Koita Ga: Bible for 1 Corinthians, 1 John, 1 Peter, 1 Thessalonians, 1 Timothy, 2 Corinthians, 2 John, 2 Peter, 2 Thessalonians, 2 Timothy, 3 John, Acts, Colossians, Ephesians, Galatians, Hebrews, James, John, Luke, Mark, Matthew, Philemon, Philippians, Revelation, Romans, Titus

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Matthew

Chapter 1

1Ora Iesu Keriso ḡuruane au tene ramu David renu Abraham iauge au tene raki oroḡanu. 2Abraham ra Issac mamera, renu Issac ra Jacob mamera, renu Jacob ra Judah mamera mati au ḡoḡuhe ruḡa yau mamera, 3Judah ra Perez mati Zerah yau mamera, yau neinera Tamah, Perez ra Hezron mamera, renu Hezron ra Ram mamera,4Ram ra Amminadab mamera, renu Amminadab ra Nahshon mamera, renu Nahshon ra Salmon mamera. 5Salmon ra Boaz mamera au neinera Rahab, renu Boaz ra Obed mamera, au neinera Ruta, mati Obed ra Jesse mamera. 6Jesse ra Davida Rohi koita au mamera. Ora Davida uiege uhura Isaraela ḡahava iauki idigei Babulonia otinu, iau tene aukamu onu: Davida ra Solomona mame, au neine ra Uriah,7Solomon ra Rehoboam mamera, Rehoboama ra Abijah mamera, renu Abijah ra Asa mamera, 8Asa ra Johoshaphat mamera, Jehoshaphat ra Joram mamera, renu Joram ra Iahu vara Uzziah vahiera,9Uzziah ra Jotham mamera, Jotham ra Ahaz mamera, Ahaz ra Hezekiah mamera. 10Hezekiah ra Manasseh mamera, renu Manasseh ra Amon mamera, Amon ra Josiah mamera. 11Josiah ra Jechoniah ra vahiera mati au ḡoḡuhe ruḡa, nega ei yauki idigei Babulonia otinu.12Yau ei idigei Babulonia otine itaharahe: Jechoniah ra Shealtiel mamera, renu Shealtiel ra Zerubbabel vahie bera. 13Zerubbabel ra Abiud mamera, renu Abiuda ra Eliakim mamera, renu Eliakim ra Azor mamera. 14Azor ra Zadok mamera, Sadoka ra Achim mamera, renu Achim ra Eliud mamera,15Eliud ra Eleazar mamera, Eleazor ra Matthan mamera, Matthan ra Jacob mamera. 16Jacob ra Joseph mamera, Maria mobore ra, ausenige Iesu raki varavanu, au ihe yauki ronu Keriso. 17Eige Abraham au tene urimi Davida auge taua ramu utube hakira ababu gera; renu Davida tene au urimi ate iau idigei Babulonia oti gurahane, taua ramu utube hakira ababu; mati iau idigei Babulonia otine urimi Keriso ḡuruane taua tage utube hakira ababu gera.18Ora Iesu Keriso ḡuruane aukamu onu. Au neine, Mary ra yauki ronu auka Iosepa mobo ḡahisa. Eduge yauka so guragu kobuḡa veite, auka Horu Aena hedokehe auki detu ḡoinu auki so ḡami be misa. 19Au mobore Iosepa, tage anana maḡe koita vara eige auki ura veite orogo Maria variva ḡahisa, edube auka norena kisa.20Au anana viege uhurahe, Rohi Bauge aneruve raki iaḡo uhura kironu, “Iosepa, Davida moe, a negu siḡoime Maria mi ai mabare kiare, ora Horu Aena ausenige ḡami o raki oroḡima. 21Auka ḡami be mimi vara, au ihe Iesu ana rosa, makava ramu auka koita iau daureve inuhati maḡe ḡahi geige vara.”22Onaki ḡuma ora Dirava gare peroveta ḡahi rone riaḡa ḡahiḡa vara, 23“Eraḡiahe, maeaḡo bera detu ḡoi ḡami be mimi vara,renu yauka ihiva rosa Emmanuela,”-makava ramu, “Dirava ra no ruta gera.”24Joseph raki ḡaḡohi raḡi urimi, Dirava aneruve iaḡo kirone ḡumahe; Maria mi au mabareni kinu, 25eduge iauka so iau abu iaḡia kobuḡa veite uhura auki ḡami manu; eige Iosepa raki ihiva kinu Iesu.

Chapter 2

1Iesu ramu Betelehema Iuda eige auki ḡuruanu. Heroda Iudea rohiva ḡoine uhura, uhuvaka ḡaha bea vani ḡadiḡa kasiva seni Ierusalema oroḡanu, 2berabe raḡI, “Ama ḡami karuka be guruane Iudea ḡaha iau rohive na oreigenu? Vava ge noki koro abaga eraḡI, noka maḡe ḡahisa rome noki oroḡanu.” 3Heroda iau Rohite gava ihinei, au soruke raki huhunaḡi, renu Ierusalema uiege ḡahava dadaḡa ḡainage uhu huhu raḡanu.4Gerege auki dubu baugea mati aena ḡahava ia inuhati ihirogei bouge beragei, “Negu iau Keriso roiare na oreigena au ḡuruisa vima?” 5Iauka roia, “Betelehema Iudea uhura; ora peroveta ḡaha rone gava vara: 6Koita iai bouge, Betelehema, Iudea mata uhura,iaka Iudea mata ketake rohi ḡahare uhura iau vaḡa oḡo avie bera,iai vaḡotoni rohi koita vana oroḡisa,7Eige Heroda raki ḡoḡohu deivaia vani ḡadiḡava oroḡane norena ihirogei beragei negu koro ena vaisu gena au ḡaḡae ḡoinu. 8Gerege auki besugei, roege, “Otiahe Betelehema negu ḡami karuka iama reḡunaki iaḡoisa, ia behuḡege, iama da vasiba ḡahege da tage dama oti maḡe ḡahisa.”9Iauki oḡo rohi e gare ihare, iauki ḡarehare otinu, renu iau ḡumaḡa otege uhura iauki ḡaitana koro vani ḡadiḡava seni uriḡatugei eraḡanu, auki ḡami karuka variada ge auki daivanu. 10Iau koro eraḡane era daivi iauki heḡiri raḡohege.11Iauki iaga uhura siri raḡi, negu ḡami karuka au neine Maria ḡore eragei; iauki komuko daivi maḡe ḡahigei. Renu koba koba ḡami karuka eni iaḡa maḡe idigei oro ḡevene, golo, muraka ḡutika maḡete, mati idi vadaka ahata roiro iaḡava, idigei moimanu. 12Renu Dirava raki iaḡo boriti ḡahigei iauka beta ḡoiraḡohi Heroda ḡasina otisa, eige iauki ḡuma nune bei ḡoiraḡohi iau matamehe otinu.13Siviḡoro raḡi Aikupito otinuNegu deivaia otine itaharahe, Rohi Bauge aneruve raki iaḡo Iosepa ḡasina ḡaḡae ḡoi, kironu. “Urimi ḡami karuka au neine ḡorehe idigei siviḡoro raḡi Aikupito otiahe. Iama ei gurahi ate da ia kiro gevege, badiva Heroda ra ḡami karuka ora auki iaḡoima, auka ḡami hoekisa roma.” 14Gerege Iosepa raki ḡaḡohe raḡi urimare, ḡami karuka mati au neine ḡore vahi uhura, idigevare Aikupito otinu, 15eige iauki gurahi ate Heroda raki hoḡe raḡanu. Onaki ora Rohi Bauge gare riaḡa ḡahi peroveta ḡahi ronu, “Aikupito ge daki di moe ihiromonu.”16Eigera Heroda uhure raki baoraḡanu deiva vani ḡadiḡa seni oroḡone iabaki taraḡanu. Eige auki hoḡoi, ga maemi ḡanito ḡahigei ronu, oti Betelehema mati au oriḡi oḡova iau, ḡami mo iau taue abu mati karukare inuhati iama ḡahigei hoeki geisa.17Eige otavado ana peroveta koita Ieremia rone gava raki riaḡa ḡoinu Eno bera iauki ihinu Rama seni, 18aukamu nivi ḡariri vima renu nina ava dahida,Reisel raki au ḡamuhe iau ninave vima;auka besibe vima bera vaḡahu ḡahisa, badiva iakamu hoḡe raḡanu.”19Heroda hoḡe raḡege, Iosepa Aikupito uiege uhura Rohi bauge aneruve raki iaḡo au ḡasina ḡaḡae ḡoiare kironu, 20“Urima, ḡami karuka renu au neine ḡore idigei ḡoiraḡi Isaraela matava ote, badiva oḡore iana ḡami karuka e ḡamisa roiare ḡahava iabaramu buda raḡohanu. 21Eige Iosepa raki urimare ḡami karuka au neine ḡore idigei ḡoiraḡi Isaraela otinu.22Eduge Iosepa raki ihege Arkelas raki au mame Heroda vataḡe mi Iudea rohi ḡoinu, eige auki mata ei otito siḡovanu. Auka iaḡo ge Dirava raki ḡanito ḡahanu, eige iauki urihi Galileia kasi bei otinu. 23Eige auki iau guragu oḡe kinu ihivara Nasareta. Gerege otavado ana peroveta ḡahaia ro maemanu ramu riaḡa ḡahanu, “Auka Nasareta koita vara.”

Chapter 3

1Ioane Babatiso nega ei Iudea mata ḡaḡaeva hakivi Dirava hari maḡeve ro ioavege, roege, 2“Iama iai daure ḡumave ḡare geisa, badivara va Basileia ramu hugure.” 3Oramu Isaia peroveta koita gavane au rone,“Koita be raki mata ḡaḡaeva gure to roma:Rohi Bauge ḡumaḡe baoviahe,au ioavare ḡumava ieriri ḡahisa. ”4Ioane ogonave ramu kamela homoka ge auki kiege renu vadaka ge auki au negotane bodivi vanu. Au demaka ramu iso iso mati umuko idi. 5Gerege koita iabaraki Ierusalema seni renu Iudea uhura au ḡasina otege, mati Ioridana iaro hakira oḡo ḡahava ia, 6eige auki babatiso ḡahigei Ioridana iarova iau daureve rogei keto gevege.7Eduge auki Faresia mati Sadukea ḡahava au ḡasina babatiso oroḡonu, auki kiro gevege, “Inuhu ḡamika ma ḡahanu! Unuhuna roma iaka Dirava hedokehe siviḡoro raḡohisa? 8Oti me maḡe be kiogeisa eramu ia maḡuri maḡe mane ḡaḡae kisa. 9Ia negu rome iaka ḡuma daure vara ia ḡare gevenu, Noka Aberahamo ramu ni tene; iakera daki ia kirogeima, Dirava vara riaḡahe muni o idigei Aberahamo vahiruhe kiogei gevara10Ḡuma ra bao bao vera aka idi umukahe dodo geisa; idi inuhati iau madika maḡe kiki veite era iaka dodovare mi vene uhura kiraki vara. 11“Daka eiava ge daki koita babatiso ḡahi gevenu, iau daureve ḡare gevare gahavaia. Eduge koita be di itahe oroḡare au hedoke ra raho ketake; eige daka au vaḡotoni maḡe veite renu ḡereḡere veite au vasi iaḡane agohisa. Auka Horu Aena mati hedo ruta gera auna ia babatiso ḡahigeisa. 12Auka riaḡahe koita maḡe kasagei daure ḡaha iau, erehuta negu ḡeḡe kiki koita naḡate, au me kiare auriva miare au demaka iaka maḡe kasai daureva iau. Gerege ḡeḡe kiki koita vana maḡeva idigei au demaka reḡui bougevare iagahe ḡosiḡei, eduge daureve iabara auka idigei vene raḡare uhura kira geige vara.”13Gerege Iesu raki Galileia seni urimi Ioane ḡasina Ioridana otinu, Ioane so babatiso ḡahisa. 14Eduge Ioane raki imiḡi, roege, “Akena da babatiso ḡahisa, esemena a di ḡasina oroḡi roma daka a babatiso ḡahisa?” 15Iesu raki kironu, “Da roiare so negubutu kisa. Ḡuma onaki ora noka Dirava roiare inuhati riaḡa ḡahisa.” Gerege Ioane raki itonu.16Gerege auka Iesu babatiso ḡahanu, auka eiava seni hakivanu, va uduani iabaraki au baoraḡohi, auki Dirava Horu Aenave eraḡage auki uguhi erehuta uguha naḡate abaga vara au ada. 17Gerege eno be raki vava seni uguhi onaki ronu, “Ora di Moera, di soruke, auge di heḡirive ra raho ketakera.”

Chapter 4

1Gerege Horu Aena raki Iesu nisiḡami mata ḡaḡaeva otinu diabolo so tohoḡisa. 2Iesu raki vani utu-ababu mati vahi utu-ababu tamuta veite eige auki ḡubu raḡanu. 3Eige diabolo raki au ḡasita otare kironu. “Ana Dirava Moe ḡoiege, ama muni o ḡanito ḡahigei iau tamuta demaka ḡahi ḡoiraḡohe.” 4Edube Iesu raki ronu, “Buka Aenava ramu ronu,koita bera beta demaka eiḡuge auna maḡuri visa,eduge Dirava avaḡehe ga inuhati haki raḡare au gera. ”5Gerege diabolo raki Iesu nisiḡami oti oḡo aena Ierusalema otime auki dubu ḡurida ramanu, 6auki kiroege, “Akamu Dirava Moe ra, aso oi geroi uguha; edube Buka ramu ronu,Dirava raki au aneruve ḡanito ḡahi gevege iauna a nitabata ḡahisa,renu Iauna ai adahe ami iagemisa,eige ai vase na beta muni ḡadimisa. ”7Iesu raki kironu, “Buka ramu ḡaitana ronu, A negu Dirava ai Rohite tohoḡime. ” 8Gerege diabolo raki ḡaitana Iesu nisiḡami nimu vava bei ḡadimare, auki vata ketake basileia erara vaḡa maḡe inuhati ḡaḡiromi; 9mati diabolo raki kironu, “Iaḡa o inuhati daka idigei a moimo vara, a komuko daivi guramare renu da maḡe ḡahege.”10Eige Iesu raki kironu, "Oheseni geahu ote, Satan! Yaukamu torevanu 'Ai Rohite guge ana riaga gahisa, renu augugena ana au meve kisa,'" 11Eige Dibolo varaki garemanu, a aneru yabera rogi yaheganu.12Ḡamana veite, Iesu raki ihege aena ḡahe iabeki Ioane mi vadibu iagava maemanu, ḡereḡe auki Iudea ḡaremi Galileia otinu. 13Auki Nasareta garemare otime auki Kaperanamu guramege, Galileia gohu ḡaika, Sebulono mati Naptali iau matame uhura,14eige otavado ana peroveta koita Isaia rone eramu riaḡa ḡoisa: 15“Sebulono mati Naptali mata ḡahava ia,Galileia gohu ḡaika ḡahava oti Ioridana iarova, 16koitava iabera vadibu uhura ḡurahegeiauki abaga ketake be eraḡanu,renu oḡore iana mata ei gurahi mati hoḡe uhura uiegeDirava abage ramu idigevenu.”17Nega eige Iesu raki au hari maḡe roege, “Iama iai ḡuma daureve ḡare geisa, badiva va basileia vara hugure.”18Iesu Galileia gohu ḡaika oḡi otege uhura, eige auki niḡahi Simona, au ihe bera Petero, au ḡoḡe Anderea iau abu era gevege, iauka iau rekeve eve maemi. Iauka eve ḡahe iabera. 19Iesu raki kiro gevenu, “Di itahe oroḡiahe, dakena koita iagoia ḡumava ia ḡaḡiro geisa.” 20Gerege iauka iau rekeve ḡare gevare urihi au ruta otinu.21 Au ei urihimi otege, auki ḡami abu era gevenu, Sebedeo au ḡamuhe abu ruḡa, Iakobo mati au ḡoḡe Ioane, iauka iau mame ruta iauki vanaḡiva iau rekeve reḡu gevege, gerege Iesu raki ihiro gevenu. 22 Iauki vaina iau vanaḡive ḡarehi mati iau mame iauki au itahe otinu.23Iesu raki Galileia uhura oti ioavege, iau dubu uhura basileia badi maḡe gava viege, renu oḡore iana dika raḡohi mati dika nune nune koita iau vaḡotoni inuhati auki maḡuri ḡahi gevege. 24Eige auki au badine ro ioa raḡi Siria matava inuhati iau. Gerege iauki koita dika raḡohi, huhu nune nune, sua daure idigei, oḡiḡi veite, ihiko veite, inuhati idigei Iesu ḡasina oroḡege, gerege auki maḡuri ḡahi gevenu. 25Mati koita dadaḡava raki Galileia seni au orei otege au itahe oḡiege, mati Oḡo Utube, Ierusalema, Iudea mati Ioridana mata hakirahe.

Chapter 5

1Iesu raki koita dadaḡa era gevare auki nimu ada ḡadimi guramanu; itaharahe au ḡamituhe iabaraki au ḡasina otinu. 2Gerege auki urimi gavi, mati uguro ḡahigei, roege: 3“Goroa ḡahe iaberamu heḡiri raḡisa, badiva va basileia vara iau era. 4“Niḡo raḡohare iaberamu heḡiri raḡisa, badiva iauka uhudau ḡahigeige vara.5“Uhu maḡe ḡahava iaberamu heḡiri raḡisa, badiva iauka vata o mimi vara. 6“Ḡuma maḡe ḡubuva raḡare mati eia hoḡeva raḡare iaberamu heḡiri raḡisa, badiva iauka de bubu raḡira vara. 7“Vaḡahu ḡahava iaberamu heḡiri raḡisa, badiva iauka uhudau ḡahigeige vara. 8“Iau soruke inuhati Dirava moimare iaberamu heḡiri raḡira vara, badiva iauka au udume mimi vara.9“Mai kiare ḡaheva iaberamu heḡiri raḡira vara, badiva Dirava ra idigei au ḡamuhe ro geige vara. 10“Iana oḡore iana iau ia besibe ḡahigeva ia di dainehe ḡuma maḡe kiare, va basileia vara iai era.11“Di dainehe ge koita iaberamu ia daure ḡahigei renu iai ada ga avaunage raḡi renu ia huhu ḡahigei, badiva iaka di itahe oḡiare ḡahava iabara. 12Iama heḡiri raḡohisa, badiva iai damune vava gera raho ketakera, eige ḡuma kobuḡa oige iauki peroveta uridane onaki besibe ḡahi gevege.13 “Iakamu vata ketake o damena vara, eduge damena au mamine kosavare, nona orenaki au mamine ki ḡoiraḡohisa? Auka bina beta iaḡa be maḡe ḡahiḡa vara, edube iauka mi ḡeahu kira vare renu vasi au ada rahi ioa raḡira vara.14 “Iakamu vata ketake o uhuḡati abaga vara. Oḡo be nimu ada kiare era beta ḡoḡohu ḡoiḡoara.”15 Bera beta lamepa iahure mare mi maua derikahu maema vara, eduge au maema gabuhe maemege auma iaga ḡahava inuhati abaga mohigeisa. 16 Ḡuma kobuḡa ei iai abage ramu uriḡoi koita iau ḡaruisa, gerege iauma iai me maḡeve eragei mati iai Mame vava motea ḡahisa.17 “Ia negu anai rome da oroḡane ra Mose aenave se peroveta ḡaha sebogeisa; da oroḡane beta sebogeisa edube iau gare riaḡa ḡahiḡa vara. 18 Gerege riaḡa vara daki a boriti ḡahima, oti va o mati vata ketake ora veite ḡahisa, aena ga kobabe se uhura gava kobabe tage beta aena oi veite ḡahiḡa vara, ate aena o maka riaḡava inuhati geramu ḡaḡae ḡahisa.19 Gerege unuhuna aena avie o be dodoi, renu koita be ḡanito ḡahigei iauka ḡuma kobuḡe kisa, iauka va basileia uhura ihie koita ḡoiḡo vara; eduge unuhuna aena riaḡa ḡahi mati koita be iaheḡi uguro ḡahima auka va basileia uhura au ihe ra raho ḡoiḡo vara. 20 Iakera daki ia kirogeima, oti iana iai uhure inuhati Dirava meve kiki veite beta Aena kiare ḡaha mati Faresia ḡaha iau naḡate, Dirava ra beta riaḡahe ia idigei au va basileia uhura siri raḡira vara.21 “Iakamu ihege koita iabaramu subuta roege, Ia negu ḡa kime; mati ana unuhuna ḡa kiare koita vanu iauka aenava a maema vara.22 Eduge akera daki aki roma ana ai nane se ai amakine a hoḡa geima, iauka ami kotava a maema vara; mati ana ga daure vima ai nane se ai amakine, iauka ami aena ḡaha mohi gei gevara; renu a roiare, Uhura veite, iauka ami vene uhura a kira kira vara.23Eige ana dubu Dirava moimisa roege, edube ama anana visa ai oḡo nane tage ramu ai uhu huhu tera, 24ama a Dirava moimare mi pata aenava so maema veite; eduge ama uriḡoi oti ai oḡo nane ḡore bebe vasi maḡe kiare, gerege ana ḡoiraḡi oti a Dirava moimo rone maemisa.25Ana koita be ami kotava otege ama vaina au ruta bebe maḡe ḡahigeisa, edube a negu ei tiare au ami aena ḡaha mohigei, iauka ami vadibu iagava a maema vara. 26Riaḡa vara daki aki roma, eige ana gurami ate a moni damuna inuhati ana kiogeisa.27“Iakamu ihege iaukamu ronu, ia negu ni muduka raḡime. 28Eduge daki iaki rogeima, unuhuna maḡi be eraḡi ḡamana ḡahare au uhure au ḡahara vima aukamu au sorukehe ni muduka vanu.29Gerege ai vamaḡa kasiva nie ḡuma daure kiege ama ḡiroi hakivare mi negevisa. Badi vara ai ahata make tinabe dauḡare eramu maḡera, a beta maḡe a ai ahata make inuhati mi vene uhura kira vare. 30Ai ada vamaḡe ḡuma daure kiege ama dodovare mi negevisa. Badi vara ai ahata make tinabe dauḡare eramu maḡera, a beta maḡe ai ahata make inuhati vene uhura kira vare.31“Mati onakime iauki ronu, Unuhuna au mabare betia ḡahima, auma au ḡaremare pepava maemane moimisa. 32Eduge iakera daki ia kirogeima; ata be au mabare ḡaremare, beta auka ni muduka maḡi dainehe, eduge unuhuna maḡi au mobore ḡaremane auka ni muduka maḡi vara; mati maḡi e mare atava tage ni muduka ata vara.33 Akamu ḡaitana ihinu iaukamu subuta ḡahe iabara iauki boriti ḡahi gevenu, Ia negu ia ominue raḡohane e hosaḡime, eduge otavadoana a ominue ḡahanu Rohi Bauge vaḡotoni ronu ama meva kiogeisa. 34 Eduge akera daki aki roma, ia negu ominue raḡohime, va ihiva rome, badi vara era Dirava terona vera, 35 se vata o ihe tage beta rosa, badi vara ora au vase maema gabu vara, se beta Ierusalema ihehe, badi vara era Rohi bauge oroḡane oḡo vara.36 Renu a negu ai omotehe ominue vime, badi vara aka beta riaḡahe omo hanaka kobabe mi kae se dubu ḡahiḡa vara. 37 Edube ai gare ramu rosa Riaḡa, Riaḡa, se Veite, Veite; ana mati iaḡa bena a roma era diabolo seni ge auki oroḡima.38“Iakamu ihege iauki ronu; Ana koita be nie kiege au ḡiroi hakivanu ama ai nie tage ḡiroi hakivisa, renu ana koita be eḡie kiege au kokivanu ama ai eḡie tage kokivisa. 39Eige daki ia kirogeima, ia negu ḡuma daure kiare koitava daure kiogevare damunava kime. Edube koita be ai vamaḡa tihie madavege, ama aniḡoi ge auma ai vaḡa tihie tage madavisa;40mati koita bena a mi kotava a maemi ai ahata ogonave iau dainehe, ama uhura ogonava tage mi moimisa; 41renu koita be ḡumaḡa a ḡanito ḡahi aka iaheḡi au iaḡane agogei tinabe ḡamana otisa, ama agohi tina kibeta ḡamana ḡahi otisa. 42Koita be ai iaḡa be imimiva viege ama moimisa; mati koita bena ai iaḡa be mare ihie auna damunava kiki roma, ama moimisa.43“Iakamu ihege iauki ronu, Ama ai vasire ḡahara visa, a enana ḡahare ama betia ḡahisa. 44Eige daki ia kirogeima, iama ia enana ḡahi gevare iama iau ḡahara raḡisa, mati iai ḡuma daure kiogevare iau ada iama imimi raḡisa, 45eige iana iai Mame vava uiare au ḡamuhe ḡahisa; badiva auki vani kiege auki ḡaruima koitaia daure mati maḡe iau ada, mati auki veni no mohigeima ḡuma maḡe renu ḡuma daure kiogevare iau ada.46Eige ana ai ḡahara raḡare eḡuge iau ḡahara vima, ana otavado damu be mimi vanu? Gerege moni gogoare ḡahava ḡaitage enakime iauki kia iau moni gogoare ḡahava eḡu iauki ḡahara raḡa? 47Mati ana ai oḡo nanuhe eḡu maḡe ḡahigeisa, ana negu orenaki koita nubaḡa iau kisa? Gerege Dirava riaḡa ḡahiḡa veite ḡaitage enaki ḡuma kobuḡa ena iau kia? 48Eige ama heroḡu kisa, ḡuma kobuḡa ei Dirava ni Mame vava uiare era ieriri vera.

Chapter 61 Iama eraḡi maḡe ḡahisa ia negu ia Vesioka meve kiogevare ḡumava koita be iabera erageisa; gerege iaka beta maḡe be iai Mame vava uiare au ḡasina mimi vara.2 “Eige ana koita be iaheḡi iaḡa be moimima, ia negu bitivakava kime, erehuta tarata ḡahaia dubu uhura mati orogo kiare naḡate, gerege koita iabara motea geisa. Riaḡa vara daki ia kirogeima, iaukamu subuta ibinava manu.3 Eduge a koita be iaheḡi iaḡa be moimare ḡoiege, ai ada vaga negu dibana ḡoime otavado ai ada vamaḡave kima, 4 eige a ḡoḡohu ai iahe iaheve kiare, renu ai Mame iorena a eraḡare auna ibinava a moimisa.5 “Renu ia imimi raḡege, ia negu be iau naḡate rahi imimi raḡime. Iauka ura raḡi dubu uhura rahi imimi raḡisa mati ḡuma eḡiahu rahi imimi raḡisa, gerege koita iabara so erageisa. Riaḡa vara daki roma, iaukamu subuta ibinava manu. 6 Eige a imimi visa roege ama oti ai daituhe sirivare udua iaevi kouare ana ḡoḡohu ai Mame imiḡisa. Gerege ai Mame iorena a eraḡare auna ibinava a moimisa.7 “Renu a imimi viege ia negu ga maka veite ro geime, Dirava dibane veite ḡahava kiare naḡate; iau anavare auka iau gare ihima badiva iauka ga dadaḡa roiare dainehe.8 Ia negu iau imimi raḡare naḡate kime, badiva iai Mame ramu aka so imimi veite auka subuta ge auki dibana ana otavado a ḡahara vima.9 “Eige onakime iana imimi raḡisa:Dirava ni Mame vava uma,ai ihera aena vara.10 Ai basileia ramu oroḡisa.A ḡahara vare noma kisa,vata ketake o ada kisa vava kiare naḡate.12 Mati ni daureve vahu geve,no be iau daureve vahu gevare naḡate,13 A negu daure uhura no idigei otime,eduge daure uhura ama no iahe geisa. Badiva basileia renu hedo renu eravaḡa maḡe iabara aiera negu oti behi behi. Amen.14 Gerege ia bebe iau daureve vahu gevege, iai Mame vava ramu iai daureve tage vahugeige vara; 15 eduge ia be iau daureve vahugeige veite ḡahare, iai Mame vava gera beta iai daureve au ia vahugeige vara.Tamuta veite aenava16 “Renu a aena vi tamuta veite ḡoiege, a negu ni berabe vime, erehuta avaunaḡe ḡahaia kiare naḡate. Iauka iau eravaḡe ena kiege koita iabara rosa iauka vaḡoro raḡime iauki. Riaḡa vara daki ia kirogeima, iaukamu subuta iau damune manu. 17 Eduge a tamuta veite ḡoiege, ama ai nie ketovare renu ai omote tage kisa, 18 gerege be iabara beta dibana ḡahiḡa vara a vaḡoro vare, edube ai Mame ḡoḡohu a kiare eraḡare auna damunava a moimisa.19 “Ia negu vata ada oi gure iai kohue bougeime, gerege pitoroka ramu iogeisa mati vaho ḡahe iabara iaga hosaḡi vaho raḡira vara; 20 eduge iama vava iai kohue bouge vare, iaḡa daure be se vaho ḡaha ḡaitage beta iaga hosaḡi vaho raḡira vara. 21 Gerege oreigena a ai kohue bougeima, ai soruke tage ramu eigera.22 “Ni ahata make ramu erehuta ni ni abagera. Eige ai nie maḡe ḡahare, ai ahata make inuhati geramu abaga ḡahiḡa vara; 23 eduge ai nie daure ḡahare, ai ahata make inuhati ramu vadibu ḡahiḡa vara. Gerege negu abaga e ai uhurehe vadibu ḡoiare, ai uhure vadibua ramu raho ketakera.Ahata maka mati horu24 “Koita bera beta bia abu iau besu besu koitave ḡoiḡo vara; badiva auka be betia ḡahisa mati bera ḡahara visa; se auka be maḡe ḡahisa, bera auka daure ḡahisa. Eige aka beta Horu mati ahata maka abu ruḡa iau besu besu meve kobuḡa ḡahi kiki vara.25 “Eige daki ia kirogeima, ia negu maḡuri anana raḡime, iana otavado demaka se eia iogeisa, se ana otavado ogona be bodibo vanu. Maḡuri vana a demaka iare eḡu, renu ahata maka vana a ogona gahara viare eḡu se? 26 Ana niḡahi uguha vava erageima, iauka beḡi-beḡi veite, taboro veite se bougeige veite, eduge iai Mame vava uiare eraki vasi geima. Edube iakamu beta uguha vire ruḡa geregereve iabara?27 Renu ia bena beta anana vanu iai guragu maḡurive tinabe ḡamana ḡahiḡa vanu? 28 Esemena ia gure ogona uhu anana korahiva raḡa? Ama iana idi eravaḡa maḡe kobo raḡoha eraḡa, orenaki ge iau kobo raḡanu; iauka me veitera se ogona tigu-tigu veitera, 29 eige daki roma, riaḡa Solomona au iaḡa dadaḡa uhura au ogonave ra idi eravaḡa maḡe vire naḡate veitera.30 Eduge Dirava ḡati kobo raḡare ḡodo gevare, orena negu gera maḡurive edube vahiḡu gera iauka mi vene kira kira vara, eige auna beta enaki ogonava a ḡodoḡo vanu. otavado ihihi avieva ianu. 31 Gerege ia negu anana raḡi, roege, Nona otavado demaka be isa? se Nona otavado eia isa? se Nona otavado be bodibo vanu?32 Eige iaḡa o iabara Dirava riaḡa ḡahiḡa veite ḡahava iaberaki nega inuhati anava; mati riaḡa iai Mame vava gera dibana ia ḡahara raḡoha iaḡaniva inuhati. 33 Eduge iama Dirava basileiave uriḡoi iaḡoisa mati au ḡuma ieririve iaḡoisa, gerege iaḡa o inuhati ḡaitage auna ia mohigeisa.34 “Eige ia negu vahiḡu anaime, badiva vahiḡu tage avaḡu au huhuve auna anaisa. Negu vani o huhu vara geregere vera noka beta mati nu iaḡa mi adahe maema vara.

Chapter 71 “A negu be iau daureve gava vime, ḡuma kobuḡa ei Dirava ra beta ai daureve gava vivi vara. 2 Eige Dirava ramu ḡuma kobuḡa eige auna a be iau daureve gava vane ai kisa, renu Dirava ramu aena kobuḡa eige auna a be iau daureve gava vane ai kisa.3 Esemena a idi tarana ai oḡo nane niehe gava vima, eduge aka ai niehe idi bauge era aka erara veite? 4 Se ana orenaki ai oḡo nane kirosa, Da ai niehe idi tarana e ariḡima, a aka idi bera ai niehe? 5 Tarata koitaia, uriḡoi ai niehe idi tarana e ariḡare, gerege ana reḡunaki niḡa niḡa viare, ihie ana ai oḡo nane niehe idi tarana e ariḡisa.6 “Ia negu aena iaḡa be mi totoka mohi geime; renu ia negu iai aḡevade idigei oho iau vaḡotoni kira geime, iau negu adahe rahare renu aniḡahare renu ia mato geime.7 A imimi viege auna a moimisa; a iaḡoege ana behuḡisa; a pidi-pidi viege auna ai uduane bao visa. 8 Gerege unuhuna imimi vima auka moimo vara, mati unuhuna iaḡoima auka au ḡaḡae kiki vara, mati unuhuna pidi-pidi vima auka au uduane bao bao vara.9 Unuhuna iai vaḡotoni, bena au moe parao imimi viege, auna muni be mi moimo vanu? 10 Se ana riaḡahe au karava roege, inuhu mi moimo vanu?

11Gerege iana negu, uhu anana daure ḡahava ḡaitage dibana iauna orenaki iaḡa maḡe idigei iau ḡamuhe mohigeisa, eige iai Mame vava uiare eramu iaḡa maḡe dadaḡa mohigeige vara ia imimi raḡare negahe! 12“Eige ia iaḡa inuhati ḡahara raḡi be iau kiare naḡate iauna so ai ḡasina tage kiare; oramu aena mati peroveta ḡaha iau uguro garera.13“Ḡuma avieva sirivisa; au uduane ramu radarade mati ḡuma vara ageraḡira vera, ḡuma era daure uhura ge auki otima, renu ḡuma ei otare ḡahava iabara dadaḡa vara. 14Edube ḡuma avie eramu bereberera, eramu maguri ḡuma vara, renu koita rore beḡuge raki behuḡanu.15“Iama peroveta avaunaḡe ḡahava iau gabide misa, iauka mamoe eravaḡa naḡate ororo vara, edube iau uhure iabera ura totoka daure iau naḡatera. 16Eige ḡuma kobuḡa ei iana au make eraḡisa. A idi madika maḡe ena idi garanate auge iau mia, se idi maḡe ena maha garanate uhura au madika kiki veite? 17Idi maḡe vara maka maḡe kiki vara, eduge idi daure vara maka daure kiki vara.18 Idi maḡe vara beta maka daure kiki vara se idi daure vara beta maka maḡe kiki vara. 19 Idi be maka maḡe kiki veite, iauma dodovare vene uhura kira visa. 20 Eige iana au make riaḡava erageisa.21Beta koita inuhati dai roia, di Rohite, di Rohite, iana va basileia uhura siri raḡisa, eduge oḡoreana di Mame vava uiare meve kiare ḡahava eḡu. 22Vani eige koita dadaḡava ramu daki roro vara, di Rohite, di Rohite, nona ai ihehe peroveta raḡira veitenu, renu ai ihehe sua daure oia geige veitenu, renu ai ihehe noki me bauge dadaḡa kiogevenu? 23Gerege dana kiogei rosa, daka a erara veitera; ḡeahu otiahe, ḡuma daure kiare ḡahava maḡahanu.24“Gerege oḡoreana di gare ihare renu meva kiare ḡahava iabera erehuta uhu anana maḡe koitava naḡate au iage mi muni ada kisa. 25Veni ḡoromare, eia abata orogi, renu nono ḡugui iaga ei ḡadimi, eduge iaga era beta desuraḡira vara, badiva auka muni ada ge auki ḡonu.26Renu oḡoreana di gare ihare, edube auka me ḡahiḡa veite auka erehuta atabe ga ihihi veite oti au iage siḡu ada ḡonu. 27Veni ḡoromare, eia abata ḡadimi renu nono ḡugui iaga ei ḡadimi, iaga eramu desuraḡira vara, auka desuraḡi dudu ketake ruta!”28Iesu ga o rogevene itaharahe, koita iaberaki ḡaḡu raḡohi au uguro viege ḡumahe, 29au uguro viege erehuta auka hedokate ga o riaḡa ḡahi geisa, renu beta aena ḡahava uguro raḡare naḡate.
Chapter 8

1Iesu nimu seni uguhi oroḡoge uhura koita dadaḡava raki au ruta otege; 2renu dika koita be raki au ḡasina oroḡi, au vaḡotoni komuko daivi, roege, “di Rohite, akera daki a imiḡima, ana beta da maḡe ḡahiḡa vanu.” 3Iesu raki au ade inuḡi kamui, roege, “Riaḡa daka a maḡe ḡahiḡa vara. Maḡe ḡoisa!” Ḡamana veite au dikave raki ḡaremanu.4Gerege Iesu raki kironu, “A negu koita be kirome; eduge ote, dubu aena ḡaha iau ḡaḡae ḡoisa, renu Mose aena maemane iauma eraḡare riaḡa ḡahisa, era koita iabaramu riaḡa ḡahisa.”5Iesu raki Kaperanamu sirivare, Roma koita bauge be raki au ḡasina oroḡime auki imiḡi 6roege, “di Rohite, di besubesu koitave ramu dikai iagahu vaḡava veite, huhu raho ketake ruta.” 7Iesu raki kironu, “Dakena ai iagehe oroḡime dana au dikave maḡe ḡahisa.”8Eduge Roma koita bauge eraki kironu, “Di Rohite, daka ai vaḡotoni beta maḡe koitava ge aki roma aka di iagehe oroḡisa; eduge ana beta gavaḡu roege gerege di besubesu atave ramu maḡe ḡoiare. 9Da tage, bia bauge be iau hedoke derikahe, ḡarara ḡami ḡaitage di derikehe; renu da be kiroiare, Ote, auka otito vara, se da mati be kiroiare, Oroḡo, auka ororo vara, renu da di meve kiare koitava kiroiare, Me o kisa, renu auka kiki vara.” 10Iesu ga e ihinei, auki au itahe oḡine kiro gevenu, “Riaḡava daki ia kirogei roma, dakamu beta Isaraela uhura onaki ihihi be eraḡanu.11Dakamu o roma, koita dadaḡa vani ḡadimare renu vani uguhare oroḡisa iauna vava gurahi Aberahamo, Isako renu Iakobo ruḡa tamuta raḡisa, 12edube vava gurahare ḡahava iabara itahe iauna vadibua iauna kiragei otisa, eige iauna niḡo raḡohi renu huhu naḡohi iau eḡie ginono ḡahigeisa. 13Renu Iesu raki Roma ata bauge kironu, “Ote; enakime ana a imimi vane naḡate ai ihihive dainehe ana oti eraḡisa.” Nega kobuḡa ei Roma ḡarara koita eraki maḡe ḡoinu.1514Iesu raki Petero iagehe sirivane, auki au vare maḡiva dikai iaḡiaḡe eraḡa. auki au adehe kamui, negu komata eraki ḡaremanu, auki urimare au demake kinu.16Vahi eige iauki koita dadaḡa sua daure idigevene au ḡasina idigei oroḡanu; auki au ga hedokehe sua daure oiagei hakivi, renu dika raḡane inuhati maḡe ḡahi gevenu. 17Oramu peroveta Isaia gare riaḡa ḡahiḡa vara, “Auki ni isuke inuhati noi ari gevenu renu ni daureve maḡe ḡahi gevenu.”18Iesu raki koita dadaḡa au oriḡi eragei, auki au ḡamituhe boriti ḡahigei iauka hakirahe otisa. 19Gerege aena koita be raki au ḡasina oroḡime auki ronu, “di Biage, ana orei otare dakamu ai itahe ororo vara.” 20Gerege Iesu raki kironu, “Ura totoka iabera muni vaka uia, renu uguha iabera idi ada iau iage; eduge Koita Ḡamika vara au omote maemi vaḡa roro taru veitera.”21Au ḡamite be raki kironu, “Di Rohite, da so oti di mame abatemima.” 22Eduge Iesu raki kironu, “Di itahe oroḡo, renu hoḡe raḡohane ḡare geve iaukena iavaḡu iau hoḡeve abate geisa.”23Iesu raki vanaḡiva ḡadimege, au ḡamituhe iaberaki au itahe oti ḡadihi. 24Tutube veite nono ketake veni ruta geraki koa uhura seni hakivi renu iau vanaḡive eiava raki ḡadimi; eduge Iesu ra iaḡiaḡe. 25Au ḡamituhe iaberaki oti ḡutihi, roege, “Ni Rohite, no maḡuri ḡahigeve! Nokamu negu hoḡe raḡohira vara.26Auki kiro gevenu, “Esemena ia siḡo raḡoha, kava ihihi ḡamikava ianu?” Gerege auki urimi nono mati eve gaḡa gevege; iauki ḡoiraḡohi vea raḡanu. 27Au ḡamituhe inuhati geraki ḡaḡu raḡohi roege, “Ona otavado ata bena onu, nono mati eve ḡaitage au gare iha.28 Iesu raki koa hakirahe otinu mata be ihiva Gadarene ei haki raḡanu, ata abu gera midava seni iauki haki raḡi Iesu eraḡare au ḡasina otinu. Iauka sua daure iabaraki iau uhurehe eige iauka daure ḡuma kiare eige koita iabera ḡuma ei ioa raḡira veitera. 29 Tutube veite iauki bara raḡohi, Dirava Moe, ana otavado bena a noi kisa roma? Ana ni vani vera so mimi veite aka no huhu ḡahigeisa rome a oroḡonu?”30 Ḡamana veite oho teri bauge be iabara tamuta raḡohege. 31 Negu sua daure e iabaraki Iesu imiḡanu, “Ana negu no oia hakiha vanu, ama no besugei oho teri vire iau uhura." 32 Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Otiahe!” Iauki haki raḡare oti oho iau uhura siri raḡanu; renu ḡamana veite, negu oho teri e iabaraki siviḡoro raḡime iauki nimu uguraḡohi eve uhura hoḡe raḡohi veite ḡahanu.33 Negu oho narigevege e yabeki ruru ragohi ogo bauge uhura oti, iaga aubougi tironu. 34 Gerege oḡo e ḡahava inuhati geraki Iesu erara oroḡonu; yauki eraḡanei, yauki imiḡanu auka yau oḡe ḡaremi ḡeahu otisa.

Chapter 92 Gerege koita be iaberaki ata be oḡiḡi veite iagahu ena iaḡare hirivi mi Iesu ḡasina oroḡonu. Auki iau ihihive eraḡare auki ata oḡiḡi veite kironu, “Hero kisa di moe; ai daureve Dirava ramu vahu gevenu.3 Gerege aena ḡaha be iaberaki iorena iavaḡu ga raḡi onaki ronu, “Ata oramu ga vime auki Dirava daure ḡahima.” 4 Edube Iesu raki iau uhu ananave eraḡei, auki ronu, “Esemena ia iai sorukehe gure uhu anana daure raḡa? 5 Dana rosa, Ai daureve aumu vahuḡanu, se dana rosa, Urimare renu oḡi. Orena ageraḡirave?” 6 Eduge iama anaisa, Koita Ḡamika vara hedokate vata ketake o ada, auka daure vahugeige vara, gerege auki oḡiḡi veite atava kironu, “Urima, ai iaḡia gedave mare renu oḡo ote.”7 Ata eraki urimare au yagehe otinu. 8 Koita iabaraki eraḡare iauki ḡaḡu raḡohanu, mati Dirava mote ḡahege, au hedo ona kikive koita mohi gevare.Iesu raki Mataio ihiromonu9 Iesu oḡi otege uhura auki niḡahi ata be eraḡanu ihivara Mataio, auka gura gurave au me mare iagahe; renu Iesu raki Mataio kironu, “Di itahe oroḡo.” Gerege Mataio raki urimare au itahe otinu.10 Iesu raki iagahu tamuta viege uhura, Mataio ruta me mi moni gogoare gahava mati be iabera ḡuma daure kiogevare iaberaki oroḡi Iesu mati au ḡamituhe ruḡa gurahanu tamuta patava. 11 Faresia ḡaha be iaberaki eragevare, iauki Iesu ḡamituhe bera gevenu, “Esemena iai biage koita vire ruḡa tamuta vima?”

12Eduge Iesu raki ihare auki ronu, “Oḡore iana komata veite iauka beta iahe iahe koita iaḡoia vara, eduge dika raḡare eḡu gena. 13Oti iaḡoiahe otavado Dirava buka aenave roma, Daka vaḡahu daki roma, beta iauka da maḡe ḡahisa. Da oroḡane ra beta ḡuma ieriri ḡahe eḡu ihirogeige vara, eduge daure ḡahe iau dainehe.14Gerege Ioane itahe oḡiare gahava iabaraki oroḡi Iesu beraḡi, roege, “Esemena no mati Faresia ḡaha aena raḡohi vani be iau tamuta veite, eduge ai ḡamituhe iabera aena raḡira veite?” 15Iesu raki kiro gevenu, “Deiva iabena negu maḡi e mobore iau ruta gerege iau heḡiri raḡa, iauka beta niḡo raḡira vanu? Vaniva oroḡege negu ata era iauna mi ḡeahu otege, gerege iauna aena raḡohisa.16Koita bera beta ogona isaḡe be miare ogona emene ruta baniba vara, enaki kiare ogona emene eramu dariḡohi ketake ḡoiḡoara.17Mati bera beta ḡadiki isaḡe be mi ḡadiki emene vadaka uhura bohubo vara; enaki kiare vadaka emene eramu dariḡohiḡo vara, gerege ḡadiki ḡavaḡa ramu hakivima, renu vadakava ramu daure ḡoima; eduge ḡadiki isaḡe mi vadaka isaḡeva bohuḡege, auka beta daure ḡoiḡo vara.”18Iesu gure gavege uhura, dubu iau biage be raki au ḡasina otime auki au vaḡotoni komuko daivare, ga ḡahi roege, “Di mae ramu negubutu ge auki hoḡe raḡanu; edube ana beta oroḡi ai ade mi au ada maemege, gerege auna maḡuri visa.” 19Gerege Iesu raki urimi au ḡamituhe ḡainage au itahe otinu.20 Gerege maḡi be tage tau utube hakira abu auki taḡo eraḡanu eraki Iesu itahe oroḡime auki au ogona bisuke kamuanu, 21 negu maḡi eraki au uhurehe onaki ronu, “Da enaḡu au ogonave bisukava kamuare, dakamu maḡe ḡoiḡo vara.” 22 Iesu raki aniḡoi eraḡare auki kironu, “Hero kisa di mae; ai ihihive raki a maḡe ḡahanu.” Tutube veite maḡi eraki maḡe ḡoinu.23 Gerege Iesu raki ata bauge iagehe sirivare eige auki niḡahege abate abate koitava iaberaki noḡo raḡi mati niḡo raḡohege era gevenu. 24 Iesu raki boriti ḡahigei ronu, “Iai bouge haki raḡiahe; maiaḡo ora beta hoekera edube iaḡime auki.” Gerege iauki iau bouge ehaiahia ḡahi tati ḡahege.25 Eduge koitaia iaberaki hakiraḡi itahe otinu, Iesu raki sirivare auki negu maiaḡo adakahe mi iagemege auki urimanu. 26 Renu badi oramu rome iauki ioa raḡohege mata inuhati iau.27 Iesu ei urimi otege, ata abu ni veite e iaberaki au itahe otime iauki niḡo raḡi bararaḡi roege, “Davida Moe no vaḡahu ḡahigeve!” 28 Iesu raki oti uduani sirivanu, ni veite abu ruḡa geraki au ḡasina otinu; gerege auki bera gevenu, “Iana da riaḡa ḡaha dakamu ia maḡe ḡahigeige vara?” Iauki kironu, “Erege, Rohi Bauge.”29Gerege Iesu raki iau nie kamui gevare renu ronu, “Iaka da riaḡa ḡahare eige auka enaki iai ḡoiḡo vara.” 30Renu iau nie iaberaki bao raḡohanu. Gerege Iesu raki uagatugei ronu, Eraḡege ia negu koita be kirome.” 31Eduge iauki otime iauki Iesu badine rome iauki mata e oḡova iau rogei oriḡi kouanu.32 Iauka urihi ḡeahu otinu, be iabera ata ga veite be nisiḡami Iesu ḡasina oroḡonu. 33 Iesu raki negu sua daure oiahane itaharahe, ata ga veite eraki gavege koita iaberaki ḡaḡu raḡohime iauki roege. “Nokamu beta ḡuma ona kikive be erara veite Isaraela uhura.” 34 Eduge Faresia ḡaha iabaraki ronu, “Eramu sua daure iau biage hedokehe ge auki sua daure oia geima.35 Gerege Iesu raki oti deiva viege oḡo bauge mati avie iau. Auki koita iau dubu uhura uguro ḡahigei renu va basileia badi maḡe ḡava ro gevege, mati dika nune nune mati komata ḡaitage maḡe ḡahi gevege. 36 Auki koita oro gevene era gevare auki uhudau ḡahigei. Badivara iauki anana dadaḡa raḡohi mati iau ahatane ḡaitage hero veite, erehuta mamoe nitabata ḡahiḡa koita veite naḡate.37 Gerege auki au ḡamituhe kiro gevenu, “Taboro meva ramu ketakera, eduge me ḡahiḡa iabara rore beḡu gera; 38 eige iama taboro Rohiva imiḡege aukena me koitatuhe besugei iauna taboro meva kisa.
Chapter 101 Iesu raki au ḡamituhe utube abu ihirogei bouge vare mati hedo mohigei, iauka sua daure oiageisa mati dika nune nune mati huhu nune nune inuhati maḡe ḡahi geisa. 2 Au apostolo utube abu ihiva iaukamu onu: uriḡoi.2 Au apostolo utube abu ihiva iaukamu onu: uriḡoi geramu, Simona, au ihe bera Petero, mati au ḡoḡe Anderea; Iames renu au ḡoḡe Ioane iau mame ramu Sebedeo. 3 Filipi mati Batelomeo; Toma mati Mataio auka moni gogo koitava; Iames auka Alepeo moe, mati Tadeos. 4 Simona auka Kanana koita vara, mati Iuda Isakariota auki Iesu bive kinu.5 Iesu raki ata utube abu besugei hakivare auki ḡanito ḡahi gevenu: “Otiahe ia negu koita nune nune iau ḡasina oti geima, mati ia negu Samaria ḡaha iau oḡe bei siri raḡohime, 6 eduge iama Isaraela mamoe dauraḡohane iau ḡasina otisa. 7 ia otare uhura iama hari maḡe gava boriti ḡahigeisa, va basileia ramu hugure raki.8 Iama dika ḡaha maḡe ḡahigeisa, hoḡe maḡuri ḡahigeisa, dika nune nune maḡe ḡahigeisa, sua daure oia geisa. Eige otiahe daka beta di damune roro vara, eige otiahe ḡuma kobuḡa ei kisa ia negu iau damu rome. 9 Ia negu muni tahaka be mi otime, 10 koita be negu ioa oi au iagode mime, se ogona abu, se vasi iaḡa, se oḡiḡi besoke; edube me ḡaha iabara iau de bubu iaḡane auka mimi vara.11 Iana oroḡi oḡo bauge bei se avie bei ia siri raḡoha, oti iaḡo iaḡo raḡisa unuhuna iai ḡahara vare e ruta iana gurahi ate ia oḡo e ḡarehisa roege. 12 Ia iaga ei oti siri raḡohege iama maḡe ḡahi geisa. 13 Iaga e ḡahava ia maḡe ḡahi gevege, iama Dirava maive iau ada maemisa. Eduge iau ia maḡe ḡahiḡa veitenu ia negu maḡe ḡahigeime.14 Mati koita be ia maḡe ḡahiḡa veite se iai gare ihihi veitenu, iama iai vasi souke ei iei gevare iana ḡaregeisa. 15 Riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, berabe vani eige aukamu Sodoma mati Gomora mata koitava vaḡahu ḡahi geige vara.16 “Ihiahe, dakamu koita iau uhura ia besugei hakiha erehuta mamoe besugei ura totoka daure iau uhura; eige iama uhu anana maḡe ruta gurahisa mati ḡuma ieririve maḡuri raḡisa. 17 Iama uhuiamisa, iaukamu ia idigei aena ḡaha mohi gevare mati iauka iau dubu uhura ia hodi geige vara; 18 renu koita iaberamu ia di itahe oḡiare dainehe ia idigei oti Roma rohiva ia mati aena ḡaha iau vaḡotoni otito vara, iaka di badi maḡeve rone riaḡa ḡahisa.19 Iau ia idigei otege, ia negu anana raḡime iana orenaki ga raḡira vanu se otavado roro vanu; ni Mame vava uiare eraki mi iai ḡaḡae kisa iana otavado roro vanu. 20 Eige beta aki ga visa vima, eduge iai Mame vava uiare Horuve aukena iai uhurehe ga visa.21 Oḡo nana bera avaḡu au oḡo nane hoḡe kisa, mati mama iabera iau ḡamuhe iaue kiogeisa, mati ḡami iaberamu iavaḡu iau iahuve iau hoḡe ḡumaḡe kiogeisa; 22 renu koita inuhati gena ia betia ḡahigeisa di ihe dainehe. Eduge unuhuna uhu berebe kiege oti netu netua koita vara maḡuri vara. 23 Iana oḡo bei otege iau ia betia ḡahigeva, iama ḡarehi bei otisa; eige riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, Koita Ḡamika vara Dirava maḡeve ruta ororo vara, edube iaka au meve kiogei kosako veite Isaraela oḡo inuhati uhura.24 “Ḡami bera beta au biage variada gera, se besu besu koita be tage beta au biage variada; 25 edube au ḡamite eramu au biage naḡate ḡoisa, renu besu besu koita tage au biage naḡate ḡoisa. Eduge iau iaga e biava ihiva Belsebulo roiare, iauna orenaki au iaga ḡahetuhe ḡaitage ihi daure iauni ro geige vanu!26 Eige ia negu siḡa ḡeime; iaḡa be iau ḡodomare auna beta ḡaḡae ḡahiḡa vanu, mati iaḡa be ḡoḡohu iauna beta ro ḡaḡae ḡahiḡa vanu. 27 Otavado ana da vadibua aki roma, ama vani abagava ro geisa; mati otavado a ga ḡamikava a ihi gevenu, ama mata ketake oi gava rogei raho ḡahisa.28 Ia negu siḡo raḡime oḡore iana ahata maka ḡami hoeka eduge iauka beta horu ḡamiḡa vara; eige iama Dirava siḡamisa. Aukena ahata maka hoekare mati ai horuve vene uhura daure ḡahisa. 29 Ana riaḡahe moni kusinaike bei uguha abu hae geige vanu? Eduge bera beta desuraḡira vata ada edube iai Mame roiare eḡu gera. 30 Eige iai omo hanake inuhati tagera aukamu dahi gevenu. 31 Gerege ia negu siḡo raḡohime; au ia ana gevare ramu raho ketake beta uguha dadaḡa iau naḡatera.32 “Eige oḡore iana uriḡoi di ihe koita iau vaḡotoni roia, da tage onakime dana di Mame vava uiare vaḡotoni rosa; 33 eduge oḡore iana da betia ḡaha koita iau vaḡotoni, da tage betia ḡahiḡa vara di Mame vava uiare vaḡotoni.34 Ia negu anai rome da oroḡane daka mai mi oroḡanu vata ketake o ada; veite da oroḡane ra beta mai, eduge eḡi daki mi oroḡanu.35 Da oroḡane ra ḡami ramu au mame enana ḡahisa;renu ḡami maḡi vara au neine enana ḡahisa;varu maḡi vara au vare maḡive enana ḡahisa;36 eige iakamu iai iaga ḡahetuhe iavaḡu enana raḡira vara.37 Oḡore di ḡahara veite edube au mame se neine ḡahara raḡi ketake ḡaha, iauka beta daie ḡahiḡa vara; renu oḡore iana iau ḡami move se ḡami maḡive ḡahara raḡohi ketake ḡaha, iabera beta daie ḡahiḡa vara; 38 renu iana unuhuna au sataurove hirivi veite renu au itahe oḡiḡi veite iabera beta daie ḡahiḡa vara. 39 Oḡore iana iau maḡurive kamui uia, iauka dauda vara, eduge oḡore iana iau maḡurive mi vata maema di dainehe iauka maḡuri riaḡa mimi vara.40 “Unuhuna a maḡe ḡahima da tage auki maḡe ḡahima, mati unuhuna da maḡe ḡahanu auka di Mame da besuḡane e tage auki maḡe ḡahima. 41 Unuhuna Dirava peroveta koitave maḡe ḡahima auka peroveta koita maḡe ḡahane au tage mimi vara; mati unuhuna Dirava meve kiare koitava maḡe ḡahima, auka koita maḡe ḡahane auka maḡeva mimi vara;42 mati unuhuna di itahe oḡiare dainehe eia ribike be mi koita kusinaike o moimare; riaḡa vara daki roma, auka Dirava maḡeve riaḡava mimi vara.”

