¹Walri Yei dekayei kena Atou, Daud nuwei, Abraham nuwei. ²Abraham ne Ishak neman, Yakob neman Ishak, Yehuda neni dokeka po plre neni neman Yakub. ³Peres plre Zerah ne be neman Yehuda, ne be nenei nenan Tamar, Peres nenei nuwei Hesron. Hesron ne Ram neman⁴Ram ne Abinadap neman, Abinadap ne Nahason neman. Nahason ne Salmon neman. ⁵Salmon ne Boas neman, nenei nenan Rahab. Boas ne Obed neman, nenan Rut. Obed ne Isai neman. ⁶Isai ne andewapi Daud neman. Daud ne Salomo neman , nenanpe Uria kena milre delrati.⁷Salomo ne Rahabeam neman, Rahabeam ne Abia neman, Abia ne Asa neman. ⁸Asa ne Yosafat neman. Yosafat ne Yoram neman. Yoram ne Uzia neman.⁹Uzia ne Yotam neman. Yotam ne Ahas neman. Ahas ne Hizkia neman. ¹⁰Hiskia ne Manase neman, Menase ne Amon neman. Amon ne Yosia neman. ¹¹Yosia ne Yekhonya neman nenei dokeka po plre, ne dai po Babel kani pote yelrei peko na.¹²Babel kani te yelrei peko, Yekhonya ne Sealtiel neman. Seatil ne Zerubabel neman. ¹³Zerubabel ne Abihud neman, Abihud ne Elyakim neman. Elyakim ne Azor neman. ¹⁴Azor ne Zadok neman. Zadok ne Akhim neman. Akhim ne Eliud neman.¹⁵Eliud ne Eleazar neman. Eleazar ne Matan neman. Matan ne Yakub neman. ¹⁶Yakub ne Yusuf neman, Maria nenei do. Maria kena eselre lre Walri yei te songke nete pekai nelrena dekayei. ¹⁷Netenate te, metelrena detelro miya yena Abraham kenalre Daud kena selrei tena mebe kilrimbei selrei, neplre Daud kenalre Babel te yelrai pekona nena metelrena mebe kilrimbei, neplre Babel te yelrai peko na selrei lre dekayei kena selrei te meyowena metelrena mebe kilrimbei.Walri Yei Dekayei te Songkaye¹⁸Da selrei tena, Walri Yei dekayei te songka yena nena a damane. Nedai na Maria, Walri Yei nenei nenan Yusuf plre banyang te mekai peko, manimba na ya pona nebe nembeina nikipai, alro mlro-mlro kena kembalri ne eselre plre neke yowe. ¹⁹Nemana, Yusuf nenei do ne detelro telreplrena neplre Maria te dia nelro ne netei paita bulre tena mekoipai, Yusuf nena mendope kukumo Maria te baiye tanen bonate²⁰Nemane, da kalrote Yusuf mendote mekouyouna, tikimbai Man Walri kena Makaikat emi bulru lre meke sena younu, Yusuf, Daud nuwei, endiki tena dekoipainya Maria te dowu nelru wei milre mane neplrena yei douku na pe nena alru mlro-mlro kenalre. ²¹Ne yei do te seneonde nena eudote pena lru na . Yesus (Walri Yei) neplrena ne metelrena detelro pekote mekayenate telro melro nen po na.²²Da metelrena mekembona Ma Walri kena ayeko Nabi-nabi (A keyana) te saneme pukona. ²³doutetembe, milre mbei doplre ku tenoipainya yeite tapen dena ne yei dote senon dena. metelrena nena eudote penai nelrena Imanuel. nena a mendonape : Man Walri embelre-embelre.²⁴Ne su selrei Yusuf kute tenoyowe na sasekei nete malaikat a sanembu kate, Maria te nenei milre te douku nelre, ²⁵Neplre Maria plre na nembeina kuten a tepoipai ne yei dote songke. neplre Yusuf neyei te eudote songke. Neplre Yusuf neyei te eudote pekenelrena ( Yesus) Walri yei)

Majus Detelro Yesus (Walri Yei Te) Se Soyute Tupai Mbuko ¹Da selrei, Yesus (Walri Yei) nepe Betlehem ne sonkaye, Yudea ne, ne mai selrei na Herodes Andewapi te neke yowe, tembe, majus detelro omo sulruna Yerusalem te miyoye. ²Ne simi yai me, mepena ne, Andewapi Yahudi detelro te sonkaye? De meyate omo sulru tanen beko neplre mande nete se so yute tupuman bo na te. ³Ne su selrei Andewapi Herodes da ate betoupuko, eu sensong mane neplre metelrena Yerusalem.⁴Nemane, ne metelrena imam belrengka-belrengka plre mendona-mendona atung plre nime ne na ne yolrena. Ne ate nenalre betonbonate, nemane nou ne dekayei tesonkaye. ⁵Metelrena nete sani yaime, Betlehem yone, Yudea kani yekone, nabi kena semo ne damane melrou puko. ⁶Neplre, we Betlehem, Yehuda kani po ne, we yambei wena delre Yehuda kena selrai ne wena nelro lre belren ka detelro bene tepen dena, Israel te ate nemelrena.⁷Neplre, Herodes kuku mo majus detelro te simi puko, diye you mu nenalre, medai ne meya oto te meyowena te taimbuko. ⁸Neplre nete sane mupuko Betlehem te na ye na te, alreyowe : Embina neplre eu semote melro nenbom bena ne yei te tenen bombena ate kulra elrembe de lati telre ne yeiteteten bon de na⁹Nepe andewapi kena ate betaipeko, ne metelrena yaye, neplre, tenen bombe, meya omosulru taim bukona nembelre-nembelre yaye yei sonkaye na nou ne tepeyowe. ¹⁰Nemane meyate taimbuko, ne metelrena kalri doplre te koya ye.¹¹Nepe mie esute yaye, ne metelrena ne yei plre nenan Maria plre taipeko. Neplre, ne oto yenkeng te dusai me peko neplre se so yute tupai mbuko. Nemane delrati, tangke sasasi te oulrai peko ne te baite tuwai peko kembeu mane nete ate kai nelre ne sasasi olru yanko. Kemenyan neplre Mur. ¹²Neplre taei mane emi bulru ne senai me puko nekai tena Herodes ketena ipai nya. Ne metelrena nipi silre nenei yote dite naye.ATE SENAI ME PUKO MESIR TE SENAI PONATE ¹³Majus detelro nepe dite yaye, Man Walri kena Malaikat Yusuf te emi bulru ne meke sane you nu, emiwe, da yei nenan plre atu pelre senbombe Mesir te embe. ¹⁴Ne su selrei, Yusuf ku nelro lre saseke dene neko bulru lre ne yei nenan plre ate keplre Mesir te yaye. ¹⁵Nepelre, nepene meme nikiyaiye, wande Herodes tetepuko, nena Tuhan kena a' nabi walro lre yuwumbonde, de; Mesir lre delrei yeite date simitenalreMetelrena Yei Do Betlehem Na Te Tutu Yaye¹⁶Neplrena, nedaipone Herodes bete tupuko nete Majus detelro wepansiki, ne kena selrai ulrumbuko neplre sane me puko metelrena yei do mai be selrei na. Betlehem yp plre yaye tongkai mewena nenate muku baite tutai peko, nena tena Majus detelro kena ya sasikaina lre nime yaimbuko.¹⁷Nemane, Nabi Yeremia kena a sena you mena : ¹⁸Aklrung be Rama yo ne, di mi te di mi naye yeweka te melro naye. Rahel nenei yei nining tena dimite dimin dena, neplre netena kena poi tena ambai nemane delrati nenei yei nining metelrena ambaiSenai Me Puko Date Israel Te Menaye Na Te.¹⁹Nemane, Herodes dite tetepuko, tewe, Man Walri kena Malaikat mesir ne Yusuf te emi bulru lre eute kiyambuko,²⁰Neplre sane you nu, esu emi we, ne yei nenan plre atu plre dite Israel kanite neplre na detelro neyei te tonai pona nepe dine tetepuko.²¹Neplre, ne saseke neyei nenan plre ate keplre Israel kanite me yaye²²Nemane, ne betopuko Arkhelaus a delre te kelrou ku tape yowe, neman Herodes kena nou te mekou puko Yudea ne, Yusuf neman endiki te dekou kuko dipetena ipai. Nemane atei mane emi bulru lre senaimbuko, ne Galilea kani po te yowe. ²³Yusuf yo delre Nazaret ne nekeyowe nemane nabi kena a sani yai mena, detelro nete simi nayena Nazaret.

(A Walrite Sanuyouw) ¹Ne yapone,Yohanes Pembabtis Yudea paun nelrote meyowe A'Walrite saneyomu. ²A te Elroyowe "Nimei yembombo Walri dia nopiyefuko. ³Nabi Yesaya kena embrulre Elroyowe,ne daina aneyome. "Detelro simbei kna A kulrung pau nelrone Elroyonde Walri yeitena nipite pendalrembe,nipite sipi mekonembe.⁴Nepelre Yohanes mayontena Domba piyete titipuko,yomu Elre te tapeyowe,satena awe kingking te aneyowe,nyonyong nalrebute aneyowe. ⁵Neperna,Yerusalem detelro ne kote miyaiye,nepelre Yudea metelrena neperna lati Yordan yekoburana yo bra-bra. ⁶Nepema Yohanes nete Yordan nebute kelroyomu,nenei pekote kiya Elriyai.⁷Nemane lati Yohanes Parisi pre Saduki detelro telreng te teyowe nete saneyomo,"we Walre tou,"sime tiyenempone wetena di pekodombuko dombukolrena tromromebombe? ⁸Netenate A sauyauna ona poitena mane tekelrenembe. ⁹Nepelre wei mendo Eina mekoipai Nepelre wei Eutena Elripai,Abraham eyei,eyei tou berangka,'Neperna de wete snawalrena Abraham kenayeitena mangwalri da olru tenayena relna deyemempaka.¹⁰Neniadrati daselreitena katu-katu o yensu bulrane sasuku. Nepelre Eu poi mekoipainya oo desenaye sing bulrate balrenai. ¹¹Telrepelrete de wetena bu kramalre Walri nipite,de dena metolre,mendena nena delre dembrena elrikoipai nenei otoelre beteplre de doipai,ne Alrumro-mro walrore neperna sing wete bute kronemlre. ¹²Elri-elri sa nei mene. sapelre elriyai na noute kesonde,nepelre gandum poite sa palret kronde,yumbung te kepipainya sing bulrate tanunaye.¹³Nepernalati Walri yei galikare Yordan te ende Yohaniste bute kronem bondena. ¹⁴Nekalrotena Yohanes baite sareyowe saneyono,nerunape we dete bute krotipoime,da kalrotena we de tante miye? ¹⁵Nemane lati,Yesus e Walri yei 7 ate saku neperna ate saneyonu,"da tena nemenasa nemedombisne metelrena telpelre kalrote yumbondena nepelre,Yohanes netetakunelre.¹⁶Bute krombuko,Yesus (Walri yei) bu Eilre elrike,nepelre teyowe 'Walri dia tuwusuku mangWalri alru mro-mro alena awe waima mane Eubultrate meyowe. ¹⁷Nepelre,betoyowe Walri diana a kulrung elroyo, "da dadelreiyei nete kenabise,netena dena kena eine.

(Yesus wali-wapina Wafuyone) ¹Nepelrena,Yesus airu krimbuko paudereh nerote wafi-wafina wafusonaku. ²Neperle ne kembalrete ketepuko 40 deneng pre daipre nekepuko moning tetepuko. ³Neperna wafi-wafina nete wafuyone,ate saneyonu,"wei Walri yeitena,da olre tenainaite. ete erupande oute dunai pone. ⁴Nemane lati,ate saku nepere snedina mraipeko ou mona detelro Walri nikipai,netenate Walri asna mang Walri kena embrure walrewe.⁵Neprna mase aokunelre mro-mro yo delrete yoiyi,nue Walri koli bulrane tambuko. ⁶Nete sanayone we Walri yeitena wei eite ate kenunelre meraipekona kalro wetena,Mang Walri kembalri detelro sanenempone wete me bulrane dounai welre oto olriene krosipai.⁷Yesus atesaneyone,dambeitena,semomeraipeko,we mangWalritena wafipainya," ⁸Dambei lati,maze Yesus te dokunulre meko yelretelrene nepelre kiriyonu dayobulrana yo bra-bra moipelre. ⁹Nete sane yone,metelrena mete yateteure,eute dusungkone dete kapeture.¹⁰Neperna,Yesus atesaneyone,"nalrepone mare meraipekona "Mang Walri mbeite kapnembe,nembeite kafi-kafi eine. ¹¹Nepernakaye' maze netumbuko,netenate kembalri detelro miyaye nete dikiaimbeko.¹²Neperna nedaine Yesus betopuko,Yohanes Pembabtis nepe roukaye,ne Galileate. ¹³Sesekenelre,Nazaret te nukumbuko kapernaum te osuku nepene nekeyowe.busune. sebelum Naftali pre yeko bulrane nekeyowe,¹⁴Nabi Yesaya kna akulrangte ymbonate. ¹⁵Sebelum kena kani,Naftali kena kani busutena nipi,Yordan disunasu,Galilea yeko bulra Yahudi detelrosi kena.m ¹⁶Neko bulrune nekaina serae delrete tenaimbone nepelre detelre tete defunena yone nekenaina,ne kiya nete elremufuko.¹⁷Nedaine,Yesus asena Walrite saneyomu nepelre Elreyewe, peko nipire brusimbe walri dia nopiyewe.¹⁸Ne daine Yesus balika buyena Walre yowe,teyowe dokeka beserei Simon Petrus Eidone doyaine,nepelre Andreas nenei dokeka,pesoute tekriyaine,ne perou ka detelro. ¹⁹Nete simiyomi date membe dete tautembe,De mekotempone relrou detelro. ²⁰Ne reroute nepene timbeko nete taukainere,²¹Nepelre,ne daine dipelre miyaina,neteyowe dokeka be silati Yakobus Zebedeus nuwei Yohanes dokeka. Netelrena Eieine nikiyaine,Zebedeus neneinemang,peroute poi mekoiyaiye nute simiyomu,Eite timbiko nemang ne Eibulrane. Yesuste taukeinenre. ²²Neplre, ei te dane timbuko nema plre, neplre ne be walri yei te tau kelre detelro doplre te sa meko yai me nate poye meko you mu²³Ne daine Yesus Galileane metelrena moute Walre yowe,Sinagoge ne kirilyomu. Diya delrena Walri asnate saneyomu nepelre detelrote deyei yomu. sa busi-busi twayainaye nepelre sa busi-busi Einetenoyaiye nepere Euserai detelro telreng nelrone. ²⁴Nepelre ne akulrang peto Walreyowe siriate,metelrena detelro jane tenoyaina,Euseralraite nepelre kerasukan setan,Alra peko mendaina,nete deyuyumu. ²⁵Detelro befori balikana Dekapolisrena,Yerusalemrena neperena Yordan busurna nete Taukainelre.

(Yambu Walri A) ¹Nedai detelro tereng te teyowe,Walri yei meko bulrate erike. ²Nepelre,ane nakeyowe nenu kembalri detelro nekote miyaye. Nepelre ne Ate dombuka nepelre nepe kroiyomu,saneyomu. ³Yambu Walri poi,Alru nena nikepai nemane Walri dia nenan ke nekewe. ⁴Yambu Walri poi,pelri Eine netenate nete knate mnonaimblre.⁵Yambu Walri poi,detelro kena tepa-tepa Walri titiu Elri pare snang palre ne. ⁶Yambu Walri poi,Detelro moning te nepelre malrite telpelrete netenate,ne esrete mekonaye. ⁷Yambu Walri poi,detelro deki-diki Eine,netenate diki-dikite yatenai ye. ⁸Yambu Walri poi,Detelro kena eine mro-mrote nekende nenei dou Walrite tenembonde.⁹Yambu Walri poi,tame akulrung te samenumelre na detelro netenate mang-mang yei mining donaimlre. ¹⁰Yambu Walri poi,detelro bzi-buzi mekoimlrena Walri dia nenei eine.¹¹Yambu Walri poi wete detelro bukunenlre nepelre pekote meko naimlrena nepelre A peko sanenaimlrena. ¹²Kena kalrite nepermalati kalrite kombe wei nyalre delre Walri diane,nemane delrati we ambainya srune Walri ate saniyaime nemane mekoyaime.¹³We bengko yo bulra ne,nemane lati nau bengko,bute dunaina bea betene nekoute petetena? Nou banya sa mane kenenaiye nebulrare detelro otote Walre naiye. ¹⁴We yobulrana kya,meko bulrana yo delre yena nalripai nema lati.¹⁵Detelro singte sakonainaina temena kelropai nenei nou telrene netenate metelrena mie ei ne kiyane. ¹⁶Nemane lati,wei euna Walri kiya pol kembalrite mekoyenate kiyatelre tenai Walre wei memay mangwalrite kafenai nenlre.¹⁷Mendona mekoipainya,de miyalrena Taurat atung nepelre nabi kna semo baite sutepone. de miyalrena baitena suspai nete yutembomdena. ¹⁸De wete noutelrena a te snamarna da yo bulra nalren dena,Walro mbeimena nepelre semo mbeimena da taurat atung nepelre nabi kna semo noure ne yumbone.¹⁹Netenate,sime da aWalri kiya tenainate bukunde detelrote krimnemlre ne bukunamane bukunai nelre netena Walri diane kiyanuwei telre ne nekende. Neperna sune da A Walrote noure mekonde detelro site nema lati kilrinemtre, Walri diana delre te nenekaida. ²⁰Netenate de mete snamarna wei telpelre,Ahli taurat pre Farisi detulro prena yerikoi painya,we beteperna Walri dia esutena ipai.²¹We,nepe te betoyauwe,Angkeyang kena A saniyaime detelro tena tutipainya,neperna sime aitelro te tombonena A pelre tiyeina diatena donai nelre. ²²Nemane lati de wete samamama,sime dokeka pelre A te deneimbona see nenei Eune tuanenlre. nemalati sima dokeka te pro-pro ate sanenlre na Walri asma dia,neperna sime dokeka te yane-yane te sanenlre snang dia kenenainelre.²³Netenate we kafi-kafi sa Walri te olru kobu kronunenga dipina mendote mekumbone dokeka pelrena A'teme mekoipai Walri kafi-kafi sa olru kou yene tembono nepurna ewe dokeko pelre ateme mekopope bruseiru kafi-kafi sa te olru kou bulrane Walrite kronulre. ²⁴Welrabete,temetemekombe wete peko detelrote snaiwina nipine neme Walrembena,etenate peko detelrote elraina A pelre fiyeina bukoutena dowipai.²⁵Nepelrena A pelre tiyeina detelro nenei kembalre detelro kotena tawipai,neperna lati olru ongko Eitena tawibai. ²⁶De nourlena Ate wete snawarle,baitena wetena tawipai nekewe totena seng pre mekoupone.²⁷Nepete betoyouwe,kaimote dilripaina. ²⁸Neperna lati de wetesnamarna detelro milrete nepelre kenate denenenlre,kena Eine ne milre petre kaimate mekoipeko.²⁹Wei dousui wapeneusini pekote mekoupone Alrepone ne do double baite kenunelre, Nemane Ea kalro si kembona poi lati metelrena noune nekenaye da Eukai sing bulrate kenenainelre. ³⁰Neperlati wei metelre mesu pekote mekoupona,ketepaine ne mesute baite kenei nelre,poitelre Eu Walro sinekembone neperna metelrena Eu sing diate kenenainelre.³¹Nepete saniyaime,sini milrete baite tanembona bautena semo pelce yeninelre. ³²De wete snawarna sini mulrete baite tanembona ne kaimate mekombona. neperna detelro sime ne milrete donunumlre kainate mekoipeko.³³Netena te delraiti, sase leemeng tena a saniyaimana nepeta detau puko, '' a yeko ma-ma irena tena elripainya, a yeko tena Tuhan kena bekoune kelronambe. ³⁴Nemaneye de wetna a te santewelre: a yeko ma mana tena bete pelre elripainya, surga tante ambai surga pe Allah kena dia delre, ³⁵mbai da yo bulra tante ambai da yo bulra po nana oto engkeng, mbai Yerusalem tante ne ambai Yerusalem pe belrengkawai nenei yo delre.³⁶Wena belrengka tante ne a yeko tena elripanya netantenatena nyua mbei mo telre we mekoipai, kulru-kulru mbai meko-neko. ³⁷Nemane ye, wena a tena, telrepelre tena telrepelrate elrewe, ambai tena ambai, kaso mena pe mase kenalrena.( NENA PEWALRING )³⁸we nepete beto yauwe da a'asena eine elri yowena mane douw te diti date wasembe, nepelre eti te diti date wasembe. ³⁹nenate, de we kote senamalre, peko te ade tena dilri paina, nenatena sime nena we'na powai sute tombona, nemandelrati we'na powai sute delrati inulre.⁴⁰Nena delrati, detelro si we'na mayong te diyu ne welrena nepelre donduna nena, mayong si pelre dite inulre. ⁴¹Nena delrati, we'tena sime ade te tawu kukona da mipi tiki beite walrepena, nembelre nipi tiki be'tena daite walrepe. ⁴²We kotena detelro diyunewelrena ne' kotena inulre, we'na irena. ne detelro sate donduna we'nena baitena salri paina.( Wena Yembe Detelro Te Bise Dunumulre ) ⁴³We' firman tena nepete beto youwe metelre na detelro bise te dumulre, yambe detelro tena kilri telre te dunulre. ⁴⁴Nenate, we' kote senamalrena, yembe detelro kotena bise te denembe we te penenaimelrena, ne detelro-detlro a sani-sani mendo ne kelro mulre. ⁴⁵Netenate, memai Surga na yeiye mane dumbombe, nena nenei su'te elreng kuko peko detelro tena pelre poi detelro tena pelre, nepelre bi melrondena poi detelro pelre peko detelro tena pelre.⁴⁶nena tena, we detelro bise te we'kote denaimelre te dummulru beya poi te'we douwe? nemandelrati, detelro doi te kopilri nai na nenema kembalri delrati te mekai ye? ⁴⁷Nepelre delrati, poi te wei dokeka kote tapumu lrena, we'na meko yena moselrei? nemetena, detelro Allah tena nimei pai nemena tena nepete mekaiye? ⁴⁸Netenate, we yuwubomdena mane dumbombe, nemandelrati,memai surga na nena yuwupuko.''

(Yatemembena Kalro) ¹Walri kembalri tedetelro kena bukou nemekombena tiyeine mekombe, we wapiu simbi detelro tenai melre pelre. Nemena tema, memai siyodaiyo irena wetena pewalring pelre ipai. ²Sate imimbena wena bukouna kulrung pelredenaina satena mapipainya nena aupeu pelre danya detelro mekai namane walri ongko mielre neplre nipi yene yene nete detelro wapoite elre neplre nipi yene yene wnetedetlro apoite elre nainate, wete senamal Rena nenape walring nepete dou kaiye.³Nepelrena, sate yate membena, metelre mesumekopukona sa milri mesu nena tena nenimeipai nya. ⁴Nepelre yene nalre puko nasa Memai tewepuko yene nalre pukona nenate. (Mendo Kalro Tena)⁵Nepelre mendo kalrote mekombena, aupeu peu pelre danye nadetelro kenaeu menatenaambai nipi ye ne tepeye neplre ongko mielre mielre nemane laiti nipitu netepaye mendo kalrote mekaye detelro nete tenai melre nate. Pewalring nepete dou kaye. ⁶Neplre laiti, mendote mekombena, dekosute embe nepelre maute dinim bombe, memai yene nalre puko naune mendote mekonembe, memai yene nalrew puko natenew ponena pewalring pelre ini welrena. ⁷Netenate Mendote mekombena, eumbainya a'tena elripainya, nena dete lro Allah pelre nemei panya detelro kena kembalri, ne wepai siki a'te delre elrenaye nenaa'te betonaye nare.⁸Neplre, nemena tena ambai Ne-tediyipai nyone Memai wena mendo ekau na kalro dina nimei ye mupuko. ⁹Mendo kalrote mekombena damane, delrei memai siyodai wena eudo melro melro telre. ¹⁰Wena delre moi mende, Weine neke wenamane olrum bonde. Disiyo daiyo nama ne dayo bulrana nemane daiti.¹¹Dayatena detenasa yate kemena elrikeko. ¹²Nepelre, dena peko meko yande nade sukumu ponde, nemane daiti detelro sikena peko dete meko yaime nate denete baiti suku mamelre. ¹³Dete sapi yame yatumelre pekonelrote malre, Netenate dete peko nelrolre, baite ya tumlre, metelrena kelra selro, nepelrena delrepo, nepelre mai neke wena wenambei mo, nemena mote tenonde mende. Telrepelre.¹⁴Nepelre wedetelro sikena pekote buite sukumembom bena. Memai siyodai yolrena wenapekote baite sukunemeponde. ¹⁵Nemane laiti, detelro sikena peko we baitena supainya, wena peko laiti memai baitena suipai. (Yeko Sa'annipai Nyane)¹⁶Nepelre, wesa'anipainya, deterlro apeu peu pelre dayena mena betena mekoi painya detelro sitenai melrena diyo saani pai. De-wetesenamalrena nepa walring nepete doukaye. ¹⁷Netenate, we, sa'ani painya tena, belreng 2te 2melre waibu supone nepelre bete bune 1suku pone. ¹⁸Nepelrena wena sa'anipainya kalro etelro si itipai, nena Memai yene nalre puko na nou nekewe. Nepelre , wena kembalri yeme mekou pukena memai tuwupuko nema pe walring qpelre ini welrena. (Siyodaiyo Lrena Sena SAte Kopltimbe)¹⁹Wei eu motena dayo bulrana sena satena koplpri painya, peko pelre sapelre elraime na nou, nepelre bi baite siding kernaipone nemane laiti baite olru naipon. ²⁰Ne Pelre, wei eutena siyo daiyo lrena sasena tekoplri nembe, peko pelre sah pelre elripai nyanou nemalaiti bisi baitena ding keripai nya nou nepelre olripai. ²¹Wena sa sena menoune nekendena, wena kena nenoune laiti nekende."²²"Dou neke wena eu kena sing kiya. Netenate, qwena dou poitena, metelrena daeu kiya laiti nekende. ²³Nemane laiti. Wena dou peko tena, metelrena daeu neko dumbone, nemane laiti, wenalre kiya dekende taye wnena neko dupuko, neneko nekotelre dupoko." ²⁴"Detelro si kembalri te tuamai beseklre kenane nemekoipai, nenatua mai site kena bisete dene nelre site kilri tenene lre."(Yelreutena Dekoi Painya)²⁵Nena tana De-wate sena malre, da yelreu tena dekoi panya, beyate we anembe nepelre beyate we anin simbe, nemane laiti wei eu tens, beyate wetitim be. Da yelreu neke wena mai telre nekewe sapelre na elri kai pai,ne mane laiti eu neke wena mayong pelrena elri koipai? ²⁶Mang nona awetetembe sapelripai, eu olripai, Sa eitena koplri pai. Me mai siyodai lrena nete sate yatemu, we nembelrena elri koipai.²⁷Sime wena nelro ne dayelre u kalrone nena mai mbeite nembultrote alron suku? ²⁸Nepelre, mayong kalro 1betepelre yelreu tena dekoi panya? Bunga bakung poulnelrone tepai netetembe, beyamane belrawe, nekembalri mekoipai nemane laiti oninipai. ²⁹De-wete sena malrena Salomo nena moi bulrane nekewe na nena euna nayong titi wena di keme pau nelronetepai namena titipai.³⁰Nepelre, sepo pau nelrone, menaya tepeye wambeya sim bulrute balre naitine. Netena Allah moi dopelre temekowe, wetena kaso bete pelre. ³¹Nemane daiti, da yelreua tena elripai nya. Beyate ane Malre? Beyate ane masini? Mbai beyate titimolre?'³²Nete nousiri nosirina nenate ulreye neplre Memai siyodaiyo lrena nimi yemupuko we daiti nemena mendote te mekau. ³³Nepelrena, memetelretena Nena mai pelre delre pelrte ulrembe, metelrena nena wena bulrete alronin sinde. ³⁴Neplre laiti yambe ya tena yelreu mendo tena mekoi painya yambe tena yelreu mai telre nekewe, neyapelre nei kalro pelre moi neke wena."

DETELRO KENA PEKOTE WE TIYEIKOI PAINA ¹Detelro si kena we ti yei koipai na. ²We nena te tiyei kondena, nena delrati we tena nemandelrati tiyei naikonde. nepelre, we' tuwalrena wena selrei, neman delrati we' kotena neman tuwanai welre³Nepelre, beyatena dokeka si kena douw kese te tine, we'na douw kese douna delrati, nekewe? ⁴Beyamane, we, na dokeka te sanunulre douw kese we'na douw lrena de' baite dotulre, nena we' na douw na douw kese delrati nekewe? ⁵We' detelro nalre-nalre, we' na douw kese te baite dowe, nepelre we' na dekeka kena douw kese we' baite diuwe.⁶We' sa' sena melro-melro yoku kotena apiana, mbai opo kotena be' eite se' delra te tinggelripaina, nepelre oto nena titauwnai, nepelre bulrunai pone we' te bete-bete besnai pone.DIYIWE, DUWEWE, NEPELRE BAPEWE ⁷Diteyiwe, nepelre nena we' tena inai welre, duwewe nepelre nena, tena we' douwe, nepelre bapewe nena tena we' tena mauw tuwu naisini. ⁸Nena tena, detelro mbei-mbei diyinaina, nenate ne' ye dondu, nepelre dewenaina nena delrati ne' donaiye, nepelre, mauw te bapenaina ne' detelro tena mauw te tuwunaisini. ⁹Nemena tena, we' na nelrolrena dimi n' eine yeiye piyeuw te diyii youw ne, nenei te neneiye yeiye te olru te ikinelre? ¹⁰Nemandelrati, nenei yeiye ka' te di yi youne, mbai nenei yeiye kote walre te ikinelre?¹¹Netenate, we' detelro nalre-nalre, beyamane, wei yeiye kote sa' bu poi-poi te yatiye mena mane, neman delrati, wei Memai surgana, Ne' kote we' di yunulrena, we' kotena, ne' sa bu poi te inewelrena." A TUNG NENA MEMETELRE ¹²Nemandelrati, we' na kena lrena detelro si we' te dikinai welrena, detelro si tena delrati we' netena dikimulre.¹³Mauw kekelre we' esute yalrewe, nenatena, mauw kulra pelre nipi delre nena peko kotena, nepelre da nipi tena detelro telreng esute yalrenaiye. ¹⁴Nemena, mauw yelri koipai pelre nipi keke nena Walri kotena, nena detelro telreng mbai yalrenai.A'TIYEITE A'KEYANA NENA A'PEUW-PEUW TE DANINA ¹⁵Nena delrati, A' keyana a' peuw-peuw na, domba mayong te titinde we' kote mendena nenate tiyeine nekewe, dalrena melrena yoku selraina. ¹⁶Dalrena, o' na nenalrena we' nimeyembe, nenatena, detelro anggur na' tena sa siye-siye nelrolrena kopilri naiye, nepelre, ara na' te onung siye-siye nelrolrena kopilrinaiye? ¹⁷Demandelrati, o' no poitena, nena na' mekondena poiy, nena o'na peko nena na' mekondena na' peko.¹⁸Beyamane, o'no poy nena na' peko te mekonde, nepelre o'no peko beyamane na' poi te mekonde. ¹⁹O'no beim bei na' poi tena mekoi paina nena baite desenaiye sing eite balrenaiye. ²⁰Nenate, na' lrena we' nimeyembombe.²¹Mbai, metelre na detelro de' kote simi nai telre, Tuhan nena kerajaan surga te esu te naiye, nena delrei Memai surga na nenei kembalri te mekondena nena surga esute ende. ²²Ne ya tena detelro telreng, de' kote sanenaitelre, Tuhan, Tuhan, mbai we' na eido ne a' keya te sani yamelre, nepelre, alru peko-peko te we' na eido eine seki yande nepelre kembalri te we' na eido eine mekonyande telreng dopelre?' ²³Netenate, ne' kote, De we' kote na bete mena pelre nimei poi, we' kembalri peko te mekoyauna, De na lrena baite embe!""²⁴"Netenate, metelre na detelro De' na a' elralrena te betonaiye nepelre nena te mekoinai ye na nemane detelro nolruna, nenei mie te olru bulrane yemi kenelre. ²⁵Nena, bi melrondena nepelre bu me mendena nena alru sekendena ne mie pelre bai tena bulrutipaina nena ne mie olru bulrane emi kena lrena.²⁶Nepelre, detelro mbei-mbei De' na a'te betonai nepelre kembalri tena mekoipaina nemena detelro pelro-pelro nenei meite kisi bulrane emikenelre. ²⁷Nena bi melrondena nepelre bu me mendena pelre alru sekendena, ne mie ate nepe bulru tuku, nepelre se dopelre."²⁸Nenate, Yesus a'te nepete saniyomu detelro telreng kembeng te bitiyaiye, ²⁹Nena Yesus kena a' kilri yomuna detelro wake delre tena mane nepelre ahli-ahli Taurat tena mane nepelre ahli-ahli Taurat tena mena ambai.

(WALRI YEI SISO NA DETELROTE POYE MEKOMBUKO) ¹Nepelre Walri Yei meko bulra lre a'te meyowe, detelro doplre nete taukainelre. ²Tiyaye, siso na detelrobeisika nekote meyowe, nena bekoune yengkengte dusungkeko, neplrenakaye saneyonu, tuan wena kenalre dinyenakaye we dete poye mekotuponde. ³Nemena kaye, Walri Yei nena mete nunsuku nete meye kelrouku, saneyonu, de kena te denlrena, poye duponde. Ne suselrei lati, siso na detelro nepe poye dupuko.⁴Neplrena kaye, Walri Yei nete saneyonu, dou te poye tewe, we da atena detelro sitena bete pelre sanipainya, nepelre e'we wena e'ute imam kena bekou ne kilriuponde, nepelre sa bupoite Musa saneyomuna mane nete tlreplrete e'lenaye.⁵Nepelre Walri Yei Kapernaum te yowe, nekote perwira simbei meyowe, Ne'te diyiyounu. ⁶Neplrena kaye saneyonu, tuan dena kembalri detelro miye'ne tenowenaoto mendai denaipeko, pe'ko telrete tuwanu. ⁷Nemenakaye, Walri Yei nete saneyonu, “De metlrena nete poye de'yetembonde.⁸Nemena kaye, ne perwira ate sauku, nakaye saneyonu, “Tuan, denalre tuwanalrena we dena miye tena ipainya, netenate amote sanetuponde nepelre dena kembalri detelro poye dumbonde. ⁹Neplre, de nekalre, nepelre dena ana pelrayopelre. Nemenakaye de simbeite saniyanalre, “Ewe” ne nepe yowe, nepelre si delrati, “Mewe” ne nepe meyowe, nemane delrati dena kembalri detelro. Da sate mekowe, neplrenakaye ne nepe mekoyowe. ¹⁰Nepelre Walri Yei ne ate betopuko, ne eute titeyekuko. Neplrenakaye ne detlro nete taukainelrenate saneyomu. De telrepelre nate wetw senamalre, De Israel detelro nelrona kena telrepelre betepelre mena tupeyipai.¹¹De wete senamalrena, dopelre bete omolre wailre (anasulre yepalre sulre) menaye nekenaye sate Abraham, Ishak, Yakub Walri yo na pelre anenaye. ¹²Nepelere lati yei nining yo bulrana nekobulrute yelronaye. Neplre alrate senaye, dimite diminaye. ¹³Nepelre, Walri Yei pelra belrangkate saneyonu, Ewe, beyamane mekondena ne wena tlrepelre bulra mone nekaye. Nemenakaye, ne su selrei delrati nena kembalri detelro poye dupuko.(PETRUS KENA NENA MUTU PELRE DETELRO DOPLRE PELRE DE YE YOMU) ¹⁴Neplrenakaye, Walri Yei Petrus kena miyete yowe, nete yowe, Petrus kena nena mutu anetenoyowe, samekombuko. ¹⁵Nemenakaye, Walri Yei ne nameng kena mete kelrouku nepelre Walri Yei te dikiyonu.¹⁶Nepe denete meyowe, detelro dopelre alru peko-peko kelrokumulrenate yatekaimelre Ne kote miyaye, nepelre ne ambeimo, alru peeko-peko te baite sekeyomu, nepelre emukuna detelro sa nate deyeyomu. ¹⁷Netenate, nabi Yesaya kena a saneyomuna nepe noulre mekombonde. (yuwumbonde) “neye ena kani-kani pote elrentinde.nepelre ena sa mekaimena delreatite elrentinde.¹⁸Nepelrenakaye, Walri Yei teyowe, detelro dopelre nete yembeibeko. Ne bu disute neyenate saneyomu. ¹⁹Nemenakaye, mendona-mendona detelro simbei meyowe nete saneyonu. Kilri-kilri pelre kilrimena detelro We menoute ewna de wete tawtewelre. ²⁰Nepelre Walri Yei nete saneyonu, serigala nenei ambulrupelre nekewe, nepelre awe mane mane welrayena nenei nalre, nepelre, Walri Yei nena belrengkate sansindena now ambai.²¹Nena ototouna delrona, simbei nete saneyonu, “Mang Walri Wai, dete tautuponde memetelrete telre delrei memaite pelretembonde. ²²Nemenakaye, Walri Yei nete saneyonu,” Dete tawutulre. Nepelre, detelro soweyowena, nepene nenei detelro nete kanine kelronaye.²³Neplrena kaye, Walri Yei ei bulrate sakonelre, nena ototouna nete taukainyelre. ²⁴Neplre, tiyaye, Alru delre sekepuko meyowe nepelre nau nena eite pelremutuku nemane ye, Walri Yei kutetenoyowe. ²⁵Nepelre,ototouna Walri yei kote miyaye,nete yeng keraingsiki,saniyanye,mang Walri wai, dete poye mekomuponde,ne nete saneyoumu, "Beyamenapote we endikite dekaukuko,wena telrepelre ambai? nepelrenakaye,ne emike alrute malrentuku.²⁶Nemenakaye,ne nete saneyoumu, "Beyamenapote we en dikite dekaukuko. wena telrepelre ambai? nepelrenakaye,ne emike alrute malrentuku. ²⁷Nemenakaye,detelro kembengte bitiyaye nepelre elriyaye. ne beyamena detelro sate,alru pelre bu pelre nete betaimbeko.²⁸Nepelrenakaye,Walri yei,bu disute yowe,Gadara yote yowe detelro beselrei alru peko-peko kelrokupelrena nete tupe'yekeinyelre ne bulrebulrare kiyate miyaye malrisa selrainatena mane,nepelre ne nipitena detelro sipelre yalripainya. ²⁹Nepelre,tiyaye,ne alrate seyaye,elriyaye,"Wembelre dembelre beyamena kalrote elremalre,Walri wai kena Yei."Beyamena pote we miye nenei selrei nemeye,we dete pekote mekomuponde.³⁰Nepelre,baibetena opo delrona sate duweyaye. ³¹Mase delrona nete diyiyanye,nakaye saniyanye,we elreupondena dete sekemuponde,de opo delrona kena bulrute malre. ³²Nemenakaye,Walri yei nete saneyomi. "embe" Nepelre ne diyate miyaye opo delrona kena bulrate yaye. nemenakaye,ne opo delrona etu yelre buyeite seyoye notitiyaye.³³Detelro opo delrona sema pelre nikiyayena,nenei eute senoyaye (Tenuyaye) yote esute yaye,emukunate saniyayme,nepelrelati detelro alru peko-peko pelre kelrokunulrena. ³⁴Nepe tiyaye,diyate miyaye Walri yei pelre tupeyiyaye,Nepelre ne Walri yei te tiyanye,ne diyiyanye nepelre baite ende.

WALRI YEI PEKOTE BAITE SUKUMBUKO NEPELREMENDAINA DETELROTE POYE MEKOMBUKO ¹Nepe, ei bulrate sekaipeko, Walri Yei nenei yo budisunasute yowe. ²Nepelre, teyowe, mendaina detelro ku awlra bulrane tenoyowenate. Doukainyelre yaye nemenakaye nena telrepelrete temupuko, Walri Yei mendaina detelrote saneyounu, "Wei [wena] kenate dusungkonde, delrei Yei, wena psko nepete baite sukuwupukalre."³Nemenakaye, mendona-mendona detelro si nenei kenabulrune elriyaye, "Da detelro apekote elrewe !" ⁴Nemaneye, Walri Yei nena mendote nepe nimeyumupuko, Ne saneyoumu, "Beyamanepote mendo pekote wei kea bulrune mekauwe? ⁵Beyamane apoite santeweponde, 'Wena pekote baite sukuwukalre,' mbai, 'Esuemime nepelre oto te ewe' ? ⁶Netenate, we nimeyenembombena da yo bulrana Walri Yei kena delre re detelro kena pekote baite sukunemlre." Nepelrenaye, Walri Yei mendaina detelrote saneyoumu, “E'su e'mime wei ku awlrate e'lretune, nepelre dite ewe !"⁷Nemenakaye, ne e'suemike nepelre diteyouwe. ⁸Nepelre, detelro dopelre nena kembalri mekopukonate tiyainye, kembengte bitiyaye, nepelre Mang Walrite kapiyainye. Nena kembalri delre detelro kena nelrone mekoupikonatena.(MATIUS PAJAK KOPLRIYONUNA WALRI YEI TE TAKUNULRE) ⁹Nemenakaye Walri Yei nepelre dite yowe, Ne teyowe Matius pelre simimbukona detelro, pajak kopriyonuna nowne nekeyowe. Nemenakaye, Walri Yei nete saneyoumu, “De te tawutulre.” Nepelre, Matius e'suemukunakaye Walri Yei te takunulre.¹⁰Ne suselrei Walri Yei nekeyowe sate ne miye'ne aneyowe, teyowe, pajak plre kopiranyena detelro nepelre peko pelre mekayena detelro miyaye, nepene nikiyaye sate Walri Yei pelre Nenei ototouna pelre sate nembeiye aniyaye. ¹¹Nemenakaye, Farisi detelro kembalri mekoyowenate tiyanye, Nena ototounate smiyanye, beyamenapotenate wena kilri-kilri pelre kilrimuna detelro, "Nepelre detelro peko pelre mekayena detelro, pajak plre kopilranyena detelro pelre sate nembeiye aniyaye?"¹²Nemenakaye, Walri Wai ne ate betopuko, nete saneyoumu, "Sa mekoipanya detelro tabib tena duweipa, samekaimena detelro ye tabib tena duweiye. ¹³Netenate, embe nepelre poye olronembombe, 'De poite mekombenate kenate danalre, doitena ambai,' netenate demiyalrena detelro poitena simipai, Depe detelro peko kote miyalre.ADELRE ANIPAINYA KALROTE SIMIYOUMU¹⁴Nemenakaye, Yohanis kena ototouna Walri Yei kote miyayenakaye simiyanye, “Beyamenapote dembelre Farisi detelro pelre puasate nikiyande, nepelre Wena ototouna puasa tena nikipai?” ¹⁵Nemenakaye, Walri Yei nete saniyoumu, "Baynyang do nembelre nembe'ye nekayena, baynyang te taukanelre miyayena yo kena sete tuwayanye? Nepelrena, neya dounenelre mendena bainyang dote nenalre baite dounainelre, nepelrenakaye ne puasate nekenaye."¹⁶Detelro mayon sumu baite besaipekona, mayon nemene tike'ipai, nemane mekonaiponde, mayon nemene tikeinaimbondena, mayon sumute baite besembonde, nepelre besaipekona nou delre dumbonde.¹⁷Nepelre, detelromanipana anggur yansina tengke ye'itena dilripainya. Nemane mekonaipondena, anggur tangke tiye'naiponde, anggur tangke pelre pe'ko dunaiponde. Nepelre, ne anggur manimpana pelre semate bebenamane nekenaye."WALRI YEI DEYEMBUKO NEPELRE PIYE MEKOMBUKO¹⁸Walri Yei nekalrote nete saneyoumu, tenembe, detelro mbei ibadah miyene belrengkate nekewena meyowe, nepelre Nete yengkengte dusunkuko, nepelre saneyounu, “Dena yei milre manimba tetepuko. Netenate, mewe wena mete Nena eubulrane kelrouponde nepelre ne deyembonde." ¹⁹Nemenakaye, Walri Yei saseke ne detelro te taukunulre, nepelre Nena ototouna lati.²⁰Nepelre, tiyaye, milre be'iska mai mebe sunabepelre nikite mekoyouwena Walri Yei kena e'utoute metosulre youwe, nepelre Nena mayon tute meye kelrouku, ²¹neplre ne milre nenei eute sayounu, “De Nena mayon tumote kelroutelrena, de nepe poi duteponde.” ²²Nemnakaye, Walri Yei bulrunsuku ne milre te teyounu, nekaye saneyounu, "Wena kenate ane dusungkonde, dena Yei, wewi telrepelre, wete poiye mekowupuko." Ne suselrei lrati, ne milre poiye dupuko.²³Nemenakaye, Walri Yei, walri ongko mie' belrengka kena mie' teyowe seruling pelre mapiyayena nepelre detelro-detelro tenoyouwena pelre nena palrimena pelre beyowe, ²⁴Ne nedetelro saneyoumu, "Ne yei milre titipai, neme'ye kute tenowe." Nepelre, ne Walri Yei deye diyanyeng.²⁵Nepelre, detelro doplre'te se'kemupuko diyasute miyaye, Walri Yei esute yowe, nepelre, neyei kena mete kelroukku, neplrenakaye ne yei milre nepe saseke. ²⁶Ne a dusupuko yote-yote walriyowe.WALRI YEI DETELRO BESELREI DOU BISE NATE DEYEPUKO²⁷Neplrenakaye Walri Yei nepelre dite yowe, ne detelro doubis'ena beselrei Nete taukeinyelre alra mopelre se'kimiyoye, ''Daud Yei, detena kena bis'e dipeng." ²⁸Ne pe ne miyete esute yowe, dow bise'na detlro beserei nekote miyoye, nakaye nete simiyopu, "De damena kembalri te mekalrena we trepelretena elrauwe?" Ne, Nete saniyanye, "Ya, Mang Walri wai !"²⁹Neplrenakaye, Walri Yei, nena dow bulrane mete kelroupuko, nete saniyonu, "Byamena tu kilrindena [mekondena] nena wena tlreplre telre b'ulra mone nekaye." ³⁰Nemenakaye, nena dow nepe kiya te tiyoye. Walri Yei nete asete tayomu, “Doute poye tembe, da kembalri mekopukalrena detelro sibete pelrena tena nime'yipainya." ³¹Nemenakaye, ne diyate yaye nepelre Walri Yei kena ate e'mukuna yote saniyayme.WALRI YEI ATUNA DETELROTE DE YEMBUKO³²Ne dobe nepe diyate miyoye, tiyoye, detelro atuna detelro alru peko-peko kelrokunulrunate Walri Yei kote miyaye. ³³Nepe alru peko-peko sekembuko, ne detelro atuna nepe ate elreyowe. Detelro doplre kembe'te bitiyaye, "Nakaye elriyaye Israel na da kembalri bete pelrena itipai nikiyande." ³⁴Nepelre, Farisi detetro saneyumu, "Alru peko-peko kena delre polre ne alru peko-peko baite se'keyoumu."EUTE DUNAYENA DOPELRE, KEMBALRITE MEKONAYENA KEKAU BETE³⁵Nepelre, Walri Yei yolre-yolre walre yowe, Nena Walri ongko miyene sinagoge-sinagoge nete kilriyomu nepelre asena Walri saneyomu Injil Kerajaan, e'metelre sa nate de'yeyomu. ³⁶Ketika Walri Yei ne detelro doplrete teyomuna, Nena rasa kasihan kepada mereka karena domba gembala ambainya mane.³⁷Nepelre Ne nenei ototoute saneyomu Nena murid-murid, “Telrepelretelre, eute dunayena, dopelre nena kembalrite mekonayena kekaubete.” ³⁸Netenate, Walri waite diyinembe, Ne nenei eu pelrena detelro, kembalri detelro mekombonde menaye."

Yesus Gembala wari yei Poi ¹Wari yei, nena oto touna mebe ye bepere simme poku. nete wake te ikemere aru peko-peko te baite sekenaimmere poi te yai te nai, nena sa nena eu serai poi dunai ye.²Da eido nena akiana mebe ye suna bepere: memetena, Simomai Petrus eido simaine, Andreas nena dokeka, Yakobus Zebedeus tenayei, neperna Yohanes nenei dokeka, ³Filipus, Bartolomeus, Tomas, neperna Matius Sa kopri-kopri na, Yakobus Alfeus kena yei, neperna Tedeus , ⁴Simonmai Zelot detero, Yudas Iskariot wari yei te naitemokopuko.⁵Wari Yei nena a keyana te sanumupuko, nete ate ikemere,'' Detero sikena nipi tena ipaina Samaria yote embe, ⁶Domba-domba norote embe ne sere-sere mekaime Isreal nerorna. ⁷Ya embena, ate damane sanembe, 'Nou Mero-Mero Nopiyepuko'.⁸Sana detero te poi te nepe taime, tete detero te nepe yereu te taime, siso detero te poi te taime, arupeko te baite sekaime. We nemeiyatembe, nete nemei imembe. ⁹We Emas, tena doipai waripai perak, si nekona tembaga wenasepai ere bekupukena yene douwaro, ¹⁰netenate tangke tena doipaina, si nekeuna mayong beserei, oto ere, neperna otena kembari detero nena bisene anewe.¹¹Yo_yote, esute embena, Poitre tembe sing detero terperna esune nekaye nepene nekembe wande nousite embe. ¹²Mie esute embe na Poi a te sanembe. ¹³Ne mie, wate kenane erenaipona Mai kena poi , nena borate ende, ambaina, wena poi weiburate datemende.¹⁴Detero sing wotena kenadipai, neperna wona a tena betoipai, we nenamere neperna neyore baitemembe otobase te tekrebombe. ¹⁵De telprena a te nepe senamare neiya dondumendena, Sodom Gomora pernamane ne yo wake nepe suwepuko.'' Se Pena-Pena Nena akiana Tuwanainere.¹⁶'' Tembe, De Wete Nepe Sanumupukare Domba mane yokuseraina nero te embe. Natenate, waremane dumbombe kena aweyakro tenamana dumbombe. ¹⁷Detero si tena, tiyeine sema te nekembe wate Sanhedrin kena burate sarnaipone neperna wote penenaiwere nenei sinagoge-sinagoge ne. ¹⁸Wete nepe yetenaimere yo brengka kena bukoute raja kena bukoute Dena eido tante, dakambari netebrunemere tou sisi late tenayei.¹⁹Wete, detero sikenaburaute sarnaipone, mendo tereng-terengtena mikoipaina beya a te erupone nesusreine mendokyanaipone a te ereuna. ²⁰Newarotena we a eripai, nena Mai kena aru mero-mero wena embruburana ate erewe.²¹Dokeka-Dokeka te sarembone teteburate ende, memai yei te sarembone yei nining burnaisine nenei nemang-nenang te a te denainere tutunaimere. ²²Wete detero peko te ernaipone Denaeido tante, netenate sing denaeidote mesuwesuwe korondo tapende tutenaya nelati poi te dowende. ²³Yo bisikane wetetutuyaime sembombe yo site embe de telperna a te wete senamare, we nekotena Israel nekaina yo tena ipai wande Wari yei datemende.²⁴Oto touna nena guru te na ana titai paina, newaro lati kembari detero nenei tuamai tena atena titaipaina. ²⁵Newaro tena oto touna guru mane ewedupiyowe nena sute mare temare kembari detero tuamai mane ewe dupiyowe Beelzelbul, mie detero nenei miedeko peko mane nekaye.'' Mai Mang Wari te endiki te dekomanere detero yei tena endiki tena dikoi Paina.²⁶Ne tena te, we netena endiki tena dikoi paina be a sa te dinenaipone meterna baite tuunai si nekeuna yetere nena muku nimeipai ²⁷De wete nokoburu beya a te saniyamare , nena te kiane a te sanembe. Be a sa wena buntukei ne betupukena, nenate meyang burane sanumure.²⁸Ena eu te tutunaimerena ediki tena dikoi paina, nena ena Wari tena tutipai, neperna Mai Mang Wari te endiki te dekomanere Ne nekeuna ena Wari pere ena da eu kanipo pere neraka ne baite. ²⁹Awo bisi-bisi beserei naite mekomapone doi besika mote doumare? besikamena kanibura tena diripai ³⁰Nemelati, Belrengka nyua merelrena mete denaipone, ³¹netenate edikitena de koipaina, we mang walri kna bukouna me dopre te beiye di awe bisi-bisi yei prena yerikoipai.'' ( Yesus Wei Telpelre etelrosikna Bokoune Saloewe )³²Netenate, detelro sime dena eidofe detero kna bukoune sawendena, delrei memay Walri diana lati sawende. ³³Nemane lati sime dete detelro yei kna bokoune baite sa nendena de lati netenar delrei memai walri diana kna bakouna A Sawipai.'' ( Walry yei mel mendo da Yoburate me Yowe )³⁴Wena mendone mekauna de miyalrena teme akudrung te dayoburate dokalre miyalre, de miyalrena teme a kulrung tena ambai, nekalrotena meteka yemoma. ³⁵Netenate , de miyalrena yeidote memai kna eu yelre sere-sere netemelra, nepelre yiu milre te nameng kna eu yelre, yei milre te nenang mentu kna eu yelre. ³⁶Nepelre, kilri yembe detelro nenei mie deko lrena.³⁷sime nenei nenang pre kena bise kasote denenelrena nei kna na detena knabisa ambai yei milrete ke bise kasote detena ambai. dena bukouna yerikoipai. ³⁸Neplre, sime dena olru se ose eltipaina nepelre dete tawipaina netena de nimeipai. ³⁹Sime Eu nul rute eune Singkrimbonde tapendena, yambei lati eunulru narembonde, nepelre sime de tante eunulru nalrembona yambei lati nekoute donunulru.( Nyare Mangwari knalre)⁴⁰Sime wete yatememelre, dete dokutelre, sime dete dokutelrena, dete dayobulrate fiyekuko miyalrena doku nenelre. ⁴¹Sime walri akyano te walri akyana eidone do nunulre, nepelre walri akyana tena nyalrete dondu, nepelre, sime telpelre detelro te, telpelre detelro kna eidone dunelre telpelre detelro tena nyalre yatenda.⁴²Nepelre sime da yei nining kna nelrone bumarina bute yinenelre bu bilring ke kenteu beimo walri akyana kna eidone,de noulrena ate snawalre. Netena nyalre sa nenelrena nalripai.

¹Yesus Nenei delrona mebe be pelre tena a saneyoumena te a tu te ketepuko, nepelre beiyu youwe yosine ke kilriyouwe nepelre a Walri te yolre-yolre ne ke saneyouwe.YESUS PELRE YOHANIS PEMBABTIS PELRE ²Da selreine, Yohanes nedaine, Ongko mie na ne, Kristus kena kembalri mekoyouwe na tena te betoyouwe, nenei delrona lre a te mekoyouwe ³Netena a te simiyouwe, "We ye nepete miye, ambai si te nemaye temalre?"⁴Yesus a te sauku nepelre nete a te saneyoume, "Embe nepelre Yohanes te senembe beye a te betoyoume nepelre tiyouwe, ⁵Bise na dou te tiyai, medaina oto te keweraye, kusta na sa ne poi duyaye buntukei tu na a te betoyaye, tetena date sakekaye, nepelre detelro syang-syang ko te A Walri te saneyoume. ⁶Nepelre detelro de tante neye a te na balripai poi nema nemo."⁷Nepelre, baite yayena selraine, Yohanes tena a te detelro dopelre te Yesus saneyouwe, "Di pau tenouna ne beyasa te embe tenembe nate? sulru no te alru ye dite date salre wena te? ⁸Beya te embe tembenate? Mayong piyambainya te titipuko na detelro? Mayong piyambainya te titaina detelro andewapi kena diya delrene nekai.⁹Beya te tembena te youwe? A Walri te sanemungna detelro? Nemane, de we te santewelre, ne detelro nena delro nebi kena bulrana sune. ¹⁰Netante sate, ne detelro netena a nepete melroyaye: 'Tewe! wena besune dena a detelro te sanembukalre, wena besune we tena nipi te botinde.'¹¹Da telrepelre lrena a te wete senamalre, milre jei senaimena nelrolrena, Yohanes Pembabtis mena detelro si mena kiyai pai. Nemaneye, surga diya na sa kiya nuwei bete mo, nena delre nembelrena bulra na su na. ¹²Yohanes Pembabtis kena selrei lre nepelre daselrei te miyowe, surga dia ne alrma dopelre na tu te tuyainye, nepelre kena alrma pelrena detelro nete alrma-lrema ye mekoyayeime.¹³Netante sate, nabi metelrena mane nena A Tung A Yeko Yohanes kena selrai ne saneyaime. ¹⁴Nepelre, ne te doumbena tena, ne Elia we kote mendena nepe. ¹⁵Simi a te betondena buntukei pelrena, a te betonde.¹⁶Nemane ye, de ye daselrei na detelro tena beya sa ne nete alretenalre? Nena yeko yau diya nelrone jei nining nekaina mena, nenei yau-yau na te simaye, ¹⁷Nepelre a te elraiye, 'E wetena sulrumbuka te mepande, we busye koipai. E yepi te dimande, we dimi dimipai.¹⁸Yohanes miyowe sa anipai tante, nepelre naye bu anisipai, nepelre a te elriyaye, 'Ne te alru puko kelrouku nelre.' ¹⁹Nemandelraiti, Detelro yei miyouwe na ne sa te aniyouwe nepelre bu te anesuku, nepelre a te elriyayenate, 'Tembe, sa yoku pelrena detelro nepelre bu mau-mau pelrena, pajak pelre duwaina nena yau-yau na nepelre peko pelre mekaina detelro belra-belra."TELREPELRE TENA ELRIPAINYA DETELRO TE A TUNG ²⁰Nepelrena nena poi mekoyoumena nepelrena datena bulrusipainya tena na yo-yo te Yesus a peko te saneyoume. ²¹Khorazim, we peko telrena! Betsaida, we peko telrena! poi tu meselreibei wena nelrone mekoyalre nepelre Tirus pelre Sidon pelre kena nena, ne ye nepete kanate dusaipouwe dimite dimaina mayong te titaipouwe nepelre tipapelre. ²²Ne a tena, tu tena a yeko mendena tena de we te a te senawalre, Tirus pelre Sidon pelre sepena-pena tena nemeye elreneitine we ambai.²³Nepelre, we, Kapernaum, we te mano kelra ne senai ye? Ambai, te te detelro kena nelrone we osune ewe, wena nelrone poi mekoyalrena te Sodom ne mokoina, ne yo daselrei tena nemeye nekaye. ²⁴Ne a tena, de we te a te santewelre tu tena a yeko mendena, Sodom kani sapena-pena nemeye elrintene we ambai. DETELRO YESUS KO TE MAYE NA TENA PENA-PENA TU²⁵Ne su selreine Yesus a te mekoyouwe, "De we te kepawalri, mena, Mang kelra pelre Mang selro pelre kena bulra lrena Tuhan, tiyei pelrena detelro nepelre mendo pelrena detelro kenalre metelrena mane weye nalrumbuke, nepelre yei kiyanining kena ne kiyambuko. ²⁶Ya, Mang Walri, nemane tu wena bekoune kena te dinye. ²⁷Delrei Memai Dena ne mukuna mane kelroupuko, Nepelre, detelro simena yei tena nimeipai, Memai nembeimo, detelro simena Memai tena nimeipai Yei nembeimo nepelre detelro sime Yei nena kena nete sanende²⁸Dekote datemembe, sewaitengmena nepelre se dopelre pelrena, metelrena mane, nepelre De we te pena-pena tu itewelre. ²⁹da se pelrena sa mekoyalrena te elrutune, nepelre denalre alromembe de tepa-tepa na tena nepelre kena kani-kani, nepelre wena eunulru ei na tena ye nekende. ³⁰De kelro ya malrena se pelrena sa pe nemeina sa nepelre dena sepelrena sa pena-pena.

( Yesus Dalrena Tuhan Sabat Ya Bulratena) ¹Ne ya selreine,Yesus Walre yowe sabat yane gandum emilre yalreke ne nei Murid-murid moningne,nepelre ne gandum nate nepete okoyaiye nepelre ne aniyaiye. ²Nenadelrati,Farisi detelro nena te tiyaime,ne ne kote saniyaine,"Beiti,we'na Murid-murid di beyate mekaye nena nolruna te mekaye da sabat y.³Nenate,yesus nekote saniyomu,"ambai nenatena beipai Daud beyasa te mekoyowe nepelre nesetrei ne're taukamelrena delro moningte tuwaiyaime. ⁴Beymane ne Allah kena mie te esute yowe nepelre roti persembahan nolruna ne ani paina ne'nei delro taukamelrna nembei aniyai,nena iamam detelro tena mo?⁵Ambai nenatena Hukum taurat yeina we beipai,nena sabat yane,imam detelro Bait Allah sabat yane ei bitaiye nepelrena ne salah ambai? ⁶Netenate de we kote senamalre nena delre dopelre bait Allah kenalrena dapene da.⁷Nenadelrati,we da nena arti nepete nimeyambuko: De delranalrna kena bise telre nepelre persembahan tena ambai,salah pelre mekoipaina we hukuman tena yati paina, ⁸Nenate,detelro yei dalrena Tuhan Sabat ya bulratena.⁹Nenadelrati dipelre miyowe,Yesus ne'na Sinagoge te miyowe. ¹⁰Tiyowe da detelro do beiska nena me su mendai. Nepelre ne Yesus kote simiyaine,ne elri yai,beyamame nelruna Sabat yana nena poitena mekonai? nena Yesus kena kesalahan tenate di yaine.¹¹Nepelre,ne nekote saniyomu,sime wena nelrona detelro nena domba deme mbei,nepelre delrati ne domba ambulru eite ate delrenke nena Sabat yane,embai ne nete kelrondu nepelre baite donunelre? ¹²Nenadelrati tiki dorelre detelro yei kena nilai domba deme mbei nembeina ambai ! netenate,nolruna Sabat yane nena poi te mekombe.¹³Nekoute Yesus ne detelro te saniyonu,me te alrungkone. "Ne detelro me te alrung kuko nepelre ne'me poi telre dupuko ne na me poi su mane. ¹⁴Nenate,Farisi detelro nepelre baite yaiye kelrai te kemekoyai ne'tenate,ne beyamane ne'te baite tonaina¹⁵Nemandelrati,Yesus,nena hal nimeimbuko,di pelre baite suwusuku. detelro dopelre ne' te taukanelre nepelre ne metelre ne,pai mekoyomu, ¹⁶Nepelre nete atiyeine ne'nei eutena nimei panya mane mekonainelre. ¹⁷Da hal olrumbonde nena yuwumbonde Nabi Yesaya kena saniyoumuna walrolre.¹⁸Tembe,Delrei hamba nena de'elripukalrna,nepelre bisete danalre,nepelre delrei eu dekone ne'kotena kenatedanalre,de'na roh te nei na bulrane kelrotenelre nepelre ne'keadilan te bangsa-bangsa kote kilrinemelre.¹⁹Ne,akena selrai tena pelre alra sendena nena ambai,nepelre da nipilre-nipilre detelro simena ne'na apelre betoipai telre. ²⁰Suru dusunai nenatena ne'baitena kipipai,nende keadilan te ne'menang te mekombone. ²¹Nepelre ne'na eudo eine bangsa-bangsa si nepene sau nainelre.²²Nemanodelrati detelro si roh jahat kelrokunulre,nepelre eloubise pelre atu pelre Yesus kote dokainelremiyai. Nepelre,Yesus ne'te poi mekombuko nenate ne detelro dou bise pelre atu pelre nena ate elereyowe nepelre dou te teyowe. ²³Detelro metelre kembang te dupuko nepelre simiyaine,da ne,senalre Daud yei?²⁴Nemandelrati,Farisi detelro nena te betaipeko ne'elriyaiye,"Da detelro beyamane roh-roh jahat sekiyomu,nepelre nenatena imbai beezebul roh-roh jahat belrengka. ²⁵Yesus ne'na mendo te nimeyempuko nepelre ne'kote saniyomu,kerajaan mbei-mbei nena dalrengkone neni eumbeine adete denenelre,nepene tenaimbone. Nepelre kota mbei mie deko dalrengkone ne nei eumbeine dde te dene nelre,mbai nenatena nouna titaipai.²⁶Nepelre,delreti iblis nenei sekenelre na,ne dalrengkone nenei eumbeine ade te denenelre.nena delrati,beyamane nenei kerajaan nena noune tepende ? ²⁷Nepelre delrati,De'roh-roh jahat Beelzebul nenalre seketemelrena,wena yei nining singkinalre nete sekenaimelre? netenate ne'we tena hakim te dunai ye.²⁸Nemandelrati,de'roh-roh jahat Roh Allah kenalre seketemelrena,Kerajaan Allah we na bulrate nepe miyowe. ²⁹Nante,detelre mbei beyamane mie te esute ende nedetelro wake doptre nepelre nena sayesi drunde nenatena detelro wake petrena mbai memete sa dite bekombande? netenate nemiena sayesi ne alrunde. ³⁰Sime de'mbelre nembei na mbai.de'tena ade tedeneneltre. Nepelre sime de'mbelre koplrinelrone nembeina ambai,selre tanemkone.³¹Nepelre delrati De,wekote senamalrena nena dosa mbei pelre detelro kena apiang paing baite sumbode,nenadelrati apiang-piang Roh tena nena baitena suipai. ³²Nepelre sime a'simane dombuko detelro yei tena pelre adetedenenelre nena bai te sumbonde,nepelredelrati sime Roh Kudus tena ate elrende adete denenelre nena bai tena suipai,nenate na da ya selreine neme ende di yaselrei mende.³³Nenadelrati ono poi,nena na delrati poi. Ambai nena o'no pekotena,nenadelrati nena peko,nepelre ne ono nena nalre nimei. ³⁴Hai Walri selrai eselrena,beya mane we'detelro peko hal-hal poi te dombonde? nepelre delrati kena alrma lrena,embulru dombuko. ³⁵Detelro poi hal-hal poi te nenei dalreng nyalre poi te baite ninsine,nepelre peko detelro hal-hal pekote nenei pekolre baite ninsine.³⁶Nemandelrati,De'We'kote sewamalrena ne a'mbei nena kaso-kaso,nena di detelro dombuko,nenatena ne'penghakiman yane ate sanaye. ³⁷Nepelre wena a'we noutelrena,nepelre delrati wena a'wetena hukuman te yatenamlre.³⁸Nemandelrati,ahli Taurat detelro moslrei pelre Farisi detelro Yesus kote saniyaine,"Guru de,we,natute kelripone nena te temalre. ³⁹Nenate,Yesus ate sauku nepelre ne'kote saniyomu,generasi jahat nepelre kaima yalreng miyau tute kelritemelre. Nepelre tu sitena ambai wekotena nabi Yunus tute itimelre. ⁴⁰Nenadelrati,Yunus mane ka,delre eslre eine ya naming nepelre deneng naming bumi eslrene.⁴¹Niniwe detelro penghakiman ne,da generasi pelre nembei esutepenai hukumantena,niniwe detelro tobat nepete mekoyai nena Yunus kena khotbah te betoyai. nepelre tembe delre Yunus tenamane dapene da.⁴²Ratu wau sulrena da generasi pelre nembei deinemelre penghakiman yane nete hukuman te yatenemelre nenate ne bumi tulre mende Salomo kena hikmat te bento dena. Nepelre,tembe delre Salomo tena dapene da.⁴³Nenadelrati roh jahat detelro yei kenalre baite yowe,ne bu pelrena nou-nou te keteyowe,ulreyowe note yendena,nenate ne tupei pai. ⁴⁴Nepelre ne elre yowe,de'ne kote bulrisitelr delrei miete telre nenoulre baite de yalre. Nepelre nekoute bulrusu ku,ne,nemie tekenelre nepete kesambeko eumbai,nepelre piyambaitelre. ⁴⁵Nepelre delreti,ne roh jahat yowe mesi bepelre nena roh jahat selrai dopelrena nembei yatekemelre,nepelre esute yaiye nepene nikiyai ye. nenadelrati,ne detelro nena yeko dite telre te dupuko wanim bana selreilrena.⁴⁶Nenate Yesus detelro telreng nelrone ate neme elreyowe,teyowe,ne,neny nameng nepelre dokeka diane tipiyaiye,ne'mbelre ate elrenaina te diyaine. ⁴⁷Detelro si ne'te saniyonu,'we'ti nameng delre dokeka dian di tepai,we mbelre ate elrimbena.⁴⁸Nenadelrati,Yesus ate sauku detelro ne'te saniyona nepelre elreyone "Sime delrei nameng pelre sine de'lrei dokeka? ⁴⁹Nepelre,ne'nei murid0murid kote ne,na me te kilriyowe,Yesus sani yowu, "Da ilre de'lrei nameng pelre de'lrei dokeka. ⁵⁰Nenate sime delre memai surga na me'na kehendak te mekondena,dalrena de'lrei dokeka do,de'lrei milre keka pelre de'lrei nameng.

A MENDO EMI DETLRO TENA ¹Nena yane, Yesus mie lre baite yowe neplre danau yene nekeyowe. ²Nepelre detelro telreng ne' kote miyaye Nepene koplriyonu. Netenate, Yesus ei bulra te sakokenelre nepelre Ne' bulra ne nekeyowe, nepelre detelro doplre metelre miyaye danau ye ne tipiyai.³Nepelre, Ne'hal telrengdoplre ne'kote, saniyomunenate amendo, ne Ne'elriyowe, "Da emi detelro mbei emi te ende pelrendena, ⁴nepelre Ne daine ne'emi te pelreyowe, sa nung meslrei nipi ye te balriyaye, awe miyaiye neplre bai te teme te anaipeko. ⁵Sa nung si nena olru bulrate balriyaye, nena kani endung elrikoipai, neplre selrambei te balriyaye nena te kani endung elrikoipai. ⁶Nenate, doi elrengkuko, ne o'nung doi namu nekelre. Nepelre, nena yenso doipai, ne o'nung dite kelrapuko.⁷Sa nung si sasie nelro te balriyaye, nepelre nete taukuko. ⁸Nemandlrati, sa nung si ate kani ppoi bulrate balriyaye, nepelre eute mekoyowe, dana domesi kasoplre, dana donaming kaso pelre, nepelre dana dombei mebe kaso plre. ⁹Sime buntukei pelrna, nepe ne ne'betonai."YESUS A MENDO NE KILRIYOMU¹⁰Nepelre, murid-murid Yesus kote miyaiyenepelre ne'te meke simiyane, "Beyamenate we'ne 'ote a'mendo ei ne saniyeme?" ¹¹Yesus nena simiyaina te sauku, “We'kotena karunia rahasia Kerajaan Surga tena nepete nimiyambuko, nena delrati ne'kote karunia tena ipai. ¹²Nenate, detelro nenei pelrena, nekote ne bulra-bulra. Ne'te yatenainelre, nenadlrati sime ne'na'tena ambai, nenatena beyasa ne'nalrena nena ne'nalre baite dunaiye.¹³Nenatena te, De'ne'kote amendo eine senamalre nenate tenaiye, ne'itipaina mane, neplrena nenate betonai, ne'betoipaina mane, nena mengerti mekoipai. ¹⁴Ne'kote'tena nubuat Yesaya nena a nepe yupuko, 'We nena te betombe, nepelre betombe nenate mengerti bete plre mekoipai we'nenate tiye. Nepelre, nepe te tiye nenate mendonatena kelroipai.'¹⁵Nedlrati da bangsa nena kenapeto olrupuko nena, buntukei betonaina ako-ako ambai, nepelre nena douw nepete kepenaipone. Nepelrea, nena douw lre nenate tenaiye, nepelrena nenei kenalrena mendo te mekonailre, nenate, De ko'te bulrunaisine nepelre poi dunaiye.' Yesaya 6:9-10¹⁶We'na douw pete tau nepelre wena buntukei nepete betau berkat te dumbonde. ¹⁷De we'kote nolrunate senamalre nenate nabi doplre nepelre nolruna detellro kena tedaine tenai'nate beyasa we nepete tau nenate ne'itipai, nepelre kena te daine betonai beyasa we'nepete betau, nenate ne."EMI DETELRO TENA A MENDO TE KILRIYOMU¹⁸"Nemandlrati, arti amendo emi detelro tena te betombe. ¹⁹Nenate detelro asena Kerajaan te betoyai nepelre ne'mendo na nimeipai, si jahat meyowe nepelre ne detelro kena kena elrina sa pelreyowena te bai te olruyowe. Da detelro nena sa nung nipiyene pelreyowena.²⁰Dalrenadelrati nou olrubulrane pelreyowe, nenatena detelro asena nepete betoyai nepelre kena kalri ne nepete yatiyai, ²¹nenate Nenei euw eine yenso kelroipai nepelre manimba suweipai. Nepelre, delrati penindasan mbai penganiayaan dumbondena, nena asena tena, nenete ne'atedelreke.²²Sanung sa sie nelrote balriyaina nenatena detelro asena te betoyaiye, nemandelrati kekhawatiran dunia pelre apeuw-peuw wapiyaine welradite nenate asena euw olripa. ²³Nenadelrati, detelro kani poine nenei sa nung te pelreyowe, ne detelro asena te nepete betoyai nepelre nenei mendone dunumbuko. Nenei nou telre euwte nepe te mekopuko, nena domesi kasopelre moslrei do naming kaso pelre nepelre moslrei do mbei mebe pelre." AMENDO SEPO MELRA PELRE GANDUM TENA²⁴Yesus amendo site ne'kote saniyomu, Ne'elreyowe, "Kerajaan Sorga da beyasatenamane detelro sanung poi te nenei emi ne pelreyowe. ²⁵Nenadelrati, detelro dite kute tenoyaiye nenei musu meyowe nepelre sepo nung te gandum nung nelrone pelreyowe, nepelre dite yowe. ²⁶Nenadelrati, ne onung so nung suku nepelre euw pelre, nepelre sepo delrati tiyai.²⁷Nenate, emmi detelro nenei kembalri detelro miyaiye nepelre ne'te simiyaine, 'Tuan, wena emi ne sa nung mbai poite we pilriye ? Nenate, sepo ne mopelre miyaiye?' ²⁸Ne'ne'kote saniyomu, 'Musu detlro mbei ne'mekoyowe.' Nenate, kemblri detelro ne'kote saniyaine, 'Nenate we elrupone de'malre nepelre nena te kopilrimalre?'²⁹Nenadelrati, ne tuan elriyowe, 'Ambai ! Nenadelrati, sepo te we kopilrinembombe, nenate we ad gandum te nembei dawembombe. ³⁰Nepene bebena mane nembei balreneiye neme nimi ya selrei ne wande. Nepelre, nimi ya ne wande, de'emi detelro kote santemelre. Memetelrna, sepo ne te kopilrimbombe nepelre eu eine bekombombe antimbe. Nenadelrati gandum tena kopilrimbombe delrei lumbung eite.'"KERAJAAN ALLAH SESAWI NA PELRE RAGI TENA MANE³¹Nepelredelrati Yesus amendo site ne'kote, saniyomu, "Ne'elreyowe, Kerajaan Surga sesawi na tena mane nete detelro olrunai, nepelre nenei emi ne pelrende. ³²Nena na kiya telre di metlrena sanung sisi, nenate ne balrende, ne delretelre di metlrena olrong sisi, nepelre onote olrumbonde nenate awe di manolre menaiye, nepelre nena misyene nalre te melronai."³³Nepelreddelrati Yesus amendo simbei simena te ne'kote saniyomu, "Kerajaan Surga nena ragi tena mane, milre simbei nete olrunde nepelre tepung terigu adonan ei'ne dunde nena telreng sukat naming adonan metelrenamane ragi ne bulrunelre.³⁴Metelre da hal Yesus detellro telreng kote amendo eine elreyowe, nepelre amendo nena mbai ne'nekote sanenemlre. ³⁵Nenadlrati, nabi kena walrolre beyasa sani yamena nena nepete yupuko, "Amendo eine nena De'embulrute tuwitisine, hal-hal di yene nalrupukona dunia wanimba mekoyena nenate De'santemelre." Mazmur 78:2AMENDO NENA SEPO MELRA EMINE³⁶Nenadlrati, Yesus detelro telreng nepeng tumpuko dite mie esute. Nepelre, nenei murid-murid Ne'ko te miyaye nepelre elriyaiye, "De'kote sepo melra emine nenate kiya elrupone." ³⁷Nepelre, Ne'sauku, "Detelro nena sa nung poi te pelreyowena nena anak manusia, ³⁸nepelre emi nenatena da dunia. Sanung poi nenatena Kerajaan yei nining, neprlre sepo nena tena si jahat yei nining, ³⁹nepelre, yembe detelro pelreyowena nena tena iblis, nepelre nimi ya selrei nena tena, tu tena ya, nepelre sate olrunaina selrai nenatena malaikat selrai.⁴⁰Nenate, sepotena mane nembei koplrinainelre nepelre sing eine anaintine, nemandlrati nena tutena yane kilridena. ⁴¹Anak manusia nenei malaikat te sanenemlre menaiye, nepelre, ne'metlrena olru sayesi nepelre ate tupilriyainate koplrinainelre nenadelrati detelro kejahatan pelre mekoyaina nenei kerajaan lre, ⁴²nepelre aito sing eine nete balrenaitine. Ne noune dimite diminai nepelre etite asenaiye. ⁴³Nenadelrati, nolruna detelro nena su elrengkoinamane ne Memai Kerajaan eine. Sime buntukei plrena, nepene neye betonaiye."KERAJAAN SURGA SE DELRA DUNUMBUKO PELRE MUTIARA TENA MANE⁴⁴Kerajaan Surga nena sedelra tenamane emine dunumbuko, detelro nena te tupeike, nekoute dite yenenalrupuko. Nepelre, nenei kenakalri tenate, ne'yowe, nenei metelrena sa nai te mekopuko, nepelre ne emite doi doku. ⁴⁵Delranadelrati, Kerajaan Surga nenatena nai detelro si mutiara poi telre te nenate ulreyowe. ⁴⁶Nenadelrati ne'mutiara simbei tekenelre nena nilai yalretelre, ne'yowe nepelre nenei metlrena sa naite mekopuko, nena mutiara te doi doku."KERAJAAN SURGA NENA TANGKE KA KEMEPUKONA MANE⁴⁷Nemandelrati, Kerajaan Surga nenatena tangke te nau eine yelroyai, nepelre ka sisi koplriyaine, ⁴⁸nemandlrati tangke nena kemepuko, ne'yepaye te yepoyai nepelre ane mikiyai, nena ka te koplriyaine poi te Kerajaan delre eine olriyaiye, nepelre pekote baite balriyayiye.⁴⁹Nenate, nepe tutena yane dumbondena. Para malaikat selrai ne balrenai nepelre elrimaye nolruna detelro nena pelre jahat detelro, ⁵⁰nepelre jahat detelro nete sing aito eite balrenaitine. Nenoune ne dimite diminaiye nepelre eti te asenaiye.⁵¹Nenatena metelrena we'nepete nimeyambuko?" Ne'Ne'kote elriyaiye, "Nepe". ⁵²Nepelre, Yesus ne'kote elriyowe, "Nenate, ahli Taurat mbei-mbei nepete murid Kerajaan Surga dumbondena, ne'mie tuanmai mane nena sedelra wanimbana pelre yansina nenate nenei kekayaan baite dulranenelre."YESUS NENA KOTALRE BAITE SALRIYAYE ⁵³Nenadlrati Yesus amendo nenate teme temepuko, Ne'nepelre baite yowe.⁵⁴Nepelre delrate, Ne'nenei kota asal te akonelre, Ne'nena sinagoge-sinagoge nepene kilriyoumunepelre ne'kembeng te bitiyai nepelre elriyaiye, "Da detlro meplrna kebikjasanaan te douku nepelre mujizat-mujizat dana? ⁵⁵Ambai Ne'detelro mbei o'te mekoyowe nena yei ? Ambai nenei nameng maria te piyaineng nepelre nenei do keka nena Yakobus, Yusuf, Simon, plre Yudas ? ⁵⁶Ambai nenei milre keka nena ena nelrone delra ? Nenate, mopelrna da detelro metlrena da hal te douku ?"⁵⁷Nepelre, Ne'tena ne'kembeng te bityaiye. Nenate, Yesus nekote nete saniyomu, "Nabi detlro mbei ne'tena dihormati, nenate nenei nou ne nepelre nenei miene." ⁵⁸Nepelre, mujizat telreng nepena Ne'mekoipai nenatena ne'na telrepelre ambai.

