¹Aga gumamenyu gago u musa ajovile kuva Israeli vooni pamwambo pa lukove [ palungalangala palujagala ] lwa Yordani, pa luvende ulwa malenga ulwa Yordani pakyanya pa suph pagati pa parani, Topheli, labani, Hezerothi, ne dizahab. ²Luugendo lwa majuva. kumi na moja ukuhuma ku Horabu ukugendela ku njela eya kyamba ekya seir ukuluta ku kadeshi Barnea.³Yahumile mu mwaka ugwane, umweji ugwa kumi na moja, elijuva elya kwanda eya mweji, musa ajovile kuvanu ava israeli, akavavula goni gala u [ Yahwe ] untwa gago aleku lagela ukuhumana navene. ⁴Eye yale munu u Yahwe amwovukile sihoni umfalme [ Untwa ] uva amoria, yuywa atamaga ku Heshiboni na ogi ufalme [ Untwa ] uva Bashani, Yuywa atamaga ku Ashitarothi eya adrei.⁵Pa mwambo pa Yordani, Mnkelunga [ mnkepanga ] ekya moabu, musa alyandile ukupolesya nu kulengesanya aga naokujova, ⁶Untwa Ngoluve veetu, ajuvile noofwe okwa ku Horebu, ajovile akata utamile ufwene pa fyamba fya kelunga [ kepanga ] eke.⁷Syetuka utengule [ wande ] ulugendo lwako kange ulutage munkelunga ekya mufyamba fya Amorites, kange na ku fipanga fyoni pipi no luvende lwa logasi [ malenga ] ga Yordani, pa kelonga ekya fyamba na mavende ga paasi, ukwa ku vegev, ne mbwani ekelunga kya wakanani, naokwa ku Lebanoni kutali no lugasi [na malenga] ulovaha ulwa Euphratesi. ⁸Lolaga, negavile ekelonga, kanongwa yaako lutaga mugati no kutavela ekelunga kekyo uyahwe [ untwa ] aiyegile kuvataye vako, ibrahimu, isaka na Yakobo akavapa ne kepapo kyavo pongela kuvene.⁹Najovile nuuve kwu nseke ugwa nekajova, saniwesya [ sanevaghile ] ukuku papa yune ne mwene. ¹⁰Uyahwe unguluve vako akwongele hije, no kulola, elelo uvile kepuga kya nondwe kukyanya. ¹¹Uyahwe itangela, unguluve vava taye vako, ukukuvomba [ ukukuveka ] uveve mara alfu moja napakyanya vano ule, nu kukusaya, ndovo akufingile.¹²Poope yiivandakeki une nemwene ukupemba emijigo gijaako, ifibina [ emijigo ] fyako, ne emisota ni gyako? ¹³Uvatole avagosi avanyaluhala [ avanya lisima ], avagosi avamanyi, na vagosi avanya lugendo ulononu ukuhuma kufivombuko fyoni, nikuva veka ukuva mitwe pakyanya palyumwe. ¹⁴Mwalesyetulile nokujova, elimenyu lelyo wa jovile elinonu kulyofwe ukovomba.¹⁵Ulwakuva natolile emitwe gya fivombuko fyenyu, avagosi avanyaluhala [ avanyalisima ] na vagosi avanya lugendo ulunonu na nava vekile ukuva mitwe pakyanya palyumwe, unyamaka ku elfu, unyamaka ku hamsini, unyamaka ku kumi avalendeleli ekevomboko ne kevumbuko. ¹⁶Navalagile avalamuji venyu kunseke ugwa no kujova, poleheja ing'aniko ja valukololwenyo, na muhege mmbwayetiweli inyagati mundokolo no loko lo lwavo, nu hesya yuywa alipaninie nave.¹⁷Sayamwivonesya ukomwemela kovevoni mumisotani [ ngofyo ] ya mwipulike [ amadebe ] na mavaha kange. saya mwidwada kumiho [ kukyeni ] ku munu, ulwakuva uvuhegi wa Nguluve. Emisotani [ ingofyo ] gegyo miipala kulyumwe, yamko nwalela unene, na yune nelagepole heja. ¹⁸Na valagile unseke gula amamenyu goni agayakya mwivomba.¹⁹Twa gendile ukuhuma ko Herebu no kugenda ukugendele ko lukove [ lojagala ] lola ulovaha lwo ani kange ludwaja lelyo mwalewene, munjela yetu yeyoyilote enkelunga [ enkepanga ] ekya mufyamba ukwa ku Amorites, nduvo Yahwe unguluve vetu atulagile ufwe, kange twaijile kukadesh eya Bamea.²⁰Na vavolile, munjile kukelunga ekya mufyamba ekya Amorites, yeyo uyahwe unguluve vetu atupile ufwefwe. ²¹Lola, Yahwe, [ untwa ] unguluve venyo vyave kile ekelunga kuvulongolo kulyumwe, luta kukyanya, muyehale ndovu untwa [ Yahwe ], unguluve va vataye venyu, ve amalile ajovile nomwe, mula dwadaga wala nokupeka [ ukwelekelwa ].²²Kela yumo ywe aijile kulyune no kujova, po tusuhe avanu kuvulongolo kulyufwe, povetaye ukololesania ekelunga [ ekepanga ] ku nongwa yeetu, no kutohovokela [ ukutusyekele, ufwefwe elimenyu ukukongana ne njela eya kwiyi twovokele. no kuhumana na mmbujenge vuvwa ya tu kwingila. ²³Uvujovi uwa walesayile unene, navatolile ava anu kumi na mbili ukuhuma kulyumwe, umunu yumo ukohuma kela ke vumbuko. ²⁴Va syetwike no kulota pakyanya pa kelunga ekenyafyamba, ukufika mu ndovende ulwa Esheol no kuvomba uvololesanio uwa iigati.²⁵Vatolile fininie ifya mbeyu eya kelonga kya pasi mumavoko gavo nu kutwala kulyofwe, kange vatwalile elimenyu no kujova, E kelunga [ ekepanga ] kenonu keekyo Uyahwe unguluve veetu ikotupa ufwefwe.²⁶Mukaale mwabelile ukwovukela, poope mwagwile kulwedeko ulwa Yahwe unguluve veenyu. ²⁷Mwakutile mumeve genyu no kujova, ulwakuva uyahwe [ Yehova ] atukalalile ufwe ulwakuva atutolile [ atuhumije ] munkelunga ekya mumisri, ukohega mumavoko ga va Amorites kukutwaja. ²⁸Tulute kwiyi leno? Avalokolo veetu vavekile inumbula jeetu ukuyenga, ukujova, Avanu avo vavaha, kange vatali ukulute lela kulyufwe, uvujenge wavo vuvaha kange vakangije [ vukangaje ] ukuluta ku kyanya, uko lotelala kogoni, tuvawene avana va Anakim ukwa.²⁹Po nekajovile navo, muleke ukudwaji wa wala mleke ukuva dwada. ³⁰Yehova unguluve venyu, yuywa iluta kuvulongolo kulyune, ikuvalwela, ndavogoni gago avombile kujili yetu ukwa ku misri kuvolongolo kumiho genu. ³¹Na kange mundokove ulwakuva vemumbwene u Yahwe unguluve venyu munu ava papile [ avapembile ] , nduvu munu umwa ipapela umwana va mwene, kwa kwaani [ kwosa ] kukwa mwalutile mmpaka okufika apa.³²Pasigile [ pakale ] na lenga elimenyu ele sa mwedeke uyahwe unguluve venyu. ³³Uvealutile kuvolongolo kulwumwe mu njela murikolonda ekyalo [ ekelunga ] kojili yeenu apakuveka engambi [ ulweve ] , pa mwoto ugwa pakelo pamavengo. [ mafunde ] aga pa musi.³⁴Yahwe [ Yehova ] apulike eliju lya mamenyu genyo kange avipile [ akalile ] aleyegile kange no kujova. ³⁵Yayelweli vasipali noomo ya ava avanu ava kepapo eke eketula nongwa yavilola ekelunga [ ekepanga ] ekenonu kekyo naleyegile ukuvapa ava koko [ ava papa ] vavo. ³⁶Ukosigala ukalebu umwana va Jephuneeli umwene aikoyevona. Umwene yaninku pae kelunga [ ekepanga ] kekyo akatalile ukokekanya, na vaana va mwene, ulwakuva alinkongile uyahwe [ Yehova ] mmbwa yelweli.³⁷Kange U yahwe [ Yehova ] aleng'alalile [ alembipile ] unene kujili yenu, ukujova Na yuve kange sayawikwingela ukwa. ³⁸Yoshua umwana va Nuhu, yuywa emile kuvolongolo kulyuve, umwene aikwingila, impe enumbula, ulwakuva umwene aikuvalongoja ya ivanya israeli kuvolesi [ Vohale ] Ukulotelela pagooni.³⁹Gooni ka gooni, avana venyu avadebe vavo mwajolive yaviva vakovelwa, vavo elelo valevovole uvumanyi uvonona pamo uvovivi yavikwingela mugati ukwo. Avene yanikuvapa ekelunga ekyo, kange vikokelesi [ viko kehala ]. ⁴⁰Poope umwemwe, musyetoke [ mpendoke ] mwande enjela ukoluta ko lukove [ kulujaga ] no kovambaduka enjela eya konyarija eya mianzi.⁴¹Po apo mwalesyetulile kange no kujova kulyune, tutulile enongwa kwa ntwa, [ Yahwe ], Yatwilota pa kyanya no kutovana, [ ukolwa ] Yatukonga goni gago untwa ungolove veetu atulagile ufwefwe ukovomba, kela muunu mumwene avekila ingoha ija ligoha [ wiite ] kange mwaesavanyije [ mwa esya ndalile ] ukwuvokela ekelunga ekya mufyamba. ⁴²Untwa [ Yahwe ] ajovile nune, vavole, mleke ukwovokela kange no kutovana [ ukolwa ] ulwakuva saniva paninie numwe, kange mutoliwa [ mwilemwa ] kange no ndogu.⁴³Najovile numwe ko njila eye, poope sa mwa moleheje, twa lulekile ulalagelo ulwa ntwa [ Yahwe ], mwale na matingo kange mwaovokile ekelunga ekya mufyamba. ⁴⁴Poope Amorites, Yeyo vatamaga enkelunga ekyo ekya mufyamba, vahumile umwemwe nukuva venga ukuta njoki, no kuvatova paasi ukwa ku seir , kuvutale wita ku Nonnah.⁴⁵Muvuye no kelela kumiho ga Ntwa, pope untwa [ Yahwe ] sa avapoleheje amaju gaavo, sa kale novujingaheji kulwume. ⁴⁶Ulwakuva mwajige [ mwasigile ] ko kadeshi amajova gooni [ goosa ], amajuva gooni mwajige.

¹Po twasyetwike kange no kutengula enjela ukaluta kolokuve [ uyagala ] ko njela eya ko nyanja eya milanzi [ milanji ], ndovo untwa ajovile nonu, twalutile tuka jongo la ekyamba ekya seir komajuva go miingi. ²Untwa [ Yahwe ] ajovile nune, ukojav,. ³Mujongolile ekyamba eke unseke intale, nsyetuke kongutu eya kunena.⁴Valagele avanu, no kojova , '' Yamwigenda ukogendela kolupake [ ulofingo ] ulwa valo kololwenyo, avanke papo ekya Esau, vavo vitama ko seir yavi ko va dwada umwemwe. po mbijage vajinga efu. ⁵Mleke ukulwa navo, ulwakuva sayanikuvapa ekelunga kyokyoni ekyavo, hata [ ndeli ] pasipali hata ifyako kwelanila ulwayo ulwa nkelunde ukukanya ulwa kuva vene mpile u esau ekyamba ekya seir yive vulesi [ vuhale ].⁶Yamwigola ekyakula [ ifiinu ] ukuhuma kuvene ni ndalama, po mlijage, kange ya mwigula amalenga ukohume koveneni ndalama, po munywijage. Ulwa kuva. ⁷Untwa ungolove venye avasayile kombombo eya mavoko genyu, alumanyile ukugenda kwenyu ukugendela kulukove [ lujagala ] ulu uluvaha. ku miaka ege arobaini untwa ungoluve venyu avile paninie [ pamo pene ] numwe, kange sa mpehamikwe kyokyoni.⁸Po twagendile pipi na valokolo lweta ava kepapo ekya esau, vavo vitamka ku seir, kutali nu nsewo ugwa Arabah, ukuhuma ku elathi, kange ukuhuma ku ezior Geber. kange twasyetwike tukegendela pipi no lukove ulwa moabu.⁹Untwa [ Yahwe ] alimbulile unene, uleke ukuyetamia e moabu, kange uleke ukolwa navo mu ndigoha. ulwakuva sayanikoko pa ekelunga kya mwene yeve vuhale vwako [ vulesi ] , ulwakuva nevapile ava Ari avakepapo ekya loti, ukuva vuhale vwavo.¹⁰[ Pavotengolelo vatamaga ava waemi, avanu wite va vaha, viingi [ vadegile, vamemile ], kange vatali wite vu waanaki,. ¹¹Koope ava visageliwa ukova Rephaimu, ndava waanaki, poope ava wamoabi vikwelangiwa waemi.¹²Wahori voope vatamile apo kuvutengo lelo ka seiri, pooper ekepapo ekya esau kya va kongile. vava nangile ukuhuma kuvulongolo kuvene kange no kutama munkelunga kyavo, ndovo ava israeli vuvwa vavombile kokelunga ekya vuhale wa vene vuvwa untwa [ Yahwe ] avapile.]¹³Leno inamuka kange oluute kokagasi [ kokalenga ] aka zeredi, '' potwaluti kokagasi [ kokalenga ] aka zeredi. ¹⁴Leno ukuhuma elijuva upotwa ijile ukuhuma ko kadeshi barnea mpaka twa lowike akalenga aka zeredi, giale miaka [ ifye ka ifyenjo ] thelathini na nane. vu yale kunseke gula ekepapo kyooni kya vaanu vavo va ede hanaga ukolwe [ ukotovana ] vahegile ko vaanu, ndovu untwa aeyegile kuvene. ¹⁵Kogooni gala. ekevoko ekya ntwa kyale kensana nekepaapo ekyo ili ukowesya uko yaja ukuhuma kavaanu mpaka vavile vahegile.¹⁶Po Ya homile , vo onseke avanu vooni vavo vale vanonu ukulwa [ ukutovane ] vavile vafwile, kange nokoyaganika [ ukwaga ] mugati mbayavo avaranu, . ¹⁷Po untwa [ Yahwe ] ajovile none, akujova,. ¹⁸Elelo mwilovoka ko Ari, kulupaka [ ulofigo ] ulwa moabu. ¹⁹Unseke ugoyakamwifike vupipi kange no kuhegelela ko vaanu ava Ammoni, mleke ukuvagataja lomo ukotovana [ ukolwa ] navo, ulwakova sanikuvapa ekelunga kyooni ekya vaanu nealile nivapile ekepaapo ekya lutu ndovu lesi [ vuhale ].²⁰[ Eyo kange yasagiwe ukuva kelunga ekya Rephaimu. warephaimu va tamaga apo pavotengolelo poope wammonites vike langiwa va Zamzummim. ²¹Vaanu wite vavaha, viingi, kange vatali wite ve Anakim poope untwa ava nangile kovolonjolo kova wa mmonites kange avakongile no kutama mu nkelunga kyavo. ²²Untwa [ Yahwe ] oyu avambile kange kuvanu va Esau vavo vitame ko seiri, uloaajije ava Hori okohega kuvulongolo ku vene, na ekepaapo ekya esau kya vakangile kange valenkutama ankelunga kyavo mpaka leno.²³Na waavi vavovatamaga, mufipanga ifya mbulali mu Gaza, wakaftori, vavo vihomana nava kaftori, vava ajije no kutama mu nkelunga kyavo.²⁴Leno winuke, ulote enjela yako kange ulovoke ulosisi [ ulovonde ] ulwa Amoni. lola nekupile mukevoko kyako esiho ni eya Amorite, afalme uva Heshbon, kange ne kelonga kyamwene, tengula ukuyehala no kutovana [ ukulwa ] nave mundigoha. ²⁵Elelo nitengula okoveka uvudwaji na masaage geenyu kuvanu vavo vale paasi pa [ lumuli ] mausi yooni, yavipolekaga imola jeenu ijiji ya umwemwe kange ya vitetemaga no kuva no votolwe novo fumbwe wenyu.²⁶Nasuhile avavanda ukuhuma kolokuve [ wojagala ] ulwa kedemothi ukololela kosihoni, untwa uva koleshibon, paninie na mamenyu aga talalali [ lutengano ] ukujova. ²⁷Uki negende munkelunga kyako, yanigenda musevo [ enjela ] umbaha, sa yanisyetuhana kokevoko ekyakndya na kekya hege.²⁸Yamkongojeheja unene ekyakulya [ ifinu ] kwu ndalama, po yanelijage, iime amalenga kwu ndalamo, po nenywijage, ne mwene undu husu [ unyavole ] negendele kwu malunde gaanyo,. ²⁹Lenga ekepaapa ekya Esau vavo vitamako seiri, kange ko moabu vavo vitama ko Ari, vaavombile kulijune, mpaka tulovoke ko Yordani mugati nkelunga kekyo untwa ungolove veetu ikoto pa ufwefwe.''³⁰Poope o sihon, untwa uva Heshbon, ale leke ukotwavula ukogendela komwene ulwakova untwa ungolove veenyu alluvekile lokafu ulohala lwa mwene kange ukoveka enumbula ya mwene ukuva nyalukani, povetanye ukolotelela komaka ga mwene, yeyo vya vombile elelo. ³¹Untwa aajovile kolyune, ''lola, netengwile ukomwokola usihoni ne kelunga kya mwene komiho kolyuve [ kovolongolo ] , ukotengula ukohala [ uvolesi ], po nevengelile mwetange ukohala ekelunga kyamwene.³²Kahese sihoni aijile kange kolyufwe, umwene na vaanu vooni awamwene, ukotovane [ ukolwa ] ukwa ko Jahazi. ³³Untwa ungoluke vetu aleng'ejije kolyufwe kange twaletolile, twaletovile mpaka ukofwa, avana va mwene, na vaanu va mwene vooni.³⁴Twatolile uvujenge vwoni wa mwene ko nseke ugwa kange nukonanga, nia haani kela vujeenge avagosi na vaadala kange na vaana avadebe, satwandeke uya kulukwe. ³⁵Isenga [ eng'ombe ] jeene jutwatolile wite vakongwa kujili yeetu, longege na vakoongwa ava mbajenge vavotwa valolile.³⁶Ukohume ko Aroer, Yeyo Yelekologima ulwa ndo vende ulwa Ainon, no kuhuma kukwa uvujenge vovwa voleko lovende, gooni ko njela yeyo yilota ko Galead, sapale no vujenge vovwa wale votali kolyufwe untwa ungolove vetu atupile ukovatola avalogu veetu komiho kolyufwe. ³⁷Kyale kelunga kya kepaapo ekya Ammoni kyene haani kekyo samwaingile, longege ni mbafu jooni [ joosa ] ija malenga aga jabboki, kange no vujenge wa inkelunga ekya mufyamba poponi pale untwa ungolove veetu atubelile ufwefwe ukolota.

¹Po twa syetwike no kulute enjela eya pakyanya eya bashani. Ogi, untwa uva Bashani, aijile no kotwo vokela, umwene na vaanu va mwene vooni, ukutovana [ ukolwa ] ukwa ko edrei. ²Untwa [ Yahwe ] alembulile unene, '' uleke ukodwadw, ulwakova nekopile uvatole [ uvasinde ] kange hevavekile avanu va mwene vooni ne ketunga kya mwene paasi pa vutwa wako. Ya wivomba vovwa wammbombile usihoni, untwa uva ko Amorites, uveatamaga ko Heshiboni.³Ulwakova untwa ungolove atupile ukovatola ava ogi untwa uva Bashani, na vaanu vooni ava mwene vavekiwew paasi pa vutwa weetu, kange twatovile mpake ukofwa na asipali vevoona va vaanu va mwene vavovasigile. ⁴Twatolile uvujenge wa mwene wooni ko inseke gola, pasipali novujenge hata vomo wene vuvwa satwalole ukohume kovene; Uvujenge sitini ifipanga [ mikoa ] egya gobi gyooni, uvutwa uwa ogi Bashian.⁵Ege gyugyale vujenge vuvwa vukangafu ni mato inali, ififigo, ni fisigo [ fipenja, fivego ], eye yaale lomo ifipanga fingi fiijo fifyo fyale vovole iimato. ⁶Twayajije [ twaajije ] haani, vovwa twa vombile kwa sihoni untwa uva Heshiboni, haani twaajije kela vujenge ava goosi na vadala na vaana avadebe. ⁷Poope iseenga jooni na vakoongwa avambujenge, twavatolile wita wako ngwa veetu.⁸Kwu inseke ugya twatolile ekelunga ukuhuma inkevoko ekya vatwa vavele ava Amorites, vavovale pamwambo pa veele pa Yordani, ukuhuma mu ndoveende ulwa Amon ukolota kokyamba ekya Hermon,. [ ⁹Ekyamba ekya Hermon, ava sedonia viita sirioni, na ava morites viita seniri ] ¹⁰Kange novujenge wooni uwa ndo veende, wooni lwa Gileadi, wooni uwa bashani uko gendela kunjeala yooni eya salekah ne Edrei, uvujenge wa vuntwa uwa ogi ukwa ko Bashani.''¹¹[ Kamasigalelo aga Refaimu, untwa u ogi mwene uva kubashani aasigile [ akasigalela ]. Loola' ekehaga kya mwene kyale kya kyuuma. kusikuli ukwa ko rabbah, kokwa ekepaapo ekya Ammon vataamaga? yaale imambotisa uvutali kenge imambo iine uwelefu, eyo yo njela yeyo va tumelaga avaanu ukupima [ ukolengania ].¹²''Ekee ekelunga kekyotwalolile ukokihala [ ukovavolesi ] konseke ugwa ukohumako Aroer, ukuuta lolovende ulwa Amoni, ne keluunga ekedebe ekya mfyamba ifya Gleadi, no vujenge wamwene nalempile u Reubenites no kwa Gadites. ¹³Va vasigile ava Gleadi nava Bashani vooni, Uvutwa uwa Ogi, Navapiile kedebe ekevombuko ekya manasseh: kovooni avako Agob, ne Bashani yooni [ Ekelunga ekyo kyukelunga ekya Refaim ]¹⁴Jairi umwana va manase [ ekepapo kya manase ] atoali ekepanga [ mkoa ] kyooni ekya Argabu, ukolotela kompaka ugwa Geshuri no gwa wa maaka. Aelangile ekepaanga na ko Bashani kolitawa lya mwene, Hawothi Yairi, mmpaka leno [ nolo leno ].¹⁵Nalempile u Gleadi kwa makini. ¹⁶kova Reubeni ne kuva va gadi na humije ekelunga ukohumo ku va Gleadi ukolotela kulovende ulwa Amoni pagati pa luveende lolopaka ulwa ekelunga no kolutela ko [ malenga ] kololenga ulwa Jaboki, gago gapakine na kepapo ekya Amoni.¹⁷Jiimo imaka ijiinge joope jigolwike [ Jilambalile ] mu ndoveende ulwa ndolenga ulwa Tordani, ukohuma ko kenereth ukolotela ko nyanja eya Arabu [ Yeyo nyanja ya mwinyo ] ukolotela ko wiika uwakyamba ekya pisga kovuhumo.¹⁸Nakolagile uveve kwu nseke ugwa, ukojova, untwa ungolove vaako akopiile ekelonga eke ukohala, uve, avagosi vooni avaligoha, yavigenda vo va ni mbalala , imbuunda ] mbolongolo mmbalo kolo lwavo, avaanu ava ko israeli.¹⁹Poope avadala venyu, avaana veenyu, kange ni seenga jeenu [ ne lumanyile ukuta ule ni seenga nyiingi ] yavisigala mumbujenge wavo vowa na vapile. ²⁰Mmpaka untwa avaape ulotusyo [ Ulotumelo ] avalokolo lwenyo, ndovo yelevwoko lyumwe, impake vahale kange ekelunga kekyo untwa ungolove veenyu iko vaapa emwambo eya veele eya Yordani, po ya mwisyetoka, kela muunu vevooni, ko fyuma fyenyu fifyo nivapile.²¹Nalendagile O yoshua kwunseke gula, nokojova, Amiho geenyu galolile gooni gala untwa ungolove veenyu avombile kuava a vatwa va vele, utwa [ Yahwe ] aivoomba ewo ku vutwa wooni kwooni ukuyaka mwiluta [ ukuyake mwigenda ]. ²²Sayamko vadwadaga, ulwakuva untwa ungolove veenyu ve uyu aikututanga: Nalensimelije untwa [ Yahwe ] kwonseke ugwa ukojova.²³Nalensimelije untwa [Yahwe ] kwonseke ugwa ukojova, ²⁴O ntwa yahwe, utengwile ukombonesya onsuhwa vaako ovovaha wako ne kevoko kyako ekenyamaka, ulwakuva veeni onguluve aleokwa kukyanya pamo munkelunga yuywa anogile okovomba imbombo jilajila ndavowa avombile, kange emivombele gelagela emivaha?. ²⁵Uki nelute kukyanya, nikokovona, nekakevone ekelonga ekenonu kekyo kele mwambo eya vele eya Yordani, kela kelunga kenonu ekya mfyamba, naye Lebanoni.²⁶Poope untwa [ Yahwe ] aleng'alalile [ viipa ] unene kovufumbwe wenyu, salemole heje unene. Untwa ajovile kolyune, ''. oki eye yeve ya kokwela kolyuve uleke okojova kyoongo kange kulyune ukuhumane na mamenyu [ misyo ] aga. ²⁷Luta pakyanya pakenyike kya pisga po winule amiho gaako ulwakovo sayawiluta kyoongo ko Yordani.²⁸Onkongi komwene, umbolanije o Yoshua nokonkinya enumbula no kunkangaja, ulwakuva aitula kyongo kovolongolo kovaanu, kange viaikotu sababesya ukohala [ ukolesi ] ekelunga kekyo yamkokevo na. ²⁹Vo yelevo twasigile mu ndivende elya kulotela ku Bethi peori.

¹Leno, va israeli, poleheja indagelo no lulagelo lolwa punele nele pipi ukukumanyesya, ukujivomba, pumuve va kutama no kwingila mugati no kuhala ekelunga kekyo untwa [ Yahwe ] ungolove uvataye vaako, ikukupa. ²Saya vu kwongeleja amamenyu gaago nikukulagela, wala sayawipo negula, pumwetangage ukwibata ulolagelo ulwa ntwa ungolove vaako jijo nilota kukulagela. A³Amiho gaako vegalolile ekeki untwa avombile ulwakova baae paori ulwakuva avaanu vooni valinkongile ubaal peori, untwa ungoluve veenyu ve ayajije ukohuma kulyumwe. ⁴Poope valongojine nu ntwa ungolove venyu povale voomi elelo, kela yumo mumwene.⁵Lola nevamanyisye indagelo vohegi ndavu untwa ungolove vaangu vowa alendagile unene, po yene muvoombe ewo pagati pa kelonga kekyo mkokelotela muvengelile ukokehala. ⁶Yelweli ekepanga [ ekelonga ] eke kevaha kelena vaanu avanya luhala na va manyi.'⁷Kulene kepanga keleku ekeenge ekevaha kekyo keleno Ngolove yuywa alepipi navo, ndovo untwa, ungolove veetu,uwaleva ndo votwa tuko mwelanga?. ⁸Kulenekepanga [ ekelunga ] keleku ekevaha ekeenge kekyopokele apo keekyo keleninda gelo kange poyeve yavolweli paninye na lolagelo lolwa niveeka kuvolongolo kulyumwelelo?⁹Tingaheja ve mwene no kuva jingahefu ukwelendelela, uleke ukosamwa amasyo gago amiho gako galolile, po galeke ukoyeleka enumbula yaako ko majova gooni aga mumitamele gyako. vopyanije uwa mugavoombe gavonekage kuvaana vaako kange na vaana va vaana vaako. ¹⁰Uko husu elijuva lela yeyo wa emile kuvolongolo ku ntwa ungolove vaako mu Herebu, untwa ajovile nune, '' undonda neheje avaanu, kange nikuvaveka vapole heje amamenyu gaangu, po vave vaku manyela ukondwada unene, amajuva gooni gago vitama munkelunga, kange vave vakuvamanyesya avana vavo.¹¹Mwaijile pipi [ nkahegelela ] kange no kwema mu ndwayo ulwa kyamba. Ekyamba kya akile umwoto mu numbula eya kukyanya, paninye nengiisi, mafunde [ mavengu ] ne ngiisi esekelele. ¹²Untwa ajovile pagati pa mwoto wapolike eliju paninye na mangenyu ga mwene, poope salevone emivele [ ekehwani ], apolike eliju mwene.¹³Apolisije kulyume ulofingo lwa mwene lolwa avalagile umwemwe ukovomba, indagelo kumi. Asiimbile mo mfibavo fivele ifyamawe. ¹⁴Untwa alendagile unene konseeke ugwa ukuvama nyesya indage lo ni minyano pomuve va kovomba munkelunga kekyo yakya mwilovoka ukuluta kukuhala.¹⁵Po muve vajinga heji yumwe mwevene ulwakuva mwalolile pasipali neke hwani elijova elyo ulwakova untwa ajovile numwe ukwa ko Herebu ukuhuma pagati pa mwoto. ¹⁶Po ulekeukonange ka nu kuponja ekehwani mukehwani ekya kenya womi [ kyumi ] kyokyoni, ekehwani ekya igoosi pamo umuunu udala. ¹⁷Pamo ekehwani ekya kekanu kekya keyuuni kyokyoni ekenya mapapatile ekekipululuka kukyanya, pamo. ¹⁸Ekehwani ekya keenu kyokyoni kekya ki kwafula mundifu [ ekelunga ], pamo eke hwani ekya somba yoyoni mumalenga pasi pa lifu.¹⁹Sayawikwinula amiho gaako kukyanya no kulola elijuva umweji, pamo inondwe ava lendeleli vooni avakukyanya ukasongele jiwa lekasongiwa ukutekela no kufinamela fila fyoni fifyo untwa ungolove veenyu avapile hasa avaanu vooni vavovale pasi palijuva lyoni. ²⁰Poope untwa avatolile umwe no kuvatwala kunji kulindu ya [ kulitanuli ] elya kyuuma [ ekyela ] kunji ku misri, ukuva kumwene avaanu avavuhale wa mwene, ndavo wa mulewo leno.²¹Untwa aleng'alalile [ alembipile ] unene kujili yeenu. aeyegile ukuta aleke ukuluta kumwambo eya Yordani, no kuta neleke ukulota munkelunga ekenonu, ekelunga kekyo untwa ungolove veenyu ikovapa umwe ndovohale [ volesi ] ²²Poope unene nelafwela munkelunga eke, sayinogiwa ukulota kumwambo eya Yordani, poope ya mwilota kumwabo no kukehala ekelunga ekenonu.²³Jingaheja yumwe mwevene, po muleke ukusamwa ulofingo lwa untwa ungolove veenyu, ulyoavombile paninye numwe, no kwe ponjela ekehwani ekya kesiki munu munkehwani kya keenu kyokyoni kekyo untwa unguluve veenyu avabelile ukovomba. ²⁴Ulwakuva untwa ungolove veenyu mwooto gogwa gwilya, ungolove unya wifu.²⁵Unseke gogwa wihole [ wipapa ] avana na vaane va vaane, kenge nonseke eyakamwiva munkelunga kunseke untale, kange eyaka mwinangeka umwe nu kuponja ekehwani kya ke hwani kyokyoni, no kuvomba ovuvivi pamiho ga untw unguluve veenyu nokunsonga ukova nelyoyo. ²⁶Yani kwelanga ekelunga na kukyanya ukojova kolyumwe elelo ulwakuva ne yandile haani yamwiyaga ukuhuma kukelunga kekyo mwikokelolela ukwa kumwambo eya Yordani ukoyehala, saya mwikwongeleja amajuva agange agenyu mugati umwa. poope yamwi yaga haani.²⁷Untwa aikuva pala hania umwe mugati mumbanu, kange yamwisigala vadebe mumbalelo mugati munkelunga, utwakuva untwa aikuvalongoja kuvutali. ²⁸Ukwa yamukogevombelaga emingolove egenge, embombo ya mavoko agavaanu, imbavo na mawe, fifyo wala sikofivona, ukupoleka, wala nokunusya.²⁹Poope ukutengolela apo yamkondonda untwa unguluve veenyu, kange ya mkombona, po eyaka tu ndonda ko numba yeenu yooni ni mepo jeenu jooni.³⁰Unseke papo mwiva no votolwe [ mwitabeke ] po aga gooni givagijile kulyumwe, pomumajova gagogikwija ya mukombuyela untwa ungolove venyu nukopoleka elijo lya mwene. ³¹Ulwakuva untwa ungolove veenyu ve ngolove unyakesa isaikovagwesya wala no kuvayaja umwe, wala ukosamwa ulofingo ulwa vayaye veenyu lolwa aleyegile koveene.³²Ulwakuva wivoja leno amajova gagogalutile gago gakale kuvulongolo kulyumwe: ukuhuma elijova lela lelyo ungulove avombile umunu munkelunga, ukohuma uluvafu loumo ulwa kukyanya mmpaka kuvunge, vooja lenga pokevile kyokyoni ndavo eke ekevaha, apange kyokyoni ndavo ekyo egelile ukopole kekwa? ³³Igelile ukuhumila awanu ukupoleke eliju elya Ngolove ukujova pagati pa mwoto, ndavovwa mwapolike, no kutaama?³⁴Apange Ungolove agalile ukulata no kwetolela avanyakelunga ukuhuma mugati mukelunga, kwu ngelo, imevonekevoko na ma swigo kange na kuligoha, kange ekevoko ekegolosiwe, na vabunu avavaha, fila fyoni fifyo untwa ungolove veenyu avombile kujili yeenu ko misri kovolongolo kumiho geenyu?³⁵Kulyumwe aga gavonesiwe, po muve va kulumanya ukuta utwa ve ungulove, no kuta asikuli uyunge kange ku mwene. ³⁶Ukuhuma kukyanya avombile [ avekile ] mu poleheje eliju lya mwene, po etangage avalongekage, pakyanya pa kelunga avapelile mlole umwoto gwa mwene umbaha, mwapolike, amamenyu ga mwene ukuhuma pagati pa mwoto.³⁷Ulwakova uvufumbwe avaganile avataye veenyu, avemike avaholwa vavo vamo vaavo, no kuvahumya umwe ku misri ulwakuva pwale, umwene, kwu maka ga mwene amavaha. ³⁸Avengelile avahumye ukuhuma kuvo longolo kuvanya filonga, ifivaha kange ifinya maka kuliko umwe, ukuvingija mugati, ukuvapa umwemwe ekelunga ekyavo vove vohale, ulo leno.³⁹Ulumanye ukuhuma leno, veeka munumba la yako, untwa ve Ngulove va pakyanya kange kukyanya fijo kange paasi pa kelonga, asikuli uyunge vevoni. ⁴⁰Yamwibatage indagelo ja mwene ni ndagelo ja mwane jijo nikuvavola elelo, po mwetangage ukuva vanonu kulyumwe na vaana venyu voonuotile umwe, po mwetange ukwongeleja amajova geenyu mu nkelunga kekyo untwa ungolove veenyu avapile haani.⁴¹Po yekava u musa akabagula [ akasala ] emijenge gedatu kuvuhomile wa lijova, ko Yordani. ⁴²Po yeve vevoni etangage ukunyila mugati muegyo lenga gelamwile umuunu uyunge kwu jili, ketava ukuva indugo pawandelo. kuvunyilelo munu muvujenge uvu yaiva aponile [ akulwike ]. ⁴³Vaale: Bezeri mu ndokove [ longalangala ], ekelunga ekenya lavende, kuva Reubeni, Romoti ukwa ku Gleadi, kwa Gatines, no Golani ukwa ku Bashani, kwa manase.⁴⁴Ulu lololagelo lolwa u musa avekile kuvolongolo ku vava israeli, ⁴⁵Iji jo ndagelo ja lofingo, ndagelo, ni ndagelo ijinge ajovile na vaanu va isreali useke ugwa vova humile ko misri. ⁴⁶useke ugwa vale kuvohumo wa lijova kwu Yordani, mu ndovende ukulotela ku Beth peoni, Mu nkelunga ekya sihoni, untwa uva Amori yuywa atamile ku Heshiboni, Yuywa u musa na vaanu israeli agelile ukuntola unseke gogwa vahumile kumisri.⁴⁷Va toolile ekelonga kyamwene wita vuhale [ volesi ], ne kelunga ekya ogi untwa uva Bashani, ava vatwa vavele vaku Amori, vale kumwambo ya veele eya Yordani ukulotela ku kuvuhumo wa lijova. ⁴⁸Uvutavele uvu walutile ukuhuma ku Aroeri, mu ndogima mu ndoveende ulwa Amori, kwu kyamba ekya sion [ ekyamba ekya Hermoni ] ⁴⁹na va hanjinie imbende jooni ija uluvende ulwa malenga aga Yordan, kuvuhumo wa lijuva kumwambo eya veele eya Yordani, ukulotele ku luselelelo ulywa kyamba ekya pisga.

¹Umusa avelangile israeli yooni no kujova navo, ''Poleheja, isreali, kulolagelo ni ndagelo jijo ya nijova mu mbolokoto jeenyo elelo, mwentange ukumanyela no kwibata. ²Untwa ungolove veetu avombole ulofingo nufwa ukwa ku Herebu. ³Untwa sa avombe ulofingo ulo na paninye na vakoko veetu, poope na yofwe, ufwe twe vooni tulevoomi apa elelo.⁴Untwa ajovile nuve mumiho ne mumiho mu kyamba ukuhuma pagati pa mwoto. ⁵Na emile pagati pa Yahwe [ untwa ] no veve kunseke ugwa, ukujosiwa uveve elimenyu lyamwene, ulwakuva wale no vudwaji ku vufumbwe, wa mwoto, sa alote pakyanya pa kyamba ] untwa ajovile. ⁶Une nene Ntwa Ngolove vaako, yune na kuhejoje mu nkelunga ekya misri, ukuhuma kuka ya [ kunyuumba ] eya vusuhwe.⁷Sayawiva ne mingolove egenge kumiho gaangu. ⁸Soyokavombe vemwene ekesiki munu ekya kupoonja wala nekehwani kya keenu kyokyoni kekyo kele kukyanya fijo, apange kekyo kelepasi pakelunga, apange kekyo kelepasi pa malenga.⁹¹⁰Sokafi namele [ ukufugamele ] kange ukofivombela, ulwakuva unene, Ntwa ngolove vaako, ne ngolove nenya wifu [ umwenu ], ni kovakelela uvuvivi uwa va kuku ulwa kuva vatwalile ifikelo kuvaana, kuki papo ekya daatu ne kyaane kya vala vavo vikong'alalela. No kovonesya ulofingo ulofwihu ku ma elfu, ku vala vavo vanganile no kwibata indagelo jaangu.¹¹Sayawitola elitawa elya Ntwa ungolove vaako vovole, ulwakuva untwa saya ikomwibatelela ukuta alene nongwa umwene uyikoletola elitawa vovole,¹²Jingaheja elijova elya sabato ukuye veka mbalaje, ndovu untwa unguluve vaako vovwa akulagile. ¹³Ku majuva sita wivombaga embombo jako jooni, ¹⁴Poope elijova elya saba yo sabato ya ntwa ungolove vaako. kulijo va elyo sa wivombaga embombo yoyooni si uveve, wala umwana vaako, wala ung'enja vaako wala umbombambo mbo vaako udemi, wala unsuhwa vaako, wala ne punda yaako, wala ifideemo fyaako, wala ung'esya vevoni yuywa alefifigo fyaako. Eye kukuta umbombambombo vaako udeemi [ undomiana ] nu mbombambombo vaako ung'enja vave vakutumela panine nu veve.¹⁵Yawikumbuka mu ndohala [ wako ukuta wale ntumwa [ nsuhwa ] mu nkelunga ekya misri, no Yantwa ungolove vaako akuhumije [ ukuhumije ] ukuhuma ukwa kukevoko eke nya make ne kevoko kekyo kegolwike. ulwakuva untwa ungolove vaako akulagile ukoetuga elijova ela sabato.¹⁶Utuge utaye vaako nu jiuva vaako, ndovu untwa ungolove vaako vowa akulagile ukovomba, pove va kutama unseke untale mu nkelunga kekyo akupile untwa ungulove vaaka akupile po yelutage vononi kulyuve.¹⁷Ulabudaga, ¹⁸Wala ulaligupaga, ¹⁹Wala ulaligupaga, Wala ulahejaga, ²⁰Wala umpalamani vauko uvudesi ula hulelaga.²¹Ulanogwagwa udala uva mpalamani vaako, uleke ukunogwa enyumba eya mpalamani vaako, ekyalo kujamwene kange umbomba mbombo va mwene udemi kenge umbomba mbombo ung'enja, iseenga kange ipunda ija ako kange kyokyoni kekyo kyo kyuuma kya mpalamani vaako.²²Yavile yehegelile, unseke baho wa polike eliju ukuhuma pagati pa ngisi, unseke ekyamba vo kikwaka umwoto, ukuta mwaajile pipi nune, ava gogolo vaako vooni, na avavaha ava kekolo kyaako.²³Yajovile, lola, untwa ungolove veetu atuvonisye uvunonu wa mwene no vuvahe wa mwane, kange tupolike eliiju lya mwene ukuhuma pagati pa mwoto, tulolile elelo ukuta unseke ugulove ijovo na vaanu, po vitamaga. ²⁴Amamenyu aga untwa ajovile kuliju elivaha kululunda mano lwako lwooni mu nkyamba ukuhuma pagati pa mwooto, amafunde [ amavengu ] engisi enjitu, sa ongeleje amamenyu gogoni ukulotelela. Asimbile paasi pa mbavo ivele ija mawe akama unene.²⁵Poope keki tufwe? ulwakuva ulolenga ulo ulovaha lukoto kwela lukoto kwela ufwe lenga yatupoleka eleju elya untwa ungolove veetu kange, yatwifwa. ²⁶Ulwakuva upyaneji veetu mugati mudyufwe vavele vavo vapolike ehiju elya Ngolove yuywa mwomi ijova ukuhama pagati pa mwoto no kutaama, ndavovwa twa vombile? ²⁷Kulyumwe umwe, mnogile ukulota no kupoleheja kela keenu kekyo untwa ungolove veetu ijova: vuyela kulyufwe, kela keenu kekyo untwa ungulove veetu ijova kukyumwe, tukompoleheja nokukwedaka.²⁸Untwa apolike amamenyu geenyu unseke gogwa ajovile nune. Ajovile nune, ''venepo like amamenyu ga vaanu ava, kekyo vijova kulyuve. kekyo vajovile kyale kenonu. ²⁹Oh, kuyale ne numbula ndeyo mugati muveene, ukuta vikunugaga no kwibata indagelo jaayu jooni, po yeve vonomu kuvene na paninye na vaana vaavo. ³⁰Lota ujove navo, ''Vuya ku meve''.³¹Poope kukyumwe, eema pipi nune, kange ni kukuvula indagelo jooni, indagelo, amalagelo gago mukovamanyesyaga, po mwibatage munkelunga kekyo nikuvapa ukuhala,.³²Ya kwibata, ulwakova, kela untwa ungolove veenyu avalagile, saya mwisyetukela kukevoko ekyandya lomo ekyahege. ³³Ya mwigenda munjela jooni jijo untwa ungolove veenyu, avalagile po muve vakutaama, no kuva po muve vakulota vononu kulyumwe, kange muve va kwongeleja amajova geenyu munkelunga kekyo ya mwihala.

¹Leno aga gomalagelo, ndagelo, niindagelo jijo untwa ungulove veetu andagile unene ukuvamanyesya umwe, po mwetangage ukwibate mu nketunga kekyo mwilota kumwambo eya vele eya Yordani ukuhala,. ²Po mwibatage no kutoga untwa venyu, po mwibatage indagelo ja mwene jooni, na malagelo gago nikuvalagela umwe, avana venyu na vana va vana venyu, amajova gooni aga mbotamo [ uvotamo ] po amajova geenyu gongelelalage.³Po ewo pomwapolehejage, israeli, nu kwi bata po yeve honu kulyune, po ulovengelelo po lolotelele kyongo mu nkelunga kekyo kijolola ulukama kange no wooki, ndowo untwa ungulove uvataye venyu, efingile aivomba.⁴Poleheja, israeli: untwa ungolove veetu aleyumo. ⁵Mukugana untwa ungolove venyu ne numbula ula yeemu yooni, numepo venyu vooni, kange na kuluhala lwenyu lwooni.⁶Amamenyu gago nikuvalagela umwe, elelo yagivijaga munumbula yeenu,. ⁷Kange mwetangage ukumanyesya fijo ku vaana veenyu, ya mwijovaga vo ntamile munyumba jeenyu, womwigo na, kange wo mwigenda.⁸Vukojipinya wita kehwani palayanya pa kevoko kyako, goope pogiva lokaata [ lwenda ] pa miho gaako. ⁹Yavukojusiimba mufifigo ifya munyumba yako na mumadendelo.¹⁰Unseke untwa unguluve vaako ikoko twala kukelonga kekyo aefingine ku va taye veenyu, ibrahimu, isaka, Yakobo, ukuta akale ikakopa, paninye nu vugenge uvuvaha ne minonu gegyo samwa jenge. ¹¹Ni nyumba jijojidegile kela fiinu ifinonu fifyo samwavombe, ifisiva fifyo sa mwayave. ifyalo na mabeke aga mizeituni gigyo sa mwavyale, yamwilya nu kufwane. [ no kwiguta ] ¹²Po muve vajihaheji muleke uku nsamwa untwa, yuywa avatwalile ukuhuma kukelunga ekya misri, ukuhuma ku nyumba eya vusuhiwa.¹³Mukotogaga untwa ungolove veenyu, umwene tukontekelaga, no kwefinya kulitawa elya mwene. ¹⁴Sayamwiluta kumingolove egenge, emingolove, egya vaanu vavo viko vajongula vooni. ¹⁵Ulwakova untwa ungolove venyu pagati palyumwe ngolove unya mwenu lenga, ya mwivomba, elyoyo elya untwa ungolove veenyu aikwaka ne lyolyo nuku vayaja ukuhuma kumiho ga kelunga.¹⁶Sayamkogele untwa ungolove veenyu ndovo mwagelile ukwa ku masa. ¹⁷Mwetangage yamwikwibata amalagelo ga untwa ungolove veenyu, amalagelo ga mwene majingahefu, kange indagelo jijo avalagile.¹⁸Ya mwivombaga kela kekyo kyalweli, kange kenonu kumiho ga ntwa, po yeve nonu kulyumwe, nukuta mwetangage ukwingila no kuhala ekelunga ekenonu kekyo untwa eayegile kuva taye veenyu. ¹⁹Ukuvaheja avalugu venyu vooni kuvolongolo kulyumwe, ndovo untwa omoajovile.²⁰Unseke gugwa umwana vaako ivooja kwo nseke gugwa gwikija, ukujova, jojileku indagelo ija lufingo, indagelo ija lufingo, imbateko, ni ndagelo ijinge jijo untwa ungolove veenyu atulagile? ²¹Po ya wijovaga ku mwana vaako, twale vatumwa [ vasuhiwa ] va farao ukwa kumisri, untwa atuhumije kumisri kukevoko na maka,. ²²Kange avonisye nifihwani ni fiswigo [ ifidego ], amavahe na makali, misri kwa farao, na kunyumba ya mwene yooni, kuvolongolo kumiho geenyu. ²³Kange atuhumije ukuhuma ukwa, po atutwale mugati, atupe ekelunga ekekyo aeyegile kuvataye veetu.²⁴Untwa atulagile haani ukwibata indagelo iji, ukudwada untwa ungolove veetu kuvunonu weetu, po atuveke voomi, vovwa tulewo leno. ²⁵Lenga twikwibata indagele [ amalagelo ] aga gooni kuvulongolo kwa untwa ungolove vee tu ndovu atulagile, eyeyiva lweli yeetu.

¹Unseke untwa ungolove veenye iko tutwala munkelunga kekyo mwiluta kukuhala no kuvaheja avanyakelunga avingi kuvulongolo kulyumwe mhiti, mgigashi no mo amori, no mkanari, no mperizi, mhivi, myebusi avanyafilonga saba ava vaha gago galenamaka koloko uveve.²Kange unseke untwa ungolove veenyu nikuvapa umwe uvusindi [ uvutola ] pa kyanya pavene unseke gugwa mu kwagane navo kuligoha, ya mukovovokela [ ukujumbela ], yenogelile ukuvayaja haani. sayamwivomba ulofingo navo, wala ukuvonesya ekes ku veene. ³Wala kusikukuli ukuveke uweghani [ uvulolani ] wowoni paninye navene, samkovahumya avahenja vavo kuva demi venyu.⁴Ulwakuva yavikovandula avademi venyu ukuleka ukong'onga unene, po vaande ukulekela emingolove gyaavo. po elyoyo lya untwa lipuliwa [ yalikwaka ] kulyumwe kange aikuvayaja nambeve. ⁵Eye voyelewo eyakemukuvavombela navo ya mwibomola [ ya mwisangula ] inekelo jaavo, denya imbanda jaavo ijama we jiwe mu fimendu, geda paasi pawoogi pa Ashera, no kunyanya ifi hwani ifyakutaga.⁶Ulwakuwa uve ulekelunga [ kepanga ] yuve utengiwe [ unyaluliwe ] kwo untwa ungolove vaako Akuhali uveve ukuva vaanu kwajili ya mwene ukuhala, ukulotelela avanu avange vooni vavo vale kumiho kukelunga.⁷Untwa sa aveeke ulogano lwamwene, pakyanya palyumwe lomo ukuvahala kuvufumbwe mwalotelile kyongo kuliko avanu vovoni, ulwakuva mwale vadebe kuliko avanu avange. ⁸Poope ulwakuva avaganile umwemwe, inogwa ukwibata ulofingo lulwa aeifingile kuva taye venyu, uyu ve ntwa veenyu yuywa avahumije koke voko na maka no kuvahumia [ ukovakombola ] ukuhuma ko nyumba eya vu suhwa [ eyavoumw ], ukuhuma ku kevoko ekya farao, untwa uva kumisri.⁹Po mulumanyage ukuta untwa ungolove vaakove ngolove, ungolove uvayelweli [ imwaminifu ], Yuywa ituga ifiingo [ alofingo ] na wayelweli ku fipapo elofu kuvala vavo vaganile no kwibata. amalagelo ga mwene. ¹⁰Poope aikuvahomba vala vavoviko nkala lela kukehwani kyavo, ukuva yaja, saya iva nekesa kuvevoni yuywa iko kalalela, aikong'omba kumiho ga mwene. ¹¹Ulwakuva yawikwibataga amalagelo, indagelo, ni mbateko jijo nikukulagela elelo, po ujivombage.¹²Lenga mwipoleheja amalagelo aga, ukwibata nokuvomba, po yiva untwa ungolove veenyu ikuvibata paninye no lofingo nowayelweli vuwa aeyegile kuvataye veenyu. ¹³Aikuvasaya, no kuvaloteleja, kange aisaya eseke eyamivele gyeenyu ni seke ija lifu lyanya [ ekelunga ] ekya pasi ] nembeyu yeenyu, divai emya, imono jeenyu, aikwongeleja ilotelela efidemo nekepoga kyako ekya fidemo ififyele, mukelonga kekyo aeifingile kuvataye veenyu ukuvapa.¹⁴Musayiwa kyongo kuliko avanu avange vooni, yaaiva asipali nogosi yuywa saya iva nu mwana lomo udala ugumba mugati mudyumwe lomo mugati mufidemo. ¹⁵Untwa ayaiko va hejeheja uvutami [ inamu ] jooni vosipali uvutamu uvavivi uwa kumisri vuva muvumanyile vuvekikiwa pakyanya palyumwe, poope aiveke ko vooni vavo viko vakalalela umwe.¹⁶Yamkogaheja amapuga ga vaanu vooni vavo uyahwe ungolove veenyu ukuvapa uvuloli [ uvusindi ], neliho lyanyu sayali kuvakelela ekesa. Kange sayamwitekelaga eminguluve gyavo, ulwakuva ugwa gwiva intego gwenyo.¹⁷Lenga mwijova kunumbula, aga amanyakelunga [ kepanga ] miingi kyongo kuliko unene, nigahandakeki ukuva venga? ¹⁸Uleke ukuvadwada, ukumbukage munduhala untwa ve Ngolove veenyu avombile kwa farao ne misri Yooni?. ¹⁹Ukokovelwa amavaha gago amiho geenyu galolile, imevonekelo, ifiswigo, ekevoko ekenyamaka, ekevoko kekyo kegolosiwe kekyo untwa ungolove venyu vuwaavahumije, untwa ungolove venyu avombile kela kela ku vaanu vooni vavo muku vadwada.²⁰Ukulotelela kagooni, untwa ungolove veenyu aisuha emintenteni ndani mwao, mpaka vavo vasigile na vala vikefiha vavo kuvulongolo lyumwe va yajiwe vumwilola na vopwonde na yumwe. ²¹Samka dwajiwe navo, ulwakova untwa ungolove veenyu alemufifigo fyenyu, ungolove umbaha kange va kudwadiwa. ²²Untwa ungolove veenyu ayaiheja ava nya filonga kuvolongo [ mukyeni ] ndyumwe padebepadebe. sayamukogato la gooni kwu nseke gumo, lomo ifikanu ifya munsitu yafiva fiilingi [ ya fimema ] pipi numwe.²³Poope untwa ungolove veenyu aikuvapa umwemwe uvutoli [ uvusiindi ] unseke gugwa mukwagana kuligoha, aikuvahanjania ukulotelela pa vuvaha mpaka vayajiwe. ²⁴Aikuvaveka avatwa vavo pasi pavolongoji wenyu, na ya mwivomba elitawa lyavo ukuyajiwa ukuhuma paasi pakelunga. Asipali uyaka ikwitanga ukwema mukyeni indyumwe, mpaka muvayaje.²⁵Ayawinyanya ifihwani ifya kuponja egya mingolove gyavo uleke ukunogwa indalama lomo golodi gago gigobekela no kuyetola kujili yeeni, ulwakuva munavombe, ya mwikwibatwa nago ulwakuva vukalaji kwa untwa ungolove veenyu. ²⁶Sa yamwitwala uvukalaji wowoni mugati munyumba jeenyu nukwanda ukugetekela. yamwikalaji wa haani nu kukalala ulwa kuva yegaviwe kujili ya kunangeka.

¹Yinogiwa ukwibata amalagelo gooni gagonikuvapa elelo, po mwetangage ukutama nu kwongelela, no kwingila nu kuhala ekelunga kekyo untwa aeyegile kuva taye veenyu. ²Yamujingaheja [ yamwikomboka ] mundohala enjela jooni jijo untwa ungolove avalongwije emiaka [ ifyenja ] ege arobaini mulokove [ mulongalangala ] po ava yegike po avagele ukulumanya kenukeki kekyo kelemungati munumbala jeenyo, lenga mwaetangaga ukwibata amalagelo ga mwene lomo ndeli [ pasipali ]³Avayegike no kuvaveka ukuva ne njala, nu kuvalesya emana, yeyo samwaye manye, na yeyo avataye venyo savayemanye. Avombile evo ukovaveke umwe ukulumanya syo kunkate gwene vovole avaanu vitaama, ukupyaneja kyokyoni ukuhuma kundomo ugwa untwa ukuta avaana vitaama.⁴Emienda gyenyu sagyadyefuke nukugwa, na malunde geenyu sagafimbe kunseke ugwa ugwa miake [ fyenja ] igyo arobaini. ⁵Mwesaganie mugati munumbula jeenyu ukukonga, mumwa, ndovo umunu vovwa ivunga umwana va mwene, vovwa untwa ungolove venyu vuvwaivunga kulyumwe. ⁶Yamwibatage amapinnyo [ malagelo ] aga ntwa ungolove veenyu, po muve vaanu va kugenda munjela ja mwene nukutuga.⁷Ulwakuva untwa ungulove venyu ikuvatwala kukelunga ekenonu, ekelunga ekenya fisisi ifinya malenga, ifisiva, kange nifidwivu fifyo fijolola ukuluta kumavende na gange mufyamba. ⁸Ekelunga ekenya nganu ne ngongilwe, isongwa emibeke ne komanga, ekelunga ekenya mizeituni no wooki.⁹Kyukelunga kekyo yamwilya emikata [ ifisyesye ] ukuleke nu kupehame. [ ukugonela ] napo yamwiluta kesita kenu kyokyoni, ekelunga kekyo amawe gajengiwe nifyuma [ ifyela ], no kuhumana ne fyamba mwetangage ukuyava eshaba [ ekyuma ]. ¹⁰Yamwilya nukwiguta , kange yamukunsaya untwa ungolove venyu kukelunga ekenonu kekyo avapile.¹¹Muve vajinga efu po muleke ukunsamwa untwa ungolove venyu, no kuleka ukubeda amapinyano [ malagelo ] ga mwene, uvuhegi wa mwene, ne ndagelo jamwene jijo nikukulagela elelo. ¹²Na baho wilya no kwiguta [ nukufwana ], no nseke gugwa vujenga enyumba enonu nu kutama mugati muyene.¹³Muve vajihahefu kunseke ifipoga fyenyu ne fidemo fyenyu ukwongelela, no nseke ugwa ndalama jeenyu ne kyuma kyenyu vojikwongelela, na fyooni fifyo mulengafyo fyongelelage. ¹⁴Basi apo enumbula yaako yeleke ukwinu nuke, ukansamwa untwa, unguluve vaako yuywa akatolile [ akauhejije ] mukelunga ekya misri, munkelunga ekya vusuhwa.¹⁵Ulasamwagwa yuywa avalongwije ukugendela kulokove [ ulongalangala ] uluvaha nololwidwaja, mumwa mugati mujale injoka ija mwoto ne rige, nukugendela ekelunga kekyo kelenekyumelwa baho gasipali na malenga, yuywa umwene atwalile amalenga ukuhuma mu lwalawe ulwa liwe. ¹⁶Yuywa avalesije [ avaswelile ] undo ngalangala [ ndokuve ] mumwa ava koko veenyu sa vayemanye, po avagele. ukuvomba uvunonu kulyumwe kuvumalelo. ¹⁷Poope mwetange ukojova munumbula jeenyo, amaka gaango ne kevoko kyango kyetangile ukukava uvotayeli uvu wooni.¹⁸Poope ya mukonkumbuka munduhala untwa unguluve veenyu, ulwakova ve mwene ikuvapa umwe amaka aga ku kava ututayeli, po ite etange ukutengula ulufingo lwamwene lolwa aeyegile kuvataye veenyu, ndavo yelevo elelo. ¹⁹Yayiva ukuta, lenga mukonsamwa untwa ungolove veenyu no gilolela emingolove egenge, ukugetekela nu kuginamela kensana numwe elelo ukuta ya mwiyenga [ yamwikwaga ] ²⁰Lenga avanyafilonga [ ifipanga ] gaago untwa ijenga [ itendekesya ] ukugayaja mukyeni ndyumwe vo yelewo yamwi kwovela [ yaaja ], ulwa kuva samwa pole heje eliju elya untwa ungulove veenyu.

¹Poleheja, israeli uhegelile ukulovoka kumwambo eya vele eya yordani elelo, ukuvavenga avanyafilonga. vavo vale na maka. kulikwo umwe, novojenge vuwa vuvaha na wowa vole ni fisimeke fifyo fitogile kukyanya. ²Avanu avavaha na vatali, avana va Anakimu, yuywa mumanyile, na ula yuywa mwalempolike avaanu vovijova, venu yuywa aikwema mukyeni muvana va Anaki?³Po leno pomulomanye elelo ukuuta untwa ungolove venyu, veyuywa ailota nkyeni mu ndyumwe ndovo umwoto gugwa gukuvalya, aikuvananga no kuvayuja munkyeni mundyumwe.⁴Muleke ukujova munumbula jeenyo, munu ntwa ungolove veenyu ukuvataga ukuhuma nkyeni [ kumiho ] kyenyu, '' po yale ulwakuva uwayelweli waangu ukuta untwa anwalile unene ukuhala ekelunga eke [ ekepanga ] ulwakuva po yale ulwakuva po yale ulwakuva eya mbivi ija vanyavilunga ava gago ungolove ikogahija ukuhuma kumiho [ nkyeni ] mundyumwe.⁵Si ulwakuva ya elisima lyenyu lomoho vogolofu uwa numbula jeenyu jijo mwilota kukwingila kukuhala ekelunga kyavo. poope ulwakuva eya mbivi ija vanya filunga ifi fifyo ungolove ikova heja ukuhuma kumiho [ nkyeni ] mundyumwe, ne emivengelele agevombe ukuva gya yelweli elimenyu lelyo aeyegile kuva kuukuu venyu, uibrahimu, uisake nu Yakobo.⁶Po leno ulomanye, ukuta untwa ungolove venyu siku vapa umwe ekelunga eke ekenonu ukokehala ulwakuva ya lisima, lyenyu ulwakuva mule vaanu vanyalukani.⁷Ukombukage nukuleka ukusamwa vovwa wa nsongelije untwa unguluve veenyu mu ndyoyo ukwa kulijagala [ kulukove ], ukuhuma kulijova elyo lilyo mwakelekile ekelunga ekya misir, mpaka baho mwaijile kukelunga eke, muvike vatula nongwa kuntwa. ⁸Kange ukwa kohorebu mwasongelije [ ukuhomania ] untwa mu ndyoyo, no untwa akalile akaluteleta kulyumwe ukuvayaja.⁹Unseke gugwa nalutile pakyanya pa kyamba kukwopela [ ukwambelela ] imbavo ija mawe, imbavo ija lufingo, jijo untwa avombile numwe, Nasigile pa kyamba ku majova arobaini pakelo na pamusi, wala sanalye unkata [ ekesyesye ] wala nukunywa amalenga. ¹⁰Untwa alemile imbavo ivele ija mawejijo jasimbiwe kokyove kuja mwene, pakyanya goooni gago untwa apolesije [ ajovile ] kulyumwe pakyanya pa kyamba ukuhuma pagati pa mwoto elijova elyo elyalolonda mano.¹¹Po ya humile pavomalekelo [ pamwisyo ] umwa majova ago arobaini pakelone pamusi po untwa alemile une imbavo ivele, ija mawe, imabavo ija lufingo. ¹²Untwa ajovile nune, 'inamuko [ ema ] , luuta avanu vaako vavo wavatwalile ukuhuma ku misri, va vile venangile vasambwike veene. ke mbeve mbeve vandwike ukuhuma ku njela yela yeyo na valagile. vevombile vavo ekehwani [ emivele ] igya kutagiwa.¹³Ukulutelela ku ago, untwa ajovile nune nu kuta, ''Ne va wene avaanu ava, vaanu vanyalukani [ vasambwike ]. ¹⁴Mundeke unene nemwene, ukuta veneyaje kenge nu kuyajania elitawa lyavo ukuhuma pasi pa kelunga, kenge nikuvaveka umwe mwe kevumbuko ekenya maka kenye ekevaha kulikwo avene''.¹⁵Poneka syetuke kumavega kange nukwika pasi pakyamba, kenge ekyamaba kelerikwaka umwoto imbavo ivele ija lufingo jaale mumavoko gaangu. ¹⁶Nalolile, kange lola, mwatule enongwa kuntwa unguluve venyu [ mwaejengile ] mwevumbile yumwe engwada. Mbevembeve muhambwike ukuhuma kunjela yeyo untwa ava lagile.¹⁷Natolile imbavo ivele no kujitaga ukuhuma mu mavoko gaangu. Na denyile nkyeni mumiho genyu. ¹⁸Kange nalambalile mbolongolo mumalunde ga Ntwa kumajova arobaini pakelo ne pamusi, wala sanagele ukulya ekesyesye [ ukenta ] wala nu kunywa amalenga, ulwakuva imbivi jeenyu jooni jijo mwa vombile, ukovomba ewo vowa lwale luvivi [ mbivi ] pamiho. pa ntwa, ukonsongoleja, umwene uvukalale [ ulovipo ].¹⁹Ulwakuva nedwadile elyoyo kange nuvuhegi uvukali vuvwa untwa avile avipile [ akalile ] ukulutelela nukuva yaja [ ukuvabuda ] poope untwa alemolehije unene kwo nseke ugwa kenga. ²⁰Untwa alenuluvipo [ elyoyo ] lwiingi no Haruni avengelile ukunjaja [ ukunanga ] , kange nasomile kunongwa ya Haruni kwonseke gugwa.²¹Natolile uvutulanongwa wenyu, engwada yeyo mwa jengile [ mwatende kisye ] nuku yenyanya, ukuyetova, uku yeveke pasi ukuvandebe, mpaka yekava ndekedeke ukuta lufumbe. Nalahelile ulufumbi lwa mwene mukuuju gugwa gwijolula pasi ukuhuma pakyamba.²²Untwa ku Tabera, masa, kange ukwa kukiroth - Haitava, mwalesongelije untwa mu mbuhegi. ²³Unseke gugwa untwa avahejije ukuhuma ku kadeshi eya Barneya no kujova luta pakyanya kange uhale ekelunga kekyo, nekupile, po apo pomwa sambwike. ku ndagelo ija untwa unguluve veenyu, kange samwa mwedeke kange no ku mpole heja eliju lya mwene. ²⁴Po muvile vasambofu [ vanangi ] ku ntwa ukuhuma elijova lela pone vamanyile.²⁵Ponalambalile [ mukyeni ] pavolongolo pa ntwa amajuva gala arobaini pakelo ne pamusi, ulwakuva avile ajovile ukuta akale ikovayaja [ ikovananga ]. ²⁶Nasumile kuntwa no kujova, oh ntwa yahwe, uleke ukuvayaja avaanu vaako pamo avahale vaako vavo wawa ponije kuvu vaha wako, wawatwalile ukuhuma kumisri ko kevoko ekenyamaka.²⁷Mundu hala uvelange avavombambo veenyu u ibrahimu, isaka no Yakobo, muleke ukolola ulukani lwa vaanu ava, wala uvuvivi wavo [ uvutula nongwa wavo ]. ²⁸Po ekelunga kekyo watuhejije kejove, ''ulwakuva untwa sa vatwale mukelunga kekyo avafingile, no lwakuva ava kalalile, avatwali kunji kukuvabuda mundoko ve [ mundongala ngala . ²⁹Vasigile [ vakale ] vaanu va kulyumwe kenge nuvuhale wenyu, vovwa wava humije kumaka gaako amavaha kange nokovonesya uvulamji waako.

¹Kunseke gula untwa ajovile kulune, ponja ifibeke fivele ifya mawe ndafi la ifya pavotengolelo [ pamwandelo ] kange wije kulyune kunu pakyanya pakyamba, kange nukutendekesya elivokosi elya mbavo [ ifibeke ]. ²Yanisimba mumbavo amamenyu gago gale membavo ija vutengolelo [ ijakwanda ] jijo wadenyile [ wabajwile ], kange vukojive ka mugati mu ndivokosi.³Ponatende kisye [ najengile ] elivokosi elya mbao [ ifibeke ] ifya mikaratusi , kange nkeaponja ifibeke fivele ifya mawe kujila ija votengolelo, kange nalotile pakyanya pa kyamba, vonelenimbavo ivele munkevoko kyangu. ⁴Asimbile mufibeke [ ifibavo ] , ndovo isope lo ija kuvutengo lelo, indagelo kumi jijo untwa ajovile numwe kukya mba ukuhuma pagati pa mwoto kulijova ilya lolondamano, poyekava untwa alemile une.⁵Nasyetwike nikwika paasi ukuhuma ku kyamba, nukuveke ifibeke [ ifibavo ] mugati mundivokosi lelyo natendekisye, apo jatamile, ndavu untwa wovwa andagile.''⁶[ Avaanu ava israeli vagendile ukuhuma ku Beerothi eya Bene jaakani ukukuta ku mosurathi. Ukwa ku Aaroni afwile, kange ukwa asyeliwe, Eleazari, umwana va mwene, avambelaga muofisi eya ntekeji mumbwelefu wa mwene. ⁷Ukuhumele ukwa vagendile ukuluta ku Gudgoda, nu kuhuma ku Godgod ukuluta ku Jotbath, ekelunga kekyo kelene mikuuju [ sisi ] ija malenga.⁸Kunseke ugwa untwa ahalile [ achagwile ] ekevumbuku ekya Lawi ukupemba eli vokosi ekya lufingo elya ntwa, ukwe mpa mumbolongolo [ nkyeni ] mwa ntwa ukwambombola kange ku nukusaya avaanu ku litawa elya mwene, nduvu yelewo elelo. ⁹Voyelewo [ Voyiva ] lawi valevovole uluvafu wala uvuhale uwa kelunga [ ekepanga ] paninie na valokolo va mwene, untwa ve vuhale wawo, nduvu untwa ungulove veenyu ajovile nave ]¹⁰Nasayile munkamba nduvu yale ulwa pawandilo [ pavotengulelo ] amajuva arobaini pakelo ne pamusi. Untwa alekumole heja unseke ugwa kenge, untwa sa egane ukukuyaja. ¹¹Untwa ajovile nune, '' ema luta nkyeni muvaanu uvalongoje munjela yavo, yavikwingila nu kuhala ekelunga kekyo naeyegile kuvakuku vavo ukuvapa,¹²Leno, israeli, untwa unguluve, veenyu inogwa keke kulyumwe, namanga uludwado lwa Ntwa ungoluve veenyu, ukugenda a mujela ija mwene jooni, ukugana umwene, kange nukutekela untwa unguluve veenyu kwao numbula yeenu yooni kange numepo venyu vooni. ¹³Ukwibata indagelo ija ntwa, kange namala gano gago nikuvalagila umwe elelo kunongwa eya vononu wenyu?¹⁴Lola, ku untwa unguluve veenyu kukyanya kwa mwene kange kukyanya ya kyamya, fyoni fifyomofile. ¹⁵Untwa mwene atolile uvuhovoke kuve taye veenyu po avagane, kange avahalile umwemwe, avaholwa vavo, munu lotile avene, ukulotelela ku vaanu avange vovoni, ndavovwa ivomba leno.¹⁶Voyiva leno vakegetiwe ingwembe ija numbula jeenyo, kange muleke ukuva vanya lukaani kange. ¹⁷Ulwakuva untwa ungolove venyu, ve ngolove va mingolove kange ntwa va vatwa, ungolove umbaha, unyamake kange idwaja, yuywa sikugana yumoywene kange sikwopela ehunda [ eluswa ].¹⁸Ikovavombele uwayelweli avapena na vafwele, kange aivonesya ulugano kuvahesya nu kuvapa ifiinu na magwanda [ inguvu ] ¹⁹Vo yiva leno muvagane avahesya, ulwakuwa mwale va hesya ukuhuma kukelunga ekya misri.²⁰Mukotekelage [ mwesayage ] kuntwa ungolove venyu umwene mukontekelaga. mwibatanage kumwene, kange kulitawa elya mwene po mwikeyegaga. ²¹Umene ve luginio lwenyu, ve ngoluve veenyu, yuywa avombile kunongwa yeenu imbombo imbaha kange jijo jidwaja, gago amiho geenyu gaga wene.²²Avataye vaako valutile ku misri ndavanu, sabini, leno untwa unguluve vaako avombile uveve ukova va meme wita nondwe ija kukyanya.

¹Polene mukogane untwa venyu kange vusita kusila lusiku ya mwibatage imivula nijo igya mwene, emilagelo egya mwene indagelo ija mwene kange isimile jo ija mwene.²Ukombokage [ jinga heja ] ukuta sanijo va kuvana vaako, vavosavalumanyile. wala noku vovona uvuhegi uwa ntwa ungolove vaako, uvuvaha wa mwene, ekevoko kya mwene ekenya make, ekevoko kya mwene kekyo kegolosiwe, ³Emivele [ emijele ] ne mivombele gegyo avombile pagati pa misri kwa farao, untwa uva kumisri, ne kelunga kyoni ekya mwene.⁴Wala savalone kekyo avombile kuvalendeleli ava kumisri, kufarasi, ku farasi jaavo, lomo imutuka [ amaghale ] gaavo, muno avombile amalenga aga nyanja eya shamu ukuvatola ulwakuva avakongelile, na mumwa untwa mumwa ava budile [ ava jije ] mpake leno. ⁵Lomo kenukeki kekyo avombile mundokove mpaka mwaijile munkelonga eke.⁶Savalolile kenukeki untwa kekyo avombi kwa dathani kange kwa ibiramu, avaana, va eliabu mwana va reubeni, vowa. ekelunga kya dedwile undomo gwakyene nukuva mila, inyumba jaavo, ameve [ ingambi ] jaavo, kange kela keenu ekyeumi kekyo kya va kongile, pagati pa vanya israeli yooni. ⁷Poope amiho geeenyo galolile embombi yooni embaha eya untwa yeyo avoombile.⁸Poleno mwibatage idagelo [ eminyano ] jooni jijo nevalagile elelo, ukuta muve vanya maka [ muve vakangafu ] kange nukwingile nu kuhala ekelunga, kekyo wilota wilotelela ukokehala. ⁹Kange nukute wetange ukwongele ja amajova gaako munkelunga kekyo untwa aeyegile kuva taye vaako ukuvapa he ke papo kyavo, ekelonga kekyo kijololosya olokama nu wooki.¹⁰Ulwakuva ekelunga, kekyo wikwinyi la kukuhala, sake hwanine nekelunga ekya misri, kukwa muka humile, kukwa mwavia lile embeyu kange nukududelele na malunde geenyu, ndovo akalo aka mibeke, ¹¹Poope ekelunga kekyo wilota kukuhala, kelunga kya fyamba kange na mavene, kange ya yitimeliwa emalenga aga fula kukyanya. ¹²Eke lunga kekyo untwa ungolove veenyu ikovatoga [ ikovemela ] , amiho ga untwa ungolove veenyu kusita kusila losiku gale pakyanya pamwene, ukutengula mbote ngolelo uwa kyenja mpaka kuvumalekelo uwa kyenja.¹³Po yayihomela, lenga ya mwipoleheja kumaka gooni indagelo [ eminyano ] jaangu jijo ni kuvalagela elelo ukugana untwa ungolove venyu, kange ukumbombela ku numbula yeenu yooni kange numepo veenyo vooni. ¹⁴Po leno yanikuvapa efule ekelunga kyooni kyenyu kumiseke gyooni, efula eya vutengolo nefula eya womale kelo [ eya pongela ] po mwetange ukulondania embeyu [ ifinu ] jeenyo, uvinyo [ ulohoji ] lwenyo ulopya kange ni mono jeenyo. ¹⁵Yanikovapa elinyasi mufyalo fyenyu kunonywa ya fidemo fyenyu, kenge ya mwilijaga no kwigute.¹⁶Uve no vuujinga heji yuve ve mwene, po yeve enumbula yaako yeleke ukosyo viwa, nu kwanduka wande ukutekela emingolove egenge, nukuge fugamela. ¹⁷Po elyoyo lya ntwa leleke ukwake kulyu mwe, kange paleke ukudenda kukyanya, ukuta paleke uva ne fula, kange ekelunga sayakibena iseke, kenge po ya mwi yaga mbeve ukuhuma nkelunga ekenono kekyo untwa ikuvapa.¹⁸Poleno ugaveke vononu amamenyu aga mugati munumbula yaako kange nomeepo, uga kange nduvo emivonekelo munkevoko kyaako, kange gave lwenda mumiho gaako. ¹⁹Yavukogamanyisya kuvaana vaako nu nkojova umwene unseke votamile ugati munyumba yaako, unseke gugwa vugenda munsewo, unseke gugwa wigone, no nseke gugwa wikwina muke.²⁰Yavukogasima mibatelo egya mufifi go [ munyiji ] ja nyumba jeenyo na mume dendo geenyo. ²¹Ukuta amajuva geenyu kange amajuvaga vaana veenyu pogongelelage mu nkelunga kekyo untwa aeyegile kuva koko venyu ukuvapa, nduvo galewo amajova ga kukyanya pakyanya pa kelunga.²²Lenga mwikwetanga ukwibate amalagelo aga gooni gagone valagile umwe, pomugavombage, mugane untwa unyolove veenyu, mugendage munjela ja mwene jooni, nu kwibata na nu mwene. ²³Po leno untwa aikuvaheja avanyafi panga [ avanyafilunga ] ava vooni ukuhuma mumbolongolo mudyumwe, kange ya mukugavenga avanya filonga [ avanyafipanga ] ifivaha kange ifinyamake ukulutelela kulyumwe.²⁴Popooni pakelunga upo yaka mwikenga ulwayo ulwa malonde geenyu piva peenyu, ukuhuma mundokove mpaka kulebanoni, ukuhuma kumalenga aga Euphrates, mpaka kuvusemo wa lijova kunyanja yayiva lolopaka [ lufingo ] lwenyu. ²⁵Asikuli umunu uyakaikwema kuvulongolo kulyumwe, untwa ungolove veenyu aiveka uvudwaji no kudwadi wa kwenyu munkelunga kyooni kekyo mwigenda pakyanya pakyene ndavo wa ajovile numwe.²⁶Lola ni veka kuvulongolo kulyumwe ulusayo kange ne kegune,. ²⁷ulusayo, lenga ya mwipolehejaga amapinyo [ indagelo ] ija untwa jijo nekulagile elelo, ²⁸Kange ekegune, lenga sayamwipole hejaga [ amapinyo ] indagelo ija untwa ungolove keenyu poope mnayeleke enjela yeyo nikuvalagela elelo, ukulutela kumingolove egenge gegyo samgemanyile.²⁹Yayiva unseke untwa ungolove veenyu ikuvatwala umwemwe munkelunga kekyo mwilota kukuhala, ukuta ya mwiveke ulusayo pakyanya pa kyamba ekya Gerizimu ne kegune pakyanya pa kyamba ekya Ebali. ³⁰Vasipali pa mwambo eyavele ukulotelela e Yordani, kuvusemo walijova mu nsewo ugwa kuvusemo, munkelunga ekya vakanani vavo vitama ko Arabu, pakyanya pa Gilgali, palukanji pa mialo egya more ?³¹Ulwakuva ya mwilovoke kumwambo eyavele eya Yordani ukwingila kukuhala [ ukulesi ] ekelunga keko untwa ungolove veenyu avapile, kange ya mwihala kange nukutama mugati umwa. ³²Yamwikwibata indagelo jooni kange na mapinyo gago ne vekile kuvolongolo kulyumwe elelo.

¹Iji jo minyano kange ni ndagelo jijo mukojibataga nkelunga ekyo, untwa ungolove uvataye veenyu, avapile ukuhala, amajuva gooni gago mwitama pakelunga ekya pasi. ²Uwayelweli ya mwinangania mwomi mumwa avanya fivumbuku [ avanyafilonga ] ya mwivenga emingolove gyavo gegyo valekutekela, mufyamba, ififali, mutwamba, kange paasi pa mbeke ugunya keyenja.³Kange yamwidenya inekelo javo paasi, ya mwinangania fipija pija mbanda jaavo ija mawe , kange nukunyanya uwogi uwa Asherahi, mukojikenda [ mukoji ge dania ] ifihwa ifya kupoonja ifya mingolove gya vo kange nikugwesya ukuyaja elitawa lyavo kunji kukelunga eke. ⁴Saya mkontekele untwa ungolove venyu nduvu ewo.⁵Poope ekelunga lelyo untwa ungolove veenyu aisala [ aichagula ] ukuhuma kufivumbuko fyeenyu ukuveke eli tawa elya mwene, apo piva pakelunga kekyo itama kange ukwa kukwene ya mwilota. ⁶Ukwa kukwene ya mutwala [ ya mwigega ] ifya vupe [ ifivalaje ] ifya kutekelela [ ifya kunyanya ] ifya vupe fyenyu, inekelo jeenyo kenge ifya vupe fifyo fitwaliwa kukevoko kyeenyu, ifyavupe fyenyu ifya lufingo, ifyavupe ifya kusavula kange ung'olwa uva kwanda uwa fidemo ifya seenga ne ng'oosi.⁷Kuukwa yamwilya kuvulongolo kuntwa ungolove veenyu kange nokolovoka ukuta kyokyoni kekyo mavekile ekevoko, umwe kenge na valokolo lwenyu, po yiva untwa ungolove veenyu avasayile.⁸Sayaamwivomba amasyo gooni gago twivomba apa elelo, leno kela munu ivomba kyokyo ni kela ekenonu kemiho kumwene. ⁹Ulwakuva mukalesamutumelile,kuvuhale vuwa untwa ungolove veenyu ikuvapa.¹⁰Poope lomo mwiluta kumwambo eya vele eya yordani kange nukutama mugati mukelunga kekyo untwa unguluve veenyu ikuvatanga umwe ukuhala, kange unseke ikuvapa ukutumela ukuhuma kuvalugu veenyu vavovikuvajongual pawipi, uvufumbwe po mtamage [ vononu ] mtenganile,. ¹¹Kuvumalekelo yayiva ekelunga kekyo untwa ungolove venyu aisala ukutangela elitawa lyamwene ukutaama, ukwa yamu twala gooni gago ni kuvalagela, ifya vupe ifya kunyanya, ifivalage fyenyu, inekelo jeenyu, ifyavupe fifyo fihomile kukevoko kyeenyu , kange ifyavupe ifya lusalo lwenyu kunongwa eya lufingo jijo eyaka mwihumia kuntwa.¹²Yamwihovoke [ kumiho ] kuvulongolo ku ntwa ungolove venyu umwe, avaana veenyu, avahenja veenyu, avavomba mbombo avademi [ avakegosi ] avavombambombo avahenja [ ava kedala ] , kange na walawi vavo vale gati mu kefigo kyeenyu, ulwakuva alevovole ulovafu pamo uvuhale mugati mundyumwe.¹³Uve jingaheji vemwene ukuta uleke ukihumia ifyavupe fyako ifya kunyanya poponi pakelunga baho wilola,. ¹⁴Poope popa kelunga ekyo kekyo untwa aikuvasala mundyumwe umo mugati mu fivomboko fyeenyu kekyo yakihumiaka ifyavupe ifya kunyanya , nukwa yamwivomba kela keenu kekyonevalagile.¹⁵Leno po yiva, pomwibudaga nu kulya ifidemo mugati mufifigo fyeenu, ndavovwa mwinogwa, ukwambelela ulusayo ulwa untwa ungolove. veenyu, kunongwa ya fyoni avapile, kange avaanu vavo savanonu kange vanonu vooni vanogile ukulya, ifidemo ndiifi enyaloji kange kulungu. ¹⁶Poope sayamwilijaga onkisa, yamwidudaga paasi palifu nda malenga.¹⁷Mwetangage ukuleka ukulya mugati mufifigo ukuhuma munekelo ija mbeyu [ ifini ] fyeenyu, uvinyo gwenyu umpya . [ inyungu ] jeenyo pamo ni ng'oosi. kange muleke ukulya inyama yoyoni yeyomwihumia ifyavupe paninie ni nyefingo jojooni ijeenyo jijomwivomba, wala ifyavupe fyenyu ifyawegane, wala ifyavope fifyo mwihomia kukevoko kyeenyu.¹⁸Emianeji yaake yamwilijaga mbolongolo mwa ntwa ungolove veenyu munkelunga kekyo untwa ungolove aisala umwe, umwana veenyu, avahenja venyu, umbombambombo uvakegosi [ udemi ] umbomba mbombo uvakedala [ ung'nja ] kange nu mlawi yuywa alemu fifigo fyeenyu, Ya mwihovoke mumbolongolo mwa Antwa ungolove veenyu ukuhume kela kenu kekyo mwiveke ekevoko kyenu. ¹⁹Muve vajinga heji yumwe pomuleke ukundeka umulawi, ulwakuva mwitama munkelunga kyenyu²⁰Unseke untwa ungolove veenyu ejembwile ifingo [ imake ] jeenyu, ndovu aefingile, nukujova, '' Yanilya enyama'' ulwakuva mulenovonogwe wenyu mwilya enyama, mwetange ukulya enyama, ndovu uvunogwe hwa mmepo veenyu.²¹Lenga ekelunga kekyo untwa ungolove veenyu ahalile ukuleveke elitawa lyamwene kutali ukuhuma kulyumwe, po ya mwibuda fimo ifidemo fyeenyu kange ifidemo fyenyu fifyo untwa avapile, ndavowa navalagile, ewo po mulijaga mugati mufifigo fyenyu, ndovo uvunogwe uwa mmepo veenyu. ²²Nduvu enyaloji ne kulungu filewa, voyelewo ya mwilijaga avaanu vavosavanonu kange avanonu vanogile ukolya vowa.²³Poope muve nowa yelweli ukuta samwilya ukisa, ulwakuva ukisa vowomi, sayamwilya uwomi paninie ne nyama. ²⁴Sayamwilijaga ya mwidudaga kunji paasi palifu ndamalenga. ²⁵Sayamwilya, po yeve nonu kulyumwe, kange ava eveenyo volotile uve, unseke yamwivomba kekyo kelevononu pamiho pa ntwa.²⁶Poope amasyo gago ga ntwa gagomlenago kange ifyavupe ifya lufingo lwenyu yamwitola iji nukuluta pakelunga baho untwa ahalile. ²⁷Apo ya mwihomiaga ifyavupe ifya kunyanya, enyama nunkisa, pa ketekelelo kya untwa ungoluve veenyu, unkisa ugwa ifyavupe fyenyu gududiwagwe panji pa ketekelevelo elaja ntwa ungulove veenyu, kange yamwilijagu enyama.²⁸Mulolesanie kenge mupole heja aga amamenyu gooni gago ni kuvalagela, po yeve lononu kulyumwe na vaana veenyu umwe vomulotile ukusakwisile lusiku, unseke gugwa mwivomba kekyo kenonu kange kekyokele hine pamiho pa ntwa ungolove veenyu.²⁹Unseke untwa ungolove veenyu inegula [ iheja ] ifivumbuku ukuhuma kulyumwe, unseke mwikwingela kakovavenga, kange mukuvavenga nu kutaama munkelunga kyavo. ³⁰Muve vajingaheji yumwe mwevene po mleke ukweyibata ukuvakonga, munu muva budile ukuhuma kulyumwe ukwibatwa munkololesania emingolove gyavo, munko vuuja, ''po ndakeki ifivomboko ifi fiteke la emingolove gyavo? Yani vomba vovowa.³¹Sayawivomba ewo ukontoga untwa ungolove vaako, ulwakuva kela keenu kekyo kikalaja kuntwa, amasya gago giko nkalaja vavombile aga ne mingulove gyavo. hata ukuyaja [ ukunyanya ] avademi vavo kange na vahenja vavo mumwoto kunongwa ya mingoluve gyavo. ³²Kyokyoni kekyo ni kukulagele, lolesania uleke ukwongeleja pakyanya lomo uleke nukunegula.

¹Lenga mugati mundyumwe inuike unyamalago lomo ugogwa njosi. ²Kange lenga ikuvapa ifihwani lomo ifiswigo, kange lenga ifihwani lomo ifiswigo fi homele [ fivoneka ] ndovo ajovile kulyumwe no kujova, '' uki tukonge egenge emingolove, gegyo satugemanyile, kange nu kutekele. ³Upoleheje amamenyu aga nyamalago uywa, lomo kwa uywa ugogwa njosi, ulwakuva untwa unguluve vaaka ikoko gela ukulumanya lenga uganile untwa ungolove vaako ne numbula yako yooni nu mmepo vaako vooni.⁴Mugendage ukokonga untwa ungolove veenyu, ukutuga, mwibatage amapinyo [ indagelo ] jamwene, kange no kwedeka elijo elya mwene, kange mukontekelaga kange nukwibatana nave. ⁵Unyamalago uywa lomo ugogwa njosi aibudiwa, ulwakuva ajovile gago sago geene [ ayajinie ] ntwa ungalove veenyu, yuywa avatwale ukuhuma nkelunga ekya misri, kange yuywa avagombwile ukuhuma munyumba eya vusuhwa. voyelewo unyamalago inogwa ukuvaheja munjela yeyo untwa ungolove veenyu avalagile ukugenda. poleno veeka kutali amavivi ukuhuma kulyumwe.⁶Tujove tute ulolukololwako, umwana va jiuva [ umama ] vaako, lomo umwana vaako, lomo udala yuywa alepipi nuve, lomo umanyani vaako yuywa wite mmepo vaako, ukuvasongeleja kemiemie no kujova, '' Elekelwe tulule kange nukutekela emingolove egenge gegyo satugemanyile, wala uveve wala avakoko vaako. ⁷Emingolove gyogyoni egya vaanu gegyo gevajongolile, pipi numwe lomo kutali ukuhuma, ukuhuma kusulo wa kelunga ukutula kuvumalekelo uvunge uwa kelunga.⁸Uleke ukwedeka lomo ukompoleheja. Galeke amiho gaako ukolola ekesa wala kusikuli ukusigaja lomo uko mfiha. ⁹Emianeji ya mwene, yavukondeka yelweti, ekevoko kyako kiva kya kwanda ukubuda, kange pongela ekevoko kya vaanu vooni.¹⁰Ya mwilahelela amawe mpaka ukofwa, ulwakuva agelile ukuvaheja ukuhuma kwa ntwa ungolove veenyu, yuywa avahejije ukuhuma munkelunga ekya misri, panji pa nyumba eya vusuhwa. ¹¹Israeli yooni ya vipoleka kange nu kudwada, kaenge sayayigendelelaga ukovomba ifihwani ifya vuvivi mugati mudyumwe.¹²Lenga wipoleheja vevoni ijova imola ija vujenge wenyu, ukuta untwa ungoluve veenyu ikuvapa ukutama umwa mugati. ¹³Vamo vavivi vavalekile mugati ndyumwe kange nukuvaleka kavutali avitaama mmbujenge wawo kenge vijova. ¹⁴Elekelwe tulute kenge kakatekela emingolove egenge gegyo satugemanyile.¹⁵Po yavuko vovokela yelweli avaholwa [ avenyeji ] avanya vujenge uwa kuvukali uwa panga. Yavukovayaja [ ukuvabuda ] haani kange avaanu vavo valen'gati mmwene, paninie ni fidemo fya mwene, paninie, kange na makali ga panga. ¹⁶Yawilondania ifinyavotwa fijooni ukuhuma pagati pa mipulo gyamwene kange nukunyanya uvujenge, paninie ni vinyavutwa fijooni ja mwene ulwakuva untwa ungoluve vaako. uvujenge wiva vukali uwavanangi uvusita kusila, sagunogiwa ukuvega [ ukujenga ] kange.¹⁷Kesipali hata kemo kyene ifinu ndifyo fivekiwe kunongwa eya kuyaja enogilwe ukugadana munkevoko kyaako. Eye yinogiwa ukova nongwa, po yeve untwa aisyetuka ukuhuma kuvukali uwa lyoyo lya mwene, ukumbonesya ekesa, ukova nekesa kolyove, kange ukuveka uveve ukwongelela embalelo, ndove aeyegilel kuvataye vaako. ¹⁸Aivombo evo ulwakova wipoleheja eliju elya ntwa ungolove venyu, ukwibata indagelo ja mwene jijo nekulagile elelo, ukuvomba kela kekyo kelelweli kuvulongolo kumiho ga ntwa unguluve vaako.