Chapter 111 Iesu au ḡamituhe utube abu ḡanito ḡahigei kosaime auki mata e ḡaremare oti oḡo koba koba iau badi maḡe koita hugure ḡahi gevege.Ioane Babatiso besu besu ḡamituhea2 Ioane Babatiso vadibu iagava uiege uhura auki Keriso me kiare gava ihinu, gerege auki au enoḡe au ḡamituhe iau besuḡanu Iesu ḡasina, 3 renu Iesu beraḡi ronu, “Ana iau koita rone auka oroḡisa, se koita vana so e oroḡima?4 Iesu raki boriti ḡahi gevenu, “Gerege ḡoiraḡohi oti Ioane kirosa iana otavadoana ia koita iau iha mati ia iavaḡu era gevenu; 5 niḡa niḡa veite iaberamu niḡa niḡa raḡa, oḡiḡi veite iaberamu oḡia, dika nune nune iaberamu maḡe ḡahanu, ihiko veite iaberamu ga iha, koita hoḡe raḡohane maḡuri ḡahigei mati koita goroa iaberamu badi maḡe iha. 6 Renu iana unuhuna iai ihihive dai nune veite iabera heḡiri raḡira vara.”

7Ioane ḡamituhe urihi otege, Iesu raki Ioane badine koita boriti ḡahi gevege. “Ia mata ḡaḡaeva otine iana otavado vana ia eraḡisa rome ia otinu? Nono ḡugui tiru hanaka desuraḡi erageisa rome ia otinu? 8Gerege otavado ana ia eraḡisa rome ia otinu? Ata be ogona dedika kine enu? Ihiahe, ogona dedika kiare ḡahava iabara rohi iau iagehe ge iauki guraha.9Gerege unuhuna ia oti eraḡisa? Peroveta koita benu? Otavado peroveta koita be iana eraḡisa? Riaḡa vara, daki roma auka peroveta ḡaha inuhati aukamu soi gevenu. 10Ioane ramu buka aena uhura rone koita vara,‘Eraḡiahe, dakamu e di besu besu koitave uriḡatu besuḡima,aukena uriḡoi oti ai ḡumaḡe baovisa.’11Riagavara Daki ya boriti gahigeima magi yai tanahegera, bera beta John Baptist koita nagatera. Eduge koita ihi veite va uhura koitavara au variadagera. 12John Baptist koita vanivahe ate negu, va uhura huhuvara rahora, renu huhu kiare atava yaberaki yau herovehe kia.. 13Ioane so au meve kiki veite uhura, Mose aenave mati peroveta ḡaha iaberamu Dirava aenave gava raḡohege; 14mati koita iana roia Ioane ramu Elia, gerege iama riaḡa ḡahisa, koitaia peroveta ḡahe ia rone auka ḡoiraḡira vara. 15Ana ihikotenu ama ihisa!16“Eduge negu tau o koitavaia dana oḡore ruḡa ia geregere ḡahisa? Iakamu erehuta ḡami ḡamika ia orogo gurahi bebe bara gevare naḡatera, 17Noka iani heḡiri noḡo maḡe rogei, edube iaka iavea veite;noki niḡo raḡoha, eduge iaka niḡo raḡira veitera.18Eige Ioane oroḡane negahe auka tamuta veite renu eia daure tage mimi veite, renu koita iaberaki roege, ‘Auka sua daureva raki au uhura’. 19Koita ḡamika oroḡane aukamu tamuta viege renu eia iege, renu koita iaberaki roege, ‘Eraḡiahe, ata oramu tamuta momo vima renu eia daure momo ima, auka moni idiḡare ḡahava mati ḡuma daure kiare ḡahava iau vasire. Edube Koita Ḡamika meva kiare era Dirava uhuvake riaḡa vara auki me maḡeva kima.20Gerege Iesu raki au hedo meve dadaḡa kiogevene oḡo ḡahava iau ḡoiraḡi oti namigei, badiva iauka iau maḡuri daureve ḡare geige veitera. 21“Uhudau vana ianu, Korasin mati Betsaida. Negu hedo me iai oḡo ḡahatuhe iau kiogevene, ena so Taire mati Sidion iau uhura kiare, iauka subuta iau ogona daure kiogei mati ḡuma daure uhura gurahege iauka maḡuri daureve ḡarehi ḡoiraḡohanu. 22Iakera daki ia boriti ḡahi geima, berabe vaniva Dirava ramu Tiare mati Sidion ḡahavaia iahe geige vara edube iaka veitera.23Edube, Kaperanamu,ai anana aka avaḡu ḡadimi vava otito vara?Veitera, auka ami vene uhura a kira kira vara.Makava ramu hedo me iai uhura kine ena so Sodoma uhura kiare, auka ei ate vani o manu. 24Eduge daki a boriti ḡahima, berabe vani eigera Dirava ramu Sodoma iahe iahe vara, edube aka veitera.25Iesu raki au Mame maḡe ḡahanu Gerege Iesu raki imimivi ronu, “Di Mame, va mati vata ketake o Rohiva, akera daki a maḡe ḡahima, aka uhu anana maḡe raḡare mati uhuvaka ḡaha iau iaḡa o reḡunaki ḡaḡae ḡahiḡa veite, edube amu koita ia uhu anana mati uhuvaka veite iauge iauka eraḡisa ḡaḡae kinu; 26riaḡa vara, Mama, ora ai uhu anana maḡe ḡumava aki ḡahara kisa. 27Di Mame ramu iaḡa inuhati idigei da moimanu; renu bera au Moe riaḡa ḡahiḡa veitera edube au Mame auvaḡu gera, mati bera au Mame riaḡa ḡahiḡa veitera au Moe auvaḡu gera. Renu oḡore iana au Moe ro gevare ḡahava auna iau ḡaḡae kisa.28“Iai bouge di ḡasina oroḡiahe, iana oḡore ia huhu naḡoha renu isuka ketake agoha, dakena vaḡaroro ia mohigeisa. 29Di isuke mi agoha, renu ama di uguro gare anaisa; daka di soruke ramu maḡe mati heḡiri ḡuma vara, renu iaka vaḡaroro maḡe mimi vara. 30Eige di huhuve mati di isuke ramu ageraḡirave iabara.”
Chapter 12

1Vani aena beige Iesu mati au ḡamituhe ruḡa geraki koni ḡeḡe uhura oḡi otege; au ḡamituhe iaberaki ḡubu raḡohime iauki koni koboka kinivi iogevege. 2Faresia ḡaha iaberaki eragei, iauki Iesu kironu, “Eraḡa, ai ḡamituhe iabara sabadi vani aena ora iauki hosaḡi onaki kia.”3Iesu raki boriti ḡahigei ronu, “Iana dahida veitenu Davida mati au ḡamituhe ruḡa ḡubu raḡohi kinu? 4Aukamu otime auki dubu uhura sirivare auki parao aena mi inu, eramu aena vara au se au ḡamituhe iabera beta ivara, edube dubu biava iana iavaḡu isa.5Se iana aena dahida veitenu dubu biava ḡainage aena hosa gevenu eduge iauka iaḡa be iau ada roro veitera. 6Dakamu iaki roma, iaḡa aena ketake be ramu oigera beta dubu ra.7Eduge iana buka aena Dirava gare rone maka riaḡava manu, koita iaberamu vaḡahu raḡisa beta de bubu dainehe, aka beta maḡe koita be mi iau daureve roro vara. 8Maka vara Koita Ḡamika vara vani aena rohi vara.”9Iesu raki ei urimime auki iau dubuve otinu; 10eigera ata bera adakava ra hoeke, gerege koita iaberaki beraḡanu, “Ona beta aena vanu a sabadi vaniva dika maḡe ḡahare?” gerege iauka au aena dodo vane eige iauka mi aena ḡaha mohigeisa.11Iesu raki boriti ḡahigei ronu, “Iana be na au mamoe kobuḡave sabadi vaniva oti aba uhura ariraḡare auna beta ada inuḡi mi butui hakiha vanu? 12Koita be maḡurive ramu beta mamoe ruta ḡereḡere veitera! Eige ḡuma ora beta sabadi vani aenava auki dodo vima edube ḡuma maḡe koita bei kiare eramu maḡera.”13Gerege Iesu raki ata e kironu, “Ai ade inuḡa.” Auki au ade inuḡare, gerege au ade raki ḡoiraḡi maḡe ḡoinu, erehuta au ade hakirava naḡate. 14Eduge Farisea ḡaha iaberaki hakiraḡi otime iauki Iesu ḡamiḡa ḡumava iaḡovege, iauna orenaki ḡami hoekisa.15Iesu raki iau uhu anana iauka au ḡamiḡa ḡumava iaḡova gava ihinu, auki ḡare gevare ḡeahu otinu. Edube koita dadaḡava raki au itahe otinu, gerege auki iau dikave inuhati maḡe ḡahi gevege, 16mati auki ḡanito ḡahigei iauka beta koita be iau au gare raḡisa. 17Eige au onaki rone era Dirava gare rone Isaia peroveta koitava raki riaḡa ḡahanu:18“Ihiahe, ora da di besubesu koitave rone era,ora di moera, di soruke ra au maḡera.Daka di horuve mi au ada maemisa,gerege auka mai ḡuma gava koita nune nune inuhati boriti ḡahi geisa.19Auka beta enana visa se bara visa,se bera beta orogo au enoḡe ihisa. 20Auka beta tiru adaka be bokobo varase vene agota beta ḡodo ḡahiḡa varaenakime auna ate mai ḡuma riaḡa koita iau mi oroḡisa. 21Renu koita inuhati gena uhu anana maḡe riaḡa au ihehe misa.”22Gerege iauki Iesu gasina atabe sua daure au uhura nisiḡami oroḡanu auka ni veite mati ga veite; gerege auki maḡe ḡahanu, eige ga veite raki gavi renu niḡa niḡa vima. 23Koita inuhati oroḡane iaberaki ḡaḡu raḡohanu mati roege, “Ora mena Davida Moera?”24Eduge Farisea ḡahavaia gava ihine, iauki ronu, “Ora sua daure iau baugete Belsebulo avaḡu gena sua daure oiagei hakivisa.” 25Eduge Iesu ra yau uhure dibanara eige auki kirogevenu, "Ogo bauge aubougi yavahu bebe hogagevege yauka beta kobabera, ogobe se yagabe avahu hogoiare era beta ramira mege Vivira.26Satan avahu Satan besibe gahege, auka beta kobabera. Au negu baugevena negu orenaki ramira berebe vanu. 27Gerege ia roiare daka sua daure oia geima Belsebulo hedokehe. Ama ia iavaḡu gena iana unuhu hedokehe gena ia oia geve? Eige ia au itahe oḡiare iai gare ramu iai ḡumaḡe ḡaḡae kisa iaka beta ieriri vera.28Eduge riaḡa vara daka Dirava Horu hedokehe daki sua daure oia gevenu. Eige noma eraḡisa Dirava basileiave ramu subuta ge auki oroḡonu. 29Se koita bera beta riaḡahe ata herote be iage hosaḡi sirivi au kohue vahoro ididi vara, se auna beta urigoi ata e raroi maema vanu? Gerege auna au iaga kohue vahoro idiḡisa. 30Unuhuna da itaḡatuima auka dakera auki da betia ḡahima, mati unuhuna da iaheḡi bougeige veite auka Dirava auge auki oia geima.31 Eige daki ia boriti ḡahigeima, koita iabera iau ḡuma daureve mati ga daureve vahugeige vara. Eduge unuhuna Horu aena ga daure ḡahima auka beta vahu vahu vara. 32 Koita be na Koita Ḡamika ḡasina ga daure roma auka vahu vahu vara, eduge unuhuna Horu Aena ga daure ḡahima auka beta vahu vahu vara, negu tau oi oti behi behive.33 “Ana idi be na idi maḡe vanu, renu au madike maḡera; se auna idi daure vanu, renu au madike tage daure; badivara idi ramu au madike maḡeva ge ana eraḡisa. 34 Iakamu inuhu naḡate iabera! Ana orenaki iaḡa maḡe gava rosa, a ai uhure ra daure? Otavado ana ai uhure tobo raḡi uiare era aki gava roma. 35 Koita maḡeva ramu au uhurehe iaḡa maḡe uiare idigei ororo vara. Edube koita daure vara iaḡa daure au uhura uiare idigei ororo vara.36Edube iakera daki ia kiro geima, berabe vaniva koita iaberamu Dirava vaḡotoni oroḡi iau ga maka veite ro gevenu kiroro vara; 37eige ai gare raki a maḡe ḡahisa, mati ai gare raki a daure ḡahisa.”38Gerege aena ḡaha be ia mati Faresia ḡaha iaberaki kironu, “Ni Biage, noka gahara raḡohi akai iaḡa be kiege noma eraḡisa. 39Eduge Iesu raki kiro gevenu, “Eige ḡuma daure kiare mati ga ihihi veite tau o gahava iabera ḡahara raḡa iauka toa be eraḡisa. Eduge Dirava vara beta eravaḡa nune be kiki vara kobabe au peroveta Iona au ḡaḡae kine eḡu gera. 40Gerege ḡuma kobuḡa eige Iona ramu vani abigaḡa mati vahi abigaḡa ge auki karava ketake vaḡatane uhura, e naḡate Koita Ḡamika tage ramu vani abigaḡa vahi abigaḡa ge auna vata uhura guramisa.41Eige Nineva koitavaia mati negu tau o ḡahava iaberamu berabe vaniva urihi ia toho geige vara. Maka vara iauka Iona peroveta viege iauki iau daureve uhura ge iauki ḡoiraḡohanu. Renu eraḡiahe, oroḡare iaḡaniva ramu raho ketakera Iona variada gera!42 Mata ḡamana iau rohi maḡiva ramu ḡamanava urimi berabe vaniva oroḡi tau o ḡahava ruḡa ia toho geige vara, badiva auka mata ḡamana auki oroḡonu auka Solomona uhuvake gava ihisa. Renu eraḡiahe, iaḡa raho ketake be Solomona variada geramu onu!43“Sua daure be koita be ḡaremare, auka eia veite matahe ioai au vaḡaroro taruhe iaḡoia vara, eduge auka beta be behube vara. 44Gerege auki roma, Daka ḡoiraḡi da guramege oḡohe. Auka ḡoiraḡi oḡova eraḡege ahake, momo veite, renu iaḡa inuhati ḡosigei maḡe ḡahanu. 45Gerege auna oti sua daure iatiriḡa au naḡate veite nisigei oroḡisa iauka au ruta ei gurahisa; renu negu ata e au uriḡoi daureve ramu avie edube ihie oramu raho ketake. Eige negu tau oi ḡuma daure oramu raho ḡoiḡo vara beta uriḡoi naḡate.46Iesu gure koita gaḡa gevege uhura, au neine mati au ḡoḡuhe iabera itahe rahirahe, iauki imimi raḡi iauka ga ḡahisa. 47Gerege koita be raki kironu, “Ni ḡaha ai neine mati ai ḡoḡuhea vire itahe rahane, iaukamu a ga ḡahisa.”48Eduge Iesu raki boriti ḡahane kironu, “Unuhuna di neine, renu oḡorea iana di ḡoḡuhea?” 49Gerege auki au au ḡamituhe iau ada susutemi, ronu, “Eraḡiahe o iaberamu di neine mati di ḡoḡuhe iabara! 50Ana unuhuna di Mame vava guramare, roiare meva kiare iaberaki riaḡa di ḡoḡe mati di amakine, mati di neine.”

Chapter 13

1Vani kobuḡa eige Iesu raki iaga ḡaremi oti gohu ḡaika guramanu. 2Koita dadaḡava raki au ḡasina oti bouraḡohi ge auki urimi vanaḡi ada ḡadimi guramanu, koita iabara iau bouge gohu ḡaika rahirahe.3Auki iaḡa dadaḡa badigomu va boriti ḡahigei, roege: “Ihiahe! Nega beige ata be raki au ḡeḡehe beḡi beḡi otinu. 4Auka beḡi beḡi viege, iaka be iabara ḡuma eḡiahu desuraḡohi, uguha iabaraki uguraḡi iogei. 5Be iabara vateta munima ada desuraḡi, vateta raho veite eige ḡamana veite iauki kobo raḡohanu. 6Eduge vani ḡaravane negahe, vani hedokava raki inuhati gabu gevege iauki hoḡe raḡohanu.7Iaka be iabara ḡati uhura iauki desuraḡanu, gerege ḡati raki kobo raḡohi ketake ḡahima iauki daure ḡahanu. 8Eduge iaka be iabera vata maḡe ada ge iauki desuraḡanu eige iauki maka kia, be iabara tinahuva, be iabara utu agorokiva, be iabara utu abigaḡa. 9Iana oḡoreana iana ihikotenu ihiahe!”10Gerege Iesu ḡamituhe iabaraki au ḡasina oroḡime iauki beraḡanu, “Esemena a koita o badigomua gaḡa geima?” 11Iesu raki kiro gevenu, “Dirava ramu va basileia uhuvaka iai iorena ḡaḡae kinu, eduge koita be iauge so veitera. 12Eige iana eraḡa, ana unuhuna uhuvaka manu, Dirava ramu dadaḡa ḡahi moimo vara, mati auka raho ḡahi moimo vara: eduge unuhuna veitenu, auna tina beḡu gena Dirava ra au mi ḡoiraḡira vara.13Da badigomu tahu gaḡa gevare maka vara, iaukamu niḡa niḡa raḡa eduge iauka erara veite, mati iauka ihikote eduge iauka ihihi veite se iau uhure ra bao raḡira veitera. 14Eige iauka Isaia peroveta ḡahi gavi rone:Iaka riaḡa ihisa, eduge iau uhure beta bao raḡira vara,mati iaka niḡa niḡa raḡohisa, eduge iaka beta erara vara.15Eige koita iau soruke ramu vadibu ḡahanu,renu iau ihikoke iabara toḡeve ḡahanu,renu iaukamu iau nie kumu gevenu;eige iauka beta iau niehe niḡa niḡa raḡisa,renu iau ihikokehe ihisa,mati iauma iau sorukehe anavare renu ḡoiraḡohisa,gerege dana maḡuri ḡahi geisa.16Eige Dirava maḡe ḡahisa iai nie, iamu niḡa niḡa raḡa, renu iai ihikoke, iamu iha. 17Riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, peroveta ḡaha mati koita maḡe dadaḡa ḡahi ia eraḡane iauna so eraḡare, eduge iauka erara veite, mati iauna ia ihine ihare, eduge iauka ihihi veitera.18“Gerege iama ḡeḡe kiki koitava badigomuve ihisa. 19Iana oḡoreana ia basileia ga ihinu eduge iai uhurera bao raḡira veite, diabolo raki oroḡare iau sorukehe uiare vahoro mi ḡeahu otito vara, eramu ḡuma eḡiahu desuraḡane naḡatera.20A muni ada desuraḡane iabara Dirava gare ihare renu iauki heḡirita manu; 21eduge koita be umuka veite, edube nega tina beḡu auna kamuisa, gerege koitaia daure ḡahi mati huhu ḡahi ga o iau dainehe, koita eramu inono veite au ihihive ramu avie ḡoiḡo vara.22Be iana ḡati uhura desuraḡane, o iabara au gare ihinu, eduge ahata maka iaḡaniva mati maḡuriva raki au gare daure ḡahege auki madika veite. 23Edube negu iaka vata maḡe ada beḡene iabara, oḡore iana ga ihinu mati uhu kinu, oḡoreana riaḡa madike ḡosiḡanu, bera tinahu be, bera utu agorokiva, renu bei gera utu abigaḡa.”24Iesu raki badigomu be mati boriti ḡahi gevenu: “Va basileia vara erehuta ata be demaka iaka maḡe au ḡeḡehe beḡi gevenu; 25eduge vahi beige koitaia iaḡohane uhura, koita be raki ḡati daure idigei oroḡi koni ḡeḡe uhura beḡare auki ḡeahu otinu. 26Eige ḡeḡe kobo raḡohi maka kiege, gerege ḡati daure tage iau uhura kobo raḡohege.27Gerege ḡeḡe iahe iahe vare koitava raki au ḡasina oti kironu, Di biage, akamu iaka maḡe eḡuge aki ḡeḡe beḡi gevenu? Orehe genu, ḡati daure o iau uhura kobo raḡoha? 28Auki boriti ḡahigei, Koita daure be raki onaki kinu. Au iahe iahe atave raki kironu, Gerege ana roma nona oti ḡati daure raka geisa?29Eduge auki boriti ḡahigei, Veitera; ia negu ḡati rakai demaka iaka ḡainage raka geime. 30Ḡare geve iau kobuḡa ḡahi kobo raḡohe ate taboro negava; renu taboro nega miege dana me ḡaha boriti ḡahi geisa, Uriḡahi ḡati bougei irosi koba koba idigei vene kisa, edube koniva bougei idigei di demaka iagehe ḡosiḡisa. ”31Iesu raki badigomu ḡaita kiro gevenu: “Va basileia ramu erehuta idi tahaka kusinaike naḡate gerege ata be raki mi au ḡeḡehe beḡenu; 32auka idi tahaka kusinaike vara, eduge au kobo raḡane auki idi ketane ḡoinu, eige uguha vava huraḡohi iabara au ada iaga kisa.”33Iesu raki ḡaitana badigomu be boriti ḡahi gevenu: Dirava aenave rone be tage ramu erehuta maḡi be parao souka mi raho ḡahiḡa ḡadikiva ruta mi kobuḡa ḡahi degide ḡahi gerege parao ramu uhu raho ḡoima.34Iesu raki au gare inuhati badigomua koita boriti ḡahi gevege; auka iaḡa be ena roro kava veitera. 35Onaki ora peroveta ḡaheva iau gare riaḡa ḡahiḡa vara:“Daka badigomu tahu ge dana ga visa;Daka badigomua ge dana vata ketake o ḡanai kine iaḡa ḡaḡae ḡahiḡa veite dana gava rosa.”36Iesu raki koita ḡare gevare auki iagahu otinu. Gerege au ḡamituhe iabaki au itahe otime iauki beraḡi roege, “So negu a badigomu ḡati ḡeḡe uhura makava no kirogeve.” 37Iesu raki boriti ḡahigei ronu, “Negu iaka maḡe beḡene era Koita Ḡamika vara; 38ḡeḡe ra vata ketake ora, mati iaka maḡe vara koita Dirava aenave riaḡa ḡahare ḡahavaia; ḡati ra koitaia Dirava betia ḡahare ḡahavaia, 39eige diabolo raki daure beḡene ḡahava iabara; taboro vara vata o netu netua gera, renu Dirava aneru iabaraki meva kikiva.40Negu ḡati daure idigei bouge vare kiragei vene raḡohisa, ḡuma e naḡate vata ketake o netu netua tage ena ḡoiḡo vara. 41Koita Ḡamika ramu au aneruve besugei, gerege iauna Dirava vaḡotoni oḡore iana ḡuma daure mati maḡuri daure raḡohare kasa geisa au koitatuhe iau, 42Mati iauna idigei vene bubuka uhura kira gevege, eige iauna niḡo raḡohi iau eḡie iana gi raḡohisa. 43Gerege koita maḡe iana vani naḡate abaga ḡahisa erehuta iau Mame va oḡova abage naḡate. Ia ihikote ḡahege ihiahe!44Va basileia vara erehuta iaḡa maḡe be vata uhura abatemenu, koita be raki behuḡare; gerege auki heḡirita oti inuhati haevare mati ḡoiraḡi oti negu mata e haevisa. 45“Riaḡa, va oḡo vara erehuta me maḡe ata be gure muni damu ketake iaḡoi haevisa; 46gerege auki be behuḡare auki oti au ḡasina iaḡaniva inuhati haevare renu auka negu muni damu ketake auka47“Riaḡa, va oḡo vara erehuta reke naḡate mi eve kirai karava nune nune reke butugei; 48gerege reke tobo raḡege, iauki butui oti gohu ḡaika gurahi, renu karava maḡeva idigei boteka bei ḡosigei edube daureva iabara idigei ḡeahu kira gevenu.49Eige onakime iauna netu netua kisa. Aneru iana ugu raḡohi oroḡime iauna koita maḡe iau uhura ḡuma daure ḡahavaia kasa geisa 50renu iauna idigei vene bubuka uhura kiragei, iauna niḡo raḡohi iau eḡie gi raḡohisa.51Iesu raki au ḡamituhe beragei, “Iana iaḡa o inuhati iai uhure iana bao raḡohanu? Iauki ronu, ‘Erege.’ ” 52Eige auki boriti ḡahigei ronu, “Gerege ia aena ḡaha iau ia uguro ḡahigei va basileia aena iakamu erehuta iaga biava au iaḡa maḡe ḡosiḡare ei oreana isaḡe mati oreana emene idigei hakivi ororo vara.” 53Iesu raki badigomu rogei kosavare, auki ḡare gevenu.54Iesu raki ḡoiraḡi au oḡehe otime auki dubu uhura koita uguro ḡahi gevege, iauki ihi ḡaḡu raḡohi mati berabe raḡohi, “Oreigena ata o uhuvaka o mati hedo o idigevenu? 55Ona beta iaga ḡoiare atava moenu? Au neine ihe na Maria? Mati au ḡoḡuhe iabara Iakobo, Iosepa, Simona renu Iuda? 56Renu ona au amakine iana o no ruḡa? Gerege oreigena ata o iaḡa o inuhati idigevenu?”57Gerege iauki besibe ḡahanu. Eduge Iesu raki boriti ḡahigei, “Peroveta ḡahava iauka matau ḡahi gevara eduge iau oḡo riaḡahe mati au iaga ḡahatuhe iau gera veitera.” 58Iauki ei riaḡa ḡahiḡa veite, eige auki hedo me dadaḡa kiogeige veite.

Chapter 141 Nega ei Galileia ni tabata ḡahege rohiva Heroda raki Iesu gare raḡege gava ihinu; 2 gerege auki au ḡamituhe boriti ḡahigei ronu, “Ora Ioane Babatiso; aukamu hoḡe uhura ge auki urimi ḡoiraḡanu, eige auki hedo ruta me onaki kikive kima.”

3Edube Heroda ramu uriḡoi Ioane mi vadibu iagava maemanu, au ḡoḡe Filipi mabare, Herodias dainehe, 4badiva Ioane raki Heroda boriti ḡahege, “Ni aenave ra roma aka beta Herodias mi ai mabare kisa.” 5Renu Heroda auna roma auka ḡami hoekisa, eduge auki koita iau siḡore vanu, badiva auka koita iaberaki riaḡa ḡaha roia auka peroveta koita vara.6Eduge Heroda ḡuruane heḡiri vanihe, Herodias mae raki koitaia iau vaḡotoni iavea vi Heroda tage heḡiri ḡahanu 7eige Heroda raki maiaḡo e ominue ḡahi auna otavado iaḡa vana au ḡahara vima auka mi moimo vara.8Au neine raki uriḡoi uhuḡatu, gerege auki ronu, “Daka imimi vima aka Ioane Babatiso omote mereki ada maemi mi oroḡi da moimisa.” 9Negu iau rohive uhure tage huhu naḡanu, eduge auki ominue vanu au deiva tuhe iau vaḡotoni, eige auki au ḡamituhe ḡanito ḡahigei iauka maiaḡo imimi vane mi moimisa;10auki besugei iauki oti vadibu iagava Ioane omote dodoanu. 11Iauki au omote dodoi mereki ada maemare iauki mi oroḡi negu maiaḡo e moimege, auki mi oti au neine moimanu. 12Ioane ḡamituhea iaberaki oti au ahata make miare iauki abatemare; iauki oti Iesu boriti ḡahanu.13Iesu negu Ioane badine ihine negahe, auki vanaḡi ḡaremi avaḡu tana koita veite gabuhe otinu. Eduge koita iaberaki ihare, iauki oḡo ḡarehime iauki au itahe vasi oḡi otinu. 14Iesu raki tana hakivare, auki koita dadaḡa eragei; auki uhudau ḡahi gevare renu dika raḡane maḡe ḡahi gevege.15Va hiriḡomege, au ḡamituhe iaberaki au ḡasina otime iauki kironu, “Ora mata ḡaḡae vara, mati va ramu hiriḡoromanu; no koita besu geva iau oḡo oti geve mati iavaḡu iau debubu iaḡane hae geisa.”16Iesu raki kiro gevenu, “Iauka beta otito vara; iakena iaḡa be mohi gevege iauna isa. 17Iauki kironu, “Ni ḡasina gera iaḡa veite eduge parao adakasiva mati karava abu gera.” 18Auki kiro gevenu, “Idigei oi di ḡasina oroḡiahe.”19Auki koita kirogei iauka isu ada gurahisa. Gerege auki parao adakasiva mati karava abu idigevare, auki vava gagai Dirava maḡe ḡahare auki parao rehaḡare, auki idigei au ḡamituhe mohigei, iauki idigei koita mohigeisa. 20Iauki iau bouge tamuta raḡohi kosai itaharahe; au ḡamituhe iabaraki iau tamuta raḡane momonoa idigei iauki boteka utube abu toboḡa gevenu. 21Gerege koitaia tamuta raḡohane iaberamu daha adakasiva naḡate, maḡi mati momono iabera iauka dahi geige veitera.22Gerege auki au ḡamituhea besugei iauka uriḡahi vanaḡiva gohu hakirahe otisa, auka so koita inuhati besugei oḡo oti geisa. 23Auki koita inuhati besugei otare, auki nimu ada oti auka avaḡu imimi visa. Va ra hiriḡoromanu auka auvaḡu eigera. 24Eduge au ḡamituhea vanaḡiva gera hurehure oroḡi vanaḡiva ḡadimege, badivara nono raho tinabe raki ḡuguige.25Renu va tahi oroḡege uhura Iesu raki eia ada oḡi iau ḡasina otege. 26Eduge au ḡamituhe iaberaki eraḡege au eia ada oḡi oroḡoge, iauki siḡo raḡohi, roege, “Vire ramu sua ra!” Iauki siḡo raḡohi bara raḡohi. 27Eduge Iesu raki vaina gavi roege, “Uhu berebe kiahe, ora dakaki; ia negu siḡo raḡime.”28Gerege Petero raki gavi kironu, “Rohi Bauge, ona riaḡa akenu, da ḡanito ḡaha da eia ada oḡi ai ḡasina oroḡima.” 29Iesu raki kironu, “Oroḡo.” Gerege Petero raki vanaḡi ḡaremi eia ada oḡi Iesu ḡasina otinu. 30Eduge auki nono ḡugui berebe ḡahane eraḡane, auki siḡo vanu, auki tabe-tabe eve uguhi otege, auki nivi ronu, “Di Rohite, da iaheḡa!”31Iesu raki vaina au ade inuḡi mi kamui, kiroege, “Kava ihihi avie vana anu, otavado uhu korahiva a vima?” 32Iauka iau abu vanaḡiva ḡadihanu nono raki veavi kosavanu. 33Gerege au ḡamituhea vanaḡi ada e iaberaki au vasi ḡaika ḡoru raḡohi, boriti ḡahi roege, “Riaḡa aka Dirava Moera.”34Iauki koa hakirahe otinu, Genesareta matava haki raḡohanu. 35Koita iaberaki ihie au toaḡe kiare, gerege iauki ga besuḡi mata e inuhati iau boriti ḡahigei iauka dikave idigei au ḡasina oroḡisa, 36mati dika koita iaberaki imiḡi roege, maḡenu iau au ogona bisuke tage kamuisa; gerege kamuare ḡahava ḡaitage maḡe ḡahanu.
Chapter 15

1Gerege Faresia mati aena hadiba ḡahava iabaraki Ierusalema seni oroḡime iauki Iesu beraḡanu, 2“Otavado beigena ai ḡamituhe ia ni tenetuhe iau aenave dodova? Iau uriḡahi tamuta raḡoha iau ade ketogeige veite.” 3Iesu raki kiro gevenu, “Gerege otavado dainehe ia Dirava aenave hosaḡi iai tene ḡumaḡe kia?”4Eige Dirava raki ronu, Ai mame mati ai neine ama matau ḡahi geisa, mati, Ana unuhuna au mame se au neine iau ada ga daure raḡa iauka riaḡa hoḡe raḡohira vara. 5Eduge aka roma maḡera koitaia iau iahuvea kiro gevare, Otavado iahe iahe da iani ronu daka ia mohi gevare, era daka mi Dirava moimoara, 6Eige, tene ḡuma iau dainehe, iaki Dirava ga aenava matau ḡahiḡa veite.7Tarata ḡaha ma ḡahanu! Ora riaḡa vara Isaiah raki Dirava gare peroveta ḡahane, kironu: 8Koita o iabara iau avaḡehe ge iauki da maḡe ḡaha,eduge iau soruke ra dai ḡamana vara; 9iau da maḡe ḡahare ra maka veitera,iauka koita iau aena gare iauge iauki hadibava raḡoha.10 Gerege Iesu raki koita ihirogei au ḡasina oroḡare auki kiro gevenu, “Di gare ihare iama uhu maemisa: 11 era beta ai avaḡehe uguhare e raki ai uhura daure ḡahima, eduge ai uhurehe hakivare e raki a daure ḡahima.”12 Gerege au ḡamituhea iabaraki au ḡasina oroḡime iauki kironu, “Ana dibana Faresea ḡahaia ai gare ihine eramu iau uhure huhu ḡahi gevenu?” 13 Iesu raki kiro gevenu, “Idi inuhati di Mame vava uiare beḡibe veite iabara auka ḡaikahe raka geige vara.14 Ena ḡaregeve; iauka ni veite be raki ni veite be nisigamima. Gerege ni veite au vasire ni veite be nisiḡamare iauka iau abu dahana desuraḡira vara.”15 Eduge Petero raki kironu, “Aso a badigomu rone makava no boriti ḡahigeve.” 16 Gerege Iesu raki ronu, “Ia ḡainage iai uhure iana so bao raḡohira veitenu? 17 Iana dibana veite koita be iaḡa be mi iare ra au avaḡehe uguhi au vaḡatanehe, mati auna au ahatanahe hakivisa?18 Eduge otavado au avaḡehe hakivare era au sorukehe eige auki oroḡonu, gerege e raki daure ḡahima. 19 Badiva otavado anana daure vana ai sorukehe anavare, koita ḡahigei, ni muduka, ḡuma daure, vaho, tarata, koita be iau ihe daure ḡahi geisa. 20 Ḡuma o iabaki koita daure ḡahi geisa, eduge ada ketoke veite tamuta raḡohare era beta a daure ḡahiḡa vara.”21 Iesu raki mata e ḡaremi Tiro mati Sidono iau kasihe otinu. 22 Tutube viege Kanana maḡi be ei uiare raki hakivi gure barai roege, “Di Rohite, Davida Moe; da uhudau ḡaha, di mae ra sua daure raki au uhurehe uguhanu.”23 Eduge Iesu ra au ḡasina ga be roro veite. Renu au ḡamituhea iabaraki au ḡasina otime iauki imiḡi roege, “Besuḡa au ḡahe ote, auka ni itahe ge auki gure barai oroḡima.”24 Iesu raki kiro gevenu, “Au da besuḡane ra Isaraela ḡahavaia dauraḡohane iaḡo geige vara.” 25 Eduge negu maḡi e raki oroḡi au vaḡotoni komuko daivi, roege, “Rohi Bauge da iaheḡa.” 26 Iesu raki onaki ronu, “Beta maḡera a momona iau iare demakava miare mi totoka mohi gevara.”27 Maḡi e raki ronu, “Rohi Bauge, era riaḡa vara, totoka ḡaitage au biage tamuta viare momona desuraḡane iogei gevara.” 28 Gerega Iesu raki kironu, “Maḡi bauge, aka ihihi riaḡa maḡi vara! A ḡahara vane era aka mimi vara.” Tutube veite au mae raki maḡe ḡoinu.29 Gerege Iesu raki ogo e ḡaremi Galileia koa eḡiahu oḡi oti, auki nimu be ḡadimi adahe guramanu. 30 Koita dadaḡava raki iau dika nune nune, vasi dauretea, ni veite, ga veite, ada dauretea, nisigeime iauki au ḡasina oroḡanu. Iauki idigei au vasi ḡaika ḡosigei, auki maḡe ḡahi gevenu, 31 eige koita iabaraki ḡaḡu raḡohanu badiva iauki eraḡege ga veitea ga raḡohi, vasi dauretea oḡigei, ni veitea niḡa niḡa raḡohi. Gerege iauki Isaraela Dirava va maḡe ḡahi motea ḡahege.32 Gerege Iesu raki au ḡamituhea ihirogeime auki kirogei, “Daka koita o iabara daki uhudau ḡahi geima, badiva iauka vani abigaḡa gera iauki oi da ruta renu iauka tamuta veite; mati daka beta ḡubuta besugei gevara, iau negu ḡumaḡa manori raḡohime.” 33 Au ḡamituhea iabaraki beraḡanu, “Nona mata ḡaḡae oi orei demaka miare koita o vasi geisa?” 34 Iesu raki bera gevenu, “Iai ḡasina gena parao esebugenu?” Iauki kironu, “Parao iatiriḡava, mati karava kusinaike rorebe.” 35 Gerege Iesu raki koita gaḡagei iauka vata gurahisa,36 auki parao iatiriḡava renu karava tage idigei; Dirava maḡe ḡahare auki rehagevare idiḡei au gamituhe mohi gevege iauki idiḡei koita mohi gevenu. 37 Iau bouge tamuta raḡohi kosai; au ḡamituhea iabaraki demaka momona idigei boteka iatiriḡava toboḡa gevenu. 38 Koitaia tamuta raḡohane atava iau ate ramu daha ababu gera, maḡia mati momono iabara iauka dahi geige veitera. 39 Iesu raki koita inuhati kirogei iauka oḡo otisa. Auka vanaḡiva guivare auki hakirahe Magadan matahe otinu.

Chapter 16

1Farisea mati Sadukea ḡahava iaberaki Iesu ḡasina oti iauki tohoḡi beraḡanu auka vava hedo ḡuma be iau vaḡotoni ḡaḡae kisa. 2Eduge Iesu raki kiro gevenu, “Ana eraḡege va kerekare ḡoiare aka roro vara, ‘Vahiḡu vaniva ramu maḡe ḡoiḡoara eige va ramu kerekare ra.’3Mati va tahi vagutu ḡoiege, ‘Negu vani oramu veni raki ḡoromisa vima, badiva va ramu kerekare mati girigire ra.’ Iaka riaḡahe va toaḡava kiare roro vara, eduge iaka beta riaḡahe negubutu iaḡa eragevare toaḡava kiki vara. 4Dirava riaḡa ḡahiḡa veite taua raki toa berabe raḡa, edube toa bera veitera eduge peroveta Iona au ḡaḡae ḡoine eḡugera.” Gerege auki ei rahirahe gare gevare ḡeahu otinu.5Iesu ḡamituhe oti gohu hakirahe hakiraḡi, iauka vagua raḡanu iauka demaka be mimi veitera. 6Iesu raki kiro gevenu, “Iama Farisea mati Sadukea ḡaha uaḡatu geisa, iau gare mati iau ḡumaḡe erageisa. 7Iauki bebe kiro gevege, “Era noki demaka be mi ororo veite eige auki enaki roma.” 8Renu iau gava raḡege uhura Iesu raki ronu, “Iakamu iai ihihive ramu raho veitera, esemena ia demaka be mi ororo veite gava raḡoha?9Iana iai uhure so bao raḡohira veitenu? Iana anana veitenu ia parao adakasiva koita daha adakasiva vasi gevenu, renu boteka esebu gena ia makava kiogevenu? 10Se ia parao tina iatiriḡava ata daha ababu vasi gevenu, renu boteka esebu gena ia maka kiogevenu?11Esemena iai uhure bao raḡohira veite daka beta demaka gava daki roege? Edube da rone iama Farisea mati Sadukea uaḡatu geisa, iau gare mati ḡumaḡe erageisa!” 12Gerege iau uhure raki bao raḡanu auka beta parao muraka gava ge auki uaḡatu gevenu, eduge Farisea mati Sadukea ḡaha ia uguro raḡare gava.13Iesu raki Kaisara Filipi oḡo hakivi, auki au ḡamituhe bera gevenu, “Koita iana esegena iau roia Koita Ḡamika vana unu hunu?” 14Renu iauki ronu, Be iabera roia Ioane Babatiso, edube be iabera roia Elia, be iabera roia Ieremia se peroveta koita bera. 15Iesu raki bera gevenu, “Eduge dana unuhuna ia roia dana unuhunu?” 16Simona Petero raki ronu, “Aka Keriso ra, maḡuri Dirava Moera.”17Gerege Iesu raki kironu, au maḡeve ra aigera, Iona moe Simona! Beta ahata maka auge auki ai ḡaḡae kinu, eduge di Mame vava uiare eraki a moimanu. 18Renu akera daki aki roma, aka Petero, renu aka muni ora, au ada ge daki di dubuve ḡoḡo vara, renu hoḡe iaḡa bera beta vaḡava ḡahiḡa vara.19Dakena va basileia kiva mi a moimisa, gerege otavado a vata ada oi bodibo vanu vava tage auki bodibo vara, mati otavado a vata ada oi baovare vava tage auka bao raḡira vara.” 20Gerege auki au ḡamituhe ḡanito ḡahigei ronu ia negu koita be boriti ḡahime auka Keriso.21Gerege Iesu raki au ḡamituhe kiro gevege auka Dirava rone eige auka so Ierusalema otito vara. Eigera dubu bauge ia mati dubu biava ia, renu aena kiare ḡahava iabera so mi iaḡa be iau dainehe da huhu ḡahi mati daka hoḡe raḡira vara. Eduge daka vani abigaḡa itaharahe daka urimi ḡoiraḡira vara. 22Gerege Petero raki Iesu nisiḡami ḡeahu otime auki namiḡi, roege, “Dirava vaḡahu ḡaha, di Rohite! Ḡuma roiare o negu riaḡa ḡoime.” 23Eduge Iesu raki aniḡoiare Petero kironu, “Oi ḡeahu ote, Diabolo! Akamu di oḡiḡi ḡumaḡe aki daure ḡahima, ai uhu ananave iabera ahata maka iaḡa iauge aki anana vima, beta Dirava au gera.”24Gerege Iesu raki au ḡamituhe kirogei, “Ana unuhuna di ḡahara vi di itahe oroḡisa, ama avaḡu ai sataurove agohare renu ana di itahe oḡisa. 25Mati oḡoreana iau maḡurive biava raḡisa iauka ḡatugeige vara, mati oḡoreana iau maḡurive di dainehe ḡatua iauka mi ḡoiraḡohira vara. 26Koita be vata ketake o uhuḡatu ḡahuare auna otavado maḡe be mimi vanu, edube iau maḡurive ḡatuisa? Se iauna otavado iaḡa be mi mohigei iau maḡuri riaḡa mi ḡoiraḡohisa?27“Eige Koita Ḡamika ramu vava seni au aneruve ruḡa au Mame maḡeve mi oroḡisa, gerege auna koita koba koba iau me mane damuna mohigeisa. 28Riaḡa vara daki roma, ia be ia rahirahe iabera so beta hoḡe raḡohira vara ate Koita Ḡamika vara vava seni uguhi ororo vara.”

Chapter 17

1 Vani agorokiva itaharahe, Iesu raki Petero mati Iakobo au ḡoḡe Ioane ruta nisigei iavaḡu ḡadihi nimu ada. 2 Iau niḡahege uhura Iesu eravaḡe raki iau vaḡotoni nune ḡoinu, renu au nie raki vani abaga naḡate ḡoi, mati au ogona kaeve ḡaitage vani abaga naḡate.3 Tutube viege Mose mati Elia iaberaki ḡaḡae ḡahanu, iauki Iesu ruta garaḡohege. 4 Gerege Petero raki Iesu ga ḡahi ronu, “Rohi bauge, no oroḡane ramu maḡe riaḡa vara; a maḡe roege, dana oi dubuka abigaḡa ḡosa, bera aie, bera Mose, mati bera Elia.”5 Auka gavege uhura, va abaga ketake be raki iau ada ḡaruanu, mati eno be raki ori uhura hakivi ronu, “Ora di Moe riaḡa vara; di sorukera; dakamu heḡiri ḡahima; iama au gare ihisa!” 6 Au ḡamituhea vava seni eno e gavege ihine, iauki siḡo raḡohi iau nie vata ada ḡoru raḡohanu. 7 Eduge Iesu raki iau ḡasina oroḡare auki kamui gevare, roege, “Urihiahe renu ia negu siḡo raḡohime.” 8 Gerege iauka ni iagemi auhe niḡahi, iauka koita be erara veite eduge Iesu auvaḡu ge iauki eraḡanu.9 Iauka nimu seni ugu raḡohege, Iesu raki ḡanito ḡahigei, “Ia negu ia iaḡa eraḡane koita be kirome ate Koita Ḡamika hoḡe uhura urimi ḡoiraḡare.” 10 Gerege au ḡamituhea iabaraki beraḡanu, “Gerege otavado beigena aena ḡahavaia roia Elia aukena uriḡoi oroḡisa?”11 Iesu raki kiro gevenu, “Riaḡa vara Elia raki uriḡoi oroḡisa mati aukena iaḡa inuhati ḡumava kiogeisa; 12 eduge daki ia kiro geima Elia ramu subuta gera auki oroḡonu, eduge koita iabara au toaḡe kiki veite, edube iauki au vaḡotoni iau ḡahara raḡege ḡumava kiogevege. Eige Koita Ḡamika tage ḡuma kobuḡa eige iauna huhu ḡahisa. 13 Gerege au ḡamituhea iau uhure raki bao raḡohanu auka Ioane Babatiso ḡare ra auki roege.14 Iauki ḡoiraḡohi koita iau vaḡotoni, ata be raki au ḡasina otime, auki komuko daivi guramare, 15 auki kironu, “Rohi bauge, di moe vaḡahu ḡaha, auka omo daure viare mati huhu vara rahora; auka nega dadaḡa vara auki au mi vene uhura au kirai se eia uhura au kiraima. 16 Renu daki nisiḡami ai ḡamituhea iau ḡasina otinu, eduge iauka maḡe ḡahiḡa veitera.”17 Iesu raki ronu, “Iakamu ihihi ḡamika mati tau berebe ḡahavaia, dana iai ḡasina gurami ate vaisu? Daka beta iai uhu berebe raḡare ate nega orei? Ḡami e mi di ḡasina oroḡiahe.” 18 Renu Iesu raki sua daure e ḡanito ḡahege, auki ḡami e ḡaremanu, gerege ḡami e raki inono veite maḡe ḡoinu.19 Gerege Iesu ḡamituhea iabaraki iorena au ḡasina otime iauki beraḡanu, “Esemena no sua daure e oiahia veite?” 20 Iesu raki boriti ḡahi gevenu, “Badivara iai ihihive ra raho veitera. Riaḡa vara daki ia kirogeima, iana iai ihihive na idi tahaka kusinaike naḡate ḡoiare, akamu nimu o ga ḡahi rosa, Oi vaḡava vi virei ote, auka rakaḡohi otito vara; eige iaḡa bera beta ai berebe ḡoiḡo vara.” 21 Edube a imimivi mati tamuta aena viege ana sua daure onaki koita bei oiahi hakivisa.22 Iesu mati au ḡamituhe iau bouge raki oroḡi Galileia bouraḡohi, eige auki boriti ḡahi gevenu. “Koita Ḡamika vara koita iau adahe ḡadimi iau aena derikehe ḡoiḡo vara, 23 renu iaukena ḡamisa, eduge vani abigaḡa ḡahiḡahe auka urimi ḡoiraḡira vara.” Iauki iau bouge au gare ihinu iauki uhu huhu raḡohanu.24 Iesu mati au ḡamituhe ruga Kaperanamu hakiraḡi, eige dubu damu idiḡare ḡahava iabaraki roḡahi Petero ḡasina beraḡanu, “Iai biage na dubu damu mae mima?” 25 Petero raki ronu, “Erege, aukamu kima.” Petero raki Iesu otine iagahe sirivi, gerege auki uriḡoi beraḡege, “Simona, ai uhu ananave na otavado anu? Oḡore iau gena vata ada rohiva iau damune mia? Iau ḡamuhe iau se ḡeahu koita be iau?26 Petero raki ronu, “Ḡeahu koita iau,” Iesu raki kironu, “Gerege ni ḡamuhe iabara beta dubu damu maema vara. 27 Eige, noka beta namigei roro vara, eve oti karava iaḡova, ḡanai karava vara; a negu au avaḡe baovi, aka muni tahaka be behu behu vara; ama miare mi mohigeisa aḡore ni ihehe.”
Chapter 18