(Herodes Yesus Tena Ate Beto Puko) ¹Neyapona,Herodes belrengka mane ne kelrapone nekeyowe,Yesus tena ate betopuko. ²Nepelre,nena kembalri detelrote sane youme,dana Yohanis bupelre kelro muna. ne detelro tete nelro nepe deyu pu ko nepelrena dakembalri nena lre nepekiyaye.³Nepelrena,Herodes Yohanes tenepe kelrouke,bekepuko,nepelre ongkone timtuku nena Herodes,Filipus nembilre,Herodes nemeng. ⁴Nena Yohanis nete ate saneyonu,"Nou ambai we Herodes te dou nelre. ⁵Nepelre,nemanelati Herodes kiselrambuko Yohanes tetom bonate,detelro telreng dopelretena endikite dekokuko nena nemei yambukana Yohanes nenei nabi.⁶Netenate,Herodes nembelre songkaina yatemekoyowe Herodes kena yei milre be irang busyete nena betou ne koyo we,nena Herodes kena kalri te tu wa yinu. ⁷Nemane ayekote sasuku nemilre belrang beyate elreng dena dite ini nelre.⁸Nepelre,nenang ade moduyunu,milre belrang ate mekopuko,"Danounelaiti,Yohanis bute kelro yumuna belrengkate saeine andumbe deteitimbe," ⁹Raja kena kenalrena saelretena mane beseyone,nepelre dite ayekote sasuku nembelre sate nembei aniyaina detelropelre,nete sanemepuko ne kalro te dite inai nelre.¹⁰Ne sane mepuko Yohanes ongkomiena belrengkate baite ketembombe. ¹¹Nepelre,Yohanes kena belreng kate saeine adukaye nemilre belrangte ikai nelre nedouke nenang kote douku yowe. ¹²Nepelre Yohanes kena ototouna meyaye,nena eute dou kaye nepelre kani ne sasi kaye,nepelre yaye Yesus te ate senambeko.¹³Yesus ne ate betopuko. nenei eu te yepopuko dipelri eilre meyowe,nou bou kaune nenei mote,nepelre,detelro ne ate betaipeko,ne tetau kainelre nepelre otomiyaye yo delre te. ¹⁴Walri yei diyateme yowe,detelro delrona tetumbuko,nepelrete ena bisye tediyonu,sana detelro te poi de ye yomu.¹⁵Sunepe weyo we,ototouna yesus kote miyaye nepelre elriyaye "Danou kulrung mbai nepelre sunepedenete ewee. Detelro delrona tesanembe yote yote naye nepelre nenei eutetena sate tenaye.¹⁶Nepelrena,Yesus nete sane yomu. "Neipainya. we,nate sate yate membe. ¹⁷Neye,netesaniyaine, "Danoune enasyasyiambai,da nouna pieu misipelre kabeselrei." ¹⁸Nepelrena,nete sane youme,"Nesa dekote date dlrumbombe membe.¹⁹Nemane,nedetelro delronate sanemupuko sepobu iraneniki yaye,nepelre nepi yeu misi pelre kabeselreipelre yate puko,bulrate mano tetape yowene mendote mekopuko,pieutebete bete be sepuko,nepelrena,nena ototounate yate kemelre,nepelre ne na ototouna detelro delronate. ²⁰Nepelre,nemetelre ani yaye nepelre eselrete mekoyaye. nemane,nena pote olru yaina,sabu mebe ye bepelre olraipeko. ²¹Sapelre ani yaina domo 5.000 selrei,milre pelre yei pelre mebeipai.²²Yesus nena ototounate sanumupuko selrai mbeite eibulratenaye,nenalre memete disutenaye,neye detelro nate sane mupuko diteyaye. ²³Nepelrena,Yesus detelro nate sane mupuko diteyaye,nembeimo mekobulrate youwe nepelre mendotemekoyowe,nena nepene ko duyowe, nembeimo nenoune neke yowe. ²⁴Nepelre na laiti,einepe baitelrena ya yo we,olre so bulrane sauyonu nepelre alrute bese kenelre.²⁵Nepelre,dene su kilrimbeite numbuko,ne neyo kote meyowe,bu bulralre walreyo we. ²⁶Nena ototouna bubulrane walreyouna tetaimbe ko,endikitedekaikeko nepelre alrate seyaye, "Nena mase ! "Nepelre endikite dekai koalrate seyaye. ²⁷Nemane laiti,Yesus nete ate sane youme,elre yowe,"Kena te su we bombe Dana de,endikitena dekoipai.²⁸Nepelre,Petrus nete sane yone,'Tuhan,nena we,dete sanu tupone wekote bubulralre telre." ²⁹Yesus elreyo we. "Me we!" Nemane,Petrus eiyelre kiyate meyowe,bubulralre,nepelre,Yesus kotemeyowe. ³⁰Nemane,alrutetumbukona,endikitedekokuko nepelre ateseke yowe. arate seyo we. "Tuhan,detetelro melro tipoime."³¹Yesus nena metenunsuku,Petrus kekerouke,nepelre sane yonu, "Wena telrepelre ambai,we bayatena susauwe? ³²Nepelre eiyete sekaipeko,alrunepe nemmombuko. ³³Nepelrena eibulreneniki yaina nepelre ate elri yaye, Tepelre,we Allah kena nu wai³⁴Misitu paipeko Genesaret kaniponetikeimbeko. ³⁵Nenounadete iro nete nimei yaimbeko,nemane nenouna ditelro niki yainati ate sani muku yaime detelro sanate Yesus kote dlrum bombe membe. ³⁶Nelaiti Yesus tedi yi yaine nena jubah te eubonai melre,nepelre metelre metelrena dte lro eupelre boyaimena poi dunaye.

(Walri Kena Atung Pelre Detelro Kena Yeko) ¹Farisi detelro pelre ahli-ahli Torat pelre Yerusalem lre miyaye,Walri wai kote miyaye ate sani yaine. ²Wena ototouna kasi yepe kena ate anetita waipeko? Ne,piyeute aneyai yemebuna sukipai !. ³Nepelrena,Walri nete saukumulre. 'We,laiti beyatenate Mang Walrike na ayekote bitaupeko wenayeko tangte.⁴Nepelre,Mang Walri dina elrepuko. "Nameng pelre mai pelre. "Kena ate ade tedenenelrana baite tonaipone. ⁵Nepelre,sime memaipelre nameng pelre,a'pekote sanembona,baite notetonai pona. Nenate,Walriyau, "Sime maipelre nameng pelrevatena elrenda,netena sa ini nelrena Amng Walri kena ne dinakelrom buko," ⁶Maipelre nameng pelretena endiki dekoipai. Nena Mang Walri kena ayekote aneti peko wena yeko te kilrauwe.⁷We detelro peko,telrepelre,Yesaya wetena a'saneyomuna. ⁸Da,selrai detena emblrutu nekepaite. nena kena detena baitelrene. ⁹Dete,nemei kepaite nepelre beiti detelroyei kena yekolrena ate senaime."¹⁰Nepelre,Walri wai detelro dopelre te simipuko saneyomu.' betombe nepelre mendote mekombe ! ¹¹Basulrena sa esute emblru eite endena nena peko ambai,nemane laiti emblrulre baite mewena,nena detelro te pekotemekowe.¹²Nemane laiti,Walri wai nena ototouna miyaye simiyaine" wekaye nimeiyumbuke? Farisidetelro wena a'elrupukenate ne nakenalrena peko mane tuyaimbeko. ¹³Walri,a'te sauku,nepelre elreyowe, "Metelrena sanung dena mai Walri diane nena melrena pilri painya,baite yensoyenso pelre daunaye. ¹⁴Nepenetenaimepone,nedetelro doubisyena doubisye nate tapeke e'we na mane,nem ane bebena maneam bulru aibalrenei kone.¹⁵Petrus nete sanuyonu. "Ne,amen dote dete sane muponde." ¹⁶Walri wai nete saneyomu,Da'kalro we mendo doi? ¹⁷We,nimeipai? Metelre basulrenasa esute emblru eite esute,e wena eslre eite ende nepelre baite.¹⁸Nepelre laiti,esulre emblrulre baite me wena nena kena eilre baite me we,nepelre detelrote pekote mekowe. ¹⁹Kenalre laiti mendopekotemekamde. tetekalro,kaima,bisi opeu peu,kiri,yembe. ²⁰Da kalro kalro detelrote pekote mekaime,nepelrena, sa'anandena mebuna suku painena detelro tena peko mekoipai.²¹Nepelre,Walri wai Tirus pelre Sidon teyowe. ²²Kanaan milre neyolrena meyowe saneynu. "Walri,dete kena bisyete senulre,Daud nu wei! Dena yei milre alro peko peko kelro ku nulre pekotelre tedume. ²³Ne milre kena a'elreyowena Walri wai a'mbeipelre sawipai. nepelre,nena ototouna miyaye nete. a'demo diyaine,sani yaine,"Sanembone aite ende ena metolre alrate netulre tulre se we.²⁴Nepelre,ate sau ku. "Dete tiye kuko Israel kena nelrolre domba nelraipekona kote miyalre." ²⁵Nepelre,nemilre Walri kena bukoute meyowe kenate ane dusunkuko,nepelre,elre yo we "Walri,dete kena bisyete dunulre. ²⁶Nemane,nelati ate saukunepelre elreyowe. Pekomane yeminingke na picute doumalre yoku kote tinder malre.²⁷Nemilre ate sauku,nepelre elre yo we. Walri,Telrepelre,sapotuan mai kena mejalre beraina yoku laiti anaye. ²⁸Walri wai nete saneyona,damilre,nena telrepelre delre ! Wena men do mekoyena manelati nemane dumbone. "Nesu selreine laiti,nenayeimilrepoidupuko.²⁹Walri yowe,Galilea nautulre nepelre,meko bulrate yowe,nenou nenekeyo we. ³⁰Nepelrena,detelro delro detelre laiti miyaye,nekote detelro memdainyate,bisyenaye,otuna,peko naye detelro silaiti olrukai miyaye. nepelre,Walri wai kena dtoyene du kuyaime Walri nete deye yomu. ³¹Ne detelro delrona tiyaime,atunadetelro ate elriyaye,pekona poi duyaye,mendainya dtote walriyaye nepelre bisena doutetiyaye,nepelre,Israel kena mang Walrite kapi yaine.³²Walri wai,nena ototounate simipuko nepelre saneyomu, "Kenabisye mane,dadetelro yana meng selrei dapene demblre nikiyande sakaye ambai. nepelre,de sante melre moning ne dite naiyena ambai,siye mau mauni pikalrone yembenensone. ³³Nena ototouna,nete sani yaine, "Piyeumepelrenate olrumapone, detelro delro daselreina netesate yate mamlre." ³⁴Walri wai nete simi yomu,"Wenapieu meselrei? ne ate saukaiye,"Mesibepelre nepelre ka nining beselrei laiti. "Walri ne detlro delrona sane mupuko kani bulrane nikiyaye. ³⁵Walri ne detelro delrona sane mupuko kani bulrane nikiyaye³⁶Nepi mesibelpelre kapelre puko,nepelre mendote mekoupuko,bete bete besepuko,nena ototouna teyatekemlre detelro nate wasiyaime. ³⁷Metelrena mane aniya ye eslre teme kaipeko,nena sapo kolpriyaina,keranjang mesi bepelre kemepuko. ³⁸Sate nai yaina detelro domo empatribu selrei,milre pelre yei pelre tena mebei pai. ³⁹Detelro te dite sanepuko yaye,Walri eiyete yowe magadan kanipote yo we.

(Farisi detlroplre saudoki dtelroplre Yesus te Wapenaina) ¹Neplrenakaye,Farisi detelro plre sadoki detlropelre Yesus te wapenaiyenate miyaiye. Yesus te saniyainye Walri diyalrena kembalri simenate kilrinempondenate. ²Namenakaye,Yesus ate saku,su simbiyowena slreine,weya elrawe,"Yapoitena maye nimipuko.³Nepelre dehebunatena,"Daya alru mendenatena manekote susuwe,"Masusuwenatena we nepe nimeyawe,dayaye otote mewenatena we beteplre nimeipaitlrena. ⁴Yeko pekotlre naslrai nepelre kaimaplrenaye kembalri simenatena diyaite,nenatena mbeiska kembalri simenatenate diyaite,nenatena mbeiska naplre kilripaitelrena,netenape Nabi Yunus kenane kilripukonate sanenaimelre⁵Nemenakaye ototounayo budisute paisiki,piyeute kepaweye duwaipeko. ⁶Neplrena kaye Yesus netesaneyoume,"Di farisi delroplre Saduki slraipdere kena ragitena wei eutiyeine. ⁷Nenatena nenei enuenlro ne ate tuwayaiye naka elriyaiye,"dana e piyeu yati painya tena. ⁸Nemenakaye,Yesus nenate nimeyembuko nepelre ate mekoupuko,"We,tlreplretena paina nimeipainya detlro,beyatenate weimote wena nelrone piyeutena ate elrauwe?⁹Beyamenapote we nemeye nimei pai nepelre oyo meyipai piyeu mesi deltro 5000 tena naka nena kaso mena alre meslrei kopilrembuko? ¹⁰Nemandlrati,piyeu mesi sunabe detlro 4000 tena nena kaso mena alre meslrei kopilram buko?¹¹Beyamanedlre dena atena we nimeipai de wete piyeutena atena saipai nenape,Farisi detlroplre Saduki slraiplre nena yeko pekotenate eute tyei ne ate. ¹²Neplrenakaye,neyo wande nimeyaimbeko ne pi yeiplrena ragi tena elropai,ne Farisi detlroplre Saduki slraiplre kena yeko peko kilraiyenatena.¹³Nemenakaye Yesus Kaisarea Filipi yote akokaiye,nenei ototouna yote simiyoime, "Detlro sikenalrena da Detlro jeitena sinite elraiye? ¹⁴Neslrai ate saukaiye, "Siye elraiyena Yohanes Pembabtis,siye Eliate elraiye,heplre sidlrati Yeremiate alraiye,nepelrena nabi slrai kena kalrolrena. ¹⁵Nepelrena haye,Yesus neslrai te simiyoume, "Nemenakaye,wenalrena,"Detena sing? ¹⁶Simon Petrus ate saku,"We Mesias nepe Mangwalrilrena Walri Jei.¹⁷Yesus nete saneyoune, "Simon Yunus nuwei,poi wena bulrate,nenatena endungplre saplre wetena sanipai,nenape delrei memai Walri diya kenalrena. ¹⁸Nepelre de wetena Petruste peteulre,Nepelre da olru bulrane,delrei jemaat te amitenelre neplre tetekai mau delretena tawi koipai.¹⁹Wetena de Walri diyana huncite gatete Welre. Nepelre,beyamenate weye dayobulrane beyembena nena Walri diya ne dlrati bekende. Nepelre,beyamenate weye dayo bulrane baite tombena nena Walridiyane baite dlraite to naiye," ²⁰Nepelrena kaye,Yesus ototou nayote asuwete tayoume ne Mesias nepetena detlro sitenaplre tena sanipainya.²¹Neyaslreine,Yesus nenei ototounayote kilriyoume Ne Yerusalem te nende nepelre sedoplre nate yalrise yalrise slrai kenalre,imam imam belrengka,nepelre ya namingnane deyene teponde. ²²Nemenakaye,Petrusnete ye ke mena te yepoupuko aye asembuko nepelre saneyoune,"Tuhan,nemenatena Mang Walri wenalre baite nenensinde ! Damena kalro wenanatena kyaipanya." ²³Nepelrena kaye,Yesus bulrusuku Petrus te saneyoune,"Dena be eilre baite ewe,"ei mase we dena nipite meketiye neplrena wena mendo noulrena Mangwalri kena na kelroipai,nenape detlro kenalrena."²⁴Nemena kaye Yesus nenei ototou nayote saneyoume,"sime dlrati dete tanutlrena,nenei yelreutemeto teyenembonde,nei salibte kembonde,wande dete tanutlre. ²⁵Nemandlrati sime nenei yelreute telromelronenlre na nena nei yelreu nalreute telromelronenlrena nena nei yelreu nalrembonde. Neplrenaye,sime de tante nenei yelreuye nalrembonde,nekonou te dowende. ²⁶Beyaposte weye da kelra selro tenowenate wei eune sepoupone,nekaye wei yelreuye nalrem bonde? ambai,beyate weye mbeite imulre wei yelreuye telromelombonde?²⁷Neplrena detlro jei nenei nemang kena moi kekewena eine nepelre nemang kena malaikat slraiplre nembei menaye nepelre detlrote neilre neilre nenei kembalri mekoyaiyena bulrate yate nemelre. ²⁸Dena da a noulrenate wete senamlre,danouna detlro si tete yatipai nemenekenaiye detlro jei nenei kelra selro eine mendenate tenaimbonde.

¹Ya mesi su nambei plrenane,Yessus,Petrus,yakobus,neplre Yohanes,Yakobus nei dokekate senemupuko,neplre nete selro yalre bulrate nemotel yate kemalre yaiye. ²Nepelre nakaye,Yesus neyo kena bekoune eusimane dupuko. Nenabe sutenamane eirembuko nepelre nena mayong klru klru tlre meya mane yatiyaiye.³nepelre tenembe,Musaplre Elia plre nena nelrone eute kyambukoye,yesus plre ate elri yaiye. ⁴Petrus Yesus te saneyoune,"Tuhan,danou poitelrete meke mekaude,de kemah namina selrei danoune melrote ponde,we tena simbei,Musa tena simbei,nepelre Elia tena simbei."⁵Petrus ate neme elre yowenane,makyatlrena nete autunumu puko,nepelre tenembe,netena kenate nekalrena,nete betonem. ⁶Nemenakaye neyo dekai keko bete kanine detai peko. ⁷Nepelre,Yesus meyowe,neyote eu bomusuku nakaye saneyoume, "Endikitena dokoi panya. ⁸Nemekaye ne doute bulrate keipeko,detlro simena itipai Yesus mbeimo.⁹Selro bulralre ate miyaiyenakaye,Yesus ayekote sasuku,sane youme, Dounetiyawena kalrotena detlro si kena toune betepire elripainya tembe Detelro Jeite detlro suwupukona nelrolre deyenaimbondenane." ¹⁰Nepelre ototouna yoye netesimiyainye,"Nemena kaye beyamena pote ahli-ahli Taurat elri yaiye elia ye menetlre te mende?"¹¹Walri Yei ate saku,"Elia memetlrete dina meyowe nepelre noute meke pendalre yowe, ¹²Neplrena,wete sente me lrena pe Elia nepe meyawe dayo netena nimeipai neplre nete dayoye nenei mendolrenate. ¹³Neplrena kaye,ototouna yo nimeyaimbuko nena Yohanes Pembaptis tena ate saneyoume.(Jei Simbeite Alru Pekokenalre)¹⁴Walri Yei nenei ototouna yoplre bulraisiki detlro delro nelrote miyaye,dombeiskaWalri Yei kote meyowe nena bekoune yengkengte dusungkuko neplre saneyoune, ¹⁵"Tuhan,dena jeite kena bisete dunulre ne ayau sa mekounu nepelre peko tlrenate tuwanu. ¹⁶Wena ototouna yo kote doukanalre yonde,netena poiyena makoipai."¹⁷Walri Yei ate saku,"Hai we telre plre ambainya nepelre nelrau pukona melrena otolrena!ya meslrei wemblre neme nekemalre yamestreye da kalrotenate tetelre?Ne jeite Dekote dowe nembe membe." ¹⁸Walri Yei nealru pekote oto dalre nekenelre nakaye nejei do kena lre baite yowe nepelre nesusirei dlretaine,ne jei poi alrupuko.¹⁹Nemena kaye ototounayo Walri Yei kote miyaiye,nembei mana nelrone naka nete simiyaiye,"Beyamane deselrei nealru pekotena baitena sekipai?" ²⁰Neyote saneyoume,"Nena wena tlre plrena kiyanuwei neneye.De noutlre lre nate we te meke sanemalre.Weitlreplrena ye sawina selrei nena,diselrote sanenembe,'Nenoulre baite dinaite ewe selro baite nepe nende.Nekalrane wenana a simina ambai. ²¹Neplredlrati damena alru pekotena yekotena mendo melro-melro kalrone neplre puasa plre eimonate nete baite sekenaimbonde.(Walri Yei Nena Tetetena)²²Walri Yei nenei ototou nayo plre Galilea kanipone kopirimbuko ne kaye ne yote ate wsaneyoume,"Detlro jei nepeye detelro kena mebulrete salre naipande, ²³nakaye neyo nete baite tonai ponde,nepelre ya naming nane nete deyenaimbonde."Nenei ototou nayo kena sedo plre te tuwayaiye.(Pajak Te Mekonai yena)²⁴Kapernaum yote balrekaye,pajak dirham benaye Petrus kote meyowe nakaye simiyowe,"Beyamane wena Guru dirham benatena mekopai? ²⁵Petrus ate saku,"Ya ."Nemenaka miye te elri kena kaye Walri Yememetlrete nete sane youne,"Simon wenalrena beyamane tuwanye?Da yo bulrana ondowafi selrei singkenalre neye beaplre pajak plre te senaime?Nenei jeikenalre taye mbai detlro si kenalre?"²⁶Nenatena Petrus ate saku,"Detlro sikenalre,"Walri Yei nete saneyoune,"nenatena tena nenei jei nemei nekaipeko. ²⁷Namnatena,e neyotena nena peko tena mekoipanyabute awe nakaye kembate kenenulre.Memetlre tena ka dukana we nena emblrute kakung kone,weye stater keping mbeisika te tupeye we.Ne doite douwena kaye Demblre wemblre nate neyote ewe imulre.

(Walri Dia Eina Sime Delre Mane Nekewe) ¹Ne yapo selre ne,Walri Yei nenei you-youna ne kote miyaye nepelre nete ate simiyaine,"Walri dia na sime delre te nekende?" ²Nepelrena kaye,Walri Yei kiyanuwei te simimbuko nekote miyowe,nepelre ne yei te nena nelrone sanumbuko tepeyowe, ³nepelre a te mekopuko,"De noulrena a te we te senamalre,kena te eu te bulrunsune na te nepelre jei kiya nining tena mane,surga Dia tena esu tena we ipai.⁴Sing me nena eu te dusungkone jei nining tena mane ne ye surga dia ne delre mane dumbonde. ⁵Nepelre,da jei nining te singme ,Dena eu done yatendena ne ya dete dowende.(Yeko Peko Pelrena Tena Te Saneyoumeng) ⁶"Nemaneye ,da jei nining De te telre pelre telre te elrai pukona te sing mene te peko nipi te yatenemelre naina,netena pai telrena tu pe olru dilre telrena te nena seso ne bonaipore nepelre ne te nou Musa kotu telre na ei kenenai nelre.⁷Peko tu mekaine tena da yo bulra peko telre te dumbonde!Peko kalro dina nekewena sa,netena te ,detelro ne te doukumiyowena peko telre te dumbonde. ⁸Wena me mbai otoye wete pekote mekondena,pelroupone nepelre baite yelroupone.Wetena poi telrena tu nekewena walri ei oto beselrei ne,sing bulru te kenenaiwelre.⁹Wena douwe te peko te mekondena,ase pone nepelre yelroupone.Poi telrena tu nekewena dou mbeiska mo walri ei te ewe,nemane dou beselrei na mane sing bulru te kenenai welre."¹⁰Da te tewe,da jei nining mbeiska mena kena baitena salri panya.Nekewena,wete senawalre nenei semana delrei memai nenei be te surga ne taye. ¹¹(Nemane delrati,Detelro jei miyowe da detelro nelraipuko na te baite yatende.(malrisa Nalrupukona A Mendo kalro)¹²Wena lrena beyamane?Detelro mbei nena malrisa 100 selrei,simbei ne nelrolre nalrupuko,beyamane ne detelro nenamalrisa 99 selrei na te mekone tembuko nepelre yowe simbei nelrepukona te ke duweyowe? ¹³Nepelre,tupeyende na mena tena,da telrepelre telre na a te senawalre,simbei nalrupuko na tena kena kalri doplre te diyuneng nemane 99 selrei nalripanya. ¹⁴nemane delrati,delrena jei nining simbei peko dumbondena wena memai surga na a telre te dunyuna.¹⁵Wena dekeka peko te denendena mena tena ewe nepelre nena peko te kilrewe,we ye nepelre nembei mo ye.Wena a te betondena mena tena,ne te dou keneng. ¹⁶Ambainya mena,wena a te betoipanya tena,detelro simbei mbai beselrei a detelro nenei embulru lre,a nekai na te sawenailre.¹⁷Nena a te baite salrende betopainya tena,yo muku na mane te sanenyulre.Nepelre,yomukuna a tena baite salrende betoipanya tena,nepene yo sisi nekaina mena mane nekende nepelre pajak mekaina mena.¹⁸De we tena telrepelre telrena a te senawalre damane beyasate da yo bulrane bekembena surga ne nepe bekewe.Nepelre,beyasate da yo bulrane baite dulrausiyawena tena surga ne dulra naipone." ¹⁹Sinekewena,De we te a te senamalre pe detelro beselrei wena nelrolrena nembei telre da yo bulralre nena a te diyeneilrena,nena tu keyanemelre memai surga nalrena. ²⁰Nekewena,detelro beselrei mbai naming selrei nembai telre dena Eu da nekenaiyena tena,De nena nelrone."²¹Neperna kaye Petrus weyowe Walri Yei kote nepelre ate simiyono,"Tuhan,Da mesrei bei nelrei dokeka te tromrotumbo dete peke te mekotupeko?sereine 7?" ²²Walri Yei nete ate saneyonu,De wetena 7 tena saripai,neperlati 7o plre 7 nebulra bulrate krowe.²³Nemane sate,walri dia A mendo kalrone detelro andoafi nei kembalri detelro pelre nete beiyaiye. ²⁴Mete bendena sreite,detelro talenta 10.000 srei nemei yatepuko nekote dokainelre miyaiye. ²⁵Nepelre ne kalrotena mekombona doi yarikoipai,nenei ondoafi ate kengkenelre ne te naite mekoipone,nembilre,nepelre nenei yei,neperna nenei syasyasi metelrena mane,netenate doi kalrete mekopuko mekomne.²⁶Nemane sate kembalri detelro Eute dusungku nepelre nena omdonate sesoyute,elreyowe,nambeiye.Nepelre metelrena mane soi wete pone." ²⁷Neperna la ti,nenei ondoafi nete knabisite duyonu.Nete baite tambuko,nemei yatepukonate tromumbuko.²⁸Nemane lati,Ne kembalri detelro baite yowena,kembalri detelro si sa 100 dinar nemei yatepukona,De detelro te kroku neperlati mariko te damepuko nepelre saneyonu,doite nekoute mekopane delrei sai nemei yate kawarna!' ²⁹Netenate kembalri detelro aei sate nemei yatepukona Nete diyiyonu saneyonu,melrulre wei sa yate pukalna nekoute dite yate telrewe.'³⁰Nemane lati,baite sarelmbuko nepelati yau kembalri detelro te olru ongko mie eitte tintuku tenoyowe sanemei yatepukona te dite mekopuko. ³¹Ne kembalri mukopukona kembalri detelro sitiyaine nei kena pelre tuayaine.Nepere miyaiye nei ondoafi te a'ne ate saniyaine,mei ew kre yonuna.³²Neperna kaye ondoafi memte telrena kembalri detelro,nepelre saneyonu we kena seraina kembalri detelro,we sa nemei yatepukena tromroupukalre,we dete deiyete na. ³³Wena na kena bise nikipai?Wei yau kembalri detelro tena?De wetena kenabise kilra walrana mane?'³⁴Neperna,nenei ondoafi kena serai bulralre nete detelro pelre busi-busi mekaimana bulra te salrepuko tenoyowe nenei sa nemei yatepukonate nekoute dite yateke melre. ³⁵Delrei memai Walri diyaina demane lati wete mekonde,nepelre we wei dokeka tena kena eilrena telro mroipai."

(Kilri-kilri Baite Tanembone Netangtena) ¹Nena delrati Yesus a alreyowena nena nepete tute mekopuko,ne'Galilealre yowe nepelre Judea kena yekone akokenelre,nena Yordan melrewaiyene. ²Nepelre,detelro telreng delrone ne'te taukainelre,nepelre ne'nepene ne'te poi mekoyomu.³Farisi detelro moslrei Yesus kote miyaiye nena ne'te wapnai nelrena nepelre suniyaine,dalrena tena noulre do nenei milre te baite tanembone nenatena beyasa a'betene? ⁴Nenate,Yesus sauku nepelre elreyowe,ambai nenatena we beipai nenatena ne'memetelretena ne'te mekompuko,nena pelre milre mekompuko⁵Nepelre nenei Firman,nena delrati,do nenei memai nameng tetenengbone,nepelre ne'be euw mbei te elrunelpone? ⁶Nena delrati,ne,beselrei tena mbai,nenatena euw besika. nenatena beyasa nepete Allah mbeine bekupuko,detelro dei yei nenatena panya.⁷Ne,Yesus kote saniyaine,nenatena beyamenapote Musa a'te yatekemelre,baitena semo te ikimelre nepelre milre te baite tanem bombe. ⁸Yesus ne'kote sani yomu,nena delrati wena kena alrema dopelre,Musa we,tena nepete sanumpuko milre baite tanembombe,nepelre delrati,memetelre nemena tena ambai. ⁹Nepelre,de,wekote santemelrena nenate sime nenei milrete baite tanembone,nenatena kaima te mekopuko,nepelre milre sipelre meteya puko,nenatena ne'kaima te mekonenelre.¹⁰Murid-murid ne'kote saniyaine,nepelre do'pelre milre nena hal damanatena,nena poitena me'tena yatipaina. ¹¹Nenate,Yesus ne'kote saniyomu,metelrena detelro da a'tena dowi paina,nenatena ne' karunia te yatiyaina. ¹²Nepelre,da detelro me ina yatipaina nenatena nenei nameng kena eselre eilre nemang songke,nepelre da detelro me tena yatipaina nenatena detelro si ketote mekombuko,nepena delrati detelro keto nena nenei euw mbeine ketote mekombuko. Kerajaan Surga tenate,sime da hal nepete dokuna nepene nenei te don du.¹³Nepelre delrati,yeikiya nining moslrei ne'kote yatekamlre miyaiye nepelre nenei me'te ne yei nining kena bulrate ne'tapende nepelre nete mendo te mekonemlre nena delrati,murid-murid detelro a'tapkaimelre. ¹⁴Nenate,Yesus saniyomu,nepena nena yei kiya nining.Nena ne'te a'tena sanipaina De'kote date menai ye nenate yeikiya nining mena detelro surga nenei. ¹⁵Nepelre delrati Walri Yei nenei me'te yei nining kena bulrate tepepuko,nenoulre ne'baite yowe.(Beyamane Walri Sena Te Dotulre)¹⁶Nena delrati,detelro mbei Walri Yei kote meyowe nepelre simiyonu,Guru,de hal poi beyamenate mekotelre nepelre walri senate dotulre? ¹⁷Nepelre ne detelro kote Walri Yei saniyonu,beyamenate De'kote we simautu,ne ayeko te taunulre."¹⁸Ne'detelro Walri Yei kote simiyonu,ayeko mena?Walri Yei sauku,no tena tuti pai,kaima tena mekoipana,bisitena dilripana,a'kelroi-kelroi tena yatipai na." ¹⁹Wewei memai pelre nameng tena pei-pei olrumulre,nepelre wewei metelrena detelro bisete dunulre wei euw mbei tena mane."²⁰Ne detelro sekelro ne'kote saniyonu,metelre na hal de nepete pei-pei olriyamalre,beyabete nena neme elrikoipai?" ²¹Walri Yei ne'kote saniyonu,nenatena we'na kenalre denenelre nolruna tena,dite e we we'na metelrena sa naite mekopone,nenate detelro sa mbanya te yatumu lre,nepelre sedelra surgana we'douwwe,nepelre mowe De'te tawutulre. ²²Nena delrati,ne detelro sekelro nemena a'te betopuko,ne baite yewe kenalrena se te tuwa kenalre nepelre nenei yatumu lre,nepelre sedelra doplre.²³Nenate,Walri Yei murid-murid te saneyomu,De'we'kote nolruna nenate senamalre,detelro sedelra depelrena kerajaan surga eite e sutena sedopelre. ²⁴Dambei delrati,De'we'kote senamalrena nenatena unta deme mbei jarum bulru tena neme dite yalrende,nenatena detelro sedelra dopelrena kerajaan Allah eite esu tena.²⁵Nedelrati murid selrei ne a'te betaipeko ne'kembeng mane dupuko,nepelre elriyaiye,nemenatena.sime netena telromelrone melre?" ²⁶Nemane ne'te teyomu,Walri Yei elreyowe,detelro nembei,da hal tena tawikopaimamane,nenatena Allah nembei tena da hal nena tewekonde. ²⁷Nepelre delrati,Petrus ne'kote saniyonu,Timbone,ena metelrena nepete dine tanembuko nepelre we'te taukande.Nemane tena beyasa te de'doumalre?"²⁸Nepelre,Walri Yei ne'kote saniyonu,De nolruna we kote senamalre nenate we'De'te taukamu lrena nena dunia neme eitena,nenatena detelro yei nenei takhta delre bulrane nekembe nenate Israel touw mebe beselrei pelere nete menghakimi.²⁹Nepelre,detelro mbei-mbei nepete nena mie te tenaimbone,do`keka,milre keka,memai,nameng.yei mbai nenei emi nena Delrei euw do tantena nena do mesi kaso pelre yatenaina nepelrena walri sena dununmlre. ³⁰Nepelre delrati,detelro telreng memetena date metete olrunai ye,nepelre metolrena nena dite mmete olrunaiye."

¹Nemena tena,Kerajaan Surga nena emi detelro denembu-denembu telre yowe kembalri detelro te ulreyowe nenei anggur emi tenate. ²Nenate ne'kembalri detelro pelre yambei tena doi dinar mbei nepete tiyeikuko,ne'ne'te sanimpuko,nenei anggur emi te yaiye.³Nepelre,su naming ne selrei ne'yowe nepelre teyowe nouw delro nelrone si nemei nemane tipiyainate. ⁴Netenate ne'ne'kote saniyomu,we,anggur emite embe nepelre beyasate nenate we'kote yatetemelre,nepelre,ne'nepete yaiye.⁵Nekoute delrati,su mesi mbei neselreine nepelre su mesi kilimbei ne'yowe nepelre nemena hal te mekoyowe. ⁶Nepelre su mebe mbei neselrei,ne'yowe nepelre tekemelre si nena nepene tipiyai nepelre ne'ne kote saniyomu,beyatenate we da ya tiki selrei dapene nemei tepauwe? ⁷Ne'ne'kote sani yaine,nena delrati kembalri de'tena yatipai.⁸Nenadelrati ya nepe neko eudupuko,emi detelro nena kembalri belrengka te saniyonu,kembalri detelrote simipone nepelre ne'kote nenei doite yatumulre,nenatena metelre neme ende memete miyaina. ⁹Nenate su mebe mbeu kembalri te mekoyaina ne'miyaiye,detelro mbei-mbei doi dinar mbei yatiyai. ¹⁰Nepelre delreti kembalri te memete mekoyaine ne'miyaiye,ne'mekokainelre debete mane yatenaimelre senalre. nemandelrati,ne'mbei-mbei nenate dinar mbei yatiyai.¹¹Nena yatiyai,emi detelro te ne'amane dupuko. ¹²Ne'elriyai,detelro metolre esute kembalri mekoyai nena su mbei mo,nepelre we'ne'tena mekoyeme dembelre ne yau mone,nena dite kembalri sebete mana da ya tiki selreo doine akilri yande.¹³Nena delrati,ne'emi detelro sauku nepelre nenalrena detelro mbei ne,kote saniyonu,do keka de'we'kotena salah mbai. nenate we dembelre nembei tiyenkuko dinar bei tena? ¹⁴Wei mena te dowe nepelre dite ewe,nenate de'na kenalrena metolrena detelro nena,wembelre nembeiye.¹⁵Nenatena de'mekalrena nolruna mbai delrei kenalrena delrei milik tena? Nemenatena we'na douw pekotelre dena poi nenatena? ¹⁶Nenate,metolre na memete olrunaiye,nepelre memetena date metote olrunaiye.¹⁷Nepelre delrati Yesus Yerusalem te endena,nenei murid mebe be pelre ne,moi yatekemlre. Nipi nelrone,ne nekote saniyomu. ¹⁸Tembe e'dana Yerusalem te mande nepelre detelro yei nena imam-imam belrengka pelre ahli-ahli Taurat kena bulrate inamelre,ne'ne'te hukuman tena pelre tete. ¹⁹Nenatena ne'ne'te bangsasi keka ne inaimelre,kaitateinanelre,bake penenainelre,nepelre ne,te salibne bapenainelre. Nepelre. Nepelre nena ya naming,nena ne'de yembonde.²⁰Nemandelrati,Zebedeus kena yei nenei nameng nembeiye Yesus kote miyaiye nepelre ate keipuko nena Yesus te a'sibete te diyinainelrena. ²¹Nepelre,Yesus ne'kote saniyomu,beyasa e'na kenalre danu? Ne nameng sauku,a'te imulre de'lrei yei be nenatena we'na Kerajaan eine nekenei,simbei we'na metelre me sune nepelre simbei we'na milre me'sune.²²Nenatena,Yesus sauku,we,nena mendolrena nimeipai we,beyasa diyautulre,nemenatena da teuw lrena we'anembe nenatena de'antesina?Ne,yesus kote saniyaine,nenatena de'neme anemansine. ²³Yesus ne'kote saniyomu,we'nenatena anesimbe nena De'lrei teuw yelre,nenadelrati De'lrei metelre sune mbai De'lrei milri sune,De'ne hak tena we'tena yatipai,nenatena De'lrei memai ne'tena nepete elripuko. ²⁴Nenadelrati murid mebe nenena te betaipeko,nenei dokeka be ne'te a'saniyaime.²⁵Nemandelrati,Yesus ne'te simiyomu nepelre saniyomu,we'nimeyambuko nenatena penguasa bangsa-bangsa selrai si nenei bulrate a'te tapnainelre,nepelre detelro detelro delre ne'nei wewenang bulrane walrenai. ²⁶We,na nelrona nemenatena ambai,nenatena simewena nelrolrena kenalre delre te dumbondena,ne nena we'na belreng kate dumbonde. ²⁷Nepelre,sime nena kenalrena we'na nelrolrena nena memete dumbondena,ne'nena we'na hamba te dumbondena, ²⁸Nemanemo detelro yei temamane mende dikinainelrena nenatena mabai,nenatena dikitena dikinemelre nepelre ne'nei euwete inemelre nenadelrati detelro telreng tena kembeuw.²⁹Nepelre delrati,ne'Yerikho te taimbuko,detelro delro delre ne'te taukainelre. ³⁰Nepelre,detelro beselrei douw bisena nenate aipi yene niki yoiye,nena delrati yesus yalreke nena betoyaiye,ne'seyoiye,Tuhan,Daud yei,de'te bisete dinime. ³¹Detelro telreng ne'te a'tapkaimelre nenate ne'nemei olruneipone,ne'dite alrema telre kitilri yoyi,Tuhan,Daud yei,de'te bisete dinime !³²Nenate,Yesus nounu tepeyoye nepelre ne'te simiyomu,ne'sani yomu,be yasa we'na kenalrena De'we'tenate mekotemelre? ³³Ne'ne'kote elriyoiye,Tuhan,de'na kenalrena delrei douwte elrengkone. ³⁴Yesus kena bise nekelrena ne'kote,nepelrena nenei douwte simbelre yonu,nepelre nedaimone yatiyoina nepete ne'tiyoiye,nepelre Yesuste taukenelre.

(Walri Yei Raja tena Mane Doukai nelre) ¹Neyo nepe Yerusalemte nopiyeyaye,nepelre nepe Betfage yaye,ne Zaitun mekobulrane,Walri yei nena ototouna detelrote beselrei sanepupuko. ²Ne nete saneyoupu,we yo besunate epe,nepelre we keledai bekaipekonate tupe ye nepe,nepelre nenei yei lati nembelre membelre nembeye. nena sa bekaipekonate baite dulranepope nepelre bebenemane dekote yatepope mepe. ³Nepelre,nepena detelro wete a sisite elrenayena (Sanenaipelrena) wo nete sanemembena. Walri Wai (Tuhan) netedoundenate elrewe ne nepe mekombonde mendena.⁴Da kalro mekombondena nena nabi kena a dina saniyaimena,nepe noulre mekombonde. ⁵Ne Sion rena milrete sanenembe,"tenulre,wena raja wekote mendena,kena tepa-tepa pelrena,keledai bulrare mende,kena tepa-tepa pelrena,keledai bulrare mende,nepelre keledai sekelro pelre keledai yei sepelrena pelre.⁶ototouna yayenakaye,kembalrite Walri yei nete sane mupukonamane mekoyaye. ⁷Ne keledei pelre nena yei pelrete yetaipeko (yate kaipelre) nepelre nena mayonte ne keledai bulrane kelroyaye boyaye Walri yei nebulrane nekeyowe. ⁸Detelro dopelre bette nena mayonte nipi nelrone boyaye nepelre si omisete pelroyaye,nipi kalrone (Tune) balriyaye.⁹Detelro dopelre nena bukousune Walri yayena nepelre nete taukainelre Walriyayena elriyaye,"Hosena Daud yei tena Walriwai kena eudone mendena nena poi telrena. Hosana nenou yalre telre. ¹⁰Nepelre,Walri yei Yerusalemte esute yowe,emukuna yo nepe titwyansiki ne simiyame,nena kaye sing? ¹¹Nepelrena kaye detelro dopelre nepe snaiyayme. nenape Nabi Yesus,Nazaret rena ne Galilea na.¹²Nepelrenakaye,Walri yei ongko miete isute yowe,detelro sanai pelre mekoyayenate baite tanekemlre,nepelre meja doi pelre kelroyayenate atate bulru youmu,bangku-bangku merpati nai pelre mekayenalati. ¹³Ne nete saneyoumu,"Semona damane melropuko (Melraipeko). Dena miete penanyelrena dou kumu-kumu pelrena mie,weye nete mekambukona detelro bisite danyena nalre mane. ¹⁴Nepelre,detelro dou bisena pelre oto mendaina pelre ne kote ongko miete miyoye pelre oto mendaina pelre ne kote ongko miete miyoye nemenakaye nete poye mekopupuko.¹⁵Nepelrenakaye,ayeka sema pelre nekayena detelro pelre mendona mendona detelro pelre Walri yei kena kembalri meko yowenate tiyanye,nepelre yei nining kena a ongko miene elri elri yayena "Hosana Daud kena yei" Ne kena selrai duwaimepeko. ¹⁶Nemenakaye,ne Walri yeite simiyanye,beyamane?Nepelre,Walri yei ate sauku.bayamane,we kaye da yenining kena a elrayena kaye betoye? nemenakaye Walri yei nete saneyoumu we kaye beipai name nekiyouwe? Yeinining kena embulru eilre nepelrelati yeinining kong pelre anayena lati.we dina wei eutena delre potena nepete mekopuke. ¹⁷Nepelrenakaye,Walri yei nete temupuko,ne baite ne yolre yowe. Betania yote yowe nepene tenoyowe.¹⁸Nepe denembu bete (Telre)nakaye,Walri yei poye neyote yowe. ne moningne tetepuko. ¹⁹Damane teyowe ara no nipi kalrone tepeyowe,ne nepete yowe sasibetemena dowipai,kepei mo,nemenakaye ne ote saneyounu. wenalrena eu bete mena mipai nemane mote nekendemende. ne suselrei lati ara no nepe kelrapuko.²⁰Nepelre,ototouna ne kalrote taimbeko,nena ototouna kembengte bitiyayenakaye simiyanye. beyamenapote ara no tikimbaibete kelrapuko? ²¹Nepelre,Walri yei nete nate saukur mulre,de noulrenate wete senamalre. wembembo,nepelre pelro netenate wei telrepelrenate nourena titawipainya,da ara note kilripukona motena ambai,weye selrotenate elrembe. "Danolre baite dawuponde nau weite ewe, Ne kalrotena dina yuwumbonde. ²²Nepelre,weye sasasi mendo melro-melro eyne ate diyimbena,nenatena we dina dowembe (yatembeng)²³nemenakaye,Walri yei Mang Walri kena ongko miete esute yowe,atung semana detelro delrona pelre dasi-dasina detelro delrona pelrene Yahudi rena nekote miyaye ne sulrei ne semote kilriyomu nakaye simiyanye,"wena ne kembalri mekoyena simena delre polre mekoye? Nepelre,sime wete delre pote ikewelre? ²⁴Walri yei nete ate sakumulre,"De delrati wete akalro site simitemelrena,we nena kaye sawembenate? De wena asimiyauwenate sautemelre,mepelrena delrepolre deye doukalre kembalrite nekalrone mekalre.²⁵Yohanes kena bukelroyomuna kaye mepelrena?Walri yolrenate taye detelrokenalrena? Nemenakaye nepe nenei nelrone ate ditelrate elriyaye,nakaye saniyanye,"Nemena deye elremalrena,"Walri yolrena,ne sanenemelrena. "Nemenatena,beyamena pote we Yohanis tena telrepelretena elripai. ²⁶Nepelre deye ate saumalre,"detelro yei kenalrena. "De detelro dopelre tena endikite dekande nepelre ne emukunamane elrayena Yohanes nekewena nabi. ²⁷Nemenakaye ne Walri yeite ate saukainelre. "de nimeipai nepelre,Walri Yei saneyoumu,nemenatena,De delrati we ena atena sanipai nepelre simena delre re de kembalrite mekalre.²⁸Nepelre,wena mendo beyamane mekoye? Da detelro nekeyowe nena Yei do beselrei,nemanakaye ne bei tena kote meyowe nakaye saneyounu,"Delrei yei,menaya ewe anggur emine kembalrite ewe mekowe. ²⁹Nemenakaye,ne ate sauku, "Ya memai "Nemenak aye ipai. de ate danalre, nepelre kenane tuwayonunakaye nepe yowe. ³⁰Nemenakaye ne memai yei betena kote yowe,nemena a kalro latite saneyonu nepe yowe.³¹.Ne yei beselreina,sime nenei nemang kena ate betopuko? Ne elriyaye (Saniyanye) "Metona". Walri yei nete saneyoumu,"De wete noulrenate senamalrenape pajak pelre kopranyena detelro nepelro nepelre kaima(peko) pelre mekayena memetelrete Mang Walri wai kena diyate esute naye. ³²Nepelre,Yohanis wekote meyowena,nipi poilre meyowe,nepelre we netena telrepelretena elripai,nepelre pajak pelre kopranyena detelro pelre kaima (peko) pelre mekayena detelro pelre nete telrepelrete elraipeko nepelre,we nekalrote tiyanu nemane lati kenalrena elripai we nepe telrepelrete elriyauwe.³³A mendo kalro site betombe,emi pelrena detelro anggur emi site pelreyowe,nepelre elrete emuku yembembuko,nepelre anggur tena noute wepuko nakaye betelrate mekombuko. nemenakaye,ne eini kembalri pelre mekayena detelrote,anggur eimite nemeye nete ikemelre,nepelre,ne yo basute yowe. ³⁴Nepe eu mendena selreite meyowe,ne nenei kembalri detelrote sanemupuko,emi kembalri pelre mekayena detelro kote yaye ne eute dunayenate.³⁵Nepelre,emi kembalri pelre mekayena,kembalri detelrote simbeite kelroukaye peniyaye note taipeko,site olruye timbelreyaye, ³⁶Nekenoute lati,emi pelrena detelro nena kembalri detelro site lati sanemupuko yaye delre telre yaye. Nepelre,emi kembalri pelre mekayena detelro nete nemane mekoyaime lati. ³⁷Nemenakaye,emi pelrena detelro nenei yeite sanembuko nekote yowe,elreyowe,ne dena yeite sesoyute tupunaimbonde.³⁸Nepelre,emi kembalri pelre mekayena detlra nena yeite taimbeko,neni nelrone ate ditelrate elriyaye. ne nekewena,nenei kelrapelrena,membe,i nete note tomaponde. ³⁹Nemenakaye,ne emipelrena detelro kena yeite kelroukaye,anggur amilre diyasute kengkainelre,nepelre nate note taipeko.⁴⁰Nepelrena kaye,anggur emi pelre mekayena detelrote neye beyamane mekonemeponde.? ⁴¹Ne nete saniyanye, ne peko pelro mekayena detelrote pekote setelre yatenemelre, nepelre nema anggur emite emi kembalri pelre mekayena site inemelre.⁴²Walri yei nete saneyoumu, "we kaye asena semo bulruna beipai. olru miye pelre melrayena detelro baite selraipeko,nepe olru senate dupukko. da kalro nekewena Tuhan kenalre mekopuko,da kalro nekewena ena dounena busimena.⁴³Netenate de wete senamalrena,Mang Walri wai kena kelra selro wenalre baite dounde,detelro site inemelre,nenalrena eute mekonaye. ⁴⁴Sime da olru bulrate delrendena,bete-bete tanaiponde,sime da olru ye pelrenentindena lati bete-bete tanaiponde,sime da olru ye pelrenentindena lati bete-bete tanaiponde.⁴⁵Nepelrena Imam-Iman belrengka pelre Farisi detelro pelre nena amendote betaypekonakaye,mendo kiyaipeko, Yesus netena ate elreyowe. ⁴⁶Nemenakaye neyo Yesuste kelrounayenate nipite duweyage,delrengtena endikite dekoyaye,nepelrena ne detelro telreng Yesus tena Nabi mane.

¹Yesus,nekoute delrati,nenei a'te amendo eine nemetelre kote saniyomu. ²Kerajaan Surga tena amendo,nena ondowafi detelro sumbei nenei yei"do tena metauw mesa te bekendena te mekondena. ³Netenate,nenei ototouna te sani yomu,detelro metauw kotena a'nepe ikamalrena te sine membe,nenate,detena nemetelre ate di yame.⁴Netenate,ondowafi nenei ototouna te saniyomu. a'keyate yati yamalrena detelro kote sanem membe tembe,de'embulru sa nepete dalrati pendalrepukalre. Lembu-lembu do nepelre malrisa yu yu pelrena,metelrana mane nepete pelroyaiye,nepelre metelrena nepete pendalraipuko da matau mesate bekenaina kote menaiye.⁵Nepelrena,metelrena nedetelro betoipaina nepe dite yaiye detelro si,nenei emi te yowe,si'delrati nenei kembalri kote yaiye. ⁶Nepelre si,delrati,ne'ondowafi kena ototouna te kelrokaiye meselro-selro mekoyaime,nepelre nemetelre no'te tutuyaime. ⁷Netenate,ne ondowafi kena selrai olrumbuko,nepelre nenei yoku selrai te sanumpuko miyaiye,detelro no'te tutu yaima,ne detelro te baite tutunaiye,nepelre,metelre nena yo sine anaintine.⁸Nepelre,nenei ototounate sani yomu,metauw mesa tetumbukonate neiye dondu nepelre yei te bekainana,nepete pendalraipuko,nena akeya te yati yaina ne detelro poi mena ambai. ⁹Nemenatena,embe nipi delre yene,detelro telreng moslrei we'tupei yembena akeya te sanemembe metay mesate bekemalrena kote date menaiye. ¹⁰Netenate,nenei ototouna ne,metelre te yaiye,metelrena detelro tupeyaiye,nepelre,kopilri yaime,nena detelro poi pelre detelre peko pelre,nepelre,metauw mesate bekeaina nouw,detelro nepe kemepuko.¹¹Netenate,ondowafi esute youwe,nenei akeyate saniyomuna detelro pelre tupeinainate,nepene detelro simbei te tekenelre,ne detelro metauw mesate bekenaina mayong ne titipai. ¹²Ne,nedetelro te saniyonu dokeka,dapete,esutena beyamane we'yalreke,mayong metauw mesa te bekenaina tena titipai? Nepelre,ne detelro a sawipai.¹³Nepelre ne'ondowafi nenei ototouna sani yomu,ne detelro kena me'oto'sabekem bombe,nepelre,neko eite,nete diyate yepembom nende,nepene dini kulrung pelre,eti kilri te asnai. ¹⁴Nekenate,telreng da siminaiye,nena,kekautelre elrinaiye.(Yahudi detelro Yesus te Taweikonate Diyaine) ¹⁵Nemandelrati,Farisi detelro yaiye,nepelre nemetelre kopilri yonu,ate tuwa yaiye,Yesus,nenei ate beyamane donembone nena a'mane dumbonde. nena Yesus te tawenaikonate. ¹⁶Nepelre,nemetelre nenei murid-murid pelre Herodian detelro nembei senaimpuko Yesus kote miyaiye nemetelre elri yaiye,guru demetelre nimeyan em buko we,'poi telre nepelre,Allah kena nipi nolru eine kilrime,singkotena we,bete mena endiki dikoipai nepelre betana we tipai. ¹⁷Nemenatena,we,na ate demetelre kote sanumulre. Beyamane neplre betena we ttipai.¹⁸Nenate,yesus nemetelre kena mendo peko te mekoiyaminate nimeyembuko,nepelre saniyomu hei detelro apeuw-peuw pelrena wemetelre beyatena de'te meke wopatu. ¹⁹Ne doi koplri-koplre De'te kilri timbombe. Nepelre nemetelre ne doi dinar simbei te ne'kote ikainelre.²⁰Nepelre,yesus nemetelre kote simi yomu,da euw nulru pelre semo melro yaina nena sing? ²¹Nemetelre ate saukaiye,Kaisarnetenate ne metelre kote Yesus saniyomu. nemenatena,kaisar kotena nenei menate dite mekombombe nepelre,Allah kotena nena Allah nenei menate dite mekombombe. ²²Nena te betaipeko nemetelre kembeng te bitiyaiye nepelre,baite yaiye Yesus te nepene taimbuko.²³Ne'ya'mone,Saduki detelro elri yaiye,detelro te'te nena deyipai,nenate Yesus kote miyaiye,nepelre Yesus te simiyaine. ²⁴Nemetelre simiyaine,guru,Musa elriyouna nena detelro do tetembona nepelre yei sasipai nenatena,nenei dokeka do,ne milre tumbukonate neiye dondu nepelre yei te kelronde,nenei dokeka teteyona nenei nungtena.²⁵Nenate,ena nelrone dokeka metelre mesi. be'pelre,nena memetena milre pelre mesate bekiyipuko,nepelre tetepuko,yei ambai,nepelre nenei milre te tumbuko dekeka sitenate. ²⁶Nepelre delrati,dokeka be'naming'neme yowe mesi'be'pelre nemane. ²⁷Metelre nepe ambai dupuko,ne milre delrati tetepuko. ²⁸Detelro tete deyinaina ya ne milre singkena milre te olrimbonde,da dokeka mesi'be'pelre?²⁹Nenate,Yesus ate sauku nepelre,nemetelre kote ate saniyomu,"Wemetelre nelraukuko,asna melro-melro pelre,delre wake Allah kena nena mendo dowipai? ³⁰Nepelrena,detelro tete deyinaina ya'ne detelro me'sa tena bekipai nepelre me'tena bekipai,nenatena malaikat-malaikat tenamane olrunaiye.³¹Nemenatena,detelro tete deyinaina,wemetelre beipai nena Allah we'kotena,detelro tete deyinaina,wemetelre beipai nena Allah we'kotena beyamane saniyomu. ³²De'Allah Abraham,Allah Ishak nepelre,Allah yakub,ne detelro tete kena Allah ambai nena,detelro Walri kena Allah. ³³Nepelre,detelro telreng ne ate betoyaiye,nenei kilriyomu na nenate nemetelre kembengte bitiyaiye.³⁴Nena delrati,Farisi detelro ne betaipeko,Yesus,Saduki detelro te mekoyomu a'ambai welraipeko,ne metelre kopilriyonu. ³⁵Nepelrena nemetelrelrena Taurat Atong detelro simbei,Yesus te simiyonu,nena,ne'tetuwa ne nelre nate, ³⁶Guru,atiyei mena taurat eine nena nouwtelre?³⁷Nepelre,Yesus nemetelre kote saniyomu,wemetelre Tuhan Allah tebise denembe nepelre,wena kena metelrelre,nepelre wena euw metelrelre,nepelre wena mendo metelrelrena mane. ³⁸Dalrena atiyei delre nepelre,nena bei'tena.³⁹Nepelre,atiyei be'tena nena damane,wei euw te bise dinenamane,detelro sitena delrati nemane bise'te denulre. ⁴⁰Da atiyei be'eine Taurat Atong pelre nabi-nabi selrai kena semo nepene saiduku.⁴¹Mena,nena Farisi detelro nembei kopilri yonu,nemetelre kote Yesus simiyomu. ⁴²Beyamane,Kristus tena,wemetelre kena adokaina,ne singkena yei ? nemetelre saukaiye Daud kena yei.⁴³Nemetelre kote,neye saniyomu,nemenatena,beyamane Daud,Roh eine,ne'tena tuanai te simiyomu,neye elreyowe. ⁴⁴Tuhan kena a'dena tuamai kote saniyonu,da de'na me'metelrensune nekewe,De'we'na yembe detelro,we'na ototoune kolrote welre nena wande.⁴⁵Nenatena,Daud Kristus te tuamai mane sumindena,neyamane ne'Daud kena yei? ⁴⁶Detelro si bei' a pelre bete ne'kote sawipai. Nepelre ne'ya'ne, detelro sim

(Yesus Agama Belrengkate Benebene Detoyoume) ¹Neplrenakaye, Yesus detlro telreng plre nepelre nenei ototounayo plrete saneyoume, ²ahli taurat slrai plre Farisi detlroplre Musa kena keplre engkeng bulrane nekaye ³Nemena kalrotena, meslreimbe nena a wete sanenai melre natena we mekombe nepelre eutiyeine. Nena eu kilraiyena tena we tawipainya ne nemei a mote elraiye kembalri tena nemekoipai.⁴Seplre seplrena kalro te detlro sikena bulrate selraiye. Nenei, mekou beteplrena mekoipaitlre. ⁵Metlrena kembalri mekaiyena detlroye tenai melrenate kilraiye. Nena sembahyang sate petoye mekaiye nepelre nena jubah tena busote delre delrete baiye.⁶Nena perjamuan nelrona noupaitepoitena kena te dlrainye, nena sinagogena tena nou betrlene aye nekaye, ⁷neterdetlroye poite tapenai melre nepelre nabi Rabite penai melre.⁸Netenate, wetena rabitena pipainya wena guru mbeiskamo, we metlrena ne dokeka mo. ⁹Mai mena tena sitenaplre dayo bulrana tena pipainya wena mai mbeiskamo, walri diyane nekewe. ¹⁰Neplrena wetena blrengka menatena pipainya wena blrengka mbeiskamo, nena Kristus,¹¹Netenate, sime delremane wena nelrone nekendena, nenei eute wenane kembalri detlro tenamane. ¹²Sime wei eute delre te elrwe na ate salrenai ponde nepelre sime wei eute alre dusung konde nekewena wete yalre bulrate tanaiweponde.¹³Peko dumbombena, ahli-ahli taurat plre nepelre Farisi detlro plre, munafik detrlo! Walri diya na maute detlro kena be eilre dinauwe neplrena wei eu esutena ipai nepelre nenoute mayena detlrote weye aye tiyaume. ¹⁴Peko dumbombena, ahli-ahli taurat plre Farisi detlro plre, munafik detlro! Osoi milre kena miyene weye aupeu kalronane a mendo tiki ti kite bekensiye ne walrolre sate yateye. Ne natna, weye setlrena pekote yatembena. ¹⁵Pekodumbombena, ahli ahli taurat plre Farisi detlro plre, munafik detlro, weye naulrenalre nepelre dalrilre nalre oto kelro welrauwe detlro te wei agama eite tanembombenate. Naka, ne nepe ne eite kulruke, nepeye narak jei mane mekambuko, wete bitimupuko kasiplrenate mekowe.¹⁶Peko dumbombena, hai doubisena blrengka blrengka slrai, elrawenate, "Sime Mang Walri kena miyete a te dewaiyena, nena nou ambai. Nou nekewena, sime Mang Walri kena myena emasne ate dewaiyena, ne a nete beyenembonde. ¹⁷We, plro plro slrai nepelre dou bise plrena. Mena delre mane, emas taye ambai Mang Walri kena miye emas te melro melrote tambukona?¹⁸Nepelre sime altar ne ate dewaiyena nena nou ambai. Nou nekewena, sime altar sing bulrana sa dekaipekona ne dawenaina nenaye nete beyenembonde. ¹⁹Hai we dou bisena detlro! Mena delre mena, singbulra sataye ambai altar ne sa te melro-melro te tambukona?²⁰Netenate sime altar ne ate dewaiyena nena tena altar plre nepelre ne bulrana saplre tena daunaiye. ²¹Nepelre sime Mang Walri kena meyene ate dewaiyena, nena Mang Walri kena miye plre nepelre ne ne eine nekewena plrete. ²²Nepelre, sime walri diyane ate dewaiyena plrete. Mang Walri kena keplre engkeng plre nepelre nene keplre engkeng bulrane nekewena plre tena.²³Peko dumbombena, hai ahli-ahli taurat plre Farisi detrloplre, munafik detlro, weye selasilrena, adas manislrena, nepelre jintan lrena persepuluhan te yetaume, naka weye Hukum Taurat na seplrena kalro tena noulrena mekoipai, nena noulrena, kenabiseya, nepelre tlreplrenaye. Da kalro kalro te weye noutrle mekoimbe neplrena kalro sistena dlrati itipainya. ²⁴Dou biseplrena blrengka-blrengka slrai, sungkunung tenate weye baite elryauwe unta tena weye muku-muku tunauwe.²⁵Peko dumbombena, hai ahli-ahli taurat plre Farisi detrlo plre, munafik detlro! weye buplre saplre anawena saisasi nena baidate melro-melroye sukawe esuna walrope mesau yetauwena plre nepelre suweslre melraunaye kemeipeko. ²⁶Farisi detlro dou bise plrena, memetlretena wei buplre saplre anauwena saisasi nena esu walrote baite sukumbombe wande baida nenei mote melro-melro dumbonde.²⁷Peko dumbombena, ahli-ahli taurat plre Farisi detlro plre, munafik detlro! wena eu bulrete cat klru-klru baidate sumbiyaiye piyambaitlre, sape esunape detlro soweyowena sanende nepelre metlreyena peko. ²⁸Nemandlrati wena eu, baidate detlro kena dou eina piyambai tlreye yaime, wena elkunape aupeu kalroplre nepelre peko kalro plre kemeipeko.²⁹Peko dumbombena, ahli-ahli taurat plre Farisi detelroplre, munafik detrlo! Weye nabi selrai kena bulretemelrauwe nepelre yekopoite kilraiyena detlro kena bulrete piyambai tlrete mekaupuko, ³⁰Naka elri yauwe, "Demena ena kasi kena selrei ne nekandena, nabi selrai kena sawalro tena e' tawipai." ³¹Ne kalro tena, wei emburulre we eute napeyene nabi selraite tutiyaiyena jeite nepete elrau we."³²Netenate, wei kasi selrai kena yekote dite alro nembambe. ³³We, walre selrai, walri beludak kena mena otona, beyamane wei eute neraka kena pekolre baite yenembombe?³⁴Netenate, tembe, De we kote nabi nabiye, mendena detelro ye, nepelre ahli-ahli taurat te sanempone naiye. Nena kalrolrena site baite tutumbe nepelre salibne bapembe posimena sinagoge-sinagoge ne tutumbe, nepelre kota-kotalre meselro selro ye mekombe, ³⁵Nekalrolre detlro tlreplre e' ine nikiyayena nena sa dayo bulrane dilrai pekona metlre ye wekote menaiye, memetlrete Habel tlreplre kainone menasa, neme yowe Zakharia kena sa, Berekhya nuwei, weye Mang Walri kena miye plre alta plrena nelro kalrane note taupuko ³⁶Noutlrena, wete senmalrena da kalro kalro metelrena we serai kena bulrate elri nemepondena.(Yerusalem Tena Peko)³⁷"Oh Yerusalem, Yerusalem, nabi selrai we kote senaime pukona te baite tutiyauwe nepelre olru ye tindelri youme, dena kenalre wena jeinining te nembei ye koplri temponde ambelrawe nenang ye nenei jeininingte nete e'ine koplrimbiyowena, nenatna we ate danu, ³⁸Tembe, wena wiye dine tenembombe neplre butedumbonde. ³⁹Neplrena, De wete senamalrena dayolre we De tena itipai nekembe wande we elrembe, "Ne Tuhan kena eudene miyawena tena nena bulrane."

(Mang Walri Kena Miye Elre Nenembonde) ¹Yesus Mang Walri kena miyelre baite meyowna kaye, nenei ototouna yo nekote miyaiye ne Mang Walri kena miye walro walrone tepayenate kilriyainye. ²Nenatena ne yote simi youme, "We kaye damena kalrotena itipai? De danoutlrena ate wete santemelre da olru nekai yena si beteplre olru sibulrana plre tenoipai, elre nipaiye." (Memetlre Tena Peko)³Neplre Yesus Zaitun meko bulrane nekeyowe nakaye, ototouna yo kalro bete te doukaiye nekote miyaiye naka saniyainye, "Detembei sanumulre damena kalro kalro tena mo ya slreite kyanaiye nepelre weye mewena ya tena beyamena tuye kilrinde nepelre da yotu mekondena tena?" ⁴Yesus nete a te saku, "Tiyene nekembe aupeu kalrolrena wetena wapipainya. ⁵Ne kalrotena doplre ye dena eudone menaiye nakaelrenaiye, "de Kristus nepe,nepelre detlro doplre te nalre nai mlre,⁶We pelra tenate betombe nepelre pelra tena akulrung te.Tiyeiye nekembe nenatena we endiki tena dekoipainya ne kalro kalro dina kyanaiyena tena, nena neya slrei tena ambai ⁷Neplrena, selrai si eminde selrai si plre tutunaiye, nepelre kerajaan siplre kerajaan siplre tutunaiye, nepelre walro sine monine nepelre kanitu tupu nendlre. ⁸Da kalro netlrena nena manimbana jei si yau tena mane.⁹Neplrena kaye, wete me slro-slro plrena kalrote salrenaime poinde, nepelre baite tutunaiye, nepelre dena endo tante da selrai belra-belra tenawena wete kyelre tenaimelre. ¹⁰Me slreitena, doplre ye eute sukunaiye, siplre-siplre nenei eute salreinaiye, nepelre site-site kyilre tenaimelre. ¹¹Aupeu kalrolrena nabi doplre kyainaiye detrlo te wapi naimelre.¹²Nepelrena, yeko-peko alrmatelre dende, detlro kena bise nepeye blringke bombe. ¹³Neplre naye detlro noune neme nekendena poitute inaimelre. ¹⁴Nepelre, da a sena walri neme senenai melre di yotu te nendeda selrai belra-belra kena bulrate, nepelre naka tutena selrei ye mende. (Satlrena Pekoplre Nepelre Aupeu Kalrolrena Kristus Plre)¹⁵Nenate, weye Nabi Daniel alrupu kona mane pekopwe mekai yenate, nou melro-melrone tepenai yena, semote bewenaye mendote mekombe, ¹⁶nepelre Yudea na yo nenei eute selrote tenunaiye. ¹⁷Sime miye bulra dane nekendena, ne miye eina saisasi kotena osipainya. ¹⁸Sime emikane walrendena, nei mayong kotena nekonoutena ipainya.¹⁹Nepelrenaye, neya pone jeite tapenayena nepelre jeite kongte yate naimelrena selrai peko dunaiye. ²⁰Doa te mekombe wena otote tenumbena ya nena tena blringke nibainya slreine nepelre sabat yanena plre. ²¹Nekalrotena metoyane setlrena pekoye kyanaiye, hena dayote mekoyo nunaplre meyowe daselrei tena bete plre tuwai painya, nepelre neko noutena plre kyai painya. ²²Nepelre nemena ya tena polrena dusikoipainya, da yelreu poi kalrotena dowipai. Elrimupukona yo tena tante, nemena yate polre dusu nengkonde.²³Neplrena ye, detlro siye wete sane neulre, "Tewe, Kristus dapene," ambai ne dipina, netena tlreplre tena elripainya. ²⁴Nena, aupeu kalrolrena Kristus selrai plre nepelre nemena nabi selrai dlrati plre kyaniye naka kembalri busi busite mekonaiye posi-posi te olrunaiye nemandlrati, elrimupukona selrai plre. ²⁵Poitlre ye tembe, nemeyenane De wete nepeye saniyamalre.²⁶Netnate, wete sanenaimelre," tembe, Ne di paunelrona, we nepe tena ipainya, ambai " tembe, Ne di dekosuna, we netena tawi painya. ²⁷Nemane, detlro jei ye mendena ya tena elriye omosulre yatingkiyowe waisune elrembiyona mane mekonde. ²⁸Sanende plrena nou, nenouna awe nasar koplrinu. (Detlro Jei Mendena)²⁹Ne setlrena pekoye yenembonde, " Su yenekote mekoinaimbonde, nepelre oko nena kiyatena kilripai, meya manolre ate sinaiye, nepelre manona delrepo nekaiyena te tupu nenelre.³⁰Nepelre detlro jei mendena tena tu ye mane kyanaiye nepelre dayo bulrana selrai belra-belra dimi klrung mekonaimbonde. Detlro jei ye nei delre poplre nepelre nei moi poplre. Manone mangko blrulre mendenete tenainelre. ³¹Nenei malaikat-malaikat sanenemponde terompet ne alrmatlre, nepelre neye elrimupukona detlro da yo tu klrimbei nekai yenalrna, dama tu silre nende tu sinalre nate koplri naiye.³²Da ya ne weye arah no tena amendo te nimeyenembe nena mise kelrang-kelrang malripiyaiyena nepelre kepeiye susaiye, we nime yauwe ne doisi tena nepe nopi yewe. ³³Nemandelrati we da kalro te tenembena, nepe niyambuko ne nepe mau yete nopiye puko.³⁴Da wete noutlrelrena te senamalre da selrai baitena ipaiye da kalro-kalro kyanaiye, ³⁵Maplre da kani plre ambai dunaiye, nenei asena walri baitena nalripai. (Detlro Jei Mendena Slrei)³⁶Netnate, ne ya slrei tena, mbeiskana plre nimeipai tlrena, Walri di ana malaikat-malaikat dlrati ambai, nuwei dlrati ambai, nena mai mbeimo.³⁷Dana Nuh kena selrei ne kya pu kona mane, nemandlrati detlro jei mendena tena nemane kyanaiye. ³⁸Neplrena, bu yatipai nemeyena ya slreine, ne yo bute sate aniyaiye, dote milre te dite date yati yaiye, neme diyainye nakaye Nuh bahtera eite elrikena ya selreite meyowe. ³⁹Nepelre, neyo mendo bete plre dowipai nemeye bu ye yatemupuko nepelre nete baite sumupuko, nemandlrati detlro jei mendena tena nemane kyanaiye.⁴⁰Neplrena, detlro be slrei emika ne walrineiyena, simbeite dou naiye nepelre site dane tenaimbande, ⁴¹Milre beslrei kembalrite kilangan olrune mekoina, simbeite dounaiye nepelre site dane tenaimbonde. ⁴²Netena pote,sema semaplre we nimeipai mo mena ya selreine wena Tuhan nepe mende.⁴³Neplrenaye, dana te nime ye nembe miye plrena detlro nimeyembuko meslreine deyene, bisi detlro nepeye mende, ne nepe nenei miye te telromelrombondenate na semate nekende. ⁴⁴Nemena kalro tena, we dlrati tyei-tyeiplre ne we oyo me yipaiiya na slreina detlro jei mende. (Hamba Poiplre Nepelre, Hamba Pekoptlre)⁴⁵Neplrena, hamba sime noutlrelrena, ne nenei tuan maiye nena miye eine sa kalro tena yekote noulre mekonde yate nemelre? ⁴⁶Nemena hamba poi kalro nena bulrane, nenei tuamai mendena, tuan mai tenendlre kembalrite memane neme ye mekouwe. ⁴⁷De wete noulrenate senamalre, ne tuan mai neneine hambate nena metlrena yena saisasitena sematenate.⁴⁸Nemandlrati, hamba peko nenei kena eine ate mekaipuko "Tuan mai mendena ya dislrei na be," ⁴⁹Naka hamba-hamba site meye meke yate youme, naka sate bu mau mau plrena plre nembei aniyaiye, ⁵⁰da hamba kena Tuan mai nepe mendena ya slrei tena nenatena ne kena tena tuwaipai nepelre ne nimeipainya selrei ne nane, ⁵¹nepelre nete klrounaiye,naka munafik detlro selrai plre kena nelro ne tenaimbonde. Nenouna dimi krlung plre nepelre eti kilrite asayena plrena nou.

(Belrang Nena Mendo Mbaina Pelre Nena Mendo Pelrna) ¹Nenadelrati, kerajaan surga tena amendo nenatena belrang me be nena nenei pelita pelre yetaipeko nepelre yaiye mempelai de te tupeinainate. ²Mesi nena nelrolrena nena mendo mbai, nepelre mesi si nenatena mendo pelre. ³Nemandelrati mendo baina nenei pelita mote yatiyai minyak nembei tena ambai. ⁴Nematena mesi mendo pelrna nenei minyak ongkoi eine nembei pelita pelre yatiyai.⁵Nepelredelrati, mempelai do ne mendena neme wapeyowe, ne' metelre kundouw dokumelre nepelre kute tenoyai. ⁶Nenate, deneye nelro te a seplro te seyaiye, mempelai do mewe! Balrembe ne'te doumalre.⁷Nepelredelrati, ne belrang metelre yamaipeko nepelre nenei Pelita te mekoyai ye. ⁸Nepelre, mendo mbaina nena mendo pelrna kote saniyaime, De' kote wena minyak te bete yamulru nena e' na pelita kepenaipone mane. ⁹Nepelredelrati mendo pelrena nena saukaiye, Ambai, we mbelre dembelre nenatena elrikoipai. Nolrunua ne' minyak nai kote embe nepelre wei euw mbei tena tembe.¹⁰Ne' minyak tite na nepete yaiye, mempelai do nena miyowe, nepelre ne' nepete dunaimbekona,nembelre ne bei esute me'te yatenaina yau eite, nepelre mau dite dinaipeko. ¹¹Nepelre delrati, belrang si nepe miyaiye nepelre saniyaine, Tuamai, tuamai! Tena mau te tuwisime. ¹²Nenate ne'ye sauku, nolruna de' we' kote santemelrena de' we' tena nimeipai. ¹³Nepelre delrati, sema-sema pelre nena ya, selrei nenate we' nimeipai. (Amendo Belrengka Naming Netangtena)¹⁴Nenate kerajaan surga nemenatena detelro si yo yo basute te endena, nenei baba te simiyomu nepelre nenei sayesi ne'kote yatiyomu. ¹⁵Detelro simbei ne' kote na talenta mesi ikinelre. Si kotena nena talenta be, nepelre si kote na, talenta mbei. Ne' mbei-mbei nenei wake selreine. Nepelredelrati, ne' yowe. ¹⁶Detelro talenta mesi te dokuna nena nepe yowe, nepelre ne talentate kewalreyowe, nepelre ne' mesi ne bulrate epnepuko.¹⁷Nemandelrati detelro talenta be; dokuna, ne' talenta be nebulra te apenepuko. ¹⁸Nepelre delrati, detelro talenta mbei doku nena yowe, ambulru te kani ne wepuko, nepelre nenei tuamai kena doi ne yeine nalrumbuko.¹⁹Tiki telre wande, ne hamba-hamba nena tuamai meyowe nepelre nembelre nenate beyowe. ²⁰Detelro doi mesi doku nena meyowe nepelre doi mes apnepukona nepelre doku,ne' elreyowe tuamai, we' de' tena doi mesi ikete. Timboi, doi mesi de' nebulrate apnepukalre. ²¹Tuamai ne' ne' te saniyonu, piyambai telre, hamba piyambai nepelre suwe telre, we' suwetelre da hal- hal kiya, de' we' tena hal telreng bulrate ketuisine esute tuamai kena kalri eite.²²Nepelre, detelro doi be yatepukona nena meyowe nepelre saniyonu, Tuamai de' tena doi be' yatekete. Tumboi doi be de' nebulrate apenepukalre. ²³Tuamai ne' sauku, piyamba telre, hamba piyambai nepelre suwe telre. We' suwetelre nena hal-hal kiya, de' we' tena hal telreng bulrate ketuisini esute we' na tuamai kena kalri eite.²⁴Nemandelrati, detelro nena doi mbei yatepukona meyowe nepelre saniyomu,Tuamai de' we; te nimeyanalre detelro alrema, pilripaina noune we' nenate olriye, nepelre sa nung tikilri paina noune we' nenate koplri yene. ²⁵Nemenate, de' endikite dekokukalre, nepelre yalre we' na doite nepelre kani eine nalrumbukalre. Timboi, beya sa we' na mekoute weite alrimbonde.²⁶Nedelrati, tuamai ne' sauku nepelre ne' kote saniyonu. We hamba jahat nepelre akoimbana! We nimei te de' pilripaina noune de' nenate olralre nepelre sa nung tikilripaina noune de' nenate koplrinalre. ²⁷Nemenatena de' na doi we' bank ne saseme nenate de' bulrisi, de' apnaipukona nenate de' na menate nekoute doiyi.²⁸Ne' nalrena doi mbeite dowembe, nena doi me'be apnepukona nepelre ne'kote inimbe. ²⁹Nenate detelro mbei-mbei nenei mena nekoute yatenainelre, nepelre nena kemenenelre, Nenate, detelro nemena ambaina, nemandelrati, beyasa nenei mena baite yatenaiye. ³⁰Hamba nombai nate neko bulrutelrete yepombombe. Nenoune da dimi kulrung pelre eti te asaiye. (Detelro Yei Nena Penghakiman)³¹Nenate detelro yeiye mende nenei kemuliaan eine, nepelre nenei malaikat selrai nembeine,nenate nenei tahkta kemuliaan ne' wonkinde. ³²Metelrena bangsa nenei benne kopilrinenelre, nepelre ne' nenate mbei ne' nalrena te elrinate, gembala tenamane dombate kambing kenalreelrinde. ³³Nepelre, nenei domba -domba te ne' na metelre mesune tenembone, nepelre kambing te milri me'sune.³⁴Nemandelrati raja nenei metelresuna ne'kote saniyomu, membe, we' berkat delrei memai kena yati youmna memetelrena duniakerajaan dunuyouna we' dowembe. ³⁵Nenate de nomine, we' de' te sate yetatu anipalre. De' bu' malritena nepelre we bu'te ikoutu ansisukalre. De' yo ai detelro tenamane, nepelre we' de' te esute doukatelre. ³⁶De' mayong mbai nepelre we' de te mayong te titi yautu. De' sa' ne nepelre we' de' te tiyatu. De' ongko ne tiyatiki nepelre we' de koto miyauw.³⁷Nenate, nolruna detelro de' te nenate saunaiye, Tuhan, modaine e' tiyande we' monine nepelre we' te sa' te yatiyanewelre aniye, mbai bu malrine nepelre bute yatiya nemelre anusuke? ³⁸Mo daine de' tiyande we' yo' silrena detelro mane nepelre we' te estue dokanewelre, nenadelrati mayong mbai nepelre we' te mayong te miyande? ³⁹Mo daine de' tiyande we' sa' ne nena ongkone nepelre de' we' kote miyande? ⁴⁰Raja nenate sauku, De nena nolrunate we' kote senamalre beyamane we' nenate mekombe delrei dokeka sipelre-sipelre tena nena kiya telre tena, we' de' tena nepete mekoyai.⁴¹Nemandelrati, Ne' nenate nenei milri me'suna nate sanenemlre, delrei belre dapelre baite embe, we kutuk te yatiyaiuna, sing sena eite Iblis pelre nenei malaikat-malaikat nenate dunu yaimena. ⁴²Nemandelrati, De' monine nepelre we' de' tena sa antelrena yatipai. De' bu' malri nepelre we' de' tena bu' antesine yatipai. ⁴³De' yosi detelro tenamane we' de' tena esutena dowipai, mayong mbai nepelre we' de' tena mayong titipai, sa' ne nepelre ongko ne, nepelre we' de' tena itipai.⁴⁴Nemandelrati, nenei nenate saunaiye, Tuhan, modaine de' we' te tiyande monine mbai bu malrine, mbai yosi detelro mane, mbai sa' ne, mbai mayong ambai, mbai ongkone nepelre we'tena dikipai? ⁴⁵Nemandelrati, Ne' nenate ne'kote sawende, De' we' kotena nolruna te senamalre, beyamane we' nenatena mekoipai simbe ne' nalrena kiya telre tena, we' de' kotena nenatena mekoipai. ⁴⁶Nepelre, ne' dalrena penghukuman sena eite naiye, nenate detelro nolruna walri sena eite.

