jich te Jesuse la yalbey mantal te nopojeletik yu'une te mayuk mach'a ya yalbeyik te ja te Cristoe.TE JESUSE LA YAL TE YA YICH' MILELE ²¹Jich kaj te Jesús ta yalbeyel te nopojeletik yu'un te ya xbajt' ta Jerusalén sok te ya xk'ax bayal swokol ta sk'abik te ancianoetik sok te wolwanejetik yu'un te sacerdoteetike sok nix te ts'ibjometike, sok te le ya yich' milel a janix jich ya yich' cha'kusesel tel ta yoxebal k'aal. ²²Jauk me to te Pedroe la yik' bael ta k'ejel sok tulan kaj yalbey, jich la yal: "Manchuk me ya xk'ot ta atojol, kajwal; manchuk me ya xk'ot ta pasel." ²³Te Jesuse la sut sba sok jich la yalbey te Pedroe: "¡K'ejaba ta jtojol, pukuj! jichat te bit'il jun ton te ya sk'an smakone, bistuuk te ma awich'bey ta muk' te beluk ya sk'an yot'an te Diose, jauk me to ja ya apasbey te beluk ya sk'an te ants-winike."²⁴Jich te Jesuse la yalbey te nopojeletik yu'une: "Teme ay mach'a ya sk'an st'unone, aka me skoltay sba ta yot'an, aka xkuch te scruze sok aka st'unon. ²⁵Melel spisil te mach'a ya sk'an skoltey te xkuxinele ya me xch'ay, yan te mach'a ya xch'ay te xkuxinel ta jwentae ya me sta skolel stukel. ²⁶Melel ¿Beluuk ya xlok' yu'un a te ants-winik te ya yu'unin spisil te balumilal teme ch'ayel ya xbajt'e? ¿Beluuk me ya stak' yak' te tul ants-winik sjelolin te xkuxlejale?²⁷Melel te Nich'anile ya xtal ta swenta yutsilal te State sok te ch'ul abatetik yu'une. JICH YU'UN YA ME STOJ TA TULU TUL TE BI YILEL SPASOJ TE YAT'ELE. ²⁸Ta smelelil ya jkalbeyex, ay mach'atik te le' ayex in to te ma yilik lajel ja to te bin ora ya xtal te Nich'anil sok te Yutsilale.

LA YILIK K'ATBUJ TE JESUSE ¹Wakeb k'aal ta patil te Jesús la yik' bael te Pedroe te Jacoboe (Santiago) sok te yijts'in Juane, stukelik nax ik'otik moel ta bay muk' toyol wits. ²Te Jesuse k'atbuj ta sitik. Te sit yelawe xlemet nax jich bit'il te k'aale sok te sk'u'-spak'e xlemet nax k'ot jich bit'il te xojobil sakil k'inale.³Jich chiknaj tel uuk te Moisese sok te Elíase yakalik ta k'op sok te Jesuse. ⁴Te Pedroe la yalbey te Jesuse: " Kajwal, lek te le ayotik toe. Teme jich ya ak'ane, ya jpastik oxwol nail wamal, Jun awu'un te ja'ate, jun yu'un te Moisese sok jun yu'unuk te Elíase."⁵Te k'alal yak to ta k'op a te Pedroe, tal potsotik yu'un tokal te xlemet nax xojobile, ay mach'a k'opoj tel ta bay te tokale jich yak ta yalel. "Jai to ja te Jnich'an te bayal k'ux ta jkot'ane, binax jkot'an yu'un, aiybeya awaiyik stojol te sk'ope." ⁶Te k'alal la yaiyik stojol te nopojeletike, la spajk'an sbaik koel ta lum sok xiw yot'anik yu'un. ⁷Jich te Jesuse tal sok la spiktiley sok jich la yal: "Jajch'anik sok ma me xiwex." ⁸Jich la stoy moel te sitike jauk me to mayuk mach'a la yilik, jaxanix stukel te Jesuse.⁹Te k'alal yakalikix koel tel ta wits a, te Jesuse la spas ta mantal te nopojeletik yu'une, jich la yal: " Ma me mach'a ya awalbey yaiyik te beluk la ataik ta ilel sok te asitike ja to teme cha'kux tel ta bay te aelmeletik te Nich'anile." ¹⁰Te nopojeletik yu'une, la sjojk'ibeyik te Jesuse, jich la yalik: "¿Bin yu'un te ya yal te ts'ibjometik te ja neel ya xtal te Elíase?"¹¹La sut te Jesuse sok jich la yal: "Melel nix a te Elíase neel me ya xtal, sok ya me xchajp'an spisil te beluk aye. ¹²Jauk me to ya jkalbeyex, te Elíase sujt'ix, jauk me to ma la sna'beyik sba; jich yu'un chikan beluk la sk'an yot'anik te la spasbeyike. Janix jich uuk te Nich'anile ya me xk'ax swokol ta sk'abik uuk." ¹³Jich k'ot ta yot'anik te nopojeletik te ja yak ta yalbeyel sk'oplal te Juan ak' ich' ja'e.TE JESÚS LA SKOLTEY TUL KEREM TE YICH'OJ TUJP'UL IK' ¹⁴Te k'alal k'otik ta bay stsoboj sbaik bayal ta tul te ants-winiketik, noptsaj tel tul winik, la skejan sba ta stojol te Jesuse sok jich la yalbey: ¹⁵"Kajwal, wokoluk k'uxtaybon te jnich'ane, yu'un yich'oj tujp'ul ik' k'axix bayal swokol. Bayal buelta ch'ayix ochel ta k'ajk' sok ta ja'. ¹⁶La jkik'ix bael ta stojol te nopojeletik awu'une, jauk me to ma ju'yuunik xpoxtayel."¹⁷Te Jesuse la sut sok jich la yal: "Ja'ex te sts'umbalex te mayuk xch'uunjel awot'anik sok te ma' lekuk te awot'anike ¿jayeb to me xan k'aal te ya xjilon ta awolilike? ¿jayeb to me xan k'aal te ya jts'ikbeyexe? ik'bonik tel te kereme." ¹⁸Te Jesús la yalbey mantal te pukuje jich lok' ta yot'an te kereme. Jich ajk' nax lekub jilel.¹⁹Jich te nopojeletike, tal sk'oponik ta muken te Jesuse sok jich la yalbeyik: "¿Bin yu'un te ma ju' jku'untik slok'esel te pukuje?" ²⁰La yal te Jesuse: "Yu'un mayuk xch'uunjel awot'anik ta lek. Melel ya jkalbeyex, te ayuk jich xch'uunjel awot'anik xujt'uk te bit'il sbak' te mostazae, ya xju' awu'unik yalbeyel jai wits to: "K'ejaba lok'el sok baan lum in to," jich ya xk'ot ta pasel. Mayuk beluk ma xju' awu'unik spasel te jichuke. ²¹Jai chajp' pukuj to ma xju' ta lok'esel ja to teme ya ak'oponik te Diose sok teme ya akomik te awe'elike."TE JESUSE LA YAL XAN TE YA YICH' MILELE ²²Te k'alal jilik xan ta lum Galilea, te Jesús jich la yalbey te nopojeletik yu'une: "Te Nich'anile ya me x-ak'ot ta sk'ab te ants-winiketike, ²³Jaik me ya smilik, jauk me to ta yoxebal k'aal ya me cha'kuxtel." Te nopojeletike bayal la smel-yot'anik yu'un.TE STOJOL PATAN YU'UN TE TEMPLOE ²⁴Te k'alal k'otik ta lum Capernaúm, te k'an patanetik yu'un te temploe tal sk'oponik te Pedroe sok jich la yalbeyik: "¿Yu'un ba ma stoj te patan yu'un te templo te amaestroike?" ²⁵La yal te Pedroe: "Yak xi'." Jauk me to te k'alal och bael ta na te Pedroe, te Jesús k'opoj neel sok janix jich la yalbey: "Beluuk ya anop, Simón? te ajwaliletik ta balumilal, ¿mach'a me ya sk'anbey te patan-tak'ine sok te ich'el ta muk'e? ¿Ja ba te slumale o ja ba te yan lumetike?"²⁶Te k'alal la yal te Pedroe: "Ja te yan lumetike," Te Jesuse la yalbey: "Jich yu'un ma stojik te slumal jiche. ²⁷Jauk me to, swenta yu'un ma x-lijk' sjolik te k'an-Patanetike, baan ta bay mar ch'oja ochel te slukjibal chaye, tsaka te chay te neel ya xlok' tele. Te k'alal ya ajach' bey te yee, ya me ataj jun sejp' tak'in le'a. Tsaka lok'el sok ak'beya te mach'a k'an-patanetike ak'bon jilel te jku'une sok uuk te awu'une."

MACH'A TE MUK' SK'OPLAL YA XK'OT TA CH'ULCHANE ¹Jich yorail te nopojeletike talik ta stojol te Jesuse jich la yalbeyik: "¿Mach'aa te muk' sk'oplal ya xk'ot ta banti ay ta ajwalinel te Dios te ay ta ch'ulchane? ²Te Jesús la yik' tel tul alal ta stojol, jich la stejk'an ta yolilik. ³Jich la yal: Jamal ya jkalbeyex teme ma asujt'es awot'anike sok teme ma apajbeyik stalel te bit'il tul alale, ma xju' ya x-ochex ta stojol te banti yak ta ajwalinel te Jtatik Dios te ay ta ch'ulchane.⁴Jich yu'un te mach'a pek'el ya yak' sba jich bit'il jai alal to, ja me muk' ya xk'ot sk'oplal te banti ay ta ajwalinel te Dios te ay ta ch'ulchane. ⁵Te mach'a ya yik' ta stojol tul alal ta jbiile jo'on la yik'onix abi. TE MACH'A YA X-AK'WAN TA MULIL ⁶Sok spisil te mach'a ya yak' yaluk ta mulil tuluk te mach'atik pek'el ayik te xch'uunejonike, ja lek te yakuk yich' chukel muk'ul xch'enul cha' ta snuk' sok te yakuk yich' ch'ojel koel ta sna'bilal te mare.⁷¡Ya me yil swokolik te mach'atik ayik ta balumilale, ta skaj te ay yalesel ta mulile! Puersa ay mach'atik te ya syaleswanik ta mulile, jauk me to, ya me yil swokolik te mach'atik jich ya spase. ⁸Teme ja te ak'ab o te me ja te awakan te ya syalesat ta mulile, boja lok'el sok ch'oja bael ta namal. Ja lek te yakuk x-ochat ta kuxinel, manchuk me koxoat sok manchuk me tunkoat, ja wokol teme xchebal ak'ab sok xchebal awakan te ya awich' ch'ojel ochel ta k'ajk' te ma xtub ta sbajt'el k'inale.⁹Teme ja te asit te ya syalesat ta mulile, lok'esa sok ch'oja bael ta namal. Ja lek te yakuk x-ochat ta kuxinel manchuk me bij xa nix te asite, ja wokol teme xchebal asit te ya awich' ch'ojel ochel ta k'ajk' te ma xtub ta sbajt'el k'inale.SENYAIL K'OP YU'UN TE CHIJ TE CH'AYEME ¹⁰Ilameawilik te mayuk mach'a ya yilay te mach'a pek'el ayike. Melel ya me jkalbeyex awaiyik, ta ch'ulchan te ch'ul abatetik spisil ora ya yilbeyik sit yelaw te Jtat te ay ta ch'ulchane. ¹¹Melel te Nich'anile tal skoltey te mach'a ch'ayemike.¹²¿Beluuk me anopik yu'un? teme ay tul winik te ay jo'winik (100) ta kojt te xchije, teme ch'ay jilel kojt' ta be yu'une, ¿Ma ba yakuk yijk'tey jilel te balunlajuneb yo'winik (99) ta kojt'e yu'un ya xba sletel te kojt' te ch'ayeme? ¹³Teme la sta tel ta leele, jamal ya jkalbeyex, binax me yot'an yu'un te bit'il balunlajuneb yo'winik (99) ta kojt' te ma ba ch'ayeme. ¹⁴Janix jich ma sk'anjeluk yot'an te Jtatik te ay ta ch'ulchan teme ya xch'ay tuluk te mach'a pek'el ayike.BIT'IL YA SK'AN JPASBEYTIK PERDÓN TE JKERMANOTIKE ¹⁵Teme ay mach'a la sta smul ta atojol te pajal ch'uunjelex soke, baan sok ak'beya sna' stojol ta stukel nax te bay ch'ayeme. Teme la yaiybat stojol te ak'ope, ya me x-utsub te awot'anike. ¹⁶Jauk me to teme ma la yaiybay stojol te ak'ope, ik'a bael tul o cha'tuluk ja wermano te pajal ch'uunjelexe soke, swenta jich testigo ya xk'otik yu'un spisil te beluk ya awalbey te awermanoe.¹⁷Teme ma la sk'an yaiybatik stojol te ak'opike, albeya yaiy te ch'uunjeletike. Teme ma la sk'an yaiybey stojol sk'op te ch'uunjeletike, jich me aka k'otuk awu'unik te bit'il ma ba xch'uunej te Diose sok jichuk k'otuk te bit'il k'an-patane.¹⁸Jamal ya jkalbeyex, spisil te beluk ya achukik le' ta balumilal to, janix jich chukul me ya xk'ot ta ch'ulchan. Janix jich spisil te beluk ya atilik le' ta balumilal to jich nix tilbil ya xk'ot ta ch'ulchan. ¹⁹Sok ya jkalbeyex xan, teme ay chebex te ya achap ak'opik le' ta balumilal to te beluk ya ak'anbeyik te Jtatik Dios te ay ta ch'ulchane, ya me x-ak'botex. ²⁰Melel te banti stsoboj sbaik cha'oxtul ta swenta te Jbiile le' me ayon ta yolilik."²¹Ta patil tal te Pedroe jich la yalbey te Jesuse: "Kajwal, ¿Jayeb buelta ya sk'an te ya jpasbey perdón te jkermano teme ya sta smul ta jtojole? ¿Jukeb ba buelta?" ²²La yal te Jesuse: "Ma jkalbat te jukeb nax bueltae, ja te jukeb buelta ya x-esmaj ta lajuneb xchanwinike." (70x7)TE CHA'TUL ABATETIK TE AY SBETIKE ²³Jich yu'un, te ajwalinel yu'un te Dios te ay ta ch'ulchane, jich k'oem te bit'il ay tul muk' ajwalil te ya sk'an yich'bey ta wenta te sbet te abatetik yu'une. ²⁴Te k'alal jajch' yich'bey ta wenta te sbete, ik'ot tel tul abat te ay sbet lajun mil talento. ²⁵Jauk me to mayuk bit'il la stak' stoj te sbete, la yal mantal te ajwalil yu'une te ya yich' chonel te winik sok te yiname sok te snich'nabe sok spisil te beluk ay yu'une, jich me ya stoj spisil a te sbete.²⁶Jich te abate la skejan sba koel ta yalel wokol ta stojol te yajwale sok jich la yalbey: "Kajwal, wokoluk maliybon xan te jbete, ya jtojbat spisil. ²⁷Te yajwal te abate, la sna'bey yobolil sba sok la skoltay bael sok la spasbey perdón yu'un te sbete.²⁸Jauk me to te abate lok'el to nax bael a, la sta sba sok tul sjoy ta abatil te ay sbet jo'winik denario yu'une. Te abate la stsak te mach'a ay sbet yu'une la xpich' ta snuk' sok jich la yalbey: "Tojbon te abete." ²⁹Jauk me to te sjoy ta abatile la skejan sba ta yalel wokol ta stojol sok jich la yalbey: "Maliy bon xan te jbete ya jtojbat spisil."³⁰Jauk me to ma la sk'an smalibey ba xch'oj jilel ta chukjibal, ja to teme la stoj te sbet te sjoy abate ³¹Te k'alal la yilik te yantik sjoy ta abatil te beluk k'ot ta pasele, bayal la smel-yot'anik yu'un; Jich tal xcholbeyik yaiy te yajwalik spisil te beluk k'ot ta pasele.³²Jich yu'un te ajwalile la stikun ta ik'el te abate sok jich la yalbey: "Mero amenat ta abatil, ta skaj te la awalbon wokole te Jo'one la jpasbat perdón yu'un spisil te abete. ³³¿Ma ba jauk lek te la ak'uxtay uuk te ja joy ta abatile, jich bit'il te jo'on te la jk'uxtayate?³⁴Te Yajwale ilin yot'an yu'un sok jich la yak'bey ta sk'ab te majawetike ja to teme la stoj spisil te sbete. ³⁵Janix jich uuk te Jtat te ay ta ch'ulchane jich nix me ya spasbeyex uuk teme ma sok awot'anik ya apasbey abaik perdón ta juju tul sok te awermanoe.

TE JESUSE YA XCHOLBEY SK'OPLAL TE MACH'ATIK YA YIJK'TEY SBAIKE ¹Te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse, lok' bael ta Galilea, k'ot ta bay sti'il sk'inal Judea, k'ax to bael a ta bay muk'ul ja' Jordán. ²Bayal ants-winik te t'unbil yu'une, sok la skoltay le'a te chameletike.³Te Fariseoetike talik ta stojol te Jesuse ta swenta yu'un ya yilbeyik yot'an a sok jich la yalbeyik: "¿Ya ba spas te ya yijk'tey sba sok yinam te tul winik te biluk nax swentaile?" ⁴La sut te Jesuse sok jich la yal: ¿Te ja'exe yu'un ba ma ak'oponojik te ja neel to te DIOS LA SPAS TE ANTS SOK TE WINIKE?⁵¿Sok nix jich la yal te Kajwaltike: "JA SWENTAIL TE WINIK YA YIJK'TAY TE STAT SOK TE SME'E SOK JUNAX YA XK'OT SOK TE YINAME, SOK TA XCHEBALIK JUNAX SBAK'ETAL YA XK'OTIK?" ⁶Jich ma ba chebikix, junax te sbak'etalik k'oem. Jich yu'un, te mach'a jun la yak'ix te Diose, mayuk mach'a ya xju' xat.⁷Jich la yalik: "¿Bistuuk te Moisés LA YAL MANTAL TE YA STAK' JKAK'TIK TS'IBUBIL JUN TE BAY YA XNAJK'AJ TE BELUK SWENTAIL TE YA YIJK'TAY JILEL YINAN TE TUL WINIKE?" ⁸Jich la sut te Jesuse: "Ja yu'un te stulanil awot'anik, te Moisés la yak'batik te ya awijk'tey abaik sok te awinamik, jauk me to ta xjajch'ibal ma jichuk ay ta pasel. ⁹Ya jkalbeyex chikan mach'a ya yijk'tay sba sok te yiname, jauk me to teme ta skaj mulweje sok teme nujp'in sok yan antse, ya me sta smul abi; sok nix te winik te ya yik' yinamin tul ants te ijk'teybilixe janix jich ayix ta mulwej uuk abi."¹⁰Te nopojeletike la yalbeyik te Jesús: "Teme jich ay sk'oplal te tul winik sok te yiname, ja lek ma xnujp'in abi." ¹¹Jauk me to te Jesús la yal: "Ma spisiluk ya xk'ot ta yot'anik te bijup'tesel to, janax te mach'atik ya x-ak'botik ta yot'ane." ¹²Melel ay eunuco-winiketik te jich bejk'ajik k'alal ta xchujt' te sme'e. Sok ay yantik eunucoetik te ja ak'otik yu'un te winike. Sok ay eunucoetik te stukel ya spas sbaik ta eunuco ta swenta te ajwalinel ta ch'ulchane. Teme ay mach'a ya stsak te bijubtesel to akame yich."TE JESÚS LA YAK'BEY BENDICIÓN TE ALETIKE ¹³Jich yu'un la yik'ik tel te aletik ta stojol te Jesuse swenta yu'un jich ya skajan te sk'ab ta sjolik sok ya sk'oponbey Dios; jauk me to te nopojeletik ma la sk'anik. ¹⁴Jauk me to te Jesuse la yal: "Ak'aik tel te aletik ta jtojol, ma xa komik, melel te ajwalinel ta ch'ulchane ja yu'unik stukelik." ¹⁵Jich la skajan sk'ab ta sjol te aletike, sok patil lok' bael le'a.TE CH'IEL WINIK TE K'ULEJE ¹⁶Jich yu'un, ay tul winik tal ta stojol te Jesús sok la yalbey: "Maestro, ¿Beluuk lek ya sk'an jpas ta swenta te yakuk jta kuxinel ta sbajt'el k'inale?" ¹⁷Te Jesús jich la yalbey: ¿Bin yu'un te ya ajojk'ibon te beluk leke? Janax tul te mach'a leke, jauk me to, teme ya ak'an ya x-ochat ta bay te kuxinele, k'eja te mantaliletike."¹⁸Te winike la yal: "¿Bek mantalil uuk?" Jesús la yal: "MA ME AWAIY MILAW; MA ME AWAIY MULWEJ SOK ANTS TE MA AWINAMUKE; MA ME AWAIY ELEK'; MA ME XLEWANAT TA K'OP; ¹⁹ICH'A TA MUK' TE ATAT SOK TE AME'E; SOK K'UX ME YA AWAIY TA AWOT'AN TE APAT-AXUJK'E JICH BIT'IL TE K'UX YA AWAIYABA TE JA'ATE."²⁰Te kereme la sut: "Spisil te beluk la awale jch'uunej spasel; ¿beluk xan ya sk'an jpas?" ²¹Jesús la yal: "Teme ya ak'an te k'ax toj ya xk'oate, baan, chon a bael spisil te beluk ay awu'une sok ak'beya te mach'atik me'baetike, jich me ay ak'ulejal ta ch'ulchan. Ta patil la' sok t'unawon." ²²Jauk me to te k'alal la yaiy stojol te kerem te beluk la yal te Jesuse, bayal la smel bael yot'an, melel bayal te sk'ulejale."²³Te Jesús la yalbey te nopojeletik yu'une: "Ta smelelil ya jkalbeyex, te k'ulej winik wokol ya x-och ta bay ajwalinel yu'un te ch'ulchane. ²⁴Ya jkalbeyex ta yan buelta, ja buelta xan ya xk'ax ta yolil te aguja te kojt' camelloe te bit'il te tul k'ulej wokol ya xba ochok ta bay ajwalinel yu'un te Diose.²⁵Te k'alal la yaiyik stojol in to te nopojeletike, chajp' nax la yaiyik yu'un sok jich la yalik: "¿Mach'a ya xju' yu'un ya xkol jiche?" ²⁶Ilotik yu'un te Jesuse sok jich albotik yu'un: "Te ants-winike ma xju' yu'un spasel in to, jauk me to te Diose spisil ya xju' yu'un stukel." ²⁷Jich te Pedro la sut sok jich la yal: "Ilawil, te jo'otike spisil la jkijk'taytik yu'un te la jt'untikate; jich yu'un ¿Beluuk ya jtatikix a te jo'otike?²⁸Te Jesús la sut: "Ta smelelil ya jkalbeyex, te ja'ex te at'unojonike, ta yach'il bejk'ajel, te k'alal te Nich'anil ya xnajk'aj ta muk'ul naktijibal ta bay te yutsilale, te ja'exe ya me xnajk'ajex uuk ta bay lajcheyeb muk'ikal naktibaletik, te bay ya alikbeyik smul te lajcheyeb ts'umbalil yu'un te Israele.²⁹Spisil te mach'atik la yijk'teyik te snaik, te sbankiltak, te xwixtak, te stat, te sme', te yal-snich'an sok te slum-k'inal ta swenta jbiil, ya me yich'ik ak'beyel jo'winik xan a te beluk la yijk'teyike sok ya yich'ik ak'beyel te kuxinel ta sbajt'el k'inale. ³⁰Jauk me to bayal te mach'atik neel ayike ya xjilik ta patil, sok bayal te mach'atik patil ayike ja neel ya xk'otik.

TE AT'ELETIK YU'UN TE TS'USUBILTIK ¹Melel te ajwalinel yu'un te ch'ulchane jich te bit'il tul yajwal k'inal te lok' bael ta sab ta sleel yaj at'el yu'un te ya yak' ta tulel te sts'usube. ²Te k'alal la xchapik sok te yaj at'ele te ya stoj jun denario tak'in ta jun k'aale, la stikun bael ta at'el ta bay te ts'usubiltik yu'une.³Lok' xan bael ta nopol baluneb ora k'aal sok la yil te ay at'eletik te ayik ta ch'iwich te mayuk bi yakalik ta spasele. ⁴Jich la yalbey: "Baanik ta at'el ta bay ts'usubiltik jku'un, jich ya jtojatik te bit'il ay te tojolil ta jun k'aale." Jich bajt'ik ta at'el.⁵Cha' lok' xan bael ta nopol olil k'aal, sok nix ta oxeb ora smalel k'aal, jich nix la spas te bit'il sneelal toe. ⁶Yan xan buelta lok' bael ta nopol jo'eb ora smalel k'aal sok ay la sta xan te mach'atik mayuk yat'elike. La yalbey: "¿Bistuuk te tojol yak ta k'axel k'aal awu'unike?" ⁷La yalik: "Melel mayuk mach'a ya yak'botik jkat'eltik." La yalbey: "Baanik ta at'el uuk ta bay te ts'usubiltik jku'une."⁸Te k'alal ochix a te ajk'ubale, te yajwal ts'usubiltike la yalbey te wolwanej yaj at'ele: "Ik'a tel te at'eletike sok ak'beya stojolik, ja me neel ya a toj te mach'atik patil jajch'ik ta at'ele yan stukel te mach'atik neel ochik ta at'ele ja me patil ya atoj stukel." ⁹Te k'alal talik te at'eletik te ochik ta at'el ta jo'eb ora smalel te k'aale, la yich'ik ak'beyel jun denario tak'in ta tulu tul. ¹⁰Te k'alal k'otik te mach'atik neel jajch'ik ta at'ele, la skuyik te bayal xan ya yich'ik te stojolike, jauk me to jich nix jun denario tak'in la yich'ik ta tulu tul uuk.¹¹Te k'alal la yich'ik te stojolike, kajik ta bi yalel ta stojol te yajwal te k'inale. ¹²Jich la yalik: "Te at'eletik te patil talike janax at'ejik jun ora, jauk me to pajal la atojotik sok, te jo'otike kujch' jku'untik te at'ele sok la jkaiybeytik xk'uxul te k'aale."¹³Jauk me to te yajwal te k'inale, jich la yalbey te tule: "Joytik, mayuk bi malek la jpasbat. ¿Ma ba la jchaptik te jun denario tak'in te ya jtojate? ¹⁴Ich'a te atojole sok benan; te jo'one ya smulan jkot'an ya jkak'bey te mach'atik patil at'ejike te bit'il la jkak'batuke.¹⁵¿Ma ba stojiluk te beluk ya jpas sok te jbiluke? ¿O yu'un ba ma lekuk ya awil te bit'il lek jkot'ane? ¹⁶"Jich yu'un te mach'atik patil ayike ja neel ya xk'otik, yan te mach'atik neel ayike, ja me patil ya xk'otik stukelik."YAN BUELTA LA YAL TE JESÚS TE BIT'IL YA XLAJE ¹⁷Te k'alal yak ta moel bael ta Jerusalén te Jesuse, k'ejel la yik' bael te lajchetul nopojeletik yu'une, jich la yalbey yaiyik te k'alal yakalik ta beele: ¹⁸"Ilawilik, ya me xmootik bael ta Jerusalén, jich te Nich'anile ya me yich' ak'el ta sk'abik te wolwanej sacerdoteetik sok te ts'ibjometike. Jaik me ya yak'ik ta milel. ¹⁹sok ya me yak'ik ta sk'ab te yan lumetike swenta yu'un ya slabanik, ya smajik sok ya sjijp'anik. Jauk me to ta yoxebal k'aal ya me xcha'kux tel."TE BELUK LA SK'ANIK TE SANTIAGO SOK TE JUANE ²⁰Jich yu'un te sme' te snich'nab te Zebedeoe tal ta stojol te Jesuse sok te yaaltake. La skejan sba ta stojol te Jesuse sok ay beluk la sk'anbey. ²¹Te Jesuse la yalbey: "¿Beluuk ya ak'an? La yal te antse: " Ala mantal ta stojol te cheb jkaltake te yakuk xnajk'aj tuluk ta swa'el ak'ab sok tul ta ak'exen, ta bay te ajwalinel awu'une."²²Jauk me to te Jesuse la sutbey sok jich la yalbey: "Te ja'exe ma ana'ik te beluk ya ak'anike. ¿Ya ba xju' awu'unik yuch'el te yalel te kopa te nopol ya jkuch'ixe?" La yalik: "Ya xju' jku'untik." ²³Jich la yal te Jesuse: "Melel nix a, ya xju' awuch'ik te yalel kopae. Jauk me to ma jauk ta jwenta te ya jkak' xnajk'ajex ta swael jk'ab sok ta jk'exen, janax te mach'atik chapalik yu'un te jtate." ²⁴K'alal la yaiyik stojol te lajun tul nopojeletike, bayal ilinik yu'un ta stojol te cheb sbankil-yijts'in sbaike.²⁵Jauk me to te Jesuse la yik' tel ta stojol te nopojeletike sok jich la yalbey: "Te ja'exe ja na'ojik te ajwaliletik yu'un te yan lumetike ya yich'ik sujel ta xch'uunbeyel smantal, sok te mach'atik tulan yat'elik yich'ojike ja me ya spas mantal ta stojolik. ²⁶Jauk me to manchuk me jichuk ta awolilik. Ja yu'un, spisil te mach'a ya sk'an te muk' ya xk'ot ta awolilike ja me abat ya xk'ot ta atojolik, ²⁷sok te mach'a ya sk'an neel ya xk'ote aka yak' sba ta abatinel. ²⁸Jich te bit'il te Nich'anile ma me jauk tal yu'un te ya yich' ch'uunele, ja tal yak' sba ta abatinel, sok ja tal yak' xkuxinel ta swenta te bayaluk mach'a ya xkolike."TE CHEB MA'SITETIK TE LA YICH'IK JAMBEYEL TE SITIKE ²⁹Te k'alal yakalik ta lok'el bael ta lum Jericó, ts'aklinotik bael yu'un bayal ants-winiketik. ³⁰Sok la yilik cha' tul ma'sitetik te nakalik ta ti' be. Te k'alal la yaiyik stojol te yak ta k'axel te Jesuse, awunik, jich la yalik: "¡Kajwal, sts'umbal David, na'botik jkolilbatik." ³¹Jauk me to te ants-winiketike komotik yu'un, la yalbeyik te yakuk xkomik ta aw. Jauk me to, tulan xan awunik, jich la yalik: "Kajwal, sts'umbal David, na'botik jkolilbatik!"³²Jich yu'un la stejk'an sba te Jesuse, la yik' tel, sok la yalbey: "¿Beluuk ya ak'anik te ya jpasbeyexe?" ³³Jich la yalik: "Kajwal, te yakuk ajambotik te jsitike." ³⁴Jich yu'un te Jesuse, la sna'bey yobolil sbaik, la spikbey te sitike. Ora nax jam te sitike sok jich la st'unik bael.

AY NAX YUTSIL OCH BAEL TA JERUSALÉN TE JESUSE ¹Jich te Jesuse sok te nopojeletik yu'une nopol ayikix ta lum Jerusalén, k'otik ta Betfagé, te banti ay te wits Olivoetike, jich te Jesuse la stikun bael cha'tul te nopojeletik yu'une, ²jich la yalbey: "Baanik ta bay te ch'in lum te nopol aye, chukul me ya ataik ta oranax kojt' Sme' burro sok te ch'in yale. Tilaik tel sok ik'bonik tel a. ³Teme ay mach'a ya sjojk'ibeyex te beluk yakatik ta spasele, te ja'exe ya me awalbeyik, "Te Jkajwaltik ya xtuun yu'un", jich te mach'a ya sjojk'ibeyexe ya me yak'beyex tel ta ora nax."⁴Jich me ya xk'ot ta pasel te beluk yaloj te alwaneje. Te jich la yale: ⁵"ALBEYA TE YANTSIl-SNICH'AN TE SIONE: ILAWIL, TE MUK' AJWALIL AWU'UNE TALIX ME TA ATOJOL, PEK'EL ME YAK'OJ SBA SOK KAJAL TEL TA BURRO, TA CH'IEL BURRO, JA YAL TE SME' TE BURROE."⁶Jich te nopojeletike bajt'ik sok jich la spasik te bit'il la yich'ik albeyel yu'un te Jesuse. ⁷La yik'ik tel kojt' sme' burro sok kojt' te yale, jich la yak'ik te spak'ik ta sba te ch'in burroe, jich te Jesuse la skajan sba moel. ⁸Bayal te ants-winiketik te la slimik te snajt'il spak'ik ta bee, sok ay mach'atik la sts'etik te yabenal te'etik sok la slimik ta be.⁹Te tsobol ants-winiketik te mach'atik neelajemik bael sok te mach'atik patil ayike, jich yakalik ta yalel ta aw: "¡BINAX YUTSIL TE STSUMBAL DAVID!, CH'ULTESBILUK ME TE MACH'A TALEM TA SWENTA SBIIL TE JKAJWALTIKE. JELAWEN YUTSIL TE MACH'A AY TA CH'ULCHANE!" ¹⁰Te k'alal och bael ta Jerusalén te Jesuse, spisil te mach'atik le ayik a sten ten nax sbaik sok yakik ta yalel: "¿Mach'aa awinik to?" ¹¹Te tsobol ants-winiketik te sjoinejik tel la yalik: "Jai to ja te Jesús te alwanej te talem ta Nazaret ta Galilea."LA YICH' CH'ULTESEL TE TEMPLOE ¹²Jich te Jesuse och bael ta templo yu'un te Diose. Jich la stentilay lok'el spisil te mach'atik yakalik ta mambajel sok te yakalik ta chombajel ta bay templo yu'un te Diose. Janix jich la sbot'k'in lay bael spisil te swe'balte' te jel tak'inetike sok te snaktibik te mach'atik yakalik ta xchonel te tsumutetike. ¹³Jich la yalbey: "Jich tsibubil jilel: "TE JNAE JA SBIIL, NAJ YU'UN SK'OPONEL DIOS; JAUK ME TO TE JA'EXE LA AK'ATBUNIKIX TA SNA ELEK'ETIK." ¹⁴Jich te ma'sitetike sok te koxoetike talik ta stojol te Jesuse te k'alal ay ta yutil te temploe, jich la skoltey.¹⁵Jauk me to te k'alal la yilik te wolwanej sacerdoteetik sok te tsibjometik te beluk yanxanix la spas a te Jesuse sok te la yaiyik stojol te yakalik ta aw te ch'in aletik ta bay te templo yu'un te Diose sok te yakalik ta yalel" Binax yutsil te sts'umbal David”, ilin yot'anik yu'un. ¹⁶Sok jich la yalbeyik te Jesuse:"¿Yakat ba yaiyel stojol te beluk yakalik ta yalel te ants-winiketike?” La sut te Jesuse:"¡Yak! ¿Jauk me to yu'un ba ma ak'oponojik te sjun te Dios te ya yale: "TA SK'AYOJ TE CH'IN ALETIK SOK TE CHU'UL ALETIK LA YICH' ALBEYEL YUTSILAL TE ABIILE?" ¹⁷Jich te Jesuse la yijk'tey jilel jich bajt' ta lum Betania sok le' way jilel a.LA YICH' BOLK'OPTAYEL TE HIGO TE'E ¹⁸Ta buen sab, k'alal yak ta sujt'el bael ta muk'ul lum, la yaiy winal. ¹⁹La yil jun higuera te' te nopol ay ta ti' be; jich oxtaj bael le'a jauk me to ma la stabey sit janax te yabenale. Jauk me to jich la yalbey: "mayuk bin ora ya awak' xan asit.” Ajk'nax te higuera te'e jajch' ta takejel.²⁰Te k'alal la yilik te nopojeletik in to, cham nax la yaiyik yu'un sok jich la yalbeyik: "¿Bit'il ay a te higuera te' te ajk'nax jajch' ta takejele?" ²¹Te Jesuse jich la sut sok jich la yaltilebey: "Jich jamal ya jkalbeyex, teme ay xch'unjel awot'anik te ja'exe sok teme ma xchebetuk awot'anike, te ja'exe ma me jauk nax ya apasik te beluk la jpas sok te higuera te'e, ya me xju' awu'unik te ya awalbeyik jai wits to, "K'ejaba le a me to sok ch'ojaba ochel ta mar'' jich me ya xk'ot ta pasel. ²²Spisil te beluk ya ak'anik ta sk'oponel te Diose, teme ya xch'uun awot'anike ya me x-ak'botex."YICH'OJ TULAN YAT'EL TE JESUSE ²³Te k'alal bajt' ta templo te Jesuse, te wolwanej Sacerdoteetik sok te principaletik yu'un te lume oxtajik tel te k'alal yak ta nojp'teswanej a te Jesuse sok jich la yalik: "¿Mach'a la stikunat tel te jich ya apase?¿ Sok mach'a la yak'bat te awat'ele?'' ²⁴Te Jesús la sut sok jich la yal: "Te jo'one ay beluk ya jojk'ibeyex uuk. Teme ya asutbonike, janix jich ya jkalbeyex uuk te banti la jta tel te jkat'el te jkich'oj ta spasel spisil in to.²⁵Te ich' ja' yu'un te Juane, ¿Banti talem, talem ba ta ch'ulchan o talem ba ta winiketik?" Jich kaj yalbey sbaik: "Teme ya jkaltik te talem ta ch'ulchane, ya me yalbotik: ¿Bistuuk ma la ach'unikix a? ²⁶Teme ya jkaltik, talem ta winiketik, ya me xjajch' tel te lume melel te Juane jich yilojik te bit'il tul alwaneje." ²⁷Jich yu'un la sutik sok jich la yalbeyik te Jesuse: "Te jo'otike ma jna'tik." Te Jesuse jich la sutbey uuk: "Jichon uuk ma ba ya jkalbeyex te banti la jta tel te jkat'el kich'oj ta spasel spisil in to."SEÑAIL K'OP YU'UN TE CHA'TUL NICH'ANILETIKE ²⁸Jauk me to ¿beluuk ya anopik yu'un in to? Ay tul winik te cheb snich'nabe. Oxtaj bael ta stojol te sba snich'ane sok jich la yalbey: "Jnich'an, baan ta at'el ta bay te jts'usubiltike," ²⁹Te snich'an la sut sok jich la yal: "Te jo'one ma xboon xi' ", jauk me to ta patilal la sujt'es sk'op jich bajt' ta at'el. ³⁰Te winike oxtaj bael ta stojol te xchebal snich'ane janix jich la yalbey te bit'il sneelal snich'ane. Te xchebal snich'ane la sut sok jich la yal: "Jichuk jtat, ya xboon xi' ", jauk me to ma bajt' ta at'el.³¹¿Mach'a ta x-cha'tulul te nich'aniletik las pas te beluk albot yu'un te state? jich la yalik ja te "sba nich'anile". Te Jesuse la yaltilebey: "Jich jamal ya jkalbeyex, te mach'a k'an-patanetike sok te antsetik te mach'atik ya x-chon sbaike ja me neel ya x-ochik ta bay te ajwalinel yu'un te Dios ta ch'ulchan te bit'il ja'exe ³²Melel te Juane tal ta atojolik yu'un ya yak'beyex awilik te stojil bee, jauk me to te ja'exe ma ba la ch'uunbeyik; yan stukel te k'an-patanetike sok te antsetik te mach'atik ya xch'on sbaike la xch'uunik stukelik. Yan te ja'exe, te k'alal la awilik te jich k'ot ta pasele, ma la asut awot'anik yu'un sok ma la ach'uunik.TE AT'ELETIK TE MA LEK YOT'ANIKE ³³Ayawaiyik stojol yan señail k'op. Ay tul winik, te k'ax muk' te sk'inale. La sts'un sts'usub le'a, la sjuy ta mak-te', sok la sjutbey spits'jibal ts'usub, janix jich la spas jun toyol yiljibal-k'inal te bay ya skananteyik te ts'usubiltike, sok la yak' jilel ts'un-ts'usubetik te ya swentainik jilel te ts'usubiltike. Yan stukel te yajwal k'inale bajt' ta yan muk'ul lum ³⁴Te k'alal nopolix a te ya xk'ot sk'alel sk'okel te sts'usubetike, la stikun bael cha'ox tul abatetik ta stojol te ts'un- sts'usubetike yu'un ba slebeyik sit te ts'usube.³⁵Jauk me to te sts'un-sts'usubetike la stsakik te abatetike, la smajik te tule, la smilik te yane, sok te yane la xch'ojik ta ton. ³⁶Ta yan buelta, te yajwal te k'inale la xcha' stikun bael yan abatetik, k'ax xan jich te bit'il sneelale, jauk me to te sts'un sts'usubetike janix jich la spasbeyik te bit'il sneelale. ³⁷Ta slajibal, te yajwal k'inale la stikun bael te snich'an ta stojolik, jich la yal: "Jaik ya me yich'bonik ta muk' stukel te jnich'ane."³⁸Jauk me to te k'alal la staik ta ilel te nich'anile, jajch' yalbey sbaik: "Ja me te nich'anil te ya x-ba yich' jilel te k'inale; la'ik, ya me jmiltik sok ya me jkich'beytik jilel te smajt'an k'inale xi'ik. ³⁹Jich la yik'ik bael, la xch'ojik lok'el ta spat te mak-te' yu'un te ts'usubiltike, sok la smilik le'a.⁴⁰Jich yu'un, te k'alal ya sujt' tel te yajwal k'inale, ¿Beluk me ya spasbey te ts'un-ts'usubetike?" ⁴¹La sak'ik te ants-winiketike: "Ya slajinbey sk'oplal te bol winiketik ta k'axem to xan, sok ya me yak'bey smajan te sk'inal ts'usubil sok yantik at'el-winiketik, winiketik te ya stojik sok te sit sts'usubetik k'alal ya sta yorail te sk'okele.⁴²Te Jesús jich la yal: "Te ja'exe yu'un ba ma awilojik ta sjun te Dios te jich ya yale: "TE CH'EN TE LA SBAJIK TE PAS-NAETIKE, JA K'ATBUJIX TA YIPTIJIB YUYAL TE NAE. JA IN TO JA ME YU'UN TE JKAJWALTIKE SOK BAYAL YUTSIL YA JKILTIK."⁴³Jich yu'un ya jkalbeyex, ya me awich'ik pojbeyel lok'el ta awolilik te bit'il ay ta ajwalinel te Dios te ay ta ch'ulchane sok ja me ya xk'ot ta swenta te lum te mach'a ya sitin yu'unik ta mero leke. ⁴⁴Spisil te mach'a ya smayuin jai ch'en to ya me x-lilaj ta spisil. Sok te mach'a ya xnet'ot yu'un te ch'ene k'axel me tan ya xjil.⁴⁵Te k'alal la yaiyik stojol te wolwanej sacerdoteetik sok te Fariseoetik jai señail-k'opetik to, la sna'ik stojol te ja yakik ta yich'el albeyel yu'une. ⁴⁶Te k'alal ya sk'an stsakike, ja ya xi'ik te lume, melel te ants-winiketike ja alwanej k'oem yu'unik.

SEÑAIL K'OP YU'UN TE K'IN YU'UN TE NUJP'INELE ¹Te Jesuse la sk'opon ta yan buelta ta senyail k'opetik, te jich la yale: ²"Te ajwalinel yu'un te ch'ulchane jich k'oem te bit'il tul muk' ajwalil te la spas k'in yu'un te nujp'in te snich'ane. ³Jich la stikun bael te abatetik yu'une, swenta ba yik' tel te mach'atik ik'bilik ta yilel te k'in yu'un te nujp'inele, jauk me to ma la sk'anik tel ik'el.⁴Ta yan buelta te muk' ajwalile la stikun bael yan abatetik, te jich la yalbeye: "albeya te mach'atik ik'bilike: "Chapalix jku'un te we'lile. La yich'ix milel te tat wakaxe sok te jujp'en wakaxetike, chajp'anbilix spisil te biluketike. Laik ta yilel te k'in yu'un te nujp'inele."⁵Jauk me to te mach'atik ik'bilike mayuk sk'oplal k'ot ta yot'anik te ik'ele. Ay cha'ox tul bajt'ik ta bay sk'inalik, te yantike sujt'ik bael ta bay yakik ta chonbajel. ⁶Te yantike la yik'ik bael te abatetik yu'un te muk' ajwalile, k'exlaltik sba te beluk la spasbeyike, sok la smilik. ⁷Jauk me to te muk' ajwalile ilin bayal yu'un. Jich la stikun bael te soldadoetik yu'une, la smilik te mach'atik milwaletike, sok la xchik'beyik te lum yu'une.⁸Jich la yalbey te abatetik yu'une: "Te k'in yu'un te nujp'inele chapalix, jauk me to te mach'atik ik'bilike ma jauk yu'unik te ik'ele melel ma lekuk te yat'elike. ⁹Jich yu'un baanik ta bay ya x-echinaj te bee, sok ik'aik tel te jich yipal ants-winiketik te ya ataik tel ta yilel te k'in yu'un te nujp'inele. ¹⁰Te abatetike bajt'ik ta bay bebetik sok la stsobik tel spisil te ants-winiketik te la staike, kapal talik sok te mach'atik ma lek yat'elike sok te mach'atik lek yat'elike. Jich noj te na te banti yak ta pasel te k'in yu'un te nujp'inele.¹¹Jauk me to te k'alal och yil te yula' te muk' ajwalile, la yil tul winik te ma jauk slapoj te sk'u' yu'un te il-nujp'inele. ¹²Te muk' ajwalile la yalbey: "Joytik, ¿bit'il ochat tel le' to, te ma jauk alapoj te k'u'ul swenta yu'un te il-nujp'inele?" Jich te winike ma la sna' te beluk la yal yu'une.¹³Jich yu'un te muk' ajwalile la yalbey te abatetik yu'une: "Jai winik to chukbeyaik te sk'abe sok te yakane, sok ch'ojaik bael ta bay ijk' k'inal, te banti ay te ok'ele sok te ba ya sjets'ulayik te yeike." ¹⁴Melel bayal ants-winiketik te ik'bilike, jauk me to cha'ox tul nax te tsabilike."BIT'IL AY SK'OPLAL TE PATANILE ¹⁵Jich yu'un te fariseoetike bajt'ik sok la xchap sk'opik yu'un te bi ya yutik te yakuk xjelaw ta k'op te Jesús te k'alal ya xk'opoje ¹⁶Jich yu'un la stikunik bael te nopojeletik yu'unike, sok te mach'atik xch'unojbeyik smantal sok te st'unojik te Herodese. Jich la yalbeyik te Jesuse: "Maestro, jna'ojtik stojol te ja'at smelelilate sok te ya awak' ta nopel te smelelil be yu'un te Diose. Te mayuk sk'oplal awu'un te beluk ya yal te yantike, sok ma tuluk nax ya akoltey te ants-winike. ¹⁷Jich yu'un albotik, ¿Beluuk ya anop yu'un? ¿Lek ba ya awil te ya yich' tojel patanil ta stojol te Césare o ma ba lekuk?¹⁸Jauk me to te Jesuse la sna' stojol te ma' lekuk te beluk ay ta yot'anike sok jich la yalbey: ¿Bistuuk te ya awilbonik jkot'an te ja'ex cha' lam awot'anike? ¹⁹Ak'bonik jkil te tak'in yu'un te patane." Jich la yich'beyik tel sejp' denario tak'in.²⁰Te Jesuse la yalbey yaiyik: "¿Mach'a slok'omba sok mach'a sbiil te ya awilbeyike?" ²¹Jich la sutik: "Ja te Césare." Jich yu'un te Jesuse la yal: "Ak'beyaik te César te beluk yu'un te Césare sok ak'beyaik te Dios te beluk yu'un te Diose." ²²K'alal la yaiyik stojol, yan nax la yaiybeyik a te sk'ope. Jich yu'un la yijk'tayik jilel sok k'ejel abajt'ik.LA SJOJK'IYIK TE BIT'IL AY SK'OPLAL TE CHA'KUXELE ²³Janix jich ta k'aalil abi ay tal cha'oxtul Saduceoetik, talik ta stojol te Jesuse, ja te mach'atik ya yalik te mayuk te cha'kuxele. La sjojk'ibeyik: ²⁴"Maestro, la yal jilel te Moisese: teme laj te tul winike, teme mayuk jilel snich'ane, te yijts'ine ya me sk'an te ja ya xnujp'in sok te yinam sbankile sok jich me ay sts'umbal ya xjil te aelmel sbankile.²⁵Ay juk tul yijts'in-sbankil sbaik. Te bankilale nujp'in, jich yu'un te k'alal laje mayuk jilel snich'an. Te yijts'ine la yik' yinamin te yinam sbankile. ²⁶Janix jich pastaj ta xchebal, sok ta yoxebal, jich xmelmon la spasik, ja to ta sjukebal ijts'nal. ²⁷Jich ta patil laj bael te antse. ²⁸Ta yorail te cha'kuxele, ¿Mach'a me yinam ya xk'ot ta sjuk tulul te sbankil-yijts'in sbaike? Melel xmelmon la yinaminik ta spisilik."²⁹Jauk me to te Jesuse jich la sut: "Te ja'exe ch'ayemex, melel ma k'oem ta awot'anik te beluk ts'ibubil jilele, sok te yu'el te Diose ³⁰Melel te k'alal yorail te cha'kuxele mayukix nujp'inel sok mayukix te mach'a yak' sba ta nujp'inele. Melel jich ya xk'otik te bit'il ch'ul abatetik te ayik ta ch'ulchane.³¹Jauk me to te bit'il ay sk'oplal te cha'kuxel yu'un te mach'atik lajemike, ¿ma ba ak'oponejik te beluk albotex jilel yu'un te Diose, te jich la yale: ³²JO'ON TE DIOS YU'UN TE ABRAHAME, TE ISAAKE SOK TE JACOBE? Te Diose ma jauk Dios yu'un te aelmeletike, ja' Dios yu'un te mach'atik kuxulike." ³³Te k'alal la yaiyik stojol te tsobol ants-winiketik te beluk la yal te Jesuse, yan nax la yaiy sbaik yu'un te nojp'tesel yu'une.TE MANTALIL TE MUK' SK'OPLALE ³⁴Jauk me to te k'alal la yaiyik stojol te Fariseoetik te bit'il te Jesús la smakbey sti'ik te Saduceoetike, la stsob sbaik. ³⁵Te tule, te ja ya sna' yalel te bit'il ay te mantaliletike, ay beluk la sjojk'ibey, yu'un ya sk'an yilbey yot'an: ³⁶"Maestro ¿beluuk mantalil te muk' sk'oplal ta spisil te mantaliletike?"³⁷Te Jesuse la yal: "K'UX ME XA AWAIY TE KAJWALTIK DIOS SOK SPISIL AWOT'AN SOK SPISIL ACH'ULEL SOK SPISIL SNOPJIBAL AWU'UN." ³⁸Jai to ja sbabial mantalil te muk' sk'oplale³⁹Sok te xchebal mantalil pajal nix sok: K'UX ME XA AWAIY TE APAT-AXUJK' JICH NIX TE BIT'IL K'UX AWAIY ABA TE JA'ATE. ⁴⁰Ta xchebal te mantalil to ja yiptijib spisil te mantaliletike sok te beluk la yalik jilel te alwanejetike."¿MACH'A STS'UMBAL TE CRISTOE? ⁴¹Jich te k'alal stsoboj toj sbaik a te Fariseoetike, te Jesuse la sjojk'ibey yaiyik. ⁴²Jich la yal: "¿Beluuk ya anopik ta swenta te Cristoe? ¿Mach'a me sts'umbal?" La yalik: "Ja sts'umbal te Davide."⁴³Jich yu'un te Jesuse la yal: "¿Bit'il ay a jiche te k'alal te David, ta swenta te Espiritue ya yalbey kajwal, melel jich la yal: ⁴⁴TE JKAJWALKTIK LA YALBEY TE JKAJWALE: "NAKLAN TA SWA'EL JK'AB, JA TO TEME LA JKAK'BAT TA YANINAL AWAKAN TE AWAJKONTROE?"⁴⁵Jich yu'un teme la yalbey "Kajwal" te David te Cristoe, ¿bit'il ay a te ja sts'umbal David te Cristoe?" ⁴⁶Mayuk tuluk te mach'a la sutbey baluk te sk'ope, sok mayuk mach'a beluk la sjojk'ibeyik xan ta patilal.

TE JESUSE LA YALBEY TA JAMAL SMUL TE TS'IBJOMETIKE SOK TE FARISEOETIKE ¹Jich te Jesuse la sk'opon te tsobol ants-winiketike sok te nopojeletik yu'une. ²Jich la yal: "Te ts'ibjometike sok te Fariseoetike ya xnajk'ajik ta snaktib te Moisese. ³Jich yu'un spisil te beluk ya yalbeyex ta mantal te ya apasike, ch'uunaik me ta spasel sok ilawilik ta lek. Jauk me to ma me xa k'ainik te beluk ya spasike, melel jip a te ya yalike jauk me to ma spasik.⁴Jaik ya xchukik ijk'atsil te alik nax te wokol ta kuchele, sok ya yak'beyik ta snejk'elik te ants-winiketike. Yan stukelik ma xjachik ni ch'ixuk sbik'tal sk'abik ta xkuchel. ⁵Spisil te beluk ya spasike, janax ya spasik yu'un te yakuk yich'ik ilel yu'un te ants-winiketike. Melel ya smulanik smuk'tesel te beluk ya xchukik ta sk'abik sok ta sti'baik sok ya smulanik te najt'uk te stsijts'mal te sk'u'ike.⁶Ja ya sk'anik te ya xnajk'ajik ta bay lekikal naktibaletik ta bay te we'ibaletike sok ta lekikal naktibaletik ta bay sinagogaetik, ⁷sok te yakuk yich'ik patbeyel yot'anik ta bay ch'iwichetik, sok te yakuk yich'ik albeyel " Rabí ” yu'un te ants-winiketike.⁸Yan te ja'exe ma me sk'an te ya awich'ik albeyel "Rabí”, melel janax tul te maestro awu'unike, sok ta apisilik awermano abaik. ⁹Sok ma me ayuk tuluk winik te ya awalbeyik jtat ta balumilal, melel tul nax te Atatike, ja te ay ta ch'ulchane. ¹⁰Sok ma me stak' ya awich'ik albeyel "maestro", melel tul nax te maestro awu'unike, ja te Cristoe.¹¹Jauk me to te mach'a muk' ta awolilik ja me abat ya xk'ot awu'unik. ¹²Te mach'a ya stuy sbae pek'el me ya xk'ot. Sok te mach'a pek'el yak'oj sbae ja me toyol ya xk'ot.¹³¡Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! melel ya amakbeyik ta stojol te ants-winiketik te ajwalinel yu'un te ch'ulchane. Melel ma ba ya ak'anik te ya x-ochex te ja'exe, sok ma ba ya awak'ik ochel te mach'atik nopol ya sk'an ya x-ochike. ¹⁴¡Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! Ja'ex te ya apojbeyik sbiluk te me'ba-antsetike. ¹⁵¡Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! melel ya xbaatik ta maretik sok ta yantik nax lumetik ta sleel te yakuk sut yot'anike. Jauk me to te k'alal la sutix yot'anike, che'xan buelta k'ax nich'anil yu'un k'atinbak ya xk'ot awu'unik jich te bit'ilexe.¹⁶Ay me awobolil abaik, te ja'ex ik'wanej ma'sitetik, te jich ya awalik:" Teme ay mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te templo yu'un te Diose, mayuk sk'oplal k'oem. Yan teme ay mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te oro yu'un te temploe, ja chukul ya xjil yu'un te beluk la yale." ¹⁷Te ja'exe bolex ma'sitetik, ¿beluk k'ax tulan xan sk'oplal, ja bal te oroe, o ja bal te templo te ja ya xch'ultes te oro ta stojol te Diose?¹⁸Sok, "Teme ay mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te skajtijib chik'jibal majt'anile, mayuk sk'oplal k'oem. Yan te me ay mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te majt'anil te ay ta sbae, ja me chukbil k'oem yu'un te beluk la yale.” ¹⁹Ma'sitetik, ¿beluk k'ax muk' sk'oplal, ja bal te majt'anile o ja bal te skajtijibal te chik'bil majt'anil te ja ya xch'ultes te majt'anil yu'un te Diose?²⁰Jich yu'un, te mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te skajtijib chik'jibal majt'anile, janix jich ya yal ta jamal sok spisil te beluk ay le'a. ²¹Sok te mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te temploe, janix jich ya yal ta jamal ta stojol te temploe sok spisil te mach'atik nainemik le'a. ²²Sok te mach'a ay beluk ya yal ta jamal ta swenta sbiil te ch'ulchane, ja ya sta ta alel te smuk'ul snaktijib te Diose sok te mach'a nakal le'a.²³¡ Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! Melel te ja'exe janax ya a lok'esik te jun ta slajunebal te mentae, te eneldoe sok te cominoe, jauk me to ja awijk'tayojik ta spasel te beluk tulan xan sk'oplale: ja bi ja te toj ot'anile, k'uxtaywanej sok te xch'uunjel ot'anile. Ja me ya sk'an apasik in to, sok ma awijk'tayik ta spasel te yane. ²⁴¡Ja'ex ik'wanej ma'sitetik, te ya achijch'anik te ch'in use yan te camelloe ja ya abik'ik koel skojt'ol stukel!²⁵¡ Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! melel janax ya asapbeyik spat te avasoike sok te awe'sets'ike, jauk me to te yutile nojel ta elek' sok te bayal xan te beluk ya ak'anuleyike. ²⁶Te ja'ex ma'sit Fariseoetik, neel xa sapbeyik yutil te avasoike sok te awe'sets'ike, jich me sapbil ya xk'ot te spate.²⁷¡ Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! Melel jich k'oemex te bit'il mukenal te sak nax ta ilele, te t'ujbil nax ta ilele, jauk me to te yutile nojel ta sbakel aelmeletik sok spisil te bitik ilaybil sbae. ²⁸Jich k'oemex uuk te ja'exe, jichex yilel te tojex ta stojol te ants-winiketike, jauk me to nojel ta awot'anik te cha'lam-ot'anile sok te beluk ma toj ta pasele.²⁹¡Ay me awobolil abaik, ts'ibjometik sok te ja'ex Fariseoetik, te cha'lam awot'anike! melel ya apasbeyik smukenal te alwanejetik sok ya ach'albeyik te smukenal te mach'atik toj yot'anike. ³⁰Sok jich ya awalik: "Te jauk kuxulotik a te k'alal kuxinik te jme'-jtatike, ma ba la jmalbeytik xch'ich'el te alwanejetik te jichuke." ³¹Jich yu'un, ja'ex nix ya awalbey abaik te ja'ex yal-snich'anex te mach'atik la smilik te alwanejetike.³²Janix jich te ja'exe ya me ats'aktesik ta spasel te smul te ame'-atatike. ³³Chanetik, sts'umbalex ti'awal chanetik, ¿bit'il me ya xkolex lok'el yu'un te ich'el ta k'op yu'un te k'atinbake?³⁴Jich yu'un, ilawilik, ya me jtikunbeyex tel alwanejetik, bijil winiketik sok ts'ibjometik. Ay me ya amilik sok ya ajip'anik ta cruz. Sok ay me ya amajik ta sinagogaetik sok ay me ya anutsik bael ta jujun pam lumetik. ³⁵Jich yu'un te beluk ya xk'ot ta awentaike ja te xch'ich'el te mach'a toj yot'anik te la amalbeyik le' ta balumilal to, k'alal to ta xch'ich'el Abel te toj yot'ane ja to ta xch'ich'el Zacarías te snich'an Berequías, ja te mach'a la amilik ta yolil te templo yu'un te Diose sok ta bay te xchik'jibal te majt'anile. ³⁶Jamal ya jkalbeyex, ja me ya xk'ot ta stojolik te mach'atik kuxulik ta ora to.LA YOK'TEY SBA TE JESÚS TA SWENTA TE LUM JERUSALÉN ³⁷¡Jerusalén, Jerusalén, ja'ex te ya amilik te alwanejetik sok ya ach'ojik ta ton te mach'atik tikunbilik tel ta atojolike! ¡Bayal buelta la jk'an jtsob te awal-anich'ane, jich bit'il te ya stsob yaaltak ta yanil xik' te me'mute, jauk me to ma la ak'an! ³⁸Ilawil, jochol me ya xjil te anae. ³⁹Jich yu'un ya me jkalbeyex, ma ba ya awilbonik xan jsit, ja to te bin ora ya awalik: "Binax yutsil te mach'a ya xtal ta swenta sbiil te jkajwaltike.”

TE JESÚS LA YAL TE YA YICH' JINEL TE TEMPLOE ¹Te Jesuse lok' bael ta templo yu'un ya xbajt'ix a. Te nopojeletik yu'une oxtajik bael ta stojol yu'un la yak'beyik yil te bit'il pasbil te muk'ukal ts'ajk'etik yu'un te temploe. ²Jauk me to te Jesuse la sut sok jich la yaltilabey: "¿Yakex ba ta yilel spisil in to? "Jamal ya jkalbeyex ma me ayuk bijuk ton te kajal ya xjil ta sba te yan tone te ma ya yich' jinele."SENYAILETIK TA NOPOL SLAJIBAL K'AAL ³Te k'alal la snajk'an sba ta bay wits yu'un olivoetik te Jesuse, te nopojeletik noptsajik bael ta muken ta stojol sok jich la yalbeyik: "Albotik jkaiytik, ¿bin ora ya xk'ot ta pasel spisil in to? Sok ¿Beluk senyail ya xchiknaj te k'alal ya cha' talate sok nix te slajibal k'aale?" ⁴La sut te Jesuse sok jich la yaltilabey: "Tsajteyame abaik yu'un te manchuk ayuk mach'a ya slo'liyexe. ⁵Melel bayal me mach'a ya xtal ta jbiil. Te ya yalik: "Jo'on me te Cristoe", sok bayal me mach'a ya yich'ik lo'liyel yu'un.⁶Te ja'exe ya me awaiyik stojol kerajel sok ya me xcholbeyik sk'oplal te ay kerajeletik ta bayuk nax. Manchuk me ya xiw awot'anik yu'un, melel spisil in to puersa me jich ya xk'ot ta pasel; jauk me to ma to me jauk te slajibal k'aale. ⁷Ya me xjajch' skontroin sbaik te muk'ukal lumetike, sok nix te muk'ukal ajwaliletike. Sok ya me xtal bayal ta chajp' chamel sok bayal wi'nal sok tulan nijk'el ta bayuknax. ⁸Ta spisil in to ja to nax me xjajch'ibal xk'uxul te woklajele.⁹Jich yu'un te ja'exe ya me x-ak'otex ta stojol te mach'atik ay yat'elike sok ya me awich'ik milel. Ya me awich'ik ilayel yu'un spisil te lumetike ta swenta te jbiile. ¹⁰Bayal me mach'a ya xchebaj yot'anik yu'un sok ya me xjajch' yak' sbaik ta k'abal, sok ya me xjajch' yilintay sbaik. ¹¹Bayal me lotil puk-k'opetik ya xjajch'ik tel sok bayal me mach'a ya yich'ik lo'liyel yu'un.¹²Ta skaj te ya x-esmaj te mulile, bayal me mach'a ya ch'ay te xk'uxul yot'anike. ¹³Yan te mach'a ya xju' yu'un ja to ta slajibal, ja me ya sta skolel stukel. ¹⁴Te lek yach'il k'op yu'un te ajwalinel yu'un te ch'ulchane ya me yich' alel ta spamal te balumilale swenta testigo k'op ya xk'ot ta spisil te muk'ul lumetike. Jich me ya xtal te slajibal k'aale.¹⁵Jich yu'un, te k'alal ya awilik te beluk ilaybil sba te ya xinwane, te la yalbey sk'oplal te alwanej Daniele, ta bay te ch'ul-awilale, (te mach'a ya sk'opon jai jun to aka me k'otok ta yot'an), ¹⁶Spisil te mach'atik ayik ta Judea anukik bael ta witstikal, ¹⁷te mach'a kajal ta sba te snae manchuk me ya xko bael ta sleel te beluk ay ta snae, ¹⁸sok te mach'a ay ta bay sk'inale manchuk me ya sujt'bael ta sleel te snajt'il-sk'u'e.¹⁹Jauk me to, ¡obol me sbaik te mach'atik ay sbaalike sok te mach'atik ay chu'ul alaletik yu'unik ta yorail abi! ²⁰K'oponaik me Dios yu'un te k'alal ya xlok'ex ta anel manchuk me yorail sik a, sok manchuk me sk'alel kux-ot'anil a. ²¹Melel ya me xtal muk'ul wokolil te mayuk k'oem ta pasel ta xjajch'ibal te balumilale sok mayuk ta ora to, sok mayuk jich ya xk'ot ta pasel ta patilal. ²²Te manchuk ya yich ch'uyel sk'alelal spisil in to, mayuk tuluk ch'ich'-bak'et ya xkol te jichuke. Jauk me to ta swenta te mach'atik tsabilike, ya yich' ch'uyel te sk'alelal in to.²³Jich yu'un teme ay mach'a ya yalbeyex te ja'exe: "llawil, ¡Le' ay te Cristoe! sok ¡In bay te Cristoe! ma me xa ch'uunik. ²⁴Melel ya me xtal lotil Cristoetik sok lotil alwanejetik sok ya me yak'ik ilel muk'ul señailetik sok spisil ta chajp' at'eliletik, swenta jich ya xloliywan a, te yakuk xju'e ya me yich'ik lo'liyel uuk te mach'atik tsabilikixe. ²⁵Ilawilik, ma to xk'ot ta pasel spisil in to te la jkalbatikix te beluk ya xk'ot ta pasele.²⁶Jauk me to, teme ay mach'a ya yalbat, "Ilawilik, te Cristo ay ta bay jochol takin k'inal," ma me xlok'at a lej. Sok teme la yalbatik ilawil, le ay ta bay yutil na; ma me xa ch'uun. ²⁷Melel jich te bit'il tsantsewal te ya xlem ta bay slok'ib k'aal sok te ya xojobtes bael ta k'alal smalib k'aal, jich me ya xcha' tal te Nich'anile. ²⁸Te banti ay kojt' chambalam te lajeme le' me ya stsob sbaik a te Jumenetike.TE BIT'IL YA XTAL TE NICH'ANILE ²⁹Teme k'ax yorail spisil jai wokolil in to oranax me ya xtub te xojobil te k'aale, te ue ma yak' te xojobile, te ek'etik ya me xch'ayik koel tel ta ch'ulchan, sok ya me yich' lilanel spisil te bitik ay yu'elik ta ch'ulchane.³⁰Jich yu'un ya me xchiknaj tel te senyail te Nich'anil ta ch'ulchan, sok spisil te ch'in lumetik ta spamal te balumilale ya smel yot'anik yu'un. Ya me yilik te Nich'anil te yak ta tael ta stokalil te ch'ulchane sok yu'el sok te smuk'ul yutsilale. ³¹Ya me stikun tel te ch'ul abatetik yu'une te k'alal tulan ya x-ok' te ok'ese, sok ya me stsobik ta xchanebal xchikin te ch'ulchane sok ta xchan jejch'el sbelal te ik' te mach'atik tsabilike.³²Nopbeyaik stalel te higuera te'e. Te k'alal yakix ta ach'ubel te sk'ap sk'abe sok k'alal ya xlok' tel te yabenale, te ja'exe ya me ana'ik te nopolix te k'ajk'lel k'inale. ³³Janix jich, k'alal ya awilik spisil in to, te ja'exe ya me sk'an ya ana'ik te nopol ya xtalix te Nich'anile, te nopol ayix ta ti'naile.³⁴Jamal ya jkalbeyex, te ts'umbalil in to ma me ya xk'ax, ja to teme k'ot ta pasel spisil in to. ³⁵Te ch'ulchan sok te balumilale ya me xk'ax stukel, yan te jk'ope sbajt'el k'inal stukel.³⁶Te bin ora ya xk'ot ta pasel in to mayuk mach'a ya sna'bey te sk'alelale, ni jauk te ch'ul abatetik te ay ta ch'ulchane, ni jauk te Nich'anile, janax sna'oj stukel te Tatile.³⁷Jich bit'il ta yorail te Noeje, jich me ya xtal te Nich'anile. ³⁸Melel te k'alal ma to xtal a te pulemale yakik ta we'el-uch'bajel a, yakalik ta nujp'inel a sok yakik ta yak'el nujp'inel a ja to te k'alal k'ot sk'alelal te och bael ta arca te Noeje, ³⁹mayuk beluk sna'ojik a ja to te jul te pulemale jich lajik ta spisilik, janix me jich ya xtal te Nich'anile.⁴⁰Jich yu'un ay me cha'tul winiketik te ayik ta sk'inalik, tul me ya x-ik'ot bael, tul me ya xjil. ⁴¹Cha'tul antsetik te yakalik ta junej; tul me ya x-ik'ot bael, tul me ya xjil. ⁴²Jich yu'un wik'iluk me asitik ta spisil ora, melel ma me anaik te bin ora ya xk'ot sk'alelal te ya xtal te Jkajwaltike.⁴³Jauk me to na'aik me, te yakuk sna' te yajwal te na te bin ora ya xtal te elek'e, ya me swijk'sitey te jichuke sok ma me yak' ochel ta sna te jichuke. ⁴⁴Janix me jichex uuk ya me sk'an te chapalukexe, melel te Nich'anile ja ya xtal te bin ora ch'ayen awot'anik a.⁴⁵Jich yu'un, ¿mach'a a te abat te jun yot'an sok te ay sbijil yot'an, te tsabil yu'un te yajwal te ya skanantebey jilel te snae, swenta yu'un ya yak' we'lil ta yorail? ⁴⁶Binax me yutsil te abat, te jich yak ta spasel in to te k'alal ya xtaot yu'un te yajwale. ⁴⁷Jamal ya jkalbeyex te yajwale ya me yak'bey swentain spisil te beluk ay yu'une.⁴⁸Yan teme ay tul abatil te ma lekuk sok jich ya yal ta yot'an: "Te jkajwale ma xtal ta ora." ⁴⁹Sok ya xjajch' smaj te sjoy ta abatile sok ya xwe'-uch'baj sok te yakbeletike, ⁵⁰Te yajwal te abate ya me xtal te bin ora ch'ayen nax yot'an a sok xujt' ma sna'ojbey te jayeb ora ya xtal te yajwale. ⁵¹Te yajwale ya me yak'bey tulan castigo te abate sok te bay ya x-ak'ot baele janix me te bay ya yich'ik ak'el bael te mach'atik cha'lam-yot'anike, le' me ay a te ok'ele sok te ya sjets'ulayik te yeike.

SENYAIL K'OP YU'UN TE LAJUN TUL CH'IEL ACH'IXETIKE ¹Jich yu'un te ajwalinel yu'un te Dios te ay ta ch'ulchane ja pajal sok te lajun tul ch'iel ach'ixetik te la stsakik bael te sk'ajk'ik sok ba staik tel te winik te ya xnujp'ine. ²Ay jo'tul te ch'iel ach'ixetik te mayuk sbijilike sok ay jo'tul te ay sbijilike ³Jauk me to te ch'iel ach'ixetik te ma bijukike, janax la yich'ik bael te yawil sk'ajk'ike, jauk me to ma la yich'ik bael ni xujt'uk yaceiteik ⁴Yan stukel te ch'iel ach'ixetik te bijike, la yich'ik bael te yawil sk'ak'ike sok nix te yaceiteike.⁵Jauk me to te k'alal jalaj te winik te ya xnujp'ine, tal swaelik ta spisilik, jich wayik ⁶Jauk me to, ta olil ajk'ubal la yaiyik stojol te ay mach'a awune: ¡Ilawilik te winik te ya xnujp'ine! lok'anik tel ta stael, xi' te mach'a yak ta awe.⁷Jich yu'un te ch'iel ach'ixetike jajch'ik ta spisilik sok kajik ta xchajp'anel te yawil sk'ajk'ike. ⁸Te ch'iel ach'ixetik te ma bijukike la yalbeyik te mach'atik bijike: "Ak'botik xujt'uk te awaceitike yu'un te jk'ajk'tike yakix ta tubel" xi'ik. ⁹Jauk me to te ch'iel ach'ixetik te bijike jich la yalbeyik: mayukix jku'untik, sok ayuk bey ma tik'uk ya xlok'otik a, baanik, ba manaik tel te banti ya xchonote.¹⁰Te k'alal baemik ta smanel te yaceiteike, tal te winik te ya xnujp'ine, te ch'iel ach'ixetik te mach'a chapalike bajt'ik ta k'inwej sok te mach'a ya xnujp'ine, ochik bael sok jich la yich' makel te ti'naile ¹¹Ta patil talik uuk te yantik ch'iel ach'ixetik te ma bijukike, jich la yalik: "Kajwal, Kajwal, jambotik te ti'naile." ¹²Jauk me to jich la yal: Jamal ya jkalbeyex, ma jna'beyex abaik. ¹³Wik'iluk me asitik jiche, melel ma na'biluk awu'unik te bi k'aalil sok te bi ora ya xtal te Nich'anile.SENYAIL K'OP TE TALENTO TAK'INE ¹⁴Te ajwalinel yu'un te ch'ulchane jich k'oem te bit'il tul winik te ya xbajt'ix ta yan lume. La yik' tel te abatetik yu'une la yak'bey jilel te sk'ulejale. ¹⁵Te tule la yak'bey jo'eb talento tak'in, te yane la yak'bey cheb talento tak'in sok te yane la yak'bey jun talento tak'in. Ta tulu tul la yich' ak'beyel te jayeb ya xju' yu'un skanantayele, jich bajt' te winike. ¹⁶Ta oranax te mach'a yich'oj jo'eb talento tak'ine bajt' ta at'el sok jich jolin jo'eb xan yu'un.¹⁷Janix jich uuk te mach'a la yich' cheb talento tak'in jolin cheb xan yu'un uuk. ¹⁸Jauk me to te abat te la yich' jun talento tak'ine ba smuk ta lum le' ba snak' a te tak'in te ak'bot yu'un te yajwale.¹⁹Jich yu'un te k'alal k'axix bayal k'aal a sujt' tel te yajwalike kaj yich'bey ta wenta te yat'elike. ²⁰Te abat te ak'bil jilel jo'eb talento tak'ine tal sok yich'oj tel xan jo'eb talento tak'in, sok jich la yal: "Kajwal, te ja'ate la awak'bon jo'eb talento tak'in. Ilawil, jolin xan jo'eb talento tak'in jku'un." ²¹Te yajwale albot yu'un: "¡Lek at'ejat, lekil abatat, sok jun awot'an ta jtojol! Te bit'il jun awot'an la awentainbon te beluk xujt' la jkak'bate. Ya me jkak'bat awentainbon bayal ta chajp' te biluketik jku'une. Ochan, binuk nax me awot'an awaiybey yutsilal sok te awajwale."²²Te abat te ak'bil jilel cheb talento tak'ine tal sok jich la yal: "Kajwal, te cheb talento tak'in te la awak'bone. Ilawil jolin xan cheb talento tak'in jku'un. ²³Te yajwale albot yu'un: "¡Lek at'ejat, lekil abatat sok jun awot'an ta jtojol! Te bit'il jun awot'an la awentainbon te beluk xujt' la jkak'bate. Ya me jkak'bat awentainbon bayal ta chajp' te biluketik jku'une. Ochan, binuk nax me awot'an ya awaiybey yutsilal sok te awajwale."²⁴Jauk me to tal uuk te abat te ak'bil jilel jun talento tak'ine sok jich la yal: "Kajwal, ya jna' te bit'il lom k'ajk'ate. Melel te ja'ate ya ak'aj te banti ma jauk la ats'une, sok ya atsob te banti ma jauk la awaj te awlile. ²⁵Jich yu'un te xiwone, jich ba jnak' ta lum te talento tak'in te la awak'bone. Ilawil, le' ay te beluk awu'une.²⁶Jauk me to te yajwale jich albot yu'un: "Ja'at amenat sok ch'ajil abatat, te bit'il ya ana' te jo'on ya jk'aj te banti ma jo'okon la jts'une sok te ya jtsob te banti ma jauk la jwaj te awlile. ²⁷Jich yu'un ja lek te lajuk awak' ta majanel te jtak'ine, te k'alal sujt'on tele la awak'bon sok te sjol te jichuke.²⁸Jich yu'un pojbeyaik te jun talento tak'in te yich'oje ja xa wak'beyik te mach'a yich'oj te lajuneb talento tak'ine. ²⁹Melel te mach'a ay bayal yu'une, bayal me ya x-ak'bot xan. Yan te mach'a mayuk beluk ay yu'une ya me xpojbot xan te beluk ay yu'une. ³⁰Te abat te ma xtuune ak'aik bael ta bay ijk'al k'inal, te banti ay te ok'ele sok te banti ya sjets'ulayik te yeike.YA ME YICH'IK ICH'EL TA K'OP TE MUK'UL LUMETIKE ³¹Te k'alal ya xtal sok yutsilal te Nich'anile sok spisil te ch'ul abatetike, ya me xk'ot snajk'an sba ta banti snaktijib te bayal yutsilale. ³²Spisil ta jchajp' te lumetike ya me yich'ik tsobel tel ta stojol, ja me ya xat stukel te ants-winiketike, jich bit'il te kanan chij te ya xat te tunim chijetik sok te tentsunetike. ³³Ya me yak' ta swa'el sk'ab stukel te tunim chijetike, yan te tentsunetike ta xk'exen sk'ab ya me xbajt' stukelik.³⁴Jich yu'un te Muk' ajwalile ya me yalbey te mach'atik ayik ta swa'el sk'abe: "La'ik, ja'ex te binax awutsilik ta stojol te Jtate, ochanik, u'uninaik te utsilal te chajp'anbil ta awentaik ta xjajch'ibal to tel te balumilale ³⁵Melel te k'alal ayon ta wi'nale, la amak'linonik; sok te k'alal ayon ta takin ti'ile la awak'bonik ja' jkuch'; sok te k'ejel talemon la awilike la awik'onik ochel ta anaik; ³⁶Sok te t'analon la awilonike, la awak'bonik te jk'u' jpak'e; sok te k'alal ayon ta chamele la akanantayonik; sok te k'alal ayon ta chukjibale tal awilonik.³⁷Jich te mach'a toj yat'el la spasike jich ya yalik: "Kajwal, ¿Bi ora la jkiltikat te ayat ta wi'nal sok te la jmak'lintikate? ¿Sok bi ora la jkiltikat te takin ati' te la jkak'tik ja' awuch'e? ³⁸Sok ¿Bi ora la jkiltikat te k'ejel talemat te la jkik'tikat ochel ta jnatike? ¿Sok te t'analat la jkiltikat te la jkak'tik te ak'u' apak'e? ³⁹¿Sok bi ora la jkiltikat te ayat ta chamel, sok te ayat ta chukjibal te tal jkiltikate? ⁴⁰Te Muk' ajwalile ya me yal: Jamal ya jkalbeyex, te k'alal jich la apasbeyik te mach'atik pek'el ayik te awermanotak te le' ayik in to, jo'on me la apasbonik abi."⁴¹Jich ya me yich'ik albeyel te mach'atik ayik ta xk'exene: "K'ejabaik ta jtojol, ja'ex te k'axem to amenexe, baanik ta bay k'ajk' te chajp'anbil yu'un te pukuje sok spisil te abatetik yu'une, ⁴²Melel te k'alal ayon ta wi'nal a, ma la awak'bonik jwe'el; sok te k'alal Ayon ta takin ti'il a, ma la awak'bonik ja' jkuch', ⁴³Jo'on te k'ejel talemon la awilike, ma la awik'onik ochel ta anaik; sok te k'alal t'analon la awilonike, ma la awak'bonik jk'u'; sok te k'alal ayon ta chamele, sok nix te k'alal ayon ta chukjibale ma la akanantayonik."⁴⁴Jauk me to ya me sutik sok jich me ya yalik uuk: Kajwal, bin ora la jkiltikat te ayat ta wi'nale sok te ayat ta takin ti'ile, sok te k'ejel talemate, sok te ayat ta chamele, sok te ayat ta chukjibal te ma' la jk'uxtaytikate? Ya me yalik ⁴⁵Jauk me to te muk' ajwalile ya me sut sok jich me ya yal: "Jamal ya jkalbeyex, te bit'il ma jichuk la apasbeyik te awermanotak te le' ay in to, jo'on me ma la apasbonik uuk abi. ⁴⁶Jich me ya xbajt'ik ta woklajel ta sbajt'el k'inal, yan te mach'atik lek yat'elike ya me xkuxinik sbajt'el k'inal stukelik."