1 Iesu ḡamituhea iabaraki oroḡi beraḡanu, “Unuhuna bauge va basileia uhura?” 2 Gerege Iesu raki ḡami ḡamika be ihiromi auki orogi iau vaḡotoni ramanu, 3 auki boriti ḡahigei ronu, “Riaḡa iakera daki ia kirogeima, ia iai ḡumaḡe nune ḡahigei ḡami ḡamika o naḡate ḡahege, veite ḡahare iaka beta va basileia uhura otito vara.4 Eige ana unuhuna avaḡu au mi ḡami ḡamika o naḡatenu aukamu va basileia uhura baugera. 5 Unuhuna ḡami ḡamika o maḡe ḡahima di ihehe auka da tagera auki da made gahima.6 “Koita be momona onaki da riaḡa ḡahare iau ada daure ḡuma kiare, au maḡeve ramu muni ketake be mi au enokehe raro vare mi eve dobukehe kira visa.7 Uhudau vana vata ketake ona otavado ana daure ḡahima! Ḡuma daure o iabara onaki ḡaḡae ḡahiḡa vara, eduge daure kiare koitava bu uhudau bena anu!8 Ana ai ade be se ai vase be ai ihihive avie ḡahima, ama dodo vare mi ḡeahu kira visa; au maḡeve ramu ama maḡuri maḡe uhura guramisa daure ai ada abu se ai vase abu iau dainehe ami vene uhura a kiravime.9 Mati ai nie ai ihihive daure ḡahege ama ḡiroi raka vare mi negevisa; au maḡevera ama ni kobabei maḡuri uhura sirivisa beta maḡe iau ai nie abu dainehe ami vene uhura a kiravime.10 “Ia negu momonaike o betia ḡahi geima; iakera daki ia rogeima, iau aneruve ra nega inuhati ge auki di Mame vava uiare ḡasina ḡaḡae ḡaha. 11 Badivara Koita Ḡamika oroganera koita dauraḡohane ḡahavaia maḡuri ḡahigeisa.12 Orena kimena ia anava? Ata be au mamoe ve tinahu be, gerege be dauraḡare, auka sokovaia utu igaḡu veite hakira igaḡu veite nimu ḡaregei oti mamoe dauraḡane e iaḡoisa? 13 Au behuḡare negahe, iakera daki iaki rogeima, au heḡirive ramu negu mamoe kobuḡa ei raho ketake ḡoiḡoara a utu igaḡuveite hakira igaḡu veite e iau gera au heḡirive ra aviera. 14 Ḡuma kobuḡa eige di Mame vava uiare eraki gahara veite mamoe bera dauraḡisa.15 Eduge ai oḡo nane be a daure ḡahege, ama oti ia abu gurahege ama au daure kine kirosa. Eige au ai gare ihege, iamu iai abu oḡo nana maḡe raḡi ḡoiraḡoha. 16 Eduge au ai gare ihihi veite ḡoiege, ama koita abu ḡaitage idigei aruta otisa, au gare rogevene iauma riaḡa ḡahi geisa.17 Ai oḡo nane gahara veite iau gare ihisa, ama dubu biava kirogeisa; edube au dubu ḡaheva ḡaitage iau gare ihihi veite ḡoiege, iauka itahe ḡaheva iabaki.18 Riaḡa vara daki aki roma, otavado ia vata ada oi kiege bodivanu vava tage auka bodibo vara, renu otavado a vahe ḡima oi vata ada vava tage auka vahe vahe vara. 19 Mati, riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, iana oḡoreana iai vata ada oi iai abu ia imimi raḡoha, di Mame vava gera iani kiki vara. 20 Eigera oreigena abu se abigaḡa ia di ihehe bouraḡoha, dakamu iai vaḡotoni.21 Gerege Petero raki au ḡasina oroḡare ronu, “Rohi Bauge, erege ekalesia be se di oḡonane be dai daure ḡuma kiarena, dana nega esebu au daurehe uhudau ḡahisa? Nega iatiriḡava se?” 22 Iesu raki kironu, “Daka beta onakime daki roma nega iatiriḡavaḡu, eduge, ama uhudau ḡahisa nega utu iatiriḡa hakira iatiriḡa vaḡu.”23 “Eigera Dirava au Basileiave kinera erehuta rohi be raki oroḡi au me ḡahatuhea au kohuve ni tabata ḡahi gevege ḡahave erageisa. 24 Au gure berabe viege uhura iauki ata be mi roḡahanu auka moni domaga bera auki au manu; 25 mati, auka beta riaḡahe ibinava kiki vara, gerege auki boriti ḡahi roma au, au mabare mati iau ḡamuhea mati iau kohuvea inuhati ḡaitage haegeisa.26 Gerege negu besubesu koita eraki au vaḡotoni komuko daivi guramare auki imiḡanu, Nega tinabe da moima, gerege dana iaḡa inuhati ibinava kisa. 27 Rohi eraki uhudau ḡahare, renu besuḡi roma aukamu iaḡa inuhati vagua ḡahi gevenu.28 Gerege ata eraki itahe hakivi au besubesu bamode be behuḡanu subuta au moni tinahu be mane era auki enokahe gigivare, kiroma, A dai moni mane ibinava ama kisa. 29 Au bamode raki komuko daivi guramare auki imiḡanu, So nega tinabe da moimege, gerege dana ai moni ibinava kiege ḡoiraḡisa.30 Eduge auki besibe vare auki mi vadibu iagava maiami atete au moni mane ibinava kisa. 31 Au sokuhea iabaraki otavado iau eraḡanu e uhu huhuava raḡare iauki oti badiva iau Rohive boriti ḡahanu.32 Gerege auki besubesu koita e ihiromi kironu, Aka besubesu koita daure vara! Daka a imimi viege daki a uhudau ḡahi akai beta a moni mane ibinava kiki ronu. 33 Ana so ai bamode uhudau ḡahare da a uhudau ḡahane naḡate?34 Eduge auki hoḡoime auki negu besubesu koita emi iauka ḡamisa ate auka moni mane ibinava kiki kosaisa. 35 Gerege di Mame vava tage koba koba onaki iai kisa, eduge iama iai soruke inuhati be iau daureve ḡaitage vagua ḡahi geisa.”
Chapter 19

1 Iesu raki iaḡa inuhati rogei kosavare auki Galileia ḡaremi Iudea oḡo kasihe otinuu Ioridana iaro hakirahe. 2 Koita mudaḡo iabaraki au itahe otege auki gure iau dikave maḡe ḡahi gevege.3 Faresia ḡahava bea iabaraki au ḡasina oroḡime iauki tarata ḡumava berabe raḡanu, “Ona ni aenave na ata be ieriri moimege auna ḡuma be iau dainehe au mabare besibe ḡahiḡa vanu au itoege?” 4 Iesu raki ronu, “Iana dahida veitenu ḡanai ḡanai Dirava kiogevene eramu ata be mati maḡi be,5 mati roma, Eigera ata ra au Mame mati au neine ḡare gevare au mabare ḡore bouraḡare, renu iauka iau abu ahata maka kobabe ḡahiḡa vara? 6 Eige iauka beta abu gera, eduge ahata maka kobabera. Eigera Dirava bouḡahi gevene, koita bera beta kasagei gevara.”7 Faresia ḡaha iabaraki kironu, “Otavado beigena Mose ronu aenava ata be au mabare ḡaremisa roare auka au betia ḡahare pepava kiare moimare auna ḡaremisa?” 8 Iesu raki boriti ḡahigei roma, “Iaka soru berebeta iabara eige Mose raki enaki ronu, eduge sina sinava gera beta enaki ḡoiḡovera. 9 Iakera daki ia kirogeima, ata be au mabare ḡaremare, eduge auka ni muduka veite, eduge auka betia ḡahare mati maḡi be mare auka ni muduka ata vara.”10 Au Gamituhea iaba raki kironu, “Enaki atabe au mabare ḡore kiare au maḡeve ra iauka beta bebe idigei gevara.” 11 Eduge auki kiro gevenu, “Koita inuhati gera aena o beta riaḡa ḡahi vara, eduge Dirava mohi gevene ḡahavaḡu gera. 12 Badivara be iabara onakime iauki ḡuru raḡanu, mati be iabara koita iabaraki aena ḡahi gevenu, be iabara beta maḡi idigei gevara badivara iaukera iauki aena ḡahi gevenu va basileia dainehe. Unuhuna a riaḡa ḡahima koitava aukena riaḡa ḡahisa.”13 Koita be iabaraki iau ḡamuhe idigei Iesu ḡasina otinu iau urave aukai au ade iau ada maemare iauni imimi visa. Eduge au ḡamituhea iabaraki iau ḡamuhe idigei oroḡane e nami gevenu; 14 eduga Iesu raki roma, “Momono ḡarire geiahe iau di ḡasina oroḡe, ia negu oia geima; onaki o iabara va basileia vara iauera.” 15 Auki au ade mi iau ada maemare maḡe ḡahigei itaharahe auka ḡaregei otinu.16 Nega beige ata be raki Iesu ḡasina roḡime auki beraḡanu, “Hadiba koita, dana otavado iaḡa be kiare guragu behi behive mimi vanu?” 17 Gerege auki kironu, “Esemena a gure da beraḡima otavado vana maḡe? Koita Kobuḡa beḡu geraki maḡe. A guragu behi behive ḡahara viege, ama aenave badina ḡahisa.”18 Ata eraki Iesu beraḡi roma, “Otavado aena vanu?” Iesu raki roma, “A negu ḡa kime; A negu ni muduka vime; A negu vahoime; A negu be iau ḡasina tarata ga rogeime; 19 Ama ai Mame mati ai neine matau ḡahigeisa; renu, Ama ai ḡaika ḡahatuhe iau ḡahara visa a avahu ai ḡahara vare naḡate.”20 Ḡami eraki kironu, “Dakamu e inuhati kiogevenu; mati otavado da so kiki veite?” 21 Iesu raki boriti ḡahi roma, “Ana urai akai maḡe riaḡa ḡoiege, ote, oti ai iaḡane inuhati haegei kosai, moni va idigei iaḡa veite ḡahava mohigeisa, eige ana vava ai damune misa; ame ḡoiraḡi di itahe oḡisa.” 22 Ḡami isaḡe eraki au ḡare ihare, uhu huhuta ḡahe otinu, badivara auka ada bubu koitavara.23 Iesu raki au gamutuhea boriti ḡahigei roma, “Riaḡa vara daki iaki rogeima, ada bubu ḡahava iabara vava otitoara iau gera bere berera. 24 Ḡaitana daki roma, kamela vara nila vakava riaḡahe siri sirivara eduge ada bubu atavara Dirava basileia ve uhura otitoara bere berera.”25Au ḡamituhea au gare ihine negahe, iauki ḡaḡu raḡohime iauki berabe raḡohi onaki ronu, “Gerege unuhuna bina maḡuri vivi vanu?” 26Iesu raki niḡahi era gevare auki ronu, “Koita iabara beta riaḡahe kiogeige vara, eduge Dirava aige iaḡa inuhatige auka kiogeige vara.” 27 Gerege Petero raki boriti ḡahi roma, “Eraḡa, nokamu iaḡa inuhati ḡare gevare noki ai itahe oḡia. Nona mati otavado be mimivanu?”28 Iesu raki boriti ḡahigei ronu, “Riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, iaḡa inuhati isaḡe ḡahi gevare negahe, Koita Ḡamika au teronave adahe guramare, ia di itahe oḡiare ḡahavaia ḡainage terona utube abu iau ada gurahare, iana Isaraela iau tene utube abu e iana nitabata ḡahigeisa.29 Mati iana oḡoreana ia di dainehe iai matame se iai oḡo nanuhe se ai amakine se Mame se neine se iai ḡamuhea, ia ḡare gevenu , iaka nega tinahu be se maḡuri behi behive mimivara. 30 Eduge oḡoreana uriḡaha iauka ihie ḡahiḡa vara, renu ihie ḡahava iabara uriḡahiḡa vara.”
Chapter 20

1“Va Basileia vara erehuta mata bia be raki vagutu maḡa urimi otime auki koita be idigevege iauka au ḡeḡehe me misa. 2Auki gaḡagei aukena vani be me kiare damua mohigeisa, enaki kiroge vare auki besugei ḡeḡe iauki otinu.3Auki vani iaḡa igaḡu veite uhura hakivi otinu, ata be eragevege iauki ena rahira kava me veite. 4Gerege auki gaḡagei, ‘Ia ḡainage oti ḡeḡe me miahe, dakena damu kobuḡa e ia mohigeisa.’ Iauki bina otinu.5Auki vani ububu kasiva mati vahiḡeta vani iaḡa abigaḡa otinu, ḡuma kobuḡa e kinu. 6Nega tina kibe vani iaḡa adakasiva uhurahe auki mati hae kiare gabuhe otege ata be iabaraki rahege auki eragevenu; auki bera gevenu, ‘esemena ia vani o uhuḡati iaḡa be kiki veite?’ 7Iauki boriti ḡahi ronu, ‘Bera no gaḡa geige veitera noka oti ḡeḡe me misa.’ Auki kiro gevenu, ‘Ia ḡaitage otiahe ḡeḡe me miahe.’8Vani ugugua ge, ḡeḡe biava raki au ḡeḡe nitabata ḡahare atava ihiromi kironu, ‘Me ḡaha ihirogei iau damune mohigeve, ihie roḡahi me mane e iaue ana uriḡoi mohigeisa ihiege ana uriḡahi orogi me mane iauie kisa.’ 9Negu vani iaḡa adakasiva me manu e iabaraki oroḡi, iau damune ra erehuta vani uhuḡatu me raḡara iau damune naḡate. 10Eige uriḡahi me mohigevene ḡahava iabaraki iau damune misa ro oroḡonu, ge iau anavane iauka iau damune tinabe rahoḡahi mohigeisa; eduge iau ḡaitage damu kobuḡe iauki mohigevenu.11Iauki iau damune mare itaharahe iauki ḡeḡe biava hoḡahi, 12roege, ‘Ata oia ihie me mohi gevene e iabara vani iaḡa kobuḡa kibera iauki me manu, eduge amu iau damune mohi gevene erehuta iauka vani uhuḡae no ruta me miage vani hedo uhura naḡate.’13Eduge auki iau be kironu, ’Vasi, daka beta akera daki a daure ḡahanu; nona beta riaḡa ḡahanu noka vani be me miare damunava misa? 14Negubutu ai damune mare bina ote; daka urai negubutu ata oreana ihie me manu e damune beta rahoḡahi moimisa ia mane ada.. 15Dana bina riaḡa davahu di moni vehe beta di urave be kikivanu? Se mama raḡohimena badivara di ade ra baobao vera koita iau. 16Eige Iesu raki netu netua onaki ronu, oḡore iana ihie iaukena uri ḡahisa oḡore iana uriḡahanu iauka ihie gahisa.”17Iesu Ierusalema ḡadimi otine, auki au ḡamituhea utube abu nisigei ḡeahu otime, auki iau oḡiege uhura norena gaḡa gevenu, 18“Ihiahe, noka Ierusalema ge noki ḡadihi ota, renu Koita Ḡamika varamu eige iauna mi aena kiare ḡahava mohigeisa. Iaukena au hoḡe ḡumaḡe riaḡa ḡahege iauna hoekisa; 19oige iauna mi ḡeahu ḡaha mohigevege iauna eha iahia ḡahi mati hodivi atete iauna satauro ḡahisa; eduge vani abigaḡa itaharahe auna urimi maḡuri vi ḡoiraḡisa.”20Oige Sebedaio mabare raki Iesu ḡasina otinu au ḡamuhe abu ruḡa tage, gerege auki uriḡoi ḡorumi maḡe ḡahare auki imiḡanu. 21Iesu raki beraḡanu, “Otavado ḡahara gena a vima?” Auki kironu, “Ana beta riaḡa ḡahi roroanu di ḡamuhe abu ruḡa bera ai vamaḡahe bera ai vagadahe iauna gurahisa.22Eduge Iesu raki ronu, “Iaka dibana veite otavado ḡahara gena ia raḡoha. Da huhu evia isa roiare iana riaḡahe ivanu?” Iauki kironu, “No tagera ivara.” 23Iesu raki kiro gevenu, “Iaka riaḡahe ivara di kapusihe, kobuḡa berege unuhuna di vamaḡahe se di vagadahe guramisa, era beta daki rosa vima, eduge oḡore iana di Mame riaḡa ḡahigeima e iau iera.” 24Iau ate utube ga o ihire, iauki ḡami aburuḡa ho ḡahi gevenu.25Eige Iesu raki iau bouge ihirogei bougeime auki kirogevenu, “Iaka dibana daure iau hedoke raki idigeima mati urigatu gevare ḡahava tage hedo inuhati iaugera. 26Eduge era beta ḡuma vara; ia negu iai e anaime Iai be aukai urai ihi rahote ḡoisa auka iai besu besu koitave ḡoigoara, 27mati bena urai aukai uriḡatuḡa koita ḡoisa era auka ḡoiraḡi iai bouge iai besu besu meve ena kiogeige koitava ḡoiḡoara; 28erehuta Koita Ḡamika oroḡone naḡate auka beta koita be iabara au meve kiogeisa eduge aukena bunu iau besu besu meve oḡiḡiva viogeisa, mati au maḡurive mi maiamisa koita inuhati iau dainehe.”29Iesu mati au ḡamituhea ruḡa Ieriko ḡarehane, koita dadaḡava raki iau itahe otinu. 30Ata abu ni veite iabaraki ḡuma ḡaika gurahege uhura iauki ihinu Iesu raki oḡi hanevege, iauki bara raḡohi, “Ni Rohite, Davida Moe, no uhudau ḡahigeve!” 31Koita iabaraki namigei roege keri ḡahiahe; eduge iauki ḡaitana bara raḡi roege, “No uhudau ḡahigeve, ni Rohite, Davida Moe!”32Iesu raki ramare auki ihirogei, roege, “Iana otavado ia ḡaharahe raḡoha dakai iai kisa?” 33Iauki kironu, “Ni Rohite, nokamu uraraḡi akai ni nie baogeisa.” 34Gerege Iesu raki uhudau ḡahigei iau nie kamugei. Tutube viege iauki niḡa niḡa raḡohare iauki au itahe oḡinu.

Chapter 21

1Iesu mati au ḡamituhe ruḡa oti Ierusalema kahika ḡahare iauki oti Betefage hakiraḡi, Oliva nimu ḡaika, eige Iesu raki au ḡamituhe abu besugevenu, 2auki kirogevege, “Oti iai vaḡotoni oḡo be ramu enu, iaka negu doniki bera raro rarove behube vara, ḡamikave ḡore; vahege vare iama nisigei oroḡisa. 3Koita bea iaḡa be roege, iama kirosa, ‘Rohi bauge eraki ḡaharahe viogeima gerege auma vaina ḡarire geisa.’4Ḡuma oramu ḡaḡae ḡoinu peroveta koita e ḡare bina riaḡa ḡahiḡa vara, roege, 5“Ierusalema oḡo ketake e boriti ḡahiahe,Eraḡiahe, iai rohite ramu e oroḡima,manauve, renu auka doniki ada ge auki ḡuivanu,renu doniki ḡamika dehiehe gera.”6Au gamituhea iabaraki au boriti ḡahi gevene ḡumahe kiogevenu; 7Iauki doniki mati ḡamikava nisigei roḡahege iauki ogona idigei iau ada ḡosi gevege, Iesu raki ḡadimi adahe guramanu. 8Koita dadaḡa iabaraki iau ogonave idigei ḡumaḡa tatagei, mati be iabara idi hanaka bokogei ḡumaḡa tatavare gevege.9Koita dadaḡa au vaḡotoni uriḡahi otege be iabara au itahe oḡiege iauki bara raḡohi roege,“Davadi Moe Maḡe ḡahi iahe!Maḡe ḡahiahe auka Rohi Bauge ihehe ge auki oroḡima!Aumi no vava Moteaha!” 10Iesu raki Ierusalema hakivi, koita iabaraki kou kiege heḡiri raḡohi, berabe raḡi roege, “Ona unu hunu?” 11Koita iabaraki to raḡohi roege, “Ora Iesu peroveta koita era, Nasareta Galileia ge auki oroḡanu.”12Iesu raki dubu ḡadimi time auki hae kiegare ḡahavaia inuhati oia gevenu, mati moni senisi ḡahegare patava renu uguha haevege ḡahava iau guragu iaḡane inuhati iagegei bohu gevenu. 13Auki boriti ḡahigei ronu, “Dirava ra onakime auki ronu,‘Di iagera imimi iaga vara’;eduge iaka mime iaki ia vaho ḡaha iau hata gabune kia.” 14Koita ni veite mati vasi daurete ḡahava iabaraki au ḡasina dubu otege, auki maḡe ḡahi gevenu.15Eduge dubu baugea mati aena kiki ḡahava iabaraki au me maḡe kiege koita maḡe ḡahi gevege eraḡei, mati iauki ihege momona iabaraki bara raḡohi roege, “Davida Moe Maḡe ḡahiahe,” iauki ho ḡahanu 16gerege iauki beraḡi ronu, “Ana ihima otavado iau roia?” Iesu raki kirogevenu, “Erege; iana buka aena dahida veitenu,‘Iakamu momona ia mati karukarea iau avaḡehehadiba ḡahigei ḡuma maḡe kiogeva mati noḡova tage’?” 17Iesu raki ḡare gevare, auki urimi otinu Betani vahi kobabe ei iaḡanu.18Va tahege Iesu raki oḡi ḡoiraḡi Ierusalema otinu. Au ḡumaḡa ge auki ḡubu raḡanu. 19Auki suke idibe ḡuma ḡaika eraḡanu, gerege auki erarava tiege maka veite hanaka unaḡe. Gerege auki idi eki ronu, “Aka beta ḡaitana makate ḡoiḡoara!” Tutube veite suke idi era hoḡe raḡanu.20Au Ḡamituhea iabaraki eraḡare iau bouge ḡaḡu raḡohi, roege, “Orena kimena suke idi e vaina hoḡe raḡanu?” 21Iesu raki kirogei, “Riaḡa vara daki roma, iai ihihive ia riaḡa ḡahare mati uhu abu veite ḡoiare, se beta da suke idi virei kine naḡate, mati beta oḡu geraki eduge iaka nimu o tage ga ḡahege, ‘Oi rakahoḡi eve uguha,’ auka auvahu rakahoḡi eve uguguara. 22Ana riaḡa iaḡa bena a ḡaharahe imimiva kima, aka iaḡaniva mimivara.”23Iesu raki ḡoiraḡi dubu otinu uhura, dubu baugea mati koita baugea iabaraki au ḡasina time iauki beraḡanu, “Otavado hedo beigena a me o kiogeima, mati unuhuna ieriri a moimanu?” 24Iesu raki kirogei roma, “Berabe kobabera daki ia mohigeima; ia makava da boriti ḡahege, gerege dana ia boriti ḡahigeisa unuhu hedokehe gena da me o kiogeima.25Oreigena Ioane ieriri marena au babatiso viege, Dirava ai gena se koita iau gena?” Iauki iavahu gure bebe bera gevege iauna kiege eseki roroanu, “No negu roare, ‘Dirava ai gera,’ auka noki rogei gevara, ‘Menu gena ia Ioane riaḡa ḡahiga veite?’ 26Eduge no mati roare, ‘koita iau gera,’ noma koita iau siḡore raḡohisa; badivara iauka iau uhuḡati gera Ioane ra iauki riaḡa ḡaha auka peroveta koita vara.” 27Gerege iauki Iesu kironu, “Noka dibana veitera.” Iesu raki mati boriti ḡahigei ronu, “Da tage beta ia boriti ḡahi geige vara dana ieriri oreigena da ḡuma o kiogeima.”28“Otavado ana ia anava? Atabe au ḡamuhe mo abu; auki oti ḡami bauge besugime auki ronu, ‘Di moe negubutu oti ḡeḡe me ma.’ 29Auki besibe vi ronu, ‘daka be otitoara’; eduge auki ihie ananavi ḡoiragare auki otinu. 30Iau Mame raki ḡami abu ḡahiḡava ḡasina otime auki ga kobuḡa e kironu, auki itonu, ‘da kena otisa, mama’; eduge otito veitera.31Iau abu iau uhura unuhuna iau Mame rone meva kinu?” Iauki ronu, “Ḡami bauge.” Iesu raki kirogevenu, “Riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, takisi gogoare ḡahava mati ni muduka raḡare iaba ramu Dirava basileiave uhura ia uriḡatugei otitoara. 32Ioane iai ḡasina orogone ra ḡuma ieririva ge auki oroḡonu eduge iaka riaḡa ḡahiḡa veitera, edube takisi gogoare ḡahavaia mati ni muduka ḡaha iabara iaka riaḡa ḡahanu; renu ia ihie eraḡane tage iakamu beta anana raḡohi ḡoiraḡare riaḡa ḡahanu.33“Badigomu be mati ihi iahe. Nega beige mata bia be raki ḡeḡe be kinu, auki ḡarava kiare, au make kiki abava tage, renu ḡeḡe nitabata ḡaheva iau niḡa niḡa iagava tage ḡonu. Gerege auki ḡeḡe nitabata ḡahi gevare iau ada uhura maemare auki oḡo ḡaremi mata bei otinu. 34Ḡeḡe taboro ḡahiḡa negava raki kauege, auki au me ḡahatuhe besu gevenu ḡeḡe nitabata ḡahare iau ḡasina au ḡahune mimiva otinu.35Eduge ḡeḡe nitabata ḡahava iabaraki au me ḡahatuhea oiagei, be hodivi hoekare, mati muni tahu ḡahi gevege. 36Auki ḡaitana au me ḡahatuhe dadaḡa besu gevenu, uriḡoi besu gevene era avie; eduge iauki uriḡoi ḡuma kobuḡa e iau kinu. 37Netunetu ge auki au moe besuḡanu iau ḡasina, roege, ‘Iauka negu di moe matau ḡahiḡa vara."38Eduge ḡeḡe nitabata ḡahare ḡahavaia au moe eraḡane, iauki onaki ronu, ‘Oramu ḡeḡe o biava moera; no ḡami hoekare noma au ḡeḡe noni misa.’ 39Gerege iauki ḡami hoekare, miare ḡeḡe itaharahe kiravanu.40Gerege negu ḡeḡe biava oroḡare na otavado auna kikivanu ḡeḡe nitabata ḡahare ḡahava iau?” 41Iauki boriti ḡahi ronu, “Auka negu koita daure inuhati ḡahigei hoeki gevare, auna ḡeḡe emi koita be mohigeisa, gerege iauma au ḡeḡe make kiki negahe au ḡahune tage anavisa.”42Iesu raki kirogevenu, “Iana Buka aenava dahida veitenu:‘Muni bera iaga ḡovare ḡahava iabara besibe ḡahamuni eramu au ḡaikera;Ora Rohi bauge au kikivera,renu eramu heḡiri erara vaḡa maḡe vara’?43Eigera daki iaki rogeima, Dirava basileia vera auka iai mi ḡoiraḡare mati mi oḡore iana madika maḡe kiare e mohigei gevara. 44Unuhu na muni ada desuraḡi ḡohima auka hosaraḡi tina tina ḡoiḡo vara; mati koita be ada gena au desuraḡi ḡohima auka ḡami hoeki kivara.45Haroro baugea mati Faresia ḡahaia au badigomuve ihine negahe, iauki dibana ḡahanu auka iaukera auki iau gare vima. 46Gerege iauki au ni taḡotaḡo mimiva ronu, eduge koita dadaḡa eige iauki siḡo raḡohanu, badivara iauki roia Iesu rai peroveta koita ḡoisa.

Chapter 22

1Iesu raki ḡaitana badigomua koita gaḡa gevege roege: 2“Va Basileia vara onaki ḡoiḡovera rohi be au moe maḡi mare rigiva kiare naḡatera. 3Auki au besubesu ḡahatuhe besugei iauki oti au ihiro gevene ḡahavaia au moe maḡi mare rigiva kinei, eduge iauki besibe raḡi ororo veite.4Gerege auki ḡaitana au besubesu ḡaha be mati besugei, roege, “Da ihiro gevenu ḡahava boriti ḡahigeisa: Eraḡiahe, da rigi o kinera, di ada vasi vasive iaḡani ḡainage damu ḡahi gevenu, renu iaḡa inuhati gera netu raḡanu; oroḡiahe,’5Eduge au ihiro gevene ḡahava iabara au totovehe otito veite, bera ḡoiraḡi au ḡeḡehe otinu, bera au meve kikiva otinu, 6be iabara au besubesu ḡahava kamugei, ḡoḡai ḡahigei, renu ḡahi hoeki gevenu. 7Negu iau rohite raki hoḡoi. Auki au besubesu ḡahatuhe inuhati besugei, iama oti ḡa kine koitava ḡahigei hoekigei renu iau oḡe tage iama gabuisa.8Eige auki au besubesu ḡahatuhe boriti ḡahigei ronu, ‘Rigi meva ramu netuanu, eduge da ḡanai ihiro gevene dakamu beta ihirogei gevare. 9Otiahe oḡo uhura, oḡoreana ia eragevare iama ihirogei iauma rigi demaka oi oroḡisa.’ 10Gerege au besubesu ḡamituhea iabaraki oti ḡumaḡa koita maḡea se daure ia inuhati bougevare, iauki nisigei oti rigi me iagava tobo ḡahanu.11“Eduge iau biage raki oroḡi iau ihiro gevene ḡahavaia erageisa, edube auki atabe eraḡege auka ogonava nune vara auki kinu, 12gerege auki beraḡi ronu, ‘Vasi, esemena a ogona maḡe be kiki veite, renu orena kimena a sirivanu?’ Eduge ata era ga be roro veite.13Eige iau biage raki au ḡahatuhe kirogei, ‘Au vase mati au ade raro gevare, iama mi itahe vadibua kiravisa, eige auna nivi atete au eḡie iana gi raḡohisa.’ 14Dadaḡa vara auki ihiro gevenu, eduge rore kibeḡu gera auki idigevenu, oḡoreana au totove ihine.”15Faresia ḡaha iabaraki bouraḡohi tarata ḡuma bei iauka beraḡisa ronu. 16Gerege iauki iau ḡamituhe bea mati Heroda koitatuhe ruḡa besugei au ḡasina otinu, roege, “Hadiba Koita, noka dibana aka ga riaḡa koita vara, mati aka Dirava ḡumaḡe riaḡa vara aki kirogei, renu aka be nune ḡahiḡa veitera; aka anana veite auna koita bauge vanu se veitenu. 17No boriti ḡahigeve, orena kimena a anaima. Aena ona riaḡa vanu, noma Kaisara tax moimisa, se veite?”18Eduge Iesu ra dibana iau tarata garea, eige auki kirogevenu, “Iaka avanaḡe ḡaha iabara, otavado beigena ia gure da taraḡisa roia? 19Aso negu muni tahaka be mi da ḡaḡiromiahe.” Gerege iauki be mi moimanu.20Gerege Iesu raki beragei, “Ona unuhu vari vade mati ihe iana onu?” 21Iauki ronu, “Kaisara iera.” Gerege Iesu raki boriti ḡahigei ronu, “Eige Kaisara ienu iama mi moimisa, mati Dirava ienu iama mi Dirava moimisa.” 22Iau au gare ihine, iauki ḡaḡuraḡohi; eige iauki ei ḡarehi ḡeahu otinu.23Vani kobuḡa eige Sadukea ḡaha be iabaraki Iesu ḡasina oroḡime, iauki boriti ḡahi ronu koita bera beta hoḡe raḡare mati urimi ḡoiraḡira vara; renu iauki beraḡi, roege, 24Hadiba koita, Mose ra onakime auki ronu, ‘Ata be ḡamika veite hoḡe raḡare, au ḡoḡe ra au ḡobuve miare, gerege iauna iau ḡamuhe raho ḡahigei erehuta ata hoḡe raḡane au ḡamuhea.25Negu oḡo nana iau ate inuhati iatiriḡava gera iauki uiege; ata bauge raki maḡi mare, auki ḡamika veite hoḡe raḡanu, gerege au ḡobue ḡaremanu au ḡoḡe ḡasina. 26Au ḡoḡe abu ḡahiḡava ḡuma kobuḡa ei, mati abigaḡa ḡahiḡava tage, oti netunetua iau ate iatiriḡava iau. 27Netunetua, maḡiva tage raki hoḡe raḡanu. 28Maḡurivi ḡoiraḡira vara, gerege, auna iau ate iatiriḡava unuhu mabare renu? Iaukamu iau bouge maḡini kinu.”29Iesu raki boriti ḡahi gevenu, “Iaka otito daure vara iaki raḡoha, badivara iaka Buka aena se Dirava hedoke tage iaka dibana veitera. 30Hoḡe koita urimi ḡoiraḡare iabara beta maḡite se mabate ḡahiḡa vara, eduge iauka vava aneru naḡate ḡahiḡa vara.31Gerege hoḡe uhura maḡuri raḡohare, ana buka dahida veitenu otavado Dirava ia boriti ḡahi gevenu, 32‘Dakamu Aberahamo, Isako, renu Iakobo iau Dirava vera’? Auka maḡuri ḡahe iau Dirava vera, beta hoḡe ḡahe iau iera.” 33Ḡaru ḡahaia iabaraki au gare ihime iauki ḡaḡu raḡohanu.34Faresia ḡahava iabaraki ihege Iesu raki Sadukea ḡahavaia kou kiege avigahanu, gerege iauki iau bouge bouraḡohi, 35mati iau bera aena hadiba koita vara, eige auki tohoḡi beraḡani. 36“Hadiba koita, aena uhura orena aena bauge?”37Iesu raki kironu, “ ‘Ama Rohi Bauge ai Dirava ve ḡaharahe visa, ai soruke inuhati, mati ai suare inuhati, mati ai uhure inuhati.’ 38Ora sina sinava oroḡi negu aena ketake riaḡa vara.39Renu aena ketake abu ḡahiḡava aukamu onu: ‘Ai ḡaika koitave ama au ḡahara visa a avahu ai ḡahara vare naḡate.’ 40Mose aenave inuhati mati peroveta ḡaha iau hadiba ḡumaḡe iabaramu aena o abu ro gevene iau gena iana iahe iahe misa.”41Faresia ḡaha be iabaraki bouraḡege. Iesu raki bera gevenu: 42“Iana orena kimena ia Keriso anava? Auna unuhu moenu?” Iauki kironu, “Auka Davida moera.”43Auki kiro gevenu, “Orena kimena Horu Aena Davida uhurehe ga gahe gena au ronu, Rohi Bauge, 44‘Rohi Bauge eraki di Rohive kironu,“Di vamaḡa kasihe gurama,atete dana ai enana ḡahatuhe idigei ai vasi derikehe ḡosigeisa.” ’?45Ama Davida ra roma Rohi bauge, orena kime auka au moe?” 46Koita bera mati au berabeve makava roro veitera. Vani eigera bera mati au berabebe vivi veitera.

Chapter 23

1Iesu raki garu ḡahaia mati au ḡamituhea gaḡa gei ronu, 2“Iana Aena ḡahaia renu Faresia ḡahaia aumu hedo mohi gevenu iauka Mose ga hane ḡahiḡa ḡahatuhe iabara; 3eige, iama iau gare ihigevare mati ḡumahe oḡigeisa, edube ia negu iau kiogevare tohogeime, badivara iauka iau ga raḡohare ḡumahe oḡiḡi veitera.4Iauka iaḡa isukate, mati berebere ra iauki ruhiḡa, mati iauki mi koita be iau ada ḡosigei, eduge iauka beta riaḡahe iau ada kakunehe beta iahegei gevara. 5Iaḡa inuhati gera iauki kiogevenu koita iabara erageisa; edube iau gera iauki idigei iau varikehe mati iau adahe rarogei mati tinabe ketake ḡahi koita iabara erageisa iauka Dirava kamui berebe ḡahava iabara.6Iauka gabu maḡeva iauki ḡaharahe raḡoha rigi negava mati dubu uhura iauka guragu gabu maḡeva gurahisa, 7Iau urave koita iabara hae kiare gabuhe mataua maḡe ḡahigeisa, mati rosa hadiba koitaia.8Eduge bea negu ia idigei hadiba koita rogeime, badivara hadiba koita vara kobabera, iaka iai bouge gere gereve iabara. 9Mati ia negu vata ketake o ada be mi rome mama, badivara iai Mame ra kobabera--vava uiare. 10Se ia negu ia bebe idigei uriḡatuḡa koita rogeime, badivara iai utiḡatuḡa vera kobabera, auka Keriso ra.11Iai uhura be iau mi raho ḡahare auka ia besubesu koitave ḡoiḡoara. 12Unuhuna auvahu aumi raho ḡahima, auma manau visa, mati unuhuna manau vima auka raho ḡahiḡa vara.13“Aena ḡahaia mati Faresia ḡahaia, tarata ḡahaia! Iaka koita iau basileia otito ḡumava iaki koua. Edube ia iavahu ḡaitage uhurahe otito veitera, eduge be iau otito ḡumaḡe iaki kougeve. 14“Aena ḡahaia mati Fariea ḡahaia, kava tarata vane ianu. Badivara iaka ḡobu taragei iau iage kohuve idigei, mati ḡuriḡuri eige rogei be iabara ia erageisa; eigera Dirava ra iau kiare gahuara isukate ḡoiḡoara. 15Kava tarata vane aena hadiba ḡahaia mati Faresia ianu. Badivara iaka eve mati vata ketake ora iamu ioa ḡahanu iakai koita kobabe maḡuri ḡahisa, renu iaka mi auka ia bei ḡoisa, eige iai ḡaitage iau daure ḡahune tage mi vene uhura ia kira geige vara.16Kava uriḡatuḡa ḡaha daure ia, iana niḡa niḡa veitenu ia gure roia, ‘Unuhuna dubu aena ihehe be ominue varera maka veitera, eduge unuhuna Dubu aenava ominue viege auka au gare riaḡa ḡahiḡa.’ 17Iakamu ni kopute mati omoto veitea! Orena ihi rahote, negu golo vanu se, Dubu uhura golo aena ḡahare enu?18Onakime iaki roia, ‘Koita be pata o ḡaika ominue vare ra iaḡa be veitera, eduge au iaḡa be pata ada ei ominue ḡahege auka e badina ḡahiḡa vara.’ 19Kava ni kopu ana ianu! Orena ihi rahote, iau mohimohi raḡare enu se aena iaḡa be iau aena ḡahare pata vanu?20Gerege unu huna ominue vima pata aena e ihehe, e aukena pata aena e mati pata ada iaḡaniva inuhati iau ominue visa; 21mati au negu Dubu ei ominue vareva, auka Dubu ei mati Dubu e uhura uiare Diravava auge auki ominue vima; 22mati koita be va ihehe ominue vare, auka ominue vara auki vima Dirava terona vehe mati ḡaikahe unuhuna au ada ḡuramima.23Kava tarata vana aena ḡahaia mati Faresia ḡaha ianu! Badivara iamu demaka maḡe ḡahiḡa madikava tinatina iaki boubou naḡate mi Dirava moima, eduge aena ga baugea iaka matau ḡahiḡa veite: aena bauge o iabara iana idigei koita bea mati vaḡahu ḡahi geisa. 24Kava uriḡatuḡa ḡaha daure ia! Iakamu iaḡa kusinaike be ai eia uhura ariraḡare iamu kokiva, edube iaka kamela ketake erara veite iara soneva!25Kava tarata vana aena ḡahaia mati Faresia ḡaha ianu! Iaka iai tamuta kohue itahara vaḡu ketova, eduge uhurava vara ididi kava ḡumaia mati ḡuma daure ia iabaraki tobo raḡohanu. 26Iaka ni koputea Faresia ḡahaia! Otavado vanu kapusi uhura e uriḡahi ketoviahe, gerege itaharava tagena maḡe ḡoisa.27“Kava tarata vana aena ḡahaia mati Faresia ḡaha ianu! Iaka erehuta hoḡe ḡaha iau midavave itaharava iau regui kae ḡahare, eduge uhura vara hoḡe ita mati miro raki tobo ḡahanu. 28Ia ḡaitage koita itahe ia eragevare iaka maḡe iabara, eduge iai uhure iaka tarata mati ḡuma daure raki ia toboḡa gevenu.29“Kava tarata vana aena ḡahaia mati Faresia ḡaha ianu! Iaka peroveta ḡaha mati Dirava riaḡa ḡahege ḡahava iau abate gevene gabua reḡugei mati herati ḡahigeva, 30mati iaki ronu, ‘No ni tenetuhe iau ḡuru raḡane negahe ḡoinebe, iau peroveta ḡaha ḡahi gevene noka beta iahe gevenu.’ 31Eige iaki iavahu ia ḡaḡae ḡahigei iaka peroveta ḡaha iau ḡahigei hoeki gevene iau tenetuhe iabara.32Oti kiege netu netua tiahe, iai iahuvea sina sinava kinehe. 33Inuhu daure ma ḡahanu! Iana negu vene ia besugevare iana orenaki siviḡoro raḡira vanu?34Eigera daki negu peroveta ḡahaia, uhuvaka ḡahaia, mati aena kiki ḡahavaia, iai ḡasina besu gevenu. Eduge iaki be ḡahigei hoeki mati satauro ḡahigei, renu dubu uhura be hodigei, iaogei oḡo bei oti oḡo bei, 35gerege ḡuma maḡe kiogevege ḡahava ḡahi gevene ḡahuara iai ada gera. Abela ḡuma ieriri koita mati Barakia moe Sakaria ia pata aena padahege iaki ḡami hoekanu. 36Riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, negu tau o ḡahava iaukena ḡahua misa.37“Ierusalema, Ierusalema, iaki peroveta ḡaha ḡahigei hoekigei mati Dirava besu besu ḡahatuhe muni tahu ḡahigei! Dana nega esebu da urai iai ḡamuhe idigei di ḡaika bougeisa, erehuta uguha au ḡamuhe inuhati au akahanehe baku gevare naḡate, eduge iaki besibe raḡanu. 38Eige iai Dubu vera koita veite mati ahake ḡoigoara. 39Iakera daki ia boriti ḡahi geima, iaka beta da eraḡi ḡoiraḡohira vara atete ia rosa, ‘Rohi bauge ihehe oroḡare koitava iama maḡe ḡahisa.’ ”

Chapter 24

1Iesu raki Dubu uhura hakivi itahe otege, au ḡamituhea iabaraki au ḡasina oroḡime iauki uhuḡatu aukai otavado iau Dubu kiogevene e erageisa. 2Gerege Iesu raki bera gevenu, “Iana iaḡa inuhati erageva se veitenu? Riaḡa vara daki ia kirogeima, muni kobuḡa be tagera beta uara au gabunehe; iauka inuhati dede raḡohira vara.”3Iesu Oliva nimu ada ḡuramane uhura, au ḡamituhe iabaraki ḡoḡohu au ḡasina otinu, iauki beraḡi ronu, “No boriti ḡahigeve, a rogevene o inuhati gena vaisu ḡaḡae ḡahiḡa vanu, mati otavado toavana ḡaḡae ḡoiḡoanu a ḡoiraḡi oroḡare renu vata ketake o netunetua?” 4Iesu raki boriti ḡahigei roma, “Iama iavahu iai ḡabide reḡugeisa bea negu ia tarageime. 5Badivara koita dadaḡa iabara di ihehe oroḡi roroara, ‘daka Keriso ra!’ mati iauka koita dadaḡa tarageige vara.6Eduge iaka ḡarara kerike ihigei gevara mati ḡarara badia; eduge ia negu anana momo raḡohime; onaki o iabara ḡaḡae ḡahiḡa vara, eduge beta netu netua raki kauanu. 7Iaka ihege mata be iaugera iaukame bebe ḡoḡai ḡahigei mati ḡarahi, mata au bouḡige ramu ḡubu raḡohi mati vata vaḡava ia kauka vara: 8Iaḡa o inuhati geramu erehuta ḡami karuka ḡaneganei ḡuruare huhua naḡatera.9“Eige iauna ia idigevare ia daure ḡahigei mati ia ḡahigei hoeki geisa, renu mata o koitava inuhati gena ia betia ḡahi geisa di dainehe. 10Renu koita dadaḡa iabaramu negu iau ihihive ḡaregei, bebe daure ḡahigei gevara renu bebe betia ḡahigei gevara. 11Gerege koita iabara roḡahi peroveta avanaḡe raḡisa mati ia taragei ḡeahu ota.. 12Badivara ḡuma daure tage ramu iau hakiraḡi, koita maḡe iau ihihive renu iau bebe ḡaharahe raḡohare ḡainage ribiribe ḡahiḡa vara. 13Eduge unuhuna uhu berebe vima auka netu netua maḡuri mimi vara. 14Gerege badi maḡe o koita iabaramu vata ketake o ada ro ioa raḡisa, Dirava gare noma ni bouge ihisa mati riaḡahisa; ihiege netu netuana kauisa.15“Iaka negu dubu aenava iaḡa daure be ramare erara vara, peroveta koita Daniela raki badiva ronu (ga o dahare ḡahavaia makava na otavado vanu), 16gerege oḡore iana Iudea uhura iama siviḡoro raḡi nimu otisa; 17koita bena iaga ada gena auma ḡoromi oti iaga uhura au kohue idigeisa; 18unuhuna itahe me mimare au negu au ogonave mimiva ḡoiraḡime.19Kava uhudau veitenu vana vani ei maḡi oreana detu mati oreana ḡami karukate ianu! 20Iama ḡuriḡuri kisa Dirava ḡasina iaka beta riaḡahe siviḡoro raḡira vara au veni se ribiri negava se sabadi vaniva tage. 21Badivara nega ei huhu raho iabara ḡagae ḡahiḡa vara, huhu ona kikivera vata ketake o kine negahe ḡaḡae ḡahiḡa veite atete negu, eduge negahie huhu o naḡate bera mati beta ḡaḡae ḡoiḡoara. 22Eduge Dirava ramu subuta vani tua ḡahi gevenu, au kiki veite goinebe bera beta maḡuri vane; eduge koita be iau ḡutiḡuti gera Dirava na vani e tua ḡahigeisa.23Gerege koita be aki roare, ‘Eraḡa! Oramu Keriso ra!’ se ‘Vieramu aukaki!’---a negu riaḡa ḡahime. 24Badivara Keriso tarata raḡare mati peroveta tarata raḡare ḡahava iabara urihi toa bea mati ḡaḡu raḡira iaḡa be ḡaḡae kiogeige vara. Mati Dirava genenge idigevene e ḡainagera iauki daure ḡahi geisa roia. 25Ihiahe, iakera daki uriḡoi ia boriti ḡahigeima.26Se, iana aki roege, ‘Eraḡiahe! Aukame mata ḡaḡaeva gera,’ a negu ei otime. Eduge iau rosa, ‘Eraḡiahe! Aukame iaga uhura hataima,’ ia negu riaḡa ḡahime. 27Badivara Koita Ḡamika orogarera, erehuta va gibaruvi vani ḡadiḡa kasihe oti vani uguhare ei. 28Hoḡe ḡaha iau ahata make iaḡohare gabuhe gera, gaioka iabaramu ei bouraḡoha.29“Negu nega daure e itaharahevani ramu vadibu ḡoiḡoara,mati bata tage beta abaga ḡoiḡoara;hisiu iabara vava desuraḡohisa,mati hedo vava uiogevare e iabaramu vaḡava vaḡava raḡira vara.30Gerege koita iabaramu vava Koita Ḡamika toaḡe ḡaḡae ḡoiare eraḡi, renu vata ada o koitava inuhati geramu siḡoraḡohi niḡoraḡi, iauki ‘Koita Ḡamika vava ori uhura uguhi oroḡare’ au Dirava hedoke mati au erara vaḡa maḡeve erara vara. 31Gerege auna au aneruve besugei bitivakava ruta, iauna au koitatuhe vata ada o ihinahe oti ihinahe au gene gevene ḡahavaia inuhati bougeisa.32‘‘Noma dibana ḡahisa idi oi: au adakehe kobokava hakiraḡohe hanaka kiege, iama dibana ḡahisa iaha nega vara kahikarera. 33Ḡuma kobuḡa ei a iaḡa o inuhati eragevare, ama dibana ḡoiḡoara negara hugurera, ḡaḡae ḡoisage auki.34Riaḡava daki roma, iaḡa o inuhati negu tau oi uriḡahi ḡaḡae ḡahigevara iauna erageisa. 35Va mati vata ketake oiana dauraḡohisa, edube di garera beta dauraḡira vara.36‘‘Edube vaniva mati negava bera dibana veitera, renu va aneru mati Koita Ḡamika tage dibana veitera, edube Mamakava raki auvahu dibana.37Koita Ḡamika oroḡare toaḡava ramu erehuta, Noa negahe otavado ana ḡaḡae goine e naḡatera. 38Subuta vani e iau etaḡo so roḡiro veitehe koita iaba ramu tamuta raḡohi mati eia daure iogevege, heḡiri raḡohi ata maḡi headava raḡohege, atete vani rone kauane Noa ramu iagatoiva guivanu, 39eduge koita iau uhure iabara bao raḡohira veite eige etaḡoa ramu hoeki gevenu, gerege Koita Ḡamika oroḡare ḡumava ramu enaki ḡoiḡoara.40Gerege nega e kauege ata abu ḡeḡe me miege; bera iaumu mi ḡeahu ota a bera iaumu ḡareha. 41Maḡi abu ḡaitage iau abu parao kiare ḡabuhe, bera iaumu mi ḡeahu ota a bera iaumu ḡareha. 42Ia negu vagua guragu raḡohime badivara iaka dibana veite Rohi bauge ena vani orei ororoanu.43Eduge iama uhu maemisa: iaga bia dibana ḡoiare vaho koita vahi oroḡare negava, auka beta iaḡia vara gerege vaho koita era beta oroḡi au iage hosa hosa vara. 44Gerege ia ḡainage ia negu vagua raḡohime, badivara Koita Ḡamika oroḡare negava iaka beta dibana ḡahiḡa vara.45“Besubesu koita orena ihihi te mati uhu vakate, unuhuna au mi biava maemanu, au besubesu ḡamituhea iau demaka damune kiogevare negahe? 46Kava heḡiri vana besubesu koita e visa vima au biage ḡoiraḡi roḡi behuḡi au me o gure kiogevare. 47Riaḡa vara iakera daki ia boriti ḡahigeima, au biage raki mi au kohue inuhati nitabata ḡahi geige biava maiamisa vima.48Eduge au besubesu koita daure be ḡoinebe auka auvahu rone, ‘Di biagera negu nega ḡamana tinabe beta ḡoiraḡi ororoara,’ 49mati auki urimi au besubesu sokuhea hodigei ḡahigei, renu eia daure iogevare ḡahava ruḡa gurami muraka isa mati tamuta raḡisa, 50gerege negu besubesu koita e biage ra vani bei ḡoiraḡira vara auka dibana veite vaniva mati negava tage. 51Gerega au biagena dodoi tina tina ḡahisa renu mi tarata ḡaha iau vaḡotoni maiamisa, eige auna nivi au eḡie iana gi raḡohisa.

Chapter 25

1“Nega ei va basileia varamu onaki ḡoiḡoara. Mabi utube iana iau lamepave idigei geta maḡi mare atava ruta ada mimi otinu. 2Adakasiva gera uhu vaka veitea, mati adakasiva gera uhu vakatea. 3Negu uhu vaka veite e iabaraki iau lamepave idigevenu, eduge iauka oela tina beta mimi veitera; 4edube uhu vakate e iabara oela tinabe tage iauki idigei geta otinu.5Maḡi mimi atava tage au ororove raki isuhanu, eige iau nie raki iaḡohi iauki iaḡohanu. 6Eduge vahi nemhege be raki bara ronu, ‘Maḡi mimi koitava ramu oroḡima! Oroḡi auruta ada miahe.’7Gerege negu maeaḡo iabaraki urihi iau lamepave reḡu gevege. 8Gerege uhu vaka veite e iabaraki uhu vakate e kirogevenu, ‘So noni oela tinabe kiahe, ni lamepave iabaramu ḡodo raḡoha.’ 9Eduge uhu vakate e iabaraki boriti ḡahigei, ‘Veite riaḡa vara! noka beta ni bouge riaḡahe geregere raḡira vara; maḡe vanu oti oela haevare ḡahava iau haegeiahe.’10Gerege uhuvaka veite mabiva iabaraki oela haeha otinu, iau itahege maḡi mimi atava raki roḡonu, negu mabi uhurate adakasiva ruḡa iabaraki auruta au rigi iaḡahe siri raḡanu; renu iauki udua kouanu. 11Sokova iabaraki ihie roḡahime, iauki ninatata roege, ‘Ata bauge, ata bauge, udua baoviahe no siri raḡoha.’ 12Eduge auki boriti ḡahigei roma, ‘Riaḡa vara daki iaki roma, daka iai dibane veitera.’ 13Gerege Iesu raki netunetua roma, iama uhuiahuia raḡisa, badivara iaka vaniva mati negava dibana veite au Moe ororove.14Va Basileia varamu onaki kivera, “Erehuta atabe au ioave otisa roma, auki au besubesu ḡahatuhe ihirogeime auki kirogei iauka au kohue nitabata ḡahi geisa; 15auki moni daha adakasiva be moimanu, mati tau utube akira adakasiva damua naḡate auki mi abu mohigevenu, be ni abu, be ni kobabe, iau herove ḡere ḡereve. Gerege auki bina au ioave otinu. 16Be moni daha adakasiva moimane eraki au monive mime auki be iau me ḡahi, gerege auki mati daha adakasiva adahe manu.17Ḡuma kobuḡa eige, besubesu ata daha abu mane auie tage daha abu adahe manu. 18Eduge besubesu ata daha kobabe mane eramu oti vata rohare auki au biage monive huni vanu.19Nega tinabe ḡamana ḡoine itaharahe iau biage raki ḡoiraḡi auki au besu besu ḡahtue au kohue nitabata ḡahi gevene berabeva vanu. 20Negu besubesu koita daha adakasiva mane eraki oroḡi, daha adakasiva adahe tage moroḡi, roege, ‘Ata Bauge, aka daha adakasiva aki da moimanu; eraḡa, daka daha adakasiva tage daki adahe kinu.’ 21Au Biage raki kironu, ‘Aka me maḡe vara aki kinu, mati besubesu koita maḡe vara; amu ḡuma ieririvage aki iaḡa avie nitabata maḡe ḡahima, eige daka negu ami iaḡa bauge nitabata ḡahigeige biava a maema vara; oroḡo daḡore no heḡiri raḡoha.’22Gerege besubesu koita moni daha abu moimane eraki oroḡi, roege, ‘Ata Bauge, aka moni daha abu ge aki da moimanu; eraḡa, daka daha abu tage daki adahe kinu.’ 23Au Biage raki kironu, Aka me maḡe vara aki kinu, mati besubesu koita maḡe vara; amu ḡuma eiririvage aki iaḡa avie nitabata maḡe ḡahima, eige daka negu ami iaḡa bauge nitabata ḡahigeige biava a maema vara, oroḡo daḡore no heḡiri raḡoha.’24Gerege besubesu koita moni daha kobabe mane tage raki oroḡi, roege, ‘Ata Bauge, daka dibana aka koita bere berera, a beḡi geige veite iaḡanivaia amu dodo geima, mati a iaḡa iaka be ieie veite e iabara amu bougeima; 25eige daki siḡoime daki ai monive mi vata uhura hunivanu. Eraḡa iaḡaniva one, ma ora aiera.’26Au biage raki boriti ḡahi ronu, ‘Aka besubesu koita daure mati hero veite! Aka dibana ani, da beḡibe veite iaḡanivaia amu dodo geima, mati amu da ieigege veite iaḡaniva amu bougeima? 27Menugena akamu di monive mi be iau me ḡahi, gerege da ḡoiraḡege iauka daie ada tinabe maemare mi da moimisa.28Negubutu moni e au mare, mi oti unuhuna daha utube koitava moimiahe. 29Badivara iana unuhuna ia aute, iauka dadaḡa mohigei gevara, renu iauka vani inuhati dadaḡa mimi vara; eduge iana unuhuna iau ḡasina iaḡa veite, iau ḡasina uiare iauka kokikoara. 30A besubesu koita daure vara, iama mi itahe vadibua kiravisa, ei auma nivi au eḡie ramu gi raḡohisa.’31“Eige Koita Ḡamika oroḡare ra hedo mati maḡe ruta auna au aneruve inuhati ruga, gerege auna au guragu gabu aenave guramisa. 32Koita inuhati vata ada oi gera iau bouge oroḡi au ḡasina bouraḡira vara, gerege auna koita kasagei erehuta mamoe ni tabata ḡahare kiare naḡate, 33gerege auna koita ieririve idigei au vamaḡahe gosigeisa.34Gerege negu rohi ena au vamaḡahe e boriti ḡahi geisa, ‘Oroḡiahe, di Mame ramu ia maḡe ḡahi gevenu, auki uriḡoi au vata ketake o kinei iani ro maemanu; 35badivara da ḡubu raḡanei amu daie kinu, da eia hoḡeviege amu eia da moimanu, daka koita ḡaita eduge amu ai iagehe dami otinu, 36daka bututabue amu oḡonava da ḡodomanu, da komata viege amu da reḡuanu, da vadibu iagava amu da deiva ḡahanu.’37Gerege ḡuma ieririve ḡahava iana rosa, ‘Rohi bauge, vaisu gena no a eraḡege na ḡubu raḡage no a vasiḡanu, se a eia hoḡe viegena no eia a moimanu? 38Se vaisu gena no a eraḡege koita ḡaita gena no ami iaga otinu, se bututabue gena no ogona ai kinu? 39Renu vaisu gena no a eragene a komata vanu se vadibu iagava uiege no a deiva ḡahanu?’ 40Gerege negu rohi eraki boriti ḡahigei roma, “Riaḡa vara daki roma, ia be iau naḡate ia di oḡo nane bei kiare, eramu daigera iaki kia.’41Gerege auna au vagadehe e boriti ḡahi geisa, ‘Dai ḡahe otiahe, iai ḡahune rone iauka vene raḡira uhura ge auki ro maemanu diabolo mati au anerue ruḡa iauni; 42da ḡubu raḡege iaka da vasiva veitera, da eia hoḡe viege iaka eia da moimo veitera, 43daka koita ḡaita eduge aka da mi ai iagehe otito veitera, daka bututabue iaka dani ogona kiki veitera, daka komata vi renu vadibu iagava uiege iaka da deiva ḡahiva veitera.”44Gerege iauna boriti ḡahi rosa, ‘Rohi bauge, vaisu gena no a eraḡege aka ḡubu raḡanu se eia hoḡevanu se koita ḡaita se bututabue se komata se vadibu iagava, gerege no a iahea veite?’ 45Gerege auna kirogeisa, ‘Riaḡa vara daki roma, ia be iau naḡate da besibe ḡahi dami ia oḡo nane kiki veite, eramu beta daigera iaki kia.’ 46Gerege Dirava ramu besugei otitoara huhu behi behive gabuhe, eduge ḡuma ieriri ḡahava iabara maḡuri behi behive oḡohe otitoara.”