(Kelrai Yesus Te Tonai Nate) ¹Nenadelrati Yesusmetelrena da a' nepete mekopukom nenei murid-murid kote ne saniyomu. ²We' nimeiyambuko nenaye be delrati Paskah tena, nepelre detelro yei te inaimelre salib tenate.³Nemandelrati, imam belrengka selrai pelre yalrise-yalrise yo nembei kopilriyo nu imam delre nena istane ne, nena eudo Kayapas. ⁴Nepelre, neboyowe nena Yesus te kelronaina da apeuw-peuw kalrone nepelre ne'te tonaipone. ⁵Nenate ne' elriyaiye, nemenatena da Perayaan ya nenate detelro telreng nelrone a'te numbonde. (Milre Si Yesus Te Kelrombuko)⁶Menana, nena Yesus Betania ne nepene, Simon si kusta kena miene, ⁷milre si ne kote miyowe nena botol guci pualam kiya mbei minyak wangi ne eine nenatena mahal doplre, nepelre ne'milre Yesus kena belrengka bulrate dilrimbukom nena ne' ane nekeyowe sa te aneyowe. ⁸Nenate murid-murid tiyaine, ne ate olrupuko nepelre elriyai, beyamena potenate damena sewa tekowe? ⁹Nemenatena, minyak wangi nena naite mekopou nena doi delre nepelre sayesi mbaina kote yatenemelre.¹⁰Nenate, Yesus, ne hal te nimeyembu ko, ne' kote saniyomu, beyatena te we da milre te sete tamu? Nenatena ne' Poi te De'na bulratena te mekowe. ¹¹Nenatena, we' detelro sayesi mbaina wenane wembelre nembeine nemamo, nenatene we' de tena nemenatena ambai.¹²Nenate da milre minyak wangi te delrei euw bulrate dilripuko, ne mekopukona nenatena de' te sanaite sine delrati penda irewe. ¹³De' nena nolruna we'kote seamote nenate monoune da dunia metelre da Injil te sanainemlre, beyasa da milre nepete mekopukona neme dite elrenaiye nenate ne te mendote neme. (Kelrai Nena Yesus Te Yekotinaina)¹⁴Nenadelrati, me be beslrei nenalrena si mbei nena euwdo Yudas Iskariot, iman-iman belrengka kota yowe, ¹⁵nepelre saniyomu, we' nena de' kotena beyate itimbe nenatena ne we kotenade itimelre? ¹⁶Nepelre, ne' selreine, ne' kalro Poi ulreyowe nena Yesus te uninemelre. (Paskah Tenah Sa)¹⁷Menana, nena ya bei tena Roti Ragi mbaina murid selrai Yesus kote miyaiye nepelre simiyaine, mopene we'na kenane Paskah sate we'tena de' pendalremalre? ¹⁸Yesus sauku, kota te esute, detelro si kote, nepelre ne' kote sanembombe, Guru elreyowe, nenei selrei nepe nopiyewe, ne' Paskah te wena miene nenei murid-murid nembei mekonaina. ¹⁹Murid selrai ne' kote Yesus sanempukona mane nemane mekoyaiye, nepelre pendalri yaiye Paskah tenate.²⁰Menana dena selrei te yowe, Yesus nena murid mebe beselrei nembeine aneni kiyai sa te aniyaiye. ²¹Nepelre, sa te aniyaina selreine, ne saniyomu, de nolruna we' kote senamalre nenate wenalrena si mbei nalre konde de' te yekotinde. ²²Nena kena bete - bete tuwa yaine nepelre detelro mbei-mbei nepete ne' kote saniyaine nemena, ambai de, Tuhan?²³Nepelre, ne sauku, ne teuw eite de mbelre nembei me te ninsindena, nena ne de te yekontindena, ²⁴Detelro yei nena ende ne'tan tena nepete melroyaiye. Nemandelrati, ne detelro pekotelre, nena irena detelro yei te yekotiyowe! Nenatena poi tena ne detelro nena ne' te senai paina ne. ²⁵Nepelredelrati, Yudas nena Yesus te ininemelrena, ne' kote saniyoune, Rabi, nemena mbai de? Yesus ne' kote saniyoune, we nena nepete dombuke. (Kristus Kena Sa Pelre Euw Nenate Oyote Meinainelre)²⁶Nepelre delrati nena ne' sate aniyaiye,Yesus roti te doku. Nepelre berkat te ne bulrate tapepuko, nete beseyowe nepelre murid-murid selrai ne' kote yatiyomu nepelre saniyomu, dowe nepelre anewe dalrena delrei euw.²⁷Nemandelrati, Ne' teuw-teuw te doku, mendo te tapepuko, nepelre ne' kpte ikimelre, Ne' saniyomu, we' metelre, dalrenalre anembe. ²⁸Nenadelrati, dalrena delrei sa' sa' yeko tena, ne dilrimbondena nena detelro telreng tena nena pengampunan dosa tena. ²⁹De' we' kotena senamalrena nena de' nekoutena anggur no'lrena eu antesine nena wembelre nembei ye delrei memai kena kerajaan eine.³⁰Nenate dimisemo simbei dimaipeko, ne' zaitun meko te yaiye . ( Petrus, Yesus Tena Apeuw-Peuw Te Denenelrena) ³¹Nenadelrati Yesus nenei murid-murid kote saniyomu, we metelrena nalrekombe De' tang tena da deneye. Nenatena da melroyaiye, De' nena gembala te pentelre, nepelre domba-domba nenalrena dite date tanaikone. ³²Nenatena, nepete De' deyetepone, De' we' nalrena memete Galilea telre,³³Petrus saniyonu, dambei mo metelre olrunainkone we' tan tena, de' olrunaingkondena ambai. ³⁴Yesus, ne' kote saniyonu, De' we' kotena nolrunate senamalre nenate da dene tena awe a' mekoipainane, We' De' tena da naming apeuw-peuw te dunulre. ³⁵Petrus Ne' kote saniyonu, Dambei mo de mbelre we mbelre nembei tetalre, de' we' tena epeuw-peuw duwipai! Metelre na murid nena delrati nemena hal mo te elri yaiye. (Yesus Getsemanine Mendote Mekoyowe)³⁶Nemandelrati, Yesus, nenei murid-murid nembeinenenou nena euwdo Getsemani nepene okokai nepelre, Ne' nenei murid-murid kote saniyomu, danoune anene kembe, de dipete telre nena mendo mekotolrena. ³⁷Nepelre, ne Petrus pelre Zebedeus kena yei be nembeine ne yatekemelre, nepelre nepene nenei kena selreng nepelre bete- bete tayaiye. ³⁸Nemandelrati, ne' ne kote saniyomu, dena kena selreng tuwanalre, dite tetepoina mane tuwanalre. Dapene nekembe nepelre noune sema-sema pelre dembelre nembei.³⁹Nepelre, ne tiki bete mane yowe, nenate aneyowe dusungkuko nenei be ane kanine neke nepelre mendote mekyonu, Ne' nenei memai te saniyonu, nemenatena, neisandu da teuw-teuw denalre neme dite ende. Nenate de' nalrena nemenatena ambai, nemenatena neisandu we'nalre na dumbonde. ⁴⁰Nemandelrati, Ne' meyowe nenei murid-murid kote nepelre ne' te tupeyekemlre nena kutetenoyaiye. Nenate Ne' Petrus kote saniyonu. Damane, we semate na ambai dembelre nembei su mbei mane? ⁴¹Sematena mendone, nenate, we sapiyame wapi-wapi eite delrembe, Roh nena ako-ako nenate eu endung wake mbai.⁴²Yesus nekaoute dabetena te yowe nepelre mendote mekoyowe, ne saniyonu, delrei memai, nenatena dalrena baite naipai nena de neme antesine, nenatena we' nalrena neme dite dumbonde. ⁴³Dambei delrati, Ne' meyowe nepelre ne' te tekemelre kute tenoyaiye nena ne' na douw se te tuwayaine. ⁴⁴Nenate, ne ne te tumupuko, nepelre ne nekoute yowe, nena da naming tena mendote mekoyowe,nena nemena a' mote saniyonu.⁴⁵Nemandelrati Yesus nekoute bulrusuku murid-murid kote nepelre saniyomu, daselrei kute tenombe nepelre noteyembe. Tembe yaselrei nepe nopiyewe nepelre detelro yei detelro berdosa kena me bulrate inaimelre. ⁴⁶Yemimbombe, membe e' malre. Tembe detelro de' te inimelrena nepe nopi yewe. (Yesus Te Kelrokai)⁴⁷Yesus neme a te elreyowe, Yudas, simbei murid mebe bepelre nena meyowe. Nembeine nena ne'mbelre, detelro telreng delre nelrone nena meteka nepelre, nena imam belrengka yalreseseyo nena. ⁴⁸Menana, ne Yesus te inimelre ne' te nouwte san sinde, elreyowe sime nena de' senetenelrena, nena ne, ne te kelroumbe.⁴⁹Yudas selraimbei Yesus kote tike kenelre nepelre elreyowe, Poi, Rabi! Nepelre Yudas ne'te senembuko. ⁵⁰Yesus ne'te saniyonu andewa, wena mendo miyena dite mekoiyi. Nemanendelrati detelro telreng nenai nopite, Yesus kote mete sana sini nepelre ne'te kelronaina.⁵¹Nepelre, timboi, simbei Imam delre tel pendenate, nepelre nenei buntekeite ketepuko. ⁵²Nemandelrati, Yesus ne' te saniyonu. Wei meteka te dite noune, nenate metelre nena meteka te tapenaina nena meteka ne peko olrunaiye. ⁵³Ambai, we na mendo de' yelrikopai delrei memai kote diyitenelre, nepelre Ne' da yane delrati, De' tena mebe be kasopelre malaikat pelra selrai inimelre? ⁵⁴Nemena, beyamane nemandelrati semo melro-melro nena yuwumbone nena elriyaiye nenatena neme olrumbonde?⁵⁵Ne daine, Yesus detelro telreng kote nena te saniyomu, beyatena damane bisite titimbe we balrekau nena meteka pelre pentung nena de' te kelroumbe? Yane yane, Allah kena mie de' ongkinalre kilra malre nepelre we'nena de' tena kelroipai. ⁵⁶Nenatena da metelre dumbonde nemena semo nabi selrai yuwumbonde. (Yalrise Yahudi Selrai Yesus Te)⁵⁷Ne' nena Yesus te kelrokai ne' te Kayafas kote dokainelre, sang imam delre, nou ahli-ahli taurat selrai pelre yalrise-yalrise selrai nembei koplrimbiyowe. ⁵⁸Nenate, Petrus Yesus te bailre tawukunelre neme imam delre mie halaman. Nepelre, Petrus esute ongkike pengawal selrai nembei nena tutenate tenembonate.⁵⁹Menana, yalrise imam selrai nepelre Sanhedrin metelre kesaksian a puw-puw kalrone ulreyaiye Yesus tenate ne'te tete te donduna. ⁶⁰Nenatena, ne' nena tupei pai nemandelrati saksi epwue-peuw telreng nena miyaye. Nepelrena, da detelro be nena miyoiye. ⁶¹nepelre elriyoiye, da detelro elriyouwe, De' Allah kena miete bulrutepone nepelre ya'naming eine nekoute nena te emitenelre.⁶²Nemandelrati, imam delre esuyamuku nepelre Yesus kote elriyowe, we' a tena sawipai? Nemena da detelro- detelro we' tena saksi? ⁶³Nenate, Yesus ambai nepelre imam delre nena Yesus kote saniyonu, De Allah nena walri wete a' sete titau tepone nena we de kote sanumulre, nemena we' nena Mesiah, Allah nuwei? ⁶⁴Yesus, ne' kote saniyonu, we'mbei nepete nena te dombuke. Nenate, de' we kote senamalrena nenate daselreine we' nena te tenembe detelro yei yang Maha Kuasa nena me metelre su ne ongkinde, nepelre ma bulrane mangkone mende.⁶⁵Nemandelrati, imam delre nenei mayong te besepuko nepelre elreyowe, ne nepe kaita teiyowe! Beyasa bete nena saksi selrai? Tembe, menaya we' nenei kaita teiyowe nepete betauwe. ⁶⁶Beyamane we' na tiyekombena? Yahudi belrengka selrai nena saukaiye, ne' nena tete te dondu.⁶⁷Nepelredelarati, Ne'na be'te ekitoyaiye, nepelre ne te piniyaiye, nepelre, nena si ne'te puniyaiye. ⁶⁸Ne' saniyaine, nubuat bei de' kotena, hei Mesias, nena sime we'te penewe?(Petrus Nena Yesus Tena Tuyipai)⁶⁹Menane, Petrus diyane baine ongkike nepelre pelayan milre mbei ne' kote miyowe nepelre saniyonu, we' dana delrati Yesus Galilea detelro pelre nembei. ⁷⁰Nenate, Petrus ne' metelre na bukoine a' peuw te diyomu, elriyouwe, ambai de; nimeipai we; nena beya elrauwe.⁷¹Nena Petrus gerbang maulre diyate, pelayan milre si delrati ne'te tumbuko nepelre detelro nena nepena kote saniyomu, da detelro Yesus Nazaret irena nembelre membei. ⁷²Nepelre, dambei tena Petrus nena apeuw nepelre sebete a'taupuko, de; ne detelro tena nimeipai. Tiki mbai nenate, detelro nena nepene tipiyai Petrus yene nepelre saniyaine, we delrati dana si mbei nenalrena we' na te mekouna kiyatelre.⁷³Tiki mbai nenate, detelro nena nepene tipiyai Petrus yene nepelre saniyaine, we' delrati dana si mbei nenalrena we' na a' we ' te mekouna kiya telre ⁷⁴Nemandelrati, Petrus nekoute mengutuk nepelre bersumpah, elriyouwe, de' ne detelrotena nimeipai. Nepelre nena awe do ate mekopuko. ⁷⁵Nepelre, Petrus Yesus kena a te mendo te mekombuko, manimba awe do a mekoipainane, we; da naming selrei de' tena apeuw-peuw te dunulre. Nemandelrati, Petrus diate nepelre kena te tuwayonu dimi te dimiyowe.

(Walri Yei Gubernur Pilatus Kena Bukoune) ¹Nepe denembute neyowe, metelrena atung (ayeko) semana detelro pelre dasi-dasina detelro pelre a mbeite doukaye walri yei te note tonaipondena. ²Nemenakaye, walri yei te bekaipeko, nepelre doukainelre, Gubernur Pilatuste yaye taimbuko. (Yudas Nenei Eute Note Topuko)³Nepelre Yudas, walri yei pelre ikimelrena teyowe walri yei douku, ne kenate tuwayowe nepelre 30 keping perak te ayeko semapelre nekayena detelro pelre dasi-dasina detelro pelrete dite ikemelre, ⁴Ne elriyowe, "De pekote dina mekopukalre, nepelre sa nikimbainyate tamupukalre. Nemekaye ne nete saniyanye. De wembelrena a kalromena ambai, nelrena wei bulramona. ⁵Nemanakaye, Yudas ne doite timbelre yowe ongko miyete esute yaye, nemenakaye ne nete temupuko. Nepelre, ne yowenakaye nenei eute sanebokenelre.⁶Nemenakaye, belrengka atung sema pelre nekayena detelro ne doite yetai pekonakaye elriyaye. ⁷Nemenakaye, ne nembeye ne doitenate tiyeikeko, ne epe kembalri pelre mekowena detelro kena kanite doiye dowkayenakaye, nenoute mekaimbekona detelro basulrena netena bulte. ⁸Nemenakaye, ne kanite pekainelrena "saa pelrena kani" meyowe menayate.⁹Nepelrenakaye, Nabi Yeremia kena a elreyowena (saneyomuna) nepe noulre mekopuko. Nemenakaye, ne dobe membelpelrena keping perakte (doite) yetaipeko. Nelrena nekewena nenei iute naite mekombondena tena, nepelre nena dina Israel detelro apelre elriyayena. ¹⁰Ne dombei mebe pelrena keping perakte doukayenakaye, epe kembalri pelre mekowena detelro kena kanite doiye doukaye, nena nekewena Mang Walri wai dina sanemupukona. (Walri Yei Pelre Gubernur Pilatus Pelre)¹¹Nepelrenakaye, walri yei Gubernur kena bukoune tepeyowe, nepelre Gubernur nete simiyonu, beyamane we kaye Yahudi detelro kena belrengka? walri yei ate sauku, "wembelre elrauwena a, nena noulrena nepe ¹²Nepelre, nete atung sema pelre nekayena detelro pelre, dasi-dasina detelro pelre ate nena bulra mote elriyayena. Ne abetemena sawipai. ¹³Nemenakaye, Pilatus nete saneyounu, "Beyamane, we kaye betoipai, detelro dopelre bete we motena ate elraiye. ¹⁴Nemenakaye, walri yei Pilatus tena a betemena sawipai, nepelre a busi-busi bulruyayena mbeiska betemena a sawipai, nemenakaye Gubernur kembengte bitiyowe. (Pilatus Walri Yeite Baite Tanembondenate Bete Dembuko)¹⁵Ya delre mewena, Gubernur detelro dopelrete baite taumu (tayomu) tahana na detelro nembelre kena pelre dainena detelro. ¹⁶Ne selreina, nena tahanan na detelro delremane nekeyowena, nena eudo Barabas.¹⁷Nepe, detelro dopelre kopriyonu, Pilatus nete simyomu, we kenate danuna sinte de baite tetembonde. Barabas tetaye walri yei te Kristus te simanyena? ¹⁸Nepelre, Pilatus dina nimeyembuko nepelre yembe delrore walri waite nena mebulrane selraipeko (ikaimelre) ¹⁹Nemenakaye, Pilatus a pelre tayena kursi bulrane nekeyowe. Nena nembilre nekote ate mekopuko meyowe, "Ne poi detelro tena kembalri sisitena mekoipainya. Nepelre de pekote dopelre bete eimi bulrune menaya tepukalre.²⁰Nemenakaye, atung sema pelre nekayena detelro pelre dasi-dasina detelro pelre, Barabs te detelro dopelre diyiyaye, nepelre wali yeite tonaipondenate. ²¹Gubernur nete simiyoumu, da detelro beselrei, menaye we kenate danuna de baite tatembonde. Ne ate saniyanye, "Barabas te". ²²Pilatus nete saneyoumu. Nemenatena, walri yei Kristuste paununa de netena beyamane mekotembonde. Ne emukuna mane ate elriyaye. Nete kainone bekembombe.²³Nemenakaye, Pilatus simiyoumu, Benyamane? Ne kaye beya kembalri pekote mekoyowe? Nepelrenakaye, ne alrate alrema telre seyaye, " Nete onone bapembombe." ²⁴Nepelre Pilatus teyowe ne kembalri si bete mena pelre mekoipai, nepe peko kiyapuko, ne bute doukunakaye nenei mete sukupuko, nakaye detelro dopelrei kena bukoune saneyoumu, "Da detelro kena sa bulratena de peko tena ambai" Nelrena wei kembalri.²⁵Nepelre, emukuna detelro ate saukaye. Nena saa elena bulrate nepelre dena yeinining kena bulrate. ²⁶Nemenakaye, Pilatus Barabaste baite tembuko, nepelre Walri Yeite tombak ye nekaye, nakaye Pilatus nena mebulrate ikemelrenakaye nete kainone bepaipeko. (Pilatus Kena Pelra Yo Walri Yei Te A Kaita-Kaitate Saniyainye)²⁷Nepelre, Gubernur kena perayo walri yei tedoukainelre Gubernur nekewena markaste yayenakaye Romawi kena pelrayote emuku koprimupuko nete antunainkeko. ²⁸Ne Walri yei kena mayote baite dowkaye nepelre Jubah beru-berute nete titaimbeko. ²⁹Nepelrenakaye, mahkota syesye pelrenate nembeye mekaimbeko, walri yei kena belrengkane pelraintiki, nena metelre mesune suru pote ikainelre, nepelre nete sesoyu tupuyanye. Nepelre nete a busi-busi saniyanye. Nete saniyanye, "Yahudi detelro kena belrengka wai poi."³⁰Ne nete eki toyanye, ne suru te doukaye nakaye nena belrengkani peniyaye. ³¹Nemenakaye ne nete a busi-busi te saniyanye, ne walri yei kena mayo belru-belru te baite doukaye, nepelre nakaye nenei mayo telrete titaimbeko, nepelre nete doukainelre yayenakaye kai none bepaipeko. (Walri Yeite Onone Bepaipeko)³²Nepelrenakaye, ne pelrayo diyate miyaye, ne detelro do mbeisika Kirena renate tupeyekainelre nena eudo Simon. Ne Simonte paksa diyanyeng walri yei kena salibte elrentindenate. ³³Nemanakaye, ne nepe nou site yaye nena eudo Golgota eudo si nekewena "Tempat Tengkorak". ³⁴Ne nete anggur empedu pelre nembeye bulraimbekonate nete anen sindenate nemenakaye, douku tuwambeko ne nete embulrune anen sindenate ate seyoumu.³⁵Nepelre ne walri yeite onone bepaipeko nena mayonte wasiyaye nepelre nena nelrone undi te yelroyaye. ³⁶Nepelrenakaye, ne nepene nikiyaye, nete semote nikiyaye. ³⁷Nepelre, nena belrengkabulrane, netene semo tuduhan melraipekona "Delrena Walri Yei, Yahudi Detelro Kena Ondewapi."³⁸Ne suselrei lati, detelro beselrei pekote mekoyoyena late Walri Yei pelre onone nembeye bepaipeko, simbei metelre mesune simbei milri mesune. ³⁹Nepelre, detelro ditelrate walriyayeng nete a peko-pekote saniyanye, nepelre sesote baibaite salriyoye. ⁴⁰Nemenakaye, saniyanye, we Mang Walri wai kena ongko miete baite dingkereponde, nepelre ya namingnane nekoute poiye melrouponde, bei bete wei poi mekoyenone wei Mang Walri wai kena yei tena ne onolre ate osunde.⁴¹Nemanelati atung sema pelre nekayena detelro, mendona-mendona detelro, nepelre dasi-dasina detelro pelre walri yei te akaite-kaita te teyiyanye, nakaye nete saniyanye, ⁴²Ne detelro site poiye mekoyomu, nepelre ne nenei eutena poiyena mekoipai. Nepelre ne Israel kena ondewapitena, da suselrei lati onolre ate mendenate de telrepelretena elre maponde.⁴³Ne Mang Walri waite telrepelrete elrewena, beibete da su selrei lati, Mang Walri wai nete poitute inenelre, nena nekewena walri wai elrembondenate. Nenei mote dina saneyomuna, "De Mang Walri wai kena yei. ⁴⁴Peko pelre mekoipekona detelro nembelre nembeye onone bepaipekona lati nete a kaita-kaitate saniyanye. (Walri Yei Tete Te Douku)⁴⁵Ne yepona, su mesi sunambei pelre, neko dupuko nekani pote muku pelrembuko nepelre su mesi kilrimbeiye yowe. ⁴⁶Nepe su mesi kilrimbeite yowe, walri yei ate delre nyapeyowe, "Eli, Eli, Lama Sabokhtani?" Nena akalro sinekewena, "Dena Mang Walri wai, dena Mang Walri wai" beyamenapote we dete tetepuke? ⁴⁷Nepelre, si nembelre nepene tipiyayena, ne nenate betaipeko, ne elriyaye "Da detelro Eliate simewe.⁴⁸Nemenakaye, simbei nena nelrolre tenuyowe, bunga karangte douku anggur petena yawusuku, nepelre sulrune bekepukonakaye Walri Yeite inenelre anensindenate. ⁴⁹Nemenakaye, si elriyaye, membe e temalre, beyamane Elia mende nete poiye mekonembonde. ⁵⁰Nepelre, Walri Yei nekenoute lati ate alrematelre sepukonakaye nepe nena walrite ikemelre.⁵¹Nepelrenakaye, tiyaye ongko miena mayong waweyowena nelrolre baite tekakuko, bulralre meyowe anatune tambuko, nepene kani dalreyonu, olru belra-belra bisiyaye. ⁵²Bulre dopelre bete tuwuyaye, nepelre detelro poite pelre mekoyayena dina titiyaye nepe deyiyaye. ⁵³Nepelre, nena bulre bulrulre baite (kiyate) miyoye, walri wai deyepukonalre, ne ya melro-melro esute yayenakaye nena eute detelro dopelre kilriyaime.⁵⁴Nepelrenakaye, pasukan belrengka nepelre ne nembelre nembeye Walri Yei te semate nikiyayena ne kani tupuyo nunate tiyanyena nepelre, nena sasasi mekoyowena, nepe endikite deko yayenakaye elriyoye, noulre, ne nekewena Mang Walri wai kena yei. ⁵⁵Nepena, milre-milre dopelre bete bainye tipiyaye tiyaime, Walri Yei pelre Galileare tawkainelre, netena kembalrite mekoyaye. ⁵⁶Nena nelrona Maria Magdalena, Yakobus pelre Yusuf pelre kena nenag, nepelre Zebedeus yeinining kena nenang.⁵⁷A nepe neko duyowe, detelro sa dopelrena Arimateerena nena eudo Yusuf meyowe, ne delrati Walri Yei kena ototouna. ⁵⁸Ne Pilatus kote yowe, nepelre Walri Yei kena diyiyowe. Nemenakaye, Pilatus sanemupuko Wali Yei kena eute Yusuf te ikainalre.⁵⁹Nepelrenakaye, Yusuf walri yei kena eute douku, mayon linen melro-melro telre nete dulrusuku. ⁶⁰Nepelre bulre wanimpane sasuku, nenei telre, meko olru pelrenane dina wepuko. Nepelre, Yusuf olru delre simbeite bulrunsuku meyowe bulre kena memautute tituku nepelrenakaye ne dite yowe. ⁶¹Nepelre, nenoune lati Maria Magdalena pelre Maria si pelre ne bulre bulrane ni kiyoye. (Walri Yei Kena Bulre Te Semate Nikiyaye)⁶²Ya sina kaye, Sabat tena yate pendalriyaye, imam-imam belrengka pelre Farisi detelro pelre Pilatus kena bukoune koplriyonu. ⁶³Ne saniyanye, Tuan, de mendo neme mekande, nepelre, ne aupew pelre dununa detelro, walrite neme nekeyowena. Ne dina saneyoumu. De deyetepondena lati. ⁶⁴Netenate, sanemuponde ne bulrete semate nekenaye mende ya namingte, sate nena ototouna menaye bisi saunaiponde, nepelre detelro do pelrete sanenaimelre, ne dina deyepuko detelro titiyayena nelrolre. Nepelre, aupew kalro tutena nekewena pekotelrena⁶⁵Pilatus nete saneyoumu, " we sema pelre nekayena detelro pelrena embe, we nimeyanunamane sematena nemane nekembe. ⁶⁶Nepelrenakaye, neyayena kaye regu sema pelrena pelre nembeye bulrete semate nikiyaye, nepelre olru mau pelre dinaipeko-nate segelte mekaipeko.

(Walriyei Depuko) ¹Sabat nepelrenakaye, ye manimba beseyowenane, ne minggune Maria Magdalena pelre Maria sipelre bulre bulrate yaye doute tenaimbonde nate. ²Nepelre, tiyaye kani delre telre dalre yomuna, nepelre malaikat Tuhan walri yolre ate meyowe, nepelre ne olrute bulrunsuku. Nepelre ne nebulrane nekeyowe.³Nena be elri tena mane yateyonu, nepelre nena mayon kelreu-kelreu wau tena mane. ⁴Nepelre, ne nete enadikite dekaikeko, semapelre tipiyayena yo titeyaikeko nepelre detelro neotemane.⁵Nemenakaye, nena malaikat ne milre-milrete sameyomu. Endikitena dikoipainya. De nimeyembukalrena we Yesus salibne bepai pekonate duwewu. ⁶Ne dapena ambai. Ne nepe deyepuko. Nena ne dina saneyomu. Membe, nembelre tenoyowena noute tenembombe. ⁷Selraimote embe nena ototounate senemembe ne dina deyepuko. Ne detelro soweyowena nelrolre dina deyepuko, nepelre tembe ne Galilea te memetelrete embe. Dipune, we netelati tenembombe. Tenembe, de wete dina saniyamalre.⁸Nepelre, ne selrai-selrai mote bulrete taimbeko, indikite dekaikeko, nepelre kalrite koyaye, tenuyaye ne ate nena ototounate saniyaime. ⁹Nemenakaye, tiyae Yesus nete kote miyaye nakaye saneyoumu, "Pooi" nepelre ne Yesus nete tupeykemelre nena otote kelroukaye nepelre nate belrengakye (sesoye) tupuyanye. ¹⁰Nemenakaye, Yesus nete ate saneyoumu, " Endikite dekoipainya : Embe dena dokekate sanemembe Galileate aye, nepene ne dete tenai telre. (Bulre Sema Nikiyayena Sente Mekai Peko Ate Anepelrenaipondenate)¹¹Ne suselrei ne yaye, sema pelre nikiyayena detelro kote yaye, nepelre atung semana detelrote saniyaime nekalro mekopukonate. ¹²Nemenakaye, nete dasi-dasina detelro pelre nembeye kopraimepeko. Ate tiyayena kaye, ne doi dopelrete dasi-dasina detelrote yatiyaime. ¹³Nemenakaye, elriyoye, "Elrembe, Yesus kena ototouna deneye miyaye, de kute neme tenoyandenane ditesewaipeko.¹⁴Da kalrote Gubernur betombondena de nete telrepelrete elremaponde nepelre wetena poitena elripaiye. ¹⁵Nepelrenakaye ne nedorite yataipekonakaye, ne dina sani kilri yaimena mane mekoyaye, nepelre ne a saniyai mena Yahudi detelro kena nelrolre meyowe menayate.(Yesus Kena Ate Sanemupuko)¹⁶Nepelrenakaye, nena ototouna, mebe mbeipelre Galileate yaye, ne mekone Yesus nete dina sanmupuko. ¹⁷Ne nete taimbeko, nete sesoyutupuyanye. Nepelre, detelro meselrei netena telre pelretena elripai.¹⁸Nepelrena kaye Yesus meyowenakaye nete saneyoumu, emukuna delrepo dete nepe iketelre, walri yona pelre yo bulrana pelre. ¹⁹Netenate, embe nakaye emukuna bangsate ototouna mane mekombombe, nete bute kelromembe, memai kena eu done, nepelre yei, nepelre alru melro-melro kenalre.²⁰Nete kilrimembe dena a saniyamalrenate betonaye, nepelre tembe, de wembelre nemena mote nekemalre ende kelra tute mekonde.

(Bu'te kelroyoumuna Yohanes) ¹Da memetena Asena walri "Yesus Kristus; Mang walri yei tena, ²Nabi Yesaya kena semone-la mane meropuko: "Tenembe! Deyena a keya na te sante bonde te nende, weiye na nelrone ate mende alrende sanenemlre "walri mendena nipi te mekonem be - Meleakhi 3:1. ³Da sepo pau nelrone detelro mende ate sanenmlre : Walri mendena nipite delrati mekonembe neye endena nipi te sipi alromnembe. Yesaya 40:3.⁴Yohanes bute kelroyoumuna, sepo teme bulra ne meke tepeyouwe, A suwe temelu bulra ne meke tepeyouwe, A suwe temelu titayoume metiteuyoume sane youme "Peko nivi lre Bulrusimbe, weiye mbei-mbei ye bu te klro naimlre, Mai Mang Walri weyena pekote baite sumbonde. ⁵Ne pelre ye Yudea lrena detlro Yerusalem lrena detlro metelrama ne meyaye Yohanes, Yordan buyene bute klroyoumu,Neyena peko te kita-kiya elriyayae. ⁶Yohanes marisa elre mayon te titipuko, sepa o elre bekupuko, sa tena kentap pari sa te, maneng nalre du bu te ane youwe.⁷Yohanes A wake te meke sane youme kilri youme, Delrei dena metosu lremendena detlro walri Yei. Depe a te ketepulre de, neyena ooto elre tena baitena de wekipai. ⁸Dey pe bu ne wete kelrama lre, Nepe mendena pe alru melro-melro ne wake te yate nemre. (Yohanes Bute Yesus Te Kelrombuko)⁹Ne su selreine Yesus Nasaret yo lre Galilea kani re na meyouwe, Nepelrna Yohanes Yordan melrewai bu ne Nete butekelrombuko. ¹⁰Bu nelrore tepeyouwe bulra-bulra te youwe mang tekakoko walri yambu awe yaklro mane neko te yatepuke meyouwe. ¹¹Nepelrena kaye walri yolrena A kulrung te betooyouwe, weye pe delrei yei yumbeinna. Wembei mo te dena kena ne nelealre. (Yesus Mase Nete Wapeyoume)¹²Ne daina yambu walri Yesus te do ku nelre olru kelra nelro ne tambuko. ¹³Neiye olru kelra nelro ne ya do be berlrei ne nekeyouwe, mase nete ayu yu wapeyoune, Yesus melrana marisa nelro ne nekoyouwe, Neperna nena semana nete diki dikiyaine. (Yesus Mang Walri Kena A te Galilea Kani Saneyoume)¹⁴Nedaina Yohanes te ketrou kaye Yesus Galilea te meyowe Mang kena A sena Walri te meke kilriyoumu. ¹⁵Elriuowe, Danenei selrei nepe, walri yo nepe nopiepuko, kenate nung walri asna pe telre pelre telre na A. (Yesus Nenei Oto Tou Na Te Elripuko)¹⁶Nepelrna Yesus Galilea bu yelre meyouwe, Neka0neudeke walri yoina tekepelre Simon pelre, Andarias pelre, Simon kena do neka be. Kelrau te bu nelro ne balreyoye, nebepe kelrau ka te welraina detelro. ¹⁷Yesus nebe te simepeko "Dete Tautepe, we te mekotepelre detelro yei tena kelrau te tapepe. ¹⁸Simon pelre Andarias kelrau te nepe ne tembekoi na kaye Ne te taukeinelre.¹⁹Nepelrna Yesus oto te meyouwe Yakobus pelre Yohanes Zebedeus kena yei be te tele petre, nei be kelrau te ei bulrane pendaryoiye, ²⁰Yesus nebe te simopuko, nemang Zebedeus nena kembalri detelro nepe ne bulrane tembukoye Ne te taukei nelre. (Yesus Kilri Yome Na A pe Wake Dopelre)²¹Kapernaum yo te meyaye sabat mekonaina ya selreine, Yesus kapi-kapi mie te esu te yowe ne te kilri you me. ²²Metelrna mane nena kilriyoumu na A te, betoyaye mendo wake dopelre na detelro mane, Taurat semo te elrai na detelro tena nembelre na Yelrikoipai.²³Ne su selreine detelro simbei alri peko neko nete kelroku nelre alra te seuowe. ²⁴Nena a damane seyowe" wembelre dembelri beya yembete nekende, Yesus Nasaret yolre na? Dete baite totupona te mie? Deye-weye te nape nimeyembukalre "We-ye-pe, melro-melro ditelro mang walri lrena miye. ²⁵Yesus ne te a ki walrumbuk, nete saniyoune "Ne-detelro kena cu lre baite euwe. ²⁶Alru peko-peko ne te eu te tupuyoune alra te seyowe, neperna nealru baite yowe, Ne detelro po dupuko.²⁷Ne pe ni ki yaina detelro kembeng te bitiyaye, A te elri yaye, da bea mane, da manimpana wake te klri kaimewe, nena a elrewena wake dopelre na-a, Alru peko- peko nena a topiouna mone nete betane. ²⁸Ne-na A elriyowena Ne-na kembalri mekeyowena Galilea kanine metelrna mane betoyayane. (Simon Kena Nenanmtu Detelro Tleren Te Poi Meko Youmu)²⁹Nepelrna kaye Yesus, Yakobus, Yohanes, Simon pelre Andarias kena mie te yaiye. ³⁰Simon nenamtu sa depo-depo ne tenoyowe. Netenace Yesus te meke senaimbuko. ³¹Ne milre ko te yowe, Nembelre me te tupuyoiye ne milre esu yeike nepe poi dupuko. Nepelrna kaye ne milre nite sate yate youmu aniyayi.³²Deneyene, su kalrmenne, netenoyaina detelro mase kelroukaimena metelrena mane Yesus kote yatekaimelre miyaiye. ³³Ne yo na detelro meter na ma ne me yaiye me mautu ne koplri youne. ³⁴Ne sa bisi-bisi ne teno yai na detelro te foi deiyoume, eu bulruna mase baite sekeyoume, Mase a te elren de na kalro pelre Ne ipai, ne metelrna mane netena nimeyaim beko. (Yesus A Mendo Kalro Walri Asena A Te Sanyomu)³⁵Ya deulru bu-ne ya kiaipai na ne. Neye kunelro re sasekediate meyowe. Detelro ambai na naou ne mendote mekoyauwe. ³⁶Simon nei yau-yau pelre metosu-lre yaiye. ³⁷Ne-ye te tupekainelre ne-te saniyaine. Detelro metelre na miyaiye wi-te dueiye.³⁸Nece simi youme, daplre menate nopina yo te-melre, dipena delrati walri a te samemamlre, nete nate de miyalre. ³⁹Nepelrna kaiye Galilea kaninel metelrena mane A walri te sangke yowe kapi-kapi mie ne, mase delrati baite sekeyoume. (Siso Na Detelro Te Poi Mekembuko)⁴⁰Siso sa-na detelro simbei Yesus ko te meyowe, Ne-ye na bukou ne yenkeng te dusung kuko, "We-ye na kena ne tuanulre," we ye de ye te ne, foi te na me kou ponde. ⁴¹Ne nei kenalre titensuku kena bise mane, nekote mete nusungku, ne detelro te me ye kelronsu ku A te tapeke. Delrei kenalre na senawaire foi dupane. ⁴²Ne dai mo ne siso na detelro foi dupuku.⁴³Ne ye ne detelro a te sanumbeko sanumbuko wande sanione dapelre baite ewena. ⁴⁴Da kembalri mekopukama detelro si ke-na yena, ni panya, we-ye ewe nape imam-imam kote, we ye na cu te kiamponde neperna we-ye na kembeu te dowe ewe imam te inulri we-ye foi dupuke kembeu tena Musa kena a sasuku na, ne paica tenate.⁴⁵Ne detelro yauwe fooi dupuko na ate noulre-noulre sangke youwa youke, nemanesatenate Yesus yo si te endena keyalrna walripai. Ne-ye bai ne nekeyouwe detelro ambainya nou ne. Nemane ye noulrnoulrena detelro nou si silrena neko te nemane mo te walriyaiye.

(Walri Nete Sukumbuko Neplre Detlro Mendianate Poi Mekombuko) ¹Ya mesepai bebetena Yesus date Kapernaum te me yowe, detelro telrengbetai pukone miyena, ²neplre a'tung semate nekai na-yo, nou-nepe yelri koi pou.³Neplrena detelro kilrimbeo mendaina detelroote doukai nelre meyowe. ⁴Detelro doplre satenate Yesus kote dowipai mipai, kotina yangte baite yetai puko, mendaina detelro te ate mekaimbuka yowe ane tenoyowe.⁵Yesus nena telreplre potetumupuku, ne mendaina detelro te saneyoune, wenapeko nepe baite sapukalre. ⁶Neplre a'tung semate nekai na-yo, en nou ne-niki yai nakay-nenei kalro ne-mendote-mekoyoune. ⁷Beyatenate da detelro damna ate elrewe? Ne, apekote elrewe!Sime pekote sunv melre, delterobeimo man Walri.⁸Yesus, alru melro-melro diki buki nemeyembuko, yembeyo nena kena deko pekotel, Yesus hete ate saniyoumu : Beyatenate mendo kasoplre yetaupuko wena kena deko ne. ⁹Memena A pena-pena, damendainadetelrote alretepone, wena peko-peko baitenepe sukupakalre, neplrena elre telre, esuemiwe ku arwate dulrupone otote ewe?¹⁰We nimeyene bombe detelroyei nena A delre dou kena dayobulrape detelro kena pekote baite sukunemelre. "Yesus mendaina detelro te te sane youne." ¹¹Dewetesena walre : Esuyeemiwe kuarwate atupone ditewei mete ewe. ¹²Mendaina detelro selrombiemike, ku arwate atepuko, baisute yowe, metelrena detelro kena bekoune, netetiyaine kembeng mane neplre man walrite kapiyaine, neplre elriyaye, E metelrena damena itipai. (Lewi Yesus Tetaukunelre)¹³Yesus bu delre yere yowe, neplrena metelrena detelro yeppoyowe miyaye nekote, neplrenane kilre-kilre te kilri youmu. ¹⁴Neplre-en yalre ke, Le we te-tekenelre Alfeus yei doi plre me kai na wou en nekeyowe, neplre Walri nete simi youne, dete tautulre, neplre Lewi e su e ike nete takunulre.¹⁵Neplre a'tung Lewi kna mie en sateaneyowe, detlri doplre doi plre ko plrai nena, neplre peko plre mekaina detlro dilrati walri wai pire sate membei ani yaye neplre en nei oto touna, neplre dipna detlro te treng doplre neplre en Walri Wai te taukai nelre. ¹⁶Neplre a'tung semaplre nekaina a'tung semaplre Farisi ken anelrone nekaina, tiaye Walri Wai detlro peko. Knai nelro en takumlre sate aniyaye en plre doi plre koplou nena, Ne oto tounate simiyaime, be tna te-ne sate nembeine aniyaiye.¹⁷Yesus betopuko, elre yowe, samekoipanya detelro,poye mekai mena detelro kota ipai, nenape saye mekai mena. Demiyalrepe poi detelroketena mipai, peko detelrokotemiyalre. (Saplre Anipainya Kalrote Simiyoumu)¹⁸Yohanes kena ototounaplre Farisi detelro kewalriteniki yayi, "detelro meselrei miyayi simiyaye, beyatenate Yohanes kena ototouna plre Farisi kena ototouna ke Walri te nikiyayi, wena ototouna ke Walri nikipai. ¹⁹Neplre Walri nete simi youmu milre manimpanate tanainelrena detlro membelre nembei miyaina satena anipanya? Ne-do sklro nembelre en noune memeniki yaina, nesa ani painya kalre kaye ambai.²⁰Betena yamendena wande, belrengka detelro te donainelre, neyane ne ke Walritv nekenaye. ²¹Detelro mayon sumu baite besai pekona mayon nemene tikei pai nemane mekonaipondena, mayon nemene tikenaimboona mayon sumute baite besembona/²²Nepelrena, detelro wanipana anggur te' yan sina tangke yetena dilripainya, nemane mekonai pona, anggur tangke tiyenaiponde, anggur tangkeplre peko olpai ponde. (Yesus Ne Walri, Kapaneneya)²³Neplre Sabat yane Yesus gandum emi ne yalre ke neplre nena ototouna gandum olronate okoyaiye. ²⁴Neplre Farisi detlro nete simiyaine, tumbone, beatnate atung Sabat yane sasukunate, titawaipeko.²⁵Yesus nete sane youmu Daud mekoupuko webeipai ne, nenei detelro plre sa ambai monine. ²⁶Beyomane man Walrikena miyete yowe, nedaipe Abyatar Walrime belrengka mane nekeyowe, nepiyeu te aneyowe ne sape kembeu mane Walri ongkone mekayena anenayena. Nenenei detelroplre meke aniyayi.²⁷Neplre Yesus Farisi detlro te simi youmu, Sabat ye detlro tnate mekombuko, neplre detlro Sabat yatena ambai. ²⁸Neplre Walri yei nekewena Walri Wai, ne dilrati Sabat ya.

(Sabat Yane Walri Wai Detrote Poi Mekoyomu) ¹Nepre naiye, Walri nai esute Sinagoge, di pina detro beisika mesu tetepuko. ²Ne detro niki yaiye na Walri waik doumote sangsi kaiye tian ne, Walri wai di detro tna poina mekombone, kapi-kapi yane nete a bra mo ne, tiyane.³Walri wai ne detro mesu pretetepuko te pewe. ⁴Walri poi mekowe, ambai pekote? Kiri-kiri mie ne? Detro yei poi te mekonembone, ambai detro tomapre "Nenikiyaiya na amborai peko."⁵Nepre ye Walri nete doute teyoumu, oli date teyomu kena serai dumbuko. Nekenate tua gowe, nena kena aslma teniki yaiye, Walri wai ne detro mesu pre tetepukona detro ate ere woye. "Wena mete bebete ta pewe. "Nedetro metete ta pewe, ne detro kms me nepe poi dupuko. ⁶Neprenaye Farisi detro wena naiye, ne detro Herodian walri wai te tomafonale. (Detro Dopre Walri Wai Teukan Nere)⁷Walri wai, ne eute baite doku, nenei you-you napre, sangsori dere, detro dere, detro depre yaiye Galilea detro netetaukan nere yaiye Yudea yore keteyowe, ⁸Yerusalem, Idiumean, Yordan, Tirus, Sidon detro dopre ate betaip peko, Walri kna kembari mekoyouwe, detro nekomote miyaiye.⁹Ne detro dopre nikiyaiye, Walri wai nena you-you nate ate sane youmu, eite site draiti dowem be netenate. Netenate, nete kena sreng-srengtna tuai panya. ¹⁰Walri wai kena kembari, detro te poi daiyoumu, detro dopre, detrosi sanameune ne nemetenaina weramenaiyer Walri wai kna eute bete kronsinole nepo dumbonge.¹¹Ne aru peko-peko Walri tekon nere, nena bukounne bete ate dataip peko, neprenaye arate seiyaiye. We mang tre petre na. ¹²Walri wai, a arema te sane you mu, detro si tna atena san tanya. (Walri Wai Nenei Kembari Detro Te Eri Puko)¹³Walri wai mekobura ate nenolena, lei detro eripeka na date membe, neko te miyaiye. ¹⁴Ne eri puko na you-you na, mebe sunabe, we ele nepe eripekare dena emi ne warembe, dena kembari mekarna te tawe tembe. ¹⁵Mendo nepete ika mare, peko detro kna euburuna pekote baite ningsimbe. ¹⁶Walri wai nenei sekro, nepe eripeko, mebe suna be Simon.¹⁷Yakobus, yei Zebedeus nepernaye Yohanes, nena dokeka Yakobus, (nepernaye Walri wai eudote pekenere Boanerges I nemane yenining kri-kri na). ¹⁸Da tro detro Walri muku nepe eripuko na, Andreas, Filipusm Bartolomeus, Matius, Tomas, Yakobus, nuwei Alfius, Tadeus, Simon detro Zelot, neprenaye ¹⁹Yudas Iskariot, da detro Walri wai te meko puko. (Walri Wai Kena Dere Mang Kna Re Me Yowe)²⁰Ya, besika Walri wai detlro sikna mie te meyowe, Walri wai damie ne nekeyowe, puko detro nete ketaim buko Walri wai nenei you-you pre sate a neneai ye piyeu le anenai ye. ²¹Nena mie elekorna a te betai peko neko te miyaiye nete dite do nai nate miyaiye, dedetro mendo narung kuko. ²²Nenai mendo na-na Yerusalem mendo-mendo pelrena ate miyaiye elriyaiye, Beelzebul nedetro baite oma ponde nena eu buru ne alru peko-peko, mase nena eu bru ne nekewe mesesite baite seku nu.²³Walri wai ne detro te simiyoumu, nekote meniaye ate sute brung suku, seni you mu, eladetro lati alru peko-peko ne eletro lati nemane, eletro sikna peko besamana sele nembonde? ²⁴Wena eu eleko mote, wei mote pelikte mekom bulre momaiye tangkonde. ²⁵Ena eu deko mbei-mbei peko te mekomom bonde, me pere nekoite poi dumbonde,²⁶Nemase nena eutepeko temekombukee nepeko bru suhu meyowe nete sete ta puko, tete'te dou ko. ²⁷Nepre, naiye detro si mie te euwe, wake pre na detro kna sabisi kote youwe, ne detro wake pehnah nedetro sa beke sabekupon ne, ne detro kna mie bisi ko te na ewe.²⁸De Walri detro dena arararna noru na ate erare, metrena peko yane-yane mekauna nepe banya sukumu pekare, nase mesreinya Nana a riyaiye na. ²⁹Sime alru mro-mro pekote erupona wena peko bai tena sulu pai peko nemetenon de mende. ³⁰Nepeko mekon bukona nemetenonde mende. Nena mendo perna detri niki yaiye, ne detro aru peko-peko mekombuko. (Trepre Walri Wwai Nenei Mie Deko Trena)³¹Yam baiye, nameng dokeka Walri wai kote miyaiye dia sume tipiyaiye. "Detro site snam beko meyowe nete Simnembonde nate meyowe. ³²Detro dopre ane niki yaiye i suste nikiyaiye nete nero ne an tunai keko Walri wai neke youwe nena atakri yaiye ne na ate beto yowe". Dou tete we dina wena nameng lei mie dekorna muku miyaiye wetemeke duwaiye.³³Walri wai ate sauku nek atee saneyom mu, nedetro sing, ena nameng dena dokeka? ³⁴Nepre naiye nedetro nepene nikiyaiye, netetiyoumu, nete atunai keko, nete ate sane youmu, Dou tetewe, dina wena nameng dena dokeka! ³⁵Dime kembari poi temekonde na detro, ne detro mang metebewe na detro do, dere mengke lei tere, lei nameng.

(A Mendote Ona Nunte Teti Eyounenane Elieyowe) ¹Walri yei bu yewaiyene deterote kilri you me Detero kaso pelre miyaiye, susu te koprimbuko, Yesus Walri yei ei bulrate sakokenelre ane nekeyowe. Detero detelre ane kani bulrane nikiyaiye. Detero detelre ane kani bulrane nikiyaiye. ²Walri yei A walri te A mendone olrunsuko sane youme.³Bentekei te poiye betombe. Detero beisika ona te olru puku tekelre youne. ⁴Ona meseie nipi yete tekelre younena, awe bulralre miyaiye baite aniyaiye. ⁵Posi kani olru-olru peliena bulra te balri yaina poina balripai.⁶Sumeyo, wena, doi namutellre meke tepeyowe, dite ai kelra puku. ⁷Posi sasye netro te balri yaina, sa sye beiyaime, eu mena betemena mekaipai.⁸Posi kani poi buliake balri yainam dekai meyo, eu serei tena meke kipayaina, eu detelre meke wawiyaiye. Siye dombei medepelrena bulrane wawiyaiye, si do misi bulrane wawiyaiye. ⁹Yesus, Walri yei A Walri te sane youme, sime yan bentetei pelrena, betombe.¹⁰Nesereine detero nete antunainkeko, nenei yau yauna pelre wikiyaiye, Nena A mendo mekoyonena simiyaine. ¹¹Nekenou lati nenei yau yauna saneyoune. Walri Dia, Deka Dia tena, A mendone senamalrena tena, nepe nime yaum buku. Da detero detere meyowenape A mendone sema malre, ¹²kena semo keipene pasal misi beiye A, Walro misi kilrimbeilre yowe mebe bulrane neke wena mane. Nendelraite nepe taune, nimeipainyaumane, bentekei pe betauye ne walrotena nimeipaina mane. Ne walro tena dekoipai, wena peko tena sukipai. ( A, Kia te Ona te Pelre Yo Wena ne A mendote Sanu Youme)¹³Nepelrena Walri yei, nete Ate simiyoume.We kaye da A mendo mekoyainalre we mendo, dowipai? Beya mane we mendo dou kauwe? ¹⁴Walri A te, tekelreyoume saneyoume. ¹⁵Ne detelro A Walri te nipi yete tekelri yamina mane. Te tekelri yamina mane. A Walrite sanuyoume, mase delraite meyowe detelro kena euyene baite meke olru yowe.¹⁶Nemane delrai te kani Deru pelrena bulrate balri yaiyena, noene tipiyaiye. ¹⁷Nemane laiti detero kena nouna suweipai, detero yei kena, mase meyowe meke youme, Asna Walri delraiti nouna mikipai. Nere wapi-wapina meke wapiaine, ate topilrai peko.¹⁸Nepelrena delraitai sepo nelrote, sasye nelro te balri yaina, Ne detelro Asna Walri te betoyaina. ¹⁹Nendiate, da' yo bulrana a, Yu yu a, menten-menten wapiyaine sate, bisi-bisi mane diye, dayete kesun suku walre yowe. Asna Walri baite eubulrelre baite nalru puko Eu mena betemena wawipai. ²⁰Nepelrana kani yupelrena bulrate balri yaina, ne detelro kena deko poina Asna walri te olru yaiye, Dnumtena mane eu wawiyaiye, si dombei mebelre bulrane wawiyaiye, si do namin pelrena bulrane wawiyaiye, si do misi pelrena bulra ne wawiyaiye. ( Sin Kia Tena a mendo te Sane Youme)²¹Nepelrena Walri yei ate saneyoume, sin kiate ane sanansi, ambai ku pelre kenandena noune ane sanansine? Ambainape sin kia nena oto tepewena bulrane sanansine? ²²Metelrena A, mendo, yenena mena yelripai. ²³Sime bentekei pelrena betombe.²⁴Walri yei nekenoute saneyoume, bentekei pelrena noune betombe. A nebulraite tuanembe. ²⁵Simelati da A Walri te koprinulrena, nena bulrate noune kopiri nulre. Simelati da A Walrite kena detona dowipaina, baite lati dewende. (A mendote Qadum Nane Mekoyoune)²⁶Nepelrena Walri yei ate saneyoume, " Walri Dia, Deka Dia, man Walri nekewena dia, detero beiseka ona te kanine tekeliuyonena mane. ²⁷Ona pelre balreyowena detero, kute tenoyowe, dene dasyeye sasewe. Ona balreyowena, soye balriyaiye bulrate tepekai meyona tikiye oliukaiye meyowena, nembelrena detero nimeipai. ²⁸Nekanine balriyaiye tikiye olri, yaye buso mekoyowe eu wawiyaiye, wanimba tulrena soye balriyaiye, elre eute dulrusuku meke wawiyaiye, ²⁹Gandum euserei mekekeliaiyaiye, nembelrena detero baite pelioyowe eute lati olru yowe. ( A Mendeto Sesawi Nane Meko youne)³⁰Nepelrena Walri yei ate saneyoume, " E" beyamane ni meyemanbondemang Walri netewena? Weya a mendone mekomambone? ³¹Mana Walri (Allah) mekewena Dia, sesawi nate tekelrainena mane. Sesawi na nekewena kiyaninin. Ona da kani bulranapelrena yelrikoipai. ³²Neseieine nate tikilriyani, balreyowe meke delre tipiyaiye, onun sisi peliena yelrikoipai. Sesawi no bulrate dekaimeyowe, mice delre, delre baite jaiye. Awe bulrane miyaiye nalrere meke mekoiya ne nalre bulrane tetoyaiye.³³Walri yei Aena walrite a mendote kaso-kasopelre saneyome, beteyaiye kenayein olruyaiye. ³⁴Walri yei Asna walrite nenei yayaunapelre kopilrimbiowe, a Walri mendone lati saneyome. (Walri yei Amasudote Ketembuko)³⁵Neyane suweke yewe, Walri ate mekoupuko, nenei yau-yaunate sane yaume. "Membe disuna bu yewayete malre," ³⁶Detelro detelre dane tamipuko nikiyaiye Walri yei nenei yayaunapelre ei bulrate sekaipeko. Detelro si nenei ei bulralati asyakoupuko jaii. ³⁷Nepelrena alru meke sepelroyone amasudo tepekemeyo, bu olreso tipiyaiye, ei yete meke dilrayaiye, eibu kemeipuku.³⁸Nemena kaye, Yesus ane kapal mo, lritune kumukate belrentate sasuku kute kenowe, nemana kaye nenayau. Yauna Yesus te yenkeliansike, ate simansike, "Guru (Yesus), e, kaye peko oliumapona yumu puke? ³⁹Nepelrena Walri yei ku nelrolre saseke, amasudo pelre, olrso pelre nenei mekombuko, meke yayowe.⁴⁰Nepelrena Walri yei ate simimusuku, " Beya mena potena dekakuko? we kaye wena kena ton suweipai? ⁴¹Ne, metelrena dekaikeko, siti simiyaime. Dadokaye sin? Aliu bou detelre tapeyona pelre, olrso dupelre Nena a bulrane ate endusupuko.

(Gadarana detelro te, alru peko-peko baite Nunsuku) ¹Neyo bu disunasute yaye, neyo kena yo, nena eudo Gadara. ²Walriwai ei bulrane ate osuku, teyowe, detelro mbei burerena alru peko-peko kerokunure. Ne meyowe, walriwai te tupeyekenere.³Ne detelro kena nou nekeyowena, bureburane nekeyowe. Ne yona detelro, nete saye bekenaipondena, betemedaymbeko. ⁴Nena otote saye bekipiyayena, baite durapiyowe. Nepena detelro, nena wakeperena erikopainya.⁵Denete-daisyetem bure burane, mekoburane, ara mote seyowe wareyowe, nemanelati nenei eute olruye timbereyowe, kekoute yateyowe. ⁶Ne detelro, walriwai te baite tembuko, nepe tenuyowe, walriwai kena bukoune tepeyowe. Neperena walriwaite simiyounu.⁷Nepelre, arate seyowena kaye, ateereyowe. Dembere wembere, mai Mang Walri, nau yarene nekeyena, beyasa ate erare. De mai Walriwai kena eudone senawarena, detena pekotena mekoipainya. ⁸Walriwai nedetelrote saneyounu. Alru peko-peko dadetelro kena eu burure haite berembe.⁹Nepelre Walriwai nedetelrote simiyounu. Wena eudo sing. Nedetelro ate sauku. Dena eudo Legion. ¹⁰Ne detelro, Walriwaite saneyounu, netena neyore baitena sekipainya.¹¹Nepena opo derone mekoburane wariyaye sateaniyaye. ¹²Nepelre alru peko-peko. Walriwaite saniyainye. Dete sanemuponde opo kena eu burute malre. ¹³Walriwai nena ate beromupuko. Nepelre, aru peko-peko senoyaye, opo kena euburuteyaye. Opo kena delro tenoyowena, meterena dua ribu serei. Nepe tenuyaye mekoburate ate nou weyte seiyaiye, nepe nauweinyye sowupuko.¹⁴Opo semapere nikiyayena detelro, yotetenuyaye, neate yona detelro saniyaime. ¹⁵Neyona detelro miyaye doutetiyaye. Nedetelro mayo poitetitipuko, anenekeyowe. Nepere, nenepe poiye dupuko. Nepere neyona detelro enintedekoyaye.¹⁶Walriwai kena kembari mekoyowenate, tiyayena detelro neate detelro site saniyaime, beyamane netupere kiripuko. ¹⁷Nemena kaye, nepena detelro Walriwaite saniyainye, warebaite nepelreende.¹⁸Nepere Walriwai ei burate sakonenerenate, detelro alru peko-peko pere dokuna, meyowe walriwaite saneyounu. Nelati walriwai pere nembeiye warenaye. ¹⁹Walriwai ate deyounu, nepere nedetelrote saneyounu. Dite wei yote, wei dokeka nerote diteewe. Da akeyate douwe detelro eukunamane sanumure. Walriwai kena kembari mekopukona, nena walriwai, wete kenabisete deyounu. ²⁰Nepelre, ne detelro diteyowe, neate Dekapolis na detelrote saneyoumu, nepena detelro emukunamane kembengte bitiyaiye. (Yairus kena yeite deyembuko, nepelre milre nikite mekoyowena lati poye mekombuko)²¹Walriwai eire bekaipeko, disuteyaye, nepena detelro dopelre nikiyaye. ²²Nepena detelro berenkamane ongkomiene nekeyowena, nena eudo Yairus. Ne Walriwaite tekenere, nepe meyowe Walriwai kena oto toune nekeyowe. ²³Nepelre, ne Walriwai te kenaterere diyiyounu- Nena yeo milre buso newei newei diteosindenamane. Walriwate Saneyounu, mende mete eu burane kerombonde, nepelre nena yei poiyeolumbonde, neperenaye deyembonde. ²⁴Nemena kaye Walriwai pere Yairus pelre yoye. Nepena lati detelro dopelre Walriwaite taukai nere yaye, Nete antunaingkeko.²⁵Nepelre milre beisika nikite mekoyowe, menamai mebebepere. ²⁶Ne pekote daye-daye mekoyowe. Detelro mendonakote wareyowe, nemane lati, nena sabupoi-sabupoi medekone nikiyayena, baite bareyowe. Eumena sasipai. Ne poiyena bete duipai, ne pekotelrete tumayounu. ²⁷Walriwai tena atebetopuko, nemilre walriwai kena metosure meyowe, detelro delronerore Walriwai kena, nena mayotute meye kerouku. Nemilre ateereyouwe.²⁸De Walriwai kena mayotute menedou terena, nepe de poyduteponde. ²⁹Ne yalati, niki tuteketepuko, nena eu tumayonuna nepe poiye dupuko.³⁰Walriwai nena eu ne tuwayonuna, nena delre euburure baiteyowe. Neburusuku, nedetelro tippiyayenate simiyaumu. Dena mayongtu sime kerouku. ³¹Nepere, nena ototouna, nete saniyainye, damena detelro derooburure tiyemena, sime wena mayotute kerouku. ³²Nemenakaye, walriwai doute diterate teyowe, sime nena mayotute kerouku. Nepere nepenimeyembuko.³³Nemilre endikite dekokuko, nemeye titeyounu. Nemilre meyowe nena otottoune, yengkengte dusukuko, nena eupoite dokunate, walriwaite saneyounu. ³⁴Nepelre, walriwai nemilrete saneyounu. Yei, wei terepere wete paiye mekowupuko. Ditepouye ewe, nepelre wena satuwayenena nepe poiye dupuke.³⁵Walriwai pere ateneme ariyaye nakaye, ongkomiena berengka, nena mierena yomiyaye nete saniyainye, wena yei nepetetepuko. Beyamena potenate walriwaite wepaunu.³⁶Nepelre, neyokena ate baite saremupuko, burusuku Ne detelrote saneyounu, endikitena dekoipainya, wei tereperete noune titauponde. ³⁷Nemenakaye, walriwai detelro terengte baite saremupuko, mbeiskana netena tawipainya. Ne eripukona : Petrus, Yakobus, Yohanes, nenei dokeka Yakobus, nemopelre naye. ³⁸Ne berengkawai kena mieye te yaye, nepelre ate suruyainena detelrote teyoumu, nemanelari detelro dimite arematere dimiyayenate teyoumu.³⁹Beyamenapote we atesuranu, nepere dimitedimauwe. Ne yei titipai, nemeye kutetenowe. Ne yei titipai, nemeye kutetenowe. ⁴⁰Nepena detelro walriwaite deye diyainya. Walriwai sanemupuko muku diyasuteyaye. Walriwai neyei nenei-nemang pere nenang perete sanepupuko, nepelre detelro nete tau kainere yayengate sanemupuko esuteyaye, neyei pere tenowena nouteyaye.⁴¹Nepelre, Walriwai neyei kena mete douku nete saneyounu "Talita Kum", waro sinenekewena, yei milre busonewei, dewete senaware. Esuye emiwe. ⁴²Nepelre neyeimilre esuemi kenakaye, otote wareyowe nenawoi mebe bepere. Nepena detelro kembengtebitiyaya. ⁴³Nepelre, walriwai nemang pere nenang perete aseteretamupuko, nena kembari mekopukona, detelro si betoipainya. Nemane lati Walriwai nemang pere nenang perete saneyoupe, neyeite sate ineinyere.

(Yesus Nei Yolrne Bai Te Salreyaye) ¹Neplrena kaye Walri yei diplre bai te yowe, wande nenei yo te yowe, ne plre na nenei yau-yau nemblre taukanelre yaye tau kumulre. ²Wande Sabat ya mekoupuko, kapi-kapi tepanena myene Walri yei Asna te saneyoume. Neplrena detlro doplre a te betaye busi mane tuanenlre wande a te elraina, mukunamane menoulr'na dou kuna? Bya mendo ne te klripuko nenei melrna busi-busi te mekou na? ³Maria kena jei, mbai o kembalri te mekou na detlro kena jei, Yakobus plre Yoses plre Simon plre Yudas nena dokeka? Mbai danone nenei milre keka emblre nekaina? Nemena kaye, Walri yei bai te bai te sekaimbeko.⁴Nemna kaye, Walri yei ne te ate saneyowe, memna noulre-noulre Nabi detlro tena poi telre re mekaina, neplrena nenei yo molrna, neplrena nenei do keka, milrekeka, neplrena nenei mye molrna. ⁵Nemena te, nenoune, busi-busi tena, Walri yei mekoi pai. Ne tena te detlro sa kena tayowe. ⁶Neyo telreplre mekoipai, netenate ne kembeng te mekoyowe. Neplrena kaye ne yot-yot yowe A Walri te sanemupuko. (Walri Yei Nei Yau-Yau Te Sanemupuko)⁷Nekaye, Yesus nei yau-yau te simipuko, nekaye, be-be wasepeko, nena. Eu bulrate, alru peko-peko tena delre te yateyowe, ⁸Nekaye, ne te saniyowe, da nipi nalrone wabrembe, sasiasi tena yatipanya, neplrena, kate mo, piyeu ambai, tangke ambai, nena sepa bulruna doi ambai. ⁹Oto elre mo te titimbo, mbe,neplrena, mayong be-be tena titi painya.¹⁰Nekaye, Walri yei nete ate saniyome, menou ne mye si esu te embe nenou ne nekembe, embe, nenou lre bai te embe. ¹¹Neplrena, nenouna o tena' sawipanya, ona a tena betoi panya, otorena kani wau bai te mekombombe nelrna a te elrenaina.¹²Ne plrena, nenou' lrna yaye, detlro te a te saneyaye nekonou te blrusimbe. ¹³Neolrena, mase doplre bai te sekiyang, neplrena sa'na detlro bute klroyaye, sa'na detlro poi duwaye. (Herodes Walri Yei Kena A Te Betou Peko)¹⁴Neplrena, Yesus eido, Herodes betou peko, neplrena Walri yei eido nepe nime yaina, neplrena, deplro elraina, Yohanis tete ei lre deu peko, netenate nenei eu bulrana busi-busi kembalri te mekouna. ¹⁵Si, ate elraina, ne Elia, neplrena si elraina, Ne detlro Nabi nelrolr na detlro.¹⁶Neplrena Herodes ne ate betou peko, A te elreyowe, Yohanis blrengka de bai te plralrna, nepe deyupuko!" (Yohanis Pembaptis Bai Te Taipeko) ¹⁷Herodias, tante sate, Herodes, ate mekou peko, detlro te sane yome Yohanis te klrou kaye Herodias. Nenei do keka Filipus kena nemblre, Herodes ongko miye tiyantiki. Herodia pure me te yankeko.¹⁸Neplrena, da meslrei Yohanis Herodes te a te saneyowe noulrma ambai do keka milre te dou kena. ¹⁹Neman;sate, Herodias Yohanis tena kilri te tiyoune, Yohanis bai te tombombe, neplrena. Nekalro tena mekoipai. ²⁰Neplrena, ne betouna, Yohanis detlro mlro-mlro, neplrena Herodes Yohanis te dekou keko, neplrena Herodes ne te yene tintuku. Neplrena Herodes Yohanis kena ate betoyowe ne beneng-beneg olrupuko. Neplrena Herodes Yohanis kena a te betou peko kena kalri te diyowe.²¹Neplrena, ne yana, Herodes kena ya meyowe, nenei detlro blrengka, nenei perwira-perwira, neplrena Galilea na blrengka-blrengka ne tena perjamuan te mekou peko. ²²Neplrena, Herodias kena jei milre esu te yowe, busye te kowe, Herodes plre metlrena nenou nekai na, kena kalri te diyaye.²³Neplrena, Raja metlrena jey te sani yowe, bya bete te denuilr nape o te kitelma, mbai dene kerajaan posi te kitelrna. ²⁴Neplrena, nemengke nei nameng ko yowe, nei nameng te simiyowe bya sa te de diyetelre? Nei nameng a te saupeko,Yohanis pembaptis blrengka! ²⁵Neplrena olra bete ne jei milre Raja ko te temyowe, dena kena denulrna, Yohanis pembaptis blrengka te o kotu-kotu bulrane de te iteulre."²⁶Nemna sate Raja kena bisye mekombeko, neplrena nenei detlro nemblre sate aniyaina, nemengke kena a denulrna salripai. ²⁷Ne kaye, Raja olra bete Algojo te sanepuko youna, Yohanis pembaptis kena blrengka te bai te ketepiko. ²⁸Neplrena, Yohanis kena blrengka o kotu-kotu bulrane kelrou puko dou ku ne milre jei te imulre, ne plrena, ne milre jei nenei namene te ikimulre. ²⁹Neplrena, Yohanis nei yau-yau a te betai peko, mi yaina kaye Yohanis kena eu te doukaye eulre bulra ne sasukaye. (5.000 Detlro Walriyei Sa Te Aniyaye)³⁰Ne plrena rasul-rasul Walriyei plre koplrimbuko, neplrena nete ate saniyaye, nenei bya kembalri nepe te mekai peko, neplrena nenei bya sna nepe te saniyaime. ³¹Neplrena Walriyei nete ate sani yemalre. Neplrena, detlro doplre date malre, di te yaina, neplrena, nei sa dowi painya. ³²Neplrena, Walriyei nei yau-yau plre, ei lre jaye, nau kalro ne eu te baite dou kayayei nou sine yai nikiyaye.³³Neplrena detlro doplre ne tiyaina, ne nepe te nimeyaina, neplrena, ne detlro doplre dalri nipi lre tenuyaye, ne kota mukunamane ne memetejaye di noune, wande, Walriyei nei yau-yau na plre. ³⁴Neplrena, Walriyei buyu te yowe, ne detlro te teyouna, ne tena kena bisye mlroyowg. Neplrena, ne te teyouna Domba Gembala ambai-Nya mane ne mena sate Walriyei Asna ne te saneyomu.³⁵Dene te nende, Walriyei nei yau-yau ne kote myaye ate senaye da nou ne bute dupuko, dene te dumbuko. ³⁶Ne te sanembombe nei yote naina, nenei sate teneye, ne te a nenaye.³⁷Ne kaye Walriyei a te saneyomu, weyw nete sate yatemembe. Neplre na, ne te ate simansiki, nemna kaye E embe 200 Dinar piyeu te yatemalre, ne te sate yatemamlre anenaye. ³⁸Walri yei ne te simiyomu, o na mena piyeu meslrei? embe dou te tembe! Nepe te tai peko, a te saneyaye, piyeu mesi serei, neplrena ka be slrei, taumbuko.³⁹Ne kaye Walri yei nete sane yowe, di sepo bulrane nembei-nembei nekembe. ⁴⁰Ne detlro doplre nembei-nembei nekaye, neplrena si do misi bulra nekaye, si dobe me be plrena nikiyaye. ⁴¹Ne plrena ne piyeu mesi slrei plre ka beslrei Walri yei doukuna, manote teyowe, a mendo te mekoyowe, neplrena, ne piyeu te bai te tekayowe, ne detlro doplre te yateyowe aneyaye. Neplrena, ne ka beslrei lati detlro mukunamane, yateyowe.⁴²Neplrena mukunaman aniyaye, aslre te mekaipeko. ⁴³Ne plrena, me be plrena bulra ne kekalri yene oulrai peko kemeu puko. ⁴⁴Neplrena, ne lima ribu slrey na do piyeu te aniyaye. (Yesus Nau Bulra Ne Oto Te Walre Yowe)⁴⁵Neplrena Walri yei nei yau-yau te sane puko ei bulra te sakombe, Betesda sute memete embe neplrena, neplrena Walri yei neyote ssanemepuko. ⁴⁶Neplrena, meko bulra te yowe, mendone ate sanemupuko Walri yei kalro te mekoyowe. ⁴⁷Dene te yowe, ei nau nelrone yowe, Walri yei nei mote dalri ne tepeyowe.⁴⁸Neplrena ne dou te teyouna, nenei yau-yau se doplre deng te tapi yaina, ne plrena alru sepro youna, nete besekai-Nya. Neplrena, nedaine ya beseyowe, su klrimbei te yowe, Walri yei ne kote myowe, nau bulralre walri yowe. Neplrena, ne memte nete nesensuku. ⁴⁹Ne kaye tiyaina Walri yei na bilralre Walri yowe, ne opasiki molri-molri mnyou taye a te seyaye. ⁵⁰Neplrena Walri Yei te tayne endiki te dekaikeko, dana Walri yei malre.⁵¹Ne kaye, nemblre ei bulrate sakoyaye, neplrena alru nemupuko. ⁵²Nena kena alrma te tapiyaina sate, piyeu poi na nimei pai. (Walri yei Detlro Detlre Teye Mekoyomu)⁵³Neplrena, Walri yei nei yau-yau plre di siu jaye, Genesaret kani ne balriyaye, nepene yayoina. ⁵⁴Ei bulralre ate osiyaipekona olra bete detlro Walri yei te nimeyaimbeko. ⁵⁵Aula bulra ne detlro sa na te doukaye, oto te tenuyaye, menou na Walri yei nekeuna a betaina.⁵⁶Ne kaye Walri yei yo-yo esu te yowe, nekaye kota-kota, nekaye, kanlre kanlre ne detlro sana te doukaye, detlro nlrone dukuntikaye, nete a te sani yaye, nenea mayong tu te tapenaina. Sime nenei mayong tu ta tapendana, poi te dumbone.

(Mang Walri Kna Atung Plre Detlro Yeiy Kna Ayeko) ¹Farisi detlro koplri youwne nepelre, ahli taurat detlro moslro Yerusalem lremi yaiy Walri yeiy tupeiy kay.²Neplre neyo Walri yeiy kna yauw-yauw na piuwte ani yaiy meniki-meniki plre, me sukipaiy nenate tiyaime. ³Farisi detlro plre Yahudi detlro siplre nena mesukipai, sa anipai da yeko neney sese kasilre tapkai moiwe. ⁴Neplre dtrati Yahudi detlro youw nelrolre menaina, masuki panya sa tna anipanya neplre neyo kna yeko tlreng doplre te tapiyaiye teuw-teuw, ongkoy, saba tembagalrna sa bu ne bay subeyna sukunay.⁵Nepelre, Farisi detlro plre ahli-ahli aurat detlro plre Walri yeit te simiyaine." Beyamna potnate wane yauw-yauwna nenayeko sese kasi lre na ayeko lrna tawi paiy, me niki-niki plre sate anaye.⁶Walri yeiy belru suku nete saniyomu, " telre pelre Yesaya kna a wetang temeropuko we nimeine, nimepanya mane. We slrai detena kapi-kapi emblru tu. ⁷Wena kapi-kapidete kpautuma nemey kaso-kaso wena ayeko detlro yeiy klri yaimena.⁸We mang Walri kna atung te amsie-amise dine, detlro yaiy kna ayeko suwe tlre tapeye. ⁹Walri yeiy neyotesaneyomi," wena mendolr mang Walri kna atung paite salrye, neplre wena yeko moynate suwe tlre klrouke. ¹⁰Netang te Musa kna a elryona, memay namente dekoi-dekoi veiy veiy atmolr nepelr sime maiy namente a peko-peko sanemlrna baiy te to naiy pone.¹¹Si, we elriyaunete detelr si memay namen tna sa elru pukona, nenate ate sulre blurung suku. Mong Walri kna nedite mko pukalre. ¹²Nena delrati netena kalro tna ipai, memaiy namen tna sa elru puko nate baite mekom bone. ¹³Neman delrati wemang kna kulrung nunsuke nepelrna wena yosina ayeko nenate detlra te simiyomu, tepelr ate saniyomu, dete btotembe, wey tiyeni mekonulre.¹⁴Walri yeiy merna detlra te simiyomu, tepelr ate saniyomu, dete btotembe, wey tiyeni mekonulre. ¹⁵Sa yesi baiy sulrna, detlro yeiy kna eublrutu esute youna niki ambay, wue blr lre bayte endna nenatena nikite bon onde. ¹⁶Neplrena detlre si buntekey pelrna betonai, nepene betonay!¹⁷Walri yeiy nepelre miete youwe, nenouw netumpuko, yauw-yauwna nena amendo kalro te simiyaiyne. ¹⁸Nete sagiyomu," wekaye mendo dowipai? ambaiy nimeipai, beya sa bay sulre detlro yeiy kote esute endena, nena niki ambay? ¹⁹Sapney sute youwna kna yeitena ipay. eslre yeute youw, baite ete te yudupuko.²⁰Nepelre dlrati, ne, a etreyouwna, beyasa detelro yaiy kna lre baite endna nena peko ambay. ²¹Sapney detelro yaiy kna mendolre kiaiyaipeko mendo, kaima, bisi, note tutundena, ²²kaima, suweklre, peko, apeuw-apeuw, kaima kna yembe, apeko, busi-busi temekouna, nepelrena plro-plro. ²³Nena metlrena peko, detelro yeiy kna bulru lre niki te bauw. (Siro-Fenisia Milre Kna Telre Pelre)²⁴Nenoulre, Walri yeiy esu yemuku Tirus plre Sidon nekayna yeko bulrate youw. Neplre na mie simbey tepeyouw nepete esute youwe nena mendo meko kenelrena detelro nena nimepay, sapney, detelro kna douw yelrena kasoy pay. ²⁵Nepelre Walri yeiy te bataipeko, milre simbey nena yeiy milre alru peko-peko kelroku, meyone Walri yeiy kna oto touwne dusung kuko. ²⁶Nemilre Yunani milre, nete song kaina yo Siro-Fenisia yone. Walri yeiy te saniyonu dena yeiy kna alru peko-peko te baite tukensune.²⁷Nepelre, Walri yeiy nemilre te saniyonu," ambay dayeiy nining euw suwenay pon wande neplre, dapieu yanining kna, noumbay tlre yoku k te tinggelrenay. ²⁸Netang te nemilre Walri yeiy ko te ate sauku telre plre. Nepelre, meja kalrena yoku tenaina ne yeiy nining kna sa melrleng te anay."²⁹Nekoute Walri yeiy nemilre saniyonu, weneate nepete dambuke, we ditembe. Mese nemengke kena euwlre bayte nepe youwe. ³⁰Nepelre, nemilre neney miete youwe, neney yeiy tiyumi kute alrwa bulra netenoyowe, mase nena euw lruna bay te nepe youwe. (Detlro Buntukey Tunate Deyumbuko)³¹Nepelre, Walri yeiy oto te youw Tirus kna yeko lre Sidon lre yalrke danau Galilea tena te youw nena yoko dekopolis plre. ³²Nepelre, ne yo Walri yeiy kote bunte key tuna detelro te dokay nelre miyaiy, nepelre a elri pano neyao warli yeiy te diyaiy nlre ne me nedetelro bulra ta tapende.³³Nepelre, warli yeiy nedetelro te nenlro lre bayte duku nelre, neno menyauw te nedetelro kena buntekey yeite nun suku, neplre ekite nena, peuw bulrane simblr yonu. ³⁴Walri yeiy bulra te mani te tiyowe, nese bouw te yepopuko ate mekopuko, "Efata!" nena kulrung "Bay te Tuisi!" ³⁵Nenone delrati, ne delrati, ne detlro kena buntekey tuwusuku, peuw delrati sa beki na mene bayte yumbuko, ate nepe elreyouwe.³⁶Nepelre, Walri yeiy atelrete diyone datu kilri pukalrna sitena sanipay na, ne a telre te di yone. Ne yo a ate neme dite elri yuiye saniyaime. ³⁷Neyo kembeng te biti yai elri yaiy, ne kembalri poy te mekowe. Buntukey tuna detelro buntukey te nepe betaye nepelrna atuna detelro ate nepe elrewe.

(A Belrangko : Detlro Delrotena Piyeu Mesibeplre) ¹Detlro delrona yasi kaplrimbuko nihiyaya, nemou sa ambainya mou, Walri yei, re nei ototouna yate simi mupuko nata saneyou me. ²Da detlro delro, Dete tau kaitlre you ya naming na bulrate mande, sa bete me na anipai, 'De nete kenabise doplrete damalre'. ³Neplrena, damena moning bulralre dite nenei miyete sontempone nayena, nipimelrona maumau gembenaimelre, neplrena, detlra si noutiki, lrena yo, miyaiye." ⁴Nakaye nenei ototounayo ate saukaye, detlrombeimo mopelrena piyeute yatembone dayo anenaye, neplrena damena bokauna nou te nekande?"⁵Neplrena, haye, Walri yei neyote simiyoume, "Wenana piyeu meslrei tenaye?" nea ate saukaye, "mesibeplre". ⁶Nemenakaye, ne detlra delronate sanemupuko kani bulrane mikiyaye, nakaye re piyeu mesibeplre te yatepuko, a po te ne piyeu mesibpelre te yatepuko, a poi te ne piyeu mesibeplre te yatepuko, a poi te ne piyeu bulrate elrapuko, nakaye nete nete besepuko, nakaye nenei ototouna iote yatekemelre, ne detlro delronate yatenaimelre, ne yo ne piyeu ne detlro delronate wasiyaime.⁷Neplrena, ototou na yo, nenei kanining kekaubete heme tenoyai ye, Nemanakaya, ne kenining bulrate a poite ne kanining bulrate elrupuko nakaye, Walri yei nenei ototou nayo te samemepuko, ne kaplre ne detlro delro nate wasiyaime. ⁸Ne detlro delro, ne sate aniyaye eupelre semupuko, replrena ne yo ne sapote kopilriyaimbuko, alre mesiblre kemepuko. ⁹Ne saplre aniyaiyena yo, nena talreng 4000 detlro. Neplrena kaye, Walri yei ne yo te sanemupuko di teyaye. ¹⁰Neplrenakaye, walri yei nenei ototouplre, ei ye te se kaipeko Dalmanuta yo ne o sayai peko. (A Belrengka Walri Yei Te Betoyaine, Nou Melromelro Ilrena Tu Te Kilrimemponate)¹¹Neplrena kase, Palrisi detlro miyaiye Walri yei plre ate meke kingklriyaye, Walri yei te meke di iyaye, noumlromlro. Lrena Tute kilrimeupondenate, nete mekewapi yaime. ¹²Behena kaye, Walri yei nesebou te tikitlre neniei yambu melro-melro nei ne ya popuko, re ate mekopuko, " Beyamena pote, da selrai Tu te nate duweiye?" De noutlrelrena ate wete meke senamalre, we selraitena mbeiseka naplre tutena kilipaitlre. ¹³Neplrena kaye, Walriyei ne yo te dinetemupuku, na ei ye te sa kokenelre nakaye, disunaguta yaye. (A Belrengka Palrisi Detlro Kena Ayuyu Plre Herodes)¹⁴Ototounayo piyeu yatipai, kapeweyeduwaipeko, neplrena, peiyena piyeu pombei no re wone. ¹⁵Neplrena, Walriyei a suwete tayowe "Samate ne kembe" Palrisi slrai plre Herodes plre kena ayuyu tena wei tena tiyei ne nekembe",¹⁶Neplrenakaye, ne yo ate diredate ne nei melrone tuwaya ye, nena piyeu ambain yatena. ¹⁷Nakaye, nimeyupuko, Walri yei ne yo saneyoume, "Beyamena pote weda piyeu ambainya ate elnaure? Nemena, we nimeipai? Mbou alrupai?¹⁸Beyatenate, wei dou plre, naka ye itipai? Neplrena wei dubuntekeiplre, nakaye betopai? We ka oyo meyipai, ¹⁹Neya pone De piyeu mesite bete bete besepukalre detlro 5000 te nate, alt' re meslrei kemeipuko, sapo date koplriyainu?" ne yo ate saukaye," alre mebe butubepelre."²⁰Nemena, neyapone piyeu mesi beplre detelro 4000 tenate, "alre meslrei kemepuko, sapa date koplriyanu, ne yo ate saukaye, alre mesi beplre? Neplrenakaye, neyo te saneyoume, "alre mesi beplre." ²¹Neplrenakaye, neyo te saneyoume, "Nemenatena, we nimeipai nema ne kawe?" (A Belrengka Betsaida Ne Doubise Na Detlro Te Walriyei Poi Mekombuko)²²Nemena kaye, Walriyei nenei ototou ne yo plre Betsaida te balrekaye. Ne yo na, detlro, doubise na detlro te dou kaine, Walriyei tediyaine nedetlro te meye kelro wende nate. ²³Walriyei ne dou bise na detlro kena mete kalrou ku nakaye yo basu te dokunelre yoiyo, nakaye, Walri yei dou bisena detlro kena dou te ehi ye tombuko, nakaye nena mete nedetlro kena eubulra ne sasuku, ate simiyoune, "Beyamane, sa busimena sa ta sa tumbonde?"²⁴Nakaye, ne detlro doute bulrate kensuku, ate mekopuko, de detlrotetamalre, "Nepelre nete tamalrena, da oteepaiyenaye otote Welraiye na mane?" ²⁵Neplrena kaye, Walriyei nenei me te nedetlro doute elrepuko, baitena dou kiyate keteyowe nakaye, ne nepe metlreye na, kiyatelre me keteyowe, ²⁶Nemena kaye, Walri yei ne detlrote sanembako, nenei miye te sitenende, neplre nete sane youne, "bulrutena i panya" (A Beleng Walriyei Kristus Nepe)²⁷Neplrena kaye, Walriyei nenei ototounayoplre, otote kengkainelre, kaisarea Filipi no ya tenaine teyaiye. Nipinelrote Walri yaiye nakaye, Walriyeu ototounayote Simiyoume, neplre Sane you me, "Dadetlro nekayena Detena Singte elraiye?" ²⁸Ne yo ate saukaye, Yohanis Pembaptis, siye Elia te elriyaye, detlro posiye yansina nabi-nabi siye nekonoute meyowe."²⁹Neplrena kaye, walriyei ne yo te simiyoume, "nemena Wenalrena kaye, De kaye sing Petrus ate sa kuy " We Kristus nape." ³⁰Nemenakaye, Walriyei ne yote asu, ye tayoume, nenei eutena, detlro sikena beteplre, sanipainya. (A Belrengka, Walriyei Setutuwanenlrena Ate Saneyoume)³¹Neplrena kaye, Walriyei nenei ototounayote neoe ate meke kilriyoume, neplre Walriyei nenei eune sedaplre tetu wanenlre nepelre, Yehudi detlro delre delre, imam imam belrengka, neplmena ahlri ahlri Taurat ne te baite Salre nai ponde na kaye note tonai ponda yahamingna bulrane neko nou te deyembonde. ³²Nepelre Walriye da atena kiya ye saneyoume, Petrus Walriyei te ye ke mena nou te doku nelre yoi, nakaye nena ate baite pelroyewe.³³Walriyei doute nenei ototouna yo kote bulusukuna kaye, Walri yei Petrus te aye saneyone naka, elre yo we, "Masa, Dena euyelre baite ewe, nepelre, Weda mana Walri kena a kalro tena mendo mekoipai, da detlroye kena mendo" ³⁴Meplrena kaye, Walriyei detlro telrengplre nenei ototouna yo plre te simmupuko, nakaye, ate saneyoume, "Detlro sing me nenei kenalre Detotanutlrena, nenei eu te bai telre te meto nembonde, nenei asakunatlra,³⁵Neplrena sing me nenei yelreu kena bise te denelrena, dina nalrembonde, neplre sing me nenei yelreu te meto teyembonde, Dembe Walriplre tante, poi ne kalro ne kewe. ³⁶Neplrena ye, beya poitute wei eu ne, da kani te muku se poupone, weiyelmeu kaye nalrembonde? ³⁷Detlro sing me, be yagernewembei te mekombonde nenei yelreu te date ne konoute dowende?³⁸Neplrena, sing me Demblre lrei A Walri plre tante, da detlro kena alma plre, detlro pekoplre, ne paita bulranoulre te tuwanenlrena, Walri yei Be ne detlro tena, paitabulre lrate tuwanenlre nenei nemang kena delre bulrune neplrena melro-melro plre kena bukou ne."

