1 Ndhisih a vhiliipnaan ndhi nin yarkaam laa khi Ndah Jesu Kristi ndhi nhi a laa khi Daviit ndhi nhi a laa khi Abrahaam. 2Abrahaam a nih a ndah Isiik, yakhal Isiik a nhi laa Jacob ndhi ni a ndah Judah khi emnhikhin nnih muh. 3Judah a nhi a ndah Perez khi Zerah khi maat-muuk Tamar. Perez a nhi a ndah Hezron ndhi a ndah Raam.4Raam, a nhi a ndah Amminadab ndhi laa Nahshon ndhi a nhi laa Salmon. 5Salmon khot ndah Boaz ndhi muu laa khi Rahab, Boaz a nhi a ndah Obed ndhi mu laa khi Ruth, Obed a nih laa Jesse. 6Jesse yaghal laa Daviit ndhi a long. Daviit a nhi a ndah Solomon ndhi kat khi maat Uriah.7Solomon khot a ndah Rehoboam, yaghal Rehoboam ndhi laa Abijah, yaghal Abijah la Asa. 8Asa khot a ndah Jehoshapat, Jehoshapat ndhi la Joraam a nhi a ndah Uzziah.9Uzziah a nih khot a ndah Jothan ndhi la Ahaz, Ahaz yakhal khot a da Hezekiah. 10Hezekiah a nhi a ndah Manasseh ndhi la Amon ndah Jossiah. 11Josiah a nih a ndah Jechoniah khi emnhikinmuk mu ndhi mu shin mu shin yaa Babylon.12Khidangkong ndhi muu sheen mu shinyaa nBabylon, bih Jechoniah ji kot a ndah Shealtiel ndhi waji kot a seen Zerubbabel. 13Zerubbabel a nhi a ndah Abiud ndho kot a ndah ndhi la Eliakim yakhal nhi la Azor. 14Azor waji wul bhi kot a ndah Zadok ndhi la Achim ndhi nhi yakhal la Eliud.15Eliud a nhi a ndah Eleazer ndhi la Malthan, yakhal Malthan la Jacob. 16Jacob ndah Joseph, miis Mary ndhi laa Ndah Jesu ndhi mu khi yong nhi a Kristi. 17Khiding seen ndhi yakhal Abrahaam de jii wuul Daviit wuul seen saar shikaa feer, yakhal Daviit jii wuul sheen shinya nBabila wuul seen saar pwo feer, yakhal shenya fe nBabila shinkaaam Kristi wuul seen sarkaa feer.18Yad ndhi mu laa Ndah Jesu Kristi bih nhi a khipee ndhisih. Nhikin muk Mary ni npee khot a maat Joseph, bih, dang she dii, bhii muu kaat Mary ni khi gaam mhi Riin khi Naan. 19Miis muk Joseph nhi a gu zeen ndhi ni phi dem shin kaakuul nni khinar-gurum mu ma. Npe ndhi assih bhi ni phi dem yiit nhi nna biyaa.20Ndhi ni phi leng khikaa fee bih la-lep khi Ndah Naan ji nder muk nsukhun nhi phi sihnah "Joseph, la Daviit, ghi nok lukkhut npe mang Mary nmaat sih, npee ndhi bii ndhi nbut muk a bhi ndhi Riin khi Naan den nni. 21Nhi npee la-la wumiis, bhi yakhal sim muk npe kot a Jesu, npee ndhi ni pee kot a yarkaam puut khi nyen shikbis muu.22Mhi-sih khidhing a npee gaam bii ndhi Ndah Naan sat yarkaam mhi jep lep sih nah, 23 "Guu naa, maat ndhi maan miis mah, ni npee laa-laa wumiis, yakhal muu khi yong sim muk a Immanuel - nin ndhi "Naan khi muun".24Joseph yakhal khiting nsaam yakhal shin khipe ndhi la-lep khi Ndah Naan saat nhi yakhal mang nhi khipe maat muk. 25Ba'ah nhi teer khi nhi mah haar waji laa. Yakhal yong sim fee a Jesu.
1Khidangkong laa khi Jesu eh Bethlehem ndhi khi yil Judiya nteer ndhi Herod nhi a long, nyen maan dahass muh ndhi muh yikhil khi saar kuul ji muu rhoo eh Jerusalem muh phi sih nah, 2"Gwo ndhi muh sihnah mu laa nhi a long Jewess mu ni anneh? Muh naa taar khisar kuul yakhal muh ji npee dhik yil nni". 3Ndhi long Herod khiling ndhisih bhi bii fee tuwang bhizung muk yakhal khidhing gokhotshii gurummu nJerusalem ndhi muu awukhimeh.4Herod yong pee khidhing nnyen kaar fhinni mu khi nyen raan khi gurum muu, yakhal taal shiphimuu "pee ndhi muh npe laa Kristi di? 5Yakhal muh sat nni, "A khi yil Bethlehem ndhi nJudiya, npe ndhi a bii ndhi nyen lep khi Ndah Naan gyet muu raan gwe. 6Npe nghi Bethlehem, ndhi khi yil Judiya, ghi a wutesmah khinar nyen phitikhim mhi Judiya, npee ndhi nnarguu muu npe kat gwo wuyon npe puut ndhi ni npe tap khi jep Isara'ila muh."7Long Herod yakhal nnabiya bhi yong nyen maan muu yakhal taal shi phi mwo yad ndhi zaar fee puut di. 8Yakhal lep muu shinyaa nBethlehem, sih nah, "Guu mwan guu bohong pee ndhi laa wullee fee di. Kaat guu kat ni bhi guu sat nnan dee nnan a mwan a dhik yil nni di".9Khidangkong ndhi muu khiling bhilip ndhi nhi long fee sat bih muu mang yarkaam, zaar ndhi muu naa khisar kuul taa tikhimmu yakhal ji daar daap khiting nkaa pee ndhi laa fe di. 10Ndhi muu naa zaar fe bih bhizung muu piya.11Muu dhel ndhikhin lih fee, bih muh naa laa fee nih nsar Mary, nhikhinmuk. Muu ghim yakhal muu dhikyil nnih. Muu shin baam fhut mhi bii wuret ndhi mel-mel, npe ret nyit ndhi muh khi ni. 12Ndah Naan biyalmuu nsukkuun yakbaa mu nwaji ndeer Herod, yakhal muu wakyaa khipang lhi-duu nyarkaam wudhik.13Khidangkong ndhi muu wahak bih la-lep khi Ndah Naan ji ndeer Joseph nsukkuun phi sih nah, "Ghi yakhal khiting, ghi mang la fe khi nhikhin fe ghi sih ghi yaa nEgypt. Ghi tong di seh a saat bhilip khi ghi npe ndhi Herod ni phi tang yarkaam thi la fee." 14Nlih-paar bhih Joseph yakhal bhih mang laa fe khi nhikhin fe bhih deel yaa nEgypt. 15Dee tong di haar Herod ji muut. Mhi-sih gaam a bi ndhi Ndah Naan saat khisaar nyen naa shi kaa, "Ndhikhin Egpyt an npe yong laa fhinn.16Ndhi Herod naa ndhi jep maan mwo gwam jiin bih bii fee laa nni. Nhi yakhal lep dee mu tiwo jepdaas muh khiding ndhi mu nBethlehem khiding khi mu ndhi khi yil fee ndhi muu deel phi yii vhil ma yad ndhi ni maan ndeer nyen ma'an mu.17Dih mu gaam bii ndhi guu naa shikaa Jeremiah gyet sat. 18"Meh dhikhil tong puut nRamah, waal khi baagaa dokor, Racel ni phi wal npe jep fhit muu, yakhal niyang pe dee muu shin mokhor npe ndhi muu di ma."19Khidangkong ndhi Herod muut bhih jep lep Ndah Naan mu pwaat nsukkuun ndeer Joseeph di nEgypt yakhal saat naa, 20"Ghi yakhal ghi mang laa fee khi nhikhin fee bhih ghi yaa khiyil Israila npe ndhi muu ndhi mu phi tang seen laa fe mu dwaam khidhing. 21Joseph yakhal, mang laa khi nhikhin fe, bhi mu wakyaa Israila.22Ndhi yakhal khiling ndhi Archelaus a ni phi yaa yil Judiya nkop ndah muuk Herod, bhi lukkuut thi ni npe wayaa di. Khidangkong bhih Ndah Ndah Naan biyaal ni bhuut sukkuun bhih yakhal wayaa nGalilee. 23Yakhal mwan bih tong npe ndhi muu khi yong a Nazareth. Mhisih gaam bi ndhi nyen jagaam mu saat ndhi muu khi yong ni a Nazarene.
1Nteer ndhi muu deel bhih Jon nguu baptisma ji ni phi saat bhilipnaan ndem khi yil Judiya ni phi sih naa, 2"Guu tihwap, npe ndhi wawuul khi Ndah Naan wul kuss." 3Npe ndhi assih gwo ndhi gujakham Isaiah saat bhilip khikaa muk na assih "Dhikhil ndhi ni phi yong pee ndem, dak sak npe Ndah Naan, ghi tap yarkaam khimuk ndarii."4Jon juwal lee ndhi ni khi shoop bhizing yakhal nnaar shinkam mbwon nhi. Sih khimuk a mes khi ndohor nshii. 5Assih, Jerusalem, Judiya khidhing yil ndhi neer Kong Jordan mwan ndeer muk. 6Muu shin baptisma nmuu dii nKong Jordan dih kat muu fuut tahkat/wubis ndhi mu shin.7Ndhi naa nyen maan khi nyen Sadducees bwer muu shoo mu jii npe deh nih shin baptisma nmu di, yakhal saat nmu "Gun jep zeem mu, aweh saat ngun npe jeel ndhi ni khiyar wawul eh? 8Guu puut khi sherem ndhi mak naa tahkat deh tang kon. 9Tap bhi guu diye khi nargu "mun khi Ibrahim a ni a ndah mu." Npe ndhi Ndah Naan nhi mak yakhal khi Ibrahim muu nyarkam ndhi ni mak shin.10Asih gwe ndhi sep khi den nni nsen ting muu. Ting ndhi mu la-la ma, bhih mu khi gap nih bhih yakhal mu kon shinsaam nwus. 11A shin baptisma nghi khi amm npe vwang shikbiss. Bhih gwo ndhi ni npe wul khidangkong nih yon met nnan ndhi ba ann a mak deh nan a mang kohkop khimuk mah. Ni npe shin baptisma ngun khi Riin wuret yakhal khi wus. 12Bii tap npe ni nsar muk deh ni vuwang ass yakhal thil wuret fe shinyaa buut/mee. Npe ndhi asih ni npe shan wubis fe khi wus ndhi baa mu npe mak thi ni ma."13Det bhi Ndah Jesu tong wawul nGalilee dii Kong Jordan dee nJon shin baptisma ni dii. 14Nhi Jon daar npe deh ni dang ni di, yakhal saat naa, "an phi dem ghi shin baptisma nnan bhi binshin ghi ji nder nah?" 15Ndah Jesu saat nJon "Ghi yit npe nan khidetsih, npe ndhi ret deh nmun mu gaam shiit wuret" yakhal Jon shin pee nni.16Khidangkong baptisma ndhi Jon shin nni Ndah Jesu, bhi yakhal la-la bwot amm, bhi yakhal tingnaan ep phi nni. Yakhal naa Riin khi Naan nhi phi saam khipe nkling sih, tong nkhaa nmuk. 17Guu naa, mee dhikhil ni npe tong saam khitingnaan ni phi sih nah "Mhisih ni a laa fhin ndhi bhizung nih piya khini."
1Riin mwan khi Jesu ndhem deh sharfom kamni dhi. 2Ndhi tongkhinen mpeh teer yakgurum vhil khi lhipar yakgurum vhil, neen lha nnih. 3Sharfom jhi satni nha "Kat ghi ah lah Naan, bhi ghi villing pang sih shin waya burodi. 4Jesu phiring/lap nnhi nah "Awurhiran, "Gurum khi bor akhi burodi det mah, akhi duk meh bhilip ndhi nhi ah mhi Naan.5Sharfom shin mangnih shinya khiyil wubang bhi kah khini khiting jong jong nlhina'an, 6Bhi sat nhi nah "Kat ghi alah Naan, bhi ghi bhiring ghi wasam nyil, mpe ndhi nih ah wuran 'khi lhi jeplep finih mu tap ghi' mu khi ehp ghi nsar du, yakba ghi shit kwak ghi khika pang.7Jesu sat ni nah "Awuriran 'Tapbhi ghi kam Nda Naan ghik ma. 8Shinbin sharfom lap nhi shin kah khidikir yakal nhin dhikin yil nhi khi bhi ndhi mudi khiding, 9Sat nih nah bhi ndhi ghi nah sih mukot amak duk duk, kat ghi kurum ghi dikyil nnan."10Nda Jesu piring/lap nnhi na "Ghi bah nder nhi sharfom, mphe ndhi nhi awuriran "Ghi dikyil ah Nda Naan fhik, anih det khime ndhi mu dikyil nnhi. 11Ndhi sharfom yitnidi bhi jeplep khi Ndah Naan mutong sam khiting, mu dikyil nnhi.12Ndhi Jesu khiling muh yaa Jon, bhi tenshini mwan ya khi yil Galilee. 13Yakal yit yil Nazareth dhi, mwan tong nCapernaum, shiging am teku nGalilee khi yil Zebulum mukhi Naphtali.14Ndhisih tah ampeh gam sat khi ngu jakam Ishaya. 15Yil mhi Zebulum khi yil mhi Naphtali, nkwang amteku shinkam nJordan, Galilee mhi Gentiles mu. 16Gurum ndhi mukhi twakat nkwo munah bhiga pebang, nyen ndhi mu zan kwak phi tukun munah Pebang khi yit du.17Yakhal shiwuni bhi Nda Jesu kop-bhilip Naan nah "Gu thiwap mpe ndhi wul khi Naan wulkus"18Ndhi nhi phi mwan phikom am teku mhi Galilee, bhi nah emnikin shak mu vhil, Simon ndhi mukhi yong nih a Peter mukhi Andrew emnikin nih muphi khon teng yak sherep nbut am teku, mpe ndhi mu a nyen yak sherep mu. 19Jesu satmu nah "Gu ji gu mwan nder nhi bhi ah den gun a nyen yak gurum mu. 20Ndhi sat nmu asih, bhi mu yit teng sherep fut mudi, mu mwan nder muk.21Jesu nhi phi yit peh feh dhi bhi naan emnikin shak nkwa mu vhil, James lah Zebedee mukhi Jon emnikin nhi, mu ndikin shii a wukhime khi ndah du Zebedee mu phi taan teng sherep fut yong peh mmu. 22Bhi mu yit shii feh dhi khi ndha du mu mwan nder muk.23Jesu ka'at yil Galilee phi kop bhilip Naan, kam bhi mu muh lhinaan, kam pwonaan nmu, lat khi shwal mu shini shini nyen ghok ndhi mudhi nhaarmu. 24Bhilip mwan khi sim muk khiyil Syria, gurum ndhi mu di mu wul khi nyen gok mu ndhi mukhi shwal mu shini shini deh mu kat kaham dhi, nyen ndhi riin wubis bhim mu, nyen dwam kukui mu khi kungkuut mu Jesu lat khi shwal khimu khiding. 25Gurum mu ngam mu wakder muk khiyil Galilee nyen Decapolis, Jerusalem, Judea khi gurum dhi mu deel phi Jordan.
1Ndhi Jesu nah duh-gurum mu bhi mwan kah mpang ndhi gah pephitong bhi jep shiit khimuk mu ji nder muk. 2Ep pwo yakhal kam mu, nhi phi sihna 3"Nyen ndhi mu kat wuret khi Naan a nyen ndhi mu man tahkat fut uriin, mpe ndhi pe khi tingnaan mumu. 4Nyen ndhi mu kat wuret khi Naan a nyen ndhi mu bhizung tikok mpe ndhi Naan khi jwan mu.5Nyen ndhi mu sam khi kah a nyen dhi mu mpe kat deltikim khi yil. 6Nyen ndhi mukhi rikit mpe kiling bhilip khi Naan, mukhi kat riin. 7Nyen ndhi mukhi nah jel, mukhi nah jeel khimu. 8Nyen ndhi muphi lukut Naan, mukhi kat Naan.9Nyen ndhi mukhi kat wuret khi Naan, a nyen ndhi mu phi dem tong shakap, mpe ndhi mu a jep Naan mu. 10Nyen ndhi mukhi kat wuret khi Naan, a nyen ndhi mu shuu jeel mpe satzen, mpe ndhi pe khiting ah mumuh.11Nyen ndhi mukhi kat wuret khi Naan, anyen ndhi mu fhilip mu, mu shin jeel nmu, mu kwap dung nkaa nmu mpe bhilip khi Naan. 12Gu kat retyit khi bhizung piya mpe ndhi gun khi phishi khiting, mpe ndhi shar shiit khi muk wugyet mu shwa jeel asih.13Ah gun a kiin, kat tikok bhi kudi khi shang mah, mukhi kon sih mu tereng/tarang khi kwak. 14Ah gun apebang ndhi khidhikir ndhi pe sok ma.15Kat mu den wus mpe nah, bhi mukhi okot nhi ma, mukhi den kidikir deh ngurum ndhi mu dhi ndikin lih feh muna pe khini dhi. 16Yidi de ngurum muna pebang ndergu, mpe dhi shin asih feh khi ji khi rikit mpe kiling bhilip khi Naan mpe dikyil nhi.17Yak gu dena a wul ampe bakhi war mah ah wul ampe gam war feh. 18Zenzen a sat gun har yakal khi yil bhi ba meh bilip khi Naan ndhi khi puta yil ko khime, a tiit nhi gam nook khi Naan dhi.19Mpe wuni, kat me gurum del khi kah meh war de kam bhi wudik bhi nhi khi diyel khiting. Duk gurum ndhi yah war sih awuret, kam awiuret nhi khi baga phishi nder Naan. 20Asat gun, kat shinzen fuk met mhi nyen shak wap mu khi Pharisees mah bhigu del kiting mah.21Gu khiling mu sat nyen wugiyet mu, 'nok tihka sih! Gwo ndhi tihka nhi khi diyel. 22An phi sat ngun gwo ndhi mang tukurnung khi emnikin nhi, mhi khi diyel ntikim, gwo ndhi yong emnikin nhi ah gurum wubaan, bhi mu khi wakji khini ntikim daskaham mu, gwo ndhi yong megwo awuyokor bhi khi waya nwus ndhi tai-tai.23Mpe wuni, kat ghi pe shin zukum Naan pe vwang shikbis de ghi khi emnikin ghi nbhizung ghi, 24bhi ghi nok, ghi mwaan nder muk, gu dak dikil suk deshe ghi mwan shin zuhum feh dhi.25Ghi nah bis fhik man gu roh ntikim diyel mah bhi ghi tiwap abet, yakba shar diyel fik khi mwan khi ghi ntikim ngu shandiyel de waya khi ghi lhikwo. 26A satzeen nghi bhi ghi put lhikwo ma seh ghi kwat kaat feh duk duk.27Gu kiling, muna tap bhi mu shin thilet/ngah mah. 28Asat ngun, gwo ndhi na mat de sha bhi shin thwet khini gwe bhizung.29Kat yit ghi lhi nghi ghi shin shikbis bhi ghi shang ghi kon sih, met ndhi ghi waya wus khi ghitshik khiding. 30Kat kwang sar ghi lhi ghi nshin shikbis, ghi gap ghi kon sih, met ndhi ghi waya nwus khi ghitshik khiding.31Giyet muna gwo ndhi shen mat nhi bhi shin tikarda bot nnhi. 32Gwo ndhi bot matni, ba yaa nhi aphi thilet mah bhi kam a yarkam ngah ni, gwo ndhi lapni shin ah gah duk.33Mu sat bhi bit muna Tap bhi mu shwar sim khi Naan nbut dung ma. 34Mu nok shwar sun sih ko a tingnan mhi ndhi aapetong Naan. 35Mu nok shawar sun khi yil mpe ndhi a shiit sar khi Naan, munok shwarsun khi Jerusalem mpe ndhi a yil long wuyon.36Mu nok shwarsun kha mu mpe ndhi mun awushin ko shop kah khime ma, ko mu lhini de a piya ma bhi atip. 37Yit de kat bhilip ah ee bah ee hai bah hai! Mpe ndhi kat bi ndhi met asih bhi tong ander sharfom.38Muna yit mpe yit, akas mpe akas. 39Asat gun tap yak gu niyang ngu en wubis ma, kat megwo shit kwang ghin ghi bhi ghi shikir wu vhil fe ghi shin nnhi.40Kat me gurum mwan khi ghi ntikim diyel deh nni lap leh lep fik dhi, bhi ghi shin zal fik nni duk. 41Gwo ndhi lhi tiit nghi mwan mwan mel kime bhi gu mwan mwan mel vhil kisuk. 42Gwo ndhi tal/dang nder ghi, ghi nok nim nhi, gwo ndhi tal kaat bhi ghi shin nni.43Giyet gu kiling muna ghi dem ting lhi fik, ghi niyang mu ndhi mu niyang ghi asat, 44gu dem mu, gu dang Naan mpe mu ndhi mu niyang yit mu, mu shin jel mun. 45Mpe de nmun mu deh a jep khi Dah mu ndhi kiting. Nhi yit npuus yape ngurum wubis khi wuret mu lep khi fwan gurum ndhi mukhi zen mah kiniyen zenmu.46Kat mu dem aniyen ndhi mu dem mun det bhi mun ah phishi meye? Nyen shak wap mu phi shin asih duk mingha? 47Kat mu tal ah emnikin mu mu det, bhi mu shin ame met gokotshi mu ye? Nyen ndhi man Naan ma mu phi shin asih ma? 48Mpe ndhi asih mu dar de mun mu put sar khipe nda mu ndhi kiting sih.
1Pe gyet di nshee de shee Naan den yil di bih a pwo/bhilip di. Pwo/bhilip fe a wukhime khi Naan. Pwo/bhilip fe a Naan. 2Pwo ndhi sih pegyet di a wukhime khi Naan. 3Naan lih bi mwo a npe muk, kat khi Ni ma, bih ba mebi kihme ndhi mwo dak.4Nbut muk bi a seen, seen ndhi sih a ni ji khi peebang ngurum mwo dukduk. 5Peebang fe bangpe nbut kwo, bi kwo fe khi muk sih koghorong nkaa ni ma.6Naan lep megwo ndhi sim muk a Jon(Yohanna). 7Gwo ndhi ji a npe langting sih, de ni shin langting nkaa pebang, de ngurum mwo duk duk mwo shin zeen di. 8Jon fe niya peebang ma, wul apee ni shin langting khikaa peebang di.9Peebang wu zeen-zeen, ndhi shin peebang ngurum mwo khiding, ni phi ji a ndighin yil.10Dok nih ndighin yil, mwo den yilsih a npee muk, bih yil fe man ni ma. 11Wul nder nyen min mwo, bih gurum kihmuk mwo lap ni ma.12Dang bih duk duk nyen ndhi mwo lap nih, mwo shin zeen khikaa sim khimuk, bih shin bal mwo de a jep kih Naan mwo di. 13Ba a kihbii ndhi mwo bee jep mwo ndighin shiitshin ndhi gurum mwo loghot kih nih ma, a pih Naan di.14Bhilip/pwo fe dee a gurum, bih yaghal gam kih wuret, kih zeen bih tong ndhighin mun gurum, mu naa wuyon khimuk, wuyon ndhi ni a mih laa wutaltwass mhi Nda muk, gam kih wuret kih zeen. 15Jon shin langting nkhikaa muk bih yaghal wal kih dighil naa, "Ndhi sih a nih, ndhi a sham sat, "Gwon ndhi npee ji khidangkong nih met nnan, npee ndhi dok a ni dang dee shee an di."16A mpee yon khi wuret khimuk bi mu kat bii mun duk-duk kat bii mwo bwer, wuret khikaa wuret. 17Mpee ndhi mwo shin waar fe a khi sar khi Musa. Wuret khi zeen a khisar Nda Jesu Kristi. 18Ba mee gurum sham naa Naan ko lee, a laa khimuk ndhi kihmee, ndhi niya khipee Naan sih - ndhi tong nder Nda ni zak, a nih kampee Naan nmun.19Misih a langting khi Jon, parmeepuus bih nyen - nan-nan kih nyen Yahudi ndhi mwo nUrushalima, kih pris mwo ki Levai mwo, mwo mwan mwo tal phi Jon naa, "Ghi a we dangye? 20Bih ba Jon niyang lap fe mwo ma, bi yaghal lap dee ni satzeen di naa, "Ba a an a Kristi ma. 21Bih shin mwo tal nder muk, "Bih ghi awee dangye? Ghi a Iliya mih? Bih sat naa, "an a ni ma," mwo yaghal sat naa, "Ghi a ngu sat bhilip sih woo? Bih lap mwo naa, "hai yo."22Bih shin mwo tal shipihmuk, "Ghi a wee, de nmun mwan mu sat nyen ndhi mwo lep mun diwoo? Ghi npee sat amee khikaa sak e? 23Bih sat naa, "An a dighil mii ngu yongpee ndem, ndhi sat naa, "Gu dak yar khi Nda Naan (khipee ndhi ngu sat bhilip Naan (Ishaya sat sih)."24Kihdet sih mwo lep a pak nyen Farisi mwo. 25Bih tal shipihmuk mwo sat nni naa, "A mee lih dee ghi pih shin baptisma kat ghi a Kristi, ko a Iliya ko ngu sat bhilip Naan e?26Jon lap tal naa, "A shin baptisma khi am. Dangbih megwo kih daar kihnargu ndhi gu man ni ma. 27A nii a gwo ndhi ji kidangkong nih, teng koghop khimuk bih wuret finih mak dee nan a fwon di ma, 28Bii sih mwo duk duk mwo shin a Bethany nkwang yit Kong Jordan, npee ndhi Jon pih baptisma di.29Daa ni bih Jon naa Jesu khi waaji kus kih jin bih sat naa, "Gu naa, laatim khin Nda Naan wu mang shikbis yilsih shin baa: 30Mihsih a ni a gwo ndhi a sat ngun sihna, "Gwo ndhi mpee ji kihdangkong nih met nan yon, mpee ndhi a ni dangsih nnan." 31A man ni ma, dee asih a mpee de ni niin shinii nIsaila sinna a an a wul bih an pih shin baptisma kih am.32Jon shin langting sat naa, "A naa riin kih Naan kih sam khitingnan kihpee laa bul sih, bih sam tong nkaa muk. 33Dangbih, a naa nih a man ma, bih gwo ndhi lep an mpee shin baptsima ngurum mwo nbut am sat nnan naa, "Gwo ndhi ghi naa riin wubang sam lang nkaa muk, bih a gwo fe ndhi ni mpee shin baptisma ngurum mwo khi riin wubang. 34An anaa, a shin langting zak ndhi gwosih a Laa Naan."35Asih zak, bih dihdaar bih Jon nder jep lep fi ni mwo vil. 36Mwo naa Jesu pih mwan - mwan bih Jon sat naa, "Gu naa Laatim khi Naan."37Jep lep wu vil sih mwo khiling ni pih sat bhilip sih bih yaghal mwo mwan nder Jesu. 38Dangbih Jesu viling yit naa mwo pih ji nder ni, bih sat mwo naa, "Gun pih dem amee? Mmwo lap sat naa, "Rabbi (Kat mwo pring bih pihshii bhilip fe a ngu Kam-kam) Lih fik/peetong fiik a nee ye? 39Jesu sat mwo naa, "Gu ji naa," Bih yaghal mwo ji naa pee ndhi kihtong di, mwo tongpak nder muk parpuus wuni, bih karfe feer shin gwe.40Memee khinaar wu vil ndhi khiling Jon lap bhilip de yaghal mwan nder Jesu a Andarawus, emnighin Siman Bitrus. 41A ni shee kat emnighin Simon bih sat nih naa, "Mu kat Messiah fe gwe" (Kat mwo pring: pishii fe a, "Kristi)." 42Waaji ki ni nder Jesu, bih langyit kih del muk yaghal sat naa, "Ghi Siman Laa Jon, kidetsi mwo mpee yong ghi a Cephas {pihshii fee: Bitrus).43Daar fe zak, Jesu pih dem yitmwo di dee mwan yaa nGalili, bih kat Filibus bih sat ni naa, "Ghi ji nder nih," 44Filibus fee tong a Bethsaida waji, a yil mih Andarawus ki Bitrus. 45Filibus kat Nathaniel, sat naa, "A ni ndhi Musa ran ran nbut warr khi nyen sat bhilip Naan, mu kat ni, Jesu Laa Yusufu nNazareth."46Nathaniel sat nni naa, "Mee bii wuret kih put nNazareth a? Filibus sat nni," ji ghi naa." 47Jesu naa Nathaniel kih waaji kus kih ni bih sat kihkaa muk naa, "nGu Isarila, mih zeen - zeen ndhi ba kih sat mee dung ma, " 48Nathaniel sat naa, "Ghi shin a nang dee ghi man an diye? Jesu lap sat ni naa, "Dee shee Filibus yong pee ghi, ghi bider ting kon bih a naa ghi."49Nathaniel lap sat, Rabbi, ghi a Laa Naan! Ghi a Miskaham Isarila!" 50Jesu lap sat nNathaniel, "A mpee ndhi a sat nghi, a naa ghi bider ting kon: ghi shin zeen a? Ghi mpee naa bii wu nan-nan mwo met ndhi sih. 51Bih yaghal sat naa, "A zeen-zeen, a sat ngun, gun npee naa khitingnan a fung/wu - e - epp, yaghal gu naa jep lep ki Naan mwo pih sam nkaa Laa kih gurum."
1Khidangkong teer kun, mwo kih bwakhadik nCana khi yil Galili, bih nhihin Jesu ni di. 2Bih mwo yong Jesu kih jep lep fini mwo kihpee diik fee.3Ndhi amshu lat, bih nhighin Jesu sat ni naa, "Mwo kih amshuu ma." 4Jesu sat nhighin naa, "Namat, yi ji nder nih a mpee me? Puus nnan wul gwe ma. 5Nhighin muk yaghal sat nkwaram khimuk mwo naa, "Duk duk bii ndhi sat ngun, bih gu shin."6Khipee fee bih wunangnee mih pang mwo peeme di ndhi Yahudawa mwo pih shin shiit kih ni npee vwang-vwang kowane wangneen khimee bih sih jep dhilang/tulwa mwo peeme-pemee. 7Jesu sat nmwo naa, "Gu gring wang am sih mwo khi am." 8Bih sat nkwaram sihmwo naa, "Gu kok pak shin pwat kidetsih dee gu shin ngu phitihim naapee." Bih yaghal mwo shin asih wai.9Ngu phitihim naapee sham am ndhi bwor a am-shuwa (wine), dangbih man pee ndhi mwo kat am wuni fee di ma (A nyen yakam fee mwo man det) Gwo fee yaghal yongpee ngu bwahatdik fee 10bih sat naa, "Gurum mwo khi ji akhi am inabi wu shang-shang nshee ngurum mwo shuwa, baa khidangkong bih ji khi wukwa wukwa ndhi met nwunshee fee di. Wughimak ghi sok am inabi wuret see khidetsih.11Ndhi sih a bii fiipwo ndhi nshee ndhi Jesu shin nCana khi yil Galili, bih niin wuyon khimuk, jep kam khimuk mwo shin zeen niih.12Khidangkong bisih bih Jesu, nhighinmuk, emnhighin muk mwo, khi jepkam khimuk mwo dhel sam nKafarnahum bih mwo tong di npee mee jep teer mwo.13Retnyit yi khi yi mih Yahudawa mwo wul kus, bih Jesu dhel kaa nUrushalima. 14Bih kat nyen seet kih lede, tim khi bulkuur, yaghal nyen pring shaghal mwo khitong di zak.15Bih mwan tep ngram teng ndhi khi liss mwo vil dee del sheen mwo kwet-kwet nLih Naan fee, awukhime khi tim khi ledde, yaghal. Fwat shaghal fee, sheen nyen pring shaghal fee mwo bih yaghal bet teebir kihmwo kon sih. 16Sat nyen seet bullkuur fee mwo naa, "Gu kok bii ndhi sih mwo shin baa nbisih." Gu nok mang Lih Nda (Lih Naan) apee lihtuk sih.17Jep kam khimuk mwo yaghal kihkder bii ndhi mwo ten ran, "Rihit Lih fik sih phituhup nih tai-tai." 18Bih Yahudawa mwo lap mwo naa, "A mee bii aapwo ndhi nee ndhi ghi npee niin nmun ye?" 19Jesu lap sat naa, "Gu rihip Lihnaan sih, an zak a yaghal khi ni nbut teer mwo kun."20Yahudawa mwo sat ni naa, "Mu shin yi yagurum vil kih peeme mun khikaa dak lih, Naan sih, wughimak ghi sat ghi sinaa teer kin bih ghi yaghal khi Lih Naan fee a? 21Dangbih, Jesu ni pi lap bhilip a khi kaa Lihnaan mih shishik nii. 22Khidangkong yaghal khimuk khituhun muut khinaar nyen ndhi mwo duwam, dee shee jeplep khimuk mwo khikder sut di, bih mwo shinzeen nbhilip khi Naan khi sim bhilip ndhi gyet sat.23Nda Jesu ni nUrushalima khipee retyit yi khi yi, gurum mwo bwer mwo shin zeen ndhihim sim muk khidangkong ndhi mwo naa pak bii aapwo mwo ndhi shin. 24Duk khin ndhi asih bih Jesu shin zeen mwo ma, npee ndhi man mwo duk-duk. 25Mpee ndhi baa nih dem nmeegwo shin laangting - nnii khidel gurum ma, mpee ndhi man engurum.
1Mee ngu Farisi dii, sim muk a Nikodimu, a ngu pihtihim Yahudawa mwo. 2Gwo fee ji nder Nda Jesu nlihpaar bih nnii naa, "Rabbi, mu man ndhi ghi a ngu kam-kam ndhi ghi tong a nder Naan ghi sam, npee ndhi meegurum makpe shin bii aapwo ndhi pi shin, kat baa a Naan awukhime khi nii ma.3Jesu lap sat naa, "A zeen-zeen kat baa mwo shee laa gurum ma, bih gwo fee khi naa pee wuyon khitingnan ma. 4Nikodimu sat nii naa, "khi makpee shin dee laa gurum khidangkong ndhi gya gwe a? Baa khi mal del, del wu vil nbut njerem nhighin nii dee shin mwo nii mak, kot khi shin wo?5Jesu lap sat naa, "A zeen-zeen, kat laa mwo laa gurum nbut Riin khi amm mak, bih gwo fee ki del nmulki khi Naan ma. 6Bii ndhi agurum laa, a mih gurum, bii ndhi Riin laa zak, a mih Riin.7A bii aapwo mak, ndhi a sat a lih mwo khi baa laa ghi di. 8Kohom khi put npee ndhi put di, ghi khiling kihkom, dangbih baa ghi manpee ndhi put di khi pee ndhi ni npee mwan di ma. Asih zak khi gwo ndhi mwa laa ni nbut Riin.9Nikodimu lap sat naa, "Bii ndhi sih mwo khi shin a? 10Jesu lap sat ni naam "Ghi a ngu kam-kam nIsarih, duk khi ndhi asih bih ghi man bii ndhi sih mwo maa? 11A zeen-zeen, a sat ghi, mun phi bilip a bhilip ndhi mu man, mun phi shin langting a khidel bii ndhi mu naa. Duk khi wuni fee bih ghi nyang lap langting fumu/fun.12A sat bhilip ngun nkaa bii yil sih mwo, gu shin zeen mak, gun npee shin zeen, kat/sat khidel bii mwo ndhi kihting Naan a'a? 13Mee gurum sham kaa khitingnaan ma. Kat baa a gwo ndhi tong khitingnaan sam - Laa khi Gurum.14Kihbii ndhi Musa epp nwoo khiting ndem sih, a ting zak dee mwo epp laa gurum khiting di. 15Mpee dee nyen ndhi mwo shin zeen ni bih kat seen wu tai-tai.16Mpee ndhi Nda Naan wal nyil sih, lep khi Laa ni, Laa muk wukhimee, duk gwo ndhi shin zeen nih, khi muut ma, khikat seen dhi tai-tai. 17Baa Nda Naan lep khi laa ni a npee tok diyel nyil fee ma, a pee dee nyil fee kat brip npee Laa he di. 18Gwo ndhi shin zeen nih, bih mwo ki tok diyel ni ma, gwo ndhi zeen Jesu ma, mwo tok diyel nih pee ndhi shin zeen nhihin sim mih laa muk ndhi kihmee ma.19Pihshii diyel fee ni si, peebang wul ndhihin yil, gurum mwo dem kuwo met npeebang npee ndhi shitshin khi mwo a wubis. 20gwo ndhi shiitshin khimuk a wubis bih nyang peebang bih ki ji nbut peebang ma," npee ndhi peebang ki woo shikbis khimuk. 21Gwo ndhi ni pih shin shiitshin mih nyen zeen mwo, kih ji kihpee wubang dee gurum mwo naa khida naa ndhi shiit khimuk a mii Naan.22Lee di zak bih Jesu ki jep lep fini mwo mwan yaa khi yil Yahuza. Nyil Yahuza bih shin pak jep teer mwo ni pih shin baptisma. 23Yahaya zak pih shin baptisma nAenon kus khi Salim npee am di bwer. Gurum mwo pih ji bih Yahaya pih shin baptisma nmwo, 24npee ndhi man mwo kon ni nlih kuwo (bursna) gwe ma.25Gogharshik baa yaghal khinaar jep kam mih Yahaya khi mee ngu Yahudi khikaa puus retnyit Nwang-vwang. 26Mwo mwan yaa nder Yahaya, mwo sat ni naa, "Rabbi, gwo ndhi dok ni awukhimee khi mi nyit/mkwang kong Urdun, ndhi ghi shin langting khidel muk, gwo fee phi shin baptisma, gurum mwo pih ji nder muk.27Yahaya lap sat naa, "Mee gurum khi lap meebii nnohot npee khin lap bii fee a khitingnaan ma. 28Gun shikaa suk gu makpee shin langting ndhi a sat alih, "A an a Kristi ma, mwo lep - lep an ntihim muk."29Matmuwar a mih mis fee. Khidetsih shaar mis fee ndhi khi daar kihting dee kiling nnii, ni pih shin ret yit bwer npee dighil mis fee. Retnyit fini gam didik. 30A ting ni khi naa a yon det, an zak a naaa a nkat det.31Gwo ndhi tongkhiting sam, ni a khiting khikaa gurum mwo duk duk. Gwo ndhi ni a ndhihin yil sih, ni a mih yil fee bih khi lap bhilip a nkaa yil fee zak. Gwo ndhi tong khiting sam bih ni a khiting duk-duk. 32Ni khi langthing khidel bii naa khi ndhi khiling zak bih baa ngu lap langthing khimuk. 33Nyen ndhi lap langting khimuk mwo man khime kot-kot ma ndhi Naan a zeen.34Gwo ndhi Naan lep kini sat a bilip mih Naan. Mpee ndhi kih kam Riin a kuyenge/mudu ma. 35Nda wal/dem Laa fee yaghal shin bii mwo duk-duk khi saar muk. 36Gwo ndhi shin zeen nLaa fee bih ni khi seen wu tai-tai, gwo ndhi bak Laa fee zak bih khi na seen khiyit ma, a tukurnung khi Naan tong khikaa muk."
1Ndhi Nda Jesu man wai Farisiyawa mwo kiling ndhi jin pih kat nyen shin zeen bwer, ni pih shin baptisma nmwo met nYahaya. 2(A Jesu shii kaa shini pih shin baptisma fee ma, a jep lep/jep kam khimuk mwo) 3bih yaghal yit yil Yahudiya wuyon kih yil Galili.4Dee a ting det dee ni lem/petyar nSamariya. 5Bih ji wul nmee laayil di nSamariya fee, sim laa yil wuni fee a Saikar, kus-kus phi yil ndhi Yakubu shin laani Yusufu.6Rijiya mih Yakubu a di. Jesu mwan - mwan doghol dee muutlet tihni bih yaghal tong kus kih Rijiya fee. 7Mee mat Samariya ji npee yak amm, bih Jesu sat naa, "Yi shin pak amm nan a shuu." 8Mpee ndhi jep kam khimuk mwo dhel yaa ngari pe seet bisih.9Bih yaghal mat Samariya fee sat Jesu naa, "A mee kaat mun dee ghi ngu Yahudi, phi tal amm shuu nder mat Samariya ye? Mpee ndhi ba meebi sham kaat Yahudawa mwo kih samariyawa mwo ma. 10Jesu lap sat nnih naa, "Kat ye yi man bizuhum mih Nda Naan, dee yi man zak, gwo ndhi nih phi sat nyi naa, "Yi shin amm nan a shuu, bih ye yi tal nder gwo fee, bih khi shin amm wu tai-tai nyi."11Mat fee sat nnih, "Ngunan, ghi khi bi yak amm dangbig rijiya fee jurum. Ghi pee kat amm seen fee a nee ye? 12Ghi met nda mu Yakubu ndhi anih yit rijiya fee nmun, mih shikaa shinih, khi jepkhimuk mwo, khi longkhimuk mwo ndhi mwo shuu amm fee a?13Jesu lap sat nmat fee naa, "Duk nyen ndhi mwo shuu amm sih, shin mwo khi khiling khi amm tih, 14Ko a wee, ndhi shuu amm ndhi an npee shin fee, bih khi khiling khi amm tih ma. Amm ndhi an npee shin ngurum niya khibi amm pihbuut ndhi tong kih put bul-bul ndhi khi mwan khipee seen wu tai-tai.15Mat fee sat nnih naa, "Ngurum, ghi shin amm disih nnan yakba amm kih tih an dee nan nok weet nji npee yak amm nbisih." 16Jesu yaghal sat nmat sih naa, "Yi mwan yi yong mis yi, bih gu wakji sih."17Na mat sih yaghal nnih, "An khi mis ma; Jesu lap sat zak, "Yi sat anih fee wai, ndhi yi sat yi lih, "An khi mis ma. 18Mpee ndhi dok yi kih dass mwo paat, gwo ndhi yi kih nih kihdet sih a mis yi ma. Yi sat a zeen fee."19Bih mat fee sat nnih zak naa, "Ngu pihtihim, A man gwe ndhi ghi a Anabi. 20Nda mu mwo pih dikyil nNaan akihdel pang dangbih wughimak ghi sat ghi lih Urushalima npee ndhi mwo kih dikyil nNaan di.21Jesu sat nnih, "Na mat, yi shin zeen nan, ndhi kih dee di lee bih ba gun npee dikyil Naan kihkaa pang sih ko Urushalima. 22Gun pih dikyil a nbi ndhi gu man ma. Mun phi dihkyil a gwo ndhi mu man, npee ndhi yarkam bam put a nder Yahudawa mwo.23Dang bit fee npee wul, bih wul gwe ndhi nyen dikyil nNaan wuzeen zeen mwo dihkyil Nda Naan nbut Riin khi shinzeen, npee ndhi Nda Naan bih bong a nyen wuni fee mwo npee dihkyil njin. 24Naan a Riin, gurum ndhi mwo pih dihkyil nnih a ting det dee nmwo dihkyil nbut kih Riin kih zeen.25Mat fee yaghal sat naa, "A man ndhi Masihi nih kihyar wul (Gwo ndhi sihm muk a Kristi). Kat ji wul, bih sat pihshii bi mwo duk-duk nmun." 26Jesu yaghal sat nnih naa, "A an a gwo fee ndhi ni phi lap bhilip khi yi."27Langdi lee bih jep kam khimuk mwo wak-wul. Mwo pih tankoh kihdhel bi ndhi lih dee Jesu pih lap bhilip khi mat, ba megwo sat naa, "yi phi dem a mee?" Ko, a mee lih dee ghi pih lap bhilip khi mat sih ye?"28Mat fee yaghal yit wang am fhit, wayaa ngan; bih sat ngurum mwo; 29"Gu ji, gu naa mee gurum/gwo ndhi bi mwo ndhi a sham fee duk-duk. Ndhi sih a Kristi ma, kot a nih woo?" 30Mwo yit yil fee mwo ji nder muk.31Lee bih jep kam khimuk muu phi dang shiphimuk naa, Malim,ghi sih mebi. 32Bih sat mwo, "An kih sih npee sih ndhi gun gu man ma. 33Jeplep fee mwo bis bhilip nshak, "Ba mee nyen mwo ndhi mwo ji kih sih nnih pee sih, mwo ji kih niya?"34Jesu sat nmwo naa, "Sih fin a pee shin a dem kih gwo ndhi lep an yaghal a lat shiit kihmuk. 35Gu nok sat sinna: Dee tar mwo feer dee nlukhun bang dih ma? An phi sat ngun, gu epp kaa, gu naa mar mwo di, mwo nuwang dee diip det. 36Ngu diip khi pishii bini, nih pih thil sih shin waji npee kat seen ndhi tai-tai, zak bih gwo ndhi kop-kop khi gwo ndhi diip-diip mwo kat retyit khishak di.37Mbut sim bhilip sih; mee gwo kop, gwo wukwa diip, a zeen. 38A lep gun pee diip bii ndhi gu shin shiit fee ma. Gurum mwo shin shiit, bih ji gu del khinar mwo."39Samariyawa mwo bwer khi yil fee mwo shin zeen nnih npee bhilip mat sih ndhi sat naa, "Gwo fee sat bi mwo bwer ndhi a sham shin fee ma." 40Samariyawa mwo yaghal ji nder muk, mwo dang ndeer Jesu dee nih pan tong a wukhime khi mwo, bih yaghal tong npee ter vil.41Gurum wukwa mwo shin zeen nbhilip khimuk. 42Mwo sat nmat fee, mwo naa, "Mun pih shin zeen apee bhilip fi ndhi sat ma, a npee ndhi mun shii kaa sun mu khiling, bih mun man wai ndhi gwo sih a ngu ban mih yil sih.43Khidangkong ter vil bih, yaghal wayaa nhalili. 44Jesu shi kaa shini sat naa, Anabi khit kat yon khi yil finih ma. 45Ndhi ji wul nGalili, bih nyen Galili mwo kaat nih. Mwo khi ten naa bi mwo duk-duk ndhi shin Urushalima khipee ret nyit yi khi yi, npee ndhi shi kaa sut mwo mwan di.46Shin mwa wakji nCana khi yil Galili, laa yil ndhi Jesu viling amm bwor a aamm Inabi, dangbih mee mlaakop di khi yil Kafarnahun ndhi laa khimu nKaham ma. 47Ndhi kiling Jesu yaghal nYahudiya waji khi yil Galili bih, mwan nder Jesu bih dang dee nih sam bhirip khi laa khimuk, ndhi dee a lee det dee nhi muut dhi.48Jesu shin sat nih, "kat ghi naa bi pee taa khi bi aapwo ma, bih ghi npee shin zeen ma. 49Laa kop sih saat nih naa, "Ghi sam la-la dee shee laa fee muut di. 50Jesu yaghal sat nih, "Ghi dhel, laa fik bar." Gwo fee shinzeen nbhilip ndhi Jesu sat nih, bih yaghal dhel bini.51Nih nbut shii mwan bih kwaram khimuk mwan kaat pihmuk bih mwo sat nih, "Laa ghi nih khi seen." 52Bih tal nder mwo maa shwal fee bwot laa fee a pee nangy? Mwo yaghal sat nih naa a pee karfe khimee bih lapip fee bwot nih.53Nda laa fee yaghal man asih, Jesu shin sat mih, "Laa ghi nih dii khi seen, bih nda fee shiikaa shinih shinzeen, nih khi gurum khimuk mwo duk-duk. 54Mhisih a bi pee taa wuvil ndhi Jesu shin khidangkong ndhi yaghal khi yil Yahudi wayaa nGalili.
1Khidangkong mhisi bhi mu shin retyit khi Yahudawa mu, ba Jesu mwan ka nUrushalima. 2Bhi di Urushalima fee, di phi phili ndhi a mhi thim mu, bhi am gap dar dhi, ndhi sihamm muk mbhilip Yahudawa mwo bhi a Betasda (Bethesda), yaghal ni khi jep li mu paat ndhi mu shep mu. 3Khi sher gurum mu ndhi mu nKakham ma, wuvuhum, khihil ko nyen wukut mu mu khi tyorop di. 4(1) Dhihil wusihir ndhi ret fee yit v.4 di, 'sar ndhi la tong der Naan shin bhi tung am nme lokaci dee kat kawe ndhi ruhun kwak di dei-dei ndhi am fee phi yakkal bhi kat kakham nbut kowane shuwal ndhi ni khini.5Akwai me gurum di ndhi ni kakham ma npe yi yakgurum khime khi sarpopokokun. 6Ndhi Jesu naa ni khi peter, kuma ndhi man ndhi ni khi teer di har mang bit, bhi sat ni, "Ghi phi dem ghi kat bal a?"7Gwo ngok lap na, "Nda, an khime gwo ndhi khi den an shin sam an fee nkat am fee yakkal ma. Kat aji, bhi me gurum rhi di de kaa nhi." 8Jesu sat ni, "Ghi yakkal, ghi mang bi peter fhik, yakkal ghi mwan mwan."9Lala bhi gwo fee kat kakham, yakkal mang bi peter fini bhi mwan mwan. Bit fee bhi shi wu pokovel (bit ndhi shiit warr).10Bhi yakkal Yahudawa mu sat ngwo ndhi bhirip muna, "shini a bit wu pokovel (bit ndhi shiit warr) ndhi shin yarkaham nghi ghi mang karam fhik ma." 11Bhi sat mu sana, "Gwo ndhi shin kakham nan sat nan sih na, "Ghi mang karram fhik ghi mwan mwan.12Mu tal phimuk, "Awe sih ndhi sat nghi na 'Ghi mang ni ghi mwan mwan. 13Ama gwo ndhi kat kakham fee man kat awelat khi shuwal fini o ma, sar ndhi Jesu khi ye wa bini nnaabya, sar ndhi khi sher gurum mu di khipe fe.14Khidangkong bhi Jesu kat ni ndhi Naan bhi sat ni, "Ghi naa, ghi kat khaham gwe! Tap bhi ghi shin shikbis wukwa ma, pe de mebi wu bisbis khat ghi ma. 15Gwo fee yakkal wa bini bhi mwan sat nYahudawa mu a ndhi a Jesu shin kakham njin.16Sar bi ndhi sih mu, Yahudawa mu shin jel nJesu sar ndhi shin bhisih mu a par bit wu pokovel (bit ndhi shiit war). 17Jesu yakkal shin amsa mu na, "Nda fhin ni phi shiit ko khi detsih, yakkal an duk, an phi shiit." 18Sar ndhi sih, bhi shin ball nYahudawa mu npe tang thi ni sar ndhi ban khi war nhi bit wu pokovel ndhi tep bhi yong Naan a nda ni, bor na mang ka shin abi wukhime khi Naan.19Jesu lap mu na, "Npeezen, pe zen, laa gurum khi shin mebi mhi kashin ma, sai dai abi ndhi na Nda ni phi shin, sar ndhi bi ndhi nDa phi shin, bhi laa shin duk. 20Sar ndhi Nda ni phi dem laa yakkal nin bi mu duk duk ndhi ni phi shin fee nni, kuma khi nin bii ndhi mu met asih de ni shin bi fiipoo ngun di.21Pe ndhi Nda yakkal khi nyen ndhi mu dwam yakkal shin nohok mu, pe ndhi asih laa khi shin nohok ngwo ndhi ni phi dem. 22Pe ndhi Nda tok dyel khi megwo ma, ama ni khi shin tok dyel laa ni. 23Pede kowane gurum khi shin yon nlaa yad ndhi mu phi shin yon Nda. Gwo ndhi shin yon nLaa fee ma, bhi shin yon Nda ndhi lep ni ma.24Pe zen, pe zen, gwo ndhi khiling bhilip fhin yakkal shin zen mu ndhi lep an bhi kat petong wurret mhi tai tai yakkal mu khi thikok khi ghi ma, ama khi del phi muut shin waya nmohok wuret.25nPeezen, zeen, a sat ngun, bit fee npe wul, kuma a khi detsih, ndhi nyen wu dwam mu khi khiting dhihil Laa Naan, yakkal nyen ndhi mu khiling mu mkhi dwam ma.26Pe ndhi Nda ni khi seen nshishin, bhi khi shin nlaa pe de ni khi nohok nshishin duk, 27yakkal Nda khi shin izini nLaa npee tok dyel sar ndhi ni a Laa Gurum (Naan).28Tap bhi gu nfiipoo pee bhisih, npee bit ni wul ndhi kowane gurum ndhi ni ntuhun khiling dhihil muk. 29Bhi mu khi pwat: nyen ndhi mu shin ret nyakkal khi gurum, yakkal nyen ndhi mu shin wubis ga yakkal khi tok dyel.30A makpe shin mebi mhi kasan ma. Khipe ndhi a khiling, a tok dyel, kuma tok dyel fhin a wuret pee ndhi an phi tang a bii dem fhin ma, ama abii dem khi gwo ndhi lep an. 31In kat a shin langting mhi kaasan, bhi langting fhin kot khi zen ma. 32Akwai gwo nkwa ndhi shin langting nkaa nhi yakkal a man ndhi langting ndhi shin nkaa nhi a zen.33Khi ghi lep Yohana, yakkal shin langting ndhi a zen. 34Ama langting ndhi a lap put a derr gurum ma. An phi sat bhisih npe de ngun gu kakham di. 35Yohana get ni a pitila ndhi phi tap yakal naa pe, yakkal get gun phi dem retyit pe nape khi muk npe la bit lee.36Duk khi bii ndhisih, langting ndhi an khi ni met mhi Yohana, sar ndhi shiit ndhi Nda shin nan pe shin, shiit ndhi a shin, shin langting npe nhi a ndhi Nda Naan lep an. 37Nda ndhi lep an, ni shikashin shin langting nkaa nhi. Gu sham khiling dhihil muk ma ko gu sham na yad ndhi shishik muk di ma. 38Gun khi gokoshi bhilip khimuk nshishik gu ma, sar ndhi gun phi shin zen ngwo ndhi lep ni ma.39Gu bong pe nbhilip Naan sar ndhi gun phi naa a ndhi gun khi nohok wuret ndhi tai tai, yakkal a bhilip Naan mhisi shin langting nkaa nhi, 40bhi yakkal gun phi dem ji nder nhi de ngun gu kat nohok tai tai di.41An phi lap saam nder gurum mu ma, 42Ama aman ndhi gun khi den npee Naan shisuk ma.43A wull a sihm Nda nhi, yakkal gu lap an ma. Khat megwo nkwa wul khi sihm ni, bhi gu lap ni. 44shinnang gu shin zen, gun ndhi gun phi lap saam nder shak ama gun phi bong saam ndhi put nder Naan ndhi ni khime ma e?45Tap bhi gu leng ndhi an shikasan npee shin karaa gu ntihim Nda Naan. Gwo ndhi shin kara gu a Musa, sar ndhi gu den nohok gu a der muk. 46Kat gu shin zen Musa, gun pe shin zen an, sar ndhi ran ran nkaa nhi. 47In kaat gu shin zen nran khimuk ma, bhi shinnang gun pe shinzen nbhilip fhin di ye?
1Khidangkong bisih mu, Jesu wuya nukwang teku Galili, ndhi mu khi yong ni a teku Tiberia. 2Khi sher gurum mu phi bii ni nsar ndhi mu naa bii ndhi ni phi shin nyar ndhi mu nkaham ma. 3Jesu mwan kha khidel pang yakkal khat pe mu tong di khi nyen shiit Naan khimuk mu.4(Retyit mhi Delphili, ndhi ni a bit retyit khi Yahudawa mu, wull kuss.) 5Ndhi Jesu epp khaa ni khiting naape di bhi naa khi sher gurum mu phi wul nder ni, bhi sat n'Filibus (Philip) "mun npee ya me dee mun seet bredi pede mu mu sih di ye? 6(Aama Jesu sat mhisih npee kam Filibus (Philip) det, sar ndhi nga man bii ndhi ji pe shin).7Filibus yakkal lap ni na, "Bredi mu shakal yakgurum ka sar bhi kih kee ndhi kowane gurum khi khat nlaani lee ma." 8Memee khinar nyen shiit Jesu, Andarawus (Andrew), emnhikin Bitrus, sat Jesu naa, 9"Me Laa di nbhisih ndhi ni khi nghil bredi mwo paat khi sherep mu vil, bhi mhisih nipe kee ameh khinar shisher gurum mu sih e?"10Jesu sat mwo naa, "Gu lhi ngurum fee mu yak petong." (Den yon di khipe fee). Yakkal gurum fee mu yak petong, ndhi mu wakrhi dubu paat. 11Bhi yaghal Jesu kok nghil bredi fee, yakkal khidangkong ndhi shin plang nNaan, bhi shin nyen ndhi khi petong fee. Shin abi wukhime khi sherep fee, kuma shin mu bwer yad ndhi kowane gurum khat bii ndhi jin phidem. 12Khidangkong ndhi nyen fee mu ihkil, bhi Jesu sat nyen shiit fini mu, "Gu shak kop ndhi mu dee awu trap fee yak mebi de a wu thikok ma."13Bhi yaghal mu thil mu gam khishak mu sar pwo vil khi ndhi mu trap nbut bredi mu paat ndhi mu sih mu yit. 14Khidangkong ndhi gurum fee mu na bisih ndhi shin, bhi mu naa, "Gwosih npe zen a ni a ngu koss ndhi ni mpe wull khi yil." 15Ndhi Jesu naa ndhi mu peh ji dwan jin de mu shin long nji khirangang di, bhi zaar kashin nkwa waya npang.16Ndhi kansihin taa, bhi nyen shiit khimuk mu del sam nteku. 17Mwo del nbut jirgi an, mu phi del khi kaa teku npe wakya nKafarnahum (Capernaum). Pe a wukwo gwe, bhi Jesu kat pee ji rhi nder mwo gwe ma. 18Kokhom wu baal ni phi del, yakkal teku fee dokhom wullung sat.19Khidangkong ndhi mu tung jirgi am fee khipe mile yagurum khi paat ko yagurum khime khi sar sih, bhi mu naa Jesu ni phi mwan mwan kihka teku ni phi ji kus khi jirgi am fut, bhi mu lwakat. 20Ama yakkal sat mu, "Ah an! Tap bhi gu lwakat ma." 21Duk bhi mu lih en mhi dem lap ni shin del jirgi am, bhi yakkal dar ma bhi mu ji mu ro kjhi yil ndhi ye mu nyaa di.22Ndhi bit bang, bhi gurum ndhi ye mu khi gyaram wukwang teku mhisih mu naa wukwa jirgi am dima sai dai a wukhime fee det, yakkal Jesu khi riga rhi nbut fee a wu khime kih nyen shiit fini mu ma, ama nyen shiit khi Jesu khi peye mu wakgwe mesut. 23Ama, wukwa jirgi am ndhi mwo tong Tibariya mu wul ndhi mu kuss khipee ndhi mu sih bredi khidangkong ndhi Nda Naan riga shin plang.24Ndhi gurum mu kat Jesu ko nyen shiit khimuk mu di ma bhi mu shika sut mu ro nbut jirgi am mu del kam Kafarmahum mu phi bong Jesu. 25Khidangkong ndhi mu kat ni nwukwang kwa munteku fee, bhi mu sat mu mu naa, "Ngu kam, ghi jii ndhisih ape ne e?"26Jesu lap mu naa, "Pe zen, pe zen, gun phi bong an, apee ndhi gu naa bii ndhi ashin ma, ama asar ndhi gu sih pak bredi gu ihkhil. 27Tap bhi gu shin shiit npe sih ndhi khi bwar, gu shin shiit apee sih ndhi khi shin petong Naan ndhi Laa grum (Naan) khi shin ngun, pe ndhi Naan ndhi a Nda riga den alama fini khi kaa muk."28Bhi mu sat ni mu naa, "Mu shin ame, de mun shin shiit Naan dye?" 29Jesu lap yakkal sat mu, "Mhisih a shiit Naan: Gu shin zeen ni ndhi Ni (Naan) lep khi ni."30Bhi yakkal mu sat ni, "Ane ndhi ghi shin, di mun mu naa bhi mu shin zeen nghi di ye? Ghi shin ame? 31Nda mu mu sih maanma nbut den, khipe ndhi mu ran, 'Ni shin bredi mhi khiting Naan mu sih?"32Yakkal Jesu lap mu naa, "Pe zeen pe zeen, a Musa shin bredi mhi khiting Naan fee ngun ma, a Nda fhin ndhi ni phi shin bredi wuzen ndhi a mhi khiting Naan ngun. 33Pe ndhi bredi mhi Naan a ndhi tong khiting Naan sam yakkal shin petong nohot wuret khi yil." 34Bhi yakkal mu sat ni, "sa, ghi shin bredi sih nmun bit shi bit."35Jesu sat mu, "A an a bredi mhi ndhi shin seen ngwo ndhi ji nder nhi bhi khi khat neen ma, yakkal gwo ndhi shin zeen nan bhi khi kat amtih ma." 36Bih a sat ngun a ndhi gu ten gu naa an, bhi gu shin zeen ma. 37Duk gwo ndhi Nda Naan shin nan bhi khi ji nder nhi, yakkal gwo ndhi nder nhi bhi a kon ni shin put ma.38Npee ndhi a tong a khiting Naan a sam, apeeshin bii ndhi a dem ma, abii ndhi gwo ndhi lep khi an. 39Mhisih a bii mhi gwo ndhi lep an, a dhi khinar nyen ndhi ni shin nan khime khi lakham ma, ama khi yakkal khi mu nlat khiyil. 40Pe ndhi sih a dem khi Nda fhin, a dhi kowane gurum ndhi man Laa muk, yakkal shin zeen nni bhi khi kat seen wuret ndhi khi lat lat ma kuma a yakkal khi ni nlat khi yil.41Bhi yakkal Yahudawa mu vokhor gong du npe muk sar ndhi sat na, "A an a bredi ndhi tong khiting Naan sam." 42Mu sat muna, "Mhisih a Jesu Laa Yusufu ma a, ndhi ndaa khi nnhihim muk mu man mu ma? Shinang bhi khi detsih bhi khi sat naa, "A tong a khiting-Naan a sam' eh?"43Jesu lap mwo sat mu naa, "Gu nok vokhor gong gu khinaar suk sih. 44Ba megwo ndhi khi mak pe wul nder nhi not npe Nda ndhi lep an del ni, yakkal a yakkal khini nlat khi yil. 45A wu nhi ran nder nyen Jaham 'Naan ni npee kamkam nkowane gurum'. Kowane gurum ndhi khiting yakkal kam nder Nda Naan khi ji nder nhi.46Ba a duk khi gurum mu naa Nda Naan ma, sai a gwo ndhi tong sam nder Naan - ni riga naa Nda Naan. 47Pe zeen, pe zeen, gwo ndhi shin zeen bhi ni khi petong nohok wuret ndhi khi lat lat ma.48A an a bredi mhi shin petong nohok wuret. 49Nda gu mu sih bredi ndem, bhi mu dwam.50Mhisih a bredi ndhi tong khiting Naan sam, pe de megwo kat sih pak bhi khi muut ma. 51A an a bredi ndhi nkaham ndhi tong khiting Naan sam. In kat megwo sih pak bredi sih, bhi khi kat petong ndhi ni khi lat ma. Bredi ndhi an pe shin ngun bhi a nansihsan npe petong nohok wuret khi yil."52Yahudawa fee mu mang tukhunung kanarshak yaghal mu bakkat mu phi sat sih na, "shinang gwo sih khi shin shin shishin uman mu aa eh?" 53Bhi yakkal Jesu sat mu naa, "Npee zeen, pe zeen, kat ghi arr nan shishik laa Gurum (Jesu) yakkal ghi shu tihkim khimuk ma, bhi ghi npee kat seen petong wuret nsihsak ma.54Gwo ndhi arr nan sihsan yakkal shu tihkim fhin bhi ni khi seen wuret ndhi khi lat ma, yakkal an pe yakkal khini nlat khiyil. 55Pe ndhi nan nhi a sih wu zeen, yakkal tihkim nhi a bishu wu zeen. 56Gwo ndhi arr nansihsan yakkal shuu tihkim sihsan bhi tong nsihsan, yakkal an nshishik muk.57Yad ndhi Nda Naan ndhi ni nkakham lep an, yakkal an kakham pe Nda fee, pe ndhi asih gwo ndhi arr an, ni ma mpe tong nkaham sar an. 58Mhisih a bredi ndhi tong khiting Naan sam, ba a khipe nda mu sih bhi mu dwam ma. Gwo ndhi sih bredi ndhi sih bhi khi tong har khipe lang ma." 59Ama Jesu sat bhisih mu a lhi Naan yakkal ni phi kam kam nKafarmahum.60Bhi yakkal bwer khi nyen shiit khimuk ndhi mu khiling biisih bhi mu na, "Mhisih a bhilip wu laapo; a we khi lap ya eh?" 61Jesu, sar ndhi man ndhi nyen shiit fini mu phi vokhor gong dee mpe bii sih, sat mu na, "Bii mhisih Laa ngun ha?62De kat gu naa Laa Gurum (Jesu) ni phi mwan kaa khipe ndhi dok ni di fee? 63A riin wuret phi shin nohok wurret, Nanshin ni phi kat mebi wuret ma bhilip ndhi a sat ngun a rin wuret, yakkal a nohok wuret.64Duk khi ndhi asih, pak gu shin zeen ma" Nsar ndhi Jesu riga man khi pee she nyen ndhi mu pee shinzeen ma yakkal khi gwo ndhi ni npee seet khini. 65Jesu na, "Apee ndhi sih ndhi a sat ngun a ndhi ba megwo ndhi mak pe ji nder nhi inkat baa a Nda Naan shinpe ni ma."66Pe ndhi sih, khisher nyen shiit khi muk mu wak, bhi baa kudi mu khi mwan nder muk ma. 67Yakkal Jesu sat wu sarpovil fee mu, "Gun phi dem wak ma, gun phi dem fee ha?" 68Bitrus lap ni, "Nda Naan, mu pe wak a nder we ye? A ghi khi bhilip mhi ndiok wuret, 69Yakkal mu shin zeen yakkal mu ji mu man ndhi a ghi a gu shin ret mhi Naan.70Jesu sat mu naa, "A an a shwat gun ma, gun wu sarpovil, yakkal me gu a nhi mhiling?" 71Khidetsih ni phi sat bhilip a khi kaa Yahuza, laa Saminu Iskariyoli (Simon Iscariot) sar ndhi a ni, me khinar wu sarpovel fee mu, ndhi khi seet khi Jesu.
1Khidangkong bii sih mu, Jesu mwan shipe shipe khi yil Galili, sar ndhi ni phi dem mwan ya khi yil Yahudiya ma npe ndhi Yahudawa mu phi tang npe tih ni. 2Retyit khi yahudawa mu ndhi mu khi yong ni a sheltas wull kuss.3Emnhihin muk mu yakkal mu sat ni, "Gu yit pe sih gu ya Yahudiya, pe de nyen shiit fhik mumaa naa shiit ndhi shin. 4Ba megwo ndhi khi shin bi nabya in kat ni shikashin dem de mu man ji kaat pe di. In kat ghi shin bii sih mu, ghi nin kasak ngurum mu.5Pe ndhi emnhikin muk mu ma shinzeen ni ma. 6Jesu yakkal sat nmu, "Bit fun khi warhi gwe ma, ama bit muk a wuden gwe. 7Yil khi nyang yit ghi ma, ama yil nyang yit nhi pe ndhi a shin langthing khi del muk a ndhi shiit khimuk mu a mhi shikbiss.8Gu mwan gu ya khipe ret nyit, an pe ya khipe retyit fee ma npe ndhi bit fhin khi mu gamgwe ma." 9Khidangkong ndhi sat bii sih mu, bhi tong nGalili.10Ama khidangkong ndhi emnikhin muk mu ya khipe ret nyit, yakkal ni mwanka di duk, ama baa a khi sat ma, a nabya. 11Yahudawa mu phi bong ni khi pe ret nyit fee yakkal mu sat, "Ni a ne?"12Mhi phi shin biben khinaar gurum mu bwer nka muk. Pak mu na, "Ni a gurum wuret." Pak muna, "Asih ma, ni phi gwam gurum mu." 13Duk ndhi asih, ba megwo ndhi sat bhilip khi sat nka muk sar ndhi mu lwakat yahudawa mu.14Ndhi retyit fee warhi khinar, Jesu mwan ka nlhi Naan bhi dokhom kam kam. 15Bhi Yahudawa mu fiipoo, mu phi sat sih na, "shinang gwo sih man bii mu bwer asih ye? Sham mwan khipe kam man ma." 16Jesu lap mu naa, "Kam kam fhin a man ma, ama a mhi gwo ndhi lep an.17Kat megwo ni phi dem shin bii ndhi ni phi dem, bhi khi man mebi nkaa kam khimuk, kot sih put nder Naan o, koo an phi sat bhilip a mhi kaasan o. 18Gwo ndhi sat bhilip a mhi kashin bhi ni phi tang a saam sihmni, ama gwo ndhi ni phi tang a saam sihm gwo ndhi lep ni, gwo sih a zeen, yakkal ni khi zeen nshin.19Get Musa shin warrfee ngun ma a? Ama ba a megwo khinar gu ndhi bi warr fee ma. Ame lih de gun phi tang peh tih an diye?" 20Gurum fee mu lap muna, "Ghi khi nih kwarkum. Awe phi tang pe tih ghi he?"21Jesu lap yakkal sat mu na, "A shin shiit khime, bhi duk duk fuk gu fiipo npe ni. 22Musa shin gap dhip ngun (bih a Musa khini ma, put a nder bhikaam mu), bhi yakkal par shi wu pokovel (bit nohok khi Naan) gu gap dhip.23In kat mis kat gap dhip par shi wu pokovel (par nohok khi shiit khi Naan) npe de war khi Musa tep ma, bhi ame lih de gun phi dokhor khi an pe ndhi a lih ngurum kokham khi gok par shi wu pokovel dye? 24Gunok den dyel khi yad ndhi bii fee di, gu den dyel mhi zeen.25Pak mu ndhi mu tong khi yil Urushalima mu wul mu sat sihna, "Mhisih a dhi mu phi tang ni npe tih fee ma? 26Gu naa, ni phi lap bhilip khi sat, bhi mu sat me bhilip ni ma. Ba daskaham fee mu man ndhi mhisih a ni a Almasihu fe ma ha, kot a sih wo? 27Ama mu man pe ndhi ni put di. Par ndhi Almasihu fee wul, ba megwo ndhi npe man pe ndhi ni put di.28Bhi yakkal Jesu fwa orr nlhi Naan, ni phi kam kam yakkal na, "Duk duk fuk gu man an yakkal gu man pe ndhi a put di. A wul a mhikasan ma, ama gwo ndhi lep an a zeen, yakkal gu man ni ma. 29A man ni pe ndhi a tong a nder muk awul yakkal a ni lep an.30Mu phi dar npe yaa ni, ama ba megwo ndhi den sar nkaa muk sar ndhi bit khimu warhi gwe ma. 31Ama gurum mu bwer khinar nyen ndhi mu di mu shin zeen mu, yakkal mu sat mu ma, "In kat Almasihu fee wul, bhi ni pe shin bi fiipo met ndhi gwo sih shin ha?" 32Mu Farisawa fee mu khiling gurum mu phi bii bii sih mu nka Jesu, yakkal ni wuyon khi nyen shiit Naan a wukhime khi Farisiyawa mu lep soja npe yaa ni.33Jesu bhi yakkal na, "A kudi nder gu npe lokaci lee, yakkal a mwan nder gwo ndhi lep an. 34Gu bong kop nhi ama gun pe kat an ma, pe ndhi a ya di, gun awumakpe ya di ma.35Yahudawa fee mu sat khinar dersut, "Gwo sih npee yaa ane ye ndhi mu makpe kaat ni ma e? Kot sih ni pe yaa a khinar Yahudawa ndhi mu rang yakkal kam kam mu wo? 36Ame a bhilip sih ndhi sat na, 'Gun pe mong an ama gu kat an ma; Pe ndhi a yaa di, bhi gun pee makpe yaa di ma?"37Bhi yakkal par lat wu mema khi retyit khi Yahudawa mu, Jesu dar bhi laa khi orr ni naa, "In kat megwo ni khi am tih lih, bhi ghi ji ghi kat an de nghi shu am di. 38Gwo ndhi shin zeen nnan, khi pee ndhi bhilip Naan sat bhi kong am mhi del tsen khi tong put nbut muk."39Ama sat mihsih ape rin wuret, de nyen ndhi mu shinzen ni bhi mu khi lap; mu kudi noot shin rin wuret fee, pee ndhi mu saam Jesu gwe ma.40Pak di khinaar gurum ndhi mu khiling bhilip sih mu, bhi mu na, "Mhisih a ngu koss fee wai." 41Pak wukwa mu na, "Mhisih ani a Almasihu fee?" Bhi shin wukwa mu naa, "Almasihu fee khi tong a Galili put ha?" 42Ba bhilip Naan fee mu sat a ndhi Almasihu fee ni npe tong put a but jep puup khi Dauda, yakkal a khi yil Baitalami (Bethlehem), yil ndhi get Dauda ni di ba?"43Pe ndhi asih bhi gurum fee mu gap shak npe muk. 44Pak mu ye mu khi yaa ni, ama baa megwo ndhi bhim sar khi kaa muk ma.45Yakkal sojoji fee mu wakji mu kat wuyon khi nyen shiit Naan khi Farisiyawa mu, bhi mu sat mu, "Ame lih de gu wakji khini ma ye?" 46Sojoji mu lap mu na, "Mu sham kat megwo lap bhilip asih ma."47Bhi yakkal Farisawa fee mu lap mu muna, "Gun ma khi mu gwam gun duk ha? 48Kot me miskaham shin zeen ni dukwo, kot mme khinar Farisawa fee mu wo? 49Ama grum fee mu ndhi mu man war fee ma, mu lang poo shishik muk."50Nokodimu (meme khinar Farisawa fee mu, ndhi kat ye mwan kat Jesu dang) sat mu na, 51"Kat war fun khi gap dyel nkaa grum not pee mu khi khiling nphi muk yakkal mu man bii ndhi shin ha?" 52Mu lap bhi mu sat ni, "Ghi ma ghi tong a khi yil Galili ghi put ha? Gu bong bhi gu naa ndhi ngu koss sham tong khi yil Galili put ma."53(3) Ran wu sihhir wu mama fee den Yohana 7.53 - 8:11 di na. (Yakkal kowane grum mwan ya lih muk.
1(4) Ghi na laa ran nkaa Yohana 7:53 - 8:11 ndel Jesu mwan yaa npang ndhi mu khi yong ni a Pang Zaitun (Mount of Olives). 2Nbi bit, bhi mwan nkwa ya nlih Naan bhi gurum mu duk duk mu wul; bhi ya pe tong yakkal kam kam mu. 3Attaura (Scribes) khi Farisiyawa mu ji khi nni me mat ndhi mu yaa ni phi korto. Mu den ni khinar.4(5) Ghi na laa ran nkaa Yohana 7:53 - 8:11 ndel bhi mu sat ni, "Ngu kam, mu yaa mat sih phi korto. 5Khi det sih nbut war, Musa khi den a ndhi mu fiya nkaan ,gurum wuni fee mu; ghi sat ame khi kaa muk e?" 6Mu sat bhi sih apee lang gwak ni de nni kat me bi mpe tang dyel khini det, ama Jesu duhum bhi yakkal ran ran nyil khi nmejirap sar ni.7(6) Ghi naa laa ran khi kaa Yohana 7:53 - 8:11 ndel. Ndhi mu wet pih tal tal nder muk, bhi yakkal kihting bhi sat mu na, "megwo khinaar gu ndhi ni khi shikbiss ma, bhi ni shee kom mat sih kih pang." 8 Jesu shin duhum wukwa bhi ran ran nyil khi nme jirap sar ni.9(7) Ghi naa laa ran khi kaa Yohana 7:53 -n 8:11 ndel. Ndhi mu khiling asih, bhi mu sho khime khime, she khi wugyaa gurum fee. Nlat bhi Jesu de meshin, khi mat ndhi ye ni khinar mu. 10Jesu ep kaa ni bhi sat mat fee naaa, "Na mat, nyen ndhi ye mu phi tang yi khi dyel mu yaa a neye? Ba me mu ndhi gap dyel den nkaa yi a? 11Bhi lap na, "Ba megwo, Nda Naan." Jesu yakkal na, "An ma aa gap dyel a den nkaa yi ma. Yi wa yi nok shin shikbiss wukwa sih")12Bhi shin Jesu lap bhilip khi mu na, "A aan aa bi nape mhi khiyil; gwo ndhi bii an bhi khi mwan mwan nkwo ma, ama khi kat bi nape mhi nohok wu ret." 13Bhi Farisiyawa mu mu sat ni, "Ghi shin langting npe kaasak; langthing fhik khi zeen ma."14Jesu yakkal lap mu naa, "Ko ye a shin langthing mhi kaasan, langthing fhin a zeen. Aman pee ndhi a put di yakkal pee ndhi an ya di, ama gun gu man pee ndhi a put di ma, ko pe ndhi an ya di. 15Gun phi shin dyel a yad ndhi sihsuk na di; A shin dyel megwo ma. 16Ama kat a shin dyel, bhi gap dyel mfhin khi zeen pee ndhi a an khime ma, an a wukhime khi Nda Naan ndhi lep an.17Asih, yakkal nbut war fuk bhi mu ran a ndhi langthing khi gurum mu vil bhi a zeen. 18An a gurum ndhi a shin langthing mhi kassan, yakkal Nda ndhi lep an shin langthing khika nhi."19Mu sat nni, "Nda fhik a ne? Jesu lap na, "Gu man an ko Nda nhi ma; kat yee gu man an, bhi yee gu man Nda nhi duk." 20Sat bhilip sih mu a but leng fini yad ndhi ni phi kam kam nlih Naan, yakkal ba megwo mndhi yaa ni nsar ndhi bit khimuk warhi gwe ma.21Yakkal bhi shin sat mu na, "An pe wa; gu shakop nhi yakkal gu dwam nbut shikbiss fuk. Pe ndhi an yaa di, gun pe makpe yaa di ma." 22Yahudawa mu na, "Ni pe tih kashin muh? Ani lih de sat sih na pee ndhi an pe yaa di bhi gun npe iya mwan yaa di ma?"23Jesu yakkal sat mu, "Wu gun muk a mhi yil; aan a tong a khiting a wul. Gun a mhi khiyil sih' an a mhi khiyil sih ma. 24Pe ndhi asih, a sat a ndhi gun pe dwam nbut shikbiss fuk. Pe ndi sai gu shinzeen a ndhi A An, bhi gun pe dwam nbut shikbiss fuk."25Bhi yakkal mu sat ni mu na, "Ghi awe?" Jesu sat mu naa, "Bii ndhi a sat ngun wusheshe. 26An khi bii mu bwer npee bhilip yakkal npee shin dyel khi kaa gu. Ama, gwo ndhi lep an a zeen; yakkal bii ndhi a khiling nder muk, abii sih ndhi an phi sat khi yil." 27Ji khi en mu ndhi ni phi sat bhilip a khi kaa Nda Naan ma.28Jesu sat na, "khidangkong ndhi gu epp Laa Gurum, bhi gu man ndhi A AN, yakkal a shin mebii mhi kaa san ma. Yad ndhi Nda kam nan, an phi sat abii fee musih. 29Gwo ndhi lep an ni nder nhi, yakkal yit an mhisan ma, sar ndhi an phi wet shin abii ndhi ret nyit muk." 30Yad ndhi Jesu ni phi sat bii sih mu, mu bwer mu shin zeen nni.31Jesu sat nYahudawa ndhi khi mu shin zeen nni naa, "Kat gu dee nbut bhilip fhin, bhi gun a nyen shiit fhin a zeen zeen; 32yakkal gun pe man zeen fee, yakkal zeen fee npee bet gun gu tat kwang gu?" 33Mu lap ni muna, "Mun a jep kop Abraham yakkal mu sham tong kwaram mhi megwo ma; shinnang ghi sat sih naa, 'mu khi bet mun mu tat kwang me e'?"34Jesu lap mu na, "Pe zeen, an phi sat fee ngun, duk gwo ndhi shin shikbiss bhi ni a kwaram mhi shikbiss. 35Kwaram khi tong lih fee wai wai ma; ama laa muk khi tong wai wai. 36Pe ndhi asih, in kat la fee bet ghi shin wa, bhi bet ghi a mhi zeen zeen.37A man ndhi gun a kaan khi Abraham, gun phi tang npe tih an sar ndhi bhilip fhin khat del nder gu ma. 38A sat abii ndhi a naa nder Nda nhi, yakkal gu shin bii ndhi gu khling nder Nda gu."39Mu lap ni muna, "Nda mu a Abraham" Jesu sat mu, katye gun a jep Abraham, bhi ye gu shin shiit Abraham. 40Duk kih ndhi asih, bhi gun phi tang tih an, gurum ndhi sat zeen bii ndhi a khling nphi Naan. Abraham shin bii sih ma. 41Gu shin shiit Nda fuk." Bhi mu sat nni, "Me bak mun a nbut yarkaam wu baan ma; mun khi a khime: Naan."42Jesu sat mu naa, "Kat yee Naan a ndah gu, bhi yee gu dem an, sar ndhi a tong a nder Naan a wul yakkal an nbhi sih; sar ndhi a wul a mhi kassan ma, ani lep an. 43A me lih de gu man bhilip fhin warhi ma diye? A sar ndhi gun phi dem khling fhin ma. 44Gun amhi Nda gu, rin wubis (shetan), yakkal gun phi dem shin bii ndhi Nda gu dem. Gett ni a ngu tyo kaa nsheshe yakkal khi dar nbut zeen ma sar ndhi zeen nbut muk ma. In kan sat dung, bhi sat abii ndhi shishik mu sar ndhi ni a dadung yakkal Nda dung mu.45Duk khi ndhi asih, sar ndhi an phi sat zeen, bhi gu shin zeen nan ma. 46Awe khinar gu ndhi ya an khi dyel npee shikbiss he? In kat a sat zeen, ame lih de gu shin zeen nan ma ye? 47Gwo ndhi ni a mhi Naan, bhi khi khiling bhilip Naan; gun phi khling mu ma npee ndhi gun a mhi Naan ma."48Farisiyawa mu lap yakkal mu sat ni, "Mu sat a zeen ndhi ghi a Basamariya (Samaritan), yakkal ghi khi mhikwarkum?" 49Jesu lap naa, "An khi mhikwarkum ma, ama a shin yon Nda nih, yakkal gun gu shin yon nan ma.50An phi tang saam san ma; ngu tang yakkal tok dyel ni di. 51Pe zeen, pe zeen, a sat ngun, gwo ndhi ya bhilip fhin, bhi khi sham na muut ma."52Yahudawa mu sat ni, "Khidetsih bhi mu man ndhi ghi khi mhikwarkum mu. Abraham khi nyen koss mu dwam, ama gu sat gu lih, "Kat megwo ya bhilip fhin, bhi khi sham naa muut ma." 53Gun gu met nda mu Abraham ndhi muut ma, kot gu met wo? Nyen koss mu na mu dwam. Gun phi mang kaasuk a me ye?"54Jesu lap na, "In kat a shin yon nkaasan, bhi shin yon fhin amebi ma; a Nda fhin ni phi shin yon nan - ndhi gun phi yong ni a Naan fuk. 55Gun khi man ni ma, ama a man ni. In kat a lih, 'A man ni ma', bhi a dee a khipe gun sih, ngu dung. Ama, a man ni yakkal a yaa bhilip khimuk. 56Nda gu Abraham shin ret nyit ndhi na bit fhin; khi na yakkal ret nyit muk."57Yahudawa mu sat nni naa, "Gu wa ghi rhi yii yakgurum vel khi sar gwe ma, bhi ghi naa Abraham?" 58Jesu sat mu naa, "Pe zeen, pe zeen, a sat ngun, de she Abraham di, bhi A AN." 59Bhi yakkal mu dhikin pang mpe fiya ni, ama Jesu sok kashin yakkal del put nlihNaan fee.