¹Umwe mulevaanu va ntwa ungolove veenyu, muleke ukwetema yuumwe, muleke ukuketa munduvafu mumiho geenyu kunongwa eya vafwe. ²Ulwakuva mulevanyakevumbuko [ ekelunga ] kekyo kyemekiwe kuntwa ungolove veenyu, no untwa avahalile ukuva vaanu kunongwa eya vuhale wamwene, ukolotelela kuvaanu vooni vavo valepakyanya pamiho ga kelunga.³Samwinogiwa ukolya ekenu kekyoni kekyo kikalaja [ ikivipeja ] ⁴Ifi fyofikanu fifyo munogile ukolya, essenga, ing'osi, imene. ⁵Ikulunga, inyaloji, ikulungu ingoosi, imene ija munsitu, enyaloji embalafu kenge pofu ni ng'oosi ija fyamba.⁶Munogile ukolya ifikanu fyooni fifyo fipanduliwe amavondo, yeyo yelena mavondo gago ga pandoliwe mala kavele, ukolya no kusyetulania. ⁷Ndavo yelevo, samunogile ukolya ifinge ifikanu fifyo filya no kusyetulania lomo fifyo fili na mavondo gagogagavike mala kavele. ngamia, esude, pomono, ulwakuva filya nu kusyetulania poope safi gavike amavondo, fyo fivivi kulyumwe.⁸Engobe mbivi kulyumwe kenge ulwakuva ye pandoliwe amavondo poope sayidafunya nukusyetulania, mbiivi kulyumwe. mleke ukulya enyama eya ngobe, kange muleke nuku palamasya [ ukwibata ] ifituvi fyavo.⁹Aga gagogalemugati mumalenga munogile ukulya. kyokyoni kekyo kele namapeji no vugegele. ¹⁰Poope kyokyoni kekyokelevovole a mapenji nu vugegele mleke ukolya, kevivi kulyumwe.¹¹Ifiyuni fyooni finoni munogile ukolya, ¹²Poope ifi fyofiyuni fifyo samnogiel ukulya; etai, etumbusi, ekepungu. ¹³Uladege ulofuvefu nolutitu, ekehwani kyo kyoni ekya ludege.¹⁴Samnogile ukulya ekehwani kyokyoni ekya mahove. ¹⁵Kange imene no ludege ija pakelo, lanes keyuni ekya kunyanja, ekehwani kyokyoni ekya ludege. ¹⁶Elituye elidebe, elituye elivaha kange elituye eliva. ¹⁷Mwari, ifituvi ifya tai, mnandio.¹⁸Muleke ukolya elidondogololo, ekehwani kyokyoni ekya kongote , hudihudi, nolumbova. ¹⁹Fyooni fifyo filina mapapatelo; ifinu filino vutano fyo fivivi kulyumwe; safinogiwa ukulewa. ²⁰Munogile ukulya ifinu fyooni fifyo fipululuka.²¹Muleke ukulya kyokyoni kekyo kifwa kyeene, unogile ukumpa uhesya yuywa alembujenge wenyu, ukuta anogile ukolya lomo mnogile ukuguja kuhesya. ulwakuva kyokevomboko kekyo kyemekiwe kanongwa eya untwa ungolove veenyu. samunogiwa ukoteleke emene endebe mundokame ulwa vanina uva kyene.²²Yelweli mnogile ukuhumia ekelundo ekya kumi ekya vubeni uwa mbeyu jeenyo jooni, yiyo yayikwija ukuhuma kukyalo kela mwaka [ kyenja ]. ²³Munogiwa ukulya pavolongolo pantwa ungolove veenyu, palieneo lilyo aihala lenga pavalaje pamwene, elifungu elya kumi elya mbeyu jeenyo, ija mvinyo umpya, kange ni mono jeenyu, ne ng'olwa eya kwanda eya fikanu ni fidemo, ukuta mwetange ukumanyela ukuntuga untwa ungolove veenyu.²⁴Lenga enjela nali kulyumwe nukute mwilemwa ukupemba, ulwakuva ekelunga kekyo untwa ungolove veenyu aihala ndovu pavalaje pamwene kutali kulyumwe, unseke untwa ungolove ikuvasaya. ²⁵Yamukwosania, ifyavupe ni ndalama, gunja indalama mukevoko, kange mlute kukelunga kekyo untwa ungolove veenyu aihala.²⁶Ukwa yamwivombelage indalama kyokyoni kekyomwinogwa kusenga lomo kung'oosi, lomo ku mvinyo, lomo ifyakunywa ifinyamaka, lomo kyokyoni kekyo mwinogwa, apo yamwilya mumbolongolo mwa ntwa ungolove veenyu, kange yamwihovoka, umwe ni nyumba jeenyo. ²⁷Mlawi yuywa alemu fifigo mudyumwe muleke ukusamwa, ulwakuva alevovole uluvafu wala uvuhale paninie numwe.²⁸Kuvumalekelo umwakela mwaka [ kyenja ] ya muhelekage elifungu elya kumi elya mbeyu [ fiinu ] kumwaka gugwa, kange ya mwiveka mufifigo fyenyu. ²⁹No mlawi, ulwakuva alevovole uluvafu wala uvuhale paninie numwe, kange nuhesya, umpena, navafwele vavovalegati mufifigo fyenyu, yavikwija nu kulya nukuhaliwa, vomba ewo kuntwa ungolove veenyu po avasaye mumbombo joeni ijamavoko geenyu jijo mwivomba.

¹Kela uvumalekelo uwa kela mwaka saba, munogiwa ukusyekela emikole. ²Ege gyumigendele egya vugomboji kela unkopelaji aisyekelaga kela kekyo alempile ujenganisi [ umanyani ] va mwene, kusikuli ukummela [ ukudaya ] ukuhuma kwa njenganisi kamwene lomo ulukololwe va mwene ulwakuva uvusyekelaji wa mikole wa ntwa vapolesije [ vulangasiwe.]. ³Ukuhuma kungesya munogile ukumela, poope kokyokyoni kyenyu kekyo kele nulukololwenyu munogile ukoheja.⁴Nalenga voyelewo, paleke ukuva no n'gaju mugati ndyumwe [ ulwakuva untwa kuva yelweli aikulusaya munkelunga kekyo ikuvapa nduvu hale ]. ⁵Lenga mwevene mwipoleheja nokwetanga eliju elya ntwa ungolove veenyu. ukwibata iminyo [ indagelo ] jooni jijo ikovalagile elelo. ⁶Ulwakuva untwa unguluve veenyu aikuvasaya, nduvu aeifingile, yamwikopesya ifivumbuku [ ifilonga ] fyofingi, poope saya mwikwajima, ya mwilongo jaga pakyanya ifilonga fyooni, poope sayafikova longojaga umwemwe.⁷Lenga kule umunu ugaju mugati mudyumwe, umo uvalokolo lwenya, mugati mu mfifigo fyeenyu fyooni mukelunga kyenyu kekyo untwa ungolove veenyu ikuvapu, muleke ukuva vakafu inumbula jeenyo wala nukudenda ekevoko kyeenyo ukuhuma kuva lukololwenyo. ⁸Poope munogile yelweli ekevoko kyenyo kumwene kange yelweli mukopelage umwene ifyakokwela uvunogwe wa mwene.⁹Muve vajingaheji ukuleka ukuva kange na masage amavivi lomo ukusofania munumbula jeenyo, ukujova, ''umwaka ugwa saba, mwaka gwa wavuke gulepipi, po mleke ukuva viimi [ vabafu ] ukuhuma na na avokolo veenyu avagaju kange savankupa keenu, anogile ukundelela untwa kunungwa yeenu, kange yayiva vutulanongwa wenyu. ¹⁰Munogiwa yelweli ukumpa, kange enumbula yeenu sayinogiwa ukukalala [ ukuvipa ] vomukompa, ulwakuva ukuvujieheji wa ko ntwa uyu ungolove veenyu aikuvasaya mumbombo jeenyo jooni kange kyokyoni mwiveka ekevoko kyeenyu.¹¹Ulwakuva ugaju sayaviduga ukutama munkelunga , poleno nikokolagela. uveve nukujova, '' winogiwa yelweli undendole ekevoko kyako kwa lokololwo vaako, kwo ondondi vaako, kange kwo ugaju vaako munkelunga kyaako.¹²Lenga ulokololwako, mwebrania ugoosi lomo mwebrania, udala, agojiwe kulyuve kange ikokovombela ku miaka saba, po mwaka ugwa saba winogiwa undeke alutage ave ndegefu. ¹³Vovukondeka ikelotela ndegefu, ule ke ukondeka alutage ne kevoko ekejivla kenu. ¹⁴Winogiwa kuwipa wako uumpe ukuhuma kufidemo fyako, ukuhuma mu mbeyu yeyo yelepaasi, neketule kyaako ekya mvinyo. lenga untwa unguluve vaako vuwaakusayile, winogiwa ukumpa umwene.¹⁵Winogiwa ukokombuka ukuta walensuhwa munkelunga ekya misri, kange ukute untwa unguluve vaako akwawile, poleno nikukulagela elelo okovomba ndee,. ¹⁶Yayiva ukute lenga aijova kulyuve, sayaniluta kutali nuve, ulwakuva akuganile ne nyumba yaako, kenge ulwakuva unonu kulyuve. ¹⁷Po vunogiwa ukutola ulyoma nu kusuheleja ukugendeheja mumbolokoto eyamwene mu nkefigo, kenge aivansuhwa vaako. kange ku nsuhwa vaako udala yawivomba vovowa.¹⁸Yeleke ukuvoneke ukuta fipala kolyuve ukondekesya alutage indegefu, ulwakuva akuvombile emiaka sita kange akupile mala kavele nduvo umunu yaywa mmbomba mbombo uva majuva gooni. untwa ungolove vaako aikukusaya kugooni gago wivomba.¹⁹Avaholwa vooni avakwanda avagoosi mufidemo fyaako yenogile ukugava kuntwa ungolove vaako. sayawivomba embombo novuholwa uwakwanda uwafidemo fyaako wala ukonketa ng'olwa uwakwanda uva fidemo fyaako. ²⁰Vonogiwa uyelye eng'oliwa eya kwanda mbolongolo mwantwa ungolove vaako kela mwaka munkelunga kekyo utwa aihala, uveve nenyumba yaako. ²¹Lenga yele voonge voonge ndeye yelene kelema lomo sayilola lomo yelevongevonge sayenogile ukuheleka enekelo kuntwa ungolove vaako.²²Yavukoyelya mugati mufifigo fyaako; umunu yuywa sambivi nayuywa mmbivi vafwene [ vahwanine ] unogile ukulya, lenga ukale ulye enyaluji lomo kulungu. ²³Vemwene sonogile ukunywa ukisa ugwa mwene , kanogiwa ukugaduda ukisa gwayene pa kyanya palifu nda malenga.

¹Lola umweji ugwa Abibu, no kwibata epa saka eya Antwa ungolove vaako, ulwakuva mumweji ugwa Abibu untwa ungolove vaako akutwalile ukuhuma kumisri pakelo. ²Yavukong'omeheja enekelo eya pasaka untwa ungolove vaako kange fimo ni fidemo munkelunga kekyo utwa aihala lenga pavalaje pamwene.³Sayawilya [ unkata ] ekesyesye ekelolile paninie neyo, amajuva saba uleke ukulya ekesyesye kekyo kelolile, ekesyesye ekya luvavo [ matesyo ]: ulwakova mukahumile mu nkelunga ekya komisri mbevembeve. vomba ga aga mumajova gaako gooni aga mitamele gyako po wetangage ukokomboheja uluhala elijuva lilyo mwahumile inkelunga ekya misri. ⁴Pasipali uvulole vuwayawivonekage mundyu mwe mugati mumipake gyenyu unseke ugwa majuva saba, wala enyama yoyoni yeyo mwihumia enekelo pakemihe mundijuva elya kwanda yisigala mpaka panavusiku.⁵Mleke ukuhumia enekelo eya pasaka mufifigo fyenyu fya mugati yeyo untwa veenyu ikuvapa. ⁶Embadeji yeyene, humia enekelo munkelunga kekyo untwa ungoluve veenyu, aihala [ ukuchagula ] pa vuvalaje pamwene. apo pomwihomia enekelo eya pasaka eya pakemihe vunseke gugwa elijuva lisema, kwonseke ugwa mwaka mwahumile kumisri.⁷Yamwinogiwa ukunyanya no kutya munkelunga kekyo untwa ungolove veenyu aihala; panavosiku ya mwisyetuka no kuluta kumeve geenyu. ⁸Kumajuva sita yamwilijaga ekesyesye kekyo sakekekiwe ekelove, mundijova elya saba yakwiva no lolondamano ulwa yelweli konongwa ya untwa ungolove veenyu; mumajuva ago sayamwivomba imbombo.⁹Yamwivala emilongo saba konongwa yeenu, ukuhuma unseke upo mwatengolile ukuveeka emundu mu mbeyu [ mufiinu ] fifyofyemile yamwinogiwa ukutengula ukuvala emilongo saba. ¹⁰Yamwinogiwa ukwibata emilongo egwa, elijova elivaha untwa ungolove veenyu paninie no nsango ugwa ifya vupe ifyavusavanie uko huma kokekoko nontwa vowa akusayile.¹¹Yawihovoka pavolongolo pantwa ungulove vaaka uveve mwana, vendemi, ve mwana veng'enja, umbomba mbombo udemi, umbombe mbombo ung'enja, undawi yaywa alefifigo fyaako, no ng'enji, umpena, nomfwele yuywa alegati mundyumwe, munkelunga kekyo utwa ungolove vaako aihali kunongwa ya pavuvalaje. ¹²Ayawikombokega mundohala ukute ukavile nsuhwa kumisri, vunogiwa ukolola no kwibata indagilo iji.¹³Winogiwa, ukwibata amajuva amavaha aga fiyumba [ ifivaga ] ko majova saba munu ulundanije uvubeni ukuhuma pasi pavopoelelo nokohuma munketole kyako ekya divai. ¹⁴Yawihovoka kwonseke ugwa elijova elivaha uve vedemia, uve veng'enja, umbomba mbombo, vaako udemi, umbomba mbombo vaako ung'enja, mlawi nogenji, no mpena, no mfwele yuywa ale mugati mufifigo fyaako.¹⁵Ko majuva saba winogiwa ukolola elijova elivaha eya untwa ungolove vaako munkelunga kekyo untwa ayaihala, ulwakuva untwa ungolove vaako aikukusaya mumbubeni wako wooni nembombo ya maovoko gaako gooni, kange winogiwa ukohovoka haani.¹⁶Mala kadatu kumwaka avagosi vaako vooni vinogiwa ukovoneka mmbolongolo mwa ntwa ungolove vaako munkelunga kekyo ayaihala; mundijuva elivaha elya. fisyesye fifyo safiwekiwe ekeluve, mu ndijova elivaha elya milongu, ne lijuva elivaha elya fiva ga [ ifiyumba ]; kange sayavivi voneka mbombolongolo mwa ntwa amavoko geenu. ¹⁷Embadeji yayene, kela muunu aihumya umwikwetangela, mkuta ya mukulomanya ulosaya ukute untwa ungolove vaako akuapile.¹⁸Winogiwa ukovomba avalamuji kange avongoji mugati mufifigo fyako fifyo untwa ungolove vaako ikokopa; yavitoliwa ukuhuma kela kevomboko, kange yavihegaga avaanu uvuhegi uwayelweli. ¹⁹Sayinogiwa ukoheja uwayelweli komaka, sawinogiwa ukovonesya ukwemela [ uko mwemele ] wala ukohongiwa, ukohongiwa, ulwakuva ukohongiwa kwidenda amiho aga luhala nu kuyajania amamenyu aga yelweli. ²⁰Winogiwa ukokonga gagogayeleweli, powiva va kutaama mokokehala ekelunga kekyo iko kopa untwa ungolove vaako.²¹Uleke akuvyala elibeke lyolyoni lela ukova Ashera kulyuve palukanji pa ketekelelo ekeya kya wivomba ekya, ntwa, ungolove. vaako. ²²Wala uleke ukwemeka embanda, yeyo untwa untwa, ungolove vaako ikogekalale la.

¹Sayinogiwa ukong'omeheja ifyavupe untwa ungolove vaako esenga lomo eng'oosi yeyo yelenovulema lomo ekeenu kekyooni kekyo kevivi, ulwakuva eyo yayiva vukalaje ko untwa ungolove vaako.²Lenga yakuvonekaga mundyumwe, mugati mufifigo ifya mbujenge wowoni vowa untwa ungolove veenyu ikuvapa, ugoosi vivi lomo udala yuywa ivomba ovuvivi kovolongolo kuntwa ungolove veenyu ukulunanga ulolagilo lwamwene. ³Vevoni yuywa alotile nu kutekelaj emingolove egenge no kuginamela, wlaa elijuva, umweji lomo avalendeleli, ava kukyanya kesikuli keenu ne kulagile,. ⁴Kange lenga ukavoliwe ukokonga ekelomo, lenga ulenifidemo basi winogiwa ukuvomba uvulolesani uwayelweli. Lenga yelweli kange mamumwa ukute uvukalaje ndowa uwa levombike ku israeli.⁵Basi ya wokontwala ugoosi uywa lomo udala, yuywa avombile uvovivi uwo, mufifigo ifya mumbujenge, ukuta ugoosi haani lomo udala, kange ukantove umunu uywa mpaka afwe. ⁶Kwo undomo ugwa vemeleli vekele, lomo avemeleli vadatu, poyiva umwene yuywa inogiwa ukubudiwa, poope kwo undomo ugwa mwemeleji yumo mwene sa aibudiwa. ⁷Ekevoko ekya vemeleji kinogiwa ukuva kya kwanda [ kyakutengulela ] ukubudiwa, kange pongela ekevoko ekya vaani vooni, kange poya mukong'eja umbivivi mu ndyumwe.⁸Lenga emola [ engita ] yi humela yeyo malapala kulyumwe ukuvomba uvulamuji pamo nongwa ya vubudi lomo vufwe wa kalemala. uwayelweli wa muunu yumo no wayelweli uwa muunu uyunge lomo lisyo lemo ilya kulemaja ukovombeka, lomo elenge lelyo lelenolo kanimugati mu fifigo fyenyu, basi unogile ukuluta kukelunga kukwa untwa unguluve vaako aikukubala ukuva papavalaje pa mwene. ⁹Yawinogiwa ukuluta kutekegi, avaholwa ava lawi, kange kundamuji yuywa aivombaga kwonseke ugw. yamwilonda uvolongoji wavo, kange yamukovapa umwemwe uvulamuji.¹⁰Mwinojiwa ukokonga indagelo jijo va vapile munkelonga untwa ungolove aihala ukuva pavalaji pa mwene. Po mwiva mmboyehueli ukovomba kyokyoni kekyo vikovalengania ukovomba. ¹¹Kongo indagelo jijo vikovamanyisya, no kuvomba ukokongana no vulamuji wowavikuvapa. mleke ukusyetuhana ukuhuma kokevoko ekyandya ne kevoko ekya hege.¹²Vevoni yuywa ivomba kumatingo, nokuleke ukompoleheja utekeji yuyea ikwema mukovomba mumbolongolo mwamtwa ungolove vaako, lomo ukuleka ukompoleheja undamuji uywa umunu aya ayaifwa, yamwiveka kutali uvavivi ukuhuma ko israeli. ¹³Avaanu vinogiwa ukupoleka no kodwada, nokuleka ukovomba kematingo kange.¹⁴Unseke gugwa mwaijile munkelonga kekyo untwa ungolove avapile, no nseke gugwa mwihala no kutengula ukutama mugati mumwene, kange wijova, 'Yanikevekela untwa pakyanya palyune, ndovo ifovomboko [ ifilonga ] fifyo fikonjongola unene. ¹⁵Basi winogiwa yelweli ukwevekele uvatwa pakyanya palyuve umwuno vevoni. yuywa ntwa aihala winogiwa ukweveka ndovo untwa pakyanya palyuve umunu vevoni ukohuma mugati mundyumwe muva lokolo lwenyu. sawinogiwa ukuveka ugenji. yuywa salokololwenyu, pakyanya penyu.¹⁶Poope sinogiwa ukwongeleja ifarasi kunongwa ya mwene, wala ukosongeleja avaanu ukuvuya kumisri po wetange ukwongeleja ifarasi, ulwakuva untwa veajovile kulyuve, winogiwa ukotengula leno uleke ukovuya enjela eyo kange. ¹⁷Kange sayinogiwa ukwongeleja kumwene konongwa ya mwene, po enumbula ya mwene yeleke ukusyetuka ukuhuma kwu untwa, wala sinogiwa fijo ukwongeleja konongwa eyu ndalama lomo ekyuma.¹⁸Unseke gugwa itama pakegoda ekya katale [ ekyemekiwa ekya untwa wa mwene, inogiwa ukusimba munketabu kunongwa eyamwene na nakala eya ndagelo eye, ukuhuma kulolagelo lolwa polole kuvongolo kuvatekeji, vavo vova lawi. ¹⁹Eketabu kinogiwa ukova nu mwene, kange winogiwa ukwemba mugati mukyene komajova gooni ga mwene, po mwetange ukomanyela ukontuga untwa ungolove veenyo, po ibatage amamenyu gooni aga ndagelo iji kange ni minyano iji, ukujibata.²⁰Yinogiwa ukovomba nde po enumbula ya mwene, yeleke ukwinuliawa ukolotelela kyongo na valokolo va mwene, kange po aleke ukosyetoka kutali ni ndagelo, kondya lomo kohege komivengelele ukuta etange ukwongeleja amajuva gamwene muvutwa wa mwene, umwene kange avaana va mwene, mugati mwa israeli.

¹Avatekeji avene nu avalawi, na amakalila gowi aga lawi, giva vuvule iligavo ilya vuhale paninie ni israeli, viganile ukulya ifinu ifyanekelo [ isadaka ] iya letwa iyetendilwe nu moto kama vuhale wavo. ²Viva vuwule levuhale pagati pa kikolo kyavo, utwa vi mwene vuhale wavo, ulwakuva ajovile navo.³Ili ulwakuke avatekeji uhuhume kuvanu ukuhuma kwale avatwale ifinu ifyanekelo [ isadaka ] kama yiva ing'ombe au ing'osi, vigamile ukuhumya kutekeji ilivega, uvulega vuvile, ni vinu fya igati. ⁴Ifinu fya kwanja ifya uvulei wako umvinyo gwako upya, na amafuta gako na ulwage lwa kwanja ulwa ming'osi giako, wiganile umpe. ⁵Ulwakuva utwa uguluve vako akuhalile ukuhuma mmakabila goni agako lekwima ukulivombele la ilitawa lya utwa, umwene na vana va mwene ifigono fioni.⁶Ulwakuva umlawi ihume pa gati pa mji gwinu panji pa israeli yoni ukuhuma apa itama na inogwa ku numbula yamwene yoni ukwija kulieneo ilya utwa apa ahalile. ⁷Ulwakuva amogilwe ukutumika kwi tawa lya utwa uguluve vamwene na avakikolo vamwene voni avalawi vivomta, avikwima kuvulongolo kwa utuva. ⁸Vilondiva ukuva ni ligavo ili lifyene ukulya ukuhumana na kinu ikikunja ukuhuma ni iliguji lya uvuhale wa kikolo kya mwene.⁹Akasihi vumwijile mu nhelungu utwa unguluve vinu ekuvapa, mlikunogiwa ukumajila nu ukulola uvukalaje wa ifilunga ivinge. ¹⁰Pale ukuvoneka na paninie yumwe yumu uyu ikeembika umwana va mwene au umwalive kumwoto, vovoni uyu itumile uvulaguji, vovoni unyamalago au ung'avi, ungavi vovoni. ¹¹Vovoni uyaijova na avavafwile, au vovoni uyuijova ni mipepo.¹²Vovoni avavivomba imbombo iji ikumbi pija utwa; ulwakuva amavipijo aga kwa utwa unguluve vako ikuva heja kuvulongolo kulyumwe. ¹³Mwilondiwa ukuva yumwemnogelaniwe pa nelongolo pa utwa unguluve vinyo. ¹⁴Ulwakuva ifilunga ifi mkuvifwima uhufipulihija ulwakuva vivomba uvuhavi nu kulagula; lino kukyumwe, utwa unguluve, vinyo avabelije umwemwe ukuvomba ndahile.¹⁵Utwa unguluve vinu ikwinula unya malago lwakuvomba kulyumwe ukuhuma pagati palyumwe, mmoja va kikolo kyenu, ama une, twilondiwa ukupulihija. ¹⁶Iki kya kyeno mlikumja ukuhuma ku utwa unguluve vinyo ku Horebu isiku ya kwagunila, ukujova, ''kileke tuleke ukupulike kanee isauti ya utwa unguluve vitu, kisita kuvona umwoto umbahe kange, kisitu kufwa''.¹⁷Utwa ajovile nune, ''kila ikivajovile ukuta kinonu. ¹⁸Nikumwunula unyamalago ukuhuma pagati pa kivumbuho kinyo kumbombo yenu. kama lweke. Nivike amamenyu agangu mdomo gwa mwene, ijova navo goni agapya ndikumbula. ¹⁹Yiva kama vovoni dakapulike amamenyu gangu aga pya nijova kulitawa lyangu, yaninogwa mwene.²⁰Ulwakuva unyamalago umwene ijova ilinenyu ku kibuli kwi tawa lyangu, ilimenyu ilyene sanimbulile ukijova au umwene ilikulijova kwi tawa lya imi nguluve iginge. uywa unyama lago ifwa. ²¹Lino vunogilwe ukujova mu numbula jinyo, '' Twigundule ndakiki ukuta limenyu lya utwa sajovile?²²Mwigundule ilimenyu alyene utwa alijovile apene unyamalago vu ijovelela. kwitawa lya utwa. ulwakuva ewo saihumile kange saivombike, lino ikyo kyokila umwene utwa sajovile na unyamalago ajovile kukibuli, figele uku muagopa.

¹Akasiki utwa unguluve vinyo ukugubelela kukunetali ifilunga, vila umwene utwa unguluve vinyo ikuvapa ikilunga kinyo, na akasiki mwikwija kuvene na ukutama mbiyenge wavo wa nyumba. ²Twilondiwa ukwihalile uvujenge vudatu wa kilunga uvu wivu venu, na kihuga kyenu iki utwa unguluve ikuwapu ukuva kyinu mtamage. ³Mwilondewa ukujenga uzenvo na ukugava imipaka ikya kilunga kyinu ukuva na asehemu edatu ijamaeneo, ikilunga iki utwa unguluve vinyo.⁴Iye yo selia kumunu uywiva amubudi lwine nu ku nyilile ukwo akata mage, yoyoni uyu ibuda lyilaniva mwene kita lumanya, sagele pa wanjo ukukaluja. ⁵Ululwalwiva ahaziki umwanu aivaikwi ugile musitu panine nu ujirumi vamwene kwihagula inyagala, ne kivoko kya mwene kigidile ilibeke pasi ni bago, na utwe gutyelile ukuhuma kukyaka na ukulika eyirani vamwene mpaka afwile lino umunu uyu yilondiwa. ukukimbila [ ukunjile ] sehemu moja ya uvujenge uvupya kukatamage.⁶Pavunge ukisa gwa homba ikisadi ikukonga umwene uyahejije uwami, na keelyoyo ilikali ilusihania ulwakuva akali ni njila inali. Na ikutounu ukubuda, ulwakuva umunu uyo jali wa kufwa, kange salikulondiwa ukupa etabu ya kufwa, ulwakuva sakalalile ujirani va mwene vu dalihumile ili. ⁷Lino basi nikukutuma wihalile uvujenge vudatu wiva wako.⁸Utwa unguluve vinyo ikwongeleja imipaka ginyo vu alijigile kuva kukuvinyo ukuvomba, nu ukuwapa, ikilunga kyoni iki akarahidi ukuvapa avakuku vinyo. ⁹Kama mwikwibata indagilo iji joni nu kujivomba, iji nikukupa lino indagilo ija ukugana utwa unguluve vinyo, nu kugenda ivigo fyoni munjide ya mwene, lino mwilondiwa kuongeleja uvuyenge ukulufili'' la kwa ajili yinu, gijiga gigilya gidatu. ¹⁰Vomba nde ili ukis ungusile likos guleke ukuvitika pagali pa kilunga ikyene utwa unguluve vinyo ikuwapa kwa ajili ya ukuhale, ili paleke ukuva amasi kitiko ga kisa gwinyo.¹¹Kama wiliwo vavoni kalalile ujilani vamwene, uvulesi vukugulila, wikuhuma hania pamiko pamwene, na ifikoho fya kufwa kumwene ulwakuva ifwa na basi inyile sekemu moja ya vujenge igi. ¹²Basi avagogolo wa vujenge wa mwene vinogiwa ukuheja, na ukumbuja ukuma kunu akali, na ukuwapa avakikolo kya mwene, ili avene vambude. ¹³Iliho lyako salilondiwa ukumboneke ikisa, yilondiwa kukyuve ukuheja uvutulano ngwa wa keja ukuhuma ku israeli ili kuve kununw kulyuve.¹⁴Sawilondiwa ukuheja ikimanyilo kya ujitani vako ikyene avikile mueneo palali, ili levuhale wako uwene wikala, inkilunga akyene utwa unguluve vako ekukupa kive kyako isiku josa.¹⁵Usaidi yumo mwene sakameoye ukwihumya ukusaka umunu ajili ya uvuvivi momoni, au kwa ajili ya uvutula nongwa wowoni, kwa kila kinu kyokyoni ili avombile uvutula nongwa, kundomogwa avasaidi vavili, au kundomo gwa avasaidi vadatu, kwilondi wa kila kinu kyoni kivikiwe pa vuvalafu. ¹⁶Ulwakuva uvusuhude wa munu ajile uvujilweli ikwitoja kwa ajili ya umunu yoyoni ukusuhudia kwa ajili yamwene kumambo amavivi.¹⁷Ulwakuva avanu voni vavili yunu kati ya yula masyake alipo, ilondiwa ukwima pavulongolo pa utwa, kuvulongolo pu vatekeji na pa vulamuji avene vivomba ifigono ifyo. ¹⁸Avalamuji vilondiwa ukulolamja vononu sana, lola, kame uvusaidi ni uvusaidi wa vudesi na vune suludiwe nu vudesi kwa ajili ya kikolo kyamwene. ¹⁹Basi wilondiwa lekuvomba kumwene munu asagile ukuvomba kwa lukolo lwako na wiheja uvavivi ukuhuma pagati pinyo.²⁰Basi vala avavisigala visikitike nu kwogopa, na ukutengulela apo na ukuendelee vavakavomba kange iainaya uvuvivi pagati pavo. Amiho gako saginogiwa ukulole ikisa. ²¹Amaishe yagihomba kwa amaishe iliho kwa liho, ilino kwa lino ikivoko kwa kivoko, ikilunde kwa ikilunde.

¹Vuwihega ukuluta kubaja [ kuwite ] kuvilwa nu adui vako, na wilole ifulasi, amagalai, na wanu vingi, fijo ukulutilile uveve, sawi londiwa ukwogopa, ulwakuva utwa unguluve vako alipaninie nuve, umwene akutwalile ukuhuma nkilunga ikya kumisili.²Vuvihegelele ukwingile kunuvuliko uwite limbaja/avatekeji vilondiwa ukuvahengelele na ukujova ne vanu. ³Ilondiwa ukuvavule, ''Pulihija, uislali mwilute kwilwa na avaadui vinyo. mleke ukunyunyuvale munumbule jinu, msiogope, au ukutetemeke, msiwaogope. ⁴Ulwakuva utwa unguluve vinyo vimwene ilute pamopene numwe kwilwa kwa ajili yenu avaadui vinyu na chuvokola.⁵Avaviongozi [ avaakida ] vilondiwa ukujova na vanu, veni umunu aliku uyu ajengile unyumba imya na sujigwile? ndeke alutage na avuye kuka ya yumwene, aleke ukujifwa kuwite na umunu uyunge ajigule inyumba.⁶Kule yoyoni kyu avialile uzabibu na sugele ukuhovohe ni jagene. ndeke alutaye kukaya. ili aleke ukutwa kuwite, nu umunu, uyunge ahovoke ni sehe ijajene. ⁷Munu veni uyuakwile nu kutole udala iva bado fantolile.? ndeke alutage kukaya ili aleke ukufwa kuwite nu ugosi uyunge chulola.⁸Avafiongozi [ avaakide ] vilndiwa ukujova kyongo ku vanu na ukujova '' veve ingosi ndakiki? uyu pwali apa uyu alinisoni au asononike ? indeke alulage kukaya kwa mwene. ili inumbula ya uluholo va mwene ilehe ukunangila kunduvu inumula ya mwene. ⁹Vuvimala avafiongozi [ avaakide ] ukujovelela na vanu, vilondiwa ukuhala avajemedali avapakya pa vene.¹⁰Vumwihega kwiteke [ kwipoke ] umji [ ujenge ] mvavombe avanu avo uhuva toleo kya iamani. ¹¹Vuvikwupilile lamani nu kudindula ififigo fyavo kulijuva, avanu avavivoneka mgati lemwa vilondiwa ukuvumilija ukukuvombele imbombo na vilondiwa ukuvombela.¹²Apange saiwesekana uhuveke lamani kulyumwe, ulwakuva puyika pawepo ni inelaja [ uwite ] nu mwe, mwilondi wa ukulavula. ¹³Utwa unguluve vitu ilondi wa uvusindi na ukuvika pasi pa uvulo ngoji winu, mwilondiwa ukubuda umunu uyu aveja pa unyi ugwa [ uvujenge ].¹⁴Avadala, avadebe, ing'ombe, na kile kinu iligati mu umji [ mbujenge ] fipokiwe vyooni ivitole kama mateke gako uve ukuvamala ava mateko va adui ava mateko va avaadui vako utwa unguluve akupile. ¹⁵Wilondiwa ukuyevombe ndahete ukuluta kuvujenge [ umji ] gwoni igi gilikulali nuve, inuji igisio miji kya vilunga iti konga.¹⁶Imiji [ uvujenge ] gya ava utwa unguluve vinyo ilondiwa vuve vahale, mwilondiwa ukulolele kila kinu iki miwumi. ¹⁷Apange, mwilondiwa ukuyaja lwoni, umhottite, umamolite au wa kaanani, avapelesi umhivite na avabusi utwa unguluve menyo avavulile. ¹⁸Vomba ndee ili valekeukuvamanyisya ukuvomba ku njite ija luvipo [ ukukalaja ] Ndulu uvuvavombile avanyaminguluve gyavo. Vumwivomba, mwivomba indivi kwa utwa unguluve vinyo.²⁰Vu mgujungulile umji umuda utali, kunu vamwilwa ukuleke, samwilondiwa ukuna uga imibiki gyamwe nu kwibate isoke ya mwene. ulwakuva vuwiwesya ukulya iseke yajene. lino uleke ukudumala. ulwakuva ilibiki lya dudasi umunu ukubeja?. ¹⁹Ila imibiki igweke ugimanyile sio mibiki gya kyakula, wiweoya uku nangania ne kukudumulania pasi, ukajenge amabuluji mu mji [ unyenge ] Ugwivomba imbaja nuve mpaka agwe pasi.

¹Wivona umunu avonike abudilwe igati nkilunga ikyene utwa unguluve vaho chuvapa mkimiliki. agonile kyalo, yivone uyuamudili simanyihika. ²Basi avasehe vinu paninie avalongoji [ avaamusi ] vinyo vinogiwa ukuhuma kunji, nu kupimanija ukuta imiji au [ uvajenge ] igigikujungula uyu abudilwe.³Lino avasehe va umji ugu gulipipi na umlili gwa malehemu vilondiwa ukulola umtamba ukuhuma kulikundi lya ifidimo, umwe sagele ukuvombeliwa wala uluvitwike inujigo. ⁴Kange vilondiwa ukundongoja umtamba uywa mpaha pasi pa palivonde ilililewite amalenga. ilivonde ili saligele ukuli miwa wa kuvialiwa na pala valivonde pilondiwa ukudenya isingo yu umtamba uywo.⁵Avatekeji, ikolo kya, lavi vilondiwa ukwija pavulongolo, ulukwa vu utwa unguluve vako avahalile vakuvombele umwene na ukuhumya uluzayo kwi tawa lya utwa na ukulamula ukute kila ukusita kuelewana na umbaja kwa ilimenyu lyaro.⁶Avasehe voni va umji ugu gulijitani nu umunu uyu abudilwe vilondiwa ukukalava amavoko gavo pakyanya pa mtamba uyuvadenyile isingo palivonde. ⁷Vilondiwa kukuhumya amajibu ga ilijambo ili na ukuyova, '' ifivoko fyetu fanidwadile ukisa ugu. kange amiho getu sagalolile iti yambo ili.⁸Utusyekile avahu vako ava israeli, utwa, uve uvapokele, na uleke ulewivika mbutula nongwa ya ukududa ukisa gwa munu ufile likosa paninie nu vanu vako ava istaeli. Lino uvududaji ukisa wisyekiliwa kuvene. ⁹Kunyila iyi wivika kutali ukwita damu ijila makosa pamopene numwe, vu mwivomba inonu pamiho pa utwa.¹⁰Vawiluta kwilwa imbaja [ uwite ] na avaadui vako na utwa unguluve vako chukupa uvusi ndi na ikuvavike pasi pa vutawala wako, na ukuwaatole kulali ukuva mateha. ¹¹Pagati pa matekea umbwene udala unonu nuve unogilwe na winogwa ukwitole ave dala vako. ¹²Puvukulwale kukaya kaho, iketa inywile jammene nu gida ing'onje jamwe.¹³Kange ifula inijende igiale afyalile vuvu kulola kumateka na isigala kuhaya kako na ukudenga ikililo kya kulilija uvise nu uvanine umweji gwoni. Apo wiwesya ukugona nave na wiva, igosi vamwene na umwene iva dala vako. ¹⁴Ulwakuva va suhowike nu mwene, wilondiwa ukutavule ahege pa kaya apendaye umwene sawilondiwa lusiku ukuguja ni heja, kange sailondiwa ukumbika kuvava kibanile [ ulumwa ] ulwakuva ume.¹⁵Ulwakuva ugosi alina vadala vavili na yumo anganile na uyungi akalalile na voni vivaholile avana voni avadala vagane udala uyukalaile. ¹⁶Basi isiku iyeuwene ugosi vu ikuvagavila ikyama kya uvuhele avana va mwene sinogiwa ukumbo mbele udala uyuanganile ukuva mwana va kwande kuvuhale kisi ta kukumbake mwana va kwanda. ¹⁷Humbe yilondiwa ukumanya umwana va kwande, udala uyusuganile, kwa ukumpa mara kakili ya ikeguma kyamwene, ulwakuva uyo umwana vivutengulilo amaka gamwene, chaki ya muholiwa uva kwanda ni jamwene.¹⁸Ugosi alinumwana unyakibuti na matingo uyu sikumpulike unsye wijova kumwene, uyusikumpulike hata uvanina wijovu kumwene . vuvundekebisye sikuvapulike. ¹⁹Uvisye [ uvaso ] na uvanyoko wilondiwa uku mwibata nu kutwala pavulongo pa avasehe va uvajenge [ umji ] akufifigo vya mji.²⁰Vilondiwa ukuvavula avalehe va uvujenge [ unyi ] uyu umwanetu alini kibuli na matingo sinogwa ukupulika injovele ya twevahoji va mwenye. indigu. kange igaji. ²¹Andivagosi woni pavujenge [ pamji ] vilondi wa ukutova na mawe mpaka ukufwa. umwe pumwivu mhejije uvuvivi pamopene na yumwe. islaeli yoni yipulika ilijambo ili nukuogopa.²²Yikave ugosi avombile imbivi ikuhiga ukufwa na akabudwa, ukululika afwile kukyanya kulibiki. ²³Umbili gwamwene sagwilondiwa ukusigale mpaka pakilo poni kukyanya kubiki, yilondiwa ya ukuhakikisya msielile isiku yiyo, ulwakuva vovomi anyongiwe tayali alaniwe nu unguluve. Ukonge ululagili ulu ukuta eleke ukuvomba uvuvivi nilulungu kya utwa unguluve vako ukuwapa vuve vuhalo?

¹Sainogiwa ukundola ing'ombe au iling'osi ilya umwislaeli unino ayagile injila uleke ukufiha kulyuve. Yalasima yilondiwa ukumbuja ku mwene nayo. ²Yikave muislaeli lunino asipali apa ulipo uveve au sulumajile, basi wilondiwa witwala ikidimo ikyo kuvajenge wako, na lasima uve nakyo mpaka pala umwene naleyo ihululonda, na lasima umbujihije umwene nakyo.³Wilondiwa kuvomba vule vule na kulipunda tyamwene, wilondi wa ukuvomba vule vule na imiende kyamwene. wilondiwa uhuvomba vule vule kila kinu ikiajajije mwislaeli umino, kinu kyokyoni ikiajajije na ukiwee sawinogiwa ukufiha. ⁴Sailondiwa ukumbone punda wa muislaeli lunino au ing'ombe ya mwene yigwile pasi pu sevo na ukwifiha ili valeke ukuvona avene. yehueli winogiwa ukutanga ukumwimika kange.⁵Udala silondiwa ukufuala imienda kya vagosi, kange ule vule avagosi savilondiwa ukufuala imiende kya vadala. ulwakuva umunu uyuivombo imbombo iyo iva ikukala ja utwa unguluve vako.⁶Ikifumbwa kya kiyuni ukiwene kuvulo ugolo wa levo kulyuve, mlibiki lyo lyoni au pakyanya pa kilunga kikawe na vana vya kyene au makaha mgali mkyene na uvanina vakyene alipakyana pavene au pakyanya pamakaha sawilondiwa ukulola uvanina na vana. au amakaha ga kyene. ⁷Lweli usilandiwa ukukileke ikiyani kilutege ile maakida gakyene wiwesya ukutole. mkonge ululagilo ulu lino ili lelutage vunonu ni siku juko jivesye ukwongelejiwa.⁸Wowijenga inyumba imia, basi, wilondi wa ukujenga ikuta vuwivipa ingonyo lelo [ ilikenji ] ili uleke ukutwala ukisa pakyanya pa nyumba yako umunu akagwe ukuha pala.⁹Sailondiwa ukuviala ikujalo kyako kya uzabibu kumbeyu ivili ili uvubeni woni galeke ukulowa, na isehemu imbulaje, imbeya iyi ulyalile pamopene na iseke ija uzabibu. ¹⁰Sailondiwa ukulimila ingombe na ipunda pu paninie. ¹¹Sailondiwa ukufuale ikitambala iki vatesanije ni ulwage na ekitami paninie.¹²Wilondiwa ukutesania upindo ugwa ikona inne ija mwende uguwifuala.¹³Puvali avagosi antolili udala pulino agonile nave, avujile asambukile. ¹⁴Na kange ikudesela ukuta ifinu ifya soni na ukunangila isi yamwene kwa kujova ''Nikantolile luya udala, vudivile vundihegelile sanikavumene udala, vudivile vundihegelile sanikavumene uvusuvoli uno uvuhinja wa mwene.¹⁵Lino ubabu na umwama avahoji va uhinja vilondiwa ukutwale uvusaidi wa uvuhinja wa mwene kuvasehe pa lafigo pa umji [ uvujenge ]¹⁶Unsye va uluija ilondiwa ukuvavula avasehe ''Nikapile umwali vangu kuu ugosi uyu ave idala va mwene, umwene chukalalila''. ¹⁷Lola lino chujovele fivi ni finu vya foni ijova,'' sanivuvene uvusaidi wa vuhinja, wamwene kumwalivo ''lakini uvusaidi uvu apa luva lwuhinja wa mwalivangu, '' vitandike ilisuke pa valongo pa avasehe ava mji..¹⁸Avasehe va mji vilondiwa ukutola ugosi uyo na ukupa la dhabu. ¹⁹Ave vilondiwa ukupa ifaini ya sekeli mia moja ya hela. na ukupa ubabaye va uhinja uyu. ulwakuva ugosi. asababasye isifu imbivi kulunja uva islaeli uhinja uyu elondiwa ukuva indala va mwene, ugosi uyu silondiwa ukufwimu katika isiku jamwene yoni.²⁰Ulwakuva ilijambo hili lya yilweli akuta umwana wa umbunja savukavoneke. ²¹Vilondiwa ukulwale uhinja pamiho ga uvise va mwene, polino avagosi vamji gwa mwene vilondiwa ukutova na mawe mpake afwe. ulwakuva avombile imbombo ijasoni kuva israeli, uhuvomba uvuma laya pasi pa nyumba ya vise va mwene, umwe mwiva mhejije uvuvivi pamopene na yumwe.²²Ulwakuva ugosi avonekine vatumamje nudala vamunu, voni vuvavili vilondiwa ukufwa. Ugosi uyu agolile mdala paninie vu udala uyumwene. umme mwiva uhejije uvuvivi pamopene nyumwe.²³Ulwakuva kuli nu uhinja itunje nu uvulunja wamwene. wakwile ku gosi, pulino ugosi uyunge vagine kumjini nu kugona nave. ²⁴Mvatote voni vuvavili pakifigo kya mji vatouwe na mawe. liwilondi wa uleo lovu uhinja mawe, ulwaluva sako vele ulwovelo ulwauma vatange, lwakuva akali gati mumji. kwilonduwa kutova ugosi na mawe ulwakuva amwingilile udala va jirani va mwene. Numwe mwira uhejije uvuvivi pamiho palyusume.²⁵Ulwakuva ugosi ambwene uhinja a uyu vakwile kukyalo, pu amwibile na ukugona naye, Basi ugosi mwene vimwene yilondiwa afwe. ²⁶Kumwene uhinja nilehe mleke ukumbomba kyolyoni isikuli imbivi sinogiwa ufwa kumwene uhinju. Ulwakuva ilijambo ili ugosi ikusambulila ujina vamwene inogwa ukubuda. ²⁷Ulwakuva alimwene kukyalo, uhinji uyu vakwile ikyume. akakolile ingolo ulwakuva akasikuli u munu uvakutanga.²⁸Ulwakuva ugosi ambwene uhinja uyuatunjije uvahinja lino favukwile ibitwenu kugona nane na vambwene . ²⁹Ugosi uyu ilondiwa ahombe ihele sekeli hamsini ya hele kwa uvise va uhinja puyilondiwa ane dale vamwene ulwakuva ahojije isoni, sailondiwa uku fwima katiho ivigono fya uweve vyoni.³⁰Ugosi silondiwa uhutole udala va vise[ ubaba vamwene ] ukuva dala vamwene, silondiwa ukutole haki ija ndoa iya vise [ ubabuva mwene ]

¹Ugosi uyualenule nu kutikwa au ulwatemiwa silondiwa ukwingile mukutano ugwa utwa. ²Munu unyalyolyo silondiwa ukuva paninie pa ulwatamo ugwa utwa. ukuhuma mpaka chizazi cha kumi kya uzao wa mwene, asipali pagati pave uyuilendiwa ukuva muhutano gwa utwa.³Umuamoli au silondiwa ukuva paninie pa ukutano ugwa utwa, uhukume mpaka ikizazi ikya kumi ikya, uzao . waveve asipali pagati uyuilondiwa ukuva pa ulwatamo ugwa utwa. ⁴Ili ulwakuva savahagane nunye mnjila vumhumile panji pa misili, na ulwakuva vu valimwajime ubaalamu umwana beoro uhuhume pethoro kula alamu Nahalaimu, avakotwile.⁵Ulwakuva utwa unguluve vako sapulihije ubaalamu, badala yeke, utwa unguluve vako ahagevusya ilaline uluva ulwasayo kulyumwe. ulwakuva utwa unguluve vako akuganile. ⁶Sumwilondiwa ukulonda uvute nganie au uvumesyo wavo mu vutamile wako isiku jako yoni.⁷Suwilondiwa ukukalalile umuedomi ulwakuva vi kaka vaho, sawilondiwa ukukalelila ummisili, ulwakuva alikuva igeni ikilunga kyamwene. ⁸Avaholiwa ava kizazi ikya datu avaviho lwa kuvene viwesya ukuva pakutano gwa utwa.⁹Vuvugenda kute sikali kuva adui vako wilondiwa ukwitenga kila aina ya uvuvivi woni. ¹⁰Kungave kuyumwe kwale ugosi uyu sanonu ulwakuva ililivombeka kumwene pupakilo. ilondiwa ukuhuma kunji pakituo kya, ilijezi, silondiwa ukuneya kusana kukitwo. ¹¹Ikimihe vuyefihile ilondiwa iyoje na malenga na ilijuva vulidulila, pu avuje mugati mkutwo.¹²Yilondiwa ukuva ni ilieneo panji pa kitwo ilyene wiluta. ¹³Wilondiwa ni kinu kiwa isilahe yako iya kuyavila, vuwiva unyotime vuwikwitanga wilondiwa ukuyavila ni kyene na kange. ukuvujihija ilifu na ukugubila kila ikekihumwile kulyuve. ¹⁴Ulwakuva utwa unguluve vako igendela ivitwo vyoni paninie vyinukuwapa uvusindi na kuwapa avaadui vinyo mavoko ginyo. lino ikituo kinyo lasima kive kivalaje, ili akivone ihituo ikinu ikichafu mwivoni pamopene na ukuvaleka.¹⁵Sailondiwa ukumbuja ulwana utumwa va mwene uyu atolwike. ¹⁶Undeke atamage nuve umji gwogwoni ugu ihalile ukutama, uleke ukumbolea.¹⁷Supilondiwa ukuva nu vuligu uwosiwa pamopene na avalwinja va islaeli wala savilondiwa ukuva nuvuligu uwawosiwa pamopene navane vakilumiana ava islaeli. ¹⁸Sailondiwa ukulwata uvutani wa uvuligu au uvutumi wa imbwa katika munyumba ya. utwa unguluve vako ukwijiga kukyoni kila ulwakuva vyoni ifi ni makalajo pavulongo pu utwa unguluve vako.¹⁹Sailondiwa ukukopesya mwiislaeli umino kulihombo lya mkopo ilya hela, ilihombo lya ikyakulya, ilihombo ilya kunu kyokyoni kila ikiwikope sya kulihombo. ²⁰Kuvageni wiwesye ukukopesya kulihombo, yisita ku mwaislaeli unino sailondiwa ukukopesya ulehombo. ili yeve utwa unguluve vako awesye ukukusaya, kila kinu ikiwivika mavoko gako kilunya iki ikuwapa mtama.²¹Vuwivomba ukujiga ku utwa unguluve vako sailondiwa ukuchelevesye uwijige, ulwakuva utwa unguluve vako jayelweli yimele uwijige ikyo, iva mbivi kukyuve vusukamilisye. ²²Ingave wikwiyumiliji ukuheja ulwijigo, fuikave mbivi kukyuve. ²³Iki kikuhuma umunu mndomo gwamwene, wilondiwa nu ukukikonga nu kukivombela, ukukongana nu kwijigo ikiukijovile kwa utwa unguluve vako kyokyoni ikiukajovile ni numba imbalafu kundomo gwaho.²⁴Vuwiluta kukyalo kya imizabibu ikya ujisani vako, wilondiwa ukulya ineizabibu, lidadi iyiwinogwa ukulya suwilondi wa ulewivopela/ ukupimba kyokyoni kitundukyoko au kivo kyako. ²⁵Vu wiluta kyalo iza ilivifwile kyalo kya jirani yako wiwesya ukubena ikitwe kya iliza ilyo kufivoko fyako. sailondiwa ukutola umage kuibena iliza lya jirani vako.

¹Ugosi akalole udala na ukutola, udala sikwedekiwa pamiho pa ugosi vamwene ulwakuva agudwile ukula uyu siono nu pamwene, yilondiwa ambigile ikalata ya talaka, ayivike mavoko gamwene na ukufwima pakaya pamwene. ²Vuahegile pakaya kamwene, iwesya ukuluta na ukuva dala va ugosi uyange.³Yikave nu ugosi uvavili akalalile nu kumwandikila ikalata ya talaka ayivilule mavako gamwene, na ukufwina pakaya ka mwene. au uyu ugosi va vili afwile, ugosi alitolile ukuva dala va mwene. ⁴Basi ugosi uva kali [ uvalwanja ] ula ayu ajwimile ulwakwanja jiruhusi wa uk utwa ulola kange ave dala vamwene. poyion umwene iva mbivi. ulwakuva evo yivu lukalalo kutwa. sailondiwa ukulondesya ikilungi yive matatizo [ mutaabu ] ikilunga ikyene utwa unguluve vako ikukupa kive vuhele.⁵Ugosi vuikutola udala upya sakalute kuwite na kulijesi. wala savakande jimisye ukuluta kumbombo yoyoni iya kumilijiwa, iva huru ukuva kukaya umwake gwoni na ukuhovosya udala uyu atalile.⁶Ugosi yoyoni sakatole ikitule wa sawe iya lwale ukuva isamana, ulwakuva evo ukutola amaisa ga munu ukuva samana.⁷Yikave legosi vambwene atekele Yumu ava kaka vamwene, pamopene na vanu va islaeli, nu kumbamba ukuva tumwane pavulongo ukuguja, uyu udyasi lasima afwe. na wa ahejije uvuvivi pamopeni numwe⁸Ukuva mwangalifu ukuhusu ikiini kyokyoni kya uvukoma, ili muve mahini ukuvulolele, nu kukonga ululagilo uluvikukupa uwe ilyene avalekeji, walawi vimamjisya nduvu ndya va vulili, ili uvombe. ⁹Mukumbuke keki utwa unguluve vako ikiavombiile umiliamu uulikuhega kumisili.¹⁰Vuwihumia ukopo ugaina yoyoni kwa jirani vako, sailondiwa ukuluta mgati munyumba ya mwene ukulonde ila mana yamwene. ¹¹Vukwima kumji, ugosi uyu akopile kulyuve itwala uzamana gwa mwene panji kulyuve.¹²Vingave umunu igaju sawilondiwa ukugone na usumana gwa mwene gungave mavoko gako. ¹³Yilweli wilondiwa ukumbujiheja isuma na ya mwene ilijva vu jalili semila, ili awesye ukugona mgati mumiende igya mwene nu kukusaya wiva ulimbalaji kulyuve na kuvolongolo kwa utwa unguluve vako.¹⁴Sailondiwa ukumbonda umbombi uva ukuajiliwa umwene igaju na ililondale usaada, hata ave vu kivumbuko kya avaislaeli, au ava avahesya avene muvali kilunga igati ya pafivigo fya umji gwako. ¹⁵Kila siku wilondiwa ukuhomba usahala gwamwene ilujuva vusaliseme vubado ilijumbo ili vusalimalike, ulwakuva ugaju ikeihuvilija vomba nde ili aleke ukukulilia uveve ku utwa, yilehe ukuva mbivi [ isambi ] iyene uyivombile.¹⁶Avahoji savilondiwa ukubudwa kwa miabu ya avana vavo na wala avana sailondiwa ukubudwa kwa niaba ya avahoji vavo. pu yive kila munu ilondewa ukubudwa ukukonga ni mbivi yaho [ isambi ] yuve.¹⁷Sailondiwa ukutumile amaka ukulola ihahi iyikukusu munu uhesya au upina wala ukulola imienda igya utwile ive samana. ¹⁸Puyive wilondiwa ukumbuke ukuta ukali mutumwa kumisili. ukuva utwa unguluve valeo akakuponije ukuhuma ukwo. Lino ni kukulagila ukuitii ululagilo ulu.¹⁹Vuwipeta ilizao lyaho kyalo kyako, na uleke ukusamwa ukugaleka amasigalilo ga mbeyu kyalo, sailondiwa ukunya na ukutola, kilondiwa ukuva kya vageni avapina au kya avafwile [ avalekiwa ] ili utwa unguluve vako aku, saye kumbombo ija mavoko gako. ²⁰Vuvusukania ubilu gwaho gwa imizeituni suilondiwa ukutoga kukyanya kusamba kange, yiva ku vageni Yiva kuvapina, yiva kuvafwile [ avalekiwa ]²¹Wuvulundania imisabibu kyalo kyako sallondiwa kulundania amasigalilo mwene kange ilalungale kya uheoya, kya avapine kya ufwile. ²²Wilondiwa ukunduhe ukuta walitumwa kukilunga kya avamisili, lino wikukulagila ukutii ululagilo ulu.

¹Ku ungave kwiva na amasimango pagatipa avagosi na ukuluta kumahakama, na avalamuji vavahigilile, basi vikundekesya umbalaje na ukuhiga umbivi. ²Kungave ugosi uyu avile nilikosa yilondiwa ukutovwa, basi undamuji ikumbule ukuta ugone pasi nu kutovwa pavulongolo pamwene na idadi iye valamwile ukulingane ni likosa lyako.³Undamuji iwesya chutova ifiboho alobaini lino silondiwa ukulutilila idadi iyo. Angave ililutilile idadi iyo na ukutova kutiboko vingi sana, basi muislaeli unino iva asukisiwe pavulongolo pamiho ginyu.⁴Sailondiwa ukukunga ilipunda lyako imuha nagundomo vuivu pakulima ikyalo kyako.⁵Kungave ulinukaka mitama paninie na uyunge afwile bila ukuva nu umwana, basi udala ufwile silondiwa ukutoliwa numunu va kunji, yilondiwa ukuhalwa nuva mgati kikolo kyavo, pujive, ukaka va mwene ugosi yilondiwa ukugona nave na nukutola ukuva idala vamwene, na ukuvomba uwajibu wakaka wa gosi vamwene. ⁶Ili kukuta uva kwanja uyu apiaiholiwa ivu vavuhale pasi pa litawalya kaka vamwene ugosi uyuafwile, ili ilituwa lilekeukujaga igati muislaeli.⁷Lino yive ugosi silondo ukutola udala va kaka vamwene ave vamwene, basi udala va kaka vamwene yilondiwa ukuluta pamiho pa avasee na ukujova, ''kaka va gosi vangu ibela ukuvomba imbombo kwa niabu ya ilitawa lya kaka uvamwene umu islaeli, sinogwa ukuvumba uwajibu wa kaka wa ugosi vangu.'' ⁸Avasee va mji wao vilondiwa ukumwilanga nukujovelele nave, lino tujone ikutumilija nukujova, ''Bali sanikulola.⁹Basi udala va kaka va mwene yilondiwa ukwija kwa mwene kuvalongo kuvaze, uku mfule indala ja mwene malunde ga mwene na ukupunyile amate kumiho. yilondiwa ukumwanda na ukujova, ''Ndee vujivo mbeke ku ugosi uyuzinogwa uhuyenga unyumba ya ukaka vamwene. ¹⁰Ilitawa lya mwene islaeli '' nyumba ya umunu uyavafulile indala yamwene.¹¹Yikave avagosi vatovine vavo kwa vavo, na udala na yumu vavo akija kukutula/ ukulanga ugosi va mwene nule uyuikutova, na umwene akagola ikivoko kya mwene na ukumwibata isehemu ya sili. ¹²Basi yisandiwa ukutumula ikivoho kya mwene, iliho lyako lileke ukuva na kisa.¹³Sailondiwa ukuva na imizami ya ukupimile uvuji tu yilivunge nu ufuko gwako, umbaha nu udebe. ¹⁴Sugwilondiwa ukuva ni ifpimilo ifilivenge mgati munyumba iyako ifivaha ni videbe.¹⁵Wilondiwa ukuva nuvujitu uvuvulihalali na ukuva wa yelweli, wilondiwa ukuva ni ifipimo ifihahali na fya jilweli ili ifigono fyako vive vingi mukilunga iki utwa unguluve vako ikukupa. ¹⁶Ulwakuva voni avavivomba itinu voni vinananga uvujilweli, luvipo ku utwa unguluve vako.¹⁷Ukumbuke lijambo liliku uamaleki iliavombili kulyuve munsevo uvuakavili ihuma kumisili. ¹⁸Uvuyikavile uvikwagana nuve munsevona ukuvasambulila kuvagonda avange alavale paninie numwe kusana,. wala avale vanyong'onywile kusona vumbelale vazaifu nu kugatale samlikumwogopa unguluve. ¹⁹Lino utwa unguluve vako vuikuvapa ukupu musika ukuhuma kwa avanyagose nuve kile isehemu. mukilinga ike utwa unguluve vako akupile keve kyako kama wilondiwa ukukonga nu kukumbuka ija avamaleki pasi pa kilunga.

¹Wuwifika kilunga ikyene utwa unguluve vako ikukupa kive vuhale na vawiva vukimiliki na ukutama mgali mkyene. ²Basi wilondiwa ukulola fininie ifya uvukeni vyoni ifi vile fya kuvutalilo kyalu ikiakupile ukuhuma kilunga ikyene utwa unguluve vako apahalile. ukuva mahali pa vuvaleje.³Wilondiwa ukuluta kutekeji umwene iva ivomba ifigono ifyo na ukumbula, '' ikigono ikya ileo nikwidika ukuva utwa unguluve vako ya ukuvu ikwija ikilunga ikyene utwa akijigile kuva kuku vitu ukuvapa. ⁴Utekeji ilondiwa ukutola ikipunga mavoko gako na ukuvika pavulongolo pa nekelo ya utwa unguluve vako.⁵Wilondiwa ukujova kuvulongolo kwa utwa unguluve vako '' ubaba vanguali mwalemi umbeti. Alutile mpaka nkilunga kya misli na lukutama ukwo na idadi ya vanu vamwene ikiva vadebe ukwo kuhava vanu vingi, likava na maka na idadi yikava mbaha.⁶Avamisli vatu oombile five na ukutulesya, valumilije ukuvomba imbombo ukuta tulivahumwa. ⁷Tukandilile utwa, unguluve va avababu vitu, umwene akapulihe ulwilengo lwitu na ukugavona amateso gike, imbombo jitu na amatezo gitu.⁸Utwa aluhejije kumisli kukivoko kya mwene ikivaka, kwa ikivoko ikyamwene akakigolola kwa chofu imbaha, kuisala na imiujisa. ⁹Na kututwala isehemu ije na kutupa ikilunga, ikilunga iki kelivunu wa kukuhumia uluhamu, na uwuki.¹⁰Lola lino nikutwalile uvubeni uwa kwanja ukuhuma nkikuga ikyene uveve utwa umile. '' Wilondiwa ukuvila pasi pavulongolo pu utwa unguluve vako ukumwimike kuvulongo kumwene. ¹¹Na wilondiwa ukuhovoka ku nonu jani iji utwa unguluve vaho akuvombu, kwa ajili ya inyumba yako uveve na umlawi, nu ugeni uyu avili paninie nunye.¹²Vumalile ukuhumia itadaha yako yoni iyuwevubeni umwaha ugwa datu yaani umwaka ugwa kuhumia izaka, basi wilondiwa ukuvapa umlawi kwa uhesya upina na ufwile, ili vamesye. Ukulya mgati mumalango ginyo gagaumji na ukumemehejiwa. ¹³Wilondiwa kujova kuvulongolo kwa utwa unguluve vako. '' Nikuhumije ukuhuma kunyumba yangu ni vinu ifyene kyuma kya utwa, na ukumpa undawi, uhesya, upina nu ufwile, uhufwananija na indagilo yoni ijiukamile. saninangile indagilo yako yoyoni wala hateukujinamwa.¹⁴Sanilile pagati pavo akaziki akama ondoleso gangu wala sanijivikile mahali pavunge apanekali kyafu, wala sawijihajije pagati pavo kwa ilisima lya avafwile. Napulike isauti ya utwa unguluvu vangu, Niyipuliki nu kuyikonga kila kinu ikiambulile nikukivomba. ¹⁵Lola lino pasi kuhuma mahali apavalaje upawitama, ukuhuma kukyanya, na ikukusaja na wamu vamwene avaislaeli na ikilunga ikyalupila nduvu avapile avababu vitu, ikilunga ikinyalukama nu wake.¹⁶Ileo utwa unguluve vako ikuambisya kujikonga iselia na jindagilo iji, basi vukujibalilila na ukikujivombele mu numbu yako voni na kunafusi yako yoni. ¹⁷Utamwike ileo ukuta utwa unguluve vako na ukuta wigenda munjiho jamwe na ukwibalilile iselia jamwene, amaagizo gamwene na jindagilo jamwene na ukuta wipulikija isauti ya mwene.¹⁸Ileo utwa alagije ukuta avanu avene kyuma kyamwene, nduvu akijigile kulyumwe na ukuta yilondiwa ukwibalilila indagilo jamwene joni. ¹⁹Na ikubavika pakyana sana na kuliko avama taifa agange aga agavumbile numwe muvipokela wifa uvuginiwa na ilisima. mwiva vanu vavikilwe paluvafu ku utwa unguluve vako, nduvu ajovile.

¹Umusa na avasee ava islaeli valikuvalasimi sya avanu ukujova, '' mwibate indagilo joni ifinikuvavula iko. ²Isiku ija mwilusihania pakyanya pa yotodani keekilunga ikyene utwa unguluve vako ikuvapa, mwilondiwa ukugalesyania amawe gave mavaha na ukulova ilipu. ³Mwilondiwa ukugaviga pakyanya agene amamenyu goni ga iselia iji pala vumlowike, ili muwesye ukuluta ikilunga ikyene utwa unguluve vako akawapile, ikilunga kihumya ulukama ni nu wiiki, nduvu utwa, unguluve uvakuku vitu ahavavulile.⁴Vumwilovoke pakyanya ya iyolodani, ngapange aga amawe nikuvavula ileo pakyanyapa kyamba kya Ebali na mumate ni lipu. ⁵Apene mwilondiwa ukujenga pa kutekelaku utwa unguluve vako, pakulekele paje gwe, nu amawe, lino suwilondiwa ukutola ikyombo kya kujuma ukujenga amawe.⁶Wilondiwa ukujenga apakulekela pa utwa unguluve vako kwa amawe asa gavile ni mbombo, wilondiwa ukuhumia isadaka ya kunyanya mumwoto pakyanya pamwene pa utwa unguluve vako. ⁷Wihumia isadaka ya paninie na wilya pala, wihovoka, pavulongolo pa utwa unguluve vako. ⁸Wiviga pakyanya pa mawe amanenyu goki aga selia/ agandagilo iji pa vuvalafu.⁹Umusa na Avatekeji avalawi vakajovu na avu islaeli voni na kujova '' mununale na mupulihije'' ileo mvile vanu va utwa unguluve vinu. ¹⁰Mwilondiwa lino ukukonga isauti ya utwa unguluve vinu na ukukonga indangilo na iselia jamwene ijene avulagile ileo.¹¹Musa akavalagila avanu ikigo ikyo na ukujova. ¹²Ivokolo iji vilondiwa ukwima pakyanya pakyambu Gelizimu ukuvasanya avanu ulwakuva umwe mlowike iyokadani, usimioni ulawi usuda, isakali, uyusufu, na Benjamini.¹³Ifi vikolo ifyene filondiwa viime pakyanya pakyamba, ebali ukujova uluhoto, rubeni, gadi aseli uzabuloni dani na unafutali. ¹⁴Avalawi yavijova na uhuta kuva gosi voni ava islaeli kusauti imbaha.¹⁵Akotwike ugosi uyu ipunja isanami au ikinjago kumbipi utwa imbombo ja fivoko ifya uvufundi ifyene ivomba kusili, ''Lino avonu voni vilondiwa ukwanda mu kujova amina.''¹⁶Akotwike ugosi uyu uku ausya ubaba vamwene au umama vamwene. Lino avanu voni vajone amina. ¹⁷Akotwike ugosi uyuiheja ikimanyilo kya umpaka gwa kyalo. lino avanu voni vapove Amina.¹⁸Akotwike ugosi ikujaja uyu silole amiho ukuyelehe injila inonu. lino avanu voni vajove amina. ¹⁹Akotwike ugosi itumila amaka ukupoka ihaki iyiyinokiwa ukupata uhesya. upina, ufwile lino avanu voni vajone amina.²⁰Akotwike ugosi uyuigona nu dale uva ubabu vamwene. Ulwakuva iva alolile ihaki ya ubabu vamwene. lino avonu voni vajove amina. ²¹Akotwike ugosi uyuigona iaina yoyoni iya ava nyama [ ifidimo ] lino avanu voni vidile amina.²²Akotwihe ugosi uyu igona nu dada vamwene, uhinja wa ubabu vamwene au umama vamwene. Lino avu voni vidikile amina. ²³Akatwike ugosi uyuigona nu kukwive lino avanu voni vidikile ameni.²⁴Akofwike ugosi uyukubuda ujisa vamwene kusili. lino avanu voni vidike ameni. ²⁵Akotwike ugosi uyuiloa/uyuipokea iruswa ukubuda umunu ujila likosa. lino avanu voni vidike amina.²⁶Alaniwe ugosi uyusikwidikila amanenyu aga selia iji, ili awesye ukugakonga. lino avanu voni vidike amina.

¹Uwe miho sana vovubulihija isauti iya utwa unguluve vako ili uwesye lekwibalilila endagilo jamwene joni ijene ikuvula ilelo, utwa unguluve vako ikukuveka pakyanya pa amataifa goni. ikilunga. ²Inyisajo iji joni jikwija kulyuve na kuikulutilila kama ya wipulihija isauti ya utwa unguluve vako.³Wisayiwa mgati muumji na wisayiwa na kufyalo fyako. ⁴Amatunda [ iseke ] ija umbili gwako yogisa yiwa na amalunda aga umfu gwaho, na amatunde aga ifidimo fyako, fikwongelela ing'ombe juko na indama ija vidimo fyako.⁵Kisajiwa ni kidelo / ikipungo kyako na kikyombo ikya kukandile imikata/ [ isefulile ] ⁶Wisayiwa vuwivuya [ kuhaya ] igati na wisayiwa vuwihuma kunji [ wigenda ]⁷Utwa yikuvavombele avanu avalini gose nuve avavikwiyinula kulyuve nu kutovi wa pasi vavulongolo pako, vikwihumya kwa ajili yangu kunjile yimo lahini yuvinyila pavulongo palyuve kunjila jivu saba. ⁸Utwa ikuuma ulusayo lwije kulyune na mu vibana fyako na apa wigela ukuwika ikivoko kyako kumbombo joni. ikukusaja na pakilunga ikiakupile.⁹Utwa ihuvapa amaka avanu ava vihumije ni numbula ija gali kumbombo jamwene, nuvu akijigile kulyamwe, mkave mwikwi valilile indagilo ija utwa unguluve vinyonu kugende munjila jamwene. ¹⁰Avanu voni ikilunga yavilola ukuta mwilangilwe kwitawa ilya utwa, navene yavikuvogopa.¹¹Utwa yivomba ukuva na amajamikio amavakha suka. katihe amatunda aga mbili gwaho, katihe amatunda ga ng'ombe yako, katika amalunda ga fyalo fyako katihe ikilunga ikiakiyigile kuva kuku vavo ukuvapa. ¹²Utwa idendula kulyuve ikibana kyamwene ikya kukyanya ukuluhusu ifula yilimile ifyalo fyaho kuseki ugugogwene. na ukusaja imbombo joni mavoko gako. vukuva ko pyesya naifilunga ivinge ifingi lakini uvene sulapoke.¹³Utwa ikukuvika uve utwe nauleke kukuva nkila. wiva pakyanya tu, na sawi va pasi, lengave wipulihija endagilo ija utwa unguluve vako ijene ikukuvula elelo, ili ujibalilile na ukujivombela. ¹⁴Ulealeke ukusambuka kusana, na amamenyu goni aganikuvulila ilelo, kukivoko ikyando ikyako wala ekya ngege kijaho nu kukonga iminguluve iginge iukugivombela.¹⁵Lino vulemilwe ukubulihija isauti iya utwa unguluve wako na ukwibalilila indagilijo jamwene joni na iselia jamwene iji akulagile ilelo, lino ulukoto ululwoni lwikuna kulyuve na ukulusihania.¹⁶Wikotoliwa vuwiva kujini, na wa wikotoliwa vuwiva kufyalo. ¹⁷Wikotoliwa ikidilo/kipungu kyako na kyombo kyako kya ukukandila [ isufulila ]¹⁸Likolelewa ilitunda lya umbili gwako ilitunda lya lifu lyako ukwongele kwa ing'ombe jako na indama na ludimilo lwako. ¹⁹Wikotoliwa vuwivuya na wikotoliwa vuwiluta.²⁰Utwa isuha ulukoto pakyanya palwave, wichanganyikiwa, na wilaumiwa kukila kinu ikiwivika mavoko gako, mpaka vuwiyangamije yuve. na mpaka vuhegile yuve mbivimbivi ulwakuva imigende fyako imivivi igiene giva ulikugivombe ulikusyova unene. ²¹Utwa ivombo ilihombo likunga'ng'anile mpaka likuangamisye ukuhume ikilunga kunu wiluta ukutama.²²Utwa ikukusyambulile nu vutomu uwa ukwa mbuluja ni koma, ukuvimba umbili na pakijuva ulujiva ulukali na imepo ingali nu vu keengu, ifi vikukufwima mpaka utekelile [ ulokele ]²³Imbigu ijipakyanya pa imitwe gyinu iva shaba na ilifu pasi palyumwe, wa kyuma. ²⁴Utwa ivomba ifula ya ilifu ilyino ukuva vuline na lufumbi, ukuhuma kukyanya fikwika ulyuve mpaka wangamile.²⁵Utwa ikusababishia utowime, pavulongo pa avaadui vako. vukuvakonga ku ujila moja paninie na vene, lakini winyi la mbulongo muvene kunjila saba. viku kukutwala kunu na kula pamopene na ufalme kilunga. ²⁶Uzoga gwako gwiva kyakulya kya ndege wa agani na kuvikanu ifya [ mapoli ] ikilunga siwak nu munu uvakuvogofya.²⁷Utwa ikuambuhija nu vutamu wa majipo aga kumisli na ni voko ikeseyaye na ukunyegele umbili kange sawipona. ²⁸Utwa ikuambuhija uvutamu wa kichaa kange nu ukupofuha amiho, pamopene nu ukuvhangamjiluwa uluhala. ²⁹Wikwabasyaga kwa basyaga na pamusi wita ulikipofu vuiliwabasya pahilo, na sukafaniki we kunjilu jako, lasima vikukudidimija nu kupokiwa ifinu fyako, siwako nu munu uva kukupoke.³⁰Wilonde undala, puivoneke ungosi uyunge ukumwibate na ukugona nave kumaka. wije uga inyumba sukawesye ukutama mgati mwene. wiviale ikyalo kya misabibu lino sukakovoke amatunda agene. ³¹Ing'ombe yako yihinjiwa pavalongo pamiho gako yiwesekana sukalye niyinyama yako ilipunda lyako litoliwa kumaka pavulongolo palyuve na sahambuje kulyuve. Iling'osi lyako vikuvapa avaadui vako, sawiva nu munu uva kukutanga.³²Avana vaho avalumiane na avahinya vikuvapa avanu avange, amiho gako yagilonda isiku yoni lakini yagilemwa ni hamu yoni kuvene sakwiva na maka mavoko gako.³³Uvubeni na fyalo fyaho ni mbombo yaho yoni ilitaifa ilisuli manyile likuku lila ijinu vyaho fyoni kile kigono wivone liwa nu ukusulumika. ³⁴Ili waganije na ukuvhanganyikiwa kugala wira vukugavone vugivombeka. ³⁵Utwa ikukunanga kumafugamilo na malunde nu vulamu wa amajibu amakaliaga sukamesye ukupona, ukuhuma pasi pa malunde gako impaka pakyanya pa utwe gwako.³⁶Utwa ikuvatola pamopene na ufalme umwene muviva mumbikile pakyanya palyumwe na ilitaifa ilyene samlimanyile wala umwemwe au avababu vinyo, kulamwitekela iminguluve igingi igya mbavo na mawe. ³⁷Numwe mwiva vutengulilo wa ukuogofya ifijovo na ulubedo, paninie mu vanu voni ukwene utwa ikukuvika.³⁸Ivike imbeyu nyingi kyalo, Lakini wilunda nia imbeyu ndebe, ulwaku inzige yinanganyia. ³⁹Vowiviala ilyalo ifya imisabibu nu kugehele la lino sukanywe idivai yoyoni, wala sukalundamanie amatunda gogoni, ulwakuva amalekenja yugilya.⁴⁰Wiva nu ubiki ilya imizeituni mu kyalo kyaho, lino sukabahale amafuta gogoni gala, ulwakuva ubiki gyako ugwa mizeituni gugwisina amatunda gagene. ⁴¹Wiva na avane avadimi na avahinja lino suvakajigale kulyuve, vitolewa ukuva mateha.⁴²Imibiki gyako gyoni na amatunda aga kyalo kyako inzige vikitolela. ⁴³Uhesya uyuavile paninie nuve ikwinukuka kukyanya sana kulyuve pakyanya na pakyanya. Uveve ijuve vukwika pasina pasi. ⁴⁴Wikopesya, umene sakakukopesye, iva utwe, nuve wiva inkila.⁴⁵Ulukolo ulu lwoni jikwija pakyanya pakyavenu ukukongelela na ukulusihania mpaka vuwangamile ili lihumila ulwakuva sukapulike isauti iya utwa unguluve vako ili ukwibadilile indagilo na amaagizo gamwene agaaka kuvulile. ⁴⁶Uluholo ulu jiva pakyanya palyave jive kivoneko na umujiza, na pakyanya pa kivumbuko kyako siku joni.⁴⁷Ulwakuva sulikutekela ku utwa unguluve vako kuluhovoho na ukuhovoka mu numbula yako vukali ni bahali ya kuva nafyo. ⁴⁸Lino vukuvavombela ava aadui vaho avene utwa ikuvatuma kulyuke viva kwa ajili yako, vahavavombela mu njala kimilwa kya malenga, mbufula, na mbugaju, ivika ujigo ugwa kyuma pakyana pa singo yaho mpaka wangamile.⁴⁹Utwa itwala ilitaifa ilingi kwa ajili yako ukuhuma kumwisho wa ikilunga ndulu ikipige vulupululuka kihumia kikyene. ilitaifa elyene injovele yalene suyimanyile. ⁵⁰Ilitaifa kumiho litamile likatili ilyene salekwogopa avasee na lijila kisa na kuvadebe. ⁵¹Vilya ingwada ija ng'ombe wako na amatunda aga fyalo fyaho mpaka kukiyangamija ijuve. savikukulekela ikyakulya , idivai imyana gamafuta, ingwada ija Ngo'omba au ifidimo fyako mpaka visababisya uhege ikilunga.⁵²Viku wajungutilile pa vujenge wa mji gwinu, mpaka kuta jinu inali na imarajigwile pasi palifu, ikula iji mkajamini. vikuvajungutila mugati mbujenge wa umji gwinyo kwokwoni ikilunga ikya uta unguluve vako akavapile. ⁵³Yuwilya amatunda ga umbili gwako yuve, inyama ya avana avadui vako yuviveka pakyanya palyuve.⁵⁴Ugosi upole na undegefu pamopene numwe yaivu nu wifu kwa kaka yake na kwa umkwe, na kuvaana vovoni avisigala. ⁵⁵Lino sakavape pagali pavene inyama ya avana va mwene iyene iluta kwilya, ulwa kuva sakikasigale kinu kuuvuvamizi uwa tatu iyene uadui vako ikuyivika pakyanya palyuve na igati pavujenge woni uwa mji gwako.⁵⁶Udala upole na undegefu uyu mlipamopene numwe umwene finogwa ukuluhusiwa ukuvika ilitamilo ilya kilunge kya mwene palifu ulwakuva umpole na amalingo ga mwene iva nu wifu ku gosi ugane va mwene yuywa. kumwana vamwene ndumiana na umwana wa mwene uhinja. ⁵⁷Na umwana vamwene ufijele uyu aivaihumila pagati pa malunde ga mwene, na kuvana. avaviva viholiwa ikuvalya kusili ukulemwa ikinu ikinge uvuvamizi na itabu ijene uadui vako ivika pakyanya palyuve mgati mbujenge wa umji gwaleo.⁵⁸Ungave sukibate amamenyu goni aga selia aga gandikwe mukitabu iki, ili ukulihesimu ilitawa ili ilivaha na ilyakogofya utwa unguluve vako. ⁵⁹Lino utwa yivomba ulutovo lwako ukuva lya kuogofya, na gala ga kivumbuko kyako [ mlitumbu lyako ] giva tutovo luvaha, lwitola ifigono vingi, na uvulanu uvakali, uwafigono vingi.⁶⁰Itwale pakyanya palyuve mara kingi uvutamu woni uwa kumisili uwene wiva ukuwogopa na utakung'ang'ania. ⁶¹Pia kila vutamu wivu nululovo ulwene salwa ndikwe inkitalu ikya selia iji, aga nagene utwa ukugantwala pakyanya palyune mpaka upuwikwiteketesya vuve. ⁶²Visigalili vadebe ku idadi vuyikala ukuva wite nondwe ija kukyanya ukuva iidadi, ulwakuva aukapulihije isauti/ inyilango ya utwa uguluve vaho.⁶³Yiva ndulu yikale katali utwa uwahowike pakyanya palyuve na kuvuba amanonu, na ukuvongeleja, basi yikovoka pakyanya palyuve ukuvomba uyagee, na ukwangamila. wihejiwa pa kilunga ikini va waluta ulutama. ⁶⁴Utwa ikukuheja paninie na ovanu voni ukuhuma kumwiso wa kilunga mpaka mwiso kuvunge wa kilunga ukuva kukuene witehele eminguluve igya imbavo na iliwe.⁶⁵Paninie nu avamalaifa aga sukapate ukununula, nu sawiva na apakupumusika pasi pamalunde gako, puyiva utwa ikukupa ukwo inumbula ya ukutelemeka amiho agasagilola na uvumunu uvusulumine uziki gwoni. ⁶⁶Amwisya gako iyugilayugile ukuva na amasyake pavulongolo palyuve, vukwo gopaga kila ikelo na pamusi na sawiva nu vuhakika kabisa amaisya gako.⁶⁷Pamilaru wijova, ''Ninogwa yaliyive kimihe,'' na kukimuhe wijova ''ninogo yaliyive pamilavo ''ulwakuva alinihofu munumbula jinyo na ivinu ifyene ameho gako wilasimika ukulola. ⁶⁸Utwa ikukutwala kumisili imara iyingi ku meli, kunjila iyeni nakuvulile sukayivone imisili kange, '' kula wikwiheja ukugujiwa kuva aadui vako ndulu iva umbana [ utumwa ] wa kukigosi nu wa kidala, lakini sakukane nu munu uva kuvagula.

¹Aga gu mamenyu agene utwa alikupa umusa ukuta avavule wanu ava islaeli nu kilunga kya moabu, amamenyu ageke agagogelijiwe mu liagako iliavombile paninie navene kula Holebu.²Umusa akavilanga avaislaeli voni na ukuvavule. '' mulolile kila kinu ikikyene utwa iliyavombile pavolongolo pamiho ginyu kukilunga ikya kumisli kwa farao, mwivavombi va mwene mwivoni, na kukilunga kyamwene kyoni. ³Itaaba imbaha iyene amiko ginyu galiloke ivijago paninie na ile ifivovuko ifivaha. ⁴Linu mpaka ileo utwa savapile umumbula iya ukulumanya, amiho aga kulola au imbulukutu ija keepulihija.⁵Nivaongosije imiaka arobaini ndudasi imienda gyenu sagiasukale pakyanya palyumwena indala jinu sajasakale malunde ginyu. ⁶Samwalye ukata gwogwoni na wala ukunywa divai yoyoni au ikinu kyokyoni ikyakunya wa ikyakugaja ili kwamba muwesye ukulumanya ukuta unene nene utwa unguluve vako.⁷Vumwijile aponu apa, usihoni umfalme wa Heshvoni, na ogu, umfalme wa bashani, vakija kwa ajili yeti ukulutova, na tukavalova. ⁸Tukalola ikilunga kyavo ukuvapa kama vulithi [ vuhali ] wa reubeni, kuva avagudi na kwa inusu ya kivumbuko ulukolo lya manase. ⁹Lino ibalilila amamenyu aliagano ili na ukugavombela, ili ufanikiwe ku kila kinu ikiwivomba.¹⁰Umwe, mwivoni, mkwima ilelo pavulongolo pa utwa unguluve vinu, avahahe vinu ivikolo fyinu avasee vinu avaviongozi vinu avagosi voni ava islaeli. ¹¹Avana vinu, avadala vinu na avahesya vinu avene mwovali pamopene na uvujenge/ uvutamo winu, ukuhuma kuyula iyuino gwa imbao jinu mpaka kuyula uyu enega amalenga.¹²Mlipo apa ili ukuta mwingili muliagano lya utwa unguluve vimjo na ukuvuni ulwijigo ikyene utwa unguluve vako ivombo nuve ilelo. ¹³Ili jive avavombela ilelo ukuwa avanu vamwene, na ukuva awesye ukuva unguluve kwa ajili yako, nduvu ajovile kulyuve na nduvu akejigile kuva babu kuku vako, kwa abrahamu, kwa isaka na kwa yakobo.¹⁴Ulwakuva nivomba iliagano ili na ukwijiga ulu sio na nuve vimwene . ¹⁵Pamopene kila munu uyuimile apa pamope na nufwe ilelo pavulongolo pa utwa unguluve vitu bali vala avasipali pumopene nufwe ilelo navo. ¹⁶Ulumanyile nduvu tukatamaga, mukilunga ikya misili na nduvu tukapinyatwike paninie na amataifa avene vakavalutilila.¹⁷Mujiwene esanamu javo vujikalaja ijivate sanije ku mbavo na mawe, ihele na idhahabu, june jikale panine numwe. ¹⁸Sibitisya asipali pagati palyumwe ugosi, udala kikolo, au kvumbuko angane enumbula yamwene ikundeke utwa unguluve vitu ilelo, ili uhuluta nu uhutesikikela iminguluve igya avanyapanji avo. sibitisya asikali pagati palyumwe ililela ililihota unyongo na epahanga. ¹⁹Usiki ugu umunu uyo puliho ilimenyu ilya ulukoto ulu, ikwihovosya mu numbula yamwene nu kujova, ''Niva ni amani, ingawaje igenda ni ikiluli kya numbule yangu''. ije yikuvaangamija uwigu pawinee nu uwumu.²⁰Utwa ikusyikila, lakini ulwakuva ilyoyo ilya utwa ni wifu wamwene vuhumba nike umunu uyo, na leluhoto joni iji ya ndwikwe ikitabu iki fiva pakyanya pamwene na utwa ekuliheja elitawa lya mwene ukuhuma kukyanya. ²¹Utwa ikumbika kuluvafu kwa ajili ya uvufwe uluhuma mufivumbuho fyoni kwa islaeli, kwa ukukongana nu uluhoto joni ija agano ilyene ili lya ndikiwe mukitabu iki kya selia.²²Ulukolo ululwikonga, avana vako avavivu vihumila baada yangu. nu hesya yaikwija ukuhuma ikilunga ikya kuvutali, yavijovelela vuvilola amapigo pakyanya pa kilunga iki na uvutamu uvene utwa ajavombile gave. ²³Na yavivuvilola uhuva ikilunga kyoni yivile ikibinti nu mwinyo iyiyihoma, ujiyikoja, apene pasipali kinu ikiki viali wa au ulwahola amatunda, apene sapimela ikinu kyokyoni, piva ndulu pali pa sodoma nu Gomola, Adma na seboimapene utwa akapateketesya nu luvipone ilyoyo elyamwene. ²⁴Yuvijova pamopene na avamataifa avage '' kuli kiki utwa avombile ili kilunga iki ? amafuki aga lyoyo ili ilikali ivonesya ikiki?²⁵Pulino avanu yavijova '' ulwakuva viva vavombile ukulekelesya iliagano ilya utwa, unguluve uva kuvavabu vavo iliavombile navo uluavahumije ukuhuma kumisili. ²⁶Ulwakuva vahegile nu ukugitumikila iminguluve ingingi na ukugitekela, minguluve apene savakalumanye, na apene sakavape.²⁷Pulino ilyoyo ilya utwa lihumile nu vukali uwa kilunga iki ili ukutwala pakyanya pamwene ukekoto lwoni ulukandikiwe mu kitabu iki. ²⁸Utwa avahejije ukuhuma kilunga kyavo ni lyoyo, uluvipo, na kuluvipo ulukali na ukuvatega ikilunga ikingi ilelo.²⁹Amambo aga sili ga utwa unguluve vitu mwene, lakini amambo agalipa vuvalafu gitu isiku joni pamopene na avahoji vetu, ili tuvombe amamenyu goni gane selia iji.

¹Ifinu ifi ifikwija pakyamja palyuve, ulusayo na ulukoto ijinivikile pavulongo palyuve na wawivona wikumbuka nuhala paninie na amataifa agange apene utwa unguluve vaho avasuhile. ²Vuwikumbu yila utwa unguluve vako na ukukonga esauti , yamwene, na ukukonga goni agene agaikukuvula ilelo uveve na vana vako kunumbula yako yoni na kwa nafsi yako yoni. ³Umwene utwa unguluve vako ikuvisye tulania ukulekwa kwako na ukukuvonela ilusa yaikuwa vuja na ukuwalundania ukuhuma ku vanu voni avene utwa unguluve vako akawatawinye.⁴Avanu vako avatawanyike puvali vavile kutali sana pasi na kukyanya ukuhuma ukwo utwa unguluve vako ikuvalundania pamopene, na ukuhuma huko ikuvaki livula. ⁵Utwa unguluve vako ikuvatwala kululunga ekyene avababu vitu vakimiliki, numwe natokimiliki kange ikuvavombela amanonu kuvongeleheja saidi ya ukuvavombele ava babu vitu.⁶Utwa unguluve vako chugutahili inumbula yako na inumbula ya ikivumbuko kyako ili ugane utwa unguluve vako ni numbula yako yoni na jinafsi yako yoni, ili kuvuva unesye ukutama. ⁷Utwa unguluve vako ivika uluhoto lwoni kuvaadui vako na kuvange voni avabiku kalalela, avali kukutesya. ⁸Wivuya nu kukonga isauti ya utwa, nuve vukujivombele indagilo jamwene joni ijene nikakuvulile ilelo.⁹Utwa unguluve vako ikuhuvombele vunonu kumbombo yoni ya ikivoko kyako, pa matunda aga mbili gwako, aga malunda aga ifidimo fyako, amatunda aga kilunga kyako na agumafanikio, ulwakuva utwa chovoha kange amafanikio agako giva ulwahowike kuva babu zako. ¹⁰Yaivomba ndee ingave yuwikonga isauti ya utwa unguluve vako, ili ukujibata indagilo jamwene na iselia jamwene ijiijene jandikwe mu kitabu iki kya selia, ingave vukusyetukila utwa unguluve vako, ku numbula yako yoni na kukafsi yako yoni.¹¹Ulwakuva indagilo iji uyukuvula ilelo sio mala sana kange isipali panji pa uvuwesyo wako uwakufikila. ¹²Isipali kukyanya, ili uleke ukujova, ''veni uyu aliluta kwa ajili yitu kukyanya na ukulutwalila kulyufwe na ikutuvombela ili tuyipulike ili tuwesye ukuyivombela.¹³Kange isipali kumwambo iya inyanja, ili uleke ukujova ''veni uyuiluta kumwambo iyavili iyanyanja kwa ajili yetu na ukutuluvulila kulyufwe na ukuluvombela tupulike ili tuwesye ukuyivombela. ¹⁴Lino ilimenyu pulili kalibu sana kulyuve, undomo gwaho na yinumbula yako ili yiwesye ulivombela.¹⁵Lola, ilelo ni vikile kuvulongolo kulyuve uwumi na uvunonu, uvufwe na uvuvivi. ¹⁶Yingave yuwikugakonga amaagizo aga utwa unguluve vaho agene ikukulagila ilelo ukugana utwa unguluve vaho na ukugenda munjila jamwene na ukwilalilila indagilo jamwene, uvutalatibu wa mwene naiselia ijamwene, witama na wikwongelijiwa nu utwa unguluve vako ikukusaja mu kilunga ikyene wikwingila ukulama.¹⁷Lino inumbula yako ukayigevasye na uleke ukupulihija na wihambuka nu ukunogwa ukwidika lininguluve igingi na ukugite kele. ¹⁸Basi ilelo nikukutangasia kuhyune ukuta ja yilweli vukwangamila ifigono fyako safikaongeseke ikilunga umwitama pakyanya ya yordani ukwingile na ukutane.¹⁹Nikujitanga imbingu na ikilunga ukusuhudila ukuhusu uveve ukuva nivikile kuvulongolo kukyuve lewami na uvufwe, ulusayo na ulukoto lino wihalile uwumi ili uwesya ukutama, uveve nu ulwoloho lwako. ²⁰Uvombe ndee ili ugane utwa unguluve vako ukupulihija ulwilango lwamwene na ukusigali la kumwene ulwakuva umwene viwami wako na uvulali wa ifigono fyako. vomba ndee ili uwesye ukutama ikilunga ikyene utwa akiyigile kuva mababu zetu kwa Abrahamu kwa isaha na kwa yakobo ukuvapa.