Chapter 26

1Iesu iaḡa inuhati hadiba ḡahige netuare auki au ḡamituhe kiro gevenu, 2“Iaka dibana vani abu uhura Edoredore rigi vara, mati Koita Ḡamika vara iauka mi mohi gevege iauka satauro ḡahiḡa vara.”3Gerege aena ḡaha iau bauge tuhea mati oḡo ata baugea iabaraki iau bouge aena ḡahe iau biage iagehe bouraḡohi. Au ihera Kaiafa, 4mati iauna orenaki norena Iesu mare iauna ḡami ga vanu. 5Eduge iauki roege, “Noka beta rigi uhura kiki vara, koitaia negu iau vaḡa ḡarahime.”6Iesu ra Betania oti, Simona lepera koita e iagehe gera, 7au tamuta viege uhura maḡi be raki muraka ḡutika maḡete damuna ketakete, au ḡasina otime auki au omotehe bohuḡanu. 8Eduge au Ḡamituhea iabaraki eraḡare iauki ho ḡahi roege, “Esemena au virena kima? 9Dehoro damu ketake oramu haevi moniva mare mi koita goroa mohigeige vara.”10Eduge Iesu ra dibana iauna otavado ana iau roia, gerege auki kirogei, “Esemena ia gure maḡi oi uhu korahi raḡoha? Au dai kine oramu ḡuma maḡe vara auki kinu. 11Iaka vani inuhati goroa o iabara ia ruḡa, edube iaka beta vani iau bouge daḡore gera.12Au onaki dehoro o mi di ahatane dahu ḡane oramu di hoḡe ḡumava auki kima. 13Riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, oreigena ia vata ada oi iau badi o ro ioa raḡare, otavado maḡi o au kine era beta vagua ḡahiḡa vara.”14Gerege au ḡamituhea utube abu iau vaḡa be ihiva Iuda Isakariota raki aena ḡaha iau ḡasina otinu 15eige auki beragei, “Iana otavado da moimoanu da Iesu mi ia mohi gevege?” Iauki moni utu abigaḡa mi au damune kinu. 16Nega ei Iuda raki orenaki auna Iesu mi mohigei gevanu.17Vani ḡaneḡane iau parao Rigi kisa rome Iesu Ḡamituhea iabaraki au ḡasina otime iauki beraḡanu, “Nona orei Edoredore demakava kiki vanu?” 18auki kirogei, “Otiahe oḡo uhura gera ata be ḡasina iama kirosa, ‘Hadiba koita e raki roma, ‘Di negave raki kahika ḡoima; daka di ḡamituhea ruḡa Edoredore me vara ai iagehe nona misa’ ” 19Au ḡamituhea iabaraki au kiro gevene e kiare, gerege iauki edoredore demakava reḡui maemanu20Vahiḡeta mane negahe, auki au ḡamituhea ruḡa gurahi; 21gerege iau tamuta raḡege uhura, Iesu raki ronu, “Riaḡa vara daki roma, ia be ramu negu di taove toretoara.” 22Au ḡamituhea iabaraki uhuhu raḡime iauki gure koba koba beraḡime iauki roege, “Rohi bauge, ona beta dakenu?”23Iesu raki ronu, “Unuhuna daḡore naḡu kobabe au ade taḡoima eraki di taove torevisa. 24Koita Ḡamika vara hoḡe raḡira vara buka aena rone naḡate, eduge unuhuna ḡuma daure o kinu Koita Ḡamika taove torevanu! Au maḡevera auna so beta guruare.” 25Iuda taotore vane koitava raki beraḡi ronu, “Di Biage, ona beta dakenu?” Iesu raki ronu, “Auka amu e roma.”26Iau tamuta raḡegare uhura, Iesu raki parao tinabe mi, maḡe ḡahare auki barai au ḡamituhe mohi gevare, mati ronu, “Mare mi iahe; ora di ahata makera.”27Auki mati kebe be mi iagemi, maḡe ḡahare auki mohigei roma, “Iai bouge iahe; 28ora di taokera, Dirava ominue kine, koita dadaḡa iau dainehe auki bohu raḡanu iau daureve inuhati ketogeige vara. 29Iakera daki ia boriti ḡahi geima, daka beta ḡaitana vine eia o ivara atete da di Mame basileia isaḡeve uhura dana ia ruta isa.”30Gerege iauki noḡo be rorota haki raḡohi otege Oliva nimu, 31Gerege Iesu raki boriti ḡahigei roma, “Negu vahi oi iaka urihi dai ḡahe otitoara; Buka aena rone naḡate,‘Dirava ra mamoe nitabata koitava ḡahi geige vara,gerege mamoe iabara siviḡoro raḡohi ḡeahu oti geige vara. 32Eduge da urimi ḡoiraḡare itahare, daka uriḡoi Galileia otitoara.”33Petero raki kironu, “Orenaki gena iau bouge ai ḡeahu ota, daka beta a ḡareḡa vara.” 34Iesu raki boriti ḡahanu, “Riaḡa vara daki aki roma, negu vahi oi, kokorogu vara so nina veite, aka nega abigaḡa da ḡore ḡore ḡahiḡa vara.” 35Petero raki kironu, “Daka beta enaki roroara, edume dana ma aḡore hoḡe raḡare tage, daka beta a ḡore ḡore ḡahiḡa vara.” Gerege au sokuhea ḡaitage eno kobuḡa e ronu.36Gerege Iesu raki iau ruḡa gabube ihiva Getesemane otinu; mati auki au ḡamituhea boriti ḡahigei, “Oi gurahiahe dakamu hoivirei oti imimi vima.” 37Auki Petero mati Sebedio ḡamuhe aburuḡa nisigei, au uhure raki isuhanu mati au soruke taḡe huhu naḡanu. 38Gerege auki kiro gevenu, “Di soruke huhuara raho ketakera, tutube vanebe daka hoḡe raḡanu; oi gurahiahe daḡore no niḡa niḡa raḡoha.”39Auki tinabe ḡaregei otare, aumi vata au kiravi ḡorumare imimivi roege, “Di Mame, au ḡumate ḡoinu, huhu o dai kokiva; beta di uravera edube ai uravera.” 40Gerege auki ḡoiraḡi au ḡamituhe abigaḡa iau ḡasina otege iauki iaḡiaḡea, gerege auki Petero kironu, “Orenaki gena ia daḡore guragu ḡamana veite? 41Ena gure niḡa niḡaḡu raḡisa mati Dirava ai imimi raḡisa ia negu daure uhura siri raḡime; ai horu vera uraima, eduge ahata makava ra hero veitera.”42Auki ḡaitana nega abu ḡahiḡava ḡeahu oti imimi viege, “Di Mame, ḡuma bera mati veitera, eduge da iege, ai uravemu riaḡa ḡoisa.” 43Auki ḡaitana ḡoiraḡi tiege iauki iaḡohiave, iau nie baogeige veite. 44Auki ḡaitana ḡaregei oti imimi viege nega abigaḡa ḡahi gava, ga kobuḡa e ro gevege.45Gerege auki ḡoiraḡi au ḡamituhe iau ḡasina oroḡi renu kiro gevege, “Iana so gure ona iaḡoha? Ni ḡahiahe, nega ramu tuakera, renu Koita Ḡamika au bive kine ḡahava iabara e mi koita daure mohigeisa. 46Urihiahe, nota. Iana eraḡa, di bive kine atava ramu oroḡanu.”47Iesu gure gavege uhura, Iuda, au ḡamite utu abu uhura eraki roḡonu, koita dadaḡava raki au ruta oroḡi iau vaigadea mati iau garevea ruḡa, renu aena biavaia mati oḡo ata baugevaia. 48Au bive kine atava raki kiro gevenu, “Da ata be anoḡare era; iama misa.”49Iuda raki Iesu ḡasina time auki ronu, “Au maive ma, di Biage!” roare auki anoḡanu. 50Iesu raki boriti ḡahi ronu, “Vasi, rogi a kisa roare iaḡaniva kisa.” Gerege iauki roḡahi Iesu adahe kamui berebe ḡahanu.51Tutube viege, iau be Iesu ruta geraki au kaiade mi iau haroro koitave besubesu ḡamive ihikokova dodoi turuhanu. 52Iesu raki boriti ḡahi roma, “Ai kaiave mi ḡeahu maema; oḡore iana kaia idigevenu iauka kaia eige iauna hoḡe raḡohisa. 53Iana dibana veite ianu da negu di Mame ḡasina iahe iahe imimi vare, auka negu ḡarara aneru utube abu besugeige vara dani? 54Eduge au ena ḡoiare buka aena vana orenaki riaḡa ḡoigoanu, badivara ḡuma ora iaumu ronu auka varavisa?”55Gerege Iesu raki koita dadaḡa e gaḡa gevenu, “Koko ia oroḡi kaia mati vaiga ruga da misa roia erehuta daka vaho koita be naḡate. Daka vani inuhati dubu uhura gurami hadiba vima eduge ia beta da manu. 56Eduge iaḡa inuhati geramu vara raḡanu, gerege peroveta ḡahaia buka aena roege eramu riaḡa ḡoisa.” Eige au ḡamituhe iabaraki ḡarehi siviḡoro raḡanu.57Oḡoreana Iesu mane e iabaraki nisiḡami haroro bauge Kaiafas iagehe otinu, eigera aena kiare ḡahaia mati oḡo ata baugea iabaraki bou raḡohanu. 58Eduge Petero raki au itahe tabe tabeki oḡi otege, haroro bauge e iaga ḡaika time auki maḡu uhura sirivi; gabu ni tabata gahava ruḡa ḡurami auna otavado ihihi vanu.59Haroro baugea mati kansolo inuhati geraki orenaki iauna ga tarata bei Iesu ada roege iauna au hoḡe ḡumaḡe kisa, 60eduge iauka iaḡa be erara veitera, be ḡaitage raki roḡahi tarata ga be au ada raḡohege. Ata abu geraki netu netua roḡahi 61mati roege, “Ata oraki ronu, ‘Daka riaḡahe Dirava dubue seboḡare renu vani abigaḡa uhura dana ḡo ḡoiraḡisa.’ ”62Haroro bauge eraki urimi rami mati roege, “Ana ga veitenu? Oiau ai gare raḡohane?” 63Eduge Iesu raki keriḡoi. Gerege haroro bauge eraki kironu, “Maḡuri Dirava ihehe daki a ga ḡahima, no boriti ḡahigeve ana ni Maḡuri ḡahiḡave nu, Dirava Moe nu?” 64Iesu raki boriti ḡahi roma, “Auka amu e roma. Eduge iakera daki ia boriti ḡahigeima,Negu oi oti iaka Koita Ḡamika eraḡegeauka hedo Dirava vamaḡa kasihege auna ḡuramisamati vava seni auna oroḡisa.”65Gerege haroro bauge eraki au oḡonave darivare auki ronu, “Auka Dirava daure ḡahiḡa ga vara auki rogevenu! Nona otavado ga be auseni ihisa? Iakamu au ga daure rone ihi gevenu. 66Iana otavadoana ia anava?” Iauki ronu, “Auka hoḡe raḡira vara.”67Gerege iauki au nie sabaki ḡahi mati hodivege; mati be iabara au tihie madavege, 68roege, “Ana Keriso nu, no peroveta ḡahigeve, unuhuna a hodivanu?”69Petero ra maḡu itahe auki guramanu. Besu besu maḡive be raki au ḡasina time auki ronu, “Ataḡe Iesu Galileia koita e ḡore gera.” 70Eduge auki iau bouge iau vaḡotoni ḡoreḡore vanu, roege, “Daka dibana veite otavado ana ia roia.”71Auki urimi itahe otege, besu besu maḡi be raki eraḡare, mati koita rahi gevene boriti ḡahi gevege, “Ata oramu Iesu Nasareta koita e gore hegera.” 72Auki ḡaitana gore gore vi roege, “Daka ata vire dibane veitera.”73Nega tinakibe uhura koita rahi gevene iabaraki Petero ḡasina oti ronu, “Era riaḡa vara aka iau bera, badivara ai ḡare raki a ḡaḡae kima.” 74Gerege Petero raki ḡavi roege, mati ominue vi roege, “Daka ata vire dibane veitera!” Ḡamana veite kokorogu vara nivinu. 75Gerege Petero raki anavanu otavado vanu Iesu boriti ḡahi ronu: “Kokorogu so nina veite aka nega abigaḡa da ḡore ḡore ḡahisa.” Auki itahe time auki nina raho viege.

Chapter 27

1Va tahi vagutu, haroro bauge inuhati mati ata baugea iabaraki bouraḡohi Iesu ḡamiḡa ḡumava gava raḡohege. 2Gerege iauki adakava raroare, iauki nisiḡami Pilato gavana ata e ḡasina otinu.3Iuda taotore vane koitava raki dibana ḡoinu Iesu ra hoḡe raḡira vara, gerege auki aukine ḡumava ananai ḡoiraḡare au muni tahaka utu abigaḡa idigei otime auki haroro baugea mati ata baugea mohigei ḡoiraḡanu. 4Auki kirogevenu, “Daka ḡuma daure vara daki kinu, daki daure be kiki veite koitava hoḡe ḡumaḡe kinu.” Eduge iauki kironu, “Noka e anana veitera? Era avahu ai tohidera.” 5Iauki negu muni tahaka e idigei dubu uhura kirage vare, auki hakivi otare auvahu au enoke raroi hoḡe raḡanu.6Edube haroro baugea iabaraki negu muni tahaka e idige vare iauki ronu, “Ora taḡote muni tahaka vara, beta maḡera no mi dubu moni maemare ei maemisa.” 7Iauki iau bouge ga raḡohi, iauki muni tahaka emi hodu kiare koitava vateta tinabe haevi, ḡeahu ḡaha iau abate abate gabune. 8Enaki eige iauki mata e ihiva kinu Taḡo Mata oroḡi negu.9Gerege peroveta koita Ieremia gare raki riaḡa ḡoinu, roege, “Iauki siliva muni tahaka utu abigaḡa, au damune Isarela ḡahaia au ibine rone era, 10renu iauki moni e mi hodu kiare koitava matame haevi, era Rohi bauge da ḡanito ḡahane dodihe.”11Iesu raki Roma gavanava vaḡotoni rami; gerege gavana raki beragi, “Ana Iuda ḡaha iau Rohi venu?” Iesu raki ronu, “Auka amu e roma.” 12Eduge auka ga be roro veitera, haroro baugea mati oḡo ata rahoia iabaraki auka daure kinu. 13Gerege Pilato raki boriti ḡahi roma, “Ana iau ai ḡuma daure kiege gava raḡohare ihi geima se?” 14Eduge auka iau gare be dodo veitera; eige gavana raki dauraḡi badiva Iesu ra ga kobabe tage roro veitera.15Edoredore heḡiri nega inuhati gera gavana ra vadibu iagava uiare bera koita iabana roege iauna mi hakivisa. 16Nega ei vadibu uiege bera koita inuhati gera au dibane, au ihera Barabasi.17Gerege koita bou raḡane eige Pilato raki bera gevenu, “Orena ia gahara raḡohi dana iani vaheḡisa, Barabas se Iesu ihiva rone Keriso?” 18Auka dibana riaḡa vara Iuda ḡaha iau aenave ge iauka Iesu mi moimo vara. 19Au kota kiare gabuhe guramege uhura au mabare raki au enoḡe besuḡanu, “A negu ḡuma ieriri koita ei iaḡabe kime, dakamu vani uhuḡae daki huhu naḡanu da iaḡo be au vane.”20Haroro baugea mati ogo ata rahoia iabaraki ḡaru ḡaha kiro gevenu iauka Pilato kiroege aukai Barabasi vaheḡisa a Iesu ra iauma ḡami hoekisa. 21Eduge Pilato ḡaitana bera gevenu, “Unuhuna ia iau abu iau uhura gahara raḡohi dakai vaheḡisa iani?” Iauki roege, “Barabasi.” 22Pilato raki kirogei, “Gerege dana orenaki Iesu iau au ihe rone Keriso kiki vanu?” Iauki iau bouge ronu, “Mi satauro ḡaha.”23Edube auki berabe vanu, “Otavado dainehe, auna otavado ḡuma daure bena au kinu?” Eduge iauki bara raḡohi roege, “Mi satauro ḡaha.” 24Pilato raki eraḡege maḡe bera veitera, eduge ḡoḡai dudu vara hakivege, gerage auki koita iau vaḡotoni eia mime auki au ade ketoare, roma, “Daka ata o hoḡeve beta di kiki vera; edube era ia iavahu iai gera.”25Koita iabaraki iau bouge roege, “Hoḡe ora isukava inuhati ni ada mati ni ḡamuhea iau ada gera!” 26Gerege Pilato raki Barabasi vaheḡare, renu iauki Iesu hodivare, auki mi mohigevenu iauka satauro ḡahisa.27Gerege gavana ḡarara ḡahatuhe iabaraki Iesu mare iauki mi au gabunehe otinu, eige au ḡarara ḡahatuhe inuhati raki bouraḡohi. 28Iauki au ogonade kokivare iauki ogona kerekare be mi au kinu, 29gerege iauki ḡati garanate mi au omotehe maemanu, mati idi be mi au ada vamaḡahe maemanu. Iauki ehaiahia ḡahi ḡoru raḡi renu komuko dairaḡare, kiroege, “Maḡuri, Iuda iau Rohive!”30Iauki sabaki ḡahare, mati idi mi omotova hodivanu. 31Iau ehaiahia ḡahi itaharahe ge, iauki au ogonave darivi kokivare iauki au ogona riaḡava mi au kinu, gerege iauki nisiḡami satauro ḡahisa ro mi otinu.32Iau hakiraḡi otine, eige iauki Kurene atabe eraḡanu, ihivara Simona; gerege ḡarara ḡami iabaraki kiroege auki Iesu satauro ve agohanu. 33Iauki oti gabu be ihiva Golgota (makava ramu Omo kouka mata vara), 34iauki vine muraka mi eia ruta kobua ḡahi; mi moimi auki tohoḡare besibe ḡahanu.35Iauki mi satauro koko ḡahare, au ogonade idigei iau vaḡahe harivege; 36gerege iauki ei gurahare gure ḡaru ḡahege. 37Au omote variada ge iauki torei onaki ronu, “Ora Iesu ra, Iuda ḡaha iau Rohivera.”38Gerege vaho koita abu ḡainage Iesu ruta iauki satauro ḡahi gevenu, bera au vamaḡa kasihe mati bera au vaḡa kasihe. 39Koita oti oroḡege e iabaraki iau omote davegei 40mati roege, “Aka vani abigaḡa uhura dubu seboḡare mati kiege ḡoiraḡira vara, avahu a maḡuri ḡaha! A Dirava Moe ḡoege, menugena satauro ei ḡoroma.”41Ḡuma kobuḡa ei haroro baugea, renu aena kiki ḡahaia mati ata baugea, iabaraki ehaiahia ḡahege, roege, 42Auka be iabara auki maḡuri ḡahi gevege; menugena au beta auvahu au maḡuri ḡahima? Auna Isaraela Rohivanu; eramu au satauro ada ḡoromege nona au riaḡa ḡahisa.43Aukamu Dirava riaḡa ḡahima; edumena Dirava urai negubutu maḡuri ḡahare, mati roma, ‘daka Dirava Moe ra.’ ” 44Vaho ḡahaia au ruta satauro ḡahi gevene e ḡaitage ramu enakime iauki ḡuma kobuḡa ei ga ḡahege.45Vani omo ada roḡone uhura ge vadibua raki vata ketake inuhati bakuanu atete vahiḡeta vani iaḡa abigaḡa. 46Vani iaḡa abigaḡa uhura Iesu raki nivi baravanu, “Eloi, Eloi, lama sabatani?” makava ramu, “Di Diravate, di Diravate, esemena a da ḡare manu?” 47Koita be ei rahi gevene iabaraki iahare, iauki ronu, “Ata ora Elia auki ihiromima.”48Iau be raki rurui otime auki dabua tinabe mare, vine uhura taḡoare, auki mi idiva raroanu, gerege auki mi au susutemenu auka isa. 49Eduge be iabaraki onaki ronu, “Soso, noso eraḡa edumena Elia roḡi maḡuri ḡahare.” 50Gerege Iesu raki ḡaitana nivi bara vare auki hoḡe raḡanu.51Gerege iau dubu uhura dabuava raki dariḡohi abu ḡoinu, auhe uguhi derihe tinu. Vata vaḡava vi, mati munio ḡaitage reha raḡohi gevenu. 52Hoḡe aba bao raḡohi, mati Dirava koita tuhea hoḡe ragohane e iabaraki urihi maḡuri raḡohi ḡoiraḡohanu hanu. 53Iesu hoḡe uhura urimi ḡoiraḡane itaharahe iauki midava ḡarehi oḡo aena ei otege koita dadaḡa iau ḡaḡae ḡoige.54Ḡarara ḡaha bea iau biage ruta gera, iauki Iesu eraḡege iabaraki vata vaḡava viege eraḡi mati iaḡa inuhati vara raḡane erageime, iauki siḡo raḡohi mati onaki ronu, “Riaḡa vara ata oramu Dirava Moera!” 55Ḡaru maḡi dadaḡava raki ḡamanahu rahi niḡahege; iauka Galileia ge iauki Iesu itahe oroḡege mati iaheḡege maḡiva iabara. 56Iau uhura gera Maria Magadala, renu Maria, Iakobo mati Iosepa iau neine, renu Sebedeo mabare57Vahigeta ḡoine eige, ada bubu ata be raki Arimatea seni oroḡonu, au iheramu Iosepa, au tage Iesu gamite bera. 58Auki urimi oti Pilato ḡasina Iesu ahata make imimiva vanu; gerege Pilato raki hedo mohi gevege iauki mi moimanu.59Gerege Iosepa raki mare ogona isaḡe maḡe bei ḡodomanu 60mati auki au avahu muni uhura aba rohone ei maemanu. Gerege auki muni abata be kureime auki aba udua kouare bina otinu. 61Maria Magadala mati Maria be iau ḡainage ei, aba hakirahe gurahege.62Va tahi ḡoiraḡane ei, Sabadi vani vara, haroro baugea mati Farasea ḡaha iabaraki Pilato ḡasina bouraḡanu 63mati ronu, “Rohi bauge, noka tarata koita e au maḡuri vehe au gare rone, ‘Daka vani abigaḡa itaharahe maḡuri vi ḡoiraḡira vara.’ 64Eige ama roege au abave iauma nitabata ḡahi atete vani abigaḡa rone ei; veite ḡoiege au ḡamituhea negu oti au ahata make vahoro mime, mati koita boriti ḡahi rosa, ‘Aukamu maḡuri vi ḡoiraḡanu,’ mati nega ihie tarata ḡuma oramu uriḡoi tarata iaḡaniva soiso vara.”65Pilato raki boriti ḡahigei roma, “Iaka nitabata ḡahate iabaraki; otiahe, midava vire iai herohe iama nitabata ḡahisa.” 66Gerege iauki oti midava kouko muniva reḡunaki maemi berebe ḡahanu.

Chapter 28

1Sabadi itaharahe, pura vani uridane va tahege, Maria Magadala mati Maria be ḡore midava eraḡisa rome iauki otinu. 2Tutube viege vata raki vaḡava ketake vanu; badiva Rohi bauge aneruve raki vava seni uguhi oroḡi muni kurevi ḡeahu maemare auki adahe guramanu.3Au eravaḡe ramu erehuta va gibaru vare abagatera, mati au ogonave tage kae abaga vera. 4Nitabata ḡaha ḡainage siḡo raḡohi ḡabubu raḡi iauki erehuta hoḡe ḡaha iau naḡate ḡahanu.5Eduge aneru eraki maḡi e kiro gevenu, “Ia negu siḡo raḡohime; daka dibana iaka Iesu iau satauro ḡahane era iaki iaḡoa. 6Auka oigera veitera, aukamu urimanu au rone naḡate. Oi oroḡi iau maemane gabuva eraḡiahe. 7Gerege vaina ḡoiraḡohi oti au gamituhea boriti ḡahi geisa, ‘Aukamu hoḡe uhura urimanu, renu aukame uriḡoi Galileia otima; eige iana eraḡisa.’ Ora di gare daki ia kiro gevenu.”8Gerege iauki vaina midava ḡarehi siḡo mati heḡiri ruta ruru raḡi oti au gamituhe boriti ḡahigeisa. 9Tutube veite Iesu raki iau ḡaḡae ḡoiare auki kirogei, “Mai miahe!” Iauki oroḡi au ḡasina, au vase hodohare, iauki ḡoru raḡohi maḡe ḡahanu. 10Gerege Iesu raki boriti ḡahigei roma, “Ia negu siḡo raḡime; oti di nanuhe kiro geisa iauma Galileia otisa; eige iauna da eraḡisa.”11Maḡi iau ḡumaḡa otege, nitabata ḡaha be iaberaki ḡoiraḡohi oḡo otime iauki dubu baugea boriti ḡahi gevenu iau era gevene iaḡaniva inuhati. 12Dubu baugea iabaraki oḡo ata baugea ruḡa bouraḡohi, iauki ga raḡohi iauka moni raho tinabe mi nitabata ḡaha mohigeisa, 13iauki boriti ḡahi gevege, “Iama kiro geisa, ‘Au gamituhe iabaraki vahi oroḡime iauki au ahata make vahoro manu noka iaḡohege uhura.’14Edumena gavana ihare ḡoiege, nokena au uhure maḡe ḡahi mati auka beta iaḡa be iai kisa.” 15Gerege iauki moniva miare iauki iau boriti ḡahi gevene ḡumahe kinu. Gerege badi ora Iudea ḡaha iaberamu ro ioa raḡa oroḡi negubutu.16Au ḡamituhe utube hakira kobabe iaberaki Galileia otinu, iauki nimu be Iesu boriti ḡahi gevene iauka otisa. 17Iau Iesu eraḡane negahe, iauki maḡe ḡahi, eduge be iabera uhu abu.18Iesu raki iau ḡasina oroḡare auki kiro gevenu, “Di Mame ramu hedo inuhati vava mati vata ada aukamu da moimanu. 19Eige otiahe mata o koitava inuhati hedoka ḡahigei, mati babatiso ḡahigeisa Dirava ni Mame mati au Moe Iesu mati Horu Aena iau ihehe,20mati hugure ḡahigeisa iauma iaḡa inuhati da ḡanito ḡahi gevene iauma riaḡa ḡahisa. Mati ia negu vagua raḡohime, daka nega inuhati ia ruta, negu oti netu netua.”

Mark

Chapter 11Iesu Ierusalema Ḡadimanu1 Iau Ierusalema kahika ḡahi otege, Bethphage renu Betani hakiraḡi, Oliva nimu ḡaika, Iesu raki au ḡamituhe abu besuigei 2 kirogei roma, “Oti oḡo bera iai vaḡotonihe gera, ia siri raḡohege, doniki bera iaukame raroi maemi bera so au ada guragu veite; iama vaheḡare mi oroḡisa. 3 Edube bea ia beragei, Esemena ia enaki kia? iama rosa, Ni Biage raki ḡaharahe vima ihiege nona mi ḡoiraḡohisa. ”4 Iauki oḡo itahe otime doniki bera iauki eraḡi uduanige raro rarove. Iau gure vaheḡege uhura, 5 koita bea raki ei rahi rahe iaberaki beragei, “Esemena ia gure doniki e vaheḡa?” 6 Iesu ḡamituhe iaberaki au boriti ḡahi gevene kirogei; gerege iauki ito raḡige iauki mi otinu.7 Iauki donikiva mi Iesu ḡasina oroḡare renu ogona idigei au ada tatai; gerege auki adahe guramanu. 8 Koita be gainage iau ogonave ḡumaḡa tatagei, renu be iabera mahita hanaka dodogei ḡumaḡa ḡosigei otege. 9 Gerege koitaia urigahi otine renu itahe ogiege iabera bara raḡohi roege,“Hosana!Dirava maḡe ḡahane eramu oroḡima Rohi Bauge ihehe!10 Ni tene Davida basileiave oroḡare maḡe ḡahisa!Iama vava vava moteḡahisa!”11 Iesu raki Ierusalema hakivi oti dubu uhura sirivare; auki ni ḡahi iaḡa inuhati eraḡei, eduge vani tage subuta uguhi, eige auki au gamituhe utube hakira abu ruga Betani otinu.Iesu Suke Idi Namiḡane12 Va tahege, Iesu raki au ḡamituhe ruḡa Betani seni ḡoiraḡohi oroḡoge, auki ḡubu raḡanu.13 Auki ḡamanahu niḡahi idi be hanaka dadaḡate be eraḡi, auki oḡi oti eraḡi auna maka kinu. Eduge au ḡaikahe eraḡane auka maka be erara veite edube hanaka unaḡe, badiva ora beta au madika kiki negave. 14 Iesu raki ga ḡahi roma, “Koita bera mati beta ḡaitana ai madike ivara.” Au ḡamituhe iaberaki au gavane ihinu.Iesu raki Dubu Otinu15 Iesu raki Ierusalema hakivi oti dubu sirivare auki koitaia dubu uhura iau hae iaḡane haegei mati hae kiege ḡahavaia inuhati oiagei hakivi. Iau muni tahaka ḡaha iau patave renu uguha haevege ḡahava iau guragu patave bohugei; 16 renu auki aena kinu koita iabera beta hae iaga be mi dubu ḡaika otitoara17 Auki koita kirogei roma, “Auka Buka aenava onaki roro veitenu,Di iagera koita inuhati iau imimi iaga vera?Eduge iaki mi iai vaho iageni kia.”18 Eige dubu baugea mati aena ḡahava iaberaki ihare, eduge iauki sigami, au ḡamiḡa ḡumave iaḡoi; badiva koita inuhati gera au gare heḡiriva raḡohege. 19 Va ra hiriḡomonu, Iesu mati au ḡamituhe ruḡa mata e ḡarehanu.Idi Maeraḡane Ḡumava20 Va tahege iauki oḡi otime iauki idi be uhugati maeraḡi oti umukahe eraḡanu. 21 Gerege Petero raki anavare auki Iesu kironu, “Di Biage, eraḡa! Oramu a idi namiḡane eraki hoḡe raḡanu.”22 Iesu raki kiro gevenu, “Iama Dirava riaḡa ḡahisa. 23 Riaḡa vara daki roma, ia nimu o ga ḡahi rosa, Ami iagemi eve ami kirava, a negu ai sorukehe uhu ana nune vime, eduge ama a rone riaḡa ḡahisa, auka a moimo vara.24 Eige daki aki roma, ana otavado ana a Dirava ḡasina imiḡima, ama ai uhure uhuḡati riaḡa ḡahisa aka mimi vara, renu era aiera. 25-26 Renu ana urimi imimi vima, eduge ana uhu huhu tenu ai soukuhe iau ama vagua ḡahisa; eige ai Mame vava gera ai daureve vagua ḡahisa.”iIesu Hedoke Berabeva raḡanu27 Iauki ḡaitana Ierusalema ḡoi raḡohi. Iesu dubu uhura oḡi otege, dubu baugeia, aena ḡahaia, renu oḡo rohia iaberaki au ḡasina otinu 28 iauki beraḡanu, “Unuhui gena a hedo mi me okima? Unuhuna aki ronu aka me okiogeisa?”29 Iesu raki kiro gevenu, “Daka berabe kobabe ia berageisa; iama makava daki roege, gerege dana ia boriti ḡahigeisa unuhuna hedo da moimi daka me okiogeisa. 30 Aso daki roiahe, Ioane babatiso manena Dirava au genu, se koita iau genu?”31 Iauki gure iau vaḡa bebe gaḡagei, “No negu rosa, Vava seni gera, auka rorovara, Gerege esemena ia Ioane riaḡa ḡahiḡa veite? 32 Eduge nona onaki rosa, Koita iau gera? ” Iauka koita iau siḡore raḡohege, badiva iauka Ioane iauki roia auka peroveta riaḡa koita vara. 33 Eige iauki Iesu kironu, “Noka dibana veitera.” Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Eige da tage beta ia kirogei gevara unuhu hedokehe da me o kiogeima.”

Chapter 21 Vani rorebe otine itaharahe, iauki ihinu Iesu ramu e Kaperanamu. 2 Koita dadaḡava raki iaga toboḡahanu uhura oti uduani, Iesu hari maḡe roege ihege.3 Gerege ata ababu geraki ata be ahataniva hoeke agohi Iesu ḡasina oroganu. 4 Eduge koita dadaḡa iau dainehe iauna orenaki negu ata e mi Iesu ḡasina otisa. Eige iauki Iesu vari ada ḡuriga vakai baovare, iauki ata e au iaḡia gedake ruta mi ugu raḡohanu.5 Iesu raki iau ihihive mati herove eraḡare auki ata ahataniva hoeke kironu, “Di moe, ai daureve iabera dakamu vagua ḡahanu.” 6 Aena kiare ḡahevaia ḡainagemu e iau vaḡotonihe, iau uhurehe gure berabe raḡege, 7 “Esemena ata ogure onaki ga vima? Oramu Dirava ihera auki daure gahima! Dirava avahu gena ni daureve keto geisa?”8 Ḡamana veite Iesu raki iau uhu ananave manu auki iau vaḡa bebe beragei; gerege auki kirogei roma, “Otavado be dainehe ia enaki iai uhurehe anana raḡa? 9 Se iai ananave dana ḡuma maḡe orei ata ahataniva hoeke kirosa, Ai daureve damu vagua ḡahanu, se dana rosa, Urima ai gedake miare renu oḡi?10 Eige iama anaisa vata ada oi Koita Ḡamika vara riaḡa hedokate daure vagua ḡahigeisa,” auki negu ata e kironu, 11 “Akera daki aki roma, urima, ai gedake miare iaga ote.” 12 Gerege auki urimi rami au gedake mare oḡinu, renu koita e iaberaki e eraḡare Dirava mote ḡahi roege, “Noka ḡuma ona kikive be erara veitera!”13 Iesu raki ḡoiraḡi gohu ḡaika otinu; eige koita dadaḡava raki au ḡasina otege auki hadiba ḡahi gevenu. 14 Gerege au oḡi otege uhura auki Alfaeus moe Levi eraḡanu guraguve, Iesu raki kironu, “Di itahe oroḡo.” Eige auki urimi au itahe otinu.15 Iau Levi iagehe gurahi tamuta raḡohisa uhura, moni gogoare ḡahavaia renu daure koita be ḡainage e iau ruta gura gurave, koita dadaḡava ḡainage Iesu itahe iauki oroḡanu. 16 Faresia iau aena ḡahava Iesu eraḡege auka daure koitavaia renu moni gogo ḡahavaia ruḡa tamuta viege, eige auki au ḡamituhe beragei, “Esemena au daure koita ruḡa tamuta vima?”17 Iesu raki iau gare ihinei, auki kirogevenu, “Maḡe ḡahaia iabera beta iahe iahe iaḡoia vara, eduge komata raḡare ḡahavaia iavahu gena; da oroḡane ra beta maḡe koitava iaugera, eduge daure ḡahava iaugera.”18 Nega ei Ioane ḡamituhea mati Faresia ḡahaia tamutava aena raḡohanu; eige iauki Iesu onaki beraḡanu, “Otavado be dainehe Ioane Babatiso ḡamituhea renu Faresia ḡahaia tamutava aena raḡohanu, eduge ai ḡamituhe iabera veite?” 19 Iesu raki kiro gevenu, “Ia anavare mobo isage uiare uhura deivaia tamutava aena raḡare maḡenu? Aunage mobo isaḡe iau ruta iauka beta tamutava aena raḡohisa.20 Vanivamu oroḡima mobo isaḡe veite ḡoiege, gerege iauna vani ei tamuta veite aenava raḡisa.21 Aka beta ogona isaḡe be mi ogona emene bei tiguti vara; makavara, ogona isage era ogona emene e darivi raho ḡahiḡa vara.22 Koita bera beta eia maḡe mi eia vadaka emene be uhura tohuto vara, veite ḡoiare, eia maḡe eramu vadaka emene hosaho vara, gerege eia maḡe eramu daure ḡoiḡoara mati vadakava tage; eige eia isaḡe mi vadaka isaḡei tohusa.”23 Sabadi vani bei Iesu raki koni ḡeḡe uhura oḡi otege; renu iau otege uhura au ḡamituhea iaberaki gure koni omoto butugei otege. 24 Faresia ḡahava iaberaki Iesu beraḡanu, “Eraḡa, esemena ai ḡamituhe ni vani aenava dodoi me vire kia sabadi vani oi?”25 Gerege Iesu raki kirogei roma, “Iana Davida kine dahida veitenu au vasiruhe ruḡa vani ei ḡuburagohi demaka iaḡoege? 26 Auki oti dubu sirivi, Abiatar nega eige dubu iau baugete, auki Dirava vaḡotoni parao aena maemane mi inu, eduge parao era aena vara dubu bauge ḡahavaia iana iavahu isa, edube auki mati be idiḡi au vasiruhe mohi gevenu.”27 Gerege Iesu raki kirogei ronu, “Sabadi kinera koita iahegei gevara, renu au koita kinera beta sabadi aenava dainehe gera; 28 eigera Koita Ḡamika vara sabadi rohivara.”

Chapter 31 Iesu raki ḡaitana dubu sirivi, ata be ada kumukute tage eigera. 2 Koita iaberaki Iesu eraḡege auna negu sabadi vani ei ata e maḡe ḡahiḡa vanu, gerege iauka kirosa aukamu daure ḡumavara auki kinu3 Gerege auki negu ata ada kumukute e kironu, “Urimi ohe oroḡo,” 4 Eige auki beragei, “Sabadi Aena ona nona koita maḡe ḡahisa se daure ḡahisa, nona maḡuri ḡahisa se ḡamisa?” Eige iauki iau bouge ga veite.5 Iesu raki hoḡoi eragei, mati vaḡahu ḡahigei iau soru bere beve dainehe, eige auki negu ata e kironu, “Ai ade inuḡa.” Auki au ade inuḡege auki maḡe ḡoinu. 6 Faresia ḡahava iabaraki hakiraḡi oti Heroda sokuhe ruḡa bouraḡohi au hoḡe ḡumage iagovege.7 Iesu raki au ḡamituhe ruḡa Galileia gohu ḡaika otinu, renu koita dadaḡa ḡainage Galileia seni au itahe otinu; 8 iauki au kiege meva hariva ihime, iauki dadaḡa ḡahi oroḡanu Iudea, Ierusalema, Iduamea, renu Ioridana kasiva seni, renu Taire mati Sidiona matahe seni oroḡanu.9 Au gamituhe kirogei auka eve eu avie be mi orogisa, koita ya negu bibi vime.10 Aukamu mudago mage gahigevenu, eige koita beya au me mageve dainehe yauka be sedegei oti kamui mage misa.11 Sua daure ḡainage niḡahi Iesu eraḡare iauki au vaḡotonihe desuraḡi raḡi mati bara raḡi roege, “Aka Dirava Moe ra!” 12 Eduge auki ga berebe tahu kirogei iauka beta koita kirogei rosa auna unu hunu.13 Iesu raki nimu ḡadimi renu au ḡaharahe viege ḡahavaia ihiro gevenu iauki au ḡasina otisa. 14 Eige auki iau ate utube hakira abu ihirogei, auki iau ihe apostolo rogevenu, gerege auki idigei au ḡasina, mati besugei hakiraḡohi hari maḡe ro ioa raḡisa, 15 renu iauka hedo ruta sua daure oia geisa. 16 Au utube hakira abu idi gevene ḡahavaia: Simona (auki ihiva ronu Petero);17 Iakobo renu au ḡoḡe Ioane, Sebedaio ḡamuhe abu ruḡa (gerege auki ihiva roma Boanere, va duvare gamikava); 18 renu Aniderea, Filipo, renu Batolomeo, Mataio, Toma, Alefaes moe Iakobo, Tadaeos, Simona auka Selote koitava, 19 renu Iuda Isakariota, au bive kine koitava.Iesu Renu BelesebulGerege auki oḡo otinu;20 koita iabaraki ḡaitana ei bouraḡohi eige iauka tamuta ḡuma veite. 21 Eige au vara sokuhea au badine ihinei, iauka au ḡasina otinu, badiva koita iaberaki roia, “Aukamu omo veite ḡoime auki.” 22 Renu aena ḡahavaea Ierusalema seni oroḡane iabaraki roege, “Auka Belesebul raki au uhura, renu sua daure iau rohite eraki hedo moimege auki sua oia geima.”23 Eige Iesu raki ihiro gevare auki ga ḡahigei roma: “Orenaki Satani ra Satani oiahisa? 24 Eige mata be ḡahavaia bebe ḡoḡai ḡahi gevare, mata e ḡahavaiaiabara beta kobua ḡahi guragu vara. 25 Se iaga be ḡahavaia bebe ḡoḡai ḡahi gevare, ḡahava iabara beta kobua ḡahi guragu vara.26 Eige Satani urimi avahu au ḡoḡai ḡahare renu avahu au kasavege, auka beta avahu ramira vara, eduge au hedoke ramu netunetu vara. 27 Eduge koita bera beta ata bauge be iagehe sirivare renu au kohue idigei gevara, eduge auka uriḡoi atava rarovare, riaḡa ana au iage kohua idigeisa.28 Riaḡa vara daki roma, koita iau daureve renu iau Dirava ga daure ḡahare inuhati auka vagua ḡahiḡei gevara; 29 eduge unuhuna Horu Aena ga daure ḡahima, daure era oti behi behive, Dirava ra beta daureve vaḡua ḡahiḡa vara,” 30 eige iauki onaki ronu, “Auka sua daureva raki au uhurehe.”31 Gerege au neine renu au ḡoḡuhea iaberaki itahe rahirahe; ga besuḡanu auka otisa iau ḡasina. 32 Gerege au ruta gurahane iaberaki boriti ḡahi ronu, “Eraḡa, ai neine mati ai vara soukuhea iaberamu e itahe ai berabeve raḡoha.”33 Auki ronu, “Oḡoreana di neine mati di nanuhea?” 34 Gerege auki au ḡaika gurahane kiro gevenu, “Eraḡiahe, o iaberaki di neine renu di nanuhea! 35 Ana unuhuna Dirava ḡahara viare kima iaberaki di oḡo nanuhea renu di neine.”

Chapter 41 Iesu raki ḡaitana hadiba viege Galileia gohu ḡaika. Koita dadaḡava raki au ḡasina oriḡi bouraḡohi eige auki vanaḡi ada guivare gurami, koita inuhati gera gohu ḡaika rahirahe. 2 Auki iaḡa dadaḡa badigomu tahu kirogei, renu au hadiba viege uhura auki roege:3 “Ihiahe! Ḡeḡe kiki koita be raki demaka iaka beḡibeva otinu. 4 Auka beḡi beḡi viege be iabera ḡumaḡa desuraḡi, gerege uguha iaberaki oroḡi iogevenu. 5 Be iabera vateta veite matahe muni ada ge iauki desuraḡohi, gerege auki inono veite kobo raḡohi badiva au ḡaike vateta vara dobuke veite.6 Eige vani ḡadimi auhe, hedokehe iauki mae raganu; mati au ḡaike berebe veitera, eige iauki hoḡe raḡohanu. 7 Iaka be iabera ḡati daure uhura ge iauki desuraḡanu raḡohi, eige ḡati daure eraki iogei, iauka madika kiki veite.8 Iaka be iabera vateta maḡeva iauki desuraḡohi renu auki madika maḡe kinu, renu makava ketake ḡahi, utu abigaḡa, be iabera utu agorokiva renu tinahuva.” 9 Eige auki ronu, “Iana ihikotenu iama ga ihisa!”10 Iesu ḡamituhe utube hakira abu renu koita bea au ḡaika ḡurahege iaberaki beraḡi auka badigomu makava rosa. 11 Gerege auki kiro gevenu, “Dirava basileia iorena gava iakamu manu, eduge iana oḡoreana itahe, iaḡa inuhati gera badigomu tahu ge iana ihisa; 12 eigera,Iauka niḡahisa, eduge beta erara vara,renu iauka ihisa, eduge iauka beta dibana ḡahiḡa vara;eige iauma ḡoiraḡohisa renu auka iau daureve vagua ḡahigei gevara.”13 Eige Iesu raki beragevenu, “Iana badigomu oi iai uhurena baoraḡa se veitenu? Iana orenaki badigomu dibana ḡahiḡa vanu? 14 Ḡeḡe kiki koitava raki hari maḡe beḡi ioavege. 15 Be iabera ḡumaḡa ge iauki desuraḡanu raḡanu: iauki gava ihinu, Satani raki vaina oroḡi negu badi maḡe iau beḡene mi otima.16 Renu be iabera vateta muni uhura desuraḡanu raḡare naḡate: iau badi maḡe ihine, iauki vaina heḡirita manu. 17 Eduge iauka umuka veitera, eige auki guragu ḡamana veite; eigera, daure ketake oroḡare ra badi maḡe dainehe, ḡamana veite iaukamu desuraḡanu raḡira vara.18 Renu be iabera ḡati daure vaḡa iauki beḡi gevenu: iauka badi maḡe ihare ḡahavaia, 19 eduge iauka mata ora iauki uhu korahiva raḡoha, mati ahata maka ḡahara raḡa, renu iau uhurehe badi maḡe beḡene era iaḡa oroḡare eraki iogei, eige auka maka kiki veite. 20 Eduge vata maḡeva beḡare iaberamu: Iauka badi maḡe ihare renu riaḡa ḡahi renu madika kisa, utu abigaḡa renu be iabera utu agorokiva renu tinahuva.”21 Iesu raki beragei, “Koita be lamepa be mi oroḡare auna mi iaga derikahe se au iaḡia gedake derikahe maema vanu? Se auna mi oroḡare mi auhe maema vanu? 22 Eige iaḡa bera ḡoḡohu veitera, eduge ḡoḡohu uiare; renu iorena iaḡa benu, ama mi hakivi ḡaḡae oroḡisa. 23 Iana ihikotenu iama ga ihisa!”24 Auka mati kirogei roma, “Ana otavado gava a ihima ama reḡunaki ihisa; a moimare iaḡaniva eramu a ihinera, mati auka dadaḡa a moimo vara. 25 Oḡore iana au tenu, auka dadaḡa ia mohigei gevara, renu oḡore iana iaḡa veite, otavado ana iau ḡasina auka iau kokigei gevara.”26 Auki mati ronu, "Basileia vara ona kikivera ata beraki au idi tahake ve vata ada kosavanu.27 Vahigera auki yagima mati vani urimima, idi tahaka era hanaka kiare auki rahogoi ma, ata era dibana veitera.28 Vatava gera idi tahaka eraki gadimima: hanakava urugoi, ihiegera ihiko nagate e raki hakivima, e itaharahe idi tahaka bauge eraki ihiko nagate e uhura hakivima. 29 Makava baevare itaharahe, dodo do vara badivara era makava bina mimivara."30 Iesu raki bera gevenu, “Nona otavado be mi Dirava basileiave ruta ḡereḡere ḡahisa, se nona badigomu ore rosa? 31 Auka idi tahaka kusinaike naḡate, edube, iau mi vata beḡare, auka vata ada tahaka iau bouge avie vara; 32 edube iau vata beḡare auka ḡadimi idi inuhati vaḡahe, au atie ketake, eige uguha iabera oroḡi iau hisue kiare mati gurahisa.”33 Iesu raki badi maḡe badigomu tahu koita gaḡa gevege, eige iau uhure raki baoraḡima; 34 auka ga nune bei gaḡa geige veite eduge badigomu tahu, edube iorenage auki makava au ḡamituhe kirogeima.35 Vani kosai, vahi orogoge uhurahegera auki au kirogevenu, "No hakirahe ota." 36 Koita bouragohane garegei, Iesu mi yauruta, ena au unage eve euva to gurahanu. Eve eu be gaitage au ruta bada otege. 37 Inono veite nono ketake beraki ena oroganu, eige eve eiavaraki eve eu uhura tobogahi otege.38 Iauki lairu dubu bia iagehe hakiraḡi, niḡahege nina kou renu bara enoḡa raho, koita iau ihige. 39 Auki iaga sirivare, auki kirogei roma, “Esemena ia gure onaki niḡoragi bara raḡoha? Maeaḡo ora beta hoekera auka iaḡime auki.”40 Iauki tati ḡahege. Gerege auki inuhati besugei itahe otinu, edube auki maeaḡo e mame renu au neine, mati au ḡamituhe abigaḡa ruḡa iauki maeaḡo iaḡane daituhe siri raḡi. 41 Auki au adahe mi iagemi renu kironu, “Talita kum,” makava ramu, “Maiaḡo ḡamika, akera daki aki roma, urima!”

Chapter 51 Iesu raki au ḡamituhea ruḡa Galileia gohu ḡarehime iauki Gerasene vatahe hakiraganu. 2 Auki vanaḡiva seni ḡoromi, ata bera sua daureve raki au uhurehe eraki midava seni hakivi eraḡanu.3 Auka midava ge auki uiege; renu iau auri goteva raroane tage koita bera hero veite kamuisa; 4 renu auka nega dadaḡa ḡahisege auki auri ḡoteva raroare turugei, boko gevenu. Eigera koita bera hero veite kamuisa.5 Vahi mi vani mi auka me midava ioai, renu nimu ada oti nivi barai mati avaḡu au ahatane dodoima muni tahu. 6 Auka ḡamana veite auki niḡahi Iesu eraḡare auki rurui oti au vaḡotoni komuko daivi;7 renu barai roege, “Iesu, Dirava vava uiare Moe; ana otavado be dai kiki vanu? Dirava ihehe daki a imiḡima, esemena da onaki huhunaḡima.” 8 Eige Iesu raki kironu, “Sua daure ata eḡaremi hakiva!”9 Auki beraganu, "Ai ihe na?" Auki ronu, "Di ihera Legion ra, makavara noka dadagavara."10 Imigare auki mati gaitana imiganu yauka beta mata e garehe hakiragohisa.11 Eduge nimu hakirahe gera oho teri be iaberaki tamuta raḡohege; 12 eige sua daure iaberaki Iesu imiḡanu, “No besugei oho vire iau uhura; no iau siri raḡoha.” 13 Gerege auki besugevenu. Negu sua daure iaberaki haki raḡohi oho iau uhura siri raḡohi; negu oho terive iaberaki nimu seni uguragohi oti eve ime iauki hoḡe raḡohanu.14 Negu ata oho nitabata ḡahava iaberaki siviḡoro raḡi oti oḡo uiare renu itahe oḡo gahava iau badiva ronu. Gerege koita iaberaki haki raḡohi erarava otinu. 15 Koita iaberaki Iesu ḡasina oroḡime iauki negu ata sua daure ia mane eraḡanu gura gurave, ogona ruta renu au omote ra ieririve ḡoinu, oramu negu ata iau rone terive renu iauki siḡo raḡohege.16 Oḡoreana otavado sua daure mati oho iau eragevene iauki boritiva raḡohege. 17 Eige koita iaberaki Iesu imiḡege auka ḡare geisa.18 Auka vanaḡiva ḡadimege uhura, ata sua daure mane eraki roḡi Iesu imiḡi auka iau ruta otisa. 19 Eduge Iesu raki besibe vanu, renu kiroma, “Ḡoiraḡi oḡo ote ai sokuhe iau ḡasina, renu ama kiro geisa Rohi Bauge ai kine, renu au erara vaḡa maḡeva ai kine.” 20 Eige ata eraki ḡoiraḡi oti iau ogo utube roiare uhuḡati ge auki Iesu badine roege otavado au kine; koita inuhati au badi ihine iauki ga veite keri ḡahi kosai.21 Iesu raki ḡaitana vanaḡiva ḡoiraḡi gohu hakirahe otinu, eigera koita dadaḡava raki gohu ḡaika au ḡasina bouraḡohi. 22 Eige iau dubu bauge be ihivara Iairus raki oroḡi, au Iesu eraḡanei, auki au vasi ḡaika ḡorumi 23 renu ḡaitana ḡaitana imiḡi roege, “Di mae avie ramu ḡamana veite amu hoḡe raḡira vara. Ana beta oroḡi ai ade mi au ada maema, gerege auma maḡe ḡoisa, mati maḡuri visa.” 24 Gerege auki Iesu ruta otinu.Renu koita dadaḡa ḡainage au itahe otege.25 Mati maḡi be tage eigera auka taḡo dika vara auki viege laḡani utu be abu. 26 Huhu rahovara auki manu Doctor mudago yau renu au kohuve inuhati tage kosavanu, mage be mimi veite eduge au dika vera raho goiege.27 Au Iesu badi mageve ihine, magi era koita mudago e yau itahege auki ti Iesu ogonave kamuvanu.28 auki onaki ronu, “Da ena au ogonave kamuare, dakamu maḡe ḡoiḡoara.” 29 Auki Iesu ogonave kamuege taḡo eraki nega kobabe netuanu; gerege auki au uhurehe mami mi aukamu maḡe ḡoinu30 Auki mami manu hedo ramu au hakivi, eige auki koita dadaḡa iau uhura aniḡoiare auki berabe vi, “Unuhuna di ogonave kamui?” 31 Gerege au ḡamituhe iaberaki kiroege, “Ana niḡahi koita dadaḡa oia aoriḡi kouane; orenakige na berabe vima, Unuhuna da kamuanu? ” 32 Auki niḡahi ioaige unuhuna kinu33 Eduge maḡi era dibana otavado au varavanu, eige auki siḡota oroḡi, au vase ḡaika uguhi komuko daivi, renu auk otavado ana au vara vane badiva riaḡava gure kironu. 34 Iesu raki kironu, “Di Mae, ai ihihive raki a maḡe ḡahanu; au maive ruta ote, renu akamu maḡe ḡoinu.”35 Iesu gavege uhura, koita bea iabera dubu bauge iau gare moroḡanu, “Ai mae ramu hoḡe raḡanu. Esemena a gure hahediba koita korahi ḡahima?”36 Eduge Iesu raki iau gare ihare auki dubu bauge kironu, “Ia negu siḡoime, iai sorukehe riaḡa ḡahisa.” 37 Eige auki ronu koita bera beta au itahe otisa eduge Petero, renu Iakobo, renu au ḡoḡe Ioane. 38 Iauki lairu dubu bia iagehe hakiraḡi, niḡahege nina kou renu bara enoḡa raho, koita iau ihige.39 Auki iaga sirivare, auki kirogei roma, “Esemena ia gure onaki niḡoragi bara raḡoha? Maeaḡo ora beta hoekera auka iaḡime auki.”40 Iauki tati ḡahege. Gerege auki inuhati besugei itahe otinu, edube auki maeaḡo e mame renu au neine, mati au ḡamituhe abigaḡa ruḡa iauki maeaḡo iaḡane daituhe siri raḡi.41 Auki au adahe mi iagemi renu kironu, “Talita kum,” makava ramu, “Maiaḡo ḡamika, akera daki aki roma, urima!” 42 Negu maeaḡo eraki inono veite urimi rami ioavege (au maḡuri tau vera utube hakira abu). Iauka ḡuma onakikive eraḡi ga veite keri ḡahi kosai. 43 Iesu raki kirogei roma iauka beta be kirosa, mati kirogei iama iaga be moimi auma isa.