1Ndhi Ndah Jesu phe del yar, mhi nnaah megwo ndhi yahaal la ndhi a wu vuhuum. 2Jep shiit khimuk mu tal mu na, "Rabbi, "Gu kam, a wey shin shikbis yeh, a gwo saa, kot a ndah muk eeh?"3Nda Jesu lap nna "Gwo sih khi ndah nhi mu, baa mhe mu ndhi shin shikbis, ndangbi a phe ndhe shiit khi Ndah Naan nin kha dhi. 4A tiit ndhe mun shin shiit gwo ndhi lep mundi shini. Lipar phe wul ndhi mun phe yak shin shiit sih ma. 5Phe ndhi a kudi khi yil phe a an a wu saan khi yil fe."6Khidangkong ndhe Ndah Jesu sat bhi fe mu ndhi bwak zel nyil, dak mbok khi zel, yahal pwas yit muk. 7Bhe sat nhi nna, "Ghi mwan ghi vwang am Silom (ndhi mu villing a lep)." Mbhi gwo fee mwan, vwang, yahal wawul mbhi nnaah phe.8Mbhi ting lih khi gwo fee yahal nyen ndhi dok tong mu khi nnaah nhi phe dang-dang muna, "A gwo ndhi tong khi tong sih dang-dang dhi ma'a? 9Pak muna a nhi, nkwa muna, "Hii, a gurum lapshak." Ndangbi sat nna "A an fe wai?".10Mu tal phe muh mu na, "Mbhi shinang ndhe ghi phe nnaah phe diye?" 11Lap mu nna, "Gurum ndhi mu khi yong nhi a Jesu dak nbok pwas yit nhi yahal nna "A mwan a ya Silom dhe a vwang dhi'. A sih ndhe a mwan a vwang mbhi a nnaah phe." 12Mu tal phe, "Nhi a nhe." Lap mu nna "A man ma."13Mu mwan khi gwo wu dok vuhuum fe Farisa mu. 14Dok Ndah Jesu dak mbok yahal ep yit fee a par puus nnok khi Naan. 15Shin Farisa mu tal yar ndhe gwar kat nnaah phe dhi. Sat mu nna "Pwas mbok yit nhi, a vwang yahal a nnaah phe.16Pak Farisa muna "Gwo sih a gu Naan ma phe ndhi shin shiit par puus nnok khi Naan." Wukwa muna "shinang gu shikbis khi shin bhi ndhi nin sih eh? Asih mbhi bha mu tee/gap shak. 17Asih mu tal phe wu vuhuum fe nkwa, "Ghi sat a khi kha muk eh nphe dhi ep yit ghi? Wu vuhuum fe nna "A gu jiaam". 18Nphe ndhi (Jews) (Yahudawa) nyen Yahuda mu shin zeen ndhi wu vuhuum fe kat nnaah phe ma, mbhi mu yong ndah muk mu nphe man nnar fe.19Mu tal phe ndah fe mu, "Gu lalah sih a wu vuhuum a? Shinang ndhe bar nhi phe nnaah phe diye? 20Mbhi ndah muk muna "A la mu, gyet mu la nhi a vuhuum, 21Kot shinang ndhe nhi phe nnaah phi kides sih di-o, mu man ma, yahal kot a wey ep yit muk oh mu man ma. Gu tal phe muk, nhin gwo uyon. Khi lap khi kha shin.22Nda muk mu sat asih phe ndhe mu phe lughat nyen Yahuda mu. Nphe ndhi Yahuda mu mang gwe a ndhi ka ghi lih nhi a Ndah Kristi, mbhi mu khi shen gwo fe shin phut lih Naan. 23Nphe ndhi asih ndhe ndah muk muna "Gwar a gwo wa uyon, gu tal phe muk."24Mu yong phe wu vuhuum fe wu vil mu sat nhi muna "Ghi shin plang Ndah Naan. Mu man ndhi gwo fe a gu shikbis." 25Mbhi gwo wudok a wu vuhuum fe nna ji man kot a gu shikbis oh ma. Bhe khime ndhe a man phe, an dok a wu vuhuum yahal khides sih phe an phi nnaah pe.26Mbhi shin mu tal muna, "Shin a mey ghi yeh? Shinang dhe ep yit ghi diye? 27Lap mu nna, "A sat ngun gwe phe gu khiling an ma. Gun phe dem tong a jep lep khimuk duk a?28Mu filip nhi yahal muna "A ghi a la lep khimuk, ndangphe mun a jep lep khi Musa. 29Mu man ndhi Nda Naan lab bhilip khi Musa, ngangphe mu man pe ndhi nhi tong dhi wul ma."30Gwo fe lap yahal nna, "Ndhi sih makha nhi, ndhi gu lih gu man pe ndhi gwar tong dhi wul, ndangphe ep yit nhi. 31Mu man ndhi Naan khi khiling nyen shikbis mu ma, ndangphe kat gurum shin zeen yahal shin wuret phe ndhi khiling nhi phe khi kat del.32Nshe khi yil phe mu sham khiling meh gwo ep yit gurum ndhe mu la a wu vuhuum ma. 33Kat ye gwo sih a gurum Naan ma, phe ye khi shin mey bhi ma. 34Mu lap yahal mu sat nhi muna "Dok mu la ghi a nbut shikbis, ndangphe ghi phe kam amey mun ye?" Mbhi mu fi nhi shin phut.35Nda Jesu khiling ndhi mu shang nhi phut lih Naan fe. Kat nhi yahal tal peeh muk nna "Ghi shin zeen La Gurum a?" 36Lap yahal tal nna "Nhi a wai, Ndah Naan, ndhe nnan a shin zeen nhi dhi? 37Ndah Jesu sat nhi nna, "khi ghi nnaah nhi yahal nhi phe lap bhilip khi ghi." 38Gwo fe nna "Ndah Naan, a shin zeen", yahal dingyil nhi.39Ndah Jesu nna "A wul phe gap diyel ndikin yil sih ndhe nyen ndhi mu nnaah ma mbhi mu nnaah, yahal nyen ndhi mu nnaah, mbhi mu brin a wu vuhuum." 40Pak Farisa mu ndhi nder muk mu khiling bhilip fe yahal mu tal, "Mun a wu vuhuum duk a?" 41Ndah Jesu sat mu nna, "Kat gun a wu vuhuam, mbhi gun a nyen shikbis, ndangphe khidetsih mbhi gu lih, "Gu nnaah, asih mbhi shikbis fuk ndhe gun.
1A sat zeen ngun, gwo ndhi rii peoh lih phe ya bong tim mu, ndangbe mang yar nkwa, gwo wuni fe a wat. 2Gwo ndhi rii peo lih mbhi a gu tap phe tim fe mu.3Gu tap peoh lih fe ep nhi. Tim fe mu khiling dikil muk, yahal yong sim mu yahal mang yar mu pwat. 4Kat pwat khi min mu duk-duk, mbhi ta ntihim, yahal tim fe mu mwan nder mu, phe ndhi mu man dikil muk.5Mu khi mwan nder mizep ma, ndangphe mu khi wul kus khi nhi ma, nphe ndhi mu man dikil mizep mak." 6Ndah Jesu tat dramtis sih mu, ndangphe mu man bhi ndhi sat din ma.7Mbhi Ndah Jesu sat nkwa nna, "Naan a satzen gun dhi, a an a gu peoh lih tim." 8Duas nyen ndhi mu wul dhe she nhi dhi a wat yahal (robbers) mu, ndangphe tim fe mu khiling mu ma.9An a peoh lih fe. Kat mey gwo nphe rii phe khi kat an, khi kat del, khi rii ba phut yahal kat siih. 10Wat khi wul a nphe mang mey mbhi yahal ti yahal tihook khi le mu. A wul a phe ndhe mu kat seen ndhi tai-tai.11An a gu tap tim wuret. Gu tap wuret khi shin kha shin phe tim fin mu. 12Kurem/kwaram ndhe wul a wu-wul a gu tap ma yahal nhi khi tim mu ma. Kat nnaah lishim khi ji mbhi si yit tim fe mu dhi yak lishim mu shen mu shin del. 13Khi si phe ndhe mu mang nhi a phe tap det, li en nhi phe mu ma.14An a gu tap wuret, yahal a man mann mu, mann mu man an. 15Ndah man an, an a man Ndah, yahal a shin kha san nphe tim fin mu. 16An khi tim ukwa mu ndhe ma a lih tim mu dik mu. A ji khi mu duk yahal ndhe mu bhiling dihil nhi dhi duk mbhi brin a wu khime khi gu tap khime.17Asih ndhe Nda nhi dem an dhi. A shin kha san ndhe nnan a mang ben ndhi ukwa. 18Megwo khi mang shinba ma; ndangphe a shin a phe kha san. An khi bal phe shin kha san. An khi bal nphe mang ben. A lap war sih a nder ndah nhi.19Gapshak ta Yahuda mu ukwa nphe bhilip khi muk mu. 20Mu bwer muna, "Nhi khi riin wubis yahal yer. A mey li ndhe gun phe khiling nhi diye?" 21Ukwa mu "Ndhe sih, mbhi a bhilip gu riin wubis a. A gu riin wubis khi ep yit wu vuhuum a?22Mbhi bhit siih phe mey yil Jerusalem wul. 23A luhun, yahal Ndah Jesu phe mwan lih Naan khi kwang peoh lih mbhi Solomon. 24Mbhi Yahuda mu ji mu neer nhi mu den khinaar yahal muna, "A teer dang ndhi ghi yit mun phe tanko diye? Kat a ghi a Kristi, mbhi ghi sat mun khi peoh ghi.25Ndah Jesu lap mu nna, "A sat gun phe gu shinzen ma. Shiit ndhe a shin khi sim Ndah nhi, mu nin gwo ndhe an a wey. 26Duk ndhe a sih phe gu shin zen ma nphe ndhi gun a tim fin mu ma.27Tim fin mu khiling nhi, a man mu yahal mu mwan nder nhi. 28A shin seen tai - tai mu, mu nphe dwam ma, yahal megwo khi baam mu shin ba nder nhi ma.29Ndah nhi ndhi shin mu nan, megurum mu kwa mu, yahal megwo ukwa khi baam mu nsar Ndah nhi ma. 30An khi Ndah nhi mun a mbhi wu khime. 31Phe Yahuda mu iir pang nphe fia nhi khi ni.32Ndah Jesu lap mu nna "A nin shiit wuret mu bwer nder Ndah nhi. A phe shiit ndinang ndhi gun nphe fia an yeh?" 33"Mun nphe fia ghi a phe shiit wuret fik mu ma ndangphe a phe tikook khi sim Naan, nphe ndhi ga a gurum mbhi ghi li ghi a Naan."34Ndah Jesu lap nna, "Mu ran waar fuk, "A sina, gun a naan a?" 35Kat mu yong a naan, nphe ndhe sim Ndah Naan phut dhi (yahal bhilip fe mu tep ma). 36Gun phe sat gu li gurum ndhi Ndah Naan lep khi nhi khi dhikin yil, "Phe yong kha shin a Naan, a phe ndhi a li "An a La Ndah Naan a?37Kat an phe shin a shiit Ndah nhi ma, mbhi gu nnok shin zeen nnan sih. 38Ndang phe kat phe shin a mu, ko kat gu shin zeen ma, mbhi gu shin zeen shiit fe mu ndhe gun gu man ndhi Ndah nhi nder nhi yahal an nder muk. 39Mu daar ndhe mu drass nhi shin phut mbhi zar del nsar mu.40Del bin kam nkwang Jordan phe she shin baptisma khi Jon yahal tong dhi. 41Gurum mu bwer mu ji nder muk yahal muna, "Jon gyet nin mey bhi ndhi gurum mu sham man fe ma, ndangphe duk-duk bhi sat khi kha gwo sih mbhi a zeen." 42Gurum mu bwer mu shin zeen nhi khi phe fe.
1Asih phe megurum sim muk a Lazarus nhi kaham ma. Nhi a gu Bethany, yil Mary yahal emnihin ndhi Martha. 2A Mary dhi sham tihir mur 'myrrh' yahal pwas kwak Ndah Jesu khi shoop kha dhisih, emnihin muk Lazarus nkaham ma.3Emnihin Lazarus fe mu lep-lep nder Nda Jesu muna, "Ndah, gwo ndhi ghi phe dem fe nhi kaham ma". 4Ndhe Ndah Jesu khiling mbhi nna "Gok sih a muut ma, ndangphe a phe riin khi Naan ndhe La Ndah Naan nnaah riin khi muk dhi."5Asih mbhi Ndah Jesu dem Martha yahal emnihin dhe mu yahal Lazarus. 6Ndhe khiling gok khi Lazarus mbhi shin tong nphe teer vil khi pe ndhi nhi dhi. 7Khidangkong, mbhi sast jep kam fin mu nna "Shin mu kam Judia".8Jep kam fe muna, 'Rabbi', "Ndah kidesi mbhi Yahuda mu nphe fia ghi khi pang, yahal shin ghi phe dem mun mu ya dhi mu kwa? 9Ndah Jesu lap mu nna "Puus tong khi ka har ji ta mbhi pe ndhi wu saan ma? Kat megwo mwan-shi-mwan khipe saan, mbhi khi gap kwak ma, phe ndhi nhi phe nnaah puus dhikin yil.10Asih mbhi kat mwan-shi-mwan lipar mbhi khi gap kwak nphe ndhi puus dhi ma." 11Ndhe sat bhi fe mu mbhi yahal nna "shaar mu Lazarus ta saam, ndangphe an phe mwan mii nhi.12Jep lep khi muk muna, "Ndah kat nhi a phe saam phe khi mii." 13Asih mbhi Ndah Jesu sa a bhilip muut fin, ndangphe mu mut mu nden nna nhi phe lap a bhilip saam nnok det. 14Mbhi Ndah Jesu mu khi yit nna "Lazarus muut.15Retyit nhi, a phe kha gu, ndhi an dhi ma dhe gun gu shin zeen dhi, mu ya dhi." 16Tomas ndhi mu khi yong nhi a Didiemus, sat shaar shiit fin mu nna, "yitdhi mun mu mwan dhe mu duwam a wukhime khi Nda Jesu dhi."17Ndhi Ndah Jesu ji rii, mbhi kat Lazarus khi gam teer feer gwe ntuhun. 18Asih mbhi Bethany kus khi Jerusalem, sinphe ma. 19Yahuda mu bwer mu wul phe tal Martha yahal Mary nphe muut emnihindu fe. 20Mbhi Martha ndhi khiling wul khi Jesu, mwan phe kat nhi, ndangphe Mary tong lih.21Martha sat Nda Jesu nna "Ndah, kat yeh ghi phe sih mbhi ye emnihin nhi khi muut ma. 22Ko khi detsi ma a man ndhe kat ghi tal phi Ndah Naan phe khi shin ghi". 23Ndah Jesu sat nhi nna, "Emnihin par nphe yahaal wukwa".24Martha lap nhi "A man ndhe nhi phe yahaal wukwa nlat khiyil". 25Ndah Jesu nna "A an a yahaal khi yil yahal kahaam, gwo ndhi shin zeen nnan, kat muut mbhi shin khi kahaam. 26Yahal gwo ndhi kahaam, yahal shin zeen nnan, mbhi khi muut ma. Yih shinzeen ndhi sih a?"27Mat mbhi nna "Asih, Ndah, a shinzeen ndhi a ghi a Kristi, La Ndah Naan, ndhi phe wul khidikin yil". 28Ndhe sat a sih mbhi del kam khi yong emnihin dhi Mary bhia sat nhi nna "Gu kam ji rii, nhi phe yong yih." 29Ndhi khiling asih mbhi yahal khiting berber mwan nder muk.30Asih mbhi Ndaah Jesu ji rii khiyil fe gwe maa, ndangphe nhi a phe ndhi Marthaa kat nhi dhi. 31Yahuda mu ndhe mu ji nder Mary phe tal muut fee mu nnaah phut berber phe mu tik nder muk, mu dhe nna nhi phe ya a khi ntuhun fe phe wal. 32Ndhi Mary ji kat Ndah Jesu mbhi pita khi kwak muk yahal sat nhi nna "Ndah, kat ye ghi phe sih mbhi yee emnihin nhi khi muut ma".33Ndhe Ndah Jesu nnaah nhi phe wal, yahal Yaahuda ndhe nder muk mu, phe mbhi fe bhim nhi ban-ban nriin muk yahal shuwal nnhi. 34Nna "Gu wuhum nhi a nne?" Muna "Ndah Jesu ji ghi nnaah". 35Mbhi Ndah Jesu wal.36Phe Yahuda nna "Gu nnaah ndhe nhi phe dem Lazarus". 37Ndangphe pak muna "Yeh gwo sih ndhe ep yit gu wu vuhuum, yeh khi nnok yit mbbwe/Lazarus muut shi ko?"38Wai ndhi mbhi fe bim Ndah Jesu, phe mwan ya khi sheer fe. Khisheer fe a gohot pang ndhi mu oohot a khi lar/pang. 39Ndah Jesu nna "Gu mang pang fe shin ba. Maartha emnihin nhi Lazarus nna, "Ndah, kidetsi mbhi kot khi wam phe ndhe a teer wu feer shini". 40Ndah Jesu nna "Yeh a sat yih ali kat yi shin zeen, mbhi yi nna rii khi Naan ma?"41Mbhi mu mang pang fe shinba. Ndah Jesu ep yit nhi nnaah phe khiting yahal sat nna "Ndah, a plang ghi phe ndhi ghi khiling nnan. 42A man ndhe ghi gem an, ndangbe phe khivir/khisheer gurum ndhe mu khi diram neer an sih, ndhe mu man ndhe ghi lep an dhi.43Khidangkong ndhe sat a sih mbhi bhe orr khi dhikil nna, "Lazarus, ghi phut". 44Gwo ndhi muut fe phut, kwak yahal saar mukawu bwat khi le; yahal yit muh mu bwat khi le duk. Ndah Jesu nna "Gu fohon nhi yahal gu yit nhi wa."45Mbhi pak Yahuda ndhe mu ji nder Mary yahal mu nnaah, mu shin zeen. 46Ndangphe pak mu ya nder Farisa mu yahal sat mbhi ndhi Ndah JKesu shin duk-duk.47Mbhi nyen shin shiit Naan wu nan-nan mu (Chief Priest) yahal Farisa mu khaat nphetong wu yon yahal muna, "Mun phe shinang khini ye? Gwo sih shin shiit mu bwer. 48Kat mu yit nhi dhi, mbhi gurum mu khi shinzen nhi, Roma mu khi ji baam mun khi yil fe duk-duk.49Asih phe megurum khi naar mu, Kaifas, ndhi nhi a gu shiit Naan phe shiit yi wu ni fe nna "Gu man mebi ma." 50Gun khi leng ndhe nwak gu khime muut met yil fe khiding a.51Asih fe mbhi a nhi shi kha shin sat bhilip fe ma. Phekop fe, a phe ndhi a nhi bhit shiit Naan ndhi gyet koos gwe a ndhi Ndah Jesu phe muut phe yil fe. 52Yahal a phe yil det ma, ndangphe a phe jep Naan mu ndhi mu wak ndhi shipe-shipe. 53Asih phe bhit wuni fe shin kam mbhi mu phe bhong yarkam ndhi du tii Ndah Jesu.54Ndah Jesu tong shin mwan kus khi naar Yahuda mu ma, ndangbe del kam ndhikin yil fe, ya ndem shin kam la phe mu yon khi Ephraim. Ndhi phe tong nder jep kam fin mu. 55Asih mbhi bhit Retyit yih khi Yahuda mu wul kus, yahal gurum mu bwer mu khaa Jerusalem nkwang phe mu kwa mu ndhe she parpuus fe ndhi phe dak kha sut.56Mu phi tang Ndah Jesu, mu phi tal phi shak nlih Naan muna, "Gu kat mang yeh? Nhi phe ji khi phe siih-pe fe ma? 57Asih phe nyen shiit lih Naan yahal Farisa mu khi war/yar duk megwo ndhi nnaah Ndah Jesu mbhi sat ndhe mu ya nhi dhi.
1Retyit yil ndhe teer peameh, mbhi Nda Jesu mwan Bethany, phe ndhi yahaal khi Lazarus ntuhun. 2Mu shet sih kansihin nhi, yahal Marthja phi shin fe mu, ndangphe Lazarus a mey khinaar nyen ndhi muk nder Ndah Jesu. 3Phe Mary mang mor ndhi khi tahaas mu ret-ret tir nkwak Ndah Jesu, yahal pwass khi shoop kha dhi. Dhikin lih fe di kirgiy.4Judas Iskarioti, la shiit khi Ndah Jesu, gwo ndhi phe seet khi nhi sat nna, 5"A me lih ndhe mu seet khi mor tahaas sih ndanarri (shakal) nini yagurum khime khi saar yahal mu shin shahaal fe wu pia mu ma yeh? 6Sat wini fe ba a phe ndhi nhi phi dem nyen wu pia mu ma, ndangphe a phe ndhi nhi a wat; nhi khi daam shakal wat yahal tong mwan wat bhut fe.7Ndah Jesu nna "Yit nhi del mbhi ndhi nhi lhi ni phe bhit wum fin. 8Ghi phe wet nnaah wu pia mu nder sak. Ndangphe ghi phe wet nnaah an ma."9Asih mbhi khi vir/khisher gurum Yahuda mu man ndhi Ndah Jesu dhi, yahal mu ji, ndangphe mu nnah Lazarus duk, ndhi Jesu yahaal khi nhi khinaar nyen ndhi mu duwam gwe. 10Nyen nan shiit Naan mu kaat peoh ndhe mu tii Lazarus ndhi duk. 11Nphe ndha a li ndhe gurum Yahuda mu bwer mu shinzeen Jesu dhi.12Dhar fe mbhi gurum mu bwer mu wul phe Bhit Reetyit Yil, ndhi mu khiling Ndah Jesu phe wul. 13Mu bhong shamurbong yahal mu mwan mu kaat nhi yahal mu wal khi dhikil, "Hosanna! Wuret khi kat gwo ndhi wul sim khi Nda Naan, Long khi Isrela."14Jesu kat nnham yahal tong khidel fe, khi phe dhe wu ri-ran. 15"Yi nnok lughut, larep Zion, yi nnaah, Long khi waji sih, khi tong khidelguk nnham."16Jep lep khi muk mu man wuni nshe ma; ndangphe ndhi riin wuret mwan nder Jesu, mbhi mu leng khi mbhi fe ndhe, mu ran yahal bhi ndhe mu shin nhi.17Asih mbhi khi vir/khi sher gurum mu shin lanting ndhe yahaal khi Lazarus ntuhun. 18A nphe ni fee ndhe khivir/khisher gurum mu mwan phe kat nhi, mbhi ndhi mu khiling bhi ap peoh ndhi shin. 19Mbhi Farisa mu sat shak, "Gu nnaah, bha me mbhi ndhi gu shin, dhikin yil fe mwan nder muk gwe."20Asih mbhi pak nyen Greece/"Greeks" mu phe mwan Bhit Retyit fe. 21Mu mwan nder Filip, gu Bethsaida, khi yil Galilee yahal mu tal, "Ndah, mun phe dem nnaah Ndah Jesu." 22Filip mwan sat Andrawus. Andrawus mu khi Filip yahal mu mwan sat Ndah Jesu.23Jesu lap mu nna "Puus kha'a ndhe La Gurum nnaah ram khi Ndah Naan. 24A zen ndhe an mbhi sat gun, kat iih kipa phita yil ndhe muut ma, mbhi khi ndhe mbisat, ndangphe kat muut, mbhi khi lala.25Gwo ndhe dem kha shin mbhi nhi phe kat wen, ndangphe gwo ndhe niyang kha shin khi dhikin yil shi mbhi kat seen tai-tai. 26Gwo ndhi nhi phe shin shiit, mbhi mwan nder nhi, phe ndhi a yadi mbhi mwan nder nhi, phe ndhi an dhi mbhi la lep fin dhi. Gwo nhi shin shin nnan mbhi Ndah nhi khi shin yon nni.27Khidesi, na dahar mang an yahal an phe shin a mey eh? 'Ndah ghi baam an khidesi' Ndangphe a phe nhi ndhi a wul. 28Ndah Naan, ghi nin ram fi." Asih mbhi mey dhikil tong khiting sam yahal nna "Khi a shin ram fin nhi, yahal a shin ukwa nhi." 29Mbhi nvir/khisher gurum ndhi mu diram ndhi yahal mu khiling dhikil fe muna a naan. Pak ukwa muna a "mey gu lep khi Naan lap bhilip khi nhi."30Nda Jesu lap yahal sat nna "Dhikil fe wul a nnan ma, ndangphe a phe gu. 31Khidesi a bhit gap diyel khi dhikin yil shi. Khidesi, mu phe tahaat daskaham khi yilmu.32Mbhi kat a yit dhikin, phe a dil gurum mu duk-duk shin ji nder san. 33Sat ndhi sih a phe yarkam muut ndhi phe kat nhi.34Gurum mu lap muna, "Mu dhiking bwaat waar ndhi Kristi khi wul phe tong wai-wai. Shinang ndhe ghi li mu nphe mang La Gurum shin kha khiting a? A wey a La Gurum fe yeh?" 35Ndah Jesu sat mu nna, "Phe wu sa'an nhi phe kudi ndeer gu dangsi le. Gu mwan khi phe wu saan, yak phe wu tib khi shi del kat gun. Gwo ndhi mwan phe wu tib mang phe ndhi jin ya dhi ma. 36Kat ghi khi phe mu saan, mbhi ghi shin zeen nhi, ndhe gun gu tong jep mu saan mu." Ndah Jesu sat mbhi sih mu phe yahal yit pe fe dhi mwan liham sar mu.37Duk ndhi Ndah Jesu shin mbhi aap peoh mu bwer khi yit mu, phe mu niyang shinzeen nhi. 38Ndhe bhilip ndhi mu sat Isaiah wa ri dhi, phe ndhi nna, "Ndah, awey shinzen mbhi ndhi sat eh, yahal a wey ndhi mu nin saar Nda nhi yeh?39Nphe ndhi asih, mbhi mu shinzen ma, phe ndhi Isaaiah shin sat nna, 40"Khi vuhuam yit mu, yahal bwat bhizung mu; kat ye asih ma mbhi ye mu nnaah khi yit, yahal mu man khi bhizung mu, yahal mu viling yahal an a dak mu."41Isaiah sat ndhi sih a phe ndhi nnaah ram khi Nda Jesu yahal bhilip-bhilip khi kha mu. 42Ndangbe daskaham fe mu bwer mu shinzen Nda Jesu, ndangphe a sar Farisa mu, phe mu dem ma yakba mu shen dun lih Naan. 43Mu dem plang ndhi ji nder gurum met ndhi ji a nder Ndah Naan.44Ndah Jesu wal khi orr yahal nna, "Gwo ndhi shinzen nan, shinzen a nnan det ma ndangphe a gwo ndhi lep an. 45Yahal gwo ndhi nnaah an nnaah a gwo ndhi lep an.46A wul a phe saan sih khi dhikin yil, ndhe gwo ndhi shinzen an phe ndhe nkwo ma. 47Kat megwo khiling bhilip fin ndangphe ya ma, a tok diyel nhi ma, phe ndhi a wul a phe tok diyel ma khi dhikin yil ma ndangphe a phe bar yil fe.48Gwo ndhi niyang an yahal lap bhilip fin ma, nhi khi gu tok diyel njin. Bhilip ndha a sat khi tok diyel bhit wu sihittis. 49Phe ndhi a lap bhilip a kwa san ma, ndangphe a Ndah ni ndhi lep an, ndhi shin nwaar kha mbhi ndha a sat yahal a bhilip. 50A man ndhi nwaar khi muk a mbhi seen wai-wai, a mbhi ndhi a sat - khipe ndhi Nda nhi sat nnan phe an a sat."
1Dang deshe retyit mhi yii khi yii, Jesu mandi bhit fin wul mpe yit yil si dhi deh nhi waka nder Nda Naan, khidangkong ndhi dem mhin mu ndhi ndikin yil, dem mu har kat fe. 2 Khidet si sharfom kop wubis bhizung Yahuza Iskariyoti lah Simon deh nhi seet khi Jesu dhi.3Mandi Nda Naan shin bimu duk duk khi sar muk mpe ndhi wa nder Naan, shin nhi waya nder Naan. 4Ndhi yakal phi sih sih bhi shang riga dhi khibang. Yakal mang tawul n(bhi pwas shih) bhi dhin nshini. 5Bhi yakal dhik am nbut basin bhi ya vwang kwak nshar kam shiit fin mu yakal pwas mmu khi tawul ndhi dhin fe.6Ndhi waji rhi nder Simon Peter bhi sat nhi na "Ndah ghi mpe vwang kwak nan ah?" 7Jesu piring/lap nhi na "Ba ndhi an phi shin fe gu man khidet si ma, de le bhi gu man ntikhim" 8Peter sat nhi na "Ghi vwang kwak nhi ma" Jesu piring/lap nhi na "Kat ah vwang ghi ma, bhi ghi khi me bi nder nhi ma." 9Simon Peter sat nhi na "Nda ghi vwangg akwak nhi det ma, "ghi vwang sar nhi khi kahni duk".10Jesu sat nhi nah "Gwo dhi sukup bhiki vwang a kwak mpe dhi nhi awubang, gun awubang ba ahduk duk fuk ma." 11"Mpe dhi Jesu man gwo ndhi mpe seet khi jin asi de nah ah duk duk fuk awubang ma"12Ndhi Jesu vwang kwak mu lat bhi mang le fin bhi tong nyil mzak, sat mu nah "Gu man bi ndhi ah shin gun nah"? 13Gun phi yong an ah "ngu kam bi ngurum mu" khi "Nda" gu bhilip a wuret mpe ndhi an asi. 14Kat an dhi ah Nda khi "ngu kam bi ngurum mu, ah vwang kwak gu bhi gun gu vwang kwak nshak. 15Mpe dhi ana kam gun gwe deh gu shin khibi ndhi ana shin gun si dhi.16Zen zen ah sat gun ngu shiit khima ngulhi fini mah, mabi ngu mwan lep khi mah gwo ndhi lep jin ma. 17Kat gu man bisi mu, bhi gu kat wuret nder Naan kat ggu shin mu. 18An phi lap bhilip ah pe gu duk duk ma, ah man gurum ndhi ana pwan mu, ndhi si ah mpe deh mbhilip khi Naan gam dhi, gwo ndhi sih bjuredi fhin bhini ah wukhime khi an.19An a sat ndhisi gun dang deshe tah dhi kakder kat tah bhi gu shin zen ndhi ah an dhi. 20Zen zen ah sat ngun gwo dhi lap duk gwo ndhi ah lep nhi bhi lap ah an, duk gwo dhi lap an bhi lap gwo ndhi lep an.21Ndhi Jesu sat ndhisi bhi sham mhi nriin bhi sat nah "Zen zen asat gun meh gu mpe seet khi an". 22Shar kam shiit khimuk muna shak nbut baga leng, kot nhi phi sat awe oh.23Me nbut shar kam shiit khimuk mu ndhi Jesu dem nhi khi pe teer khika table shikokop Jesu. 24Simon Peter ten kwak shar kam shiit khimuk ndhi nhi nphi dem fe si, nah gwar tal ndun nder muk kot "awe oh". 25Ndi dhikit dangkong nhi shi Jesu bhi na "Nda aweh ye"?26Bhi Jesu piring/lap naa "A gwo ndhi mun phi sih sih nkalang wukhime, ndhi lep buredi fe nbut kofi bhi shin Yahuza Iskariyoti lah Simon Iskariyoti. 27Khidangkong buredi fe bhi shaarfom (shetan) del nhi bhi Jesu sat nhi "Bi dhi ghi mpe shin fe ghi shin lala."28Ba mogwo ndhi khi teer khi ka table fe ndhi man bi dhi lhi de sat asi dhi ma. 29Pak mu phi leng mpe dhi ah Yahuza khi dam shakal, Jesu sat nhi nah "Ghi seet bi dhi mun phi dem fe mpe ret yii khi yii" mabhi kotsi ampe de nhi shin membi wupiya mu dhi. 30Khidangkong ndhi Yahuza lap buredi, bhi put khibang lala. Ah nlhipar.31Ndhi Yahuza del bhi Jesu nah "khidetsi lah gurum kat yon, Nda Naan kat yon nbut muk. 32Naan khi shin yon nhi mhikah shin, khi yon mhi khidetsi. 33Jep fin mu wudiyen, ana wukhime khi gun mpe di deleh, gu tang an bhi gu nah an ma khibi ndhi asat nYahudawa mu si, alhi pe ndhi an yah dhi mu khi mak ya dhi ma; khidet si ah sat asi ngun duk.34An phi shin war wu pwo ngun, gu dem shak khibi ndhi ah dem gun si, asi fe bhi gu demshak zak. 35Ah mpe wuni bhi gurum mukhi man ndhi gun shar kam shiit fin mu, kat gun khi dem mpe shak."36Simon Peter sat nhi nah, "Nda, ghi ya ane ye? Gu mwan nder nhi khidetsi mah, dele bhi gu mwan nder nhi." 37Peter sat nhi nah, "Nda ame lhi de ah mwan der ghi khidetsi ma dhi ye? Ashin seen nhi mpe ghi." 38Jesu piring/lap nah, ghi shin seen ghi mpe nhi ha? Zen zen a sat nghi dang deshe delko tokshik bhi ghi npe niyang an yit kun".
1Tap yak gu yit nbhizung gu yakal ma, gu shin zen Nda Naan, gu shin zen nnan. 2Nlhi Nda nhi lo'ot (rooms) mudhi bwer, kat ye asima ye asat gun, mpe ndhi an mpe mwan dak pe gun. 3Kat ah mwan ah dak pe ngun, bhinshin an pe wasam de nnan ah lap gun nder nhi dhi, deh pe ndhi an dhi gun kot adhi.4Gu man yarkam ndhi an ya dhi. 5Toma sat nJesu, "Nda mu man pe ndhi ghi nya dhi ma, shinnang deh mu man yarkam fe dhi ye? 6Jesu sat nhi, "Ana yarkam, ah zen, ah seen ba megwo ndhi khi ji nder Nda Naan kat ba awukhime khi an ma. 7Kat ye gu man an ye gu man Nda nhi duk. Yahal shini shin kam ntikim gu man nhi shin gu nah nhi."8Filip sat nJesu, "Nda ghi nhin Nda Naan fe nmun, bhi khi mak mun." 9Jesu sat nni, "An a wukhime khi gun npe yii mu bwer bhi har gu man an maa, Filip? Gwo dhi naa an bhi naa Nda fe. Shinang deh gu sihna "Ghi nin Nda fe nmun diye"?10Gu shin zen ndhi an ndhikin Nda, Nda mhi ndhikin nhi? Bhilip ndhi an phi sat ngun, aah sat mu khi bal fin ma, ampe Nda ndhi khitong ndhikin bhizung nhi phi shin shiit fini. 11Gu shin zen ndhi an nbut Nda, Nda nhi nbut nhi mah bhi gu shin zen mpe shiit fe mu shikasut.12Zen zen ah sat ngun gwo ndhi shin zen nnan khi shin shiit fe mu ndhi ah shin, khi shin shiit ndhi met man ndhi a shin, mpe ndhi an pe mwan nder Nda. 13Duk bi ndhi gu dang khi sim nhi, bhi a shin deh Nda kat yon nbut lah dhi. 14Duk mbi ndhi gu tang nder nhi khi sim ndhi ah man bhi ah shin ngun.15Kat gu dem an bhi gu tap war fin. 16Bhi ah dang phi Nda, deh nhi shin ngu bam nkwa ngun ndhi, de nhi kot awukhime khi gun tai tai dhi. 17Riin mhi zen, yil fe khi nah nhi ma, mpe ndhi kudi phi nah nhi ko man nhi ma.18Ah yit gun mbhisuk; An waji nder gu. 19Mpe wuni, dele bhi yil fe kudi khi na an ma. 20Par puus wumi fe bhi gu man dhi an ndikin Nda nhi, yakal gun nbut nhi, an nbut gu duk.21Gwo ndhi nhi khi war fin deh tap mu ah wuret bhi anhi ah gwo dhi dem an, kat gwo ndhi dem an bhi Nda nhi khi dem nhi, bhin ah nhin kahsan nhi." 22Yahuza (Ba ah ndhi Iskariyoti ma) sat Jesu na "Nda shinnang deh ghi mhin kasak mun ba ah nyil fe maye?"23Jesu piring/lap nhi nah "Kat gwo ndhi dem jin bhi tap bhilip fini, Nda nhi khi dem nhi, khi ji nder muk bhi mu tang awukhime khi nhi. 24Gwo ndhi phi dem an ma, bhi khi tap bhilip fin ma.25Ah sat misi mu ngun, ndhi anah wukhime khi gun. 26Mpe ndhi asi, ngu bam - nhi riin wubang ndhi Nda khi lep khini khi sim nhi, khi kam bi mu bwer ngun, yahal khi kakder gu khi bhi ndhi ah bhilip mu gun dukduk. 27Ah yit tong shahap ngun, ah shin tong shahap fin ngun. Ah shin nhi akhibi dhi yil phi shin fe ma. Tap bhi gu yit bhizung gu thikok ma tap bhi lukut khi nthi gun.28Gu khiling munah asat ngun "An pe del! Bhi awaji nder gu.' Kat gu dem an, bhi bhizung gu khi piya mpe ndhi an mpe mwan nder Nda, mpe ndhi Nda yon met nnan. 29Khidet si a sat ngun deshe tah dhi, kakder ndhi kat ta bhi gu shin zen.30Kudi ah lap bhilip khi gun bwer ma, mpe dhi ngumbi yil si nhi nwul, nhi khi bal khi kah nhi ma. 31Mpe deh yil fe man ndhi ah dem Nda dhi, ah shin abhi ndhi Nda phi dem fe. Mu yikil mu wak mbisi.
1"A an a thing wuret fe, yaghal Ndah nhi Naan a nhi ah gu tap fe. 2Nhi phi mang duk me sonsokol dhi nbut nhi dhi khi la - la mah, mu khi kwap sar fe muh deh nhi la - la dih.3Ghi kot a gurum wupwo gwe npe bhilip naan dhi a sat ngun gwe. 4Yit dhi de ngun gu kot a man yaghal an a muk. Khipe deh sar thing khi la-la mah shikasat sih, tiit deh nhi kot shi-ding fe.5An a thing wuret, gun a song sar fe. Gwo ndhi kot nnan bhi an wukhime khini, nhi shin la mu bwer, pe ndhi kat ban dhi an bhi gun npe mak shin mebi ma. 6Kat megwo nhi nder nhi mah, bhi mu khi kon khipe song/saar dhi fii bhi mu khi kurmu bhi mu shan mu khi wus. 7Kat ghi deh nder nhi yaghal kat bhilip tong nder nih, bhi dhi tal nder nhi bih mu khi shin ngun.8Ndah nhi kat yon npe ndhisih, dhi gu la la yaghal nhin dhi gun a jep kam shiit khi Jesu. 9Khipe ndhi Ndah fe phi dem an sih, an phi dem gun duk. gu tong khi dem fhin.10Kat gu den waar fhin bhizung gu, bhi gun npe deltikhim khi kat dem fhin, khipe ndhi a dem waar khi Ndah yaghal nhi ndem an. 11A lap bhilip sih mu khi gun npe deh retyit kot nkha gu dhi de ret yit fuk gam dih.12Mhi sih a waar, ndhi na gu dem shak khipe ndhi an phi dem gun sih. 13Bah megwo ndhi dhi dem gun met dessih, ndhi khi shin seen nhi npe shar muk mu.14Gun a shar nhi muh kat gu shin bii ndhi a sat ngun. 15Ba tong bwer mah ndhi a yong gun a kwaram mu, npe ndhi kwaram man bi ndhi ngu lhih ni phi shin ma. A yong gun a shar nhi mu, npe duk bi ndhi a khiling nder Ndah, bhi an phi sat fe ngun.16Bah a gun gu yong an ma, bhi a an a yong gun yaghal a den gun deh ngun gu mwan gu bee jep mu ndhi yaghal jep fuk mu npe de a wuret. Nhi npe kot asih npe ndhi kat gu tal mebi khi sim Ndah, bhi nhi npe shin fe ngun. 17Bhisih mu khiding, a sat ngun, deh ngun gu dem shak di.18Kat yil fe niyang gun, bhi gu man ndhi gyet niyang an dang de she gun dih. 19Kat yeh gun a mhi yil sih, bhi yil fe npe dem gun khipe dhi gun a mu muk sih. Npe dhi gun a mhi yil sih ma, bhi yaghal ndhi a yong gun nder nhi, bhi yil fe niyang gun.20Gu khidersuk khi bhilip ndhi a sat ngun, 'La phitong/kwaram ba ni met ngu lhi ma." Kat gyet mu niyang an bhi mu npe niyang gun duk, kat yeh mu lap bhilip fhin, bhi mu npe lap muk duk. 21Mu npe shin bi sih mu khiding ngun npe sim fhin, pe de ba mu man gwo ndhi lep an ma. 22Kat yeh a wul de a lap bhilip khi mu ma, bhi ye mu khi shin shikbis ma, pe de asih bhi mu khi dar nnan npe shin shikbis sih.23Gwo ndhi niyang an bhi niyang Ndah nhi duk. 24Kat yeh a shin shiit ndhi me gurum shin ma nnaar mu, bhi ye khi kot mu khi shikbis ma, bhi khidetsih mu na, bhi yaghal mu niyang an khi nhi Ndah Naan. 25Mhisih a wuret npe gam bhilip naan ndhi mu khi ten ran den nwar khi mu, 'mu niyang an ba khi me leng wuret ma.'26Kat ngu baam - ndhi an npe lep nhi ji ngun nder Ndah, ndhi ni a Riin mhi zeen, ndhi puut nder Ndah - wul, bhi nhi npe shin langting khi kha nhi. 27Gun phi shin langting npe dih gun a wukhime khi an tun nshe she.
1"A sat bhilip sih mu ngun yak ba gu pal mah. 2Mu npe shen gun shinput lhi Naan. Bhi puus fe nyar wul dhi gun duk gwo ndhi thi gun bhi nhi npe sihna ji shin a shiit nNaan.3Mu npe shin bhi dihsih npe ndhi mu man Naan mah, kot a an eh. 4A sat bhilip sih mu ngun deh kat puus fe wul bhi gun npe khik dersuk dhi a sat ngun gwe. A sat ngun tun nshe she ma npe ndhi dih an a wukhime khi gun.5Khidetsih, an nyaa nder gwo dhi lep an bhi gu tal, 'Ghi npe yaa aneh yeh?' 6Bhi npe ndhi a sat bi sih mu ngun, bhi bhizung gu thikok. 7Npe dhi asih, a sat zeen fe ngun, ret deh nan a yit gun di. Pe ndhi kat a yit gun ma, bhi ngu baam ni npe wul nmun mah, yaghal kat a mwan bhi an npe lep ni ngun.8Kat ngu baam fe sam bhi ni npe nhin nyil fe ndhi gap dung shika shikbis, khi kha wuret yaghal gap diyel - 9nkha shikbis, npe deh mu shin zeen nnan ma, 10khi kha wuret, npe deh an a wayah nder Ndah, bhi gun npe naa an nkwa ma; 11yaghal nkha tok diyel, npe ndhi mu gap diyel nyen nan mhi yil sih mu.12An khi bi mu bwer npe sat ngun, bhi gu man mu gwe khidet sih mah. 13Bhi kat Riin mhi zeen wul, ni npe nhin yar ngun khi yarkam zeen, phi ndhi ni npe lap bhilip mhi kha shin mah. Bih ni npe sat bi ndhi ni khiling, yaghal ni npe sat bhit ndhi ni npe wul. 14Ni npe saam an, npe ndhi ni npe mang bi ndhi a man yaghal sat ngun.15Khiding bi ndhi Ndah khi nhi bhi a maan. Pe dhi asih, a sat alih Riin nhi npe mang bi ndhi a man bhi sat ngun. 16Dih lee bhi gun npe naa an mah, khidangkong la puus bhi gun npe naa an"17Bhi pak jep kam khi shiit khimuk mu tal phi shak, "Nhi phi sat ameh nmun eh, 'Khi de dih lee bhi gun npe naa an mah yaghal khi deh dhi lee bhi gun npe naa an,' npe ndhi an mwan nder Ndah?" 18Pe ndhi asih, mu sat naa, "Nhi phi sat ameh assih eh, "Khi de dih lee? Mu man bi ndhi ni phi sat fe mah.19Jesu man ndhi mu npe tal shiphini, bhi yaghal sat nmu, "A bii ndhi gun phi tal nder suk, bii ndhi an phi sihnaa, 'khi deh dih lee bhi gun npe naa an mah, yaghal bhishin khi deh lee bhi gun npe naa an"? 20Zeen zeen, a sat ngun, gun npe wal ma kot gun shinleng ma, bhi ni npe langyit yil. Gun npe kot khi dokkor bhi yaghal wal/dokkor fuk ni npe villing waji retyit. 21Kat meh mat ni npe laa-laa bhi ni khi dokkor npe ndhi puus khimuk wul, bhi kat laa sam gwe, bhi ni npe khik der sat khi shuwal fe ma npe ndhi villing wayah retyit 'npe ndhi laa fe wul khi yil.22Npe ndhi gun khi dokkor, khidetsih, bhi an npe naa gun nkwa, bhi yaghal a ni npe ret nyit gu, bhi ba mongwo mak deh ni mang retyit fe shin ba nder gu mah. 23Par puus wuni gun npe tal mebi nder nhi mah. A zeen fe, a sat gun, kat gu tal mebi khi sim Ndah Naan, bhi ni npe shin ngun. 24Har khidetsih bhi gu tal mebi khi sim nhi mah. Kat gu tal bhi gun npe kat fe deh retyit fuk gam dih.25A ten a sat bii sih mu ngun eh ran khi npwo, npe ndhi puus fe ni nyar wawul ndhi an npe lap bhilip khi gun nran khi bhilip mah, nkop fe bhi an npe sat khinar puus nka Ndah Naan.26Par puus fe gun npe tal nsim nhi yaghal bhi an npe sihnaa a dang phi naan npe gun mah, 27pe ndhi Ndah Naan shikashin ni phi dem gun pe ndhi gu dem an yaghal khi ndhi gu shin zeen ndhi a tong a wul nder Ndah Naan. 28A tong a sam nder Ndah Naan yaghal a sam nyil. Assih, an phi yit yil fe bhi an phi wa nder Ndah Naan."29Jep kam khi shiit khimuk mu sat naa, "Khidetssih, gun phi satt bhilip awuret ba gun phi sat bii mu khi sim bhilip mah. 30Khidetssih mu man ndhi gu maan bi mu khiding, yaghal gun phi dem megwo shin tal ngun mah. Npe dhissih, mu shin zeen ndhi ghi tong nder Naan ghi sam." 31Jesu lap nmu, "Gu shin zeen khidet sih ah?32Gu naa, puus fe ni wul, asih, yaghal wul gwe, ndhi mu npe leng gun shikhime ko aweh wayaa lhi fhini, yaghal gun npe an bhisan. Duk khi ndhi asih, an bhisan mah npe ndhi Ndah ni nder nhi. 33A ten a sat bhilip gwe ngun khi kha bi sih mu deh ngun gu kat bhizung wu zuhum di. Khi yil fe bhi bi wubis mu di, bhi gu mang mokkor: Asih, a mang kumpiya ka yil fe gwe."
1Khidangkong ndhi Jesu sat bi sih muu, bhi ep yit shinkaa khiting yaghal sat naa, "Ndah, puus fe wul gwe, ghi nhin yon nLaa fhik deh La fhik shin yon nghi di - 2Khipe ndhi ghi shin yon khi kaa muk deh ni shin ndhi mwan tai tai di, duk gwo ndhi ghi shin nni.3Mhi sih a seen ndhi mwan tai tai ndhi mu shin ngun, Naan ndhi ni a zeen fe det, yaghal ni ndhi ghi lep Jesu Kristi. 4Aa shin yon nghi nyil, a lat shiit ndhi ghi shin nnan pe shin fe gwe. 5Khidetsih, Ndah, ghi shin yon nnan shikasak khi yon ndhi an khini nghi deh she mu dak yil sih dih.6A nhin sim ghi ngurum mu ndhi ghi shin mu nnan khiyil sih. Gyet mu a mak, yaghal ghi shin mu nnan, yaghal mu den bhilip fhik nbhizung du. 7Khidetsih mu man ndhi duk bi ndhi ghi shin nnan tong a nder ghi sam, 8Npe dhi a shin bhilip fhik mu khiding ndhi ghi shin nnan. Mu lap bhilip fe a zeen ndhi tong a der ghi, bhi mu shin zeen ndhi a ghi ghi lep ann.9An phi shin plang npe mu. An phi shin plang pe yil mah bhi a npe mu ndhi ghi shin mu nnan npe ndhi mu a mak. 10Duk bi ndhi a maan bhi a mak, bii ndhi aa mak bhi a maan, yaghal bhi mu shin yon npe ghi. 11A kudih khiyil sish mah, npe ndhi gurum sih mu dih a yil, bhi an khiyar wayah nder ghi. Ndah Wuyon, ghi den mu khi sim ghi ndhi shin mu nnan deh mu dee khime dih, khipe ndhi mun a khime sih.12Ndhi an a wukhime khi mu, a yit mu a khi sim ghi, ndhi ghi shin nnan. A yah mu awuret, koh khime tikkok mah, see npe sharfom, deh bhilip naan gam bhilip fhik dih. 13Khidetssih, an phi waji nder ghi, bhi an phi sat dhi sih ndhikhin yil deh mu yit retyit fhen gam dih shika sut. 14A shin bhilip fhik nmu gwe, bhi yaghal yil mu niyang npe ndhi mu a mhi yil mah khipe ndhi an a mhi yil ma sih.15An phi dem ghi mang mu shin baa nyil fe mah, npe deh ghi dhi den mu yak sharfom nbhim muu. 16Mu a mhi yil mah, khipe ndhi an a mhi yil ma sih. 17Ghi den mu dhik nnar nyen zeen mu. Bhilip fhik a zeen.18Khipe ndhi ghi lep an shin sam yil sih, an a lep muu shinyaa khiyil duk. 19Pe muu bhi a shin kaa saan npe sat zeen deh mu shin bal fhut yaghal mu shin asih dih duk.20An phi shin dang nphi Naan muu det mah duk khimu ndhi mu npe shin zeen nnan nyar bhilip khi mu, 21de mu kot a khime dih, khipe ghi Ndah, ndhi khi ann yaghal an nghi sih. A shin dang phi Naan deh ye khi kot assih di, deh nyil fe shin zeen ndhi a ghi ghi lep an.22Wuret ndhi ghi shin nnan, a shin muu, deh mu kot khime dih, khipe ndhi mun a khime sih. 23An dih khimu bhi yaghal ghi khi an - deh ye mu khi waji khimu de mu kot khime di, deh yil man ndhi ghi lep an, yaghal ghi dem mu khipe ndhi ghi dem ann sih.24Ndah, an phi dem mu ndhi ghi shin nnan mu kot awukhime khi an npe ndhi an dih, deh mu naa wuret, khi yon ndhi ghi shin nnan npe ghi dem an dan deh she dak khi yil dih.25Ndah mhi zeen, yil fe ghet man ghi mah, bhi an a maan ghi, yaghal mhi sih mu man ndhi ghi lep an. 26A kop bhilip fhik nmu, bhi an npe deltikhim khi sat fe deh demshak ndhi ghi khini npe muu kot assih di npe mu, bhi yaghal awukhime khi mu dih."
1Khidangkong ndhi Nda Jesu sat bhilip fe mu, mbhi mu pwat khi jep kam fhini mu, ya nkwam phe tileng kidran,khipe ndhi maar dhi yahal mu ryo dhi. 2A sih phe Judas, ndhi a nhi phe seet khi, Ndah Jesu, man phe fe duk, nphe ndhi nhi Jesu tong khi mwan ya dhi lhi jep kam fhin mu. 3Mbhi Judas, mang tihim pak nyen lyak/soja mu yahal pak nyen nnan shiit lih Naan yahal Farisa mu, mu ya dhi khi wus, mbhi nnaah pe yahal le liak.4Mbhi Ndah Jesu, ndhi man duk-duk bhi ndhi phe te khi nhi, tong phut yahal tal phe mu nna, gun phe bhong a wey? 5Mu lap nhi muna, "Jesu mbhi Nazaret". Ndah Jesu sat mu nna, "An sih". Judas, ndhi seet khi nhi, der dhi nder nyen lyak/soja fe mu.6Ndhe sat mu nna, "An sih" mbhi mu bwak khi khidangkong, yahal mu pwulap nyil. 7Mbhi tal wukwa phe mu nna, "Gun phe bhong a wey?" Mbhi shin muna, "Jesu Nazareth".8Jesu lap nna "A sat ngun a le a an sih. Kat gun phe bhong a an phe gu yit nyen sih mu wak. 9A sih phe ndhe nhi gam bhilip ndhi nhi khi sat, "Khinaar nyen ndhi ghi shin mu nnan, phe mey laham ma."10Phe Simon Pita, kon nhi khi baga shuk, shang yahal gap kwang kon mu kwaram khi baga gwo wu yon mhi shiit Naan. Sim kwaram fe a Malchus. 11Ndah Jesu sat Pita nna "Ghi lep shuk fe ndhihin pat fhik. A shu am nbut da'a khi Ndah nhi ndhi shin nnan ma?12A sih phe khi tus nyen lyak/soja mu, yahal wuyon khi mu yahal wunan Yahuda mu ya Ndah Jesu yahal mu bwaat nhi. 13Mu she mwan khi nhi nder Annas, nphe ndhi a sihir Caisphas, ngu shiit lih Naan ndhi a yih shiit khi muk. 14Kaiafas a gwo ndhi dok shinder Yahuda mu nna wak gu khime muut pekop gurum mu bwer.15Simon Pita mu khi mey laa kam wu kwa mu mwan nder, Ndah Jesu. La kam wuni fe man mey ngu nnan, dhi lih Naan fe phe del kam khi naarkom khi gwo fe nder Ndah Jesu. 16Ndangbhi Simon Pita ndar khibang. La lep ndhi ye rii khinaarkom fe shin phut ndhe sat mat ndhi nhi phe lih fe shin yarkam Simon Pita rii dhikin.17Mbhi mat tap pedhi tal phe Pita nna "Ghi a mey la lep khi Ndah Jesu ma? Pita lap nna, "An a mey ma." 18Ndhi kwaram fe mu yahal nyen nnan lyak/soja mu diram phe dam wus kursar kut. Pita dar nder mu phe dem wu fe duk.19Nyen nan shiit lih Naan fe mu tal phe Ndah Jesu kha jep kam khi muk mu yahal kam khi muk duk. 20Ndah Jesu lap nmu nna, "Khi a sat bhilip khibang ndhe dhihin yil man dhi. Du tong wet a kam-kam li Naan yahal jep phe ndhi mu phe sam Naan dhi Yahudawa mu duk-duk phe wul. A sat mey bhi nda wu sisok ma. 21A nan ndhe gu tal phi nhi dhi ye? Gu tal phe nyen ndhi mu khilong mbhi ndhi a sat. Gu nnaah, nyen sih mu man mbhi ndhi a sat.22Ndhi Ndah Jesu sat wu nhi fe det phe mey wuyon mbhi nyen lyak/soja mu nnang nhi yahal nna, "A bhilip ndhi ghi lap phi gwo wuyon mbhi lih Naan a sih a? 23Ndah Jesu lap nna kat a dung bhi ghi sat zen fe, ndangbhi kat a zen, phe a mey li ndhe ghi nnung an ndhi ye? 24Bhi Annas lep khi nhi shin kam nder Kaiafas, gwo wuyon khi lih Naan fe.25Asih mbhi Siman Pita nder phe den wus. Gurum fe mu tal phi muk muna, "Ghi a mey la lep fe ma? 26Mey kwaram khi ngunnan mbhi lih Naan, emnihin gwo ndhi Pita gap kom fe sat nna, "Yeh a nnaah ghi khinaar kom ma?" 27Pita shishik wukwa, yahal berber phe delkoo tokshiit.28Mbhi mu dhil Ndah Jesu nder Kaiafas shin mwan khi phe wuyon Ndhi sih a shit-bhit, yahal ba mu rhi khi phe wuyon fe ma yak bha mu khi del khidel waar ndang bhi mu phe siih bhit Retyit yii khi yii. 29Bilatus phub kat mu yahal tal nna, "Gu ben a mbhi wubis ddhe nnang khi de gwo sih ye? 30Mu lap muna 'Kat yeh gwo shi a gu shikbis ma phe yeh mu ji khi nhi ghi ma."31Bilatus sat mu nna, "Gu mang buk shin del, yahal gu tok diyel nhi mbhi yarkam waar fuk'. Yahudawa mu sat nhi muna, "Waar fun shin phe muu ndhe mun mu tii gurum dhi ma." 32Mu sat ndhi sih ndhe bhilip Ndah Jesu gam dhi, ndhi sat yarkam muut fin.33Mbhi Bilatus rhi khi phe wuyon fe wu kwa yahal yong Ndah Jesu tal phi mu, "Kot a nih a long mhi Yahudawa mu ah? 34Nda Jesu lap nna, "A ghi, ghi sat bhik a, kot a mey gwo mu sat bhilip ghi dhi kha nhi yeh? 35Bilatus lap nna, "An a Yahudawa ma, kot a sih ma yeh? Gurum fhik mu yahal nyen nnan shiit lih Naan mu shin ghi nan.36Nda Jesu lap nna, "Wuyon fin a mbhi dhikin yil sih ma. Kat yeh wuyon man a mbhi dhikin yil sih bhi yeh kwaram fin khi lyak phe nhi yah bha mu khi shin an Yahudawa mu ma. Ndang bhi long/wuyon man a mbhi dhikin yil sih ma." 37Bilatus tal phi muk nna "Ghi a long ah? Jesu lap nna "A ghi, ghi bhilip bhik, ghi lih an a long. Nphe ndhi mu laa an a phe nhi. A phe nhi dhe a wul khi dhikin yil dhi, ndhe nnan a shin langting nzen fe dhi. Duk gwo ndhi a gwu zeen khiling dhikil nhi.38tal nna "A mhe a zeen eh?" Ndhi khiling bhilip khi muk, phe shin bwut kat Yahudawa mu yahal sat nmu nna, "A kat mhe wubis nder gwo sih ma. 39Ndangbhi tong a wusihiir gwe ndhe a shin mhe gwo ngun par Bhit Retyit yil. Nphe ndah asih mbhi a shang long mhe Yahudaawamu ngun ah? 40Mbhi fwa orr wukwa yahal mang "A gwo sih ma, ndangbhi a Barnabas" Barmabas gyet a wat.
1Mbhi Bilatus bwap Ndah Jesu. 2Nyen lyak/soja muk ra zung ir. Mu lep nkha Ndah Jesu yahal mu lep lee nni. 3Mu ji kus khi nhi mbhi mung "Hi riri, Long Yahudawa mu", yahal mu bwap nhi.4Mbhi Bilatus phut nder mu wukwa yahal sat nna, "Gu nnaah, an a phut nder gu ndhe ngun gu man ndhi a kat nhi khi mey wubis ma." 5Mbhi yahal Nda Jesu phut khibang ndhi wran lee wuret mhi shinzeen khi baaga lee wuyon. Bhi Bilatus sat nmu nna, 'Gu naa gurum saah' 6Ndhi wu nnan khi lih Naan yahal nyen nnan lyak/soja mu nnaah Nda Jesu mbhi fwa orr bal bal yahal muna, "Gu kaah nhi, gu kaah nhi khidel shep." Mbhi Bilatus sat mu nna "Gu lap nhi shi kha suk yahal gu kaah nhi phe ndhi an a kat nhi khi shikbis ma."7Bhi Yahudawa mu lap muna, "Mun khi waar yahal nbwut fe mbhi seh muut, nphe ndhi na jin a La Naan". 8Ndhi Bilatus khiling bhilip wuni fe, bhi shin lughut. 9Yahal shin del kam lih wuyon yahal tal phi Ndah Jesu nna, "Ghi tong a nhe ghi wul yeh?" Ndangbhi Ndah Jesu lap ma.10Bhi Bilatus shin tal nna, "Ghi nphe lap bhilip phi nhi ma? Ghi man ndhi an khi bal nphe bwot yahal an khi bal nphe kaa ghi khi shep ah." 11Ndah Jesu lap nna, "Ghi khi bal kaa an met ndhi tong a khiting sam ghi ma. Nphe ndhi asih bhi gwo ndhi shin an nghi nhi khi shikbis wuyon."12Nphe tal ndhi Nda Jesu lap, bhi Bilatus phedem bwot nhi, yahal Yahudawa mu fwa orr bal-bal muna, "Kat ghi bwot gwo sih mbhi ghi a shaar Kaisar ma. "Gwo ndhe yong kha shin a long dhel khi del f nKaisar." 13Ndhi Bilatus khiling wuni fe, bhi phut khi Ndah Jesu yahal tongkhipe gap diyel ndhi mu khi yong a "Kwang phe", mdamgbhi Yahudawa mu khi yong "Gabbatha".14A sih phe a jim par Bhit RETYIT KHIYIL, phi kansihin. Bilatus sat Yahudawa mu na, "Gu nnah, long fuk nhi sih." 15Mu fwa orr bal-bal muna, "Gu del khi nhi, gu del, gu khaa nhi shi shep." Bilatus tal nna, "A khaa long fhuk ah? Nyen nnan lih fe mu lap muna. "Mun khi long ndangbhi a Kaisar." 16Asih bhe Bilatus shin Ndah Jesu mu ndhe mu khaa nhi dhi.17Asih wai bhi mu lap Ndah Jesu yahal mu pwat khi nhi bhi ya shep ndhi mu dak gwe gishe shin ya khipe ndhi mu khi yong, "A phe ess kha", ndhi mu khi yong a "Golgota". 18Mu kha'a Ndah Jesu dhi khi del shep, yahal khi gurum mu vil nder muk, khime shi dahseh, wukwaa shi dakul; yahal Ndah Jesu khinaar.19Bilatus ran mhe mbhi ndhi khi nin yahal lang khidel shep ndhi mu khaa nhi dhi. Ran fe nna, "JESU MHI NARARET, LONG KHI YAHUDAWA MU". 20Yahudawa mu bwer mu tang mbhi ndhi mu ran lang fe nphe ndhi mu kha'a Ndah Jesu kus khi la yil wuyon. Mu ran bhi fe khi liis Yahudanchi, Remamchi yahal Hellenanchi.21Asih mbhi nyen nnan khi lih Naan mbhi Yahaudawa muna Bilatus, nok ran, 'Long khi Yahaudawa", dangbhi wak ran "Gwo sih nna jin a long mbhi Yaahudawa mu". 22Pilate lap nna, "Bhi ndhi kha ran, mbhi a ran gwe."23Ndhe nyen lyak/shi tihin/soja mu khaa Ndah Jesu, mbhi mu err le khi muk mu kooh khinar feer, ndhe mu lap khime khime yahal dibam fe. Dibam fe khipe teey ma, nphe ndhi tong ndel wa sam rhi mbider. 24Asih fe mbhi muna "Mu teey ma ndangbhi mu kon pel khidel fe ndhe mun mu man kon a wey sih oh?" Ndisi ta a phe ndhi ran wu gyet wa rhi dhi ndhi nna, "Mu kooh le fin khinaar du yahal mu kon pel nphe dibam fin". Ndhisih a bhi ndhi nyen lyak/shi tihin/soja mu shin.25Nyen ndhi mu diram kus khi shep ndhi mu khaa Ndah Jesu dhi bhi a nihinmuk Mariya, emnihin nihinmuk wumat, Maryamu mat Klopas, yahal Maryamu Magdalin. 26Ndhi Ndah Jesu nnaah nihin nhi yahal nyen kam fin mu ndhi nhi phe dem mu khi diram, mbhi sat nihin nhi nna, "Mat, yih nnaah jep yih mu!" 27Asih zak bhi sat nyen kam mu nna, "Gu nnaah nihin gu", A dhi mhe nyen kaam fe mu mang nhi shin waya khipang.28Khidangkong ndhi mu lat, yahal ndhi ran wu gyet wa rhi ndhi mbhi Ndah Jesu nna, "Am tihi ti an". 29Mey wang gom khi bhi wu dwang khi den ndhi, mbhi mu lep soso bwut am wu dwang fe yahal lep nhi pwo. 30Ndhi Ndah Jesu shu am wu dwang fe mbhi nna, "Lat gwe". Sam khi kha nhi yahal shin nnook nhi.31Asih mbhi Yahudawa mu ndhi mu kat a jim Bhit Retyit yit, yahal mu kat kum nhi nphe ndidarma mphe bhit wuyon - Sabbat, bhi mu tal phi Bilatus dhe dun di terep kwak fe yahal mu tihaat mu. 32Asih mbhi nyen lyak/shi tihin/soja mu mwan yahal mu tarap kwam wu nshe yaahal wu vil fe ndhi mu khaa mu khi phe shak khi Ndah Jesu. 33Asih mbhi mwan nder Ndah Jesu, mu naah khi muut gwe, mbhi mu tarap kwaak fe ma.34Nphe ndhi asih mbhi mhe gu lyak/shitoihin/soja byang nhi khi kop nkwang tuhur muk yahal berber mbhi tihim phut yahal am phut duk. 35Gwo ndhi naah bhi sih sat, yahal sat khi muk a zeen. Man ndhi bii ndhi sat feh a zeen, ndhe mun mu lap zeen fe ndhi.36Bhi sih mu ta a phe dhe mbhi ndhi mu ran wa rhi dhi, "Mu nphe tep mhe ess muk khime ma". 37Wukwa ran fe nna, "Mu phe nnaah gwo ndhi mu byang khi kop".38Khidangkong bhi sih mu mbhi Yusufu lah khi yil. Arimathia, ndhi tong nhi a mhe la kam khi Ndah Jesu, (dhi a buroos, phe lughut Yahuda mu) tal phi Bilatus kot ji mang kum Ndah Jesu ji del khi nhi. Pilate shin phe nhi. Mbhi Yusufu mwan mang kum fe yahal del khi nhi. 39Nikodamus ji duk, ndhi dok she ji gwe nder Ndah Jesu lipar. Ji khi mor ndhi mu ryep nhi khi myrrh yahal aloe ndhi tikin fe wari litra yakgurum pahat.40Mbhi mu mang kum Ndah Jesu yahal mu kup bwut le wu piya khi mor ndhi tahasfeh mbhi khi ret, nphe ndhi a waar khi Yahudawa mu nphe wum kum mu. 41Asih mbhi nphe ndhi mu khaa nhi dhi mbhi a mar, yahal dhikin mar fe mbhi a tuhun ndhi mu sham wum mhe gwo dhi gwe ma. 42Nphe ndhi a jim khi Bhit Retyit yil ndhi Yahudawa mu den, yahal tuhun fe nhi kus, mbhi mu den Ndah Jesu dhi.
1Nbit par puus ndhi nshe bhi phe man saam lat maa, bhi Maryamu Magdaliya jhi dhi phi tuhun wum, yahal kat mwo mang alang/pang ndhi mwo ohot phi tuhun khini shin ba. 2Yah nasih mwan nder Siman Bitrus khi gohotshi Jep Kam ndhi mwo a jep dem khi Jesu, bhi sat mwo nnah, "Mwo mang kum Nda Jesu shin put ntuhun wum, dang du man phe ndhi mwo den kum fhe dhi zak maa".3Bhi Bitrus khi gohotshi Jep Kam fhe mwo pwat, yahal mwo yah dhi phi tuhun fhe. 4Mwo sho nder shak, yahal pak Jep Kam fhe mwo sho khi mwo del phi Bitrus ba mwo rwo phi tuhun dhe kah muk. 5Bhi gim nha phe ntuhun fhe bhi nha lhe wum khi lhi dang bhi kum fhe dhi maa.6Siman Bitrus khi nhi kidangkong muk bhi rhi dhi ntuhun fhe, bhi nha lhe wum fhe mwo khi lhi dhi. 7dang bhi lhe ndhi dhikit kha nhi khi nhi khi den nder lhe ndhi mwo wum nhi khi nhi maa, khat mwo shihit wuni mwo den dik.8Bhi gwo ndhi yhe she khi rhi del dhi ntuhun fe duk bhi khat bhi fhe mwo asih a zehen. 9Ah npuus wuni fhe dheshe kik der sut ndhi nhi a wuram nbut bilip Naan ndhe khi yahhaal khidangkong mut khi muk dhi. 10Bhi Jep Kam khimuk mwo wak yaa lhi dhu.11Dang bhi Maryamu daar khibang nhi phi wal. Ndhi nhi wal bhi gim khi dhi phi tuhun. 12Nha Jep Lep khi Naan mwo vhil mwu khi twahat khi lhi piya, bhi khime khi tong khiphe ndhi mwo dem kha muk yahal wu vhil khi khiphe ndhi mwo den gid shohopshik muk. 13Mwo sat nnhi mwo nnha, "Mhat sih, yhi phi wal a mhe? Pring nwo nnha, "Nphe ndhi mwo mang khum Nda Naan fhinhi dhe a man phe ndhi mwo den dhi maa."14Ndhi lat sat fhe det bhi viling yit dhi bhi nha Jesu khi dar, dang bhi man ndhi a Jesu maa. 15Jesu yahal sat nnhi nnha, "Mhat sih, kanyhi phi wal a mhe yhe? Yhi phi tang a whe yhe? Ni mat phi nah a khipe ndhi gwo fhe a mhe nghi sak mar lohun nbhisih yahal sat nnhi nnha, "Nghuyon, khat a ghi ghi mang kum fhe bhi ghi sat bhe ndhi ghi den dhi ndhe nahan a mang a she phe khi nhi dhi".16Jesu pring nnhi nnha, "Maryamu, Ndhi viling, bhi sat nnhi khi lhis Yahudawa nnha, "Rabbon." (ndhi phishi fhe a "Ngukam"). 17Jesu sat nnhi nnha, "Tap yhi bhim an mha, nphe ndhi man a rhi nder Nda nhi gwe mha, dangbhi yhi mwan ndeer emnhihin nhi mwo bhi yhi sat nmwo ndhi an nkha khiting nder Nda nnhi ndhji a Nda yhi, shin nhin a Naan fhinhi khjipe ndhi nhi a Naan fhi." 18Maryamu Magdaliya jhi, yahal nhi phi sat Njep Kam khimuk mwo nnha, "A nha Nda", khi bhi ndhi sat nnan.19Ndhi kansihin tha par puus fhe, puus ndhi nshe, yahal Jep Kam khimuk mwo ohot phi lhi ndhi mwo dhi ndhikhin nphe ndhi mwo phi lwahat Yahudawa mwo, det bhi Jesu jhi dar khi nhar mwo, yahal sat nmwo nnha, "tongshahap khat gun". 20Khidangkong ndhi sat asih bhi nhin sahar nhi khi eskohop nhi. Jep Kam khimuk mwo shin retyit ndhi mwo nha nNda.21Jesu shin sat nmwo nnha, "tongshahap khat gun. Khipe ndhi Nda Naan lep an bhi an nphe lep gun a sih." 22Ndhi sat wunhi fhe lat det bhi fhii nhok fhinhi khi dheel mwo yahal sat nmwo nnha, "Ghu lap Riin Wubang. 23Khat ghu khon khi shikbis nmhe gurum, bhi dhe a wukhon; dhangbhi khat ghu khon khi nhi mha bhi khi dhe dhi asih.24Toma, nmhe mhe nbhut mwo ndhi sarkhavhil sih ndhi mwo phi yong nhi a Jhan nhi nder mhi nhi yhe mwo ndhi Jesu jhi mha 25khi dangkong bhi mwo sat nhi mwo nnha "Mhu nha Nda Jesu", Bhi nhi sat nmwo nnha, "What a nha nhi khi nhi dhe a lep sar nkhop phe fung ndhi mwo pwas nhi dhi mha bhi jhi shin zehen mha".26Khidangkong teher pohokhun ndhi jhep kam khimuk mwo ndikhin lhi a wukhi mhe khi Toma bhi Jesu jhi dheel bhi phi lhi fhe a wu ohot, bhi ndhi khi dhar nnhahar mwo bhi sat nnha, "wuret khat gun". 27Bhi sat nToma, "Ghi lep sahar ghi nfung sahar nnhi yahal ghi nha sahar fhe. Shin ghi lep sahar ghi nfunmg tuhur nhi. Ghi nok nyang shinzehen sih, ghi ndhe a nghi shinzehen.28Toma pring nnhi nnha, "Nda nhi Naan." 29Jesu sat nnhi nnha, "A nphe ndhi ghi nhaa an khi yit ghi bhi ghi shinzehen. Tongshahap khat mwo ndhi mwo nha mha bhi mwo shin zehen.30Det bhi Jesu shin bhi fhii pwo bwer njep kam fhinhi mwo a wuran mha 31dangbhi ndhisih mwo ran mwo a nphe dhe ngurum mwo shinzehen ndhi Jesu Kristi a Lah Naan dhi, khat gurum shinzehen nnmhi bhi khi khat bar mhi sehen.
1Khidangkong bhisih mwo bhi Jesu shin nhin khashin nJep Kam khimuk mwo nTeku Tiberiya. Nhin kha shin nyahar ndhisih mwo: 2Simon Birtus nhi a wukhimhe khi Toma ndhi nhi a Jan, Nataniyel lah khiyil Galili, jep Zabadi mwo yahal mhe jep kam khimuk mwo vhil. 3Simon Bitrus sat mwo nnha, "An nshin mwon yak nsherep fhinhi", Mwo sat nnhi mwo nha, "Mun nwan nder nghi duk". Mwo mwan mwo rwo nshii danggbhi mwo yha mhe sherep khime mha har bit bang .4Ndhe bhit bang bhi Jesu jhi dhar phekhorr teku bhi mwo man ndhi a nhi mha. 5Dangbhi Jesu sat nmwo nnha, "Dengmahar mwo, gun khi mhe bhi nphe sih mha mhi?" Mwo pring nnhi mwo nnha, "Hai yho". 6Nhi sat nmwo nnha, "Ghu khon saharteng fhuk shin wajhi nsahar seeh mhi shii sih bhi ghu khat pak." Bhi mwo khom teng fhut khi phe fhe bhi sherep ndhi mwo wakyha nteng fhe bhi mhi mwo ndhil.7Det bhi Lah Kam ndhi Jesu dem met sat Bitrus nnhi, "A Nda Jesu", ndhi Siman Bitrus khiling asih, bwahat phikhom lhe fhinhi (nphe ndhi yhe shang lhe fhe) yahal tah nbut am Teku fhe. 8Ghohotshi jep kam fhe mwo dheel nbhut shii fhe (nphe ndhi shii fhe kuss khi phekhom phe ndhi sing khi shii fhe mha) yahal mwo yah dhil teng fhe ndhi sherep gam nhi viyak. 9Ndhi khi mwo wal khiting bhi mwo nha mhe phe ndhi mwo bwot wus khi sherep khidheel fhe yahal beredi gwe.10Jesu sat nmwo nnha, "Ghu wakjhi khi pak sherep ndhi gu yak khidhes fhe sih". 11Siman Bitrus kha khiting yahal dhil teng fhe shin wajhi dhi nder muk khi sherep wunan mwo, 153. Dau khi dhi sherep fhe mwo dohol bhi teng fhe teeh mha.12Jesu sat nmwo nnha, "Jhi gu sih sih bhit", bhi jep kam fhe tuhur mwo dwan nphe tahal mhe bhi shi phimuk kot "gwar nphe tahal mhe bhi shi phi muk kot "gwar a weeh mhi". 13Jesu yahal mang beredi fhe bhi shin nmwo khi sherep duk. 14A yit wukun ndhi Jesu nhi phi nhin khashin njep kam fhinhi mwo khidangkong ndhi yahal khi sehen khidangkong mut khimuk.15Khi dangkong ndhi mwo sih sih bhit, Jesu sat nSiman Bitrus nnha, "Siman lah Yohana, ghi phi dem an met nghohotshi sih mwo ah?" Siman sat nnhi nnha, "Eh Nda, ghi khi man ndhi an phe dem ghi," Jesu sat nnhi nnha, "Ghi shin siih ntim fhi nhi mwo." 16Shin sat wuvhil nnhi, "Siman Lah Yahaya, ghi phi dem an mhi?" Siman lap nnhi nnha, "Nda, ghi man ndhi a sih shi kho." Jesu sat nnhi nnha, "Ghi tap khi tim fhin mwo."17Shin sat wukhun nnhi, "Siman Lah Yohana, ghi phe dem an mhi?" Nhi lap nnhi nnha, "Nda, ghi man bhi mwo khiding, ghi man ndhi an phe dem ghi", Jesu sat nnhi nnha, Ghi shin sih ntim fhin mwo. 18Zehen, an phi sat zehen nghi ndhi ghi kutdhi a denmhar bhi ghi phejwal lhe nkhasak yahal ghi phe mwan yha nphe ndhi ghi phi dem, dangbhi ndhi ghi gyah, ghi dhil sahar ghi dhe nmhe gurum lep lhe nhi nghi yahal mang ghi mwan khinhi khi phe ndhi ghi phi dem mwan yah dhi mha."19Jesu nhi phe sat bhisih a nphe ndhi nhi man ndhi nkhan mut Bitrus nhi nphe saam sim ndhi nhi a mhi Naan. Khidangkong ndhi sat wunhi fhe bhi sat nBitrus nnha gwar, "mwan ndangkong nhi."20Ndhi Bitrus viling dangkong nhi bhi nha Jep Kam ndhi Jesu nhi phi dem mwo ndangkong dhu khi gwo ndhi yhe ghim dhe nnhi nnha tuhur Jesu ndhi mwo phi siih ndhi tal nnha, "a whe nphe seheet khi gwar dang yhe?" 21Bitrus nhaa nhi yahal sat nJesu nnha, "Nda, gwo sih nhi nphe shjin a mhe?"22Jesu sat nnhi nnha, "kat an phi dem nnhi tong dhe a wawul dang bhi shin a mhe nghi yhe? Wughi mbak ghi mwan nder nhi dhet. 23Bhilhip sih rhi nkhom jep kam khimuk mwo khjiding a khi phe ndhi nyo nphe dwam mha. dangbhi a nhi a bhi ndhi Nda Jesu sat nBitrus mha, sat khi muk a ndhi, "Kat a yit nhi bhi shin a mhe nghi yeh."24A nhi a lah kam ndhi sat jep bhi sih khiding yahal shin ran mwo. Mun khi man ndhi bhi ndhi sat fhe khiding a zehen. 25Bhi mwo bwer ndhi Jesu shin. Kat ghe a nphe ran mwo khiding bhi yhe mun nphe kat phe ndhikinyil sih nphe den kwak mha.
1Ghi Tiyofolas fiyar si ndhi nshe ndhi ah ran, bhim jep bi ndhi Jesu she shin fe shi bi ndhi she kam fe. 2Ji rhi puus ndhi mu mang nhi shin waka khiting, khidangkong ndhi sat bhilip bdikin riin wubang nshar kam shiit fini ndhi bun mu. 3Nhin kashin mu nkaham ndangkong ndhi shu wula nwukhime khi nhin bi mu shini shini wu bal mu. Nhin kashin mu nka nka mpe ter yak gurum vhil nhi phi lap bhilip nka wuret khi Nda Naaan khiting.4Ndhi nhi a wukhime khi mu bhi sat mu nah tap yak mu khi yikil mu yit yil Urushalima ma nyen diyerem mbisi mpe gam khi bi ndhi Nda sat, ndhi gu khiling shi phi nhi. 5Mpe ndhi Yahaya shin batisma khi am, ntikim bhi mukhi shin batisma ngun a riin wubang.6Mpe ndhi asih mu kur khishak bhi mu tal phi muk muna "Nda, ghi mpe shin yilwuyon nyen Isarila mwa?" 7Bhi sat mu nna maan mhi peh khi bit ndhi Nda Naan den nbut bal ndhi amhin ah muk ma. 8Gun mpe kat bal kat riin wubang sam nka gu gun mpe bor ah lanting fhin mu khi yil Urushalima khi yil Yahudiya khi yil Samariya shin kam lang yil.9Ndhi sat asi, mu nbut leng det bhi mu mang nhi shin kah kiting, me lhibhin shi mang nhi ka-sikhi nhi khiting bhin shin muna nhi ma. 10Mu phi nahpe khiting munah nhi phi del kah bhi gurum mu vhil mukhi diyaram kus khi mu khi leh wu piya. 11Bhi mu sat muna, "Gun gurum Galilee mu, gun phi diyaram nah peh khiting ame diye? Jesu ndhi mu mang nhi ndeergu shin kah kiting nhi mba wawul khi bi ndhi gu nah mang nhi shin kah khiting si."12Bhi mu wakya Urushalima mpang dhi mukhi yong ah Pang Zaitun, ndhi kus khi Urushalima jong fe akhibi mel khime si. 13Ndhi mu roh khi yil eh, bhi mu kah khiting khipe ndhi tong mukhi tong dhi, Bitrus, Yaahaya khi Yakubu khi Andarawus khi Filibus khi Toma, khi Batalamawas, khi Matiu khi Yakubu mhi Kalfa, khi Saminu Zaloti khi Yahuza mhi Yakubu. 14Duk duk khimu khi leng wukhime mu da'ar dang Naan awukhime khi Mata khi Maryamu nhikin Jesu khi emnikin nhi mu.15Nteer simu Bitrus yakal dar khiting na'ar emnikin nhi mu (gurum mu wul yakgurum peme nkaat fe) bhi nah, 16"Emnhikin nhi mu, ah tiit deh nwar dhi riin wubang sat nphi Dauda khika Yahuza ndhi seet khi Jesu."17Giyet mu phi kun nhi nnar mu, mu shin shiit khimuk nhi nbut shiit si fe. 18(Gwo si khi phishi shiit fin wubis, seet me baga pe, bhi puta khi kah, but muk piyan yimbut muk mu fuu khiting. 19Bi ndisi ah wumhi man nder gurum ndhi khi yil Urushalima, mu phi yong sim pe fe a yil Akaldama khi liis lhidu, ndhi phishi fe ah pe tikim).20Mpe ndhi nhi awurhiran nbut Zabura sina, "Lhimuk bor ah wuniniyang, Tapbhi megwo khi tong dhi ma" Yon khimuk megwo lap.21Mpe ndhi asi me gurum ndhi nhi wukhime khi mun ko apenang ndhi Nda Jesu nhi khi mun. 22Yakal shi batisma ndhi Yahaaya shin ji rhi npus dhi mu mang nhi nder mu shin waka khiting, mme khinaar gurum simu ah langting yakal khimuk ntukun awukhime khi mun. 23Bhi mu mhin gurum mu vhil, Yisufu ndhi sim muk ah Barsaba ndhi mu shin sim nhi khi Yustus khi Matiyas.24Bhi mu dang phi Naan muna, "Nda ngu man bhizung gurum mu duk duk na'ar gurum wu vhil simu ghi mhin gwo ndhi ghi mang nhi mmun. 25De nhi lap shiit mhi kop bhilip dhi amak ndhi Yahuza kon si nde nhi mang kop muk dhi." 26Bhi mu kon peel mmu, Matiyas kat, mu den nhi dhi nbut nyen wu sar pwo khime fe mu.