LA XCHAP SK'OPIK TE BIT'IL YA STSAKIK TE JESUSE ¹Jich k'ot ta pasel te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse, jich la yalbey te nopojeletik yu'une: ²"Te ja'exe ja na'ojik stojol te cheb xanix ka'al ya sk'an te ya spastaj te pascuae, sok te Nich'anile ya me yich' ak'el ta k'abal sok ya me yich' jijp'anel ta cruz."³Jich yu'un te wolwanej sacerdoteetik sok te principaletik yu'un te ants-winiketike stsoboj sbaik ta bay te muk'ul na yu'un te muk' sacerdotee, te ja sbiil Caifás. ⁴Yakalik ta xchapel te bit'il muken ya xchukik te Jesuse sok ya smilik. ⁵Melel jich yakalik ta yalel: "Ma me jauk a te k'alal yak ta pasel te k'in yu'un te pascuae yu'un jich ma xjajch'ik ta k'op a te ants-winiketike."TE JESUSE LA YICH' MALBEYEL PERFUME TA SJOL ⁶Te k'alal ay to ta Betania te Jesuse ta bay sna te Simón te ay ta k'ael chamele, te k'alal stinanoj sba koel ta we'el ta banti we'balte'e, ⁷noptsaj tel ta stojol tul ants te yich'oj tel perfume te xjumet nax yik' sok te tuyen stojole, te yawile pasbil ta alabastro ton, te antse la smalbey koel te perfume ta sjol te Jesuse. ⁸Te k'alal la yilik te nopojeletik yu'une, ilinik sok jich la yalik: "¿Bistuuk te jontol nax la yixlane? ⁹Ja lek te lajuk yich' chonele bayal tak'in ya xlok' a te jichuke, jich ya jkak'beytik te me'baetik te jichuke."¹⁰Jauk me to, te k'alal la sna' stojol te Jesuse, jich la yal: "¿Bistuuk te ya awuts'inik jai ants to? Te beluk la spas ta jtojole t'ujbilnax. ¹¹Melel te me'baetike spisil ora ya x-ain ta awolilik, yan te jo'one ma spisiluk ora joinejex.¹²Melel te k'alal la smal koel te perfume te xjumet nax yik' ta jbak'etal te antse, ja la spas ta swenta te k'alal ya jkich' mukele. ¹³Jamal ya jkalbeyex, chikan banti ya yich' cholel te lek yach'il k'op ta spamal te balumilale, ya yich' albeyel sk'oplal jai ants to yu'un te beluk la spase.TE JUDAS LA YAK' TA K'ABAL TE JESUSE ¹⁴Jauk me to ay tul ta slajcheytulul te nopojeletike, te ja sbiil Judas Iscariote, bajt' ta stojol te wolwanej sacerdoteetike. ¹⁵Sok jich la yal: ¿Beluuk ya awak'bonik teme ya jkak'batik ta ak'abik te Jesuse? jich la snopik te ya yak'beyik lajuneb xcha'winik (30) ta sejp' plata-tak'in. ¹⁶Ora kaj snop te bit'il ya yut te ya yak' ta k'abal te Jesuse.TE BANTI LA YICH' CHAJP'ANEL TE WE'LIL YU'UN TE KAJWALTIKE ¹⁷Jauk me to, ta sbabial k'aal yu'un te k'in yu'un te ya swe'ik te kaxlan waj te mayuk levadura yich'oje, te nopojeletik yu'une talik ta stojol te Jesuse sok jich la yalik: "¿Banti ya ak'an te ya xba jchajp'antik te ya xwe'at yu'un te k'in Pascuae?" ¹⁸Jich la yal te Jesuse: "Baanik ta banti muk'ul lum, ya me ataik tul winik sok jich me ya awalbeyik: Te Maestroe jich la yal: 'Te jkoraile nopolix. Ya jpas te k'in yu'un te Pascuae ta banti ana sok te nopojeletik jku'une.'" ¹⁹Te nopojeletik jich la spasik te bit'il albotik yu'un te Jesuse sok la xchajp'anik te we'elil yu'un te Pascuae.²⁰Te k'alal ochix a te ajk'ubale, la snajk'an sba ta we'el sok te lajcheytul (12) nopojeletike. ²¹Te k'alal yakalik ta we'el jich kaj yal te Jesuse: "Jamal ya jkalbeyex ay tul ta awolilik te mach'a ya yak'on ta k'abale. ²²Bayal la smel yot'anik yu'un sok jich jajch' sjojk'ibeyik: "Jo'on bal ¿Kajwal?" -xi'ik.²³Jich la sut te Jesuse: "Te mach'a ya yotses sk'ab te banti yakon ta we'ele ja ya yak'on ta k'abal. ²⁴Te Nich'anile ya xbajt', jich te bit'il ts'ibubil jilel sk'oplale; jauk me to ¡Obol me sba te winik te ya yak' ta k'abal te Nich'anile! ja lek te manchuk bejk'ajuk te winike." ²⁵Te Judase, te ja ya yak' ta k'abal te Jesuse jich la yal: "¿Jo'on bal Kajwal?" jich albot yu'un: "Ja'at nix la awal."²⁶Te k'alal yakalik ta we'ele, te Jesuse la stsak te kaxlan waje, la xch'ultes jich la xet'. La yak'bey te nopojeletik yu'une sok jich la yal: "Tsakaik sok we'aik. Ja me jbak'etal in to."²⁷La stsak te kopae sok la yal wokol, jich la yak'bey sok la yalbey te nopojeletik yu'une: "Uch'aik, ta apisilik. ²⁸Melel ja jch'ich'el in to te ja yach'il trato te ya yich' malel ta spisilik jich ya staik perdón yu'un te smulike. ²⁹Jauk me to ya jkalbeyex awaiyik, te ma ba ya jkuch'ix te yalel ts'usub ja to te k'alal ya sta yorail te ya joinex ta yuch'el ta banti ay ta ajwalinel te Jtate."JESÚS LA YAL TE YA XMUKOT TA YOT'AN YU'UN TE PEDROE ³⁰Te k'alal laj yot'anik ta k'ayoj, bajt'ik ta wits yu'un olivoetik. ³¹Jich yu'un te Jesuse jich la yaltilabey: "Ta apisilik te ja'exe ya awijk'teyonik jai ajk'ubal to, melel jich ts'ibubil jilel: "YA JMAJ TE KANAN CHIJE JICH YA XPUJK'IK BAEL TE CHIJETIKE." ³²Jauk me to, te k'alal ya xcha' kuxon tele, ya me xneelajon bael awu'unik ta lum Galilea."³³Jauk me to te Pedroe jich la yal: "Manchuk me spisilik ya yijk'teyatik, yan te jo'one ma jkik'teyat." ³⁴Te Jesuse jich la yalbey: "Jamal ya jkalbat, jai ajk'ubal to, ma to x-ok' a te tat mute, te ya amukon ta awot'an oxeb bueltae." ³⁵La yal te Pedroe: "Manchuk me ya joinat ta lajel, ma ba ya jmukat ta jkot'an." Janix jich la yalik ta spisilik te yantik nopojeletike.TE JESUSE LA SK'OPON DIOS TA GETSEMANÍ ³⁶Jich te Jesuse bajt' sok te nopojeletik yu'une ta banti k'inal Getsemaní sbiile sok jich la yalbey te nopojeletik yu'une: "Najk'anabaik le' to, te jo'one ya xba jk'opon Dios lum in to. ³⁷La yik' bael te Pedroe sok te cha' tul snich'an te Zebedeo jich jajch' ta mel-ot'an sok kaj ta woklajel te yot'ane. ³⁸Ta patil la yaltilabey: "Te jch'ulele bayal ay ta mel-ot'an, lajelonix ya jkaiy ba. Jilanik le' in to pajal me ya jwik' sitik."³⁹Been xan bael tebuk jich la spajk'an sba koel k'alal ta lum ta sk'oponel Dios sok jich la yal: "Jtat, te yakuk xju' te ma xk'ot ta jwenta jai woklajel to; jauk me to, ma me jauk ya jpas te sk'anjel jkot'ane ja aka pastajuk te sk'anjel awot'ane." ⁴⁰Sujt' tel te ba ayik te nopojeletik yu'une, wayatik jul staj, jich la yalbey te Pedroe: "¿Yu'un ba ma ju' awu'unik te la awik' asitik junuk orae? ⁴¹Wik'ame asitik sok k'oponaik me te Diose, yu'un jich ma xtal yiljibal awot'anik. Te espíritue ya xju' yu'un stukel, yan te bak'ete mayuk yip stukel."⁴²Jich bajt' ta xchebal buelta ta sk'oponel te Diose; jich la yal: "Jtat, teme puersa ya xk'ax jwokole, aka pastajuk te sk'anjel awot'ane." ⁴³Cha' sujt' tel ta yan buelta, wayatik jul staj, yu'un bayal te swa'elike. ⁴⁴Jich cha' bajt' ta yan buelta; ba sk'opon Dios ta yoxebal buelta sok jich nix la yal te beluk la yal ta xjajch'ibale.⁴⁵Jich yu'un te Jesuse tal ta stojol te nopojeletike sok jich la yaltilabey: "¿Bistuuk te wayalatik toe sok te yakatik ta yich'el lewae? ilawilik, nopol ya staix te ora yu'un te Nich'anil te ya yich' ak'el ta k'abal ta sk'ab te mulawiletike. ⁴⁶Jajch'anik ya xbootikix. Ilawilik, te mach'a ya yak'on ta k'abale nopol ayix."LA YICH' CHUKEL BAEL TE JESUSE ⁴⁷K'alal yak to ta k'op a te Jesuse, k'ot te Judase, te ja tul ta slajcheytulul nopojeletik yu'un. Sjoinej k'oel bayal ta tul ants-winiketik yu'un te wolwanej sacerdoteetik sok te principaletik yu'un te lume. Yich'ojik k'oel espadaik sok ste'ik ⁴⁸Te winik te ya yak' ta k'abal te Jesuse ak'botikix tel jun senyail yu'un, te jich la yal: "Te mach'a ya jkujts'iye, ja me abi. Tsakaik."⁴⁹Oranax tal ta stojol te Jesuse sok jich la yal: "¡Talon me, Maestro!" sok la yujts'iy ta xchoj. ⁵⁰Te Jesuse la yalbey: "Joytik, pasa te beluk tal apase. "Jich yu'un talik, la stsakik sok la xchukik bael te Jesuse."⁵¹Te k'alal yak ta k'oel ta pasel a in to, ay tul te mach'a sjoinej te Jesuse, la slok'es tel te espadae, la smaj te yabat te muk'ul sacerdotee sok la sbojbey lok'el te xchikine. ⁵²Jich yu'un la yal te Jesuse: "K'eja te ja espadae ta banti te yawile, melel spisil te mach'atik ya xmilwan ta espadae ta espada nix ya xlajik uuk. ⁵³¿Yu'un bal ya akuy te ma xju' jku'un ya jk'ambey te Jtat te yakuk stikumbon tel lajchey tijk' ch'ul abatetik yu'une? ⁵⁴Jauk me to, ¿bit'il ya xk'ot ta pasel te beluk ts'ibubile? jauk me to puersa me ya xk'ot ta pasel."⁵⁵Te Jesús jich la yalbey te ants-winiketike: "¿Bistuuk te talatik ta jtojol sok ja espadaik sok ja te'ik yu'un ya atsakonik bael jich bit'il tul elek'? Ta jujun k'aal la jnajk'anba ta bijteswanej ta bay templo, jauk me to ma la atsakonik. ⁵⁶Jauk me to spisil yak k'oel ta pasel in to, swenta yu'un jich ya xk'ot ta pasel te beluk ts'ibubil jilel yu'un te alwanejetike." Ta patil, spisil te nopojeletik yu'une ijk'teyot yu'un sok jich lok'ik bael ta anel.TE JESUSE LA YICH' TEJK'ANEL TA MUK'UL TSOBLEJ ⁵⁷Te mach'atik la stsakik bael te Jesuse la yik'ik bael ta stojol te Caifás te ja muk' wolwanej yu'un te sacerdoteetike, ja te banti stsoboj sbaik te ts'ibjometike sok te principaletike. ⁵⁸Jauk me to te Pedroe namal to la sts'aklin bael ta banti yamak'ul sna te muk'ul wolwanej sacerdotee. Och bael sok la sjoin ta naklej te kananetike swenta yu'un ya sk'an yil te bit'il ya xk'ot ta lok'el te Jesuse.⁵⁹Te wolwanej sacerdoteetik sok spisil te muk'ul tsoblej yu'unike, yakalik ta sleel lotil testigoetik swenta yu'un jich ya slebeyeyik smul a te Jesuse, yu'un jich ya stak' yak'ik ta milel a. ⁶⁰Jauk me to mayuk la stabeyik smul, manchuk me k'otik bayal lotil testigoetik. Jauk me to ay tal xan cha'tul ⁶¹sok jich la yalik: "Jai Winik to jich la yal: "Ya xju' jku'un ya jin te templo yu'un te Diose sok janix jich ya jcha' jpas ta oxeb nax k'aal."⁶²Te muk' wolwanej sacerdotee tejk'aj sok jich la yalbey: "¿Yu'un bal mayuk beluk ya awal? ¿Beluuk ya awal yu'un te mach'atik yak'oj sbaik ta testigo ta skontroinbelate?" ⁶³Jauk me to ma la sjak' te Jesuse. Te muk' wolwanej sacerdotee jich la yalbey: "Ya jpasat ta mantal ta swenta te kuxul Diose, albotik jkaiytik te me ja'at te Cristoate, te Snich'an te Diose." ⁶⁴Te Jesuse jich la yal: "Jich te bit'il la awale; jauk me to jich ya jkalbat ta ora to ya awil te Nich'anile nakal ta swa'el sk'ab te Tatile, sok te yak ta tael ta tokal ta yolil te ch'ulchane."⁶⁵Jich yu'un te muk' wolwanej sacerdotee la xch'i' te sk'u' spak'e, sok jich la yal: "La sbol k'optayix te Diose. ¿Bistuuk xan te ya to jk'antik testigoetike? la awaiyikix stojol te la sbol k'optay te Diose." ⁶⁶¿Beluuk ya anopik yu'un? Jich la yalik: "Ja lek aka lajuk."⁶⁷Jich la stubteybeyik te sit yelawe, la smajik sok la spak'ik ta majel, ⁶⁸sok jich yakik ta yalbeyel: "Albotik jkaiytik, te ja'at Cristo. ¿Mach'aa te la smajate?"TE PEDROE LA SMUK TA YOT'AN TE JESUSE ⁶⁹Te Pedroe nakal ta bay amak', tal tul abat ants ta stojol, sok jich la yalbey: "Te ja'ate ja joinej aba sok a te Jesús te talem ta lum Galilea." ⁷⁰Jauk me to la smuk ta yot'an ta stojolik, jich la yal: "Ma jna' te beluk ya awalbone."⁷¹Te k'alal lok' bael ta banti ti'nail, ay yan abat ants te ilot yu'une sok jich la yalbey yaiy te mach'atik le' ayik ae: "Jai winik to sjoinej uuk a te Jesús te talem ta lum Nazaret." ⁷²Ta yan buelta la smuk ta yot'an sok la yak' ta testigo te Diose jich la yal: "Ma jna'bey sba jai winik to."⁷³Ajk'tonax a talik te mach'atik nopol tek'atik le'a sok jich la yalbeyik te Pedroe: "Melel nix a te ja'ate ja joyaba sok, ja ya xchiknaj yu'un te bit'il ya xk'opojate." ⁷⁴Jich yu'un, jajch' ta bolk'optaywanej sok yalel bol k'opetik: "Ma jna'bey sba jai winik to," jich oranax ok' te kelmute. ⁷⁵Te Pedroe jul ta yot'an te beluk albot yu'un te Jesuse: "Ma to x-ok' a te kelmut te ya amukon ta awot'an oxeb bueltae." Jich lok' bael sok ba smil sba ta ok'el yu'un.

TE JESÚS IK'OT BAEL TA STOJOL TE PILATOE ¹Jich yu'un te k'alal sakub te k'inale, spisil te wolwanej yu'un sacerdoteetik sok te principaletik yu'un te lume kajik ta xchapbeyel sk'oplal te Jesuse yu'un jich ya yak'ik ta milel a. ²Jaik nix la xchukik, la yik'ik bael sok ba yak'ik ta stojol te ajwalil Poncio Pilatoe.LAJ TE JUDASE ³Jauk me to te k'alal te Judas, te mach'a la yak' ta k'abal te Jesuse, la yil te la yich'ix ta ak'el bael ta milel a, ba sujt'es sk'op sok la xcha'sujt'es te lajuneb xcha'winik (30) ta sejp' plata-tak'in ta stojol te wolwanej sacerdoteetik sok te principaletike, ⁴sok jich la yal: "La jta jmul-a te k'alal la jwalpatey te mach'a mayuk smulej." Jauk me to jich la sutik: "¿Bi jwentatik a? Ja ayix ta awenta a tukel." ⁵Jich la xch'oj koel te jayeb ta sejp' plata-tak'in yich'oj ta bay te temploe, lok' bael sok ba sjijp'an sba.⁶Te wolwanej yu'un te sacerdoteetike la stamik te jayeb ta sejp' te plata-tak'ine sok jich la yalik in to: "Ma ba toj ta pasel teme ba jkak'tik ta bay yawil smajt'an Dios, yu'un ja stojol xch'ich'el tul winik." ⁷Jich komon kajik ta snopel, ja jich la smanik sok te tak'ine jun pam lum te sk'inal jpak'jome yu'un jich le' ya xba yich'ik mukel a te mach'atik yan lum talemike. ⁸Ja swentail jich k'ot sbiil te lume: "Te sk'inal ch'ich' " janix jich ay ta ora to.⁹Jich yu'un k'ot ta pasel te beluk la yal jilel te alwanej Jeremíase, k'alal la yal: "JAIK LA STSAKIK TE LAJUNEB XCHA'WINIK (30) TA SEJP' TE PLATA-TAK'INE, TE JICH K'OT TA NOPEL YU'UNIK TE ISRAELITAETIKE ¹⁰SOK JA BA SMANBEYIK A TE SK'INAL TE JPAK'JOME, JICH NIX TE BIT'IL LA SPASON TA MANTAL TE KAJWALTIKE."LA YICH' ICH'EL TA K'OP TE JESÚS YU'UN TE PILATOE ¹¹Te Jesuse la yich' tejk'anel ta stojol te ajwalile sok jich la yich' jojk'ibeyel yu'un: "¿Ja'at ba te muk' ajwalilat yu'un te Judioetike?" te Jesuse la sutbey: "Ja'at nix la awal" xi'. ¹²Jauk me to te k'alal la yich' lebeyel smul ta stojol te wolwanej sacerdoteetik sok nix te principaletike, xujt' mayuk beluk la yal te Jesuse. ¹³Jich yu'un te Pilatoe la yal: "¿Ma ba yakat ta yaiyel stojol spisil te jayeb ta chajp' muliletik te yak ta skujch'inbelatik a?" ¹⁴Jauk me to te Jesuse bal ma la sjak', yanax la yil a te ajwalile.CHAJP'AJ SK'OPLAL TE JESÚS TE YA YICH' MILEL TA CRUZE ¹⁵Ta yorail k'in k'ayem a te ajwalil te ya skoltay bael tul chukel te janix ya stsaj te lume. ¹⁶Ja yorail a bi, ay yik'ojik tul chukel te mero na'bil sbae Barrabás sbiil.¹⁷Jich yu'un te k'alal stsoboj sbaikix a, te Pilatoe la sjojk'ibey: "¿ Mach'a ya ak'anik te ya jkoltay baele? ¿Ja bal te Barrabase o ja te Jesuse, ja te Cristo xi' sk'oplale? ¹⁸Melel sna'ojix a te skaj sla' yot'anik te ya yak'ik ta k'abal te Jesuse. ¹⁹Te k'alal nakal ta bay chajp'ajibal te Pilatoe, te yiname la stikun tel sk'op, jich ya yal: "Manchuk me ya awak' ja k'ab ta stojol jai winik to melel mayuk smul stukel; yu'un k'ax jwokol ta swaichinel te k'ax ajk'ubale ta swenta jai winik to."²⁰Jauk me to te wolwanej sacerdoteetik sok te principaletik la yak'beyik k'otuk ta yot'anik te lume te jauk yakuk skoltayik bael te Barrabase sok te jauk ya xbajt' ta ak'el ta milel te Jesuse. ²¹Te ajwalile jich la sjojk'ibey te lume: ¿Mach'a ta xche'bal ya ak'anik te ya jkoltaybaele? jich la sutik: "Ja te Barrabase." ²²Jich la yal te Pilatoe: ¿Beluuk ya jpasbey jiche te Jesús te Cristo xi' sk'oplale?" Spisilik la sjak'ik: "Jijp'ana ta cruz."²³La sut te pilatoe: "¿Bistuuk, beluk amen spasoj? Jauk me to kajik xan ta tulan aw: "Jijp'ana ta cruz." ²⁴Te k'alal la yilix a te pilato te mayuk beluk ya stak' xan spase, sok te bit'il bayal ta tul te yakik ta awe, la stsak te ja'e, la spok te sk'ab ta stojol te lume sok jich la yal: "Te jo'one mayuk me jmul ya xk'ot ta stojol xch'ich'el jai winik to te mayuk smule; ja'ex me ya ataik amulik a."²⁵Spisilik la yalik ta aw: "Te xch'ich'ele jauk me ya xk'ot ta jtojoltik sok nix ta stojol te jkal-jnich'antike -xi'ik." ²⁶Jich te Pilatoe la skoltay bael te Barrabase, yan te Jesuse ba yich' ak'el ta majel sok jich la yak' jilel swenta yu'un jich ya xba yich' jijp'anel ta cruz.²⁷Jich te soldadoetik yu'un te ajwalile la yik'ik bael te Jesús ta bay yutil te muk'ul na yu'un ajwalil sok la stsobik tel spisil ta tsojp' te soldadoetike. ²⁸Jaik la st'ananik sok la yak'beyik slap tsajal pak'. ²⁹Jich la spasbeyik jun skorona te pasbil ta ch'ixe, la yak'beyik ta sjol, sok la yak'ik jun najp'teal ta bay swa'el sk'ab, la skejan sbaik ta stojol sok kajik ta yalel ta labanwanej: "¡Binax yutsil, te muk' ajwalil yu'un te judioetike!" -xi'ik ta slabanel.³⁰Sok la stubtayik, la stsakik tel te najp'teal la smajbeyik ta sjol. ³¹K'alal laj yot'anik ta slabanel, la sk'ejbeyik bael te tsajal pak' sok la slapbeyik te sk'u' nixe sok la yik'ik bael yu'un ba sjijp'anik ta cruz.LA YICH' JIJP'ANEL TA CRUZ JICH LAJ TE JKAJWALTIKE ³²Te k'alal lok'ik tel, la staik tul winik te sbiile ja Simón te jajch'em tel ta lum Cirene, la sujik te yakuk xjoinotik bael yu'un jich ya xkuch bael uuk te cruce. ³³Jich k'otik ta jun k'inal te sbiilinoj Gólgota, te jich ya sk'an yal: "Yawil bakel jolol." ³⁴La yak'beyik yuch' vino te kapbil sok te beluk bayal xch'aale. Jauk me to te k'alal la sts'ub yaiy te Jesuse ma la sk'an yuch'.³⁵Te k'alal laj yot'anik ta sjijp'anel ta cruz, kajik ta spukbeyel sbaik te sk'u'e sok kajik ta tajimal sok; ³⁶la snajk'an sbaik ta skanantayel. ³⁷La slejch'anbeyik ta bay sjol te cruz te beluk smulinoje: "JA IN TO JA TE JESÚS, TE MUK' AJWALIL YU'UN TE JUDIOETIKE "xi' te ts'ibubil le'a.³⁸Janix jich ay cha'tul elek'etik te la yich'ik jijp'anel sok, tul ta bay swa'el sk'ab sok tul ta bay xk'exen. ³⁹Spisil te mach'atik ya xk'axik le'a sjimuleyik nax te sjolike ⁴⁰sok jich la yalik: "Ja'at te la awal te ya ajin te snaj te Dios sok te oxeb nax k'aal te ya acha'pase, koltayaba a tukel. Teme ja'at nix a te Snich'anat te Diose, koan tel ta bay cruz."⁴¹Janix jich te wolwanej yu'un te sacerdoteetik yakalik ta slabanel, sok nix te ts'ibjometike sok te principaletik yakalik ta yalel: ⁴²"Ja la skoltay te yantike, jauk me to ma xju' yu'un skoltay sba stukel. Ja me muk' Ajwalil yu'un Israel; ak'aik me te yakuk skoltay sba tel koel ta bay cruz jich me ya jch'uuntik uuk.⁴³Teme ja smuk'ulinej yot'an te Diose. Aka me koltayotok yu'un ta ora, melel jich la yal: "Jo'on me te Snich'anon te Diose" xi'. ⁴⁴Janix jich yakalik ta yalel ta labanwanej te cha'tul elek'etik te jipatik soke.⁴⁵Ta olil k'aal ijk'ub te k'inal ta spamal te balumilale ja to ta yoxebalan ora smalel k'aal. ⁴⁶Nopol staix a te oxeb ora smalel k'aal, tulan awun te Jesuse sok jich la yal: " ELI, ELI, ¿LAMA SABACTANI?" te ya sk'an yal "DIOS JKU'UN, DIOS JKU'UN, ¿BISTUUK TE LA APIJT'ESONE?" ⁴⁷Te cha'ox tul te mach'a tek'atik le'a la yaiyik stojol, sok jich la yalik: "Ja yak ta yik'el tel te Elíase" xi'ik.⁴⁸Jich oranax tal tul te mach'a le'a aelmaj bael ta yich'el tel jun esponja, la smul tel ta ch'aal vino sok la skajtsan ta sni' jalal la yak'bey snuk' te Jesuse. ⁴⁹Te jayeb tul xan te le' ayik ae jich la yalik: "Aka jkik'taytik stukel; ya jkiltik teme ya xtal koltayotok yu'un te Elíase" xi'ik. ⁵⁰Tulan awun ta yan buelta te Jesuse jich la yak' lok'uk te xch'ulele.⁵¹Jich yu'un, te lich'bil pak' te ay ta templo yu'un te Diose jats ta olil, k'alal ta sba k'alal ta yanil. Te balumilale nijk' sok te ch'enetike jatik ta olil. ⁵²Te mukenaletike la yich'ik jamel, sok cha'kuxtel sbak'etalik bayal ta tsojb te mach'atik ch'ultesbilike. ⁵³Lok'ik tel ta smukenalik te k'alal cha'kuxtel te Jesuse, ochik bael ta bay ch'ul lum, la yak' sbaik ta ilel ta stojol tsobol ta tul ants-winiketik.⁵⁴Te wolwanej yu'un te soldadoetik sok nix te jayeb ta tul te yakik ta skanantayel a te Jesuse la yilik te nijk'ele sok spisil ta chajp' te beluk k'ot ta pasele, bayal axiw yot'anik yu'un sok jich la yalik: "Ta mero melel janix snich'an a te Diose." ⁵⁵Bayal ta tul antsetik k'ejel to yakalik ta yilel, ja te mach'atik la st'unik te Jesús k'alal to ta Galilea sok te la skananteyike. ⁵⁶Le' ay a te María Magdalena, María te sme' te Jacoboe sok José sok nix te sme' te snich'nab te Zebedeoe.LA YICH' MUKEL SBAK'ETAL TE JESUSE ⁵⁷Te k'alal ijk'ub te k'inale, tal tul k'ulej winik te jajch'em tel ta lum Arimatea, José sbiil, te janix nopojel yu'unuk te Jesuse. ⁵⁸Bajt' ta stojol te Pilatoe, la sk'anbey te sbak'etal te Jesuse. Jich te Pilatoe la yal mantal te yakuk yak'beyik bael te sbak'etale.⁵⁹Te José la yich' bey bael te sbak'etal te Jesuse, la spots bael ta lekil najt'il pak' te mayuk xch'alele ⁶⁰sok la xchawan ta ach' mukenal yu'un, te ja'nix sjutoj ochel ta bay ch'entikal. Jich la sbalch'un jilel jun muk'ul ch'en ta bay sti'il te mukenale, jich bajt'. ⁶¹Te María Magdalena sok te yan María nakatik ta bay sti'il te mukenale.TE KANAN MUKENALE ⁶²Ta yan k'aal, te k'alal k'axemix a te bit'il ya xchajp'an sbaik yu'un te sk'alelal ich' lewae, te wolwanej sacerdoteetik sok te Fariseoetike la stsob sbaik sok te Pilatoe. ⁶³Jich la yalbeyik: "Muk' ajwalil, te jo'otike ya to jna'tik te k'alal kuxul to jai lo'leywanej to, jich la yal: "Ta yoxebalan k'aal ya xkuxon" xi'. ⁶⁴Jich yu'un a la mantal te yakuk yich' kanantayel ta lek ja to ta yoxebalan k'aal; melel teme ma jich k'ot ta pasele te nopojeletik yu'une ya me stak' xk'ot yelk'anbeyik te sbak'etale sok jich ya me stak' yalbeyik te ants-winiketike te: "Cha' kuxixtel ta bay lajele" jich k'ax muk' me ya xk'ot xan a te lo'layel to te bit'il ne'elal toe.⁶⁵Te Pilatoe jich la yal: " Ik'aik bael tsojb kanan. Baanik sok kanantayaik ta mero lek." ⁶⁶Jich a bajt'ik sok la smakik ta lek te mukenale, sok la spak'ik ta lek te ch'ene sok la yak'ik jilel tsojb kanan le'a.

CHA' KUXTEL TE JESUSE ¹Malix a te k'aale, ta sk'alelal te kux-ot'ane, te k'alal yakix ta sakubel tel a te k'inal yu'un te sbabial k'aal yu'un te semanae, te María Magdalena sok te yan María tal yilik te mukenale. ²Jich tal tulan nijk'el, melel tal tul ch'ul abat yu'un te Jkajwaltike ko tel ta ch'ulchan; tal stij lok'el te ch'ene, sok la snajk'an sba ta sba.³Te sit-yelawe jich xojobil te bit'il tsantsewale, sok te sk'u' spak'e k'ax sak jich bit'il te tuiwe. ⁴Te kananetike yakik ta nijk'el yu'un te xiwele sok jich jilik te bit'il winiketik te lajemike.⁵Te ch'ul abate bajt' ta ba ayik te antsetike, sok jich la yalbey: " Ma xiwex, melel ya jna' te ja ya aleik te Jesuse, te la yich' milel ta cruz. ⁶Ma ba le' ayix to, melel cha' kuxix, jich te bit'il la yal jilele. La'ik, la ilawilik te banti way sbak'etal te Jkajwaltike. ⁷Baanik ta ora sok albeyaik te nopojeletik yu'une: "Te bit'il cha'kuxixtel ta bay te aelmeletike. Ja me neelajix bael awu'unik ta sk'inal Galilea. Leme ya xk'ot awilik a, jo'on me la jkalbeyex" xi' te ch'ul abate.⁸Oranax te antsetike la yijk'tayik te mukenale yakik ta xiwel sok ay sbujts' yot'anik, aelmajik bael ba yalbeyik te nopojeletike. ⁹Ajk' to nax abi, te Jesuse la sta te antsetike sok jich la yal "Talonme" xi'. Te antsetike talik sok la spetbeyik te yakane sok la skejan sbaik ta yich'el ta muk'. ¹⁰Jich te Jesuse la yal: "Ma me xiwex. Baanik sok albeyaik te nopojeletike aka me bajt'ukik ta Galilea; le' me ya yilonik a" -xi' te Jesuse.TE BELUK K'OT YALIK TE KANANETIKE ¹¹Te k'alal yakalik ta bael a te antsetike, ay cha'ox tul te kananetik bajt'ik ta muk'ul lum sok jich k'ot yalbeyik te wolwanej Sacerdoteetik spisil te beluk k'ot ta pasele. ¹²Te k'alal la stsob sbaik te Sacerdoteetik sok te principaletik kaj yalik te beluk k'ot ta pasele, jich la yak'beyik bayal tak'in te soldadoetike ¹³sok jich la yalbeyik: "Albeyaik te yantike, te nopojeletik yu'un te Jesuse talik ta ajk'ubal sok la yelk'anbeyik bael te sbak'etal te k'alal wayalotik ae." xi'ex me ta yalel.¹⁴Jai k'op to teme k'ot ta stojol te ajwalile, jo'otik me ya xk'opojotik jich me ma xwoklajex a te ja'exe. ¹⁵Jich te Soldadoetike la stsakik te tak'ine, jich la yalik te bit'il pasotik ta mantale. Jai k'op to pujk' ta spamal te lume sok tulan sk'oplal k'ot ta yot'anik te judioetike janix jich ay sk'oplal ta ora to.LA YICH'IK TULAN YAT'ELIK TE NOPOJELETIKE ¹⁶Te bulucheb ta tul nopojeletike bajt'ik ta Galilea, ta bay wits te yich'ojik jilel albeyel yu'un te Jesuse. ¹⁷Te k'alal la yilik te le' ay a te Jesuse, la yich'ik ta muk', jauk me to, ay cha'ox tulik te ma la xch'uun yot'anik teme janix a te Jesuse.¹⁸Te Jesuse tal ta stojolik sok jich la yal: "Spisil tulan at'elil ak'botonix jwentain, ta ch'ulchan sok ta balumilal. ¹⁹Baanik jiche, aka ochokik ta nopojel ta spamal te muk'ul lumetike. Ak'beyaik yich'ik ja' ta sbiil te Tatile, te Nich'anile sok ta swenta te Ch'ul Espíritue.²⁰Ak'beyaik me snop xch'uunel spisil te mantaliletik te la jkalixe. Sok ilawilik, te Jo'one ya me joinex ta spisil ora, ja to ta k'alal slajibal te balumilale." -xi' te Jesuse.

LA XCHOL SK'OP DIOS TE JUAN AK' ICH' JA'E ¹Ja xjajch'ibal te lek yach'il k'op yu'un te Jesucristo, te Snich'an te Diose. ²Jich bit'il ts'ibubil jilel sk'oplal yu'un Isaías te alwanej yu'un te Diose: "ILAWILIK, TE JO'ONE YAKON STIKUNEL TUL ALWANEJ TA ATOJOL, TE MACH'A YA XCHAJP'ANBAT TE A BEE. ³TE K'OP TE YA X-IK'WAN TA BAY TAKIN JOCHOL K'INALE, TE JICH YA YALE: "CHAJP'ANBEYAIK ME TE SBE TE KAJWALTIKE, TOJ ME XA JAMIK BAEL TE SBEE."⁴Te Juane yak ta yak'el tel ich' ja' ta bay takin jochol k'inal sok yak xcholel tel te ich' ja' yu'un te sujt'esibal yot'anike yu'un jich me ya staik perdón yu'un te smulike. ⁵Spamal te lum Judea sok spisil te ants-winiketik ta bay Jerusalén talik ta stojol te Juane. La me yak'bey yich'ik ja' ta bay muk'ul ja' Jordán, te k'alal la yalik ta jamal te smulike. ⁶Te sk'u' te Juane pasbil ta stsosil camello, sok xchukoj xch'ujt' ta nujk'ul sok ja la sw'eelin te k'ulubetike sok te te'eltik-chabe.⁷Jajch' ta xcholel sok jich la yal: "Ay mach'a ya stal ta patil jku'un ja me tulan yu'el stukel te bit'il jo'one, melel mayuk jtuul te ya jtilbey yak'ul te xanabe. ⁸Te jo'one janax la jkak'batik awich'ik ja' ta swenta te ja'e, yan te mach’a ya xtale ja ya yak'beyex awich'ik ja' ta swenta te Ch'ul Espíritue."TE JESÚS LA YICH' JA' ⁹Jich yu'un la sta sk'alel te lok' tel te Jesús ta lum Nazaret te ay ta sk'inal Galilea, la yich' ja' yu'un te Juan ta bay muk'ul ja' Jordán. ¹⁰Te k'alal lok' tel ta ja' te Jesuse, la yil jam te ch'ulchane sok kotel te Espíritu jich bit'il te tsumut te jul ta stojole. ¹¹Sok ay mach'a k'opoj tel ta ch'ulchan: "Ja'at te Jnich'anat te bayal k'uxat ta jkot'ane. Bayal me sbujts' jkot'an awu'un."YILJIBAL YOT'AN TE JESUSE ¹²Jich yu'un ta oranax ik'ot bael ta takin jochol k'inal yu'un te Espíritue. ¹³Ain ta takin jochol k'inal cha'winik(40) k'aal, ilbot yot'an yu'un te pukuje. Janax sjoinej te ja'mal chambalametike sok te ch'ul abatetik tal yak' sbaik ta abatinel yu'un.JAJCH' TA AT'EL TE JESUSE ¹⁴Te k'alal och ta chukel te Juane, te Jesuse bajt' ta sk'inal Galilea ta xcholel te lek yach'il k'op yu'un te Diose, ¹⁵jich la yal: "K'otix yorail te ajwalinel yu'un te Diose, nopol me ayix. Sujt'esa me awot'anik sok ch'uunaik me te lek yach'il k'ope."TE JESUSE LA YIK' TEL CHAN TUL TSAK CHAYETIK ¹⁶Te k'alal been k'axel ta ti' mar yu'un Galilea, la yil te Simón sok te Andrés, te ja yijts'in te Simón te yakalik ta xch'ojel ochel ta mar te stsakjibal-xchayike, melel ja yat'elik te stsak-chaye. ¹⁷Te Jesuse la yalbey yaiyik: “La'ik me, ts'aklinawonik jich me ya jkak'beyex awat'elik te ya atsobik tel te ants-winiketik ta jtojole." ¹⁸Ta ora nax la yijk'tayik jilel te stsakjibal-xchayike sok la sts'aklinik bael.¹⁹Te k'alal been xan k'axel tebuk te Jesuse, la yil te Jacoboe (Santiago), te ja snich'an te Zebedeoe, sok nix te yijts'in Juane; ayik ta yutil sbarkoik. Yakalik ta spak'anteyel te xchojak'il stsakjibal-xchayike. ²⁰Te Jesuse la yik' tel ta ora nax; jich la yijk'tayik jilel te statik Zebedeo ta bay te sbarkoike sok nix te yaj-at'elike, jich la sts'aklinik bael te Jesuse.TUL WINIK TE OCHEM TA YOT'AN TE BOL ESPÍRITUE ²¹Ochik bael ta Capernaúm, ta sk'alelal ich' lewa, te Jesuse och ta sinagoga la yaiy bijteswanej le'a. ²²Chajp'nax la yaiyik yu'un te beluk la yak' ta nopele, melel jich la yaiy bijteswanej te bit'il mach'a yich'oj tulan yat'ele, ma jichuk te bit'il te ts'ibjometike.²³Le' ay ta bay sinagoga tul winik te ay bol espíritu ta yot'ane, kaj ta aw: ²⁴"¿Bistuuk te tal awuts'inotik Jesús te talemat ta Nazaret? ¿Yu’un ba tal a jinotik? Ya jna'bat aba te ja'ate. ¡Ja'at te Ch'ultesbilat yu'un te Diose!" ²⁵Te Jesuse la skom ta k’op te pukuje sok jich la yalbey: "¡Ch'abanax ta k'op, lok'an bael ta yot'an te winike!." ²⁶Jich te bol espíritue la xch'oj ta lum te winike, jich yak ta aw lok'el.²⁷Spisil te ants-winiketike chajp' nax la yilik a, jich kaj sjojk'ibey sbaik: "¿Beluka to? ¡Jun yach'il nojp'tesel te ay yip! sok ay yu'el ta spasel ta mantal te bol espírituetik sok ya xch'uunbot sk'op yu'un." ²⁸Ta ora nax pujk' sk'oplal te Jesús ta spamal sk'inal Galilea.TE JESÚS LA XCH'ABTES TE SNIALME'EL TE PEDROE ²⁹Ta patil lok'ik tel ta sinagoga bajt'ik ta bay sna te Simón sok Andrés, sjoinejik bael te Jacobo sok te Juane. ³⁰Te snialme'el te Simone chawal ta swa'eb k'ot staik yu'un tsakbil ta k'ajk', la yalbeyik ta ora te Jesús te ay ta chamele. ³¹Jich te Jesuse tal ta stojol, la stsakbey te sk'abe sok la sjajts'es tel; ta ora nax lamaj te sk'aale jich och ta mak'linwanej.BAYAL MACH'A KOL TA CHAMEL TE K'ALAL YA X-OCHIX A TE AJK'UBALE ³²Te ajk'ubal abi, te k'alal yakix ochel a te ajk'ubale la yik'beyik tel te mach'atik ayik ta chamele sok spisil te mach'atik ay pukuj ta yot'anike. ³³Spisil te lume la stsob sbaik tel ta bay te ti'naile. ³⁴Te Jesuse la xch'abtes bayal ta chajp' chameletik soy la slok'es bayal pukujetik, jauk me to ma la yak' k'opoj te pukujetike melel ya sna'beyik sba te Jesuse.TE JESÚS BEEN TA LUM GALILEA TA XCHOLEL SK'OP DIOS ³⁵Te Jesuse jajch' ta buen sab, ijk' to a te k'inale; lok' bael ta bay jochol k'inal, le' ba sk'opon a te Diose. ³⁶Te Simone sok te mach'a sjoinoj sba soke, ba sleik te Jesuse. ³⁷Te k'alal la staike jich la yalbeyik: “Spisilik yak ta slebelatik.”³⁸Jich la yal te Jesuse: "K'ejel me ya xbootik, ya me xbootik ta bay lum lumtik te nopol ayike, yu'un jich me ya xba jchol te lek yach'il k'ope, ja swentail te talone." ³⁹Bajt' ta spamal Galilea, la xchol te lek yach'il k'op ta bay sinagogaetik sok la slok'es pukujetik.TE JESÚS LA XCH'ABTES TUL WINIK TE YICH'OJ K'AEL-CHAMELE ⁴⁰Tul winik te yich'oj k'ael-chamele noptsaj tel ta stojol te Jesús, la yalbey wokol sok las skejan sba, jich la yalbey: "Te jichuk awot'ane ya stak' ya alekubteson." ⁴¹Te Jesuse la sna'bey yobolil sba jich la skajanbey sk'ab ta stojol, jich la yalbey: "Te jo'one jich ya jk'an. Lekuban jilel." ⁴²Ta ora nax kol ta k'ael-chamel, lekub te sbak'etale.⁴³Te Jesuse tulan la yalbey sok la stikun bael ta ora, ⁴⁴Jich la yalbey: "Ma me mach'a ya awalbey, jauk me to baan ak'beya yil te sacerdote sok ya me awak'bey smajt'an Dios te bit'il lekubatixe jich bit'il yaloj te Moisese, jich me ya snaik stojol te kolematix ta chamele."⁴⁵Jauk me to lok' bael, jich kaj ta spukbeyel sk'oplal ta stojol te ants-winiketik te bit'il kole, ja swentail te Jesús ma la stak' bajt' ta yan yantik lumetik. Jich yu'un jil ta bay jochol k'inal jauk me to bayal ants-winiketik ta yan yantik lumetik talik ta stojol.

TE JESÚS LA SKOLTAY TUL WINIK TE LAJEM YIP YOK-SK'ABE ¹K'ax che' oxeb k'aal, sujt' bael te Jesús ta Capernaúm la yaiyik stojol te ants-winiketik te le' ayix ta bay na. ²Jich yu'un bayal la stsob sbaik tel, noj ta yalel te nae, mayukix banti ya xtejk'ajik xan a, ni ta ti'nail, te Jesuse la xchol te sk'op Diose.³Jich yu'un talik cha'ox tul winiketik ta stojol te Jesuse, yik'ojik tel tul winik te lajem yip yok-sk'abe; chan tul winiketik sk'echojik tel. ⁴Te k'alal ma la stak' k'otik ta stojol te Jesús yu'un te bayal ants-winiketike, jich yu'un la sjamik te ba na te ba ay te Jesuse. Te k'alal laj yot'anik ta sjamel te ba naj, le' la skojt'esik a te skajk'ante' te banti wayal te winik te lajem yip yok-sk'abe.⁵Te k'alal la yil te Jesús te bit'il ay xch'uunjel yot'anike, jich la yalbey te mach'a lajem yip yok-sk'abe: "Jnich'an, pasbilatix perdón yu'un te amule." ⁶Jauk me to, ay cha'ox tul ts'ibjometik te nakatik te jich la yalik ta yot'anik: ⁷"¿Bistuuk te jich ya xk'opoj jai winik to? ¡Ya sbol-k'optey te Diose! ¿Ay ba mach'a ya xju' yu'un ya yak' perdón yu'un te mulil janax stukel te Diose?"⁸Ta ora nax te Jesuse la sna' stojol ta s-espíritu te beluk yakik ta snopel ta yot'anike. Jich la yalbey: "¿Bistuuk te jich ya awal ta awot'anike? ⁹¿Beluk me tulan ta alel ta stojol te winik te lajem yip yok-sk'abe, 'Pasbilatix perdón yu'un te amule o ja ba te: Jajch'an, tsaka jajch'el te ja kajk'ante', beenan?'¹⁰Jauk me to ya me jkak'beyex ja naik te bit'il tulan yu'el yich'oj te Snich'an te winik ta balumilal yu'un ya yak' perdón", te Jesuse jich la yalbey te winik te lajem yip yok-sk'abe: ¹¹"Jich ya jkalbat te ja'ate: Jajch'an, tsaka te ja kajk'ante', ban ta ana." ¹²Jich jajch' tel ta ora nax, la stsak jajch'el tel te skajk'ante', lok' bael ta yolilik, yanax la yilik a sok la yalbeyik wokol te Dios yu'un, sok jich la yalik: "Mayuk banti jkilojtik jich in to."LA YICH' IK'EL TE LEVÍ ¹³Te Jesuse lok' bael ta yan buelta ta bay sti' te mar yu'un Galilea, spisil te ants-winiketike talik ta stojol, sok la sbijtes le'a. ¹⁴Te k'alal yak ta beel k'axel la yil te leví, te snich'an Alfeo, nakal ta bay ya yich' tojel spatanul te biluke sok jich la yalbey: "La' t'unawon." Jich la stejk'an sba jajch'el sok la st'un bael te Jesuse.¹⁵Te k'alal yak ta we'el a te Jesús ta bay sna te Leví, bayal stsoboj sbaik te k'an patanetik sok te mulawiletik te yakalik ta we'el sok te Jesuse, sok nix uuk te nopojeletik yu'une, melel bayal te mach'a sts'aklinbil yu'une. ¹⁶Te ts'ibjometik te janix fariseoetike, te k'alal la yilik te Jesuse te sjoinoj ta we'el te mulawil ants-wiketike, sok te k'an patanetike, la yalbeyik te nopojeletik yu'un te Jesuse: "¿Bistuuk te sjoinoj ta we'el te k'an patanetik sok te mulawiletike?¹⁷Te k'alal la yaiy stojol te Jesuse, jich la yaltilebey: "Te ants-winik te tulan sbak'etalike ma xtuun yu'unik te poxtaywaneje, janax te mach'atik ayik ta chamel ya xtuun yu'unik. Ma talon yu'un te ya jkik' te ants-winiketik te tojobenixe. Ja tal jkik' te mulawiletike."TE BIT'IL AY SK'OPLAL TE SKOMEL JWE'ELTIKE ¹⁸Te nopojeletik yu'un te Juane sok te fariseoetike, yakalik ta skomel swe'elik. Talik ta stojol te Jesuse jich la sjojk'ibeyik: "¿Bistuuk te nopojeletik yu'un te Juane sok te nopojeletik yu'un te fariseoetike ya skom swe'elik stukelik, yan te nopojeletik awu'une ma skom we'elik stukelik?" ¹⁹Jich la yal te Jesuse, ¿Ya bal xju' skom swe'elik te mach'a ik'bilik ta il nujp'inel teme sjoinojik to a te winik te ya xnujp'ine? Ma xju' skom swe'elik te me sjoinojik to a te winik te ya xnujp'ine."²⁰Jauk me to ya me sta sk'alel te ya xpojbot bael te winik te ya xnujp'ine, ja' to me ya xjajch' skom swe'elik abi. ²¹Mayuk mach'a ya spak'antey pokol pak' sok xejt' ach' pak' teme jich ya spase ya xch'i' xan bael yu'un a te pokol pak'e. Jich k'ax muk' ya xk'ot xan a te xch'ibenale.²²Mayuk tuluk winik ya spul yach'il yalel ts'usub ta spokol snujk'lel chambalam te sts'isbile. Teme jich ya spase, ya me xch'i' te nujk'ule, jich me jontol ya xch'ay te yalel ts'usube sok te nujk'ule. Jauk me to ya sk'an k'ejel ta ach' nujk'ul te ach' yalel ts'usube.TE NOPOJELETIKE LA XJIXIK SBAK' TRIGO TA SK'ALEL ICH' LEWA ²³Ta sk'alelal ich' lewa, been k'axel te Jesús ta bay ts'umbil trigoetik, te nopojeletik yu'une kaj stsobik trigo. ²⁴Te fariseoetike la yalbeyik te Jesuse: "Ilawil, ¿Bistuuk te yakalik ta spasel te beluk ma stak' ta pasel ta sk'alelal ich' lewae?"²⁵Te Jesuse la yalbey: "¿Yu'un ba xujt' ma ak'oponejik te sjun Dios te beluk la spas te David te k'alal ay swokol yu'un winal sok te winiketik te sjoineje? ²⁶¿Bit'il och bael ta sna te Dios te k'alal ja ay ta muk' sacerdotea te Abiatare, sok te la swe' te kaxlan waj te pachal ta stojol te Diose, te janax ya xju' ya swe'ik te sacerdoteetike, jauk me to la swe' sok la yak'bey swe' uuk te sjotake?"²⁷Te Jesuse la yalbey: "Te sk'alel ich' lewa, la yich' pasel ta swenta te ants-wiketike, ma jauk la yich' pasel te ants-winiketik ta swenta te ich' lewae. ²⁸Jich yu'un te Snich'an te winike ja ajwalil yu'un te sk'alelal te ich' lewae."

TE JESÚS LA SLEKTESBEY SK'AB TE TUL WINIK TA YORAIL ICH' LEWA ¹Te Jesuse och bael ta yan buelta ta bay sinagoga, le' k'ot sta tul winik te sikuben xchial te ch'ix sk'abe. ²Ay cha'ox tul te fariseoetik te la smaliy yilik teme ya xch'abtes te winik ta sk'alel ich' lewa, swenta yu'un jich ya slebeyik smul a.³Te Jesuse la yalbey te winik te sikuben xchial sk'abe: "Jajch'an, tek'lan ta yolil te ants-winiketike." ⁴Jich yu'un la yalbey te ants-winiketike: "¿Ya ba stak' ta pasel te beluk lek o te beluk ma lekuk ta sk'alel ich' lewa; ja ba lek te ayuk mach'a ya xkuxine o ja ba lek te ayuk mach'a ya xlaje? Jauk me to ni tuluk mayuk mach'a k'opoj.⁵Te Jesuse la yil sok yilimba ta sjoyobal te ants-winiketike, sok la smel-yot'an yu'un te bit'il tulan te yot'anike, la yalbey te winike:" Xich'a te ak'abe." Te winike la xich' te sk'abe, jich lekub. ⁶Te fariseoetike lok'ik bael, ora nax jajch' xchapbeyik sk'oplal sok te Herodianoetike te bit'il ya yut smilik te Jesuse.TE TSOBOL ANTS-WINIKETIK TA TI' MAR ⁷Jich yu'un te Jesuse lok' bael ta ti' mar sok te nopojeletik yu'une. Sok tsobol ants-winiketik ts'aklinot bael yu'un, te talemik ta spamal sk'inal Galilea sok Judea, ⁸sok ta Jerusalén, Idumea sok ta jejch' ja' Jordán sok ta sjuyubal Tiro sok Sidón. Bayal ants-winiketik la yaiyik stojol te beluk yak ta spasele jich talik ta stojol te Jesuse.⁹Te Jesuse la sk'anbey te nopojeletik yu'un te yakuk xchajp'anbeyik junuk ch'in barko, yu'un ya x-och le'a jich ma yich' tenel yu'un a te ants-winiketike. ¹⁰Melel ta skaj te bayal te mach'a la xch'abtese. Spisil te mach'atik ay swokolik ta sbak'etalik stenten nax sbaik ta spikel te Jesuse.¹¹Te k'alal ya x-ilot te Jesús yu'un te pukujetike, ora nax ya skejan sbaik ta stojol, jich ya yalik ta aw: "Ja'at te Snich'anat te Diose." ¹²Te Jesuse tulan la spas ta mantal te manchuk ya yak'ik ta na'el stojole.TE JESÚS LA STSA LAJCHE TUL WOLWANEJ PUK-K'OPETIK ¹³Te Jesuse mo bael ta wits, la yik' tel ta stojol te mach'atik la sk'an yot'an yik' sjoine, jich talik ta stojol. ¹⁴Te Jesuse la stsa lajche tul winiketik (te ja' la yak'bey sbiilin wolwanej puk-k'opetik), swenta yu'un ya sjoin sok yu'un ya stikun bael ta xcholel te sk'op te Diose. ¹⁵Sok la yak'bey yu'el ta slok'esel pukujetik. ¹⁶Te lajche tul te tsaotike, ja': Simón, te la yak'bey yan sbiil Pedro;¹⁷Jacobo snich'an te Zebedeoe sok nix uuk te Juane, te yijts'in te Jacoboe, te la yak'bey sbiilin Boanerges, te ja ya sk'an yal, snich'nab chawuk, ¹⁸sok Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Santiago, te snich'an Alfeo, Tadeo sok te Simón te Zelotee ¹⁹sok te Judas Iscariote, te la yak' ta k'abal ta patil te Jesuse.TE SBOL K'OPTAYEL TE CH'UL ESPÍRITUE ²⁰Jich yu'un te Jesús bajt' ta sna, jich tsobol ants-winiketik la stsob sbaik tel ta yan buelta, ja swenta te ma la stak' swe'ik te kaxlan swajike. ²¹Te k'alal la yaiyik stojol te mach'atik ay yu'un te Jesuse, lok'ik tel tal yik'ik bael, melel jich yakik ta yalel: " K'atbujix ta jowel." ²²Te ts'ibjometik te koik tel ta Jerusalén jich la yalik: "Jai winik to uuntebil yu'un te Belcebú," sok ta swenta te ajwalil yu'un te pukujetike ya slok'es te pukujetike."²³Te Jesuse la yik'tiley tel ta stojol jich la yalbey ta senyail k'op: ¿Ya ba stak' te pukuj ya slok'es te pukujetike? ²⁴Jich teme ay jun ajwalil te xatoj sbaike, ma ba ya xjalajik ta k'inal yu'un. ²⁵Jich te mach'atik junax na ayike teme xatoj sbaike, ma xju' ya xjalajik ta k'inal.²⁶Jich te pukuj teme skontroinoj sbaike sok teme xatoj sbaike, ma xjalajik ta k'inal, le' ya xlaj sk'oplalik a. ²⁷Jauk me to mayuk mach'a jich nax ya x-och ta sna te tulan winike sok teme yot'an ya sk'an yelk'anbey lok'el te sbiluke, puersa me neel ya sk'ol ta chukel jich ya xju' yu'un ya yich'bey bael te sbiluke.²⁸Jamal ya jkalbeyex, spisil te mulil yu'un te snich'nab te ants-winiketike ya xju' yich'ik pasbeyel perdón, janix jich uuk te bol k'op te ya awalike; ²⁹yan te mach'a ya sbol k'optey te Ch'ul Espíritue, xujt' mayuk perdón yu'un stukel, ja smulinoj sbajt'el k'inal. ³⁰Te Jesuse ja la yal yu'un te beluk yakalik ta yalele, "Jai winik to ay bol espíritu ta yot'an."TE SME' SOK TE YIJTS'NAB TE JESÚS ³¹Te sme' sok te yijts'nab te Jesús talik sok ainik ta bay amak'. La stikunik ta ik'el te Jesuse. ³²Jich ay cha'ox tul najk'ajik sok te Jesuse, jich la yalbeyik: "Te ame'e sok te awijts'nabe ayik ta amak', yak me ta slebelat."³³Jich la sut te Jesuse: "¿Mach'a a te jme'e sok te jkijts'nab te ya awalike?" ³⁴La yil bael te mach'atik juytaybil ta naklej yu'une. Jich la yal: "¡Ilawilik, le' ay te jme'e sok te jkijts'nabe! ³⁵Melel te mach'a ya spasbey sk'anjel yot'an te Diose, ja jkijts'nab, sok ja jme' abi."

SENYAIL K'OP YU'UN TE TS'UNBAJEL ¹Ta yan buelta jajch' ta bijteswanej te Jesús ta bay nopol sti'il mar. La stsob sbaik tel ta stojol bayal ants-winiketik, jich mo bael ta ch'in barco sok najk'aj le' a. Spisil te ants-winiketike ayik ta bay ti' mar. ²Bayal beluk la yak'bey snopik ta swenta senyail k'op, jich la yal ta bijteswanej.³"Ayawaiyik stojol, tul winik lok' bael ta ts'unbajel. ⁴Te k'alal yak ta ts'unbajel a, ay cha'ox bij awlil ch'ay koel ta be, jich talik te te'eltik mutetike la sbik'ik bael. ⁵Janix jich ay ch'ay koel awlil ta bay ch'entikal te mayuk bayal slumile. Ora nax ch'i tel, ta skaj te ma pimuk te slumile.⁶Jauk me to te k'alal lok' tel te ka'ale, kajik ta sayajel skaj te mayuk yisime, jich takejik. ⁷Janix jich ay ch'ay koel awlil ta bay ch'ixtikal. Te ch'ixtikale ch'i tel jich la sten te awlile. Jich te awlile ma la yak' sit.⁸Janix jich ay ch'ay koel awlil ta lekil lum, jich ch'i tel sok la yak' sit stukel, ay la yak' sit lajuneb xcha'winik (30), sok oxwinik (60), sok jo'winik (100), te beluk la yich' awele." ⁹Jich la yal: "Te mach'a ay xchikine, aka me yaiy stojol ta lek."¹⁰Te k'alal stukelix a te Jesuse, te nopojeletik yu'un sok te mach'atik nopol ayik ta stojole, la sjojk'ibey yaiyik te beluk ya sk'an yal te senyail k'op te la yale. ¹¹Jich la yal te Jesuse: "Te ja'exe, Dios la yak'beyex ja na'ik stojol te beluk mukbil yu'un te ajwalinel yu'un te Diose. Yan stukel te yantike ja ya x-albotik ta swenta senyail k'op, ¹²JA YU'UN TE K'ALAL YA YILIK, JAYEBUK YA YILIK YILEL, JAUK ME TO MA YILIK, SOK TE K'ALAL YA YAIYIK STOJOLE, JAYEBUK YA YAIYIK STOJOL, JAUK ME TO MA XK'OT TA YOT'ANIK, TE JICHUKE , YA ME SUT YOT'ANIK, JICH ME YA SPASBOTIK PERDÓN YU'UN TE DIOSE."¹³Jich la yal: "¿Yu'un ba ma xk'ot ta awot'anik te senyail k'op in to? ¿Bit'il ya xk'ot ta awot'anik te yantik senyail k'op jiche? ¹⁴Te winik te mach'a la sts'un te awlile, ja' te mach'a ya xchol te sk'op Diose. ¹⁵Ay mach'atik jich te bit'il awlil te ch'ayik koel ta be, te ya yich'ik cholbeyel te sk'op Dios, jauk me to te k'alal ya yaiyik stojole, ora nax te pukuje ya xtal ya xk'ejbot bael te sk'op Dios te la yaiyik stojole.¹⁶Ay mach'atik jich te bit'il awlil te k'ot ta bay ch'entikal te ma pimuk slumile, te k'alal ya yaiyik stojol te sk'op Diose, ora nax ya xbinub yot'anik yu'un. ¹⁷Jauk me to ma yich'ojik lek ta wenta, melel ajk' nax ya xchebaj yot'anik te k'alal ya xtal te woklajele sok te nutsel ta swenta te sk'op te Diose, ya xch'ay xch'uunjel yot'anik ta ora nax.¹⁸Ay mach'atik jich te bit'il te awlil te k'ot ta ch'ixtikal. Te ya yaiyik stojol te sk'op te Diose, ¹⁹jauk me to janax ya xbajt' yot'anik sna'el te beluk ay ta balumilale sok te lo'liyel yu'un te k'ulejalile, xbik'et nax yot'anik yu'un spisil te beluk ay ta balumilale jich tenbil ya xk'ot te sk'op Dios te ay ta yot'anike, jich ma' sitinik. ²⁰Te awlil te k'ot ta lekil lume ja te mach'atik ya yaiyik stojol te sk'op Dios sok te ya yak' ta yot'anik sok te ya sitinike, ay mach'a ya yak'ik lajuneb xcha'winik(30), oxwinik (60) sok jo'winik (100) ta bij te beluk ts'unbile."MAYUK BELUK MUKBIL TE MA YA YICH' AK'EL NA'EL STOJOLE ²¹Te Jesuse la yaltilebey: "¿Te k'alal ya a tsum k'ajk' awil ta yutil na ya ba ja mak ta moch o ta yanil waebal? Te ja'exe ya atsakik tel sok ya atujch'anik ta skajtijib. ²²Melel mayuk beluk mukul te ma yich' chiknantesele. Sok te beluk muken aye, ya me xch'iknaj ta jamal. ²³Te mach'a ay xchikine aka me yaiy stojol ta lek."²⁴Jich la yaltilebey: "Ch'ama awaiyik stojol ta lek te k'ope, te bit'il yipal ya awak'ike, jich nix me yipal ya awich'ik ak'beyel uuk, k'ax to me xan ya x-ak'botex a. ²⁵Melel te mach'a ay beluk ay yu'une, ya x-ak'bot xan, yan te mach'a mayuk beluk ay yu'une, ya xpojbot xan te beluk ay yu'une."TE SENYAIL K'OP YU'UN TE BIT'IL YA XCH'I TEL TE SIT AWLILE ²⁶La yal xan te Jesuse: "Te ajwalinel yu'un te Diose, jich k'oem te bit'il tul winik te la sts'un awlil ta slum sk'inal. ²⁷Ya xway ta ajk'ubal, sok ya xjajch' ta sakubel k'inal, te awlile ya xjajch' ta lok'el tel sok ta ch'iel, jauk me to ma sna' te bit'il yak ta ch'ieltele. ²⁸Te lum k'inale janix ya yak' te ya xch'itele, ja neel ya xlok' te yabenale, ta patil ya xnichin, ya sitin, sok k'unk'un ya xyijub. ²⁹Te k'alal yijubenix a te site ora nax te winike ya slok'es tel te sk'ajbake ya xjajch' ta k'ajoj, yu'un k'otix yorail te k'ajoje.TE SENYAIL K'OP YU'UN TE SBAK' MOSTAZA ³⁰Te Jesuse la yal: "¿Beluuk ya stak' jpajtik sok te ajwalinel yu'un te Diose, sok beluk senyail k'op ya stak' tuuntestik, yu'un te ya jcholbeytik sk'oplale? ³¹Ja pajal k'oem sok te sbak' mostaza, te ch'in xut'il nax te sbak'e te ma spaj te yantik sbak' awliletik te ya yich'ik ts'unel ta lum k'inale. ³²Te k'alal ya yich' ts'unele, ya xch'i tel sok k'ax muk' ya xk'ot te bit'il yantik awalts'unubiletike, muk'ik nax ya xlok' tel te yabenale, te te'eltik mutetike ya xju' spas spechechik ta yaxinal."TE JESÚS LA STUUNTES BAYAL SENYAIL K'OP ³³Bayal xan senyail k'op te la xcholbey yaiyik te ants-winiketike jich te bit'il in to, ja to te bay k'alal ya xju' yu'unik sna'el stojole. ³⁴Te Jesuse mayuk jich nax k'opoj ta stojolik, puersa la stuuntes senyail-kop. Yan te k'alal stukel ayix sok te nopojeletik yu'une ya xcholbey yaiy te beluk ya sk'an yal te senyail k'opetike.TE JESÚS LA SKOM TE TULAN IK' TA BAY MAR ³⁵Janix a te k'aal abi, te k'alal ya x-ochix a te ajk'ubale, te Jesuse la yalbey te nopojeletik yu'une: "Konik ta jejch' mar." ³⁶Jich la stikun bael te tsobol ants-winiketike, te nopojeletik bajt'ik sok te Jesuse, melel ayix ta ch'in barko a te Jesuse. Sok ay yantik ch'in barko te juinbil yu'unike. ³⁷Tal bayal chawukil ja'al, sok ay nax yik'al, te yip sbul te mare, mal ochel ta yutil te ch'in barkoe, noj yu'un te ja'e.³⁸Te Jesuse yak'oj sts'anjol ta wayel ta bay yit barko. Te nopojeletik la stijik jajch'el jich la yalbeyik: ¿Maestro yu'un bal mayuk sk'oplal ta awot'an te bit'il ya xlajotike? ³⁹Te Jesuse jajch', la skom te ik'e sok la yalbey te mare: "Lamajan". Jich akom te ik'e, lamal nax k'inal k'ot yu'un.⁴⁰Te Jesuse la yalbey te nopojeletike: "¿Bistuuk te xiwatike? ¿Yu'un ba mayuk xch'uunjel awot'anik?" ⁴¹Bayal xiw yot'anik yu'un, sok la yalbey sbaik: "¿Mach'a jai winik to, te ya xch'uunbot smantal yu'un te ik' sok te mare?"

TE GADARENO WINIK TE AY PUKUJ TA YOT'AN ¹Jich talik ta jejch' mar ta sk'inal te Gadarenoetike. ²Ta ora nax, te k'alal ko ta barko te Jesuse, tal tul winik te uuntebil yu'un te bol espíritue, lok' tel ta mukenaletik, tal ta stojol te Jesuse.³Te winike ja snainej te mukenaletike. Mayuk mach'a ya xju' yu'un xchukel, ni jauk sok te kadenaetike. ⁴Bayal buelta la xchukikix sok kadenaetik. Jauk me to yananix xtuch'tilay a, sok te grilleteetike ya swuytiley. Mayuk nix mach'a ya xju' yu'un sk'omel a.⁵K'aal ta ajk'ubal ya x-awun ta bay mukenaletik sok ta witstikaletik, janix jich ya sbojtiley sba sok ton te ay yee. ⁶Te k'alal k'ejel to la yil tal te Jesuse, tal ta aelmal, la skejan sba ta stojol.⁷Jich tulan nax awun: "¿Bistuuk te tal awuts'inotik, Jesús, te Snich'anat te muk'ul Diose? Ya jkalbat wokol ta stojol Dios, te manchuk ya awuts'inotike. ⁸Melel te Jesús jich yak ta yalbeyel: "Lok'an ta yot'an te winik, bol espíritu."⁹Te Jesuse la sjojk'ibey: "¿Bi abiil?" Jich la yal: "Te jbiile ja Legión yu'un tsobolotik." ¹⁰La sk'anbey wokol, che'-oxeb buelta te manchuk ya xtikunot lok'el ta yan sjoylejal k'inal.¹¹Jich yu'un ay tsobol chitametik te yakalik ta we'el ta bay xch'ujt' wits, ¹²jich yu'un la sk'anbeyik wokol, jich la yalik: "Ak'awotik ochel ta bay yot'an te chitametike." ¹³Jich yu'un te Jesuse la yak' te ya x-ochik ta yot'an te chitametike, jich lok'ik bael te bol espírituetike, sok ochik ta yot'anik te chitametike, jich aelmajik bael ta ti' wits jich ch'ayik koel ta mar, ay niwan cha' mil (2,000) ta kojt' te chitametik te la sjik'anik te ja'e.¹⁴Sok te mach'atik yakalik ta skanantayel a te chitametike lok'ik bael ta anel, bajt' xcholik ta bay muk'ul lum sok ta ch'in parajeetik. Jich yu'un bayal ants-winiketik bajt' yilik te beluk k'ot ta pasele. ¹⁵Talik ta stojol te Jesuse, te k'alal la yilik te winik te uunteybil yu'un a te tsobol pukujetike, nakalix a, slapojix sk'u' a sok ya sna'ix k'inal a, xiwik nax yu'un.¹⁶Te mach'atik la yilik te beluk k'ot ta pasel ta stojol te winik te uunteybil yu'un a te pukuje, la xcholbey yaiy te yantik te beluk k'ot ta pasel ta stojol te winik sok te chitametike. ¹⁷Jich kaj sk'anbeyik wokol te Jesús, te yakuk lok'uk bael ta sk'inalik.¹⁸Sok te k'alal yakix ta moel ta barko a te Jesuse, te winik te uunteybil yu'un a te pukuje tal ta stojol te Jesuse. La sk'anbey wokol te yakuk stak' sjoin baele. ¹⁹Te Jesuse ma la yak' te ya xjoinot bael yu'une, jich la yalbey: "Baan ta ana sok te mach'a ay awu'une, baan albeya yaiyik te beluk la spas te Kajwaltik ta atojole, sok te k'uxtayel la yak'bate. ²⁰Jich bajt' te winike, kaj spukbey sk'oplal te beluk muk' la yich' pasel ta stojol yu'un te Jesús ta bay lum Decápolis. Sok yanax la yaiyik spisilik a.TE YANTSIL-NICH'AN TE JAIRO SOK TE ANTS TE LA SPIKBEY STI'IL SK'U' TE JESUSE ²¹Te k'alal cha' k'ax bael ta jejch' mar te Jesús sok te barkoe, bayal ants-winiketik la stsob sbaik tel ta stojol, jich yu'un tek'el jilel ta ti' mar te Jesuse. ²²Ay tul winik te wolwanej yu'un te sinagoga te sbiilinoj Jairo, te k'alal la yil te Jesuse tal ta stojol, la skejan sba koel ta yakan. ²³La sk'an bayal wokol che'-oxeb buelta, jich la yal: "Te kantsil-jnich'an te tsaeltoe lajelix. Ya jkalbat wokol, te yakuk xtalat ya akajanbon ak'ab ta stojol, jich ya xkol sok ya xkuxin." ²⁴Jich te Jesuse bajt' sok te winike. Sok ay tsobol ants-winiketik la yich'ik sts'aklinel bael yu'un sok stenten nax sbaik ta sjuyubal.²⁵Ay tul ants te ay ta chamel te ayix lajcheyeb ja'wil te ma xmajk' te xch'ujt' ta jujun ue. ²⁶Bayal k'axix swokol ta poxtayel yu'un te poxtaywanejetike, sok la slajin spisil te stak'ine, jauk me to, xujt' mayuk banti kol yu'un, yanyan nax ta bats'ejel. ²⁷Jauk me to te k'alal la yaiybey stojol sk'oplal te Jesuse. Jich bajt' ta spat te k'alal yak ta beel bael te Jesús ta bay yolil te ants-winiketike, jich la spikbey te sk'u'e.²⁸Melel jich la yal ta yot'an: "Janax teme la jpikbey te sk'u'e, tik' ya xkolon a." ²⁹Te k'alal la spike, jich kom te ch'ich'e sok la yaiy ta sbak'etal te kolemix yu'un te swokole.³⁰Ta ora nax te Jesuse la yaiy sba te lok'bael yu'el ta stojol jich la sut sba ta stojol te ants-winiketike sok la sjojk'iy: "¿Mach'a la spikbon te jk'u'e?" ³¹Te nopojeletik yu'une la yalik: "Ya awil te bit'il ya stenat te ants-winiketike, sok ya to ajojk'iy: ¿Mach'a la spikon?" ³²Jauk me to te Jesuse la yil ta sjuyubal, swenta yu'un ya yil a te mach'a pikot yu'une.³³Te antse sna'oj te beluk k'ot ta pasele, xiw yu'un sok nijk' yot'an yu'un. Tal ta stojol te Jesuse, la skejan sba koel, sok jich la yal ta smelelil te ja' la spike. ³⁴Jich la yal te Jesuse: "Jnich'an, te xch'uunjel awot'ane la skolteyatix. Junuk me awot'an ya xbaat. Kolematix yu'un te awokole."³⁵Te k'alal yak to ta k'op a, talik te ants-winiketik te ayik ta bay sna te wolwanej yu'un te sinagogae, jich la yalik: "Te awantsil-nich'ane lajix. ¿Bistuuk te ya jkuts'intik xan te Maestroe?"³⁶Jauk me to te k'alal la yaiy stojol te Jesús te beluk yakalik ta yalele, jich la yalbey te wolwanej yu'un te sinagogae: "Ma me xiwat, janax ch'uuna." ³⁷Te Jesuse ma la yak' te ay mach'a ya xjuinot bael yu'une janax te Pedro, Jacobo sok Juan, te yijts'in te Jacoboe. ³⁸Talik ta bay sna te wolwanej yu'un te sinagogae. Te Jesuse la yil bayal ants-winiketik te ayik ta ok'el sok ayik ta mel-ot'an sok xch'inch'onik nax ta ok'el.³⁹Te k'alal och bael te Jesús ta bay na, jich la yal: "¿Bistuuk te yakatik ta mel-ot'an sok te yakatik ta ok'ele? Te ach'ixe ma ba lajem. Wayal nax." ⁴⁰La stseluyik te Jesuse. Jauk me to te Jesuse la stikun lok'el spisilik. Janax la yik'bey ochel te sme'-stat te ach'ixe sok te mach'atik sjoinoje, bajt'ik ta bay chawal te ach'ixe.⁴¹La stsakbey te sk'ab te ch'in ach'ixe sok la yalbey: "Talita cumi," te ya sk'an ya yal: "Ch'in ach'ix ya jkalbat, jajch'an tel." ⁴²Ta ora nax te ach'ixe jajch' tel, kaj ta beel, (melel ay lajchayeb ja'wil yawilal a te ch'in ach'ixe) Spisilik ma k'opojik sok chajp' nax la yilik a. ⁴³Te Jesuse tulan la yal mantal te manchuk ayuk mach'a ya yalbeyik te beluk k'ot ta pasele. Sok jich la yal te yakuk yak'beyik swe'el te ch'in ach'ixe.

TE JESÚS K'OT TA LUM NAZARET ¹Te k'alal lok' bael le' a te Jesuse, bajt' ta slumal, jich te nopojeletik yu'une la sts'aklinik bael. ²Te k'alal la sta te sk'alel ich' lewae, te Jesuse bijteswan ta bay sinagoga. Bayal mach'atik la yaiybeyik stojol te sk'ope, sok yanax la yaiyik yu'un. Jich la yalik: "¿Banti la snop tel spisil te beluk yak ta yak'belotik jnoptike? ¿Banti la sta tel te sbijile? ¿Bit'il ya spas te chajp' at'elil te ya spas sok te sk'abe? ³¿Ma ba jauk te carpintero, te yal te María, sok ja yijts'nab te Jacobo (Santiago), sok te José, sok Judas sok te Simone? ¿Ma ba jauk sjoy ta altayel uuk te antsetik te sjoinejotike? Jich bolob yot'anik ta stojol te Jesuse.⁴Te Jesuse jich la yaltilebey: " Chikan banti ya x-ich'ot ta muk' te tul alwaneje, janax ma x-ich'ot ta muk' yu'un te slumale. ⁵Jich ma la stak' spas tulan chajp' at'eletik le' a, janax la skajambey sk'ab ta stojol cha'ox tul chameletik, sok la xch'abtes. ⁶Bayal aan yot'an yu'un te bit'il mayuk xch'uunjel yot'anike. Te Jesuse la yoklin te ch'in lumetik yu'un la yaiy bijteswanej le' a.TE YAT'EL TE LA YICH'IK TE LAJCHEY TUL TE NOPOJELETIKE ⁷Te Jesuse la yik' tel te lajchey tul nopojeletike, checheb jajch' stikun bael; sok la yak'bey bael yu'elik ta slok'esel te pukujetike. ⁸sok la xcholbey yaiy te manchuk ayuk beluk ya yich'ik bael ta swenta te najt'il beel te ya xbajt'ike, janax me ya yich'ik bael te snabteike: ma me stak' ya yich'ik bael swajik, ni xchojak'ik, sok ma me stak' yich'ik stak'inik ta xchujk'ilik, ⁹janax me ya slapik bael te xanabike, sok ma me yich'ik bael sjel sk'u'ik.¹⁰Sok la yalbey yaiyik: "Te k'alal ya x-ochatik ta jun na jilanik me le'a, ja to te k'alal ya awijk'tayik te pam-lume. ¹¹Teme ay pam lum te ma sk'an yik'exe, sok teme ma sk'an yaiyik stojole, lok'anik me tel le' a, tijt'anaik jilel te stanil te awakanike, ja me senyail te bit'il ma la yik'exe."¹²Jich lok'ik bael ta xcholel ta stojol te ants-winiketike, te yakuk sut yot'anik yu'un te smulike. ¹³La slok'esik bayal pukujetik, sok la smalbeyik aceite ta stojolik jich bayal kol te chameletike.LAJ TE JUAN AK' ICH' JA'E ¹⁴Te ajwalil Herodes la yaiy stojol spisil in to, melel pujk' sk'oplal te Jesuse. Ay cha'ox tul yakalik ta yalel: "Te Juan ak' ich'-ja'e cha' kux tel ta bay aelmeletik, ja yu'un te ayix yu'el ta spasel te chajp' at'eliletik to." ¹⁵Ay yantik la yalik: "Ja' te alwanej Eliase." sok ay yantik la yalik xan: "Jai winik to ja alwanej, ja pajal sok te alwanejetik ta namey k'inale."¹⁶Te k'alal la yaik stojol te Herodes jai ayejetik to la yal: "Te Juan, te la jk'okbey te sjole, cha' kux tel ta bay aelmeletik." ¹⁷Melel te Herodese janix la stikun ta tsakel te Juane sok la xchuk ta kadena ta bay te chukjibale, ta skaj te Herodíase (te yinam yijts'in te Felipee), melel te Herodese ja nujp'in sok te yinam te yijts'ine.¹⁸Melel te Juane la yalbey te Herodese: "Ma lekuk te awik'oj awinamin te yinam awijts'ine. ¹⁹Te Herodíase la skontroin te Juane, sok yot'anuk la sk'an smil, jauk me to ma la stak'. ²⁰Melel te Herodese xioj te Juane, melel sna'oj stojol te toj ta winikile, sok te ch'ultesbil yu'un te Diose, jich ma la yich' milel. Te k'alal ya yaiybey stojol te ya chol sk'op Dios te Juane, ya x-ilin yu'un te beluk ya yale, jauk me to ya smulan yaiyel stojol.²¹Jauk me to la sta yorail te k'ot ta pasel te beluk snopoj ta yot'an te Herodíase: Te k'alal lok' yawilal te Herodese, la stsob ta we'el-uch'ajel spisil te sjo'tak ta ajwalile, sok te komandanteetike, sok spisil te mach'atik ich'bilik ta muk' ta bay sk'inal te Galilea. ²²Te yantsil-al te Herodíase tal, jich och ta ajk'ot ta stojolik, te Herodese sok te yu'lae la smulanik te bit'il ajk'taj te ach'ix te banti yakalik ta we'el-uch'ajele. Te muk' ajwalile la yalbey te ach'ixe: "K'anbon te beluk ya ak'ane jo'on me ya jkak'bat."²³La yalbey ta jamal te ach'ixe, jich la yal: "Chikan te beluk ya ak'anbone, ya me jkak'bat manchuk teme ja ya ak'anbon oliluk te lum k'inal te jwenteinoje. ²⁴Lok' bael te ach'ixe sok ba yalbey te sme'e: "¿Beluk ya jk'anbey? Te sme'e jich la yal: "Ja xa k'anbey sjol te Juan ak'-ich' ja'e. ²⁵Te ach'ixe ora nax och bael ta aelmal ta ba ay te ajwalile sok la sk'anbey: "Ya jk'an te ya awak'bon ta ora nax ta sets' te sjol te Juan ak'-ich' ja'e."²⁶Te ajwalile bayal la smel yot'an yu'un, jauk me to ta skaj te la yak' te sk'ope sok ta swenta te yu'lae, ma ju' yu'un xtuch'el te beluk yalojbey te ach'ixe. ²⁷Jich yu'un te ajwalile la stik'un bael tul soldado te ja yat'el ta skananteyel te ajwalile sok la yalbey mantal te yakuk yich'bey tel sjol te Juane. Te soldadoe bajt' ta bay te chukjibale, la sk'okbey tel te sjole. ²⁸La spachbey tel ta sets' te sjole, la yak'bey te ach'ixe, te ach'ixe ba yak'bey te sme'e. ²⁹Te k'alal la yaiyik stojol te nopojeletik yu'un te Juane, tal yich'beyik bael te sbak'etale sok ba smukbeyik jilel.TE JESÚS LA SMAK'LIN JO' MIL TA TUL WINIKETIK ³⁰Te wolwanej puk k'opetike la stsob sbaik ta sjuyubal te Jesuse, la yalbeyik spisil te beluk la spasik sok te beluk la yak'ik ta nopele. ³¹Jich la yaltilebey: "Baanik ta bay jochol te k'inale, ba kuxa awot'anik tebuk." Melel xtal-xbajt' nax te ants-winiketike, ja yu'un ma la stak' xkux yot'anik sok ma la stak' we'ik. ³²Jich yu'un najt' bajt'ik ta barko ta bay jochol te k'inale, stukelik nax abajt'ik.³³Jauk me to, tsobol te mach'atik la yilik te bajt'ike, la yich'ik nabeyel sbaik. Te ants-winiketike tsob nax aelmajik bael ta yakanik ta bayuk nax lok'ik tel ta spisil lumetik, jich ja neel k'otik le'a. ³⁴Te k'alal k'otik ta sti'il te mare, te Jesuse la yil te ayix tsobol te ants-winiketik le'a, la sna'bey yobolil sbaik, yu'un jich k'oemik la yil te bit'il chijetik te mayuk kanantaywanej yu'unike. Ja yu'un kaj ta bijteswanej, bayal beluk la yak'bey snopik.³⁵Te k'alal malix a te k'aale, te nopojeletik talik ta stojol, jich la yalbeyik: "Ja in to jochol te k'inale sok malix te k'aale. ³⁶Tikunaix bael te ants-winiketike swenta yu'un ya stak' xbajt'ik ta ba ay te ch'in lumetik te nopol aye, sok te ba ay te ch'in naetike, jich me ya stak' xba smanik swe'elik a."³⁷Jauk me to jich la sut te Jesuse, jich la yal: "Ak'beyaik swe'elik te ja'exe." La yalik: "¿Ya bal stak' te ya xbotik, sok ya jmantik kaxlan waj sok a te lajunwinik (200) denario-tak'ine, sok te ya jkak'beytik swe'elike?" ³⁸Jich la yalbey: "¿Jayeb pejch' kaxlan waj ay awu'unik?, Ban ilawilik. "Te k'alal la snaik stojole, jich la yalbeyik: "Ay jo' pejch' kaxlan waj sok ay cha' kojt' chay."³⁹Jich la spas ta mantal spisil te ants-winiketik te yakuk xnajk'ajik ta tsojbol tsojb ta bay te yax akiltike. ⁴⁰Jich ay la snajk'an sbaik jo' jo'winik (100) sok ay yantik te la snajk'an sbaik lajlajuneb yoxwinik (50). ⁴¹Te k'alal la stsak te jo' pejch' kaxlan waje sok te cha' kojt' chaye, la stoy moel sit ta ch'ulchan, la yalbey wokol Dios yu'un, sok la xet' te kaxlan waje, la yak'bey te nopojeletike, jich yu'un la yak'beyik te ants-winiketike. Te cha' kojt' chayetike la spukbey sbaik ta spisilik.⁴²Spisil we'ik ja to chikan noj te xch'ujt'ike. ⁴³Te nopojeletik la stsobik te sobrail te kaxlan waje, lajchayeb moch noj yu'unik sok spisil sobrail te chaye. ⁴⁴Ay jo'mil (5,000) ta tul winiketik te mach'atik la sweik te kaxlan waje.TE JESÚS BEEN TA SBA TE MARE ⁴⁵Ta ora nax la yalbey te nopojeletik te yakuk x-ochik ta ch'in barko sok te yakuk xneelajik k'axel ta jejch' ja' ta bay lum Betsaida, melel ja yak to ta stikunel bael a te ants-winiketike. ⁴⁶Te k'alal bajt'ikix a, te Jesuse mo bael ta bay wits ta sk'oponel Dios. ⁴⁷Te k'alal och te ajk'ubale, te ch'in barkoe olil mar ayix a, yan te Jesuse ay to ta lum k'inal stukel a.⁴⁸La yil te ay swokolik ta stijel bael te ch'in barkoe, yu'un yak ta tenel sujt'el yu'un te ik'e. Nopol sakubix a te k'inale tal te Jesús ta stojolik, yak tel ta beel ta sba te mare, toj nax k'an k'axuk bael yilel. ⁴⁹Jauk me to te k'alal la yilik te yak tel ta beel ta sba te mare, la skuyik ta ch'ulelal sok awunik yu'un. ⁵⁰Melel spisil la yilik sok bayal xiwik yu'un. Jauk me to ta ora nax la yich'ik k'opnel yu'un te Jesuse, jich la yal: " ¡Ayuk me yip awot'anik! ¡Jo'on me! Ma me xiwex."⁵¹Te Jesuse mo bael ta ch'in barko sok te nopojeletike, lamaj ta ora nax te ik'e, mero chajp'nax k'inal la yaiyik yu'un. ⁵²Melel ma k'ot ta yot'anik te bit'il ay sk'oplal te kaxlan waje, yu'un ma k'ot ta sjolik ta ora nax.TE JESÚS K'OT TA LUM GENESARET ⁵³Te k'alal k'axikix bael ta jejch' mare, talik ta lum yu'un Genesaret, la xchukik jilel te sbarkoike ta bay sti'il te mare. ⁵⁴Te k'alal lok'ik tel ta bay te ch'in barkoe, te ants-winiketike ta ora nax la sna'beyik sba te Jesuse. ⁵⁵Te ants-winiketike aelmajik bael ta yolil te lume. Jajch'ik ta yik'el tel ta kajk'ante' te chameletike, chikan te banti ya yaiyik stojol te ya xk'ot te Jesuse.⁵⁶Chikan te banti ya och te Jesuse, ta ch'in lumetik sok ta muk'ul lumetik sok ta bay parajeetik, la yik'ik tel te chameletik ta bay chiwichetik, la sk'anik wokol te yakuk spikbeyik sti'il te sk'u'e, te mach'atik la spikbeyik te sk'u'e, kolik ta chamel.

TE BELUK YA SBOLTESOT YU'UN TE ANTS-WINIKETIKE ¹Te fariseoetik sok te cha'ox tul ts'ibjometik te talemik ta Jerusalén la stsob sbaik tel ta stojol te Jesuse.²La yilik te ay cha'ox tul te nopojeletik yu'un te Jesús te ma ba spokojik sk'abik a te k'alal yakalik ta we'ele. ³(Melel te fariseoetike sok spisil te judioetike, ma ba ya xwe'ik teme ma neeluk ya spokik te sk'abik ta mero leke; melel ja yak'ojik ta yot'anik te stalel xkuxlejal te me'el-mamaletike. ⁴Te k'alal ya sujt'ik tel ta ch'iwich te fariseoetike, ma ba ya xwe'ik, ja to teme la spokik te sk'abike. Sok ay yantik te beluk toj ya yalik stukelik te ja st'unojik ta spasel te mero tulan sk'oplale, ja te ya sapik te tasaetike, oxometik sok te bojch'etik te pasbilik ta cobre, sok te banti ya yak'ik te swe'elike.)⁵Te fariseoetike sok te ts'ibjometike la sjojk'ibeyik te Jesuse: "¿Bistuuk te nopojeletik awu'un te ma xch'uunik te stalel xkuxlejal te me'el-mamaletike, melel ma spokik sk'abik te k'alal ya swe'ik te kaxlan waje?⁶Jich la yal te Jesuse: Te alwanej Isaíase la yal jilel ta awentaik, ja'ex te cha'lam awot'anike. Jich la sts'ibuy: "JAI ANTS-WINIKETIK TO YA YICH'ONIK TA MUK' YILEL SOK TE YEIKE, JAUK ME TO TE YOT'ANIKE K'EJEL TO AY STUKEL. ⁷JONTOL TE YA SLAJIN SBAIK TA JTOJOLE, YA YAK'IK TA NOPEL TE MANTALIL TE JANAX SNOPJIBAL YU'UN TE ANTS-WINIKETIKE."⁸"Te Ja'exe ya awijk'teyik ta spasel te smantal te Diose sok ma ak'an awijk'teyik te stalel xkuxlejal te ants-winiketike." ⁹Sok jich xan la yalbey: "¡Te ja'exe sok awot'anik ya awijk'teyik te smantal te Diose melel ma ak'an awijk'teyik te stalel akuxlejalike! ¹⁰Melel te Moisés jich la yal: "ICH'A TA MUK' TE AME'-ATATE, MELEL TEME AY MACH'A MA YICH' TA MUK' SOK YA SBOLK'OPTEY TE SME'-STATE,YA ME XLAJ."¹¹Jauk me to te ja'exe jich ya awalik: "Teme ay mach'a ya yalbey te sme'-state, ma xju' jku'un te ya jk'uxteyexe melel spisil te beluk ay jku'une ya jkak'bey te Diose. ¹²Jich yu'un te ja'exe ma awak'ikix te ya xkuxteyik te sme'-statike. ¹³Te Ja'exe yakatik yijk'teyel spasel te smantal te Dios yu'un te stalel akuxlejalik te awak'ojik ilele. Sok bayal te beluk apasojik te pajal soke.¹⁴Jich la yik' tel ta yan buelta te tsobol ants-winiketike sok jich la yalbey: "Ayawaiyik stojol sok k'otok ta awot'anik. ¹⁵Ma jauk ya sbolteswan te beluk ya yotses ta ye te winike, ja ya sbolteswan te beluk ya xlok' tel ta yot'ane. ¹⁶Teme ay mach'a ay xchikine aka me yaiy stojol ta lek."¹⁷Te k'alal la yijk'tey jilel te Jesús te tsobol ants-winiketike, och bael ta na, te nopojeletik yu'une jich la sjojk'ibeyik te beluk ya sk'an yal te senyail k'ope. ¹⁸Jich la yal te Jesuse: "¿Yu'un ba ma to k'oem ta awot'anik? ¿Yu'un ba ma xk'ot ta awot'anik te ma jauk amen te beluk ya x-och ta aweike, ¹⁹melel ma x-och ta awot'anik, jauk me to ya x-och ta ach'ujt'ik sok ya xlok' bael ta tsanjibal?" Te k'alal jich la yal te Jesuse la ch'ultes spisil te we'eliletike.²⁰Jich la yal te Jesuse: "Ja me ya sbolteswan te beluk ya xlok' tel ta yot'an te ants-winiketike. ²¹Melel ta yutil yot'an ya xlok' tel te beluk amen ya snope, chijil jolol, elek', milaw, ²²mulwej, te beluk ya smulan te jsitike, uts'inwanej, lo'leywanej, sok te ya yak' sbaik ta mulanele, sbik'tal ot'anil, lewanej ta k'op, toybajel, jowelal. ²³Spisil te beluk ma' lek ta pasele ya xlok' tel ta ot'anil, ja ya sboltes te ants-winiketike."TE XCH'UUNJEL YOT'AN TE SIROFENICIA ANTSE ²⁴Jich jajch' bael te Jesuse, bajt' ta lum Tiro sok Sidón. Och bael ta jun na melel ma sk'an te ya yich' na'el stojole jauk me to ma la stak' snak' sba. ²⁵Ta oranax tal tul ants, te ay tul yantsil-al te ay pukuj ta yot'ane, te k'alal la yaiybey stojol sk'oplal te Jesuse, tal skejan sba ta yakan. ²⁶Ja in to ja Griega ants, te ja sts'umbal te Sirofeniciaetike.Te antse la sk'anbey wokol te Jesús te yakuk slok'esbey te pukuj te ay ta yot'an te yantsil-ale.²⁷Te Jesuse la yalbey: "Ak'a te jauk neeluk ya xwe' te alnich'anetike. Melel ma snujp'in te ya yich' tsakbeyel te xkaxlan waj te alnich'anetike sok te ya yich' ch'ojbeyel bael te ts'i'etike." ²⁸Jauk me to la yal te antse: "Jich, Kajwal, jauk me to te ts'ietike ya stam swe'ik te sts'ubil waj te ya xch'ay koel ta yaninal te we'balte'e."²⁹Te Jesuse la yalbey te antse: "Ta swenta te jich la awale, sujt'an bael ta ana. Melel lok'emix te pukuj ta yot'an te awantsil-ale . ³⁰Jich te antse sujt' bael ta sna, te k'alal k'ot ta sna la yil te yantsil-ale te yich'oj lewa ta swa'eb jich lok'emix te pukuj ta yot'ane.TE JESÚS LA SLEKTESBEY XCHIKIN SOK LA YAK K'OPOJ TE WINIKE ³¹Jich te Jesuse lok' bael ta sk'inal Tiro sok k'ax bael ta sk'inal Sidón jich bajt' ta mar yu'un Galilea ta bay sk'inal Decápolis. ³²La yik'beyik tel ta stojol te Jesús tul winik te kojk'e sok te wokoltik ya xlok' te sk'ope ja yu'un la sk'anbeyik wokol te Jesús te yakuk skajanbey sk'ab ta stojole.³³Te Jesuse la yik' bael ta k'ejel te winike, muken bajt' sok, jich la yotses te sbik'tal sk'ab ta yutil te xchikin te winike, sok te k'alal la stujbtey te sk'abe, la spikbey te yak'e. ³⁴Te k'alal la yil moel ta ch'ulchan te Jesuse, la sjik' te yot'ane sok jich la yal: "¡Effatá!" te ja ya sk'an yal "¡Aka jamuk!" ³⁵Ajk' nax jam te xchikine jich jajch' ta tuch'el spisil te beluk ch'ukbil yu'un a te yak'e jich jajch' ta lok'el ta mero lek te sk'ope.³⁶Te Jesuse la yalbey te mach'atik la yilik te beluk k'ot ta pasel te manchuk ya yalike. Jauk me to te k'alal jich la yaltilebeye, k'axem to xan la spukbeyik xan a te sk'oplale. ³⁷Yanax la yilik a te beluk k'ot ta pasele, jich la yalik: "Spisil lek la spas. Sok ya sjambey xchikin te mach'atik kojk'etike sok te uma'etike ya xk'opoj yu'un."