Chapter 61 Iesu raki mata e ḡaremare auki au oḡehe otinu, renu au gamituhe ḡainage au itahe otinu. 2 Sabadi vaniva auki dubu haroro viege, renu koita dadaḡa au gare ihine ḡainage ḡaḡu raḡohi. Iauki berabe raḡohi, “Orei gena ata o uhuvaka ga o idigevenu? Unuhuna uhuvaka ona kikive moimanu? Orei gena au hedo o mi maḡuri me kima! 3 Ona beta iaga kiege enu Maria iau moe, renu Iakobo au ogo nanuhe Iosepa, Iudea, renu Simona, renu au amakinuhe be iana beta ni ḡasina guraha?” Eige iauki hoḡahime iauki besibe ḡahanu.4 Gerege Iesu raki kirogei roma, “Peroveta ḡaha iabera iaukamu matau ḡahigeva. Eduge au oḡo ḡahatuhe iabera beta riaḡa ḡahiḡa vara, mati au oḡo nanuhea, renu au iaga ḡahatuhe.” 5 Eige auka hedo me be ei kiki veite, eduge au ade mime auki dika ḡahe rore be iau ada maemi iauki maḡe ḡahanu. 6 Auki dauraḡi eragei iauka riaḡa ḡahiḡa veite.Ḡami utube-abu iau meveGerege auki oḡo bei oti oḡo bei, gure koita hadiba ḡahi gevege.7 Auki au ḡamituhe utube hakira abu ihiro gevare auki ababu besugei hakivi, renu hedo mohigei iauka sua daure oiageige. 8 Auki kirogei roma: ia negu ioa oi iaḡa be mime; ia negu demaka be, se iago be, se moni be mi ai negotanehe kime idigeime, eduge ai oḡiḡi besoke eḡu; 9 eduge ama vasi iaḡa be kisa, renu ai ahatane ogona kine eḡu.10 Auki kirogei roma, “Iana iaga be deiva vanu iama ei gurahi ate ia mata e ḡarehare. 11 Iana oḡo bei se dubu beigena ia siri raḡoha renu koitaia iai gare ihihi veitenu, ia oḡo e ḡarehege, iama iai vasi souke dahugei eramu iau ḡumaḡe ḡaḡiro geisa.”12 Eige iauki haki raḡohi iau ioave otinu renu badi maḡe harorova raḡi koita iabera iau maḡuri daureve ḡaregei ḡoiraḡohisa. 13 Iauki sua daure dadaḡa oiagei, renu oliva dehorova dika raḡane dahugei iauki maḡe ḡahanu.14 Negu iau Rohite Heroda raki badi ihinu, iauki Iesu ihe ro ioa raḡi. Koita be iabera roia, “Ora Ioane babatiso koita eraki maḡurivi ḡoiraḡanu; eigera hedokava raki au uhura me mima.” 15 Eduge be iabera roia, “Ora Elia ra.” Be iabera roia, “Ora peroveta bera, subuta peroveta e be iau naḡatera.”16 Eduge Heroda raki badiva ihine, auka roma, “Auka Ioane, da omotova dodoi turuhane, eraki maḡurivi ḡoiraḡanu.”17 Heroda avahuge raki ata besugei iauki oti Ioane mi raroi, vadibu iagava maemanu au oḡo nane Filipi mabare, Herodias dainehe, badivara Heroda raki mi maḡini kinu.18 Renu Ioane raki Heroda kiroege, “Ora aena vara aka beta ai oḡo nane mabare mi maḡini kiki vara.” 19 Eige Herodias ra uhu huhute au ḡasina, mati au ḡamiḡa ḡumava tage kisa. Eduge auka kiki veitera, 20 edube Heroda ra Ioane auki siḡamima mati nitabata gahima, badiva Ioane ra aena renu ieririve atavara. Eduge au Ioane badine ihinei auki dauragi, edube auka e iau vaḡa aukamu urai au gare ihisa.21 Eige auki au ḡuruane vaniva miege auki demaka ketake be kine au derikehe me miare koita baugea renu Galileia uhura iau baugetuhea iauni. 22 Eige Herodias mae raki sirivi Heroda mati au deiva tuhea heḡiri ḡahigei iaveia viege; gerege au rohite raki maeaḡo e beraḡanu, “Ana otavado ana ḡaharahe vima, daka mi a moimo vara.”23 Auka au uhugare kironu, “Ana otavado ana ḡaharahe vima, daka mi a moimo vara, se di matame hakirava aroiare tage.” 24 Negu maiaḡo eraki hakivi oti au neine beraḡanu, “Dana otavado imimiva visa?” Ama kirosa, “Ioane babatiso omete.” 25 Auki vaina rurui ḡoiraḡi oti rohi ata e kironu, “Di urai aka negubutu Ioane Babatiso omote merekiva mi da moimisa.”26 Iau rohite uhure raki huhunagi, eduge au gare rone renu au deivatuhe au vaḡotoni dainehe, auka beta negu maeaḡo ḡahara vare besibe ḡahiḡa vara. 27 Gerege iau rohite raki vaina au ḡamite be besuḡi kiroma, oti Ioane omote mi oroḡo. Auki vadibu iagava otare Ioane omote dodoi turuhare, 28 auki au omote mi merekiva mi oroḡi mi maiaḡo e moimi. Gerege auki mi oti au neine moimanu. 29 Ioane gamituhe iabaraki badiva ihine, iauki otime iauki ahatane make mi abatemenu.30 Iesu ḡamituhe iaberaki au ḡasina bouraḡohi, iauki iau meve kiro gevene inuhati boriti ḡahege. 31 Iesu raki kiro gevege, “Oti koita veitehe gurahi vaḡaro iahe.” Koita dadaḡava raki oti oroḡa, eige ḡami iabara vaḡa roro maḡe veite mati iauka reḡunaki tamuta veite tage. 32 Eige iauka iavahu vanaḡiva guiraḡohi iauka mata koita veitehe otisa.33 Eduge koita iabaraki niḡahi eragei au ḡamituhe ruḡa otege iau toaḡe kiege, gerege iauki iau bouge vaina vasi ogi ruruta uriḡahi tinu. 34 Iesu raki vanaḡiva ḡoromi koita dadaḡa eragei auki vaḡahu ḡahigei, badiva iauka erehuta mamoe nitabata ḡahiḡa koita veite naḡate; eige auki iaḡa dadaḡa boriti ḡahi gevenu.35 Vani uguhege au ḡamituhe iaberaki oroḡi kironu, “Vani ramu uguhanu renu oi gera iaḡa veitera; 36 no besugei iau ote oḡo kahi kahe iauma debubu iaga be iaḡogei isa.”37 Eduge Iesu raki kirogei roma, “Iaḡa be mohigei iahe iau ie.” Iauki beraḡi, “Nona negu oti tinahu abu demakava haevi, renu idiḡi oroḡi vasi geige vanu?” 38 Gerege Iesu raki beragei, “Iai gasina gena parao esebu genu? Oti eraḡiahe.” Iauki oti eraḡare iauki ronu, “Parao adakasiva, renu karava abu.”39 Iesu raki au ḡamituhe kirogei iauka koita inuhati iau toneta koba koba kiege gurahisa isu ada. 40 Gerege iauki gurahi iau ate tinahu se utu adakasiva kiege iau gurahe. 41 Auki parao adakasiva renu karava abu mi iagemi vava gagai, Dirava maḡe ḡahi renu parao boko gevare auki idigei au ḡamituhe mohigei koita iauni, mati karava abu tage iauki idigei koita inuhati mohi gevege.42 Iauki iau bouge tamuta raḡohi buraḡohi; 43 renu au ḡamituhe iaberaki koitaia tamuta raḡohane momonava renu karava tage bougei boteka utube hakira abu toboḡa gevenu. 44 Iau koita vasi gevene eramu inuhati daha ada kasiva gera.45 Ḡamana veite Iesu raki au ḡamituhe besugei vanaḡiva iauka uriḡahi hakirahe otisa, Betesaida oḡo kasihe, auka koita inuhati oḡo besugeisa. 46 Iesu raki atogevene itaharahe auki nimu ḡadimi oti imimi visa.47 Va hiriḡomonu au ḡamituhe iabara vanaḡi eve ada, auka avaḡu tana.48 Iesu raki nimu seni niḡahi au ḡamituhe eragei iauka gure hero kiege eve bara raḡohi, badiva nono ketake raki iau otege kasihe ḡuguige, gerege auki va tahi oroḡege uhura auki eve ada oḡi iaḡogei otege. Iau ananave auka soigei otisa. 49 Eduge iauki eraḡege auka eve ada ge auki oḡi oroḡege, gerege iau ananave auka sua bera rome iauki bara raḡanu; 50 iauki iau bouge eraḡi siḡo raḡi. Edube auki ga ḡahigei roma, “Ia negu siḡo raḡohime; ora daki Iesu.”51 Gerege auki iau ḡasina vanaḡiva guivi nono ra vea kosai. Auka iau bouge dauraḡohanu, 52 eduge iau uhurera so bao raḡira veitera au parao kine ḡumava, edube iauka soru huhu veite renu uhu berebe koitava iabara.53 Iauki vanaḡiva Galileia ḡarehime iauki hakirahe otinu Genesarete matahe. 54 Iauka vanaḡiva ḡorohanu, koita iabera Iesu toaḡe kiare, 55 gerege iauki iaga inuhati ga besu besu raḡi Iesu oroḡane, renu iauki dika ḡahe iau iaḡia gedake ruḡa idigei au ḡasina otinu.56 Eige Iesu otege oḡova iau, oḡo bauge se avie iau, iau dika ḡahetuhe iabara idigei hae kiare eige iauki ḡosigei, mati imimi raḡohi iauna beta au ogonave bisukava kamui; gerege iau kamuege ḡahava iabera inuhati maḡuri raḡanu.

Chapter 71 Faresia renu Aena ḡahava iaberaki Ierusalema sena oroḡi Iesu oriḡi gurahi,2 Iesu gamituhe be yabera yau ade ketogeige veitera auki parao, ada miro ruta. 3 (Faresia ḡahavaia, renu Iudea ḡahava inuhati ḡainage beta tamuta raḡira ate iau ade ketogei vare, ora iau tene tuhea boriti ḡahigei oroḡi iau vahiruhe kiege ḡumahe; 4 mati iauka itahe hae kiare demakava beta ivara edube iauma uriḡatu ketoisa; renu iau hae kiarei ḡoiraḡohi, iauka beta tamuta raḡisa eduge iauma uriḡahi eagu, mati iau tenehe aena be ḡainage kiege oroḡi negu tau oige ramu, iau tamuta kebeve, ḡuive, naḡu renu bedi ḡainage reḡunaki ketogei ḡumava.)5 Eige Faresia ḡahavaia renu aena kiki ḡahava iaberaki Iesu beraḡanu, “Otavado dainehe ai ḡamituhe iau tene maḡurive raḡira veite, eduge iauka ada ketoke veite tamuta raḡoha?”6 Iesu raki kirogei roma, “Subuta gera Isaiah ia peroveta ḡahigei rone ra riaḡa vara, auki rone ra,Koita iabera iau avaḡehe ge iauki Dirava maḡe ḡaha,eduge iau soruke ra ḡeahu gera.7 Iau da imiḡare ra maka veitera,badivara iauka koita iau ananahe iauki hadiba raḡa,8 Iaka Dirava ga aenave iamu mi ḡeahu maemanu eduge iaka ahata maka auge iaki otito raho raga.” 9 Gerege Iesu raki gaḡa gei roma, “Iakamu iai tene maḡurive iaki kamua eige iai ḡumaḡe ramu Dirava aenave betia ḡahanu! 10 Eige Mose gare ra, Ama ai mame mati ai neine ama maḡe ḡahigeisa, renu, Iana oḡoreana iai mame se iai neine daure ḡahare iaka hoḡera.11 Eduge aka roma koita be au mame se au neine boriti gahigei, Da enagu ia iahe gevare iaḡaniva ra Dirava iera 12 gerege aka beta riaḡahe iaga be kiki vara ai mame se ai neine iauni, 13 eige ḡuma oi iauge iaki Dirava gare mi ḡeahu maema iai iahuvea ia ḡaḡiro gevene meva kia. Renu iaka ḡuma onaki kikive dadaḡava iakamu kia.”14 Gerege Iesu raki ḡaitana koita ihirogei mati kirogei, “Iai bouge di gare ihare, renu iama ai uhurehe maemisa: 15 koita be iaḡa be itaha mi iarera beta daure ḡahiḡa vara, eduge au uhurehe hakivare eraki daure ḡahima.” 16 “Iana ihikotenu iama ihisa.”17 Auki koita ḡare gevare auki iagahu sirivi, au ḡamituhe iaberaki beraḡi auka au ḡavane maka rosa. 18 Iesu raki kirogei roma, “Erege iai uhurena so bao ragira veitenu? Iana eraḡa otovado iaga be itahe koita bena mi iare ra beta daure ḡahi ga vara, 19 gerege au mi iarera, beta au sorukehe eduge au vaḡatanehe auki oti au ahatanehe hakivima.” (Eige Iesu au roiare ra demaka inuhati gera magera.)20 Eige auki roma, “Era au uhurehe hakivare eraki daure ḡahima. 21 Ora au uhurera mati au sorukehe ge anana daureva raki oroḡima: ni muduka, 22 vaho, ḡarara, iamuia, ḡuma daure, ga avanaḡe, 23 Iaḡa daure o uhuati gera koita iau uhure seni iauki hakiraḡohi renu koita be daure ḡahima.”24 Eige auki urimi oti Tyre matahe hakivi. Auki iaga bei sirivi koitaia negu eraḡare siḡova renu dibana ḡahisa auka eigera, 25 eduge maḡi bera au mae avieva ra sua daureva raki au uhura, Iesu badine ihine auki oroḡi au vasi ḡaika uguhi ḡorumi. 26 Eduge maḡi ora beta Iuda maḡi vara. Edube auki Iesu imiḡi auka sua daure oiahisa au mae avieva uhura.27 Eduge Iesu raki roma, “No uriḡatu momonaike vasi geva, beta maḡera no iau demaki idigei to mohigeisa.” 28 Eduge auki kiroma, “Di Rohite, eduge to ḡainage pata derikava momonaike tamuta ragohare momonova ivara.”29 Gerege Iesu raki kiroma, “Ana enakime a roma, ama otisa, sua daureva ramu ai mae ḡaremanu.” 30 Auki ḡoiraḡi iagahu oti, au mae iaḡi iaḡe eraḡanu, renu sua daure tage raki ḡaremanu.31 Gerege Iesu raki Tyre matava ḡaremi, auki Sidon kasihi seni oti Galileia gohua hakivanu Dekapoleos matahe. 32 Koita be iaberaki atabe ihiko veite renu ga maḡe veite mi au ḡasina oroḡi mi; iauki imiḡi auka au ademi au ada maemisa.33 Gerege Iesu raki koita iau vaḡotoni nisiḡami ḡeahu otime, auki au ade mi au ihikokahe toivi hisuku ḡahi renu au meine kamui. 34 Gerege Iesu raki vava gagai nigahi, auki ḡanaḡavi roma, “Epata,” makava ramu, “Baoraga.” 35 Ḡamana veite au ihikoke raki baoraḡohi, au meine raburabe ḡoi, gerege au gare raki maḡe ḡoinu.36 Eigera Iesu ro ioa raḡoha. 37 Iauki iau bouge ḡaḡuraḡohi, roege, “Au iaḡa kiogevare inuhati maḡevaia; auka ihiko veite iaberamu ga iha renu ga veite ḡainage ga raḡa.”

Chapter 8Iesu daha ababu vasi gevene1 Nega beige koita dadaḡava raki bouraḡohi badiva iauka demaka veite, gerege Iesu raki au gamituhe ihirogei kiro gevenu, 2 “Dakamu koita inuhati ge daki vaḡahu ḡahi gevenu, badivara iauka bina vani abigaḡa da ruta gera, renu iauka demaka veitera. 3 Da negu vasigeige veite besugevare, iauka negu ḡumaḡa manori raḡohira vara, renu be iabera mata ḡamanava sena gera iauki oroḡonu.” 4 Au ḡamituhea iaberaki kironu, “Unuhuna mata ḡaḡae oi koita dadaḡa oiau demaka iaḡoi miroḡi vasi geigevanu?”5 Iesu raki bera gevenu, “Iana parao esebu gena iai?” Iauki ronu, “Iatiriḡava.” 6 Auki koita inuhati kirogei iauka vata gurahisa; gerege auki parao iatriḡava idigei, mi iagemi maḡe ḡahare auki bokoi renu au ḡamituhe mohigei; iauka idiḡi koita inuhati mohigeisa.7 Iau ḡasina tage ramu karava momona kibe ḡainage; auki maḡe ḡahi gevare, kirogei o ḡaitage koita mohigei iahe. 8 Koita inuhati tamuta raḡohi iau buraḡohanu; gerege ḡami iaberaki demaka momono idigei boteka iatiriḡava toboḡa gevenu. 9 Negu koita inuhati geramu daha ababu naḡate. Iesu raki bina besu gevenu. 10 Ḡamana veite auki au ḡamituhe ruḡa vanaḡiva guiraḡi Dalmanuta vatahe otinu.Toa berabe raḡanu11 Faresia be iaberaki Iesu ḡasina oroḡi au ruta ava hehe raḡohige, iauki tohoḡi beraḡi auka toa be vava seni kiege au riaḡa ḡahisa. 12 Eduge au sorukehe auki anai roege, “Otavado dainehe negu nega o koitavaia toa iaḡoa? Riaḡa vara daka iaki rogeima, negu tau oi gera toa bera beta iai ḡaḡae ḡoiḡoara.” 13 Auki ei ḡare gevare, au ḡamituhe ruḡa vanaḡiva guiraḡohi ḡoiraḡi hakirahe otinu.Faresia ḡaha renu Heroda iau ḡumaḡe14 Au ḡamituhea iabera vagua raḡohi parao be idigei ororo veite; eduge parao kobabeḡu iauki manu vanaḡiva. 15 Iesu raki uhu tamata ḡahigei, roege, “Iama erageisa, ia negu Faresia ḡahe iau ḡumaḡe mati Heroda maḡurive iau uhura siri raḡime.”16 Iauki iavaḡu bebe gaḡagei roege, “Onakime au roma noka parao veite.” 17 Iesu raki dibana ḡoinu otavado iau gava raḡohege, gerege auki bera gevenu, “Otavado be dainehe ia parao veite gava raḡa? Iana dibana ḡaha se iai uhureana baoraḡa se veitenu? Iai sorukena bere berenu?18 Iana nitenu, eduge iaka niḡa niḡa veitera? Iana ihikotenu, eduge iaka ihihi veitera? Renu ana anana veitenu? 19 Da parao adakasiva bokogei koita daha adakasiva iauni gena boteka esebugena ia toboḡa gevenu?” Iauki kironu, “Boteka utube hakira abu.”20 “Renu da parao iatiriḡava bokogei koita daha ababu iauni gena boteka esebugena ia toboḡa gevenu?” Gerege iauki kironu, “Boteka iatiriḡava gera.” 21 “Gerege iai uhureana so baoraḡira veitenu?” Iesu raki bera gevenu.Iesu raki Betesaida atabe ni veite maḡe ḡahanu22 Gerege Iesu mati au gamituhe ruḡage iauki Betesaida oroḡanu. Koita be iaberaki atabe niḡa niḡa veite mi Iesu ḡasina oroḡi imiḡi auka so kamoisa. 23 Iesu raki ata niḡa niḡa veite adakahe nisiḡami ḡami oḡo hakiraḡohi itahe otinu; auki ata e nie hisuku ḡahare renu au ade mi au nie ada maemare, auki beraḡanu, “Ana iaḡa be eraḡima?”24 Atai eraki gagai niḡahare auki roma, “Dakamu koita erageima, eduge iauka erehuta idia oḡi ioa raḡare naḡatera.” 25 Iesu raki ḡaitana au ade mi au niehe maemi ḡoiraḡi; auki gagai niḡahege au nie abagava raki ḡoiraḡanu, gerege auki iaḡa inuhati reḡunaki eragevenu. 26 Gerege Iesu raki besuḡi kiroma, “Ai iagehe ote, eduge a negu ḡoiraḡi oḡo uhura otime.”Petero raki Iesu gare vanu27 Iesu raki au ḡamituhe ruḡa Kaisarea Filipi ḡaika oḡoa iau oti; gerege iau ḡumaḡa otege uhura auki beragei roma, “Esegena koitaia roia dana unu hunu?” 28 Iauki kiroege, “Aka Ioane Babatiso; mati be iabera roia aka Eliah; be ḡainage roia aka peroveta bera.”29 Auki bera gevenu, “Eduge iana dana unuhuna ia roia?” Petero raki roma, “Aka Rohi Bauge era.” 30 Eige auki gaḡagei roma ia negu di harike koita be kiro geima.Iesu raki au hoḡeve mati urimi ḡoiraḡare ronu31 Gerege auki gure hugoru ḡahigei roege Ata Ḡamika vara so huhu naḡina vara, renu koita baugea, dubu biavaia, renu aena kiki ḡahavaia, iau bouge so besibe ḡahiḡa vara, renu ḡami hoekisa, eduge vani abigaḡa itaharahe auka urimi maḡurivi ḡoiraḡira vara. 32 Auki urimi ga inuhati roege. Renu Petero mi ḡeahu otime auki namiḡege.33 Eduge Iesu raki aniḡoi au ḡamituhe eragevare, auki Petero namiḡi ronu, “Oroḡi di itahe, Satani! Ai uhu ananavera beta Dirava augera, eduge koita iau uhu ananave gera.”34 Gerege Iesu raki koita inuhati au ḡamituhe ruḡa ihirogei roma, “Ana unuhuna di itahe oroḡima, auma au ahata make vagua ḡahare renu iau satauro ve agohare di itahe oḡisa.35 Iana unuhuna maḡuri maḡe misa iauka dauda vara, mati iana unuhuna iai maḡurive dauḡa di dainehe, renu iau maḡurive vata maema Dirava gare dainehe, iauka maḡuri raḡira vara. 36 Iana otavado maḡe be mimi vanu iau mata o uhuḡatu miare mati iai maḡurive mi vata maemisa? 37 Riaḡa, iauna otavado iaḡa be mohigeige vanu iau maḡurive mi ḡoiraḡohisa?38 Unuhuna dai variva vima renu di garehe nimuduka renu daure maguri o uhurahe, Mo Gamika vara au variva gahiga vara au Mame mageve uhurahe au orogarei au aena aneruve ruga.

Chapter 9Evanelia Mareko Chp. 9 vs 1 — 501 Eige auki kirogei roma, “Riaḡa vara daki roma, ia bea oi rahare iabera beta hoḡe raḡohisa ate ia Dirava basileia hedo ruta oroḡare erara vara.”Iesu toaḡe nune ḡoinu2 Vani agorokiva itaherahe, Iesu raki Petero, Iakobo renu Ioane iauvaḡu nisigei nimu ḡadihi otinu. Gerege auki iau ni taḡota au erara vaḡe raki nune ḡoinu, 3 renu au ogonave ḡainage kae ḡahi vani abaga naḡate, koita bera beta vata vadaka oi riaḡahe enaki ketoi kae ḡahi ga vara.4 Gerege Elia renu Mose raki iau ḡaḡae ḡahi, iauka Iesu ruta ge iauki ga raḡege. 5 Eige Petero raki Iesu kiroma, “Di Rohite, maḡera noka oi aruta, noma dubuka abigaḡa kisa, bera aiera, bera Mose iera, renu be Elia iera.” 6 Iauka siḡo raḡane eige iauka dibana veite iauna otavado rosa.7 Gerege ori raki baki gevenu uhurage, eno be raki ori uhura seni gavi, “Ora di Moera, di Soruke, iama au gare ihisa!” 8 Au ḡamituhe iaberaki vaina niḡahi oriḡi, iauka be erara veite; koita be veite eduge Iesu avauḡu.Elia ororove9 Iauki nimu seni ugu raḡohi oroḡoge, Iesu raki kirogei, “Iana otadoana ia eraḡanu, ia negu koita be kirome, ate Koita Ḡamika hoḡe uhura urimi ḡoiraḡege.” 10 Eige iauki au gare kamui be kiroro veite, eduge iauki iau tanahe berabe raḡi hoḡe uhura urimi ḡoiraḡira makava.11 Gerege iauki Iesu beraḡanu, “Otavado dainehe aena ḡahavaia roia Elia so uriḡoi oroḡisa?” 12 Auki kirogei roma, “Elia raki riaḡa uriḡoi orogi iaḡa inuhati isaḡe ḡahiḡa. Eduge aenava roma Koita Ḡamika, so huhu naḡina renu iauka betia ḡahisa? 13 Eduge daki roma Elia ramu oroḡonu, renu koita iaberamu maḡe ḡahanu, iau Buka aenava rone naḡate.”Iesu ḡami be sua daurete maḡe ḡahanu14 Iauki ḡoiraḡohi iau sokuhe iau ḡasina, koita dadaḡa eragei iau ruḡa, aena ḡahavaia be ḡainage iau vaḡa iau ruḡa avahehe raḡege. 15 Koita iabaraki Iesu eraḡane, iauki heḡiri raḡohi, renu ruru raḡi oti maḡe ḡahanu. 16 Iesu raki au ḡamituhe beragei roma, “Otavado ia gure iau ruḡa avahehe raḡa?”17 Ata be raki koita iau vaḡa to roma, “Di Biage, daka di moera daki mi ai oroḡanu; auka sua daureva raki au uhurehege auka ga veitera; 18 auka negu sua daure miare negahe, auka mi vata kirai; renu au avaḡehe saba hakivi mati au eḡie gi raḡi renu berebe ḡahi; gerege daki ai ḡamituhe imigei iauka sua daure oiahi hikivisa, eduge iauka me ḡahiḡa veitera.” 19 Iesu raki kirogei roma, “Iakamu negu tau oi iai ihihive ramu raho veitera, dana orenaki ia ruta guragu ḡamana vanu, iaka so da riaḡa ḡahiḡa veitera? Ḡami e mi oroḡiahe.”20 Iauki negu ḡami emi Iesu gasina oti. Sua daure raki eraḡime auki aumi vata kirai vata ada kurei oti orogege, au avaḡehe saba raki hakivege. 21 Iesu raki au mame beraḡanu, “Vaisu gena ḡami onaki huhu naḡege?” Ḡami e mame raki ronu, “Au ḡami kusinaikehe.” 22 Nega bea ḡahisege sua daure oraki mi kirai vene se eia uhura, auka hoekisa; eige ana beta no vaḡahu gahigei ḡuma be kiege, no uhudau ḡahi geve renu no iahe geve.23 Iesu raki kironu, “Ana ihihi tenu! Ana riaḡa ḡahima iaḡa inuhati gera me raḡira vara.” 24 Ḡamana veite ḡami e mame raki nivi roma, “Da iaheḡa di ihihive ai berebe ḡaha!” 25 Iesu raki koita era gevege iauki iau bouge ruru raḡi oroḡi, auki sua daure e namiḡi roege, “Akera daki aki roma hakiva ḡami o ḡarema, akamu kiege auki ihiko veite ḡoi mati ga veite, renu a negu ḡaitana au sirivi ḡoiraḡime!”26 Sua daure raki nivi ḡaitana ḡaitana vata au kiravege atege auki hakivanu, negu ḡami erara vaḡe erehuta hoḡe raḡanu, eige koita iaberaki roege, “Aukamu hoḡe raḡanu.” 27 Eduge Iesu raki ḡami e adakahe mi iagemi, eige auki urimi ramanu.28 Iesu raki iagahu sirivi, au ḡamituhe iaberaki iorena beraḡanu, “Esemena no hero veite sua daure oiagei haki raḡohisa?” 29 Iesu raki kiro gevenu, “Onaki ḡuma ora beta iaga bei gera eduge imimi visa Dirava ḡasinaḡu.”Iesu raki au hoḡeve renu urimare gava vanu30 Iesu au ḡamituhe ruḡage iauki mata e ḡarehi Galileia uhura seni otinu. Auka gahara veite koita iabera dibana ḡahisa au Galileia seni otare; 31 badivara auka au ḡamituhe iabera auki gure hugoru ḡahigei, gaḡagei roma, “Iauka so Koita Ḡamika mi ata iau ada uhura maema vara, renu iauka ḡami hoeki, eduge iauka hoḡe raḡi vani abigaḡa itaharahe auka urimi ḡoiraḡira vara.” 32 Eduge iauka au gavege iau uhurera so bao raḡira veite mati iauki siḡoraḡi berabe veite.Unuhuna bauge?33 Iauki Kaperanum oroḡime; iauki iagahu siri raḡohare ge auki beragevenu, “Otavado ia gure ḡumaḡa ava hehe raḡohege?” 34 Eduge iauka keri ḡahi, badiva iauka ḡumaḡage iauki ava hehe raḡege unuhuna bauge. 35 Iesu raki guramare auki au ḡamituhe utube-abu ihirogei, kirogei, “Ana unuhuna a roma aka bauge ḡoisa, ama ihie ḡoisa renu ama iau besugeige koitave ḡoisa.”36 Eige auki ḡami ḡamika be iau vaḡotoni mi hodohi iagemare, auki kirogei roma, 37 “Unuhuna ḡami ḡamika onakikive be maḡe ḡahima, auka dakera auki da maḡe ḡahima, renu unuhuna da maḡe ḡahare era da besuḡane koitava auki maḡe ḡahima.”Unuhuna no maḡe ḡahare auka noiera38 Ioane raki Iesu kironu, “Di Biage, nokamu ata be ni itahe oḡiḡi veite, eraḡege auki sua daure oiagei ai ihie, noki kiroege aena vara, badiva auka beta ni itahe oḡiare koitavara.” 39 Eduge Iesu raki ronu, “Ia negu kirome; auka beta di ihehe me aenave be kisa badiva koita bera beta di itahe kiare, oti ihie da ga daure ḡahisa.40 Unuhuna ni meve betia ḡahiga veite iabera noiera. 41 Riaḡa vara daki aki roma, unuhuna di ihehe eia be mi koita be moimare auka damua mimi vara.”Tarata daure moroḡisa42 “Koita bea momona onaki da riaḡa ḡahare iau ḡumaḡe maḡe ḡahiḡa veite, au maḡeve ramu muni be mi enokehe soravare mi eve kiravisa. 43 Eige ai ade bena ḡuma daure kiege, ama dodoisa; au ada kobabe mi basileia sirivare era maḡera, daure iau abu ruḡa idigei vene kiragei, vene ḡodo ḡohiḡo veite uhura. 44 Eigera huita iabera beta hoḡe ragira vara, renu vene raḡare beta ḡodo gohigoara.45 Eige ai vase bena ḡuma daure kiege, ama dodoi turuhisa; a vasi kobabe mi basileia sirivare era maḡera, a daure ai vase abu ruḡa idigei vene uhura kirageime. 46 Eigera huita iabara beta hoḡe raḡira vara, renu vene raḡare beta ḡodo ḡohiḡoara.47 Renu ai nie na ḡuma daure kiege, ama kokivisa; a ni hakira kobabe Dirava basileia sirivare era maḡera, daure ai nie abu ruḡa idigei vene uhura kirageime, 48 eigera huita iabara beta hoḡe raḡira vara, renu vene raḡare era beta ḡodo ḡohiḡoara.49 Koita inuhati geramu hedo vene naḡate mimi vara erehuta au demaka damena kiare au mamine maḡe ḡoiare naḡatera. 50 Damena vara maḡera; eduge au mamine kosavare, ana orenaki au mamine maḡe ḡahisa? Iai uhura damena vara enu, renu au maive iama mi bebe maḡe ḡahi geisa.”

Chapter 10Headava hosa hosa vara Iesu raki hahedibava vanu1 Iesu raki mata e ḡaremare auki Ioridana tinavai soiḡi Iudea mata hakirahe otinu. Koita iaberaki ḡaitana au ḡasina bouragohi; renu, auki gure au kiege orogare meva, gure hadiba ḡahi gevege.2 Faresia be iaberaki au ḡasina oroḡime auki tohoḡi beraḡanu, “Ona aena vanu ata be au mabare ḡaremisa?” 3 Iesu raki kiro gevenu, “Mose aenave otavadoana au ia kirogevenu?” 4 Iauki kironu, “Mose aena vera ata ra hedokate pepa kiege au mabare garemisa.”5 Eduge Iesu raki kirogei roma, “Badiva iai uhu berebe dainehe Mose raki aena onaki iani maemanu. 6 Eduge vata o ganai guruanera, Dirava raki ata kiare renu maḡi7 Eigera ata ra so au mame renu au neine ḡaregei au mabare ḡore kobuḡa ḡahiḡa vara, 8 renu iau abu gera kobabe ḡahi vara. Eige iauka beta abu gera, eduge kobabe ahata makava. 9 Eige Dirava kobuga gahane, koita bera beta kasaka vara.”10 Eige au gamituhe iaberaki gaitana iagahu beraḡanu. 11 Auki kirogei roma, “Ata be au mabare ḡaremare mati maḡi be mi maḡini kiare, era ni muduka vara auki vima; 12 renu maḡi be au mobore ḡaremare ata be mobo ni kiare, era ni muduka auki vima.”Iesu raki Momono Maḡe gahigevenu13 Koita iabaraki momono idigei Iesu ḡasina oti Iesu ra kamui geisa, eduge au gamituhe iaberaki nami gevege. 14 Eduge Iesu raki era gevare, auki au gamituhe hoḡagei kirogei roma, “Momona e gare geiahe iau di gasina oroge, ia negu kou geima, onaki o iabara Dirava basileia vera iauera.15 Riaḡa vara daki roma, ana unuhuna Dirava basileiave so mimi veitenu momona oiau naḡatenu iauka beta siri ragira vara.” 16 Auki momona hodogei iagegei, au ade mi iau ada maemare, auki maḡe ḡahi gevenu.Kohute Atava17 Iesu raki au ioave otisa roege uhura, ata be raki rurui oti au vaḡotoni komuko daivare, auki beragi roma, “Di Biage maḡeva, dana otavado be kiege maḡuri behibehi mimivanu?” 18 Iesu raki kironu, “Esemena a dami maḡe roma? Koita bera beta maḡera, eduge Dirava avaḡuge raki maḡe. 19 Aka aena dibanara: A negu ḡa kime; a negu ni muduka vime; a negu vahoime; a negu ga tarata vime; a negu koita be iau gahara vime; eduge ama ai mame renu ai neine maḡe ḡahigeisa. ”20 Auki Iesu kironu, “Di Biage, dakamu di aviehege daki aena o inuhati damu.” 21 Iesu raki niḡahi eraḡi, uhudau ḡahi kiroma, “Aka iaḡa kobabe aki kiki veite; ote, ai kohue be haegeve, moniva mi ḡoroa daure mohigeve, ihie ana vava damuna maḡeva misa; renu ama di itahe orogisa.” 22 Iesu enaki roege, ata eraki uhu huhu ruta ḡeahu otinu, badiva auka kohu dadaḡa koita vara.23 Iesu raki niḡahi oriḡare au ḡamituhe kirogei roma, “Ana unu unuhuna kohu dadaḡa koita vanu Dirava basileia sirisi vara berebera!” 24 Iesu ḡamituhe iaberaki au gare uhu korahiva raḡi. Eduge auki ḡaitana kirogei roma, “Di ḡamuhea, Dirava basileia sirisi vara bere bere ḡoiḡoara ia ahata maka kohua iau ḡahara raḡohare! 25 Kamela vara riaḡahe nila vaka sirisi vara edube koita kohutera beta riaḡahe Dirava basileiahe sirisi vara.”26 Iauki iau bouge iaberaki gagohe raḡi gure bebe beragei, “Gerege unuhuna maḡuri visa?” 27 Iesu raki eragevare auki ronu, “Koita iaugera bere berera, eduge Dirava augera beta bere berera; Dirava auge iaḡa inuhati auka kikivara.”28 Petero raki kiroege, “Eraḡa, noka iaḡa inuhati noki garegei ai itahe oraḡanu.”29 Iesu raki ronu, “Riaḡa vara daki roma, koita be ramu beta au iage ḡaremi se au oḡo nane se au amakine se au neine se au mame se au ḡamuhea se au matame, di dainehe renu hari maḡe dainehe, 30 aukamu negu tau oi dadaḡa mimivara, au negu au iage, oḡo nanuhea renu amakinuhea, neinuhea renu ḡamuhea, mati au matame tage huhu visa, vahiḡu vata auka maḡuri behibehi mimi vara. 31 Eduge dadaḡa uriḡahane iabera ihie ḡahisa, mati ihie ḡahane iabera uriḡahisa.”Iesu nega Abigaḡa ḡahiḡa Au Hoḡeve gava vanu32 Iesu au ḡamituhe ruḡa ḡumaḡa ogi Ierusalema otege uhura, auki uriḡatugei uriḡoi oḡi otege; iauka geuso raḡohi, renu au itahe otege ḡahava iabera siḡo raḡohi. Auki au ḡamituhe utu abu ihirogei ḡeahu otime auki ḡaitana boriti gahigei koita iana orenaki kiki vanu, 33 auki roege, “Ihiahe, nokamu Ierusalema ge noki ota, mati iauka Koita Ḡamika dami dubu biava mati aena ḡahavaia mohigei gevara, renu au hoḡe ḡumaḡe kiare; iauna mi koita nune mohigeisa; 34 koita iana tati ḡahi, iauna sabaki ḡahi, renu iauna hodivi, renu ḡami hoekisa; eduge auka vani abigaḡa itaherahe maḡurivi ḡoiraḡira vara.”Iakobo renu Ioane iau Imimive35 Sebedaio ḡamuhea Iakobo renu Ioane, iaberaki Iesu ḡasina oroḡare iauki ronu, “Ni Biage, ana beta ni imimive noni kiki vanu.” 36 Iesu raki bera gevenu, “Otavado ana ia imimiva raḡa daka iani kisa?” 37 Iauki Iesu kironu, “Ana beta ai gare no mohigei, no bera ai vamaḡahe mati bera ai vagahe gurahisa, ai Mame maḡeve uhura.”38 Eduge Iesu raki kiro gevenu, “Iaka dibana veite otavado ia imimiva raḡa. Iana riaḡahe da huhu iare ivanu, se da negu babatiso miare ia ḡainage babatisova mimi vanu?” 39 Iauki ronu, “Noka riaḡahe kiki vara.” Gerege Iesu raki kirogei roma, “Da eia iare kebehe iaka eia ivara; renu da babatiso miare naḡate ia gainage babatiso raḡira vara; 40 eduge daka hedo veite aki rosa aka di vamaḡahe se di vagahe guramisa, eduge era Dirava ramu subuta iauni rone ḡahava iauni gera.”41 Au ḡamituhe utube ihinei, iauki Iakobo renu Ioane hoḡagei. 42 Eige Iesu raki inuhati ihiro gevare kirogei roma, “Iaka dibana oḡoreana iau vaḡotoni uriḡatu gevare iabera iauki rohi ḡahigei, renu iau bauge rogevare iabera hedo renu ḡani ruḡage iauki uriḡatu geva.43 Edube ora beta iai vaḡahe gera; eduge ana unu huna iai vaḡa roma auka bauge ḡoisa auma besu besu koitava ḡoisa, 44 renu ana unu huna roma auka uriḡoisa iai vaḡa, ama iau bouge iau meve kisa. 45 Badiva koita Ḡamika orogane tage beta iauka au meve kisa, eduge auka iau besu besu otisa, renu au maḡurive vata maemi koita iau dainehe.”Iesu raki Bartimaeus Nie Maḡe ḡahanu46 Iesu au ḡamituhe ruḡa mati koita dadaḡa ḡainage Ieriko hakiraḡi. Iau Ieriko ḡarehege uhura, Bartimaeus ra ḡuma eḡiava ḡuramege auka ni veitera renu auka Timaeus moera. 47 Auki ihige Iesu Nasareta koita au tage eigera, auki to barai roege, “Iesu, Davida Moe, da vaḡahu ḡaha!” 48 Koita iaberaki namiḡi kiroege auka keriḡoisa, eduge auki nivi barai roege, “Davida Moe, da vaḡahu ḡaha!”49 Iesu raki ramare auki ronu, “Ihiromiahe au oroge.” Iauki ata ni veite ihiromi, kiroege, “Urima, heroki, aukamu a ihiroima.” 50 Auki au ogona adareva vahegei, geroi urimi rami Iesu ḡasina oroḡanu.51 Gerege Iesu raki beraḡanu, “Ana otavado a roma dana ani kisa?” Ata ni veite eraki kironu, “Di Rohite, daka urai ḡaitana niḡahisa.” 52 Iesu raki kironu, “Ote; ai ihihive ramu a maḡe ḡahanu.” Tutube veite au nie raki baoraḡohi renu auki Iesu itahe oḡi otinu.

Chapter 12Ḡeḡe Nitabata Koitava Badigomuve1 Gerege Iesu raki badigomuva gaḡagei roege. “Ata be raki ḡeḡe be kiare, auki ḡarava kiege oriḡare, muni uhura aba rohare vine eiava au ruruisa, renu gurahi niḡa niḡa patava au variada kinu; gerege auki koita be iau ḡumava kiege gerege iauka ni tabata ḡahisa auka so au ioave mata bei otisa. 2 Ḡeḡe taboro nega miage, auki au ḡamite be besuḡi au ḡahune ḡahara ḡeḡe ni tabata ḡahava iau ḡasina. 3 Eduge iauki ata ekamui, hodivi ḡamare, renu iauki ada unaḡe besuḡi ḡoiraḡohanu.4 Ḡeḡe biava raki au ḡamite be ḡaitana besuḡanu; iauki omotohe ḡami oiahege. 5 Ḡeḡe biava raki ḡaitana be besuḡanu, eduge iauki ḡami hoekanu. Eige dadaḡa oroḡane ḡainage ḡuma kobugei iauki kirogei; be iabera hodigei, renu be iabera iauka ḡahigei hoeki gevenu.6 Eduge auki au ḡasina koita kobabe eḡu, au moe kobuḡava. Netu netua auki besuḡanu iau ḡasina, roege, Iauka di moe matau ḡahiḡa vara. 7 Eduge ḡeḡe ni tabata ḡahava iaberaki bebe gaḡagei, Oramu au mame matame ihie biava ḡoiḡo vara, oroḡiahe no ni bouge bouraḡohi ḡamare, renu mata oramu noie ḡoisa8 Gerege iauki kamuare, ḡami hoekare iauki mi ḡeḡe itaharahe kiravanu. 9 Eige ḡeḡe biavana otavado kisa? Auna oroḡare ḡeḡe ni tabata ḡahavaia ḡahi hoeki gevare ḡeḡe mi koita be mohigeisa.10 Ana buka aena gava dahida veitenu:Iaga ḡoḡo ḡahavaia muni besibe ḡahaneeramu iaga kamuare muni vara;11 oramu ni Rohite ḡumaḡera,renu no eraḡare oramu iaḡa ketane bera?”12 Iau uhure raki baoraḡohi Iesu gure badigomu tahu iau gare viege, eige iauki au mimi ḡumaḡe kiege, eduge iauki koita siḡa gevenu. Iauki ḡarehare ḡeahu otinu.Moni Maemare Berabeva13 Gerege iauki Iesu gavane tohoḡisa rome iauki Faresea bea mati Heroda ḡamituhe bea besugei au ḡasina. 14 Iauki Iesu ḡasina otime iauki beraḡanu, “Ni Biage, noka dibana aka riaḡa koita vara, renu aka koita be anai nune ḡahiḡa veitera; aka koita be siḡamiḡa veitera, eduge Dirava gare riaḡa vara aki roma. No kirogeve, ona aena vanu no Caesar ḡasina tax maemisa se veitenu? 15 Nona damuna kisa, se veitenu?” Eduge Iesu ra dibana iauka ga riaḡa veitera, eige auki kiro gevenu, “Esemena ia da tohogisa roia? Aso moni be moroḡiahe da eraḡima.”16 Iauki moni be morogi. Gerege auki bera gevenu, “Ona unuhu varivadenu, renu unuhu ihenu?” Iauki ronu, “Kaisara iera.” 17 Iesu raki kiro gevenu, “Otavado iaga na Kaisara ienu iama moimisa, renu otavado na Dirava ienu iama Dirava moimisa.” Iauka geuso raḡohi Iesu garehe.Hoḡe uhura Maḡurivi ḡoiraḡira Berabeva18 Sadukea ḡahava bea roege, hoḡe uhura urimi ḡoi raḡira vara veitera; iaberaki Iesu ḡasina oroḡare iauki beraḡege, 19 “Ni Biage, Mose ra onakime auki ronu ata be nane au mabare ḡaremi hoḡe raḡege, eduge gamika veite, ata eramu au ḡobua mi magini kiare renu au nane ḡamuhe raho ḡahigei gevara.20 Gami aubougi Yatiriga; urugoi gami varaki magi manu eduge hoge raganu gamika veite.21 Au itahe gamivaraki gobi e manu, eduge mati Hoge raganu Gamika veite.22 Gami yatiriaga varuta Gamika veite gobu vatage Hoge raganu.23 Maguri isage uhura, magi ena unuhu mabare goigovara? Badivara gami e yau bougi gera magi e moboruhe yabera."24 Iesu kirogei ronu, “Ḡuma ona kikive dainehe iakamu ḡuma nuneva ga raga, eige iana Dirava gare mati au hedoke iana dibana rage? 25 Eige iau hoḡe uhura urihege, iauka beta maḡi mimi se beta maḡi be mi au mabareni kisa, eduge iauka aneru vava e iau naḡate gahisa.26 Eige hoḡe uhura urimi ḡoiraḡare, iana Mose bukavehe dahida veitenu, au gahara raḡane badiva, renu otavado Dirava kirone gava, Daka Aberahamo Diravate, Isako Diravate, mati Iakobo Diravate? 27 Auka beta hoḡe Dirava vara, eduge auka maḡuri Dirava vara; eige iaki ḡuma nuneva ota.”Aena Baugeva28 Aena koitava be raki au ḡaika gerage auki ihige iauki gure bebe beragei, renu auki ihige Iesu raki ga maḡe gahigei, gerege auki Iesu beraḡanu, “Aena orena ganai mati bauge?” 29 Iesu raki ronu, “Aena ḡanaiva ramu, Ihiahe, Isaraela ḡahaia: Dirava ni Rohive, au avahu geraki ni Rohive; 30 ama Dirava ni Rohive maḡe ḡahisa ai soruke uhuḡati, renu ai uhure uhuḡati, renu ai ananave uhuḡati, renu ai herove uhuḡati. 31 Aena abu ḡahiḡa vara, Ama ai ḡasina koitava maḡe ḡahisa avaḡu a maḡe ḡahare naḡate. Aena bera mati beta baugera abu oiau vaḡa.”32 Gerege Aena ḡaha iaberaki Iesu kironu, “Era riaḡa vara, ni Biage; aka riaḡa vara aki ronu au kobuḡoḡu, bera mati veitera; 33 renu ama maḡe ḡahisa ai sorukehe, renu ai uhu ananahe, renu ai herohe, renu ama ai ḡasina koitava maḡe ḡahisa, oramu aena oinuhati aena bauge iabera beta ahata maka demaka bouboua naḡatera.” 34 Iesu raki eraḡege auki ga maḡe viege, auki kironu, “Aka Dirava basileiahe ḡamana veitera.” Itaharahe koita bera mati berabe veitera.Mesiah Berabeve raḡanu35 Iesu so gure dubu gavege uhura, auki ronu, “Esemena Aena ḡahaia roia Mesiah ra Davida moe? 36 Horu Aena augera, Davida raki onaki ronu,Dirava raki di Rohite kironu,“Di ada vamaḡahe gurama,ate dana a ḡoḡai ḡahare idiḡei ai vasi derikahe ḡosigeisa.”37 Davida tage avahu roma au Rohite; gerege auna orenaki mi au moe rosa? Koita inuhati ḡainage heḡirita au gare gure ihige.”Iesu raki Aena Kiare ḡahavaia38 Iesu raki hadibavi, roege, “Iama aena kiare ḡahava gabida kisa, iauka ogona eige kirogei oḡi ioaraḡi, mati koita iabera orei eragevare heḡirita maḡe ḡahigeisa, 39 mati iauka dubu uhura se heḡiri bauge kiarei guragu pata maḡeva iauna gurahisa. 40 Iauka ḡobu iau guragu iage daure gahigei renu imimi eige rogei iauka motea geisa. Iauka ihie huhu ketake ididi vara.”Ḡobu Mohimohive41 Iesu raki dubu hakirahe guramare auki koitaia boubou moni maemege era gevege. Koita raho bea iabera moni raho ḡosi gevege. 42 Eduge ḡobu daure bera oroḡi muni tahaka kusinaike abu gosigare, erehuta toea kobabe naḡate.43 Gerege auki au gamituhea ihiroge vare kirogei ronu, “Riaḡa vara daki roma, maḡi ḡobu o maemane oramu raho ketakera beta moni raho maemane gahava iabera. 44 Makava ramu negu moni raho maemane iabera iaue dadaḡa ḡahava iabera; eduge maḡi ḡobu ora aue raho veite uhura auka au ḡasina uiare inuhati ge auki roḡi maemanu.”