1Par puus sam khi riin wubang bhi khidhing khimu khipe khime. 2Dhedi le bhi me kokom shi yakal khibi vhivit si, waji villing ndhikin lhi ndhi mukhi tong dhi. 3Dih det bhi membi shi yakal khibi wus si bhi sam nka mu khime khime. 4Dih bhi riin wubang sam khika mu, bhi mu lap bhilip shi liis mu dik dik khibi yar ndhi riin shindi mu.5Gurum Yahudawa mu ndhi mukhi tong khi yil Jeerusalem, nyen Naan mu ndikin yil. 6Dhi mu kiling vhivit fe bhi gurum ndhi mu dhi kah mu ohr mpe dhi mu khiling liis kishak de ba ahp pwo mmu. 7Bi fe fih pwo, bhin wam mu bhi muna "Kambam, nkot nyen ndhi mu phi lap bhilip si aniyen Galili mu eh?8Deh anang mun phi kiling liis mhi shak diye? 9Gurum Parthians mu khi Mades, khi Elamites khi gurum ndhi mu Mesopotamia, khi yil Judea khi Cappadocia khi Pontus khi Asia. 10Phrggia khi Pamphylia n'Egypt khi pak pe Libya kus Cyrene khi Mhizep mu nRom. 11Gurum Yahudawa khi Proseltes, Cretans, khi Arabia mu, mu kiling mu phi sat khi liis fun, khi ka khisher bi fhi pwo ndhi Nda Naan shin.12Fih pwo mmu, bhi mu sat nshak muna, "Ndhisi ameme asiyeh?" 13Bhi pak mu tet muna "Mu ihkil khi am ting wu pwo."14Bhi Peter yakal nder wu sarpwo-khime fe mu, yakal ep dhikil nhi sat mu nah, "Gun gurum Judea mu khi gun ndhi gu tong nJerusalem yit de ngun gu man dhi; gu lhi engu khika bhilip fhini mu. 15Mpe ndhi ba niyen si mu ihkil ah ihkil am ting khi bhi ndhi gun phi nah fe sih mah, pe kudi a bit.16Mpe ndhi mu khiling bhilip si nphi ngu jakam Joel. 17"Kot ah nlad khi teer fe mu, Nda Naan nah, la ah dhik riin fhin nkah gurum mu . Jep dass khi jirhap fuk mu khikot khi jakam. Dengmar fuk mu khi nah pe ntikim, nah giya fuk mu khi sukun sukun.18Zeen khika niyen shiit fhin mu dass khi shorop ndhikin ter ndhi del si, ah shin riin fhin mmu bhi mu nah bih ndhi ntikim mmu, 19Ah nhin bhi phi pwo mu khi-ting khi bi nhi nah mu khi yil, thikim, wus, khi ihkin diyel.20Puus khi bor ah ljipar, tar khi bor ah thikim dangdeshe bhiga puus mhi Naan si wul dhi. 21Kot akhibi ndhi duk niyen yong sim ndhi nhi ah mhi Naan bhi mukhi kat se'en'22Gun gurum Israel mu gu khiling, Jesu mhi Nazareth ah gurum ndhi Naan lep khi nhi khi simshik wu nan mu, bi fhi pwo mu khi bi nhi nah mu ndhi shin nnar mu khi bi ndhi mu mandi si. 23Nda Naan lep khi gwo si mpe nah jel khi mang/vwang thikin shikbis fun mu, bhi mun mpe gurum ndhi mukhi shiin khiling, mu niyang nhi bhi mu kaa nhi khika shep cross. 24Nda Naan yakal khi nhi, put khi nbut shwal khi muut mpe ndhi muut khi si kokorong nkah muk ma.25David sat nah, ah nah Nda nyit nhi, mpe ndhi nhi khisar wu sih yak ba membi khi ntung an. 26Mpe ndhi asi bhizung nhi piya, lis nhi phi ret yit asi a tong nbut mah thikim.27Mpe ndhi ghi yit se'en nhi nwus ma, bin ghi yit nwubang ndhi ah mak wam ma, 28Ghi kam yar seen nnan. Ah khiling khi shang mpe nah yit ghi.29Emnhikin nhi mu, nhi nka yar deh nnan a sat ngun khi bal nka Patriaach David ndhi muut yakal mu wum nhi, khisar khimuk nhi dhi khidetsi. 30Mpe ndhi asi bhi nhi ah ngu jakam, man dhi Naan shwar shini ngin, nhin ji den meeh lah fin de nhi sih kop nhi dhi. 31Nah bhi ndhi pe tah ntikhim, bhi lap bhilip nka yakal khi Jesu Khristi, nah mukhi yit nhi nwus ko nah waam nghit shik ma.32Nda Naan yakal khi Jesu ndhi mwan ah langting. 33Mpe ndhi asi ndhi mu mang nhi shin ka khiting khi sar wusih mhi Nda Naan, kat gam zukum khi riin wubang nder Nda, ah nhi shin riin mhi bi ndhi man phi khiling fe khi nah fe.34David ka khiting shi kashini ma yakal nah Nda wuyon sat nah Nda ghi tong sar nhi wusi. 35Ah lhi shar fom fhik mu de ape dhi ghi lhi kwak ghi dhi". 36Mpe wuni fe bhi duk duk niyen Israel mu man ndhi Naan shin nhi a Nda khi Khristi Jesu ndhi gu kah nhi fe".37Ndhi mu khiling, bhi sham bhizung mu, bhi mu sat nPeter khi gokoshi niyen shiit mu, "Emnhikin nhi mu, mu shin annang yeh? 38Bhi Peter sat mmu nah, "Ko aweh thiwap yakal lap batisma ndikin sim khi Jesu Khristi mpe kon khi shikbis fun mu, bhi gu kat zukum riin wubang. 39Bhilip ndhi si a mpe gu khi Jep for mu, khi niyen ndhi mu njong khi niyen ndhi Naan yong mu khiding.40Sat bhilip mu mmu bwer nhi phi kar mu nah, gu pwat khi kah suk nbut ndhi ntikim. 41Mu shin batisma ngurum ndhi khiling shin mu lap bhilip khimuk mu wak rhi dubu kun (3,000). 42Mu shin kah sut nkam khi dang Naan mhi niyen shiit khimuk mu, khi lhi wuret khika nguk deshe tarap fe dhi.43Lukut ya mu, niyen shiit khimuk mu shin bi fhe pwo. 44Niyen shin zeen mukhi pe khime mu shin jep bi mu khishak. 45Mu sarap khi bhilong fut mu, mu ko kishak duk duk mhi mak bal khi koawe.46Dhider fe ndhi mu ter ndang Naan khi leng wukhime, bhi mu koh nguk khi bhizung khime ba demka. 47Mu plang Naan mpe gurum ndhi Naan shin mu ndun. Shi bit mshi bit Nda Naan phi shin gurum nkwa mu mm ndhi mu kat se'en.
1Peter mukhi Jon mu mwan yah nlihnaan mpe dang Naan. 2Me gurum nhi dhi ndhi mu lah nhi ah kungkuut mu phi mang nhi den phi lhi naan shi bhit shi bhit de nhi dang dang dhi. 3Ndhi nah Peter mukhi Jon mu mpe roh lhi naan, bhi dang dang nder mu.4Peter mukhi Jon mu lhi yit kihkaah muk muna "Ghi na mun" 5Kungkuut si namu, nhi phi nah khibi ndhi jin mpe kat membi nder mu si. 6Peter sat nhi na an khi sshakal ma, bi ndhi an khini bhi a shin anhi nghi, "ndhikin sim mhi Jesu Kristtti Nazareth ghi mwan mwan.7Ndhi Peter yah nhi nsar wu sih bhi eep nhi, leh bhi kwak kungkuut si bal. 8Ndhi dahap yakal bhi ya mwaan mwan bhi rhi ndhikin lhi naan nder Peter mukhi Jon, nhi phi kos nahpeer phi sam sim Nda Naan.9"Gurum ndhi mudhi munah nhi phi mwan yakal sam sim Nda Naan." 10Ndhi mu nah nhi bhi mu phi tankoh nkah muk, ndhi si ah kungkuut ndhi tong khi dang dang philhi naan si maah - ahp pwo mu bhin phi mu mpe bi ndhi munah.11Ndhi nhi phi yah Peter mukhi Jon bhi gurum mu bwer mu mwan ndermu khipe nhook khi Sulemanu, mu phi ahp pwo khi bhi ndhi du nah khiyit du. 12Ndhi Peter nah asi bhi piring/lap mmu nah "Gun gurum Isarila mu, Ame phi put ngun ye? Annang gun phi nah mun deeh khibi ndhi mulhi nhi mwan ashi bal fun sihye.13Naan khi Ibrahim, Naan khi Ishaku khi mhi Jacob , Naan ndhi nhi amhi Nda fun mu shin yon kwaram khimuk Jesu. Anhi ndhi gu niyang nah yit muk ntikim Hirdus ndhi nhi phi dem bot nhi. 14Gu niyang pe bang khi zeen, gu lap ngu thikah nkop muk.15Gu thi kar se'en ndhi Naan yakal khini, mun ah langting fe. 16Ndhikin sim khimuk, khi shin zeen khi sim khimuk anhi shin bal khi kakam ndhi mun phi nah fe.17Emnikin nhi mu aman dhi gu shin asi ah nbut shiin khi man khibi ndhi niyen phitikim fuk mu gyet mu shin si. 18Mpe wuni fe, mbhi ndhi Nda Naan giyet sat phi niyen Jakam mu nah Khristi khi shu jel/wula gam khidet si.19Gu thiwap deh mu kon khi shikbis fuk mu ngun dhi. 20Mpe deh tongshakap kot khinar mu khi Nda Naan dhi, deh mmun mu lhi yit mpe nah Jesu Kristi dhi.21Ah tiit deh nhi dem asi dhi waji rhi nviling khi jep bi mu ndhi bhiting khibi ndhi mu khiting mphi Jep lep mu wugiyet. 22Musa sat nah, Ndah Naan khi eep meh ngu jakam khibi ansi nnar emnhikin gu mu; gu khiding bi ndhi nhi phi sat ngun. 23Gwo ndhi niyang khiling ngu jakam si bhi khi thikok khinar gokoshi gurum mu.24Asi, khi niyen jakam ndhi yakal Samuel khi mu ndhi mu wul khidangkong muk, mu sat bhilip nteer wuni fe. 25Gun ah jep niyen jakam si mu nbut shwar-shik ndhi Naan shin khi bhikam fun mu, ndhi sat Ibrahim, 'Ah ndhikin sherem/nkaan fik bhi mu lhi wuret mu. 26Khi dangkong yakal kwarem fe bhi she lep anhi ngun dangsi, nhi vhiling gun nbut wubis fuk mu dhi.
1Ndhi Pita mukhi Jon mu phi lap bhilip khi gurum fe mu bhi Firistoci mu niyen phitikim philhinaan yakal Sadukiyawa mu thik khiduk mu mpe ndhi mu khiling khi tukurnung. 2Bi fe shwal mmu mpe dhi Pita mukhi Jon mu phi kam kam ngurum mu munah Jesu muut bah yakal. 3Mu yak mu, muh bal nlhikwo deh wamang bhit mpe dhi khansikin tah gwe. 4Gurum mu bwer ndhi mu khiling bhilip fe, mu shin ze'en, yon khigurum ndhi mu shin ze'en mu wul dubu paat.5Dhi dhidar fe bhi daskaham khi mu, khi nyen nan khimu mu, yakal niyen ran/lap wap wu kaat khipe khime nJerusalem. 6"Annas ndhi nhi ah firis wuyon nhi dhi khi Kefas khi Jon yakal Alexander khi nkaan khi firis wuyon fe mu. 7Ndhi mu lhi Peter mukhi Jon khinar bhi mu tal nder mu muna "Gun phi shiit ah khi bal khi sim khi weh mpe shin bhisi mu ye?"8Bhi Pita ndhi riin wubang nhi awukhime khini, piring/lap mu nah, "gun daskakaam mu khi niyen nan mu" 9Kat gun phi diyel khi mun shini mpe ndhi mu shin wuret ngu gok si bhi kan det, khi ndhi shin ahnang de kat kakam dhi ye? 10Yit de ngun khi gokoshi gurum ndhi mu Israila mu man ndhi gwo ndhi khi dar ntikim gu si kat kakam khi bal ndhikin sim khi Jesu Khristi mhi Nazareth ndhi gu kah nhi, bhi Nda Naan yakal khi nih (sih kokorong nka muut).11Jesu Khristi ah pang ndhi gun niyen dhik lhi gu niyang bhi yakal anih bor a wubal fe si. 12Me wuret nkwa dhi nder megwo ma, mabhi sim ndhi khiting khi yil ndhi khi shin se'en ndhe tai tai.13Ndhi muna tukur kakam khi Pita mukhi Jon deh mandhi khina mu awuban mu ndhi mukhi me man mah, fhi pwo mu ndhi Pita mukhi Jon mu sham tong khi Jesu. 14Mpe ndhi mu nah gwo ndhi kat kakam fe khi dar ndeer mu, mukhi membi mpe sat nkah fe ma.15Khidangkong ndhi mu lhi niyen kop pwo naan, mu yit pe diyel fe dih bhi mu lap bhilip khi sut. 16Muna, "Mu shin ame khi das si mu ye?" Mpe nvhir bi nhi nah ndhi mu shin si khipe ndhi mu niyang mah mpe ndhi gurum mu man khi yil Jerusalem khiding. 17Deh mu daam yakba bhilip fe nkhi del thikim nnar gurum mu, mu wuk mu/ta'at sar mu yak mukhi bhin lap sim bhilip khi megwo nka sim ndhi si fe ma. 18Dhi leh bhi mu yong mu ndhikin bhi mu sat mu muna "niyo nok lap bhilip ma khi kam kam khi sim Jesu si.19Pita mukhi Jon mu piring/lap mu muna "ah wuret der Naan, deh mun mu khiting gun met Naan ndhi gu tok diyel nhi diya? 20Mun mu nok lap bhilip khi ka bi ndhi mu nah khi ndhi mu khiling ma"21Ndhi mu ta'at sar nkwa nPita mukhi Jon bhi mu bwot mu. Mu kat me pe ndhi mukhi shin wubis mu dhi ma mpe gurum mu khiding mu shin plang Naan mpe bi ndhi mu shin. 22Ngu gok ndhi bal si nhi khi yii yak-gurum vhil khi lah.23Khidangkong ndhi mu bwot mu bhi Pita mukhi Jon mu mwan nder gurum fut mu, mu mang phi shi bi ndhi mu sat ndun mu . 24Ndhi mu khiling bhi mu fwa oor, khi leng wukhime muna "Nda Naan, ah ghi ghi dak khiting khi yil, khi am khi bi ndhi nbut fe. 25Ghi lap bhilip khi riin ndhi nhi ah wubang phi kwaram fhuk Ndaa David. Ame lhi de nkaan gurum Gentiles mu khiling khi tukurnung dhi ye, shin gurum fe mu phi leng bi wuban mu-eh?26Ghi lhi, 'Long ndhi khi yil fe mu kaat kah sut khipe khime, daskakam mu kaat ka sut khipe khime. Deh mu shin membi nkah Naan khi Kristi dhi.27Bilatu, khi Pentius Pilate a wukhime khi Gentiles khi Isarila mu kaat khiding deh mu tang wubis khi kwaram fik Jesu dhi ndhi ghi lep khinih. 28Mu kaat mpe deh mu shin bi ndhi sar ghi khi leng fik phi dem shin nthikim dih.29Khidet si Nda, ghi laat sar niyen ndhi mu shin mun sih ghi shin bal khi tukur kakam mun de mun mu kop bhilip ndhi nhi amak dhi. 30Ghi zeen sar ghi mhi lat shwal khika niyen gok mu, binshin ghi nhin bi fe pwo mu ndikin sim wubang khi Jesu. 31Khidangkong ndhi mu dang Naan, bhi pe ndhi ye mu kaat kah dhi sikhin, bhi riin wubang sam khika mu, mu kop bhilip khinan noot nlukut.32Nuhir gurum ndhi mu shin zeen ssi mu, leng khimu ashak, yak mmemu dhi sat nah bi ndhi jin khi nhi a mhin det ma, mukhi bi mu khishak. 33Khi bagah bal, niyen shiit kop bhilip Naan mu phi shin langting bi ndhi kat dun khi ndhi du nah khi yakal khi Nda Jesu bhi wuret khi naan awukhime khi mu.34Membi wen me gwo nnar mu mah, mpe ndhi niyen ndhi mukhi mar, khi long mu, mu serep/sarap khinhi mu wakji khi shakal fe nkham. 35Mu lhi shakal fe ntikim niyen shiit mu, mu phi mak bal khi mu.36Yusufu ndhi mukhi yong nhi ah Barnabas (ndhi mu phi yong nhi a lah tukurdwan) nhi ngu Levite, gurum Cyprus. 37Set khi mar fini waji khi shakal fe den ntikim niyen shiit mu.
1Megurum ndhi mukhi yong nhi ah Anaanias mukhi mat nhi Sapphira, mu seet khi mhar fut. 2Bhi mu bah khi pak shakal fe (mat fe khi man eh) bhi waji khi gokoshi fe den ntikim niyen shiit mu.3Bhi Pita sat nah, "Ananias annang riin wubis del nbhizung ghi ye, deh ghi gap dung phi riin wubang deh ghi ba khi pak shakal fe ye?" 4Ndhi mar fe nnoot seet bhi ah mak, ndhi ghi seet khi nhi bhi ah mak, aghi khi bal nkaah peh fe mhingha? Awe lhi bhi mmisi mbhizung ghi ye? Ghi gap dung si ah ngurum ma, ghi gap ah Naan". 5Ndhi Ananias khiling bhi puta, muut, lukut thi gurum ndhi mu khiling bhilip si khiding. 6Dengmar mu mang kum muk pwat mu wum.7Khidangkong hour kun bhi mat muk waji del man bi ndhi taah ma. 8Pita tal nder muk nah, "gu seet khi mar fe ah sah? Bhi na eeh ah si".9Dhi bhi Pita sat nnhi na ame lhi deh niyo kaat pwo mpe kam riin khi Naan dhi ye? Yih khiling vungshi gurum ndhi mu wak nwum mis yih khi shin phi lhi mukhi mang yih shinput". 10Dhi mbisi bhi puta mu'ut, ndhi dengmar wakji mu del bhi mukat mu'ut gwe, mu mang nhi shin put mu mwan mu wum nhi shighing (eskokop) mis dhi. 11Lukut thi niyen mwan nder Naan mu khi niyen ndhi mu khiling bisi khiding.12Nvhir/khisher bi dhi nbhi nah mu khi bi fih pwo mu tah nsar khi niyen shiit Naan mu. Mu ndershak khidhing ndhi noon khi Sulemanu. 13Lukut thi gurum mu mpe mwan awukhime khi mu, mpe ndhi mu mang ah niyen ndhi mu kus Naan bwer.14Khi ndhi asi bhi, niyen shin zeen mu phi nah yon det duh daas khi shorop. 15Mu kok niyen gok mu shin pwat khiyar khika peteer mu, kakder ndhi khat Pita del yarkam bhi mhiriin muk khi bim pak mu. 16Gurum mu bwer khi jep yil Jerusaleem mu wul khi niyen gok mu khi niyen ndhi mukhi riin wubis mu kat kakam (bal).17Bhi Firis wuyon yakal khiting khi gurum ndhi mu nder muk khiding (Jep darika mhi Sadukiyawa mu) mu khiling khi tukurnung mpe ndhi mu phi thilik mu. 18Mu yak niyen shiit naan mu, mu bhal mu nlhi kwo.19Dhi asi fe, nlhipar bhi lah lep khi Naan ji eep lhi kwo fe, pwat khimu khibang bhi na, 20"Gu mwan gu yah nlhi naan, gu sat bhilip ngurum mu nka seen ndhi tai tai". 21Ndhi mu khiling, bhi mu wakya nlhi naan mphi bit mu kam kam. Bhi Firis wuyon fe khi gurum ndhi nder muk mu ji bhi yong pe mphi-thikim kuut diyel awukhime khi daskaakam fini mu ndhi khi yil Isarila, yakal langlep lhi kwo deh mu wakji khi niyen shiit naan ndhi lhi kwo fe mu dhi.22Niyen shiit ndhi mu mwan mu kat megwo nlhi kwo ma, bhi wakji mu bna khi pwo. 23Mu kat lhikwo awubal, khi niyen tap phi peh mu phi lhi, bhi ndhi mu ohp phi lhi fe bhi mu kat megurum dhi ndhikin ma.24"Ndhi niyen phi tikim mu khiling bhi fih pwo nmu bhinshin muna deh du shinnang eh. 25Dhi le bhi me gurum ji sat mu na "Niyen ndhi gu bal mu nlhi kwo si, mu nlhi naan phi kam kam ngurum mu".26Nhi wuyon fe khi niyen shiit fin mu mwan wakji khimu, mu nereng me sut ma mpe ndhi mu phi lwakat yak mukhi fiya dun khi pang. 27Dhi mu wakji khi mu bhi mu ji khimu ntikim diyel. Nhi firis wuyon fe shin tal phi mu. 28Nah, mu sat gun khi bal, tap yak shin gu kam kam megurum mu khi sim khimuk ma, bhi gu nokitik gu detikim khi nhi mpe ndhi gun phi dem de ntikim gwosi de nkamu dhi".29Bhi Pita mukhi niyen shiit mu, mu piring/lap muna "Atiit mmun mu khiling Naan met ngurum". 30Na'an mhi Nda mu muh yakal khi Jesu ndhi gu kha khika shep bhi muut. 31Nda Naan mang nhi shin ka khiting nsar sih denhi deh ah long khi ngu bam khi vwang shikbis (wubis) khi jep Israila mu dhi. 32Mun ah langting bisi fe mu, khi riin wubang ndhi Nda Naan shin nniyen ndhi mu khiling jin".33Ndhi niyen phitikim diyel mu khiling bhi bhizung mu yakal bhi mu phi dem tiyo niyen shiit naan si mu. 34Me gu Farisawa dhi ndhi sim muk ah Gamaliyel, nhi ah ngu kam wa'ar ndhi mu shin yon nnhi alhile ma, yakal dhi nlhi diyel, lhi mu pwat khi niyen shiit naan fe mu khibang le dangsi.35Bhi sat mu, "Gun gurum Israila mu, gu lhi engu mpe bi ndhi gun phi leng shin khi niyen shiit naan si mu. 36Dang de she teer ndhi si mu dhi, Theudas yakal bhi den shini ah membi bhi gurum mu ndhi mu wul yak gurum yit yaagurum (400) mu ah wukhime khi nhi. Mu thi nhi. Mu rangkah khi gurum khimuk mu mu mak shin membi ma. 37Khidangkong muut khi Judas mhi Galilee yakal ndhi mu phi kam gurum mu, bhi dhil gurum mu nder nhi. Nhi thikok a wukhime khi gurum ndhi mu nder muk, niyen ndhi mu nder muk mu rangkah.38Khidetsi ah sat ngun, gu nok mwan nder niyen si mu si, gu yit mu dhi; kat ah shiit sar khi gurum bhi khi deltikim ma. 39Mpe wuni, kat a shiit mhi Naan bhi gurum khimak rhikhip fe ma; gu khiling ah gun phi liyak ah Naan" mu dhil en mu.40Mu yong niyen shiit Naan fe mu ndhikin, mu bwap mu, yakal mu taat sar mu yakba mukhi lap bhilip khi sim ndhi ah mhi Jesu yakal mu bwot mu. 41Ndhi mu yikil nthikim niyen diyel mu bhi mukhi bhizung piya mpe ndhi du shu wula/jel mpe sim mhi Jesu. 42Yakal dhi bhi mu mwan shio lhi sshi lhi khi lhinaan mu phi kop pwo Naan ngurum mu ndhikin sim khi Jesu Khristi.
1Dhi nteer si fe mu, bhi niyen mwan nder Naan mu phi gul bhilip dokom yakal nnar nGrecian Jews mukhi Hebrews mu mpe dhi shorop kah mu phi kat sih khi bhi khiko mu ma.2Mu wuh sar-pwo vhil si mu yong pe ngokoshi niyen shiit mu, mu sat muna tap yakba en du khi waya nbut sih dheka shin shiit Naan. 3Mpe ndhi asi emnhikin nhi mu, gu pwan gurum mu pokovhil nnar gu, gurum ndhi mukhi en khi sim wuret ndhi mukhi riin khibi mman mu deh mmu shin shiit wuni fe dhi. 4Muhmun, mu del thikim khi dang Naan, khi kop pwo khjimuk".5Sim bhilip khi mu ret nyit gurum mu khiding, bhi mu mang Stephen gurum ndhi nhi khi shin-zeen khi riin wubang khi Philip, Prochorus, Nicor, Timon, Permenas khi Nicolaus ngu Proselyle nn Antioch. 6Niyen shinzeen mu wakji khi gurum si mu nthikim niyen shiit mu, mu dang phi Naan yakal mu zan sar khi kah mu.7Bhilip khi Naan kaat peh, niyen mwan nder Naan khi yil Jerusalem mu yon, Firis mu bwer mu yak war khi shin zeen.8Stephen ndhi nhi khi riin khi bal mhi Naan shin bi fih pwo mu khi bi nhi na nthikim gurum mu. 9Dhi bhi thilik yakal, bhi pak gurum ndhi mu yong lhi sam Naan khime mu ah Labartinawa ndhi mu ah Kuraniyawa khi Iskandariyawa khi pak mu khi yil Kilkiya khi Asia mu yhikil khi jaghar nder Stephen.10Mpe wuni bhi mukhi me ba ndhi mukhi shin membi khi Stephen ma, mpe ndhi nhi phi bhilip khi mbi man khi riin mhi Naan. 11Bhi mu khar pak gurum mu mpe de mu sat sinah, "Mu khiling nhi phi fhilip Musa bhin tet Naan".12Dhi mu khiling ah si bhi mu khiding khi tukurnung yah daskakamu khi niyen ran wap mu, bhi mu yaa Stephen shin waji nthikim niyen diyel mu. 13Bhi mu wakji khi langting dung mu nkah muk, muna gwo si phi bhilip wuban nkah yil si khi waar khimu mu. 14Mu khiling nhi phi sat nah Jesu mhi Nazareth khi rhikip yil fun bin khi vhilling war ndhi Musa yit mun mu. 15Ndhi gurum ndhi mu dhi mu lhi yit khikaa muk bhi mu naa vhilang khi bi Jep lep khi Naan mu si.
1Bhi firis wuyon nah, "bhisi mu aah zeen ah?" 2Stephen nnah , Emnhikin nhi mukhi Nda nhi mu, gu ling kom gu khiling nnan, Nda Naan ndhi nhi a wuyon miin kah shini Nda mu Ibrahim khi yil Bagadaza dang deshe khi waya khi yil Haran dhi. 3Nhi sat nhi nah 'ghi yakal ghi yit yil fhik dhi khi emnhikin ghi mui, ghi mwan khi yil ndhi a nhin nghi'.4"Yakal khi yil Kaldiyawa mu, mwan tong Karan ndhi bikam khimuk muut bhi Naan waji khini khi yil ndhi gun dhi si. 5Shin mepeh nhi akhibi mumuk si ma, ko nlah nhi. Nda den khini, duk ndhi Ibrahim nhi khi lah ma, bhi na ji shin peh fe ngwar khi dangkong/nkaan khi gwar mu.6Nda Naan phi sat nhi asi, nah gurum khi gwar mu khi tong khi me yil leh dangsi, niyen yil fe mu khi den mu ah kwaram, mukhi shin butdet mmu. 7Nda Naan nah, ji shin diyel ndhi mu phi dhik yil dhi khidangkong bhi mukhi dhik yil nnan dhi mbisi. 8Bhi Nda Naan gam shwarshik ndhi shin Ibrahim nka pun, mpe wuni bhi Naan shin lah nnhi, lhi sim nnhi ah Ishaku, ndhi gam teer pokokun bhi pun nhi Ishaku nhi ah dah Yakubu, Yakubu bak bhikam/nhingkam fun mu wu sarpwo vhil si.9"Mpe nhi bhi thilik yakal mu wu sarpwovhil fe, mu seet khi Yusufu niyen Egypt mu, yakal Nda Naan awukhime khi nhi" 10ehp nhi nbut jel/wula ndhi nhi shi pwo; Naan shin mbiman enmhipan gurum mu nhi nthikim Pharooh long mhi Egypt, mpe wuni bhi den nhi ah wuyon/Gofna nkah yil Egypt khi lhi nhi khiding.11Dhi lah bhi neen tah khi yil Egypt khi Canaan del mbut bhiga jel/wula, Nda mu, mu kat si ma. 12Ndhi Yakubu khiling muna mukhi sih nEgypt, bhi lep ndah mu, mu mwan ndhi nshe 13Ndhi mu mwan wu vhil fe bhi Yusufu nhin kashin nemnighin nhi mu, bhi nhi Pharaoh man gurum lhi Yusufu mu.14Yusufu lep emnighin nhi mu nah niyoh wak Nda nhi Yakubu deh nhi ji nEgypt dhi awukhime khi nkahan fini mu, gurum yak-gurum kun khi sar duk duk. 15Yakubu del yah ngypt, bhi muut, nhi khi nda mu mu. 16Mu kok kum mu shin yah nshechem, mu wum mu ntukun ndhi Ibrahim seet khi shakal nder jep Hamor mu nshechem.17"Ndhi bit ndhi mu dem ji rih, bit ndhi Nda Naan dem Ibrahim ji rih, gurum mu gul nEgypt. 18Mu lep long nkwa mpe pan gurum Egypt mu, long wuni man membi nkah Yusufu ma. 19Bang gurum fun mu, lhi tiit ndah mu mu lhi jep wudiyen mu mbut wula ndhi mukhi bar ma.20Dhi mbisi bhi mu lah Musa; nhi ah wuret nthikim Nda Naan dang deshe mu sih khi nhi mpe tar kun lhi ndah nhi dhi. 21Ndhi mu den nhi khibang, bhi lahrep Pharoah mang nhi pan khibi lah fhit si.22Musa kat kam nbut mbiman ndhi ah mhi gurum Egypt mu, kat sim mpe bhilip khi shiit wunan khimuk mu. 23"Ndhi yii yakgurum vhil phi lat bhi leng nah emnighin muk mu ji nnhi, nkaan Isarila mu". 24Ndhi nah mu phi shin jel ngu Isarila, Musa teer dangkong muk yakal yahfom, gwakap ngu Egypt fe. 25Nhi phi nah khibi ndhi jin phi bam dunsi bhi emnighin muk mu man wuni ma.26Dhi daar fe bhi nah gurum mu vhil mu phi liyak bhi dar bhen mu, khinah, 'dasooh, gun ah emnighin shak, gun phi liyak shak ah mpeme?' 27"Bhi gwo ndhi anhi shin bis emnighin nhi boot nhi shin kam si bhi nah, aweh den ghi ah gu tok diyel nnar mu ye? 28Kot ghi phi dem thi an khibi ngu Egypt ndhi dhighin ghi thi si ye?29Ndhi Musa khiling ndhisi bhi si si mwan mhizep khi yil Midian, bak jep vhil dhi mbhisi. 30"Ndhi yii yakgurum vhil del bhi lah lep khi Naan ji nhi ndem mpang Sinai, mbut wus ndem.31Musa nah wus fe, bhi akp pwo nhi ndhi nhi phi mwan nah fe, bhi khiling dhikil Nda Naan phi sat nah. 32An ah Naan mhi Nda ghi mu, Naan khi Ibrahim khi Ishaku khi Yakubu, Musa dam khi eep yit mpe nah pe ma.33Naan sat nhi nah, ghi shwat kokop nkwak ghi mpe dhi ghi dar dhi ah pe wubang. 34Anah wula /jel ndhi gurum fin mu phi shu fe khi yil Egypt (Masar). Ah khiling wal khimu an mpe bam mu, khidetsi, ghi ji nnan ah lep ghi shin ya khi yil Egypt (Masar).35Musa ndhi mu niyang nhi muna aweh den gwar ah miskakam ma bhi ngu diyel ye? Anhi ah gurum ndhi Naan lep khini ah miskakam khi ngu pwat khi kaa gurum mu Naan lep khini nsar khi lah lep fini ndhi nhin kashin Musa ndem. 36Musa pwat khimu khi yil Egypt (Masar) khidangkong ndhi shin jep bi phi shi mu khibi nhi nah mu ndhikin Egypt (Masar) nkong ndhi mukhi yong nhi ah Reed ndhikin dem mbut yii yakgurum vhil. 37"Ah Musa wuni ndhi sat niyen Isarila mu nah Naan khi shin meh ngu jakam naar gu, ngu jakam khi bi ansi.38Ndhisi anhi ah gurum ndhi nhi dhi nkur khi riin Naan mu ndhi mu lap bhilip khi lahlep Naan ndem, npang Sinai ndhi giyet nhi ah wukhime khi Nda mu mu, gwo ndhi lap bhilip seen mpe shin mun si. 39Bhi Nda fun mu niyang khiling nhi, mu bet nhi shinbah nder du, bhin bhizung mu wakya nEgypt (Masar). 40Nteer wuni fe muh bhi mu sat Aaron, ghi dak naan mu mmun dhi mukhi kam yar mun mpe dhi mu man bi ndhi kat Musa ndhi anhi pwat khimun Egypt (Masar) ma"41Bhi mu dak lah-randong nteer wuni mu mu ji khi zukum nkum eh bhi mu khiling khi shang mpe shiit khi sar fut. 42Bhi Nda Naan vhiling en mu deh mmu dhik yil nzar mu dhi khiting mu dhi. Khi bi dhi ah wu rhi ran ndhikin thikarda niyen jakam mu si. 'Kan gu shin zukum nan khi long mu ndhi gu tuwoh, mpe yil yakgurum vhil ndeem lhi Isarila mu mhi?43Gun phi mwan buu khi fungbong Molek khi zar mhi nan ndhi ah Rephan bi mu ndhi gu dak deh ngun gu dhik yil mu dhi. An mpe kok gun del khini del phi Babylon'.44Nda mu mu khi terbernacle mhi langting ndem, khi bhi ndhi Nda Naan sat phi lap bhilip Musa si, nah gwar shin nhi khibi ndhi nah nhi dhi si. 45Dhi leh bhi Nda mu mu nthikim Joshua lap terbanacle wawul khini khi mu ndhi mu lap yil eh. Naan dwan yil fe nsar mu khi yit Nda mu mu. Terbanacle fe deh dhi khi yil eh ji rhi teer mhi Dauda. 46Ndhi Naan phi dem nhi, bhi tal kotsi ji kat peh tong ngurum lhi Yakubu (Jacob) mu.47Bhi bah ah Solomon dhik lhi Nda Naan. 48Mpe wuni fe Nda ndhi khiting nhi phi tong nlhi mu dhik khi sar ma, khi bhi ndhi ngu jaghak sat si, 49'Khiting ah petong fhin, bhin yil ah pe lhi kwak fhin. Nda Naan tal nah, ghi mpe dhik ah kaan lhi ndhi nang nan ye. Kot ah dhineh ah peh nook fhin ye? 50Ah an ah shin bhisi mu khiding khi sar nhi mingha?51Gun niyen niyang khiling mu ndhi gun nshol mbhizung (leng) khi kom, shi bit shi bit gun phi niyang riin wubang, gu shin khibi ndhi giyet nda gu mu shin si. 52Ndaa gu mu shin ah khi ngu jagham ndhi ne mah ye? Mu tiyoh niyen jagham mu ndhi mu nhin ka sut dang deshe wul khi ngu bam dhi, bhi khidet si ah gun gu de ah niyen thikok khi thi kaa, nder muk. 53Gun gurum ndhi gu lap waar ndhi jep lep khi mu wul khi nhi bhi gu niyang lap yah".54Khidet si ndhi niyen diyel mu khiling jep bhisi mu, bhi tukurnung yah mu bhi mu aat akhas du nder Stephen. 55Nhi ndhi ah wugam khi riin wubang, nah peh khiting bhi nah wuret khi Naan, yakal nah Jesu khi dar nsar dasih khi Naan". 56Stephen nah, ah nah khiting ehp khi lah gurum khi dar nkwang sar dah sih khi Naan".57Dhi mbisi bhi niyen diyel mu dwaghar kom du, yakal mu fwa oor bal bal, mu wak ya khi kah muk khiding. 58Mu lhi tiit nhi put khi yil fe, mu fiya/shar nhi khi pang. Langting mu zan le fut ndhi khibang nkwak me dengmaar ndhi mukhi yong sim muk ah Saul.59Ndhi mu phi fiya Stephen bhi yong sim Naan, nah Nda ghi lap riin nhi. 60Ndhi kurum nyil bhi bot oor khi bal, nah "Nda, ghi nok ya wubis khi mu si, ndhi sat lat bhi muut.
1Shawulu ter dangkong muut khi Istifanus. Mpe ndhi asi bhi mu ya shin jel niyen mwan nder Naan ndhi Jerusalem, bhi niyen shin zeen mu rang kah khi yil Yahudiya khi Samariya wahde ah shar shiit khi Jesu mu det. 2Dhi bhi pak niyen dhik yil Naan mu wum kum Istifanus, mu wal muut khimuk. 3Shawulu thikok khi lhi Naan, mwan shi lhi, lhi, yak daas khi shorop mu bal nli kwo.4Asi fe bhi niyen shin zeen ndhi mu rang kah fe mu mwan phi kop bhilip Naan. 5Filibus del sam khi yil Samariya, phi sat bhilip mu khi bal nkah Khristi.6Gurum mu bwer mu lhing kom mpe khiling bhilip ndhi Filibus phi sat fe dhi khi bhizung khime, mu nah bi nhi nah mu ndhi shin. 7Riin wubis mu pwat nbut gurum ndhi mukhi nhi bwer, mu wal khi dhikil wubal, khi mu ndhi awukut mu khi khi phil mu, mu kat bal/kakam. 8Mpe wuni bhi retyit dhi khi yil fe.9Meh gurum dhi ndhi sim muk ah Saminu ndhi gyet nhi phi kum/ngu mulak, khi yakal bhi shin bi fhi pwo nniyen Samariya mu, mang shin ah bhiga gurum ndhi khi phi shi. 10Gurum khi yil Samariya mu khiding, yakal mu wudiyen khi wunan mu khiling nhi, munah "Gwo si nhi khi rham Naan ndhi mukhi yong ah wuyon". 11Mu khiling nnhi mpe ndhi nhi phi shin fhi pwo mu khi pe gyet dhi khi mulak/paah fini.12Ndhi mu shin zeen Filibus ndhi nhi phi kop bhilip khi Naan nka petong khimuk khiting khi sim mhi Jesu Khristi bhi mu shin batisma mu daas khi shorop. 13Saminu shi kah shini shin zeen, yakal khidangkong ndhi mu shin batisma nhi bhi tong awukhime khi Filibus shi bit shi bit. Ndhi nah bi nhi nah mu khi nvhir/khisher bi mu bhi ahp pwo nnhi.14Ndhi shar shiit ndhi Jerusalem mu khiling nah Samariya mu lap bhilip khi Naan bhi mu lep Bitrus mukhi Yahaya mmu. 15Mpe wuni, ndhi mu mwan roh bhi mu dang phi Naan deh riin wubang sam khi ka mu dhi. 16Dangdeshe pus wuni dhi bhi riin wubang sam khi kah, me gurum ma, mu lap ah batisma ndhikin sim mhi Nda Jesu det. 17Bhi Bitrus mukhi Yahaya mu zan sar du khi kah muk bhi lap riin wubang.18Ndhi Saminu nah kat riin wubang sam ah mpe zen sar khi shar shiit si mu bhi shin shakal nmu. 19Bhi na "Gu shin bal mhi sinnan kakder ah zeb sar nhi ngurum bhi lap riin wubang"20Bhi Bitrus sat nnhi na "mangye shakal fhik thikok khi ghi mpe dhi ghi phi leng kat zuhum Naan khi shakal. 21Ghi khi bi mpe shin nbut bisi ma, mpe dhi bhizung ghi awukhime khi Naan ma. 22Mpe wuni bhi ghi thiwap ghi yit yar butdet ghi dang phi Naan, pak bhi kon khi wubis fhik nghi de nghi ghi kat ndhi nleng fhik dhi. 23Mpe ndhi ah nah ghi ah khuk wudet, ghi bhik awugam khi wubis.24Saminu piring/lap nah, "Ghi dang phi Naan mpe nhi yakba bi ndhi ghi sat si nkhi khat ahn".25Ndhi mu shin langting yakal mu kop bhilip khi Naan, dhi Bitrus mukhi Yahaya mu wakyah nJerusalem, phi kop bhilip Naan njep yil Samariyawa mu bwer.26Dhi bhi lah lep khi Naan lap bnhilip khi Filibus nah, "Ghi yakal ghi mwan khi yar ndhi del sam Jerusalem shin kam Gaza" (Yar fe nhi khi fhi pe). 27Ndhi yakal del, khi me ngu Habasha ndhi nhi awuyon, khi bhiga peh dar nyil mhi Kaandakatu, mat wuyon mhi Habasha, nhi ah gu yak dam shakal ji Urushalima mpe dhik yil Naan. 28Nhi phi waya khipang khika bhizing fini, nhi tang ran nbut ngu jakam Ishaya.29Riin sat Filibus nah, "Ghi mwan ghi tong kus khi bhizing". 30Bhi Filibus si mwan ndermuk, bhi khiling nhi phi tang nbut ran khinan wubang ndhikin Ishaya ngu jakam, bhi nah, "Ghi man bi ndhi ghi phi tang fe ah?" 31Bhi nah, "Shin ah nang ah man ye, mangye megwo kam nnan dangmingha?" Yong peehnFilibus de nhi kah khiduk bhizing, bhi na gwar tong nder nhi.32Ndhi si ah sikhin ndhi nhi phi tang fe, mu dhil nhi khibi thim ndhi mu mpe mwan gap fe si, nhi ndhak khibi thim nsar ngu pan si, ehp pwo ma ko leeh. 33Mu shin jel nnhi, mu dam nhi nkah zeen fini. Ah weh mpe man shin fiyar nkaan khimuk ye? Mpe dhi mu thi nhi"34Bhi nhi wuyon (eunuch) tal phi Filibus nah, "Kambok ghi sat nnan, ngu jakam fe phi sat awe, ah kah shini ah amegwo wudhik ye? 35Filibus she lap bhilip khinhi nkah bhilip Naan khi bal nka Jesu.36Ndhi mukhi yar, 'mu kat pe am bhi nhi wuyon fe (eunuch) sat Filibus nhin ame khi dang ndhi ah shin batisma eh?" 37Ran wuret ndhi bhi biit mukhi Shiit 8:37 ma. Filibus nah, "Kat ghi shin zeen khi bhizung ghi khiding bhi ghi lap batisma". Bhi nhi Saminu ngu Ethopia piring/lap nah, "Ah shin zeen ndhi Jesu Khristi ah lah Naan". 38Dhi bhi ngu Ethopia si lhi mbhizing fe dar mu sam nbut am fe, nhi Filibus khi wuyon fe bhi Filibus shin batisma nhi.39Ndhi mu pwat nbut am eh, bhi riin khi Naan mang Filibus del khini, bhi gwo wuyon si shin nah nhi ma, bhi yah yar fin khi retyit (shangshak). 40Bhi Filibus nhin kah shin nAzotus, mwan khi yil khiding phi kop bhilip Naan wakam Kaiseriya.
1Shawulu phi shin lukut niyen mwan nder Naan mu nah ji tiyoh niyeh, bhi mwan nder phi thikim wuyon (Fieia). 2Dang phi muk mpe de nhi shin ran njin ji mwan khinhi nlhiNaan ndhi Damaskus de kat ji kat gwo ndhi khika yar mhi Naan daas khi shorop bhi yak mu diyan wakji khi mu khi yil Urushalima.3Ndhi nhi khi yar, ji rhi kus khi Damaskus, nkiyen bhi me pebang shi tong khiting den nhi nnar. 4Bhi putah nyil yakal khiling dhikil phi sat nah, "Shawulu, Shawulu, anang ghi phi shin jel nnan ye?"5Shawulu piring/lap nah, "Ghi aweeh Nda?" Nda Naan nah, "An ah Jesu ndhi ghi phi shin jel/wula nhi. 6Ghi yakal ghi del ndhikin yil fe, bhi mukhi sat bi ndhi ghi shin". 7Gurum ndhi mu phi mwan awukhi me khini mu ndok, mu khiling dhikil dang, mu nah megwo ma.8Shawulu yakal nyil, ndhi ehp yit, bhi nah pe ma, mu dhil ah dhil nhi shin kam Damaskus. 9Nih phi nah peh ma mpe teer kun, vhukhum, binshin sih membi ma, bin shu membi ma.10Khidetsi me ngu mwan nder Naan dhi sim muk ah Hananiya. Nda Naan nhin nnhi sukun, nah "Hananiya!" bhi nah "ghi nah an si Nda". 11Nda sat nhi nah, "ghi yakal ghi yah khiyar ndhi mukhi yong ah ndharih khipe lhi Yahuza, ghi tal kop meh ngu Tarsus dhi mukhi yong sim muk ah Shawulu, nhi phi dang phi Naan. 12Bhi nah nbut sukun gurum ndhi mukhi nhi ah Hananiya phi del ndhikin deh nhi lih/zan sar nhi khi kah ghi deh nghi, ghi nah pe dhi."13Bhi Hananiya piring/lap nah, "Nda ah khiling nder gurum mu bwer nkah gwo si, bi wubis ndhi shin ngurum fhik mu nUrushalima. 14Kat bal nder Firis wuyon mpe yak niyen ndhi mu phi yong sim ghi." 15Bhi Nda Naan sat nhi nah, Ghi mwan mpe dhi mu bil nhi ah leh shiit fin mpe deh nhi mwan khi sim ndhi nhi ah man nder mu ndhi mu niyang lap Naan (alumai) dhi, long mu, daskakam mu khi jep Israaila mu, 16An mpe nhin nhi jel/wula ndhiki shu mpe sim ndhi ah aman".17Mpe wuni bhi Hananiya yakal mwan rhi dhi nlhi fe, lih/zan sar khi kah muk, bhi nah, emnhikin nhi Shawulu, "Nda Jesu ndhi nhin kah shini nghi khi yar ndhi ghi phi sam lep an nghi deh yit ghi ehp, ghi nah pe deh ghi lap riin wubang dhi." 18Dhi leh bhi membi shi khipe riip put nyit muk bhi nah pe, yakal bhi mu shin batisma nhi; 19Bhi sisih, yakal kat bal. Tong ah wukhime khi niyen Naan mu nDamaskus mpe teer bwer.20Dhi mbhisi bhi lap Jesu nlhi Naan, nah nhi ah lah Nda Naan. 21Gurum ndhi mu khiling, mu ahp pwo khiding muna, "Ah gwo si nhi ah ngu thikok khi niyen Naan ndhi mu phi yong sim ndhisi nUrshalima mhingha? Ji mhisi ah mpe yak mu diyan nthikim Firis wunan mu" 22Shawulu phi kat bal nthikim nthikim ndhi lhi deh en Yahudawa ndhi mukhi tong Damaskus, nhin ndhi Jesu nhi ah Khristi.23Khidangkong teer mu bwer bhi Yahudawa mu ben phi du mpe thi nhi. 24Bhi bhilip ben khi mu tah nkom Shawulu, mu tong phi tap phi peh pus khi lhipar deh mu thi nhi dhi. 25Bhi shar shiit khi muk mu mang nhi nlhi par kam yarkam nhi shibut pe, mu den nhi but khishak.26Ndhi waji rhi Jerusalem, bhi Shawulu phi dem mwan nder niyen mwan nder Naan mu, dang bhi mu phi lwakat nhi, mu shin zeen ndhi nhi ah ngu mwan nder Naan ma. 27Dhi bhi Barnabas mang nhi mwan khi nhi nder shar shiit khi Jesu mu, yakal kam yar ndhi Shawulu kaat khi Naan dhi khi yar deh lap bhilip khi nhi khi ndhi lap bhilip Damaskus khi bal nkah Jesu.28Nhi ah wukhime khi mu Jerusalem mpe ndhi mu roh dhi. Lap bhilip khi bal nkah Nda Jesu. 29Mpe wuni fe bhi nhi phi bhakhal khika bhilip Naan ngurum Yahudawa mu, bhi mu phi dar deh mu thi nhi dhi. 30Ndhi gokoshi niyen mwan nder Naan mu khiling ah si bhi mu waksam khi nhi Kaiseriya shin waya Ntarsus.31Mpe wuni bhi niyen Naan ndhi khi yil Yahudiya khi Galili khi ndhi Samariya mu kat tong shakap, gurum mu wakji bwer riin wubang khi Naan phi bam muk. 32Ndhi Bitrus mwan khi yil fe khiding, bhi wasam nder gurum wubang khi Naan ndhi mu Lidda.33Dhi mhisi bhi kat me gurum khi Naan ndhi mukhi yong sim muk ah Iniyasu, nhi awu khu kut mpe yii pokhokun. 34Bitrus sat nhi nah "Iniyasu, Jesu Kristi bhar ghi, ghi yakal ghi mang karem/karam fhik", dhi wai det bhi yakal khiting. 35Mpe wuni bhi gurum ndhi khi yil Lidda khi Sarona ndhi mu nah gwo si mu waKji nthikim Naan.36Dhi me yil ndhi mukhi yong ah Yafa me mat mwan nder Naan dhi ndhi sim muk ah Tapita ndhi mukhi yong ah Dokas, mat si dem shiit wuret mu nthikim dhi khi nah jel nniyen shar mu. 37Ndhi ji deh dhi bhi mat si gok, bhi muut, ndhi mu sukhup kum muk, bhi mu den mme dhikin lhi ndhi khi thing.38Mpe dhi Lidda kus khi Yafa, niyen mwan nder Naan mu khiling nah Bitrus dhi mbisi, mu lep gurum vhil nhi phi dang deh nhi "ji nder du nkiyen/lha lha dhi". 39Bitrus yakal mwan nder mu, ndhi ji rhi dhi, mu kam khi nhi khipe kum fe, bhi shorop kah ndhi mu dhi mu phi wal, mu phi nhin leh khi jep bi ndhi Dokas teen ndun ndhi giyet nhi dhi nder du.40Bitrus lhi mu pwat khibang, kurum nyil, yakal dang phi Naan bhi shikhir khipe kuum fe bhi nah "Tapita, yhi yakal". Bhi ehp yit det bhi nah Bitrus bhi tong khiting. 41Bitrus shin sar nhi, bhi ehp nhi khiting; ndhi yong gurum wubang khi Naan mu khi shorop kaah mu, bhi shin nhi mu khi seen. 42Bhilip si kat pe khi yil Yafa, yakal gurum mu shin zeen Naan. 43Shin teer bwer awukhime khi me gurum khi yil Yafa mukhi yong sim muk ah Saminu.
1Me gurum nhi dhi nKaiseriya, sim muk ah Karniliyas, nhi ah gurum wuyon mhi soja, ndhi song sokol ndhi Italiya. 2Nhi ah gurum ndhi man bhin lukut Naan khi gurum lhi nhi mu khiding, nhi phi shin zukum khi dang phi Naan nka nka.3Me bhit nkarfe kun mhi khansikin, bhi nah lah lep khi Naan nbut sukhun del bhi sat nhi nah "Karnaliyas" 4bhi Karnaliyas ehp yit nah nhi khi lukut, bhi sat nah "Nda Naan, ame dhiye"? Bhi lah lep khi Naan sat nhi na, dang Naan khi shin zukum fhik khi rhi nthikim Naan, ah bi leng nder muk. 5Khidet si ghi lep gurum mu khi yil Yafa, deh mu wakji khi me gurum ndhi sim muk ah Saminu ndhi mu khi yong nhi ah Bitrus. 6Nhi phi tong nder Saminu majemi ndhi lhi muk phi am bahar".7Ndhi lah lep khi Naan ndhi lap bhilip khinhi del bhi Karnaliyas yong kurem/kuram fini mu vhil, khime soja ndhikin niyen ndhi mu phi shiit khinhi. 8Karnaliyas sat bi ndhi taah mu khiding, bhi lep mu nYafa.9Dhi dhidaar nbut hour wu pemeh, ndhi mu khiyar mwan, mu kus khi yil fe, bhi Bitrus kah khi ka lhi mpe dang phi Naan. 10Mbisi bhi nen la nhi, nhi phi dem sih mpe sih, bhi ndhi niyen fe mu phi shet sih, bhi sukhun, 11Bhi nah pe khiting e'ep bhi me dah shi tong khiting sam, membi khi pe kaal si tong sam nyil, sam shi kokop dhi wu feer mu. 12Nbut fe bhi luh kwak fee mu shi khan mu dhi khi mu ndhi mu phi mwan khi buut, khi yer ndhi khiting mu.13Bhi me dhikil lap bhilip khji nhi nah "Bitrus ghi yakal ghi thi ghi ahr". 14Bhi Bitrus na "hai Nda, mpe dhi ah sham sih membi ndhi khi rap ma". 15Dhi bhinshin khiling dhikil fe wu vhil, "bi ndhi Naan dak ah wubang bhi ghi sat ghi lhi nhi khi rap ma". 16Bio fe taah asi yit kun; bhi nkiyen mu mang daah fe sshin kah khiting.17Ndhi Bitrus rhuk mpe ndhi man phishi sukhun fe ma, leh det bhi nah niyen ndhi Karnaliyas lep mu khi diyerem/diyaram phi bong, khidangkong ndhi mu tal yar khipang fe. 18Mu yongpe mu tal, kotsi Saminu ndhi mukhi yong nhi ah Bitrus phi tong mbhisi o-h.19Ndhi Bitrus kudhi phi shin leng nkah sukhun fe, bhi riin sat nhi nah, "gurum mu kun mu phi tal kop ghi. Pak ran wugiyet bhi biit mukhi nhi ah si. Gurum mu vhil phi bong ghi, mah bhi, me gurum mu phi thang ghi. 20Ghi yakal sam ghi mwan nder mu, tap yaak ghi shimkur pe mwan nder mu ma, mpe ndhi ah lep mu". 21Bitruss del sam nder niyen fe mu, nah, "Ah an ah gwo ndhi gun phi tang fe. Gu wul ah kwat me ye?"22Munah, gurum zen zen ndhi sim muk ah Karnaliyas, gurum ndhi khi zen bhin lhukut Naan, mu man nhi ah wuret khi yil Yahudawa mu, mu lep lep nhi nder Naan khi sar lah lep wubang, lep nhi nder ghi naah, "ghi ji deh jin ji khiling me sim bhilip nder ghi dhi". 23Mpe wuni bhi Bitrus yong mu shin kam nlhi nder nhi. Dhidar mbhit bhi yakal bhi mwan nder mu, pak niyen Naan ndhi Yafa mu awukhime khi nhi.24Dar-mbhit bhi mu ji nKaiseriya, Karnaliyas phi tap phimu, yong nkhan fini mu khiding, khi shar nhi wukus mu.25Waji rhi ndhi Bitrus waji del ndhikin, Karnaliyas nah nhi bhi phuta nthikim muk mpe dhik yil nhi. 26Bhi Bitrus ehp nhi naah, "ghi yakal khiting", ana gurum duk".27Dhi Bitrus phi lap bhilip khi nhi bhi, kam nlhi kat gurum kur khipe khime. 28Bhi sat mu nah, "gun shi kah suk gu man ndhi nhi nka yar deh ngu Yahudawa khat kah khi gurum dhi, ma bhi mhizep tongwul, Nda Naan nhin nnan nah tap yak ah mang megwo awurap ma. 29Ah nhi lhi deh ah wul no'ot nkot kot ndhi mu lep an dhi, asi de ah tal bi ndhi lhi deh ghi lep lep nder nhi dhi".30Karnaliyas nah, "teer feer ndhi del si mu peh asi, an phi dang phi Naan hour wu pokofar khipang lhinhi, bhi ah nah gurum nthikim nhi khi leh wu mhilhip. 31Bhi sat nah, "Karnaliyas, Naan khiling dang fhik bhin zukum fhik kak der Naan khi ghi. 32Mpe dhi ah si bhi ghi lep megwo shin yah Yafa, deh yong gurum dhi mukhi yong sim muk ah Saminu ndhi mu man nhi ah Bitrus. Nhi phi tang lhi Saminu majeni phi am bahar. Pak ran wugiyet bhibiit nhin fga khat wul bhi khi lap bhilip khi ghi. 33Ah mpe wuni bhi ah lep nder ghi. Ret ndhi ghi ji. Khidet si mun khiding mun nthikim Naan deh mun mu khiling bii ndhi Nda lep ghi mpe sat fe dhi". Phikop, Nda lep nah, pak ran mu wugiyet bhibiit mukhi Naan lep nah34Bhi Bitrus ehp pwo nah, "Zeen, ah man ndhi Naan nhi khi bunyit ma. 35Ndhikin yil si gurum ndhi nhi phi lukut deh shin ret bhi awulap nder Naan.36Gu man bi ndhi lep khi nhi njep Isarila mu, ndhi sat bhilip wuret nkah tong shakap ndhikin sim mhi Jesu Khristi ndhi ah Naan. Gwo ndhi lukut nhi deh lap nhi bhi ah wulap nder Naan mhi khiding. 37Gun shikasuk gun man jep bi ndhi yakal/tah khi yil Yahudiya, she khi yil Galili khidangkong batisma ndhi Yahaya sat. 38Sim bhilip mhi Jesu ngu Nazaret, yar ndhi Naan gam nhi khi riin wubang khi bal khi mbi man, phi mwan shin wuret bin pwat khi riin wubis ngurum mu mpe ndhi Naan nhi ah wukhime khi nhi.39Mun ah langting jep bi ndhi Jesu shin mu khi yil Yahudawa khi Urushalima, anhi ndhi mu kah khika shep mu thi nhi. 40Bhi Nda Naan ehp nhi yakal nbut teer kun yakal lhi mu naah nhi, 41Ah gurum mu khiding ma, ah langting ndhi mu pwan mu nshe nder Naan, ndhi mu sih, mu shu awukhime khi nhi ndhi yakal mphi muut.42Nhi lhi mu mwan khi bhilip khi Naan shipe-shipe, phi sat sina, ndhi si ah nhi ndhi khi thok diyel mmu ndhi kakam khi mu ndhi mu dwam. 43A nhi ndhi niyen nah pe ndhikim mu /jakam mu phi bhilip fe, mpede gurum ndhi shin zeen nhi bhi khi kat kon khi wubis/shikbis ndhikin sim khi muk".44Ndhi Bitrus phi bhilip ndhi si bhi, riin wubang sam khi kah niyen ndhi mu phi khiling sim bhilip fe. 45Gurum Yahudawa ndhi mu niyang lap/shin zeen Naan deh ji nder Bitrus mu nah bi ahp pwo mpe ndhi shin zukum riin wubang mu.46Dhi bhimu khiling mu ndhi mu niyang shin zeen si mu phi lap bhilip khi liis lhi du phi sam Naan. Bhi Bitrus piring/lap nah, 47"Me gurum khi niyang khi duk am si mpe shin batisma nniyen ndhi riin wubang sam khi kah mu khi bi mun saah?" 48Bhi lhi mu shin batisma nmu ndhikin sim mhi Jesu Khristi. Mu dang phi muk de nhi tang nder du mpe teer mu nthikim dhi.
1Niyen mwan nder Naan khi emnhikin mu, mu ndhi khi yil Yahudiya mu khiling nah mu ndhi mu shin zeen nbhilip Naan ma, mu lap pwo Naan. 2Ndhi Bitrus ji Urushalima, bhi gurum darika mhi dhas ndhi mu koss mu si mu thet nih. 3Muna, "ghi del nder niyen ndhi mu noot koss, bhin ghi sih sih ah wukhime khi mu.4Bhi Bitrus yakshi mu shikam shikam. 5"An khi yil Yafa phi dang Naan bhi ah sukun ah lhi daa tong khiting wasam khibi khal wukahm si wah khiting shi eskokop mu fher. Wasam nder nhi. 6Ah nah nhi deeh, bhi ah shin leng khi kah fe. Dhi bhi ah nah luu kwak fher mu khi yil, luu wu biyal mu, ndhi mukhi mwan khi but yakal yer khiting mu.7Det bhi ah khiling dhikil phi sat na, "Bitrus, ghi yakal, ghi thi ghi ahr!' 8Bhi ah lhi 'asi ma, Nda mpe ndhi membi wurap sham del nphi nhi ma' 9Bhi dhikil fe piring/lap khiting na "bi ndhi Naan dak ah wubang, bhi ghi yong awurap ma'. 10Bi fe taah asi yit kun, bhi mu mang khiding shin wah kah khiting.11Dhi mbisi bhi gurum mu kun mukhi diyerem/diyaram nthikim lhi ndhi mun dhi, mu lep mu nKaiseriya nder nhi. 12Riin lhi nnan ah mwan nder mu, khi me kot kot ma, emnhikhin wu pheme si mu shinder nhi, mu mwan mu roh lhi gwe si. 13Sat yar ndhi ji nah lah lep khi Naan khi dar lhi nhi phi satsina, 'ghi lep gurum mu Yafa de mu wakji khi Saminu ndhi mukhi yong nhi ah Bitrus. 14Khi sat lep nghi ndhi ghi kat seen tai tai - khi ghi khi lhi ghi.15Ndhi ah dokom lap bhilip khi mu, bhi riin wubang sam khi kah mu, khi bi ndhi khi kah mu nshe si. 16Ah leng khi bhilip khi Nda, ndhi sat ma, "Yahaya shin batisma khi am, bhi mukhi shin batisma ngun nbut riin wubang.17Bhi kat Naan shin zukum mu khibi ndhi giyet shin mun ndhi mu shin zeen Nda Jesu Khristi. An ah weh, ndhi ah bhakal Naan ye? 18Ndhi mu khiling bi mhi si mu, bhi mu lap me bhilip ma, mu plang Naan, muna, "du man bi ndhi du sat ma, mu dhik yil Naan, mu nhin gurum ndhi mu niyang shin zeen, mu thiwap Naan deh mu kat seen tai tai dhi".19Khidetsi mu ndhi rang nsar Jeel/wula ndhi mu shin Istifanas, mu mwan roh khi yil Finikiya, Cyprus khi yil Antakiya, mu phi kop pwo Naan Yahudawa mu. 20Bhi pak mu - muh ndhi mu whak kubrus khi ndhi kurane mu ji Antakiya mu lap bhilip khi mu ndhi mu shin zeen ma, mu kam bhilip Naan mu nkah Jesu Khristi. 21Nda Naan nhi ah wukhime khi mu, gurum bwer mu shin zeen Nda Naan.22Bhilip khimu taah nkom niyen mwan nder Naan ndhi Urushalima mu, bhi mu lep Barnaba mpe mwan Antakiya. 23Ndhi mwan deh nah wuret khi Naan, bhi khiling khi shang/piya bhizung muk, bhi sat bhilip mu khi bal mpe deh mu kat ah wukhime khi Naan khi bizung khime dhi. 24Nhi ah gurum wuret ndhi gam khi riin wubang, khi shin zeen, bhi gurum mu bwer wakji nder Naan.25Bhi Barnaba waya Tarsus deh nhi bong kop Shawulu dhi. 26Ndhi kat nhi, bhi waji khi nhi Antakiya. Bhi mpe yii khime bhi mu tong awukhime khi niyen mwan nder Naan mu bhi mu phi kamm bi mu bwer ngurum mu. Jep kam khimuk mu khi yong mu a niyen mwan nder Naan dhi khi yil Antakiya fe.27Dhi nteer wuni mu, bhi pak niyen nah pe khi kah/jakam mu tong Urushalima waksam Antakiya. 28Mme mu ndhi sim muk ah Agabas, yakal khiting bhi nhin nbut riin nah bhigha neen nhi mpe taah khi yil khiding. Mu shin nhi ah nteer mhi Kalaudiya.29Bhi niyen Naan mu shin zung ko aweh mphi ke khi bal fini lep khi bam nyil Yahudiya. 30Mu shin asi, mu lep khi shakal mu wunan fe mu khi sar Barnaba mukhi Shawulu.
1Ndhikin teer wuni fe mu, bhi Long Hiridus yah lhi yit khi kah niyen Naan mu deh nhi shin jeel mu dhi. 2Kwap Yakubu emnhikin Yahaya khi shuk nghar.3Khidangkong ndhi nah ret nyit Yahudawa mu, bhi mwan yah Bitrus zak. Nbut retyit mhi yii khi yii. 4Khidangkong ndhi mu yah nhi, bhi den nhi nlhi kwo, mu shin shiit nsoja wubal bal mu fheer fheer pe fher. Mpe tap phi muk, nhi phi leng waji khinhi nthikim gurum mu khidangkong ret nyit fe.5Mpe wuni bhi mu den Bitrus nlhi kwo, bhi nyen Naan mu dang khi bhizung khime mpe muk. 6Dhi nlhi par ndhi Hiridus mpe daar wawul khinhi mpe deh mu thok diyel nhi dhi, Bitrus phi saam nnar soja mu vhil, ah wu bwakat khi sarka, niyen tap phi pe ndhi nthikim philhi mu phi tap pe nlhi kwo fe.7Dhi det bhi lah lep khi Naan mhin kashin shikokop muk, bhi pe bang dhi nlhi kwo fe. Shit Bitrus nkum, mii nhi nah, "ghi jwal leh fhik khi kokop", Bitrus shin asi. Lah lep sat nhi, "ghi yakal nkiyen/la-la, bhi sarka fe puta. 8Lah lep khi Naan sat nhi na, "ghi bwakat za-al, ghi wup ngado ghi mwan nder nhi,"9Bitrus put nder lah lep. Nhi man bi ndhi lah lep khi Naan shin si ah zen ma, dennah jin ah phi sukun. 10Dhi mu del phi ngu tap phi pe ndhi nshe khi wu vhil, mu roh phi lhi wubal ndhi ah yar yah khi yil eeh, bhi ehp shika sat. Mu pwat, mu sam khi yar, bhi lah lep khi Naan yit nhi dhi mbisi.11Ndhi Bitrus waji nbut ehn nhi bhi na, "Ah zen-zen, ah man ndhi Nda Naan lep lah lep fhin deh nhi put khi an nsar Hiridus dhi, khi jep bi ndhi gurum Yahudawa mu phi leng shin f khiding". 12Ndhi del man ndhisi bhi, mwan yah lhi Maryamu nhikhin Yahaya ndhi mukhi yong nhi ah Markus, peh ndhi gurum mu khaat dhi bwer phi dang Naan.13Ndhi kwak phi-lhi kuut, bhi meh larep ndhi sim muk ah Roda put nah pe khibang deh nhi man gwo fe dhi. 14Ndhi man dhikil Bitrus, bhi ehp phi lhi ma, nsar reetyit, bhi si wakam ndhikin lhi, sat mu na "Bitrus khi dar phi lhi kuut. 15Bhi mu sat nnhi munah, "Kah ghi nkiyet ma". Bhi dar khi ka bhilip fhit, na ah asi. Bhi muna, "Ah lah lep khi muk".16Bhi Bitrus wet phi kwak phi lhi, ndhi mu ehp phi lhi, mu nah nhi bhi ahp/fhi pwo mu. 17Bitrus ehp sar deh mu tong shakat dhi yakal sat yar ndhi Naan put khi jin nlhi kwo dhi. Bhi nah, "Gu sat bisi nYakubu mukhi gokoshi emnhighin mu muh dhi", Bhi yakal del yah khipe wu-kwa.18Ndhi bhit bang, bhi peh shikin nnar soja mu khi bi ndhi khat Bitrus. 19Khidangkong ndhi Hiridus bong nhi de kat nhi ma, bhi tal dhikil niyen tap phi pe mu, na mu tiyo mu. Bhi yakal yit yil Yahudiya dhi waya Kaiseriya tong dhi.20Hiridus khiling khi tukurnung khi niyen Taya mukhi Sidon. Mu mwan nder muk khi leng wukhime, mu dhil eehn Bilasta ngu bam khi long wuyon deh nmhi bam dun mpe dang tong shakap mpe ndhi yil khimu phi lap si khi yil long wuyon si. 21Par meh pus wudhiden bhi Hiridus jwal leh long fhin yakal tong khi kah petong long fini bhi lap bhilip khi mu.22Gurum mu fwa oor muna, "du khiling ah dhikhil me naan, amhi gurum ma" 23Dhi det bhi lah lep khi Naan ji shit nhi mpe ndhi shin wuyon khi plang Naan ma, nhiyet mu arr nhi bhi muut.24Bhilip khi Naan shin sim yakal kat yon. 25Ndhi Barnaba mukhi Shawulu mu lat phi-shi mwan fut, bhi mu wakyah nUrushalima, pak mu wughiyet mu ran nah, awukhime khi Yahaya ndhi mukhi yong nhi ah Markus.
1Nlhi Naan nAntakiya, pak niyen nah pe khi kaa/niyen jakam mu khi niyen kam bi ngurum mu dhi. Mu ah Barnaba khi Saminu ndhi mu phi yong nhi ah Baki khi Lukiyas Bakurane khi Manayan ndhi nder long Hiridus khi Shawulu. 2Ndhi mu phi dhik yil Naan, awukhime khi tong khi am thi khi neen, bhi riin wubang nah, "gu yit Barnaba mukhi Shawulu mpe shiit ndhi ah yong mu mpe nhi". 3Khidangkong ndhi mu tong khi neen khi am thi, mu dang phi Naan, mu lhi wuret khi kah gurum eh mu, bhi mu lep mu shindel.4Ndhi riin wubang lep Barnaba mukhi Shawulu shin yah Salukiya, dhi mbisi bhi mu lhing nving am, mu wakya Kuburus. 5Ndhi mu mwan roh khi yil Salamis bhi mu kop pwo/sat bhilip Naan, nlhi Naan mhi Yahudawa mu awukhime khi Yahaya phi bam mu.6Khidangkong ndhi mu mwan dhi khiding mu roh Bafusa bhi mu kat me ngu kos pah shi, ngu neen mhi dung, gurum Yahudawa sim muk ah Bar - Yashu'a. 7Ndhi mu ah wukhime khi Mukaddas Sariyas Bulus ngu mbi-man, bhi Mukaddashin yong Barnaba mukhi Shawulu deh nhi khiling bhilip Naan dhi. 8Bhi Alimas ngu pah si (mpe ndhi ndhisi ah phi shi sim muk} ghakal/ghakar khi mu; dar deh nhi vhiling ehn proconsul shin ba yak khi shin zeen.9Shawulu ndhi mukhi yong nhi ah Bulus ndhi riin wubang awukhime khi nhi, lhi yit nhi. 10Nah, "Maha'inci gurum wuban, lah shaarfom, ngu niyang zeen khiding, ghi nhook thikok khi yar ndhi ndarih mhi Naan mingha?11Khidet si sar Naan khi kah ghi, ghi mpe vukum, ghi mpe nah puus ma mpe la teer le, dhi mbisi bhi membishi khipe lhibin khi kwo ohkot nhi, bhi tang gurum ndhi khi dhil kam njin. 12Khidangkong ndhi proconsul nah bi ndhi taah, bhi fhi pwo nnhi khi kam khi Nda Naan.13Dhi bhi, Bulus mukhi shar mwan fhini mu yikhil Bafusa ndhikin nvhing am, mu roh Bariyata khi yil Bamfiliya. Bhi Yahaya yit mu dhi, waji Urushalima. 14Bulus mukhi shar nhi mu, del kam nthikim nShariyafa, mu kam Antakiya khi yil Bisidiya. Nshi wu peme bhi mu waakya nlhi Naan mu twaakat dhi. 15Khidangkong ndhi mu tang waa'ar yakal niyen nah pe khi kah nthikim/niyen jakham mu, niyen phi thikim mu lep lep mu, muna, "emnikhin mu muh, kat gun khime lep ndhi khi bhal kwak mu bhi gu sat ngurum si mu".16Dhi bhi Bulus yakal eehp; sar mhi, bhi nah, "Gun gurum Isarila mu ndhi phi lhukut Naan, gu lhing kom gu. 17Naan khi niyen Isarila mu, bun Nda mu muh shin yon ngurum fhin mu ndhi mu ah mhizep khi yil Masar khi bal wuma dau pwat khi mu khi yil fe. 18Khibi yii yakgurum vhil bhi nhi phi mokor khi mu ndem.19Khidangkong ndhi rhikhip yil/nkaan mu pokovhil khi yil kanana, bhi shin yil ngurum fun mu ndhi ah bi kop khimu. 20Ndhi si tah khiding ah yii yakgurum dali feer khi yakgurum vhil khi sar. Khidangkong bisi mu khiding, Naan shin niyen diyel mu mu, khi yit Samuel ngu nah pe nthikim khi kah.21Bhi gurum fe mu dang deh mu shin Long/miskakam ndun dhi, bhi Nda Naan shin Saul lah Kish, gurum ndhi wah njep pup khi Benjamin deh nhi tang ah Long mpe yii yak gurum vhil. 22Ndhi Naan ba khinhi nlong bhi mang David den ah long nkah mu. Ah nkah David ndhi Naan shin langting nkah muk nah, "Ah kat Dauda lah Yess, ah gurum ndhi an phi dem fe, ndhi khi gam no'ok fhin.23Ah nbut nkaan khi gwo si ndhi Naan wul khi ngu bam Israila mu, Jesu khibi ndhi mang gwe. 24Deshe wul khi Jesu, bhi Yahaya sat bhilip Naan gurum muh nkah batisma thiwap Isarila. 25Ndhi Yahaya phi lat shiit fhin, bhi nah, 'Gun phi leng an ah weh ye?, ah an ma. Gu khiling, nhi nwul khidangkong nhi, ahn wu tung kokop ndhi nshi muk ma'.26Emnikhin nhi mu, nkaan khi Ibrahim khi mu ndhi mu phi lukut Naan, ah naar gu ndhi mu lep khi simbhilip bam si. 27Mpe ndhi mu ndhi tong Urusshalima khi niyen phi thikim mu man nhi ma, bhi mu gam sat khi niyen nah pe ntikim khi kah mu, mu kat man bi ndhi mu phi tang nshi wu peme ma.28Mu nah me phi shi khi wubis ndhi shin ndhi khi wal muut ma, bhi mu dang phi Bilatus deh mu thi nhi dhi. 29Ndhi mu lat jep bi ndhi mu ran nkah muk, mu sam khini khika shep mu dem nhi ntukun.30Naan yakal khinhi khi muut. 31Mu nah nhi mpe teer mu bwer, niyen ndhi mu nder muk khi yil Galili wakam Urushalima mu ndhi mu ah langting khi muk nder gurum mu.32Mun phi sat bhilip wuret, bi wu dhi den ndhi kot nder Nda fun mu. 33Nda Naan nhi gam gwe nmun jep muk mu, ndhi yakal khi Jesu khi muut, khi bi ndhi mu randi ndhikin zabura: 'ghi ah-lah nhi, shini an ah dah ghi. 34Nhin ji yakal khini mphi muut sar yak bhin khi wawul, Naan lap bhilip nyar ndhi si'. Ah shin wubang mpe nah bi wuwam;35Anhi lhi de sat nbut zabura nkwa 'Ghi mpe yit ngurum fhik wubang nah wuban ma.' 36Khidangkong ndhi Dauda dhik yil ngurum fhini mu nteer wuni nka nhok mhi Naan dangdeshe muut dhi, mu wum nhi ah wukhime khi bhikaam fhin mu, yakhal wam, 37Nhi ndhi Naan yakhal khi nhi, wam ma.38Yhit deh ngun gu man dih, emnhighn nhi mu, awukhime khi gwo si deh mu kat kon khi shikbis/wubis dhi. 39Ah mpe muk deh mu dhi mu shin zeen mu si kokorong nka jep bi mu ndhi waar khi Musa khi shin ma.40Mpe wuni bhi gu tap yakba bi ndhi niyen nah pe khi kah nthikim mu satsi ntah khi gun. 41Gu naah, gun niyen bak pe, gun npe ahp pwo, bin gu thikok, mpe dhi an mpe wawul khime shiit nteer si mu, shiit ndhi gu shin zeen ma, kho yoba ah megwo sat ngun".42Ndhi Bulus mukhi Barnaba mu yit pe fe, bhi gurum eh mu dang phi mu shin bah yit bhilip si nshi wu peme dhi. 43Ndhi mu lat kaat nlhi Naan, bhi gurum Yahudawa ndhi mu phi dhik yil Naan mu mwan nder Bulus mukhi Barnaba deh mu lap bhilip mu deh mu delthikim khi rhikhit mhi wuret khi Naan dhi.44Par shi wu peme nkwa fe bhi, wuyon gurum khi yil fe ji mu kur kah khishak deh mmu khiding bhilip Naan dhi. 45Ndhi Yahudawa mu nah nvhir/khisher gurum si mu, bhi mu yikhil khi thilik, bhi mu lap bhilip wu ben nka bi ndhi Bulus sat bin mu fhilip nhi.46Bhi Bulus mukhi Barnaba mu lap bhilip khi bal, mu nah, "Biring/bor ah tiit deh mun mu, mu she kam pwo Naan ngun dhi, mun phi nah gu niyang khiling, gun phi bwak khidangkong sar yak gu kat seen ndhi tai tai, gu naha, mun mpe waakya nder mu ndhi mu man Naan ma. 47Mpe wuni bhi Nda Naan sat mun nah, ah bun gun ah pebang mpe gurum Gentiles mu, deh ngun gu deh ah gurum ndhi gu lhi mu kat seen khi pe wuret tai tai khi yil dhi".48Ndhi Gentiles mu khiling ndhisi bhi bhizung piya yah mu, mu dhik yil Naan, gurum bwer ndhi mu khiling bhilip fe mu shin zeen. 49Bhilip khi Naan sih thikim khi yil fe khiding.50Bhi Yahudawa, mu kar shorop mwan nder Naan khi pak mu wunan ndhi khi yil. Mu yikhit khi jaghar nder Bulus mukhi Barnaba, mu shen mu shin pwat khi yil eh. 51Bhi yakhal Bulus mukhi Barnaba mu bwap bor ndhi nkwak du mu, bhi mu mwan yah Ikoniya. 52Bhizung niyen mwan nder Naan mu piya, khi riin wubang.
1Abii wukhime taa khi yil Ikoniya, peeh ndhi Bulus wukhime khi Barnabas mu roh ndhikhin Lhi Na'an khi Yahudawa mu mu lap bhilip wuret ndhi Yahudawa wukhime khi Al'ummai mu bwer mu shin zeen NNa'an. 2Duk khi nda asih bhi Yahudawa ndhi mu shin zeen ma bhi mu ka'ar al'ummai de mu vuling enn du khi kaa nyen shin zeen Naan mu di.3Ndhi asih bhi mu tong di npeh bit mu bwer, mu phi laap bhilip khi kaa Naan, ndki ni shin Langthing khi kaa bhilip Riin-wuret ndhi miin yarkaham wuret khi shiit shin bii fiipoo npeh shin khi sar mu. 4Duk khi ndhi asih bhi nyen tong khi yiit feeh mu bhi mu fuu khi nar shak; khi ndhi pak mu teer dangkong yahudawa mu, yakkal pak mu teer dangkong nyen muwan ndeer Na'an mu.5Yakkal ndhi al'umai khi Yahudawa mu a wu khime khi daskaham mu mu shin a khipe ndhi mu npeh shinjeel mu yakkal mu fyaa mu, 6bhi nyen mwan nder Naan mu ndhi mu khilhing asih bhi mu sho wakya khi yil Listra khi Darba ndhi mu khi yil Liconiya, yakkal khi yil wukwa nbhi mu kus khi Liconiya feeh; 7ndhi mu tong di mu phi sat bhilhip Naan ngurum mu shini shini.8Di khiyil Listra feeh bhi me gurum ndhi ni khipe tong ndhi mak pe shin shiit khi kwak ni ma yakkal sham mwan-shimwan ma, npe ndhini bini a wu kukut khipe ndhi mu laa ni. 9Ni phi lang kom ni khilling Bulus ni phi lap bhilip. Yakkal Bulus, ndhi maa ni a wuret wuret yakkal ndhi man ndhi ni khi shinzeen ndhi mu khi mak ndhi kon khi shuwal fini, bhi Bulus khi dhi khil ni rou bal bal 10bhi sat ni nmaa, "Ghi yakkal khitling khi kaa kwak shi". Go fee bhi yakkal wurut khi kaa kwak ni bhi yaa shimwan.11Ndhi khi sheer gurum fee mu maa bii ndhi ni Bulus shin, bhi mu fwa oor du ndhi khil bhi lhip Liconiyaa, mu maa "Mukwarkam mu mu wul nder mu nshi shik gurum!" 12Ndhi a Barnaba, bhi mu yong ni a zafsa, yakkal ndhi a Bulus bhi mu yong ni a Hamisa, npeh ndhi ni a ngu thihun bhilhip. 13Ngu Phithihin Naan nihi yil Zafsa, ndhi Ili Naan khimuk ni khibank nhi yil feeh, wul khi Nhing khi komdem nhi dak pe di phi lhi del khi yil feeh; ni a wukhime khi sher gurum feeh mu phi den dhik kam.14Ndhi nyen mwan nder Naan mu, Barnaba khi Bulus, mu khiling bhi sih, bhi mu yalang lee fut, bhi yakkal mu sho mu roo khinar gurum fee mu, mu khi oor nphi du shima, 15"shaar mu, a me lhi de gun phi shin bhi sih diye? mun a gurum khipe gun sih, yakkal mu wul a khi lep wuret ngun, de ngun gu yit yarkaham bii wu baan sih shin kam nthihim Naan di; ndhi ni a ngu den yil khi khitling Naan de, yakkal khi teku, khi bii mu ndhi duk duk nbut fee. 16Di nyii wu get (yam yam) mu, bhi yit yil feeh mu khi dhing mu mwan yarkam ndhi mu phi den feeh;17Duk khi ndhi a sih bhi yit kashin nbut shin bii wuret mu mnot langthing ma-ndhi shin fwan ngun ndhi tong khithing khi Naan sam, a wukhime khi tar lok, lukhan yakkal waap nhi shin bii wuret mu nmun, yakkal shin shirhing but gu khi sih mu, yakkal bhizung piya ndhi shin ngun". 18Duk khi bhilip sih mu, bhi mu mak pe dhin gurum feeh mu npeh dhik kum mnu maa.19Bhi yakkal Yahudawa mu mu tong khi yil Antakiya khi Ikoniya mu wul nder mu bhi mu vuling enn gurum fee mu. Yakkal mu fiya Bulus yakkal mu drass ni shin put khi yil fee, bhi mu naa a khipe ndhi nwut sih. 20Yakkal ndhi nyen mwan nder Naan mu mu shikir ni mer kaat, bhi yakkal khitling del wakkam ndhihin khi yil fee. Ndhi bit bang bhi, ni a wukhime khi Barnaba mu del ya khi yil Darba.21Khi dangkong ndhi mu shin Bhilip Naan nyen khi yil fee mu yakkal mu kat nyen nwan nder Naan mu biver, bhi mu bwak waya khi yil Listra, dhi bhi mu wakya khi yil Ikoniya khi yil Antakiya. 22Di khiyil fee bhi mu shin baal nbhizang nyen nwan nder Naan fee mu, yakkal mu kar mu de mu del thihin khi shin zeen Nnaan de, sih Naa, "A khi sha jeel bwer de she mu kat yarkaham del khiting wuret khi Nda Naan di".23Khidangkong ndhi mu takkat nyen wu kwas nmu ndhikhin Lhi Naan fee mu dik dik, yakkal khi dang Naan, khi tong khineen, bhi mu shin mu khisar Naan ndhi mu di lee bhi mu ji mu shin zeen mu. 24Yakkal mu ndel khi yil Bisidiya shi kir mu pwat ya khi yil Banfiliya. 25Khi dangkong ndhi mu sat bhilip Naan khi yil Bariyata, bhi mu del ya khi yil Ataliya. 26Mu yikkil di bhi mu eet an mu ya khi yil Antakiya, ndhi adi bhi mu shin mu khissa rin wurd rihi Naan npe shiit ndhi mu shin lat.27Ndhi ji mu roo, bhi mu yong pe nyen Naan fee mu khishak, yakkal mu sat duk duk bi ndhi Naan shin khi mu, yakkal khi ndhi epp yarkaam shin zen nnyen Al'umai mu. 28Yakkal mu tong a wukhine khi nyen mwan nder Naan mu fee mu npe jep teer mu.