TE JESÚS LA SMAK'LIN CHAN MIL TA TUL ¹Jich ta yan buelta k'ot ta pasel, la stsob sbaik tel tsobol ants-winiketik ta stojol te Jesús sok mayuk swe'elik yich'ojik. Te Jesuse la yik' tel te nopojeletik yu'une jich la yalbey: ²"Ya jna'bey yobolil sba te ants-winiketike, melel ja yoxebalix k'aal te sjoinejonike sok mayuk swe'elik." ³Teme ma we'emik te ya jtikun bael ta snaike, ya me xkom k'inal yaiyik ta be. Sok ay cha'ox tul te k'ejel to talemike. ⁴Te nopojeletik la sjojk'ibeyik te Jesuse:"¿Banti ya jtatik kaxlan waj yu'un te ya jkak'beytik swe'ik te ants-winiketik melel ayotik ta bay takin jochol k'inal?"⁵Te Jesuse la sjojk'ibey te nopojeletik yu'une: "¿Jayeb kaxlan waj awich'ojik?" Jich la yalik: "Juk pejch'." ⁶Te Jesús la yalbey mantal te ants-winiketike te yakuk snajk'an sbaik ta lum. La stsak te juk pejch' kaxlan waje, la yal wokol, jich la xet'. Te Jesús la yak'bey te kaxlan waj te nopojeletik yu'une, swenta yu'un jich ya spukbeyik a te ants-winiketike, jich kajik ta spukel.⁷Janix jich yich'ojik cha'ox kojt' tsael chayetik, te Jesús la yal wokol yu'un, jich la yal mantal te ya spukbeyik uuk te lume. ⁸Te ants-winiketike we'ik jich noj xch'ujt'ik. Sok la stsobik te jayeb xan jil yu'unike, la staik ta tsobel jukeb moch te nojel yu'un skomlel te we'lil te jile. ⁹Jich yipal te ants-winiketik te we'ike, ay chan mil ta tul. Jich te Jesuse la stikun sujt'el te ants-winiketike. ¹⁰Jich te Jesús ora nax mo bael ta barko sok te nopojeletik yu'une, bajt'ik ta sk'inal Dalmanuta.TE FARISEOETIK LA SK'AN YILIK JUN SENYAIL ¹¹Jich yu'un te fariseoetike lok'ik tel sok la stsal sbaik ta k'op sok te Jesuse. La sk'anbeyik yilik jun senyail te yakuk yak' ta ilel te Jesuse, yu'un la sk'an yilbeyik yot'an. ¹²Te Jesús la sjik' yot'an yu'un jich la yalbey yaiyik: "¿Bistuuk te ants-winiketik to ya sk'an yilik senyail ta ora to? Jamal ya jkalbeyex te ja'exe, mayuk senyail ya x-ak'bot yilik te mach'atik kuxulik ta ora to." ¹³Jich yu'un te Jesuse bajt', och bael ta yan buelta ta ch'in barko, k'ax bael ta jejch' mar.TE LEVADURA YU'UN TE FARISEOETIKE ¹⁴Jauk me to te nopojeletike ch'ay ta yot'anik yich'el bael kaxlan waj. Janax yich'ojik pejch' kaxlan waj ta ch'in barko. ¹⁵Te Jesús la spas ta mantal sok jich la yalbey: "Wik'ame asitik sok bijanik me yu'un te slevadura te fariseoetike sok te slevadura te Herodese."¹⁶Te nopojeletike kaj yalbey sbaik: "Ja yu'un te mayuk kaxlan waj jkich'ojtike." ¹⁷Te Jesuse la sna' stojol te beluk la yalbey sbaike, jich la yal: "¿Bistuuk te ya awalbey abaik te mayuk kaxlan waj awich'ojike? ¿Yu'un ba ma to k'oemuk ta awot'anik? ¿Ma to ba xk'ot ta awot'anik? ¿Yu'un ba mayuk sbijil awot'anik?¹⁸TE JA'EXE AY A SITIK, ¿YU'UN BA MA AWILIK TE K'INALE? TE JA'EXE AY ACHIKINIK, ¿YU'UN BA MA AWAIYIK STOJOL TE K'OPE? ¿Ma ba xtal ta awot'anik? ¹⁹Te k'alal la jxet' te jo'eb kaxlan waj ta stojol te jo' mil ta tul te ants-winiketike, ¿Jayeb xan moch noj awu'unik te skomlel te kaxlan waj te k'alal la atsobike?" La yalik: "lajcheyeb moch."²⁰Sok te k'alal la jxet' te jukeb kaxlan waj ta stojol te chan mil ta tule, ¿Jayeb xan moch noj awu'unik te skomlel te kaxlan waj te la atsobike?" Jich la yalik: "Jukeb moch." ²¹La yal te Jesuse: "¿Yu'un ba ma to k'oem ta awot'anik?"TE JESÚS LA SJAMBEY SIT TUL WINIK TA BETSAIDA ²²Jich k'otik ta Betsaida. Te mach'atik le' ayik a, la yik'ik tel ta stojol te Jesús tul ma'sit winik, la sbik'taltiteyik te Jesuse, la yalbey te yakuk spikbey te site. ²³Te Jesús la stsakbey sk'ab te ma'sit winike, sok la yik' lok'el ta bay ch'in lum. Te k'alal la stubtebey te site sok te la skajan sk'ab ta stojole, la sjojk'ibey: "¿Ay ba beluk ya awil?"²⁴Te ma'site la yil moel, sok jich la yal: "Ya jkil winiketik te jichik yilel te bit'il te'etik te yakalik ta beele." ²⁵Jich yu'un te Jesús la skajan sk'ab ta yan buelta ta sit, te winike la swik' te site, jich la yil ta lek te k'inale. ²⁶Te Jesús la stikun sujt'el ta sna, sok jich la yalbey: "Ma me x-ochat bael ta lum."TE PEDRO LA YAL TA JAMAL TE MACH'A A TE JESUSE ²⁷Te Jesús sok te nopojeletik yu'une bajt'ik ta ch'in lumetik ta bay sk'inal Cesarea Filipo sbiile. Te k'alal yakalik ta beel bael te Jesús la sjojk'ibey te nopojeletik yu'une: "¿Mach'aon me ta sk'op te ants-winiketike?" ²⁸Te nopojeletike la sutik, jich la yalik: "Ay mach'atik ya yalik te ja'at te Juan ak'-ich' ja'e. Ay mach'a ya yalik: Te ja'at te Elíase, sok ay yantik te ya yalike: Te ja'at te tul alwanej te ya xchol sk'op Dios ta namey k'inale."²⁹Te Jesuse la sjojk'ibey yaiyik: "An te ja'exe ¿Mach'aon ta ak'opik?" la sut te Pedro jich la yal: "Ja'at te Cristoe." ³⁰Te Jesuse la skom ta spisilik te manchuk mach'a ya yalbeyik ni tuluk.TE JESÚS LA YALBEY SK'OPLAL TE BIT'IL YA XLAJE ³¹Te Jesús kaj ta nojp'teswanej, jich la yal, te Snich'an te winike ya me xk'ax bayal swokol, ya me yich' ileyel yu'un te ancianoetike sok te wolwanej sacerdoteetike sok te ts'ibjometike, sok te ya yich' milel jauk me to ya me xjajch' tel ta yan buelta, ya me xcha' kux tel ta yoxebalan k'aal. ³²Jich k'opoj ta jamal te Jesuse. Jich te Pedro la yik' bael te Jesús ta k'ejel sok la skom.³³Jauk me to te Jesuse la sut sba, la yil te nopojeletik yu'une, sok jich la skom te Pedroe, jich la yalbey: "¡K'ejaba ta jtojol satanás! Ma jauk ay ta awot'an te beluk ya sk'an te Diose, janax ya ak'an te beluk yu'un te ants-winiketike." ³⁴Jich yu'un te Jesús la yik' tel te tsobol ants-winiketike sok te nopojeletik yu'une, jich la yalbey:"Teme ay mach'a ya sk'an st'unone, ya me ch'oj sba ta yot'an, aka xkuch te scruz sok aka st'unon.³⁵Melel te mach'a ya sk'an ya skoltey te xkuxlejale ya me xch'ay, yan te mach'a ya xch'ay te xkuxlejal ta jwenta sok ta swenta te lek yach'il k'ope, ja me ya xkuxin sbajt'el k'inal stukel. ³⁶¿Beluuk ya xlok' yu'un te tul winik, teme ya yu'unin spisil te balumilale jauk me to ya xch'ay sbajt'el k'inal te xkuxlejale? ³⁷¿Beluuk ya stak' yak' sjelolin te tul winik teme ch'ayel ya xbajt' te xkuxlejale?³⁸Spisil te mach'a ya xk'exaw ta jtojole sok te ya xk'ex te jk'op ta stojol te mach'atik mulawiletik te kuxatik ta k'inal ta ora to, te Nich'anile ya me xk'exaw ta stojolik uuk, k'alal ya xtal sok yu'el te state sok te ch'ul abatetik yu'une."

¹Te Jesuse jich la yal: "Jamal ya jkalbeyex, ay cha'ox tul te mach'atik le' ayik to te ma ya yilik te lajele, ja neel ya yilik te yutsilal te Dios te k'alal ya xtal sok spisil te yipe." TE JESUSE K'ATBUJ ²Te k'alal k'ax wakeb k'aale, te Jesús la yik' bael te Pedro, Santiago sok te Juane, la yik' moel ta toyol muk'ul wits. Jich ajk'nax k'atbuj te Jesús ta stojolik. ³Te sk'u' te Jesuse, ajk'nax jajch' ta lemel sok spisil sakilal, mayuk tuluk ta balumilal te jich saknax ya xk'ot ta sak'el yu'un te k'u'ule.⁴Jich te Elíase sok te Moisese chiknajik tel ta stojolik, yakalik ta k'op sok te Jesuse. ⁵Te Pedro la sjojk'ibey te Jesuse: "Rabi, binax yutsil te le' ayotik toe, ya jk'an jpastik ox-wol ch'in naetik. Ya jpastik jun awu'un, jun yu'un te Moisese sok jun yu'un te Elíase." ⁶(Te Pedro ma la sna' te beluk la yale, melel bayal xiwenikix a te nopojeletike.)⁷Jich tal jun tokal k'ot ta axintesel yu'unik. Jich yu'un ay mach'a k'opoj tel ta tokal: "Jai to ja Jnich'an te mero k'ux ta jkot'ane. Ayawaiyik stojol te sk'ope." ⁸Ta oranax, te k'alal la yilik ta sjuyubale, mayuk mach'a la yilik xan, jaxanix stukel te Jesuse.⁹Te k'alal yakalik tel ta koel ta toyol muk'ul wits, te Jesuse la spas ta mantal te nopojeletik te manchuk mach'a ya yalbeyik te beluk la yilike, ja to me te k'alal ya xch'a kux tel ta aelmeletik te Snich'an te winike. ¹⁰Jich te nopojeletike la sk'ej ta yot'anik te beluk la yilike, Janax stukelik och sjojk'ibey sbaik te beluk la sk'an yal, te k'alal la yale, "Te ya xch'a kux tel ta aelmeletike."¹¹La sjojk'ibeyik te Jesuse: "¿Bistuuk te ts'ibjometik te ya yalik te ja neel ya xtal te Elíase? ¹²La yal te Jesuse: "Melel nix a te ja neel ya xtal te Elíase ja ya xtal yu'un te ya xyach'tes spisil te beluk aye. Jich yu'un, Melel jich ts'ibubil jilel te ya xk'ax swokol te Snich'an te winike sok janix jich ya yich' ileyel. ¹³Jauk me to ya jkalbeyex te sujt'ix te Elíase, sok te ants-winiketike la spasbeyik te beluk la sk'an yot'anike, jich te bit'il ts'ibubil jilel ta stojole."TE JESÚS LA SKOLTEY TUL KEREM TE AY PUKUJ TA YOT'AN ¹⁴Te k'alal sujt'ik bael te banti ayik te yantik nopojeletik yu'une, la yilik te juybilik yu'un bayal ants-winiketik, yakik ta tulan k'op sok te ts'ibjometike. ¹⁵Te k'alal la yilik te Jesuse, te tsobol ants-winiketike chajp'nax la yilik a sok aelmajik bael ta stojol sok la spatbeyik yot'an te Jesuse. ¹⁶Te Jesús la sjojk'ibey te nopojeletik yu'une: "¿Bistuuk te ants-winiketik te yakik ta tulan k'op sok te ts'ibjometike?"¹⁷Ay tul te mach'a stsoboj sbaike te jich la yale: "Maestro; Jkik'ojbatel te jnich'an te uunteybil yu'un jun bol espíritu te ma x-ak'ot ta k'op yu'une, ¹⁸sok ya smetuley sba sok ya xch'ojot koel ta lum yu'un; ya slok'es tel te sbul sti'e, ya xk'uxiley te yee, sok tulan ya yak' sba. La jk'anbey wokol te nopojeletik awu'un te yakuk slok'esik te bol espíritue, jauk me to ma ju' yu'unik. ¹⁹Te Jesús la yalbey te nopojeletik yu'une: "Ja'ex sts'umbalex te mach'atik mayuk xch'uunjel yot'anike, ¿Jayeb to xan k'aal ya xjilon ta atojolik?, ¿Jayeb to xan k'aal ya jts'ikbeyex te beluk ya apasike? Ik'bonik tel te kereme."²⁰Jich te nopojeletik la yik'ik tel te kerem ta stojol te Jesuse. Te k'alal la yich' ilel te Jesús yu'un te bol espíritue, ta oranax kaj smetuley sba te kereme. Te kereme ch'ay koel ta lum jich kaj lok'el tel te sbul sti'e. ²¹Te Jesús la sjojk'ibey te stat te kereme: "¿Jayebix k'aal jich ay to?" Te stat te kereme la yal: "Ja to te k'alal alal to tel a. ²²Ay bayal buelta te ch'ojotix ochel ta k'ajk', sok ta ja' ja'tik, sok bayal buelta te k'an milotix baele. Teme ay beluk ya stak' apase, na'botik jkolilbatik sok koltayawotik."²³Te Jesuse jich la yalbey: "¿Bistuuk te jich ya awale? Spisil ya xju' yu'un spasel te mach'a ya xch'uun sok spisil yot'ane. ²⁴Ta oranax te stat te kereme awun sok jich la yal: "¡Ya jch'uun! ¡koltayawon te ayuk xan xch'uunjel jkot'ane!" ²⁵Te k'alal la yil te Jesús te talik ta aelmal te tsobol ants-winiketike, te Jesuse la stikun lok'el te bol espíritue sok jich la yalbey: "Ja'at, bol espíritu te uma'ate sok te kojk'ate, ya jkalbat mantal, lok'an ta stojol te kereme, sok ma me ya x-ochat ta yan buelta ta stojol."²⁶Jich te bol espíritue awun sok jajch' smetuley sba tulan te kereme jich lok' bael te bol espíritue. Te kereme jich yilel te bit'il lajeme, ja yu'un te ants-winiketike la yalik: "Lajemix xi'ik." ²⁷Jauk me to te Jesús la stsakbey te sk'abe sok la xjach tel moel, jich tejk'aj jajch'el te kereme."²⁸Te k'alal och bael ta na te Jesuse, te nopojeletik yu'une la sjojk'ibeyik ta stukelik nax: "¿Bistuuk te ma ju' jku'untik slok'esel te bol espíritue?" ²⁹Jich la yal te Jesuse: "Jai bol espíritu to ma stak' jich nax ya xlok' bael ja to ya xlok' a teme ya ak'oponik te Diose."TE JESÚS LA XCHA' YAL TE YA XLAJE ³⁰Jich yu'un lok'ik bael te banti ayike, k'axik bael ta bay lum Galilea. Te Jesuse ma sk'an te ya yich' na'el stojol te banti ayike. ³¹Melel yak ta snojp'tesel a te nopojeletik yu'une; jich la yalbey: "Te Snich'an te winike ya me yich' ak'el ta sk'ab te winiketike, jich yu'un ya yak'ik ta milel. Te k'alal la yak'ikix ta milel a, ta yoxebalan k'aal ya xcha' kux tel." ³²Jauk me to ma k'ot ta yot'anik te nopoleletik te beluk yak ta yalel te Jesuse sok la xi'ik sjojk'iyel.MACH'A TE MUK' XAN SK'OPLALE ³³Talik ta Capernaúm. Te k'alal ayix ta na a te Jesús la sjojk'iy: "¿Beluuk a te tulan yakalex awalbey abaik ta xch'ixil te bee?" ³⁴Jauk me to ma k'opojik, melel yakalik ta tulan k'op ta xch'ixil be yu'un te mach'a muk' sk'oplal yu'unike. ³⁵Te Jesuse najk'aj, la yik' tel te lajche' tule, jich la yalbey: "Teme ay mach'a ya sk'an ya xk'ot ta neelale, ya me sk'an te ja patil ya xk'ot ta spisilike sok ya me yak' sba ta abatinel yu'un spisilik."³⁶La yik' tel tul alal sok la yak' ta yolilik. La spet te alale, jich la yal: ³⁷"Chikan mach'a te ya yik' te tul alal ta swenta te jbiile, janix me ya yik'on abi, sok teme ay mach'a ya yik'one, ma me jtukel nax ya yik'on, janix me ya yik' uuk te mach'a la stikunontele."TE MACH'A MA BA SKONTROINOJOTIKE, JOYTIK ME K'OEM ABI ³⁸Te Juane la yal: "Maestro, la jkiltik te ay mach'a yak ta slok'esel pukuj ta abiile, jich yu'un la jkomtik melel ma jauk st'unojotik." ³⁹Jauk me to te Jesús la yal: "Ma xa komik. Melel mayuk mach'a ya spas tulan at'elil ta jbiil, teme patil ya sbol k'opteyone.⁴⁰Melel te mach'a ma skontroinotike junax me ayotik sok abi. ⁴¹Te mach'a ya yak'bat awuch'ik junuk bojch' ja', ta swenta te ja yu'unex te Cristoe, jamal ya jkalbeyex, te ma ya ch'ay te smajt'ane.TE MACH'A YA X-AK'WAN TA MULIL ⁴²Te mach'a ya yak' xyaluk te mach'atik jajch'elik to nax ta xch'uunbelone, ja lek te yakuk yich' chukbeyel ta snuk' muk'ul xch'enul cha', sok te ya yich' ch'ojel ochel ta mar. ⁴³Teme ja te ak'ab te ya syalesat ta mulile, boja lok'el. Ja lek te ya x-ochat ta kuxinel sok ch'ixuk nax ak'ab, te ya x-ochat sok te xchebal ak'ab ta k'atinbak te banti ma xtub te k'ajk'e. ⁴⁴TE BANTI MA XLAJ TE SYALJAULE SOK TE BANTI MA XTUB TE K'AJK'E."⁴⁵Teme ja te awakan te ya yak'at ta ch'ayele, boja lok'el. Melel ja lek te ya x-ochat ta bay kuxinel sok te ch'ix nax awakane, te ya xbaat ta k'atinbak sok te xchebal awakane. ⁴⁶TE BANTI MA XLAJ TE SYALJAULE SOK TE BANTI MA XTUB TE K'AJK'E.⁴⁷Teme ja te asit te ya yak'at ta ch'ayele, lok'esa. Ja lek te ya x-ochat sok bij nax te asit ta bay ajwalinel yu'un te Diose, te ya xbaat ta k'atinbak sok xchebal te asite, ⁴⁸TE BANTI MA XLAJ TE SYALJAULE SOK TE BANTI MA XTUB TE K'AJK'E.⁴⁹Spisil ya me yich' tsael jich te bit'il milbil majt'aniletik te ya yich' yats'mil sok te ya xk'ax ta k'ajk'e. ⁵⁰Te ats'ame lek, jauk me to teme laj te xchi'ile, ¿Ya ba stak' ya sujt'esbey te xchi'ile? Ayuk me achi'ilik jichuk te ats'ame sok ayuk me lamal k'inal awu'unik ta tulutul."

TE JESÚS YA YALBEY SK'OPLAL TE MACH'A YA YIJK'TEY SBAIKE ¹Te Jesuse la yijk'tey jilel te Capernaúm, bajt' ta banti spamal sk'inal Judea sok ta sjuyubal sk'inal te muk'ul ja' Jordán, jich te ants-winiketike talik ta yan buelta ta stojol te Jesuse. Te Jesuse yak ta nojp'teswanej ta yan buelta, jich te bit'il k'ayem ta spasele. ²Te fariseoetik talik ta stojol te Jesús tal yilbeyik yot'an sok jich la yalbeyik:"¿Mulil ba te tul winik te nujp'inemixe ya yijk'tey te yiname? ³Te Jesús jich la yal: "¿Beluuk mantalil la yalbeyex jilel te Moisese?" ⁴Te fariseoetike jich la yalik: "Te Moisese la yalbey te winik te ya stak' spasbey sjunal te ya stak' yijk'tey te yiname."⁵Jich la yal te Jesuse: "Ta skaj te stulanil te yot'anike, ja yu'un te la sts'ibuy te mantalile." ⁶Jauk me to te k'alal pastaj spisil te beluk aye, "TE DIOSE LA SPAS TE WINIK SOK TE ANTSE.⁷JA SWENTAIL TE YA YIJK'TEY JILEL TE SME'-STAT TE WINIKE, JICH YA YIK' SBA SOK TE YINAME, ⁸SOK JUNAX ME SBAK'ETALIK YA XK'OTIK. Jich yu'un ma me chebukix abi, junax me ayikix abi. ⁹Jich yu'un, te mach'a jun la yak'ix te Diose ni tuluk ants-winik ya xju' yu'un ya xtuch' te beluk la snube."¹⁰Te k'alal ayik ta na, te nopojeletike la sjojk'ibeyik te Jesús ta yan buelta. ¹¹Te Jesuse jich la yal: "Te mach'atik ya yijk'teyik jilel te yiname sok te ya xbajt' ta nujp'inel sok yan ants ya sta smul ta stojol te sba yiname. ¹²Sok janix jich te ants te mach'a ya yijk'tey jilel te smamlale sok teme bajt' ta nujp'inel sok yan winike ya sta smul ta stojol te sba smamlale."TE JESUSE LA YAK'BEY BENDICIÓN TE CH'IN ALETIK ¹³La yik'ik tel te ch'in aletik ta stojol te Jesuse, swenta yu'un te ya skajanbey sk'ab ta sjolik, jauk me to te nopojeletike la skomik. ¹⁴Jauk me to te k'alal la yil te Jesús te beluk k'ot ta pasele, ma lekuk la yaiy, jich la yal: "Ak'aik tel k'axel te ch'in aletike ma xa komik, melel te mach'atik jich yot'anik te bit'il ch'in aletike ja me ya x-ochik ta bay ajwalinel yu'un te Diose.¹⁵Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ma ya xch'uun te ajwalinel yu'un te Dios jich te bit'il tul ch'in alale ma xju' yu'un ya x-och ta stojol te Diose." ¹⁶Jich yu'un te Jesuse la spet te ch'in aletike, te k'alal spetoj a, la skajanbey sk'ab ta sjolik, la yak'tilebey bendición.TE K'ULEJ KEREM ¹⁷Te k'alal jajch' xan ta beel te Jesuse, tal ta aelmal tul winik, tal skejan sba ta stojol, sok jich la sjojk'ibey: "Lekil Maestro, ¿Beluuk ya stak' jpas swenta yu'un ya xkuxinon ta sbajt'el k'inal?" ¹⁸Te Jesús la yal: "¿Bistuuk te ya awal te lekone? Mayuk mach'a lek, janax te Diose. ¹⁹Ja naoj te beluk ya yal te mantaliletike: 'MA ME XA AWAIY MILAW, MA ME AWAIY MULWEJ, MA ME AWAIY ELEK', MA ME XLEWANAT TA K'OP, MA ME AWAIY LO'LAYWANEJ, ICH'A ME TA MUK' TE AME'-ATATE."²⁰Te winike la yal: "Maestro, spisil te mantaliletik in to jch'uunej spasel te k'alal to tel ch'iel keremon a." ²¹Te Jesuse la yil k'ux la yaiy ta yot'an. Jich la yalbey: "Ay xan chajp' ya sk'an awu'un, ya me sk'an te ya achon spisil te beluk ay awu'une sok ak'beya te me'baetike jich me ay ak'ulejal ta chulchan. Sok la'me, t'unawon." ²²Jich yu'un te winike chebaj yot'an yu'un te beluk la yich' albeyele; la smel-yot'an sujt'el melel bayal beluk ay yu'un.²³Te Jesús la yil ta sjuyubal, sok jich la yalbey te nopojeletik yu'une: "¡Mero tulan ya yaiyik te mach'atik k'ulejetik te ya x-ochik ta ba ay ta ajwalinel yu'un te Diose!" ²⁴Te nopojeletike chajp' nax la yaiyik yu'un te sk'ope. Jauk me to jich la yal ta yan buelta te Jesuse: "Aletik, ¡Mero wokol ya x-ochik ta ba ay ta ajwalinel yu'un te Diose! ²⁵Ja buelta nax ya xk'ax kojt' camello ta bay yolil te agujae te ya x-och tul k'ulej ta ba ay ta ajwalinel yu'un te Diose."²⁶Chajp'nax la yaiyik yu'un te beluk la yale, sok jich la yalbey sbaik: "Jich yu'un, ¿Mach'a ya stak' ya xkol?" ²⁷La yich'ik ilel yu'un te Jesuse, sok jich la yal: "Te ants-winiketike ma xju' yu'unik stukel, yan te Diose ya xju' yu'un stukel. Melel spisil ya xju' yu'un spasel te Diose." ²⁸Te Pedro la yalbey: "¡Ilawil, te jo'otike spisil la jkijk'teytik jilel, sok la jt'untikat."²⁹Te Jesús la yal: "Jamal ya jkalbeyex, spisil te mach'a yijk'teyoj snaj, sbankiltak, yijts'nab, sme'-stat, yal-snich'nab, slum sk'inal, ta jwenta sok yu'un te lek yach'il k'ope, ³⁰Ya me yich' jo'winik xan le' ta balumilal to: snaj, sbankiltak, yijts'nab, sme', yal-snich'nab, sok slum sk'inal, manchuk me ya yich'ik nutsel ta slajibal k'aal, ya me staik te kuxinel ta sbajt'el k'inal. ³¹Jauk me to bayal me mach'atik te ayik ta neelale, ja me patil ya xk'otik, te mach'atik ayik ta patile, ja me neel ya xk'otik."LA YAL TA YAN BUELTA TE JESÚS TE YA XLAJE ³²Yakalik ta beel moel ta sbelal te lum Jerusalén, ja neel bael te Jesuse. Te nopojeletike chajp'nax k'inal la yaiyik yu'un, sok te mach'atik ts'aklin bilik yu'une ayik ta xiwel. Jich yu'un te Jesús ta yan buelta la yik' bael ta k'ejel te lajcheyeb nopojeletik yu'une, jich kaj yalbey te beluk ya xk'ot ta pasel ta stojole: ³³"Ilawilik, te jo'otike ya me xmootik bael ta Jerusalén, te Snich'anile ya me yich' ak'el ta k'abal ta stojol te wolwanej sacerdoteetike sok te ts'ibjometike. Ya me yak'ik ta milel sok ya me yich' ak'el ta stojol te yan lumetike. ³⁴Ya me slabanik, ya me stujbteyik, ya me smajik sok ya me smilik. Jauk me to ta yoxebalan k'aal ya me xcha' kux tel."TE BELUK YA SK'ANIK TE JACOBO SOK TE JUANE ³⁵Jacobo sok Juan, te snich'nab te Zebedeo, talik ta stojol te Jesús jich la yalbeyik: "Maestro, ya jkaltik wokol ta atojol te yakuk awak'botik te beluk ya jk'antike." ³⁶La yal te Jesuse: "¿Beluuk ya ak'anik te ya jpas ta atojolike?" ³⁷Jich la yalik: "Ak'awotik te ya jointikat ta chot'lej ta awutsilal, jun ta swa'el ak'ab sok jun ta ak'exen ak'ab."³⁸Jauk me to te Jesús la sut: "Te ja'exe ma ana'ik te beluk yakatik ta sk'anele." ¿Ya ba xju' awu'unik yuch'el te yalel te kopa te le' nopolix ya jkuch'e, sok ya ba xju' awu'unik te ich' ja' te le' nopolix ya jkich'e?" ³⁹Jich la yalik: "Ya xju' jku'untik." Jesús la yal: "Te yalel te kopa te ya jkuch'e, ya awuch'ik uuk. Sok te ich' ja' te ya jkich'e ya awich'ik uuk. ⁴⁰Jauk me to, te mach'a ya xchojt'aj ta swa'el jk'abe sok ta jk'exen jk'abe ma jauk ay ta jwenta yak'el, janax yu'un te mach'a chajp'anbil yu'un te Jtate."⁴¹Te k'alal la yaiyik stojol te yantik lajun tul nopojeletik yu'un te Jesuse, lijk' sjolik ta stojol te Jacobo sok te Juane. ⁴²Te Jesús la yik' ta stojol te nopojeletik yu'une, jich la yal: "Te ja'exe ya ana'ik te ya yak' sbaik ta ich'el ta muk' te muk'ul ajwaliletik ta stojol te yantik lumetike, sok te mach'atik tulan sk'oplalike ya spasik mantal ta stojolik.⁴³Jauk me to ma jichuk ya xk'ot ta pasel ta atojolik. Te mach'a muk' ya sk'an ya xk'ote ja me abat ya xk'ot awu'unik, ⁴⁴te mach'a ya sk'an te neel ya xk'ote ja me neel ya yak' sba ta esclavoinel ta atojolik. ⁴⁵Melel te Nich'anile ma tal yu'un te ya yich' ch'uunele, ja tal yu'un te ya xch'uunwane, sok tal yak' te xkuxinel yu'un te ya xkol a te ants-winiketike.TE MA' SIT BARTIMEO JAM TE SITE ⁴⁶Jich k'otik ta lum Jericó. Te k'alal yakalik ta lok'el bael ta Jericó te Jesús sok te nopojeletik yu'une, sok te tsobol ants-winiketike, te snich'an te Timeo, te Bartimeo sbiile, tul ma'sit te ya sk'an tak'ine, chotol ta nopol ti' be. ⁴⁷Te k'alal la yaiy stojol te ja Jesús te Nazarenoe, te yak ta k'axel ta bee, kaj ta aw, jich la yal: "¡Jesús, sts'umbal David, nabon jyolilba!" ⁴⁸Bayal ants-winiketik la skomik te ma'sit winike, te yakuk xkom ta aw. Jauk me to tulan xan kaj ta aw: "¡Sts'umbal David, nabon jyolilba!"⁴⁹Te Jesuse tejk'aj jich la yal mantal te yakuk yik'ik tel. Jich la yik'ik tel te ma'sit winike, jich la yalbeyik: "¡Ma me xiwat! ¡Jajch'an tel! yak yik'belat te Jesuse. ⁵⁰La xch'oj jilel te muk'ul snajt'il sk'u'e, tal ta stojol te Jesuse.⁵¹Te Jesús la sjojk'ibey, jich la yalbey: "¿Beluuk ya ak'an te ya jpas ta atojole?" Te ma'site la yal: "Rabí, ya jk'an te ya ajambon te jsite." ⁵²Te Jesús la yalbey: "Baan. Te xch'uunjel awot'ane la skolteyatix." Buelta nax la yil te k'inale, jich la sts'aklin bael ta xch'ixil be.

BINAX YUTSIL TE K'ALAL OCH BAEL TE JESÚS TA LUM JERUSALÉN ¹Te k'alal nopol ayikix ta lum Jerusalén te Jesús sok te nopojeletik yu'une, k'otik ta bay wits olivoetik te nopol ay sok te lum Betfagé sok Betania, te Jesuse la stikun bael cha' tul nopojeletik yu’un, ²jich la yal: "Baanik ta bay te ch'in lum te yakotik ta stael ta ilele. Te k'alal yakatik ta ochel bael le'a, oranax ya ataik kojt' ch'in burro te chukul sok te ma' ba yich'oj kajtibinele. Tilaik tel sok nitbonik tel a. ³Teme ay mach'a ya sjojk'ibatik: "¿Bistuuk jich ya apasik?", jich me ya awalbeyik: “Te Kajwaltike ya xtuun yu'un sok ya me sujt'es ta oranax.”⁴Te cha' tul nopojeletike bajt'ik, jich k'o staik te ch'in burro te chukul ta sti'il calle jich la stilik tel. ⁵Jich la yich'ik albeyel yu'un te cha'ox tul te mach'atik le'a: “¿Beluuk yakatik ta spasel te ya atilik bael te ch'in burroe?" ⁶Te nopojeletike, jich la yalik te bit’il albotik yu’un te Jesuse, jich ak'otik tel yu'un te ants-winiketike.⁷Te cha'tul nopojeletike la yik'ik bael te ch'in burro ta stojol te Jesuse, la slimbeyik te sk'u' spak'ik ta spat te ch'in burroe, jich mo skajtibin te Jesuse. ⁸Bayal mach'atik la slimik sk'u' spak'ik ta kalle, sok ay yantik te la sbojik tel yabenal te'etik te jich nix la slimikuke ⁹Te mach'atik neel yakalik te beele sok te mach'atik patil ayike, yakik ta aw: "¡Bayal awutsilal! BINAX YUTSIL TE MACH'A TAL TA SWENTA TE KAJWALTIKE; ¹⁰Binax yutsil te ajwalinel yu'un te sts'umbal te jtatik Davide; ¡Jelawen yutsilal te mach'a ay ta ch'ulchane!"¹¹Jich yu'un, och bael ta Jerusalén te Jesuse sok och ta templo, kaj yil ta sjoyobal. Malix a te k'aale, sujt' bael ta Betania sok te lajche tul nopojeletik yu'une.LA YICH' BOLK'OPTEYEL TE HIGO TE' TE MAYUK SITE ¹²Ta yan k'aalil, te Jesuse sok te nopojeletik yu'une lok'ik tel ta Betania, te Jesuse la yaiy winal.¹³K'ejel to la yil pejt' higo te' te yakix lok'el yabenal a, jich yu'un ba yil teme ay site. Te k'alal k’ot le'a, mayuk la stabey sit janax te yabenale, melel ma to yorailuk te ya sitine. ¹⁴Te Jesús jich la yalbey te higo te'e: “Ma me ayuk bi ora ya yich' lo'el te a site.” Te nopojeletike la yaiyik stojol te beluk la yalbey te higo te'e.TE JESÚS LA STEN LOK'EL TE CHONBAJELETIK TA TEMPLO ¹⁵Te k'alal k'otik ta Jerusalén, te Jesuse och bael ta templo, jich jajch' ta stenel lok'el te mach'atik yakik ta chonbajel sok te yakik ta manbajel le'a. Jajch' skotbinley bael te swe'balteik te jel-tak'inetike, sok la skotbinlay bael snaktibik te mach'atik yakalik ta xchonel te tsumutetike. ¹⁶Sok ma la yak'ix te ya xk'axik sok sbilukik te ants-winiketik te ya xbajt'ik ta chonbajel ta yutil templo.¹⁷Jich te Jesuse jajch' ta bijteswanej sok jich la yal: "¿Ma ba jichuk ts'ibubil ta sjun te Diose: TE JNAE, JA SBIIL YA XK'OT SNAIL SK'OPONEL DIOS YU'UN SPISIL TE MUK'UL LUMETIKE? Jauk me to te ja'exe la ak'atbunikix ta SNAIL ELEK'ETIK.” ¹⁸Te wolwanej sacerdoteetik sok te ts'ibjometik la yaiyik stojol te beluk la yal te Jesuse, jich kaj sleik te bi ut'il ya smilike. Melel la xi'ik te Jesús ta skaj te chajp'nax la yaiyik te ants-winiketik yu'un te bijubtesel te la yak'e. ¹⁹Ta jujun ajk'ubal te Jesuse sok te nopojeletik yu'une ya yijk'teyik jilel te muk'ul lume.TE HIGO-TE'E TAKEJ ²⁰Ta sakubelan k'inal te k'alal yakalik ta beel te Jesús sok te nopojeletik yu'une, la yilik te takejemix k'alal ta yisim te higo-te'e. ²¹Te Pedroe jul ta sjol sok jich la yal: "Rabí, ilawil, te higo-te' te la abol-k'opteye, takejemix."²²La sut te Jesuse: “Ayuk me xch'uunjel awot'anik ta stojol Dios." ²³Jamal ya jkalbeyex, teme ay mach'a ya yalbey jai wits to: "K'ejaba sok ch'ojaba ochel ta mar," teme ma ba chebetuk yot'ane sok teme la xch'uune jich me ya xk'ot ta pasel te beluk la yale.²⁴Jich yu'un ya jkalbeyex; spisil te beluk ya ak'anik ta sk'oponel te Diose, ch'uunaik te awich'ojikixe jich me ya xk'ot ta pasel. ²⁵Te k'alal ya xjajch'ex ta sk'oponel te Diose, ya me sk'an ya awak'beyik perdón te mach'a ay beluk spasojbate, jich me ya spasbeyex perdón yu'un amulik uuk te Jtatik Dios te ay ta ch'ulchane. ²⁶Yan teme ma ba la awak'ik perdón, janix jich te Jtatik Dios te ay ta ch'ulchane, ma ba ya yak'beyex perdón yu'un amulik uuk.YICH'OJ TULAN YAT'EL TE JESUSE ²⁷Sujt'ik tel ta Jerusalén ta yan buelta.Te k'alal yak ta beel ta yutil templo te Jesuse, te wolwanej sacerdoteetik, te ts'ibjometik sok te ancianoetike, talik ta stojol te Jesuse. ²⁸Jich la sjojk'ibeyik te Jesuse: "¿Banti la awich' awat'el ta spasel spisil in to? ¿Sok mach'a la yak'bat awat'el ta spasel spisil in to?"²⁹Te Jesuse jich la yalbey: "Ya jojk'ibeyex uuk. Teme ya awalbonike jich me ya jkalbeyex uuk te mach'a la yak'bon jkat'el ta spasel spisil in to. ³⁰Te ich' ja' te la yak' te Juane, ¿Mantal ba talem ta ch'ulchan o yu'un ba ants-winiketik? Albonik jkaiy."³¹Jich jajch' sjojk'ibey sbaik sok jajch' slebeyik yayejul, jich la yalik: "Teme la jkalbeytik te ja talem ta stojol te Diose, ya me sutbotik: ¿Bistuuk ma la ak'an ach'uunikix a? ³²sok ma stak' jkaltik te talem ta stojol te ants-winiketike. Melel ja xi'ojik te lume, yu'un ja ay ta yot'anik te Juan ak' ich' ja'e te ja alwanej yu'un te Diose. ³³Jich yu'un la yalbeyik te Jesuse: " Te jo'otike ma jnatik.” Jich yu'un te Jesús la sut: "Jichon uuk ma jkalbeyex te mach'a yak'ojbon te jkat'el te jich ya jpase."

TE MACH'A MA LEKUK YAT'ELE ¹Jich te Jesuse jajch' ta bijteswanej ta senyail k'opetik. Jich la yal: "Ay tul winik TE LA STS'UN TS'USUBILTIK, LA SJUY TA TS'AJK' TA SJUYUBAL TE K'INALE, SOK LA SOK' XCH'ENAL SWENTA SPITS'JIBAL TE TS'USUBE. Sok la spas yiljibal k'inal swenta yu'un ja ya yich' kanantayel a te ts'usubiltike sok la yak' jilel ta wentainel sok yantik at'eletik te ts'usubiltike. Jich yu'un k'ejel to bajt' te yajwale. ²Te k'alal la sta yorail te ya yich' tulel te ts'usube, la stikun bael tul yabat ta stojol te at'eletike, swenta yu'un ya yich' bael xujt'uk te sit te ts'usubiltike. ³Jauk me to la stsakik, la smajik sok mayuk beluk la yak'beyik bael.⁴Jich ta yan buelta la stikun bael yan yabat, jauk me to la yejch'entesbeyik te sjole sok la xk'exlantesik. ⁵La stikun bael xan yan yabat jauk me to la smilik. Janix jich la spasbeyik te yantik xan abatetik te la stikun baele, ay mach'a la smajik sok ay mach'a la smilik.⁶Jauk me to ay xan tul te ma ba stikunoj baele, ja' te snich'an te k'ux ta yot'ane. Ja xanix ta slajibal te la stikun baele. Jich la yal: "Ya me yich'bonik ta muk' te jnich'ane." ⁷Jauk me to te at'eletike jajch' yalbey sbaik: "Ja in to ja' te mach'a ya yich' jilel te k'inale. La'ik, kunik jmiltik, jich me ya jku'unintik te smajt'an k'inale."⁸Jich la stsakik, la smilik, sok la xch'ojik lok'el ta spat te ts'usubiltike. ⁹Jich yu'un, ¿Beluuk me ya spas te yajwal te ts'usubiltike? ya me sujt' tel sok ya me yich'ik milel te at'eletike sok yan mach'a ya yak'bey jilel swentain te ts'usubiltike.¹⁰¿Ma ba ak'oponojik te beluk ts'ibubil jilele: "JAI CH'EN TO, TE MA' TUUN YU'UNIK TE PAS NAETIKE, JA YUYAL K'OTIX TE NAE. ¹¹JA LA YAK' K'OTUK TA PASEL TE KAJWALTIKE, SOK AY NAX YUTSILAL TA ILEL?" ¹²Jich yu'un la sk'an stsakik te Jesuse, jauk me to la xi'ik te tsobol ants-winiketike, melel sna'ojik te ja la yich'ik albeyel te senyail k'op te la yale. Jich la yijk'tayik jilel, jich abajt'ik.BIT'IL AY SK'OPLAL TE PATANILE ¹³Jich la stikunik bael cha'ox tul fariseoetik sok herodianoetik ta stojol te Jesuse swenta yu'un la sk'an slo'liyik ta k'op. ¹⁴Te k'alal k'otike, la yalbeyik: "Maestro, ya jna'tik te ma xtuun awu'un te snopjibal yu'un te yantike, sok ma tsabiluk nax awu'un te mach'a ya awich' ta muk'e sok ta smelelil ya anojp'tesotik ta smantal te Diose. ¿Lek ba te ya jtojbeytik jpatantik te Césare o ma ba lekuk?" ¹⁵Jauk me to te Jesuse sna'oj te cha'lam yot'anike jich la yalbey: "¿Bistuuk te ya awilbonik jkot'ane? Ich'bonik tel jkil jun denario tak'in."¹⁶Jich yu'un la stsakbeyik tel jun denario tak'in te Jesuse. Jich la sjojk'iy: "¿Mach'a yelaw te ya awilik le' in to?" la yalik: ''Ja te Césare'' ¹⁷La yal te Jesuse: "Ak'beyaik te César te beluk yu'un te Césare, sok ak'beyaik te Dios te beluk yu'un te Diose." Yanax la yaiyik yu'un te beluk la yal te Jesuse.LA SJOJK'IBEYIK SK'OPLAL TE BIT'IL AY TE CHA'KUXELE ¹⁸Te saduceoetike, ja te mach'atik ya yalik te mayuk cha'kuxele, bajt'ik ta ba ay te Jesuse. La sjojk'ibeyik: ¹⁹Maestro, te Moisés la sts'ibubotik jilel: ''TEME AY LAJ TUL WINIK, SOK TEME MAYUK JILEL SNICH'AN SOK TE YINAME, JA TE YIJTS'INE YA ME YIK' YINAMIN TE YINAM TE AILMEL SBANKILE, YA ME SNICH'NAJ SOK TA SWENTA YU'UN TE AY STS'UMBAL YA XK'OT TE AILMEL SBANKILE.''²⁰Ay juk tul sbankil-yijts'nab sbaik; te bankilale nujp'in jauk me to laj bael, mayuk jilel snich'an. ²¹Jich te xchebale la yik' yinamin te yinam te sbankile jauk me to laj bael uuk, ma nich'naj jilel. Janix jich uuk te yoxebale. ²²Jich ta sjuk tulul ma la yijk'teyik sts'umbalik. Ta patil laj uuk te antse. ²³Te k'alal ya sta yorail te cha' kuxele, sok te k'alal ya xcha' jajch'iktele, ¿Mach'a me yinam ya xk'ot te antse? melel te juk tul sbankil-yijts'nab sbaike la yik' yinaminik te antse.²⁴Te Jesús la yal: ¿Ma ba jauk ch'ayematik yu'un te ma anaojbeyik sk'oplal te beluk ts'ibubil ta sjun te Dios sok te bit'il ay yu'ele? ²⁵Melel te k'alal ya xcha' kuxik tel, ma ba ya xnujp'inikix sok ma ba ya yak'ikix ta nujp'inel; Melel jich ya xk'otik te bit'il ch'ul abatetik te ay ta ch'ulchane.²⁶Jauk me to te bit'il ay sk'oplal te mach'atik lajemike, te ya yich'ik cha'kuxesele ¿yu'un ba ma ak'oponojik te beluk la sts'ibuy jilel ta sjun te Moisese, te k'alal k'oponot yu'un te Dios ta bay pejt' ch'ix te', sok te jich albot yu'une: "JO'ON TE DIOS YU'UN ABRAHAM, DIOS YU'UN ISAAC, SOK DIOS YU'UN JACOB?" ²⁷Ma jauk Dios yu'un te aelmeletike, ja Dios yu'un te mach'a kuxulike. Te Ja'exe ch'ayemex.TE MANTALIL TE TULAN SK'OPLALE ²⁸Ay tal tul ts'ibjom, la yaiy stojol te beluk yakalik ta yalbeyel sbaike; La yil te lek la sut te Jesuse. Jich la sjojk'ibey: "¿Beluuk mantalil te tulan xan sk'oplal ta spisile?" ²⁹Te Jesús la sutbey: "Te mantalil te tulan sk'oplale ja in to: CH'AMA AWAIYIK STOJOL, ISRAELETIK; TE KAJWALTIK, TE DIOS JKU'UNTIK, JUNAX TE JKAJWALTIKE. ³⁰TE JA'EXE YA ME SK'AN YA AK'ANIK TE JKAJWALTIK DIOS SOK SPISIL AWOT'ANIK, SOK SPISIL ACH'ULELIK, SOK SPISIL SNOPJIBAL AWU'UNIK SOK SPISIL AWIPIK." ³¹Te xche'bal mantalil ja in to: "TE JA'EXE YA ME SK'AN YA AK'ANIK TE AWERMANOIKE JICH TE BIT'IL AK'ANOJABAIKE. Mayuk yan mantalil te muk' sk'oplal te bit'il in to."³²Te ts'ibjome la yal: "¡Lek te beluk la awal Maestro! melel la awal te JUNAX TE DIOSE, SOK TE MAYUK YANE. ³³SOK TE YA JK'ANTIK SOK SPISIL JKOT'ANTIK SOK SPISIL SNOPJIBAL JKU'UNTIK SOK SPISIL JKIPTIK SOK TE YA JK'ANTIK TE JKERMANOTAKTIKE JICH TE BIT'IL JK'ANOJBATIKE, ja k'axem to xan tulan sk'oplal ta pasel in to te bit'il te chik'bil majt'anil sok te milbil majt'anil ta stojol te Diose." ³⁴Te k'alal la yil te Jesús te k'opoj sok sbijil sjol, jich la yalbey: "Ma ba najt' ayat ta stojol te ajwalinel yu'un te Diose." Jich yu'un mayuk mach'a xan la sk'an sjojk'iy.¿MACH'A STS'UMBAL TE CRISTOE? ³⁵Te k'alal yak ta bijteswanej ta templo te Jesuse jich la sjojk'iy: ¿Bit'il ay te ya yalik te ts'ibjometik te ja sts'umbal David te Cristoe? ³⁶Melel jich te David la yal ta swenta te Ch'ul Espíritue: "TE KAJWALTIK DIOS LA YALBEY TE JKAJWALE: NAKLAN TA SWA'EL JK'AB, JA TO TEME LA JKAK'BAT TA YANIL AWAKAN TE AKONTROE." ³⁷Te Davide "Jkawal" ya yalbey te Cristoe, jich yu'un ¿Bit'il ay a te ja sts'umbal te David te Cristoe?" Te tsobol ants-winiketik binax yot'anik la yaiyik stojol.TE JESÚS LA YALBEY TA JAMAL TE SMULIK TE TS'IBJOMETIKE ³⁸Te k'alal yak ta bijteswanej te Jesuse, la yal: "Bijanik me yu'un te ts'ibjometike, ja te mach'atik najt'ik nax sk'u' spak'ik ya xbeenike sok te ya yich'ik patbeyel yot'anik yu'un te mach'atik ayik ta ch'iwiche, ³⁹sok te ya sk'an snajk'an sbaik ta lekil naktijibaletik ta bay te sinagogaetike, sok te ya smakik ta ora te sbabial naktijibaletik te banti ya stsob sbaik ta we'el te ajwaliletike. ⁴⁰Sok te ya spojbeyik sna sok te sbiluk te me'ba antsetike, sok jal nax ya sk'oponik Dios yu'un ya sk'anik ilel ta komon sitil. Jai winiketik to ya yich'ik muk' woklajel."TE MAJT'ANIL TE LA YAK' TE ME'BA-ANTSE ⁴¹Jich yu'un te Jesuse najk'aj ta banti nopol te stsobjibal smajt'an Dios ta bay te temploe; Te Jesús yak ta yilel te ants-winiketik te k'alal yakalik ta yak'el ochel te stak'inik ta bay yawil te majt'anile. Bayal k'ulejetik yakalik ta yak'el ochel bayal stak'inik. ⁴²Jauk me to tal tul me'ba-ants te mayuk beluk ay yu'une, la yak' ochel cha' sejp' sakil-tak'in.⁴³Te Jesús la yik' tel te nopojeletik yu'une, jich la yalbey: "Jamal ya jkalbeyex, te me'ba-ants to te mayuk beluk ay yu'une k'ax jich la yak' stukel te bit'il la yak'ik te yantik ta bay yawil te majt'anile. ⁴⁴Melel te yantike ja la yak'ik te sobrail stak'inike. Yan stukel te me'ba-antse te mayuk beluk ay yu'une, la yak' spisil te stak'in te jaxanix ya xkuxin a."

TE JESÚS LA YAL TE YA XJIN TE TEMPLOE ¹Te k'alal yak ta lok'el bael te Jesús ta templo, k'opoj tul te nopojel yu'une: "¡Maestro, ilawil te ch'enetik sok te muk'ukal naetik te binax yutsilike!" ²La sut te Jesuse: "¿Ya ba awil jai muk'ul naetik to? ni junuk xch'enul ya xjil te k'alal ya yich' jinele."SENYAILETIK YU'UN TE NOPOL SLAJIBAL K'AALE ³Te k'alal nakal te Jesús ta bay wits olivoetik ta bay yelawal te temploe, Pedro, Santiago, Juan sok te Andrés muken la sjojk'ibeyik. ⁴"Albotik jkaiytik, ¿Bi k'aalil ya xk'ot ta pasel spisil in to? ¿Beluuk senyailetik ya xchiknaj tel te k'alal ya xk'ot ta pasale?"⁵Te Jesuse kaj yalbey yaiyik, "Bijanik me ma me awak' abaik ta lo'layel." ⁶Bayal me mach'a ya xtalik ta jbiil sok ya yalik "Jo'on te diosone," sok bayal me mach'a ya yich'ik lo'layel yu'un.⁷Te k'alal ya awaiyik stojol te ay kerajel sok bayuk nax ya xchiknaj sk'oplal te ay kerajele, ma me xa mel-awot'anik yu'un; yananix me xk'ot ta pasel a, jauk me to ma to jauk te slajibal k'aale. ⁸Ya me xjajch' stsak sbaik te muk'ul lumetike sok te yan muk'ul lumetike, sok te muk' ajwaliletike ya me skontroin sbaik sok te yan muk'ul ajwaliletike. Ya me xnijk' te balumilal ta bayuknax sok ya me xtal winal. Ja me xjajch'ibal te xk'uxul te wokolil te jich bit'il te ya xkol ta aljel te antsetike.⁹Chajp'ana me abaik jiche. Ya me yik'ex bael ta bay yawil te muk'ul tsobleje sok ya me awich'ik majel ta sinagogaetik. Ya me awich'ik ik'el bael ta stojol te ajwaliletik sok te muk'ul ajwaliletik ta jwenta, jich me testigo ya xk'oex ta stojolik. ¹⁰Jauk me to ja me neel ya yich' cholel te lek yach'il k'op ta spisil te muk'ul lumetike.¹¹Te k'alal ya awich'ik tsakel bael sok te k'alal ya yak'ex ta k'abale, ma me amel-awot'anik yu'un te beluk ya awalike. Melel ya me awich'ik albeyel te beluk ya awalike, ma me jaukex te ya xk'opojexe, ja me te Ch'ul Espíritue. ¹²Te sbankil-yijts'nab sbaike ya me yak' sbaik ta milel, sok te tatile ya me yak' ta milel te snich'ane. Te nich'aniletike ya me stoy sbaik ta stojol te sme'-statike sok ya me yak'ik ta milel. ¹³Ya me awich'ik ilayel ta swenta Jbiil. Jauk me to, te mach'a ya xkujch' yu'un spisil ja to ta slajibale, ja me ya xkol.¹⁴Te k'alal ya awilik te beluk ilaybil sba te ya x-och ta bay te ch'ul awilale, (te mach'a ya sk'opone aka me k'otok ta yot'an), te mach'atik ayik ta Judea anukik bael ta witstikal. ¹⁵Te mach'atik ayik ta sba te nae manchuk me ya xkoik bael ta yutil te nae, sok ma me ayuk beluk ya slok'esik bael, ¹⁶sok te mach'a ay ta sk'ale manchuk me ya sujt' bael ta yich'el te snajt'il sk'u'e.¹⁷¡Jauk me to obol me sbaik te mach'atik ay aletik yu'unike, sok te mach'atik ya to snuk' xchuik te k'alal ya xk'ot yoraile! ¹⁸K'oponaik me Dios te manchuk ya xk'ot ta pasel ta sk'alelal sikil k'inal. ¹⁹Melel ya me xtal muk'ul woklajel, te mayuk ba ko'em ta pasel ta xjajch'ibal te k'alal la spas te balumilal te Diose, ja to ta ora to, te mayuk jich k'axem wokolil sok te mayuk xan ya xk'ax wokolil jich te bit'il in to. ²⁰Te manchuk ya skomtes te k'aal te Diose, mayuk mach'a ya xkol tuluk te jichuke, jauk me to ta skaj te mach'atik tsabilik yu'une, la skomtes te yajtalul te k'aale.²¹Jich yu'un teme ay mach'a ya yalbeyexe; "¡Ilawilik, le' ay te Cristoe!" sok "¡Ilawilik in ba ay!" ma me ach'uunik. ²²Melel ya me xchiknajik tel lotil Cristoetik, sok lotil alwanejetik te ya spasik senyailetik sok chajp' at'eliletik te binax yutsile, teme ju' yu'unike, ya to me yich' lo'layel te mach'atik tsabilike. ²³¡Chajp'an abaik! la me jkalbeyex jai k'opetik to te ma to k'oem ta pasele."TE K'ALAL YA XTAL TE NICH'ANILE ²⁴Jauk me to te k'alal k'axix a te sk'alelal te woklojele, TE K'AALE YA X-IJK'UB, TE UE MA YAK' TE XOJOBILE, ²⁵TE EK'ETIKE YA XCH'AYIK KOEL TEL TA CH'ULCHAN, sok te beluk ay yipik ta ch'ulchane, ya me yich'ik tijel. ²⁶Jich yu'un ya me yilik te NICH'ANILE TE YA XTAL TA TOKAL SOK SPISIL YU'EL SOK YUTSILAL. ²⁷Jich yu'un ya me stikun tel te ch'ul abatetik sok ya me yich'ik tsobel te mach'atik tsabilik yu'un ta xchanjejch'el k'inal, k'alal slajibal balumilal ja to ta slajibal ch'ulchan.²⁸Nopaik te senyail k'op yu'un te higo te'e. Te k'alal ya x-ach'ub te sk'abe sok te ya xyaxub te yabenale, ya me ana'ik te nopolix te k'ajk'lel k'inale. ²⁹Janix jich uuk, te k'alal ya awilik te yakix ta k'oel ta pasel in to, ya me ana'ik te le' nopol ya xtalix te Cristoe, makaik me te ti'nailetike.³⁰Jamal ya jkalbeyex, jai ts'umbalil to ma me xk'ax ja to teme k'ot ta pasele. ³¹Te ch'ulchan sok te balumilal ya me xk'ax stukel, yan te jk'ope ma me xk'ax stukel. ³²Jauk me to te bi k'aalil sok te bi orae, mayuk tuluk te mach'a ya snae, ni jauk te ch'ul abatetik te ayik ta ch'ulchane, ni jauk te Nich'anile, janax stukel te Tatile.³³¡Chajp'an abaik! wik'a me asitik, melel ma me na'biluk te bi ora ya xk'ot ta pasele. ³⁴Jich te bit'il tul winik te ya xbajt' ta k'ubul k'inale: Ya me yijk'tay te snae, ja me ya yak'bey jilel yil te at'eletik yu'une, ta tulutul ya me yak'bey ju ju chajp' yat'el. Sok te mach'a ya skanantey te nae ya me yalbey te wik'iluk na nix me sit yu'un a.³⁵¡Jauk me to wik'iluk me asitik! melel ma na'biluk te bi ora ya sujt' tel te yajwal te nae, ja bal te ya x-och te ajk'ubale, o ja bal te olil ajk'ubale, o ja bal te k'alal ya x-ok' te tat mute, o ja bal te k'alal ya sakub te k'inale. ³⁶Teme ora nax atale, ma me wayaluk ya staex. ³⁷Te beluk ya jkalbeyexe janix me jich ya jkalbey ta spisilik: ¡Wik'iluk me asitik!

MUKEN LA XCHAP SK'OPIK TE YA STSAKIK TE JESUSE ¹Cheb xanix k'aal ya sk'an a te Pascua sok te sk'in te kaxlan waj te mayuk slevaduraile. Te wolwanej sacerdoteetik sok te ts'ibjometik yakalik ta snopel ta muken te bin ut'il ya stsakik te Jesús sok ta patil ya smilik. ²Jich yakalik ta yalel, "Ma me jauk ya jtsaktik ta yorail k'in, swenta yu'un ma me xjajch' k'op a te ants-winiketike."TE JESÚS LA YICH' MALBEL PERFUME TA SJOL ³Te k'alal ay ta Betania te Jesús ta sna te Simón te yich'oj k'ael chamele, te k'alal nakal ta we'balte', tal tul ants te yich'oj k'oel jun limeta te pasbil ta alabastro ton te nojel ta perfume te nardo sbiil te tuyem stojole. Te antse la swok' te limetae, la smalbey te perfume ta sjol te Jesuse. ⁴Jauk me to ay cha'ox tul te lijk'solik yu'une. Kajik ta k'op sok la yalik, "¿Bistuuk te tojol la smal te perfumee? ⁵Jai perfume to la stak' yich' chonel ta jo'lajunwinik (300) denario tak'in, jich la stak' jkak'beytik te me'baetik te jichuke." Jich kajik ta bi yalbel te antse.⁶Jauk me to te Jesuse la yal, "ijk'teyaik ¿Bistuuk te beluk ya awalbeyike? te beluk la spas ta jtojole ja mero t'ujbil sba stukel. ⁷Te ja'atike spisil ora ja joinejik te me'baetike, sok te bi ora ya ak'anik ya me stak' ak'uxtayik. Yan te jo'one ma spisil ora te ya joinatike. ⁸Te antse ja la spas te beluk ju' yu'un spasele: Te antse ja la xpoxtaybonix te jbak'etal ta swenta te ya jkich' muk'ele. ⁹Jamal ya jkalbeyex te ja'exe. Chikan te banti ya yich' cholel te lek yach'il k'op ta spamal te balumilale, janix me jich ya yich' cholbeyel sk'opal te beluk la spas te ants ta swenta sna'jibal.TE JUDAS LA YAK' TA K'ABAL TE JESÚS ¹⁰Jich yu'un te Judas Iscariote, te ja tul ta slajchey tulul te nopojeletike, tal ta stojol te wolwanej sacerdoteetik ta swenta te bin ut'il ya stak' ya yak' ta k'abal te Jesuse. ¹¹Te k'alal la yaiyik stojol te wolwanej sacerdoteetik, binax yot'anik yu'un sok la yak' sk'opik te ya yak'beyik tak'ine. Jich jajch' sle te bi ya yut ya yak' ta k'abale.TE SLAJIBAL WE'EL-UCH'AJEL YU'UN TE KAJWALTIKE ¹²Ta sbabial k'aal yu'un te sk'in te kaxlan waj te mayuk slebaduraile, te k'alal ya yich' milel te alal chij ta swenta te pascuae, te nopojeletik yu'une la yalbeyik, ¿Banti ya ak'an te ya xbootik ta xchajp'anel te we'elil yu'un te pascua ta swenta te ya xwe'ate?" ¹³La stikun bael cha' tul te nopojeletik jich la yalbey, "Baanik ta muk'ul lum, jich me ya staatik tul winik te yich'oj jun sk'ib yu'un ja', te kalal ya staatike, ts'aklinaik bael. ¹⁴Te banti ya x-och ta jun nae, t'unaik ochel sok albeyaik te yajwal te nae, te Maestroe jich la yal, "¿Banti ay te tsal na te banti ya xwe'on swenta te pascua sok te nopojeletik jku'une?"¹⁵Jich me ya yak'batik awilik muk'ul tsal na te ay ta xcha'kajal te chajp'anbilixe. Le' me ya achajp'anik a te jwe'eltike. ¹⁶Te nopojeletike lok'ik bael, bajt'ik ta muk'ul lum; sok jich k'ot staik spisil te beluk la yale, jich la xchajp'anik te we'lil yu'un te pascuae.¹⁷Te k'alal malix a te k'aale, k'ot sok te lajchay tule. ¹⁸Te k'alal stsoboj sbaik ta we'el ta we'balte'e, te Jesus jich la yal, "Jamal ya jkalbeyex, te ay tul te yakon ta we'el soke ya me yak'on ta k'abal. ¹⁹Ta spisilik la smel-yot'anik yu'un, sok ta tulu tul la yalik "¿Ma ba jo'okon te yak ta yalbelone?"²⁰Te Jesús la sut sok jich la yal, "ay tul ta alajchay tululik te ya st'uses te kaxlan waj sok jo'on ta bay te we'sets'e. ²¹Melel te Nich'anile ya me xbeen ta bebetik jich te bit'il ts'ibubil jilel ta stojole. Jauk me to, ¡Ay me yobolil sba te winik te mach'a ya yich' lo'liyel yu'une! Ja lek te manchuk bejk'ajuk ta k'inale."²²Te k'alal yakalik ta we'el a, te Jesús la stak te kaxlan waje, jich la xch'ultes sok la xet'. La yak'bey te nopojeletik yu'une, sok jich la yal "Tsakaik te waje. Jai to ja me te jbak'etale." ²³La tsak te kopae, la yal wokol yu'un, sok la yak'bey te nopojeletik yu'une, jich la yuch'ik ta spisilik. ²⁴Jich la yalbey: "Jai to ja me te jch'ich'el yu'un te yach'il tratoe, te ja jch'ich'el te ya xmal ta awentaik swenta yu'un te ya ataik kolel ta apisilik. ²⁵Jamal ya jkalbeyex, ma jkuch'ix te yalel ts'usub ja to teme la jkuch' ta yan buelta ta bay ajwalinel yu'un te Diose."TE PEDRO LA SMUK TA YOT'AN TE JESUSE ²⁶Ta patil te k'alal la sk'ajinteyik te salmoe, lok'ik tel jich abajt'ik ta bay wits Olivoetik. ²⁷Te Jesús la yalbey te nopojeletike, " Ta apisilik ya me awijk'teyonik jilel, melel jich ts'ibubil jilel, "¡YA ME JKECH'ENTES TE KANAN-CHIJE, SOK TE CHIJETIKE YA ME XPUK'IK BAEL!"²⁸Jauk me to te k'alal ya jkich' cha'kuxesele, ya me xneelajon bael ta atojolik ta bay Galilea. ²⁹Te Pedro la yalbey te Jesuse, "Manchuk teme spisilik ya yijk'teyatike, yan te jo'one ma me jkik'teyat."³⁰Te Jesús la yalbey te Pedroe, "Jamal ya jkalbat, jai ajk'ubal to, te k'alal ya xk'ajin ta xchebal buelta te tat mute, te ja'ate ya me amukon ta awot'an oxeb buelta." ³¹Jauk me to te Pedro la yal, "Teme ya joinat ta lajele, ma jmukat ta jkot'an." Spisilik jich la yalik.TE JESÚS LA SK'OPON DIOS TA GETSEMANÍ ³²K'otik ta jun lum te sbiil Getsemaní, jich te Jesús la yalbey te nopojeletik yu'une, "Naklanik le' to ja to teme laj jkot'an ta sk'oponel te Diose." ³³La yik' bael te Pedro, Santiago, sok te Juane, kaj ta woklajel sok la smel-yot'an ta bayal. ³⁴Jich la yal, "Te jch'ulele ay ta bayal wokol, lajelix ya jkaiy. Jilanik le' to sok wik'ame asitik."³⁵Te Jesús neelaj bael tebuk stukel, la skejan sba ta lum jich kaj sk'opon te Diose, te yakuk stak' te manchuk ya xwoklaje. ³⁶La yal, "Jtat, te spisil ya xju' awu'une. K'ejbon bael te woklajel te ya xtal ta Jtojole. Jauk me to ma me jauk ya xk'ot ta pasel te beluk ya sk'an jkot'ane, jauk me te beluk ya sk'an awot'ane."³⁷Jich sujt' bael te Jesús te banti ay te nopojeletike, wayalik k'o sta, jich la yalbey te Pedro, "Simón, ¿Bistuuk te wayalate? ¿Ma ba ju' awu'un swik'el asit junuk ora? ³⁸Wik'a me asitik sok k'oponaik me te Diose jich me ma ya x-och ilel awot'anik a. "Te Espíritue ay yip sok chapal stukel, jauk me to te bak'ete mayuk yip stukel." ³⁹Sujt' bael ta yan buelta jich kaj ta sk'oponel te Diose, janix jich la yal te bit'il neel la sk'opon te Diose.⁴⁰Sujtel ta yan buelta janix jich wayalik la sta, melel ya xmilotik yu'un te swaelike, jich ma la snaik te beluk la yalike. ⁴¹Sujtel ta yoxebal buelta, jich la yich'ik albeyel, "¿Ya to ba xwayex sok ya to ba awich'ik lewa? ¡Tik'atik abi! K'otix te orae. ¡Ilawilik! te Nich'anile la yich'ix ak'el ta sk'ab te mulawiletike. ⁴²Jajch'anik, konik. Ilawilik, te mach'a la yak'on ta k'abale nopol ayix.LA YICH'IX TSAKEL TE JESUSE ⁴³Ta oranax te k'alal yak to ta k'op a te Jesuse, te Judas te ja tul ta slajchay tulul te nopojeletik yu'une, k'ot sok bayal winiketik te yich'ojik s-espadaik sok steik, te ja tikunbilik bael yu'un te wolwanej sacerdoteetik, te ts'ibjometik sok te ancianoetike. ⁴⁴Te mach'a la yak' ta k'abale yak'obeyix jun senyail, te jich la yale, "Te mach'a ya jkujts'iye, ja me abi; tsakameik sok ik'aik me bael ta chukel. ⁴⁵Te k'alal k'ot te Judase, ta oranax noptsaj bael ta stojol te Jesuse sok jich la yalbey, "¡Rabí!" sok la yuts'iy. ⁴⁶Jich la stsakik te Jesuse sok la xchukik bael.⁴⁷Jauk me to ay tul te macha le' ay a te la slok'es tel te s-espadae, la yesnentes te yabat te muk' sacerdotee, la sbojbey te xchikine. ⁴⁸Te Jesús la yaltilebey, "¿yu'un ba elek'on awilonik te tal atsakonik bael sok te ja espadaik sok te ja teike? ⁴⁹Te k'alal ayon ta atojolik ta bijteswanej ta ju jun k'aal ta templo, ma la atsakonik le'a. Jauk me to ja k'ot ta pasel te beluk ts'ibubile. ⁵⁰Sok spisil te mach'atik sjoinoj te Jesuse la yijk'teyik jilel stukel sok lok'ik ta anel.TE CH'IEL KEREM TE LOK' TA ANELE ⁵¹Ay tul ch'iel kerem te ja stsak'linoj te Jesuse, janax slapoj lik' pak' te xbech'oj sbae; la yich' tsakel uuk jauk me to ⁵²la yijk'tey jilel te lino pak'e, t'anal lok'el ta anel.TE JESÚS TEJK'ANOT TA STOJOL TE MUK'UL TSOBLEJ ⁵³La yik'ik bael te Jesús ta stojol te muk' sacerdotee. Le' la stsob sbaik a te wolwanej sacerdoteetike, sok te ancianoetike, sok te ts'ibjometike. ⁵⁴Jauk me to te Pedroe k'ejel to yak ta st'unel bael te Jesús ta bay yamak'ul sna te muk' sacerdotee. Te Pedro la sjoin ta naklej te kanan ti'nailetik te yakik ta sk'atinel te k'ajk'e.⁵⁵Jich yu'un te wolwanej sacerdoteetike sok spisil te muk'ul tsobleje, yakalik ta sleel te ayuk beluk amen spasoj te Jesuse swenta yu'un jich ya stak' yak'ik ta milel a. Jauk me to ma la staik. ⁵⁶Melel ay tsobol te mach'atik talik te yich'ojik tel lotil k'op ta stojol, jauk me to te beluk la yalike ma jichuk.⁵⁷Ay cha'ox tul te la stejk'an sbaik ta yalel lotil k'op ta stojol, jich la yalik: ⁵⁸"Te jo'otik la jkaiytik stojol te beluk la yale: "Te jo'on ya me jin te sna te Dios te pasbil ta sk'ab te winike, sok ta yoxebalan k'aal ya me jpas ta yan buelta te ma pasbilix ta sk'ab te ants-winiketike." ⁵⁹Jauk me to ma la spaj sba te sk'opike.⁶⁰Te muk' sacerdotee tejk'aj ta yolilik jich la sjojk'ibey te Jesuse, "¿Bistuuk te ma asute? ¿Yu'un ba mayuk beluk ya awal yu'un te yak ta skontroinbelatik ta testigo k'ope?" ⁶¹Jauk me to ma la sut, sok mayuk beluk la yal. Jich ta yan buelta te muk' sacerdotee la sjojk'ibey, jich la yalbey: "¿Ja'at bal te Cristoate, te Snich'anat te Dios te jelawen yutsile?" ⁶²Te Jesús la sut: "Jo'on. Sok te ja'atike ya me awilik te Nich'anil te nakal ta swa'el sk'ab Dios te ay yu'el sok te ya xtal ta tokal ta sjamalul te ch'ulchane."⁶³Te muk' sacerdotee, la xch'i' te sk'u'e, sok jich la yal, "¿Ya bal jk'antik xan te ay mach'a ya xtal ta testigo k'op ta jtojoltike?" ⁶⁴Te ja'exe la awaiyik stojol te bol-k'op te la yale. "¿Beluuk ya awalik yu'un?" spisilik la yalik te yakuk xlaje, jich te bit'il te mach'a mulawil te ya yich' milele. ⁶⁵Ay cha'ox tul te kajik ta stubteyele, la smukbeyik te sit-yelawe, la smajik sok jich la yalbeyik, "¡Ala jkaiytik te mach'a la smajate!" Te soldadoetike la yik'ik bael sok la smajik.TE PEDRO LA SMUK TA YOT'AN TE JESÚS ⁶⁶Te k'alal ay ta yanil yamak'ul na te Pedroe, k'ot ta stojol tul ants te ja yabat te muk' sacerdotee. ⁶⁷Te antse la yil te Pedro te tek'el ta sk'atinel k'ajk' swenta yu'un ma yaiy sik a, noptsaj bael ta yilbel te site. Jich yu'un jich la yalbey, "Te ja'ate ja joinej aba sok te Jesús te Nazarenoe." ⁶⁸Jauk me to te Pedroe la smuk ta yot'an, jich la yal: "Ma jnabey sba, sok ma xk'ot ta jkot'an te beluk yak awalbelone." Jich yu'un lok' bael ta bay yamak'ul te nae.⁶⁹Jauk me to te k'alal la yich' ilel te Pedro yu'un te antse kaj ta yalbel te mach'atik tek'atik le'a, "¡Jai winik to ja nopojel yu'un te Jesuse!" ⁷⁰Jauk me to te Pedro la smuk ta yot'an ta yan buelta. Ajk' to nax abi, te mach'atik tek'elik la yalbeyik te Pedroe, "Melel nix a te ja'at ajoy aba sok, melel Galileo-winikat sok te bit'il ya xk'opojate ja pajal sok."⁷¹Jauk me to kaj sbol-k'optey sok la yak' ta testigo te Diose: "Ma jna'bey sba te winik te ya awalike!." ⁷²Jich te tat mute ok' ta xchebal buelta. Jich yu'un te Pedro jul ta yot'an te beluk albot yu'un te Jesuse: " Te k'alal ma to x-ok' ta xchebal buelta te tat mute ya me amukon ta awot'an oxeb buelta." Jich te Pedroe k'axem to k'ux la yaiy ta yot'an sok kaj ta ok'el.

TE JESÚS TEJK'ANOT TA STOJOL PILATO ¹Ta sakubelan k'inal la stsob sbaik te wolwanej sacerdoteetike sok te ancianoetike janix jich uuk te ts'ibjometike sok spisil te muk'ul tsoblej te ay yu'unike. Jich yu'un la xchukik te Jesuse jich la yik'ik bael. Ba yak'ik ta stojol te Pilatoe. ²Te Pilatoe la sjojk'ibey te Jesuse, "¿Ja'at ba te muk' ajwalil yu'un te Judioetike?'' la yal te Jesuse: ''Jich te bit'il la awale.'' ³Te wolwanej sacerdoteetike la slebeyik bayal smul te Jesuse.⁴Te Pilatoe la sjojk'ibey ta yan buelta: "¿Bistuuk te ma ajak'e? ¿Yu'un ba ma awaiy stojol te bayal nax yakik ta slebelat te amule? ⁵Jauk me to te Jesuse ma la sutbey te Pilatoe, chajp'nax la yaiy yu'un te mayuk beluk la sute.TE JESÚS LA YICH' CHAPEL SK'OPLAL TA MILEL ⁶Ta sk'alel k'in pascua, te Pilatoe k'ayem a te ya skoltay lok'el tul chukel, ja te mach'a ya sk'an skoltay lok'el te lume. ⁷Ay tul winik te Barrabás sbiile te chukul sok te mach'atik yaiyojik milaw te k'alal la skontroinik te ajwalile. ⁸Te ants-winiketike k'otik ta stojol te Pilatoe la sk'anbeyik te jichuk nix ya spas te bit'il sneelal toe.⁹Te Pilatoe la sut sok jich la yal: "¿Ja ba ya ak'anik te ya jkoltay lok'el te muk' ajwalil yu'un te Judioetike?" ¹⁰Te Pilato jich la sjojk'iy melel sna'oj stojol te yu'un sbik'tal yot'anik te wolwanej sacerdoteetik te la yik'ik bael te Jesús ta stojole. ¹¹Jauk me to te wolwanej sacerdotee kaj ta aw yu'un jich ya x-awunik uuk te ants-winiketike yu'un ja ya sk'anik te jauk ya skoltey lok'el te Barrabáse.¹²Te Pilato la sjojk'ibey ta yan buelta te ants-winiketike sok jich la yal: "¿Beluuk ya jpasbey te muk' ajwalil yu'un te Judioetike?'' ¹³Awunik ta yan buelta, "¡Jijp'ana ta cruz!"¹⁴Te Pilatoe la yalbey te ants-winiketike, ¿Beluuk amen spasoj? jauk me to tulan xan kajik ta aw, "Jijp'ana ta cruz.'' ¹⁵Te Pilatoe ja la sk'an te lekuk ya yich' ilel yu'un te ants-winiketike, ja yu'un la skoltey lok'el te Barrabáse. Jich la yak' ta majel te Jesuse sok la xchukik bael swenta yu'un ya xba sjijp'anik ta cruz.¹⁶Te soldadoetike la yik'ik bael ta yutil amak' ( ja me te yamak'ul sna te ajwalile), sok la yik'ik tel tsojb soldadoetik. ¹⁷La yak'beyik slap najt'il tsajal pak' te Jesuse, sok la sjalbeyik ch'ix te jich yilel te bit'il koronae sok la yak'beyik ta sjol. ¹⁸Kajik ta slabanel, jich la yalik ."¡Ya me jpatbat awot'an (Salve) muk' ajwalil yu'un te Judioetike!"¹⁹La smajbeyik jalal ta sjol, sok la stubtayik. La skejan sbaik jich yilel te bit'il ya yich'ik ta muk'e. ²⁰Te k'alal laj yot'anik ta slabanel, la slok'esbeyik te najt'il tsajal pak'e sok la slapbeyik te sk'u' nixe jich la yik'ik bael, ba sjip'anik ta cruz. JIJP'AJ TA CRUZ TE JESUSE ²¹Ay tul winik te jajch'em tel ta Cirene te Simón sbiile (ja stat te Alejandro sok Rufo) yak to nax sujt'el tel ta yilel a te sk'inale, te soldadoetike la sujik te yakuk skoltay ta xkuchel te scruz te Jesuse.²²Te soldadoetike la yik'ik bael te Jesuse ta jun k'inal te Gólgota sbiile (te ja ya sk'an yal, yawil sbakel jolol). ²³La yak'beyik yuch' vino te kapbil sok mirra, jauk me to te Jesuse ma la sk'an yuch'. ²⁴Jich la sjip'anik ta cruz sok la xch'i'beyik te sk'u'e, te soldadoetike la spukbey sbaik ta tulu tul jich kajik ta tajimal sok jich ya yilik te beluk xejt'lel pak' ya yich'ike.²⁵Ta baluneb ora k'aal la sjijp'anik ta cruz te Jesuse. ²⁶Ta xejt'lel ch'ujte' la snajk'anik te beluk smulinoje, ''MUK' AJWALIL YU'UN TE JUDIOETIKE.'' ²⁷Sok ay cha' tul elek'etik te jijp'aj sok te Jesuse, tul ta swa'el sk'ab sok tul ta xk'exen. ²⁸Jich k'ot ta pasel te beluk nakal ta sjun te Diose: JA AK'BOT SJOIN SBA SOK TE MACH'ATIK K'AXINTE MANTALILETIKE.²⁹Spisil te mach'atik ya xk'axik le'ae ya sbolk'optayik, ya sjimuley sjolik ta yalel, "¡Jich! ja'at la awal te ya stak' a jin te templo sok te ya xju' ya acha' apas ta oxeb nax k'aal. ³⁰Koltayaba a tukel sok koan tel ta cruz!"³¹Janix jich uuk te wolwanej sacerdoteetike yakalik ta slabanel te Jesuse, jich yakalik ta yalel, "Bayal ta tul te mach'a la skoltay jauk me to ma xju' yu'un ya skoltay sba stukel. ³²Teme janix a te Cristoe, te muk' ajwalil yu'un te Israele, aka kouk tel ta cruz jkiltik jich me ya jch'uuntik."Janix jich uuk te mach'atik jipatik ta cruz sok yakalik ta labanwanej uuk.³³Ta olil k'aal ijk'ub spisil te balumilale ja' to ta oxeb ora smalel k'aal. ³⁴Ta oxeb ora smalel k'aal te Jesuse tulan awun, ''Eloi, Eloi, ¿lama sabactani?'' te jich ya sk'an yal, ''Dios jku'un, Dios jku'un, ¿Bistuuk te la apijt'esone? ³⁵Ay cha'ox tul te mach'atik nopol ayike, la yaiyik stojol sok jich la yalik, ''Ilawil, yak ta yik'el tel te Eliase.''³⁶Ay mach'a bajt' ta aelmal, la smul jun esponja ta ch'aal vino, sok la xchij ta te' sok la yak'bey moel yuch'. Jich la yal te winike, ''Ya jkiltik teme ja ya xtal ta kojt'esel ta cruz yu'un te Eliase.'' ³⁷Jich te Jesuse tulan awun jich lok' te xch'ulele. ³⁸Te spa'k'ul te temploe jats ta olil ja to ta sba k'alal ta yanil.³⁹Te wolwanej yu'un soldadoetik te tek'el ta bay jipil te Jesuse, te k'alal la yil te bit'il laje jich la yal, '' Jai winik to janix Snich'an a te Diose." ⁴⁰Ay cha'ox tul antsetik te k'ejel to yakalik ta yilel. Le' ay a te María Magdalena, te María (te sme' te Santiago te ijts'nal sok José) sok Salomé. ⁴¹Te k'alal ayik ta Galilea jai antsetik to la st'unik te Jesuse sok la yak' sbaik ta abatinel yu'un. Bayal xan yantik antsetik te talik sok ta Jerusalén.LA YICH' MUKEL TE JESUSE ⁴²Te k'alal malix a te k'aale, melel ja'ix sk'alelal a te ya xchajp'an sbaike, yu'un pajelxanix a te sk'alelal ich' lewae, ⁴³k'ot tul winik te José sbiile te jajch'em tel ta lum Arimatea, ja yich'oj yat'el ta bay muk'ul tsoblej, ich'bil ta muk' yu'unik, yak ta smaliyel te ya xtal te ajwalinel yu'un te Diose. Bajt' ta ba ay te Pilatoe ma ba xiw ta sk'anbeyel te sbak'etal te Jesuse. ⁴⁴Te Pilatoe chamnax la yaiy yu'un te lajemix a te Jesuse; la yik' tel te wolwanej yu'un te soldadoetike la sjojk'ibey teme yu'unix lajemix a te Jesuse.⁴⁵Te k'alal albot yu'un te wolwanej yu'un te soldadoetik te lajemixe la yak'bey bael te José te sbak'etal te Jesuse. ⁴⁶Te Joseje ay smanoj lino pak'. Ja ba skojt'es te sbak'etal te Jesús ta bay cruz, la spots ta lino pak' jich ba yak' jilel ta bay mukenal te jutbil ochel te ch'ene. Jich la stsel tel ch'en, la smak jilel te sti' te mukenale. ⁴⁷Te María Magdalena sok te María te sme' te Joseje la yilik te bay k'ot ta ak'el te sbak'etal te Jesuse.