¹Netenate, walri nete ate sanu youmu, da nelrona detlro misrei tepauna we titipai memai nei dialrena. (Walri Wai Musa Pre Elia Pre) ²Neprena ye, ya misi sunambei bulrane, walri netesaniyoumo, Petrus, Yakobus, Yohanes pelre, dimeko bulrate yaye. Neplre walri nena eute bisimane, mekou puko. ³Neprena, mayon meya-meyamane dikiyaye klru-klru telre da yoblrane nemena mayon klru-klru mekaiyena detlro ambai.⁴Nena bukoune, Elia, Musa plre tepeyaye, ate elri yaiye. ⁵Neplrena, Petrus walrite sanu yonu, ekaye dapene meke tepandena piyambaite meke tepande, palrete plremalre si walritena, si Musa tena, si Elia tena. ⁶Neperna Petrus a, biamane a, te donombonde endiki te dekaikuko.⁷Nekaye, ma meyowe netedurumu suku neplre aklrung meke walre yowe. Dayei dekena bisete danalrna yei nena ate betonembe," ⁸Doute ditlrate eke tiyaiye de tri mena ambai. Walrimo plre ketipeyiye.⁹Mekolre ate miaye walri wai ate titau mu puko wamena tu kilripukona ne a, baitena Elripainya. Neme nekende walri, detrosowupuko na. Nelro-lre deyembone. ¹⁰Neye tetembonde deyembonde ne a te menedoukaiye nei kenane ditrate simi yaye.¹¹Netenate, bete-bete nekainayo, walrite simiyaine Elia, nepememete moyowe. ¹²Neperna, walri wai saneyoume, Elia memetlrete mende ate sanem mlre syasyasyite nolre-nolre mokonde. ¹³Nemnate, nepe a te sanyommu Elia, memete meyowe nena kembalri mekondena nenei kenane nekaiyena mane nenai ane metlre mlropukona mane. (Nena Oetotouna Wake Bai Dtlro Kena Peko Te Baitena Sekepai)¹⁴Nem'nakaye, Walriye, Petrus, Yakobus, Yohanes plre nek note bulrasiki miyai yena, doute tiyaye detlro detlre nete antwopeko tipiyaye, neperna bete-bete selsro plre ate, diterate kingklring yaye. ¹⁵Neperna, meterna detlro tipiyai walri te, taibeko ekurna duaipuko tipiyaye. Walri kote tenuyaye. ¹⁶Neprna, walri Ne simyomu, wekaye Bete yoplre biate Kingklring yau?¹⁷Ne detlro nelrolre a tesimekoi puko walri sanu yone, walri, dekaye nena yeidote doukana lre miyalre. ¹⁸Alru peko mewe kleuwe, kani blrane ane sasipiuwe nena embruyelre mangken kiate maiye, eti klite asunne, neperna nena etu ditrate tiyen nun. De Wena Oto tounate saniyamalre ne arute, bate tikeinansina, Ne elre kopaite elri yaiye. ¹⁹Netnate, Walri Nete Sanyamu, Wetlre plre bainya sekri! Mena-mena demlre walkan delwe Dekaye wamblre titaute ponde wemblre neme walre malre? neyeite deko Doute mambe!"²⁰Nekaye, neyeite walri kote dokainetlre miyaye. Ne, aru peko walri te tembuko neperna, neyei newei kani bulate ate dereke ditrate bluyonu mangken embru yelre kiate miyaye. ²¹Neperna, walri nena deman te simiyonun, Dona kaye tike tlremekoyonu? Deman ate mekopukukiya slrekri. ²²Nemna, aru mekombiyowe singbulrate yepepoyowe, si buyete kenunnu nete baite ditrate dusune netnate, We sasite mekou pone, dete kenabisete denelru neperna dete dikim ponde,"²³Walri nete sanyonu, we nete dowena? meterna sa ne terplrete te elra pekona. ²⁴Serambeike, neyei nena neinan dimetedime yowe, ate elreyowe." ²⁵Walri doutete yowe detlro serambeite meko koplri yonu, " Walri aru pekotene tannekelre nete ate sanyone, we aru aripanya betekeituna, dayei kna eblrulre baite embe neknote esutna mipanya!"²⁶Neperna ne ate mekoyowe neyei nena eute ditrate tiyeyonun, ne aru pekowaine nena ebrulre wande baite yowe. Neyei detlro titipiona mane teniyowe detro derona ate eriyaye, dayei nepe tetepuko!" ²⁷Ne, plrena kaye, yenklre yone, nakaye neyei esu emkie.²⁸Neperna kaye, Walri esute mete meyowe neke, Oto tou na nebeibo neke yowena sim yane, " deka dekande beatena detena sekipai?" ²⁹Da aru walro nemenya baitena ipai mendo walrole wande baite nende. (Walri Lati Nena Tete Tena Tena Ate Sanyomu)³⁰Diperna kaye, walri nena oto tauna pre yaina kaye Galilea keni yeko blralreya yarkaye detro nimei panya. ³¹Nemna kaye, Ne oto touna kriyomu ate sanyemu, Ne walri yei yambei ye da detro brate kene nanlre, ne plre naye Ne note tonai ponde, Ya namin blrane, Ne deye puko." ³²Namna kaye, oto tauna ne akarote mendo dowipai dekai keko Netena a simipai. (Amane Dumpuko Simyan Delre Mane Nekwe)³³Nemane kaye, walri oto toune plre neplre Kapernaum. Ne plrena, walri neme esune, Ne keyowe, nete ate simyome, wamena nipi nlrona kaye beya ate elrekau miyouwe? ³⁴Neme nakaye, metrena ambra puko wamena nipi nelrona ne ate kingri yanye miyaye sing yang delre mane nekewe. ³⁵Nakaye, Walri ane oto tou sekrote simupuko. Neperna, Ne, nete ate sane yommu, wananelrona simyan elriwe ne beikate nene kende, ya bei ka we meto sute mewe metrena mena a klung te doibe metnate ate sanenembe.³⁶Nemno kaye, Walri yei busoneweite doukne meyowe nena bukoine tampuko tepeyowe. Neperna kaye, neyei mene danu kuke, Ne nete ate sanuyomu, ³⁷Simyan dayei nuweite nenei kna dongnu nelre dete nepe doukutre. Ne plre dete nepe do; kete. Neprena, me trena de tro nebedoukaitreno, ne plrena ne dete tiyekuko miyalre. (Detro Walri Kena Eudone Pekote Baite Sekubuko)³⁸Yohanes walri te sanuyanu, Walri, neka tiande, etro a ru pekote wena eudone baite sekyame, de nete tiyanemlre wekaye nembrena walre pai. ³⁹Netnate, Walri nete, sanuyome, nemnate ate tipainya nemna detro simyan dena eudone kem bali mekeyena, yambei de te lati a beko sane natra.⁴⁰Net nate, simi yang kepawe dipaina, nena ena sune meke neke. ⁴¹Net nate, de a norna te wete sana malre, simye bute mangko beiyumlrena we dena oto touna, wena poi mekoyena nelri pai. (Peko Karo Ton Tena)⁴²Neplrena simye dayei nenin apeko namsanenam, nlrena detlro pekote lati yate naye, wena euna oru sibei nalre bonde delre tlre wena marikone bonan nelri nawei kene nane. ⁴³Neplrena, wena me pekote mekopomo, ne mete baite ketepone, nemna te wanne mai kna diate me polre ewe, wena me poiblrana we peko nelrote wuwe, sing nemna mate dekwena derote ewe, ⁴⁴nemou nekwena kite soupainya nou sing kipipainya nou.⁴⁵Oto pekote mekai pone, ne otote baite ke tupone ne oto plre mai kna diate ewe oto poi plena mai kna diatena weryepai. ⁴⁶Neplrena, oto wapne nelre pekote pone, ne otote baite ketepone. Wande mai kna diate esute ewe. Wena oto poi plena we peko nelrote ewe. Nenou nekwena kite soupai sing nemna nekewe.⁴⁷Neplrena dou pekote, mekou yena dou sute-sute baite asenkobe nemna sa dou su moplre mai knai dia te ewe doube poiplrena we peko nlote ewe. ⁴⁸Nenou nekewena kite nemna mote tepaye sing nemna mote dekewe.⁴⁹Neplrena, detlro bei-bei nete nau ben nete singte mana. ⁵⁰Nau ben nekwena poi, bea mane neteyu tu meko manbone? ne yute ena enu dou malre neplre sipilre-sipilre teme nike be,"

(Mebe Moimoiye Wasepuko) ¹Yesus nenute dane tembuko kani yoko, sibelra ta you, Yudea kani pone nepelrena Yordan metrewaiyene. Detelro dopelre miyaiye nete antunankeko neplrena detelrote awalrite kiriyomu. ²Tikibai Parsi detelro meyaye. Neteme ketuayone ate mekesimeyani. ³Yesus sanu yone, Musa wete a'beyamnae sanuyomu. ⁴Neniyi ate elryaye, Musa sanuyomu doye semotemekobone wande melrete baite tanebande.⁵Yesus nete ate sanuyomu weno keno alrmadopelre satnare Musa baitena semute mekoyowe. ⁶Maningpatulr namekopuko, Manwalri doplre metreplre mekopuko.⁷Nete nate do : nemanpelre nenanpelre dane tenempone. ⁸Nepelre, nebeibeite dubonde nepelre beselrenay ambai, beiteoolrubonde. ⁹Beyamane wanwalri beite mekombuko, detelro nenatena salripanja.¹⁰Neplrna nenei ototnate ate simeyani. ¹¹Ate, nekenute ikimlre, sime yowe melre sitedoku nenei milrete danet embuko nena peko. ¹²Neplrna milre dotembuko na neyowe do site dokunelne nena peko. (Walri Mete Yeininite Tapu Mu Puko)¹³Neplre yeininite yatekaimelre miyaye Walri yakena bukoute. ¹⁴Nenei ototouna yenininte ate sanu yamu nepelre nei ototonate ayesanuyomu.¹⁵De, telrpena ate, senamalre, sime yeininin keno mone man walri dia wetembone. ¹⁶Neplre, Walri yei yeininin, Euyene yatekemelre metetapumupuko. (Sa, Melrana Detelro Yesus Te Salropuko Netena Tawipa)¹⁷Yesus ototeendena, delro bei nekote tenkumeyowe yenkengte dusunkuko Yesus bukouene simiyon, kilri kilri poitelrena ¹⁸Yesus nete sane younune, "Beyatenate" detepoi detelrete? Donouna detelropoi mena ambai, Man Walri mbei poi. ¹⁹Wemetelre Atungte nimeyambuko. Detelrotena toipainya, kaimatena dipainya bistena dipoinyatoipanya detelro sitena mamana elripaiya, apepeutena dupainya, mai namen kena atebetombe.²⁰Ne, detelro Walriyeite saneyoune, kilri kilrina metelrena dosekelro pone nepe mekoyalre. ²¹Yesus nete tembuko bisete diyoune, sane youne, beimo mekoipai, ditewe sa melrate naite mekoupone, detelro siteyatu melre, Wewalri yone poitedowe, mewe ²²nepelre, a, yowe kena setenuntuwapuko ne, otoyowe neyiyi kena uwayone de semelra dopelrena Detelro.²³Diselreyte, temalre, Yesus ne ne atekuwe nenei yau yau te atesanuyom delro samelra hlra nena noupoi ne, dowipai ²⁴ne, neyi you yauna tayayipuko neplre ate betoibeko. Neplre Yesus ate nekenote yikimlre, "Da, yeininin, da, kalro kekedupeku. Sime telprete erupona detelro nena Walri diatena weewe ²⁵Selrabeite malri sokena Embulru samelrana detro Walroyotena ipai.²⁶Otottone dekakiko sisi ditelrate Elroyaye, simetelre melronaipo ²⁷Yesus tuum ate sanuyomu Edelroyemane nekande nemena kembalri mekoipai. neplri. Ma Walri te ambai melrena sasasi man Walri tena nekewe Walri yeinei etetu wayonun tete atesanum nepelre nemeyayi. (Yesus Te Taunulru) ²⁸Petrus Yesus te saneyoune, "Tewe, demetelrena sasasi ane kelrambuko wetetaumawelre.²⁹Yesus saneyoumu, "Denoulrena ate senamalre, detelro si nenei me tena nukuipai, nenei dokeka, neni menkepo, namen memai, yeinining, nepelre emi, detan mote, nepelre Asna Walri. ³⁰Dayapone we dowipai domisimane nebulra, bulrate, miye-miye dokekapol menke, namen-namen neplre yeinining, Emi, neplre meselro-selro; nepelrena dina ya mendena, ne Walri senateyatenaye. ³¹Nepelrena memetena detelro metotenaye, metolrena bete naye. (Yesus Tete Tena Elreyowe)³²Ne metelrenabalre kaye kenkainelre Yerusalemte, Yesus betelre ne walre yowe. "Nepelrena, metelrena tuwayayena Detelro nete tau kai nelrena endikite dekai keko. Yesus nenei ototou naplre nekoute bulra siki, nei ototounate atei mane saneyoumu, Beyasa nenane kiyambone. ³³Elreyowe, Tembe, e bulrate Yerusalemte, detelro yei salrenaipondebelrengka-belrengka Walri ongkonemekayenaplre atung seman. Detelronete me slro-slro meko nai nelre baite tinai ponde detelro sikena mete salrenaiponde. ³⁴Nete apeko sanenainelrena, eki tonai nelre, mepene nayena nepelrebaitetonaiponde. Nemane yanamin tena ne deyenbona. (Yakobus,Yohanis Diyiyoye)³⁵Yakobus Yohanis plre sibedeus kenayeinining, Yesus kotemiyoye elriyoye, "Kilri-kilrina, de elrendenape wena kembalri meko yena debe te atupelre. ³⁶Yesus saneyoupe, wena kenana beyasate demekoteponde?" ³⁷Ne elriyoyi, debete kilri ponde, si metelremesune si milri mesune wei yalrebulrane.³⁸Yesus sane youmu, wenimeipaiwe diyawena. Elritembe dekenteuna bu anisitendena we anembe? Neplre bu kelraitepekona? ³⁹Ne elri yayi: Deelrmatina! Yesus sani youmu, de anesitena, we delrateanembe webutekelranamelrena detekelraitepekoname. ⁴⁰Nepelrena, metelremesuplre milri mesu plre nena dena A ambai. Nena detelro ne elripuko motena.⁴¹Nenate betaipeko, ototouna mebeselrei Yakobus Yohanis plri A saniyaipe. ⁴²Yesus nete simepuko neplre saneyoumu, "Wenimeyounu pemelrinta detelro Yahudi na ambai, ne nenei eute elrayena delre. Neplre yalre-yalrena nenei ate detelro doplrena bulrate.⁴³Neplrena wena nelrona nekewe. Wenanelrona sime delremane duwende na, ne wena belrengka mane. ⁴⁴Sime neikenane memetelretena wena nelrona nebelrengkamane detelromukutena. ⁴⁵Detelroyeimeyowena netena dikipai, ne detelrote dikinemelre. (Yesus Bartimeus Kena Doute Poi Mekombuko)⁴⁶Neplre, metelrea Yerikhone. Yesus nenei ototounaplre Yerikho danetaim buko detelrotelrengplre, bisena detelroeudo Bartimeus. Timeus kenayei nipi yene nekeyowe. ⁴⁷Betoyowe Yesus Nazaret detelro, Ateseyowe Yesus Daud nuwei detena keno bisa dine. ⁴⁸Detelronete a saniyaine Ne, alrate nemeseyowe. Daud nuwei, detena bisembai!⁴⁹Yesus noune suku suku elreyowe, simenenbombe, bisena detelrote simaibuko sane youne, kenate dusunkone! Esutepewe, wetesimiwe. ⁵⁰Mayontebaite douku, bisena detelro emike Yesus kotemeyowe.⁵¹Yesus saneyoune, "Wenakena nabeyasate demekotepoune : Bisena detelro ate elreyowe, Rabi, detetelre. ⁵²Yesus sane youne, "Diteewe, wei telrepelre poyemekoupuko. Nesuselrei, doupoye ulrupuko, ne Yesus te taukenelre.

(Walri Yerusalem Esute Yowe, Detelro Delre Mane Dupuko) ¹Detelro dopelre Yerusalem nopite. Bepage, Betania Pelre Saitun mekone, Yesus oto tona dobe ²Nekou te ate sanu yope 'bena yote epe nemou tena keledai sabekiai peko na'. Keledai sate baite tone pope date dou pe mepe. ³Neperlena detelro wete simi nai pena beyatenate dou keu mewe?Nekou tena date mekombonde mendena⁴Nepelre neyaye keledai sekelro mau tune, sa bekai puko mie basu ne 'nepelrena sate duarembuko ⁵Detelro metelrena simi yaine, "Beya tenate keledai baite tambuko?" ⁶Ne ate saukai ye Yesus kena awte elre youna mane ne detelro senampuko ditiaye.⁷Ne, keledai te doukai nelre Yesus kote Walri Yei, doku kai nelre yowe ' nena mayong te keledai burane keraipuko, nepelre neke you we. ⁸Metelrena detelro mayong nipinelro ne boyaime. 'Detelro si emilrina misye-misye teboyaine. ⁹Detelro doplre bene walri ayaye tau kainelre seiaye, Hosana! Apoite Walri kena eudone meyowe ¹⁰Daud kena dere detelro mewe, nou yalre doplre, eyei Walri.¹¹Nepelrena Yesus Yerusalem yo te yowe! Nepelre na Walri ongko mie teyowe, nepelrena dou di tlra tepuko, nebetania te yowe nenei oto tona pelre. (O Ora Te Walri A Peko Te Sanumbuko) ¹²Wambeya, neyatena Betania tembol umbe (Yesus) Walri monim te tuambuko.¹³Nepelrena dou te tioume o orah nena kepei kaina, ne you na dou te tembonde, nenou sya-syasi otepeuna doipai. Nepelre neo kotoyowe, metelre na sya-syasi amabi, nesutena ona ambai ¹⁴Nete nate, Walri oh note erlreyowe, 'Nepene ne detelro ona te anaina ew nemane menenelena neyau-yau buntekei betonai. (Walri Ongko Miete Yo We)¹⁵Nepelrena nemetelre Yerusalem yote yaye Walri ongko te yowe, detelro naite meko yayi baite seke youmu, nainoure dinkeryo mu, doite wasiayai a' we, waima naite mekoyaye ¹⁶Nedetelrote Karomena ipai, Walri ongko meyelre.¹⁷Walri kilri youna sane youmu, 'Damena melrou puko,' Dena mie sani-sani me, metelrena yotena webulra puku bisi detelrokena nalre mane. ¹⁸Belrengka-belrengka, Walri ongko mekaiyena, atung-atung semana, betai peko kelraite mekoyayi Walri te, baite bonai ponde nemane. Detelro telrengte emdikite dekoyaye. ¹⁹Nepelren denate yowe Warli yolre baite yaye. (Wena Teteplre Mang Walri Kena Bulrune)²⁰Nemena di dute, tepembe ne doute lati tiame o' arah dina kelra puko yenso-yenso pelre ²¹Petrus mendo te mekoune ate Walri te saniumu, 'Rabu, tewe! O' arah apeko saniena nepe keraupuko²²Walri yei nete ate sauku, 'Terepelre mang kena dekona ²³De, terepelre na Weye sane te ponde. Simin ate elrembonde dameko ne. Bulra tekensin dena tinderbonde nautenaiye, nena kena dp keuna nemena tena ambai, Terepelre erembe.²⁴Ne ate elrembona yumbonde, nemena sate ne a yumbonde lati. ²⁵Nemena esute tepembe mendote mekambe, nepekote baite tedouwe we yenelrauna ne detro-detro, netena mang Walri dia ekenekeuna o lati pekote baite sumibonde, ²⁶Detelro sikena pekotena sukuipsainya, man Walri, Deka yo Walri yona wena pekotena baitena Sukui pai.' (Yahudi Belrengka Simeyowe Yesus Kena A Delre)²⁷Nepelre, ne metelre Yerusalem te miyaye. Nemane Yesus Walri ongkone Walri yowe, Walri ongko mi yena belerengka-belrengka atung semana, Yahudi dasi-dasina nekote miyaye ²⁸Ne, ate simi yaine, 'Beya wakene A delrete sanime, Sime wete A delre te atuwe we kembalrete mekaye?²⁹Yesus sane youmu, "Dewete ate Simitemelre," Ate sawembe weande, de ate Kiya te pone, dena a elralrena, kembalri mekalrena. ³⁰Yohanis bute kelroyoumu, Walri yolrna bai detelto kenalre? Ate sawembe!³¹Ne ate dite date elri yaye : E Ate sau malre, Walri yoma ate sauma lrena neate mekom bona, byatna detena tlreplre elripai. ³²Netena, saumanlre nedetelro yei kena "Berengka ye endikit dekai keko detelro tereng miaye, Yohanis tere plre nena nabi. ³³Ne pelkena detelro Walri ate saukai ye, "de nimeipai" nemena sate, Walri nete ate Saniom ele lati mane, delatiwetena sanipai nenei delrepo beayamena kembalri temekouyonu.

(Anggur Emi Tna Kembali Detlro) ¹Neyote a mendo yeine sanyomm detlro si anggur enu te mekopuku emi elre metlre yembum buko, neplre kami amblru te we puko anggur te nukunaina, betre mulropuko sema detlro tepenai na. Neplre, Kemblre detlro site ikimlre emi sma te niliate yo te basute yo we. ²Emi ni miyona Slrei te nenei kemblri detro site sanembeko meyowe emi sema detlro nete, anggur posi te nelre. ³Beite nediro kmoukai neplre nete mepnaipeko neplre nai te sekaimpeko neplre me nemei yowe.⁴Netnate dekou te detlro site sanem buko neyo kote sanembuko meyowe neplre bto nena blneng ka te pneyaniye, neplre nete paita blre te melenim beko ⁵Nekaite lati kamblri detlro si te sanembeko meyowe neplre nete baitet taiposite bai tu tuai.⁶Emi detlro nena simbei luti, nenei yei kenabise te denung, neplre nei neyei te sanembuko meyowe meyowe kote we wande elri yowe, dena yei te endilu dekonai kone ⁷Nemna leaiye emi kemblri detlro site-site sania me da ne, nena sa wlra ye nete to mapone nena sa ei titamau pane.⁸Neplre, nete klroukai bnite tai pelu neplre anggur emi yelre basite yepaipuko ⁹Anggur emi plrena, besa mene byame mekomlre? Ne mendena emi kemblri detlro metlre tu tumbonde neplre anggur emi detlro site inimlre.¹⁰We kaye asna mlro-mlro beypai neplre olru kemblri detlro baite kengkai nelre olru yeko te dupuko. ¹¹Da Tuhan kena kembalri, ne koublri ena dou na lumpeng te bitan? ¹²Neplre, neyo meke diyai ne nete kronainate, Detrlo telreng dokai, Nemeyaimbeko Tuhan ne a netna te Saniyom mu. Nete, dane taimbeko neplre diteyaiye. (Doi Te Mekoinai Na)¹³Nekote delrati, Farisi plre Herodian detlro moslrei Walry yei kote meyayye, ne a' elriyo nate dunaye aman dumbonde, ¹⁴Ne yo nekoute Walri yeiy kote miyaiye ate saniayaine, " Guru We tineme yambuko hreplre neplre de hro Siluna atena betoipay, Neplre, detlro kena moy tena itipay, W mang kena poi nipi te lhrime, nou lre, pajak Kaisar kote meko nipi malre tai ambay? ¹⁵De, nena te meko-meko tay mekoy pai? Nena delrati, Walri yeiy nena mendo meko yay na te nemei yumpuko, ne ate neyo kote saniyommu, "Beyatena we dete wopatu? Dekote dinar besiku doumbe" neplre bey de' tetembone"¹⁶Ne plre Ne kote doukaye, nenati Walri yeiy Simiyoumu, depena merlrapeko semo, "Kaisar kena. ¹⁷Nekoute neyo wo saniyoum mu, "Kaisar tena beyasa kaisar dite yatenembe, neplre neyo Walri yeiy te kembeng mane biti yeiy. (Saduki Detlro Simi Yaine Yesus Te Wapenaisine)¹⁸Saduki detlro, nena a'te elriai na nekoitena deipai, Yesus kote mayaiye a'te saniaye, ne elriyaina ¹⁹Klri-klri na, Musa smote mlroyowo detro si nei do keka wosingdena, nena milre danetem bekona yei snipainya. Doka si Nele yona ne milre neye soun dena nete yei te klronde.²⁰Ne mlre dekeyma metlreyaise, metlro misi beplre memetlre te yaise milre nemei nekewe, dinamin tena douku. ²¹Ne metlrena misi doplre yeimena sasipai tu tena ne milre lati Osuku. ²²Ne metlre na misi doplre yai mena sasipai tu tena ne milre lati osuku. ²³Ne yaite detlro deye naiyena ne milre kiaye sime dowande? Ne metlrena na milre.²⁴Yesus a'te sauku, na kaye nenou tna kukutupuko mendo dayo pai, Asna Walri plre, mang Walri kna orlru mrmlro-mlro ²⁵Ne daite detlro nekote tete nlrodei peko. Nekoitna milre tna pai neue malaikat mane surga yone dupuko.²⁶Detlro souyena deyena, Musa kna smo bei pai, sasye tna smo, mang Walri byama nete sayemu de Abraham kna mang Walri, Isak kna Mang Walri Yakub kna mang Walri? Mang Walri nekewena tetedetlro kna Walri ambai, mang Walri, walri teneleaina nenei. ²⁷Ne mang Walri tete detna ambay, mang Walri Yelre detlro tna we neraukeko tlre. (A Yeko Nou Tlre Na)²⁸Ahli Taurat detlro mendena kaye kentekei te betowe a'te dite eriayaiye, a' th san manlre, ne Walri te ke sinioye a' mane petlrena a' ²⁹Walri ate sauke dena a' Walro memetlre ma, Israel poitlre betombe Israel detlro. Ena mang kepanerlrna, mang poitlre na mang ³⁰Nene sane peko na a' tung yeko, mang tna kna bisete denainlrekna-kna plre te dunulre ne Walro meme tre tana ³¹Walro bis lrei tna, detlro sitna bisete dinye mane wei eu tna kna bisete denulre, Walro si ambai ne atung ayeko sasukuna neblra-neblra tna ambang.³²Detlro de mendo plrena detlre a'te eriayaye Walri bentekai te betoyouwe, "We tlre plre lei klri-klri na we tlre plre we klri-klri na we detlro besika, detlro simnai ambau walri wai wembeimo ³³ne tna kna plre denulre, wei mendo mekoyena mane, wei wake tlre ne klri we detlro sikna bise te denu lre we eu tna kna bise le lati dutulre, metlrena poi te kilrandena doy meyowe sa lre meyowe doi kalro kilrande ³⁴Neplrena, Walri way nete doute tioyommu, a'te saulu a'te poite sanumpeko, Walri way nete saniyommu, "Walri way wenekeuna mang kna dia nekewe." Mang Walri oh' nileimbanya nipoinya we o demblre. Demblre mang kna dia kenalre, "Neplrena daya batute mar ma detlro Walri tna a' Simsipalnya. (Walri Yei)³⁵Mang kna me klri-klri kalro klri youmu, Walruy yei ate sauku Biamane kalro walri yei te a'sauku. Tlre plre tlre walri yei. Dau yei. ³⁶Daud nene mote yambu te sanyoume walri Yei a'te sauku. Metlremusu nekewe, Yembe detlro ototou me nekewe. ³⁷Daud neney mote ate saniyoum mu tlre plre tlre ne yei. Walri yei, mukuna mane ate betouyaye nena eu dtnaiyenapoi. (Ena Yeko Yane-Yane Kirandena)³⁸Nena kembalri mekoyouna walri way a'te sanyommu, dekoi-dekoi pei-pei detlro de-de dekonundlre, ne detlro Wlraina, mayong plre tiki plre peko Welrnaina ne detlro Wlraina da ni pini detlro a' poite samenaim mlre ³⁹Ne detlro Wraina keplre engking detlre bulra mone. Mang Walry kna kapi-kapi na mene sinagoge ne ne detlro Wlrainee a'poi mote san nenaimlre. ⁴⁰Da detlro kemblri peko te meleai do asoi milre osoi detlro kna miye neney sate titewaipeko netelro mendo tiki te snam malre. (Kenabise Poitlrena)⁴¹Neplre, naya ne Walri way myouwe kembeu plrena nou nekeyowe, di date teyowe seng te yate kona saku yen sunaiye, kembeu. Detlro Samlrona detlro doplre duyaye. ⁴²Ne plrena milre song samlra ambanya keping bislrei olrupuku mena delre seng besika⁴³Ne plre, Walri ye neni ototouna te simipekop sinyoum me tlre plre tlre tna ate snamanlre, milre songyang sa melra ambainya nenei seng kaso doplre ikim mlre detlro. ⁴⁴Neplre kaso plre yatiomu de lati nete yatian nlre neplrena da milre songyang nena yelro ya-ya ne dwena walri yeta naelre.

(Mang Walri Nneu Miye Baite Kilrenaipone) ¹Mang nuwei, mang Walri kena miye te tembuko, Mang nuwei nena oto, touna yo nete Simiyai ne mai bei timboi diolru nekainaye pelre di miye tapainya pelre piambai telre. ²Mang nuwei ate sauku, di olru nekaina pelre di miye tepainya Pelre, yambei Kelra-kelra tankonde, Olrusi Sibulrana kelra-kelra tanoipai. (Memete Setetuwayune)³Mang nuwei Zaitun meki nikiyowe,bulrusuku Walri ni yete Teyunu neye Petrus, Yakobus, Yohanes Pelre Andreas Yesus to simiyaige, dete ate kiyaipone mendaite meyate mewe. ⁴Dete ate Sanumponde medaite ne a Kyambonde tu tena ya mendena beya kya ponde.⁵Yesus ne te a te Sanuyioimu, Semate nekembe detelro si wote a site sane naimelrena ⁶Detelro doplre menaiyena dena eudone menaye, elrnaina, De nepe. Neplrena wote a peu-peute wape naimelrna.⁷Wo betombe Pelra akulrung mendena nepelrna Pera a te elreinaina, Endikitena dekoipanya, da a kyanaina, tu te endena metelrna wanipai kiyaipai. ⁸Selraisi plre-selraisi plre a pelrate detonaiye, kanisi plre-kanisi plre a pelrate detoyaiye. Nolruna-nolruna a titw yeono, moning a kulrung Walrende, dana milre yeite Senondena mane.⁹We eute Semate nekembe. Wo te Yatenaimlre a miyete, nepelrena wote me-ye tutunai melre sinagoge-sinagoge neplrena Sanhedrin kena bukoune tepembe nepelrena Yalrise-yalrise kena bukoune detanmote. ¹⁰A Walri neme ende metelrena yo delre-delre tenaina ne muku betonaiye.¹¹Neplre wo te yatenaimelre detelro kena me bulrate, endikite dikoipanya, we a te elrembena nepelrena we ate elrembena ne su pone alru mlro-mlro wo te dikinenponde. ¹²Ne plrena dokeka-dokeka Sangku tutunaiye tetete yate naite neplrena nemai-namei pelre yei nining plre. Yei nining eminaipone detelro delrete baite tutunaiye. ¹³We metelrena we dena eido mo tangmote a peko-peko Sanenai melre detlro dena a te neme elrendena. Tutuna ya ne poitute donde. (A Peko Bulrusuku Bete-Bete Taipeko)¹⁴Ne daite mase pekote tenembe, tipipainya noune tepende Yudea kani na kaiyena deltri mekote tenunaiya ¹⁵Detelro yang miiye bulrane nekenaina ne detelro lati miye esute ipai, nena saisasi miyenena diatene yatipainya. ¹⁶Emina Walrena detelro mayong kotena mipainya.¹⁷Ne daitena milre yeite tapewena ne mane dlrati, nameng yei manipa kongte anewena. ¹⁸Mendo kalrone dimalre tepembe damena kalro blringke yana mokopainya. ¹⁹Ne ya mendena, detelro Sedoplrete Tuwannainlrena ne selrei mang walri yo bulrate mekopukona da selrei tuwaipai nemeye, nemane tuwaipai deltari. ²⁰Mang Walri, ya'te pone dusunukona detlrosi tromena meroipai ne eriyona detelro nana te yate nemlre.²¹Detelro ate teelrnaina, tembe Kristus di pene! Nepelrna tembe Kristus da peme ne tena telreplretelre eripai ²²Ne pelrena mesias-mesias a peu-peuna ne peplrena a keyana busi-busite mekonaina wote wapenainlre. ²³Semate nekembe wote muku senamalre.²⁴Ne yapo metelre Sedopelre dumbonde, su neko dubonde ma pelre da klra tenouna tema dunde dena asna neme tnone mede. ²⁵Metelrena a delre ma nona ditelra tupunaine. (Walri Ye Mende) ²⁶Ne metelrena Walri yei medenate tenenainlre ne mendena "ma" waina blrune mende metelrna a delre nei bulrane. ²⁷Ne malaikat-malaikat sanenenponde, metelrena detelro Koplri nainbonde alru teme klrimbei lre da yolr-yolr yowe yo tutu tonkai mewona yote.²⁸Diki-diki kalro o "ara" te tembe nena mise nepe kanaina nepelrena nena kepei balrenaina wo nimeine, bombe doi ya nepe nope yewe. ²⁹Neman lati we metelrna, we tembe dana mekondena, Nimeyenembonde ya nepe nope yewe mau tute.³⁰De wote nolruna a te Sena malre, da wanipa na do seklro milre belrang dana tenai bonde. ³¹Ma' pelre da ya' metote neiye, dena Asna Walri metotena ipai (Semate Nekembe) ³²Eute semate nekembe daya selrei bya akulrung mende, detelro nimeipai neplre malaikat-malaikat nimeipai, Yesus lati nimeipai, nepelrena mang wari mo nimeine³³Sema-sema pelre nekembe, nenna ya medaite a kyam bonde ³⁴Da a detelro nou tiki te ende, nena miye dane tenembonde ne lati mie sema detelro ate sanumbuko mo-mo kembalrite mekombe, nepelre mau semate poi nekembe.³⁵Ne te nate sema-sema pelre nekembe, ne miye nemang detelro mendena ya we nimeipai, su kelremeng mende, bai denen nelro mende bai awe ate denainelrena Selrei mende, bai ya base-base bulrune mende. ³⁶Ne selrai mbeite bulrunside mende, nete nate we sema-sema pelre nekembe, nete nate ku wote tupenyemenlre wo ku tuna tenoipai tenombena nelro lati we tupeipai ³⁷Da a wete senamalrem nemane lati detelro mukute senamalre, sema-sema pelre nekembe.

(Yesus Te Tonai Pondena Ate Boyewe) ¹Paska ya pelre piyeu ya te mekoyaina, ya beselrei bene nemenane, Imam-imam belrengka, taurat tepaina pelre ate tuwayalne. Yesus te kelronaina pelre nete baite tonai pende nate a peu-peu kalrona a te boyowe. ²Da yana mekandena nelro na mikoipainya, Detelro telreng bulruna a te dumbon de. (Yesus Narwastu Bute Kelraimbuko)³Nepelrna Yesus betania meke nekeyowe, Simon si kusta kena mie ne ane nekeyowe, sa te aneyowe, Milre simbei ongkoi ne pelrto pelrna narwastu bu te daku meyowe, ne bupe nai te mekaina yalre dopelre ne mekaina, Ne ongkoi te baiteu besepuku, neaina tu te Yesus kena berengka suyoune. ⁴Nepna detelro nikiyai na kembeng te bitiyai si ye si pelre a te suruyaine, di Narwastu bu beatena te di mane nemena kalro ne dilri we? ⁵Di Narwastu pe do mebe mesina dinar nai te mekou powe ye sa ambai na detelro te wasemulre, Ne milre te a peko-peko saniayaine.⁶Nemenena Yesus mete a saniounu, nepene tenembombe netena biamena te neteaiye senaune! Dina mekowena pe de tena kembalri ppoi te mekounu. ⁷Sa ambai nya detelro ppe weye nekau na nelro ne kaina, netenape wema kaso pelrma delrati yasenembe. De-ye peda wembelre ne nemna monate nikipai. ⁸Ne nei kembalri mekowe na nepene mekonde mekonwe. De-ye na Eu pe, pelrlo pelrna bu nepe kotupuko, nenape de-te ambulru ye sanaitsine. ⁹Telre pelre telrena, kite wete senamalre, da alru tema kelrimbuna da A te neme elrnai maiye. De mekoyeuwe kembalri nena eudo elrnainai. (Yudas Mendote Mekayoiye)¹⁰Yudas Iskariot youwe, ne-ye pe mebe suna be pelre yau-yau nelro takumelre walri yai na do simbei, Ne A sena semate nekaye na belreng ka kote youwe Yesus nena me bulra te salrnemponde. ¹¹Ne ate betai pekona kenakalri te koyaiya mesau te bekaipeko nete doi te inailre nena senaimbeiko. Nepelrna kaya neye nipi duweyowe Yesus te nai te mekom bondena te walreyouwe. (Yesus Nengi Oto Tauna Pelre Paska Sa Te Aniyaiye)¹²Bei tena yane piyeu te eni yai nayane. Neyana yau sa te ane naina domba te pelro yaiye, Yesus nenei oto tou naye nete simiyaine. Nau te kelri pou ne nenou te malre. We tena yausa te nepene mekomanelre? ¹³Nepelrna nenei oto touna do beslrei sanumpuko nepelna a lati titau peko, " yo delre te epe nepena ditelro simbei bu te eingkon dondu mendena tupeipena" nete taunepe! ¹⁴Ne me te esu teepe, ne mie na detelro te sanupope, kilri-kilri na ate sanumpuko na memena deko ne delrei oto toana pelre nepena yau sa teane malre.¹⁵Nepelrna kaye bulrane deko delrete kelrinimpone nepena yau sa malre ane malre, Ne deko sasi-sasi metelre mane nepependelr peko. ¹⁶Wande ototou na do be oto te yoiye Yesus kena elriyowe mane, nepene kaiye yau sate anenai sate pendalryaye.¹⁷Ne deneyene Yesus ne oto tou na mebe-be selreina nembei meyaiye. ¹⁸Nepene miki yaiye sa te ani yaiye, "Yesus a te kiampeko" De- ye wetena ate kiya pene santemelrewe na nelro na detelro simbei. De te peko nelrolre salrnete pone, ne- ye pe nembelre sate nembei anende. ¹⁹Ne you-you na si nikiyaina kena bece-bese tayaiye si ye si te simenu "Tuhan de-pe ambai?"²⁰Nena a te dombuko, Ne detelro pe da yau-yau nelro ne mebe be selrei melre walrandena nelrona, ne detelro pe dembelro piyeu te eingkon ei da titawende. Da a yeko nekewena semo ne melraipeko na mane. ²¹Detelro yei nenei nou kote nekou te ende. Nemane detelrati semeye detelro yeite salrpukona ne detelro puaring pelre donde. Piambai telre nemeno detelro teni senopainya. (Yau Sa Te Deneye Aniyaiye)²²Nepelrna Yesus nenei oto tou na pelre sateaniyaiye, Yesus piyeu tedoku "a foi te sanumbuko", piyeu te kaye-kaye teleayouwe nete waseyoumene kaye nete A te saniyoume, "Douwe, dana pe delreu Eu." ²³Nepelrna kaiye boiteu teduku,"nena kena bise-tena a sanumbuko", nepelrna ne boiteu na morlna bu te nembei aniyaiye, ²⁴A te saniyoume. Dana pe delreisa, da sa yeko pelre nekewena, metelrna detelro tena te delrinde. ²⁵Dena a te betombombe, telre pelre telre de-pe da anggut bu tena de nekou tena pelre de anisipai yambei ne wane anisitelre, nena pe manimpa na mangwalri kena Yone.²⁶Walri dimi semo dimai peko na kaye Zaitun meko te yaye. (Nenei Ototounayo Yesus Nete Tenaimbone) ²⁷Yesus nete wake a te saneyoume we-pe metelrna, mane wena telrepelre telre titeinsiade, semone damane melraipeko. De ye pe marisa semana detelro te toteponde, domba-domba ye kelra-kelra takonde.²⁸Nepelrna nekoute deiyeteponde, de-ye Galilea te memete telre. ²⁹Petrus a te tapeke "Ne-pe metelrna mane nena telrepelre titeinaikonde" Deye ambai³⁰Neperna Yesus nete a saniyoune we-te senawalrna pe, dayane, dadenyeyena Yesus nete a saniyoune we-te senawalrna pe, dayane, da denye ye ne awe da be selrei ne di pai nyane. ³¹Petrus delre po te neme elri youye, telre pelre a ne saukalre, we-ye tonai pona de-ye delrati baite tenonaite ponde. Ne-pe nikiyai na metelrna mane nemane a mo te saukaye. (Yesus Getsemani Emine)³²Nou simbei te muayai ne nou eiko Getsemani, nei murid-murid te saneyome, "nekembe mendona ate elre tlre." ³³Petrus, Yakobus, Yohanes pelre yatekemlre yai, pe endiki pelrentuku kena endung titeiyama. ³⁴Nete sanuyome, "dimi kena mane tuanelre" tete tepone mane, danou mone nekembe sema-sema pelre nekembe."³⁵Ne bebete bete nekusuku, kane bulrate eu te kengkenelre ko nepelre kenana ate elre yowe, da sea te (deneulre) baite nende. ³⁶Ne ate dombuku "Ya Abba" ya' memai mai dateute baite doime neme nasa dena kenalrena ambei, wei a bulra molre.³⁷Ne nekote blrusuku meyowe tekemelre nedo namin kute tenaipeko Simon, Petrus te Sanuyonu wekai kute tenoyau we? Sambeimena sema, we kai nikipai? ³⁸Sema eine nekembe nepelre, kenalrena a eine nekembe, netenate wapi-wapi eite toplripai, yambu petenunelre, kena endeng wake ambai. ³⁹Nekoute lari blrusuku yowe, ne a mendo lati te meke samuyonu.⁴⁰Nekoute lati belrusuku meyowe, tekemelre ku te dina plro-plro telre tenaipeko, dou se doplret tuwayane, ne nimeipai beya ate nete senamboue. ⁴¹Da namin tena te blrusuku meyowe, sanuyome, kute tenombe nepelre note yembe, ne su nepe meyowe tenembe, detlro yeute, detlro peko kena mebulrate inaimlre. ⁴²Esuyemibong, malre dete neyo kena me bulra te sablrembone na delro nepe noupeyeto.(Yesus Te Kelroukai)⁴³Yesus ate neme elriyowena selreine, Yudas meyowe tekambuko, ne mebe sibe pelrena murid-murid, ne detelro telreme muyaiye, metekaye opoye atekoi mu yaiye, Imam-imam belrengka ahli taurat do dasina senaimpeko miyaiye. ⁴⁴Nemblre inimelrena sanuyomu bete sentembona detelro, ne nepe, nete kelrombe, poi dowembe embe. ⁴⁵Nenoute nepe yainakai ne beteyowe Yesus tu tupeye kenelre sanuyone, "Rabi!" Wunda bete senembuko. ⁴⁶Yesus te mehe doukeinelre wena nete kelrou iye.⁴⁷Detelro simbei nena nelrona meteka te daupuko belrengka bulrate tapeyoye Imam (delre kena kembalri detelro kena buntekei te beite melrombuko/ ⁴⁸Yesus sanuyomu, wepasuku depe bisi detelro, metekaye opye dunambuko miyau de te kelroutembena? ⁴⁹De, ya yunu-yunu wena nelrone kilramalre, Mang Walri kena miena, we detena kilraipai, netenate asna walrini melraipeko nepelre asra walri youmbonete. ⁵⁰Nei murid-murid nete taimbeko, nei eu walru te seipeko.⁵¹Nedaine do sekelro mbei Yesus takumulre mayong lenan belra te, nei eu te plrebuko taukenelre, nete nai krounaina te. ⁵²Nena mayong belra at delreke eu melro-melro dite tengkuyowe. (Yahudi Berengka Yesus Kena Atetiyaye)⁵³Yesus te deukainelre Imam delrekena bekoute yaye Imam-Imam kelreka, detelro sena nepelre ahliTaurat nepene koplriyonu. ⁵⁴Petrus, nete bailre takumelre yaye, Esu te yowe Imam delre kena mie bekoune, kembalri detelroo sing te kelraimbeko netekumlre nepene tipiyaye.⁵⁵Imam-imam belrengka nepelre metelrena Mahkamah Agama kerai detelro te simaimbeko Yesus te a sete tenebone nete, baite tanaipone, nemena detelro te tupai pai. ⁵⁶Detelro telreng miyai aupeuna atelre yai ne a elri yaine sipelr-sipelrena yuupai.⁵⁷Detelro meselreimbei bulrate yaye nena akelrai a peu-peuna te miyaye elri yaye. ⁵⁸We, da detelro elrayowena, betapuko Mang Walri kena da mie, me melrapukona te baite kilreteppone. Ya naming meno nekoute melro tepone, detelro kena (melra na ambai) me semona ambai. ⁵⁹Da a kalro me nena a sipelre-sipelre yaupai.⁶⁰A nelrone Imam delre esuyemuku tepeyowe Yesus te si simeyone wekai atena sauwipai, we bulra te a site-site dimana di elrai. ⁶¹Ne a mena sauwipai Imam delro nekote simeyonu beyamane wekai Mesias. Walri kena yei? ⁶²Yesus ate saku, de nepe nepelre we tenembe detelro yei, mang Walri kena me telre mesune nekende ma nelro bulra metelre.⁶³Nepelre, mayongte bisiyaye, Imam delre ate elreyowe, beyatenate, men adelrote nekenoute duwemalre? ⁶⁴We betaupuko nena a peko Mang Walri te sanuyoonu, wena mendelrena beyamane? Ne a bmei te doukaiye, da detlre baite toma pone. ⁶⁵Detelro si nete eki toyaine doute me pelraimbeko me duka peniayai saneyani nabi bei domboi. Nepelre, nei kebabu detelro me piniayai. (Petrus, Yesus Te Bukunsuku)⁶⁶Ne su selrei, Petrus mee diane, milre si meyowe, Imam delre kena kembalro melre. ⁶⁷Nekai ne milre Petrus te tembuko, esu tepeyoye nena bete tekenelre sanuyonu, we da Yesus Nasaret detelro pelre nembe welrauna. ⁶⁸Nepere Petrus bukun suku sanuyonu De ne mupai nepelre alroipai we beya ate elrauwe wande, ne mie mautu te yowe nepelre awe do ate mekopuko.⁶⁹Ne kembalri milre, Petrus te nekou te tekenelre ne pelre detelro telrem tipiyainate sanu yomu, "Da detelro mbei ne nelrona. ⁷⁰Nemane lari nekaye nenekoute bukunsuku nepelre, tikimbawyaka, detelro tipiyana Petrus te nekoute saniyae, we nepe simbei ne nelro na we nepe Galiela detelro.⁷¹Wande a peko te elre yowe, we ate elrau detelro de nimeipai. ⁷²Netelru awe do da betena te mekopuko nepelre, Petrus mendo te meko yonu Yesus dina sanumbuku, cewe da betena mekoipanya selreine, we selrei dete bukun suke, wande Petrus dimitena titau pai.

(Nena A Belrengka Walriwai Pilatus Kena Bukoune) ¹Denembutelre, mendona-mendona detelro, dasi-dasina detelro, atungsemana detelro, lati emukuna sanhedrin, ate boyowe. Nepelre Walriwaite bekaipeko, doukainere, Pilatus tayaye taymbeko. ²Nemena kaye, Pilatus simi younu. "Beyamane, wekaye Yahudi kena ondewapi? Nepelre, Ne atesauku "we nepete ereye. ³Nepelrena kaye, mendona-mendona detelro Walriwaite nemena mote simiyaunye.⁴Nemena kaye, Pilatus nete nekenoute siniyounu, we kaye beyamenapote a sawipai nekeye. Tewe, amesereimbei Wete sananaiwirna. ⁵Nemena kaye, Walriwai abetemena sawipai. Nepelrena kaye Pilatus kembengte biti yowe. (Walriwai Pelre Barabas Pelre)⁶Paskah yana, Pilatus detero ongko mi enate baite tau mu, nena neye nete diyiyaynye na. ⁷Nepelrenaye, detelro mbei nena eudo Barabas, ongkone tiyintiki metelrena kepawepere daynena detelro, detelro pelre tutiyaiyena. ⁸Detelro dopelre miyaye, nepelrena Pilatuste diyiyaine, nena kembalri yate-yate meko wena.⁹Nepelre, Pilatus atesauku nete saneyoumu. Beyamane wena kenadanuna. De Yahudi kena ondowapite baite tatembonde? ¹⁰Nepelre, ne dina nimeyembuko, mendona-mendona detelro, Walriwaite serapekona, nena nekenaseraite diyanye. ¹¹Nemane lati, mendona-mendona detelro, nepena detelro te mendote yembiyei me. Pilatus te saniyaine, Barabas te baite tanem bone.¹²Nepelrena kaye, Pilatus nekenoute ne detelrote saneyoumu. "Nemena, de beyamane, weye Yahudi, ondowapite simawuna detelrote, meko tembonde. ¹³Nemena kaye, ne poiye a rateseyaye "Nete onone bapembombe."¹⁴Nepelre, Pilatus Ne detelrote saneyoumu. Beyamane? Beya kembari peko-pekote neye mekoyowe? Nemane lati ne arate arematelre seyay ye. "Nete onone bapembombe" ¹⁵Ne detelro dopelre kena, kenate poyemekone mepondenate Pilatus, ne detelro tante Barabas te baite tambuko, Ne nena mebulrate ikemelre, one bapenai pondena. (Walriwaite eu peu bulruyayne nepelre mesero-sero mekoyoyne)¹⁶Nekaye, pelrayo Walriwaite doukainere, diya dereteyaye, a pelretayena miete yaye, nepelre ne emukuna perayote muku simaimepeko, koprimbuko. ¹⁷Nepelre, ne nete mayo beru-berute titaim beko, nepelre sa syete eirai pekonate perantiki. ¹⁸Nemena kaye, nete sesoyuye tupaimbeko, saniyainya. "Yahudi kena ondowapi, poi."¹⁹Nekaye, nena berengkate suru piniyaye, nepelre ekitoyanye, nepelrenaye nete sesoyutupu yanye. ²⁰Nemena kaye Walriwaite eu peu bulru yainye ne mayo beru-berute baite doukaye, nepelre Nenei euna mayong titaimbeko. Nepelrena kaye, ne Walriwaite diya te doukainere yayena kaye, kainano bapenaipon natena. (Walri Yei-Te One Bapnai Pona Tena) ²¹Detlro Walri yayeinate diyiyaime, Simon Kirene detlro, yolre na detlro meyowe, Alexsander plre Rufus plre nenei Ne mang, o te kembonenate.²²Nepelre Walrite doukai nelre yaye nenou nena eudo Golgota, eudo si-nekewena "Sanende Nou." ²³Neyo anggur plre murplre yaimbeko nete kriyaine, Ne-mena kaye-Nebai te salre puko. ²⁴Neprenaye, neyo nete one bepaipeko nakaiye nena mayong te nenei kolrone wasi yaiye, neplre ate yelro yaye neplre ate tiye naikonde naplre ambei mekonaimbone nena kembalri moi-moi ye mekonai nate elri yaye.'²⁵Neplre su namingte yowe, nete one bepaipeko. ²⁶Neplre, nena semo merai peko Walri yeite sanenainlrena, "Yahudi kena Andwafi." ²⁷Neplre, neyo detro beselrei bisite duyoi nena dlrati one bepai peko Walri plre dembeine wawiyaye, si, metlre musune waweyowe si-miri musune waweyowe. ²⁸Netenate, asna mlro mlro ei-ne nepe mlro puko, "Neplre Ne-detlro peko-peko kena nelrone mete beipeko."²⁹Nemna kaye, detro Walri yaina Walri waite a, ye saniyaine nepelre bete!Weye elriye mangka ongkote baite dingkerpone, ya, naming nane ne koute meroupone, ³⁰Beibete wei poi mekoyena ne onolre ate osune!³¹Neplre dloaite mendona-mendona detlro, neplre Atung smana detlro A kaita-kaita te Walri waite saniyaine," Nedetro site-poi-mekoyomu, nenei cu-tna kaye poi tutna ambai. ³²Neplre Walri, Israel kena Andowafi, menaya o nolre ate on sunde de temambone neplre tlreplrete saumalre, "detlro nembelre membei onone wawiyaina dlrati Walri te a, ya saniyaine. (Walri Tete Douku)³³Su-misi suna mbeine, nenou muku namane neko dumupuko yowe su mesi kilrimbeite yowe, ³⁴su-mesi kilrimbeite yowe, Walri ate armatelre elreyowe, "Eloi,Eloi, Lama Sabakthani," a' sinenekeuna, "Delrei mang-delrei mang, beyatnate we-dete da-slrei mbei tututpuke?" ³⁵Neplre ne-ate betaipeko, detlro-nena euyene tipiyaina elri yaye, "tembe! Ne-Elia te simiwe."³⁶Neplre detlro sinbei tenu yowe nakaye,sponste doku Anggur tinimi yeine yau sukunakaye, surune bekepuko, neplre Walrite klriyoune aninsinate, wande ne-ate tanembone." ³⁷Neplrena kayee, Walri wai ate armatelre sepuko nakaye, tutena neso-nesote nepe-yepopuko. ³⁸Ne-yana kaye, ongko miena-mayong waweyona, nelrolre-belrabete-tekakuko, bulralre. Meyowe anatune tambuko.³⁹Neplre, pelra blrengka, Walri knabukoune-tepeyowena, doute nepeteyowe-Walrikha neso-neso tutena teyepopuko, pera-blrengka tembuko nakaye-ate-elroyowe, tlreple da-detlro mang-nuwei!" ⁴⁰Neplredlsa, mire-milse bailse, doutetuyaye, nena nelrone Maria Magdalena, neplre Maria-Yakobus, nenang, neplre yases neplre, Salome. ⁴¹Neselreina, Walri, Galilea kanipone-nekeyowe, nete- taukanelre, nena kembalrite dikiyaine. Neplre milre si-dlrati Walri-waite tau kenalre Yerusalem te yaye. (Walrite Kanine Snaisine)⁴²Ya, nepe denete-yowe, neplre ne yaya delretna eu-tependalri yaye, ⁴³Yusuf Aritmatea detlro meyowe, detlro simbei ongko miene delre mane-kem'balrete mekouna. Neplre Ne-dlrate Walri knaya mendenate teyowe, neplre nenei eute, suwepuko nakai Pilatus kote meyowe, Walri kna eu onone waweyowe nate nete dondunate. ⁴⁴Pilatus titeyekuko, ate betoupuko. Walri nepe tetepuko. Ne-pelra blrengkate, simimbuko meyowe nakaye, ate simiyoune, noulre elraye Walri nepe tete puko.⁴⁵Pilatus nepe pelra blrengka kenalre betopuko, neplre nakaye Ne, na eu-kanipote Yusuf kena bulrate ikenelre. ⁴⁶Neplre Yusuf mayong linen te, doku-nakaye-Walri kna eu kanite-anolre ate doku, neplrena kaye, mayong linen dulrusuku, neplre olru kelralre-wei pekona bulre-bulrune sasuku, neplre-bulre mautena olrute-bulsum buko-bulre maute dinipuko. ⁴⁷Maria Magdalena neplre Maria Yoses nenang, Walre knabulre-nepe-taimbeko.

(A Kya Yesus Deipeko) ¹Sabat ya bisikenelr, Maria Magdalena, Maria Yakobus nenang, Salome, plre, perlona sa te yetai peko, ne yaina Walri yei te perlo na sate mekonainlre. ²Denebu telre, ya memetena minggu ne, nepelre su elrembuko meyouna, bulre bulra te miyaye.³Ne ate ditlra te elriyaye, bulre mau kaye, olru sime blrunembone? ⁴Neplre bulra-bulra te teyaye, olru mapo-mapo te tiyaine, banya bulraimbeko.⁵Neplre, bulre esu te yaye, o seklro simbei te tekainelre, mayong klru-klru te titipuko, metlre mesune ongki ke nekeyowe. Neplre ne nulru balrikaimnelre. ⁶Neplre ne te saneyoum, titei koipanya, we Walri yei Nazaret detlro salib ne bepaipekona, ne te duwe'we, nepe deipeko. Ne dapena ambai. Tembe, ne te danone ne te dukaimtikina-nou. ⁷Netenate, embe murid-murid te sanumemlre neplre Petrus plre Galilea te embe, ne dina memte yowe.⁸Neplre bulre yelre ne dia te seipeko miyayene endiki te dekaipeko nepelre metelrna a, detlro si te sanenaimlre, nei wai te nende, nende e kya poi te sanememlre. Peko dupai nya awalri sna Amin. (Walri Yei Nei Yauw Te Eu Te Kyamupuko)⁹Ne minggu ne ya memtena ne, denembu telre Walri yei deipeko. Mari Magdalena nete memete tekanelre. Nenalre Walri yei masedo mesi sibe plre nena eu lre baite tanekemelre. ¹⁰Wande youna kaye, ne ate Walri yei pe nemblre Walriyaina te meke saneyomu, neye neplrena ye dimi te dimiyaine kena te tuwayai. ¹¹Nepelre Walri yei deipeko te saneyomu, nepelre ne dina tembuko, beite ne tlreplre elri pai.¹²Nemena tu kyaupekona ne, Walri yei bete si mane mekombuko, Do be yoina plre, yo si te oto te kengkainelre yaye. ¹³Ne neko te blrusikai miyoye ne ate saneyoime, si nikiyaine, nena a elreyoina, telreplre tena elripai. (Walri Yei Yau Yau Te Saneyomu)¹⁴Neplre wande nei eu te kyambeko, ne mebe simbei, nena yau yau kena nlrone, sa te aneyaina nlrone, nete a saneyomu, nena kena suwete, nepelre telreplre elripanya. Ne deipeko ne taimbekona, detlro saniyaumu, ne telrepelre elripai. ¹⁵Nepelre ne te saneyomu, metelrna yote-yote embe, asna Walri te saneme. Metlrena masemona bulrate. ¹⁶Sime terplre te elrembone, nete bu te klronaimelre, nepelrna, yelreu poi te yatenaye.¹⁷Tleplre te elraipekona, detlro damna tu ne te tanumulre; dena eido ne mase peko te baite sekenaimlre, ne wanimpa na peu sisilre ate elrenai. ¹⁸Walri te mene tapenaye, bu peko te anenaye ne titipainya, ne tu netena peko mekoipai. (Walri Yei Bulrate Kensuku Walri Dia Te Yowe)¹⁹Nepelre Walri yei nete ate sanempeko, ne kaye ne bulra te kensuku, Walri dia yowe, neplrena mang Walri kena metlre mesu ongki ke nekeyowe, ²⁰Wande nou sisi te yaye asna Walri te meke saniyaime, Tuhan kembalri te nemblre-nemblre mekoyaye. Neplre wake te asna Walri ye na nekende, da walrolre tu busi-busi taunainelre mekonaye.

¹Detelro dopelre nepe mendoteyatiyaye, semote melroyaye, Ne mekoyowena éna nelrone mekoyowe. ²Nemane lati semo éte dina saniyaime, nepelre yansina detelro nene’I doloye tiyai meng, nepelre agenate saniyaimeng. ³De dina émukuna mane nepe yansina nimeyepukalre, nepelre de semote poitelre nepewekote melropukalre, we Theopilus poin telrena. ⁴Nepelre we paitelre nimeyembom be nena sasasi mendo wete kariyoumu.⁵Herodes kena delre selre’ine, Yudea belrengka detelro. Sinekeyoioena nena éudo Zakaria. Ne Imam Abia selrairena. Nema milre Harun Selrairena, nena eudo Elisabet. ⁶Zakaria pelre Elisabet pelre nekeyoyena, Mang Walriwai kena doulre tiyopuna poite nikiyoyena. Nebe nekiyoyena, pe’kotena mekoipai. Mang Walriwai dina atung ayekote kelropukona. ⁷Nepelre, JéI ambai nikiyoye, nebe dina dasi duipeko.⁸Nepelre ne detelro miyaye kembalrite mekonayena. Zakaria kena kembalri, Mang Walriwai keno bukone Iman mane dumbonde. ⁹Imam kena delrene, Zakaria éiraipeko esute deko melro. Melrote yowe ukupante sine tanuyowe. ¹⁰Ne suselreine ukupante sine tanuyowe, metelrena detelro diasume doutenkumaipeko mendote mekoyaye.¹¹Tikimbai Mang Walriwai kena malaikat Zakariate éute kiyambuko, nena metelre mesune tepeyowe. ¹²Ne malaikatte tembuko Zakaria éunemeye titéyiyaye nepelre éningte kokuko. ¹³Nepelrenakaye, malaikat nete saneyounu, éningtena dekaipainya, Zakaria,nepelre wena mendo mekeyowuinepe betopuko, milré Elisabet, wetena Jéi dote senonde, nepelre nena édote penepena Yohanis.¹⁴We Kalrite kope , nepelre detelro dopelré lati wete tau naipelre Kalrite konaye wena jéi songku wenat. ¹⁵Ne walriwai keng bukoune detelro delre mane dumbonde, nepelre bumau –mauna anipai. Nemanelati ,nenang kena semi yeller ne alru melro –melro netedulrun sinde.¹⁶Ne mekondena Israel detelro dopelré Tuhan(walriwa kote bulrunaye , nena Allah”. ¹⁷Ne nemetelrete mende , nepelre alru melro – melropelre Elia kena délre , nemane, delrati memai – memai kena kenate bulrunaimelre neneijéi kote menaye nelati mekonde detelro apelre betoipanya bulrunay detelro yambupoi kote menaye Nemane delrati ne detelro jéite koperinemelre mang walri tenate.¹⁸Zakaria malaikat saneyonung. Ne walro debeyamane nimeyetembonde ,nepelre dena milré latinepe delelrote dupeko. ¹⁹Malaikat ate sauku “Demiyalrena Gabriel” malaikat walri way kena bukoune tepalrena dete senaitepuko wembelre ate elrare, nepelre akulrung poite wete santemelre. ²⁰Nepelre, menaya betombe we atumane nekembe dayalre énde da a endena netute mekone nelrena, nepelre we telrepelre elripai, dena da a élrarena, tute éndena metelrena mekendena.²¹Ne su sulrei detelro Zakariate tiyaye, ne ditelrat simiyaye beyamenapote Zakiria walri ongko méne tiki dopelre nekewe. ²²Nepe diyate meyowe Zakaria deletro tena asanipai. Ne detelro niméyaimbeko, Zakari Bait Allah ne éute kiyambuko, nepelre atena élripai. ²³Nepelre, nena kembalri su selrei ketepuko Zakaria dite nenéi miyete yowe.²⁴Ne yapo nepe dite ambai dukeyowe, Elisabet eupelre nekeyowe, nepelre oko mesi selrei yéne nalre puko nekeyowe. Ne ate sauku. ²⁵Dalrena nekewena Mang Walriwai detenate mekopuk ne dete teyontu nepelre dena peko mekopukalre detelro dopelre kena nelrore baite supuko.²⁶Ne selréine Elisabet eupelrenekeyowe, oko mesi sunambeipelre, Mang Walriwai Malaikat Babriel te sanembuko yo mbei Galileang, nena éudo Nazaret. ²⁷Nete Senembuko mende milre belrang pelre tupeye neye, ne do bainyangte mekaipeko, ne do keng éudo Yusuf , Daud salrairena , ne milébelrang nena eudo marla. ²⁸Nemenakaye , ne malaikat Maria kote meyowe, nakaye sane yonung “Pool” we kena paina. Mang walri wembelre – wembelre lati. ²⁹Nemena ate betopuko , Maria kembéngte bitiyowe nenei kena bulrune deterate simiyowe nena povi senambeko nate.³⁰Malaikat nete saneyounu , Maria éndikitena dekapainya , mang walriwai kena bise – pooi wena bulrate. ³¹Betowe , we éupelre nekewe neperle jéi dote senowe , nepelre nete délre penu lrena yesus. ³²Ne delre dumbonde, nepelre ne Mang Walriwai kena jeite siminaye. Mang Walriwai nete Daud kena delre pote inenelre, nenei yasina detelro. ³³Ne Yakub kena selraite ate tapenemelre, nemane mote tenonde mende nena delre tuteno mekoipai.³⁴Nepelre, Maria malaikat saneyounu “Benyamane da a kiyambonde, ngelre de doniméypai. ³⁵Ne Malaikat ate sauku nemenakaye, nete saneyounu Alru melro-melro wekote mendena nepelre Mang Wal kena delre wete dulrun sinde nemena potentate, ne jei senowena melro-melro, nepelre nena éudo Mang Walriwai kena jei.³⁶Nepelre we nimé yenembombena Elisabet, élreyawwe.Telreyena mane.kiambondena wei nei detelro.wei a elreyena mane kiambondena wai bulramone. Nemenakaye, Malaikat diteyowenetwe dane tembuko. ³⁷Sebab, tidak ada hal yang mustahil bagi Allah.” ³⁸Dan, Maria berkata, “Sesungguhnya, aku ini hamba Tuhan. Terjadilah padaku seperti yang engkau katakan itu.” Kemudian, malaikat itu pergi meninggalkannya.³⁹­­Ne yane kaye, Maria éute mekoyowe,mekobulrate éndena, Yahuda kena yo site ende. ⁴⁰Zakaria kena miyéte ésute yowe, nepelre Elisabet,tel pool tesanembuko. ⁴¹Nepelre Elisabert, Maria kena poite betopuko jei smi éirena bulrate at seyowe,nepelre Elisabet Alru melro-melro dulru suku.⁴²Nepelre Elisabet ate almatelre élre yowe. Do milré – milré tongke méwena “Pool” wena bulrate , nepelre , pool wena semi éire nemanemo nekende mende. ⁴³De sime nekalrenatena nepelre dena walriwai kena namenf dekote meyowe? ⁴⁴Noulre , nepelre abupoi dena buntekeiyeite meyowe jei dena semi élrena bulrate – ate seyowe kalritekowe. ⁴⁵Telrepelre “pool” wenalre nepelre mang walriwai élrepukona noute mekonaiponde." Maria Kena Kapi-Kapite Mang Walkirite⁴⁶Nepelre, Maria ate élreyowe “deno éunulru walrite kapetenelre. ⁴⁷Nepelre dena alru melro – melro mang kena bulrune kalrite kowe, telro melromupuko.⁴⁸Nemanelati mang walri mete bewena kembalri detelro pékkote mekalrena, betowe, menayalre di selreite éndena, émukuna detelro dete poite éirenaye. ⁴⁹Nepelre, memai mang walri nena délrete dena bulrate mekopuko, nepelre nena éudo melro –melro telre nekende.⁵⁰Nena pool detelro sikena – detelro sineka bulrate nekende ménde. Nepelre detelro nete énelikite dekayena bulrate. ⁵¹Nena délrete nenei mene kilriyowe.⁵²Ne detelro kena yelrenate ate tanemelre Nepelere detelor kena tepa – tepete bulrare kenemelre. ⁵³Ne etelro moningne nikiyaye nate nena pooi lre sate yateyomu, nepelre sasasi melrana detelrote baite sékemupuko dite nemeye yaye.⁵⁴Mang Walri Israelte dikimupuko, nena kembalri detelro, nena délrete mendote mekayena. ⁵⁵Nemanelati éna detelro dasi-dasinate dina saneyoui Abraham pelre nena me otolrena nemenamote nekenay, ménaye.⁵⁶Nepelre, Maria Elisabet pelre nikiyoye, oko naming, nepelre ne dite nenéi miyeteyowe. ⁵⁷Elisabet Jeite senondena ye nepe meyowe, ne jei dote songke. ⁵⁸Ne miya dekona detelro betoyaye, Mang nena detelrete Elisabet kena bulrune kilripuko, nepelre ne nembelre kalrite koya.⁵⁹Ya mesi naming pelre, ne jei newéite sunat te mekonaim bonde. Neno éudo Zakariate penainyelre nenei nemang kena éudo mane penainyere. ⁶⁰Nepelrenaye nenéi nemong ate élreyowe “Ambai, nena éudo Yohanis” ⁶¹Ne detelre Elisabet saniyayne, wena miyédekona detelro nemena éudotena simipai.⁶²Nepelre, ne mete ditelrate mekoyaye, nete simiyayena neon jei éudo singte penanyelre. ⁶³Zakaria obelrate diyiyowe, semote melrombon denate nena éudo Yohanis nepelre detelro émukunamane keméngte biti yaye.⁶⁴ne suselrei Zakaria ate élreyowe Ne nepe ate élreyowe Mang te kapeyounu. ⁶⁵Miye dekona detelro émukunamane éndikite dekoyaye, nepelre da kem balri mekopukona Yudea kanine élre kayeméwe daselréite. ⁶⁶Emukuna detelro ne ate betoyayena neni keno bulrune ditelrate simiyaye “da jei beyamane dumbondena? Nepelre mang kena mepo nembelre-nembelre.⁶⁷zakaria, Yohanis nemang, alru melro-melro pelrentuku, nepelre ate élreyowe. ⁶⁸Mang, pooi telre; Israle kena mang ne detelrote pooite mekoyoumu.⁶⁹Ne éte pooi nipite kilri mupuko. Daud selrairena nenei kembalri detelro. ⁷⁰Ne dina saneyoumu, nenéi Nabi-nabi melro-melrore Dina selreine. ⁷¹Nepelre éte yembé detelro kenalre Poite yatemalre. Kilrite dainyena melre baite taneme ponde.⁷²Ne nenate mekoyowe nena pote éna sese-keméng kenati kilrimupuko, nepelre nena ayeko melro-melro sasukunate oyote méyepuko. ⁷³Nena anote Abrahamte sanembuko. ⁷⁴Ete yembé yo kenalre melre baite tanemeponde. ⁷⁵Nena melro-melro éilre nepelre telre pelre nate nena bukoune, éna walri tiki selréi.⁷⁶Nepelre, we dena jei. Nabite siminaiwelre, yalre dopelréna Mang Walri. Nena weye Tuhan kena besune walrewe. Netena nipite delrati mekouponde. ⁷⁷Nete poitena kalrotena mendote imulre, bise walrore péko nelrore baite tamepuko.⁷⁸Mang Walri kena nena pooi nepelre kena bise tante now yalrere ékote su élreneng konde. ⁷⁹Nekobulrune nekayenate élrenemeponde nepelre, tete nelrone nekayena, éna otote kilrinemelre nipi poite malre.⁸⁰Nemenakaye, ne jei nepe délre dupeko, nepelre yambu melro-melro éine wakete douku. Sepo pau nelrone nekeyowe nenéi selréite meyowe Israel kena selrai kena nelrote éute kiyamupuko.

¹Neya slreine, Kaisar Agustus kena ate kimelredayobulrna detelrotenowena eudote olrunaiye. ²Danena dambeitena ate kimelre ne kirenius Siria ne yobelrengkate (Gubernur) nekeyowe. ³Netenate, metlreyena detelro nenéi yodélrete ditenaiye dipine eudoteolunaiye.⁴Yusuf dlrati Nazaret, Galilea kaniponayo, te tembuko, yudeate, Daud kenayo Betlehem panyenate nende, ne Daud kena walrolrena tena. ⁵Nenei eudoplre Maria nenei banyangmlre plrete olrunaiponde.⁶Yusuf plre Maria Plre Betlehemte miyoye, Maria neneiya slreite jeite senondenatena. ⁷Maria nenei jeido yalrisete songke. Nete mayongbelrane dulrusuku okotueine dukuntuku netena deko miyebupoina ambai.⁸Nenoudlrtine, malrisa semaplrena yo deneye selreine nenéi malrisa delrona sema te nikiyaiye. ⁹Tikimbai, Malaikat Tuhan nena bekoune meketepeyowe nepelre nena kiya neyo kena nelrone tekuko neyo endikite dekaikeko.¹⁰Nemekaye, ne malaikat neyote saneyoumu , " endikitena dekoipainya nepelre betombe, dewetena akeyapoite doukamiyalre kalri doplrena da yo bulran detlro tena. ¹¹Dayane, watena Juru selamat te songkaiye, nena kristus, Tuhan, Daud kena yo delrena. ¹²Dantémé ye yekote tenembena : yeisaisai te mayongbelrone dulrunain sinde nepelre o kotueine anaidine."¹³Tikimbainya malaikat plre walridiyalrena delro delreplre nembeiye mangwalri te meke kapiyaiye nepelre elriyaye. ¹⁴Mangwalritena delre nouyalretlre lrena nepelre témé kalro dayo bulrane, nete knalre ketaipekona detlro kena nelrone".¹⁵Neplrenakaye malaikat selrai malrisasemaplrena yote dote faimepuko nekonoute walri diyate dite yaiye , malrisa sema plrenayo nenei nelrone ate tuwayaiye, "e Betlehem te malre da a kiyapukona, Tuhan kena a ete sanumupukonate daute malre temambonde". ¹⁶Nemenakaye selrai beite diteyaiye Maria plre Yusuf plrete tupeye kaiye, neplre yei sai-sai o'kotu eine tenoyowe.¹⁷Neplrena kaye malrisa sema plrena yo nete taimbeko na kaye, ne yei tena a'nete saniyaimeng nate elriyaye. ¹⁸Neplre, metlreyena detlro ne malrisa sema plrenayo kena a' elriyayenate betoyaiyena kembengte bitiyaiye. ¹⁹Maria ne ate nenei kena ne aduku nekalro te mendo te nekeyowe. ²⁰neplrenakaye, malrisa sema plrena yo ne konoutebulraisiki nenei malrisa delrona kote yaiye neplre mangwalrite kapiyaye netena a saimepukona nou malre nepete tiyaimeng.²¹Neplre, ya mesisunanaming plrena bulratena yei saisai te sinat tenate nete Yesuste pekai nelre, ne eudo malaikat ye ne seni eina ambainya nemeyenane nepete kimelre.²²Musa kena ayeko semone nekai yena mane nena neya slrei tena , Maria plre Yusuf plre Yesuste Yerusalemte doukenelre yoiye nete Tuhan kena bulratenate. ²³Tuhan kena atung semone melrai pekona mane, " melre yena jei do yalrise melro-melro eine Tuhan tenate. ²⁴Neplre nena mbei mena tena Tuhan kena atunate elrai pekona mane, aweong be selrei ( milre plre doplre ) ambainya aye.²⁵Yerusalem yo ne delro simbei nekeyowe nena eudo simeon. Ne tlreplrena bulrane neplre melro melro eine nekeyowe, mangwalri kena a bu poi Israel kena bulratena teyowe. ²⁶Alru melro melro nete saneyouneng ne tete do wipai nemenekende Kristus Tuhan urapi te mekaipekona te tenembonde.²⁷Nemenakaye, Simeon mangwalri kena miyete alru melro melro nete kelrimbuko, nekaye Yusuf plre Maria Plre ne jei saisai Yesus te mangwalri kena miyete doukenelre jaiye taurat na atung ne kaiye ne nete mekonaiponde tena. ²⁸Neplrena kaye, Simeon ne jei saisai mene dokunelre neplre mangwalrite kape younung, elreyowe, ²⁹Mena ya, Tuhan, wei abulra wei kembalri detlro dite teme bulralre telre wei awalri nekaiyena mane ;³⁰Neplre na wenalrena poi delrei doune nepete tembukolre, ³¹weye de delrei belra belra tenowenate dunubuke; ³²nena kiya da Tuhan nimeipanya selrai belra-belra ne kaiye nate elremeponde, neplre Israel neye elrimupukena kalro tena.³³Yusuf plre nepelre jei kena nenang plre Simeon kena a ne jei tenate elreyowenate kembengte bitiyoye. ³⁴neplre na kaye, Simoen nete abupoite sanenepuko neplre Maria Yesus nenag, te saneyounung, " Beteyowe, da jeitena a kalro nepe dina kelrai peko neye Isarael detlro deplrete ate sanemlre neplre bulrate eminelre neplre yeko Simeon detlro telreng kena nelrone kilrinemelre. ³⁵( neplre, meteka sulru mbei wena eunulru te asenewelre ) nena detlro deplre kena kenadekona ate kiyane kiyanemelre".³⁶Dinoudlratine nabi milre mbeiska nena audo Hana, Fanual nomi asyer kena slrailrena. ne nepe milre olrupuko. nikah te nemblraplre nikipuko mai mesisunabeplrena mo nikipuko, ³⁷neplre nakaye osoinelroteyowena nena mai dokilrimbeibutukilre te yowe. ne mangwalri kena miye tena nemanemote walriyowe, dene dai mendo kalrone neplre puasate nekeyowe. ³⁸neya dlratine, Hana youwe mangwalrite apoite ke saneyouneng neplre nepena metlrena detro Yerusalem tena poite tiyaiyenate Yesus tena ate saneyoumeng.³⁹Yusufplre Mariaplre Tuhan kena atung kalrote metlreye mekoipeko, Galilea te nekonoute bulrusikeiye nenei yo Nazarette. ⁴⁰Ne Jei nepeye delre duyowe, wakeplre, yambu eine, nepelre mangwalri kena poi nena bulrane.⁴¹Maiyune, Yesus nemang nenang paskahyate Yerusalem yote aye. ⁴²Yesus kena mai mebebutubeplre nane, dipitejaiye ne yadelre mekaiyenamenatena. ⁴³Nena ya delre slrei ketepuko, ditenate yaiye, Yesus Yerusalem ne dine nekeyowe nenei nemang nenang nimeipai. ⁴⁴Nemang nenang wapisikeiye Ne detlro nelrone takumelretaiye, ne otomoteyaiye yambei mukutewelraipeko. Nakaye, nete nenei detlro kena nelrone duweyaiye neye nimeyaiyepukona detlro kena nelro te duweyaiye.⁴⁵Nemane netena tupeipai sate Ne duweite Yerusalemte bulrusikeye. ⁴⁶Yanamingna bulrate, Yesus mangwalri kena miye nate tupeyekeiye asnaplre kilraimena detlro detlro kena nelrone, nena ate beteyowe neplre nete ate simiyoumeng. ⁴⁷Nenana mendo neplre nena asaweyowena plre te metlreyena detlro betoayena kembengte bitiyaiye.⁴⁸Nepelre Nenei namang nenang Nete taimbeko, nemandlrati kembeng te bitiyaiye. nakaye, Nenei nenag ate simiyowe, " Jei, beyamenapote Weye damenadute dete kilrimupuke ? maiplre dembelre Wete duweyonde kena delreng bete-bete tayaiye". ⁴⁹Yesus bulrusuku ate saku, " We beyatenapote Dete duweuwe? We kaye nimeipai De delrei Mai kena miyene meke nekalre ?" ⁵⁰nemane, Nena a elreyowenatena neyo mendo dowipai.⁵¹Nakaye, Yesus nete takumelre Nazaret te diteyaiye nepelre nena ate betoyowe. Nenei nenang nenate nenei kena deko ne olrupuko. ⁵²Yesus nepe delre duyowe nepelre akoikoimane walreyowe. Ne delrati neplre detlrojei plre kena doplrete diyainyeng.