1Khidang kong bhi me gurum shi mu tong khi yil Yahudiya mu wul mu phi kam kam wunut mu, mu phi sihmaa, "Kat baa mu pun ghi khi yarkam war khi Musa ma bhi ghi npe kat del mthihim Naan ma". 2Khidang kong ndhi Bulus khi Barnaba mu khi nohok wudik khi gakhar shik bwer khi nyen fee mu ma, bhi yakkal Bulus khi Barnaba a wukhi me khi pak gurum mu ndhi mu takkal mu shin mwan ya n Urushalima de mu bilip bhilip sih a wu khime khi nyen shitmaan yakkal gurum wukwas mu.3Npe ndhi asih bhi nyen mwan nder Naan mu lep mu, mwan yadi, yakkal ndhi mu pet yarkaan shin del khiyil Finikiya khi Samariya, bhi mu sat lap Naan khi Al'umai mu, ndhi shin ret nyit nyen mwan nder Naan mu duk duk. 4Ndhi mu khi roo khi yil Urushelima, bhi nyen mwan nder Naan mu mu ka'at mu, a wukhine khi nyen shitNaan mu yakkal nyen wu kwas mu yakkal mu woo duk duk bii ndhi Naan shin khi mu5Di bhi pak nyen bdhi mu nbūt mwan nder Farisiyawa mu yikil mu sat sihmaa, "Ni dēe a ting dē mu pun mu yakkal mu mwan khi yarkaham war khi Musa de". 6Bhi nyen shiitNaan a wu khime khi pak magya mu ru kur kaa shak npe bilip bhilihip sih fee.7Khi dangkong bilip bhilhip sih, bhi Bitrus yakkal khithing bhi sat mu sih maa, "Emnhikhim nlu mu, gu man ndhi nbit an a gwo ndhi Al'umai mu khi pet a nder nhi dē mu khilhing lep wuret khi bhilip Naan npe dē mu tong a nyen shin zen di. 8Yakkal Ndah Naan ndhi ni a wuran bhizung rurum, shin Laugthing nmu khi shin Rin wuret mu, khipe ndhi Ni shin mun shi; 9yakkal khi yar vwang ndok mu khi shin zen, bhi bak yit khinar mu khi mun ma.10Khidetsih bhi, ame ehi de gan phi kam Nda Na'an diye khi dēn ntok nyen mwar nder Naan mu mele thikhin ndhi bhikaham fun mu waget mun mu mak pe ya fee ma. 11Wu konshak bhi mun mu shin zeen a ndhi mun mu pwat khi eskaa mu a nbut wuret khi Nda Naan Jesu, khi pe ndhi mu maa kot a sih duk.12Duk duk khi gurum fee mu mu mok khithik, mu phi khilhing bhilhip nhi Barnaba a wu khimi khi Bulus, npe ndhi mu phi sat yarkaham wuret khi shit bi app poo ndhi Nda Naan shin khisar du khinar Al'umai mu.13Khidangkong ndhi mu lat lap bhilip, bhi Yakubu sat shimaa, "Emmhikhim mu, gu khilhing nnan. 14Siman sat yad ndhi Nda Naan wusheshe bhi ma Al'umai khi yit wuret, de ni mang khinar mu gurum ndhi mu khiyaa shin muk.15Mhisih waa khi bhilip khi nyen jakham mu ndhi mu ran mu sat sih naa. 16'Khidangkong nhi sih bhi an pe wawul, bhi yakkal a dik pe ndhi Dauda khi tong di, ndhi khi nhikhip; Nbut dyor fee bhi I dik lhi fee, yakkal a daka den di; 17pe de gokoshi rurm mu tang Naan di-duk khi Al'umai, khidel mu ndhi khi mu yong sihin nhi. Asih ndhi Nda Naan sat, ndhi a ni ngu dēn bii sih mu 18a wuran khi pe get de."19Pe ndhi a sih, khi a mang a ndhi tap bhi mu shin jel n Al'umai ndhi mu phi villing wakji nder Naan ma, 20yakkal ran mun dē mu kon yarkam bii ndhi kum khi ro khinar fee, yakkal mu yit yarkaan thillet di, yakkal luu ndhi mu makar ni, khi thikhim fee. 21Npe ndhi nbut ko wane yil, npe nkan wuget mu, bhi Musa ni khi nyen ndhi mu shin zeen nri, npe ndhi mu phi yong shin muk khi dhikhil wuyon ko wane bit mwan nder Naan di ndhikhin lhi Naan mu.22Khidangkong bhi nyen mwan nder Naan a wukhime khi magya mu, khi dēm khi nyen mwan nder Naan fee mu dukduk, mu mang a ndhi mu khi takkat pak gurum mu khinar du dē mu lep mu shin yaa khi yil Antakiya a wu khime khi Bulus yakkal Barnaba. Mu lep khi Yahuza ndhi mu khi yong ni a Barsaba, a wukhime khi sila, ndhi mu a nyen phithikhim khinar nyen mwan nder Naan mu, 23Mu lep mu khi ran a shi: ""Emnhikhin gu mu dukduk nyen mwan nder Naan khi magya mu, shin ya'a nder neyn shin zeen ndhi mu a Al'umai khi yil antakiya khi Suriya yakkal Kilikiya, mu tal gun.24Tun ndhi mu khiling a ndhi me gurum mu ndhi mu tong nder mu me pwat, dul khi ndhi mu shi me yarkaan mu ma, mu phi sat bii mu ndhi mu phi thikok khi buzang gu yakkkal lhi ngun gu dēn buzang gu khipe khime ma. 25Mu mang duk duk fun a ndhi mu takkat nyen nkop mu mu lep khi mu nder gu, a wukhime khi Bulus, 26ndhi mu seet khi kaa du npe shiit khi nda Naan Jesu Christi.27Pe ndhi asih bhi mu lep khi Yahuza a wukhime khi Sila, mu ndhi shi kaa sut mu khi sat abi wu khime khi phidu. 28Pe ndhi ret npe rin wuret yakkal khi kaa mu de mun mu dēn kaa gu me thikhin wukwa ndhi met bii sih mu ndhi mu maa ret ma: 29Gun gu yit yarkam bii ndhi mu gap ni a nhi kun, khi thikhin khi muk, yakkal luu ndhi mu makar a makarni, yakkal thillet. Kat gu dēn kaa gu mbiisih mu ma, bhi gu shin bii wuret.Dāng mu kaat.30Npe ndhi asih bhi mu bolder mu shi ya khi yil Antiyaka. Khidangkong ndhi mu thil gurum mu khipe wukhime, bhi mu shin ran fee nmu. 31Khidangkong ndhi nyen khi tang ran fee, but ret nyit mu khi saan fee. 32Yahuza a wukhime khi Sila, ndhi mu shika sat a nyen jakham mu, mu sat bhilip bwer npe shin bal nnyen shin zeen fee mu.33Khi dangkong ndhi mu wet di, bhi nyen shin zen mu shin der mu nbut tong shakhap shin wakam nder nyen ndhi mu lep mu. 34Yakkal ni Sila naa ret ndhi ji tong di. 35Yakkal Bulus khi Barnaba mu tong khi yil Antakiya, bhi di bhi khi gurum wukwa mu bwer, mu kam yarkaham Naan ngurum mu.36Khi dangkong pak bit, bhi Bulus sat Barnaba sih ma, ""Ghi ji, mu wakya di dē mun nwan mu tal nyen shin zen Nnaan mu nbut kowane yil ndhi mu shin bhilip Naan di dē mun mu maa yad ndhi mu di". 37Barnaba phi den ye du mang Yahaya ndhi mu phi yong ni khi sihin Markus du pan nder sut. 38Ama Bulus dēm ndhi du mang du pan nder sut fwo ndhi sih yit dun di khi yil Banfiliya ma yakkal mwan nder du khi yarkaan shiit ma.39Dhikhil Konshak fee yon dokhol ndhi mu bakshak; Barnaba mang Markus pan nder shin mu del jirgi an mu ya khi yil Kubrus. 40Ama Bulus mang Sila bhi mu del, khi nyen shin zeen NNaan mu dēn mu khi sar shiit wuret nhi Naan. 41Mu mwan pet mbut yarkaan ndhi del khi yil Suriya khi Kilikiya, mu phi kaar khi shin baal nyen mwan nder Naan mu.
1Bulus shin del kam khi yil Darba yakkal khi yil Listra, khi pe ndhi gurum shiit Naan khi tong di, ndhi sihm muk a Timoti, ndhi nhikhin muk a larep nyen Bayahudiya mu, ndhi ni ma khinar nyen shin zeen mu; ama nda muk a gurum ngu Bahelene. 2Nyen shin zeen nNaan ndhi mu khi yil Listra khi yil Ikoniya mu san ni bwer bwer. 3Bulus dēn yee Timoti khi bii jin; yakkal mang ni yakkal pan ni nsar Yahudawa mu ndhi mu khi pee fee, pe ndhi duk duk khi mu mu man ndhi nda muk a gurum Babalene.4Yad ndhi mu mwan mwan di khi yil dik dik, bhi mu shin mu npe bii khi yarkam fee dhikhil ndhi nyen shiit Naan khi nyen wu kwas mu kwakhal den, nyen ndhi mu khi yil Urushalima. 5Pe ndhi asih nyen Naan mu baal nbut shin zeen Nnaan yakkal yon khi mu ni phi yakkal bit-shi-bit.6Mu mwan ya khiyil ndhi mu nbut kaan khi yil khi Firijiya khi yil Galatiya, nsar ndhi rin wuret nhi Naan khi dhin mu npe lap bhilip Naan khi yil Asiya mu. 7Khidangkong ndhi mu wul khi yil shikir naa yil Misiya, mu kam npe del khi yil Bitiniya, bhi yakkal rin wuret khi Nda Jesu yit pe mu ma; 8Pe ndhi a sih, yakkal mu del kus khi yil Misiya, mu dēl sam khi yil Taruwasa.9Naar lhipar bhi Bulus, khat rin wuret mhi naa pe nthikhim, ndhi naa khi dar me gurum ndhi ni a ngu khi jil makidoniya, ni phi dang phi muk naa, (Ghi wul khi jil lhi mu mhi Makidoniya de nghi ghi baam mun di." 10Ndhi na wuret mhi nape jong jong fee sih, bhi lala bhi daar npe ya di khi yil Makidoniya, khidangkong ndhi shin zen ndhi a Naan yongpe ndim du den lep khi bholip Naan, di khi yil fee.11Mu del nbut jirgi am yakkal khi yil, Tauwasa (Troas) bhi mu mwan, ba len ma, mu ya khi yil Samutaraki, nbit bhi mu ya khi yil Niyabolis,12 yakkal shin mu yaa khi yil Filibi, ndhi yil fee a wuyen khi yil wukaam ndhi Makidoniya, ndhi kuma mu a khisar nyen Romawa mu. Mu tong di khi yil fee npe pak teer mu. 13Par bit nohok khi shii ndhi Nda Naan den (Sabath) mu pwat khipe phi lhi khi yil fee ndhi kus khi kong, ndhi mu naa khipe dang phi Naan sih, bhi yakkal mu tong mu lap bhilip khi shorop ndhi mu kur ka sut di.14Me ma shi ndhi sihm muk Lidiya, ndhi ni phi dhik yil Nnaan, ni phi khiling mun, matt fee tong put a khi yil Tayatira, ndhi ni phi sarap a khi lee mu mgalap mu. Naan ep bhizung muk npe de ni khiling wuret bhilip ndhi ni Bulus phi sat fee di. 15Khidangkong ndhi ni khi nyen lih khi muk mu duk duk mu lap naptisama, bhi dang phi mu sih naa, " Kat gu naa di a ndhi an khi lokhot nthiim Na'an, bhi gu ji gu sam lih nhi." Bhi yakkal dang phi mu.16Par me bit, ndhi mun khi yar ya khipe dang Naan, bhi mu kaat khi me larep kwaram ndhi ni khi rim wubis ndhi khi lih ni nape shin kan ntihim, yakkal shin shiit khi ni ndhi ka shakhal bwer khi yakam mhi na bi ndhi ntihgim gurum mu. 17Ndhi mwan nder Bulus khi mun, bhi khi fya orr, nna, " Nyen sih mu a kwaran khi Ndi Naan wuyen khi thing, ndhi mu sat ngen yarkam mhi pwat khi kaa gu." 18Wet phi shin bhisih npe er mu bwer. Ama Bulus, ndhi laa ni bwer, bhi villing sat nrin wubis fee na, " I sat nghi khi sihm Nda Jesu Christi, ghi khi muk.19Ndhi nyen larep fee mu naa ndhi yarkam kat shahafut bwer, bhi mu drass Bulus a wu khi me khi sila shin dell khipe kasuwa, shinya nthihim nyen Naan mu.20 Ndhi mu mwan khi mu nthihim nyen tok dyel mu, bhi mu naa, "Nyen sih mu phi ji khi thikok khipe ndhi khin yil fun; mu kuma a gurum yahudawa mu,21 ndhi mu phi pwa khi yarkam tong khi yil ndhi mu a khiyar kaam war fun Rimawa de mun lap ko mu shin shiit khi ni ma."22Khi sher gurum fee mu lang sar npe thik khi kaa Buud mu, yakkal nyen tok dyel mu fon lee nshishik mu, yakkal mu lih mu bwap mu khi dukhul mhi karfe.23 Khidangkong ndhi mu shu bwap a wuret, bhi mu bet mu shi del nlih kwo, yakkal khi war ngu den mu n lih kwo fee de nnitap pe bat mu a wuret. 24Khi yad ndhi u war fee ni di, bhi kon mu shin kam nlikwo wu ndhi ndhi khin jong jong yakkal bwakkat kwak mu nbut karfe a wurit.25Khinar Lhipar yir bhi Bulus khi sila mu phi dang Naan khi tan shin ya nder Naan, yakkal wukwa nyen ndhi nlih kwo a wukhine khi mu mu phi khiling tam khi mu. 26Di del bhi yil ya sih khin khi pyaram, sih khin khi yil fee ndhi lih kur lih kwo fee mu sih khin duk; bhi yakkal la la bhi philih mu yaap yakkal karfe mbi bwakat mu fee mu ya fon.27Ndhi ngu tap phi lih kwo fee nii yakkal naa phi lih kwo fee mu a mu ih ap kam kam, bhi del shuk fini npe tih kashin, npe ndhi na a khipe nyen wubal fee mu sho pwat. 28 Ama bhi yakkal Bulus fwa orr babal sih na, "Ghi nok shin shwal nka sak sih, npe ndhi duk duk fun di."29Ngu tap phi lih kwo fee yong pee npe wus ndhi sih kam ndhikhin, bhi puta ni phi dam nthikhim Bulus khi sila. 30Yakkal bhi pwat khi mu, bhi sat sih na, "Nyen man mu, a mu ndhi a mak pe shin de nan a put khi kaa nhi diye?" 31Mu lap phi muk mu naa, "Ghi shin zen Nda Naan Jesu, bhi ghi put khi kaa ghi, ghi a mu khime khi nyen h fhik mu duk duk."32Mu sat bhilip Naan nni yakkal khi nyen ndhi mu nlih khi muk duk duk. 33Di nnar Lihpar fee bhi kok mu bhi vwang gokolaa khi mu kwe kwet; Yakkal ni khi ni khi nyen lih khi muk duk duk mu lap matisma ba khi pe dar ma. 34Bhi del khi mu ndhi khin lih fini yakkal den sih nthikhim mu; yakkal ni khi nyen dhikhin lih fini mu mu shin ret nyi pe ndhi ni de mma khinar nyen zen Nnaan mu.35Ndhi bit ɓang, bhi nyen lok dyel mu lep yansanda, mu, sih na, " Gu yit nyen sih mu wak." 36Yakkal ngu den gurum u nlih kwo sat lep fee n Bulus, sih na " Nyen tok dyel mu lang lepsih na mu yit ngun gu wak; npe ndhi a sih, gu pwat khi de sih gu wak shakhap."37Bhi Bulus lap sih na, " mu bwap mun khi naar gurum mu, ndhi me bhilip ya mu ma, nyen ndhi mun a gurum Romawa mu, yakkal mu bal mun nlih kwo; bhi yakkal khi det sih mu npe bot mun a wusihsoh ha? Khi kot ba a sih ma! yit mu ji mu pwa khi mun shi kaa sut."38 Jep dukhul (yansanda) mu mwan khi bhilip sih nthikhim nyen tok dyel fee mu, bhi lukhut yakkal ya mu ndhi mu khiling a ndhi mu a nyen Romawa mu; 39Yakkal mu ji mu tihwap mu. yakkal mu pwat khi mu bhi mu sat mu yit yil fee di.40Khidangkong ndhi mu pwat nlih kwo fee bhi mu ya nlih Lidiya; bhi khi dangkong ndhi mu naa yakkal mu shin kar en nhi khin mu, daas khi shorop, ndhi mu di, bhi mu yok
1Khi dangkong dhi jakar sih sam te'er bhi Bulus yong peh niyen mwan der Naan mu, shin kar mu, duk bhi yakhal sat dang mu kha'at mu deh she del ya khime yil dhi mu khi yong a Makadoniya. 2Dhi mwan dih khi yil fe bhi shin kar dhi khi bal phizung gurum mu deh she ji rhi me pe dhi mu khi yong a Hellas bhi shin tar kun dih. 3Dhi Yahudawa mu ben pwo deh khi kha muk bhi dhi nih peh rhi vhing am peh ya me yil dhi mu khi yong a Suriya, bhi me no-ok ji nih nah wak ji wa ba khi yil Makidoniya.4Meh gurum dhi mukhi yong sim muk a Subataras Babiriye, lah Barus, shin der muk awukhime khi Aristarkus, khi Sakundar niyen Tasolikawa mu yakhal Gagus Baderbe, khi Timoti khi Tikikus yakhal Tarofimar niyen Asia mu, 5dhi yeh ten del dhikhim gwe mu mwan khi tap phi muk me yil dhi mu khi yong a Taruwasa. 6Mun mu yighil Filibi but vhing am khi dangkong sih si-ih bhi ji mu khat mu Taruwasa khi dangkong ter phat. Mu tong dih peh teer pokhovel.7Ter wushe but shi nung muos dhi mu kha'at peh si-ih shikhit nguuk bhi Bulus yakhal sat bhilip mu peh dhi nih peh dar yit mu dih, dak koh bhi del bhilip peh deh peh ba rap mu dih. 8Npeh feh bhi peh bih lhing wus na-ah peh mu dih bwer dhi mu khat dih.9Dhi Bulus phi del bhilip fhinih bhi meh laah dhi mu khi yong sim muk a Aftikos khi tong khika mhai lhi khiting bhi sa-am mang nih sam tah yil a kum (mu-ut). 10Bhi Bulus sam tah yil ji dar nkhaah muk deh yah nih den shishik nih yakhal na niyo nok ehn sih, nih khakam.11Dhi Bulus wakah dih lhi khiting bhi wakah tep pak nguk sih, bhi yakhal tong phi lap bhilip khi mu ba bit ji bang (peh sa-an), deh she del dih. 12Lap sih mu yok khi lah sih wu khakam, shin mu khiling khi shang shishik de a leh ma.13Mun mu yak lhikhim shin wak yah vhing am peh del kam Assos deh mun mu mang Bulus dih dhi dok mu ben asih deh nih pet a yil dih. 14Dhi mu khat nih Assos bhi mu mang nih vhing am mu ji mu pwat me pah dhi mu khi yong a Mitilini.15Dih bhi sih mu mwan but vhing am deh dar bhi mu phi yil kiyos, yakhal put bit bhi mu phi yil Sanas, deh she par vhel bhi mu Militas. 16Dok bhi Bulus mang dhi jin peh del mwan Afisa but vhing am sar yak mu khi yah shi nih Asiya, peh dhi nih a ber-ber deh kot sih ji rhi Urishalima dih par Fentikos, kat yeh khi ret nnhi peh shin asih.17A Militas bhi Bulus lep shin kam Afisa deh mu yong niyen nan khi niyen mwan der Naan mu jin dih. 18Dhi mu ji der muk bhi sat mu nah, "Gun shi kah suk gu man peh tong dhi a tong khi nargu, yakhal nshe dhi a ten kwak nhi khi yil Asiya. 19An phi dhik yil Na'an khi phizung khime, khi sam khi khaah thikhim mu, khi yit mwa, shin a wukhime khi gakharshik shini-shini dhi a shu khi gwak dhi Yahudawa mu tang npeh nhi. 20Shin gu man dhi a khiling khi thikhin sat bih dhi nih a wuret gun mah; an phi kham gun shilhi-shilhi a khipeh wu sa-an. 21An phi nin niyen dhi mu man Na'an khi dhi mu man Na'an mah nah niyo yit shikbis Naan sih deh mu shin ze-en Jesu gu baam fun dih.22Khidetsih an peh del-ya Urishalima, dak ko bhi a man bih dhi peh kat an dih ma, a rhi-in wubang khi tap an det. 23A man dhi rhi-in wubang ten sat gwe nah an peh shu-u je-el, khi rho lhi kwo shini-shini jep yil dhi an peh rho dih. 24Nder nhi bhi a mang se-en nhi a meh bih mah, shin tal khi phinhi mah, an phi dem deh an a lat a shiit dhi Jesu gu ba'am fum shin an dhi nih a dhi a sat bhilip wureet khi pwo Na'an ngurum mu.25Khidet sih bhi gun dhi peh gyet an phi mwan khi nar gu phi kop pwo Na'an sih bhi gu kutdih peh shin nah yit nhi mah. 26Peh dhi asi bhi an phi sat gun bit wu shini nah kat me gurum lakham khi yarkam Na'an bhi a an mah! 27Peh dhi a biya pwo sat meh bhilip Naan khi gun mah.28Gu tap kha suk, khi niyen dhi rhi-in wubang lhi deh mu lap bhilip Naan dih. Gu bhor niyen tap gurum dhi mu a niyen Naan peh sim khi lah Naan Jesu Kristi dhi shin kha shin npeh mu. 29A man dhi khat a yit peh sih dih bhi, khar-am mu peh ji rho khinar gu deh mu tar gun dih. 30Par khi deh dih bhi pak gu mu khi ji gos dung deh pak gu mu (niyen mwander Naan mu) shin ze-en mu deh mu mwan der mu dih.31Gu tong khi ehn, gu diye dhi a kham gun pu'u gu tai-tai dih.s khi lhipar peh yi-ih kun khi yitmwa yit nhi. 32Khidetsih a yit gun khi sar Naan, deh shiit wuret khi Naan khi tap gun, yakhal lhi rhi-in wuret khikha33A thilhik shakhal me gurum mah, shin a thilhik leh shishik me gurum mah. 34Gun shikha suk gu man dhi sar nhi mu shin shiit deh a khat sih dhi a sih khikha san khi gurum dhi mu phi mwan der nhi dih. 35A nin gun, yarkham shini-shini dhi kat ghi shin shiit khi bal bhi ghi khat bih dhi ghi ba-am niyen sarwen mu, shin ghi leng bih dhi Ndah Jesu sat dhi nah, "Gwo dhi shin bih bhi nih khi phizung piya met gwo dhi lap."36Dhi Bulus lat bhi yakhal kurum deh dang Naan dih a wukhime khi mu. 37Dhi mu phi okhom nih deh mu sat dang mu khaat dih nih bhi mu a yit mwa. 38Phizung mu thikhok peh dhi sat nah niyo peh kudi khi nah yit nih mah.
1Dhi mu gap shak khimu bhirit bhimu rho vhing am deh mu yak yar ji mu rho phikong Kos deh she dar mu rho phikong Rodusa, dang she mu rho Batara dih. 2Dhi mu kat vhing am peh tah ka khi yil Finikiya bhi mu rho dih mu del.3Dhi mu rho phikong Kubrus bhi mu yit nih khi sar kul yakhal mu ya yar mu wakya khi yil Suriya deh ji mu sam Taya dih peh dhi vhing am feh nih peh sam khi lhe mu a bhisi. 4Dhi mu kay peh dhi niyen mwan der Naan mu dih, bhi mu tong dih peh ther pokhovel, yakhal rhi-in wubang lhi mu deh mu sat Bulus mu nah gwar nhok mwan Urishalima sih.5Dhi pu;us dhi mun peh yikhil shin bhi mu yikhil mu del thikhim khi mwan fun; mu khidhing khi shorop du mu, khi jep du mu, mu shin der mu ji mu rho phikong duk bhi, mu kurum mu dang Naan deh she mu sat dang mu kha'at shak dih. 6Duk bhi mu rho vhing am, deh dhi a mu wak ya khipang.7Dhi mu lat shi mwan fun dhi mu yikhil Taya ji mu rho Talamayas bhi mu thal emnhighin mu mu yakhal ther khime dih der mu. 8Dar feh bhi mu yikhil ji mu rho Kaisariya deh mu rho lhi Filibus ngu kop pwo Naan dhi nih a me-me but mu pokhovel sih, deh mu sam lhi muk dih. 9Nih Filibus nih khi jirap mu feher dhi mu a niyen jagam mu.10Mun dhi bhi me gu kop pwo Naan dhi sim muk a Agabas, tong Yahudiya ji. 11Dhi ji rhi der mu bhi mang za-al bwon Bulus bwakhat kwak nih khi sar nih duk bhi yakhal sat mun nah a bih dhi rhi-in wubang sat njin nah par Yahudawa Urishalima mu khi bwakat ngu za-al sih, shin mu shin nih niyen niyang shin ze-en Naan mu.12Dhi mu khilhing asih bhi mun khi niyen dhi mu der mu, mu dang phi Bulus yak khi mwan Urishalima sih. 13Bhi Bulus yakhal lap mu nah, "Ngoh phi shin a meh a sih, deh nyoh phi thikhok khi phizung nih dih-e. Na ji dok shin gwe, dhi mu khi bwakat a bwakat jin det mah, a khi dhi dang mu lhi jin Urishalima peh sim khi Jesu Khristi, gu ba-am fun. 14Dhi niyang gwam bhi mu tong kot duk bhi yakhal mu sat mu lhi "Naan dih shin bih dhi nah ret".15Khidangkong jep fher mu bhi mu dak sun duk bhi mu yikhil mu ya dih Urishalima. 16Pak niyen mwan der Naan dhi mu Kaisariya mu shin der mu shin ji der Manason ngu Kubrus, dhi nih me nagyah gu mwan der Naan deh mun mu sam lhi muk dih.17Dhi ji mu rho Urishalima bhi emnhighin muk mu lap mun khi retyit. 18Dhidar bhi Bulus mwan awukhime khi mun der Yakubu dhi niyen nan niyen mwan der Naan mu dih. 19Khidangkong dhi tal mu bhi yakhal sat mu khi then khi then jeb bih dhi Ndah Naan shin jin khinar niyen niyang mwan der Naan mu but shi-it shin ze-en Naan dhi jin shi pwo.20Dhi mu khiling asih bhi mu shin thikhin Naan yakhal mu saat Bulus mu nah gwar nah gurum mu bwer mu shin ze-en Jesu Kristi but Yahudawa mu dhi mu khidhing a niyen shin thikhin wa'ar khi bhikham du mu. 21Mu shu sat bhilip khi kha ghi mu nah ghi phi kham Yahudawa mu khidhing dhi mu but niyen dhi mu niyang shin ze-en Naan deh mu mu kon wa'ar khi bhikam du Musa dih. Shin mu nah ghi phi sat mu nah niyo nhok kwap dhip jep niyo mu, khi fiyar bhikham niyo mu sih.22Deh asih bhi a nang yeh? A tiit deh mu peh khiling wal fhik dih. 23Peh dhi asih bhi ghi shin bih dhi mun peh sat ghi. Mun khi gurum mu fher dhi mu shin kha du. 24Ghi mwan khi mu deh gu tong a niyen dhi mu a niyen ya war, yakhal ghi kwat mu deh mu mu khat bih dhi mu khi kum kha du dih. Asih bhi mu khi man dhi bih dhi mu sat nkhah ghi bhi me ze-en dih mah, peh dhi ghi a gu ya wa-ar bhikam um.25Nkhah niyen niyang mwan der Naan dhi ba mu shinze-en bhi mun peh shin vhilip na'an dhi nih peh nin nah mu mang nah niyo nok sih bih dhi mu gap nathon sih, khi thile'et, khilu-u dhi mu makhar thok feh, yakhal khi ahr lu-u dhi khi thikhim feh sih. 26Duk bhi Bulus yakhal khok niyen wu fher sih mu deh mu vwang phizung du nthikhim Na'an, bhi yakhal rhi lhi Naan deh nih sat bhit dhi mu peh tong den deh mu tong khik der feh, yakhal mu shin zukhum Naan dih.27Dhi ther pokhovel sih ji lat bhi, niyen niyang mwan der Naan mu dhi mu nah Bulus ngwol dhikhin lhi Naan bhi mu khar khwar gurum mu deh mu yah nih dih. 28Mu yikhil khi ohr munah, emnhighin mu niyen Israila mu, gu shin ba-am npeh dhi gwo sih a gwo dhi nih phi mwan shipe-shipe deh nih kham gurum mu deh mu niyang yit mu niyen Israila mu khi wa'ar fun, yakhal ji khi niyen dhi mu niyang mwan der Naan deh mu rho mu thikok khi peh wuyon lhi Naan dih. 29Mu sat a sih peh dhi dok mu nah Bulus mu a wukhime khi Tarofimas Ba'afise, bhi mu nah kot khi mang nih rhi khi nih dhikin peh wuyon, lji Na'an.30Duk bhi phizung gurum mu yikhil, kah mu ba'an deh mu mwan mu dhel Bulus shin put khibang lhi Naan feh. Det bhi phi lhi Naan feh mu akhat. 31Mu peh deh yeh mu khi thi Bulus dih det bhi khi nah kan lep mwan gwe khi sat gu phithikhim lyak (khinshong) nah gurum phi rwang ka ba wasam Urishalima.32Dih wai bhi gu phithikhim lyak sih kok pak niyen lyak wu nan mu, khi pak wudyen mu bwer del sam khimu dih Urishalima. Dhi mu nah niyen lyak mu det bhi mu nok bwap Bulus. 33Gu phithikhim lyak sih yakhal mwan der Bulus deh lhi mu mu yah nih mu dyan shi muk khi sa'ar mu khi shakhal (karfe). Duk bhi thal nah "Gwo sih a weh yeh? Deh shin a me yeh?34Bhi gurum feh mu yikhil khi ohr khime det mu nah gwar shin a sih, shin pak mu sat mu nah gwar shin asih, deh gu phithighim lyak sih khilhing bih dhi mu phi sat - eh mah, bhi yakhal lhi mu mu mang Bulus mu wak ya khini khipeh tong niyen lyak mu. 35Dhi ji mu rho phi peh deh mu mu kah den nih khilhing dih bhi gurum feh dem mah deh ba niyen lyak mu mang a mang nih shin ka khithing. Sar kah ba'an gurum feh mu. 36Gurum feh mu phi gan ji dangkong nin lyak sih mu khi ohr phi du, nah "Niyo thi nih.37Dhi mu wul peh rho khi peh tong niyen lyak mu bhi Bulus sat gu phithikhim niyen lyak feh mu nah, "Kot gwar khi dem deh jin ji lap bhilip khi gwar dih ah? Bhi gu phithikhim lyak lap nih nah, "Kan ghi man bhilip Helenanci mhi?" 38Bhi a ghi a gwo Masar, dhi gyet khok kah gurum mu kha'at deh mu yikhil khi gurum mu yak gurum phat kha yak gurum phat dhi mu pwat rho nar dem deh mu tiyoh kha'ah dih.39Bulus yakhal lap nah, "An a Yahudawa dhi Tarsus, khi yil Kilikiya, dhi a ba gah dhikhin yil wu yon sih bhi a dang shi phighi ghi yit an deh a bhilip-bhilip khi gurum sih mu dih. 40Gu phithighim niyen lyak mu shin peh Bulus deh nih sat bhilip khi mu dih, bhi Bulus yakhal dhar khithing deh she mang sahr mu nah niyo nok bhilip sih. Dhi mu nok bhilip bhi yakhal lap bhilip khi mu khi lhis Yahudawa mu.
1Emnhighin nhi mu khi niyen phithighim mu gu khiling phishi bhilip dhi an peh sat ngun khidetsi. 2Dhi mu khiling nih phi sat bhilip ndun a khi lhis Yahudanci bhi mu tong kot deh mu khiling nih dih.3An a gu Yahudawa, lah wu lah but Tarsus, khi yil Kilikiya, dak ko bhi a yon a bhisi, shin a tang ran a der Gamaliyal khi kha wa-ar dhi a mhi bhikham mu mu, deh a shin ze-en bhilip Na'an khi phizung khime khipe dhi gun dih shini sih. 4A shin je-el niyen mwan der Naan mu, a tyoh mu, da'as khi shorop, shin a dyan mu a lhi -lhih kwo-oh. 5Niyen Nan Firist mu dhi a mu a phithikhim gurum fut mu dhi a thal a der mu deh mu shin yar am peh mwan yak emnhighin mu mu Yahudawa, yakhal a mwan Dimashku sam a yak niyen mwan der Naan dhi mu dih a wakha khi mu Urishalima a dyan mu shin a shin je-el mu.6Dhi a wul kus khi Dimashku, pus khi na-ar bhi peh milap halak sam bang an shikhir ka-at. 7Bhi a khat mebi mang an kon yil, yakhal a khiling meh dhikhil nih phi sat nah, "Shawulu! Shawulu! A meh lhi deh ghi phi shin je-el an dih-yeh? 8An yakhal a lap a lhi "Ghi a we-eh Ndah? Bhi nah, "A an a Jesu gu Nazareth dhi ghi phi shin je-el nan".9Niyen dhi mu a wukhime khi an mu nah peh milap feh dak koh bhi mu khiling bhilip dhi gu bhilip sih sat an mah. 10Bhi yakhal a sat a lhi, "Deh ashin a me ye, Ndah Na'an? Bhi Ndah Na'an sat nan nah "Ghi yakhal ghi rhi Dimashku bhi mu sat bih dhi ghi peh shin dih pwon sih. 11Dhi a nah peh mah peh milap sih bhi niyen dhi mu yak mun a wukhime mu yah a yah sar nhi deh mu del an shin kam Dimashku dih.12Meh gwo dhi mu khi yong sihm muk a Hananiya, dhi nih a gu dhik yil Na'an wuret khi yah wa-ar khi muk, deh Yahudawa dhi mu khi tong dih mu phi saham nih dih. 13Ji dar kus khi an bhi yakhal sat nah, "Emnhighin nhi Shawulu, mang yeh yit nah peh fhik waji nghi. Dih wai bhi yit nhi ehp, yakhal a nah nih.14Bhi sat nah, "Naan mhi Bhikham mu mu shang ghi peh deh ghi ghi man no-ok muk dih, ghi nah gu shin wuret khimuk, yakhal ghi khiling bhilip dhi nih peh sat ghi. 15Peh dhi ghi peh bor a langthing khi muk ngurum mu but bih mu dhi ghi nah khi yit ghi shin ghi khiling khi khom ghi. 16Khidetsih bhi ghi phi tap a phi me yeh? Ghi yakhal mu shin Baptisma ghi deh nih vwang shikbis fhik but yong dhi mu yong ghi dhikhin sihm khi Ndah Na'an.17Ndhi a wayah Urishalima, deh an phi dang Na'an lhi Na'an bhi me sukhun ji nan. 18Na'an nih phi sat nan nah, "Ghi shin ber-ber ghi put Urishalima peh dhi mu peh dem langthing dhi ghi peh shin kah nhi mah.19An yakhal a lap a lhi, "Ndah, mu shi ka du mu man dhi ghet a mwan shi lhi Na'an shi lhi Na'an deh a dyam niyen mwan der Na'an mu, shin a bwap mu dih. 20Ndhi mu khon khi thikhim Istifanus, dhi nih a gu shin ze-en/langthing ghi sih bhi gyet a dhar dih phi ther dangkong bih dhi mu phi shin deh yeh a kang phi leh niyen thi nih feh mu dih. 21Bhi nih sat nnan, "Ghi yit peh feh, peh ndhi an a lep ghi shin yah nGalili."22Dhi mu phi khiling an deh ji mu khiling sim philip sih det bhi mu fwa ohr muna, "Gu shin khi nih, Gu thi nih, gu bak khinar muk khi yil sih, peh dhi ret deh gurum wuni feh tong khi se-en mah. 23Dhi mu wet phi fwa ohr bhi mu wet tong del leh shi-shik muk shin mu khok wurwum mu lhi khi del muk. 24Bhi gu phithikim niyen sih mu lhi mu mwan khi Bulus nmhit shin yah khipeh tong niyen lyak-yil mu (soja) khi bwap peh dhi man bih dhi lhi deh mu phi fwa ohr khi kah muk dih.25Khidangkong dhi mu dyan nih khi teng ihr-as bhi Bulus yakhal sat me wuyon niyen lyak mu dhi khi dhar kus khi nih nah, "A khi yar ah, deh gun gu khon shi-shik ngu Roma khi ihr-as det no-ot gu thok dyel nih ah? 26Ndhi gwo wuyon khi niyen lyak sih mu khiling asih bhi yakhal mwan khi kat ngu phithikim niyen sih mu deh thal phi muk nah, "Ghi phi dem shin a meh ye? Gwo sih a gwo Roma koh?27Bhi wu yon khi niyen niyang mwan der Na'an sih mu ji thal phi Bulus nah, "Ghi sat ze-en nan, ghi a ngu Roma ah? Yakhal Bulus lap nih nah "eeh". 28Gu phithikim niyen sih feh mu sat Bulus nah, "Jin ji thi a bagah shakhal deh ji bor a gu Roma dih". Bhi Bulus zak sat nih nah, "jin mu lah jin a gwo Roma." 29Dih bhi niyen dhi yeh mu peh shin thal nih mu yit nih dih, shin nih ngu phithikim khi mu dhi khiling dhi Bulus nih a gwo Roma bhi lukhut thi nih peh dhi a nih bwakat nih.30Dhi dar feh bhi dhi gwo phithikhim niyen sih mu phi dem deh nih man phishi bih dhi Yahudawa sih mu ji khi gwo sih nthikhim nih dih, bhi yong peh niyen nan khi mu khi niyen thok diyel khi mu khidhing duk bhi yakhal fwon Bulus deh lhi nih sam dar khi na'ar mu dih.
1Bhi Bulus langyit khi kah nyen tok diyel mu yakhal sat nah, "gun emnhighinnhi mu, an phi dikyil a Naan khi enwuret dih shin. 2Hananiya Firist wuyon yakhal sat niyen dhi mu kus khi Bulus nah nyo shit phi muk. 3Bulus yakhal sat nih nah gwar a gwo wuba-an, Naan par khi shit gwar zak. Ghi phi bwakhah an a khi khah diyel oh-kot ghi phi lhi deh mu lhi tiit nnan peh diyel yeh?4Niyen ndhi mu diyam dih mu lap nah, "ghi npe fhilip Firist wuyon mhi Naan ah? 5Bhi Bulus nah, "A man nah nih a Firist wuyon mah npe ndhi nih a wuran nah ghi nok bhilip nbi wubis khikah gwo phithighim gurum mu sih.6Dhi Bulus nah kwang khime feh a Sadukiyawa mu kwang kwa a Farisiyawa, bhi ehp dhikhil nah emnhighinnhi mu an a gu Farisiyawa, la Farisiyawa zak. Mpe dhi a den puzung nhi khi kah yakhal khi niyen dhi mu duwam bhi mu bhi tok diyel nnan. 7Dangkong dhi sat asih bhi jakhar yakhal khi nar Farisiyawa khi Sadukiyawa mu bhi khisher gurum mu kok sut vel. 8Sadukiyawa mu yakhal bhilip nah me yakhal khi wu duwam mu dih ma, me jep lep khi Naan dih khi riin dih ma. Farisiyawa mu dar mut nah bih sih mu dih.9Bhi jakhar wuyon yakhal, pak niyen kam mu a Farisiyawa mu yikhil dhiram khiting mu phi jakhar, nah mu nah bih wubis dih gwo sih shin ma, koh sih a meh riin khi Naan khi lah lep khi Naan nih phi lap bhilip eh? 10Dih jakhar eh yakhal yon, bhi mu phi lughut tap bhi mu yilang Bulus, bhi gwo phithikhim sat mu nah nyo shang nih ber nyo mwan khini khi pe ndhi niyen na yil mu dih.11Zang lhipar bhi Nda Naan dar kus khi Bulus yakhal sat nih nah khipe dih gwar cin tuhurkhaham gwar shin langting finih Urushalima bhi gwar khi shin asih Roma zak.12Dar per sa'an bhi Yahudawa mu khat phi du mu tuwarsut nah du shin meh bih mah, du shuu meh lah mah, du thi a thi Bulus det. 13Niyen dih mu ben bih sih mu met gjurum ya gurum vel.14Mu yakhal mu mwan nder Firist wuyon yon mu khi niyen phithimmu nah, mu tuwar sun mun peh bhim meh bih khi muk mah, mu thi a thi Bulus det. 15A peh wuni feh bhi mu sat mu nah nya mwan der gu thikhim niyen nah yil mu deh mu ji khi nih dih khipe ndhi dun phi dem lap bhilip khi gwar sih, bhi mun mu thi nih deh she ji rhi dih."16Lah khi emnhighin Bulus khiling nah mu phi tang kop muk peh thi bhi yakhal la-la mwan bhilip Bulus. 17Bulus sat meh gwo wuyon mhi lyak nah gwar mang lah fe mwan khinih der gu phithikhim deh gwar khiling bih dhi nih peh sat eh dih.18Bhi gwo feh mwan khi lah fe der gu phithikhim nah a Bulus dhi mu bukhat nih lep jin der gwar khi lah sih peh ndhi lah feh khi bhilip dhi nih peh sat ngwar. 19Bhi gu phithikhim feh ya sar lah-eh del shin waji der muk a sisok yakhal tal nder muk nah 'ghi a khi bhilip dhi ne npe sat an eh?'20Lah feh nah niyen Yahudawa mu phi dang shi phi ghi nah ghi bwot Bulus ndun dhida'ar shin yah khi peh wuyon; peh ndhi khipe mu phi dem shin tal mu nder muk. 21A ji a peh sat ghi zak nah tap bhi ghi dem mah pedhi gurum mu met yagurum vel dhi mu phi tang kop muk, mu tuwar sut nah du bhim me sih khi am mah, du dem a thi nih det. Khidetsih mu phi tap a shi phi ghi det deh nghi lap-eh dih.22Gwo phithikhim feh sat lah feh del binih tap bhi ghi sat meh gurum nah ghi sat mebih nnan ma." 23Yakhal yong peh jep liyak mu vel nah, "gu dok niyen liyak mu yakgurum yagurum niyen man shiit mu yagurum vel mu mwan Kaisariya khipeh sar dhi lhi par wu shin nih." 24Shin sat mu nah nya dok bhizung dhi nih khi mang Bulus, deh mu mwan khi nih thikhim gwo ya yil Filikus shakap.25Yakhal ran ran nah, 26"Ran dhi sih put a sa-ar Kalaudiya Lisiyas shin kom der gwu ya yil Filikus. A tal ghi a wuret, dangkong wuni feh, gwo dhi 27Yahudawa mu ya nih mu phi dem thi nih sih deh a mwan khi gwu liyak deh mu bam nih peh ndhi a khiling nah nih a gu Roma.28Dok an phi dem man bih wubis dhi shin. 29A mwan a kat mu phi fhilip nih a khi ka'ah diyel fut, dang bhi a kat bih ndhi mu sat nah gwar shin a wureet mah; ret deh mu bukhat nih, mu thi nih mah. 30Dhi a nah dung dhi mu bhilip khi khah muk bhi a lhi mu mwan khi nih nder ghi deh niyen lang diyel khimuk mu mwan khi diyel feh der ghi. Dang mu khat."31Niyen liyak mu mang Bulus khi peeh ndhi mu sat mu shin sih mu mwan khinih Antibatiris lhi par. 32Dar feh bhi mu yit niyen shiit mu deltikhim khi nih. Niyen liyak mu waak ya bhut peh tong khi mu. 33Niyen man shiit mu roh nKaisariya mu shin ran feh gwo yil eh yakhal mu mwan khi Bulus nthikhim muk.34Dhi tang ran feh bhi tal nder Bulus nah gwar a la yil dhi neh? Dih khiling nah Bulus a la yil Kilikiya, 35Bhi sat nah "an npe khiling bhilip fhik lat kat niyen diyel fhikmu wul" bhi yakhal sat mu yah nih bhal lhi diyel long Hiridus.
1Khi dangkong ther phat bhi Firist wuyon dhi mu khi yong sim muk a Hananiya ji a wukhime khi pak niyen phithikhim mu yakhal meh gu dhis dhi mu khi yong nih a Tarkulus, mu ji khi diyel nkhah Bulus nthikhim Long. 2Dhi mu yong peh Tartulus deh ni rhi khi diyel kah Bulus dih bhi sat gu yah peh feh (Governor) nah, "A peh ghi deh mu khat tong shakhap wuyon dih, yakhal nah peh thikhim fhik lhi deh bih wu pwo mu ji khi yil sih dih. 3Mun khi plang dhi khi lat-lat mah peh bih dhi ghi phi shin nmun shipe-shipe.4Bhi dak ko bhi sar yak mu lhi petong ghi bhi yeh ghi mokhor ghi khiling lah bhilip dhi mun khi nih. 5Mu khat gwo sih a gu tang shik khi lhi jakhar khinar Yahudawa mu khi yil sih. Nih a gwo phithikhim niyen Nazaret mu. 6Nih phi tang yeh ji thikhok khi peh dhik yil fun mu, deh arih deh mu yah nih dih, peh deh mu thok diyel nnih nkah wa-ar dhi mun khi nih.7Bhi meh gu phithikhim dhi mu khi yong sim muk a Lisiyas ji dwan nih sar mu shi bhal. 8Bhi shin bhilip shin kam nah niyen ji khi bhilip nkah mu deh nih ji dar nthikhim ghi dih peh dhi kat a ghi ghi thal phi muk bhi ghi man bhilip dhi mu ji khini khi khah muk. 9Yahudawa mu duk mu ther dangkong bhilip feh, muna asih feh wai.10Dhi gwo yil feh shin peeh Bulus deh nih sat bhilip dih, bhi lap nah, "Peh gyet a man ghi shin yiih mu bwer ghi phi thok diyel niyen fhik sih mu, peh dhi asih bhi an khi ret yit deh an a sat bih dhi phi mwan dih. 11Ghi shi kah sak ghi man dhi met ther sarka-vel mah ndhi a mwan Urishalima peh dhik yil Na'an. 12Dhi mu kat an dhikhin lhi dang Naan bhi mu sham kat an phi bakhal shik khime gwo mah, a jakhar me gwo mah, shin a lhi deh gurum mu khi yil khi dhi lhi dang Naan mu yikhil khi jakhar mah. 13Shin mu peh mak nin ze-en khi kha bhilip dhi mu khi nih khi kha nhi sih mah.14Khidetsih bhi an phi fu-ut phizung nhi khidhing shin ji ghi nah, "an phi dhik yil khi yah waa-ar nyar mhi bhikha'am nhi mu phi dhik yil Naan dih. 15An phi den phizung nhi Naan khi peh dhi mu phi den phizung du nnih sih, dhi nin dhi par mu khi yikhil khi niyen dhi mu dwam dhi mu shin wuret khi dhi mu shin wuret mah, khidhing. 16Peh dhi asih deh an phi tong da-ar deh yak a shin me bih wubis Naan khi gurum mu mah.17Khidetsih khi dangkong yih mu bwer bhi a ji peh deh an a shin zukhum khi nin plang yil fhin dih. 18Dhi a shin bhisih, an khime dhikhin lhi Naan bhi pak Yahudawa mu dhi mu tong Asia mu nah an a gu bubwakhat. 19Ret feh bhi ye niyen sih feh mu khi ji thikhim ghi deh mu mu bhilip dih, kat mu khi meh bhilip khi kha nhi.20Ma bhi niyen sih feh mu sat wubis dhi a shin mu, dhi a dar thikhim peh diyel wuyon (Majalisa). 21A bhilip wu khime sih det dhi a sat dhi a dar khi nar mu nah, "A khikha bhilip yakhal khi dangkong mu-ut, bhi gun phi tok diyel an-ah!22Filikus dhi nih khi man bwer khi kha kha'an bhilip dhi sih mu bhi yakhal sat mu nah nyo diram dang, shakhal sat mu nah, "Khat gu phithikhim khi nyo Lisiyas wawul bhi ji gap diyel. 23Yakhal shin bhilip gu phithikhim niyen lyak mu nah gwar bal nih, dang bhi gwar shinm peh deh sha'ar muk mu khi mak ji ba'am nih shakhal mu shin bih dhe nih phi dem-eh dih.24Khi dangkong jep ther mu bhi Filikus mu wakwul khi mat nih Durusila, dhi nih a Yahudawa, yakhal lep - deh mu mu ji khi Bulus dih, deh khiling bih dhi mu khi yong a shin zeen Jesu gu ba'am fun dih. 25Dhi Bulus nih phi bhilip khi kha shit wuret, khi yah khah suk, yakhal khi bih dhi khi khat gurum, khat shin mu mah, bhi shishik Filikus dam, det bhi sat Bulus nah gwar wa, dang khat yak ji khat peh bhi dang ji yong gwar.26Dih duk bhi nih phi nah a khipe dhi Bulus nih peh shin shakhal njin deh a sih deh tong yong nih nkhah-nkhah deeh mu bhilip bhilip dih. 27Khi dangkong yih vel bhi Borkiyas Festus lap khop khi dangkong Filikus. Filikus dhi nih phi dem bor mat-dem der Yahudawa mu bhi yit Bulus a wu bubwakhat (lhi kwu-oh)
1Ndhi Festus ji rhi khi yil lhini bhi shin ther kun det bhi yakhal Kaisariya del yah Urishalima. 2Bhi niyen nen Firistoci mu khi nyen nan Yahudawa mu ji khi bhilip khi kha Bulus der muk mu phi dang shi phi muk. 3Mu nin gwar ba-am den gwar lep deh mu, mu lep khi ni shin wa ji Urishalima, peh dhi mu bwakat gwe dhi kwalap mu khi thi nik khi yar.4Dang bhi Festus lap mu nah, "Bulus nih a wu bubwakhat Kaisariya deh a sih deh ye an phi dem ya dih nther sih. 5Shin sat mu nah, "Peh dhi a sih bhi pak wu nan mu nbut gu mu mwan der nhi deh kat gwo sih shin bis bhi gu ji khi bhilip khi kha muk.6Deh dih bhi del phi ther pokhokun ma bhi sar det der mu bhi yakhal ya Kaisariya. Dar feh bhi kah tong khi khah pang tok diyel, duk bhi yakhal shin dhikhil nah nyo ji khi Bulus. 7Ndhi ji bhi Yahudawa dhi mu twakat Urishalima mu shikhir nih shikhir khat deh mu phi ji khi bhilip mu shini-shini nkah muk dhi mu a wudar khah feh ma. 8Bhi Bulus yakhal dar phi shinih nah, "A shin me bih dhi del khi kha wa-ar diyel Yahudawa mu mah, khi peh dhik yil Na'an khi mu mah, shin a shin bis Kaisar mah.9Festas zak peh dhi nih phi dem deh Yahudawa mu dem nih dih bhi sat Bulus nah, "Ghi dem deh mu wak yah khi ghi nUrishalima deh mu tok diyel sih dih pwonsih nthikhim nhi-ah? 10Bulus yakhal lap nah, "An a dar sih khinar peh tok diyel Kaisar, peh dhi ret deh mu tok diyel an dih, a shin bis Yahudawa mu mah; ghi shi khah sak ghi man ndhi a sih."11Kat an a gu shin bis wai dhi shik bis fhin khi lhi dhi mu khi thi an bhi, a sih mah; dang bhi kat me ze-en dih nbut bhilip dhi mu khi nih khi kha nhi mah bhi meh gurum mak dhi khi shin an mu deh mu thi an dih peh deh nih piya phizung mu dih mah. A dem dhi yeh mu mang bhilip fhin shin kah thikhim Kaisar. 12Khi dangkong dhi Festas tong khi nyen tok diyel fhin mu bhi yakhal sat nah, "Ghi sat ghi lhi ghi phi dem yeh mu khi mang bhilip fhik mu kah khini nthikhim Kaisar! Mu peh mwan khi ghi der Kaisar.13Khi dangkong jep ther mu bhi, Long dhi mukhi yong nih a Agaribas, khi long dhi mu khi yong nih a Barniki mu ji Kaisariya deh mu mu kha'at Festas khi wul dih. 14Dhi mu shin jep ther mu dih bhi Festas yakhal mang bhilip Bulus shin ji mu nah, "Me gurum dih dhi Filikus yit nih a wu bubwakat lhi kwuoh." 15Ndhi dok dhi an Urishalima bhi niyen nan Firistoci mu khi niyen nan Yahudawa mu, mu ji khi bhilip khi kha muk mu phi dang der nhi deh an a yah nih khi diyel dih. 16An yakhal a lap mu a lhi, "A fiyar Romawa mu mah deh mu yah gurum khi diyel det peh deh nih piya phizung gurum feh mu dih, no-ot gwo dhi mukhi bhilip khi khah muk khi niyen dhi mu ji khi bhilip feh mu ji mu tirhop nthikhim diyel deh nih lap khi phinih dih mah.17Peh dhi asi bhi dhi mu ji bhisih khishak bhi a yah ba a dem mah (a shin mah). Dhidar feh bhi a kha-a kah a tong khi kha pang tok diyel duk bhi yakhal a shin bhilip shin kam mu deh mu ji khi gwo feh dih. 18Dhi nyen bwot bhilip khi kha muk mu yikhil khithing bhi a nah mu ji khi meh bhilip wubis dhi yeh a nah a lhi yak mu khi ji khini mah. 19Bhi ba mu ji a khi me bhilip mu khi kha yar dhik yil khi shinze-en Na'an fut, yakhal khi me gurum dhi mu khi yong nih a Jesu, dhi munah gyet mu'ut gwe bhi Bulus nah gwar dih khi se-en. 20Dhi a man yar dhi an peh bil/nah bhilip sih dih mah, bhi yakhal ba a tal phi Bulus a lhi gwar bhi sih bhi gwar phi dem mu mwan khi gwar Urishalima deh mu tok diyel khikhah bih dhi mu bhilip sih-ah?21Bhi dhi Bulus dang deh yeh mu khi ter bhilip feh dang Augustas nah pak dih bhi, a shin bhilip shin kam mu a lhi nyo bal nih lhi kwo shin kam dang deeh she a lep khi nih shin kam Kaisar dih. 22Bhi Agaribas sat Festas nah, "An duk phi dem yeh a khilhing gwo sih shi kha nhi." Festas yakhal nah, "Dhar ghi khilhing nih".23Dhidar bhi Agaribas mu khi Barniki ji mu rho khi khipe wuyon, yakhal mu rho khipe tok diyel a wukhime khi nyen phithikhim lyak mu, yakhal nyen nan dhi mu phi khilhing khi mu khi yil feh. Duk bhi yakhal mu rho khi Bulus, dhi a Festas sat nah nyo ji khi nih. 24Bhi Festas sat nah, "Ndah Long Agaribas, khi nyen dhi mu a wukhime khi mun bhi sih, gu nah gwo sih dhi Yahudawa mu dhi bhisih khi dhi Urishalima mu bwot diyel khi kha muk nthikhim nhi munah ret deh an a yit nih khi se-en mah.25Dang bhi an a nah a khat shin me bih dhi khi lhi deh mu mang se-en muk dih mah. Khipeh dhi nih dang nah yeh mu khi mwan khi diyel fhin a thikhim Augustas, bhi an peh lep khini dih. 26Nder nhi bhi an khi meh bhilip wu bal bal dhi a ran khi khah muk shin kam ndah wuyon mah, asih deh a ji khi nih nthikhim gu dih, Ndah Long Agasibas, deh khat gu bil/nah bhi kot sih a khat meh bih dhi a ran dih. 27Peh dhi khi yil lhi mu bhi a yokhor deh mu lep khi gurum wu bubwakhat det no-ot mu ran shikbis dhi nih shin mah."
1Megwo shi ndhi sihm muk a Agaribas sat Bulus sih na, "A shinpe nghi ghi lap bhilip shikasak" Yakhal Bulus del sar ni bhi dokhom lap bhilip npe fwat kashin. 2"A naa kaasan ndhi Naan dem an ndhi bhilip sih waji a thighim ghi, Long Agaribas, an yakhal a pe fwat kaasan shini de nan a put khi kha nhi nbut bhilip ndhi Yahudawa mu kwap mu lih nkaa nhi, 3npe ndhi ghi Long Agaribas a wu mhi man khi duk al'adu khi bhilip kuut khi Yahudawa mu; pe ndhi asih bhi a dang shi phi ghi, ghi lang kom ghi khiling an khi mokhor.4"Duk duk khi Yahudawa mu man petong fhin di khipee ndhi a yakhal nlaa, petong ndhi she a khi nyen fhin mu yakkal anUrushalima. 5Npe ter vel bhi mu khi man, inkat mu khisat zeen, a ndhi get an phi mwan a nder nyen ndhi mu phi dhik yil Naan ndhi baa a mhi shap ma yakhal a tong a khipe Bafarisiye sih.6Yakhal khi detsih bhi a dar sih nphi dyel npe ndhi an phi den nbuzung nhi abii ndhi Nda Naan khi shin "alkawali" nbhikam bhikam fun mu. 7"Alkawali" ndhi "Kabilu" ndhi mu sarpovel sih mu den buzung du a ndhi du kat, sar ndhi mu phi dhik yil Naan bit khi lihpar. A peh den bhizung sih, Nda Long deh Yahudawa mu phi tang dyel khi an di! 8A meh lih deh me gu khi shin ze-en ndhi Nda Naan khi mak pe lih ngwo ndhi muut shin khi bhilip ma dye?9Asih wai, an ma gyet a shin zeen a ndhi mak deh nan a shin bii mu bwer npe thikok khi sihm Nda Jesu Banazare di. Yakhal asih, 10a bii ndhi gyet a shin khi yil Urushalima; khi bal ndhi ngu phithikhim lih Naan shin nan, bhi a yak nyen ndhi mu kus khi Naan a bal nlihkwo, yakhal shin a nyang terr dangkong mu ndhi khi mu gap dyel a ndhi mu khi tyo mu. 11Di nlih Naan bhi a wet phi shin je-el mu yakhal a lih mu thikok khi sihm Naan; yakhal sar ndhi an phi mang tukhurnung wubis khimu, a bi mu har shin ya khi yil khibang.12Khi nkaan nyang yit mhi sih, bhi a wet ya khiyil Dimashku khi bal yakhal shinpe nhi gwo wuyon nhi lih Naan npe yak nyen Naan fe mu, 13Det bhi khinar puus ndhi an khi yarkam Dimashku, Nda Long, bhi a naa myalak wus tong khithing Naan sam, ndhi saam met npus shikasat. Myalak wus feh neer an shikhirkat a wukhime khi nyen ndhi mu bii an/mwan nder nhi. 14Khidangkong ndhi duk duk fun mu pwalap nyil, bhi a khiling me dhikhil shi ni phi lap bhilip khi an ndhikil Yahudawa, ni phi sat sih na, "Shawulu, Shawulu, a meh lih deh ghi phi niyang an vhit vhit a sih diye? Khi shuwal nghi in kat ghi nyang kum mak mu.15Yakhal a tal, 'Ghi awe yeh, Nda Naan?' Nda Naan yakhal lap nni nnaa, 'An a Jesu ndhi ghi phi nyang yit muk vhit vhit sih. 16Ama ghi yakhal khiting ghi dar khi kwak ghi, npe ndhi a nin san nghi npe bii ndhisih, de nan a mang ghi npe de nghi ghi shin yon nnan yakhal ghi shin langthing npe bii mu ndhi ghi phi naa an yakhal npe bnii wukwa mu ndhi a nin san nghi. 17An pe ba'am ghi khi sar gurum fhik mu yakhal khi sar al'ummai ndhi an pe lep ghi shin ya nder mu, 18de mu app yit du deh mu yit pe wu kwo mu wakya khi pee wu saan yakhal khisar shetan/sharfom shin wakya nder Nda Naan, pe deh mu kat kon khi shikbis fut dhi yakhal mu kat pe nder nyen ndhi mu kat dem khi Nda Naan wa phi shinzeen khi mu man.19"Khidangkong ndhi asih, Long Agaribas, bhi a shin ka bal nthikhim riin wuret ndhi tong khi thingNaan sam ma, 20ama she-she bhi a woo nyen ndhi Dimashku dang sih, yakhal Urushalima yakhal duk duk shikhir kaat khi yil Yahudiya, yakhal khi al'ummai mu duk, a ndhi mu khi tang kon khi shikbis fut mu wakji nder Naan, yakhal mu shin jep bii mu ndhi khi yarkam tang kon khi shikbis fut. 21Pe ndhi sih bhi Yahudawa mu del an LihNaan yakhal mu tang yarkam tih an.22Yakhal di wa rhi bit wushini bhi an phi kat baam nder Naan, pe ndhi asih bhi a dar sih, phi woo fe ngurum wu Naan khi wu dyen, an phi sat me bi ma ban dhi bii ndhi nyen nah peh nthikhim khi riin Naan yakhal Musa mu sat a ndhi ni pe taa, 23A ndhi ngu baam kaa mu khi shujel, yakhal asih, bhi ni kot a wushe-she ndhi khi yakhal khi dangkong mu'ut fini yakhal khi nin pe saan ngurum fun mu khi al'ummai."24Ndhi ni phi ka fwat kashin asih bhi Festas bwot orr sih na, "En ghi villing, Bulus! Man fhik bwer ni phi lih nghi ghi yerr!" 25Bhi Bulus lap asih, "En nhi villing ma, Festas, gwo wuret, ama an phi sat a zeen fe. 26Asih Nda Long ni khi man khi bi sih mu, yakhal an phi lap bhilip a khini nohot nlukhuit; pe ndhi a man ndhi me bi sih mu not taa nkom muk ma, pe ndhi duk duk bii sih mu shin mu a wu sihsok ma.27Nda Long Agaribas, ghi shin zeen nyen Kafung mhi Naan mu ah? Aman ndhi ghi shin zeen." 28Long Agaribas sat Bulus na asih, "Ghi phi dang phi nhi lala de nnaan a tong a Kirista diya?" 29Bulus yakhal lap, "Kot a lala oh kot asih ma oh, bhi an phi dang phi Naan a ndhi baa a ghi det ma ama duk duk khi nyen ndhi mu phi khiling an shini de mu tong khipe yad ndhi an di - ama a wukhime khi sarka sih ma.30Yakhal bhi Long yakhal khiting, a wukhime khi Gwapna yakhal Barniki yakhal nyen ndhi mu khi petong nder mu; 31yakhal ndhi mu phi yit pee feh di, bhi mu sat nshak, "Gwo sih ni phi shin me bi ndhi khi lih mu tih ni ko mu bal ni nlih kwo ma." 32Agaribas yakhal sat nFestas, "Gwo sih mang kat mu bwot ni in kat ye ba mang bhilip fee wayah khini nthikhim Kaisar ma.
1Ndhi mu pe ben mu yikhil mvhing am mpe wak ya Italiya, bhi mu yit Bulus khi sar pak mu dhi mlhi kwo, khisar me dengmar ndhi mu khi yong sim muk ah yulias ndhi pe kur mhi Agustus. 2Ndhi mu del mbut me mvhing mhi Adaramitiya ndhi nih mwan ya mpak yil mu phi kom Asiya. Mu mwan nkong am Aristarkus ngu Tasalonika khi yil Makidoniya ah wukshime khi mun.3Dhi dhar fe bhi mu mwan mu rho khi yil sidon. Dhi mbisi bhi yuliyas shin wuret nBulus/shawulu shin peh nih mwan mder shar nih mu de nhi kat bam dih. 4Dhi mbisi bhi mu yah nkong am ndhi mu phi yong nih ah kubrus mpe ndhi kokom phi dem khi mun ma. 5Dhi mu dhik am si mu roh kus khi kilikiya, khi Bamfiliya bh mu mira khi yil likiya. 6Dhi mbisi bhi khinshong kat me nving am mhi Iskandariya ndhi nih mpe mwan khi yil Italiya, dhik mun dih.7Ndhi mu mwan nbut nvhing am si le le mpe theer mu bwer, mu shu jel dang deshe mu roh kus khi kinidas dih. Dhi kokom dam mun mpe kam nthikim, bhi mu pet ndangkong phikom karita kus khi Salmoni. 8Mu pet phikom fe khi wula, deshe mu roh mepe ndhi mu yong ah (Amintaciyar mafaka) ndhi kus khi yil lasiya.9Mu mang phe dih bwer mwan fe lhapwo, pe mu wet khi meem del, bhi Bulus shin kar mu. 10Sat mu nah, "dassoh, an anah mwan si ah bhilang khi mangshik bwer, ba amhi leh khi nvhing det ma, awukhime khi seen mu." 11Khinshong lhi ehn nih khika mgu tuk nvhing fe khi mgumbi nvhing am fe, khi jep bi ndhi Bulus/shawulu nih sath.12Khi wuni bhi petong fe ret deh nvhing am/girgi mu tong dhi mpas ma, dhi bhi mu shin karmu dhe mu shepe, koye anang bhi du mwan du roh finikiya, me pe dhi khi yil karita, khi sar kansikin khi pus kah. 13Ndhi kokom sar kansikin(kudu) del bhi niyen thuk girgi mu kat bi ndhi dum phi dem fe, mu dhil teng girgi shin ji phikom kong fe.14Ndhi de dih leh bhi me kokom wu bal bal ndhi mu phi yong ah "yurokilidon"tahap pe dih mbisi. 15Ndhi kokom si shit girgi /nvhing si bhi mu tong deh ah nih nah pe ndhi khi pet dhi khi mun det. 16Ndhi mu pet shi esokop ndhi mu khi yong ah kauda bhi yah kha girgi/nvhing si.17Khidangkong ndhi mu dhil girgi wule si nbut wuyon fe, mu shin me sen mu bwakat teng mbhider girgi wuyon fe deh nih pan si leh dhi yak kon mu phikom esh. 18Mpe dhi vuun (Lhibin) phi dam mwan ah wuret ngirgi(nvhing am) dih dhi dar fe bhi mu kok leh ndhi mbut girgi fe mu shar mbut am.19Nbut ter wu kun, bhi mu shika sut mu shar leh shiit girgi (nving) fe. 20Ndhi mu shin teer mu bwer mu mah puus khi zar ma, bhiga kokom khi lhibin yakal, ndhi mun mu pwat khi leng ndhi mun mpe bar.21Ndhi mu shin ter bwer nnot nsih sih bhi Bulus (shawulu) yakal dar khinar bhi sat nah, "kat ye gu khiling bhilip fhin,bhi ye gu yit yil karita dih de gu thik mbuta wula si ma. 22Khidet si an phi shin karngun gu thi tukur gu bal bal, mpe dhi me gurun khi bhilang nkop seen nhi ma, gu bhilang ah nkop girgi (nvhing) fe det.23Mpe ndhi dhidikin nlhipar bhi me lah lep khi Na'an ndhi an ah gurum khimuk an phi dhik yil nih dar kus khi am. 24Sat nah ghi lukutsi Bulus (shawulu), ghi nah mpe dar nthikim kaisar, Nda Naan dem ghi bhin khiling dang fhik mpe de nshar mwan fhik mu kat tong shakap dih. 25Mpe wuni bhi gu lhi tukur kakam gurum mu, mpe ndhi ah shin zeen, khi de ahkhibi bi ndhi giyet mu sat nnan si. 26"Ah tiit de mun mu mwan khi pak yil wu fhi mu".27Mbut teer wu sar kah feer ndhi mu phi gong mun,dhi naar lhipar bhi niyen tuk girgi am si mu na khi bih ndhi ji du roh kus khi pe wu fhi si. 28Bhi mu kam jong khi am, mu kat am dhi makpe, bhi mu del kam nthikim, bhi mu kam, mu kat pan lhin len. 29Mu phi lwakat yak san mu sihkang khi lar bhi mu wut pe na sih fe teng fer, de nhi mwan lele dih, mu sha mangye bhit hang.30Nigen tuk girgi (nvhing) fe mu, tang sho yit dih,mu lep girgi wule fe shinsam ndhikin am, mpe ndhi mu phi nah khibi ndhi ye dhu dhil teng ndhi nthikim fe bhi du bot nhi si. 31Bhi Bulus (shawulu) sat nkhinshong liyak mukhi soja nah "kat gurum shi mu diyarem ndhikin girgi fe ma, bhi bah bi ndhi mukhi shin de mu pwat dih ma". 32Soja mu ghirip teng girgi fe mu yit nih mwan khi ka am.33Ndhi bhit wuikus khi bang bhi, Bulus sat mu nah, niyo sham sih; Bhi nah, "shini ah teer wu sar pow feer ndhi gun phi tong nnot me sih. 34Ahm phi dang shi phi gu, gu shi shi de ngun gu kat bal dih, me kah khi piyan ngun ma. 35Ndhi sat ah si mang ghil nguk, shin plang Nda Naan khi ka fe, therep koh mu, mu shi.36Mu kat bal shop sut mu, mu shi kah sut mu sih sih. 37Mun duduk ndhikin girgi fe ah gurum yak gurum sar pwo kun ki peme. 38Ndhi mu sih mu ihkil bhi kok lok thikin khibi alkama mu si, mu shar mbut am deh nih fiyel girgi fe dih.39Ndhi bhi bang bhi man yil fe ma, mu nah ghotong pe khi kam si phikon kong, mu tong mu ben kot du dhi girgi shin kam dih. 40Mu ghirip (anchor) fe mu, mu itdi mbut am, mu kos pe yah girgi fe, de nkokom kat pe bet girgi fe dih mu del kam nthikim. 41Ndhi ji mu rho me pe ndhi kong kaat dhi bhi mu bet girgi fe shin kam phi ees, mpe wuni bhi girgi kudi khi ther ma, nlat fe bhi ya rhokop msar lu am wu bal mu42Bhi soja mu den bhizung du, mu ma du tuwo mu wubis yak mu khi mbhirip. 43Bhi me dengmar ndhi nih phi dem put khi kah Bulus, daam (niyang) bhilip ben khi mu yakkal shin pe mah gwo ndhi man eet am bhi mu eet wakam phikom ees. 44Gokoshi mu, pak khi kah shep pak khi girgi, asi fe deh wakji mu rho phikom ees dih khiding khi mu.
1Nder Bulus (Paul), kwaram khi Naan, ndhi mu yonpe ni pedee ni tong a ngu shiit khi Naan yakkal mu den ni dik npe bhilip Naan 2ndhi get Naan khi lep khini gwe khisar nyen jakham mu nbut ran ndhi ni a bhilip Naan wuret, 3ndhi bhibhilip akhi kaa laa muk ndhi ni a nkaan khi Dauda khipe put khimuk.4Khiyar riin wuret, bhi khi mu den ni a Laa Naan nsar ndhi ni wawul khidangkong muut, bhi ni a Jesu Kristi, Nda Naan fun. 5Khisar muk bhi mu lap baam khi shiit Naan npe Lokhot nhi shinzeen fun 6khinar yil mu dukduk, npee sihm muk. Khimar yil sihmu, bhi mu yong gun duk dee ngun gu dee a nhi Jesu Kristi di.7Shinjinder gu dukduk di Roma (Rome), nyen ndhi Naan dem mu yakkal yong mu a nyen wuret fini mu: Baam mhi Naan shinji nder gu yakkal mangye tongshakkap put nder Ndamu Naan, khi Jesu Kristi.8Wusheshe, bhi a plang Naan khisar Jesu Kristi npe gu dukduk, npe ndhi shinzeen fuk a wufufu dukduk khi yil sih. 9Npee dhi Naan ni a langthing fhin, ndhi an phi shin shiit nni khi mohor nhi nbut bhilip Naan nhi Laa muk, khi yad ndhi khipe langma bhi an phi yong sihm ghi. 10A wet phi dang nbut dan phi Naan fhin a ndhi ko wane yar, bhi a makpe, khi dem khi Naan, ji nder ghi.11Nsar ndhi an phi dem naa ghi, de man a shin pak zuhum mhi Naan nghi, de nghi ghi kat baal di. 12Pe ndhi, an phi dem ye khat khi dem fuk bhi gu shin baal nan khimar gu, khiyar shinzeen mhi kowane gurum, muk yakkal maan.13Khidetsih, an phi dem ma de ngun gu tong nnot man ma, emnhikin nhi mu, a ndhi an phi wet phi dem yee a wul nder gu (ana mu shin yarkaam man na se khidetsih), npe dee nan a katpak bi putkaa khinaar gu duk, khipe ndhi khi a kat khinar gokhoshi Jentiils mu. 14An a ngu kaat nder Helenawa (Greeks) khi phikom mu, yakkal mankhi nyen wusen khi nyen wuyokhor mu. 15Pe ndi asih, bhi npee an, a den kaa gwe npe den bhilip Naan wuyon ndhi Roma (Rome).16Pe ndhi kaa nhi kul nsar bhilip Naan ma, nsar ndhi a baal khi Naan npe bhilip kaa mhi kowane gurum ndhi shinzen, npe Yahudawa mu wusheshe yakkal Grik mu. 17Pe ndhi nbut fee bhia tong khi zeen khi Naan khi woo put nbut shinzen khi shinzen, khipe yad ndhi mu ran ni, "Nyen tongkhizeen mu khi bhirip a khi shinzeen."18Pe ndhi tukhurnung khi Naan khi woo a khiting Naan nder dukduk nyen nohot man Naan khi nyen tongmohor nzeen pee ndhi mu kat tongnohot nzeen a mhi bwak khi zeen. 19Mhisih asar ndhi bii ndhi a wuman khi kaa Naan bhi awu mak naa fee mu. Nsar ndhi Naan lih man fee mu.20Npe shin ret khi Naan ndhi awu nhinaa ma, khi baal ndhi ni a nhi Naan, khi bii ndhi ni Naan khi den, a wunaa kwet kwet; tun khipe yakkal khi yil, bhi khi mu man khinaar nbut bii ndhi Naan khi klom mu. Npe ndhi asih bhi mu khi tang me bii wukwa dik ma. 21Mhisih asih nsar ndhi, mu khi man khi Naan gwe, bhi mu saansihm (daukaka) muk khipee Naan sih ma, ko mu shin plang ni. Katasih bhi, mu tong a wuyokkor but leng fut, yakkal bhizung wu baan a wukwoo.22Mu den a khipe ndhi du seen sih, ama mu tong pe tong wuyokkor. 23 Mu villing saam wuret khi Naan ndhi khi wan wan ma npe dem khi gwo ndhi mu klom ni, ndhi khi wam wam, yakkal mhi Luu dem ndhi khi kwak feer, yakkal khi bii ndhi mu feer ashi but.24Pe ndhi asih bih Naan shin pee mu kaat bi tik ndhi nin mang nnohok du npee rap khimu, de mu tihkohok khi sihsut khinar shak di. 25Amu a nyen villing zeen khi Naan npee dung, yakkal mu shin yon nbii wu khiklom met ngwo ndhi klom mun, ndhi sihm muk a wusaam khipe lang ma.26Pe bii ndhi sih, Naan tukun mu shinkam khipe bishaa mhi tihkohok khi sihm, nsar ndhi shorop khimu mu villing dem ndhi wu dhiden npee demshak ndhi a wutihkohok khi gurum. 27Asih duk, daas fee mu yit yarkaam dunshak wu sihkir khi shorop mu npe de mu bii shak daas di. Mhisih fee mu a daas ndhi mu shin bi kakul khi shak daas yakkal mu kat kwat (horo) ndhi a mhi mu npe shikbiss ndhi mu shin.28Sar ndhi mu lap eh khi ndhi mu khi den Naan nbut man fuut ma, bhi yit mu khi yarkaam nohok wubis fuut, de mu shin bii ndhi khi yarkaam wubis di.29But mu gaam khi shinshik wubis, but deet, khi tik, khi yaa gurum nbhizung. But mu gam khi tihlik, tihgurum, nyangshak, dung khi nohok wubis. Mu a nyen bhilip nabya, 30Nyen tikkohok khi sihm, Nyang Naan, Fihlip pee, epkaa, sam khi kaa di ma, bong yarkaam npe bii wubis. 31Mu ba'aa en, shinzen di ma, bhizung wubis khi najeel ma.32Mu khi man khi waar khi Naan, ndhi nyen ndhi mu phi shin bihsih mu, bhi mu phi dem a dwam. Bhi ban ndhi mu shin bihsih mu shikasut, bhi mu teer dangkong nyen ndhi mu shin duk.
1Pe ndhi asih, gih kihme yarkaam villing wukwa ma, daga, ghi ndhi ghi phi na bis, pe bis ndhi ghi naa nshikshik megwo, bhi ghi phi naa nsihsak duk. Pe gwo ndhi ni phi naa wubis fee, ni phi shin bi wunyee mu duk. 2Ana mu man ndhi biss ndhi Naan phi naa fee bhi a khi yarkaam zeen in kat taa khidel nyen ndhi mu phi shin shiit khi zen.3Ana ghi naa mihsih, daga, ghi ndhi phi naa wubis khi nyen ndhi mu phi shin fee, duk khi ndhi ghi ma phi shin fee duk. Ghi makpe del phi na wubis (judgement) khi Naan ha? 4Kot ghi shin leng lee det khi kaa khisher zuhum khi muk, khi yaa lee khi horo, khi mokhor khi muk eh? Ghi man ndhi zuhum khimuk a pee dee nghi tihwap di ma?5Ama khi kee akih baal bihzung khi nyen tihwap fhik ndhi ghi phi den a sherem khi tukhurnung Naan npee par bit ndhi khi nin tukhurnung fini, wato, par ndhi mu khi woo tok dyel nphi Naan mhi zenzen. 6khi kwat gurum mu duk mhi kee khi bii ndhi mu shin. 7Khi mhi nyen ndhi khi kee khi daar mhi shiit wuret bhi mu tang yon, saam sihm, khi shin wuret, bhi khi shin petong wuret ndhi khi lat lat ma.8Ama npe nyen ndhi mu phi dem kasut, ndhi mu phi dem bii zeen ma, ama mu bii binohot nzen, tukhurnung khi dyel mhi Nda Naan ni nwul. 9Nda Naan khi wul khi shwajel khi mhilip yakkal shuwal khi del duk duk khi gurum mu ndhi mu shin shikbiss, she khi Yahudawa mu yakkal Grik mu.10Ama shin yon, saam sihm khi tong shakhap khi kat ko wane gurum ndhi shin wuret, she khi Yahudawa mu, yakkal Grik mu. 11Pee ndhi Naan ni khi dem kaa ma. 12Npee yon khi gurum mu ndhi mu shin shikbis baa akhi yarkaam warr ma, bhi mu khi dwam baa a khi yarkaam warr ma, yakkal bwer ndhi mu shin shikbis khi yarkaam warr, bhi mu khi tok dyel mu khi yarkaam warr fee.13Pee ndhi a nyen ndhi mu phi khiling warr fee bhi amu phi shin wurret ntihim Naan ma, a nyen ndhi mu phi bii yarkaam warr fee mu khi naa shinzen khi mu. 14Pee ndhi jentiils (al'ummai) mu, ndhi mu khi warr fee ma, bhi mu shin bii khi yarkaam wu sihkir yad ndhi warr den di, bhi mu a warr shi ka suut, duk khi ndhi mu khi warr fee ma.15Pe ndhi asih bhi mu nin a dhi bii ndhi warr phi dem fee bhi a wurihran nbhizung mu, yakkal leng nohok khimu kat shin biss mu ma bhi daar mu npee kasuut 16yakkal npee Naan duk. Mhisih khi taa par ndhi Naan khi tok dyel khi bii ndhi ko wane gurum sok nbhizung ni, yad ndhi bhilip Naan fhin sat, khi yarkaam mhi Jesu Kristi.17Ama in kat ghi yong kaasak ngu Yahudawa yakkal ghi den nohok ghi a khi kaa warr yakkal ghi shai asihm Naan, 18yakkal ghi man bii ndhi ni phi dem, yakkal ghi nin dem npee bii wu mama sar ndhi warr nin asih; 19yakkal nohok fhik dem ndhi ghi ma a ngu nin yarkaam nwuvuhum, a bii nape nyen ndhi mu nkwo, 20Ngu kamkam nyen wu yokhor mu, ngu kam kam njep wu dyen mu, yakkal ghi khi ni nbut warr fee nkaam man yakkal mhi zen, bhi a khi yar ndhi me ndhi bhim petong khi yil fhik eh?21Ghi ndhi ghi phi kam kam ngurum mu, bhi ghi phi kam kam nkaasak ma a? Ghi ndhi phi lap bhilip Naan Khi kaa nyen wat ma, ghi phi nwan wat ah? 22Ghi ndhi phi sat sihma tap bhi ngwo nshini thillet ma, ghi phi shin fee ha? Ghi ndhi phi nyan naton mu, ghi phi mwan wat mu nlih Naan ba?23Ghi ndhi ghi phi shin kwarang khi warr, ghi nyang shin yon Naan sar ndhi ghi nyang bii warr ha? 24Nsar ndhi "Sihm Naan awu tihkohok khinar jentiils npe ghi", khipe ndhi a wurihran.25Pe ndhi ghi kat kyen khi gab dhip in kat ghi bii warr, ama in kat ghi del khi kaa warr, bhi gap dhip fhik ni npe yaa ma. 26In kat, asih fee, de gwo ndhi mu gap dhip ni ma bii yar ndhi warr sat, bhi rashin gap dhip khimuk khi bring a gap dhip ma'a? 27Bhi gwo ndhi man den khi gap dhip ma bhi khi shin biss nghi in kat bii ndhi warr den ma a? Pe ndhi ghi khi warr a wu rihran yakkal gap dhip, duk khi ndhi asih bhi a ngu del khi kaa warr!28Pe ndhi ni a Yahudawa ndhi khiting khiting det ma; ko gap dhip khi muk a ndhi khibang nshishik muk det ma. 29Ama ni a ngu Yahudawa ndhi nnaar naar, yakkal gap dhip a mhi nohok, khi dem khi gurum, ama a nbut ran det ma. Saam sihm gwo wuni fee tong put a nder gurum mu ma, khi tong put a nder Naan.