¹Umusa alutile nu uhujova amamenyu aga ku islaeli voni. ²Ajovile kuvene ''Lino ndiliumli nimiaka mia moja na isilini saniwesya ukuhega na ukwingila kange, utwa ambulila, '' sani kalovoke iYordani iyi. ³Utwa unguluve vako ikukulongolela kuvulongolo kulyuve ikuvaangamija amalaifa aga pavulongolo palyune, nuve vukuvapoka. uyoshua yailuta kabla yako, ndulu utwa nduvuajovile.⁴Ulwa ikuvavika kuvene ndulu avombile ku sihoni, nakwa ogu, avatwa va waamoli, na kilunga kyavo nduluakavangamije. ⁵Utwa ukukupa uvusindi pakyanya pavene vovukwagana navo kubaja, nuve vivomba kuvene, kwoni mununi kuvulile. ⁶Uve hodali na uve na uvujasili uvunonu uleke ukwogopa, na uleke ukwogopa ulwakuva utwa unguluve vaho vimwene iluta mapeme kabula, yako, siku kugwisya wala ukukuleka.⁷Umusa akamwilanga uyoshua na akambula pamiho pa ava islaeli voni uve hodali na uve nu vujasili uvamunu ulwakuva wihega na ava avanu avapile ava mababu ukuvapa wivomba vihalile. ⁸Utwa umwene viiva vakuhuta kabla ya uveve, ivapaninie nuve sakakugwisye wala ukuku lekela, ulehe ukwogopa, uleke ukudenyeke inumbula.⁹Umusa aliandike iselia iyi na ukuvapa avalekeji avana va walawi avene vavapimbile kevokosi lya agano lya utwa, kange agavile inakala ijamwene kuva see voni ava islaeli. ¹⁰Umusa akavalasimisya na lelujova, ''ukuva kile mwisho ugwa miaka saba, umuda uguvikilwe ugwa itigono fyoni kwa ajili ya ukufuta amadeni, kusikukua iva ivibanda. ¹¹Apene islaeli yoni yijile ukwihumia pavulongolo pa utwa unguluve wako katulu isehemu popeneikupahala ukuvu apvulaje pamwene, wikwimba iselia iyi pavolongo pa islaeli yoni vuvipulike.¹²Lundania avanu avagosi, avadala na avadepe na avahesya vako avile paninie pa vujenge wako, ili awesye ukupulika na ukumanyila, na ili vawesye ukuhesimu utwa unguluve vako na ukwibala amamenyu goni aga selia iyi. ¹³Vomba ndee ili na avanu vavo, avene suvalu manyile, wawesye, ukupulika na ukumanyila ukumhesimu utwa unguluve vako, ingawaje witama kilunga ikyene wiluta kukyanya ku yordani ukuemiliki.¹⁴Utwa alimbulile umusa, ''Lola, ekigono kikwija apene lasima wifwa, umwilange yoshua mwivonesye kulihema lya kutano, ili ukuta niwesya ukuvapa indagilo, ''Umusa na u yoshua vakahega na ukwivonesya ku hema ya ukutano. ¹⁵Utwa akivonisye kuhema kwa imbunda ija ilivingu, imbanda ya livingu yikimila pakyanya pa kifigo kya kihema.¹⁶Utwa alimbulile umusa '' lola , wigona na avababa vako, avanu ava yavikwinuka na ukwifanya ukuta vamalaya na ukuhuluta ku minguluvi igya kusikitisya gyogyene mwigili pamopene nawo.¹⁷Basi kufigono ifyo, ilyoyo lyangu, yuliwake ukuhusu avene nikuvaleka. nifiha isula yangu kuvene navene yavimili wa na uvufwe na utaabu nyingi jikuvi, vata ili vajone ku kigono ikyo. uvufwe uvu sawijile kulyumwe ulwakuva unguluve asipali pagali palyumwe?. ¹⁸Ja yilweli yanifiha isula yangu kuwene ku kigono ikyo ulwakuva uvuvivi woni uwene wivu vavombile, ulwakuva viva vasyelukile iminguluve igingi.¹⁹Basi lino andika ulwimbo ulu kwa ajili yenu, na mvamanyisye avanu ava islaeli. uvike mumilomo gyovo ili ukuva ulwimba ulu luwesye ukuva vusaidi waagu kuvune va islaeli. ²⁰Vundi kuvatwalila ikilunga ikyene nikiyigile kuva mababu zenu, ikilunga ikikihlula ukuva lukame na uwuki na vuvilya na ukukwilanija na ukutupa, popene yavigevuka kuminguluve iginge navene vikugivombela na ukumbede unekange ukunanga iliaganu lyangu.²¹Imbiri na mitaabu uyingi yajikwija pamiho pa avanu ava, ulu ulwimbo lukuvavula pavulongo pavene [ ulwakuva salukasahaulike/ savakasamwe mumilomo mukivumbuko , kyavo ] ulwakuva nilumanyila inupango igivilengenesya ilelo, hala kabula sani valwalile mu kilunga ikinavaahidi.²²Lino umusa akandika ulu ulwimbo isiku yiyo, na ukuvamanyisya avanu va islaeli. ²³Utwa alimpile uyoshua umwene va nuni ululagilo ukujova '' uve hodali na uvena uvujasili uvunonu, ulwakuva ukuvatwale avanu va islaeli mu kilunga ikinikijigile ukuvapa avene, nuve niva paninie nuve.²⁴Yikahumila ukute umusa vuamalile ukuviga amamenyu aga selia iyi mu kitabu. ²⁵Akalagila avalawi avapimbile ilivokosi ilya agano lya utwa na ukujova. ²⁶Mtole ikitabu ike kya selia na ukuvika paluvafu pa uvokosi lya agano lya utwa unguluve vinu ili kiwesye ukuva pala kame vusaidi winyu.²⁷Ulwakuva nivamanyile uvuvivi winyo na jisingo jinu jivile ng'afu, lola ndivile mwami mpaka lino pamiopene numwe muvile vatula nongwa kwa utwa; yivandaheki vunifwilo unene?. ²⁸Mndondanihije avasee woni ava vivumboko fyoni ifyenu; na avaviongosi vinu ili nijove navo amamenyu aga mumbu/ ukutu muvene/ janene na ukujilanga mbingu nu kilunga ukusuhudia kuvene. ²⁹Ulwakuva nilumanyile vunifwila unene mwikwinanga lwoni na ukusyetuka ukuyileka injila iyinivalagila, uvufwe vukuvijila ku figono ifikwija, haya ya gikumila ulwakuva ya mwivomba agavile mavivi pamiho pu utwa, ili ukusaka mu lyoyo lya mavoko aga mbombo jinu.³⁰Umusa ajovile mumbulukutu ja ululu ndamano lyoni lwa islaeli amamenyu goni ga ulwimbo ulu mpaka ulukamilike.

¹Tega imbulukutu, umwe mbingu, na mundeke nijove. ²Yileke idunia yipuleke amamenyu aga undomo gwungu. lialeke ulumanyisyo lwangu gitike pasi wita fula, vuleke uvojofi wangu vugwe wite lumie, wita ifula iyilulile pakyanya pa amajani lakini, na witu fula ya amanyunya pakyanya pa ilizao.³Ulwakuva yanitangasya ilitawa ilya utwa, na ukupu uvuvaha unguluve vitu. ⁴Unalawe, imbombo yayene yikamilike ulwakuva injila jamwene ja lweli. umwene vi unguluve umwaminifu. jila uvuvivi [ uyu ilumile amaha ] umwene ni va jilweli na umwadilifu.⁵Vavombile aga gavile mavivi gavile kumwene avene vavile sio vana va mwene jasoni kuvene, avene kivile kizazi kivivi na ukupindika. ⁶Je wikusawadila utwa kunjila iyi, umwene vanu, vakonyofu na yumwe samwikwitu mbula ? Je umwene si baba vinu yula umwene avavumbile? Avavumile na ukuvakangaja.⁷Mkumbuke ifigono fila ifya katali, tusage initamile gya miaka mingi igya kusana. umbuje ubabu vako na mwene ikukuvonesya, avasee vako navene vikukuvula. ⁸Pale afene alipakyanya akavapile avamalaifa uvuhale wavo apaaka vagavile wamu voni, nu ukuvike imipaka gya vanu na uuavakangije idadi ya minguluve gyavo.⁹Ulwakuva ilifungu lya utwa uu vanu vamwene, uyakobo, lyu ligavo lya Uuhale wamwene. ¹⁰Alimbwene kukilunga kya ludasi na kuludasi ulukame na uhulugulila gwa mepo akasigilile na nukundolela nu kutunja ndulu imboni ya iliho lya mwene.¹¹Ndulu ilupuge vukilolela ikifumba kyakye ne nu ukutovu tovu amapapalilo kukyanya ku fyana fya yene. utwa mwene akatandaja amapapalilo ga mwene na ukuvalola na ukuvapimba ku mapapatilo gamwene. ¹²Utwa mwene alindongolile, pakawa pasipali unguluve ugeni paninie numwene.¹³Alindikile avombe ukwendesya mumaeneoga pakyanya pu kikenga, na akandisije amalunde aga kuludasi, akatupija ku asali ukuhuma mu liwe. na amafute ukuhuma ndunalawe ulukafu sana.¹⁴Alile isiagi ukuhuma kipuga nu ukunywa ulukama ukuhuma kipuga kya fidimo, paninie nu amafuta aga ifyane fya ngulusi, ngulesi inonu iligosi uva Basani nu imene paninie nu lugano inonu lwomi nuve ulikunywa idivai iyiyihumya ipofu iyi wa usanije kuhuma juisi ya mizabibu.¹⁵Lino yesuluni akakula ukuva gifu na ukutova amaleke akulile ukuva gifu, akulile igifu fijo, na akavile alile uvujaso wako akandekele unguluve uyu akambumbile na ukubele wa umwamba ugwa uwokovu wamwene. ¹⁶Valimbikile utwa avoneke uwifu kumingu luve gyavo ilya kusikitisya, kumakalajo gavo vaka kalaja.¹⁷Vakalumya isadaka ku mapepo, agene sio unguluve minguluve igyene savagi manyile monguluve igyene gihumije lino kalibuni, minguluve igyene avababu vitu savalakugyogopa. ¹⁸Ugulehile umwamba, ugwene gukali baba vako, nu ukasamwa unguluve uufu akuholile.¹⁹Utwa aliwene ili nu ukuvabeja ulwakuva ulwakuva avana va mwene ava kigosi nu avakukija vamwene vakasakile. ²⁰Nifihe isula yangu kuvene akajova ''Nune nilole umwisyo gwavo giva, ndakeki ulwakuva avene kizazi kinyalubedo, na avanu avene sio waaminifu.²¹Vambikile ukuva nu wifu kukila ikyene sio unguluve nu ukugalaja kumambo agavo agajile uvumuhimu. Nikuvavombe la vavone wifu ku kile ikyene sio litaifa, kikuwavipija ku litaifa ilikonjofu²²Ulwakuva umwoto ukuvisya ku lyoyo lyangu na yikwake mpaka pasi pa sheoli, yimile ikilunga na uvundeni wayene yikwasya umwoto imisingi igya ifyamba.²³Nivuyilela nu uvufwe pavene, nifyatula imisyale gyangu yoni kuvene. ²⁴Viyagunika ni njala nu ukuniliwa na amafuku vulikwaka nu ukunangamia umchungu, nisuha amino aga fidimo ifya muludasi, paninie na yisumu ya vinu ifigendele ilifumbu ndufumbi.²⁵Panji ipanga likukanangania, na igati ya ifiyumba uwogofi uvuvaha. Yivomba vate ndavule. Lumiana nu avakinja avabikile ikuvaanga mija, ufyele uyu ekwoha, na ugosi uyu alininyeke. ²⁶Nikayovi nikuvupalahania kutali, ukuva nivomba uvukumbuhijo kuvene ukuduga paninie nu avanu.²⁷Yaliyileke ukuva ikwogopa ukusaka uadui, nu ukuva uadui vamwene ngali vihigile kumakosa, nu ukuva va ngali vajovili '' ikivoko kyetu kitogile '' nalinivombu aga goni.²⁸Ulwakuva islaeli yolitaifu ililiyajije nu uluhala, na asipali uyualumanyile mugati muvene. ²⁹Ehe vangali vave nu uluhala valivi va vikwediwa ilii nu ukusigahija ukwija kwa mwisyo gwavo.³⁰Yiweseha ndakeki yumu ukufwima ava elfu, nu vavili ukuvika avakumi elfu mbulongolo, ukuleke umbaha vavo savagujije. na utwa savalekisye avene. ³¹Ulwakuva umwamba gwavaadui vitu si nduvu umwamba gwitu, nduvu vule avamaadui vitu vijova ukwidika.³²Ulwakuva uzabibu gwavo kwihuma kumu uzabibu gwa sodoma, nu kunu ifyalo fya Gomola, na zabibu ijayene ju zabibu ijilinisumu. visada ifyene vina uvuhali.³³Umvinyo gwayene gunya sumu uja injoha na sumu ingali uja njoka. ³⁴Ugu umpango sagufihime kumwene ku siri, na ukudindiliwa kabisa ku kukibana kyangu?³⁵Ilihombo lyu lyangu ukuhumia nu ifidia na kukasiki ikilunde kyavo poki lavu kityelela, ulwakuva ifigono ifya uvufwe wavo vuvile vuhegelile, na ifinu vu fikwija kuvene vivomba mbivimbivi uko vombehe.³⁶Ulwakuva utwa yaihumia uvuyilweli ku vanu vamwene na ikuvakolela ikisa na avavombi vamwene, ikuvalola ukuva amaka gavo gahegile, asikuli uyu aisi galila, yike avavanda au avanu avulihufu.³⁷Lino pualajova ''valikwii jiminguluve gyavo umwamba ugwe uguvamjililile. ³⁸Iminguluve igilikukya isadaka yavo imbaha nu ukumjwa umwinyo gwa sadaka ijavo ija kunywa ? Na vinamuka nu ukukutanga, na vave valinzi vako.³⁹Lola lino unene, lale unene, nene unguluve na ukuva asikuli unguluve uyuafwene nune, nibuda na nifwala uwumi, nilemaja na niponia, na asikuli umunu ayuikupoka ukuhuma mu maka agangu. ⁴⁰Ulwakuva yunitoja amavoko gangu mbinguni na ukujova '' vanilama ifigono fyoni'' vondivomba.⁴¹Vuniheja ipanga yangu ililimulika, na ikovoko kyangu vukilengwile ukulwa uvuyilweli, nihombeja ilihomo ili kufidila pa avaadui vangu, na ukuwahomba vala voni avabikung'alaja.⁴²Nivombo imishale gyangu ukutwala nu gunkisa na ipanga yangu limile inyama nu nkisa gwa avavubudilwe nu amateke, nu ukuhuma ku mitwe gya avafiongozo avaadui.⁴³Hovoka, umwe vamataifa, na vanu va unguluve, ulwakuva yihomba ikisasi unkisa gwa vavombi vamwene, yihomba ikisasi kuvaadui vamwene, umwene yivomba uvapatanisyo kwa ajili ya kikungu kyamwene, kuvanu va mwene.⁴⁴Umusa alijile na ukujova amamenyu goni aga ulwimbo uku mumbulu kulamu vanu, umwene nu uyoshua umwana va ununi. ⁴⁵Lino umusa akamala ukajova amamenyu aga goni ku islaeli yoni.⁴⁶Akavavula, '' mwikangaje uluhale lwinu kumamenyu agene nivapakile kulyumwe ilelo, ili ukuva muvavule avana vinu ukwibalilila amamenyu goni aga selia iyi. ⁴⁷Ulwakuva ili si lijambo lidebe ukulyuve ulwakuva ili vuwumi wako, na ukugendele ilijambo ili wikwiyongeleja ifigono fyako mu kilunga ikyene wikute kuvulongolo ku yorodani ukukimiliki.⁴⁸Utwa ajovile nu umusa ku kigono kikyo ne ukujova. ⁴⁹Luta ulukigi ulu ulwa fyamba fya abalimu, pakyanya pa kyamba kya nebo, apene ukile mukikenga kya moabu kifuki ni yetiko. wilola ikilunga kya kukaanani ikyene ni kuva pu avanu avaislaeli nu yive miliki yavo.⁵⁰Wifwa mu kyamba vuwitoga, nu vikunda nia ku vanu vako ndu uhaluni umwislaeli unino munufwilile. Pakyanya pa kyamba kya holi na ukuhudania ku vanu vamwene. ⁵¹Iyi yivomebeka ulwakuva aukali vajilweli kulyune paninie mu vanu va islaeli mu ndulenga ulwa meliba kula kukadeshi, mu lidasi lwa zini, ulwakuva suhavombele uvutukufu nu uluhala paninie nu vanu ava islaeli. ⁵²Ulwakuva yuwilola ikilunga kuvulongo kukyuve, lino suhingile kula mukilunga ikinikuvapa vanu va islaeli.

¹Avile afule usavuli, udvudi akavuya ukuhuma kuvasambulila avamaleki nu kutaama kusiklagi kumajuva gavili. ²Ilijuva lya datu, umunu yumo akija ukuhuma kukambi ya savuli imienda giamwene gikava gidijefwike akava ni fumbe kuntwe gwa mwene. wafike kwa Davudi akinami sya amiho ga mwene pasi akivika ukuva umwene siyo kinu.³Udavudi akambuja, '' wihuma kwii? umwnee akanda, '' nipukunywile ukuhuma kukambi ya israeli. ⁴'Udavudi akambula tafadhari unyelesye vunyivile imbombo vujivile '' Akanda '' Avanu vakanyila ukuhuma kumbaja, vingi vagwile. vingi vavo va fule. Usauli nu yonathani na vana va mwene va fuile. ⁵Udavudi akambuja undimi, '' ulumanyile ukuta usau nu yonathani mwana va mwene va fuile?''⁶Udimi uula akanda, '' kwa bahati ni kavile pakianya pa kiamba na baho akavile usau lyigamije mumbalala ya mwene, ni mutuka ja farasi na vilongolela vakale jilani uku mwibata. ⁷Usavuli wagewike akambona akanyilana ni kaanda, une ala.⁸Akambuja, ''uveve veni? ni kakajibu, '' unene ne mwamaleki,' ⁹Akambula, ni kukudova wimi pakyanya paliune umbude, ulwakuva itabu imbaha yimbwene, lakini uwumi mwuvule mugati mulyune. ¹⁰Punikiima pakyanya pa mwene nu kunibuda, ulwakuva ni kalumanyile ukuta sakawesye ukutama ulwakuva agwile. punikatola itaji yiyo yikavili kutwe gwa mwene ni kikuku kikyo kikale mukivoko kya mwene, nu kutitwala kulyive intwa vango''.¹¹Pu udavudi akadiefula imienda giamwene, na vanu voni vakale pamupene nave vakavomba vule vule. ¹²Vakalila,, vakombolesya nukufunga hadi nikimihe kunongwa ya savuliyonathani umwalive, avanu va yahwe, na kunongwa ya nyumba ya israeli ulwakuva vagwile kupanga. ¹³Udavudi akambula udimi ula, '' wihumila kwii '' akanda unene nilidimi va ng'esya va mwamaleki.¹⁴Udavudi akambula, '' kiki sukadwada ukumbada untwa, ubakajwa amaviga va Yahwe kukivoko kyako. ¹⁵Udavudi akanyilanga yumo va ndimi nu kumbula, '' Luta ukambude ' pu dimi viywa akaluta nukutova hadi pasi, umwimaleki nu kufwa. ¹⁶Pu udavudi akambula umwimaleki unya fwile'' ukiisa gwako guve pakianya pantwe paliuve ulwakuva undomogwako gushihudile dhidi ukujova, nibudile untwa ubakwa maviga va Yahwe.¹⁷Pu udavudi akimba ulwimbo lwa kwililisya pakyanya pa sauli nu Yonathani umwalive. ¹⁸Akavamulisya avanu ukumanyisya ulwimbo lwa Bow kuvana va Yuda, lulwa lusimbiwe mukitabu kya Yashari. ¹⁹Uvutwa wako, israeli vuhejiwe, pakyanya palive pakiyanya' ndakiki unyamaka wagwile. ²⁰Musite ukujova ku Gathi, musite ukutangasya kumitaa gia Ashikeloni, ilibidi avafilisti vasite ukuhovoka ilibidi vavo savatahiliwe vasite ukushe lekea.²¹Ifiamba fya Gilboa, kusite, ukuva nu lyumye au ifula pakyanya palyumwe. wala ifyalo fisite ukuhumya ifinu kunongwa ya kuhumya isadaka, ulwakuva apo ingao ya unyamaka yina ngiwe ngao ya savuli sayiwesya tena ukuviki wa amaviga. ²²Ukuhuma kunkisa gugwa vabudiwe, ukuhuma kumivili gia vene avanyamaka, uvupinde wa Yonathani savukavuye kunsana nuvu panga wa savuli savukavuye vuvule.²³Usavuli nu Yonathani vaganiwe nu kuva ni mota mbutamo wawo, hata unsiki gwa kufwa vavile paninye. vavile nuluvilo ukusinda itai, avilena maka ukusinda iduma. ²⁴Umwe mwivahinja va israeli mulile pakyanya pa savuli, yuywa avafwalije imienda gyagalama paninye ni finu fyagalama, nuyuywa akavikile amapambo ga gorodi mumienda giinyu.²⁵²⁷Jinsi avene avanyamaka vuvagwile kumbaja yonathani ubudiwe pakyanya paliuve. Nisikitike fijo kunongwa yako, Yonathani lukololwago ukaligane vango fijo. ulugano lwako kulyine lukavile lwa ijabu, ungalusa nije ulugano lwa in'dala. ²⁶Jinsi avanyamaka vuvagwile ni silaha jambaja jiyengile.

¹Yikava baada ya ago ulavuli akambuja uyahwe, ''Niwesya ukuoga mojawapo gya nkilunga kya Yuda?'' Yahwe akaanda, ''toga'' udavudi akavuja, '' nikilutili ikilunga kiliku? uyahwe akaanda, Hebroni''. ²Evo udavudi akaluta paninye na vadala va mwene vavili, Ahinoamu va Yezreeli, na Abigaili wa karmeli, ujane va Nabali. ³Udavudi akavatwala avanu vavovakale paninye nu mwene, nayuyunge akatwala ifamilia ya mwene ku kilunga kya Hebroni vavile vatengwile ukutama.⁴Pu avanu va kuyuda vakija nu kumbaka amafuta udavuvdi ukuva intwa kunyumba ya yuda vakambula udavudi, '' Avanu va Yebeshi Gileadi vansilile usauli. ⁵Pu udavudi akasuha avajumbe kuvanu va yabeshi akavavula, '' mubarikiwe nu Yahwe, ulwakuva muvonisye uvutiifu uvu kuntwa vinyu usavuli yuywa munsilile.⁶Lino uYahwe ikuvavoneseheja uvutiifu nu waminifu va kidihana. Nayune ni kuvavonesya uwema kunongwa ya gala gago muvombile. ⁷Lino basi, amavoko ginyo gave na maka, muve va jasi ulwakuva usavuli untwa vinyo afwile, Ni nyumba yoni ya Yuda yibakiwe amafuta nive intwa vavo.⁸Lakini Abneri umwana va Neri, umbaha va jeshi lya savuli, akantola uishboshelhi umwana va savuli akantwala kumahanaimu. ⁹Akambika uishoshethi lntwa juu ya Gileadi, Asheri, Yezreeli, Efraimu Benjamini na kuisraeli yoni.¹⁰Ishiboshethi umwana va savuli akali nu muliwa miaka arobaini akile itengula ukutawala kuisraeli, akalongoja imiaka givili. lyumba ya yuda ikava paninye na davudi. ¹¹Unsiki gugwa udavudi avile intwa kunyumba ya Yuda ukwa ku Hebroni gwavile miaka saba ni mieji sita.¹²Abneri umwana va Neri na vavombi va ishiboshethi umwana va savuli vakahumile ku mahanaimu ukuluta ku Gibeoni. ¹³Uyoabu umwana va seruya na vavombi va davudi vakahuma na kwagana navo kuntwa va Gibeoni, vakatama pala, ilipuga limo uvupande uvu wa intwa ni lipuga ilinge uvupande wa vili.¹⁴Abneri akamnula nyoabu, lin mwivadi ni mwime nu kusindana kuvulongolo kulyu mwei nyuabu akanda haya vinuke.'' ¹⁵Puu avadimi vavile vinuike nu kwagana, kumi na wawili kwa ajili ya Benjamini nu Ishboshethi umwana va savuli, na kumi na wawili ukuhuma kuvavombi va davudi.¹⁶Kila munu akibata untwe gw ndugu vamwe nu kutova ni poanga ya mwene kuvubafu wa panga wa ndugu va mwene, vakagwa pasi pamupene lino pala pakilangiwa kwa kiebrania, '' Helkath Hazzurim, '' Yaani likonde lya vupanga, '' lilyo kwilile ku Gibeoni. ¹⁷Imabaja yikava gali fijo ilijuva lila nu Abneri na vanu va israeli vakalemwa na vavombi va davudi.¹⁸Avana vadatu va sevuya vakavepo pala. yoabu, Abishai na Asaheli. ¹⁹Asaheli akale impepe amalunde ndi paa. Akankonelela uabneri kukalibu kisita ukupinduku uvupande wowoni.²⁰Abneri akalola kunsana kumwene nukuta veve Aseheli? Akanda '' nene''. ²¹Abneri, akambula, '' pinduka uvupande wakuli uve wa kuundya au kuhigi umwibate yumova vadimi nu kutola isilaha ya mwene lakini UAsaheli sakapinduka.²²Pu Abneri akambula tena uasaheli '' wime usite ukun,gonga, kiki ni kutove ipaka pasi ? nikukulola nda kiki kumiho kwa Yoabu ulukololwo?. ²³Lakini Asaheri sakidika ukupinduka. pu Aneli akang'oma kuwugi wa mbalala ya mwene, nu kuhu misyanya uvupande wa vili. UAsaheli akagwa pasi akafwa. pukila munu uyakafike palieneo lila UAsaheli wagwile nu kufwa, Akima palapala.²⁴Lakini uyoabu nu Abishai vakankonga Uabneri. unsiki ilijuva vulisema vakavile vafike pakyamba kya Amm, gugwa gulikalibu na sia kunjila yiyo yiluta kulundasi lwa Gibeaoni. ²⁵Avabenjamini vakilundanya kwisana kwa Abneli nu kwima kukyanya kukyamba.²⁶Pu Abneri akamwilanga nu kuta, '' je lasima ipanga jendelele ukudifula fijo ? je suhumanyile ukuta umwisyo gwayene gwiva imbivi? ndili ndili uvavule avanu vako vasite ukuvakonga avalokololwe?' ²⁷Uyoabu akand, '' linga unguluve witama, singale ujovile ewe Avasikali vango vakale vikuvakonga avolokololwe impaka vukito".²⁸Pu yoabu akapula indude, na vanu va mwene voni vakima nu kusita ukwendelela ukuvakonga ava israeli tena savakalwa tena. ²⁹Abneri na vanu va mwene vakasafili ikilo yoni ukugendela ku Araba. vakalovoka kuyolo dani, vakagenda Ipanavusika yoni lyikongile, nu kufika ku mahanaimu.³⁰Uyoabu akavuya ukuhuma ukunkonga uabneri akavalundanya avanu va mwene voni ambapo Asahari na vasikali avange kumi na tisa va davudi vakakepa. ³¹Lakini avanu va Davudi vakava va budile avanu 360 vabenjamini na va Abneri. ³²Pu vakantola uasahali nu kunsyila muwina wa tanyi wa mwene, lilyo likavile kubethehehemu. Uyoabu na vanu va mwene vakasafili ikilo yoni, kukakya unsiki vuvifika kuheburoni.

¹Kukale ni mbaja ya nsiki intali kati ya nyumba ya savuli na nyumba ya davudi udavudi akindelela nkupata amaka fijo, lakini inyumba ya savuli ikindelela nkuganda nu kuganda.²Avana vakaholiwa kwa davudi ukwa kuhebro un'goli va mwene uvakuvutengulilo akavile vi Amnoni, kwa Ahinoamu wa Yezreeli. ³Umwana va mwene, vavili, ukileabu, akaholiwe kwa Abigili, ujane va Nabali va karmeli. va datu, Absalomu, Akale mwana va moahka, ungenja va tarmai, untwa va Geshuri.⁴Umwana vane va davudi, uadoniya, akale mwana va hagithi wana va hano akale va shefatia umwaleve va Abitali. ⁵Nu kajila, ifileamu, Akale mwana va Egla blala va davodi Ava voni vakaholiwe kwa davodi ukwa kuhebroni.⁶Yekava unsiki gwa mbaja ya nyumba ya savuli ne nyumba ya davudi Uabneri akifyanya venyamaka kunyumba ya savoli. ⁷Usakuli akale nununave ilitawa lyamwene rispa, ung'onjava Aiya. ishbashethi akambuja Uabneri, ''kiki ugonelile nununave va baba vongo'?⁸Pu yikava Uabneri akakalala fijo ukuhumana na mamenyu go ishboshethi vope akajova, ''Je unene niliintwe gwambwa ya Yuda? Nivonesya uvuyelweli hunyumba ya savuli, utaye vaka kukekolo kya mwene, na varafiki va mwene, kwa kujita ukumbeka kukivoko kya davudi. Na bado elele vukongega ukuhuju udala.⁹Unguruve na ambombele evo, Abneri, nukuzidi, engavesani vombakwa davudi nduvuyahwe iyigile. ¹⁰Ukuhamisya uvutwa ukuhuma kunyumba ya savuli nukwimika ikigedea kya enzi kya davudi pakyanya pa israeli na pakyanya pa yuda, ukuhuma hu dani impaka ku bersheba. ¹¹''Ishboshethi sakawesye ukwanda uabneri climenyu tena, ulwakuva akadwada.¹²Pu uabneri akasuha avajumbe kwa davudi ukuta, '' ikilonga eke kyani ovombe amapalano nune noyave vulola ukuta ivoko kyangu kilinuve ukuyitwala israeli yoni kulwuve''. ¹³Upavudi akanda, '' vema, nivomba ilipatano nuve lino ilimenyu limo lilyo ninogwa ukuhuma kulyove ukuta sulakuvona kumiho kulyune lenga savukuntwala taji umikaeli ungenja vasavuli, vuvukwija ukwagana nune''.¹⁴Pu davudi, akajuha avajumbe kwa ishboshethi, umwana va jakuli, ukuta, '' ume umikali, udala kangu yuya nihomije kunongwa ya mwene govi mia moja ja va filisti''. ¹⁵Pu ishboshethi akasuha kwa mikali nukuntola ukuhuma kugeji ka mwene, opartieli umwana va larshi. ¹⁶Ugoji va mwene akakongano nave, kunu alinkulila, Akendelela hadi ku bahulimu. Pu Abneri akambula, '' Lino vuyaga kukaya '' pu akavuya.¹⁷Uabneri akajovelela navajehe va israeli akata, '' kataee mukanogilwe udavudi ave intwa vinyu. ¹⁸Lino muvombe evo ulwakuva uyahwe akajovile ukuhusu udavudi ukuta, '' kukevoko kya davudi umbombi vangu ni kuvapoka avanu vangu israeli ukuhuma kukivoko kya vafilisti nukuhumo kukevoko kya va lugu vavene voni''¹⁹Pu Abneri akata na vanu va Benjamini ana kwa ana. pu abneri akaluta kujova nu davudi uku kuhebroni akelesya kila ujambo hu israeli ni nyumba yoni ya benjamini vakanogilwe ukutimisya. ²⁰Unsiki Uabneri na vanu ishirini kati ya vanu vanu va mwene va kafika ku heburoni kundola udavudi, udavudi akandala isherehe kwa ajili ya yavo.²¹Uabeli akamwelesya udavudi, '' Nikwinuku nu kukalundanya ava israeli vano, imbaha vango intwa, leke avombe iliagano navene, ukuta utwawale juu ya goni gago winogwa '' Hivyo udavudi akanduhusu Abneri ukuhega, Abneri akahega kuamani.²²Pu avasikali va davudi nu yoabu va kavuya ukuhuma kuteka ifinu nu kwija ni finu fingi lakini Uabneri akasipali kuhebroni paninye nu davudi. udavudi akanduhwisiye ukuhega nu kuhega kuamani. ²³Unsiki uyoabu ni lijeshi lioni vavile vafike, uyoabu akavuliwa, ''Abneri mwana va neri akija kwa intwa, nuntwa anduhwisye ukuhega navope uabneri ahegile kuamani.²⁴Kisha uyoabu akija kwa ntwa nukuta, '' uvombile kiki? lola Abneri akijile kuliuve' kiki uduhwisye ukuhega navope alutile? ²⁵Sulumanyile ukuta UAbneri umwana va neri akijile kukusyova nu kuhilika ihali yako nu kulola kikyo wivomba. ²⁶Uyoabu avile ahegile kwa davudi, akasuha avajumbe ukunkonga uabneri,navope vakambuja ukuhuma kukisiva kya sirah, udavudi sakalumanye ilyo.²⁷Abneri avile avuyile kuhebroni, uyoabu akantola kulukanji kati ya kifigu leke ajovelele kufalaga. Bahapo uyoabu akangoma nditumbu nu kumbuda. ewo akahomba ikisasi kya nkisa ya Asaheli. ulukololwe.²⁸Udavudi avile apulike ilijambo ili akajova unene nuvutwa wangu tulivuvule ingongwa kwa yahwe daima mkuhusiana nukisagwa Abneri umwana va neri. ²⁹Ihatia ya nkisa ya Abneri yivi pakyanya pa yoabu ni nyumba yani ya takyi va mwene nu kusite ukukosekana ku kikolo kya Yoabu umunu unya fikoho, au unyavukoma, au unyakilema unyigendela ulubiki au uyafwile kupanga au uyalemilwe ikyakulya. ³⁰Pu Yoabu nu Abishai ulukololwe va kambuda UAbneri, ulwakuva akambudile UAsaheli ulukololwa kumbaja ku Gibeoni.³¹Udavudi akambula uyoabu na voni vavo vakale paninye nu mwene, '' mudiefule imienda giinyo mufuale imienda gea maheseni, nu kwililisya kuvulongolo kumbiliga gwa Abneri ''Nuntwa udavudi akagukonga umbili gwa Abneri unsikigwa kusiila. ³²Vakansila UAbeli ukwa kuhebroni untwa akalila, kusavuti kalibu ni lipumba lya Abneri na vanu voni vope vakalila.³³Untwa akililisya kwa Abneri vope akimba, '' Je ikanogilwe UAbneri afwa ndu nyaluhaha. ³⁴Amavoko gako sagakungiwe. amalunde sagakungiwe imigyololo. ndu munu unyigwa kuvulongolo ya vana va vuvivi, nduvugwile''. Avanu voni vakalila fijo.³⁵Avanu voni vakija kundola udavudi alye unsiki bado kujige musi, udavudi, ingave nivonja unkate au kyokyoni kabla ilijuva salisemile. ³⁶Avanu voni vakakivona ikisa kya davudi nu kunogeliwa ewo kukila kinu kilayo avombi untwa kikavanogela.³⁷Pu avanu voni ni israeli voni vakatambua ili juva ilyo ukuta salikale isaga lya ntwa Abneri umwana va Neri a fwe. ³⁸Untwa akavavula avavombi vamwene, '' Je samulumanyile ukuta umunu umbaha agwile elelo lyi ku israeli? ³⁹Nayune elelo ni gandile, ndanive ni bakiwe amafuta ukuva intwa. avanu ava va seru ya hatali fija kulyune. Yahwe ambuji hije umbivi nu kun'gomba kumbivi ja mwene nduvu yisitahili.

¹Yikava ishboshethi, umwana va savuli, avile apuliki ukuta ubneri afwile ukwa ku hebroni, amavoko gamwene ga kaganda, ni israeli yoni yikatebika. ²Basi umwana va sakuli akavile na vanu avavili vavo vakale vavaha va vikosi ifya asikali. yumo vavo akavile Baana nuyunga akavile Rekabu, avana va rimoni mbeerothi avana va benjamini iberothi yi kavaliwe kuva sehemu ya benjamini, ³Na vaberothi vakanyilile giaimu na vavile vitama pala hadi lino]⁴Basi uyonathani, umwana va savuli, akale nu mwana undemafu va malunde akale nu umuri wa miaka gihano lhabari ukuhusu usavuli nu yonathani avile afike kuyezereeli. uyaya va mwene akantola leke anyile. lakini unsiki avile inyila, umwana va Yonathani akagwa nukuva kelema. ilitawa lya mwene akilangiwa me fiboshethi.⁵Lino avanu va rimoni mbeerothi, rekabu nu baana, vakasfili pamusi unsiki gwa lijuva likali hadi kukaya kwa ishbothethi, umwene akavile atumelile pamusi. ⁶Udala yuywa alikulindilila ikifigo akakutila unsiki wikwela ingano, urekabu nu baana vukingila mugati molamola nu kumpititisya. ⁷Pu vavile vingile mugati munyumbani, vakantova nu kubuda unsiki wa gonelile kugati kumwene. nu kigida untwe gwa mwene nu kuhega nagwo, vakasafili munjila ikilo yoni imbaka kualaba.⁸Vakatwala untwe gwa ishboshethi kwa davudi ukwa ku Hebroni, vope vakambula untwa, ''Lola ugu intwe gwa ishboshethi umwana va savuli, undugu vako, yuywa alikuvulonda uwami wako. elelo uyahwe an'gombile ikisasi umbaha vitu untwa dhidi ya savulinu lukolo lwa mwene. ⁹Udavudi akavanda Rekabu nu Baana ulukolo lwe, vana va Rimoni mbeerothi, akavavula, ''Ringa Uyahwe witaama, yuywa avupokile uwumi wangu ni sida. ¹⁰Umunu yumo avile ambulile, Rola, usavuli afwile alikufikirila ukuta atwalile ihabari inonu, ni kamwibata nu kubuda ukwa kusilagi uwa uvuji la vunimpile kuhabali ja mwene.¹¹Ndakiki umunu umbivi vuikibuda unyaweye lweli mukipatala kya mwene mugati mu nyumba, je nisite ukunogwa unkisagwa mwene ukuhuma ku mavoko ginyo, nu kuvaheja munki lunga. ¹²Pu udavudi akavalagija avadimi, na vope vaka vabuda vakavagida amavoko na malunde gavo nu kuvapagika mundukanji nu ndisiva ukwa ku Hebroni. Lakini vakagutola untwe gwa ishboshethi nu kusiila kulipumba lya Abneri ku Hebroni.

¹Pu amakabila goni ga israeli vakandutila untwa ku Hebroni nu kujova, '' Lola, ufwefwe nyama na majege gako. ²Unsiki gugulutile, usavuli ulwakavile intwa pakyanya paliufwe veve ukaliogosije ilipuga lya va israeli uyahwe akakuvula. wikuvatola avanu vango israeli nu kuva intawala ku isreali.³Pu aza sehe voni va israeli vakija kwa ntwa ku Hebron nuntwa udavudi akavomba navo ilipata no kuvulongolo kwa Yahwe vakatawasya udavudi ukuva intwa va israeli. ⁴Udavudi akavile ni miaka therathini akavile anjile ukutawala, vape akatwala imiaka arobaini. ⁵Akatawala kuyuda imiaka saba ni mieji sita ku eburoni na kuyerusalemu akalongoja imiaka therathini ni gidatu pakyanya pa israeli yoni ni Yuda.⁶Untwa na vanu va mwene vakaluta kuyerusalemu kutovana na vayebusi, vavo vakavile venyeji va nkilunga. vakambula udavudi,'' sawiwesya ukwija apa ulwakuva avasavilola nava filema kiwesya ukukusigila ukwingila uvidavudi sawiwesya ukwija apa ⁷Lakini udavudi akayibata ikaya ya sayuni yiyo lino kilunga kya davudi.⁸Unsiki ugwa udavudi akajova, '' vavo vakava sambulile avayebusi, vitakiwa ukugenda kufereji gwa magosi leke vavafikile avafilelma na va fipofu vavo valugu va davudi.'' lyi ndiomaaana avanu vijova. '' vipofua na vofilema vasite ukwingila kukasi''. ⁹Vope udavudi akataama ku ngemeni vope akilanga kilunga kya davudi akajangusihija ulumato, ukwanjila kubalazani ukuluda mugati. ¹⁰Udavudi akava namaka fijo ulwakuwa uyahwe, unguluve vavutwa, akale paninye nu mwene.¹¹Pu Hiramu untwa va ku tiro akasuha avajumbe kwa davudi, ni mibiki gya mierezi, avafundiva kupulula na vakujenga. vakanje ngela udavudi inyumba. ¹²Udavudi akatambula ukuta uyahwe akambikile leke ave ntwa pakyanya pa israeli, tena akawinule uvutwa wa mwene kunongwa ya israeli avanu va mwene.¹³Baada ya davudi ukuhega ku Hebroni nukuluta ku Yerusalemu akatola avadala na vasulia vingi ukwa kuyelusalemu, na vana na vahinja vingi vavo vahaliwe kumwene. ¹⁴Aga gumatawa gavana mwene vavovaholiwe kumwene ukwa kuyilusalemu. shamua, shobabu, Nathani, selemani. ¹⁵Ibhavi, Elishua, Nefegi, Yafia, ¹⁶Elishama, Eliada, na Elifeleti.¹⁷Pu avafilisti vavie vapulike ukuta udavudi abakiwa amafuta ukuva intwa ku yerusalemu vakaluta voni kundonda. Udavudi avileapulike ilyo akika kunyumba. ¹⁸Basi avafilisti vakija nu kwinea kulusisi lwa mrefai.¹⁹Pu davudi akasuma vantagne ukuhuma kwa Yahwe akambula, '' Jee nivasambulile avafilisti? je wikuma uvusindi kuvene''. Uyahwe akambula udavudi, ''Uvasambulila kuvuyilweli ni kukupa uvushindi kuvafilisti. ²⁰Pu udavudi akavasambulila ukwa ku Baali perasimu akava sinda akajava, uyahwe amewafulikia ava vivi vango kuvolongo kuliune ukuta mafuliku ga magasi lino ilitawa lya lieneo lila poala likava likwilangiwa Baali perasimu. ²¹Ava filisiti vakafileka ifihwani fiavo pala nu davudi na vanu va mwene vakafiheja.²²Pu avafilisti vakija kavili tena nu kwiyelesya zaidi kulibonde lya mrefai. ²³Pu davudi akalonda unsaada kavili ukuhum kwa Yahwe akambula usite ukuvasa mbulila kuvulongolo, uvajungule ulwa kunsana nukuva lutila nkugendela amabiki ga miforosadi.²⁴Unsiki ugwawipulika isavuti ya lugendelo lwa mepo vuyikula kukyanya kumibiki gia miforosadi, hapo usambulile kumaka. vomba ewo ulwakuva uyahwe ilongola kuvulongolo kuliuve kulisambulila ilijeshi lya vafilisti. ²⁵Lino udavudi akavomba nduvu yahwe anya mulisye akavabuda avafilisti munjila mwoni ukuhuma ku geba hadi Gezeri.

¹Basi kwa malaiyinge udavudi akavalundanya avateule va israeli. ²Udavudi akinuka nu kuluta na vanu va mwene voni vakava paninye nu mwene ukuhuma ku Baali gugwa guli kuyuda leke ukutwala ilisaduka lya Nguluve lilyo likwilangiwa kulitawa lya Yahwe va majeshi, nyi taama kukyanya ku makerubi.³Vvakalivika ilisaduku lya Nguluve kukyanya ku mkokoteni umpya. vakalihumya ukuhuma kunyumba ya Abinadabu, yiyoyikale kukyanya kukyamba uza nu Ahio avana va kagulungoja ukukuteni. ⁴Vakaguhumya ukokoteni ni lisanduku lya Nuluve kukyanya kunyumba ya Abinadabu kukyamba. Ahio akava alongwile kuvulongolo kulisanduku. ⁵Pu udavudi ni nyumba yoni ya israeli vakanja ukunema kuvulongolo kwa Yahwe, nu kusangila ni fiombo fya musiki, ifinubi ifinanda matari kayamba na matawazi.⁶Hata vavile vafike mulisinikiso lya nasoni, jila isenga jika kwama, uuza akanyosya ikivoko kya mwene nu kukumb atila ilisaduku lya Nguluve vope ikali batilila. ⁷Pu iliyo lya Yahwe likawaka dhidi ya uza unguluve akantova kunonga ya mbivi ja mwene. uza akafwa pala pala palukanji palusaduku lya Nguluve.⁸Udavudi akakalala ulwakuva uyahwe akanto vile uuza, vope akapilanga aponu pala palesi uza. ilieneo ilyo likwilangiwa peres uza hata lino. ⁹Udavudi akadwada Uyahwe ilijuva ilyo akajova '' ilisanduka lya Yahwe liwesya ukwija kulyiune?''.¹⁰Pu udavudi sakava tayali tena ukulitola ilisaduka lya Yahwe kukilunga kya Davudi. badala yake. akalivika kulukanji kunyumba ya obedi Edom mgiti. ¹¹Ilisanduka lya Yahwe likatama munyumba ya obedi Edomu mgiti kumieji gidatu. Lino uyahwe akansaya umwene ni nyumba ya mwene yoni.¹²Pu untwa udavudi akavuliwa, '' Uyahwe akayisaya inyumba ya obedi, Edomu nakila kinu kikyoakalenakyo kunongwa ya lisanduka lya Nguluve'' Pu davudi akaluta nu kulitoja ilisanduka lya Nguluve ukuhuma kunyumba ya obedi Edomu hadi kukilunga kya davudi uku hovoka. ¹³Yikale vavo vakalipimbile ilisanduka lya Yahwe vuva gendile inambo sita, akahumya isadaka ing'ombe ningwada iyinonile.¹⁴Udavudi akamoga kuvulongolo kwa yahwe kumaka gamwene goni, akafwalile inaivera ya kitani kyene. ¹⁵Pu davudi ni nyumba yoni ya israeli vakali toja ilisanduka lya Yahwe kufigelegele ni savutija ndude.¹⁶Hata hivo ilisanduku lya Yahwe vulifike kujini kwa davudi, umikaili unginja va savuli, akahungila mundwelo. akambona untwa udavudi ivuya nu kumoga kuvulongolo kwa Yahwe. Akambeda munumbula ya mwene. ¹⁷Vakalingija ilisadaka lya Yahwe nukulivika lyene kuhema yi ya udavudi akavile alivikile pu davudi akahumya isadaka ya kuyenga na mahumihiji ga Amani kuvulongolo kwa yahwe.¹⁸Yikava udavudi avile amalile ukuhumya isadaka ya kuyenga ni sadaka ya amani, akava saya vanu kuli tawa lya Yahwe va majeshi. ¹⁹Nukuvagavila avanu voni, ilipuga lyoni lya israeli, avagosi na vadala, ikipande kya nkata inyama ni keki ya zabibu pu avanu voni vakahegakila yumo akavye kumwene.²⁰Pu davudi akavuya leke ayisaye ifamilia ya mwene. umikaeli unyinja va savuli, akahuma leke angane nu davudi vope akajova, jinsi gani mtukufu intwa va israeli wavile eleko, akilekelelije kimbwindi kuvulongolo kumiho ga vavombi miongoni mwa vavombi va mwene, ukuta yumo wa vapumbafu unji la soni ikwiguba tula yaywa.²¹Udavudi akanda mikali, '' Nikavomba ewo kuvulongolo kwa Yahwe, yuywa anyagwile kukyanya kwa tayi vako na pakyanya pa familia ya mwene yoni, yuywa ambikile ukuva indongoji kuvanu va yahwe kuva israeli. kuvulongolo kwa yahwe ni hovoka. ²²Niva nijila heshima hata zaidi ya apa, nkwi nyisya kuvulongolo kumiho gangu yune lakini kuava avavombi vavo uvajovile nilihesimiwa ''. ²³Lino umikali, unginja va savuli, sakale na vana impaka wa fwile.

¹Uyikava untwa avile atamile munyumba ya mwene, na baada ya yahwe ukuta ampile ilaha ukuhumana nundugu va mwene vavo vajungulile. ²Untwa akambula unyamalago unathani, lola, unene nitama munyumba ya mierezi, lakini ilisaduku lya Nguluve lili muhema.³Basi unathani akambula untwa, '' Luta vomba lilyo lilimunumbula yako, ulwakuva uyahwe alinuve''. ⁴Lakini ikilo yilayila ilimenyu lya Yahwe likamwijila unathani ukuta,. ⁵Luta nukumbuka umbombi va Davudi, ewowijova uyahwe. Je wikunjengela inyumba ya kutama?⁶Ulwakuwa sanigelile ukutama inyumba ukuhuma isiku ila vunivatwalile avana va israeli ukuhuma kumisili hadi elelo, badala ya yene nivile ni genda ku hema, ihema ya kwaganila. ⁷Ilieno lyoni lilyo nivile ni hamahama miongoni mwavana voni va israeli, je nikagelile ukujova lyolyoni na valongoji va israeli voni nikavavikile ukuvadima avanu vango va israeli, ukuta, ''kiki samunjengile inyumba ya miezeri?⁸Lino basi, mumbule udavudi umbambi vango, ikikyo ijova uyahwe va majeshi nikakutolile ukuhuma kuvudimo, ukuhuma kukujikonga ingosi, leke uvenntawala kuvanu vango va israeli. ⁹Nivile paninye nuve poponi baho ukalutile na niva katile kutali avalugu vako voni kuvulongolo kulyuve Nu kukujengela ilitawa ilivahandu ilitawa lya moja vapo vavavaha ka nkilunga.¹⁰Nitenga ilieneo lya vanu vango va israeli nayune ni kuvavala pala, leke vatame pave ne nukusita ukusumbuliwa tene. avavivi sava la vatesya tena, nduvu vakavombile kuwanjo. ¹¹Nduvu vakavombile mkuhuma ilijuva lila navile namulisye avalamuji kuvanu vangu va israeli. Na yune nikukupa ilaha ukuhumana na vavivi vako voni. zaidi ya ago, unene, Yahwe, nikukujove na ukuta nikukujengela inyumba.¹²Amajuva gako ikya gisila nu kugonelela paninye na vatayi vaka, nikinula ikikolo badala yako uya tanyi uyuihuma kumbili gwako yuve, nikangaja uvutwa wako. ¹³Vope ijenga inyumba kulitawa lyako, nayune nikukikangaja ikigoda kya mwene kya vutwa daima. ¹⁴Niva tanyi kumwene, vope iva mwanavango ikya ivomba imbivi, Nikumwazibu nulubiki lwa vanadamu nuluvavo lwa vana va vanu.¹⁵Lakini uwaminifu wa lipatano lyango sawikun'gegela, nduvu nikahejije ukuhuma kwa savuli, yuywa ni kangejije kuvulongolo kulive. ¹⁶Inyumba yakulyuve nu vutwa wakulive wa sibitika kuvulongolo kulyuve daima. ikigoda kyako kya vatwa kiva kivakikangafu daima. ¹⁷Unathani akambula udavudi nukuntalifu amamenyu ago goni, nu kumbula nukuhusu iliono lyoni.¹⁸Pu untwa udavudi akingila mugati nu kutama kuvulongolo kwa Yahwe, akajova unene nene veni, uyahwe unguluve, inifamilia yangu kyukiki leke unwalile apa punilipo. ¹⁹Nili likavile lijambo lidebe kuvulongolo kulyuve, umbaha uyahwe. Nukuta ukuhusu ifamilia ya mbombi vako unsiki umbaha wikwija, nayuve umbonisye ifikolo fifyo fikwija, umbaha uyahwe. ²⁰Unene davudi, nijove kiki kavili kuliuve? unyeshimu umbombi vako, Bwana Yahwe.²¹Kunongwa limenyu lyako, na kunongwa ya kukamilisya ilikusudi lyako vimwene, uvombile ilijambo ilivaha na muna evo nukulivonesya kumbombi vako. ²²Lino uveve ulimbaha, Bwana Yahwe ulwakuva asikuli uyunge yuywa alinduve, na asikuli unguluve uyunge badala yako, nduvupulike kumbulukutu jitu yufwe. ²³Kwani kulinikilunga kiliku kikyo kilinida vanu vaisraeli, ikilunga kimo pakilanya pakilunga kikyo uveve nguluve, ukalutile nukuvapoka kunongwa bako yuve vemwene? ukavombile evo leke vave. vanu kunongo yako yuve, ukwivombela ilitawa lyako yuve, nu kuvomba amatendo amavaha na ga kudwaja kwa ajili ya kilunga kyako, ukagahejije amataifa na manguluve gavo ukuhuma kuvulongolo kuvanu vako, vavo ukavapokile ukuhuma kumisili.²⁴Uyikangije Israeli ukuta vanu vako daima nuve, Yahwe, ukuva Nguluve vavo. ²⁵Basi lino, Yahwe nguluve lahadi yiyo avombili kuhusi umbombi vako ni kikolo kya mwene kivi kikangafu daima. uvombe nduku kajovili. ²⁶Ni litawa lyako live livaha daima, leke avanu vajove, Yahwe vamajeshi vi Nguluve va israeli, unsiki inyumba yangu davudi, imbombi vako ikya nyitama imara kuvulongolo kulyuve daima.²⁷Ulwa kuva uveve, Yahwe va majeshi, Nguluve va israeli, uvikile wasi kuvavombi vako ukuta wikujengela inyumba. ndio maana unene, imbombi vako nikavile uvujasili wa kudova kwangu. ²⁸Lino Bwana Yahwe, uveve Nguluve, na mamenyu gako ganyilweli, uvombi lahadi hii njema kwa mbombi vako. ²⁹Lino basi na yinogele uyisaye inyumba ya mbombi vako, leke yendelele kuvulongolo kulive daima kunongwa yuve Bwana Yahwe, ugajovile amambo aga, kuahadi yako nyumba ya umbombi vako yisayiwa daima.

¹Yikava baada ya aga udavudi akavasambulila avafilisinu kuvatola. Pu davudi akayitola Igathi ni fijiji fya yene ukuhuma kumakaga va filisiti.²Akayisinda imoabu nu kuvatova avanu va mwene ku nsitali ukuvavomba vagonelele pasi pakyanya pakilunga. akapima imisitali givili gia kubuda, nu nsitali gumo kamili ukuvuvika vumi pu avamoabu vakava vavombi va davudi nukutengula ukuhomba isongo.³Pu davudi akantola uhadadezeri umwana va Rehobu, untwa va soba, Hadadezeri avile asafili ukuvuja uvutwa wa mwene, kulugasi lya fulati. ⁴Udavudi akateka imutuka 1,700 ga farasi na vasikali ishirini elfu vavoviluta ulwamalunde. Udavudi akavagida amalunde ifalasi va mutuka lakini akahifadhi vakatosya jikatosya imutuka mia moja.⁵Unsiki avashami va Dameski vavile vijile unkuntanga Uhadadeziri untwa va soba, udavudi akabuda avashami avanu ishirini na mbili efu. ⁶Udavudi akavika ingome ku shamu ya dameski, na vashami vakava vavombi va mwene nu sindi na kukwa akalutile.⁷Udavudi akatola imbanda ja golodi jijo vaka vile naja avavombi va Hedadezeri akajitwa la ku ky Yerusalemu. ⁸Untwa udavudi akatola igolodi nyingi ukuhuma ku beta na ku Berosai imiji gia Hedadezeri.⁹Unsiki tou, untwa va Hamathi, avileapuliki ukuta udavudi alitolile ilijeshi lyoni lya Hedadezeri, ¹⁰Tou akansuha. Uhadoram umwalive va ntwa udavudi ukumpa isalamu nu kunsaya, ulwakuva udavudi akavile atovine nu Hadadezeri nu kuntola, ulwakuva uhedadezeri akavile atovile imbaja nu tou. Hadoramu akija paninye ni mbaja ya hela, ya golodi ni shaba.¹¹Untwa udavudi akafivika uwakifu imbaja lyu kunongwa ya Yahwe, paninye ni hela ni golodi ukuhuma kufilunga fyoni akavile asindile. ¹²Ukuhuma ku shamu, moabu, waamoni, wafilisti, wamaleki, paninye ni nyala joni jijo ajitekile ukuhuma kwa Hadadezeri umwana va Rehobu, untwa va soba.¹³Ilitawa lya davudi likamanyika fijo avile avatolile avashami kulibonde lya mwinyo, paninye na vanu vakale elfu kumi na nane. ¹⁴Akavika ingome ku edomu yoni, na va edomu voni vakavile vavombi va mwene. Yahwe akampile udavudi ukusinda kila baha alikuluta.¹⁵Udavudi akatawala ku israeli yoni vope akavomba ku haki nu kulihanya kuvanu voni. ¹⁶Uyoabu umwana va seruya akavile imbaha va lipuga, na Yehoshafati umwana va Ahiludi akavile ikwandika italifa. ¹⁷Usadoki umwana va Ahitubu nu Ahimeleki umwana va Abiathiri vakavile vatekeji, nu sevaya akavile insimbi. ¹⁸Ubenaya umwana va Yehoyada akalepakyanya pa vakerethi na vapelethi, navana va davudi vakavile va shauli va ntwa.

¹Udavudi akata, '' kulinuyoyoni uyasigile kufamilia ya savuli yuywa ni wesya ukumbonesya kukisa ikya Yonathani? ²Akalipo umbombi kufamiliya ya savuli ilitawa lya mwene vi siba, Akilangiwa kwa davudi. untwa akambuja, '' Akata veve siba? Akanda une nene mbombi, vaka nene,''³Apo untwa akajova, '' Asikuli uyasigile kunyumba ya savuli yuywa ni wesya ukumbo nesya uvunonu wa Nguluve?'' usiba akanda intwa, '' uyonathani alinumwana, yuywa indema va malunde. ⁴Untwa akambula, '' alikwii? siba akaanda untwa, '' Lola, pwale kunyumba ya makiri umwana va Amieli ku lo Debari.⁵Pu untwa udavudi akasuha avanu nu kun'gumya kunyumba ya makiri umwana va ukwa ku Dabari. ⁶Ewo umefiboshethi umwana va yonathani umwana va savuli, akija kwa davudi vope akinama kumiho kumwene hadi ku sakafu ukunyeshimu udavudi. udavudi akata, '' me fiboshethi'' vope akanda, '' lola, unene nilimbombi vako.⁷Udavudi akambula, '' usite ukudwada, maana lweli nikukutanga kunongwa ya yonathani tayi vako, nayune nikukuvujihija larithi yoni ya savali ukuku vako, nayuve wilya kumesa yangu daima. ⁸Mefiboshethi akinama nu kuta, '' umbombi vako ve veni impaka wikundola kukisa mbwa yiyifwile nduvunilivo''?⁹Pu untwa akamwilanga usiba, umbombi vasavuli, nukumbula, '' goni gago ga savuli ni nyumba ya mwene nimpile ukukuye va mbaha va mwene. ¹⁰Uveve, avalivo, na vavombi vako mwilima ifya lo kwaajili mwene na yumwe mwibena ifinu leke ukuta ukukuye va mbaha vakuli uve apekiwe ikyakulya, kukuta umefiboshethi, ukukuye va mbaha vakulive, ilya kumesa yango daima. '' Basi usiba akavile na vana kumi na tano na vavombi ishirini.¹¹Lino usiba akambula untwa, ''umbombi vako lvomba goni gago umbaha vango untwa, amwamulisye umbombi va mwene'' untwa akangeleja ukujova, kwa mefiboshethi akavile umwene ilijaga kumesa yangu, kama alipinye ni nyumba ya ntwa''. ¹²Mefiboshethi akavile nu mwana udebe ilitawalaya mwene mika. Na voni valikutama munyumba ya siba vale vavombi va mefiboshethi. ¹³Lino mefiboshethi akatama ku Yerusalemu, vope akalya ikyakulya kya daima kumesa ya ntwa, atakama akale ndema va malunde goni.

¹Yikavile pangela untwa va vanu va amoni akafwa, nu Haruni umwalive akava intwa pala. ²Udavudi akajova, '' Nivonesya ikisa uhanuni umwana va Nahashi, ulwakuva utayi va mwene akanunjije '' Lino udavudi akasuha avavombi va mwene kufaliji uhanuni kuhabali ya tayi va mwene, avavombi va mwene vakingila mukilunga kya vanu va Amoni. ³Lino avalongoji va vanu va amoni va kambula uhanuni ubaha vavo, '' Je wita lweli udavudi ikumweshimu utayi vako leke asuhile avanu kukukangaja inumbula? udavudi sasumile avavombi va mwene kulyuve leke valole ikilunga ukupelelesya, leke agevusye.⁴Pu Hanuni akavatola avavombi va davudi, akava keta nusu ya ndefu javo akadyefula imienda giavo impaka kumatamilo, vope akavaleka valute vavo. ⁵Udavudi avile avuliwe ukuhusu ilya akasuha ukuluta kuvapokela, ulwakuva vakavile vasukiwe fijo untwa akavavula, mutame kuyeliko impaka indefu jinyu ikya jimela, pumu vuyaga.⁶Avanu va ku Amoni vavile vawene vinuha kwa davudi, vakasuha avajumbe nu kuvajili avashami va Bethi Rehobu na soba, avasikali elfu ishiri avaviluta ulwa malunde nu ntwa va maka panine na vanu elfu, na vanu va Tobu elfu kumi na mbili. ⁷Udavudi avile apuliki, akansuha uyoabu nilipuga lioni ya vasikali. ⁸Waamoni vakahama va kavomba imisitali gia mbaja kuwingililo wa ndiango gwa muji gwavo, unsiki avashami va soba, na vala va Rehobu, na vanuva Tobu na maaka, vakima vene kuluhengo.⁹Uyoabu avile awene imisitali gia mbaja gikuni kalibila kuvulongolo na kunsana, akachagula badhi ya va israeli ava kimanyile ukutovana vononu na kuvapanga dhidi ya vashami. ¹⁰Ni sehemu yiyo yisigile ya lipuga, akavavika pasipa Abishai ulukololwe, vope akavavika kumisitali gia mbaja dhidi ya lipuga lya Amoni.¹¹Uyoabu akajova '' Yingave avashami vangave na maka zaidi pa kyanya paliune, na yuve, Abishai, lasima umoke. Lino ingawe ilipuga lya Amoni liva na maka zaidi pakianya paliuve, ni kwija kukupoka. ¹²Muve na maka na yufwe twivonesye ukuva na maka kwaajili ya vanu ni miji ya nguluve vitu ulwakuva Uyahwe ivomba gagoginogela kwajili ya kusudi lya yene.¹³Hivyo yoabu na vasikali va lipuga lya mwene vakahegelela kuvulongolo ku mbaja ya vashami, vakalasimika ukunyila kuvulongolo kulipuga lya israeli. ¹⁴Ilipuga lya Amoni lya vile liwene ukuta washami vanyilile, na vope pia vakanyila ukuhuma kwa Abishai vakavuya mugati mukilunga. Puu yoabu akavuya ukuhuma ku vanu va Amoni nu kuvuya kuyerusalemu.¹⁵Avashami vavile vawene ukuta valemilwe na vaisraeli, vakilundanya paninye kavili. ¹⁶Pu Hadareza akasuha kutwala lipuga lya washami. kumwambo kulugasi lya frati . vakija ku Helamu paninye nu shobaki, umbaha va lipuga lya Hadareza palayanya pavene.¹⁷Udavudi avile avuliwe, akavalundanya avaisraeli voni paninye, akalovoka muyulodani nu kufika ku Helamu. avashami vakipanga kumisitali gia mbaja dhidi ya davudi nu kutovana nave. ¹⁸Avashami vakanyila kuvulongolo kwa israeli. Udavudi akabuda avasikali mia saba va mutuka na vasikali va farasi elfu arobaini. shobaki umbaha va lijeshi liavo akalemejiwe nukufwa ukwa. ¹⁹Avatwa voni vavo vakavile vavombi va Hadereza vavile vawene ukuta valemilwe na va israeli, vaka vakidika ava israeli ukuva vavombi vavo. Pu ava shami vakadwada ukuvatanga avanu va Amoni tena.

¹Yikavile unsiki gwa kipupwe,] unsiki baho ikawaida avatwa viluta kumbaja, udavudi akansuha uyoabu, umbombi va mwene, nilijeshi lioni lya israeli. Vakalinanga ilijeshi lya Amoni nu kuuhusuru Raba. Lakini udavudi akatama kuyilusalemu.²Lino yikavile ilijuva limo unsiki gwa nikimihe udavudi akasisimuka ukuhuma mukitanda nu kuluta ku kanu ya kasi walipala akambona udala alikwoga, udala ula inonu fijo ukundola. ³Puu davudi akasuha nu kuvuja avanu vavovama nyile udalalula. umunu Yumo akajova, '' heuyu sivi Bathsheba, unyinja va Eliamu, vope si idala va uria mhiti?.⁴Udavudi akasuha avajumbe na vope vakantola, akija ku mwene nu kugona nave ulwa kuva akahumile kukwivalaja kumajuva ga mwene nu kuvuya kukaya kumwene. ⁵Udala akava nu lwanda, vope akasuha nu kumbula udavudi, akajova, unene nilinulwanda.⁶Pu davudi akasuha avanu kwa Yoabu, ukuta, ''unsuhe kuliune uria mhiti'' pu Yoabu akansuha uria kwa davudi. ⁷Uria avile afike, Udavudi akambuja ihali ya Yoabu ndakiki ilijeshi likwendelela, ni mbaja yiyo yikwendelela. ⁸Udavudi akambula uuria, '' wike kukaya kuli uve, ukalave amalunde gako, '' puu uria akahega kulieneo lya ntwa, untwa akansuha uzawadi kwa uria.Lakini uuria akagonelela paninye na vavombi va ¹¹mwene umbaha va mwene kundiango gwa kasri, wala sakike kukaya ya mwene. ¹⁰Udavudi avile avuliwe, '' ⁹Uria sakike kukaya ya mwene, '' akambula uuria je sukahume kusafwali? kiki sawikile kukaya kuliuve. Uria akajibu udavudi, '' Ilisanduku, na israeli na yuda vali mumahema, nu yoabu na vavombi va mbaha vango vatovile ihema mundohengo. unene yivandakiki ni wesya ukwika kukaya kuliune kukulya nu kunywa nu kugona nudala vango? lweli nduvu witama, sanivomba ewo.¹²Puu davudi akambula uuria, '' utame elelo kilal vo nikukuleka ulute'' kwa hiyo uria akatama kuyerusalemu ilijuva ilio na yiyoyi fuata. ¹³Udavudi avile amwilangile, akalya nu kanywa paninye na vope, udavudi akambomba agale. unsiki gwa nikimihe uuria akaluta kugonelela kukitanda kya mwene paninye na vavombi va mbaha va mwene sakika kukaya ya mwene.¹⁴Lino pana vusiku udavudi akansimbila uyoabu ikakalata, vope akayisuha ku kivoko kya uria. ¹⁵Mugati mu kalata udavudi akandika ndee,'' umbike uuria kuvulongolo kumbaja ingali fijo, tena mundeke atoviwe nu kufwa.¹⁶Pu yoabu wawene ikilunga kijunguriwe Akambika uria kulieneo lilyo alimanyile uaskari unyamaka vakavile vitovana. ¹⁷Unsiki avanu vankilunga vavile vahumile kutovana nilijeshi lya yoabu, baadhi ya kasikari va davudi vakagwa, Nu uria umhiti akabudiwa.¹⁸Unsiki Uyoabu akasuha amamenyu kwantwa ukuhusu chali ya mbaja, ¹⁹Akandagija unsuhwa ukuta, '' ikyawimalo ukumbula untwa ukuhusu chali ya mbaja. ²⁰Yiwesetano untwa akakalala, vope akavavula, ''kiki muha tovine mukilunga kyapipi evo. samukalumanye ukuta viwesya ukusambulila ukuhumila kulimato?²¹Veni ambudile uabimeleki umwana va Yerubeshethi ? Vidala uyaluhwisye iliwe lyakusyagila pakyanya pamwene ukuhuma pa lumato, nukufwa ukwa ku thebesi? kiki lino mukatamile ulumato evo? na yuve unjibu uria u mbombi vako afwile vope''.²²Lino unsuhwa avahega nukuluta kwa davudi akambule kela kenu kikyo akambulile uyoabu ukuta. ²³Nunsuhwa akambula udavudi, '' kuwanjo ava vivi vakale na maka kuliko ufwefwe, vakatukalibila. kuluhengo lakini ufwefwe tukavavuja kuwingililo wa ndyango.²⁴Nvatova mbalala vope vakavalahila avavombi vako ukuhuma kulumato, navavombi vantwa vafwile, nu mbombi vako uuria afwile''. ²⁵Pu davudi akambula unsuhwa '' umbole nde uyoabu, '' usite ukuluhusu ilijambo ilyo, ulwakuva ipanga yi buda nduvu yibuda uyunge. Vomba imbaja yako ukuva nyamaka fijo dhidi ya kilunga nukute kiwa unkangaje imumbula uyoabu.²⁶Lino udala va uria avile apulike ukuta un'gosi va mwene afwile akililisya fijo kwajili ya mwene. ²⁷Ukwililisyo kwa mwene vukujilile, udavudi akasuka kulantolo kumwene kukasri ya mwene, vope akava Idala va mwene akango lela avana. Lakini kikyo avombile udavudi sakikanogelwa uyahwe.

¹Pu yahwe akansuha unathani kwa Davudi. Akiju kumwene nukula, '' Pakale na vanu vavili kukilunga. yumu ale intayili nu yunge ale ingaju. ²Ula untayili akale nilipuga lyang'ombe ningosi nyingi fijo, ³Lino un'gaju sakale hakyokyoni isipokuwa ingosi yimo, yiyo akangolile nukundisya nukundela. Akakula paninye nu mwene. paninye navana vamwene. yila ingosi yilinkulya nu mwene nukunywa ukuhuma kukikombe kyamwene, vope akagonelela mumavoko ga mwene nukuva ndungenja va mwene.⁴Ilijuva limo untayeli akakava ungesya, lino umwene jokava tayari ukutola chidemo ukuhumo kulipuga lyamwene ⁵ilyang'ombe au ilipuga lya ng'osi leke ukumwandalila ikyakulya. Badala yake akatola ing'osi ya n'gaju na kuntelekela ung'esyo vamwene. Ilyoyo lya davudi likalo dhidi yantayili ula, vope akambula unathani kulyoyo nduvu itamo uyahwe, umunu yoivombile ilijamo ili yitakiwa afwe. ⁶Lasima ahombe ing'osi mala kane zaidi kwajili ya kikyo avombile ulwakuva jakale nikisa kumunu ung'aju.⁷Unathani akambula udavudi, uveve yuve munu ula ? Yahwe, unguruva va israeli ita ni kakuvikile amafuta uve intwa va israeli nukukupoka ukuhumo ku mavoko ga sauli. ⁸Nikakupa inyumba yambaka vako na vadala vamwene mumavoko gako. Nikakupa tena inyumba ya israeli niyayuda. Linga ago gakale madebe zaidi kulyuve ni kaniwesya ukukwongeleja mingi zaidi.⁹Lino basi kiki ubedile indagilo ja Yahwe, impaka ukavomba imbivi kuvulongolo kumwene? ubudile uuria umuhiti nipanga untolile udala va mene nu kuva idala vako. ukambudile ni panga ya lijeshi lya Amoni. ¹⁰Lino ipanga saliyahega munyumba yako, ulwakuva umbedile nukuntola udala va uria uiti ukuva idala vako.¹¹Uyahwe ita ndee, ' Lola, nitwala amaafa kuliuve ukuhuma ku kaya yako yuve. nitola avadala vako, kuvulongolo kumiho gako nukumpa ujilani vako, vope igonelela na va dala vako unsiki gwa pamusi. ¹²Ulwakuva uveve yuve ukavombile imbivi lyikusili unene nivomba ilijambo ili unsiki gwa pamusi kuvulongolo kwa israeli voni. ¹³Puu davudi avile ambulile unathani, ' Nimbombile imbivi Uyahwe' unathani akajibu udavudi, Yahwe vope anyilekile imbivi yako sawifwa.¹⁴Lino ulwakuva kulitendo ili ubedile Uyahwe, umwana uyaholiwe kuliuvelweli ifwa''. ¹⁵Puu Nathani akahega nu kuluta kumwene. uyahe akantova umwana yuywa udala va uria akangolile kwa davudi, vope akatamwa fijo.¹⁶Puu davudi akambula unguluve kunongwa ya dimi. Udavudi akafunga vope akingila mugati nukugonelela ikilo yoni palifu. ¹⁷Avasehe va nyumba ya mwene vakinuka nu kwima palukanji pa mwene, leke va mwinule ukuhuma kulifu. Lakini sakinuka, sakalya paninye navo. ¹⁸Yikavile ilijuva lya saba umwana akafwa. ava vombi va Davudi vakadwada ukumbula ukuta umwana afuile, ulwakuva kakati, '' Lola, unsiki umwana vumwumi twajovelile nave, sakapulihije isavuti yitu. yivandakiki tungambule ukuta afwile?''¹⁹Udavudi wawene ukuta avavombi va mwene vikwijovesyanya, akalumanya ukuta umwana fule. kavavuja, ''Je umwana afuile ?' vakanda ''Afile''. ²⁰Puu davudi akinuka ukuhuma palifu vope akega, akibaka amafuta nukubadilisya imienda giamwene akaluta ku hema ya kwaganila nu kwa buda pala, nu kuvuya kukasili ya mwene akanogwa ikyakulya kitwaliwe, vakamwandalila vopo akalya.²¹Puu avavombi va mwene vavile vambulile, '' kiki uvombile ilijambo ili? ukafungile nukulila kunongwa ya mwana unsiki vu mwumi, lakini umwana avile afile, ukinuka nu kulya. ²²Udavudi akanda akata '' Unsiki umwana vu mwumi ni kafungile nu kulila. nikajova veni uyalumanyile ukuta uyahwe aiwesya ukumbonela ikisa umwana utamaga au sivyo?. ²³Lino unsiki ugu afwile, puu ni fungile kiki niwesya ukumbuja tena? Niluta kumwene lakini umwene siwesya ukuvuya''²⁴Udavudi akamfaliji ubelhsheba udala? akingila kumwene, nukugona nave. pongela akahola umwana ugosi, vope akilangiwa sulemani. Uyahwe akang'ana. ²⁵Vope akasuha ilimenyu ukugendela unyamala go unathani kumwilanga Yedidia ulwakuva uyahwe aganile.²⁶Basi Uyoabu akatovana nu Raba, ikilunga kya vutwa va vanu va Amoni, vope akayiteka ingome ya mwene. ²⁷Lino uyoabu akasuha avajumbe kwa davudi nu kuta, '' Nitovine nu Raba, nayune ni batilile isehemu yiyoyi sambasya amagasi ga muji. ²⁸Lino isaiji ulilundanye ilijeshi lilyo lisigile ugujungule umuji nu kugwibata, ulwakuva nyingave ni kugwibata, gwikwalangiwa kulitawa lyango.²⁹Puu davudi akalilundanya ilijeshi lyoni nu kuluta ku Raba, akatovana navo nu kwibata. ³⁰Udavudi akatola isayika ya Golodi ukuhuma kuntwe kwa Ntwa vavo yuywa akavile nu vujitu wa talanta, nu kuva niliwe lya galama mugati muliene. Isayika yikavikwa pakyanya pantwagwa davudi akatola ifini fifingi.³¹Akavaheja avanu vavo vakavile kujini akavalasimisya ukuvomba imbombo ni misumeno, isululu ni soka, nukuvalasimisya ukujenga amatofali. Udavudi akalasimisya imiji gioni giavanu va Amoni ukuvomba imbombo lyo udavudi nilijeshi lioni vakavuya kuyirusalemu.

¹Yikavile badla ya ago Amnoni umwana va davudi, akanogwa fijo utamari udadaye va mwene uva kambo yuywa akale inonu, akavite litumbu limo nu Absalome, umwana uyunge va davudi. ²Amnoni akasononeka fijo kiasi kya kutamwa kunongwa ya Tamari udadaye va mwene utamari akavile bikra, na evo akavonike ayiwesekana uamnoni ukuvamba ilimenyu lyolyoni kumwene.³Lakini uamnoni akavile nu lafiki ilitawa lya mwene vi Yehonadabu mwana va shama, lukololwe davudi. ⁴Yehonadabu akavile munu mwelefu fijo. Akambula UAmnoni, '' kiki, umwana va ntwa iganda kila lijuva? kiki savukumbula? puu Amnoni akanda, ''Niganile utmri, udadaye va mwene va Abisalumu ulukololwangu.⁵Puu yehonadabu akambula, ''gonelela mukitanda kyako wivike ukuta ulintamu. unsiki utanyivako ikya ikwija kukulola, umbule, siwo unsuhe udada vangu utamari anyandalile ikyakulya kuvulongolo kuliune, lekenikivone nu kulya mumavoko ga mwene''. ⁶Lino uamnoni akagonelela nu kwifuanya intamu. Untwa avile ijile kumbona. Amnoni akambula untwa, ''siwo unsuhe utamali udada vango andae ikyakulya kwaajili ya vutamu wangu kuvulongolo kulyune like nilye ukuhuma mumavoko ga mwene.⁷Puu davudi kukasiri ya mwene akasuha ilimenyu kwa tamari, ukuta, '' Luta kunyumba ya lukololwo uamnoni umwandalile ikyakulya. ⁸Utamari akaluta kunyumba ya Amnoni ulukololwe ukwa gonelile akatola inonge nukuvumba nu kwandaa ukate kuvulongolo ku mwene nu kukanda. ⁹Akatola Ikikalangilo nu kumpa unkate lakini akabela ukulya. puu Amnoni akavavula vavovaka lipo,'' kila munu ahege.'' kila munu akahega.¹⁰Amnoni akambula utamari, '' twala ikyakulya kugati kuliune nilye mumavoko gako'' utamari akatola unkate gugwa akandalile, nu kutwala kugati kwa Amnoni ukakaye va mwene. ¹¹Avile atwalile ikyakulya kumwene, Amnoni akamwibatilila nukumbula, ija ugone nune, dada. ¹²Umwene ala ajibu, '' mwiko, kaka vango, usiteukundasimisya ulwakuva lisikuli ilijambo ndili lilyo liwesya ukuvombeka ku israeli usite ukuvomba ilijambo lyasoni ndili.¹³Niluta kwii leke niyepusye nisoni yiyo ilijambo ili ilya kuva tama wangu? nilitendo ili likukuvonesya ukuva ufuvile ukuva bila soni kuisraeli yoni. siwo nikukusuma ujovelele nuntwa umwene ikukuluhusu unole. ¹⁴Lakini uamnoni akankalalila utamali sakawesye ukumbulihija. ulwakuva akamwibite nu kugona nave.¹⁵Puu Amnoni akantola utamali kulioyo ilivaha. akankalalila fijo ya akale anogile Uamnoni akambula, ''Inuka nukuhega''. ¹⁶Umwene akanjibu, '' mwiko ulwakuva uvuvivi wa kumbika nihege uwa vuvuvivi fijo zaidi uvuvombile lakini uamnoni sakampulihije. ¹⁷Badala yake, akamwilanga umbombi va mwene nukuta, ''Inyeje udala uyu kuvulongolo kuliune, nukudinda undyango kunsana kumwene.'''¹⁸Lino umbombi va mwene akangumya nu kudinda undyango. utamari avile afwalile iligwanda lika vile lilamile vuyikavile ukuta unginja va vutwa vakavile nuvuhinja wa mwene vuvalikufwala. ¹⁹Tamari akavika ilyela pakyanya pantwe gwamwene nukudiefula iligwanda lya mwene.²⁰Absalome, ukakaye akambula, '' uamnoni, ukakaye avile nuve? isaiji nunala, dada vangu umwene kaka vako. usite ukulivika ili munumbula ''puu Tamari akatama mwene munyumba ya Abisalumu ukakayi. ²¹Untwa udavudi avile apulike ago goni akalile fijo. ²²Abisalome sakajove kyokyoni kwa Amnoni ulwa kuva UAbsalome akankalalila kukila ikya vombile ukusalilisya utamari, udadaye va mwene.²³Baada ya miaka givili imiguge uabsalome akava na vagida ngosi ulwage valikuvomba imbombo ukwa ku baali Hazori, gugwa gulikalibu ni Efraim, vope uabsalomu akavakalibisya avana voni va ntwa ukufika ukwa. ²⁴Absalomu akandutila untwa nukuta, '' Lola lino, umbombi vako alinavagida n'gosi ulwage. siwoni kukusuma intwa na vavombi va mwene valute nune imbombi vako.²⁵Untwa akamwanda uabsalomu, mwiko mwanangu, tusite ukuluta twivoni twiva ijigo kulyuve uabsalomu akahakikisija untwa, apange asite ukwidika ukuluta ila akansaya uabsalomu. ²⁶Puu Absalomu akajova, '' kama sivyo, basi sivo undeke ulukololwango uamnoni alute nufwe'' untwa akambuja, '' kiki uamnoni alute numwe?''²⁷Absalomu akansimilija udavudi akanduhusu uamnoni na vana avange va ntwa ukuluta nave. ²⁸Absalomu akansimilisya avavombi va mwene ukuta, ''Mupulihije kumakini. Uamnoni akyaiva agalile uvugimbi, ikya nikuvavula muntove uamnoni musite ukudwada mumbude. siunene ni valuhisye? muve nisili nu kuva hodali.'' ²⁹Lino avavombi va Absalome vakambombela uamnoni nduvu vamuliwe puu avana voni va ntwa vakinuka yumoyumo akatoga kunyumba ya mwene akakimbila.³¹Puu yikavile unsiki vuvalimunjila ihabali ji kamfikila udavudi ukuta, ''Absalomu abudile avana voni va ntwa asikuli hata yumo uyasigile. ³⁰Puu untwa akinuka nu kudiefula imienda gia mwene nu kulambalala pakyanya palifu avavombi va mwene voni vakima kalibu nu mwene imienda gia mwene gidiefuliwe.³²Yehonadabu umwana va shama, ulukololwe va davudi akanda, '' Imbaha vango usite ukuta avadimi voni vavo vana va ntwa vafuile viamnoni mwene viyunywa afwile . Absalomu akalipangi ilijambo ili tangu ilijuva ilyanangile utamari udadaye va mwene. ³³Kwa hiyo imbaha vangu intwa asite ukuyivika italifa lyi munumbula, ukuta avana voni va ntwa vafwile, uyafwile vi Amnoni. mwene.³⁴Absalomu akanyila umbombi yuywa alinkulolela akinula amiho ga mwene nu kuvo na avanu vingi vikwuja munjila kupembeni kunjila uvupande wa mwene wa magalibi. ³⁵Puu yehonadabu akambula untwa, ''Lola, avana va ntwa vikwija nduvu mbombi vako wajovile. ³⁶Yikava mara wa marile ukujova avana va ntwa vakafika, vakinula kavuti javo nu kulila nuntwa puninye na vavombi va mwene voni pia vakalila kuvu chungu.³⁷Lakini Absalomu akanyila nukuluta ku talmai umwana va Amihudi, untwa va Geshuri. untwa akililisya kila lijuva kunongwa ya mwalive. ³⁸Puu Absalomu akanyila nu kuluta ku Geshuri nu kutama ukwa imiaka gidatu. ³⁹Inumbula ya ntwa udavudi akanogwa ukuluta ukumbona uabsalomu ulwakuva akavile afalijike kuhabali ya kufwa kwa Amnoni.

¹Yoabu umwana va seruya akatambula ukuta inumbula ya ntwa ikanogile ukumbona ubsalomu. ²Puu Yoabu akasuha ilimenyu ukwa kutekoa ukuntwala kumwene udala unyaluhala. Akambula, ''sivo, fuala imienda gia kwulilisya wipele ukuva wikwililisya usite ukwibaka amafuta, lakini uve ndu dala yuywa ililisije kunsiki untali kunongwa ya yuywa afwile. ³Pu wingile kwa ntwa amamenyu ga kya niku kwilesya''. puu yoabu akambula amamenyu gago akayaiwesya ukujova kwa Ntwa.⁴Unsiki udala ukuhuma kitekoa avile ajovile nu ntwa, akinamija kumiho kwa mwene opasi nukutava. ⁵Untwa anange '' Untwa akambula, isida yako kinukiki? akanda, lweli ukuta unene nilijane ugosi vango akafwile. ⁶Unene imbombi vako, nikavile na vana vavili, vakalwa kukyalo, akasikuli uvakuvalamula. yumo akantova unine nu kumbuda.⁷Lino ikikolo kyoni kinuike kumbombi vako, vita'' ungeje uya ntovile ulukololwe Leke tumbude ukuhomba uwumi wa lokololwe uyambudile na ewo vikumwangamija undisi. nukulijimya ilikalasila liyo likwaka umwoto lilyolisigile nuku. n'gejeheja ugosi vango ilitawa lya vuhoji kukyanya kukilunga.⁸Puu untwa akambula udala, ''Luta kukaya yako na yune nilagija ilijambo ilya kuvomba. ⁹Udala ukuhuma ku Tekoa akaanda intwa, imbaha vango intwa inongwa yive kuliune na kuki kolo kya tayi vango untwa ni kigoda kya ezivalivuvule inongwa.¹⁰Untwa akata, '' yoyoni unyaikukuvula ilimenyu untwale kuliune, na vope sikukugusa kavili. ¹¹Pu udala akata, ''siwo intwa ankumbuke uyahwe unguluve va mwene, leke ukuta un'gomba kisasi kya nkisa asite ukunanga fijo leke ukuta va siteu kumwangamija umwanavango'' untwa akanda, nduvu unguluve witama lusikuli hata uluywili lumo lya mwalivo ulwakugwa pasi.¹²Pu udala akajova ''siwo indeke umbombi vako ajove ilimenyu limo zaidi kumbaha vango untwa'' Akajova, ''jova''. ¹³Lino udala akajova, '' kiki basi uvombile kuhila dhidi ya vanu va Nguluve? ukuta ewo untwa kukuta munu yuywa nya hatia ulwakuva untwa samumbujije tena umwalive unyahegile. ¹⁴Ulwakuva ufwefwe twivoni twifwa, ulwakuva. tuli ndamagasi agimwagiwa palifu nu kuta sagiwesya ukulundanya tena lakini unguluve sitola uwumi, badala yake ilonda injila kuvavo valikutali ukuvuya.¹⁵Lino basi nijovile ilijambo ili kumbaha vango untwa, ulwakuva avanu vandwajije, lino umbombi vako akijovesania munumbula ya mwene lino ni jovele a nu ntwa . apange untwa akampile umbombi va mwene ihaja ya mwene. ¹⁶Ulwakuva untwa ikumulihija leke ukuta ikun'gumya umbombi va mwene ku mavoko ga munu yuywa akaikumbuda. unene nu mwanangu yumo, tuhume kuvulithi wa Nguluve. ¹⁷Pu umbombi vako akasuma, uyahwe, siwo uluhusu ilimenyu lya mbaha vangu untwa lime unsada ulwakuva umabaha vangu untwa ni kama nyama lago va Nguluve kwakutofautisha uwema nu vuvivi, Uyahwe, Nguluve ave paninye nuve.¹⁸Pu untwa akanda nu kumbula udala ula, siwo wite ukumfiha ilimenyu lyolyoni lilyo ni kukuvuja'' udala akanda, ''Basi imbaha vango intwa ijove lino. ¹⁹Untwa akata, je sikivoko kya Yoabu kilipanine nuve kuaga goni? udala akanda nu kujova, ''nduvu witama imbaha vango intwa, asikuli uyiwesya uku elekea kukivoko kya kwandya waka kya higikugala umbaha vango untwa agajovile. vimbombi vako uyoabu unyambulile nu kundagija ukujova kikyo umbombi vako kikyoajovile. ²⁰Umbombi vako uyoabu avombile ewo Leke ukubadilisya kikyo kivombeka imbaha vango vinya luhala ndi hekima ya nsuhwa va Nguluve uyagamanyi goni agogivombeka mukilunga.²¹Pu untwa akambula uyoabu, '' Lola nikulivomba ilijambo ili luta nukumbuja ukimi uabsalomu. ²²Lino uyoabu akinamija kumiho kwa mwene pasi palifu kuheshima nukundimia untwa uyoabu akajova, '' Umbombi vako alumanyile ukuta apatile musayo kuvulongolo kuliuve, imbaha vango, intwa ulwamwa untwa ampile umbombi va mwene ihaja ya numbula ya mwene.²³Pu yoabu akinuka nu kuluta ku Geshuri, akambuja Aubsalomu kuyelusalemu tena. ²⁴Untwa akajova, '' Avunye kunyumba ya mwene lino aleke ukumbona kumiho kuliune pu Absalomu akavuya kunyumba ya mwene. sakavoneke kumiho kwa ntwa.²⁵Akasikuli umunu kuisraeli uyakaginiwe kuvunonundu Absalomu ukuhuma ku kulwayo lwa kiundu kya mwene hadi kuvutosi wa mwene akale vuvule iliwaa lyolyoni. ²⁶Avile agidile injwili kuntwegwa mwene kumwisyo kumwaka, kunongwa ya kuva njitu kumwene, akapimile injwili ja mwene zaidi ya shekeli mia mbili kukiwango kya kipimo kya ntwa. ²⁷Kumwene Uabsalomu va kaholiwe avanu vadatu nunginja yumo, ilitawa lyamwene, vi tamaali Akale idala inonu.²⁸Absalomu akatama kuyirusalemu imiaka giivili pasipo ukukuneka kumiho kwa ntwa. ²⁹Pu Absalomu akasuha ilimeyu kwa Yoabu leke agilikile untwa, lakini uyoabu akasuha ilimenyu mara kavili lakini yoabu sakija bado.³⁰Pu Absalomu akavavula avavombi va mwene mulole ilisyamba lya Yoabu lilikalibu nilyango, vope alini shayiri kula luta mukanyanye umwoto pu avavombi va Absalomu vakalinyanya umwoto ilisyamba lila. ³¹Pu yoabu akinuka nukuluta kunyumba kwa Absalomu akambula, '' kiki avavombi vako vanyanyile umwoto ilisyamba lyangu?³²Absalomu akajibu Uyoabu, '' Lola nikasuhile ilimenyu kuliuve ukuta wije leke ni kusuhe kwa ntwa ukuta, '' kiki nikijile ukuhuma ku Geshuri yikayi va heli kulyune nanisigale kulakula. kwa hiyo lino undeke nilole kumiho kwa ntwa linga nilinama kosa ambude. ³³Pu Yoabu akaluta kwa Ntwa nu kumbula. untwa avile amwilangile, Uabsalomu akija kwa ntwa nu kwinuma pasi palifu kuvulongolo kwa ntwa akambusu Absalomu.