¹Ai nebe mesi pelrena, Kaisar Teberius kena délre selréi ne Pontius Pilatus gubernur te Yudea ne nekeyowe, Herodes te Galilia ne nekeyowe, Filipus Herodes dokeka. iturea pelre Trakonitis ne raja te nekayowe, nepelre Lisanias raja te Abilene ne nekeyowe. ²Hanas pelre Kayafas pelre nena kepelre éngkeng Imam Agung mane nekayoye, nepelre Yohanis kote awalri Mang kenalre meyowe Zakaria jéi, sepo nelrone nekayowena.³Nepelre, Yohanis yowe, Yordan yéne nekayena yote bute kelronaimelre pekote ane kelro nayena ate saneyoumu.⁴Nabi Yesaya kena semo bulrune dina melropuko nana akurung sepo paune nekewena detelro kena. Mang kena nipite delrati mekombe. Mang kena nipite delrati mekombe.⁵Pau tongke méwenate dilrimembe nepelrenaye selro pelre meko pelre paute dunaye, Nipi yokiti-yokitina sipi alronembe, nipi-nipi bulrate ate tenayenate sipi alronembe. ⁶Nepelre émukuna detelro Mang kena poi te tena nyelre.⁷Nepelre, Yohanis detelro dopelré miyayena te saneyoumu neye bute kelro nemelrenate, we walre selrai tongke wewena! Sime wate saneyoumu wena éute dapéko meyowenalre baite émbew?⁸Netenate, wena poi mekauwenate kilrimbe wéi éutena elripanya. Abraham éna sese kemeng. De wete senam alrena, telrepelretelre ola ola olrure Mang, Abraham tena jei te bulrate tamupuko.⁹Nepelre menaya katu-katu nepe o namo yéne sasikaye. O éu poyena mekoipanya baite desenaye nepelre sing bultrute yelronaye.¹⁰Detelro Yohanis te simiyaynye, nemenatena, de beyamane meko malre. ¹¹Ne ate sauku, "Detero nena mayo beselréina, detelro sa pelrena, nemenate lati mekonde."¹²Sasasi pelre kopilramena, de besayate mekamolre. ¹³Yohanis nete saneyoumu. "Sasasi tenawe dumbeng dopelrena dupainya, dina a nemane sasikaye.¹⁴Pelrayo si nete simiyainye. Dekaye beyamane meko malre, Yohanis nete saneyoumu, doitena adétena dinipainya. Wéi éumtena wei doubena nekewe.¹⁵Emukuna detelro Mesias mendenate tiyayé, mena kena bulrune Yohanis tenate simiyaye. Beyamane nekalre Kristus te ambai. ¹⁶Yohanis ate sauku nakaye saneyoumu. De wate buye kelrotemelre. Nepelrenaye, detelro si mendena nenei delre re mender. Nena oto elréte baite wékembondena de élrikoipai. Ne wete buye kelronemeltena alru melro-melro pelre sing pelre.¹⁷Nena sanepe neno mene tepen dena wete wete elrinale nepelre sanung poi tena mane nenei nou ne tanemelre. Nemane lati ne sasasi pekote kipinanyane singtanude.¹⁸A si dopelré Yohanis asena walrite detelro dopelrete kilriyoumu. ¹⁹Nepelrenaye, Yohanes Herodes te aye saneyounu. Nepena belrengka, nena kembalri Herodes pelre te mekoipekona, herodes kena okeka nena milre nena kembalri pekote mekolbekona. ²⁰Nepelre Herodes nenate emukanamane apeneuko Yohanis te ongkone tiyantiki.²¹Nepe emukuna detelrote buye kelroyaimeng Yesus lati bute kelraimbeko. "Nepelre ne mendote" mekoyowe, maye tane kuko. ²²Nepelrenaye alru melro-melro, nekote meyawe-awe waima mane dupeko. Nepelra, A malre meyawe dena jéi kenabisete danalrena, dena kena wembéimotena.²³Yesus nena kembalrite mekayowe, nena mai dombei mebe pelre. Detelro nimeyiyanyena Yesus Yusuf kena jéi. Yusuf kena jéi. ²⁴Eli matat kena jéi. Matat Lewi kena jéi. Lewi Malkiti kena jéi. Malkiti Yanai kena jéi, Yanai Yusuf kena jéi.²⁵Yusuf Matica kena jéi. Matica Amos kena jéi. Amos Nahum kena jéi. Nahum Hesil kena jéi. Hesil Hagai kena jéi. ²⁶Nagai Maat kena jéi. Maat matica kena jéi. Matica Simei kena jéi. Matica Simei kena jéi. Simei Yosekh kena jéi. Yosekh Yoda kena jéi.²⁷Yoda nekewena Yohanan kena jéi. Yohanan Resa kena jéi. Resa Serubabel kena jéi. Serubabel Sealtiel kena jéi. Sealtiel Neri kena jéi. ²⁸Neri Malkhi kena jéi. Malkhi Adi kena jéi. Adi Kosam kena jéi. Kosam Elmadam kena jéi. Elmadam Er kena jéi. ²⁹Er Yusua kena jéi. Yosua Eliezer kena jéi. Eliezer Yorim kena jéi. Yorim Matat kena jéi. Matat Lewi kena jéi.³⁰Lewi nekewena Simeon kena jéi. Simeon Yehuda kena jéi. Yehuda Yusuf kena jéi. Yusuf Yonam kena jéi. Yonam Elyakim kena jéi. ³¹Elyakim Melea kena jéi. Melea Mina kena jéi. Mina Matata kena jéi. Matata Natan kena jéi. Natan Daud kena jéi. ³²Daud Isai kena jéi. Isai Obed kena jéi. Obeb Boas kena jéi. Boas Salmon kena jéi. Salmon Nahason kena jéi.³³Nahason nekewena Aminadab kena jéi. Aminadab Admin kena jéi. Admin Arni kena jéi. Arni Hezron kena jéi. Hezron Peres kena jéi. Peres Yehuda kena jéi. ³⁴Yehuda Yakub kena jéi. Yakub Ishak kena jéi. Ishak Abraham kena jéi. Abraham Terah kena jéi. Terah Nahor kena jéi. ³⁵Nahor Serug kena jéi. Serug Rehu kena jéi. Peleg kena jéi. Peleg Eber kena jéi. Eber Salmon kena jéi.³⁶Salmon nekewena Kenan kena jéi. Kenan Arpakhsad kena jéi. Arpakhsad Semkena jéi. Sem Nuh kena jéi. Nuh Lamekh kena jéi. ³⁷Lamekh Metusalah kena jéi. Metusalah Henokh kena jéi. Henokh Yared kena jéi. Yared Mahalaleel kena jéi. Mahalaleel Kenan kena jéi. ³⁸Kenan Enos kena jéi. Enos Set kena jéi. Set Adam kena jéi. Adam nekewena Mang walriwai kena jéi.

¹Yesus tena alru mlro mlro dlrusuku yordan yone nekote blrusuku. nepelre, ne te alru mlro-mlro elrutuku belantara pau nlro te taumbuko. ²Ya do besrlei mase ne te wapiyoune. ne ya pone ne sa anipai. nemane tu te mekombeko, ne moning tiayone.³Nepelre mase ne te saneyomu. ''Mang Walri tena, da olru tenaina elrepone piyeu te dunaponde. ⁴Walri ye a'te elri yowe, ''semone melropuko detlro yei piyeu wake mo na nikipai.⁵Neplrena, mase Walri yei te doukunelre nou yalre doplre te yoye, nepelre suslrei mase nete klriyoune, da klra da slro te. ⁶Mase ne te saneune metlrena saisiasi delre-delre ona bulra te klrotepone dana metlre dena bulra ne nekewe. neplrena metlrena ona bulrate klroutepone. ⁷Neplrena dete we seso tutuponde metlre na ona blra te yatetewlre."⁸Neplrena, Yesus blrusuku nete saneyoune, ''semo melraupekona, wete blrusune Mang Walri seso te tepupone. nembei mo te kapenulre."⁹Nepelre mase nete Yesus te douku nelre yerusalem te yoye neplrena kaye Walri mete bulra te tamumbuko. mase yesus te saneyone," Mang Walri kena yei, te elriyena, wei eute da noulre ate delrewe, ¹⁰Nepelre semo ne melroupuko, ''otna te Mang Walri malaikat-malaikat wete donai ona oto olru ne toi pai. ¹¹Neplrena, nena metlrena me'o te donaiwlre ona oto olruna toi pay."¹²Yesus mase te saneyowe, ''mlropuko Mang Walri tena we wapipanya, ¹³Bneplrena, mase nete walri yei te twambuko, ne Yesus te tambuko, kalro si te duweyowe.¹⁴Walri yei galilea nekoute blrusuku alru mlro mlro ne te dlrusuku, neplrena nena akeya metlrena mane yolre yolre nepe betambuko. ¹⁵Neplrena, detlro sinagoge klriyomu neplrena, metlrena detlro metlre tlreplre na detlro.¹⁶Neplrena Walri yei nasaret ko te yowe ne yo nete natiyaye delre dumbuko. yayana mane Walri yei sabat yona sinagoge te yowe, neplrena esu te tepeyowe semo te bendena te. ¹⁷Nabi yesaya nena semo kepei' te ikainate neplrena ne semo te ne blrusuku neplre tekenelre walro mlraipekona.¹⁸De myalrna alru mlro mlro dena ne nekewe, neplrena Mang Walri yambu poi te dete kimlre asna walri' te detlro te santemlre, sanutupuku neplrena a te santemlre yetempone metlrena, detlro me' klronaina ne te bai te taimbuko, ¹⁹Mang Walri kena a kya nepe mendena.²⁰Walri yei nena semo kepei baite dinaipeko. neplrena kaye dete walri te ikamnlre. neplrena kaye ane nekewe. metlrena detlro sinagoge ne nete doute sasuku. ²¹neplrena, Yesus nete saneyomu, ''menaya, nepe betambukosmomkepei na aklrung. ²²Nemane metlrena detlro tlreplre elraipeko kembeng te betiyaye nena a klrung elriyowe nete, metlre elriyaye, dana yusup nuwei.²³Neplrena yesus saneyome, o' metlrena wei emblru lre da a'te santembondena, "tabib woi moi poidupoime!de betoyande, nenate mekopone, weyo te mienalre. ²⁴Neplrena ne elriyoweda a te senamalre, nabi detlro nenei youna bai te selraiye.²⁵Tlreplre nolrna ate senamalre, milre sonyang doplre israel kanine elia slreiye, ne ya po mau nepe dinaipeko. mai naming slrei oko misi mbei plre, ne yapo metlrena nou moning ne soyaye. ²⁶Neplrena, elia detlro si tena sanipai nete sanembeko na nepe milre besika milre sonyang sarfat ne yowe, nena kanipo sidom. ²⁷Neplrena dena kekou na detlro slrai elisa kena yo slreina neyapona detlro si, poi mena doipai neyapona naaman siria detlro.²⁸Ne su slrei tena ate betaipekona, metlrena detlro sinagoge kna slrai te diaina. ²⁹Neplrena, esu maipekona, Mang Walri te yepaipeko dia su te yowe, neplrena te nete meko bulra te dokaiyaye melrai se nete kengkainaipotna. ³⁰Neplrena Mang Walri nelrolre baite di te yowe.³¹Mang Walri kapernaum yowe, galilea yo beiskana neplre sabat yane detlro te klriyone. ³²Neplrena Mang Walri nenei a'klrung delre nepe kmepeko.³³Sinagoge ne ne dtlro do simbei te alru peko te mekombuko. ³⁴Wembei mo neketlrena!wena byasa demblrenekeuna, Mang Walri, nasaret detlro? De nimeyalre o' sing. mlro mlro Mang Walri detlro.³⁵Neplrena kaye Mang Walri a' te saneyowe alrupeko te baite selrai peko. amblroi poi! detlro kena eu bulra te! ''neplre mase ne detlro te kani bulra ne sepepuko, detlro doplre na nelro ne, ne detlro eu bulru ne bai te yowe selrai mena te tuaipai. ³⁶Kalri te koyaye metlre na detlro neplre nikiyaine ate ditedate elriyaye, da bya ate te elrewe? Neplre n ena a elreuna ne alru peko-peko saneemupulo bai te wlrai. ³⁷Neplre na Yesus tena a deupuko kulra walri yo na ne kani pona.³⁸Nemane dlrati, Yesus walri me da te tumbuko neplre na simon kena nenam mutu blringke-blringke mane te tuaiyoune. ³⁹Neplrena Yesus simon kena nenamutu diyiyainane nete poiye mekombonate. eu tona tepeyowe neplre na a ye sembuko, ne milre poi dupuko. ne su slrei simon kena nenamutu esu emike. neplre, ne metlrena e te kembalri te mekoyowe.⁴⁰Neplrena su bulra te meyowe, metlrena detlro mye deko mbei-mbei sa mekoyaimena detlro te yesus ko te yatekaimlre meyowe. Neplrena yesus detlro mbei-mbei kena nebulrate mete klroyomu nete poiye mekoyomu. ⁴¹Mase detlro tlreng kena eu bulralre bay te seyaye neplrena alra te seyaye, we Mang Walri nuei!neplrena yesus detlro doplre a saniyomu, ne detlro doplre a kalro tena ipai neplre nimeyembuko Ne Walri yei.⁴²Wambeya denembu telre yesus nenei mote detlro ambainya nou te yowe. detlro ne te duweyaiye, neplre ne te dueiyaye, neplre nete tupei kainlre, ne detlro doplre nete nipi te plroyai ne detlro doplre tena nikipai nya. ⁴³Neplrena ne saniyoumu, de miyainaplre asna walri te yote-yote santemelrna. ⁴⁴Nemane delrati yesus yudea ne Walri me Walri ne asna walri te saniyoumu.

¹Eyapone detlro doplre koplrimbuko Asnawalri te betoi naina. Ne sulrei, Yesus bu delreyonete tepe yone, Genesaret yone, ²Neplrena tiowe ei bislrei buyene tikeipeko yayoye, neplre ka plrate walri ai na detlro elriyena wu saipeko tanguete suku naine. ³Yesus ei si blrate sakokenelre, nena Simon kena ei, neplrena Simon te somembuko dengte aunde dalrite baite naina.⁴Neplrena ate elripuko, Yesus Simon te saneyoummu, embe nou kotu te neplrena tangke te kenenembe kate olrumbe. ⁵Simon elriowe klri-klrina, de kembalri alrmtlre din mekoyande, neplrena saniyasi mena dowipai ! netnate , we dete saniaimme, de da tangke keten nelre. ⁶Neplrena ne suslrei mukoyaina, ne ka doplre olruyaye neplrena nena tangke besaipeko. ⁷Neplrena, mete yembiyayi nena you-youna te ei si blrane simiyaye nete dikinaimpone.⁸Neplrena Simon Petrus da kembalri te tembuko Yesus kena ototoune ane keupuko neplre elriyouwe, dena bukoulre dite euwe, walri , depekote mekarna detlro. ⁹Petrus ne ate elriyouwe nemane ne metlrena detlro plre ka tlreng te taimbeko kembeng te bitiayayi. ¹⁰Nemane dlrati Yakobus plre Yohanis Sebedeus kna yai, yau te Simon plre. Yesus Simon te te saniyone, endiki tna dekoi pai. Dayapone, we menaya detlro te asnawalri saniyomme. ¹¹Neplrena metlre el te dlrati denaipeko, ne metlre saisai te ane klraipeko Yesus te taikau nelre.¹²Ya besika, Yesus kota nelrone nekeyone. Ne kota, detlro mbei nena eupe sis. O plron tukuNe suslrei Yesus tetamnbuko, ne sesotetupumbeko nena be kahine klrongsuku Yesuste diyeyoune Yesus, elruponate, ode tepoimekotepone. ¹³Neplrena, Yesus metenungsuku detlrote poimekombuko. Sanyomme dena knalrna poi te autupone neyameuna, ne detlro kna siso nalrepeko.¹⁴Neplrena, Yesus saneyoumme detlro si tna atna sanipai, dite euwe imam-imam te eute kiamopone. Sengte douwe kembeu te mu ko pone we poi dupu kena kalro tena nena musa kna a elrupukona kalro tna.¹⁵Yesus tna a kultra douku walrowe detlro doplre miyayi koplrimbeko nena ate betonainape neplrena detlro te poi mekoyoumu. ¹⁶Nemane dlrati Yesus dtlro ambainya nou te youwe nenouna mendote mekoyowe.¹⁷Ya mbei, Yesus klri-klrite klriyomu, Farisi detlro plre mendona-mendona detlro taurat sematenekaina meyayi metlrena yolrna kota Galilea, Yudea, Neplre Yerusalem miyayi dipenenikiyayi. Neplrena, mangwalri kna deplre Yesus plre detlro doplre poi mekombe.¹⁸Neplrena, detlro meserei yeplrena detlro ku auwalra bulra ne te noyowe dokainlre meyouwe, wake syaipeko ne detlro te dokainlre meyowe Yesus kna bukou te. ¹⁹Nemane detlro ti nenipi tna tupeipai mie kote blra te yowe yeprana detlro te ate Yesus kna bukou te yowe.²⁰Ne su selrei nena tlre plre temupeko, Yesus elraiyowe, nei dokeka, wena peko nepe suku mupu kalre. ²¹Mendona-mendona otou semana plre pansi ate didate alriyaye sime mangwalri a pekote sanute? simepekote baite sukumu, mangwalri mbemo.²²Yesus nena mendo mekoyaiyena nepe nimeiye mupuko, ne elriyowe, beyatna wey kenane ate erawwe ? ²³Memetenate poi elremapone, elriyowe ona peko nepe baite suku upukalre, nemenatna esuemiwe otote eu walri. ²⁴Netnate we nimeyembombe detlro delre kna peko te baite suku memlre, Yesus yeplrana detlro samiyonu, de wete snawalre esu emunu, ku arwa te eu done di tewe.²⁵Nesu selrei yeplrna detlro doplrena netlro lre esu yemuku ku arwa te douku, neplrena otote youwe mangwalry te kapyonu. ²⁶Metlrena detlro tione kembengte bitiyaye, neplrena mangwalry te kapi yaine mangwalry kna delre poite tuaine endikite dekai-dekai keko neate alriyayi e tauda kembalri bisimane.²⁷Neplrena, Yesus baite youwe sa plre koplrinu na detlro tekemnelre nena eudo Lewi sa plre kaplri yone. ²⁸Lewi esu emike, metlrenate ane kelropuko, Yesus te tauku nelre.²⁹Neplrena, nenei miene sa delre miyaye sate nembeye ani yayi. ³⁰Netnate, Farisi detlro plre mendona-mendona detlro plre Yesus kna ototouna te kena slrai te diniyaine, saniayaime be yatena tewe peko detlro plre sa sa site koplraina detlro plre sate nembeye aniyouwe ? ³¹Yesus ate sauku neplrena nete saneyoumu, detlro poi wlraina dika doipai, nete duweinape detlro sa mekai. ³²Demiyalrena detlro poi kotena mipai, detlro pekote mekouyena neblra sinde poi mekonaiye.³³Ne Yesus te saniayaine, Yohanis kna ototoune bute kinai me ya bei-bei ke walri nekewe neplrena mendo kalrote mekaye, nemane dlrati Farisi kna ototouna, neplrewena ototouna sate nemanmote anaye. ³⁴ Yesus te ate saniyoumu, wete sanaumu kewalri teke neke naye nate neplrena nena blrengk nemblre-nemblre ? ³⁵Nemane, neyamendena, nena blrangka detlro tenena nelrolre donai nelre wande, neyana wandene kewalrite nekenaye.³⁶Yesus a mendote neyte sayoumu, detlro beimo mayon memetena bisipai mayong sumune tikenbonde. Nemane mekon bonde, mayong neme peko olrumbondena neplrena mayong sumu plrena elrikoipai.³⁷Nemane dlrati detlro anggur waipang te tanke sumuyene da nesingde Anggur wo anipaina tangke sumute pekotemekombonde , neplrena anggur baite dlrimbomde nemane delrati tangke peko olrumbonde. ³⁸Anggur anipainya tangke manipainya yeni dene sini. ³⁹Detlro simena memeteng anggurte anesuku, neneikenape Anggur manipana te anising de neplrena elrewe we, anggur memetena poi telre.

¹Am bei, sabat ya ne, Yesus gandum emi nelrolre oto te walreyowe yalreke. Ne daine, nena yau-yau na gandum na te dusiyaye beyatenate beyamenapote nace mene susyaye nekaye embrune aniyaye. ²Farisi detelro nete simiyane, da sabat ya na mekoipanya kembalri te mekawa?³Yesus a re sauku nekaye saneyomeng, "we semokepei beipai Daud mekoyowena nedaine nembelre pelre detelro nete tauke melrena moning te tuwayaina, ⁴Beyamane ne ongko mang walri kena mie esute youwe, roti te douku mang walri te kepanyena pieu te douko roti Persebahan te Douku, ne roti te aniyaye, nepelre detelro nembeite walriyaina te pieu kimelre mamana anipanya sa, imam selrai mo anaina? ⁵Wanda, Yesus Farisi detelro te saneyoumeng," Detelro jei nekewena ne Tuhan Sabat ya bulratenekewe na.⁶Nekenoutena Sabat ya ne, Yesus Sinagoge te yowe a te kilri-youmeng. Nenodrena detelro mbeika nena metelre mesu tetepuko. ⁷Ahli Taurat pelre Farisi detelro pelre Yesus te dou pate-pate te tiyaimeng nena dou telre ne Yesus te tenai sa piyangme Sabat ya ne detelro te Poi ye mekonembone, Yesus te a ye sane naimelre. ⁸Yesus nena mendo mekoyaina nepete nimeyemupuko. Ne detelro me pelre tetepukona te saneyoumeng, Esuyemi, da nelro ne tepewe. Nekaye, ne detelro esuyemi ke tepeyowe.⁹Yesus nete a te saneyoumeng, de we te a te simamalre momena yeko te da Sabat ya ne mekomalre? yeko poi te mekomalre nepelre taye yeko peko te mekomalre? Detelro nei eunulru te dikimamelre taye baite tutumamelre? ¹⁰Dou te dite-date tiyoumeng metelrena mane, ne detelro me pelre tetepuko na te saneyoumeng, wena me te deko te tapewe.nepelrenakayo ne detelro nena me te nensuku wanda nena me poi du puko. ¹¹Nepelre,Farisi detelro pelre mendona detelro nena kena selrai te yepoyaye, nekaya ate dite-dite elriyaye beyamena tu te Yesus te mekonai muone.¹²Neyapo, Yesus mekobulrate yowe mendote nende mekondena, denetiki mang walri kote mendote mekoyoumeng. ¹³Nekoutena denebune, nenei yau-yauna te simimbuko nekaye mebe be pelre nenelrolrena te di kuko, hena eudo Rasul:¹⁴Simon nena eudo simbei "Petrus" Petrus nena do keka Andreas, Yakobus, Yohanes, Filipus, Bartolomeus, ¹⁵Matius,Tomas,Alfeus nuwei Yakobus,Simon,Zelot detelro te panyena, ¹⁶Yakobus nuwei Yudas, nekaye Yudas Iskarioc pekonerete bulrusuku.¹⁷Yesus nenei rasul selrai pelre ae osikaya, ne kani teme bulrane tepeyouneng. Nekaye, Nenei yau-yau delrona pelre detelro dopelre Tirus pelre sidon yepatulrena yo miyaye. ¹⁸Yesus kena a te betonaina kote miyaye nepelre sa nelrone nekaina te poi tu te inemelre. ¹⁹Detelro metelrena mane Yesus te mene kelrounaina nena delrepo eubulrulrena kiyatemiyaye nepelre metelre mane dikiyoumeng.²⁰Yesus nenei yau-yauna te dou te tiyoumeng nekaya a te saniyoumeng, Nemeinya detelro nekauna a poi wena bulrate mende nepelre walri dia wena ne nekende. ²¹Menayana moningne nekauna detelro a poi wena bulrate mende nepelre wena esrete kemenembonde. Menaya dimite di mauna detelro a poi wena bulrate mende, nepelre desepelro te dembe.²²Detelro jei tante detelro wete eukilri-kilri donaimelre, wate baite salrenaimelre, a peko-peko te sanenaimelro, nepelre wena eudo poite peko te mekonaimelre, a poi wena bulrate mende. ²³Nemena yekote tuwanembena tena eukalri te kombe, busyete kalri-kalri pelro kombe nepelre poi kaso pelre surya ne nekaye, nemane detraiti yansine nenei sese kemeng nabi selrai te mekoyaimeng.²⁴Netenate kaso nelro ne pelre norauna detelro peko tu tenembe nepelre piyambanya yelreu nepete doukawe. ²⁵Menayana eselre te mekaupuko nekauna detelro peko tu teienibe nepeire we nioningte tu wanembe. Menayana de te dauna detelro pekotu te tenembe nepelre dimi te dimimbe.²⁶Da metelrena detelro wetena apoi te elrenaye peko tei te tenembe nemane delraiti nana sesekemeng nabi peko-peko selrai tena a te alri yaye.²⁷Netenate, Dena a te betauna detelrote a te senawelre. Wete Yambe te danyena/wemburna yembe detalro te lana bise te dunyu Iru nepehadelraiti detelro wete eukilri-kilri te denendena netena poite mekowe. ²⁸Detelro wetena a peko te sanenaimelre a poi te sanemulre nepelre detelro wete meselro- selro te mekonamaelrene tena mendo te mokowe.²⁹Detelro wena katute meye sasenainate, katu su pelre yatunulre Nepelres, detelro wena juba te selraitituku yatendena, wena mayong te yahendena tena a tena dini panya. ³⁰Detelro wena katute meye sasenainate, katu su pelre yatunulre Nepelre detelro wena sa te dowindena, nekenoutena datena yatipanya.³¹Wuna kenalrena detelro si wete beyainane mekonaimelrena tena nemanedelraiti we detelro si wete beyainane mekonaimelrena tena nemanedelraiti we detelro si tena mekowe. ³²Detelro wetena kenabise te denaina te wande we tena kenabise te denulru, beyamane a poi te wete sanenaimelre? ³³Detelro si wete poi te mekaina te we he te na poi te mekoye, wetena poi beyamane sane naimelre ? Detelro nalre-nalre nemenatu delraiti te mekaye. ³⁴Detelro si sa te ikenena nekenoute nesa date wete inewelrena wetena a poi beyamane sanenaipone? Detelro nalre-nalre delraiti detelro site sate inaimelrena ne selreimbei delraiti date inaimelre.³⁵Nepelre, yembe detelro tena kena bise te dunyelre nepelre poi te mekowe, detelro si te sate inulrena nekenoute nesatena datena diipanya. Nemenatenate, wena bulrate poi kaso mena pelre mende nepelre Detelro Yalre Nenei jei nining te dumbombe. ³⁶Nemenatena, sipelre-sipelre kena bise te denembe, wena Memai tena mane kena bise dopelrena.”³⁷Detelro sitena arma tena mekoipanya netenate wetena delraiti arma mekoipai. Detelro si tena yeko alrma tena mekoipanya netenate ne wetena yeko arma mekonaimelre.³⁸Yatenulre nepalre wetena yatenaiwelre: Noutelrena selrai, kemei puko telrena, dite-date tupiyaye nepelre baite balrewe, wena kembong balrenengde. Detelro sitena a yeko meselrei te sasune, ne a yeko delraiti wena bulrate kelronaiwelre.³⁹Yesus nete a mendo te saneyoumeng, “ Dou pekona detelro ne dou pekona detelro si tena yatende ? Bebena mane bulru ei te delrenei? ⁴⁰Kilri-kilri bulruna detelro pelre nete kilriwena pelrena yelrikoipai. Netenate, detulro kilri-kilri eilre nepote nekepuko nenei kilri-kilrina mane dumbonde.⁴¹Beyatena te wena wendeko nenei dou eina kase te tiye, wande o podelre wena dou eina nimeipai nikiye? ⁴²Beyamane we nete sanenulre, “ Dayai, wena dou eina kase to baite meko tembande, wande o po delre wena dou eine te wei meye baite yate puone. Netenate wena dou keyatelre te wendeko nena dou eina kese tena tewe.⁴³Sanung poi nena eu peko ambai, nepelre sa nung peko nena eu poi ambai. ⁴⁴Sa nung tepaina nena eu wewainalre nimeinalre. Detelro Sa syelrena ara na tena yatipai, mbai seponelrorena anggur tena yatipai.⁴⁵Detelro poi nena kena poi eilrena yeko peko te kilriwe nepelre detelro peko nenei kena peko eilrena yeko peko te kilriwe. Embulru eilre kiya te mayena nena ne detelro nenei kena eine nekaina.⁴⁶Beyatena teye Dete simautung, “ Tuhan, Tuhan, wande Dena a kilralrena we mekoipai ? ⁴⁷De wete kilritewelre, beyamena detelro De kote mende, dena a te betonde nepelre mekonde. ⁴⁸Ne detelro nena eu detelro mie te melroiwena mane, kanite kotutelrete weipiyowe, wonde fondasi te ne olru bulrane sasuku. Bumeye mendena ya, ne mie bu ye sembuko, ne mie tupipai nenei noutelrena mie te melroupeko.⁴⁹Nemandelraiti, dena a kilralrena tena betoipaiga wande baite salripiyaina detelro, ne detelro nena eu nekewena fondasi ambanya mie tena mane. Bume mendena ya, ne mie baite bulrunentine wande pekotelrete dumbonde.

¹Detelro nikiyaina kena bokoune Yesus nena a te baite saneyoume, nekaye Kapernaum yote ésute yowe.²Dipine perwira pelra belrengka Romawi detelro simbei nena kembalri detelro tena kena bisetelre te denyuna.Nena kembalri detelro sadelrene teno yowe dite tetembondena mane. ³Nedaine pelrabelrengka Yesus tena ate betoupuko, Yahudi selrailrena yerse-yerse te sanemepuko Yesus ko te miyae nepelra Nete senaimbuko mendena kaye dena kembalri detero te poi mekonembone. ⁴Ne detero Yesus kote miyaye, kena-kena pelre Nete aye diyi yaine, saniyaimeng, "Da detelro nekewena Wena poi tu te mekounulre, ⁵ne ena selrai nekandena tena kenatelre te denyuna, nepelre e tena Walri mie te melropuko.⁶Yesus nembelre takumelre oto te yaye. Perwira nena mie ye te perwira nenei yau-yauna te sanembuko yaye Yesus te a te yaye senaimbuko, "Tuan, Wéi éutena se tena mekoipanya nepelre dena mié te mewena de yelri koipanya mane tuwanalre. ⁷Nemena potenate, We kote metelrena elrikoipainya mane tuwanalre. A bete mo te élrupone, delrei kembalri detelro poi dumbonde. ⁸Nepelre, de nekalrena éklre suna pelrayalro si nekaiye. Pelrayalro si te santenelre, "Di te éwe!", ne nepe dite nénde. Pelrayalro si te santenelre, "Da te mewe!", ne nepe date mende. Nepelre, delréi kembalri detelro te sanimbiyalre, "Da kembalri te mekowe!", ne kembalri detelro nena kembalri te nénde mekonde.⁹Yesus nena a te betopukona, Nena kenalrena ne perwira Romawi tena bisimane tuwaiyouwe. Detelro delrona Nete taukaimelre na kote bulrusuku, saneyoumeng, "De wete senawalre, Israel detelro nelrona damena telrepelre mena De tupeipai.¹⁰Detelro Yesus kote sanembuko yaina miéte miyaina suselréine, ne kembalri detelro te tiyai nepe poi dupuko.¹¹Nekenoutena ya, Yesus pelre Nena yau-yauna pelre nepelre detelro delrona Nete tau kaimelre yo simbei te yaye neyo eudo Nain. ¹²Ne yo mau te tikékanyerena suselréi, do simbéi tete te élraitiki diya te miyaye. Ne detelro tete pukona milré sonyang kenayéi yumbéina. Ne yolrena delro dopelré nemilré sonyang te taukainyelre. ¹³Tuhan nemilré te tembuko, Tuhan kenabisé te diyoune nepelre a te élriyowe, "Dimi tena dimi panya." ¹⁴Nekaye euyé te meyowe tete pelrena betelra te meye kelrouku.. Betelra te élraitikina detelro noune sukaisiki tipiyaiye. Yesus a te mekopuko, "Do sekelro yéi, De wete senawalre, ésuyémi!" ¹⁵Nekaye, wamena tete detelro ane nekayowe wande a te élriyowe. Nepelre, nenéi nenang kote Yesus nete tambuko.¹⁶Detelro dopelré nenéi doune tiyaiye émdiki dopolré te deko yaye nepelre Mang Walri te kapiyainye a te élriyaye, "Nabi délrembeiska telre pelrena éna nelrone kiyamepuko nepelre Allah nenéi detelro nelrone meke nekewe!" ¹⁷Nepelrena, netana a keya kulraiye saniyaimeng Yehuda mukunamane nepelre nou si-si nepene nekaina pelre.¹⁸Yohanes nena yau-yauna ne a te mukuname Yohanes te senaimbuko. ¹⁹Nepelrena, Yohanes nena yau-yauna do beselréi te simimbuko nekai Tuhan kote néi a te néi siminéimbone, "We nepe mié? Ambai nemeye site tande?" ²⁰Yesus kote miyai nekaye, a te simiyaye, "Yohanes pembaptis sanemupuko de We kote miande a te simimausine, "We nepe mié? Ambai, nemeye site tande?"²¹Ne daine, sa na detelro dopelré Yesus poi te mekoyoume sepena-pena pelre, nepelre alru peko-peko pelrena. Dou bisena detelro te poi mekoyoume dou te tiyaye. ²²Ne detero beselrei te Yesus a te saneyoume, "Épe neperle, Yohanes kote a te sanepope metelrena tu tiyouna pelre betoyouna: Dou kepena detelro dou te tiyaye, oto tuna detelro oto te kewelraiye, demakekou pelrena detelro poi duyaye, detelro buntekéi tuna nepe a te kebetaye, tete detelro nepe déyouneng, nepelra neméina detelro kote a Walri te ke senanyeng. ²³Netenate, Denalrena ne a te ne dilripanya tena éu kalri te konaye.²⁴Yohanes nena yau-yauna dite yaye, Yohanes tena a te detelro detelrena te Yesus saneyoumeng, "Aya nelrone nelro te ke yauna beya dou te tenembena tena? Beso alru sepelrouna te dou te tenembe? ²⁵Nekaye, beya dou te yau ke tiyawe? Detelro mayong bu poi na pelre titipukona te ke tiyawe? Tenembe, detelro mayong bu poi te titaina detelro nepelre ya-yana yelreu kaso pelre tuwayena detelro nena nou nekaina Raja kena diane. ²⁶Wande, beya dou te yau ke tiyawe? Nabi detelro? Yoo, De wetena a te kesenawalre, ne nekewena nabi kena bulrana su.²⁷Ne detelro nepe, netena a nepe te melroyaye: 'Betombe! Dena a te élrendena memete telre nepete senambukalre wena bekoune ke walrewe. Nipite Wena bekoune ke pendalrewe." Maleakhi 3:1 ²⁸De wete a te sanawalre, detelro milre yéi songkainyelrena, detelro si mena Yohanes nena bulranasu te nekendena ambai. Nepelre yéi keyanuéi Surga dia nelrona, nembelrena ne bulranasu mo te nekaye."²⁹Detelro dételro nepelre pajak walrolrena a te betoyaye, Allah te telrepelre te élraipuko sate Yohanes nete bute kelro youmumeng. ³⁰Nepelre, Farisi detelro pelre Alhi Taurat pelre nena éulrena Mang Walri kena mendo ne te nate baite selraipuka nepelre Yohanes ne tena bu kelroipai tena.³¹Beyamena kalrolre dena a mendo te da detelro nekainate olrinsitelre? ³²Yéi nining pasar nelrone nekaina mena ate dite Date séye, de wetena sulrumbuka te mepande, we busye koipai. De tete bulrana dimiéi te mekande, we dimi dimipai.³³Yohanes pembapti meyowe nepelre ne roti anipai mbai anggur anisipai, we élriyauwe, "Mase nete kelrou nelre. ³⁴Nemanedelraiti, Detelro Yéi meyowe sa te aneyowe, we ate elriyawe, "Tenembe! Sa ani-ani pelre bu yoku nalre!" Pajak te kopelrimbiyaina detelro pelre detelro péko-péko pelre nembéi te nekaye. ³⁵Nemane delraiti, yambu poi nena yéi nining néi telrepelre te élraipuko.³⁶Yambeiska, Farisi Selrailrena detelro Yesus te simimbuko sa te nembéi te anenéina. Yesus ne Farisi detelro nenamié te yowe nepelre sa te aneyaye.³⁷Ne yo ne, milre péko-péko simbei nekeyowe. Yesus sa te Farisi detelro pelre nena mié ne aneyoiye te nimeyempuko minyak wangi mbeiska botol pualam na te doi douku. ³⁸Nekaye, Yesus Nenei metosune tepeyowe, Nena oto yene, dimi te dimiyowe nepelre Yesus kena otote nena dou bu ye suku yowe nepelre nena nyua ne suyouwe. Yesus kena oto sineiyoune nepelre minyak wangi suyoune.³⁹Farisi detelro Yesus te simimbukona nete tiyou na nekaye, nena kena éine a te élriyouwe, "Da telro nabi mane nekendena tena, netena niméyembonde nepelre beyamena milré Nete meye mekoyoumeng damilre kaye pékote mekouna. ⁴⁰Yesus netena a te saneyoumemeng, "Simon, De wetena a te santewelre." Simon a te sauku, "Guru, a te elrimé."⁴¹Yesus a te élriyouwe, "Detelro beselréi ne doi pelrena detelro lrena doi te nemeye doukéye simbéi 500 dinar te douku simbéi 50 dinar te douku. ⁴²Bebena mane ne doi yati yoena nekenoutena datena ipainya tena, ne doi pelrena detelro nenéi doi yatipukona te baite suyowe. Detelro mena nena kena bisé telre te ne detelro doi pelre yatekenelrena te diyouneng? ⁴³Simon a te élriyowe, "Dena mendolrena, doi kaso pelre doukuna te baite supukona detelro. Yesus nete saneyoumeng, "Telrepelrena a nepete elriyé."⁴⁴Ne milre kote bulrusuku, Yesus Simon te saneyoumeng, "Da Milré tena dou tiyé? De wena mié te miyalre, we oto te suku telrena bu detena we ipai, dena oto te nena dou bune sukuyowe nepelre nena nyuwa ne suyowe. ⁴⁵We dena betena senipai, De miyalrena su selréilre Dena otote netiki mbeite senoyouwe.⁴⁶Dena belrengka tena we minyakna suwipai, neye dena oto te minyak ne suyowe. ⁴⁷Netenate, De we te santewelre, nena péko délretelre mekoyouna nepete baite supukalre netante nena kenabisé telre te mekayouwe. Nepelre, nena péko te selréi betene baite supukona nena kenabisé delraiti selréine mekoyowe.⁴⁸Yesus ne milré te seneyoumeng, "Péko mekoyéna nepe baite supukalre." ⁴⁹Sa te nembételre Yesus pelre aniyaina detelro nena kena bulruna a te simiyaye, "Da detelro sing kaye detelro néi péko te baite suyowe?" ⁵⁰Yesus ne milré te saneyoume, "Wena telreplre wete telromelrombuko, poi wena bulrane nenepelre dite éwe."

¹Wambeyatnaya, Yesus otote walrende yo delre-delre, yo kia kialre mai, kna walri a, snate neplre mai kna dia delre nekewna a, te sa nenemlre nate, 12 Rasul, nebeiye taukainelre walriyaiye. ²Nemane dlrati, milre meselrei Yesus poi mekoyomuna neplre lru peko pekona, nena nelrona Maria, nenaeudosi, Magdalena, nena eubulrulre 7 Roh Pekote Yesus baite tanekemlre. ³Nenouna dlrati, Yohana, Khuza nembilre, Herodes, kena, doi eimana, Susana neplre milre, sukaye nenei cumona sate tapiyaiye, nete dikinaim bonate.⁴Detlro nepe koplriyonu, silr-silr na, nepe Yesus kot miyaiye nete a, mendote saneyomu: ⁵Emi, kembalriplre mekowena detro, sanung te pelrendenante meyoe, posi, nipiyene balriyaiye, neplre otoye singklriyaiye, aweye baiteaniyaiye. ⁶Olru bulrane balryaiyena, nepe soplre meke tipiyaiye, nekoute baite klrayaiye, bu, ambaina.⁷Sanung si, sasye, nelrote balriyaiye, sasyeplre nembeine tipiyaiye, sasyeye nepe delre wekeko. ⁸Sanung si, tenoyaina kani cndung te belraipekona, nepe noune tipiyaiye cuplre wawiyaiye nena telreng, seratus kalilipat." Ne, a, mendo nepe ambai dukuyowe, Yesus ate saneyoumu," sime buntekei plrena betonaiye, poitlrete betonaiye!"⁹Nemna kaye, Yesus ne na otoutouna nete simiyaine, a, mendokalro tenate. ¹⁰Ne, ate sanuyoumu," Walri diana atong tenowena wetena nepe kia senamalre, detlro sitena a, mendo kalrone saniyamalre, bete blrumbombe, we, dou itipai, we, buntekeine betombe.¹¹Inilah arti perumpamaan itu: “Benih itu adalah firman Allah. ¹²Sanung nipi yene balriyaiyena, nena, detro mai, kena a' sna walrite nepe betoyaiye, neplre nakaye, mase nepe meyowe, a, walri tenena, kena yeilre baite mudoku, netreplre tena sawi painya, nepelre poi tutena dowipai. ¹³Sa nungkaniolru plrena bulrane belraipekona, nena, a' sna, walrite nepe betoyaiyena detlro, kalrite swayaine, nemaneye, nena yenso ambai. Nena tlreplre nolruna ambai, nena yelreu kuke dupukona kalronenena tlreplre nolruna, ambai, Allah tna, nepe meto teyaimbeko.¹⁴Sa, nung, sa, sye-sye bulrate belraipekona, Nena, detelro. A, sna, walritenepe betoyaiye, nenei, cune nepe kilriyaiye, ketemupukona, kalrone meke nikiyaiye, a, sna walritebetoyaiye, cune kilri, nena cumena sasipai. ¹⁵Sanung, kani poine pelraipekona, nena; detelro, a, sna walrite betoyaiye, nenei kenadekone poi olriyaiye, neplre cu-plre me. Ke wawiyaiye, netermalrena, dekoidekoi, kena poite nekemalre."¹⁶Menoune kyapuko, detlro, singte sakombuko nakaiye selrai kelrenesasuku, mbai, ku, plre tenaina betlra kelrene sasuku. Bulrumapone, temalrena, detlro singte sakombyouna, nou, yalretelrene, sasiyowe, nemenate detrlro mieesute mendena, kiate, tenainelre. ¹⁷Metlena syasyasi yenenabeteplre, nalripainya, neplre beteplre kyaipai, beteplre yenena nalripainya. Beteplre, a, nena elr clripai, kyana elripai. ¹⁸Nete nate, tembe, neplre betombe, sime neieunesakuna, nenei eutena dlrati kaso plre dondu, nemanedlrati, sime neieune sawipainya, nena eulre baite yatenaiponde, neye wapinsinde, nenei eune nepedouko."¹⁹Yesus nepe meyowenakaye, nenang plre, neudeke belraplre, tupeyekaye, nemnakaye nena euyetena, mipai, detlro delre pelrentu. ²⁰Nemnakaye, nete saniyaine, "namengplre, weudeke poplre, diasune, tepaiye, nena kena wembelre, tupeyembenate." ²¹Neplrenakaye, Yesus nete sanuyumu, dena nameng neplre,dena dokekapo, walri a'sena nepe betoyaiye, neplre, nenei eune nepe kilriyaiye."²²Y'mbei, Yesus, nena ototounaplre, eibulrate sakoyaiye, neplre ate, saneyamu." membe, budisunasute malre, neplrenakaye, nepe, bu, disunasute, nepe, yaiye. ²³Nemane nakaye, Yesus, ku, te, tenopuko, alruye nepe sekupuko, meyowe nena ei, miyaina, bu, nepe esute, anduku, ne, nepe peko. Nelrone, tipiyaiye.²⁴Nemnakaye, Yesus, nena oto touna nekote, miyaiye, ku, te, tenoyowenate yingklriyaine, nete, saniyaine," Guru! Guru! e'peku dumapone!": neplre, Yesus, sasekena kaye, a'lrute, aye, alrematelre sanuyonu, neplre nakaiye, alru nepe nemong bu-ko, bu'nepe teme meke yayowe. ²⁵Neplre, nenei oto tounate, saneyoumu," wena, tlreplre, kaye menouneklraupuko ?" Neya, endikite dekaikeko, neplre, kembente bitiyaiye, neplre siplre siplre a, te, elriyaiye," da'detlrokaye, sing ? Nena a, teelrupukanamone, alruplre buplre nena ate betaipeko.²⁶Nemna kaye, Yesus plre, nenei, oto tounaplre, ge ra sayote yaye, Galilea, kani pone, nekewena, yo. ²⁷Nesu, pone, Yesus eiblralrena darite osuku, neplre do, simbeiplretupeikeiye, ne, detlro abu peko peko peko klrokuna detlro. Da'tiki selrei walreyowena, mayong titipai, neplre, mie, nena nikipai, bulre, bulramone, nekeyowem.²⁸Nedetlro Yesus te tembuko, ne, alrate seyowe noplre yengkengte, Yesus kena bukoune dusung kuko, neplre ate elreyowe, wembelre, dembelre, bea, de, wete, senawalre, detena, peko mekoipanya." ²⁹Ne, detlro a'elreyowena ? Yesus, alru peko peko nena, eubulrune duyonuna te, baite tanekemelre, mase, ya, mbeimbei nete, ditlrate yepoyowe, nema ne satenate, ne, detlrote rantai bekai peko, borgol mekaimbeko, neplre detlro semate tipiyaiye, nemanedlrati, ne, rantaite baite tiyeyowo, nemna kaye mase dokunulre, bokauna noute yoyi.³⁰Neplrena kaye, Yesus ne detlrote simiyonu, "wena eudo sing ?" ne detlro a te sauku "legion" nena eubulruna mase telrendo plre klrukainelre. ³¹Mase Yesus, te saniyaine detena pekone lrotena sanipainya.³²Nenouna opo dlorna tipiyaiye nemekobulrane sateduweyaiye nete anenainate mase Yesuste di iyaine elrembonde opokna eubulrutenaye nemnakaye Yesus nepe elrepuko. ³³Nemna kaye mase nedotlro kena eubulrulre baite miyainakaye opokna eubulrute yaye nemna kaye opodlrona mekobulralre tenuyaiye nepe buyeite syeyaiye nekaye a te saipeko.³⁴Opo plrena detlro nemnate taimbeko nakaiye yotetenuyaiye yonayotemeke saniyaime nena delre klripukkonate. ³⁵Detlro nepemiyaiye tiyaine Yesus kena delre klripukonate neyo Yesus kotemiyaiye tiyaiye. Mase nena eubulrulre baite yaiyena detlro ane Yesus kena oto toune nekeyowe mayonte nepe titipuko nekeyowe mendo nepe poi dukona nemnate tiyaine endikite dekoyaiye.³⁶Detlro ne, kembalrite tiyainena a te doukaye detlro site saniyaime detlro maseye eubulrune nepe poi dupuko. ³⁷Neplrena kaye ne gerasa yona detlro Yesuste saniyaine neyolre baite nende saniyaine da yona detlro endikite dekaikeko. Nemna kaye Yesus nepe eibulrate sakokenelre nakaye bulru suku Galilea temeyowe.³⁸Detlro mase plre eubulru lre baite yaiyena Yesus te sanuyone wedite ewena de wete tatuwlere. Yesus sanuyonu ewe. ³⁹Wei miete dite ewe neplre a te sanumulre Allah kena kembalri delre wena eu ne klripuko nate sainumolre" Ne delro yolre-yolre walreyowe Yesus kena kembalri mekoyowenate seneyoumu.⁴⁰Yesus Galileate nekou temeyowo nete tiyaiyena nepe dou kainelre. ⁴¹Nenelrona detlro simbei nena eudo Yairus Yesus kotemeyowena ne sinagoge blerengka detlro, simbeinena eudo Yairus Yesus kena ototoune yengkeng te dusung ku ko Yairus diyiyonu nena miete meneinate ⁴²nena yei milre mbeimo tlre nena mai 12 selrei neplre neyeikaye tetembona mane, Yesus nepe yowena kaye detlro kaye delretlre nete antunaing keko.⁴³Depena milre mbei mai 12 selrei nekite mekoyowe neplre detlro simena nete poi na mekopai. ⁴⁴Ne milre Yesus kote meto sulre meyowe nakaye Jubah tute mene klroku ne suslrei ne dlrati niki temekoyowena ketepuko.⁴⁵Neplre Yesus simiyoumu, " Guru detlro delre bulruna neplre sokaye wete tupe nawirnate". ⁴⁶Yesus saneyoumu, " De tuanalrena detlro dena jubah tute kelroku neplrede tuwanalrena dena delre banyayowe".⁴⁷Yesus doute teyowe ne milre eute yenenalrem bonate bete twambuko nepe Yesus kena bukoute meyowe yengkete dusungkuko metlrena detlro kena bukoune a te elreyowe de Yesus kena jubah tute klroukalre de nepe poi tutedoukalre. ⁴⁸Neplre nakaye Yesus nete saneyonu, " yei wei tlreplre wete poi ye mekoupuko"⁴⁹Yesus ate neme elre yowenan ne sinagoge mielrema belrengka detlro meyowena kaye Yairus te saneyounu, " wena yei milre nepe tetepuko Guru tena wapipainya". ⁵⁰Yesus ne a'te betopuka Yairus te saneyoune, " endikitena dekoipanya we tlre plre we yei poi dumbonde".⁵¹Yesus nepe Yairus kena mie te yowe detlro si nemblrena ipainya ate duyounu Petrus, Yohanis, Yakobus, neplre ne yei kna nemang plre nenang plre nate e sutena naye. ⁵²Metlrena detlro ne yei milre tna dimite dimiyaiye yesus sane youmu, " dimitna dimipainya netitipai kute tenowe". ⁵³Metlrena detlro de te diyaye nena mendo mekoyai nena ne yei milre nepe tetepuko.⁵⁴Nemena kaye, Yesus ne meng ke kena mete dukunakaye nete simiyoune " yei e suye emiwe! " ⁵⁵nemena kaye, nemenengke nepe e suye emike, nepelre Yesus saneyoumu ne te sate i naine lre a nende. ⁵⁶Nemang plre, ne nag plre , kembengte biti yoi ye Yesus a suwe setelretetayomu nena delre klripukona detlro si tena sanipainya.

¹Neplre, Yesus nena oto tounate simimupuko neplre nena delre nena bulrate yatekemelre neplre alru pekote baite seke nai melre neplre sanate poi ye me nai melre. ²Nete sanumu puko keyate dowem mai kena dianekewenate neplre moi nekewenate sanemembe.³Nete saneyomu, nipite embena sya-sya sitena yatipainya kate tangke piyeu doi neplre mayong beselrei. ⁴Memna miete embena nenou mbeimone ne kembe neplre nenoulre de te embe.⁵Sime wetena dowipanya neyote danetenembombe neplre, oto basete bapembombe nena mendote mekonai nlrena." ⁶Neplre nakaye, Para Rasul otote yolre-yolre walri yai ye a snate saniyaime neplre detelro sanate poi mekoyaime.⁷Herodes, ne kanipone berengkate nekeyowe, me tlrena ate beteyowe kembalri mekoyainate te yomu neplre ne plro-plro duyowenape detlro elriyaye Yohanis Pembaptis detlro titi-titi yaina nelrolre deyupuko, ⁸si kaye elri yaiye Elia nepe nekoutu me yow, neplre si elri yaiye Nabi-Nabi selrai yansine niki yaiyena delro simbei de yapuko. ⁹Herodes ate elreyowe, " De Yohanis kena belrengkate nepe ketepukalre nenate da detlro sing mendena a keyate betalre ? " nemena kaye, Herodes elreyowe dena kena Yesus te tupeye te nlre nate.¹⁰Para Rasul bulraipeko miyai ye nakaye nena kembalri mekoyaiye nate Yesuste mekesaniyaine neplre nete sanuyoumu we eute baite dowembe Betsaida yone ene kembe. ¹¹Nemenakaye, detelro nepe nimeyaimepeko nete tau kaimelre yaye, nemane ti ai menakaye Yesus nete saneyoumu, wena kembalri mekombena Allah kena dia nekewena plre detlro poi mekonai melre.¹²Ene nepe neko olru youmu, Yesus nenei oto touna miyaina kaye nete saniyaine, " ne detlro sanumuponde dapena yo blra-blra te naina memna yone naine kende nena sa klaro tena nekaye nou bokau ne niki yaiye." ¹³Nemena kaye, Yesus nete sanuyoumu, " we nete sate yatemembe." Nena oto touna nete saniyaine, " dena ne nekaina pi yeu selrei neplre ka dlrati beselrei nemena sa ti yande da detlro plre muku bemboy nata." ¹⁴Ne nona detlro du mona 5000 selrei, Yesus nena oto tou nate saneyoumu, " nete sanemembombe ke pou ne ke pou ne nekai ye, ke pou mbei nya nena telreng 50 selrei."¹⁵Yesus Saneyoumu na mane mekoyaiye neplre nete saniyaime metlerena mane a nenembeko. ¹⁶Neplre, Yesus piyeu misi plre ka beplre yatupuko nakaye mante ne sanumbuko nakaye pi yeu te besepuko nena ototounate yate kemelre nakaye. ¹⁷Detelrote nepe wasiyaime, nepe aniyaiye eselre plre mekoyaiye nemna kaye nena po koplri yai nena 12 keranjang kemeipeko.¹⁸Moyena kalrone Yesus maite sani-sani kalrone sanuyonu nena ototouna nemblre nemblre neplre nete simiyoumu detlre doplre simiyaiye da detlro kaye sing ?" ¹⁹Ne ate saukaiye, "Yohanis Pembaptis, siye elriyaiye Elia, si elri yaiye yansina nabi-nabi walri yaiyena ne nlrolrena detlro simbei."²⁰Nemna kaye Yesus nete samuyoumu, we nalrena de kaye sing ? "Petrus ate sau ek we Kristus Allah lre na." ²¹Yesus nete aye alrema telre sanuyoumu, da atena detlro si bete plre sanipainya. ²²Yesus nete aye elreyouwe, "detelro yei sya-sya si tena kena sete twa ne nelre neplre blrengka blrengka nete baite selraipeko, imam-imam belrengka, neplre, ahli-ahli Taurat plre, ate elriyaye nete baite topaipone, ya naming nane nekoute deyembone."²³Yesus metlrena detlrote saneyoume, "dete tanutlrena detlro , nenei eutena tlre plretena elripainya, neplre salibte yane-yane kembone de te tanu tlre. ²⁴Neplre, sime nena eu nu lrute telro mlrom bondena, nena eunulru nalrembonde, nemane dlrati sime nena eunulru na lrem bonde de tante, ne detlro poi tu plre ne dondu. ²⁵Nena poite mekondena detlro, ne twane nerna dakelra nenei mo,neplre tetembone mbai nalrembonde eu nulru dlrati nalrembonde?²⁶Neplre de tante detlro paita bulrete twa nai nelrena neplre dena a tante, detelro yei dlrati ne detlro delrei delre bulrane ne ke telre, ne dena bukoute mendena, de dlrati paita bulre te twa ten ne lre de malaikat mlro-mlro plre neke malrena. ²⁷De telre plre te lrena ate sena malre, detelro me slrei mbei wena ne lrone tipiyaiye, ne detlro titipai, Allah kena kelra nekewena nemeye dou itipainya ne."²⁸8 ya selrei Yesus nete a snate kilri yomu, Petrus, Yohanis neplre Yakobus plre sanemupuko mekote naiye mau te ate sane nai nebena te. ²⁹Yesus maite ate sanuyounu nena be nepe busite dwaipeko, mayong klru-klru meya-meya mane dikiyaiye.³⁰Doute tiyaiye detelro beselrai mem belre ate elriyaiye. Ne detlro beselrei Musa plre Elia plre, ³¹nena delre ne lrone kyamupukona neplre Yesus kena tetete donduna ate elriyaiye da a Yerusalem ne nolru nalru mekonai.³²Ne selrei nena kaye Petrus plre nenei yau yau na plre, kundou dou kaime lre diyaine, kute tenaipeko, ei maipekona kaye tiyaiye, Yesus kena delre nelrone tiyaiye detlro beselrei mblre memblre tipiyaiye. ³³Musa plre elia plre Yesuste nenoune timbiko, Petrus elreyowe "Guru, e dape mone ne ke malre. E palre naming selrei mekomapone, simbei we tena, simbei Musa tena, simbei Elia tena," nemane kaye, Petrus mendote mekoyounu, de wame ne be ate elri yalre.³⁴Petrus ne ate elreyouwe nakaye, ma nepe meyowe nete plre me tuku Petrus, Yohanis neplre Yakobus ma bulrune tipiyouye endikite de kaikeko. ³⁵Neplrena kaye , a ye nema bulrlre meke walre yowe, "da delrei yei, ne nepe elri pukalre we nate betonembe." ³⁶Nema bulrulre na a nepe ambai dupuko, Yesus nembeimo tepeyowe. Netu kyapukona, ane dinaimbeko, delro simena betoipai neplre dounena itipai.³⁷Wam be ya me meko bulralre ate miyaye, detlro te lreng doplre Yesuskote miyaiye. ³⁸Ne de lro delre bulrulre detlro simbei ate elreyowe, Guru, de ate sena walre, doutena dena yei kote tewe neplre ne dena yei yumbeinya. ³⁹Doute tewe, alru peko-peko nena eubulrune klruke, a lra te nepe seyowe, ne alro peko nete dlrati klri pote melro yonu neplre nena emblru bulrulre mangkeng kiyate miyaiye, ne alru peko nena eubulrune klri pote neme mekoyonu, baite nendenate saniyaine ne ate duyounu. ⁴⁰De wena ototounate di yi ya malre, alru pekote baite seknaimbonate, nemna kaye ne kalro ne mekoipai."⁴¹Yesus ate sauke, "Hai, we se klro tlreplre ambainya, neplre mendo keketlrena ! de wembena metiki selrei de ke tlre neplre kena tea tepate mekotemlre ? wena ne yeite date dou nulre mewe." ⁴²Neyei nepe Yesus kena eutoute mewe nakaye, ne alru pekopeko neyeite kani bulrane sepu puko nakaiye nemei tite ye yonu. nem na kaye Yesus ne alru peko peko te boute tane knelre, neyei nepe poi tute douku wande nenei nemang kote sanum buko yoke.⁴³Me tlre na deltro kem bengte kitiyaiye, Allah kna delre klrupukonatna, nelpre kem bengte nemeyaiye Yesus kena delre klripukonate, Yesus nei oto tounate sane you mu, ⁴⁴''Ba a clru puka irenate poi tlre betom bombe; detlro yei, detlro peko kna me, bulrate selrai peko.'' ⁴⁵''Nem na kaye, nena oto touna,nena a elre yo wena ne'mendo dowipa,nelpre, ne kembalri netena yene nalrumu puku, nem na kaye, ne' ne a,ne ni meipai neplre Yesus te ne a' kalrote nekou te simou ne irenate, endi kite dekai keko.⁴⁶Nikiyaina kaye, Yesus nena Oto touna, a plre te di yai ne, ilriya e welrandena detlro sing me me tlre te meyowe. ⁴⁷Nemena kaye, Yesus nena mendo te, nimeyu mupuko, nemna kaye, yei neweit simimboko nena euyene tepeyowe. ⁴⁸Neplre, nena ototoune sanuyoumu, "sing kena kena da yei tena mane nekendena, de nena eine ke tlre. Neplre, sime dete tlreplre elrupukona, na memetna detlro nena eudote do nai nelre."⁴⁹Yohanis ate sauku nakaye elreyowe, "Guru, de doute tiandena detlro si mbei alru peko pekote wena eudone sanuyunu, ne detlro dena nerona tawipainya detlro, nete nate, nete ketanembeko." ⁵⁰Nemna kaye, Yesus kembalri nete sanuyonu, netena kitipainya, detelro wena kembalri mekauna , a yeko klroi pa nya, nena wena kembalri tlreplre elraipekona."⁵¹Yesus kena kembalri mekoyowe nate, aye nepe douku walre yowe, ne kena lre tiyekuko Yerusalem te nendena. ⁵²Ne detlrote memete tyemukuko memete yaiye. neplre, ne yo nepe yaiye yo simbei, Samaria yo yene nikiyaina yo, neyone nikiyaiye sya-sya site pendalri yaiye ne mendenate. ⁵³Neplrena kaye, neyona to Yesus mendena tna ate diyaine, ne elriyaye, Yesus kaye Yerusalem te nepe ewe.⁵⁴Neplre yesus mete bulrusuku neplre, nete sanuyoumu. ⁵⁵Akan tetapi, Yesus menoleh ke belakang dan menegur mereka. ⁵⁶Neplre yesus nena ototouna plre yosite yaiye.⁵⁷Nipi nelrote miyaiye nakaye, detlro simbei Yesuste, sanuyounu, " we menoute ewe na de wete tatuwelre." ⁵⁸Yesus nete sanuyounu, "Rubah nenei kani bulru plrena, awe bulruna nenei nalre plrena, detlro yei no plre yendena nou ambai."⁵⁹Yesus nekoute detlro site ate sanuyoumu, "dete tautembe" nemna kaye, ne detlro ate elreyowe, " Tuhan, kalrote itulre de telre, delrei memaite kani sate sine wande." ⁶⁰Yesus ne de tlrote sanuyounu, "detlro tetendena tete detlro nete kanine klronaiye neplre we embena a sna walrite sanemembe."⁶¹Neplre, detlro si elreyowe, "de wete tatuwelre Tuhan dete kalrote itulre dena mie dekona detlro plre tupeiye malre." ⁶²Yesus nete saneyoune, " detlro simeda a walri kalrone walrende wande nekoute metote bulrunsindena, mangwalri kna kembalri kalrotna yuwipai."

¹Neplre lati, Yesus neni ototouna te tiye keko be be moyaye ne ende na yo delre te yaye. ²Ne te saneyomu; sa eu de telre layi neka ye,nena kembalri detlro kekau bete; netenante, sa eu plrena yuan mai te sanembombe Nena kembalri detlro ti tiyeng kondene sa eu te koplrinaye."³''Embe! De we te tiyetekombe embe domba yei tena mane serigala kena nelro te embe. ⁴Doi dalreng,tangke,neplre na oto elre, dwipanya, Nepelre, detlro nipi nlro na a poi tena tapi panya.⁵Memena mye te esu te embe na,memetelre te a poi te tapemembombe Walri kena poi da mye bulra te.' ⁶Ne pena detlro kena poi te ne kenaina, Walri kena poi nena bulra lati nekende. Nepelre lati, ambai nya, walri kena poi nekou te wena bulra te mende. ⁷Ne mye ne nekembe, nena sa plre bu plre be tou ne klronaina te anembe, kembalri detlro nekeu na nenei sa plre doundena mye silrna mye si tena we ipa nya.⁸Ya yu ne we ye delre si te embe na ne ppena detlro we te me poi yate naimelrna, nena sa betou ne klronaina ne te anembe. ⁹Nepelr na ne nou na detlro sa mekai mena te poi mekomembe, nepelre a te sanemembe, mang walri kena ya we ko te nepe eopiyewe.''¹⁰Ne tena te,we yo si embe nepene detlro we te me poi doi panya,embe ne yo delre na nipi-nipi nekaina a te sane membe. ¹¹Neplre, oto base ne yo delre na oto ne tikeimepekona wena bukoune baite teklremapone. Neplre lati, nemei membe 'Walri dia nepe nopiyeupeko.' ¹²We te senamalre''ne dai tena ya sodom kena peko tuwayena pena pena dumbonde nepelre lati ne yo delre kena peko tuwayena se doplre.''¹³''We peko, kohlrazin!we peko, batzaida! Neya slrei na Dena a ne duyai na sa tirus plre sidom kenane mekoyalre na ne yo yansina nena peko dina tuwaim beko menaya tete mayong nepelre tipa plre. ¹⁴Ne tena te, ne dai tena ya mende na, tirus plre sidom kena se pena-pena eke nekewe neplre ona se doplre eke nekewe. ¹⁵Nepelre we, kapernaum, da eu-eu plre walri dia te embe. we te yepenaimeponde delro tete nelro te embe!¹⁶Si me we te betonaimelrna, De te benaitlre,neplre si me ote bai te salremepukona. De te bai te salretepuko, ne ye Ne ye Demblre tiye kekona te bai te salrepuko.''¹⁷Nepelre ne do naming mebeplre bulraisiki kalri te kokai myaye neplre a te elriyaye, ''Walri, mase ona eido ne lati dena a te betoyaye.'' ¹⁸Yesus ne te ate saneyomu, De tiyalrna mase ma no lre elri tena mane a te delre ke. ¹⁹We nimeyembombe, Dena delre po we te yate kemelre,walri plre telrang plre oto ye titawembe, neplre lati metlre na wake delre po we tena lati peko ambai. ²⁰Neplre lati, we kena kalri tena koi panya neplre nena alru bou peko ona a kelre ne tau keko, ona kena kalri te kombena ona eida walri dia ne melreipeko.''²¹Ne dai pone, Yesus alru mlro-mlri ei ne kena kalri te koyou, ne pelre a te elreyowe, ''Memai. ''We te kenatelre lre senawalre, walri bulra plre a plre neplre we, da kalro te detlro na plre detlro tiyei plrena nalrumbuko, Netenate, Yei saisai kena ne kilripuko, o Memai, netenate kena telre lre, o na yambu ei mona.²²Memai, metelrena sasiasi dena me bulra mo ne klroupuke nepelre metelrna detlro ne Yei tena ne nimeipai, Mai, mbei mo. Neplre lati, detlro Memai tena nimeipai neneiYei tlre detlro si plre, nena Yei kena kena ne me te klripuko na."²³Neman lati, Yesus blrusuku oto tou na te, Nei eu na a te saneyomu, ''poi telre doplre na dina tuwambeko. ²⁴We te santemlre, menaya na detlro doplre, nabi-nabi plre raja-raja plre o na dou ne tamuna kalro te, nei dou ne lati tenaimbonde neplre, kena telre lre a te betonaye nepelre lati, nemane lati mekonaye.''²⁵Neplrena torat detlro nena blrengka mena, esu emuko, Yesus kena kena te, tuwanelrena, nena a elreyowe na, kilri kilri na, bya sa te mekotepone wande, walri poi plre dou tle? ²⁶Yesus ne te saukunulrna, ''torat ei na semo byane melraipeko? Neana semo eu kaye beyamane beyawe? ''eu walri sna. ²⁷Ne detlro a te sauku, ''Mai Walri te kena telre ketepone, da eu plre, nepelre, metlrena wakene, nepelre, metlrena a mendo plre. Wei eute kenabise te dinyena mane, detlro si tena kena bise, nemane laiti dunulre. ²⁸Yesus a te sane yone,'' wena ne a elrupeke ne tulrna nea te eu ne kilriwe nepelre, we, walri sena tena.'²⁹Akan tetapi, orang itu ingin membenarkan dirinya, maka ia berkata kepada Yesus, “Dan, siapakah sesamaku manusia?” ³⁰Yesus ne a te sauku nepelre elreyowe. ''Detlro si yerusalem yo lre, yeriko yo te meyowe, bisi detlro kena me bulra te, ne te peniyaye, nena mayong te bai te olrai peko, nepelre ne te penai peko dina tetepouna mane.³¹Nepelre, imam detlro nipi nelro lre yalreke, ne detlro nemane tembuko, nipi silre ketekuko yowe. ³²Neman lati lewi detlro, nenou te meyowe ne detlro tembuko nipi silre di te yowe.³³Neplrena kaye, samaria detlro nenou lre yalre ke, ne detlro tembuko, kena bise te diyoune. ³⁴Samaria detlro eu ye tikembuko, nena kekou te mayong beyowe nepelre, melrai bu anggur bu plresu yowe, ne detlro te keledai bulra te taumbuko, nepelre, ne detlrote poi mekoyonu. ³⁵Wambeya tena ya, samaria detlro nena doi sen beslrei dou ke, mye sema plre nekewena detlro te sen te mekoupuko saneyonu.'' da kekou na detlro te poi mekonulru, wena sen meslrei bai te balru tena, nekou te metlre wena sen te di te itiwelre.³⁶Nepelre, Yesus ate saneyonu wena mendolrena, da dtlro naming, sime, metlre na detlro tena mane, nepelre, bisi detlro kena bulra te delreke? ³⁷Torat na a te dom buko.'' Detlro kena bise plre kilri pukona,'' Yesus saneyonu.'' Dite ewe, nena te mekowe.³⁸Yesus oto tou na plre nipi nelro te walriyaye, Yesus yosite, esu te yowe, milre mbei nena eudo marta, Yesus te me poi dokunelre nenei myete. ³⁹Maria nena neudeke maria, Yesus kena ototou ne nekeyowe, Yesus kena a elrewena te betoyowe.⁴⁰Nepelrena, marta metelrena kembalrite welra bete baite mekombone nate, marta Yesus euye kote meyowe, ''Mai, dena wekaye detena bise ambai dena metena dete tetepuko metlrena kembalri delrei mote mekotelre? Sanembonde mende dikineteponde!'' ⁴¹Nepelrena, Mai nete ate saukunelre, ''marta, marta, we bya te titeyensuke dekoukuke nepelre kembalri site site mekoye. ⁴²Sa simbei ye noutelrena,maria noulrna kembalri nemeke mekewe da kembalri mekowena, detlro si bai tena dowipanya.

¹Yanbeisika, Yesus mendokalrote walro sine mekonyowe. Nesereine mendo kalrote tute mekombuko, nena yau yauna simbeisika Tuhan Yesus te ate siminsuku " Tuhan dete mendo kalrote kilri mulre, Yohanis nenei yau yauna te kilriyomena mane.²Nepelrena Yesus nete saneyouwe; we mendo kalrote mekombena damane mekombe: memai, eudo melro-melro bulrane mekeyena, wena audeko melro-melro mekeyena noute ankone mende.³Dete sate ya,ya ya tumulre. ⁴Nepelrena denapeko piante baite sukumu ponde detero sikena peko piante dena bulrate walrewenate baite suku manlre.nepelrena de metelrena peko bulratena yatipai ipaimyatena.⁵Ne sereine Yesus nete saneyoume nepelrena wena andewana kemye tedeye nelro embe nete ate simininsimbe, andewana, detewena mye derona piyeute namin serei yatumulre. ⁶Dena andewana mye te mende yayaute nekemlre,dena mye dokona samena ambai. ⁷Nepelrena sime deneye nelromeke simaiye. Detena wapipainya. Deneye nelrote yuwe mye mau dina dinambeko, me perna jeiminin kute dina tenaipeko. De esuyena jemipai wetena satena yatipai. ⁸De wete sena malre, wena andewana esu jemipai, wetena sa, yatipai, nepelrena ne wena andewana, nepelrena wete senamalre, mena wena andewana memamemo diyenembe, esu eminde mye maute tuwinsine wena sa diyi ya unate inimelre.⁹Nepelrena de wete senamalre, diyenembe we do wembe wulrembe, we tenembe, mye mau te bapembe, mau tuwinsinde. ¹⁰Nekalrote senamalre, simeyan diyenemelre, ne dowende, simeyan wulrendena, ne tupeyen nenelre, simeyan mye mau te bapendena, netena mye mau delraiti tuwinsinde.¹¹Nepelrena wena nelrone memai nenei jei ka te diyiyoune walrete ikinelre? ¹²Nepelrena awe don diniyoune, ameka te ikinelre? ¹³Nemena we peko detero rena mane, we ' wei jei rema sa bu poi rema beyamane ini nemane lati, memai suigayone nekelrena. Nepelrena memai man detero sime alru melro- melrote diyenene lie, mete ini nelre.¹⁴Yanbeisika Yesus do sekelro arute mekeyowenate, mase eu eubu, lilre baite yowe metelrena detero kembeng mane bitiyaiye. ¹⁵Detero meserei elriyaiye , Yesus mase belrenka beelzebul kena kuasate tapeyowe, nederokena mase eubulruna baite seku yome.¹⁶Detero meserei yesus te wapiyaine diyiyaine sa simbei sikate surga yolrena kilrimbonde. ¹⁷Yesus nena mendote mimeyumupuko, nepelre, nete ate simiyoume ," Nepelrena kerajaan delre tenowena,momo wasemaipone, beimbeite tutunaiye, mandelraite bete-bete tanai pone. Nepelrena, mye deko beisika nekaina, momoiye dinkelre nenkona sipelre - sipelre sanku mane tutuyaiye.¹⁸Nepelrena mase momoye dinkelrenenkoma, beinbeite tu kunaina, beyamane mena kerajaan noune titawenaipone ? De wete senamalre, we dete senaute, mase belrenka Beelzebul kena kuasate tapewe, masete neye baite sekume. ¹⁹Nemena de Beelzebul kena kuasate tapetelrena, wena jei ninin sinkena kuasane masete baite sekenamilre? nepelrena ne delrai ti ate taiyena detero mane manikene. ²⁰Nepelrena, de Allah kena kuasa depetelre, masete baite seketemelre, kerajaan Allah nepe nopiyempuko wekote me yowe.²¹Sine wate dopelre tepende pelrasa moume dunun numbendenena diane tepende, mena mye dekona saye, se delra bete nalripainya sa. ²²Nekalrone sime wake dopelre tepende, tutunaiye, ane bonantine, detero wake dopelrena pelra mena melre baite olrinaiyenena mye dekona sate baite wasenaiye. ²³Sime dena suna nikipainya, ne detero dena ate adete delrainena ne momoye wasenaipone.²⁴Nepelrena alru peko detero si kena eubulrure baite osuku, alru peko mo kelren-kelren note yendena noude yembu youne, nemekaye noutena mena dowipai, nekalrone me, ate mekopuko, de nekenoute mye nikiyalrena te telre. ²⁵Nekenoute alru peko meyowe, ne mye te tupeyekenelre, mye esu, basu metere baite kesambiko. ²⁶Nekenoute, ne alru peko yowe alru peko misi bepelre sanunu puko, ne mye te esute miyaiye nepene nikiyaiye ne detero kena eu bulru te kulrukaiye, ne detero kena eu sa peko-peko mase ne alru puko walreyowe.²⁷Ne sereine Yesus ate semuyoume, nenerone milre simbeiska detero detere nelrone ate mekopuko, "piambaite wete seni bu poine sengkai welre, neperena konbu poine aniye wete yati yaiwe." ²⁸Nemena kaye yesus a walrite sanuyoume," meterena detero poi kalrone mekauna. Asna walrite betombe, ne kalrone walrembe."²⁹Neselreine meterena detero detera kopilriyuone, Yesus ate mekoupuko, "Daselreinya detero mandena , pekodetero mo mande; meterena detero a walri noute dijiyaiye, nekalrone awalri nou mena kilripai nepelrena Yunus kena a' noupe nekewe. ³⁰Nepelrena Yunus kena a'walri nou niniwe detelrope taine ne kalrone detero jei meyowena, da sereina detero mena a'walri noute tenem be.³¹Neyate tutenaya mende, Ondoafi milre wau sulrena eminde da sereina detero pelre, pekobulrate balrenaitine, nepelrena yo tulre mende Salomo kena yambu walri doukenate betombe. nepelre dapene Salomo kena bulrasuna detero delre mena delraiti ne kewe.³²Tutena ya mende, niniwena yo eminai pone, nembaiye daserena deteropelre pekote yatenaiy, ne sereine Yunus asna walrite niniwe yona detero sanuyome. Dasereine wena peko pian me kaunate ane kelrombaibe. Danoune me kandena derero delre lati nekewe."³³Detero beisika pelita delratiye sakombuko, nou yetelrena noune sansuku, ane gantana bulrune sasuku. Noulrenape' ne pelitape, nenei oto bulrane dekende. ³⁴Dou nekewena eubulrune pelita, tena mane dekewe nemdelrati wena dou poitelre ne kendena, wena eubulru kya dopelre dekende. ne kalrone dou pekom mane tewena, meterena wena eubulru neko olrumbonde. ³⁵Ne menate, kena-kena pelre, wena eubulruna kya dekewena semate nekewe, sa piam eubulruna kya neko olrumbende." ³⁶Nekalrone wena eubulrune kya dekende, neko bete mena ambainya. Metere eu kyane nekende, pelitate sansaiye mena kya metere mye dekote tikiowena mane."³⁷Nepelrena a tutenate mekombuko, Farisi detero siminbuko sate anemainate. Yesus meyowe, ane onkike, sate aniyaiye. ³⁸Nenelrone, Farisi detero kembeng mane bitiyaiye, Yesus me buna sukipai sate takumelre aneyowe.³⁹Nepelrena kaye, Tuhan Yesus nete ate simimisuku," farisi detero mekauwena, cangkir pelre, pilrin pelrebasute sukipiaiye, melro- metro mane nekaye, wena eubulrena peko pianre kaso bete pelre mekauwe. ⁴⁰Hai, mendo ambainya detero nekauna! Nemena kaye neye basute mekoye, esute mekoyowe? ⁴¹Nemenate lati, esune sasasi tenainate baite wasembombe. Nekalrone wena aute melro-melrote tamembombe.⁴²Nemena kalro Farisi detero, wei eute pekote mekauwe! nepelrena wena perpukuhan kenalrena yatipai, metelrena emina sa eupelre olrauna kenalrena betemena ambai. Solrunape we nenate noute-noute be, sa bisi-bisi nekenoutena mekoipai.⁴³We peko olrumbombone detero pelra, Farisi detero Allah kena mye dekona kepelre engken poibulrane, nekembenate delranu, nepelrena pasar nelrona wete a poite tapenimelrenate. ⁴⁴We peko olrumbombena detero pelra, nepelrena detero bulre bulrane sasikainya. Nena bulrete oto dite date nebulrane welraiye nimeipaina mane.⁴⁵Nepelrena ahli taurat detero simbeisika, Yesus te ate siminsuku ,"Guru da ate saniyeme, we date a pakote sanimye. ⁴⁶Ne kalrone yesus ate saku," Hai ahli-ahli taurat! we peko olrumbombe, we o sate, olru sete detero site taume, nenate neye elrenaitine tapenaiye, wena eubulrune mekeu besikana ne ose, olrusetena betemena yelritipainya.⁴⁷We peko olrumbombe, nepelrena nabi-nabi kena bulrete eminembe, yangsine wena nenek moyang baite tutiyaiye. ⁴⁸Nepelrena, we ate kya ye kyambombe, nenek moyang kena pekopian mekoiyaina, ne sereine nabi-nabite baite tutaipeko, nepelrena we menayaye bulre te eminembe.⁴⁹Damena kalrone, mang walri yambu walri kalrone sane youmede, mang walri, nabi-nabipelre, rasul-rasul pelre tiyekukalre wekote lati jaiye, nekalrone de tiyekukalrena detero baite me sero-sero mekoiyaime, nepelrena baite tutaipeko. ⁵⁰Da mangkelra, mang sero wanimbaye mekoupukona sereine nabi-nabi kena eusaye dilri puko. We wanimbana da detero mewenate dulru musuku mewe. ⁵¹Nepelrena Habel kena eusa pelre, Zakharia kena eusa pelre dilripeko. Altar pelre, mang walri kena mye nelroplre tutaipeko de wete senamalrena da sereine menate lati ate sawembe.⁵²Hai ahli - ahli taurat, we peko olrumbombena detero. nepelrena mendo kalrotena kunci we ye yetapuku, nekalrone we esutera ipai nepelrena detero site we lati tyamu.⁵³Nepelrena Yesus neoute tumboko, ahli- ahli taurat pelre Farisi pelre, Yesus te kilri yembeye meke tiyaine, nendelraiti a simi-simete simiyaine. ⁵⁴Ate meke boyowe Yesus te kelronaina nipite wulre yaiye, Yesus kena a kalro elreyowenate.