CHA'KUXTEL TE JESUSE ¹Te k'alal k'axix a te sk'alelal ich' lewae, te María Magdalena sok te María te sme' te Santiagoe, sok te Salomé, la yich'ik tel te beluk xjumet nax yik'e, yu'un ba xpoxteybeyik sbak'etal a te Jesuse. ²Ta buen sab ta sbabial k'aal yu'un te semanae, te antsetike bajt'ik ta mukenal te k'alal yak ta lok'el tel a te k'aale.³Te k'alal yakik ta beel baela la yalbey sbaik, "¿Mach'a me ya stselbotik lok'el te chen te makbil a te sti' te mukenale?" ⁴Jauk me to te k'alal la yilik te mukenale, ay mach'a stselojix lok'el a te ch'en te mero muk'e.⁵Ochik bael ta bay te mukenale, le' la yilik tul ch'iel kerem te slapoj sakil najt'il pak', nakal ta swa'el mukenal, xiwik nax yu'un. ⁶Te ch'iel kereme la yalbey te antsetike: "Ma me xiwex. Te ja'atike yakalex ta sleel te Jesús te Nazarenoe, ja te mach'a la yich' jijp'anel ta cruz. ¡Cha' kuxemix! ma' leukix to. Ilawilik te banti la yich' ak'beyel jilel te sbak'etale. ⁷Baanik, albeyaik te nopojeletik yu'une sok te Pedroe, te Jesuse ja me ya xneelaj bael yu'unik ta Galilea. Le' me ya xk'ot awilik a, jich te bit'il la yalbatik jilele."⁸Jich lok'ik tel ta aelmal te antsetike; yakalik ta nijk'el sok yanax la yilik a. Mayuk mach'a la yalbey yaiyik ni tuluk yu'un bayal axiwik.TE JESÚS LA YAK' SBA TA ILEL TA STOJOL TE MARIA MAGDALENA ⁹Ta buen sab yu'un te sbabialan k'aal yu'un te semanae, te k'alal cha'kuxix tel a te Jesuse, ja neel la yak' sba ta ilel ta stojol te María Magdalena, te lok'esbot jukeb pukujetik ta yot'an yu'une. ¹⁰Jich bajt' te María Magdalena ba yalbey yaiyik te mach'atik la sjoinik te Jesuse, te yakalik ta mel-ot'an sok yakik ta ok'el a. ¹¹La yaiyik stojol te cha' kuxemix a te Jesuse sok te la yilix a te María Magdalena jauk me to ma la xch'uunik.TE JESÚS LA YAK' SBA TA ILEL TA STOJOL CHA' TUL NOPOJELETIK ¹²Janix jich ta patil te Jesuse yan ilel a te k'alal la yak' sba ta ilel ta stojol te cha' tul te nopojeletik te yakik ta beel bael ta pamal akiltik. ¹³Bajt'ik te cha' tul nopojeletik ba yalbeyik te yantike, jauk me to ma ch'uunbotik te sk'opike.TE JESÚS LA YAK'BEY JILEL YAT'EL TE WOLWANEJ PUK K'OPETIK ¹⁴Ta slajibal te Jesuse la yak' sba ta ilel ta stojol te bulucheb ta tul nopojeletik te k'alal yakalik ta we'el a, tulan ya yich'ik albeyel yu'un te mayuk xch'uunjel yot'anik sok te tulan yot'anike, melel ma la sk'an xch'uunbeyik sk'op te mach'atik la yilikix te cha' kuxemix a. ¹⁵Jich albotik yu'un te Jesuse: "Baanik ta spamal balumilal sok cholbeyaik te lek yach'il k'op ta spamal te balumilale. ¹⁶Te mach'a ya xch'uune sok teme ya yich' ja'e ya me xkol, yan te mach'a ma la xch'uune ya me x-ak'ot ta lajel sbajt'el k'inal."¹⁷Ya me spasik te senyailetik to, te mach'atik ya xch'uunike. Ta jbiil ya slok'esik pukujetik. Sok ya xk'opojik ta yantik k'opetik. ¹⁸Ya me stsakik ti'awal chanetik ta sk'abik, sok teme ya yuch'ik te beluk ya xmilwane, ma spasbotik bolil yu'un. Ya me skajan sk'abik ta stojol te mach'atik ayik ta chamele, jich ya me xlekubik jilel."¹⁹Te k'alal laj yot'an ta k'op te Kajwaltik ta stojolik, ik'ot moel ta ch'ulchan jich najk'aj ta swael sk'ab te Diose. ²⁰Te nopojeletik yu'une bajt'ik ta xcholel te lek yach'il k'op ta bayuk nax, sok te Kajwaltike at'ej ta stojolik sok jich la yak' ta na'el te ja smelelil te sk'op ta swenta te senyailetik te la yak'ik ta ilele.

TE BELUK LA YICH' ALBEYEL TE TEÓFILO ¹Ay bayal mach'atik la sk'an xcholik ta lek te sk'oplal te beluk k'oem ta pasel ta jtojoltike, ²jich te bit'il la sts'ibuyik jilel te mach'atik neel la yaiyik stojole sok te mach'atik la yak' sbaik ta abatinel te ba xcholik te beluk k'ot ta pasel ta xjajch'ibale. ³Janix jichon uuk, lek la jkaiy te la jojk'iy ta lek te beluk k'ot ta pasel ta neelal toe, ja yu'un te la jts'ibubat ta lek swenta yu'un xchololet ya awil, Teófilo te buen ich'bilat ta muk'e. ⁴Ja me yu'un ya ana' stojol te ja smelelil te beluk la awich' bijubtesel yu'une.LA YICH' ALEL TE YA XBEJK'AJ TE JUAN AK' ICH' JA'E ⁵Te k'alal ochem ta ajwalil ta lum Judea te Herodese, ay tul sacerdote te Zacarías sbiile, te ja ay sok te tsobol sacerdoteetik te ja sts'umbal tel a te Abíase. Te yinam te Zacaríase ja a te Elisabet sbiile te ja sts'umbal a te Aarone. ⁶Ta xcha' nubulik toj yat'elik ta stojol Dios, sok xch'uunojik spisil te mantaliletike sok te sk'anjel yot'an te Kajwaltike. ⁷Jauk me to mayuk yal-snich'anik a, ta skaj te Elisabet ma sta alal sok me'el-mamalikix a.⁸Jich k'ot ta pasel te k'alal talem ta abatinel ta stojol Dios ta templo te Zacaríase sok te sjotak sacerdoteile. ⁹Jich te bit'il k'ayemik ta spasel te sacerdoteetik te ya stsaik ochel te mach'a ya x-och baele, k'ot ta stojol te Zacarías yu'un ya x-och bael ta xchik'el pom ta templo. ¹⁰Spisil te ants-winiketike stsoboj sbaik ta sk'oponel Dios ta yamak'ul te temploe te k'alal yak ta chik'el a te pome.¹¹Jich yu'un chiknaj tul ch'ul abat yu'un te Jkajwaltik ta stojol te Zacaríase, la stejk'an sba ta swa'el skajtijib te xchik'jibal pome. ¹²Te k'alal la yil te Zacarías te ch'ul abate ma la sna' te beluk la spas yu'une, melel k'axem to xan xiw yu'un. ¹³Jauk me to la yal te ch'ul abate: "Ma me xiwat Zacarías melel la yaiybatix stojol te ak'op te Diose.Te awinam Elisabet ya me yak'bat tul ja nich'an. Juan me ya xk'ot sbiil.¹⁴Ya me xbinub ja awot'an yu'un sok ya me sbujts'naj awot'an sok bayal me mach'a ya xbinub yot'an yu'un te k'alal ya xbejk'aj te alale. ¹⁵Muk' me sk'oplal ya xk'ot ta sit te Kajwaltike. Ma me stak' yuch' te vinoe sok te beluk tulan ta uch'ele, sok ya me yich' nojesel yu'un te yu'el te Ch'ul Espíritu k'alal ay to ta xch'ujt' a te sme'e.¹⁶Sok bayal me te yal-snich'an te lum Israel te ya sujt'ik tel ta stojol te Jkajwaltik Diose. ¹⁷Janix me jich ya xneelaj bael ta xcholel te nopol ya xtalix te Jkajwaltike sok yich'oj yu'el sok te espíritu jich te bit'il yich'oj a te Elíase. Jich me ya spas swenta ya sujt'es yot'anik a te alnich'anetik ta stojol te sme'-statike, yu'un me jich ya stak' xyanajik a te mach'atik k'axinte mantaliletike jich me ya xk'ot snopjibal te bit'il te mach'atik tojike, swenta yu'un ya xchajp'anbey jilel te lum yu'un te Jkajwaltike."¹⁸Te Zacaríase la yalbey te ch'ul abate: "¿Bit'il ya jna' stojol te jich ya sk'ot ta pasele? Melel te jo'otike me'el-mamalotikix." ¹⁹Te ch'ul abate la sut sok jich la yalbey:"Jo'on te Gabrielon te mach'a ya stejk'an sba ta stojol te Diose. Te jo'one tikunbilon tel ta sk'oponbelat, jkich'oj ba tel te lekil k'ope. ²⁰Ta ora to, te ja'ate uma' ya xjilat ja to teme k'ot sk'alel te ya xbejk'aj te alale. Ja me yu'un te ma la ach'uunbon te jk'ope, te ya xk'ot ta pasele."²¹Jich te ants-winiketike yakalik ta smaliyel te yakuk slok' tel te Zacaríase. Yanax la yaiyik yu'un te bejk'ulnax ma xlok' tel ta yutil te temploe. ²²Jauk me to te k'alal lok' tel te Zacaríase ma ju' yu'un sk'oponel te ants-winiketike. Jich la sna'ik stojol te ay beluk la yil te k'alal ay ta yutil te temploe. Janax te la stijtiley sk'ab ta stojolik, xujt' ma ba k'opoj. ²³K'alal laj yot'an ta spasel te at'elil ta templo, te Zacaríase bajt' ta sna.²⁴K'alal k'ax te k'aale, te Elisabet la sta sbaal. Ma lok' ta sna jo'eb u. Melel jich la yal: ²⁵"Lek yot'an ta jtojol te Jkajwaltik te ay beluk la yak'bonixe sok la slok'esbonix bael te jk'exlal ta stojol te ants-winiketike yu'un te mayuk jkal-jnich'ane."LA YICH' ALEL SK'OPLAL TE YA XBEJK'AJ TE JESUSE ²⁶Ayix wakeb u yik'bel a te alal te Elisabete, te ch'ul abat Gabriel tikunot bael yu'un te Dios ta jun muk'ul lum te Nazaret sbiile te ay ta Galilea, ²⁷ba sk'opon tul ch'iel ach'ix te ma ba tabil ta winike te María sbiile. Te makbilix yu'un te tul winik te José sbiile te ja sts'umbal te Davide. ²⁸Te ch'ul abat k'ot ta stojol te María jich la yalbey: "¡Bame ayat, te ja'ate bayal ja k'uxteyel yu'un te Diose! sjoinojat te Jkajwaltike." ²⁹Te María ma la sna' beluk la sut yu'un te beluk albote sok kaj ta snopel te beluk swentail te spatjibal ot'anile.³⁰Te ch'ul abate la yalbey: "Ma xiwat, María, k'uxat ta yot'an te Diose" ³¹Te ja'ate ya a ta tul alal te ya awik' tel ta balumilale, "Jesús" ya xk'ot sbiil. ³²Muk' sk'oplal ya xk'ot sok ja ya sbiilin Snich'an te Diose. Te Kajwaltik Dios ya yak'bey te smuk' najtijib te David te sts'umbale. ³³Ya x-och ta ajwalinel ta slumal Jacob ta sbajt'el k'inal sok mayuk bi ora ya xla te ajwalinel yu'une."³⁴Te María la sjojk'ibey te ch'ul abate: "¿Bit'il ya xk'ot ta pasel te beluk la awalbone, melel mayuk jmamlal?" ³⁵Te ch'ul abat la sutbey te Maríae: ''Te Ch'ul Espíritue ya xtal ta atojol sok yu'el te mach'a toyol ay ta ch'ulchane. Te ch'ul alal te ya xbejk'aje Snich'an Dios ya xk'ot te sbiile."³⁶Ilawil te ja tijinabal Elisabet, ay me ix swakebal u te ayix sbaale manchuk me me'elix a, melel albil te ma sta alale. ³⁷"Te Kajwaltik Dios mayuk beluk ma xju' yu'un spasel." ³⁸Te María la yal: "Ilawil, jo'on yabaton te Jkajwaltike, aka pastajuk ta jtojol te beluk la yaltele." Jich ik'tayot yu'un te ch'ul abate.TE MARÍA BA YIL TE ELISABETE ³⁹Jich yu'un ma ba k'ax bayal k'aal, la xchajp'an sba te María bajt' ta ora nax ta witstikal, ta bay muk'ul lum yu'un Judea. ⁴⁰Och bael ta sna te Zacarías sok la spatbey yot'an te Elisabet. ⁴¹Te k'alal te Maríae la spatbey yot'an te Elisabet, te alal te yik'oj ta xch'ujt'e la stij sba jich te Elisabet noj ta yot'an te Ch'ul Espíritue.⁴²Te Elisabet tulan ak'opoj, jich la yal: "Binax me awutsil ta spisil te antsetike sok binax me yutsil te alal te ay ta ach'ujt'e. ⁴³¿Bit'il ay a te ja tal ta jtolol te sme' te Jkajwale? ⁴⁴Melel te k'alal la jkaiy stojol te la apatbon jkot'ane, te alal te ay ta jch'ujt'e la stij sba yu'un bujts' yot'an. ⁴⁵Binax me awutsil te la ach'uun te ya xk'ot ta pasel ta atojol te beluk la yal te Jkajwaltike."⁴⁶La yal te Maríae: Te jch'ulele ya yich' ta muk' te Jkajwaltike ⁴⁷sok ay sbujts' jkot'an ta stojol te Dios te ja koltaywanej jku'une.⁴⁸Ja me la yil te pek'el yak'oj sba te abat yu'une. Ilawil, ta ora to sok ta sbajt'el k'inal ya me yalik te binax jkutsile. ⁴⁹Melel te mach'a bayal yu'ele, mero muk' te beluk la spas ta jtojole, te sbiile ja ch'ultesbil.⁵⁰Te yutsil yot'an te Diose ya me xk'ax ta cha'ox chajp' sts'umbal me'el-tatil teme ya xch'uunbeyik te smantale. Mero muk' te beluk spasoje; ⁵¹La stenix bael te mach'atik ya stoy sbaik sok te snopjibal yot'anike.⁵²La yak' koukix ta muk'ul snaktijib te ajwaliletik sok la yak'ix xmo sk'oplal te mach'atik pek'el yak'oj sbaike. ⁵³Te Diose la snojesbeyix xch'ujt' ta lekil we'elil te mach'atik ayik ta winale, yan te mach'a k'uleje mayuk bi ay jilel yu'un.⁵⁴Tal skoltay te lum Israel te ja abat yu'un te Diose, yu'un jich ya xchiknaj ta ilel te xk'uxul yot'ane. ⁵⁵(jich te bit'il la yalbey jilel te sme'-state) ja te Abrahame sok te sts'umbal ta sbajt'el k'inal.⁵⁶Te María la sjoin jilel te Elisabet nopol oxeb u, ta patil sujt' bael ta sna. BEJK'AJ TE JUAN AK' ICH' JA'E ⁵⁷La sta yuil te ya xbejk'aj te yal te Elisabet, bejk'aj te ch'in alale. ⁵⁸Te spat xujk'e sok te stijinabale binax yot'anik te k'alal la yilik te ay bayal xk'uxul yot'an te Jkajwaltik ta stojole.⁵⁹Ta xwaxukebalan k'aal tal yak'ik ta circuncisión te alale. Ja k'an yak'beyik sbiilin "Zacarías," jich te bit'il sbiil te state. ⁶⁰Jauk me to te sme'e la sut sok jich la yal: ''Ma jichuk. Juan ya xk'ot sbiil." ⁶¹La yalbeyik: ''Mayuk mach'a jich sbiil te atijinabale."⁶²Jich la sjojk'ibeyik te stat te alale ta swenta senyail sk'abik te bit'il ya skan ya xk'ot te sbiil te alale. ⁶³Te Zacaríase la sk'an wel ch'ujte' yu'un ya yaiy ts'ibjel a sok jich la sts'ibuy: ''Te sbiile ja Juan.'' Chamnax la yaiyik ta spisilik.⁶⁴Ta oranax jam te sti'e sok jajch' ta k'op. Kaj ta yich'el ta muk' te Diose. ⁶⁵Xiw yot'anik yu'un spisil te mach'atik nopol ay snaike. Spisil te beluk k'ot ta pasele pujk' bael ta spamal witstikil ta sk'inal Judea. ⁶⁶Spisil te mach'atik la yaiyik stojole ma ch'ay ta yot'anik yu'un jich la yalik ''¿Beluuk me ya xk'ot ta lok'el a teme ch'i jai alal to?" Melel ja joinbil yu'un te Jkajwaltike.K'AYOJ YU'UN ZACARÍAS ⁶⁷Te Zacarías te stat te alale nojesot yu'un te Ch'ul Espíritu jich jajch' yal te sk'op te Jkajwaltike: ⁶⁸"Ich'biluk ta muk' te Jkajwaltike, te Dios yu'un te Israele, melel ja tal skoltayotik sok tal swejt'esbotik jkoleltik te slumotik yu'une.⁶⁹La yak'botik tul koltaywanej te bayal yu'el te ja sts'umbal te David te abat yu'une, ⁷⁰Jich te bit'il yaloj te ch'ul alwanejetik ta namey k'inal. ⁷¹Te ya skoltayotik lok'el ta stojol te kajkontrotike sok ta sk'ab te mach'atik yileyojotike.⁷²Jich ya xk'ot ta pasel in to yu'un jich ya xchiknaj ilel te xk'uxul yot'an ta stojol te jme'- jtatik sok te ma xch'ay ta yot'an te ch'ul trato te yaloje. ⁷³Ja te jamal yaloj ta stojol te jtatik Abraham. ⁷⁴Jamal la yalbotik te ya skoltayotik lok'el ta sk'ab te jkajkontrotik, ma me ayuk xiwel te k'alal ya jkak'batik ta abatinel yu'une, ⁷⁵ch'ultesbilukotik sok tojok jkat'eltik ta stojol te jayeb k'aal kuxulotike.⁷⁶Jich, te ja'at ch'in alal, alwanej me ya xk'ot abiil yu'un te mach'a toyol ay ta ch'ulchane, ja me ya xneelajat bael ta xchajp'anel te sbe te Jkajwaltike sok ya achajp'an te ants-winiketik te k'alal ya xtale, ⁷⁷ya me awak'bey sna' stojol te lum yu'une te ay perdón yu'un te smulike.⁷⁸Jich me ya xk'ot ta pasel ta skaj te xk'uxul yot'an te Dios jku'untike, te ya sakubix tel te k'inal ta jtojoltike, ⁷⁹sok ya me yilik te sakubelan k'inal te mach'atik ayik ta ijk' k'inale sok te mach'atik ayik ta yaxinal te lajele. Jich me ya spas yu'un ya stojtesotik bael ta bay sbeelal te lamal k'inale."⁸⁰Jich te alale ch'i sok la yich' yip ta s-espíritu, sok ain ta jochol takin k'inal ja to te la sta yorail te bit'il la yak' sba ta ilel ta stojol te lum Israele.

BEJK'AJ TE JESUSE ¹Te k'alal yak ta ajwalinel a, te César Augusto la stikun jun tulan mantal te yakuk yak' sbaik ta censo spisil te jayeb ta tul ants-winik te kuxatik ta smaken k'inale. ²Ja sbabialan censo te la yich' pasel k'alal yak ta ajwalinel te Cirenio ta lum Siria. ³Jich spisilik bajt' yak' sbaik ta censo ta slumalik.⁴Janix jich uuk te José lok' bael ta lum Nazaret ta bay sk'inal Galilea, Bajt' ta lum Belén te ay ta sk'inal Judea yu'un te José ja sts'umbal te Davide. ⁵Le' ba yak' najk'anel sbiil sok te María te mach'a smakojix a te ya xnujp'in soke, te ayix sbaale.⁶Te k'alal ayik ta Belén, k'ot sk'alelal te ya x-ain te alale. ⁷Bejk'aj te alal yu'un te Maríae, ja te sbabial alal yu'un, la spots ta bejk'ilal jich la swaiytes koel ta bay yawil swe'el chambalametik, skaj te mayuk la staik te lekil waiyjibal na.TE CH'UL ABATETIK SOK TE KANAN-CHIJETIKE ⁸Ay kanan-chijetik te le' nopol ayik a ta sjoylejal k'inal te yakik ta skanantayel xchijik ta ajk'ubal. ⁹Chiknaj tel tul ch'ul abat yu'un te Jkajwaltik xojojetnax ta sjuyubalik, bayal xiwik yu'un.¹⁰Jich te ch'ul abat k'opoj ta stojolik jich la yal: "Ma xiwex, te jo'one jkich'ojbatik tel lekil k'op te ya yak'beyex bayal sbujts' awot'anik sok spisil te ants-winiketike. ¹¹¡Ta ora to, ta bay slumal te David bejk'ajix jun koltaywanej awu'unik! ¡Ja te Jkajwaltik Cristoe! ¹²Ja senyail te ya x-ak'botex awilik, te ya ataik tul alal te bek'bil ta silikal pak' sok waiytesbil ta bay yawil swe'el chambalametik."¹³Ora nax chiknaj xan yantik tsob ch'ul abatetik te yakik ta sk'ajintayel te Dios sok yakik ta yalel; ¹⁴"Binax yutsil te Dios te ay ta toyol sok ayuk lamal k'inal ta balumilal ta stojol te ants-winiketik te mach'atik ayik ta k'uxtayel yu'une."¹⁵Jich te k'alal sujt'ik bael te ch'ul abatetik ta ch'ulchan te kanan-chijetike jich la yalbey sbaik: "Konik ta ora ta Belén, konik jkiltik te beluk k'otix ta pasel te la yak'botikix jna'tik stojol te Jkajwaltike." ¹⁶Jich bajt'ik ta ora nax sok jich la staik te María sok te José sok la yilik te alal te wayal ta bay yawil swe'el chambalametik.¹⁷K'alal la yilikix a, la yak'ik ta na'el stojol te bit'il ay sk'oplal te alale. ¹⁸Chamnax la yaiyik spisil te mach'a la yaiyik stojol te beluk la yalik te kanan-chijetike. ¹⁹Jauk me to te Maríae yak ta ya'anel yot'an yu'un spisil te beluk la yaiy stojole, jauk me to la sk'ej jilel ta yot'an. ²⁰Te kanan-chijetike sujt'ik bael, yakik ta yalbeyel yutsilal te Diose sok yakik ta sk'ajintayel yu'un spisil te beluk la yaiyik stojole sok te beluk la yilike, jich te bit'il albotik yu'une.AK'OT TA STOJOL DIOS TE JESÚS TA BAY TEMPLO ²¹K'alal ts'akaj te waxukeb k'aal, k'alal la yich' circuncisión te alale la yich' ak'beyel sbiil Jesús, janix te biilil te ak'bot yu'un te ch'ul abat te k'alal ik'bil to ta ch'ujt'ule.²²K'alal ts'akajix a te jayeb k'aal albil yu'un te ya xch'ultesbaike, jich te bit'il yaloj jilel mantal te Moisese, te José sok te Maríae la yik'ik tel ta templo yu'un Jerusalén ba yak'ik ta stojol te Jkajwaltike. ²³Jich bit'il ts'ibubil ta bay smantal te Jkajwaltike: "Spisil sba alal kerem te ya xbejk'aje ja me yu'un te Jkajwaltike." ²⁴Ja yu'un jich la yak'ik milbil majt'anil jich te bit'il yaloj ta bay smantal te Jkajwaltike: "cha' kojt' alal tsumutetik o cha' kojt' ch'iekal tsumutetik."²⁵Ja in to, ay tul winik ta bay Jerusalén te sbiilinej Simeón, toj ta winikil, sok jun yot'an ta stojol Dios. Yak ta smaliyel te muk'tesel yot'an te lum Israel sok te ch'ul Espíritue ay ta stojol. ²⁶Ak'bilix sna' stojol yu'un te Ch'ul Espíritue te ma ba ya xlaj ja to teme la yil te Jkajwaltik Cristoe.²⁷Tojtesbil yu'un te Espíritue, te Simeóne och bael ta bay sna te Jkajwaltik k'alal ik'bil k'oel ta templo yu'un sme'-stat te alal Jesús yu'un jich ya spasik te beluk albil ta mantalile. ²⁸Te Simeóne la spet te alale sok la yich' ta muk' te Diose jich la yal: ²⁹"Jai ora to ak'ame te lamaluk k'inal ya xwaiy sbak'etal te abat awu'une, jich te bit'il awalojbon Kajwal.³⁰Melel te jsite la yilix te kolteyel awu'une, ³¹te ja'atnax achajp'anoj ta komon sit te ants-winiketike. ³²Ja jun xojobal k'ajk' ta stojol te mach'a yan lumetike sok te ja yutsilal ya xk'ot yu'un te ja lum Israele.³³Te stat sok te sme' te Jesuse chamnax la yaiyik yu'un spisil te beluk la yal jai winik to ta swenta te Jesuse. ³⁴Te Simeóne la xch'ultesbey xkuxlejalik sok jich la yalbey te Maríae. "Ja in to, te alale tsabil yu'un te ay mach'a ya yak' xch'ay koel sok nix ja ya yak' sjach ba bayal ants-winik ta bay Israel, sok ja senyail te ma k'anbiluke. ³⁵Sok te ja'ate ya me xk'ax awokol ta mel-ot'an, ja me pajal sk'uxul ya awaiy te bit'il lowel ta puñale jich me ya xchiknaj te beluk ay ta yot'anik ta tulutule."³⁶Sok ay tul antsil-alwanej yu'un te Dios te sbiilinej Ana. Ja yantsil-nich'an te Fanuele te sts'umbal Asere. Me'elix ta yalel. Nujp'in k'alal ach'ix toa jauk me to janax jukeb ja'wil kuxin sok te smamlale. ³⁷Ayix chaneb yo winik (84) te jilem ta me'ba antsil. Ma ba la yijk'itey te temploe yak ta xch'uunel mantal sok yak ta skomel swe'el sok yak sk'oponel Diose k'aal ta ajk'ubal. ³⁸Ja yorail a, oxtaj bael ta bay ayik sok kaj ta yalel wokol ta stojol te Diose sok la yalbey sk'oplal te alale te ja spisilik yakalik ta smaliyel ta swenta te ja kolel yu'un te lum Jerusaléne.SUJT'IK BAEL TA NAZARET ³⁹K'alal ts'akaj ta pasel yu'unik spisil te beluk yaloj ta smantal te Kajwaltike sujt'ik bael ta Galilea, janix ta bay slumalik yu'un Nazaret. ⁴⁰Te alale kaj ta ch'iel sok kaj stsak yip, kaj ta bijubel xan sok te yutsil yot'an te Diose ay ta stojol.TE CH'IN KEREM JESÚS K'OT TA TEMPLO ⁴¹Jujun ja'wil te sme'-stat ya xbajt'ik ta Jerusalén yu'un te k'in Pascua. ⁴²Te k'alal ayix lajchayeb (12) yawilal a te Jesuse, cha' moik bael ta Jerusalén yu'un sk'alelal k'in Pascua jich te bit'il k'ayemik ta spasel. ⁴³K'alal ts'akaj te jayeb k'aal albil te k'in yu'un te Pascuae, kajik ta sujt'el bael ta snaik, yan te Jesuse jil ta Jerusalén, te sme'-stat xujt' ma la sna'ik stojol. ⁴⁴La skuyik te le' ay ta bay tsobol ants-winiketik te yakik ta beel soke jich beenik bael jun k'aal. Jich yu'un kajik ta sleel ta bay yolik spat xujk' sok stijinabal.⁴⁵K'alal ma ba la staik ta leel sujt'ik bael ta Jerusalén jich kajik ta sleel. ⁴⁶K'axix oxeb k'aal a, la staik ta bay templo, chotol ta bay yolil te bijteswanejetike, yak ta xch'amel yaiy stojol spisil te beluk yakik ta yalele sok nix bayal beluk yak ta sjojk'iyel. ⁴⁷Spisil te mach'atik la yaiyik stojole yanax la yilik te sbijile sok te bit'il ya sujt'es te ayeje.⁴⁸Te k'alal la yilike, chamnax la yaiyik yu'un, te sme'e jich la yalbey te Jesuse: "Jkal, ¿bistuuk jich la apasbotik in to? ayawaiy stojol, te atate sok te jo'one k'ax jwokoltik ta slebelat." ⁴⁹Jich la sut te alal Jesuse: ¿Bistuuk te ja'ex yak ta alebelonike? ¿yu'un bal ma xa na'ik stojol te ya sk'an x-ainon ta sna te Jtate? ⁵⁰Jauk me to ma k'ot ta yot'anik te beluk la sk'an yal sok te sk'ope.⁵¹Jich sujt' bael sok te sme'-stat ta sna ta bay Nazaret sok la xch'uunbey smantal te sme'-state. Te sme'e la sk'ej ta yot'an spisil te beluk k'ot ta pasele. ⁵²Te Jesuse kaj ta ch'iel sok te sbijil yot'ane kechechet ta muk'ubel sok yak muk'ubel te yutsil sk'oplal ta stojol te Diose sok nix ta stojol te ants-winiketike.

LA XCHOL SK'OP DIOS TE JUAN AK' ICH' JA'E ¹Yolajunebalix ja'wil a (15años) te ay ta ajwalinel te Tiberio César, janix jich ay ta ajwalil uuk ta sk'inal Judea te Poncio Pilatoe, te Herodese ay ta ajwalinel ta sk'inal Galilea, janix jich uuk te Felipe te ja ijts'nal yu'un te Herodese ay ta ajwalinel ta bay sjoylejal sk'inal Iturea sok ta Traconite janix jich uuk te Lisanias ay ta ajwalinel ta bay sk'inal Albilinia, ²te k'alal ochem yat'el ta muk'ul sacerdoteil te Anás sok te Caifás, k'opnot yu'un Dios te Juan te snich'an Zacarías ta jochol takin k'inal.³Te Juane och yoklin te sjoylejal sk'inal Jordán, och ta xcholel sk'oplal te ich' ja'e sok te yakuk sujt'es yot'anik ta stojol Dios te ants-winiketike swenta le' ya staik perdón yu'un smulik a.⁴Jich k'ot ta pasel te bit'il ts'ibubil jilel yu'un te alwanej Isaíase:" AY MACH'A YAK TA AW TA JOCHOL TAKIN K'INAL: "CHAJP'ANAIK ME TE SBE TE JKAJWALTIKE, CHAPALUKEX ME YU'UN TE BI ORA YA XTAL TE JKAJWALTIKE.⁵SPISIL TE SUKLEJETIKE YA ME XNOJIK SOK YA YICH'IK JINEL KOEL TE WITSETIKE SOK YA ME YICH' TOJTESEL TE BEBETIKE SOK TA BAY K'INALETIK TE LOMATIKE YA ME YICH'IK K'ATBUNEL TA BEETIK. ⁶"SOK SPISIL CH'ICH'-BAK'ET YA ME YILIK TE KOLTEYEL YU'UN TE DIOSE."⁷Jich yu'un te Juane la yalbey te tsobol ants-winiketik te tal yich'ik ja' ta stojole: "¡Te ja'exe, sts'umbalex ti'awal chanetik!, ¿Mach'a la yalbatik awaiyik te ya stak' akoltay abaik lok'el yu'un te woklajel te ya xtale?⁸Jich yu'un, ak'aik me ta ilel te sujt'emix awot'anik ta swenta te lek awat'elike sok ma me xjajch' awalbey abaik: "Te jo'otike ja me ts'umbalotik te Abrahame.” Melel ya me jkalbeyex te Diose ya me xju yu'un sk'atbun te ch'enetik to ta ts'umbal te Abrahame.⁹Janix jich chapalix te echej ta sts'etel k'alal ta yisim te te'etike. Jich yu'un te te' te ma yak' lek te site ya me yich' bojel lok'el sok ya me yich' ch'ojel ochel ta k'ajk'."¹⁰Jich yu'un te tsobol ants-winiketike la sjojk'ibeyik te Juane: "¿Beluuk me ya sk'an jpastik jiche?” ¹¹La sut te Juane jich la yal: "Teme ay mach'a ay cheb snajt'il-sk'u' spak'e, aka me yak'bey junuk te mach'a mayuk yu'une sok teme ay mach'a ay swe'ele janix me jich aka yak'bey uuk.”¹²Janix jich talik te k'an-patanetike tal sk'anik ich' ja' sok jich la sjojk'ibeyik te Juane: "Maestro, ¿Beluuk me ya sk'an jpastik uuk?” ¹³La yal te Juane: "Ma me x-ak'anik xan bayal tak'in te bit'il albilatik te ya ak'anike.”¹⁴Ay cha'ox tul soldadoetik te la sjojk'ibeyik uuk te Juane jich la yalik: "¿Axan te jo'otike? ¿Beluuk me ya sk'an jpastik?” jich la yal te Juane: "Ma me ayuk mach'a ya apojbey stak'in sok ma me x-awak'aba ta lot'il testigo. Binuk nax me awot'anik yu'un te jayeb ya stojatike."¹⁵Jich yu'un spisil te ants-winiketike yakik ta ya'anel yot'anik teme janix a te Juan te Cristoe, melel yakik ta smaliyel te ya xtal te Cristoe. ¹⁶Te Juane la yalbey ta spisilik: "Te jo'one, ya me jkak'batik ich' ja' ta swentanax ja', jauk me to ay me mach'a yan ya xtal te k'axem to xan ay yu'el te bit'il jo'one sok mayuk jtulal ya jkaiy ba ta stojol ni ma ya stak' jtilbey te xchuk'il xanabe. Ja me ya yak'beyex ich' ja' ta swenta te Ch'ul Espíritue sok k'ajk'.¹⁷Te mach'a ya xtale yich'oj tel ta sk'ab te yik'ujibal sulil trigo te ya stsa a te sk'ablel te trigoe yu'un jich ya stsob ochel te sbak' te trigo ta yawil. Jauk me to te sk'ablele ya me xbajt' ta chik'el ta k'ajk' te ma xtub ta sbajt'el k'inale."¹⁸Te Juane ay bayal xan beluk la yalbey ta mantal te ants-winiketike sok la xchol te lek yach'il k'op ta stojol te lume. ¹⁹Te k'alal la yal te Juan te malekuk te beluk la spas te ajwalil Herodes te la yik' yinamin te Herodiase te ja yinam te yijts'ine, sok la yal spisil te beluk malekuk spasoje, ²⁰la sta xan smul a te Herodese: Te k'alal la yak' ta chukel te Juane.LA YICH' JA' TE JESUSE ²¹Te k'alal la yich'ikix ja'a te ants-winiketike, te Jesuse tal yak' sba ta ich' ja' uuk.Te k'alal yak ta sk'oponel a te Diose, jam te ch'ulchane ²²jich kotel te Ch'ul Espíritu ta stojol te Jesuse jich yilel te bit'il tsumut te jul ainuk ta stojole sok ay mach'a k'opoj tel ta ch'ulchan te jich la yale: "Ja'at te Jnich'anat, te bayal k'uxat ta jkot'an. Binax jkot'an awu'un.”TE STS'UMBAL TE JESUSE ²³Te k'alal jajch' ta xcholel te lek yach'il k'op te Jesuse lajuneb xcha'winik (30)yawilal a. (Kuybil a te ja snich'an te José te snich'an te Elí, ²⁴te snich'an te Matat, snich'an te Leví, snich'an te Melqui, snich'an te Jana, snich'an te José.²⁵Te Matatías ja snich'an a te José, snich'an te Amós, snich'an te Nahúm, snich'an te Esli, snich'an te Nagai, ²⁶snich'an te Maat, snich'an te Matatías, snich'an te Semei, snich'an te José, snich'an te Judá.²⁷Joana ja snich'an a te Judá, snich'an te Resa, snich'an te Zorobabel, snich'an te Salatiel, snich'an te Neri, ²⁸snich'an te Melqui, snich'an te Adi, snich'an te Cosam, snich'an te Elmodam, snich'an te Er, ²⁹snich'an te Josué, snich'an te Eliezer, snich'an te Jorim, snich'an te Matat, snich'an te Leví.³⁰Simeón ja snich'an a te Leví. Snich'an te Judá, snich'an te José, snich'an te Jonán, snich'an te Eliaquim, ³¹snich'an te Melea, snich'an te Mainán, snich'an te Matata, snich'an te Natán, snich'an te David, ³²snich'an te Isaí, snich'an te Obed, snich'an te Booz, snich'an te Salmón, snich'an te Naasón.³³Aminadab ja snich'an a te Naasón, snich'an te Admín, snich'an te Aram, snich'an te Esrom, snich'an te Fares, snich'an te Judá, ³⁴snich'an te Jacob, snich'an te Isaac, snich'an te Abraham, snich'an te Taré, snich'an te Nacor, ³⁵snich'an te Serug, snich'an te Ragau, snich'an te Peleg, snich'an te Heber, snich'an te Sala.³⁶Cainán ja snich'an a te Sala, snich'an te Arfaxad, snich'an te Sem, snich'an te Noé, snich'an te Lamec, ³⁷snich'an te Matusalén, snich'an te Enoc, snich'an te Jared, snich'an te Mahalaleel, snich'an te Cainán, ³⁸snich'an te Enós, snich'an te Set, snich'an te Adán, snich'an te Dios.

LA YICH' ILBEYEL YOT'AN TE JESUSE ¹Jich yu'un te Jesús k'alal noj ta yot'an te Ch'ul Espíritue, lok' tel ta bay muk'ul ja' Jordán, sok ik'ot bael yu'un te Ch'ul Espíritu ta bay jochol takin k'inal. ²Le' ain cha'winik k'aal a, te le' ilbot yot'an yu'un te pukuje. Xujt' ma ba we' te jayeb k'aal le' ay a, sok ta slajibal k'aal la yaiy wi'nal.³Te pukuje jich la yalbey te Jesuse: "Teme ja'atnix snich'anat a te Diose, albeya mantal jai tonetik to te aka k'atbujuk ta kaxlan waj." ⁴Te Jesús jich la yalbey: "Ts'ibubil ta sjun te Diose: MA JAUK NAX TA KAXLAN WAJ KUXUL A TE ANTS-WINIKE JANAX TA SK'OP TE DIOSE."⁵Jauk me to te pukuje la yik' bael te Jesuse ta bay toyol wits, ta ora nax la yak'bey yil spisil ta chajp' te muk' ajwaliletik yu'un te balumilale. ⁶Te pukuje jich la yalbey: "Ya jkak'bat tulan awat'el sok te ya awu'unin spisil te yutsilal te balumilale, melel ja ak'bilon spisil, jich yu'un chikan jkot'an jtukel te mach'a ya jk'an jkak'beye. ⁷Jich yu'un, teme ya akejanaba ta jtojole, sok teme ya awich'on ta muk'e, ja'at me awu'un ya xk'ot ta spisil."⁸Jich yu'un te Jesús la yalbey: "Ts'ibubil ta sjun te Diose: JANAX ME YA AWICH' TA MUK' TE KAJWALTIK DIOS AWU'UNE SOK JANAX ME YA AWAK' ABA TA ABATINEL TA STOJOL STUKEL."⁹Jich yu'un te pukuje la yik' xan bael te Jesús ta bay lum Jerusalén, jich k'o tejk'anotuk ta snichoil templo sok jich la yalbey: "Teme ja'atnix snich'anat a te Diose ch'oj aba koel jkiltik. ¹⁰Melel jich ts'ibubil ta sjun te Dios: TE YA YAL MANTAL TA STOJOL TE CH'UL ABATETIK YU'UNE TE YA XTAL SKANANTAYATE, ¹¹SOK YA ME XTAL STSAKAT TA SK'ABIK, SWENTA YU'UN MA BA YA ALAJIN AWAKAN TA TON."¹²La sjak' te Jesuse jich la yalbey te pukuje: "Jich albil: MA ME AWILBEY YOT'AN TE KAJWALTIK DIOS AWU'UNE." ¹³Te k'alal la yil te pukuj te ma la stak' yilbey xan yot'an a te Jesuse, jich bajt' la yijk'tey jilel jun chebuk k'aal.TE JESUSE JAJCH' TA AT'EL ¹⁴K'alal sujt' bael te Jesús ta sk'inal Galilea yich'ojbeyix bael yu'el te Ch'ul Espíritue sok pujk' sk'oplal ta sjoylejal te k'inale. ¹⁵Jajch' ta bijteswanej ta bay sinagogaetik sok la yich'ik ta muk' ta spisil.TE JESÚS BAJT' TA LUM NAZARET ¹⁶Bajt' ta lum Nazaret te banti la yich' ch'itesele, och ta bay te sinagogae ta sk'alelal ich' lewa, jich la stejk'an sba jajch'el ta sk'oponel tulan te sjun te Diose jich te bit'il k'ayem ta spasele. ¹⁷Te balbil jun yu'un te alwanej Isaíase ak'bot ta sk'ab. La sjam yil sok jich la sta te bay ts'ibujil jilele:¹⁸"TE ESPÍRITU YU'UN TE KAJWALTIKE AYIX TA JTOJOL, MELEL TSABILON TA YALEL TE LEK YACH'IL K'OP TA STOJOL TE ME'BAETIKE. SOK LA JKICH' TEL TIKUNEL TA SKOLTAYEL TE MACH'A AY SWOKOLIK TA YOT'ANIKE JA LA STIKUNON TEL TA SKOLTAYEL LOK'EL TE MACH'ATIK CHUKBILIKE SOK YA JAMBEY SIT TE MA'SITETIKE, SOK YA JKOLTAY TE MACH'A TENBILIK YU'UN TE SWOKOLIKE, ¹⁹SOK TE YA JCHOL TE BIT'IL JA YORAILIX KOLTAYEL YU'UN TE KAJWALTIKE."²⁰Jich la sbal te jun te yak ta yilele, la sujt'esbey te mach'a swentainoj te junetike, jich la snajk'an sba. Spisil te mach'atik ayik ta sinagoga la sk'elubeyik sit te Jesuse. ²¹Jich jajch' yal te Jesuse: "Ja in k'aal to k'otix ta pasel te beluk ts'ibubil jilel ta sjun te Dios ta atojolik." ²²Spisilik la yaiyik stojol te beluk la yale sok lek la yaiybeyik stojol te sk'ope sok yanax la yaiyik te ay nax yutsil te sk'op te Jesuse. Jauk me to jich yakalik ta yalel "¿Ma bal jauk snich'an José jai winik to?."²³Te Jesuse jich jajch' yalbey yaiyik te ants-winiketike: "Jich ya awalik te bit'il ay ta alele: "Poxtaywane, poxtay aba atukel". Spisil te beluk la jkaiytik stojol te la apas ta Capernaúm, pasa le' jkiltik uuk to ta bay a lumal. ²⁴Sok jich xan la yal: "Jamal ya jkalbeyex ni tuluk alwanej yu'un Dios ma x-ich'ot ta muk' ta bay slumal.²⁵Jauk me to jamal ya jkalbeyex, te k'alal yorail te ay ta alwanej a te Eliase, ay bayal me'ba antsetik ta bay lum Israel, te k'alal majk' te ch'ulchan ma ba tal ja'al oxeb ja'wil sok olil sok tal bayal wi'nal ta spamal te balumilale . ²⁶Jauk me to te Elíase ma leuk la yich' tikunel a te ba ay te me'ba antsetik ta sk'inal Israel, le' tikunot bael yu'un Dios ta bay sna tul me'ba ants te ay ta ch'in lum Sarepta ta bay sk'inal Sidón. ²⁷Ta banti lum Israel, bayal mach'a tsakbilik ta k'a'el chamel te k'alal ay ta alwanej te Elíase, Jauk me to, tul mayuk mach'a kol ta chamel, janax kol ta chamel te winik Naamán sbiile te talem ta lum Siria."²⁸Spisil te mach'atik ayik ta sinagogae ilin yot'anik yu'un, te k'alal la yaiyik stojol te jich la yale. ²⁹Jajch' stenik lok'el ta bay ti' lum te Jesuse, la yik'ik bael ta bay mero toyol koel te wits te banti pasbil te muk'ul lume, yu'un le' k'an skotbinik koel a. ³⁰Jauk me to te Jesuse k'ax ta yolilik jich abajt' ta yan lum.TUL WINIK TE AY BOL ESPÍRITU TA YOT'AN ³¹Te Jesús ko bael ta Capernaúm, te ay ta sk'inal Galilea, le' la yaiy bijteswanej ta stojol te ants-winiketike ta sk'alelal ich' lewa. ³²Chajp'nax la yaiyik yu'un te bit'il la yaiy bijteswanej, yu'un jich ya xk'opoj te bit'il mach'a yich'oj tulan yat'ele.³³Jich yu'un, ta bay sinagoga, ay tul winik te ochem pukuj ta yot'an, jich tulan awun. ³⁴" ¿Bistuuk te tal awuts'inotik Jesús yu'un Nazaret? ¿Tal bal ajinotik? ¡Ya jna'bat aba, ja'at xch'ul-snich'anat te Diose!."³⁵Te Jesuse la skom te pukuje, jich la yalbey: "Ma xk'opojat, lok'an ta yot'an te winike!" te pukuje la sjip ta lum ta bay yolilik, jich a lok' ta yot'an te winike, mayuk yejch'en ajil. ³⁶Spisil te ants-winike yanax la yilik a sok jich la yalbey sbaik ¿Bit'il ay a te sk'ope? te ya spas ta mantal sok yu'el, sok yich'oj tulan yat'el ta slok'esel te bol espirituetik." ³⁷Jich pujk' sk'oplal te Jesús ta spisil sjoylejal k'inal.TE JESÚS LA SLAMANTESBEY XCHAMEL TE SNIAL-ME'EL PEDRO ³⁸Jich te Jesuse lok' tel ta sinagoga bajt' ta sna te Simone. Yu'un te snial-me'ele ay ta chamel, tsakbil ta tulan k'ajk' jich yu'un bayal la yalbeyik wokol te Jesús te yakuk slamantesbeye. ³⁹Jich te Jesuse tejk'aj jajch'el ta stojol te antse sok la slamantesbey te sk'aale ora nax a lamaj, tejk'aj jajch'el te antse jich och ta mak'linwanej.TE JESÚS LA SLEKUBTES BAYAL CHAMELETIK ⁴⁰Te k'alal malix a te k'aale, te ants-winiketike la yik'beyik tel ta stojol te Jesús spisil te mach'a ayik ta chamel, chikan te beluk chamel yich'ojik ta tulutule. La skajambey sk'ab ta sjol ta tulutul jich lekub te chameletike. ⁴¹Sok ay pukujetik te lok' ta yot'anik bayal ta tul, awunik sok jich la yalik: "¡Ja'at Snich'anat te Diose!" Te Jesuse la skom ta k'op te pukujetike sok ma la yak' ta k'op melel sna'ojik te ja te Cristoe.TE JESÚS BEEN TA XCHOLEL SK'OP DIOS TA SK'INAL GALILEA ⁴²Te k'alal yak tel ta sakubel te k'inale, lok' bael te Jesús bajt' ta bay jochol k'inal. Bayal ants-winiketik jajch'ik ta sleel sok tal sleik te banti aye. K'an skomik te manchuk ya yich'ik ijk'tayel yu'une. ⁴³Jauk me to jich la yal te Jesuse: "Te jo'one ya me sk'an ya xba jchol te lek yach'il k'op yu'un te ajwalinel yu'un te Diose ta banti yantik lumetik melel ja la jkich' tel tikunel yu'un." ⁴⁴Jich te Jesuse och ta xcholel te lek yach'il k'op ta bay sinagogaetik ta spamal te lum Judea.

TA SWENTA CHAJP' AT'ELIL LA STSAKIK BAYAL CHAYETIK ¹Jich k'ot ta pasel, te k'alal stsoboj sbaik te ants-winiketik ta stojol te Jesuse yu'un yakalik ta xch'amel yaiyel stojol te sk'op te Diose. ²Te Jesuse tek'el ta bay sti' mar yu'un Genesaret. La yil cheb barko te ay ta ti' ja'. Te tsak-chayetik lok'ik tel le'a sok yakalik ta sapel te stsakjibal xchayike. ³Te Jesuse och bael ta bay barko, te ja yu'un te Simóne sok la sk'anbey te yakuk oxtajuk ochel tebuk ta ja'. Jich yu'un la snajk'an sba sok kaj sbijtes te ants-winiketike.⁴Te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse, jich la yalbey te Simóne: "Ich'a ochel te abarkoe ta bay snajt'il te ja'e sok otsesa bael te stsakjibal achaye." ⁵Te Simone la sjak' sok jich la yal: "Maestro, te jo'otike at'ejotikix sjunal ajk'ubal, mayuk jtsakotik ni kojt'uk chay, jauk me to ja ya jch'uun te ak'ope, ya jkot'es te stsakjibal jchaye," ⁶Te k'alal jich la spasik, bayal chayetik la stsakik sok te stsakjibal xchayike k'an tuch'uk. ⁷Jich yu'un la sbech k'abteyik tel te sjotake te ayik ta yan barkoe yu'un te yakuk xtal yich'ik koltayele. Jich yu'un talik sok noj yu'unik te xchebal sbarkoike, jajch' ta t'umk'ejel koel yu'un te yalal te xchayike.⁸Jauk me to te Simón Pedroe, te k'alal la yile, la skejan sba ta stojol te Jesuse, jich la yal: "Kajwal ma snujp'in te joinejate, melel te jo'one mulawilon." ⁹Melel chajp'nax la yil te Simón sok spisil te mach'atik sjotake, te bit'il bayal nax la stsakik te chayetike. ¹⁰Janix jich uuk te Jacobo (Santiago) sok Juan, te snixnab Zebedeoe, te ja sjoy sbaik sok te Simone. Te Jesuse la yalbey te Simone: "Ma me xiwat, melel ta ora to ja me awat'elin te ya awik'tiley tel ants-winiketik." ¹¹Te k'alal lok' tel ta ti' ja' sok te sbarkoike, la yijk'tayik jilel spisil sok la st'unik bael te Jesuse.TE JESÚS LA SKOLTEY TUL WINIK TE YICH'OJ K'AEL CHAMELE ¹²Jich k'ot ta pasel te k'alal ay ta jun muk'ul lum a te Jesuse, ay tul winik te le' ay a te tsakbil ta k'ael chamel ta spisil sbak'etal. Te k'alal la yil te Jesuse, te winik la skejan sba ta stojol sok la yalbey bayal wokol, jich la yal: "Kajwal, teme jich awot'ane, te ja'ate ya xju' awu'un te ya alekubtesone. ¹³Jich yu'un te Jesús la skajanbey sk'ab ta stojol, jich la yal: "Jich ya jk'an. Lekubuk te abak'etale." Ta ora nax lekub te sbak'etale.¹⁴Te Jesús la yalbey te manchuk mach'a ya yalbey yaiy te bit'il lekub te sbak'etale, jich la yalbey: "Baan ak'aba ta ilel yu'un te sacerdotee sok ak'beya smajt'an Dios yu'un te lekubatixe, jich te bit'il yaloj te Moisés swenta yu'un ya awak' na'el stojol ta spisilik."¹⁵Jauk me to k'axem to xan pujk' sk'oplal te Jesuse sok talik tsobol ants-winiketik yu'un ya xba yaiybeyik stojol te bit'il ya snojp'teswan sok te yakuk yich'ik ch'abtesbel te xchamelike. ¹⁶Jauk me to te Jesuse ya xbajt'ulay ta takin jochol k'inal yu'un le' ya xba sk'opon a te Diose.TE JESUSE LA SKOLTEY TUL WINIK TE LAJEM YIP YOK-SK'ABE ¹⁷Jich k'ot ta pasel jun k'aal te yak ta bijteswanej a te Jesuse, le' nakatik a te fariseoetike sok te maestroetik yu'un te mantaliletike ja te mach'a talemik ta yantik lumetik yu'un sjoylejal sk'inal Galilea sok Judea sok nix uuk te lum yu'un Jerusalén. Te Jesuse yich'obey yu'el te Dios ta xch'abtesel spisil chameletik.¹⁸Jich yu'un, talik cha'ox tul winiketik, xkuchojik tel ta kajk'ante' tul winik te lajem yip yok sk'abe sok yakik sleel be te banti yakuk stak' ya yik'beyik tel ta stojol te Jesuse. ¹⁹Jauk me to ma ju' yu'unik stael te be te banti ya x-ochik baele, ta skaj te tsobol ants-winiketike, jich yu'un moik bael ta yamak'ul sba te nae sok la sjambeyik te beluk makbilae, le' la skojt'esik koel a te winike sok te skajk'ante'e, k'ot ta yolilik te ants-winiketik, te banti ay te Jesuse.²⁰Te k'alal la yil te xch'uunjel yot'anike, te Jesús la yal: "Winik, te amule pasbilix perdón." ²¹Te ts'ibjometike sok te fariseoetike jajch' sjojk'ibey sbaik, jich la yalik: "¿Mach'a a winik to te yak ta sbolk'opteyel te Diose? ¿Mach'a ya xju' yu'un ya spas perdón, janax stukel te Diose?"²²Te Jesuse, la sna' stojol te beluk yakik ta snopele, jich la yal: ¿Bistuuk te jich ya awal ta awot'anike? ²³¿Beluuk te buelta nax ta alele: Te amul pasbilix perdón o te jich ya awal: "Jajch'an sok benan?" ²⁴Jauk me to jich ya ana'ik a te Nich'anil ay tulan yat'el yich'oj te ya stak' spas perdón yu'un muliletik ta balumilal, ya jkalbat te ja'ate: "Jajch'an, k'echa bael te akajk'ante'e sok baan ta a na."²⁵Ta ora nax la stejk'an sba jajch'el ta yolilik te mach'atik le' ayik a sok la stsak jajch'el te skajk'ante' te banti wayalae; Jich yu'un sujt' bael ta sna, yak ta yich'el ta muk' te Diose. ²⁶Spisilik chajp'nax la yilik a sok la yich'ik ta muk' te Diose. Sok xiw yot'anik yu'un, jich la yalik: "Ta ora to la jkiltik te beluk k'ot ta pasel te bayal nax yutsilale."TE JESÚS LA YIK' SJOIN TE MATEOE ²⁷Te k'alal k'axix a te beluk k'ot ta pasele, te Jesuse lok' tel le'a sok la yil tul k'an-patan te Leví sbiile, nakal ta banti ya yich' tojel spatanul te biluketike. Jich la yalbey. "T'unawon bael." ²⁸Jich yu'un te Leví la stejk'an sba jajch'el, la yijk'tey jilel spisil, la st'un bael te Jesuse.²⁹Jich yu'un te Leví la spas we'lil ta swenta te Jesuse. Le' ayik a bayal k'an-patanetik sok yantik xan ants-winiketik te pajal nakal ta bay we'bal te', yakalik ta we'el sok te Jesuse. ³⁰Jich yu'un te fariseoetik sok te ts'ibjometik jajch' yalbeyik te nopojeletik yu'un te Jesuse, jich la yalik: "¿Bistuuk te ya ajoinik ta we'el-uch'ajel te k'an-patanetik sok te mulawiletike?" ³¹Te Jesuse la sut: "Te ants-winiketik te mach'atik lek ayike ma sk'anik poxtaywanej, janax te mach'a ayik ta chamele. ³²Ma jauk tal jkik' te ants-winiketik te mach'a tojik yu'un te ya sujt'es yot'anike, ja tal jkik' te mach'a mulawiletik swenta yu'un te ya sujt'es yot'anike."TE JESÚS LA YAK' TA NOPEL TE BELUK SWENTAIL TE YA SKOM TE SWE'ELIKE ³³Jich la yalbeyik te Jesuse: "Te nopojeletik yu'un te Juane ya skomileyik swe'elik sok ya sk'oponik te Kajwaltike janix jich uuk te nopojeletik yu'un te fariseoetike. Jauk me to te nopojetik awu'une ya xwe'-uch'ajik." ³⁴Te Jesuse jich la yalbey yaiyik: "¿Ay bal mach'a ya stak' skom swe'el a teme ik'bil ta il-nujp'inele, teme sjoinoj sba sok te winik te ya xnujp'ine? ³⁵Jauk me to ya sta yorail te ya yich' pojel lok'el ta yolilik te mach'a ya xnujp'ine, jich me ya xjajch'ik skomel swe'elik."³⁶Jich yu'un te Jesuse la yalbey jun senyail k'op: "Mayuk tuluk winik ya xch'i' te yach'il sk'u' yu'un ya spak'antebey te spokol sk'u'e. Teme jich ya spase, ya xch'i' te yach'il pak'e, te xejt'lele ma snujp'in ya xjil sok te pokol pak'e.³⁷Janix jich mayuk tuluk winik te ya yak' yach'il vino ta bay pokol yawil te pasbil ta nujk'ule. Teme jich ya spase, te yach'il vinoe ya xch'i' yu'un te spokol yawil te pasbil ta nujk'ule janix jich te vinoe ya xmal lok'el sok te yawile ya xlaj." ³⁸Jauk me to te yach'il vinoe ya sk'an ya yich' ak'el ta yach'il yawil. ³⁹Mayuk tuluk winik, teme la yuch' te pokol vinoe, ya sk'an xan yuch' te yach'il vinoe melel jich ya yal: "Te spokole ja lek."

TE NOPOJELETIK LA SJIXIK SBAK' TRIGO TA SK'ALELAL ICH' LEWA ¹Jich k'ot ta pasel ta sk'alel ich' lewa, te Jesuse k'ax bael ta yolil te banti ts'umbil te trigoetike te nopojeletik yu'une kaj sjixbeyik sbak' te trigoe, la sk'ut ta sk'abik yu'un ya sk'uxbeyik te site. ²Jauk me to ay cha'ox tul fariseoetik te jich la yalike: "¿Bistuuk ya apasik te beluk ma stak' ta pasel ta sk'alel ich' lewae?"³Te Jesuse jich la sut: "¿Yu'un ba ma ak'oponojik ta sjun Dios te beluk la spas te David sok te sjotake te k'alal ayik ta wi'nalae? ⁴Melel te k'alal och ta sna te Diose la stsak swe' te ch'ul waj te pachal ta stojol te Diose, sok la yak'bey swe' uuk te cha'ox tul te sjotake, te janax ya stak' swe'ik te sacerdoteetike. ⁵Sok jich la yal xan: ''Te Nich'anile ja ajwalil yu'un te sk'alel ich' lewae.''TE JESÚS LA XCH'APTES TUL WINIK TE SIKUBEN XCHIAL SK'ABE ⁶Ta yan sk'alelal ich' lewa te Jesuse och bael ta sinagoga sok le' ba yaiy bijteswanej a. Ay tul winik le'a te sikuben te xchial swa'el sk'abe ⁷Te ts'ibjometike sok te fariseoetike yakalik smaliyel yilik teme ay mach'a ya xch'abtes ta sk'alel ich' lewa. Yu'un jich ya stak' slebeyik smul a. ⁸Jauk me to te Jesuse sna'oj stojol te beluk yakalik ta snopele sok jich la yalbey te winik te sikuben te xchial sk'abe: ''Jajch'an tel, sok tejk'anaba ta olil." Jich jajch' tel sok tejk'aj te winike.⁹Te Jesuse jich la yalbey yaiyik: ''Ya jojk'ibeyex, ¿Ya ba stak' ta pasel ta sk'alel ich' lewa te beluk leke o te beluk amene, te ya jkaiytik koltaywanej o te ayuk mach'a ya xlaj jku'untike?'' ¹⁰Jich yu'un te Jesuse la sk'eluy te mach'atik le' ayik a sok jich la yalbey te winike: "Jacha te ak'abe.'' Jich la spas te winike, jich lekub te sk'abe. ¹¹Jauk me to bayal ilinik te fariseoetike sok te ts'ibjometike, sok jajch' xchapik te beluk ya stak' spasbeyik te Jesuse.TE JESUSE LA STSA LAJCHAY TUL WOLWANEJ PUK-K'OPETIK ¹²Ja sk'alel a te Jesús bajt' ta bay wits ta sk'oponel te Diose. Sjunal ajk'ubal la sk'opon te Diose. ¹³Te k'alal sakub te k'inale, te Jesuse la yik' tel te nopojeletik yu'une, sok la stsa lajchay tul, te mach'a la yak'bey sbiilin wolwanej puk k'opetik.¹⁴Te sbiilik te wolwanej puk k'opetike ja Simón (te yan sbiil ak'bot yu'un te Jesuse ja Pedro) sok te yijts'in Andrés, sok Jacobo (Santiago), Juan, Felipe, Bartolomé, ¹⁵Mateo, Tomas, Jacobo (Santiago) te snich'an Alfeo, Simón, te yan sbiil Zelote. ¹⁶Judas, ja te snich'an te Jacoboe (Santiago) sok te Judas Iscariotee, ja te mach'a la yak' ta k'abal te Jesuse.TE JESUSE LA SBIJTES BAYAL ANTS-WINIKETIK ¹⁷Te k'alal kotel te Jesús ta bay wits sok te puk k'opetike, la stejk'an sba ta bay xatal k'inal, sok te tsobol nopojeletik yu'une sok te ants-winiketik te talemik ta Judea sok ta Jerusalén sok ta Tiro sok ta lum Sidón te ayik ta ti' mare. ¹⁸Tal yaiybeyik stojol te sk'op te Jesuse sok te yakuk yich'ik ch'abtesel te chameletike. Sok te mach'atik yakik ta uts'inel yu'un te bol espirituetike kolik ta woklajel. ¹⁹Spisil te ants-winiketike yot'anuk nax ya sk'an spikik te Jesuse yu'un le' ya xlok' a te yu'ele, sok la xch'abtes spisil te chameletike.AY YUTSILAL SOK AY ME YOBOLIL SBAIK ²⁰Jich yu'un la yil te nopojeletik yu'une sok jich la yal: ''Binax me awutsilik te ja'ex te me'baexe, melel ja awu'unik te ajwalinel yu'un te Diose. ²¹Binax me awutsilik te ja'ex te ayex ta wi'nale, melel ya me xnoj ach'ujt'ik. Binax yutsil te yakalex ta ok'el ta ora to, yu'un ta patil ya me stse'enatik.²²Binax me awutsilik teme ya awich'ik ilayel yu'un te ants-winiketike sok teme ma ya sk'anatike sok teme ya awich'ik bol k'optayel ta swenta te Nich'anile. ²³Binuk nax me awot'anik te k'alal ya xk'ot ta pasel ta atojolike, sok bayaluk me sbujts' k'inal awaiyik yu'un, melel ya me xk'o awich'ik amajt'anik ta ch'ulchan, jich te bit'il la spasik ta namey k'inal te me'el-tatiletike te la yuts'inik te alwanejetike.²⁴¡Yan te k'ulejexe obol me abaik!, ja wich'ojikix te smuk'ul awot'anike. ²⁵¡Obol me abaik ja'ex te nojel ach'ujt'ike! melel ta patil ya awaiyik wi'nal. ¡Obol me abaik te ja'ex te binax awot'anike! melel ya me amel-awot'anik sok ya me x-ok'ex ta patil.²⁶¡Obol me abaik!, teme lek nax ak'oplalik yu'un te ants-winiketike, melel jich la spasik ta namey k'inal te me'el-tatiletik ta stojol te lotil alwanejetike.TE XK'UXUL OT'ANIL TA STOJOL TE AWAJ-KONTROE ²⁷Jauk me to ya jkalbeyex te ja'ex te ya awaiybonik stojol te jk'ope, k'ux me awaiyik ta awot'anik te akontroike, sok pasbeya te beluk lek ta pasel te mach'atik ya yilayexe. ²⁸Ch'ultesaik te mach'a ya sbolk'opteyexe sok k'oponbeyaik Dios te mach'atik ya yuts'inatike.²⁹Teme ay mach'a ya smajbat te mech' achoe ak'beya smajbat xan te mejch'e. Teme ay mach'a ya spojbat te smuk'ul ak'u'e, ak'beya xan bael te anajt'il ak'u'e. ³⁰Spisil te mach'a ya xk'anbeyexe ak'beyaik me. Teme ay mach'a ya spojbeyex te beluk ay awu'unike, ma me ak'anbey sujt'el.³¹Te bit'il ya sk'an awot'anik te ya awich'ik pasbeyel uke, janix me jich ya apasbeyik uuk te yantike. ³²Teme janax k'ux ta awot'an te mach'a k'ux yaiyojexe, ¿Lek bal ak'oplalik yu'un? melel te mulawiletike k'ux ta yot'anik uuk te mach'a k'ux aybil yu'une. ³³Teme janax ay beluk lek ya apasbeyik te mach'a ay beluk lek ya spasbeyexe, ¿Lek bal ak'oplalik yu'un? melel janix jich ya spasik uuk te mach'a mulawiletike. ³⁴Sok teme janax ay beluk ya awak'bey smajan te mach'atik ya yak'batik uke, ¿Lek bal ak'oplalik yu'un? Janix jich uuk te mach'atik mulawiletike ya yak'bey smajan te yantik mulawiletike sok ya smaliy te ts'akal ya yich'ik sujt'esbele.³⁵Jauk me to k'ux me awaiyik ta awot'anik te akontroike sok pasbeyaik me te beluk lek ta pasele. ak'aik me majan, ma me amaliyik te ya awich'ik sujt'esbele jich me ya awich'ik muk' amajt'anik sok ja me snich'an ya xk'oex te mach'a toyol ay ta ch'ulchane, melel lek yot'an te Dios sok te mach'atik ma yalik wokole sok te mach'atik ma lekuk yot'anike. ³⁶Ayuk me xk'uxul awot'anik, jich bit'il te atatik te ay xk'uxul yot'ane.MA ME XA LIKBEY SMUL TE YANTIKE ³⁷Ma me ayuk mach'a alikbeyik smul jich me ma awich'ik likbeyel amulik uuk. Ma me ayuk mach'a ya awak'ik ta k'abal jich me ma awich'ik ak'el ta k'abal uuk. Ak'aik me te perdóne jich me ya awich'ik ak'beyel perdón uuk.³⁸Ak'beyaik me te beluk ya xtuun yu'unike, jich me ya awich'ik ak'beyel uuk, bayal me awak'ik, lek me tenbil, ma me bisbiluk nax, jich me ya awich'ik ak'beyel uk yu'un te Diose. Te bit'il yilel ya abisike jich nix me ya awich'ik bisbel uuk."³⁹Jich yu'un te Jesús la yalbey yaiyik jun senyail k'op. ''¿Ya ba stak' te tul ma'sit ya snit ta beel te yan ma'site? Teme jich la spase, pajal ya xch'ayik koel ta lomen lum, ¿ma ba jichuk ya xk'ot ta pasel? ⁴⁰Te tul nopojele ma jauk toyol yu'un te yaj bijteswaneje, jauk me to te k'alal la yich'ix ta nop'tesel ta leke, jich me ya xk'ot te bit'il te yaj bijteswaneje.⁴¹¿Bistuuk te ya awilbeyik te ch'in k'abal te ay ta sit te awermanoe, jauk me to ma awil te muk'ul te' te k'atal ta asite? ⁴²¿Bit'il ya stak' ya awalbey te awermanoe: "Kermano, ak'bon lok'esbat te ch'in k'abal te ay ta asite,'' jauk me to ma ba awiloj te muk'ul te' te k'atal ta asite? ¡Ja'ex te cha'lam awot'anike! neel lok'esaik te muk'ul te' te ay ta asitike, jich me lek ya awilik te bit'il ya alok'esbeyik te k'abal te ay ta sit te awermanoe.TA SWENTA SIT AWAT'EL YA SNA'BATIK ABA ⁴³Melel, mayuk lekil te' te k'aem ya yak' te site, sok mayuk bol te' te lek sit ya yak'e. ⁴⁴Melel ta juju pejt' te' ya xchiknaj ta ilel te bi yilel ya yak' te site. Melel te ants-winiketike ma xbajt' sk'ok tel higo ta bay ch'ixtikal, sok nix ma xbajt' k'okel tel te ts'usub ta bay chik ch'ixetike.⁴⁵Te lekil winike, ta yutsil yot'an ya xchiknaj ta ilel te beluk leke, yan te ma lekil winike, ta sbolik yot'an ya slok'estel te beluk ma lekuke. Melel te beluk ay ta yot'ane jich me ya xk'opoj.TE CHEB YIPTIJIB TE NAE ⁴⁶¿Bistuuk te ya awalbonik, ''Kajwal, Kajwal,'' jauk me to ma ach'uunbonik te beluk ya jkalbeyexe? ⁴⁷Spisil te ants-winiketik te ya xtal ta jtojol yu'un ya yaiy stojol te jk'ope sok te ya xch'uunike, ya jkalbey yaiyik te bi yilel k'oemik. ⁴⁸Jich yilel te bit'il tul winik te la spas snae, te najt' la sjok' koel te lume yu'un le' ya sjajch'ex tel yuyal a te snae ta bijum chen. Te k'alal tal te nojel ja'e, mal k'axel ta ba ay te nae, jauk me to ma ba ju' yu'un sjinel, melel lek apasbil.⁴⁹Jauk me to te mach'a ma xch'uunbon te jk'ope, jich me k'oem te bit'il tul winik te la spas sna ta bay ba lum te ma la yak'bey yiptijib. Te k'alal tal te snojel ja'e, ora nax jin koel tel, sok k'axel jin te nae."

TE JESUSE LA SKOLTEY TUL YABAT TE WOLWANEJ SOLDADOE ¹Te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesús sok te ants-winiketike, och bael ta Capernaúm.²Ay tul wolwanej soldado (centurión) te ay tul yabat, te mero sk'anoje, jauk me to ay ta chamel, ya xlajix a ³Te wolwanej soldado (centurión) te k'alal la yaiybey stojol sk'oplal te Jesuse, la stikun bael ancianoetik yu'un te judioetike, la yich'ik albeyel bael te yakuk yalbeyik wokol te yakuk xtal xch'abtes te chamel te ay ta stojol te abat yu'une. ⁴Te k'alal k'otik ta stojol te Jesuse, la yalbeyik wokol, jich la yalik: "Yakuk ach'abtesbey te abat yu'un te wolwanej soldadoetike melel mero lek yot'an stukel, ⁵melel sk'anoj te jlumaltike sok janix la spas te sinagogae."⁶Jich te Jesuse la sjokin bael. Te k'alal nopol ya xk'otix a, te wolwanej soldado (centurión) la stikun tel sjotak te tal yalbey: "Jkajwal, ma xa wich' awokol, melel te jo'one mayuk jtulal jtukel ma snujp'in te ya x-ochat ta jna. ⁷Jich yu'un ma ba talon ta atojol, janax tik' a te ya awal mantal jich ya xkol te abat jku'une. ⁸Melel te jo'one ayon ta xch'uunel mantal uuk ta stojol te mach'a kajal yat'el jku'une, janix jich ay ta jwenta spasel ta mantal te soldadoetik te jwenteneje. Teme la jkalbey te tule: "Baan," jich ya xbajt', sok teme la jkalbey te yane "La'," jich ya xtal, sok teme la jkalbey te abate,"pasa jich to," jich ya spas."⁹K'alal la yaiy stojol te Jesuse, yanax la yaiy stojol jich la sut sba ta stojol te ants-winiketik te mach'a t'umbil yu'une, jich la yal: "Jich ya jkalbeyex, te mayuk mach'a ay tuluk ta Israel te jich xch'uunjel yot'an te bit'il te winik to," ¹⁰Jich sujt'ik bael te mach'atik tikunbiliktele, jich kolemix k'o staik te abate.TE JESÚS LA CHA'KUXES TE YAL TE TUL ME'BA ANTS TA LUM NAÍN ¹¹K'axix che'oxeb k'aal a te Jesuse bajt' ta lum te sbiilinoj Naín, sjoinej bael te nopojeletik yu'une sok bayal tsobol ants-winiketik. ¹²Te k'alal nopol ayix ta sti'il te lume, la yil k'echbil tel lok'el tul winik te lajemix a, te janax tul skerem-al te me'ba antse, sok juinbil tel yu'un tsobol ants-winiketik. ¹³K'alal la yil te Kajwaltike bayal la sna'bey yobolil sba te me'ba antse jich la yalbey: "Ma x-ok'at." ¹⁴Jich bajt' te banti ay te aelmele sok la spikbey te sti'il te banti kuchbil te sbak'etale sok te mach'a sk'echojike la stejk'an sbaik. Jich la yal: "Kerem, ya jkalbat te ja'ate, jajch'an tel." ¹⁵Jich te winik te lajemixe la snajk'an sba sok jajch' ta k'op jich te Jesuse la yak'bey te sme'e.¹⁶Jich bayal xiw yot'anik yu'un, sok jajch'ik ta yich'el ta muk' te Diose, jich la yalik: "Ay tul muk' alwanej te chiknaj ta jkolilaltike," sok "te Diose ya skanantay te lum yu'une." ¹⁷Te Jesús pujk' sk'oplal yu'un te beluk la spas ta spamal Judea sok nix ta jujun pam lum te nopol ayike.TE MACH'ATIK TIKUNBILIK BAEL YU'UN TE JUAN AK' ICH' JA'E ¹⁸Te nopojeletik yu'un te Juane la xcholbeyik yaiy te beluk k'ot ta pasale. ¹⁹Jich yu'un te Juane la yik' tel cha' tul nopojeletik yu'un te yakuk xba sjojk'ibeyik te Jkajwaltike: "¿Ja'at bal te mach'a albil te ya xtale, o ay to bal yan te mach'a ya jmalitike?" ²⁰Te k'alal noptsajik bael ta stojol te Jesuse, te nopojeletik jich la yalik: "Te Juan ak' ich' ja' la stikunotik tel yu'un te ya jojk'itik: ¿Ja'at bal te mach'a albil te ya xtale, o ay to bal yan te mach'a ya jmalitike?."²¹Te k'alal le' ayik a te Jesuse la xch'abtes bayal chameletik sok te mach'a ay swokolike, la slok'es pukujetik sok la sjambey sit te ma'sitetike. ²²Te Jesuse jich la yaltilebey yaiyik: "Baanik albeyaik te Juane te beluk la awilike sok te beluk la awaiyik stojole. Te ma'sitetike yakalik ta jamel te sitike, te koxoetike jajch'ikix ta beel, yakalik ta lekubel sbak'etalik te mach'atik ayik ta k'ael-chamele, sok yakalik ta jamel xchikinik te mach'a kojk'etike, yakalik ta cha'kuxel te aelmeletike, sok yakix ta cholel te lek yach'il k'op ta stojol te mach'atik ay swokolike. ²³Te ants-winik te mach'a ma xch'ay xch'uunjel yot'an ta jwentae, binax me yutsilal ya xk'ot."²⁴Te k'alal sujt'ik bael te mach'a tikunbilik tel yu'un te Juane, te Jesuse kaj yalbey yaiy te ants-winiketik te sk'oplal te Juane: "¿Beluuk xk'otok awilik ta bay jochol takin k'inal? ¿Ja ba k'otok awilik te jalal te yak ta stijulebel sba yu'un te ik'e? ²⁵Jich yu'un ¿Beluuk lok' awilik? ¿Ja ba te tul winik te slapoj tunim pak'e? ilawilik, te mach'atik slapojik tunim pak', kuxulik ta bay jelawen yutsilal, ta sna te muk'ul ajwaliletike. ²⁶Jich yu'un, ¿Beluuk lok' awilik? ¿Ja ba tul alwanej? yu'unix jich a, k'ax to xan jich te bit'il tul alwaneje.²⁷Ja swenta te jich ts'ibubil jilel sk'oplale: "ILAWIL, YAKON TA STIKUNBELAT BAEL TUL ALWANEJ TA ATOJOL TE YA XCHAJP'ANBAT TE A BEE." ²⁸Ya jkalbat, te mayuk tuluk mach'a bejk'ajem ta ants te toyol xan sk'oplal te bit'il te Juane. Jauk me to te mach'a pek'el sk'oplal ta banti ay ta ajwalinel yu'un te Diose ja me kajal ya xk'ot yu'un te Juane.²⁹K'alal la yaiy stojol spisil te ants-winiketik te beluk la yale, sok te k'an-patanetike la yalik te ja toj stukel te Diose, te ja ak'bot yich'ik ja' yu'un te Juane. ³⁰Yan stukel te fariseoetike sok te mach'a ay sbijilik yu'un te mantaliletik yu'un te judioetike, ma la sk'an xch'uunik te beluk yaloj te Dios ta stojolike yu'un ma ba yich'ojik ja' yu'un te Juane.³¹"¿Beluuk ya jpaj sok te ants-winiketik te kuxatik ta k'inal ta ora to? ¿Bi yilelik? ³²Ja pajalik sok te bit'il alaletik te yakalik ta tajimal ta ch'iwich te ya snajk'an sbaik sok ya yik' sbaik tel ta tulutul sok jich ya yalik: "Te jo'otike la jtijtik amay ta atojolik, jauk me to ma ba ajk'tajex. Te jo'otik la jk'ajintaytik jun k'ayojil yu'un mel-ot'an jauk me to te ja'exe ma ba ok'atik yu'un."³³Melel te Juan te ak' ich' ja'e ma ba yak tel ta swe'el kaxlan waj sok ma yak ta yuch'el vino, jauk me to jich ya awalik: "Ay pukuj ta yot'an." ³⁴Tal te Nich'anile yak ta we'el-uch'ajel julel sok jich ya awalik: "Ilawil, bayal nax ya xwe' sok ya xyakub, ja sjoy sba sok te k'an-patanetik sok te mulawiletike! ³⁵Jauk me to te sbijil ot'anile ya xchiknaj ta ilel ta xkuxinel te alnich'anetik yu'une."TE JESUSE IK'OT OCHEL TA WE'EL TA SNA TE SIMÓN TE FARISEOE ³⁶Jich yu'un ay tul fariseo winik la yik' bael ta we'el te Jesuse. K'alal och bael ta sna te fariseoe, najk'aj ta we'el sok. ³⁷Jich yu'un, ta bay te lume ay tul mulawil ants te le'a. Te k'alal la sna' stojol te yak ta we'el ta sna te fariseo te Jesuse, la yich' tel jun limeta te pasbil ta alabatro-ton te nojel ta aceite te kapil sok perfume. ³⁸Te k'alal la stejk'an sba ta spat te Jesuse, noptsaj tel ta yakan, kaj ta ok'el, jajch' spokbey yakan te Jesús sok te yalel site, sok la skusbey ta stsotsil sjol, la yujts'ibey te yakane sok la smalbey te aceite te kapil ta perfume.³⁹Te k'alal la yil te fariseo ja te mach'a ik'ot ochel ta we'el yu'un te Jesuse, la yal ta yot'an: "Te jauk nix a te alwanej yu'un Dios jai winik to, ya sna'bey sba sok bi yilel stalel te mach'a yak ta pikbeyel yakan yu'une, ya sna' te mulawil ants te jichuke." ⁴⁰Te Jesuse jich la yal: "Simón, ay beluk ya jkalbat." Te Simone la yal, "¡Albon, Maestro!"⁴¹Te Jesuse jich la yal: "Ay cha' tul winiketik te la sbetanbeyik stak'in te mach'a ya yak' ta bet te stak'ine.Te tule la sbetan bajk' sok jo'winik (500) denario, te yane la sbetan lajuneb yoxwinik (50) denario. ⁴²Te k'alal ma ju' yu'unik stojele, la yich'ik pasbel perdón ta xchebalik. Jich yu'un, ¿Mach'a ta xchebalik te bayal k'ux ta yot'an ta stojol te mach'a ch'aybot sbet yu'une?" ⁴³Te Simone jich la yal: "Te ya jkale ja te mach'a bayal sbet ch'aybote." Jesús la yal: Jich te bit'il la awale."⁴⁴Te Jesuse la sut sba ta yilel te antse sok la yalbey te Simone: "Ya bal awil jai ants to. Te jo'one ochon tel ta a na. Jauk me to te ja'ate ma bal la awak'bon ja' jpok kakan a, yan stukel te antse la spokbon jkakan ta yalel sit sok la skusbon ta stsotsil sjol. ⁴⁵Te ja'ate ma la awujts'ion te k'alal julone, yan te antse ma ba komen ta yujts'ibelon te jkakane."⁴⁶"Te ja'ate ma la malbon aceite ta jol, yan stukel la smalbon aceite ta jkakan te kapbil sok perfume. ⁴⁷Jich yu'un ya jkalbat, te smule, te mero bayal a, la yich'ix pasbeyel perdón, yu'un la yak' ilel bayal xk'uxul yot'an. Yan te mach'a teb nax te ya yich' ak'beyel perdón teb nax ya yak' xk'uxul yot'an."⁴⁸Te Jesuse la yalbey te antse: "Te amule pasbilix perdón." ⁴⁹Te mach'a stsoboj sbaik ta we'balte' la snijan sbaik koel jajch' yalbey sbaik: "¿Mach'a a to te ya spas perdón yu'un te mulile?" ⁵⁰Jich yu'un te Jesuse la yalbey te antse: "Te xch'uunjel awot'an la skolteyatix. Junuk me awot'an ya xbaat."