¹Yikavile baada ya ago Uabsalomu akaandaa imufuka ya farasi ni farasi kwaajili ya mwene paninye na vanu hamusini va kuluta kuvulongolo kumwene. ²Absalome alikusisimuka nambivimbivi nu kwima kulukanji kunjila yiyo yiluta ku ndyango gwa kijinini. Umunu yoyoni yuywa akale nilishauli ilyakwija kwa ntwa kunongwa ya vuhigi, Absalomu alikumwilanga nu Kumbuja, '' wihuma kukilunga kiliku? Numunu ula ikujibu, umbombi vako ihuma paninye nikabila lya Israeli.''³Pu Absalomu ikumbula, Lola, Nisitaka liako linonu na nyilweli lakini asikuli yuywa apeviwe amakanu ntwa ukupulihija ilisitaka lyako. ⁴Absalomu wongele,'' Ninogwa ukuta nanive ndililauji mugati munkilunga leke ukuta kila munu yuywalinungwa aiwesya ukwija kulyune na yune nukumpa lyelweli.⁵Lino puyikavile kila munu yuywa ikwija kumweshimu Absalomu yuywa inyosya ikivoko nu kumwibata nu kumbusu. ⁶Absalomu akavomba ewo kwa israeli voni vavo valikwija kwa ntwa kwaajili ya vuhigi lino Absalomu akayaja inumbulaja vanu va israeli.⁷Yikava mwisho wa miaka gine Absalomu akambula untwa'' siwo unuhusu nilute ni katimisye inathiri yiyo nivikile kwa Yahwe ukwa kuhebuloni. ⁸Uwakuva umbombi vako akavikile inadhiri lulya akavile ku Geshuri ku shamu akata, yingave Uyahwe lweli ikumbuja kujirusalemu, pu nikumwabudu umwene.⁹Lino untwa akambula, ''Luta kuvalokolwo kwa amani''. Absalomu akinuka nukuluta ku Hebroni. ¹⁰Pu Absalomu akasuha avapelelesi ku jaa joni ja israeli nu kuta ''Mara umwipulika isavuti ya ndudwemute, 'Absalomu itawala ku Hebroni''.¹¹Avanu miambili vavo vakalikiwe ukuhuma ku Yerusalemu vakaluta nu Absalomu. vakaluta nu vupelwa wavo kisitalumanya kikyo apangile UAbsalomu unsiki ugwa. ¹²Absalomu akya ihumya isadaka, akasuha avanu kwa Ahithofeli kukilunga kya mwene ukwa ku Gilo umwene akavile ishauli va Davudi. Uuaini va Absalomu gukavile namaka uwakuva avanu vavo vakankongile vake ndelela ukwongeseka.¹³Unjumbe akija kwa davudi nu kuta, inumbula ja vanu va israeli jiva pampene nu Absalomu. ¹⁴Pu davudi akambula umbombi vamwene vavovaka lepaninye nu mwene ukwa kuyerusalemu, ''Haya twinuke nu kunyila ulwakuva asikuli hata yumo unyakyaipona kwa Absalomu. muyaandae ukuhega mara kamo asije akatupata akasababisha amazara kuliufwe nu kusambulila kumakaliga panga. ¹⁵Avavombi va ntwa vakambula, ''Lola, Avavombi vako puvale tayali ukuvomba lyolyoni imbaha vitu ntwa lyaa akiya ikwamula.¹⁶Untwa akahega ni familia ya mwene yoni paninye, Lakini untwa akavaleka avadala kumi vavo vakale maaria va ntwa leke valitunje ilikasili. ¹⁷Baada ya Ntwa ukuluta na vana voni paninye na vope. vakima kunyumba ya mwisyo. ¹⁸Ilijeshi Lya mwene leoni likaluta paninye nu mwene ku vulongolo ku mwene vakaluta avakelethi, na vagiti mia sita voni vakavile vankangile ukuhuma ku Gathi.¹⁹Pu untwa akambula uitai mgiti kiki naywe ulute nufwe? uuyu utame nu ntwa Absalomu ulwakuva uveve uli ngesya tena ulitumwa. vuya pala palyuve yuve. ²⁰Kiki pamihe tuu uhegile kiki nikuvambele ujungule nu fwe paponi? hata sanilumanyile niluta kwii lino uvuye paninye navaninyo. uwalisi nu waminifu fiambatanenuve.²¹Lakini itai akajibu untwa nu kujova, ''Linga Uyahwe aishivyo nalinga umbaha vangu untwa aishivyo kuyilweli poponi pala imbaha vangu intwa kukwa iluta, umbombi vako pia iluta atakama vutamo au vufwe'. ²²Pu davudi akambula hai, haya longola ulute paninye nufwe hivyo itai mgiti akaluta paninye nu ntwa, paninye na vanu vamwene voni ni familia javo joni. ²³Ikilunga kyoni kikalila kwavuti kadili avanu vu vakavile vilovoko ilibonde lya kidroni, untwa vope akalovoka. avanu voni vakasafili ukwelekea ku ludasi.²⁴Vakavepo pia sadoki paninye na valawi voni va pimbile ilisaduku lya Nguluve lya Agano. vakalivika ilisaduka lya Nguluve pasi na kisha uabiathari kulunga na novo. Vakagulila hadi avanu voni vahegile kujinikukwa vakagendile. ²⁵Untwa akambula usadoki, '' Ulivinje ilisaduka lya Nguluve kujini Yingave nitaona neema pamiho pa yahwe ikumbuja nukumbonesya tena ilisanduka baho litama. ²⁶Linga wijova nave, sanijinogiliwe nuve lola unene nili apa ambombele gago mano nu kumiho ku mwene.²⁷Pia untwa akambula usadoku utekeji, '' Je uveve siwilola vuya kujini kwa amani na vana vako vavili, Ahimazi umwalivo nu Yonathani umwana va Abiathari. ²⁸Lola nigulila ku filovoko fya alaba hadi ikya nikava ilimenyu ukunuma kuliumwe ukundonda. ²⁹Lino usadoki nu Abiathari vakalivuja ilisaduka lya Nguluve va Yerusalemu vope vakatama ukwa.³⁰Lino udavudi akaluta bila filato kono ilila ipaka kukyamba kya mizeituni, vope akagubeke liwa untwe gwamwene. kela munu voni vakale paninye nu mwene akagubeka untwe gwa mwene, vope vakaluta kunu vilela. ³¹Umunu yumo akambula udavudi ukuta, Ahithofeli uavile paninye na vavivi vavo uvile nu Absalomu, '' Lino udavudi akasuma,''Uve yahwe siwo badilisya uvushavuli wa oferi ukuva vukonyofu.³²Yikavile udavudi avile afike kunjila baho unguluve alikuabudiwa, hushai umwakili akija kumbwavu imienda gya mwene gidiefuliwe ni fumbi kutwe kumwene. ³³Udavudi akambula,'' yingave wiluta nune wiva ijigo gwango. ³⁴Lino unguvuye kujini nukumbula Uabsalomu, Niva imbombi va ntwa ndulu ni kale imbombi va tayi vako, vuyikiva ni vambombi vako, '' pu wigevusya amashauli ga Ahthoferi kwa ajili ya kuliune.³⁵Je ulivuvule paninye usadoki nu Abiathari ava tekeji? lino kyokoni kiwipulika ku kasiri, uvavule usadoki nu Abiathari. ³⁶Lola va lipupaninye na vana vavo vavili, Ahimasi, umwana va sadoki, nu Yonathani umwana va Abiathari. munwalile indumi kikyo ikya mwipulika''. ³⁷Lino, umanyani va davudi, Akija kujini unsiki UAbsalomu wifika kuyelusalemu.

¹Udavudi avile alutile unsiki untali kukiaya kumwisyo kukyamba, usiba umbombi va mefiboshethi akija kumbwaau akava ni punda ivili jikapimbile ifipande mia ifya mikate, vishando mia moja ifya mizeituni mia moja vya tini nu mfuko gwa ngwembe gugwa gudigile uvugimbi. ²Untwa akambuja usiba, kiki utwalile ifinu ifi? Usiba akanda, ''' akanda, '' ipunda kunongwa ya familia yako ukwipakila, imikate ni seke kwa ajili ya matumisi ya vasikali vako. nuvugimbi kwaajili ya vavo vakaya vijimila mukyamba.''³Untwa akavuja '' Nukukuyo va mbaha vako alikwaii? usiba akanda kwa ntwa, ''Lola, umwene asigile kuyerusalemu ulwakuva akatile, 'Elelo inyumba ya israeli yikumbujihija uvutwa wa tayi vango. ⁴Pu untwa akambula usiba, ''Lola, goni gago akamilikiwe nu mefiboshethi lino giva gaka ''usiba akajibu, ''Nikwanama kuvunyenyekevu kuliuve imbaha vangu intwa, nu kupata ukibali kuvulongolo kulyuve.⁵Untwa udavudi avile akalibile kubahulimu akija umunu ukuhuma kukikolo kya savuli ilitawa lya mwene vi shimei umwana va Gera walikugendela alikukitola. ⁶Akandahilila udavudi amawe na maofisa va ntwa kisita kujali ilijeshi na valinji va ntwa vavo vakale kundya na kuhigi kwa ntwa.⁷Ushimei akakotola, luta ukwa, hega apa uvimivi uveve, uvimunu va nkisa''. Uyahwe ahombile goni kwaajili ya nkisu gwa familia ya savuli, yuywa itawala badala ya mwene. ⁸Uyahwe avikile uvutwa ukuhuma kukikola kya Absalomu umwalivo. Ni saiji angamile uhwa kuva vimunu va nkisa.''⁹Pu Abishai umwana va seruya, akambula untwa kiki imbwa yiyifwile ikukotola umbaha vango untwa? siwo indeke nikangeje untwe gwa mwene. ¹⁰Untwa akata, '' Nivombe kiki umwe mivana va seruya? apange ikungotola uyahwe ambulile, ankotole unavudi. vini lino lwesya ukumbula, kiki wikunkotola untwa.¹¹Lino udavudi akambula uabishai na vavambi vamwene voni, mulole, umwana yuywa haholiwe ukuhuma mumbili gwangu ilonde uwumi wangu. ''sizaidi fijo ubenjamini uyu akanogwa ukugwa kuliundeke akotole ulwakuva uyahwe amwamulisye ukuvomba ewo. ¹²Yiwesekana uyahwe akalolile ukuhangayika kukwanikungiwe, nu kumbujihija amanonu kunikotoli we elelo.¹³Lino udavudi na vanu va mwene vakindelela munjila unsiki usimei kulukanji ku mwene kuvubavu mu kyamba, akendelela ukukotola nu kundusi hija ifumbe na mawe kunu alinkuluta. ¹⁴Pu untwa na vana va mwene voni vakagatala, nu kupumusiki unsiki ga kilo vaka pumusika voni.¹⁵Uabsalomu na vanu voni va israeli vavo vakale paninye nu mwene vakija kuyerusalemu na kuhithofeli akavile paninye nu mwene. ¹⁶Yikava uhushai mwark, ulafiki va mwene udavudi, akija kwa Absalomu, vope akambula uabsalomu, untwa atame untwa atame daima.¹⁷Absalomu akambula, uhashii, '' Je uvu wuwidisi wako kuvapifiki vako? kiki sukalute paninge nu mwene?'' ¹⁸Hushai akambula ubsalomu, '' mwiko' badala yake, nula yuywa uyahwe, avanu ava na vanu voni va israeli vanvhagwile uyo yuywa niva ku mwene vimwene nitama nave.¹⁹Kwani veni nitakiwa ukumbombela? je sanitakiwa ukuvomba kuvulongolo kumwana? nduvu nivombile kuvulongolo kwa tayi vako vunila vomba kuvulongolo kuliuve.²⁰Lino Absalomu Akambula uahithofeli, '' utupe ilishauri lyako ukuhusu kikyo twitakiwa ukuvomba''. ²¹Ahithofeli Akambula Uabsalomu, '' Luta ukangone nu nunave va tanyi vako akavaleka ukutunja ikasiri, na vaisraeli voni vipulika ukuta uvile kinu kikyo kinuha kwa tanyi vako. Pu amavoko ga vovoni vavovalibaininye nuvegivikiwa amaka.''²²Lino vakajungula ihema kwaajili ya Absalomu pakyanya pu kasili ya Absalomu akagonelela nu nunave va tayi va mwene kuvulongolo kuisraeli yoni. ²³Unsiki ugwa uvushauli vuwa alikuhumia Auhithofeli vukale ndu munu yuywa ipulihija ukuhuma kundomo gwa Nguluve yuywa [ Hivyo ndivyo jinsi uvushauri wa Ahithofeli wakavonike kwa davudi nu Absalomu.

¹Pu Ahithofeli akambula uabsalomu, '' unduhusu lino ni chagule avanu elfu kumi na mbi nayune nihega nukunkanga udavudi ikilo iyi. ²Ni kumpata kwa gafla unsiki wa gatile nu kuvadhaifu veni ni kunyomosya nu ku dwada. avanu vavova lipaninye nu mwene vinyila nune nikusambulila untwa mwene. ³Nikuvatwa la avanu voni kuliuve ukuta vi bibi alusi wikwija kwa mbaha va mwene, na vanu voni viva kuamani pasi kuliuve.'' ⁴Kikyo ajovile uhithofeli kikanogile untwa na vasehe voni va israeli. K⁵Pu Absalomu akata ''Lino mwilange pia uhushai mwikileke tupulihije vope itandaki. ⁶Hushai avileafike kwa Absalomu, uabsalomu akamwelesya kila kikyo uahithofeli akajovile nu kumbuja uhushai, ''Je tuvombe wajovile uahithofeli? yingave mwiko, tuelesye kikyo wikutusauli? ⁷Lino Uhushai Akambula uabsalomu, ''uvushauri vuwa akahumije Uahithofeli sio vononu kunsiki ugwa.⁸Hushai akangeleja, ''umanyile vako nu kuta avanu va mwene vi shuja ni saiji valinuluvavo, ni kama dubu unya pokilwe avana va mwene mwituni, utayi vako na vanu va mbaja, sigonelela ni lijeshi ikilo iyi. ⁹Lola, kunsiki ugu apange ifinile fulani au mahali pengine. yiva ukuta baadhi ya vanu vako ikya viva vafwile kuwanjo kushushambulilo hata kila munu ikya ipulika ijova, amanaji gavombike kwa Asikali vavo vikunkonga Uabsalomu. ¹⁰Pu ata avasikali jasili zaidi giyo inumbula ya mwene yilinumbula ya simba, vidwada ulwakuva israeli yoni yilumanyile ukuta utayi vako vimunu unya maka nukuta avanu vavoalinavo vanyamaka fijo.¹¹Lino nishauri ukuta israeli yoni valundamane kulinuve panine ukuhuma kwa dani hadi Beersheba, vingi ukuta ichanga kulukanji kunyanji nu kuta uveve yuve ulute kumbaja. ¹²Pu twikumpata poponi ikyaivanufwe tukugubiki la ukuta lumye vulwigwa pakyanya pakilunga satwikundeka hata yumo yuywa mwumi kati ya vanu va mwene wala yuywa mwene.¹³Ingave ikwingila mugati mu magasi pu israeli yoni twitwala undegehe kukilunga ikinukukwegesya, kulugasi hata kusite ukuvoneka hata iliwe limo ilidebe lilyo lisigile''. ¹⁴Lino uabsalomu na vanu va israeli. vakata '' ilishauri lya Hushai mwarki linonu kuliko lila ilya ahithofeli. Yahwe akavapela vabele ilishauri ilinonu ilya ahithofeli leke ukumwangamija uabsalomu.¹⁵Pu Hushai akavavula usadoki nu abiathari avatekeji, ''ahithofeli akashauri uabsalomu na vasehe va israeli hivi na hivi, lakini nayune nishavuli vinginevyo. ¹⁶Lino basi luta nambivi untalifu udavudi ukuta, usite ukuvika ikambi ikilo iyi kufilovoko fya araba, lakini kwa namno yoyoni mulovoke tofauti na apo untwa imiliwa paninye na vanu voni vavo vali paninye nu mwene.¹⁷Yonathani nu ahimaasi vakuliko kufidwiwu fya en Rogeli. Lino umbombi yumo akavile iluta nu kuvavula ihabali yiyo yikatakiwe ukuyimanya leke ukuta vasite ukuhatarisya amaisha gavo ulwakuva vanigingile mujini uvujumbe vuvufike ndipo uhenda nu kumbula untwa udavudi. ¹⁸Lino ndimi yumo akavavona mara akambula uabsalomu pu Yonathani nu ahimaasi vakaluta mbivimbivi nu kwingila munyumba ya munu yumo ukwa ku bahurimu, yuywa akaleni kisiva ku kichengo lwa mwene vakingila mula.¹⁹Udala va munu uywa akatola ikifuniko nu kugubikila undyango gwa kisiva nu kwanika inafaka opakyanya pakyanya palilyene. Lino akasikuli uyalumanyile ukuta uyonathani nu ahimaasi vakavile mukisiva. ²⁰Avanu va absalomu vakija kuvala nu kumbuja, ''uahiaasi nu yonathani valikwii?'' Lino baada ya kuvalonda vakavu kuyerusalemu.²¹Yikava baada yavo ukuhega uyonathani nu ahumaasi vakahuma mugati mukisivu. vakaluta kundonda untwa udavudi vakambula, '' Inuka ulavoke amagasi na mbivimbivi ulwakuva Ahithofeli akahumya amashauli aga naga kuliuve. ²²Pu davudi akinuka paninye na vanu voni vakakile paninye nu mwene, vope vakalovoka kuyolodani hata vu yifike ikilo asikuli hata yumo nyasigile salowike lyorodani.²³Ikawa uhithofeli wawene ukuta uvushauri wa mwene savukakongwa, akatoga mupunda va mwene nukuhega. Akaluta kukaya kukilunga kya mwene yuywa akavika amambo ga mwene yuywa nu kwinyonga nukufwa nukusiliwa kuwina wa tayi va mwene.²⁴Pu davudi akija umahanamu lino uabsalomu umwene akalovoka iyorodani umwene na vanu voni va israeli vavo vakale paninye nu mwene. ²⁵Absalomu akambika uamasi akavile mwana va yetheri mwishimaeli, yuywa akavile agonelile nu Abigaeli, yuywa akavile iniyinja va nahashi nu dadaye va seruya, uvanina yoabu. ²⁶Pu israeli nu absalomu vakatova ikambi ku kilunga kya Geleada.²⁷Yikavile unsiki udavudi avile ijile umahanaimu uywa ushobi umwana va nahashi ukuhuma Raba ya waamoni nu makiri umwana va Amieli ukuhuma ku lo debari nu Berzilai mgileadi va Rogelimu,. ²⁸Vakatwala ni mbulangete, ibakuli ni ifivya ninga no nuvutine wa shayiri, ninafaka jijisingiwe, ifilulina, idengu. ²⁹Uwuki, siagi in'gosi ni samli leke ukuta udavudi na vanu vavo vakale paninye nu mwene viwesya ukulya ulwakuva vakata, ''avana valininjala, vagatile vumile ukwa kulunyika.

¹Udavudi akavavala avasikali vavo vakale paninye nu mwene nu kuvika nakida va elfu nu akida va mia pakyanya pavene. ²Pu davudi akilihilika ilijeshi, theruthi yimo pasi pa yoabu, theruthi iyinge pasi pa Abishai umwana va seruya lukololwe va yoabu ni therusi lyinge tena pasi pa itai mgiti untwa akalivula ilijeshi, '' yilweli yune ni mwene niluta paninye numwe.³Lino avanu vakata, uveve ukite ukuluta kumbaja kiki yingave twinyila savikutujali ufwefwa ama nusu yitu vangafwe savikutujari lakini uveve. vi zaidi ya elfu kumi yitu ufwefwe' ni afadhali zaidi wikututanga ufwefwe kujini. ⁴Lino untwa akavajibu '' Nivomba lyolyoni lilyolivoneka linonu kumiho ginyo, '' untwa akima kuki figo kya muji unsiki ilijeshi vulihegile ku mamia na maelfu.⁵Untwa akandagija uyoabu, Abishai, nu itai ukuta ''umbombele uywa udima, Absalomu, kuvulele kwa jili yangu, ''avanu voni vakapulika untwa vuvalangije avamaakida ukuhusu Aabsalomu.⁶Lino ilijeshi likaluta kuludasi zidiya israeli. imbaja yikaenea kunsitu gwa Efraimu. ⁷Ilijeshi lya israeli likalemwa kuvulongolo kuvasikali va davudi kukale na machinjo amavaha kuvanu elfu ishirini isiku lyo. ⁸Imbaja ikaenea kulieneo lyoni na vanu vingi vakabudiwa nu nsitu kulika ipanga.⁹Yikahumila ukuta Uabsalomu vakaganila na vasikali va davudi. Absalomu akavile atogile pakyanya pa nyumba ya mwene ni nyumba akalusanija pasi pasamba ingifu ja mabiki gia mwaloni, nu ntwe gwa mwene gukiba tiwa ni samba ja mabiki. Akalekiwa isyumbila kati ya kilunga ni anga unsiki inyumbu windelile kuvulongolo. ¹⁰Umunu yumo akalivona lilyovombike akambula uyoabu ''Lola nikambwene uabsalomu isyumbila mu mwaloni''. ¹¹Uyoabu akambula uyambulile ukuhusu uabsalomu, lola umbwene kiki sukantove hadi pasi nikalenikukupa isekeli kumi ja hela nu nkanda.¹²Umunu ula akanjiu uyoabu, Hata kama ningepewa, shekeli elfu ja hera hata hivyo sanikalenikwinula ikivoko kyango pakyanya pamwana va ntwa, ulwakuva ufwefwe twivoni tukampulike untwa wikuvalagija uveve, Absalomu nu itai nkuta, umunu, asite ukugusa. ukijana uywa uabisalomu. ¹³Yayive ni hatalisya amaisha gango kuvudesi na lisikuli ilijambo lilyolifihile kwantwa ukale wikwitenga nune.¹⁴Ndipo yoabu akata, ''sanikukugulila'' pu akatola imishale gidatu mumavoko mumwene nukulahila munumbula ya Absalomu unsiki walimwumi wa isyumbilile mumwaloni. ¹⁵Pu avadimi kumi avavakatolile isilaha ja yoabu vakajungula uabsalomu, vakantova nu kububda.¹⁶Pu indude nilijeshi likavuja ukuhuma ukuvakonga ava israeli lino uyoabu akalivuja ilijeshi. ¹⁷Vakantola uabsalomu nukuutaga kuliguli ilivaha kunsitu, vakagusyila umbili gwa mwene pasi palipuga lya mawe, unsiki avaisraeli voni vakanyila kila munu kukaya ya mwene.¹⁸Unsiki uabsalomu avile mwumi akaijengela imbanda imbaha ya liwe ku bande lya ntw, kwaningo'' Akilanga imbanda kulitawa lya mwene ewo pakelangiwa inala gwa Absalamu ipaka elelo.¹⁹Pu ahimaasi umwana va sadoki akajova, ''indukusu nelote kuntwa nelote nehabali enonu, mumwa uyahwe, uwamwukwile ukohoma mumavoko ga vavivi va mwene. ²⁰Pu uyoabu akamwand, ''uveve sokave vakakotola indomi elelo, vuvombe ewo esiku lyenge. ilelo savutola indomi jojoni ulwakova umwana vantwa afwile.²¹Pu uyoabu akambola ukushi, ulote umbule untwa kekyo ukewene.'' pu ukushu akambola uyaabu, pu akanyila. ²²Pu kange, uahimaasi umwana va sadoki akambola uyoabu, paninye nagago gihomela goni, nikokodora undukusu nayone nelute nifwate ukushi,'' uyoabu akanda, keki winogwa ukoluta, sopale kenu kundomi eye?' ²³Umuyakeva yivela indeke nelote, '' uahimaasi akana. ivo uyoabu akamwanda, lotaga'' puahimaasi akanyila konjela yandovende kandotelela ukushi.²⁴Udawodi avile atamile pagati pandyango gwa gati nugwa konji. nayondinji akavile pandyango vukyanya akinda amiho ga mwene. avile ilola, akambona umunu asogelile inyila alemwene. ²⁵Undinji akelanga kusavoti embaha kuntwa untwa akajova, ''Ingave alelmwene, alenendomi mundohmi lwa mwene'' uyinyila akusogela konyumba.²⁶Undinji akambona, umunu biyonge uyinyila, na vope akambula ubawabu, ukuta, lula, kulenumunu inyila kange alemwene'' untwa akajova, vope itwala endomi''. ²⁷Undinji akajova, ifyana ukunyila kwa mwene kufwene nokonyila kwa Ahimaasi umwana va sadoki '' untwa akota vope munu inonu ikwija kuku twala indomi.²⁸Uahimaasi akelanga nokombola untwa, ''goni manomi. puakinama yu mwene komiho pasi kumwene untwa no kojova, uhumije avanu avavinwile ifivoko fyovo kesana kya ntwa vango.'' ²⁹Evu untwa akavoja. '' udemi uabsalumu agonile? Ahimaasi akanda, useke uyoabu ikosuha kolyove ventwa, une nembombi vantwa. nekalola ifujo embaha fijo sanekeliwa kenu.'' ³⁰Untwa akambula, syetuka weme palokanji. uahimaasi akagevoka akema.³¹Ukushi akafika nukujova, kule hendomi enonu kontwa vango ulwakova elelo uyahwe akuhombile ekesasi kuvala vuni avakinwike kesana nuve''. ³²Untwa akambuja, ''udemi uabusalumwu mwumi? ''ukushi akanda, avavivi vakuntwa vango voni avavikwinoka kukokazu uveve ndoywa udemi.'' ³³Untwa akasikiteka fijo nuvupe akalota kugati kukyanya kundyango no kolela. ulwa vile alutile kwilela, mwana vango Absalomu, mwana, mwavango Absalomu. kuba nanefye badili yaku, Absalomu, mwana vango mwanavango.''

¹Uyabu akambula, ''Lola, untwa ilila nu kwombolesya kwajili ya Absalomu.'' ²Lino ilijuva lila uvusindi vukagivusiwa ukuva maombolesyo kulijesi lioni ulwakuva likapulika lijoviwa ilijuva ilyo '' ikwombalesya kunongwa ya mwana va mwalive.³Ilijuva lila avasikali vakingila kujini kwa kunyemalea kimyemyee ukuta vanu vivona soni daada ya kunyila imbaja. ⁴Untwa akaigubika kumiho kumwene nukulila kwa savuti, ''Mwana vanga Absalomu, ''Absalomu mwana vango mwana vango''.⁵Pu yoabu akingila kwa ntwa nukumbula, ''ilelo uji kojije isoni imbumila ja vasikali vako vavo vapokile uwumi wa kuliuve elelo uwumi wavalivo na vahinja vakulive, uwumi wa vadala vakulive nu wumiwa vanunavo vako. ⁶Ulwakuva uvaganile vavo vikukukalalila nu kuva kalalila vavo vakuganile ulwakuva elelo uvonisye ukuta maakida na vasikali sio kinu kuliuve nilumanyile lino ukuta linga Uabsalomu aasigale nu fwetwivoni tukatwifwa ili ukawihovoka⁷Lino basi, inuka nukuhega ukajovelele navasikali vako kuvulele ulwakuva ni kukukigila kwa Yahwe linga sawiluta asikulihata umunu yumo nya kya kigala nuvelkilo lyi niyi yiva mbivi fijo kuliuve kuliku amazala gogoni gago gagelile ukukupata ukuhuma uvudimi wako. ⁸Lino untwa akinuka nukutama mukifigo kyajini avanu voni vakavuliwa, Lola, untwa atamile paki figo. ''Kyamwene.⁹Avanu voni vakahojianu vavo kwa vavo kukikolo kyoni, kya israeli ukuta, ''Untwa akatupokile ni kivoko kya mbivi vituakatupokile ni kivoko kya filisti lino akinyilile ikilunga kuvulongolo kwa Absalomu. ¹⁰Nu Absalomu yunywa tumbikile amafuta pakyanya paliufwe afwile kumbaja . lino kiki satwijove lela ukuhusu ukumbuja untwa kavili?''¹¹Untwa udavudi akasuha kwa sadoki na kwa Abiathari avatekeji ukuta, ''Mujovelele na vasehe va Yuda ukuta, kiki umwemwe mulinu mwisyo ukumbuja untwa ku kasiri ya mwene kavili ulwakuva uvuyoviwa israeli voni wikunogwa untwa avunye kukasili ya mwene?. ¹²Umwene mulivalukulolongu, umbili na majege gango kiki basi muvile va mwisyo ukumbuja untwa?¹³Mumbule uamasa, je uveve sulimbili na majege gango? unguluve ambombele ewo nukuzidi tena sawiwa jemedali va lijesi liango ukwanjila lino impaka pongela kwa Yoabu. ¹⁴Vope akajisinda inumbula ja vanu voni va yuda ukuta munu yumo, hata, vakasuha kwantwa ukuta, ''vuya lino na vanu vako voni?''. ¹⁵Lino untwa akavuya vope akija kuyorodani na vanu va yuda vakija kugilgali ukuluta kumbwa uu untwa leke ukundovosya untwa kuyolodani.¹⁶Shimei umwana va gera, umbenjamini ukuhuma ku bahurimu akavomba nambivi ukwika na vanu va yuda leke ukumbwao untwa udavudi. ¹⁷Kukavile na vanu elfu moja ukuhuma ku benjamini vakavile paninye numwene nu siba umbombi vasavuli na valive kumi na vahano na vavombi vamwene ishirini vakavile paninye nu mwene vahalovoka muyorodani kuvulongolo kwa ntwa. ¹⁸Vakalovoka leke ukuyilovosya ifamilia ya ntwa nu kuvomba lyolyoni lilyo linonu. simei umwana va gera akinamu pasi kuvulongolo kwa ntwa mara avile atengwile ukulovoka iyorodani.¹⁹Shimei akambula unta.'' imbaha vango asiteu kumbona nilinilikosa au ukugavika munumbula gago umbombi va mwene avombile kuvukali ilijuva umbahavango untwa avile ahegile kuyerusalemu siwo intwa asite ukugavika munumbula. ²⁰Ulwakuva umbombi vako itambula ukuta akosije lola ndiomaana nijile elelo va kwanja kunyumba ya yusufu leke ukumbwao umbaha, vango untwa.²¹Lino uabishai umwana va seruya akanda nukuta, je usimei asite ukufwa ulwakuva akankotwile umbika mafuta va Yahwe?''. ²²Pu davudi akajova ''Nivombe kiki numwe vana va seruya, hata elelo leke muve vavivi vango? je umunu yoyoni ibudiwa elelo ku israeli? kwani sanilumanyile ukuta unene nilintwa kuisraeli. ²³pu untwa akambula ushimei, ''sawifwa ''untwa akamwahidi kukwiyiga.²⁴Pu mefiboshethi umwana va savuli akikaleke ambwo untwa, sakagifwalije amalunde ga mwene wala ukuketa indefu ja mwene wala ukusuka imienda gia mwene tangu ilijuva untwa avileahegile na wa vunyile ku amani. ²⁵Na ewo avile ahumile kuyerusalemu leke ukumbwau untwa, untwa akambula, ''umetiboshethi kiki sukalute paninye nune.?²⁶Akanda imbaha vango intwa imbombi vango akansyovile, kwani nikavojive nitoga pakyanya pa punda leke nilute nuntwa, umbombi vako kwa mbaha vangu indemafu, ²⁷Umbombi vango usiba anjovile uvudesi, umbombi vako kumbaha vangu. untwa. Lakini imbaha vangu intwa wita vanyamalago va Nguluve lino vomba ilinonu kumiho gako. ²⁸Ulwakuva inyumba yoni ya tanyi vangu vakavile infimba kuvulongolo kumbaha vango untwa, lino ukambike umbombi vako miongoni muvene vilya mumesa yako niliyelweli nyiliku kwa ntwa?.²⁹Pu ntwa akambula ''Kiki ukwelesya goni fijo? namwile tayali ukuta uveve nu siba mwigavana ifyalo. ³⁰Pu mefiboshethi akajibu untwa, ''sawa, galeke atole goni ulwakuva umbaha vango untwa avunyile kanonu kukaya ya mwene''.³¹Pu Berzilai mgileadi ukika ukuhuma ku Rogelimu leke alovoke kuyorodani paninye nu ntwa, navope akautanga untwa ukulovoka kuyorodani. ³²Basi uberzilai akale igogolo fijo unya umliwa miaka thelanini akantangile untwa kwamahitaji wali kumahanaimu ulwakuva akale nikiuma kingu. ³³Untwa akambula uberzilai, ijaga paninye nune, nayune nikwandaa kwa ajili ya kulyuve kuyevusalemu.³⁴Uberzilai akanjibu untwa. kwani kulinamajuvaga ringi gago gasikile kuvutamo wango, hata nilute nu ntwa kunyerusalemu?. ³⁵Nilinimli wa miaka themanini. je niwesya ukuto fautisya amanonu na mavivi? je umbombi vako lwesya ukuvonja kikyo nilya au ukunywa je niwesya ukupulihija isavuti zaidi ijavagosi na vadala avavikwimba? kiki basi umbombi vako ave. Ijigo kuvimbaha vango intwa? ³⁶Umbombi vako inogwa tu ukulovoka kuyoroda ni paninye nuve intwa kiki uvintwa undindilile kugalama ewo.³⁷Siwo induhusu umbombi vako avunye kukaya leke ukuta ni fwe kukilunga kyango kalibu nu tayi nu vanina vangu Lino uyu apa umbombi vako kimhamu. Lino umwene alovoke nu mbaha vangu untwa nu kumbombela lyolyoni lilyolinogile kuliuve.³⁹Untwa akanda, ''kimhamu iluta paninye nune nayune nikumbombela lilyo livoneka linonu kuliuve, na lyolyoni liyo winogwa ukuhuma kuliune ni kukuvombela. ³⁸Pu avanu voni vakalovoka kuyorodani, untwa vope akalovoka, pu untwa akambusu u Bezelai nu kunsaya pu Barzilai akavuya kukaya ya mwene.⁴⁰Lino untwa akalovoka ukwilekea ku Gilgali, nu kimhamu akalovoka paninye nu mwene. ilijesi uga Yuda lioni ninusu yalijesi lya israeli likantwala untwa. ⁴¹Mara avanu va isreli voni vakanja kwija kwantwa nu kumbula, kiki avalukololwitu, avanu va Yuda vangijile nu kuntwala untwa ni familia ya mwene kuyorodani na vanu va Davudi paninye na vope.⁴²Lino avanu va Yuda vakavajibu avanu va israeli ulwakuva untwa ikusiana nufwe kukalibu zaidi kiki basi tukalale kuili ufwefwa ulile kyokyoni kikyo untwa akihumije? atupile isawadi yoyoni?. ⁴³Avanu va israeli vakavanda avanu va Yuda, ufwefwe nunamakabila kumi zaidi ku ntwa lino tulinilieneo ilivaha kwa davudi kuliko umwemwe kiki basi mukatubedile satukale va kwanja ukupendekesya ukumbuja untwa vitu? Lakini amamenyu ga vanu va Yuda hata kakava makali kuliko amamenyu ga vanu va israeli.

¹Kukahomela kange palieneo lelalela pa kavepu umbumba fujo elitawa lya mwene ve sheba mwana va bikri mbenjamini. Akatova indudwe. nokojova, ''ufyefye tulevu vule ilieneo kwa davudi. tulevuvule uvulisi mumwana va yese. kela munu alute konyumba ya mwene, ko israeli. ²Evo avanu voni avaislaeli vakanoleka udavodi valekokunga usheba umwana va bikri navanu va yuda vakakunga untwa vavo pipipipi ukotiuma koyoldani munjela yoni ipaka kuyelusalemu.³Udawodi avile afike kukasri ya mwene ku yelusalemu, akavatola avamasulia avile avalekile valekoletunja eli kasri, akavaveka kunyumba nukuvalolela. akavandalela amandalisi sakagone navo kange. evo vakatengiwa ipaka ukufywa kwavo, valekutana ndavafwele.⁴Untwa akambula uamasa, uvelange avanu va yuda kusiku idatu iji, nayove uvepo apa. ⁵Uamasa akaluta kukuvelanga avanu voni avaku Yuda paninye, akutumela useke utali kuliko useke ugwajovile untwa.⁶Udavudi akambola uabishai, ''linu umwana vasheba bikri ikotovombela uvuvivi kuliko uabsalomu. tola avavumbi vantwa vako, Avasihali vango, nutulondele ayivoka ikungela mke longa kya nyumba nukutoloka.'' ⁷Avanu va Yoabu vakufyatelela, paninye na vakerethi na wapelethi navashujaa vuni, vakahuma kuyelusalemu kukufwatelela usheba umwana va Bikri.⁸Vuvavile paliwe ilivaha lilivaha lilyo lilikugibi oni, uamasa akija kukuvapokela. uyoabu avile afyalile isilaha yambaja, avile ne panga yeyo yele yekungiwe ikevina kyamwene, avile iluta kuvolongolo ipanga yekagwa.⁹Uyoabu akambola uamasa ugonile binamu vango kuvutalatibu uyoabu akamwibata ikedefu kya Amasa kukevoko kyamwe kya kulia ili abusu. ¹⁰Uamasa sakeliwa ukuta kukevoko kya yoabu kulene jambia uyoabu akangoma uamasa ilitumbu lya mwene akagwa pasi ata uyoabu sakatova kange, nuamasa akafya. ivo uyoabu nu Abishai ulukolulwe vakakunga usheba umwana va bikri.¹¹Umunu yumo va Yoabu akema palukanji pa Amasa navupe akajova, ''uyalevupande wa Yoabu nu yale vupande wa dawodi akongage uyoabu.'' ¹²Uamasa alikuvefulyadeka nukisa gwamwene pagati panjela. umunu ula avile awene avanu voni vemile, akapemba uamasa akambeka kulukanji kunjela Akalaha aligwanda lya mwene. ulwakuva kkelamunu alikwema pala. ¹³Uamasa avile akegile panjela avanu vani va kakunga uyoabu rukufyata usheba umwana va bikiri.¹⁴Usheba akagenda mukabila joni jaisilaeli ipaka ku Abeli kuvabethi maaka, nukukelunga kyoni kya berite kukwa vakelundanije paninye nu kukonga usheba. ¹⁵Vakambwene nukujungula ukwa uabeli vaku bethi maaka. vakajenga [ ibuluji ] ya kuhusutu umuji kusana kuvukuta. Ilipoga lyoni lilyo likavile paninye nu Yoabu lili kutika ulumato leke uugwe. ¹⁶Udala unyaluhala akuvela ukuhutua mkalunga, '' pulekeja, Youabu, nidova umuleke je' sogelela palyone tuvejilani nejove nuve.''¹⁷Uyoabu akasogelela, udala , akambola, uve veve yoabu? akanda, '' nene'' udala akambola, ''pulekeja amamenyu ga tubombi vako. Akanda, ''nipolekeja.'' ¹⁸Apo poakajovile, ''katale akajoviwe, yinogiwa mulonde uvoshavoli ukwa ku Abeli, ulwa kova uvo savoli uwa wigeda amamenyu. ¹⁹Ufwe fwefwe kolonga kekye keleningofu no wamifu fijo koisilaeri. mwinogwa ukunanga ekelunga ekenyangofu kuisilaeli keki winogwa ukonanga ikelunga kya Yahwe?''²⁰Uyoabu akanda nokujova, ''yeve kotali, yekutali nune, ata nemile ata nenange. ²¹Lyo sio lweli. umunu ukuhoma kukelunga kya kukewamba kya Efraimu, ikwelangiwa sheba mwana va Bikri, inwile ikevoko kya mwene kisana nu ntwa kesana kya davodi, musigelje umwene nayone nikeleka ikelonga''. udala akambola uyoabu, uyowilosiwa utwe gwa mwene ukuhoma mbokuta''. ²²Udala akavalutela avanu voni vakelunga kulohala lwa mwene, vakaheja untwe gwa sheba umwa na va Bikri nukunduseheja uyoabu. vakutova indwidwe avanu va Yoabu vaka keleka ikelonga kela munu kunyumba yamwene, nu Yoabu akakilivoka kuyerusalemu kantwa.²³Uyoabu akale kukyanya kulipoga lyoni lya israeli no benaya umwana va Yehosada akale kukyanya kwa wakerethi na vapelethi. ²⁴Uadoramu akale kukyanya kuvanu vavo vavombile imbombo ya shokoa nu ye hoshafati umwana va Ahiludi akale ikumbosaji. ²⁵Usheva akale isimbaji, usadoki nu Abiathali vakale vatekeji. ²⁶Uira va Yairi akale ingudumu imbaha va davodi.

¹Kukale na vadimi va miaka gidatu ku majuva ga vutawala wa davudi, nu davudi akalonda kumiho kwa Yahwe ''Lino Uyahwe akajova, ' Injala lyi nongwa ya vubudi wa savuli ni familia ya mwene ulwa kuva akavabudile ava gibe oni''²Basa ava gibeoni savukale vuholwa wa israeli, vakale na masalia va waamori. avanu va israeli akale viyigile savalabuda, lino usavuli akanogwa ukuvabuda voni kwa husuda kunonga ya vanu va israeli na va Yuda. ³Pu davudi akavilanga paninye nu vagibeoni nukuvavula. '' Nivavombele kiki kwa ajili ya vupatanisi ? Leke ukuta muwese ukuvasa ya avanu va Yahwe vavo vilisi amanonu ni ahadi javene.⁴Avagibeoni vakajibu, ''ili sio lijambo lya hela walagolodi kati yitu nu savuli au familia ya mwene. na sio lihitaji liitu ukunibuda umunu yoyoni ku israeli udavudi akata, '' kyokyoni kyakya mwisuma ni kuvavombela.⁵Vakanjibu untwa, ''umunu uyanogile ukutu buda wapangile ikiyume kiitu, leke ukutubuda nuku kosa ilieneo ku kumipaka gia israeli. ⁶Haya tupewiwe avanu saba ukuhuma ku vuholiwa mwene, nayufwe twikuvavombela kuvulongolo kwa yahwe ku Gibea ya savuli, baho poahaliwe nu Yahwe akata, ''Nikuvapa''.⁷Lakini untwa akambika umefiboshethi, umwana va Yonathani mwana va savuli kwaajili ya kwiyiga kwa Yahwe kati ya davudi nu Yonathani mwana va savuli. ⁸Untwa akavatola avana vavili va risipa un'ginja va Aiya yuywa an'golile usavuli, ava vana vavili vakilangiwa Armo nu mefiboshethi na pia adavudi akatola avana vahano va mikali unginja va savuli uyangolile uadirieli umwana va berzilai mmeholathi. ⁹Akavavika mumavoko ga vagibeoni. vope vakavavika kukyanya kukyamba kuvulongolo kwa bwana na voni saba vakafwa paninye vavo vakabudiwe unsiki gwa kupeta. kulijuva lya kwanja kuwonjo wa kupeta ishayiri.¹⁰Pu Risipa un'ginja va Aiya, akatola umwenda gwa kiheseni akitanda yuywa pa kyanya pakyamba kulukanji kumivili gia vavo va fwile ukuhuma kuwanjo wa kupeta impaka unsiki ifula vunyitegwile ukutima. sakaluhusu ifiyuni ukwima pakyanya pamivili pamusi wala ayawani va musitu unsiki gwa pakilo. ¹¹Udavudi akavuliwa kikyo avombile urisipa, unginja va Aiya ununave va savuli.¹²Pu davudi akaluta nukutola imijege gia savuli ni mijege gia Yonathani umwalive ukuhuma kuva nu va Yabeshi Gileadi, vava vakaliasile ukuhuma kulieneo lya jumuiya lya Beth shani, vafilisiti vuvile vavatundike baada ya va filisiti ukumbuda usavuli ku Gilboa. ¹³Udavudi akaheja imijege gia savuli ni mijege gia Yonathani umwalive, nu kulundanya amajege gavanu saba vavo vakatundikiwe.¹⁴Vakagisilla imijege gia savuli nu Yonathani umwalive ukwa kukilunga kya Benjamini , kukalibu nu kukishi utayi. vakavomba kikyo alagile untwa pu Nguluve akajibu inyisayo javo kwaajili ya kilunga.¹⁵Pu avafilisi vakaluta kavili kumbaja na vaisraeli lino udavudi na lijeshi lya mwene vakika kutovana na vafilisiti. walikumbuja udavudi akagatala nimbaja. ¹⁶Ishbenobu va kikolo kya manu, yuywa imbalala yu mwene lya galodi ikale nuvujitu wa silingi mia tatu akale ni panga imya, akanogile ukumbuda udavudi. ¹⁷Lino uabishai umwana va seruya akampoka udavudi akantova ufilisti nukubuda pu avanu va davudi vakanyigila, ukuta, '' sawiluta kumbaja, paninye nu fwe tena ayawijimya itaa ya va israeli.''¹⁸Pongela kukavile nimbaja kavili kati ya va filisti ukwa ku Gobu, unsiki umhushathi wa mbudile usafu, yuywa akavile miongoni mwa vahoji va wavefai. ¹⁹Yikava kavili kumbaja na va filisti ukwa kugobu uywa u Elhanani umwana va jari umbethlelemu akambuda ugoliathi mgiti, yuywa fumo lya mbalala ya mwene yikavile ndu mbiki gwa mfumaji.²⁰Yikavile kumbaja lyinge ukwa ku Gathi kukale nu munu untali fijo unyafidole sita kukila kivoko ni fidole sita kukila kilunde jumla ya yene ishirini na mbili, vope akale na vahoji va wa refai. ²¹Wavadukile avaisraeli Yonathani umwana va shama, lukololwe davudi akambuda. ²²Ava vakale va uzao wa warefai wa Gathi, vakafwile kukivoko kya davudi ni kivoko kya va sikali va mwene.

¹Udavudi akambu Uyahwe amamenyu ga lwimbo ulu lwa lijuva ili lya Yahwe avile ampokile ku kivoko kya mbivi va mwene voni na kukivoko kya savuli. ²Akasuma ndee, ''Yahwe vi mwamba vakuliune, ngome yangu unyamokile.³Unguluve va mwamba vango. ngao yango pembe ya vupoki wangu ngome ya kuliune vunyililo wango uyikumoka kumavivi goni. ⁴Maana amawimbi ga vufwe yuywa itakiwa, ukuginya, na yune nipokiwa ukuhuma kwa mbivi vango.⁵Ulwakuva amawimbi ga vufwe yakanjungulile, amafuliko ga magosi ga kunanga gakanola. ⁶Ifikungo fya kuwufye fikanjungulile, imilehegegia vufwe, gikanyibata.⁷Kusida yangu nikamwilana uyahwe , ni kamwilanga unguluve vango akanyipulika isavuti yango ku kanisa ya mwene nikililo kyangu kya nsada kikafika mumbulukutu ja mwene.⁸Pu ikilunga kika sukanika nu kutetemeka imisingi gya kukyanya gikatetemeka nukusukanika ulwa kuva unguluve akakalala. ⁹Iliosi likahuma mumula ya mwene, ni miale gia mwoyo gikahuma mundomo gwa mwene. ungkalaguka pambiwa gwope.¹⁰Akadindula kukyanya akika ningi sitii ikava pasi pamalunde ga mwene. ¹¹Akipakila pakyanya pa nyamalago nu kunyela. akavo neka mumafunde gu mepo. ¹²Vope akapela ingisi ukuva nyumba yakujungula, akalundanya amafunde amavaha ga fula kukyanya.¹³Amakalasila ga mwoto gakalogoma kuvulongolo ku mwene ukuhuma ku radi. ¹⁴Yahwe akika ukuhuma kukyanya. uyalikukyanya akatova ikelele. ¹⁵Akatova imishale nu kuvayevanya avavivi va mwene imiale gia radi nukuva sambalatisya.¹⁶Pu injila ya magasi jikavoneka, imisingi gia kilunga gikava mwaji kukililo kya mbaja ya Yahwe, kusavuti ya mwuya gwa mumula ya mwene.¹⁷Ukuhuma kukyanya akafika pasi, akanyibatilila akanyibatilila mufisiva fya magasi. ¹⁸Akamoka ukuhuma kumbivi vango unyamaka, kuvene vavo vangalalile, ulwakuva vakale na maka fijo kuliune.¹⁹Vakija kinsana kukyune ilijuva lya taba yangu, lino uyahwe akale insada kuliune. ²⁰Akambika baho inafasi lyakamokile ulwakuva akanogilwe nune. ²¹Uyahwe anunjije kukipimo kya yelweli yango. amabujije kuki wango kya vufafi wa mavoko ganu.²²Ulwakuva nijibite injila ja yaywe sanivombile uvuvivi kukupinduhana ukuhuma kwa Nguluve. ²³Ulwalkuva indagilo ja mwene joni jayelweli jivile kuvulongolo kuliune, ulwakuva indagilo ja mwene sanikiyepusya najo.²⁴Nilivuvule ili kosa kuvulongolo kumwene pia, niyepisye ni mbivi. ²⁵Ulwakuva Uyahwe ambujije kwa kiasi kya uadilifu wakuliune kukipimo kya vusafi wango kuvulongolo ku mwene.²⁶Ku waminifu, ukwivonesya ukuta mwaminifu kumwene yuywa ni hatia, wikwivonesya ukuta ulivuvule ilikosa. ²⁷Kuvusali wikwivonesya kuvusafi, kuvakaidi wikwivonesya ukuva inkaidi.²⁸Wikuvopoka vavovatesiwe, lino amiho gako kinsana kya vanya kibuli, wikuvisya pasi. ²⁹Ulwakuva uveve ulitaa yakuliune, yahwe yahwe wimulika kungisi yangu.³⁰Maana kunongwa ya mwene niwesya ukugenda ifipingamizi, kunsaada gwa nguluve vango ni wesya ukuvuya juu ya lumato. ³¹Maana injila ja Nguluve inkamilifu. ilimenyu lya Yahwe lili sufi umwene ngao yavo vavo vikunyilila.³²Lino veni yuywa Nguluve isipo kwa Yahwe? veveni yuywa mwamba isipokua unguluve? ³³Unguluve vivunyililo wakuliune nu vulongoji kunjila ya mwene umunu yuywa alivuvule ilikosa.³⁴Irugivika mapepe amalunde nduvu ikurungu nukumbika kufyamba ifitali. ³⁵Ukagimanyisya amavoko gakuliune kumbaja ni figanja fya kuliune ukugendela uvupinde wa nsale.³⁶Umile ingao ya vopoki wako, na matako gakuliuve gambombile umbaha. ³⁷Unengenesehije amalunde gango inafasi pasi paliune, lino amalunde gango akajikwaa.³⁸Nika vakonga avivi vango nukuvabuda sanika vuya kinsanansana imapaka vakabudiwa. ³⁹Nikavadiefula nukuvayelulanya, saviwesya ukwinuka vagwile pasi pamalunde gangu.⁴⁰Wivika amaka mugali muliune ukuta inkanda gwambaja, wikuvavika pasi paliune vavovikwinuka kunyume nune. ⁴¹Vakama imisana gia siango ja vavivi vango, akavabuda kabisa vavo vikungalalila.⁴²Vakalila kunsada, akasikuli uvakuvapoka, vakandilila uyahwe, sakavajibu. ⁴³Nikavatika ku viopande ukuta fumbe pakyanya palifu nikavakanyila ukuta lidope kuntaa.⁴⁴Umokile ukuhuma kunongwa ja vanu vango umbikile ukuta untwe gwa kilunga. Avanu vavo sanivamanyile vikumbombela. ⁴⁵Avahesya vakavalasimisya ukunyinamila vuvapulike ukuta nene, vakidika. ⁴⁶Avahesya vakija vitetemeka ukuhuma kunyumba javo.⁴⁷Uyahwe itama umwamba vango aginiwage, unguluve inuliwe mwamba wavupoki wango. ⁴⁸Unyu vinguluve unyikungomba, ikisasi, yuywa ikuvavika vanu pasi paliune,. Umbike mwayike kutali na vavivi vango. lweli ukanyinuvile pakyanya paliuve kinyume nune. ⁴⁹ukamokile ukuhuma ku vanu vavo valinilioyo.⁵⁰Kwahiyo nikukulimya, Yahwe kati ya kilunga niku limbila ilitawa lyako. ⁵¹Unguluve ihumya uvusindi uvuvaha kwa ntwa va mwene. nukuvonesya uwaminifu wa mwene valupatano kubakwa amafuta, kwa davudi nu vuholwa wa mwene daima.

¹Aga gu mamenyu ga mwisyo ga davudi umwana va yesu, umunu uyahesimiwe fijo, uyavikiwe amafuta nu Nguluve va yakobo unsimbi unonu va zabri va israeli. ²Inumbula ya Yahwe yikatanune ni limenyu lya mwene likavile ndulimi lwangu.³Unguluve va israeli akajova, mwamba va israeli akambula, ''Unyilongoja kuyilweli pakyanya paliune, unyilongoja kuludwado lwa Nguluve. ⁴Iva ndulumuli lwa panavusiku ilijuva vulihuma, panavusiku baho palivuvule amafunde, unsiki pamusi mwololo, vugwi heluka ukuhuma kulifu ukugendela ulumuli lwa kungala gwa lijuva baada ya fula.⁵Lweli, ifamilia yakuliune sayilievo kuvulongolo kwa Nguluve? je savombile nune ilipatano lya siku joni, molamola kuvuhakika kukila njila je umwene sikwongeleja uvupoki wakuliune nukutimisya kila linitaji lyangu?⁶Lino gago saginogiwa goni giva ndimitoni nukutagiwa kutali, ulwakuva sayiwesekana ukulundanya na mavoko. ⁷Ukukusanya lazima atumile ikyombo kyokyoni kyakiuma au fumo lya mbalala lasima ganyanyiwe baho galipo?⁸Aga gumatawa ga va sikali va davudi yoshobeamu mhakimoni akavile indongoji va mashujwa. Akabudi le avanu mia nne unsiki gumo.⁹Baada yake akavile uelieza umwana va dodo, umwana va mwahohi, yumo va mashujaa vadatu va davudi, akaapwale vuvasindile ava filisiti vavo vakilundanije ku mbaja, nu nsiki avanu va israeli. vuva nyilile. ¹⁰Elieza akima nukuvatova ava filisti hadi ikivoko kya mwene kikagatala, hadi ikivoko kya mwene iijuva ilyo uyahwe akahumya uvusindi uvuvaha ilipua likavuya kunongwa ya kwibata ifinu fya vanu vavo vabudiwe nu Elieza.¹¹Baada yake akavile kukyalo umwana va Agee, mhalali avafilisiti vakilundanya paninye baho pali kyalo kya dengu nilijeshi likavanyila. ¹²Lakini ushama akima pagati pakyalo nukulitetea Akavabudile ava filisti nu yahwe akatwala uvusindi uvuvaha.¹³Vadatu kati ya vasikali salasini vakika kwa davudi unsiki gwa kubena, kumango ya Adulamu. ilijesi lya vafilisti likavile likatovile ikambi kulibonde lya mrefai. ¹⁴Unsiki ugwa udavudi akavile kungome ya mwene kumango, unsiki avafilisti vakavile vikuyimiliki ibelhlehemu.¹⁵Udavudi akanogwa amagasi akajova, ''Linga yiva umunu yumo akaikuma amagasi ga kunywa ukuhuma kukisiva kikyo kilikubethlehemu ikisi va kikyo kilikundyango. ¹⁶Lino ava mashujaa ava vadatu vakagenda kati ya vasikali va vafilisti nukunega amagasi kukisiva kya Bethlehemu kikyo kilikundyango vakagatwa la amagasi nukutwala kwa davudi, lakini umwene akabela ukunywa badala yake akaduda kuvulongolo kwa Yahwe. ¹⁷Pu akajova, Yive kutali nune, ukuta niganywe ava. Je ninywe unkisa gwa vanu vavovahatalisye uvutamo wavo? ''Lino akabela ukunywa. Aga gumambo guvavombile avamashujaa vadatu.¹⁸Abishai, lukololwe yoabu nu mwana va seruya, akavile akida vavadatu vakatovana nimbalala ya mwene na vanu mia tatu nu kuvabuda voni mara. mara kwa mara akatajwa kati ya mashujaa vadatu. ¹⁹Sakale malfu kuliku vala vadatu? Akapeliwe akida vavene. lakini uvumalfu wa mwene savukalihane nu vu malfu wavala vadatu.²⁰Benaya ukuhuma kubeseeli umwana va Yehoyada, akavile munu hodali uyakavombile amambo amavaha. akabudile avana vavili va Arieli va kumoabu pia akika kuliguli nukubuda isimba unsikigwa hala. ²¹Akambuda nu misri yuywa akavile munu igifu fijo umisiri akavile ni mbalala mumavoko, lino ubenaya akatovana nave nulubiki tuu. akatola imbalala mumavoko ga mumisri nu kumbuda nayo.²²Benaya mwana va Yehoyada akavomba amambo aga vope akilangi wa kuvamashujaa vadatu. ²³Akale niheshima kuliko mashujaa thelathini kwa ujumla ya vene lakini sakale niheshima kuliko ava shujaa vadatu. hata ewo udavudi akambika ave indivilili va mwene.²⁴Avikonga vuvala avanu thelathini. Asaheli lukololwe yoabu, Elhanani mwalive va dodo ukuhuma kubethlehemu, ²⁵Shama mharodi, Elika mharodi, ²⁶Helesi mpeloni, ira mwalive va ikeshi mtekoi, . ²⁷Abi Ezeri mwana thothi, mebunai mhushathi, ²⁸Salmoni mhahoi, mahakai mneto fathi.²⁹Helebu mwalive va Baana, mneto fathi, itai mwalive va Rabai ukuhuma ku Gibea ya vabenjamini. ³⁰Benaya mpirathoni, Hidai va mabonde ga Gaashi, ³¹Abiliboni mwarbathi, Azmawethi mbarhumi, ³²Eliabu mshalbonni valive va yasheni, yonathani mwalive va shama mhavavi.³³Ahiamu mwalive va shavari mhavavi, Elifeteti mwalive va Ahasbai mmaakathi, ³⁴Eliamu mwalive va Ahithofeli mgiboni., ³⁵Hezro mkarmeli, parai mwarbi,. ³⁶Igali mwalive va nathani ukuhuma ku soba, bani ukuhuma kukabila lya Gadi,.³⁷Zeleki mwamoni, naharai mbeerothi, upimba silaha ya yoabu mwalive va seruya. ³⁸Ila mwathri, garebu mwithri, ³⁹Uuria uhiti jumla yavo thelathini na valive.

¹Ilioyo lya Yahwe likaka kuisraeli, vope akansonge leja udavudi kinsana na vene nukujove, ''luta ukava vale avaisraeli ni Yuda''. ²Untwa akambula uyoabu, ujemedali valipuga, yuywa akavile paninye navene, ''Luta ugendele amakabila goni ga israeli, ukuhuma ku dani impaka Kubeersheba, uvavale avanu voni, leke ni wesye ukulumanya lidudi kamili ya vana vavovifaa kumbaja''.³Uyoabu akambula untwa, ''Uyahwe unguluve vako ayisindisye imbalilo ya vanu mara mia na miho ga mbaha vango untwa gavoneke vunyivombeka lino kiki imbaha vango intwa ikulinogwa ilijambo ili?. ⁴Apange ilimenyu lya ntwa likavile lya mwisyo dhidi ya Yoabu na va jemedali va lipuga. Ilyo uyoabu na va jemedali vakahuma kuvulongolo kwa ntwa ukuvavala avanu va israeli.⁵Vakalovoka muyoroduni nukuvika ikambi kalibu ni Aroeri kukusini mwa mujini kulibonde, pu vaka safili ukugendela ku Gadi hadi kuyazeri. ⁶Unsiki Igileadi ni kilunga kya Tahtimu hodshi, pu dani, jaani nu kukalibila ukuluta ku sidoni. ⁷Vakafika kumwambo ku tiro ni miji gioni gia vahivi na vakanani . pu vakaluta ku negebu ku yuda ukwa ku Beersheba.⁸Vavile vagendile ku kilunga kyoni, vaka vuya, ku Yerusalemu kumwisyo kumieji sita na majuva ishiri. ⁹Pu yoabu akahumya Halifa ya mbalilo kamili kwa ntwa ukuhusu avanu vavoviwesya ukutova na imbaja ku israeli kukale na vanu 800,000 jasiri vavoviwesya ukuhumya ipanga na vala vayuda vakale avanu 500,000.¹⁰Pu inumbula ya gukangoma avile avavalile avanu lino akambula uyahwe, ''kukuvomba ewo nivombile imbivi fijo. Lino, Uyahwe, ayiheje inangwa ya mbombi vako, ulwakuva nivombile kuvupelwa.¹¹Udavudi avile inwike panavusiku ilimenyu lya Yahwe likamwijila unyamalago ugadi, undoli va davudi, ukuta. ¹²Luta umbule udavudi, evo wita uyahwe ''nikukupa amambo gadatu, wihalile limo''.¹³Lino ugadi akaluta kwa davudi nu kumbula, ''Je imiaka gidatu gia njala gije kukilunga kyako? au imieji gidatu unyile ukuhuma kumbivi vaka kunu vikukukonga? au kuvi ni tauni ya majuva gadatu kukiluna kyako? wamule lino jibu liliku ni mbujihije yuywa ansuhile''. ¹⁴Pu davudi avile ambulile ugadi, '' Lino kutabu imbaha. lino tungwe ku kivoko kya Yahwe kuliko ukugwa kukivoko kyamunu ulwakuva imbombo ja mwene jarehema ni kuu fijo.¹⁵Lino akasuha itauni ku israeli ukwanjila panavusiku ku nsiki gugwamuliwe, na vanu sabini na tano elfu ukuhuma kwa dani hadi ku beersheba vaka fwa. ¹⁶Unsuhwa avile anyosije ikivoko kya mwene ukuluta ku Yerusalemu leke ukunanga, uYahwe akabalilisya amasage ga mwene ukuhusu amazalanu kumbula unsuhwa yuywa akaletayali ukuvangamija avanu, ''Itosije vuja ikivoko kyako lino '' unsiki ugwa unsuhwa va Yahwe akavile inile ku kivanja kya kupulila kya Arauna umyebusi.¹⁷Udavudi avile amabwene unsuhwa yuywa akavile ava tovile avanu, akambula uyahwe ukuta, ''nivombile imbivi, na nivombile kuvupelwa, lino ingosi iji vavombile kiki? siwo ikivoko kyako unove unene ni familia ya tanyi vango.''¹⁸Pu gadi akija ilijuva ilyo kwa davudi nu kumbula luta nu kujenga inekelo kwa ajili ya Yahwe kukivunja kya kupulila kya Arauna myebusi''. ¹⁹Hivyo udavudi akaluta ndu gadi wanyelekisye ukuvomba nduvu uyahwe vuandagile. ²⁰Arauna akalola nu kumbona untwa na vavombi va mwene vakakalibila. pu Arauna akahega nu kumwinamila untwa kumiho kumwene hadi kukyanya na palifu.²¹Pu Arauna akajova, ''kiki imbaha vango untwa ijile kuliune, nimbombi va mwene udavudi akanda, ''Ukugula ikivanja kiako kya kupulila, leke nijengele uyahwe mekelo, leke ukuta itauni yihege ku vanu,''. ²²Arauna akambula udavudi, utole live lyakuliuve imbaha vango intwa. umbombele lyolyoni liyo linonu pamiho gako. lola in'gombe kunongwa ya sadaka ya kuteketeza ni miganda gia kupulila niniva kwa kumi. ²³Aga goni umbaha vango untwa, unene ni Arauna ni kukupa. ''Akambula untwa, '' Yahwe unguluve vako na ave nuve.²⁴Untwa akambula Uarauna, ''Ata, nihimisya ukuki gual ku galama yayene. sanihumya ukuta sadaka ya kuteketesya kwa yahwe kyokyoni kikyo nigalamila ''Pu davudi akakigula ikivanja kya kupulila ni n'gombe ni sekeli hamusini ja hela. ²⁵Udavudi akanenga inekelo kwa Yahwe pala nu kuhuma kumwene isadaka ja kuteketesya ni sadaka ja amani . pu va kata siwo Yahwe kwa niaba ya kilunga, akayisigila itauni ku israeli yoni.

¹Uulwa ADAVUDI vu agogolwipe fijo, aleeka kuhelela, vakate va gubeekele nemwe nda, salee kufukela. ²Puava vombi va mwene vakambula vakate twale tukulondele ungenja ufwihuu uyuua kufukejage veentwa Yetu, uyuavevaku mbombela nukulunza. Kange igona nave ikuumbatelela ga agonage mavoko ga mwene, untwa vetu avukelage.³Vakalonda ungenja unono nukelunga kela kyoni ekya Israeli. vakambona UABISHAGI ushunami, vakatwala kuu ntwaa. ⁴Ungenja ula ale inonu kyongo. vope akiideka ukumdela untwa nukutunza, kange untwa saka manya umbeele gwa mwene.⁵Kumiseke egyo uswambe undonia umwana vandala uhagithi akeyinula akate, '' Nenogele ukute neve ntwa puakandala imutuka nava panda ifarasi valongole kuvulongolo kumwene . ⁶Utaye, va mwene sagele avuvanegi kuswambe uyu Uandonini a lekumbona ukute mwana nanu Absalomu.⁷Fakatama uyoabu umwana va sevuya nu Abiathiri utekeji vakavuta , ukukonga UAdoni ya vakatangasya, ⁸U sadoki utekeji, nu Benaya, umwana va Yehovada, usuhwa UNATHANI. ushime , UREI, Navanu avamanyama, ava DAUDI savakakonga UAdoniya.⁹UAdoniya akahumya esadaka ee ya dhabibu eeya ngosi, ni ngwada, iji nyatile [ Ijinonile ] paliwe elya kuu sohelethi, elyale kevuke ne eni Rogeli. Akavakalebisa ava lukololwe [ avakambe ] vosa, avana avantwa avgosi voni avayahudi [ avayuda, nava vombiava ntwa. ¹⁰Sava vule usuhwa unathani, Ubenaya, na vagosi avanyamaka, tute avakambe va sulemani.¹¹Vuapulike unathani akambula Ubethisebeba umamaye va sulemani akate mulumanyile ukute undoni ntwaa? umwana va Haguthi, kange na guntwa UDAVUDI salumanyile ?. ¹²Akate nilamkuu vula ukute wale weepoke uveve nuwomi wa mwana vako uselemani.¹³Ulutage uka umbule untwa UDAVUDI, untwa vango, ute suu kii Yeegile kumbombi yako, ukate, '' Jayelweli uselemani umwaleyo ivijiaga ntwa badala Yango, kange itamaga pakegoda ekya vutwa? Ndakekindake kange UAdoniya itavala ?. ¹⁴Vuakale vuipijova nuntwa unene nikwingelanga kuku kasya amame nyu agauka jovaga.¹⁵Pu leno Ubethi seba Yuapulikea go akingila kugati kuu kyumba kuntwa kumiseke egyo untwa ale igogolo fijo, nua Abishagi ushumami alekutuunza untwa. ¹⁶Ubeti seba akinama nukutani balala pavulongolo pa ntwa. konge utwa wa mbwene ukute ainime akate, ulene lisyo liki? [ ulene sida nyiki ]. ¹⁷Vope akambola akate ukii yegilekwa NGULUVE vako ukate , uselemani, umbombi vako, jayelweli vaipya nela uvutwa kulwove umwalevo kange vee itamago pakii goda kyako ekya vutwa.¹⁸Leno, lola, U Adoniya ventwa, nuve ventwa vango, kiisita kulumanya kenu. ¹⁹Ahuumije esadaka enonu eya ahe njile ingombo ijinonile, ningosi ji nyingi, avela ngile avanu voni ava pavutwa waako, amuelangile U Abiathari utekeji, nu Yoabu unya maka kuwite, [ Kubaja ] kuvasikari. samwe langile umbombi vako uselemani.²⁰Intwa vango, amihogoni agava israeli gilola kulwove, gikuku gulela uveve ujove au uvujovi wako ukuti veni uyu mbiikile ukute apyanene pake goda kyako ikya vutwa. intwa vango. ²¹Yena site ukuva evo unafwe kesita kujo va yila va mbaja kusana, nukutu buda enene nu mwanango uselemani.²²Vuajige ipi jova nuntwa, usuhwa UNA tani alekyii ingela. ²³Avavombii vakambola untwa ukute '' usuhwa Unatani alepanji'' vope vu ingile kuntwa aka gona pasi akagudama pavalongolo pantwa, na miho ale kuloja pasi.''²⁴Akambula akata, '' inkulu deve intwa vango, ukajofile ukute, UAdoni ya Havala ukubadela pavutwa wako nukutama pake yoda ekya vutwa wako ekyaludeva? ²⁵Keki elelo ikile, ahuumije esedaka eya ngwenda ijinonile, ningosi inyingifijo avakalibisye avanu voni ava ntwa. kange navama sinjala avanyamaka, nu Abia thari untekeji, kange vilya nukunywa, ku mwene, nukuginia vite, untwa UAdodia atamage isikujoni.²⁶Ila unene, nimbombi yako nu sadoki utekeji, ubenaya umwana va Yeho yadanu mbombi vako uselemani, satwe langile. ²⁷Ndakeki, utwa vango uukuludefa avombile ago kisita kutu vula ufwefwe tu va vombi va mwene, vene uyavaihala pakii goda ubadili va mwene ?²⁸Pu untwa UDAVUDI akate mwelange ubetiseba ije apa, vope aka vuya akaema kuvulongo kukuludeva. ²⁹Untwa akee yiga akate, '' Nduvu itana a UNTWA yuywa amokile mutabu joni. ³⁰Nuvune yegile KUNTWA, UNGULUVE, uva musraeli, nekajova, ukute, usele maniimwalevo, vepya neela pavulava wango nukutama pake goda kwango ekya vuntwa, Nikumbiika eleo pa vutwa'. ³¹Pu Betiseba wapulike ago, akagudama akalamba lala pasi namiho samwe gale kulola pasi, akamwalesya, akate ku NTWA, UTWA vango ukuludeva UDAVUDI atamage amajuva goni.³²Untwa UDAVUDI akate yelangela usa doki, utekeji, nu suhwa unathani nayu Benaya umwana va Yehoyada'' vope vakija pavulongolo pa mwene UNTWA. ³³UNTWA akate uvatole avavombi vano vi ntwa vako, kange ukatoje. uselemani umwa nango atoge kukyanya kunyumba akikelepasi ku luluvafuulwa ku Gihoni. ³⁴U sadoki utekeji nu Nathani usuhwe vaka witeleleamafuta aga vutwa avo INTWA va ludeva lwa israeli ni tudwe la pulage, [ vatovaga ] untwa useleni atamage isikujoni.³⁵Kange mwijage musana umwene ikwijaga atame pake godakekyango eekya vuntwa. ulwakuvu umwene vemwene iva intwa iyihala kulwene. Nekya gule umwene viave INTWA atavale mu Yuda na muisraeli. ³⁶Ubenaya umwana va Yeho Yada akamwanda uuNTWA, '' yivijage ewoo' kuu NTWA, UNGULUVE uvakuludeva uva Ntwa vango, alwee deke, elwo. ³⁷Nduvu akale UNTWA nu kulude va ntwa vango, wavijage nu selemani vule vule, nukuvuveka uvutwa wa mwene vulutelile ukuva vu vaha fijo ukunduta uvutwa uwa Davudi.'''³⁸Puu uusadoki utekeji, usuhwa UNATHANI Ubenaya umwana va Yehoyada, nuvake rethi na va pelethi yakatoa uu selemani kukyanya kunyumba ya ntwa UDAVUDI vaka ngeleka kuu Gihoni. ³⁹Vape usadoki utekeji akatola ulusuga ulwa kusije amavula, akamwite leta uselemani amafuta kange akapula [ akutova ] endudwee, avanu vani vakajova vakate. Untwa uselemani atamage amajuuva goni. ⁴⁰Avanu voni vale kuu konga, navanu ale kuto elizomari, nukuhovoka uluhe kelo uluvaha kyongo, ukulute lela ikee lunga kee ka kikayuu gela [ kekatetema ] nulwovelo lwavo.⁴¹UAdonia navahesya va mwene va apulike ulwovelo ulwa vakadwada fijo, vakate kulekiiki eke lunga. kitetema ulwovelo lwakeki?. ⁴²vuvike vuja kule keki, uyonathani umwa va Abiathari utekeji akafika. Uadonia akate, '' karimo, ulwakuvau veve unogile uku vula ihabari ijiri kunjiukwa''.⁴³Vope uyonathani aka mwanda uadonia akate, ukuludeva untwa vetu udavudi, ambiikile uselemani pavutwa ave ntwa. ⁴⁴Ukuludeva asuhile panie nu sadoki, nu suhwa unathani, benaya umwana va Yohayada, nava kerethi paninie, na va peleth. vatojije uselemani kukyanya kunyumba ya kuludeva. ⁴⁵U sadoki utekeji nu suhwa unathani, vambeke ukuva ave ntwa kula ku Gihoni, leno uluvahumile uku vahowike, kyu mene ekelunga kelenulu hekelo. Niji juu savuti ija uluhekelolwa vo.⁴⁶Kange Uselelmani vatamike pakegoda ekya vutwa ekya Davudi untwa. ⁴⁷Kange avavombi Yantwa vakijile kukusaya ukuludeva ku untwa vetu UDAVUDI, vale kute, UNGULUVU vako akeveke elitawa lwako ve selemani leve linonu kukulutelela ilwako, kange age vombee, uludeva lwako luve uvaha, untwa akagudama yulwa ua pasi pakefanda akasana. ⁴⁸UNTWA UNGULUVE uva israeli, yu ywa anilie umunu uva kutama pake goda ekya vutwa muludeva lwandudeva lwangu mulijuu va eeliilelo eyi, kukute amiho gago gelelile aga''.⁴⁹Pu ava hesya voni ava Adonia vakadwada fijo. wakima keela munu akatengula ukuluta kuunjela eya mwene. ⁵⁰Nagu Adoniya ankadwada uselemani akeema akahega, akapeemba imbanda uja nekelo [ akibata ]. ⁵¹Uselemani akavuliwa elwo, akate u adoniya adwadile untwa uselemani, ulwakuva ibite ipembe ija nekelo nukutute utwa uselemani eyeege ukute sikumbuda nee mbombi va mwene nee panga.''⁵²Uselemani akate angave, ekee vonesya ukute munu vayelweli, unene sanikubuda. ila agave vuvo neka kuu mwene uvu tulanongwa ifwa. ⁵³UNTWA Uselemani akasuha avanu vavo vakatolile kunekelo, UAdoniya vatwale, akijaa akafugama kutwa uselemani nu selemani akate lutaga kunyumba yako.

¹Vuji hege lile isiku ijamwene ijakufa UDAVUDI, akambula uswambe USELEMANI, akate. ²Unene leno Nikuyelutela enjela eeyeviku yelutela avanu voni ava Nkelunga, Akavalelo aka, weeme na maka, nukuvonesya yuvu kute ulegosi. uuleendele. INDAGELO ija NTWA, UNGULUVE vako ugendage munjela ija mwene, wiidekage ijika kulagela uumwene, inyedeko ijamwene. ³IJALAMULE umwene, Niiji kuvalagela mulwedehano ulwa mwene, uvijage miho ukujivomba jila ijande kiwe [ ijisimbi we ] mu mumbatiko ija musa. Ukute usayiwage kugoni agavukuga vomba, poponiplagupu vuvijaga. ⁴Pu NTWAA ivombaga galagoni aga akajofile kulwune, uguaka tile, avaleva vangave vikegema mu tabia yavo [ lwiho lwavo ] vavijage vaminifu munumbula javo na kumepo javo josa sala yaga umunu uvakutama pakegoda ekya vutwa ekya israeli.⁵Nayuvu ulumanyile kila ekya kivombile uyohabu umwana va seruya, kange nekya vavombile Avanya maka avamasinjara ava wite [ ambaja ] ava Israeli, kwa Abina uumwana va neri nakwa Amasa umwana va yetheri Duudile. Akaduda unkisa kuumbaja kuseke ugulee liyoyo. nuku nukuveka unkisa mumuvilatu na mumalunde ga mwene kange na mulukata ulwaii pinyile inkevina kwa mwene. ⁶Umbembele uyoabu nduvu umanyire muluhar, usite ukundeka agwe ni nyeke mbugogo agonembuguli kuamani.⁷Kange uvombe uvumunu kuvanava Barizilai ugelwadi, uvalekeva ve ndavange avavilwa pameza yako, ulwa aijile kulwane vune keambile UAbusalomu.⁸Lola ushimei umwana va Gera alepaninie nuve, Ava Benjamini ava ku Bahurimu, vaka ng'otwile kulukoto ulwamatingo kulijo ova epene kalutile avambona kuvorodani, neke egile nekate sanekava bude nepanga. ⁹Puu leno usite ukundeka ukute apone eadhabu. Uveve ulemunu nyaluhala uluma nyesinie umwaku pelela. Witwala utwipasi palipumba.''¹⁰Wajovile ago, Udavudi akagonelela paninie na vataye ya mwene, vaka syela mukaya ya daudi. ¹¹Usiku ija tavalile Udavudi jale eemiaka amalongo . 3 nemiaka gedatu [33] kula ku Yerusalemu. ¹²Uselemani puaka tama pake goda ikwa vutwa. eekya vise Udaudi, [ ubabaye ] nuvutwa uwa mwene vukava namaka sana.¹³Pu umwana va tagathi AUdoniya a kiija kwa Beti seba umama ye vaselemani, vope akamboja, '' akate wijile ulenee amani?'' akanda ''nijile kuamani'' ¹⁴Puakajova, ''Nelenelisyo elwakujova ''vope akate, '' jova''. ¹⁵Adoniya akate ulumanyile uvutwa vukate wangu, nukute ava israeli voni va kategemile ukute unene niva NTWA uvutwa vupii ndweke kange vovuyile kwalukulolwango, ulwakuva vukale wamwene ukuyuma Ku NTWA.¹⁶Leno nikukusuma elimenyu lemo. usiteu kumbehela. ubetiseba akambula akate ''jova,'' ¹⁷Vope akambula,, akate siwo, umbuulile utwa USELEMANI, ulwa kuva sakabe je, ukute ame UAbishagi ave idala vango,''. ¹⁸Ubetiseba akate sawa lunonu nikumbula untwa.¹⁹Ubetiseba akaluta kukuumbula, untwa uselemani badala ya Adoniya. untwaa kaluta kukuu njayela umamaye nukufuga mapasi pavulongola pa mwene. kange akatama pakii goda ekya mwene ekyavutwa pukukate ne kiigoda ekenge ekyavatwa akampa umamaye atamee. ulwa kuva vanina vatwaa. ²⁰Pu akambula, akate ninogwa ni suma elimnyu lemo elidebe. usite ukulebela,'' untwaa, aka mwanda akate, mama, suma ulwakuva saneka wesye ukubela.'' ²¹Vope akate'' ni suma UAbishagi ushunani upee udonia ave indala vamwene ulukololwo''.²²Untwa uselemani akamwanda umaye'' akate keki vukusuma UAbishagi ave ndala va Adoniya yulwa ushunami? kiiki ukusumela navuvutwa wope? ulwa kuva lukololwango [ au ikambango ] umbaha ? au kwa Abiathari utekeji au uyoabu umwana va seruya?. ²³Kange untwa uselemani akaeyeega kuu twa akate, GULUVA ambambele evo kukuluteelela anave uadonia sajo vileaga ukute apoke uvutwa wango.²⁴Akate nduvu itama UNTWA uyuumwene ambikile mbutwa uvu. UAdoniya ibuniwa elelo eye''. ²⁵Untwa uselemani akasuha u Benaya umwana va yehovada vope akambona UAdoniya akabuda.²⁶Kange akambula UAbiathari utekeji akate'' luta ga kukyala kyako kuanathothi unogele ukufwa uve, sanekaku bude ulu leno, ulwa kuva ule kupeemba elisa nduka elwa NTWA mbulongolo mua Davudi utave vango ukuhanga Yekafijo nduvo utaye vango wipa etabu. ²⁷Pu uselemani akambeenga Uabiathari usite ukuvantekeji va NTWA lola ga kwela nile amamenyu aga NTWA. agali kujova kunyumba eya Eli.²⁸I habari ijo jikafika kwa Yoabu.ulwa kuva uyoabu vale kunu kimo nu Adoniya, ingawa savale kinukimonu Absalomu vu apulike uyoabu ake nala mbelela kuli hema. elwa UNTWA kevuke ne nekelo nu kupeemba ipembe ija Nekeji [ ija keekelelo ] ²⁹Vuapulike uselemani ukute uyoabu akembelile kuli hema iya NTWA linoale kefuke niinekeji akasunla Ubenaya akabude.³⁰Ubena ya akavuta akambona, muhema ya NTWA akambula akateuhume umumulihema lwa ntwa. untwa a suhile ni kuvule uhume, umwene aka sita, akate nifwelaga '' bahapa'' ubenaya aka vuya kukumbula untwa ukute atile uyoabu ifwala panekelo. ³¹Vope untwa akate'' kavombenduva ajo vile. ubude ukasyele, uheje ukukoto kulwonenaku nyumba eya tayevango kunkisa ugwa dudile usita likosaa.³²UNTWA avuje unkisa gwa mwene kutwa swa mwene ulwakuva ambudile avagosi vadatu kesita likosa kange avagolofu ukulutelela umwene akava buda nepanga, uabineri umwana va Neri, umbaha masinjara va Israeli nu Amasa umwana va Jetheri, umbaha vajeshi elwa Yuda kisita kulumanya utaye vangu Udavudi. ³³Puleno unkisa gwavo gumbu yile u yoabu kutwa gwa mwene na kuvana vamwene isikujoni. Lakini kwa Davudi nuluyungu lwa mwene, na kunyumba yamwene, nakkuke goda ekya vutwa, kuvene amani uku huma ku NTWA.''³⁴PuuBena ya akaluta akavamila uyoabu aka buda. vakasyela kunyumba ya mwene kujangwani laula. ³⁵Untwa akatoja ubenaya ave mbaha vama sinjara umwana va Yeho yada kujeshi kunafasi eyakale umwene, kange akambika usadoki untekeji ku nafasi eya Abiathari.³⁶Kange aka mwelanga ushimei nukumbula ³⁷ukute akajenge enyumba eyakutama yuuywa kuyeresalema atamage ukwa akate usite ukuhuma kujiku muji gwako niukuluta kuvutali. Akate ulumaye elisiku eleulava vuhuma mukayaka kukufwa wifwa, unalusanie ndu yende ulwa kidroni, ulu mange wifwa unkisa guvijaga kutwa gwako. ³⁸U shimei akate nduvavujova jayelweli intwa yango nduvuvojo vile nivombaga. vuvuwa intwa vango nembombi vako''. ushimei ale kutama muyerusalemu. ku miaka mingi.³⁹Kumwishio mu mwaka agwa datu, avavombi avashimei vaka keembelela, kwa Akishi umwana va maaka, untwa uva ku Gathi, avanu va kambula ushimei ukute va tutile ku gathi. ⁴⁰Pu shimei akiima, akeepanda pa punda alikuluta ku Gathi kwa Aki shiku kuvalonda ava vombi va mwene. Akaluta akatwala avavombi ukuhoma kuu Gathi.⁴¹Untwa uselemani vuavuliwe ukute aka lutile kugathi asyetuke kange, ku Yerusalemu, akasuha aflanu kukuumbula ukute sanekakuyegele kwa NGULUVE ukute usite ukuhuma mu Yerusalemu, ukuluta kukweni unahume kukufua wifwa? kange ukajova ukate eekiiwijova kyayekueli? ⁴²Keki leno ulemilwe ukudema u lulagelo lwako? ku NTWA ne amuri yeyo niekakupile?⁴³Leno UNTWA ivuja uvuvivi wako kuntwee gwako. ⁴⁴Kange untwa akambula, akate shimei, '' ulumanyile igati munumbula yako, oni iji ukambombile utaye vango Udavudi.⁴⁵Lakini uselemani isaiwaga navoni avale munyumba eeya Davudi navuvutwa wiva namaka pavu longolo Pa NTWA isiku joni. ⁴⁶Untwa akambula Ubenaya umwana Yehoyada alute akabude ushimei. kwa hiyo uvutavala vula vukava vunonu kukevoko kya selemani.

¹Uselemani nuvu manyani uuwa weehinu ntwa uva ku misri. UFARAO. Akatola ungeenja uvafarao akatwara kuka ya eeya Davudi hadi vulamalile ukujenga enyumba ya mwene, nukumala, kange wajengele ne tembile ya NTWA, na luvego ulwa yerusalemu. ²Avani valekuhumeheja isadaka javo kusehemu eya kukyanya [ kushiro, ulwa kuva Ya sikuli enyumba eyejengiwa eyantwa. ³USELEMANI avonisye ulugano ulwane ku NTWAA wivombo jila ija lulagelo lwa Ntwaa au Davudi ubabaye, lenetu alekuhumya esadaka nu kunyanya uvuu vumba nesadaka kukyanya kula.⁴Untwa uselemani akaluta ku Gibioni. ku kuu humya eesadaka ulwa kuva kula yuyale sehemu eya kukya embaha eyakuhumiheja. uselemani akahumia amaelfu kunekelo eyo. ⁵UNTWA akavoneka kwa selemani kula ku Gibioni munjosi ya pakelo akajova akate '' suma eele wino gwanekupe ekeeki?.⁶Pu selemani, akate uvonisye uwaminifu uwa lwede hano uluvaha, kumbambi yako Udavudi utaye yango, ulwakuva alee kugenda mbulongo kulwove kuwaminifu nu vuyelweli, kange upile uumwa na uvamwene uvapya nela ukutamapakii goda ekya mwene ekya vutwa elelo.⁷Leeno kange, vii NTWA vi NGULUVE vango, uupile umbombi vako ukuva ave INTWA apyanele panafasi eya taye vamwene udavudi, kange unene nele mwana nele debe vuvule, sanee kii manyile umwa ku vombela. ⁸Umbombi vako alee pagati pa va nuvako uvuu va chagwile, inkelundelo eekya vanu avingi avasavivaleka. ⁹Puleno, upee, umbombi vako, eenumbula ava luhala ulwa kuva haga nia avanu vako. ulwakuva veni uyi wesya uukuva heesa avanu vako ava avingi?¹⁰Uwee sayo ulu, ulwa selemani luka ngovosya uuntwa. ¹¹Puu UNGULUVE akate, '' ulwakuva usumile uluhala ulwa kwelewa, sawe sumile ukutama amajoova gamingi au uvu tayeli avo usumile ukuhombeja ukuvabuda ava vivi vako, uveve usumile uuwelewa uwa kulumanyesani uku vaheegania avanu kuwa yelweli. ¹²Lola leno nivomba goni gago ukasumile vawii suma ulwee sayo ulu. Ni kukupe enumbula eeya luhala, muweelewa, ulwa kuva sagelile ukuvepo umununduve, kuvulongo kulwuve, kange, sakavepo, kuvulongo kulwuve, kange, sakavepo, uvakuva nduvu, badala yako.¹³Kange nikukupa nagagosusumile vyosa, ni kukupa, Elisima na vuutayeeli, ukute asite ukuvepo uyalehanile nduve, uvuntwa uwa uyalehanile nduve, uvuntwa uwa kuva ndu wako kuma joo va goni. ¹⁴Unga ve wigemdalaga munjela jango nukuji tunja jila ijineva lagile, ninda gelo jango. nduvu akavombaga utaye vako [ ubaba vako ] udavudi, puhiku kwo ngele jaga amajova aga kutana mukee, lunga''.¹⁵Uu selemani, akalandavuka huumbe akale mutulu ni njosi. Akija ku yerusalemu, nu kwema kulisa nduka kuvulongolo, elwa lwee deha no elwa NTWA. Akahumya esadaka eyakunyanya nii sadaka ija njonjoro. [ amani ] kange akavavo mbela eshelehe avavombi vamwene pavulongolo pa mwene.¹⁶Kange avadala vavele akija ku mwene, avaligu [ avamalaya ] vakima kuvulongolo kuuntwa. ¹⁷Uundala yumo akate, Aa, intwa vango un,dala uyu nune twitama pamupene munyumba yemu, umene neka holile umwana vutule pamope ne numwene munyumba yetu.¹⁸Vutu gonile usiku idatu alee kuhola unjango. Tukale yuufwe twevene. aka sikuli nuyunge. yeyo ni munyumba yetu. ila yufwe twee va viile munyumba eyo. ¹⁹Pumwana va n,dala uyuu akafua pakelo akagonile. ²⁰Puaka sisi muuka pakelo pagati akatola umwana va mwene unyafwiili, akambika paluyafu kwanyo, akatola uvango umwomi akaveka kumwene. unene nembombivako vune gonelile.²¹Pavusiku vuvukile, neeka sisi muuka netesanie umwanungo, neka vona avile afwile. puneka lolafijo nekajinga heja, nekavona yunge savi mwanango uyu nekaholile. ²²Uula un,dala uyunge akate, hate uyu umwomi vevango. Nula uyafwile vevako, ''ula uuva kwanza akate'' ate,'' ula umwana uya fwile ve mwalivo, uyu umwumi ve mwana ngo'' vuvajofile navule pavulongolo pantwa.²³Puu NTWA, akajo akate'' kila munu ita umwomi vango, uyafwile uyafwile vemwa levo, nayuyunge vulevule ita umwumi vamwene. uyafwele vako''. ²⁴UNTWA, akate mutwalea epanga'' puvaka twala epanga kuu ntwa. ²⁵Untwa akate'' mugave umwana uumwomi imbale ivele, [ ifipande ] nuyu tu mpenusu [ luvale luvave ] nuyunge nusu.²⁶Uun,dala unya mwana umwomi akambula untwa akate, nisuma umpe unjango umwana umwuumi usite ukukeka, ulwala uenumbula ya mwene yalenekiisa kumwaleve vijo'' uyunge yuyua sale mwaleve akate, mugave, siva vango wala vako. ²⁷UUNTWA puakate, muumpe umwana umwumi undala uvakwanja, musite ukubuda'' uyuavi vanina va mwana uyu''. ²⁸Ava Israeli vani uvapulike uvuhegi nduvu uwahumije untwa, vakalekudwada untwa, ulwakuva akalewa ukute uluhala lwa Nguluve lwitama mugati mumwene. kunongwa eya kuhegania avanu.