1Bhi ni ngu Yahudawa fee ni a khi kat kyen a kwang ndhi ne? Yakkal bhi a me a kat put nbut gap dhip fe e? 2A wuret nbut ko wane yarkaam. Wusheshe, get a Yahudawa mu ndhi mu shin yarkaam Naan mu.3Pe ndhi in kat get pak Yahudawa fee mu khi shinzen ma fa a? Bhi nyang shinzen khi mu khi dhin Naan ndem mu a? 4Kat dhi yak nbaa ma. Pe wuni fee, mangye mu kat Naan fee a wuzen, duk khi ndhi kowane gurum a ngu dung. Yad ndhi khi mu ran, "Mangye mu kat ghi zen nbut bhilip fhik, yakkal ghi sih deltihim in kat ghi rhi khipee dyel mih Naan".5Ama in kat petong nohot nzen fun nin a petong zen nhi Naan, bhi mu sat ame? Bhi mu sat mu leh Naan ni khi zen ma npe lep khi tukhurnung fini shin sam mun a? (an phi bakkal bakkal mun gurum.) 6 Mangye kot a sih ma! Pe ndhi asih, mhi shinang Naan khi tok dyel mun di ye?7Ama in kat zen khi Naan ndhi put nbut dung fhin den a yon nkaa saam sihm muk, bhi ame lih dee mu phi naa an a ngu shikbis di ye? 8Bhi ame lih de gu sat sihna, khipe ndhi mu phi tikkohok khi sihm mu, yad ndhi sat fee di, yakkal pak mu dem khi ndhi mu sat asih, "mu shin bii wubis, de nwuret put di"? Pe shin biss mu a wuret.9Ame wukwaa eh? Mun pe shangm kaasun ha? Asih ma. Npe ndhi khi mu shin biss nYahudawa mu khi Griks mu, duk duk khi mu, pee ndhi mu nbut shikbiss. 10Mihsih akhi pe ndhi mu ran sih, "Baa megwo ndhi khi zen ma, ko khime.11Ba me gurum ko khime ndhi ni a wuman fee man. Ba me gwo ndhi ni phi tang kop Naan. 12Duk duk khimu mu villing dangkong. Duk duk khimu mu tong a wubann. Ba meme khinar mu ndhi ni phi shin ret, ko khime."13"Gwakarak khimu a wukaham tukhun. Liiss khimu gwampe. Nbhider liiss khimu bhi a zeel (enn) mwoo." 14Phi mu gam a khi langpoo shi gurum khi bhilip wubis det."15"Kwak mu khi shin ma npe del tihhim. 16"Tihkohok khipe khi shujeel a khi yarkaam khi mu. 17Nyen sih mu man yarkaam tongshakhap ma." 18"Lukhut Naan ni di nyit mu ma."19Khidetsih mu man ndhi ko yee warr fee sat ame, bhi ni phi lap bhilip a khi nyen ndhi warr fee apee mu. Mhi sih ape de kowane poo okhot di, yakkal duk duk khi yil mu khi ran bii ndhi de shin ntikhim Naan. 20Mhi sih ape dee ba megwo ndhi mu khi naa wuret khi shiit khimuk ndhi kih yarkaam warr fee ntihhim Naan ma. Pe ndhi man khi shikbis put a khi yarkaam warr fee.21Ama khidetsih, ban dhi warr bhi shinwuret khi Naan khi put gwe. Warr khi Nyen jakham mu khi mu shin langthing gwe, 22pe asih, shinret khi Naan khi mang a shinzen nJesu Kristi npemduk duk khi gurum ndhi mu shin zen. Nsar ndhi baa mu konshakdi ma.23Npe duk duk fun mu shin shikbiss yakkal mu kat ntihhim Naan, 24yakkal mu khat baam ndhi Naan khizuhum ndhi ni nbut kon khi ni mhi Jesu Kristi.25Pe ndhi Naan lep khi Jesu Kristi npe kon khi shikbiss fun in kat mu shin zen ntikhim khi muk. Lep khi Jesu Kristi de mun mu shin zen nbut shin ret khi muk, npe ndhi kon nkwangkan shikbiss fun wuget, 26nbut mokhor khimuk. Shin mihsih mu duk duk de mni nin shinzen fini nyit ndhi khidetsih. Shin asih ape de ni nin shinret fini, yakkal pe de ni nin ret khi kowane gurum ndhi shinzen nJesu di.27Bhi shin kwarang ni a ne? Mu baa khi ni. Akhi yarkaam warr ndhi ne? Mhi shiit ha? Asih ma, ama a khi yarkaam warr ndhi shinzen. 28Asih bhi mu den ndhi gurum khi shinret khi yarkaam shinzen ndhi baa sai khi kaat khi shiit mhi warr ma.29Kot Naan fee a Naan mhi Yahudawa mu det wo? Kot sih ni a Naan mhi Jentiils mu muwo? Asih, amhi Jentiils mu duk. 30In kat a sih fee, de Naan ni a khime, bhi khi naa ret nbut gap dhip khi yarkaam sbhinzen, yakkal khi mhi gap dhip ma ndhi mu khi yarkaam mhi shinzen.31Kat aish bhi mu tih shinba warr fee yarkaam shinzen wo? Mangye kot asih ma. Kat asih bhi mu shin zen nwarr fee.
1Ame ndhi mu sat mu lih Ibrahim, bhikaam bhikaam fun mhi khiyil sih, kat eh? 2Pe ndhi kat get mu naa wuret nbut shiit khi muk, bhi ye khi kat me phishi npe kwarang, ama a tihhim Naan ma. 3 Ame ndhi Bhilip Naan sat eh? "Ibrahim shin zeen Naan, yakkal mu tang nni a shiit wuret"4Khidet sih npee gwo ndhi shin shiit, bhi kwat khi muk mu khi kun ni a zukhum ma, ama akhi pe kaat ndhi mu khi kwat ni. 5Ama npe gwo ndhi shin shiit ma bhi yakkal npe wuni bhi shinzen ngwo ndhi naa wuret khi gwo ndhi nyang Naan, shinzen khi muk a wu tihtang nbut wuret sih.6Dauda ma sat wuret nkaa gwo ndhi Naan tang shin wuret khi muk baa a khi shiit ma. 7Sat naa, "wuret khi Naan a nkaa nyen ndhi shinshik wubis khimu a wukon, yakkal shinshik biss khimu a wu sihsok. 8"wuret khi Naan a nkaa gwo ndhi Naan tang shikbiss khi muk ma."9Bhi yakkal wuret khi Naan sih mu khi sat ni a khi kaa nyen ndhi mu gap dhip mu det a, kot a khi kaa nyen ndhi mu gap dhip mu ma ye? Pe ndhi mu sat mu lih, "Mu tang shinzen khi Ibrahim a khipe shin wuret sih." 10Mu tang mni a nang ye? A dye she ba kot a khidangkong ndhi mu gap dhip ni ye? A khidangkong ma, a dye she di!11Ibrahim lap yar gap dhip a mhi bam sar khi kaa shinret ndhi get ni khi ni mhi shinzen khi muk bhi kat mu gap dhip ni gwe ma. Bii ndhi lih bhi ape dee mu den ni a nda gurum mu duk duk ndhi mu shinzen ama mu gap dhip mu gwe ma, npe de mu tang shinret khi mu di. 12Ni yakkal shin a ndah nyen ndhi mu gap dhip mu ndhi ban ndhi mu gap dhip mu bhi mu bii amhi shinzen ndhi get ndah mu Ibrahim ni khji ni de she mu gap dhip ni di.13Pe daat ndhi mu shin Ibrahim yakkal jep muk mu ndhi gwar khi de long mhi khiyil bhi ji a khi yarkaam warr ma amaa akhi yarkaam tongret mu shinzen. 14Pe nyen ndhi mu tong pe tong a khi yarkaam warr bhi a mu pe tong pe tong Long, pe shinzen de nfii, yakkal daat fee bwar. 15Pe ndhi warr fee ji khi tukhurnung, ama pe ndhi warr di ma, bhi nyang bii khi warr di ma.16Pe ndhi asih a khi shinzen, pe dee ndaat fee kat bal shi baam khi Naan yakkal dee a wu dhiden ndhi amhi nkaan Ibrahim mu duk duk - baa a mhi nyen ndhi mu phi bii warr det ma, ama khi nyen ndhi mu bii pak shinzen khi Ibrahim. Ni Ibrahim a ndah fun duk duk, 17Khipee ndhi a wu rihran gwe sih, "A den aghi a ndah gurum mu kyiyil duk duk" Ibrahim ni di khi deryit muk ndhi ni Ibrahim shinzen ni, ndhi a Ndah Naan kyenan, ndhi ni (Ndah Naan) phi shin pe nohok nyen wudihdwam mu, yakkal khi makpe den bii ndhi mu de khi yil ma mu kat pe tong khi yil fee.18Nbut nohok mhi mangye bhi shinzen npe mangye,dejinji tong a ndah gurum mu duk duk khiyil, akhipe bii ndhi khi sat ni gwe sih, "Nyen nkaan fhik mu khikot asih duk." 19Ba shinzen khi muk zukhum ma, bhi naa kaashin a khipe wu mhimuut gwe sih (pe ndhi yii laa khimuk warih yagurum ka paat sih), yakkal khi ndhi Saratu gyaa awu ndhi khi lala ma.20Ama npe bii ndhi Naan khi den, bhi Ibrahim tankoo khi shinzen ma. Kat asih bhi zen khimuk shinbaal ni bhi yakkal saam Naan. 21Ibrahim yakkal shin zen a ndhi bii ndhi Naan khi sat, bhi ji makpe shin fee. 22Pe ndhi asih, bii sih ma bhi "Naan den bimuk ni a mee khinar shiit wuret mhi Ibrahim."23 Ama sihm bhilip ndhi maa, "den bimuk ni a mee khinar", bhi mu ran ni apee muk det ma. 24Mu ran ni apee mun duk, yakkal mu npe kun ni mun ndhi mu shinzen ni a khi ndhi yakkal khi Jesu ndah mu ntukhun. 25Ani fee ndhi mu shin ni npe shikbiss fun bhi khidangkong bhi mu yakkal khi ni ntukhun npe dee ieska mu dee di.
1Tun ndhi shinzen fun den wuret nkaa mu, mun khi tongshakhap nder Naan ndhi ni a nbut yarkaam mhi ndah mu Jesu Kristi. 2Khi yarkaam khimuk (Jesu Kristi) bhi mu kaat pe del, khi shinzen, nbut baam khi Naan ndhi mun khi del fee sih, yakkal mu kwarang npee kat saam nder Naan.3A mhisih det ma, ama munpe kwarang khi shu jeel fun. Mu man dhi shujeel khi ji khi mokhor. 4Mokhor phi shin mohok, yakkal mohok phi shin leng mhi mangye, 5yakkal shaco npee mebi ni phi ji khi kakul ma npee ndhi Riin wuret khi dok den dem khi Naan nbhizung mu gwe.6Pe ndhi mu kudi phi shin shikbiss, pe wa rhi ndhi Jesu Kristi muut npe nyen ndhi mu man Naan ma. 7Pe ndhi megwo har khi makpe muut npe ngu shinret ma, ko khi ndhi pak bhi mugwo khi kam tih kashim npe gurum wuret.8Ama Naan nin dem fini nmun, sar ndhi har mu kudi phi shin shikbis, bhi Jesu Kristi muut npe mu. 9Ndhi mut a sih bhi khidetsih ndhi tihkim khimuk lih wuret mun, ni npe lih eska mu de nmun npe tukhurnung khi Nda Naan.10Pe ndhi, lokaci ndhi mu dem Naan ma, bhi muut khi Laa Nda Naan lih mun mu shahar Ndah Naan, yakkal wukwa, khidangkong ndhi mu lat shahar Nda Naan, bhi pe shin khimuk khi lih eska mu put. 11Amhi sih det ma, Ndah mu Jesu Kristi ni pee lih mun shin ret nyit nder Naan, ndhi ani (Jesu Kristi) ani lih mun mu kat pe shaar khi Naan.12Pe ndhi yad ndhi gwo a khime wul khi shin shikbis khiyil, asih duk bhi muut shin shikbis wul khi muut khi yil. Yakkal muut kaat pe duk duk khi del gurum mu, sar ndhi duk duk fun mu shin shikbis. 13De she warr di, bhi get shin shikbis di gwe, ama kam shikbis di ma, in kat baa warr.14Duk khi ndhi asih, bhi get shin shikbiss yakkal a khider yit Adamu har Musa, har khi ka nyen ndhi get mu shin shikbiss shii khilingkom khipe ndamu, ndhi ani de khipe gwo ndhi ni pe wul sih. 15Ama zukhum fee a khipe shikbis sih ma. Ama in kat npe shin shikbiss khi gurum khi me fee bhi gurum mu bwer mu dwam, bhi baam khi Naan makaa fee, yakkal khi zukhum khimuk mhi gurum mu bwer mu kat khi yarkaam baam gurum mu khime, Jesu Kristi.16Npe ndhi zukhum sih khidangkong shikbiss wu khime sih, bhi a gapdyel ndhi naa "Taa lhik nghi", ama khidangkong shikbiss mu bwer, bhi mu lep kih ni nnih zukhum ndhi yee kot khi kat ma, ani a "Dyel ya ghi ma!" 17A zen ndhi npee shikbiss khi gurum khime, bhi muut tong long nsar gurum wu khime sih. Ama put kaa fee adang npe shiit ndhi gurum wu khime sih, Jesu Kristi, shin eh! Duk duk fun ndhi mu kat baam khi Naan bwer yakkal mu dak yarkaam fun nder muk bhi mu npe tong long khi yil sih mhi yarkaam Jesu Kristi.18Pe ndhi asih, yad ndhi shikbis khime bhi yaa gurum mu duk duk, bhi asih shin ret wu khime khi fon gurum mu yakkal shin petong wuret khiyil nmu. 19Asih bhi yad ndhi gurum mu bwer mu tong pe tong shikbis nsar shim kihling kom mu gurum khime bhi asih duk ndhi gurum mu bwer mu npe tong pe tong wuret khi Ndah Naan npee nohok wuret ndhi gurum wu khime sih ni khini.20Mu pwat khi warr ape de shin shikbiss yon di; ama in kat shin shikbiss yon, bhibaam khi Naan yon met nni. 21Pe ndhi asih, yad ndhi shin shikbiss shin yon akih muut, bhi baam khi Naan shin yon akhi petong zeen, ndhi khi mwan khi mun khipetong wuret ndhi ni a yarkaam mhi Jesu Kristi, Nda mu.
1Mu sat mu lih ame wu kwa he? Mun pe wet tong a nbut shikbiss de mbaam khi Naan yon dya? 2Mangye kot asih ma. Mun ndhi mu dwam a nbutmshikbiss, shinmang mu wet ntong nbut fe ye? 3Gu man ndhi yad ndhi gurum mu bwer mu lap baptisma a khi sihm Jesu Kristi; bhi mu lap baptisma a nbut muut khimuk ha?4Npe baptisma fun, bhi mu wuum mun a wukhime khini yakkal pak muut khimuk bhim mun. Mhisi taa a npe dee yad ndhi mu yakkal khi Jesu Kristi ntukhun khi baal mhi Ndah Naan, bhi mun ma npe kat petong wupoo ndhi ni a wuret. 5Npee tun ndhi mu dee a wukhime khini npee muut khimuk, bhi aish mun npe de a wukhime khi ni in kat mun na mu yikkil khimun nlat khi yil.6 Mu man ndhi petong fun wu sihhir khi riga muut gwe a wu khime khi Jesu Kristi khi del giciye khimuk, npe dee nbaal shikbiss fun tep yak shin mu ndee a kwaram khi shikbiss fee ma. 7Pe ndhi kat gurum mu dwam, bhi mu fohon baal shikbiss shin baa nshisuut.8Tun ndhi mu dwam a wukhime khi Jesu Kristi, mu shinzen a ndhi mu pee kat petong wuret khi ni. 9Pe ndhi mu man ndhi khi mu yakkal khi Jesu Kristi ntukhun yakkal khi makpe muut wukwa ma - muut kuddi npe tong long khidel muk ma.10Pe ndhi asih, sar ndhi muut, bhi shikbiss kudi khi baal khi kaa muk ma; yakkal khidetsih bhi ni phi tong pe tong fini a wukhime khi Ndah Naan. 11Asih duk, gun ma gu mang kaasuk a khipe ndhi gu dwam sih yad ndhi shikbiss mang di, ama gun phi tong a wu khime khi Nda Naan ndhi a khi yarkaam Jesu Kristi.12Pe ndhi asih, tap bhi gu yit shikbiss tong long khi kaa sihsuk sih, sar ndhi gun pe bii abii ndhi shisuk gurum dem. 13Ko gu yit shisuk nbut shikbiss de mu kat ni abii shin buddet khi ni. Kat asih bhi gu shin kasuk n'Naan, de ngun gu dee a kihpe nyen ndhi mu yikhil nbut muut mu wakya khi petong wuret mhi Naan, yakkal gu shin kasuk khidhing Nda Naan de nni shin shiit khi gun npe bii wuret mu. 14Tap bhi gu nyit shikbiss tong long khi kaa gu ma, npe ndhi gun phi tong pe tong warr ma, gun phi tong pe tong a khi baam khi Naan.15A me wukwa ye? Mun pee tong phi shikbis nsar ndhi mun phi shin shiit khi warr ma ama mun a khi sarr Naan wo? Mangye asih ma. 16Gu man ndhi kat gu shin kasuk a khipe kwaram sih, mhi gun a kwaram ngwo ndhi gun phi shin yon mu sih? Gun npe tong a kwaram ntukhim shikbis sih, ndhi khi mwan khi ghi har muut, ko kwaram mhi lokhot, ndhi khi mwan khi ghi khi yarkaam petong wuret.17Ama gu plang Naan! Npe ndhi get gun a kwaram khi shikbiss, ama gu bii khi bhizung gu yarkaam ndhi mu niin ngun nbut kam kam bhilip Naan. 18Mu bot gun shinput nbut yarkaam shikbiss yakkal mu den gun a kwarram khi petong wuret.19 A lap bhilip a khipe miss sih nsar ndhi bhizung gu baal ma. Khipe yad ndhi gu den nyen fuk mu a khipe kwaraam khi rap khi nyang bii warr, har ndhi shin nyang bii warr ni a phi yon det, akhipe mhisih fee bhi, khi det sih bhi gu den nyen fuk mu a khipe kwaram mhi petong wuret npe shiit Naan. 20Npe yad ndhi dok gu tong pe tong kwaram khi shikbiss, bhi get gun khi yarkaam petong ret ma. 21Gu kat a delthihim ndhi ne nbut bii ndhi gu shin ndhi kaa gu baa khi kuul diye? Npe ndhi nlat fee bhi gu khat a dwam.22Ama khidetsih ndhi gu khat pwat nbut shikbiss yakkal gu tong a kwaram mhi Naan, bhi put kaa fuk khi detsih bhi ndhi gu shin kaasuk NNaan, ndhi khi mwan khi gun but petong wuret nder muk. 23Npee ndhi kwat khi shikbiss bhi a muut, ama zukhum khi Naan bhi a petong wuret nder Jesu Kristi, Ndah mu.
1Kot gu man mhingwo, emnhihim nhi mu (nsar ndhi an phi lap bhilip a khi nyen ndhi mu man warr) ndhi warr phi tong long nkaa gurum har petong khimuk khi yil ha?2Npe ndhi mat dik khi bii warr ndhi miss shin har petong khi yil khi muk, ama in kat baa miss fee muut, bhi mat fee kat put nbut warr mhi dik fee. 3Npe ndhi asih, in kat miss muk kudi nkaham, yakkal khat petong khi megwo wudik, bhi mu khi yong ni a thillet. Ama in kat miss fee muut, bhi put nbut warr fee, yakkal mu khi yong ni a thillet ma in kat mwan dik wukwa.4Npee ndhi asih emnikhin nhi mu, yad ndhi warr fee di, gun ma a wudhidwan nsar ndhi gun ma a shishik Jesu Kristi yakkal khi detsih gun a mhi muk, ni ndhi mu yikkhil khi ni ntukhun pede mun mu pwat gurum nbut shiit mhi Naan di. 5Pe ndhi yad ndhi mu tong pe tong fun gurum di, warr lhi msihsum shikbiss mhi shaa bii khi yil, yakkal duk duk bii ndhi mu shin khi yil fee mwan khi mun khi yarkaam muut.6Ama khidetsih, mu bet sun shinpwat nbal warr fee, nsar ndhi mu dwam a nbut bii ndhi sham yak mun bring kwaram khini. Khidetsih mun phi shinshiit a khi warr ndhi a wu rihran ma, ama a nbut yarkaam riin wuret.7Bhi mu sat a me dang ye? Warr fee shi kasat a shikbiss ha? Mangye kot asih ma. Duk khi ndaa asih, ye a mann shikbiss ma, in kat yee warr nin asih ma. Pe ndhi ye a man wat ma in kat baa a warr sat nnaa, "Tap bhi ghi mwan wat". 8Ama shikbis yakkal katpe nder warr yakkal lih ngurum mwan wat. In kat warr di ma, bhi shikbiss muut.9Asham put gurum nnohot warr, ama ndhi warr put, bhi shikbiss bhirip , yakkal a muut. 10Yakkal warr ndhi yee khi lih nghi ghi put gurum, ama nman wul akhi muut.11shikbiss katpe nder warr yakkal gwam an. Kat yaar nder warr bhi tih an. 12Pe ndhi asih warr amhi Naan, yakkal warr ndhi Naan den a mhi Naan, yakkal shin shiit wurret.13Pe ndhi asih bhi, nin a ndhi bii wurret lih nan a muut ah? Mangye asih ma. Ama shikbiss, de ni nin ndhi ni a shikbiss di wai, bhi wull khi muut nnan khi yarkaam bii ndhi ni a wurret, yakkal nyarkaam khi warr ndhi Naan den, bhi shikbiss khi tong a shikbiss ndhi mu khi naa pe lang muk ma. 14Pe ndhi mu mann ndhi warr a mhi yarkaam Naan, ama an a gurum. Mu seet khi an nbut shikbiss khi yarkaam kwaram.15Pe bii ndhi a shin, bhi a man khinaar fee a wuret ma. Npe bii ndhi an phi dem shin fee, bhi a shin ma, yakkal bii ndhi yit nhi phi naa fee ma, bhi a shin a ni. 16Ama in kat a shin bii ndhi an phi dem fee ma, bhi nin ndhi a dem warr fee yakkal warr fee ret.17Pe ndhi asih, a an a ngu shin fee ma, a shikbiss ndhi msihsan phi shin fee. 18Ama a man ndhi mu wurret kudi nsihsan ma. Npe ndhi dem pee shin bii wurret ni nsihsan, ama a mak pe shin fee ma.19Pe wurret ndhi an phi dem fee, bhi a shin ma, ama npe shikbiss ndhi an phi dem fee ma, bhi a shin a ni. 20khidetsih, in kat a shin bii ndhi an phi dem shin fee ma, bhi kudi a an phi shin fee ma, ama a shikbiss ndhi nsihsan phi shin fee. 21 Pe ndhi asih bhi a kat warr ndhi ma: In kat an phi dem shin bii wurret, bhi wubis ni nshisan.22Sihsan ni phi shin retyit khi warr mhi Naan. 23Ama a naa warr wudik nshoop san. Warr ndhi nshoopsan fee demshak khi warr wupoo ndhi nnohok mhi shin nan ma. Ni phi den an a kwaram ntihim warr mhi shikbiss ndhi ni phi shiit nshoopsan.24An a gwo ndhi bii fee shang nnan ma! Awe khi put khi an nbut shishik mhi muut se eh? 25Ama plang abii Naan nder Jesu Kristi, Ndah mu! Pe ndhi asih, an shikasan ashin shiit nbut warr mhi Naan khi bhizung nhi. Ama, nbut shishik mhi gurum, bhi an phi shin shiit akhi warr mhi shikbiss.
1Pe ndhi asih, khidetsih bhi me naa wubis di nnyen ndhi mu tong a wu khime khi Jesu Kristi ma. 2Npe warr ndhi ni a mhi riin wuret ndhi shin petong wuret mun nder Jesu Kristi, bhi khi bwot mun shinput nbut warr mhi shikbis yakkal muut.3Pe bii ndhi warr mak pe shin ma nsar ndhi shi shik gurum ni khi baal mhi shin fee ma, bhi Naan shin. Naan lep khi Laa ni ndhi naa wubis khi shikbiss, Laa fee wull a nshishik ndhi de a khipee shishik gurum wu shin shikbis sih npee de ni kon khi shikbiss fun di. 4Shin mhisih apee de yarkaam wuret ndhi warr phi dem bhi put a wuret nsihsun nyen ndhi mu tong pe tong wuret khi yarkaam riin wuret, ba a khipe yarkaam fun gurum ma. 5Nyen ndhi mu tong pe tong mhi bii ndhi shishik mu mang bhi mu den nohok du a khi kaa bii ndhi gurum phi dem, ama nyen ndhi mu tong khi yaar riin wuret bhi mu khi den nohok du a khika bii ndhi a mhi riin wuret.6Khat ghi yit nohok mun gurum tong khi kaa ghi bhi khi mwan khi ghi har ga muut, kat ghi tong pe tong khi yarkaam riin wuret, mhi khi mwan khi ghi khi petong wuret khi tong shakhap. 7Kat ghi tong a petong nohok gurum bhi khi lih nghi dee a shaar fom khi Naan, pe ndhi khi shin yon nwarr mhi Naan ma, kuma mu a wu mak bii warr fee ma. 8Nyen ndhi mu phi bii abi ndhi nohok gurum fun mang mu khi mak pe lih NNaan shin bii ndhi Naan phi dem fee ma.9Pe ndhi asih, ghi a nbut nohok khi gurum ma, ghi a nbut nohok mhi riin wuret, in kat a zen ndhi riin wuret khi Naan ni nder ghi. Ama gwo ndhi ni khi Riin wuret mhi Jesu Kristi ma, bhi ni a mhi muk ma. 10In kaat Jesu Kristi ni nder ghi, bhi sihsak a wu mhi muut khi yarkaam shikbis, ama riin wuret ni di ndhi yarkaam shin wuret.11In kat Riin khi Naan ndhi yakkal khi Jesu ntukhun ni nder ghi, bhi Ni ndhi yakkal khi Jesu ntukhun ni npe shin petong wuret nshishik ghi ndhi kot ni khi yarkaam mhi Riin khimuk ndhi ni nder ghi.12Pe ndhi asih, emnhikin nhi mu, mun khi shiit, ama ndhi mu tong pe tong ndhi nohot fun gurum phi dem ma. 13Pe ndhi in kat ghi tong pe tong nohot gurum mang, bhi ghi npe muut, ama in kat khi Riin wuret bhi ghi tih shishik wubis fhik mu shinbaa, bhi ghi npe muut ma.14Pe ndhi nyen ndhi Riin khi Naan phi shin shiit khimu, bhi mu a jep Naan. 15Ba dok gu lap a riin mhi kwaram de ngun gu tong khi lukhut wukwa di ma; ama gu lap a Riin ndhi gu tong a jep Naan, yakkal Riin fee khi lih mun mu yong pe NNaan, "Nda Naan! Nda Naan fhin."16Riin fee shi kashin khi shin langthing khi riin fun ndhi mun a jep khi Naan. 17In kat mun a jep khimuk, bhi mun a nyen sih kop, nyen sih kop Naan. Yakkal mu sih kop a wu khime khi Jesu Kristi, in kat har mu shujel a wukhime khi ni npe de mun mu kat petong wuret a wukhime khi ni di.18Pe ndhi a naa shujel ndhi khidetsih bhi mak pe ndhi mu khi kam ni khi petong wuret ndhi mu npe nin fee mun ma. 19Bii mu duk duk ndhi Naan den bhi mu phi tap khi rihhit de Naan nin khaa jep ni mu di.20Npe bii ndhi Naan khom bhi khi mu gap dyel andhi khi kon yarkaam ndhi lih de mu khon ni di, ama baa a khidem khimuk ma, a khi dem khi Naan. Duk khi ndhi asih, bhi den en di 21a ndhi par me bit bhi khiyil fee mu npe bot ni shinput nbut kwaram khimuk de ni wam di yakkal khi kat pak petong mhi kasat ndhi a wuret khipe jep Naan mu sih. 22Npe ndhi mu man har wa khidetsih bhi duk duk khi bii khi yil sih mu phi gwar khi shuwal, khipe shuwal mat lala sih.23Ani fee det ma, ko mun shikasun ndhi mun khi Riin mhi Naan ndhi ani a wushe kat mhi zuhum fun bhi mun phi gwarr nbut mu, yakkal mu tap phi Naan de nni den mun a jep fini yakkaal shin pe mun mu bet khasun. 24Npe a nbut shaa mhisih ndhi mu kat pwat di khi detsih, shaa ndhi a mu phi naa fee a shaa ma. Pe ndhi awe khi shaa npee bii ndhi jin phi naa fee? 25Ama kat mu shaa mpee bii ndhi mu makpe kat fee ma, bhi mu tong mu tap phi muk khi mokhor.26Khipe ndhi a sih, Riin wuret khi ji khi lang sar nmun nbut takat fun. Pe ndhi mu man pe dang Naan ma, ama Riin wuret shikasat phi lang sar mun nbut taakat fun khi gwar ndhi khi put khini ma. 27Yakkal Naan, ndhi ni phi naa bhizung mu, khi man bii ndhi Riin phi leng leng khi kaa fee; npee ndhi Riin wuret fee ni phi dang phi Naan shi phimu yakkal a khi yarkaam bii ni phi dem fee.28Mu man ndhi nbut bii mu duk duk, Naan ni phi shin bii ndhi ret a wukhime khi nyen ndhi mu phi dem ni, nyen ndhi khi yongpe mu ndhi kot khi yarkaam nohok khimuk. 29Nyen ndhi Naan khi takkat mu bhi shin den mu de mu de a khipe Laa ni sih di, npee de Laa fee khikat ni a wushe she ndhihim lih ndhi khi jep mu bwer. 30Pe ndhi asih, bhi nyen ndhi Naan khi takkat mu duk, bhi yongpee mu; yakkal nyen ndhi yong pee mu, bhi den mu khi yarkaam wuret fini, yakkal shinpak wuret fini mu.31Bhi mu sat ame npee bii sih mu ye? In kat Naan ni nder mu, bhi awe khi makpe nyang yit mu he? 32Gwo (Naan) ndhi naa yit Laa (Jesu) ni ma har yakkal shin ni npe tih khi kop mu bhi shinnang a wukhime khi ni (Jesu) bhi khi shin bii mu mun baa sei mu tal ma e?33Awe khi makpe naa biss khi nyen ndhi Ndah Naan khi takkat mu ye? A Ndah Naan khi man bii ndhi a wuret. 34Awe ndhi khi naa lat khi wubis he? Baa a Jesu Kristi ndhi mu tih ni - met ndhi asih, bhi mu yikkhil khini ntukhn - muhi khi tong bi ni khisar see mhi Ndah Naan, yakkal shin ni phi dang phi Ndah Naan npee mun.35Awe makpe gap khinar mu khi den ndhi mun phi nin Jesu Kristi he? A tangshik ha, kot a shujel, kot a neen, kot a biwen, kot a bi tyo mun, kot a muut ye? 36Akhipe ndhi mu ran muna, "Npee fuk bhi mun phi naa muut bit shi bit mu mang mun a khipe thim npe thi sih?37Duk duk nbut bii sih mu, bhi mu met nnyen sih kokorong mu ndhi khi yarkaam Ni (Jesu) ndhi ni phi dem mun. 38Npe ndhi a lap a yaa ndhi kot a muut ma, khi kot a tong khiyil wuret ma, khi kot a nyen mwan lep khi Naan mu ma, khikot a gwapnati ma, khikot a bii wu khidetsih mu ma, khikot a bii wuji nthihim mu ma, khikot nin yon ma, 39khikot a fiyer ma, khikot asihng khi tukhul ma, khikot a mebi wukwa ndhi mu klom ni ma, ndhi khi gap khinar mu khi dem mhi Naan mmun, ndhi ni khi yarkaam Jesu Kristi, Ndah wuyon funu.
1Khi sihm Jesu an phi sat a zen. An phi sat dung ma, yakkal bhizung mhi khi shin langthing fhun khi sihm Riin wuret. 2Kat a mann bhi an khi bhizung tokkok yakkal shwal bhizung mhi sosai.3Pe ndhi an phi sha bhiye mu khi langpoo khikaa nhi yakkal mu fohon an nder Jesu npee emnhihin nhi mu, wuni mhi mu ndhi wuni a khi yarkaam fun gurum. 4Mu a Isra'ilawa. Naan den mu a khipe jepni mu sih, yakkal nin wuret wuyon fini nmu; shin twanshini a wukhime khi mu yakkal shin warr fee mu; mu khi wap Naan wuzenzen; mu lap bii mu ndhi kwakhal den; 5mu a bhikaam bhikaam khi nyen ndhi Jesu tong put di mhi yarkaam mun gurum - Ni ndhi a Ndah Naan nkaa mu duk duk. Mangye mu saam ni tai tai. Asih wai.6Ama yak ba ndee a khipe ndhi Bhilip khi Naan muut sih. Pe ndhi ba a kowane gurum ndhi ni Isra'ila ndhi ni a ngu Isra'ila ma. 7Yakkal baa kowane jep kop Ibrahim a jep muk mu duk duk ma. "Ama a kaan khi Ishaku ndhi mu npe man jep fuk mu".8Npee asih, jep ndhi a mun gurum khi mu a jep mhi Naan ma. Ama jep ndhi mu bee mu a khi yarkaam ndhi Naan dem bhi mu a jep wuzen zen. 9Pe ndhi sih a Bhilip ndhi kwahal den: "Nbit mhisih bhi a wul, yakkal Sarah ni npee kat Laa wumiss".10Amhi sih det ma, ama khidangkong ndhi Rifkatu khi kat gam khi gwo wukhime, ndah mu Isshaku - 11pe ndhi mu bak jep fee mu gwe ma yakkal mu shin mebii gwo ndhi a wuret khi wubis ma, npe de nbii ndhi Ndah Naan den yakkal dem bhi khi da'ar asih ama apee bii ndhi mu phi shin ma, ama apee muk ndhi yong pe - 12Naan sat mu, "Gwo wuyon khi shin am ngwo wu lee". 13Mhisih, a khipe ndhi mu ran den gwe sih, "A dem Yakubu, ama ndhi a Isuwa, an phi dem ni ma".14Bhi mu sat ame? Kat mu nyang shin wuret di nder Naan wo? Mangye asih ma. 15Pe ndhi sat Musa, "Ama jel nkaa gwo ndhi a na jel nkaa muk, yakkal a khiling wal khi gwo ndhi a khiling wal khimuk." 16Pe ndhi asih, apee bii ndhi gwo fee phi dem ma, ko a npee gwo ndhi sih na sih ma, ama a npee Ndah Naan ndhi ni phi naa jel.17Npe ndhi bhilip Naan sat nwa Fir'auna (Pharoah), "Npe bii ndhi sih bhi a epp ghi, npe dee nan a kam baal fhin nsihsak di, yakkal npee dee nsihm nhi wal di duk duk khi yil." 18Pe ndhi asih, Ndah Naan phi man jel nkaa gwo ndhi ni phi dem, yakkal nkaa gwo wukwa ndhi ni phi dem bhi shin shikhiling kam nni.19Bhi yakkal gu sat nan gu lih, "Ame lih de ni phi naa gurum khi wubis di ye? Pe ndhi awe sham makaa bii ndhi ni phi dem fe ye? 20Wukwang kwa, ghi Laa gurum, ghi awe ndhi ghi lap bhilip mhi nyang Naan he? Kot bii ndhi mu byat ni khi makpe sat ngu byat fee sihma, "Ame lih de ghi byat an asih diye?" 21Kot ngu byat wang khi baal nkaa waan fee de ni dak khi ghit wan fee me wang npee shiit khi ni ma wa yakkal me wang wukwa npee shiit wubaan ma a?22Ndhi sih a bii wu khime khi bii ndhi ni Naan shin. Pe ndhi ni phi dem nin tukhurnung fini yakkal nin baal fini. Ama nin mangmokhor fini khi kaa nyen shin tukhurnung fee nni, ndhi mu dhiden npee thikohok khi mu. 23Yakkal dok ni phi dem nin wuyon khi wuret fini, ndhi khi dhik nkaa mu ndhi khi naa jel fun, mun ndhi khi dak mun den npe lap wuret fini. 24Ame in kat ni shin bhi sih a pee mun, ndhi yongpe mu shin pwat a khinar Yahudawa mu det ma, ama khinaar jentiils mu duk.25Ga bii ndhi sat nbut ran Bhilip Naan khi Yusha'u (Hosea) "Nyen ndhi mu a maan ma, bhi a yong mu a 'Gurum fhin mu'. Yill ndhi an phi dem ni ma, bhi a yong ni a 'An phi dem yi'. 26Yakkal khipe fee ndhi mu sat mu sih ma, 'Gun a gurum fhin ma', a khipe fee bhi mu khi yong mu a jep khi Naan ndhi khi muut muut ma"27Ishaya epdhihil ni npe Israila sih na, "Duk khi ndhi yon khi jep Isra'ila mu a khipe ess kong sih, khi kot a shang fee ndhi khi de, 28npe ndhi Ndah Naan npe shin shiit khi bhilip fini kyiyil duk duk yakkal la la." 29Khipe ndhi Ishaya khi riga sat, bii ndhi khi del gwe, na, "In kat a sar ndhi Ndah Naan khi yit nyen sih kop mu ma, bhi yee kot mu dee a khipe nyen Sadum (Sodom) mu sih, yakkal mu dee a khipee nyen Gwamrata (Gomorrah) mu sih."30Bhi mun npee sat a me eh? A ndhi Jentiils, ndhi mu phi bong petong wuret ma, bhi mu kat petong wuret, petong wuret ndhi a mhi shin zeen. 31Ama Isra'ila, ndhi bong yarkaam warr mhi petong wuret, bhi kat warr fee ma a?32Ame lih a sih ye? Nsar ndhi mu bong ni khi shinzeen ma, ama akhipe ndhi shiit fun npe shin ndun sih, mu gap kwak khi deel pang gap kwak, 33khipe yad ndhi khi mu ran, "Gu naa, an pee den n'Siyona pang mhi gap kwak yakkal khi pang mhi kon gurum. Gwo ndhi shinzeen nni bhi khi shuu kakul ma."
1Emnikhin nhi mu, yad ndhi an phi shaa khi bhizung nhi khime a ndhi yee duk duk khi gurum fhin mu khi bhirip! Yad ndhi an phi dang phi Naan npee mu! 2A makpe satzen ngun a ndhi mu phi shin baal du NNaan; ama shinbaal khi mu a khi yarkaam man mhi zen ma. 3Npe ndhi mu kaat khi yarkaam mhi man petong wuret ndhi Naan phi shin fee, yakkal mu phi bong a yarkaam mhi den petong wuret nmut, bhi yakkal mu shin kaasut npetong wuret mhi Naan ma.4Npe ndhi Jesu Kristi ni a ngu ji khi lat khi warr mhi petong wuret npee duk duk khi gurum mu ndhi mu phi shinzen. 5Pe ndhi Musa raanran khikaa petong wuret ndhi a mhi warr: "Gwo ndhi shin petong wuret ndhi amhi warr bhi khi bhirip a khi petong wuret wu ni fee."6Ama petong wuret ndhi amhi shinzeen sat na asih: "Tap bhi ghi sat nbhizung ghi sih na, 'Awe npe kaa khiting khipe petong Naan wuret eh? (Ndhi asih, de ni sam khi Jesu Kristi); 7yakkal tap bhi ghi sat sih na,, 'Awe npe wassam npetong wubis he?" (Adhi asih, npe yakkal khi Jesu Kristi n'tukkun).8Ama sat na ame? "Bhilip Naan fee kuss khi ghi, ni phighi yakkal ni nbut nohok ghi." Ani fee a Bhilip shinzen, ndhi mun phi daar nkha'a fee. 9Pe ndhi nin kat a khiphi ghi bhi ghi woo a ndhi Jesu ni a Ndah wuyon, yakkal ghi shinzen nbhizung ghi a ndhi Ndah Naan yakkal khini ntukhun, bhi ghi bhirip. 10Pe ndhi a khi bhizung ndhi gurum khi shinzen yakkal kat petong wuret, yakkal khi poo ndhi gurum khi tang kon khini njin bhi khi bhirip.11Npe ndhi Bhilip Naan sat ma, "kowane gurum ndhi shinzen mu bhi khi shuu kakul ma." 12Pe ndhi me konshak di khina'ar Bayahude (Jew) khi Ba'al'umme (Grik). Pe ndhi Naan ndhi khimee sih a Naan mhi duk duk, yakkal khi shin nkowane gurum ndhi yongpe nni. 13Pe ndhi kowane gurum ndhi yong sihm Naan bhi khi bhirip.14Shinang mu khi yong sihm gurum ndhi mu shin zen ni ma ye? Shinang mu khi shinzen ngurum ndhi mu sham khiling dhihil muk ma ye? Shinang mu khi khiling bhilip ndhi baa ngu shin lep Bhilip Naan fee di ma ye? 15Asih fee bhi shinang mu khi shin lep bhilip Naan fee bhi sai mu lep mu? - khipe ndhi khi a wurihran, "A khi yarkaam mhisih bhi kwak nyen ndhi mu okhom lep wuret khi Ndah Naan bhi ndhi khi ret.16Ana ba a duk du khimu mu shin yon nlep Naan wuret fee ma. Npe ndhi Ishaya sat sih na, :Ndah Naan, awe khi shinzen khi kaa bhi ndhi mu shin he?" 17Pe ndhi asih, shinzen khi tong put a nder bii ndhi ghi khiling, yakkal khiling fee a Bhilip Naan khi shin.18Ama a sat a lih, "Bhi dok mu khiling ma?" Ee, wuni asih wai. "Dhikil mu mwan kaatpe duk duk khiyil, yakkal bhilip khimu mwan khilang khilang khiyil."19Ban ndhi asih, bhi a lih, "Get Isra'ila mu man mhing mhi?" Wusheshe bhi Musa sat naa, "A shin shiit a khi pee ndhi ame yil ma npe lih ngurum mu shin thilik. A shin shiit akhipee me yil ndhi mu khi man ma de mu lih ngun gu yikhil khi tukhurnung."20Ishaya get ni khi tukhurdwan ndhi sat sih na, "A nyen ndhi mu bong kop nhi ma mu kat an. A nin kaasan nnyen ndhi dok mu talkop nih ma" 21 Ama mhi Isra'ila bhi naa, "Par biit fee tai bhi a shin sar nhi shinji nnyen ndhi mu khi lokhot ma yakkal mu khi khiling kom ma."
1Bhi a sat a lih, get Naan nyang nyen fini mu mhi? Mangye asih ma, pe ndhi an ma a gurum Isra'ila duk, a nkaan khi Ibrahim, ndhi a gurum Biliyaminu (Benjamin) mu. 2Naan get nyang furum fini mu ma, ndhi khi man mu gwe dangsih. Gu khi man khi bii ndhi Bhilip Naan sat khi kaa Iliya ma a, khi yad ndhi dang phi Naan khi kaa Isra'ila? 3"Nda Naan, nyen fee mu tyo nyen jakhan fhik mu, mu tarap pe dang Naan fhik shinsam. De a an det khime, yakkal shin mu phi tang npe tih an."4Ama Naan lap ame ni ye? "A terr a den npe kaasan nyar lyak (sojoji) mu dubu pokhovel ndhi mu sham kurum nthihim Baa'al ma." 5Duk khi ndhi asih, bhi khipe ndhi khidetsih bhi shang fee mu di npe baam khi Naan.6Ama ape baam khi Naan, ape mhi shiit zak ma. Inkat a sih ma, bhi baam khi Naan bhi khi kot kudi a baam mhi Naan zak ma. 7Ame wukwa eh? Bii ndhi Isra'ila dok phi tang fee, khi kat ma, ama gurum ndhi Naan den mu mu kaat, yakkal gokkoshi fee mu baal bhizung du. 8Asih khi pee ndhi mu ran: "Naan khi shin enn mhi yokhor mu, assyit yakmu khi naape, yakkal kom yakmu khi nkhiling pee, har warhi nbit wushini."9Bhi yakkal Dauda sat na a, "Yit de tebur khimu dee a teng khi gwak, mhi daar khimu yakkal mhi delkom mmu. 10Yit dee assyit mu kwo yak mu khi naa pee, yakkal dangkong mu khi wet a phi gorong det."11Yaakkal a sat asih, "Mu kwap napar ape de mu pwalap dyaa?" Mangye tong asih ma. Npe mhisih fee, a npe del khi kaa khimu fee, de Jentiils mu kar ban di, npe de mu ni yakkal khi thilhik nbut mu di. 12Khidetsih, in kat del khi kaa khi mu a mhi delthihim khiyil duk duk, yakkal lang bii khimu a mhi delthihim khi Jentiils mu, bhi wuret khi mu nder Naan khi mu khi warhi a dang?13Ama khidetsih an phi sat bhilip ngun Jentiils mu, in kat a dee a ngu shiit Naan khi Jentiils mu wai, bhi an phi kwarang khi shiit Naan fhin. 14Pak bhi a thilik nyen ndhi mu a gurum khipe an sih. Pakbhi mu lih npak mu bhirhip.15Pe ndhi in kat nyang mu fee a mhi dak khinar yil duk duk, bhi awe kot a lap eh khimu sai petong wuret khidangkong muut. 16In kat laah thing wusheshe a mhi Naan, bhi ghill fee duk. In kat sen thing a mhi Naan, bhi song thing fee mu duk.17Ama in kat pak song thing fee mu tarap, yakkal in kat dee song thing paat mu den khinar mu, yakkal in kat ghi kat pak wuret khi sen thing paat fee, 18Bhi tap bhi ghi shai khi kaa song fee mu ma, ama a sen fee mu phi dhik gun.19Yakkal bhi ghi sat ghi lih, "Song fee mu tarap a pee de mu del an den khinar mu di. 20Asih a zen. Npeh nyang shinzen khimu, bhi mu tarap mu, ama ghi dar bal bal npe shinzen fhik. Tap bhi ghi mang kaa sak khiting ma, ama ghi den lukhut. 21 Pe ndhi katye Naan mokhor yit song fee khipe ndhi mu yikhil but di, bhi ye ni npe yit gun ma duk.22Gu naa dak nkan bii ndhi Naan shin khi yit wuret yakkal ndhi bhi khi shuwal: wu shuwal fee ji nkaa Yahudawa mu ndhi mu pwalap, ama zukhum khi Naan khi ji ngun inkat gu delthihim khi nkaan zukhum khimuk. In kat a sih ma bhi khi gap gun kon sih.23Ko mu ma, in kat mu delthihim khi nyang shinzen fut, bhi mu khi del mu shinji nbuut fee. Pe ndhi Naan ni awu del mu shinkam nbut wukwa. 24Pe ndhi in kat khi mu gap gun shin pwat nbut thing paat ndhi kaa bhit a ndem, yakkal baa mu bi bii ndhi a wu sihir ma bhi mu del gun shin kam nbut thing paat ndhi a wuret, bhi shinang song wu sihir fee bhi mu khi del mu shin waji nbut thing paat ndhi a mhi mu ma ye?25Pe ndhi an phi dem ngun gu tong nohot man ma, emnhihin nhi mu, khi bii peta sih, npe de yah ba gu nsen nbut leng muk: Me pak tukhur baal ta nka Isra'ila mu sei duk duk khi Jentiils mu ro ndhihin.26Pe ndhi asih duk duk khi Isra'ila mu npe bhirip khipe ndhi mu ran sih: "Ngu baam kaa mu khi tong put nbut Sihiyona. Khi shang nyang mwan nder Naan shin put nbut Yakubu, 27yakkal mhisih kot a twarshik man khi mu, par ndhi a kon khi shikbis khi mu."28Npe yad ndhi Bhilip Naan ni di, bhi mu a nyen nyang yit gurum npe gun. Ama kat a npe mhi kon kuriya, bhi mu dem mu npe bhikam bhikam khi mu. 29Npe ndhi zukhum khi yong pe khi Naan mu maka villing.30Khipe yad ndhi get gu khiling nNaan ma sih, khidetsih bhi gu kat najeel npe shii khiling kom khimu. 31A khipe mhisih fee, khidetsih Yahudawa fee mu shi khiling kom. Bi ndhi den fee bhi a ndhi npe najeel ndhi mu nin ngun bhi mu ma mu kat najeel. 32Npe ndhi Naan bal mu duk duk den nbut shii khiling kom npe de ni nin najel fini mu duk duk di.33Wayo, sihmgpe khi sen khi man npe Naan! Gab dyel khi muk khipe man ma, yakkal yarkaam khimuk khipe naa fee ma! 34Pe ndhi awe man nohok Naan eh, kot awe tong a ngu kaar khimuk eh?35Kot awe she shin mebi nNaan he, yakkal a ndhi Naan khi kwa ni ye? 36Npe ndhi bii mu duk duk, a ni khi mu, mu khi pet a khisar muk, yakkal a mhi muk. Sam sihm a mhi muk tai tai. Asih wai.
1An phi sat ngun, emnhikin nhi mu, nbut baam mhi Naan, de ngun gu shin kaasuk a mhi Naan, yakkal ndhi Naan khi lap. Mhisih a shiit mhi zen zen. 2Tap bhi gu den kaa suk a mhi yil sih ma, ama gu villing en gu shin ya nyar wuret. Gu shin mhisih de ngun gu man bii ndhi ret, ni khi lap yakkal de abii wuret ndhi Naan khi lap.3Npe baam khi Naan ndhi ni shin nan bhi a sat nkowane gurum khinar gu: Tap bhi gu den kaa gu khiting khiting yad ndhi khi met nbii ndhi yee kot gun di. Gu naa bii mu khi leng wuret, kowane gurum, khi yad ndhi Naan shin yon khi shinzen fhik nghi di.4Npe ndhi mun khi gurum mu bwer nbut shishik mu khime, ama ba a gurum fee mu duk duk khi shiit wu khime ma. 5Asih fee, mun ndhi bwer a shishik wu khime nbut Jesu Kristi, yakkal mun khime khime a gurum wu khime mu.6Mun khi sen fun dik dik yad ndhi baam khi Naan shin mun. In kat zukhum mhi megwo a mhi jakham, bhi ghi shin ni ko khi baal shinzen fhik. 7In kat zukhum mhi megwo a mhi baam gurum mu, bhi shin baam fhik. In kat megwo ni khi zukhum mhi kam kam, bhi ni kam kam. 8In kat zukhum mhi megwo a ndhi khi baal tukhur gurum, bhi shin ani. In kat zukhum mhi megwo a mhi shin zukhum mak a mhi ya gurum mu, mhi ghi shin ni khi dem shiit fee. In kat zukhum mak a mhi najeel, bhi shin ni khi ret nyit.9Yit de dem shak de nohot ntanan. Ghi nyang bii ndhi a wubis; ghi okhom bii ndhi a wuret. 10Npe bii ndhi a mhi dem emnhihin, bhi gu nin demshak. Npe bii ndhi a mhi shin yon, gu shin yon nshak.11Npe bii ndhi a mhi shin bii khi sen, tap bhi ghi nnyang ma. Npe bii ndhi a mhi Rin wuret; ghi nin dem fee. Npe bii ndhi a mhi shin shiit npe Naan, bhi ghi shin shiit nni. 12Ghi nin retyit mhi bhizung, ghi mokhor khi bii den wal, ghi dang Naan khi bhizung ghi. 13Ghi lang kom ghi ghi khiling bii ndhi nyen Naan mu phi dem. Ghi bong yar mu bwer ndhi ghi nin dem gurum.14Ghi dang wuret npe nyen ndi mu phi shinjeel nghi; ghi dang wuret phi Naan nmu ama tap bhi nghi lang poo khi kaa mu ma. 15Gbhi shin retyit nder nyen ndhi mu phi shin ret yit; gu wal nder nyen ndhi mu phi wal. 16Gu lhi en gu khishak. Tap bhi gu leng leng khi shai ma, ama gu tap nyen shoor mu. Nbut leng fhik tap bhi ghio nin sen bwer ma.17Ghi kwat megwo khi bii wubis sar ndhi shin wubis nghi ma. Ghi shin bii wuret khider yit gurum mu duk duk. 18In kat khi shin, yad ndhi ghi naa di, ghi tong shakhap khi gurum mu duk duk.19Tap bhi gu yak fohom khishak ma, gu shin pe n"Ndah Naan shin bini. Npe ndhi mu ran sih naa, "Ya fohom a man; A kwat gwo fee', Ndah Naan sat asih." 20Ama "in kat nsen laa nsharfohom fhik, ghi shin sih nni. In kat ni khi amtih, bhi ghi shin am nni. Pe ndhi in kat ghi shin mhisih, bhi ghi thil arap wus khi kaa muk." 21Tap bhi wubis tong khi kaa ghi, ama ghi makaa bii wubiss khi shin ret.
1Ni dee de nkowane gurum shin yon wunan ndhi mu khiting, npe mdhi baal khi gwo me yon a Naan phi shin fee. Nyen wunan fee ndhi mu di bhi a Naan den mu di. 2Pe ndhi asih, gwo ndhi put mermeng khi nyen wuyon fee mu bhi khiling Naan ma, yakkal nyen ndhi mu nyang khiling fee bhi mu khi lap dyel wubis nkaa du.3Npe ndhi Long mu a wu shin lukhut gurum npe shiit wuret ma, sei dai a npe shiit wubis. Ghi phi dem lukhut gwo ndhi yon ghi mhing wo? Ghi shin bii ndhi ret, bhi ghi kat saam khi muk. 4Pe ndhi ni a ngu shiit Naan nder ghi ndhi a wuret. Ama kat ba ghi shin bii wubis, bhi ghi lukhut, pe ndhi ni phi yaa shuk fee a npee bann det ma. Npe ndhi ni a ngu shiit Naan, gwo dhi khi yafom khi kaa gwo ndhi shin wubis. 5Npe ndhi asih ghi lap yon, ba npee tukhurnung khi gwo det ma, ama bhi a npee bhizung wuret fhik.6Npe bii ndhi sih bhi ghi kwat wap duk. Npe ndhi a wunan mhi a phi shiit Naan, ndhi mu wet phi shin shiit bhisih. 7Ghi kwat gurum mu duk duk kahat khimu; wap mmu ndhi ghi phi kwat wap, shakal mhi del phi tih ndhi mu phi bii ghi, ghi lukhut gwo ndhi ghi phi shin yon nni, ghi shin yon ngwo ndhi yon a mhi muk.8Tap bhi mu khi bii ghi nkahat ma, sei dai gu dem shak. Npe ndhi gwo ndhi dem thinglih fini, bhi gam phi warr warhi. 9Warr ndhi na, "Tap bhi ghi ndee a thilet ma, tap bhi ghi ntih gurum, tap bhi ghi mwan wat, tap bhi ghi dwan mebii megwo ma," yakkal in kat me warr wukwa di bhi mu bam mu shi ndhisih duk duk. "Ghi dem thinglih fhik khipee ndhi ghi dem kaa sak sih." 10Dem gurum khi thikok khi mebi nthinglih fhik ma. Npe ndhi asih, dem gurum, ani a gam phi warr fee.11Npe bii ndhi sih, bhi ghi man lokaci, npe ndhi a lokaci ndhi ghi mii nsaam. Pe wu khidetsih, barr fun wulkus met ndhi mu she mu shinzen sih. 12Ndhi a lihpar jong gwe, yakkal bit wulkus. Npe ndhi asih bhi mu bwak khi shiit ndhi a wubis mu konsih, yakkal mu rukhun leeh ndhi amhi shiit wu ret.13Mu mwan shi mwan ndhi yaa, khi pe ndhi a mhi puus sih, ba a khipe ndhi mu shuwa mos sih ma; yakkal tap bhi mu mwan shi mwan ndhi nin amhi tang teher khi miss/mat sih ko ndhi mu makpe yaa kaa sun sih ma, yakkal a mhi jakhar ko mhi thilik sih ma. 14Ama ghi rukhun nsihsak Jesu Kristi, yakkal tap bhi ghi shinpe nsihsak dee ni shin bii ndhi ni phi dem fee ma.
1Ghi lap gwo ndhi shinzen khimuk kat, khi dyel nbut ma. 2Meeh gurum khi shinzen ndhi khi si bii mu khidhing dang bhi gwo ndhi shinzen khimuk kat, bhi khi si a kompeeh det.3Gwo ndhi khi si bii mu khidhing nok naa wubis khi gwo ndhi khi si ma. Asih zak, gwo ndhi khi si bi mu khidhing ma, nok tok dyel ngwo ndhi khi si bii mu khidhing. Npe ndhi Ndah Naan tap ni gweh. 4Ghi aweh ndhi ghi tok dyel nkwaram mhi megwo he? Npee ni pee dar a ntikhim gwo wuyon fini dee khi dar ha, khi pal hee, khi dar, npee ndhi Nda Naan khi mak lih ni dar.5Meh gurum khi shin wuyon pus khime khi del nkwa, dangbih, megwo khi shin wuyon a duk duk, yit koweh shin bii ndhi bhizung ni mang. 6Gwo ndhi dye pus hee, dye apee Naan. Gwo ndhi khi sih bhi khi sih apee Nda Naan khi shin plang gwo ndhi khi sih ma, bhi nyang sih fee apee Nda Naan khi shin plang.7Npe ndhi duk duk fun, megwo a mhi kaashin ma megwo muut npe kashin ma. 8Npe ndhi kat mu tong, bhi mu tong ape Nda Naan, mhi mu dwam bhi mu dwam apee Nda Naan, npe ndhi asih bhi mu tong kot mu dwam bhi mun a mhi Nda Naan. 9Apee phishih mhisih fee dee Nda Jesu muut ba yakkal di, de ni dee Ndaa mhi nyen ndhi mu kakham, khi Nda mhi nyen dhi mu dwam di.10Dang bhi, anang wughi ghi tok dyel emnang he? Pe dee wughi zak hee anang ghi bak emnang hee? Npe dhi duk duk fun, mun pe dyram ntikhim Nda Naan pee tok dyel. 11Npe ndhi a wu riran, " an di, Nda Naan ni sat ndeer ni bhi fhirem gurum mu duk duk npee krum nyil, yakkal lees gurum mu duk duk npe saam sihm Nda Naan.12Npe ndhi asih, bhi mun sih khi me sih khi me, npe sat bii ndhi mu shin Nda Naan. 13Kat asih, bhi mu nok tok dyel shaka nwak mu diye asih. Tap yak megwo nden pang gap kwak ko gwak emnhikhin ni ma.14An a man ndhi nder Nda Naan bhi me bii a wubis shi kashin ma. Kat nder megwo, dee na a wubis, a bhi wubis nder muk. 15Kat npe sih, dee emnhikhin ghi kat shang ma, bhi ghi man ndhi ghi nin demshak nni ma. Tap ghi mhi emnhikhin ghi ndhi Nda Jesu muut npee muk, npe bhilip sih.16Npe ndhi asih, bhi ghi nok naa bi ndhi a wuret a khipe wubis sih mah. 17Npee ndhi pe wubang khi Nda Naan, a bhilip sih khi am shu ma a bhilip shin wuret, zukhum bhizung, khi retyit nbut khin riin ndhi niya wubang.18Npe gwo ndhi dhikyil Jesu yarkam dhisih, bhi ni a wu-lilap ntikhim Naan khi gurum mu. 19Yit di nde mun mu mwan a nder bi dhi khi zukhum bhizung gurum, khi bi ndhi khi dhik shak di.20Tap mu thikok khi shiit Naan npe bhilip sih maa, duk duk bi mu a wubang, dangbhi a wubis, dee megurum sih me bii ndhi khi leh dee megwo pal di. 21A bi wuret dhi ghi nok si luu yakkal ghi shu am ko ghi shin mee bi ndhi khi lih emnhikin ghi pal di.22Shinzen dhi ghi khi ni, ghi yah khi naar ghi khi Naan. Saam di npe gwo ndhi ntokon khi kaa shin ma, npe bi ndhi dem. 23Ni gwo ndhi shin tak tak khi bi ndhi sih nbut khi shinzen ma bi ndhi ghi shin nbut khi shinzen ma, bhi a shikbis.
1Khidetsih, mun ndhi mun khi bal ye mu na pee di nder nyen ndhi mu khi bal ma, yak mu dee a nyen dem kaa sun det. 2Yit nde mun shi khime shikhime mu piyaa bhizung tink thinglee fun mu npe biiwuret, npe dhik ni.3Npe ndhi ko a Nda Naan, bhi shin bi ndhi leng enni ma, kat asih bhi shin a bii ndhi mu ran gwe. "Bhilip wubis, ndhi gurum mu bhilip nghi put khi del nni." 4Npe duk bi ndhi get a wu-ri-ran bhi mu ran ape mun kahamdi nbut he, bhi mokkor di, nbut bi bhi karshak nbut khi bhilip Naaan, bhi mu den tukurnung.5Yit dee Naaan ndhi ni yaa gun shin tongshakap, khi karshak shin nde mbhizung gu de a bi wukhime nder shakk nbut Jesu Kristi. 6Yit di ni shin bisih, dee mbhizung gu ji khishak npe saam sim Naan Nda Jesu Kristi. 7 Pe de asih, bhi gu lapshak, khipe ndhi Nda Naan lap gun sih.8A sat a lihi pun, pee kop zen ndhi ni a mhi Nda Naan, npe man yit bhilip ndhi ni sat nnyen Naan mu get biit mu. 9Asih zak, mhi nyen ndhi mu man Naan ma bhi mu shin plang Naan, npe naa jel khimuk. Khipe ndhi a wurhiran sih, "Npe dhi asih, A shin plang ngun ndhi gu man Naan ma bhi a tam tam khi sim gu."10Shin a sat, alih "bhizung gu piya khi gurum khimuk mu." 11Shin gu dhik yil nNaan, gun duk duk ndhi gu man Naan ma, duk - duk fhuk gu dhik yil Naan.12Shin Ishaya sat na, "seen Jesse khi wa wul, khi mee dhi khi yakkal dee ni dee a wuyon di khi na gokotshi gurum mu dhi mu man Naan ma. Ndhin muk mhi nyen dhi mu man Naan ma, bhi mu khi den bhizung."13Khidetsih, yit nde Nda Naan gam bhizung gu khi wuret khi tong shakap nbut khi shin zen npe dee Riin dhi ni a wubang tong mu a wukhime khi gun di.14An shikasan a shin zen ngun enna mu, gun shikasuk gu gam khi bii wuret, gu gam khi man khi bii mu khidhing yakkal a shin zen ndhi gu karshak.15An npe ran bi mhisih bal - bal npee dee ngun gu khik dersuk di, npe wuret ndhi Naan shin nnan. 16Zukkum mhisih a npe dee nnan a dee a kwaram mhi Naan nnar gu nyen ndhi gu man Naan ma, khipe gu sat bhilip Naan dee zuhum fhug dee a bii lihlapdi nbut khi Riin ndhi ni a wubang.17Nbut Nda Jesu Kristi, bhi a nahar san, npe shit dhi a shin ni. 18An npe mak sat bhilip khi del mu bi ma, a Naan khi gam mun khidhing npe lokhot fhug, gun ndhi gu shin zen ma, gu shin bi sih nbut khi bhilip khi shin shiit. 19Nbut khi bi fipwo, khi rin ndhi wubang, de ni ma sat bhilip nnan yakkal Jerusalem wasam Illyricum di duk duk.20A nbut yar mhisih, bhi a dem daar npe dee a sat bhilip Naan mhi khipe ndhi mun mhi khiling ma yak bah a dhig khi del shit megwo ndhi she gwe ma. 21Khipe ndhi mu ran muna: "nder nyen ndhi mu sat bhilip khi del muk ma, bhi mu na ni, khi nyen ndhi mu khiling dee mu man di."22Npe ndhi asih, bhi mu den an yit bwer npe ji nder gu. 23Khidetsih, a kudi npe ya pee wuni har ma, yi bwer bhi an phi dem ji nder gu.24An phi dem na gun, kat an phi del yar npe ya Spain, npe de gun bam an di, npe ndhi a khiling khi shang fhug gwe. 25Khidetsih, bhi an npe del ya Jerusalam, npe bam nyen Naan mu.26A bi wuret, nyen Macedonia khi nyen Achaia mu, mu shin thil mebi de mu bam nyen piya mu dhi mu khi tong Jerusalem. Asiwai, a bi wuret del mu bam mu di. 27Asih, dok apee wuret ndhi mu khi ni npee mu npe ndhi nyen ndhi man Naan ma, mu khat kah nbut bi ndhi ni a mhi rin, bhi yit de nyen ndhi mu man Naan, bhi mu shin pak ba ndhi ni a mhi shi - shik mu di.28Npe dhi asih, kat a lat shit mhisih dee a shin mu, bhi man a ya Spain dee a na gun di. 29A man ndhi kat a ji nder gu, bhi a ji nbut khi Riin khi Naan khi wuret mhi Jesu.30Khidetsih, gun emna mu, nbut Nda mu Jesu Kristi, khi dem ndhi mhi Riin, bhi gu daar, awukhime khi an, npe dang Naan npe ni. 31Dang Naan npe dee nan a put sar nyen niyang khiling pee mu nJudea, yakkal shit ndhi a shin Jerusalem nyen Naan mu. 32 Dang Naan, dee nan a ji khi bhizung piya, nbut khi dem ndhi ni a mhi Naan di, dee an khi gun, mu kat lap nok di.33Yit dee Naan gu zuhum bhizung dee a wukhime khi gun. Asiwai.
1A saam yi emnhikhin mu Phoebe, ndhi yi a kwaram ndhi Lih - Naan ndhi Cenchrea, 2npe dee gun gu lap ni nbut Nda Naan. Gu shin nbut khi en ndhi niya mhi nyen Naan mu, yakkal gu shin bam ni npe bii ndhi ni pee dem nder gu, npe ndhi ni shin ba - ga bam ngun khi an duk.3Gu tal Priscilla mu khi Aquila, nyen ndhi mun phi shit a wukhime khimu nbut khi Jesu Kristi, 4mwo, dhi shin sen du npe an. A shin plang mu, a an det ma, khi nyen ndhi mu man Naan ma khidhing. 5Tal dhin lee-naan ndhi mu di lee khidhing, tal Epaenetus gwo ndhi a dem. A ni, a la lep ndhi she, nbut Asia, npe Jesu.6Tal Mary, ndhi shu wula npe gu. 7Tal Andronicus khi Junias, nyen fhin mu, yakkal mu tong lih kwo khimu. Mu a wu mwan nder Jep Lep mu, yakkal dok mu nder Nda Jesu, dee she an di. 8Tal Ampliatus, gwo ndhi a dem dhin Nda Naan.9Tal Urbanus, gwo ndhi mu shin awukhime nbut Nda Naan khi Stachys, gwo ndhi a dem. 10Tal Apelles, wu - dem khi Nda Naan. Tal nyen ndhi mu dhin lih khi Aristobulus. 11Tal Herodian, gurum fhin. Tal nyen ndhi mu dhin lih Narcissus, mu ndhi a dhin Naan.12Tal Tryphaena khi Tryphosa, nyen ndhi mu shin shiit Naan mu. Tal Persis gu dem fhin, ndhi shin shiit bwer Nda Naan. 13Tal Rufus, wu bil khi Nda Naan, yakkal dhin muk, khi man. 14Tal Asyncritus, Phlegon, Hermes, Patrobas, Hermas yakkal emnhikhinmu ndhi mu a wukhime.15Tal Philologus, yakkal Julia, Nereus khi emnhikhini, yakkal Olympas yakkal duk - duk khi nyen Naan mu, ndhi mu a wukhime mu. 16Tal shak khi shu-pwo ubang. Duk dhin lih Naan mhi Kristi mu tal gun.17Khidetsih, a sat ngun emna mu, gu diye nten ndhi mu ji khi tee pee, khi gap kwak. Mu npe del khi del bii ndhi mu kam gun. Vhiling dangkong gu mwo. 18Npe ndhi gurum a khipe dih sih mu npe dhik yil Nda mu Kristi ma, sih a nbut mwo det. Khipe shak, khi bhilip wuret bhi mu gwam bhizung nyen ndhi mu man mebi ma.19Npe kampee mhi shin lokhot kat gurum mu khi dhing. A shin ret yit, npe gu, dang bhi, a dem dee gu sen npee bi ndhi a wuret khi wu-bis nbut ma. 20Nda Naan, mhi zuhum bhizung, ni npe teen gu-sokham nla, ap kwak gu gwe, wuret khi Nda Jesu Kristi, wet a wukhime khi gun.21Timothy, shaar shiit fhini, tal gun, yakkal Lucius, Jason, yakkal Sosipater, gurum fhin. 22An, Terhus, gwo ndhi ran bi mihsih dem, tal gun nbut Nda Naan.23Gaius, gu lap, an, khi dhin lih Naan khidhing tal gun. Erastus, gu den shakhal dhin yil he, tal gun, khi Quartus emnhikhin muk. 24Yit dee, wuret khi Nda mu Jesu Kristi dee a wukhime khi gun khidhing. Asi-wai.25Khidetsih, nder muk, gwo ndhi ni mak shin bii mu da, wu, shin bal ngun, npe bhilip Naan ndhi niya mhi Nda Jesu Kristi npe bii fipwo, ndhi mun wo-o mu den gwe, a wu-su-su-sok bhi beet si. 26Bhi khidetsih bhi mu wo-ho dee mu man di khidhing, dhin yil hee, npe sat ndhi niya mhi Nda Naan, npe ji khi shin zen mhi lokhot.27Nder Naan ndhi seen ma bi mu da, wu, nbut Jesu Kristi wuyon dee, a mu muk khidhing. Asiwai.
1Pol, mhe la lep khi Ndah Jesu Kristi khi dem khi Naan, yahal Timo emnihin muk, ʒhin ya lih Naan Ndah Naan nKorin, yahal shin kam niyen Naa mu duh-duk khi yil Achaia. 2Mangye wuret yahal tongshakap nder Naa Ndah mu yahal Ndah Jes Kristi mwan nder gu.3Mangye gu saam sim Nda Naan nda Jesu Kristi Nih a nda ndhi ki nah jeel yahal nih khi shi mohor. 4Ndah Naan shin mohor mun mbut wula fun mu duk-duk, a sih ndhe mun mu shin mohor niyen ndhi mu mbut wula ndhi. Mun mu shi mohor ngurum mu khi nkhan mohor ndhi Naan phi shin nmun.5Khi phe jeel ndhi Nda Jesu shu nphe mu a sih ʒah mbhi mohor fun nhi a nder Ndah Jesu Kristi. 6Ndan khat mu shu jeel bhi wunih feh a nphe dhe nmun mu khat mohor khi baar khi Naan dhi, yahal mbhi kat mun khi retyit, mbhi a phe retyit fuk. Retyit tule phi shi sit bhal-bhal mphe tuhurduan fuk khi wula ndhi mun mu shu duk. 7Bhal fun nphe gu nphe yok ma, nphe ndhi mu man kat gu mang pak wula, mbhi gu khat pak retyit fun duk.8Nphe wuni fe mbhi mun phi dem ngun gu tong nnohot nman fe ma, emnihinmu, kikha wula ndhi mu kat khi yil Asia. Mu kat tihin ndhi met nmun bhal ndhi bha mu sha-mangye nphe sehen fun. 9A nphe wunih dole mun khi diyel muut kha mu. A nphe wunih feh dole a phe tap yahe mu shin bhal nkha sun, dang bih mu dem bhal fun a khidhel Naan ndhi nih phe yahal khi sehen. 10nhi pwat khi mun ki saar muut fe, yahal bham mun. Mu den yit mu a khi kha muk ndhe nhi pwat khi mun dih.11Khi shin shiit sih mun kat gu dang nhi mu. A sih bhi gurum mu mbwer nphe plang nih phi kop mu nphe ʒuhum ndhi nih shin.12Bih ndhi shin tuhur kahaam nmun mbhi. Bhuʒung mu nnin a ndhi mu mwan khi ka sun a wuret khi dhikin yil khi ram yahal ʒen-ʒen, bha a khi seen khi gurum khi yil ma ndag phe a ram khi Naan. 13Mu ran a mbhi ndhi khi ma gun ntang ma yahale man ma, yahal an phe leng gu man a wuret. 14Khiphe ndhi khi gu man pake gwe sih, nphe ndhi gu den bhuʒung gu khidel mu mhe bhit ma khi ndhi gu den khi del Ndah Jesu Kristi fun, khi phe ndhi mun phe den bhuʒung mu khidel gu sih.15Nphe ndha sih, bhuʒung nhi kahaam nphe nhi, an an phi dem ji nder gu dang sih, ndhe gun gu kat riin wuret wukwa dhi. 16A phe leng wul gun ndhe she a ya Macedonia dhi. A sih mbhi an phe dem wul nder gu kat an phe tong Madona wa ji yahal ndhe gun gu bwot shin der nhi Judea.17Nphe ndhi a sih bhi an phi leng yar fe, bha nih phi rik an mbhi? An phi leng hih mu a khi en mhi gurum, ndhe an a sat nna "Asih wai, asih wai" yahal "Hai, hai" err khrine a? 18Ndang phi nphe ndhi Ndah Naan nphe yit mun dhi ma, bhilip fun shin ji nder gu bhi a "Eeh" khi "Hai" ma.19Nphe ndhi la Ndah Naan, Jesu Kristi, ndhi Silvanus, Timo yahal an a sat gun mbhi a "Eeh" khi "Hai" ma. Kat a wuni fe bhi nnih tong a "Eeh". 20Nphe ndhi den bhiʒung khi Ndah Naan tong a "Eeh" nshik muk. A sih bhi mun mbut muk mun phi sat naa " "Asih wai" nram khi Ndah Naan.21Khi det sih bhi a Ndah Naan man mun nbut Ndah Jesu Kristi, yahal lhi wuret khidel mu. 22Nih khi den saar wuret khidel mu yahal shin Riin wuret mun bhiʒung nphe bih ndhi nphe ji.23Ndah bih a yong Ndah Naan a langting mhi seen nhi a sih ndhe a ji Corinth dih ma, nnan a yit gun dhi dang sih. 24Ndhi sih a nphe ndhi mun phe dem tong a wunan nkhagu phe shin zehen fuk ma. Ndhe phe wuni mbhi, mun a shaar shiit fuk nphe retyit, nphe ndhi gu dihrem a nbut shin ze hen fuk.
1Asih mbhi an nyang shin a ji nder gu khi bhiʒung gu tihkook ma. 2Khat a tihkook khi bhiʒung gu mbhi gun gu shin bhiʒung piah naan ndang bhe a gun ndhi khi shi bhiʒung piah nnan a gwo ndhi tihkook khi bhiʒung nhe.3A ran ngun a sih dhe kat a ji nder gu bhi bhiʒung nhi khi tihook nder pak gurm mu ndhi ye mu khi shin bhiʒung piah nnan mah. An khi tuhur kahaam nder gu duk-duk ndhi retyit fin a wu kuhine khi retyit fuk duk-duk. 4Nphe dhi a ran ngun a nbut phebaan khi bhiʒung tihkook, yahal khi yitmwa bwer. an phi dem shi bhiʒung tikook ngun ma. Nphe wuni, an phe dem gun gu man dhikir bhiʒung dem ndhi an khi nhi gun.5Kat mhe gwo shi bih tihkook khi bhiʒung mbhi a tihirin ngun khiding. 6Nphe ndhi asih bhi del kom khi muk khi gurum mu duk-duk mak. 7Nphe ndhi a sih, phi kop ndhi ye mu khi del kom muk, mbhi gun gu kon khi nhi yahal gu saam gu teer khi bhiʒung muk.8Asih bhi a dang phe gu ndhe ngun gu lap eh khi dem phe muk dhi. 9Ndhi sih a mbhi dhi ta ran fin, ndhe nnan a kam gun yahal ndhe nnan a mam lohokot fuk nbut mbhi mu dhi.10Kat gu kon khi nih mbe gwo mbhi an a kon khi nih duk. Mbhi ndhi a kon khi nih kat a kon khi mbe mbhi-mbhi a kon khi nhi a phe gu khiyit Ndah Jesu Kristi. 11Ndhi sih a yak sharfom khi nkwam mun. Nphe ndhi mun khi man khi yarham khi muk.12Ndah Naan dole ep phelih nnan ndhi a ji khi yih Troas nphe sat bhilip wuret khi Nda Jesu Kristi dih. 13Dole bhiʒung nhi sam teet ma nphe ndhi a kat emnihin nhi Titis dih ma. Nphe ndhi asih, a yit mu yahal a mwan Mashedona.14Dang bhi a plang Ndah Naan ndhi nhi a mu khima khi Ndah Kristi ndhi wet mwan khi an shahap khi del tihin. A khidem khi muk mbhi mu man shang khi ma nih shipe-shipe. 15Nphe ndhi mun nder Ndah Naan a shang khi tahas khi Ndah Kristi, vil khinaar niyen ndhi mu khi kat sehen bar khi naar niyen ndhi mu nphe duam.16Mbhi niyen ndhi mu phe dwam, a shang tahas muut khi muut. Mbhi guru ndhi mu nphe kat sehen bar, a tahas sehen khi sehen. A weh khi yarkaham nphe kat mbhi sih mu eh? 17Nphe ndhi mun a khi phi pale gurum mu ndhi mu phe serep khi bhilip Ndah Naan nphe lang kha sih ma. Ndhe nphe wuni, khi bhiʒung wu piah mbhi enn wuret, mu lap bhilip Ndah Jesu Kristin, nphe ndhi a Ndah Naan lep mun, nbut riin khi Naan.
1Mun phe dohom plang kha sun gwe wu kwa mhi? Mun phi dem ran lep mhi shin plang nphe shin gun kot a gun gu shin mun, khi phe pak gurum mu sih a sih maa? 2Gun shika suk a ran lep mhi plang, ndhi a wu ran nnohok fu, ndhi a wuman yahal a wutang ngurum mu duk-duk. 3Gu nin ndhi a gun a ran lep nder Ndah Jesu Kristi, a pheshi mhi shiit saam sim Naan fun. Mu ran a khi am ran-ran ma, ndang bhe a khi riin khi Naan ndhi khi sehen. Mu ran a khidel lar pang ma, ndang bhe a lar mhi nnohok gurum.4Yahal ndhi sih a tuhurdwan ndhi mun khi nhi deh Ndah Jesu Kristi ndhe she Ndah Naan dhi. 5Mun shika sun mun khi nbihman ndhi mu sat nah mhe bhi ji a nder mu ma. Dhe nphe wuni mbhi nbihman fun a nder Nda Naan. 6A Ndah Naan dak mun dhe mu dhe a kwerem khi muk nbut twarshik wupwo. Ndhi sih a twarshih mhi ran lep ma dang bhi a mhi riin. Nphe ndhi ran lep fe khi tih phe, ndang bhi riin khi shin sehen.7Khidet sih mbhi shiit mhi muut- ndhia wu ri-ran khidel pang-ji khi ram khi Naan, dhe jep Isrehila mu mak nnah Musa yit-khi-yit ma. Ndhi sih a nphe ndhi ram khi yit Naan, gyet a ram ndhi khi bwaar. 8khi kot a nang nphe ram wubang khi shiit mhi riin eh?9Nphe ndhi kat ye shiit tikook nhi khi ram phebang, shi nang ndhe shiit shinzen nhi dih mbut ram khi Naan! 10Asih fe mbhi bih ndhi khi phebang shin kudi a phebang zak ma, nphe ndhi a sih phi ram khi Naan del tikhim. 11Nphe ndhi kat bhi ndhi khi del nhi khi ram bhi khi kot a nang nphe bhi ndhi khi tong wai-wai nhi khi ram met mah yeh?12Kat mun khi ʒen wuni fe, mhi mun khi tuhurdwan. 13Mun a khiphe Musa ndhi gyet den a bih nyit nih dhe jep Isreila mu mak phe nnah nhi yit-khi yit nlat khi rak ndhi gyet nhi phi del ma.14Ndan bhi gyet bhiʒung mu nbhi khi bal. Nphe ndhi waji ri shiri, kat mu tang twarshik wu sihir fe, mbhi bhi ndhi kwo yit mu kut dhi nnohot nshang, nphe ndhi a Ndah Kristi det khi shang shin ba. 15Dang bhe waji wul shini, kat mu tang Musa mbhi bhiʒung mu a wu ohokot. 16Dang bhe kat gwo fe viling waji nder Ndah Jesu Kristi, ntshi bhi ndhi ohokot yit fe a wu shang.17Khides sih bhi a Ndah Naan a riin. Phe ndhi riin khi Ndah Naan dih, phe tong shahap dih. 18Khides sih, duk-duk fun, mu tahat bhi ndhi oshokot yit mu, mun nphe nnah rak khi riin khi Naan. Mu phi viling mun shin waya phe bang rak khi Naan shin waya nbut rak wukwa, khi phe tonga nder Ndah Naan, ndhi nih a riin.