¹Ne daine detro befolri tere kopriyonu, walri yei nenei yau-yauna te saneyomu," tiyei Eine walrembe, Farisi detelro kena yekopeko.²Nekalro, metre dinipukona sa yembei dati tuwinsini, nepere draiti yene kraina sa yambei draiti kiyanelrone betonaina. ³Netenate, biasa bete nekobulru erembe sa, yambei drati kiya nelrane betonaiye, nepelre yemeye dekoeine erembena yambei drati mie yang bulrare sane nai melre.⁴De wete snamarna," Dero kya delrei yau-yauna,peko detro tena dekoipainya. ⁵We dekombena singte dekombe walri yeite dekonembe,? "tutudena peko sing diate barendena nenei burane, ne dekonembe.⁶Nemena awe bizi-bizi mesi sreina doi kepei beslrei mekokuna? Telrepelre sibeimena awe bizi-bizi beimena mangkna bukouna kepawena dupai. ⁷Netenate berengka burana nyua kepei mete bewena, "endikitena dekoipainya, detelro yei awe bizi- bizi pelrena yerikoipai" mang walri mete bewena.⁸De wete sena walre na, sime dena eudote detelro kna bukoune trepelre te elrembone, "Ne detelro lati de netena baitena sarlipai, mang walri kena bukounana. ⁹Neperena draiti detro simi dena eudote sou mane denenenre mang walri kena kembari detro kna bukounena baite bukitinsini. ¹⁰Netenate, simi walri yeite pekote erendena, malri yei netena telromrombe nepelrena delrati deltro yei sime yambu walri pekote elrendena ne detelro telromelroipai.¹¹Dedaite wete sinagoge miete yatenaiye embana endikitena dekoipainya beyamane erembe, beya ate elremba. ¹²Neyatena wambu walri wete mendoeine sanenemelre ne ate elrwmbe.¹³Detro terengnerore, detro simbei mang walri nuiite ate sanuyonu guru, derei dokeka sasena mrah dopelre sanubone demblre nezate nembeiye wesakonde. ¹⁴Nemanena detro simi dete ketsudu hakim karote wai telre wena ate erende. ¹⁵Neperena kaye, walri yei nete saneyumu wei eute sema semapre, tiyei burane warembe detro kna ade kalrone sate olru waina walri katro nekewena dayo betrana sa perna yerikoipai.¹⁶Neperna kaye, walri yei ate lati amenelo. eine saneyomu," sa mera doprena detro nenei kani walro nimi yatena za dopre-dopre miete oruwe. ¹⁷Neperna kaye mendote kenaeine tuawaino dena zyazasi merah dopre bemane mekotre da sa mera dopre tena. ¹⁸Mendote mekombuko, dapare sreine tepai nate baite kretepone derete mrotepone tepenaye, netenate gamdung ye metrena syazasi nepemona krotre. ¹⁹Nepenakaye dena euwalrite santenere," hei walri wetena sa tereng dopre parena kropukare maite -maitena, kembarite ketepone, sate. Bute nupere olraiti kna karite kowe.²⁰Nete nate, walri ye netesaneyu, Hei detro pro-pro, da deneng ne,wena walri neso-nesote baite dotunere; ne syazasi singtenate kelroye? ²¹Nemanedraiti metrena detro nenei eutena sa doprete kelraye mang walre kena bukounena walri za nyare retelrne ambai.²²Walri yeiye nenei yau-yaunate atesaneyomu, wete snamerna yereu kalrotina titeispainya, beya sate anembe, daeutena beyasatetimbe. ²³Walri karo nekewena sa anandena prena yerikoipai, nemane drati da eukani mayong prena yerikoipai.²⁴Doute tembe awe takwang- kwang zanung peripai, eu oripai za mie delre, za pare ne karo nekewena mang walri yei natemu detro yei di awe yembeina prena yerikoipai. ²⁵Simi wena nerone kenate titeinsekona kareno nenei mekaro mbei nenei walri karote alreninsini. ²⁶Neperna, sreina kembari-kembari we mekoipainya, di kembari sitena beyamane titeyenkone.²⁷Keme tepainyate doute tembe, beyamanenei beraiira. Ne keme tepainya kembari deretena mekoipai benang mena mekoipai, de wete snamarna, Salomo nenei dere bura nekeyouna nena mayong keme dauta moiprena yerikoipai. ²⁸Mang walri nekarote emina spone ereyowe, dayane barendena wambeyasing emi burute barenaina, detro yei nekewena mangwalri neite eriwena sepotepai prena yerikoipoi? Nei detro mdoibaiya.²⁹Netenate embru za karope bu. Anandena remanemote duweipainya. Nekaro nekewena eupresewayena, da detro yei metrena mane dayoburana, nimi karo, ami-ami karote duwewe. ³⁰Nemane ye mang walri nepe ne meyombukei wena kenana nekarote nekewena.³¹Sute maitena, memteterte mangwalri kna "Dia deretena kembari karo mekombenetenate da yereu karotena nebura-burate mangwalri kronemre. ³²Endikitena dekoipainya, derei hei delro kiya ne wei memai mangwalri " diadere ne yinine rena.³³Wena zasena tenai a muku naite mekombombe, neperna ne doi osoi oetrote wasemembeda karonekewena wei dareng walri zasena tena poi te mekombe, netenate asna walri beteprena nari poinya za, bisih detro poi doipoinya za nepere draiti beteple kaifainya za. ³⁴Dakaronekewena menoubete doi dopre kiyambonde, wena kena draiti nepene krombonde.³⁵Srou nemanemote beyufone warewe, nemane draiti kenadekona walri sing, nemanemote dekende. ³⁶Netenate eu yeko nekembena detroye nenei berangka detrote taina mena mete yatikekona busenerore, memaute ware ne tuwinsini. ne berangka detro menaute bapendena sreine, nemena kembari detro walri poite sanenemre.³⁷Walri poi ate sanenemre nenei kembari detro, kutenopai ne mende nate taye. Wete senamarna, terperetere wetena "srou sate beinofonde kembari detro pre sate nemba anembe. Nekoute mendena wete awalri tesanenemre. ³⁸Neperna berengkan detro deneng nelro nemende bai daise mende kembari detro nenei asenempukonamane mekonaina, nenei poi ayetepenemre.³⁹Nemane date nimeyombonde, mei detro nimeyembuko su mesreine bis detro miete mende. Beyamane tenembode ne miete kirende. ⁴⁰Netenate sema-sema pre nekembe detro yei mendena, ne mendena ya serei metrena nimeipai.⁴¹Nemena kaye Petrus walri yeite simiyonu, "Tuhan, damendokaye demote sauime, baimetrena detro zanimie. ⁴²Walri yei te ate saku "sime berengka detro poi dekoi-dekoi, mendopoi terpere te erepuko na deltra, neye kembari deterote semate semate nekende neperna zate yate nemrena nenei susakuna sreine. ⁴³Nekembari detro poi ate sanenembonde, Berengka detro mendena suserei kembari poite mekondena. ⁴⁴De wete snawarna terepere berengka detro nelte erinde singte krimbonde nenei kembari detrote berangka mane nekende. Nenei syazasite semate nekende.⁴⁵Nemane dati, nekembari detro, kena eine tuanenre berengka detro mipainate kembari detro dote me tutunemre. Neperna bumau-mau te anende mau-maute twandena. ⁴⁶Berengka detro nimeipainya sune mendena kembari detro nimeipai, Berengka detro nete baite tombone kembari detro adepredaina nembeine nainekende.⁴⁷Kembari detro nenei berengka detro ena kenana mendote nimeiyembone, nepere kembari mekoipainya nekaratena yerikoipanya. Ase nei eune twanenenre. ⁴⁸Neperdrati kembari detro nenei walro berei betene twanenarei nekaratena detro sime berangka detro teren yatetenenrena nenardrati tereng orunde. neperdrati singkente kenate kronembone, nenare tereng diyenenre.⁴⁹De miyalrena pe sing yengkrengte da yaburate karengtukalre.De nemiarena nesing daya bulranepe sakopuko dekewe. ⁵⁰Nepere drati kembari re kenekewena meraibute krotemrle, nekaro kenane twanalre meyate yumbone.⁵¹Beyamane wena mendo mekanuna de miare na pe teme akurang te dayoburate doukaremiare? Ambai, de wete snamarnape yembe-yembe. ⁵²Daya sreire detro mesi mekedo mbeina wasenaiye. Detro naming pre tutunaye, nepere draiti sibe slnaning pelre tutunae. ⁵³Metrena wasenaiye memaiye yei doplre tutunaiye,yeido memai pre tutunaye nenang tutuneiye. Nenang menta yei do mire pre tutuneiye yei do mire nenei nenang mentu pre tutuneye.⁵⁴Neperna kaye walri yei tereng detro te saneyomu "yeparesute tembe maneko tependena, ate erembe daite biye mendeiterepelre telre biy mroyewe. ⁵⁵Nepeenadrati wau surna aru eune spronenrei ate erembe daitena doite tendena, nekalro trepelter naore duyaiye. ⁵⁶We nekauna apupeuna detromangno nekewena pre kani tenowe nepete nimeyanu, dena da kembari karo betepre we nimeipai.⁵⁷Beyamenapotnate dena da kembari da sreite mekare we mendo mena doipai. ⁵⁸Neperna we yembe detro pre pemerintah kenane ate lembena, nipinerone nemewarembena seraibey yembe detro pre ateme mekombombe netena ne wetena apre tiyeina detro kna bukoutena saripai, netenate apre taina detro, nenei sinana kotena tawipai neperna nenei sema detro oru ongko eitena tiyipai. ⁵⁹De wetesnawarna di oru ongko eirna webaitena tawifai, za za nemei oruyena doite mekowe turna doi pre mekopane.

¹Nénouné, détlro meslréi koplrimbuko Walriwaité a té saniyainé Pilatus Galilea détlro kena sa té koplrimbuko blru-blru blrumbuko nenéi kéna bise plré yatékaimeyowé. ²Walriwai ne a té sauku, da Galilea détlro bisi doplre té dunéna, Galilea détlro siména lati tuwayoné? ³Dé wéte a té santémélré, ambai, néplrénaiye, néna sa we tuwaipai, wé métlréna tété té yatémbombé.⁴Ambainya wéna sé yatémbéna, mébésuna mési naming né muku bété té yaténaipondé ménara nopi-nopi téyayé, Siloam bu nopi-nopi té yayé ménara até dusupuko nété pélréntuku, néna mékoyaina da détlro peko tédiané kaso-kaso plré néna peko détlrosi téna yerikoipainya, nénei détlro posi Yerusalem né nikiyayé. ⁵Dé wété a té santé mélré, Ambai, né méndo dowipai, métlréna tété mo té yatémbombé.⁶Walriwai nénei méndo té klriyoumu, détlro besika alra nung té bésika plrétuku anggur eminé néplre nayé ya mbesika né détlro méyowé ona téténélré amtétépuko. ⁷Emiplrna détlro té a té sanéyoné, dé da emité mai naming slréi wélralré ona besika dou itipai, né o té baité kuwé. Si ména sanémpuko né onung té déna emi néplrétuke?⁸Neplrena yo, emi plréna ye emi plréna yo a te sausuku, tuanmay da mai lati nété kalro malré inulré, né eu te méndé kani oyéna té bête baité weképondé, néna saté balrintitlré. ⁹Wambéya téna mai eu no te méndé. Wambéya téna mai eu mipainya no té baité kuwé.¹⁰Yabesika Walriwai sabat yané sinagogé klri-klri kalro té klriyoumu. ¹¹Dinouné milre besika alru peko-peko silrakunulré, sane ténoyowé néna mai tiki ténoyowena mébé mési naming pélre, né milre néna jo métosuna yelriyengkuko, né esu yemipai.¹²Néplrénayé Walriwai dou té téyowé nété témbuko. Nété simimbuko a té sanémbuko,” da milre wéna eu bulrana masé dé népé bainya sékémbukalré. ¹³Néplrénaiye, Walriwai né milré koté mété tapéyowé né suponé milré esu yemuku Mang Walri té kapiyonu. ¹⁴Sinagogéna blréngka ména alrma-alrma suapéko, Walriwai sabat yané détlro tépoiye deiyumu. Détlro doplré te a té sanéyoumu, “ya, mési suna mbei kémbalrite mékowe. Néténaté, wélra mémbé wé té poi mékotélré, yané-yané mémbé sabat yamo ambai.¹⁵Mang né détlro té a té sauku, “we munafik détlro!” némané métlréna détlro wéna malrisaté ambai, kélédaité nété malrisa miené béképoné wandé nété baité baitédowé oto té epé sabat yané aningsine. ¹⁶Da milre kayé Ambraham kna sélraina milre nété bekaipuko néna tiki tépéyouna mébé mési naming pélré, masé sayé bekaipéko népeko sabat yané baité sekénémboné?¹⁷Neplrénaye Walriwai né até damané elriyowé, “kéna slrai plréna détlro né paitabulrété tuainanélre, détlro doplré kéna kalri té dianénai kémbalri busi-busi mané mékoyowé.¹⁸Néplrénaye Walriwai a té elriyowé, “Mang téna diya bésamané nékéwé?”. Né té méndokalroné bésamané olruténélré? ¹⁹Mang kna diya sawina téna mane détlro dokuyowé emi né plrutuku, néna na té plrutuku o téna mane dépuko néna misé awé yétéipekomiyayé né misé nénikiyaiyé nalrété mékoyaiyé.²⁰Né até elriyowé, a sute blrunsuku Mang kna diap dodo duane. ²¹Mang kna diapé ragi milré besikadoku tifa-tifa pélré blrumbuko sukat naming né délré dumboné.²²Walriwai kélro-kélro yolré, yolré-yolré nénei méndo kalroté klriyomu ototé né méyowé Yerusalem té. ²³Détlro besika nété simisuku, “Mai, Détlro kéka bu bête poi kalro té nayé?” Walriwai ne muku téna a té élriyawé. ²⁴Wei eu wake siwé mie mau kéke télre dinipuko: Dé wété a té sna malré, “détlro doplré nei wake té siyaiyé esuté nayé, wake té némé siyaiyé.²⁵Néténaté, tuamai esu yemuné mie mau té diniponé, né miyayé dia suné tipiyaiyé, mie mau té bapiyayé a té elriyayé, “tuamai dé té mie mau té tuwisimé dé kayé. Né a té sauku wé plréna détélro dé wé téna nimeipai, mépélréna détlro”. ²⁶Nététaté wé a té sawémbé, dé wémblré-wémblré dika té sa té némbei anéyandé, wé nipi-nipilré kélro-kélro yolré klriyeme. ²⁷Neplrénayé né a té sauku, “dé wéténa nimeipai, méplréna détlro”. Déna bukoulré baité embé, wé métlréna pekoté mekawéna détlro!²⁸Wé yambeité dimité dinnimbé, wéna eti danulru néna dou teyowéna Abraham, Isak, népélré Yakob, métlréna Nabi-nabi Mang kna dia né koplrinu, témbé wété baité tindélré nayé basuté. ²⁹Néplréna yé détlro, ana su lré amabai yépalré sulré néplréna yé wau su lrénayé omo su lrénayé né mukuyé manayé Mang kna diané némblré sa té anénayé. ³⁰Nénei noulréna métosuna détlro, méméténa détlro té dunaiponé, mémétlréna détlro métosuténayé.³¹Néyaponé, Farisi détlro walri koté miyaiye a té saniyané “wélra oto té ei danou té tumbone, Herodes wété tonouponde. ³²Walriwai né a té sauku, oto té ewé ruba té até sanumboné, ménaya plré wambéya, dé népe pekoté baité sékétémboné, wé métlréna poi dumbombé, naming téna ya né déna kémbalri néméténaina mukuna mane baité mékotémbonde. ³³Néténaté, ménaya dé népé oto té télre, wambéya kambiya nabi détlro si, titipainya Yerusalem basuné.³⁴Yerusalem. Yerusalem! Alrma yé téwekaiyé, nabi détlro tutitaiyé, né détlro Walriwai sanumpuko wéko téna yaiye, nékoté-nékoité déna kéna wété némbéiyé beyétépondé, wéna yeininig, awé nénang yeité nétoyané dupuyowénamane, néténaté, wé té dianu. ³⁵Ménaiyé wéna mié némei tumboné, klrung mbai. Dé wété a té santémélré, “wé nékoiténa déténa dou itipai”, nékéwé néna méndé wandé, wénékémbé a té elrémbé, dé métélréna Mang Walri kéna eudoné poi a té sangkamalr méwé.

¹Sabat ya simbeine, Yesus Farisi detelro belrengke simbei kena mit te meyouwe nembelre piyeu te ani nei na nepene niki yai naYesus dou belri-belri beyaine. ²Ne nou ne Nena bukoune bukekouna detlro simbei bekeyouwe. ³Yesus Farisi detelro pelre Taurat semo tepaina simiyoune, " sabat yana sa te nai na detlro toi te mekaina ?"⁴Ne ko tena a sawipai, neplrena kaiye, Yesus sa ne tenoyouna detelro kena mete kelruko ne detelro poi dupuko, ne te sanumbuko dite euwe. ⁵Yesus nete saniome; dape metelre nekauna sime ye nena yei mbai sapi bu amblruei delreke sabai yana netena ne ei lrena bulra tena dowipai ? ⁶Ne metelrna mane nena ne a elriyouwena atena alripai⁷Nepelrena kaiye, Yesus asi mbei te kiyambuko, a mendo elroyouwe ne pena metelrna mane si maimpeko nikiyaina, nitiyomuna ne metelrna miyaina pe betunaina kepelre engken pelre sa pelre kelrai peko na ye duweyaiye ne bulrane nekenaina. Nete saniyoumu, ⁸nekewe wete simnai ponde nenei ya te mekonaina pelre milre me yatenaina, betu na nikipinya, ne ya pelre mekouna memai detelro si snalre te sanumbuko wena bulrasuna detelro. ⁹Ne ya pelre mekowe na memai mende wete saneneuwelre : da detelro te wena ne nou nekeyona sanumbende nekende ! Wekaiye paita bulre te tuwanulru metesu telre we ye euwe nekewe.¹⁰Nete nate wete sanenai ponde detelrokena yatemekonaina, metosu telre ne weye euwe nekewe, wande ne ya pelre mekowe memai mende weiye te simeneulre, da yau yau na we pe betu ne euwe mekewe, nenape, metelrena detelro nepete simaimpeko miyaina wete tenaiwelre di detelro pe be tena detelro mane. ¹¹Nemane delrati ne detelro nenei eute yalre te elrendena, ne delrati ate tonaimbonde mende, menane delrati ne detelro wena eute dulrunsunde walre we nate, we delrati yalre bulrane tanai ponde."¹²Nepelrena kaiye, Yesus nembelre simipuko meyouwe na detelro te saniyoune me daite weiye yau sa te anembe dasyena sa mbai denengna sa , wepe wena yau yau na, keka ye meto yalrise pelre wembelre nembei te nakauna sa kalrung dopelrena ye, we delrati siminai ponde nenei sate sonaiponde nembei anembe.¹³Nete nate, wena sa delre te sowena, we simewenape sa ambainya detelro wena buntekei tunaye, yaplrana ye, dou bisena simiponde. ¹⁴Nena pe ne detelro wena belrengka bulra mete tapnai poine, wetena nekoutena simipai. Nena nokoute belrunsinde mende ne yane detelro poi pelre deiyeponde.¹⁵Neyana nembei sate aniyaina detelro simbei, ne ate betepuko, ne detelro nete simiyoune, " poi telre detelro walri piyeute mangwalri kena mie deko anende. ¹⁶Yesus ne detelro tena ate elriyouwe," Detelro simbei nenei mie na sa delreute deneye ananaina te detelro telren menaina te simipuko. ¹⁷De neye na sa se anenai su selrei meyouna, ne detelro nenei mie na kembalri detelro te saneyoune di detelro simambeko miyaina; sanumelre, "metelrna mane nepe",¹⁸Mema nena kaiye, metelrna mane detelro simipuko miyane metelrna mane kake te boiyaye, memete meyouwena meke saniyoune, di ne syandu, dekaiye kanite manimpah doi doukalre emite telre meko telrena. ¹⁹Simeyouwene, de kaiye manipa telre sapi misiselrei doi doukalre, ne sapi-sapi te dou te te temelrena. ' nei syandu de mipai.' ²⁰si delrati ne te saniyoune; de kaiye milre manimpa dokalrena, tenate de mipai.²¹Ne kembalri detelro nenei belrengka detelro te metelrena mane saniyaina mane nete eke saniyoune ; Ne belrengka detelro kena selrai dumbuko, nena kembalri detelro saniyoune, slraimbei ! ewe dinipi delrena ye di nipi kiyanaye dayona. Dekote sa ambai detelro te dowemembe, mendaina detelroye, yaplrana detelroye, dou bisena detelro pelre. ²²Nepelrena ye ne kembalri detelro nenei belrengka saniyoune. Memai wena a sani tena nepe walri yalre sani yamalre nepe miyaiye nemane ye nemeina nou neme nekaiye.²³Ne memai kembalri detelro saniyoune ewe dinipi. Delre ye nipi kiyanaye. Ne detelro te sanemponde menaiye dena mie te kemenaimpounde. ²⁴Depe wete senamalre da detelro, simipukalre miyaina simbei kasopainya delrei sate a nenai ye.²⁵Yesus detelro telreng pelre oto nembei meyaiye, nepene Yesus blrusuku nete saneyoumu. ²⁶sime ye Dete tau nai telrena, nemang ye nenang ye, nembilre ye, nena yei ye, do keka ye, milre kekaye nenei eu delrati nepene tenemponde ! mende Dete taunetelre. ²⁷simeye Dena o se te kembounde dembelre welralrena, Dete tau ne telre.²⁸Sime ye wena nelrona menara te mekonena, biamane memete doi tena me bei pa. Nete nate nimeinembonde dena doi elri kuko epeu mekotembondena ? ²⁹Nemena mikoipainya, nena kundu saninsinde netena mikoipai detelro nete tenainelre nete dedenaipounde. ³⁰Detelro nete a sanenainelre ; Da detelro da kembalri te mekoye, ne baite teme tena tena mikoipai.³¹Si pe ; memena audewati pelra bulru te audewati si pelre denainelrena, biamane nembei nikipai ate tuapai nenei pelra detelro 10.000 selrei, nenei sangku te tatanai na pelra detelro 20.000 selrei ? ³²Di Andewati tena ne tutupainya, nenei detelro simbei te sanumbuko youwe, nenei me sau te bekenepona a simenemponde a yeko kaiye beamane ; nena pelra detelro bai telre nemena ne. ³³Nemane delrati weiyena nelro na De tena tawipai ; nena pe wena sa matelrna ma ipai."³⁴Nau ben pe poi, nemane ye anu ben kute depukona, bea mane netena mekonaimbone nauben nekoute dumbonde. ³⁵Ne nau ben emine kani yu tena detelro netena doipai apai baite balrena kinde. sime buntekei pelrna ate betondena, nepene neye betonde.

¹Doi koplri koplri na ye pelre bisi kaima te mekaina derelro miyaiye yesus kena a elri youna re meke beroiyaiye. ²Nepe na tarisi detelro pelre taurat tepai na ye eri kilri tambulru yaiye da detelro ye peko, kaima, bisi te daina detelro takumelre sa te nembei anaiye.³Nepelre na kaye Yesus a mendo te nete saniyoumu. ⁴Weiye metelrena mane depe ne nekau na sime ye nenei domba 100 selrei, simbei nalre puko, nemena kaiye 99 serey pau nelro ne tenupai ne pe simbei nalrepuko na te nende duwende? ⁵nere tupeiye kene kena pe, nete nare ne kembonde kena kalri te konde.⁶Mie re meyouna, nenei yau - yauna pelre nenei do keka belra ce simempeko miyaina kaiye sanume." Membe dayane dembelre kena kalri te komalre .delrei domba simbei nelrepuko na nepetekanalre. ⁷De we te senamalrena pe, nemane delrati walri yo dekayone kane kalri delre, telre walrente peko te mekoyouna detelro simbei peko nelrolre blrusuku poi kembalri te mekondena.⁸Nemena kaiye memena milre doi mebe kepei, nenei ne doi kelro puko na simbei nalrupuko, nemena kaiye nenei sing sakoipai. nena ne mie tena kese te kesonde ne doite melrase ye duwe youwe, nere tekenelre. ⁹Nepe tekelrna pie neiye nenei yau-yauna nena milre ke ka te simi puko nere sanume membe," Dembelre kena kalri te ko malre, delrei doi simbei,narlpuko na ne pe te kanalre. ¹⁰Deiye wete senamalre, nemane delrati mang walri kena a kirana kena kalri te kaiye derelro simbei peko nelrore blrusuku poi nelro te mende.¹¹Neperna kaye Yunus a te elriyouwe," Detelro simbei nenei yei do beslrei. ¹²Dumbu yei nemang te saneyouwe,' memai delrei mena doi te date dena me bulra te yatu telre: Nemane nakaiye: Nemang ne do be te na doi te wasumpuko.¹³Tikimbai, dumbu yei nenei mena sa olrupuko nou tiki na yo si te youwe dipene nenei doi te baite nemei na nelro ne baite balre youwe. ¹⁴Nenei mena doi nepe ambai duwai peko, nepelrna dlrati ne yone moning masu meyouwe,nenei doi doku youna ambai duwaipeko.¹⁵Nemane satenate, ne youwe ne yona detelro simbei kena miene kembalri te eke mekoyouwe. nete senaimbuku marisa kena palre ne opo sa yate nemlrenate. ¹⁶Ne kaye moning tuwayoune, opo kena sa po ani yai na te anendena te. nepena detelro ni kiyai na netena dikisipai.¹⁷Dumbu yei mendo te duku a te alri youwe ," Damena peda dena mai kena miena kembalri detelro pe sa te di anaiye karung-kalrung ne, de kaiye dapena moning suwe ne tete dou telre tena mane. ¹⁸De esu yemitelre nekou te delrei memai ko te telre. nenei buko ne kiya elre telre santenelre, nemai peko telre te mekopu kalre walri yo dekayo na ne dapene wena bukoene. ¹⁹Depe wena yei mane simipainya, depe wena kembalri detelro simane meko telre.²⁰Nepe na kaiye esu yemike nemang kena bukou ne tepe youwe. newaneye dumbu yei manimpa bai ne wolre youwe, nemang nete tekenelre, kena bulru na pe kena bise te tuayoune nemang ne ko te tengku youwe neta kelroku nete bete siyoane. ²¹Ne pelre na kaiye, neyei nemante saniyoune, memai depe peko te mekopu karle walri yo dekayo pelre wena bukou ne. Depe we na yei mane simipainya.²²Nemane na kaiye, ne mang kembalri detelro te sanumpuko. Selrainbei te dowe membe manimpa na mayou piyambai telrena, nena eu ne titimbon be, nena mena cincin titimbombe, ne na oto na oto elre titimbombe. ²³Eu muku-muku na sapite dowe membe nete baite pelrobombe, date membe sa te ane malre kena kalri te komalre. ²⁴Da yei nepe tetepuku, da nepe nekou te de ye puko, da yei nepe nalru puko, da nekou te nepe tupeiyekanalre ne nepe kena kalri te koyai ye."²⁵Ne su slrei na yalrise yei emi ne walreyowe, neye mie te nopieke meyowe, ne waku ye buse te koyaina kulrung te betoke meyouwe. ²⁶Nepena kembalri detelro dimbei te simipuko meyouwe nete simiyoune dakaiye biamane. ²⁷Ne kembalri detelro sanumbuko," wena metona nepe meyouwe, wena memai eu muku-muku na sapi yei site sanumpuko ketaipuko, ne foi mo nekoute meyouwe.²⁸Nemane ye,yalrise kena selrai dumbuko mie esu tena mipai nemane satenate nemang di ya te osuku meyouwe nete ayu-yu watuyoune. ²⁹Nemane ye, nemang tena a te tapeke. Depe wena miene maye maye we te tewalre, wete dikawalre, wena a tena simbei mena baitena salripai, de tenape kambing sekelro si mena de tena ipai, buse nelro ne nete a nande. ³⁰Dana kaiye wena neyei meyouwenape doi te nemei noi kalro balre tuku nemei milrekalro ne wasempuku, memai eu muku-muku na sapite ketepuke.³¹Nepena kaiye, nemang ate saneyoune. We pe delrei yei ya te yate mie ne nekendena. Da mie na sa metelrna we tena mo. ³²Netenate sa te anai na kena kalri te kaina nena weudeke dite tete puku dana pe nekou te deyepuku, ne te dite nalrepuko, dana pe nekoete tupai kande.

¹Walri yeine nena ototounate a te saneyoumu, detelrobei sa melrana nena kembalri detelro belrengka mane besika, neplrena, sa melrana detlro a te kiyapeko. wena kembalri detlro sasasite sewa te kopuko. ²Netenate, sa melrana detlro kembalri belrengka te simingbuko neplre saneyoune, beya tenate de wena a te betopukalre? welrabete wena sepena-pena mekoye, netenate we dalreng sematena nikipai.³Kembalri detlro belrengka mendote mekoyoune, beyasate de mekotelre, neplre da selreite, samelrana detlro dete baite skutupuko? dewake ambai kembalri te mekotelre neplre paita bulre mane sa adidi doplre. ⁴De nimeyanalre beyasate de mekotelre, ya mbei de dalreng se mana mane baite sekenaiteponde, detlrosi dete donaitelre nenei medekone.⁵Neplrena, ne detlro bei-beite simiyou. detlro memetenate simiyoune sasasi meslrei, samelrana detlro kena mie dekone nekewe. ⁶Ne detlro a te sauke, do misi melrai bu zaitun olrena neplre kembalri belrengka elriyowe, wei semo sa nekepukote ditedowe, welra ane niki. neplre semote dobe mebe selrei melroupone. ⁷Nemane delrati kembalri belrengka detelro site simi youne wenasa meselrei nekepuko? Ne detelro ate sauku, domisi kor gandum. Neplre dalreng semana sane youne, dite dowi, wei semo nekoitemelroupone wenanekaipukona telreng do kilrimbai.⁸Neplrena, sasasi melrana detlro kembalri belrengka te telre pelre te elrepuko, nimeyembuko ne kembalri detelro tei dopelrena. Nemane da yo bulrana yeinining tei dopelreate tiyei metlrena detelro tena, neplre kiya yeinining tena ambaimo. ⁹De wete sena malre, mesate ona olruna plre be yi panya neplrena ona olru metelrena ambai dumbon dena we mettrena mie ko poine embe nekembe.¹⁰Limi, akoi - akoi tekiyalre mekondena, ne delrati kembalri delretena mekondena. ¹¹Neplrena da yo bulrana kembalri senai me pu kona mekoipai nya. simewete tlre plrena kembalri sane nemelre. ¹²Neplrena, detelro sikena sasasitenapoi mekoipai nya. simi sasasipoi wete ini welre.¹³Nemane delrati kembalri detelro, kembalri belrengka be selreitena mekoipai nya, neplrena sitekenabisete delrenene sitena ambai. we manwalri plre ona olruna kembalri mekawe.¹⁴Farisi detlro sen kenate delrainena, betaipuko walri yeiteapeko-peko saniyaine. ¹⁵Walri yei nete saneyoumu, we metlrena wei evte tlre pelre te elraupuko detelro keno bekoune, nepelrena manwalri wena kenape nimeyenbuko, nepelrena wena mendo kaso - kaso plrena tepawena manwalri ate dune.¹⁶Atung plre yowalri kena semo kilri yaimenape yohanis kena yopuko, nepelrena yohanis kena selrei lre a keya poi manwalri kena delre nepe kensi kaye, nepelrena metelrena detelreto saniyaime esute. ¹⁷Nemane telrepelre, kasombai ma plre da kelra selro nalrenaiponde.nepelre nou bei atung nalrenaiponde.¹⁸Detelronenei milrete baite tambukona nepelre milresite doukena ne kaimate mekopuko, nemane delrati simenemilrete doukuna ne delrati kaimate mekopuko.¹⁹Detelro bei sa melra doplrena ne mayon poite titipuko nepelrekalrite koyowe yaya nemanemote nenei sasasi melra melra. ²⁰Me mau esute detelro samelra dopelrena,nenoune detlrobeiane tenoyowene Lasarus, nena eupe sisa dopelre. ²¹Nena mendomekoyo wena samelrana detelro sa ane yowena atebalri yayina ne dowen da anen de, yoku miyayi nena sisote pelri yaye.²²Yambei, samelra ambai nya detelro dite osuku malaikat doukai nelre Abraham kena kembongbulrate. Sa melrana detelrone delrati osuku kanine sasikaye. ²³Di teteyokone, me selro-selro mekoyaime,samelrana detelro bulra teteyowe nepelre Abraham tetekenelre baine Lasarus pelre nena kembongbulrane.²⁴Nepelre, sa melrana detelro se yawe, mai Abraham, detena bisenemedululre nepelre Lasarus te sanunbone mekeute dowende bu ne titawen bon de nepelre dena peubulrane sansing de nepelrena desing nelrone dimalre.²⁵Netenate, Abraham saneyoune, yei, mendote mekonulre weneme walritenikiye, we poi-poi olruye, danouna Lasarus nou poine we pekonelro ne cunukunu. ²⁶Nepelrena nemetelrena, da melrasi ye delrenenaete momo neplrena detelro disutenayena we kotenayena betetuwainaponde, nepelrena disulre da sutena ambaimo.²⁷Nepelre, samelrana detelro elreyowe, nemanena, dewete diawalre mai, Lasarus tesanun bon de dena maikena mietemende. ²⁸Nepelrena dena dokeka metelrena misiselrei. Nenane Lasarus neteatei mane sanenenponde, nepelrena nepeko nipitena mipai.²⁹Nepelrena, Abraham elreyona, Musa kena atung plre yowalrikena samobulrane, nena metelrena ne nimeyenai m bode. ³⁰Lamelrana detelro nekoite elroye!ambai, mai Abraham.nepelrena detelro dite osukuna nekoteimendena, neyate wande ne poite mekonaye. ³¹Abraham samelrana detelro te saneyounu, nepelrena wena dokekapo musa kena atung betoipainya nepelrena yowalri kena semone metlrena telrepelre ambai, nemane delrate detelro beitete ne lro lre deyen bonde.

¹Nepelrana, Walri Yei ototounate sane saneyoumu, ulru senekewena netenate, deltro ate dite date yetayena peWalrin pelrena. ²Kaso noutelpena sesone bonainelre nemane delrate nete ponda nau kutute nemane nekade Yeininimg buso-busote wapenemelre.³Tei-tei pelre wena dokeka pokote mokou pukona, aye sanulru, nepelrena nenapeko mekopukote kenate tuwenena, nena pekote baite sukun bonde. ⁴Nemane delrate peko nena bulrune deken dena metelrena misi bepelre nepelre elre yowe. De yewekate melralre, pekote baite sumbonbe.⁵Rasul-rasul Walri Yeite saniyaine denatelre pelrete bulra-bulrate! ⁶Walri Yei nete saneyoumu, neplrena wena telre pelre delre sasawi nemane, weda o murbei te sanenembe, kani yelrere baite dawenbonde nepelre nau nenetepende, nepelrena neowena ate beton bonde.⁷Sime wena nelro lre nena kembalre detelro nekawe, nekani tebulrune nepelre malri sa semate, nepelrena emi kembalri te mekowena detelrote saneyoune, mewe, ane nekewe sate anewe? ⁸Nena ambaine kembalri detelro te saneyoune, detena dikate eumukone nepelre mayonpoitetitipone wande di kalrete ponde mewe de bupelresa pelre antepelrena. Metelre mekoupone wande mekoupone wande wesate euyanene?⁹Beyamane ne apoite kembalri detelrote sane nenbonde nema nepio ate kembalri detelrote sanenbuko. ¹⁰Nemane we delrat wemukoye nena kembalri saneme pukonamekoyauwe, nepelrena ate elrembe, emetelrena kembalri dotelpo eudombainya.¹¹Otote Yerusalem te yayi, Walri Yei nipitikilri yayi yeko Samaria pelre Galilea. ¹²Yo sitena nopi-nopite, ne dema kekaona detelra mebeselrei, nepelrena neitipi yayina baibetene. ¹³Nepelrena, ne ate seyaye guru. Walri Yei, dete bisete dinime.¹⁴Ne sulselrei Walri Yei netete kemelre, Ne detelro mukuna mane ate saneyoumu. Dite embe nepelrana wei eute yowolri tekilri mebonbe. Nepelrena, ne detelro nipilre miyayene poi duwaipuko. ¹⁵Nemane detelro bei nenei cute tembuko nepe poi ulru puko, nekoutebu lrusuku Mang Walrite kape youne. ¹⁶Ne miyaye Walri Yei kena ototoune, nepelre poi ate saniyaine, nedete lro Samaria detelro.¹⁷Nepelrena Walri Yei nete saneyounu. Ambai detelro membeselrei poi duwaipu ko? Detelro simisi kilrimbei mepete yaye? ¹⁸Nepelre ne nelro lrena detelro sinema bulrusipai Mang Walrite kapene nelre daya silrina detelro beimo. ¹⁹Nepelrena Walri Yei nete saneyoune. Esu emi nepelri dite walrewe wene telre pelre wete poye mekoupuko.²⁰Farisi simi yaye meya te Mang Walri kena ya delre mendena, Walri Yei saneyoumu, Mang Walri kena ya delre mendena nene lrona sasasi mena itipai. ²¹Nepelrena detelro lrena yena. Tembe Mang Walri kena yo delre dipene! Nemane delrate elrenaye Mang ya delre depene! Noulrunape Mang nape kena.²²Nepelrena, Walri Yei nenei ototunate saneyoumu, Neyamen dena wemete lrena tembe yabei ya yana detelro yei, nepelrena wenetena itipai. ²³Detelro wete sanenai melre, tembe, dipene, nepelrena tembe depene, nepelrina weipainya, nedetelro tena tawipanya. ²⁴Nepelrena elri yatu nena mane masilri kukowalro silri masilri kuko walro site, nemane delrati delra Yei ne daitena.²⁵Nepelrena, detelro Yei sete tuwane nena dopelre, nepelrena daman dena detelro nete baite selronde. ²⁶Nepelren, nena kiyanaina Nuh kena yamane, nemane delrati Walri Yei mendenaya. ²⁷Detelro sapelre aniyayi. Domilrete yati yaye, milrete domieteta yaime neyanopite Nuh bahtera yete sekaipeko. Neyapone bume delre meyowe detelrote baite tutupuku.²⁸Nemane delrati Lot kena selpeine, neyapo sate aniyaye, bute naite sanung pilri yaye, nemane delrati mete melro yaye, naite dite date. ²⁹Nepelrena, neya Lot Sodom yote tengbuko. Sing pelre singkung bulralre balri yaye bimelro yowenamane, metalrena detelrate baite tutupuko.³⁰Nemane delroti daya mewena detelro Yei cute kiyanen ponde. ³¹Neyape, sime Mie koti yon bulroni, nepelrena sasasimie dekona. Ne atena mipainya sasasi tena olripainya. Nepelrina seme emine walren dena, ne ditena ipainya.³²Mendate mekonembe Lot kena milre beyasakiyapuko! ³³Sime wei eukanipote telro melrombona, tukani ponalrenbondena nepelrena seme eukanipo nalrepembona. Ne telro melrombona.³⁴Dewete ote sena malre. Dene yena detelro beku alrwa beibulra ne. Nemane delrati, detelro site doununelre. Detelro sidane nekende. ³⁵Milre beselrei gandumte bulru yoine. Detelro site ditedounulre. Nepelrena site done tenenbonde. ³⁶Nemane delrate detelro beselrei emi kembalri temokoyo yina, detelro site doune nelre detelro sidane tenenbond. Nepelre ototouna Walri Yeite simi yaine, mepene, Walri Yei? Walri Yei ate sauke, mepene sanen detena yena, nepene awe bayai antunan keko.³⁷Nepelre ototouna Walri Yeite simi yaine, mepene, Walri Yei? Walri Yei ate sauke, mepene sanen detena yena, nepene awe bayai antunan keko.

¹Walri yei nénei kémbalri détlro a té a méndo ei sanuyomu Mang Walri té sani. Sani eine népélré dati endiki téna dékoipainya. ²A méndo eine sanéyomu, yo délré mbei, a plré taina détlro Mang Walri endiki dékoipai, métlréna détlro dékoi-dékoi ambai.³Ne yo délré mbéi, milre sonyang némamanaté ya kasombai a plré taina détlro kote walréyowé sanéyonu, wépé déna a dikitipoime, ⁴Milré sonyang némanémoté ya kasombai walréyowé simiyonu, aplré taina détlro néna a baimoté satlréyowe. A plré taina détlro kéna méndo einé tuayunu, dé Mang Walri endiki dékoipai métlréna détlro dékoi-dékoi ambai. ⁵Néplréna milré sonyang némanémoté simitu wafufu a té néné bulraté tiyétékona, néténaté dékote ya kasombai walréwé kétémbone.⁶Néplré dlraiti Mang Walri a te simiyonu, népé bétopuke a séplré teyena détlro a noumbanyaté tiyekuke. ⁷Wéna kna né twainéna ”Mang Walri nénei détlro délrona a dénéng dainé képanyéna, nénei a sawipai. ⁸Dé wété snawalré, Mang Walri nénei détlro délronaténa noulrena a té tiyéwé, né bu daité Mang Walri daya bulraté méndéna, da détlro yei kna tlrépélré ténébondé?⁹Walri yéi améndo éiné, détlro méslreité néénéi euté télréplré détlro elraipéko, détlro, détlro site bukiyaimé. ¹⁰Détlro bésélréi walri mieté kafi-kafi kalro té yoiyi. Farisi détlro plré doi koplri-koplri détlro.¹¹Farisi détlro kafi-kafi kalrolréna nénéi euténaté Walri saméyunu, “télréplré Mang Walri poi a té snawalré, détlro si kna tu wélraiména dé walripai, détlro kna sate némei olruwaiyé, apupeité dainyé, kaimaté dainyé, nélpréna dati da détlro tépéwéna doi koplri-koplri démo. ¹²Némané dlraiti Walri saukalro minggu beina dabéslrei néplréa kémbalri doi olruwalrna nalro mébéslrei weiména.¹³Doi koplri-koplri détlro, baibété tépéyowé dou manoténa itipai, kéna té méyé bapéyowé. Walri té kafi-kafi eine saneyonu, ”Memay Mang Walri dété wéna kenabisé, dé péko détlro. ¹⁴Dé wété snawalréna, “wé doi koplri-koplri détélro, mie téna wéi télréplré eine, détlro nei euté yalrété elrémbonéna détlro, até kunsiné, téfa-téfa eine walréndéna détlro walri dikinembonde nou yalré né nénékéné.¹⁵Népélréna népéna détlro yeinining té olruyaiyé Yesus koté nété méyésunémlréna, Walri Yei nei kémbalri détlro a séklrété klroyayé. ¹⁶Némané dati Walri Yei yeinining té nékoténaté némésimiyomu, yeinining téna itipai dékoté ménayé, Walri dia nékéwéna da yeinining nénei bulrané nékéwéna. ¹⁷Dé wété snamalrna, détlro simi walridiaté da yeininingté baité salrundéténa walri dia téna esuténa ipai.¹⁸Béténa détlro méyowé Walri Yei té simiyonu, “Guru, poiména kémbalrité mékotélré walridia téna walri séna ténékéné. ¹⁹Walri yei a té sauku, “béyamané détlro poi té datupuko, métlréna détlro yei nékandéna peko détlro, Mang Walri bei poi détlro, ²⁰Da atung a yéko métlréna népé nimiyufuko, kaima téna dipainya, détlro téna tutipainya, bisi téna dipainya, détlro téna aténa elripainya, népélrédaiti wei Memai, naming pélré dékoi-dékoité. ²¹Né détlro até sauku, “Né kalro élrena yeinining sélreina népété mékoyané.²²A si néképékona wéna miena sasasi muko naité muko pone, doité osoi détlro té wasumélré, néménaténaté wéna walri syaséna walri diané wei méné dowewé, “Da simalréna dété tautulré. ²³Né a té bétoupuké kna einé sé té tuwayonu, sa mélro doplréna.²⁴Néplréna Walri Yei nékoté téyonu a té sanéyonu saséna doplréna détlro Walridia téna nipi skalri doplrété tuainya. ²⁵Nékalro nékéwéna malrisa jarum bulruté sémbanya sa mane, sa séna doplré détlro Walridia walridia mau walridia téna sédoplré tuwainé.²⁶Détlro Walti Yéi kna a té betaipéko, nété simi yainé da wélrandéna simi-simi walri senate yaténaiyé. ²⁷Walri Yei até sauku, “Détlro yei nimeipainya kalro nékéwéna, Mang Walri kéna einé nékéwéna”.²⁸Népélréna Petrus até sanéyunu, eyé métlréna ena sayasi dinayukuyanmélré, nété takéwéndé a slréitéméndé. ²⁹Walri Yéi nété sanéyumu, “Télréplré a té snamalré simé da kémbalri kalroné, dété takuwuku, nénei mie, milre, dokéka-mengké, mémai, yei, Walridia kémbalri kalro. ³⁰Wéténa sayasi kaso-kasoténa yatipai da slréité méndé, nébu dai-idai méndéna walri senate yaténayé³¹Walri Yei, nénei yau-yauna mébésunabé koplrimupuko, até sanéyumu, “até bétombé, Yerusalemté malréna, anou yékobulraté, nabi téna atung sémoné mélrokayé méyowéna. Né a kalro yumbondé détlro yei”. ³²Né kilri yémbe détlro, Mang Walri niméipai mebulraté salrnaipoténa. Néténaté, busi-busi sanénainélré, busi-busi mékonainélré. Ekitonainélré. ³³Bakésayé éuna pénénainélré, népélréna baité tonaipondé. Ya naming né nékoité déyémbondé.³⁴Néslréimbéi sanuyumu, nénei yau-yauna atu mbeimena doipai. Né eu yékéménaté sanuyuménénei yau-yauna améndodoipai, Walri Yei kéna alréyouna.³⁵Nédaiponé Walri Yei Yoriko yoté nopiyayé. Doubisena détlro nipiyené nékéyé adidité dikiyowé. ³⁶Détlro drone yépoyowé simiyomu dé béya aséplro kulrung. ³⁷Détlro délrona saniyayé “Walri Yei, té dékonyélré mayé.³⁸Doubisena détlro araté yaféyowé, Walri Yei, Daud nuwéi, dété kénabise. ³⁹Détlro délrona noulréna bétuné Walri yaiéna dou bisena détlro a té ketiyané, ne até nyapéyowé “Daud nuwéi, dé té kénabise”.⁴⁰Népélréna Walri Yei nénouné tépéyowé, sanéyumu “né détlro dou bisenaté date dé koté dounémbé mémbé”, dou bisena détlro Walri Yei kéna euyéne atésimiyonu. ⁴¹Bésaména simiyeté, dou bisena até sauku “Mang Walri nuwei, déna kénapé douté nékouté téténélré”.⁴²Walri Yei doubisena détlro té sanéyonu, “téwé, wéi télrépélré wété deipondé, ⁴³Nédainé doubisena détlro douté pekuko Walri Yeite takunélré Mang Walrité kapéyonu, némané délrati détlro délrona miyaina, métlréna Mang Walrité kafiyainé.

¹Nepelrena kaye, Yesus Yeriko yo te esute yowe. ²Nepene nekeyowena do simbei nena eudo Zakeus, Ne pe doi tekoplriyaina belrengka te nekeyowe ne delraiti sa delra doplrena detlro.³Yesus nete tenembonete, nekaye detlro telreng nelrone nete tiaitiki; ne kaiye eupona detlro. ⁴Nemane bête tuambuko, Zakeus detlro nelrolre tengkuyowe bena o tepeyowena bulrane elre kenelre. Yesus ne nipilre mende nete tenembikonate.⁵Yesus, Zakeus pelre nekeyowena temeyowe, dou bulra te yowe Zakeus te tekenelre nete simioune, Zakeus ate miosi dayate weyena miene telre neketelre, ⁶Nemena kaye, Zakeus ate miosuku neka kalrite tuayoune Yesus nenei mie te mendenate. ⁷Nemaneye, neplrena detlro tipiyaina, nete masiyaine nete saniyaine, “Yesus beyatenate niki pelre kese pelre belraina detlro kena beyatenate meyowe.⁸Zakeus esu yemike Tuhan ko te a te tapeke, “Tuhan, doute tiwe delrei sa delra tenainate detlro te wasi telre. Sa delra ambainya detlrote wasetelre, nepelrenaye detlro kena sa olruyauna, nekoite diteyatetelre, da klrimbe te. ⁹Neplrenakaye, Yesus a te Zakeus te saniyoune, “dayane walri poi da mie deko bulrate meyowe”, da do nekewena Abraham kena yei. ¹⁰Netenate, Mang Walri Nuey meyowena ne dewende nalriyaina kiyane tanemponde.¹¹Neplre metlrenamane betoyaina ne, Yesus a mendo kalro simbeite saneyoume, Ne kaye Yerusalem yo nopiekai miyaye, weye wapesimbe Mang Walri kena yo selrambei mende taye. ¹²Netenapotenate “neye a te tapekenelre”, detlro simbei yalrisemena tiki dopelre yo te yowe, ne andewafi bulra te kenansina tena yowe, nepelrena kayenekoite blrunsindemende.¹³Netenate, nenei kembalri detlro mebeslrei koplrimbuko, nete doi mina mebe selrei te yatekemelre, “Da doi nepe yate kamalre nai mekombe, De pe nekoute blrusitlrena; ¹⁴Nemaneye nenei yau-yauna si nikiyaina nete kena selrai te nikiyaiye. Nenei kembalri detlro delrati senampuko nete saniyeime ne detlro andewafi tena nikipainya. ¹⁵Andewafite kensikayena kaye, nekoute blrusuku meyowe, nenei doi wasumpuko kembalri detlrote simipuko miyaye mbey-mbey ye nenei a te sauyaye.¹⁶Kembalri detlro mbeina simipuko a te meke sauyowe, “Mai, doi mina simbei na ikete dena mina mebo selrey dupuko we te itewelre. Poi, poi telre, we kembalri detlro poi telrena. ¹⁷Andewafi saniyoune kiya nuwei kembalri ikewelrna poi mekoupuko, wete di mebo yo delre tenai nane belrengka te ewe nekewe.¹⁸Kembalri detlro betena te simipuko, “Mai, doi mina mbei te ikete, menaya membei te dupuko. ¹⁹Weye pe kembalri detlro poi, Andewafi ne te sanioune ; Day o delre membei selrei tenaina belrengka te nekewe.²⁰Neplrena kaye, kembalri detlro simbei te simipuko meyowe, Mai, da doi mina simbey we ye iketena delrei mayong yene nalrembukalre. ²¹De pe we tena endiki te dekoyalre alrma doplrena detlro, weye kelroipainya sa baite olruye, nung pelripainya emine eu te baite olruye.²²Andewafi ye ne te a saniyoune, “Delrei a te tiyetekone weye na a elripukonamane, weye kembalri detlro peko! Netenate, weye detena nimrimpuke alrma telre te telreplrena detlro, de kelroipainya sa bate olralre de plripainya sa eu baite olralre. ²³Nemanena kaye, delrei doi ikewalrena kaye detlro doi sou doinina noun a imimena kaye de damane miyina, delrei doi baite doye. Kalrung-kalrung pelre?²⁴Andewafi, nepena detlro tipiyaina te saneyoume, “Ne detlro kena mena doi minate dowembe doi mina mebo selreina te inembe. ²⁵Nemaneye, detlro nepe tipiyaina Andewafi te saniyaine, Mai ne kembalri detlro nenei doi pe mina mebo selrei.²⁶Andewafi a te saweku, detlro si eu pelre nekendena netena kalrung pelre inainelre, nemane delrati ambaina detlro dete yembe te nekaina, dete kilri taite depe Andewafi tena ye nikipainya. Date dowe membe dena bukoune baite tutumbombe. ²⁷Akan tetapi, tentang musuh-musuhku yang tidak menginginkan aku menjadi raja atas mereka, bawalah mereka kemari dan bunuhlah mereka di hadapanku.’” Yesus Disambut Sebagai Raja²⁸Yesus ne a te sanempuko, Yerusalem yote memete meyowe,²⁹Ne Betfage pelre betania yo, nepena meko te nopiepuko nena eudo Zaitun meko, neye tautainelre detlro bei selrei sanumpko. ³⁰Nete saneoupe, “Dipi te epe ditena yo te epe, nepete epe, esute epena, nepena keledai yei sane bekenaiponde tepende detlro nena eu bulra walripainya, sa keledai te bekaipukona baite dualrpope date dope mepe. ³¹Detlro wete a te siminepelrena ; beyatenate ne keledai te dowepe? Damane sanepope; “Tuhan senempukona”.³²Nepelrena kaye ne bete sanempuko yaye, ne be tiyoinape si mena kasopai ne elriyouna mane. ³³Keledaite bekaipuko na sa te duaryoiye, malrisa pelrna detlro nete simiyoupe, beyatena te ne keledai yei te sate baite dualruwe? ³⁴Ne be a te saukuye, “Tuhan sanupukona”. ³⁵Neplrena kaye keledai kena koplri bulrane mayong te bantiki Yesus kote doukaimeyaye. Yesus nebulrene sakokenelre. ³⁶Yesus mendena nipine, detlro ye mayong te nipi nelro boyaye.³⁷Neselrei nape Yesus Yerusalem yo nopiye yowe, nena o tenipi zaitun meko tena, ne ye taukainelre metlrenamane Mang Walrite kopiyaiye kena kalri te koiyaye dimismo (dimiyaye) olrukaine miyaye metlrena mane Mang Walri te dododuyaine nenei delre kilriyouna nenei dou ne tiyaime nenate nete kapiyaine, “ ³⁸Poi telre, Weye Andewafi mane miyeTuhan kena eudone kena yau poi walri yo dikayone melro-melro noune yalre doplre, mazmur 118:26³⁹Nipine Farisi detlro ne deltro nelro bulrune tipiyaina simiyaine Yesus, “kilri-kilrina” we te taukaiwelrna seklro te a sanumulre”. ⁴⁰Nemena kaiye, Yesus a te tepeko, “ De wete snawalre, nete santemponde a te kitenaipona”, da olru esuyeminaiponde, De te kapinaitelre.⁴¹Yesus otote miyaiye delre nopi te neyo tionu diminite dimiyowe. ⁴²Nenei a te elriyowe “se, piambai dayone we nimeipomenape, wena poite nekewe pe dete nimeimpomena, denape we nimeipai wena dou na itipai,⁴³Nenei ya mendenape wembelre yembete nekauna we te elre ei sulre-salre tinantinde. ⁴⁴N we te bête-bete tonaiponde, weye yeinining wena elriitintuku wake ne nekainane. Wana alru elre sibulra-sibulrana poi mekombukena nena ate bulrunaitinde moi-moi tenonaiye, nena mekondenape wepe Mang Walri wekote meyowena nete baite sekiyaune.⁴⁵Nenplrenaye, Yesus walri ongko esute yowe, detlro ne ongko sanai mikoyai. ⁴⁶Detlro nepene sa nai te mekaina te saniomu, “Semona damane melraipuko: “Delrei ongko peda, kapi-kapi ongko”, wepe da ongko pe mekaupukope bise ongko.⁴⁷Netenate Yesus walri asena yane-yane nepene kilriyoumu, nemaneye imam-imam belrengka asena semanoye, yene-yene a te boyowe nete tonaipondenate. ⁴⁸A te tuwayaine beyamane mekomaponde, da metlrena detlro dapene koplrimbukona Yesus taukainelre, Yesus kena a betaine

¹Yasi na bait Allah ne Yesus Injil a te detlro doplre te klriyomu, neplrena imam-imam blrengka plre ahli-ahli taurat plre, detlro dasi miyaye. ²Ne te ate saniyaine, "we dete sanempone ona beya wake ne, ate sanime, sime ote da ate yatewe?"³Yesus ate saneyomu, de lati ote ate santemelre. Dete sanetembombe. ⁴Yohanis mepelrna bu te klryoumu? walri yourlna ? mbai detelro kenalre.⁵Ne ate dlrate elriyaye, neplre ate elriyaye, walri yolrna elremalre, ne elrembone, ne kaye beya tena te Yohanis kena a elriyouna te tlreplre elripai?' ⁶Neplrena e detlro kenalrna elremalre, da detlro mukuna mane ete kelrounaina, neplrenaYohanis nabi detlro tlreplre te elraipeko.⁷Ne tena te neyo ate elriyaye, ne nimeipai, menoulrna bu te kelrouna. ⁸Nenlrati Yesus nete saneyoume , nemna te de lrati otena sanipai, memna delrelrna busi-busi te mekalrna.⁹Neplrena Yesus detlro doplre te anendo te mekoyowne detlro mbei anggur emi te pelreyowe, nekaye kembalri detlro te yatiyowe, neplrena ne yo basu te yowe, tiki doplre te neke yowe. ¹⁰Niislrei meyowe, kembalri detlrlo si te saniyomu, nende, emi sema te nekaina detlro te sanenemlre, anggur site nete Inai melrna. Neplrena emi sma te nekaina detlro, ne kembalri detlro te peniyaye, nete baite sekaimbeko membei plre yowe.¹¹Neplrena ne kembalri detlro si lrati te saneyomu, emi sema te sanembuko nekaina detlro, kembalri detlro te peniyaye, nete peko te taipeko, membei plre di te yowe. ¹²Neplrena naming slrei tena kembalri detlro te saniyome ne kaye emi sema te mekaina detlro, ne detlro te kekou te mekai peko nete diya su te sekaimbeko.¹³E mi pelrna detlro a te elriyowe de byate mekotepone? kena bisye te delrarna jei te mekotepone nende, nemna tena, ne nete dekoi-dekoi dekonaina. ¹⁴Neplrena emi kembalri plrena detlro, emi pelrena detlro kena jei te tiyaina a te ditelrate elriyaye ne emi emi pelrna detlro nei elrebulruna jei. E nete note tamepone, nenei emite doumalre.¹⁵Nekaye, ne jai te emi ei lrna bai te yepaipeko, ne te taipuko. ¹⁶Ne mendena, emi kembalri te mekaina detlro te peko te tanumulrna. Nekaye, detlro site nena emine sanenempone.¹⁷Neplrena Yesus ne te teyouna kaye, nete saneyoumu, nemna kaye da byaman melroupeko. Miye plre melraina olru baite kengkainelrna da slrei tena, olrusna te dupuko. ¹⁸Ne olrubulrate balrenaina detlro, bete-bete te tayaimena neplrena sime ne olru singklirimbondena, walri omabai.¹⁹Neplrena ahli-ahli taurat plre imam-imam blrengka mendo te mekoyaye, ne tena amendo te mekoyowe, ne kena te delraina ne ne daine Yesus te klrounaina te neplrena ne detlro dplre te dekalka endiki te dekai mekeko, dinar si te kilrimbone. ²⁰Singkena be plre semo da doi ne nekeuna? ne yo elraina Kaisar kena be plre semo. Neplrena ahli taurat Yesus te tiyaina, dou su te olraina detlro te senaimpeko, poi detlro tena mane walriyaina, neplrena nena a busi-busi te simaina Yesus te peko te me konaina neplrena nena a kalrone ne te klroukainetna. Gubernur kena delre bulra te salrenaina.²¹Ne detlro sanipekona, Yesus te simiyaye Guru e nimeyambuko o na a tlreplrena a te kilriuna, o lati detlro tena bukipai, neplrena mang walri nipi tlreplre kalro te kilriw. ²²E kaye Kaisar tena pajak te mekomalre taye ambai?.²³Nekaye nena aupeu delraina Yesus nimembuko, a te elreyowe, ²⁴dinar si te kilrimbone. singkena be plre semo da doi ne nekeuna? ne yo elraina Kaisar kena be plre semo.²⁵Yesus nete saneyowe nemna tena, kaisar te inimbe, kaisar kena sa, kaisar te inimbe, Allah kena sa, Allah te inimbe. ²⁶Nemna sate detlro nlrone, nenei a alrepukona kalrolrna, ne detlro Yesus tena kelroipai. Nena a elrepukona, kembeuman bitiyaye, neplrena ambroipeko nikiyaye.²⁷Neplrena, saduki selrai kote Yesus meyowe. Deyembukona, neyo tlreplre mekapai, nepelrena nete simaina, ²⁸Guru, Musa e tena semo te melroyowe. Dosi tetepuko, nepelrna nena nemblre, yai ambai. nenei do keka si nena neblre te yatembona, nelrna, yei deupuko.²⁹Damane, mesi, mebeplrena do keka nekaina, do keka simbei milre te dou kuna, nepelrena yei ambai di tetetepuko. ³⁰Nekaye, do keka betena, ne milre te doukuna, ne lati yei ambai di te tetepuko. ³¹nemenasate, naming tena do keka nemilre te douku, nemane mote nende, do keka mesi, mebeplre te yowe, yei ambai di te tetepuko. ³²Ne kaye ne milre lati di te tetepuko. ³³Nepelrna nene tutena a delrendena mesi, mebepelrna do keka sime ne milre kena do te dumbona ? nepelrna ne mesi, mebeplrena do keka mukunamane ne milre nepe te doukaye.³⁴Yesus nete saneyomu, da slrei na detlro yatepeko plre yaeyate, ³⁵nepelrna elripukona detelro, dina slrei tena, da yo bulra ne nekenaina, nepelre tete nelrolre deimbukona detlro, yatiyaina plre yatepekona ambai. ³⁶Ne tete yatipainya, malaikat mane dupukona, ne walri yei tete nelrolre deimbukona.³⁷Musa nepe te teyomulrna, tete nelrotro deyembuko na a seponung bai te dekiyaina nelrolra a. Ne kalrolrna a, mang walri kena eido te elrenaina Abraham kena mang walri, Isak kena mang walri, Yakub kena mang walri. ³⁸ Ne tete detlro kena mang walri ambai, newalri te nekandena detlro kena mangwalri.³⁹Nepelrna ahli taurat elriyaye Guru ona a tlreplre tlre. ⁴⁰Neplre nena a simiyaina nekonou tena simipanya.⁴¹Neplre Yesus nete saneyomu, da detlro byamane elriyaye. Kristus Daud kena yei ? ⁴²nepelrna mazmur semona Daud nembeimo elriyouna mangwalri dena tuangmai te saneyomu dena metlre mesu ne keplre yengken ye detekone. ⁴³Nepelrna de wena yembe detlro te a te temlre o na oto kelrena tatemepone. ⁴⁴Nepelrna Daud Kristus te tuangmai te elrepuko byamane Kristus Dau kena yei ?⁴⁵Nemane detlro doplre betoyaye walri yei oto touna te saneyomu, ⁴⁶tei-tei plre mendo-mendo a tong sema te nekaina, ne oto te ditedate olraye mayong tiki plre titaipeko olraye sa nai nou na detlro ne te seso yu tupunaina, nepelrna nou yalre-yalre bulrane nekenaina, walri kena mye ne, neplrena yowe poimena-poimena, kalri te danyena nou ne. ⁴⁷ne milre sonyang kena myete tawaye neplre mendo kalro te tiki-tiki elraye. Nepelrna detlro ne te tenaimelrna, damna detlro yansi tena poaring se doplre te yateyane.

¹Népélrna Yesus bulra-bulraté téyouna, détlro délré esuté méyayé néna dalrékaina sa té doukaimiyayé. ²Né téyouna osoi milré lati keeping seng béslréi. ³Yesus a té saneyomé, “Dé o téna a té santémélré, milré osoi yatéyouna télréng doplré, mukuna détlro délre ambai”. ⁴Népélrna né dalréngkaina sa té yatiyaina, né délré bulralrné yatiyaina, milre osoi kayé nénei kénalré kétéupékonaté yatéyowé. Néna walri té nékéndénaté yatiyowé.⁵Népélrna Allah kéna mieté olru piyambainyaté mlroyaina néplré dalréngkaina-dalréngkaina plré a té nénei oto touna a té elriyayé Yesus a té sanéyomé. ⁶Nénei ya méndéna, da mukunaman tambuko na peko duniana olrusi-olrusi tépaina a té dunaipondé.⁷Nékayé néna oto touna nété simiyayé, “Guru médainé da a délréndéna néplréna béyasa, da métlréna kyainapoipone. ⁸Yesus sanéyomé tei-teiné nékékémbé, néplré o peko téna doipai. Népélrna détlro dopélré Déna éudoné, néplréna elrénayé, Dé népé, ya népé, nopiyéwé o né téna tawipainya. ⁹Néplréna o bétombé, pélra aklrung méndéna, sipélré-sipélré tutunaina, wé endiki téna dékoipainya, néna méméttlrété kyanaina, népélré te tutunaina népélré sélrai sipélré-sipélré téna mipai.¹⁰Néplréna Yesus sanéyome, “yosiplré-yosiplré sangkuté tutunaina néplré sélrai si plré-sélrai plré pélra té tutunaina. ¹¹Néplréna a détlro tupumélréna, moning a klrung walréndéna, métlréna klra, détlro sane ténonaina. Nélréna sa busi-busi kyanaina, néplréna ma notrna busi-busi kyandé.¹²Néplréna, yana métlréna néméyé, détlro oté yaté maimlré, Allah kéna mie té yaténaimlré ongko miené. Néplréna né oté yaténaimlré andéwafi kénalré. Népélré, yalrisé-yalrisé kénalré déna eudo tané mote. ¹³Né da a kalro nou télréna o ténaté, wé a té elrémbéna.¹⁴Néplréna ona kna té ané titaubondé, bya até elrémbéna, méndo téna mékoipai. ¹⁵Népélré dé wéténa a té yatétélréna, népélré alru mlro-mlro té yatutlréna, wéna yémbe détlro pélré sangku té tututélrna.¹⁶Né Népélrna, wéna mémai, naming, dokeka, mie dékona détlro, népélre ona yau-yau. wéna nélrolré détlro méslréiné baité tonaipone. ¹⁷Dé détanté téna, wéténaté tanénailrna. ¹⁸Népélréna wéna blréngka bulrana nyuwa mbeisikaplré a téna yatipainya. ¹⁹Népélréna wéna kénapoilré, walri té dombé.²⁰Népélréna, wé ténémbé Yerusalem yo té pélra yo séma té nékénaina, we niméyémbondé péko nopiyéupuko. ²¹Né ya téna Yudea Yolréna détrlo baité méko bulraté ténuyayé pépélréna yolré-yolré na détlro Yerusalem esu téna mipai. ²²Sé té tanémalréna ya, népélrna, mélroupukona dumbondé.²³Milre eu pélrna, yei kong pélrna, peko té yaténaina, népélrna peko sé dopélre néyo né tuwanainélrna. ²⁴Nété tonainélrna, yosi-yosi nété ténémbé, Yerusalem yosi-yosi nékaina, néndé nénei delré ambai dumbona.²⁵Népélrna né ya kyandéna, su, oko, méya, dayo bulrané, yolré-yolré endiki té dékénaina, népélré nau olrso mékombona, bénéng-bénéng olrunaina. ²⁶Détlro até balrénaiyé endiki té dékaikéko, busi-busi day o bulraté yomulré népélrna nénei delréna ma té tutuyowé.²⁷Népélréna né ténaina détlro yei nénei delrélrna ma noulré méyowé. ²⁸Népélréna busi-busi daman dupukona esu tépémbé bélréngka bulra-bulrate, népélrna baité tanémélrna ya nopiyeupuko.²⁹Népélrna Yesus néténa asité sanéyomé, ara o té ténémbé, mépélrna o mukunaman né ténémbé. ³⁰Né o képeité mékonélrna mane, o nimi yémbona, namu sélrei népé nopiyeupéko. ³¹Népélrna témbombé busi-busi mékouna, o nimi yémbombé, mang kéna delré népé nopiyeupéko.³²Dé oté sanétémlré, da slrei deipékona titipainya néndé mukunaman busi-busi mékouna. ³³Ma pélré yo bulra peko dunaina, déna a peko duwipainya.³⁴Népélréna kalri kéna dipainya, dékoi-dékoi té nékémbé, népélréna né ya wéna bulraté méndéna, malrisa kobu einé titiyaina mane. ³⁵Népélréna sasiasi day o bulrané nikiyaina, né ya méndéna, wéna bulraté méndé.³⁶Titei-titei nékémbé, méndo kalro té nékémbé, néténaté wake té dombé, néplréna wéna eu té day a kiyambona, baité embé, Walri Jei kéna bulrane tepembé.³⁷Daisena, Mang kéna mienv détélro doplré té Yesus klriyomu, néplréna dénéyéna kayé né kota té témbuko, dénété zaitun né nékéyowé. ³⁸Néplréna, dénémbu télré détélro doplré né ko té méyayé, Mang kéna mie esu né té bétonaina.

¹Ya delré ya, piyeu ragi ambainya. Némané dambéko, ya delréné nopiyeupuko. ²Mai-mai bélréngka népélré mai-ma yarise-yarise nipité duweyowé Yesus té baité tonaipondé, némané né endikité dékaikéko, népélré détlro télréng doplré.³Némané masé Yudas kéna bulrané, kéruwku néna eudo Iskariot né détlro simbei mébo bo pélré yau-yau nélrolréna détlro. ⁴Némané Yudas yowé népélrna até boyowé né yarise-yarise bélréngka népélré Mang Walri kéna mie sématé nékéyaina néténaté byamané néyé douku ikémélré Yesus té néna mie bulraté ikémélré.⁵Némané né kéna kalri té koyayé, né até bopuko nété dou té ikémélré. ⁶Néténaté, Yudas sésoyuté tupupuko népélré nipi té duweyowé kalroté doukénakaiyé, Yesus té néna bulraté inémélré, némané détlro ambainya nélroné.⁷Néténaté, ya délré ya népé nopiyéupuko, piyeu ragi ambainya, néna kalronaté améndo einé Yei domba paskah. ⁸Néyaponé Yesus ye Petrus pélré Yohanis pélrété sanéyomu, “embé saisasité péndalréponé, sa paskah né anémalréna”. ⁹Até néyé némané Yesus té sanuyumung mépéna nouté péndalrémapondé?¹⁰Yésus até nété sanuyomung, népé kotaté esuté embé wé némbélré tupeyembé né détlro do né kendité douku, dété taukutélré néna mie té yondé. ¹¹Nété até sanuyunung, “da me singkéna Guru até simiyomung wékayé ménouté késaumbéko,nénouné Dé sa té antélré, Délréi yau-yauna pélré.¹²Né wété kilrinémépondé né déko délré bulradana dékosité kilrimapondé, némané sasaisi népémoté péndelraipéko, embé sa té péndalrémbombé eténa dipiné! ¹³Némané Petrus pélré Yohanis pélré yayéna kayé mukunaté tupeikaimélré népé némané néyé até sanéyomung, Yesus wandé némbélré yatékémélré nou té péndélraipéko paskah sa anénaina.¹⁴Népélréna ya népé nopiyeupuko, Yesus nénei yau-yauna pélré nikiyaiyé sate mejané aniyayé. ¹⁵Népélré Yesus até sanéyumung “Dé wémbélré sa té anémalré”. Yau sa té aniyayé némané atei-teité sanéyoumung. Dé a sé olru sate elrititindé. ¹⁶Néténaté, De wété santémélré, “Dé wémbélré sa démbeina lati népélré da a endé, yuwumbondé esuné walridiané.¹⁷Népélré Yesus cangkirté douku esuné anggurté dénaisiki, né méndoté mékoyowé, népélré da nékainaté wasémulré métrlréna nélroné. ¹⁸Néténaté wété santémélré “ménayaté Dé wémbélré anggur téna anisipai, ménékétélré walri osindé méndé”.¹⁹Népélré Yesus ou té douku, né a méndoté mékopuko wandé ou té pone-poné dusuyowé nekayé nété wasiyomung, a té saniyomung da ou Déna eu wé té itimélré da kémbalrité mékombé, Dé té niméyétémbombé, dana dé. ²⁰Némanlati sa té anambéko, Yesus cangkir anggur pélrénaté doukuna kayé a té sanéyomung, “ da cangkir wé té danétémésindéna dana aséna animpana, esuna néna eu sa.²¹Népélré né douté téyowé, détlro kéna mie nété sélraipéko. ²²Néténaté Yéi yumbeina ototé endéna, néna népété mekaipéko, népéré péko détlro né té salré pékona. ²³Néna yau-yauna a té bétoyoméng siyé site simiyomung, né siyeng né kémbalrité mékonaina.²⁴Alrloté diyaining, népélré néna nélroné a méyé dupuko, némbélré rasul-rasul pélré, néténaté singkéna néna nélrona néyé wété nimeipuko délré télré. ²⁵Néténaté, wandé Yesus a té elriyowé “wéna bulraté Andéwafi-andéwafi wénékawéna Mang Walri téna wé nimeipai, Walri kéna délré bulrané, néna andéwafi-andéwafi né té paiméngna détlro yei sémana.²⁶Némané wé ambai télré wé bulrusundé néna délré bulrané déna nélroné do séklro kéna yéko, némané bélréngkawai néna yéko kémbalrité mékondéna. ²⁷Sé mé nénei eu té delre té elréupuko détlro némbéina nékéyoyé, sate anéyowé, kémbalri té mékoyowé néplré détlro némbélré ané nékéyoyi sate, anéyowé népélré dénéna nélroné, néténté détlroté néyé yatékémélré,²⁸Wé déna détlro-détlro népété dipukolré, Démbélré da esuné wapi-wapina dé. ²⁹Néténaté né wé té sa bésikaté iniwélré walridia népélré, néyé ikimélré Mémai yé né té ikémélré, ³⁰Néténaté wéyé, déyé sa pélré bupaté té némbéi anémalré, meja némbeiné, Démbélré walridiané némané né wémbélré anénékémbé né bulrané yalrétélréna. Néténaté atéténai da mébé bé pélré slrai Israel.³¹Simon, Simon Deté bétotupondé néna, masé wé té daukuwulré, nékayé wé gandum mane. ³²Népélrémdé méndoté mékoupukalré wéténa néteuaté wéna télrépélré a téna topilripai, néténaté wé tuwambondé, wakété néna yau-yauna té ikémélré.³³Néténaté Petrus a té elriyowé, damané “ Yesus, Tuhan, dé népé”, péndalri péko ongko mie tépétélré, dé Wémbélré-Wémbélré tété tépondé. ³⁴Yesus a té sauku “néténaté, Dé a té sanéyomung, Petrus da yané awé do aténa mékoipainya né wé da naming slréité baité salrépuko Dé wéténa niméipai.³⁵Népélré Yesus a té simiyomung, “wé kayé yau-yauna némané Dé té yémukukalré, wé doi mbainya tangké, tangké mbai oto elre. Néténaté wé saisasi ambaimo”. ³⁶A té nété sanéyomung, “simi da mane, siména néména nénei tangke doi pélréna tangké date dowémuwé, népélré sime météka ambainya, juba té naité mékombondé.³⁷Néténété, Dé wé té saniyamalré, “béyasaté aséna sémo képéiné mélraipéko Déna eudoné yuwumbondé”. Néténaté mété benaipondé détélro-détélro pekoté mékoyaina. Néténaté népé mélraipukona Déna euné damané dupuko, dayana! ³⁸Wandé né a té elriyayé “dou té témbé, danouna météka bésélrei, néténaté Yesus a té elriyowé “néna népé elrikéko”.³⁹Népélré, Yesus baité yowé, népélré Zaitun méko bulraté yowé. Néna kémbalri yané-yané mékowéna, népélré néna yau-yauna nété taukainélré yaiyé. ⁴⁰Népélré Yesus méyowé, nénouné néyé a té nété sanéyomung, “méndoté mékombé, néténaté wé masé kéna bulra téna toplripainya”.⁴¹Népélré Yesus nénei eu té baité douku, néna nélrolré daménaté néméyé tiki sépélémpar olru wandé yéngkéngté dudungkéko méndoté mékoyowé, ⁴²”Mai, Wé kéna nékéndéna, da cawan té déna lré baité dowé ewé, Néténaté déna délré bulralré da kémbalri endé wuyumbondé”.⁴³Né esuné sé dopélré tuwayonung, Né méndoté mékoyowé. ⁴⁴Kéna télré lré kétépuko mékoyowé. Doubu eusaténa mane dupuko nékaiyé até kani bulraté akoyowé.⁴⁵Néténaté Yesus méndoté népété mékoupuko, Né yowé yau-yaunaté akokémélré ku té ténoyayé, kéna dimi seitapautuku. ⁴⁶Yesus nété a té sanéyomung, “béyaténaté kutéténawé? Esuyemimbombé, méndoté mékombé, néténaté wé péko eiténa toplripainya”.⁴⁷Manimpa Yesus a té néméyé elriyowé, détélro nénei yau-yauna eudo Yudas, né détélro nénei yau-yauna simbéi nété yatékémélré, yaya nékai népé Yudas Yesus kéna euyé téméyowé. Yesus té bête sanéyonung. ⁴⁸Néténaté, Yesus a té elréyowé “néména Yudas wé kayé da détélro Jei té wéyé Dété peko détélro kéna néténaté bête sanéyonung.⁴⁹Néména kayé yau-yauna néna euyena tépéyaina kayé béyasa beboulré kiyambondé néyé a té elriyayé, “Tuhan, Wekéna nékayé nété métékayé tutumapondé”. ⁵⁰Népélréna néna yau-yauna simbéi néyé sangkuté Pelayan Imam pélré tutuyayé, népélré néna buntukéi métélré mésuté kétépuko. ⁵¹Ambainya, Yesus a té elriyowé, “sélrei, népé”, néména kayé néna buntukéi né métédupuko.⁵²Néténaté, Yesus a té bélréngka-bélréngka poté sanéyomung “da walri ongkoté séméténékauna, népélré détélro séna delré-delré miyayé nété kélronaina, béya ména poté météka-météka pélré, patungan pélré. Wé wépausuku, Dé péko détélro. ⁵³Néténaté Dé wémbélré némbéina ongko miené yau-yauné piyambai. Nékémalré, wé Déténa klroupai. Néténaté dana kalru piyambai, néténaté da nénei ya népé. Peko néko bulruna koté embé.⁵⁴Népé, Nété kélroukayé, né détélro-détélro nété dikaimbuko, nékayé Yesusté doukayé bélréngkawai delré kéna mie té yayé, népélré Petrus nété taukumulré, némbélré bailer yayé. ⁵⁵Népélré détélro-détélro népé singté nélroné sékaimbuko bésuné wandé ané némbéiné nékéyayé, Petrus néna nélroné nékéyowé.⁵⁶Népélré détélro mere kémbalrité mékayéna, Petrus ané nékéyowé singyené nékékoyowé, téyowv nénei eu nulruté témbuko, Petrus népélré até yowé, “da détélro démbélré némbéiné walriyandé.” ⁵⁷Néténaté, Petrus elréyowé, ”de né détélro téna niméipai”. ⁵⁸Tikimbailati nékayé détélro si taimbukonakayé a té elriyayé “wé détélro simbei némbélré némbei walriyauna? Nékayé Petrus a té mékoupuko “ambai dé némbélréna walripai.⁵⁹Népélré su bésikaté yowé, néténaté da détélro némbélré némbéina walriyaina détélro, né Galilea détélro. ⁶⁰Néména kayé Petrus a té elriyowé, “dé niméipai, béya a té elriyowé. Nésuponé lati Petrus a té néméyé elriyowé.⁶¹Nékayé Yesus bulrusuku Petrus té téyonung, népélré Petrus méndo té Yesus kéna a elriyowénaté méndo mékombuko, Yesus kéna a sanéyomungna. Awé a mékoipainyané, we Dété nimeipainya détélroté elripondé, awé a dimipainya né, wé Dé té niméipainyaté sanutulré. ⁶²Néména kayé Petrus buse té yowé, dimité dimi yowé.⁶³Détélro-détélro Yesus té titawambéko, nété a péko-péko saniyaning. ⁶⁴Néna douté mé yé pélraimbéko a té saniyaning “bei bête elrépondé, simi wété pénéyowé”. ⁶⁵Némané né elriyayé “a télréng doplré elriyayé Né té saniyayé.⁶⁶Wambéténa yané yalrise-yalrise bête-bété nékayéna Yahudi népélré ahli-ahli taurat koplrimbuko. Nékayé Yesus té dékonyélré détélro dede nélroté doukainyélré yayé. ⁶⁷Né yé a té elriyayé, “ena eudoté Mesias té pénaiwélréna dé té kiya sanumupondé, néténaté Yesus nété a té saniyomung, Dé, wé té santémépondéna, wé Dé téna télréplré elripai. ⁶⁸Néténaté, Dé wé té simiyamalré, wé Dé téna a sawipai.⁶⁹Néténaté, dayaponé détélro jei néna métélré mésuné walri kéna, delré bulrané! ⁷⁰Né yé mukuyé a té elriyayé, “néména kayé wekayé Walri kéna Jei?” Yesus a té sauku “wé népé elrawé, Dé népé. ⁷¹Néténaté, néyé a té elriyayé “béyamané a bête té sanemanélré, e népété bétambuko néna emblrulréna népé té elréupuko.