¹UNTWA USELEMANI akava INTWA israeli. ²Ava vuvale va kongiva mwene: UAzaria umwana va sadoko ale Intekeji. [ kuhani ] ³Elihovefu nu A hiya umwana va shisha, vale va simbi. [ vakatibu ] uyehosha fati umwana va Ahilui ale isimbi vakarata. ⁴Ubenaya umwana ya Yehoyada ale imbaha vava ma sinjala. [ jeshi ] usado ki nu Abiathari vale vatekeji.⁵UAzaria umwana viale mbaha vamaakida [ Avahegi uakimu ] uza budi umwana va mathani ate itekeji kange ale imanyani vantwa. ⁶UAhishari, alembaha va nyumba. Uadonilamu umwana va Abda ale mbaha va. va vomba mbombo.⁷USELEMANI ale ava a kida kejigo nava vele mu israeli yoni, ava humiaga ekya kuulwa kuntwa, na kuvanu va mwene vonii. keela munu ale ne zamu eya kuhudumela ku mwaji gumo kumwaka. ⁸Amatawa gavo gale guaga ubeni Huriukuhuma, kufyamba ifya Efraimu. ⁹Ubeni dekeri va kumaakazi, Shalibimu, ubethi shemeshi, nu Elonbethi Hanan, ¹⁰Ubeni Hesedi, uva Arubothi [ ukuhuma kumwene avonike usokohine kelunga kyoni ekya Hefa ]¹¹Ubeni Abinadabu, uva wilaya yoni eeya Dori [ ale nu Tafathi ungenja uvantwa uya ale, in,dala va mwene ] ¹²Ubaan umwana Ahiludi, uva Taanaki nu megido, nu Bethi shani eyele kuvu luvafu ulunge ulwa zarethani pasi pa yezreel, ukuhuma ku Bethi shanai impaka kua Abeli mehola yeyo ule kuluvafu ulunge ulwa kujokimuamu. ¹³EBen Geberi, iya, ku Ramothi Gileadi [ ukuhuma ku mwene twiyava emiji egwa manase, gegyo gele ku Gileadi, ne boma iya ku Aligo bu [ ukoa ] Yale kula ku bashani emiji sitini egele namaboma kange agele nififi go vya shaba ]. ¹⁴UAbinadabu umwana ava Ido, uvakuma hakimu.¹⁵Ahimazi uva kwa Naftali [ ula uyale tolile u Bealothi ungenja va SELEMANI ukuva wibn,dal va mwene. ¹⁶U baana umwana va Hushai, eya ku Shelina ku Bealothi. ¹⁷Uyehoshafati umwana vaparuha, kwa Isakari.¹⁸Ushimei umwana va Ela, uva Benjamini. ¹⁹Nu Geberi umwana va Uri, mukelunga ekya Gileadi, kekyo kelunga ekya sihoni utwa, uvava amori, nu ogi untwa uva ku Bashani. numwene ve akida unduti uuyale mukelunga eekyo.²⁰Ava yuda na Israeli vale vingi ndu sanga ugwa munyanja, vupe vale kulwa nukunywa na kuhekela. ²¹USELEMANI atavalile uvutavala woni ukuhuma ndulenga, ukufika kuke linga ekya va filisiti, impaka mukelunga ekya ku misri. voni valekutwala esongo nukutumekela usele mani muma joova ga womi wa mwene. ²²Ekya kulwa ekya selemani kuli joova kya ikori salasini ija vutine uvunonu, ni ikori sitini ija vutine uwangano. ²³Ng'ombe kumi ijinonine, ni ngo'ombe ishilini ijakuludemo, ni ngosi mia moja, uleke ni Ayala, ivikanu ivya kunji [ mwanyasi, ivi kulungu, paa, ni kuhu ijinonile.²⁴Ulwa kuva uvutavala wa mwene wa lutelile fijo muke lunga kyoni uhume uluvafu ulwa kululenga ukuhuku Tifsa ipaka ku Gaza ukulutele la avatwaa vange a kuluvafu uvu uwa ulenga, vope amanyine na voni kuka njonjolo imbafu joni. ²⁵Ava yuda na va israeli alekutama vunonu, [ kuvusalama ] kela munu ale kulwa emi zabibu egia mwene ni seke ija mabeke ga mwene. u kuhuma kudani ikufika ku Beerisheba, amaja ova goni aga selemani.²⁶Uselemani ale na vivaga arobai elufu gale ga manufuka ija mwene, avaviketoga kufakasi kumi nambili. ²⁷Ava akida vele kutwala ekya kulwa kwa selelmani na kuva avitama kumesa eya ntwa uselemani, keela munu kumweji ugwa mwene. valekuhakeesya gakiywaga kenu kuuntwa. ²⁸Kange valekutwala ukwihusekae nganu eshayiri nelinyasi elwa kulese hega farasi ija mutuka naku farasi ija mbelo kelamutua lekutwale nduvaiwe sye.²⁹UNGULUVE aka saya uselemani uluhala, uluvaha, akapa muvufahamu, kange nuwelewa. ndu sanga ugwamunyansa. ³⁰Uluhala ulwa selemani luka utelela kuluhala ulwa kutwa avange voni, akuvu humo nakuluhala lwani ulwa va kumisiri. A ³¹ale nuluhala ukulutelela kuvagosi voni, ukulute leta kwa Ethani muezrahi, Hemani ukutelela udanda, avana va maholi nino ngwa ija mwene jikenela kyoni kufilunga ifingo ifi jongulile.³²Ajovile, ifijago elfu itatu, nie mbalelo eya nyembo ija mwene jale elufu yemo nemia ihano. ³³Agefafanuile vyoni ivimela inkelunga ukuhuma emipeki emwelezi agwale kule banoni ipaka ihisopo jijo jimela nduhengo. Afifafanule ifikanu, nafifi yuni, konge nafifinu ifikwa fula najisamaki [ isomb ] Avanu vale kyija uku huma kuvutali kuvitunga vya fwavo ukwija kukupuleheja uluhala ulwa selemani. ³⁴Avanu vale kyija ukuhuma kuvutwa woni uwa kelunga kyoni kukupulehega vavo vapulike ehekima yamwene.

¹Uhiramu untwa uva kutiro akasuha avavombi va mwene kwa selemani ulwakuva apulike ukute ambikile ave intwa ukupyanela kwa taye va mwene, ulwakuva uhiramu ale ganile udavudi. ²Uselemani akasuha ekalata kwa hiramu ukujava ukute. ³Ulumanyile ukute udavudi utaye vangu sajenge enyumba eya litawa lwatwa UNGULUVE va mwene ulwa kuva alemunu va mbaja ila ija juungutile, ukwaku vualemwumi ale munu va mbaja.⁴Uulwa kuva leno UUNTWA amile unene mwaleve enafasi enonu gakulembaja kange va sikuli va vivi vangu. ⁵Puu leno nesagile ukuyejenga ee Tembile kuulitawa elya NTWA, uu NGULU kwa UDAVUDI, akate uuswambo uuyavani kumbeka pakegada kyako ekya vuntwa apyanele kulwova vialanjengela eeTembile, kulitawa elwango.⁶Puu leno uvalagele avanu vatenguteu u geta amabeeke, ukuhuma kufyamba. kwa ajili yango. kulebanoni Avavombi vako na vavombi vako viva kenu kejmo. vivomba ga pupaninie, uunene ni kuluuku hombaga kumbombo eeyavi vomba ava vombivako vakavage eli hombo eeli nonu kukela kenu eeekee vivomba. uulwa kuva ulumanyile ukuta sikuli umunu, uuya keemanyile ukugeda amapekii ndava kusidoni'.⁷Uu Hiramu vuapulike amaamenyu aga selemani, akahovoka fijo, akate, UUNTWA Akusaye eelelo, yuywa apile uu Davudi uumwana unyalu hala ukukelongoja ekepuga eekya israeli, ee kevaha.'' ⁸Uu Hiramu akasuha ekalata, akate nevu wene uvujumbe wako, nayune nikukupijaga amabeke goni agewinogwa emierezi, na gemiboresi gegyo winogula.⁹Avavumbi vango vitwalaga amabekii'' uukuhuma ku lebanoni, vifikejaga kuunyanza nayune nilovo syaga ipaka baho winogwa gave ni gavaga apo, nayuve witolaja. wivombaga nduvu nogilwe, nukuvapa avavombivango ekya kulya.¹⁰Puuu Hiramu akampa uu selemani amibekii gyani eegya mierezi nagegya miberoshi eegya lee kunongwa. ¹¹Uu selemani, akampa uuHiramu ikori isilini elufu ija ngano ija kya kulya eekya va vombi vamwene ni kori isilini ijama futa amanonu, uu selemani alee kuhumya ivyo kiila mwaka. ¹²UUNTWA AKAMPA uuselemani, uluhala, Aduvu akatile ikumpa. kwalene Amani kwa Hiramu nakwa selemani voni vuvavele va kavomba uulwedehano.¹³UUNTWA uuselemani akavaveka avavo mbambombo ukuhuma mukelunga kyoni eekya israeli. embalelo eya va vomba mbombo yale avagosi elufu salasini. ¹⁴Alekuva suha, ukuluta, kulebanoni, Alekuva suha samu samu, avanu elufu kumi kela mweji. kuumweji guno vale kuluta numweji ugwa vele vale katama pakaya javo. uu Adoramu ve ale mwemeleji vavo, avavomba mbombo.¹⁵Uuselemani, alenavanu elufu sabini avakupiimba eemijigo na vanu elufu salasini ava kuyava amawe kufyamba. ¹⁶Kange valepo ava akida 3,300 vavo va emelelaga embombo eeyo.¹⁷Ku amuri ya ntwa valekutwala amawe amanoni agakika, aga kugagonia munduutu uulwa tembile. ¹⁸Purava, jengaji ava selemani na va Hiramu nava gebaliti, valekuvo mba embomba eya kwandala imbavo, ija kujengela ee tembile.

¹Pu uu selemani akatengula, uukuyejenga eetembile. Gwale mwaka uagwa 480 vuvahumile avana va israeli kukee lunga eekya kuu misri, muu mwaka uuswa nne uagwa kulongoja uvulongoji uuselemani kuu israeli, mumweji uugwa ziv, gugwa mweji uugwa vele. ²Eetembile eeya jengile uuntwa uuselemani eya jengile UUNTWA, yale uvutali uuwa mita 27. nuwelevu uwa mita 9 ne kwemo eekya mita 13.5³Nuvu kumbi ulwale pavulongolo patembile, wale uvutali uuwa mita 9. nu welevu uuwa mita 45. waleha nile uwe leva uwa tembile. ⁴Etembile yela agatengenisye idwelo [ amadilisa ] jijo iframu ijajene ulwakunji agavo mbile gavomekage ukute masekele, ukulutelela gala aga gati.⁵Ulu mato ulwa nyumba ajo ngutije ivyumba ukujungula mbavu juni. ⁶Eeke yumba kela eekya pasi kyale nu wele vuu uwa mita 2:3, kela eekya pagati kyale nu welevu uuwa mita 2.8 na keta ekya datu, kyale nu welevu uuwa mita 3.2 uvu pande uwa kunji vakavupungusya ulumato ulwa nyumba imbavujoni, puiboviti jisiteuukwi batana ndumato ulwa nyumba.⁷EeTembile yeeka jengeliwa na mawe aga punjiwe kuma chimbo. [ kumbako ] saya pulekee ⁸kaga sanelo [ nyundo ] avo ee njunu [ eesoka ] au eekyomboke kyoni eekya kyuma. kumiseke eegyala ujenga eetembile.⁹Pu selemani akajenga eetembile aka mala, akaye gube kela ni botiti, ija mbavo ija mierezi. ¹⁰Akajenga iviyumba ndu kanji imita 2.3 ukutoga kukyanya, vyope vike lungane tembile kuu mbavo ija mierezi.¹¹Elimenyu eelya NTWA leeka mwijela, uuselemani leekate. ¹²Uku humana nee tembile, eeyi eeye vujenga, ungave wigenda ga munjela, jango na mu ndagelo jango, ni hukumu ija Haki, nu kuuji lolela indagelo jango, nuku tama muijo, puu ni voniaga goni agana mbulile uuDavudi utaye yako ukute ni vombaga. ¹³Puu nitamaga pagati pavanu vango mu israeli nayune sani kuvalekaga''.¹⁴Uuselemani akajenga eetembile mpaka akamala. ¹⁵Puu akajenga ni mato ija igati ija, tembile ni mbavo ija mwerezi. ukuuhuma, musakafu eya tembile ipaka kuuboriti [ mbulungulo ] ija kuukyanya, ulwamu gati, akagubekela na mabeke, akagubekela eesakafu ni mbavo ija miboreshi.¹⁶Akajengile imita 9 mugati mutembile, ni mbavo ija miboreshi ukuhuma pasipa sakafu impaka kukyanya. Ekekyuke yumba eekya igati eekya pavuvataje sana au fijo. ¹⁷Uuvukumbi uva vaha, wale pavu longolo pa wale uvukumbu uuwa pavu valaje, sana, waleni mita 18. apo pale ni mbavo ija mwerezi igati mutembile japunjiwe ungate videnge na mavuva gichanula. ¹⁸Joni jale ja mwerezi mugati. sa kyavoneke mugati eekya jengiwe namawe.¹⁹Uuselemani atengenisye ekyumba eekya iganti kela kyalej kya kuveka eelisanduka eelya lwedehano elya NTWA. ²⁰Ekeyumbu eekya igati kyale ni mita a ikyemo imita 9. uuselemani aka gubekela ulumato ne dhahabu ne nekeji akatima ni mbavo ija mierezi.²¹Uu selemani, agubekile imato, nedhahabu ee nonu nukuveka inyambo. ija dhahabu ijagendile kuvulongolo kuu kyumba eekya ingati, kange akagubekela ulu vafu uulwa kuvulongolone, dhahabu. ²²Aka mimina ne dhahabu mun,gati mwani, impaka aka mala eetembile yoni. kange aka mimina nedhahabu eenekelo yoni eeya kyumba eekya n,gati.²³Uuselemani akatengenesya avamake rubi vavele nimbavo ija ndilolo [ Mizeituni ] kiila yumo ale ne kyemo ekya mita 4.5 avakulama kukyumba eekya ²⁴kugati eli papatiilo lemo lwale ni mita 2.3 uvutali ukuhuma paneha imapak pancha eyenge eyalipapatiile elenge, kwale nivutali uwa mita 4.5 nayule. ²⁵Nayu kelubi uyunge aleneli papatelo imita 4.5 Ava makelubi avavalehani le mu mbele na kuvipimo vyavo. ²⁶Ekepimo eekya kelubi euvakwanda kyale imita 4.5 na yuva vele ale vule ale vule vule.²⁷Uuselemani avekile avamakelubik ku kyumba eekyapavalaje fijo. ²⁸Uu selemani akava gubekela, ava makelubi avo nedhahabu.²⁹Akaji pamba imato josa kusura eya vamakelubi, nemibeke egea vukendu [ mitende ] na mavuva agaluvaga kufyumba vyoni ivya kunji. ³⁰Uu sulemani akamimi na eetembile, nedhahabu, ivyumba vyoni ivya kunji na vivya n,gati.³¹Uu selemani akajenga inyiji ija mbavo ija ndilolo kukefigo eekya kyenge lela mun,gati Akaveka ivisingiti ne miemo gehano kelalovavu. ³²Puu akajenga ninyiji ivele ija ndilolo, akage pamba ku makelubunu vukendu, na navuva aga chanulaga, akamimina [ akamata ] ne dhahabu. Apuakada lana gya eedhahabu kuu makelubi na kuu mitende.³³Kuu njela eye, aka yejengela etembile imbanda ivele ija mbavo ija mizeituni [ indilolo ] ijili ni mbavunne. ³⁴Ne vivigo vivele ivya mbavo ija mwerezi inyiji ivele jili kwee gunja najimbavo ivele na luji ulwa vele jilekwegunju jope. ³⁵Aajijenga kumakelubu, nemitende, namavuva. agaluvile, kenge akamata nedhahabu kukyanya ya gala amapambo.³⁶Akajenga ekefwanda eekya n,gati kusakafu idatu ija mawe aga kupunja kegheke mo nembanda eeya mierezi.³⁷Uulutu uulwa tembile lwajengiwa uumwaka ugwa nne nu mweji ziv. ³⁸Uumwaka ugwa kumina moja umwejiugwa buli uteguale mweji ugwa nane,, isehemme joni ija tembile jamalike na ji shari joni uuselemani ajengile eetembile ku miaka saba.

¹Yatolile emiaka kumi na tatu ukuyejenga enyumba [ eeikulu ] eya selemani. ²Ajengile eeikulu elita yale ye usitu ugwa kulebanoni. utali wa yene yale imita 46. nu welevu wayene yale imita 23 ekyemo kya yene imita 14. kange yale ni ngalova au ni safu nne ija mbandai ja mierezi na ge mithili mwerezi kukyanya kuu mbanda.³Eketuveli ekya ikulu kya le kya mbavo ija mierezi lelwo lwatamile pakyanya [ pa mbanda ] mihimili, emihimili egyo gwa iyibatelile mumbanda. kwale nemihii alobaini nage hano, gegyo gyite musafu kumi na tano. ⁴Gyope emihimili gwale isafu idatu naji ndwelo jalola naga nendwelo eninekundalo idatu. ⁵Ififigo vyoni vya jengiwe lukege .[ mraba ] , na jindwelo ja hehanaga usitaligumo kuu ndalo idatu.⁶Akajenga eevalanda iiyele ni mita 23 uvutali, uwelevu imita 14. kuvulongolo, yalepo esebule. eyatimiwene.⁷Uuselemani akajenga ekibaraza ekyale nekiigod, ekya vutwa ekya hegelaga inongua nu kulamulama kuhaki yope yatimiwe ni mwerezi ukuhuma ndumato ulunge hadi ulunge.⁸Enyumba eeya selemani yeyo ayesagile ukutama, mubehewa iyenge in,gati nduvavu ulunge, pasi pa ikulu, yope vajengile vuvuwa. kange alejengile umwana va farao enyumba nda yeyeye, uyale n,dala va mwene.⁹Inyumba iji ja pa mbiwe ni vinu ivyagharama, na mawer agathamani, agagediwe nemia meno ukulengo ifipimo ifili sawa. ifi vategha nije vunonu isela joni. amawe ndagato guga vombaga ukujengela mundutu [ msingi ] kange impaka kukyanya, kange kunji hadi ku baraza. ¹⁰Uusingi gwajengi waga kumawe amavaha sana naga sanifijo gale ni mita 3.7 uvutali, na gange gale imita 4.8.¹¹Kukya, kwa pambiwe na mawe agalama kange aga punjiwe vunonu, nu sumeno, kumihi ili eegya mierezi. ¹²Melibehwa elivaha elikuvejungula elkulu yale ni safu idatu ija mawe agapunji we ne safu yemo iya. mihimili eya mielezi ndulu yale mulibaraza eelya n,gati elya tembile iya NTWA na kuvukumbi uuwa tembile.¹³Puu uuntwa uselemani akasuha, avanu, kuuku mwelanga uu Hiramu, ukuhuma kuu Tiro. ¹⁴Hiramu ale mwana vajane, uvakekolo kya naftali, utaye va mwene ale munu va kutiro, uyi suka ee shaba. uu Hiramu ale nulu hala lungi nu welewa kange avombaga fijo imbombo imbaha ija shaba. Akatwali we kwa ntwa, avombage embombo eeya kuhusika, neshaba, kwa ntwa.¹⁵Hiramu ajipambile [ agidingulinie ] imbanda ila ivele ija shaba. kila yemo yaleni kyemo eekya mita 8.3 nuvulunge wamita 5.5. ¹⁶Akajenga itaji ivele ija shaba, ijakuveka pakapakyanya, pa mbanda jila. kyemo eekyakela taji tale ni mita 2.3. ¹⁷Kwale ninyafu ija kuvombela embombo eya kutiva,ni nyambo eya kupamba emitwee eegwa mbanda ukujungula eemitwe eegya mbanda ija saba kila itwee.¹⁸Puu uuHiramu akavomba isafu ivele ija makomamanga, ukuujungutela efitwevya, mbanda alekujipamba, ivitwe. ¹⁹Jila taji kuu vila ivitwe. ivya mbanda ija vukumbi japambiwe na mavuva, agale nuwemo uuwa mita 1.8.²⁰Itaja ijo muijo imbanda ivele ku vitwe vya vyene, kevuke kwa lena makomamanga mia mbili goni gaye pangile vunonu musafu. ²¹Akemeka eembanda, kuvukumbi uwatembile eembanda yela eya kundio, ayepa alitawa yakini, nela eya kuhege, akayepa elitawa Boazi. ²²kukyana kumbanda jila kwale pambo wita mavuva, evo vujatengenesiwe imbanda.²³Kange avajenga enyanza eya kusubu eya le nimita 2.3 ukuhumakulukanji impaka kulukanji, ekina kya yene kwele imita 4.6 uwelevu wale imita 13.7. ²⁴Kange pasi pa nyanja yela pale ni videnge ivyajungulile kweni enyanja, vyale ividenge kumi nane, kukela mita ivya vekiwe kela kimendo vue bahali vuyele kalibu ukudega.²⁵Enyanja yekatama pa kyanya pa makisai [ ing'ombe ] kumi na mbili, idatu jilikulola kunena, idatu jilikulola, kuvusamo idatu jili kulola kwivonde idatu kunene, enyanja ela yekavekiwa kukyanya kujene emisanagwa senga ijo gele kulola igati kunyanja. ²⁶Enyanja yalengivu ndii kevoko mbuka nji munya njimwali ukute kikombe ekya vudongo, kamandeli vuva elwa yugi likwingela bathi eluf mbili ija magasi .²⁷Uu Hiramu akatengenesye amatamelo kumi aga saba. elitamelo lemolya le nuvutali uwa mita 1.8 nu wemo uwamita 1.3. ²⁸Evo vuja vambiwe imbombo ija matamelo. jale ni papi ijatamile pagetinagati vitogelo. ²⁹Pakyanya papi nivi togelo kwale neduma ni ng'ombe vulaya, na vama kelubi. pasi nakukyanya jale duma ija choliwe.³⁰Kela elitamelo lyale nama guludumu. aga shaba, ni vipi ni seheemu ija yene nne na malungega yene ganne. gale na mata ruma pasi pa biriki [ paliguli ] pasi pa birika pale na mataruma uga kusubu agale nu musobng. kila vupande. ³¹Nundomo gwayene gale wa kufilinga na, kyale nu welevu uwa sentimita arobaini na sita, netaji yele ni sentimita isilini na idatu.³²Nu ndomo gwa kyene gale ne nakshi, ni papi ija yene namavoko aga magulu dumu gale ingati mumatamelo. ekyemo kya gala, ama guludumu.galeni setimita sitini na tisa. ³³Amadulu dumu gala, gale nde mutuka. amavoko gagene, nuvuvulunge, amatindi aga yene na vivipande ivya n,gati vyoni ivyale ivya kusubu.³⁴Kwale matalumba mumbavu ija yene nne ija matamelo, agaiba telile elitamelo lelwa, ³⁵Kuu kyanya kwale nelenu elivulunge elya le nuke guli eke tali ekya sentimita isilini nidatu, pa kyanya pa matamelo, pale nemikolelo, nipapi jajene jikiba tine.³⁶Pakyanya pa mabamba akachora, avamakelubi, uHiramu, iingalamu, [ simba ] nemitende egya yubekile inafasi ijakukenene, yope ya juu nguleliwe na masongo. ³⁷Ajengile amatamelo kunamuna, kange gale, ga vipimo ivyale sawa, ni suura ijihyo anine.³⁸Uu Huramu, akajenga amagali kumi aga shaba. [ amabirika ] Eligulilemoleleku wesya uku dega amapipa arobaini, aga magasi. kiila liguli lyale nimita. 1.8 ukuhuma eliguli lemo hadi palenge kange pale ne birika yemo pali tamelo pagati pa gala kumi. ³⁹Ajengile amatamelo ga hano uvupende uwa kulolela kwivonde, aga lolaga kuyeko eetembile. Akajenga Enyanja ukulolela kuvuvumo walijuva, kuvulolelo uwakwi vonde ku tembile.⁴⁰Uhiramu ajengile amaguli au [ amakologale mamakolelo ne libeseni elya kwitelela. pu akamala eembombo yoni, eya vombaga kuntwa uselemani mutembile iiya NTWA. ⁴¹Jila imbanda ivele nalela eeli beseni leekava kama nduluduleko, pa kyanyapa mbanda, ninyafu ivele ija mapambo, ijaku kugubekela ibeseni ievele ijakuva ndii taji jijo jili pa kyanya pa mbanda.⁴²Kange ajenga amakoma manga, mia nne kwa ajili ya jila inyavu ivele ija, mapambo: isafu ivele ija makomamanga kumbombo eya nyavu ija kugubekela ibesini jila ivele ukute luduleko. ululepakyanya, pa mbanda. ⁴³Gala amatamelo kumi, na mabirika kumi kua matamelo.⁴⁴Akajenga ee Bahari, au Enyanzani ng'ombe kumi, pasi payene. ⁴⁵Ni safulela, ikoleo, ibirika ni vyombo ivinge ivingi vyoni. Uuhiramu ajengile neshaba yeyo ye suguliwe. kuajili ya ntwa uselemani, nukuajili ya tembile eeya ntwa.⁴⁶UUNTWA avisubule kulukanji kuyorodani mundifu elya lukando kati yakuu sukoti naku zarethani. ⁴⁷Uu selemani, saapime, ivyombo vyoni ulwa kuva vyale vingi kyongo ukuvuvipima, nulwakuva uvujitu uwa saba, sawe sye uukupima.⁴⁸Uu selemani ajengile amapambo goni agale kuutembile ii NTWA nedhahabu. eenekelona yemeza eeye vaveke laga, eemikate eegya wonyesho. ⁴⁹Ivinara ivya taa. vyale vya dhahabu vivyo vihano vyale kuu ndiaa, viha no, kuhege, pavulongolo pa kyumba eekya n,gati, vyale vya dhahabu eenonu, na mavuva, nitaa nama koleo jale jaa dhahabu.⁵⁰Ifikombe, eemikasi, ibakuri, na vivijiko, na vivyetezo vyoni vyatengeneziwe nedhahabu. eenonu. naji bawabu jale jadhahabu ija nyiji ija n,gati, jijo ija pavu valaje sana, na jinyiji ija vukumbi imbaha, joni jatengenesiwe nedhahabu.⁵¹Kuu njela eeye, mbombo, yeyo uuntwa uuselemani, eyavombaya kuunjela eeya kuvamba kutembile vamalike. uuselemani, akingenja ivyombo vyoni in,gati ivya visayile. Udavudi utaye va mwene, ivya hela, navi vya dhahabu, na gamapambo, navivya n,gati ivya kunekelo ya UNTWA.

¹Kange uu selemani, akavalundania, avasehe ava israeli, avavaha voni a vakekolo, na vavaha va nyumba ia va israeli, pavulongolo pamwene kuu yerusalemu, kula, ukute vinyeje eli sanduka elya lwedehano iilya NTWA ukuhuma kumuji ugwa Davudi, kusayuni. ²Avagosi voni ava israeli vakalundana pavulongolo pantwa uselemani, kuselehe, kumweji uugwa Ethamimu, gugwa mweji uswa saba.³Avasehe voni ava israeli vakija, na vatekeji akapeemba elisanduka ⁴vakaletwala eli sanduka elya NTWA, paninie na mapambo goni amavalaje, gago gale kulihema. avatekeji nava lawivakavitwale ivinu ifi. ⁵UUNTWA uselemani nukutano gwoni ugwa israeli vavakija paninie pavulongolo pali sanduka elya Agano] vakahu isadaka ija ngosi nija ngo'mbe inyi kyongo, saja valeka.⁶Avatekeji vakalingeja elisanduka eevya NTWA muke yumba eekye ganti, vakaleeveka apakuva: pavuvalaje sana, pasi pagala ama papatilo aga makelubi. ⁷Uulwakuva. avamakelubi vadalanasi je amapapatiilo gavo ipaka pavavekile elisanduka elya agano kange vaka gubekela elisanduka namabeke. agagene. ulwakuva vapiimbelaga. ⁸Amabekii gala gale matalifijo, ulwaka gahumili kugati kangega ka humiee sania ipaka pakyumba ekyaganti kange sagahumesanie kunji amabeke agopugale impaka elelo.⁹Muganti, muli sanduka kya sikuli kenu. ila ividonge ivyo mawe ivya vekile uumusa, avekile ulwale kukyamba ekya Horebu kumiseki UUNTWA figwa vombile ulwede hano vavanu avaisraeli, uluvahumile mukelunga ekye misri. ¹⁰Yahumile, yekava, avatekeji vuvahumile aponu apavalaje, lela elifunde, leka gubekii etembile iiya NTWA. ¹¹Avatekeji valemilwe ukwema kuvu vombi, ulwa kuva [ utukufu ] ekika kyantwa. kyaye gubekile etembile eeya NTWA.¹²Pu uu selemani akate, '' uu NTWA atile iwesya ukutama na kungisie ngivu. ¹³Leno nekujengile uvutamo uwa siku joni, uwakwegineheja''¹⁴Kange untwa akapeenduka nukuvasa ya avanu avalundanile ava israeli, kumiseke egyo ululunda mano ulwa israeli va emile. ¹⁵Akate, Aginiwage uuntwa, unguluve, uvo israeli, uuya jovile nutaye vango udavude, kange . gakwelanile amanenyu kuvivoko ivya mwene atile. ¹⁶Ukuhuma elijuva lela evyavahumije avanuva mwene ava israeli, ukuhuma kumisri, ukute elitawa lyangu levemo umu. pupe naekyegule uudavudi, ukuvalongoja avanu vango mu israeli.¹⁷Leno lyale munumbula eya davudi, utaye vango uukuye jenga enyu jenga enyumba kulitawa elya NTWA, MUNGULE uva israeli. ¹⁸Lakini, UNTWA aka mbula utaye vango uudavudi, eelya kujenga enyumba kulitawa lyangu, ukusagile vunonu kuelyo ukuva munumbula yako. ¹⁹Mda yeve sukanjengele enyumba uveve, badala yako, umwalevo yumo, uyapyaa iholiwa ukuhuma mukevino kyako, ya kunjengela enyumba kulitawa lyango.²⁰UUNTWA Aleepeembile elimenu lelyo samulejovile, ulwakuva ni nwike ukupyanela kwa taye vango udavudi, kange netamile pake goda ekya vutwa ekya israeli, nduvu akajovile untwa. nejengile enyumba kulitana elya NTWA, UNGULUVE uva israeli. ²¹Nitengenisye aponu apa kuveka elisanduka mugati mumwa, mumwa igan,ti ndiene mulenu lwede hano ulwa NTWA, luulwa avombile nava taye vetu ulwa vahumije ukuhuma mukelunga ekya misri.²²Uselemani aemile pavulongolo panekeji, eya NTWA pavuvulongulo palulunda mano lwoni ulya israeli, kange akagolosya amavoko ukuloja kukyanya. ²³Ajova akate, '' ve, NTWA, ve, MUNGULUVE va israeli, asikuli, unguluve uyalee nduve kukyanya na pasi pakelunga apa, yuyua ilolela ulwedehano lwa mwene kuwaminifu, kuvavomimbivako avavi genda mbulongolo kulwove kunumbula javo joni. ²⁴Uuveve yuve utunjije ululagelo lwako kuwaminifu avombi numbombi vuko udavudi utaye vangu, lula uluka mwahidi [ ukutewi vomba mwamu, wajovile kundomo gwako, na leno utimisye kukevoko, nduvuye vile eelelo eye.²⁵Lino NTWA, ve NGULUVE, nisuma ulevombe leka elwo kajovile kutewivomba kumbombi vako udavudi utaye vango, pala uupukatile savule mwa uukuma umunu pavulongolo pamihogana uvakugotama pakegoda ekya vutwa ekya vanave vangalifu, ukugenda pavulongolo palyune, nduvu ka gendage uveve pamiho gango. ²⁶Leno vii NGULUVE, va israeli, nisuma ukute, iji ukajovile kwa taye vango ukuji vomba kumbombi vuko jivombeke leeno.²⁷Je' lweli ukute venguluve wiwesyaukutama, pakelunga? lola Akelunga kyeni na kukya saji kukukyela puneke ne nyumba eye eyene yejengile. ²⁸Puleno vee Nguluve upuleehejieu lwesayo uluni kukusumanembombivako, aganisuma elelo eye.²⁹Nisuma uulole etembile yako iiye pamusi, napakeelo, apa apa apawatile apa nikulee vika elitawa lyoangu ni ngufu jako jivijaga apa ukute nevapulehejage inyesayo ijambo mbi vako, vuisu maaponu apa. ³⁰Puleno puleka inyesayo ija mbombi voko navanuvako ava israeli, vutukukuu suma apanu apa. pupuleke, ukuhuma aponu apau vutama, ukuhuma kukyanya ukwa kyakanya, vavupuleka usyekelage siwo.³¹Angave umunu ikumbombela amavivi unine, ujirani vamwene, apate amasaliti agakyega, angave ikwija kukye yega pavulongolo panekeji eye iyako munyuba eye. ³²Pu pulekage, ukuhuma kukyanya uuka vombage nukuvahega, avombivako, ukanhege umbivi, ukute atwalele uvuvivi wa mwene muntwe gwamwene, nukuvatunza avanahakiukate vale vuvule inongwa nukupa uluhombo lwa mwene ulwa haki.³³Avanu vako ava israeli, yakavavi toviwa nava adui vavo kunongwa iya kuvomba imbivi kulwuve, kange vanave vivuya nuku suma ulusyelekelo kutitawa lwako nukusuma uvasye kele uveve mu tembile iiye. ³⁴Nikuku suma siwo upulekage, ukuhuma, kukyanya nukuvasyekela inongwa javo, avana avako ava israeli, uvavujage inkelunga ekewavapile ava kukuuye.³⁵Kunave kukyanya, kude ndiwa, navevula saitimaga, ulwa kuva avanu vakuvombile uvuli gu uveve vanave vikwija kukuu, suma apono apa, nukupelainongwa javo, kulitawa, lyako, nukupenduka ukuhuma kumbimbi javo, kange, vanave uuvatovile. ³⁶Puu puleke ukuhuma kukyanga, usyeke lage imbivi ija vombi va kona vanuvako muisraeli, navovukuvavonga enjela enonu eeyinogiwa, putimejage evula munkii lungu, kyako ekiwa vapile avanuva kive vulisi wavo.³⁷Kunave kulenjala munkelunga, au kunave nu vutaamu avo aluhwela, avo inzige, avo amadensu, avo avaaduvi avana va famile [ vanavingelele ] mufifigo ivya miji munkelunga kyavo, kunave ne tauni avo uvutamu vovoni. ³⁸Kungave kule munu avo avatavala va israeli vana sume avo voni vana lumanye ago ukute alene tuuni kungumbula iiya mwene, ana golosyeamavoko ga mwene mutembile eye.³⁹Basi pupulekage ukuhuma kukyanya, aponu apavutama uvombage, nuku syekiila, nukukela munu uluhambo ulwu nogelile kuleta iiki vomba, ulwa kuva uveve umanyile kela munu munumbula ya mwene, ulwava uveve ve mwene ve ujimanyile inumbula ija avanu. ⁴⁰Uuvombe ewa ukute vave vanu vaku dwada kuluve isiku javo joni ijamita melegyavo mukelunga iikewava pilava kukuu vetu.⁴¹Nayu ngenji anahume kukelunga ekya kutali yuyua samunu va israeli, akwajili ya litawa lwako. ⁴²Ulwa kuva ya vipuleka, elitawa lwako vulivaha, [ ukute livaha ] nekevoko kyako ekiinya maka, nekevoko kyako ekinuliwe, vikwija kuku suma apa apa patembile. ⁴³Siwo upuleke ukuhuma kukyanya. upuwitama, umbombelage ugenjiwi suma akisuma. vomba evo ukute avanu voni avakelunga, vakuvuvi vomba avanu ava israeli. vombae wa ukute valumanye ukute enyumba eye iyenejengile yikwilangiwa kulita walyako.⁴⁴Vanave avanu vako, viluta kumbaja kukulwa nava aduvi vavo, kunjela yeyoni yela, wiwesya ukuvasuha, kangeva navevikukuu sumaga uveve, ukuhuma na numuji usu ugu waguchagule, nukulo ja kunyumba eye yeyo ni yengile kulitawa lyako. ⁴⁵Pu puliike, ukuhuma kukyanya inyii sayo javo, iji vikesaya uvatangage iji visuma.⁴⁶Kange anave vavombile uvuligu, kulwove, ulwakuva, asikuli atayumo uyusi vomba imbivi, ungave wiva nelwoyo kuvene, nukuva heleka kuvama aduvi vavo, ukute ava aduvi vavatole nuku va veka va vanda, mukelunga kyavo, kuvutali, avo kuwipi. ⁴⁷Vanave vikweyelewa ukute tulenkelunga likya vutumwa, vanatengule uku suma ulusyekee lo nukute uva vonele ekiisa, ukuhuma ekiilunga ekya vutumwa vanave vitatuvombile kuke buli, kange tuvombile uvu vivi tuvombile uvuligu.⁴⁸Navanave vivuya kulwove kunumbula javo joni na kumitema gavo gwoni mukiilunga ekya maaduvi vavo vakavibite, kange vanave, vikuku sumaga uveve, ukulojaku kelunga ekyavo, yeyowa va pile ava kukuu vavo, nukuloja kumuji uga gu gwa wagu chagwile, nukuloja kunyumba eye yeye neyejengile kulitawa lyako.⁴⁹Basi, upuleeke inyee sayo javo, joniiji visuma ukuhu kukyanya ukuvutama aponu apo, ukavatetele itaki yavo. ⁵⁰Uva syekelage avanu vako avavombile, kulwove imbivi, nonongwa joni jijo kuijo vavombi lefivi kulwuve na kundagelo jako uva kolele eekiisa pavulongulo pavavivi vavo, vavo vatolile amateka, ukute navama adui vavo, vavavonelage ekiisa avanu vako.⁵¹Ava vanu vako vavo wavachagwile, vavo wavapokele ukuhuma mukelunga iikya misri, ndukute vave mulitanuli elya mwoto mumwa ivyuma viyeyuka. ⁵²Misuma ukute amiho gako galole inyesayo ija mbombi vako, na kunyisayo ija vanu vako ava israeli, ukute uva puleeke vuvikukuleleta ama juva goni. ⁵³Ulwa kuva wava gavile ukuhuma kuva nyavange voni avankelunga, vave vako, nukupa ulwedeho [ ahadi ] lwako, nduvu wapile umbombi vako uumusa, kumiseke ege wava humyaga kukuu vetu ukuhuma kuu, misri ve NTWA.⁵⁴Pu yiikava vuamalile uuselemani uukyee saya uulwe sayo ulu lwani kutwa, akasi simuka akema, akahega pavulongolo pa Nekelo iiya NTWA, pala baho avugime amafugamelo, na mavoko ga mwene. Agolwisye ukuloja kukyanya. ⁵⁵Akima nukugusaya ukutano gwoni ugwa israeli, kusavuti, embaha alekute. ⁵⁶Aginiwage UNTWA uvavapile ukupumuseka, avanu ava ava israeli, ale tujiveka indi ija mwene joni. Yesikulina yemo yeyo saye vombile, kulede hano ulunonu, ija TWA ija jovile ukute alavomba, vu ale nu musa uumbombi vamwene.⁵⁷UUNTWA, UNGULUVE avepaninie nufwe, nduwavijaga nava kukuu vetu. Asite ukutuleka, wala ukutulekeleja. ⁵⁸Ukute alunganije inumbula jetu numwene, ukute, tutamage munjela ija mwene, nu kujibata inda gelo ija mwene nuvutalatibu wa mwene na jijo ikutula gela umwene, jijo avalage laga avakukuu vetu.⁵⁹Na ponu apa apatuleepo, baho nejovile nukusima UNTWA ukute gave kevuke nu NTWA, UNGULUVE, vetu pakelona pa musi, ukute, avata ngange kuu Haki, ijava vombi nija vanu yoni mu israeli nduvuvi sumaga isiku joni. ⁶⁰Ukute avana vonimukelunga valumanye, ukute VINTWA, veve NGULUVE, kange asikuliunguluve uyunge. ⁶¹Pu, muje veke imumbula jenyu jenyu jive ne Haki pamiho ga Nguluve, ili tugendage mu njela ija ndagelo ijamwene nu kujibatai ndagelo ja mwene nduvuyelove elelo,.⁶²Pu uuntwa navanu voni, pupaninie vakahumya esadaka ku NTWA. ⁶³Uselemani akahumya esadaka eya Amani, [ eeya njonjolo ] yeyo aye vombile kutwa yope yale ingo'mbe elufu ishilini nambili, najingosi 120,000. pu untwa na vanu va kaye veka enyumba yantwa wakfu [ vakaya saya ].⁶⁴Esiku eyo untwa akayesaya elibehe wa elya pagati pavu longolo ne tembile iiya NTWA, ulwakuva pala pua humihejaga esada eya kunyanya, isadaka ija vutine, in sadaka ija mafuta aga sadaka ija amani, ulwa kuva enekelo eya shabaeyale pavulongolo pa NTWA yalendebe sana ku sadaka ija kunyanya , ija vutine nija mafuta aga sadaka ija amani.⁶⁵Uselemani pu akavmba eselehe, kumiseke egyo, nava israeli voni paninie numwene, nukutano umbaha ukuhuma kule bohamathi impa kuka lenga aka kumisri, vakija pavulongolo pa NTWA, UNGULUVE, vetu kumiseke eegya siku saba, nisiku saba ijinge paninie isiku kumi na nne. ⁶⁶Nayekafika eesiku iiya nane, aka vatavanya avanu [ ukute vavuyage ] vopa vale kusaya untwa [ valekuhovosya ] puva vuyaku nyumba javo nuluhekelo, ni numblaja voji howike kuvu nonuwoni uwavu vo ni sya untwa kumbombi va mwene Udavudi na kuvanu voni avamwene ku israeli.

¹Uuselemani avileamalile ukujenga ETEMBILE Eya NTWA, Ne Nyumba eeya mwene uuntwa, wa malile joni kya sagaga ukuvomba, ²UUNTWA akavoneka kwa selemani ulwa vele, nduvu avo nike kula ku Gibioni.³NUNTWA akate, '' Nepulike inyesayo jako najijo wisuma. Neyesayile eenyumba eeye yeyo uujengile, unjengile unene. ukute nele veke elitawa wengu umo isikujoni. Amihogango naye numbula yangu vijago uumo, kuwakati au kumisekegyoni.⁴Lakini, pope, na vuve unave, wigendaga mbulomgolo lyango nuwagenda ga, UU DAVUDI utayevako, mbuyelweli. nambugulafu, mu numbula eeya ko uu nedeka ge goni aya niteuvombage, nukwibata indagelo jango, ni sheria jango. ⁵Puu ni kukukuja ga pavutwa wako kuva israeli isikujoni, nduvu nambulile utaye vako uu Davudi, ni kate, uluyungu lwako salula hega pakegoda eekyako eekya israeli.⁶Lakini ungave wipenduka, uveve avo avana vako, nukujileka indagelo jango na gani kukutagela leno, jijo niku veka pavulongolo palwove elelo eye, kange unalutage kuukwe saya kumi nguluve egenge, nukugina mela,. ⁷Basi ni kuyebalaga nikuyeleka, ee israeli, ukuu huma mukelunga eekene vapile, naye nyumba eye eyene yesaile nikuyetagaga kutali, na miho gangone israeli yivijaga ifwano ugwa kubediwa nuku dukiwa na vapanji, navanu vavilunga vyoni.⁸Ndayeve eetembile eye nonu nikika voni avigenda kulukanji vipendukaga nuka kunyomoka, kange nukususya. vitijaga keki? UUNTWA' avombile iji naku nyamba eeye nakukelunga eke? ⁹Avange vitijaga, uulwakuva vande kile UUNTWA, UNGULUVE vavo, uya va twalile ava kuuku yavo ukuhu, kuke lunga ekya misri, na leno vapindukile kuminguluve egenge, gegyo vikugina mela kukyesaya kugyene. kyo mene UUNTWA atwalile amavivi aga goni kuvene.''¹⁰Yahumile kumwisyo mwa mwaka ugwa isilini, uu selemani, akamala amajengo goni ukujenga gugavele, eetembiie ya NTWA. ¹¹Puu Hiramu uuntwa uvaku Tiro atwalile uselemani imbavo ija mierezi nija miboreshi, paninie ne dhahabu ivinu vyoni ivialekunogwa uselemani pu uselemani uuntwa, akapa uHiramu eemiji isilini kula ku Galilaya.¹²Uhiramu, akija ukuhuma kutiro kukugelolo emiji egyo sakakela. eegya pile uselemani ukute geve gia mwene., ¹³UU Hiramu akate, ''lukololwango mijimiki eege umile ege? uhira akagyelanga ekya kebulii [ ipaka elelo ] ¹⁴Uu hiramu alesuhile untwa uselemani, itani nne ija dhahabu.¹⁵Ivikonga vyoo vigezo ivyo untwa avekile, pa kujenga etembile eeya. NTWA ne nyumba eeya mwene. ukuyejenga emilo nulumato uwa yerusalemu, na kuhazori, magido na ku Gezari. ¹⁶Ufarao uuntwa uva kumisri ugwa lutile kukupoka egezeri nukuyenya nya numwoto nu kuva buda avaka nani mumuji. puakatola ava kanaani umuji ugwa, un,dala va selemani yeve zawadi pa siku eya Alusi.¹⁷Pu uselemani, akajenga umji ugwa Gerezeri nu gwa Bethi Horoni iya loweri. ¹⁸Uu Baalathi nu Tamari kulukuvi muke lunga ekya Yuda ¹⁹Nagemiji gyoni igwa fyanga [ hazina ] igiale gya mwene, ne miji egya vikaga imutuka ija mwene ne miji egya vapanda valasi va mwene na gie gyo anogilwe ukujenga kwa ajili ya ng'ombe ja mwene kula ku yerusalemu kulebanoni, mukelunga kyoni umwa tavalile.²⁰Na vanu voni va sigile vavo savale va israeli, avaamori, avahiti, Avaperezi, Ava hivi na vayebu, avasavale va israeli ²¹sava bude hani, uselemani ukavavika vave vavibarula vavo puvale impaka elelo.²²Pope uselemani sava vekevave va kuhumya eshokoa lavanua vaisraeli. ila vavombile vave va sikali kange vave vambi va mwene, maakida, vamwene na vavaha vamwene, vaha va vasikali [ majemedali ] va mwene, ava panda falasi vamwene.²³Ava vuvale avemeleji vambo iya selemani avanu 550 valeve meleji vavonu ahavombaga embombo.²⁴Umwana va farao ahamile ukuhuma mumui uga davudi ukuluta kunymba eyale jengile uselemani. kuvulongolo, uselemani, akajenga umji ugmilo.²⁵Mara kadatu, uselemani alekuhumia esadaka eya kunyanya ni sadaka ija amani. kunekeji iya lejengile UUNTWA. nukuvusya uvuvumba, paninie naji sadaka ijike pakyanya pa nekelo eyale pamiho ga NTWA. puaka malesye etembile akayana ukuye tumela.²⁶Kange uselemani, atengenisye melikebu kulaku Ezioni Geberi, eyale kulaku kevuke naku Elathi ndukanji munyanja eya shamu, kukelunga, ekya, ku Edomu. ²⁷Uu Hiramu akayuhile avavombi kumelikebu eya selemani avalumanye siniea lugasi ava yemanyile enyanja, paniniena va vombi ava selemani. ²⁸Valekuluta kwa ofri paninie na vavombi ava selemani, ukuhuma ukuvale kutwala idhahabu itani 14.5 kwa selemani.

¹Uu malkia uva kusheba vua pulike ihabali ja selemani ukuhuma naneli tawa elwa NTWA, akija kukun,gela kuma nenyu amingi amapala. ²Akija ku yerusalemu na vanu avingi paninie nave, paninie ni ngamia. ija piimbile ivibina [ emijigo ] egya manukato, idhahabu, inyingi, na mawe agathamani, akambula uselemani agale nago goni munumbula.³Uu selemani akambula amaswali gamwene gani aka mwanda, sasiga je liswali ukujibu eya vajije ava lelyo alemilwe uuntwa ukulwanda. ⁴Uu malkia uva kusheta vualu wene uluhala lwoni ulwa selemani, nikulola enyumba eya ikulu eyajengile. ⁵Kange nakekyakulya ekya pamesapa mwene, ukutama kuvavombi va mwene, imbombo ija va vombi va mwene, na ge mifwaliile gavo navavi kunywesye nage mihomeheje gwa dadaka ija kunyanya. ku nyumba ya NTWA, akaswiga, enumbu ya mwene yeka jileka.⁶Akambula uuntwa, akate '' Ijinekapulike kukelunga kyango jikale ja lweli, ama menyugako nuluhala lwako. jayelweli. ⁷Sane kedike kujoni ijinelekupuleke, ipaka vunefike apa nelolile namiho gango. Hata ijiva kambalile uhusu ehekima yaka, na vuvutayeli, vilete lile vunelolile.⁸Agini wage UUNTWA UNGULUVE vako, uyua nogilwe umwene ukukuveka pake godaekya vutwa wa mwene mu israeli, ulwakuva akaye ganile eisraeli isikujoni. ⁹naleno, akauvekile uveve uve INTWA, uhega nige avanu kulweli ne haki.¹⁰Pu malkia akapa uuntwa uselemani isawadi jinyi zaidi ya kilo 4500 ija dhahabu, namawe gamingi amanonu [ agasamani ] sayegele tehumile ukupokela ifiungo ifinginda vuvuwa, ndaulu vivyo a humije kwa kuntwa uselemani safige fihomeletena.¹¹Ila ela emelikebu eya hiramu eyahu maga ku ofri yope ye gelile ukutwala vuvuwa ya twalile amabeke amingi aga misandali ni vinu ifingi sana ifya samani. ¹²Untwa imbanda ija tembile kwa kute mbile eya NTWA nija kunyumba yantwa, ni vinubi, ni vinanda ivya kwe mbila avembaji saye eleye humile ukuteva twale mabeki aga misa ndali ga mingi ewa hadi elelo.¹³Uuntwa sulemani akapa kelakenue kyale ku nogwa, umalkia uva sheba. na kela kenu ekya ka sumile vivinge, kuwipa wa mwene, ivinu ivya vuntwa puaka vuya kumiave nava vombi va mwene.¹⁴Idhahabu ijavatwa laga kila mwaka kwa ntwa uselemani jale ikilo isilini tatu ija dhahabu. ¹⁵Ujile ke idhahabu iji valetaga avatwa avange ukuhuma kuvatabukula na va vumbo biashara. jinge. nava mali wali vatwa lage. idhahabu ni hela kwa selemani valekutwala.¹⁶Uselemani atengenisye ingao miambili ya dhahabu iyesukiwe, ishekeli mia sita ija dhahabu jatoliwe paninie ningao. ¹⁷Kange atenge nisye ingolo miatatu ija dhahabu, imane idatu ya dhahabu jalungine pupaninie ne ngao yemo yemo. untwa avekile vyoni ivyo muikulu iya musitu ugwa lebanoni.¹⁸Puu ntwa akajenga eke goda ekya vuntwa eke vaha ni venbe akake mata ni dhahabu endekedeke. ¹⁹Eke goda ekyo kyale nivitogelo sita, Neketamelo kya kyene kya kevulunge. vajungu sije amavoko kyo ni ningalamu ivele jale palukanji, jae mile, migala amavoko. ²⁰Kwale ni ngalamu kumi na mbili ava emile muela engazi. yemo kalukanji pa ngazi ijo. kyale kesikuli ele goda nda kela. kuvatwa afange.²¹Nikombe vyoni ivya kunywela kuntwa vyale vya dhahabu. kwa selemani. Nifikombe vyoni ivyo kunywela kuikulu eya mwitu eya lebanoni vyale vya dhahabu esafi. kya sikuli eke kombee kya fedha, ulwa kuva ihela gajaleja samani eke pindi ekya selemani. ²²Uuntwa ale ne melikebu ijasafiliaga paninie ija Hiramu, kumwaka mala kamu nlikutwala edhahabu, ihela, imembe ija tembo niayani ni tumbili.²³Kwa hiyo untwa uselemani avalutilile avatwa vuni avale kelunga kuluhalana, na vuvutayeli. ²⁴Ekelunga kyoni valekundonda, uselemani ukute, vapuleke uluhala lwa selemani, ulu unguluve avekilemu vumbuya mwene nuvutayeli. ²⁵Voni avaijaga kwa selemani, vale kuhombo esongo, ivyombo ivya hela navi vyadhahabu, na gemwenda na gama nukato, ivilwelo, na jifarasi, Ale ni mutuka 1400, na vapanda farasi elufu kumi na mbili vavo va avavekile ku miji gya mutuka paninie nu mwene kula ku Yerusalemu.²⁶Uuntwa ale ni hela kula ku Yerusalemu, pa ninie na mawe agahela mundifu. ²⁷alenama mabeke aga mierezi ge kava mingi Andiimi kuyu, igiale kulaku luvende.²⁸Uselemani amiliki ifarasi, ijagulile ukilikia kula kumisri ni shekeli mia sita ija hela kila yemo. ²⁹nefarasi yemo ishekeli 150 ivini vingi ku vulongolo va gujije kuvantwa woni ava hiti na va aramu.

¹Uuntwa akavagana avandala va vingi ava geni, ubinti va farao, nava dala ava moabu, ava amori, avasidoni, avahiti, ava. ²Akavagana, na vavapanji avavilung ifiabele uunguluve kuvana va israeli akate kalite uuku toliwa avana va israeli kuvene, ulwakuva vana vatole, valava pendula inumba, vesayage kumiguluve gwavo. uselemani, akava gana avandala avo.³Uselemani alena va dala avahalali ava mwene, mia saba, na vamasuria [ ni havala ] 300, Avadala ava vayepii ndule enumbu eeya mwene, ⁴Uulwaka uselemani vu azeipe, avadala ava mwene, vaka yepiindula, eenumbula yaukute esayage kuminguluve egenge. salekwee humya enumbu ya mwene kuu NTWA, nduvu alekye humya. nduwa ehumyaga ubabaye Udavudi.⁵Pu uselemani, akagekonga eminguluve egya Ashtoreth, unguluve un,dala uva kusidoni, kange akagekonga emilkoni, ijale sanamu, kekalaji ija kuva amori. ⁶Uselemani akavamba ama vivi pamiho ga NTWA, sale kukonga UUNTWA ne numba yoni, nduwa pelaga udavudi ubabaye.⁷Uu Selemani akajenga aponu apakukya kuu kemoshi, yeyo kihwa ekelaji ekya vamoabu, kuvuhumo walijuva ku Yerusalemu pakyanya pakyamba, vule vule na kuu moleki, ekihwani ekevivi ekya amori. ⁸Nijinge avavombile evo avadala, avamwene avahesya. vavo valekufsya uvuvumba nukuhumia isadaka kumi nguluve egyavo.⁹Uuntwa akalile nu selemani, ulwakuva enumbula ya mwene alendekile UUNTWA. unguluve uuva israeli. ndeve untwa avonike kumwene mara, kavele. ¹⁰Nu kumbula ukute atagelaga ukwe saya kuminguluve agenge. Umwene uselemani, sakedike gela gago aka vuliwe akandagile.¹¹Pu uu NTWA, akambula uselemani, akate ulwa kuuva suu kibate ulwedehano lwango niji nikukutage lakutuvombage, unene puni gavania uvutwa, nikuvapa ava vombi vako. ¹²Hata vule aniwesya ukuvomba aga leno, kwajili ya mbombi vango udavudi, nela vombo uveve vugone lile vua pyanile uswambo punela gave uvutwa. vani vomba avo na kunongwa ya Yerusalemu sani gavalenu. ¹³Bado sani gavania uvuntwa woni, Nikwampa uuswambo vupande, eke vumbuko kemo kua ajili ya davudi uumbombi vango. na kuajili ya Yerusalemu, yeyoneye changile.¹⁴Pu uuntwa akambikela uuselemani umbivi va mwene, uhadadi, uvakuedomu. Ahumile mukekolo ekya ntwa uvakuedomu. ¹⁵Uu davudi vualeku Edomu, uyoabu umbava vavasikali, valutile kukusyela, kela munu ugafwele, uyuvale badile kumbaja kulaku edomu. ¹⁶U yoabu uvaku israeli voni ta vajige kuku emieji sita, valekugulela impaka va budiwe avagosi voni ava kuedomu. ¹⁷Lakini uhadadi atoliwe ava edomi avange ukuhuma mwana idebe akaluta naye kumisri nava vombi avange ava babaye.¹⁸Vaka hega ku midiani vakija kuparai, pahoo vatoliwe nava gosi, ukuluta navo kumisri kwa farao, uku vakavapa enyumba eya kutama, vakavapa nifyalo ifya kulema ekya kulya. ¹⁹U hadadi apatile uluhungu, pamiho pafarao, pu ufarao akampa un,dala ununave va n,dala va mwene, ununa va tapanesi uyale malkia.²⁰Vope uyu ununa vatapenesi akangolelau hadadi umwana, Akamwelanga elitawa kwa mwene. Genubathi. Utapenesi, akandela umwana ula, akakulela ku mwene. kuiku luya farao, pu ugunubathi akuulile kuuikulu ya farasi paninie na vana va farao. ²¹Vu ale kumisri uhadadi, akapuleka ukute udavudi akagonelile na va kukuyu kange ukute uyoabu uyale mbaha vava sikali afwile. uhadadi akambula ufarao akate, '' undeke ni vuye kukelunga ekyenga''. ²²Ufarao akate, ukosile keki palwoneapa, wite uvuyage kukelunga ekya kuminyo?, uhadadi akate kesikuli kwenu, lakini nita siwo nevuye kukaya.²³Kange unguluve aka aka twalela uselemani umbivi uyunge, urezoni umwana ya eliada, yuyua alekembile umbaha va mwene uHadadezeri untwa uva ku soba. ²⁴Urezoni ni alundanije avagosi, vope akava imbaha vava sikali vavo avatovi le avagosi adavudi avaku, soba. Avago vala ni rezoni valutile kukutama ku damesiki uku. nu Reezoni akatavala. ²⁵Umwene akaava mbivi vava israeli kusujoni ija vutwa wa ntwa uselemani, ukulute lela kumavivi gala aga letile uhadadi rezoni akava alalela va israeli akava ku shamu kula.²⁶Pu uu Yeroboamu amwana va nebati umwefraimu vaku seleda, uadida va selemani, yuyua umamaye ale serua, undekwa nugosi [ mjane ] vape akasa, mbukela uselemani, pakulwa embaja. ²⁷Voni avo ukusambukela, kunongwa eya uselemani ukuje kula ku milo ku kwa kwabomuke, akajenga uvupya kumuji agwa bab ye udavudi.²⁸Uyehoboamu alemunu, unamaka pakuvomba, nuvushujaa. uselemani alembwene avuva ivomba na maka kange ishujaa akambe ka ave mwemeleji va vavombi, kunyu ya yusufu. ²⁹Kumise egyio uyeroboamu ahuma uyerusalemu, nu suhwa Uahiya uvakushilo, akambona musewe uvahiya, afwalile eligwanda elipya, va va valevuva vele kunjela. ³⁰Pu ahiya akalibata eligwanda, elya Yeroboamu elipya akadidulania ifikata kumi na mbili.³¹Akambula Uyeroboamu akate, utol ifipande kumi ifi ulwakuva, unguluve untwa uva israeli akupile ukulongoja amakabila kumi, ulwa kuva nelamu le ukusava uvutwa ukuhuma kwa selemani, nikukupa uveve. ³²Uselemani isigala nekekolo kemo ukulongoja, kwa ajili ya mbombi vango u davudi nakwa ajili ya muji gwangu gugwa nekagu chaguli ku Yerusalemu ukuhuma kuma kabila joni ku israeli. ³³Uselemani, ulwa kuva andekilenu kwesgya kumi nguluve egenge agya, Ashitoreth unguluve, undala va vamoabu na milkomu unguluve va vana ava amoni, ajilekile injela ijango, sava vombile iji no gile pa miho gago, kange savakibate indagelo jango nukukonga iji neva lagile, nduvu akuvombaga udavudi ubabaye.³⁴Pope sani tola uvutwa woni ukuma muma voko aga, selemani. unene nikundeka atavale kumi seke egya mwene vumwoni, sanipoka uvutwa, kuajili ya babaye u davudi, umbombi vangoo uyunaye changwile, avemunu uikwibata indagelo jango, najila ijinite ajivombage. ³⁵Unene, nelatala uvutwa wapyanite uswambe, nikukupa uveve, amakabi la kumi, ³⁶Nikupa umwene elikabila lema,kuajili ya mbombi vago udavudi ukute lusigale ulumuli mbulongulo kulwene ku Yerusalemu, umji gugwa nagu changule ukute neleveke elitawa lyangu.³⁷Na yune yanikukuto ukute uvombe jila ijo sagite, nayuve wivijaga intwa kuu israeli. ³⁸Ungave wigwibataga goni aganikuku lagela. nukugenda munjela ijango na mbulongole mu israeli. Nuku vombaiji ninogwa unene pamiho gango. wibate indagelo jango na jila ijini kuku kulagela ukujivomba, ndumbombi vago u davudi nduvu alekuvomba punivi jaga pavinie nuve, ni kukujengela enyumba, eya vuha kika nduvu najengile umbombi vango, u davudi, panikupijaga eisraeli. ³⁹Nikuva tesyaga avana va davudi, lakini sio emwaka gwani.⁴⁰Pu uselemani akagela ukubuda u Yeroboamu. Lakini u Yerobuamu, asisi muka nuku kembelela kumisri, kwa shishaki untwa uvaku misri, vope akajiga ku misri ipaka uselemani vuafwele.⁴¹Inongwa joni ijavombile uselemani, nehekima, yamwe najani ijavombile zaja simbiwe muketabu ekya matukio ekyantwa uselemani. ⁴²Uselemani atavale e Yerusalemu akapyanela yoni kumwiaka arobaini muisraeli yoni ⁴³Vope aka gonelela paninie navakukuye aka syeliwa mumuji ugwa davudi ubabaye. urehoboamu, umwana va mwene akapyanela uvutwa kumwene.

¹Urehoboamu akaluta ku shekemu ulwakuva, avana va israeli, valutile kushekemu, kukumbomba ave intwa. ²Yeka humela, uyeroboamu umwana va Nebati akapaleka ago ulwa kuva alekumisri kukwa ale embelile, wikutwada uselemani kwani uyeroboamu aleku tamaku misri.³Puvaka suha avanu kuku mwelanga, uyeroboamu, paninie nu nukutano ugwa vanu woni ava israeli vakija kukumbula urehoboamu.'' ⁴Vakambula, vakate utaye yako atutwekile ujigo ujitu, nuvuvanda uvupala, akaji veka inumbulajetu jive njita, nukutupinya kusite ukujova kenu, vakata, tusuma utusupule, inumbula jetu, ni singo jetu jivemepe ijitwa rinyiwe nu babayo, nayufwe twikuku kongaga nukukuvombela, ⁵Urehoboamu akava vula, avanuvoni, akate, '' muhege tasi kusiku idatu, puya mwije kange, niva vole. puavanu, vakahega.⁶Uu Rehoboamu, akavilanga avasehe evuje kuvene, vavo va emile kevuke nu taye vamwene, uselemani ni ubabaye vu mwomi akate ni suma uvusa vuri ni vande niete keki avanu ava. ⁷Vope yakate, ungave uveve winogwa uku va imbombi, vavanu ava nukuvavombela, nukuvapa amajibu ga mamenyu amnonu avanu ava, vikuku vombelaga isiku joni, savala kuleka.⁸Urehoboamu, akabeda uvusavuli uwa vanu ava sehe, akaluta kuvademi, avatuhwa, kukusuma uva savali ava alenave umwene, vakema pavolongo pamwene. ⁹Akate mukuma uvu savuli vuke. umwemwe, ukute ni va vule avanu ava. avajovi kukwoni ukute, Nevombo guve ipepe ujigo gwavo gugwa ava pinyile utayevango, ''¹⁰Avadeni vala avaemile pavulongolo pa mwene uu Rehoboamu vakamwanda vakate uva vule ute, utaye vango uselemani avavo mbile ukuva njitu einira yavo, akate takinimwiwesye va ukuye vomba yeve mepe, uvavule ute, ekevoko kyango ekyapagoti kegifu kuliko ekevina ekya taye vango. ¹¹Pu leno utaye vango akavatwekile enila yenu yekalenjitu, unene nikwonge leja eli kongwa lwenyu . utaye alekuva tova nulubeke, unene, ne inge''¹²Pu uu Yeroboamu, akasyetuka kangekwa Rehoboamu, elijuva elya datu na vanu voni, nduvu akajovile utwa u Rehoboamu. ukute mukavuyage elijuva elya datu. ¹³Vope untwa akajova na vanu kuvuka akabeda uvusa vuli uwa va sehe, uvuvaka mbulesinye. ¹⁴Akakonga uvusavuli uwa vademi avatuhwa, akate, utaye vango akavatwekile ujigo ujitu punene nikwongeleja tena, uta yavango akavatovaga nulubeke unene ne inge''.¹⁵Pu untwa sakavapuleheje avanu vala, ulwa kuva elimenyu lela atetwalile UNTWA, uukulenkyelanile lela elya nogilwe UNTWA elya jovile usuhwa uahiya.¹⁶Ava Israeli vuva wene, untwa, vakateje ufwefwe tulene sehemu nyiki avoye leku a davudi? kange tulenese muyeleku kuvana va yese ufwefwe, lutaga kuma hema gako yee israeli, leno lola ku nyumbayako, daudi'' pu ava israeli yavkavuya kuhema ija mwene. ¹⁷Lakini, uvanu ava israeli avatamaga kuyuda, aka intwa vavo, Urehoboamu.¹⁸Pu untwa urehoboamu akasua, uadoramu, uyale mbaha ya kusongeja esongo vaka tova na mawe vakabuda ava israeli voni. UNTWA uu Rehoboamu akingela mumutuka aka kembelelela ku Yerusalemu. ¹⁹Puu ava israeli vakava vapenjani kunyumba iya Davudi impak elelo.²⁰Vuvapulike ukute Uyeroboamu avuyile avana va israeli vaka mwelanga vaka mbeka ukuva ave intwa vavo kuisraeli asikuli uyaye kongile enyumba eya davudi, vene avanyumba eya Yuda.²¹Urehoboamu, vuafike ku Yerusalemu akalundania voni avanyumba yuda na nyumba, eya Benjamini, ava chaguliwe ava gosi avasikali, 180,000 ili atovane ne nyumba eya israeli, kulisago elya kuvuja uvutwa kwa rehoboamu umwana ya selemani.²²Pu elimenyu lekamwijela u shemaya, umunu uvanyumba yoni eya yuda neya Benjamini, nakuvonu Yoni, ukute avavule ukute. ²³Umbule urehoboamu umwana va selemani untwa uva yuda nakunyumba eya yoni eya Yuda nu Benjamini na kuvanu voni uvavule. ²⁴UUNTWA ite ndee usite ukulwa navaluko lolwo avana ava israeli. kela munu avuyage kunyumba eya mwene, ulwakuva elijambo ele, lehumile, kulwone,'' avanu voni vakapulika elimenyu, vakatengula ukuvu yalavekuni.²⁵Pu yeroboamu akajenga umuji gwa shekemu kukelunga ekya fgamamba kuu Efraimu, alekuta ma ukwa. Akahuma uku akajenga kupenueli. ²⁶Uyerobohamu akasaga munumba yamwene akate, leno uvutwa yavuvuya kunyumba, ya davudi. ²⁷Avanu ava anave vilutaga kukuhumia esadaka eya kuyaja [ ukunyanya ] ya kutembile eya NTWA, inu mbula javo ya jisa mbaka nuku vuya kuuntwa urehoboamu untwa uva yuda. yavikumbudu ave ne yavivuga kwa rehoboamu untwa uva ku yuda''²⁸Pu aka saga nuku tengenesya ingwda ivele ija dhahabu, akava vu, akate, vipala fijo umwemwe ukuluta ku Yerusalemu. mulole ege gomi nguluvu egyenyo, muvaa israeli, ilyowatoa misri. ²⁹Akaye veka yemo ku betheli, eyenge kudani. ³⁰Pu elijambo elelekavali vivi pamiho ga NTWA, yakava sambi avanuvalekuluta kuuyo, na vange valekuluta kudani.³¹Uyeroboamu akajenga pavuvaha pakyanya, aka veka avatekeji avange, va vosava vana va lawi akava veka vovonitu. ³²Uyeroboamu ale kuvomba isikuku kumweji ugwa nne muli siku elya 15 kumu na tano eya mweji ndulu valeku vomba kula ku yuda, vupe alekuluta kukyanga kulaku bethali, ku nekelo nukavomba evo alekuva humeja esadaka indada ija tenge nisye jila ijadhahabu, akaveka avatekeji uku kubetheli aponu avakukyanya ava jengile.³³Uyeroboamu akatoga, ukuluta, kunekeji eya yetengenisye kula ku betheli mulijuva eya kumi natana eya mweji ugwa nne gu mweji ugwa sagile nduhala ulwa mwene, ukuvomba ekyaka kuvanu ava israeli, pu akuluta panekelo akafusya uvufumba.

¹Umunu va nguluve ukuhuma kuyuda kuli menyu elya NTWA kuta ku betheli vope uyeroboamu, aemile kevuke nekelo afusye uvuvumba, ²Akalela yunge ninekelo jila kulimenyu elya NTWA, '' Akate vinekelo vinekelo'' uluvu Ijova UNTWA, ita , ola uumwana uyovita viyosia, vaiholiwa, mulu yungu ulwa davudi, na mundyimwe, alavahenja avatekeji vavo vifusya uvavumba leno apa pa kyanya kwa ali yako. kuluve ya inyanya ga amajege pamanekelo eye''. ³Pu munu va nguluve ula, akahumya ekemanyiko [ ishara ] elijova lelwo, akate eke kyokemanyelo ukute untwa asuhile, nejove. lova enekelo yelandenyehana, nale liela lela dudeka yeladenykyanya pa nekelo.⁴Untwa vu apulike ukute umunu vangu luve alelile vunge, nii nekeji yelakubetheli pu aka glosya ekevoko akansonela akate mumwibe ulya. [ Uyeroboamu ] akagosya ekevoko ukuhuma kunekelo, pueke voko ekya sonile kumunu vanguluve kekuma kelekubela ukuvuja mwene. ⁵Naye nekelo ela yeka bajuka vipande vipande nalelyela lekadudeka ulahuma kunekeji nduvu ava vulileji kavo mbeka vulevule kekava kyo kemanyele ukute umunu vanguluve asuhiwe ajuve.⁶Uyeroboamu akate nikukusama, usume kwa NTWA akupe uluhungu, usumele kepone eke voko kyango, ppu munu va nguluve akasuma kwa nguluve akapona ekevoko untwa uyeroboamu, kekava nduvu kelale. ⁷Ula untwa akambula umunu vanguluve akate tuvuke kukaya, ukalye ekyakula, nekupe ne sawadi.⁸Umunu wa uvanguluve akawanda, untwa '' Mdume nusu ya vyoma vyako sanikyopela kange saniluta paninie nuve, walasani nywa magasi, apa. ⁹Ulwakuva unguluve abelile, atile nesite ukulya panine numwe, kange, nesite ukunywa amagasi nayenjela nesite ukuvuya eyenekagendile vunikwija.'' ¹⁰Pu umunu vanguluvje akahaga, sakavuya njela yeyo avileagendile vuikwija kubetheli.¹¹Leno ale puale usuhwa uyunge usehe, uya tamaga ku betheli, umwana va mwene yumo akija kukumbula iji vombike joni, numunu va nguluve kula ku betheli. umwana mwene akambulile na joni iji akambulile untwa. ¹²Utaye vavo akate, '' alutile kunjela elekuavnavale, va kambwene enjile eyalutile, ula umunu vangulujve ukuhuma kuyuda, enjela eya gendile ukuvuya. ¹³Pu akava vula avaleve, '' munandiikele egodovu eyo [ epunda ] vakatandekela godovi pua aketoga.¹⁴Usuhwa ula unsehe, akakonga umunu vanguluve, akambo na atamile pasi pali beke elya mwaloni, '' akate,'' je uveve veve mungu va nguluve, uya humile kuyuda? akate nene''. ¹⁵Pu suhwa usehe ula akate kumunuva nguluve, tuvuke. kunyumba yangu tuka lye na kunywa. ekya kyakulya''. ¹⁶Ula umunu ya nguluve akamwanda akate saniwesya uka vuya nuve hata ukiwingi ngela munyumba yako nuve, wala ukulya, ekyakulya, na ku kunywa amagasi paninie nuve naku kuvuya kunjela eye nekijile nayo. ¹⁷Ulwa kuva nikavuliwa evo kulimenyu elya NTWA, ukute usite ukulya, usite ukunywa amagasi, nakukuvuya kunjela eye ukijile.'''¹⁸Akate ula usuhwa usehe, na yune nele suhwa nduvule nunyama lago nayune, asuhilea tile kambuje alya anywele munyumba yako'' lakini alekusyovo amunu uvanguluve. ¹⁹Pu munu uva nguluve aka vuya paninie nu suhwa usehe, va kalya na kunywa mungu ba ya mene..²⁰Vu valepa mesa, vatamile, elimenya lekija ku suhwa usehe ula uyambu jije. ²¹Vope akalela kumunu vangaluve, akate, ulwa kuva ulemilwe. [ kumunu uyahumile ku yuda ] Ukwedeka ukuvomba umwa kutagile UNTWA elimenyu ulwmilwe ukwibata ululagelo ulagelo ulwa NTWA, lulya unguluve akupile, ²²uveve uvuyile kukulya akyakulya na kunywa paho neka belile, usite ukulyana kukunywa ama gasi. basi umbelegweko sagu syeliwa kuvuguli uvuva babayo.''²³Vuvalile nukunywa, ula usuhwa usehe, aka tandeka egodovi eyamunu ya nguluve, uya kavuyile nave. ²⁴Vuahegile umunu va nguluve, akaganilane Garamu munjela yeka buda naye Garamu yope yekema palukanji pa munu ulauvanguluve naye godovi vekima palukanji yope umbile ugwa munu ula gakava munjila. ²⁵Avanu vakagenda vakaguvona umbele gula gulekiwe panjela, vaka gendelo kuku mbula usuhwa usehe. ula ukwatamasa.²⁶Ula usuhwa usehe uya mbujije panjela vuaapulike akate, akate, vimunu va nguluve uya lemilwe ukwedika ululagelo lwantwa nu kulwi bata alimenyu elyantwa puu NTWA akambekile egaramu yebude nuku gavani, vipande vipande, nuku buda ndeli, menyu elyanguluve nduvuleka mbulile. ²⁷Pu usuhwa usehe akavavula avaleve akate, munandi kele egodovi yango va katandekiila. ²⁸Akaluta, akambo na umbile gwamwene gwee mu sewe, egaramu, ne godovi fiemile palu kanji jilolela. egalamu yela sayalya umbeelii gula kange sae maje egodovi.²⁹Ula usuhwa usehe, akatola umbele ugwa munu va nguluve, akapakela pa punda akavuya nave kukaya ya mwene, akasyela, nu kulela Efwa. ³⁰Aka gonia mulipumba elya mwene, vope vale kulela valekute ' aa' ulukolo lwetu.³¹Vuva syelile ula usuhwa usehe akavavola avana va mwene akate, nenafwe unene, yansyelage na yune palipumba lelele, muhegeleja amajege aga uyu kulu kanji, pumuku ngonia unene na yune mumumu. ³²Ulwa kuva uvujumbe uvuka joviwe, kubetheli uwavujo vile UNTWA, ukuhumana ne nekeleo kula ku betheli, naku nyumba joni ijasehemu eya pa kyanya kumuji ugwa samaria jayelweli yajihumela.³³Vusa humile ago, untwa uyeroboamu, sakelelwe kukuvomba uvuvivi wa mwene akendelela ukachagula avatekeji ava kawaida kumbombo eya nekelo eya pa kyanya ukuhuma kuvanu vavo sio va lawi, alekulondesye vovoni yu yua lwesye ukuvomba alekumbalaja nuku mbeka ave itekeji. ³⁴Elijambo ele ekavoka nongwa kukekolo ekya Yeroboamu, nukusababiisya ekie kyoni ukuya jiwa hani mukelunga.

¹Kumiseke egyo, U abiya umwana va yeroboamu akava itamu sana. ²U yeroboamu akambula undala va mwene akate, '' sisimuka webadelesye vasite ukutumanya, putulute kushilo, ulwakuva usuhwa Uahiya aleuku, umwene yuywa aka mbulile ukute unene nivija intwa ku israeli nakuvanu ava. ³Utole emikate kumi ni kaki nenjelo eya wuki , ulutage kwa Ahiya akatu vule ukute ekeyakava kihumela kumwana uyu.''⁴Un,dala ya Yeroboamu akavombo evo, akaluta kwa Ahiya kunyumba ya mwene kushilo. Kumiseki egyo uahiya alekule mwaukulola ulwa kuva uvu gogolo wa hegelile. ⁵UNTWA akambala usuhwa Uahiya akate, lola unda ya Yeroboamu, uyua ikyija kukusuma uvusavuli kulwove. ukuhuma nanu mwana va mwene ulwakuva itamu, umbule utende nandee, ulwa kuva anafika apa ikepela yange savi mwene.⁶Vope UAhiya vuapulike esavuti eyama lunde vuihegelela kukee figo, akate kalimo vindala va Yeroboamu. akate keki wike vika ukute ulen,dala uyunge? ni suhiwe kuluve nenongwa embivi, ⁷Lutaga ukambule uyeruboamu ukute UNTWA, UNGULUVE uva israeli itande' neka kwinuile ukuma pagati vanu nukuku veka uve ndogoji va vanu mu israeli. ⁸Neka gavile uvutwa, ukuhuma kunyumba eya davudi, nukukupa uveve, mbona uveve savunogwa ukuvandumbombi vango udavudi, uyaibite indagela jango, nukungo nga kunumbula eya mwene yoni, nuku vomba ijinogile pamiho gango.⁹Upenduke nuku vomba imbivi kyango, ukulutelela voni avakalonguile nuvulongoji ujengile eminguluve, egenge, kange utenge nisye ifihwani ivya kuyeyusya. ili ungala je nuka naga kusana kuluve. ¹⁰Lova' yanitwala amavivi mukemumbuku kwako, yanikuva yaja avana vako voni, ava demi, atuhwa nu israeli, avetumwa au umwevuke, nikuvaheja vahege avana vako. ndumunu uinyanya amasusu ipaka gasile goni.¹¹Vevoni umwana vako au ukevumbuku kyako uyakava ifwela kujini, jilijaga imbwa uyakava ifwela kukyalo filijaga ifiyuni. ulwakuva unene ne NTWA, nejovileaga. ¹²Pu akate, ema uveve ven,dala Yeroboamu uvuyage, unafike nukukanyayo jakomu muji umwana ula uva Abiya ifwijaga. ¹³Nava israeli voni, vihumo nukwija kukulela efwa eyo, Aukusyela, veyuyua mwene mukekolo aka vonike ukute igolovu, mwene muvamiliaeya Abiya uyaka va tuko syela kuma kaburi.¹⁴Pu utwa ikwinu la mu israeli evamili eya kava iyaja hani yu famili eya yeroboamu, mu majuva ago elelo yu siku ego, leno vule. ¹⁵Ulwa kuva untwa ya ikuye satubolela ava israeli ndama swatu. ava na mani, agisakalavuye pulile emepo nuku yipi eisraeli, mukelungae kenonu ekya vapile ava luku venyo. ikuva yevania impaka ku mwambo, kululenga ulwa, frati, ulwa kuva mujengile imbanda ija Ashera ukukaraja UNTWA. ¹⁶Siku yeleka eisraeli ulwakuva imbivi ija vombile u yeroboamu, avombile, mbivi ku ijo ayevombile eisraeli ukute yevemumbivi ijo ukute vavombile.¹⁷Pu un,dala va Yeroboamu akema nukuvuya akaluta ipaka kutirza. vuafike palu vengelo umwana ula akafwa, ¹⁸Ava israeli voni vakavasyala, nu kundela sawa nduwa kavuliwe, nu mbombi vangule. UAhiya.¹⁹Nakambombo joni ija vombile uyeroboamu jyo jikungusu uyeroboamu, navuatovine . ²⁰Imbaja, nuwatavalile kumiaka ishilini na mbili vope akagonelela , na kukuye, nu vadabu uswambe akava intwa ukupyanela ku mwene.²¹Uwakati uwa urehoboamu umwana ya selamani akaitavala ku yuda urehoboamu aleni miaka arobaini na moja, witengula uvutwa akatangoja emiaka kumi 17 kula ku Yerusalemu, kumji gugwa UNTWA: akagu chagule kuvikolo vyoni ivya israeli ukute alevike elitawa elya mwene. kula, elitawa lwa mamaye aleve naama mwamori. ²²Yuda yekavomba imbivi, pamiho ga NTWA: vaka sisya elwoyo kunongwa javo imbivi, vakalutelela nakugala agavo mbile avataye vavo.²³Ulwa kuva vajengile vavo aponu apakukyanya, imbana ija mawe, ni mbanda ija Ashara kela ponu apa kukyanya, kukela imbeke ugule na man amadekedeke: ²⁴Kange walepo nuvumalaya uwa kepanji mukelunga, vale kuvomba gaku gala amakalaji naya vavombile ava kilunga kange, ava unguluve, ava vengile ava vengile vahege mukelunga, neminguluve gyavo vasite ukuvepo pagati pa israeli.²⁵Yekahumela kumwaka ugwa hano ugwa na ntwa Urehoboamu wakati uwa ushishaki untwa uva kumisri, akija kenyume neyerusalemu, Akatola ivinu vyoni ivyalekunyumba eyantwa ne akiba eyale kunyumba eya ntwa uselemani. ²⁶Akatola kela kenu, kange akatola naji ngao ija dhahabu ija tengenisye uselemani.²⁷Untwa urehoboamu, pu aka tenge nesyaijinge ingao ijashaba akava kabisya avavaha va vasikali, vavo valendelela ga pake figo au pavifigo ifya kwengelela untwa. ²⁸Pu yekava untwa vuingile avasikalivale kupemba nukuvika kunyumba eya valinji.²⁹Lakini kugoni aga vombile urehoboamu na goni agalekugo vomba ga simbiwe muketabu ekya tarehe ekya ntwa uva yuda ? ³⁰Kwale gago saga silaga kati yanyumba ya rehoboamu, nu yeroboamu. ³¹Pu urehoboamu, akagonelela paninie na va babaye vakusyala kumji ugwa davudi, elitawa elya mamaye ale ve nama mwamori. Uabiya uswambea ka hala uvutwa kula babaye.

¹Mumwaka ugwa kuminatano ugwa ntwa uyeroboamu umwana va nebati, abiya akanza ukulongoja kuu yuda. ²Alongwije emika gedatu ku yerusalemu elitawa elya mamaye aleve mwaka alebinti va Ablalomu. ³Vope agendile mumbivi joni iji vavombilea va babaye vajivombile vuasikuli umwene, enumbula ya mwene sayale ngolofu kuntwa, unguluve va mwene, udavudi, ukuku ye vule.⁴Ndaveve evo, kunongwa eya davudi valeipile etala kuyerusalemu, akapya neja umwaleve abadele pamwene ukule imalisha eyerusalemu. ⁵Avombile evo ulwakuva udavudi, avombile iji no sile pamiho ga NTWA, kumisekegyoni vumwomisa pinduke kange sanange kugoni aga ndasile ukugavomba pene pa n,dala va urio umhiti. ⁶Leno kwale nembaja kati ya yeroboamu nu Yeroboamu, kusiku joni ija mwomiwa Abiya.⁷Kuu mbombo joni ija vombile nagangengoni agayombaga uabiya je saga simbiwe muke tabu ekya mwene ekya matukio agava twa ava kuyuda ? leno kwale nuwite kati ya Abiya nu Yeroboamu. ⁸Uu Abiya akagonelela na va kukuye, vope vakasyela kumji ugwa davudi Uasa uswambe akapya nela akava intwa kuyuda.⁹Kuu mwaka ugwa isilini uugwa yeroboamu kuvutava u asa, akatengula uvuta uvulongoji ku yuda. ¹⁰Akalongoja emika alobaini mojo kuyerusalemu, ubibiye ale umaaka ubinti va Absalomu. ¹¹UAsa akavomba ama nonu pamiho pa nguluve. nduwa vombile udavudi, ukukuye.¹²Uumwene akavavenga avamalaya voni vahege mukelunga vala avapanji, akaheja, ifihwani fyavo vyoni vivyo vafijengile. ¹³Kange akagheja ubibiye asite ukuvamalila. ulwakuva avikile ifihwani ivya kukalaja kwa ashera. UAsa akaye gedania ikehwani kela nukunyanya kuluvende ulwa kidroni.¹⁴Lakini pala apakulyanya sapa toliwe pona pe enumbula ya Asa yalengolofu pamiho ga ¹⁵NTWA kumajuva goni aga mwene. Akavuja ivinuyoni ivya vekiwa kunongwa eyantwa ni, vinu ivya mwene ivya mwene ivya vekiwe ivyahela, na ivya dhahabu ni vyombo.¹⁶Basi kwale nuwite kati ya Asa nu baasha untwa uva ku israeli emiaka gyoni. ¹⁷Ubwasha akavumela akajenga ku rama umji ugwaleku yuda, saye nduhusa yeyo ukwingela kukelunga ekya kuyuda. iya Asa untwa uvakuyuda.¹⁸''Nisuma tutane tuvekenu kemo nduvu yale utaye vangu nu vako. ¹⁹Lola nekusuhile ezawadi eya hela nedhahabu. ukute udenye ulwede hano lwako nu baasha untwa uva israeli ili undeke''.²⁰Ubeni hadadi akapuleheja untwa UAsa nukusuha avava vaha vavasikuli kujeshi elya mwene, vope vakasambulela emiji egya israeli. vakasambulela nikemihe edani, Abelilya bethi maaka, na kukinerothi yoni paninie nekelunga kyoni ekya naftali. ²¹Yekava ubaasha vuapulika ago akelelwa ukujenga ku Rama akavuya ku Tirza. ²²Puu UAsa akayevula eyuda yoni. Asikuli yuywa va ndekile. vaka piimba amabeki na mawe gagouba asha ajengelaga umuji. pu untwa vakajenge vyoni ivinu, vaka jengela Geba umji ugwa benjamini na ku mispa.²³Aga vumbile uuasa, navuvuwesyo najuni iji ku ngusu umwene, navuvulongoji uwamwene navyoni ivya vombile vya simbi wekuke tabu ekya vatwa avaku yuda ? wa vile iseehe akatamwa uvutamu uwa malunde. ²⁴Pu asa, aka gonelela nava kukuye, vakasyela paninie navo kumji ugwa dauvi ubabaye pu yehoshafati aka pyanela pavutwa kumwene.²⁵Nadabu vope vu anjile ukulongoja, ku israeli [ alemwana Yeroboamu ] atengwile ukulongoja kumwaka ugwa vele ugwa Asa untwa uva kuyuda alongije kuisraeli ku miaka ge vele. ²⁶Aka vomba amavivi pamiho ga NTWA vope alekugenda enjila eya taye va mwene nukuvomba inongwa mbivi, kavasababesya ava israeli vingile musambi.²⁷Uu baasha umwana ya Ahiya, uva kekolo ekya isakari, akambombela egila unadabu ubaasha aka buda kula ku Gibethoni, gugwa gwale mji gwa fafilisti, ulwakuva umadabu nu baasha ule kuye husulu egibethoni. ²⁸Mu mwaka ugwa datu, ugwa Asa untwa uyuda, ubaasha alebudile unadabu, vope akaavintwa Akapyanela.²⁹Vu atengule tu ukuva ndongoji ubaasha akabuda, u madabu, aava buda avanu voniava familia eya yeroboamu. sakande kahaha yumu uvafamilia eya yeroboamu ave mwami kunjela eye akava ananginie ekekolokyoni ekya ntwa nduwa jovile UNTWA, ukugendela umbombi ya mwene UAhiya kushilo. ³⁰Ku sababu ya yeroboamu isambi ija mwene ija va vombile ava israeli akavavombo ukute va nangi ulwa kuva ale kalije untwa UNGULUVE uva israeli.³¹Joni ija vombile unadabu gagogiku Gusuna goni aga vombile esaya simbiwe muketabu ekya matukio ekya vatwa ava israeli? ³²Pu kwale nuwite kati ya Asa nu Baasha untwa va israeli kuuma juvaagoni agavo.³³Ku mwaka ugwa datu ugwa Asa untwa uva yuda, ubaasha umwana va Ahiya atengule ukulongoja, ku israeli yoni kula ku tirza vope akalongoja ku mwaka isilini na nne. ³⁴Vope akavomba amavivi pamiho agantwa akagenda kunjela eya yeroboamu pu akaye vomba eiraeli yingila ndukoto uwa mbivivi.