TE ANTSETIK TE LA YAK' SBAIK TA ABATINEL TA STOJOL TE JESUSE ¹Te Jesús patil been bael ta sjoylejal yantik muk'ul lumetik sok ta ch'in lumetik, yak ta xcholel sok yak ta yalel te lekil yach'il k'op yu'un te ajwalinel yu'un Dios. Sjoinej bael te lajchay tul (12) nopojeletik yu'une, ²janix jich joinbil bael yu'un cha'ox tul te antsetik te la yich'ik lok'esbel pukuj ta yot'anik sok te la yich'ik ch'abtesel yu'un te xchamelik ta swenta te Jesuse: Ja te María te yan sbiile Magdalena, te lok'exbot jukeb pukujetik ta yot'an, ³Sok te Juana te ja smamlal te Chuzae, te swentainojbey sna te Herodese, sok te Susana, sok ay xan bayal antsetik abi, te la skoltayik yu'un te beluk tuun yu'un te Jesuse sok te nopojeletik yu'une.TE SENYAIL K'OP YU'UN TE MACH'A LOK' TA AWALE ⁴Te k'alal yak ta stsobel sba tel bayal ants-winiketik, sok te yakalik ta tael ta yantik lumetik, te Jesús kaj ta xcholel jun senyail k'op: ⁵"Ay tul winik te lok' bael ta sts'unel cha'ox bij awlil, te k'alal yak ta ts'unbajel a, ay cha'ox bij ch'ay koel ta be jich la yich' pech'el ta tek'el sok bik'ot bael yu'un te te'eltik-mutetike. ⁶Sok ay cha'ox bij te ch'ay koel ta sba ch'entikal te mayuk lek slumile ta ora nax ch'i tel jich takej ta ora, melel ma pimuk te slumile.⁷Sok ay ch'ay koel cha'ox bij ta bay ch'ixtikal, pajal ch'i sok te ch'ixe, jich laj ta tenel yu'un. ⁸Jauk me to ay ch'ay koel ta bay lekil lum, ch'i tel sok sitin ta lek, la yak' jo'winik ta bij (100) sit te awlile." Te k'alal laj yot'an ta xcholel te senyail k'op te Jesuse, la stoyes te sk'ope: "Te mach'a ay xchikin ta yaiyel stojole, aka me yaiy stojol ta lek."⁹Te nopojeletik yu'une la sjojk'ibeyik te beluk ya sk'an yal te senyail k'ope. ¹⁰Jich la yal te Jesuse: "Te ja'exe ak'bilex ana'ik stojol te beluk muken ay ta ajwalinel yu'un te Diose, yan te yantike ya jk'opon ta senyail k'op, swenta yu'un YA YILIK TA SITIK YILEL, JAUK ME TO MA BA YA YILIK, SOK TE YA YAIYIK STOJOLE, JAUK ME TO MA XK'OT TA YOT'ANIK."TE JESUSE LA XCHOLBEY SK'OPLAL TE SENYAIL K'OPE ¹¹Jich ya sk'an yal te senyail k'ope: Te awlile ja sk'op te Diose. ¹²Te awlil te ch'ay koel ta bee, ja sk'oplal te mach'atik ya yaiyik stojol te sk'op te Diose, jauk me to ya xtal te pukuje ya slok'esbot bael te sk'op Dios ta yot'anik, swenta yu'un ma ya xch'uunik sok ma ya xkolik. ¹³Te awlil te k'ot ta sba te ch'ene, ja sk'oplal te mach'atik bin yot'anik ya yaiyik stojol te sk'op te Diose, Jauk me to ma ismaj ta yot'anik; ajk'nax te ya xch'uunike melel te k'alal ya xtal ta stojolik te yiljibal yot'anike, ora nax ya xchebaj yot'anik yu'un.¹⁴Te awlil te k'ot ta bay ch'ixtikale ja sk'oplal te mach'atik ya yaiyik stojol te sk'op te Diose, jauk me to janax ya xbajt' ta yot'anik sna'el te beluk ay ta balumilale, sok te loliyel yu'un te k'ulejalile, xbik'it nax yot'anik yu'un spisil te beluk ay ta balumilale jich tenbil ya xk'ot te sk'op te Dios te ay ta yot'anike. ¹⁵Yan te awlil te k'ot ta bay lekil lumilale ja sk'oplal te mach'atik jun yot'anik ta yaiybel stojol te sk'op te Diose, ya xch'uunbeyik ta spasel sok ma xchebaj yot'anik yu'un ja to teme sitinike.MAYUK BELUK MUKUL TE MA XCHIKNAJ TA ILELE ¹⁶Mayuk mach'a ya stsum sk'ajk', te ya smak ta bay oxom o ya yak' ta yanil wayibal, ja ya yak' ta bay stuchtijib, swenta yu'un te mach'atik ya x-och ta nae ya stak' yilik k'inal a. ¹⁷Mayuk beluk mukul, te ma yich' chiknantesele, sok mayuk beluk muken ay te ma yich' na'el stojole sok ya me xchiknaj ta jamal. ¹⁸Jich yu'un ayawaiyik stojol ta lek, te mach'a ay beluk ay yu'une, ya me x-ak'bot xan, yan te mach'a mayuk beluk ay yu'une, ya xpojbot te beluk ay yu'une."TE SME' TE JESÚS SOK TE YIJTS'NABE ¹⁹Jich yu'un te sme'e sok te yijts'nab te Jesús k'otik te banti aye, jauk me to ma ju' yu'unik k'oel ta stojol swenta yu'un te tsobol ants-winiketike. ²⁰Jich la yich' albeyel te Jesuse: "Te ame'e sok te awijts'nabe tek'elik ta amak' swenta yu'un ya sk'an ya yilat." ²¹Jauk me to te Jesús la yal: "Te jme'e sok te jkijts'nabe ja'ik te mach'atik ya yaiyik stojol te sk'op Dios sok te ya spasik te beluk ya yale."TE JESÚS LA SKOMBEY YIP TE MARE ²²Jich yu'un jun k'aal och bael ta barko te Jesús sok te nopojeletik yu'une jich la yal: "Konik, k'axukotik bael ta jejch' mar. "Jich jajch'ik ta beel ta mar. ²³Te k'alal yakalik ta beel kaxel ta mar, te Jesuse way. Tal bayal chawukil ja'al sok yik'al ta bay te mare, sok kaj ta nojel yu'un ja' te sbarkoike, jich jajch' bayal swokolik yu'un.²⁴Jich yu'un te nopojeletik bajt' stijik jajch'el tel te Jesuse, sok la yalbeyik: "¡Maestro, Maestro! ¡Ya xlajotik!" jajch' te Jesuse la skom te ik'e sok te yip te ja'e, jich akom, sok lamal nax k'inal abajt' yu'un. ²⁵Te Jesús la yal: "¿Banti ay te xch'uunjel awot'anike?" sok xiwik yu'un, janix jich yanax la yaiy sbaik, jich kaj sjojk'ibey sbaik: "¿Mach'a a to, te ya spas ta mantal te ik' sok te ja'etik, sok te ya yich' ch'uunbeyel te sk'ope?"TE GADARENO WINIK TE AY PUKUJ TA YOT'ANE ²⁶K'otik ta lok'el ta bay sk'inal yu'un Gadarenos, te ay ta jejch' mar te yelawinej sba sok te sk'inal Galilea. ²⁷K'alal lok' ta barko te Jesús la sta tul winik te le' jajch'emae, ayix bayal k'aal te ochem pukujetik ta yot'an sok mayukix sk'u' spak' slapoj, sok te ma ya xnainix ta sna, ja snainejix te mukenaletike.²⁸Te k'alal la sta ta ilel te Jesuse, awun jich la skejan sba koel ta stojol sok tulan la yal: "¿Bistuuk te tal awuts'inon Jesús, Snich'an te muk'ul Diose? wokolok, ma xa wuts'inon." ²⁹Jich la yal melel te Jesús la spasix ta mantal a te bol espíritu te ya xlok' bael ta stojol te winike. Melel bayalix buelta uuntebil yu'un te bol espíritu manchuk me chukbil ta kadenaetik sok te smuk'ul stak'inal te yich'oj te kadenaetike jich me ya stak' skananteyik a, jauk me to ya xtuch' te kadenaetike sok ya x-ik'ot bael yu'un te pukuj ta takin jochol k'inal.³⁰Te Jesuse la sjojk'ibey: "¿Bi abiil?" jich la yal: "Legión", Melel bayal ta chajp' pukujetik ochem ta yot'an te winike. ³¹Jich te pukujetike k'axem to xan la yalbeyik wokol yu'un te manchuk ya xtikunotik bael ta ijk'al k'inal.³²Jich yu'un ay bayal chitametik te yakalik ta we'el ta bay xch'ujt' wits. Te pukujetike la yalbeyik wokol te Jesús te leuk ya x-ak'otik ochel ta bay yot'an te chitametike, jich te Jesuse la yal mantal te ya x-ochik ta yot'an te chitametike. ³³Jich te pukujetike lok'ik bael ta yot'an te winike, ochik ta yot'an te chitametike, jich spisil te chitametike koik tel ta jemel k'inal k'alal ta muk'ul ja', jich la sjik'anik ja', le' lajik a.³⁴Te kanan-chitametike la yilik te beluk k'ot ta pasele, jich lok'ik ta anel sok ba spukik ta alel ta bay muk'ul lum sok ta bay ch'in lumetik. ³⁵Jich te ants-winiketik lok'ik ta yilel te beluk k'ot ta pasele. Te k'alal k'otik ta stojol te Jesuse la yilik te winik te lok'emix a te pukujetik ta yot'ane, nakal ta nopol yakan te Jesuse, slapojix sk'u'-spak' sok ya sna'ix a te k'inale, te ants-winiketike xiw yot'anik yu'un.³⁶Jich yu'un te mach'atik la yilik te beluk k'ot ta pasele, kaj xcholbey yaiyik te bin ut'il la yich' koltayel te winik te ay pukujetik ta yot'an ta sneelal toe. ³⁷Jich yu'un spisil te ants-winiketik te nainemik ta sk'inal Gadarenos la yalbeyik wokol te Jesús te yakuk xlok' bael ta sk'inalik, yu'un tal bayal xiwel ta yot'anik. Jich te Jesuse och bael ta bay barko, sujt' bael.³⁸Te winik te lok' pukujetik ta yot'an la yalbey wokol te Jesús te yakuk sjoin baele, jauk me to te Jesús la stikun bael sok jich la yalbey: ³⁹"Sujt'an bael ta a na sok ba chol a te beluk la spas te Dios ta atojole." Jich bajt' te winike. La spuk ta alel ta spamal muk'ul lum te beluk pasbot yu'un te Jesuse.TE YANTSIL-NICH'AN TE JAIRO SOK TE ANTS TE LA SPIKBEY SK'U' TE JESUSE ⁴⁰Te k'alal sujt'ix tel a te Jesús ta jejch' mar binax yot'anik ba staik tel te ants-winiketike, melel spisilik yakalik ta smaliyel a. ⁴¹Tal tul winik, te Jairo sbiile, te ja tul wolwanej yu'un te sinagogae, tal skejan sba ta stojol te Jesuse yu'un tal yalbey wokol te yakuk xbajt' ta snae, ⁴²yu'un ja jip tul a te yantsil-nich'an te lajelix a, te lajcheyeb ya'wilale. Te k'alal yak te beel a te Jesuse, stenten nax sbaik te ants-winiketik ta stojole.⁴³Jich yu'un, ay tal tul ants te lajcheyeb ja'wil (12) te ma xmajk'aj te xch'ujt'e sok spisil la slajinix te stak'in ta swenta poxtaywanejetik, jauk me to mayuk mach'a ju' yu'un xpoxtayel. ⁴⁴Te antse tal ta spat te Jesuse, la spikbey sti'il te sk'u'e, jich ora nax majk' te xch'ujt'e.⁴⁵Te Jesuse jich la yal: "¿Mach'a, te la spikone?" Spisilik la yalik te mayuk mach'ae, te Pedroe la yal: "Maestro, juytebilat yu'un bayal ants-winiketik sok yak ta stenbelatik." ⁴⁶Jauk me to te Jesús la yal: "Ay nax mach'a la spikon melel la jkaiy te lok' te jku'ele."⁴⁷Te antse la yil te la sna' stojol te Jesuse, jich yak ta nijk'el tel sok la skejan sba ta stojol. La yal ta jamal ta stojol spisil te ants-winiketik te bistuk la spikbey te sk'u' te Jesuse sok te bit'il kol ta chamel ta ora nax. ⁴⁸Jich yu'un, te Jesuse la yal: "Kantsil jnich'an, te xch'uunjel awot'an la skoltayatix. Jun me awot'an ya xbaat."⁴⁹Te k'alal yak to ta k'op a te Jesuse, ay mach'a tal ta bay sna te wolwanej yu'un te sinagogae, Jich albot yu'un: "Te awantsil-nich'ane lajix. ma xa wak'beyix swokol te Maestroe." ⁵⁰Te k'alal la yaiy stojol te Jesuse, Jich la yalbey te Jairoe: "Ma xiwat; ayuk me xch'uunjel awot'an, jich me ya xkol te awantsil nich'ane."⁵¹Te k'alal k'ot te Jesús ta sna te Jairoe, mayuk mach'a la sk'an yik' ochel, janax te Pedro, Juan sok Jacobo (Santiago), sok te sme'-stat te ch'in ach'ixe. ⁵²Spisil te mach'atik le'a yakalik ta ok'el sok yakalik ta mel-ot'an yu'un te ch'in ach'ixe, jauk me to jich la yal te Jesuse: "Ma xa mel-awot'anik yu'un, melel ma ba lajem, janax wayal." ⁵³Jauk me to la stseluyik te Jesuse melel sna'ojikix a te lajemix a te ch'in ach'ixe.⁵⁴Jauk me to te Jesuse la stsakbey te sk'abe, tulan k'opoj, jich la yal: "Ch'in ach'ix, jajch'an." ⁵⁵Jich sujt' tel te s-espíritue, ora nax la sjach sba tel. Te Jesús la yal mantal te yakuk yak'beyik swe'ele. ⁵⁶Te sme'-state chajp'nax la yilik a, jauk me to te Jesuse la yal mantal te mayuk mach'a ya yalbey yaiyik te beluk k'ot ta pasele.

TE JESÚS LA STIKUN TE LAJCHEY TUL NOPOJELETIK TA XCHOLEL TE LEK YACH'IL K'OPE ¹Te Jesuse la yik' tel te lajchey tul nopojeletik yu'une, la yak'bey yich' yu'elik sok tulan yat'elik ta slok'esel spisil ta chajp' pukujetik sok ta xch'abtesel chameletik. ²La stikun bael ta xcholel te bi yilel te ajwalinel yu'un te Diose sok ta xch'abtesel te chameletike.³Jich la yal te Jesuse: "Te k'alal ya xbaatike ma me ayuk beluk ya awich'ik bael, ma me awich'ik bael anabteik, sok achojak'ik, sok a kaxlan-wajik, sok atak'inik, sok ma me cha'lijk'uk ak'u'ik ya awich'ik bael. ⁴Te banti nailuk ya xk'oexe ainanik le'a ja to teme lok'ex tel ta bay te lume.⁵Te banti lumiluk te ma yik'ex ochele, te k'alal ya xlok'ex bael le'a tijt'anaik jilel te stanul te awakanike, ja me senyail te ma ba amulik te ma la xch'uunike." ⁶Jich yu'un lok'ik bael bajt'ik ta bay ch'in lumetik, yakik ta yalel te lek yach'il k'ope sok ta xch'abtesel te chameletik ta bayuk nax.LAJ TE JUAN AK' ICH' JA'E ⁷Te ajwalil Herodes la yaiy stojol spisil te beluk yak ta k'oel ta pasele sok ma sna' te beluk ya spas yu'une, melel ay cha'ox tul te yakalik ta yalel te ja cha'kux tel te Juan ak' ich' ja'e. ⁸Sok ay yantik te yakalik ta yalel te ja chiknaj tel te Elíase, sok nix ay mach'a ya yalik te ja cha'kux tel tul alwanej ta namey k'inal. ⁹Te Herodese jich la yal: "Te Jo'one la jkak' ta k'okbeyel sjol te Juane. ¿Mach'a winik to te yakon ta yaiyel stojol sk'oplale?" jich la sle, yu'un la sk'an yilbey sit.TE JESÚS LA SMAK'LIN JO' MIL TA TUL WINIKETIK ¹⁰Te k'alal sujt'ik bael te nopojeletike, la xcholbeyik spisil te Jesús te beluk la spasike. Jich te Jesuse la yik' bael, bajt'ik ta k'ejel, ta bay lum te Betsaida sbiile. ¹¹Jauk me to k'alal la yaiyik stojol te tsobol ants-winiketik la st'unik bael. Te Jesuse la yik' ta stojol, sok la xcholbey te bit'il ay te ajwalinel yu'un te Diose, sok nix kaj ta xch'abtesel spisil te mach'atik ya sk'anik te ya yich'ik ch'abtesel te xchamelike.¹²Te k'alal yakix ta malel a te k'aale te lajchey tul oxtajik bael ta stojol te Jesuse jich la yalbeyik: "Tikunaix bael spisil jai ants-winiketik to, bajt'ukik ta ch'in lumetik o ta bay pamal k'inal te nopol aye, yu'un jich ya staik te bay ya xwayike sok te banti ya stak' xwe'ike melel najt' ayotik." ¹³Te Jesuse jich la yal: "Ak'beyaik swe'elik te ja'exe." Jich la yalik: "Te jo'otike janax jkich'ojtik jo' pejch' kaxlan-waj sok cha'kojt' chay o ya bal xbotik jmambeytik tel swe'elik spisil jai ants-winiketik to." ¹⁴(Ay niwan jo'mil (5,000) ta tul winiketik te le' ayik a.) Te Jesuse la yalbey te nopojeletik yu'une: "Albeyaik te yakuk snajk'an sbaik ta tsojboltsojb, lajlajuneb yoxwinix (50) ya awak'ik ta jujun tsojb."¹⁵Jich la xch'uunik ta spasel in to, la yalbeyik te yakuk xnajk'ajik koel te ants-winiketike. ¹⁶Te k'alal la stsak te jo' pejch' kaxlan-waj sok te cha'kojt' chay; la yil moel ta ch'ulchan, la xch'ultes sok la xet' te kaxlan-waje, la yak'bey ta sk'ab te nopojeketik yu'un jich la yak'beyik ta stojol te ants-winiketike. ¹⁷Spisil we'ik ja to te noj xch'ujt'ike, te jayeb xan la spas sobraile la stsobik lajcheyeb (12) moch te noj xane.TE BELUK JAMAL LA YAL TE PEDROE ¹⁸Jich k'ot ta pasel te k'alal Jesús bajt' ta sk'oponel Dios ta stukel, sjoinej te nopojeletike, Jich te Jesús la sjojk'iy: "¿Mach'aon me ta sk'opik te ants-winiketike?" ¹⁹Jich la sutik: "Juan te ak' ich' ja'e. Janix jich ay mach'a ya yal te ja'at te Elíase, ay yantik te ya yalik te ja'at tul alwanej ta namey k'inal te cha'kuxtele."²⁰Jich yu'un te Jesuse jich la yal: "¿Ante ja'exe mach'aon ya akuyonik a?" Te Pedroe la sut: "Ja'at te Cristo yu'un te Diose." TE JESUSE LA YAL TE YA XLAJE ²¹Jauk me to te Jesuse la yalbey mantal te manchuk mach'a ya yalbeyike. ²²Jich la yal te Jesuse: "Te Nich'anile ya me yich' ilbeyel yot'an sok ma me yich' k'anel yu'un te ancianoetike sok te wolwanej sacerdoteetike sok te ts'ibjometike, sok ya me yich' milel sok ta yoxebal k'aal ya me xcha'kuxtel."²³Ta spisilik jich albotik yu'un: "Teme ay mach'a ya sk'an st'unone, ya me sk'an xch'oj sba ta yot'an, aka skuch te skruz ta jujun k'aal sok aka me st'unon. ²⁴Te mach'a ya sk'an xk'uxtey te xkuxinele ya me xch'ay, yan te mach'a ya sk'an xch'ay te xkuxinel ta jwentae skolel me la sta abi. ²⁵¿Ay ba stuul ya xk'ot te winik te ya yu'unin spamal te balumilale jauk me to ya xch'ay o yak ta smilbel sba stukel?²⁶Te mach'a ya xk'exaw ta jwenta sok ta swenta te jk'ope, janix me jich te Nich'anile ya me xk'exaw ta swenta uuk te k'alal ya xtal ta yutsilale, sok te yutsilal te Tatil sok te ch'ul abatetike. ²⁷Jich jamal ya jkalbeyex, te ay cha'ox tul te le' ay ta awolilalik jai ora to, te ma ba ya yilik lajel ja neel ya yilik te ajwalinel yu'un te Diose."K'ATBUJ SIT-YELAW TE JESUSE ²⁸Ay niwanix waxukeb k'aal xk'axelix a, te Jesús la yal spisil jai k'opetik to, la yik' bael sjoin te Pedro, Juan sok Santiago moik bael ta sk'oponel Dios ta bay wits. ²⁹Te k'alal yak ta sk'oponel a te Diose, te sit-yelawe yanaj, sok te sk'u'-spak'e k'atbujik ta sak sok xojojet nax abajt'³⁰Jauk me to cha' tul winiketik yak ta k'op sok, ja te Moisés sok te Elíase, ³¹chiknajik tel sok xojobil yutsilalik. Yakalik ta yaanel te bit'il ya xlaj te Jesuse, te le' nopolix ya xk'ot ta pasel ta bay Jerusalén.³²Te Pedro sok nix te mach'a sjoinoj sba soke. Ya xmilotikix yu'un a te swayelike, jauk me to te k'alal la swik'ik lek te sitike, la yilbeyik te yutsilal te Jesuse sok la yilik te cha' tul winiketike te joinbil yu'une. ³³Te k'alal yakix ta bael a te cha' tul winiketik ta stojol te Jesuse, te Pedroe jich la yalbey: "Maestro, lek te le' ayotik toe. Ya xba jpastik oxeb naetik, jun awu'un, jun yu'un te Moisés, sok jun yu'un te Elíase" (jauk me to te Pedroe xujt' ma sna' te beluk yak ta yalele.)³⁴Te k'alal yak ta yalel spisil in to, tal jun tokal te la yich'ik potsel yu'un, spisil xiwik yu'un k'alal yakik ta ochel bael ta ba ay te tokale. ³⁵Ay tul te mach'a k'opoj tel lok'el ta bay te tokale, yak ta yalel: "Ja in to ja me Jnich'an, ja te mach'a tsabil jku'une; ch'ambeyame awaiyik stojol te sk'ope." ³⁶K'alal laj yot'an ta k'op, stukel ayix a te Jesuse. Te Nopojeletik xujt' mayuk beluk la yalik, sok mayuk mach'a la yalbeyik ta ora te beluk la yilike.TE JESUSE LA SKOLTAY TUL KEREM TE AY PUKUJ TA YOT'ANE ³⁷Ta yan k'aalil, te k'alal koik tel ta bay wits, bayal ants-winiketik la stsob sbaik tel sok te Jesuse. ³⁸Ta bay te tsobol ants-winiketik ay tul winik te awun jich la yal: "Maestro, ya jkalbat bayal wokol te yakuk awilbon te jnich'ane yu'un jip ay jtul a. ³⁹Ilawil, ay jun espíritu te ya x-uunteyot yu'un sok ajk'nax te me kaj ta awe; sok ya xt'uxanot ta lum, sok ya xbulan te yalel sti'e ma x-ijk'tayot yu'un sok k'ax tulan ya xmajot jilel. ⁴⁰Te jo'one la jkalbey wokol te nopojeletik awu'une te yakuk slok'esik bael te pukuje, jauk me to ma ba ju' yu'unik."⁴¹Te Jesuse la sut jich la yal: "Ja'ex te mayuk xch'uunjel awot'anik sok te ma lekuk awot'anike, ¿Jayeb me xan k'aal te ya joinexe sok te ya jts'ikbeyex te bit'il ayexe? ik'atel te ja nich'ane." ⁴²Te k'alal yak ta noptsajel tel te kereme, t'uxanot ta lum yu'un te pukuje sok kaj xituley sba yu'un. Jauk me to te Jesuse la skom te bol espíritue sok la skoltay te kereme, sok la yak'bey ta sk'ab te state.TE JESUSE LA CHA' YAL XAN TE YA XLAJE ⁴³Spisilik yanax k'inal la yaiyik yu'un te bit'il la yilbeyik te smuk'ul yutsilal yu'el te Diose. Te k'alal ch'ayemnax yot'anik yu'un te beluk la spas te Jesuse, jich la yalbey te nopojeletik yu'une: ⁴⁴"Ch'ama awaiyik stojol ta lek te beluk ya jkalbeyexe: Te Nich'anile ya me x-ak'ot ta sk'ab te ants-winiketike." ⁴⁵Jauk me to te nopojeletike ma ba k'ot ta yot'anik te beluk la yale. Ma ba ak'botik sna'ik stojol yu'un te Diose. Sok la xi'ik sjok'ibel te Jesuse.¿MACH'A TE MUK' SK'OPLALE? ⁴⁶Jich yu'un te nopojeletik yu'un te Jesuse kaj yalbey sbaik te mach'a muk' sk'oplal ya xk'ot yu'unik ta spisilik. ⁴⁷Jauk me to te Jesuse la sna' te beluk yakik ta snopel ta yot'anik, jich la snitel tul alal sok la yak' ta sts'eel. ⁴⁸Jich la yal: "Te mach'a ya yik' ta stojol jai ch'in alal to ta swenta jbiil, ja me la yik'on abi; Sok te mach'a ya yik'on ta stojole, ja la yik'ix uuk te mach'a la stikunontele. Te mach'a pek'el ay ta awolilike, ja me muk' sk'oplal stukel."TE MACH'A MA KONTRO YA YILOTIKE, JOYTIK ME K'OEM ABI ⁴⁹Te Juan la sut: "Maestro, te jo'otike la jkiltik te ay mach'a yak ta slok'esel pukujetik ta abiil, te jo'otike la jkomtik, melel ma ba ja st'unojotik." ⁵⁰"Te Jesuse jich la yalbey: "Ma xa komik" melel spisil te mach'a ma ba kontro yilojexe, ja me joytik abi."TE JESUSE TULAN LA SKOM TE JACOBO SOK TE JUANE ⁵¹K'alal ya staix yorail a te ya x-ik'ot moel ta ch'ulchan te Jesuse, la stejk'an yot'an te ya xbajt' ta Jerusalén. ⁵²La sneeltes bael abatetik yu'un, jich bajt'ik sok ochik bael ta bay ch'in lum yu'un Samaria yu'un jich k'an ba smajanik na te ba ya xway te Jesuse. ⁵³Jauk me to te ants-winiketik te le' nainemik a ma ba la yak'ik ochel yu'un la sna'ik te k'alal Jerusalén ya sk'an xk'ot te Jesuse.⁵⁴Te nopojeletik Santiago sok Juan te k'alal la yilik te ma ik'otik ochel, jich la yalik: "Kajwal, ¿Ya bal ak'an te yakuk jkaltik mantal te yakuk xko tel k'ajk' ta ch'ulchan sok te yakuk yich'ik jinel yu'une?" ⁵⁵Jauk me to te Jesuse la sut sba sok la yich'ik komel yu'un, ⁵⁶Jich a bajt'ik ta yan ch'in lum.TE MACH'ATIK LA SK'AN ST'UNIK TE JESUSE ⁵⁷Te k'alal yakik ta bael ta bay snopojik, ay mach'a la yalbey jich te Jesuse: "Te jo'one ya me jt'unat chikan bay ya xbaate." ⁵⁸La yal te Jesuse: "TE WAXETIKE AY XCH'ENIK, SOK TE TE'ELTIK-MUTETIKE AY ME XPECHECHIK, YAN TE NICH'ANILE MA XWEJT' TE BANTI YA YICH' LEWAE."⁵⁹Te Jesuse jich la yalbey te yane: "T'unawon." Jauk me to jich la yal: "Kajwal, ak'awon xan bael yu'un neel ya xba jmuk jilel te jtate." ⁶⁰Te Jesuse jich la yal: "Ijk'teya te mach'a lajemik aka smuk te mach'a lajem yu'unike. Yan te ja'ate baan ta spukel te ajwalinel yu'un te Diose."⁶¹Jich yu'un ay xan mach'a k'opoj: "Te jo'one ya me jt'unat, Kajwal, jauk me to ak'awon te neeluk ya xba jk'opon xan jilel te mach'atik kuxatik ta bay jnae." ⁶²Te Jesús la yalbey: "Te mach'a at'ejemix sok te aradoe, teme la yil sujt'el ta spate, ma xtuun ta abatinel ta bay te ajwalinel yu'un te Diose."

TIKUNOTIK BAEL TE LAJUNEB XCHANWINIK TA TULE ¹Ta Patil, te Jkajwaltik la stsa xan lajuneb xchanwinik (70) ta tul winiketik, sok la stikun bael cha' cha' tul ta jujun pam lum sok te banti k'inal te snopoj te ya xk'ote. ²Jich la yal: "Bayal me te k'ajoje, jauk me to mayuk bayal te k'ajwiletike. Jich yu'un k'ambeyaik te yajwal te k'ajoje te yakuk stikun tel k'ajwiletik yu'un te sk'ajoje.³Baanik me jiche. Ilawilik, Jo'on me ya jtikunex bael jich bit'il te alal chijetik te ayik ta yolil ti'awal jamal ts'i'etik. ⁴Ma me xa wich'ik bael yawil atak'inik, sok achojak'ik, sok axanabik, sok ma me xjalajex ta pat ot'an ta be.⁵Chikan te banti nail ya x-ochexe neel me ya awalik: "¡Te ayuk lamal k'inal le' ta banti na to!" ⁶Teme ay mach'a te ya sk'an lamal k'inal ta stojole, te lamal k'inal awu'unike ya me jxil ta stojol, yan teme ma la sk'ane ya me sujt' tel ta atojolik. ⁷Le' me ya x-ainex a te banti na te ya xk'oexe, we'aik me sok uch'aik me te beluk ya x-ak'botexe, te mach'a ya x-at'eje ya me yich' stojol yu'un te yat'elike. Ma me xmelmonukex ta na-natik.⁸Chikan te banti lumiluk ya x-ochexe, teme ya yik'ex ochele, we'aik te beluk ya yak'beyexe, ⁹Sok ch'abtesaik te mach'a ayik ta chamel te le' ayikae sok albeyaik: "Te ajwalinel yu'un te Diose nopol ayix ta atojolik."¹⁰Te lum te bay ma yik'ex ochele lok'anik bael ta bay kalleetik yu'un sok alaik: ¹¹"¡Te stanul te alumalik, te slaboj sba ta jkakantike ya me jtijt'antik jilel ta atojolik! Jauk me to na'aik me stojol: Te ajwalinel yu'un te Diose nopol ayix." ¹²Jo'on ya jkalbeyex te k'alal ya sta sk'alelal te ich'el ta k'ope ja me ya yich' xan k'uxtayel te sodomaetik te bit'il te lum to.OBOL ME SBAIK TE LUMETIK TE MA LA XCH'UUNIK TE MANTALE ¹³¡Obol me abaik lum corazín! ¡Obol me abaik uuk lum Betsaida! Melel te le'uk la yich' pasel chajp' at'eliletik ta bay lum Tiro sok ta lum Sidón te bit'il la yich' pasel ta atojolike namey la sujt'es yot'anik te jichuke. La slapik te ch'ixal pak', sok la snak'an sbaik ta k'ajk'al tan te jichuke. ¹⁴Jauk me to ja me ya yich' xan k'uxtayel te lum Tiro sok te lum Sidón te k'alal yorail ich'el ta k'op te bit'il ja'exe. ¹⁵Ja'at, Capernaum, ¿Yabal akuy te ja ya awich' ich'el ta muk' ta ch'ulchan? Ma' jichuk, te ja'ate ya awich' chojel koel ta yawil aelmeletik.¹⁶Te mach'a ya yaiy batik te ak'opike, ja me ya yaiybonik te jk'op abi, sok te mach'a ya sbajexe ja me la sbajonix uuk abi, sok te mach'a ya sbajone, ja me la sbajix uuk te mach'a la stikunon tele.SUJT'IK TEL TE LAJUNEB XCHANWINIK TA TULE ¹⁷Te lajuneb xchanwinik ta tule (70) bayal sbujts' yot'anik sujt'ik tel jich yakalik ta yalel: "Kajwal, janix jich uuk te pukujetike la xch'uunbotik jmantaltik ta swenta te abiile." ¹⁸Te Jesuse jich la yal: " La jkil te bit'il te pukuj te ch'ay koel tel ta ch'ulchane, Jich bit'il te tsantsewale ¹⁹Ilawilik, Jo'on jkak'ojbeyex tulan awat'elik ta xpech'el tek'el te chanetike sok te tseketike, sok jkak'ojbeyex te ya xju' awu'unik stsalel spisil yu'el te jkajkontrotike, sok mayuk beluk ya yuts'inex xan xujt'uk. ²⁰Ma me jauk nax ay sbujts awot'anik yu'un te bit'il ya xch'uunbeyex ja mantalik te espírituetik yu'un te pukujetike, jauk me ay bayal sbujts' awot'anik yu'un te bit'il ts'ibubiluk abiilik ta bay te ch'ulchane."BAYAL BUJTS'NAJ YOT'AN TE JESUSE ²¹Jich ora nax bujts'naj bayal yot'an te Jesús ta swenta te Ch'ul Espíritue, sok jich la yal: "Ya jkich'at ta muk', Ch'ul Jtat, te yajwalat te ch'ulchane sok te balumilale, yu'un te ja'ate ma la awak'bey sna' stojol te mach'atik ay sbijilike sok te mach'a ya sna'ik k'inale, sok ja la awak'bey sna' stojol te mach'atik te ma sna'ike, jich bit'il te tsail alaletike. Jich Jtat, melel jich la sk'an awot'an atukel ta sit-awelaw."²²Spisil te beluk aye, yak'ojbon ta jk'ab te Jtate, mayuk mach'a ya sna' stojol te mach'a te Nich'anile janax ya sna' stukel te Tatile, sok mayuk mach'a ya sna' stojol te mach'a a te Tatile janax ya sna' stukel te Nich'anile, sok uuk te Nich'anile ya stsa te mach'a ya sk'an ya yak'bey sna' stojole."²³Jich yu'un la sut sba ta yilel te nopojeletik yu'une jich la yalbey ta muken: "Binax me yutsil te mach'a ya yilik te beluk ya awilike. ²⁴Jo'on ya jkalbeyex, bayal alwanejetik sok bayal muk' ajwaliletik la sk'an yilik te beluk yakatik ta yilele, jauk me to ma la yilik, sok te beluk yakatik ta yaiyel stojole, ma la yaiyik stojol."TE LEKIL SAMARITANO WINIKE ²⁵Jich, ay tul bijteswanej yu'un te mantaliletik yu'un te judiotike la stejk'an sba jajch'el yu'un la sk'an yilbey yot'an te Jesuse, jich la yalbey: "Maestro, ¿Beluuk ya sk'an ya jpas swenta yu'un ya x-ochon ta bay te kuxinel sbajt'el k'inale?" ²⁶Te Jesuse la yalbey: "¿Beluuk te ts'ibubil ta bay te mantalile? ¿Bit'il ya ak'opon te ja'ate?" ²⁷Jich la sut: "Ya me sk'an te k'ux ta awot'an te Kajwaltik Diose, sok spisil awot'an, sok spisil ach'ulel sok spisil awip, sok spisil abijil, sok k'ux me awaiy te apat-axujk'e, jich nix te bit'il k'ux ya awaiy aba atukele." ²⁸Te Jesuse la yalbey: "Te Ja'ate lek la ana' sutel. Pasa me jiche, jich me ya xkuxinat ta sbajt'el k'inal."²⁹Jauk me to te maestro yu'un te mantalile, jai sk'an te lekuk sk'oplal stukele, la yalbey te Jesuse: "¿Mach'a a te jpat-xujk'e"? ³⁰La sjak' te Jesuse jich la yalbey: "Ay tul winik yak ta koel tel ta lum Jerusalén k'an bajt'uk ta lum Jericó. Jauk me to tsakot yu'un elek'etik, la spojbeyik spisil te beluk ay yu'une, sok la smajik, teb xanix ma la smilik jilel.³¹Jal nax tal tul sacerdote, te yak ta koel tel ta bay te bee, te k'alal la sta ta ilel te winik te chawale, la sjuy te sbee. ³²Janix jich ay tul levita-winik te k'alal k'ax leuka te banti chawal te winike, te k'alal la sta ta ilel, la sjuy te sbeuke.³³Jauk me to ay tul samaritano-winik, te k'alal yak tel ta beele, tal le'a te banti chawal te winike. Te k'alal la sta ta ilele, la sna'bey yolil sba. ³⁴Noptsaj tel ta stojol, la spotsbey te yejch'ene, la smalbey ta aceite sok ta vino. Sok la smojt'es ta sba te xchamsbalame, jich la yik' bael ta bay jun wayjibal na, sok le' la skanantey a. ³⁵Ta yan k'aalil la slok'es tel cheb denario tak'in te samaritano-winike, ja la yak'bey te mach'a skananteyoj te wayjibal nae, sok jich la yal: "Kanantaybon jai winik to, sok teme ay to tak'in ya xlaj ja awu'une, te k'alal ya sujt'ontele, ya me jtojbat."³⁶"¿Mach'a ta yoxebalik, te ya anop te ja'ate, te mero spat-xujk' k'ot te winik te tsakot yu'un te elek'etike?" ³⁷Te maestro yu'un te mantalile la yal: "Ja te mach'a la yak' ilel te xk'uxul yot'an ta stojole." Te Jesuse la yalbey: "Baan sok jich nix me xa apas te ja'ate."TE JESUSE BA YULATEY TE MARTA SOK TE MARÍAE ³⁸Jich yu'un te k'alal yakalik ta beel a, te Jesuse och bael ta bay pam lum, ay tul ants te Marta sbiile la yik' ochel ta sna. ³⁹Te Martae ay tul yijts'in te Maria sbiile, te la snajk'an sba koel ta nopol yakan te Jesuse, sok la xch'ambey yaiy stojol te sk'ope.⁴⁰Jauk me to te Martae ja baem ta yot'an spasel te we'elile. Te Martae oxtaj bael ta stojol te Jesuse sok jich la yalbey: "Kajwal, ¿Ma ba x-aan awot'an yu'un te jkijts'in te la yijk'tayon jilel jtukel ta spasel te we'elile? ⁴¹Jich yu'un, albeya te ya skoltayone." Jauk me to te Kajwaltike la sut sok jich la yalbey: "Marta, Marta, te ja'ate janax baem ta awot'an te beluk spasele, ⁴²Jauk me to junax te beluk tulan sk'oplale. Te María ja la tsaix te beluk leke, te mayuk mach'a ya xpojbot yu'une."

TE JESÚS LA YAK' TA NOPEL TE BIT'IL YA SK'AN YICH' K'OPONEL TE DIOSE ¹Ay jun buelta te yak ta sk'oponel Dios te Jesuse, ay tul nopojel yu'un te la yalbey: "Kajwal, nojp'esawotik ta sk'oponel Dios jich bit'il te Juan te la snojp'es te nopojeletik yu'une."²Te Jesuse la yalbey yaiyik: "Te k'alal ya ak'oponik te Diose, jich me ya awalik: "Tat, jauk ich'biluk ta muk' te abiile.Yakuk xtal te ajwalinel awu'une.³Ak'botik jwe'eltik ta jujun k'aal. ⁴Pasbotik perdón yu'un te jmultike, jich bit'il ya jpasbeytik perdón te mach'a ay smul ta jtojoltike. Ma xa awak' xch'ayotik koel yu'un te yiljibal jkot'antike."⁵Te Jesuse la yalbey yaiyik: "¿Mach'a te le' to te ay tul sjuy te ya xbajt' ta olil ajk'ubal, sok ya yalbey: "Juytik, ak'a jeltik ox-pejch'uk ja kaxlan waj, ⁶yu'un ay tul juy te juleltoe, yu'un mayuk beluk ay jku'un te ya jkak'bey slajine." ⁷Jich yu'un te mach'a ay ta yutil te nae ya xju' te ya sute: "Ma xa awuts'inon. Makalix te ti'-naile, wayalonix sok te jnich'nabe. Ma xju' jku'un te ya xjajch'on te ya jkak'bat te kaxlan waje." ⁸Jich ya jkalbatik, manchuk me ja a juy teme ma sk'an xjajch' yak'bat te kaxlan waje, ya me xjajch' yu'un teme ma xlaj awot'an ta swulilayele, jich me ya xjajch' tel yak'bat te jayeb kaxlan waj te ya xtu'un awu'une.⁹Jich ya jkalbatik, k'anaik, jich me ya awich'ik ak'beyel; leaik, jich me ya ataik, tijaik te ti'-naile, jich me ya sjambatik. ¹⁰Spisil te mach'a ya sk'ane ya me yich'ik ak'beyel; sok te mach'a ya slee, ya me staj; sok te mach'a ya stij te ti'-naile, ya me yich' jambeyel.¹¹¿Mach'a te tatil, teme ya xk'anbot kojt' chay yu'un te snich'ane, ya ba yak'bey chan sti'? ¹²¿Sok teme la sk'anbey tumute, ya ba yak'bey tsek sti'? ¹³Jich yu'un, teme ja'ex te amen awot'anike ya ana'ik yak'beyel lekil majt'aniletik te awal-anich'nabike, ¿Jauk to balix a te atatik te ay ta ch'ulchane, ya me yak'bey te Ch'ul Espíritu te mach'a ya sk'anbeye?"TE NA TE XATOJ SBAE ¹⁴Jich yu'un, te Jesuse yak ta slok'esel pukuj te yak'oj ta uma' te tul winike. Jich yu'un te k'alal lok' bael te pukuje, k'opoj te uma' winike. ¡Te ants-winiketike chajp'nax la yilik a! ¹⁵Jauk me to ay mach'atik te la yalike: "Ja ta swenta Belcebú te ya slok'es pukujetike, te ja ajwalil yu'un te pukujetike."¹⁶Ay yantik te k'an yilbeyik yot'an te Jesuse, la sk'anbeyik te yakuk yak' ta ilel te yu'ele. ¹⁷Jauk me to te Jesuse sna'ojbey te beluk snopojik ta yot'anike, jich la yalbey: "Spisil te ajwaliletik te xatoj sbaike ya me xjinik, sok teme ay mach'a jun snaik te xatoj sbaike ya me sjin sbaik.¹⁸Teme xatoj sba te Satanase, ¿Bitil ya stak' xjalaj te ajwalinel yu'une? melel jich ya awalik te ya jlok'es pukujetik ta swenta Belcebú. ¹⁹Teme ta swenta Belcebú te ya jlok'es te pukujetike, ¿Mach'a a te nopojeletik awu'unik te ya slok'es te pukujetike? jich yu'un ja me ya yich'atik ta k'op. ²⁰Jauk me to teme ta stojol yu'el te Dios te ya jlok'es te pukujetike, jich yu'un te ajwalinel yu'un te Dios julix ta atojolik.²¹Tema ay tul winik te tulane, te mero lek chapal sok te yat'ib ta sk'anantayel te snae, te beluk ay yu'une ma xbajt' ta elk'anel, ²²Jauk me to teme ay tal tul winik te ay xan yip te bit'il te tulan winike, ya me yich' tsalel, te winik te ay bayal xan yipe ya me spojbey te yat'ibe, sok ya me yelk'anbey te beluk ay yu'une. ²³Te mach'a ma ay ta jtojole, skontroinejon me abi, sok te mach'a ma sk'an jtsob sba soke, jinwanej me abi.TE BOL ESPÍRITU TE YA SUJT' OCHELE ²⁴Teme ay jun bol espíritu te lok' tel ta stojol tul winike, ya xbajt' ta takin k'inal sok ya slej te bay ya yich' lewae. Teme ma la sta ta le'ele ya me yal: ²⁵Ya sujt'on bael ta na te banti lok'ontele. "Te k'alal ya sujt' baele ya xk'o sta te nae, lek mesbil sok lek chajp'anbil. ²⁶Jich yu'un ya xbajt' yik' tel jukeb pukujetik te k'ax jich yixtaelik te bit'il ay stukele sok spisilik ya xnainik le'a. Ta patil, te xkuxinel jai winik to k'ax to xan jich ya xbolob a te bit'il ay ta neelale.TE MACH'ATIK BINAX YUTSILIKE ²⁷Jich k'ot ta pasel, te k'alal yak ta yalel jai k'op to te Jesuse, ay tul ants te jajch' ta aw ta bay yolilik te ants-winiketike sok jich la yalbey: "Binax me yutsil te ants la yik'at ta xch'ujt'e, sok te xchu' te la xch'ijtesate. ²⁸Jauk me to jich la yal te Jesuse: "Ja binax yutsil te mach'atik ya yaiybeyik stojol sk'op te Diose sok te ya xch'uunbeyike."TE TS'UMBALIL TE MA LEKE, YA SK'AN YILIK SENYAIL ²⁹Te k'alal yak tel ta stsobel sbaik te ants-winiketike, te Jesuse jajch' yalbey: "Jai ants-winiketik to te kuxulik ta k'inal ta ora to, mero ma lek yat'elik. Ya sk'an senya yilik, jauk me to ma x-ak'bot yilik, ja senya k'otix te Jonase. ³⁰Jich bit'il te Jonas te tal yak' ta ilel jun senya ta stojol te niniveetike, ja jich uuk te Nich'anile ja senya k'ot yu'unik te ants-winiketik te kuxulik ta k'inal ta ora to.³¹Te k'alal ya sta yorail ich'el ta k'op, te antsil ajwalil te ay ta bay sur ya me xjajch' yalbey smulik te winiketik te kuxulik ta k'inal ta ora to sok ya me yak' ta k'abal, melel k'ejel to tal yaiybey stojol sbijil sk'op te Salomone, sok ilawilik ay mach'a te le' ay to te ja muk' xan a te bit'il te Salomóne.³²Te k'alal ya sta yorail te ich'el ta k'op, te winiketik ta Nínive ya xjajch' yalbeyik smulik te mach'a kuxulik ta k'inal ta ora to sok ya me yak'ik ta k'abal, melel la sut yot'anik te k'alal la xchol te Jonas beluk albot yu'un te Diose, sok ilawilik, ay mach'a te le' ay to te ja muk' xan a te bit'il te Jonase.TE BELUK YA XOJOBTES TE JBAK'ETALTIKE ³³Mayuk mach'a ya tsum k'ajk', te ya xba smak jilel ta jun kajon te ijk'naxe sok te ya xba yak' ta bay yaninal moch, ya me yak' ta bay stuchtijib yu'un te k'alal ya x-ochik ta bay na ya yilik a te k'ajk'e. ³⁴Te asite ja k'ajk' yu'un te abak'etale. Teme lek ay te asite, sakubenix te abak'etale. Jauk me to teme ma lekuk ay te asite, spisil te abak'etale nojel ta ijk' k'inal. ³⁵Jich yu'un, tsajteya me aba, te sakil k'inal te ay ta atojole manchuk me ijk' k'inaluk. ³⁶Teme spisil te abak'etal nojem ta sakil k'inal, te mayuk ijk' k'inal ta atojole, jich yu'un spisil te abak'etale jich k'oem te bit'il jun k'ajk' te xojoben ta atojole."TE JESUSE LA YALBEY SMULIK TE FARISEOETIK SOK TE MACH'ATIK YA SNA'BEY SK'OPLAL TE MANTALILETIKE ³⁷Te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse, ay tul fariseo la sk'anbey te yakuk xbajt' ta we'el ta banti snae, jich yu'un te Jesuse och bael sok najk'a ta bay we'balte'. ³⁸Te fariseo chamnax la yaiy yu'un te bit'il ma neeluk la spok sk'ab te k'alal och ta we'ele.³⁹Jauk me to te Kajwaltike, jich la yalbey: "Jich yu'un te ja'ex fariseoetik janax ya asapbeyik spat te kopaetik sok te limetaetike, jauk me to te yutil te awot'anike nojel ta bik'tal ot'anil, sok te beluk ma lekuk ta pasele . ⁴⁰¡Ja'ex winiketik te ma xa na'ik k'inale! ¿Ma bal jauk nix te mach'a la spas te spat te kopae janix la spasbey te yutile? ⁴¹Ak'beyaik te me'baetik te beluk ay awu'unike, jich me spisil sapbil ya xk'ot ta atojolik.⁴²Jauk me to, ¡Obol me abaik fariseoetik!, melel ja awak'ik te jun ta slajunebal te amentaik sok te ja rudaik sok te yantik xan te beluk ts'unbil awu'unike, jauk me to ma ana'ik spasel te beluk lek ta spasele sok te ma k'uxuk ta awot'anik te Diose. Jich yu'un tulan sk'oplal te yakuk apastik te beluk lek ta pasele sok te k'uxuk ta awot'anik te Diose sok manchuk ya awijk'tayik ta spasel te beluk lek yakalex ta spasele.⁴³¡Obol me abaik fariseoetik!, melel janax ya ak'anik te neel naktibaletik ta bay sinagogaetik sok te yakuk awich'ik patbeyel awot'anik ta bay yolik te lume. ⁴⁴¡Obol me abaik!, melel jichex te bit'il mukenaletik te ma ba chikanuk ta ilele, te ants-winiketik te ya xk'axik ta beel le'a, ma sna'ik teme mukenale."⁴⁵Ay tul bijteswanej yu'un te mantaliletik, la sutbey sok jich la yal: "Maestro, te beluk la awale la ataotik ta utel uka." ⁴⁶Jich la yal te Jesuse: "¡Obol me abaik, ja'atik bijteswanejetik yu'un te mantaliletike! melel ja ya awak'beyik xkuchik te ants-winiketik te ijk'atsil te wokol ta kuchel baele, jauk me to te ja'atike ni ch'ixuk sbik'tal ak'abik ya atsakik te ijk'atsile.⁴⁷¡Obol me abaik! melel ya apasbeyik snail smukenal te alwanejetike, te ja la smilik bael ta namey k'inal te ame'-atatike. ⁴⁸Jich yu'un ja awak'ojik ta ilel, sok te jich awot'anik te beluk la spasik te ame'-atatike, melel ja la smilik bael te alwanejetike, te ja la apasbeyik snail smukenalik yu'un te le' ya ana'uleyik a.⁴⁹Ja yu'un, te Diose te ay sbijil yot'an stukele jich la yal: "Ya me tikunbatik tel alwanejetik sok wolwanej puk k'opetik, ya me yich'ik nutsel sok ay me cha'ox tul te ya me xlajike." ⁵⁰Te mach'a kuxulik ta k'inal ta ora to, ja me ya yich'ik ich'el ta k'op yu'un te xch'ich'elik te alwanejetik te lajik ta xjajch'ibal k'inale; ⁵¹K'alal ta xch'ich'el te Abel ja to ta xch'ich'el te Zacaríase, te la yich' milel ta bay yolil te xchik'jibal majt'anile sok ta templo. Melel me ya jkalbeyex, te mach'a kuxatik ta k'inal ta ora to ja me ya xkujch'inik smilel te mach'a lajike.⁵²¡Obol me abaik bijteswanejetik yu'un te mantaliletik yu'un te judioetike!, melel la apojbeyik te syabeul te beluk ay ta na'ele; ma ba ya x-ochatik le'a te ja'atike, sok ya amakbeyik sbe te mach'atik yakik ta ochel baele."⁵³K'alal lok' bael te Jesús te banti ayike, te ts'ibjometike sok te fariseoetike la smakik ta be sok kaj sjojk'ibeyik bayal ayejetik, ⁵⁴yu'un ya sk'anik te yakuk xch'ay ta k'op te Jesuse yu'un jich ya stak' slebeyik smul a.

TE LEVADURA YU'UN TE FARISEOETIKE ¹Jich yu'un, bayal ta mil ants-winiketik te stsoboj sbaik sok stentena sbaik ta stojol te Jesuse, jich te Jesús jajch' yalbey neel te nopojeletik yu'une: "Tsajtey a me abaik yu'un te levadura yu'un te fariseoetike, ja bi ja te cha'lam-ot'anile.²Melel mayuk beluk muken ay, te ma ba ya xchiknaje son mayuk beluk nak'al te ma ba ya yich' na'el stojole. ³Jich yu'un spisil te beluk awaloj ta ik' k'inale ya me yich' ayel stojol ta sakil k'inal, sok te beluk awaloj ta muken ta bay yutil te anae, ya me yich' alel ta bay sba te naetike.MACH'A AY TA XIEL ⁴Ya jkalbeyex te ja'ex te jotakexe, ma me axi'ik te mach'a ya smilbeyex abak'etalik, sok ta patil mayuk beluk ya xju' spasbeyex. ⁵Ya jkak'beyex ana'ik te mach'a ya sk'an a xi'ike. Ja me xa xi'ik, te mach'a ya xju' yu'un ya smilatik, sok te mach'a ay yu'el te ya stikunatik bael ta bay k'atinbak. Jich ya jkalbeyex, xi'aik me.⁶¿Ma bal cha'sejp tak'in ya yich' chonel jo' kojt' te'eltik mutetik? Jauk me to ma ch'ayem ta yot'an ni kojt'uk ta sit te Diose. ⁷Janix jich te stsotsil ajolike spisil ajtebil. Ma me xiwex. Te ja'atike ja xan muk' ja ak'oplalik te bit'il te te'eltik-mutetike.TE MACH'A JAMAL YA YALBON JK'OPLAL TA STOJOL TE ANTS-WINIKETIKE ⁸Ya jkalbeyex, te mach'a ya yalbon jk'oplal ta stojol te ants-winiketike, janix me jichon uuk te Nich'anilone ya jkalbatik ak'oplalik ta stojol te ch'ul abatetik yu'un te Diose, ⁹Yan te mach'a ya smukon ta yot'an ta stojol te ants-winiketike janix me jich ya yich' mukel ta ot'anil ta stojol te ch'ul abatetik yu'un te Diose. ¹⁰Teme ay mach'a amen ya xk'opoj ta stojol te Nich'anile, ya me yich' pasbel perdón, yan te mach'a ya sbol k'optey te Ch'ul Espíritue, ma ba ya yich' pasbel perdón stukel.¹¹K'alal ya yik'atik bael ta sinagogaetik, ta stojol te ajwaliletik sok te tuneletike, ma me xa mel-awot'anik yu'un te bit'il ya xk'opojatike, sok beluk ya awalike, ¹²melel te Ch'ul Espíritue ya yak'bex anik ta ora te beluk ya awalike."TE K'ULEJ WINIK TE MA SNA' K'INALE ¹³Jich yu'un ay mach'a ta yolil te ants-winiketike te la yalbey te Jesuse: "Maestro, albeya te jbankil te yakuk yak'bon oliluk uuk te beluk la yijk'tay jilel te jtate." ¹⁴Te Jesús la yalbey: "Winik, ¿Mach'a la yak'bon jkat'elin ta chajp'anwanej ta atojol sok te ya jpuk te beluk ay awu'unike? ¹⁵Te Jesuse jich la yal: "Wik'a me asitik sok tsajteyame abaik yu'un te ma xbik'taj awot'anik yu'un te k'ulejalile, melel ma me jauk nax ya xkuxinatik yu'un teme ay bayal te beluk ay awunike."¹⁶Jich yu'un te Jesús la yalbey yaiyik jun senyail k'op, jich la yal: "Ay tul k'ulej-winik te bayal sitin te slum-sk'inale, ¹⁷jich jajch' snop ta yot'an, jich la yal: "¿Beluuk ya stak' jpas, melel mayuk banti ya jk'ej te sit jkawal ts'unube?" ¹⁸Jich la yal: "Jich ya jpas. Ya me jin te snail te jkixime sok ya me jpas xan muk', sok le' ya k'ej spisil a te jk'ajoje sok spisil te beluk ay jku'une. ¹⁹Jich ya jkalbey te jch'ulele: "Jch'ulel, bayalix te jbiluktik te ya xtuun jku'untik bayal ja'wile. Ja lek jkich'tik lewa, we'-uch'ajukotik, bayaluk me sbujts' jkot'antik."²⁰Jich albot yu'un te Diose: "Winik ma ana' k'inal, jai ak'ubal to ya xtal k'anel te ach'ulele, sok te beluk chajp'anbil awu'une ¿Mach'a me ya yich'bat jilel? ²¹Jich ya xk'ot te mach'a ya sk'e sk'ulejal stukelnaxe jauk me to te ma ba k'ulej ya xk'ot ta stojol te Diose."TE BELUK YA JMEL-JKOT'ANTIK YU'UNE ²²Jich te Jesuse la yalbey te nopojeletik yu'une: "Jich ya jkalbeyex, ma me amel-awot'anik yu'un te bit'il ya xkuxinex ta balumilale, sok te bit'il ya xwe'exe, sok te bit'il ay te abak'etalike sok te beluk ya alapike. ²³Melel ja bayal sk'oplal te kuxinele, ja me pek'el sk'oplal te we'elile sok ja pek'el sk'oplal te k'u'ul-pak'ale ja me bayal sk'opal te ja bak'etalike.²⁴Ilawil te joj-mutetike, te ma ba ya yaiy awal sok ma yaiyik k'ajoj. Sok mayuk snail yiximik, mayuk snail sbilukik jauk me to ja mak'linbilik yu'un te Diose. ¡Yan te ja'exe kax jich ak'oplalik te bit'il ay sk'oplal te te'eltik-mutetike! ²⁵Sok ¿Mach'atik a te ya x-an yot'anik yu'un te yakuk stak' xan snajt'es xkuxlejalik jichuk xan snajt'il te bit'il te xuk'ubile? ²⁶Teme ma xju' awu'unik ta spasel te beluk pek'el sk'oplal ja awu'unike, ¿Bistuuk te ya amel-awot'anik yu'un spasel te beluk xan yantik sk'oplale?²⁷Ilawilik te bit'il ya xch'i te te'eltik nichimetike, te ma x-at'ejike, sok ma yaiyik jalab. Jich ya jkalbeyexan, te Salomóne mayuk la slap sk'u' jich te bit'il junuk te te'eltik nichime, manchuk me bayal sk'ulejal a. ²⁸Jich yu'un teme ja Dios te ya yak'bey yutsilal te te'eltik-nichimetike, te junax k'aal kuxule, sok te pajel ya yich' chik'el ta yawil k'ajk' ma ba ja k'axem to xan ya yak'batik te beluk ya alapike, ¡Ja'ex te mayuk bayal xch'uunjel awot'anike!²⁹Jich yu'un ma me xbajt' ta awot'anik sleel te beluk ya awe'ike sok beluk ya awuch'ike, sok ma me x-an awot'anik yu'un. ³⁰Melel spisil te ants-winiketik te ma sna'ojbey sba te Diose ja baem yot'anik ta sleel te beluk ya xtuun yu'unike, jauk me to te atate sna'oj te beluk ya xtuun awu'unike.³¹Jauk me to ja me xa leik te ajwalinel yu'un te Diose, jich me ya yak'beyex spisil te beluk ya xtuun awu'unike. TE K'ULEJALIL TA CH'ULCHAN ³²Ma me xiwex, ja'ex te chijex jku'un te ma tsobolexe, melel te Jtatike binax yot'an awu'unik te ya yak'ex le'a te banti ay ta ajwalinel te Diose.³³Chonaik te beluk ay awu'unike sok ak'beyaik te mach'a me'baetike. Pasaik snail a tak'inik te ma xlaje, k'ejaik ta ch'ulchan te ak'ulejalik te stalel ma xlaje, sok te banti ma x-och elek' a, sok te banti ma xlaj ta joch'e. ³⁴Melel te banti ay ak'ulejalike, le' ay a te awot'anike.TE ABAT TE WIK'IL SIT TA SPISIL ORAE ³⁵Chukuluk me te ach'ujt'ike, sok yakuk me ta tilel te ak'ak'ike. ³⁶Jichukex me te bit'il abatetik te yakalik ta smaliyel te smaestro te ya sujtel ta yilel te nujp'inele, te k'alal ya stij te ti'naele, ora nax me ya sjambeyik.³⁷Binax me yutsil te abatetik, te wik'il sitik te ya xjul xtaotike. Jamal ya jkalbeyex te smaestroe ya me xchuk xch'ujt' te ya yak' sba ta abatinel yu'unike ya me x-ik'otik tel ta we'el, sok ya me yich'ik ch'uunel. ³⁸Teme olil ajk'ubal, teme nopol sakubelan k'inal tal te ajwalil yu'unike teme wik'il sitik ya xjul sta te abatetik yu'une, binax me yutsilik ya xk'otik.³⁹Naaik me, te yakuk sna' te yajwal te na te bi ora ya xtal te elek'e, ma xyak' lok'el ta elk'anel te sbiluke. ⁴⁰Chapalukex me, melel ma ana'ik te bi ora ya xtal te Nich'anile."TE ABAT TE MA JUNUK YOT'ANE ⁴¹Te Pedro jich la yal: "Kajwal, ¿Janax ba awalbotik te senyail k'op to, o ya ba awalbey ta spisilik uuk te yantike?" ⁴²La yal te Kajwaltike: "¿Mach'a te kanan te jun yot'an sok te ay sbijil te ya x-ak'bot swentain te abatetik yu'un te yajwale, te ya yak'bey swe'el te k'alal ya sta yoraile? ⁴³Binax me yutsil te abat, te jich yak ta spasel te k'alal ya xtal te yajwale. ⁴⁴Jamal ya jkalbeyex te yajwale ya me yak'bey swentainbey spisil te beluk ay yu'une.⁴⁵Yan teme jich ya yal ta yot'an te abate: "Te Jkajwale ma xtal ta ora; teme jajch' smaj te abatetik yu'une, sok teme kaj we'-uch'ajele sok teme kaj ta yakubele, ⁴⁶jich te yajwale ya me xtal te bi k'aalik ma sna'oje sok te bi ora te ch'ayem yot'an te abate, ya me yich' milel sok ya me xbajt' te banti ay yawilik te mach'atik ma ba xch'uunej te Diose.⁴⁷Te abate, te sna'oj te beluk la sk'an yot'an te yajwale, sok te ma la xchajp'an sba sok te ma la spas te beluk ya sk'an yot'ane, ya me yich' bayal majel. ⁴⁸Yan te mach'a ma ba sna'oje, te la spas te beluk ya yich' majel yu'une, tebnax me majel ya yich' yu'un. Te mach'a bayal ya yich' ak'beyele, janix me jich bayal ya yich' k'anbeyel, sok te mach'a ya yich' ak'beyel bayal, bayal xan me jich ya yich' k'anbeyel a.TE JESÚS TAL YAK' XAT SBAIK TE ANTS-WINIKETIKE ⁴⁹Tal jkak' k'ajk' ta balumilal, jkot'anuk te tilemukixe. ⁵⁰Jauk me to puersa me ya xk'ax wokol neeluk, ¡Yak ta woklajel te jkot'ane ja to teme k'ot ta pasele!.⁵¹¿Yu'un ba jich anop te tal jkak' lamaluk k'inal ta balumilal? Ma jichuk, jich ya jkalbeyex, tal jkak' xatomba ta atojolik. ⁵²Jich yu'un ta ora to sok ta patil te mach'a ayik jo' tul ta nail ya me xat sbaik, sok te ox tul ya me skontroin cha' tul, sok cha' tul ya skontroin te oxebe. ⁵³Xatome sbaik: Te state skontroinoj te snich'ane, te nich'anile skontroinoj te state, te sme'e skontroinoj te yantsil-ale sok te yantsil-ale skontroinoj te sme'e; te yail-me'el skontroinoj te yalibe sok te alibale skontroinoj te yail-me'ele."¿BISTUUK TE MA ANA'IK TE BELUK K'AAL AYEXE? ⁵⁴Te Jesús jich la yalbey xan te ants-winiketike: "K'alal ya awilik te ya xtal tokal ta smalib k'aal, ya awalik ta ora nax: "Ya xtal ja'al" sok jich ya xk'ot ta pasel. ⁵⁵Sok te k'alal ya xtal ik' ta sur, jich ya awalik: "K'ux me k'aal ya jkaiytik yotik" sok jich ya xk'ot ta pasel. ⁵⁶Cha'lam awot'anik, ya ana'ik stsateyel te biyilel te ch'ulchane sok te balumilale, jauk me to, ¿Bin ut'il ay te ma ana'ik stsateyel te beluk yakix ta k'oel ta pasel ta ora to?CHAJP'AN ABA SOK TE AWAJ KONTROE ⁵⁷¿Bit'il ay te ma xju' awu'unik snopel te beluk lek ta pasele? ⁵⁸Te k'alal yakat bael sok te akontro ta stojol te chajp'anwaneje, bistuuk ma achajp'anababel sok ta be, yu'un ma xk'oatik ta stojol te chajp'anwaneje, jich ma x-ochatik ta chukel. ⁵⁹Jich ya jkalbeyex, te ma xlok'atik tel ta chukel ja to teme ts'akal la atojike."

SUJT'ESA AWOT'ANIK O YA XLAJEX ¹Janix te k'aal abi, ay cha'ox tul ants-winiketik la xcholbey yaiyik te Jesuse te beluk k'ot ta pasal ta stojol te Galileoetik te bit'il tikunotik ta milel yu'un te Pilatoe sok te bit'il laj skapbey xch'ich'elik sok te milbil majt'aniletike. ²Jich yal te Jesuse: "¿Yu'un ba jich akuyik te kaxem to ay smulik te galileoetik to te bit'il te slumal, te jich kot' ta swentaike? ³Ma jichuk, jich ya jkalbeyex. Teme ma la sujt'es awot'anik, jich me ya xlajex uuk ta apisik te bit'il lajik uke.⁴Jich te bit'il waxuklajun tul(18 personas) te lajik yu'un te jin tel koel te sts'akubil nae ta siloe te lajik tenel yu'une, ¿Yu'un ba jich akuyojik te ja bayal xan smulik te bit'il te yantik winiketik ta Jerusalén? ⁵Ma jichuk, jich ya jkal. Teme ma la asut awot'anik, ya me xlajex ta apisilik uuk."SENYAIL K'OP YU'UN TE HIGUERA TE' TE MA YAK' SITE ⁶Te Jesús la yal jun senyail k'op: "Ay mach'a sts'unoj pejt' higo-te' ta sk'inal sok tal slebey sit jauk me to ma la stabey. ⁷Jich la yalbey te kanan k'inal yu'une: Ilawil, yoxebalix ja'wil te tal jlebey sit te higo-te'e jauk me to mayuk sit ya jtabey, boja lok'el ¿Bistuuk smakoj k'inal?"⁸La yal te kanan k'inale: "Ijk'teya xan junuk ja'wil ya me jok'bey xan slumil sok ya me jkak'bey xan sk'aal-slumil. ⁹Teme la yak' sit ta yan ja'wil lek abi yan teme ma la yak'e ¡boja lok'el!"TE JESÚS LA SKOLTAY TUL ANTS TA SK'ALELAL ICH' LEWA ¹⁰Te Jesuse yak' ta bijteswanej ta bay sinagoga ta sk'alelal ich' lewa. ¹¹Jich yu'un ay tul ants te xwaxuklajunebal ja'wil (18 años) te uts'inbil yu'un te bol espíritu te ak'bil chamel yu'une, mayuk yip te sbak'etale, sok k'ujul spat ya xbeen ja yu'un te ma stak' stejk'an sba ta leke.¹²Te k'alal la yil te Jesuse, la yik' tel sok jich la yalbey: "Ants, kolematix yu'un te achamele." ¹³La skajanbey sk'ab ta stojol, ora nax tojob te spate jich la yich' ta muk' te Diose. ¹⁴Jich yu'un te wolwanej yu'un te sinagogae lik'sol ta stojol te Jesuse melel la yaiy ch'abteswanej ta sk'alelal ich' lewa." Jich yu'un te wolwanej yu'un te sinagogae la yalbey te ants-winiketike: "Ay wakeb k'aal te ya x-at'ejotike. La'ik abi ma jauk ya xtalatik ta yorail ich' lewa."¹⁵Te Jkajwaltike la yalbey yaiyik: "¡Cha'lam awot'anik te ja'exe! ¿Yu'un ba mayuk tuluk te le' ayatik to te ma atilik lok'el ta sna te awakaxike o te a burroike te ya xba awak'bey ja' yuch'e ta sk'alel ich' lewa? ¹⁶¿Ja xan te ants to te sts'umbal Abraham, te ayix waxuklajuneb ja'wil (18 años) te chukbil yu'un te satanáse, ma bal ya stak' ya yich' koltayel uuk ta sk'alelal ich' lewa?"¹⁷Te k'alal yak ta yalel a te Jesuse, k'exawik spisilik te mach'a ma jichuk yot'anike, yan stukelik te ants- winiketik te mach'a jich yot'anike, ay nax sbujts' yot'anik yu'un te beluk la spas te Jesuse.SENYAIL K'OP YU'UN TE SBAK' MOSTAZAE ¹⁸Jich la yal te Jesuse: "¿Bit'il me yilel te ajwalinel yu'un te Diose, sok beluuk me ya yich' pajel sok? ¹⁹Ja pajal sok te sbak' mostaza te la sts'un ta yawal-ts'unub tul winik, ch'itel sok muk'ul te' a k'ot, sok te te'eltik mutetik la spasik spechechik le'a."SENYAIL K'OP YU'UN TE LEVADURAE ²⁰Sok jich la yal xan: ¿Beluuk me ya apaj sok te ajwalinel yu'un te Diose? ²¹Ja pajal sok levadura te la skap tel sok oxbis harina te tul antse ja to te k'alal nojtele."TE TI' NAIL TE TSAEL NAX SJAMALUL ²²Te k'alal yak ta bael ta Jerusalén a te Jesuse, k'ax yiltiley te jujun lumetik sok ch'in lumetik sok la yaiy bijteswanej le'a. ²³Ay mach'a la yal: "Kajwal, ¿Cha'ox tul nax bal te ants-winiketik te ya xkolik baele?" Jich yu'un la yaltilebey: ²⁴"Ak'beyaik me yipal ta ochel ta bay tsael nax sjamalul te ti'naile, melel ay me mach'a bayal ya sk'an ya x-och jauk me to ma xju' yu'unik."²⁵Junax buelta teme la smak te ti'nael te yajwal te nae, jich me ya xtejk'ajex ta amak' sok ya atijik te ti'naele jich ya awalik; "Kajwal, Kajwal ak'awotik ochel." Jich me ya yalbeyex te yajwal te nae; Ma jna'batik abaik sok ma jna' banti talemaxe. ²⁶Jich ya awalik te ja'exe: "Te jo'otike we'-uch'ajotik sok ja'at sok la awaiy bijteswanej ta jlumaltik. ²⁷Jich ya yalbatik; "Ya jkalbeyex, ma jna' te banti talemexe. ¡K'ejabaik ta jtojol ja'ex te ma lekuk awat'elike!."²⁸Ay me ok'el sok ya me a jets'ulay aweik k'alal ya awilik te Abraham, Issac, Jacob, sok spisil te alwanejetik yu'un te Diose, jauk me to te ja'exe ya me awich'ik chojel lok'el te amak'. ²⁹Ja me ya xtalik ta slok'ib k'aal, sok ta smalib k'aal, sok ta bay norte sok ta bay sur, sok ya me smakik snaktibik ta bay we'balte' te banti ajwalinel yu'un te Diose. ³⁰Sok na'aikme, te mach'a patilike ja me neel ya xk'otik, yan te mach'a neelike ja me patil ya xk'otik."TE JESÚS LA SMEL YOT'AN YU'UN TE LUM JERUSALÉN ³¹Ta patilal, talik cha'ox tul te fariseotike jich la yalbeyik te Jesuse: "Baan lok'an bael ya me sk'an smilat te Herodese." ³²Te Jesuse jich la yal: "Baanik sok albeyaik te waxe: "Ilawil, te jo'one ya jlok'es pukujetik sok ya jch'abtes chameletik ta ora to sok pajel, sok ta yoxebal k'aal ya me xlaj jkot'an ta at'el." ³³Jich yu'un, ya to me xbeenon ta ora to, sok pajel, sok chawej, yu'un ma xju' te k'ejel ya xlaj tuluk alwanej yu'un te Diose le' me ya xlaj ta puersa ta bay Jerusalén.³⁴Jerusalén, Jerusalén, te mach'a ya smil te alwanejetik yu'un te Diose sok te ya xch'ojik ta ton te mach'atik tikunbilik tel ta k'op yu'une. Bayal buelta la jk'an jtsobeyex te awal-anich'anike, jich te bit'il te me'-mut te ya jtsob ta yaninal xik' te yaaltake, jauk me to te ja'exe ma la ak'anik. ³⁵Ilawil, te nae ch'aybilix ta ot'anil yu'un te Diose. Jich ya jkalbeyex, te ma awilonikix ja to teme la awalike: "Binax yutsil te mach'a ya xtal ta sbiil te Jkajwaltike."

TE JESÚS LA SKOLTAY TUL WINIK TE AY TA SIJT'UBELE ¹Ta sk'alelal ich' lewa, te Jesús bajt' ta swe'el kaxlan waj ta sna tul wolwanej fariseo, yak ta stsajtayel yu'un te mach'atik le'a. ²Jich yu'un, ay tul winik te le' ay a te ay swokol yu'un te sijt'uben sbak'etal. ³Te Jesuse la sjojk'ibey te mach'a ay sbijilik yu'un te mantaliletik yu'un te judioetike sok te fariseotike: "¿Lek bal te ya yich' ch'abtesel te mach'a ay ta chamel ta yorail kux-ot'anil, o ma ba ya stak' ?"⁴Jauk me to ma k'opojik. Jich yu'un te Jesuse la spet te mach'a ay ta chamele, la xch'abtes sok la stikun bael. ⁵Jich la yalbey yaiyik: "¿Mach'a tuluk te ay snich'an o te ay at'el-wakax yu'un, teme ch'ay koel ta pozo ta yorail kux ot'anil, ma ba ora nax ya xba slok'es tel?" ⁶Jauk me to ma ju' yu'unik sutel te ayeje.TE MACH'ATIK IK'BILIK TA IL NUJP'INELE ⁷K'alal la yil te Jesús te mach'atik ik'bilik ta we'el te ja la smakik te neel naktijibaletik, la yalbey yaiyik jun senyail k'op, jich la yal: ⁸"Te k'alal ya awich'ik ik'el ta we'el ta il-nujp'inel, ma me xnajk'ajex ta sneelal naktijibaletik, melel ay me mach'a xan te toyol sk'oplal, te ik'bil ta il-nujp'inele. ⁹Te k'alal ya xtal te mach'a yik'ojex ta we'ele, jich ya yalbeyex: "Ak'beya jilel te anaktib te winik to," sok me ja k'exlal ya atsak yan ja naktib.¹⁰Jauk me to teme la awich'ik ik'el ta il-nujp'inele, baanik sok najk'anabaik ta slajibal, jich me yu'un te k'alal ya xtal te mach'a la yik'atik tel, jich me ya stak' yalbeyex: Juytik, la' noptsajan tel." Jich me ya awich'ik ich'el ta muk' ta stojol te jayeb mach'atik ik'bilik ta we'ele. ¹¹Spisil te mach'a ya yak' sba ta ich'el ta muk'e ya me yich' k'exlantesel, yan te mach'a pek'el aye ya me yich' muk'tesbel sk'oplal."¹²Janix jich te Jesús la yalbey te mach'a ik'ot ta we'el yu'une: "Te k'alal ya awak' we'elile, ma jauk xa wik' te ja juye, te awermanoe, te atijinabale sok te apat-axujk' te ay bayal stak'ine, melel ya stak' yik'atik ta we'el uuk, sok jich me ya sujt' sjelol te la awik' ta we'ele.¹³Ja yu'un teme la apas bayal we'elile, ja me xa awik' tel te mach'a me'baetike, sok te koxoetike, sok te tunkoetike, sok te ma'sitetike, ¹⁴Jich me binax awutsil yu'un, melel ma xju' yu'unik te ya sujt'esbatike. Melel ya me awich' ak'beyel ja majt'an te k'alal ya xcha' kuxik te mach'a tojike."SENYAIL K'OP YU'UN TE MUK'UL K'INE ¹⁵K'alal la yaiy stojol tul te mach'a sjuinej ta we'el te Jesuse, jich la yalbey: "¡Binax me yutsilal te mach'a ya swe' kaxlan waj ta bay ajwalinel yu'un te Diose!" ¹⁶Jich la yal te Jesuse: "Ay tul winik te la spas bayal we'elil sok bayal mach'a la yik' tel ta we'el. ¹⁷K'alal pastaj te we'elile, la stikun bael te yabate jich ba yalbey te mach'a ik'bilike:"La'ik me, melel spisil chapalix."¹⁸Jauk me to spisil kaj yalik te makalike. Te mach'a neel la yich' albeyele jich la yal: "Ay jmanoj jk'inal, ya xba jkil. Wokoluk albeya te ma xju' jku'une." ¹⁹Sok jich la yal te yane: "Ay jmanoj jo'eb ta kojt' at'el-wakaxetik, ya xba jkil teme lek ya x-at'ejike." ²⁰Sok la yal te yane: "Nujp'inelon to nax, jich yu'un te ma stak' te ya xboone."²¹Sujt' tel te abate jich la xcholbey yaiy te yajwal na te beluk albotele. Jich yu'un te yajwal te nae ilin ta bayal sok jich la yalbey te yabate: "Baan ta ora ta muk'ul kalleetik sok ta ch'in beetik yu'un te lume sok ik'a tel te mach'a me'baetike, te tunkoetike, te ma'sitetike sok te koxoetike." ²²Jich la yal te abate: "Kajwal, te beluk la awalbon baele la me yich'ix pasel, jauk me to ay to jochol te naktijibale."²³Te yajwal jich la yalbey te abat yu'une: "Baan ta muk'ul beetik sok ta spat korraletik sok sujatel te yakuk xtalike, yakuk me xnoj te jnae. ²⁴Jich me ya jkalbat, ni tuluk winik te mach'a ik'bilik ta we'el ta sneelal toe ma me yaiybeyik sbujts' te we'elil jku'une."AY SWOKOLIL TE BIT'IL YA JT'UNTIK TE CRISTOE ²⁵Jich yu'un bayal ants-winiketik sjuinejik ta beel te Jesuse, jich la sut sba tel ta stojolik jich la yalbey yaiyik: ²⁶"Te mach'a ya xtal ta jtojole, teme ma ya slok'es ta yot'an te sme'-state, te yiname, te yal-snich'nabe, te sbankiltake sok te swixtake, sok nix te skuxlejale, ma xju' ya x-och ta nopojel jku'un. ²⁷Te mach'a ma xkuch te scruz te ya st'unone, ma xju' ya x-och ta nopojel jku'un.²⁸Jich yu'un ¿Ay bal tuluk te mach'a le' ay to, te ya sk'an ya spas jun ts'ajk'ubil na, ma bal neeluk ya snajk'an sba ta snopel te jayeb ya xlaj yu'une sok jich ya me yil teme tik' ya xlok' a te jayeb ay yu'une? ²⁹Melel teme janax ya sjajch'es te yiptijibe sok teme ma ju' yu'un spasele, spisil te mach'a la yilike ya me xjajch'ik ta labanwanej, ³⁰ya me yalik: "Jai winik to kaj spas ts'ajk'ubil na jauk me to ma ju' yu'un ta spasel."³¹Sok, ¿Teme ay muk' ajwalil te ya sjach kerajel sok yan muk' ajwalil, ma ba neeluk ya snajk'an sba ta snopel sok ya sk'an tak'uyel teme ya xju' yu'un sok te lajun mil (10,000) yaj soldadoe te ya stsal ta kerajel te tab ta mil (20,000) soldadoetik yu'un te yaj kontroe? ³²Melel teme ma xju' yu'un ya yaiye, ya me stikun bael abat te k'alal najt' to ay te yaj kontroe, swenta yu'un ya sk'an xlamaj te k'ope. ³³Jich yu'un, te mach'a ma sk'an yijk'tey te beluk ay yu'une, ma stak' ya x-och ta nopojel jku'un .TE K'ALAL YA XCH'AY XCHI'IL TE ATS'AME ³⁴Te ats'ame lek, jauk me to teme ch'ay te xchi'ile, ¿Bit'il me ya xchi'ub xan yan buelta?. ³⁵Ma xtuunix yu'un te lum k'inale sok ma xtuunix yu'un te beluk k'aemix yu'un te lume. Ya me yich' ch'ojel bael.Te mach'a ay xchikine aka me yaiy stojol ta lek."

SENYAIL K'OP YU'UN TE TUNIM CHIJ TE CH'AYEME ¹Jich yu'un spisilik te k'an-patanetike sok nix te yantik mulawiletike talik ta stojol te Jesuse tal xch'ambey yaiyik te sk'ope. ²Te fariseoetike sok nix te ts'ibjometik yakalik ta muken k'op, jich la yalik: '' Jai winik to binax me yot'an ya yik' te mulawiletike, ya me sjuin sba ta we'el sok.''³Te Jesuse la yal jun senyail k'op jich la yaltilebey: ⁴¿Mach'akatik, teme ay jo'winik(100) ta kojt' tunim chijetik yu'un, teme ch'ay kojt', ma ba ya yijk'tey jilel te balun lajuneb yowinik(99) ta kojt' ta bay jochol takin k'inal sok ya xba sle te kojt' te ch'ayeme ja to teme la stae?. ⁵Teme la stae, ya me spet tel sok binax me yot'an yu'un.⁶Te k'alal ya xk'ot ta sna, ya me stsob tel te sjo'take sok te spat xujk'e jich me ya yalbey ta spisilik; Binuk nax me jkot'antik, ja te tunim chij te ch'ayeme la me jtaix tel. ⁷Jo'on ya jkalbeyex, ay me bayal sbujt's yot'anik ta ch'ulchan te k'alal tul mulawil ya sut yot'an, te bit'il balunlajuneb yo'winik(99) ta tul te toj yot'anik te ma yejt'aluk ya sut yot'anike.SENYAIL K'OP YU'UN TE TAK'IN TE CH'AYEME ⁸Janix jich ¿ay bal tuluk ants teme ay lajuneb(10) ta wel sakil tak'in yu'une teme la xch'ay weluke, ma ba yakuk stsum sk'ajk', ya smes te snae, sok ya xbajt' yot'an ta sleel ja' to teme la stae? ⁹Te k'alal ya stae ya yik'tel spisil te sjo'take sok te spat-xujk'e ya me yalbey: Binuk nax me jkot'antik, melel la jtaix te wel tak'in te jch'ayojae. ¹⁰Janix jich ya jkalbeyex, binax me yot'anik te ch'ul abatetik yu'un Dios te k'alal ya sut yot'an tul mulawil.SENYAIL K'OP YU'UN TE KEREM TE LA YIJK'TEY JILEL TE STATE ¹¹Ta patil la yal te Jesuse: ''Ay tul winik te ay cha' tul snich'nabe, ¹²te ijts'nale la yalbey te state; ''Jtat ak'bon ta ora te jayeb ya jta te abiluk te ya apukbotike. Jich te tatile la spukbey te sbiluk te snich'nabe.¹³Ma k'ax bayal k'aal, te ijts'nale och ta stsobel spisil te sbiluke jich bajt' ta yan lum te namal to aye, le' la slajin spisil a te stak'ine, la sman te beluk ma xtu'un yu'une sok chikanax te beluk la slajin a te stak'ine. ¹⁴Jich yu'un te k'alal lajix spisil a te stak'ine, tal bayal winal ta spamal te muk'ul lume jich jajch' ta k'axel swokol.¹⁵Ja yu'un bajt' sle yat'el sok tul winik te le' kuxul ta muk'ul lum, tikunot bael ta sk'inal yu'un ba smak'lin chitametik. ¹⁶Yot'anuk nax slajimbey te swe'el te chitametike, melel mayuk mach'a ya x-ak'bot swe'el yu'un.¹⁷Jauk me to te k'alal sut k'inal yaiy, la yal: "¡Jayeb katik ta tul yaj at'el ya yik' te jtate, te ay bayal swe'elik, yan te jo'one yakon ta lajel ta winal!." ¹⁸Ja lek ya sut'on bael ta stojol te jtate, yaj xk'o jkalbey: "Tat la jta jmul ta stojol Dios, sok ta atojol. ¹⁹Ma snubinix te ya alwalbon te ja anich'anone, jich me ja kuyon te bit'il ja waj at'elone."²⁰Jich sut bael ta stojol te state. Te k'alal k'ejel to yak ta tael a, ilot yu'un te state, la sna'bey yolil sba, alimaj bael, sok k'o spet sok la yuts'iy. ²¹Te nich'anile la yalbey te state: "Tat la jta jmul ta stojol Dios sok ta atojol. Ma snubinix te ya awalbon te ja anich'anone."²²Te tatile la yalbey te yaj abatetike: "Ich'aik tel ta ora te lek'il najt'il k'u'ule, lapbeyaik sok ak'beyaik jun ch'ojk'owil ta sk'ab, sok lapbeyaik te xanabe. ²³Ik'aik tel sok milaik te k'ot wakax te jup'en ta leke. ¡Yu'un ya me jpastik k'in!. ²⁴Melel lajemix a te jnich'ane jauk me to cha' akuxtel ta ora to. Ch'ayem a jauk me to la yich'ix tael. Jich jajch'ik ta spasel te k'ine.²⁵Jich te bankilale baem ta sk'inal a. Te k'alal yak ta sujt'el tel a sok te yak ta noptsajel tel ta sna a, la yaiy stojol te ay k'ine sok te ay ajk'ote. ²⁶La yik' tel tul te abate, la sjojk'ibey te beluk yakalik ta spasele. ²⁷Te abate la yalbey: "Sujt' tel ta a na te awits'ine sok te ja atate la yak' ta milel te kojt' wakax te mero jujp'ene, yu'un te lek sujt' tele."²⁸Ilin te bankilale, ma la sk'an och bael, ja lok' tel te state, la yalbey wokol te yakuk x-och baele. ²⁹Jauk me to te bankilale la yalbey te state: "llawil, te jo'one bayal ja'wil at'ejonix ta atojol, mayuk banti laj k'axintebat amantal jauk me to mayuk ja awak'bon kojt'ok alal tentsun yu'un te ya jtsob jba sok te jo'take, ³⁰jauk me to te k'alal sujt' tel te ja nich'an te ba slajin te beluk la awak'bey sok te bajt' ta kuxinel sok te mulawil antsetik, te ja'ate la milbey te juben wakax ta swentae."³¹Te tatil la yalbey te snich'ane: "Jnich'an, spisil ora ja joinejon, spisil te beluk ay jku'une ja'at awu'unuk. ³²Jauk me to ja ya sk'an te ya spastik k'in yu'un te binax jkot'antike, melel te ja awijts'ine lajemix a, jauk me to ch'a kuxtel; ch'ayemix a jauk me to la yich'ix tael."