1Kat a wuni, nphe ndhi asih mun phe shiit bhilip Naan, yahal nphe ndhi mun mu lap riin wuret, mun mu leng bha khi ndankong ma. 2Ndhe nphe wuni, mun mu nyang bih ndhi nkwo khi bih ndhi khi shin khakuul. Mun phi dem bih ngumbuk mah yahal mun phe tikook khi bhilip Ndah Naan ma. Nphe ndhi mun phe nin zen fe bih mu shin kha sun ngwo ndhi khi nohok ʒen nder Ndah Naan.3Dang bhi kat shiit bhilup Naan fuk a nvuhum, mbhi nhi a wu vuhum nder niye ndhi mu khi yar ndhi a mhi dwam. 4Nkwang mhi mu bih naan ndhi ndhi khin yil sih khi ten vwaham shin ʒen khi leng khi mu. Asih fe bhi mu khi nnah wusaan bhi shiit khi riin mhi Ndah Kristi, ndhi a nih a mhirin Ndah Naan ma.5Nphe ndhi mun phi nin a kha sun ma, ndang bhi a Jesu Krist Ndah Naan, yahal mun a jep shiit mhi khi Ndah Jesu Kristi. 6Nphe ndhi a Ndah Naan sat nna, "phe khi saan khi phe wuthip". Khi ni nbhiʒung mu, nphe shin phebang man khi riin khi Ndah Naan khi yit Jesu Kristi.107Dang bhi mu khi bih ndilang wan, ndhe nih kot a wu pya ndhi khi bal wuyon ndhi a mhi Ndah Naan ndhi khi kot a mun ma. 8Mun nbut jeel nyar mu khi ding ndang bhi makah mu ma. Mbhi fe an pwo nmun ndang bhi met nbal fun mah. 9Mu shin jeel nmun dang bhi mu kon sar mu ma; mu tirap mun ndang bhi mu tihook khi mun mah. Shibit-shibit bhi mun phi mang shep ndhi mu kha Ndah Jesu Kristi. Khi nih nsho hop sun, ndhe nsehen seen khi Ndah Jesu Kristi nin kha shin nding su sun dhi.11Nphe ndhi mun ndhi khi sehen tong mu wet shi khasun nmuut nphe Ndah Jesu Kristi, ndhe sehen khi Ndah Jesu Kristi, ndhe sehen khi Ndah Jesu dhe a bih ndhi a wu nin mun Shohopsun dih. 12Nphe ndhi a sih bhi muut nih phi shiit nshohopsun, ndang bhi sehen nih phi shiit nshohopsuk.13Ndang bhi mun khi riin wu khime mhi shinʒen khipe ndhi a wuran sih: "A shinʒen, yahal a sat". Mun mu shinʒen yahal mu sat duk. 14Nphe ndhi a sih bhi mu man guro ndhi yahaal khi Ndah Jesu Kristi nih nphe yahaal khi mun nder Nda Jesu yahal ji khi mu khi gun ntihim nih. 15Nphe ndhi bih fe mu khiding a nphe gu dhe wuret fe nnih rii ngurum wukwa mu burer ndhi khi ji khi plang del tihin nbut riin khi Ndah Naan.16Tap nbhiʒung gu ntep ma. Dau khi ndhi yit gurm mu phi nah a khiphe ndhi mun phi tihkook, bih mun mu man ndhi Naan phi dik mun shi bit shi bit. 17Nphe wu khides sih, jeel wule nih phi dak mu nphe riin wuyon ndhi khi mwan tai - tai dih nti khim nkam. 18Nphe ndhi mun phi lang yit a khi dhel bih ndhi mun phi nah a khi yit mah a khidhel bih ndhi yit nah mah. Bih ndhi mu nah khi yit a bih ndhi khi tihkook, dang bih ndhi mu khi nah khi yit mah a mhi riin ndhi khi lat mah har tai tai.
1Mu man ndhi lih dhikin yil khat bhit fe mu tikook, mun khi lih nder Ndah Naan. A lih ndhi gurum dak khi saar ma, ndang bhe a lih ndhi tai-tai, nih khi khiting Naan. 2Nphe ndhi a nbut bhit fe bhi mun phi wal, nphe ndhi mun phi demlep leeh ndhi a phe tong khiting Naan. 3Mun phi dem fe nphe ndhi lep leeh fe mun nphe kot mun ngum ma.4Nphe ndhi kot moun mbhit sih, mu wal, mbhi a baga shiit. Mun phe den deh nnohot leeh ma. Nphe nih, mbhi mun phi den jwal leeh, ndhe kat mbhi nih a mbi gurum bhe mu khi dilang mun nkahaam. 5Gwo ndhi dak mun nphe shiit sih a Ndah Naan, ndhi shin riin ndhi a kam ya yahal bal nphe bih ndhi nphe wul.6Nphe ndhi a sih bhe tong ghi dar ba bal, phe ndhi mu man ndhi kat mun khi pang ndikin su sun, mbhi mu yit Ndahh Naan dhi. 7Nphe ndhi mun phi shiit a khi shin ʒen, ba a khi nnah phe ma. 8Asih bhe mun khi bhizung Kahaam. Mu dem dhe mun mu yit ding su sun yahal mu tong khipang nder Ndah Naan.9Asih bhe mu den nih a bal shin ʒen fun, kot kat mun a khipang kot a jong jong, ndhe mun mu shin bih ndhi khi pya bhiʒung muk dih. 10Nphe ndhi a tit dhe nmun mu dirrehem ntihim khi tok dyel khi Ndah Jesu Kristi, ndhe ngurum mu khim-khime mu lap bhi ndhi a mu-mu nphe bih ndhi mu shin nding su sut, kot a phe wuret ah kot a wubis oh.11Kat asih bhe man lughut khi Ndah Naan, mun phi dwak gurum mu. mbhi ndhi mun phi shin fe bhe Ndah Naan man kwet-kwet, yahal mu man ma kot ji ngu een oh. 12Mun shin a phi dwak gun wukwa ma, ndhe ngun gu man ndhi mun khi dih. Nphe ndhi a sih bhe mun phi shin bal ndhi gu den bhiʒung gu khidel mu, ndhe ngun gu lap tal khi nyen ndhe mu phe den khabal nphe tong wul ndang bhe a nphe bih ndhi mu khi nih bhiʒung ma.13Nphe ndhi kat mu yit nnoh mu, bhe mun a mhi Nah Naan, yahal kat mun nbut nnoh mu wuret, bhe a nphe kha mu. 14Nphe ndhi dem khi Ndah Kristin den mun dih, nphe ndhi asih phe mun khi mu dak ndhi sih lat, ndhi gurum khime muut nphe gurum mu duk-duk, yahal asih mbhi gurum mu duwam duk-duk. 15Nih muut nphe mu duk-duk, ndhe niyen ndhi mu kudi nkahaam mu tong a mhi kha sut ma, ndang bhe a nphe gwo ndhi muut shin yahaal a nphe kha mu.16Nphe ndhi asil bhe yahal kides sih phe mun mu man mhe gwo nbut naan shohopshik mu man wai ndhi Ndah Kristi wul a nbut naan shoshopshik. Ndang bhe luchi mu man kides sih ma. 17Ndhe asih bhe, kat mhe gwo nih nbut Ndah Kristi, bhe nih a gurm wupwo. Mbhi wu sihur mu khi mu del gwe. Gu nnah, mu bhiring a wupwo.18Duk-duk bih sih mu a nder Ndah Naan. Nphe wul khi Jesu Kristi nih khi waji khi mun nder shin, yahal shin shiit mhi mwan nder shak. 19Asih bhe nphe Jese Kristi bhe Ndah Naan dak dhikin yil fe shin waji nder shin, ndhe tang shikbis fun ndhi mu shin njin ma. Nih phe yit a lep dak sun mun.20Nphe ndhi asih bhe mun a jep lep khi Ndah Kristi, nphe ndhi a nder Ndah Naan ndhi nih pih dang nphe mu. Mun phe dang pi gu nphe Ndah Kristi; "Gu dak kha suk nder Ndah Naan." 21Nih dak nih a gwo ndhi man shikbis ma nphe mu, ndhe mun mu dhe a niye shinzen Ndah Naan shi kha shin.
1Gu shin shiit a wu khimhe khi nih, mun phi dwak gun yak gunlap wuret khi Naan khi Zuhum. 2Nphe ndhi sat nna, "Nbut pong wuret bhi a khiling ngun yahal par bhit baar kha mbhi a bahaan gun". Gu nna khides sih a nih a pon wuret fe. Gu nna, khides sih a bhit baar kha. 3Mun phi den pang gapshi ntihim mhe gwo mah tihook khi shiit bhilip Naan fun ma.4Phikop wunih, bhi mun phi shin shiit fun khi zehen khi dahnah nphe ndhi mun a jep shiit khi Ndah Naan khi bhi ndhi mun phi shin fe; ndhi mun a jep lep khi Ndah Naan! Mun a jep lep khi muk ndhi mun khi mohor, mu nah jeel khi wulah, bhiʒung tikook. 5Khi buwap, mu yak mun bal, tar en shiit ndhi byahal nwaat, dang kha sun nsaam, mu tong khineen, 6Nbut phe bang, man, mohor khi Zuhum nbut riin wu bang, khi demshak ndhi nih khi Zehen. 7Mun a kwe rem khi muk nbut bhilip zen, nbut bal khi Ndah Naan. Mun khi gwat mhi Zehen khi sar siih siih yahal sar dukul.8Mu shi shiit nbut ram yahal byas phe, nbut tikhook khi sim yahal saam sim, khi phe nyen dang bhi nbut Zehen. 9Mu shin shiit khi phe mdhi mu man mun ma sih, dang bhe mun a wu miman gwe. mu shi shiit khi phe ndhi mun nphe duam sih-gu nna mu kudi nkahaam. Mu shi shitt a khi phe ndhi mu phe dheel khom mun nphe bih ndhi mu shin ndag bhe a ndhi ta muut ma. 10Mu shin shitt khi phe niyen wal muut mu sih, ndang bhe mun khi ret nyit. Mu shin shiit a khi phe niyen bih wen wupay, ndag bhe mu phe den pak gurum mu khi long bihlong. mu shin shiit khi phe ndhi mun khi mhe bhi ma yahal mbhi khi na kan mun khi mbi mu khi dine.11Mun khi mu sat ʒen-ʒen fe gun duk-duk gwe Korintiawa mu, yahal bhiʒung mu a wu ep ngun. 12Mun phe din gun ma, dang bhe a gun phe dang kha suk nbhiʒung gu. 13Khides sih dhe mun mu pring phe shak dhi-A sat bhilip sih khi phe ndhi a jep mu sih-gu ap bhizung gu a wuret zak.14Yak ba gu yit kha suk a wu khime khi niyen ndhi mu man Naan ma. Nphe ndhi a khaal zen khi nye tep waar mu yeh, mu khi muan khi niye tirep nwuar mu ye? A phitong shaar ndhi neh khaat pebang khi kwo yeh. 15A mhe khi khaat phitong nKristi mu khi shaar fwom yeh? Jesu Kristi khi shin khi Beliar yeh? Kot a mhe kwang phe ndhi nhe ndhi ngu man Naan khi kat nder gwo ndhi man Naan ma yeh? 16Yahal a den bhizung ndhi nang ndhi phitong khi Ndah Naan khi phe ndhi Ndah Naan sat ma. "An nphe tong nder mu yahal a muan nder mu. An nphe den a Naan khi mu yahal mu khi kot a gurum fin mu."17Nphe wuni "phe gu pwat khinar mu, gu tong muk", a Ndah Naan sat a sih. "Gu bin bih wurap ma, yahal a kahaat gun. 18An nphe dhe a Ndah gu, yahal gun nphe dhe a jep daas khi jirap fin mu", a bih ndhi Ndah Naan sat a sih.
1Emnihin nhi mu, nphe ndhi khi mu kat den bhizung gwe, yitdi dhe mun mu vwang kha sun shinba nbut bih wubis mu duk-duk mhi nnan yahal riin. Yitdi ndhe mun mu bhong bih wuret nbut lughut khi Naan.2Gu dak pe mun! mu tikook khi bhizung mhe gwo ma. Mu den bhi wubis mhe gwo ma ko mu bak seen mhe gwo ma. 3A phe ndhe nnan a khi sim gu ndhe a sat ndhi sih dhi ma. Nphe ndhi khi a sat a li gu bhizung mu gwe, nphe dhe mun mu duam nbut bih wu khime yahal mu tong nkahaam khishak. 4An khi bal khi kha gu, yahal wuyon fe mbhi a ndhi mu phe nass bhizung mu khi gun. An khi retyit phe gu. A ga khi retyit nbut jel ndhi mu shu.5Ndhi mu tong mu kam Macednia, nnan in fun nnok mak. Ndang bhe, mun mu kat khapian nbut yar mun mhi jel nyit khibang yahal lughut ndi kin. 6Ndang bhe Ndah Naan, ndhi phe teen bhizung wu diyen mu, teen bhizung mu khi wul khi Titus. 7A wul khi mul det ndhi Ndah Naan teen bhizung mu ma. A nphe teen bhizung ndhi Titus kat nder gu. Sat bhi wuret ndhi gu shin, wula fuk yahal der fuk nphe nhi. Asih bhe retyit nhi bwer.8Duk ndhi ran lep-wasika fin li bhizung gu tikook, an khi mhe bhizung tikook ma. Ndang bhe bhizung nhi tikook nphe ndhi a nna ran lep fin li nbhizung gu tikook, ndang bhe bhizung tikook fe wet bwer ma. 9Khides sih mhi retyit nhi, bah a phe nhi gu kat wula ma, ndang bhe a phe ndhi bhizung tikook fuk ji khi tih wap nbut shihbis. Gu sham a bhizung tikook mhi Naan a sih phe gu shu wula a phe mu ma. 10Nphe ndhi wula mhi Naan phe ji khi tih wap shihbis ndhi waji baar kha nnohot nsha der kop. Wula khi dihin yil, wuni fe khi wul a khi muut.11Gu nnah baga bih ndhi den bhizung fuk nbut wula mhi Naan shin gun. A baga den bhizung fe li ndhe gu nin ndhi gu shin mhe bhi wubis ma. A nang baga bhizung tikook fuk, lughwat fuk den fuk shin bal fuk yahal ndem fuk ndhe gun gu nna mu gap diye fe a wuret, nbut bih mu duk-duk phe gu pwat a niyen zen nbut bhi sih. 12Dau khi ndhi a ran gun, bhe a ran a phe bih wubis ma, shin a phe gwo ndhi shu wula nph mubis fe ma, ndang bhe a phe wuret ndhi gu shin mun a wu man nder gu yahal nder Ndah Naan.13A sih fe bhe bal kwak mu. A meh wukwa nih phi pya bhizung mu, mun mu shin retyit mu bwer nphe retyit mhi Titus, nphe ndhi gun duk duk gu shin pya bhizung nnih. 14Nphe ndhi kat a shiit bhizung nhi nphe gu, phe kha nhi kul ma. Nkwang wu dhik, ndhe khi phe ndhi mu sat a zen, bwap bhizung mu khi kha gu Titus nin a zen.15Dem khi muk ngu yon met kat leng lohot ndhi gun duk-duk gu shin nji, khiphe ndhi gu kaat nih khi lughut yahal nadahar. 16A shin retyit nphe ndhi bal fin lat a khidhel gu khi ding.
1Mun phe dem dhe gun gu man dhi emnihin mu mu, nphe wuret khi Ndah Naan ndhi shin nlih Naan mu ndhi Masadonia. 2Nyih mhi baga kam mhi wua, bhi retyit wu mak phe yahal meh jel wu yang-yang shin waji khi baga bhilong ndhi khizuhum.3Nphe ndhi an a ter dangkong mu ndhi mu shin zuhum bwer nbut bih ndhi mu kat, yahal shin dhel met nbih ndhi mu kat, nbut dem khi mu. 4Mu dang phi mu khi retyit nphe kat yar nphe shin shiit n'nyen mwan nder Naan mu. 5Bhi shin a sih khipeh ndhi mun mu leng ma, ndang bhe mu she shin khaa sut Ndah Naan shin nmun duk khi dem khi Naan.6Asih bhe mu dang phi Titus, ndhi dohom shiit fe, dhe nih lat shiit wuret sih dhi ngun. 7Ndang bhe gun nbut bih mu duk-duk shinzen, lap bhilip bihman, nbut bih shin bhizung yahal nbut dem ndhi gu shin mun. Asih phe gu tap ndhe gu del tihim nbut shiit wuret fe dhi.8A sat ndhi sih a phe li tuut gun ma, nphe ndhi asih, a nphe kam bal dem fuk khi den bhizung nphe gurum wukwa mu. 9Nphe ndhi asih mbhi gun gu man wuret khi Ndah Jesu Kristi fun. Duk ndhi gyet nih a gu bihlong mbhi ba bring a gu jel, ndhe nbut jel mbhi gun gu brring a nyen bihlong.10Nbut bhilip sih phi a kar dhe nnih baam gun dhin Nbut yih ndhi del pih gu dohom meh bhi dang bhe gu den nook nphe shin fe. 11Khidetsih bhe gu daar dhe gu lat dih khiphe ndhi dok gu den bhizung yahal shin bal nphe shin fe, gu dem dhe gu dar gu lat dhi nyar ndhi gu kat gu shin. 12Nphe ndhi kat gu den bhizung nphe shin shiit fe, mbhi a bih wuret yahal ndhi mu khi lap. khi kot a nbut bih ndhi gurum khi nih, bah a nbut bih ndhi wen gwo fem ma.13Nphe ndhi a bih fwatshih ngurum wukusa mu yahal a bih mhi shin jel gun ma. Nphe ndhi asih, mbhi a dhe nih kaat kha dih. 14Kat bwer fik khidetishh khi mak kooh bih ndhi mu phi dem fe. Asih phe a nphe dhe nbih ndhi mu kat bwer bhi mu kooh ngun gu kat dih, yahal phe dhe nnih khaat kha dih. 15Khi kot a khiphe ndhi mu ran sih; "Gwo ndhi nih khi nih bwer mbhi yit meh bih nkaa shin ma; yahal gwo ndhi nih khi ndhi nlanih mbhi wen nih ma.16Ndang bhe mu plang Ndah Naan, ndhi shin bhizung dem gun ntitus khi phe ndhi an khi nih ngun sih. 17Nphe ndhi khiing a dang fum det ma, ndang bhe shin bhizung nih phe nih ji nder gu a khi dem fin.18Mu lep nih a wu khime khi emnihin nhi ndhi mu phe saam sim muk nih Naan fe mu duk-duk nphe mwan khi bhilip khi Ndah Naan. 19A wunih fe det ma, ndang bhi lih Naan fe mu dole mu shang nih nphe tong mwan nder mu nphe shiit wuret fe, ndhi mun phi shiit fe nphe riin khi Ndah Naan shi kha shin yaha nphe wuret fun.20Mun phi nnah a yar ndhi yak mhe gwo khi ji khi wal khi kha baam ndhi mun phi shin fe sih. 21Mun phi tap le-le dhe mun mun shin ret-ret dih bah a ntihm Ndah Naan det ma, ndang bhe ntihum gurum duk.22Mu nphe lep khi mhe emnihin mu ngu shiit wukwa. Mu kam tuhurmuk yit bwer nar shiit bhi mu nah daar khi muk nih hi rihit nphe siit sih nphe ndhi nih khi tuhur dwan khi dhel gu. 23Khat a nphe Titus bhi nih a mhi nye nhi shin a shahar shiit fhin duk. khat a nphe go hot shi emnihin mu mwo bhi mu a jep lep khi ihi Naan mu. Mu a pebang nbuut shiit khi Jesu. 24Nphe wu nih fhe bhi gu nin dem mu yahal gu nin nlhi Naan bih ndhi ihi dhe mun phi lhing kha mu khi ting nphe gu dih.
1Khidel siit mhi riin wuret khi niyen Ndah Naan, shin khi kot wal ndhe nan a ran mhe bih gun dih ma. 2A man bih ndhi gun phe dem fe, ndhi a shit bhizung nhi khi niye Masadoniya mu. A sat mu lhi nyen Achaia mu dak kha sut gwe nyih ndhi del sih. Shin rihit fuh li mu bwer mu direm bal-bal nphe shiit fe.3Khidetsih bhe a lep khi emnihinmu dhe shit bhizung fun nphe gu dhe a bhi dhi nnohot put kha ma, yahal ndhe gun gu tong. Khi en gu khiphe dhi kha a sat gun gwe sih. 4Kot kat a sih, ndhe kat meh gu nMasadoniya shinder nhi ndhe kat gu dak kha suk gwe ma, phi kha mu khi kul-a sat meh bih khi kha gu ma nphe ndhi an khi bal khi kha gu. 5Asih phe a nnah ret dhe nnan a lep khi emnihimnu shin kam nder gu yahal dhe gun gu dak peh fe dhe she zuhum fe ndhi gu li gun nphe shin fe dhi. Khi kot asih dhe nih tong kus nphe lap wuret, yahal khi kot a meh bih twarshik ma.6Kha bhilip fe a sih; fwo ndhi kop Shi lang phi khi dliip shi tan, yahal gwo ndhi kop a nphe dhe nih kat wuret mbhi khi dhiip wuret. 7Yitdih ndhe ngurum shin bih ndhi bhizung muk mang ba a khiphe ndhi mu lhi a tiit nnih ma, nphe ndhi Naan phi dem gwo ndhi shin bih khi bhizung nih khimeh.8Bhi yahal Ndah Naan dhik wuret fin shin saan khidel gu, nphe dhe shibit-shibit bhi, nbut bih mu duk-duk, bhi gu kat bih ndhi gun phi dem fe. Ndhi sih a phe ndhe ngun gu gam peh khi shiit wuret fuk dhi. 9A khipeh bih ndhi a wu ri-ran sih. "Nhi khi kooh bihlong fin yahal shin nnyen jel mu. Riin wuret khi muk mwan tai-tai."10Gwo ndhi shin sherem ngu mar ndhe kop yahal kat aas nphe muun shin khi shim wukwa mu bwer ngun nphe kop. Nhi nphe shin siih wukwa bwer ngun nbut riin wuret. 11Gun nphe kat bihlong khi yar mu dik-dik ndhe ngun gu tong a niyen zuhum mu dhi. Ndhi sih nphe ji khi shin plang Ndah Naan nbut yarkam mun.12Nphe ndhi shin shiit sih wari a bih ndhi gurm khi riin khi Ndah Naan kat mu ma, ndang bhi nhi phi den a riin ndhi phi mwan tai-tai nbut shiit shin plang Ndah Naan. 13Nphe ndhi gun a niyen ndhi mu phi kam fe yahal shin zen nphe shiit fe; gun nphe shin plang Ndah Naan khi lohot nphe kooh mu khi gurum mu duk-duk. 14Mu phi tap phi gu, yahal mu phi dang Naan nphe gu, mu shin ndhi sih a phe baga wuret khi Ndah Naan ndhi nhi nder gu. 15Baga plang mwan nder Ndah Naan nphe wuret khi muk.
1A pol, an shi kha san phi dang shi peoh gu, nphe lohot yahal sam khi khaa mhi Ndah Kristi. An khi nadaar kat an nder gu, dang bhi tuhur nhi kahaan nphe gu kat an dih ma. 2A dang phi gu ndhe, nkat an nder gu, phe shin tuhur nhi khi kahaam ma. Ndang bhi tuhur nhi khi kahaam kat an phe nyang a nyen ndhi mu phi nyang mun denna mun phe mwan a mhi shohop shik mu.3Dau khi ndhi ding shishik, mun phi lyak a khi yar mhi shohop shik ma. 4Nphe ndhi le lyak ndhi mun phe lyak khi nhi a bih sholop shik ma. Nphe ndhi asih, bhe mu khi riin wu bal ndhi khi tikook khi phe tong wu bal. Mu wul khi meh bih ma ndhi khi sam khi bakalshik.5Mu tikook khi bhi khiding ndhi mu yihil nphe dang nbihman khi Ndah Naan. Mu iir bih leng mu a wu ohot nbut lohot nphe Kristi. 6Yahal mun phe dak kha sun nphe dhil kom meh gwo ndhi khi khiling kom ma, kat khiling kom fuk put kha.7Gu nna kir bih ndhi ntihim gu. Kat nmeh gu shinzen ndhi nhi nbut Kristi, Yitnih leng shi kha shin ndhi nphe ndhi nhi nbut Kristi, bhi yit nih man ndhi mun a sih duk. 8Nphe ndhi kat a shit bhizung nhi le khi kha bal ndhi an khi nhi, ndhi Ndah Naan khi shin mun dhe nmun mu dak gun dhi yahal a phe tikook khi gun ma; kha nhi nphe kul ma.9A phe dem dhe nnih kot a khi phe ndhi an phi shin lughut gun khi ran lep fin sih mu ma. 10Nphe ndhi pah gurum mu nna, "Ran lep khi muk mu khi baan yahal bal, ndang bhi ding shohop shik muk khi zuhum. Bhilip khi muk mu shang khiling ma.11Yitdih ngurum wunih mu man ndhi mun kat mu ran bhilip fun nbut ran lep fe bhi kat mun dhi ma bhi shiit fun nphe. Kot khi bal a sih duk. 12Mun phi sing phe khi den khasun ko mu kam sun khi nyen ndhi mwo phi saam sut mah. Dang bhi kat mu phi kam yon khishak bhi mwo khi nah phe ntihim ma. Ndang bhi kat mu kam kha sut nder bhi mu khi kat kha fe ma.13Mun nphe shit bhizung met bal fun ma nphe ndhi mun khipeh dar. Nphe wuni fe bhi mu shin a khipeh dar ndhi Ndah Naan shin mun, phedar ndhi mwan ji ri nder gu. 14Nphe ndhi mu del khidel fe nphe ndhi mu ji mu ryo nder gu ma. A mun mu she wul khi bhilip wupwo khi Ndah Kristi ngun.15Mu mu nas bhizung mu met npehdar fun nphe shiit mhi gurum wukwa mu ma. Nphe ndhi asih, dem fun a kat shinzen fuk yahaal bal-bal, bhi shiit fun khi del tihim nder gu. 16Mun phe dem a sih, ndhe mun mu del tihim khi bhilip Ndah Naan khi yil peh ndhi shin kam ntihim muk. Mun phi nas bhizung mu khi shiit ndhi mu shin mhe peh ma.17"Ndang bhi yildi ndhe nyen ndhi mu bwap bhizung bhi mu bwap bhizung a khi Ndah Naan." 18Nphe ndhi a gwo ndhi shin kha shin bhi mu khi mang a nhi mah. Nphe mbhi a gwo ndhi Ndah Naan shang.
1Kat yeh a ma'an mbhi yeh gu ndhe a nanyohor khipeh an sih. Ndang bhi gun phi shin a sih fe nder nhi! 2Nphe ndhi an phi shaa gun, an khi baga meh na shaa shi nder gu, nphe ndhi a shin den bhizung ngun nphe dik a mis khime. A den bhizung nhi a nphe shin gun a khipeh larap ndhi a dwan Ndah Kristi.3Ndang bhi lughut tih an nphe ndhi dang gih li a khi peh ndhi nwo gwam Hawawu khi seen fit, phi leng fun kotsih ba del ya meh phe yit zen-zen yahal wu saan mwan nder Kristi. 4Nphe wuni fe ndhi meh gwo ji yahal yong meh Jes wukwa yit ndhi mun mu bhilip nphe muk. Kot a wuni ndhi gu lap a riin wudik dhe gu yit bih ndhi khi gu lap gwe yeh. kot a wuni ndhi gu lap a kam wudik ndhe gu yit ndhi khi gu lap gwe. Gun khi jep bih ndhi sih mu bwer nder gu!5Nphe ndhi a nna an wukat khi nahaar niyen ndhi gun phi yong mu a jep kam ndhi a wunan mu sih-ma. 6Ndang blu ko yeh mu kam sat bhilip nan ma, bhi an a gwo dhi mu kam man nhi. Nbut bih mu duk-duk yahal nbut yarkaham mu phe khi mu sat ndhi sih mu gun gwe.7A del khidel fe gun nphe ndhi a sam khi kha nhi ndhe gun gu kat wuret dih a? Nphe ndhi a sat bhilip Ndah Naan gu khizuhum. 8A tireng lih Naan wukwa mu nphe ndhi a lap ba'am nder mu ndhe nnan a shin shiit khi mu gun dhi. 9Ndhi dok an nder gu yahal bih mu wen an, mbhi a shin jel gun ma. Nphe ndhi emnihin nhi mu ndhi mu tong wul Macedonia mu shin bih fe mu man. Nbut bih mu duk-duk mbhi a dem dhe nnan a shin gel ngun dih ma, yahal an nphe wet shin a sih.10Khipeh ndhi zen khi Ndah kristi nder nhi sih, bwap bhizung sih nphe nnoh dahat ma npak peh mhi Achaia. 11A phemeh? Nphe ndhi a dem gun ma woe Ndah Naan man.12Yahal bih ndhi an phi shin fe an nphe wet shin fe, ndhe nnan a gap yarkam khi niyen ndhi mu phi tang yar ndhe mu kat khipeh mun sih dhi nbut bih ndhi mun phi shit bhizung khi nhi. 13Nphe ndhi pak gurum wuni fe mu, a niyen dung mu yahal gwanpe nbut shiit mhi bhilip Ndah Naan. Mu sok kha sut nbut bhilip khi Jesu Kristi.14Yahal phe ndhi sih a meh bih ap peoh ma, nphe ndhi koh a dajit bhi khi nin kha shin a khipeh ngu shiit wusaan sih. 15khi kot a mhe bih ap peoh ma kat jep lep khi muk mu nin kha sut a niyen wuret khi muk mu. A nook mu khi shin bih ndhi mu phi dem fe mu.16Nnana sat wukusa ngu dhi. Yak mba gu nna an a khipeh nanyohor sih ma. Ndang bhi kat gu nna a sih fe, bhi gu lap an a khipeh nanyohor ndhe nan a shit bhizung nhi le dih. 17Bih ndhi an phi sat nphe shit bhizung khi bal sih, An phi sat mana khipeh ndhi Ndah Naan khi sat dhi ma, An sat fe a khipeh nanyohor sih. 18Ndang kat gurum mu bwer phi shit bhizung a khi nan shophop sut, an a shi bhizung ma'an duk.19Nphe ndhi gu dem ndhe gun phi tong khi nanyohor mu dih. Gun a wusen shi kha suk. 20Nphe ndhi gu tong a wu khime khi meh gurum mbhi kat den gih a kuram, kat ya gih a'ar, kat den gih a nnanyohor, kat mang kha shin a wuyon, khon kat siip sar yit gih. 21A sat nphe khakul fun ndhi mun dok khi bal nphe shin fe ma. Duk ndhi a sih mbhi kat meh gwo shit bhizung, An phi lap bhilip a khipeh nnanyohor sih, An phi shit bhizung duk.22Mu a Ibrahiyawa mu a? An a meh mu duk, Mu a israilawa mu a? An a meh mu duk. Mu a jep se'en mhi Ibrahim mu a? An a sih duk. 23Mu a jep lep khi Ndah Kristi a? (An phi lap bhilip sih ndang gih li a kudi en nhi ma) An a met: nbut shiit wula, nbut lih fuut, nbut bwap niyang lat, nbut nna wula ndhi wukus khi muut.24Nder Yahudawa mu mbhi a lap dam "Yakgurum vil khi paat, khime wen". 25Yit kun mu bwap an khi shal. Bhit khime mu fya an khi pang. Yit kun mu shar an shin put nbut shii am nikin. A sham teer bhit bang nnahar am wuyon. 26Tong a wet a shinwan shing shing nbut bih wubis mu nkong, nnahar wat mu, nbut wubis khi nnahar gurum fin mu, wubis khi nnahar niyen ndhi mu man Naan ma, nnaharwubis khiyil wunan, khinnaar dem, am wuyon, khi nnahar emnihin mu ndhi a niyen dung mu.27A shin shiit wula khi jel, lipar nnohot nsaam, nbut nnehen khi am ti, nbut yakbut, nbut kut yahal ngum. 28Nphe wuni fe mu duk-duk phe leng fin shi-bihit a phe lih Naan fe mu duk-duk. 29A weh bal ma yeh, yahal an a wubal yeh? Mu li a weh gap kwak, yahal an a sha'an ma yeh?30Ndhe kat an nphe shit bhizung a shin bhizung a khi bih ndhi nin wen khi bal fin. 31Ndaha Naan yahal Ndah khi Jesu Kristi, gun ndhi nih khi ram khi Naan man ndhi an a phe dung ma.32Ndhi an Damascus, Gwamna ndhi ntihim Long Aretas dok nhi phi khaan kha nhi nphe ya an. 33Ndang bhi mu den an nbut khishak mu sam khi nhi le-le shin put nfung shibut lih, yahal a cih a laham nhar muk.
1A shit bhizung nhi, ko yeh ba a kat put dih ma. Ndang bhi an nphe mwan a kha nnah phe yahal bih ndhi Ndah Naan nin mu nnan. 2A man gurum ndhi nbut Kristi ndhi yih sah pwo feer ndhi del sih kot a nbut shohop shik oh kot a khibang shohopshik, a man ma, Ndah Naan man - mu yah nih shinkah khiting Naan wu kun.3Yahal a man ndhi gwo sih kot a nbut shohopshik fe oh, kot a khibang shi shik oh, ah Ndah Naan man. 4Mu yah nih shinkah khiting yahal khiling meh pah bhilip mu ndhi waar dang furum mu nphe sat fe. 5Phekop gwo wunih phi an a shit bhizung nhi. Ndang bhi phe kha san phi an nphe shit bhizung nhi ma, dang kat a phe ta kat fin nhi.6Kat an phedem shit bhizung, phi an phe kot a nnanyohor ma, nphe ndhi an phe sat zen fe. Ndah bhi an phe yit shit bhizung nhi, yak ba meh gwo khi leng an bwer met ndhi nnah an dhi kot khiling nder nhi. 7Nphe dil an shinba nphe shi bhizung nhindhe khipeh yakba a dil reyoun riin wuret, a err nan ndhi mu shin nnan, la lep ndhi tong nder ngu shikbis ji shin nnan yakba a shit bhizung nhi ma.8Yit kum a dang phi Ndah Naan nphe bhi sih, ndhe nnih mang shinba nder nhi dhi. 9Ndang bhi sak nnan nnah, "Riin wuret fin makpeh nan, nphe ndhi bal khi tong put a nbut ta kat." Asih phi an nph shit bhizung nhi a khi takat, ndhe bal mhi Ndah Krisiti tong nder nhi dhi. 10Nphe ndhi asih phi an bih ndhi takat nph Kristi, nbut filip, nbut bih wubis, nbut jeel yahal bhizung tikook. Nphe ndhi kat takat an, phe an a wu bal.11A dhe a nnanyohor! Gu den nnan nbat fe, nphe ndhi yeh gu sa an. Nphe ndhi ko le phi an a wule ntihim nyen ndhi gu yong mu a jep lep Kiristi mu ma; ko ndhi an a meh bih ma. 12Zen hi jep lep khi Kiristi mu shin shiit khinaan gu khi peban, mu ni bih aap pwo mu dik-dik. 13A nphe ndhi nhe ndhi gu kat ntihum lih Naan wukwa mu yeh, dang bhi a phe ndhi dok a shin jeel gun ma woo? Gu kon khi nhi nnan nphe shikbis wunih fe.14Gu nnah! an phi dak san nphe ji ukun nder gu. An nphe shin jeel gun ma, nphe ndhi an phi pong bih ndhi a muk ma. An phe dem a gun. Nphe ndhi jep mu khi bong den ndah du mu ma. Nphe wurich phe ndah mu khi mbirn mu khi bong den jep du mu. 15Khi retyit nhi nphe ti shakal yahal shin ti khi del gu nphe kat seen gu kat a dem gun bwer phe gun gu dem an leah?16Ndang bhi khipeh ndhi sih, phe a shin jeel gun ma. Ndang bhi khi ndhi a sen sih, a an a yah gun khi bangpeh. 17Gu kat a iih gun nphe nyen ndhi a lep khi mu gun wwo? A dang phi Titus ndhe nhi mwan nder gu dih, yahal i lep khi emnihim wukwa fe shin der muk. Gu kat Titus siih gun mhi? 18Mu shin shiit a riin wu khimeh ma woo? Mu shin shiit a riin wu khieh ma woo? Mu mwan shi mwan fe a wu khimeh ma woo?19Gu nnah khipeh ndhi pong shi mu duk-duk phi mun a phe khaan kha sun det sih mhi. ? Ntihim Ndah Naan, emnihinmu mu, mun nbut sim khi Krisiti phe sat bih sih mu a nphe shin bal mun.20Nphe ndhi wu phe lughut, a likat a ji mbhi a phekat gun khipeh ndhi nnohoh nhi mang a. A lughut yakba gu kat an nyar mmhi nnohok ndhi gu dem ma. A lughut yakba jakhar khi kot dih, nah sha dem bih meh gwo, shit bhizung tikook, lingkhidel shak, tikha, riim, khabal yahal tikook khipeh. 21A lughut ndhi kat a wawul phi Ndah Naan fin khi li nnan a sam khi kha nhi ntihim gu. A lughut ndhi a nphe kat bhizung tikook nphe pak gu u ndhi mu shin shihbis ndhe she khidetisih dih yahal nyen ndhi mu niyong tiwap nphe wubis yahal tileet yahal tang shorop khi daas ndhi u wet shin fe.
1Ndhi sih a wukun ndhi an phi ji nder gu. "Duk bih u ndhe a tiit mun mu dak a khi pishi ndhi khi Langing mu vil koh a kun." 2Khi a sat nyen ndhi u shin shikbis yahal khi gohotshi mu ndhi dok a ji wu vil, yahal a sat wukwa: Nkat a ji wukwa bhe an nphe yit eh gwo dhi a.3A sat ndhi sih ngun nphe ndhi gun phi bong a pish sina Ndah Kristi phe lap bhilip shin shiit khi an. Shopshik muk lehen ntihi gu ma. Asih phe, nih khi bal nphe gu. 4Nphe ndhi mu kah nih shi shep nbut shohopshik wu lehen, ndang bhi nih kaham nphe bal mhi Ndah Naan. Nphe ndhi mun shohopsun lehen duk a nphe muk, ndang bhi mun nphe tong nder muk. khi bal khi Ndah Naa khinaar gu.5Gu bihlip kha suk, ndhe gun gu nnah kot gun khi zen. Gu sham kha suk, gu man bih sih khi kha suk ndhi Jesu Kristi nhi nder gu ma ah? ndang bhi nnohot bhi a phe ndhi gu peolip kam fe. 6Yahal leng fin a kha ndhi mu peolap kam fe ma.7Khidetshih mu dang phe Naan yakba gu shin meh shikbis ma. A dang nnohot bhi yakba mu nna a khipeh ndhi mu sih kam fe. Ndang phe dang fin a nphe ndhe ngun gu shin wuret dih, koh ndhi dang ghi li mu pal kam fe sih. 8Nphe ndhi mu shin he bih ndhi del khi kha zen ma, ndang bhi a zen fedet.9Nphe ndhi retyit mu kat mu lehen yahal gun gu bal. Shin mu dang ndhe gun gu ndhe a nyen ndhi mu dak gu a wu khibet dhi. 10A ran ndhi sih nphe ndhi an nder gu ma, yakba an nder gu mbhi a shin ngun khibwal nphe nin y ong fin ndhi Ndah Naan shin nan ndhe nan a dak gun shin kha dhi, yahal shin a tee khinaar gu ma.11Nlat fe, enihin nhi u, gu shin retyit! Gu shin shiit nphe shin ndak kha suk gu shin dak kha suk, gu shin bal suk, leng fuk khi a shak, gu tong shahap. Yahal Ndah Naan ndhi angu shin demshak khi tong shahap khi kot nder gu. 12Gu tal shak khi riin wuret mhi ohoom shak.13Duk duk niyen riin khi Ndah Naan mu tal gun. 14Riin khi Ndah Jesu Kristi, khi de khi Ndah Naan, yahal khatka mhi riin wuret tong nder gu duk-duk.
1Tong nder Pol ndhi yong pee khimuk dee ni kot a shaar shiit ndhi bah puut a nder gurum kot a leng khi gurum ma, npee ndhi tong nder Jesu Kristi khi Ndah Naan mu, ndhi yaghal khi nih nbuut muut. 2Khiding nyen shin zeen mu dhi mu nder nhi mu phi lep khi tal fhut shinya nyen lihnaan mu ndhi nGalatiya.3Yit dih ndee Ndah Naan khi Nda mu Jesu Kristi shin wuret khi tong shakap ngun dih. 4Npee dee ni bwot mun khi zukhum dih nsar nyen gurum wubis mu ndhi nteer sih mu, dhi Ndah Jesu shin kaa shin npee shikbis fhun, nyaar ndhi ni a mhi shin yon khi dem khi Ndah Naan. 5Shin ya nder Ndah Naan tai-tai. Asih wai.6Shin bii fiipoo nnan npee gu. Gun baa gu tong bwer ma, bhi gun phi nyang npee mwan nder gwo ndhi yong gun nsim wuret khi Kristi, yaghal bih shin gun phi lap mee kaam/sat wukwa dhik. 7Zee, a sat gun, baa mee kaam/sat bhilip Naan wukwa dih ma shin bin a sat ndhi sih npee ndhi pak gu mu phi dang gun dee mu viling yarkam bhilip Naan mhi Jesu dih.8Shin bin kot a mun oh, kot a jep lep khi Naan oh ndhi mu tong khiting saam oh ndhi mu khi kaam ngun bhilip Naan wudik khi bii ndhi mu kaam mngun, yit dii de nni muut nwus dih. 9Dok mu sat gwe, khi detssih bhi an phi sat fee shizak: ndhi kat megwo kaam bhilip naan ngun wudik khi ndhi gu lap gwe, bhi pak nnot bhi gwo fee ni npee den ni nwuus wubis. 10Kot sih mhissih niin ndhi an phi tang a baam nder gurum ko a Naan eh? Assih ma! Bii ndhi an phi dem bih a bii ndhi Ndah Naan lap eh khi ni. An phi dem a gurum mu man an bwer det ah? Kat a deltikhim khi shin wuni det bhi an yee npee kot a kwaram khi Jesu Kristi ma.11Yit nnan a sat ngun ndhi yar nhi mu, bhilip Naan ndhi an phi sat ngun baa tong a nder gurum puut ma. 12Baa a lap nder megwo ma, ba a megwo kaam nnan ma. A Jesu shikaa shin niin nnan.13Teen gu man yad ndhi a shin kaa san npee shin zeen nyen mwan nder Naan mu haar a daar npee tyoo mu. 14An ghet ntikhim gokotshi Yahudawa mu ndhi mun ngang khimu buut kaam mhi bhilip Yahudawa mu, bih a met mu khiding nyar shin zeen khi Yahudawa mu bhikaham mu muu put kat.15Npee dhi assih, Ndah Naan nbuut wuret khimuk shang an dang dee shee mu la'a an dii, yaghal yong an npee shin shiit nni, ndhi ni kat ret assih. 16bih niin La fhini nnan, dee nnan a kaam/sat bhilip Naan wuret nyen ndhi baa mu man/shin zeen nni ma, bih ba a tang kaar nder megurum ma. 17Ba a mwan a yaa nJerusalem dee nan a naa nyen ndhi gyet a nyen shiit naan dang dee she an di ma. Nwak fee bih a mwan a yaa Arabia yaghal a wayaa Damascus.18Khidangkong yii kwun ndhi a yaa nJerusalem npee lap pak jep bhilip mu nsar Peter bih a tong nder muk npee satii vil. 19Ba a naa megwo ngu shiit nan ma sai a James ndhi ni a emnhikhin Ndah Jesu. 20Bii ndhi a ran sih bih a zeen fee. Ndah Naan man ndhi an phi gap a dung ma.21Khidangkong bih a mwan a yaa npee mu khipe Syria khi Cilicia sih. 22Nteer wuni mu bih nyen mwan nder Naan mu ndhi mu dih nJudiya ba mu man an a wuret ma. 23Mu man a bii ndhi pak gurum mu phi sat det sih naa: "Gwo ndhi gyeet ni phi shin jel nyen mwan nder naan mu ni phi kaam/sat bhilip naan/wuret khi Naan ndhi ji daar npee tih fee shin baa. 24Yaghal bih mu shin plang Naan npee ni.
1Khidangkong yii sar shika feer bih a wayaa nJerusalem awukhime khi Barnabas yaghal a pan Titus nder nhih. 2A mwan npee ndhi Ndah Naan niin nnan ndhi ye a mwan. Nbuut mee kat nabiya khi nyen phitikhim mu bih a sat mu yarkaam bhilipnaan ndhi an phi kaam fee nnyen ndhi mu khi man bhilip naan fee ma. Ba a dem de shiit ndhi a shin khi ndhi npee shin kot a wuban det ma.3Shaar shiit fhin Titus, duk khi ndhi ni a Girik/Bahelene, ba a mu lih tiit nni npee dee mu puun ni di ma, 4duk khi ndhi pak mu phi dem yee khikot assih. Mu phi naa a khipe ndhi duun a nyen shin zeen naan sih, mu rhoh nnar mu khipe nyen naa pe nwat mu, dee mu na wuret dhi mun khini nsim mhi Jesu Kristi. Mu phi dem meer khimun a kwaram mu sih. 5Shin bin npee yit zeen bih bhilip a wuret npee gu, bih mu shin pong nmuu ma ko npee minti khime sih.6Bih shin bhin daas ndhi mu phi naa kaa sut khipe nyen phitikhimmu sih - a sat ndhissih npee ndhi baa niin kon shak nnan ma khipe gyet mu dii, Ndah Naan ba a ni phi naa a bi nyit ma, npee ndhi nyen fee mu ba a mu shin me kaar nnan ma. 7Mee pee wudik, mu naa ndhi Ndah Naan shin shiit nnan npee sat bhilipnaan nnyen ndhi mu man ni ma, khipe ndhi shin nBitrus sih npee kaam nnyen Yahudawa mu. 8Npee ndhi a bal khi Naan ndhi shin shiit sih nnan npe sat bhilip wuret nnyen ndhi mu man ni mah, khipe yad-ndhi shin shiit nPeter npe shin kaam Yahudawa mu.9Nyen phitikhimmu khipe James, Bitrus yaghal Yohana, mu khi man ndhi Ndah Naan shin shiit sih nnan, pee dih assih bhi mu kaat saar khi an yaghal Barnabas, npee ndhi mu khiding a shaar shiit fhum. Mu lap eh ndhi an khi Barnabas mu shin shiit nnar nyen ndhi mu man Naan ma bhi yaghal mu khi naar Yahudawa mu. 10Khiding bii ndhi mu tal bih ndhi mu khikdersun khimu ndhi mu khi mebii ma nnar mu, npee bi ndhi a tong bwer an phi diye npee shin fee.11Shin bin Bitrus mwan yaa nAntioch bih a nyang ni nnar Ka'am, npee ndhi ni del khi kaa. 12Dang dee she pak gurum mu ndhi James lep muu ji mu rhoh dih bih Bitrus ni phi sih-sih khi nyen ndhi mu lap bhilip naan gwe. Khidangkong ndhi gurum fee mu ji bih Bitrus teer ba khidangkong bih ba deltikhim khi sih-sih fee ma, npee ndhi lukkut tih ni npe ndhi mu phi dem shin puun nmuu.13Asih, gohokshi Yahudawa mu ndhi mu shin zeen ndhi lukkut phi tih mu wukhime khi Bitrus har khi Barnabas duk mu yikhil khi mu. 14Ndhi a man ndhi mu phi mwan a wuret ma khipe ndhi bhilipnaan sat sih, bih yaghal a sat Bitrus ntikhim mu khiding, "gun a jep Yahudawa mu, bhi gun phi tong khipe ndhi gun a nyen man Naan ma sih, ba a khipe Yahudawa ma sih. Gun npee shinang de gu lih tiit nmu dhi mu man Naan ma, mu tong khipe Yahudawa mu sih diye?15A zeen, mun a Yahudawa mu npee ndhi mu bee mun ndhi ba a nyen shikbis mhi al'ummai mu ma khipe ndhi mu phi yong mu sih, 16Bih mu man ndhi gurum ndhi mu den ni khi yar khi Naan nyar shin zeen ndhi nsim Jesu Kristi, ba a npe shin bi ndhi waar phi dem fee ma. Mun maa mu shin zeen Jesu Kristi dee mu den mun nyar mhi Ndah Naan npee zeen fhun nbuut Kristi, ba a npe shin bi ndhi waar ni phi dem ma. Me gurum mak shin wuret nNaan npe ndhi ni shin bi ndhi waar phi dem ma.17Kat khipe ndih mu den mun khiyar sih nder Naan npe ndhi mun nbuut Kristi, mu man mun a nyen shikbis khipe nyen ndhi mu man Naan ma (Gentiles) sih - nin ndhi Kristi ni phi nin a jel mhi shikbis ah? Yee khikot assih ma! 18Kat a yaghal npe dokkom dhik yarkaam waar ndhi a niyang gwe, bih a naa kaa san khipe gwo ndhi tep waar sih. 19Khipe yad-ndhi waar dii, bih an a wu muut gwe - npe waar shikasat - de an a tong npe Naan, pe ndhi an a muut khi Kristi khi kaa shep.20Npee ndhi ba a an a seen ma, bhi a Jesu ni khi seen nbuut ni. Seen ndhi an nbuut fee khidetsih, an a nbuut wuret khi sim mhi La Naan, ndhi ni phi dem an yaghal shin seen ni npee nhi. 21A niyang npee lap wuret khi Naan ma. Shin bin, kat mu den megurum khiyar mhi Naan khipe waar, bhi nin ndhi Kristi muut npee mebii ma / a baan det.
1Nankhilik Galatiyawa mu! Aweh shin bissih ngun assih eh? Nyit gu bhi gun phi naa yad-ndhi mu tih Jesu Kristi ndhi khi kaa shep. 2Gu sat bi ndhi khime sih ndhi gu lap Riin khi Naan sih a npee shin bii ndhi waar sat ah, kot a npe khiling bhilipnaan ndhi mu kaam ngun bih gu shin zeen eh? 3Shinnang dee gu yokkor assih diye? Gu she khi Riin khi Naan bhi gun phi dem lat fee a khi mhi kaa suk ah?4Duk bii ndhi gu shin sih baam gun ma a? Dhissih nin a mebi ngun. 5Kot Ndah Naan shin Riin sih ngun khi shiit bii petaa nnar gu npe ndhi gu shin bi ndhi waar sat/nin kot a npee ndhi gu khiling bhilip naan wuret yaghal gu shin zeen diye?6Gu naa shiit ndhi Abraham shin ah, khipe ndhi bhilip naan sat naa, "Ni shin zeen Ndah Naan, yaghal npee shin zeen khimuk bhi Ndah Naan lap ni khisar vil vil a gwo ndhi ni khi bhizung piya." 7Yit di ndee ngun gu khikder suk ndhi jep Abraham mu a gurum ndhi mu khi zeen. 8Bhilipnaan sat assih ndhi Ndah Naan ni npe wawul khi nyen ndhi mu shin zeen ni ma khi yarkaam nder ni npee shin zeen khi mu. Npee ndhi assih bi bhilip naan ten sat wuret fee nAbraham: "Nyar khi Naan khi shin wuret ngurum mu khiding." 9Ibrahim shin zeen bhi yaghal lih wuret nnii, bhi duk gwo ndhi shin zeen khipe ni sih bhi khi kat wuret khi Naan.10Khiding mu ndhi mu shin zeen nwaar det bhi mu npee shujel, npee di ndhi nran dih "gwo ndhi mwan khiyar ndhi waar sat ma bhi ni khiyar shujel ntikhim Nda Naan." 11Khidet sih, nin ndhi ba megurum mak shin wuret ma nder Naan nyaar mhi waar, npe ndhi bhilip naan sat na, "a gwo ndhi shin bi wuret ntikhim Naan nyar shinzeen a ni npee kot khi seen." 12Shin bhin waar ni khi mebi npee shin ngwo ndhi shin zeen ma, duk khi ndhi assih, bhilip naan sat na, "gwo ndhi shin khiding bi ndhi waar dem bhi ni npee kot khi seen."13Shin bin dee nmun mu kot njel di, bhi Kristi shujel fee nkop muu, nsaar waar ndhi ni pee ji khi ni, npee ndhi bhilip naan sat naa, "duk gwo ndhi mu bwakat ni nting bhi khi shujel nsaar nNaan. 14Nda Jesu Kristi shin bhisih ndee wuret khi Naan ndhi ten sat nIbrahim dee ni shin nyen ndhi shin zeen ma nyar mhi Jesu Kristi, npee ndhi nyar mhi zeen bih mun npee kat Riin ndhi Ndah Naan sat.15Emnhikhin nhi mu, yit nnan a sat bhilip ngun mhi gurum, kat gurum mu vil mu daar khi kaa mebi, ba megwo mak ndhi khi tep kot khi lih mebi nkwa khi kaa fee ma. 16Khidet sih, Ndah Naan gam alkawali fhini nIbrahim khi jep khimuk muu. Bhilipnaan ba nin ndhi "jep muk muu" kot bwer ma, npee dhi "jep" ndhi ni phi sat a gurum khime sih, ndhi sim fee a Kristi.17Bii ndhi an phi sat fee, bih Ndah Naan gyet sat bhilip khi Ibrahim bhi na ji deltikhim khi ni assih. Waar ndhi mu shin khipe yii derri feer khi yagurum khi saar (430) khidangkong, ba mak ndhi khi tep bi ndhi Ndah Naan gyet sat gwe ma. 18Npee ndhi kat yee zukkum khi Naan ni a nyar waar bhi ba ni npee dee a alkawali ndhi shin Ibraham ndhi Naan shin zukkum fee.19Bhi a mee lih assih eh? Kot assih npee dee alkawali ndhi Naan shin Ibrahim gaam npuus ndhi Ibrahim kat jep mu ndhi Naan khi den, nyar ndhi jep lep khi Naan mu shin. 20Khidet sih bih jep le mu dok-kol mpe ndhi muu met ngurum khime, shin bhin Naan a khime.21
1An phi sat ndhi la-tong, ndhi tong khimuk a khipe laa sih, baa kot a dhik khi gwo ndhi ni a kwaram ma, duk khi ndhi ni khi lih mu khiding. 2Shin bhin ni khi tong nsar megwo yaghal a gu yaa pee har sai npuus ndhi nNdah muk dak den nni.3Tun ndhi mun gyet njep bih mun phi tong a kwaram ntikhim nyen ndhi mu phi yaa yil fee. 4Shin bhin ndhi puus fee wul bih Ndah Naan lep khi Laa ni, ndhi mu laa nbuut maat, ndhi nyar mhi waar. 5Ni shin ndhi sih npe dee nni lap nyen ndhi mu nyar mhi waar, dee mun ye mu lap wuret ndhi a mhi jep mu.6Pe ndhi gun a jep muu ndhi Ndah Naan lep Riin bhi laa fhini shin sam bhizung muu, Riin ndhi yong pe "Abba, Ndah." 7Pe ndhi assih, bih baa mu khi kudi mu khi yong gun a kwaram ma, seedai a jep/la; npee dee ghi a laa, Nadah Naan yaghal dak gun a khime njep nlih fee duk.8Gyet/dok ndhi gu kudi nnot gu man Naan, bih gun a kwaram nsar nyen ndhi mu a jep naan wudiyen ndhi mu man Naan maa. 9Shin bhin ndhi gu man Naan khidetssih, khi ndhi Naan man gun gwe - amee lih dee gun phi villing dangkong npee shin bii ndhi ni khi baam ma eh? Gun phi dem bwak khi dangkong shizak ah?10Gun phi shin yon npuus khi taar wupoo khi nseasons khi yii mu. 11Lukkut tih an npe ndhi khi dee idh lee bhi wulah fhin ni npe kot awubaan.12An phi dang shiphi gu emnhikhin nhi mu, gu kot a khipe an sih, npee ndhi a kot khipe gun sih. Gu shin wubis nnan mah. 13Shin bhin gun khi man ndhi a npee shuwal ndhi shopsun ndhi a bhilip ngun nshe. 14Duk khi ndhi shopsan kam mebi ngun, bih ba gu nyang ma. Gu kaat an khipe laa lep khi Ndah Naan sih, nanglih an a Jesu Kristi shikasan.15Wuret fhuk ni aneh khidetssih eh? Npee ndhi an phi ndhi kat yee khi shin bih yee gu villing yit gu shin ji nnan. 16Npee ndhi sih bih a kot a yarfom fuk npee ndhi an phi sat zeen ngun ah?17Mu phi shin npee deel en fuk, ba a npee mebi wuret mah. Mu phi dem ohkot gun dee ngun gu tang kop mu di. 18A bi wuret dee gun tong gu tang bi ndhi khi kot baam di, ba a tiit sai an nder gu mah.19Emnhikhin nhi mu wudiyen, shizak an nbuut shuwal bhi la-wullee ngun dang she Kristi wul ngun di. 20Mang yee an nder gu khidetsih yaghal a villing dikhil nhih, npe ndhi shin leng nnan khi kaa gu.21Gu sat nnan, gun ndhi phi dem npee mwan nbuut waar, gun phi lih kom gu nwaar ah? 22Npee ndhi ni a wurhiran ndhi Ibrahim ni khi jep mu vhil, nmeh ndhi a kwaram laa nii yaghal wukuwa amee maat nkuwa. 23Nmee a ndhi larep kwaram laa nni nyar mhi gurum, yaghal mhisih fee nyar khi mee maat ndhi Naan shin alkawali nni.24Bi sih mu khi kaam ni a khipe mebi fiipoo sih, npee ndhi shorop fe mu khinaar bi ndhi Naan den nmuu. Nme nnar muu tong puut a Npang Sinai bih yaghal bee jep mu nduut kwaram. Sihm muk a Hagar. 25Khidetsih, Hagar, ni a nkop Pang Sinai khi yil Arabia, bih yaghal ni a nkop Jerusalem ndhi khidetsih, npe ndhi ni a nbuut kwaram khi jep dhi mu.26Shin bhin ndhi Urushalima fee ndhi ni khiting nfii, bih a ni a nhikhinmu. 27Npee ndhi ni awurhiran "gu shin retyit, gun ndhi khi laa mah, ba gun phi la-la mah," gu wal ntikhim Naan yaghal gu shin retyit ngun ndhi gun baa phi shujel la-la mah" npee ndhi jep mhi maat ndhi mu shen ni buu bwer met nmaat ndhi ni khi miis."28Amma gun emnhikhin nhi mu, khipe Ishaku, ni a laa mhi alkawali sih. 29Ntee fee, ni ndhi mu laa ni nbuut shopshik bhi gurum shin jel ngwo ndhi mu laa ni nyar mhi Riin. A bi wukhime khidetsih.30Shin bhin bih bhilipnaan phi sat naa aneh eh? Ghi shen kwaram fee khi laa ndhi shinwa. Npee ndhi laa mhi larep kwaram fee ba a ni khi gado dih nlih fee khi laa ndhi ni a bii maat lih fee mah. 31Npee ndhi assih, emnhikhin nhi mu, mun ba a jep mhi larep kwaram ma, amma a mhi maat nlih fee.
1A pee ndhi Kristi shin wuret nmun yaghal kon khi shikbis fun. Gu daar bal-bal yakbaa gu deel ndamuwa/nleng mah shizak nyar mhi kwaram. 2Gu naa, an Pol, phi sat ngun ndhi kat gu yit kaasuk npuun ndhi ni a mhi gurum, bhi Kristi ni npee kat mebi nder gu mah.3An phi sat shizak ngurum muu khiding ndhi mu shin kaasut npee puun npee ndhi mu phi bi waar fee khiding. 4Muu npee gap gun shinbaa nder Jesu Kristi, gun ndhi mu phi shuwan gun nyar mhi waar, npe ndhi baa gun npee naa wuret khi Naan ma.5Npee ndhi Riin bhi zeen, mun phi lih yit mu tap phi den bhizung khi shin wuret. 6Nbuut Jesu Kristi baaa mee puun koh rashin puun bih ni ret ma, sai dai a shiit zeen nyar mhi demshak. 7Tong gun phi mwan a wuret. Aweh dang gun npee shin zeen nbii wuret eh? 8Wet tang dhissih ba tong nder gwo ndhi yong gun mah.9Laa yesti wulee khi mak lih baaga bi wuyon yakahal. 10A shin zeen Ndah ndhi baa gu mak leng mebi wudik mah. Gwo ndhi ni phi dame ngun a ni npee kat wubis khi diyel fhini, kot ni aweh oh.11Emnhikhin nhi mu, kat a deltikhim khi sat bhilip khi kaa puun, bhi amee lih dee mu phi shin jel nnan diye? Npee wuni, bhi, bi ndhi tong ni phi dang gu shep mhi Jesu bhi muu shang gwe. 12Bhi npee nyen ndhi mu phi dampee ngun, an phi naa khipe ndhi mu khi naa taakat fut sih.13Npee ndhi mu yong gun npe kat bot suk, emnhikhin nhi mu. Shin bhin gu nok shin shiit khi bot suk khipe mee yar ndhi nnan shopshik det nyar mhi demshak shikhime. 14Npe ndhi waar fee khiding teen gam nbhilip khime. A tiit ndee ngun gu dem ting-lih fuk khipe ka suk di." 15Shin bhin, kat gu at khi shak bhi gu naa ndhi baa gu mak dahal shak sih.16Bhin shin a sat ngun, gu mwan nyar mhi Riin npee ndhi gun npee mang mebi shinansuk mah. 17Npee bi ndhi shopsun ni phi dem fee bhi Riin ni phi dem fee mah, khiding khi mu bii mu phi nyang shak. Npe ndhi mu phi nyang shak bhi gu mak dee mu shin bi ndhi gun phi dem fee mah. 18Shin bhin, kat a Riin mwan khi gun, bih baa gu kot nsar waar mah.19Khidetssih, shiit mhi naan mu khi naa a yit khipe ga'a, shin bi wubis/raap, dang bhinshin, lihlet. 20dhikyil njep naan mu bwer, sokhot, bihal bu-bu/tukurnung bu-bu, tang shorop bu-bu muu, tihlik, daar khi bihal mah, bee khiar shak, 21tihlik, shuu mwos, shin yon nmwos taam, yaghal khi pak bi muu khipe wuni sih. A dang gun, khipe ndhi gyet a dang gun gwe sih, dih mu ndhi mu phi shin bii ndhi sih muu, bhi muu npee kat seen ndhi mwan tai-tai mah.22Bhi put kaa mhi Riin a ni a demshak, retyit, tong shakap, mohkor, naajel, shin wuret, shin zeen/faith, 23sam khikaa, yaghal tap-khishik; nkaa bi sih mu khiding, baa mee waar npee kot nkaa muu mah. 24Nyen ndhi muu a mhi Jesu Kristi bhi muu teen shinkasut npee dee mu kat wuret nder Naan di.25Kat muu tong nbuut khi Riin, bhi yit nmun muu mwan awukhime khi Riin fee. 26Muu nok shin yon nkaa sun sih, mu nok tangshik khi gurum mu sih, muu nok tihlik gurum muu sih.
1Emnhikhin nhi mu, kat muu kat me gurum ndhi shin shikbis, bih gun ndhi a khi yarkaam bih gu deel ni shin waji khi yar nriin mhi samkhikaa. Gu shin lee-lee yak-baa gu pwadhik ndhi nnar nyen shin wubis fee mu. 2Gu nok damuwa khi shak sih dee ngun gu gam bi ndhi waar sat di khikaa Jesu Kristi.3Ndhi naa, kat megwo shin leng ndhi jin a mebi ndhi bah ni amebi mah, bhi ni phi gwam kaa shini. 4Yit dii ndee ngurum muu khiding muu kam shiit fut, yaghal khi bi ndhi lih dee ni phi naa kashin a mebi di, bhi ni npee naa taa kat fini. 5Npee ndhi kowane gurum khi mang tikhin fini.6Gwo ndhi muu kam bi wuret ret mu nni bhi khi kooh bi wuret ndhi kat fee zak khi gwo ndhi kam nni. 7Guu nok yit muu gwam gun sih. Npee ndhi muu khi ta ba gwam Ndah Naan mah, npee ndhi, bi ndhi gurum kop bhi paar khi diip a ni. 8Npee ndhi gwo ndhi kop sherem wubis bhi khi diip asih wubis zak. Gwo ndhi kop sherem mhi Riin, bih nRiin fee ni npee diip seen ndhi mwan tai-tai.9Muu nok mulet npee shin bii wuret sih, npee ndhi npuus wuret fee bhi mun npee diip Riin wuret kat mu nok kon yar fee sih. 10Npee ndhi assih, kat mun khi yarkam, bhi mu shin wuret ngurum muu khiding tun baa a nyen ndhi mu shin zeen nNaan mah.11Gu naa baaga ran ndhi a ran ngun khisar nhi maah. 12Mu ndhi mu phi dem nin ndhi duun a mebi nnar gurum mu bhi mun phi lih tiit ngurum mu dee mu puun muu di. Mu phi shin mhisih npee dee yakbaa mu shin jel nmu npee Jesu Kristi. 13Npee ndhi mu ndhi mu puun muu ba a mu phi tap khi waar fee mah, shin bhin mu phi lih ngun, gu puun dee ngun gu shin yon nkasuk di.14An phi sihnaa mang yee a shai npee mebi mah, sai dai npee sihm mhi Ndah mu Jesu Kristi, npe ndhi a yar ndhi mu shin yil fee nnan, yaghal an nyil fee duk. 15Npee ndhi baa puun koh rashin puun oh, bhi baa shin mebi wuret mah sai dai nlaa wupoo. 16Shin ya mu khiding mu ndhi shimwan khimu ni a nyar mhi bhzung piya khi naajel kot assih nkha muu, har nkha jep Israila mhi Ndah Naan muu.17Yaghal shinni bhi tap megwo dampee nnan mah, npee ndhi a mang nshopsan alama mhi Jesu Kristi. 18Yit dii ndee riin wuret khi Ndah Jesu Kristi kot awukhime khi emnhikhin nhi mu, dii. Asih wai.
1Pol khi Timoti, ndhi mu a kwaram khi Ndah Jesu Kristi shinya nmu jep Naan nsim mhi Jesu Kristi ndhi mu nPhillippi, khi nyen tapphipee yaghal deacons muu. 2Yit dii ndeh nwuret kot awukhime khi gun yaghal tongshakap ndhi nder Nda mu Naan khi Nda Jesu Kristi.3An phi plang Naan fhin koo apeeneh kat a khik deer san khi ngun, 4Ko a peeneh nbut khi dangphinaan fhin npee gun khiding, shin plang fhin khi bhizung piya. 5Npee kahat saar fuk ndhi gun khi ni npee bhilip Naan yaghal npuus wushe har khidetssih. 6A shinzeen nbissihmu ndhi sat naa sihna gwo ndhi she mebii wuret nsim fee bhi ni npee deltikhim khi shiit fee haar puus mhi Nda Jesu Kristi waawul.7A bii wuret nder nhih dee nnan a khiling asih di nkaa gu khiding npee ndhi ni khi gun nbhizung ni. Khiding fuk a shaar shiit fhin muu duk khi ndhi dok an nlih-kwo yaghal npee tap khikaa saan khi shinzeen ndhi ni a bhilipnaan. 8Npee ndhi Nda Naan a ngu langthing fhin yad ndhi a tong bwer an phi diye khi gun npee sim ndhi ni amhi Jesu Kristi.9Ndhi sih a niya a dang phi naan fhin ndhi dem fhin yee khi kot bwer bwer nman khi nohok wu dem. 10Dee ngun gu lap bii ndhi khi kot a wuret ndhi ne gun gu sat awuret fee yaghal baa khime rap mah haar khi puur khi wuret khi Kristi, 11Ndhi gam khi put kha mhi shin wuret ndhi khi wul nyar mhi Jesu Kristi shinya nyar wuret khi Naan.12Khidetssih, an phi dem ngun gu man, emnhikhin nhi mu, ndhi bi ndhi laa khi an bhi ret npee deltikhim khi bhilip naan. 13Npee dee an anin tap pe mu bwer muu man ndhi an khipe bwakat/lih-kwoo (prison) npee ndhi an a ngu shin zeen Jesu. 14Npee dee an lih-kwoo, khisher nyen shin zeen nNaan mu sikhit baal khisihm mhi Jesu bhin shin mu lwakat maa npee sat bhilip naan.15A zeen ndhi pak mu phi kam bhilip npee ndhi mu khi tukurnung npee lap bhilip nnan, amma pak mu phi kam fee npee ndhi mu phi dem baam gurum muu. 16Mu phi kam bhilip naan ngurum mu npee ndhi mu dem muh yaghal mu man ndhi Naan shin shiit fee nnan npee daar khikaa bhilip naan wuret. 17Amma pak muu phi kam bhilip khi Jesu khi dem kaa yaghal leng wubis, bhi mu phi dem lih wubis nnan nlih-kwoo.18Ndhi ssih kot khi kapyan mah. Bi wuret fee, ndhi kat duk yarmu, kot a wuret ah, kot a wubis oh, mu phi kam a khikaa Jesu. Npee ndhi assih, bhi lang-en ni, yaghal an npee deltikhim khi ret nyit. 19Npee ndhi gun phi dang phinaan npee ni yaghal Riin mhi Jesu Kristi ni baam an ni, npee ndhi a man ndhi kaapyan ji khi kaa put.20A shin zeen ndhi an npee shin kakul nJesu maa bih an npee deltikhim khi shin wuret bit-shi-bit, dee nnan a nin yon khi Kristi ndhi nyarkam shimwan fhin khiyil ndhi sih khinar seen khi muut. 21Nder nhi, kat a dee khi seen bhi a Kristi, kat a muut bhi a langkaa fhin.22Ret ndhi kat an npee dee khi seen a npee ndhi nshi-shik gurum ndhi ni khi baam nnan maa, bhi baa an npee man ndhi a mang mah. 23Npee ndhi khi naar wu vil fee mu ba an khi man nmeh mah. Leng fhin a npee dee nnan a waa wukhime khi Kristi dii, npee ndhi ani a wuret khiding. 24Duk khi ndhi assih bih gun phi dem naa an nyit gurum.25Npee ndhi a shin zeen ndhi ssih, a man ndhi an npee dee yaghal a deltikhim khi gun khiding npee deltikhim khi ret nyit ndhi gun khi ni npee zeen fuk. 26Ni npee ret nyit gu kat an nbuut Jesu Kristi awukhime khi gun shizak. 27Bii khime bhi ndhi gu mwan mwan ndhi nin gun a jep kam bhilip naan khi Jesu, npee ndhi kat an ndhi ma bi a khiling bhilip wuret khikaa gu, ndhi khi nin ndhi gun npee daar bal-bal nriin, mkhibhizung khime khishak npee zeen ndhi gun khi ni npe wuret khji bhilipnaan.28Gu nok lwakkat npee gurum muu ndhi mu phi dem gun mah. Mihsih a me yarkam ndhi mu phi naa taa kat fut nyar wu baan - bhi baa a npee wuret fuk ndhi tong sam nder Ndah Naan. 29Npee dee mu shin gun a khi zukkum nsim mhi Kristi, ba a npee zeen nbuut muk det ma, bhi a npee dee gu shujel npe muk di. 30Ndhi dok an nder gu, bhi gu naa daar fhin, gu khiling khi daar fhin ndhi an nbuut fee, gun gu pwadhik nbuut daar fee duk.
1A shin zeen ndhi kat mee karshak di nsim mhi Jesu, kat mee khat kaa di nriin, kat mee naatakat khi naajeel di, 2Bhi shin ret nyit fhin gam ndhi kot khi bhizung khime, demshak wukhime ndhi muu niin yaghal mu khi leng wukhime.3Gu nok shin mebii leng ndhi ni a mhi dem kaa sih koo gwam gurum ma. Kat asih bhi gu sam khikaa gu ndee ngun gu naa gurum khipe ndhi mu met ngun sih di. 4Nok yit nkoweh naa bi mhi kaa shin sih det, ret dee nni na me megurum mu duk sih.5Gu yit dee mhissih kot bhizung gu npe ndhi ni kot a sim khi Jesu Kristi, 6duk ndhi ni khiyil khipe Naan sih bhi ni ba naa kashin khipe Naan sih mah, ah bii ndhi yee mu naa di, 7Npee ndhi assih bhi mang kaa shin khipe kwaram sih, ndhi mu laa ni lap shak mhi gurum sih. 8Ni sam khikaa ni ndhi har shin kaa shin nmuut, ndhi har a khikaa shep.9Npe ndhi assih bhi Naan shin yon. Ni shin sim ndhi met ngokotshi sim muu khiding sih. 10Ni shin assih a npe dee nkowane bii ndhi ni phisim Jesu ni npee kurum khi fhirihem ni, ndhi khiting naan khi ndhi nyil, khi nbhider yil, 11Ni shin ndhissih ndee nkowane liis dee nni sat ndhi Jesu Kristi ani a Ndah, npee sim ndhi ni a mhi Ndah Naan.12Npee ndhi assih, gun ndhi an phi dem, khipe ndhi gun phi wet shin wuret, ba a npee ndhi an nder gu mah, ret fee bhi a ndhi an di ma, gu shin shiit wuret npee sen ndhi ni phi tap gun ntikhim khi lukkut yaghal dhi dam dam. 13Npe ndhi a Naan ni phi shiit nbuut gu npe wuret khimuk ndhi ni khi ni.14Gu shin mu khiding nnot gakarshik khi vohorgong, 15de ngun gu kot a gurum muh di kot khi wubis mah nbhizung jep Naan nnar gurum mu ndhi muu khi lukkut mhi Nda Naan mah gyet di de mu naa riin ndhi piyah ndhi khi dhikhil yil sih. 16Gu yaa bhilip naan sih khipe sen gu sih dee nni kot ndhi puus mhi Jesu an npee naa kaa san khipe ndhi a mwan a wuban mah mhi yaghal nasih sih fhin npee kot ah wuban mah.17Ko yee mumu kon an shinput khibang khipe bi zukhim khi dem fhin de a shin zeen ndhi di bhi retyit nhi khi gun khiding. 18Gun maa, ret dee ngun gu shin retyit khi an npee bi ndhi gu naa.19Ndhissih a shin zeen Jesu Kristi npee dee ni lep Timmoti ndhi shin sam nder gu nteer sih mu, dee mbii fee mu lang-en nhi ndhi kat a man mebii khikaa gu di. 20Npe ndhi ba an khi megwo khipe ni sih ma, gwo ndhi leng khimuk a khikaa gu. 21Npee ndhi mu phi tang a mut det yaghal mu yit mhi Jesu Kristi di.22Gu man gwo ndhi ni a Timmoti. Gun khi man ndhi shin shiit khi an npee sat bhilipnaan ngurum mu khipe ndhi kwaram khi shin shiit khi Ndah ni sih. 23An phi leng npee lep ni shinkam nder gu la-la kat a man bi ndhi npee kat an. 24A shin zeen ndhi Ndah Naan npee shin pong nnan dee nan a ji ndeer gu di la-la.25Epaphroditus, emnhikhin nhi muu, nsim khi Ndah Jesu shin shiit khi an khipe soja mhi Kristi sih. Kat an phi dem baam bhi gu lep ni shinji ndeer nhi. Khidetssih, an npee lep ni shin waji ndeer gu, 26pe ndhi ni phi dem naa gun khiding. Bii fee daaamee nni npee ndhi khiling ndhi gun gu khiling gog finni. 27Npee ndhi a zeen dok ni a wu gog, ndhi wul kuus khi muut. Bhi Ndah Naan naa jeel khimuk, ba a ni det ma, bhi khi an duk, yak baa a kat damuwa khikaa damuwa.28An phi dem lep ni shinkam ndeer gu dee ni ret yit gu di kat gu naa ni, bhi yaghal ni npee dang leng nbuut ni. 29Gu kaat ni a wuret nsim mhi Ndah. Gu shin yon ngurum muh khi ni sih, 30npee ndhi dok wul kus npee muut npe shiit khi Jesu Kristi. Shin sen fini npee shin baam nnan waphi ndhi gu shin nnan mah.
1Khidangkong duk-duk bhi emnhikhin nhi mu, gu shin ret yit nsim mhi Jessu. Npee ndhi a ran bii ndhi ssih nkwa ngun pe de ngun gu kat kakham nkaa suk di. 2Gu lih yit gu ndee gu naa nyen wubis muu. Lhi yit guu gu naa nyen shiit wubis. Lhi yit guu khikaa nyen viling bi muu. 3Npee dee a mun ndhi mu shin zeen - mun ndhi mun phi dhikyil nRiin khi Naan yaghal mu mang yon nsim mhi Jesu Kristi, yaghal mu khi zeen nnan shopshik fut mah.4Duk khi ndhi assih, an shikaa san yee khikot a naa yon kaasan, kat megwo naa yon kha shishik ni, bhi yee khikot man met asih. 5Mu shin gap dhip nnan nter wu pokkokun nyii mhi Israilawa mu ndhi nkaan khi Banyami, ndhi ni a Bayahude nyar mhi waar khi Farisawa muu.6Khipe dhi assih, bhi a shin jel nnyen mwan nder Naan mu npee ndhi mu damu akhi waar ndhi ba a dee khikaa fee mah. 7Bii fee muu a wuret nyit nhi, pe dhi assih khidetsih a naa ni a mebii mah npee Jesu Kristi.8Baa a muu det mah npee ndhi a naa gokhotshi bhi mu baa a mebii mah, npee man ndhi an khi ni npee Jesu Kristi Ndah nhi, npe ni ba'a kon bii mu khiding yaghal a naa kaa san a mebii ma, de nnan a kat wuret khi Naan di. 9Bhi yaghal mu kat an nder muk ba a npee wuret ndhi ni a man det mah nyar mhi waar amma ndhi ni a nyar mhi zeen ndhi nbuut Jesu, wwuret ndhi nder Naan ndhi ni a zeen. 10Npee ndhi assih bih, an phi dem man ni khi baal mhi yaghal khimuk nbuut tukkun khi jel khimuk ndhi kat kaa shin nbut fee, ndhi de a khi mhi muk nmut sih, 11ndee nnan a naa yar yon khimuk di yaghal nbut muut.12Baa wai a riga a kat bii fee muu gwe mah, kot a man bii fee mu khiding oh mah, amma an phi lih kaa nhi npee yaa bi ndhi Ndah Jesu Kristi den nnan. 13Emnhikhin nhi mu, gu nok naa khipe ndhi an a riga akat gwe mah. Amma bii ndhi a shin, baa ndhi an phi mhindersan khi bii ndhi ndangkong yaghal an phi lih yit khikaa bi ndhi ntikhim nhi det. 14An phi daar wul npee bii ndhi nthihim nhi fee yaghal a kat wuret fee ndhi Naan yong an npee ni nyar mhi Kristi shin ya seen ndhi khiting.15Khiding fum ndhi mu yon bhilip khi naan reet ndee mun mu shin leng assih duk duk. Kat mebi mu di ndhi gu man maa, bhi Naan ni npee nhin fee nyen daar daar. 16A npee ndhi mun npe deltikhim khi zeen ndhi mu ten mu kat gwe.17Emnhikhin nhi mu, khiding fuk gu daar ndeh gu shin bi ndhi an phi shin fee di yaghal gu bi bii ndhi gurum mu shin, bi ndhi mu niin ngun. 18Gurum muu bwer mu phi tong khipe ndhi a shaarfom khi Jesu sih. An phi shika sat nmuu khikaa gu, yaghal ni npee lih wal nnan npee sat ngun khikaa mu khidetssih. 19Nlat fee bhi mu npee lat khi muu, npe ndhi mu phi shin a bii ndhi shopshik muu phi dem shin fee. Muu phi naa kaa sut a mebi npe wubis ndhi mu phi shin fee, npee ndhi mu phi diye a bii mu ndhi khiyil sih det.20Npee dih assih gu man ndhi khipang fhum a khitingnaan, yaghal mun phi tap a phi ngu baam fhun Jesu Kristi, ndhi ni npee tong sam khitingnaan. 21Nbaal khimuk, ni npee naa bii muu khiding, ni npee villing shisun sih yaghal mer khi ni khipe shopshik muk sih.
1Emnhikhin nhi muu, an phi dem gun yaghal an npe dem naa gun. Ret yit fhin khi rawani dar dam dam nsim mhi Ndah khipe ndhi a sat ngun sih. 2Ah dang shiphi Euodia khi Syntyche de muu dem riin wukhime nsim mhi Jesu. 3Assih, ah tal gun nyen ndhi a shar nhi muu ndee gun gu baam shorop sih mu npee dee mu lap eh npee shiit bhilip naan, awukhime khi Clement yaghal gokotshi nyen shar shiit fhin muu ndhi sim khimu awurhiran nbuut takarda mhi seen wuret.4Guu shin ret nyit ndhi ni a mhi sim khi Jesu bit shi bit, bhi shin ah tikyit sat fee, gu shin retyit! 5Guu yit ndee gurum muu naa ndhi gun a wu lokhot khinar gurum mu khiding, npee ndhi wawul khi Ndah wul kus. 6Gu nok lhi yit gu khikaa bii mu bwer sih, amma duk yad-ndhi mu kat kaa sun di bhi mu shin plang nnaan, npee Ndah Naan ni npee khiling fee. 7Yaghal wuret khi Naan ndhi ba muu man mah ni npee sam nkaa gu bwer nsim ndhi ni a mhi Jesu Kristi.8Emnhikhin nhi muu, bii ndhi kot a zeen, bii ndhi kot a wuret, bii ndhi kot a wu san pee, bii ndhi kot retnaa, bii ndhi kot mu khi shin yon nhi, bii ndhi yee mu khi sam ni, yit di nde mun mu shin leng khikaa fee di. 9Gu shin bi ndhi gu kam, bii ndhi lap nder nhi, bii ndhi at sat ngun, khi bii ndhi gu naa a shin, yaghal khi bii ndhi Naan shin ngun awuret khiding.10Ret nyit nhi nsim mhi Ndah ndhi gu nin dem fuk nnan shizak. Gu deltikhim khi naa an, amma ba mee pee di mah ndhi de ngun gu nin nnan di. 11An baa phi sat ndhissih npe de nnan a kat mebi nder gu di mah. Bii ndhi an khi ni dar an assih khi duk bii ndhi ta. 12An khi man yad-ndhi an npee tong di kat an khi mebi ma, yaghal an khi man yad-ndhi a tong di kat an khi mebi bwer. Ah kam bi ndhi a shin ret yit ko a pennang eh ndhi kat mebi kat an, kat an khi ni bwer npee sih ndhi kat neen laa nnan, bhi khi kot an khi ni bwer ndhi an phi dem. 13Ah mak shin bi muu bwer nsim mhi Jesu Kristi, npee ndhi ni shin baal nnan.14Bhi a bii wuret ndhi gu baam an npuus ndhi an phi dem fee. 15Gun Filibiyawa muu, gu man ndhi tun nshe she khi bhilip sih, ndhi ba a me lih naan baam an khi mebi ma sai dai agun. 16Duk khi ndhi an a dee nTasalonika bhi gu lep khi bii muu nnan met nyit khime. 17Baa a npee ndhi an phi tang put-kaa ndhi ni npee lihwuret nkwa ngun.18Ah lap bii muu khiding gwe ngam har maa met. Mu ten shin muu nnan bwer har khi ndhi a lap nder Epaphroditus bhi ndhi gu lep khini. A bii wuret nmu ndhi mu khi takas wuret ndhi lang-en Ndah Naan. 19Ndah Naan fhin ni npee kwat bii khiding wuret ngun yad-ndhi ni npee dem ndhi nsim mhi Jesu Kristi. 20Khi detssih, nsim ndhi ni a mhi Ndah Naan, yit di ndee wuret khimuk mwan tai tai di, asih wai.21Guu tal nyen mwan nder Naan muu khiding nsim ndhi ni a mhi Jesu Kristi. Emnhikhin nhi muu ndhi mu nder ni muu phi tal gun. 22Khiding nyen mwan nder Naan muu ndhi muu a wukhime khi an, muu phi tal gun, tun ba a mu ndhi mu dhikhin lih mhi Caesar mah. 23Yit di de nriin wuret khi Ndah Jesu kot awukhime khi gun khiding.