¹Elimenyu elya NTWA lekija kwa yehu, umwana va Hanani kenyu nu, baasha elelita, ²Mdanive nikakwinule ukuhuma nduvumbi nu kukuveka uve ndogoji vavanu vangu mu israeli, lola ugendite munjela eya yeroboamu kange uva sababisye avanu vangu ukuvomba mbivi ava israeli ili ung'alaje ukuhumana ne sambi javo.³Lola nikuva kuna hani ubaasha nefamilia ya mwene nu kuyevombela ndefamilia eya yeroboamu, umwana va nebati. ⁴Imbwa valijaga uihumakwa baasha avafwala kujini, avifwala kufya la iviyu ni fikulalijaga''.⁵Lakini kuugoni aga vombaga gago giku ng'usu u baasha, agavombile nuvu wesyo uwa mwene sava simbe kuketabu ekya matukio aga vatwa ku israeli? ⁶U baasha aka gonerlela nava kukuye vaka syila kutirza, uela uswambe akapyanela pavutwa.⁷Uku gendela usuhwa uyehu umwana va Hanani, elimenyulekija vunge kenyume nu baasha ne kekolo kya mwene yoni ulwakuva vavo mbile imbivi painho ga NTWA, vakakalanjaku kumbombo ija mavoko va mwnee, ndii familia eya yeroboamu na ulwa kuva vabudile efamilia eya yerobaoamu.⁸Kuumwaka uswa kumi na sita ugwa Asa, untwa uvaku yuda, Uela umwana baasha akatengula ukulongoja ku israeli kula kutirza, akalongoja emiaka gevele. ⁹Umbombi va mwene uzimri, umbaha va nusu va mutuka ija mwene aka tengula ifitina ukuhuma nanu mwene. kumiseke egyo uela ale kutirza ale kunywa nukugala kunyumba ya Arza, uyale imbahava va vombi va nyumba ku tirza uku. ¹⁰Uzimri akingela mugati, akasambulela nukubuda, kumwaka ugwa isilini na saba ugwa Asa untwa uva yuda, puakava intwa ukupyanela pavutwa ugamwene.¹¹Uzimri vuatengule ukulongoja tu vuatamile pa ke goda vutu, akava buda avafamilia eya baasha, sasigaje na yumo mwana udemi, voni na vava lukolelwe voni hata ava manyani akayaja. ¹²Pu zimri aka yajahani ekavumbuku ekya baasha, nduwa jovile usuhwa uyehu kulimenyu elya NTWA. ¹³Kumbivi joni ija baasha ija mwaleve uelajijo vajivombile uke sababisya eisraeli uku vombo imbivi nuku kalaja UNTWA, UNGULUVE uva israeli, ukujikalalela isanamu ijavo.¹⁴Ku goni agange agale kungusa uela, na goni gago avombile, e saga simbiwe muketaba ekya vatwaku israeli.¹⁵Ku mwaka ugwa isilini na saba ugwa Asa untwa uva ku yuda, uzimri ulekutawala kusiku saba tu kula ku Tirza ava sikali va ka vika eli kambi kula ku Gibethoni, gugwa gwale mji gwavofilisti. ¹⁶Avasikali ava vekile elikambi kula, vapuli kike ukute valekute uzimri abudile untwa kugila, pu elijuva elwa kukambi vakatangasya uomri ve ntwa uyale imbaha vava sikali ave intwa ku israeli. ¹⁷Uomri akatoga ukuhuma ku Gibethoni na va israeli paninie nave vakafikaku Tirzi.¹⁸Pu zimri vualolele ago, akalumanya ukute umji gutekiwe akingile kungome akaye vumela eikulu eya ntwa akanyanya umwoto enyumba yoni paninie na vope akapya akafwa ; puakafwa nuwoto. ¹⁹Elekua sababu ya sambi ijavombile, nukuva vomba ava israeli vingele mulukoto ulwa mbivi, nuvuvivi uwa vombile kumiho ga NTWA nuku genda kunjela eya yeroboamu na mumbivi javo. ijavombile ukuluterela akava vomba ava israeli vingele mumbivi javo. ²⁰Pu kumbombo iji husu uzimri, ifitinaja mwene iya vombile, je saja simbiwe muketabu ekya vatwa ava israeli.²¹Leno avana israeli vakegava ivipuga vivele, avange vakakonga utibini umwana va ginathi vakambika ave ntwa, avanu nusu vakakonga uomri. ²²Lakini avanu avakongile uomri ava na maka ukulutiilela ava kongile utibini umwana ganathi. pu tibni akafwauomri akava intwa.²³Uomri atengule ukulongoja ku israeli, kumwaka ugwa salasini na moja ugwa sauntwa vaku yuda, vope aka longoja emiaka kumi na mbili, atavalile vuale kutirza kumi aka sita. ²⁴Aka gula ekyamba ekya samaria ukuhuma kwa shemeri kulilo 68 ija hela Akajenga umuji akagwelanga samaria, eka humana neli tawa ele shemeri uyale nya kyamba kela.²⁵Uomri aka vomba amavivii pamiho ga NTWA, akavomba ama vivi fijo ukulutelela voni ava longwije kuvulongo kumwene. ²⁶Ulwa kuva agendile enjela joni eya yeroboamu umwana va nebati, naku mbivi ija mwene, jijo avombile alekuva longoja ava israeli uku vomba imbivi, nukukalaja NTWA uva israeli ukute ave nifihwani vyavo ivya vudesi ua vuvivi.²⁷Kumbombo inyingi na goni aga giku ugu gago avombile kunguvu ija mwene ija jivonisye, sajasimbi we nu ke tabu ekya matukio ga vatwa ava israeli? ²⁸Pu omri akya golelela navakuku vakasyala kugye Ahabu umatia swambe akapyanela, uvutwa kumwene.²⁹Ku mwaka ugwa salasini na nane Asa utwa uva ku yuda UAhabu umwana omri a kanja ukulongoja ku vana va israeli, UAhabu akalongoja ku israeli kula kusamaria kumiaka isilin na mbili. ³⁰UAhabu umwana va omri, akavomba amavivigene pa miho ga NTWA ukulutelela avange voni avutongwije vuasikule umwene.³¹Aponile padebe ukute avombe agavo mbile u yeroboamu, umwana va nebati, uyu akatola uyezebeli ubinti va Ethibaali untwa uva ku sidoni, akaluta kukwesaya nuku mwina miela. ³²Akajengela enekeji ubaali, yeyo ajengile kula kusamaria. ³³UAhabu akajenga eashera uahabu akavomba amavivi fijo agakukakija UNTWA, UNGULUVE uvo israeli, akakalaja ukulu telela avantwa voni avale puvale mbulongolo ku mwene.³⁴Ku siku ija mwene u Hieli umbetheli ayeje ngite tena eyeriko. Akajenga, ulutu ulwa mji akafwa uabiramu uswambe uva kwanza, vope akajenga uwingelelo uwa muji akafwa umwaleve udebe, usegebu, vavombile evo ulwakuva valedike elimenya elyatwa elya jovile kundomo ugwa joshua umwana va vuni.

¹UEliya mtishibi, ukuhuma kufishibi eya ku Gileadi, aka mbula UAhabu, ''Nduvu uitama UTWA, uva Israeli, yoywa nikwema, kumwene, saku vija nulumya wala evula ipaka nejove elimenyu unene''.²Pu elimenyu leka mwejela elya NTWA likate '' ⁴Uege apa ukefihe uvuhumo walijuva, kevuke na kalenga aka kerithi, kukevoko ekya hege, ku yorodani. ³Nayuve winywijaga amalenga agalza lenga ako, kange nega lagile amahove gakulesyage ukwa''.⁵Pu u Eliya akalua nduvu lejovile elimenyu . elya NTWA. Akaluta kukutama kevuke aulule nga ulwa kerithi, kuvuhumo walijuva wa kuyorobani. ⁶Gope amahove gale kutwala ukate nenyama pavusuku vukelo, nane kemihe ukate nenyama, alekunywa amagasi agakalenga kala. ⁷Vu agonile isiku jilotile, ululelenga ukuma, ulwa kuva evula sayatimaga, mukelunga.⁸Elimenyu leka mwijela UEliya alelite. ⁹Ema ulutage ku sarepta, gugwa mji gwa sidoni, ukatamage ukwa. Lola ni ndagile un,dala ufwele akulesyage. ¹⁰Pu akema alekuluta kusarepta, afike kevuke nuwinge lelo wa kefigo ekya mji, akambona undala ufwele ihaga nyagala Akamwelanga, nukumbula, '' siwo ume amalenga madebe mulijaginenye.¹¹Vope vuipiluta, aka mwelanga akate unua liile naka kate kadebe siwo muke voko''. ¹²Vope akamwa nda akate, nduvu itama UNTWA, UNGULUVE vako, nelevuvule ukate, ila nele nututine tudebe mulidebwe nutufutatude musupa, nitanehagale inyaga ivele neka teleke tulye nu mwana ngotusule twefwele. ¹³UEliya akate, '' usite ukulwadi, lutaga uka vombe nduvujo vile, ila utale ukunengene seheja unene, unwaliile tasi, puka telekage ivyako nu mwalevo.¹⁴Ulwa kuva UNTWA uva israeli, elipipa elevu vekela uvutine salisilaga, nayesupa ya mafuta wipungulaga sagisilaga, ipaka isikua UNTWA eya kava isuhwa evula pake lunga''. ¹⁵Pu uufwele aka vomba nduwajovile vakalya usikuinyingi. ¹⁶Elipipa lela salelekusila naye supa eyamafuta gagakusila, nduvu lwa jovile elimenyu lwa NTWA, UNGULUVE ukugendela undomo ugwa Eliya.¹⁷Baada ya ago vombike, umwana van,dala ula ufwele akatamwa. uvutamuvuka gagela kyongo akafwa hani. ¹⁸Pu umamaye, akaluta kukumbula EUliya akate, '' je kulekeki nune nuve ve munuva nguluve ? je wijile kukukumbusya imbivi jango nukudela umwana ngu?''¹⁹Vope ueliya akamwanda akate, ''utwalea pa umwalevo'' Aka akapemba umwa mumavoko ga mwene akatwala impaka ku kyumba umwa gonaga, akagoni paketanda kwa mwene. ²⁰UEliya akandelela, UNTWA alekute, INTWA, Ve NGULUVE vango, keki utwalile uvufwe uyu umoni tama unene, ukubuda umwana va mwene? ²¹Pu UEliya akalambalala, pamwana malakadatu, akandelela UNTWA akate, ''INTWA, NGULUVE vango, nikukusuma uwomi uwa mwana uyu vuuvuye.²²UNTWA akapuleka esavuti eeya Eliya uwomi uwa mwana vuka vuya akava mwomi. ²³Uelilya akatola umwana akangumya akyumba kya mwene akatwalela umamaye kunyumba, eyi tama akampa umaye umwana ula akate lola umwalivo mwomi. ²⁴Un,dala ula akate kwa Eliya ''Leno pune lumanyile uukute uule munu yanguluve. nukute elimenyu elwa NTWA mu ndomo gwako lwa lweli.''

¹Vugelutile emiaka datu, elimenyu NGULUVE lekamwijiela ²UEliya, kumwaka keejuva likate ''Luta uuke vonesye kwa Ahabu, na vune nitimejaga efula mukelunga'' Ueliya akaluta kukwevonesya yuywa kwa Ahabu, kange eenjala yle ng'ali fijo kula ku samalia.³Uahabu aka mwelanga uobadia, uuya kale imbaha va kuboma [ ikulu ] ⁴Uobadia alekumwesimu fijo UNTWA ulwa kuva kulewakati, au miseke uuyezebeli alekuva buda ava suhwava ntwa, pu uu obadia akavatola avasuhwa vantwa mia akavafiha kufipuga ivya hamsini hamsini kuu manga nukuva swela amagasi nemikate.⁵Uu Ahabu akambula uobadia, akate genda mwoni mufi sisi na mufidwivu pamo yatukava ama gasi nelinyasi pamo yatupoka ifalasi iji ni nyumbutusite ukupesya ifikanu vyoni''. ⁶Pu vakagavana, ekelunga, ukute vagende kukutonda amagasi nelinyasi mufisisi mwoni. Uu ahabu akaluta enjela ya mwene mwene nayu obadia vope kaluta mwene.⁷Vuipi luta uuobadia nenjela, vakaga nila nu Eliya kusita kusaga. uu obadia akamanya aka lambalala pasi akagudama [ akago na vugudoma ] Akambula akate, ''veve ventwa vango ve Eliya? ⁸Vope uu eliya akamwanda akate nene yune kange akate, lutaga ukambule untwa vako uu ahabu ute, ''Lola twaginenu Eliya alee apo'''.⁹Uu obadia akate, yaninanga nena lute unene kwa ahabu ya ikumbudu? humbe ukale usuhe uyunge? ¹⁰Nduvuitama uuntwa UNGULUVE vako, kisikuli ekilunga au uvutwa vuwa saguile avanu kukulonda, kela kelunga au uvutwa vufite'' uu Eliya asipali apa ita veyege [ wajiape ] lweli savakuwene. ¹¹Kange wite nekambule untwa vango ukute uu Eliya ale apo.¹²Vune mbulile tulekine nenavuye ne vone umepo umbalaje akatolile nukuku heleka ukwa sane kumanyile, unene vune mbulile tayali uahabu, saya ikumbuda unene vusakuwene, kange, ne mbombi, vako nekale nikesaya kuntwa ukuhuma, vunele ndumyana. ¹³hwee? suvuliwe, vintwa vango, kikyona vombile kumisehe egwia yezebe vuikuv buda avasuhwa vantwa, vunekava fihile avasuhwa vala mia moja, avantwa kuvi lundelo ivya vanu hamusini kumanga nu kuva lesya emikate namagasi?.¹⁴Kange, wite luta aelute nekambuleu kute uu Eliya puale apo, leno yuuikumbuda''. ¹⁵Pu uu eliya aka mwandakate ''nduvu itama uuntwa uvavanu voni, uyoni kwema pamiho ga mwene, elebeyenike vonesya kwa Ahabu elelo''.¹⁶Uobadia puaka luta kukumbula uahabu ukute ueliya kwali apa ikukukinda. pu uuntwa UAhabu akaluta kukwaganila nu Eliya. ¹⁷UAhabu vumbwene UEliya, akate ''GWE veve yuve ukutesya ava Israeli''.¹⁸Uu Eliya kate, ''unene sanikuvatesya ava israeli, uveve ve vukuva gataja ava israeli, uveve ne nyumba aya babavako, kunongwa eyakukisaya kuminguluve eyenge egya baali nukujileka indagelo ijantwa. ¹⁹Vuni kukuvula leno, suha elimenyu nu ku ngusaneheja [ ndundaneheja ] ava israeli voni kukwamba ekya karimeli, paninie navasuhwa 450 ava baali na vala ava suhwa 400 ava Ashera vavo vilwa pa mesa eyayeze beli''²⁰Pu Ahabu akasuha andumi kuvanu voni ava israeli nukuva lundania, ava suhwa voni kukyamba kameli. ²¹Uu eliya akakija kefuke na vanu voni akate '' mugende lelaga ukubadelesya ama sago genyo ipaka ndeli? Anave UUNTWA ve NGULUVU muko ngage umwene, kange Ubaali angave NGULUVE mukongoge umwene'' pu avanu sava kamwandakenu.²²Pu uu Eliya, akavavula avanu vala ''unene ne sigile nilene mwene nesuhwa va ntwa, umwemwe muvasuhwa va Baali mulevingi 450. ²³Uu kwa fuhumeheje isenga ivele. vope vekyagulile engombe yemo, vahinje nuku gendania ndebe ndebe vaveke panyagala vasite ukuveka umwoto pasi na nyagala. Nagune kule sania eyenge engo'mbe. nukuyeveka pakyanya pa nyagala sane kaveke umwoto nayune. ²⁴Pu mutengula ukwelanga, unguluve venyo uyakava ikwedeka, ikwisya umwoto uyovi NGULUVE vayelweli, nayune nikwelangaga untwa unguluve vango'' Avana vo vakandavate, elwo ujovile linonu''.²⁵Uu eliya akavavula akate, muhale umwemwe eng'ombe yemo ulwakuva muva suhwa va Baali mulevingi. muvevakwanda uku yandala, ulwakuva umwemwe mule vingi. mutengule ukuumwetanga uuntwa venyo. lakini musitevuku pula umwoto. ²⁶Vope vatola eng'ombe eye ava pile vakahenja vakayandala. kakatengula ukumwelanga ubaali ukuhuma pavu siku ipaka nekemihe, valekute gwee baali utupuleke'' sapale lisyo, kange sakya palekike kiinu.'²⁷Vaka tengula ukunema nukujungula enekelo eyevakaje ngile. ²⁸Vuyefike ene kemihe uu eliya akatengula ukuva soga akate, mwilange kumaka, uyua nguluve apange alena masage au apumusike avo alekusafwali. pamoo agonelile yinogiwa musisimule. ²⁹Puaka tengula uku mwelanga kuu makavake tema tema nduvu vajovile, vakii tema ni panga, ni nyembe, ipaka idamu jika huma vule lutile elijuu va lalekupihuma uvunyamambo ipaka lwakemihe fijo uwaku humya esadaka, lakini kuvaanda, kange salepo uva kujova lelwoni au uva kulola.³⁰Pu eliya akate, muhegelele kulwoni leno, mwevanumwevoni, woni va kahegelela. vope akajenga eketekelelo iya NTWA yeyo ya nangike. ³¹U eliya akatola amawe kijigo nagavele, kukuteliwe lemo lele kuwakesiekikolo kyava va yakobo kuvanava mwene. ulwakuva ukugendela u yakobo elimenyu lwanguluve kulwa humile, lile kute elitaw lyako vuvija ga veve israeli'' ³²Kulitawa ilyo akatola amawe akajenga enekelo kulitawa kulitawa lya NTWA kange akayava usinini ukuyejungutela ene kejji yela embaha ekina ekya kuvika amagasi ilita kumi na tano ijama³³Aka vika inya gala, ija kukujeheja umwoto aka geda geda enyamaya ng'ombe yela vituli vituli akavika pa kyanya panyagala. puakate nege lela amapipa gama gasi mideje, mudede lile pakyanya pa sadaka eya kukoja na pakyanya panyagala vaka dudela. ³⁴Akate ungela agane mara kaveli vaka vomba ewomara ya vele. Akate va vombe mara ya tatu, vakavomba. ³⁵Amagasi kajungutela enekelo, gakade ga mumisinini'.³⁶Yekava kumiseki ee gya kuu humya edha bihu ee ya nekee mihe, usuhwa UUEliya , akahegelela nu kute, ''INTWA, ve nguluve va IBRAHIMU, nuva ISAKA, nu va Israeli, yeleveke elelo ukute kwuule, kange veve Nguluve va israeli, nuukute uunene nelii mbombi vako, nuukute nee vambile aga kulitawa lyako.'' ³⁷Uumuuleke vee NTWA, umuuleke, puavanu voni valumanye uukute uuveve vii NTWA, veve NGULUVE' nukute ujivujije inumbula javo kulwo ve kange.''³⁸Puu uumwoto gwa NTWA, gukika, guka keesa esadaka yee la, paninie naji nyagala, na gamawe, nayevumbe yu keesa nagamagasi gope yekeesa mumi sinini. ³⁹Avanu voni vuvalolile eevo, vakalambalala paasi vu gudama, vakate UUNTWA ve NGULUVE' UUNTWA ve NGULUVE. ⁴⁰Pu uu Eliya, akate'' muvibate avasuhwa ya baali pasi kukalenga asite ukupulu yanuku na yuumo msite ukundeka nayumo. ukute ayonge [ ayile ] puva kavipata, nu Eliya vakavatwala kukalengaka kishoni akava buda ukwo ava suhwa va Baali.⁴¹Uu Eliya akambula, uu Ahabu, sisimuka ukalye nukunywa ulwakuva, kulesa vuti eya fula embaha. ⁴²Puu UAhabu akaluta kukuuya nukunywa Uu eliya akaluta kukyamba karmeli, akagudama pasi nukuveka embambela ya mwene, pagati pamafuga melo.⁴³Akambula, umbombi va mwene, akate'' lutaleno ukalole, kuluvafu ulwa kunyanja'' umbombi va mwene akaluta aule ute'' sanekiiwene kenu'' Uu eliya luta leno isafwali saba''. ⁴⁴Ee safwali eya saba umbombi va mwene akate'' Nilola,'' kuvoneka uluhwela uludebelwi huma munganja lufwana kiivoko ka munu'' uu Eliya akambula umbombi va mwene akate, luta, ukambule, uu Ahabu: andale ee mutuka yamwene vusayefike efula, kange wi kage yayi kuukuu sigela efula''.⁴⁵Yeka humiila kusekii usupi kukyanya kukava kutitu, kumavengo, nemepo na kukavane fula embaha. Uu Ahabu akapanda emutuka akalutaku mwene kuu Yezreeli., ⁴⁶Lakini, ekiivoko kya NTWA kyala paninie nu eliya. Akepinya umwenda gwa mwene nulu kata nu ku nyila pavulongolo pa Ahabu pake figo, pawingelelo pa yezreeli.

¹Uu Ahabu akambula uuyezebeli kujoni ijivo mbike nu eliya nukute ava budile avasuhwa ava baali voni ni panga. ²Puu yezebeli, akasuha umunu kwa eliya akambule, '' ukute'' eminguluve gyango nii mbambele evo nuku lutelela, kama sanikuku buda uveve kelavo, Tuvu uvavombile avasuhwa vango avafwile''. ³Uu eliya vuapalike ago, akema, akanyila ukya wiipaka uwumi wa mwene, akiija kubeerisheba, ugwale mujii gwa yuda. [ kayaka yuda ] akava leka avavombi va mwene ukwa .⁴Umwene yuuywa akagenda elijuva eliguge. kula kulu kuve, akija akatama pasi pambekii ugwa ndetema. Akesumeela kugwa yuu ywale enumbula yangeo, ulwakuva unene sanele nonu ukutelela ava kuukuu vango avafwile''. ⁵Wa sumile akakimbalala pasi pandetemo. Ghafula usuhwa aka mwabasya nukumbula, '' sisimoka ulye. ⁶''Uu eliya akalola, kefuke, nuntwe ugwa mwene, akaluvona ulu sepo nukate guvekiwe pa kyanya pa mwoto nduse agasi pulakalya akanywa atengula ukugona kange.⁷Uu suhwa Va NTWA akiija kange ulwavele akamwabasya kange, akasisimuka ulye, ulwa kuva ulengulude ndo uletali''. ⁸Puaka sumuka, akalya na kunywa, vope aka genda kumaka agakyakulya kila kuma juu va arobaini pamusi napa keelo puaka fika kukyamba kya nguluve ku herebu.⁹Akingela mumanga akatengula ukutama ukwa. pu elimenyu elya NTWA lii ka mwijela liilii kumbula ukute'' wivombakiiki apo vee eliya? ¹⁰Uu eliya aka mwanda akate, Nivona wivu fijo ku NTWA UUNGULUVE uva masinjala, [ wa majeshi ] uulwakuva avanu ava mu israeli valulekileulula gelolwako, kange vanangile inekelo jako, kange vava budile ava suhwa vako nii panga. uunene, nesigile ne mwene kange nayune vilonda ee numbu yango.¹¹UUNTWA akambula, akate'' Huma kunji ukeme pakyamba pavulongolo palwone'' pu uu aka genda neemepoye engali katova ee kwamba gakabajuuka amawe vimendo mendo pavulongo antwa, lakini UUNTWA savemo muukyamba umwa. vugulu tile umbelo, eekiisenende. pope uuntwa asimuli mukyamba uumwa. ¹²Kange gukija umbelo uguna nkuluguto nama muli. pope uuntwa asimuli mumwoto uugwaa. vugulutile umwoto yekija eelisyo iilya vulele liikija.¹³Vope uu Eliya vuu apoleke eelisyo, [ sauti ] akagubekeka embumela ya mwene nee ligolole lya mwene. akahuma kunji, akiima kukefigo kya manga yela akapuleka elisyo, lekute. vuvomba kiiki apa? ¹⁴Uu eliya akate, nivona wivu kyongo kunongwa ya NTWA, UUNGULUVE uuva masinjala, ulwa kuva avanu ava mu israeli, vakulekile ulula gelolwa vanangile imekelo jako, kange vavabudile ava suhwa voni, nepanga leeno unene nesigile ne mwene. kange vilonga ukumbuda''¹⁵Puu NTWA akambula akate, lutaga uvuyage kunjila eeyako kulukuvi ulwa kudameski, unafike ukusye amafuta kwa hazaeli ave INTUWA va kushamu. ¹⁶Kange ukadudelele amafuta, yehu uu mwana va nimshi ava INTWA vaku israeli. kange wiponia amafujta kwa elisha umwana va shafeti uva kuabeli mohola avesuhwa apyaneleku lwove.¹⁷Yivijaga uuyehu ibudaga krela munu uulwa torvike kwa hazaeli nepanga,kange uyakava ikembiilakua hazaeli uelisha ikunbuda ne opanga uvakava kwepa kwa elisha uyehu hema. ¹⁸Nikuva leku avani lelfu saba muisraeli vavo savagelevisaye kwa kuminguluve egya baali vavo savagelile ukufipa kumilomo gyalo ubaali''¹⁹Puu uu eliya akahega ukwa vile aka aka mbona, uu elisha uumwana vashafeti, alee kulema ni ng'ombe ijavamagui kumi ni vele kuvulomgolo ku mwene, navope alekulemune jozi yemo eyakumi na mbili. ²⁰uu Eliya aka laha umwenda ga mwene wa fike pa elisha pa kayanya pa mwene akupeka. Uu elisha akajile isenga, jamwene akakonga, Akambula akate siwoni suma neka fipe utaye yangu nujyuva yango. nisyetuka kange niku kukongaga. Vope uu Eliya akate luta lakini usagage kuukiila ekene kuvombile''.²¹Elisha aka syetuka kange kwa eliya akatola isenga ivele akahenza, akateleka kunyagalaja mabeke galikumbulya senga akavapa avanu vakalya. akasisi muuka akakonga uueliya alekumbombela.

¹Uu NTWA ubeni Hadadi uuntwa . uvakuu shamu, akalundania amasinjala voni paninie kwale na vatwa avange 32 salasini na mbili avalekutanga na numwene, nimutuka, nifarasi. ²Akatogaku kuyepelelesya ee samaria nukulwa navo. Akasuha kange avajumbe kukelunga kya Ahabuvambule untwa va israeli ukute, ubeni Hadadi ijova ite. ³Ihela jako jango nayedhahabu yako yango. kange avadala vako navana ava nonu vango.⁴UUNTWA uva israeli, akate nduvu jovile intwa vango, ventwa. akate unene na vyoni ivi nelenavyo ni vyoma vyako''. ⁵Avajumbe vakijaa kange vakate, ''Uubeni ukulyove ne katile uume lasima ivinu vyoni ifiuleenavyo ulete kulyone. ihela, jako edhahabu yako, avadala vako navava na vako. ⁶Kange ni suha avovombi vango kulyove kumisekii ndegee. vije valolesye munyumba yako ni nyumba ijava vombi vako. vikwija kuu kutola kila kenu eekavi nogwa ivinonu vyoni vitola.⁷Puu uuntwa va israeli akavelanga vasehe voni avakelunga pupa ninie akava vula, '' akate lola umunu uyuu sinogwa imbaja. Asuhile jumbe, ukute, inogwa atole. avadatavango, navavana vango najihela naji dhahabu jango, nayune senebelile'' ⁸Avazehe voni, na vavanu avange voni va kate usite ukyedeka, kange usite ukwide hana nave nagijova''.⁹Uu Ahabu akavavula avajumbe va Beni hadadi, '' akate mukambule, uuntwa vango nii kedike, ulile. pu ava vombi va Beni hadadi vaka hega kuukumbula ija jovile. ¹⁰Vope uu Beni Hadadi, akasuha kange ama jibu, akate, ''basi eeminguluve gembombele ndee kelavo, ukue elifu elya kusa maria nayali kyela ukute a tole kelamunu lidebe lidebe, kuvanu vavoni kwija navo.¹¹Mavope UUNTWA uva israeli akamwanda, akate, '' mumbule uubeni hadadi, ukute uyapeembile ifilwevo ivya mwene saikweginia, nduseke ugwa kwisya'' ¹²Vuapulike ubeni hadadi agajovile uvujumbe uuvu, vuale mumahema, kuu kuungwa uvugembe, umwene nava ntwa avale paninienave vope va mumahema gavo, uu beni hadada akavavola ava sikali yamwene yeyandaleku wite'' puvakii yandala, kewite, uukuva vadhamiila umuji.¹³Lola usuhwa akija kwa Ahabu uuuntwa va kuu israeli akate, '' uuntwa atilende, uvawene asikava avingi? Lola nikulee veku mumavoko gako lelelo, nayuve vukumanya ukute unene INTWA''. ¹⁴Vope uuahabu akande akate, kwani? UUNTWA akate,'' kuu va lumwina vaka vavo vikuva vombela avaliwali ava wilaya pu ahabu akajova,'' veni uuya vipilela, uwite uuwa? UUNTWA akaubula akate uuveve. ¹⁵Vu apulike ago uuahabu puaka lutaku kuvavula, avalumiana vala avavi kuva vombela ava vaha ava liwaliva wilaya eembalelo java yale avanu 232. vuva avombile ukuvavala avanya wite voni, avamasinjala ava israeli, eembalelo yava yale leluafu saba.¹⁶Vope vaka huma emiseke elijuva vuli valela. [ mulyakemihe ] uubeni hadadi vope alekunywa nukugala muma hema ga mwene, umwene navala avantwa avange avadebe satasini na mbili vavo valee kutanga. ¹⁷Vala ava akida aleekuvatanga avaliwa ava wilaya akalongolela kuvulangolo tasi. puu ubeni hadadi akavuliira ava mugambo, avasuhiwe kuu niaba,''vakate kulevanu vikwija uukuhuma kusamaria. ''¹⁸Uubeni hadadi akate, ''vave vijile kunjonjoro, muvibate vuvumi, vave vijilele kumbaja muvibate vuvumi''. ¹⁹Puu yekava, avalumiana vala avavi kuva yombela avaiiwali avawilaya vakaluta kujini na va masinjala valea kula konga. musanga.²⁰Kii la munu akabuda uuvi vamwene, avashamivala vaka kembela. uu beni hadadi, uuntwa vakushamu akatoroka wapandile ufalasi paninie pava panda falasi. ²¹Puu UNTWA vakuu israeli akuluta akava sambulela, ifarasi na jimutuka, akava buda avashamu kuvufwa uvuvaha fijo.²²Uusuhwa ula akija kwa NTWA uvaisraeli, akate, lutaga uketesanie uvupya ulakuva undugu vako isagania, kumwaka nulu ikwija ku wite. ²³Vala avavombiva ntwa uva kushamu vakambu uuntwa vavo vakate, unguluve vavo va mufyamba. kyomene vakate na maka ukutuluutelela ufwefwe, lenatuu ukepange navo nduvende tulole, vaye lweli yatuva namaka fijo ukulute lela avene.²⁴Tuvombe ndee uvaheje, avantwa avange ava, vakuve keela munu nulwa mwene, ukavaveke avavaha vawite kusehumu yavo. ²⁵Leno uvale avanu, avamasinjala, ndava la avamasinjala avuukayajije, ifarasi ku farasi, eemutuka ku mutuka, nayefwe twike tava uwite, ava mukelunga eekya luviinde, jayelweli yatuva na maku ukuulute lela avene uvuvavelile''. puu ubeni hadadi avapuleheja uvu savuli wavo akavomba nduvu la mbulile.²⁶Vugulutile uumwaka upya, uubeni adadi aka vala avanu avashami, nukatoga kufeki kukulwa uwite [ embaja ] nava israeli. ²⁷Avanu ava ku israeli vavaliwe kange vale tayale ukulwa vavo. Avanu aku israeli vaka veka elikambi pavulongoro pavene. ndufikundi fivele ifya mene ifidebe, lakini ava shami vakadeda ekelunga kyoni ukuvaleko..²⁸Puu usuhwa va nguluve akambula uuntwa va israeli akate intwa ajovile atile ulwakuva avashami vatile uunguluve vavo va mufyamba, sava muluyende, leno nikuvave ka ava ma sinjala ava voni mumavoko gako, na yuve wikulu manya uukuute uunene nene INTWA.''²⁹Pu amajeshi vaka veeka ekambi kevuke valekwee panga kuseke ugwa isiku saba. mulijuva elya saba eembaja yeka tengula. ³⁰Avana aku israeli , vakava buda ava shami avanu 100,000 kulijuva elya kwanda anajeshi avigenda ulwa kelunde. Ava sigile vaka kembii lela ku Afeki, kujivi nuluu mato, lukavagwela avanu isilini na saba elufu ava sigile. vope uu beni hadadi akakembe lela kumuji, kingela ku kyumba eekyakugati akefiha.³¹Avavombi vamwena uu beni hadadi vakambula,'' lola leeno, tupolike ukuteva la avatwa ava munyumba iiya ntwa uva israeli valunulu syekelo. akate ukitufwale amagunela muvivino vyetu nemilegehe kumitwe getu, tulutege ku ntwa uva israeli pumu twipo ka uuwomi wako'''. ³²Pu vaka fwala amagunila mufivina nukwevakaluta kukunga indegehe kumitwe gavo ntwa vakate uva ku israeli vakambula, vakate, '' umbombi vako ubeni hadadi atile isuma undekele uuwomi ave mwomi '' Uuahabu akavanda akate, ajige pyuale imwomi? uula lukololwango''.³³Puleno avanu va elekupule heja eke manyiko keekyoni uukuhuma kwa Ahabu, vaka mwanda mbevembeve vakate pwale mwomi, ulukololwo uubeni hadadi,'' uu Ahabu akava yula akate, '' mulutage mukatole puu beni hadadi akija kumwene uu ahabu akandeka akija nemutukeya mwene. ³⁴Uu beni hadadi akate, nikukulekela ee miji gyoni egya katolile utaye vango, kwa taye ugee vako ugee tenge nesye jive sokoni kudamesiki nduvu aka ivomba ga utaye vango kuula kuusamaria,'' uu Ahabu akate, nikuu kuuleka kulwedeha no uulu ulutage'' uu Ahabu aka vomba kulwedehano nave, akandeka alutage..³⁵Uumunu yumo unine vavana vavasuhwa akate kusuhwa yumo unove kulitaw yantwa ula aka bela uukuutova,''. ³⁶Puu uusuhwa,, uula kambula, usuhwa uunine akate ulwakuva ubelile ulukwedika eesauti ya NTWA mara kadatuiji UUNTWA ite vutwilekeha na apa wikwaganila nengalamu yikukubuda, '' [ simba ] lweli vuvalekine nusuhwa uula vakaganila ne ngalamu yeba buda.³⁷Uusuhwa uula akambona uyunge akambula akate siwo nisuma unove unde maje, ulakatova akandemaja. ³⁸Uu suhwa uula aka hega akalutaku ukugulela untwa, musewe, vope abadelesya akepinya eketambala kumiho ga mwene.³⁹Ee kava vualusinije UNTWA, usuhwa uuta aka mwelanga, uuntwa akate, ''umbombi vako akaluutile kuwite pagati, nuu masinjala akatwala. unduu gu akiima kiike nune, akate, uundolelage umunu uyu. Anatooke kuukute uveve wifwa ku badeeli ya mwene avo wihomba ikilo salasini ija hela. ⁴⁰Leno uulwa umbombi vako akale nimbombo nyingi, alee kuluta kunu nakunu pula uuma sinjala undugu akakembela akato roka,'' pu uuntwa uyaku israeli akambula akate, eeyo utolile vuhegi wako wihegi waga kunongwa eya ku tolosyayiva yako''.⁴¹Pu uusuhwa akaheja kyambevi ekee tambala kumiho, uuntwa uuva israeli aka manya kukute visuhwa uula. ⁴²Uu suhwa ula akambula untwa akate UUNTWA ita ndee, uulwa kuva uundekisye alutage uumunu uula yuuywa nekahegele ukute vakufwa, uuwomi wako witola enafasi eeya munu uywa ukufwa''. ⁴³Pu uuntwa uva israeli akaluta kunyumba ya mwene nee numbula eenjitu. nelwoyo, akafika ku samaria.

¹Basi vugalutile ago, uunaboti uu myezreeli ale nekyala ekya mizabibu kula kuu yezreeli, kefuke naku kaya eya Ahabu, uuntwa, uuvaku samaria. ²Uu Ahabu akambula unabothi, akate'' uume eekyala kyako nilemage, imboga yefile busitani, ulwa kuva kele kefuke ne nyumba jango. uunene nikukupa ekyalo ekiinge twikyu sehana. unene nikukupa ekyalo eekiinonu ekelutiilile ku uukii kyope kya mizabibu, au unave wilonda ihela nikukupa ihela.''³Uu nabothi aka mwanda uu ahabu, '' akate uuntwa akusige amamenyu ago, neesite ukuhuumya uvurithi wava kuuku vango uleve. ⁴Uuu Ahabu, uuntwa akingela kunyumba ya mwene agatile kange nelwoyo, uulwa kava unabothi amwimile eekyala akate sanikukupa uvulithi uuwava kuu ku vango.'' Akagona pa keetala kya mwene, akapii ngukeela kulumato, akapiika ukulya kekyoni.⁵Uu yezebeli undala va mwene, akingela kuu mwene akate, keki uubelile ukulya kange enumbula yako njitu. kange yesusuvile evo wibela nakukulya ? ⁶Vope akambula akate, nekajovile nuthabothi nekate nisuma unyusaneheje ekyalo kyako nekyango nelemage emboga avo nekupe ihela abelile. ⁷Pu yezebeli uundala va mwene, akate, '' uveve sule mbaha suka ulye, ne numbula yako veve njonjoro [ Amani ] nitola ekyalo ekyo ekya nabothi uumyezreeli kive kya.⁸Pu uu Yezebeli aka simba ekalata kuli tawa elya Ahabu, akaveka esahihi eya mwene akusuha kuva sehe ava akatamile nava eketamo nakuva nu kuvanu avatayeli, vavo vitama kefuke nave uunabothi. ⁹Mu kalata eya kasimbile, akatile ndee mutove endudwe eya kufunga, muka tameje unabothi pavulongolo pavanu. ¹⁰Kange muva veke avanu pavulongolo avasavanogelile vavo savaminifu paninie nu mwene, avanuvala ahumie uvu keti uwa vudesi, vate akaduukile unguluve nutwa vope. pumtole muugu mye kunji mukatovena mawe mpaka afwe.¹¹Puavanu ava mji gula ugwa mwene vaka, huuma avazeehe navana avatayeli vavo vitakma mumuji gwa vakavomba nduvu ajovile uyezebeli nduuvu ajovile mukalata jila ijava suhile. ¹²Vakatova endudwe eya kupeka ukulya, vakatameja unabothi pavulongolo pa kyanya pa vanu. na vanu vavo savaminifu vakija va katamapa vulongolo pa nabothi,. ¹³Na vanu vala vavele vavo sava minifi vakija vaka tam a pavulongolo pa mwene unabothi vaka humia usaidi uwa vudesi kwa nabothi vakute akadukile unguluve nuntwa,'' puva huma nave kunji aka tovana mawe akafwa. ¹⁴Pu avagogolo vaka suha elimenyu uukumbula uu yezebeli ukute uunabothi afweli atowiwena mawe.¹⁵Uu yezebeli vuapulike ukute uunabothi atoviwe na mawe afwile, akambula uuahabu, '' kate, ema ukakelole ekyalo ekya nabothi elya mizabibu umyezreeli, kee kyo akabelelaga uukuku gujee heja ulwa kuva uunabothi samwomi afwile. ¹⁶Uu Ahabu vuapulike ukute uunabothi afwile, akema kukukelola ekyalo ekya nabothi elya mizabibu uumzreeli pu aketole kee ve kya mwene.¹⁷Pu elimenyu lya NTWA lee ka mwijela uu eliya uumtishibi, elite, ¹⁸Eema ukaganile nu Ahabu uuntwa uuva israeli, uyu itama kuu samaria. Ale mukyalo ee nabothi, uukwa. lutile kuketola keve kya mwene.¹⁹Lutaga ukajovee nave uute UUNTWA ita ndee je? uubudile ili umiliki ekyalo? kange vukuumbula ukute, aponu baho imbwa jimyangile unkisi ugwa nabothi' pubaho jila myianga na yoove unkisa gwako. ²⁰Vaka ga nila uu Eliya nu Ahabu uu Ahabu akate umbene yembivi vango? uu Eliya akate nekuwene uuveve, ulwakuva wegujije yuve vemwene, uuvombile imbivi pamiho ga NTWA.²¹Akate UUNTWA ita nde' nitwala amatesyo kulyove .etabu eyo yikumalesya hani nukukukongesya nuku yaja hana avana vako ava demi [ alumina ] na va mtumwa ava vana avale Huru mu israeli. ²²Ni kukee veka ekekolo kyako kive nde nyumba eya yerobohamu. uu mwana uva nebati ndekekolo ekya baasha umwana ahiya, ulwa kuva uvombile imbivi ungalije kange uva sababisye avana va israeli vingele ndu koto ulwa mbivi.²³Kange UUNTWA jovife kwa yezebeli atile, imbwa jilandia, nduhengo lwa yezreeli. ²⁴Yeyoni yulyua lukololwe [ au ikambe ] va Ahabu alalewa nimbwa. vavovala fwela kujini, kange vevoni yuylwa ala fwela kufyalo filalya iviyuni yakukyanya.²⁵Asikuli uumuna uyu avegujije juya ukuvomba imbivi pamiho ga NTWA, uya edike ku n,dala uyezebeli asonge ukuvombo nyali pa mihoga NGULUVE. ²⁶Uu Ahabu alekalije untwa kungwa ya kuva ni hwani ya minguluve nauvulavombaga Ava amori, vakaka laja UNTWA akavavenga. pavu longola pa vana va israeli.²⁷Uu Ahabu vu apulike ago, akadiefula emyenda giamwene akafuata amagunena akafunga nuku lambalala.pama gunela nuku susuvala fijo. ²⁸Elimenyu lekija kwa Eliya uutishibi ukute. ²⁹Je umbene uu Ahabu ikile pamiho gango? uulwa kuva ikile' yuyua pamiho gango, sanitwala uvuvivi kuma juva aga mwene uu Ahabu, kumajuva aga swambe, galija amavivi ago muke kolo ekya mwene.

¹Emika gedatu gekalusania keesita kuva nuwite avashami na va israeli. ²Yekava kumwaka ugwadatu, uuyehoshafati untwa uuvaku Yuda akika kuntwa uva ku israeli.³Uuntwa uva israeli avavulile avavombi va mwene, '' akate, '' Je mulumanyile ukute ee Ramothi Gileadi Yetu? kange satwi vomba kenu uukuyetola, ukuhuma mumavoka aga va shami? ⁴Puka mbula uu yehoshafati,'' akete je, wiluta nune kumbaja kuu ramothi Giledi? au yehoshafati akambula uuntwa uvaku israeli, uveve ule sawa une avanu vako vango navango vako, najifarasi jako jango.⁵Uyehoshafati akambula akte untwa uva israeli, siwo panogile mbuje UUNTWA atuvule kulimenyu eelya mwene, kuu leta eletunogwa ukule vombatasi'' ⁶Pu uuntwa uva israeli aka lundania ava suhwa poupa ninie, vale ava gosi elufu nne, akavavuja, ''je tulutage ku ramothi Giledi kukuulwa embaja Avo nesite ukuluta ? vope yevamele ulwa kuva untwa ikuyehumya mkevoko ekya ntwa yeve yako.⁷Lakini uu Yehoshafati akate, asipa apa usuhwa uyunge uvantwa tuvuje kumwene atu pe uvu savuli? [ atuvule sanie ] ⁸Uuntwa uva israeli akate, kwale kule nu suhwa umunu yumo, yulwa twiwesia ukye vupaja ntwa, kutw atutange, uu mikaya umwana va imla, lakini unene nikukalalela, uulwakuva aijovo jijo saji no gelanile pa miho gango, aijova ija kungalaja ijova imbivi jene kulwune, '' uu yehoshafati akate, untwa asite ukujova ewa. ⁹Pu uuntwa uva israeli akavelanga uakida akate utwale leno apa uumikaya uu mwana va imla nambeeve''.¹⁰Kumiseke eegyo uu Ahabu uuntwa uva israeli nu yehoshafati untwa uva yuda vakatamile pavulo ngolokela munu pake goda ekya mwene ekya vutwa, vafwalile emyenda gwavo kange vakatama pavuva lafu. pa kefigo ekya kwingelela kusamaria nava suhwa vale kuva lagulela. ¹¹Uu sedekia umwana uva kinana, akajenga imembe ija kyuma, akate uuntwa ita ndee, ku ijikuva sulehe je heja ava shami ipaka yakava visila'''. ¹²Na vava suhwa avange akate vule vule, vakate lutaga kukulwa ku ramothi gileadi uka sinde [ ukawegye ], ulwa kuvu utwa aku ayevekilemu kevoko kya ntwa,''¹³Ujumbe ula uyuva shuhile kuku mwelanga umikaya akambula, umikaya akute lola avanino voni avasuhwa valekenukemo ama menyu gavo va lagule amanonu kuntwa tukuku sumanayuve ukajovage ama nonu.'' ¹⁴Umikaya akate nduvu itama untwa elya va ikumbula UUNTWA'', kyunijovaga'' ¹⁵Vuijile KUNTWA untwa akambuja umikay akate ulutage kuukulwa embaja ku ramothi gileadi, avetu syetuke? makaya akamwanda akate yevamele uka wesye. UUNTWA ikuyehumia mumavoko agantwa.''¹⁶Pu uuntwa akate nekuvuje malakalengi ujo ve ijalweli weyiige kulitawa lelwa NTWA? ¹⁷Uu mikaya akate nikuva vona avaisraeli voni va sambalile mufyamba ndi ngosi ijisita demi. nu NTWA ajovile atile, Ava valevuvule uudemi kiila munu avuyage kumiave kunjonjoro.''¹⁸Pu uu ntwa uva israeli akambula uu yehoshafati, '' Je saneviale nekuvulile ukute uyu sikundagulela amanonu? uunene, ila amavivi tu ? ¹⁹Uu makaya akate, '' mumoleheje elimenyu ukuhuma kuntwa, nembene uuntwa avile atamile pake goda ekya mwene ekya vutwa, paninie neke lundelo ekya voni avale kukyanya, vimile kevukenu mwene uluvafu ulwa kunduo [ kuke voko ekya kulela ] na kulu vafu ulwa kuhege. ] ²⁰UUNTWA akate veni akasyove uuahabu, alute akafwe ku ramothi Gileadi kela munu amwandee nayuyunge vule vule voni valekubela uvudesi.²¹Pu akanda uumepo yumo akate neluteunene ventwa, nekasyove UUNTWA akambuja ndakeki ndakeki? ²²Umepo uyu akate niluta, ukuva numbula eya visyo va mumilomo egyava suhwa amwene, UUNTWA akamwanda akate, lutage ukavombe nukusyova, wijifanikiwa. Luta leno kavombe evo uka wesye. ²³Lola UUNTWA avekile enumbula eya siova kuva suhwa avako avavoni mumilomo gwavo, nuntwa avekile amavivi kuvulongolo kulwuve wifwa'²⁴Pu uu sedekia uumwana va kinana, akija ankatova uumikaya nekofi eeya kumiho, [ kuvuju ga ] akate, je uumepo uuva vantwa akahumile ndakeki, nukwija kulwuve akuu vule, ajove nuve?. ²⁵Uu makaya akate ya vuku lumanyaga esiku yela, ulavawikembela nukwefiha kuukyumba ekya kugati''.²⁶Uu NTWA uuva israeli akavula avavombi akate mumwibate umikaya muka mbeke kwa amoni, uuliwali uuva muji, na kwa mwanango uu yoashi. ²⁷Mumbule ambeke kumagelesa uyoipaka nelava nivuya vunonu, mupijage unkate uudebe na magasi madebe''. ²⁸Vope uu mikaya akate, unavuye lweli kuu amani, UUNTWA, sakajove nune'' Akongeleja akate,'' mpuleke mwevanu mwevoni.²⁹Uu Ahabu uuntwa uva israeli vakatoga ku Ramothi Giledi nu Yehoshafati uuntwa uva Yuda. ³⁰Uuntwa uuva israeli akambula uuyehoshafati uuntwa uuva ku yuda, nikeba delesya uunene, nelute kuwite, ila uveve ufwale ee mienda gyako eegy vutwa'' pu uuntwa uuva israeli abadelesya akaluta kumbaja.³¹Mayu ntwa uva ku shamu akavavulile amasinjala va mwene akate, musite ukulwa na vasikari avavaha au avadebe ila nuntwa yuywa, avajemedari salasini na mbili ava mutuka ijamwene. ³²Yekava vuva mbene uyehoshafati vaka uyu vemwene vakapenduku kukulwa nave akakola uuyehoshafati. ³³Ava jemedali vaka lola vakavona vyunge vakandeka, vakate saventwa uva israeli uuyu.³⁴Lakini umunu yumo ava lusasa uvu pinde wa mwene alaguja, akatova uuntwa uva israeli pagati pavulu ngelo wa mwenda gyie mwene. eegya kyuma uu Ahabu aka mbula uikwendesya emutuka eya mwene, akate, pendula eemutuka ungeje apa pa wite ulwakuva nelemile fijo ''[ fivi ]³⁵Embaja yekava mbivi sana esiku eyo, uuntwa vaka gonia mumutuka eya mwene ukuva lola ava shami. Akafwa nekee mihe. uunkisa gukahululela mumutuka ukuhuma pakekoho ekya mwene mugati mumutuka. ³⁶Vuyefike nekemihe elijuva vulisemaekelelo kekatavata, kulijeshi lwoni lekute, '' liila munu avujage kumwia ve, kukaya ya mwene, kila munu, kukea gwa mwene ku njonjoro [ amani ] .³⁷Uuntwa uu Ahabu akafwa vakatwala ku samaria, vaka syelauuku, kusamaria. ³⁸Vaka suka eemutuka kulisiva elye nujimbuu jika mianga unkisa ugwa mwene [ Apo puu baho avamalaya vale kwoga ] nduvu lya jovile elimenyue elya NTWA.³⁹Kugoni agavombile uu Ahabu, goniaga jengie enyumbe eeya nduvafuiiya membe, ne miji gioni igya jengile, je' sage simbiwe muke tabu ekya tarehe eekya ntwa uuva israeli? ⁴⁰Uu Ahabu akagonelela paninie nava kuukuye, Uu Ahaziya uu swembe aka pyanela. Pa vuntwa wa mwene kuu israeli.⁴¹Pu uuyehoshafati uumwana va Asa, atengule uukutavala kuu yuda uumwaka uuwa gwa nne uugwa Ahabu uuntwa ya israeli, vu atengule uvutwa. ⁴²Uuyehoshafati ale ne miaka salasini na tano vuitengula ukulonguja kuu yuda, aka longoja ku yelusalemu eemika isilini na tano. eetawa elya yanina ungoji vamwene ale ve Azuba, uungenja va shilhi.⁴³Alekugenda munjela eya taye va mwene uu Asa, sakajileke, akavomba ji nonu jene pamiho gantwa. kange kune kelo eeya kukganya vapa nangeke. Avanu valekupiluta kuku humia eesadaka kunekeji nu kunyanya uvuvumba apono apa kukyanya. ⁴⁴Uu yehoshafati akavomba uulwedehano uulwa njonjoro nu ntwa uuva israeli.⁴⁵Kunongwa joni ni mbombo joni ijavombi uu yehoshafati, na makaya mwene agavonisye, nukulwa kwa mwene ukyu avonisye kuwite, je ' sagasimbiwe mukee tabu eekya tarehe eekya ntwa uva israeli. ⁴⁶Akava hejije ukuhuma mukelunga vala ava malaya ava kiipanji, vavovasigi kumajuva aga taye va mwene uu Asa. ⁴⁷Sapale untwa ku Edomu ila ubadeli va mwene veatavalile alekulongoja.⁴⁸Uu Yehoshafati ajengile uwato. vulutage kuutarishishi na ku offi kuukutwala ee dhahabu, sajili kuluta uulwa kuva ja nangike, jika denyehana kula ku. Esioni GEBERI. ⁴⁹Puu UAhazia umwana Ahabu akambula uu, Yehoshafati, akate, '' Ni suma avavombi yako valute paninie mu mbwatu. au [ mumelikebu ] ''pu uu Yehoshafati sakedeka akabela eelwo. ⁵⁰Uu Yehoshafati aka gonelela paninie na va kuukuye [ babu zake ] vaka syela paninie navo mukaya eeya davudi, ukuu kuye, uu yoramu uswambe, akava intwa uu kuupyanela uubabaye.⁵¹Uu Ahazia, uu mwana uva Ahabu, atengule uukulongoja kuu israeli eeya samaria kumwaka uugwa kumi na saba uugwa vutavala uuwa yehoshafati uuntwa uuva ku Yuda, kange akalongoja emiaka gevele kuu israeli. ⁵²Vope aka vomba amavivi pamiho ga NTWA, akagenda enjela iiya gendile utaye va mwene kunjela ija vanina nakunjela ija yerobohamu uumwana va nebati, jijo avingije avana va israeli inku vomba imbivi. ⁵³Akatengula ukuambombela, uukugevo mbela eminguluve eegya bahari [ munyanza ] nukwe saya kugyene, puvaka kala ja UUNTWA, UNGULUVE uuva israeli, kulwoyo, nduwa yombile utaye va mwene.

¹Aga gumamenyu ga manyeesi, umwana wa Davudi uutwa vakuu Yerusalem. ²Uumanyeeesi ite ndee, nduu mwuya ugura luhyeka, ndee mepo endekedeke mumepo, kitakinu kilayaga nuukutuuleketa amaswali amingi . ³Faida nyikiuu munu eipatakumbomba ijiivomba pasipa kelunga?⁴Ekezazi ekimo ukulura kukenge, ukwija ekiilunga kijiga vulevu vulevule. ⁵Ilijuva lihuma kangelisema linyita mbelo kange livuya kulee kahuumile kuva humokange. ⁶Eemepo yiikuta ukuhuma kwivonde yijuunguteela kunena kange anzojuuva goni yiigenda munjeela ya yene nuuku vuuya kange.⁷Indenga josa jitilele ukuluta munyanza, kange imyanza zaji mema, amaajuva gooni indenga kujilutasaji mema jiluta kukuta amajuva goni. ⁸Kila kiinu kyakiva vugatate, kange asikuli uyiwesya ukwoleheja,(ukukipanga eliho salikwiguta, keta rekelihola,nayee mbulukutu saikwiguta lyila eekeyipuleka .⁹Kyekoni ekekyukile,kyukila vijaga pukile, jita ijivombeka uujila vombekaga, leesi kuli elipya pasi apa pakiilunga. ¹⁰Yasi kule li jambo elinesya lelyoni lelyo avanu viwesya vajove ukute ele lihesya? kiila kinu ekiikivoneka mukilunga kwa leepo(kwele kukile) ukuhuma katali, kabla yeetu. ¹¹Asikuli uyikumbuka jila ijavombelekaga iinyakatiijakatati. Ngoni agahumile kumajuva aga lutile katali kange ukuleenga nagata agatagi humeela kuma juuva aga mbulongolo gope gata samekwa.¹²Unene niile uumanyesikange nee vile Ntwa yamuislaeli mu Yerusalemu. ¹³Naluvekile uluhala lwangoukumanyiita, nukulonda kuluhala kila kiinu eekivomboka pasi pakeelunga lwope elelwolipalapala vijo leelwo unguluve avapile avanupakilunga ukuhanangayeka nago. ¹⁴Nigawene goon iagivombeka pasi pakelunga mwee goni mwuuya nuku gela ukudeema eemepo. ¹⁵Bahopa beendime sapiwesya ukugoloka, kikyokisipalisakinogelile ukuvaliwa.¹⁶Nikayeevula enumbula yango nikate, "lola neekavile uluhata uluhuvaha ukuluteeletavoni avavatamile muu Yerusalemu kabla yango. Uluhala lyango lulolile uluhala muwelewa ufahamu. ¹⁷Neekamanyeela munumbula yango uluhala nu vupelwa uvukonyofu neka gundula ukate ele lwope lekale kugeta uku deema emepo. ¹⁸Ulu akuva unave nuluhala wingi kule nukwe gataja sana vapo uyikwe ngeleja ukumanyita ikwongeleja amasage.

¹Neeka jaova munumbu yango, "ijaga, kange neeku gele kuluhekelo. Leno hovokaga lakini lola ijijope yalemepo a misekee. ²Niikajova kunongwa eya kuheka uvu vufufe nuluhekelo lukananga keki?³Nkeesageta munumbula yangu umwakuhovosya enumbula nuvugembe neekaluhusu uluhala lwaluangu, lwengeleja uluhuka vnepijijge nibite uvupelwa nelekulonda lelekue linonu kuvankee lungauu ukule vombo kumisekiegwa mitameele giavo.⁴Neekavombile imbombo imbaha nikajenga enyumba yango, nekafilaia emizabibu. ⁵Neeka tengenesya ebustani ni mbeengelo, neka vyala emibeke egasyeke ija aina josa mugati. ⁶Neeka tengenesya amabwawa gamagasi agakududelelaa amabeki gago gavyaliwe.⁷Neekaguta avavomba mbombo avagosi na va data, nalenava vanda avaholiwe mungumbaya vutwa, ikuluwavangu kange nikava nividemo ivingi yelweli ukulutelela untwapuya gelileukutavala kabla yangu Muyerusalemu. ⁸kange nalundanije ekyuma isiilingi ne dhahabu. Ifyanga ifya kumajimbo na kuvutwa, kange neka lunda avaveemba nyeembo avagosi navadaala kuluhara lwangu. Nukuhovoka ukuhuma kuva na vankelungaeke nekava nihavala kange navadaala.⁹Punekava imbaha nuvutayeri uukuvalutiileela voni ayale ku Yerusalemu vusanetavalile unene, nuluhala lwango lwale igati indiine. ¹⁰Lelyoni amiho gango ganogilye sana gabeje ukuvomba sana yebeje enumbula yangu yahowike kumbombo yango yosa, nuluheleko lwake kweejesya kumbombo inonu ujivumbike josa¹¹¹²Puneka nogwa fijo kumbombo joni ijineka vombile namavoko gangojijo ijivombike kumbombo ijuune kavombaga, humbekila kiinu muuya vuvule nukugeta ukudeema emepo sapelenefaida pasi apa pankelunga. Kange neka geta ukusaga nukulusaga uluhata, ulunulumanyile pasi pakelunga nuvu konyofu nuvupelwa ulwakuva kekieke avombe Untwa uuy atava ikwija kusana kulwune avambe leleku elipya elesate geleli ivombike?¹³Punekatengula ukulumanya ukute uluhala luhene faida kuleeko uvukonyofu, nduvu ulumuli lunonu ukulutelela eengisi. ¹⁴Unya luhala ilola namiho gawene mutwee ugwa mwene ukulola kwiyii ukwiluta, humbee hukonyofu igenda muhisi ndayeve nulumanyile ukute uvumalelo wa njila ya munu uvufwe.¹⁵Puneka jovo munumbula yanga nekate ekekihumeela kunyoofu, keekihumetana kulwuune pukeleeku ekelutelile kama unene nele nuluhala fijo? nikasaga nekafika pamwisyo nikate, ugugwope mwuya vuvule. ¹⁶Ulwa kuva unyaluhala unevuvule nukonyofu alasamekwa kunseke utali kuu maujuuva agikwija kila kenu keela samekwa. Unyaluhala alafwanuvu ifwa ukonyofu¹⁷Punekwa kalalela uwomi wango ulwakuva imbombo joni iji vombike jikava mbivi pamiho gango kulwune, pasi pakelunga eye ulwa kuva kela kenu kekivombeka kilayagandu muuya nduvu yiipula imepo. ¹⁸Nekaga kalaleta goni ulwakuva go aganeka vombile netagaleka alabadela uyuunge uyualava ibadela kulwuune.¹⁹Puu veni alumanyile ukute alava nuluhala aua alava afuvile? ila alava mwemileji vambombo na kila keenu kila ekine kavombile kuluhala lwa ngoaga nejengile ugu gwoope muuya . ²⁰Pulelo inumbula yango yekatengula ukukata etamaa kuumbombo joni ijineka vombile pasi pa kelunga.²¹Ulakuva iwesya umunu uyivomba imbombo kuluhala kange nukwe gataja fijo namasage akayeleka nukundekela umunu yuywa savombile kikyoni yope eye kuyaga nduumuuya kange hatari mbahafijo. ²²Kwa maana ikava keki umunu uyivomba embombo kumaka goninukwe gataja enumbu ya mwene ukukamilisya imbombe pasi pakelunga? ²³Isiku joni imbombo yamweme luvavo nuku siketeka, napapakelo sigonelela tulo vanamasago hovyo munumbula aagagopegiluta nduu mwuuya.²⁴Lesikuli elinonu kumunu yeyoni zaidi yakulya nukunywa nukuhovoka nakela ekenonu kumbombo iyamwene nekalota ukete uvuvelweli uvu mwihuma mumavoko ga Nguluve. ²⁵Ulwakuva veni uyiwesya ukulya au iwesya ukupata uluhekelo lulwoni ukuhuma kuyunge sio kwa nguluve?²⁶Ulwakuva yeyoni uyikungovosya, umwene Unguluve ikupa uluhala mbivi ikupa embombo ya kulundania kuveka ili aampe umunu yuywa ikumbombela vunonu Unguluve eyeeyope sawa numuuya nukwetanga ukudema emepe.

¹Ulwa kuva kila kinu nemiseke gwakyene na majira kuleta ilwasagile utwa pasi pakelunga. ²Kuvule uwakati uwakuholiwa nu wakati uwakufwa, kange uwakati uwakuvyala, nu wakati uwakukupula vivyofika vyaliwe. ³Uwakati uwakubuda nu wakati wa kuponia, uwakati uwakubomola nu wakati uwakuujenga .⁴Kuvule uwakati uwakuleta uwakati uwakuheka, uwakati uwaguuto nu wakati uwakukyega. ⁵Uwakati wakataga amawe nu wakati uwakulundania amawe kunuu wakatiuwakukumbatilila avangu avange kange kule muwakati uwakuvaleka.⁶Kule nuwakati uwakulonda ivinu kulenu wakati uwa kusita kulonda, kulinu wakati uwa kutunza ivinu nu wakati uwati uwakutaga. ⁷Uwakati uwakudiefuta emyenda nu wakati uwakuhona kuli nuwakati uwa kujiga myie nuwakati kati uwakujova.⁸Kule nuwakati kunogwa nu wakati uwa kukalala kulenuka uwambaja nuwakati uleyonjolo. ⁹Kule faida eyikava umbombi kumbombo eivomba? eyamwene? ¹⁰Neye wene embombo yeyo avapile avanu pakelunga ukuyevomba nukuyetimesya.¹¹Uguluve avombile kinu kivaa kuwakati uwakyene kange avekile uwumi wa siku joni igati munumbu ja vanu, lakini umwanadamu savaghile ukwelewa umavambile Untwa, ukuhuma kuvutengulelo nakuvuma lelo.¹²Nelumanyile ukute lesiku lelyo linonu kumunu vivoni ukulutelela uluhehelo nukuvo inonu pakuva itama. ¹³Nukute kila yumo anogile alye nu kunywa kange anogile ukwelewa namuna ya kuhovoka na manonu gago agahumine nembombo ya amavoko gamwenezoni ulu luhumbo ukuhuma kwa Nguluve.¹⁴Nelumanyile ukute kila kinu ekivomba Unguluve sakinangeka amajuva goni kisikuli kikyokya kwongeleja avo ekya kukeeheja, ulwakuva Unguluve veyuyiwa afipelile au avivumbile ukute avanu vahegelelagekuhesima. ¹⁵Kikwoni kikyo pukele kwelepo kikyoni eketava kivoneka kikatarila ukuvepo. Unguluve ikuvapa avanu asago agakusaga ukuvilonda ifinu fivyofifihime.¹⁶Kane nelolile ukute uvuvivi pakelunga kuvule welihile, apakugolosya uvuyelweli ne haki piivombika vonge nehaki nuvuvivi kakingi. ¹⁷Nikate munumbula yango, Unguluve alahega uuyemile pavuyelweli nu mbivi kumiseke gwamwene kukela mbombo ninongwa ijili papingi.¹⁸Nikajova munumbula yango Unguluve igela ukuvavulanija avanu ukute avene valehanile vavule nivikanu.¹⁹Ulwa kuva umwisyo ugwamwana va munu nivikanu sawa vuvule fyoni fifwauvufwe vumo, ulwakuva voni valenu muuya sawa, yesikuuli efaida vijokumunu ukuluteleta kuvika nu ulwakuva kisikuli ekelutelile vyonivile numuuya. ²⁰Kila kinu kifwa kanga kwa humile ndufumbe, kange leelavu ya kurufumbe.²¹Yeni yalimanyile ukute enumbula ya munu yilutakukyanya neya vikanyujiluta pasi pakelunga? ²²Puuni kalumanya ukute lesikuuli elinonu pasi pakelunga kuyeyoni zaidi ya kuhovokele imbombo ija mwene ululwa kuva eyoyo mbombo yamwene yeni uyakava ikumbuja avuye alole jila ijihumile kusana kumwene walutile.

¹Kange nekasaga ukuhumana mmateso goni agale pasi pakelunga. lola inyihoji ija vanu vavo viteseka asipali uyiiku suvesye unine kaago, Amaka valenago avitesya ava yavo lakini vavo viteseke asikuli uvaku vanunaja.²Nekate hoba avafwa yavovake fwelile, sio avomi vipitama vumi. ³Kange huba ula ulyavonike vulule nukwee luteela kuvufwe, uyusagawene agagivombeka kakelunga apa.⁴Kange nekalota embombo yeyoni eyevombike inonu kumunu yitwara uwite nujira ni kuwivu yopetabu kange muya nukugeta ukudema emepo.⁵Uyafuvile igunja amavoko sinogwa embombo uywa iguja umbeele apate ukyakulya. ⁶Huba uhumwe endwinga pambombo kuliko ukuvomba embombo yakugazaleleza umbele umwesho gwa pene vufwe.⁷Kange neeka saga kanga kunongwa vuvivi, umwuya ugwii yasa na pasi pakelunga. ⁸Kule na vanu a yange savalenavana valevene na vadala hata avalukulwe vale vuvule kange savale numwisyo usura mbombo javo vavikwela uvuja yeli, pa mwisyo iswiga leno nikwegataja nimbombo jeki? uvuwoope mwuuya vuvule mbombo mbivi.⁹Avanu vavene vanavombe vunonu kumbombo yavo viwesya ukukava amahombo amanonu kumbombo eye yavombile. ¹⁰Ulwaku uyuunge angwe uyungu anogele ukusisi umanyani vamwene ayeve ulususuvalo valolu kumwibata ula uyagwile mwenepasi vuigwa angave alevuvule umunuu vakusisimula. ¹¹Nakama vavele yanaganepanie vipata amavuke lakini uyunge umunu umunu iwesye ukupata amavuke ndavemwene ifuketa .¹²Umunu anave mwene iwesya ukulemwa amaka, vanave vavele viwesye kumbaja, nu ndegee ndaga vegwa nyusi idatu jidumuka haraka .¹³Huba ukuva indumwana indondo au igaju nukuva ntwa igogolo kange afuvile yayua sipuleheja elivungu. ¹⁴Eyeyayelweli ndave umunu idebe ana ntwa ihumamukelangwa ndave aholiwe igajuu ukuhuma kuvutwa wamwene.¹⁵Ndaneve nelolile avanu avavijuungula mukelunga avuvi kwika nukuvapasi paludeva lwatwa ndave idebe yauyiya va mbekile pavutwa. ¹⁶Gusikuli umwisyo kuvala avavi kwinama nukupuleka ukuludeve upya, vuvingi saviwesya ukugiginia umwene. Jayelweli kuhali eye muuya vuvule nukugele ukudema emepe.

¹Udeme ulugendo lwako vuwiluta kuu nyumba ya Nguluve, lutaga ukapale hejekula. Huba ukupuleheja usite ukuva ndava konyofu avavihumya isada javakesita kupuleheja nukujimanyeena nia iji vimbombo ukutembivi mumitamiie gwavo.²Usite ukava nehara ukujova pa ndomo gako, kange usiukuye vika enumbula yako vevemepe ukuji vombela nukuhumya pamihoga Nguluve uungulu aleekukyanya, lakini uveve ule pasi pupanogile uvenama menyu madebe. ³Unavenaga kuvomba amingi kukuhanga yeke munumbula wigogaga injosi imbivi pavunge wijo vaga inongwa inyingi ijavukonyofu.⁴Unaveeke inadhili kwa Nguluve vako, usiteuku ukukata ukuyeheja, ulu akuva ungulu yesihovokuu uvukonyofu, uvombe kila ekewelagile. ⁵Huba ukusita ukuveeka enadhili kuleko ukuveka yeyouusite ukuyeheja.⁶Usite ukujova mwalomwalo yavusaba bisya ukugutuleja umbile imbivi usite ukujova kumbadava ndumbeleli ukwejiiga ukuteneka nangale ukwii yiiga keki ukukalaja Unguluve nukwiiyiiga uvadesi ukukataja Unguluve anange imbombo ijamavoko gako? ⁷Ulwakuva mujosi inyingi nduvugalewo amamenyu amingi, kulenumwuya umbivi, kuiji panogile ukudwada Unguluve.⁸Unavavonage avagaju vitesiwa nukunyanyasiwa kuuhaki yavo nakuvombeliwa fivii kuulijambo lwako usite ukuswiga ukute zuu vamanyile ulwa kuva kuvale avavaha mumbombo savikuvatanga. ⁹Kwongeleja ukulema ivyalo mbombo yaketa mununu twa yope utoia esongo ukuhumu muvyalo.¹⁰Yoyoni uinogwa ihela si kwiguuta ni hela kange uyiinogwa uvutayiili isikujonii inogwa jijagejinyingi, eyiiyope mwuuya. ¹¹Vugi kwongezeka amafanikio navavanua ya kulwa vivikwengezekaga kulene faida nyiki kukaafi uyalinavyo vingi kukulola na mihotu?¹²Ituulu ija mbomba mbombo jinoga anave ilwa padebe au fijo lakini utayeli sigonelelavuunonu¹³Kule lijambo eelivivi lelwo nele wene pasi pakelunga ekyuuma kekyo kevekiweeakiba numwenye nakyo yiikupataetabu yutwa. ¹⁴Vuiyaga utayedi uvutayeli wa mwenye kubahati mbivi wiyaga na yuumwanaya mwene sikaava kenumumavoko samwene.¹⁵Umunu nduwaholiwe vufula ukuhuma ndintambu lwavanina vuvulevule alavuya mukelungaumu alavu ya kisita kinu kifuuta salatola kenu kuvyoni ivyavombile. ¹⁶Ili vivi kyongo umunu umwakijile alavuta vulevule pukulenefaida au ikava keki umunu ulutanija ukuye vombela emepo. ¹⁷Uwakati uwa mitamile giamwene ilya nengisi kangenukuteseka na matamu, kange ne lwoyo.¹⁸Lola ekiinekewene ukuva kinonu ukulwa nukunywa nukuhekela nifinekavile ukuhuma mumbombo jetu joni kumiiseke gwa mitamele ige gegyo Unguluve atupile ulwakuva uvu wajibu wamunu.¹⁹Yeyoni yuywa Unguluve apile ekyuma nuvutaayeli nuvuwesyo uwakupokela ivya pile nukuhekela ululusayo ukuhuma kwa Nguluve. ²⁰Ulwakuvaji samekwa mumitamele giavanu ulwakuva Unguluve ikupa ekesamwe nukuhangayeka nimbombo yahowike najo.

¹Kulekuvivi vuwa nivuwena pasi pakelunga kange vuvivi kuvanu. ²Ungululuve anogele ukupa emunu ekyuma nu vutayeli nenekika ukute asite ukulemwa kinu kikyo inongira umwene. Kange sikuupa uluhala ulwa hekelenavyo. Badala ya mwene valavitumila avange , ugumwuya kuteseka fivi.³Umunu ndahole avana mia moja nakutama emwaka ge mingi nkelunga ndatute uyu atamile emiaka mingi angave numbula yamwene saikwela nita namanonu kange sisyeliwa kuhesima, punekate, huba umwana uyaholiwe ifwe kuliko vugalivo kumunuuyu. ⁴Navu mwana uyu aholiwe kesita faida, ingenda mungisi nalilitawa salimanyeka.⁵Ndave umwana uyusale wene elijuva nukulumanya kenu ipumuseka, ingalawa umunu uyu sakapumuseke. ⁶Ndave umunu anatame emiaka elufumbii anasiteukukemanya ukuhovoka kuyinu ivya kavili ifinonu, ivasawa ndavagaju vuvule.⁷Ndayeve embombo yamunu ukulya pandomo gaamwene, ila ukunogwa kwa mwene sikwiguta. ⁸Jayelweli ikava keki unyaluhala ukulutelela uvafuvile? ikava keki ugaju ndave akemanyile akuvavombela avanu vunonu .⁹Huba ukuliseka kukela ekevukukevona kuliko ukunogwavisyo suuviwerne, eyeyope mwuuya nukugeta ukudema emepe. ¹⁰Kikyoni kikyokukete tayari vakepile litawaelwa kyene kange umunu umavelile amanyike tayari valume sayenogile ukudukana nuyuu ngoeji umbaha kuvoni. ¹¹Amamenyi amingi gagovigoviwa vusaganegelile ukujoviwa sagale ne mana ukuijoviwa puleno kulene faida nyiki vevopuyele kuvanu? ¹²Mwee valume veniuya lumanyile kekyo kinonu kumunu mumitamele gyamwene uwaka uwa vuvivi wamwene kumajuva agavaliwe jijo igendendela ndu mwijeji? veni vuyakava ikumbula umunu kekyo kikyeja pasi pakelunga vutu lutile?

¹Ilitawa ilinonu huba kuliko amanukataga gavama, nilijuva ilyakufwa huba kuliko ilijuva ilyakuholiwa. ²Huba ukuluta kunumba ya kwililisya kuliko inyumba ya sherihe, ulwakuva ukwililsya kwikwija kuvanu voni kunsiki ugwamwisyo gwa wumi, lino amavu vitaama lasiima vavike ilyo munumbula.³Ulususuvalo huba kuliko ukuheka, ulwakuva baada ya kumiho ulususuvalo lwikwija uluheko lwa munumbula. ⁴Inumbula ya nyaluhala yilimunyumba yakwililisya lakini inumbula ya vapumbafu ili munyumba ya shelehe.⁵Huba ukupulihija ilivungu lya munu unyaluhala kuliko ukupulihija ulwimbo lwa va pumbafu. ⁶Uluwakuva ukuta mulio gwa lwimbo pasi pakivya vukulivo ukuheka kwa vapumbafu ungu gwope mwuya.⁷Lwli ijeuli nyikumbika unyaluhala ukuva impumbavu ni lushwa nyinanga inumbula.⁸Huba umwisho ga lijambo kuliko umwanjo, na vanu avanya vufumilifu huba kuliko avanyu aligwinyo munumbula. ⁹Usite ukukalala nambivi munumbula yako ulwakuva lyioyo litaama munumbula ya vapumbafu.¹⁰Usite ukujova "kiki amajuva gakatale ga kale huba kuliko amajuva aga?" ulwa kuva sio kwa sababu ya luhala ukutawi vuja ili swali ilyo¹¹Ihekima nonu ukuta finu fya garama fyifyo twilithi ukuhuma kavazazi vitu. Yihumya ifaida kuvala vavo vikulivona ilijuva. ¹²Ulwakuva uluhala lwihumya uvulinji kama vile hela vuyi wesya ukuhumya uvulinji ifaida ya maalifa ukuta uluhala lwikumpa uwumi kuyoyoni uyalinabo.¹³Mutafakali amatendo ga Nguluve veniunyi wesyo ukwimalisya ikimbindile?¹⁴Unsiki uwakati fiva vinonu, utame kufuraha kuhali iyr. Lakini kunsiki vugwiva imbivisaga ilyo unguluve aluhisye ihaliyoni uku vepo kunongwa iyo asikuli umumu yoyoni yuywa alumanyile kyakyoni kikyokikwija pongela.¹⁵Nigawene amambo mingi kusiku jango ja vulago kuli navanu avanya ilweli vavovi kwangamila, licha yakuta vanyahaki na kulinavanu avaovu vavo vitama amaisha amatali hatakama vavivi. ¹⁶Usite ukuva ni hati kumiho gako vimwene kiki ukwinanga vimwene.¹⁷Usite ukuva imbivi fijo au atuvile, kiki ufwe kabla ya nsiki gwako? ¹⁸Ni vema ukuta wibate uluhala ulwa nukuta usite ukuyileka ihaki yilute yene ulwa kuva uyikumcha Unguluve itimisya lahadi jamwene joni.¹⁹Uluhala lilinaka mngati munyaluhala zaidi ya vatawala kumi mukilunga. ²⁰Asikuli umunu unyahaki pakyanya pakilunga unyi vomba amanonu si vomba isambi.²¹Usite ukupulihija amamenyu gagogijoviwa kunongwa ya kupulihija umbombi vaka ikukulaani. ²²Lino ulumanyile yuve mugati munumbula yako uvalaanile avange mara kadhaa²³Ago goni nigasibitisye kuluhala, nikajova niva nuluhala," zaidi gagonikaleniva nago. ²⁴Uluhala ilikutali ni kiina fijo venilwesya ukuyipata? ²⁵Ni kagevusya inumbula yango ukumanyila ukulalesyani nu kulonda uluhala nu vufafanusi wa yilweli nu kulumananya ukuta uvuvivi vuvufelwanu kuta uvupelwa vuwazimu.²⁶Nikapata uvufahamu ukute uvuchungu kuliko uvufwe. vualivyo udala yoyoni yuywa inumbula ya mwene yidigile imitego, ni nyafu na mavoko ga mwene minyololo, yoyoni yuywa ikunoja unguluve ipokonyoka ukuhuma kumwene lakini unyambivi itoliwa kumwene.²⁷Saga kikyo kifumbuliwe ijova umanyisya nivile ni kwongeleja uvuvumbusi gumo hadhi uyunge leke nipate uvuyilweli. ²⁸Iyi bado ni pilonda bado sanipatile. Sanikapate mgosi yumo unyayilweli mwiongoni mwa elufu lino sakapate udala miongoni mwaote.²⁹Nigundule ili ukuta unguluve akambumbile umwanu avile inonu lakini vahumile kuhali ya vunonu vilonda amagumu mingi

¹Munu veni unya uluhala? yunywa agamanyile amatukio galinimaana yiliku kumaisha?uluhala mugati mumunu yisababisya kumiho kumwene ukun'gala nu vukafu wa kumiho wa mwene wibadilika.²Nikukushauri ukuyitii indagilo ya Intwa kunongwa ya kuyigwa kwa Nguluve kya ku ndindilila. ³Usite ukuvomba kyambivi ukuhega kuvulo ngolo kuvutwa wamwene tena usite ukwema ukulunga ikivoko kulijambo lilyo salifaa, ulwakuva utwa ivombo kyokyoni kikyo inogwa. ⁴Ilimenyu iyantwa litawala kwahiyo veny ikumbula wivomba kiki.⁵Yoyomi yuywa ikwibata indagilo ja Ntwa ikwe pa amazala inumbula ya nyaluhala yitambula umwelekeo mwafaka nunsiki ngwa kuluta. ⁶Ulwakuva kilalijambo lilinamajibu sahihi nu nsiki gwa kujibu, ulwakuva itabu ya munu mbaha. ⁷Asikuli yuywa alimanyile kikyo kikonga. Veni unyiwesya ukumbula kinukiki kikyo kikwija.⁸Asikuli unyavuwesyo kunumbula unyi kuyisigila inumbula wala alivuvule amamlaka kulijuva ilya kufwa tena hakuna ukuluhusiwa kumbaja yila wala uvuvivi samikumpoka yuywa avujovile. ⁹Amambo ago goni ni ga wene nikatia inumbula yango kukila mbombo yiyo yivombile pasi palijuva, kulinunsiki gugwa umunu yumo alina mamlaka kuyunge kulyoyo lya mwene.¹⁰Linonikavawene avavivi visiliwa kuvuvulafu vakahejiwa pavutwa nu kusyiliwa palieneo bahoviginiwa na vanu ku mji baho vakavile vanombile inongwa imbivi iyi yope sayinogiwa . ¹¹Unsiki uvuhigi uwa matendo amavivi sawihigiwa nambivi wishawishi inumbula ja vanada mu ukuvomba amavivi.¹²Hata linga unyambivi avombe uvuvivi mara mia moja nukutama kunsiki intali bado nikulumanya yiva vema kuvala avikumwesimu Unguluve, vavovikwe geshimu uvuvepo wa mwene vavo valinavo. ¹³Sayiva vema kumunu umwovu udala salacheleweshwa isiku ja mwene linga ikinonu kihejiwa nambivi, kunongwa ya kusite ukunyeshimu Unguluve.¹⁴Kulinumwuya mwingi sagwifaa ilijambo ilinga lilyo livombeka kukilunga, amambo gihumila ku vanu avanyahaki nduvu gihumili juvanu avavivi, na mambo gihumila kuvanya haki nduvu gihumila kuvavivu nijova ili tena mwuya gusagitaa. ¹⁵Kwahiyo nipendekesya ukuhovoka, ulwakuva umunu alivuvu ilijambo ilibola pasi paliva zaida ya kulya nu kunywa nu kuhovoka. ukuhovoka ndiyo yikunkunga kumbombo ya mwene kulijuva lioni lya vutamo wa mwene yiyo Unguluve apile pasi palijuva.¹⁶Nikavika inumbula yangu ukuyimanya uluhala ya kuimanya mbombo nyiyo yivombeka pakyanya pakilunga, imbombo nyivombeka mara nyingi pasipo ukusisila amihopakila au pamusi. ¹⁷Punika saaga amatendo goni ga Nguluve, nu kuta umunu siwesya ukweliwa imbombo yiyo yivombeka pasi palijuva kisite ukulumanya umunu ivomba ukukava amajibu sikugapata ingave unyaluhala iwesya ukwilika alumanyi le ikinulweli salumanyile.

¹Ulwakuva nikafikilile gago goni kuluhala lwago ukulumanya ukuhusu avanu avanya ilweli na vanyaluhala na matendo gavo voni valiku mavoko ga Nguluve. Asikuli uyalumanyile linga ulugano au ilyioyo likwija kuvanu.²Kila yumo alinumwisyo sawa umwisyo swa guli nu kugulila avanu avanyaluhala na vaviri avanonu vavo safi navo sio safi yuywa ihumya inekelo nduvu avanu avanonu vitwa avanyambivi vope vifwa vulevule, na vope unyiikwiiyiga ifwa ewona yuyuywa umunu ula idwada ukuvika ukwiyiga vope ifwa.³Kulinumwisyo umbivi kukila kinu kikyo kivombe ka pasi palijuva na mwisho gwa kila munu inumbula ya munu yidigile uvuvivi nu vupelwa vulimunumbula yavo unsiki guvitaama baada ya gila viluta kukufwa.⁴Ulwakuva yoyoni yuywa ikwilunga na vono vavo vumi kulinilitegemelo,nduvu imbwa inyumi ili huba isimba yiyo yifwile. ⁵Ulwakuva avanu vavo vuumi, apange vavo vafwile savalumanyile kyokyoni, valivuvule tena ituzo yoyoni kunongwa ya kumbukumbu yavo yisamiwe⁶Ulugano lwavo pasi pavivu yikatiliwe kutali unsiki intali savalapata kyokyomi kikyo kivombe ka pasi palijuva. ⁷Luta kukulya unkate gwako kuluhovokelo nu kunywa umvinyo wako ni numbula yaluhovokelo ukwakuva Unguluve iluhusu ukushelekela imbombo inonu. ⁸Imienda giako givimivalafu amajuva goni nuntwe gwako ubakale amafuta⁹Utame kuluhovokelo nu ndala uyun'ganile isiku jako joni ja vutamo wako wa vubatili isiku jijo Unguluve akupile pasi palijuva unsiki gwa lijuva lyako lya vubatili iyo inekelo kumbombo yako pasi palijuva. ¹⁰Kyokyomi kikyo ikivoko kyako kivomba kivombe kumaka gako, ulwakuva yusikuli imbombo aua ukufafanula au ukulumanya au uluhalaku Sheolupuwiluta.¹¹Nifiwene baasi ya finu safihumana na vanu imala sajihumana navanu avanya vuhamu ikibali sakihumana na vanu avanya vufahahamu, badala yake unsiki ni bahati huwathili vavo voni. ¹²Ulwakuva isikuli unyalumanyile unsiki gwa mwene igwakufwa, nduvu kisomba vuvi kwinyibata munyafu ya vufwe au nduu ifiyumi vufikwibatiwa muntego kama wanyama avana damu vakungiwe kunsiki umbivi gugwa gukuva gwila.¹³Pia niluwene uluhala pasi oalijuva kwamaana ambayo kuliune ikavonike mbaha. ¹⁴Kukavile nu muji udebe na vanu vadebe musati mugwene nu Ntwa umbaha akiija kinsana nu muji ugwa nu kujungula akajenga amahandaki kwaajili ya kusyambulila. ¹⁵Na katika umuji kukavile na va masikini, umunu unyaluhala, yuywa kuluhala lwamwene akagupoka umuji ila pongela akankumbuka umasikini.¹⁶Uluhala huba kuliko amaka, lakini uluhala lwa munu umasikini ibediwa, na mamenyu gamwene sagipulihijiwa.¹⁷Amamenyu ga vanu avanyaluhala vakajovelela padebepadebe gipulihijiwa vunonu kuliko ikelele ya ntawala yoyoni miongoni mwampumbavu. ¹⁸Uluhala luli bora kuliko isilaha ja mbaja lakini unya mbivi yumo iwesya ukunanga amanonu mingi.

¹Kama amavuvusigago gafuile gisababisha amanukato ukukumya ihalufuya vuvolile hivyohivyo uvupelwa vudebe wisinda uluhala ni heshima. ²Inumbula ya munu unyaluhala huelekea ukulila lakini inumbula ya vapelwa kuhigi. ³Unsiki umpelwa wigenda mubalabala, amasage ga mwene galinuvupungufu kibitisya kukila munu ukuta ipelwa.⁴Kama jaziba kutawala jiginuka kinyume nu mwene, usite ukuyileka imbombo yako, utulivu wiwesya ukutulisya uvukatili uvuvaha.⁵Kulinuvuvivi vuwa nivuwene pasi palijuva aina ya likosa lilyo likwija ukuhuma ku Ntawala. ⁶Avapelwa vipeviwa inafasi ya wangosi usiki avanu vavo vafaulu vipewiwa inafasi ja pasi. ⁷Nivawene avatumwa vikwitoga ifalasi navanu avapasije valinkugenda ukuta vapasile valikugenda ukuta vatumwa pakyanya pakilunga.⁸Yoyoni yuywa iyava iliguli iwesya ukugwila na poponi umunu uyuitenya uvukuta, injoka yiwesya ukunduma. ⁹Yoyoni uyipanja amawe iwesya ukulemajiwa nago nu munu uyu ipunja imbavo iwesya ukwihatalisya yuywa.¹⁰Linga ikiuma apa kikyo kilivuvule uwembe, nu munu sikuva lazima atumile amaka mingi lino uluhala lwihumya ifaida kuvufaulu. ¹¹Kama injoka injoka ingalume kabla sahowike, ivo isikuli ifaida kwa kuhovosya.¹²Amamenyu ga ndomo gwa munu unyaluhala galinisikisa, lino imilomo gia mpelwa gikumbwesya yuywa.¹³Linga amamenyu gagogikwanja ukutililika mundomo mwa mpelwa, uvupelwa wihumu, nu mwisyo undomo gwa mwene gwitililika uwazimu umbivi. ¹⁴Umpelwa ikwongeleja amamenyu, lakini asikuli uyalumanyile kikyo kikwija veni alumanyile badala ya mwene¹⁵Ijasho ya vapelwa yikuvafuala vavo, savalumanyile hata injila iya kuluta kujini.¹⁶Ahili yuve kilunga kama intwa vako idimi idebe na kama valongoji vako vikwanja ishelehe pana vusiku. ¹⁷Lakini isayiwe lalizi linga Untwa mwanava vaungwana navalongoji vako vilya kunsiki gugwitakiwa, kumaka na siyo kuvugaji¹⁸Sio kunongwa ya wolo paa ligwa na kunongwa yiyo suyivomba imbombo inyumba yipata ulwelele. ¹⁹Avanu vikwandaa ikyakulya kukuheka idivai yitwala ukuhovoka amaisha ni hela jitimisya amahitaji kukila kinu.²⁰Usite ukukotola Untwa hata kuluhala, usite ukuvakotola avanya kiuma mukiumba kyako kya kugona. Ulwakuva ifiyuni fya muhewani yiwesya ukutoliwa amamenyu gako, kyokyoni kikyo kilina mapapatilu kiwesya ukusambasya ilijambo

¹Hilika ukate gwako pakyanya pamagasi ulwakuva wikugupata tena baada ya kiku nyingi. ²Shiriki unkate na vanu saba ndavave nane ulwakuva sulumanyile ukuta majanga gikwija pakilunga. ³Kama kusini aua ukuluta kukasikazini, poponi umbiki vugwigwa apo baho gwijiga baho.⁴Yoyoni uyukuyilola imepo yiwesekekana asiteukutoga, na yoyoni uyuilola amafunde yiwese kana asite ukubena. ⁵Nduvu sulumanyile injila ya mepo, tena nduvui kula umwana munditumbu, vulevule sawiwesya ukwelelwa imbombo ya Nguluve unyapelile kila kinu.⁶Panavusiku viala imbeyu yako ipakanikimihe vomba imbombo kumavoko gako nduvu yinogiwa ulwakuva sulumanyile yiyiliku yufanikiwa ipaka nikimihe au panavusiku au iyi au ila au joni jiva nonu. ⁷Lweli ulumuli lunonu, na kinu kya kuhovasya kwa ajili ya miho ukulivona ilijuva. ⁸Linga umunu itaama imiaka mingi nu kugihovo kela gioni lino afikililage isiku ijikwija ulwakuva jiva nyingi kila kinu kikyo kikwija mwaya gugwa gwiyenga.⁹Huvoka uvujana kuvujana wako ninumbula yako, uhovoke isiku ja vujana wako ukongelele amanonu ga munumbula yako, kyokyoni kikyo kilikuvulongolo kumiho gako lino ulumanye ukute Unguluve ikukutwala kuvuhigikunonga ya finu fyoni. ¹⁰Uheje ilyoyo ukuhuma kunumbula yako, na usite ukujali amaumifu gogoni mumbili gwako ulwakuva uvujana na maka gayeni mwuya.

¹Ukumbuke umbumbi vako isiku ja vujana wako kabla isiku ja vukatu sajijile na kabla imiaka sagifike ikya wita unene nilivuvule ukuhovoka kuili. ²Uvombe ewo kabla ya nimuli lya lijuva nu mweji ni nondwe safivile hisi, na mafunde ukuvuya kabla ya fula.³Uwagwiva insiki gugwa undinji va kwikuvu alatetemeka na vagosi avakangafu vinime na vadala vavo visiaga ukuduga kunongwa ya kuva vanini navala vavo vihungila mumadilisa savilola vunonu tena⁴Ungwa giwa insiki gugwa imilyango gidindiwe kuntaa, nisavuti ya kuheveta ukuduga unsiki avagosi vinyomosiwa kusavuti ya fiyuni nu lwimbo lwa savuti ya vahinja ukuduga.⁵Giviva insiki gugwa avanu valadwada fifyo finuike ni hatali yiyo yili mubalabala, nunsiki gugwa mlozi gwichanua amavuva, nu nsiki umpanzi vuvilusana vene nu nsiki gugwa ihamu ja asili ikyajilemwa. Puu umunu alute kunyumba ya mwene ya siku joni na vanyakwililisya vikwika kumitaa⁶Unkumbuke umbumbi vaka kabla ya ndegehe gwa ndalama sagugidikye au kabla ya bakuli ya golodi sayibajwike aua ikigaloni sakidenyike pakidwivu au ilitololi lya magasi ukudenyeka paki siva. ⁷Kabla ifumbwe ukuvuya baho yihumile ni numbula ukuvuya kwa Nguluve uyayihumije.⁸Nduvu uluhwela lwa munya,"akajova imanyisi kila kinu mwuya gugwa gwiyaga. ⁹Imanyisi akavile nuluhala nu kuvamanyisya avanu amakifa akasoma nu kwamula nu kutunga imithali nyingi ku mpangilio.¹⁰Amamenyu akalonda ukusimba ukutumila ifisibi tisyo dhahili amamenyu gayilweligago gimile. ¹¹Amamenyu ga vanu avanyaluhala nu kama mcholo gifwana misumali gigyo va komelile ulwa mugati vugaliva amamenyu gavavaha kulipuga lya mithali javo jijo jifundisiwe nu vaputi yumo.¹²Mwanangu wilolelage ni kinu zaidi ukutengenesya ifitabu fingi. Kikyo kijila mwisho nu kusoma kwingi kwitwala uvugatale mumbili.¹³Mwisho walijambo baada ya kila kinu gupulikike ni kwamba lazima umehe Unguluve nu kwibata indagilo ja mwene, ulwakuva ili lilijukumu lya mwanadamu. ¹⁴Ulwakuva Unguluve alatwala kila litendo muvuhigi paninye na kila kinu kikyo kifihile ikinonu au ikivivi.