SENYAIL K'OP YU'UN TE KANAN BILUK TE MA JUNUK YOT'ANE ¹Te Jesuse la yalbey te nopojeletik yu'une: "Ay tul k'ulej winik te ay mach'a swenteinojbey te sbiluke, jauk me to la yich' albeyel smul te yak ta slajinbeyel stak'in te yajwale. ²Jich yu'un te k'ulej winik la yik'tel te mach'a swentenobey te sbiluke, jich la yalbey: "¿Melel ba te beluk yakon ta yaiyel stojole? Ak'bon jkil spisil te beluk jkajk'obat ja wentaine, melel ma stak'ix te ya awentainbon xan te jbiluke."³Te mach'a swentenojbey te sbiluke jich jajch' snop ta yot'an: "¿Beluuk ya stak' jpas, melel te Jkajwale ya slok'esonix ta jkat'el? melel ma xju'ix jku'un spasel te tulan at'ele sok ya xk'exwon ta k'anbajel. ⁴Ya jna'ix te beluk ya jpase, te k'alal ya slok'esonik ta jkat'ele, yu'un jich ya yik'onik ta snaik te ants-winiketike."⁵Jich yu'un te mach'a swenteinojbey te sbiluke la yik tel ta tulutul te mach'a ay sbetik yu'un te yajwale, Jich la sjok'ibey te mach'a sbabiale: ¿Jayeb abetanobey te jkajwale?" ⁶Jich la yal: Ay jowinik(100) ta bis te aceite yu'un oliva." La yal te mach'a swenteinoj te biluke: Tsaka te sjunal abete, najk'anaba ta ora, ts'ibuya lajuneb yoxwinik (50) ta bay sjunal te abete." ⁷Jich yu'un la yalbey te yane: "¿Jayeb abet te ja'ate? jich la yal: "Jo'winik (100) ta bis te harinae": Jich la yal: "Tsaka te sjunal abete, najk'ana chanwinik (80)."⁸Te yajwale la sna' stojol sok jich la yal yu'un: Mero ay sbijil te winike. Melel te mach'atik ayik ta swenta te balumilale kax jich ay sbijilik ta xchajp'anbel sbaik stukelik te bitil ay sbijilik te mach'atik ayik ta swenta te sakil k'inale. ⁹Ya jkalbeyex: leaik te mach'atik ya ak'uxtay aba sok yu'un te ak'ulejalik swenta in balumilal to, yu'un te k'alal ya xlaj sk'oplale ya me x-ik'otatik ochel te banti ja anaik te ay ta sbajt'el k'inale.¹⁰Te mach'a jun yot'an yu'un te beluk teb nax ya x-ak'bote, janix jich jun yot'an ya swentain te beluk bayal ya x-ak'bote. Yan te mach'a ma toj yot'an yu'un te beluk teb nax ya x-ak'bote, janix jich ma toj yot'an ta swentainel te beluk bayal ya x-ak'bote. ¹¹Teme ma la ana'ik swentainel te k'ulejalil yu'un te ya x-ak'botex ta balumilale ¿Mach'a k'an yak'beyex ja wentainik te lekil k'ulejalile? ¹²Teme ma jun awot'anik ya awentainbey sbiluk te yane, ¿Mach'a k'an yak'bat ja awentain te beluk ja awu'un atukele?¹³Mayuk tuluk abat te ya yak' sba ta abtinel yu'un te cheb yajwale, swenta yu'un jich ya xk'ot te ay tul te amen ya yile, yan te yane k'ux ya yaiy ta yot'an stukel. Sok ay tul te mayuk sk'oplal ta yot'an, yan te yane ay sk'oplal ta yot'an stukel. Te ja'exe ma stak' te ya awak' abaik ta abtinel yu'un te Diose sok te k'ulejalile."¹⁴Jich yu'un te fariseoetike, te mach'atik smulanejik te tak'ine, la yaiyik stojol te beluk yak ta cholele, sok kaj slabanik te Jesuse. ¹⁵Jich yu'un te Jesuse la yalbey te fariseoetike: "Te ja'exe ya awalik te mayuk amulik ta stojol te ants-winiketike, jauk me to te Diose sna'ojbatik te awot'anike. Te beluk ich'bil ta muk' yu'un te ants-winiketike, ilaybil ta sit te Diose.TE MANTALIL SOK TE AJWALINEL YU'UN TE DIOSE ¹⁶Te mantaliletik sok te beluk la yalik jilel te alwanejetike ay ta ch'uunel ja to te k'alal tal te Juane. Jich jajch' ta alel te lek yach'il k'op yu'un te ajwalinel yu'un te Diose sok spisilik yak ta yak'belik yipal ta ochel le'a. ¹⁷Ma ba wokol ya xk'ax te ch'ulchan sok te balumilale, jauk me to ma xlaj sk'oplal ni junuk tilde yu'un te mantalile.TE JESÚS LA YALBEY SK'OPLAL TE MACH'ATIK YA YIJK'TEY SBAIKE ¹⁸Te mach'a ya yijk'tay jilel te yiname sok teme ya xbajt' nujp'inuk sok te yan antse, ayix ta mulwej abi, sok teme ay mach'a ya xnujp'in sok te ants te jilemix smamlale, ayix ta mulwej abi.TE K'ULEJ WINIK SOK TE LÁZAROE ¹⁹Ay tul k'ulej winik te slapoj tsajtsajtik pak' sok t'ujbil lino-pak' sok te jujun k'aal ya yaiybey yutsilal te stak'in sok te beluk ay yu'une. ²⁰Sok ay tul k'anbajel winik te Lázaro sbiile, te chawal ta bay sti'il sna te k'ulej winike, ay ta k'ael chamel ta skojt'ol sbak'etal. ²¹Yot'anuk ya stsak swe' te beluk ya xch'ay koel ta bay yanil swe'balte' te kulej winike, jauk me to ya xtal te ts'i'etike, ya xle'bot yu'un te sk'ael xchamele.²²Jich k'ot yorail te laj te k'anbajel winike, jich abajt' ta ik'el yu'un te ch'ul abatetik ta sts'eel te Abrahame. Janix jich te k'ulej winik laj uuk, jich bajt' ta mukel, ²³jich yu'un ta bay yawil aelmeletik, k'alal ayix ta woklajel a te k'ulej winike, la stoy moel te site, la yil te k'ejel to ay te Abrahame sok te Lázaroe te sjoinej sba sok ta nakleje.²⁴Jich awun sok jich la yal: "Tatik Abraham, kuxteyawon, tikunbontel te Lázaroe, te yakuk st'usestel ta ja' te sni'il sbik'tal sk'ab sok te yakuk xtal st'usesbon te jkak'ej, melel ayon ta bayal wokol yu'un te k'ajk'ej.²⁵Jauk me to te Abrahame la yal: "Jnich'an, na'ame te lek nax k'axat ta k'inal atukele, yan te Lázaroe k'ax bayal swokol stukel. Jauk me to te Lázaroe lek ayix stukel yan te ja'ate ayatix ta woklajel. ²⁶Sok bit'il k'an ju'uk awu'un melel xatojotik jun muk'ul ijk'al k'inal, yu'un te mach'a ya sk'an xk'axik tele ma xju' yu'unik, sok mayuk mach'a ya stak xk'ax tel le'a me to melel mayuk mach'a ya xju' yu'un.²⁷Te k'ulej winik la yal: "Wokolok, tatik Abraham, tikunbon bael te Lázaroe ta bay sna te jtate, ²⁸yu'un ay jo' tul jkits'nab, te yakuk xba yalbey, te manchuk ya xtalik le' in to te banti bayal wokolile."²⁹Te Abrahame la yal: "Yich'ojik te sjun te Moisese sok te sjun te alwanejetike; ja aka yaiyik stojok te beluk la yale. ³⁰Te k'ulej winike la sut: "Majichuk, tatik Abraham, yan te ayuk mach'a ya xch'a kux bael te ya xba yalbeye te yakuk sut yot'anike, ya me sut yot'anik te jichuke" ³¹Jauk me to te Abrahame la yal: "Teme ma sk'an yaiyik stojol te beluk ya yal te Moisese sok te alwanejetike, ma ba ya xk'ot yot'anik, janix jich uuk teme ay mach'a ya xcha' kuxbele ma ba ya xba k'otok ta yot'anik."

SK'OPLAL TE MACH'ATIK YA XYALESWAN TA MULILE ¹Te Jesuse jich la yalbey te nopojeletik yu'une: "Ay nanix a te beluk ya yak'otik ta yalel ta mulile, jauk me to ya me yil swokol te mach'a ya syaleswan ta mulile. ²Ja lek te yakuk yich' chukel xch'enul cha' ta snuk' sok te yakuk yich' ch'ojel ochel ta mar, te mach'a ya yak' yaluk ta mulil tuluk te mach'a pek'el ayike.³Wik'a me asitik te ja'exe. Teme ay tul awermano te la sta smule, komame, sok teme la sujt'es yot'ane, pasbey a me perdón. ⁴Teme la sta smul ta atojol jukeb buelta ta jun k'aale, sok teme jukeb nix buelta ya xtal ta atojol ta yalbelate: "Ya sujt'esix jkot'an teme xi'e, ¡pasbey a me perdón!"ESMANTESBOTIK XAN TE XCH'UUNJEL JKOT'ANTIKE ⁵Te wolwanej puk k'opetik la yalbeyik te Kajwaltike: "Esmantesbotik xan te xch'uunjel jkot'antike." ⁶La yal te Kajwaltike: "Te ayuk xch'uunjel awot'anik jich te bit'il sbak' mostaza te bik'itnaxe, teme la awalbey jai sicomoro te' in to: "Bula aba lok'el sok ts'una aba ta bay mar ya me xch'uunbat te ja mantal jichuke.TE BELUK YA SK'AN SPAS TE ABATE ⁷Jauk me to, ¿Mach'a a te le' ayex to, teme ay jun abat awu'unik te sujt'ix tel ta wok' lum o ta skanantayel chijetik ta ak'inal yabal awalbey: "La' ta ora, naklan sok we'an"? ⁸¿Ma ba jichuk ya yalbey: pasbon tel jwe'el, sok ak'a achuj ch'ujt' ta sjoyobal ak'u' sok ya me ach'uunbon ta sk'asesel te jwe'ele sok te jkuch'bajele ja to teme la jkot'ane ya me stak' xwe'-uch'bajat uuk?⁹¿Sok ya bal awalbey wokol te awabat te bit'il la xch'uun spasel spisil te beluuk la awak'bey spase? ¡Ma jichuk! ¹⁰Janix me jich te ja'exe, k'alal pastajix spisil awu'unik a te beluk la yalbatik ta spasel te Diose, ya me sk'an jich awalik: Ma ba lekil abatotik. Melel janax la jpastik te beluk la jkich'tik albeyele."LA YICH' LEKTESBEL SBAK'ETALIK TE LAJUN TUL K'AEL CHAMELETIKE ¹¹K'alal yak ta beel bael ta Jerusalén te Jesuse, ta sti'il slum sk'inal Samaria sok Galilea. ¹²Te k'alal yak ta ochel bael ta bay te ch'in lume, tal ta tael yu'un lajun tul winiketik te yich'ojik k'ael chamele. K'ejel to tejk'ajik, ¹³kajik ta aw, jich la yalik: "Jesús, Maestro k'uxtayawotik."¹⁴K'alal la yil te Jesuse, jich la yalbey: "Baanik sok ak'abaik ta ilel ta stojol te sacerdoteetike." Te k'alal yakik ta beel bael ajk'nax lekub te sbak'etalike. ¹⁵Te k'alal la yil sba te tul te lekubenix a te sbak'etale, sujt' bael, sok tulan yak ta yawtayel te yutsilal te Diose. ¹⁶Te k'alal k'ot ta stojol te Jesuse la skejan sba koel ta bay yakan, la yalbey bayal wokol. Te winike, ja samaritano winik.¹⁷Te Jesuse jich la sjojk'ibey: "¿Ma ba lajun tuluk te mach'a lekube? ¹⁸¿Banti ay te balun tule? ¿Janax bal jai yan lum winik to te sujt' tel ta yalel wokol ta stojol te Diose? ¹⁹La yalbey: "Jajch'an, baan. Te xch'uunjel awot'ane la skolteyatix ta chamel."TE K'ALAL YA XTAL TE AJWALINEL YU'UN TE DIOSE ²⁰Te fariseoetike yakik ta sjojk'ibel te Jesús te bin ora ya xjul te ajwalinel yu'un te Diose, te Jesuse jich la sutbey: "Te ajwalinel yu'un te Diose ma ba jich ya xjul te bit'il senyaetik te ya stak' ta ilel sok jsitik. ²¹Sok ma stak' yalik :"¡Ilawil, le' ayix in to! sok baan ¡Ilawil, le' ayix abi!," melel ayix ta awolilik te ajwalinel yu'un te Diose."²²La yalbey te nopojeletik yu'une: "Ya me sta sk'alel te awot'anuk yakuk xcha' sujt' tel awilik te Nich'anile manchuk me junuk nax k'aal, jauk me to ma ba ya awilik. ²³Ay me mach'a ya yalbeyex: ¡ilawilik, le' ayix a me to! ¡ilawilik, le' ayix in to! jauk me to ma me xlok'ex awilik sok ma me ats'aklinik bael, ²⁴yu'un te bi ora ya sta sk'alelal te ya xcha' tal te Nich'anile jich me ya xchiknaj tel te bit'il ya xlem tel tsantsewal ta bay jujun mejch' te ch'ulchane.²⁵Jauk me to, neel me ya xk'ax bayal swokol sok ya me yich' ilayel yu'un te ants-winiketik te kuxulik ta k'inal ta ora to. ²⁶Jich te bit'il k'ot ta pasel ta yorail te Noeje, jich nix me ya xcha' k'ot ta pasel te bin ora ya xcha' tal te Nich'anile. ²⁷Yakalik ta we'el-ujch'ajel, sok yakalik ta nujp'inel, sok yakalik ta ch'omtayel ja to te bi k'aalil och ta barco te Noeje, tal te pulemale jich lajik ta spisilik.²⁸Janix jich te bit'il k'ot ta pasel ta yorail te Lot, janix jich yakalik ta we'el-ujch'ajel, yakalik ta mambajel, yakalik ta chombajel, yakalik ta awal sok nix yakalik ta spasel snaik. ²⁹Jauk me to, te k'alal lok' bael te mamtik Lot ta bay lum Sodoma, ko tel wolokal k'ajk' sok azufre ta ch'ulchan jich te bit'il ja'al, jich lajik ta spisilik.³⁰Jich nix ya xk'ot ta pasel te k'alal ya xchiknaj tel te Nich'anile. ³¹Te k'alal ya sta yoraile, te mach'a moem bael ta sba sna manchuk me ya xko xan tel ta yich'el te sbilukil te snae sok te mach'a baem ta sk'ale manchuk me sujt' xan bael ta sna.³²Juluk me ta awot'anik te beluk k'ot ta pasel ta stojol te yinam te Lot ³³Te mach'a ya xk'uxtay te xkuxlejale ya me xch'ay te xkuxlejale, yan te mach'a ya xch'ay te xkuxlejale ja me ya xkuxin stukel.³⁴Ya jkalbeyex, jai ajk'ubal abi ay me cha' tul wayatik ta junax wayibal, tul me mach'a ya yich' ik'el bael, tul me mach'a ya xjil ³⁵Ay me cha' tul antsetik te yakik ta juch' mats' tul me ya yich' ik'el bael, tul me ya xjil.'' ³⁶sok ay me cha' tul te mach'a ayik ta sk'al; tul me ya yich' ik'el bael tul me ya xjil.³⁷Te k'alal la yaiyik stojole, la sjojk'ibeyik: '' ¿Kajwal, banti ya xk'ot ta pasel?" La yal te Jesuse: ''Te banti ay beluk lajeme, le' me ya stsob sbaik a te xulemetike.

SENYAIL K'OP YU'UN TE ME'BA ANTS SOK TE MACH'A MA LEK YA XCHAJP'ANWANE ¹Jich te Jesús la yalbey senyail k'op yaiyik, swenta yu'un jich me ya snopik te ma ba ya yijk'tayik ta sk'oponel Dios, sok te ma xchebaj yot'anike, ²jich la yal: "Ay tul chajp'anwanej ta jun muk'ul lum te xujt' ma xi' te Diose sok mayuk mach'a ya yich' ta muk'.³Te bay te muk'ul lume ay tul me'ba ants te julebael ya sk'opon te chajp'anwaneje, te ya yalulebeye: "Chajp'anawon sok te jkaj jkontroe." ⁴Bayal k'aal te ma la sk'an te ya xchajp'ane, ta patil la snop: "Manchuk teme ma ba ya jxi' te Diose, sok te ma jkich' ta muk' te ants-winike, ⁵melel te me' ba antse le' nax ay ta wulwonel, jich yu'un ya me jchajp'an, swenta yu'un ma me x-ilin jkot'an yu'un te bit'il ya swulilayon ta spisil orae."⁶Jich yu'un te Kajwaltike la yal: "Aya me awaiyik stojol te beluk la yal te chajp'anwanej te ma ba toj yot'ane. ⁷¿Jaxan te Diose ma bal yakuk skoltay te mach'a tsabil yu'un te yakik sk'oponel ta k'aal-ajk'ubale? ¿Ya ba xjalaj k'aal te ya xkoltaywane? ⁸Ya jkalbeyex te ya xkoltaywan ta ora nax. Janix jich te Nich'anil te ya xcha' tale, ¿Ay ba mach'a ay xch'uunjel yot'an ya xjul sta ta balumilal?"SENYAIL K'OP YU'UN TE FARISEO SOK TE K'AN-PATANE ⁹Jich te Jesuse la yalbey yaiyik senyail k'op ta stojol te cha'ox tul te mach'atik skuyoj sbaik te toj yot'anike sok te ya yileyik te yantike: ¹⁰"Ay cha' tul winiketik moik bael ta templo ba sk'oponik te Diose, te tule fariseo, te yane k'an-patan.¹¹Te fariseoe tejk'aj ta sk'oponel te Diose, jich la yal: "Dios jku'un, ya jkalbat wokol te ma pajaluk jkot'an sok te yantike melel elek'etik, te ma toj yot'anike, mulwejetik jich te bit'il k'an-patan in to. ¹²Te jo'one ya jkom jwe'el cheb buelta ta jujun semana, ya jkak' te jun ta slajunebal yu'un spisil te beluk ya jtae."¹³Yan te k'an-patane, k'ejel to tek'el jilel stukel, ma la stoy sit ta ch'ulchan, la smajulay yot'an jich la yal: "Dios jku'un ayuk me xk'uxul awot'an ta jtojol te jo'on mulawilone. ¹⁴Ya jkalbeyex te ja'exe, jai winik to la yich'ix pasbel perdón yu'un te smule, te k'alal sujt' bael ta snae, yan te fariseoe ma la yich' pasbel perdón stukel, melel te mach'a ya stoy sbae pek'el me ya xk'ot stukel yan te mach'a pek'el yak'oj sbae ja me kajal ya xk'ot stukel."TE JESUSE YA YAK'BEY BENDICIÓN TE ALETIKE ¹⁵Te ants-winiketike ay yik'ojik bael ch'in aletik ta stojol te Jesuse, swenta yu'un ya skajanbey sk'ab ta sjolik, te k'alal la yilik te nopojetik yu'une, la skomik. ¹⁶Jauk me to, te Jesuse la yik' tel, jich la yal: "Ak'aik me te yakuk xtal ta jtojol te aletike, ma me xa komik. Melel te ajwalinel yu'un te Diose ja yu'un te mach'a jich yot'an te bit'il aletike. ¹⁷Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ma xch'uun te ajwalinel yu'un te Dios jich te bit'il alale, ma xju' ya x-och."TE K'ULEJ KEREME ¹⁸Ay tul ajwalil te la sjojk'ibey, jich la yal: "Lekil maestro, ¿Beluuk ya xju' ya jpas swenta yu'un ya jta jkuxlejal ta sbajt'el k'inal?" ¹⁹Te Jesuse la yalbey: "¿Bi yu'un te ya awalbon te lekone? Mayuk mach'a lek, janax stukel te Diose. ²⁰Ja na'oj spisil te mantaliletike -ma me xa waiy mulwej, ma me xa waiy milaw, ma me xa waiy elek', ma me xlewanat ta k'op sok ich'a me ta muk' te ame'-atate." ²¹Te ajwalile la yal: "Jch'uunej spasel ta spisil ja to te k'alal keremonae."²²Te k'alal la yaiy stojol te Jesuse, jich la yalbey: "Ay to chajp' xan te beluk ya sk'an ya apase. Ya sk'an ya achon spisil te beluk ay awu'une sok pukbeya te me'baetike jich me ay ak'ulejal ta ch'ulchan sok la', t'unawon." ²³Te k'alal la yaiy stojol te k'ulej winike, bayal la smel-yot'an yu'un, skaj te bayal sk'ulejale.²⁴Jich yu'un te k'alal la yil te Jesús te yak ta mel-ot'an te winike, bayal la smel-yot'an uuk, jich la yal: "¡Wokol ya yilik te k'ulejetik te ya x-ochik ta ba ay ta ajwalinel te Diose!. ²⁵Ja buelta nax ya xk'ax kojt' camello ta ba ay te sit te agujae, te jun k'ulej te ya x-och ta ba ay ta ajwalinel te Diose."²⁶Te mach'atik la yaiyik stojole jich la yalik: "¿Mach'a me ya xju' ya xkolik jiche?" ²⁷Te Jesuse la yal: "Spisil te beluk ma xju' yu'un spasel te ants-winiketike, ya xju' yu'un spasel stukel te Diose."²⁸Te Pedroe la yal: "Te Jo'otike la jkik'teytikix jilel spisil te beluk ay jku'untike, melel la jts'aklintikatix." ²⁹Te Jesuse jich la yal: "Jamal ya jkalbeyex, spisil te mach'a yijk'tayoj jilel te snae, te yiname, sok te sbankiltake, sme'-state sok te yal-snich'an ta swenta te ajwalinel yu'un te Diose, ³⁰ya me yich'ik ak'beyel bayal xan sjelol te bit'il ak'bil le' ta balumilal to, sok ya me sta xkuxinel sbajt'el k'inal ta ba ay te ajwalinel yu'un te Diose."TA YOXEBAL BUELTA LA YAL TE JESÚS TE YA XLAJE ³¹Ta patil te k'alal la sts'ob te lajchay tul nopojeletik te Jesuse, jich la yalbey: "Ilawilik, ya me xmootik bael ta Jerusalén, spisil te beluk ts'ibubil jilel yu'un te alwanejetik ta swenta te Nich'anile ya me xk'ot ta pasel. ³²Melel ya x-ak'ot ta sk'ab te yan lumetike, ya me yich' labanel sok bolk'opteyel, sok tujb'tayel. ³³Ta patil ya smajik ta nujk'ul, ya me smilik, jauk me to ta yoxebal k'aal ya me xcha'kux tel."³⁴Xujt' ma k'ot ta yot'anik te beluk la yale, melel nak'bil ta stojolik te swentail te beluk la yale, xujt' ma la sna'ik stojol te beluk albil sk'oplale.LA YICH' JAMBEL SIT TE TUL MA'SIT TA LUM JERICÓ ³⁵Te k'alal nopol ya xk'otix a te Jesús ta lum Jericó, ay tul ma'sit te nakal ta ti'be, yak ta k'anbajel. ³⁶La yaiy stojol te yak ta k'axel tsobol ants-winiketik ta be la sjojk'iy yaiy te beluk yak ta pasale. ³⁷Te ants-winiketike la yalbeyik, ja te Jesús te Nazaret te yak ta k'axele.³⁸Te ma'site jajch' ta aw, jich la yal: "Jesús, sts'umbal David k'uxtayawon." ³⁹Te mach'atik neel yakalik ta k'axele la skomik te manchuk ya x-awune. Jauk me to, tulan awun xan: "Sts'umbal David, k'uxtayawon".⁴⁰Te Jesuse la stejk'an sba, la yal mantal te yakuk yik'ik tel te winike.Te k'alal nopol ayix ta stojolae, te Jesús la sjojk'ibey yaiy: ⁴¹"¿Beluuk ya ak'an te ya jpasbate?" La yal te ma'site: "Kajwal, ya jk'an te ya ajambon te jsite."⁴²Te Jesuse la yalbey: "Jamuk te asite. Ta swenta xch'uunjel awot'an kolematix." ⁴³Oranax te winike la yil k'inal, la sts'aklin bael, yak ta yalbel yutsilal te Diose. La yilik ta spisilik te ants-winiketike jajch' yalbeyik yutsilal te Diose.

TE JESÚS SOK TE ZAQUEO ¹Te Jesuse och bael ta lum Jericó been k'axel ta yolil te lume. ²Jich yu'un ay tul winik te le' aya te Zaqueo sbiile. Ja wolwanej yu'un te k'an-patanetike sok k'ulej stukel.³Ya sk'an ya yil a te mach'a a te Jesuse, jauk me to ma la stak' yil yu'un te bayal te ants-winiketike yu'un komol winik stukel. ⁴Jich yu'un te Zaqueoe alimaj k'axel ta ora, jich mo bael ta jun sicómoro-te' yu'un ya sk'an ya yil te Jesuse melel le' nopol ya xk'ax a te banti aye.⁵Te k'alal k'ot te Jesús te banti aye, la yil moel jich la yalbey: "Zaqueo, koan tel ta ora, yu'un yotik ya xjilon ta a na" ⁶Jich te Zaqueo ora nax kotel, binax yot'an la yik' ta sna. ⁷Te k'alal la yilik te ants-winiketik, muken kajik ta k'op, jich la yalik: "Te Jesuse bajt' yil tul mulawil winik."⁸Te Zaqueo tejk'aj jajch'el, jich la yalbey te Kajwaltike: Ilawil Kajwal, olil ya jkak'bey jbiluk te me'baetike, sok teme ay mach'a jlo'layeje, ya sujt'esbey chaneb buelta sjelol te sbiluke. ⁹Te Jesús jich la yalbey: Ta ora to te kolele julix le' ta na to, melel te winik to janix sts'umbal te Abrahame. ¹⁰Melel te Nich'anile tal sle sok tal skoltay te mach'atik ch'ayemike."SENYAIL K'OP YU'UN TE LAJUN SEJP' TAK'INE ¹¹Te k'alal yakalik ta yaiybel stojol te sk'ope, te Jesuse jajch' ta yalel xan jun senyail k'op, melel nopol ay ta Jerusalén, te ants-winiketike la skuyik te ora nax ya xchiknaj te ajwalinel yu'un te Diose. ¹²Jich la yal te Jesuse: "Ay tul k'ulej winik te bajt' ta yan lum te k'ubul aye yu'un le' ba yich' tel yat'el ta muk' ajwalil, jich ta patil ya sujt' tel ta slumal.¹³Jich la yik' tel ta stojol lajun tul te abatetik yu'une, la yak'bey lajun sejp' tak'in ta juju-tul, jich la yalbey: At'ejanik ja to teme sujt'on tel la yut. ¹⁴Jauk me to te slumale ma k'anbil yu'un. La stikunik bael abatetik ta spatnax, jich la yalik: "Ma jk'antik jai winik to te ya yich' yat'el ta ajwalil jku'untike." ¹⁵Jich k'ot ta pasel te k'alal sujt' tel, te yich'ojix tel yat'el ta muk' ajwalil a, la stikun ta ik'el te abatetik te mach'atik yak'ojbey jilel te stak'ine, yu'un jich ya sna' stojol te jayeb jolin yu'unik te tak'ine.¹⁶Te mach'a neel aye tal ta stojol: "La yalbey Kajwal, te tak'in te la awak'bone, jolin lajuneb jku'un." ¹⁷Te ajwalile la yalbey te winike: "Lek at'ejat, lekil abatat. Melel jun awot'an la awentainbon te beluk teb nax la jkak'bat jilele, jich yu'un ya jkak'bat awat'el ta swentainel lajun pam muk'ul lumetik."¹⁸Te xchebal tal, jich la yal: "Te atak'ine, Kajwal jolin jo'eb jku'un." ¹⁹Te ajwalile jich nix la yalbey: "Te ja'ate ya jkak'bat awentain jo' pam lum."²⁰Tal te yane, jich la yal: "Kajwal, le' ay te atak'ine te jun la awak'bon jilele, la jk'ej ta lek sok la jpots ta jun chujk'ilal, ²¹yu'un xiwon ta atojol, melel tulan awot'an te ja'ate, ya atsob te beluk ma jauk awu'une sok ya ak'aj te beluk ma jaukat la ats'une."²²Te ajwalile la yalbey: "Ta swenta te awayeje ya jlikbat te amule, ja'at te ma lekil abatate. Ya ana' te tulan jkot'ane, te ya jkich' te beluk ma jauk jku'une, sok te ya jk'aj te beluk ma jo'okon la jts'unej. ²³Jich yu'un ¿Bistuuk te ma la ak'ej te jtak'in ta bancoe, yu'un te k'alal ya sujt'ontele ya jkich' sok sjol te jichuke?"²⁴Te ajwalile jich la yalbey ta spisilik te mach'atik nopol ayik le'a: "Pojbeyaik te tak'in te yich'oje, ak'beya te mach'a yich'oj te lajunebe." ²⁵La yalik: "Kajwal, ay yich'ojix lajuneb stukel."²⁶Jo'on ya jkalbeyex, te mach'atik ay yu'une ya me x-ak'bot xan bayal. Yan te mach'a mayuk yu'une, te beluk ay yu'une ya me yich' pojbeyel." ²⁷Te mach'atik skontroinejone, te ma la sk'anik te ya x-ochon ta muk' ajwalil ta swentaike, ik'aik tel ta jtojol sok milaik."BINAX YUTSIL TE K'ALAL OCH BAEL TE JESÚS TA JERUSALÉN ²⁸K'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse, cha jajch' xan ta beel, mo bael ta Jerusalén.²⁹Jich k'ot ta pasel te k'alal nopol ayix ta Betfagé sok Betania, ta bay wits te sbiilinoj Olivoetik, la stikun bael cha'tul nopojeletik yu'un, ³⁰Jich la yalbey: "Baanik ta yan ch'in lum. Te k'alal ya x-ochatik le'a, ya xk'o ataik kojt' ch'in burro te mayuk mach'a skajtibinej ni junuk buelta. Tilaik sok ik'aik tel. ³¹Teme ay mach'a ya sjojk'ibatik: '¿Bistuuk te ya atilik baele?' jich me ya awalik: 'Te Kajwaltike ya xtu'un yu'un.'"³²Te mach'atik la yich'ik tikunel baele, bajt'ik sok la staik te ch'in burro jich te bit'il la yal te Jesuse. ³³Te k'alal yakalik ta stilel a te ch'in burroe, te yajwale albotik yu'un: "¿Bistuuk te yakatik ta stilel te ch'in burroe?" ³⁴La yalik: "Ja ya xtuun yu'un te Kajwaltike." ³⁵Jich la yik'beyik tel te Jesuse, la yak'ik sk'u'ik ta spat te ch'in burroe te Jesuse mo ta sba te ch'in burroe. ³⁶Te k'alal yakalikix ta beelae, spisil te ants-winiketik la slim sk'u'ik ta be.³⁷Te k'alal nopol ayikix koel ta bay te wits yu'un te Olivoetike, spisil te mach'atik t'umbil yu'un te Jesuse jajch'ik ta aw sok binax yot'anik ta yalel wokol ta stojol te Diose yu'un spisil ta chajp' t'ujbil at'elil te la yilike. ³⁸Jich la yalik: "¡Binax yutsil te muk' ajwalil te tal ta swenta sbiil te Kajwaltike! ¡Lamal k'inal ta ch'ulchan sok jelawen yutsil te mach'a ay ta toyole!."³⁹Ay cha'ox tul te fariseoetik te ayik ta yolil te ants-winiketike, jich la yalik: "Maestro koma ta k'op te nopojeletik awu'une. ⁴⁰Te Jesuse la sut sok jich la yal: "Ya jkalbeyex, te yakuk skom sbaik ta aw jai ants-winiketik to, te tonetike ya xkajik ta aw."⁴¹Te k'alal nopol ayix ta lum Jerusalén te Jesuse, kaj ta ok'el yu'un, ⁴²Jich la yal: "¡Lajuk a na' te ja'ate, te beluk ya yak'bat te lamal k'inale! jauk me to, ta ora to ma la a ta ilel.⁴³Yu'un ya me sta sk'alelal te ya xtal ta atojol, te awajkontroe, sok ya me sjoytayat ta ts'ajk' ta spamal te alumale, sok ya me stenat ta bayuk nax. ⁴⁴Te awaj kontroe ya me sjinat koel k'alal ta lum sok te alnich'anetik awu'une. Ma me xjil ni bijuk ton te kajal ya xjil ta sba te yan tone, melel ma k'ot ta awot'an te k'alal tal skolteyat te Diose."TE JESÚS LA STEN LOK'EL TE CHOMBAJELETIK TA TEMPLO ⁴⁵Te Jesuse och bael ta templo, jajch' ta stenel lok'el te mach'atik yakalik ta chonbajele, ⁴⁶jich la yalbey yaiyik: "Ts'ibubil jilel, 'TE JNAE SNAIL SK'OPONEL DIOS,' jauk me to la ak'atbunikix ta snail elek'etik."⁴⁷Jich te Jesuse yak ta bijubteswanej ta jujun k'aal ta templo.Te wolwanej sacerdoteetike sok te ts'ibjometik sok uuk te mach'atik ich'bilik ta muk' yu'un te ants-winiketike la sk'an smilik te Jesuse. ⁴⁸Jauk me to ma wejt' yu'unik te bit'il ya yutike, melel spisil te ants-winiketike binax yot'anik ta yaiyel stojol sk'op te Jesuse.

TULAN YAT'EL YICH'OJ TE JESUSE ¹Ay jun k'aal, te Jesús yak ta snojp'tesel te ants-winiketik ta templo sok yak ta yalel te lek yach'il k'ope, talik ta stojol te wolwanej sacerdoteetike sok te ts'ibjometik sok uuk te ancianoetike. ²Jich k'ot yalbeyik: "Albotik jkaiytik ¿banti la awich' awat'el ta spasel spisil in to? ¿Mach'a la yak'bat apas te at'ele?"³La sut te Jesuse sok jich la yalbel yaiyik: "Jich nix ya jk'an jojk'ibeyex uuk. Albonik jkaiy ⁴Te ich' ja' yu'un Juan, ¿ja bal yu'un te ch'ulchane o ja bal yu'un te ants-winiketike?⁵Jich kaj snopik, sok kaj sjojk'ibey sbaik: "Teme la jkaltik, ja yu'un te ch'ulchane, ya me yalbotik: ¿Bistuuk ma la ch'uunikix aa? ⁶Sok teme la jkaltike: "Ja yu'un te ants-winiketike, ya me jkich'tik ch'ojel ta ton yu'un spisil te ants-winiketike, melel xch'uunej yot'anik te bit'il ja alwanej yu'un Dios te Juane."⁷Jich yu'un la yalik te ma sna'ik te banti taleme. ⁸Jich albotik yu'un te Jesuse: "Janix jichon uuk ma jkalbeyex te mach'a la yak'bon jkat'el ta spasel spisil in to."SENYAIL K'OP TE MACH'ATIK AMEN YAT'ELIKE ⁹Te Jesuse jajch' yalbey te ants-winiketike te senyail k'op to: "Ay tul winik te la sts'un ts'usubiltik, la yak' jilel ta kanantayel yu'un te yaj at'eletike, jich bajt' ta yan lum le' jalaj bayal k'aal a. ¹⁰K'alal la sta yorail, te yajwal te k'inale la stikun bael tul yabat, yu'un ya xba sk'anbeytel te at'eletike te yakuk x-ak'bot te sit ts'usubiltike. Jauk me to te at'eletike la smajik te abate, la stenik lok'el sok mayuk beluk la yak'beyik bael.¹¹Jich yu'un la stikun bael yan yaj abat janix jich la smajik uuk sok la xk'exlantesik, la stikunik lok'el sok mayuk beluk la yak'beyik bael. ¹²Jich ta yan buelta ta stikun bael te yoxebal abate, jauk me to la yejch'entesik sok la stenik lok'el.¹³Jich yu'un te yajwal te ts'usubiltike la yal: "¿Beluuk ya jpas? ja lek ya jtikon bael te jnich'an te bayal k'ux ta jkot'ane. Ya niwan yich'bonik ta muk' stukel." ¹⁴Jauk me to te k'alal la yilik te nich'anile, te at'eletike jich kaj yalbey sbaik: "Ja in to ja te mach'a ya yich' jilel te k'inale. Jmiltik, jih me ya jkich'tik jilel te k'inale."¹⁵Jich la stenik lok'el ta sk'inalul te ts'usubiltike, sok la smilik. Jich yu'un, ¿Beluuk me ya yich' pasbeyel te at'eletik yu'un te yajwal te ts'usubiltike? ¹⁶Ya me xtal smil jilel te at'eletike, sok yantik me mach'a ya yak'bey jilel te ts'usubiltike. Te k'alal la yaiyik stojol te mach'atik le'a, la yalik: "¡Manchuk me ya yak'otik a te Diose!"¹⁷Jauk me to te Jesús la yilbey sitik, jich la yal: "¿Beluuk ya sk'an yalbotik te beluk ts'ibubile? '¿TE CH'EN TE MA LA SK'ANIK TE PAS-NAETIKE, JA YIPTIJIB XCHIKIN-NA K'OTIX STUKEL?' ¹⁸Spisil te mach'a ya xyal ta sba te ch'ene tijt'ajem nax me ya xk'ot. Yan te mach'a ya ch'ay koel ta sba te ch'ene, net'el me ya xjil."BIT'IL AY SK'OPLAL TE PATANIL-TAK'INE ¹⁹Jich yu'un te ts'ibjometike sok te wolwanej sacerdoteetike ora nax la sk'an stsakik te Jesuse, yu'un la sna'ik stojol te ja sk'oplalik te senyail k'ope. Jauk me to ja xiojik te ants-winiketike. ²⁰Ja yu'un la stsajteyik ta lek, sok la stikun bael tsajtaywanejetik te skuyoj sbaik te lek yot'anike, swenta yu'un ya xba yak'ik ch'ayel ta k'op, yu'un jich ya stak' yak'ik ta stojol te ajwalile sok te mach'atik yich'ojik yat'elike.²¹Jich la sjojk'ibeyik te Jesuse: "Maestro, ya jna'tik te ya awaiy nojp'teswaneje sok te lek ya xk'opojate, sok te mayuk mach'a yan awich'ojbey snopjibal yu'une, melel ya awak' ta nopel te smelil te sbe te Diose. ²²¿Ja ba lek te ya jtojbeytik jpatantik te Césare o ma ba lekuk?"²³Jauk me to te Jesuse la sna'bey te malek te beluk snopojike, jich la yalbey: ²⁴"Ak'bonik jkil jun denario tak'in. ¿Mach'a slok'omba sok mach'a sbiil le'a ?" Jich la yalik: "Ja yu'un te César."²⁵Albotik yu'un te Jesuse: "Jich yu'un ak'beyaik te César te beluk yu'un te Cesare, sok ak'beyaik te Dios te beluk yu'un te Diose." ²⁶Jich ma' juyunik slabanel te beluk la yal ta stojol te ants-winiketike. Yanax la yaiyik stojol te bit'il la sujt te ayeje sok mayuk beluk la yalik yu'un.TE JESÚS LA YICH' JOJK'IBEL TE BIT'IL AY TE CHA'KUXELE ²⁷Ay k'otik ta stojol te Jesús cha'ox tul saduceoetik, ja te ya yalik te mayuk cha'kuxele. ²⁸Jich la sjojk'ibeyik te Jesuse: jich la yalik "Maestro, la yal jilel te Moisese: teme laj te tul winike, teme mayuk jilel yal-snich'ane, te yijts'ine ya me sk'an te ja xnujp'in sok te yiname sok jich me ay sts'umbal ya xjil te aelmel sbankile.²⁹Ay juk tul winiketik yijts'in-sbankil sbaik. Te bankilale nujp'in, jich yu'un te k'alal laje mayuk jilel snich'an. Te yijts'ine la yik' yinamin te yinam sbankile. ³⁰Janix jich la spas ta xchebal, ³¹sok ta yoxebal, jich xmelmon la spasik, ja to ta sjukebal ijtsnal mayuk jilel snich'nabik. ³²Jich ta patil laj bael te antse. ³³Ta yorail te cha' kuxele, ¿Mach'a me yinam ya xk'ot ta sjuk tulul te sbankil-yijts'in sbaike? Melel xmelwon la yinaminik ta spisilik.³⁴Te Jesús la yalbey yaiyik: "Te yal-snich'nab te balumilale ya xnujp'inik soy ya yak' sbaik ta nujp'inel. ³⁵Yan te mach'atik lek sk'oplalik yu'un te Diose sok te ya x-ak'botik te ya xcha'kuxik tel ta bay te aelmeletike, ma xnujp'inikix, sok ma yak' sbaik ta nujp'inel. ³⁶Sok ma xlajikix, Melel ja pajalikix sok te ch'ul abatetik sok ja yal-snich'nab Dios ya xk'ot, Melel ayix ta swentaik te cha'kuxele.³⁷Te mach'a lajemikixe ya xcha'kuxik janix la yak' ta na'el stojol te Moisés, te k'alal la yalbey sk'oplal te pet' chik ch'ix, te banti ya yalbey te Kajwatik DIOS YU'UN, ABRAHAM SOK DIOS YU'UN ISAAC SOK DIOS YU'UN JACOB. ³⁸Melel te Dios ma jauk Dios yu'un te mach'a lajemike, ja Dios yu'un te mach'a kuxulike, melel spisil kuxilik ta stojol."³⁹La sjak'ik cha'ox tul te ts'ibjometike: "Maestro, la ana' sutel." ⁴⁰Mayuk mach'a la sk'an sjojk'ibey xan.¿MACH'A STS'UMBAL TE CRISTOE? ⁴¹Te Jesuse la yalbey: ¿Bit'il ay te ya yalik te ja sts'umbal David te Cristoe? ⁴²Melel janix te David te jich la sts'ibuy jilel ta bay salmos, Te Kajwaltik jich la yalbey te Jkajwal: "NAKLAN TA SWA'EL JK'AB, ⁴³JA TO TEME LA JKAK'BAT APECH' TA TEK'EL TE AKONTROTAKE." ⁴⁴Jich yu'un te David ya yalbey te Cristo "Jkajwal," ¿Bit'il ay a jiche te ja sts'umbal David te Cristoe?"TE JESÚS LA YALBEY SMUL TE TS'IBJOMETIKE ⁴⁵Spisil te ants-winiketike la yaiy stojol te beluk la yalbey te nopojeletik yu'une: ⁴⁶"Bijanik me yu'un te ts'ibjometike, melel ya smulan xbeenik sok te snajt'ikal sk'u'ike, sok ya smulanik te ya yich'ik patbeyel yot'anik yu'un te mach'atik ayik ta ch'iwich, sok te ya xnajk'ajik ta bay sneelal naktibaletik ta sinagogaetik sok ta bay spasik muk'ul k'inetik ⁴⁷Sok ya spojbeyik sna te me'ba antsetike, sok ya yak' sbaik ta ich'el ta muk' yu'un te jal ya sk'oponik te Diose. Ja te mach'a jich ya spase k'axem to xan ya yich' kastigo.

TE SMAJT'AN DIOS TE LA YAK' TE ME'BA ANTSE ¹Te Jesuse la stuy moel te site la yil te k'ulej winiketik te yakalik ta yak'el ochel te majt'aniletik ta bay te yawile. ²La yil tul me'ba ants te mayuk beluk ay yu'une, yak ta yak'el ochel cheb tsail sakil tak'in ta bay yawil. ³Jich la yal te Jesuse: "Melel ya jkalbeyex, te me'ba antse ja bayal xan la yak' ochel te bit'il te yantike. ⁴Te yantike ja la yak'ik ta majt'anil te beluk ma xtuunix yu'unike. Yan te me'ba antse, manchuk me mayuk bi ay yu'un, ja la yak' ochel spisil te stak'in te ay yu'un te bit'il ya xkuxine.TE JESÚS LA YAL TE YA XJIN TE TEMPLOE ⁵Te k'alal yakalik ta ya'anel te temploe, te bit'il ch'albil sok te t'ujbilik nax te ch'enetik sok te majt'aniletike, jich la yal te Jesuse. ⁶Jich bit'il spisil te beluk ya ataik ta ilel, ya sta sk'alel te ni bijuk ch'en ya xjil ta sba te yan ch'ene te ya yich' jinel koele.SENYAILETIK TA NOPOL SLAJIBAL K'AAL ⁷Jich la sjojk'ibeyik, jich la yalik: "Maestro, ¿Bin ora ya xk'ot ta pasel te beluk la awale? ¿Beluuk senyail ya xchiknaj te k'alal nopolix ya xk'ot ta pasele?" ⁸Jich la yal te Jesuse: "Bijanik me, ma me xa wak'abaik ta lolayel. Melel bayal me mach'a ya xtalik ta jbiil, jich ya yalik: "Jo'on te Cristoe," sok, "Nopolix te sk'alelale." Jauk me to ma me xa ts'aklinik bael. ⁹Te k'alal ya awaiyik stojol te ayix kerajele sok te bayalix k'opetike, ma me xiwatik yu'un, melel puersa me ne'el ya xk'ot ta pasel in to, jauk me to ma to jauk te slajibal k'aale."¹⁰Jich la yaltilebey: "Te muk'ul lumetike ya me xkaj stsak sbaik, sok nix te muk'ul ajwaliletike ya me xkaj stsak sbaik. ¹¹Ya me xtal tulan nijk'el, sok ta yantik lumetik ya xtal winal sok yantik chameletik. Bayal te beluk xi'bantik nax sba sok muk'ul senyailetik ya xchiknaj ta ch'ulchan.¹²Jauk me to te k'alal ma to xk'ot ta pasel a, ya me yak' sk'abik ta atojolik sok ya me awich'ik nutsel, ya awich'ik ak'el ta stojol te sinagogaetik sok ta chukjibaletik, ya awich'ik ik'el tel ta stojol te muk'ul ajwaliletik sok te yantik ajwaliletik ta swenta jbiil. ¹³Te bit'il jich ya spasbotexe jich me ya awak'onik ta na'el stojol.¹⁴Jich yu'un, ma me xa nopilayik ta awot'anik te bit'il ya akoltay abaik ta k'ope, ¹⁵Melel te jo'one ja ya jkak'beyex lekil k'opetik sok abijilik, yu'un jich spisil te awajkontroike ma me sts'ijk' yu'unik sok ma xju' yu'unik sutel.¹⁶Jauk me to ya me x-ak'otex ta k'abal yu'un te ame'-atatike, sok te abankiltake sok te apat-axujk'e, sok te ajotake, ay me cha'ox tulex te ya awich'ik milel yu'une. ¹⁷Sok ya me awich'ik ilayel ta swenta te jbiile ¹⁸Jauk me to ni lijk'uk stsotsil ajolik ya xch'ay. ¹⁹Teme kujch' awu'unike, jich ya me xkol te ach'ulelike.²⁰Te k'alal ya awilik te lum Jerusalén te joytaybil yu'un te soldadoetike, jich me ya ana'ik stojol te nopolix sk'alel te ya yich' jinele. ²¹Jauk me to te mach'atik ayik ta lum Judea aka me anukik bael ta witstikil, aka me lok'okik te mach'atik ayik ta yolilal te pam lume, sok te mach'atik ayik ta at'el ta k'altike, manchuk me ya sujt'ik ochel ²²Melel ja'ix sk'alel te kastigoe, yu'un me jich ya xk'ot ta pasel spisil te beluk ts'ibubile.²³¡Obol me sbaik te antsetik te mach'a ay yik'enike sok te ay chu'ul-alaletik yu'unike! melel ya me xtal bayal mel-ot'an ta sba te balumilale sok ya me xjul yilimba te Dios ta stojol te lume. ²⁴Sok ya me yich'ik milel sok espada sok ya yichik ik'el bael ta chukel ta yantiknax muk'ul lumetik, te Jerusalén ya me yich' pech'el ta tek'el yu'un te yan lumetike, ja to teme k'ot sk'alel te yantik lumetike jich ya xk'ot ta pasel.TE BIT'IL YA XTAL TE NICH'ANILE ²⁵Ya me xchiknaj senyailetik ta k'aal, sok ta u sok ta ek'etik. Ya me xtal bayal mel-ot'an ta sba te balumilale sok ya me xiwik yu'un te sk'op-sbul te mare. ²⁶Ay bayal ants-winiketik te ya xch'ayik ta k'inal yu'un te xiwele sok yakik ta smaliyel te beluk yak ta tael ta sba te balumilale. Melel te yiptijip te ch'ulchanetike ya me xnijk'ik.²⁷Jich yu'un ya me yilik te Nich'anil te yak ta tael ta tokal sok yip sok yu'el. ²⁸Jauk me to teme jajch' k'oel ta pasel spisil in to, tejk'an abaik, toyame ajolik, melel nopol ayix te akolelike."²⁹Te Jesuse la yal jun senyail k'op: "Ilawilik te higo-te' sok te yantik te'etike ³⁰Te k'alal ya awilik te ya xjajch'ix ta yaxubel te yabenale, te ja'exe ya ana'ik stojol te nopolix te k'ajlel k'inale. ³¹Jich nix, te k'alal ya awilik te ya xk'ot ta pasel spisil in to, te ja'exe ya me ana'ik stojol te nopol ayix te ajwalinel yu'un te Diose.³²Jamal ya jkalbeyex, ma to me xtub sts'umbalik a te mach'atik kuxatik ta k'inal ta ora to, te ya xk'ot ta pasel spisil in to. ³³Te ch'ulchan sok te balumilale ya me xlaj sk'oplal stukel, yan te jk'ope ma xlaj sk'oplal stukel.³⁴Tsajteya me abaik, jich me ma xbajt' awot'anik ta spasel te sk'anjel awot'anike, te yakubele sok te ya x-aan awot'anik yu'un te akuxinelike. Melel te sk'alelale ajk'nax ya xtal ta atojolik ³⁵jich te bit'il te pejts'e. Melel ya me xtal ta stojolik spisil te mach'atik kuxinemik ta sba te balumilale.³⁶Jauk me to chapalukex me ta spisil ora, k'oponaik me te Diose ta spisil ora jich me ay yip te awot'anike, jich me ya xkolex yu'un spisil te beluk ya xk'ot ta pasele jich ya xk'o atejk'an abaik ta stojol te Nich'anile.³⁷Jich yu'un ta spisil k'aal te Jesuse yak ta bijubteswanej ta bay templo, ta ajk'ubal ya xlok' bael ta ta bay wits olivoetik le' ya xk'ax yu'un a te ajk'ubale. ³⁸Spisil te ants-winiketike ya xtalik ta buen sab ta yaiyel stojol sk'op te Jesuse ta bay te temploe.

MUKEN LA XCHAPIK TE YA SMILIK TE JESUSE ¹Nopol ya staix yorail a te k'in yu'un pascua ja te sk'alelal te we' waj te mayuk slevaduraile. ²Te wolwanej sacerdoteetike sok te ts'ibjometike, la ya'anik te bit'il ya stak' smilik te Jesuse, melel ja xiojikix te ants-winiketike.³Te pukuje och ta yot'an te Judas Iscariotee, te ja tul ta slajcheytulul te nopojeletike. ⁴Te Judas bajt' ya'an sok te wolwanej sacerdoteetik sok nix te wolwanejetik yu'un te kanan temploe te bit'il ya stak' yak' ta k'abal te Jesuse.⁵Binax yot'anik yu'un sok la yak'beyik tak'in te Judase. ⁶Lek la yaiy te Judase, jich jajch' slej bin ya yut ya yak' ta k'abal te Jesuse sok te manchuk ya x-ilot yu'un te ants-winiketike.TE SLAJIBAL WE'EL-UCH'AJEL YU'UN TE JKAJWALTIKE ⁷K'ot sk'alelal te we' waj te mayuk slevaduraile, la sta sk'alelal te ya smilik te alal-chij swenta pascua. ⁸Te Jesuse la stikun bael te Pedro sok te Juane, la yalbey bael: "Baanik ba chajp'anaik te jwe'el-jkuch'baltik swenta yu'un pascua." ⁹Te Pedro sok te Juane la sjojk'ibeyik: "¿Banti ya ak'an te ya jchajp'antike?”¹⁰Te Jesuse jich la sut; "Te k'alal ya x-ochex bael ta muk'ul lum, ya me awich'ik tael yu'un tul winik te xkuchoj sk'ib ta beele, t'unaik bael ta banti nail te ya x-oche.” ¹¹Jich albeyaik te yajwal te nae: jich ya yalbat te maestroe: "¿Banti ay te jtsal a na te bay ya xwe'on sok te nopojeletik jku'un ta swenta te k'in pascuae?”¹²"Jich me ya yak'beyex awilik te tsal na te chajp'anbilixe, le' me ya achajp'anik a te jwe'eltike." ¹³Jich abajt'ik sok jich k'ot staik te bit'il albilik baele, le' la xchajp'anik a te we'lil swenta yu'un pascua.¹⁴K'alal k'ot yorail, te Jesús najk'aj sok te wolwanej puk k'opetik yu'une. ¹⁵Jich la yal: "Sk'anoj jkot'an te ya joinex ta we'ele swenta sk'in pascua te ma to xk'ax jwokole. ¹⁶Ya jkalbeyex, te ma ba ya jwe' xan ta yan buelta, ja to te me k'ot sk'alelal ta pasel te ba ay ta ajwalinel yu'un te Diose."¹⁷Te Jesuse la stsak te kopae k'alal laj yot'an ta yalel wokol jich la yal: "Uch'aik sok melaik ta uch'el ta apisilik. ¹⁸Ya jkalbeyex, te jo'one ma ba ya jkuch'ix te yalel ts'usub ja to teme tal ta ajwalinel te Diose.“¹⁹Jich la stsak te waje, k'alal laj yot'an ta yalel wokol la xet' sok la spukbey te nopojeletike. Jich la yal: "Ja jbak'etal in to te ya jkak' ta lajel ta atojolik” pasuleyaik bael swenta jna'jibal awu'unik. ²⁰Jich nix la xcha'-stsak te kopae te k'alal laj yot'anik ta swe'el te waje, jich la yal: "jai kopa in to ja te yach'il chapbil k'op ta swenta jch'ich'el te ya yich' malel ta awentaik."²¹Ch'ama awaiyik stojol. Te mach'a ya yak'on ta k'abale junejtik ta we'el. ²²Melel te Nich'anile ya xk'ot ta pasel ta stojol te bit'il albil sk'oplale. ¡Jauk me to obol me sba te mach'a ya x-ak'wan ta k'abale! ” ²³Jich jajch' sjojk'ibey sbaik te mach'a te ya x-ak'wan ta k'abale.TE MACH'A MUK' SK'OPLAL YA XK'OTE ²⁴Te nopojeletike jach' sjojk'ibey sbaik te mach'a muk' sk'oplal ta yolilik. ²⁵Te Jesuse la yal: "Te muk' ajwaliletik yu'un te balumilale ya spasik ta mantal te mach'atik swentainojik, sok spisil te mach'atik ya xju' yu'un spasel ta mantal, lekil ajwalil k'oem yu'unik.²⁶Jauk me to ma me jichuk apasik te ja'exe. Pek'eluk me yak' sba te mach'a muk' sk'oplal ta awolilik janix me jich uuk te mach'a tulan sk'oplale yakuk me yak' sba ta abatinel. ²⁷Mach'a tulan sk'oplal, ¿Ja bal te mach'a nakal ta mesa, o ja bal te mach'a ay ta abatinele? ¿Me jauk te mach'a nakal ta mesae? te jo'one jkak'ojba ta abatinel ta awolilik.²⁸Te ja'exe spisil ora ja joinejonik te k'alal ayon ta woklajele ²⁹Te jo'one ya me jkak'beyex awat'elik jich te bit'il yak'ojbon te Jtate, ³⁰te yakuk xwe'- uch'ajex ta bay yakon ta ajwalinel. Sok nix ya me xnajk'ajex ta bay muk'ul naktijibal ta slikbeyel smul te lajcheyeb ta chajp' sts'umbal Israeletike.TE JESÚS LA YAL TE YA XMUKOT TA YOT'AN YU'UN TE PEDROE ³¹Simón, Simón, na'ame stojol, k'anbilatix yu'un te pukuje, ya me xchijch'anat jich bit'il te trigoe. ³²Yan me to la jk'anbeyix te Dios te manchuk ya xch'ay te xch'uunjel awot'ane. Te k'alal la asujt'esix awot'an ta jtojole ak'beyame yip yot'an uuk te awermanotake."³³La yal te Pedroe :"Kajwal te jo'one chapalonix, jun jkot'an ya joinat ta chukel sok ta lajel." ³⁴La xcha' yal te Jesuse: "Jich ya jkalbat in to, Pedro, ma to x-ok' a te tat mute te ya amukon ta awot'an oxeb buelta te ya awal te ma ana'bon jbae."TE NOPOJELETIKE MA K'OT TA YOT'ANIK TE BELUK LA YAL TE JESUSE ³⁵Te Jesuse la sjojk'ibey te nopojeletike: "Te k'alal la jtikunex bael, te ma la awich'ik yawil atak'inik, te ma la awich' awe'elik sok axanabik ¿ay bal bi ma la ataik? "Mayuk xi'ik." ³⁶Jich la yal te Jesuse: "Yan ta ora to te mach'a skuchoj stak'ine manchuk me yijk'tey sok aka me skuch xan bayal swe'el. Te mach'a mayuk s-espadae, aka me xchon bael te sk'u'e aka me sman s-espada a.³⁷Te jo'one ya me jkalbeyex, te beluk ts'ibubil jilel ta jtojole ya me xk'ot ta pasel. "JICH LA YICH' KUYEL TE BIT'IL TUL MILWAL." "Te beluk la yich' alel jilel ta namey k'inal ta jwentae yakmeix k'oel ta pasel." ³⁸Jich la sutik te nopojeletike: "¡Kajwal, ilawil! ay cheb espadaetik le' in to."Jich la yal te Jesuse: "Ma xk'ot ta awot'anik, tik'otikix abi."TE JESÚS LA SK'OPON DIOS TA GETSEMANÍ ³⁹K'alal lajix yot'anik ta we'el a, te Jesús bajt' ta bay wits yu'un Olivoetik jich te bit'il k'ayem ta spasele, te nopojeletike la sts'aklinik bael. ⁴⁰Te k'alal k'otik ta bay wits, te Jesuse jich la yal: "K'oponaik me Dios jich me ma x-ochex ta ilbeyel awot'anik."⁴¹Te Jesuse been xan bael jich snajt'il te bit'il ya jch'ojtik bael te tone, la skejan sba koel sok kaj ta sk'oponel te Diose, ⁴²jich la yal: "Jtat, teme jich sk'anjel awot'ane, k'ejbon bael ta jtojol jai wokolil in to. Jauk me to manchuk me ja ya xk'ot ta pasel te sk'anjel jkot'ane, jauk me pastajuk te sk'anjel awot'ane."⁴³Jich yu'un chiknaj tel ta ch'ulchan tul ch'ul abat tal yak'bey yip yot'an. ⁴⁴Te bit'il ay ta woklajel te yot'ane, la yak' xan puersa ta sk'oponel te Diose, te xchik'e k'atbuj jich te bit'il te ch'ich'e te yak ta t'ulajel koel ta lum.⁴⁵K'alal laj yot'an ta sk'oponel te Diose, bajt' ta ba ay te nopojeletike, jauk me to wayatik k'ot sta, skaj te ayik ta mel-ot'ane, ⁴⁶la sjojk'iy te Jesuse: "¿Bistuuk te wayalexe? Jajch'anik sok k'oponaik te Diose, jich me ma x-ochex ta ilbeyel awot'anik."LA STSAKIK BAEL TE JESÚS ⁴⁷Te k'alal yak to ta k'op a te Jesuse, chiknaj tel bayal ta tsojp' ants-winiketik te ja swoloj tel te Judase, te ja tul ta slajcheytulul nopojeletik yu'un te Jesuse. Noptsaj tel ta ba ay te Jesuse sok la yujts'iy, ⁴⁸te Jesús jich la yalbey te Judase: "Judas, ¿junax bal ujts'iyel ya awak'bey te Nich'anil te ya awak' ta k'abale?"⁴⁹Te sjotak te Jesús la yilik te beluk yak ta k'oel ta pasele jich la sjojk'ibeyik: "Kajwal, ¿ya ba jkolteybatik sok espada?" ⁵⁰Jich yu'un ay tul le'a te la sbojbey lok'el te swa'el xchikin te yabat te muk' sacerdotee. ⁵¹Te Jesuse jich la yal: "Koma aba, tik'atix a." Sok la spikbey te xchikin te abate, jich lekub.⁵²Te Jesuse la yalbey te mach'atik wolwanej sacerdoteetike sok te wolwanejetik yu'un te kanan- temploe sok te ancianoetike, Jich la yal : "¿Yu'un ba elek'on te tal atsakonik sok espadaetik sok te ate'ike? ⁵³Melel te jo'one jujun k'aal la joinex ta bay templo, jauk me to xujt' ma la awak'ik ja k'abik ta jtojol. Jai ora to ja yorailix te ya xju' awu'unik sok te yip te ijk'al k'inale."TE PEDRO LA SMUK TA YOT'AN TE JESÚS ⁵⁴Te k'alal la stsakik baele, la yik'ik bael ta namal to, la yik'ik bael ta bay sna te muk' wolwanej sacerdotee. Te Pedroe nam tsajk' st'unoj bael. ⁵⁵Te ts'aklinwanejetike la xch'amik k'ajk' ta bay yolilal yamak'ul sna te muk'ul sarcedotee sok la snajk'an sbaik, te Pedroe la snajk'an sbauk ta yolil te ants-winiketike.⁵⁶Ay tul abat-ants te k'alal la snajk'an sba koel ta bay nopol k'ajk' la yich' ilel te Pedroe sok jich la yal: "Jai winik to ja sjuy sba sok te Jesuse." ⁵⁷Jauk me to te Pedroe la smuk ta yot'an, te k'alal la yal: "Ants, ma jna'bey sba te mach'a ya awale." ⁵⁸Ajk' to nax abi ay mach'a yan ilot yu'un sok jich albot yu'un: "Ja'at jkil uuk te nopajelat yu'un te Jesuse." Te Pedroe la yal: "Winik, ma jo'okon."⁵⁹Ay niwan junuk ora xk'axel a, ilot yu'un yan winik te jich kaj ta yaluley: "Jai winik to, ja sjoinej sba sok a te Jesuse melel galileo winik uuk." ⁶⁰Jauk me to, la yal te Pedroe: "Winik, te jo'one ma jna' te beluk yak awalbelone." Yak to ta k'op a te Pedroe, ok' te tat mute.⁶¹Te Jkajwaltike la sut sba tel ta yilel te Pedroe. Ajk' nax jultel ta yot'an te Pedro te beluk albot ta neelal to yu'un te Jkajwaltike, k'alal la yich' albeyel: "Ma to be x-ok' a te tat mute te ya amukun ta awot'an oxeb buelta." ⁶²Te Pedroe lok' bael, bayal la yok'tey sba yu'un.TE JESUSE LA SLABANIK SOK LA SMAJIK ⁶³Jich te winiketik te mach'atik yakik ta skanantayel te Jesuse och slabanik sok la smajik. ⁶⁴K'alal la smakbeyikix a te sit sok pak', la smajik sok jich la sjojk'ibeyik in to: "¡Albotik jkaiytik! ¿Mach'a a te la smajate?” ⁶⁵Sok bayal xan beluk la yalbeyik te Jesús ta sbolk'optayel.TE JESÚS TEJK'ANOT TA STOJOL TE MUK'UL TSOBLEJE ⁶⁶Ta sakubel k'inal la stsob sbaik ta muk'ul tsoblej te ancianoetik yu'un te lume, sok te jwolwanej sacerdoteetik sok te ts'ibjometike. La yik'ik tel ta stojolik te Jesuse, ⁶⁷Jich la sjojk'ibeyik: "Albotik teme ja'at nix a te Cristoe.” Jauk me to, te Jesuse jich la sut: "Teme ya jkalbeyexe ma ba ya ach'uunik, ⁶⁸sok teme ya jojk'ibeyexe ma ba ya asutbonik.⁶⁹Jauk me to, la staix yorail te Nich'anile ya me snajk'an sba ta swa'el sk'ab te Dios te spisil ya xju' yu'une." ⁷⁰Spisilik jich la sjojk'ibeyik: "¿Yu'un ba ja'at nix a te Snich'anat te Diose?” La yal te Jesuse: "Jo'on te bit'il la awalike." ⁷¹La yalik ta spisilik: "Ma ba yejt'al xan testigoetik melel la jkaiytikix stojol te janix la yal sba stukele."

TE JESÚS TEJK'ANOT TA STOJOL TE PILATOE ¹Spisil te mach'a sjoinej sbaike jajch'ik sok la yik'ik bael te Jesús ta stojol te Pilatoe. ²Jich jajch'ik ta slebel smul, jich yakalik ta yalel: "La jtatik in winik to te yak ta sjajch'esel k'op ta spamal k'inal, ya skomotik ta stojel te patan yu'un te Césare, sok ya yal sba te ja Cristo te muk' ajwalile."³Te Pilatoe jich la sjojk'ibey te Jesuse: "¿Ja'at bal te muk' ajwalil yu'un te Judioetike?" Te Jesuse la sjak' sok jich la yalbey: "Ja'at te jich la awale." ⁴Te Pilatoe jich la yalbey te wolwanej sacerdoteetik sok ta spisil te ants-winiketike: "Te Jo'one mayuk smul la jtabey in winik to." ⁵Jauk me to yakalik ta sujel, jich yakalik ta yalel: "Ja in winik to yak ta soktesbel sjol te ants-winike, yak ta snop'tesel k'alal to ta sk'inal Judea, le' ne'el jajch' tel ta sk'inal Galilea janix jich ta bay in lum to."TE JESÚS TEJK'ANOT TA STOJOL TE HERODESE ⁶Jich yu'un te k'alal la yaiy stojol te Pilatoe, Jich la sjojk'iy yaiy teme Galileo winik te Jesuse. ⁷Te k'alal la sna' stojol te le' talem ta stojol te Herodese, la stikun bael te Jesús ta stojol te Herodese, yu'un le' ay ta bay lum Jerusalén te bi k'aalil k'ot ta pasele.⁸Te k'alal la yil te Herodes te Jesuse, binax yot'an yu'un, melel bayalix k'aal te ya sk'an yilbey sit. Melel ay beluk yaiyobey stojol sk'oplal, yu'un ya sk'an te yakuk ak'botok yil chajp' at'elil yu'un. ⁹Te Herodese bayal beluk la sjojk'ibey te Jesuse, jauk me to mayuk beluk la sujt'es. ¹⁰Te wolwanej sacerdoteetik sok te ts'ibjometike tejk'ajik uuk ta slebel smul te Jesuse.¹¹Te Herodese sok te yaj soldadoe la yutik, sok la slabanik te Jesuse sok la slapbeyik buen t'ujbil k'u'ul, yu'un te la stikunik sujt'el ta stojol te Pilatoe. ¹²Te Herodese sok te Pilatoe lek jajch' yil sbaik te k'aalil abi (yu'un bayalix k'aal a te skontroinej sbaike).TE JESÚS CHAJP'AJ SK'OPLAL TA MILEL TA CRUZ ¹³Te Pilatoe la yik' tel te wolwanej sacerdoteetike sok te ajwaliletike sok ta spisil te ants-winiketike. ¹⁴Jich la yalbeyik: "Te ja'exe la awik'bonik tel ja in winik to te yak ta swolel te ants-winik ta spasel te beluk amene, ilawilik te jo'one la jkich'ix ta k'op ta atojolik, mayuk smul la jtabey manchuk me bayal smul ya alebeyik.¹⁵Mayuk, ni jauk te Herodes te la stabey te smule, melel la stikunbotikix sujt'el tel, ilawilik jich mayuk smul te ya x-ak'ot ta lajel yu'une. ¹⁶"Jich yu'un te jo'one, ya me jkak'bey kastigo, ta patil ya me koltey bael." ¹⁷Jich yu'un te Pilatoe yananix sk'an ya skoltey bael ta yorail k'in tul winik te ay ta chukel swenta yu'un ya yak'bey sbujts' yot'an a te lum judioe.¹⁸Jauk me to awunik ta apisilik, jich la yalik: "¡Bajt'uk ta milel me winik to ja me xa akoltaybotik bael te Barabase!" ¹⁹Te Barabás ay ta chukel yu'un ta skaj te bayal la sjajch'es k'op ta yolil lum sok ta skaj te la yaiy milawe.²⁰Te Pilatoe ba yalbey xan te lume yu'un ya sk'an skoltey bael te Jesuse. ²¹Jauk me to awunik xan, jich la yalik: "¡Jijp'anaik ta cruz, jijp'anaik ta cruz!." ²²Te Pilatoe la yalbey xan te lum ta yoxebal buelta: "¿Bistuuk? ¿Beluk amen spasoj ja in winik to? Mayuk beluk amen jtaojbey te ya x-ak'ot ta lajel yu'une. Jich yu'un ya me jkak'bey kastigo, ta patil ya me jkoltey bael."²³Jauk me to tulan awunik xan ta sk'anel te yakuk yich' jijp'anel ta cruz. Jich yu'un te la spejk'tsanik te Pilatoe. ²⁴Jich yu'un te Pilatoe la yak'bey te beluk yakalik ta sk'anel te lume. ²⁵La skoltey bael te mach'a yakalik ta sk'anel te ya xkole, ja te mach'a ay ta chukel yu'un te smul ta sjajch'esel k'op sok te milwale. Jich yu'un te Pilatoe la yak' ta k'abal te Jesuse, jich te bit'il la sk'anike.LA YICH' JIJP'ANEL TA CRUZ SOK LAJ TE JESUSE ²⁶K'alal la yik'ik bael te Jesuse la stsakik tul winik te Simón sbiil te talem ta lum Cirene te yak to nax sujt'el tel ta yilel te sk'inale, ja la yak'beyik xkuch bael te cruze, la sts'aklin bael te Jesuse.²⁷Ay bayal ta tul te ants-winiketik sok te antsetik te yakalik ta ok'el sok mel-ot'an ta swenta te Jesuse. ²⁸La sut sba yil te Jesuse, jich la yal: "Te ja'ex yantsilel te Jerusalén ma xa awok'tayonik, ja awok'tey aba atukelik sok te awal-anich'anike.²⁹Jich yu'un ilawilik, ya me sta yorail te jich ya yalike: "Binax me yutsil te mach'a ma ba alajike, sok te mach'a ma la yik' alal ta xch'ujt'ike sok te mach'atik xujt' ma ba nuk'bot xchu'ike." ³⁰Jich me ya xjajch' yalbeyik te witsetike: "Net'awotik," sok te ch'in witsetike ya me yalbeyik: "Mukawotik." ³¹Jich bit'il ya spasbeyik te yaxal te'e, "¿Jauk to ba ma spabeyik te k'alal takinix a te te'e?"³²Ay xan cha' tul winiketik te milwaletik, te la yich'ik ik'el bael ta milel sok te Jesuse.³³Te k'alal k'otik ta bay te k'inal te sbiilinoj "Sbakel jolol," le' la yich' jijp'anel a te Jesuse sok te cha' tul milwaletike, tul ta swa'el sk'ab sok tul ta xk'exen. ³⁴Te Jesuse la yal: "Jtat, pasbeya perdón, melel ma sna'ik te beluk yakalik ta spasele." Te soldadoetike la spasik yilik te beluk ya xk'ot ta swentaike, jich la xet'beyik te sk'u'-spak' te Jesuse.³⁵Te ants-winiketike yakalik ta yilel te beluk yak ta k'oel ta pasele ja jich uuk te ajwaliletike yakalik ta slabanel te Jesuse, jich yakalik ta yalel: "La skoltay te yantike. Aka skoltay sba uuk, teme janix a te Cristo te tsabil yu'un te Diose."³⁶Te soldadoetike la slabanik uuk, sok noptsajik bael ta stojol te Jesuse, la sk'an yak'beyik yuch' te vinagree, ³⁷sok jich la yalbeyik: "Teme ja'at nix a te muk' ajwalil yu'un te judioetike, koltay aba jkiltik atukel." ³⁸Sok ay jun lejch'el ch'ujte' ta bay sbaj sjol te Jesuse te jich ya yal: "Ja in to ja te muk' ajwalil yu'un te judioetike."³⁹Ay tul milwal te jijp'anbil ta cruz sok te Jesuse, la sbolk'optey, jich la yal: "¿Yu'un ba ma jaukat te Cristoate? koltayaba atukel sok koltayawotik uuk." ⁴⁰Jauk me to te yane la skom ta k'op: "¿Yu'un ba ma axi' te Diose, te bit'il pajal ayotik ta woklajel soke? ⁴¹Te jo'otike le' ayotik to yu'un yakotik ta yich'el te beluk ya sk'an jkich'tike yu'un te beluk amen la jpastike. Jauk me to jai winik to mayuk beluk amen la spas."⁴²Sok jich la yal xan: "Jesús, na'awon te k'alal ya xtalat ta ajwalinele." ⁴³Te Jesuse jich la yalbey: " ya jkalbat ta jamal, ya me joinat ta utsilal yotik."⁴⁴Ta olil k'aal ijk'ub te k'inal ta spamal te balumilale, ja to k'alal oxeb ora smalel k'aal ⁴⁵ijk'ub te k'aale. Jich yu'un te pak' te makbil a te temploe jats ta olil.⁴⁶Tulan awun te Jesuse, jich la yal: "Jtat, ya jkak'bat ta ak'ab te jch'ulele." Te k'alal la yal jiche, lok' te xch'ulele. ⁴⁷Te k'alal la yil te centurión te beluk k'ot ta pasele, la yalbey yutsilal te Diose, jich la yal: "Melel nix a te mayuk smul te winik to."⁴⁸Spisil te ants-winiketik te mach'a la stsob sbaik ta yilel te beluk k'ot ta pasele, te k'alal sujt'ik baele la smajulayik yot'anik yu'un te mel-ot'ane. ⁴⁹Spisil te mach'atik sna'ojbeyik sba te Jesuse sok te antsetik te la sts'aklinik tel k'alal ta sk'inal Galilea, k'ejel to la stejk'an sbaik ta yilel spisil te beluk k'ot ta pasele.LA YICH' MUKEL TE JESUSE ⁵⁰Ay tul winik te José sbiile, te wentainbil yu'un te muk'ul tsobleje, lek yot'an sok toj yat'el ⁵¹( Ma jichuk la snop te bit'il la snopik te yantike, sok te beluk la spasike), talem ta bay lum Judea ta Arimatea, yak ta smaliyel te ya xjajch' ta ajwalinel te Diose.⁵²Jai winik to noptsaj bael ta stojol te Pilatoe, la sk'anbey te sbak'etal te Jesuse. ⁵³La skojt'estel ta cruz sok la spots ta k'unil pak', ba yak' jilel ta mukenal te pasbil ta bijum ch'en te ma to ayuk mach'a mujk'em le' a.⁵⁴Ja sk'alelal a te ya xchajp'an sbaik yu'un te sk'a-alelal te kux-ot'ane. ⁵⁵Te antsetike, te mach'a lok'ik tel sok ta Galilea, patil la sts'aklinik bael sok la yilik te mukenale sok te bit'il la yich' ak'el jilel te sbak'etale. ⁵⁶Te antsetike sujt'ik tel, la xchajp'anik xpoxil te sbak'etal te Jesuse te bujts'anax yik'e sok te aceite te bujts'an yik'e. K'alal la sta te sk'alelal te kux ot'ane la yich'ik lewa jich bit'il albil ta bay te mantalile.

CHA'KUX TE JESUSE ¹Ta buen sab ta sbabialan k'aal yu'un te semanae, te antsetike bajt'ik ta mukenal, la yich'beyik bael te perfumeetik te la xchajp'anike. ²Balch'unbilix lok'el k'ot staik te ch'en te makbil a te mukenale. ³Ochik bael, jauk me to ma la stabeyik te sbak'etal te Kajwaltik Jesuse.⁴Te k'alal mayuk mach'a la sna' te beluk k'ot ta pasele, ajk'nax ay cha' tul winiketik te tek'atik k'oel ta sts'eelik, te slapojik sk'u'-spak'ik te xlememetnaxe. ⁵Te antsetike bayal axiwik yu'un sok la stinan sbaik koel ta lum, te cha' tul winiketike jich la yalbey te antsetike: "¿Bistuuk ya aleik ta bay aelmeletik te mach'a kuxulixe?⁶¡Ma le' ayix to, la yich'ix cha' kusesel! Juluk ta awot'anik te bit'il la sk'oponatik te k'alal ay to ta Galileae, ⁷te la yal, te Nich'anile ya me yich' ak'el ta sk'ab te mulawil ants-winiketike sok te ya me yich' jijp'anel ta cruz sok ta yoxebal k'aal, ya me xcha' kux tel.⁸Te antsetike jul ta yot'anik te sk'ope ⁹jich sujt'ik bael sok la xcholbey yaiyik te bulucheb ta tul sok uuk te yantik te beluk k'ot ta pasele. ¹⁰Jich yu'un te María Magdalena, Juana, María te sme' te Santiagoe sok te yantik antsetik te sjoinejike, la yalbeyik yaiy te wolwanej puk-k'opetik te beluk k'ot ta pasele.¹¹Jauk me to te wolwanej puk k'opetike jich la skuyik te bit'il jowil k'opnaxe, ma la xch'uunik te beluk albot yu'un te antsetike. ¹²Jauk me to te Pedroe la stejk'an sba jajch'el sok bajt' ta alimal ta bay te mukenale, te k'alal la stejk'an sbae sok te k'alal la yil ochel te mukenale, janax la yil te k'u'ul-pak'al te pasbil ta linoe. Jich yu'un te Pedroe bajt' ta sna, sok yak bael ta snopel te beluk k'ot ta pasele.TA SBELAL LUM EMAÚS ¹³Jich yu'un, janix sk'alelal te ay mach'a cha' tul te bajt'ik ta bay ch'in lum te Emaús sbiile, te bulucheb kilometro xan te snajt'il te bit'il te Jerusaléne. ¹⁴Jich jajch' ya'anik bael spisil te beluk k'oem ta pasele.¹⁵Jich k'ot ta pasel, te k'alal yak ta yalbeyel sbaik a sok te yakik ta sjojk'ibel sbaik a te beluk k'ot ta pasele, te Jesuse noptsaj tel ta stojolik sok la sjoin bael, ¹⁶Jauk me to ma la sna'bey sbaik, melel makbil te sitike.¹⁷Te Jesuse la yalbey yaiyik: "¿Beluuk yakatik ta ya'anel ta achebalik te k'alal yakatik tel ta beele? La smel-yot'anik yu'un. ¹⁸Ay tul, te Cleofás sbiile, la sutbey: "¿Yu'un ba ja'at xanix atukel ta bay lum Jerusalén te ma ana'oj te beluk yak ta k'oel ta pasel in k'aal to?"¹⁹Te Jesuse la yalbey yaiyik: "¿Beluka?" la sutik: "Ja ta swenta te Jesús te nazarenoe, te ja tul alwanej, te bayal yu'el ta spasel at'eliletik sok te sk'op ta stojol te Diose, sok ta spisil te ants-winiketike. ²⁰Te bit'il te wolwanej sacerdoteetike sok te ajwaliletik jku'untike la yak'ik ta milel sok la sjijp'anik ta cruz.²¹Jauk me to te jo'otike ja yakotik ta smaliyel a te jauk ya skoltay te lum Israele. Jauk me to, ta spisil in to, yoxebalix k'aal a to.²²Janix jich uuk, ay antsetik te joinejtike chamnax la jkaiytik te beluk la yalike, te k'alal bajt'ik ta mukenal ta buen sab. ²³Te ma la stabeyik te sbak'etale, sujt'ik tel, la yalik te la yilik ch'ul abatetik te albotik yu'un te Jesuse kuxul. ²⁴Ay cha'ox tul winiketik te joinejbatik soke bajt'ik ta mukenal sok jich k'ot staik te bit'il la xchol te antsetike. Jauk me to ma la yilik."²⁵Te Jesuse la yalbey yaiyik: "¡Winiketik ma ana'ik k'inal sok te wokol ya xk'ot ta awot'anik te ya ach'uunik te beluk yalojik te alwanejetike! ²⁶"¿Ma ba jich ya sk'an a te ya xk'ax swokol ta spisil in to sok te ya x-och ta bay te yutsilal te Cristoe?" ²⁷Ta patil, te Jesuse la xcholbey yaiy spisil te bit'il ay sk'oplal te beluk ts'ibubil ta stojol te Cristoe, ja neel jajch' sok te Moisese sok ta stojol te alwanejetike.²⁸K'alal yakik oxtajel bael ta bay te ch'in lume, le' ta bay snopojik te ya xbajt'ike, te Jesuse k'anuk jelawuk bael yilel. ²⁹Jauk me to la sk'anbeyik wokol te yakuk xjil xane, jich la yalbeyik: "Joinawotik jilel, melel malix te k'aale sok yakix ta ijk'ubel te k'inale." Jich te Jesuse och bael sok jil le'a.³⁰Jich k'ot ta pasel, te k'alal te Jesús la snajk'an sba ta we'el sok te mach'a sjoytake, la stsak te kaxlan waje, la xch'ultes sok la xet' sok kaj spukbey te mach'a sjoineje. ³¹Ajk'nax la yich'ik jambeyel te sitike sok jich la sna'beyik sba te ja te Jesuse, janix jich te Jesuse ajk'nax atub bael ta sitik. ³²Jich kaj yalbey sbaik: "¿Ja ni wan swentail te binub jkot'antik te k'alal kaj sk'oponotik ta bay te bee, sok te bit'il kaj xcholbotik te sk'op te Diose?"³³La stejk'an sbaik ta ora nax sok sujt'ik bael ta bay Jerusalén. K'alal k'otik stsoboj sbaik a te bulucheb nopojeletik sok xan ay mach'atik le' ayik a, ³⁴k'ot yalik: " Yu'unix melel a te Kajwaltik cha' kuxemix melel la yilix te Simóne." ³⁵Sok kaj xcholik spisil te beluk k'ot ta pasel ta bay te bee sok te bit'il la yilik te Jesús k'alal la xet' te kaxlan waje.TE JESUSE LA YAK' SBA TA ILEL TA STOJOL TE NOPOJELETIK YU'UNE ³⁶K'alal yakalik ta ya'anel spisil in to, te Jesuse la stejk'an sba ta yolilik sok jich la yal: "Ayuk me lamal k'inal ta atojolik." ³⁷Jauk me to k'ax xiw yot'anik yu'un, la skuyik te yakik ta yilel tul xch'ulel-aelmeel.³⁸Te Jesús la yalbey yaiyik: "¿Bistuuk te yakatik ta mel-ot'an? ¿Bistuuk te bayal beluk yak ta ya'anel awot'anik? ³⁹Jo'on, ilawilik te jk'ab sok te jkakane. La' pikawonik sok la' ilawilonik. Melel te ch'ulelalukone mayuk jbak'etal sok mayuk jbakel te jichuke." ⁴⁰K'alal la yal in to, te Jesús la yak'bey yil te sk'abe sok te yakane.⁴¹K'alal ma to be xch'uunik spisil te beluk yak k'oel ta pasel yu'un te sbujts' yot'anik sok te bit'il yanax la yilik spisil in to, te Jesús jich la yal: "¿Ay bal beluuk ya jlajintik?" -xi'. ⁴²Jich la yak'beyik k'asuk wobil chay. ⁴³Te Jesuse la stsak sok la swe' ta komon sitil.⁴⁴Te Jesuse jich la yalbey yaiyik: "K'alal joinejex to a, la jkalbeyex te yejt'al ya xk'ot ta pasel te bit'il ts'ibubil ta mantaliletik yu'un te Moisés sok te alwanejetik ta namey k'inal, sok te ay ta Salmoetik."⁴⁵Jich yu'un, te Jesuse la sjambey te snopjibal yu'unik, swenta yakuk xk'ot yot'anik a te beluk ts'ibubil ta sk'op te Diose. ⁴⁶Jich la yal xan: "Melel jich ts'ibubil, te ya xk'ax swokol sok nix te ya xcha' kux te Cristoe ta yoxebalan k'aal ta bay aelmeletik. ⁴⁷Sok te yakuk yich' alel ta spisil lumetik te yakuk sujt'es yot'anik sok te ay perdón ta swenta sbiil te Cristoe. Le' me neel ya xjajch' ta bay lum Jerusalén.⁴⁸Ja'ex me testigoex yu'un spisil te beluk k'otix ta pasele. ⁴⁹Ilawilik, te Jo'one yakon me jtikunbelex te beluk yaloj te Jtate. Jich yu'un ainanik le' in to ta bay Jerusalén. Ja to k'alal ya xjul ta awentaik te yu'el Dios te ya xtal ta toyole."JESÚS MO BAEL TA CH'ULCHAN ⁵⁰Jich yu'un te Jesús la yik' bael ja to ta bay nopol ch'in lum Betania. Te Jesús la stoy moel xchebal te sk'abe sok la xch'ultes te nopojeletik yu'une. ⁵¹Te k'alal yak ta xch'ultesel te nopojeletike, la yich' ik'el moel ta ch'ulchan jich jilik te nopojeletike.⁵²Kajik ta yich'el ta muk' sok sujt'ik bael sok bayal sbujts' yot'anik ta bay Jerusalén. ⁵³Spisil k'aal ya xbajt'ik ta templo, sok yakik ta xch'ultesbel sbiil te Diose.