Chapter 13Iesu raki Dubu seboḡare gava vanu1 Iesu dubu seni hakivege uhura au ḡamite be raki kironu, “Di Biage, eraḡa, siḡo muni ketake ia mati iaga ketake iana vire ianu!” 2 Gerege Iesu raki ronu, “Ana iaga ketake o erageima? Muni o bebe iau ada ḡosiḡane o iabera beta ona ragirave rahira vara; eduge iauka inuhati desuraḡohira vara.”3 Iesu ra dubu hakirahe Oliva nimu kasihe auki guramege, gerege Petero, Iakobo, Ioane mati Anderea iaberaki iorena beraḡanu, 4 “No kirogeve, ona vaisu gena a ga vare iaḡaniva, renu otavado ana ḡaḡae ḡoisa vima iaḡa o inuhati riaḡa ḡahiḡa vanu?”5 Gerege Iesu raki kiro gevege, “Iama niḡahisa, bea negu ia tara geima. 6 Koita dadaḡa vara oroḡi di ihehe rosa, Dakamu aukaki! mati iaukamu koita dadaḡa tara geige vara.7 Ia negu siḡo raḡime; iau ḡahare se iau ḡarahare badiva ihi gevare, o iabera vara raḡira vara, eduge basu basua eramu so oroḡima. 8 Toneta bera toneta be ḡahavaia ḡoḡai ḡahigeisa, renu koita iabera bebe ḡoḡai ḡahigeisa, eige aka mata o iau vata vaḡava viare kiki vara, koita iabera ḡubu raḡohira vara. Ḡuma ona kikive iaberamu huhu ganai vara.”Huhu ḡanai gava9 “Ama daure oroḡare gabidava misa; iauka ami aena ḡaha mohigeisa, renu iauka dubu uhura a ḡamiḡa vara, renu aka iau biaguhea renu iau rohituhe iau vaḡotoni aka ramira vara, badiva ga riaḡa roiare di dainehe. 10 Eige iama hari maḡe o urigahi mata o koitava inuhati iau ro ioa ragisa.11 Eige iau ami aena gahava iau vaḡotoni otare, ana negu uhu korahiva vime ana otavado rosa; edube a gavane era beta ai garera, eduge Horu Aena a moimane ga vara aki ronu. 12 Nana bauge iabara iau ḡoḡuhe avie iau bive kisa, iahu mova ramu au ḡamuhe iau bive kiege auka hoeki geisa, gerege iau ḡamuhe iabara hoḡahi ḡoḡai ḡahigei hoeki geisa; 13 renu koita inuhati gera ia betia ḡahigei gevara di ihe dainehe. Eduge ana unuhuna daḡore huhu naḡima Dirava ra a maḡuri ḡahiḡa vara.”Daure Oroḡare14 “Eduge daure oroḡare eraḡi beta au maema vatahe (dahida koitava dibana ḡoisa), eige oḡorea Iudea vatahe iaberamu siviḡoro raḡohi nimu otisa; 15 eige ata orena au iaga ḡurida goromima auka beta iagabe ḡahare viare iaga uhura sirisi vara; 16 se ḡeḡe me miare era beta ḡoiraḡi iagahu au ogonave ḡahare otito vara.17 Edube uhudaua enu detu magia renu maḡi gami karuka ruga vani ei! 18 Ama Dirava ḡasina imimi visa daure oroḡare ora beta ribiri negava ḡoisa. 19 Negubutu gera koita iaberamu huhu naḡoha, eduge Dirava ḡanai vata okinera huhu onakikive bera veitera oroḡi negubutu, veite, mati auka beta ḡoi raḡira vara. 20 Renu Rohi Bauge vani etua ḡahigei veite ḡoinu, bera beta maḡuri vanu, eduge au rone koitava iau dainehe, auki vani etua ḡahi gevenu.21 Eige koita be vani ei aki rosa, Eraḡa, Oramu ni Biagera! se, Eraḡa! Au virena!, ia negu au gare riaḡa ḡahime. 22 Avaunaḡe koita iaberamu oroḡi rosa, dakamu Keriso, se bera mati rosa auka peroveta koita vara, renu iauka tarata ḡumava ga raḡi iauka Dirava gare raḡisa. Iauka iaḡa nune nune kirogei koita iabera iau itahe oḡisa, veite ḡoiege tage, Dirava rone ḡahava ḡainage. 23 Eduge iama eraḡisa; dakamu subuta iaḡa inuhati iaki rogevenu.”Koita Ḡamika Ororove24 “Eduge vani ei gera, huhu ena kikive itaharahe,vani ramu vadibu ḡoiḡoara,renu bata ra beta abaga ḡoiḡoara,25 renu va abaga ḡahare iabera vava seni desuraḡanu raḡohisa,renu vava hedo iaberamu vaḡava raḡira vara. 26 Eige koita iana vava seni Koita Ḡamika uguhare hedo ruta renu au maḡeve iauna eraḡisa. 27 Gerege auna au aneru tuhe besugei, oti mata o inuhati iau au ihiro gevene gahava iau bouge bougeisa.”Badigomu Idi iau28 “Eige iama idi oi eraḡisa: ia eraḡege au madike hakivege renu hanaka kiege, ama dibana ḡoisa iaha ramu kahika ḡoima. 29 Ḡuma kobuḡoi, ia iaga ona kikive ḡaḡae ḡahare era gevare, ama dibana ḡoisa auka ḡamana veitera.30 Riaḡa vara daki roma, negu tau oiau maguri raḡare uhura iaga oiabera inuhati gagae gahiga vara. 31 Va renu vata ora veite ḡahi vara, eduge di garera beta veite ḡoiḡoara.”Bera Beta Vaniva Dibana Ḡoiḡoara32 “Edube vani e horivare inuhati bera beta dibana goigoara, au aneruvea vava, se au Moe, eduge au Mame avahu gera.33 Iama vani o gabidaḡu misa, makava aka vaniva horivare aka dibana veitera. 34 Erehuta auka atabe oḡo ḡaremi ioa otisa, gerege auki au ḡamituhe ḡosigei iauka koba koba iau meve ni tabata ḡahi geisa, edube au ḡamite be me inuhati biava era auki kironu auma udua gabidaḡu kisa.35 Eige, ia negu iaḡohime, badiva iaga biava oroḡare iaka dibana veite, auna vahi, se vani nemehe, se va tahi tahiva, se vagutu, 36 se veite ḡoioge aukamu oroḡi iai iaḡiahe ia behuigei gevara. 37 Dana otavadoana da ronu era ia bouge iai dainehe ge daki ronu: Ia negu iagohime.”

Chapter 14Iesu ḡamiḡa ḡumava Iaḡovege1 Vani abu itahege ramu Edore-edore vani anai iauki rigi ki parao amudo iege vani vara. Eige dubu biavaia renu aena kiare ḡahava iaberaki iauna orenaki Iesu miare ḡami hoekisa ḡumava iaḡovege; 2 iauki onaki ronu, “Noka beta rigi vanihe mimi vara, koitaia negu bebe iau vaḡa ḡarahime.”Iesu Betani ge iauki maḡe ḡahanu3 Iesu so Betani uiage uhura auka Simona lepera ata e iagehe auki ḡurami tamuta viege, maḡi be raki sirivi adakahe gera dehoro ḡutika maḡete kavabua renu damuna ketake be moroḡi. Auki kavabu e hosaḡi baovare mi Iesu omotehe bohuḡi dahuḡege. 4 Eduge bea iau vaḡa gera hoḡahi berabe raḡi roege, “Esemena au dehoro omi onaki kiege kosavanu? 5 Iauki negu maḡi e nami roege. Akamu dehoro ḡutika maḡete oramu mi haevi muni tahaka tinahu abagava miare, koita be damu miare nagate renu mi koita goroa mohigei gevara.”6 Eduge Iesu raki ronu, “Garehiahe; esemena ia gure korahi ḡaha? Aukamu me maḡeva auki dai kinu. 7 Iaka vani inuhati koita goroa iaberamu ia ruḡa, renu iamu maḡe ḡahigeva; eduge daka beta onaki vani iau bouge ia ruḡa guragu vara. 8 Au kisa rone meva aukamu o kinu; maḡi ora di hoḡeve dainehe auki urigoi di ahatane reḡuanu. 9 Riaḡa vara daki roma, vata ada oi gena hari maḡe ia ro ioa raḡoha, maḡi o kinera iaka anavare badiva roro vara.”Iuda raki Iesu bive kinu10 Eige Iuda Iskariote, auka Iesu ḡamite bera, auki dubu biava iau ḡasina otime auka Iesu bive kisa. 11 Iau gava ihinei, iauki heḡiri raḡohi, renu iauki ominue raḡi iauka muni tahaka be moimisa. Eigera auki gure ḡumava iaḡoi au bive kisa.Iesu au ḡamituhe ruga Edore edore tamuta visa12 Karuka vani ḡanaiva iauki parao amuhi, renu mamoe be tage ḡami au edore gevene vaniva anaisa, gerege au gamituhe iaberaki kironu, “Nona orei oti demaka o kiege koita iana iare vani o anaisa?” 13 Iesu raki au gamituhe abu besugei, kirogei, “Otiahe oḡo uhura, eige ata bera eia hodu auki hirivi auka ia eragei gevara; iama au itahe otisa, 14 renu orei gena au sirivima, iama oti iaga biava vasiba ḡahisa, Ni Biage raki berabe vima, deiva iau daituve be roege dama di ḡamituhe ruḡa gurahi aena demaka isa?15 Auka auhe daitu bauge bera aukamu reḡuanu auna ia ḡaḡirogeisa. Eige iana demakava kisa.” 16 Eige au ḡamituhe iabaraki oḡo uhura oti, au ro gevene iaḡaniva inuhati eragei; eige iauki aena demakava kinu.17 Va ra uguhanu, Iesu ra au ḡamituhe ruḡa roḡahanu. 18 Iauki iau bouge gurahi tamuta raḡohege uhura, Iesu raki ronu, “Riaḡa vara daki roma, ia be da ḡore tamuta viare be raki di bive kisa vima.” 19 Iauki iau bouge uhu huhu raḡohi renu bebe beraḡi roege, “Riaḡa vanu, ora beta dakaki ani?”20 Iesu raki kirogei, “Iai ate utube hakira abu da ḡore naḡu kobabe tamuta viare bera. 21 Eige Koita Ḡamika vara buka aena subuta rone, eduge unuhuna Koita Ḡamika bive kinu, uhudau vana au! Koita e maḡeva ramu auna so beta bu vara vare.”Rohi Bauge Demake22 Iau tamuta raḡege uhura, auki parao baraka be miare, auki Dirava maḡe ḡahare, bokoare mi au ḡamituhe mohi gevare, auki ronu, “Miahe; ora di ahatane ra.” 23 Gerege auki mati kebe be mi iagemi, Dirava maḡe ḡahare auki mohi gevege iauki iau bouge kebe kobugei eia inu. 24 Iesu raki kirogei, “Ora di taokera Dirava ominue rone, auka bohu raḡisa ni bouge ni dainehe. 25 Riaḡa vara daki roma, daka beta eia o ivara ate dana vani ei ḡaitana Dirava basileiave uhura eia isaḡe isa.”Petero Ḡoreḡore vane Gava26 Iauki vesioka maḡe ḡahi noḡo raḡi kosai, iauki hakiraḡi Oliva nimu otinu. 27 Gerege Iesu raki kirogei ronu, “Iakamu iai bougei desuraḡi raḡira vara; Buka aenava ramu ronu,Dakamu mamoe ni tabata ḡahavaia ḡahigei hoekigei gevara,renu mamoe iabaramu siviḡoro raḡira vara.28 Eduge da urimi ḡoiraḡare, daka uriḡoi Galileia otitoara.” 29 Petero raki kironu, “Edube iauna iau bouge desuraḡi raḡira vanu, daka beta a ḡarega vara.”30 Iesu raki kironu, “Riaḡa vara daki negu vahi oi aki roma, kokorogu so nega abu nina veite, akamu nega abigaḡage ana rosa aka di dibane veitera.” 31 Edube Petero raki ga berebe tahu roege, “Dana ai dainehe hoḡenu daka aḡore hoḡe ragira vara, daka beta a ḡore ḡore ḡahiḡa vara.” Renu iau bouge ḡainage ga kobuḡe kironu.Iesu Imimi viege Getsemane32 Iauki mata be ihiva Getsemane otinu; eige Iesu raki au gamituhe kirogei, “Oi so gurahiahe da so oti imimi vima.” 33 Auki Petero, Iakobo renu Ioane idigei iau ruta otinu, edube au uhurera isuke renu siḡo ruta. 34 Gerege Iesu raki kirogei ronu, “Di soruke ramu huhu naḡima, veite goiare tage damu hoḡe ragima; oi gurahiahe iama niḡa niḡa raḡohisa.”35 Auki tinabe oḡi otime aumu vata kirai, renu imimivi, au huhu naḡare ḡumava auma vaina netuisa. 36 Auki ronu, “Di Mame, aka iaga inuhati iau kiki vera; huhu o dai ma; veite tage, beta di uhurehe da anavare ora, edube a roiare era.”37 Auki ḡoiraḡi otime auki era gevege iauki iagohiave; gerege auki Petero kironu, “Simona, ana iaḡiaḡenu? Ana so beta gurami niḡa niḡa vanu?38 Niga renu gurami imimi va Anegu daure uhura sirivime. Sua mage uhu ananavara magera eduge ahata maka varaki raburabe."39 Auki gaitana hakivi ti imimi viege ga kobuga e rogevege.40 Au goiragi orogarei aukamu e yagohege, yau Nigeria yabera isuke hereavera. Eige yauna otado au gasina rorovanu.41 Nega Abiga ga gahi gava au orogane auki kirogevenu, " Yana onaso dagedage yagoha renu yai vago vago roaia. Dokoime auki! Di vanive ramu o bina kauanu. Eragiahe! Koita Gamika mimi gahava yaberamu o oroga. 42 Urihiahe; No ota. Eragiahe, da mimi koita varamu o bina kabila goinu."43 Au gavege uhurahe, Judas, au gamituhe Utube abu eberaki, oroganu, au itaharahe gera koita mudago au itahe egi renu idi ruga, harokoita bauge ya renu koita bauge yau gaitage ei.44 Au mini koitava ra guma beige auna kiege yauna Iesu misa, era auki ronu, " Da ti anogare koita vara aukaki. Koitava hodohare yana mi otisa tuari gaha ruga.45 Judas orogare auki Iesu gasina oti ronu, Rabbi," renu mahogany.46 Adakahe miare yauki nisigami hakiragohanu.47 Esuge yau beraki egi mi hakivi high priest gamite ihikoke rorovanu.48 Iesu raki kirogevenu, "Ya orogane na, vaho gaha nagate yabanu, ego renu idi idigei Rohi da misa?49 Vani aubougi da ya ruta ogo ioavege renu uhuvaka ga viege dubu uhura, yaka rogi da mimi veitera. Eduge onaki varavanera Buka aena gava riaga gahigavara."50 Iesu ruta koitava aubougi garehare yauki ruru ragohanu.51 Gami isage be, ogona seveseve be auki mi au bodinehe bodivanu, autage Iesu itahe ioavege. Autage Iesu misa rone atavabeki manu52 ogona seveseve era auki garemare Bututa ruruvanu.53 Iesu ra yauki mi nisigami high priest gasina otinu. Au ruta gera chief priest ya, koita bauge ya renu uhuvaka gahava ya.54 Peter ra au itahegera auki otege, ate high priest gabunehe. Ti me auki guard ruga guramanu, yauka vene kehei udume gahisa.55 Haroro gauge ya renu Iuda dubu gahava yabera Iesu riaga gahiga gumava yagoi eige yauka hoekisa. Eduge yauki gumava be behube veitera.56 Badivara koita mudago yabemu avanage gumava au dainehe ronu eduge yau riaga gahiga gava yabera avanage yabara.57 Be yabera urihi rahi avanage gava ragohi; roege, 58 " Nokamu ihege aukamu ronu, 'Daka ada kine dubu o sebosevara, vani abiga ga itaharahe daka dubu isage be ada kiki veite be kikivara.'"59 Dagedage yau riaga gahiga gare yabera maka veitera yabara.60 Haroro bauge eraki urimi gamare Iesu beraganu, "Ana ga bena veitenu? Ata o ya Iesu riaga gahiga makavana otadovanu?"61 Eduge auki kerigo gabe roro veite. Gaitanege hororo bauge eraki beragei ronu, " Ana Keriso nu, mage biava Moe nu?"62 Iesu raki ronu, " Era dakaki; eige yana Moe bia eragisa au ti vamaga va guramare era hedo gabunera renu au va uhura orogare era."63 Haroro bauge raki au kine ogonava darivare ronu, "Nona dagedage riaga roiare gahara ragoha se?64 Yakamu e ga avanage ihinu. Otadovanu ya roya?" Yau bougeraki dauregahi ronu auka hoge ragiravara.65 Be yaberaki sabaki gamanu auka au nie bakuisa renu kiege, "maguri orogare gava ro!" Ga koita yabeki mi oti norena gahege.66 Peter so derihe aena roiare gabunahe, haroro bauge meve kiare maeagova beraki au gasina oroganu.67 Peter raki e vene kehei uiege, auki regunaki eragare ronu, "Atage negu Nazarene atava Iesu ruta gera."68 Eduge auki avanage vi ronu, "Daka dibana veitera renu anana veitera yana otadovanu ya roya." Eige auki hakiha gumava ti hakivi otinu.69 Eduge negu me maeago eraki gaitana eragi roege, ei rahege kirogei, "Ata ora yau bera!"70 Eduge auki gaitana avanage vanu. E itaharahe ei rahege koitava yabeki Peter kiroege, " Riagavara aka yau bera, atage Galilee koita vara."71 Eduge auki avahu aumi daure derikahu maemare renu gavi ronu, "Daka ata o ya ga gahare dibane veitera."72 Kokoroku varaki gaitana baravanu. Eige Peter raki Iesu kirone gavaya anagevenu: "Kokoroku so nega abu bara veite uhurahe, aka nega abiga ga da tarata gahigavara," eige auki uhu huhuvare renu nivinu.

Chapter 15Iesu Pilato vaḡotonehe1 Va tahega, dubu biavaia iaberaki oḡo baugea renu aena ḡahava ruga bouraḡohi ga ketate be gava raḡisa. Iauki Iesu ade rarogevare, iauki nisiḡami ḡami Pilato moimisa rome iauki otinu. 2 Pilato raki beraḡanu, “Ana Iudea iau Rohivenu?” Iesu raki ronu, “Erege ama ae ronena.” 3 Eige dubu biava iaberaki Iesu ada iaḡa dadaḡa roege.4 Gerege Pilato raki ḡaitana beraḡanu, “Ana eraḡima iaḡa dadaḡava ra iauki ai ada roia.” 5 Eduge Iesu ga be roro veite iau berabe ragohege, eige Pilato raki dauragege.Iesu Hoḡeva iauki ronu6 Eige iau rigi kiare inuhati gera auki koita beragei iauna koita be roiare iauna vadibu iagava besuḡi hakivisa. 7 Eigera ata be ihivara Barabas auka vadibu iagava ge auki koita daure ia ḡa kiege ioa raḡege iau vaḡa. 8 Koita dadaḡava raki oroḡime iauki Pilato imiḡi au rigi inuhati kiare ḡumahe kisa.9 Gerege auki bera gevenu, “Iana onakime ia roia daka vadibu iagava be besuḡi hakivisa Iudea iau Rohite dainehe?” 10 Eige Pilato raki eraḡanu iauka Iesu iauki besibe ḡahime eige dubu biava iaberaki besaḡanu au ḡasina. 11 Eduge dubu biava iaberaki koita kirogei iauka ga raḡi rosa Barabas besuḡi hakivisa12 Gerege Pilato raki ḡaitana beragei, “Dana ata o ia roiare Iudea iau Rohite dana orenaki kisa?” 13 Iauka bararaḡi goiragohi roege, “Ḡami hoekiahe!”14 Pilato raki beragei, “Esemena, auna otavado ḡuma daure bena au kinu?” Edube iauki iau bouge itakumu bara raḡi roege, “Ḡami hoekiahe!” 15 Eige Pilato raki koita iau uhure maḡe ḡahime auki Barabas vadibu iagava besuḡi hakivanu; itaharahe iauki Iesu hodivi ḡamare, auki mohigei iauka mi oti ḡami hoekisa.Iesu iauki Ehaiahia Ḡahage16 Gerege auki ḡarara atava iaberaki Iesu nisigami oti iau biage orogohe otare iauki iau soukuhe inuhati ihirogei bougevenu. 17 Iauki ogona kereka be mi Iesu au kiare; renu idi garanate mi au omote oriḡi maemanu. 18 Renu iauki gure ehaiahia ḡahi roege, “Maḡuri behi behi, Iudea iau Rohive!”19 Iauki au omote idiva ḡami, hisiku ḡami, renu ehaiahia ḡahi komuko dairaḡohi. 20 Iauki tati ḡahi kosai, iauki negu ogona kerekare au kine vaheḡare iauki au ogonave idiḡei au bodivi ḡoiraḡohi. Iauki nisiḡami hakiraḡohi mi oti ḡami hoekisa.Iesu Hoḡeve21 Surene atabe, au ihera Simona, auka Alesana renu Rufas iau mamera, auka gunika seni auki oroḡanu, gerege iauki boriti ḡahi auka Iesu sataurove agohisa.22 Gerege iauki Iesu nisiḡami mata be omo eravaḡate ihiva Golgota roiare ei mi otinu. 23 Iauki ḡadiki berebe be moimi auka isa; eduge auki besibe ḡahanu. 24 Eige iauki ḡami hoekare, renu iau vaḡa gure Iesu ogonave damuna ḡosiḡi, unuhuna au ogonave tina ore misa.25 Vagutu vani iaḡa igaḡu ge iauki Iesu satauro ḡahanu. 26 Iesu hoḡe mane gava ramu ona kime auki ronu, “Iudea iau Rohive.” 27 Vaho ata abu ḡaina gera Iesu ḡaikage iauki satauro ḡahi gevenu, bera au vamaḡahe mati bera au vagahe. 28 Renu buka aena ramu onakime auki ronu, “Au tage vaho ḡahava iau vaḡa gera.”29 Koitaia soiḡi otege iabera omo davei roege, “Ehe! Aki roege aka dubu seboḡare vani abigaḡa uhura vataḡi ḡoiraḡisa, 30 avahu a maguri ḡahare, renu ei ḡoromi oroḡo!”31 Ḡuma kobuḡa eigera dubu biavaia, renu aena ḡahavaia ruga, iau vaḡa au ehaiahiave raḡi roege, “Auka be maḡuri ḡahi gevege; auka beta au avahu au maḡuri ḡahiḡa vara. 32 Aki roma aka Keriso, Isaraela iau Rohive, negubutu satauro ei ḡoroma, gerege nona a eraḡare renu a riaḡa ḡahisa.” Au ruta satauro ḡahi gevene ḡahava ḡainage tati ḡahege.Iesu Hoḡeve33 Vani iahu ketake uhura, mata inuhati gera vadibua raki godomu ate vahigeta vani iaḡa abigaḡa. 34 Vani iaḡa abigaḡa ḡoioge Iesu raki nivi barai roege, “Eloi, Eloi, lama sabakatani?” makava ramu, “Di Diravate, Di Diravate, esemena a da ḡamana ḡahima?” 35 Koita bea ei rahirahe iaberaki au to gava ihare, iauki roege, “Ihiahe, auka Elia toto vera auki vima.”36 Gerege be iaberaki ruru raḡi, oti ogona tinabe mi ḡadikiva degide ḡahi, iauki iagemi Iesu avaḡehe maemi auka isa, renu roege, “So, no so eraḡa edube Elia oroḡi mi uguhare.” 37 Gerege Iesu raki nivi baravare auki hoḡe raḡanu. 38 Negu Dubu aena kouko ogonava raki auhe seni dariḡohi abu ḡoi, uguhi ate bisukahe39 Eige ḡarara ata iau biage raki rami nigahi Iesu hoḡe ḡumava eraḡi kosavare auki ianahosi viare, auki ronu, “Riaḡa ata oramu Dirava Moera!”40 Maḡi be ḡainage ḡamanahu rahi niḡaniga ragege, iau vaḡa gera Maria auka Magadala maḡi vara, renu Salome, mati Maria auka Iakobo au moe avieva renu Iose ruta iau neine ra.Iesu Abatemene42 Va ra hiriḡomege, iauka ahata maka iaḡaniva kirogei, badiva sabadi vaniva oroḡare dainehe. 43 Iosepa Arimata tage aena ḡaha iau vaḡa koita baugeve bera, au tage Dirava basileia hedoke oroḡare auka ihisa, gerege auki auvaḡu maḡata Pilato ḡasina otime auki Iesu ahata make imimiva vanu. 44 Gerege Pilato raki berabevi Iesu na hoḡe raḡanu, auki ḡarara ḡaha iau biage totove vi, auka beraḡisa Iesu na subuta gena au hoḡe raḡanu.45 Ḡarara ḡaha iau biage raki Pilato kironu Iesu ramu hoḡe raḡanu, gerege auki Iosepa kironu auka Iesu ahatane ama bina misa. 46 Gerege Iosepa raki ogona be mi Iesu ahatane mi uguraḡohare iauki ogonava ḡodomara iauki mi oti midava muni vakahu maemanu. Auki muni abata be mi midava uduava koui maemanu. 47 Maria auka Magadala maḡi vara renu Maria auka Iose neine ra, iaberaki iau Iesu ahatane maemane eraḡanu.

Chapter 16Iesu maḡurivi goiraḡanu1 Sabadi vani aena oroḡi kosavege, Maria auka Magadala maḡiva, Salome, renu Maria auka Iakobo neine ra, iauki dehoro ḡutika maḡete haegei, iauka Iesu ahatane reḡureva otinu. 2 Iauki pura ḡanai vagutuhe vani so ḡadiḡa veite, iauka midavava ge iauki otinu.3 Iauki gure bebe beragei roege, “Unuhuna negu aba vaka bakuane muniva mi ḡeahu maema vanu?” 4 Iauki niḡahi oti, eraḡege negu muni aba vaka bukuane era ḡeahu iaḡiaḡe.5 Iauki midava siri raḡohi, iauki ata be ogona kae kiege vamaḡa kasihe gura gurave; iauki eraḡi ḡaḡu raḡohanu. 6 Eduge auki kiro gevenu, “Ia negu siḡo raḡime; iana Iesu Nasareta ata iau satauro ḡahane ena ia iaḡoa. Aukamu urimanu; auka oi veitera. Eraḡiahe, vireige iauki mae manu. 7 Eige otiahe, au ḡamituhe renu Petero vasiba ḡahigeve aukamu uriḡoi Galileia otito vara; eige iana eraḡisa, au ia kiro gevene naḡate.”8 Gerege iauki siḡo raḡi midava seni siviḡoro raḡi hakiraḡohi renu dau raḡohi; mati siḡo raḡohi koita bei iaḡa be roro veite.Mareko basu basu ga egevaIesu raki Maria Magadala ḡaḡae ḡoinu9 [Iesu pura vani ḡanaiva urimane itaharahe, auki urigoi Maria Magadala au sua daure iatirigava oiahi hakivane gasina ḡaḡae ḡoinu. 10 Negu maḡi eraki oti au sokuhea, iauka uhu huhu renu niḡo raḡege uhura boriti ḡahi gevenu. 11 Eduge iauki ihege Iesu ra maḡuri vanu renu negu maḡi eramu eraḡanu, edube iauka riaḡa ḡahiḡa veitera.12 Ihiege auki mati ata abu iau gagae ḡoinu, iau ḡumaḡa oḡi ogo bei otegei. 13 Gerege iauki ḡoiraḡohi iau soukuhe boriti ḡahigei, eduge iauka riaḡa ḡahiḡa veite.Iesu raki au Gamituhe Hedo ḡahi gevenu14 Ihiege auki au ḡamituhe gurahi tamuta raḡohege uhura iau ḡaḡae ḡoinu; gerege auki namigei iau ihihi ḡamikave renu soru berebe, badiva au urimane itaharahe be iau ḡaḡae ḡoine iauka riaḡa ḡahiḡa veite.15 Gerege auki kirogevenu, “Otiahe mata o uhuḡati iau hari maḡe o ro ioa raḡisa koita inuhati iau. 16 Ana unuhuna hari maḡe o riaḡa ḡahare renu babatiso mima aka maḡuri vara; eduge ana unuhuna riaḡa ḡahiḡa veite aka daure uhura ate berabe vaniva.17 Renu ḡuma o iabera di gare riaḡa ḡahare ḡahava ruḡa gera: iauka di ihehe sua daure oia geisa; iauka mei nune nune ga raḡisa; 18 iauka iau adahe inuhu mi iagema iau adahe,v mati iauna iaga daure be iare, auka beta huhu ḡahi geige vara; iauka iau ade mi dika raḡare iau ada maemare, iauka maḡe ḡahiḡa vara.”Iesu Vava Ḡadimanu19 Gerege Iesu Rohi Bauge, ga ḡagei itaharahe, Dirava raki mi iagemi vava au vamaḡahe maemanu. 20 Eigera iauki haki raḡohime iauki hari maḡe ro ioa raḡege mata o inuhati iau, Rohi bauge iau ruta iau meve uhura eige iau gare tage hedo ruta iauki kiege.

Luke

Chapter 1

1 Di vasire Theophilus, Koita dadaḡava raki subuta iau vaḡotoni kiege meva eragevene iauki idigei reḡunaki bukava maemanu.2 Erehuta au gare ḡanai mi ioa ḡahege renu eraḡane ḡahava iaberaki mi no mohi gevenu. 3 Da tage dakamu ananai, da ḡanai iaḡo iaḡo vane itaharahe, daka bukava reḡunaki ani maemisa, Teofilas di rohite, 4 eige ama anaisa, otavado na a koita iau ihinu renu dibana ḡoinu iabera riaḡa vara.5 Heroda nega ei Iudea iau Rohive, aena atabe ihiva Sakaria, auka Abiah dubu aena ḡaha iaugera auki oroḡanu. Au mabare ihiva Elisabeta, auka Arona varavege auki oroḡonu. 6 Iauka Dirava vaḡotoni iau abu ieriri ḡaheva iabaki, iau maḡurive raḡoha iauka Rohi Bauge aenave renu au ḡumaḡe iauki ḡurahege. 7 Eduge iauka ḡamika veite, badiva Elisabeta ra gabani dainehe, edube iaukamu iau abu ate iahu ḡahanu.8 Sakaria nega ei dubu ḡahava iau ruḡa Dirava vaḡotoni iauki me miege, 9 gerege iauki iau bouge manu, iauka dubu aena ḡaha kiege ḡumahe, ana dubu aenava gena a sirisi vanu aka meva tage kikivara, iaḡa ḡutika maḡe be mi Dirava moimisa. 10 Negu me aena kiare, koita dadaḡa gainage, itahe ge iauki imimi raḡege.11 Gerege Rohi Bauge aneruve be raki ḡaḡae ḡoi, terona vamaḡa kasihe ramirame. 12 Sakaria raki niḡahi eraḡi soru raka; mati siḡoi. 13 Eduge negu aneru eraki ga ḡahi ronu, “Sakaria, a negu siḡoime, ai imimive aukamu ihinu. Ai mabare Elisabeta so ḡami be mimi vara, renu ama ihivami Ioane rosa.14 Iaka heḡiri raḡira vara, renu koita dadaḡa ḡainage au ḡuruane heḡiriva raḡira vara, 15 badivara auka ihite ḡoiḡo vara Rohi Bauge vaḡotoni. Auka beta ḡadiki berebe misa; mati auka so vaḡatani, Horu Aena vara au ruta.16 Aukena Isaraela koita dadaḡa idigei ḡoiraḡisa, Rohi Bauge iau Diravate ḡasina. 17 Auka Elia hedokehe auna Rohi Bauge vaḡotoni oti, iahu iabera iau ḡamuhe ruḡa kobua ḡahisa, renu anana daure ḡahaia iabera anana maḡe misa, mati koita be iau ḡumaḡe maḡe ḡahisa Rohi Bauge uhurehe.”18 Sakaria raki aneru beraḡanu, “Dana orenaki riaḡa gahisa? Da di mabare ḡore nokamu iahu ḡahanu.” 19 Aneru raki kironu, “Daka Gabriela, Dirava ihehe daki oroḡanu, renu aukaki da besuḡi daka hari maḡe a boriti ḡahisa. 20 Aka di gare riaḡa ḡahiḡa veitera, eduge vaniva riaḡa miare, aka keriḡoi, mati aka beta ga be roro vara, ate iaḡa o iabera ḡaḡae ḡahiḡa vara."21 Koita inuhati dubu itahàrahe Zechariah uhuiami gurahege auka aneru ruga ge auki dubu uhura ga ragege. 22 Au hakiha vane, auka gaḡa geige veitera, gerege iauki dibana ḡahanu auka niḡa niḡa bera auki vanu. Auka daḡedaḡe ga veitera, eduge ada tahu ge auki gaḡa gevege. 23 Au meve basu basuva miege, auki bina dubu ḡaremare au iagehe otinu.24 Negava ḡamana veite au mabare Elisabeta ra detu ḡoinu, gerege auki bata adakasiva hatai guramege. 25 Auki onaki ronu, “Onakime Rohi Bauge dai kinu, au da maḡe ḡahi au koita iau vaḡotoni di varivave ariḡanu.”26 Bata agorokiva miege, Dirava raki aneru Gabriela besuḡanu Nasareta oḡo ḡamika be Galileia otinu, 27 auki mabi be ḡasina auka imiḡisa auka atabe ihiva Iosefa mobo ḡahisa, auka iau vahie Davida tene ge auki oroḡonu. Negu mabi e ihiva ramu Maria. 28 Negu aneru eraki au ḡasina ḡaḡae ḡoiare auki kironu, “Au maive ma, akera auki a maḡe ḡahima! Rohi Bauge ra aigera.”29 Maria au gare ihinei au uhure raki isuhanu renu ananavi ona otavado maḡeve au roma.30 Eduge negu aneru eraki kironu, “Maria a negu siḡoime, Dirava maḡeve aigera auki maemanu. 31 Aka so detu ḡoi ḡami be mimi vara, renu ama ihiva rosa Iesu. 32 Auka baugera mati iauka ihiva roro vara auka Dirava Vava Vava uiare Moe. Auka Dirava ni Rohite ena mi au koitatuhe iau Rohite kisa au tene David nagate. 33Auka Jacob gamuhe urigatugei oti behi behi. Auka rohi goi oti behi behi!"34Gerege Mary raki aneru kironu, "Ona negu orenaki goigo vanu, dakamu so mobo veitera?"35Aneru raki kironu, Horu Aena vana ai gasina orogisa gerege Dirava hedokena a godomisa. Eige a gami karuka miare eramu aena vara, renu ama rosa Dirava Moe.36 Elisabeta ai tate tage ramu iahu uhura gera ḡami be mimi vara, renu auka roma auka gabani edube au batake ramu agorokiva gera. 37 Dirava augera iaḡa bera beta berebere ra.38 Gerege Maria raki kironu, "Dakamu Rohi Bauge besu besu maḡi vera, au enaki kikive ḡoiege a rone naḡate." Gerege aneru eraki ḡare manu.39 Maria raki vani ei urimi auki Iudea nimu ḡaika oḡova bei otinu, 40 eige auki Sakaria iagehe ḡadimi auki Elisabeta maḡe ḡahanu. 41 Elisabeta raki Maria maḡe ḡahane gava ihine negahe, au ḡami karuka raki vaḡava vanu au vaḡata uhura. Horu Aena tage raki tobo ḡahanu,42 renu nivi barai roege, “Dirava maḡeve ra aigera maḡi iau bouge iau vaḡa, renu ai vaḡata make ramu maḡera. 43 Renu esemena au onaki dai kima, riaḡa di Rohite neine ḡoiḡo aumu dai roḡonu? 44 Badiva daka ai ga enoḡe maḡeva ihinu, ḡami karuka di vaḡata uhura vaḡava vanu. 45 Maria ra Rohi Bauge raki maḡe ḡahanu badiva au rone gava aukamu riaḡa ḡahisa.46 Gerege Maria raki ronu: “Di soruke ra Rohi Bauge auki motea ḡahima!47 Renu di uhure tage Dirava daki heḡiri ḡahima, auka ni maguri gahiga vera.48 Badiva daka au besubesu maḡine auki goroa uhura da vagua gahiga veite. Eige riaḡa negu oti tau inuhati uhura koita iabera roro vara Dirava raki da mage ḡahanu.49 Eige iauka roro varà, badiva auka iaga ketake kiogevene Dirava vara, auka Hedoka Kobuga, raki iaḡa ketake dai kinu. Au ihe ra aena!50 Au vaḡahuve ra siḡamare ḡahavaia inuhati iaugera negu tau oti behi behive. 51 Aukamu au herove au adehe ḡaḡae kinu; iau uhurehe uhu anana nune raḡare ḡahavaia iaukamu kobakoba ḡahanu.52 Aukamu iau biaguhe baugeva iau guragu gabuhe vaḡava ḡahi gevenu, renu goroa idigei iage gevenu;53 aukamu ḡubu raḡohare toboḡa gevenu iaḡa maḡe iau, mati iaḡate ḡahavaia aumu ada unaḡe ḡeahu besu gevenu.54 Aukamu Isaraela au besubesu ḡahatuhe auki iahe gevenu, au vaḡahu ḡahi gevene iauki anavava,55 renu au ominue kine ni vahiruhe iau,Aberahamo renu au vahiruhea iau oti behi behi.”56 Gerege Maria raki Elisabeta ḡasina bata abigaḡa gurami ihiege auki ḡoiraḡanu.Ioane Babatiso Guruane57 Elisabeta huhunaḡi ḡami misa vanihe, auka ḡami bera auki manu. 58 Au oriḡi uiare ḡahava renu au oḡo nanuhea iaberaki ihinu Rohi Bauge eramu maḡe ḡahanu, iauki au ruta heḡiri raḡoheg59 Vani agorokiva ḡahiḡahe iauki bouraḡohi ḡami karuka ihiva kisa, renu iauka mi au mame ihiḡote kisa Sakaria rosa. 60 Eduge au neine raki ronu, “Veitera; au ihera Ioane ra.” 61 Iauki kironu, “Ora beta ai oḡo nane be ihera.”62 Gerege iauki au mame ada tahu beraḡi auna ḡami karuka ihivana unuhu roro vanu. 63 Auki kirogei iauka iaḡa be moroḡoge auka ihiva maemisa, “Au ihera Ioane.” Gerege iauki iau bouge ḡaḡu raḡohanu.64 Tutube viege au avaḡe raki baoraḡi renu au meine tage maḡe ḡoi, gerege auki gavare, Dirava motea ḡahege. 65 Au oriḡi ḡahava iau bouge siḡo raḡi, badiva iaḡa oramu iaumu gava raḡege Iudea matava oḡova inuhati iauki ro ioa raḡege.66 Badi o ihine ḡahava iau bouge ga raḡi roege, “Gerege ḡami karuka ona orena kikivenu?” Riaḡa vara, Rohi Bauge ade ramu au ada renu au ḡasina tagera.67 Gerege Horu Aena raki ḡami karuka mame Sakaria au avaḡehe gavi roege:68 Rohi Bauge Isaraela iau Diravate noma maḡe ḡahisa, 0badiva aukamu au koitatuhe maḡe ḡahi gevare mati maḡuri ḡahi gevenu,69 aukamu koita be noni raho ḡahanu Davida au besu besu atave iagehe,70 auki subuta maḡuri raḡege peroveta aena iau avaḡehe gavi roege,71 eige noka no enana ḡahare renu besibe ḡahare, iau adehe maḡuri raḡira vara.72 Eige auki au vaḡahu ominue vane ni vahiruhe iau ḡaḡae kinu, mati auki au ominue aena kine anavanu,73 au ominue rone ni tene Aberahamo ḡasina, auka no mohigeisa 74 eige nona, iau no besibe ḡahi gevare iau adehege noki maḡuri raḡanu, eige noka au meve kisa, 75 aena mati ieriri ruta au vaḡotoni ni maḡuri vaniva inuhati.76 Renu di moe, akera iauka rosa vava vava uiare peroveta koitava; badiva aka uriḡoi Rohi Bauge vaḡotoni oti au ḡumaḡe kiki vara,77 maḡuri ḡuma uhu vaka koita mohigeisaiau ḡuma daureve iau keto geisa,78Badiva ni Diravate vaḡahu maḡeve dainehe, aumu vava seni baoraḡi uguhi ni ada. 79vadibu uiare ḡahava abaga ḡahi geisa mati hoḡe uhura uiare iau, mati no nisigei otisa mai ḡumava."80 Gerege negu ḡami eraki raho ḡoi renu herote ḡoinu; mati auka mata ḡaḡaeva auki gurami ate iau vani ronei auki Isaraela iau ḡaḡae ḡoinu.
Chapter 2

1Nega eige Kaisara Augusto raki aena be besuḡi akivi roege, vata ada koitava inuhati ge ramu iau ihe bukava ḡosiḡisa. 2Ihi maema vani ḡanaiva Kurenio gure Siria rohi ḡahege negahe gera. 3Koita inuhati geraki iau ihe bukava ḡosiḡo dainehe iauki ḡoiraḡohi iau oḡehe oti gevenu.4 Iosef tage Nasareta Galilea uhura auki hakivi otinu Iudea, auki hakivi Davida matamehe ihiva Betelehema, badiva au tene guruane ra Davida au gera. 5 Auki Maria tage iauki ei otinu iau ihe bukava ḡosigeisa, badiva auka Maria manu au mabareni kinu, renu auka ahatate ḡoinu.6 Iauka iau abu so ei uhurage, auki huhunaḡi auka ḡami misa. 7 Auki marai au moe hama ḡamiva manu, gerege auki ogonava ḡodomi, renu gami karuka miare iauki boromakau iau tamuta patavehe kurei, badiva guragu iaga inuhati tobo raḡohanu.8 Mata eigera ata iabera iau mamoe ḡosiḡare eige iauki gurahare, iauki iau mamoe terive ni tabata ḡahigeva. 9 Gerege Rohi Bauge anerue raki iau vaḡotoni rami, au abage raki oriḡigei, renu iauki siḡo raḡohege.10 Eduge aneru raki boriti ḡahigei ronu, “Ia negu siḡo raḡime; iana eraḡa—daka koita inuhati iai bouge ianige daki hari bauge maḡe bera daki moroḡanu: 11 negu vani oi Davida oḡehege iai maḡuri ḡahiḡa atava be ramu varavanu, auka Keriso, Rohi Bauge vara. 12 Oramu au toaḡera: aka ḡami karuka be ogonava ge iauki ḡodomi renu boromakau iau tamuta patavehe iaḡiaḡe ana behuḡisa."13 Ḡamana veite iau ruḡage va aneru iaberaki ugu raḡohi, Dirava moteḡahi mati roege,14 “Dirava vava vava uiare no Moteḡaha,mati vata ada oi au maive koita iai bouge misa!”15 Aneru iaberaki ḡaregei vava ḡoiraḡohi otinu, gerege mamoe ni tabata ḡahava iabera bebe gaḡagei, “No ota Betelehema otavadoana Rohi Bauge no kirogeima noka oti eraḡisa.”16 Gerege iauki vaina otime iauki Maria renu Iosepa, mati ḡami karuka vara boromakau iau tamuta patavehe iaḡiage.17 Iauki ḡami karuka eraḡare, iauki au badine iau ihine gava raḡi ioa raḡohege, 18 renu koitaia badiva mamoe ni tabata ḡahava iau gava ihinei iauki ḡaḡu raḡohanu. 19 Eduge Maria iaḡa o inuhati uhu maemi renu au uhurehe anana viege. 20 Mamoe ni tabata ḡahava iabaki ḡoiraḡohi, iauki Dirava maḡe ḡahi renu moteḡahi iau ga ihine mati era gevene, aneru kiro gevene inuhati ge ramu riaḡa vara.21 Vani abuḡu veite kosavege, iauki ḡami karuka ihiva kikivara; iauki ihiva ronu Iesu, au so au neine vaḡatanihe aneru raki ihiva ronu.22 Iauki Mose aena rone, reḡureḡu vaniva miege, iauki ḡami karuka mi Ierusalema otime iauki Rohi Bauge vaḡotoni ḡaḡae kinu. 23 (Dirava aenave uhura maemane onakime auki ronu, “Hama ḡami mo ḡahare iabera Rohi Bauge vaḡotoni inuhati aena iabera”), 24 mati iauka boubou iaḡa naḡate Rohi Bauge aenave rone, “ḡero ḡamika abu se uguha ḡamika abu."25 Ierusalema uhura gera atabe ihivara Simeona, auka ieririve mati Dirava siḡamare atava. Auka Dirava auki uhuiami orenaki auna Isaraela huhu naḡare maḡe ḡahiḡa eragisa, renu Horu Aena tage au ruta gera. 26 Auka Horu Aena raki au ḡaḡae kinu auka so beta hoḡe eragisa, edube uriḡoige auna Rohi Bauge besu besu atave eraḡisa.27 Simeona ra Horu Aena raki nisiḡami dubu sirivi; gerege ḡami karuka Iesu iahuve iaberaki mi oroḡime iauka iau tene aenava au kisa, 28 Gerege Simeona raki iau miare auki mi hodohare auki Dirava moteḡahi, roege,29 “Di Biage, ama bina ai besubesu atave besuḡisa ai maive ruta, ai gare rone naḡate;30 badiva di nie ramu ai maḡurive eraḡanu,31 akamu kinu koita iau bouge iau vaḡotoni,32 ai abage ramu hakivanu koita inuhati iaurenu ai maḡeve ramu ai koitatuhe Isaraela ḡaha iau."33 Negu ḡami e mame au neine ruta iauki ḡami e badine ihinei iauki ḡaḡu raḡohi. 34 Gerege Simeona raki abu ruḡa maḡe ḡahi gevare, renu auki au neine Maria kironu, “Gami ora Isaraela koita dadaḡa iau ugu raḡare renu idigei iageige vera, mati auka koita iabena eraḡi au gare raḡi besibe ḡahisa. 35 Eige koita dadaḡa iau uhu ananave iabera ḡaḡae ḡahiḡa vara—renu a tage avaḡu ai soruke eḡiva bisa."36 Peroveta maḡi be tage, ihivara Ana, auka Fanuela maera, Asare toneta maḡi vara. Aukamu bina maḡi iahu ḡoinu, auka mobore ruta tau iatiriḡaḡu ge iauki ḡurahanu, 37 gerege au gobu ḡoi gurami ate au maguri taue ate utu iatirigava akira ababu ḡoinu. Auka guragu vaniva inuhati auka dubu ḡareḡa veite, edube oti Dirava maḡe ḡahege renu aena viare tamuta ḡaremi vani mi vahi mi imimi viege. 38 Vani ei iau Iesu mi dubu aenava mi oroḡane, Ana tage raki oroḡime auki Dirava maḡe ḡahi renu ḡami karuka e gare vi roege auka Ierusalema maḡuri ḡahiḡa vara.39 Iauki Rohi Bauge aena meva kirogei kosai, iauki ḡoi raḡohi Galileia oti, iau oḡe riaḡava Nasareta. 40 Ḡami eraki bauge ḡoi, mati herote renu uhu vaka ruta; renu Dirava maḡeve au ada gera.41 Tau inuhati au iahue iabaki au tage iauki mi Ierusalema otege, iau Edoro-edoro rigi vaniva dainehe. 42 Iesu taue utube hakira abu ḡoine, iau tau inuhati kiare naḡate, iauki Ierusalema otinu rigi dainehe. 43 Rigi meva kosavege iauki ḡoi raḡohege, edube Iesu ra Ierusalema ge auki gurami, eduge au iahuve iabera dibana veite. 44 Iau ananave auka koita ḡoi raḡohare iau vaḡa, vani uhuḡae iau oḡine. Tutube viege iauki iaḡovege iau oḡo nanuhe renu vasiruhe iau berabe raḡege.45 Iauki behube veite, eige iauki ḡoiraḡohi Ierusalema iaḡoisa ro otinu. 46 Vani abigaḡa itaharahe iauki dubu uhura behuḡanu, auki dubu ḡaha iau vaḡa gura gurave, iau gare ihege mati berabe viege. 47 Gerege au gare ihege ḡahava inuhati geraki ḡaḡu raḡohi au ga uhu vake mati au berabehe.48 Au iahue iabaki eraḡi heḡiri raḡi; gerege au neine raki kironu, Di Moe, esemena a onaki no kiogevenu? Eraḡa, da ai mame ḡorehege anana hoḡeva raḡime noki a iaḡova.” 49 “Esemena ia da iaḡoa?” auki bera gevenu. “Iana dibana veitenu dakamu di Mame iagehe uvara?” 50 Eduge iau uhurera bao raḡira veite auna otavadoana au roege.51 Gerege auka iau ruḡa Nasareta otime renu auki matau ḡahigei. Eduge au neine ra iaḡa inuhati ge auki au sorukehe ḡosigevenu. 52 Gerege Iesu raki bauge ḡoi mati uhu vaka maḡe ruta, renu Dirava mati koita iabaki au ḡahara raḡege.