¹Nemane satne, metlrna detelro tipi yaina Yesuste dokai nelre Pilatus kna bekoite yaiye. ²Nepelre Yesus te ate sane yaine hepeu bulrane,"Da detlro ene te tannena ena detelrote nipi peko te kelimutu nepelre a sekelrete kelrowe e kaisar tena doitna mekoi panya, nenei euke elre wena Andwapi delekna yei."³Pilatus Yesus simyone, "wekaye Yahudi Andwapi detelro mane nekeye ?" Yesus ate meko puko nen weye elrawe." ⁴Nemane sate Pilatus yo walri selrai tenai na, blrengka-blrengka neplre detelro delretlre sanu yommu, "da detelro kna bulruna peko mena De tupei pai." ⁵Net nate detelro neme singkerai peko detelro detelre alrate nyap yaiye, "Da detlrote wap yoummu nete klri yommu Yudea kanipolre neme meyouwe Galilea kanipote.⁶Neplre, Pilatus ne ate beto puko, nete simyommu nemna Yesus we kaye Galilea detelro. ⁷Nepelre, nime yembuko Yesusne meyowena wilayah Herodes, nena delrepo tap wena kani polrna meyowe.⁸Ne yapona, Herodes Yesuste tembuko, kena poite tuwa yonnu, yangsina pone Nena mendo tapyowe nete tupe yende, Yesus nena kembalri meko yowena ne nepe beto yowe nena mendo mekoi yowena Yesus neknote mekon bonde neplre nenei doune tenembe bonde. ⁹Neplre, Herodes a depelre Nete simyonnu, Yesus a mena bete doipai. ¹⁰Yo walri selrai, blrengka-blrengkaye, mendo plre mendo plre nepene tipiyaina Yesus te heupeu dopelre bulru yaine.¹¹Nemane lati Herodes nena pelrayo pelre Yesuste ane dusang keko a peko-peko sani yaine heupeu bulru Yaine. neplre nete Jubah bupoi telre titam buko Pilatus kote mekai peko yowe. ¹²Yang sina pona, Pilatus plre Herodes plre klri Yembete nikyoye neya bulrane ne mesate beiye puko.¹³Nepelre, Pilatus yo wwalri selrai te blrengka-blrengka, mane nekayena neplre Yahudi bete-betena pelre detelro detelre, ¹⁴nepelre nete ate sane yommu,"da detelro pelre dapete dokau nelre miyauna Ne wete nipi pekote detelro dopelrete sane yommu. Netenate, wena bekoune De ate tiye telre weka Nete dulran suku sanan nuna Nena bulruna peko mena De tupei pai.¹⁵Herodes nena bulrena peko mena tupei pai neknote mekopuko ekote meyowe. Neye sete donde nepelre dote tembe, Ne peko mena mekopai nolre Ne tetete donde. ¹⁶Nemane sate, nepelre De wete klrimalre, De nete baite tate bonde. ¹⁷[Paskah ya delre meyow, Pilatus ongko miene tenaiyena detelro site baite tanbi yowe detelro detelre tangte.]¹⁸Nekalrone detelro alrate sei yaiye Da detelrote salre ma ponde, Barabaste ete nate baite tanem bombe! ¹⁹Barabas ongko miane tyantiki teno yowe, kota nelrote baite klre yaiye detelrote baite tutu yaiye nepelre kota ne singklrai peko diyaine.²⁰Nekalrone Pilatus mendote mekou yonnu Yesuste baite tanaim bonde nate, nekoute dasi peplre detelro detlre tipi yaina sanu yommu. ²¹Netnate, Ne tipi yaina alrate sei yaiye, "Nete onone bapem bombe! Nete onone bapem bombe!' ²²Neknote da dadanamin tenate Pilatus nete sim yommu, "Biasa pekote da detelro meko puko? ne peko mena ambai. De kaye Nena euna peko mena tupei pai nolrena sete donde nepelre Ne tetete dond. netnate, De wete kilra malre Nete baite tanem bombe."²³Nekalrone, ne nolrene singkrai peko tapiyaiye ne alrate alrma tlre sei yaiye Yesuste onone bapnai ponde nena a kaso plre bisike yowe. ²⁴Netnate Pilatus ate tiyeikuko nenei yaina mane. ²⁵Nekalrote detelro detlre di yaimna ongko ne detlro tena yena pekote mekoi yaina detelrote tutu yaina nete baite tamum ponde Yesuste nena mebulrate tanem ponde.²⁶Nekalrone, Yesus nete perayo dokai nelre, yaiye, ne detelro site tita wakpo nena endo Simon kirene nenei yolrena manimba meyowe, sanam bako o tusite eulre tuku nate bulra sasuke sanem beko, meto sulre Yesus , te tau ku nelre yoiye.²⁷Detelro detelre, Yesus te tau kanlre yoiye, nena nelro milre-milre lati tau kemlre nepelre netena dimite dumikai yoiye. ²⁸Nemane sate, Yesus metosute bulru suku nete sane yommu," Yerusalem menkinining, detena dimi tena we dimi panya. Wei eutena dimite dimebe nepelre wei yeitena dimite dimebe.²⁹Nena neya mendena, nepelre detelro a'te elre naiye ," pijam bainya milre- milre wena eslrelre yeplre kero pai telre, nepelre wena kon yeitena yaite pai telrena. ³⁰Nemena ya selrey mendena selrote- selrote ate mekoi naipone, ate kere snaye dete singkrenaime mekote- mekote, sane nam mlre dete pelre, nam mlre," ³¹Ne yapona, nena kembalri kalro meko yaiye nena o walri te neme tepi yoiye, o kelra napone biya kam bonde?"³²Do beselrei yat keplre Yesus pelre nembeiye tete ya te naiponde.³³Nepelre ne yoiye nou beiska nena eudo " Tengkorak" nenou perayo Yesus pelre, dobe pekote mekui peko onona bapai peko, simbei metelre mesu ne wawe yowe,simbei ye milri misune wawe yowe. ³⁴Nepelre yesus ate mekou puku," o o! memai, da piante baite sukumu ponde, ne nimei painya kembalri te meko yaiye" ne kalrone pelra yo undite yero yoiye, nepelrena nena mayonte dite date wasi yaime.³⁵Detelro detere bipi yaiye nenei doune tiyain, nepelrena brenka-brenka Yahudi detelro Yesus tea pekote saniyane nete dete diyane nete sane yanne we detelro site poiye meko yeime nemane lati wei eute tero melro pone, lati.³⁶Perayo lati nete hepeu bulre yaine,nepelre ne mia ye nete meke dyaine anggur pete neye anin sinde. ³⁷Nepelre sani yani, "Nem'na tena we Yahudi detelro delre tena, wei mote wei eute telro melro ponde." ³⁸Nepelre, nena samo melrai pekona, "Da detelra Yahudina Andowaipiwai."³⁹Pekote mekoi pukana dobe waiyaye simbei Yesuste abeko sanu yonu, a te mekou beko, "Wekaye Kristus? nem'nate Wei eute telro melro ponde nepelre dembelre lati!" ⁴⁰Net'nate, peko detelro si nete a te sanu yonu, wekaye Mang tena endiki dekopai we lati ne sete we dowe? ⁴¹Do kalro neke wena e dina sete yaka pone ena peko meko yona mane.⁴²Nepelre Yesuste sanu yone, "Ya Yesus, We We may kna diyate euna detena kepauna olri painya." ⁴³Nemane satenate, "Yesus nete sane yonu Da yane noutlre wete sena walre we Demblre Firdauste Alre."⁴⁴Ne yapona su mebe suna bepelre daiseye, neko dupoko nekani pote muku pelrembeko nepelre su namingte youwe. ⁴⁵Nepelre su neko dupuko nepelre mayong Mainkna medekona wauyowna bese puko walre bete tenoiyoiye.⁴⁶Yesus a'te detelre nyapyow, "Oo Memai, Dena Walrite wena mebulrate kelra walre." Ne ate elrepuko tutena Nena Walri nepe baite yowe. ⁴⁷Nena pelra blrengka nemna kiyapukona nenei done tumbuko, Mangte poi ate sane youne, "Tlreplre, Da detelro peko mekoi panya detelro!"⁴⁸Net'nate, detelro detelre miaye netu kiyapukona doute meke tiyaine dite yaiyena kenate meyebapkaiyai. ⁴⁹Metlrena nepe nime yaimbeko Yesus pelre milre meselrei Nete tau kainelre Galilea. Baite lre tepiyaiye ye detu kia puko nate tiaye.⁵⁰Ne nouna do sitepeyowna nena eudo Yusuf, anggota Dewan ne detelro a poite sanu youmu nepelre notur na ate sanu youmu. ⁵¹Ne detelro neyo kena yeko kelri yaina Nena kenana yuwipai). Yusuf ne meyouna Arimatea yo nelrena detelro meyouna Yahudi nena kanipo polrna mang kna dia latite nenei doune tenem bonde.⁵²Nepelre Pilatus kote yowe Yesus kena kanipote te diyowe. ⁵³Onolre ate, taimbeko mayon bupoi ne dulrai siki ambulryene adu kaye ne amblru pahat dina mekai puko. Nenouna detelro simena tenoi pai.⁵⁴Nena, nenei ya delre ya selrai beite eute pendlare naye nepe otote nendena. ⁵⁵Milre-milre Yesus plre Galilea miaye Yusufte tau kanelre. ⁵⁶Nemane sate neknote diteyaiye, neplre repah-rempahte naimekone minyak neplre Yesus kena kanipo naisunde. Nena ya delre nenei Musa kena atun ayeko nekewena Ne eu note yenaiye.

¹Neminggu selreine yambeinane, yama nimba beseyowenane, milre-milre Yesus kena bulre bulra te nena rempah-rempah delrati mekaipekonate yetai koko yaiy. ²Neplre bulre bulrana olru delre ate delreke nate taimbeko. ³Nemena kaye, esute yaiyena selreina, Tuhan Yesus kena kanipo tena tupeipai.⁴Nemane nekalrotena ne pelro-pelro mane olruyaiye, tikimbai detelro beselrei mayong meya-meya mane yatiyaiye na pelre titipukonena euyene meke tipiyoi ye. ⁵Ne milre-milre endikite dekai keko bete atate detai puko, ne detelrobe, nete saneyoimé, "Wevbeyatenate Walri detelro te tete detelro kena nelrone meke duwé we?⁶Yesus dapena ambai, Ne nepe deyipuko. Nena a Galilea nemeyenane a sane youmenate oyote eyembe. ⁷Nena a elre yowena ne Detlro Yéi peko detro kena me nulrate. Selre naionde, one bape nai ponde,` nepelre, yanaming na bulrane deyembonde."⁸Wande milre-milre Nena ne ate milre-milr oyote meyaipeko. ⁹Ne Yesus kena bulre bulrelre bulrisik, nena ne akalrote metlreyenamane ne mebe mbeiprlre na rasul nikiyaiyena pelre Yesus te kainelrena yopelre te saniyaimeng. ¹⁰Milre-milre neapelre rasul selrai te saniyaime nena Maria Magdalena, Yohana, Maria Yakobus nenang, nepelre milre-milre sipelre delrati.¹¹Nemane delrati, ne milre-milre kena a tena ne rasul selrai amise-mise melroyaiye. Nepelre ne milre-milre kena a tena telre pelre tena elri pai. ¹²Neme na kaye, petrus esuemike selrai mbeite Yesus kena bulretoute tenuyowe. Alre keupuko esute teyouwe, ne lenan mayong kanipote dulaisikina, mote tupeye kenelre.¹³Neya dlratine, nete kaukainelrena detlro do beselrei otote keng kei nelre yosimbei Emaus panyenate yoiye nena kalro Yerusalemlre stadia do naming plena tiki selrei. ¹⁴Nedobe da akalro kiyapukona te elrekeiyoiye.¹⁵Nenate tininoute tuwayoiye Yesus nete taku plre nemblre nembeiye yayaiye. ¹⁶Nemane, nena dou te nalremubuko Netena nimeipai.¹⁷Yesus nete saneyoupe, "We bekaye beya mena ate da nipinelrone elrekeumuwe?" nedobé noune ketipiyoiye nepelre nebe dimisaitapikeiye. ¹⁸Nebekena nelrolre Kleopas edona Ne te sane youneng, "We kaye noutikilrena delro da Yerusalem te manimba miyena ne da a dayapone kiyapukona tena nimepai."¹⁹Yesus ate elreyowe, "Beyamenaka kalro?" nebe Ne te saniyoine," Yesus Nazaret lrena a kalro tena neneke yawena nabi tena mane deko sine a elryowena kembalri mekoyowena Mang Walri kena bekune nepelre dena selrai tenouwena kena bekoune elreyowe. ²⁰Ne mane dlrati, imam-imambelrengka selrai nete pekobulrate selrai peko note tonai ponde na tena, nepelre Ne te onone peppaipeko waweyowe.²¹Dena mendo mekoyandenape Ne ye da Israel selraite baite taneme pondenate. Nepelre, yanaming tena bulrate nekaande, neanepe kiyapuko.²²Nemane, dena nelrodena milre-milre selrai dete mekaime puko nulru balrekaimelre, nebulre bulrate yabeseyowenane, ²³Yesus kena kanipo tena tupeipai. Nakaye, nokonoute bulraisiki nepelre elriyaiye malikat-malaikarte tupeyekainelre, nete saniyaime Nenepe deyupuko. ²⁴Nemenakaye dena walrolrena siye bulre bulrate yaiye nemane dlrati ne milre-milre elriyaiyena a meye meke elriyaiye. Nemane dlrati Yesus tena itipai."²⁵Nemenakaiye Yesus nete saneyou me, "We, biyamena pote pelro-pelro mane neplre kena alrma dou kawe nenabiselrai kena a saniyaimena tena tlrepelre yena tena elri. ²⁶Nepelrenaye Kristus da kalrone nesete tuanembonde nepelre Nenei delreeite posinde." ²⁷Nakaye, Yesus Neaklalrote baite elreyouwe di a walrine nena eutenate melraipekonate nepelre musa kena semolre doku nabi selrai kena semote.²⁸Emaus yote nopiyepuko nakaye, Ne kotote selrai mote nendena detlro tena mane. ²⁹Nema kaye, Nete danenate titawiyaiye naka saniyaime, "Demblre dane nekemalre ya denete nepe ewe nepelre su nepeye sinembondete," nemena kaye, Yesus nembelre esute yaiye.³⁰Neplrenakaye saplre anaiyena meja bulrane nembeiye nikiyaiye Yesus piyeute mene doku a poite ne bulrate elrepuko naka bete-bete besepuko, nete wasepepuko. ³¹Nesuslreine, nena dou elreipuko nepelre Yesus te nimeimbuko. Nepelrenakaye, Yesus nena nelrolre nalrepuko. ³²Neme nakeye, neneimote ate dite-date elreyoiye, "Nipinelrote miyande Nena alreyowena tena ena kenalrena kalri doplrete tuwayonde nepelre awalri kalrote ete saneyoupe?"³³Nesuslrei dlratine,esuemikeko Yerusalem te nekonoute bulrusikeiye, ototounayo mebembeplre na plre nepelre nembelre nembeiye nepene mekaiyenayo pelre nepene nikiyaiye. ³⁴Neyo ne dobete saniyaito, "Tuhan noutlre lre nepe deyupuko Simonte eute kiyambuko." ³⁵Ne dobe dlrati nena nipi nelro yaiyena te elriyoiye. Nepelre piyeute besepuko nane nete nimeyimbuko.³⁶Nedobe neate nemeye elriyoiye, Yesus nenanelrone meke tepelreyouwe nete meke saneyuome, "Teme wemblre-wemblre. ³⁷Nemena kaye neyo nulru balrekaimelre nepelre endikite dekai keko. Newepaisiki masete tekai nelre.³⁸Nepelrenakaiye, Yesus nete saneyoume, "Beyamenapote titeyau kuko nepelre wei kenalre tlreplre tena elripai. ³⁹Dena mepelre otopelre tenembe. Da tlreplre tlre Deye. Dete meye botensimbe nepelre tetembe, mase kena na euendung plre dyoplre ambai Dete tanunamane." ⁴⁰Yesus nemena te sanumupuko nakaye, nenei Yesus meplre ototplre te netekilriyoume.⁴¹Nemane neyo tlre-tlre mane neme olruyaiye nena kalripopoplre nepelre kembeng te bitiyaiye, Yesus nete simiyoume, "Dapena wena emblru sa mena plre saye?" ⁴²Nemena kaye Nete kapote ikainelre. ⁴³Yesus neka te doku nakaye nena bekoune emblrune aneyowe.⁴⁴Neplre nakaye Yesus nete saneyoume, "Da a kalro wete nepeye saniyamlre wemblre nembeiye neme nikiyande nane. Metlreyena Detena semo Musa kena taurat semone, nabi selrai kena semo kepeine, nepelre Masmurna tuplre kiyanaiyena."⁴⁵Nepelrenakaye Yesus neyo kena mendote kiyamupuko nakaye mande a awlrina ate nimeyaimbeko. ⁴⁶Yesus nekonoute nete saneyoume, "Semona melraipuko Kristus se dlatite tuwane monde neplre ya naming nane Neye detlro sowepukona nelro lre deyembond. ⁴⁷Nepelre, poitute neplre pekote sukunamepondena kalro te kkiyaiye da selrai belra-belra tenowena Nena eudone sanenaimelre Yerusalemlre.⁴⁸Da kalrotena metlreyena we nepeye a keyatena. ⁴⁹Mendote mekonembe, De Yesus Delre Mai kena a yeko sasupunate we kote mekoteponde mendena. Netenate, Yerusalem, yomone nekembe watena wakete nou yalre lrena delrepoye inimelre."⁵⁰Neplrena kaye, Yesus Nenei ototouna yote sanumupoko yobasutu Betania yote yaiye. Dipine, Nena mete bulrate kensuku neyote poi te tape mepuko. ⁵¹Yesus neyote poite tapeyoumenane kaye, neyote dane temupuko Ne bulrate Walri diate diteyouwe.⁵²Nemane neyo Ne te sesoyutetupaimbuko Yerusalem te bulraisiki kena kalrite koyaiye. ⁵³Neyo ya yunyune Mangwalri kena miye te Walri yaiye Nete kapiyaine.

Manimbana AkurungWalri detelro te Olrupuko ¹Memetere tena A Walri nepelre A Walri nembeye Mai Mang Walri plre nemane A Walri ne Mang Walri. ²Nemanimbana pona pe nenbelre Mai Mang Walri plre niki yoye. ³Meterena sasasine mekopuko nepelre ne ambaina memete sasai mena ambai ne mekopukona mane.⁴Nena bulrune Walri nepelre walri detero kena Kiya. ⁵Kiya nekoburune dekoyowe, nepelre neko netena tawikoipai.⁶Mang Walri detelro mbeite tiyekuko meyowe, nena eido Yohanes. ⁷Ne miyoweba nimeyembuko Kiya detelro mendena, nemane nena warore meterena detero tereperete erenai ponde. ⁸Ne Kiya detero ambai, nepe Kiya mendena ate sane youmu.⁹Kiya noruterena, nepelre ne kiya detelro mbei-mbei kena nerone, nemane dakera te meyowe.¹⁰Ne da kerane nepe neke yowe nepe da kera tenowena ne meko puko, nepelre da kera netena nimeipai. ¹¹Ne nenei detelro kote meyowe, nepelre na nenei detelro netena dowipai.¹²Nepelre metere na detero nete doukainelrena A dere nete ate ke melre. Nemane ne meterena Mang Walri kena yei nining mane, nemane nena eu done terepere elraipuko. ¹³Detelro-detero plre senaiyenaeusalre mbai, mbei- mbei do kena mendo dana ambai, da Mang Walri kena A yeko.¹⁴Awalri nepe deterite olrupuko nepelre ena nelronene nekewe, nepelre e nena derete nepe tane nena, ne derete ye yumbei nate ikainerena pe ne Mai Mang Walri nuwei mane, nepelre yambu Walri bise terepere na. ¹⁵Yohanis netenate kiriyomu sane yomu, "Ne nepe da de wembelre saniyamalrena, 'Nepelre dena meto surna ne mendena ne memetere tena ne nepe nekeyowe de ambaina selreine.'"¹⁶Nemane ne delre burana satenate, e meterena yambu poite nemane mote. ¹⁷Nepelre na A tung Musa ikimelre, nemane bise yambu poi tereprena nena meyowena Walri yei kena lre. ¹⁸Meterena detero Mang Walri tena itipai, nemane Mang Walri kena yei yumbeina, Mai Mang Walri kena metere mesune, ne ate kiyapuko.Yohanis nenei eutenate ate elriyowe¹⁹Nepelre na da Yohanis kena amendo ne dai Yahudi detelro Yerusalem ne imam-imam plre Lewi detelro plre tiyeikuko nete ate siminansin dena te we sing? ²⁰Ne ate sauke nepelre atena ana peripai, sane youmu, “De Mesias ambaibe.” ²¹Nepelre nete simiyaine, "Nemna tena, we sing? Nena Elia? Nepelre ne elriyawe, “Ne Elia Ambai.” “We nabi nekoute mewena?” Ne eleiyowe, “De ambai.”²²Nepelre, nete simiyaine, “Nemane nete simiyaine we sing, nepelre demalrena detelro dete senai me pekonate nemane mayerelrene ? Apa katamu tentang dirimu sendiri?” ²³Yohanes elriyawe ate Nabi Yesaya, "We detero pau kuranerone ate dite date selrena Nabi Yesaya: 'Walri yei tena nipite sipi meko nembe!'" Yesaya 40:3²⁴Nepelre nerone Yahudi detelro senaipekona Farisi detelro meselrei derati taukaimelre. ²⁵Ne metere nete simiyaine, saniyaine Yohanes, “We Mesias ambai, ambaina Elia, ambaina nepelre akeyana manimbana tandena, beyatenate bute kelroime ?”²⁶Yohanis nete ate sauku, sane youmu, “De wete bute kera mare, nemane wena nerona tepe wena we netena nimeipai. ²⁷Nepelre ne, dena meto sure mendena. De nena sa tong burusukuna bairena towipai.” ²⁸Nena betania ne kiyapuko nepelre yordan merowai yene, Yohanis bute keroyomuna bu yene.Yohanis Yesus te kiri yowe²⁹Yohanis teyowe wambeya Yesus nekote meyowe nepelre eriyowr, “Tembe Mang Walri kena Marisa yei, da ketana pekote baite suku nenpone! ³⁰Da detelro netenate de saniyamalre, ‘Dena meto sure mendena detelro bei, neme meterena, ne nepe nekeyowe de ambaina sereine.’ ³¹Nepelre de memeteretena netena nimeipai, netenate de miyare nepelre bute koroyamare, nemane ne Israel kena neronekeyanen pone.”³²Nepelre Yohanis nete saniyumu, eriyowe: “De tiyare aru mro-mro burare ate meyowe awe waima mane, nepelre nena e bulrune sakokenere. ³³Nepelre de netena nimeipai, nemane, dete tiyekukona detelro bute keroyamare, nedete sanuyotu, ‘Nepelre na we tewe aru mro-mro burare ate mendena detelro bei kena burate, nepelre nena euburana sakone nepelre, ne detelro wote bute aru mro-mro ne wake ne keronemre.’ ³⁴Nepelre tembukare nepelre eriyare dana Mang Walri nena nuwei.’”Yesus Kna Ototouna memetere menaya³⁵Wambeya kiyapuko Yohanis nena ototouna detero beserei plre. ³⁶Nepelre tiyaye Yesus yareke, ne eroyowe, “Tenem bombe Mang Walri kena marisa yei !”³⁷Ototuna detelro beserei nena a eriyonate betoi peko, nepelre ne yoye Yesus te taukenere. ³⁸Yesus metote burusuku neteyowe, nepelre nete taukainere nepelre nete saneyomu, “Sing te duwemu?” Ne meterena nete sane yaine, “Kiri-kirina, we mepene nekeye?” ³⁹Ne nete sanuyomu, “Membe nepelre we meterena te nenbombe nemeterena miyaye nenekeyowena noute taimbuko." Nepelre neyane ne nembere-nembere ne noune nikiyaye ne yana su kirimbei te yowe.⁴⁰Detelro beserei ne nerona bei Yohanis kena ate betaipuko Walri yei te taukenerena Andreas, Simon Petrus kena dokeka. ⁴¹Andreas memete Simon te tupeyekere, nenei dokeka nepelre saneyoumu, “De Mesias te tupeye kane ne (ne ‘Walri yei’).” ⁴²Ne Andreas membawa Simon kote dou kene yoye Walriyei. Walri yei nete tembuko nepelre sani younu, “We Simon, Yohanis kena yei. Wena eudo penawerena Kepas (amendo, ‘Petrus’ nemane ‘Derati oru kera’).⁴³Wambeyatena, Walri yei tiyeikuko Galilea. Te endena ne Filipus te tupe ye kenere, nepelre nete sane youne, “Dete Tau Tere!” ⁴⁴Filipus nena yo Betsaida, da yo Andreas plre Petrus nikiyoye. ⁴⁵Filipus, Natanael te tupeyenekere nepelre sane you ne, “De nete tupeyekanene, Musa kena semo plre nabi kena aeriyayena, nepe Walri yei Yusuf nuwei Nazaret yorena.”⁴⁶Natanael nete sane youne, “Ne mane senane apoi Nazaret re meyowe?” Filipus nete saneyounu, “Me Mewe ten bone.” ⁴⁷Walri yei te yowe Natanael nekote meyowe Natanael, “Nepelre ne tena ate ere yowe tembe da Israel detero poitetena, nena buruna a peu mena ambai !” ⁴⁸Natanael nete saneyoune, “Nepelre we dete nimeyetpuke?” Walri yei nete sane younu, “Wanipana pona Filipus wetena simipainya de wete tuwupukalre ara oyene nikiye.”⁴⁹Natanael eriyowe, “Kiri-kirina, We Man Walri nuwei. We Israel kena Andewapi.” ⁵⁰Walri yei ate sauke, elryowe, “Nemane ate sena walre, ‘De wete tuwupukare ara’, o kerene we terepere te ereye? We nekoute tewena sasasi dere-dere kiya naina!” ⁵¹Nemane, Walri yei nete sane youmu, “De wete sena ware, terepre we tewe ma tekan konde nepelre Mang Walri kena malaikat ate burate Walri yei kote.”

BU ANGGURTE DUPUKO ¹Yanamin tena: mire te dote tanai nena a te yau sate aniyaye nena kanane, Galilea, nepelre Walri yei di pene derate. ²Walri yei nenei ototouna derati simai peko milre malro mekoyaina nerore.³Ne su sereine anggur ambai dupuko, Walri yeine nei nenan saneyoune, dadouna anggur ambai dupuko. ⁴Walri yei ate sauku, "Milre, beya walrorena dana tedenbere de tena? Yape tiki nemeye." ⁵Walri yei kena nenan kembari detelro te saneyoumu, "Beya sute wete sane ne merena, nena tena mekombe."⁶Nipi nena, sere orurena misi mbeipre, nena Yahudi detelro nenei ya dere tena eute sukayena ne selre bei bute neye tena ongkoi be bai namin. ⁷Walri yei kembari detelro te sane youmu, "Bu te sere-sere tepaye." Na yeete danen bom be kemei napone. ⁸Nemane, Walri yei nete sane youmu, "Dasuserei, kekau bete din kombe milre malro mekayena brengka kote do wembe embe." Nepelre, ne meterena doukayaye milre malro meko yayena berengka kote.⁹Ne suselrei mire mmaro berengka bu anggur te dupukote ane suku, nepelre nenemeipai dana mepelrwna (nepelre na kembari detelro nimeyaimbuko) nemane milre malro berengka kembari do te simimbuko, ¹⁰nepelre saneyomu, "Detelro memetere tena anggur bupoi te memete, nepelre eu no yaipeko wande, nemane anggur na lre nalre menate metolre. Nemane, Anggur poite dine tingtuke da su selreite."¹¹Da kembari eme bete Walri yei memete Kana yo ne, Galilea kanine, nepelre nenei derete kiripuko, nepelre nenei ototouna nete terepere yaye. Ne meterena ya meserei di pene nikiyaye.¹²Nepelrena kaye, Yesus kapernaum yote Nenei nameng pelre, Nenei dokeka pelre, nepelre Nenei yau-yauna pelre yaye .Ya meselrei mbei nepene nikiyaye. Yesus Mangwalri kena miyene.¹³Yahudi detelro kena ya dere nepe nopiye puko, nepelre burate Yerusalem te wari yei yowe. ¹⁴Nepelre, Walri ongko mie ne, ne teyowa detelro saisasi naite mekoyaye, lembu, domba, nepelre waima, nemane seng plre dite date wasiyayena di pene nikiyaye.¹⁵Walri yei sate ke tena mane mekombuko nepelre nete mukuna mane baite seke mupuko Walri Ongko Miere, meterena detero kena marisa. Domba plre lembu ne lati detelro seng koin te dite date wasiyanete nena sanai plre na noute baite dingker yowe. ¹⁶Awe waima plre naite mekoyayena, Walri yei saneyomu, "Dasasite mukuye baite yatembombe. Main kena mie te sanai mie mane mekambuko!"¹⁷Ototouna mendote mekoyaine dsna semona meraipuko: "wei mie kenate, dete senatupuko." ¹⁸Nemane, Yahudi detelro ate saukaye nepelre saneyaine, wena beya kembari poite dete kirimepone. Nepelre wei dere te kiriye? ¹⁹Walri yei bete ate sauke, da walri ongko mie te baite dingkerembombe nepelre ya naming de nekoute merote pone.²⁰Meterena ate saukaye, "Da walri Ongko Mie nena mai 46 nete merambuko, nepelre We ya naming meroupone tiga hari? ²¹Nemane, Walri Yei Nena a eriyowe nape Nenei eu tena te. ²²Nemane, Walri yei detero dite sowe yowena nerore deyembonde, nena ototouna da ate mendote mekaimbuko, nepelre meterena semo mro-mro te terepere te eraipuko nepelre Walri Yei kena A eriyowena.²³Nemane Walri yei dipene Yerusalem ne Paskah ya tenate, detero dopere nena eudone nete tereperete eraipuko nemane nena kembari poi meko yowe nate. ²⁴Nemane, Walri yei nenei eutena detelro nerone terepere tena eeipai nemane nemetere nate nimeyenpuk, ²⁵nepelre detero sitena diyipai da A wari te detero te sanenai mere nate neperena nenimeyembuko detero kena dekona peko meropukona.

(NEKOITE SENONAYENA) ¹Detero mbei nena eido Nikodemus, ne Yahudi kena betena mena. ²Denembei ne wari yei kote meyowe neperena eriyowe, kiri-kirina, denimeyanene we kiri-kirina mang wari kenare miyena nemane detero si wena kembari poi meko yena nena tena mekoipai, nemane Mang Wari nembre nembrenate.³Wari yeineteate sauke, "De nou terena ate sena ware, nepere detero nekou tena senoipainya, ne Mang Walri kena derepo itipai." ⁴Nikodemus simiyone, "Beyamane detelro te nekoute seno naye ne dasinate urupuko? Nemane ne nenang kena semiyene nentenonde nepelre nekoute senonde?"⁵Walri yei ate sauke, "Terepere tere, De wete senaware, nemane detelro mbei-mbei bu plre aru mro-mro re senoipainya, ne Mang Walri kena diyatena ipai. ⁶Beyasa eu endung, nepelre beyasa aru mro-mro re songkayena nena aru mro-mro.⁷We kembeng tena bitipainya de da ate senaware, 'We meterena nekoite senoimerena.' ⁸Aru sepronuna mepetena nenei kenare nepelre we kurung mote betawe, nemane we nimeipai ne memena noruna nepelre memena noute ne ende. Nemane derati detelro mbei-mbei aru kena kembari karore senayena."⁹Nikodemus simiyonu, "Beyamane ne meterena mekombonde?" ¹⁰Walri yei sane younu, "Ambai we Israel kena kiri-kiri na we da atena metrena we nimeipai? ¹¹Nou terena, De wete senaware nepelre de nimeyane ne ate nepe senanemere, nepelre na a senanemerena dena dou nepe tanene, nepelre na dena a erandena we nena tena yatipai.¹²De wete da kera sero tenowena ate santemerena we nena tena terepere eripai? ¹³Detelro si mena burate Walri yo te dekayo tena mena ipai, nemane nembeimo burare walri yore meyowena, nenape detero yei.¹⁴Ne mane Musa ware tembaga te paukura nerone burane mekombukona mane, nemane detero Yei yare tere wauwende, ¹⁵nepelre detero mbei-mbei-nete terepere te erenaipondena ne walri sena te yate nayena.¹⁶Ne mane Mang Walri da kerate daserote kena bise te duyoune, nenei Yei yumbeinate ikemere nepelre na sime nete terepere eraipona netena peko tena mekoipai, nemane walri sena nemane mote nekenaimene. ¹⁷Mang Walri nenei Yei te dakaro te tiyeikuko da kera tenowena nenate ate tiyendena nemna pe ambai, nemane yei kena warore da kera tenowena te tero meropone. ¹⁸Detelro nete terepere eraipukona ne tena peko tena mikoipaiya, nemane detero nete terepere eripainya nete nate pekope derete nepe. Nemane ne Mang Walri Kena Yei yumbeite terepere eripai.¹⁹Dana sete tuwanai nerena kiya nepe dayo burate meyowe, nepelre detero nekote kenate deraine nepe kiyate baite seraye nemane kembari mekayena peko. ²⁰Nepelre detero pekotemekayena poitena kirite deraine nepere kiya kotena mipai nemane nena peko tena buratena kensipai. ²¹Nemane derati, detelro poite mekayena kiya kote nepe maye nepelre nena kembari mekayena Mang Walri kena bekoune.YOHANIS WALRI YEI TENA TE ERIYOWE²²Nemane, Walri yei nenei oto noupere Yudea kani pote yaye, dipene, neyate tiki tapyko nepelre bute keroyaime. ²³Yohanis derati butekeroyoumu ainon yone salim kanopone nemane di pena bu dopere. Detelro dopere miyaye nete bute keroyomu. ²⁴Ne ya pona, Yohanis ongko mie detelro pe tiyaimena neyena ne tenoipai.²⁵Nepelre na, Yohanis kena ototouna plre Yahudi detelro mbei plre a mane dupuko mro-mro karo tena te. ²⁶Meterena Yohanes te tupe yekainere nepelre saneyaine, "Kiri kiri na, Detelro wembelre nembei Yordan buyene, netenate We sani yeme, tembe, Ne derati bute keroumu nepelre meterena detero nekoute miyaye."²⁷Yohanis sauke, "Detelro saisasi mena dowipai, nemane sa tena pe Wari diare inainere. ²⁸We meterena nepe eriyawe nemane de nepe sani yamare, 'We wapensimbe de Mesias,' dete tiyeikuko memete miyare.²⁹Detelro, yei milre plre na nenape ne yei dopere nemane do yau esu tepemde bitikeite betondena kari dopere nena aerendena. Nepelre detena kari konaiyena kemenbonde. ³⁰Neburate end nepelre de nemeye ate motinuwei mane."³¹"Ne burare meyowe na nena meterena burare, some dayo burane dayo burare na nepre nena a meterena, dayo na ate meterena. Ne wariyore dekayorena sasasi meterena nena burane. ³²Nena a erendena ne tembuko nepelre nebetopuko, nepelre detelro nena a eriyowe na nena tena dowipai. ³³Sime nena arndenate betonayena nemane terepere Mang Walri te eraipone.³⁴Nepelre na, Mang Walri tiyeikukona detelro ne Mang Walri kena ate nepe sanemu nemane Mang Walri aru yatumena kaso-kaso plre. ³⁵Memai Yei tena bise derenu nepelre meterena sasasi nena me burate. ³⁶Detelro Yei kena ate betoipainya ne nou poi itipai, nemane Mang Walri kena poi ne tena ambai."

(WALRI YEI SAMARIA MILRE PLRE ATE DITE DATE ERIYOYE) ¹Neyapone Walri yei nimeyembuko nemane Farisi detero betaipekone deterote bute dopere keroyomu neperena Yohanis kekau bete. ²Nemane Walri yei ne detero tena butena keroipai. ³Ne Yudea te dane tumbuko nepelre burusuku Galilea te yowe.⁴Nemane,ne Samaria kani polre yalrende. ⁵Walri yei Samaria yote yowe,neyo nena eudo Sikhar,da yo delre yansine Yakub nuwei Yusuf.⁶Kani bute dinaiyena Yakub wei pekona di pene. Nemane, Wari yei nou tikite wariyayena note bupre yayena amburu yene nekeyowe. Ne daipo su mesimbei plre. ⁷Samaria milre mbei meyowe bute dirikondenate. Walri nete saniyone, "Dete bute iture." ⁸(Nepelre na, nena ototouna sa tite yo dereteyaye.)⁹Samaria milre Walri yei te sane youne, "Beya mane We, Yahudi detelro, de Samaria milre emburune anu sunduna bute diyiye?" (Nepelre, Yahudi detelro Samaria detelro plre a nembeina eripai). ¹⁰Walri yei ate sauku sane youne, "Nemane plre nimeyanu Mang Walri kena yambu pou nepelre nimeine sime wete sanuwe, 'Dete bu te itime anisiye', nemane we meterena nete diyenbena, nepelre ne wete Walri bu te ini meterena."¹¹Ne milre nete sane younu,"Walri da bute dikona ongkoi ambai nepelre da kani bute jaina kotu doplre,mepelre we walri bu te dikone? ¹²Beyamane we delre mane dena angkayang mane,Yakub,da kani lre na bute dete ikemelre nepelre nenei mote da bute nenei yeinining pelre malri saye ani yaye?"¹³Walri yei ate sauku nepre saneyounu, "Detero mbei mbei da bu te anenayena nekoute bumarite tuwanainerena, ¹⁴nepelre na detero dena bu itinerena anisindena bu maritena tuwaipai; nemane Nebu itinerena bu tou baru nena mane nenai eukani pone nemna mote dirinde mende Walri senate naya tene."¹⁵Ne milre Walri yei te sani younu, "Mang Walri dete bute itime nemane de bumaritena tuwaipai nepelre na da nou tena nekoitena mipai da bute dikikone." ¹⁶Walri yei nete saniyounu, "Dite ewe wei dote simimbonde nepere date nekoute mewe."¹⁷Ne milre ate sauke, "Dena do ambai." Walri yei nete sanuyounu, "We nouterena ate eriye, 'Dena do ambai.' ¹⁸Nemane wena do meterena mesi, ne do wembere nikipai ne nerona mena wena do tere mena ambai. Da karo na, we reperena ate eriye tare."¹⁹Ne milre nete saniyounu, "Walri, menaya nepe nimeyepukare We Nabi detetro. ²⁰Dena angkeyang da mekone kapiyaine, nemane wena tourena eriyaye Yerusalem mbei mo detero nete kapenainerena."²¹Walriyei yei nemilrete sane yaounu,"Dete telrepelre te elre pone,da milre ne bu idai te men dena detelro da mekone bai Yerusalem ne memai tenakapipai. ²²Wenete kepaunena we netena nimeipai,denete kepa nena nete nime yanenbuko nepelre walri nipi Yahudi kena tou lre mende.²³Nemane,ne ya mendena,nena da mane,maite telre pelre te kepai nena alru mlro-mlro kenalre nepelre telre pelre telrena,nepelrena mai buku tuku detelro nete nemane kapeina nelre. ²⁴Man alri ne alru nepelre metelrena nete kapenai nelrena alru melro-melro yene telre pelre bulrane kapenainelre."²⁵Ne milre nete saneyounu,"de ni meyenelre Mesias mendena(Nete donai nelrena Kristus)Ne daite nemendena,ne dete apoi te sane nemetrena." ²⁶Walri yei sena you nu,"De,wenbelre ate elren dena nenane nepe."²⁷Ne su selrei,ototuna miyaye nepelre metelrena kembeng te bitiyaye walri yei pelre milre mbei pelre ate elre yo ye.Nemane,netena atena simi pai,"we sing te duwe ye?Nepelrena "Beyatena te nembelre ate aelre you we?²⁸Nename,nemilre ongkoibupelre jaigena danetenbuko nepelre yo detelre te yowe detelro te ekesane youmu, ²⁹"Menbe,tenen bombo detelro mbei dena peko mekoyalrena te kiya sane youte.Ne Mesias senane? ³⁰Ne metelrena yo delrelre baisute yayi nepelre walri yei te tupeye kaye.³¹Ne su selrei,ototouna walri yei te sani saine,kilri-kilrina,sate miyani." ³²Nename,walri yei nete sane youmu,"Dena sa analrena weni meipai." ³³Nepelre,nena ototouna site-site simiyaye,"Beyamane detelro nekotena sa mena dowipai mipai ne embulrune anen dena?"³⁴Walri yei sane you mu,"Dena sa analrena pe nenei kembalri te mekotelre teme te mekotenelre. ³⁵Beyatenate elrawe,'Oko kilrimbei sa nimindena yanopiyen dena?Tembe dewete sena malre,doute elrem bombe neplre emi-emi nepe yangkowe nete olru naimote. ³⁶Da selreine,kembalre detelro pewalrente inai nelre nepelre nena eu nepelrena olru wena pelre teklru nena pelre nembeye kalrite konaye.³⁷Da a kalro ne telre pelre,detelro si nete teklrenene siyenete olrunde. ³⁸De wete sanemu kalrepe ulrumbenate beyatena te mekoipai,detelro si nepe mekoipuko,we miyawe nena kembalri bulrate."³⁹Samaria detelro doplre walri yei te telrepelre te elrai puko ne milre kena a elre puko na,ne mile ate kiya-kiya sane youmu,"Ne dena peko meko yalre na te kiya saneyoute . ⁴⁰Nemane,Samaria detelro walri yei kote miyaye,nete diyi yaine nembelre nekenaite,nepelre walri yei dipene niki yaye beselrei.⁴¹Nepelre detelro doplre nena a elre yowena te telre pelre te elrai peko. ⁴²Metelrna ne milre te sane yeine,"Ambai mo nemane wena a elri yenane de telre pelre te elrambuko,nemane de metelrena nepe betembeko,nepelre de metelrena ni meyenanbuko ne telrepelre telre da anendeten telro melro nen pona.(Beru Suku Galilea te Yowe)⁴³Nepelre ya be selrei neke puko belru suku Galilea yo te yowe. ⁴⁴Nepelrena walri yei sane youmu,nemane nabi detelro nenei yo na netena telrepelre na elri pai. ⁴⁵Nemane ne Galilea yote akoke.Galilea detelro nete dou kai nelre,nename nena dou taim buko Yerusalem ne yau kalri kembalri nelrone nepelrena ne metelrena ne you kalri nelrone.semo kepang na detelro walriye nenei yei te poi mekombuko.⁴⁶Netenate,walri yei dekoute kana te meyo we,Galilea kani po,ne nou bute ate elre puko anggur te ulru puko.kapernaum yona detelro mbei semo kepang na nenei yei do sa mekombuko. ⁴⁷Ne su selrei semo kepang na detelro betoupuko walri yei Yudealre Galilea te meyowe,ne yowe tupe ye kenalre neplre walri yei te diyi youne nepelre ne mende nenei yeite poye mekonembonate nemane dayei dite ongsinamane.⁴⁸Nepelre,walriyei nete saneyoune,"Nenamewe metelrena yena-yena kembalri iti pai n ya we teprepelre tena elripai. ⁴⁹Semo kepang na detelro saneyounu walri yei dena yei osipainya ne wee date mewe." ⁵⁰Walri yei nete sene you ne,"Dite ewe,wena yei walri te nekeewe!Ne detelro walri yei kena a alre yo wenate telre plrete alre puko nepelre dite yowe.⁵¹Ne su selrei semo kepang na detelro nipi nelro ne neme walre yo nane,nenei kembalri detelro miyaye sane yaine nena yei do nepepoye ulrupuko. ⁵²Semo kepang na detelro nete simi youmu sume selrei neyei poye dupuku.Nepelre,ne sau kaye,"We yane su mbei daisye."⁵³Ne yei kena neman nimeyen buko,ne su selrei walri yei nete sane you ne.Nemane semo kepangna detelro nenei mie dekona plre walri yei te telrepelre elrai puko. ⁵⁴Ne walri yei nena kembalri betena nepelre yudealre date Galilea te meyowe.

(Do besika Betesda ambulru nopina te poye mekombuko) ¹Nena metelrena nepe,Yahudi kena ya delre nepe nopiyepuko nepelrena walri yei Yerusalem te yowe. ²Yerusalem na,Domba mau delre nopine ambulru bei Ibrani kena Anena Betesda tepai ne,nena walro momo metelrena mesi selrei. ³Ne walro-walro na,sanena detelro doplre teno yaye:Bisena detelro,yeplrena detelro mendaina detelro pelre(Metelrena yewekate melro yaye tiyaye bu dite tawi-tawi mane-mane. ⁴Nepelrena nenei su kilripuko mendena,Mang Walri kena malaikat ate medena ambulru yete bute dite date tupu nena.Bu tawi-tawi mane dumbondena,sime memete buyete senbondena poye olrumbondena)⁵Nenouna,detelro mbei nena sane teno yowena nenai mai 38. ⁶Nemane ane teno yowe walri yei nimeyenbuko ne sane napetiki doplre teno yowe,walri yei nete sime youne:Beyamane wete poye mekotepone?"⁷Sameko youna detelro elreyowe,Mang Walri bu tawi-tawi manebu ambulru yetedonai telrena detelro mea ambai." ⁸Walri yei nete sane youne,Esu miwe!Ku alewate ate pone dite otote ewe."⁹Ne su selrei,ne detelro poye olrupuko,nenei ku alrwate yatupuko,neplre otote yowe.Nemane sabar yane.¹⁰Neplrena Yahudi detelro poye mekombukona detelro te sane y aine,menaya sabat ya,weku alrwo tena yatipainya." ¹¹Netenate,ne saneyoumu,detelro dete poyeme kotupukona,ne sane tupuko;ku alwa te atupone dite ewe."¹²Nemete lrena nete simiyaine,"detelro sime wete sane youwe.ku alwate ate pone dite awe?" ¹³Nemane,detelro poye mekombuko neni meipai ne detelro sing neplre walri yei nalre puko detelro te yowe.¹⁴Nena muku na mane nepe,Walri yei nembelre walri ongko miene tupeye keye neplre ne detelro sane youne;Betowe,wenepe poye olrupuke.Peko tena nekou tena mekoipainya nemane damena peko nekou tena we tuwai pai!" ¹⁵Ne detelro yowe Yahudi detelro te ate eke saneyoumu nemane nete poye mekomnukope Walri yei.¹⁶Netenate,Yahudi detelro Walri Yei te penenaye te nemane kepai nena yane ne kembalri te meko yowenate. ¹⁷Neplrena Walri Yei nete sane youmu,"Memai peda selrei tena kembalri te mene mekowe." ¹⁸Ne A mone Yahudi detelro nena wake kaso doplre te kilri yaye Walri Yei te tonai pondenate,nemane walri te nenei nemane mane elre yowe,neplren nenei eutena Mang Walri plre nemane mo Mang Walri kena A delre.(Walri Yei Kena ne Kelrombuko)¹⁹Neplre Walri Yei sane youmu,tlre plre telre te sena malre,yei nenei mendona da kembalri tena mekoipai.Beyamane neman meko wena kembalri ne iti pai.Nemane Memai meko wena kembalri,nenate de nepe makalre. ²⁰Neplre,mai yeite bisete delrunu,neplre yeitekilrinu metelrena kembalri meko wena,neplre Memai mbei mo yeite kembalri delre-delre mekowenate nemane wande we kembang te bitim be.²¹Neplre,Memai detelro dite sowewenate deyemu neplre nete walri senate yatumu,nemane delrati yei walri nipi te detelro nekenate bisete delru nuna. ²²Memai detelro kena atena mamana tiyeikoipai,netenate ne A te yei kena bulrate senenbuko, ²³Netenate metelrena detelro yeite dekoinai nelre nemane Memai te dekai nena mane.Detelro yeite dekoipai nya,nemena delrati Memai nete tiyekukona tena dekoipai.²⁴Telre plrena ate De wete senamalre,detelro sing Dena ate beetonaye neplre Mang telreplre te etrenaina dete,tiyekuko telreplre bulruna esutena ipai.²⁵Telreplre na ate de wete senamalre,nenei ya nepe mendena,neplrena nepemeyowe,nemane detelro dite walri yo te yayina Mang Walri nuwei kena ate betoinaponde neplrena nena ate betoi pondena ne walri senate yate naina.²⁶Nemane Memai walri neso-neso te nenei eune dulru suku,nemane delrati nuwei te walri neso-neso te nenei bulru ne ikinelre, ²⁷nepelrena Memai A delre te yei kena bulrete kelrombuko neplre ne detelro yei mane ate tiyen denate.²⁸Da kalro tena kembeng tena bitipainya da kembalri kalro tena nemane nena mendena metelrena detelro bulre bulrane nena ate betoi naipondena. ²⁹Neplrena ne deyenayena nenape detelro poite meko yayena ne metelrena walri senate neke naye neplre detelro peko te meko ya yena deyena yena nekoite ate tiyendena.³⁰Delrei,bulrulrena sasasi mena kemoipai Dena a tiyetelrena nena nou telrena nena dena mendolrena ambai,neplre dete tiyeku kona nena kembalrite. (Walri Yei Dekayei Ne Memai Mang Walri Kenalre) ³¹"Nemane De delrei eulrenaate elre telrena,dena A elre telrena apepeuna. ³²Neplrena,detelro si detena ate elre nayena,deni meyanalre ne A elrena yena telre plrena.³³We metelrena detelto te sena mupuko Yohanes kote neplre nena A elre yowena telre plrena. ³⁴Nemane,dena A elra lrena dana detelro kena lre na mena ambai.Dena A senamalre we walri senate nekembenate. ³⁵Yohanes sing tena mane dekewe nepelre kyawe, nepelre nena kya eine we kena kalrite kawe.³⁶Nemane,De da A doukalrena delre kasoplre Yohanes kena aplre elrikoipai.Neplrena kembalri-kembalri delre mai dena bulrane kelro tupukona nenate baite meko bulrane kelro tupukona nenate baite meko tepone,ne kembalri-kembalri de nepete mekalre,ne A delre yatu mena detenate nemane Memai dete tiyekuko miyalre. ³⁷Neplrena Memai Date tiyekukona ne detena A te sanumu.Nemane,we da selrei tena we nena A betoipai neplrena netena we itipai. ³⁸Neplre,nena A walri wena kena deko namena ambai neplrena nete sanengbuko meyowena nena atena we betoipai.³⁹AWe metelrena semo melro-melro te alro nembe nepelrena we nimeyau nena da semo melro-melro yenawe metelrena walri sena te yatembe,nepelre ne semo yena detena akulrung te melroupuko, ⁴⁰Nemane we dekotena mena mipai nemane we walri te nekembe.⁴¹Dena delre detelro kena lrena dowipai. ⁴²Nemane,De wetena nimeye dowi pai we metelrena Mang Walri kena bise wenana mena ambai.⁴³De miyalre mai kena eudone,nepelrena we detena baite selrawe.Nemane detelro si nenei eudone mena yena,we netena yate menbena. ⁴⁴Beya mane we telre pelre te elrembombe,nemane we siplre-siplre wei delrenena bulra lre nepelre delre Mang walri nou yalre doplre lrena we nena delratena duweipai?⁴⁵Nepelre we elremabe nemane De wete atate melre Memai kena bukoute,wete ate nemelre pe Musa,ne detelro mbei wena mendo te kelraupuko. ⁴⁶Nepelrena,nemane Musa te telre pelre te elrem bombena,we metelrena Dete telre pelre te elrem bombe,nemane Musa kena semo melro yo wena detenate. ⁴⁷Nemane,nepelre we metelrena Musa kena semo melro yona telre pelre elri painya,beya mane Dena a elra lrena we telrepelre elripai?"

(Enblru sa Detelro Telreng Lima Ribu Tena) ¹Nena muku nepe,Walri Yei dekayei Galilea buteposuku,ne bu delre pe Tiberias kani pone. ²Detelro doplre nete tauka nalre nepelrena.Metelrena tiyaye nena kembalri delre mekoyo wena sane teno yaye nate poye meko youmu. ³Nemane,Walri Yei dekayei nenei ototounaplre mekote eilrai peko dipene eke niki yaye.⁴Ne yapo,Yahudi Kena ya Delre nepe nopi ye puko. ⁵Nemane doute dite date te yowe neplre detelro doplre nekote miyaye,Walri Yei dekayei Filipus te sane youne,mepena piyeu te ate mapone nemane da detelro telreng nete ane naye?" ⁶Walri Yei dekaiyei saneyounu Filipus nena kena te tuwayounu neplrena noulrena ne nimeyenbuko ne kembalri ne mekombona.⁷Filipus ate sauke,"Piyeu naitena nena sentelreng 200 dinar,nena elrikoipai detelro telreng tena,nepelrena mbei-mbei piyeu po kekau bete." ⁸Nenei Ototouna detelro mbei,ne Andreas,Simon Petrus kena do keka,Walri Yei dekayei te saneyounu, ⁹"depene yei besika nena piyeu mesi nepelre ka be selrei nena elrikoipai detelro telreng tena?"¹⁰Walri Yei dekayei saneyoumu,Detelro telreng miyayenate sane menbomde ane neke naye.Nenouna sepo telreng doplre,ne detelro do motena 5000 selrei. ¹¹Nepelrena walri Yei dekayei piyeute yatupuko mendote mekopuko,detelro ane niki yaye nate waseyoumu,nemane lati kanete waseyoumu. ¹²Nemane metelrena detelro sa nepe anai peko,Walri Yei dekayei nenei ototouna tesaneyoumu,sa ani yainate koplri nembe baitena yelrou painya."¹³Nemane, nenei oto touna sa aniyai na te koplri yaine na nena telreng ongkoi telreng 12 ne sa koplri yai nena pe piyeu mesi lre nalre. ¹⁴Nemane ne detelro telreng Walri Yei deka yei kena kembalri mekopukona te taimbuko, ne metelre elri yaye, da detelro Nabi a yekoplre kelropuko da anen da tenowena te mendena. ¹⁵Nemane ne nimeyen buko metelrena detelro miya yena nete Andewapi te kenan sina te, nete nate nenei eute mekote yowe.WALRI YEI DEKAYEI BU BULRANE WALREYOWE ¹⁶Nemane a nepeneko duwe, nenei oto touna ate bu delre te miyaye ¹⁷Neplre ei bulrate sekai puko, ne metelrena bu delre bulralre paisiki Kapernaum yote nate. Ya nepe neko duwe, Walri Yei dekayei nenei oto tounaplre tupei pai. ¹⁸Bu delre alru alrma telre sekepuko olrso dite date kingklri-kingklri mane.¹⁹Nemane, ne ei bulralre den te auka yaye nena tiki 25 bai 30 nena bu kena kulra, ne metelrena Walri Yei dekayei bu bulralre eutoute meyowe nate taimbuko ne metelrena endiki te dekaikuko. ²⁰Neplrena, Walri Yei dekayei nete sane youmu, da de, endiki tena dekoipainya. ²¹Nemane mukuna mane nepe, nate ei bulrate sakokai nelre neplre ei lre neme yaye nou elrai peko nane tikeimbuko.DETELRO DOPLRE WALRI YEI DEKAYEI TE DUWE YAYE ²²Wambeya tena ya kiya puko, detelro doplre bu delre disuna sune tiyaye ei mena ambai ne su selrei nape ei bei mo nenei oto touna plre esute miyaye. Nemane Walri Yei dekayei ne ei bulrana oto tounaplre mena ambai. ²³Ei doplre Tiberias lrena miyaye detelro doplresa aniyaina noute, nenou Walri Yei dekayei mendo kalro te mekopukona.²⁴Ne suselrei detelro doplre tiaye Walri Yei dekayei nenei ototounaplre mena ambai, ne metelrena ei bulrate sakoyaye Kapernaum te yaye Walri Yei dekayei duwei teWALRI YEI DEKAYEI NE WALRI PIYEU ²⁵Ya mbei detelro doplre Walri Yei dekayei te bu delre di sune tupeye kai nelre, ne metelrena nete simiyaine, kilri-kilri na meyane we dapete miye?"²⁶Walri Yei dekaye ate sauke sane youmu, Telreplretlre, de wete sena malre, we dete duwe wuna pedena kembalri poi meko yolre tang mote, nemane w piyeu te ani yauwe eselre te meko yauwe. ²⁷Pekote yate malrena sa kembalri tena mekoipainya, netenate sa tena kembalritemeko malrena Walri sena te nemane mote nekemalre mende, neplre Man nuwei wete ini melrena, nembei mo Memai kilripuko, Walri, delre nenei ne.²⁸Neplre, detelro doplre Walri Yei dekayei te simiyaine, beya sate de meko malre, ne kembalri Man Walri kena nenei kenane? ²⁹Walri Yei dekayei saneyoumu, da kembalri Man Walri nenei kenane neke wena, neplrena we nete telreplre te elre mbombene Man Walri kenalre meyowe.³⁰Ne metelrena nete saneyaine:We beya sate mekoupone,neplre de temanbonde telreplre te elre maponde?We beya kembalri te mekoye? ³¹Dena angkyang sa te kisi pou kulra nelrone ani yaye,nena samone da melrai puko:Ne metelrena Wlari Yo dekayore piyeu te ani yaye."³²Neplre Walri Yei dekayei nete sane youmu, " De wete sena malre nape, Musa wetena piyeu Walri dia deka dia lrena wetena yatipai nenape Man Walri dia deka dialrena piyeu te ate youmu. ³³Neplrena piyeu Man Walri kena lrena nenape ne Walri dia deka diya lre meyowe neplre Walri ate da a nenda teno wena bulrate." ³⁴Neplrena nete sane yaine, "Walri dete ne piyeu te piyambai nya te yati mime.³⁵Walri Yei dekayei nete saneyoumu,de welra lrena piyeu walri,detelro dekote mena yena monitena tuwaipai,nepelrena detelro dete telreplre te elre naipondena bu malri tena tuwaipai. ³⁶Nemane delrati,De wete sena malri nepelrena we dete nepetau te,detena we metelrena telreplre tena elripai. ³⁷Metelrena sasasi mai dete yotutena nena.Metelrena dekote menayena neplrena dekote menayena de nena tena baitena sekipai.³⁸Nemane de Walri Yo dekayo bulra lre ate miyalre na delrei mendo lrena kemblari tena mekoipai, neplrena dete tiyekukona detelro nenei kembalri te mekalre. ³⁹Neplre, dana dete tiye kukona detelro nenei mendona: nemane metelrena dete ate kitelrena ne nelrona si mena nalri pai, neplrena tutena yatena de nete deye te melrena. ⁴⁰Neplrena, dana Memai nenei kena na, nemane detelro mbei-mbei yei te tenai nena nete tlre plrete elre naipondena ne Walri senate yate naye na, neplrena yan sitena tutena yatena de nete deye te melrena."⁴¹Netenate,Yahudi detelro meselrei netena ate elri yaye nepelrena ne elreyowe,"De Walri piyeu Walri Yo deka yolre miyalrena." ⁴²Ne metelrena elri yaye,"Ambai dana Walri Yei,"Ambai dana Walri dekayei,Yusuf nuwei,nepelre neman neman plre e nimeyanenbuko?"⁴³Walri Yei dekayei metelrena te sane youmu, beya tena te dite date sulrau nu. ⁴⁴Detelro deko tena mipai nya plre, nemane Memai dete tiye kekona netena yepoipanya, neplre ya tutena deye tempona. ⁴⁵Nabi kena semone damane melrou puko: 'Neplre ne metelrena Man Walri kilri nemelre na detelro mbei-mbei beto yayena neplre Memai kena lre alroin bukona ne dekote menayena⁴⁶Ne a eu ambai nya, nemane detelro Memai te nepe taimbuko. Neplre ne mbei mo Man Walri kena lre meyowe, nembeimo Mai te tembuko. ⁴⁷De wete sena malre, 'sime telre plre te elre mbondena, ne Walri sena nemane mote neken de mende.⁴⁸De Walri piyeu. ⁴⁹Wena ankyang manna te pau nelrone ani yaye neplrene ne nepe sowepuko.⁵⁰Da piyeu bulralre walri dialre ate meyowe sime nenalre dowen de anen dena,ne tete ambai. ⁵¹De walri piyeu dialre miyalrena nepelrena sime da piyeute anen dena,ne walri senate nemane mote nekende mende,nepelrena piyeu de iti nelrena nena dena eu engdung,nena muku Da anende tena."⁵²Yahudi detelro ne nelrone nenei mote ate dite date kingklri yaywe ate elri yaye,"Beyamane nena eu engdong te ate yate nemelre engbulru ne ane malre. ⁵³Nwmane Walri Yei dekayei nete saneyoumu de wete sena malrepe,telre pelre sime detelro yei kena eu engdung ani painya neplre eu sa tena anisi panya,we metelrena walri wenana nikipai.⁵⁴Simi dena eu endung te anen dena neplre eu sate anin sindena,ne walri senate nekene mende,neplre tute mekone na yede nete de yetempona. ⁵⁵Telrepelre dena eu endung nena enblru sa nemane bu nena eusa. ⁵⁶Sime dena eu endung te anen bondena neplre eusa te anen singdena,ne dena eu bulrune mane nekende neplrena de nena bulrune.⁵⁷Nemane mai walrite nekewena dete tiyekuko neplre dena walri mai kenalre,telreplre sime dete anen dena,nena walri denalre. ⁵⁸Dana piyeu walri dialre meyowena,ambai piyeu wena angkyang aniyaye nepe diti sowe yowe. ⁵⁹Dana metelrena Walri Yei dekayei Kapernaun yone,walri ongko miene kilriyoumu.(Doplre Walri Yei Dekayei te Taukai Nelrena Eute Sukai Siki)⁶⁰Nepelrena nenei ototouna da ate betaipekona,ne metelrena elriyaye,da ate beteipekona,alrma doplre.Sime wakeplrena dowen de. ⁶¹Ninane nenei ototouna nimeyainbuko ne alrlo te diaine,Walri Yei dekayei saneyoumu,beyamane a elralrena we kenate yapawe?⁶²Nename,beyamane detelro yeite tenembe nekoute bulrate nenei nou meyowena te? ⁶³Alru mlro-mlro mbei walri te tamu,nepelrena eu endung nenelrona a ambai telre.Dena a wete sena malrena nena yambu walri alru mlro-mlro.⁶⁴Nemane,wena nelrona detelro meselrei telreplre elri pai.Nemane,tulru meyowena.Walri Yei dekayei nimeyen buko simenete telreplre elri pai nepelrena sime nete naite mekombonde. ⁶⁵Walri Yei dekayei elreyowe,Netenate senamalre detelro simena dekotena mamana mipai,nenape detelro yambu poi mai kenalre dowendena."⁶⁶Neyapone,detelro doplre nete tau kainelrena ketai peko netena tawipai. ⁶⁷Nemane delrati,Walri Yei dekayei nenei ototuna te saneyoumu,beyamane we metelrena dite embe?" ⁶⁸Simon Petrus ate sauku,walri de singko te malre?Wena a belandena walri sena nemane motena. ⁶⁹De metelrena wete telrepelre te elram beko nepelrena wete nimeyanen buko,wenbeimo detlro melro-melro mai Mang Walri kenalre."⁷⁰Walri Yei dekayei nenei ototou nate ate sauke ambai denbeimo wete elri pukalri,detelro metelrena mebe be pelre?Nemane detelro mbei wena nelrona masete dumbondena. ⁷¹Nemane nena mendone mekou nenape Yudas,Simon Iskariot otnuwei,nemane nemane ne yan Walri Yei dekayei te naite mekombonde,menbei mebepelre na nelrone.

WALRI YEI KENA DOKEKA. MILRE KEKA NETE NA TELRE PELRE NA ELRI PAI ¹Nena metelrena nepe, Walri Yei dite date walre yowe Galilea te yembu youne. Ne Yudea yo tena ipai baite salre puko di pena Yahudi detelro nete baite tonai ponde nate. ²Ne yapo na, yahudi detelro nenei ya delre tenate nenape ya delre palre. Kepei, nepe nopiyepuko.³Nete nate, nenei do keka po Walri Yei te sani yaine, Da nou lre dite Yudea teewe neplrena wena ototouna wena kembalri meko wena te tenai mbone. ⁴Neplrena, detelro si yena kembalri tena mekoipai netenate dia nelrone mukuna mane netenimeye naimbone. Neplrena we ne kembalri te mekowena, wena eu te da anen de teno wena te nepe kilrime⁵Neplrena, detelro si yena kembalri tena mekoipai netenate dia nelrone mukuna mane netenimeye naimbone. Nepelrena we ne kembalri temekowena, wena eute da anende tena wena te nepe kilrime. ⁶Walri Yei nete saneyou mu, de tena ya mipainemeye, neplre wetena ya nemane mote nekeke mewe. ⁷Da anende wetena kilriyembe mena ambai neplre da anende detena kilri yembe te delrai ne neplre de da anende tenowe na ate alra lre na neplre nena kemba lri mekayena peko.⁸Baite ya delre mekayena nelro te embe. de di ya delre mekayena nelro tena ipai neplre nenei ya de tena nopi yei pai. ⁹Nena ate sane me puko, Walri Yei neme ye Galilea ne neke yowe¹⁰Nemane, nenei do keka ya delre meko yaye nanelro te yaye, Walri Yei delrati nepete yowe, eu kiya-kiya mena ambai, eu ku ku mo yowe. ¹¹Yahudi detelro nena delre meko yaye na nelro ne nete duwe yaye, nepelre elri yaye, "ne mepene?"¹²Ne detelro telreng nelrona doplre netena yelre-yelre na ate elri yaye. Si elri yaye, da detelro poi. Si elri yaye, ambai, ne da detelro te nipi pekote kulri mu. ¹³Nemane, detelro si mena alrmaipai netena ate kiya-kiya elre na ye te neplre Yahudi detelro te en dikite deko ayime.WALRI YEI ONGKO MIENE KILRI YOU MU ¹⁴Nemane ne ya delre nemeye walre yowe, Walri Yei ongko mie te yowe neplre kilri-kilri kalro te kilri youmu. ¹⁵Yahudi detelro kembeng te bitiyayi neplre elri yayi beya mane da detelro nena mendo kaso plre ne diki-diki kalro te nai poi?" ¹⁶Wlei Yei ate sauke neplre sane you mu, dena da a kilri malrena dena mendo molrena ambai, nenape dete sanu tupukona nena lre na.¹⁷Nemane detelro besika-besika Man Walri kena kembalri te mekayena, ne nime yai ne dena kembalri mekalre na, beya mane nena Man Walri kena lre bai delrei mendo lre na. ¹⁸Detelro nenei eu lrena ate elre wena ne detelro nenei delre te duwe wena, nemane detelro netesanen buko meyowena nenei delre tena elri pai.¹⁹Beya mane Musa wete atung te wete iki melre nemane detelro mbei-mbei ne atung tena noulre-noulrena mekoipai. Beya tena te we metelre wekawe dete baite to tem bon be nate? ²⁰Detelro doplre ate saukaye, we alru peko silrau ku welre! Simi wete baite tonai ponde na te?²¹Walri Yei nate sane you mu, de kembalri mbei mote mekalre neplre we metelrena kembeng te bita we. ²²Musa wete ii melre nape telre plre nape nenape Musa kenalrena ambai, nenape wei angkeyang kenalrena, neplre we ne kembalri te Sabat ya ne mekawe.²³Nemane detelro mbei-mbei ne kemba lre te ya delre ne mekonayena nena Musa kena atung anena titawipai, beya tena te detena kena selrai te yepawe, nemane delrati de ya delre ne detelro te poye meka malre? ²⁴Kiya tembena atena alri pai nya, nema ne ate tembena trleplre telrena te.BEYA MANE WALRI YEI NE KAYE MESIAS ²⁵Netenate, detelro meselrei Yerusalem ne niki ya yena elri yayi, da detelro senane nete baite tonai ponde nate? ²⁶Neplre, tembe, ne ate kiya-kiya elre we, neplre nane metelrena netena atena elripai. Nemane e nabete-betena nepe nime yaimbuko nepe Walri Yei? ²⁷Nemane, e ni me ya nenbuko da detelro me selrei lre na. Neplrena, Walri Yei mendena, detelro simena ni meipai, me mena yolrena meyowe.²⁸Nemane, Walri Yei ongko mie ne kilri youmu, ne ate elre yowe, we metelrena dete ni me yatu puko, neplre dena yo we ni meyambuko. Nemane, de miyalre na delrei mendo lrena ambai, neplre ne dete tiye ku kona telrepelrena, we nete na nimeipai, ²⁹Nepelrena de netena nimeya nalre nemane de nenalre miyalre neplre ne dete tiye kuko³⁰Neplre ne metelrena na nipite duwe yaye nete kelrou naye nate, nemane detelro si mena netena kelro sipai neplre neneiyamipai nemeye. ³¹Nemane, detelro dopelre Walri Yei te telre plre te elrau puko. Metelrena elri yaye, beya mane Walri Yei mendena, nena kembalri mekon dena kaso doplre da detelro kena kembalri pelrena elri koipai?" YAHUDI DETELRO BETE-BETENA NIPITE DUWE YAYE WALRI YEI TE KELROU NAYE NATE ³²Farisi detelro beto yaye detelro doplre kena a elrai yena Walri Yei tena te, Imam belrengka Farisi plre. Ongko mie semate nekayena detelro te senai me puko nete kelrounai na te.³³Netenate, Walri Yei sane youmu, dembelre wenbelre na yape dai mote neplre nena metelrena nepe, de ne koute dembelre tiye kekona kote telre na. ³⁴We metelrena dete du wem bena, nemane de tena tupeipai. Neplre, menou ne de telre ne ke telrena, we di petena ipai."³⁵Yahudi detelro siti-siti simi yaye, da detelro mepete endena neplre e metelrena nete na tupei pai? Beya mane nenei de Yahudi detelro kelra-kelra tau ku ko Yunani kena nelrone, neplre Yunani detelro te kilri nemelre? ³⁶Beya mane nena mendo na elre yona, we dete duwembena, nemane de nekete telrena, we nepetena ipai?"'WALRI YEI ALRU MLRO-MLRO TENA TE ELRE YOWE ³⁷Tunena ya, nenape ya delre meko yayena Walri yei esu tepeyo sane you mu, elre yowe, nemane tena sime bu malri te delre nena ne deko te mende neplre bu te aninsin de. ³⁸Detelro dete telrepelre te elrem bonde na, beya mane semo mlro-mlro ne melro puko na ne, nena eu bulru na pe Walri bu de tondena.³⁹Walri Yei nena mendo nate sane you mu nape alru mlro-mlro tena te, neplre detelro nete telre plre te elrai puko na nemane, ne Alru mlro-mlro ipai nemeye neplrena Walri Yei nenei delre bulra tena ipai nemeye.WALRI YEI TENA TE KING KLRI YAYE ⁴⁰Nemane metelrena ne ate betai peko, ne nelrona detelro meselrei elri yaye, da detelro tlreplre ne Nabi detelro. ⁴¹Detelro si delrati elri yaye, nemane senane Walri detelro Galilea lre mende? ⁴²Nemane semo mlro-mlro elre yowe na Walri Yei nena selrai pe Daud kena lre na neplre Betlehem yo lre na, ne yo Daud memetelre te neke yowe na?"⁴³Neplre, ne detelro ne nelro lre kelra-kelra tau kuko. ⁴⁴Detelro meselrei ne nelrona nena kenalrena pe Walri Yei te kelro nai te, neplrena detelro si mena nete na kelro ipai.⁴⁵YAHUDI BELRENGKA-BELRENGKA TLRE PLRE MENA ELRIPAI

¹Neplre, Walri Yei Zaitun meko te yowe. ²Denen bu telre, ne nekou te Walri Ongko te meyo we neplre metelpena detelro ne ne ko te miyaye . ne ane neke yowe detelro telreng te kilri you mu. ³Neplre , mendo-mendona atung plre ni meyai na Farisi plre milre peko te meko puko na te kai nelre , dou kai nelre meyowe nelro telre ne tepe yo we,⁴Ne metelrena Walri Yei te simi yaine, kilri-kilri na , da milre peko te mekou puko na te ke lrou kande. ⁵Musa kena atung dete sane inu peko na pe damena milre tena netena olru ten de lre manelre . beya mane we na mendo lrena da kalro tena ? ⁶Ne mete lrena da kalro tena te sani yai ne ne te wape nan sing dena te. netena te , Walri Yei ate dusung ku ko , neplre ne nei mekeu , ne ka ni ne semote melro yowe.⁷Nemane, ne netulru-netulru nete simi yai ne, Walri Yei esu emike neplre nete sane you mu, wena nelro lrena simi peko mekoi pai nya ne detelro mbei tena ne da milre te olru ye ting de lre nen bonde. ⁸Neplre Walri Yei ne koute ate dusung ku ko neplre kani ne melro puko.⁹Neplrena ne metelrena ne ate betai peko , detelro mbei-mbei kelra-kelra ta ku ko. ne de telro_ delre-delremo, neplre Walri Yei mote taim bu ko da milre plre ne no u ne neme te pe yo we. ¹⁰Neplre na, Walri Yei esu emi ke da milre te simi you ne, da milre, ne metelrena mepete yaye ? beya mane detelro si mena we tena peko tena mekoi pai?" ¹¹Ne milre ate sau ke, Walri, metelrena ambai mo Walri Yei sa ne youne, de wetena peko tena me koipai. Dite ewe, da selrei lre, nekou tena pekotena mekoi pai nya .WALRI YEI ANENDE KIYA ¹²nemane delrate , Walri Yei detelro telreng te sane you mu, ne elre yowe, de anen de kiya. de telro mbei_mbei dete tau nai telrena na neko bulru na Walri pai, neplrena Walri kiya mane wa lena ye. ¹³Neplre, Farisi detelro Walri Yei te sani yai ne, wena a elre yena wei eu tena te a te elreye.¹⁴Walri Yei ne metelrenate ate sauke, sane you mu nemane de delrei eu te na ate elralre, dena a elralrena telprelrena neplre de mimeya nalre menoulre de miyalre nemane menou te de telrena, we nimei pai de miya lrena neplre menou te de telrena . ¹⁵Wena a tiye u na da eu endung kena , de detelro si te na a mena tiyeipai. ¹⁶Nemane, dena tiye telrena, ne a elre telre na nou telrena neplrena dena a tiye telrena den bei mo na ambai, nelre memai den belre tiye ku ko na nenbelre tiye yalre.¹⁷Nemane, wena atung semone melrou puko , detelro be selrei ke na a elre ne yena ne nepetlre plre na. ¹⁸Dena a elralrena delrei eu tena a elralre neplre Memai dete tiye ku ko na ne delrati de tena a te elre we.¹⁹Memane, metelrena nete simi yai ne, wena Memai meipene?" Walri Yei ate sauke, we detena ni meipai nemane delrei Memai we ni meipai. ²⁰Da a Walri Yei sa sasi plre kelrai na nou ne sane you mu ne su selre i ne Walri Ongko mie ne kilri youmu, neplre detelro si ne tema mena kelroi pai neplre nete na ya no pi yei pai .WALRI YEI NEMAN TENA ATE ELRE YOWE ²¹Neplre, Walri Yei ne kou te nete sane you mu, de wete tetempona neplre we dete duwem bena, nemane we tete te yatem bena nena wei peko mekau wena kalro lre. ²²Neplre, Yahudi detelro elri yaye, beya manene ne nei eute note tombong dena neplre ne dimna ate elre we, mepetena de telrena, we deko tena mipai?"²³Netena te, Walri Yei nete sane you mu, we mete lrena alrena, nepelrena du bulralrena. We matelrena da anendalrena, nemane de da a nende lrena ambai. ²⁴Nete nate wamene a nepete sani ya malre , we tete te yatem bena wei peko mekoyau na, neplrena we detena tlre plre elripai, we tete yatem bena wei peko-peko meko yau na lre.²⁵Neplre, ne metelrena nete simi yaine, we sing?" Walri Yei ate sauku, de wete nepe tulru nepesa ni ya ma lre. ²⁶A dopelre wete na te de sante melrena neplre tiye telre, neplre ne denbelre tiye ku ko na ne tlre plre na, neplre de nenalre betou puka lre, kena te de wete nepe da a nende ne sena malre. ²⁷Ne metelrena mendo dowipai Walri Yei kena a elre yowena nenape Mai Man Walri tena te.²⁸Netena te, Walri Yei sane you mu, ne dai te we dotelro yeite yalre telre wawende, ne suselrei we nime ye nenbombe de nepe, neplre metelrena sasa si delrei eu bulru lrena mekoi pai, nemane Memai de te kilri tu na nenate de wete nepe kilra malre. ²⁹Neplre, ne de te tiye kukona ne den belre den belre, ne de te na moyena nukuipai neplre de kembalre mekalrena ne na ke na ne nekewena. ³⁰Nemane, Walri Yei metelrena ate sane mepuko, detelro doplre nete tlre plre te elrei puko.³¹Nepelre,Walri Yei Yahudi detelro nete telrepelre te elrai puko na te sane youmu,nemane dena A Walri sena malrena kalrolre walrembena we telreplre dena ototouna, ³²nepelre we telrepelre te nieye nenbonde,nepelre ne telreplre wete anemekone." ³³Metelrena saukaye,De Abraham kena selrai lrena nepelre detelro si kena akelre na nikipai.Beyatena te we elreye,we metelre baite am tem kona?"³⁴Walri Yei ate sauke,telrepelre telre,De wete senamalre,detelro mbei-mbei pekote mekayena ne detelro prko nenei kembalri detelro. ³⁵Kembalri detelro mie deko beina ne selrei tena nemna mote nikipai,nemane detelro yei nemena mote nekende mende. ³⁶Nepelre,Yeiwete baite anen kona,telrepelre we moye enekembena.³⁷De nime yanalre we metelrena Abraham kenatou lrena,nepelrena dete baite totembombena nate nemane De na a kilra malrena wena eu bulruna noutena dowipai. ³⁸Dena A sena malrena dena dou bulralre talre delrei memeipelre,nemane delrati wena kembalri mekawena nena wena Memai Kenalre betawena."³⁹Ne mukuna mane ate saukaye neplre nete sani yaine,Abraham delrei Memai.Walri Yei ate sauke,nemane tena we Abraham kena toulrena,nemane kembalri mekombena Abraham kena yeko mane. ⁴⁰Nemane delrati,we kelrai te mekawe dte baite totem bom banate,neplre De telreplre na atei menate sena malre,nepelre De telrepelre walri kena alre betalre.Abraham da mena kembalri tena mekoipai. ⁴¹Netenate,we mekawena beya mane wei mai mekowena kembalri mote.Ne metelrena sani yaine,De kaima nipilrena senoipai,Dena memai pe beimo,ne mai Mang Walri.⁴²Walri Yei nete saneyoumu,nemane tena Mang walri wei Memai,we delrati detena bise te delre nembe nepelre De miyalrena Memai Mang Walri kenalre.Nepelre,De miyalrena delrei ken lrena ambai. ⁴³Beyatena te dena a elra lre na we mendo dowipai?nenepe De na a Walri lra lrena we betoipai. ⁴⁴We meterna wei Memai lrena,nenape mese neplre we metelrena wei memai ne baite tutu wena wanipana yapolre nepelre telrepelre tapipai nemane telrepelre nenane ambai mo.Nepelre apepeuna ate elrendena,nenape nene yeko walre wena mane nemane Memai apepeu telre Memai.⁴⁵Nepelre De wete telreplren ate senalamre,we detena telrepelre na elripai. ⁴⁶Sime wena nelro lrena elre yowe De peko detelro?Nemane De noulrena ate sena malrena,beyatena te we De tena telrepelre na elripai? ⁴⁷Sime Mang Walri kenalre Meyo wena,ne walri ate betonde,menane we metelrena betoipai neplre we Mang Walri kenalrena mipai.⁴⁸Yahudi detelro Walri Yei te ate sauku ye nepelre nete sani yaine,telreplre ambai de metelrena elrei malrena we Samaria detelro neplre alru peko.Peko dulru we sukuna?" ⁴⁹Walri Yei saneyoumu,"De alru peko-peko dulrusipai,neplre De Memai te deka nalr,nepelre we De tena dekoipai.⁵⁰Nemane,De delrei delre tena duweipai,bei moduwe we neplra ate tewena. ⁵¹Telreplre telre,De wete sena malre,detelro mbei-mbei dena da A Walri sena malrena betonaye ne detelro tete tena yatipai."⁵²yahudi detelro Walri Yei te saniyaine,"Da selrei te de nimeya nane neplre we alru peko-peko mekowupuko!Beyamane Abraham metelrena nabi pelre tete te yateipuko,nemane we elre ye,detelro mbei-mbei dena da A Walri sena malre te betombena,ne tete tena yatipai.' ⁵³Benyamane we delre Abraham tena mane,delrei Memai,nepe dina osuku?Metelrena nabi nepe dina yaye,sing mane we wei eute dapote talre ye?"⁵⁴Walri Yei ate sauke,nemane De delrei eute dapote telre telrena,Ne delre Dena na ambai mo,Delrei Memai besika dete delre bulrate,nepelre wena a elra wena;ne ena Mang Walri." ⁵⁵Nemane,we netena nimei pai,nepelre De netena nimeya nalre,nemane De elre telre netena nimeipanya,De apeu te delranalre,wena apepeu daunena mane,nepelre De ne tena nimeyanalra neplre ne na A Walri te tau te nere. ⁵⁶Wei Memai pe,Abraham ne kena kalri te kowe nemane ne delrei yate tenen nondete.Ne nepe tekenelre neplre kalri te kowe."⁵⁷Nename,Yahudi detelro nete sani yaine,wena maipe 50 selrei tena elri koipai,we Abraham te tumbuke? ⁵⁸Walri Yei nete saneyoumu,telrepelrena ate wete sena malre,Abraham mipainya,De nepe walri yalre. ⁵⁹Nemane bate,ne metelrena olru te nete ting delre nainena te,neplre Walri Yei yene nelrepuko ne su selrei walri ongkote tumbuko.