¹Ele lwo limenyu Elya NTWA, Alyafike kwa, Hosea umwana va Beeri isiku ija uzia, Yothamu, AuAhazi nu Hezekia, untwa va ku Yuda. na kusiku ija Yeroboamu umwana va Yoashi untwa uvaisraeli. ²Kumiseke egya jovile UNTWA kuvutekulelo ukugendeta kwa Hosea, akambula akate, '' Lutaga uka tole undala yuywa imalaya uyu ivijaga na vana ava vu malaya wamwene. ulwa kava ekelunga ekee keevombile uvulugu uvu vaha ulwava vande kile UNTWA.³Basi puu u Hosea akaluta ankutola kwa Gomeri ungenja Diblaimu, vope akapata amimba, akahola umwana undemi. ⁴UNTWA aka mbula uHosea, umpe alitawa lya mwene ve yezreeli. ulwa kuva kumiseke gele pipi, ya nikuye tova enyamba eya Yehu, kunogwa iiya kududa uunkisakuyezreeli, nune yani malesya untwa wa nyumba ya israeli. ⁵Yaihumela, esiku ila iyakava ni tenya uluyanejigulu [ upinde wa mvua ] uwa israeli kuliviinde ulya yezreeli.⁶U Gomeri akapata amimba agange akaho umwana ungenja. pu UNTWA akambula Uhosea, akate umpe elitawa ve Lo, Ruhama ulwakuva sayani kuva voneta ekesa kanga enyumba eya Israeli, kange sanikuvasyeketa kangehani. ⁷Pupe yani kuva vonela ekrisa avanyumba eya Yuda, kange yani kuvapoka yune pokaga kuvilwelo, ava kupanga, avo ka mbaja ate, avo kufarasi, kuvavovike toga ifarasi.⁸Vu Ugomeri andakisya ukuoha ulo Ruhama, akapata emimba eyenge akahola umwana uyunge udemi. ⁹Pu UNTWA akate u umpe elitava vi Lo - Ami, Ulwakuva umwemwe samulii vanu vango, na Yune sanelenguluve venyu.''¹⁰Nda yeve awa, avana yaisraeli vivija vingi ndu sanga uguva munyanja, gugwa sawiwesya ukupima ava uku vala puyi vija pata baho va volewe ukute, samuleva nu vango, '' vivuliwaga ukute, '' umwe mule vanu yanguluve uyale mwumi''. ¹¹Avanu ava israeli valalundana pupani nie. vavo vala veka undongoji yumo vavo, kange valahumaga kukelunga, utwa kuva yelava siku ya Yezreeli embaha.

¹vavule valukulolwango ava gosi, vanu vango na kuva dada vako, ukute uvonesiwe ekiisa''.²Mtwa inongwa pavuhegi ija mama venyo, mtwale ulwa kuva, umwene sa ndala vango unene, vope unene sanele gosi vamwene Aheje uvuligu wa mwene pavulongo pamwene nimbombo ija mwene. ijaluligupagati pamavele ga mwene. ³Ana site ukuvoma awo, nikuvula emyenda, nu kumbonesya uvu vula wamwene, nde siku eya holiwe. Nayune anikumbomba ave ndulu kuve, ndeke lunga eke nangike, na yune yani kumbomba afwe ukuhumana ne kyumeela.⁴Sayaniva nekiisa kuvana avamwene, ulwa kuva. Avana va vuligu. ⁵Ulwakuva uvaninavo [ mama vavo ] avilemalaya va vope uyale mimba ivamba inongwa ingyafu. Atile, '' Nikuvakongaga vava kegane vango, ulwa kuva va mile ukate gango na ma gasi gango, Geligwanda tango ulinonu, na mafuta jango neke yuji.⁶Leno puni jenga, uluvego, ulwa kusigela enjela eya mwene, nemitoni. Nijenga ulumato ulutali kuajili ya mwene, ukute alemwage ukupata enjela. Umweneikuvakongava gane va mwene ila sikuvavo naga. ⁷Umwene ikuvakongaga ava havalaju mwene saikuva pataga. impaka apakaita Nesyetuke kwa ngosi vango uva kwanza, ulwaku va Yekate huba katali kuliko leno.''⁸Ulwakuvu sakalumanye ukute unene nene nelekupa ivinu, nayedivali emya naga mafua ukute unene nene niikamwongelije ihela na yedhahabu, jijo alekuji tumila kwa baali. ⁹Puleno nitola ivinu vyango kumisekea egya kupeta, kange ne divai yangu emya uu wa kati wa Yene. Yanitola esufu yango nemyenda agigubekela uvusuha wa mwene.¹⁰Punikuku vulagae myenda vuvilola avahava la va mwene [ pahavala ] ja mwene, asikuliuyakava ikupoka mumavoko gango. ¹¹Yani kwemeka, uluhekelo lwa mwene, ni sikuku ija mwene, numwando gamweji, naji sabato, nsikuku joni iji vekiwe.¹²Yani nanga emizabibu gya mwene nage mibeke gla seke egya mwene, gegyo akatile, ege gyo misahala gegyo vamile ava vimoge vango. Yanikuvavomba vavesitu nivi kanuvikulalijaga. kufyalo. ¹³Na yunu yani kutesyaga ulwakuva ike saya kubaranisikuku ja mwene. ubaali, ija fusyaga uvu vumba, akepamba nipete ijamwene, nemyenda gya mwene, nukukona ga ijinogwa ukemoge va mwene, akasamwa unene.'' Ele lwo ijova UNTWA.¹⁴Kwa hiyo niluta kuukumbula. Nikutwa la kulukuve nikumbula kukiisa. ¹⁵Na yune ni kumbujee heja emizabibu egya mwene. nuluvende ulwa nkoti ndeke figo ekya luhuvelo. vope yaikuyanda uku nduwa ka vombaga kusiku ija vuhe nja wa mwene. nduvula hu maga kukelunga ekya kumisri.¹⁶Yivijaga esiku eyo'' ele lwo ijova UNTWA '' ukute ulanyelanga, ingosi vango, kange sulanyelanga tena ukute unene ubaai vango. ¹⁷Ulwakuva nela heja amatawa ga baali mundo mo gwa mwene. amatawa gavo sagala kumbu kiwa tena.¹⁸Usiku eyonela vomba ulwede hano nivikanu mufyalo ukuhumana na vene, niviyuni ifya kukyanya, na vivinu ivi kwafuta, pasi Nelahege uvupinde, epanga nayi mbaja mukelunga, nayuneni kukuvomba uvijage nelaha.¹⁹Nivijago ingosi vako isikujoni. Niviga lgosi vako kuhaki na mba hegi, nakuwa minifu uwa iwedehano, na kukiisa. ²⁰Nivija ga Igosi vako kuwaminifu. Nayuve vukumanyaga ukute nene UNTWA.²¹Mesiku eyo Nela mwanda ukute, elwo lwo ajovile UNTWA. Nikwanda kukyanya vikwandagu uvapasi pakelunga. ²²Ekelungu kikuyaga kuvambela ekyakulya, edivai emya na mafuta vijibuaga yezeeli.²³Yanitoga yune mukelunga nivonaga kiisa kwa Lo Ami, uveve Ami Ata, vope vikumbulaga, ukute uveve veve NGULUVE vango''

¹UNTWA akambula, '' ulutage ukagane undala, uyuvaganine nu gosi va mwene. kange imalaya. ugane ndune, NTWA, nduvu nevaga nile avanu ava Israeli. Ndava ve, vagepi ndukile eminguluve egenge nukuge gana emikate egya dhabibu. [ egya sadaka ] ²Pu leno neyulile Yune kufipande fyandalama kumi na tano ne homeri na letheki iya shaiyri. ³Nikambulile ukute panogile ukutama nune isikujinyingi. sawiwesya ukuva indugu au ukuva nu munu unjunge yeyoni. kunjela yeyeyo, nivijaga punine numwe.⁴Ulwa kuva avana va israeli, vitamaga isiku nyingi kisita, kuvanu NTWA, umunu umba, edhibihu, embanda eya mawe, efodi avo, ekehwani ekya ku nyumba. ⁵Kuvolongolo, avanu ava Israeli Yavivuya kuku ndonda UNTWA ngulue vavo, uva davudi uuntwa vavo. Nakusiku ija mwisyio valija ve tetema pamiho ga NTWA nuvuno nu wa mwene.

¹Mupuleke elimenyu lya NTWA, mwevanu vuku israeli. UNTWA alene nongwa navenyeji va kelunga, ulwakuvavu sikuli, uwa minifu nuwa yelweli wa liagano, vusikwi uvu amalifa aga NGulive mukelunga. ²Kule nulukoto, uvudesi, uvulyasinavu vu ligu. avana vadenyile emipaka gyoni nunkiisa gwi kwija vugwijile.³Pu ekelunga kikwuma, navanu avitama igatimukgene vikwangamela, ivikanu ifya kufyalo, niviyuni ivya kukyanya naji samaki ija munyanya, yaikuviheja.⁴Lakini usite uku kaumunu yeyeni atwala ge inongwa. msite kundela ahegage umunu uyunge. ulwa kuva umwemwe va tekeji, yumwe ni kuva sitaka. ⁵Uu mwemwe muvatekeji, mukuvataga, kumiseki egya pamusi, na vasuhwa vope vikuvalaga numwe pakelo, Nayune nikunja ja umamayo.⁶Ava nu vango vi kwanga mela ulwa kuva va lemilwe amalifa. ulwakuva avatekejivabelile amarifa, na yune nikuvabela vasite ukuva vatekeji vango, ulwakuva usamilwe indagelo jango, unene yunile NGuluve vako, nayune nikuku samwa navana vako. ⁷Avatekeji vingi vakongesike, valeku vomba imbivi pamiho gango. vakaba delesya iihesima yavo kusoni.⁸Vikelesya kumbivi ija vanu, ave vanu avanya tamaa ija mbivi javo. ⁹viva sawa ku munu nakuntekeji. Yani kuvatava voni kumbombo javo, Yanikuva nomba kumbombo javo.¹⁰Vilija ga savikwiguta ga, vivombaga uvuliga zavi kwongezekaga, ulwa kuva valutile kutali nu NTWA.¹¹Vinogwa uvuligu, nedivai, nedivai emya yeyoye tolile uluhala lwavo. ¹²Avanu yango, vinogwa ukwevuja kumingu luve nivihwani vyavo ija mbavo nemisagagyi avo egya kugendela. vikuvapa ava suhwa ulwa kuva amasago aga vumalaya gavva syovile, va vombile ndava ligu, valeki ukuva vaminifu kwa NGULUVE vavo.¹³Vihumya inekeji [ sadaka ] kukyana kufyamba niku nukunyanya uvuvumba kufyamba, pasi pamibeke ee mwaloni, mulilibua na mumiela, ulwava ivipepo vino nu. Basi ava henja venyo vivomba uvu malaya na henja venyo viligupa. ¹⁴Unene sanekava zibu avahenja venyo vuvivomba uvumalaya na vahenja venyo vuviligupa, ulwakuva va vhaguile uku vomba ijo ulwakuva navavu gosi vope vatamule ukuvomba uvukahaba nu kuhumia eenekeji [ dhabihu ] iliva vambage ivitendo ivya vumalaya, nuvu kahaba. Pu avanu kesita kuji manye sania vatangamela.¹⁵Mdayive uveve vi israeli uvombile uvuligu, Ee Yuda, sayele ne Nongwa. umwemwe musite ukuluta ku Gilgali, musite ukukuta hadi ku Beth Avan, Musite ukweyega, '' ukute, nduvu itama UNTWA. ¹⁶Ulwakuva ava Israeli, vavambile ekebuli ndee, ngwada iyeline keburi je' UNTWA ava pwale kuludasi kukulya ndingosi aponu apalene nafasi enonu?¹⁷U Efraimu akelungile ni sanamu [ Ivihwani ] indeke mwene. ¹⁸Navuvu gaji wavo vuvu hegile vakende lela nuku vomba uvu lugu, vikutavala ava ndala vinogo fijo isoni javo. ¹⁹Ee mepo yaikukunga ku ma papatilo ga mwene, vope ya vi vonaga soni kunongwa iya Nekeji javo. [ Sadaka javo ].

¹Mupuliiheje, aga, muvatekeji, muvijage miho, Nyumba ee ya Israeli mupuleke, nyumba ya vantwa' ulwa kuva uvuhegi wikwija kulwomwe mwe voni. muvile lwonjo [ Mtego ] kula ku mizpa kange wfu vuwasavu tegiwa kukyanya ku Tabori. ²Ava nangi vavikwema sana kuvu budi, lakini nikuvatova voni.³Melumanyile ava Efraimu, nava Israeli sa vefihile kulwone. u Efraimu, leno avile ndumalaya ava ndu ndigu, Uisraeli kekalaji kulwone, [ kekwoi enangile ] ⁴Imbombo javo sajinogile ukupendukela UNGULUVE, ulwakuva amasago agavumalaya gale gati mbenee, sayaviku maya UNTWA.⁵Eekeburi kyava Israeli kiku vasudela. pu ee israeli ne Efraimu yavikekovaja kuvungangi wavo. naye Yuda vope yavigwa paninie navo. ⁶Vala genda ga paninie ningosi javo najingombe javo kukundonda UNTWA, savalambo naga ulwa kuva ahegile ukuhuma kuvene. ⁷Vakale savaminifu ku NTWA, ulwa kuva sakaholile avana vavo vambulyasi. leno iseleheimya javo ija mweji fikuvanga meja ni fyala fyavo.⁸Tovu endudwe ukwa ku Giber nendua we ku Rama . esavuti eya, kelelo ekya wite uku Beth Aveni. Tukukukongaga , ve Benjamini. ⁹Efraimu Yiva nulususu valo, e siku iiya asabu. Muvikolo ivya mu israeli, netangasi je ihabari ya gago gihumela.¹⁰Avalogoji avaku Yuda, wita valenda vala aviheja amawe mumipaka. Nayune yani duda uvuhegi wango kuvene ndu lulenge. ¹¹Ava Efraimu yangamile, yanga mile nuvuhegi, ulwakuva alekugenda kunogua ukuje konga isanamu.¹²Puni vandi ngosi ku Efraimu, niva nduvu vundo, ku nyumba ya Yuda. ¹³Ii Efraimu vualolele uvutamu, wa mwene u Yuda akakewene ekoho ekya mwene, U Efraimu akalula ku Ashuru Uyuda aka suha ujumbe kuntwa umbaha. Lakini sakuwesye ukuvaponia avanu avo ukuvaponia ifikoho.¹⁴Pu nivijagande Garamu kuva Efraimu kange ni vijanga nde Galamu kunywamba iiya Yudu. unene mwee unene niyaga ga ni lutaga kuvutali, Nikuvatolaga, asikuli umunu uvakuvapoka. ¹⁵Yaniluta kange Yani vuya apona apango, impaka vavumanye uvuvivi wavo, vavuye nuku ndonda. vavulondage, amiho yango, kakge vandondage kumaka na kunjula yao.

¹Ijaga, tuvuye ku UNTWA. ulwakuva atudeny ninie vimendo vimende. Lakini ya kutuponia. atulemije, yaitukunga ivikoho vyetu. ²Kusiku ivele, ikutujusya, esiku eya datu ikutwinula kango tutama pamino gamwene. ³Na yufwe tumanye UNTWA., tukendeleleukumanya UNTWA. ukwija kwa mwene. kwa avuhakika [ kwa Yeleveli ] ndapuvusi ku vukelo, yaikwija kulwofwe nde' la eya vuli yeyo yaitima ukunyofya ekelunga''.⁴Vi Efraimu, neku vambelekeki? vi yuda neku vombele ekeki? uwaminifu wakosawa nuluhwela ulwa pavusiku, kanda ndulumye uluhega mbeve. ⁵Pu nevadenyile, vimendo nimendo. kumilomo egy va sushwa, neva budile ku ma menyua ga ndomo gwango. indagelo jakojili ndulu muli ulwi muuleka.⁶Ulwa kuva ninogwa uwaminifu sio esadaka, nuku manya unguluve sio esadaka ija ku nyanya. Nduwa denyile ulwedehano ⁷U Adamu, sale mwaminifu kulwuve.⁸EGileadi mji unangi kuma lunde ga nkiisa. ⁹Ndii vipuga ivyafya valwagi, va vovi galela umunu, navava tekeji vikelunga pupaninie muvipuga ivya pudi, kunjela iiya kushekemu, va vombile uvuvivi uwa soni¹⁰Munyumba iiya Israeli neveuwene uvuvivi, vavuligu uwa Efraimu vulepala, ne Israeli yenangike yelamile. ¹¹Ulwa kuva uveve, Yuda ule vua beni uchaguliwe, nelava ni vuya ule rithi wa vanu vango.

¹Emiseki gegyoni vuninogwa ukuyeponia u Israeli, esambi eya Efraimu yisisi muku, paninie nu vuvivi uwa kusamaria, ulwa kuva vavombile uva syovi, nuvu heji wikwingela na makundi aga kupoka fya vene, mumitava. ²Savalumanyile munumbu javo ukute nikumbuka imbombo javo imbivi. Leno imbombo javo jikuvajungula, jilipa mihogango.³Kunongwa eya vuvivi wavo, vambekile untwa ave nuluhekelo, navovombi vamwene kuvu desi wavo. ⁴Voni va lugu ndeli tanuli elevakojijeu mwoto, nukojaji, yuywa ukuguleka ukuvu ngeja umwoto ukutengula vuitengula ukvyoga uvutine impa ka guka lule. ⁵Elijuva elya intwa vetu avalongoji akevika vatamu, vuvaywile edivai egali. Akago losya ekevokokya mwene,, kuvala vavoa va mwene viku bede.⁶Kunu mbula ndelitanuli nduvu vipanga emipango gya vo igya vu syofi . Elwoyo lyavo ligona elijuva lwoni impa pavu siku. Avusiku yikwa ka ndumwoto kukyanya. ⁷Voni vasevile ndumwoto viku vabuda avavikuve melela [ avalongoji ] Avatwa voni agwile, Asikuli nuyu ikuyelanga.⁸Ava Efraimu vikye ghanganya vavompavanu. ne Efraimu sawa ndukate ugusava gele ukugu pendula. ⁹Avahesya valile amaka aga mwene, umwene saluma nile. Injwele ijilinyeke jikwika ku mwene, umwene salumanyile.¹⁰Ekebuli ekya va Israeli kikuvasudela, hata evo savavuyile ku NTWA, UNGULUVE vavo, kange savikundonda, ndavave vaga wene gonihayo. ¹¹U Efraimu ahinde kengundya, ubakadhulia uyusalenu luhala, viku mwelanga ukukuta ku kumisri nuku pulu luka ukulutaku Ashuru.¹²Vana lute sayani kwane ka uwavu wango kukyanya kuvene ni kudeka, nayone ni kuvagwesya ndivi yuni kukyanya. vani kutova ukuluta kwavo pupaninie. ¹³Aheli kuvene, ulwa kuva vayagile ukuhu kulwone. uvunangi wikwija vu vene, vayagile nukungnga kulwoni' Ninogwa uku vapoka, lakini va jovileo vudesi ukuhuma na nune.¹⁴Savakandilile kunumbula yavo yoni lakini vilelela mu vitanda vyavo. vikelu ndania kunengwa eyuvinu, nedivai enya, kange vikungalaja unene. ¹⁵Nekava vamanyisye nukuga vomba amavoko gavo gakangale, leno vipanga amavivi kwa ajili yango.¹⁶Vivuya, lakini savi vuya kulwone, nevakukyanya, Avene vale ndulu dibulu, [ mshale gugwa sangu vomba. avavombi vavovigwa jaga kupanga, kunongwa iya vuvi vi milomo gwavo. Eyeyivija goni javo mu kelunga.

¹''Uveke Endudwe mundomo gwako' like mbelevele [ Tai ] kikwija kunyumba eya NTWA, ulwakuva avanu vanyile ululagelo lwango na nu kung'alaja ukuhumana ni sheliyajango. ²Vikundelela vite, UNGULUVE vango, ufwefwe muisraeli, tuku mayile, ³Lakini ava Israeli abelile. a manonu nava madui vikukongaga.⁴Vavekile avantwa, sanevasuhile unene. vava vombile ukuva vavaha unene ganelenehabari. ku hela javo nidhahabu, javo vatengenisye ivihwani vavo, ukute neva vengele kuvutali. ⁵''Ingwada yako neye belile kusamaria. Nelenelwoyo navanu ava, malamara ndeli ino ngwa javo?⁶Ulwakuva. Ivihwani ifi vika humile ku Israeli vefundi uyakavombile. sijo ve NGULUVE'' Engwa daiya kusamaria yavikuyedenya vimende vimende. ⁷Ulwakuva avanu vivyala emepo vibena umbelo. Imbeyu ijimile sajiline mitwe, saji humya uvutine. Jinakome ava genini vilijaga.⁸Ee Israeli yemiliwe, leno, yigonu paga tipa pava panji nde kiinu ekesa keno gile. ⁹Ulwa kuva vakalutile kuashuru, nigo dovi ija musitu. ¹⁰U Efraimu alondile avagane ava mwene. Ndavave lalondilele, vajiliwa na vagone avapanji leno yani kuvalundania punie avene vitengala ukuyaga. kusababu iya vunyanyasaji eya ntwa uvavakahu.¹¹Ulwakuva UEfraimu ongelije inekelo ija sadaka ija nongwa, lakini jivile mekelo jaku vomba uvunangi. ¹²Na simbile indagelo jango mara elufu kumkuvene, vakale vivonaga kenu ekya kusyiga kuvene.¹³Kudhabuhu ija sadaka jangu, vihumya enyama nukuyelya, lakini unene, NTWA sanikye deka. lena nisagaga uvuvivi wavo nuku vatovakunongwa javo Vivuya kumisri. ¹⁴Ve israeli usamilwe uvene, yune na kupelile, kange ajengile emiyumba. uyuda aimalisye emiji emingi, leno ni suha umwoto kumiji egya mwene. Ninanga ingome jomi ja mwene.

¹Usite ukuhovoka, veisraeli ndavanu avange ulwakuva sukule mwaminifu, undekile UNTWA, UNGUVE vako. vanoguva ukuhomba aluhombo kuva ligu kumbengilo joni ija nafaka. ²Lakini imbengelo nedivai saikuvalegyaga edivai emya yivijago ndebe.³Saviwesya ukwendelela ukutama mukelunga ekya NTWA, nita Efraimu yivuya kumisri nesiku yemoyavilya akya kulya ekekyafu kuashuru. ⁴Savikungu mihejaga UNTWA esadaka ijadivai pusavi hovokaga. dhabihu javaji vijaga ndekyakulya ekya mufwa yoni ava vilya viva vepulike. ulwakuva ekya kulya kivijaga kwavo vene, saki kwinge lagamunyumba eya NTWA.⁵Vavu vombo keki kusiku eya sikuku eya NTWA iye vekiwe lasimi, esiku eya Yahwe? ⁶Ulwakuva. Lola vanyilile uvu vivi, ku misri kukuu valundania, ne Nofu yikuva syelaivi bana Fyavo ifya hela vivijaga najo, ne mitonigi memagamuhemajavo.⁷Ee siku eya asabu yikwija, esiku eya kuhombo ekesasi yikwija. Ava israeli voni va lumanye alijambo ele. usuhwa avuvile numunu uyatenu mepo. elevuvule uluhala, kuno ngwa ya mbivi javo imbaha nuvuaduvi uvu vaha.⁸Usuhwa ve sikali va NGULUVE vango ku Efraimu. Lakini utego ugwa viyuni, gwiva munjela yoni eya mwene uaduvi, gulimu nyumba ya Nguluve ya mwene. ⁹Venangile venendisiku ija Gibea. Unguluve ikuvakumbu kaga uvuvivi wavo, vope iku va dhibu uvu vivi wavo uvu vaha.¹⁰UNTWA ite, '' vonikukwelanga veisraeli yekwe ndukulonda isongwa kulukuvi, Ndiseke ija kwanda. Kuubeke, Neva wene ava visavinyo. [ vivowene ava baba ] Lakini vulekuluta ku baali peor, vope vakehomya kuvihwani ivyakukoja kusoni. vakalekekala je nduvu ivihwani vyavo ivivaviganile.¹¹Kuu ajili yuda Efraimu, ekika kwavo, yavohuma ndiiviyuni, sakuvijaga nukuhola, jivaji sikuli inyanda, naya itwala ulwanda, ¹²Ndavave vatwalile avanu, nikuvatola, ukute asite ukusigala na yumo. Aheri nena vateke.¹³Neye wene Efraimu ndee Tiro, akapandiwe mufyamba, Lakini Yai humya avana kumunu uubudi. ¹⁴Vape, INTWA vukuvapa ekeki? vape elitumbu elinanga inyanda na mavele gago gagi humya elivele.¹⁵Ulwakuva, vavombile uvuliguwavo ku Gilgali, pane vakalalile. kunongwa eeya ku vomba imbombo ajambivi, yani kuvave ngela, kunji kunyumba yango. gani kuvunogwaga kange, Avalongoji vavovoni vanangi.¹⁶Ava Efraimu vatamu, nemitela gavo gwoni gyoumile, savihola iseke. Nolavave vana. Nikuvabuda, avana vavo avagane. ¹⁷vango UNGULUVE yaikuva bela, ulwakuva savalekumwedeka. vivijaga vanu va ku sulula mu kelunga kyoni.

¹Ava Israeli izabibu uunonu gugwa guvi hula iseke ija gwene. vujikwo ngeseka iseke vulevule, vuvi jenga inekelo jinyingi, ulwa kuva ekelunga kyavo kyaho laga fijo, aji yekile imba inyamaka fijo. ²Enumbula yavo syovi, leno vanogile ukye tweka uvunangi wavo. UNTWA yainanga inekelojavo, yainanga naji mbanda javo.³Pu ya vite, ''Ansikuli untwa, ulwakuva kandekile UNTWA nu ntwa akaleiku tuvombela nyiki?'' ⁴Vijova vuvule amamenyu gene, nukuvo amedehano kwa kweyii ga uvudesi. kuevehaki ya kwija ndama nyasi [ Ndamaswatu ] asanya sumu mu ndenga ijamu fyalo.⁵Avavitama kusamaria, yavidwada kunongwa ya ngwada iiya, ku Beth Aven. Avanu, vaka Lelile kwa ajili yavo, nduvu va vombile vala avatekeji ava vihwani, avahowike kuvene ne kika [ utukufu ] kyavo, Lakini va sikuli tene. ⁶Avene vitoliwa uukuluta kuu Ashuru ndesadaka kuntwa umbaha. Pu ava israeli vivijaga ni soni, kange nava Efraimu vivijaga ni soni kuu sanamu java. [ Vihwani' ]⁷UNTWA ava samaria ikwangamela ndivu jigo gwa nyangala ndulenga. ⁸Isehemu ija kukyanya ija vuviv ji nangekaga. Eyeyo nongwa iya israeli amabekeni viswatufivija ga pakyanya pa nekelo javo. avanu la fivulaga, ''Tugubekele, ufwefwe, na kufyamba, '' Tugwiile'''.⁹Ee Israeli uvombi uvuligu ukuhuma, isiku ija Gibea, uku ujige, Je uwite vuku vagava avana ava mulukoto uku kugibea?.¹⁰Nenalalmule Yani kuvatova. Avavilunga nela va hanja paninie nuku va veka kii pasa kemo ekya vavivi wavo mara kavele. ¹¹Uu Efraimu ngwada yeyo Yemanyile ukuno gwaukilya iinafaka, nikuji veka ijozi musingo javo inonu. Efraimu nikuyeveka jozi, iiyuda ikuye meza, uyakoboilusaga elipigo kuvo nogwe wa mwene.¹²Mu vombe eehaki mukapete iseke ija waminifu uwa ledehano. ¹³Mutumbule, eke lunga kyenyu ekesamu gele mu vyale, ulwakuva miseke egya kundonda UNTWA, impa alavaikwija nukwinula ehaki yenyo. Mulemile uvuvivi, mupetile, uvu dhalimu mulile iseke ijavu syovi, ulwakuva mwaedike mumipango gyenyo na vasikali vakavingi.¹⁴Pu eligoha juka kange nugatimuvanu vako na mumiji gyoni egyako egele ngome ginangiwagwa. Vivijaga nde shalmani, nduwa na ngile Beth Arbeli, kusiku eyaligoha, pu undala yumo adenyehine kunongwa eya vana avamwene. ¹⁵Puyivijaga kulwuve vii Betheli, ulwakuva uvuviivi wako vuvaha. kumisekee, gya pamusi untwa vako vikugedaga hani.

¹Uisraeli vu ndumiana, nageganile, neleku mwelanga mwanango uku huma kuumisri. ²Vuni kuvi kuuvelanga, vakasambuka nukuhega kulune, valekumela, la edhabihu UBaali, valekundondela uvumba kuvihwani.³Lakini unene nene nema nyisye UEfraimu ukusenda. nene neka vinwile kuvilwelo vavo, pusava lumanyile ukule nene neva tangile. [ Nevapile ] ⁴Nekavalongwije kundehege, ugwa vanu, namafungo agalugano. unene nekale ndu munu uya pungusye ijozi mutaa javo, neki nama nukuva lesya.⁵Je savivuya ku misri? Je eAshuru saikuvatavalaga avene ulwakuva vibela ukuvuya kulune?. ⁶Epanga yayi gwa mumiji gwavo nukunanga imbateeko ija nyiji javo vikwangamela kunongwa ija mbateko javo vavo. ⁷Avanu vango valamwile ukundeka avale vikwelanga kwa uvakukyanya asikuli uva kuvatanga.⁸Niwesya ndakeki ukukulekavi Efraimu? ni gaha ndakeki ukuku heleka ku israeli?, niwesya ndakeki uvomba veka sebaimu? enumbulaya ngu yependweke mu gati ndyone, ekiisa kyango kyongile. ⁹Sayani vombo elwolyango elikali, unene sayani kuvangamija ava Efraimu tenu. ulwa kuva unene nene NGULUVE sanele ndu munu, unene nelembalaje pagoti palumwe, nayune, sayani kwijane lwoyotiyoyo bafumbe.¹⁰Yavi kundonda, NTWA, nayune yani kwuma nde Garamu, puyaniombolesya, navavanu ya vikwija vitetema ukuhuma kusemo. ¹¹Vavikwija vitetema ndiviyuni ukuhuma ku misri, kange ndifu nguundya ukuhu ku ke lunga eekya Ashuru, yanita vatamage munyumba javo. ''Iji ijova UNTWA.¹²AEfraimu vikunjungula kuma menyuaga vusyovi. Lakini uyuda igendelela nunene NGULUWE, kange mwanainifu kulylone, igolofu nufuvalaje.

¹UEfraimu ike lesya emepo, nukukongae mepo eya kuvu humu. umwene asidisyeu vudesi, nuvu nyanyasaji. vivomba ulwedehano nava Ashuru, nukutola amafuta aga ku misri. ²UNTWA kange ikuvahega ava Yuda kange inogwa avadhibu uyakobo, kugala agavombile, ikungomba kumbombo ja mwene. Mulitumbu Uyakobo akamwibata ulukololwe, ekesukululu, na kuvanu avamwene alekwe tanga kwa NGULUVE.³Mulitumbu uyakobo akamwibata ulolwe, ekesukululu, na kuvanu avamwene alekwe tanga kwa Nguluve. ⁴Asindine nusuhwa akasinda kalela nuku suma ku Neema iya mwene. [ emota ] vaka ganila nuNGULUVE kwa ku Betheli uku UNGULUVE ajuvile nave.⁵Uuyu ve NTWA UNGULUVE uvafipuga, Uyahweli'' lwolitawa elya mwene. ⁶Basi pugendage kwa Ngulule Yako. wibate uwaminifu nu wavuke. [ uhuru uwa iwedehano, kange ugulelage ulave yako isikujoni.⁷Avavomba biasala vateni manjani ijavaudesi mumavoko gavo, vinogwa ukusyova. ⁸UEfraimu akate, unene leno neletaye li fijo, ne kafile uvutayeli kumaka gango. kumbomba jango joni, saviku vu vona ga uvuvifi vuwoni mugati nayone, kekyoni ni eki vijaga sambi.⁹Unene nene INTWA, ne NGULUVE vako ukuhuma uluwa humile kukelungukya kumisri. yani kuku vika utamage tena mu Hema ndi siku iga karamue ye vikiwe. ¹⁰Nava pile ava suhwa nava pile ukulola uvulaguji uwingi kuajili yengu. kukevoko ekya va suhwa nele kuhumya ifihwani [ emifano ]¹¹Kunave kuleno vuvivi uku kugileadi, pu jaye lweli sakunogelie. Gilgali vihenja isenge kunekelo javo, ji vijaga ndama we ndunalawe lwa fyalo. ¹²Uyakobo akayila impaka mukelunga ekya Aramu, Israeli akavomba embombo akave un, dela vope akadema ingosia kave un, data.¹³UNTWA avavatwala ava israeli ukuhuma ku misri uku gendela usuhwa, vopea vava tunza kuvu nabii. ¹⁴UEfraimu, akalije UNTWA. pu UNTWA mwene ilekesya ukiisa gya mwene, vopeya ikumbuje heja isoni.

¹UEfraimu Yuijova, kukale nulutetemo. alekujije ku Israeli, lakini alene nongwa ulwakuva ale ni nyesayo ija Baali, vope akafwa. ²Leno vivombo imbivikange na kange, vitenge nesya ivihwani ivya vyo ma ivya hela javo, ivihwani nduvu vafimanyile avene, joni mbombo ya fundi. Avanuvijo. na vene, vita avanu ava vihumya adhabihu nukufipa angwada.³Kwahiyo vivijaga, ndulu hwela ulwavukelu, kange viva ndulumye uluulu hega nambeve, ndama kandi agagi humana ne mepo, agihuma mwoni mu mbengelo ndelwosi elihuma mulibomba.⁴Lakini unene nene INTWA, NGULUVE vako ukuhuma kukeunga ekya misri. suka manye, UNGULUVE uyunge nene yune. asikuli unpoki uyuunge. ⁵Naku manyile ndukuve, mukelunga eke nya njala. ⁶Kumiseke ege ukale neli nyansi, vuleneli nyasi ukalya uka samwa.⁷Yanivande Garamu, nivijaga ndeduma nilotaga kulukanji kunjela. ⁸Nikuvanga meja nde dubu eyevapokiie avana va mwene. Nayune yani kuva dye fula ififuva vyavo, na ukwa nikuvanga meja nde Garamu, Ndivi kanuivya mwinyasi vuvi dyefulania vimende vimendo⁹Nikuvanga meja ava israeli veneu yakava ikuvatanga? ¹⁰Uuntwa vako alekwii ukute akutange ku miji gyako gyoni? valekwii avalongoji vako avavaha, vavo utile ndee ume untwa na va vavaha? ¹¹Nekupi untwa kulwoyo lyangu, nekatola kulwoyo tiyoyo. yango.¹²Uvuvo uwa Efraimu vu vekiwenaji nongo mwene ji vekiwe. ¹³Ivija nuluvavo ulwa kwe vungule, ivijaga mwana ipelwa sino gwaga uku homa mwitumbu.¹⁴Je' nikuva poka go neke voko ekya keburi? je ni kuva pokaga nuvofwe? gwe uvufwe vule kwii kunanga ku? gwe keburi kele kwii kunanga ku wako? Ekiisa kifihi wagakumiho gango.¹⁵Nda yeve Efraimu yi vanikwa pati pava likololwe,, yaikwija emepo eya kuvuhumu imepo eya NTWA yaitova ukuhuma ku jangwani. Indenga ija Efraimu yajikwuma na vivi sivaa vyope savi vya ga nulu lenga. Uadui va mwene yaipokaga ifyanga ifya mwene fyoni ivina vinu ivya samani.¹⁶Ava samaria viva nenongwa ulwa kuva va kalije unguluve va mwene, vigwijaga ve panga; avana vavo ava debe yavi denyiwa, na vadala vavo ava nyanyo nda vikuva manya ga wazi.

¹Israeli, vuya ku NTWA, UNGULUVE vako, ulwa kuva ugwile kunongera ya mbivi jako. ²Mutole elimenyu paninie numwe muvuye kwa YAHWEH. ''Muheje uvuvi vi wenyo woni, ugedeke ama nonu kuteputu kupe, iseke ija milomo gyetu.³EAshuru saikulupoka, sayatwiketo ga ifarasi ukuluta kuli goha. satwiwesya kange ukujivula imbo mbo ija mavokoje, umwemwe mule minguluve gyetu, ulwa kuva kuluvove umunu uyalevuvu utaye wikukolela iikiisa.''⁴Nikuvo ponia ukupenduka kwako, nayane nikuvaga na ga kunumbula, ulwa kuva elwoyo lwango li hegaga kulwave. ⁵Nivija ga ndulumye kuisraeli, vope. chanulaga ndama vuva nukuva nemilelande mielezi kukelunga kya kulebanoni. ⁶Amani ga gene gitandaga kyoni, uvu nonu wawene vijaga nde miseituni, ne harufu yayene givijaga ndi vijebele kange, nde mwelezi iigya kulebanoni.⁷Avanu avitama mukeepepelelu iikya guene. vala syituka, valajuka nde mbeyu na mavuva nde mizabibu . ekika kya kyene nde divai eya kulebanoni. ⁸Efraimu, nee vombe nyiki ni vihwani? uunene yani ku mwanda nukuulunza unene nelendu boreshi ama swatuga gene, gagrini usikujoni, uukuhuma kulwune gikwija iseke jako.''⁹Veni unya luhala elewe inongwa ijii? veni uikwelewa inongwa iji ukute aji manye? lwakuva injela ija NTWA jili sawa nija munu uyale ne Haki, vigenda mugali imbene, lakini ava na ngi vi gwijaga musati mbene.

¹ku-njosi ja Obadia. Untwa Unguluve ijova ku nongwa ja Edomu ita, utupulike inongwa ukuhuma kwa Ntwa, na kunsuhwa uyu asuhiwe pagati pa vanu, ita, inamuka,mwinaka kuligoha! ²Lola pu nikuvanika ukuva vadebe kuvanu, pu vikuvabedaga fijo.³Ikibuli kya numbula yako kikusyovile, yuve witama kumapuma gago galikulunalawe. kunyumba yako iyapakyanya. Uyuijova munumbula yako yako." viveni uyu va kunyiisya pasi?. ⁴Nduve wikwima pakyanya ndi lweve nda paki mnyumba kyakokivikiwa pagati pa nondwe, punikukwisya pasi ukuhuma ukwa pu ijova u Yahwe.⁵Vanave avalyasi vakijikile kulyuve, inave avabudi vale vakwijile pakilo(wale witemiwa fivi) pusavale viwesya ukilyasya ifya kuvakwila? vala avavilunda nia isongwa vale vikukwijila, savale vikuvuleka uvubeni. ⁶Nduvu u-Esau atalile utoviwa,ni hasina ja mwene jijo jifihiwe jivikiwe kunji.⁷Puovanu voni puvitangana ukukuhilika kunjiila mpaka kulupaka. Avanu vyavo vya limulutengamano puvikukusyovaga, nu ukukululilila amaka. Vale vavo vilya unkate gwako pu vavikile ulutambo pasi palyuve.kusikili ukulumanya kinu. ⁸Pusaniwesije ilijuva ilyo? puijova Untwa, ukuvabuda ukuvamala avanu avanyaluhala ukuhuma ki Edomu nu kulumanya ukuhuma kulyambikya Esau?. ⁹Avanyamaka yavihangajika, Temani,neke kilamunu abudiwe fivi ukuhuma mukyamba kya Esau ikya vufye.¹⁰Kunongwa ya uvuvivi vuwa umbombile ulikololyo u Yakobo, vusyiilwa ni soni, kange witagiwa isiku joni. ¹¹Ilijuva lila wavile wimile, ilijuva ili agenyi vatolile ikyuma kya mwene, na vagenyi vavo vale mnfifigo fyamwene, nu kisalula avanu vya muyelusalemu, pu uveve ukava paninyie naveve.¹²Uleke ukuvohoka ilijuva lya lukololwako, ilijuva lya kililo kyako, kange uleke ukuvohoka kunongwa ya vanu vya ku- Yuda ilijuva la vunangi wavo;mleke ukwitoja kulijuva lya vugatale vwavo. ¹³Uleke ukwingila pa kifigo vya vanu vango ilijuva lya kililo kyako; uleke ukuhovoka pavugatale wavo kulijuva lya kililo kyako, kange mleke ukuyaga mu mbutajili wavo mulijuva lya vunangi wavo. ¹⁴Uleke ukwima panjila malekano, neke uvalemaje avavula kwa kuluta, kange uleke ukuvalieja avalemalekulijiwa ilyanjala.¹⁵Ulwakuva ilijuva ilya Ntwa lihegelile lilipipi kuvanu vyoni.Nduvu uvombile, yevombeka kulyuve, imbombo jako jikukuvuyila kuntwe gwako yuve. ¹⁶Ndu uvu munywile kukyamba kyanjo ikivalaje, vuyayiva kuvanu voni vinywijaga imisiiki gyoni.Vinywijaga nu kumila kange vifwanaga vakasipali.¹⁷Kange kukyamba ikya Sayuni viveko vavo vaponile pi vivijaga vavalage; ni nyumba iya Yakobo pu vihalaga nukuva yavo. ¹⁸Inyumba ya Yakobo pu yiva mwoto, ne nyumba ya Yusufu yivijaga lulimbo, ni nyumba ya Esau yivijaga maswatu amwuumu, pa avene vikuvanyanya nu kulalika. Pu viva wasikuli vavo valemile kunyumba iya Esau ulyakuva Untwa ijova ita.¹⁹Voni ukuhuma ku Negebu vihalaga nu kutama mukyamba ikya Esau na val ava Shepela vitamaga mu nkilunga kya vafilisiti. Avene vihalaga ikilunga kya Efraimu na kilunga kya Samaria, ni kya Benyamini ihalaga u-Gileadi.²⁰Ava hamila va ilipunga ili ilyavanu vya Israeli pu vikava nu kuhaala ikilunga kya ku-kanaani impaka ku Sarepta. Avahamila va ku Yelusalemu, vavo valivu Sefaradi, vihalaga ku Negebu. ²¹Avatangili pu vilutaga pakyanya pa kyamba kya ku- Sayuni kukwibata ikilunga kya mufimba iya Esau nu vutwa wivijaga wa Ntwa.

¹Amalago ukuhusu ukuhusu ininawi, ikitabu kya malago ga Nahumu, Mwelikoshi.²Uyehova yu Nguluve unyawifu kange ihombeja ikisasi, Uyehova ihomba ikihomba ikisasi kange amemile ilioyo, Uyehova ihomba ikisasi kuvavivi vamwene kange igendelela nilioyo lya mwene kuvavivi vya mwene. ³Uyehova inyamaka mingi kange indele valyolo. Siva na kyokyoni ukuvaleka ipela injila ya mwene kumepo ya kikulukulu ni soluba na mavingu nulundukulu lwa malunde ga mwene.⁴Ikuyikemela inyanja nukuyivika yume ikyumija indenga joni Bashani insaifu, nu Kalmeli kange amavuva ga Lebanonu masaifu. ⁵Ifyamba fitetema munjila ya yene, nifyamba fiyeyuka, inkilunga kuvulongolo kkyene, hani, ikilunga navanu voni avilama mungati mukyene.⁶Yuveni uywiwesya ukwima kuvulongolo kulyoyo lya mwene? veni iwesya ukusigila uvukali wa lyoyo lya mwene? ilyoyo lya mwene liliwe ndu mwolo ni mbanda ajidenyile vulevule.⁷Uyehova inonu, iboma mulijuva lya tabu, nu mwene igolofu kuvala avakikunyilila. ⁸Lino ivika uvumalilo wa valugu vamwene kumipwisi igyakwogofya, ikuvafwima mungisi.⁹Avanu vipanga kiki ukuhusu Uyehova? umwene ikomesya, itabu sayisumuka ulwa vili. ¹⁰Ulwakuva viva vafurugike nimiloni, vilovekiwa mkinywaji kya vovavo, vinangiwa hani numwolo ndifikolo fya mapembali. ¹¹Umunu yumo akasumweke mugati ndyumwe, uninawe, uywakapangile uvuvivi kwa Yehova umunu yuywa akawimike uovu.¹²Vule vaijova Uyehova, "nalinga valinamaka gavo agagagolwike ni mbalilo iyiyigolwike, nalinga evo viketiwa avanu vavo viva vasipali kange ila vuveve Yuda: Nalinga nikugalije, sanikukugataja kange. ¹³Lino nikulidenya lila ijoki lya vanu ukuhuma kulyuve, nikukidenya imonyololo gyako.¹⁴Uyehova ahumije indagilo pakyanya paluve, uvi Ninawi. Sakwivanikivumbuko kange ikinyakupimba ilitawa lyako, Nikujisigila isanamu ijijipunjiwe nukujiheja isanamu ijakyuma ukuhuma kunyumba ja minguluve guinyo. Niyava amapumba ginyo kukubediwa kwinyo"¹⁵Lola kakyanya kukyamba kulimalunde ga munu uywitwala inongwa inonu, uywijova uluhekelo! Hovokelaga amajuva amavaha ginyo, Uyuda, kange mutunjage iahadi jinyo, ulwakuva umbivi sikukuvafamila kange, ahejiwe hani.

¹Ula yuywa ukukunanga fipandefipande ikwija pakyanya palyuve. Lindilila imatoja vujenge, lindilia unseva ivike amaka mweyumwe, galundaniage amapuga ginyo. ²Ulwakuva Uyehova itwala uvumunu wa Yakobo, inave uvumunu wa Israeli, ingave avadesi vavanangile nukunanga isamba ja songwa javo.³Ingao ja vanyamaka vamwene fuvifu, kangeavanu akangafu vafwalile imyenda imifuvifuvifu, imituka ijambaja jandaliwe jingala kufyuma fyajene unsiki gwa pamusi, ni mbalala ja mivinje gilahiwa kukyanya. ⁴Imuluka ja mbaja jilinambivimbivi ukuluta mumitaava jinyila kuvulongolo na kumavega mumitava, Galindulumuli, kange ginyila ndi ladi⁵Ula yuywa ikukudenya fipandefipande ikuvilanga avavaha va mwene, vikwikungufura yunge kuyunge mumigendele gyavo, vikasania ukusyambulila ulumalo lwa kipanga. Ingao imbaha yivikiwe ukwisiga nava avasyambulilaji.⁶Ififigo kululenga fidinduliwa niliyumba lyaitwa ligwa kuvuvivi. ⁷Uhusabu afuliwe imienda gya mwene kange aloliwe, avavombi vamwene avahinja vikwililisya ndi mpuge vikwitova ififuva fyao.⁸Kuninawi kulindilisiva lya malenga ililihulula, avanu vamwene pupaninie vinyila na malenga agasikwitika. Avange vila "ima ima" ila asikuli uywisye tuka kumavega. ⁹Tola amaleka gahela, ukuloamaleka ga lutamala ulwakuva vusikuli uvumalilo wapene, kulisima lya finu fyoni ifinonu ifya Kuninawi. ¹⁰Ininawi ilivula kinu kange yinangike , Inumbula ya kila munu yiyenga, amafuganilo ga kila munu gilikana pumaninie, nukivavo kwa kila yumu, pamiho gavopang'erwike.¹¹Lilo ilikwii imango ya simba, aponu papo isimba indebe jilya ikyakulya, aponu baho isimba ingosi nisimba in'dala jagendile, paninie avana simba baho savakogwipe ikinu kyokyoni? ¹²Isimba yaalalwileuvulindilo wa yene fipandefipande kujili yavana vamwene, akukungile fya mwene kujili ya vadala vamwene, nukumemya imango ya mwene ifikanu uvujenge wa mwene kufikanu ififilatuliwe¹³Lola unene nilikinsana nuve ili limenyu lya Yehova uvamajesi. NIkajinyanya imuluka jinyo ijambaja mu ndyosi, nipanga yiyevania isimba yinyo valuwa. Nisigila amateka ginyo ukuhuma kulilunga kyangu, na masyo gavajumbe vinyo sagalapulikika kange."

¹Aheri kukipanga ikikimemile unkisa? kyoni kimamila uvudesi nikyuma kya vuhiji, avatula nongwa kwuvale kukyene lweli. ²Ila lino kulilisyo lya ngomo na masyo ka kulikija amaguludumu, ifarasi jimoga nimutuka ijambaja jinyera nyera.³Kuli valoga farasi visyambulika ipanga ying'ara, imbala jimelemeta, firundy fya mifimba, mafungu mavaha agamivili, vusiku uvumamilo wa mivili, avasyambulilaji vikikungufula pa kyanga pa mwene. ⁴Iyi yihumila kunongwa ya mbombo ya vunogwe wa ndigu unonu, ujoveleji va vuhavi, unyakuguja ikilunga kuvuligu wa mwene , navanu kunjila ya mbombo ya mwene yiyavuhavi.⁵Lola unene nilikinsana nuve ili limenyu lya Yehova uvamapuga isiketi yako nikuyibukila kukyanya kumiho gako nukujivonesya isehemu jako ija kuvulitu kukilunga isoni jako kuvutwa. ⁶Nilahila uvukyafu nukukalaja nukukuvomba uve imbivi fijo, nikukuvika uve munu cva kuloliwa nukila munu. ⁷Yiva nde kila munu uywakya kukulola ikukukimbilaga nukute, "Uninawi anangike, veni uvakwililisya kujili ya mwene? kukwii nikumbona umunu uyu wiwesya ukukusuvisya?⁸Uvininawi, jeuveve ulinonu ukulutilila ku Noamoni,ugugujengiwe kukyanya kululenga ulwalairi, ugugwajunguliwe na malenga, gugwa uvulindililiwa gwene yavile inyanja, gugwa ulukutu lwa gwene yavile nyanja yiyo? ⁹Ethiopia ni Misri gavile maka gamwene, nuvumalilo wa yene vukasipali, iliputu ilipya vavile vamanyani vamwene.¹⁰Ila Unoamoni atoliwe, alutile kumateka avana vamwene avadebe vadenyile fipandefipande pakila kitamo ikitamo ikivaha ikyantava, avalugu vamwene vatovile ikula kuvanu vamwene avanyalisima na vavahuva mwene voni avavapinyiwe imilehege. ¹¹Uveve nayuve wigala, wigela ukwifiha kange wilonda uvukimbililo ukuhuma kuvalugu vako vako.¹²Imbanda jako joni jivanda mabiki aganyaseke ijijivifwile nambivi jinavejisukaniwa, jigwa mndomo gwa indyaji. ¹³Lola, avanu mungati indyumwe vadala, ififigofya kilunga kyako fidinduliwe fijo kujili ya valugu vako, umwolo gunangile ifidindilo fyakyene.¹⁴Luta ukanege amalenga kulitangi ililijunguliwe, jikasye imbanda jako, luta kulifu nukubakaji uludope, vumba kujili ya mapamba. ¹⁵Umwoto ugwakyagwiyenyeja, ni panga gwikukwo ngomeja gwiyengeja ndili nyigi ilifyele, vuviyengejiwa kila kinu. Umwe yumwe mwilesanie ukuva vingi ndinyigi, ifyele, navange ndinyingi ijijikulile kulile.¹⁶Wongelije avavomba biasala vako ukulutilila inondwe kukyanya, ila valinditunutu vihijaikilunga nakange vijinyera ukuluta ukuluta kuvutali. ¹⁷Avantwa vinyo pwivate vingi ndinyigu, navaha vinyo va mapuga valindi kilundiko kya fidudu ifinyakuvika ilihema kulukutu unsiki ugwamepo ila ilijuva vuli vala finyera ukuluta kuvutali kukwa asikuli yuywa apamanyile.¹⁸¹⁹Untwa va ku Ashuru, avadimaji vako vagonelile avatavala vako vigonelije pasi kutumela. Avanu vako vayevanike kukyanya kakyamba, na asikuli ate yumo uvakuvalundania. Vusikuli uvuponi uvuwiwesekana kujiliya fikoho fyako, ifikoho fyako fivaha.Avavipalika inongwa jako vitova amaganja kuluhovakelo lwako. Veni uywepile kuvuvivi wako wasikujoni.

¹Amagoma vunonu agagwene unsuhwa uhaba kiki. ²Eyuu mtwa, nivililaga ukujifika kwighe uveve sawinoga ukupulika? nikukuklilila ulwakuva ulinavyo, ila sawinoga ukwokola.³Mbona wikumbonesya uvuvivi, nu ukumbonesya uvukali? ulwakuva uvunangi nuvujanja vulikuvulongola kulyune; kwolole ulwese nukusinda nda gihumila. ⁴Ulwakuva elivungu lihogonike kange uvuhigi sawivoneka, ulwakuva avanu vanangike vikuvajungula avayilweli, ulwakuva ilyo ukuhiji vungavoneke vuyagile.⁵Aheli umwe muvile panine nalavija na panina na avapanji, mkalole, mkasige, vijo, ulwakuva unene nivomba ikiju kulijjova ilyenu, ilya uyosamkuliami ata vanga vavule. ⁶Ulwakuva mlolage, mlolage, nikuvaheja avakalindayo, avakilunga avakali, avanyakukuya nambivi ukulutilila avavikatisha pakirunga pagate, ili vahale uvutamo uvusawawo. ⁷Avo vanu va kyogofya vijo vakutunyomosha vijo. uvuhigi nuvu vaha wavo wihuma mnumbula javo vavo.⁸Ifarasi javo mepe kuliko ingalamu, vakali ukusinda imbwa ijakunsitu ija pakilu na avavikwipakila ifarasi javo vikiginywa weju. Avavikwipakila ifarasi javo vihuma kuvutari vijo vinyela kama lindelapi uyuikuya ukulya. ⁹Vikwija voni ili vije kukunanga ifyeni vyavo valongwije vihwetile voni ukufwana mepo uja kukumila ilijuva, vope vikwibata ifinu ukute nchanga.¹⁰Weju, vikuvabeda avatwa, na avavaha kivile kinu kya kubeda kumwene, ikwibeda imanga ikitutu, ulwakuva yivumba ikivya ikya lufumbe, nu ukuyitola. ¹¹Kange ilusanyia nambivi, ndi imepo, ilusanyia nukuva ni ni nongwa uyuamake goni nguluvi vamwene.¹²Gwe untwa, Nguluvi vangu, umbalafu vangu, uveve ulivasiku joni? satulifwa.Gwe untwa, unsimbili ukuhigiwa, nuve Gwe lunalawe, umbikile ngangali ili atoviwe.¹³Yuve uvile na miho ameloke kange sawiwesya ukukola uvuvivi! uveve sawiwesya ukulola uvusiti wikuvalola wikuvatendela avavivombania avavivomanywafivi, nukujiga myee, apo umunu umbivi wijuga kumunu unonu ukundulilila umwene? ¹⁴Nukuvavika avanu ukufwana samaki va ndulenga, ndifinu ivivisamba ivivijira umwemeji.¹⁵Umwene ikuvalumya mweni ne ekisipa iyamwene, ikuvibata mntego gwamwene nukuvalundyanwa mukikalangilo lyamwene, ndyomana nito ohovoke nukulisika. ¹⁶Ulwakuva ilyo ikuvalumiluja avafwe inekelo nukulisayila inyisayo ikikalangelo ikivombelo ilyamwene, ulwakuva ifyo vinu lipuga lyamwene linonile, nikyakula kyamwene kivile kingi. ¹⁷Je? wikuvaheja avavali mtogo gwamwene, asyome ukuvabuka avanu avapanji lyoni.

¹Unene nikwima palwangu yune, nikwitulika mkyanya nelolele ili nilole ilyakya ikumbula, ndavuwo nikyaniku mwamula, kundumi uja kya nisitako kulyume.²Untwa akanyamula, akate,andeka injosi uyivombe pavuvalafu fijo mufibavo, ili uyuikwimba imbage ukute malenga. ³Ulwakuva injosi iyi ya nsiki ugu ugugulasimishe, gwivomba na mbivi ili ukugufikila pamwisho gwamwene kange savijova uvudesi vugwikavila yigulele ulwakuva lasimo yije, sayichelewa.⁴Lola inumbula yamwene yikwifuna, sayigolwike mungate hani ila unyalwideko itamaga kulwidiko lwamwe. ⁵Ejo panine nago, isongwa, vukavi, vusyovi, umunu unyamatata uyusitama myumba yamwene: Ikwongeleja ikiluva nda kuvafwe vape iva kama lisyoka, siwesha ukwiguta. ila ilundania avapanji voni, ikwivikila ivikolo ivikali vikali.⁶Je? avavoni savitova ufwano pakyanya pamwene, ni ivijova ivya kulivana pakyanya pamwene vuvijova eheli yuywo ikwongeleja ikasakyuma kamwene! hata ndili? Na eheli yumwo ikwitwika unkole ugwavudesi. ⁷Vasi savitundumuka nambivi avene avavikukuluma, savisusumuka avene avavi kukutosya, nuve wiva mfungwa kuvene. ⁸Ulwakuva uvibite avanu vingi, na avavasigalile avanu voni vikukwibata uveve, ulwakuva witile elilopa lingi ilya vanu uvombile imbivi pasima nii ikilunga umijini avavitama mn'gateumu.⁹ityole umwene uyikuyipa inyumba yamwene uvukavi uvuvivi, ili ukulonda ukuvika ikifumba ikyamwene kukyanya, wilonda ukuyena nivivoko fya mmbivi. ¹⁰Uveve uyivombile inyumba yakokulya soni, kwakuvasuhila kuvutali avanu vingi, nuve uvombile imbivi pakyanya pa numbula yako. ¹¹Iliwe likuta ilyiso ukuhuma n'dumato, nilibanji ilya lubao¹²¹⁴Ilyori ula ugwijenga inyumba kulilopa, nuywo uywijenga unjini nuvutula nongwa. ¹³Ili salihumile kwa Nguluve uva vulinji ukute avanu vavombage imbombo numwote ni ivilunge goni agange gidyefula gago kisita kinu.¹⁵Ilyori uyikumbomba ujirani vamwene agale, yuve wikwongeleja isumu uvavombe vagale ili unogwe ukulola uvufula wavo. ¹⁶Wifukwa ni soni vijo kuliko uvutwa, ugali nayuve ufwane navapagani ikikombe ikya kivoko ikyandya uwantwa kisyetuka ukipokele na isoni imbaha jiva pakyanya pavutwa wako.¹⁷Ulwakuva uvulyasi vuvombiwe pakyamya pa Lebanoni wikukudidikila nu ukubuda kwavo ivdemo vikukwingila uwogofi, kusababu ya lilopa lya vanu, na kuvulyasi uvuvuvombiwe inkilunga iki nu unjini ugu na avanu avavitama mmgate mmwene.¹⁸Ikifwani ikya kulwemba yitangila kiki vope umwene uywalivombile ayilwembile? ikifwani iya kuyenga yope yu mwalimu uvavudesi gitangila kiki,ulwakuva ulwa uywakapunjile iyo pamo akayihegelije ayisengeje na metali yu mmangisi vavudesi, ulwakuva ayidika imbombo iyamwene iyatendile na amavoko iminguluvi igisagijova. ¹⁹Ilyoli kuula uywilota kukulagula, susumuka pamo kuliwe ilisalijova, ima! ifinu ifikwimbesha? lola iki kigubikilekiwe kugorodi ne ihela ila mun'gate sakitumela hani. ²⁰Ila Uyahwe mwale mutembile ilyamwene ilivalaje! ikilunga kyoni kive mye pamiho pamwene.

¹Ulwisayo ulwa Habakuki unyamalango: ²Uyahwe nipulika inongwa jako nayune nidwada, Yahwe, jusya imbombo yake, pagate pansikiki ugu; vomba ilyo yivonekane, kumbuka ukuva mu hasira yako.³Unguluvi akija ukuhuma ku Temani, nula umbalaje ukuhuma kupalani. uvutwa uwamwene vugubike ikilunga na kukyanya yavile yimemije uvutwa vamwene.⁴Ulumuliko luvile igya mavoko gwamwene yavile ying'alala ndulumuli, apa amaka gamwene gafihiwe. ⁵Uvutamu uwakubuda walongwile kuvulongolo kumwene uvutolwe vukakoga mmahunde gamwene.⁶Umwene akiima akalihanya ikihunga akalola nukukisukanwa ikilunga ata ni fwamba ivya siku joni? vikanangiwa hani na utwamba utwa siku joni tukagwa pasi injila iya mwene iya siku joni.⁷Nikavivona ivitembe ifya vakusi uluvavo, ivitambala ifuya vitembe mu madihani vitetema. ⁸Uyahwe avilene lyoyo pale pamalenga?ilyoyo lyako lyale pakyanya palulenga, pamo iliyo lyako pakyanya panyanja. Vuwikwipakila pakyanya pa farasiavanya na avakusinda vako?⁹Ulwasile ulugogombe bila umfuniko wivika imishale ku ligombo lwako! Amaka, yagavile ikilunga nululenga. ¹⁰Ifyamba vya kuwena uveve nuukusyetota kukisa, amalenga agagitiwe pasi gakagenda papyanya pavene, uwina uwanyanja wahumije elisyo umbelo gukatoga pakyanya.¹¹Ilijuva nu mweji vikema nyaemile nu vukangafu pakyanya pamwene mulumuli ulwa milaho gyako nu ukupululuka, pale palumuli uwa mbalaha vyako. ¹²Ugendile mkilunga mweluvavo mulyoyo nukuvavutula avankilunga.¹³Ukalutili kunjo kukulonda avanu avako, ukuhuma nuvukelesti uva munu vako, uveve tikatika untwe ugwa nyumba ya mmbivi ukuveko pa vuvalafu ulwotu ulwa nsigo sela.¹⁴Unyanyile untwe ugwa vanyambeja kuu gukanyanya untwe ugwa vato vaji vamwene kungomo javo veve, vakije ndikimbunga ili ukung'eja linga vahowike ukuvamila avamwasikini kusiri. ¹⁵Ungendile pakyanya pa nyanja kufarasi yako nukugalusanywa amavaha.¹⁶Nikapoleka na mn'gale nikaanda ukutotema !ne imilomo gyangu gikanda ukutotemya elisyo. Uvuvole vikwija mufijege fyangu na pasi palyoni ne mwene nekatetema vonigulela elijuva elya lususuvalo yefike kukyanya eya vanu vavo vatusambalile ufwefwe.¹⁷Ulwakuva umbiki sagwiheluke kange sagwihola ukuhumana niseke ulwakuva ukohola kwa umbike ugwa kunsitu sagwihoosya ni fyalo sagihomia ekyakula, ulwakuva elipoga elya fidemo leyevanike isikuli iing'ombe mundi palo eke kukekyo anivomba.¹⁸Bado nihowike kwa Yahwe ayaniva nsale ulwakuva Unguluvi anwalile ulwiko ulwangu. ¹⁹Untwa Uyahwe yumaka gangu na igogavika amalundi gangu kama aga kulungu, Ikumbika unene nendelele kuvulongo lo palyume apa kukyanya, ukukonga amalesyo aga kolasi, ukuhuma mufyombo afyangu ifya nyuzi.

¹Ili limenyu ilya intwa lilyo lilikwija kwa Sefania u swambe va kushi uswambe va Gedalia uswambe va Amaria uswambe va Hezekia, ku majuva aga Yosia uswambe va Amoni, umbaha va Yuda. ²Aninangazia kila kinu ukuhuma pamiho ga kilunga ulu lulagilo lwa Ntwa yuywa. ³Aninanga avanu nifikanu, aninanga ifiyuni ifya kukyanya ni somba ija munyanja, uvulami nu vuvivi pu anikutagila kuvutali umunu ukuhuma pa miho.⁴Ayanifike ku vivoko kyango ku Yuda na kuvoni avanyakaya ava ku Yerusalemu. Ayanitagila ku vutalia masigalilo aga Baali ukuhuma uluvafu ulu na matawa aga vanu ava vikwi saya ku masyeto kange avange valumbilili. ⁵Avanu vavo pa kyanya pa nyumba vi kwisaya imivili igya kukyanya, na vanu vavo vikwisaya nu kyiyiga ku Ntwa kange vavo vikwiyiga kuntwa vavo. ⁶Anikuvataga kuvutali kange vala avavasyetukile kumavega ukuhuma kukunkonga untwa kisita kuvuja uwemiliji wa mwene.⁷Uve mye pavulongolo pa ntwa Uyahwe ulwakuja ilijuva ilya ntwa lilipipi, utwa ata atayalisye ikidigo kange avavikile avahesya vamwene. ⁸Aikwija isiku iya kidigo kya Ntwa, puani kuvatova avavaha na vana va vantwa na voni vano vafwalijiwe imyenda igya kihesya. ⁹Pa isiku iyo anitova voni vavo vinyela kukyanya kuvala vavo vimemya inyumba ya ntwa kuvunga nuvusyovi.¹⁰Ayayiva ku siku iyo ulwo lulagilo lwa Ntwa ukute ifwa iya kisa ayayikwija ukuhuma pa pakifigo ikya somba, vu yitova ikelele ukuhuma iwilaya iya vil, ni savuti iya ndindo ukuhuma kufyambaa. ¹¹Ntovilage ikelele, mwi vanyakaya valyolilyo va wilaya, ku voni avafanyabiashala aviva vanangike, voni vala avavipima ihela viva vatagiwa kuvutali.¹²Aiya kusiku yila anikujilonda i Yerusalemu kutoanu ku vatova avagosi vavo aviva vatamile kuvu gimbi nu kujova munumbula javo,u Ntwa sivomba kyokyosa, kive kinonu au ikivivi. ¹³Ikyuma kyavo kilalijiwa ni nyumba ni nyumba javo jilava jilekiwe na vahiji valajejenga inyumba lakini sayavitamaga umwo, nukuvyala imizabibu savinywijaga uvinyo gwa gyene.¹⁴Ilijuva ilivaha ilya Ntwa lilipipi, lilipipi kanyelikuya na mbivi! ilisyo ilyalijuva ilya Ntwa lilava lyafwa iya vu chungu uwa kishujaa. ¹⁵Ilijuva ilyo lilava lijuva lya lyoyo, lijuva lya lyoyo nu vuchungu, lijuva lya mmbeto ugwa kubuda, lijuva lya ngisi nu vu tusitusi, lijuva lya luhwela ni ngisi ingifu. ¹⁶Lilava lijuva lya palapanda ni livanga la dhidi ya ngome kunjini na baruji inali.¹⁷Pu ni latwala injala ku vanu pu valagendaga pa vupipi ndavagosi avasavilola ukuhuma vavile vavombile isambe ku Ntwa. Unkisa gwavo gulitiwa ndu lufumbi, ni sehemu javo ija n'gate jilava nda masusu. ¹⁸Ihela javo igoli javo sajilawesya ukuvapindula nu kuvatanga pa luvipo ulwa Ntwa mu n'gate mu mwote ugwa wifu wa mwene ikilunga kyoni kilalalika, pu alatwala uvu kamilifu, mwisyo gwa kwogofya kuvoni vavo vitama nkilunga.

¹Lu ndamanaga pampene yumwe vanyankutano ugwa hadhara lundamanaga, ilitaifa lilyo salilinisoni. ²Vubado ululagilo salutolile u vunangi ni lijuva ilyo salilutile ndu vu lami, vu bado ilyoyo ilikali nu lukalalo ulwa Nwa ukwija kulyufwe. ³Mndondege u Ntwa, mwi vanu mwivoni mwi vanyenyekevu, mlondage uvuyilweli, uwamwene mlundage uvunyenyekevu, apange mlalindililiwa palijua ilya lukalalo ulwa Ntwa.⁴Puu Gaza alalekiwa, nu Ashkeloni agwisyeluka nu kuvavunangi valakuhejeheja kuvutali u Ashdodi usike ugwa pamusi, pu aya vikula i Ekroni. ⁵Aheri vavo vitama kulukanji kunyanja ilitaifa ilya va Kerethi! u Ntwa ajovile ukuhusu umwemwe, i Kanani, ikilunga ikya Vafilisti.Anikuvangamija iva asikuti numunu uvakusigala.⁶Ikilunga ikya kulukanji ku nyanja ayakiva kyakulya kya vadimi va mapalo ga ngelusi. ⁷Ikilunga ikya kulukanji ku nyanja iilava kyuma kya masigalilo ga vanu va nyumba ya Yuda, vavo valadimila ama kundi gavo ukyo. Avanu vavo valagonaga nikimihe kunyumba iya Ashikeloni, ulwakuva u Ntwa u Nguluve vavo aikuvadima nu kuvavuja ava kungiwa vamwene.⁸Najipulike inongwa ija Moabu vuvikuva duke avanu vango nu kwitoja mu mipaka gyavo. ⁹Ulwa kuva, ndu vu nitama ulwo lulagilo lwa Ntwa uva majeshi u Nguluve uva Israeli, Imoabu yilija yiva ndi Sodoma, na vanu ava Amoni ndi Gomora apa pugale amafilifili ni liguli ilya mwinyo, uludasi ulwa daima.Pu avanu vango vavo vasigalile valibatiwa mateka, na vanu va litaifa lyangoavavasigalile valatola uvutwa wawo.¹⁰Ili lilahumila kwa MOabu na kwa Amoni kunongwa ya kiburi kyavo, ukuhuma uluvaka vahigile nukuvaduka avanu Ntwa uvamajeshi. ¹¹Pu valanyogopaga u Ntwa, ulwakuva alagifulugania imiguluve gyoni igya nkilunga kila munu ayikunsumaga yuywa, kila munu ukuhuma pamwene, ukuhuma uluvafu ulwa kupwani.¹²Umwemwe mwi vakushi na yumwe aya mwifwa ku panga yangu. ¹³Ni kivoko ikya Nguluve ayakikuyisyambulila i kaskazini nu kuyangamija i Ashuru, Pu i Ninawi yila nyanyiwa ku kunyanyiwa, ukuva pakafu ndulu dasi. ¹⁴Pu amakundi gafidimo galagonaga apo kila kidimo kya kilunga, fwosa ifi nyela njila nifi nungunungu vila tumelaga pakyanya pasafi javo, Amasyo galapulikikaga mu madidisa, ikifusi kilava mufifiyo inakshi ija mwelezi gwavo u muhimili gulava gu yigubatwile.¹⁵U gu mji kwa kusangililwa gugwa gutamile bila lwogofwo, yuywa ite munumbula ya mwene, "unene kwinile, na asikuli uyunge uva kufwana nune" ku namna nduvu uliwe ukwogofua, aponu apa kugona ifikanu ngati mu mwene kila munu yuywa igendela kumwene isagaga ukusyakosya ingumi kumwene.

¹Aheli ikilunga kikyokigwile! ikilunga ikinyafunugu kikyo kinajisiwe. ²Sakilikupulihija ilisyo lya Nguluve, kange sagulipokela amasahihisyo ukuhuma ku Ntwa.Savalikungu vila u Ntwa nu kungelelela u Nguluve va mwene.³Avantwa vavo ju vasimba ijiji kuluma pampene na vene.Avalamuji vavo ngeve ija msitu ija nikimihe ijisajisigaja kinu kikyo ayakiva kidafunyiwe pamilavo . ⁴Avanyamalago vamwene valina matingo na vagosi vasalaiyi. Avatekeji vavo vapanangile pa vuvalaje kange yayivombile ifunigu isheria.⁵Untwa alini haki pamupepene navene. Siwesya ukuvomba amakosa kila pa milavo ikwimila uvuyilweli wamwene! sayilifiha pa vuvalafu, kange avu vavo savalini haki savakimanyile ukuvona soni.⁶Nigananginie amaitaifa, ingome javo jinangiwe nigivikile imitaa gyavo ukuva mafwilo, pu asikuli hata yumo uyigegendela kumwene ikilunga kyavo kinangiwe pu asikuli umunu u yitama. ⁷Nikajava nakata, yilweli mwikunyogopaga unene. Mwambililage amalekebisyo neke mlekeukubeleleliwa kuvatali ukuhuma ukuhuma kukilunga kyenyo ku goni gala gago nganogilwe ukuvomba kulyumwe! pu valikunogwa ukutengula kila lijuva u kunanga imbombo javo josa.⁸Pu nisume mgulilage ulu lulagilo lwa Ntwa mpaka ilijuva lilyo ayanikwinuka kwa ajili ya vavo vasirike uwamsi wangu nikuvalundaniwaavakilunga vosa ukujilundania ifalme, na kwita pakinya pavene ilyoyo lyango, uluvavo lwango lwesa ulukali, pu ikilunga kyosa ayakimiliwa ku mwoto ugwa lyoyo lyango.⁹Pu ayanikuvapa imilomo iminonu avanu, ukuvilanga voni kulitawa ilya Nta vu vikumbombela livega kwa livega. ¹⁰Ukuhuma ku mwambo ya lulenga ulwa Ethiopia vuvi kunyinamila avanu vango vavo vagavanyike puvitwalaga idhabihu ku sababu yango. ¹¹Kulijuva ilyo samlavikiwa nu woga ku mbombojingo josa jiso mjivombile kuhusu unene, ukuhuma uinsenke ugwa ayaniheja ukuluhuma kulyumwe vala ava visyangilila uvutwa wenu, ulwa kuva sayamwiva nu nseke undali ukuvomba ulwifwanyo pakyanya pa kyamba kyango u mbaloje.¹²Lakini anikuvaleka nda vanu ava pasi fijo nda vanu avagaju, pu mlapata uvunjililo kukulitawa ilya Ntwa. ¹³Umunu uvaku Israeli sio nseke ntali saivomba uvuvivi au ukujova uvudesi, na lusikuli ululimi ulwa vusyoni lulwa lulavoneka mmilomo gyavo, pu valaswilaga nu kugona pasi na asikuli nu yumo ayala vavomba vogopage.¹⁴Imba uvingija va ku Sayuni! tova ikelele, Israeli uhovoke nu kusangilila ku numbula yako yosa, uvinginja va ku Yerusalemu. ¹⁵Untwa ahejije uvuhigi wako, avavigile kuvutali undugu vako! Unguluve vintwa va Israeli pampene numwe. Kange samlanyogopa undugu kanje. ¹⁶Kumajuva ago valajovaga ku Yerusalemu, "usite ukwogopa Sayuni. Usite ukugeleka amavoko gako galekele.¹⁷Untwa u Nguluve alipagatiyinyo, unyamaka uvakuvapoka. Alashelehekela numwe nu kuhovoka alava mye walinumwe ku lugano lwa mwene.Alavanu luhovoko walinumwe kange alasyangilila nu kuhovoka. ¹⁸Kulijuva maalumu ilya sherehe.Nilaheja uvumwe ukuhuma kulyumwe siyo nseke ntali samlapimba isoni kunongwa jinyo.¹⁹Lolaga nilitayari ukuvavombelela avavivi vinyo vosa. Pu ku nseke yula, nilavapoke avavalemilwe nu kuvalundania avatagiwe ku vutali. Nilavavika ukuva lwinginelijo ani kuvabadilisya isoni javo jive lwiginio kukilunga kyosa. ²⁰Kunseke ugwo nilavalongoja , ku nseke ugwo nilavalundania pampene. Nila vavike avanyakilunga kyosa ikya nkilunga vava esimwage nukuvaginia, unseke ugumlava mwivona evo, niva nivavujije, atile Untwa.

¹Uvujovi wa limenyu lintwa ku Israeli kukivoko kya Malaki. ²Nakuganile, "ijova Untwa, pope wijova pundakiki watuganile? u Esau salukololwe va Yakobo,? "'ijova Untwa. "kange nijige ning'anile u Yakobo. ³Pope ninkalalile u Esau, nifivikile ifyamba fya mwema ukuva vupina. Nivuvikile uvuhale wa mwene ukuva vutamo wa makeve ga mndodasi"⁴Linga u Edomu ita, tutoviwe pope twivuya kukunoya baho panangike, Umtwa va wite itonde, yavinoja pope nigwesya pasina vagosi yavikuvilanda "kilunga kya mbivi na vanu vavo unguluve alinilyoyo navo amajuva goni. ⁵Ku miho ginyo mkulivona ili ya mwita Untwa imbaha kumipaka gya Israel.⁶Umwana andwade uvise nu mbanda andwande Untwa va mwene, ingane unene niliviso lilikwiii ilisima lyango? nalinga unene nilintwa lilikwiiilisima lyango. Untwa va vanyawite ita nde kulyumwe mwivatekeji yumwe mwibeni ilitawa lyango, pope mwita tubedile ndakiki ilitawa lyako? ⁷Ukuhumia imikate ignyavuligu pakite kelelo kyango, pu mwita iginyavuligu pakitekelelo kyango, pumwita nde tukubedile ndakiki? ukujova evo ulwupililo lyango wibediwa.⁸Mungahumie inekelo ja fikanu ifisafi lolo iyo sa mbivi? kange ingave mungahumie afilemale nifitamu iyo sa mbivi? muhilikeili kwa liwali ikuvidika ama ikwinula pamiho palwumwe ijova untwa vu vanya wite. ⁹Lilo mwigela ukulonda uvumoti wa nguluve pu ave nonu kulufye. "kange inekelo yilikulyumwe yaikujinula pamiho palyumwe? "ijova Untwa va vanya wite.¹⁰Ingave kwale kuvepo nu munu yuywa akalindinda ilingililio lya tembile, pukuta pasite ukuva nu munu pakitekelelo vuvule popo nilivuvule ulusyikilo numwe "ijova Untwa va vanya wite. kange sanikayidika inekelo yeyoni ukuhuma muma voko ginyo. ¹¹Ukuhuma uvuhumo wa lijuva mpaka uvusemo ilitawa lyango livalivaha pagati pa kilunga kyoni uvufumba huhumiwagwa munditawa lyango, jope inekelo inonu ulwakuva ilitawa lyango lyalelivaha fijo pagati pa vilunga "ijova Untwa va vanyawite. ¹²"Pope umwemwe mnanga ulumwita mesa yantwa mkuyiligula ni seke ja mwene ni finu fya mwene ukubediwa¹³Na yumwe kange mwita ikinu iki litugatije, numwe mkulimbeda "ijova Untwa va vanya wite. Umuvujije kikyo kyatoliwe ni ifilemale ama vavo vatamu, pu kikyo mtawala ukuva inekelo jinyo je! niwesya ukuyidika mufivoko ndyumwe?" ijova Untwa. ¹⁴Akotiliwe uyusyovi, yuywa alinalyo iligosi mundipuga lya mwene pu akalagana ukung'umihija pope bado ihumia kulyune nintwa , yiyo vu pakasi pakasiulwakuva une nintwa umbaha ijova Untwa va vanya wite. nilitawa lyango lidwadiwa mufilunga.

¹Lino, umwe muvategeji, ululagili ulu lwa kulyumwe. ²Ingave samukapulihije kange ingave samliku litola ili munumbula mundyumwe nukumpa uvuvalaje kunongwa ya litawa lyango "ijova Untwa na vanya wite, vugatutile ago nisuha ulukoto kulumwu, punikotola inyisayo jinyo, uvuyilweli niavakotwile tayar ulwakuva suvikile indagilo jambo munumbula.³Lola nikukifokela ikikolo kyako nukuba amasusa pakyanya pamiho gako, amasusu ganekelo inyo nukutoliwa panine najo. ⁴Pu mukulumanya ukute ni suhile ulula gilo ulu kulyumwe, ukute ululagilo lyango lwiva kulyune na valawi "ijova Untwa va vanya wite.⁵Ululagano lwango nu mwene lwalelulagano ulwa wumi nulutengamano kangenika mwokela ifinu ifi ndi njila iya logofyo, akandwada nukuvimaakava nuludwado kunongwa ya litawa lyango. ⁶Amamanyiso ga lweli gaale muntwe savukavoneke muntwe gwamwene, akagenda nune nulutengamano nuvugolofu nukuvasyetula vingi ukuhuma mumbivi. ⁷Uwakuva imilomo igya vatekeji givika uvukavi na vanu vilindaga indagilo ukuhuma muntwe gwa mwene ulwa kuvunsuhwa vantwa va vanya wite.⁸Pope ugendile kutali ni njila ya lweli, upelile ukute vave ni siaka ya kwidika indagilo undangilo ulunangileululagilo lwa wa Lawi "ijova Untwa va va nyyawite. ⁹Pu lino umwe na yumwenivavikile ukubediwa pavulongolo pa vanu ulwakuva samwajivike injila jago pope kimavegekyamwene, mupendelile mu ndagilo jinyo.¹⁰Ufumwe twivoni tulivuvule utaye yumo? savinguluve ula yumo uyatuvumbile tuvinoni? kiki tuvombelanileikivini umunu nulukololwe mkulinanga ululagano lya tai vito? ¹¹U Yuda avombile ikinini, kange alolile ukudesya kufinu ifivikiwe mu-Israel na mu Yerusalemu u Yuda aligwile aponu apavalaje apantwa papo apaganile, kange atolile ung'inja va misetano imihesya. ¹²Unguluve akuleke kutali ukuhuma mlitembe lya Yakobo nuvuholwe wa munu uyivomba aga, vepe ula uyitwala inekelo kuntwa va vanya wite.¹³Nuve na yumwe vomba evo, vugubikila ikitekelelo kyantwa ni nyihoji kililo nukuta mwa ulwakuva sakidike inekelo nu kwupila ukuhuma mufivoko ndyuve.¹⁴Pope wita kunongwa yiliku? kunogwa untwa avile nketi pagati palyuve nu ndala vako uvalulagano lyako. ¹⁵Je! umwene savavikeleukuva yumo hata kunongwa ya numbula ya mwene?lino pu kiki avavikile umwe ukuva yumo? ulwakuva alinkuhuvila ukuvupila avana ava vikisaya kwa nguluve. Pulino mupage yumwe mung'ati munumbula yako nu kuleka ukuvepo umunu usangolofu kundala va vudimi va mwene. ¹⁶"Nikalala ukulekana "ijova Untwa unguluve va Israel" uyigubikila umwunda gwa mwene kuvuvoneleji., widime uve yuve mung'ati munumbulayako kange uleke ukuva munu usang'olofu"¹⁷Mung'atije untwa na mamenyu, pope mwijova tung'atije ndakiki? ulwakuva uyunge, nu yungeavombile uvuvivi ni inonu kuvupande wantwa nukuva nuvuhovo kelo navo ama "alindaku ungaluve va vayilweli?"

¹Lola, nikunsula unsuhwa vango uyivombelela injila yango, nuntwa yuywa mkundonda, ikwija kwa kukenyemusha mutembile ya mwe, nu unsuhwa va lulagano yuywa mumwene muhovokela lola ikwija "ijova Untwa va vanya wite. ²Pu veni uyakya ikikasya ilijuva lya kwijila umwene? pu veni uyakya ikwima wa humile?alindumunu uyisuka nu mwoto ndi sabuni ya kusukila. ³Itama ndu yuywa ivalaja lutalamakange ikuvavalaja avana va wa Lawi nukuvavavika vave vanonu ndi kolodi nulutalama, kange ya witwala ijavulweli kuntwa.⁴Inekelo ya Yuda ni Yerusalemu yikunogela untwa, nda majuva agakatale ndi miaka igya katale. ⁵Pu nigenda pipi numwe kuvahiga, kange paniva nketi umpepe kuvahavi uvuyevetiavaketi vavudesinukuva kimavega kya vala vavo vavo vikuvikuvavonela avavombambo mumijigo gyamwene⁶U ne nintwa samisambuka, kange mwivana va Yakobo samwa vombele. ⁷Ukuhuma amajuva ga vavisavinyo msyetukile kutali ni ndagilo jango samkajiviika mumindukile nune nikuvavuyila umwe "ijova Untwa va vanya vite, pope mwita tukuvuyile ndakiki?⁸Umunu iwesya ukundyasila unguluve? mukundyasila une, pope mwita tukukulyasila ndakiki? kuzaka niinekelo. ⁹Mukotoliwe kulukoto nukundyasila une ukilunga iki kyoni.¹⁰Mutwale i zaka joni mufibana pu fivemo ifinu munyumba yango, kange mungele ku ili ijova Untwa va vanya wite "ningave sanikuvadingulila indwelo ijakukyanya nu kuvadudilila inyisayo kukyanya kulyumwe. Pu pale ukuvepo aponu apakukwila ukwupila. ¹¹Nikunkelemkila umbivi kulyumwe ukute aleke ukunanga ifinu fyinyo ifya kilunga kyiinyo, isongu jinyo munkyalo sajikapulusye vusagufike unsiki gwa jene, ijova intwa va vanya wite. ¹²Ifilunga fyoni fiku kwilangaga unsayiwa kunongwa yako, kiva kilunga ikya lunekelo, ijova Untwa va vanya wite.¹³Amamenyu ginyo gavile makafu kimavega kulyune ijova Untwa, popo mwita tujovile kiki kimanega gako. ¹⁴Mutile sakulikinu ukumbombela unguluvu kulikwupila kunjila yiliku ukuvika inyindiko ja mwene ama ukugenda kunu mwilila mbulongolo mwantwa va vanya wite? ¹⁵Pu lino tukumwilanga unyama tingo nsayiwa, avatula nongwasyo ukusayiwa kwene ila kun'gela unguluve nu kupaga.¹⁶Pu vala voni avanya lyogofyo kuntwa vakajovana yumo akakonga uyunge, Untwa ujingahija ukutu pulihija ni kitaba ikya kumbukumbu kikasimbiwa pavulongolopa mwene kunongwa ya vala vavikun'dwada untwa nulyogofyo kulitawa lya mwene.¹⁷"Viva vango, ilova Untwa va vanya wite" ifibana fyango, mumajuva agakya nivomba nikuvagana nduvu munu wikugana unswambe uyikumbombelela. ¹⁸Pu ukulutilila fijo nigelanija uvuyilweli avayilwelina avanya mbivi, pagati pa uyikwisaya kwa nguluve nu sikisaya kumwene.