Chapter 3

1 Tiberia rohi taue utube hakira adakasiva uhura, Pontia Pilato ra Iudea gavana ḡahege, mati Heroda ra Galileia rohi ḡahege, renu au ḡoḡe Filipo ra Ituraea mati Trakonitois mata e iau rohi ḡahege, mati Lisania ra Abilene rohi ḡahege, 2 Ana renu Kaiafa iau dubu aena biava raḡege, Sakaria moe Ioane mata ḡaḡaeva ge Dirava gare raki au ḡasina roḡonu.3 Gerege auki hakivi oti Ioridana matava inuhati iau, badi maḡe ro ioai, iama babatiso raḡare iai ḡuma daureve ḡare geisa,4 iau ga bukava maemi Isaia peroveta ḡahane gava, “Eno be ramu mata ḡaḡaeva toma: Rohi Bauge ḡumaḡe kisa, au ḡumaḡe iama kiege ieriri ḡahisa.5Koura inuhati gera tobo raḡohisa,renu nimu ketake mati avieva inuhati iama dodoi ieriri ḡahisa renu keukare iama ieriri ḡahisa, mati ḡuma daure iama maḡe ḡahisa;6 eige koita inuhati ge ramu Dirava maḡurive iauma eraḡisa. ”7 Ioane raki koitaia hakiraḡi auka babatiso ḡahigeisa kiro gevenu, “Inuhu ḡamika maḡahanu! Unuhuna iaki rogeima iaka siviḡoro raḡisa daure oroḡare ei?8A ai maḡuri daureve ḡaremege akamu maka maḡeva erara vara. A negu avaḡu anana vi rosa, Nokamu Aberahamo ramu ni baugetera; eigera daki aki roma, Dirava ra hedokate au muni o rogevare iauka Aberahamo ḡamuhe ḡahiḡa vara.9Eige negubutu ḡuma be ramu idi ḡaika; idi orena makida maḡe veitenu iauki dodovare mi vene kira visa.”10 Gerege koita iabaki beraḡanu, “Gerege nona bina otavado kisa?” 11 Auki ḡoiraḡi boriti ḡahigei ronu, “Ana ai ogonave abu genu ama au veite koitava be moimisa; mati unuhuna demakate ama ḡuma kobuḡe kisa.”12 Takis gogoare ḡahavaia ḡainage oroḡi babatiso misa rome, iauki beraḡanu, “Ni biage nona otavado kisa?” 13 Auki kiro gevenu, “Iama iau rone iaḡaniva eḡu iana misa ia negu ketake ḡahime.”14 Ḡarara atavaia ḡainage raki beraḡanu, “Ama nona otavado kisa?” Auki kiro gevenu, “Ia negu koita be iau vaho raḡime se avanaḡe ḡumava iau moni rome, edube iai meve damunava ḡu heḡirita misa.”15 Koita iaberaki iau bouge anana raḡi, renu iau sorukehe Ioane berabeve raḡi, ora mena Keriso ra,
17 Auka erehuta atabe au iaḡe ada kamui; au koni momonava desuraḡane gabua reḡuare mati au konive bougei idiḡi au ḡosiḡo iagahe ḡosiḡisa; eduge koni maka veite iabera idigeime auki vene ḡodoḡo veite uhura ge auki kirageima.”18 Eige, au uguro ḡuma dadaḡave iau, auka koita iauni tage hari maḡe auki moroḡonu. 19 Eduge Heroda iau biage, au tage auki namiḡanu badiva au nane mabare Herodia dainehe, mati ḡuma daure Heroda kiogevene dainehe, 20 ḡuma daure o inuhati iau dainehe Ioane auki mi vadibu iagava maemanu.21 Gerege koita inuhati babatiso raḡege, mati Iesu tage iauki babatiso ḡahi mati auka imimi viege, va iduaniva raki baoraganu, 22 gerege Horu Aenava raki vava seni uguha nagate uguhi au ada. Gerege eno be raki vava seni uguhi, “Aka di Moera, Maḡe vara; dakamu ai hegiri vima.”23 Iesu tau utu abigaḡa ḡoige auki au meve kinu. Be iau ananave auka Iosefa moe. Iosefa mame Heli tene, 24 Mata, Levi, Meleki, Iana, Iosepa moe,25 Matias, Amos, Nahumu, Esli, Nagai 26 Maat, Matatia, Adi, Kosam, Elmadam, Ere,27Ioanan, Resa, Serubabele, Sealtiele, Neri, 28 Melki, Adi, Kosam, Eldamadam Ere, 29 Iosua, Eliesere, Iorim Matata, Levi,30Simona Iudea Iosefa, Ionam, Eliakim, 31Melea, Mena, Matata, Natan David, 32Iese, Obed, Boa, Salmon, Nason,33 Aminadab, Admin, Areni, Hesron, Perese, Iuda, 34 Iakob, Isaak, Abrahamo, Terah, Nahoro, 35 Serug, Reu, Pelege, Ebere, Sela,36 Keine, Afasad, Sam, Noa, Lamek, 37 Metusele, Enok, Iared, Mahalalel, Kainan, 38 Enos, Seti, Adam, Dirava.
Chapter 4

1 Iesu Ioridana seni ḡoiraḡane, Horu Aena raki tobo ḡahi ge auki nisiḡami mata ḡaḡaeva otinu, 2 Iesu ra vani utu-ababu diabolo raki tohoḡanu. Auka vani eiau uhura tamuta veite, ia3 Gerege diabolo raki kironu, “A Dirava Moe ḡoiege, ama muni o kiro gevege iauma tamuta maka gahisa.” 4 Iesu raki kironu, “Buka ramu ronu, Koita bera beta ahata makaḡu ge auki maḡuri vima. ”5 Gerege diabolo raki nisiḡami auhe otare auki mata ketake inuhati ḡaḡiromi. 6 Renu diabolo raki kironu, Ana mata o dainakehe mati hedova inuhati dana mi a moimisa; badiva iaga o inuhati ge daiera, eige daka hedo mi unuhuna da gahara viare dana moimisa. 7 Eige, a komuko daivi da maḡe ḡahege, ora inuhati aie ḡoiḡoara.”8 Iesu raki kironu, “Iaukamu buka maemanu,Ama Dirava ai Rohite maḡe gahisa,mati auḡu au meve kisa.”9 Gerege diabolo raki nisiḡami otinu Ierusalem, dubu aena adahe ramege, auki kiroege, “A Dirava Moe goiege, ama oi geroi uguhisa, 10 Iaukamu buka maemanu, Auka au anerutuhe ai dainehe kirogei gevara,a nitabata gahisa,11 mati Iauka iau adahe a mi iageia vara,eige aka beta muni ai vase ḡamiḡa vara.”12 Iesu raki ronu, “Aukamu ronu, A negu ai Rohite Dirava tohoḡime.” 13 Diabolo au tohotoho ḡumave kosaragege, auki Iesu ḡaremare ate mati vani bei.14 Gerege Horu Aena hedoke ra Iesu uhura eige auki ḡoiraḡi Galilea otinu, iauki au badine ro ioa raḡege mata e inuhati iau. 15 Auki oti hadiba vi ioavege iau dubuve iau gerege koita iabaki motea ḡahege.16 Gerege auki Nasaret oti au ḡurui ḡadimane matahe hakivi, sabadi vanihe auki dubu otinu, iau tene kiege ḡumahe. Auki urimi rami auka buka dahisa, 17 renu iauki Isaia peroveta koitava bukave moimanu. Auki buka baovi oti iau maemi rone:18 Rohi Bauge Suare ra di ada gera, badiva aukamu da aena ḡahanu daka hari maḡe mi oroḡisa goroa iau. Auki da besuḡanu daka hari maḡe ro ioaisa dauraḡohane iau renu ni tubukate iabera niḡa niḡa raḡisa, mati daure ḡaha maḡuri ḡahigeisa,19 mati Rohi Bauge uhu maḡe taua badi maḡeva rosa.”20 Gerege auki buka kuivi ḡoiragare, auki mi au reḡure koitava moimare, auki ḡuramanu. Dubu uhura ḡahava iau bouge iauki niḡahi auḡu eraḡege. 21 Gerege auki gavi kirogei, “Vani oigera iakamu ihinu buka aenava ramu riaḡa gahanu.” 22 Iauki iau bouge au gare raḡi renu motegahege au avaḡehe ga maḡe ga maḡe hakivege. Iauki roege, “Ona beta Iosefa moe enu?”23 Iesu raki kiro gevenu, “Eige iakamu daki rorovara iau ga raḡi roiare naḡate, Dika maḡe ḡahiḡa, iavahu ia maḡe ḡahisa! Mati amu roma, Ama oi ai oḡehe tage no badi ihigevene a Kaperanamu kiege naḡate kisa.” 24 Mati auki ronu, “Riaḡa vara daki a boriti ḡahima, peroveta koita bera au oḡehe iauka beta riaḡa ḡahiḡa vara.25 Eduge riaḡa vara, Elia negahe ḡobu dadaḡa vara Isaraela ge iauki gurahege, veni raki tau abigaḡa bata agorokiva ḡoroḡo veite, gerege doe raki mata e uhuḡatu manu; 26 eige Elia ra Isaraela ḡobua be iau ḡasina otito veitera edube ḡobu be Sarefa oḡova Sidiona uhura au ḡasina ge auki otinu. 27 Peroveta Elisa negahe tage, Isaraela gera lepera ḡaha dadaḡa gainage ei uiege, eduge dadaḡa vara maḡe ḡahiḡa veitera, edube Namana auka Suria atavara auki avaḡu maḡe ḡoinu.”28 Koita iabaki dubu uhura badiva ihare iauki iau bouge ho ḡahanu. 29 Iauki urihare, oḡo seni oiahi haki raḡohi, iauki nisiḡami otinu iau oḡe nimu eḡiahu kine, eige iauna dorivi kiravisa. 30 Eduge auki koita dadaḡa iau vaḡa auki oḡi hakivanu.31 Auki uguhi Galileia oḡo be Kaperanamu otinu, eige auki sabadi vaniva hadiba viege. 32 Iauki au hadiba viege gava ihi moteḡahi, badiva au gavege gava iabera hedo ruta ge auki roege.33 Dubu uhura ge ata bera sua daureva raki au uhura, gerege auki nivi baravege, 34 “No garegeve! Iesu Nasareta koita, ana otavado a noi kisa roma? Ana no ḡahigeige romena a oroḡanu? Daka dibana ana unuhunu, aka Dirava Aena ḡahane koitavara.35 Eduge Iesu raki namigi roege, “Kerigoi, mati ata ei itahe hakiva!” Negu sua daure eraki iau vaḡotoni mi vata kira vare, gerege auki ata ei hakivi auka huhu gahiga veite. 36 Iauki iau bouge gagu raḡohi renu bebe beragei roege, “Ona otavado ga vanu? Auka aena mati hedo rutage auki sua daure ḡanito ḡahi iauka itahe hakiraḡisa!” 37 Gerege iauki au badine ro ioa raḡege mata ketake oḡova iau.38 Auki dubu ḡaremi Simona iagehe otinu. Simona raki boriti ḡahanu au vare maḡi vara komata raho tinabe auki manu. 39 Auki maḡi e omote ḡaika ramare auki komata e namiḡege auki ḡaremanu. Tutube viege auki urimare mati iahe gevege.40 Vani uguhi otege uhurage, koitaia komata nune nune inuhati iauki idigei Iesu ḡasina oroḡanu; gerege auki au ade mi iau ada kamugei iauki maḡe ḡahanu. 41 Sua daure ḡainage koita dadaḡa iau uhura haki raḡohi, to raḡi, “Aka Dirava Moera!” Eduge auki namigei iauka beta ga raḡisa, badiva iauka dibana auka Keriso.42 Va tahege auki urimime auki kerike veite matahe otinu. Gerege koita iabaki iaḡoi ioa raḡege; iauki behuḡare iauki rugui auka beta ḡare geisa. 43 Eduge auki kiro gevenu, “Dama Dirava basileia hari maḡe gava mata be iau oti rosa; badiva au da besuḡane meve aukamu ora.” 44 Gerege auki Dirava hari maḡeve behi Iudea dubu iau ro ioavege.
Chapter 5

1 Iesu raki vani bei Ḡenesareta gohu ḡaika ramege, koita iabaki bebe sedegei auka Dirava gare roege iauka ihisa, 2 auki vanaḡi abu eve ḡaika eragei; ḡami iabera iau rekeve reḡugei keto gevege. 3 Auki Simona vanaḡihe guivare, auki boriti ḡahigei iauka tinakibe doḡoi eve hakiraḡisa. Gerege auki guramare vanaḡiva seni koita gaḡa gevege.4 Auki koita gaḡagei kosavare, auki Simona kironu, “Tinabe virehe dobukehe otare renu reke maemiahe noma ei karava be misa. 5 Simona kironu, “Di Biage, nokamu vahi ketake oige noki korahi raḡohi iaḡa be mimi veite. Edube a roiare, daka oi reke ḡaḡiremire vara. 6 Iauki au rone kiege, karava dadaḡava raki iau rekehe uguhi gerege iau rekeve tage isukahe dariḡohege. 7 Gerege iauki iau soukuhe iau vanaḡihe ihirogei iauka iahe geisa. Iauki vanaḡi abu ruḡa karava udai toboḡagei, vanaḡiva ḡainage isukahe eve uguraḡege.8 Edube Simona Petero raki eraḡare, auki ḡorumi ate Iesu komukone ḡereḡere ḡahi, gavi roege, “Dai seni veite ḡoi, Rohi Bauge, daka daure koita vara!” 9 Badiva au mati oḡoreana iau ruḡa ge iauki ḡaḡu raḡohi iau negu karava ḡamane eraḡane; 10 renu iau ruḡa ge ramu Sebedaio ḡamuhe, Iakobo mati Ioane, iauka Simona vasiruhe iabaki. Gerege Iesu raki Simona kironu, “A negu siḡoime, negu vani otare iau aka koita ididi vara.” 11 Iauki iau vanaḡive abu ruḡa idigei gohu ḡaika ḡosigare, iaḡa inuhati ḡaregevare iauki au itahe oḡinu.12 Vani beige auka oḡo bei, ata bera lepera raki ahataniva uhuḡatu ḡodomanu. Au niḡahi Iesu eraḡane, auki au vaḡotoni edemi ḡorumare auki imiḡanu, “Di Rohite, ana da maḡe ḡahiḡa vanu, akaki avaḡu hedokate ana kisa.” 13 Gerege Iesu raki au ade inuḡi kamuare, auki kironu, “Eige daki aki ronu aka maḡe ḡoiḡo vara.” Tutube viege negu lepera eraki ḡaremanu.14 Mati auki kironu auka beta koita be kirosa. “Ote,” auki kironu, “oti dubu ḡahe iau ḡaḡae ḡoisa, mati, Mose aena rone, iama badiva koita boriti ḡahigeisa akamu maḡe ḡoinu.”15 Eduge Iesu badine raki hakivime mata inuhati iau; koita iabaki iau bouge bouraḡohi au gare ihisa mati iau dikave maḡe ḡahigeisa. 16 Edube auka ḡaregei hakivi oti kerike veite matahe auna imimi otisa.17 Vani bei, Iesu gure hadiba viege uhurage, Faresea mati aena ḡahava iabaki gura gurave (iauka Galileia renu Iudea oḡova inuhati seni iauki oroḡi, mati Ierusalema seni); gerege Rohi Bauge hedoke ra au uhurehe ge auki koita maḡuri ḡahi gevege.18 Gerege koita be iabaki atabe ahataniva hoeke au iaḡia gedake ruta hirihita mi oroḡonu. Iauki mioroḡisa Iesu vaḡotoni maemisa; 19 eduge koita dadaḡa iau dainehe iauka ḡuma veite siri raḡira, gerege iauki mi iaga ḡurida ada otare iauki vakava kiare iauki mi koita dadaḡa iau vaḡa mi uguraḡohi Iesu vaḡotoni maemanu.20 Auki iau ihihive renu herove eraḡare, auki ronu, “Di Vasiruhe, riaḡa vara daki roma, Dirava ramu iai daureve keto gevenu.” 21 Gerege dubu biava mati Faresea ḡahava iaberaki bebe beragei, “Ona unuhuna onaki Dirava gare vima? Koita bera beta riaḡahe ni daureve ketogei gevare, eduge Dirava avaḡugera?”22 Eduge Iesu raki iau uhurehe berabe raḡohi, auki kiro gevenu, “Esemena ia berabe ona kikive raḡa iai sorukehe? 23 Orena berebe veite, auna rosa, Ai daureve aumu keto gevenu, se auna rosa, Urimi ramara oḡi? 24 Eduge ama dibana ḡoisa Koita Ḡamika vara hedokate vata ada oi auna ai daureve ketoisa”—auki ahataniva hoeke boriti ḡahanu—“akera daki aki roma, urimi ramare renu ai gedake miare ama bina ai iagehe otisa.”25 Inono veite auki iau vaḡotoni urimare, au adahe iaḡare gedava miare au iagehe otinu, Dirava gure motea ḡahege. 26 Iauki iau bouge heḡiriva raki idigei, renu iauki Dirava moteḡahi mati soru hiroro raḡi, roege, “Nokamu vani oigera no ḡuma erageige veite noki eraḡevenu.”27 E itaharahege auki hakivi otime auki tax idiḡare atava be, ihivara Levi, auka au me iagahe gura gurave eraḡanu; auki kironu, ”Di itahe oroḡo.” 28 Gerege auki urimi iaḡa inuhati garegevare, au itahe oḡinu.29 Gerege negu Levi ata eraki au iagehe Iesu ni demaka ketake be kime; eige au me soukuhea mati koita be ḡainage iau ruḡa tamuta raḡege. 30 Eige Faresea ḡaha renu iau dubu ḡahatuhe iabaki namina raḡi au ḡamituhe iau, roege, “Otavado dainehe au gure tax ididi ḡaha mati daure ḡaha ruḡa au tamuta vima?” 31 Iesu raki ronu, “Oḡoreana iana maḡe ianu iaka beta iahe iahe iaḡoia vara, eduge dika raḡare ḡahava iavahu gena; 32 Da oroḡane ra beta maḡe koita iau gera eduge daure koita au ḡuma daureve ḡaremi ḡoiraḡane iau gera.”33 Gerege iauki kironu, “Esemena Ioane ḡamituhe, renu Faresea koitavaia iau ḡainage, tamuta veite iauki imimi raḡa, edube ai ḡamituhe iabera tamuta raḡoha.” 34 Iesu raki kiro gevege, “Ana riaḡahe ata isaḡe be maḡi mane au deiva tuhe kirogei iauka beta tamuta raḡisa, se? 35 Vani be orogare eige ata isage maḡi mane iauka so mi ḡeahu otito vara, gerege vani eige iauna tamuta veite gahisa.”36 Auki mati badigomu be boriti ḡahi gevenu: Koita bera beta riaḡahe ogona isaḡe baraka be miare ogona emene be bani bani vara; ena ḡoiare isaḡe era dariḡohiḡo vara, renu isage baraka era emene ḡorehe beta ḡere ḡereve raḡira vara.37 Mati koita bera beta ḡadiki isaḡe mi vada emeneva bouhubo vara; veite ḡoiare ḡadiki isaḡe vadakava dariḡohare renu bohu raḡira vara, mati vadakava tage daure ḡoiḡoara.38 Eige iama ḡadiki isaḡe mi vadaka isaḡeva bohuḡisa. 39 Mati bera beta ḡadiki emene iare itaharahe ḡadiki isage maḡeva rosa, edube auka roro vara, Emene eraki maḡe riaḡa.”
Chapter 6

1Sabadi vani beige Iesu raki koni ḡeḡe oḡi otege uhura, au ḡamituhe iabera koni omoto ada butugei idiḡi iege. 2 Eduge Faresea koita be iaberaki beraḡanu, “Esemena ai ḡamituhea aena dodoi sabadi vaniva ḡuma vire kia?”3 Iesu raki ronu, “Iana Davida au soukuhe ruḡa ḡuburaḡohi kine dahida veitenu? 4 Aukamu Dirava iaga aenave otare auki parao Aena ḡahi maemane auki idiḡi iege, parao era aena vara koita nune bera beta isa edube dubu bauge iana iavahu isa, mati be idiḡime auki au soukuhe mohigei iauka isa?” 5 Gerege auki boriti ḡahigei ronu, “Koita Ḡamika vara sabadi rohivara.”6 Auki sabadi vani bei dubu otime auki Dirava gare viege, atabe tage uhurahe gura gurave auki au ada vamaḡa vera hoekera. 7 Dubu biavaia renu Faresea ḡahava iabaki eraḡege auna negu ata e maḡe ḡahiḡa vanu sabadi vaniva, gerege iauka kirosa aukamu ni aenave auki dodoanu. 8 Edube Iesu ra iau uhu ananave dibana, eige auki ata ada hoekete kironu, “Urimi oroḡi oi rama.” Auki ei urimi ramanu.9 Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Iake daki ia berageima, auna aena vanu no maḡe kiare se nona sabadi vaniva daure kisa, se nona koita be maḡuri ḡahisa se nona daure ḡahisa?” 10 Auki niḡahi inuhati eragei oriḡare, auki ata e kironu, “Ai ade inuḡa.” Auki au ade inuḡege au ade raki maḡe ḡoinu. 11 Eduge iauki hoḡahi mati bebe gaḡagei iauna orenaki Iesu kisa.12 Auka vani eiau gera nimu ge auki otime auki imimi viege; renu auka vahi uhuḡatu ge auna Dirava ḡasina imimi visa. 13 Va tahege, auki au ḡamituhe au utube-abu idigevene ihirogei, auki aposetolo rogei ihiva iaukamu onu:14 Simona, auki ihiva ronu Petero, renu au ḡoḡe Anderea, renu Iakobo, renu Ioane, renu Filipo mati Batolemeo, 15 renu Mataio, renu Toma, renu Iakobo auka Alfeos moera, mati Simona, auki ihiva kinu Selota, 16 mati Iuda auka Iakobo moera, mati Iuda Isakariota auka bi kiki koita.17 Auki iau ruḡa uguhime auki vata ieririva rami, au ḡamituhe dadaḡa ruḡa renu koita dadaḡa ḡainage Iudea uhuḡatu, Ierusalema seni, mati Taire renu Sidiona eve kasiva oḡova iau. 18 Iauki oroḡi Iesu gare ihare renu iau dikave maḡe ḡahigei; mati bea sua daure idigevenu auki maḡe ḡahi gevenu. 19 Mati koita inuhati iauki gahara raḡi kamuisa, eige au hedoke raki au seni hakivime auki dika koita inuhati maḡuri ḡahi gevenu.20Gerege auki au ḡamituhe eragevare auki ronu: Goroa ḡaha iabera maḡera, badiva Dirava basileia vera iau era. 21Iana negubutu ḡuburaḡoha iabera maḡera, badiva iai dera bu raḡira vara. Iana oḡoreana ia huhu naḡoha iabera maḡera, iaka heḡiri raḡira vara.22 Koitaia iana a enana ḡaha, iau a besibe ḡaha, mati a namiḡa, renu iai ihe daure ḡahi besibe ḡaha, badiva Koita Ḡamika Moe dainehe, ama heḡiri visa. 23 “Ama vani ei heḡiri raḡisa, badiva damuna ketake vara vava gera; eramu iau vahiruhe peroveta ḡaha iau kiege naḡatera.24 “Eduge uhudau ana ada-bubu koita vanu,eramu ai damune aki manu.25 Iana negubutu iai de na bu raḡanu, iaka so ḡubu raḡohira vara. Iana negubutu gena ia tati raḡa, iaka so huhu naḡohi niḡo raḡira vara.26 “Iana Koita iana ia maḡeve gava raḡa, eramu iau tene gahatuhe peroveta avaunaḡe ḡaha iau kiege naḡatera.27 “Eduge da uhuiamare ḡahavaia iama ihisa, Iama ia enana ḡahavaia iama maḡe ḡahigeisa, ia besibe ḡahi gevare iama maḡe ḡahigeisa, 28 iai ḡuma daure kiare ḡahavaia iama maḡe ḡahigeisa, daure kiare ḡahava iau ada ama imimi visa.29 Edube koita be ai tihie madavege, ama hakirava tage moimisa; mati iau bena ai ahatane ogonava idiḡima a negu ruḡugei ḡoiraḡime. 30 Koita bea ai imimi raḡa ama moimisa; mati koita bea ai iaḡane idigevare, a negu iau ro ḡoiraḡime.31 Ḡuma kobuḡa a kiare naḡate iauna so enaki ai kiare.32 “Iana ia maḡe ḡahi gevare ḡahava ia maḡe ḡahigeva, ena otavado maḡe be mi ororo vanu? Daure ḡahava ḡainage maḡe ḡahi gevare maḡe ḡahigeva. 33 A koita be maḡe ḡahare ai maḡe damune, ena otavado maḡe be mi ororo vanu? Daure gaha gainage ḡuma kobuḡe iauna kisa. 34 Ana koita be iauena a mohi gevare iauka a moimi ḡoiraḡohisa, ena otavado maḡe be mi ororo vanu? Daure ḡahava ḡainage daure ḡaha iaue kia, iauka so tinabe mi ḡoiraḡohisa.35 Eduge ama a enana ḡahare maḡe ḡahi geisa, renu aue kisa, edube a negu damuna anaime. Ai damune ra ketakera vava, erehuta Rohi Vava uiare au ḡamuhe ḡahiga vara; aukamu enana raḡare mati daure ḡaha auki maḡe ḡahigeima. 36 Ama vaḡahu visa, negu ai Mame vaḡahu viare naḡate.37 A negu berabe vime, eige iauka beta a berabe vara; renu a negu be sine kime, badiva iau negu ai sine kime. Ama vagua ḡahigeisa, gerege iauna aie vagua ḡahisa;38 moima, eige auna a moimisa. Ai ḡuma maḡeve, ama kamui kobuḡa ḡahi vaḡava ḡahisa, auna tobo raḡisa, iauna mi ai ada maemisa; eige a miare eramu a moimane era.”39 Eige auki mati badigomu be kiro gevenu: Riaḡahe koita be ni kopute bena au naḡate ni kopute be nisiḡami ḡamiḡa vanu? Iauna beta iau abu aba uhura desuraḡi raḡira vanu? 40 Ḡami bera beta au biage variada ḡoiḡo vara, eduge unuhuna uhuvakate koita vanu eramu au biage naḡate ḡoiḡoara.41 Esemena ai oḡo nane niehe idi tarana eraḡima, eduge aka ai niehe aie era aka erara veite?42 Se orenaki gena a ai oḡo nane kiroma, Vasi, da ai niehe idi tarana emi hakivima, aka ai niehe era aka erara veite? Tarata ḡahaia, uriḡahi ai niehe idi tarana mi hakivare, gerege ana reḡunaki niḡa niḡa viare ana ai oḡo nane niehe aue mi hakivisa.43 “Idi maḡe bera beta madika daure kiki vara, se idi daure tage beta madika maḡe kiki vara; 44 eige idi inuhati ge au madikehe ana dibana ḡahisa. Aka beta idi tahaka be ḡati daure iau mimi vara, se aka beta idi madika maḡe be gahara uhura mimi vara.45 Koita maḡe be au soruke maḡenu auka iaḡa maḡe kikivara, mati koita daure be au soruke daurenu auka daure kikivara; eige ai soruke uhuḡatu maemare era aki gavi roma.Iaga Ḡaika Abu46 “Esemena a daki roma Rohi Bauge, Rohi Bauge, eduge aka da aki roiare kiki veite? 47 Daka koita be di ḡasina oroḡare, di gare ihare, mati ḡumahe maḡuri viare, dana a ḡaḡiromisa. 48 Eramu erehuta ata be au iage ḡone naḡate, auki aba rohi dobuke ḡahare muni ada ḡaikava kinu; ei taḡo raki ḡadimi auhe au iage vaḡava ḡahi, eduge auka vaḡava veite, badiva au ḡaikera muni ada ge auki ḡonu.49 Eduge unuhuna ihinu edube auka maḡuri ḡahiḡa veitenu, era erehuta negu ata be au iage vata ada ḡone ḡaikava berebe veite. Eiga eia taḡo oroḡane, ḡamana veite au iage desuraḡi renu iaḡa inuhati daure ḡahanu.”
Chapter 7

1 Iesu koita gagagei kosavane itaharahe, auki Caperanaum otinu.2 Tuari biava besubesu ḡamive au ḡahara viare ḡami maḡeva bera. Auki dikai ḡamana veite auki ni kumuisa vima. 3 Negu tuari bia eraki Iesu harike ihime, gerege auki Iuda ata bauge be besugei Iesu ḡasina, iauka imiḡege auka oroḡi au besubesu ḡamive maḡuri ḡahisa. 4 Iauki Iesu ḡasina haki raḡi iauki imiḡanu, “Ata ora koita maḡe bera ana beta iahe iahe vanu, 5 badiva auka ni koita tuhe iau ḡahara vima eige auki ni dubuve oi ḡonu.”6 Eige Iesu raki iau ruga otinu. Auka ḡamana veite au iagahe tuari baiva raki au vasiruhe besugei iauka kirosa: “Rohi Bauge, a negu ai uhure huhu ḡahime, daka maḡe veite ai vaḡotoni a di iagehe ḡadimare. 7 Eige daka anana veite daka ai ḡasina oroḡisa badiva daka maḡe veite ai vaḡotoni. Eduge gaḡuva, gerege di besu besu ḡamive ramu maḡuri visa. 8 Da tage koita be aena derikehe daki me mima, besu besu ḡamituhe ḡainage di derikehe. Daki boriti ḡahigeima, Ote, gerege auna otisa; mati au tage, Oroḡo, gerege auna oroḡisa. Damu di ḡamituhe boriti ḡahi, Ama o kisa, gerege auna kisa.”9Iesu au gare ihine negahe au soruke raki au iagemi, auki aniḡoi koita au itahe ioa ragege, boriti ḡahigei, “Iakera daki ia kirogeima, daka koita be au ihihive onakikive Isaraela uhura se be behube veitera.” 10 Gerege au ḡami besugevene iaberaki ḡoiraḡohi iagahu orogime iauki negu dika ata eraḡege auka maḡe ḡoinu.11 Ḡamana veite, Iesu au ḡamitue renu koita dadaḡa ḡainage iau ruḡa, oḡo be ihivara Nain otinu. 12 Iauka oḡo hakiraḡi siri raḡisa roege, koita iabera hoḡe ata be hirivi haki raḡohi—negu ata era maḡi ḡobu be moe kobuaḡa vara. Oḡo ḡaha dadaḡa ḡainage maḡi e ahata moimi iau ruta. 13 Rohi Bauge eraki niḡahi eraḡege, au sorukehe vaḡahu ḡahare, auki kironu, “Nivisa ḡarema.”14 Gerege auki oḡi otime auki hoḡe ata udavane mauava kamuare, renu hirivane ḡahava iabera rahi rahe. Auki ronu, “Di oḡo nane, daki roma, urima!” 15 Negu hoḡe ata eraki urimi guramare renu ga vege, gerege Iesu raki ḡami emi au neine moimi ronu, “Ai moe one”.16 Iauki soruraka raḡi renu Dirava moteḡahi, roege, “Peroveta bauge be raki o ni vaḡotoni ḡaḡae ḡoinu!” mati “Dirava raki au koitatuhe uhudau ḡahigei iahegei auki oroḡanu!” 17 Iauki au gare ro ioa raḡi Iudea matava inuhati mati au oriḡi matava iau ḡainage.18Ioane ḡamituhe iabeki iaḡa inuhati boriti ḡahi. Gerege Ioane raki au ḡamituhe abu ihirogei gaḡagei 19 mati besugei iauka oti Rohi Bauge beraḡisa, “Ana iau koita roiare auka oroḡisa, se nune bena oroḡisa vima?” 20 Negu ga roro atava abu ruḡage raki Iesu ḡasina otime, iauki beraḡanu, “Ioane Babatiso raki no besugei noka a beraḡisa, Ana iau koita roiare auka oroḡisa, se nune bena oroḡisa vima?”21 Iesu ra negubutu koita dadaḡa maḡuri ḡahigei iau dika nune nuneve iau, dika daure koita huhu ḡahigei, renu koitaia sua daure idigei, mati koitaia ni tubukate iau nie baogei.22 Gerege auki boriti ḡahi gevenu, “Otiahe iama Ioane kirosa ia eraḡane renu ihine: koita ni kopute ramu niḡa niḡa raḡa, oḡiḡi veite ramu oḡia, lepera koitava ramu maḡe ḡoinu, ihiko veite ramu ga iha, hoḡe koitava ramu urimanu, koita goroa iaberamu hari maḡe ihinu. 23 Ana unuhuna ana da daure ḡahiḡa veitenu ama heḡiri visa.”24 Ioane ḡamituhea otege, Iesu raki koita gaḡagei Ioane badine roege: “Ana otavadoana a mata ḡaḡaeva oti eraḡanu? Ana nono ḡugui idi hanaka vaḡa viege ena a oti eraḡanu? 25 Veite tage, otavadoana a oti eraḡanu? Se atabe ahatane ogona maḡe kine enu? Veitera, oḡoreana oḡona damu ketakete kiare ḡahava iaberamu rohi iau guragu maḡe maḡurihe ge iauki ḡuraha. 26 Eduge otavado erarava na otinu? Peroveta benu? Riaḡava daki roma, mati auka beta peroveta eḡugera gera.27 Oramu iau ro maemane auka onu:“Dakamu uriḡatu di besubesu koitave besuḡi otima, aukena uriḡoi oti au ḡumaḡe kisa.28 Iakera daki ia kirogeima, iai vaḡotoni iana koita ḡamika ianu bera beta Ioane variada gera; eduge koita goroa be Dirava basileiave uhura eraki au variada.”29 (Gerege koita inuhati au gare ihine, tax gogoare ḡahava ḡainage ihinu, iauki Dirava moteḡahi, badiva iau ḡainage Ioane raki babatiso ḡahi gevenu. 30 Eduge Faresea mati aena ḡahava iabera Dirava iau meve rone besibe ḡahime, iauki au babatiso ḡahigeige tage besibe raḡanu.)31 “Gerege dana negu orenaki tau o ḡahavaia ḡereḡere ḡahiḡa vanu, renu iauna orena raḡira vanu? 32 Iaukamu momona iau naḡate orogo ḡurahare gure bebe eragei to raḡoha,Noka noḡo raḡa, edube aka iaveia veite;noka niḡo raḡa, edube aka nina veite.33 Edube Ioane Babatiso oroḡane auka demaka renu ḡadiki be i veite, mati aka roma, Auka sua daure raki au uhura; 34 Koita Ḡamika oroḡane ra auka tamuta vima mati eia ima, aka roma, Eraḡiahe, tamuta niḡu be renu ḡadiki daure iare koitava, tax gogoare iau vasire mati daure ḡahaia! 35 Eige, uhuvakava oroḡane au ḡamuhe inuhati ḡainage iau gera.”36 Faresea ata be raki Iesu beraḡi auna beta au ruta oti au iagehe tamuta raḡira vanu, gerege auki ata e ruta au iagehe otime auki tamuta patava gurahanu. 37 Oḡo eige maḡi bera, auka ḡuma daure maḡi vara, auki ihinu Iesu ra Faresea ata be iagehe auki tamuta vima, gerege auki dehoro ḡutika maḡete be mimita otinu. 38 Auki oti Iesu vasi ḡaika ḡorumime, auki nivige, au nemotane ra au vase degide ḡahege gerege auki au omo hanakehe dahuḡi koriko ḡahege. Mati au vase anoḡei dehoro ḡutika maḡeva dahu ḡevege.39 Negu Faresia ata ihiromone eraki eraḡare au uhuruhe roege, “Ata ona peroveta koita vanu, auna dibana veitenu ona maḡi orena gure kamuima—auka beta maḡi maḡe vara. 40 Gerege Iesu raki gavi kironu, “Simona, daka iaḡa be aki roro vara.” Auki ronu, “Di Biage, gava, otavado a da kirosa roma.”41 Ata abuge ra ata be moni ni tabata ḡahare au ḡasina; bera tinahu adakasiva manu, mati bera utu adakasiva. 42 Eduge iauki damuna ki ḡoiraḡohira veite, gerege auki uhudau ḡahigeime auki iau abu moni mane sebo gevenu. Eige orena raho ḡahi maḡe ḡahisa vima?” 43 Simona raki ronu, “Daka roma moni ketake mane atava.” Gerege Iesu raki kironu, “Aka riaḡa vara aki ronu.”44 Auki aniḡoi maḡi e eraḡare, auki Simona kironu, “Ana maḡi o eraḡima? Da ai iagehe ḡadimi, aka eia be kiki veitera di vase ketoisa, eduge auka au ni nemotahe auki di vase keto vare auki au omo hanakehe dahuḡi koriko ḡahanu. 45 Aka da oroḡi ḡadimi akamu da anoano veitera, eduge auka da ḡadimi aukamu di vase anoḡi netu netu veitera.46 Aka di omote dehoro ḡahiḡa veite, eduge aukamu di vase auki dehorova dahuḡi. 47 Eigera, daki aki roma, au daureve iana dadaḡa vanu, aukamu keto gevenu; badiva au maḡeve ketake auki ḡaḡae kinu. Eduge daure avie ḡahi ketovare, au maḡeve aviera.”48 Gerege Iesu raki negu maḡi e kironu, “Ai daureve aukamu keto gevenu.” 49 Edube au ruta tamuta patava gurahane iabeki iavahu bebe beragei, “Ona unuhunu koita iau daureve ḡainage auki maḡe ḡahima?” 50 Gerege auki maḡi e kironu, “Mai ruta ote; ai uhu berebeve ramu a maḡuri ḡahanu.”
Chapter 8

1 Ḡamana veite Iesu raki oḡo bauge mati avie iau otime, auki Dirava basileia hari maḡe badiva ro ioavege. Au ḡamituhe utube-abu ḡainage au ruta, 2 maḡi bea sua daure mati dika nune nune iau uhura Iesu maḡe ḡahi gevene ḡainage: Maria, auka Maḡadala maḡi vara, auka au uhura sua daure iatiriḡa oiagei haki raḡi, 3 mati Iona, auka Heroda ḡami baugeve be Kuisa mabare, mati Susanna, renu be ḡainage orogi iau iahe geisa.4 Koita dadaḡava raki oḡo bauge mati oḡo avie iau Iesu ḡasina oroḡi, gerege auki badigomua gaḡagei roege: 5 “Ḡeḡe kiki koita be raki au demaka iaka beḡibeva otime; gerege au beḡi beḡi viege uhura, iaka be iabera ḡumaḡa desuraḡohi koita iabera adahe oḡi, renu be iabera uguha vava ioa raḡare iabera iogei. 6 Be iabera muni ada desuraḡi; auka koboraḡi ḡadimi auki mae raḡohi badiva degide veite dainehe.7 Be iabera ḡati uhura desuraḡohi, renu ḡati raki au uhura kobo raḡi ḡadimi hoeki gevenu. 8 Be iabera vata maḡeva desuraḡohi, iauki kobo raḡohi, au madike dadaḡava maka kinu.” Auka enaki gavi, mati to gavi roege, “Ana ihikotenu ama ihisa!”9 Gerege au ḡamituhe iaberaki beraḡanu au badigomu rone makava. 10 Iesu raki ronu, “Aukamu Dirava basileia gare iorena ia mohi gevenu; eduge be iaugera daka badigomua roege, eige iauka iaḡoisa edube iauka beta erara vara,mati iauka ihisa edube iau uhure beta bao raḡira vara.11 "Badigomu makava ramu onu: Dirava gare ramu demaka iaka vara. 12 Tahaka bea ḡumaḡa desuraḡane iabera au gare ihine; edube diabolo raki oroḡi iau sorukehe idigei ḡeahu otinu, eige iauka beta riaḡa ḡahiḡa mati maḡuri raḡisa. 13 Tahaka muni ada desuraḡohi iabera koitaia au gare ihare, mati heḡirita ge iauki manu. Eduge iau ḡaikera berebe veite; eige iauka negubutu au gare iha edube iau tohogei ḡamana veite iauka desuraḡa.14 Tahaka bea ḡati uhura desuraḡohi, iauka au gare ihinu; eduge iau otege uhura, iauka ahata maka uhu korahi renu maḡuri raki idi gevenu, eige iau madike ra berebe veite. 15 Eduge vata maḡeva desuraḡohi iabera, au gare ihine, iauki riaḡa ḡahi renu soru maḡe ruta kamui berebe ḡahanu, eige auki madika maḡe dadaḡa kinu.16 “Koita bera beta lamepa raḡare mi iaḡa bei baku baku vara, se mi au iaḡia gedake derikahe maemisa, eduge auka mi auhe ge auna maemisa. Eige koita bea siri raḡa iauma abagava eraḡisa. 17 Eige ḡoḡohu iaga bera beta ḡaḡae ḡoiḡo vara, se iorena iaga benu aka beta ihihi vara mati beta erara vara. 18 Gerege ama reḡunaki ga ihisa; aute koitava, auka dadaḡa moimisa; renu aue veite koitava, otavado iau ḡasina auka so iau mimi vara.”19 Gerege Iesu neine mati au ḡoḡuhe ruḡa iauki au ḡasina otinu, eduge koita dadaḡa iau ḡumaḡehe dainehe iauka au ḡasina otito veite. 20 Renu iauki boriti ḡahanu, “Ai neine renu ai ḡoḡuhea iauka me itahe a eraḡisa roia.” 21 Eduge auki kiro gevenu, “Di neine mati di ḡoḡuhe iabera Dirava gare ihare mati meva kiare ḡahava iabera.22 Iesu vani beige auki au ḡamituhe ruḡa vanaḡiva gurahi, auki kiro gevenu, “Noka gohu hakirahe otito vara.” Gerege iauki eve doḡoi otege, 23 edube iau eve otege uhura ge auki iaḡanu. Nono ketake gugui veni ruta, mati eia gure vanaḡiva tobo raḡi ḡadimi, mati iauki siḡo raḡohege.24 Iauki au ḡaika otime iauki ḡutihi, roege, “Ni Biage, ni Biage, nona negu hoḡe raḡohira vanu!” Gerege auki urimi nono mati eve namigei; iauki netu raḡi, keri ḡahi kosai. 25 Iesu raki kiro gevenu, “Iana da riaḡa ḡahi veitenu?” Iauki siḡo raḡi mati ga raḡi bebe beragei, “Gerege auna unu hunu, au nono mati eve gaḡa geima, iau ḡainage au gare iha?”26 Gerege iauki Galileia gohu hakirahe oti Ḡeresene vata haki raḡohi. 27 Iesu raki vanaḡiva ḡoromi vata ada rami, auki ata be sua daure mane eraki oḡo seni oroḡi eraganu. Auka va ḡamana ge auki ogona veite ioavege renu iagahu guragu veite, eduge midava ge auki uiege.28 Auki niḡahi Iesu eraḡare auki nivi au vasi ḡaika ḡorumi, gavi barai roege, “Iesu, Dirava Vava Vava au Moe, ana otavado a dai roma? Akera daki a imiḡima, a negu da huhu ḡahime!” 29 Badivara Iesu raki sua daure ata e uhurehe oiahi hakivanu. (Vani dadaḡa sua daure eramu au uhura uguhi se auka omo daureva ḡoi; renu iauka mi auriva raroi maemi nitabata ḡahisa, eduge auka bokoi renu sua daure eramu mi otima vata ḡaḡae hakivima.)30 Gerege Iesu raki beraḡanu, “Ai ihena unuhu?” Auki onaki ronu, “Teri teri”; badiva sua daure dadaḡava raki au uhura ugu raḡanu. 31 Eige iauki imiḡanu au negu oiagei vata derikahe otime.32 Eigera oho teri bera nimu hedikava iauki tamuta raḡa; renu iauki Iesu imiḡanu auka besugei iau uhura ugu raḡisa. Eige auki ei besu gevenu. 33 Gerege negu sua daure eraki ata ei haki raḡare iauki oho teri iau ugu raḡare iauki kekerava ugu raḡi gohu uhura eia ime iauki hoḡe raḡanu.34 Negu oho nitabata ḡahare ḡahava iabaki siviḡoro raḡime iauki oḡo otime iauki iau eraḡane iaḡaniva gava raḡege. 35 Gerege koita iaberaki erarava iauki otinu Iesu gasina, iauki negu ata sua daure mane eraḡege, auka Iesu vasi ḡaika gura gurave, renu au ahatane ogona kinu mati au omote tage maḡe ḡoi; eige iauki siḡo raḡanu.36 Renu eraḡane ḡahavaia ḡainage boriti ḡahigei negu sua daure mane atava maḡuri ḡahane ḡumava gava raḡege. 37 Gerege koita inuhati Ḡeresene matahe gurahi iaberaki Iesu imiḡanu auka ḡaregei; badiva iaukamu siḡo raḡoha; eige auki vanaḡiva ḡoiraḡanu.38 Auki negu ata sua daure au haki raḡane eraki imimi viege auka Iesu ruta otisa; edube auki besuḡi, roege, 39 “Ḡoiraḡi ote ai iagehe, mati ama kiro geisa otavado Dirava ai ḡasina kinu a maḡe ḡoine ama rosa.” Eige auki au oḡehe otare, auki badi maḡe ro ioavege mata inuhati auna orenaki Dirava au maḡurive maḡe ḡahane.40Iesu raki ḡoiraḡi, koita inuhati geraki heḡiri raḡi, badiva iauka au oroḡare iauki uhuiamege. 41Gerege ata be ihiva Iairos, auka dubu bauge bera. Auki oti Iesu vasi ḡaika ḡorumi renu imiḡi auka au iagehe otisa, 42 badiva au mae kobuḡava, au tau era utube-abu, auka au dikave raki isuke ḡoinu.Gerege Iesu otege uhura, koita dadaḡava au oriḡi ge iauki au haiaḡohi.43 Eigera maḡi bera taḡo auki tau utube-abu manu; mati au ḡasina muni tahaka tinabe auki mi iahe iahe ḡaha iau damune kiege, eduge bera maḡe ḡahiḡa veite. 44 Negu maḡi eraki Iesu itahe seni otime auki au ogona bisukahe kamui, ḡamana veite au taḡo hakivege eraki netuanu.45 Gerege Iesu raki berabe vanu, “Unuhuna di ogonave kamuanu?” Iauki iau bouge ḡore ḡore raḡi, Petero mati au soukuhe iaberaki kironu, “Ni Biage, koita dadaḡava raki ai ḡaika a oriḡi mati ai haiaḡoha.” 46 Eduge Iesu raki ronu, “Koita be raki da kamuanu; daka dibana negu hedo eramu dai hakivanu.”47 Negu maḡi eraki dibana ḡoinu auka beta ḡoḡohu ḡoiḡo vara, auki siḡota orogi; au vaḡotoni ḡorumi, auki koita inuhati iau vaḡotoni gavi ronu otavado dainehe ge au kamuanu, mati ḡamana veite auka maḡe ḡoinu. 48 Iesu raki kironu, “Di mae, ai ihihive ramu a maḡuri ḡahanu; mai ruta ote.”49 Au so gave ge uhura, koita be raki dubu biava iagehe oroḡi ronu, “Ai mae ramu hoḡe raḡanu; a negu bina ni biage korahi ḡahime.” 50 Iesu au gare ihine, auki kironu, “A negu rabura vime. Ama riaḡa ḡahisa, auka maḡuri vara.51 Auki ḡoiraḡi iagahu otime, auki koita bera beta au ruta sirivisa, edube Petero, Ioane, renu Iakobo, mati maiaḡo e mame renu au neine iavaḡu. 52 Iauki iau bouge maiaḡo e nina ḡahi, iau ḡahigei; eduge auki kiro gevenu, “Ia negu niḡo raḡime; auka beta hoḡe raḡime auki eduge auka iaḡiarera.” 53 Iauki tati ḡahi, iauka dibana maiaḡo ora subuta ge auki hoḡe raḡanu.54 Eduge auki adakahe mi iagemi to barai ronu, “Di mae, urima!” 55 Maiaḡo e suare raki ḡoiraḡi, auki maḡurivi. Gerege Iesu raki boriti ḡahigei iauka demaka be kiage auka isa. 56 Maiaḡo e iahuve iaberaki soru raka raḡohi; eduge auki boriti ḡahigei iauka beta koita be kiro geisa otavado iau eraḡanu.
Chapter 9

1Gerege Iesu raki au ḡamituhe utube-abu inuhati ihirogei renu hedo mohigei iauka sua daure oiageisa mati dika raḡare maḡe ḡahigeisa, 2 eige auki besugei haki raḡi iauka Dirava basileia hari maḡeve rosa, mati dika maḡe ḡahigeisa.3 Iesu raki kiro gevenu, “Ia negu ioa oi iaḡa be kime, iago be, se demaka be, se muni tahaka be, se ogona ḡaita be misa. 4 Ana iaga oreigena a ḡadimi, ama ei guramisa, renu eige ana urimi otisa.5 Iana oḡo oreigena iau a heḡiri ḡahiḡa veitenu, a iau oḡe ḡaremi ama ai vase dahuḡi eramu iau ḡumaḡe ḡaḡae kisa. 6 Iauki ei urihi oḡo inuhati iau otime, iauki mata e iau uhura hari maḡe ro ioa raḡege mati dika maḡuri ḡahi gevege.7 Heroda iau biage raki Iesu kine gava ihine, au soruke raki hirorovi, badiva be iau ge auki ihinu Ioane hoḡe urimi ḡoiraḡanu, 8 be iabera roia Elia raki ḡaḡae ḡoinu, mati be iabera roia subuta peroveta be raki urimi ḡoiraḡanu. 9 Heroda raki ronu, “Ioane ramu daki omotova dodo vanu; eduge ona unuhuna ia au gare raḡa?” Auna so ḡuma bei oti eraḡisa.10 Apostolo iabera ḡoiraḡohi iau kine inuhati Iesu boriti ḡahi. Auki ḡoḡohu nisigei oḡo be ihiva Bethsaida otinu. 11 Koita iaberaki ihinu auka otinu, iauki au itahe otime; mati auki heḡiri ḡahigei, renu Dirava basileia gava iau roege, renu dika ḡaha maḡe ḡahi gevege.12 Vani uguhu otege, Iesu ḡamituhe iabera au ḡasina oroḡare iauki kironu, “No koita o besugei iau oti oḡo hugure iauni demaka iaḡoisa mati iaḡohisa; badiva oigera iaḡa be veitera.” 13 Eduge auki kiro gevenu , “Iaki iaga be mohi gevege iauna isa.” Iauki kironu, “Ni ḡasina gera parao adakasiva mati karava abu—iauna oi demaka haevare ḡahege nona oti koita o inuhati iauni demaka haevisa.” 14 Badiva iau ate ramu daha adakasiva naḡatera. Gerege auki au ḡamituhe boriti ḡahigei, “Iauka iau ate utu-adakasiva gurahisa.”15 Iauki ḡosigei kosavare auki gurahi. 16 Gerege auki parao adakasiva mati karava abu, idigei vava gagai maḡe ḡahare auki bokoi tina tina, renu idigei au ḡamituhe mohigei iauka idigei koita inuhati mohi geisa. 17 Iauki iau bouge tamuta raḡi kosai, renu demaka momonava ḡare gevene au ḡamituhe iabeki bouge vare, boteka utube-abu maka kinu.18 Vani bei Iesu raki avaḡu imimi viege, au ḡaika gera au ḡamituhea, auki bera gevenu, “Koita iana otavado iau roia dana unuhunu?” 19 Iauki kironu, “Ioane Babatiso; eduge be iabera roia Elia; mati dadaḡa ḡainage roia, peroveta emene be raki urimi ḡoiraḡanu.20 Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Edube iana otavado ia roia dana unuhunu?” Petero raki kironu, “Keriso Dirava iera.” 21 Auki gavi aena ḡahi gevare roma iauka beta koita be boriti gahisa, 22 roege, “Koita Ḡamika so huhu naḡina vara, mati koita baugea, dubu biavaia, mati aena kiare ḡahevaia iauka besibe ḡahiḡa vara. Mati iauka ḡami hoekisa, eduge auka vani abigaḡa ḡoiege auka urimi ḡoiraḡira vara.”23 Gerege auki inuhati kiro gevenu, “Ana unuhuna di itahe oroḡima, iama iaḡa inuhati ḡaregei mati vani inuhati au satauro agohare di itahe ama oḡisa. 24 Iana oḡoreana iai maḡurive kamua iaka dauda vara, eduge iana di dainehe iai maḡurive dauḡa iaka maḡuri raḡira vara. 25 A mata o uhuḡatu miare ana otavado maḡe be misa, eduge ana dauraḡisa se ana veite ḡoisa?26 Oḡoreana di dainehe se di gare dainehe variva raḡa, Koita Ḡamika tage au maḡe ruta oroḡare au variva vima, mati au Mame vava uiare au aneru aenave ruḡa au maḡeve. 27 Eduge riaḡa vara daki roma, koita bea oi rahirahe beta hoḡe raḡira vara, edube urigahi ge iauna Dirava basileia eraḡisa.28 Vani abuḡu-veite itahe, auki Petero, Ioane mati Iakobo nisigei iauki nimu ḡadihi imimi otinu. 29 Au imimi viege uhura, au eravaḡe raki nune ḡoi, mati au ogonave tage kae abagave ḡoinu.30 Ḡamana veite iauki ata abu eragei, Mose mati Elia au ruta ga raḡege. 31 Iauka iau abu eravaḡa maḡe ruta ḡaḡae ḡahi. Au hoḡeve gava raḡege, au oti Ierusalema basu basua.32 Petero mati au soukuhe ruḡage iaḡohiave; eduge iau iaḡohia veite uhura iauki Iesu eravaḡa maḡeve renu ata abu au ruta rahane era gevenu. 33 Iauki garehisa rome Petero raki Iesu kironu, “Ni Biage, maḡera noki aruta oi oroḡanu; eige no dubuka abigaḡa kia, bera aie, bera Mose ie, mati bera Elia ie”—auka anana veite auna otavodo au ronu.34 Au onaki gavege uhura, ori bera iau variada bakugei; iauki siḡota ori uhura siri raḡohi. 35 Gerege eno be raki ori uhura seni oroḡi roege, “Ora di Moe, da rone Ḡami vara; iama au gare ihisa!” 36 Eno e gavi kosavege, Iesu ra avaḡu rami rame. Iauka gava koita be kiege roro veite vani ei iau iaḡa eraḡane.37 Va tahege Iesu mati au gamituhe abigaḡa ruḡage iauki nimu seni ugu raḡohi, koita dadaḡava raki erarava oroḡonu. 38 Gerege koita dadaḡa iau uhura ata beraki to ronu, “Di Biage, akera daki a imiḡima so di moe eraḡa; auka di moe kobuḡa vara. 39 Auka sua daure raki au uhura sirivare aukamu barai; aumu vata kiravi ate au avaḡehe saba ramu hakivi, mati auka beta vaina ḡareḡa ate aukamu rabura ḡoima. 40 Daki ai ḡamituhe imi gevenu iauka sua daure oiahisa, edube iauka kiki veitera.”41 Iesu raki ronu, “Iakamu tau oi ihihi ḡamika ḡamika mati ga ihihi veitera, dana ia ruḡa onaki guragu ḡamana vanu mati iai maḡuri ona kikivenu? Ai moe mi oi oroḡo.” 42 Negu ḡami oḡi otege uhura, sua daure eraki vata kirai auki ḡabubu viege. Eduge Iesu raki sua daure e namiḡi oiahi hakivare, auki ḡamiva maḡe ḡahare mi au mame moimanu.43 Iauki iau bouge Dirava hedoke eraḡime iauki ḡaḡu raḡohi.Iesu raki au Hoḡeve Gava vanuKoita inuhati gure heḡiri raḡohege, Iesu raki au ḡamituhe kiro gevege, 44 “Iama iai bouge da gavare uhu maemisa: Iauka Koita Ḡamika bive kiare iauna miare koita mohigeisa. 45 Eduge au ga rone iau uhure so bao raḡira veite; au makera iau ḡoḡohu gera eige iauki erara veite. Mati iauki siḡo raḡime iauki au gavane berabeva veite.46 Iauki iau vaḡa heḡade raḡohi unuhuna iau vaḡotoni bauge? 47 Eduge Iesu ra iau uhu ananave dibana eige auki ḡami gamika be mi iau origi maemare, 48 auki kiro gevenu, “Ana unuhuna ḡami ḡamika o maḡe ḡahima di ihehe era daige auki kima, renu unuhuna da maḡe ḡahima auka da besuḡane koitava auki maḡe ḡahima; eige iai vaḡa unuhuna avienu eraki bauge.”Unuhuna a besibe ḡahiḡa veitenu auka aigera49 Ioane raki ronu, “Ni Biage, nokamu atabe noki eraḡege auki ai ihehe sua daure oiagei hakivi, gerege noki boriti ḡahi auka beta kisa, badiva auka beta no ruḡage auki oḡima.” 50 Eduge Iesu raki ronu, “Ia negu besibe ḡahime, unuhuna ia betia ḡahiḡa veitenu, auka iai gera.”51 Au ḡadimi vava vaniva kahika ḡoiege, auki uhu kinu auka Ierusalema otisa. 52 Gerege auki urigatu au ga ḡahatuhe besugei. Iau ḡumaḡa otege uhura iauki Samaria ḡaha iau oḡehe siri raḡohi boriti ḡahigei Iesu ororove iauma uhuiamisa; 53 eduge iauka au ororove heḡiri ḡahiḡa veite, badiva Iesu ramu uhu kinu auka Ierusalema auna otisa.54 Au ḡamituhe Iakobo mati Ioane iabaki eraḡari, iauki ronu, “Rohi Bauge ana esegena a roma, nona roege vava seni venena uguhi oroḡi iauna raḡohisa, Elia kine naḡate? 55 Eduge auki aniḡoiare nami gevenu. 56 Auki namigei ronu, “Iana dibana veite iai suarena oreigenu, edube Koita Ḡamika oroḡane ra beta koita daure ḡahigeisa edube maḡuri ḡahigeisa.” Eige iauki urihi mati ogo bei otinu.57 Iau ḡumaḡa oḡi otege uhuraḡe, ata be raki Iesu kironu, “Ana oreigena a otima daka ai itahe ororo vara.” 58 Gerege Iesu raki kironu, “Gahara to iabera muni vakahaḡu, mati uguha auhe huragare iabera idi hisuhe guraha; eduge Koita Ḡamika vara au omote maemi uguhi iagia taru veitera.”59 Bera Iesu raki kironu, “Di itahe oroḡo.” Eduge auki kironu, “Rohi Bauge, da so uriḡatu oti di mame abatemima.” 60 Eduge Iesu raki kironu, “Ḡaregeve iau iavaḡu iau hoḡeve abateme; edube ai gera, ote Dirava basileia ama gava ro ioavisa.”61 Be raki mati kironu, “Daka ai itahe oroḡisa, edube Rohi Bauge; da so uriḡatu otima di iaga ḡahatuhe vasiba ḡahigeima.” 62 Iesu raki kironu, “Koita be au adehe ḡeḡe kiare mati gure ni ḡahi ḡoiraḡare auka ḡereḡere veite Dirava basileia eraḡisa.”
Chapter 10