(Dou Bisena Detelro Wanimba Songkayena Tulrenate Poye Mekombuko) ¹Yesus otote meyowenane,dou bisena detelro wanimba songkayena tulrenate tembuko. ²Yesus kena ototounoye nete sismiyainye,Guru,peko singkenane nekewe,da detelro taye nenei detelro delre kenane nekewe naye nete dou bise pelrenate songkaye?"³Yesus ate sauku,"Nena nekewena nenana ambai,neplrena nenei detelro delre kenana ambai delrati,nenatena Mang Walri kena kembalri nena eune kiyambonde. ⁴Da nekemalrena dete sanetupuko miyalrena mena tena kembalri te daya kiyapuko nane meko malre.Dene selreite mendena detelro si mena kembalri pelre tena makoipai. ⁵De dayobulrane neme nekalrena,de kiya nepe."⁶Nemena ate elrepukona kaye,Yesus ekite kani bulrate topuko,nepelre ekite kani-kani pelre bulrum buko,nakaye ne detelro kena doune sumbuko, ⁷nepelre nete sani younu,"ewe,wei eute Siloam bune wei eute sukuwponde,"Siloam nekewena tiyeku kona."Nepelre ne detelro diite yowe.Nenei iute sukumbuko nepelre neken oute bulru suku,nena dow nepe poiye dupuko.⁸Dokeka sulre-sulrena nepelre neyo dow bise mane pelre tiyainyena detelro saneyoumu."Da detelro senalre nekeyowe nepelre walrambaunya?" ⁹Siye elriyayena ambai,ne walrum bainya detelro,nepe nena ne,nena eu mena detelro."Ne detelroye ate mekopuko,walrumbainya detelro de nepe."¹⁰Nepelrena kaye ne detelro nete simiyainye,beyamane wena dow poiye dupuko?" ¹¹Ne detelro ate sauku,"detelro Yesus e`udonaye kanite bulrumbuko dena downe sutepuko.Nepelrenaye,dete sanetupuko,Siloam te te ewenakaye wei eute sukuwponde,netenate de nepe yalre delrei eute sukupukalre,nepelre de doute nepe talre." <sup>12</sup>Neyo nete simiyainye,"Ne detelro mane?Ne ate sauku,de nimeyipai?"<sup>13</sup>Nemenakaye,neyo dow bisena detelrote Farisi detelro kote dow kai nelre yaye. <sup>14</sup>Yesus kanite bulrumbuko ne detelro kena downe sumbukona nena sabat yane. <sup>15</sup>Nepelrena kaye Farisi detelro nekenowte ne detelrote simiyainye,beyemane neye dow pelre tewe.Ne neyote saneyoumu,Ne kani bulrumbuko nate dena downe sutepuko,nepelre delrei e`ute sukumbu kalre nakaye dowte nepe talre.¹⁶Nemena kaye Farisi detelro siye elrei yaye,ne detelro Mang walri kenalrena mipainyatena netena sabat yatena nipayipai,"Siye elriyaye,nemena kaye beyamane peko detelroye damena kembalri busi menate mekowpowe?Nemena kaye nenei amane dupuko diyainye. ¹⁷Netenate dow bise pelrena detelrote nekenowte simiyainye,nelrena wena mendolrena bayemane mekoynye wena dowte elre wepukonatena?Ne deterlroate sauku."Ne detelro nabi mena?" ¹⁸Yahudi detelro netena telrepelretena elripai,nena dina selreina nena alow bise nepelre da selrei tena dowte meke tewe,netenate nenei detelro detelrete simaimepeko nenatenate simiyainye,¹⁹Nepelre,nete simiyaipe,da wena yei weye elriyauwe dow bise pelrenate songkouwe?Nemena tena beyamane neye dowte meke tewe?" ²⁰Nenei nemang nenang ate saukannye nepelre elriyaye,de nimeyande ne dena yei dow bise pelrenate songkande, ²¹nena dow pelre meke tewenatena,de nimeyipai,mbai sime nena dowte poinye mekombukona de nimeyipai,Ne mote siminembe,ne nepe delre dupuko,nenei eutena nenei mote elrende."²²Nei nenang nemang nemane elriyayena Yahudi detelrote dekoyaime.Nepelrena Yahudi detelro nena ate nembeiye mekaimbeko,detelro sime Yesus te Kristus mane elrenaipondena,sinagoge gere baite tanaimbonde. ²³Nemenate nate nenei nemang ate mekaipeko,ne pene delre dupuko,ne mote siminembe."²⁴Netenate,Yahudi detelro dow bise pelrena detelrote da betenate simaimbeko,nepelrena nete saniyainye,"Mang Walri kotena moite sanemanelre,e nepe nimeyanembeko,da nenei peko." ²⁵Ne ate sauku,nenatena ne detelro kena peko,ambai beyamena.De nimeyipai,de nimeyembu kalrena,sa mbei memetena de dow bisena,menayana de dowte meke telre."²⁶Neyo nete saniyainye,wetena beyamane mekoyowe?wena dow tena beyamane poinye mekowupuko? ²⁷Ne ate sauku,de nepete elri yalre,we dena atena betoipai,beyamane potenate weye nekenowte betombenate?Nemena tena weye nena,otototuna tena mena kenate daunu?"²⁸Nemenakaye nete eupew bulruyainye,"We Ne detelro kena ototouna nepe.De nekandena Msa kena ototouna. ²⁹De nimeyandena Mang Walri Musate saneyounu,da detelro meyowena kalrotena de nimeyipai.³⁰Ne detelro ate sauku nepelre saye youmu,beyamane delre weye ne meyowena kalrotena nimeyipai,Ne kaye dena dowte poiye nepe mekotupuko. ³¹Eye nimeyanembekona Mang Walri dekaimena detelro nepelre nena a kalrote nowlre mekayena,Mang Walri nete betoumu.³²Dina selreilre mayowe da selrei tena pelrena mena betoipai,detelro siye dow bise pelre nate songkayenate poi ye mekombuko. ³³Netenate ne detelro Mang Walri kenalrena mipainya.Da mena kembalri tena ne mekoipai. ³⁴Yahudi detlro ate saukanye nepelre saniyainye,"We peko nelrolre songkay welre,nepelre weye ate kilrimulrenate?Nemena kaye ne detelrote baite sekeimbeko.³⁵Yahudi detelroyedow bisena detelrote baite sekeimbekonate Yesus betopuko,nakaye Yesus nete tupeyeke nelre,Yesus saneyounu,walri yei tena we telrepelretena elrepuke. ³⁶Ne detelro ate sauku,Tuhan,ne ka sing ye?De nete telrepelrenate elrete ponde?" ³⁷Yesus nete saneyounu,we nete nepe tembuke,we nembelre ate nepe elreyawwu." ³⁸ne detelro ate sauku,Tuhan,de telrenate elrelre,"Nepelrena kaye,nena bukow ne oto yengkeng te dusung kuko.³⁹Yesus saneyoumu,da a yeko bulrate nate de dayo bulrate nepeye miyalre.Detena itipainya ye,tenaitelre,nepelre tiyai tenaye bise ye makonaimalre. ⁴⁰Farisi detelro nepene titpiyayena ne ate betaipekona,nepelre nete saniyainye,"Nemena kaye de delrati dow bisena?" ⁴¹Yesus nete saneyoumu,"Nemena wena dow poi,wei peko nowne neme tenonde."

(Walri Yei Malri sa semana Poi telrena) ¹Walri Yei elrewe,telrepelre te,De wete nepesena malre,detelro malrisa kobu yetena nena mau lrena ipainya,nemane elre nene nipi-nipi silre endena,ne bisi detelro nepelre medadai dopelre. ²Nemane delrati,detelro maulre endena,ne detelro malrisa semana.³Netena,mau semana moute tu ungsingde,neplre malrisa nena ate betonai ponde,nepelrena nete yatene melre baite menaye. ⁴Metelrena malrisa nepe baite tenen pona,ne betelrena walrende neplre malrisa nete tauna nelre neplre ne metelrena nena ate nimeyaimbuko.⁵Detelro bailrena netena tawi pai,nepelre metelrena nena euyelre senaipondena nepelrena metelrena bailrena detelro kena atena betoipai." ⁶Ne amen do kalrone walri yei nete sane youmu nepelre ne metelrena mendo dowipai nena A wanipa telre elre yowena.⁷Netenate,de wete sena malre,de mau"Telrepelre,de wete sena malre,de mau nepene malrisa kotena. ⁸de mipaina ne detelro memete mena yena ne bisi detelro nepelre sasasi te ane titawaina,nemane malrisa kotena.⁹De mau nepe,neplre detelro mebei-mbei dena walrolro lre esute mendena,netelro alrumbom dena,nepelre esute baisute,nemane pau sepo melrate tupeye nende. ¹⁰Bisi detelro mendena ne bisi te delre nene,baite tutunde,nepelre pekote meko nemelre,de miyalre na pe ne metelrena Walri te yatenayate nepelre kaso-kaso pelre yate naye.¹¹De malrisa semana poi telrena.Malrisa semana poi telrena nenei Walri te ini melre nenei malrisa tenate. ¹²Sen te mekopiyaina detelro,malrisa se mana ambai,ne malrisa ambai,ne malrisa nena mena ambai malrisa selraina mendena,ne malri sa te tenem pone neplre senbonde,malri selreina eti detone melre neplre malrisa kelra kelra tangkongde. ¹³Ne sangbong de nepelre ne sengte mekaipukona detelro neplre ne malrisa mendo tena mekoipai.¹⁴De malrisa semana poi telrena.De delrei malrisa tena nimeyepukalre nepelre malrisa Detena nimeyaimbuko ¹⁵nemane mote Memai dete nimeyetuna mane De Memai te nimeyenbu kalre,nepelre delrei eu kani te delrei malrisa depelrona. ¹⁶Delrei malrisa si delreati,da kubo elreyelrena ambai,"De delrati nete ate temelre,neplre ne metelrena baite dumbonde nena semana beimo.¹⁷Da kalro tena te Memai De tena bise te dulru ne,nemane Dena da eukanipote iti melrena,nemane De nekou te date dou telre. ¹⁸Detelro si da kalro tena Dena lrena dowipai,nemane De mbei mo iti nelre delrei kenalre tiyeng konde.De delrei delre bulralre eu kanipote iri melre,nepelre na De delrei delre bulralre nekoute date dou telre.Da A Memei kenalre dete sanetupuko."¹⁹Nekoute delrati,Yahudi detelro kena nelro lrewasi-wasi we saipuko Walri Yei kena ate betaipuko. ²⁰Doplre nena nelrolre elriyaye,Ne alru peko-peko kelrouku nelre neplre keute kowe,byatenatenena ate betawe?" ²¹Si elre yaye,nena detelro alru-peko-peko mekoipanya ate elrewe.Memena noune alru peko-peko detelro kena doute poye mekombuko?(WalriYei Mamai Pelre Beimo)²²Nemai selreine,ya delre moi telre neke wena nenate Yerusalem ne meko yaye,Ne mai selrei bilring ke doplre, ²³Nepelrena Walri Yei Walri ongko miene walre yowe,nenape Salomo kena dekone. ²⁴Nepelre Yahudi detelro nemebei koplri mbuko netetunan kuko nepelre nete saniyeine,tiki meselrei we dete tumupuko dena eunulru nemai pewande?Nepelrena we Walri Yei,dete ate kiya sanemuponde."²⁵Walri Yei sena youmu,"De wete nepe saniya malre,nemane we metelrena telrepelre elripai.Dena kembalri mekalrena mai kena eudone,nena telre nate Detenate. ²⁶Nemane delrati,we Detena telrepelre na elripai nepelre we Dena malrisa tena ambai.²⁷Dena malrisa dena ate betayena,De netena nimeya malre,nepelrena ne De tena touna telrena. ²⁸nDe netena Walri senate ate temelrena,nepelrena ne peko tena dowipai,nepelre detelro si netena dena melrena dowipai.²⁹Dena mai besika ne metelrena te dete ateke telre,deler doplre metelrena,neplre detelro si mai kena melrena sawipai. ³⁰De Memai pelre besika mo." ³¹Nekoute delrati,Yahudi detelro olru te yetai puko Walri Yei te tingder naine nate.³²Nemane,Walri Yei nete sane youmu,"De wete kembalri poi Memai kenalrena te wete nepekilra malre,memena kembalri bete wena nelrolre wapume we dete olruye tingder tembena te?" ³³Yahudi detelro nete sani yaine,"Nemane wena kembalri poi mekonya kalrolre wete olru yetingder mawelre,nemane delreti we Mang Walrite,a peko mane elreye,nepelrena we,da detelro."³⁴Walri Yei saneyoumu,"Ambai wena atung semone melroupuko.De A walrite elrelre,wemetelrena Wang Walri? ³⁵Nemena Mang Walri ne metelrena Walri Ate yatenaye nate,Mang Walri nepelrena semo mlro-mlro netena sanipai, ³⁶beyamane we metelrena Ne tena elrawe neplre Memai netena mlro-mlro te sukumbukona neplre da anende te tanboku meyowe,we peko ate elreye.Neplre De wete semalre,"De Mang Walri nuwei?³⁷Nepelrena de Mang Walri kena kembalri tena de mekoipainya,de tena telrepelre tena elripainya. ³⁸Nemane delrati,neplre de nekembalri-kembalri mekalrena,nemane we detea telrepelre na elripai,ne kembalri-kembalri tena we telrepelre elrem bombe,netenate we nimeyenenbombe nepelrena,mendo te dowembe,nemane mai dena bulru nenekewe,nepelrena de mamai kena bulrune nekalre. ³⁹Nekoute delrati,netelrena Walri Yei te wapi yaine nete kelrou nayenate,nepelrena nena me bulralre bisipuko.⁴⁰Nepelre,Walri Yei yowe Yordan melrwai te selrepuko neplre Yohanes memete bu te kelro youmu nannou te neplre Walri Yei dipene eke neke yowe. ⁴¹Detelro doplre nekote miyaye neplre elri yaye.Nemane na Yohanes nena kembalri poi mena mekoipai,nemena Yohanes da detelro tena ate elre yowe na nena telreplre." ⁴²Neplre,detelro dopelre dipene nete telrepelre elrai puko.

(Lazarus Kna Tete) ¹Detro mbei sane tenoyowe,eido Lazarus Betania yorna Maria yo nedekwe pelre Marta. ²Maria milre melrai bute Yesus kna otote supuko melrai bu pelrona nepelre nuym Yesus yowe,nenei nenung.Ne yasreina Lazarus sane tenoyowe.³Ne tenate nemeng be,ne kote ate mekoipeko A kulrung ,"Tuhan we kena bisete Dinyena detelro sa mekombuko. ⁴Nemane nedaine Yesus ne Ate betopuko,Ate betopu ate dumbuko,nenasa tenawerta tete doipai neperelati Mang Walri kena delre te krimbonde,neperlati Walri Yei ne delre kalro eine yambonne-yambone."⁵Walri Yei Marta tena kenabise te dunur,neduweke neperlati Lazarus. ⁶Nemane nedaine Walri Yei betoyowe Lazarus sa mekombuko,betoipai namane ya besrei nenei nou ne nekeyowe. ⁷Nekepuko nakayem Walri Yei yau yanate saneyoma,mube Yudea yote malre."⁸Nenei yau-yanena nete saniyaine,"Guru kilri-kilrina Yahudi detelro manimpa telre wete olru tinder yaiwe wekaye nepetena mente Ewe?" ⁹Walri Yei Ate sakeu,s u oto 12 jam yambeina nikipai?Nemena tena detelro sumbei daise walrendina.Oto yatikoipai du yo bulrane kiyate tende.¹⁰Neperna lati,detelro simbei denung ne walrena,oto tena atikoipai Ne Kiya Ne Euna ambai nikipai." ¹¹Walri Yei nemena ate sanemempuko,nete saneyoumu Ena yau detelro Lazarus,kute tenopuko,nemane ye de depertelre nite sastelre Esuye Eminde."¹²Yauna-yauna nete sawi yae,Tuhan ku te tenopukona poite dondu." ¹³Walri Yei nena Elre yowe Lazarus tete pukona A kalro te Elreyowe.Yau-yauna wepasiki nenei a Elroyowe na kupropro te tenopuko,note yewe. ¹⁴Nemane sate,alri Yei ate kiyaye sane mupuko Lazarus nepe tetepuko.¹⁵Nepere,de kena kalri wei A kalro tena,dedepetena ipaina netenate wei telpelre te nimei bombe netenate membe,nekote malre. ¹⁶Neperna kaye Tomas,Didimus eine doyaine nenei yauselero site saneyome,membe nekote malre nembelre tete nembei yate malre."¹⁷Ne daine Walri Yei ne yate yosuku,doute teyowe Lazarus bulre Eina tenowe 4 tena. ¹⁸Betania yo nekwena,mebe suna nesi nena tiki Yerusalem yolrena. ¹⁹Yahudi detelro tereng lati,miyaiye pelre Marta kote,Nete kenate sweyaipe nenung mbeina te. ²⁰Nedaine keyate butoipeko Walri Yei neyowe,Marta yowe dukunulre,Maria mene nakyone.²¹Marta Walri Yei te saneyonu,"Tuhan damena tena nedaina depene nikimena delrei weke tete tena doipai. ²²Nemane lati,da yane nimeipukalre,Beyamena sa bete Mang Walri kenalre diyanelre,Mang Walri wetena yiniwlre." ²³Walri Yei nete saneyonu,wei wenang nekoute deyembone."²⁴Marta nete ate saku,"De nimei yalre ne dimbone na tutena ya detelro deinaina. ²⁵Walri Yei nete ate saneyonu,Deye deitemelre neperlati Walri tiki dete telreplre denena kronai tepona tetembona Walri ki te nekende, ²⁶neperlati detelro mbei-mbei Walri te nepelre nei telreplre denane da Walri tiki tete doipai,beyamane da kalro tena telpelre te?"²⁷Marta nekote ate"Ya Tuhan de tepelre te,we Kristus,Walri Yei da yobulra miye.(Walri Yei Dimite Dimiyowe) ²⁸Ne ate elpukona Marta yowe Maria nenei milrekeka te simimbuko,nepelre nenei mote Elriyoiye,"Guru depene nepelre wete simi we." ²⁹Ne ate betopuko,Maria sraimote Esu emike Walri Yei te tupei nelrena.³⁰Ne daina Walri Yei ne yatena akosipai neperna lare Marta tupei kenelrena noune nemaye. ³¹Yahudi detelro Marta pelre miene nileiyaina,kenate swerainena,tiyaine Maria seraimote Esuye Enuke diate yowe,Ne wepaisiki bulrete ende dipane dimite dimindena. ³²Nedaina Maria Walri Yei nekyowe na noute yowe,tembuko ototoune Eute dusungkuko neperna nete ate saneyoumu,"Tuhan Damena tena neyane we depene nikimena delrei weke tete doipai."³³Nedaina Walri Yei teyowe Maria dimite dimiyowe,nepelre Yahudi detelro membei nikiyaina neidimi lati te dimi yaiye,Walri Yei nei alru sirakunulru busimane. ³⁴Walri Yei simiyowe,Lazarus menou ne bulrene sasikouwe nete ate saukaye,"Tuhan tau mulre neperlati tembane? ³⁵"Walri Yei lati dimite dimiyowe.³⁶Nemasate,Yahudi detelro at Elri yaye,tenembe Lazarus tena kena bise telre te deyonu!" ³⁷Nemane ye,detelro mreimbui nena,nelrone ate Elriyaye nemane Ambai,ne kaye Dou bisena detelro doute pekuyomu nemane lati mekopou Lazarus tete doipai?"(Lazarus Tetet Eilre Deimbuko)³⁸Walri Yei,dambei lati alru sirakulnulru nei Euna bulru burate yowe ne bulre olru bulru,mautena olru te syasiki maute dinaipeko. ³⁹Walri Yei,saneyomu olrute baine sansimbe,Marta tete puko na detelro nenei nemeng,ate elneyowe,"Tuhan dasnei tena Eu kalre pelre,tete yalrena sa ya kirmbei tena. ⁴⁰Walri Yei nete ate saku nimeipai,akaye nepe samukalre,wei Euna telpelre nekendena Mang Walri nei yambu nui doupelre tenembombe.⁴¹Neperna ne olrute baite elraikiti,neperna kaye,Walri Yei Mang note teyowe ate saneyounu,"Memai poi a eine kramewlrade da kalrotena we dena ate betotupuko. ⁴²De nimei yawalre we nemenammate dete betoite.Detelro dena euyena alrusungku tepayena,na kalro snaware netenate telreplre te elrai pone,de weye tiyekuko.⁴³Ne ate Elrepuko,Walri Yei ate almatelrenyapungsuku,Lazarus kiyate nu!" ⁴⁴Detelro tetepukona kiyate meyowe,mena otona kafan sah beyeipekona nena pelre,neperlati benalati kafan mayon neme pruntute,Walri Yei nete saneyoumu bena mayong baite yatembombe tenembombe dite ende.(Ate Boyowe Walri Yei Te Tonaipone)⁴⁵Yahudi detelro Maria pelrita Neteyowaia kote Walri Yei ye nepelrati neidoune tiyaye Walri Yei kna kembalri mekoyowe.Telpelre te yati yai. ⁴⁶Nemane lati,Nena nelro rena detelro mesrei bei Farisi,detelro kote miyayiye Walri Yei kna kembalri mekoyowena nete saniyaine.⁴⁷Nemane sate,imam belrengka,nepelre Farisi detelro Sanhendrin ate boyouwe,nepelre ate Elriyaiye,"Beyasate mekomalre?Da detelro buzimena sa ane elrewe dwaiye. ⁴⁸Temambone damane mote,metelrena detelro telrepelre te nenane krambonde.Nepelren Roma detelro menaye da noute tinaitini neperna ena tou seray."⁴⁹Nemane ye,depro mbei nena nelrene Eido Kayafas,imam delre te nekyowe nedaima,nete ate saneyomu,we beya manesa bete nimeipaimo. ⁵⁰Ambaina weite twanembe poi kalro nekwena detelro mbesika metelrena detelro tena tete te dondu.Ne kalro metelrena detelro pekote yatenaiye.⁵¹Nei Eutena kiana elripai,netenate nemaipona imam delre nekyowe,nenei ane seneyoumu Walri Yei yambei tete te tong serang te.Tete dondu. ⁵²Nepelre,Yahudi detlro motena ambai,karlo si nekwena metelrena te koprimbonde Mang Walri kna yei nenei noute-noute. ⁵³Netenate,neyane ate kite elraipiko Walri Yei te tonai ponde.⁵⁴Nemane sate,Walri Yei ototena Yahudi detelro kna melrolrena kiarelrena walripai,neperna nena nou yowena pau delre sute yo mbei Efraim eldona,nenoune nenei yau-yauna pelre neleiyaye. ⁵⁵Ne yapona Yahudi detelro kna paskah ya nopiepuko,ne yolrena detelro tereng Yerusalem yate,paskah mekoipainane nenei eute sukunaiye.⁵⁶Neperna kewe Yesus te dweyaye ate siper-sipere Elriyaye Walri miene tepiyaye ne atena siye site simiye,"We mendona Beyamene?Ne kaye kisa somarlena Nelretena mipai?" ⁵⁷Beyasabete iman bengka nepelre Farisi detelro A suwe pelre sasiki,detelro sime nou nekwena nate nimeimbone,mende sanemponde netenate naiye nete kronaiye.

¹Yes mesi sunanbei pelre,paskah yah mekoipai nane,Walri Yei Betania yote yowe.Lazarus kna now nekyowena tete Eilre deipukona. ²Dinoune sate krakpeko Walri Yei deneng te denen dena nepelre Marta nete sate kroyounu,nemane ye Lazarus detelro mbei meja nen nembei nikyaye. ³Neperna kaye,Maria meraibu Narwastu nelro sreina neii doi delrene taina te doku Walri Yei kna otote nene suyuwe,nyuwa ye nete krayoune,nema sate nu mie ne melrei bu pelro dusumbuko.⁴Nemane ye,Yudas Iskariot nenei yau-yauna nete A pupeu ne wapinsini nate ate yowe, ⁵"buyamasate nemelrai bu naitena mekoipai do naming Dinar ne mekaupou sa ambei na detelro te yetamulre?" ⁶Ne Ate Elrowena nei kenana sa ambai na detelro tena kena bise ambai.Sulre maitena ne bise detelro,nepelre ne doi kaiba pelre doku,nenei kembalri doi kaiba na doite baite olruwe.⁷Nemane sate Walri Yei Ate sakhu,"Ne milre ta tenembomde,nena kembalri mekowena dratite dena tete yatena. ⁸Ne tante sa ambai na detlro nemena mote wena yene.Netenate De duyati selrei tena wembelrena nikipai.(Imam Berengka walro nei kenana Lazarus te tonai pende)⁹Ne yasreine,Yahudi detelro tereng doplre betoiyaye Walri Yei Betania mendo Lazarus te tenaimbona te telre,deipukona. ¹⁰Neperna kaye imam belrengka walro ate baipeko Lazarus tuti tonaipona te. ¹¹Lazarus kna walrore Yahudi detelro nei kembalri Eilre baite,Walri Yei te taunai nelre.(Walri Yei Yerusalem Yote Esute Yowe Ondowafi mane)¹²Wambeya tena ya detelro telreng nesa soyaiye na melrote kopriyono nesnine betoiyaye Walri Yei Yerusalem te mende. ¹³Ne dung kepeite yatiyai baite miyaiye.Nete Asepro eine dounail nelre nepelre lati ate saiyaiye"Hosana wetena poi teme Tuhan kna eido ne meye Israel kna ondowafi!"¹⁴Keledai sekro te tekenelre ,ne bulra ne sakenelre.Semone mraipeko na mane: ¹⁵Endikite na dekoipaina,hai Sion!Mengkenining tenembe!Wei ondowafi mewe,malrisa sekro bulrane nekekemewe."¹⁶Manimpana yau-yauna da kalro tena nimeipai nikyaye,ne yopena Walri Yei nenei dlreine nepere wande mendo te doukaiye da kalre netena metelrena semone mraipeko neperna lati meterlena kembalri netenati nekoyaiye.(Detelro tereng Walri Yei Tena Ate Elriyaiye)¹⁷Netenate,detelro Walri Yei pelre nembeine tepiyaiye Lazarus te simimbako bulre Eilre kiate meyowe,nepelre tete eilre deimbuko. ¹⁸ne ate kyaye saneyoumu detelro tereng Walri Yei te sepro eine dokkainelre nembu ye mujizat te mekoupuko. ¹⁹Netenate,Farisi detelro siye site saniyaime,wei tembe,Ena elrambe kana yuipai,"Doute tembe metelrena Ani teme krimbei nete kai kainelre!(Walri Yei Ate saneyomu Walri kalro nepelre Tete)²⁰Ne yasnina,Yunani detelro lati yaiye mang asawi saei ne delerene. ²¹Filipus te tupukainelre Betsaida yolrena galilea ne,Nepelre nete Ate saneyaine,"Tuamai,Dena kena Walri Yei te temainelre." ²²Filipus yowe Andreas te sanembuko neperna kaye Filipus Pelre Andreas yoiye Yesus te sanimbuko.²³Walri Yei nete ate sakupelre,"Yenepe nopie puko detelro yei nenei bulrane. ²⁴Telpelre telre,wete snawarle,da kalro tena gandum na kani bulrate delrende balri pai nena beimo telre nena tetembona nenalrena Eu tetreng dopelre.²⁵Detelro eu nulra kena bisite denenelrena,yambei Eunulru Eulre nalrembonde,neperlati detelro dayo bulrane Eunulru kena bise dipaina,nenei sema eine nekende walri tikitena. ²⁶Detelro mbei-mbei detena kembalri te mekonde,Ne dete tanu telre, menoune neketelre delrei kembalri detelro nenou lati,neperlati detelro mbei-mbei detena kembalri te mekondena,memai netelati dekonenelre.(Walri Yei Nenei Tete Kalrotena Ate Saneyoumu)²⁷"Menaya Eunulru nemoipai beya bete te santemelre dayane miyalre. ²⁸Memai wei Eido mro-mro Eine,neperlati surga yolrena akulrung de eidote nepe sukumbu kalre dambei lati sukutembonde." ²⁹Detelro telreng dapelre nepene tepiyaina nena warpa kurung nemane siye Elriyaye malaikat nekote Ate Elre we!"³⁰Walri Yei ate saku,nepelre Ate Elre yowe,"Ne Akulrung Betoyouna delrei Eutena Ambai we tante. ³¹Da yane da ypbulra tena Ate tiyenaikone.Dayane lati daya bulra te tapewe na detelro te tenanainelre.³²Nepelre dete da yobulre tenaitepona metelrena detelro te delrei Eune yepotepone." ³³Walri Yei da kalro te Elre yowe nenei Eute tetetena beyamane dondu.³⁴Detelro telreng nete ate sawiyaye,"De Taurat atung te beteyande netenate Kristus nemena mote da bulrane neme nekende mendo beyamane bete weye Elreye,Detelro yei nekewe yalrebulrane?detelro yei kaye sime?" ³⁵Walri Yei nete ate saweyouwe,daimote da kia eine nekembe,da kiah nemena ne otote walrembe,netenate neko wetena antuni pai,"Netenate detelro nekobulrune waraina non nimeipai mepete ende. ³⁶Ne kiah wei eune nemai nane telpelre te ne kiane kronem bombe netenate kiah yeinining te bumbombe."Ne ate sanemupuko,Walri Yei yowe nenei Eute nena nelrolre yene nalrepuko.(Yahudi Detelro Mesreimbei Walri Yei tena Telpelre Elri Pai)³⁷Nemaneye Walri Yei nenei bukaine busimena sate nena bukou ne kilroyowe,nemane lati telpelre nenana kroipai, ³⁸Netenate nabi Yesaya kna Akulurung ne yuumbone,Tuhan sime wena da A sanime na telpelre te Elrombe.Nepelre lati Tuhan kna mee sinte krimbonde?"³⁹Ne kalrone Yesaya kena A telpelre Elri pai Yesaya lati Elreyowe. ⁴⁰"Ne doute bisete mekomupuko nepelre lati nena kenate suwemupuko,netenate nenei douna itipai nepelre lati Memei kena na telpere doipai.Neperlati burunapone nete deitemeponede.⁴¹Yesaya da kalro te Elre yowe nenei doune Walri Yei kna Walri mooi nei doune teyonu tembuko.Netenate nete nenei ane Elro Yowe. ⁴²Nemane lari belrengka walro telreng lati Walri Yei te telpelre te Elrai peko.Nemane ye,Farisi detelro te endikete dekoiyaye.Ne Atena kiana Elripai endikite dekoiyaye,sinagoge eina netena mebepai. ⁴³Nemane,sate ne detelro yei kna mooy Eine kna te kraipeko ,walri mooy te bukaisi.(Kilri-Kilri klaro Walri Yei Yambeite Detelro yei Tutena A neiye tiyende)⁴⁴Neyasi Walri Yei Ate saneyonu,Elreyowe detelro nenei telpelre denena kronembonde.Denena kroipai asuke newena ne kote dete tiyekuko da yobulrate. ⁴⁵Nepelre detelro mbei-mbei dete wei doa tiyatu,nepe neke tiyanu dete tiyekuko.⁴⁶De nepe mialre kiah mane da yobulra te mialre,netenate detelro mbei-mbei telpelrete denane krombona neko eina nikipai. ⁴⁷Da kalrotena detelro dena da ate botombona,da A tena tawipainya de nena atena itipai,netante de mialre da yobulra A tiyeipai Asi kenekewe yo bulra te telro merotepone.⁴⁸Sime dete sartenapone nepelre dena ate sarembonde,nemane lati dena akulrung snamalrena nete lati tutena yane nete atetiyenti. ⁴⁹Da kalro tena dena A snamarna dena kenalrane A ambai nekwena Memai dete tiyekuko neperlati dena bulrane ate kitelre ure telre nepelre santemelre. ⁵⁰Nepelre,De nimei pukalre nena kembalri ase sane yomu na walri sena,ne tante da akalro sani yamalrena,Memai kna A sanutepukona,mame wete snamalre."

(Yesus Nena Ototouna Kena Otote Sukuyoumu) ¹paskah ya nemeyenane,Yesus nepe nimeyembuk,netena ya nepe nopiyepuko dayobulrate tenembonde nenei nemang kote,nenei yatekemelrenate selraite kena bisete dumbuko ne kena bise neme tenonde ende. ²Deneyena sate neme aniyaye nane,maseye Yudas Iskariot kena,kena bulrate kulruke,Simon nuwei,Yesus te peko bulrate salrembondenate.³Yesus nepeye nimeyembuko metelrena sa nemang nena me bulrate kelrombuko,nepelre ne Mang Walri kenalre meyowe,nepelre Mang Walri kote bulrunsinde, ⁴ne deneyena sa toulre e`su e`miki,nepelre nenei euna mayote baite wekembuko,nepelrena linen mayo belrate douku seseine bekepuko. ⁵Nepelrena kaye loyang e`ite bute danusuku,nepelre nenei ototouna yo kena otote sukuyoume.<sup>6</sup>Simon Petrus kena eu yete yowenakaye Yesus te sane younu,"Tuhan,we Dena ototena we sukuwe? <sup>7</sup>Yesus ate sauku nepelre nete sane younu,"Da kembalri mekalrena tena daselrei tena nimeyipai,malreweye we nimeyenembombe." <sup>8</sup>Petrus ate mekopuko,'Dena ototena bete pelrena we suskuipainya,"Yesus ate sauku,De wetena sukuipainya we,dena e`i nena we dowipai!" ⁹Simon Petrus nete saneyounu,"Nemenatena Tuhan,dena otomotena ambai,dena me pelre belrengka pelre delrati.!"¹⁰Yesus nete saneyoumu,detelro bute kopukona otomote sekumbonde,nepelrena metelrena melro-melr.We nepe melro-melro duwaupuko,nepelrena we metelrena melro-melro ambai. ¹¹Nenatena Yesus nepe nimeyambuko sime nete peko bulrate salrembondena,netanate nete saneyoumu.We metelrena melro-melro ambai."¹²Nemenakaye,Yesus nena ototouna yo kena otote sukumupuko nenei mayongte nekenoute titipuko,nepelre nenei noute nekenoute yowe,ne nete saneyoumu,demena kembalri wetenate mekopukalrena we nimeyambuko? ¹³We Detena Guru,nepelre Tuhan pelrete,nena nekewena De nekalrena Guru nepelre Tuhan pelre. ¹⁴Netenate De nekalrea Tuhan nepelre wei Guru pelre,otote sukumupukalre,netenate wena nelrone otote dite delrati sukumbe. ¹⁵Nepelrena De wete nepe kilri mupukalre nenate we delrati De mekopukalrena mane mekombe.¹⁶Nou telrenalre wete senamalre,kembalri nekewena nenei belrengka detelro nekewena pelrena elrikoipai,nepelre naye detelrote tiyekukona,nena nembelre tiyekukona detelro pelrena elrikoipai. ¹⁷Nenate we metelrea mane nimeyambuko netena,wetena pai tu nenate kilrimembe. ¹⁸De we metelrenatena de elripai.De nimeyembukkalre sinte De elripukalre,nepelrena da akalrotena dina yuwumbonde,"Detelro Dena piyeute anembonde detelro nena oto temete dekote kensuku.'¹⁹Da selreine wete nepe senamalre,nena kiyaipai nemeyenane,nenate weye dete telrenate elrembombe. ²⁰Noutelrenalre De wete senamalre,detelro siye De tiyetekondena detelrote dowundena dete douku,nepelre dete doukutelrena detelro,nena dete tiyekukonate douku.(Sime Yesus te Peko Bulrate Salrembondena Ate Sane Youmu)²¹Yesus nemane ate sanemupunakaye,nenei kena selrengne bete-bete tayayena mane tuwayonuna kaye saneyoumu,Mou telrenate wete meke senamalre,wena nelrona detelro siye dete peko bulrate salrenaiteponde. ²²Nena ototouna doute dite date tiyaye nepelre pelro-pelro olruyaye sintena ate elrewe.²³Nena ototouna simbeiye eutone nekeyowe Yesus kena kenane eute sauke. ²⁴Nepelrenakaye,Simon Petrus,nete douye melroyonu Tuhan Yesus te Simenin sinde,nena sintenate elreyowe. ²⁵Netenate,Yesus kena kenane saukuna ototounaye nete simiyounun.Tuhan,ne detelro kaye sing?"²⁶Yesus ate sauku ne detelro deye,"da piyeu pote titauteponde nekaye nete itenelre,"Nepelre nepiyeu po titawupukonde Yudas Simon Iskariot nuweite. ²⁷Nepelre,Yudas nipeyeu pote doukuna,mase nete kelrokunulre.Netenate,Yesus nete saneyoumu,beyate weye mekowenatena welra dite mekouponde!"²⁸Sate aniyayena nelrona beiska pelre Yesus kena a YUdas te saneyoununatena ne mendo doweipai. ²⁹Nena nelrolrena siye wepaisiki Yudas doi pelrena tangkete douku walyeyowenate Yesus nete saneyounu,ene ya delretena sa kalrote yatende,ambai walrum bainya detelronate sate yatene melrenate. ³⁰Nepelrenakaye,ne piyeu pote dokunaye,Yudas ne suselrei baite nepe asuku yowe,nepelre ne selreina denete nepe yowe.(Yesus Nena Tete Tena Ate Elreyowe)³¹Yudas dite yowena tulre Yesus atemekopuko,daya nepe detelro jeite dindeiye melronaim bonde nepelre Mang Walri welrati nena welrone melronaimbonde. ³²Nemane,delrati Mang Walrite nena eine dindei melronaimbondena,Mang Wangri delrati nena ³³Delrei yei ninung,De wembelrena tiki ambai delreati,we dete duwembena,nepelre Yahudi detelro saniyamalre nemane,menaya delrati wete senamalre.De telrena nou,we nepetena.³⁴Da wanimbana a kalrote wete ute melre,nena tena weye bisete dire date denembe Deye wete bisete diyamalrena mane,nemane delrati wena nelrone bisete dite date denembe. ³⁵Nemenatenate,metelrena detelro nimeyenaibonde,we dena ototouna nepe,we dite date bisete dnembe.(Yesus Petrus Tena Ateite Saneyounu)³⁶Simon Petrus Tuhan Yesus simi younu.Tuhan we kaye mepete ewenate,Yesus nete ate sauku.Deye telrenatena,we daselreina detena tawipai,malreweye wande we Dete tawentembe. ³⁷Petrus nete simiyounu,Tuhan,beyamena pote da selreine de wetena tawipai?We tante Dena da yelreu itelmelre. ³⁸Yesus ate sauku,wena yelreute de tante imulre?Da nou telrena ate santewe ponde ambreawe a dinipai nemayenane weye da namimgselrei detena nimeyipai nyate elreuponde."

(Yesus Ototounate Kena Poite yatemmu) ¹Wena kenatena titei kopainya;Mang te telre pelrete elre bombe,nemane Detena telre pelrete elre bombe. ²Dena mai,kena miedekona nou doplre nekaiye;nemena tena ambai De wetena nepe dina saniyamalre De telrena wetena noute delrati temekone. ³Nepe,De telrena wetena noute delrati temekone,De neknote bulrusite meterna nepe wete yatetemelre dembelre De menoine neketelre we dembelre nepene manekene.⁴Nepelre De telrena nou ne nipitenawi nime yenembonde." ⁵Netenate,Tomas nete sanu yonu,"Tuhan De meterna nimeyipai we mepete euna,nenipitena De nemane nime yema bonde?" ⁶Yesus nete sanu yomu,"Deka ye nipi nepelre nolrena,nepelre walritou.Detelro simena Memai kote mendena,Dena walrolre ambainya. ⁷Netenate Detena wenimeipainya,Dena Memai tena we nimeyipailati;Welraye daslrelre,weye Memai te nimeya nembonde nepelre we Nete tene bombe."⁸Filipus nete sanu yonu,"Tuhan wena Memai te Dete kilimi poime,Nena detena nepe elri kiko." ⁹Yesus nete A te sakunelre,Filipus ,mena-mena we dembelre walre kandelrewe,nepelre we Detena nemeye nime yipai?Detelro sinye Dete tetepukona,Ne Memai nepe tembuko,Beayamane we mane elrauwe,Wena Memai te Dete klimu ponde?'¹⁰Beatenate we detena nime yipai netenate De Memai kena bulune nekalre Memai dena bulrune meke nekewe?Nepelre Dena A wete senamalrna,Dena emolrena ne A tena Dewete sanipai,netenate Memai nepe Dena bulrune nekewe nekembalri te nepe mekalre. ¹¹Dete telre pelre te elrem bombe,netenate De memai kena eu bulrune nekalre,nepelre Memai Dena bulrune,nekewe;bai nekipainya,ne kembalri telre pelre nenei mote mekowe.¹²Nepe notelrena,De nepe ne ate wete senamalre,detelro bei-bei dete telre pelre elrem bombena,nepelre Dena kembalri mekalrena,nelati ne kembalri mekowe,nepelre kembelri delretelrete mekowe meterna da kembalri nepe De delrei Memai kote telrena. ¹³We beate Dena eudone diyimbena,nenatena de mekoteponde Memai te nuwei kena yene dibulrane kapenanlre. ¹⁴Wekaye beate Dena eudone Dete diyitemna,De dina mekotepona.(Ayeko Alru Melro-Melro Kalrotena)¹⁵Nepelre we dete kena bise denembe,nemena tena we meterna Dena ate tawe tembe. ¹⁶Netenate De Memai te diyetenelre,nepelre Ne wete dikinempona sasite inimelre,netenate Ne wembelre nemena mote nekemebe, ¹⁷nena Alru nolrena,"Nepelre da yobulrna doupai,netenate da yobulrana Netena itipai bai Netena nime yipai;Netenate we Netena nepe nime yambuko nepelre we Nena bulrune nikyawe.¹⁸De wetena osai kalrone wembemona tena itipai;De nekenote bulrisitelre wekote metelre. ¹⁹Kitipai kenekewe,Da yobulrana Detena itipai lati kenekewe,netenate wepe dina Detena tete bombe;Netenate De Walri,we nekauna delrati Walri. ²⁰Nemena yatena,we nepe Dete nimeye tembombe nepelre De Memai kena eine,nepelre we nekauna Dena eine,nepelre DE we nekauna eine.²¹Simye Dena da Ayekote menedongde nepelre mekon dena,Ne detelro dete kena bisete deyonu;nepelrena ne detelro DETE kena bisete deyonuna netenate MEMAI delreti kena bise dunu,nepelre DE netena kena bisete delranalre netenate DE eute nete kiate bonde." ²²Nepelre,Yudas nekaye Iskariot sate,nete ate sane yonu,"Tuhan nemnatena wekaye beamane mewedete eute kiamu ponde nepelre da yobulratena ambai?"²³Yesus Ate saku nelre nepe nete sanu yunu,"Weye DETE kena bisete denembena,nemena DE A Walrte nepe takau telre;Nepe DENA MEMAI netena kena bisete denenlre,nepelre nekoite. ²⁴Nemena tena,nepelre detelro DENA kena bise dinipainya.Nena DENA walri tena NE tawipai.Nepelre,tawipai.Nepelre,De A walri betawena nena DENALRE ambai,nena nekewena MEMAI kenalrena nepelre DETE tiyekuko.²⁵De wembelre neme Walri yande meterna da kalro De wetena nepe dina sani yamalre. ²⁶Netenate,Dena eudone MEMAI ALRU melro-melro ke,tiyenkonde,nepelre wete diki nemponde,netenate neterna kalrotena neyewete kilinemlre,netenate nepe wete oyote meyenemlre meterna A nepe DE wete sani yamalre. ²⁷Temepo Denalre wena bulrane wemblre-nekembe;DE nalrena teme po wena bulrate itimelre,da yo bulralrena ambai nepelre DE wena bulrate kiamalre.²⁸We dina beite youwe DE wete nepe sani yamelre,'DE nepe telre,nepelre DE neknote bulri sitelre wekote metelre.'We Detena kena bisete de nembe,DE MEMAI kote telrena netenate we nekembena kena kalrite kombe,Denelrena MEMAI ne delre ke nekewe. ²⁹DE wete da slreine nepe senamlre nepelre ne A kiapai nem menane,netenate ne A kiabondena we telre pelrete elrem bombe.³⁰De wembelre A tena delrena elripai da yobulra pelre kerokaiyena nepe maiye.Nena delrepo detena titawi pai. ³¹Netenate yo bulrana nimeye nelre De Memaite kena bisete dele nare,MEMAI DE bulrate ayeko sane tupu kona na mane DE nolre nepe mekalre.Esu mibombe,membe da pelre dite malre."

(Yesus Anggur No) ¹Yesus sane youmu,"De Anggur tou"Poi Telrena neplre dena Memai kembalri detelro. ²Denalrena mise eu ambainya(Eu Mekoipainya)Ne baite balrenade nepelre mise eu pelrena ne baite kesonenelre nepelre ne mise eu dopelre bete waunaye.³We nepe dina sukumupukalre nepelre we asena eilre De dina saniyamalre. ⁴Dena bulrune nekembe,nepelre De wena bulrune neketelre.Nemane delreati mise nenei eu molrena eutena duipainya netenate we Dena bulrune nekembe.⁵De anggur no,nepelre we nena mise sime dena bulruna nekendena,nepelre de wena bulrune neketelrena,ne eu dopelre bete nemane delrati Dena eulre baite yowenatena.We busi-busi mena tena mekoipainya. ⁶Nepelrenaye detelro si pena bulrune nikipainya,ne mise kelrayayena mane baite bunde balrende,nepelre detelro nete koplrinai nelre,sing bulrute yelronaye,nekaye singne dekenaye. ⁷Netenate we dena bulrune neme nekembe nepelre Dena A wena bulrune nekenayena,beyasa wembelre kenate danuna satena diyimbe,nepelre nena ne wetena betonemeponde.⁸Dena Memaite Da kalrolre nete kapenainneilre,nemane delrati we e`u dopelre bete,nepelrena kaye we nekauwena nena ototouna. (Yesus Kena Bise Tena A Kalro Te Saneyoumu) ⁹Dete Memai kenabisete duntunamane,De wetena delrati kena bisete delrati delranalre.Dena kena bulrune neme nekembe.¹⁰Nepelre we dena ayeko bulrulre walrembena,we Ddena kena bulrune nekembe,nemane delrati De Memai kena ayeko bulrune walretelrena,nemane delrati de Memai ken-kena bulrune neketelre. ¹¹Da kalrote De wete senamalrena Dena ken akalri wena bulrune nekende,nemane delrati wena kena kalri noulre mekombonde.¹²Dena ayeko damane:We kena bise tena noulre denembe,Deye wete kena bisete danalrena mane. ¹³Kena bise delre simena ambai,nelrena nekewena detelro mbeisika kena,kena bise nenei eute nenei yauyaunate ikemelre.¹⁴We nekauwena Dena yau-yauna nena dena a kalrote noulre mekombombe. ¹⁵De wetena kembalri detelro tena mena elripai,kembalri detelro nenei belrengka kena kembalri tena nimeipai.¹⁶We detena elripai,De elrimu pukalre nepelre tamupukalre we embe melro-melro eina mane nekembe,wena ne yeko poi bulratena beyate Dena mai kenalre dena eudone diyimbena,ne wete yatenemelre. ¹⁷Da Dena a kalro nepe:We dite-date kena bisete denembe."(Yesus Nena Ototouna Delro Nate A Suwete tayoumu)¹⁸"Da yo bulrane wete kilrite tenaimelrena dina nimeyambuko,wetena kilre tipai nemeyenane Dete memete kilre tiyaite. ¹⁹Nepelre we da yobulrane mena,nenei satena mane kena bisete denainelre.Da nekewena we da yobulrana mena ambai.De wete nepe elrimupukalre netenate wete kilre taime.²⁰Dena a saniyamalrena mendote mekombe:Kembalri detelro nekewena nenei belrengka pelrena elrikoipai.Netenate Dete meselro-selro mekonaitelrena nena wetena nemane delrati mekonaitelrena.Nepelrena Dena a walrite taunaitelrena,nena wena ate delrati betonaye. ²¹Nena nekewena wete mekonaimelrena,Dena eudo tante.Nepelre Dete tiyekukona tena ne nimeyipai. ²²Nena tena De wetena mipai sanipainya,peko nena nanikipai.Nepelrenaye da selreitena Nena pekote baitena mendo ambai.²³Sime dete kilre tenaitelrena,nena Dena mai tena delrati kilre tenainelre. ²⁴Nemane delrati detelro simekoipainya kembalri te nena nelrona mekoipai,Ne peko dowipai.Da selrei tena nepete tainye,netenate dete kilre tainte,nepelre delrei memai tena delrati. ²⁵Taurat semo bulrune melrai pekona ne mekombonde:Ne apeu-peu walrolre dete kilrite tainteng.²⁶Diki-diki popelrena mendena tena,wena nelrote De mai kenalrenate mekoteponde endena nena mai kenalrena alru melro-melro,detena a kalro tena neye elrende. ²⁷Nepelre we delrati Dembelre dina selreine nembe yena tenate ate sanembe."

¹Da metelrena wete nepe sena malre,nepelrena,we kena tena titeyekoipainya. ²Ne metelrena wete Walri ongko mielre baite seke nai melrena.Nemane delrate nenei ya nopiyendena nepelre detelro wete baite tutunai melrena ne mendo te mekoinai nelre nenbeimoye Mang Walri te kepaine.³Nepelre,nemane kembalri tena nemetelrena mekonayena nena tena De Memai pelrena ne nimeipai. ⁴Nemane,metelrena De wete nepe sena malre,nemane nenei ya mendena,we mendo te mekonembe De wete nepe saniyamalre.Nepelre,da atena wetena dina polrena sanipai nepelre De wenbelre-wenbelre nemaye.(Alru Mlro-Mlro Kena Kembalri)⁵Netenate,daselrei De nepe dite dete tiyekekona kote,nepelre detelro si wena nelrolre? ⁶Nemane,da ate wete sena malre,wena kenanape yeweka te malra we. ⁷Netenate,De telre pelre na ate nepe sena malre poi telrena pe de dite telre,nepelre De dite ipainya,diki nenpona wekotena mipai.⁸Nepelrena,Diki nenpona mendena,ne da anende kena pekote poye mekonenpona,telre pelrena,ate tendena; ⁹Pekotena,nepelrena De tena telre pelre na elri pai; ¹⁰Nou telrena,nemane De mai kote telrena nepelre we metelrena de tena nekoutena itipai, ¹¹nepelre,ate tiya nayena,da anen de na depelre te kilra yena A se mena nena bulrate.¹²A dopelre nemeye De wete sante melrena,nemene da selrei tena nena te elri tipai. ¹³Nemane delrati ne,alru mlro-mlro mendena,Ne wete noulrena te kilri ne melre nepelrena,Ne nenei mendo na atena elripai.Nemane metelrena a nebe towe nenate nepelre we,nepelre ne wete sanenewelre meto yate kiyanaiyena. ¹⁴Ne dena delrete elren dena,nemane delrati dowende De doukalrena mane,nepelre wete sane nelemrena.¹⁵Metelrena sasasi Memai kena nena delrati Delrei sasasi.Netenare,De sena malre alru nou telrena tupeye tembe."(Jeweka te Melroyaye Meyowe Kalri te Koyaye) ¹⁶Tiki mbai bate,nepelre we Detena nekou tena itipai,nepelre nekou te delrati,tiki mbai bete,we dete nekoute tupeye tembe."¹⁷Walri yei nenei oototouna do meselrei a simi-simi te simi yaye,beya mena kalrotenate Ne dimena ate ete sanume,tiki mbai bete,we Detena ne koutena itipai?Nepelre De nekoute Memai kote telre?" ¹⁸"Nepelre,ne metelrena simi yaye,"Beye menekalro tena te,"tiki mbai bete?"E metelrena nimeipai nena a sanumuna."¹⁹Walri yei nimeyenu nemane nena ototouna nete ate simi nainsing dena te,nepelre nete saneyoumu,"Beyamane wena nelrone weinbei mote diti date simawe nepelrena dena mendo mekoyalrena neyapone wete nepe saniyamalre,"Tikimbai bete nepelre we detena nekoutena itipai,nepelre nekoute delrati tiki mbai bete,nepelre we dena dete nepetaune? ²⁰Telrepelre,De wete nepe sena malre,we dimiti dinimbe nepelre kenate tuwanbe,nepelrena da anende kena kalri te kona yena,we metelrena ye weka te melrombe,nemane wena yeweka melrawena bulrungsinde we kalrite kombena. ²¹Nemane milre mbei senondena,ne eu selrai te tuwenena,nepelre senon dena ya nepe nopyepuko nemane yei nepe eu sasuku,ne eu selrei tuwau yonena nepe kepayewe edupuko nepelre kalri te ekekowe nemane detelro yei sonkena da anen dete meyowe.²²Nemena delrati we setenepe tuwau nu da selrei te,nepelre De wete nekoute tupeye temelre nepelre wena kenanape kalrite kombena,nemane detelro si kalri kombena nena te wena lrena menadowipai. ²³Neyatena,we Detena a mena simipai.Telrepelre,De wete nepe senamalre,Beyasate dena eudone Delrei maite diyenembena,Ne wetena lati ini melrena. ²⁴Da selreitena,We Dena eudone sasasi tenadiyipai nemeye.Diyembe,nepelre yate nemelrena,netenate kalri kombena kemenbonde.²⁵De demena kalro tena te a mendo kalro newete nepe saniyamalre,neyate nopiyendena De wetena a mendo kalro lrena wetena sanipai.²⁶Neyatena,we Dena eudone diyimbena,nepelreDe wetena atena sanipai nemane De mendo kalro ne maite sante nelre we melrenate. ²⁷Nemane,mai wetena bisete delre nene pelerena we Dete bisete delrau ne nepelre Dete telre pelre elreupuko nemane De memai kenalre miyalre. ²⁸De memai kenalre miyalre da anendete,da selrei te,De da anende te teten bonde nepelre Memai kote dite telre."²⁹Nenei ototouna elri yaye,"nepe,da selrei tewea kiyatelre elre ye,nepelre a mendo na mena elripai. ³⁰De selrei,de nime yanene we metelrena nemeye puke nepelre detelro si nekoute we tena atena simipainya.Netenate,de wete telrepelre te elrambbuko nemane we Memai kenalre miye." ³¹Walri yei nete saneyoumu,"we detena telrepelre telrete elrau puko daselrei tena?³²Tembe,nenei ya mendena nepelre we kote mendena we kelra-kelra tangkon dena,detelro mbei-mbei nenei nou miyaye nate dite naye nepelre De mbei mote tenai te pone.Nemane Denbei motena ambai,Memai denbelre-denbelre ³³Da metelrena De wete nepe sena malre nemane we Dena eu bulrune,we metelrena yelru poi te nekembe.Da anendene,we me slro-slro kalro te tuwa nembe,netenate we kenate wake te tenembe!De da anende tenepe ate toi pukalre!"

(Yesus Nena Ototouna tena Mendote Mekoyowe) ¹Nena Yesus kena A kalro,nepelrena kaye bete mangno bulrusuku nepelre elre yowe."Memai,nenei selrei nepe meyowe,wei yaite didei melro monde nepernaye wei yei didei lati melronepone. ²Deman delrati wena delre pote kenen nulre meterna detelro bulrate,netenate meterna nete yate kenena,nete Walri tikite yate nemelre.³Dana Walri tiki nepe,nenaye wete nime nai walre Mang Walri nouterna,Nepelre Kristus Yesus weye tiye kukenate nime yenai bonde. ⁴Da yo bulrana kembalri sanutepekena wete dindei mane melropukalre. ⁵Nepelre da selreitena,Memai,"Dete wena dindaite lati melroteponde Deda moi wembelre nembeina yo bulra neme mekoipainya selreine.⁶De wena eudote Dete yate ketena yo bulrana detelro nepe sanamalre.Ne wenalrena nepelre Dete nepete yate kete,Nepelre wena A Walri nepete mekaiye. ⁷Da selreitena nepete nime yenembeko meterna wenalrenamo. ⁸Neperna ye,De wena Walri ketenate nepete nete mendo yeina tipipai,neperna ne wenalrna nenatena Dete yateketenate.⁹De netena mendo eine tepalre,Da yo bulranatena De mendo yeina tipipai,neperna ne wenalrena nenatena Dete yate ketenate. ¹⁰Meterna Dena eina nena wenalrena,nepelre meterna wenalrena nena eine nepelre di eine nete dimbei melraite peko. ¹¹Da yobulrana De nikipai,Ne da yabulrane neme wenalre nepelre De we kote Metelre,memai Melro-Melro einewena eudo eine nete sema neke melru,ne eudo nete yike tena,nenaye beiskate dumbonde etna mane.¹²Dembelre nembeiye nekandena selreine,wena eudo ketena yaine netenepe semate nekalre.Netena semate nekalre nepelre simena nena nelrena nalri pai nena peko mekopuko yei,nena semo kepei Melro-Melro yene aye yombunde. ¹³Nepenaye,De wekote metelrena,nepelre Dena A meterna da yobulrane sena melrena Dena kena kalrite we yatem bombe nepelre wei eune kemenaiye. ¹⁴Wena A walrite nepe ete yate kamalre;Nepelre da yobulrana yo Nete kilitetaime Ne da yobulrana ambai nemane lati De da Yobultanena lati ambai.¹⁵De wete diyawalre netena da yobulrana baitena yatipai,netena pekote semate nekemulru. ¹⁶Ne da yobulralrena eine ambai,nemane lati De da yobulralrena lati ambai. ¹⁷Nete telre pelre eine suku mu ponde'Wena A Walri telre pelrena.¹⁸Weye Dete tiyekuke da yobulrate miayalrena mana,Demena Lati De nete da yobulrane yatem ponde. ¹⁹Ne Tangte,Delrei eute sukutu bonde nenaye nete Mlro-Mlro eine suku nain ponde.²⁰De nemotena mendo mekoipai,neperna detelro nena A sanenamelre walrolre Dete telre pelrete elrenai ponde, ²¹Deperna ne meterna beiskate Dumbonde,wetena mane,memai De wena eine nepelre we dena eine;Neperna Ne ena eine baiskate Dumbonde neperna meternaTelre pelrete elrenai ponde De we Tiyekukena.²²Wena moi Dena bulrate iketena,De nepete nena bulrate komalre nenaye neye beiskate dupukona wembelre Dembelre beiskate dupukona mane. ²³De nena eine nepelre de wena eine,neperna neye de muku baite dumbonde.Nemane tenate dayo bulrana nimeye naimbonde weye dete tiyekuke,nepelre we netena kena bise Dinena,detena kena bise Dinena tena mane.²⁴Memai,netena dena kenalrena mendo mekanalrena,nena dete yateketena,deye memena none neketelrena de dembelre,Nepelrenaye detena moi we iketenate Tenai Bonde,da yo bulra mekoipai neme yenane we detena kena bise diyenena mane.²⁵Piambainya memai,netenate daya bulrana wetena nimeiyipai,nepelre De wetena nepe nime yupukalre;nepelre ne nepe nime yambeko weye dete tiyekuke. ²⁶De wena eudotena netena nepe sani yamalre nepelre nemena.Mote nemena sani yamalre nepelre wena bise dete dinena nena eine nekenaiye,nepelre de nena eine neketelre."

(Yesus Te Kelroukaye) ¹Yesus me a Kalro-kalro te sanemupukona kaye,nenei ototouna pelre Kidron melrewaite paisiki,nenouna eni nekewena nepelre Yesus nenei ototouna pelre e`sute yaye. <sup>2</sup>Yudas,nena ototouna simbeyo Yesus te peko bulrate salrembondena,ne emitena,ne nime yembouko Yesus nenei ototouna pelre da mbei-mbei nenoute walri yaye. <sup>3</sup>Yudas,pelyarote ne nepele imam-imam belrengka kena nena kembalri detelro nepelre Farisi detelro pelre,ne emi kote miyaye nepelrena lentera,obor,nepelre pelra sapelrete yeteipeko yaye.<sup>4</sup>Yesus nenei eune kiyanayena kalrote nimeyembukonaye besute yowe neplre nete,sinte weye dowew we? <sup>5</sup>Ne ate saukaye,"Yesus nazaret yolrena,yesus nete saneyoume,"De Yesus nepe,neplre Yudas delrati,nete peko bulrate salrepukona,ne,bembelre nembeye tipiyoye."<sup>6</sup>Yesus nemena ate elrepukonakaye,De Yesus nepe,"Noye metote sukasiki.Nepelre ate belreipeko. <sup>7</sup>Nepelrenakaye,Yesus nekenoute simeyoume.Sinte weye duwew we?Ne ate saukaye,Yesus Nazaret yolrena?"<sup>8</sup>Yesus ate sauku,"De wete nepe saniyamalre.De Yesus nepe netenate,we dete dowew wena delrei ototounate temembonde dite naye." <sup>9</sup>da kalro kiyambonde Yesus kena a saneyoumuna noulre mekombonde."Metelrena dete yateketena simena kasoipai."<sup>10</sup>Simon Petrus,meteka pelre meyowena,metekate yepopuko nepelre imam delre kena kembalri detelro,kena buntekei metelre mesunate ketepuko,imam delre nena kembalri detelro kena eudo malkus. <sup>11</sup>Nemena kaye,Yesus Petrus te sane younu,"Metekate esune dite adune,"Memai detena cawan kitelrenatena,nena de anipai?(Yesus Te Hanas Kena Bukoute Boukainelre)<sup>12</sup>Nepelrena kaye,Romawi kena pelrayo nepelre nenei ototouna pelre,nepelrenaye Yahudi detelro kena kembalri detelro pelre Yesus te kelroukaye nepelre nete saye bekaipeko, <sup>13</sup>Nepelre nemetelrete Yesus te Hanas kote doukainelre yaye,Kayafas nesang.Ne maine imam delete nekeyowe. <sup>14</sup>Nepelre,Kayafas ye Yahudi detelrote saneyoumu nena tena detelro telren tante tetembondena nena now telrelrena.(Petrus Yesus Tena Telrepelretena Elripai)<sup>15</sup>Simon Petrus ototouna sipere Yesus te taukainelre,ne ototouna imam delre nete nimeyembuko nepelre ne Yesus pelre nembeye imam delre kena diyate yaye. <sup>16</sup>Nepelrenaye,Petrus diyasute mau yene tepeyowe.Nepelrena kaye ototouna siye imam delrete niyembukona nekenoute diyte meyowe mau sema pelrena milre pelre at elreyoye,nakaye Petrus te esute dokunelre yowe.<sup>17</sup>Nakaye,mau sema pelrena milreye Petrus te simiyoune.Di detelro kena ototouna simena we nepe?Petrus ate sauku!Ambai." <sup>18</sup>Nepelrena sin te kelraimbekona kaye,kembalri detelro neplre pelra yo pele bilrengkenate sintoune tipiyaye,Petrus nembelre delrati,sintoune tipiyaye.(Imam Delre Yesus Te Simi youne)<sup>19</sup>Nepelrena kaye,imam delre Yesus nena ototounate simiyoune nepelre nena a kalro kilriyoumuna tenate. <sup>20</sup>Yesus nete ate sauku,"Dena a nepeye kiyaye dayobulrane sanu yamalre.De nemena mote sinagoge-sinagoge nepelrena Mang walri kena miyene ate kilri yamakre metelrena Yahudi detelra koprinuna niune.De yenena a elripai. <sup>21</sup>We beyapotenate we dete simatu?Nemena atena dena ate betoyayenate siminembe,ne dena a elriyalrena ne nepe numeyaimbeko."<sup>22</sup>Yesus nemena ate elrepukona kaye,sema pelrena detelro si nepene tepeyowena nena bete mekepei kinelre neplre saneyoumu,"Imam delre tena a nemane senaime? <sup>23</sup>Yesus nete ate sauku,"Nemena tena dena a nalre kukalrenate elrepukalrena nenate mbei kilriponde,nepelrenaye De noulrena ate elrepukalrena,beyamena pote dete mekepei iketeng? <sup>24</sup>Nepelrena kaye,Hanas Yesus te kebeipeko nemane sanemupuko imam delre Kayafas kote doukainelre yaye.(Petrus Nekenoute Yesus Tena Nimeipainya Elrepuko)<sup>25</sup>Ne selreina,Simon Petrus sintoune neme tepeyowe ,nemane kaye nete simiyanye,"We kaye di detelro kena ototouna si nepe?" Petrus ate baite salrepuko,"Ambai." <sup>26</sup>Imam delre kena kembalri detelro si nena yau-yauna Petrus nena buntekeite ketepukonaye,elreyowe,"Nemena kaye we nemblre nembeye emiye nate tumupukalre. <sup>27</sup>Nekenoute delrati Petrus ate baite salrepuko,nepelre ambrawe ate waikeko.(Yesus Pilatus Kena Bukoute Doukainelre Yaye)<sup>28</sup>Nepelre nekaye,Yesus te Kayafas kenalre apelre tayena miyite doukainelre yaye,nena yabunena selreine,nepelre neyo ne apelre tayena metena e`sutena ipai,nenei e`utena nikitena mekoipainya,Paskah sate anen aye natena. <sup>29</sup>Nepelrena kaye Pilatus diyate meyowe nete tupeye kemelre nepelre nete simiyoumu,"Beyamena a kalro sa detelro kenane nekewe?" <sup>30</sup>Neyo ate saukaye nepelre saniyainye,"Da detelro peko mekoipainya tena,wekotena de netena dowipai mipai."<sup>31</sup>Pilatus nete saneyoumu,"Nete dowenembe nepelre wei ayeko nekayenamane tembe."Yahudi detelro ate saukaye."Nekaye namane"Detelreto ne sete tamaimbonde tete te doundena dena atungna nikipai. <sup>32</sup>Dana nekewena Yesus kena a kalro saneyoumunaye yuwumbonde natena nena tete doundena kilrimbonde natena.<sup>33</sup>Nepelrenakaye,Pilatus nena a pelre tayena miyate e`sute yowe nepelre Yesus te simimbuko nepelre,nete simiyoumu.Nemenatena we Yahudi detelro ken abelrengka? ³⁴Yesus ate sauku,ne a kaye wei eulrena taye mbai detelro siye detenate wete senaiwepoke?" ³⁵Pilatus saneyounu,beyamanee da Yahudi detelro?Wei selraina yo nepelre imam belrenagka pelre nei mote wete dekote dowkaiwalre miyaye."Beyate we mekopuko?"³⁶Yesus,saneyoumu,dena kelraselro da yobulralrena tena,Dena kembalri detelro detena a selraite dainelre,detena Yahudi detelro kena bulratena tawipai.Netenate,dena kelra selro da y yobulralrena ambai. ³⁷Pilatus saneyoumu,netenate we belengka mena nepe?Yesus ate sauku,wei mote nepete e`lrepeku,De,belrengka nepe,netante dete songkai telre,nepelre netante de dayo bulrate miyalre,ne telreplre kalrote santemelre.Detelro sime telreplre kalrolrena dena ate betombonde."³⁸Pilatus nete saneyoumu,ne beyamena telreplre kalro,nepelre nemane drepukonakaye Pilatus nekenoute Yahudi detelro kote yowe,nepelre nete saneyoumu,"De nena peko menatena tupeiyipai. ³⁹Nemena pote deye ongke miyena detelro tenyane simbeite wena paskah mekaunna yane baite tamalrena.Netenate,beyamane Deye da Yahudi detelro kena belengkate baite tatembonde?" ⁴⁰Neyo ate saukaye nepelrena ketelri yaye,da detelro tena baitena tawipainya,barabas!"Barabas pekote mekoyowena detelro.

¹Pilatus Yesus te doku nepelre a'te ikimelre Yesus te penenaina. ²Prajurit selrei makota sumbei te tuyaiye nena mise siye-siye neplre Yesus kena belrengka ne titaimbeko,nepelre jubah ungu ne'kote titaimbeko. ³Ne'Yesus kena euw yene nepelre sani yani,poi Yahudi detelro kena ondowapi!Nenate,ne'nena bete pini yaiye.⁴Pilatus nekoute diyate nepelre nekote saniyoumu tembe!de nena Yesus we kote diyate dotulru nena we'nimeyembombe de'mbai beya sa bete ne'na nalru kukona tupeipai." ⁵Nenate Yesus diyate nepelre makota siye-siye pelre jubah ungu titambeko.Pilatus nekote saniyoumu,ne'te tembe! ⁶Nenate imam-imam belrengka nepelre perwira selrei Yesus te tiyaime,ne'kitilriyai,ne'te salib ne,ne'te salib ne!"Nenate,pilatus ne kote saniyoumu,ne'te douwembe nepelre wei mo salib ne nenate de'beyasabete nalrukuko ne'nelrna tupeipei.⁷Yahudi detelro Pilatus te nenate saukai,de hukum pelrena,nepelre nena hukum,ne tete te dondu nena ne'nei euwte ne Allah kena yei." ⁸Nenate Pilatus ne'a te betopuko,ne'endikite dekokuko, ⁹nepelre nekoute mie a'te tiyaina asute.Nepelre Yesus kote simi younu,we'monoulrena?Nenate Yesus mbai nena saupai.¹⁰Pilatus ne'kote saniyounu,we'mbai dembelre na a'elreipai?Ne we'mbai nimeipai nena de'kuasa te tepalrena nena we'te baite tatepone nepelre kuasa tepalrena nena we'te salib ne? ¹¹Yesus sdauku,we'mbai kuasa beyasa tapeye delrei euw bulrate,nenate bulralrena kuasa we'kote inaiwelrena te.Nena delrati,detelro nena de'te we'kote ikiwelrena,nenei dosa delre telre."¹²Nepete ne hal te betopuko,Pilatus nena te kediyoune Yesus te baite tenembona te,nenate Yahudi detelro alra te seiyaye,nenate we'da detelro te baite tenembondena,we'kaisar kena meko detelro tena ambai,detelro mbei-mbei nenei euw te ondowapi tena denenelrena nena kaisar te adetede nenelrem." ¹³Nenate Pilatus nemena a'te betopuko ne,Yesus te diyate doku nelre,nepelre kursi atetiyeinena nepene ongkike,nenouw mbei nena euwdo Litostritos,nenate Ibrani peuw netedamina Gabata.¹⁴Nena ya dupuko na ya delrate dunuyaine paskah tena,ne selreine su mesi bei.Pilatus Yahudi detelro kote saniyomu,dalrena wei ondowapi!" ¹⁵Nenete,ne kitilriyaiye,nete nalrembombe!Ne'te Nelrembombe!Ne'te salib ne!Pilatus ne'kote saniyomu,nenate we'na ondowapi de salib ne!"Imam-imam belrengka saukai,De ondowapi ambai nena kaiwsar mo! ¹⁶Nenete,Pilatus Yesus te Ne'kote ikimelre nena salib tenate.(Yesus Salib Ne)¹⁷Yesus diyate nena salib te kepuko ne'mbei mo yowe nenouw nena euwdo nouw tengkorak,nena Ibrani peuw eine damina Golgota. ¹⁸Nepene,Ne ,Yesus te salib ne nembei nena detelro be sipelre,nena salib ne Yesus kena metelre sune pelre milri sune,nena Yesus nena nelrone.¹⁹Pilatus delrati melroyowe semo simbei nepelre salib ono tikeimboko.Semo nena ikulrung,Yesus Nazaret detelro,ondowapi Yahudi detelro." ²⁰Yahudi detelro telreng ne semo te beyaiye nenate nouw Yesus salib ne,nena kota yene,nepelre semo nena melro yaine Ibrani,latin pelre Yunani peuw eine.²¹Nenate,imam-imam belrengka,Yahudi detelro Pilatus kote sani yaine,nemena semo tena melroipai,ondowapi Yahudi detelro,nemenate na melrouwena,da detelro elreyowena.De'Ondowapi Yahudi detelro." ²²Pilatus sauku,beyasa nena nepete de,melropukalrena,nenete melropukalre!"²³Prajurit selrei,nenate ne'nepete Yesus salib ne,nenei mayong te dukaiye nepelre nete wasiyaime kilrimbei te dupuko,walro mbei nena prajurit mo-mo tena,ne`na jubah delrati,jubah nena kain kelim nena ambai,nemei bulralre atena seyipai. <sup>24</sup>Prajurit selrai nena detelro si,sikotena elriyaiye,E nenatena bisipaina,nemena tena undi te ne bulrate kene manlre nena tiyenkonde sime nenate neyi dondu.Da hal dumbondena nenatena asena melro-melro eine melroyaiye nepete.Yuwumbondena.Ne'dena mayong te ne'na nelrone wasnaimelre nepelre de'na jubah nena,ne'undi te kenenainelre.Nenate prajurit selrai metelre na halte mekoyaiye."<sup>25</sup>Nemenane,Yesus nenei nemane,Yesus nenei nameng milre keka,Maria Klopas,nembilre,Ne`na salib Yene tipi yaye. ²⁶Nenate Yesus ne`nei nemang tiyowe ne pelre murid ne`bisete di yone dipene tipiyai ne`nenei nameng kote saniyoumu,milre,timboi da wei yei!" <sup>27</sup>Nena Yesus murid ne`bisete di yonu nate saniyounu,dalrena wei nameng!"Ne selreine,ne`murid Yesus nenei nameng te dokunelre nenei miene nikiyaiye.(Yesus Tete Te Doku)<sup>28</sup>Nenate,Yesus,Nepete nimeyembuko nena metelre nepete dupuko,nena melro-melro ne yuwupuko,Ne`elre yowe,De`dumalri!" <sup>29</sup>Nenouwne selre mbei anggur tinii kemepuko.Nepelre delreti,ne`kelrengka keme te naipeko nenate anggur tinii eite nunduku hisop no mbeine nepelre Yesus kena embulru ne kilri yaine. ³⁰Nepelre anggur tinimi te pelreisuku Yesus elreyowe,nepete ,nepelre delrati,nenei belrengka ate dusungkuko nepelre nenei euwte ikimelre.³¹Ne ya'na nenada ya delrati dunu yaina,nepelre ne detelro tete salib onona wawi pana sabat yana,nena sabat ya delre,Yahudi detelro Pilatus kote diyiyaine salib na detelro nena otote dusunaipone nepelre ne detelro tete salib ate yatenaimelre. ³²Nenate prajurid selrai miyaiye nepelre detelro memetena pelre detelro sipelre nenei ototedusuyaiye,nena salib ne Yesus nembeine. ³³Nemenatena,nena Yesus kote ne miyaiye neplre tiyaiye ne'nepe tete puko,ne nena otodusipai.³⁴Neman delrati,prajurit sembei nena meteka sulru te Yesus nena yeti te asoke,nepelre nembeimo nena,sa pelre bukifate balreyonu. ³⁵Detelro nena tu kilripukona te tiyonuna nena da kilipukona te ikimelre nepelre ne likripukona nolru nepelre ne'nimeiyembuko nenatena ne'nolruna te elreyowe,netenate we'nenate telreplre te.³⁶Netenate,da metelre olrupuko semo melro-melro eine melropukona nena nepete yuwupuko.Sumbei tena ne'nayo lrena nena dusumpai." ³⁷Nepelre delrati,semo melro-melro si eine sani yeimena,ne'nena ne'te tenainelre ne'nepete nekeiye."(Yesus Bulrune Sasikaiye)³⁸Metelrena nena nepe,Yusuf Atimatea lrena,nena delrati murid Yesus te dupuko neman delrati ye nalri-nalri nena Yahudi detelro te dokuyoumu,Pilatus nenate tupupoko,netenate Yusuf Arimatea irena nena me yowe nepelre Yesus kena bengkate doku. ³⁹Nikodemus,detelro nena yansune Yesus te deneye yane tepeiyeke,nena minyak mur pelre gaharu bulrumbeko nate nenate doku meyowe,nena se tena doke me`be kati ne selrei.⁴⁰Nenate,ne Yesus kena bengkate dokei nepelre kain linen nemane dulrusikei rempah-rempah siyoiye,Yahudi detelro bulrune,sasiyai nemane nena yeko nemane. ⁴¹Ne nouw yene Yesus salib ne,taman simbei nepene nepelre ne taman eine nena da bulre simbei neme nena bengka simbei mena nepena mena sasipai. ⁴²Nepelre delrati neya nena da ya delrati dunuyaina nena Yahudi detelro tena,nepelre ne bulre nena tikiambai,ne'Yesus kena bengka nepene sasikaiye.

(Yesus Deyepuko Tante A Keya) ¹Ne ya beitena ne minggu ne,Maria Magdalena denembu Yesus kena bulre te yowe,mena ye neme neko,nepelre teyom olru mau bulre nepete bulre lre nena susan siki. ²Nenate,ne'tenuyowe nepelre Simon Petrus tupei kenelre nepelre murid si nena Yesus bisete di yoyuna,nepelre ne kote sani yomu.Ne'Tuhan nepete bulre lre dokainelre,nepelre e nimeipai ne mopene ne'te sasikai ye."³Nename,Petrus pelre murid si nena bulre te yoiye. ⁴Ne'be nembeiye tenayoiye,nenale murid si nena selrambei dite tenu yowe Petrus kenalre nepelre ne'memete bulrete te akokenelre. ⁵Ne'bene-bene duyowe nepelre esute teyowe,nepelre mayong linen Yesus kena na te dulraisiki nepene tenayowe,nemandelrati ne'mbai asu eite na ipai.⁶Nepelre delrati,Simon Petrus miyowe,ne'te tawukunelre,nepelre bulre asute nepelre ne'Teyowe mayong linen dulrasiki nepene tenoyowe. ⁷Nepelre mayong bete pelra imbukona nena Yesus belrengka te bekiyaina nembei mayong linen,dulraisikina mbai tenoipai,nenate dulruyaiye nena nouw si betene.⁸Nepelre delrati,murid wamene nena si,nena memete bulrete akokenelrena,nena esute.Ne'teyowe nepelre telrepelre. ⁹Nenate,wanimba nekiyaipainane,ne'wamaba semo melro-melro tena mendo kiyaipai,nenate Yesus nenate tete dete nekau ¹⁰Nename,ne'murid be'miete dite yoiye.¹¹Nenate Maria bulre baisune tepe yonu nepelre dimite dimiyone.Nenate dimite dimiyowe,ne bene-bene bulre eine, ¹²nepelre ne'teyome malaikat be'mayong kulru-kulru pelre Yesus kena nouw no'te dukaintikina ne nemenane dipene ongkikeiye.Nena si mbei belrengka pon e angkike nepelre si mbei nena oto pone ongkike. ¹³Ne'Malaikat be'nena Maria kote simiyoine,milre,we beyatena dimi te dimiye?Ne'Malaikat Maria sauku,dena Tuhan kena no ne'nepete dokaiye nepelre de'nimeipai mopene ne'nete sasikaiye?"¹⁴Nepete nemane elrupuko,Maria metote bulru suku nepelre teyowe Yesus nepene tepe yowe,nenate nemeipai delrena tena Yesus. ¹⁵Yesus ne'kote sumiyonu,milre,we'beyatena dimi te dimiye?We'sinti elreye?Nenate ne'wapusuku delrena ne'emi sema,Maria ne'kote sani yonu,tuanmai,nenate Tuan mai nepete ne'te baite doukena,de'te sani tipoime mopene Tuam mai nepene Ne'te sasuke,nepelre de nena ne'te dotulre."¹⁶Yesus ne'kote sani yonu,Maria,Maria bulrusuku nepelre ne'kote saniyonu Ibrani peuw eine,Rabuni,nena medotena"Guru'. ¹⁷Yesus ne'kote sani yonu,ambaina we'tapipai nenatena de'manimba memai kotena ipai.Nenatena,delrei dekoke-dekoke kote dite euwe nepelre ne'kote sanumulre,De'nena telre delrei memai pelre wena memai kote,delrei Allah pelre wei Allah kote." ¹⁸Maria Magdalena yowe nepelre murid-murid sani yomu,de nepeteda a'a ne'kote sani yonu.(Yesus Nenei Murid-Murid Kote Euw Te Kiyayomu)¹⁹Nena ya nepe nena deneye,nenatena ya bei ne minggu eine,nepelre murid selrai koplri yonu na nouw mau-mau dite dinaipeko nenatena ne'Yahudi detelro kote endikiti dekoyai,Yesus miyowe nepelre ne'na nelrone tepeyowe nepelre a'te tepeke Damai sejahtra we'tena! ²⁰Nemane nepete a'te tapeke,Yesus nenei me'pelre yeti ne'kote kilri yomu.Murid selrai nena kalri te koyaiye nena Tuhan te ne'tekainelre.²¹Nepelre delrati,Yesus ne'kote sani yamu,damai sejahtra we'tena.Neman delrti memai dete nepete tiyekuko,neman delreti da selreine De'we'te tiyetemelre. ²²Nepelre nenate ne'neman sanempuko,Yesus nesote mapunsuku nepelre ne'te sani yomu,Roh Kudus dowembe! ²³Nenatena we'detelro mbei kena dosate sukune mulre nena nedetelro dosa suku naimelre.Nena delrati nena dosa-dosa we mbai sukipaina nenei dosa nena mbai sukipai.(Yesus Tomas Kote Euw Te Kiyambuko)²⁴Tomas,detelro simbei murid me'be ne delrena,nena Didimus doyamina,da nembei ne'mbelrena ambai nena Yesus mi yowe. ²⁵Nena murid-murid si ne'te sani yani.De Tuhan te nepete tanembeko.Nepelre delri nyau nena puko nouw eite nin sitenelre,nena delrati delrei me'nenei yeti eite ninsitenelrena,de telrepelre nena tena ambai."²⁶Ya'mesi naming nemane delrati,murid-murid ne meine nekoute kopalrimbu ko nepelre da Tomas nembelre nembeiye.Nenate mau-mau dinaipuko,Yesus meyowe,nepelre ne'na nelrone tepeyowe nena ate tapeke,Damai sejahtra we'tena!" ²⁷Nepelre delrati,Ne'Tomas kote saniyonu,we'na nyau te depene nunsune nepelre dena me'te tumbune,nepelre we'na me ye dapena nunsune nepelre de'na yetine sasune.Telrepelre tena ambai,nenatena telrepelre!"²⁸Tomas Yesus te sauku,ya delrei Tuhan pelre delrei Allah. ²⁹Yesus ne'kote sanu yone,beyamane we'menana telepelre nena we de'tenepete tutupuke?ne'nena douw itipai berkat te yetenai,telrepelre nenete.(Yohanes Da Semote Melroyewe)³⁰Nemete teleng depolre nena tu kilri yonu nenei murid-murid be paitena,nena da semo eine imbai melroyai. ³¹Nenate,metelre da molroiyaina Yesus nena Kristus nena we'telrepelre te elrembombe,Allah nuwei,nepelre we'na telrepelre nenalrena nepe,walri te te we'Ne'na euwdo eine dowembe.