1Pol, shar mwan khi Jesu khi dem khi Naan, yagal khi Timoti ndhi a emnign mu, 2peh shin nyen dhi mu shin zeen shin khi nyen mannpeh emnign Kristi ndhi mu khi yil Kolosiya mu. Mangye gu kot khi grasiya, shin khi tongshahap mhi Nda mu Naan (i) Pak ran feh mu lang ka, shin mu nah, 'Jesu Kristi Ndah khamu." 3Mu plang Naan, Ndah khi Jesu Kristi ndhi a Nda-kha-mu, shin mun phi wet dang peh gu.4Mu kling gun khi shin zeen ni Jesu Kristi khi dem peh ndhi gun khi ni peh nyen ndhi mu den mu shahat a-bih-Naan. 5Gun khi en mhi demshak sih a peh ndhi mu khi ni a wuden mpeh gu khiting. Gu kling gwe ndhi mu den en khi kah gu a bhilip zeen ndhi a bhilip Naan nbishara, 6ndhi mu ji khini ngun. Bilip bishara feh thing jeb ting shin nih phi yon biyan peh dhign yil khidhing. Nih phi kaam peh a sih duk nbut buzung guh par bit ndhi gu kling sim bilip bhizung piya mhi Naan ndi a zeen.7Bhilip bishara sih a khibi ndhi gu kling gu lap gu ya nsar Epafras, lah sim shar kwaram shiit fun ndhi a kwaram shiit khi Kristi ndhi pih daar phi kop mu (2) Pak sura muna, 'phi kop gu.' 8Epafras sat en gu mhi demshak fuk gwe mun ndih nbut riin.9Peh demshak ndhi mun khini peh gu bhi mun phi dang Naan peh gu khi peh nohok mah. Mun peh wet dang deh mang yeh guh kot khi man khi en khimuk duk duk but man ndhi a but lih en. 10Mun pih dang mang-yeh gu mwan, but riin mhi nda kah mu khi yar mu ndhi piya bhizung deh mu kat but tihgm, khi kon khi shikbis. Mun phi dang deh mang ye gu daar gu kat kwa gurum muh bwer khi yar bih wuret sih mu, deh mang-yeh gu del tikhim a wuret khi man Naan zak.11Mun pih dang mang-ye gu kat bal but daar ndhi gun phi shin khi yar mhi bal khi riin wuret khi muk khi mohor but feh. 12Mun pih dang deh gu plang Nda khi bhizung a-wupiya peh ndhi baam gun deh gu kat peh petong wuret but jep kop ndhi mu a nyen shin zeen khi peh wu saan (3) Pak mu ran, "ndhi lhi deh mu mak kat pak dih."13Gumbi shang mun shin put but dhign peh wu-kwo yagal mwan khi den mun peh wuyon khi Lah muk wu tis. 14A but Lah muk deh mu kat baarka khi kon khi shikbis dhi. (4) Pak mu ran: "But Lah muk muh kat bar khi yar kon khi tihgm khi muk, khi kon khi shikbis."15Lah muk a nih a yit Naan deh khi peh noh mah. A nih a she lah khi bi khiyil duk duk. 16A nih den bi khiyil, khi dhi mu khiting khi ndhi mu khi yil sih, mu ndhi yit khi nah khi ndhi khipeh nah mah. Kot a petong long-o kot a yil long feh oh, kot a petong karang yil feh oh kot a dak yil feh-oh, bih feh duk-duk a ni den, shin a peh ka shin. 17A nih dang-she bih mu khidhing, shin but muk bih mu shak kaat khiding.18A nih a kah shishik feh, mhi Nyen Naan. Nih a wu nshe shin nih a she lah but nyen ndih mu murap, peh ndhi asih a nih khi kat petong wu she khinar bih khiyil mu khiding. 19Naan she kot khi bhizung piya khi leng ndhi ye bih khi muk ndih warih ye khi tong a wukhime khi gumbi, 20de shin wahar bi mu khisar Lah nih duk duk njin gumbi. Naan lih petong shahap khi yar tihkhim khi ghitshep kros khimuh.21Dok gun duk a mhizep khi Naan but leng fuk khi shiit fuk wu bis mu. 22Ba khides sih bhi wahar gun khi ghit shishik nih but yar khi muut. Shin asih peh deh ni mwan khi gun ni a wu bang, khi rap-mah, khi meh shikbis mah khi meh shikbis kat dar ntikhim muk, 23kat gu wet but shin zeen feh gu yah bal-bal, dar dagas, khi peh ter-bah but khi den en ndih mu khi ni npeh gu kah bhilip zeen ndhi gu kling gwe sih. Ndih sih a zeen ndhi mu nin nduk bih ndhi mu lah den yil bhi der ting naan. Ndisih a bhilip zeen ndhi an Pol a biring lah lep peh nih.24Khides sih an khi retyit but jeel ndhi an phi shu feh peh gu, yagal an pih duwar peh n-shisan bi ndhi wen but jeel khi Kristi pe shishik mu, ndhi a nyen shin zeen nih. 25An a lah lep khi nyen shin zeen sih mu khi bih shiit tihgn ndhi Naan lep khini an mpeh gu, peh deh bhilip Naan gam wahrih dih. 26A mih-sih a bih zeen mhi nabhiya ndhi pehgyet a wu sihsok peh yii mu bwer ndhi mu yihir ba yihir. Bhi ba khi des sih mu woh nyen ndih shin zeen nnih. 27Naan gyet phi dem woh khisher bilong petong wuret ndhi mu sok khi mhizep jentiles muh. A nih a Kristi ndhi nbhizung gu, bhilip sim wuyon ndhi khi ben mah ntikhim.28A nih a goh ndhi mun pih tahar nih. Mun phi kar ko-a-weh, shin mu kam mu duk duk khi seen man peh deh mu shi mu khiding a bih ret lap but khi Kristi. 29An pih shu jeel a peh dhisih shin khi dahr khi bal khi muk ndhi shin an deh a kat kakham ndhi an pih shin shiit khi nih.
1An phi dem deh gu man jeel ndhi a-wet pih shuu mpeh guh, khi nyen ndhi mu Laudisiha, khi gurum mu bwer ndhi mu sham nah an khi yit mah. 2An pih daar shiit peh deh a-kat en-mu jih khishak nbut khi dem shak shin khi bii long mih man-peh khiding, mbut man ndhi a zeen mhi Naan ndhi a wu si-sok, a nih a Kristi. 3A gumbi khi bihlong man peh khi bi man der muk a wu sihsok.4A sat mhisih yak ba megwo khi gwam gun khi meh jep bhilip ruk-peh. 5A kot nder gu khi yit mah dak ko, an a wukhime khi gun but riin. Ret yit nih peh ndih shiit fuk pih mwan ndari khi daar fuk but khi shin zeen nnih Kristi.6Gu lap Kristi a nda kah gu gu mwan shimwan khini. 7Gu kah kasuk nbut muk bal bal, gu dyik shishik gu shi mumuk, tap en gu mhin kh shin zeen ndhi ndok mu kam ngun sih, yaghal gu wet khi en mhi shin-plang.8Gu nok yit me da seen lap gun den akhap ni khi fyardung khi kah me jep khi yil muh ndhi a khi yarkam zeen mhi Kristi mah. 9A but muk deh bih ndhi a mih Naan kot dih khiding but shishik.10Gu kot a wu gam mbut muh. A nih a wuyon nka long bal khi nyen phitihgn mu. 11A but muk deh mu pun gun dih duk shi yar pun ndih mhi shang shin shishik mah, amma a but pun ndhi a mhi Kristi. 12Dok mu wum gun a wukhime mbut baptisma, shin a but muk deh mu yigal khi gun khi yar shin zeen but bal khi Naan, ndhi yagal mkhi nih khinar kum muh.13Dhi dok gun a kum nbut shikbis fuk yagal shin but deh nnoht pun fuk mhi nan shishik, lih ngun gu birip a wukhime khi ni gumbi yagal kon khi shikbis fun khiding. (5) Pak ran wu sihir mu tang muna, 'yagal kon khi shikbis fuk ngun khiding'. 14A nih pwas ran khi kah kaat fuk khi me jep waar mu ndhi dok mu tap phimu khi nih. Shak muh khiding yaghal kaa-muh khikah ghitshep kros. 15Khidangkong ndhi wut zung khi bal long khi mu yaghal piya mu khi dara/pus peh ndhi makah mu khi ghitshep kros.16Pe ndhi asih tap bhi megwo khi togdyel ngun khikah me sih ma bhi bi shushu kabhi me bhilip bit sih peh ko me lang khi tar wupoh kabhi khikah bhilip bit shi wu pohovil (sabat) mu. 17Mhisih mu a mhirim bih ndhi mu kudih nwawul, amma dhing shishik feh a Kristi.18Tap bhi megwo ndih dem sam khikah yaghal wap khi jep lep khi Naan mu gogol ghi shin ba yar kat zuhum peh pel fik. Gwo wunih feh shin shiit a khi bii ndhi ji nah yaghal leng mhi gurum ndhi khi shishik. 19Ni phi ya feh khi ka mah, bih ndhi a ka feh pih yah jep song-sohol peh kaat khi paar mu yak shak; ni phi yon khi yon ndhi Naan shin.20Kat dok gu dwam khi Kristi deh gu yit bih khi yil sih dih shin amme ba lhi deh ba gu wet titiit khi bhi khiyil wuwar. 21"Tap ghi yah, tap ghi sham, tap ghi blim." eh? 22Bhisih muh duk duk a khiyar tihkok kat mu shin shiit khi mu khibi kar khi kam ndhi a gurum shin. 23Waar sih mu khi bih man mhi bi-wap khi lohot khi tuhur shik. Shin asih bhi muh khi me bih sham-shin ndih khi dhin yon khi shopshik ma duk.
1Kat Naan khi yagal khi gun a wukhime khi Kristi, tang bih ndhi khiting, peh ndhi Kristi khi tong a khisar wumis khi Naan. 2Dye khi bi ndhi mu khiting, bam khi bih ndhi mu dhiyn yil. 3Peh ndhi gu mwap bhi seen gu a wu sihsok khi peh khime khi Jesu but Naan. 4Kat Kristi ndhi a seen gu, put nin kashin, bhi gun zak gu kot a wukhime khi nih but riin wu saan. (6) Pak ran feh, na: "Kat Kristi ndhi a seen mu, nin ka shin bhi gun zak gu kot a wukhime khi nih but riin wu saan."5Peh ndhi asih, bhi gu bwak khi bih khi yil sih mu - shimwan gaa, bi wu rap, rhighit tik, shaa peh wubis, khi demkah, ndih sih muh a yit tok kum. 6A peh bhisih mu ndhi tuhurnung khi Naan nih mpeh fyal sam khikah jep shi-kling -kom. (7) Pak ran feh mu pih sinah: "A peh bhisih mu ndhi tuhurnung khi Naan peh sam. 7Dok gun phi shimwan a but kaam bii mhisih dok ndhi gu kuddi naar mu. 8Khi des sih a tiit deh gu kon bhisih mu duk-tuhurnung, bhizung tihkohok, leng wubis shin, filip-peh, yagal khi bhilip wubis yak pwal nphi gu.9Gu nok simshik dung der shak, peh ndhi gu shang shopshik gwo wusihgir khi simshik khimuk, 10shin gu ruwan shik gurum wupoh ndih mu phi bhiring wupoh khi nih but man ndhi lapshak khi mhirin gwo ndhi dak nih. 11Mhisih a peh ndhi mu nyang Grik mu mah khi mu mah, pun khi nohot pun, kayal muh, sihit ya, kwaram, nyen mwan salai sih mu deh dangkong: khides sih Kristi ni a bih mu khidhing peh ndhi a nih shin a but bih feh mu khiding.12Gu rwan, khi bih ndhi gun a jep- sihm khi Naan, but riin wu saan mhi retyit, yimbut nah-jeel, sam khi kahshik, lohot, yagal khi mang mohor; 13Gu mohor khishak. Gun pih kon kini nshak. Kat megwo khi tuhurnung deh pih tang diyel bhi ghi kon khini khi bih ndhi Nda - ka - muh pih kon feh mun. 14Khikak bih sih mu duk duk bhi, demshak ndhi dii ndhi nih a bih ndhi kwakal bih ndhi warih.15Mang yeh petong shahap mhi Kristi kat petong long mbhizung gu. Dok a peh petong shahap deh mu yong gun but shishik khime. Gu kot khi nin plang. 16Yit deh bilip Kristi kat peh tong but gu a wuret. Khi man fuk bhi tong gu kambii nshak gu karshak but tam zabura khi mhi sam duk, yagal khi tam but riin wu saan. Gu kok tam khi dhigal saam Naan mbut mhuzung gu. 17Duk bi ndhi gu shin bhi gu shin khi bhilip mpoh ko a bii shishin gu shin duwas but sim khi Jesu Nda - nka - muh. Gu shin plang Naan mhi Nda khisar muk bin.18Shorop mu gu shin suk khiding ndaas gu mu a bi retyit khi Nda kah - mu. 19Gun daas zak gu dem shorop gu muh, deh gu nok shin bih wubis muh sih. 20Jep mu gu kot khi lohot but bih mu khiding peh ndhi a bih wuret yit Nda - ko - mah. 21Nda mu gu nok lih luhut njep yak bah mu kon en du sih.22Kwaram mu gu lohot khi sar ndah gu mu but bi ndih mak khi bal fuk, gu nok shin shiit luhut yit (pe yit nah) khi peh nyen den shin - ret gurum muh det mah, gu daar deh gu shin khi bhizung gu khime. Gu khir Ndah - ka - mu. 23Bih ndhi gu shin duk duk bhi gu shin ni khi bizung khime peh Nda - kah - mu, gu shin a peh gurum mah. 24Gu man gwe ndhi gun peh kat bi kwat fuk nder Nda - kah - mu. Anih a Kristi, Nda - kah - mu ndhi gun pih wap ni. 25Gwo dhi shin wubis mu khi kwat nih asih zak peh bih wubis ndih shin, asih bhi khikot khime bun yit mah.
1Nyen nan mu, gu shin bi wuret kwaram fuk deh ni waarih dhi. Gu man ndhi gun khi nda wuyon fuk khiting.2Gu wet pih del tikhim khi aduwa. Gun pih tap peh khini nbuut shin plang. 3Gu shin dangpe khishak npeh mu duk, peh deh Naan ep philih peh bilih sih, peh deh mu sat bhilip zeen khi Kristi ndhi awu sihsok. A peh nih deh mu shikit an mbut gwa'ar dih. 4Gu shin dang deh mang-yeh bih ndhi khi kah phinih bhi put a wuret ndhi bizung nih mang.5Gu mwan mwan fuk khi seen wu-khime khi nyen ndhi mu khinargu mah, dhi gu tap phi bit (lokashi). 6Gu daar deh liis gu tong kot leen leen dhi. Gu dak a wuret khi khiin, peh deh gu man peh lap me tal mphi ko a weh (gurum mu dwas).7Kot a peh bih ndhi kat an bhi Tikikus khi sat ngun. Nih a emnhign shamshin, ngu shiit zeen, mun pih shuu jeel khi san khi Nda - ka - mu. 8A an a lep ni der gu peh bhisih, peh deh gu man bih-sih, peh deh gu man bii ndhi mun nbut feh, shin a peh deh nih lhi deh ni buzung gu bal dih zak. (8) Pak ran wu sihir muna: 'An a lep ni nder gu peh bhisih, peh deh ni man bii ndhi gun nbut feh, shin yaghal a peh deh nih lhi buzung gu bal dih zak.' 9An a lep nih a wukhime khi Onesimus, ngu shin zeen, shin a emnign shamshin ndhi nih a meh khinar gu. Mu peh sat bih ndhi tah khi mun mbesih duk duk.10Aristarkus, shar nih ndhi mun khishak but ngwagar pih lep khi tal gun, mu a wukhime khi Markus, emnhign Barnabas (a nih ndhi dok mu lep khi lep wuban gun, kat wul der gu, bhi gu lap nih). 11Yaghal khi Jesu duk ndhi mu phi yong nih a Justus. A dissih mu dhi muh mbut nyen pun mu a shar shiit fhinih mu peh lhi wuyon ndhi a mhi Naan. Mu pih lih shang khi shik nih.12Epafras pih tal gun. Nih a meh guh shin nih a kwaram Jesu Kristi. Nih pih wet dang (Adua) peh gu, peh deh gu dar ndari khi tukur dwan nbut bii dem khi Naan. 13Peh ndhi an pih shin lang ting khimuk, nih phi dar shin shiit peh gu wai a wuret, peh nyen ndhi mu Laodicea, shin peh nyen ndhi mu Hirapolis. 14Luke ngu shamshin gu en (Likita) mu-khi Demas pih tal gun.15Gu tal gurum fun dhi mu Laodicea, khi Nimfa, khi nyen shin zeen ndhi mu khipang khimuk. 16Khi dangkong ndhi mu tang ran lep (wasika) sih khi deryit gu, gu mwan gu tang ndhi Naan khi Laodicea mu, yaghal gu daar deh gu tang lep tang (wasika) ndih wa Laudicea sih. 17Gu sat Archipus asih, "Ghi tap shiit ndhi ghi lap khisar Nda - ka - mu, deh ghi shin nih warhi dih.18Lep tal (wasika) sih waa nsar nih - an Pol (Bulus). Dih gu dyel kih an but ngwaar. Mang yeh grasiya kot a wu khime khi gun.
1
1Me bhi ben nih dih dhi nih a dhi nshe dang bhi nih khi wa'ar mhi dhik yil khi me peh dhi mu kyen den dih zak. 2Pe dhi she dih mu kyer den nih khi bih bwot wus mhi na pe, khi pe ran khi peh dhik jep nguk mu dih, ndhi mu yong peh fe ah pe wubang.3Pe wu vil feh a peh ndhi mu khi yong a pe wubang met ngokhotshi mu. 4Ndhikhin peh feh bhi me dha wu kam wu milep/milap nih dih ndhi tong mu phi shan ndhikhin ting dih nih khi takhas wuret dih, yakhal mbih dhik leh mhi bih ben dih, mu dak nih milap-milap/mhel-mhel. Dhikhin feh bhi mu dhik me la dah wuret wu milap dih, khi guk, khi kam khi Haruna dih. 5Khi kha mbih dhik le fe bhi mu dhik jep yer mu dih ndhi mu nin nah Naan dih, jep yer fe mu ep sshapfut khi kha peh ndhi nih a mu kon khi shikbis, dang bhi ndhisih a peh ndhi yak mu bhilip khi det sih ma.6Khidangkong mbi sih mu bhi niyen phithikhim mu khi tong rhi ndhikhin peh ndhi she fe shi bhit-shibit mu dhik yil nNaan dih. 7Pe wu vil feh a peh ndhi wuyon mhi niyen phithikhim mu tong rhi mhi shini yit khime nyii khi tihim mhi rwang kah shini khi mhi gokshi gurum mu.8Riin khi Naan nin nah peh wubang feh mpe ndhi wubang nshe kudi khi da'ar zak. 9Ndhisih kam nmun nah nbizukhum fun mu khi lhi deh mun mu nah Naan dih ma. 10Mpe ndhi nbizuhum fun mu a sar khat fun ndhi mu dem shin feh, dang bhi mu a bih ndhi mu khi diyik susun det, mu npe diyik riin fun mah.11Khidet sih, Ndah Naan lep khi gwo ndhi nih a gu phithikhim wuret khi gwu diyik yil dhi a gurum dak ma. 12Nda Naan kon a tikhim fhini yit khime det deh mun mu kat seen wu tai-tai dih, a tikhim fhini a mhi me la ehi mah, ndhi dhel yah npe wuyon yon yit khime.13Gurum mu gyet kon tikhim randon khi ehi mu deh mu vwang shikbis gurum mu dih. 14Ndah Jesu kon a tikhim fhini wubang deh nih vwang shikbis fun mu dih deh mun mu dhikyil Naan dhi a zeen dih. 15A nhi a gu dar khio narmu, deh niyen ndhi mu yong mu lap kop dhi mu den npe mu; pedhi Jesu mu'ut deh nih vwang mu, deh mu put nbut shikbis dhi nshe dih.16Deh she gurum khi kat seen fe bhi ret deh ngwo feh man na eh, a zeen mu mut npe nih. 17Npe ndhi gurum khi kat seen dang bhi gwo ndhi shin feh kudih nkaham mah, gwo feh khi mu'ut deshe gurum kat seen dih.18Mu man khidetsih nah bi zukhum wu gyet khi vwang shikbis mah, a thikhim mhi Jesu. 19She bhi Musa sat kar dhi nih a wu rhi ran, yakhal mang thikhim mhi randong khi mhi ehi, kal khi am, wat khi kha ran fe khi gurum mu khidhing. 20Nah, "dihsih a thikhim ndhi buhat khi wa'ar mu dhi Ndah Naan sat ngun deh gun gwu tap nih dih.21Asih, Musa wat thikhim khi kha nbi ndhi mu tap mu den npe dhik yil Naan. 22Asiwai nbhut wa'ar khi mu, bhi a thikhim khi vwang bih mu, a nih khi kon khi shikbis mu zak.23A khi bih sih mu bhi nih ret deh mu vwang bih ndhi mu khipe mhi khiting Naan sih, dang bhi zeen mhi bih mhi khiting Naan nih a vwang bizukhum dhi ret met munnhi feh. 24Pe ndhi Ndah Jesu rhi me pe wubang dhi a gurum dak mah; nin kha nih der Naan npe mu.25Shin dihsih a pe deh nih tong shin kha nih shi bit - shi bit khipe ndhi firist tong mwan khi thikhim long mu shi-yii shi-yii mah, Jesu shin kha nih a yit khime det. 26Ye gyet Ndah Jesu khi shu je-el bwer npe mu nshe khi yil feh, wuni a sih ma yakhal ji binhi dhi yil kus khi lat, yit khime, shin kha nih deh nih mu'ut npe shikbis fun dhi khidhing.27Khipe ndhi mu den nah gurum khi mu'ut yit khime dangkong wuni feh bhi a diyel. 28Bhi Ndah Jesu mu'ut yit khime deh nih vwang shikbis gurum mu dih bwer, par khi wawul wu vil deh nih baam niyen ndhi mu phi tap wawul fhini dih, khi wawul a npe vwang shikbis zak mah.
1Gun a bii ndhi but waar khi Mozis wu gyet warrih mbii wuyon ndhi khi yar wul mah, wuni a bii zeen ndhi Jesu Kristi shin nmun mah shin zuhum wu gyet mu pih lih mmu shin nyii nyii mbut waar wu sihir feh mak vwang nyen ndhi gyet mu tihk pak mbut feh mah. 2Kat ye gyet nyen feh mu roh mu kat saan khi shi shik du yeh khi mak mu nsar ndhi nyen wap-peh mu kat wurret warrih gwe peh kon khi shikbis khimu. 3Bii feh shin a-sih mah, shin zuhum feh kat mu shin yii khi yii bhi nih pih lih mmu dye khi shikbis fut nka-nka. 4Tihim tim khi mhi lilu mu mak vwang shikbis mah.5Assih deh Kristi ndhi ni wul dign yil sih bih sat nah, "Gyet gih pih dem a luu mpeh wap peh khi shin zuhum hihi bii mu mah. Yagal gih shin shopshik an peh deh tong a lohot khi gih dih. 6Shin zuhum mhi shaan bii sih pih ret yit ghi mah, yagal khi kwo shin zuhum feh mu peh kon khi shikbis. 7Yagal a sat, "An sih a wul peh shin bii ndhi ghi Naan pih dem wai, a khi bih ndhi mu ran khi kah nih but bii ran (takarda)."8Kristi sat, "Ghi pih dem shin zuhum khi luu yagal khi bii mu mah khi ndhi mu khi sha'an luu feh khikah pang wap maduk khi gohot shi nkwa peh kon khi shikbis mu ret yit gih mah", peh ndhi a kaan ndhi mu pih shin feh khi yarkaam wu sihir. 9Yagal gumbi shin sat nah, "An sih a jih peh shin bii ndhi gih pih dem." 10A khi yarkaam sih deh mu pun mun dih, ndhi mu shin shopshik Jesu Kristi peh kon khi shikbis fun par bit khime det tis.11Duk me Pris ndhi khi dar khi peh wap deh wet pih dang shibit - shibit deh tong wet a-sih, a ban det peh ndhi dang feh peh vwang shikbismmu maduk. 12Yagal nih gumbi ndhi shin kah shin khi zuhum pe kon khi shikbis a khime tak nkan zuhum wu tai tai, yagal tong khi sar wurret khi Nda Naan. 13Khi wet tong dhi dang par mu lih shar fohom khi muk mu deh bii dagos khi kwak-nih. 14Peh ndhi zuhum wu khime ndhi gumbi shin sih bhi vwang shikbis khi nyen ndhi nih pih lih mmu kat riin wu piya.15Riin mih long nih pih shin langting fun assih, peh ndhi ba sat, 16"Khi dangkong jep teer sih mu, Nda - ka - mu sat na, "An peh dik phi shi dyel fhin khinar buzung muh shin a ran mu khi kha peh ran shi buzung muh".17Yagal shin sat nkwa, "An peh kuddi leng khi shikbis khimu khi bii buzung tikkok khimu zak mah". 18Kat mu kat bii kon khi nih gweh bhi me bii shin kot dih peh kon khi shikbis zak mah.19Peh ndhi assih emnign nih mu, khi bii ndhi mu kat tuhur kaham peh roh khi peh wu-saan khi yar mih tihim Jesu. 20Yar ndhi a wu poh, wu saan ndhi nih ep mun shi libin sih, ndhi a shishik muk. 21Peh ndhi mun gwe khi Pris wuyon ngu nah kah gurum Naan mu, 22bhi mu ji kus, khi buzung khime, khi shin zeen shamshin, khi buzung mu a wubang khi meh wubis ndhi khi lang dhi mah, shi shik mu a wu vwang khi am wurret dye kot kot.23Mu yah shin zeen fun a wurret yak khi ndaar, npeh bih ndhi gu den sih a khi go wu ban mah, 24mun zak tong mu tap ka sun mu shin bii mih dem-shak khi simshik wurret. 25Yagal mu nok yit kaat kah fun, khi mih pak gurum mu sih, tong mu karshak, mu dil kom shak, a khi des sih wai ndhi bit wawul khi gumbi wulkus gwe.26Shaar nih mu wutis, kat mu shin shikbis mu nyang-nyang khi dang kong ndhi mu man zeen ndhi mu nin mun, bhi bii kwat kot dih zak peh kon khi shikbis wunnih mah koh. 27Me bii khi kot dhi peh kat ntikhim mah, a tok dyel wu baan nih Naan det yagal khi lih nwus ndhi khi shaan shaar fohom fin mu det.28Gyet gwo ndhi kih del khi-kah waar khi Mozis bhi mu khi tih nih kat mu kat langting mu vil kashi kun det. 29Kat asih bih gu dyeh gu kat baan dyel sih khi kot a nang khi kah nyen ndhi mu dahas Lah Naan khi kwak shin mu mang tihim waar khi Naan ndhi kon khi shikbis khi mu? Mu filip Riin mhi shin ret (grasiya).30Peh ndhi mu man goh ndhi nah, "An peh ya wahap, An peh kwat nyen ndhi ret deh mu kat dih". Shin a nih Ndah Naan peh tok dyel khi kah gurum fin muh. 31A baga bii shin luhut kat gurum tah kkah waar mhi Naan ndhi but seen sih.32Gu leeng khi bit wugyet mu sih khi dangkong ndhi mu lih wurret mbuzung gu deh gu mohor khi jeel shin gu wet gu ne'eh, 33Tong mu kwap dung shi pih-guh. Tong mu pyahar ngun khinar kaam, pak bit bhi gun pih den kah guh a khibi nyen ndhi mu pih shin kor khi mu sih. 34Peh ndhi gun pih nah je-el nyen ndhi mu pih dyan mu shin mu kok bii ndhi gun khini bhi gu lap eh khi buzung piya peh ndhi gu man ndhi gun khi bilong wuyon ndhi wakot khi peh wuyon khiting.35Peh ndhi assih gu nok kon tuhur dwan fuk sih, peh ndhi gun peh kat zuhum wunni khi tang kah. 36Peh ndhi ret deh gu kot khi mohor peh deh khi dangkong ndhi gu shin shiit mhi Naan bhi gu kat bii ndhi a wudden ngun. 37"Khi deh dih leh, gwo ndhi peh sam sih khi sam, ni peeh wet deh mah.38Khides sih ngu shamshiin a shin-zeen khi bhilip nih: Go ndhi ba khi dangkong bhi go wunni khi ret yit nih mah. 39Mun khinar nyen ndhi mu bwak khi dangkong mah, mun a khinar nyen shin zeen ndhi khi mwan khi mun peh pwan khi seen mu khiding.
1Shinzeen a kaa bii ndhi mu lang yit kkah feh, bhi lap-yah khi bii ndhi mu nah khi yit mah. 2A mpeh shinzeen khi nda mu deh Naan gyet teer-dangkong mu dih. 3A shinzeen lih deh mu man ndhi yil sih mu den nih a khi bhilip Naan, asih deh bii ndhi mun pih nah bhi put a but bii ndhi muh pih nah mah.4A shinzeen lih Abel shin zuhum wurret met Kayin. A but zeen khi muk feh deeh Naan mang nih a goh wurret, peh ndhi Naan khi kashin lap zuhum khi muk. A khi yar shin zeen khi Abel deh bhilip khi muk kudi khi dangkong ndhi gumbi muut.5A shinzeen lih deh Enok muut ma dih. Assih deh mu mang nih shin koh nder Naan, me go kat nih mah, peh ndhi Naan mang nih shin kah khiting. Muna bih sih shin a sih mpeh ndhi Enok shin a bii wurret Naan. 6Me go mak piya bizung Naan nohot en shinzeen mah, peh ndhi me gurum khi mwan nder Naan nohot nih khi shinzeen ndhi Naan dih phi shin zuhum nyen ndhi mu tang kop muk.7A shinzeen lih deh Nowa khiling kar khi Naan khi kah bii ndhi kot ntikim nohot khi nah khi yit nih. Lohot khi bhilip Naan bhi dhik jirgi - am ndhi mu roh dih mu birip nih khi gurum finih muh. Peh ndhi assih bhi mu rhighip yil nan feh khiding, bih Nowa kat sim yon nder Naan wah pih shinzeen.8A shinzeen lih deh Abraham, ndhi yongpe nih mpeh put del yah meh peh ndhi par gwar khi lap a bii - kop bhi lohot mwan det nohot khi man peh feh. 9A peh shinzeen feh deh mwan tong dih yil wu dden ni feh, tong but jep bit mu khibih Aizik mu khi Jekop mu wu gyet mu lap pak yong feh duk nder Naan. 10Peh ndhi Abraham pih tap a pih yil ndhi Naan khihir ba dyik, Yil ndhi khi kuk wu deh wai wai.11A shinzeen lih deh Abraham bring nda lah a khi dangkong ndhi gyah gwe shin mat mok Sera a wu lalah maduk. Shinzeen Naan ndhi khi den bii bhi viling mah. 12Abraham deh khi bih kum sih bih bah mu kat sherem gurum mu gul khi bih zar mu khiting but gurum khime, gurum mu ba bwer khi bii hii ehs pih kong am ndhi khi peh tang mah.13A but shinzeen deh gurum sih mu dwam dih dwas nohot mu lap bii ndhi mu deen muh det bhi mu nah muh njong bhi mu kaat mu assih deh mu lap eh ndhi dok dun a mhizep ndhi mu yit dun nyil det. 14Nyen ndhi mu sat nkaan bhilip sih bhi mu nin ndhi dun pih tang yiltong mut.15Kat dok mu pih dyeh a yil ndhi du pwat dih bhi dok mu khi kat yar feh gweh. 16Khi dessih mu pih tang a yil wurret met, wunih a khiting. Peh ndhi assih bhi kah Naan kul peh deh mu yong jin a Naan khi mu muh, peh ndhi ngumbi dak yil petong mu wuyon gweh.17A shinzeen lih deh Abraham, ndhi mu kam tuhur muk, lap eh mpeh shin zuhum khi lah nih Aizik. A nih a lah ndhi Naan sat ni Abraham na ji shin ngwar bhi bah Naan wal kop lah khime wutis feh, bih mbut shinzeen bhi Abraham nyang mah. 18Naan sat nih gweh, a nsar Aizik bih gwar khi kat nkaan ndhi ji den ngwar sih. 19Abraham shinzeen ndhi Naan mak yagal khi kum ni bhirip assih deh ba deh khibi ndhi Aizik muut bah yagal sih.20A shin zeen khi bii ndhi wakot deh Aizik lih wurret khi kah Jekop mu khi Isau dih. 21A shin zeen lih Jekop nih peh muut, bhi lih wurret khikah jep daas khi Josef mu. Jekop shin dang, bhi dhigd shin a khi kah dugul mwan khi muh. 22A shin zeen lih deh Josef, ndhi bit wah khi muk wul kus, bhi sat bilip nkah yigl khi jeb Isrel mu peh yit yil Ijip yagal sat bilip es-shishik nih.23A shin zeen lih deh Mozis, ndhi mu lah nih, bih mu sok nih peh tar kun sar ndhi mukat lah mbut bhi khirret. Mu luwahat waar ndhi long yil feh den mah. 24A shin zeen lih deh Mozis, khi dangkong ndhi yon, bhi nyang ndhi mu khi yong jin a lah rep long Feroh. 25Yagal shin kashin deh tong shuu jeel a wukhime khi gurum ndhi Naan mu met ndhi ji wet phi retyit khi jep bii shikbis ndhi khi del del. 26Gumbi leng'en bhi kat bii lih ka kul mhi mwaan der Kristi a bilong wu mah bilong mhi Ijip feh. Peh ndhi dok nih pih den yit nhi a hkah bii kwat fin sih.27A shin zeen lih deh Mozis yit Ijip. Luhut meh tuhurnung khi long feh mah, peh ndhi mohor wai khi bih ndhi nih phi nah go ndhi khi peh nah maah sih. 28A shin zeen lih deh yah Pas Ova yagal khi wat khi tihim, kakder ndhi gu twoh Jep she lah khi bhim jep daas she lah khi Isrel mu mah.29A shin zeen lih deh mu del khinar nhign am "Sea of Reeds" khi bih ndhi mu deel a khikah yil peh wu fih. Ndhi nyen Ijip mu dohom ta pak zak, bhi am feh dal mu khiding. 30A shin zeen lih deh shi-but "katanga" Jeriko put-tah, khi dangkong ndhi mu yigr ni shihir kaat yit pohovil. 31A shin zeen lih deh Rahap, mat gah, muut a wu khimeh khi gurum ndhi mu bak Naan mah. Peh ndhi matbih kaat nyen ndhi mu wul lep nah peh anabiya ret - ret.32Deh an peh shin sat a me nkwah bwer zak yeh? Khi mang peh bwer peh wet sat fiyar shin - zeen khi Gidion, Barak, Samson, Jepta, David, Samuel yagal khi Jep Lep khi Naan khiding.. 33A but khi shin zeen deh gurum feh mu sih yil peh mu khi dyel zeen, yagal mu lap bii ndhi Naan den mu, mu dwahar pih liid mu. 34Mu piyat liis wus, yagal mu pwat mpih muut pwarrat. Shopshik khi mu ndhi zuhum ba yagal bal. Shin mu kat bal lyak, bah mu sih nyen ndhi mu wul peh lyak dun.35Shorrop-kah mu ba mu kat daas du mu wakwul nkaham. Gokshin gurum ndhi mu lap Naan bhi mu shin jeel mu, mu mut muna wak du yit deh dun du kat yar pwat wu-saan dih. 36Mu shwar pak mu, mu nas pak khi dam garam, yagal mu dyan pak mu khi sarka she mu bal mu dih. 37Mu fiyah mu khi pang. Mu ghirip/kwap khinar shishik mu vil vil. Mu twoh muh khi shuk. Pak gurum mu tik mwan khi shim tim khi mih hihi duk. Gyet mu khi peh mah, mu shin jeel muh, shin mu piahar mu. 38Yil feh mu kat ret ndhi du tong but feh mah. Mu wet yeh-peh khi kah ehes yagal khi kah pang gohot deh tong mu tirrop but gohot mu kabhi but fung mu nyil.39Nyen ndhi mu yong sim mu sih mu kat ter dangkong nder Naan mpeh shin zeen khimu bih shin mego khinar mu kat bii ndhi Naan den mu warrih mah-duk. 40Peh ndhi Naan nih khi bii wurret met mbuzung nih mpeh mu, a sih deh kat a khi mun mah bhi khi warrih mah.
1Pita (Bitrus) lah lep khi Jesu Kristi, nder nyen ndhi mwo rang yah shi yil mwo dik dik mndhi mwo a gurum ndhi Nda Naan bun khi yil Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia yaghal Bithynia. 2Bih fhe a sih nphe ndhi Nda Naan khi man fhe nshe khi yil, ndhi riin wubang paal nbut lohot khi kon tikhim khi Nda Jesu Kristi. Yit dhi dhe wuret khimuk kot a muk, yaghal yit dhi dhe nzuhum khi bhizung khimuk dhel tikhim khi kot a muk.3Yit dhi nsim Nda Naan Nda mhi Nda mu Jesu Kristi dhe a wusaan! Nbut nha jeel khimuk bhi shin bih wupwo nmun nphe tong khi nha phe ntikhim nphe yaghal khi Jesu Kristi khi dangkong mut khi muk. 4Nmhi sih a nphe kok kop ndhi khi tikhook mha, khi lah zanglip mha, shin khi bwar mha, mu sok nder Naan nphe gu. 5Naan nhi phi tap khi gun shi bal ndhi a mhi muk nbut khi shin zeen nphe sehen ndhi tai tai ndhi awuden gwe nphe nin yit nlat khi yil.6Gun khi ret nyit dau khi ndhi detsih dhe a tiit ngun gu tong khi bhizung tikhook nphe pak jep bih mwo bwer. 7Bhi sih a bih tat yit shinzeen fuk ndhi dhe a khiphe pang mhi nbem mwo ndhi nbhi khi ret dang khi tikhok, dau khi dhe mwo den nhi nbut wus nphe kam ret khimuk. Ndhisih dhe a sih nphe dhe mwo khat shinzeen fuk khi phe dar, khi samshik, khi phe bang yaghal shin yon npuus ndhi mun nphe nha Jesu Kristi.8Gu nha nhi mha dangbhi gu lap nhi gu yha. Gu nha nhi khidetsi mha bhi gu shinzehen nni khi ret nyit khi bizung piya ndhi mha phi sat ndhi gam khi phebang khi Naan. 9Khi detsih gun phi lap a bhi ndhi shinzeen fuk shin ngun ndhi khi bar sehen. 10Nphe bih ndhi bim bar khi sehen, niyen Jakham ndhi mwo kos wuret ndhi nphe ji ngun, mwo bhilip yahal mwo pal a wuret,11Nphe man kot a we mha bhi kot a phe nang ndhi riin khi Jesu Kristi she nhin wulha khi wuret ndhi Kristi nhi nphe shu. 12Mwo nhin nmwo ndhi mwo phi shin a nphe kha sut mha, a phe gwu ndhi mwo sat bhilip sih mwo ndhi niyen kop bhilip Naan ngun khidetsih khi Riin wubang ndhi mwo lep nhi shin sam khi ting Naan - bhi ndhi Jep Lep khi Naan khi phe gyet mwo phi dem nnha fhe.13Nphe ndhi a sih gu tap khi en gwu a wuret. Gu twahat khi yit gu a wusaan. Gu den ret nyit fuk khidhel wuret khi Naan ndhi nnih nphe khat gun kat Jesu Kristi wul. 14Khi phe jep ndhi mwo khi lohot, tap gu nshin bhi mwo a khi phe ndhi gyet gun phi shin ndhi man gu man meh bhi gwe mha sih15Khi phe gwo ndhi yong phe ngun sih bhi gu dhe a wubang nbut simshik fuk. 16Nphe ndhi nhi a wuran, "gu dhe a wubang nphe ndhi an a wubang." 17Nphe wunhi fhe, khat gu yong "Nda" ndhi nhi a gu tok dyel gurum nnohot ndemkha yahal nkyet khi simshik khi muk bhi gu dheel tikhim khi shi mwan fuk nbut khi luhut Naan.18Gu man ndhi sehet gun a khi pang wuret ndhi khi tikhok mha nbut shikbis khi simshik wuban ndhi gu kam nder bhikam fuk mwo mha. 19Nkhop wuni, mwo sehet gun a khi tikhim wuret mhi Jesu Kristi ndhi dhe a khi phe tim ndhi nhi khi kahal nshohopshik mha.20Mwo she yil sih a khi Nda Jesu, yaghal ji mwo nhin nhi ngun nlat khi yil sih. 21Nbut sim ndhi a mhi muk, gu shinzeen Nda Naan dhi yahal khi nih khidangkong mut khimuk yahal shin phe bang wuyon nnhi dhe nshinzehen khi bhi ndhi gun phi tang ntikhim dhe a phi Naan.22Gu tap khi simshik shohopshik nbut khi lohot khi zeen. Wuni fhe a phe phitong emnihin ndhi mwo phi demshak, nphe wunhi fhe bhi gu demshak khi bizung gu khime. Pak ran wusihir mhi Greeks mwo sat nnah, Gu dak shohopsuk nphe lohot khi zehen ndhi but riin. 23Shin mwo lah ghi a nbut sherem ndhi a wu tihkook mha mwo lah ghi a nbut sherem wuret ndhi nhi nbut bhilip Naan ndhi nhi khi sehen.24Nphe ndhi nan shohopshik a khi phe dem ndhi wuret khi muk a khi phe pel dem sih. Dem nhi nphe fhi yahal pel fhe mwo phi wun sam nyil, 25dangbhi bhilip khi Naan khi tong tai tai.
1Nphe wunhi, gu bwak khi butdhet, gwamshik, khi sat pwo ba birip, tihlik, yahal nwang shin nshak. 2Khipe jep jiu ndhi mwo phi tang yuhur, ndhi a nbut nhi bhi gu nan nbut yar ndhi a mhi kat sehen, 3ndhi gu sham nbut zuhum mhi Naan.4Gu jih nder muk ndhi nhi a pang ndhi khi sehen ndhi gurum mwo nyang, dangbhi Naan mang a nhi zak a bhi wuret. 5Gun duk a khi phe pang ndhi mwo khi sehen ndhi mu phi dyak mwo shinkha nphe dhe mwo kot a lhi ndhi khi riin dhe mwo kot a wubang nbut shiit Naan ndhi khi put phi yar bizuhum Naan ndhi Nda Naan khi lap nbut sim ndhi nih a mhi Jesu.6Ran bhilip khi Naan nhi khi bhisih, "Gu nah maa, an phi jwal pang wubal khi phe kwang viling nSihiyona ndhi mwo khi sim yahal mwo khi phishi, Gwo ndhi shinzehen nnhi bhi khi shu kakul mha."7Tikin fhe dhe a gun dhi gu shinzehen. Dangbhi mwo ndhi nnohot shinzehen, "Pang ndhi niyen dik lhi mwo nyang a nhi dhe a pang ndhi lhi den bal fhit shishik," 8Shin dhe a "pang gap shii khi pang pwalap." Mwo phi pwalap a phe ndhi mwo phi lohot khi bhilip Naan ndhi mu yong mwo nphe nhi mha.9Dang bhi gun a gurum mwo ndhi a yong, jep long mwo nbut bhilip fhin, yil phe wubang, gurum ndhi a man mwo, dhe gun gu pher bhi fhii pwo ndhi an a yong gun shinpwat nbut kwoo shinwajih but phebang ndhi gu sham man mha. 10Mu sham man gun a gurum sim mha, dang khidetsih bhi gun a jep khi Naan mwo. Mu nha jel fuk mha, dang khidetsih gu khat ngu nah jel fuk.11Nyen dem fhin mwo, a yong gun a mhizeb ndhi mu kok gun shephe khi nih dhe ngun gu kon simshik ndhi a mhi nan, ndhi nhi phi lyak sat khi sehen fuk. 12Yit simshik fuk khinhar nyen ndhi mwo man Naan mha kot khi nhin yon kakder ndhi kat mu yong sim gu khidhel bhi ndhi a wuret mha bhi mwo nphe nha a wuret fuk kha lang khiting yahal sam sim ndhi a mhi Naan par puus ndhi nhi nphe wul.13Gu lap lohot ntikhim nyen ndhi a phitikhim mwo nphe Naan. Gu lap lohot ntikhim daskaham yil mwo nphe yon khi mwo, 14yahal ntikhim daskham wunan ndhi mu lep mwo nphe dil kom nyen ndhi mwo phi shin simshik wubis yahal mu saam nyen ndhi mwo phi shin bhi wuret. 15Nphe ndhi a nih a bhi ndhi Naan phi dem yahal nbut shin wuret bhi phi nyen ndhi mwo phi shin bhi wuban khi shin bhi nnohot man bhi phi mwo khi samsihir. 16Khi phe gurum mwo ndhi a kwaram mha, tap gu nshin shiit khi wunhi nphe butdhet, yit dhi dhe mun mu dhe a kwaram mhi Naan. 17Gu shin yon ngurum mwo khiding, yahal gu demshak khi phe emnikhin shak sih. Gu luhut Naan. Gu shin yon ndaskaham fuk mwo.18Kwaram mu, gu lohot ntikhim nyen ndhi mu phi pan gun. Gu lohot a tikhim nyen ndhi mwo phi shin wuret khi man pan gun det mha, gu shin a sih khi nyen ndhi mwo khi but dhet duk. 19Nphe ndhi a bhi saam sim khat nbut man Naan bhi gurum yha shinhi a wukhimhe khi mohor nphe ndhi shu jel nphe bhi ndhi nhi shin mha. 20Nphe ndhi wuret dhi mha khat ghi shin shikbis yahal ghi shin mohor khat mu dhil kom nghi. Dang bhi khat ghi shin wuret yahal ghi shu jel ndhi mu phi dhil kom ghi bhi wunhi a bhi dhi Naan khi saam gurum.21A nphe wuni dhe mu yong gun khi phe Kristi ndhi shu jel nphe gu. Nhi yit vungshi nhi nphe dhe nmun mu shin a khi phe nhi sih zak. 22Nhi shin shikbis mha, shin mu khat nih khi mhe lahar nphi nhi mha. 23Shu fhilip bhi ep phinhi mha, shu jel bhi yhafwom mha, dangbhi shin khashin ntikhim gu tok dyel phe nhi khi zehen.24Nhi mang shikbis fhun gurum nshohopshin nhi yahal mu pwas nhi khidhel shep dhe shikbis fun wayha nkha mu dhe nmun mu kot a nyen shin wuret dhi. Nbut shwal ndhi mu shin nnhi bhi mun mu khat sehen. 25Gun khiding phi tanko khi phe tim ndhi mwo lihim, dang bhi khidhetsih gu wakji nder ngutap ndhi a ngu tap khi sehen fuk.
1Nbut yar ndhi sih bhi gun shorop gu sam khi kha gu ntikhim daas fuk mwo. Gu shin det kot pak daas mu phi sam khi kha du nphe bhilip khi Naan mha, bhi nphe simshik wuret fuk bhi gu mak phe dhil en mwo nnohot nphe mu kiling bhilip Naan. 2Nphe ndhi mwo nphe mak nha zehen nbut simshik fuk.3Gu nok yit ngyarap fuk dhe a bhi nha khibang sha dhet khi phe kha ndhi mu tep nhi khi dakshik khi zinanya yahal lhe ret nha nyit ndhi gu jwal mha. 4Yit dhi dhe ngyarap fuk kot a dikhim, bih ndhi yahal a bhizung shihir put khibang yahal ret ndhi khi dyer yahal lhen nbut riin ndhi kot khi sim ntikhim Naan.5A nhi a bih ndhi shop wugyet ndhi mwo nbut bang khi riin, mu lingyit du nphe jwal shikhasut ndhi lhi dhe mwo lohot ntikhim daas mwo dhi. 6Asih dhe Saratu lohot ntikhim Ibrahim yahal yong nih a Nda fhit. Gun a jirap khi muk khidetsih khat gu shin bih dhi a wuret yahal gu lwahat wulha mha.7Nbut yar wunhi fhe, gun daas gu twahat khi shorop gu mwo nbut khi khiling nshak, nphe ndhi mat a bih wulehen khiphe ehe sih. Gu shin tikhin nmwo khiphe jep kop mhi wuret khi sehen. Gu shin asih yak nNaan nyang khiling dang fuk.8Nlat, gun khiding gu ji shishak nbut nha jel, khi demshak khiphe emnikhin shak sih, khi bhizung wuret yahal lohot. 9Tap gu kwat wubis khi wubis kot a fhilip khi flilip mha. Nphe wunhi bhi gu lhi wuret nphe ndhi mu yong phe ngun a phe dhe ngun gu shin kop wuret dhi10Ngu dem sehen yahal nha teer wuret bhi nok shin bih wubis, shin bih wuret yahal nok dhe a ngu bhilip wubis. 11Yit ngwo wunih nok shin wubis yahal shin a bi wuret mu. Yit nnih dem a tong shahap yahal vihiit yit nih shipwo. 12Yit Naan a khidhel ngu shin wuret yahal khom muk phi khiling dang khi mwo. Dangbhi Naan nyang ngu shin wubis.13A weh khi tikhok khi ghi khat ghi a ngu bes shin wuret yeh? 14Khat ghi shu jel nphe shin wuret bhi ghi khi wuret. Tap gu lwahat bih ndhi nhi phi lhi luhut nmwo maa. Tap nbhizung gu tikhot.15Dang bhi gu den yit gu a khidhel Nda Jesu Kristi yahal bhizung gu dhe a wubang. Gu tong khi yit gu a wu ap nphe lap taal nder gurum mwo khiding ndhi phi dem man phishi lang yit fuk nphe bih ndhi ntikhim. 16Gu kot khi en wuret dhe khat gurum mwo phi fhilip gun nphe phitong fuk nyar mhi Naan bhi kha mwo khi kuul nphe ndhi mwo phi sat bhilip khidhel gu a khiphe ndhi gun a nyen shin wubis. 17Ret khat Naan dem ndhi gu shu jel nphe shin wuret met ndhi gu kot a nyen shin wubis.18Jesu Kristi shu jel asih nphe shikbis fun. Nhi ndhi a ngu shin wuret bhi shu jel nphe mu, ndhi mun a nyen shin wubis dhe nnih waji khi mun nder Naan dhi. Mwotih nih nbut shohopshik ndhi a nan sih, dangbhi mwo yahal khi nhi khi sehen shi riin wubang. 19Nbut riin, mwan kop bhilip Naan nriin ndhi mwo nlhi kwoo. 20Mwo lap lohot mha ndhi mohor khi Naan nhi phi tap phi mwo ndeer mhi Nuhu ndhi nhi phi dak shii yahal Naan bar gurum mwo bwer maa - sehen pohokun - nbut am.21A nhi a kamshik mhi Baptisma ndhi nhi phi shin bar khi sehen khi detsih - a nphe vwang raap khi shohopshik shin bha dhet mha a nphe dhil en wuret shin waji nder Naan nphe yahal khi Jesu Kristi. 22Jesu nih nsar seh khi Naan. Wahkba khi ting Naan. Jep Lep khi Naan yahal mwo ndhi khi yon mu shin kha sut a tiit ntikhim muk.
1Nphe ndhi Kristi shu jel nbut nan shohopshik, gu dak suk nyar wunih. Gurum ndhi mu shu jel nbut nan bhi shikbis kat dhi khi phi nmhi muk maa. 2Nphe ndhi asih, nkahan gurum wunih feh nphe gohotshi phitong khi muk, nan shohopshik sih kutdhi nphe lang en muk maa nphe ndhi simshik khimuk nih nphe kot a mhi Naan.3Gu mang pong phi shin bi ndhi nyen ndhi mwo phi tik bi ndhi a mhi nan, lang en, shu am ndhi khi ving yit, ret yit ndhi mwo khi sih shin shu yahal mwo mwan tanggat mwo kam ntikhim shin bwak khi dangkong, mkhi sih phe ndhi khi phishi maa, yahal mwo tuhup kha khi simshik nyen dik yil nkum. 4Dhe a khiphe bi wupwo nmwo khat gu shin pak simshik wuban sih nder mwo maa nphe wunih mwo sat bhilip wuban khidhel gu. 5Mwo nphe sat kop simshik fhut ngwo ndhi nih nphe tok dyel nnyen ndhi mwo nkaham khi mwo ndhi mwo dwam. 6A phe wunih dhe mwo kop bhilip Naan nmwo ndhi mwo dwam dhi duk, nphe wunih dau khi ndhi mwo tok diyel nmwo nbut shohopshik mhi gurum bhi mwo khi mak phe khat sehen nbut riin mhi Naan.7Lat khi bi mwo phi wahji kus. Nphe wunih feh gu twahat khi en gu yahal gu kot a gurum mwo dhi khi leng khi tong shahap nphe dong phi Naan. 8Nlat khi jep bi khiding gu kot a nyen dem shak ndhi nih khi phe dar fhit, nphe ndhi dem shak khi ohot kha shikbis. 9Gu kot a nyen lap mhizep khinar shak nnohot ngwaakshik.10Nphe ndhi gun khiding gun khi tongshahap ndhi nphe dak shak khinih yahal nbut shinzehen bhi gu shin shiit Naan wuret shak nbut yar mwo bwer. 11Khat mhe gurum lap bhilip, yit dhe nnih kot a khi bhilip mhi Naan. Kat mhe gurum phi shiit, yit dhi dhe nnih kot a nbut bal ndhi Naan shin. Gu shin bhi sih nyar ndhi khi saam Naan nbut sim ndhi nih a mhi Jesu. Yit dhi dhe nsim mhi Jesu Kristi dhe dhi a wusaam khi yon khimuk tai tai - Asih wai.12Nyen dem fhin mwo, tap gu nnah a khi phe bhi wudik khi wupwo ndhi mwo jwal gun nwus. 13Nkop wunih, kat gu khat wulah bwer nphe Kristi bhi gu shin retyit yahal bhizung gu pyah nphe yon phebong ndhi mwo ep nin ngun. 14Khat mwo fhilip gun nphe sim ndhi nih a mhi Kristi bhi gun khi wuret nphe ndhi riin mhi phebang yahal riin mhi Naan nih khidhel gu.15Tap nmhe gurum shujel nnaar gu nphe ndhi nih a ngu tihkha, waat, ngu shin wubis khi ngu nah tah nbut bi ndhi a mhi gurum mwo maa. 16Kat mhe gurum shu jel bhi a phe ndhi nih a ngu mwan nder Naan, tap nkha muk kuul, phikop wunih bhi saam sim Naan khi sim wunih.17Nphe ndhi pong mhi tok dyel ndhi nshe a khi fungbong mhi Naan. Khat she a khi mun, bhi nih nphe kot a khi phishi ndhi ne nder nyen ndhi mwo shinzehen nbhilip mhi Naan yeh? 18Yahal "Kat lahpwo dhe ngu shin wuret khat bar khi sehen, bhi mhi nyen shin shikbis mwo ndhi mwo man Naan mha nphe kot a nang yeh?" 19Nphe wunih mwo ndhi mwo shu jel nphe sim khi Naan mwo den bal khi sehen fhut nbut shinzeen khi retyit khi gwo ndhi dak mwo.
1An phi kar mwo wunan khi naar gu, an ndhi a gurum wuyon duk anah jel ndhi Kristi shu shin an a nmhe nbut nyen dhi mwo nphe kat wuret ndhi mwo nphe nin feh. 2Gu dhe a nyen tap mhi Naan, tim ndhi mwo shin ngun nphe pan yahal gu tap mwo khiphe nyen khaan phe mwo sih dangbhi a nphe ndhi dhe a tiit ngun mha, yit nnih kot asih a phe ndhi gu shin khasuk khiphe ndhi Naan phe dem ngun gu shin, a phe deltikhim ndhi khi ji khi kakuul bir mha. 3Tap gu den khasuk a neyn lih nkha gurum ndhi mwo nsar gu maa. Phikop wunih bhi gu dhe a bhi kam ntim ndhi mwo nsar gu. 4Bhi khat mu nin long tap feh bhi gun nphe lap zung khi phebang ndhi nih khi bwar mha.5Nbut yar wukhimeh, gun dengmar gu lohot ntikhim nyen ndhi mwo nan gun. Yit dhi dhe ngun khiding gu kot a nyen lohot dhe ngun gu shin shiit dhi nshak . Naan nih phi dem nggu ep kha nih khiting maa, dang bhi khi shin tongshahap ngwo ndhi nih khi lohot. 6Nphe wunih gu lohot ntikhim Naan dhe nnih par ep gun shinkha npong mhi muk dhi. 7Gu den rhikit fuk khidhel muk nphe ndhi nih phi dem gun.8Gu dhe a nyen ndhi mwo khi en, shin gu dhe a nyen Kaan phe. Ngu nyangphe, gwo wubis sih nhi phi khaan phe, nih phi gwar a khiphe Liit ndhi nih phi tang gurum ndhi ji aar. 9Gu dar khi bal nsar muk. Gu dar khi bal nbut shinzehen. Gu man ndhi nyen ndhi mwo khi shinzehen ndhi khin yil sih mwo a phi mohor khi jel.10Khidangkong ndhi gu sham jel nphe lah pong, Naan, ngu shin tongshahap wuret, ndhi yong gun shin wahji nbut phebang khimuk, ndhi tai tai nbut Kristi, khi lih ngun gu tang a wuret, khi tong a wukhimeh khi gun yahal shin bal ngun. 11Mu yit bih mwo khisar muk tai tai. Asih wai.12A mang Silwanu a emnihin nbut khi shinzehen, yahal a ran vilipnaan a den khisar muk nphe shin ngun. An phi shin kar ngun yahal an phi shin langting ngun ndhi bih ndhi a ran bhi a zehen khidhel tongshahap ndhi nih a mhi Naan. Gu dar khidhel wunih. 13Mat ndhi nih nBabila, ndhi mwo bun nih a wukhimeh khi gun, nih phe tal gun, khi Markus lah nih. 14Gu tal shal shi yaksar mhi demshak. Mang yeh tongshahap kot a muk khiding gun ndhi a nyen mwan nder Jesu Kristi.
1Nih ndhi gyet nshe khi yil bhi mu sat, mu khiling, mu nah khi yit mu, shin mu bwan/bhim khi sar mu, khika bhilip SE-EN. 2Se-en sih mu nin mun, mu nah, shin mu shin lang-thing fe, deh asi mun phi sat na se-en ndhi wu tai-tai sih pe gyet bhi nih wu khime khi Ndah Naan, deh ni nin mun dih.3Peh ndhi asi, bhi abi dhi mu khiling, shin mu nah sih ani lih de mun phi sat ngun deh mun mu mwan khishak dih. Mwan khishak khi Ndah Naan sih, awukhime khi lamuk Jesu Kristi bhi mu kat se-en tai-tai. 4Mun phi ran ndhi sih ngun a peh deh shang shishik fun gam dih.5Dhi sih abi ndhi mu khiling nder muk, deh mun phi sat gun dih zak, nah Na-an ni a riin wu piya/bang dhi kwo khi ji kus khi nih mah! 6Khat mu sat mu lhi mun phi mwan a wukhime khi Na-an dang bhi mun phi twakhat a kwo bhi mun a nin dung; mun khi ze-en ma. 7Khot mun phi twakhat but Rhin wu piya/bang khishak khipe dhi Na'an nih a Rhin wu piya sih bhi, tikhim la Na'an Jesu Khristi khi vwang shikbis fun khidhing.8Khat mu sat mu lhi mun khi shikbis mah, bhi mun a nyen dung, ze-en nih nbut mu mah. 9Khat mu nin shikbis fun Na'an bhi nih agu nah je-el, shin khi kon khi shikbis funkhidhing. 10Khat mu lhi mu shin shikbis ma, bhi mu den ndhi Na'an a da-dung shin bhi bhilip Na'an nih phizung mu mah.
1Je-ep nhi mu ndhi an phi dem gun phizung nhi, an phi ran dhi sih gun sar yak gu shin shikbis, npeh dhi mun khi Ngu ba'am der Ndah Na-an, dhi nih a Jesu gu-ba-am. 2Nih gu ba-am sih ani dhi shin khah shini npe deh ni mang/vwang shikbis fun khi mhi dhighin yil sih khidhing dih. 3Khat mun phi yah wa-ar khi gu ba-am sih bhi mun peh man gwo ndhi a gu ba-am fun sih.4Gwo ndhi nah ji man nih, dang nih phi ya wa-ar khimuk mah, bhi nih a da dung; nih khi ze-en mah. 5Gwo dhi yah bhilip Naan, deh nih phi shi-it khini bhi ni agu dem Naan, khi phizung khime. 6Gwo dhi nih a lah Naan bhi ni ret deh ni tong phitong ndhi mu ba-am fun la-Naan sam shin khi yil sih dih.7Sha-ar dem fhin mu, a wul a khi me wa-ar wupuo mah; A wa-ar wu sikhir dhi pe gyet gun phi shi-it khi ni. 8Shini bhi an phi ran a wa-ar wupuo dhi nih a-wuman der gu khi gu ba-am fun, na kwo ni phi shin peh Ri-in wubang deh ni phi piya peh dih.9Gwo dhi nah jin phi mwan a khipe wu sahan dang bhi nih phi dem emnhighin nih mu ma, bhi ni kudi a kwo. 10Gwo dhi ni phi dem emnhighin nih mu, bhi nih phi tong a khipe wubang dhi nih khi pang gap kwak mah. 11Gwo dhi nyang emnhighin nih bhi, nih phi mwan a kwo wu yang-yaang dhi man peh dhi jin peh den kwak nih dih mah; kwo vughum yit muk.12Jep nhi mu an phi ran dhisih shin ji gun a peh dhi mu kon khi shikbis fuk peh sim khi gu-bam fun. 13Nin - nan fun mu, an phi ran dhisi shinji gun a peh dhi gun gu man nih gwe, a yakhal kat. Gun dengmar mu an phi ran ndhisih shinji gun a peh ndhi gu sih khorrong khi kha-h gu shikbis. Jep mu an phi ran dhisi shinji gun a peh dhi gu man Ndah mu wuyon. 14Nin nan mu a ran gun peh dhi gu man nih a she yil. Kalbong mu a ran gun peh dhi bhilip Naan nih phizung gu, yakhal shin gu sih khohorrong nkah gu shikbis sih.15Tap bhi gu dem yil sih khi jep bi dhi mu dhikhin yil sih bwer mah; npe dhi gwo dhi dem yil sih bwer, bhi nih a ngu dem Ndah Naan mah! 16Bi dhi a mhi yil sih, khipe sha-pe wuban mu sih bhi a no-ok mhi gurum khi yil sih, a mhi Ndah Naan mah! 17Yil sih ni npe lat khi tang-yon wu ban, dak ko bhi gwo dhi ni phi tong but no-ok mhi Naan bhi ni peh tong tai-tai!18Jep mu, dhisi a yakhal khi yil ko. Khipe ndhi gu khiling sih, sha-ar fwom nih khi yar wul. Khidet sih feh bhi pak mu wul gwe bwer, asih de mun mu man dhi a yakhal khi yil wul dih. 19Mu pwat a but mu dak ko bhi gyet mu a mun, mah, npeh dhi kat ye mu a mun bhi ye khi kot mu a wukhime khimun. Mu pwat a peh deh mu nin dhi meh mun dih mah!20Gun muk, Ndah wu ma-ma sih ten pwas shikbis fuk gwe peh dhi gu man ze-en. 21An phi ran gun a peh dhi na gu man ze-en fe ma-ma, apeh de gun gu man dhi ze-en tong khi la dung mah!22Awe a gu dung sih yeh, kat a gwo dhi bakhal na Jesu nih a gu ba-am ma yeh? A mu wunih fe a sha-ar fwom dhi mu phi niyang Ndah Naan khi lah muk Jesu. 23Gwo dhi niyang lah fe bhi khi khat Nda-ah fe mah! Peh dhi a gwo ndhi nin dem Lah fe bhi khi khat na-ah Ndah feh!24Gun dhi gu khiling bhilip sih nsheh bhi, gu yit nih tong phizung gu, peh dhi kat gu shin asih bhi gun peh tong a wukhime khi Ndah Naan khi Lah nih. 25Dhi sih anih a bhilip dhi nih yit nmun khi nih deh mun mu khat se-en wu tai-tai dih. 26An phi ran dhi sih gun a sar nin dhi mu phi dem deh yeh mu khi thikok khi gun dih.27Gun muk, rhi-in wurret dhi mu ten pwar gun khi ni sih bhi khat peh phitong phizung gu gwe shin nih phi kam bih mu gun khidhing dhi aa mhi zeen, khi dung but mah. Npeh dhi asih bhi mu tong but ze-en feh! 28Khidet sih, gun jep nhi wu dyen, gu da-ar deh gu twakhat but bhilip Naan sih dih, deh kat par bit dhi La-ah Naan wa wul bhi, yak kha-ah gu kul ntikhim muk par bit yakhal khimuk waka khithing. 29Khipe dhi gu man dhi nih a wu shin shik wurret sih, bhi nih nin dhi gwo dhi ni phi shin shik wurret bhi nih a lah wulah but muk.
1Guh nah khan dem dhi Ndah Naan nih khi nih npeh mu de khi yong mun a jep Na'an dih, bhi mun asih feh. Bih dhi lhi de yil sih man mun mah bhi a peh dhi mu man nih mah. 2Sha'ar dem fhinmu, khidetsih bhi mun a jep Naan, dang bhi kot mun peh tong anang nthikhim - oh, bhi mu nin mun gwe mah, dak-ko bhi mu man dhi par dhi khi nin shini bhi mun peh bor a khi pe ni sih, peh dhi mun peh naa'ah nih a khipe dhi ni di sih. 3Gwo dhi nih bwakhat phizung nih den a wurret asih khider Naan bhi, ni den shini a wu bang, khipe dhi Naan nih a wu bang sih dih.4Gwo dhi nih a gu shin shikbis bhi ni agu ghakharshik. 5Gu man dhi mu shin ni shin sam a peh deh ni mang shikbis funmu dih, dang bhi ni khi shikbis mah. 6Gwo dhi nih phi tong khi yar mhi Naan bhi nih phi shin shikbis mah. Gwo dhi nih phi shin shikbis bhi nin dhi sham na-ah Naan mah, peh dhi asi bhi man Naan mah.7Jep nhi mu wu diyen, yak me gurum khi gwam gun. Gwo dhi nih phi shin wurret, bhi a gu shin wurret wai a khipe ndhi la-Naan Jesu gu ba-am nih a gu shin wurret sih. 8Gu shin shikbis bhi nih a mhi sha-ar fwom, peh dhi a she bhi sha-ar-fwom nih a gu shin shikbis wai deh asi deh la-Naan sam peh deh nih sam rakhap shi-it ngu shikbis feh shin ba dih.9Gwo dhi nih a lah mhi Naan bhi nih khi shin shikbis mah, npe dhi riin khi Naan nih but muk, yakhal nin dhi nih a lah wu la but Naan gweh. 10Asih fe bhi mu khi na-ah niyen dhi mu a jep Naan, dik khi jep sha-ar fwom mu dhi mu phi shin shik wurret mah, npeh dhi nih a mhi Naan mah, shin nih phi dem emnhighin nih mu mah.11Ndhisi ani a bhilip ndhi mu khiling pe gyet nshe, nah mu dem sun/shak. 12Yak mu deh a khipe Kayinu dhi nih a mhi gu shikbis deh mwan khi thi emnhighin nihndih sih mah. A peh meh deh thi emnhighin nih dih yeh? A peh dhi shi-it khimuk a wubis, dang mhi emnhighin muk a wuret.13Yak khi deh a bi a-ap pwo gun, mah emnhighin nhi mu, kat dhidhin yil sih nih phi niyang gun. 14Mun mu man gwe dhi mu ten mu del phi mu-ut, mu mwan mu kat se-en npeh dhi mun phi dem emnhighin mu - mu, shin mu man dhi gwo dhii nih khi dem gurum mah bhi nih phi tong a phitong mu-ut. 15Gwo dhi nih phi niyang emnhighin nih bhi nih a gu thi gurum, shin gu man dhi gu thi gurum bhi nih khikot khi se-en wu tai-tai mah.16Demshak sih dih dhi mu man bhi nih a khipe ndhi nih shin se-en nih npeh mu, bhi nih ret deh mun mu shin se-en mu npeh emnhighin mudi zak. 17Gwo dhi nih khi bi kat sar nih, deh na-ah emnhighin nih khi nih mah, bhi yakhal kup yit nih, bhi shin nang, deh dem khi Naan khitong phizung muk-eh? 18Jep nhi mu wu diyen, tap bhi yak gu nin dem shak shi pwo mah, gu nin nyit nbut mwan, khi shi-it dhi gun phi shin khi gurum mu.19Khat mu shin asih bhi mu nin dhi mun a nin ze-en, shin mu lap asi thikhim Naan. 20Khat phizung mu nin dhi mu shin shikbnis bhi ni asi, peh dhi Naan nih a wuma, shin man bi mu khidhing. 21Sha-ar dem fhinmu, khat phizung mu nhin dhi mu shin shikbis mah, bhi mu mwan thikhim Ndah Naan khi dem dhi nih khi nih npeh mu. 22Mun phi khat bih dhi mu dang der muk peh dhi man phi ya wa-ar khimuk, shin mun phi shin bi dhi nih phi dem.23Bhilip khi muk nin nah mu shin ze-en sim khi La muk Jesu gu ba-am fun, shin mu dem shak khipe dhi nih phi dem mun sih. 24Gwo dhi nih a gwo ya wa-ar khi Naan bhi nih a gu tong khi yil, shin Naan nih a wukhime khi nih. Kat mu shin asih bhi mu niyen dhi Naan nih but mu, peh ri-in dhi shin mun.
1Sha-ar dem fhin mu, a ri-in mu khidhing dhi mu shin zee-en mu mah; gu dhik a dhik deh gun gu nah kot a ri-in mhi Naan oh, peh dhi Nin-Naan dung mu bwer mu pwat khi yil sih. 2Khat gu shin asih bhi, gu man ri-in dhi mhi Naan, dhi dem nah Jesu gu ba-am fun dhi sam nshik gurum, bhi a nih a Naan. 3Ri-in dhi nin dem Jesu mah bhi a mhi Naan mah, wunih a ri-in mhi sha-ar fwom khi gu ba-am dhi gu khilhing dhi nih npeh wul, dang bhi khidet sih bhi, nih khi yil gweh.4Jep nhi mu wu diyen, gun muk a mhi Naan gwe, shin gu sih khohorrong khi kha bi wuni feh, peh bih dhi phizung guh, met nbal gwo dhi a mhi yil sih. 5Muh, a mhiyil sih, asih deh muh phi bhilip a bhilip khikha yil sih dih, yakhal yil sih phi khiling mu. 6Mun a mhi Naan; gwo dhi mhi Naan bhi, khi khilhing mun, yakhal gwo dhi a mhi Naan mah bhi khi khiling mun mah! A khah asih feh bhi, mu man ri-in mhi ze-en khi ri-in mhi dung.7Sha-ar dem fhinmu, guh dem shak, peh dhi demshak a mhi Naan. Gwo dhi nih phi dem gurum mu bhi nih a mhi Naan, yakhal bhi man Naan. 8Gwo dhi nih phi dem gurum mu mah, bhi man Naan mah, peh dhi man Naan anih a dem-shak.9Asih de mu nin dem dhi Naan nih khi nih npe mu dhi Naan lep khi lah nih khime wuthis shin sam khi yil sih, peh deh mun mu khat se-en wu tai-tai dih. 10Dem asih, peh dhi a mun mu dem Naan mah, anih dem mun deh lep khi lah nih shin sam khiyil peh deh nih mang shikbis fun dih, peh tong shakhap.11Sha-ar dem fhinmu, khipe dhi Naan nih dem mun sih, bhi nih ret deh nmun mu nin demshak dih. 12Me gurum sham nah Naan mah dak ko bhi dang khat mun phi nin dem shak bhi dem khi Naan khi tong phizung mu, dem wu tai - tai. 13Asih feh bhi mu man dhi mun phi twakhat but Naan shin Naan nih but mu, peh ri-in khi muk dhi shin mun. 14Mu nah shin mu shin langthing dhi Ndah Naan lep khi lah nih shin sam peh deh nih sam bo-or ngu ba-am khi yil dih.15Gwo dih nin dem dhi Jesu nih a lah Naan bhi Naan khi tong phizung muk, yakhal nih but Naan. 16Mu man shin mu shin zee-en khi kha dem dhi Naan nih phi nin mun; gwo dhi nih nin dem bhi bhi Naan khi tong but muk, shin nih nbut Naan.17Khat mu shin asih bhi dem khi Naan shin ji der mu khi gam; yakhal khi lap mun par dhi nih peh sam tok diyel khi yil sih. 18Dem shak nih khi luhut but feh mah, npeh dhi dem khi ba khi luhut dangkong. Luhut a je-el peh dhi gu luhut bhi nih khi kot khi dem wu zen-zen mah.19Mun phi dem shak a peh dhi a nih she nin dem mun. 20Gwo dhi nah jin phi dem Naan dang bhi nih phi dem emnhighin nih mah, bhi ni a da-dung. Peh dhi gwo dhi nih phi dem emnhighin nih dhi nih phi nah feh bhi khi shin nang deh dem Naan dhi nih phi nah ni - eh? 21Dhisi anih a wa-ar dhi mu khat der muk, dhi nah gwo dhi nih dem Naan bhi nih dem emnhighin nih zak.
1Gwo ndhi shinzeen nah Jesu a Lah Naan dang gwo feh dem gwo ndhi la la feh bhi nhi phi dem la feh zak. 2A yarkam wuni feh deh mu man dem khi jep Naan mu dhi mpe ndhi mun phi dem Naan shin mun phi tap waar khimuk zak. 3A mpe ndhi dem khi Naan nhi a tap waar khimuk dangbhi waar khi muk lah puo mah.4Gwo ndhi mu lah nih bhut Naan ni a kohorong kha yil feh. Shinzeen fun a nhi a kohorong kha yil feh. 5Aweh a kohorong, kat gwo feh shinzen Lah khi Naan ma yeh?6Nih a gwo ndhi nin shinnih n'am khi tikhim Ndah Jesu nin kha nih n'am khi tikhim zak. 7Riin khi Naan nih a langthing fun pe ndhi riin khi Naan nih a zeen. 8Kha-an langthing mu dhi kun, riin, am khi thikhim mu kun sih mu khi phishi khime.9Khi peh ndhi mun phi dem langting khi gurum mu sih bhi langting khi Naan bal met wuni feh. Aa ndhi sih anih a langting khi Naan khah La nih. 10Gwo ndhi shinzeen Lah khi Naan, bhi langting khi muk der muk. Gwo ndhi shinzeen mah bhi nih a gu dung peh ndhi gwo wuni feh shinzeen langting ndhi Naan shin La fhinih mah.11A ndhi sih a langting ndhi nah Naan shin se-en finih mun wu tai tai. 12Gwo ndhi nih khi La feh bhi nin nah, gwo feh khi se-en. Gwo ndhi kye deh mu yong nhi a Lah Naan mah bhi nih khi se-en mah.13A ran nbhisih mu gun deh gu shinzeen Lah khi Naan ndhi deh gu man nhi gun khi se-en wu tai - tai di zak. 14Ndhi sih ni a dem fun thikhim Naan, deh mu dang bii mu nder muk, bhi khi kiling mun dih. 15Kat mu man nah bhi bih ndhi mu dang nder muk bhi khi khiling mun, bhi mu shinzeen nah a bhi ndhi mu dang bhi shin a nih nmun.16Me gwo ndhi nah emnhikhin ni phi shin shikbis ndhi khi mak villing bhi dang Naan mpeh muk npeh dih Naan khi lhi deh kat se-en dih, npeh ndhi pak shikbis mu a ndhi gurum khi dang Naan npe muk mah. 17Shi'in khi shin bih wurret a shikbis.18Mu man nah gwo ndhi nih a Lah Naan bhi khi shin shikbis mah npeh ndhi Naan nih phi tap phimuk shaar fom khi kat nih mah! 19Mu man nah mun a mu Naan, dang bhi yil sih a khi sar shaar fom.20Mu man zak nah Lah Naan jih deh mun mu man nah ni a gwu zeen dhi; mun zak mun bhut muk Jesu ndhi nih a zeen npe ndhi nhi a Naan ndhi khi mu'ut mah. 21Gun jep nhi mu, gu nah shin ze-en bih ndhi gu dak khi sar gu sih.
1
1Ndhi si a sukkuhun/sughun mhi Nda Jesu ndhi Nda Naan shin ni dee ni nin nkwaram fini khikaa bi ndhi ni pee taa. A Naan shee lih bii mwo, nsar khi Jesu Kristi, mpee dee ni nin nyen fini mwo di, mpee de mwo man bii ndhi ntighim, khi bii ndhi khidet si. Asi bih Jesu Kristi lep kwaram fini shin mwan nder Jon npe dee ni sat bii sih mwo nni. 2Jon khi ten sat khi da-naa bii ndhi naa khi yit duk-duk, ni khi ten ran bilip Naan ndhi Zhesu Kristi sat Jon naa, bii fee a zeen. 3Gwo ndhi tang ran mhi naa shi kaa si bih khi kat retnyit, nyen ndhi tep kom dee mwo khiling bii ndhi Naan sat, de mwo shin bii ndhi mwo sat zak, bih mwo kih kat retnyit, mpee ndhi puss fe wul kus dee bii mwo gam di.4Nder Jon shinyaa nder ekkilisiya ndhi mwo pokhovil ndhi mwo khiyil nAsiya: yit dee wuret khi tongshakhap nder gwo ndhi a ni di, gwo wudok, khi gwo ndhi ni npee wul bih yaghal nder Riin mwo pokhovil ndhi ntighim pee phitong khimuk yon, 5yaghal nder Jesu Kristi zak, ndhi ni a langting mhi zeen, a ni a ndhi nshee ndhi mwo shee yaghal khini khipe muut, zak bih ni a miskaham khikaa daskaham nyil si. Nder gwo ndhi wal nmun. A npee thighim khimuk bih fwoon mun nbut shikbis fumu mwo - 6a lih dee mu dee a nyen wunan khi prist mwo, npee dee mun dihk yil nNaan Ndamu - wuyon khi bal mwo dee a mhimuk shin mwan tai tai. Asiwai.7Gu naa ni npe wawul a nbut libhin. Gurum mwo khi naa ni yit khi yit, khi nyen ndhi gyet mwo pwas ni. Gurum ndhi mwo ndighin yil sih duk-duk mwo npee wal - wal muut khimuk. Bii fee khi dee asih! Asiwai. 8Nda Naan ndhi khiting sat naa, "A jin a Alfa, a jin a Omega, gwo ndhi khi-detsi khi wu gyet, khi ndhi ni npee wawul zak.9An Jon, emnihin gu ngu mwan der Jesu, an a meme nbut gu ndhi gu mohor khi wula nbut Nda Jesu - an aa mepee ndhi sim pee fe a Patmos, mpee bhilip khi Nda Naan khi langting khikaa Jesu. 10An a nbut khi Riin par puus mhi Nda. A khiling me dhikhil bal-bal khibi fee si ndang - kong nih! Dhikhil fe sat nna, 11Ghi ran bi ndhi ghi naa nbut dikarda dee ghi lep khini shin mwan nEkkilisiya mwo pokhovil khi yil Afisu, khi Simena, khi Pagamun, shin mwan Thyatira, shin mwan Sardi, shin mwan Filadalfiya khi Loodicea di zak.12A viling khi yit dee nan a naa gwo ndhi ni phi lap bilip fee di. Nhi a viling bih a naa, fitila mwo pokhovil, ndhi mwo dak ki zinariya. 13Nbut fitila sih mwo pokhovil bih a naa mee gurum khi dar di ndhi lapshak khi Laa gurum, gwo fe leep mee lee lep sam wul nkwak, bwaghat tukkur khi teng zinariya.14Kaa khimuk khi shopkaa mwo piyaa khipe fiwu sih, khipe ndahar sih. Yit khimuk lap - wus khibi liis wus sih zak. 15Kwakshii khimuk mhilip khibi shaghal ndhi mhilip - mhilip ndhi mwo dak khi wus npee dee ni ret di sih zak. Dikhil khimuk a khipee am wur-wur phi tukul kong sih. 16Ni khi zar mwo pokhovil nsar seh fini, khi shuk ngwam ndhi - akhas - akhas mwo pih pwat mpih muk. Yit khimuk bangpee nnar puus sih.17Ndhi anaa ni bih sam a taa nyil nkwak muk dee a khipe gwo ndhi muut a muut gwe. Yaghal den sarsih fini nkaa nih, yaghal sat naa, "Ghi nok lukhut si. A an a ndhi nshee, a an a ndhi nlat fee. 18A ana gwo ndhi khi seen. Gyet a muut, khidet sih bhi an khi seen. An a gwo ndhi khi seen tai-tai. An khi bi philih mhi ep pee muut, npee mwan khi nyen wu duwan mwo nsar fini.19Ghi ran bii ndhi ghi naa gwe, khi bii ndhi ghi phi naa fee khidet si, khi bii ndhi kudi npee ji ntighim. 20Ani a pihshii zar wu sisok pokhovil nsar sih fihni, khi peadar fitila mwo pokhovil ndhi mwo dak shi zinariya. Zar pokhovil fee mwo a jeplep mhi Ekkilisiya mwo pokhovil zak, peedar fitila mwo - pokhovil a Ekkilisiya pokhovil zak.