¹Lola ilijuva likwija, litama ndi limwakayunguya lilyo voni ava nyatingo na vatulanongwa viva lupepati ilijuva likwija likuvanya "ijova Untwa va vanya wite" ²Pope kulyumwe yumwe mkulidwada ilitawa lyango ilijuva ilya vuyilweli. likuvavalila nukuponia muma papatiloga mwene mnyelanyela ndi ngwada mundipalo. ³Na avatulanongwa voni nikuvakanya pasi viva lyela pasi pa wayo pa filunde fyito ilijuva ilyo nivomba "ijova Untwa va vanya wite"⁴Mukumbuke ukwidila indagilo ja nsuhwa vango u Musa, ululagilo ni ndagilo jijo nia ndagilo jijo nia ndagije ku Horebu kuva Israel voni. ⁵Lola yanikunsuha u Eliya unyama lago pavulongolo pa lijuva ilivaha ilya kun'dwaja ilya kwija kwantwa. ⁶Alavuja inumbula ya vise kuvana ni numbula ja vana kuvavisavavo pu kute ni leke ukukiyaja ikilunga kuvuviviwoni"

¹Huno e lubhalikho lwa injili lya Yesu Kristo, mwana wa khabhezya. ²kama bhyasalang'ilwe na nabii Isaya, lola nilimfila mfile waani mele yoobhe, umwe ulitayarisha nzila yoobhe ³zyui lya mndu walaita m'mwitu,"ikamilisheni nzyila ya bhwana; zinyoosheni nzila yae ".⁴Yohana ovile, akibatiza mmwiitu na khuzuwa ubatizo wa khuwazyila khwa khuazyilwa khwa masonu. ⁵Khisikhyose kya Yudea na mbandu bhose bha Yerusaiemu bhaile khwaye. bhabhele mkubatizwa naye mmwela mwa Yordani, bhalasabha khuazyilwa masonu mabho. ⁶Yohana obhele mkhuvala ngubho zya maoza ma ngamia na mkhabha wakhileng'a mlubhuna lwaye. ubhele mkhulya mituta na bhukhi bwa mkhisu.⁷Aliubiri na khuzuwa, ''Aliumwe walava vuliyani ulinala khusumba nene, na nene nsina bhubhasha bwa khuikhala aasi na khufung'ula miyoozyi ya bilatu byae. ⁸Nene nibhatizye bhenwe khwa mazyi, Likini enieulibhabhatiza bhenwe kwa mtima muaakha.''⁹Khutukhile mmasumamo khubha Yesu uvile khufuma Nazareti ya Galilaya, na obhatizyizywe na Yohana khumwela Yordani. ¹⁰Bizang'a Yesu afumine maazyi, omonine lung'u zyabhanuka bwaasi namtima walakhokha aasi aaulu aae lukhwa njibha, ¹¹Nazyuukhi lifumine mkhalung'u, "Nuwe e mwanani mkhundwa. Naswailwa nobho,"¹²Ao khakho khamwe Mtima mmkhukhuminye khuyata mmwitu. ¹³Ubhele mmwiitu masu makhumiane, wala jaribiwa nawa mwiitu. Wabhele aamwe na nama zya mmwiitu, na malaika bhamkhung'ile.¹⁴vuli ya Yohana kukhwatwa, Yesu uviile Galilaya uzuile injili ya khabhezya. ¹⁵uzyuile bhizang'a bhya kwila, na bhukholo bhwa khabhezya huli abhwii na kutuka. tubuni na kukhwasha mu injili.¹⁶Na uitile ndung'u ya luzyi ya Galilaya, um'monine Simoni na Andrea na mwene waye wa Simonibhalatela seng'a zyabho mluzyi, lumu bhabhele bhaezyi. ¹⁷Yesu ubhaanine ,"muuve mnole na nilibhakhola bhaezyi bha bhandu" ¹⁸kako kamwe bhashiile seng'a na kumlona.¹⁹bhizang'a Yesu byanyatile khule kutoli ummonine Yakobo mwana wa zebedayo na Yohana mwene waye; bhabhe khubhwato kulong'a senga. ²⁰kako ubhaitile nabhobhamshiile seebho Zebedayo mbhwato na bhakholwa bakukodiwa, bhamnonile.²¹ibhatukhile Kaperinaumu bhusu bwa sabato, Yesu uing'ilile msinagogi na khulang'isha. ²²bhatang'alilwe maye malang'isho lumu ubhele mkhubhalang'a bhukwa mdu uli na bhubhasha bisi bhukwa bhasalang'i.²³meng'o mamo khubhele mndu msinagogi lyabho ubhile na mtima msonuna utelile mila, ²⁴walazyua tuli na kindu ki khya kukhola nobhe, Yesu wa nazareti?wava khutuagha? na khumana nuwe na ng'ani. nuwe ulimtakatifu umwe wa khabhezya. ²⁵Yesu umliile mnaa na khuzyua, leka na ufume mna mwae. ²⁶na mtima msonu umkizyizye asi na ufumine kwae meng'o walalia kwa zyui la ulu.²⁷Na bhandu bhose bhatang'alilwe, shisho bhabhwizyanine kila umwe, kino na ki? maikhizyo ma mbese mali na bhubhasha. hata huamuru minaa misonu walamnemya. ²⁸Na misao lumu lwae zinyatile kila handu mu mkowa wa Galilaya.²⁹na kako kamwe baada ya kufuma amuwa wa sinagogi bhaing'ilile mnumba mwa Simoni na Andrea bhali na yakobo na Yohana. ³⁰Hao ng'ina bhukwe wa Simioni ubhele ubhizyi nsame wa homa na kako kamwe bhamuanine Yesu yae misaho. ³¹Shisho uviile, umkwatile kubhoko, na kumzyizyza aulu; homa ifumine kwae na ubhalikhile kubhakholela.³²Na khulo hiuyo meng'o zyubhz labhokuibhila, bhamzanile kwae bhasame bhose au bhakwatilwe na minaa. ³³bhandu bhose bhwlikumbilizyizya amwe ku kibhe. ³⁴uoninye bheng'ibhabhele bhasame bha bhusung'u meng'i na kufumya minaa miing'i, shisho usabhaelezye ruhusa minaa kuzyuwa lumu bhammanine.³⁵Ubhyukile kungeshingeshi, meng'o kukhibhele khaulu; ufumine kuyata handu asi bhandu na usabhile khukho. ³⁶Simoni na bhose bhabhele amwe nae bhamkhebhile. ³⁷Bhamonine na kumuanina, "kila umwe walakhukhebha"³⁸Ubhaanine ,"tuyate ang'e handu amuwa muwa ndugu netu,lumu ni hubiri khukho.kikhyo kyakhola naava hano. ³⁹uwiile na kuita Galilaya yoose ,akiubiri mu masinagogi yabho na kuliila minaa.⁴⁰mkhoma umwe uvile kwae. ubhele mkumuolezya; ubhikhile mavwi asi na kumuanina, "kha wakhunda unabhasha kungola nibhe bisowa " ⁴¹Ukwatilwe na ng'ena, Yesu ulambizye kubhoko kwae na khumchilanya ukimwanina, nikhunde ubhe msowa " ⁴²khako kamwe bhukoma bhumfumine, na ukholilwe khubha bisowa.⁴³Yesu umkhambizyizye bhilie na umwanine eyate kako kamwe, ⁴⁴Umwanine, usikolwa khuzyua kinwa kwa hoose, lakini yata, uliilang'isha kwa kuhani na ufumye dhahabu lumu lwa utakaso bhukwa Musa bhyalaile, bhukwa ushuuda kwabho."⁴⁵Lakini uwile na khubhalika kumwanina kila umwe na kukwizya kinwa zaidi hata Yesu usbhashishe kuing'la mmuwa kwa uhuru. shisho uikhalile handu ha faragha na bhandu bhavile kwae kufuma kila handu

¹Bhyaubhulile kaperinaumu baada ya masu matoli, iteeninwe khubha uli kumuwa. ²bhatu bhengi sana bhabhele bhasang'anine halya na hasabhele nafasi long'e, hata elya ya mlang'o, na Yesu uzyuile kinwa kwabho.³vuli na hao bhamo bhandubhavile khwae bhamzanine mndu ubhele wa hola; bhandu bhane bhwbhele bhamtwite. ⁴Meng'o bhakhutilwe kkhubha ndug'u naye lumu lwa bhandu bheng'i, bhafuminye kisuse aulu alya andu abhele. na meng'o bhabhele kutobhola tundu bhakokhikhye ng'ingo ubhele msame wa ihola walala.⁵bhyamonine bhukwasha bhwabho, Yesu umwanine mndu msame, "mwanaane, bhubhi bwobhe bhwaazyilwa. ⁶lakini bhamo bhasalang'i bhabhele halya bhaibhwizyizye kumtima yabho, ⁷"Unabhasha bhwi hunu mndu khuzyua khino? walakufuru. e ng'ani ulabhasha kuazyila bhubhe usi khabhezya lyaeng'wa?"⁸Lumu Yesu umanine kumtima wae khibhabhele mkhuling'anya mwing'i nebho nebho, lumu lwa ki mwalaling'anya shisho kumitima yenu? ⁹Naki kiuwe kuzyuwa kwa mdu msame wa ihola, bhubhi bhobhe bhwaazyilwa 'au kuzyuwa imana, twala ng'ingo yoobhe na oyate.¹⁰lakini lumu bhamane khubha mwana wa adamu uli na bhubhasha bhwa khuazyiila bhubhe mlungu umwaanine ulya msame wa kuhola , ¹¹Nakuanina nuwe, imana, utwale khilao kyobhe oyate khobhe. ¹²na umanine na khakho kamwe utwalile khilao kyae na uwiile amua mele ya kila mndu, shisho bhoose bhatang'alilwe na bhamuelezye khabhezya bunemu,na bhazyuile "tusinamona khindu bhukwa khino."¹³uwile lung'e lung'u ya luzyi, na bhandu bheng'i bhavile kwae na ubhalang'ile. ¹⁴meng'o ubhele umkuita umonine Lawi mwana wa Alfayo waikala handu hakukumbilazya kodi na wamwanina, n'noole uimaniine na khumnoola.¹⁵na meng'o Yesu walalya khyakhulya mu nzu ya Lawi, bhasambyi bha kodi na bhandu bha laa ngi bhabhele mkhulya na Yesu na bhilang'wa byae, lumu bhabhele bhengi na bhamloniile. ¹⁶meng'o bhasalangi, bhabhele Mafarisayo, bibhamonine khubha Yesu ubhele mkhulya na bhandu bha laangi na bhasambyi bha kodi bhabhaanine bhilang'wa bhyae, "lumu lwaa ki walalya na bhasambyi bha kodi na bhandu bha laangi?"¹⁷Mengo Yesu bhyateenine bhino ubhaanine, bhandu bhali na bhukhomu mu mweo bhasalakhebha mbhukhi; bhandu bhasame lyabho bhazyikhebha mbukhi. n'savile khukhebha bhandu bha bhelo, lakini bhandu lakini laangi.¹⁸bhilang'wa bya Yohana na mafarisayo bhabhele mkufunga. na bhamo bhandu bhavwile kwae na kumwanina, lumu lwa ki bilang'wa bya Yohana na mafarisayo bhalafunga lakini bhilangwa bhyobhe bhasalafung'a? ¹⁹Yesu ubhaanine" je bhasang'anine khu bhombhwe bhanabhasha kufung'a meng'o tata myaa uliamo nabho? khw byose bhilya kama tata n'ya ulinabho bhasanabhasha kufunga."²⁰Lakini masu maliiva meng'o tata n'yaa ulifumibhwa khwabho, na m'masu mamo bhonibho bhalifunga. ²¹hasi ndu walashona khibhe kya m'bisi kya ngubho kwa ngubho ya khale bhisibhyo khilaka kilifuma ku khikhyo, kya m'bese kilifuma ku ng'ubho ya khale na khulibha na khusanukha khusonu.²²Khusi mndu walabhikha maalwa ma m'bisi mkhalolo kha khale, bhisibhyo maalwa malibhela khalolo nabhyose bhibhili maalwa na khalolo malibhula. shisho bhikha maalwa mam'bese mkhalolo kha m'bese."²³M'busu bhwa sabhato Yesu uwitile ku mamo malilma, na bhyae bhilangwa bhabhalikhile kutwala mashuke ya ngano. ²⁴na mafarisayo bhamuanine "lola, lumu lwaa ki bhalakhola kindu kisi m'bulule mlusu lwa sabato?"²⁵Ubhaanine "msalang'ile khilya khya kholile Daudi ubhele mkukhunda na nzala -enie na bhandu bhabhile hammwe naye ? ²⁶bhila bhyaile ku nzu ya khabhezya meng'o Abiathari mabhele kuhani mkhule na ulile mkate ubhikhilwe mele_uasabhele bhulule kwa mdu hose mangu kuhani na ubhaelezye bhalya bhabhele amwe naye?"²⁷Yesu uzyuile "sabato ikholilwe lumu lwa mwana wa adaam, isi mwana wa adamu lumu lwa sabhato. ²⁸kwa shisho mwana wa adam e bhwaana, hata kwa sabato."

¹Nalung'e uingilile msinagogi namlya mwabhele mndu wakhubhokho khwakupooza. ²Bhamo bhandu bhabhele mkhulola kwa bwii kama ulimoonya busuu bwa sabato lumu bhamshitaki.³Yesu umwaanine mndu wakhubhokho kwaku pooza," Tunduka nauimaane mwing'i na bhandubheng'i bhano." ⁴Vulinaao obhaanine bhandu," Shino ebhisowa khukhola khindu khisowa bhusu bwa Sabato au khukhola khisi khisowa; khuoonya, 0 khuakha?"Lakhini bhasialile khalembe.⁵Ubhalolile khwa khizyi, wala uzunika lumu lwa bhukhome bwa mitima yabho, na wamwaanina ulya mndu, "Olola khubhokho khwobhe". Waoolola na Yesu wamuoonya kwaye khubhokho. ⁶Mafarisayo bhaile amua nakhakho bhakholile luang'o aamwe na Maherode lumulwaye lumu bhamuaghe.⁸⁷Vuli naao Yesu, amwe na bhilang'wa byae, bhaile lushi, na bhandu bheng'i bhabhalonile ukhifuma Galilaya na Uyahudi 8 na khufuma Yerusalemu na khufuma Idumaya na mele ya Yorodani na ndung'u ya Tiro na Sidoni, bhandu bheng'i. ibhatenine khila khindu kyabhele mkhukhola, bhavile kwaye.⁹Na obhaanine bhilangw'a byae khukhebha khato khatolilumu lwae lumu lwa bhandu bheng'i, lumu bhasikholwa khumbikhila khatate. ¹⁰Lumu uoninye bheng'i, lumu khila mndu ubhele nalubhabha ubhele na lukwang'e lwakhumchilanya.¹¹Oose alwa minaa misonu imonine, bhaitelile aasi meleaaye na khulila, na bhazuile, "Nue na Mwana wa Khabhezya", ¹²Obhaanine kwakhukhomye bhasikholwa emanwe.¹³Uuwile khulu na mwala, na obhaitile bhalya bhakhundile. na bhaile khaye. ¹⁴Osobholile khumi na bhabhili (obhaitile bhafilwa), lumu bhabhe amwe naae na abhashe khufila kuhubiri, ¹⁵na khubha na bhobhasha bwakhufumya minaa. ¹⁶Na obhasobholile khumi na bhabhili, umwelezye zyina la Petro,¹⁷Yakobo mwana wa Zebedayo, na Yohana mwene waye Yakobo. uelezye jina la Bonagesi , bhabho ebhana bha ngurumo, ¹⁸na Andrea. Yakobo mwana wa Alfayo, Thadayo, Simoni Mkananayo, ¹⁹na Yuda Iskariote, uli mwalukha.²⁰Vuli naao uuwile khumua, na bhandu bheng'i bhavile amwe long'e, bhasibhasha khulwa ata mkate. ²¹Mmboto waae ibhateenine msao uo, bhaile khumkhwata, lumu bhazuile," Waalukwa na malang'o". ²²Bhasalang'i bhavile khufuma Yerusalemu bhazuile," Watatwa na Beelzebuli," na, "kwa kholo wa minaa walafumya minaa".²³Yesu wabhaitile kwaye nakhuzyuwa nabho, " Bwii bwamwitu unamfumya bwamitu? ²⁴Kha bhukholo wabhanukha bhoong'wa, bhukholo bhubho usina imana. ²⁵Bhukwa mnzu yaabhanukwa oong'wa, inzu iiyo isina imana.²⁶Khama wamwitu ulitundukha bhisibyo eweemwe na khuabholana, usibhasha khuimana, na ulibha watukhamwisho waye. ²⁷Lakhini khusi ataumwe unabhasha khuing'ila nnzu yamndu ulinamaala nakhuibha byae bhindu usamtata ulinamaala mele, na khukhumbilizya khilimmnzu.²⁸Bhelo nalamwaanina, masonu muse mabhana bhabhandu malya azyilwa, amwe na kufuruzyilya bhalazuwa, ²⁹Lakhini oseulya ulikhema Mtima muaakha usi azyilwa khuya, ulimlwakhu lwa khalenakhale". ³⁰Yesu uzuile khinu lumu bhabhele mkhuzuwa, "Uli na mtima msonu".³¹Vulinaao ng'ina waaye na bhenewaye bhavile na khuimana aamua.Bhafilile mndu, e muite. ³²Na bhandu bheng'i bhabhele bhaikhala ndung'u aae bhamuaanine, "ng'inobhe na bheneobhe bhali amua, na bhala khukhebha nuwe".³³Obhaakhulile, "Eng'ani ng'inani na bhenewani?" ³⁴Obhalolile bhalya bhaikhalile bhamzyimba, na wazuwa, "Lola, bhano e bhang'inani na bhenewani! ³⁵Oose walakhola lukhundo lwa Tata, mnduuo e mwenewani, na ng'azyi yaani, na ng'inani".

¹Lung'e ubhalikhile khulang'a ndung'u ya luzyi. na bhandu bheng'i bhasang'anine bhamzyimbile, waing'ile mbwato khuzyibha, na khukhala. bhandu bhose bhabhele ndung'i aaluzyi khumsekhe. ²Ubhalang'ile bhindu bhing'i khwa tulibhi, na uzyuile khwabho khwamalang'isho mae.³Teenene, mbyazyi uuwile khubyala. ⁴byabhele mkuvyala zyimo muto zyikhilile mzyila, tunoni tuvile nakhulya. ⁵Muto zying'e zyikhilile khuliibwe, khusabhele tete ling'i. Khakho zyiumine, lumu asabhele tete ling'i.⁶Mengo ma zyua kufuma, zyiumine, lumu zyisabhele na mizying'a, zyiumine. ⁷muto zying'e zyikhilile m'mikhele. mikhele ikholile naiekhenene na isabhutile tuzyibhi tosetos.⁸Muto zyinge zyikhilile ku tete sowa na zyibhotile tozyibhi mengo ma kokhula na kubha zyingi, zying'e zyibhotile kako makumi atatu khuita, na zying'e makumi ntanda na zying'e zaana. ⁹na uzyuile, hose uli na matu ma khuteenena, e teenene.¹⁰mengo Yesu bhyabhele enieng'wa bhalya bhabhele ndug'uaye na bhalya kumi nabhabhili bhambhwizyizye lumu lwa tulibhi. ¹¹uzyuile khwabho, kwenu mwaelezywa siri ya bhukholo bhwa khabhezya.lakini kwa bhali amua khila khindu kikye khwa khalebhe, ¹²na bhanalola e khulola lakini bhasalamona na kwa shisho bhalateenena e khuteenena, lakini bhasalamana, na bhisibhyo bhanaalukhile na khabhezya unabhaazyile."¹³Na uzyuile kwabho "msalamana khalibhi khano?mlimana bhwi tung'e tulibhi. ¹⁴mbhyazyi uvyalile kinwa. ¹⁵Bhamo e bhalya bhakhilile ndugu ya zyila ,handu khinwa khibhyalilwe. ibhaateenine kako wamwitu uvile khutwala kinwa khibhyalilwe mwaabho.¹⁶na bhamo e bhalya babhyalilwe aulu ya libwe, bhalya bhalateenena khinwa, lubhilo bhalalianikhila kwa khisendo. ¹⁷na bhasi na mizying'a yoose mwaabho, lakini kuvumilia bhizang'a bhifile shisho khasusu mikhubhakhano bhyalavaalumu lwa kinwa kako bhazykhyatala.¹⁸Nabhang'e bhalya bhabyalilwe mmikhele. Bhala teenena khinywa, ¹⁹Lakhini khasusu malungu, bhulubhi bwa bhitung'wa, na khukhunda bhing;e bhindu, zyizyi bhaing'ila na khukhema khinwa, nakhukhutwa khubhuta tuzyibhi. ²⁰Vulinaao khulibhalwa bhabyalwa khutete sowa. Bhala tenena khinywa na khukhianukhila na khubhuta tuzyibhi; bhamo makumi matatu, na bhamo makhumi mtanda, na bhamo zana."²¹Yesu wabhaanina, " Je uzyi zana tala mmnzu nakhuibhikha khusina sao, ao asi na nging'o? Huizana mmnzu nakhuibhikha aulu akhiang'o. ²²Lumu asi kyose khibhisame khisi manyibwa, khusi siri ishishibhikwe bwaasi. ²³Khama alimndu ulinamatwi makhuteenena, na ateenene!"²⁴Abhaanine, " Mobhe bhisowa khwakhilwa mwalatenena, lumu khipimo mwala pima, bhenwelyenu mlipiminwa, nakhili zyuzyibwa kwenu. ²⁵Lumu enie ulinakyo, ulianukhila mang'a, na ulwa usinakyo, khufuma kwaye bhilitwalwa ata bhilwa alinabyo."²⁶Na wazuwa, "Bhukholo bwa khabhezya uling'ikwi na mndu ubyalile muto khutete. ²⁷Byalalile mbhusuu na khuvyukha khung'eshi, na muto zyamenine na khukhula, na enie ushizyi byabhile. ²⁸Lungu izyifumya muto eeyo; Khubhalikhila maanyi, na mauwa, na muto zyikhome. ²⁹Na meng'o muto ilibha yabhukhuela khakho izyifila mundu, lumu maemulo matukha."³⁰Na wazuwa, "tuling'ikha bhukholo bwa Khabhezya na khindukhi, au tukhole khindukhi khuanina?. ³¹E bhukwa muto ya haradali, meng'o ebyalilwe etolisana khulii muto zyose mluung'u. ³²Hata, mang'o makhubyalwa, yakhola khule khuli tuti zyose twa lima, yalakhola bhitabhi bhikhule, ata tunoni twa miuulu tuzyikhola vioota byabho khukhi vuli kyae."³³Khwa tulibhi twing'i ulang'i shishe na uzuile khinya kwabho, khwa bhilwa ibhabhashishe khumana, ³⁴na usa zuiile nabho khusi khwa tulibhi. Lakhini meng'o obhele iniieeng'wa, ubhaanine khila khila khindu bhilang'wa byae.³⁵Mmasu mamo, meng'o makhulo ematukhile, uzuile kwabho, "Tuyate lubhe lwa khabhili". ³⁶Shisho bhaashiile bhandu bheng'i, bhamtwalile Yesu, mang'o mamo ushibhele mbwaato, Mang'e maato mabhele amwe naae. ³⁷Na mnaa mlie na khuluula na bhifunda mabhele mkhuing'ila mbwato na bwato bwabhele bwabho khuzyula.³⁸Lakini Yesu eeng'wa umbhele khu shetri, walala khumwela. Bhamvyula, bhazuwa, "Khilang'a, usalamona bhetwe twalafa?" ³⁹Na wavyukha, ukhambizyizye mnaa na uwanile luzyi, "Lubhe bhisowa na khalembe,". Mnaa ukhutukhile na khubhile na khalembe mkhule.⁴⁰Na wazuile khwabho, " lumu lwaa ki mwalasaa?mushina khwasha ? ⁴¹bhazyuzyilwe na bhobha mwing'i nebho na bhaizyikhile ebho khu ebho,"hunu ng'ani lung'eu, lumu hata mnaa na luzyi vyalan'nemya?

¹bhavile na khutukha lubhe lwa kabhili lwa luuzyi, ku mkowa wa Gerasi ²na hao meng'o yesu ubhele mkufuma mbhwato, mndu wa mtima msonu uvile kwaye khufuma m'masinda.³Mndu hunuo ubhele muikhala m'masinda .asi mndu ubhashishe khunzyibhila, asi hata kwa minyororo. ⁴wabhele utatwe bhizang'a bhilee kwa pingu na minyororo.utanile minyororo na pingu zyae zyabhelilwe. asi hata umwe ubhele na maala ma khum'bhaasha.⁵bhusu na njubha uli khumasinda na khumiaala, ulile na khuitana eniye,eng'wakwa mabhwe maliiye. ⁶bhyamonine Yesu khwa bhule umuilile khwaye lubhilo na khubhindama mele yaaye.⁷ulilile kwa zyui khulu, "ukhunde nikukhokhile ki, Yesu, Mwana wa khabhezya uli aulu manga?nalakhuanina khwa khabhezya nuweng'wa, usinguvya" ⁸lumu wabhele umwanine, umfume mndu huno nuwe mtima msonu "⁹Na eniye ubhwizyizye, lyobhe zyiina eg'ani ?umuakhulile "zyiinza lyani na Legion, lumu tuli bhengi. ¹⁰umwaninie long'e long'e usibhafila amua ya mkowa¹¹N'ulubhe zingi zyabhele mkulishibhwa aulu ya mwaala, ¹²nabho bhalamsii na kuzyua, "tufile kwa ng'ulubhe, tuing'ile mna mwabho. shisho ubhalekhile ¹³mitima misonu bhabhafumine na kuing'ila mng'ulubhi nabho bhasaile asi na mwala na khutukhila ku luuzyi, na na bhukwa ng'ulubhe elfu zyibhili bhanyikile m'luuzyi.¹⁴na bhalya bhabhele mkhulisha ng'ulubhe bhasile na kufumya msao wa khilya khyatukhilie ku muwa na kibhalo. ¹⁵Na ibhavile kwa Yesu na bham'monine mndu ukhwatilwe na minaa_ubhele na jeshi_wakhala asi, wakhwatibhwa, na ukhye na maye malang'o makome nabho bhasaile.¹⁶Bhalya bhamonine khyatukhile kwa mndu ukhwatilwe na minaa bhamuaniine khyatukhile khwaye na lumu lwa ng'ulubhe. ¹⁷nabho bhabhalikhile khumuanina afume ku mkowa wabho.¹⁸Bhyabhele mkhuing'ila m'bwaato, mndu ukhwatilwe na minaa umwanine khubha bhayate amwe naye. ¹⁹lakini usakhwashishe lakini umwaanine, "yaata khwobhe na khwa bhandu bhobhe na ubhaanine khyakhukholile bwana, na rehema yakjhuelezye." ²⁰Shisho uvile na khuaniina bhandu bhindu bhikule bhyakholile Yesu khwaye mu Dekapoli, na khila umwe utang'alilwe.²¹Na meng'o Yesu bhyazabhukhile lung'e lung'e lubhe mbwaato bhandu bhengi bhasang'anine kumzyimba bhyabhele ndungu ya luuzyi. ²²Na umwe wa bhakhule bha sinagogi uitwilwe Yairo uviile na bhyamonine, uonokhile m'maulu maye . ²³umsung'ulile lung'e na lung'e, akizyua, "nsikha wane ntoli walakhebha kufa,nakhusung'ula, vaa na ubhikhe mabhokho mobhe aulu yaelumu abhashe khumona maala ma khulaama. ²⁴shisho uwiile amwe naye na bhandu bhengi bhamnonile nabho bhamkhuviile abwii na khunzyimba.²⁵khwabhele na nkhazyana mshi waye wafumine ku miaka kumi na ibhili. ²⁶ukhuvilwe manga asi na lubhukho lwingi na ukhlile khila khindu khyabhele nakhyo. hata shisho usahonine, lakini ukhilile khubha bhisonu. ²⁷uteenine msao wa Yesu. shisho uvile bhuli yae meng'o bhyabhele mkhunyata mbhandu bhengi, na eniye uchilaninye ngubho zyaye.²⁸lumu uzyuile "kama ninachilanya ngubho zyae kete, nilibha maala," ²⁹bhyanchilaninye, kufuma khwa mshi khuile, na uliteenine mu mbhili wae khubha waonywa kufuma khu lukhuvyo yae.³⁰bhizang'a bhibhyo Yesu umanine mwli eniye eng'wa khubha maala mamfuma. na uwalukhile khukho na khukho m'bhandu bheng'i na khubhwizya, eng'ani uchilaninye ngubho yaani? ³¹bhilang'wa bhyae bhamuanine ,"walamamona bhandu bheng'i bhlia ndugu yobhe waukhuzyimbha ,nuwe olazyua eng'ani wakhuchilanya?" ³²Lakini Yesu ulolile khukho na khukho khumona ng'ani wakhola khino.³³nkhazyana, umanine kitukhile khwaye, usaile na khukhwaanga. uviile na khukhila asi mele yae na umwanine bhelo yose . ³⁴uzyuile kwaye, nsikha, bhukwasha bhobhe bhwalakhola ubhe maala. yaata kwa khaleme na uoonywe kufuma khu bhusung'u bhwoobhe.³⁵bhyabhele mkhuizyikhila, bhamo bhandu bhavile khufuma kwa mkhule wa sinagogi, bhakizyuwa "nsikha woobhe waafa. lumu lwaa ki kunkhuvya khilaang'a?³⁶Lakini yesu bhyateenine khilya khibhazyile, umwaniine nkhule wa sinagogi", usikolwa kusaa. kwaasha kete. ³⁷Usamuelezye hose ruhusa ya khuyata naye, mango Petro, Yakobo, na Yohana, mwene wae wa yakobo. ³⁸Bhavile ku nzu ya mkhule wa sinagogi na eniye umonine ngolomba, khulila kwiing'i na kuombolezya.³⁹bhyaing'ilile ku nzu, ubhaaniine, lumu lwaaki mwa lasikitika na lumu lwaaki mwalalila? mwana usinafa; walala. ⁴⁰bhasekhile, lakini eniye ubhafumine bhose amuwa, umtwalile see wa mwana na ng'ina na bhalya bhabhele hamwe naye na uing'ilile nzu mwabhele mwana.⁴¹ukhwatile khubhoko khwa mwanukhe na umwaaniine, "Taliha koum"nabhyo ekhuzyua, "nkazyana ntoli, nakuanina, vyuukha . ⁴²haohao mwana uvyukhile na khunyata (lumu ubhele na miaka kumi na kabili). na haohao bhakhwatilwe na bhitangazya bhikhule. ⁴³ubhakhukhuminye kwa maala khubha asi hose uling'i khumaana lumu lunu. na ubhaanine bham'melezye hulya nkazyana ntooli khyakhulya.

¹na ufumine hao na khuyata ku muwa yabho na bhilang'wa bhyae bhamnonile. ²bhyatukhile sabato, ubhalikhile khulang'isha msinagogi. bhandu bhengi bhamteenine na bhatang'aliilwe. bhazyuiile, wamona khuli maikhizyo mano?"bhun'ndu na bhaki uelezywe "walakhola mikhelebha hino khwa mabhokho maye?" ³Usi ulya seremala, mwana wa mariam na mwene wabho Yakobo, Yose, Yuda na Simoni? ishino ngazyi zyae bhalaikhala hano hano hamwe netu? na bhasaswaililwe na Yesu.⁴Yesu ubhaaniine nabii usisikhosa khanemu mango m'muwa yaaye na mwing'i na bhene waaye na mzu mwaaye. ⁵"usabhashishe kukhola mikhelebha hao, ubhabhekhilile mabhokho bhasame bhatoolibhaonine. ⁶utangalilwe mang'a lumu khusa khwasha khwabho. bhuli na hao uzyiilie muwa ya ndungu ukhilaang'a.⁸⁹⁷Umbaitile bhalya bhilang'wa kumi na bhabhili ubhalikhile khubhafila bhabhili bhabhili. Ubhaelezye bhobhasha khwa minaa misonu, nakubhaanina bhasi khutwala kindukyose meng'o makhuyata mang'o fimbo khete. Bhasi kola kutwala mkate, wala sao, wala bhitong'wa mlubhuna; Lakhini bhavale bhilato, na zishi kanzu zyibhili.¹⁰Na wabhaanine, "Nzu yose mliing'ila, muikhale ao mpaka mlifuma. ¹¹Na muaa yose usibhaanukhila wala kumiteenena, mfume kwabho, fumye khauteute khumaulu menu, ibhe khilang'isho kwabho."¹²Nabho bhaile bhakhibhaanina bhandu bhafumye mabho masonu. ¹³Bhasanzile mianaa miinzi, bhabha bhong'izye mwaambo bhasami na khuonya.¹⁵¹⁴Kholo Herode byatenine bhibyo, lumu zyina la Yesu lyabhele limanibhwe sana. Bhamo bhazuile, "Yohana mbatizaji wafufuka na khwalumu lulo, maala mamikhelebha zyalakhola mkhola mwali." Bhamo bhabho bhazuwa, "Uuno e Eliya," Nabhang'e bhazuwa, "Uno e nabii, bhukwa ulwa nabii wakhale."¹⁶Lakhini Herode bhyatenine bhibyo wazuwa, "Yohana, nintenile mtwe wafufuka." ¹⁷Lumu Herode inieeng;wa ulaele Yohana ekhwatwe na ubhikhile gerezani lumu lwa Herodia (mkhazyi wa numeyae Filipo) lumu enie wabhele wamuoona.¹⁸Lumu Yohana wamwaanine Herode, "Bhisi bhisowa khumuona mkha mkhulu wobhe." ¹⁹Lakhini Herode ubhalikhile khumsonenwa na ubhele khukhunda khumuaagha, Lakhini usibhashihse, ²⁰lumu Herode umsaaile Yohana; omanine e mbhelho mndu mtakatifu, na umlekhile bhuoolo. Na byabhele khumteenena alihuzunika mang'a, lakhini uswaiile khumteenena.²¹Hata bhu

¹Mafarisayo na bhamo bhasalang'i bhalya bhabhele mkhufuma Yerusalemu bhali sambizye khumzyimba enie.²Na bhamonine khubha bhamo bhilang'wa bhaae bhalile mkate kwa mabhokho manajisi; masabhele masukhwe. ³(kwa Mafarisayo na Wayahudi bhose bhasi zyilya mpakha bhasukhe mabhokho mabho bhisowa; bhakwete mila zya bhakhote. Bhizang'a ⁴Mafarisayo bhizang'a bhalaubwila khufuma aandu akyambwa, bhasizilya mpakha bhabwate mmbili oose. nakhuli ing'i mikhakhi zyilya bhala zyilona kabisa, ikhibha aamwe nakhusukha bhikhombe, nung'u, bhukwa bhililo byashsaba, ata nabhikhalilo bhilya byalakhola meng'o ma kyakhulya.)⁵Mafarisayo na bhasalang'i bhambhwizyizye Yesu, "Lumu lwakhi bhilang'wa byobhe bhasalaikhala mmila za bhakhote, lumulwakhi bhalalya mkate bhasina sukha mabhokho?"⁶Lakhini enie ubhaanine, 'Isaya uzuile bhisowa lumu lwa bhenwe e bhasozyi, osalang'ole, "Bhandu bhanu bhalandemya khwa milomo yabho, lakhini mitima yabho ilikhulenani. ⁷Bhala mngolela ibada isiling'i, bhakhilang'a mikhakhi yabhandu bhukwa kukwasha kwabho:⁸Mwasia mikhakhe ya Khabhezya na khukhwata khuuwe tamaduni za bhandu." ⁹Na wazua khwabho, "Mwakhema mikhakhe ya Khabhezya kwa bhuuwe lumu mukhung'e tamaduni zyenu! ¹⁰Lumu Musa uzuile, 'nyema soobhe na nokhoobhe; na 'Ulya walazuwa masonu kwa see au kwa nokhoaae bhelo ulifa.'¹¹Lakhini mwalazuwa, "bhukwa mndu ukizuwa kwa se aae au ng'inaae, "Msaada wosewose mnaanukhile khufuma kwani yo azina yaekalu,"' (shisho nikhuzuwa khubha, 'yafumibwa kwa khabhezya') ¹²shisho usikwasha khukhola khindu khyose lumu lwa tata au ng'inaae. ¹³Mwalakhola mikhakhe ya Khabhezya khubha ng'ana kgwakhuzana tamaduni zenu. Na bhindu bhing'i bhibyo mwalakhola."¹⁴Ubhaitile masang'ano long'e na khubhaanina, "Ndeenene nene, bhenwe bhoso mnielewe. ¹⁵Asi kyose khufuma amua na mndu khinabhasha khubhikha mndu bhisonwa kyalaing'ila kwae. Kyokilya kyalamfuma mndu e kilya kyalamkhola mndu abhe msonu. ¹⁶(Tekelezya: mstari uuno, "bhukwa mndu ose uli na matwi makhuteenena, eteenene" usi mnakhala zya khale).¹⁷Yesu byabha siile masang'ano na khuing;ila khumua, bhilang'wa byae bhambwizyizye lumu lwa mfano uo. ¹⁸Yesu wazuwa, "Na bhenwe lyenu msina mana? Msalamona khubha khyose kyala muing'ila mndu khishina mbhikha bhisonwa, ¹⁹lumu khisina yata khumtima waye, lakhini kyalaing'ila mna mwaye na kyalaita khuyata khumambwe," kwamaizyikhilo mano Yesu ubhikholile byakhulya byoose khubha bhisowa.²⁰Uzuiile, "Ekhilya kyalamfuma mndu e khilya kyala mkhola msonwa. ²¹Lumu uzyifuma mummndu, amua na mtima, ufuma maling'a masonu, bhueezya, bhuivi, bhuaaghani, ²²bhueezya, khukhunda khusonu, bhusonu, ulobhi, kujamiana, bhoong'wa, kashfa, khulimona, bhulema. ²³Masonu manimose byalafuma mnzu, imalya malamkhola mndu khubha msonwa."²⁴Uvyukhile khufuma alya na khufuma na khuyata khumkoa wa Tiro na Sidoni. Uing'ilile mnzu usakhundile mndu wose amane bhukwa ubhele aao, lakhini bhisala wezekhana khumbhisa. ²⁵Lakhini ao mkhazyana, mwanaae mtoli ubhele na mtima msonu, uteenine misao yae, uvile, na ukhilile mmaulu mae. ²⁶Mkhazyana uo ubhele Myunani, wa bhilong'o bya Kifoeniki. Umuizyile enie emsanze mnaa khufuma khwa msikha waye.²⁷Yesu umwaanine nkhazyana, lekhe bhana bhatang'e khulya, lumu bisi bhisowa kutwala mkate wa bhaana na khuelezya khabhwa." ²⁸lakini nkhazyana uwakhulile na khuzyuwa, shisho bhwaana, ata khabhwa asi na meza hulilya bhilibhwa bhisialile bhya bhanukhe.²⁹Umwanine, lumu wazyuwa shisho ,walekhwa uyaate. mnaa wabho kumfuma nsikha wobhe." ³⁰nkhazyana uwubhwilile ku nzu yaye na umsang'ile nsikha waye walala khukhing'o na mnaa wabhele wamfuma.³¹Yesu ufumine loong'e umuwa ya mkowa wa Tiro na khuitila Sidoni khukhila khu luzyi ya Galilaya kutukhila ku kanda ya Dikapolisi. ³²Na bhamzanile mndu usabhele mkhuteenenabhisowa, bhamsungulile Yesu abhkhe khubhoko ulu haye.³³umfumine amuwa na msang'anokwa siri, na ubhilekhile minwe yae kumaatwi maye, na vuli khusekha maate, uchilaninye lulami lwaye. ³⁴Ulolile mwiulu, uhemine na kumuanina ,"Efata,"hiyo e khuzyua "ikjhala bhwasi' ³⁵Na bhizang'a bhilya bhilya matwi mafungukile, na khyabhele lulami kisonizwe na ubhashishe khuzyuwa bhisowa.³⁶na ubhaanine bhasikholwa khumuanina mdu .lakini bhyabhaanine, shisho bhazyuile khuzyua kwingi kwa misao. ³⁷bhelo bhatang'alilwe, na khuzyua "walakhola khila khindu khisowa.hata bhalakhola ng'ale kuzyua na khameme khuizykhila,"

¹m'masu mamo, khwabhele long'e na msang'ano mkhule, na bhasabhele na khyakhulya. Yesu ubhaitile bhilang'wa bhyae ubhaanine, ²nalamonena ng'ena msangano hunu, bhalakhilila khubha nani khwa masu a tatu na bhasi na khyakhulya. ³ni nabhasambhula bhaubhwile khwabho bhasinalya bhana lekhana mzyila kwa nzaala. na bhamo bhabho bhafuma bhule . ⁴bhilang'wa bhyae bhamuakhula, tulimona khuli mikate ilikhizya khubhaikhuta bhandu bhano khwa handu ashiilwe?⁵wabhabhwizya, mli na bhibhe bhinga bhya mikate, "N'ndwi" ⁶uhaanine msang'ano woose ukhale asi. utwalile mikate n'ndwi, wakhanya khabhezya na khuibhela. ubhahelezye bhilang'wa bhyae bhaibhikhe mele yabho nabho bhaibhikha mele ya msangno.⁷lung'e bhabhele na swi zyitooli zyinie, na vuli na khukhanya ubhaanine bhilang'wa bhyaye bhabhaabhile bhino long'e. ⁸bhalile na bhaikhutile. bhakhumbilizyizye bhibhe bhishialile bhiluu bhikhule n'ndwi. ⁹bhabhele bhukwa bhandu elfu zyiine. na ubhalekhile bhayate. ¹⁰khakho bhaing'ilile m'mashua na bhilang'wa bhyae, na bhaile katika ukanda ya Dalmanuta.¹¹vuli na hao bhafarisayo bhafumine amua na khubhalikha khuwakananya naye. bhakhundile abhaelezye mikhelebha kufuma miulu, kwa khumkhelekha. ¹²Uling'aninye mang'a mu mtima waye wazyuwa "lumu lwaa ki m'mbhuto huno khyalakhebha mikhelebha? nabhaanina bhenwe asi mikhebha yalafuminwa khu m'mbhuto huno" ¹³Vuli na hao wabhalekha uing'ilile mashuwa lung'e uile khualukhila lubhe lung'e.¹⁴Meng'o mamo bhilang'wa bhaibhaile khutwala mikate. Bhasabhele na mikate khusumba khibhe khimwe khibhele mmashuwa. ¹⁵Ubhaanine na khuzuwa, "Mbhe meso na mwiikhomye khwa chachu ya Mafarisayo na chachu ya Herode.¹⁶Bhilang'wa bhaizuwanine ebho khuebho, "E lumu tusina mikate," ¹⁷Yesu umanine shisho, na ubhaanine, "Lumulwakhi mwala zuwaana lumu msina mikate? Msina maana shisho? Msina maana? Mitima yenu yakhola miiuue?¹⁸Mna meso, msalamona? Mli na matwi, msala teenena? Msala kheng'elela? ¹⁹Bhinaa bhile mikate itano khwa bhandu elfu chitano, mtwalile bhiluu bhing'a bhizyulile bhibhe bya mikate?" Bhamuakhula, "kumi na zyibhili."²⁰Na meng'o miabhalile mikate mndwi khwa bhandu elfu zyine, mtwalile bhiluu bhing'a?" ²¹bhazyuile "n'ndwi"ubhaanine mwasalamanaa?²²bhaviile Bethsaida. bhandu bhabho bhamzanine kwa Yesu mndu muofu na bhamsung'ulile Yesu enchilanye . ²³Yesu umkhwatile khwa khub hokho ulya muoofu na khumlang'a nzyila ya kijiji. bhyasekhile maate khu meeso maye na khulambya mabhokho maye aulu yaye, umbhwizyizye, walamona khyose"²⁴Ulolile aulu na khuzuwa, "Namona bhandu bhalamonekha bhukwa tuti twala nyata." ²⁵Naao ulambizye long'e mabhokho mae aulu ya meso maae, mnduu ulya wafung'ula mae meso, umonine lung'e, na wamona khila khindu khisowa. ²⁶Yesu umsiile ayate khumua na umwaanine, "Usikholwa khuing'ila mmua."²⁷Yesu uwile na bhilang'wa byae khuyata vijiji bya Kaiseria ya Filipi. Bhakhibha mzyila ubhabhuzyizye bhilang'wa, "Bhandu bhalazuwa nene nang'ani?" ²⁸Bhamuakhula na khuzuwa, "Yohana mbatizaji Bhang'e bhalazuwa, 'Eliya' na bhang'e, 'Umwe wa Manabii,"²⁹Ubhaabwizyizye, "Likhini bhenwe mwalazuwa nene eng'ani?" Petro wamwanina, "Nuwe na Kristo." ³⁰Yesu wabha khambizya msimwanine mndu wose lumu Lwaye.³¹Na wabhalikha khubhalang'isha khubha Mwana wa Adamu eling'i khuubhakhana khwa bhindu bhing'i, na ulikhemwa na makhule na makuhani bhakhule, na bhasalang'i, na uli aaghwa, na khuita masuu atatu ulifuma mbhafu. ³²Uzuile bhino khwa bwasi. Ao Petro wamtwala andung'u nakhubhalikha khumliila.³³Lakhini Ywsu uwalukhile na khubhalolalol byae bhila ng'wa mmliile Petro na khuzuwa, "Ita vuliani wamwitu! Usakhunda bhinwa bya Khabhezya, mang'o bhinwa bya bhandu." ³⁴Vulinaao uitile bhandu na bhilang'wa byae amwe, na khubhaanina, "Ka khuli mndu wala khebha khuloona, aikheme enie eeng'wa, atwale wae msalaba, na aniloone.³⁵lumu hoose walakhunda khuonya maisha maye ulimabhwuuzya, na hose walabhuzya maisha maye lumu lwane na lumu lwa imjili, ulimaonya. ³⁶ilikhwatilizya ki mndu, khumona khisi khyose ,na kisha khumona hasara m, maisha maye? ³⁷mndu unabhsha khufumya ki badala ya maisha maye?³⁸hose walambona khabhole na bhinwa bhyane mu m'mbuto huno wa bhoezya na mbhuto wa bhubhe, Mwana wa adam walam'monena khabhole mengo alivaambhukholo bhwa tata amwe na malaika watakatifu.

¹Na wazuile khwabho, "Bhelo nalazuwa khwenu, bhamo bhenwe khuli bhandu bhaimanineano bhashilabha khufa meng'o bhasina mona bhukholo bwa Khabhezya bwalava kwa maala." ²Nakhuita masuu mntanda, Yesu ubha twalile Petro, Yakobo na YOhana amwe nae khumwala, bhobhang'wa. Aao ubhalikhile khualukha mele yabho. ³Ng'ubho zyae zyabhalikhile khubha na lweng'e lukhule, muaagha mang'a, muaagha khuli mng'arishaji woose mkhalung'u.⁴Na hao Elia hamwe na Musa bhatukhile mele yaabho na bhabhele mkhuizyikhila na Yesu. ⁵Petro uwakhulile umwaanine Yesu, khilang'a ,e bhisowa bhetwe khubha hano, na tu'ubhakhe bhibhanda bi tatu, khimwe lumu lyobhe, kimwe lumu ya Musa na khing'e lumu lwa Eliya. ⁶(lumu usamanine ki khya khuzyuwa, bhasaile mang'a)⁷lezyi litukhile na khubhabhukhila. hao zyui lafumine m'malezyi lakizyuwa, "huno e mwanaani mkhundwa. mteenene eniye . ⁸khakho, bhabhele mkhulola, bhsamonine hose hamwe nabho mang'o Yesu kete.⁹Ibhabhele mkhukhokha kufuma khumwaala, ubhaanine bhasakholwa khumwanina mndu hose moose bhamonine, mpaka mwana wa adam walafufuka khufuma khwa bhafu. ¹⁰hao bhakhung'ile mbhindu bhonibhong'wa. lakini bhaizyikhilile ebho khu ebho na ki maana maaye khu'ukha kufuma khu bhafu"¹¹bhamuakhulile Yesu, lumu lwaa ki bhasalang'i bhalazyuwa Elia ukiiva? ¹²Ubhaanine bhelo Eliya ukiva khuonya bhindu bhyose. lumu lwaa ki yasalang'wa mwana wa adam eling'i kumona mikhubhakhano miing'i na eloelwe . ¹³lakini nalazyuwa khwenu Elia uwiile kuuva, na bhamkholile bhukwa bhakhundile, bhukwa bhilya masalang'o malazyuwa lumu lwaye.¹⁴Ibhaobhilile khwa bhilang'wa, bhamonine bhandu bheng'i labhazyimba na Masadukayo bhabhile bhalhaakhananya naabho. ¹⁵Na meng'o ibhammonine, bhose bhatang'alilwe na khuyata lubhilo kumvyula. ¹⁶Ubhaubwizyizye bhilang;wa byae, "Mwalaakhananya nabho lumu lwakhi?"¹⁷Umwe wabho mumsang'ano umuaakhulile, "Khilang'a, namzanine mwanani kwobhe; ulinamtima msonu lumu ulimlong'o ekhutwe khuzuwa, ¹⁸na izyikholwa ekhwang'e na khumbotosha aasi, na khufumya muulo mkhanywa na khusabha meeno na kukakamaa. nisabhile bhilang'wa byobhe khumfumya mnaa, lakhini bhasabhashishe. ¹⁹Bhamuakhulile, "Mbhuto usakhwasha, nilikhala nemwe khwa bhizang;aakhi? Nilibha nenyu meng'okhi? Mumzane khwane."²⁰bhamzaniine mwaana waye. mtima msonu mengo bhyamonine yesu khakho ukhwatwilwe na lukhwaang'e. mkwambaa ubhotokile asi na khufumya maulo mumlomo . ²¹Yesu umuakhulile se waaye, watukha khubha bhino kwa meng'o ki ?"se waye uzyuile, khufuma khu bhwanukhe. ²²khakho wabhotokha nkaya au m'mazyi na ndungu khuamuakha. kama walabhasha khukhola khindu tumonene ng'ena na utukhwatilizye."²³Yesu umwaniine,"kama wabho khulikhuung'a? khila khindu khinaabha khwa hose waakhwasha . ²⁴khakho se wa mwaana ulilile na khuzuwa, nakhwasha ng'watilize khusakhwasha khwani. ²⁵Meng'o yesu bhyamonine msang'ano lalasaa khwabho, umliile mtima msonu na khuzyuwa,"nuwe mtima khameme na ngale nalakuwanina mshie, na usikholwa kuing'ila kwae lung'e"²⁶ulilile khwa maala na khumkhuvya mwaana na mtima wamfumine. mwaana umonikhile bhukwa waafa, na hao bheng'i bhazyuile, "waafa," ²⁷lakini Yesu umtwalile kha khubhokho umtalikhile, na mwaana uimanine.²⁸Meng'o Yesu bhyaing'ilile mnzu, bhilwang'wa bhyae bhambhwizyizye handu hasi bhandu, lumu lwaa ki twasabhasha khumfuya? ²⁹ubhaaniine,"khwa shino usifuma mango khwa lusabho.³⁰Bhafumine halya na khuitila Galilaya. usakhundile mdu hose amane abhaali. ³¹Lumu ubhele mkhulang'isha bhilang'wa bhyae. ubhaanine, mwana wa andam ulitukhibhwa m'mabhokho ma bhandu, na bhalimuakha. kama waafa, baada ya masu a tatu ulikhukha lung'e. ³²lakini bhasamanine maizyikhilo maano na bhasaile khumbhwizya.³³Na hao bhatukhile Karperinaumu. meng'o ubhele mnzu ubhabhwizyizye, mwabha mkhuiizyikhila ki mzyila? ³⁴lakini bhaikhalile kimya. lumu bhabhele mkhuakhananya mnzyila khubha e ng'ani mkhule khusumba. ³⁵uikhalile asi ubhaitile kumi na bhabhili amwe na uzyuile naabho, "kama hoose wakhunda khubha wa khubhalikha abhe wa vuli na mkholwa wa bhoose."³⁶Watwalile mwana mtoli wammbikha abhukhulu aabho. Wamtwala abhukhulu mabhoo maae, wazuwa, ³⁷"Wose walaanukhila mwanukhe bhukwa uuno kwa zyina lyane, lung'e waanuanukhila nene, khama mndu waanukhila nene, khama mndu wanianukhila, usaniaanukhila nene khete, Lakhini naulya waanvililye."³⁸Yohana umwanine, "Khilang'wa twamonine mndu walafumya minaa khwazyina lyobhe na tumzyibhilile, lumu waasalalona." ³⁹Lakhini Yesu wazuile, "Msikholwa khumzyibhila, lumu asi usikhole mkholwa mkhule khwa zyina lyane naao azuwe kinwa kyose khisonu lumu lwani.⁴⁰Woose usibhule na bhetwe uli lubhelwetu. ⁴¹Woose ulikhuelezya khikhombe kyamaazyi makhusola lumu uli na Kristo, bhelo nalamwaanina, usibhuzya thawabu zyae.⁴²Woose wasala bhamona bhana bhatoli bhalangwasha nene, inabhele bhisowa khwaye khutatilwa luzyo mkhoshi nakhutelwa mluzyi. ⁴³Bhukwa khubhokho kobhe waslakumonya mkate. Ebhisowa khuing'ila mbhulamuusina khubhokho khulo khuing'ila kuuhukumu uli na mabhokho mose.mkhaya "khasala zyima". ⁴⁴(Lola bhisowa: mstari uuno, "Andu mtote usilafa na khaya khasala zyima." usi mnakala zyakhale).⁴⁵Khama khuulu khwobhe wakhukhukhosesha, utane. Ebhisowa khwobhe khuing'ila khubhulamu uli khilema, khuli lhusang'wa mtulono na maulu mabhili. ⁴⁶(Lola bhisowa: mstari uuno, "Andu mtote usalafa na khaya khasalabhasha kuzima" khasi mnakhala zya khale).⁴⁷Khama liso lyobhe lasakhumona khindu lizyule. E bhisowa khwobhe khuing'ila mbhulamu ukhibha na liso limo, khuli khubha na meso mabhili na khutelwa kuzimu. ⁴⁸Andu ali mtote bhasalafa, na khaya khasala zyima.⁴⁹lumu khila umwe ulibha nkhaya. ⁵⁰muunu e nsowa,ng'a muunu wabhuzya ladha lyae ulikhola bhwi ibhe na ladha yaye lung'e? mubhe na muunu bheneeng'wa na mubhe na khaleme kwa khila umwe."

¹Yesu ufumine handu hao na uile mu mkowa wa uyahudi na handu ha mele lwa mwela wa jordani, na msang'ana umlonile luung'e. ubhalang'ile luung'e bhukwa bhyabhele ngolobhelo yae khukhola ².Na mafarisayo bhaviile khumkhelekha na khumbhwizya, ebhisowa mlumyana khukhemana na mkazyiwae? ³Yesu uwaakhulile, "musa ubhaanine ki? ⁴bhazyuile Musa ukhwashishe khusalang'a lusang'o lwa khulekhana na hao khumsanza nkhazyana⁵Elumu lwa mitema yenu mikhomu na tuma ubhasalang'ile sheria hiino, "Yesu ubhaanine . ⁶lakini kufuma khulubhalikho lwa khubhumbha, Khabhezya ubhumbhile, mlumyana na nkhazyana.⁷Khwalumu luno mlumyana ulishia see na ng'inae na ulilung'ulana na mkhazyiaae, ⁸na bhabho bhabhili bhalibha mbhili uumwe; Lumu bhasi bhabhili lung'e, bhali mweo umwe. ⁹Khwashisho kyalung'ulile Khabhezya, mwana wa adamu usi khisambola."¹⁰Ibhabhele nnzu, bhilang'wa byae bhambyizya long'e khwa khino. ¹¹Wabhaanina, "Woose walamsia mkhazyi waae nakhuona ung'e, walalola uzinzi kwaye. ¹²Mkhazyana lyae wanasia bhalo wae na khuonwa naung'e mlumyana, wakhola uzinzi."¹³Naabho bhamzanine bhana bhabho bhatoli lumu abha chilanye. lakhini bhilang'wa bhabhaliile. ¹⁴Lakhini Yesu byamanine shisho, usasaiililwe nalyo wabhanina, "Bhalekhe bhana bhatoli bhave kwani, msi bhazyibhila, lumu bhalibhukhwa bhanu bhukholo bwa khabhezya nabwabho.¹⁵Bhelo namwaanina, woose wasaanukhila bhukholo bwa Khabhezya bhukwa mwana mtoli bhelo usinaing'ila mbhukholo bwa Khabhezya. ¹⁶Vuli naao ubhatwalile bhanukhe mmabhokho mae na khubhaelela wala bhabhikhila mabhokho makhe aulu nabho.¹⁷Byabhalikhile lweno lwae mndu uumwe uwile lubhilo khwae na ubhung'ile maavwi mele ae, wambywizya, "Khilang'a Msowa, nikholekhi lumu niyane bhulamu bwakhale na khale?" ¹⁸Na Yesu wazuwa, "Lumulwakhi ulang'ita msowa? Asi msowa, mang'o Khabhezya lyae neeng'wa. ¹⁹Uziizyi mikhakhe: 'Usi yakhe, usi zini, usiibhe, usikholwa khuzua bhuuza, usizyimbilizya, nyemya so na ng'inobhe'."²⁰Mndu ulya wazua, "Khilang'a, manomose nineminye nikhili mkwambaa," ²¹Yesu umlolile na khumkhunda. Wamwaanina, "Wakhosa khindu khimwe. Eling'i uuzye byose byuli nabyo ubhaelezye bhakhene, ulibha na khusekhelela mwiuulu. na ao uve nzyang'e." ²²Lakhini ukhutulile khusekhelelo lumu lwa bhinwa bhino; ufumine ulinang;ena, lumu wabhele mtung'a.²³Yesu ulolile mbokho zyose nakhubhaanina bhilang'wa byae, "Kyokhi khiume khwamtung'a khuing'ila mbhukholo bwa Khabhezya! ²⁴Bhilang'wa bhatang'azyizye khwa bhinwa bhino. Lakhini Yesu ubhaanine long'e, "Bhanukhe, khindukhi khiume khuing'ila mbhukholo bwa Khabhezya! ²⁵Byo bhiuwe khwa ngamia khuita khukhilimba kya sindano, khuli mtung'a khuing'ila mbhukholo bwa Khabhezya."²⁶Bhatang'azyizywe mang'a na bhazuwanine ebhokhuebho, "Shisho eng'ani uliona" ²⁷Yesu wabhanina na khuzuwa, "khwa mwana wa adamu bhishinabha, lakhini isi khwa Khabhezya. lumu mwakha Bhezya byose bhinabha." ²⁸"Petro ubhalikhile khuzuwa naae, "Lola twashia byoose twakhulona."²⁹Yesu wazuwa, "Bhelo namwanina bhenwe, khusi usiile nnzu, au nume au ng'azyi, au mama, au tata, au bhana, au tete, lumu lwani, na lumu lwa injili, ³⁰usi zyi hanukhile khakhozana khuli khakhino khizang'a ano asi: nnzu, nume, ngazyi, mama, bhaana, na tete, khwa lukhubhakhano, na lung'u liliva, bhulamu bwa khale na khale. ³¹Lakhini bheng'i bhalibha khubhalikha bhalibha bhavuli na bhavuli bhalibha bhakhubhalikha."³²Ibhabhele nnzila, khuyata Yerusalemu, Yesu wabhele usang'ilwe mele yabho. Bhilang'wa bhatang'a lilwe, na bhalya bhabhele bhabhalona vuli bhasaile. Ao Yesu ubhafumya ndung'u lung'e bhalya khumi na bhabhili nakhubhalikha khubhaanina kisi mtukhile ano abwee: ³³"Lola, twalayata mpaka Yerusalemu, na Mwana wa Adamu ulitukhibwa kwa makuhani wakhule na bhasalang'i. bhali muaanina afe na bhali mfumya kwa bhandu bhamataifa. ³⁴Bhali mzihaki, bhalimsekhela mate, bhalimta fimbo, na bhali muaakha. Lakhini bhaada amasuu atatu ulifufuka."³⁵Yakobo na Yohana, bhaana bha Zebedayo, bhavwile khwaye na khuzuwa, "Khilang'a, twala khukhunda utukholele kyose twala khusabha." ³⁶Ubhaanine, "Mwalakhunda nibhakholele ekhi?" ³⁷Bhazuile, "Tulekhe tukhale nobhe mbhulamu bwobhe, umwe khukhu khubhokho khobhe khwa mlume na uung'e khukhu bhokho kwobhe khwa mkhazyi."³⁸Lakhini Yesu ubhaakhulile, "Msiizyi kyamwala sabha. Mnabhasha khusolela khikhombe kilya khinishi solele au khukhwasha ubhatizo bholya nilibhatizwa?" ³⁹Bhamwaanine, "Tunabhasha" Yesu umwaanine, "Khikombe khinili solela. Na ubatizo olya khwabho nabhatizwa, mlikwasha. ⁴⁰Lakhini ulya uliikhala khubhokho khwani khwa mlume au khubhokho khwani khwa mkhazyi sinene wakhufumya, lakhini kwabhalya kwabho mabho khukholwa."⁴¹Bhalya bhilang'a bhing'e kumi ibhaatenine mano, bhabhalikhile khumloelwa Yakobo na Yohana. ⁴²Yesu ubhaitile khwaye nakhuzuwa, "Mwiizyi bhukhwa bhalya ling'anibwa bhukwa khubha bhakhulu bhabhandu bhama Taifa bhasi bhalya, na bhandu bhabho bhakhule bhazyibhalang'isha bhobhasha aulu nabho."⁴³Lakhini bhisikholwa khubha bhibyo mmwenu. Woose ulibha mkhule mwenu eling'i abhakholile, ⁴⁴na woose ulibha khubhalikha mmwenu eling'i abhe mkholwa wa bhose. ⁴⁵Lumu mwana wa Adamu usavile khukholelwa bhali khukhola, nakhufumya mae mala khubha fidia khwa bhing'i."⁴⁶Bhavile Yeriko. Mang'o makhufuma Yeriko na bhilang'wa byae na bhandu bheng'i, mwaana wa Timayo, Batimayo, muofu msabhi, uikhalile ndung'u ya nzyila. ⁴⁷Byatenine khubha Yesu Mnazareti, ubhalikhile khutaamila nakhuzuwa, "Yesu, Mwaana wa Daudi, "ng'azyile!" ⁴⁸Bheng'i bhamliile ulya muofu, bhakhi mwaanina ekhale khalembe. Lakhini ulilile khwa zyuui khule, "Mwaana wa Daudi, ng'azyile!"⁴⁹Yesu uzuile na khuzuwa eiitwe. Bhamwitile ulya muofu, bhakhizuwa, "Khubha wa mtima mkhome! Tundukha! Yesu wala kuita." ⁵⁰Watela ndung'u koti yae, wasaa maang'a, na khuva khwa Yesu.⁵¹Yesu umwaakhulile na khuzuwa, "Ulakhunda nikhokhlekhi?" Ulya mlumyana muoofu wamuaakhula, "Khilang'a, nalakhunda khumona." ⁵²Yesu wamwaanina, "Yata. bhukhwasha bhobhe bwakhuonya." Ao ao meso mae mamona; na umlolile Yesu khuzyila.

¹Bhizang'a bhibyo bhibyo ibhavile Yerusalemu, ndung'u ya khutukha Besthania, mmwala wa Mizeituni, Yesu ubhafilile bhabhili mwing'i na bhilang'wa byae ²umwaanine, "Yate mkijiji khili na bhong'wa netu. Akho mliing'ila mmo, mli msang'a mwana punda ushina elwa na mlumyana. Mfungule mzane kwani. ³Naoose ulimwaanina, 'Lumu lwakhi mlakhola shisho'?, mling'i mzuwe, 'Bwana walamkhunda na khakho uli muubwizya aano'."⁴Bhaile na khumsang'a mwana punda watatwa amua amlang'o khwa mtaa ulibwase, nabho bhamfung'ulile. ⁵Na bhandu bhamo bhabhele mima alya na bhabhaanina, "Mwalakholakhi, khumfung'ula mwanapunda uo?" ⁶Bhabhaanine bhukhwa Yesu yabhaanine, na bhandu bhabhalekhile bhayate.⁷Bhilang'wa bhabhili bhamzanile mwanapunda khwa Yesu na bhaanzile ng'ubho zyabho aulu aae lumu Yesu azyile. ⁸Bhandu bheng'i bhaazyile ng'ubho zyabho mzyila, na bhang'e bhaazyile bhibhe bya tuti ibhatanile khufuma khumalima. ⁹Bhalya bhaile mele yae na bhalya bhamlolile bhatamile mila, "Hosana! Waelelwa walva khwa zyina la Bwana. ¹⁰Uelelwe bhukholo bwalava bwa tata yetu Daudi! Hosana khwa ulya uliaulu"¹¹Ao Yesu uing'ile Yerusalemu na uile hekaluni na ulolile khila khindu. khino khisang'a meng'o mabhokhuyata, uile Bethania amwe nabho kumi na bhabhili. ¹²Bhusuu bhulonile, meng'o bhabhele mkhuubhwila khufuma Bethania, ubhele na nzala.¹³Na amonine khati kha mtini ubhele na maanyi khwa bhole, uile khulola bhukhwa unabhashishe khumona khimwe aulu ae. Na meng'o uilekhwa uo, usamonine khindu meng'o manyi, lumu masabhele meng'o mamajira mamtini. ¹⁴Uuwanine, "Khusi woose ulilya khazyibhi khufuma kwobhe lung'e". Bhilang'wa byae bhateenine.¹⁵Bhavile Yerusalemu, naenie uing'ilile hekaluni nakhubhalikha khubhafumya amua bhauzyi na bhaaulu mmuehekalu. Uzyiaanulile meza zya bhaaluzyi bhabhi tung'wa na bhiikhala bya bhalya bhabhele mkhuuza zyibha. ¹⁶Usa mwaanine wose khutwala kyose hekaluni khina uuzywa.¹⁷Ubhalang'ile na uzuile, "shino hisasalang'ilwe, 'nnzu yani iliitwa nnu ya sala khwa bhilong'o byose'? Lakhini mwaikhola khubha bhusang'anino bwa bhasambi". ¹⁸Makuhani bhakhule na bhasalang'i bhateenine byabhele mkhuzuwa, naabho bhakhebhile nzila ya khumuaakha. ata shisho bhamsaile lumu bhandu bheng'i bhatang'azyizye na mae maikhisho. ¹⁹Nakhila bhizang'a khuulo itukhile, bhafumine mmua.²⁰Ibhabhele mkhuyata mng'eshi, bhamonine khati kha mtini uume na khumizying'aae. ²¹Petro ukheng'elile na khuzuwa, "Rabi! Lola, khati kha mtini khosimbile khauma".²²Yesu ubhaakhulie, "Mubhe na imani khwa Khabhezya. ²³Khwashe nalamwaanina khubha woose walamwaanina mwala uno, 'Fuma, uitele nuong'wa mluzyi, 'nakhama usina mashaka mumtima wae lakhini walakwasha khubha kyazuile khilitukha, shisho nabhibyo Khabhezya byali khola.²⁴Khwashisho namwaanina: khila khindu kyamwala sabha nakhubhwizya lumu lwae, khwasha khubha mwaanukhila, nabyo bhilibha byenu. ²⁵Meng'o mwalaimana nakhusabha, mling'i mwaazyile khyose khimuli nakyolumu lwa wose, lumu Senu uli muiulu amuazyile bhenwe lyenu masonu menu. ²⁶(Mana: Mstariuno, "Lakhini khama msaazyiila, na senu uli muiulu usi azyila masonu menu" usi mnakhala za khale).²⁷Bhavile Yerusalemun lung'e. na Yesu wabhele mkhuyata hekaluni, makuhani bhakhule, bhasalang'i na bhakhote bhavile khwaye. ²⁸Bhamwaanine, "Khwa bhubhasha nabhakhi walakhola mambo mano?" Na eng'ani ukhuelezye bhubhasha bwa khukhola mano?"²⁹Yesu ubhaanine, "Nili mubwizya hakulo iimwe. mbanine nanene nalimwaanina khwabhubhasha nabhakhi nalakhola bhindu bhino. ³⁰Shino, ubatizo wa Yohana utukhile muiulu au ufumine khwa bhana adamu? ng'akhule".³¹Bhaizyikhilile mwingi nebho na khukhutwana na khuzuwa, "Ka twazuwa, 'Khufuma mwiuulu; ulizuwa, 'Lumu lwakhi msamkhwashishe?' ³²Lakhini ka twalazuwa, 'Kufuma khwa bhana adamu;..."bhabhasaile bhandu, lumu bhose bhakhwatilile khubha Yohana ubhele nabii. ³³hao bhamuakhulile Yesu na khuzyua, tusiizyi. hao Yesu ubhaanine na nene nisiwaanina e kwa bhubhasha na baki nalakhola mamo maano.

¹Vuli na hao Yesu ubhalikhile khulangisha khwa tulibhi. Uzyuile, mndu ubhyalile lima la mizabibu, ulizyimbhizye lubha, na uzabhile khuilimbha kya khulonga maalwa. waubhhakha mnara na vuli na hao hupangishishe lima la mizabibu khwa bhalemi bha mizabibu. vulinaao uwile lweno lwa bhule. ²Bhizang'a utukhile, umfilie mzya kwa bhalimi wa mizabibu kuanukhila khufuma khwabho tumo tuzyibhi twa malima zya mizabibu. ³Lakhini bhamkwatile, bhamtenine, na bhamsanzile ushina khyose.⁴Wamfila khwabho mzya ung'e, bhambeng'izyizye mtwe na khumkholela bhindu bya khabhuli. ⁵Lung'e ufilile ung'e, na uno umwe bhamuakhiile. Bhabhakholile bheng'i bhindu bhukhwa bhibyo, khubhaata nabhang'e khubhaakha.⁶Wabhele ukhi na mndu umwe zaidi wakhumfila, mwaana mkhundwa, Naenie wabhele wavuli ufile khwabho. Ukizuwa, "Bhalimnemya mwanani". ⁷Lakhini wqapangaji bhazwanine ebho khuebho, "Uno e myani. mmve, na tumuaakhe, na bhuyana bhulibha bwetu."⁹⁸bamkhwatile,bhamuakhile na khumtela mlima la mizabibu. kwa shishowalakhola ki m'miliki wa lima la mizabibu uliva na kubhaakha bhakhola bha mizabibu ne khubhaelezha lima la mizabibu kwa bhang'e.¹⁰Msina lang'a solang'o lino? " Lilya libwe bhaubhakhi bhalikhemine, Lakhola bwe la lobhama. ¹¹Lino lifumine khwa Bwana, lilya bhita ng'asha khumetwe meso." ¹²Bhakhebhile khumkhwata Yesu, Lakini bhasaile masang'ano, lumbu bhamanine khubha wabhele wazuwa bhukwa bhibyo khwabho. Shisho bhamsiile ne khuyata lyabho.¹³Vulinaao bhafilile bhamo bhafarisayo ne maherodia kwae lumu bhamfumye kwa bhinwa. ¹⁴Ibhatukhile, bhamwaanine, "Khilang'a, tuizyi khubha usala khwasha khinwa kya mndu wose ne usalalang'isha lukhundulilo mwing'i ne bhandu. Ulalang'isha znila ya Khabhezya mbhelo. Lobhisowa khusakha kodi kwa Kaisari au bhumbi? Shisho! Tunabhasha khusakha au bhumbi? ¹⁵Lakini Yesu umanine bhusonu bwabho ne khubhaanina, "Lumbu lwakhi mwala ng'elekha? Mbhelezye dinarini nibhashe kuilola."¹⁶Bhazanine imwe kwa Yesu, Wamwaanine, "Shino! kyokhieni kyang'ani ne masalang'o maikye ano auulu e mang'ani? Bhazuile, "Ya Kaisari." ¹⁷Yesu wabhaanine, "Mweelezye Kaisari bhindu bya Kaisari ne Khabhezya bhindu bya Khabhezya." Bhamtang'alilwe.¹⁸Ao Masadukayo, bhazuile khusi ne ufufuo, bhamuwiilile. Bhambwizya, bhakhizuwa, ¹⁹"Khilang'a, Musa utusalang'ile khubha, 'Ikhibha mwenewabho wamndu afwa ne khumshia mkhazyi vuliaae, Lakini usashia mwana, mndu ulimtwala mkhazyi wa mwenewae, ne khuiimonena bhaaana lumbu lwa mwenewaae.'²⁰Khubhele bhene wetu mmndwi, wakhubhalikha utwalile mkate vulunaao wafa, usasiile bhaana. ²¹Na wakhabhili mtwalile lyae nae wafa, usasiile bhaana. Na watatu shisho wene. ²²Na wamndwi ufile usasiile bhaana. Anuma na mkhazyana waafa. ²³Bhizang'a bya ufufuo, meng'o bhali fufuka lung'e, Shino! Ulibha mkhazyi wang'ani? lumu bhalya bhene wetu mndwi bhabhele bhae bhalume."²⁴Yesu wabhaanine, "Shino! ino isilumu khubha mwalubwa, lumu msamana masalang'i wala maala ma Khabhezya?" ²⁵Bhizang'a bya kufufuka khufuma mluufu, bhasi ona bhasiing'ila mndowa, bhali bhalibha bhukhwa malaika bhamwiulu.²⁶Lakhini, khwa bhaafu bhala fufuliwa, Shino! Msalang'a khufuma khukhitabho kya Musa, khumisaau ya kichaka, bhilya Khabhezya byazuile na khumwaanina, 'Nene na Khabhezya wa Abrahimu, na Khabhezya wa Isaka, na Khabhezya wa Yakobo?' ²⁷Enie usi Khabhezya wa bhaafu, mang'o wabhali maala. Bho bwasi mwalubha."²⁸Umwe wa bhasalang'i uvwile nakhutenena maizyikhilo mabho; umonine khubha Yesu ubhakhulile bhisowa. Ubhuzyizye, "Shino! e mkhakhi nabhakhi ulimsowa khuli yose?" ²⁹Yesu umwaakhulile, "Enzowa naino, "Teenena, Israeli, Bwana Khabhezya wetu, Bwana e umwe. ³⁰Eling'i umkhunde Bwana Khabhezya obhe, khwa mtima wobhe wose, khwa mtima wobhe wose, kwa malang'o mobhe mose, na khwa maala mobhe mose.' ³¹Mkhakhe wa khabhili na uno, 'Eling'i umkhunde jirani yobhebhukwa byoiukhunda nuwong'wa.' Khusi mkhakhe ung'e mkhule khusumba zyino."³²Msalang'i wazuwa, "Bhisowa khilang'a! wazuwa bhelo khubha Kabhezya eumwe, na khusi ung'e khusumba enie. ³³Khumkhunda enie khwa mtima woose, na khwa khumanya khwose na khwa maala mose, na khukhunda jirani bhukwa enie, ebhisowa mang'a khuli matoleo na dhabihuza khuzyia." ³⁴Bizang'a Yesu byamonine waakhula khwamalang'o, umwaanine, "Nuwe usikhule na bhukholo bwa Khabhezya."Vulinaao asi ata umwe wakholwa khumbwizya Yesu maubwizyo mose.³⁵Na Yesu ubhaakhulile, bhizang'a wabhele mkhulang'isha mhekalu, wazuwa, "Shino! bhasalang'i bhazyizuwa bwi khubha Kristo e mwana wa Daudi? ³⁶Daudi enieeng'wa khwa mtima Mtakatifu, uzuile, 'Bwana uzuile kwa Bwana wani, ikhala khukhu bhokho khwani kwamlume, mpaka nibhakhole bhasonu bhobhe khubha aasi yamobhe mauulu.' ³⁷Daudi anieeng'wa uzyimwita Kristo, 'Bwana' Shino! e mwana wa Daudi khwa lumu lwakhi?" Na msang'ano mkhule umteenine khwa khisendo.³⁸m'maikhizyo mae Yesu uzyuile ,muikhale bhisowa na bhasalang'i ,bhalakhunda khuyata na kanzu zyilee na khuvyulwa mkhyambhwa ³⁹na khikhala khu khiikhalo khya bhakhule m'masinagogi na m'masu makhule khwa bhinwa bhya bhakhule . ⁴⁰Lung'e bhalaalya nzu zya bhajane na bhalasaabha mauno malee lumu bhandu bhamone .bhandu bhano bhalimona hukumu khule.⁴¹Vuli na hoa Yesu uikhalile asi ndungu na sao la sadaka nzu ya handu ha hekalu;ubhele mkhulola bhandu bhabhele mkhubhikha bitung'wa bhyabho msao .bhandu bhengi bhatung'a bhabhekhile pesa zying'i . ⁴²vuli na hao nkhazyana mjani mkhene uvile na khubijkha bhibhe bhibhili ,thamani ya senti.⁴³Vuli na hao ubhaitile bhilangwa bhyae na khubhaanina ,mukhwashe nalamuanina ,huno nkhazyana mjane wabhikha khindu khikule kusumba bhose bhalya bhabho khufumya msao la sadaka. ⁴⁴lumu bhose bhafumya khuling'ikha bhutung'a bhwabho .lakini huno khufuma mbhukhene bhwae,wabhikha bitungwa bhyose bhilya bhyanalile khwa bhulamu bhwae"

¹Yesu ubhile mkhuyata khufuma khuekhalu, umwe wa bhilang'wa byae umbwizyizye, "Khilang'a, lola mabwe mano mabhitang'azya ne inzu!" ²Umwaanine, Ulamona mnzu zyino makhule? Khusi ibwe limo lilishikhala auulu oling'e lilya lisitelwe aasi".³Naenie ubhile mkhikhala aulu amwala wa Mizeituni vuli ya hekalu, Petro, Yakobo, Yohana na Andrea bhambwizyizye kwa bhobhi same ⁴" Tuanine, mambo mano malibha meng'o nabhakhi? e khindunabhakhi ma mambo mano khutukhila?"⁵Yesu wabhalikhile khubhaanina, "Mubhe meso khubha mndu woose khubha zyimbilila ⁶Bheng'i bhaliva khwa zyina lyani bhakhizuwa, 'Nene e', nala bhazyimbilila bheng'i.⁷Meng'o mwala teenena bhita ne bhinwa bya bhita, usikholwa khusaa; mambo mano masikholwa khutukhila, lakini mwisho bado. ⁸Khibhalo khing'e, ne bhukholo vuli na bhukholo. Alibha ne matetemeko andu mbali ne mbali, ne nzala. uno e khubhalikha kwa utungu.⁹Mbhe meso. Bhala bhafila mmabaraza, ne mlaitwa mmasina gogi. Mla imibwa mele mwa bhatawala ne bhakholwa lumbu lwani bhukwa khumonan kwabho. ¹⁰Lakini injili e lazima ihubiriwe kwa mataifa mose.¹¹Meng'o bhala bhakwata ne khubhawa, msala saa lumbu lwa khilya mlizuwa. Mna mwa khizang'a khikyo, mliebwa ki kyakhuzuwa; msibha bhenwe mlizuwa, bali mtima Mtakatifu. ¹²mbene atamshitaki bhene khuaakha, tata ne mwaana wye. Bhaana bhalaimana kinyume cha tata bhabho ne khubhakholela khuaakwa. ¹³Mlasonenwa ne khila mndu lumbu lwa zyina lyani. Lakini ulya ulizyilizya eling'i amele, mndu uwo ulaokoka.¹⁴meng'o mlamona khulozya khwa masonu lala imana alya pasala khebwa khuimana (ulya aiasoma amane), ao imbhale mna mwa Yuda bhazyang'e lubhilo khumwala, ¹⁵ulya uli auulu mwa nzu usala sala aasi a nzu, au khutwala kyose kyose khili amua, ¹⁶ne ulya uli khulima usiubwila khutwala mwenda wae.¹⁷Lakini ole bhalya bhakhazyana bhali ne mimba na bhalya bhamo nyoaya mwing'i ne maasu mamo! ¹⁸Msabhe bhukwa isitukhile bhizang'a bya ng'anji. ¹⁹Endi palibha ne lubhabha makhule, ilya isilibha ne khutukhila, vuli naao Khabhezya wabhikhile khibhalo, khutukhila bhino bhizang'a, takhusi, wala isala tukhila long'e. ²⁰Mpaka Bwana ulafumya masuu, khusi mweekho utakao okoka, lakini lumbu lwa wateule, ulya bhasobhola ulafumya naamba za maasu.²¹Bhizang'a bhibyo bhukwa mndu wose ulabhaanina, Lola, Kristo uli aano!' au 'Lola, uli alya! msala khwasha. ²²Endi Wakristo bhabhu chimbelechi ne manabii bha bha bhukya bhala tukhilla ne bhala fumya ishara ne mikhelebha, lumbu bhukwa, bhabhachimbeleche, yamkini hata wateule. ²³Mbhe meso! nalakhola khubha aanina bhino byose vuli ne bhizang'a.²⁴Lakini vuli ya lubhabha ya masuu mamo, zyubha lilibhekwa khauulu, mweechi usalafumya lweng'e lwae, ²⁵tonde zyili ong'olokha khufuma mwiuulu, ne makhala zyilibha auulu zitatikisika. ²⁶Ao bhalimmona mwaana wa Adamu uliva mawinguni kwa makhala khule ne bhukholo. ²⁷Ao ulafila malaika bhae ne ulibhasambya amwe bhateule bhae khufuma bhokho khule nne zya khibhalo, khufuma mwisho mwa khibhalo khutukha mwisho mwa mbingu.²⁸Kwa mkhati mzyilang'e. Bhukhwa tabhi libhashishe khufuma ne khubhikha lubhilu maanyi maae, ao mlimana khubha kiaangazi khili abhwee. ²⁹Bhibyo ibhili, mlimonma mambo mano makhitukhila, maane khubha uli abwee, ne malango.³⁰Bhelo, namwaanina, uno mbhoto khisalaita bhuli kabla mambo mano masila tukhila. ³¹Mbingu ne khese zyili iita, lakini bhinwa bhyani masalaiita khete. ³²Lakini lumbu suu lilyo au saa, usi umanile, ata malaika wa muiiulu, wala Mwana, ila Tata.³³Mbhe meso, Lola, lumbu msalamana e bhizang'a ne bhakhi malatukhila. (Manikhisha: Msitari uno, "Mbhe bhaangalifu, Mlole ne msabhe kwa lumbu..."msala usi mnakhala zya khale). ³⁴Ebhukwa mndu uliyata mlwendo: usia nnzu yae, ne khumbhikha mfilwa wae khubha mkhule wannzu, khila umwe ne mkolwa wae. na khumwaanina mlinzi khuikhala meso.³⁵Kwa shisho mbhe meeso! lumbu msala maana ilule bwaana wa nnzu uli uubwila khumua, bhina bhashibwa na khulu, bhusu bwa manane, bhizang'a ng'okho atakapo wika, au khung'eshi. ³⁶Bhukwa walava ghafla, usi klhusang'a ubhikhe. ³⁷Khilya nalizuwa khwobhe nalizuwa khwobhe nekhizuwa kwa khila mndu:mkheshi"!

¹Ibhele bhusuu bwakhabhili khete vuli na khisendo ya Pasaka na ya Mikate Isalabhikhwa Chachu. Makuhani bhakhule na bhasalang'i bhabhele mkulonda namna ya khumkwata Yesu kwa hila na kumuaakha. ²Kwa lumu bhazuile, "Bisi bhizang'a bhino bya khisendo, bhandu bhasikholwa masonu."³Bhizang'a Yesu ubhele Bethania amua kwa Simoni mkoma, na ubhele mkhuya khumeza, mkhazyana umwe uvile khwae uli na chupa ya marashi ya nardo nzowa ili na gharama khule khasanu, ulibhela chupa na kuiminina aulu amtwe aae. ⁴Lakini khubhele mwing'i namo bhalokhilwe. Bhazuanile bhonibho bhakhizuwa, "E lumu lwakhi ya upotevu uu? ⁵Manukato manalo bhasha kuuzwa kwa zaidi ya dinari makana atatu, na khubhaelezya masikini." Nabho bhali mkhambisha.⁶Lakini Yesu uzuile, "Mumshie enie eng'wa. lumulwakhi mwalamsumbua? Ulakhola khindu khisowa kwani. ⁷Masuumose masikini mlinabho, na bhizang'a byobyose mla pakhunda mlabhasha khukhola masowa khwabho, lakini msilibha nene meng'o mose. ⁸Akholile khilya alabhasha: aubhong'ya mmbili wani mwqambo lumu lwa maziko. ⁹Bhelo nabhaanina, khila andu injili inapo hubiriwa mkhibhalo khyose, khilya ukholile mkhazyana onu khila zuibwa kwa ukumbusho wae.¹⁰Vulinaao Yuda Iskariote, umwe wa bhalya kumi na bhabhili, uyatile khabhakhule wa makuhani lumu amone khumfila khwabho. ¹¹Meng'o bhakhule bha makuhani bhalateenena shisho, bhaswaile na bhazuile kummelezya bhoozo. Ubhalakhile khulong'a andu akhufila khwabho.¹²Khutukha bhusu bwa khubhalikha bwa mkate usalabhikwa chachu meng'o bhafuminye mwanakondoo wa pasaka, bhilang'wa byae bhamwanine, "Ulakhebha tuyate khuli tuye khulong'a ili ubhashe khulya khilibwa kya Pasaka?" ¹³Ubhafilile bhilang'wa bhae bhabhili na khubhaanina, "Yate khumseng'e, na mkwabhaaa ulwa walatwala [mtungi] ulamonana nemwe. Mumsang'e. ¹⁴Enzu ulaing'ila, mumzyang'e na mmwanine bhene enzu shisho, 'Khilang'a wazuwa, "Khili khuli chumba kya bhagheni andu nilililya Pasaka na bhilang'wa byani?"¹⁵Ulibhalang'isha khinzu kya aaulu khikhule khili na samani khili bhisowa. Mkhole maandalizi lumu lwetu alya." ¹⁶Bhilang'wa bhavile khuyata khumseng'e; bhasang'ile khila mndu bhukwa ubhile ubhaanine, na wakaandaa khilibwa cha Pasaka.¹⁷Meng'o ibhile khulu, uvile na balya kumi na bhabhili. ¹⁸Ne bhabhile wakikaribia meza na khulya, Yesu wazuwa, "Bhelo namwaanina, umwe mwing'i mwenu ulilya amwe na nani ulang'ema." ¹⁹Bhoose walisikitika, na umwe khutukha ung'e bhamwaanine, "Hakika si nene?"²⁰Yesu uaakhulile na khubhaanina, "Ni umwe wa kumi na zyibhili mwing'i mwenu, umwe ulya khano khakho [anachovya tonge] m bhakuli amwe nani. ²¹Lumu mwana wa Adamu ulayata bhukwa bhilya masalang'o mazuilwe aulu aae. Lakini ole mndu ulya ambae kupitia yeye Mwana wa Adamu atasalitiwa! Inabhile bhelo khasanu kwaye lumu mndu ulya usibhotilwe."²²Meng'o bhabhele mkhulya, Yesu utwalile mkate, [akaubariki,] nakuumega. Ubhaile nakhuzuwa, "mtwale. Uuno e mbili wani." ²³Utwalile kikombe, ukhanya , na ubhaele, na bhose bhasolile. ²⁴Ubhaanine, "Uno e mshi wani ya agano, mshi imwagikayo khwa lumu lwa bheng'i. ²⁵Bhelo namwaanina, msisola lung'e katika zao hili la mzabibu mpaka bhusuu bhulya nilisola mpya mu mbhukholo bwa Khabhezya."²⁶[Walipokwisha khutela wimbo, bhafumine amua mwing'i na Mwaala wa Mizeituni. ²⁷Yesu ubhaanina, "Bhenwe bhose mliifumya bhole lumu lwani, lumu ilasalang'wa, 'Nimtaa mchungaji na kondoo watatawanyika.'²⁸Lakini bhizang'a bya khufuma mbhaafu, niliyata mele yeenu Galilaya." ²⁹Petro umwaanina, "Hata lumu bhoose bhala khusiia, nene nisi khusia."³⁰Yesu umwaanina, "Bhelo nakhuaanina, bhusuu bhuno, kabla jogoo hajawika mara ya khabhili, ulibha ulang'ema mara ya khasatu. " ³¹Lakini Petro wazuwa, "Hata itanilazimu khufa amwe naawe, sitakukana." Bhose bhafuminye ahadi ilya ilya.³²Bhavwile khuandu libhotwile Gethsemane, na Yesu wabhaanina bhilang'wa byae, "Ikhale anu bhizang'a nilisali." ³³Ubhatwalile Petro, Yakobo, na Yohana amwe naae, wabhalikha [kuhuzunika na kutaabika] khasanu. ³⁴Ubhaanine, "Nafsi yani ili na ng'ena khasanu, hata kufa. Bakini ano na mkeshe."³⁵Yesu uwiile mele khatoli, uita asi, usabha, lumu Ingewezekana, lumu saa ino isina bhele nae. ³⁶Wazuwa, "Aba, Tata, mambo mose khwobhe manabha. Fuminye khikombe kino. Lakini isi khwa lukhundo lwani, bhali lukhundo lyobhe."³⁷Uubwilile na khubhasang'a wamelala, na umwanina Petro, "Simioni, je walala? Usabhashishe kukesha ata saa imo? ³⁸Kesheni na musabhe kwamba msiliva mkaing'ila mmajaribu. Hakika mtima i radhi, lakini mbnili ni dhaifu." ³⁹Uwile long'e na khusabha, na alitumia bhinwa bhilya bhilya.⁴⁰Uvile lung'e wabhasang'a [wamelala,] lumu meso malibha maanyema na bhasalava khikhi cha khumwaanina. ⁴¹Uvile mara ya khasatu na khubhaanina, "Bado mbheke na khuiyana? Yatosha! Saa yalaubwila. Lola! Mwana wa Adamu ulakhemwa mmabhokha mwa bhasonu. ⁴²Mvwukhe, tuyate Lola, ulwa ulanikhema uli abwii."⁴³Bhizang'a ubhele mkhuzuwa, Yuda, umo wa bhalya kumi na bhabhili, ulaubwila, na msang'ano mkhule khufuma khwa bhukhule bha makuhani, bhasalang'i na bhakhotu lina mapanga na marungu. ⁴⁴Bhizang'a bhibyo mkhemi waaye ubhele wabhaele ishara, wazuwa, Ulya nitakae mbusu, iekhe. mumkhwate na mumfile aasi aulinzi." ⁴⁵Bhizang'a Yuda ulaubhwila, moja kwa moja ufilile kwa Yesu na khuzuwa, "Khilang'a!" Na akambusu. ⁴⁶Hao bhambhikha asi ya ulinzi na khumkwata.⁴⁷Lakini umwe mwing'i nabho ulaimana karibu naye alichomoa upanga waye umta mfilwa wa kuhani mkhule na kumkata sikio. ⁴⁸Yesu wabhaanina, "Mliva khunikhwata khwa mapanga na marungu lumu mnyang'anyi? ⁴⁹Bhizang'a khila bhuusu nabhele nemwe na nikhi bhalang'a mhekalu, msala nikhwata. Lakini lino lilikholwa lumu masalang'o mabhe. ⁵⁰Na bhalya bhose bhabhele na Yesu bhala msia na kukimbia.⁵¹Mkwambaa umwe umzyang'ile, ubhele ukwatile shuka khete ubhele uibhukhela mkhumchimba; bhamkhwatile lakini ⁵²aliwaponyoka ulisia shuka alya akakimbia uchi.⁵³Walimwongoza Yesu kwa kuhani mkhule. Alya bhala sang'ana amwe nae makuhani bhakhule bhose, bhakhotu, na bhasalang'i. ⁵⁴Petro lyae umshang'ile Yesu kwa khali, kuelekea kwenye lobha lwa kuhani mkhule. Uikhala amwe na walinzi, bhabhele abwee na khaya wakiota lumu lwa kupata joto.⁵⁵Bhizang'a bhibyo makuhani bhakhule na msang'ano wose bhabhele mkhulonda ushahidi lumu lwa Yesu lumu bhabhashe khumuaakha. Lakini bhasala mona. ⁵⁶Lumu bhandu bheng'i bhavwile na ushuhuda wa uwongo lumu lwaye, lakini hata ushahidi wabho usala ikhana.⁵⁷Mwing;i nabho bhaimanile na kuketa ushahidi wa uchimbi lumu lwaye;bhakhizuwa, ⁵⁸Tulimsikia ukizuwa, 'Nililisonya hekalu lilikung'wa khwa mabhokho, na mumnzu masuu atatunilikhung'a ling'e lisili khung'wakhwa mabhokho. "' ⁵⁹Lakini hata ushahidiwabho usilibha amwe.⁶²⁶⁰Kuhani mkhule ulaimana akatikati yabho na ulimwaanina Yesu, "Je, usi na akhulo? bhandu bhano bhalamona nini zidi yobhe?" ⁶¹Lakini ulaikhala myemyemye na khuakhula kyose kyose. Hao kuhanu mkhule ulambwizya lung'e, "Je nuwe e Kristo, mwana wa Mbarikiwa?" Yesu wazuwa, "Nene e. Na ulimmona Mwana wa Adamu ulaikhala khukhubhokho khwa mlume mwa makhala uliva na mawingu ya mbinguni. "⁶³Kuhani mkhule aliraruwa ng'ubho zyae na khuzuwa, "Je, bado tunahitaji mashahidi? ⁶⁴Mmesikia kufuru. mikhakhe zyenu ni upi?" Na bhose walimhukumu lumu umwe aliyestahili lufu. ⁶⁵Mwing'i bhabhalikha khumseela mate na kumfunika uso na kummta na kumuanini, "Tabiri!" Maafisa bhamtwalile na kummta...⁶⁶Na Petro ubhele bado uliasi uani, mfilwa umwe wa bhakhazyana wa kuhani mkhule uile kwae,. ⁶⁷Walammona Petro ubhile waimana akiota khaya, na ulamlola kwa kumkaribia. hao wazuwa, "Nuwe ubhele na Mnazareti, Yesu". ⁶⁸Lakini ukhemile ukhizuwa, "nsizyi wala nsimana khubha khilwa walazuwa!" Vulinaao ufumine na khuyata amua alubha. (Manikhisha; Mstari uno, "Na jogoo akawika" usi mnakala zyakhali)⁶⁹Lakini mfilwa mkhazyana alya, ummonile na ubhalikhile khubhaanina long'e bhalya bhalibha bhaimaana alya, "Mndu uno ni umwe wabho!" ⁷⁰Lakini ukhemile long'e. Vulinaao bhalya bhabhele bhaimana alya bhabhele bhaimanile alya bhabhele bhakhimwaanina Petro, "Hakika nuwe ni umwe wabho, khwa lumu nuwe lung'e e Mgalilaya."⁷¹Lakini ubhalikhile khuibhikha enieeng'wa asi ya msimba na khulaila, "Simuizyi mndu uno mlamzuwa." ⁷²Hao ngokho ya mlume ililile khokho khakhabhili. Hao Petro ukhengilile bhinwa bhilya Yesu ubhele mkhumuanina: "Ngokho isina zuwa khabhili hajawika, uling'ema khokho khasatu." Na ubhokhile asi na kulia.