TE K'OP TE LA YICH' SBAK'ETALE ¹Ta xjajch'ibal ja te k'ope sok te k'ope ja ay ta stojol a te Diose sok te k'ope ja te Diose. ²Ja ay ta xjajch'ibal sok te Diose. ³Spisil ja la spas te beluk aye, mayuk beluk pastaj te ma jauk pasbil ta swentae.⁴Ja ay ta swenta te kuxinele sok te kuxinele ja sakil k'inal yu'un spisil te ants-winiketike. ⁵Te sakil k'inale ya xojobtes te ijk'al k'inale sok te ijk'al k'inale ma ju' yu'un stubel.⁶Ay tul winik te tikunbil tel yu'un te Diose, te Juan sbiile. ⁷Ja tal xcholbey sk'oplal te sakil k'inale, swenta yu'un jich me ya xch'uunik ta spisilik. ⁸Te Juane ma jauk te sakil k'inale, jauk me to ja tal yu'un te ya xcholbey sk'oplal te sakil k'inale.⁹Ja in to ja te smelelil sakil k'inale, te ja ya yak'bey xojobil spisil te ants-winiketike, sok jai sakil k'inal to ya xtal ta balumilal.¹⁰Ja ay ta balumilal a sok te balumilale ja pastaj ta swenta jauk me to te balumilale ma la sna'bey sba. ¹¹Ja tal ta stojol te mach'atik yu'une, sok te mach'atik yu'une ma la sk'an xch'uunik.¹²Jauk me to spisil te mach'atik la yik'ike, te mach'atik la xch'uunbeyik te sbiile, ja ak'botik te ya xk'otik ta yal-snich'an te Diose. ¹³Ma jauk ta swenta ch'ich' te bejk'ajemike, sok ma jauk ta swenta te ch'ich'-bak'ete, sok ma jauk ta swenta te winike, ja ta swenta sk'anjel yot'an te Diose.¹⁴Te k'ope la yich' sbak'etal sok nain ta jkoliltik. Jkilojbeytik te yutsilale, te yutsilale jich bit'il te tul te talem ta swenta te Tatile, te nojel ta utsilal sok smelelil. ¹⁵Te Juane ja la xcholbey sk'oplal sok jich la yal ta aw: "Jain to ja te mach'a ya jcholbey sk'oplale: Te mach'a ya xtal ta patil ja kajal xan sk'oplal stukel, melel ayix stukel a te k'alal ma to chiknajemon a te jo'one."¹⁶Melel ta swenta yutsil yot'an, ta jpisiltik jkich'ojtikix te yutsil yot'an te yan yan yak ta esmajele. ¹⁷Melel te mantalile ja ak'ot ta swenta te Moisese. Te utsilale sok te smelelile ja tal ta swenta te Jesucristoe. ¹⁸Mayuk mach'a yiloj te Diose. Janax te jip tul Snich'an Dios te junax ay sok te Tatile, ja la yak' ta na'el stojol.TE TESTIGO K'OP TE LA YAL TE JUAN AK' ICH' JA'E ¹⁹Ja in to ja testigo k'op te la yal te Juane, te k'alal te judioetik te ayik ta Jerusalén la stikunik bael te sacerdoteetik sok te levitaetik swenta yu'un ba sjojk'ibeyik te Juane: "¿Mach'aat a te ja'ate?" ²⁰Te Juane jamal la yaltilabey sok ma ba la smuk, jich la yal: "Ma jo'okon te Cristoe." ²¹Jich yu'un la sjojk'ibeyik: "¿Mach'aat a jiche? ¿Ja'at bal te Elíase?" jich la yal: "Ma jo'okon." Jich la sjojk'ibeyik xan: "¿Ja'at bal te alwaneje?" la sut te Juane: "Ma jo'okon."²²Jich yu'un jich la yalbeyik: "¿Mach'aat a jiche?, swenta yu'un jich me ya xk'o jkalbeytik te mach'atik la stikunotik tele. ¿Beluuk ya stak' awalbotik ta awenta?" ²³Jich la yal: "Te jo'one ja ya x-awunon ta takin jochol k'inal: Chajp'anaik te sbe te Kajwaltike, jich te bit'il la yal te alwanej Isaíase."²⁴Te mach'atik tikunbilik tele, ja tikunbilik tel yu'un te fariseoetike. ²⁵La sjojk'ibeyik sok jich la yalbeyik: "¿Bistuuk te ya awak'ix ich' ja' a jiche, teme ma jaukat te Cristoe, sok teme ma jaukat te Elíase, sok teme ma jaukat te alwaneje?"²⁶Te Juane la sut sok jich la yal: "Te jo'one ya jkak' ich' ja' ta swenta nax ja'. Jauk me to, ay tul te ay ta awolilik te ma ana'bey sbaike; ²⁷Ja in to ja te mach'a patil ya xtal jku'une, te jo'one mayuk jtuulal ya jkaiy te ya jtilbey te yak'ul te xanabe. ²⁸Ja in to ja k'ot ta pasel ta lum Betania ta mejch' muk'ul ja' Jordán, te banti la yak' ich' ja' te Juane.TE ALAL-CHIJ YU'UN TE DIOSE ²⁹Ta yan k'aalil, te Juane la yil te Jesús te yak ta noptsajel tel ta stojol, jich la yal: "¡Ilawilik te Alal-Chij yu'un te Dios te ya xju' yu'un xch'aybey smul spisil te mach'atik ayik ta balumilale! ³⁰Ja in to ja te mach'a la jkalbey sk'oplale: Ta patil ya xtal tul winik te ja neel jku'une, yu'un ja sbabial jku'un. ³¹Te jo'one ma jna'ojbey sbauk a, ja yu'un ja yakon ta yak'el tel ich' ja' swenta yu'un jich ya yich' ak'el na'el stojol ta Israel."³²Te Juan jich la yal xan ta testigo k'op: "Te jo'one la jkil te Ch'ul Espíritu ko tel jich bit'il tsumut ta ch'ulchan jich jul ainuk ta stojol. ³³Te jo'one ma ba jna'ojbey sba a, jauk me to te mach'a la stikunon tel ta yak'el te ich' ja'e jich la yalbon: Te mach'a ya awil te ya xko tel ta stojol te Ch'ul Espíritue sok te ya x-ain ta stojole, ja me te mach'a ya yak' ich' ja' ta swenta te Ch'ul Espíritue. ³⁴Te jo'one la jkil sok ta smelelil testigo k'op ya jkal, ja in to ja te Snich'an te Diose."TE SBABIAL NOPOJELETIKE ³⁵Ta yan k'aalil, te Juane sjoinoj cha' tul te nopojeletik yu'une, ³⁶la yil te yak ta k'axel bael te Jesuse, jich la yal: "¡Ilawilik, te Alal-Chij yu'un te Diose!"³⁷Te k'alal la yaiyik stojol te cha'tul nopojeletik te beluk la yal te Juane, la st'unik bael te Jesuse. ³⁸Jich yu'un te Jesuse la sut sba jich la yil te yak ta t'unel tele, jich la yaltilebey: "¿Beluuk ya aleik?" jich la sutik: "Rabí (te ya sk'an yal maestro), ¿banti nainemat?" ³⁹Jich la yaltilebey: "La'ik jich ya awilik." Jich bajt'ik la yilik te banti naineme; jich jilik sok ta sunal k'aal, melel chanebix ora smalel a te k'aale.⁴⁰Ay tul ta xcha'tulul te la yaiy stojol k'opoj te Juane sok te la sts'aklin bael te Jesuse ja te Andrés, te sbankil te Simón Pedroe. ⁴¹Ja neel la sta te sbankil Simón, jich la yalbey: "La jtatikix te Mesíase" (te ja ya sk'an yal Cristo). ⁴²Jich la yik' bael ta stojol te Jesuse. Te Jesuse la yil, sok jich la yalbey: "Ja'at Simón, te snich'anat te Juane. Te ja'ate ya awich' ak'beyel abiil Cefas" (te ja ya sk'an yal Pedro).TE JESUSE LA YIK' TE FELIPE SOK TE NATANAEL ⁴³Ta yan k'aalil, te k'alal k'an lok'ok bael te Jesús ta Galilea, la sta te Felipe jich la yalbey: "T'unawon." ⁴⁴Te Felipe ja slumal te Betzaida, te janix slumal te Andrés sok te Pedro. ⁴⁵Te Felipe la sta sba sok te Natanael jich la yalbey: "La jtatikix te mach'a ts'ibubil jilel sk'oplal yu'un te Moisés ta bay mantalil sok nix te beluk la yal te alwanejetike, ja te Jesús, te snich'an José te talem ta lum Nazaret."⁴⁶Te Natanael la yalbey: "¿Ay ba beluk lek ya xlok' tel ta lum Nazaret?" Te Felipe la yalbey: "La' ilawil." ⁴⁷Te Jesuse la yil te Natanael te yak ta noptsajel tel ta stojol jich la yal: "¡Ilawilik, tul smelelil israelita, te ma sna' lo'liwaneje!" ⁴⁸Te Natanael la yalbey: "¿Banti la ana'bon jba?" te Jesuse jich la sut sok jich la yalbey: "Jkilojatix a te ma to yik'ojat tel a te Felipe, te k'alal ayat ta banti yanil steel te higo-te'e, la jkilat."⁴⁹Te Natanael jich la yal: "¡Rabí, ja'at Snich'anat te Diose! ¡Ja'at muk' ajwalilat yu'un te Israel!" ⁵⁰Te Jesuse jich la yal: "¿Ja ba yu'un te la jkalbat: Te la jkilat ta yaninal steel te higuerae, ja ba la ach'uun yu'un? k'axem to xan jich ya awil ta patilal." ⁵¹Jich la yal xan te Jesuse: "Jamal ya jkalbeyex: Ya me awilik te ya xjam te ch'ulchane, sok te ch'ul abatetik yu'un te Diose ya me xmoik bael sok ya me xkoik tel ta stojol te Nich'anile."

TE NUJP'INEL TA LUM CANÁ ¹Yoxebalix k'aal xk'axel a, la yich' pasel jun k'in yu'un nujp'inel ta lum Caná te ay ta sk'inal Galilea, sok te sme' te Jesuse le' ay a. ²Te Jesús sok te nopojeletik yu'une, la yich'ik ik'el ta jun nujp'inel.³Te k'alal laj te yalel te vinoe, te sme' te Jesús jich la yalbey: "Mayukix te yalel te vino te ya yuch'ike." ⁴Te Jesús la yal: "Ants, ¿bistuuk te ya xtalat ta jtojole? Ma to xk'ot sk'alel te jich ya jpase. ⁵Te sme' te Jesús jich la yalbey te abatetike: "Chikan beluk ya yalbeyexe, pasaik me."⁶Le' ay wakeb yawil ja' te pasbilik ta ton, te ya xtuun yu'unik swenta yu'un te ya sap sbaik te judioetik te k'alal ya spasik te k'ine; ta ju jun yawil ja' ya x-och ta oxwinik sok ta jo'lajun wak winik litros te ja'e. ⁷Te Jesús la yalbey te abatetike: "Nojesaik te yawil ja'etik sok ja'." Jich la snojesik k'alal ta sti'il. ⁸Te Jesús jich la yalbey te abatetike: "Lok'esaik tel xujt'uk sok ak'beyaik te mach'a swenteinoj te k'ine." Jich la spasik.⁹Te mach'a swenteinoj te k'ine te k'alal la yuch' xujt'uk te ja' te k'atbujemix ta vinoe sok te ma sna'oj stojol te banti tale (jauk me to te abatetik te la slok'esik te ja'e, sna'ojik stukelik). Jich yu'un la yik' tel te winik te mach'a ya xnujp'ine. ¹⁰Sok jich la yalbey: "Spisil winiketik ja ya yak' neel ta uch'el te lekil vinoe, te k'alal yuch'ojikix bayal a, ja ya yak' ta uch'el te vino te pek'el stojole. Jauk me to te ja'ate ja la ak'ej te lekil vino ja to ta slajibal."¹¹Ja sbabial la yak' ta ilel yu'el te Jesús ta lum Caná te ay ta sk'inal Galilea, jich la yak' ta ilel te yutsilale, sok te nopojeletik yu'une la xch'uunik.¹²Ta patil, te Jesús, sok te sme'e, sok te yijts'nabe, sok te nopojeletik yu'une, koik bael ta Capernaúm le' jilik che-oxeb nax k'aal a.TE JESÚS LA YUTSTES TE TEMPLOE ¹³Nopol ya staix yorail a te sk'in te pascua yu'un te judioetike, te Jesús mo bael ta Jerusalén. ¹⁴Te k'alal k'ot ta templo, le' k'ot sta a te chon alal-wakaxetike, te chon tunim chijetike, te chon tsumutetike sok te jel-tak'inetike le' nakatik a.¹⁵Te Jesús la stsak tel cha'ox lijk' ch'ajan la spas ta chikote swenta yu'un la stentiley lok'el ta templo te chonbajeletike, sok nix uuk te tunim chijetike sok te alal-wakaxetike. La sbusk'inbey bael te stak'in te jel-tak'inetike sok la skotbinley bael te swe'balteike. ¹⁶La yalbey te chon ts'umutetike: "Lok'esaik bael te abilukik, ma me xa k'atbunik ta ch'iwich te sna te Jtate.¹⁷Te nopojeletik yu'une tal ta yot'anik te jich ts'ibubile: "TE XK'UXUL JKOT'AN YU'UN TE ANAE JICH TE BIT'IL K'AJK' TE YA XCHIK'ONEJ." ¹⁸Jich yu'un te wolwanej judioetik la sjojk'ibeyik: "¿Beluuk senyail ya awak'botik jkiltik yu'un te beluk yakat ta spasele?" ¹⁹Te Jesús la sut: "Jinaik jai templo to, sok ta yoxebalan k'aal ya jcha' jpas."²⁰Jich yu'un te wolwanej judioetik la yalik: "K'ax wakeb yoxwinik(46) ja'wil te pastaj jku'untik te temploe, ¿Bit'il me ya xju' awu'un te ja'at te ya acha' apas ta oxeb nax k'aale?" ²¹Jauk me to ja yak ta yalbeyel sk'oplal a te sbak'etale. ²²Jich yu'un te k'alal la yich' cha'kuxesele, te nopojeletike jul ta yot'anik te jich la yal jilel te Jesuse, jich la xch'uunik xan te sk'op te Diose sok te sk'op te Jesús te beluk la yal jilele.TE JESÚS YA SNA'BEY YOT'AN SPISIL TE ANTS-WINIKETIKE ²³Jich yu'un te k'alal ay ta Jerusalén te Jesús ta swenta k'in pascua, te k'alal ay a te k'ine, bayal mach'a la xch'uunik te sbiile, ta skaj te la yilik te senyailetik te la spas te Jesuse. ²⁴Jauk me to te Jesuse ma la xch'uunbey te ants-winiketike melel sna'ojbey te yot'anike. ²⁵Melel ma yejt'aluk te ya x-albot te bi yilel te yot'an te ants-winiketike. Melel sna'oj spisil te beluk ay ta yot'an te ants-winiketike.

JESÚS SOK NICODEMO ¹Jich yu'un ay tul fariseo winik te sbiil Nicodemo, ja wolwanej yu'un te judioetike. ²Jai winik to tal ta ajk'ubal ta sk'oponel te Jesús sok jich la yalbey: ''Rabí, ya jna'tik te ja stikunojat tel ta bijteswanej te Diose, Melel mayuk mach'a ya xju' yu'un spasel te senyailetik te ya apase, teme ma ba joinbil yu'un te Diose.''³Te Jesús jich la yalbey: ''Jamal ya jkalbat, te mach'a ma xbejk'aj ta yan buelta, ma stak' ya yil te ajwalinel yu'un te Diose.'' ⁴Te Nicodemo jich la yal: ''¿Bit'il me ya xju' xcha' xbejk'aj te mach'a mamalixe? ¿Ya ba xju' x-och xan ta xch'ujt' te sme'e sok te ya xcha' xbejk'aje? ¿Ya ba xju'?⁵Te Jesuse jich la yalbey: ''Jamal ya jkalbat, te mach'a ma xbejk'aj ta swenta ja' sok ta swenta Espíritu, ma xju' yu'un ya x-och ta bay ajwalinel yu'un te Diose. ⁶Melel te mach'a bejk'ajem nax ta swenta sbak'etale, ch'ich'-bak'et nax, yan te mach'a bejk'ajem ta swenta Espíritu ja kuxulik ta swenta te Espíritue.''⁷Ma me yanuk nax k'inal ya awaiy yu'un te beluk la jkalbate: ''Ya me sk'an ya xcha' bejk'ajat. ⁸Te ik'e chikan banti ya sk'an xbajt' sok ya awaiybey stojol te sk'ope, jauk me to ma ana' te banti ya xtale sok te banti ya xbajt'e. Jich k'oem te mach'atik bejk'ajemix ta swenta te Espíritue."⁹Te Nicodemoe la sut sok jich la yalbey: "¿Bit'il ya xk'ot ta pasel in to? ¹⁰Te Jesuse jich la yalbey: ''¿Ja'at te bijteswanejat ta Israel jauk me to ma ana'bey sk'oplal in to? ¹¹Jamal ya jkalbat, ja me ya jkaltik te beluk jna'ojtike, sok ja me ya jcholbeytik sk'oplal te beluk jkilojtike. Jauk me to te ja'exe ma awich'ik ta muk' te beluk ya jkaltike.¹²Teme ma ach'uunik te beluk swenta nax te balumilal te ya jkalbeyexe, ¿Jauk to ba ya ach'uunik te me ya jkalbeyex te beluk swenta yu'un te ch'ulchane? ¹³Mayuk mach'a moem bael ta ch'ulchan janax te mach'a koem tel ta ch'ulchane: Ja te Nich'anile.¹⁴Jich bit'il te Moisés te la sjip'an te chan ta bay jochol takin k'inal, janix jich uuk ya yich' jip'anel te Nich'anile ¹⁵swenta yu'un spisil te mach'a ya xch'uune, ya me xkuxin sbajt'el k'inal.TE XK'UXUL YOT'AN DIOS TA SWENTA TE BALUMILALE ¹⁶Melel te Diose bayal k'ux la yaiy ta yot'an spisil te ants-winiketike, jich yu'un la yak' te jip tul Snich'an, swenta yu'un spisil te mach'a ya xch'uune, ma ba ya xlaj, jich ay xkuxinel ta sbajt'el k'inal. ¹⁷Ma jauk la stikun tel ta balumilal te Snich'an yu'un te ya yak' ta lajel yu'un te smulike, ja la stikun tel yu'un te ya skoltey te ants-winiketike. ¹⁸Te mach'a ya xch'uune ma x-ak'ot ta lajel stukel, yan te mach'a ma xch'uune ya xlajik, melel ma ya xch'uunik te sbiil te tul Snich'an te Diose.¹⁹Jich yu'un ay ich'el ta k'op: Melel te sakil k'inale talix ta baluminal jauk me to te ants-winiketike ma la sk'anik te sakil k'inale, ja la sk'anik xan te ik'al k'inale, ta skaj te malekuk te yat'elike. ²⁰Melel spisil te mach'atik amen yat'elike ya yilayik te sakil k'inale sok ma xtalik ta sakil k'inal yu'un ma sk'anik te ya xchiknaj ta ilel te beluk maleluk yakalik ta spasele. ²¹Yan te mach'a ya spas te beluk smelelile, ya xtal ta sakil k'inal yu'un jich ya xchiknaj ta iilel te yat'elik te ya spasik ta swenta te Diose.''TE JUAN AK' ICH' JA'E SOK TE JESUSE ²²Ta patil, te Jesús sok te nopojeletik yu'une bajt'ik ta slumal Judea. Kax bayal k'aal te le' ayik a sok la yak'ik ich' ja'. ²³Jich yu'un, te Juane yak ta yak'el ich' ja' uuk ta bay Enón, te nopol yiloj sba sok te Salim, Melel bayal ja'etik le'a.Te ants-winiketike talik ta stojol jich la yak'bey yich'ik ja', ²⁴melel ma to ochemuk ta chukel a te Juane.²⁵Jich yu'un te nopojeletik yu'un te Juane jajch'ik ta tulan k'op sok tul judio, ta swenta te bit'il ay sk'oplal te utstesele, yu'un jich ya stak' xtalik ta stojol a te Diose. ²⁶Jich bajt'ik ta stojol te Juane sok la yalbeyik: ''Rabi, te mach'a a joinej ta bay mech' ja' Jordan, te la awalbotik sk'oplale, yak ta yak'el ich' ja' sok spisilik yakalik ta bael ta stojol.''²⁷Te Juane la yal: ''Mayuk beluk ya yich' ak'beyel te tul winik teme ma jauk ya yich' ak'beyel tel koel ta k'alal ch'ulchan. ²⁸Ja'ex nix ya stak' ya awalik te beluk jkalojixe: ''Te ma ba jo'on te Cristoe,'' yu'un jich la jkal: ''Jo'on tikunbilon tel ta sneelal.''²⁹Te yiname ja yu'un te smamlale. Yan te mach'a sjoy sba sok te smamlale te ay ta sts'eele, te k'alal ya yaiybey stojol te sk'ope binax yot'an yu'un. Jich nix uuk, bayal sbujts' jkot'an yu'un. ³⁰Jich me ya sk'an xk'ot ta pasel te ja ya xmuk'ub sk'oplal stukele, yan te jo'one ya me xlaj jk'oplal jtukel.TE MACH'A TALEM TA KAJALE ³¹Te mach'a talem ta kajale, ja kajal xan yu'un spisil te beluk aye. Yan te mach'a yu'un te balumilale, ja yu'un te balumilale sok ja ya xk'opoj yu'un te beluk ay ta balumilale. Te mach'a talem ta ch'ulchane, ja kajal yu'un spisil te beluk aye. ³²Ja ya yal te beluk yiloje sok te beluk yaiyoj stojole, jauk me to mayuk mach'a ya xch'uunbey te beluk ya yale. ³³Te mach'a ya xch'uunbey te beluk ya yale, ja ya yal te ja smelelil te Diose.³⁴Melel te mach'a tikunbil tel yu'un te Diose, ja me ya yalbey sk'op te Diose. Melel ma bisbiluk nax ya yak' stukel te Espíritue. ³⁵Te Tatile kux ya yaiy ta yot'an te Nich'anile sok la yak'bey ta sk'ab spisil te beluk aye. ³⁶Te mach'a ya xch'uun te Nich'anile ay xkuxlejal sbajt'el k'inal, yan te mach'a ya xk'axinteybey smantal te Nich'anile ma ba ya yil te kuxinele, ja ay ta stojol te yilimba te Diose.''

TE JESÚS SOK TE SAMARITANA ANTSE ¹Jich yu'un te k'alal la sna' stojol te Jesús te bit'il la yaiyikix stojol te fariseoetik te bayalix te nopojeletik yu'une sok te k'ax jich yak ta yak'el ich' ja' te bit'il te Juane. ²(Jauk me to ma jauk ya yak' ich' ja' te Jesuse, ja ya yak' ich' ja' te nopojeletik yu'une). ³Lok' bael ta Judea cha' bajt' ta bay sk'inal Galilea.⁴Jauk me to puersa k'ax ta bay sk'inal Samaria. ⁵Jich yu'un te Jesús k'ot ta jun pam lum ta sk'inal Samaria, te Sicar sbiile, te nopol yiloj sba sok te sejp' sk'inal Jacob te la yak'bey te snich'an José.⁶Te le' ay a te pozo yu'un te Jacobe. Te Jesuse lubenix yu'un a te bayal beene jich yu'un najk'aj ta nopol pozo. Nopol staix a te olil k'aale. ⁷Tal tul samaritana-ants yu'un tal slok'es bael ja', te Jesús jich la yalbey: ''Ak'bon jkuch' xujt'uk ja'.'' ⁸Yan te nopojeletik yu'une bajt'ik ta smanel we'elil ta bay muk'ul lum.⁹Jich te samaritana-antse la yalbey te Jesuse: ''¿Bin yu'un ya ak'anbon ja' awuch' melel te ja'ate judio-winikat yan te jo'one samarita-antson?'' melel te judioetike sok te samaritanoetike ma ba lek ya yil sbaik. ¹⁰Te Jesús la sutbey te antse: ''Te yakuk ana' stojol te beluk ya sk'an yak'bat amajt'anin te Diose, sok te yakuk ana'bey sba te mach'a yak ta sk'oponbelate sok te jich ya yalbate: Ak'bon jkuch' ja', te ja'ate ya me ak'anbey ja' te jichuke, sok jich me ya yak'bat awuch' te kuxul ja' stukele.''¹¹La sut te antse: ''Kajwal, mayuk beluk ya stak' ja lok'estel a te ja'e, sok mero najt' koel te pozoe. ¿Banti ayix awu'un a te kuxul ja'e? ¹²¿Yu'un ba muk' xan ak'oplal a te bit'il te jtatik Jacob, te la yak'botik jilel te pozo te banti la yuch' ja' sok te snich'nab, sok te xchambalame?¹³Te Jesús la sut: ''Spisil te mach'atik ya yuch'bey yalel te pozo to ya xcha' yaiyik takin ti'il, ¹⁴yan te mach'a ya yuch' te ja' te ya jkak' jtukele, mayuk bin ora ya xtakinaj xan sti'ik yu'un. Melel te ja' te ya jkak' jtukele, jich ya xk'ot te bit'il slok'ib ja' te ya x-okin swenta kuxlejal sbajt'el k'inal.''¹⁵La yal te antse: ''Kajwal, ak'bon te ja' te ya awale jich me ma ba xtakinaj xan te jkot'ane, sok ma ba ya xtalon xan jlok'es ja' le' to.'' ¹⁶Te Jesús la yalbey: ''Baan, ik'a tel te amamlale, sok sujt'antel le' to.''¹⁷Te antse la yal: ''Mayuk jmamlal.'' Te Jesuse la sut: ''Melel awal te mayuk amamlale, ¹⁸Melel jo' tulix winiketik te la amamlaline, sok te mach'a awik'oj aba sok ta ora to, ma jauk amamlal. Te beluk la awale melel nix a."¹⁹La yal te antse : ''Kajwal, ya jkil te alwanejat yu'un te Diose. ²⁰Te me'el-tatiletik jku'untike le' la yich'ik ta muk' te Dios ta bay wits to, jauk me to te ja'ex te judioexe ya awalik te le' ya sk'an x-ich'ot ta muk' te Dios ta bay Jerusalén."²¹Te Jesús la yalbey: ''Ants, ch'uuna te beluk ya jkalbate, ya me sta yorail te ma ba ya awich'ik ta muk' te Tatil ta bay wits sok ta bay Jerusalén. ²²Te ja'exe ma ana'bey sbaik te mach'a ya awich'ik ta muk'e. Yan te jo'otike ya jna'tik te mach'a ya jkich'tik ta muk'e, melel ja ta swenta te judioetik te ya xtal te kolele.²³Jich yu'un ya sta yorail, sok yorailix, te mach'atik mero ch'uunjeletike ya yich'ik ta muk' ta Espíritu sok ta smelelil te Tatik Diose, melel ja ya sle te Tatik Dios te mach'atik jich ya yich'ik ta muk'e. ²⁴Te Diose ja Espíritu, jich yu'un te mach'atik ya yich'ik ta muk'e ya me sk'an ya yich'ik ta muk' sok Espíritu sok smelelil.''²⁵Te antse la yal: ''Ya jna' te ya xtal te Mesíase, te sbiilinoj te Cristoe. Te k'alal ya xtale, ya me yalbotik kaiytik spisil stukel.'' ²⁶Te Jesuse la yal: ''Jo'on, te mach'a yak ta sk'oponbelate.''²⁷Jich julik tel te nopojeletik yu'une. Oranax kaj sjojk'ibey sbaik te bistuk yak ta ayej te Jesús sok te tul antse, jauk me to mayuk mach'a la sjojk'ibey: ''¿Beluuk ya ak'anbey?'' sok ''¿Bistuuk te yakat ta ayej soke?"²⁸Jich yu'un te antse la yijtey jilel te sk'ibe, jich sujt' bael ta bay muk'ul lum, sok ba yalbey te ants-winiketike: ²⁹''La'ik, konik jkiltik tul winik te la yalbon spisil te beluk jpasoje ¿Ma ba jauk te Cristoe? ³⁰Jich te ants-winiketike lok'ik tel ta bay te muk'ul lume jich tal yilik te Jesuse.³¹Te k'alal baem a te ants ta bay te lume, te nopojeletik yu'une la yalbeyik wokol te Jesuse jich la yalbeyik: ''Rabí, we'an xujt'uk.'' ³²Jauk me to, la yaltilebey: ''Ay jkich'oj jun we'elil te ma ana'obey sbaike.'' ³³Jich yu'un, te nopojeletike kaj yalbey sbaik: ''¿Yu'un ba ay mach'a ich'botel swe'el yu'un?''³⁴Te Jesuse la yal: ''Te jwe'ele ja te ya jpasbey te sk'anjel yot'an te mach'a la stikunon tele sok te ya jlajinbey spasel te yat'ele." ³⁵¿Ma ba ya awalik: Ay to xan sk'an chaneb u te k'ajoje? Ya jkalbeyex: "¡Tuya moel te asitik ta yilel te k'altike, yijubenix. Ya sk'anix k'ajel! ³⁶Te mach'a ya yaiy k'ajoje ya me x-ak'bot stojol sk'ab yu'un, sok ya me stsobey sit yu'un kuxinel sbajt'el k'inal, jich yu'un te mach'a ya yaiy awale sok te mach'a ya yaiy k'ajoje pajal me ya sbujts'naj yot'an yu'un.³⁷''Melel te beluk ay ta alele: "Ay tul te mach'a ya yaiy awale sok ay tul te mach'a ya sk'aje. ³⁸Te ja'exe la jtikunatik bael ta sk'ajel te banti ma jauk la awaiy at'ele. Yantik mach'a at'ejemik le' a, melel ja ochemex ta bay te yat'elike.''³⁹Bayal te samaritanoetik te le' ayik ta bay te lume la xch'uunik te Jesús ta swenta te ants te la xchol te beluk albot yu'une: ''La yalbon spisil te beluk jpasoje.'' ⁴⁰Jich yu'un te k'alal talik ta stojol Jesús te samaritanoetike, la yalbeyik wokol te yakuk xan xil le'a, jich jil chebuk k'aal le'a te Jesuse.⁴¹Jich bayal xan mach'atik la xch'uunbeyik te beluk la yal te Jesuse. ⁴²Jich yakalik ta yalbeyel te antse: ''Ma jauk nax ya jch'uuntik te beluk la awale, melel jo'otik la jkaiytikix stojol te sk'ope, sok ya jna'tikix ta smelelil te ja koltaywanej yu'un te balumilale.''TE JESÚS LA SKOLTAY TE SNICH'AN TE TUL WOLWANEJ SOLDADO ⁴³Te k'alal k'ax te cheb k'aale, lok' tel te Jesús ta bay te lume jich bajt' ta Galilea. ⁴⁴Melel janix la yal ta jamal te Jesús te ma x-ich'ot ta muk' ta slumal te tul alwanej yu'un te Diose. ⁴⁵Te k'alal k'ot ta bay lum Galilea, binax yot'anik ba staik tel te Jesús te galileoetike. Melel la yilik te beluk k'ot ta pasel te k'alal yorail k'in pascua, ta Jerusalén, jich le' la yilik a te beluk la spas te Jesús ta yorail k'in.⁴⁶Jich cha' bajt' xan te Jesús ta lum Caná te ay ta sk'inal Galilea te bay la sk'atbun ta vino te ja'e. Ay tul winik te ay tulan yat'el yu'un te muk' ajwalile te ay ta chamel tul snich'an ta bay lum Capernaúm. ⁴⁷Te k'alal la yaiy stojol te k'ot te Jesús ta bay Galilea melel tal ta Judea, bajt' ta stojol te Jesús sok la yalbey wokol te yakuk kouk bael ta sna swenta yu'un yakuk skoltey ta chamel te snich'an melel yakix ta lajel a.⁴⁸Te Jesuse la yal: ''Te manchuk ya awilik te senyailetik sok te chajp' at'eliletike, te ja'exe ma ba ya ach'uunik te jichuke.'' ⁴⁹La yal te mach'a tulan yich'oj yat'ele: ''Kajwal, la' ta ora melel ma to be lajem te jnich'ane'' ⁵⁰Te Jesuse la yal: ''Baanix ta ana; te anich'ane kuxul.'' Te winike la xch'uun te beluk la yal te Jesuse jich bajt' ta ora.⁵¹Te k'alal yak ta koel bael a te winike, tal ta tael bael yu'un te yaj abatetike, jich la yalbeyik, te anich'ane kuxul sok kolemix. ⁵²Jich la sjojk'iy yaiy te jayeb ora te kaj ta lekubele. Jich la yalik: ''Ajk'bey, jun ora smalel k'aal a te lamaj te sk'aale.''⁵³Jich yu'un la sna' stojol te stat te kerem te jich nix ora a te la yal te Jesuse: ''Te anich'ane kuxul.'' Jich la xch'uun sok sunal te snae. ⁵⁴Ja in to ja xchebal senyail te la spas te Jesús te k'alal sujt' tel ta Judea melel ayix ta sk'inal Galilea.

TE WINIK TE LAJEM YIP YOK-SK'AB TA BETESDA ¹Ta patil, la sta yorail te k'in yu'un te judioetike, jich cha' mo xan bael ta Jerusalén te Jesuse. ²Ta bay Jerusalén ay jun estankeil ja' te nopol yiloj sba sok te sti'il yochibal chijetike, te estankeil ja'e, ja sbiil ta hebreo k'op Betesda, ay joeb ta tsal yaxinal ta sjoyobal. ³Tsobol chameletik chawatik le' ta bay te yaxinale, ay ma'sitetik, sok koxoetik sok te mach'atik lajem yip yok-sk'abike, yakalik ta smaliyel te bit'il ya stij sba te ja'e. ⁴Melel ay tul ch'ul abat ya xko tel, ya xtal stij te ja'e, te mach'a neel ya x-och ta ja' te k'alal yak ta stijbel sbae, ya xkol ta chamel, biluk chameliluk te yich'oje.⁵Ay tul winik le'a te ayix waxuklajuneb xcha'winik (38) ja'wil te ay ta chamele. ⁶Te k'alal la yil te Jesús te wayal le'a te winike, sok te la sna' stojol te ayix bayal ja'wil te ay ta chamele, jich la yalbey: "¿Ya ba ak'an te ya xkolate?"⁷La yal te winik te ay ta chamele: "Kajwal, mayuk mach'a ay jku'un te ya yotseson ta estankeil ja' te k'alal ya skaj stij sba te ja'e. Te k'alal ya jk'an x-ochone, ay mach'a neel ya x-och bael ta ora." ⁸Jesús la yalbey: "Jajch'an tel, tsaka te awaebe, sok beenan bael."⁹Ora nax kol te winike, la yich' bael te swaebe, sok jajch' ta beel. Ja sk'alelal a te ich' lewae.¹⁰Jich yu'un te judioetike, kaj yalbeyik te winik te kolemix ta chamele: "Ja sk'alelal ich' lewa to, ma spas te ya akuch te awaeb ta beele." ¹¹La yal te winike: "Te mach'a la skoltayone, jich la yalbon: Ich'a bael te awaebe, beenan."¹²La sjojk'ibeyik: "¿Mach'a a te winik te jich la yalbate: Ich'a bael te awaeb sok beenan te xie?" ¹³Jauk me to, te winik te kolemixe, ma la sna' te mach'a koltayot yu'une; melel te Jesuse muken abajt', jich la xch'ay sba ta yolik te ants-winiketike.¹⁴Ta patil te Jesús la sta sba sok te winik ta templo, jich la yalbey: "¡Ilawil, kolematix ta chamel! Ma me xa leuleyix xan amul, swenta yu'un ma me ayuk bi k'axem to xan jich ya xk'ot ta awenta." ¹⁵Te winike ba yalbey yaiy te wolwanej judioetik te ja te Jesús te koltayok yu'une.¹⁶Ja swentail te la snutsik te Jesús te judioetike ta skaj te ja ta sk'alelal ich' lewa te jich la spase. ¹⁷Te Jesús la sut sok jich la yal: "Te Jtate yak ta at'el ta ora to, janix jich uuk te jo'one yakon ta at'el." ¹⁸Ja yu'un te judioetik te k'axem to xan la snopik te bi ya yutik ya smilik te Jesuse, melel ma jauk nax ya xk'axintay te sk'alelal te ich' lewae, sok nix uuk te la yal te ja stat te Diose, te pajal sok te Dios ta sk'opik.TULAN YAT'EL YICH'OJ TE NICH'ANILE ¹⁹Te Jesús la yalbey yaiyik: "Jamal ya jkalbeyex: Te Nich'anile mayuk beluk ya spas ta stukel nax, Janax ya spas te beluk ya yil te ya spas te Tatile, janix jich ya spas uuk te Nich'anile. ²⁰Melel te Tatile k'ux ta yot'an te Nich'anile, sok ya yak'bey yil spisil te beluk ya spase; sok ya to me yak'bey yil te beluk k'ax muk' xan ta pasale, jich me chajp'nax k'inal ya awaiyik yu'un a te ja'exe.²¹Melel te Tatik Diose ya xcha' xkuxes te aelmeletike sok ya yak'bey xkuxlejal, janix jich uuk te Nich'anile ya me yak'bey xkuxinel te mach'a ya sk'an yot'ane. ²²Melel te Tatik Diose ma jauk ya slikbotik jmultik, ja la yak'bey ta swenta te Nich'anile, ²³swenta yu'un ya me yich'ik ta muk' te Nich'anile jich bit'il ya yich'ik ta muk' te Tatile. Te mach'a ma yich' ta muk' te Nich'anile, janix me jich ma yich' ta muk' te Tatil te tikunbil tel yu'une.²⁴Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ya yaiybon stojol te jk'ope sok te ya xch'uun te mach'a la stikunontele, ay me xkuxinel ta sbajt'el k'inal sok ma me ya x-ak'otik ta castigo, mayukix ta swenta lajel, janax ay ta swenta kuxinel.²⁵Jamal ya jkalbeyex, ya me sta yorail, sok yorailix in to, te aelmeletike ya me yaiybeyik stojol te sk'op te Snich'an te Diose, sok te mach'a ya yaiyik stojole ya me xkuxinik.²⁶Melel te Tatil te kuxul ta stukel naxe, janix jich uuk te Nich'anile yak'ojbey xkuxinel ta stukel nax uuk. ²⁷Te Tatile yak'ojbey tulan yu'el ta slikel te mulile melel ja Nich'anil.²⁸Ma me chajp'uk nax k'inal ya awaiyik yu'un, melel ya me sta yorail te mach'atik ayik te mukenaletike ya me yaiybeyik te sk'ope ²⁹sok ya me xlok'ik tel ta mukenaletik spisil te mach'atik lek la spasik te yat'elike, ya me xcha' kuxik ta sbajt'el k'inal, yan te mach'atik ma lekuk yat'elike ya me xcha' kuxik yu'un te ya yich'ik castigo ta sbajt'el k'inal.TE TESTIGOETIK YU'UN TE CRISTOE ³⁰Te jo'one mayuk beluk ya xju' jku'un spasel ta jtukel nax. Ya jkaiy chajp'anwanej jich te bit'il ya jkaiy stojole, sok toj te beluk ya jkal ta chajp'anwaneje, melel ma jauk ya jle te sk'anjel jkot'an jtukele, ja ya jpasbey sk'anjel yot'an stukel te mach'a la stikunontele. ³¹Teme jo'on ya jkal jk'oplal ta jtukel naxe, mayuk sk'oplal te beluk ya jkale. ³²Jauk me to, yan mach'a te ya xcholbon jk'oplal ta testigo k'op, ya jna' stojol te smelelil te ya yalbon jk'oplale.³³Te ja'exe la atikunik tel abatetik ta stojol te Juane, jich la yalbatik te beluk smelelile. ³⁴Jauk me to ma yejt'aluk te ya yalik testigo k'op te ants-winiketik ta jwentae. Ja ya jkal yu'un ta swenta te ya xkolexe. ³⁵Te Juane jich k'ot ta atojolik te bit'il luz te ya xleme sok te ya xchiknaj k'inal yu'une, sok te ja'exe bujts'naj awot'anik yu'un te luz jun cheb nax k'aal.³⁶Jauk me to te testigo jku'une ja kajal xan ay sk'oplal te bit'il yu'un te Juane, melel te at'elil te yak'ojbon jpas te Jtate, te janix ya jpase, ja testigo ya xk'ot ta jtojol, te ja te Jtat te la stikunontele. ³⁷Te Jtat te la stikunontele, janix testigo jku'un. Te ja'exe mayuk awaiyojbeyik stojol te sk'ope sok mayuk banti awilojik te bi yilele. ³⁸Sok te ja'exe mayuk ta awot'anik te sk'ope, melel ma ba ya ach'uunik te mach'a la stikuntele.³⁹Te ja'exe ya anopileyik te beluk ts'ibubil jilele melel ya anopik te le' ya ataik te kolel ta sbajt'el k'inale, janix te beluk ts'ibubil jilele te ja ya yak' testigo k'op ta jtojole, ⁴⁰sok te ja'exe ma ak'anik xtalex ta jtojol yu'un te ayuk akuxinelik ta sbajt'el k'inale.⁴¹Te jo'one mayuk sk'oplal jku'un te ya yich'onik ta muk' te ants-winiketike, ⁴²melel ya jna' te bit'il ay te awot'anike te ma k'uxuk ya awaiyik ta awot'anik te Diose.⁴³Talon ta sbiil te Jtate jauk me to te ja'exe mayuk sk'oplal ta awot'anik stukel. Teme tal yan mach'a ta swenta sbiil naxe, te ja'exe ya ach'uunik. ⁴⁴¿Bit'il k'an ach'uunik te ja'exe melel janax ya ak'anik te ich'el ta muk' yu'un te yantike, jauk me to ma jauk ya aleik te ich'el ta muk' te ya yak' te Diose?⁴⁵Ma me akuyik te jo'on ya jkalbeyex amulik ta stojol te Jtate. Te mach'a ya yalbeyex te amulike, ja te Moisese, te ja smuk'ulinej awot'anike. ⁴⁶Teme la ach'uunik te Moisese, ya ach'uunonik uuk te jichuke melel janix la sts'ibuy ta jun te jk'oplale. ⁴⁷Teme ma la ach'uunik te beluk la sts'ibuy jilele, ¿Bit'il me ya ach'uunik te beluk ya jkale?"

LA YICH'IK MAK'LINEL JO' MIL TA TUL WINIKETIK ¹Ta patil te k'alal k'axix spisil a in to, te Jesuse bajt' ta bay jejch' mar yu'un Galilea, te janix sbiilinoj mar yu'un Tiberias. ²Bayal ants-winiketik la sts'aklinik bael te Jesuse, ta skaj te bayal senyailetik yak ta spasel melel yak ta skoltayel spisil te mach'atik ayik ta chamele. ³Te Jesuse mo bael ta wits sok la snajk'an sba le'a sok te nopojeletik yu'une.⁴(Jich yu'un nopol ayix a te we' waj te mayuk slevaduraile ja te sk'in yu'un te judioetike.) ⁵Te k'alal la stoy moel sit te Jesús la yil te bayal ants-winiketik te yak ta tael ta stojole, jich la yalbey te Felipee: "¿Banti ya stak' xba jmantik tel kaxlan waj te ya jkak'beytik swe'ike?" ⁶(Jauk me to te Jesuse jich la yal yu'un ya spas ta prueba te Felipee, yu'un sna'ojix a te beluk ya spas stukele.)⁷Te Felipee jich la yal: " Te ayuk lajunwinik (200) denario-tak'in te ya jmantik a te waje, manchuk me xujt'nax ya jkak'beytik a, ma tik'uk ya swe'ik a." ⁸Ay tul nopojel yu'un, ja te Andres sbiile, te ja yijts'in te Simón Pedroe, jich la yalbey te Jesuse: ⁹"Ay tul ch'in kerem le' in to te yich'oj jo' pejch' kaxlan waj sok cha' kojt' chay, jauk me to ¿Bit'il ya sts'akajik a melel bayalik?"¹⁰Te Jesus jich la yal: "Albeyaik jai ants-winiketik to te yakuk snajk'an sbaik koele." ( Ayix bayal aketik le'a.) Jich najk'ajik koel te ants-winiketike, ay niwan jo' mil(5,000) winiketik le'a. ¹¹Jich yu'un, te Jesús la stsak te jo' pejch' kaxlan waj te k'alal laj yot'an ta yalel wokol, la yak'bey te mach'atik nakatike, janix jich la spas sok te chayetike, chikan te bit'il la sk'an swe'ike. ¹²K'alal noj xch'ujt'ik, te Jesuse la yalbey te nopojeletik yu'une: "Tsobaik tel te jayeb xan xejt'lekal te jile, jich me mayuk beluk ya xch'ay jilel a."¹³Jich la stsobik, lajcheyeb moch te jil te xejt'lekal waj te la swe'ik te joeb nax ta sbabiale; ja te sobrail te jil yu'unik te mach'atik we'ike. ¹⁴Jich yu'un, te winiketik te k'alal la yilik jai senyail in to te la spas te Jesuse jich la yalik: "Ta mero smelelil janix a te alwanej te yakotik ta smaliyel te ya xtal ta balumilale." ¹⁵Te k'alal la sna' stojol te Jesús te k'anuk yich' ik'el baele sok te k'anuk yich' ak'el ta muk' ajwalile. Lok' bael stukel, bajt' ta yan buelta ta ba ay te witse.TE JESÚS BEEN TA SBA TE MARE ¹⁶Te k'alal malix a te k'aale, te nopojeletike koik bael ta ti' mar. ¹⁷Ochik bael ta jun barca, bajt'ik ta lum Capernaúm. Ijk'ix a te k'inale sok te Jesuse ma to be k'oem a ta bay te nopojeletik yu'une. ¹⁸Tal tulan ik' sok te mare xtal-xbajt'nax.¹⁹Ay niwanix joeb o wakebuk kilómetro sbaelikix a, la yilik te Jesús te yak ta beel ta bay sba te mare te k'alal la yilik te yak oxtajel bael ta ba ay te barcae, xiwik yu'un. ²⁰Jauk me to te Jesuse la yal: "¡Jo'on! ma me xiwex" ²¹Jich la yik'ik moel sok yot'anik ta bay te barkae. Ajk'tonax abi k'otik ta bay te lum Capernaúm.TE ANTS-WINIKETIK LA SLEIK TE JESUSE ²²Ta yan k'aalil, te tsobol ants-winiketik te jilik ta bay jejch' mar, la yilik te junax a te barcae sok la yilik te ma ba mo bael stukel te Jesuse, janax bajt'ik le'a te nopojeletik yu'une. ²³Jauk me to, ay cha'ox kojt' barkaetik te k'otik ta bay lum Tiberias, te nopol yiloj sba sok te banti la swe'ik te kaxlan waje, te k'alal la yal wokol te Kajwaltike.²⁴Te k'alal la sna'ik stojol te tsobol ants-winiketik te Jesús sok nix te nopojeletik yu'une, te ma ba le' ayik a, ochik bael ta barkaetik sok bajt'ik ta bay lum Capernaúm ba sleik te Jesuse. TE JESÚS JA WAJ YU'UN TE KUXINELE ²⁵Te k'alal la staik ta bay jejch' mar, jich la yalbeyik: "Rabi, ¿Bin ora julat le' in to?²⁶Te Jesuse jich la yal: "Jamal ya jkalbeyex, te ja'exe ma jauk ya aleonik yu'un te senyailetike, ja ya aleonik yu'un te la awe'ik te kaxlan waje sok te bit'il noj ach'ujt'ik yu'une. ²⁷Ma jauk nax ya x-at'ejex yu'un te we'lil te ya xbolobe, jauk me ya x-at'ejex ta sleel te we'lil te ya yak' kuxinel ta sbajt'el k'inale, te ja ya yak'beyex te Nich'anile; melel te Tatik Dios ja yak'ojix te sello ta stojole."²⁸Jich yu'un te ants-winiketik jich la sjojk'ibeyik: "¿Beluuk ya sk'an jpastik yu'un te yakuk xju' jku'untik ta spasel te yat'el te Diose?" ²⁹Te Jesús jich la sut: "Ja in to ja yat'el te Diose: Te jauk ya ach'uunik te mach'a tikunbil tel yu'une."³⁰Jich yu'un la sutik: "¿Beluuk senyail ya apas jkiltik jiche, yu'un me jich ya stak' jkiltik sok jsitik sok jich ya stak' jch'uuntikat abi? ¿Beluuk me ya apas jiche? ³¹Te jme'-jtatik ta namey k'inal la swe'ik te mana te k'alal ayik ta jochol takin k'inal, melel jich ts'ibulbil jilel: TE DIOSE LA YAK'BEY SWE' WAJ TE KOEM TEL TA CH'ULCHANE."³²Jich la yal te Jesuse : "Jich jamal ya jkalbeyex awaiyik, ma jauk te Moisés te la yak' te waj te koem tel ta ch'ulchane. Ja te Jtat te mach'a ya yak' te smelelil waj te koem tel ta ch'ulchane. ³³Melel te waj yu'un te Diose, ja te koem tel ta ch'ulchane sok te ja ya yak' kuxinel ta balumilale." ³⁴Jich la yalik: "Kajwal, spisiluk me ora ya awak'botik jai waj to."³⁵La yal te Jesuse: "Jo'on te waj te ya yak' kuxinele; te mach'a ya xtal ta jtojole mayuk bin ora ya yaiy wi'nal, sok teme la xch'uunone mayuk bin ora ya yaiy takin ti'il, ³⁶Jauk me to ya jkalbeyex ta smelelil, la awilonikix jauk me to ma ach'uunik. ³⁷Spisil te beluk ya yak'bon te Jtate ya me xtal ta jtojol, te mach'a ya xtal ta jtojole ma ba ya jbaj.³⁸Melel te Jo'one koon tel ta bay ch'ulchan, ma yu'unuk te ja tal jpas te beluk sk'anjel jkot'ane, ja tal jpas te beluk ya sk'an yot'an te mach'a la stikunon tel koele. ³⁹Ja in to ja te sk'anjel yot'an te mach'a la stikunon koel tele, te manchuk ya xch'ayik te mach'a yak'ojbonixe sok te jauk ya jcha'kuxes ta slajibal k'aale. ⁴⁰Ja in to ja sk'anjel yot'an te Jtate, te mach'a ya yil te Nich'anile sok te ya xch'uune, ya me sta xkuxinel sbajt'el k'inal sok ya me jcha' jkuxes ta slajibal k'aal."⁴¹Jich yu'un te judioetike kajik ta muken k'op melel la yal te Jesuse: "Jo'on te waj te koemon tel ta ch'ulchane." ⁴²Jich la yalik: "¿Ma ba jauk snich'an te José te jna'ojbeytik sba sok nix te ya jna'beytik sba te sme'e? ¿Bit'il ay a te jich ya yal te ja koem tel ta ch'ulchane?"⁴³Te Jesús la yal: "Komabaikix ta muken k'op. ⁴⁴Mayuk mach'a ya stak' xtal ta jtojol teme ma jauk ya yik' tel te Jtat te tikunbilon tel yu'une sok ya me jcha'kuxes tel ta slajibal k'aal. ⁴⁵Ts'ibubil jilel yu'un te alwanejetike: "SPISILIK YA ME YICH'IK BIJTESEL YU'UN TE DIOSE." Spisil te mach'a ya yaiybeyik stojol sk'op te Jtate sok teme la snop le'a, ya me xtal ta jtojol.⁴⁶Mayuk mach'a yiloj te Jtate, janax stukel te mach'a tikunbil tel koel yu'une. ⁴⁷Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ya xch'uune, ay me xkuxinel sbajt'el k'inal.⁴⁸Jo'on te waj yu'un te kuxinele. ⁴⁹Te ame'-atatik la swe'ik te maná ta bay jochol takin k'inal, jauk me to lajik bael.⁵⁰Ja in to ja waj te koem tel ta ch'ulchan, te mach'a ya swe'e, ma ba ya xlaj. ⁵¹Jo'on te waj te kuxul te koem tel ta ch'ulchane. Te mach'a ya swe' jai waj to, sbajt'el k'inal ya xkuxin. Te waj te ya jkak'beyexe, ja te jbak'etale, te ya jkak' ta swenta te ayuk xkuxinel te balumilale."⁵²Te judioetik ilinik sok tulan jajch'ik ta k'op yu'un, jich la yalik: "¿Bit'il ya xju' ya yak'botik jwe'tik te sbak'etal jai winik to? ⁵³Te Jesuse jich la yaltilebey: "Jamal ya jkalbeyex, teme ma ba la alajinik te sbak'etal te Nich'anile sok teme ma ba la awuch'beyik te xch'ich'ele, te ja'exe ma ba ya xkuxinex.⁵⁴Te mach'a ya swe' te Jbak'etale sok te ya yuch' te Jch'ichele, ay me xkuxinel ta sbajt'el k'inal; sok ya me Jcha'kuses ta slajibal k'aal. ⁵⁵Melel te Jbak'etale ja lekil we'lil stukel, sok te Jch'ich'ele ja lekil uch'balil. ⁵⁶Te mach'a ya swe'bon te Jbak'etale sok teme la yuch'bon te Jch'ich'ele, k'axel ayix ta jtojol sok k'axel ayonix ta stojol uuk.⁵⁷Jich te bit'il te Jtat te ya yak' kuxinel, te la stikunon tel koel sok te bit'il kuxulon ta swenta te Jtate; janix me jich uuk te mach'a ya swe'bon te Jbak'etale, janix me jich ya xkuxin ta jwenta. ⁵⁸Ja in to ja waj te koem tel ta ch'ulchane, ma jichuk te bit'il la swe'ik te ja me'-atatik ta namey k'inal sok te bit'il lajikix baele. Te mach'a ya slajin jai waj in to ya xkuxin sbajt'el k'inal." ⁵⁹Jich la yal te Jesús ta bay sinagoga te k'alal yak' ta bijteswanej ta bay lum Capernaúm.K'OPETIK SWENTA KUXINEL SBAJT'EL K'INAL ⁶⁰Jich yu'un te tsobol nopojeletik yu'une te k'alal la yaiyik stojol in to, jich la yalik: "Chujk'ul ta snopel te sk'ope; ¿Mach'a k'an k'otok ta yot'an?" ⁶¹Melel te Jesús la sna' stojol te muken k'op ayik te nopojeletik yu'une, te Jesuse jich la sjojk'ibey yaiyik: "¿Yu'un ba amen ya xk'ot ta awot'anik spisil in to?⁶²Jich yu'un, ¿Axan teme la awilik te ya xmo bael te Nich'anil te banti ay ta neelal toe? ⁶³Ja te Espíritu te mach'a ya yak' kuxinele; Mayuk beluk ya xju' yu'un stukel te bak'ete. Te beluk la jkalbeyexe ja swenta espíritu, sok ja kuxinel stukel.⁶⁴Jauk me to, ay cha'oxtulex te ma ba ya ach'uunike." Melel te Jesuse ta xjajch'ibal to sna'ojix a te mach'atik ma xch'uunik sok te mach'a ya x-ak'ot ta k'abal yu'une. ⁶⁵Jich la yal: "Ja swentail te la jkalbeyex te mayuk mach'a ya xtal tuluk ta jtojol janax teme ja la yak' tel te Jtate.⁶⁶Ja swentail in to te bayal nopojeletik te ma ba la st'unik xan bael te Jesuse. ⁶⁷Jich yu'un te Jesuse Jich la yalbey te lajcheytule: "¿Ya bal sujt'ex bael uuk te ja'exe? ⁶⁸Te Simón Pedro jich la sut: " Kajwal, ¿Mach'a xan ya xbootik ta stojol? Melel ja'at nax awich'oj te k'op te ya yak' kuxinel ta sbajt'el k'inale, ⁶⁹sok te jo'otike xch'uunej jkot'antik sok jna'ojtik te ja'at te Chultesbilat yu'un te Diose."⁷⁰Te Jesús la yal: "¿Ma ba jo'okon la jtsaex, te lajchaytulexe, sok ay tul abat yu'un pukuj ta awolilik?" ⁷¹Ja yak ta yalbeyel sk'oplal te Judas, te snich'an Simón Iscariote, melel ja tul ta slajchaytulul te ja ya yak' ta k'abal te Jesuse.

MA CH'UUNOT YU'UN YIJTS'NAB TE JESUSE ¹Ta patil te k'alal pastaj spisil in to te Jesuse bajt' ta lum Galilea, jauk me to ma la sk'an bajt' ta Judea melel yakik ta sleel te judioetik yu'un te ya sk'an smilike. ²Jich yu'un, te k'in yu'un te judioetike, te yu'un Nail wamaletike, nopolix yorail a.³Jich yu'un te yijts'nabe jich albot yu'un: "Ijk'teya jilel jai lum to baan ta lum Judea, yu'un jich me ya stak' yilik te beluk ya xju' awu'un spasel te nopojeletik awu'une. ⁴Mayuk mach'a ay beluk muken ya spas teme ya sk'an ya yak' sba ta ilel ta bayuke. Teme jich ya apas spisil in to, ak'aba ta ilel ta stojol te balumilale."⁵Melel te yijts'nabe ma ba xch'uunejik uuk. ⁶Jich yu'un, te Jesús jich la yal: "Ma to xk'ot te jkoraile, yan te ja'exe chikan beluk k'aalil lek awilik atukelik. ⁷Te balumilale ma stak' amen ya yilex te ja'exe, yan te Jo'one amen ya yilonik, melel ja ya jkal te beluk smelile, te ja amen te beluk ya spasike."⁸"Te ja'exe moanik bael ta banti yak ta pasel te k'ine; Te Jo'one ma ba ya xboon melel ma to xk'ot te jkoraile." ⁹Te k'alal la yaltilebey spisil in to, jil ta banti lum Galilea.TE JESÚS TA BAY K'IN YU'UN NAIL WAMALETIK ¹⁰Jauk me to te k'alal bajt'ikix ta k'in a te yijts'nabe, jich mo bael uuk, jauk me to ma ba la yak' sba ta ilel, muken mo bael. ¹¹Te judioetike yakalik ta sleel ta banti k'in sok jich la yalik: "¿Banti ay te winike?"¹²Ay bayal ants-winiketik te yakalik ta ya'anel te Jesuse. Ay cha'ox tul te yakalik ta yalele: "Jai winik bi mero lek yot'an." Ay yantik jich yakalik ta yalel: "Ma lekuk, ja ya yik' bael ta ch'ayel te ants-winiketike. ¹³Jauk me to, muken yakalik ta ya'anel yu'un ja xi'ojik te judioetike.¹⁴Te k'alal olil ayix a te k'ine, te Jesuse mo bael ta templo sok jajch' ta bijteswanej. ¹⁵Jich yu'un te judioetike chajp'nax la yaiyik stojol a te sk'ope jich la yalik: "¿Bit'il ay a te bayal sbijil jai winik to? Melel mayuk bay bijtesbil. ¹⁶Te Jesuse la sut sok jich la yal: "Te beluk ya jkak' ta nopele ma ba jo'on jk'op, ja yu'un te mach'a la stikunon tele.¹⁷Teme ay mach'a ya sk'an spasbey te sk'anjel yot'an te Diose, ja me ya sna' stojol te bijteswaneje, teme ja talem ta stojol te Diose o teme janax yakon ta xcholel te jk'oplale. ¹⁸Te mach'a janax ya xchol te sk'oplale janax ya sle te yakuk yich' ich'el ta muk'e, jauk me to teme ay mach'a ya sle te ya yich' ich'el ta muk' te mach'a tikunbil tel yu'une, ja te winik bi ja smelil stukel, sok mayuk beluk amen ay ta yot'an stukel.¹⁹¿Yu'un ba ma jauk la yak'batik mantalil te Moisese? Jauk me to, ni tuluk ja ch'uunejik. ¿Bistuuk te ya ak'an amilonike? ²⁰Te ants-winiketike jich la yalik: "¡Ay pukuj ta awot'an! ¿Mach'aa te ya sk'an smilate?"²¹Te Jesuse la sut sok jich la yal: "Junax te jkat'el la jpase, te ja'exe yanax la awilik yu'un a. ²²Te Moisese la yak' te circuncisione (ma jauk yu'un te Moisese, ja yu'un a te sme'-stat ta nameye); sok te ja'exe ya awak'beyik circuncisión tul winik ta yorail ich' lewa.²³Teme ay tul winik te ya yich' circuncisión ta sk'alelal ich' lewa, swenta yu'un te ma ya xk'axintaybeyik smantal te Moisese, ¿bistuuk te ilinemex ta jtojol yu'un te la jkoltay tul winik ta sk'alelal ich' lewa? ²⁴Ma me jauk ya alikbeyik smul ta swentanax yu'un te bi yilele, toj me xa awaiyik chajp'anwanej."¿MACH'AA TE CRISTOE? ²⁵Ay cha'ox tul te mach'atik ayik ta Jerusalén te jich ya yalike: "¿Ma ba jauk te winik to te yakalik ta sleel yu'un te ya sk'an smilike? ²⁶Sok ilawilik, jamal ya xk'opoj stukel sok mayuk beluk ya yalbeyik. ¿Yu'un ba la xch'uunikix te ajwaliletik te ja te Cristoe? ²⁷Te jo'otike jna'ojtik te banti talem te winik to. Yan te k'alal ya xtal te Cristoe, mayuk mach'a ya sna' te banti ya xtale."²⁸Te k'alal yak ta bijteswanej ta templo te Jesuse tulan k'opoj sok jich la yal: "Te ja'exe ya ana'bonik jba sok ya ana'ik te banti talemone. Ma jauk sk'anjel jkot'an jtukel te talemone, jauk me to te mach'a la stikunon tele ja smelelil, te ma ba ya ana'beyik sbae. ²⁹Te jo'one ya jna'bey sba melel ja talemon ta swenta sok ja la stikunon tel."³⁰La sk'an stsakik, jauk me to mayuk ni tuluk yal sk'ab yu'un ma to xk'ot a te yoraile. ³¹Jauk me to bayal ta tul te ants-winiketik te la xch'uunike, sok jich la yalik: "Te k'alal ya xtal te Cristoe, ¿ya ba spas xan bayal senyailetik te bit'il yak ta spasel jai winik to? TE FARISEOETIKE LA STIKUNIK TA TSAKEL TE JESUSE ³²Te fariseoetike la yaiyik stojol te ay mach'atik yakalik ta muken k'op yu'un te beluk la spas te Jesuse, jich te wolwanej sacerdoteetike sok te fariseoetike la stikunik bael kananetik yu'un ba stsakik te Jesuse.³³Jich yu'un te Jesuse jich la yal: "Te Jo'one joinejex to jun chebuk xan k'aal, jich me ya xboon ta stojol te mach'a la stikunon tele." ³⁴Ya me aleonik jauk me to ma ba ya ataonik; te banti ya xboone ma stak' ya xbaatik le'a."³⁵Te judioetike jajch' sjojk'ibey sbaik: "¿Banti ya xbajt' jai winik to te ma xju' ya jtatik ta leele? ¿yu'un ba ja ya xba sjoin te griegoetik te chikanax banti ayike sok yu'un ba ya xba sbijtes te griegoetike? ³⁶¿Beluuk la sk'an yalbotik yu'un te beluk la yale: 'Ya me aleonik jauk me to ma ba ya ataonik; te banti ya xboone ma stak' ya xbaatik le'a?"TE JA' TE YA YAK' KUXLEJALE ³⁷Te k'alal jun xanix k'aal ya sk'an xlaj a te muk'ul k'ine, te Jesuse, la stejk'an sba, jich tulan la yal: "Teme ay mach'a ya yaiy takin ti'ile aka taluk ta jtojol sok aka yuch' te ja'e. ³⁸Te mach'a ya xch'uunone, jich te bit'il ts'ibubil jilele, ya x-okin tel lok'el kuxul ja' ta yot'an."³⁹Te Jesús ja la yal yu'un te Espíritue, te janax ya yich'ik ak'beyel te mach'atik ya xch'uunike, yu'un ma to be yichoj ak'el a te Espíritue melel ma to x-ak'ot ilel a te yutsilal te Jesuse.LA XAT SBAIK TE LUME ⁴⁰Ay cha'ox tul, te k'alal la yaiyik stojol jai k'op to, jich la yalik: "Ta smelelil jai winik to ja te alwaneje." ⁴¹Te yantike jich yakalik ta yalel: "Ja in to ja te Cristoe." Jauk me to ay yantik te la yalik: "¿Ya ba stak' xlok' tel te Cristo ta lum Galilea? ⁴²¿Yu'un bal ma yaloj ta sjun te Dios te Cristo ya xtal ta ts'umbal David sok ta lum Belén, te banti talem te Davide?"⁴³Jich yu'un la xat sbaik te tsobol ants-winiketik ta swenta te Jesuse. ⁴⁴Ay mach'atik la sk'an stsakik te Jesuse, jauk me to mayuk mach'a yal sk'ab.MAYUK MACH'A YA XK'OPOJ JICH BIT'IL TE JESUSE ⁴⁵Te kananetike sujt'ik bael ta stojol te wolwanej sacerdoteetik sok te fariseoetike, jich albotik yu'un: "¿Bistuuk te ma la awik'iktele?" ⁴⁶Te kananetike jich la yalik: "Mayuk mach'a ya xk'opoj jich te bit'il ya xk'opoj te winik to."⁴⁷Jich la sutik te fariseotike: "¿Yu'un ba la awich'ik lo'layel uuk te ja'exe? ⁴⁸¿Yu'un bal ay tuluk ajwalil o fariseo te la xch'uunixe? ⁴⁹Jauk me to te ants-winiketik to ma sna'bey sba te mantaliletike, ch'ayel ya xbajt'ik."⁵⁰Te Nicodemo (ja tul fariseo, te tal yil ta ajk'ubal te Jesuse) jich la yal: ⁵¹"¿Yu'un ba jich ya yal te mantalil jku'untik te ya jlikbeytik smul tul winik teme ma neeluk ya jkaiytik stojole sok teme ma to jna'ojtik a te beluk spasoje?" ⁵²Jich la yalik: "¿Yu'un ba talemat ta lum Galilea uuk? Lea sok ilawil te ni tuluk alwanej talem ta lum Galilea."⁵³Jich yu'un tulutul bajt'ik ta snaik.

TE MULWEJ ANTSE ¹Te Jesuse bajt' ta wits yu'un olivoetik. ²Ta yan k'aalil ta buen sab bajt' ta templo ta yan buelta te Jesuse, sok tsobol ants-winiketik talik ta stojol; jich la snajk'an sba sok kaj ta bijteswanej. ³Te ts'ibjometike sok te fariseoetike, la yik'ik tel tul ants te yak ta mulwej taote. La stejk'anik ta yolilik.⁴Jich la yalbeyik te Jesuse: "Maestro, jai ants to yak ta mulwej taot. ⁵Jauk me to ya yal te mantalil te jich la yal te Moisese te ya yich' ch'ojel ta ton te mach'a jich ya spase; ¿beluuk ya awal yu'un?" ⁶Jich la yalbeyik ta swenta yu'un te la sk'an yilbeyik yot'an sok te ya slebeyik smule, jich yu'un te Jesuse la snijan sba koel sok la yaiy ts'ibjel ta lum sok te sbik'tal sk'abe.⁷Te bit'il yakalik nax ta sjojk'ikbele, la stejk'an sba te Jesuse sok jich la yaltilebey: "Te mach'a mayuk smule, aka xch'oj neeluk ta ton te antse." ⁸Ta yan buelta la snijan sba koel, kaj ta ts'ibjel ta yan buelta ta lum sok te sbik'tal sk'abe.⁹Te k'alal la yaiyik stojol te beluk la yich'ik albeyel yu'un te Jesuse, tulu tul lok'ik bael, ja neel lok'ik bael te mamaletike. Jich la yijk'teyik stukel te Jesuse sok te mulawil antse. ¹⁰Te Jesuse la stejk'an sba sok jich la yalbey: "Ants, ¿banti ay te mach'a la yalbat te amule? ¿yu'un ba mayuk mach'a ju' yu'un te la slikbat te amule? ¹¹Jich la sut te antse: "Mayuk mach'a ju' yu'un te la slikbon te jmul, Kajwal." Te Jesuse la yal: "Janix jichon uuk te Jo'one ma jlikbat te amule. Baan sok ma me xa awaiyix mulwej."JA XOJOBIL K'INAL TE JESUSE ¹²Cha' k'opoj xan te Jesús ta stojolik, jich la yal: "Jo'on te xojobilon te balumilale; te mach'a ya st'unone ma me ya xbeen xan ta ijk'al k'inal ja me ya yich' te xojobil yu'un te kuxlejale." ¹³Te fariseoetike la yalbeyik: "Te ja'ate janax ya achol te ak'oplale; Te beluk ya achole ma meleluk."¹⁴Te Jesuse la sut sok jich la yal: "Teme Jo'on ya jchol te jk'oplale, ja ya jchol te smelelile. Ya jna' te banti talemone sok te banti ya xboone, jauk me to te ja'exe ma ana'ik te banti talemone sok te banti ya xboone. ¹⁵Te ja'exe janax ya alikik mulil ta swenta nax te abak'etalike; Yan te Jo'one mayuk mach'a ya jlikbey smul. ¹⁶Teme ay mach'a ya jlikbey te smule, ja me ya jkal te beluk smelelile melel ma ba jtukeluk nax, ja joinej te Jtat te la stikunon tele.¹⁷Sok ta bay te mantalil awu'unike ts'ibubil te ja ya sk'an te ay cha' tul testigoetik te ja ya yal te beluk smelelile. ¹⁸Te Jo'one jtukel nax te ya jchol te jk'oplale, sok te Jtat te la stikunon tele ja testigo jku'un."¹⁹Jich la yalbeyik: "¿Banti ay te atate?" la sut te Jesuse: "Te ja'exe ma Ana'bonik jba janix jich ma ana'bey sbaik te Jtate; Te yakuk Ana'bonik jbae jich ya ana'bey sbaik te Jtate." ²⁰Ja la yal ta bijteswanej ta bay nopol te yawil majt'aniletik ta bay templo, sok mayuk mach'a la stsak melel ma to be k'oem a te yoraile.TE BANTI YA XBOONE MA STAK' YA XBAEX ²¹Jich la yal ta yan buelta te Jesuse: "Ya me xboon sok ya me aleonik, ya me xlajex yu'un te amulike. Te banti ya xboone, ma me stak' ya xbaex le'a." ²²La yalik te judioetike: "¿Yu'un ba ya xba smil sba stukel? ¿Ja ba yu'un te la yal: Te banti ya xboone ma stak' ya xbaex?"²³Te Jesuse la yaltilebey: "Te ja'exe ja awu'unik te balumilale; Te Jo'one talemon ta ch'ulchan.Te ja'exe awu'unik te balumilale; Te Jo'one ma jku'un te balumilale. ²⁴Jich yu'un, ya jkalbeyex te ja'exe ya me xlajex ta amulik. Teme ma la ak'an ach'uunonike, te ja'exe ya me xlajex ta amulik."²⁵Jich yu'un, jich la yalbeyik: "¿Mach'aat a?" te Jesuse la yalbey: "La jkalbeyex ta xjajch'ibal k'op. ²⁶Te Jo'one ay bayal beluk ya jkalbeyex ta atojolik, sok ay bayal beluk te ya jkich'ex ta k'op yu'une. Jauk me to, te mach'a la stikunon tele ja smelelil stukel; sok te beluk jkaiyojbey stojole, ja ya jcholbey spisil te mach'atik ayik ta balumilale." ²⁷Jauk me to ma k'ot ta yot'anik te ja yak ta yalbeyel sk'oplal te Tatile.²⁸Te Jesuse la yal: "Te k'alal ya ajijp'anik te Nich'anile, jich yu'un ya me ana'ik stojol te mach'aon a te Jo'one, te mayuk beluk ya jpas ta jwentanaxe. Jich te bit'il la snojbteson te Jtate, Jo'on jich ya jchol uuk. ²⁹Te mach'a la stikunon tele ma ya spijt'eson, ma yijk'teyojon jtukel, melel ja ya jpasbey te sk'anjel yot'an stukele." ³⁰Te k'alal yak to ta k'op a te Jesuse, bayal mach'a la xch'uunik.TE SMELELIL K'OPE YA X-AK'WAN TA LIBRE ³¹Te Jesuse la yaltilebey te judioetik te mach'atik la xch'uunike: "Teme ya ach'uunbonik te jk'ope jich me smelelil nopojel ya xk'oex jku'un abi; ³²sok jich me ya ana'beyik sba te beluk smelelile, sok te smelelile ya me yak'ex ta libre." ³³Jich la sutik: "Te jo'otike ja jts'umbaltik te Abrahame sok mayuk mach'a smosoinojotik; ¿bistuuk te jich ya awal: Te ja'exe ya me xjilex ta libre?"³⁴Te Jesuse la yal: "Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ya xyal ta mulile, mosoinbil yu'un te mulile. ³⁵Te mosoe ma ba ya xjil ta spisil ora ta na; janax ya xjil te nich'anile. ³⁶Jich yu'un, teme ja ya yak'ex ta libre te Nich'anile, ta smelelil me libre ya xjilex.³⁷Ya jna' te ja'exe ja ats'umbalik te Abrahame; jauk me to ya ak'an amilonik, melel ma ak'anik te jk'ope. ³⁸Te Jo'on ja ya jcholbeyex te beluk yak'ojbon jkil te Jtate, sok te ja'exe ya apasik te beluk ya xcholbatik te atatike."TE JA'EXE JA ATATIK TE PUKUJE ³⁹Jich la sutik sok la yalik: "Te jtatike ja te Abrahame." Te Jesuse la yaltilebey: "Te jauk snich'anex te Abrahame, ja ya apasik te at'elil te la spas te jichuke. ⁴⁰Jauk me to, ja ya aleonik yu'un te ya ak'an amilonike, te ja la jkalbeyex te beluk smelelile, te ja la jkaiy stojol ta stojol te Diose.Te Abrahame mayuk jich la spas stukel. ⁴¹Te ja'exe ja ya apasik te beluk ya spas te atatike." Jich la yalik: "Te jo'otike ma ba bejk'ajemotik ta mulil; Ay tul te Jtatike; ja te Diose."⁴²Te Jesuse la yaltilebey: "Te jauk atatik te Diose, te ja'exe k'ux ya awaiyonik te jichuke, melel Jo'on talemon ta swenta te Diose, jich yu'un te le' ayon toe; melel ma ba jich nax talemon, ja la stikunon tel te Diose. ⁴³¿Bistuuk te ma xk'ot ta awot'anik te jk'ope? ja yu'un te ma ba ya ak'an awaiybonik stojol te jk'ope. ⁴⁴Te ja'exe ja atatik te pukuje, jich yu'un te ya ak'an apasbeyik te sk'anjel yot'ane. Ta xjajch'ibal milwal stukel sok mayuk smelelil ta stojol, melel ma spas te beluk smelelile. Te k'alal ya spas te lote, ja ya yal te beluk stalel ay ta yot'ane; melel pas lot nanix a, sok ja tatil yu'un te pas lote.⁴⁵Ja yu'un, te ya jkal te smelelile, te ja'exe ma ba ya ach'uunonik. ⁴⁶¿Mach'a ya stak' yalbon te jmule? Teme ya xk'opojon ta smelelile, ¿bistuuk te ma ach'uunbonike? ⁴⁷Te mach'a yu'un te Diose, ya me yaiybey stojol sk'op te Diose; jich te ja'exe ma awaiyik stojol te sk'ope, melel ma yu'unukex te Diose."STALEL AY TA XJAJCH'IBAL TE CRISTOE ⁴⁸Te judioetike la sutik sok jich la yalbeyik: "¿Ma ba meleluk te ya jkaltik te ja'at samaritanoate sok te ay pukuj ta awot'ane?" ⁴⁹Te Jesuse la sut: "Mayuk pukuj ta jkot'an; janax ya jkich' ta muk' te Jtate, yan te ja'exe ma awich'onik ta muk'.⁵⁰Te Jo'one ma ba ya jle te ich'el ta muk'e; ay tul te ya slee sok te ya xchajp'anwane. ⁵¹Jamal ya jkalbeyex, teme ay mach'a ya sk'ejbon te jk'ope, ma ba ya yil te lajele."⁵²Te judioetike la yalbeyik: "Ya jna'tikix te ay awik'oj pukuj. Te Abrahame sok te alwanejetike lajik; jauk me to te ja'ate ya awal: Teme ay mach'a ya sk'ejbon te jk'ope, ma ba ya yil te lajele." ⁵³Te ja'ate ma jauk kajal ak'oplal xan te bit'il te jtatik Abraham te lajemixe, ¿o ja ba xan kajal ak'oplal? sok te alwanejetik te lajemikixe. ¿Mach'a akuy aba te ja'ate?"⁵⁴Te Jesuse la yal: "Teme jo'onax jtukel ya jkich' ba ta muk'e, mayuk sk'oplal ya xk'ot stukel; jauk me to te Jtate ja ya yich'on ta muk' stukel, te ja ya awalik te ja aDiosike. ⁵⁵Jauk me to te ja'exe ma ana'ojbeyik sba, jauk me to te Jo'one ya jna'bey sba.Teme ya jkal: Te ma ba ya jna'bey sbae, jichon te bit'ilex te jichuke, te ya spas lote. Jauk me to, ya jna'bey sba sok ya jk'ejbey te sk'ope. ⁵⁶Te atatik Abrahame, binax yot'an te k'alal la yil te ya xtalone, te k'alal la yile, binax yot'an yu'un.⁵⁷Te judioetike la yalik: "Te ja'ate ma to ayuk lajuneb yoxwinik (50) ja awawilal, ¿bit'il ay a te la awilix te Abrahame?" ⁵⁸Te Jesuse la sut: "Jamal ya jkalbeyex: te k'alal ma to chiknajem a te Abrahame, Jo'on chiknajemonix a." ⁵⁹Jich yu'un la stsakik tel ton la xch'ojik a, jauk me to te Jesuse la snak' sba sok lok' tel ta templo.

TE JESÚS LA SJAMBEY SIT TUL WINIK TE MA'SIT K'ALAL TO TA SBEJK'TIJIB. ¹Te k'alal yak ta k'axel bael a te Jesuse, la yil tul winik te ma'sit k'alal to ta sbejk'tijib. ²Te nopojeletik yu'une la sjojk'ibeyik: "Rabí, ¿mach'a ay smul, ja ba in winik to o ja ba te sme'-state, yu'un te ma'sit bejk'aje?"³Te Jesuse la sut: "Ma jauk te winike, sok ma jauk la yaiy mulwej te sme'-state, ja yu'un te ya xchiknaj ta ilel te yat'el te Dios ta stojole. ⁴Te jo'otike ya me sk'an ya jpasbeytik yat'el te mach'a la stikunon tele yu'un sak to te k'inale. Melel yakix ta ijk'ubel tel te k'inale jich me mayuk mach'a ya xju' yu'un ya x-at'ej. ⁵Te bit'il ayon to ta balumilale, jo'on te xojobilon yu'un te balumilale."⁶Ta patil te k'alal jich la yal te Jesuse, la stubtey te lume, la spas ajch'al sok te yalel sti'e sok la xjaxbey ajch'al ta sit te ma'site. ⁷Jich la yalbey: "Baan, poca te asit ta bay yawil ja' yu'un siloé (Te siloé ja ya sk'an yal tikumbil tel)." Jich yu'un bajt' te winike, la spok te site sok te k'alal sujt'ele, ya yilix a te k'inale.⁸Jich yu'un te spat xujk' te winike sok te mach'atik yilojik te bit'il ya xk'anbaj te ma'site, jich la yalik: "¿Ma ba jauk in winik to te ya snajk'an sba ta k'anbajele? ⁹Ay cha'ox tul te jich la yalike: "Janix a." sok ay yantik te jich la yalike: "Ma jauk, janax te pajal sok yilele." Jauk me to jich la yal te winike: "Jo'on."¹⁰Jich la yalbeyik: "Jich yu'un, ¿bit'il jam te asite?" ¹¹Jich la sut: "Te winik te Jesús sbiile la spas ajch'al sok la xjaxbon ta jsit sok la yalbon: Baan ta bay siloé sok poka tel te asite. Jich, boon sok la jpok te jsite, jich la jkil te k'inale. ¹²Jich la yalbeyik: "¿Banti ay te winike?" Jich la sut: "Ma jna' te banti aye."TE FARISEOETIK LA YICH'IK TA K'OP TE WINIK TE JAM TE SITE ¹³La yik'ik bael ta stojol te fariseoetik te winik te mach'a la yich' jambeyel te site. ¹⁴Jauk me to, ja sk'alelal kux ot'anil a te k'alal la spas ajch'al te Jesús sok te la sjambey sit te ma'site. ¹⁵Jich yu'un, ta yan buelta, te fariseoetike la sjojk'ibeyik te bit'il jam te site. Jich la yal te winike: "Ja la yak'bon ajch'al ta jsit, la jpok te jsite, jich ya jkilix te k'inale."¹⁶Ay cha'ox tul te fariseoetik te jich la yalike: "Jai winik bi ma jauk yu'un te Diose melel ma sk'ej te sk'alelal kux ot'anile." Sok ay yantik te jich la yalike: "¿Bit'il ya xju' yu'un spasel senyailetik tul winik te mulawile?" Jich ma junuk yot'an sbaik yu'un. ¹⁷Jich yu'un la xcha' sjojk'ibeyik ta yan buelta te ma'site: "¿Bi xiat yu'un te mach'a la sjambat te asite?" Te ma'sit winike la yal: "Ja tul alwanej." ¹⁸Jich yu'un te judioetike ma la xch'uunik te ma'sit nix a te winike sok te bit'il jam te site, ja to te k'alal la yik'beyik tel te sme'-stat te mach'a jam te site.¹⁹Jich la sjojk'ibeyik te sme'-state: "¿Ja bal awal-anich'anik to te ya awalik te ma'sit bejk'aje? ¿Bit'il ay a te ya yilix k'inale?" ²⁰Jich yu'un te sme'-state la sutbeyik: "Ya jna'tik te ja jkal-jnich'antike sok te ma'sit bejk'aje. ²¹Jauk me to ma jna'tik te bit'il ay a te ya yilix k'inale, te jo'otike ma jna'tik te mach'a la sjambey te site, ma jna'tik mach'ae. Jojk'ibeya awaiyik stukel. Melel ayix yawilal. Aka k'opojuk stukel."²²Te sme'-state jich la yalik ta skaj te ya xi'ik te judioetike. Melel te judioetike xchajp'anojikix a teme ay mach'a ya yal te ja Cristo te Jesuse, ya yich'ik lok'esel ta bay sinagoga. ²³Ja yu'un, te sme'-state jich la yalik: "Melel ayix yawilal. Jojk'ibeyaik stukel."²⁴Jich yu'un te la yik'ik tel ta xchebal buelta te winik te ma'sit ta neelale sok jich la yalbeyik: "Albeya wokol te Diose. Te jo'otike ya jna'tik te mulawil te winik te la skolteyate." ²⁵Jich yu'un te winike la yal: "Te jo'one ma jna' teme mulawile. Janax ya jna': te ma'sitonae, sok ta ora to ya jkilix te k'inale."²⁶Jich yu'un la yalbeyik: "¿Beluuk la spasbat? ¿Bit'il la sjambat te asite? ²⁷Jich la yal: "¡La jkalbatikix awaiyik, sok ma la awaiyik stojol! ¿Bistuuk awu'unik te ya ak'an awaiyik stojol xane? ¿yu'un bal ya ak'anik te ya xk'atbujex ta nopojeletik yu'unuke?²⁸Jajch' yutik te winike sok la yalik: "Te ja'ate ja nopojelat yu'un, yan te jo'otike ja nopojelotik yu'un te Moisese. ²⁹Te jo'otike jna'ojtik stojol te Dios k'opoj sok te Moisese, jauk me to ma jna'tik te banti talem jai winik bi."³⁰Te winike la sut sok jich la yal: "Chajp'nax ya jkaiy yu'un, te bit'il ma ana'ik te banti taleme, jauk me to ja la sjambon te jsite. ³¹Te jo'otike jna'ojtik stojol te Dios ma yaiybey stojol sk'op te mulawiletike, jauk me to teme ay mach'a ya xi' te Diose sok teme ya spasbey te sk'anjel yot'ane, ya me x-aiybot stojol te sk'op stukele.³²Te k'alal chiknaj te balumilale mayuk banti jkaiyojtik stojol te ay mach'a ya sjambey sit te ma'sit ta sbejk'tijibe. ³³Jai winik bi te manchuk ja yu'un te Diose, mayuk beluk ya xju' yu'un spasel te jichuke." ³⁴La sutik sok jich la yalbeyik: "Te ja'ate bejk'ajat ta swenta mulil, ¿Ja bal ya xtal abijtesotik?" Jich yu'un la stenik lok'el.MA'SIT K'OEM TA STOJOL DIOS ³⁵Te Jesús la yaiy stojol te la yich' lok'el tenel te winik ta bay sinagoga, te k'alal la sta sba soke jich la yalbey: "¿Ya bal ach'uun te Nich'anile?" ³⁶Jich la sut sok la yal: "¿Mach'aa, Kajwal, yu'un jich ya stak' jch'uun?" ³⁷Te Jesuse la yalbey: "La awilix, sok ja te mach'a yakat ta k'op soke." ³⁸Te winike la yal: "Kajwal, ya jch'uun," jich la yich' ta muk'.³⁹Te Jesús la yal: "Ja talon yu'un te ya yich' ich'el ta k'op te ants-winiketik ta balumilale, swenta yu'un te mach'atik ma yilik te k'inale ya me stak' yilik te k'inale sok te mach'atik ya yilik te k'inale ya me xk'atbujik ta ma'sit." ⁴⁰Ay cha'ox tul te fariseoetik te joinbil yu'une, la yaiyik stojol te beluk la yale sok la sjojk'ibeyik: ¿Yu'un bal ma'sitotik uuk?" ⁴¹Te Jesuse la yal: "Te yu'unuk ma'situkexe, mayuk amulik te jichuke, jauk me to ya awalik: 'Te jo'otike ya jkiltik k'inal, jich yu'un ay te amulike.