1Ghi ran lep shinmwan nder laa lep khi Naan ndhi ni phi tap khi Ekkilisiya khiyil Afisus sihnaa, lep ndhi si a bilip ndhi put npih gwo ndhi ni khi zar mwo pokhovil nsarse fini, ndhi khi mwan khinaar pee lih fitila pokhovil sih mwo ndhi mwo dak khi zinariya. 2A man shiit shin fuk ndhi gu shin gwe, ki jeel fuk, khi mohor fuk zak. Ba gu yaa shaar khi nyen ndhi mwo a wubis ma. Gu kam nyen ndhi sat mwo naa dun a jep lep mih Jesu Kristi khi kana kan asih ma, a dung get-get.3Gu mohor khi jeel ndhi gun phi shuu npee sim fini, gu nok baa khidangkong. 4Dangbhi an khi mee bii khimee npee sat khikaa gu. Ba gu kudi gu wal nnan khipee ndhi gyet gu wal nnan ma. 5Gu nok mhinder suk khi pee ndhi gu pal di. Gu tehwap dee gu shin bii ndhi nshee. Kat gu tihwap ma, bih an npee ji ndeer ggu dee nan a mang pee den fitila fe di.6Gun khi ndhisih zak, Gu ten gu nyang shiitshin mhi Nicolatiyawa mwo, ndhi an a nyang duk. 7Gwo ndhi ni khi kom npee khilingpee, bih khiling bii ndhi Riin ni phi sat fee nEkkilisiya mwo. Gwo ndhi sih kokrong bih a shin pee ni sih -laating mih seen, ndhi ni khitingnaan mih Naan.8Ghi ran lep shin mwan ngulep khi Nda Naan ndhi ni phi tap khi Lih Naan nyil Simena. Lep ndhisih a lep gwo ndhi dok ni nshee, a ni zak a lat khibii mwo duk-duk, ndhi gyet muut, dangbih nih khi seen khidetsih. 9A man jeel ndhi gu shuu, a man ndhi gun khi biilong ma, dau khin ndhi asih bih gun a nyen biilong mwo, a man wubis mih nyen ndhi mwanan dun a Yahudawa, a zee-zeen, mwo a mee nyen Yahudawa mwo ma, a shetan mwo.10Gu nok lukhat/luhut wula ndhi ntihin. Gu naa dee, ngujuwan ni npee shuar pakgu mwo lih kuwoo dee nih kam gun naa di, gun npee shuu jeel/wula npee teer sar. Gu mohor, gu nok nyang Jesu sih, kat mwo npee two gun, bih mangmohor npee zhesu npee shin zuhum wuyon gun mih seen. 11Gwo ndhi ni kom bih kiling bii ndhi Riin phi sat fe nEkkilisiya (Nyen mwan nder Naan mwo). Gwo ndhi sih kokrong bih muut wu vil khi bhim ni ma.12Ghi ran ghi shin ngulep khi Nda Naan ndhi nih phi tap khi LihNaan ndhi khiyil Pergamun sihnaa, "Lep ndhi put a sar gwo ndhi nih khi shuk ngwam wu akhas kwang vil. 13A man pee ndhi ghi tong di, a petong wuyon ndhi shetan khi tong di. Duk khi ndha asih bih gu yaa sim fhini bal-bal. Ba gu nyang zeen fihni khibii ndhi gyet mwo tih Antibas ngu langting fihni, ngu zeen, ndhi mwo tih ni khinaar gu, npee ndhi shetan khiting di.14Dang bih an khi bilip nlaani khikaa ghi. Ghi khi pak gurum mwo daar bal-bal khi kaa kam-kam mih Balaam. ndhi kam nBalak de ni den pang-gap kwak nzhep Isarila de mwo sihsih ndhi mwo dihyil nkum khini, khi shiit-shin wu bis khi shin ngaa. 15A sih zak, ghi khi pak mwo di ndhi yaa kam-kam khi Nicolaitians bal-bal.16Gu tihwap, mabih an npee zhi (ji) de nan shin lyak di khi gun, khi ngwam ndhi an khini nsaar. 17Gwo ndhi nih khi kom mpee kilingpee, bih kiling bii ndhi Riin khini npe sat nyen mwan nder Naan mwo. Gwo ndhi kat kokrong, bih a an pak manna ndhi a wusisok nni, a shin mee pang wupiya khi sim wupwo ndhi mwo ran khidel pang fe, sim ndhi megurum mak man fe ma, a gwo ndhi lap pang fe khi man det.18Ghi ran shin mwan ngu lep khi Naan nThyatira, Ndhi sih a lep nsaar khi Laa Naan ndhi yit khimuk phi lapwus khi bi ndhi nbhilim wus fe sih, kwaakshii khimuk mhilip - mhilip khipe shaghal ndhi mwo dak reet-ret sih. 19A man shiitshin fuk: wal fuk, shin zeen fuk, khi bam mwo ndhi gu shin, khi mohor fuk zak, shiit ndhi gun phi shin fe khidet sih met wu gyet gu shin nshee-shee.20Dau khi wuni fe bih an khi bilip npee sat khikaa gu, npee ndhi gu tap gu kooh mat ndhi sihm khimuk a Jezebel, ndhi nih phi yong sat a mat sat pwo/bilip Naan. Yar kam-kam khimuk a wubis, a mat sih lih dee nkwaram finih mwo shin shiit shin wubis khipee ngaa bih yaghal mwo sihsih ndhi mwo shin nkuni. 21A shin pong nnih dee nih tihwap di, bih nyang tihwap npee shikbis ngaa.22A kon mat sih khikaa kihram gok, mwo ndhi shin ngaa khi ni mwo khi shuujeel, kat ba mwo tihwap ma. 23Zhep (Jep) khimuk mwo khi murap/duwam khi shwal, Ekkilisiya mwo duk-duk mwo khi man ndhi a an a gu naa leng khi dihin bizung, kowe khi lap kwat khi shiit fini.24Gun gokhotshii gurum mwo nTayatira ndhi gu nyang lap kam khi Jezebel, khi ndhi ba gu man bi wubis ndhi ndihin - ndihin mih shetan ma, bih ba an khi mee lee tihin npee ten gun khi ni ma. 25Mpee wuni fe bih gu dar bal-bal nbut bii ndhi gu man har parpus wawul fin zak.26Nyen ndhi mwo dar bal-bal de mwo sih kokhorong, mwo shin shiitshin wuret, nlat fe bih a shin bal nmwo khikaa yil mwo. 27Khi de a miskaham khikaa mwo khi laa kam shaghal, a khipe dhilang wan sih, bih khi phiran kwet-kwet. 28Akhipe ndhi a lap gwe nder Nda, an zak a shin zar phibit ni. 29Gwo ndhi ni khi kom, bih kiling bii ndhi Riin phi sat (nEkkilisiya) nyen mwan nder Naan mwo.
1Ghi ran shin mwan ngulep khi Naan ndhi ni phi tap khi Ekkilisiya ndhi khiyil nSardi sihnaa lep ndhi put a phi gwo ndhi ni Riin khi Naan mwo pokhovil, khi zar pokhovil zak. A man shiit shin fik, ghi lih dee gurum mwo shin leng naa ghi di khi seen, dangbih ghi a wu mumuut. 2Ghi yaghal khiting ghi dak gokshii bi ndhi kudi khi seen yakba khi nsihit muut, nfee ndhi a kat shiit shin fik ret duk-duk nyit Nda Naan ma.3Ghi khikder sak, khi bii ndhi ghi ten ghi lap khi ndhi ghi khiling. Ghi lap lohot, ghi tihwap. Kat ghi yaghal nsam ma, bih annpee wul/ji akhipee wat sih, ba ghi npee man bii ndhi an khini nder ghi ma. 4Pak gurum mwo di nyil nSardis ndhi mwo khi ten vwang lee fut mwo bang - bang, mwo wuni fe npee mwan-mwan awukhime khi an, mwo khi lep lee wupiya-piya saksak, npee ndhi mwo mak.5Nyen ndhi mwo sih kokhorong, a mwo khi lep lee wu piya-piya sih. A tih sim khi mwo nbut dikarda ndhi ni khi sim nyen seen mwo ma, a yong sim muk ntihin Nda Naan khi jep lep khimuk mwo. 6Gwo ndhi ni khi kom, bih khiling bi ndhi Riin phi sat nEkkilisiya mwo.7Gwo fe sat nan naa, "Ghi ran lep shinmwan nder ngulep khi Nda Naan ndhi nih phi tap khi LihNaan (Ekkilisiya) ndhi khi yil Filadelfiya. Lep ndhi sih a bilip ndhi put npih gwo wubang khi ngu satzeen. A gwo wuni fe khi mulki mih nda Dauda (David), kat epp philih bih ba mee ngu mak okhot fee, kat bal philih bih ba ngu epp fe zak. 8A an a man shiitshin fhik mwo. Ghi naa deel. A den philih nghi a fung ndhi ba me ngu mak bal fe. A man ndhi bal fhik kat, dau khin ndhi asih bih ghi shin lohot khi bilip finih, ba ghi nyang sim finih ma.9Ghi khiling ah, an npee lih nyen lihnaan mih sheetan mwo - ndhi mwo naa dun a Yahudawa, dang bih a sihnna, a dung et-yet. An npee lih dee mwo ji kurum ntihin ghi, bih yaghal mwo man ndhi a wal nghi. 10Mpee ndhi ghi tap khi war khi mohor, an zak a tap khi ghi nsar yakba mebii bhim/tung ghi ndighin teer mih jeel ndhi khi waji khikaa yil fe, mpee ndhi jeel fe npee sham gurum mwo duk-duk khi yil sih. 11Dee di lee ma bih an npee wawul, ghi yaa bii ndhi ghi khi nih bal-bal, yak ba mee gurum khin duwan biizughum mih kokrong fe.12Duk-duk nyen ndhi mwo sih kokrong bih mwo khi dee a tukus lih khi Naan fihnih. Gwo fe khi sham put nlih eh mak, dangbih a ran sim Nda Naan nkaa muk, sim yil wuyon mih Naan (Urushalima wu pwo, ndhi tong sam khiting Naan nder Naan finih), khi sihm finih wu pwo. 13Gwo ndhi ni khi kom npee khiling pee, bih khiling bii ndhi Riin khi Naan phi sat nyen mwan nder Naan mwo (Ekkilisiya).14Gwo fee sat naa, "Ghi ran lep ghi shin ngulep khi Naan ndhi nih phi tap khi Ekkilisiya ndhi khi yil Ladisiya. "Lep ndhisih put a nsar gwo ndhi sim muk a Asihwai (Amin) ngu zeen-zeen, ngu langting, wuyon khikaa bii ndhi Naan dak duk-duk. 15"A man shiit shin fhik, ba ghi ban ma, ba ghi zuhum ma, 16Npee ndhi ghi a khinaar - khinaar det bih an npee fuut ghi shin put nphinih.17Ghi sat ghi lih, "An a ngu biilong, an khi biilong mwo bwer gwe, an zak phi dem mee bii ma". Dang bih ghi man ma, ghi a ngu jeel, ye khi ret dee ngurum mwo naa jeel fhik khi yit mih bam ma. Ghi a khipee nyen wu vuham mwo. Ghi a khipe nyen jeel mwo ndhi mwo khi mwan ngurum. 18An phi sat bhilip nghi, "Ghi seet zinariya nder nih, zinariya wuret-ret dee nghi dee a ngu biilong di. Ghi seet lee piya mwo nder nih, dee nghi oghot/paa guum fhik di. Ghi ji ghi seet enyit zak, dee nghi ghi lih nyit fhik mwo npee naapee di.19An phi gwakshik yaghal a shin kar nyen ndhi a wal mwo. Mpee wuni, bih ghi tih-wp mih zeen zeen. 20A daar sih khi philih, phi kwak philih bizung. Kat mee gurum khiling dighil nih dee epp philih, bih a dhel ndighin lih khimuk dee a sihsih khi ni, ni zak sih sih a wukhime khi an.21Nyen ndhi mwo kat kokhorong bih a shin pee mwo dee mu tong khikaa peephjitong wukhimee khi mwo nmulki khi Naan. 22Gwo ndhi nih khi kom mpee khilingpe, bih khiling bii ndhi Riin khi Naan nih phi sat fe nyen mwan nder Naan mwo."
1Khidangkong bii ndhi sih mwo, bih a naa pee, bih a naa philih a fung khitingnaan. Dighil ndhi nshee ndhi a khiling nih phi lap khi an, a khipee fee, phi sat naa, "Ghi kaa npesih dee nnan a nin bii mwo ndhi mwo npee taa khidangkong bii sih mwo di nghi. 2Ba khi tankoo ma bih a wayaa nbut Riin, yaghal a naa mee peetong khitingnaan ndhi meegwo shi khitong khidel fe. 3Gwo ndhi khitong khipeetong fee dee khipee jaspa khi kaneliyan. Nweeh neer peephitong fee shikhir kaat. Nweeh fee dee khibii meebii shi ndhi mwo khi yong a Emerald.4Dang bih mee - peephitong mulki mwo di zak yaa gurum khi feer, mwo neer peephitong mulki wuyon fe. Nyen - nan mwo yaa gurum khi feer khikaa pee-phitong mih mulki ndhi sih mwo, mwo juwal biikaa mih peetong wuyon (mulki) ndhi mwo dak mwo shi zinariya. 5Khi pee-phitong fe, bih millap tong put khibii wus sih. Naan tong piram pee zak. Fitila mih wus mwo pokhovil phi shan ntighim pee tong wuyon fee, fitila mwo pokhovil sih a Riin khi Naan.6Ntihim pee phitong wuyon (mulki) bih a naa mee bii khipee am - nihin sih ndhi milap-milap khibii ghilas sih ndhi dong kyer-kyer. Mee bii shi mwo ndhi mwo khi seen mwo feer, mwo khi yit gam-gam (bwer) ntihim khin ndangkong zak.7Bii ndhi khi seen ndhi nshee fee a khibi Liit (Lion) sih, wu vil lapshak khi laa Randong. Wu kun ni khi yit khipee gurum sih, wu fee zak a khibii ngoro ndhi khi yakhal kaa khiting sih. 8Bii ndhi khi seen mwo feer sih mwo khi shaap - khi shaap mwo peemee zak, mwo khi yit gam-gam shi buut-shibuut khi ndangkong zak. Ba mee lap nohok di ma, lihpar khi puus bih mwo phi tam det, dee tong mwo saam Naan mwo naa, "Gwo wubang, Gwo wubang, Gwo wubang' Nda Naan bal met mbii mwo duk-duk. A ni gyet bhi bhit, A nih khidet sih, A ni ntihim zak."9Bii ndhi mwo fee ndhi mwo khi seen sih mwo dihk yil nNaan, mwo shin wuyon nih khi plang, npee gwo ndhi khi seen tai-tai. 10Nyen nan mwo yaagurum khi feer mwo kurum ntihim gwo ndhi khi tong khikaa pee tong wuyon (mulki) fe, mwo dihk yil ni, npee ndhi ni khi seen wu tai-tai. Nyennan sih mwo shuwat nbiikaa fut mwo ntihim khimuk, mwo phi sat naa, 11'Nda Naan - fumu, a ghi, ghi mak lap wuyon, nda Naan, khi dihk yil khi bal. A ghi ghi lih bii mwo duk-duk. A shi leng fihk bih ghi lih mwo di zak. A ghi, ghi shin seen nmwo.
1A naa mee dikarda wu shishikhit nsar gwo ndhi tong khipeetong wuyon (mulki) fe, khi ran ntihim khin ndangkong, mwo vughum yit pokhovil khi stam. 2Dangbih yaghal a naa mee laa lep khi nda Naan wuyon nih phi sat bilip bal-bal naa, "a we khi mak fwal stam ndhi mwo pokhovil de ni epp dikarda wushi-shikit sih ye?3Dangbhi ba mee gurum khitingnaan, khi khiyil sih khi biider yil sih ndhi khimapee ep dikarda fe ma, mee gurum khi makpee tang dikarda sih ma zak. 4A wal-wal-wal npee ndhi ba mwa kat ngu ep dikarda sih dee ni tang di ma. 5Mee-mee nbut nyen nan fe sat nan naa, "Tap ghi nwal ma. Ghi naa lit khi kan khi Yahuza, khi mih Dauda khi ten sih kokhorong khikaa bii mwo duk-duk gwe. A nih khimee det khimak fwal sitam fe dee nih ep dikarda khi sitam ndhi mwpo pokhovil sih di zak.6Yaghal a naa mee laatim khi dar khi naar peetong wuyon, khinaar bii mwo feer ndhi mwo khi seen, zak bih khinaar nyen nan mwo. Gwo fe dee khipee kum gurum sih. Ni khi sokhom mwo pokhovil, khi yit mwo pokhovil zak ndhi a Riin khi Naan pokhovil ndhi lep khi ni khiyil duk-duk. 7Laatim fe yaghal mwan kih lap dikarda wo shi-shihit sih nsarsih gwo ndhi khitong khikaa peetong mhi mulki khi Naan.8Khidangkong ndhi lap dikarda fe, bih bii mwo fee ndhi mwo seen, khi nyen - nan mwo yaagurum khi feer sih mwo pwatdong ntihim laatim fe. Mbut nyen-nan mwo yaagurum khi feer sih mwo bhi ko a wee bhi ni khi ngwenee khi ngwe nee, khi daa - khi daa nsar ndhi mwo dak a khi zinariya, daa fe mwo khi mwoor ndhi dih shang-shang mwoor fe a aduwa kih nyen mwan nder Naan mwo.9Mwo phi mang tam mwo naa, "A ghi det ghi mak mang dikarda si, dee ghi fwal sitam mpee dee ndikarda fe den a wu-ep di. Gyet mwo tih ghi, a shi tihim fhik bih ghi seet nyen gurum mwo nda Naan shi ni shi ni, liss diik-dhi khi yil mwo shipee-shipee zak. 10A ghi, ghi lih dee nmwo dee a daskaham wu nan mwo, bhi yaghal mwo dee a pris dee nmwo shin shiit nda Naan fumu di zak, dee nmwo kot a daskaham mwo khi-kha yil fe di.11Bih yaghal a naapee, bih a khiling dihghil zhep lep khi Naan mwo ndhi mwo neer peetong mulki fe khishak khi bii ndhi mwo khi seen, khi nyen nan mwo. Duk-duk bhi mwo a gurum dubu sar khi dubu-dubu nkwa. 12Mwo lap khi dihghil wu bal-bal mwo naa, "Laatim sih gyet mwo tih ni, a ni mak lap wuyon, khi long, mkhi seen khi bal zak. Gu yit di dee gurum mwo shin wuyon khimuk nih, yaghal mwo saam sim khi muk zak.13Dang bhi yaghal a khiling dighil bii mwo ndhi Naan den khiting khi yil, ndhi khider yil, khi ndhi khidel amm, duk-duk mang tam mwo naa, "Nder gwo ndhi a nih khitong khi peetong mulki, khi Laatim, gu yit nmun mu saam khimuk di, dee mu shin wuyon nnih khi bal shin mwan tai-tai. 14Khidangkong fe bhi bii ndhi mwo khi seen feer sih mwo sat nnaa, "Amin." Nyen nan fe mwo kurum khi fhirim dumwo dee nmwo dhikyil ngwo ndhi ni khi seen tai-tai.
1A naa Laatim fwal ndhihin stam fe ndhi nshee. Yaghal a kiling dihil memee nbut bii mwo feer ndhi mwo khi seen. Gwo fe yong pee bal-bal nbut libin naa, "Ghi zih." 2Ndhi a naapee, bih yaghal a naa mee bhizing wupiya sak-sak kih zih (ji). Gwo ndhi khi lang khidel bizing fe ni khi nree, mwo shin biikaa kokhorong - ni. Ni khi bal kpokhorong npee ni sih kokhorong di.3Ndhi Laatim sih fwall ndihin stam wu kun, bih a kiling bii ndhi khi seen wu vil sat naa, "Ghi zih!" 4Bhizing wukwa yaghal put, a bang kyer-kyer. Mwo shin pee ngu lang bizing fe de ni mang - tongshahap shin ba kih yil di, dee ngurum mwo tuwo shak di, yaghal mwo shin mee ngwam wuyon ni zak.5Laatim sih shin fwall ndihin mih stam wu kun, bih yaghal a kiling mee dighil nbut bii mwo feer ndhi mwo khi seen sih, yongpee sat naa, "Ghi zih!" Ndhi a yaghal a naa pee zaak, bih a naaa a bizing wu tiip, nimkhi daa npee kam bii mwo khipee kuyengye sih nsar fini. 6A kiling dighil khinaar bii mwo feer ndhi mwo khi seen sat naa, "Gurum khi mang shakhal shiit fini mih puus khimee dee ni seet muudu mi alkama - kihmee di zak, gurum khi mak mang shakhal shiit mih puus kihmee dee ni seet muudu shuu mwo kun di. Daangbhi ghi nok tikhot khi mwoor fe khi am aanab fe sih.7Khidangkong ndhi Laatim fe fwall ndihin stam wu feer sih, bih yaghal a kiling dighil wu feer zak mih bii mwo feer ndhi mwo kih seen pih sat naa, "Ghi zih!" 8Yaghal a naa bizing ndhi wel-wel. Sim gwo ndhi khi lang kihkaa bizing fe a muut, bih Hades ndangkong muk. Mwo shin bal nmwo kihkaa ki mee nbut wu feer ndhi mwo kih yil fe, dee mwo twa gurum mwo ki ngwam di, kih neen, kih shwal, kih ludem wu biyal-biyal zak.9Shin laatim sih fwal ndihin stam wu paat, bi a naa seen kih gurum mwo ndhi mwo twa mwo npee sat bilip kih Naan khi langting kih mwo ndhi mwo kih ni. 10Mwo yongpee dighil bal-bal, naa "Nda Naan, ndaa wuyon, wubang, ghi a ngu zeen, ghi npee nok tok diyel nyen yil sih mwo a peenang ye? Nyen wu gyet mwo two mun si, npee mwo lap kwat fut di ye? 11Bhi yaghal mwo shin lee wupiya mwo jwal, yagahaal mwo sat nmwo naa, "Gu mohor lee dangsih, gu tap phi shaar shiit fuk mwo, khi emnihin fuk ndhi mwo npee twa mwo, khibii ndhi mwo npee twa gun sih dangsih.12Ndhi laatim sih fwall nddihin stam stam wu pemee, bih yaghal a naa yil sighin/yoghon. Puus shihir/bor a tiip khibii lee wu tiip wuluk-wuluk sih, bhi tar shihir a tihim. 13Zar mwo khitingnaan mwo pwadong nyil, kihpee laa ting kon ndhi kohom khi wun shin sam nyil sih. 14Khitingnaan yaaghal laham khibii ngu shikhit karam sih. Pang mwo khi am mwo ter bwak khipetong fut zak.15Dangbhi daskaham kih yil fe mwo, khi nyen ndhi mwo a nyen mulki, khi nyen wu nan-nan mih Sozhozhi mwo, khi nyen - biilong mwo, nyen wu bal-bal (iko) yaghal gokshii gurum mwo duk-duk, kwram mwo, khi zhep lih mwo shoo lihim ngohot pang khi pak fung pang wukwa mwo zak. 16Mwo dang phi pang, mwo naa, "Gu zhi gu pwadik khidel mu sar yakba nmun naa yit gwo ndhi khitong kihpee tong wuyon (mulki) si di, yakba tukurnung diyel mih laatim kat mun. 17Mpee ndhi puus tukhurnung kihmwo wuyon zhi wul. A we khimak bam kaa shini npuus wuni fe ye?"
1Khidangkong ndhi bii sih mwo lat bih yaghal a naa zhep kih Naan mwo feer, mwo dar nkwangpee mwo feer mih yil sih, mwo yaa kohom/kut mwo diin nkwangpee ndhi mwo feer sih mwo dar khi ni, yakba kohom/kut khi put nyil, khikaa am teku, ko khikaa ting zak. 2A naa laalep kih Naan wukwa khi zhi nkwang arkaa/puus kaa, ni kih ndihin mih stam ndhi a mih Nda Naan ndhi ni khi seen. Gwo fe yongpee khi dighil bal-bal nzhep - lep mwo feer ndhi mwo khji ten shin pee/iko nmwo dee tihkohok khi yil khi am di-shi dighil wu bal-bal. 3Gwo fe yaghal sat naa, "Gu nok tihkok khi yil, am khi ting mwo sih. Gu dar dangsih dee mun mu bam stam mih Naan ngun npikhin fuk mwo, khi kwaram khimuk mwo dangsih.4Bih yaghal a kiling mee gurum mwo gam-gam ndhi mwo bam pihkhin khimwo khi ndighin stam mih Naan, mwo wul dubu dali-kihmee, khi dali feer khi yakgurum feer. Nyen ndhi sih mwo pwat a dighin gurum mih Yahudi mwo. 5Gurum mih Juda dubu sar kaa vil ndhi mwo bam phikhin stam. Gurum kih Ruben ndhi mwo lih alama mwo, mwo wul dubu sar kaa vil. Gurum mih Gad mwo dubu sar kaa vil ndhi mwo lih alama nmwo. 6Nkaan mih Asher a dubu sar kaa vil, Nkaan mih Naptali mwo dubu sar kaa vil, Gurum mih Manasseh mwo wul dubu sar kaa vil zak.7Mih Simeon mwo dubu sar kaa vil, Levi ni khi gurum dubu sar shikaa vil, Issachar, gurum dubu sar kaa vil. 8Gurum mih Zebulun, dubu sar kaa vil, nkaan mih Yusufu/Joseph mwo a gurum dubu sar kaa vil, bih yaghal nkaan mih Bengamin mwo a gurum dubu kih sar kaa vil zak ndhi mwo lih alamaa mwo.9Khidangkong bii sih mwo duk-duk bih yaghal a naa pee, bih a naa khisher gurum mwo ndhi ba mee gurum khi mak kun nyen fe mwo ma - mwo pwat shii yill-shiyil, shi nkaan-shinkaan, khi lisspwo khimwo shini-shini, mwo pwat shipee - shipee ndihin yil sih. Mwo der ntihim peetong wuyon (mulki), ntihim Laatim khi Naan. Mwo jwal lee wupiyaa, mwo kih shaa moorbang nsar-nsar zak. 10Mwo app dighil du khishak bal-bal naa, "Bam fumu a pih Nda Naan, a nih khitong kihkaa peetong wuyon (mulki) khi laa tim fee zak.11Nyen lep mwo duk-duk mwo diram khiting, mwo neer peetong wuyon (mulki), mwo neer ngyennan mwo khi bii ndhi mwo khi seen fee sih zak, bih yaghal mwo zhim kaa du nyil ntihim peephitong wuyon (mulki) fe, dee mwo dhikyil nNaan di. 12Mwo sat naa, "Asiwai! Samsim, dhikyil, khi seen khi shinplang, ki wuyon, iko, khi bal mwo amih nda Naan fumu shin mwan tai-tai, Asiwai."13Memee nbut nyen nan fe tal nder nih naa, "Nyen ndhi mwo ki lee piyaa, khi lee piyaa sih mwo tong a ne mwo zhi ye? 14Bih yaghal a sat nnih alih, alih, "Nda, ghi kih man fe," bih sat nnan naa, "Nyen ndhi sih mwo a nyen ndhi mwo pwat nbut baga wula (wula wuyon) mwo vwang lee fut mwo, dee mwo dee a wupiyaa ndihin tihim kih laa tim sih di.15A npee wuni fe dang bih mwo khi dar ntihim peetong wuyon (mulki) mih Nda Naan, mwo pih dikyil Naan nlihnaan lihpar khi puus Gwo ndhi kihtong khikaa peetong mulki fe nih npee tong awukhime kih mwo. 16Ba me neen pee laa nmwo ma, amtih khi sham tih mwo ma. Puus khi baan mwo ma. 17Mpee ndhi laatim ndhi nih kihnaar mwo khi dee agu tap kih mwo, khi mwan khi mwo nphibut mih am dhi seen tai-tai, Nda Naan khi pwas yitmwa nmwo nyit kwet-kwet.
1Khidangkong ndhi Laatim fe fwal ndihin stam mu pokholvil, bih ba mee gurum lap bilip kihting - Naan ma, wul kus kih gohot awa. 2 Dangbih yaghal a naa zhep (jep) lep kih Naan mwo pokhovil, mwo khi dyaram ntihim Nda Naan khi feer mwo pokhovil zak.3Laa lep kih Naan ji dar kus kih wus shan biizuhum, nih kih mee daa wus biizuhum fe, ndhi mwo dak khi zinariya. Mwo shin muwoor wu dih shang-shang nnih dee nih shin biizuhum kih dang Naan mih nyen mwan nder Naan wubang mwo kihkaa peewus ndhi mwo dak kih zinariya, ndhi nih ntihim - peephitong wuyon (mulki) sih di. 4Bih yaghal diyeel mwoor biizuhum ndhi dih shang - shang kih dang Naan mih nyen Naan wu bang mwo, ndhi nih nsar laa lep kih Naan, diyeel fe kaa khiting nder Nda Naan. 5Dang bih laalep fe mang daa biizuhum fe, gam daa fe kih wus ndhi kihkaa peewus biizuhum fe bih yaghal kon nyil, ndhi kon wus sih nyil, bih libhin khi dighil gurum mwo, khi milap kih pee yon-gon, bih yil sighin (yokhon) zak.6Khidangkong wuni, bih nyenlep Nda Naan mwo pokhovil ndhi mwo kih feer pokhovil sih, mwo yaghal dak sut dee mwo zhim npee taa feer di. 7Ngulep khi Naan ndhi nshe taa feer finih, bih ndakhar kih wus riyeep khi tihim, mwo sam kon nyil, khimee kihkaa kun mih yil fe shaan, khimee nkaa, mih ting mwo shaan zak, dangbih dem wu milap-milap zak.8Ngu lep Nda Naan wu vil taa feer, meebii khipee pang wu yon - yon sih shaan khi wus sam taa nam (teku). Wu kun nkaa am (teku) viling a tihim. 9Wu kun mih bii ndhi seen nbut am (teku) mwo dwam duk-duk. Kihmee nkaa kun mih girgi mwo tihkok.10Ngulep wu kun taa feer finih zak, bih zar wuyon tong khitingnaan sam taa kih liss wus khibii zarr wus, nkaa wukun mih kong am mwo, kih phibut am mwo zak. 11Sim zar fe a "wudeet. Wu kun nbut am fe bor a wudeet duk, dang bih gurum mwo bwer mwo dwam npee am ndhi deet fe.12Ngu lep kih Naan wufeer taa feer finih, bih yaghal mwo shit khimee nbut wu kun, mih puus, kih khimee nbut wu kun, mih tar, kih khimee nbut wu kun mih zar mwo zak. Mpee wuni bih kihmee nbut wu kun mih pee - bang sih mwo, ba mwo kudi khi peebang zak ma, kihmee nbut wu kun mih lihpar, ba shin kot khi pee wubang zak ma.13A naa pee, bih yaghal a kiling dighil puul nih phi yongpee kih dighil bal-bal naa, "wula! wula! wula, npee nyen ndhi mwo ndihin yil sih, npee ndhi nyen lep khi Naan mwo kudi kun, mwo npee taa feer mut zak.
1Ngu lep wu paat taa feer min zak. Yaghal a naa zar khitingnaan sam taa nyil. Mwo shin bii bal phituhun ndhi mwo ko sing-sing nih. 2Ndhi epp phi tuhun fe bih diyel put ntuhun fee kaa, dee khipee diyeel wus ndhi shaan lih sih, diyeel fe paa puus, kihtingnaan, bih pee yaghal rap khibii lihpar sih.3diyeel fe bhi sighit mwo sam khiyil, mwo shin bal mwo khibii bal dokhar khiyil sih. 4Mwo sat mwo dee mwo nok tihkok khi dem kih ting ndhi khi yil fe sih,, mwo shin jeel a nyen ndhi ba mwo kih mebii fiipwo npihklin khi mwo ma.5Mwo shin pee mwo npee two gurum mwo ma, mwo shin pee a mpee lih wula mwo mpee tar paat deh Jeel khi mwo a shwal nkaa shwal ndhi gurum khi kiling khipee daghar ndhi kat tat gurum sih. 6Nbut teer ndhi mwo paat sih bhi gurum mwo khitong nmuut kih yitmwa, bih ba mwo npee kat fee ma. Mwo npee tang yarkam muut, muut khi zhong poo (khi yaa nasihsih).7Sighil mwo lapsshak khi bizhing npee liyak. Nkaa biikaa ndhi mwo dak kih zinariya zak, bhi yit khi mwo lapshak khi yit gurum mwo. 8Shoopkaa nyen fe mwo kwan-kwan dee khipee mih shirop mwo sih, akhas a khipee mih liit sih. 9Mwo paah tugkur fut mwo khi meebii khipee shakhal, zak bih mwo khi shaap ndhi wal nkyet-nkyet khi kwak bizhing ndhi nih phi dhil keke bizhing npee liyak.10Mwo khi dang zak ndhi khi tat gurum kibii dakhar mwo sih, a shi daag fe bih mwo kat bal npee shin zheel n gurum mwo npee tar paat. 11Miskaahaam khimwo a nguleep mih tughun ndhi mwo ok jong-jong ndhi dar nbii sih kus ma, sim gwo fe nliispwo mih Yahudawa mwo a, Abaddon, nliistpwo mih Heleniyawa mwo zak bih sim gwo fe a Apolliyon. 12Wula ndhi nshe del gwe. Dee a jeel wuyon - yon wuvil npee wawul.13Ngulep wupeemee taa feer finih, bih yaghal a khiling mee dighil ndhi put khipee wus bii zuhum mih zinariya sih mwo kihdar ntighim Nda Naan. 14Mwo sat nguleep wa peemee ndhi nih kih fee sih naa, "Gu fwon nyen lep kih Naan mwo fee ndhi mwo diyan mwo nkong Euffiretus. 15Nyen lep wu feer ndhi sih mwo, tong phi tap pee npee pee fee, khi teer, khi tar khi yi mpee dee mwo bwot mwo di, de mwo two gurum mwo di.16Soja ndhi mwo khi ling khidel bizhing fe mwo wul milliyon dali vil (200,000,000). 17Bizhing ndhi a naa mwo nbut sukhun kih nyen ndhi mwo khi ling khideel bizhing fe mwo lapshak. Mwo jwal shakhal kaa, khi tukhur fut mwo, ndhi naat - naat khibii wus sih, pak pan a thip khipee khilingnaan sih, kaa bizhing fe lapshak khi kaa liit, wuus khi diyeel khi fwat pwat npwo bizhing fe mwo zak.18Mwo twa wu kun khi gurum fe khi zheel khi diyee khi fwat ndhi pwat npwo bizhing fe mwo. 19Bizhing sih mwo khi bal a pwo khi dang, mpee ndhi dang kihmwo a kibii nwoo mwo sih, mwo khi kaa khi goklaa nkaa gurum mwo.20Gokshii gurum ndhi mwo two mwo mpee zheel ma, mwo tihwap npee shiit shin mih sar fut wubis ma, mwo nok dhik yil nrhiin wu bis khi kum, khi zinaariya, khi azurfa, khi pangmwo, khi sheep mwo, kih bii mwo ndhi ba mwo kih yit npee naapee ma, ba mwo khi kwak npee mwan-mwan ma. 21Dangbih shin mwo niyang tihwap npee shikbis tihkaa ndhi mwo shin, kih shiitshin ngaa khi wat zak ma.
1Yaghal a naa wukwa ngulep wuyon tong khitingnaan sam, libhin paa kaa khimuk kihbii lee lep sih, yit kihmuk kihbii puus, kwakshii zak dee khibii kuur wus wu naat-naat sih. 2Nih khi mee laa dikarda ndhi mwo khiten epp gwe nsar finih. Den kwa dase kihkaa am, kwak dakul khidhin.3Dangbih gwo fe yongpee bal-bal dhihil khimuk lapshak khi dhihil liit. Khidangkong ndhi fwa oor bih, piram pee mwo pokhovil mwo pwat khi dhikhil mwo lap zak. 4Khidangkong ndhi wu pokhovil sih mwo lap, bih yaghal an npee ran fe, bih yaghal a kiling mee dikhil khitingnaan sat naa, "Ghi siip (okhot) bii ndhi nbut libhin ndhi mwo yong pee pokhovil mwo sat sih. Ghi nok ran meebii sih.5Ngu lep khi Naan ndhi a naa kih dar, mee kwakshii nam, memee khidhir (yil) sih, epp sarsih finih shin kaa khitingnaan. 6Gwo fe lap bilip ngighin sim khi Nda Naan shin mwan tai-tai. Naan ndhi den khitingnaan, khi bii mwo duk-duk. A nih den yil khi bii ndhi mwo ndighin yil fe zak, khi teku (am) khi bii ndhi mwo ndikhin am duk-duk. Ngu lep sih yaghal sat naa, "Ba mee wet daar kudi ma, pee shin gwe. 7Dangbih parpuus ndhi nyen lep khi Naan wu pokhovil sih mwo mpee taa feeer fut, bih Nda Naan khi nin bii fiipwo finih, khibii khi ten sat nkwaram finih anabawa mwo.8Dikhil ndhi a kiling kihtingnaan shin lap bilip khi an naa, "Mwan ghi mang dikarda wu epp fe, nsar khi laalep kih Naan ndhi kih dar nkaa am (teku) khi yil sih. 9Bih yakhal a mwan ndeer laalep fe (ngulep) fe, a sat nih shin laa dikarda fe nnan. Gwo fe sat naa, "Ghi mang laa dikarda fe ghi sih. Khi deet buut nghi, pwo fhik kih rok khipee am nshii sih.10A lap laa dikarda nsar ngulep fe a takhaal. Rok-rok khibii am shii sih npihnih, khidangkong ndhi a taahal laa dikarda fe bih butfiya yaa an. 11Khidangkong bih mee gwo sat nan naa, "A ting dee ghi shin ghi sat sukhun khidel gurum mwo bwer, khi yil mwo, liispwo mwo shini-shini khi miskaham mwo zak.
1Mwo shin mee dam/kam nan, npee kampee/bii mwo. Mwo sat nan naa, "Ghi yaghal ghi lih naan khi Nda Naan wu yon fe, khi pee wus biizuhum fe zak, yaghal ghi kun gurum ndhi mwo pih dhikyil nNaan ndighin lihnaan fe. 2Ghi nok kam pee ndhi neer dangkong lihnaan fe sih, mpee ndhi mwo shin wuni nnnyen kum mwo gwe (nyen ndhi ba a nyen Yahudawa mwo ma). Mwo wuni fe npee mwan kihkaa yil wubang mpee tar yakgurum vil khi vil.3An npee shin bal finih nlangting mwo vil mpee dee mwo sat bilip ndhi Naan pih dem dee mwo sat di ntihim, npee teer dubu kihmee kih dali vil kih teer yakgurum kun, ndhi mwo - ruwan/jwal leewalmuut." 4Nyen lanting ndhi vil sih mwo a tingpaat ndhi mwo vil sih zak, khi fitila mwo vil ndhi mwo khi dar ntihim Nda Naan nyil si. 5Kat mee gurum phi dem shin shwal nmwo, bih wus khi pwat npwo khimwo dee ni shaan sharfom fe mwo di. Duk gwo ndhi phi dem shin shwal nmwo bih mwo khi tih ni a nyarkam wuni fe.6Nyen ndhi mwo khi bal npee dughur phi pee kihtingnaan yakba fwan khi nwul, ndighin teer ndhi mwo phi satpwo ndhi Naan nih phi dem dee mwo sat bilip ndhi ntihim di. Mwo khi iiko mpee viling am dee nih bwor a lihimm, mwo mak ji khi shwal mwo shini-shini khikaa yil fe, khi duk bii ndhi ret nmwo yit. 7Khidangkong ndhi mwo sat lanting fut mwo, bih mee luu dem wuyon - yon tong dighin tuhun put. Luu dem ndhi si npee bwot liyak thikaa gurum fe mwo, khi si kokhorong khidel mwo bhi yaghal twa mwwo zak.8Kum nyen wu vil sih mwo khi zan nyil wu nan-nan ndhi sim yil fe a Sadam khi Izhip, yil wu vil si mwo a biikam. Gyet mwo pwas Nda khimwo a yil wu-nan-nan fe. 9Mpee teer kun khi gokhot bih gurum mwo shipee-shipee, khi liis pwo dhik-dhik khi yil mwo npee naa kum gurum fe mwo. Mwo npee dem dee mwo wum mwo di mak.10Nyen ndhi mwo khitong ndighin yil si mwo npee shin retyit npee nyen wu vil sih ndhi mwo dwam. Mwo npee mhirap tam, bih yaghal mwo lep khi biizuhum nshak zak, npee bilipNaan ndhi langting wuvil dok mwo sat. 11Dangbhi khidangkong teer kun khi gokhot bhi Nda Naan khi shin nohok mhi seen nmwo, bhi mwo khi yihil diram khikwak du mwo, luhut khi tih nyen ndhi mwo naa mwo. 12Baga meedighil (oor) khi tong khitingnaan sam sat naa, "Gu kaa si," Mwo khi yighil kaa khitingnaan nbut libhin, shaar fom khimwo phi naa mwo khikaa si.13Mpee wuni bhi yil khi sikhin bal-baal, khimee nbut wu sar mhi yil wuyon (birni) fe khi pyan, gurum mwo dubu pokhovil mwo khi dwam (murap) ndighin sikhin khi yil fe. Luhut khi yaa gokshii nyen ndhi mwo khi seen, bhi yakhal mwo shin wuyon nda Naan ndhi khitingnaan. 14Khidangkong bii si mwo bhi wula wu vil fe del, dangbhi wula/zheel wu kun ni wazhi laa-laa.15Ngulep khi Nda Naan wu pokhovil taa fee wu pokhovil, bhi yaghal a khiling dikhil ndhi bal-bal, mwo gam-gam khitingnaan phi sat naa, "Mulkimhi yil si dee a mulki mhi Nda funu, khi laa khimu zhesu Kiristi, a ni npee shin mulki shin mwan tai-tai.16Nyen nan mwo yaagurum khi feer ndhi mwo khi tong khi peephitong fut mwo ntihim Nda Naan mwo zhin khi yit fut mwo, mwo dhikyil Nda Naan. 17Mwo sat mwo naa, "Mu shin plang nghi, Nda Naan wuyon, ndhi khidet si, khi ndhi nshe, npe ndhi ghi mang bal fhik, ghi yaa tong khikaa mulki fhik.18Nyen ndhi mwo man Naan ma, ndihin yil mwo shipee-shipee laa nmwo nbut, npee ndhi tukurnung, khi Nda Naan zhi wul gwe, npee dee ni fuut tukurnung fini nkaa mwo. Pee fee wul gwe, ghi npee tok diyel nyen ndhi gyet mwo dwam, npee dee nghi ghi shin wuret nkwaram fik mwo di. Nyenmnsat bilip fik mwo, khi nyen mak mwo zak, khi nyen ndhi gyet mwo den sim fik a wuyon, nyen wu diyen mwo, khi nyen wu nan mwo zak. Ghi npee tikok khi nyen ndhi mwo tihkok khi yil.19Phi lih Naan ndhi khilingnaan yaghal ep, bhi mwo naa akwati mhi bilip khi Naan shii tihim khi Naan, ni nlih, khi Naan wuyon si. Bhi pee milap bwer, khi dikhil wunan-nan mwo, khi libhin, bhi yil sikhin, bhi ndahar wunan-nan mwo sam dhik khikaa yil.
1Mbih yahal mu na baga mebi khiting Naan: a me mat leplee khi pus, yahal tar zung de lep nike khi zar mu sar puvel. 2Ni ke gam, ni pe wal mpe shwal laa-laa, ni npe dar mpe la'a laa fe sar shwal.3Mbe shin mu naa mebi nkwa khiting Naan, mbe nat a baga ludem a naat khikaa mu pukovel khi shohop phi mu sar, yahal zong pukovel khi de khikaa muk. 4Dang nwoo sih kun zar simu shinsam nyil. Baga wosi dar tikihim mat ndhi ni pe lla sih, katdang lala fe mbe wo si khimang lafe tekohok khi ni.5Nhi lala fee, la wumiis, nde ni npe kot awuyon khi yil sih ni tap khi yil sih a dam shakahal; mu nuwan la matsih shin ya nder Naan khi yon khi muk. 6Maat sih, sihnah asih. Wuya ndem, Naan yahal dak me pe nni, nde ni mpe tong di, mu khi tap khi ni mpe ter 1,260.7Mu shin liyak khiting Naan. Micheal mu jep lep finin mu liyak khi baga woo, me woo sih a wukhime khi jep lep fininmu ba liyak mu. 8Wu shi ba ni khi bahal pede ni sih kohorong di ma. Asih de ni khi mepe khitingnaan kashin khi jeplep khimuk mu. 9Baga wusi dee nagiya wu yong diya. Sharfohom de bang deken yilsih - mu betni shinsam khi dhikin yil mu brap jeplep khimuk mu shin sam nder muk.10Mbe a khiling baga dhikhil yahal khiting: " a wul khi (salvation) khi bahal; khi yon khi Naan, khi pe de mhi laa Naan, gwo ndhi ni khi kohot ka emnhikin mu pal, gwo ndhi ni npe sat kotkot kamu pus khi lipar.11Mu sih kokorong nkaa muk khi tikim ndhi ni a mhi Jesu, khi liis langting ndhi ni a memu, npee ndhi mu dem seen mu ma har bit muut khi mu. 12Npee ndhi assih bhi yi shwam, tingnaan, khi nyen ndhi mu khi tong nbuut muk, ni gam khi tukurnung, ni man ndhi ter finin a lee det.13Ndhi woo sih waji man ndhi mu bet jin shinsam kidihin yil sih, ni sih khider maat ndhi la lawami si. 14Mu shin shap kiling maat si, mu vel ndhi ni yahal ya khipe ndhi mu dak ni den di, a ni a npe dee mu npe tap khini di, pe jep teer khi ter saryak mu khi kaat sharfoom.15Woo sih fuhut am shin put npe ni khi bii amkongsih ndhi ni mang maat sih del khini di. 16 Yil si bam maat sih yit fe eppo dal kong dee wosih npe fuhut shin put mpe ni sih. 17Tokurnung gap nwoosih khi maat eh yahal mwan ka'at liyak khi gushik kaah khimuk mu, nyen ndhi mu npe shin lohot khi war ndhi ni a mhi Naan mu ya bilip ndhi Jesu bilip nmu. 18Sharfohom sih yahal dar khider ees nkong.
1Bhi a naa baga ludem phi put ndhikin am. Ni khi sohkom mu saar khi zong mu saar, khi del kaah fessismu bih ni khi sim bilip wubahan. 2A naa ludem sih: Dee a khibi khom leopard sih. Kwakmuk a khi bi kwak plamut (bears feed) poo muk khi bi mhi liit sih. Luu dem sih shin bal fin ni, npe tong fin, khi bahal tap phipee.3Nmee kaa ludemsih ni khi baga gokhotlaa, gokotlaa fe nung gwe. Shang dikin yil sih mak mpe ndee mwander ludemsih. 4Mu dingyil ludemsih, mpe ndhi shin bahal fin leet mu dhikyil leet sih, duk, mu wet npe sat naa, "Aweh khi be leet sih eh? A weh mpe liyak niye?5Mu shin pu leed sih mpe lap bilip wuban khi bhip wubis mu shin npe ni mpe tar yakgurum fer khi vil (42). 6Leed sih ep phini lap bilip wuban Nda Naan khi sim Naan, khi le dikyil ni, khi nyen ndhi mu khiting Naan.7Mu shin pe leed sih dee ni liyak nyen khi Naan mu di, sih kokorong nkaa mu di, mu shin bahal ni khideel gurummu dekhil, khi yil sih. 8Gurum ndhi mu khi yil sih mu npe dhik yil ni, sim nyen ndhi mu awu rananma, nshe khi yil sih, takarda wubang ndhi a meh lah Naan nder mu tih sih.9Nyen ndhi mu khi kom bhi mu khiling. 10Kat muu mang megwo ba kwaram khini bhi khi bohor a kwaram kahat mu mpe thi gurum a khi shuk, mu khi thi a khi shuk fe. A yong pee nnyen ndhi mu khi mohor/endurance nyen ndhi mu shin zeen Naan.11Bih a naa baga luu dem nkwa tong nyil put. Ni khi sokhom mu vil khi bi tim sih, ni lap bilip khibi luh wubis (dragon) sih. 12Ni mang yon khi luh ndem ndhi nsheshe pus mhimuk, ni li yil fee khi nyen ndhi mukhi yil fe mu dikyil ludem ndhi she-she - ngu ndhi dok shwal khi gok khimuk lat sih.13Shin bii apoo. Ni lhi wus tong khiting sam nyil phikim gurummu. 14Mpe bi apoo ndhi sihbhi mu shin baal nni mpe kop lu ndhi she she sih. Ni bang nyen ndhi mu nyil sih lih mu dak wan (image) mpe ludem sih. Ndhi duk mu miyang ni khi shuk mbe kudi khi seen.15Mu shin mpe ni shan nook nde mu dak sih ndhi wudedak fe lap bilip di mbe khi tiyo nyen ndhi mu nyang dikyil luu dem sih. 16Khi lih ting nyen jeel mu, khi nyen bahal mu, nyen bilong khi nyen ndhi awu bwakat, mu mpe shin ran nmu sar sihsih mabi bikhin. 17Khi shin wala mpe ndhi gurum seet khi bi yahal see khini, kohot ghi a khiran meluu sih fe. A ran sih fe a sim muk.18Yong pe sih a npee nyen ndhi mu sen gondi ni khi man mbe tang kan luu dem sih a ran gurum a 666.
1A naa pee a naa tihim khidar khidel pang Siyona. Ni khi gurum mu 144,000 nder muk. Khi sim Nda muk a wu rirhiran bhikenmu. 2A khiling dhikhil khiting Naan khibi baga am yad ndhi ting Naan khi bhi petokok fwan sih. Dhikhil ndhi a khiling fe deeh khipe bi nyen tam mpe taa bi taah fut sih.3Mu shin tam wupoo ntikhim pephitong wuyon, tikhim gurummu khi nyen Naanmu, bah a nyen ndhi mu niyang tam sih a gurum 144,000 det ndhi mu seet mu khi dhiken yil sih. 4A nyen ndhi mu man tilet ma, mu yak kasut a nyen ndhi mpe mwan nder Jesu, nyen ndhi mu pwat khimu niken sih khinar nyen Naan ndhi she-she mpe Jesu. 5Mu sham gap dung khi phidu ma, npe ndhi mu phi shin a bi wuret ntikhim Naan.6A naa me laalep khi Naan nkwa pelet khibi tayer sih, ni khi bilip Naan ndem mpe kop fe gurum ndhi mu khi yil sih - dhikhin yil khiding, dhikhil, liis yahal gurum mu. 7Yahal yong pe khi dhikhil nhi wuyon naa, "Gu lukkut Naan gu shin yon nni. Npe ndhi puus diyel khimuk wul gwe/shin. Gu dhik yil nni, gwo ndhi dak tingnaan, khi dhikhin yil sih, khi am, yahal khisher am buut buut mu."8Laa lep khi Naan nkwa - a wu vhil - dhikder ni phi sinnah, "Palgwe, palgwe a yil Babila wuyon, ndhi mu shin jeel nyil mu khiding deeh mu shu am dwang ndhi khi lhi shin shikbis.9Laa lep khinaan wukwa sat khi dhikhil wu yon-yon, nyen ndhi mu dhikyil baga luudem wubis sih kot a mbi khimuk oh ko lap ran khimuk biken ni kot a sar oh, 10Bhi yahal khi shuu am tokorong khi Naan, am ndhi mu dhik nkup tokurnung khi Naan gwo ndhi shu am sih khi shujeel dhikin wus khider yil nyen shin zeen mu khi laa Naan.11Diyel jeel khimu sih khi kaa khiting wai wai, mu khi nok mah puus khi lhipar a nyen ndhi mu dhikyil baga luudem sih khot a mireen muk eh, yahal khi lap a ran sim muk eh. 12A yong pee nyen mohkor mu, mohkor khi nyen Naan mu, nyen ndhi mu bi war khi Naan shin zeen khimu a Jesu."13Bhi a khiling dhikhil khiting Naan sat naa, "Ghi ran ndhi sih: Nyen ndhi mukhi wuret a nyen ndhi mu dwam nbut Naan" "Assih," Riin khi Naan sat, "deeh mu lap nok di nyar shujeel, npe ndhi shiit khimu khi mwan nder mu"14A naa pee, yahal a naa libin wupiya. Nbut libin fe, megwo khiting wanee laa Naan, nhi khi zong khimuk yahal nkaa khi jem wu akkas nsar nni. 15Laa lep khi Naan nkwa tong dikhin lihnaan put yong pe khi baga dhikhil wuyon shinya ngwo ndhi tong nbut libin sih: "Ghi lap Jem fhik ghi fara lepedi, bit deep wun yil fe mang khi deep." 16Bhi gwo ndhi khi tong nbut libin sih kon jem shinsam khiyil sih bhi mu leyil sih.17Laa lep khi Naan nkwa tong put ndhikin liwani khiting, ni femia Jemp wu akkas akkas. 18Laa leep khi Naan nkwa put dhikin lhi (incense alter) ni khi baal khi deel wus, yong phe khi dhikhil wu bal ngwo ndhi deeh ni khi Jeem wu akkas fee sih. "Nghi lap jem fhik ghi bi ndhi ghi naa khi dhikin yiis npe ndhi duk-duk mu nong."19Laa lep khi Naan kun jems fhin shinsam khi yil sih bi le bide khiyil fee, kon shinsam mpe tukkurnung khi Naan. 20Bhi amshang ndhi mu lep shinput khibang nyil sih, yahal tikhim ndhi mu dhik nbut fee har ji wul khiting mhi bhizing wul khipe 1,600 sih.
1Dhet bih shin a naa mhe bih khiting naan ndhi awu maa shin a bih fiipwo. Jep lep khi Naan mwo pohovel mu khi mhe nkhan shwal mu pohovel ndhi a sihit pwo khi shwal ndhi a nbuut sihit pwo wulhat khi Nda Naan.2A naa mhe bih shi a khi phe am nyen (teku) ndhi mwo ryep nih khi 'glas' yahal wus shikohopam nyen (teku) fee bih nyen ndhi mwo sih kohorong khi deel long wubis khi riin khimuk yahal bih tong ndhi nih phi kaam siim muk. Mwo phi yak bih tam ndhi Nda Naan shin mwo.3Mwo phi mang tam Musa, kwaram khi Naan yahal tam mhi lahtim: "Bih wu yon khi bih fiih pwo a simshik fik. Nda Naan ndhi khi baal maa dau, wuret khi zehen a simshik fik. Long yil khiding. 4Aweh khi luhut ghi maa yeh Nda, yahal shin yon nsim ghi maa yeh? Nphe ndhi a ghi a wubang det. Yil mwo khiding mu khi ji, yahal dhik yil nghi, nphe ndhi simshik wuret fik put puus"5Khidangkong ndhi sih bhi a naa phe bhi a khot lhi dhik yil nghi khi phe dhik yil nghi a wu ep khi ting Naan. 6Nbut lhi dhik yil nghi bhi jep lep fik ndhi mwo pohovel sih mwo pwat khi shwal wubis ndhi mwo pohovel sih. Mwo lihit mwo khi bih wubang ndhi nih khi mang yit shin mwo khi pang mhiwong (mhi nbhim) shi bihzuk du.7Mhe mhe nbut bih ndhi mwo feheer khi sehen mwo shin njep lep khi Naan ndhi mwo pohovel sih mwo shin jep wang mwo pohovel ndhi mwo dak mwo khi pang mhiwong (mhi bhim) ah wu gam khi tuhurnung khi Nda Naan ndhi nih khi sehen tai tai. 8Lhi Naan sih gam khi dyel mhi wuret khi Nda Naan yahal yon khi muk. Mhe gurum mak phe del ndhikhin lhi feh maa khat shwal wubis sih khi jep lep ndhi mwo pohovel sih wak ryo maa.
1A kiling mhe dhikil wuyon shi ndhi nih phi yong phe dih lhi Naan, jep lep khi Naan ndhi mwo pohovel sih feh nih phi sat mwo nnaa, "Gu pwat gu dak tuhurnung Nda Naan khi dhel yil feh khiding.2Lha lep ndhi nshe put dhik waang min khidhel yil bhi bwak khi shwal ndhi ret naa maa pwat nshik nyen ndhi mwo khi ran bih wubis sih khi dhel sut khi mwo ndhi mwo phi dhik yil nriin sih.3Lha lep wuvil dhik bih ndhi waang min nbut am nyen (teku). Am feh dhe khi phe tikim gwo ndhi muut sih yahal bih ndhi mwo khi sehen nbut am feh mwo dwam.4Lha lep ukun dhik bih ndhi nlha wang mhi muk nkong mwo khi butbut mwo yahal mwo bring tikim. 5A khiling lha lep khi am nih phi sat nnaa "Ghi a nghi zehen-gwo wushini khi gwo wudhikin, gwo wubang- nphe ndhi ghi tok dyel khidhel bih sih mwo. 6Nphe ndhi mwo dak a tikim nyen mwan nder Naan ndhi mwo khi zehen yahal nyen jakam mwo, ghi shin tikim nmwo shu, mwo khat phishi mhi mwo." 7A kiling phe dhik yil lap nnaa, "Asih wai Nda Naan ndhi khi baal maa dau, dyel ndhi ghi tok khi vhid maa a zehen khiding."8Lha lep wufeher dhik bih ndhi nbut lha wang mhi muk khidheel puus yahal mu shin pong nnih nphe shan gurum mwo khi wus. 9Shishik mwo kuur khi ehin wubbis yahal mwo sat bilip ndhi khi tihkok khi sim Naan, ndhi nih khi yon khidheel shwaal wubis sih mwo. Mwo tihwap yahal mwo shin yon phe bang khi muk nnih maa.10Bih lha lep wu pahat yahal kon bih ndhi nbut lha wang min khidheel pretong khi bih wubis sih bhi lha yil khimuk kwoo khiding. Mwo arap tahal liis dhu nphe shwal feh. 11Mwo bak yon khi Nda ndhi khi ting Naan nphe shwal yahal bwak khi mwo yahal shin mwo nyang tihwap nphe simshik fut mwo.12Lha lep wu pheme feh dhik bih ndhi nih dhi lha wang nmhi muk nbut kong Euphratus wuyon sih. Bhi am khimuk fii khiding nphe dak phe (yaar) ndaskaham ndhi mwo nphe tong khisar arkha mwo ji (wul). 13A naa riin wubis mwo kun ndhi mwo dhe a khi phe ndwaar ndhi mwo phi pwat nphi mhe ngyang ghirohom wuyon shi ndhi nbut bih wubis sih yahal ngu jakam ndhi a kwalap. 14Nphe ndhi mwo a riin wubis ndhi mwo phi shin bih fii pwo mwo. Mwo phi pwat mwan nder daskaham yil khiding nphe ndhi mwo shak kha mwo nphe lyak par puus wuyon khi Nda Naan ndhi khi baal maa dau.15("Gu naa ah! An nphe a khi phe wat sih! Wuret a mhi gwo ndhi nih phi tong nphe kaan khaa nih, khi lhe wuret finih nshohopshik muk yak nwam ngum yak mwo nnaa bih ndhi khi shin kakul nnih maa". 16Mwo ji khi mwo shishik khi mhe phe ndhi mwo khi yong sim feh a Armagetdon khi liis Yahudawa mwo.17Bhi lha lep wu pohovel feh dhik bih ndhi nbut lha wang mhi muk nbut pyiip. Bih mhe dhikil wu yon shi tong dhi nlhi dhik yil khi phe tong wu yon feh nih phi sat nnaa, "Lat gwe!" 18Phe yahal mhilap, phe tihkhil det bhi naan bhee sak yahal yil sihin dheel met nmhe yil sihin ndhi sham shin khi phe ndhi mu den gurum ndhikin yil sih, sihin yil ndhi mwo sham naa maa. 19Yil bak khinaar kun yahal jep yil ndhi gurum mwo khi twuhat dih rhap (rahap). Det bhi Naan khik der shin khi yil Baitami wu yon yahal shin nlha yil dhisih jang ndhi nih khi mwos tuhurnung finih.20Jep yil ndhi nbut am nyon (teku) mwo ryem yahal shin kutdih mu khi naar pang mwo maa. 21Dahar wunan mwo ndhi mwo nbih khi tihkin mwo tong khitingnaan sam tik khi dheel gurum mwo. Mwo byas (bak) sim Naan nphe daahar ndhi sam byis byis khidheel mwo.
1Khimbe nnaar jep lep feh mwo ndhe yeh nih phi yaa nmhe lha wang ndhe mwo pohovel sih ji satman nnaa, "Ghi ji nnan a nin nahgha mat tihleet ndhi khi tong khi dheel am ndhi a nyang nih (yihir dang kong nhi nnih), 2ndhi a wu khimhe khi daskaham yil mwo shin shihit lih leet yahal mwos tihleet khi muk a nyen dhikin yil sih ndhi mwo shu baa tih mwo.3Bih lha lep feh mang an shin dheel nbut khi riin shin wah yah ndem yahal a nnaa mhe mat khi tong khi dheel mhe lu wubis ndhi nih a boot khi khi-sher sim mhi bak peh. Lu wubis feh nih khi khaa mu pohovel yahal sohomsar. 4Mat sih jwal mhe leh shi ran ran yahal lihit sat khi zinariya yahal pang mhi nbem mwo shi nkahan bwer. Nih phi yah mhe jang shi nsar dhi ndhi mwo dak nih khi zinaariya a wugam khi bih mwo ndhi bis naa yahal simshik wuban mhi tihleet khi muk. 5Nbihkhin muk bhi mu ran mhe sim shi ndhi phishi feh a wusok: "Baitalami wu yon, nhikin shorop tihleet mu yahal bih wubis mwo ndhi khi dhikin yil sih".6A naa tihkim nyen mwan nder Naan mwo ndhi khi ten shu lang nkhaa muk gwe khi tihkim nyen ndhi mwo tya mwo nphe sim khi Jesu. Ndhi a naa nih bhi bih feh fii pwo nnan. 7Dang bhi lha lep sih sat nnan nnaa "A mhe a bih ndhi ji khi bih fiipwo nnan yeh? A sat phishi sim mat feh ndhi mwo a wusok feh nghi yahal khi lu wubis sih ndhi mang nih, lu wubis sih ndhi nih khi khaa pohovel yahal sokom sar sih.8Lu wubis ndhi dok ghi naa kutdi khi detsih maa, dang bhi nih nphe shin put khaa nfung ndhi khi phe naa lang feh sih maa. Bih khi yah tihkook khi bih mwo. Mwo ndhi mwo ndhikin yil sih ndhi mwo ran sim mwo nbut takarda mhi sehen maa yahal nshe khi yil sih - bih fiipwo nphe khat mwo khat mwo nnaa lu wubis sih, nphe ndhi gyet nih dih bhi shin nih dih maa bih shin nih nphe kot dih.9Ndhi sih nih phi dem a en gurum ndhi man phitong dhikin yil sih khah ndhi mwo pohovel sih a pang pohovel ndhi mat sih khi tong khidheel. 10Shin a daskaham mwo pohovel. Daskaham mwo pahat mwo bwak gwe, khimhemnih dih gwe yahal mukwa feh man kot dih gwe maa, yahal khat wul bhi nih nphe lang likim dang sih.11Lu wubis ndhi gyet nih dih nshe, dhe kutdi khi detsih maa bhi a nih a miskaham wu pohokun sih. Nih nbut wu pohovel yahal nih nphe tihkook khi shin.12Sokom ndhi yeh ghi naa mwo sar sih a daskaham mwo sar ndhi man mwo shin yil ndhi mwo nphe yah gwe maa, dang bhi mwo nphe khat baal nphe shin bih mwo khiphe daskaham mwo sih nphe 'awa' khime a wukhimhe khi lhu wubiss sih. 13Mwo a khaan wu khimu, yahal mwo phi shin baal fut nphe shin jep bih mwo nlhu wubis sih. 14Mwo nphe shin lyak khi lha tihim. Dang bhi lha tihim sih nih nphe sih lyak feh nphe ndhi nih a Naan ndhi khi baal maa dau, shin nih a wuyon nkhaa gohotshi daskaham mwo - yahal nyen ndhi mwo a wukhi mhe khi nih a nyen ndhi nih yong phe nmwo, a nih bun mwo yahal mwo khi shinzehen".15Lha lep sat nnan nnaa, "Am ndhi yeh ghi naa ndhi mat tihleet yeh khi tong dih sih, a gurum mwo, ndhi mwo dokol, yil mwo shinih shinih, yahal liis mwo bwer.16Sokom mwo sar ndhi ghi naa sih - mwo khi lhu wubis mwo khi nyang mat tihleet sih. Mwo khi lhi nnih dhe shinglhi (tehis) yahal shin dhe nguum, mwo khi aar lhu muk yahal mwo shaan nih khi wus. 17Nphe ndhi Nda Naan viling bihzung dhe mwo gam nook khimuk, yahal mwo dem yahal mwo shin jep yil khi mwo nlhu wubiss, dhe nbhilip Nda Naan gam dih.18Yahal mat ndhi yeh ghi naa sih a yil wuyon ndhe dhe long nkaa daskaham yil sih mwo khidhing.
1Nlat khi bi si mu duk-duk, bih a naah malaika khi Naan, pih tong sam khiting. Ni khi baal dih mah. Yil piya duk-duk kih yon khi muk. Waal khi bigah dhikhil, sat nah, paal, paal khi Babylon dih met. 2Ni dee a peh mhimiling mu, pee laham khi riin wubis, pee lihim khi yer wubis. 3Yil shipe-shipe mu shwar am khipe mu si. Daskaham yil mu, mu shinshit wubaan khini. Nyen glong mhi yil mu, mu dee nyen bilong pee baal khi pee tong khimu.4Shin a khiling dhikhil nkwa tong khiting sat nah, "Gu pwat gu yit ni di gurum fhin mu, yak ba gu de a nyen shikbis khibi ni si. Yak ba gu lap pak kwat khi shikbis khimuk. 5Shikbis khimuk dik kaa har khiting Naan. Yakhal Naan diye khi sim ghik khimuk wubis. Gu kwat ni khipee dih kwat pak gurum sih. 6Mu khi kwat nih, shin mu kwat nih pee shinshik khimuk. Dihin daa di reep, mu reep ni yit vil.7Yat dih shin yoon khasat yahal tong peeting bilong. Ghi shin bi dih mak wulaa khi jeel ni. Pee di sat bizung dih na di tong petong maat miskaham ba a maat khaa mak dih a walwal muut. 8Puus khimee, kwat khi shikbis khimuk khi ji, muut, walmuut, khi neen, kus khi shaan ni. Pe dih Naan ni khi baal mah dau a ni a gu tokdiyel ni.9Long yil mu di mu shin gaah khini, mu shin shiit dik kan pehmuk, mu khi eer ba mu shang kat mu na iyel wus dih pih shaan ni. 10Mu peh diyam jong-jong nbuut khi luhut khi bi dih kat ni. Mu peh sat naa "Jeel, jeel kat yil wu mamah, Babila yil wuyon, prat bi wulaa kat ni."11Nyen glong mhi yil mu, mu eer peemuk pee di ba gu seet mebi nder mu khi des sih. 12Nyen glong mhi zinariya khi azurfa, khi pang wu milip milip, luu luu, fine linen purple silk, scarlet, khi sheep dih khi takas, khi shopshik shi niih, shi niih, dih khi takas, shep wu shang shini shini, khi shopshik nii shini shini. Lee dhi mu dak khi shep, khi shakahal wus! Khi pang wu milap." 13Khi kirfa khi lee yaji, khi takaas wus khi mur khi lubban am laating khi mwar khi as alkama khi alkama, khi randong, khi tim, khi dawaki, khi keke bizing seen gurum.14Wuret ndhi yi den bhizung yi npe kat fee dee put sar yi lee kiling khi shang fee khi lee ngat fi mu yit yi di mu shin nan mu ma har tai tai.15Nyen bilong shipe-shipe ndhi mu kat bilong nder muk, mu npe diyam sing sing sar luhut bi ndhi kat ni. Mu phi eer mu phi sat naa, 16"Jeel kat yi, jeel kat yi, bagaa yil wuyon. Ni ndhi jwal lee ngat shini shini khi liip wunaat, gwo ndhi ghi ngat khi lee zinariya. 17Npe ndhi puus khime bi bilong si duk duk bi lap kaam. Ni shin mu khi nyen tukun fe khi nyen mwan mu, jeepikong mu khi nyen ndhi mu lohot khi phikong mu diyam jong jong.18Mu fwa ruru ndhi mu naa diyel wus ndhi phi shaan mu. Mu phi sat naa mu npe kam yil si a khi yil pee neh? 19Mu dhik yil kaa du, mu phi eer npe buzung tihkook khi rurru, mu phi ngat naa jeel jeel kat bagaa yi si dih nyen pikongmu kat bilong pemuk. Puus khime bi ghaam khi dhing. 20Retyit katyi kiting pe ndhi mu shin ni asih. Gu shin retyit gurum khi naan wubang mu nyen sat bilip naan mu npe ndhi mu phi laap a kwat khi bi ndhi mu shin ngun.21Me laa lep khi Naan wuyon mang bagaa pang kit mhi esfhin kom baga am, sat naa, "Mu npee kon baga yii si Babila khi baal a sih. Shin mukhi naa ni zak ma har tai tai." 22Shin mu pe kiling dhikhil tam. ko ngyanee, khi feer, khi yil si naa, "shin mu pe naa nyen bi maan, khi nyen shit sar shin shini zak ma. Shin mu pe kiling dhikhil nyen esfhin ma.23Wus pe shin piya pe khi yil sih ma. Mu pe shin kiling dhikhil mis mu khi mwat. Mwar fin khi yii fee ma, pe ndhi nyen bilong fi mu a bakal mi yil si. Mu bang gurum mu dhikin yil si a dem fi. 24Mu kat dikihin, nyen sat bilip Naan mu, khi gurum wubang khi Naan mu tokyi khi nyen ndhi mu two mu yil si khiding.
1Khidangkong bi si mu kiding, a kiling mebi sih khi bi dikil gurum mu buwer kiting si. "Dikil si pi sat na dingkiling, brip, yon, khi baal a mih Naan. 2Diyel khimuk khi zeen a wuret , pee ndhi diyel mat gaa dig maanaa di kaat yil kiding khi shut tileet. Naan kwat ni khi wubis rikop tikim khi kwaram khimuk mu nsar matsi."3Shin mu sat mu nah: Dingkiling diyeri yakhal kaa matsi tai-tai. 4Nyen nan yagurum khi feer khi long mu feer mu kurum mu dikyil Naan di ni kaa petong fin wuyon mu phi sat naa "Assih wai dingkiling".5Me dhikhil put khi petong khi Naan sat naa "Gu dhikyil Naan fun kuram kumuk mu, gondi phi lukaat ni jeep khi nyen nan."6Shin a kiling dhikhil gurum ndhi mu kaat khi bi am dih phi nasisi kong sih khipe di naan tong khi piram npe sih mu sat naa dingkiling yon khi Naan tong, Naan fun, ndhi met dau.7Mu shin retyit khi bhizung piya. Mu dikyil nni npe ndhi puus retyit khi la Naan wul mwadmwar dak ka sat gwe. 8Mu shin pong nni npe lep leh di bang-bang . Milip mihe, kih mang yit mhi lilin lep teh ndhissih a mih nyen luubang mih riin khi shin bi ndhi khit-khit.9La lep khi Naan sat bilip naa a ran wuret kat nyen ndhi mu kat lep peh dik khi laa Naan shin sat neh bilip sih a bilip khi Naan a zeen zeen. 10Sam a putaa tihim muk peh dikyil ni bi sat nah a nok dik yil jin sih, rin a shaar dik yil Naan khi emnihin sat bilip khi Naan. Si dik yil Naan peh di langting kaa Jesu a riin npe sat bilip khi Naan.11Khitingnaan epp bhi a naa bizing wu piya. Gwo ndhi khi kaa bizing sih gam war khi zeen. Diyel khimuk khi liyak khimuk a zeen kiding. 12Yit muk a khi bi wus si. Kaa muk kih zong biwer. Ni ki sim a ran di megurum man ma kat ba a ni mah. 13Ruhun lee di mu lep nbut tihim, sim muk a bilip ki Naan.14Nyen liyak mu ki dermu, kaa bizing wupiya mu, lee lep ki mu a wubang piya-piya. 15Bi ndi tong put pi muk a shuk wu ahas di ni, pe tih yil kini, ni pe yaa yil fe khi duhul shawal. 16Ni ki sim di mu ran kaa le khi muk yakal pikahal kimuk "Long kaa long mu, wuyon kaa wunan mu.17A naa laa lep khinaan ki puus. Yong yer mu kiting ki biga dihil "Gu ji gu kaat peh kinaan. 18Ji gu mwak luu daskahammu, luu kinshongmu luu nyen wunan mu, luu bizingmu, ki nyen rapmu khi luu gurummu kiding nyen ndhi mu diyanmu khi nyen di mu diyanmu ma. Nyen ndhi mu ki pishii ma, pe tong ki mu kong sing. Mu eer pe ndhi mu naa diyel wus di fe shaanmu. Mu dih na a ma yil me khipe yil wuyon di eh.19Baga luu si, ki daskaham yil mu, ki gurum khimu, mu kaat kaa du npe liyak gwo ndhi kaa bizing si ki gurum fin mu. 20Mu yaa luu si wukhime ki long dung si ndhi shin bi fiipoo ntihim muk, bang nyen ndhi mu lap ran ki luu si, ki nyen ndhi mu dikyil ni. Mu wuvil si, mu kom mu nwus ki seen duk.21Mu girip gokshi mu ki shuk gwo di nkaa bizing si. Shuk di tong put phimuk, yeer mu pwat mu mwak luu ki mu.
1A naa laa lep khi Naan pi tong sam khitingnaan. Ni khi bi ep tukul di ki pelang mah, ni ki shaakal bwakat pee nsaa nih. 2Ya "dragon" nwoo wusikihir, ni a shaar fom ko shaidan, bwahat ni npe yii 1,000. 3Kon shaarfom ntukul di khi pe langma sih. Paal pwo fe ba dukuhur ni dingding. Yak baa khi bang gurummu pee yii 1,000. nLat fe mu khi bwot ni lee.4Yakal a naa petong wunan mu khi nyen tok diyel mu khi kaa. A naa nyen di mu kwap kaa mu pee lanting khi Jesu khi bilip khi Naan. Mu dikyil luu sih ko mhirin muk ma. Mu niyanglaap nlee pikyen du ko nsar du. Mu pwaat khi seen, mu tong khi Jesu peh yii 1,000.5Gokkshi kum mu pwat khi seen ma peh yii 1,000. Yikil khi seen ndhi nshee. 6Wuret kat nyen yikil khi seen ndhi nshee nkaa muut wuvil ndhi mu khi baal ma. Mu pe dee a nyen shiit khi Naan khi Jesu pee yii 1,000.7Khidangkong yii 1,000, pih mu pee shang shaidan kon. 8Ni pee mwan bang gurummu kwang feer mhi yil khiding. Gog khi Magog khi kaat mu peh liyak mu npeh gu khi pee ees nkong sih.9Mu pwaat ngam mu neer nyen khi Naan mu yil demshak wus tong khiting saam sshaan mu. 10Shaaidan gu bongpeeh, mu kom ni wus wukhime khi luu si mee a nyen sat bilipnaan dung mu. Mu khi shu jeel puus khi lipdar har tai-tai.11Yakal a naa pee-tong wupiya khi gwo dih nmu, mu kitong khi kaa, yil khi kiting naan mu shoo nsar muk. Mu kat peh likum na 12A naa kuummu, khi wumaa khi nyen dih mu nnot pishii mu ki diyam kuus khi peetong si. Mu ap mee kaal raanmu, mu ep kaal raan nkwa, kaal ran seen. Diyen wu duwaanmu tok diyel mu pih bi di mu shin ba di mu raan kaal raan sih.13Am wunan mu shin kuum di mu bwutdu khiding. Muut khi peh nook khi mu mushin nyen dih du two mu. Mu tok diyel mu peh bi di mu shiin. 14Muut khi peh nook khimuk mu shaanmu nwus. Dihsih a ni a muut wuvil. Wus gwo ndhi sim muk nbuut raan mhi seen ma, simmu a wus a ni a muut wu vil. 15Gurum di sim muk nbuut raan mu seen mah mu kom ni nbaga wus.
1Yakhal a naa khiting naan wupwo khi yil wupoo, npe ndhi tingnaan ndhi nshe khi yil ndhi nshe mu lat, baga am wuyon kudi ma. 2Bhi a naa wupwo Wurishalima, di tong khitingnaan deer Naan sam yil. Mu dak ni khi peh mwatmwar ndhi ni phi tappi mis di sih.3A kiling me dikil pih sat naa, "Gu naa petong khi Naan ni nder gurummu, khi tong naar mu. Mu pe dee a gurum khi mu ni dee a Naan khimu. 4Ni npeh pwaas yitmwa nyit gurum fini mu. Muut khot di ma, buzung tikook di ma, waal di ma, shwal di ma. Bi wusihir mu del.5Gwo ndhi khi peetong sat naa, "Ghi naa a villing bi mu dee a wupwo sat naa, "Ghi ran bisih pe ndhi a zeen kih dikitshik. 6Sat nnan naa, "Mu shin bi mu khiding. Jin a Alpha khi Omega, she ki nlat. Gwo ndhi feel muk fih a shin am nih kizuhuum pweem am mih seen.7Gwo ndhi si koorong khi kat bisi kiding bi a dee a Naan kimuk, ni dee a laa fin zak. 8Wuluhatmu, nyen buzung wuyokmu, wubaanmu, sohotmu, nyen gaa mu, (sorcerers), nyen kuumu khi nyen dungmu, pee kimu a wus ndhi baan met dau. Muut wu vil zak.9Mee buut jep lep khi naan poovil ji nder ni. Ni khi dak mu poovil giring shwal mu shini-shini saat naa a ji de a naa mwatmwar di. Mat latim. 10Mang an buut riin nkaa pang di fiyer - fiyer niin Urushalima yil wubang phi tong sam kiting nder Naan.11Urushelima katyon khi Naan mhi lap a peeh bitok sih deh ki bi pong wu milip sih. 12Ni ki zaai wufiyer khi yar del sarkaavil khi jeplep khi naan sarkaavil. Yar del mu ki sim jep daas Isarila mu. 13Ki sarpuus yar del mu kun, ndeel. Yar del mu kun, bideer yar del kun, kisar kansihin yardel mu kun.14Zai fe khi kuur sarkaavil khi sim jepleep khi Jesu mu sarkaavil. 15Gwo ndhi phi sat bilip ki an ni ki dukul shakal kampee, peeh kam yil fe yardel khi zai fe.16Mu kam yil fe nkyet-kyet jihir kaat. Kuun ki kaam fe a bi wukhime khi fiyer fe duk. Mu kam yil fe khi bi kam wumal mal, ndhi kun fe wua bi wukhime sih. 17 Mu kam buut lih fe duk, ndhi kom zai fe 144 nihir fe kaa kam khi gurum khi la lep khi Naan.18Mu dak zaai fe khi yasfa, yil fe mu dak ni khi zinariya yet-yet milip tat-tat. 19 Mu dak kuur yil fe khi pang di mu khi pishi. Di nshee yasfa, wuvil, saffir, wu kuun a gat, wu feer zumurrudu 20wu baat, onis, wu peeme yakuun. Wu pokovil, kirisolat, wu pokokun beril, wu pokyou tofaz wusnar kirisokaras, wusarkakhime yakinta wusar kaa vil zak ametus.21Pi bong yil fe sarkaavil, luu luu sarkaavil khi shi pibong pibong. Yar kaam yil fe a zinariya zal milip tat-tat. 22A naa me pe dikyil Naan ki yil fe ma. Pe di Naan khi lafin mu dee a bi dikyil ni.23Yi fe wall puus ko taar ma pe ndhi yon ki mu piya pe ki yil fe met puus. Naan a pebang ki mu. 24Pibong kimuk mu ba ohot pe ndhi a lipar ni ma har tai-tai. 25Pitong khimu mu ki oot ni. Puus ma tai tai. Mu npe shin lipar pe fe ma.26Pi shi ki gurummu kiding mu pe ji ki mu tihim muk. 27Ko lee me bi murap di pe kat del di, wuban mu ki nyen wurap mu ki nyen dong mu mu ki katdel ma. A nyen di mu kat sim mu nbut ran wubang ki laa tim si mu ki kat del.
1Yahal laa lep khi Naan niin kong am seem nan. Diye kot kot, Ni pi tong puut ki petong ki Naan khi mi laa muk. 2Escohop kong di bee naar yil sam di duk vil ting seen di ki laa sarkaavil ntar kom ting si pi birip ki yil fe.3Phishi buzung tikook, wulaa khi jeel ku di ma. Petong khi Naan khi laatim ni di nyil fe. 4Mu npe naa yitmuk, sim muk a wuran bi kyenmu. 5Lipar kudi zak ma, wus, khi puus mu ki pishi ma pedi Naan pi piya npee kaamu. Mu npee twakat wukhime har tai-tai. Ndah Jessu pe wawul la-la/nken.6Yakal sat naa, "bilip si a wu man a zeen duk, Ndah Naan, Nda kaa rin mu duk-duk lep la lep fin npe niin gurum fin mu bidi pe taa ki dar ma. 7An npe wawul nken/la-la. Wuret dee a bi nyen ndhi mu shin lohot ki bilip wubang sih.8A an Yohanna a kiling shin a naa bisimu duk duk. Kidangkong ndhi a kiling shin a naa mu bi a putaa tihim la lep kinaan pe dikyil nni. 9Sat naa ko lee, a nok dikyil njin sih, pedi jin a shaar ni nbuut dikyil naan. Ghi ki nyen sat bilipnaan ki nyen shin zeen bilip khinaan. Ghi dikyil a Naan.10Shin sat nnan naa, a nok ohoot bilip wubang si si npe ndhi puus fe kus. 11Gu shim khi zeen del tihim khi shin fe, nyen shiit wuret mu deltihim khi shin fe, nyen wubang mu deltihim mu dee a wubang.12An pee wawul nken/la-la khi kwat di pe shjin ngurummu kop shiit di mu shin ko a wuret ko a wubis. 13An a Alfa ki Omega, she ki lat, ndhi nshe khi lat.14Wuret kat nyen vwang lee fut npe kat pong npe tee lating mhi seen shih mu kat del pi bong mhi Naan. 15Nyen di mu dang mu del yil wubang si a wubaanmu, sohotmu, nyen shin gaamu, nyen tikaa mu, nyen dikyil nkuum mu, nyen demdong ki gab dung mu.16An Jesu, a lep Laa lep fin ndergi, ki bilip sih nder nyen mwan nder Naan mu. An a songsohol Dauda, zar wu piya piya.17Riin ki mwatmwar mu pi sat na gu ji, duk gwo ndhi am tih ni ji, yak am seen ki zuhum.18An pi shin kaar nyen kiling bilip ki diyel ki Naan si. Kat me gurum ligwa di pi Naan ki likwa kaa wubis di pe kat ni. 19Kat me gurum shang mebi ba ki ni buhot ran si, bhi Naan npe ba ki wuret ki muk mhi lating mhi katseen ki mhi del yil wubang ndhi ni nbut ran sih.20Gwo ndhi sat langting bi si sat naa, "Jin khi yarkam wul ndhi di ma. Assiwai ki ji da Jesu. 21Wuret ki Ndah Jesu deeh a wukhime khi gurum khi Naan wubang mu assiwai.