SENYAIL K'OP YU'UN TE KANAN TUNIM CHIJETIKE ¹Jamal ya jkalbeyex: Te mach'atik ma x-ochik ta sti'il te makte' yu'un te tunim chijetike, jauk me to te mach'a ya xmo bael ta k'ejele; te winik bi ja elek' sok ja lo'laywanej. ²Te mach'a ya x-och ta sti'il te makte'e, ja bi ja me te kanan tunim chije.³Ya xjambot yu'un te kanan ti' makte'e, sok te tunim chijetike ya yaiybeyik te sk'ope, sok ja ya yik' te banti yu'une sok ya sna'bey sbiil sok ya slok'es ta amak'. ⁴Te k'alal lok'emix spisil a te tunim chijetik yu'une, ya xneelaj bael yu'unik, sok te tunim chijetike ya st'unik bael, melel ya sna'beyik te sk'ope.⁵Ma me st'unik te mach'a ma sna'beyik sbae, ya me xlok'ik ta anel yu'un, melel ma sna'beyik sba te sk'ope." ⁶Te Jesús k'opoj ta stojolik ta senyail k'op, jauk me to ma k'ot ta yot'anik te beluk la sk'an yale.TE JESUSE JA LEKIL KANAN CHIJ ⁷Jich yu'un te Jesús la xcha' yal xan: "Jamal ya jkalbeyex, Jo'on te sti' makte'al te banti ya x-ochik te tunim chijetike. ⁸Spisilik te mach'atik neel to talemik jku'une, ja me elek'etik sok lo'laywanejetik, jauk me to te tunim chijetike ma la yaiybeyik stojol te sk'opike.⁹Te Jo'one ja ti'nailon; teme ay tuluk te ya x-och ta jtojole, ja me ya xkol. Ya me x-och sok ya me xlok', janix jich ya sta lekil aketik. ¹⁰Te elek'e ma jichuk nax ya xtal, ja me ya xtal ta elek, milaw sok ta jinwanej. Te Jo'one talemon yu'un te ya ataik te akuxlejalike sok bayal yutsilal te akuxinelike.¹¹Te Jo'one ja lekil kanan chijon. Te lekil kanan chije ja ya yak' xkuxinel yu'un te chijetike. ¹²Yan te mach'a ya yich' tojel yu'une sok te mach'a ma ba kanan chije sok te ma jauk yu'un te chijetike, teme la yil te tal te jamal ti'awal ts'ie ya yijk'tey jilel stukelik te chijetike sok ya xlok' bael ta anel, te jamal ti'awal ts'ie ya yochintay sok ya spuk bael te chijetike; ¹³Yan te mach'a tojbil naxe ya xlok' ta anel sok ma x-aan yot'an yu'un te chijetike.¹⁴Jo'on te lekil kanan chijone, ya jna'tilebey sba te mach'a jku'une, janix jich uuk ya sna'bonik jba uuk. ¹⁵Te Tatile ya sna'bon jba, janix jichon uuk te Jo'one ya jna'bey sba te Tatile, sok ja ya jkak' jkuxinel ta stojol te chijetike. ¹⁶Ay yantik chijetik jku'un te ma to ochemik ta makte'ale; ya me jkik'tel ta jtojol, sok jich me ya yaiybonik te jk'ope swenta junax me ya xk'otik sok junax me kanan chij ya xk'ot.¹⁷Ja yu'un te k'uxon ta yot'an te Jtate: Melel ja ya jkak' te jkuxlejale swenta yu'un ya xcha' kuxon ta yan buelta. ¹⁸Mayuk mach'a ya spojbon te jkuxinele, ja ya jkak' jtukel. Jkich'oj tulan jku'el yu'un te ya stak' jkak' te jkuxlejale, sok nix jkich'oj tulan jku'el yu'un te ya ch'a jkich' xan te jkuxlejale. Ja te mantalil to ja yak'ojbon te Jtate.¹⁹La xat sbaik ta yan buelta te judiotike, ja yu'un te beluk la yale. ²⁰Bayal mach'atik la yalik: "Yik'ok pukuj sok tsakbil ta jowel. ¿Bistuuk ya awaiybeyik stojol te sk'ope?” ²¹Jich la yalik te yantike: "Ja in to ma ba sk'op winik te uunteybil yu'un te pukuje. ¿Ya la bal xju' yu'un te mach'a uunteybil yu'un pukuj te ya sjambey sit te ma'sitetike?"TE JUDIOETIKE MA LA YICH'IK TA MUK' TE JESUSE ²²Jich yu'un k'ot te sk'alelal te kin yu'un te sna'jibal te templo ta Jerusalén. ²³Sk'alel sikil k'inal a, te Jesús yak ta beel ta sti'il te templo yu'un Salomón. ²⁴Jich yu'un tal te judíoetik tal slapik ta olil te Jesuse jich la yalbeyik: "¿Jayeb xan k'aal te ya awak' xan x-aan jkot'antik awu'une? Teme ja'at nix a te Cristoe, jamal xa awalbotik."²⁵Te Jesuse la sut: "La jkalbatikix, jauk me to ma ach'uunbonik. Te chajp' at'eliletik te ya jpas ta swenta sbiil te Jtate. Ja ya yalbon ta jamal te jk'oplale. ²⁶Jauk me to, te ja'exe ma ach'uunik melel ma tunim chijex jku'un.²⁷Te tumin chijetik jku'une ya yaiybonik stojol te jk'ope, ya jna'tilebey sba, sok ya st'unonik. ²⁸Ya jkak'bey ta stojolik te kuxinel sbajt'el k'inale; mayuk bin ora ya xlajik, sok mayuk mach'a ya stak' spojbon bael ta jk'ab.²⁹Te Jtate, te ja la yak'bone, ja jelawen smuk'ul ta stojol te yantike, soy mayuk mach'a ya stak' spojbey bael ta sk'ab te Tatile. ³⁰Te jo'one sok te Tatile junax ayotik.” ³¹Jich yu'un te judioetike la xcha' stsakik ton yu'un ya xch'ojik a.³²Te Jesuse la sut: "La jkak'beyex awilik te lekil at'elil yu'un te Tatile. ¿Beluk amen la jpas te ya ach'ojonik ta ton yu'une? ³³Te judioetike la sutik: Te jo'otike ma ba ya jch'ojtikat ta ton yu'un te lekil at'elile, ja yu'un te ya abolk'optay te Kajwaltike, melel te ja'ate, janax ch'ich' bak'etat, te ja akuyojbaix ta Diose.³⁴Te Jesuse la sut: "¿Ma ba ts'ibubil ta bay mantalil awu'unik: 'TE JO'ONE LA JKAL: TE JA'EX DIOSES?” ³⁵¿Teme janix Dios la yalbeyex, te ja diosetik te mach'atik la sts'akik te sk'op te Diose (ma stak' yich' k'axinteyel te beluk ts'ibubile), ³⁶te ja'exe ya awalbeyik te mach'a tsabil yu'un te Tatile sok te mach'a tikunbil tel ta balumilal yu'une; Te ja'ate yakat ta sbol k'opteyel te Kajwaltike, melel la jkalbeyex: Te Jo'on te ja Snich'anon te Diose'?³⁷Teme ma jauk yakon ta spasel te yat'el te Jtate, ma xa ach'uunonik. ³⁸Jauk me to, teme ja yakon ta spasele, manchuk teme ma ach'uunonik te Jo'one, ja xa ach'uunik te at'elil te ya jpase, swenta yu'un jich ya ana'beyik sba a sok jich ya xk'ot ta awot'anik te ja te Tatil te ay ta jtojole sok janix jich te Jo'on ayon ta stojol uuk." ³⁹Jaik nix, ta yan buelta, la sk'an stsakik te Jesuse, jauk me to kol bael ta sk'abik.⁴⁰Te Jesús cha' bajt' ta jejch' sti'il muk'ul ja' Jordán, te banti la yak' ich' ja' te Juan ta xjajch'ibale, le' jil a te Jesuse. ⁴¹Bayal ants-winiketik tal ta stojol sok jich la yalbeyik: "Te Juane mayuk la yak' ilel senyailetik, jauk me to spisil te beluk la yal te Juan yu'un in winik to ja smelelil.” ⁴²Bayal ants-winiketik la xch'uunik le'a.

LAJ TE LÁZAROE ¹Jich yu'un, ay tul winik te ay ta chamel te Lázaro sbiile. Ja slumal te Betania, te ja slumal uuk te María sok te Marta te xwixe. ²Ja te María, te ja la smalbey ta yakan te Kajwaltik te perfume sok te la stakintesbey ta stsotsil sjole, ja yijts'in te Lázaro te ay ta chamele.³Te xwixtak te Lázaro la stikunbeyik alel te Jesuse: "Kajwal, te mach'a kux ta awot'ane ay ta chamel." ⁴Te k'alal la yaiy stojol te Jesuse, la yal: "Jai chamel to ma swenta uuk lajel, ja swenta yu'un te ya yich' ilel yutsilal a te Diose, jich ya yich' ich'el ta muk' te Snich'an te Diose."⁵Te Jesús k'ux ta yot'an te Marta sok te yijts'ine sok te Lázaroe. ⁶Jich yu'un te k'alal la yaiy stojol te ay ta chamel te Lázaroe, jil xan cheb k'aal te Jesús te banti aye. ⁷Jich yu'un ta patil, la yalbey te nopojeletik yu'une, "Konik xan ta Judea ta yan buelta."⁸Te nopojeletik la sutik, "Rabí, ta ora to yak slebelat te judioetik yu'un ya sk'an xch'ojatik ta ton ¿bistuuk te ya ak'an sujt'at ta yan buelta le'a?" ⁹Te Jesús la sut: "¿Yu'un ba ma lajcheyebuk ora yich'oj te jun k'aale? Teme ay mach'a ya xbeen ta k'aleltike, ma xk'ojch'in yakan, melel ya yil te sakil k'inal yu'un te balumilale.¹⁰Jauk me to, teme ya xbeen ta ajk'ubale, ya xk'ojch'in yakan stukel, melel ma sakuben te k'inal ta stojole. ¹¹Te k'alal jich yal to, ta patil la yalbey yaiyik: "Te joytik Lázaro wayalix, jauk me to ya xboon yu'un ya xba jtij jajch'el."¹²Te nopojeletik la yalbeyik, "Kajwal, teme wayalixe, yu'un ya xlekub abi. ¹³Ja la yalbey sk'oplal te Jesús yu'un te lajemix te Lázaroe, jauk me to la skuyik te och swaele. ¹⁴Jich yu'un te Jesús jamal la yalbey yaiyik, "Te Lázaroe lajemix.¹⁵Binax jkot'an ta awentaik yu'un te ma leukon a, melel jich me ya ach'uunik a. Konik ya xba jkiltik." ¹⁶Tomás, te ya yalbeyik Dídimo, la yalbey te sjotak nopojele, "Konik uuk te jo'otike yu'un jich me pajal ya xlajotik sok te Jesuse."TE JESÚS JA CHA'KUXEL SOK JA KUXLEJAL ¹⁷Te k'alal tal te Jesuse, xchanebalix k'aal smujk'el a te Lázaroe. ¹⁸Te Betania nopol ay ta Jerusalén, oxeb xanix kilómetro ma yiloj sba sok. ¹⁹Tsobol te judioetik te talemik ta smuk'tesbel k'inal yaiy te Marta sok te María yu'un te laj te yijts'ine. ²⁰Jich yu'un te Marta, te k'alal la yaiy stojol te ya xtal te Jesuse, lok' bael ta stael; jauk me to te María nakal jilel ta sna.²¹Te Marta la yalbey te Jesuse, "Kajwal, te leuk ayat toe, ma laj te jkits'in te jichuke. ²²Jauk me to ya jna' te chikan te beluk ya ak'anbey te Diose, ya yak'bat." ²³Te Jesús la yalbey, "Te awits'ine ya xcha'kux tel."²⁴Te Marta la sut, "Ya jna' te ya xcha'kux tel te k'alal ya sta yorail te cha'kuxel ta slajibal k'aale. ²⁵Te Jesús la yalbey, "Jo'on te cha'kuxelone sok te kuxinele; te mach'a ya xch'uunone, manchuk me lajem ya xkuxin; ²⁶te mach'a kuxule sok te ya xch'uunone mayuk bin ora ya xlaj. ¿Ya ba ach'uun in to?"²⁷Jich te Marta la yalbey te Jesuse, "Ya jch'uun Kajwal, ya jch'uun te ja'at te Cristoe, te Snich'an te Diose, te talematix ta balumilale."TE JESUSE OK' TA BAY SMUKENAL TE LÁZAROE ²⁸Te k'alal la yal in to, bajt' yik' tel ta muken te yijts'in María jich la yalbey: "Te Maestroe le' ay in to yak me ta yik'belat." ²⁹Te k'alal la yaiy stojole, jajch' ta ora nax, jich bajt' yil.³⁰Jich te Jesús ma to be k'oem ta bay te ch'in lume, le' to ay a te banti taot yu'un te Martae. ³¹Jich te judioetik te ay ta snae te yakik yak'beyel smuk'ul yot'ane, la yilik te jajch' tel ta ora te Maríae, la sts'aklinik bael uuk; yu'un la skuyik te ya xbat ta ok'el ta bay te mukenale. ³²Jich yu'un te María te k'alal k'ot te banti ay te Jesuse, la yil jich la skejan sba ta stojol sok jich la yalbey: "Kajwal, te leuk ayat toe, ma laj te jkijts'in te jichuke."³³Te k'alal la yil te Jesús te yak ta ok'el te María sok uuk te judioetik te joinbil tel yu'une, chajp'nax la yil a ta S-espíritu sok la yaan yot'an yu'un. ³⁴Jich la yal: "¿Banti la amukik?" la yalbeyik "Kajwal, la' ilawil." ³⁵Te Jesuse ok'.³⁶Jich yu'un te judioetike la yalik: "¡Ilawilik bayal k'ux ta yot'an te Lázaroe!" ³⁷Jauk me to ay cha'ox tul la yalik: "¿Ma ba ju'uk yu'un jai winik to, te ja la sjambey sit tul ma'sit, te manchuk la yak' lajuk jai winik to?"CHA'KUX TE LÁZAROE ³⁸Jich yu'un ta yan buelta te Jesuse, bayal la smel-yot'an, bajt' te banti ay te mukenale. Jauk me to te banti la smukike, ja te banti ay te yutil ch'ene, sok te sti'ile makbil ta chen. ³⁹Te Jesús la yal: "K'ejaik lok'el te ch'ene." Marta, te xwix te Lázaro te lajem a, la yalbey te Jesuse: "Kajwal, yakix ta k'ael te sbak'etale melel xchanebalix k'aal te slajele." ⁴⁰Te Jesús jich la yalbey: "¿Ma ba jauk la jkalbat teme ya ach'uune, ya ata ilel te yutsilal te Diose?"⁴¹Jich yu'un la sk'ejik bael te ch'ene. Te Jesús la stoy moel sit jich la yal: "Jtat, ya jkalbat wokol yu'un te la awaiybon stojol te jk'ope. ⁴²Ya jna' stojol te yananix awaiybon stojol a te jk'ope; jauk me to ja la jkal yu'un te ants-winiketik te joineje, swenta yu'un jich me ya xch'uunik a te ja la tikunon tele.⁴³Te k'alal la yal jich in to, k'opo tulan: "¡Lázaro, la' lok'an tel!" ⁴⁴Te aelmele lok' tel, te yakan sok te sk'abe chukul ta pak', sok te sit yelawe mukul ta pak'.Te Jesús la yalbey: "Tilaik sok aka bajt'uk."LA YICH' CHAJP'ANBEL SK'OPLAL TA MILEL TE JESUSE ⁴⁵Jich yu'un te judioetik te sjoinejik tel te María la yilik uuk te beluk la spas te Jesuse, la xch'uunik; ⁴⁶Jauk me to ay cha'ox tul bajt'ik te ba ay te fariseoetike sok jich la yalbeyik spisil te beluk la spas te Jesuse.⁴⁷Jich yu'un, te wolwanej sacerdoteetik sok te fariseoetik la stsob sbaik ta muk'ul tsoblej sok la yalik: "¿Beluuk me ya jpastik? jai winik to yak ta spasel bayal senyailetik. ⁴⁸Teme jich nax la jkijtaytik in to, ya me xba xch'uunik spisilik; te Romanoetik ya me xtal spojbotik te banti ayotike sok nix ta spamal te jlumaltike."⁴⁹Jauk me to, ay tul winik te le' ay a, ja te Caifás, te ja wolwanej sacerdote te ochem yat'el a, jich la yal: "Te ja'exe xujt' mayuk beluk ya ana'ik. ⁵⁰Te ja'exe yu'un ba ma ana'ik te ja lek ya xk'ootik a te tul nax winik ya xlaj ta swenta te jlumaltike, ja wokol teme ja laj spisil te jlumaltike."⁵¹Te beluk la yale ma jichuk nax lok' tel ta yot'an; ja yu'un te ochem yat'el ta wolwanej sacerdote jai ja'wil abi, la yal ta jamal te ya xlaj te Jesús yu'un te slumale; ⁵²ma jauk nax yu'un te slumale, ja swenta spisil te yal Snich'an Dios te pujk'emik baele, swenta yu'un ya yich' tsobel och'el ta tsojp' nax. ⁵³Jich yu'un jai k'aalil abi ja jajch' xchajp'anbeyik sk'oplal te bit'il ya stak' smilik a te Jesuse.⁵⁴Mayuk bin ora te Jesús been xan ta komon sitil ta yolilik te judioetike, la yijk'tey jilel te bay k'inal aye, bajt' ta nopol takin jochol k'inal, ta jun ch'in lum te Efraín sbiile. Le' jil sok a te nopojeletik yu'une. ⁵⁵Nopolix yorail te sk'in pascua yu'un te judioetike, bayal mach'atik te ayik ta sjuyubal sk'inal Jerusalén, moik bael ta bay Jerusalén, neelajik bael yu'un ma to ayuk a te k'in yu'un te pascua melel ba yak' sbaik ta utstesel.⁵⁶Yakalik ta sleel te Jesuse, sok yakalik ta jejch' sjojk'ibel sbaik te k'alal ayik ta templo: "¿Beluuk ya anopik te ja'exe? ¿Ma ba xtal yil te k'ine?" ⁵⁷Jich yu'un te wolwanej sacerdoteetik sok te fariseoetik la yalik mantal teme ay mach'a ya yil te Jesuse, aka me yal, jich me ya stak' stsakik a.

TE JESÚS LA YICH' MALBEYEL PERFUME TA LUM BETANIA ¹Wakeb xan k'aal sk'an sta a te k'in Pascua, te Jesús bajt' ta Betania, te banti ay te Lázaroe, ja te mach'a ch'akuxesote. ²Jich yu'un la spasbeyik swe'el te Jesuse, te Marta yak ta abtinel, yan te Lázaro ja nakal ta we'el sok te Jesuse. ³Jich yu'un, te María la yich' tel teb ma oliluk litro perfume te mayuk beluk kapbil soke te nardo sbiile, te mero uts stojole, la smalbey ta yakan te Jesús, sok la stakintesbey ta stsotsil sjol. Noj ta yik' perfume te nae.⁴Judas Iscariote, te ja tul nopojel yu'un, ja te mach'a ya yak' ta k'abal te Jesuse, la yal: ⁵"¿Bistuuk te ma la yich' chonel ta jo'lajunwinik (300) denario-tak'in te perfume yu'un jich ya yich' ak'beyel te mach'atik me'baetike?" ⁶Te bit'il jich la yale, ma jauk nix yu'un a te ya sna'bey yobolil sba te me'baetike, ja yu'un te ja elek'e: melel ja yich'oj te yawil tak'in sok ja ya snak' lok'el te beluk ya x-oche.⁷Te Jesús jich la yalbey: "Aka spas; melel ja sk'ejojbon yu'un te bi ora ya xmuk'one. ⁸Melel te me'baetike spisil ora ay ta awolilik; yan te Jo'one, ma spisiluk ora te le' ya joinexe."LA YICH' CHAJP'ANEL SK'OPLAL TA MILEL TE LÁZAROE ⁹Ay bayal judioetik te la yaiyik stojol te le' ay a te Jesuse, jich talik ta yilel, ma jauk nax yu'un te Jesuse, ja ba yilik uuk te Lázaro te cha'kuxemix tel ta yolil te aelmeletik yu'un te Jesuse. ¹⁰Ja yu'un te wolwanej sacerdoteetik la xchajp sk'opik te ya sk'an smilik uuk te Lázaroe; ¹¹Melel ja ta swenta te bayal judioetik lok'ik bael ta stojolik sok ja ba xch'uunik te Jesuse.TE JESUSE OCH BAEL TA JERUSALÉN ¹²Ta yan k'aalil bayal mach'atik talik ta ilk'in. Te k'alal la yaiyik stojol te ya xtal te Jesús ta Jerusalén, ¹³jich yu'un la sbojik tel yabenal ch'ibetik sok ba staik tel ta be te Jesuse, jich kajik ta aw: "¡HOSANNA( TE YA SK'AN YAL AKA SKOLTAYOTIK TE DIOS TA ORA TO)! BINAX YUTSIL TE MACH'A YA XTAL TA SBIIL TE KAJWALTIKE, TE AJWALIL YU'UN TE ISRAELE."¹⁴Te Jesús la sta kojt' burro, la skajtibin bael; jich te bit'il ts'ibubil jilele: ¹⁵"MA ME XIWAT, LUM YU'UN SION; ILAWIL, YAK TA TAEL TE AJWALIL AWU'UNE, KAJAL TA CH'IN BURRO."¹⁶Te nopojeletik yu'une ma ba k'ot ta yot'anik ta sneelal; jauk me to te k'alal ak'otix ta ilel yutsilal a te Jesuse, jul ta sjolik te jich nix ts'ibubil jilel sk'oplal a sok te jich nix k'ot ta pasel ta stojole.¹⁷Jich yu'un te mach'atik sjoinejik a te Jesús te k'alal la yik' lok'el tel ta mukenal te Lázaroe sok te la xcha'kuxes tele, te ja'ik nix te ba xcholbeyik sk'oplal te beluk la yilike. ¹⁸Ja ta swenta te lok' staik te Jesús te ants-winiketike, melel yaiyojikix stojol a te beluk senyailetik te la spase. ¹⁹Jich te fariseoetik kaj yalbey sbaik, "Ilawil, mayuk beluk ya stak' jpastikix; spisil te lume bajt'ix ta stojol te Jesuse."AY CHA'OX TUL GRIEGOETIK TE LA SLEIK TE JESUSE ²⁰Ay griegoetik te moik bael ta yich'el ta muk' Dios ta yorail k'in. ²¹Te griegoetike ba sk'oponik te Felipe, te Felipe ja slumal te Betsaida te ay ta sk'inal te Galilea, jich la sjojk'ibeyik: "Tatik, ya jk'antik jkiltik te Jesuse," ²²Jich te Felipe ba yalbey te Andrese; Jich bajt'ik xchebalik, ba yalbeyik te Jesuse.²³Te Jesús la sut sok jich la yal: "K'otix yorail te ya yich' ich'el ta muk' te Nich'anile. ²⁴Jamal ya jkalbeyex, teme ma ba ya xch'ay koel te bij sit trigo ta lume sok teme ma ba ya xlaje, ya me xjil stukel yan teme ya xlaje ya me yak' bayal sit.²⁵Te mach'a k'ux ta yot'an te xkuxinele ya me xch'ay te xkuxlejale; yan te mach'a ma xk'uxtay sba te bit'il kuxul ta balumilale ya me sta xkuxinel sbajt'el k'inal. ²⁶Teme ay mach'a ya sk'an ya yak' sba ta abat jku'une, aka me sts'aklinon bael, sok te banti ayone, le' me ay uka te jkabate. Teme ay mach'a ya yak' sba ta abatinel jku'une, ya me yich' ich'el ta muk' yu'un te Jtate.TE JESUSE LA YAL TE BIT'IL YA XLAJE ²⁷Ta ora to bayal ayon ta wokol ya jkaiy: ¿Beluuk ya stak' jkal yu'un? ¿Jtat, koltayawon ta ora to, xionbal? Jauk me to ja talemon yu'un ta ora to. ²⁸Jtat, aka me yich' ich'el ta muk' te abiile." Jich yu'un ay mach'a k'opoj tel ta ch'ulchan sok jich la yal, "La jkak'atix ta ich'el ta muk' sok ya me jkak'at xan ta ich'el ta muk'." ²⁹Jich yu'un te tsobol ants-winiketik te le' ayik a te la yaiyik stojol te k'ope la skuyik ta chawuk. Sok ay mach'a la yalik: "Ja ch'ul abat te k'opnot yu'une."³⁰La yal te Jesuse, "Ma Jo'okon ta jwenta te tal te k'ope, ja ta awentaik te k'opoje. ³¹La staix yorail te ya x-och ta ich'el ta k'op te mach'atik ayik ta balumilale; la staix yorail te ya yich' lok'esel te ajwalil yu'un te balumilale.³²Te k'alal ya jkich' jachel moel ta balumilal, ya me jkik'tel ta jtojol spisil te ants-winiketike." ³³Ja la yal yu'un te ya yak' ta nael te bit'il ya xlaje.³⁴Jich la yalik te ants-winiketike, "Jkaiyojtik stojol te bit'il ya yal te mantalil te sbajt'el k'inal kuxul te Cristoe. ¿Bistuuk te jich ya awal, te ya sk'an yich' jachel moel te Nich'anile? ¿Mach'a te Nich'anile?" ³⁵Te Jesús jich la yalbey yaiyik, "Ma ba jalix ka'al te le' ay ta atojolik te sakil k'inale. Ja yu'un beenanik me te jayeb xan k'aal awich'ojik te sakil k'inale, swenta yu'un ma ba chamuk nax ya awaiyik te k'alal ya xtal te ijk'al k'inale. Te mach'a ya xbeen ta ijk'al k'inale ma sna' te bay ya sbajt'e. ³⁶Te bit'il ayex to ta bay te sakil k'inale, ch'uunaik me yu'un jich yal-snich'an ya xk'oex te sakil k'inale." Te k'alal laj yot'an ta k'op te Jesuse jich bajt' snak' sba ta k'ejel.MA LA XCH'UUNIK TE JUDIOETIKE ³⁷Manchuk me bayal ta chajp' senyailetik la spas te Jesús ta stojolik, ma ba la xch'uunik, ³⁸swenta yu'un jich ya xk'ot ta pasel te beluk yaloj te alwanej Isaías te jich la yale, "KAJWAL, ¿MACH'A XCH'UUNEJIX TE BELUK YAIYOJIK STOJOL TA JTOJOLTIKE? ¿MACH'A AK'BOTIX YIL YU'EL YU'UN TE KAJWALTIKE?."³⁹Ja ta swenta te ma ju' yu'unik xch'uunele, melel te Isaías jich nix la yal jilel, ⁴⁰"TE DIOSE LA SK'ATBUN TA MA'SIT, SOK LA YAK' TULANAJUK YOT'ANIK; TE JICHUKE YA STAK' YILIK SOK TE SITIKE SOK YA XK'OT TA YOT'ANIK TE JICHUKE, SOK YA SUJT'ESIK YOT'ANIK SOK YA XCH'ABTESBEY XCHAMELIK TE JICHUKE."⁴¹Jich la yal te Isaías yu'un yilojbey yutsilal te Jesús sok janix la xcholbey sk'oplal. ⁴²Ay bayal ajwaliletik te la xch'uunik te Jesuse; jauk me to ma la sk'an yal sbaik ta skaj te la xi'ik te fariseoetike, swenta yu'un te manchuk ya yich'ik lok'esel tel ta bay te sinagogae. ⁴³Ja la sk'anik xan te ya yich'ik ich'el ta muk' yu'un te ants-winiketike, ja ma la sk'anik te yakuk yich'ik lektesbel sk'oplalik yu'un te Diose.YA YICH' ICH'EL TA K'OP TE ANTS-WINIKETIKE TA SWENTA SK'OP TE JESUSE ⁴⁴Te Jesús tulan k'opoj jich la yal, "Te mach'a ya xch'uunone, ma jtukeluk nax ya xch'uunon, ja ya xch'uun uuk te mach'a la stikunon tele, ⁴⁵sok te mach'a ya yilone, ja ya yil uuk te mach'a la stikunon tele."⁴⁶Te Jo'one jich talon te bit'il sakil k'inal yu'un te balumilale, swenta yu'un spisil te mach'a ya xch'uunone ma x-ain ta ijk'al k'inal. ⁴⁷Teme ay mach'a ya yaiybon stojol te k'ope jauk me to ma ya xch'uun spasel, ma Jo'okon ya jlikbey te smule; melel ma jauk talemon yu'un te ya jlikbey smul te ants-winiketike, ja talon yu'un te ya jkoltey te mach'atik ayik ta balumilale.⁴⁸Teme ay mach'a ya sbajone sok teme ma la yich'bon te jk'ope, ay me mach'a ya yich' likbeyel smul yu'un: Ja te jk'op te beluk jkaloje ja me ya yich' likbeyel smul yu'un ta slajibal k'aal. ⁴⁹Melel ma jtukeluk nax te k'opojone, ja te Jtat te la stikunon tel koele, te mach'a la yak'bon te mantalil te beluk ya sk'an jkal sok te bit'il ya sk'an xk'opojone. ⁵⁰Sok jna'oj te mantalile ja kuxinel sbajt'el k'inal; Jich yu'un te beluk ya jkale janix jich te bit'il la yalbon tel te Jtat te jich ya jkale."

TE JESÚS LA SPOKBEY YAKAN TE NOPOJELETIK YU'UNE ¹Ma to sta sk'in pascua, te Jesús sna'oj te k'otix yorail te ya yijk'teyix te balumilale sok te ya xbajt'ix ta stojol te Tatile, k'ux ta yot'an te mach'a ayik yu'un ta balumilale, k'ux ta yot'an ta slajibal. ²Jich yu'un te pukuje la yalbey ta yot'an te Judas Iscariote, te snich'an Simón, te ja ya yak' ta k'abal te Jesuse.³Ja sna'oj te ak'bil ta sk'ab spisil te beluk ay yu'un te Tatile, sok te ja talem ta stojol te Diose sok ta stojol Dios ya sujt' bael. ⁴Jich la stejk'an sba te banti yakik ta we'ele, la slok'es te sk'ue. La stsak jun pak' jich la sbech'ba ta sjuyubal. ⁵Jich yu'un ta patil la yak' ja' ta jun bojch', jich jajch' ta spoktilebey yakan te nopojeletik yu'une sok la stakintesbey sok te pak' te bech'el ta sjuyubale.⁶Te k'alal k'ot ta stojol te Simón Pedroe, te Pedro la yal: "¿Kajwal ja'atbal ya apokbon te jkakane?" ⁷Te Jesús la sut sok jich la yal: "Te beluk yakon ta spasele, ma to xk'ot ta awot'anik, jauk me to ta patil ya xk'ot ta awot'anik. ⁸Te Pedro la yalbey: "Mayuk bin ora ya apokbon te jkakane." Te Jesuse la sut: "Teme ma ba ya jpokbate, ma jku'unat abi." ⁹La yal te Simón Pedroe: "Kajwal, ma jauk nax ya apokbon te jkakane, pokbon uka te jk'abe sok te jole."¹⁰La yal te Jesuse: "Te mach'a spokoj sbaixe, jaxanix ya sk'an spoj te yakane, melel spokoj sbaix, te ja'exe ja apokoj abaikix, jauk me to ma ba apisilik." ¹¹(Melel te Jesús sna'ojix te mach'a ya x-ak'ot ta k'abal yu'une; ja yu'un te jich la yale: "Ma apisilik apokoj abaik.")¹²Te k'alal laj yot'an spokbeyel te yakanike sok te la xcha' slap te sk'u'e, la snajk'an sba jich la yal: "¿Ya ba ana'ik te beluk la jpasbatike?" ¹³Te ja'exe ya awalbonik "Maestro" sok "Kajwal"; lek te jich awalike, melel yu'unix Jo'on a. ¹⁴Te Jo'on, Ajwalilon sok te Maestroon, te la jpokbeyex awakanike, janix jich me ya sk'an te ya apokbey abaik ta tulu tul te awakanike. ¹⁵Melel jich me la jkak'beyex awilik, ta swenta te jich nix me ya apasik uuk te beluk la jpasbeyexe.¹⁶Jamal ya jkalbeyex, te tul abat ma me jauk kajal ta stojol te ajwalil yu'une; sok te mach'a tikunbil tel yu'une ma me jauk kajal yu'un te mach'a la stikun tele. ¹⁷Teme k'ot ta awot'anike, bayal me awutsilik teme la apasike. ¹⁸Ma apisilik te jich ya jkalbeyexe, melel ya jna'bey sba te mach'a tsabilix jku'une, jauk me to jich ya jkal ta swenta te ya xk'ot ta pasel te bit'il ts'ibubile: "TE MACH'A PAJAL YA JWE' KAXLAN WAJ SOKE, JA KATBUJIX TA JKONTRO."¹⁹Jo'on ya jkalbeyex ta ora to melel ma to k'oem ta pasel, swenta yu'un teme k'ot ta pasele, jich me ya ach'uunik te JO'ONE. ²⁰Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ya yik' ta stojol te mach'a tikunbil tel jku'une, ja me ya yik'on abi, sok te mach'a ya yik'one, ja me ya yik' uuk te mach'a la stikunon tele."TE JESÚS LA YAL TE YA X-AK'OT TA K'ABAL YU'UN TE JUDASE ²¹Te k'alal jich la yal te Jesuse, la smel-yot'an yu'un, sok jich la yal ta jamal: "Jamal ya jkalbeyex, te ay tul ta awolilik te ya yak'on ta k'abale." ²²Te nopojeletike la yilbey sba sitik ta tulu tul sok la sjojk'ibey sbaik te mach'a a.²³Tul te nopojele, te mach'a k'ux ta yot'an te Jesuse, smejtsanoj sba ta sts'eel te Jesús ta bay we'bal te'. ²⁴Jich yu'un te Simón Pedroe, la xch'ux k'abtey te nopojele swenta yu'un ya sjojk'ibey: "Albotik jkaiytik te mach'a yak ta yalbeyel sk'oplale." ²⁵Jich yu'un la snijan sba ta stan te Jesuse, la sjojk'ibey: "Kajwal, ¿Mach'a te yakat ta yalbeyel sk'oplale?"²⁶Jich yu'un jich la sut te Jesuse: "Ja te mach'a ya jkak'bey te mulbil kaxlan waje." Jich yu'un te k'alal la smulbeyix a te kaxlan waje, la yak'bey te Judas, te snich'an Simón Iscariote. ²⁷Jich yu'un te k'alal la swe'ix a te kaxlan waje, och ta yot'an te Satanáse. Jich yu'un te Jesús la yalbey: "Te beluk ya apase, pasame ta oranax."²⁸Jich yu'un, te mach'atik nakalik ta we'el soke ma la sna'ik te beluk la sk'an yale. ²⁹Melel te Judas ja yich'oj te yawil tak'ine, ja yu'un te jich la skuyik te jich albot yu'un te Jesuse; "Te yakuk sman te beluk ya xtu'un yu'unik ta k'ine," o te jauk xba yak'bey tebuk te me'baetike. ³⁰Ta patil te k'alal la stsak Judas te kaxlan waje, lok' bael ta oranax. Ajk'ubalix a.TE YACH'IL MANTALILE ³¹Te k'alal bajt'ix a te Judase, la yal te Jesuse: "Ta ora to ya yich' ich'el ta muk' te Nich'anile, sok janix ta swenta te ya yich' ich'el ta muk' te Diose. ³²Teme ja ya yich' ich'el ta muk' te Dios ta swentae, janix jich te Dios ya yak' ta ich'el ta muk' uuk te Nich'anile, jich me ta ora nax ya yich' ich'el ta muk'. ³³Kal-jnich'nab, te Jo'one ma ba jalix k'aal te joinejexe. Te ja'exe ya me aleonik, jich te bit'il la jkalbey te judioetike, janix me jich ya jkalbeyex uuk: "Te banti ya xboone, ma stak' ya xbaex.³⁴Te Jo'one yakon yak'belex jun yach'il mantalil, k'ux me xa awaiy abaik ta apisilik; jich te bit'il k'ux jkaiyojexe, jich me k'ux ya awaiy abaik ta tulu tul. ³⁵Jich me ya sna'ik ta spisilik te ja'ex te nopojelex jku'une, teme k'ux ya awaiy abaike."TE JESÚS LA YAL TE YA XMUKOT TA YOT'AN YU'UN TE PEDROE ³⁶Te Simón Pedro la yalbey: "Kajwal, ¿Banti ya xbaat? Jich la sut te Jesuse: "Te banti ya xboone ma xju' ya ajoinon bael ta ora to, jauk me to patil ya ajoinon bael." ³⁷La yal te Pedroe: "Kajwal, ¿Bistuuk te ma stak' joinat bael ta ora to? Ya jkak'bat te jkuxlejal ta atojol." ³⁸La sut te Jesuse: "¿Ya bal awak' te akuxlejal ta jtojole? Jamal ya jkalbat te ma to x-ok' a te tat mut te oxeb buelta ya amukon ta awot'ane."

TE JESÚS JA BE YU'UN TE BANTI AY TE TATILE ¹"Ma me amel-awot'anik. Ch'uunaik te Diose; sok ch'uunawonik me uuk. ²Ta snaj te Jtate, bayal ta tsal te banti ya x-ainexe. Te manchuk jichuke, la jkalbeyex te jichuke, melel ya xba jchajp'anbeyex awawilik le'a. ³Teme boone sok teme la jchajp'an te awawilike, ya me sujt'on tel sok ya me jtsobatik bael swenta yu'un te banti ayone, le' me ya x-ainex uka.⁴Te ja'exe ya me ana'ik te be te banti ya xboone." ⁵Te Tomase la yalbey te Jesuse: "Kajwal te jo'otike ma jna'tik te banti ya xbaate; ¿bit'il ya stak' jna'tik te bee?” ⁶Te Jesuse jich la yalbey: "Jo'on te beone, te smelelilone sok te kuxlejalone; mayuk mach'a ya xtal ta stojol te Tatile, janax ta jwenta. ⁷Te lajuk ana'bonik jbae, la ana'beyik sba uuk te Jtat te jichuke. Ta ora to la ana'beyikix sba sok la awilikix."⁸Te Felipe jich la yalbey te Jesuse: "Kajwal, ak'botik jkiltik te Tatile, janax ya jk'antik abi." ⁹Te Jesuse jich la yalbey: "Joinojatikix bayal k'aal, ¿ma to ba ana'ojbon jba, Felipe? Te mach'atik yilojonixe, yilojikix te Tatile. ¿Bistuuk te jich ya awale: Ak'botik jkiltik te Tatile?¹⁰¿Yu'un ba ma ba ach'uunej te ayon ta stojol te Tatile sok te ay ta jtojol te Tatile? Te jk'op te ya jkalbeyexe, ma yu'unuk ta jk'opnax jtukel, jauk me to ja te Tatil te jun ayon soke, te ya spas te at'elile. ¹¹Ch'uunaik te junax ayon sok te Tatile, sok te ay ta jtojol te Tatile, teme yu'une ch'uunaik te at'elil te ya jpase.¹²Jamal ya jkalbeyex, te mach'a ya xch'uunone, ya me spas te at'elil te ya jpase, janix me jich ya spas bayal xan ta chajp' at'eletik uk, melel ya xboon ta banti ay te Tatile. ¹³Chinkan te beluk ya ak'anbonik ta jbiile, ya me jpas, swenta yu'un te Tatile ya me jich' albeyel yutsilal ta swenta te Nich'anile. ¹⁴Chikan te beluk ya ak'anbonik ta jbiile, ya me jpas.TE JESUSE LA YAL TE YA STIKUNTEL TE CH'UL ESPÍRITUE ¹⁵Teme k'uxon ta awot'anike, ya me ak'ejbonik te mantaliletik jku'une. ¹⁶Ya me jk'opon te Tatile, jich me ya yak'beyex yan ajuyik swenta yu'un ya sjoinatik ta spisil ora: ¹⁷ja te Espíritu yu'un te smelelile. Te ma stak' yich'ik te mach'atik ma xch'uunike, melel ma yilik, sok ma sna'bey sbaik. Jauk me to te ja'exe ya ana'bey sbaik, melel sjoinejatik sok ya x-ain ta atojolik.¹⁸Ma ba ya jkijk'teyatik atukelik; Ya sujt'ontel ta atojolik. ¹⁹Mayukix bayal k'aal te ants-winiketik ta balumilale ma ba ya yilon xan, jauk me to te ja'exe ya me awilonik. Melel kuxulon, janix jich uuk te ja'exe ya me xkuxinatik. ²⁰Te k'alal ya sta sk'alelal te jich ya xk'ot ta pasele ya me ana'ik te jun ayon sok te Jtate, sok te ayatik ta jtojole, sok te ayon ta atojolik uuke.²¹Te mach'a yich'oj te mantaliletik jku'une sok teme ya sk'ej ta yot'ane ja me te mach'a k'uxon ta yot'an abi; sok te mach'a k'uxon ta yot'ane, janix me jich k'ux ya x-aiyot yu'un te Jtate, sok k'ux me ya jkaiy uuk sok ya me jkak'ba ta ilel ta stojol. ²²Te Judas (ma me jauk te Iscariote) la yalbey te Jesuse: "Kajwal, ¿bistuuk te janax ya awak' aba ta ilel ta jtojoltike, jauk me to ma awak' aba ta ilel ta stojol te mach'atik ayik ta balumilale?”²³Te Jesuse la sutbey sok jich la yalbey te Judase: "Teme ay mach'a k'uxon ta yot'ane, ya me sk'ejbon te jk'ope, sok k'ux me ya x-aiyot yu'un te Jtate sok ya me xtalotik ta stojol sok junax me ya x-ainotik. ²⁴Te mach'a ma k'uxon ta yot'ane, ma me sk'ej ta yot'an te jk'ope, te k'op te yakalex ta yaiyel stojole ma lok' tel ta jkot'an jtukel, ja tal ta stojol te Tatile te ja la stikunon tele.²⁵Jo'on la jkalbeyex spisil in to, melel joinejatik to. ²⁶Jauk me to, te mach'a ya yak'beyex smuk'ul awot'anike, ja te Ch'ul Espíritue, te ya stikuntel te Tatil ta swenta te jbiile, ja me ya snojp'tesatik ta spisil sok ja me ya yak'beyex ana'ik spisil te beluk la jkalbatike. ²⁷Ya jkijk'tebeyex te lamal k'inale, ya jkak'beyex te lamal k'inale; ma ba jich ya jkak' te bit'il ya yak'ik te mach'atik ayik ta balumilale. Ma me xa awak' te ya xwoklaj te awot'anike, sok ma me xiwex.²⁸La awaiyikix stojol te la jkalbeyexe: Ya me xboon, sok ya me sujt'on tel ta atojolik. Te k'uxukon ta awot'anike, ya me sbujts'naj awot'anik yu'un, melel ya me xboon ta stojol te Tatile, melel te Tatile ja kajal xan te bit'ilone. ²⁹Jich yu'un la me jkalbeyex melel ma to be k'oem ta pasel, swenta yu'un te k'alal jich ya xk'ot ta pasele, jich me ya ach'uunik.³⁰Ma bayalix ya jk'opojon xan ta atojolik, melel te ajwalil yu'un te balumilale ya xtalix. Mayuk yu'el ta jtojol, ³¹swenta yu'un ya sna'ik te mach'atik ayik ta balumilale te k'ux ta jkot'an te Tatile, jich ya jpas te bit'il la yalbone. Jajch'anik, ya xbootikix.

TE JESÚS JA SMELELIL YAK'UL TS'USUB ¹"Jo'on te smelelil yak'ul ts'usub, sok te Jtate ja te kanan-ts'usubiltike. ²Ja ya slok'es spisil te sk'ab-k'ab te bay ma yak'ix sit ta jtojole, sok ja ya slektes spisil te banti ya yak' te site swenta yu'un ya yuts'tes xan stukel jich me ya yak' xan bayal sit a.³Te ja'exe uts'tesbilexix yu'un te jk'op te jkalobeyexe. ⁴K'axel me xa awak' abaik ta jtojol, jich k'axel me ya jkak'ba ta atojolik uuk. Jich te bit'il sk'ab-k'ab ts'usub te ma xju' ya yak' sit ta stukel nax teme ma snitoj sba sok te smuk'ul yak'ule, janax ya xch'i teme snitoj sba soke, jich nix te ja'exe, ma xju' awu'unik te ya sitinex teme ma k'axel uuk awak' abaik ta jtojole.⁵Jo'on te yak'ul ts'usube, te ja'exe jichex te bit'il sk'ab-k'abe. Te mach'a k'axel ya yak' sba ta jtojole jich nix me ya jkak'ba ta stojol uuk, jich me ya yak' bayal sit, melel teme k'ejel ayexe, mayuk beluk ya xju' awu'unik spasel. ⁶Teme ay mach'a ma yak'oj sba ta jtojole, ya me yich' ch'ojel bael jich te bit'il te sk'ab te ts'usube jich me ya xtakinaj; sok ya me stsobik te sk'ab-k'ab te ts'usube jich me ya yich' ch'ojel ochel ta bay k'ajk', jich me ya xk'ajk'ik. ⁷Teme k'axel ya awak' abaik ta jtojole, sok teme k'axel ya awak' ta awot'anik te jk'ope, k'anaik spisil te beluk ya sk'an te awot'anike, jich me ya awich'ik ak'beyel.⁸Ja ya yich' ich'el ta muk' yu'un te Jtate: Te yakuk awak'ik bayal asitik jich me nopojelex ya xk'oex jku'un. ⁹Jich te bit'il k'uxon ta yot'an te Jtate, jich nix k'uxex ta jkot'an uuk; k'axel ayukex ta xk'uxul jkot'an.¹⁰Teme la ach'uunbonik te jmantale, te ja'exe ayatik ta bay te xk'uxul jkot'ane, jich te bit'il Jo'one jch'uunojbey smantal te Jtate, jich ainemon ta bay te xk'uxul yot'ane. ¹¹La jkalbeyex spisil in to, swenta yu'un ayuk me ta atojolik te sbujts' jkot'ane, jich ts'akal me ya ataik te sbujts' awot'anike.¹²Ja jmantal te ya jkalbeyexe, ja te k'ux ya awaiy abaik ta tulu tul, jich te bit'il te k'uxex ta jkot'ane. ¹³Mayuk mach'a k'ax jich ay xk'uxul yot'an te bit'il te mach'a ya yak' sba ta lajel swenta yu'un te mach'atik sjuytake.¹⁴Te ja'exe ja juyex teme ya apasik spisil te beluk ya jkalbeyexe. ¹⁵Ma ba ya jkalbeyex abatetik, melel te abate ma sna' te beluk ya spas te ajwalil yu'une. Te Jo'one jkalobeyex juytak, melel te beluk jkaiyoj stojol yu'un te Jtate, ja la jkak'beyex ana'ik.¹⁶Te ja'exe ma jauk la atsaonik, jauk me to te Jo'one ja la jtsaex, swenta yu'un te yakuk xbeenexe sok te ya sitinexe sok te asitike ma ba ya xlaj, jich yu'un spisil te beluk ya ak'anik ta stojol te Jtatik ta swenta jbiil ya me yak'beyex. ¹⁷Te jmantal te ya jkalbeyexe: Ja me te k'ux ya awaiy abaik ta tulu tule.TE BALUMILALE YA ME YILEYEX ¹⁸Teme ya yileyex te balumilale, na'aik me stojol te ja neel la yileyonike. ¹⁹Teme ayex sok te mach'atik ayik ta balumilale, jich me k'ux ya yaiyex te jichuke. Jauk me to te ja'exe ma yu'unukex te balumilale melel te Jo'one la jtsaex, ja yu'un te ya yileyex te balumilale.²⁰Juluk me ta awot'anik te beluk la jkalbeyexe: Te tul abat ma jauk kajal sk'oplal ya xk'ot ta stojol te yajwale. Te Jo'one la snutsonik, jich me te ja'exe ya me awich'ik nutsel uuk; teme la sk'ejbonik te jmantale, jich nix ya yich'beyex ta k'ejbel uuk te beluk ya awalike. ²¹Jauk me to jich me ya spasbeyex ta swenta te jbiile, melel ma sna'bey sbaik te mach'a la stikunon tele. ²²Te manchuk talone sok te manchuk la jk'oponleye, mayuk smulik te jichuke, jauk me to mayuk beluk ya stak' yalik ta skoltebel sbaik yu'un te smulike.²³Te mach'a ya yileyone, jich nix ya yiley uuk te Jtate. ²⁴Te manchuk la jpas spisil te beluk at'elil te mayuk mach'a la spase, mayuk smulik te jichuke, jauk me to la yilikix sok ya yileyonik sok te Jtate. ²⁵Jauk me to ja yu'un te yakuk xk'ot ta pasel te beluk ts'ibubil jilel ta mantalile: "MAYUK SWENTAIL TE LA YILEYONIKE."²⁶Te k'alal ya xtal te mukteswanej-k'inal awu'unike, te ja ya jtikunbeyex tel ta swenta te Jtate, ja te Espíritu yu'un te smelelile, te ja talem ta stojol te Jtate, ja ya yalbon Jk'oplal stukel. ²⁷Jichex uuk te ja'exe ya me awalbonik ta jamal te jk'oplale melel ja joinojonik ta xjajch'ibal to tel.

¹"La jkalbeyex awaiyik in to swenta yu'un ma me xchebaj awot'anik a. ²Ya me awich'ik tenel lok'el ta sinagogaetik. Jauk me to le' me nopolix a te mach'a ya smilexe ya me skuyik te yakik ta spasbeyel yat'el te Diose.³Jich me ya spasik spisil in to melel ma ba sna'ojbey sbaik te Tatile sok ma sna'ojbonik jbauk. ⁴La jkalbeyex awaiyik spisil in to, swenta yu'un te k'alal ya xk'ot yoraile, te ja'exe ya me xjul ta awot'anik te beluk la jkalbeyex ta stojolik. Ma ba la jkalbeyex awaiyik ta xjajch'ibal to tel melel joinejex to a.TE YAT'EL TE CH'UL ESPÍRITUE ⁵Jauk me to la staix yorail te ya xboon ta stojol te mach'a la stikunon tele, jauk me to mayuk mach'a ya sjojk'ibon: ¿Baanti ya xbaat? ⁶Jauk me to janax ya amel-awot'anik yu'un te jich la jkalbeyexe. ⁷Jauk me to jamal ya jkalbeyex: Ja me lek te ya xboone. Melel teme ma xboone, ma me xtal te muk'teswanej-k'inal awu'unike, jauk me to teme boone, ya me jtikun tel ta atojolik.⁸Te k'alal ya xtale, te muk'teswanej-k'inale ya me yak'bey sna' stojol te ants-winiketik te ch'ayemike, te beluk a te mulile, sok te beluk toje sok te ay ich'el ta k'ope, ⁹ja mulil te ma ba ya xch'uunonike; ¹⁰ya yak'bey sna'ik bit'il ay sk'oplal te toj-ot'anile, melel ya xboon ta stojol te Jtate sok te ja'exe ma me ya awilonik xan; ¹¹sok ya me sna'ik te bit'il ay sk'oplal te ich'el ta k'ope, melel te ajwalil yu'un te balumilale ich'otix ta k'op yu'un ya yich' castigo.¹²Ay bayal beluk ya jkalbeyex jauk me to ma ba ya xk'ot ta awot'anik ta ora to. ¹³Jauk me to te k'alal ya xtal stukel te Espíritu yu'un te smelelile, ja me ya stojtesatik ta sna'el spisil te beluk smelelile, melel ma ba xk'opoj ta stukel nax. Jauk me to ja me ya yal te beluk ya yaiy stojole, sok ja me yalbeyex te beluk ya xtale. ¹⁴Ja me ya yak'on ta ich'el ta muk', melel ja ya yich' te beluk jku'une sok ja me ya yalbeyex te ja'exe.¹⁵Spisil ta chajp' te beluk ay yu'un te Jtate ja jku'un uuk. Jich yu'un la jkal te ya yich' te Espíritu te beluk ay jku'une sok te ja ya yalbeyexe.TE MEL-OT'ANE YA ME XK'ATBUJ TA SBUJTS'-OT'ANIL ¹⁶"Ma ba jalix te ya awilbonik te site, sok ta patil xan ya me awilonik."¹⁷Jich yu'un, ay cha'ox tul te nopojeletik la yalbey sbaik: "¿Beluuk a te yak ta yalbelotik: Te k'alal la yal te nopol ya staix yorail te ma ba ya jkiltik xane sok te la yal te nopol ya xcha' jkiltike, sok bistuuk te la yal te ya xbajt' ta ba ay te state?" ¹⁸Jich yu'un, jich la yalik: "¿Beluuk a te la yalbotike: Mayukix bayal k'aal? Ma xk'ot ta jkot'antik te beluk yak ta yalele."¹⁹Te Jesús la yil te ya sk'an sjojk'ibeyik, jich la yal: "¿Ja ba yak ta ajojk'ibeyel abaik te beluk la jkale: 'Te mayukix bayal k'aal te ya awilonik xane, sok ta patil ya awilonik xane?' ²⁰Jamal ya jkalbeyex, te ja'exe ya me x-ok'atik sok k'axem to xan ya me amel-awot'anik, yan te balumilale ya me sbujts'naj yot'anik yu'un; yan te ja'exe k'axem to ya amel-awot'anik yu'un, jauk me to te ja k'exlalike ya me xk'atbuj ta sbujts' awot'anik. ²¹Te k'alal ya x-alaj te antse, bayal ya smel-yot'an melel k'otix te yoraile, jauk me to te k'alal bejk'ajemix a te yale, ma ba ya sna'ix te xk'uxul te aljele melel binax yot'an yu'un te bejk'ajix tul alal ta balumilale.²²Jich te ja'exe ya amel-awot'anik ta ora to, jauk me to ya me jkilex ta yan buelta, sok ya me sbujts'naj awot'anik, sok mayuk mach'a ya sk'ejbeyex bael te sbujts' awot'anike. ²³Te k'alal ya sta yoraile, mayuk beluk ya ak'anbonik. Jamal ya jkalbeyex, teme ay beluk ya ak'anbeyik te Jtat ta jbiile, ya me yak'beyex. ²⁴Te ja'exe mayuk beluk ak'anojbonik ta jbiil. K'anaik jich me ya awich'ik ak'beyel, jich me ya sbujts'naj awot'anik yu'un.TE JO'ONE LA JTSALIX TE BALUMILALE ²⁵Spisil te beluk la jkalbeyexe ja ta senyail k'op, jauk me to ya xk'otix yorail te ma ba ya jk'oponex xan ta senyail-k'ope, jauk me to jamal me ya jkalbeyex te bit'il ay sk'oplal te Jtate.²⁶Teme k'ot sk'alelal ya me ak'anbonik ta jbiil sok ma me ya jk'opon te Jtat atojolik, ²⁷melel te Jtate k'uxex ta yot'an jich te bit'il te k'uxon ta awot'anike melel la ach'uunik te ja talemon ta stojol te Tatile. ²⁸Jo'on talemon ta stojol te Tatile, sok talon ta balumilal. Janix jich, yakon ta yijk'teyel te balumilale sok ya xboon ta stojol te Tatile.²⁹Te nopojeletik yu'une jich la yalik: "Ilawil, ta ora to jamal yakat ta k'op; ma ba yakat ta senya-k'op. ³⁰Jich yu'un la jna'tikix te spisil ya ana'e, sok te ma yejt'aluk te ay mach'a ya sjojk'ibat xane. Jich yu'un jch'uunejtikix te ja lok'ematel ta stojol te Diose. ³¹Te Jesús jich la yaltilebey: "¿Ta ora to la ba ach'uunikix?"³²Ilawilik, nopol ya staix yorail sok ja yorailix te ya xpujk'ex baele, ta tulu tul ya xbaex ta anaik, sok jtukel me ya awijt'eyonik. Jauk me to ma ba jtukel ayon, melel sjoinejon te Jtate. ³³La jkalbeyex spisil in to yu'un me jich ta jwenta ya awich'ik ak'beyel te lamal k'inale. Ta sba te balumilale ay me bayal awokolik, jauk me to ayuk me smuk'ul awot'anik: "Melel jtsalojix te balumilale."

TE JESÚS YA SK'OPONBEY DIOS TE NOPOJELETIK YU'UNE ¹Ta patilal te k'alal jich la yal te Jesús in to, la stoy moel sit ta ch'ulchan sok jich la yal: ''Jtat, k'otix te yoraile; te ya awak' ta ilel yutsilal te anich'ane jich me ya yak' ta ilel te awutsilale. ²Jich te bit'il la awak'beyix yich' tulan yat'el ta stojol te ants-winiketik swenta yu'un ya me stak' yak'bey xkuxinel ta sbajt'el k'inal spisil te mach'atik awak'ojbeyixe.³Jai to ja te kuxinel sbajt'el k'inale: Te ya sna'batik aba, te ja'at nax atukel te smelelil Diosate, sok te ya sna'bey sbaik te Jesucristo te la atikun tele. ⁴Te Jo'one la jkich'atix ta muk' ta balumilal. Juix ta pasel jku'un spisil te beluk la awak'bon jpase. ⁵Ta ora to, Jtat, ak'bon jkich' xan te ich'el ta muk' ta jtojol jich te bit'il ay yutsilal te k'alal ayon to ta atojol a te k'alal ma to pastajem a te balumilale.⁶Te Jo'one la jkak'ix na'el stojol te abiil ta stojol te mach'atik la awak'bon te ayik ta balumilale. Ja'at awu'un ta sneelal; sok te ja'ate la awak'bon ta jwenta, sok ayix ta yot'anik te ak'ope. ⁷Ta ora to sna'ojikix stojol te spisil te beluk awak'ojbone ja awu'un, ⁸melel la jkalbeyix yaiyik ta spisilik te k'opetik te awak'ojbone. La yich'ikix ta muk' sok k'otikix ta yot'anik te Jo'on talemon ta atojol sok la xch'uun yot'anik te ja la atikunon tele.⁹Ya jkal wokol yu'unik. Ma jkal wokol yu'un te balumilale, ja me ya jkal wokol yu'un te mach'atik la awak'bone, melel ja awu'un. ¹⁰Spisil te beluk ay jku'une ja awu'un, sok spisil te beluk ay awu'une ja me jku'un uuk, le' me ya xchiknaj a te jkutsilale. ¹¹Te Jo'one ma ba ayonix ta balumilal, jauk me to te ants-winiketik to ayik ta balumilal, te Jo'one ya xboonix ta atojol. Ch'ul Jtat, kanantaybon ta jbiil spisil te mach'a la awak'bon yu'un jich me junax ya xk'otik, jich te bit'il te jo'otik te junax ayotike.¹²Te k'alal joinej a, Jo'on la jkanantey ta swenta abiil spisil te mach'atik awak'ojbone. Jo'on la jkanantey, jich ni tuluk ch'ay, janax ch'ay te mach'a jich albil sk'oplale, swenta yu'un jich ya xk'ot ta pasel te beluk ts'ibubil jilele. ¹³Ta ora to ya xtalonix ta atojol; Te jo'one yakon ta yalel te k'opetik to te ayon to ta balumilale, swenta yu'un jich me ya xnojik ta jkutsilal. ¹⁴Te Jo'one la jkalbeyix ta stojolik te ak'ope, ja yu'un te ileybilik yu'un te balumilale melel ma me jauk yu'unik te balumilale, jich te bit'il Jo'one ma ba yu'unon te balumilale.¹⁵Te Jo'one ma jauk ya jk'an te ya ak'ej lok'el ta balumilale, ja ya jk'anbat te yakuk akantaybon ta stojol te mach'a amene. ¹⁶Ma yu'unukik te balumilale, jich te bit'il te Jo'one ma ba yu'unukon te balumilale. ¹⁷Ch'ultesley a ta swenta smelelil. Te ak'ope ja smelelil.¹⁸Jich te bit'il la atikunon tel ta balumilale, jichon uuk la jtikunley bael ta balumilal. ¹⁹Ja yu'un te yakon Jch'ultesbelba ta swenta te yakuk xch'ultes sbaik uuk yu'un te smelelile.²⁰Ma jauk nax ya jkal wokol yu'unik, janix jich uuk te mach'atik ya xch'uunonik ta swenta te ya xcholbonik te jk'oplale ²¹jich me ta spisilik junax me ya xk'otik, jich te bit'il ja'at Jtat ayat ta jtojol sok te Jo'one ayon ta atojol. Ya me jkal wokol yu'un te junuk ayukotik soke, swenta jich me ya xch'uunik te mach'atik ayik ta balumilal te ja la atikunon tele.²²Te jkutsilal te la awak'bone, la jkak'bey uuk te mach'atik la st'unonike, jich yu'un junax me ya xk'otik; jich bit'il te Jo'otik te junax ayotike; ²³Jo'on ayon ta stojolik sok te Ja'ate ayat ta Jtojol. Jich me junax ya xk'otik; jich me te balumilale ya me sna' te Ja'at la atikunon tele, sok k'ux la awaiy ta awot'an, jich bit'il te k'uxon ta awot'ane.²⁴Jtat, ya me jk'an te spisilik te mach'atik la awak'bone ya me sjoinonik te banti ayone jich me ya yilbonik te jkutsilale, te Ja'at la awak'bone. Melel k'uxon ta awot'an te k'alal ma to xchiknaj a te balumilale.²⁵Jtat te ja'at tojate, te balumilale ma la sna'bat aba, jauk me to te Jo'one ya jna'bat aba; sok ya sna'ik uuk te ja'at la atikunon tele. ²⁶Te Jo'one jkak'oj na'el te abiil ta stojolik, sok ya jkak'bey sna'ik te bit'il ay te xk'uxul awot'an te awak'ojbone, jich me ya x-ain ta stojolik sok jich me ya x-ainon ta stojolik uuk."

LA YICH' TSAKEL BAEL TE JESUSE ¹Ta patil te k'alal jich la yal in to te Jesuse, lok' bael sok te nopojeletik yu'une, bajt'ik ta bay jejch' be ja' Cedrón sbiil, ta bay te awal-ts'unubile, le' och bael a te Jesús sok te nopojeletik yu'une. ²Jich yu'un te Judas, te ak'wan ta k'abale, yiloj uuk te banti ay te awal ts'unubile, melel te Jesuse bayal buelta bajt' le'a sok te nopojeletik yu'une. ³Jich yu'un te Judase, te k'alal la yik' tel te tijk' soldadoetik yu'un te wolwanej sacerdoteetike sok te fariseoetike, sok te mach'atik tulan yat'elik yich'ojike, k'otik le'a sok te sk'ajk'ike, sok te s-espadaike⁴Jich yu'un te Jesuse sna'ojix spisil te beluk ya xk'ot ta pasel ta stojole, neel abat sok la sjojk'iy yaiy: "¿Mach'a te yakalex ta sleele?" ⁵La yalik: "Yakotik ta sleel te Jesús te Nazarenoe." Te Jesuse la yal: "Jo'on." Te Judas te ak'wan ta k'abale, le' tek'el sok a te soldadoetike.⁶Jich yu'un te k'alal la yal jich te Jesuse: "Jo'on," te xie walapat asut'ik bael sok t'uxajik koel ta lum. ⁷Jich yu'un la xcha' sjojk'ibey xan: "¿Mach'a a te yakalex ta sleele?" La sutik ta yan buelta " ja yakotik ta sleel te Jesús te Nazarenoe."⁸Te Jesuse la yal: "La jkalbatikix te Jo'one. Jich yu'un teme ja yakalex ta slebelone, koltayaik bael jai jotak to." ⁹Jich k'ot ta pasel te beluk la yal te Jesuse: "TE MACH'ATIK LA AWAK'BONE, MA CH'AY NI TULUK JKU'UN."¹⁰Jich yu'un te Simón Pedroe, te yich'oj te spuñale, la slok'es tel sok la smaj te yabat te muk' sacerdotee sok la sbojbey te swa'el xchikine. Te sbiil te abate ja Malco. ¹¹Te Jesuse la yalbey te Pedroe: "Ak'a ochel ta sna te apuñale. ¿Yu'un ba ma jkuch' te copa te la yalbon te Jtat te ya jkuch'e?"TE JESÚS K'OT TA STOJOL TE MUK' SACERDOTEE ¹²Jich yu'un te tijk' te soldadoetike sok te wolwanej soldadoetike, sok te mach'a yich'oj tulan yat'elik te judioetike, la stsakik te Jesuse sok la xchukik bael. ¹³Jich neel la yik'ik bael ta stojol te Anás, te ja snial-mamal te Caifase, te ja ay ta muk' sacerdotea jai ja'wil abi. ¹⁴Jich yu'un te Caifás ja la yalbey mantal te judioetike te ja lek te tul nax winik ya xlaj ta swenta te lume.TE PEDRO AY TA YAMAK'UL SNA TE ANÁS ¹⁵Te Simón Pedroe la sts'aklin bael te Jesuse, sok uuk te yan nopojele. Jauk me to te yan nopojele na'bil sba yu'un te muk' sacerdotee, jich och bael sok te Jesús ta bay te xchajp'anwan te muk' sacerdotee; ¹⁶Yan te Pedroe tek'el jilel ta bay spat te ti'naile. Jich yu'un te yan nopojele, te na'bil sba yu'un te muk' sacerdotee, lok' tel sok la sk'opon te ants te kanan ti'naile jich la yik' ochel te Pedroe.¹⁷Jich yu'un te abat antse, te ja kanan ti'naile, la yalbey te Pedroe: "¿Ma ba jaukat nopojelat yu'un uuk jai winik to?" Jich la yal: "Ma jo'okon." ¹⁸Jich yu'un te abatetike sok te kananetik le' tek'atik a; la stsumik k'ajk' yu'un ay te sike, yakalik ta sk'atinel a te k'ajk'e. Te Pedroe le' sjoinej uuk a, tek'el ta sk'atinel te k'ajk'e.TE ANÁS LA YICH' TA K'OP TE JESÚS ¹⁹Te muk' sacerdotee la sjojk'ibey te Jesús te bit'il ay te nopojeletik yu'une sok te beluk yak ta yak'el nopele. ²⁰Te Jesús jich la yal: "Te Jo'one k'opojemon ta jamal ta spamal te balumilale. Te Jo'one jkaiyoj nojp'teswane ta bay sinagogaetik sok ta bay templo te banti ya stsobilay sbaik te judioetike. Mayuk beluk muken yakon ta yalel. ²¹¿Bistuuk te ja ya ajojk'ibone? jojk'ibeya te yantik te mach'a yaiyojbonik te beluk jkaloje. Ilawil, te ants-winiketik sna'ojik stojol te beluk jkalojixe."²²Te k'alal la yal jich te Jesuse, ay tul te mach'a yich'oj tulan yat'el le'a, la smaj te Jesuse sok jich la yal: "¿Jich ba ya asujt'esbey sk'op te muk' sacerdotee?" ²³Te Jesuse la yalbey: "Teme amen te beluk la jkale, a la ta jamal te beluk ma lekuk la jkale yan teme lek te beluk la jkale, ¿Bistuuk te ya amajone?." ²⁴Te Anase la stikun bael te Jesuse, chukul abajt' ta stojol te muk' sacerdote Caifás.TE PEDRO LA SMUK TA YOT'AN TE JESUSE ²⁵Te Simón Pedroe tek'el yak ta sk'atinel te k'ajk'e. Te ants-winike jich albot yu'un: "¿Ma ba jaukat te nopojelat yu'une?" te Pedro la smuk ta yot'an sok jich la yal: "Ma jo'okon." ²⁶Tul yabat te muk' sacerdotee, te ja stijilnabal sba sok te mach'a bojbot lok'el xchikin yu'un te Pedroe, jich la yal: "¿Ma ba jaukat te la jkilat sok te winik ta bay awal-ts'unubile?" ²⁷Te Pedroe la smuk ta yot'an ta yan buelta jich ora nax ok' te tat mute.TE JESÚS TEJK'ANOT TA STOJOL TE PILATO ²⁸Jich yu'un la yik'ik lok'el te Jesús ta stojol te Caifase, la yik'ik bael ta bay te muk'ul xchajp'ajibal yu'un te ajwalile. Yakix sakubel tel a te k'inale, jich ma ba ochikix ta bay ya xmantalaj te ajwalile yu'un ma la sk'anik te ma lekuk ya xk'ot sk'oplalik yu'une, swenta jich me ya stak' swe'ik a te beluk ya slajinik ta k'in pascua. ²⁹Jich yu'un te Pilatoe lok' tel, tal ta stojolik sok jich la yal: "¿Beluuk smulinoj awu'unik te la awik'ik tel jai winik to?" ³⁰Jich la sutik sok jich la yalik: "Jai winik to te manchuk amenuk yat'ele, te jo'otike ma tal jkak'tik ta atojol te jichuke."³¹Te Pilatoe jich la yal: "Ik'aik bael te ja'exe sok baan chajp'anaik ta swenta te mantalil awu'unike." Te judioetike jich la yalik: "Te jo'otike ma stak' te ay mach'a ya jkak'tik ta milele." ³²Ja la yalik yu'un ta swenta te ya xk'ot ta pasel te beluk la yal te Jesuse, te sk'op te la yal jilele ja te bit'il ya xlaje.³³Jich yu'un te Pilatoe och bael ta banti muk'ul chajp'ajibal ta yan buelta sok la yik' tel te Jesuse sok jich la yalbey: "¿Ja'at ba te muk' ajwalilat yu'un te judioetike?" ³⁴Te Jesuse la yal: "¿Ja'at nax ba ya awal atukel o yu'un ba ay yantik te yalojbat jk'oplale?" ³⁵La yal te Pilatoe: "Yu'un bal judion te jo'one ¿o jo'on ba? janix te alumale sok te wolwanej sacerdotee te la yak'at ta jtojole. ¿Beluuk amen la apas?"³⁶Te Jesuse jich la yal: "Te jlumale ma jauk jai balumilal to. Te jauk jlumal jai balumilal to, te abatetik jku'une ya me yaiyik kera te jichuke, yu'un ma ba ya yak'on ta sk'ab te judioetike. Jauk me to te jlumale ma ba le' in to." ³⁷Te Pilatoe jich la yalbey te Jesuse: "¿Melel ba te ja'at te muk' ajwalilate? Te Jesuse la sut: "Ja'at nix la awal te jo'on ajwalilone. Ja swentail te bejk'ajone, ja jich swentail te talon le' ta balumilale, yu'un tal jkal ta jamal te smelelil k'ope. Spisil te mach'atik ayik ta smelelile ya yaiybon stojol te jk'ope.³⁸Te Pilatoe la yalbey te Jesuse: "¿Beluuk a te smelelile?" te k'alal jich la yal to, cha' lok' xan bael ta sk'oponel te judioetike sok jich la yal: "Mayuk bay la jtabey xujt'uk smul jai winik to." ³⁹Te ja'exe k'ayemex a te ya jkoltay bael tul winik ta yorail te k'in Pascuae. Jich yu'un, "¿Ja ba ya ak'anik te ja ya jkoltay bael te mach'a muk' ajwalil yu'un te judioetike?" ⁴⁰Jich yu'un awunik sok jich la yalik: "Ma jauk xa koltay me winik to, ja xa koltay bael te Barrabase." Te Barrabase mero elek' stukel.

¹Jich te Pilato la yik' bael te Jesuse, la yak' ta majel. ²Te soldadoetike la xotik ta jalel korona ch'ix. Jich la yak'beyik ta sjol te Jesuse sok la slap'beyik tsajal muk'ul-k'u'ul. ³Talik ta stojol te Jesuse sok la yalbeyik: "¡Koltayawotik, Muk' ajwalil yu'un te judioetike!" jich la spak'beyik ta majel te yelawe.⁴Jich te Pilato lok' xan tel jich la yalbey te ants-winiketike: "Ilawilik, la jkik' tel lok'el ta atojolik yu'un yakuk ana'ik stojol te mayuk smul la jtabeye." ⁵Jich yu'un, lok' tel te Jesuse, skoronainej tel te xotbil ch'ixe sok slapoj tel te tsajal muk'ul-k'u'ule. Jich te Pilato la yalbey te ants-winiketike: "¡Ilawilik, te winike!" ⁶Jich yu'un, te k'alal la yilik te Jesús te wolwanejetik sacerdoteetike sok te soldadoetike, kajik ta aw jich la yalik: "¡Jijp'anaik ta cruz, jijp'anaik ta cruz!" Jich la yal te Pilatoe: "Ik'aik bael, baan jijp'anaik ta cruz, melel te jo'one mayuk la jtabey smul."⁷Te judioetike la yalik: "Te jo'otike ay mantalil jku'untik, te le' ya yal a te bit'il ya sk'an yich' milele, melel la yal sba te ja snich'an te Diose." ⁸Te k'alal la yaiy stojol spisil te beluk la yalike, te Pilatoe xiw xan yot'an yu'un, ⁹jich cha' och bael ta bay te muk'ul chajp'ajibale jich la yalbey te Jesuse: "¿Banti talemat?" Jauk me to, te Jesuse ma la sjak'.¹⁰Jich te Pilato la yalbey: "¿Bin yu'un te ma ajak'bon te jk'ope? ¿yu'un ba ma ana', te ay jkich'oj jkat'el te ya xju' jkak'at ta jijp'anel ta cruz sok te ya xju' jkoltayat baele?" ¹¹Te Jesuse la sutbey: "Te ja'ate mayuk awat'el ta jtojol, janax te ak'bilat tel koel ta toyole. Jich yu'un, te mach'a la yak'on ta ak'abe ja k'ax to xan ay smul stukel."¹²Te k'alal jich la yal bi, te Pilato la sk'an skoltay bael, jauk me to te judioetike la stuyesik te sk'opike jich kajik ta yalel: "Teme la akoltay bael jai winik to, yu'un ma junuk awot'an sok te Césare: Te mach'a ya yal sba muk' ajwalil ya me skontroin te César." ¹³Te k'alal la yaiy stojol te Pilato te sk'op yaiyejike, la yik' tel lok'el te Jesuse, sok te Pilato la snajk'an sba ta bay xchajp'ajibal te ja sbiilinoj "Limbil pechel ch'en" jauk me to ta hebreo k'op ya sk'an yal "Gábata."¹⁴Ja yorailix sk'alelal a te ya yich' chajp'anel te sk'in Pascua, te nopol ya staix a te olil k'aale. Te Pilato la yalbey te judioetike: "¡Ilawilik, le' ay te muk' ajwalil awu'unike!" ¹⁵Kajik ta aw: "¡Bajt'uk ta milel! ¡Bajt'uk ta milel! ¡jijp'ana ta cruz!" te Pilato la yal: "¿Ya ba stak' jijp'an ta cruz te muk' ajwalil awu'unike?" te wolwanej sacerdotee la yal: "Te jo'otike mayuk yan muk' ajwalil jku'untik janax te Césare." ¹⁶Jich te Pilato la yak'bey ta sk'abik yu'un ya yich' jijp'anel ta cruz te Jesuse.JIJP'ANOT SOK LAJ TA CRUZ TE JESUSE ¹⁷Jich la stsakik bael te Jesús sok la yik'ik bael, te Jesús sk'echoj bael te scruze, bajt' ta bay jun k'inal te sbiilinoj "Yawil Baketik," ta hebreo k'op jich ya yal "Golgota." ¹⁸Le' la sjijp'anik a te Jesuse sok cha' tul winiketik, tul ta juju-mejch', ja ay ta olil te Jesuse.¹⁹Te Pilato la snajk'an ta jun lejch'el te' sok le' la yak' ta bay sjol te cruze. Jich ts'ibubil le'a: "JESÚS TE NAZARENO, MUK' AJWALIL YU'UN TE JUDIOETIKE." ²⁰Bayal te judioetik te la sk'oponik te beluk najk'anbil ta bay te lejch'el te'e melel te bay la yich' jijp'anel te Jesuse tijil nax ay sok te lume. La yich' ts'ibuyel ta hebreo-k'op, ta latín-k'op sok ta griego-k'op.²¹Jich te wolwane sacerdote yu'un te judioetike la yalbey te Pilatoe: "Ma me jichuk ya ats'ibuy, "Muk' ajwalil yu'un te judioetike," ja lek te jichuk ya ats'ibuye: ja la yal sba: "Jo'on te muk' ajwalil yu'un te judioetike." ²²Te Pilato la yal: "Te beluk la jts'ibuyixe, jananix la jts'ibuy abi."²³Te k'alal jipilix ta cruz a te Jesuse, te soldadoetik la stsakbeyik te sk'u'-spak'e sok chaneb yajwal lok' yu'unik a; jich la yich'ik ta tulu tul te soldadoetike, sok la stsakbeyik te snajt'il-sk'u' te mayuk ts'isbil te jil nax jalbile. ²⁴Jich la yalbey sbaik: "Ma me jch'i'tik, ja lek ya jkaiytik tajimal sok jich me ya jkiltik mach'a ya yich' baele, xi'ik." Jich k'ot ta pasel te beluk ts'ibubil jilele: "LA SPUKBEY SBAIK TE JK'U'-JPAK'E, SOK LA YAIYIK TAJIMAL A, SWENTA YU'UN YA YILIK A TE MACH'A YA YICH' BAEL TE JK'U'E."²⁵Ja la spasik spisil te soldadoetik te beluk ts'ibubile. Te sme' te Jesuse, te yijts'in te sme'e, te María te yinam te Cleofas, sok te María Magdalenae. Jai antsetik to tek'elik ta bay yanil te scruz te Jesuse. ²⁶Te k'alal Jesús la yil te sme'e sok te nopojel te k'ux ta yot'an te nopol tek'atike, la yalbey te sme'e: "¡Ants, ilawil te awale!" ²⁷Jich la yalbey uuk te nopojele: "¡Ilawil, te ame'e!" Jich yu'un te nopojele la yik' bael sjoin ta sna.²⁸Jich yu'un te Jesús sna'ojix a te juemix yu'un spisil a, sok jich la yal xan swenta yu'un ya xk'ot pasel te beluk ts'ibubil jilele, jich la yal: "Ya jkaiy takin ti'il." ²⁹Ay jun bojch' te le' pachal a, nojel yu'un ch'aal vino, jich yu'un la smulik ta ch'aal vino te jun esponjae, jich la skajts'anik ta sni'il hisopo-te' jich la stuyik moel sok la yak'beyik ta ye te Jesuse. ³⁰Te k'alal la sts'ub te ch'aal vino te Jesuse, la yal: "Juix jku'un." Jich la stinan koel te sjole jich lok' te xch'ulele.LA YICH' LOWEL XMOCH TE JESUSE ³¹Jich ja yorailix a te xchajp'anel te pascuae, jich te judioetik ma la sk'anik te le' jipil ya xjil ta cruz te sbak'etalike (melel te sk'alelal kux-ot'ane tulan sk'oplal ya yaiyik stukelik), jich la yalbeyik te Pilato te yakuk yal mantal ta sk'asbeyel te yakanike sok te yakuk yich'ik kojt'esbel tel te sbak'etalike. ³²Jich yu'un bajt'ik te soldadoetike sok la sk'asbey te yakan te sbabial winike sok te xchebal te mach'a pajal la yich'ik jijp'anel ta cruz sok te Jesuse. ³³Te k'alal k'otik ta ba ay te Jesuse, la yilik te lajemix a, jich yu'un ma la sk'asbeyik te yakane.³⁴Jauk me to, te tul soldado la slow ochel jun lanza ta xmoch te Jesuse, jich ora nax lok' tel ch'ich' sok ja'. ³⁵Te mach'a la yile la yal ta testigo-k'op, jich te beluk la yale, smelelil me. Sna'oj te melel te beluk la yale swenta yu'un jich nix me ya ach'uunik uuk.³⁶Melel jich k'ot ta pasel swenta yu'un ts'akal ya xk'ot ta pasel te beluk ts'ibubil jilele: "MAYUK NI JUNUK SBAKEL YA YICH' K'ASBEL STUKEL." ³⁷Sok janix jich ts'ibubil jilel: "YA ME YILIK TA SITIK TE MACH'A LA SLOWIKE."TE JESÚS LA YICH' MUKEL ³⁸Te k'alal k'otix ta pasel spisil in to, te José te talem ta lum Arimatea, te ja nopojel yu'un te Jesuse, (jauk me to, muken ay a melel ja xi'oj a te judioetike), la sjojk'ibey te Pilato teme ya stak' yich'bey bael te sbak'etal te Jesuse. Jich te Pilato la yal mantal te ya stak' yich'bey baele. Jich te José ba yich'bey tel te sbak'etal te Jesuse. ³⁹Sok tal uuk te Nicodemo, te mach'a tal sk'opon ta ajk'ubal te Jesuse. Ja la yich' tel mirra te kapbil sok sábila, te k'axem ta jo'winik (100) litro te yalale.⁴⁰Jich yu'un la yich'beyik bael te sbak'etal te Jesús sok la spotsik ta lino-pak' sok la xpoxtayik sok te beluk xumetnax yik'e, melel jich stalelik te judioetik te jich ya smuk sbaike. ⁴¹Ay ts'unbil nichimetik le'a te banti la yich' jijp'anel ta cruz te Jesuse; jich te banti ts'unbil te nichimetike ay jun yach'il mukenal te mayuk mach'a mukbil le'a. ⁴²Melel ja sk'alelal a te ya xchajp'an sbaik te judioetik yu'un te kin pascuae, melel nopol ay te mukenale, le' la yak'beyik jilel a te sbak'etal te Jesuse.

CHA'KUX TEL TE JESUSE ¹Ta buen sab ta sbabial k'aal yu'un te semana ma to sabuk lek a k'inale, te María Magdalena bajt' ta mukenal sok la yil te k'ejbil lok'el te ch'en te smakoj a te sti' te mukenale. ²Jich bajt' ta aelmal te banti ay te Simón Pedro sok te yan nopojel te bayal k'ux ta yot'an te Jesuse, jich la yaltilebey: ''La yich'beyik lok'el te sbak'etal te Jkalwaltik ta banti mukenale, ma jna'tik te banti la yak'ike.''³Jich te Pedro sok te yan nopojele lok'ik tel, bajt'ik ta mukenal. ⁴Xchebalik bajt'ik ta aelmal, jauk me to tsalot ta aelmal te Pedro yu'un te yan nopojele ja neel k'ot ta mukenal stukel. ⁵La stinan sba koel, la yil te le'ay a te spojts'il-lino pak'e jauk me to ma ba och bael.⁶Jich patil k'ot te Simón Pedro jich och bael ta mukenal. La yil te spojts'il-lino pak' te le'ay a ⁷sok la yil te pak' te la spotsbeyik a te sjol te Jesuse. Ma ba pajal ay sok te yantik lino-pak'e, k'ejel pakbil jilel stukel.⁸Jich och bael uuk te yan nopojele, te ja neel k'ot ta mukenale; la yil jich la xch'uun. ⁹Yu'un ma to k'oem ta yot'anik a te beluk ts'ibubil jilele, te ya xcha' kux tel te banti ay te aelmeletike. ¹⁰Jich te nopojeletike sujt'ik bael ta snaik.TE JESÚS LA YAK' SBA TA ILEL TA STOJOL TE MARÍA MAGDALENA ¹¹Jauk me to te María tek'el ta ti' mukenal yak ta ok'el. Te k'alal yak ta ok'el a, la stinan sba koel ta yilel te yutil te mukenale. ¹²La yil cha tul abatetik te sakil pak' slapojike, nakatik le'a, tul ta banti ain te sjol te Jesús sok tul ta banti ain te yakan te Jesuse. ¹³Jich la yich' albeyel te María: ''Ants, ¿Bistuuk te yakat ta ok'ele?'' Jich la yaltilebey: ''Yu'un la yich'bonik lok'el te sbak'etal te Jkajwale, ma jna' te banti la yak'ike.¹⁴Te k'alal la yal jich te María, la sutel te site la yil te le' tek'el a te Jesuse, jauk me to ma la sna'bey sba te ja te Jesuse. ¹⁵Te Jesús la yalbey: ''Ants, ¿Bistuuk te yakat ta ok'ele? ¿Mach'a a te yakat ta sleele?'' te María ja la skuy te ja te kanan nichimetike, jich yu'un la yalbey: ''Winik, teme ja la wich' lok'el te sbak'etal ta mukenale, albon jkaiy te bani la awak'e, jich me ya stak' xba jmuk ta yan buelta.''¹⁶Te Jesús jich la yalbey: ''María.'' Jich la sutel te site, la yalbey ta arameo k'op: ''Raboní,''(te jich ya sk'an yal ''Maestro''). ¹⁷Te Jesús jich la yalbey: ''Ma xa pikon, melel ma to xk'oon ta stojol te Jtate; jauk me to baan ilawil te kermanotak sok altilebey a te ya xboonix ta stojol te Jtate te ja te Diose, te janix statik uuk sok janix Diosik uuk.'' ¹⁸Te María Magdalena bajt' jich la yalbey te nopojeletike: ''Te jo'one la jkilix te Kajwaltike,'' sok jich la yalbon.TE JESÚS LA YAK' SBA TA ILEL TA STOJOL TE NOPOJELETIKE ¹⁹Te k'alal malix a te k'aale, te sbabial k'aal yu'un te semanae, smakoj sbaik ta na te nopojeletik ta skaj te ya xi'ik te judioetike, jich och tel te Jesús la stejk'an sba ta yolilik jich la yaltilebey: ''Te lamal k'inal ayuk me ta atojolik.'' ²⁰Te k'alal la yal jich to, la yak'bey yilik te sk'abe sok te smoche. Te k'alal la yilik te Kajwaltike, bujts'naj yot'anik yu'un te nopojeletike.²¹Te Jesús la yal ta yan buelta: ''Te lamal k'inal ayuk me ta atojolik. Jich te bit'il la stikunon tel te Jtate, janix jich ya jtikunex bael uuk." ²²Te k'alal laj yot'an ta yalel jich te Jesuse, la yich'ik jujch'iyel sok jich la yal: ''Ich'aik te Ch'ul Espíritue. ²³Teme ya awak'ik te perdón yu'un te smulike jich me ya awich'ik perdón yu'un uuk te amulike; Yan teme ma la awak'ik te perdone, janix me jich uuk ma me awich'ik ak'beyel te perdone."MA LA XCH'UUN TE TOMASE ²⁴Tomas, te ja tul ta slajchay tulul te nopojeletike, te janix sbiil te Dídimo, ma ba sjoinejik a te k'alal tal te Jesuse. ²⁵Te yantik nopojeletike jajch yalbeyik: ''Te jo'otike la jkiltikix te Kajwaltike.'' Jich la yal te Tomase: ''Ja to teme la jkil te senyail te lawuxetik ta sk'abe, sok teme la jkak' sbik'tal jk'ab te banti senyail te lawuxetike, sok teme la jkak' ochel jk'ab ta banti yutil te xmoche, ja to ya jch'uun abi.''²⁶K'axemix waxukeb k'aal a te la tsob sbaik ta yan buelta te nopojeletik yu'une, sok joinbilik yu'un te Tomase. Te Jesuse tal te k'alal makatik a te ti' naele, la stejk'an sba ta yolilik, jich la yal: ''Te lamal k'inal ayuk me ta atojolik.'' ²⁷Jich la yalbey te Tomase: ''Ostesa tel te ak'abe, sok ilawil te jk'abe, otsesabel te ak'ab ta jmoch, ma me xchebetuk awot'an, ch'uuna me.''²⁸Te Tomás jich la yalbey te Jesuse: ''Kajwal jku'un, sok Dios jku'un.'' ²⁹Te Jesús jich la yalbey: ''Ja to te k'alal la awilone, la ach'uun. Binax me yutsilal te mach'atik ma la yilike, jauk me to la xch'uunik.''TE BELUK YA SK'AN YAL TE JUNE ³⁰Te Jesuse ay bayal xan senyaliletik la spas ta stojol te nopojeletike, senyailetik te ma ba ts'ibubil jilel le' ta bay jun to, ³¹jauk me to janax la yich' jilel ts'ibuyel yu'un te yakuk ach'uunik te Jesús te janix a te Cristoe, te snich'an te Diose, jich teme la ach'uunike ay me kuxinel ta swenta sbiil.