1 Iaḡa e iau itaharahe Rohi Bauge eraki ata utu-iatiraḡa hakira-abu idigevare abu abu uriḡoi besugei otinu. Iauki au uhurehe anai auka ihie mata e oḡova eiau otisa, oḡova inuhati iauki otinu. 2 Auki boriti ḡahigei ronu, “Ḡeḡe demaka vara dadaḡa vara, eduge me ḡaha iabera dadaḡa veite; eige taboro Rohiva imiḡa au me ḡahe be besugeve au ḡeḡe taboro ḡahe.3 Otiahe da rone matahe. Eraḡa, dakamu erehuta mamoe ḡamika besu gevare gahara totoka iau uhura. 4 Ia negu iago ḡamika be miare, se iago bauge be, se vasi iaḡa be, mati a negu ḡumaḡa koita be ga ḡahime.5 Iaga oreigena a ḡadimanu, ama uriḡoi maḡe gahigei rosa, Dirava mai maḡeve Iai iagehe misa! 6 Eige bena mai uhura gurami, ai maḡeve ramu koita e iau ada ḡoisa, eduge veite ḡoiege, auka ḡoiraḡi ai ḡasina. 7 Ama iaga kobuḡa ei guramisa, demaka se eia iau a moimare ama misa, badiva me koitava enaki kime iauki au damune kia. A negu iaga bei oti iaga bei enaki kime.8 Ana oḡo oreigena a sirivima mati koitavaia a maḡe ḡaha, iau ai vaḡotoni demaka maemare ama isa; 9 ama ei dika raḡare maḡuri ḡahigeisa, mati kiro geisa, Dirava basileia ramu ai ḡaika oroḡonu.10 Edube a oḡo bei oti mati iauna a maḡe ḡahiḡa veite, ama oroḡi hakivare gavi rosa, 11 Noma iau oḡe soua ni vasehe, noma dahu gevare eramu iau besibe ḡumaḡe. Eige iama ihisa: Dirava basileiave ramu ai ḡasina. 12 Akera daki a boriti ḡahima, berabe vani miare Sodomo koitava iau isuke ra avie eduge oḡova ra huhu naḡina vara.13 Uhudau vanu ianu, Korasini mati Betasida! Badiva hedo me iai kine iauna so Taire mati Sidono iau meva kiare, iauka subuta iau maḡuri daureve ḡaregei, iauka beta onaki ogona emene kiege buibu uhura guragu vara. 14 Eduge berabe vaniva Taire mati Sidono iau isuke ra avie edube iai gera veitera. 15 Mati ia, Kaperanamu, iana vava ḡadiḡa vanu se? Veitera, iaka ugu raḡohi vata uhura.16 “Unuhuna ai gare ihima era di gare auki ihima, mati unuhuna a besibe ḡahima auka da auki besibe ḡahima, renu unuhuna da besibe ḡahima auka da besuḡane koitava auki besibe ḡahima.”17 Iau ate utu-iatiriḡa hakira abu heḡirita ḡoiraḡohi, roege, “Rohi Bauge, nokamu ai ihe roege sua daure ḡainage ni gare ihinu!” 18 Auki kiro gevenu, “Dakamu satani eraḡege auki vava seni moruḡohi erehuta va gibaruva naḡatera. 19 Eraḡa, dakamu hedo ia mohi gevenu iaka inuhu renu mato mato raḡare iau ada oḡi duhageisa, mati enana raḡare iau hedoke gainage; edube iaḡa bera beta ia huhu ḡahigei gevara. 20 Eige, ia negu heḡiri raḡi roia sua daure iai gare ihinu, eduge bu heḡiri raḡisa iai ihe iaukamu vava ḡosiḡanu.”Iesu Heḡiri vanu21 Vani kobuḡa eige Iesu raki Horu Aena heḡiri ḡahi ronu, “Riaḡa, di Mame, va mati vata o iau Rohive, akera daki a maḡe ḡahima, badiva aki iaḡa o inuhati uhu vaka ḡahe mati uhu anana ḡahe iau ḡaḡae ḡahiga veite eduge karukare iauge aki ḡaḡae kinu; riaḡa, Mama, onaki ora ai uhu anana maḡe vera.22 Gerege auki koita gaḡagei ronu, di Mame ramu iaḡa inuhati da moimanu; eduge koita bera dibana veite au Moe edube au Mama avaḡu, se au Mame tage iauka dibana veite edube au Moe avaḡu gera, eige au Moe avaḡu unuhuna au miare ena au ḡaḡae kisa.”23 Gerege iau iavaḡu ḡahege Iesu raki aniḡoi au gamituhe iorena gaḡagei ronu, “Iama heḡiri raḡisa iai niehe otavodoana ia eraḡa! 24 Eige daki roma peroveta dadaḡa mati oḡo rohivaia iau uhure iauna so ia eraḡane eraḡare, eduge iauka erara veite, mati iauna so ia ihine ihare, eduge iauka ihihi veitera.”25 Gerege Aena koita be raki urimi rami Iesu beraḡanu, “Di Biage, dana orenaki maḡuri behi behi misa? 26 Iesu raki kironu, “Otavado aenava iau bukava maemanu? Daha otavado iau maemane roma?” 27 Auki dahi ronu, “Ama Dirava ai Rohi Bauge maḡe ḡahisa ai soruke uhuḡatu, ai uhure uhuḡatu, renu ai herove uhuḡatu, renu ai ananave uhuḡatu; mati ama avaḡu a maḡe ḡahare naḡate ai oriḡi koitava ama maḡe ḡahisa.” 28 Iesu raki kironu, “Aka ga riaḡa aki ronu; onaki kiare, ana maḡuri behi behive misa.”29 Eduge auki avaḡu au ḡumaḡe ieriri ḡahisa rome, auki Iesu beraḡanu, “Gerege di oriḡi koitava na unuhunu?” 30 Iesu raki kironu, “Ata bera Ierusalema ge auki urimi Ieriko otege uhura auki vaho ḡahe iau uhura uguhanu, iauki au ogonave darivi, ḡami hodivi hoekisa raḡare iauki ḡumaḡa ḡarehi.31 Ḡamana veite dubu koita be tage ḡuma kobuḡa ei otege uhura; auki niḡahi ata e eraḡare, auki ḡuma hakirahe otinu. 32 Levi koita be tage ḡuma kobuḡa ei otege, auki niḡahi ata eraḡare, auki mati soiḡi hakirahe otinu.33 Eduge Samaria ata bera au ioave auki ḡuma kobuḡa ei otege uhura; auki niḡahi eraḡare auki vaḡahu ḡahi. 34 Auki ḡoromi au ḡasina otare auki au beroḡe ḡadiki eiava keto gevare auki ḡodogei. Gerege auki mi au donikihe ada maemare, auki guragu iaga bei mi otare ei nitabata ḡahege. 35 Va tahege auki moni be mi iaga bia moimare, kironu, Ama oi nitabata ḡahisa; da ḡoiraḡege, ana otavado a au kinu dana damuna kisa.36 Gerege iau ate abigaḡa uhura, ana unuhuna a roma vaho ḡahe iau uhura uguhi atava oriḡi koita vanu?” 37 Auki ronu, "Vaḡahu ḡahane koitava." Iesu raki kironu, "A tage ote au kine naḡate ama kisa."38 Iau otege uhura, Iesu raki oḡo bei hakivi, eigera maḡi be ihivara Mareta auki Iesu maḡe ḡahare auki nisiḡami au iagehe otinu. 39 Mareta ḡoḡe avieva ihivara Maria, auki Iesu vasi ḡaika gurami au gare ihege.40 Eduge Mareta ra iaga uhura meva uhu korahiva auki kiege; gerege auki au ḡasina otare kironu, “Rohi Bauge, dakamu davahu ge daki me inuhati kima di ḡoḡe na beta da iaheia vanu me be kiki vanu? Kiro au oroḡi da iaheḡe.” 41 Eduge Rohi Bauge raki kironu. “Mareta, Mareta, akamu ahata maka iaḡaniva iauge aki uhu korahi vima; 42 edube iaḡa kobabeḡu, iaganiva Maria raki maḡeva manu, eige koita bera beta mati au mimi vara.”
Chapter 11

1 Iesu au imimive vi kosai, itaharahe au ḡamite be raki kironu, “Rohi Bauge, vesioka imimive gava no kirogeve, Ioane au ḡamituhe kiro gevene naḡate.2 Iesu raki kiro gevenu, “Ia imimi ragege, iama rosa: Ni Mame vava uma ai ihera aena. Ai basileia ramu oroḡisa. Ai meve noma vata ada kisa, vava kiare naḡate.3 Noie negu vani oi no mohigeisa4 Ama ni daureva ketogeisa,no be iau daureve vagua ḡahi gevare naḡate.Ai ḡuma maḡeve no ḡaḡiro geisa.” Eduge daure uhura ama no vaḡahu ḡahigeisa.5 Gerege auki kiro gevenu, “Iana bena nemehe au vasire ḡasina otare, renu aumu imiḡi roma, Di Vasire, so hauhaka ḡodo abigaḡa mi da moima; 6 di vasire be raki negubutu auki roḡonu, edube dana otavado auni kiege auna isa. 7 Eduge auki uhurahe seni gavi roege, A gure di iaḡiave daure ḡaharena; udua damu kouanu, renu di ḡamuhe ḡainage iaḡohanu; eige daka beta urimi iaḡa be mi a moimoara. 8 Eigera daki roma, auka mena beta iaḡa be mi moimoara eduge era au vasire renu au negu ḡoiraḡime dainehe auka urimare au imimi vane iaḡaniva idigei moimoara.9 "Eige daki aki roma, A imiḡege, auka mi a moimoara; a ioḡovege, amu ḡaḡae kima, a toege, aumu au uduane ani bao visa. 10 Eige iana unuhuna ia imimi raḡa iauka mimi vara, renu iana unuhuna ia iaḡoa iauka behu behu vara, mati iana unuhuna to au ihe roma, au uduane ra boaraḡira vara.11 Iai vaḡotoni bena au moe avieva be roḡi parao roege, ana muni mi moimoanu; se auna roḡi karava roege, ana inuhu mi moimo vanu? 12 Se avie bena roḡi koro unika roege, ana ḡoa be mi moimoanu? 13 Eige, iana koita daure ianu, edube iakamu iai ḡamuhe iaḡa maḡe mohigeva, eige ni Mame vava guramare au imimi raḡare auka Horu Aena noi besube vara!”14 Auki negu sua daure ga veite ata ei oiahi hakivege; .negu ata eraki gavege, koita iabeki ḡaḡu raḡohi. 15 Eduge koita be iaberaki roege, "Auka Belsebula auka sua daure iau biagera, au hedokehe auki sua daure oiageima."16 Be ḡainage, Iesu hedoke tohoḡisa rome iauki ga raḡi auka hedo be vava seni ḡaḡae kisa. 17 Eduge auka iau uhu ananave dibana eige auki kiro gevenu, “Vata o inuhati koitava iabera bebe kasa gevare mata vara daure ḡoiḡoara, ḡahava iabera bebe iau ada desu raḡira vara.18 Eige satani tage iavaḡu bebe kasa gevare, iau matame na orenaki ramisa? —iaka roia daka Belsebula hedokehe sua daure oiageima. 19 Dana Belsebula hedokehe da sua daure oiagei hakivima, ama iana unuhu hedokehe gena ia oiagei hakiraḡa? Eige berabe vaniva iauka ia namigeige vara. 20 Eduge dana Dirava ada hedokehe da sua daure oiageima, eigera Dirava basileia ramu ai ḡasina roḡonu.21 Ata bera hero koitavara, auka ḡarara iaḡate, renu au guragu iage nitabata ḡahima, eigera bera beta au matame daure ḡahiḡa vara. 22 Eduge koita be au heroḡera ketake renu hedo ruta oroḡare, auna au hero ḡahare kohua idigevare, auna au soukuhe koba koba mohigeisa. 23 Ana unuhuna di ḡasina veitenu auka dakera iauki da besibe ḡaha, renu iana di ḡasina bouraḡira veitenu iauka koba koba ḡahiḡa vara.24 "Sua daure be koita bei hakivare, auka eia veite matahe ioavi au guragu taruve kisa, eduge auka be behube veite, eige auka roro vara, Daka da oroḡane iagehe ḡoiraḡi otitoara. 25 Auki ḡoiraḡi oti iagava eraḡege iauki iagava didi vare renu kohua ḡainage reḡunaki ḡosi gevenu. 26 Gerege auki otime auki sua daure riaḡa iatiriḡava nisigei oroḡonu, iauki iau bouge iaga ei siri raḡi uiege; eige negu ata e guragu maḡurive tage daure riaḡa ḡoinu beta ḡanai naḡate.27 Iesu gavege uhura, maḡi be raki koita dadaḡa iau uhura au enoḡe raho ḡahi to roege, maḡi oreigena a ḡuruanu renu a raho ḡahanu maḡiva maḡe ḡaha!"28 Eduge Iesu raki ronu, "Riaḡa Dirava gare ihare mati maḡuriva raḡare ḡahava iana maḡeva raḡisa!"29 Koita dadaḡa ḡahege, Iesu raki gavi roege, “Negu tau ora beta maḡera; iauka toa be eraḡisa ro berabe raḡira, eduge bera beta iau ḡaḡae ḡoisa edube Iona ieḡu gera. 30 Eige Iona eravaḡe ramu Neneva ḡahe iau ḡaḡae ḡoinu, edube negu tau oigera Koita Ḡamika vara iauna eraḡisa.31 Edube berabe vaniva Sheba seni rohi maḡi be oroḡane ena urimi negu tau o ḡahavaia namigeisa, auka mata hakirahe seni oroḡane ra Solomona uhuvaka gare ihisa, mati eraḡisa, iaḡa ketake be tagera auka beta negu Solomona naḡatera!32 Nineva koitava ḡainage negu tau o ḡahava ruḡa berabe vaniva urihi namina raḡisa, badiva iauka Iona ḡarehe iauki iau ḡuma daureve ḡaregei, mati eraḡisa, iaḡa ketake be tagera auka beta negu Iona naḡatera!33 "Koita bera beta lamepa be hala ḡahare mi iaga dokohu maema vara, eduge mi auhe maemare eige iagahu siri raḡare iaberamu abagava eraḡisa. 34 Ai nie ramu ai ahatane abaga vara. Ai nie na maḡenu, ai ahatane uhuḡatu ge abaga ḡoiḡoara; eduge au daure ḡoiare, ai ahatane uhuḡatu ge vadibuve ḡoiḡoara. 35 Eige ama ai uhurehe anavisa abaga ai ahatehe negu vadibu ḡoime. 36 Gerege ai ahatane uhuḡatu gena abaga ḡoima, tina bera vadibu veite, au abage ramu ai ahatane tobo ḡahi erehuta lamepa raḡare abagava naḡatera."37 Iesu gure gavege uhura, Faresea koita be raki ihiromi iauka au iagehe oti tamuta raḡisa; gerege auki au ruta au iagehe otime auki tamuta patava oti guramanu. 38 Gerege Faresea ata eraki eraḡi ḡaḡu raḡanu badiva auka uriḡoi gena auna ada ketovare auna ihie tamuta visa.39 Gerege Rohi Bauge raki kironu, “Iaka Faresea ḡahe iaka kebe mati naḡu itaharava ḡuge iaki keto geva, eduge iai uhurera ga ihihi veite mati anana daureva raki ia toboḡa gevenu. 40 Iana uhura veite ianu! Iana dibana veitenu itaharava kine eraki uhurava tage auki kinu? 41 Eige iai ḡuma maḡeve iai uhura; mati eraḡisa, iaga inuhati ge ramu ai maḡe ḡoima.42 “Edube Faresea ḡahaia uhudaunu ianu! Iakamu idi nune nune kobo raḡare iakamu Dirava ie moimoara, mati aena besibe ḡahi renu Dirava maḡeve tage iaki vagua ḡaha; oramu ia kiare mevara, iaka beta be ḡainage vagua ḡahigei gevara.43 Uhudaunu ianu Faresea ḡahavaia! Iai urave iaka dubu uhura guragu iaḡa maḡeva uriḡoi gurahige koita iabera ia maḡe ḡahigeisa, iau orogo bouraḡohi ia maḡe ḡahi gevare naḡate. 44 Uhudaunu ianu! Iakamu midava toaḡa kiki veite, renu koita iabera toaḡa veite eige iauki adahe oḡi ioa raḡa.”45 Aena koita be raki ga ḡahi ronu, Di Biage, a ga rogevare oramu no ḡainage aki no nami geima.” 46 Gerege Iesu raki ronu, "Aena ḡahaia ia ḡainage uhu dauanu ianu! Ia ḡainage isuka ketake iaki koita mohigeva, renu iaka beta riaḡahe ia adehe iahegei iau arigei gevara.47 Uhu dauanu ianu! Iakamu Peroveta ḡahaia iai tenetuhe hoeki gevene iau midavave iaki ḡo gevenu. 48 Eige iakamu era gevenu mati iai tene tuhe iau kine riaḡa ḡahi; iauki hoeki gevenu, renu iaki iau midavave ḡo gevenu.49 Eigera iakamu Dirava uhuvake gava onakime auki ronu, Dakamu peroveta mati apostolo besugeima, be iabera iaka hoeki geisa mati be iabera iaka iaḡogei ḡahi geisa, 50 eige iaukamu negu tau oi ramu mata o guruane peroveta gaheva iau bouge iau taoke bohu raḡane aena ramu damuna roro vara,51 eige Abela taoke oroḡi Sakaria taoke, iauka dubu terona mati pata aena nomuaka auki veite ḡoinu. Riaḡa, daki iaki roma, negu tau ona isukava misa.52 Uhu dauanu ianu aena ḡahaia! Badiva iakamu uhuvaka ḡaika manu; ia iavaḡu ḡainage iaka isiri raḡira veitera, renu iaka siri raḡege ḡaheva iaki kou gevege.53 Iesu itahe otege, dubu ḡaha mati Faresea ḡaha iabaki ho ḡahi namiḡege mati iauki renaki eragisa au iaḡa dadaḡa ro gevene beraḡisa, 54 iauki gurahi uhuimege, auna beta ga be ro nune ḡahiḡa vanu.
Chapter 12

1 Koitaia dadaḡa gure bouraḡohi, renu bebe iau haiaḡahege uhura, Iesu raki au ḡamituhe uriḡoi uguro ḡahigei, "Iama Faresea ḡahe iau ga ḡumaḡe eraḡisa, eramu iau tarata ḡumaḡe iabera, ia negu iau itahe otime. 2Iaga be ḡoḡohu gena iau maemanu auka ḡaḡae ḡoiḡoara, renu iorena iaḡa be tage auka ḡaḡae ḡoiḡoara. 3 Eige ana vadibua otavado a ronu auka vani ihihi vara, renu ana iorena iaga uhura otavado a ronu iauka iagahu rahi gava raḡira vara.4 “Riaḡa vara di vasiruhea, ia negu hoeke gurahare siḡa geima, iauka beta iaḡa be ihie kiki vara. 5 Eduge iakera daki ia huguro ḡahigei iana unuhu siḡamisa: auka hedokate koita be maḡurive misa, renu mi vene uhura kiravisa. Riaḡa vara, daki roma, iama siḡamisa!6 Gerege iauna uguha adakasiva beta damunava toea abuva haevisa? Edube Dirava vaḡotonihe auka beta be vagua ḡahiḡa vara. 7 Edube iai omo hanakava ḡainage aukamu dahi gevenu. Ia negu siḡo raḡime; iaka au vaḡotoni iaḡa raho vara beta uguha iau naḡatera.8 “Eige daka roma, iana koita be iau gena ia da riaḡa gaha, Koita Ḡamika tage Dirava aneruve iau vaḡotoni ia riaḡa ḡahiḡa vara; 9 edube iana unuhuna da riaḡa ḡahiḡa veitenu koita iau vaḡotoni, ia ḡainage Dirava aneruve iau vaḡotoni daka beta ia riaḡa ḡahiḡa vara. 10 Renu unuhuna Koita Ḡamika ga daure ḡahima auka au daureve vagua ḡahiḡa vara; eduge unuhuna Horu Aena ga daure ḡahima auka beta vaḡahu ḡahiḡa vara.11 Eige iauna ami orogi dubu biava iau renu aena ḡaheva iau vaḡotoni, a negu uhu korahivi ana orenaki ga visa se ana otavado rosa; 12 edube Horu Aena vara a huguro ḡahi ana vani ei otavado roro vanu."13 Koita be raki koita iau nomuaka gavi kironu, “Di Biage, di ḡoḡe kiro au ni mame niabu noni iaḡa ḡare gevene kasave. 14 Eduge Iesu raki kironu, “Vasi, unuhuna roma daka iai berabe koitava se iai kohue biava ḡoisa?” 15 Mati auki kiro gevenu, “Iama eragisa ia negu ahata maka iaḡa nune nune raho ḡahi maḡe ḡahime; badiva koita bera beta au ada bubu maḡe maḡuriva auki vima.”16 Gerege auki badigomu be kiro gevenu: “Ata bera ada bubu mati makava maḡeva tage dadaḡa auki kinu. 17 Gerege auki au uhurehe anana viege, Dana otavado kisa, di demake ramu ḡosiḡo iaga veitera? 18 Gerege auki ronu, “Daka onaki kiki vara: daka demaka iaga o seboḡare dana ga vara vake iaga ketake be ḡosa, eige dana di demake mati di kohue inuhati ḡosigeisa. 19 Renu dana di sorukehe onaki anai rosa, “Dakamu tau dadaḡa otine iaḡa maḡe dadaḡa daki ḡosiḡanu; eige dana deḡaia guramare, dana heḡirita iogeisa.”20 Eduge Dirava raki kironu, Ana kavadinu! Negu vahi oi dakamu ai maḡurive ai ariari vara. Renu a iaḡa bougevene, auna negu unuhu ie ḡoiḡo vanu? 21 Eige a iaḡa maḡe bougevene era iavaḡu aiera edube era beta Dirava auni gera."22 Iesu raki au ḡamituhe kiro gevenu, “Eige daki roma, ia negu maḡuri dainehe uhu korahi raḡime, ana otavado isa, se ana otavado bodivisa. 23 Badiva maḡuri vara iaḡa raho vara beta demaka, matir ahatatane ra aena beta a ogona bodivare era.24 Iama gaioka eraḡeisa: iauka beḡibe veite mati rohiro veite, renu iauka demaka ḡosiḡo iaga veite, eduge Dirava ramu vasi geima. Akamu iaga raho vara beta uguha iabera! 25 Iana bena uhu korahi vima au maḡuri tuake uhura so tinabe ege ḡahisa? 26 Gerege ana beta riaḡahe iaḡa avie be vire nagate kiare, esemena a gure iaḡa be iau uhu korahiva vima?27 Ana madika maḡe vire eraḡima, orenaki gena iau raho ḡahanu: iauka vaḡava veite se me be kiki veite; eduge dakamu ia kiro geima, Solomona tage au guragu maḡe inuhati uhura auka ogona eravaḡa onakikive be bodibo veitera. 28 Edube Dirava negu vata ḡati o maḡuri ḡahi gevare, auka neguge maḡurive mati vahiḡu gera auka mi vene uhura kiravisa, aka auna orenaki a maḡe ḡahisa. kava ihihi avie ianu!29 Eige a negu uhu korahi vime ana otavado iare se ana isa, renu a negu gure uhu korahiva vime. 30 Era vata ada o ḡaheva iabera iaḡa o inuhati iaḡogeva, eduge iai Mame ra dibana ora ia uhu korahiva raḡare iaḡani vara.31 Edube iama Dirava basileiave iaḡoisa, gerege iaḡa o inuhati gainage auna a moimisa.32 “Koita avie ia, ia negu siḡo raḡime, badiva ora iai Mame raki riaḡa ḡahanu au maḡeve ia mohigeisa.33 Iama iai kohue haegeisa, renu damunava mi goroa be mohigeisa. Iama maema iago maḡe kisa au negu dariḡohime, erehuta vava kohu ḡosiḡare iau naḡate, eigera vaho koita bera beta sirisi vara, renu pitoroko beta daure ḡahiḡa vara. 34 Eige oreigena ai kohue a ḡosiḡanu, ai soruke ramu eigera.35 “Ama ai vaḡatane berebe ḡahisa renu ai ni abage ramu raḡiraḡe ḡoisa; 36 erehuta iau biage uhuiami headava rigiva seni ḡoiraḡare, eige au oroḡi uduani rami toege iauna au uduane baovisa.37 Eige ni tabata ḡahevaia iaḡohia veite iau biage uhuiami gurahare iabera maḡera; riaḡa daki roma, auka so au vaḡatane berebe ḡahare iau oriḡi gurami iau ruḡa tamuta vara, renu auka roḡi iaue tage kiki vara. 38 Auna nemehe se vagutu kasihe gena au oroḡimena au era gevenu, iauka maḡeva mimi vara.39 Edube iama eraḡisa: iaga biava dibana vaho koita oroḡare dibananu, aukamu au iage eraḡi eige vaho koita vara beta au iage hosaḡi ḡadiḡa vara. 40 Eige ia negu vagua raḡime, iama gurahi Koita Ḡamika oroḡare vaniva iama uhuiamisa.”41 Petero raki beraḡanu, “Rohi Bauge, ana nonige a badigomu oroma se koita iau bouge ḡainage?” 42 Rohi Bauge raki kironu, “Gerege unuhuna ihihi mati ni tabata koita maḡe vanu eige au biage raki maemi auka au me ḡahetuhe ni tabata ḡahigeisa, renu vani inuhati iau damune demakava mohigeisa? 43 Negu ni tabata koita eramu au me miare uhura au biage ramu oroḡi eraḡare auna maḡe ḡahisa. 44 Riaḡa daki roma, enaki era auka maemi au kohue inuhati ni tabata ḡahiḡa vara.45 Eduge negu ni tabata koitava raki au uhurehe roege, Di biage ra so beta vaina ḡoiraḡira vara, gerege aumu urimi au me ḡahetuhe ḡahigei, atavami renu maḡiva ia, mati iaumu tamuta raḡi renu ḡadiki daure tage iare ate omo daureva ḡahisa, 46 auka dibana veite vaniva mati negava au biage ḡoiraḡare, eige auna gami dodoi abu ḡahi, auna miare ihihi veite ḡaheva iau ḡasina maemisa.47 Eige negu ni tabata koita vara au biage ḡahara viare iaḡani dibanara, edube auka uhuiamia veite, eige auka huhu raho mimi vara. 48 Eduge koita be dibana veite edube au kine huhuva mane auka huhu avieva auna misa. Eige iana unuhuna ia tina beḡu au ia mohigevenu, iaka tina beḡuge iana misa; mati unuhuna au riaḡahi dadaḡa moimanu, auka tinabe dadaḡava auna misa.49 “Da vata ada oi oroḡane ra vene daki moroḡanu, renu auna so raḡi bubu naḡare! 50 Daka so babatiso mimi vara, renu daka beta guragu maḡe ate meva kosavege!51 Iai ananave da vata ada oi oroḡane iai maive da moroḡanu? Veite, daka roma, kasa kasava daki oroḡanu! 52 Negu oti iaga beige koita adakasiva gurahare iauki kasagei, abigaḡa gera abu enana ḡahisa renu abu gera abigaḡa enana ḡahisa; 53 onakime iauna kasageisa: mama ramu au moe enana ḡahisa mati ḡami mova au mame enana ḡahisa, neina ra au mae enana ḡahisa renu ḡami maḡi vara au neine enana ḡahisa, varu maḡiva ramu au vare maḡiva enana ḡahisa renu varu maḡi avie ramu au vare maḡiva enana ḡahisa."54 Auki koita gaḡagei ronu, “Ia negu va eraḡi au vani uguhare seni dubuiamege, iaka inono veite roro vara, Veni ramu ḡoroḡo vara; gerege aumu ḡoro mima. 55 Se ia eraḡi eve seni nono ḡuguima, Vani ramu hedoka ḡoiḡoara; gerege vani ramu hedokate ḡoima. 56 Tarata ḡaheia! Iaka riaḡahe va mati vata ada o toaḡava eraḡare gava raḡira vara, eduge esemena ia negu nega o toaḡava gava raḡira veite?57 "Renu esemena ia beta iavaḡu berabe raḡi orena ieririve? 58 Eige, a enana ḡahare koitava ruta berabe koitava ḡasina otare, iama ḡumaḡa otare iai gare ieriri ḡahisa, se veite goiege iauka ami berabe koita vaḡotoni oroḡi, veite ḡoioge iauka ami vadibu iagava a kira kira vara. 59 Eige daki a boriti ḡahima, aka beta vadibu iagava hakiha ate a damuna inuhati kiege kosavege."
Chapter 13

1 Nega kobuḡa eige koita bea eige iaberaki Iesu boriti ḡahanu, Galileia ḡaheva bea Pilato ḡahi gevene iau taoke ramu iau aena ḡahane e ruta ge iauki kobuḡa ḡahanu. 2 Iesu raki bera gevenu, “Ia anavare Galileia ḡaha onaki huhu mane eige iauka iavaḡu daure ḡahe iabera edube iaka veite? 3 Akera daki aki roma veitera; eduge iama iai ḡuma daureve ḡare geisa, veite ḡoiare iakamu iau kine naḡate iai bouge veite ḡahiga vara.4 Se koita utube hakira abuḡu veite hoḡe raḡohane Siloama iaga ada desu raḡohane, ia anavare iauka Ierusalema uhuḡatu uhura iau iavaḡu gera daure ḡahaia? 5 Akera daki aki roma veitera; eduge iama iai ḡuma daureve ḡare geisa, veite ḡoiare iakamu iau kine naḡate iai bouge veite ḡahiḡa vara.”6 Gerege Iesu raki badigomu be kiro gevenu: Ata be raki au ḡeḡehe idi be beḡenu; renu auki oti eraḡi auna madika kinu edube auka so maka kiki veite. 7 Gerege auki ḡeḡe kiki koitava kironu, Eraḡa! Dakamu tau abigaḡa ge daki oroḡi idi o eraḡi auna madika kinu, edube auka maka kiki veitera. Ama dodovisa! Esemena auka maka veite auka mata tobo ḡahi ramima?8 Auki kironu, Di Biage, da so tau kobabe tage ḡaremi, dakena ḡaikava rohi oriḡare dana vateta isaḡe be mi ḡaikahe bohuḡisa. 9 Au tau isaḡeva maka kiege, era maḡera; eduge au maka veite ḡoiege, iama dodovisa.”10 Iesu raki sabadi vani bei dubu haroro viege. 11 Gerege maḡi bera oḡiḡi maḡe veite tau utube hakira abuḡu veite. Auka ḡorumime auka oḡiege auka ḡereḡere veite urimi ramisa.12 Iesu raki niḡahi eraḡare auki ihiromare kironu, “Di mae, ai dikave ramu maḡe ḡoinu.” 13 Auki au ade mi au ada maemi, auki inono veite urimi ramare auki heḡiri vi Dirava maḡe ḡahege. 14 Eduge dubu biava iabeki, hoḡahi badiva Iesu raki sabadi vaniva dika maḡe ḡahi, edube iauki gure koita gaḡagei roege, “Noka vani agorokiva ge nona me misa; vani eiau gena iana oroḡege auna ia maḡe ḡahigeisa, edube beta sabadi vaniva."15 Eduge Rohi Bauge raki ga ḡahi onaki ronu, “Avaunage ḡahavaia! Iana beta sabadi vaniva iai ada vasivave nisigami otito vanu eia moimisa? 16 Eige maḡi ona, auka Aberahamo maera satani raki bodivanu tau utube hakira abuḡu veite, nona beta bodivi uiare iaḡaniva sabadi vani oi au vahe vanu?”17 Iesu onaki roege, namina raḡege ḡaheva inuhati iabeki variva raḡohi; renu koita inuhati gera heḡiri ḡahege au gure me maḡe kiege dainehe.18 Auki onaki ronu, “Dirava basileiave na orena kikivenu? Renu dana negu otavado iaḡa be ruta ḡere ḡere ḡahiḡa vanu? 19 Auka idi tahaka kusinaike naḡatera koita be ramu miare mi ḡeḡe beḡima; aukamu kobo raḡi idi ketake ḡoima, renu uguha vava huraḡohare iabera atiahe iau guragu iage kiki vara.”20Gerege auki ḡaitana ronu, “Dana otavado be mi Dirava basileiave ruta ḡere ḡere ḡahisa. 21 Auka maḡi beraki bega parao ḡadikiva mi parao souka uhura bohuḡi kobuḡahi atege aumu omo raḡima.”22 Iesu raki Ierusalema otisa rome auki oḡo inuhati iau sirivege hari maḡe ro otege. 23 Koita be raki beraḡanu, Rohi Bauge, ona koita rore beḡu gena maḡuri raḡisa?” Auki kiro gevenu, 24 Ama hero kime ana ḡuma kibobove ei sirivisa; dadaḡa iau gera, daki roma, iauka hero kisa eduge iauka beta riaḡahe siri raḡira vara.25 Negu iaga biava urimi udua kouare, aka itahe rami to rosa, Di Rohite, ni uduane baova, gerege auka ia kiro geige vara, Daka dibana veite iana orei gena ia oroḡonu. 26 Gerege iauka aki roro vara, “Nokamu aruta ge noki tamuta raḡohi, renu amu badi maḡe ni orogohe roege. 27 Eduge auka aki roro vara, Daka dibana veite iana oreigena ia oroḡanu; oi ḡeahu otiahe, iaka ḡuma daure kiare ḡahava iabeki!28 Iakamu negu Dirava basileia uhura Aberahamo, Isako, renu Iakobo mati peroveta ḡaha iau bouge eragevare, iakamu niḡo raḡi mei matogei, edube iaka iavaḡuge iaki itahe raha. 29 Gerege koitaia vani ḡadiḡa mati vani ugugu oroḡare, mirigini mati iaha kasiva oroḡare, iauka Dirava basileia uhura tamuta raḡira vara. 30 Riaḡa, ia be ihie ḡahare iabera uri ḡahisa, renu bea uri ḡahare iabera ihie ḡahisa.”31 Vani eige Faresea koita be iabeki Iesu ḡasina roḡahare kironu, “Ama oḡo o ḡaremi otisa, Heroda ramu a ḡami hoeki uhuva auki kima.” 32 Iesu raki kiro gevenu, “Oti di gare kiro iahe, Eraḡa, daka negu mati vahiḡu dana di meve kisa sua daure oiageisa mati dika maḡe ḡahi geisa, vani abigaḡa ḡahiḡahe dana di meve kiege kosa visa. 33 Eige negu, vahiḡu mati vahiḡu tahege dana di ioave otisa, badiva peroveta koita bera beta so Ierusalema hakiha veite auka itahe hoḡe raḡisa.34 Ierusalema, Ierusalema, peroveta ḡaha ḡahi hoeki gevege gahavaia, renu besu gevege ḡahavaia muni tahu ḡahigei oia gevege! Dana so iai ḡamuhe inuhati bougevare erehuta uguha au akahinehe bouge vare, eduge iaka enaki roro veitera! 35 Eraḡa, akamu avaḡu iaga tera. Mati daki roma, aka beta da erara ate vani be roḡege ana rosa, Dirava ihehe oroḡare vire maḡe ḡahi iahe.”
Chapter 14

1 Sabadi vani beige, Iesu raki Faresia iau biage be ruta au iagehe tamuta otinu, iauka gurahi gure eraḡege. 2 Ḡamana veite, au oriḡi gera dika ata bera au ahatane inuhati uhu raḡohi. 3 Gerege Iesu raki aena kiare mati Faresia ḡaheva bera gevenu, “Ona beta aena vanu no sabadiva dika maḡe ḡahi gevare, se veitenu?”4 Eduge iauki keri ḡahi kosai. Gerege Iesu raki maḡe ḡahare auki besuḡege auki otinu. 5 Gerege auki kiro gevenu, “Iana bena au moe be se au ada vasiva be sabadiva eia abatava ari raḡare, iana vani aena ro beta vaina butui haki raḡira vanu?” 6 Edube iauka ga be roro veite.7 Iesu raki iau deiva ḡosi gevege niḡahi eraḡime, auki badigomu be kiro gevenu. 8 “Koita be a ihiromi rigihe ketake bei, a negu guragu seha maḡeva guramime, iauka mena koita ihi raho be tage ihiromonu; 09 renu a ihiromone ḡaheva iabera oroḡi aki roro vara, Koita oḡu a guramane ei gurame, gerege amu uhu huhuta urimi oti itahe sehava iau guramima.10 Eige iau a ihiromege, ama oti itahe sehava iau guramisa, eige a ihiromone ḡaheva iana oroḡi ei a eraḡare iauna aki rosa, Vasi, urimi oroḡi uriḡoi sehava gurama; gerege amu uhu maḡe ruta koita iau vaḡotoni urimi au ruta oti gurami tamuta vima. 11 Unuhuna aumi raho ḡahere auka avi ḡoiḡoara, renu unuhuna au avie ḡahare auka raho ḡoiḡo vara.12 Iesu raki au ihiromone koitava tage kironu, A negu rigi be kiare, ai vasiruhe se ai oḡo nanuheia se ai iaga ḡahetuhea se ai ḡaika ada bubu ḡaheva ihirogeime, iaukamu damuna kiege mati a ihiromiro vara.13 Eduge ana rigi bena a kisa roma, ama goroa ḡaha, daure ḡaha, ga veite ḡaha, renu ni veite ḡahevaia, ihiro geisa. 14 Renu aka maḡeva mimi vara, badiva iauka beta ai maḡeve damuna riaḡahe kiki vara, eduge Iesu urimi ḡoiraḡane maḡeva auna misa.”15 Iau ihiromone deiva be raki au gare ihare, kironu, “Dirava maḡeve misa ana unuhuna au ruta tamuta visa au basileiave uhura!” 16 Gerege Iesu raki kironu, “Koita be raki rigi ketake be kiare auki koita dadaḡa ihiro gevenu. 17 Tamuta negava miege, auki au besu besu koitatuhe besugei iauka oti negu ihiro gevene kirogeisa, “Oroḡiahe; roḡi tamuta raḡiahe rigi demakava ramu raḡohanu.18 Eduge iauki iau bouge iau gare besuḡi iauka me be iau dainehe beta otitoara. Ata ḡanaiva raki kironu, Daka mata tinabe haevane dainehe, daka so oti eraḡisa; eige daka beta ororo vara. 19 Be raki ronu, Daka vasiva iaḡa adakasiva ge daki haevanu, eige daka so oti tohogei gevara; eige daka beta ororo vara. 20 Be raki ronu, Daka negubutu ge daki di mabare manu, eige daka beta ororo vara.21 Gerege au besu besu gamituhea iabeki ḡoiraḡohi iau biage boriti ḡahi. Gerege iaga biava raki hoḡoiare auki au ḡamituhe kiro gevenu, Negubutu otiahe ḡumaḡa se oḡo uhura goroa ḡaha, daure ḡaha, ga veite ḡaha, renu ni veite ḡahevaia, eragei iama nisigei oroḡisa. 22 Gerege au ḡamite raki kironu, Di biage, a rone meva nokamu kinu, edube iaga uhurava daḡe daḡe rahora auka so tobo raḡira veitera.23Gerege iaga biava raki ḡaitana au ḡamite besuḡanu, Otiahe ḡumaḡa se oḡo itahe uiare ḡaheva, iama botiti ḡahi gevege iauma oroḡisa, iaga ramu tobo raḡisa. 24Eige iaga biava raki ronu, da koita ihiro gevene iabera beta da demaka kino mamina kiki vara.”25 Koita dadaḡava raki Iesu itahe otege uhura; auki aniḡoiare kiro gevege, 26 Ana unuhuna di ḡasina oroḡima, a negu ai mame renu ai neina, ai mabare renu ai ḡamuhe, ai nanuhe renu ai amikinuhe, riaḡa, renu ai maḡurive tage, besibe ḡahigeima, aka beta di ḡamite ḡoiḡoara. 27 Ana unuhuna satauro ago-ago veite renu di itahe oḡiḡi veitenu auka beta di ḡamite ḡoiḡoara.28 Ana unuhuna anai aka iaga be ḡoḡo roege, aka uriḡoi gurami damunava na esebugenu, se eraḡisa ana geregereve kiege kosako vanu? 29 Veite ḡoiege, auna iaga ḡavaradiva kinu eduge auka beta riaḡahe kiege kosako vanu, koita iabera gure tati ḡahiḡa vara. 30 Iauka gure roro vara, Ata ora iaga o kiare edube auka ḡereḡere veite kiege kosa visa.31 Kava rohiva onu, auka ḡarara mi rohi bei otisa, edube auka uriḡoi gurami anana veite auna riaḡahe iau ate daha utu-abu vire ruga ḡarara vanu iau ate daha utubeḡu? 32 Auna ḡereḡere veitenu, gerege iauna so ḡamanahu, auma au ḡamituhe be besugeisa iau ḡasina oti imigeisa mai gava kisa. 33 Ḡuma kobuḡa eige, iama iai ahata maka maḡuriva ḡaregeisa veitenu, iaka beta di ḡamite ḡahiḡa vara.34 “Damena vara maḡera; edube au heiḡe kosavare negahe, nona orenaki au heiḡe maḡeve mi ḡoiraḡohisa? 35 Auka bina beta maḡera se beta vateta maḡe ḡahisa ro bouvi maemane; iauka miare ḡeahu kiravisa. Eige iama ga ihisa ia ihi kote ḡahege!”
Chapter 15

1 Vani beige tax idiḡare ḡahavaia mati ḡaru ḡaha ruḡage iauki Iesu gare ihisa rome iauki kahika ḡahi au ḡasina otege. 2 Gerege Faresia ḡaha mati aena ḡaha iabeki namina raḡi roege, “Koita oramu daure ḡaha ihirogei iau ruḡa tamuta vara.”3 Gerege auki badigomu be boriti ḡahi gevenu: 4 "Iana bena, mamoe tinahu bera auki nitabata ḡahima, edube kobabe raki dauraḡanu, gerege auna beta utu-igaḡu hakira igaḡu ena ḡare gevare auna kobabe dauraḡane iaḡoisa ate auna behuḡisa. 5 Auki behuḡare, heḡirita mi iagemi au bagunehe maemare mi ogo otito vara.6 Auki oḡo hakivi, au vasiruhe mati au oḡo nanuhe ihirogei kiro gevege, Oroḡi da ruta no heḡiri raḡa, badiva dakamu di mamoeve dauraḡane behuḡanu. 7 Eige, daki a boriti ḡahima, iaukamu vava heḡiri raḡa badiva koita kobabe au daureve ḡaremi eduge negu utu-igaḡu hakira igaḡu iau ananave iauka maḡe iabeki eige iauka beta iau ḡuma daureve ḡaregeisa.8 “Se maḡi bena au muni tahakave na utubenu, erehuta koita be vani be me miare damunava, gerege auki kobabe dauḡanu, auna beta lamepa miare abaḡahe, iaga uhura didivare, negu muni tahaka e iaḡoi ateme auna behuḡisa? 9 Auna behuḡanu, aukamu au vasiruhe mati au oḡo nanuhe ihirogei kirogei gevara, Oroḡi da ruta no heḡiri raḡa, badiva dakamu di muni tahaka be dauraḡane behuḡanu. 10 Ḡuma kobuga eige, daki aki roma, vava gera Dirava aneruve iabe ramu heḡiri raḡa badiva koita be au ḡuma daureve ḡaremane dainehe."11 Gerege Iesu raki ronu, “Ata bera au ḡamuhe iabera ḡami mo abu gera, 12 Ḡami avieva raki au mama kironu, “Mama, a di ḡahune rone emi da moima. Gerege iau mame raki au kohue abu ruḡa iau vaḡa kasa gevenu.13 Vani rorebe itahe, ḡami avie raki au kohuve idigei bougevare auki au ioave mata ḡamana bei otinu. Eige auki au ahata maka maḡuriva ḡuramime auki au kohue rokoro ḡahi kosavanu. 14 Auki au kohue inuhati rokoro ḡahi kosa vege, ḡamana veite mata e inuhati doe raki manu, gerege auki ḡubu raḡi iahe iahe iaḡovege.15 Gerege auki otime auki mata e koitava bei me iaḡoi, auki besuḡanu auka oti au ohe ni tabata ḡahigeisa. 16 Auki heḡirita oti badiva auka oho iare damakava iare au dera bubu vara; renu bera iaḡa be moimo veitera.17 Eduge au uhure raki bao raḡi gerege auki avaḡu anai ronu, Di mame ramu au ḡasina me miare ḡahava iabera damu miare renu iau ade ra ḡere ḡereve, edube daka oi gurami ḡubu raḡima! 18 Daka urimare di mame ḡasina otisa, renu dana kirosa, Mama, dakamu ḡuma daure kinu ai mati Dirava ai iai vaḡotoni; 19 daka ai vaḡotoni maḡe veite ana da mi ai moe rosa; eige ama da mi ai me miare koitava be naḡate kisa."20 Gerege auki urimare au mame iaḡoi otinu. Edube auka ḡamanahu oroḡege uhura, au mame raki ni ḡahi eraḡare au soruke raki hosa raḡanu. Auki rurui oti au moe hodohare auki mi anoḡanu. 21 Gerege au moe raki kironu, Mama, dakamu ḡuma daure kinu ai renu Dirava ai iai vaḡotoni; daka ḡereḡere veite a da mi ai moe rosa. Da mi ai me koita be kisa.22 Eduge au mame raki au me ḡahatuhe kiro gevenu, Vaina, ogona maḡe be mi oroḡi mi au kiare, renu ada iaga be mi au adehe maemisa renu vasi iaga be tage au kisa. 23 Renu oti mamoe ḡamika maḡe be mi ḡamare, noma iare heḡiri raḡisa; 24 badiva di moe ramu hoḡe raḡare edube auki maḡuri vi ḡoiraḡanu; aukamu dau raḡanu edube damu behuḡanu! Eige noma heḡiri raḡisa.25 “Au moe baugeva auka mamoe ni tabata ḡahi gevege auki ḡoiraḡi iaga otege; au oḡi iaga kahika ḡahi otege uhura, auki koitaia gure noḡo raḡohi renu iavea raḡi heḡiri raḡohege enoḡava ihinu. 26 Auki iau ḡamite be ihiromi beraḡanu, virena otavadoana iau kia. 27 Auki kironu, Ai ḡoḡe raki oroḡonu, eige ai mame raki roege iauki mamoe ḡamika be ḡamege iauki heḡiri raḡa, badiva auki ḡoiraḡanu maḡurive mati maḡe.28 Gerege au moe baugeva raki hoḡoi renu iagahu ḡadiḡa besibe vanu. Au mame raki itahe hakivare auki imiḡege auka iagahu sirivisa. 29 Eduge auki au mame kironu, Eraḡa! Tau dadaḡava daki ai meve kiege erehuta koita nune naḡate, renu daka ai gare dodo veite; edube aka vani bei so roro veite mamoe ḡamika be ḡami au vasiruhe ruḡa heḡiri raḡisa. 30 Edube ai moe ora ai kohu hakirava mi oti ni muduka maḡuriva iogei kosavare auki ḡoiraḡanu, aka auni mamoe ḡamika be ḡamanu!31 Gerege au mame raki kironu, Di moe, aka vani inuhati da ruta gera, renu di kohue inuhati ḡainage aiera. 32 Eige noka heḡiri raḡohisa, badiva ai ḡoḡe ramu hoḡe raḡaranu edube auki maḡuri vanu; aukamu dauraḡanu edube nokamu behuḡanu."
Chapter 16

1 Gerege Iesu raki au ḡamituhe kiro gevenu, “Ada bubu ata be raki au kohue ni tabata ḡahiḡa rome auki biava be manu, edube koita iabeki oroḡi boriti ḡahege au koita mane eramu au kohue auki rokoro ḡahima. 2 Gerege auki ihiromare kironu, Ona otavado da koitaia iau ihima? Ama ai meve kine bukava maemane mi da moimisa, badiva aka beta negahie di kohuve ni tabata ḡahi ḡoiraḡira vara.3 Gerege ni tabata koitava raki auvaḡu au uhurehe berabe vi, Dana negu otavado kiki vanu, di biage ramu di meve mi ḡoiraḡima? Daka hero veite aba be rohisa, renu dakamu imimi variva vima. 4 Dakamu anai dana otavado kisa, di biage di mevehe da ariḡege, koita iana di ḡahara raḡi iau iagehe.5 Auki au biage kohue idigevene ḡahava koba koba ihirogei, auki koita ganai beraḡanu, Ana di biage kohue idiḡane damunava esebugenu? 6 Auki kironu, Daka oliva oila maḡima iaḡaniva tinahu bera, Auki kironu, Damunava one, guramare renu vaina utu-adakasiva maema. 7 Auki mati abu ḡahiḡava beraḡanu, Ama aie damunava esebugena? Auki kironu, Daka demaka puse ketake tinuhu bera. Auki kironu, Aie damunava one miare mi utu-abuḡu veite maema.8 Eige au biage raki au avaunaḡe motea ḡahi badiva au tarata ḡumaḡe dainehe; renu negu tau o momona iabera avaunaḡe meva ge iauna maḡuri raḡisa, edube beta momona Dirava abage uhura maḡuri raḡare iabera. 9 Renu Iesu raki gavi oti ronu, eige daki roma, ahata maka iaḡaniva ruḡa vasi kiahe, au kosavege, iauka maḡuri behi behive oḡova a ihiromiro vara.10“Unuhuna iaḡa avie riaḡa ḡahima auka iaḡa raho riaḡa ḡahiḡa vara; renu unuhuna iaḡa avieva avaunage vima auka iaḡa raho.11 Gerege aka beta ahata maka iaḡaniva riaḡahe nitabata ḡahisa, ana unuhuna a riaḡa ḡahisa aka iaḡa dadaḡa ni tabata ḡahisa? 12 Renu aka koita be kohue reḡunaki ni tabata ḡahiḡa veitenu, ana orenaki iauna aie a moimisa?13 Besu besu koita bera beta bia abu iau meve kiki vara, bera auka besibe ḡahisa mati bera auka maḡe ḡahisa. Aka beta Dirava meve mati ata maka meva abu ruḡa kiki vara.”14 Faresia ḡahava iabera ahata maka kohua iauki ḡaharava raḡa, eige iauki Iesu gavane ihare, iauki ho ḡahi namiḡege. 15 Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Ia iavaḡu gera koita iabera ia eragei iai maḡeve rosa; eduge Dirava ramu iai soruke eraḡima; eige koitaia eraḡi iaḡa maḡe vanu Dirava vaḡotoni gera beta maḡera.16 Eige aena renu peroveta iau bukava maemane era iamu me ḡahi ate Ioane Babatiso negahe; eigera Dirava basileia hari maḡeva iauki roege, renu koita inuhati ge iauki hero ḡahigei iauki oroḡisa. 17 Eige va mati vata ora dauraḡohisa, edube orenki aena ḡamika ora veite ḡoisa.18 Eige bena au mabare besibe ḡahima mati maḡi ḡaita mima auka ni muduka auki kinu, mati unuhuna au moborena ḡaremane maḡiva mima auka ni muduka auki kinu.19 Ada bubu ata bera vani inuhati ge auki ogona damu rahote kima mati demaka maḡe iare eige auki maḡuri maḡeva guramege. 20 Renu au iaga uduanehe gera atabe ihiva Lasaro raki ei guramege, au ahatane uhuḡati gera kuhiku tobo ḡahanu, 21 auki anana viege auna so au ḡubuve aviḡahi ada bubu ata e tamuta viare demaka momonova desuraḡare mi iare; auka anana veite totokaia au kuhive teraḡare.22 Negu ata goroa eraki hoḡe ragege aneru iabeki mi agohi otinu Aberahamo ḡasina. Negu ada bubu ata etage raki hoḡe raḡage iauki mi oti abatemenu. 23 Auka hoḡe oḡova uhura auki huhunaḡi ḡanaḡa viege, renu auki ni baovi ni ḡahege Aberahamo eraḡi ḡamanahu Lasaro ra au ḡaika.24 Auki toege, Aberahamo di mame, da vaḡahu ḡaha, renu Lasaro besuḡa au oroḡi au ade mi eiava taḡoare di meine degide ḡahe; daka vene hedoka uhurage daki huhu naḡima.25 Eduge Aberahamo raki kironu, Di moe, ana anavima akamu ai maḡurihe iaḡa maḡe dadaḡava aki idi gevege, edube Lasaro maḡurihe auka iaḡa maḡe be mimi veitera, eige auki negubutu oi maḡeva mima, mati aka huhu naḡima. 26 Renu beta eḡu gera, a mati no ni nomuakehe geramu kekera ketakera, gerege oḡoreana oi urihi hakirahe ai ḡasina otisa roia beta riaḡa kiki vara, mati bera beta ei urimi ni hakirehe oroḡisa.27 Auki ronu, Gerege, mama, akera daki a imiḡima so besuḡa au so di mame iagehe ote.28 daka di nanuhe iabera adakasiva gera, auma so oti vasiba ḡahigeisa, iau negu oḡo oi oroḡi huhu naḡohime.29Aberahamo raki kironu, Iauka Mose mati peroveta ḡaha iaberamu enu, iaukamu iau gare ihisa. 30Auki ronu, Veitera, di mame Aberahamo; eduge koita be hoḡe uhura iau ḡaḡae ḡoiege, iauma iau ḡuma daureve ḡaregeisa.31 Aberahamo raki kironu, Gerege iau negu Mose mati peroveta ḡaha iau gare ihihi veite ḡahege, iauka koita be hoḡe uhura maḡuri viare tage beta au gare ihihi vara."
Chapter 17

1 Iesu raki au ḡamituhe boriti ḡahigei ronu, “Me ona raḡirave iauge daure iaḡa ḡainage ororo vara, eduge oḡoreana ḡuma o mi oroḡa uhudauanu ianu! 2 Au maḡeve ramu iauna so muni raho be mi ai enokehe raroare miare eve kiravisa gerege ḡuma onakikive beta momono daure ḡahigeisa.3 Eige ama uhuiamisa! Ḡami bena daure kima, ama daure kine namiḡisa, renu au daure kine ḡaremege, ama maḡe ḡahisa. 4 Renu koita kobuḡa ena vani bei nega iatiriḡava ai ḡasina daure goiege, renu nega iatiriḡava ḡoiraḡi ai rosa, dakamu di daureve ḡaremanu, ama da vaḡahu ḡahisa.”5 Apostolo iabaki Rohi Bauge kironu, “Ni ihihive raho ḡaha!” 6 Rohi Bauge raki gavi ronu, “Ai ihihive na idi tahaka kusinaike naḡatenu, aka riaḡahe idi ketake okiroro vara, Ai umuke rakavare renu oti eve kobo raḡa, auka ai gare ihihi vara.7"Iai vaḡa unuhuna au me ḡamite negubutu ḡeḡe seni me mi kosai se mamoe ni tabata ḡahigei ḡoiraḡi oḡo oroḡi ana kiroro vanu, Negubutu oi oroḡi daḡore gurami tamutava?8 Se ana beta kirosa, Oti ai ogona maḡeve bodivare, roḡi di demake kiege dama tamuta visa; ihie gena ana tamuta visa?9 Ana ai ḡamite maḡe ḡahiḡa vanu au a rogevene meva kine dainehe? 10 Eige a tage, au aki rone meva inuhati gena ana kinu, ama rosa, Noka beta me ḡahe maḡeva iabaki; noka no kiro gevare mevaḡu ge noki kia! ”11 Iesu au gamituhe ruga iau ioave Ierusalema otisa, auki Samaria mati Galileia iau origige iauki otinu. 12 Auka oḡo bei sirivege, lepera koita utube raki behuḡanu. Iauki ḡamanahu ge iauki rahanu,13 iauki to raḡi, roege, “Iesu, ni Biage, no vaḡahu ḡahigeve!”14 Iesu raki erage vare, auki kiro gevenu, “Otiahe dubu ḡahe iau ḡaḡae ḡahiahe iau ia erageve.” Iauki oḡi otege uhura, iauki maḡe ḡahanu. 15 Gerege be raki, au ahatane eraḡi auka maḡe ḡoinu, auki ḡoiraḡi otime, auki heḡirita to Dirava motea ḡahege. 16 Auki oti Iesu vasi ḡaika ḡorumare auki maḡe ḡahi mati aukamu Samaria koita vara.17 Gerege Iesu raki berabe vanu, “Iakamu iai ate ramu utube raki maḡe ḡahanu? Eduge ame negu sokovaia igaḡu-veite, iauna oreigenu? 18 Esemena iau bea ḡoiraḡohi oroḡare Dirava motea ḡahiḡa veite edube koita nune o avaḡu oroganu? 19 Gerege Iesu raki kironu, “Urimi ramare renu iaga ote; ai ihihive ramu a maḡe ḡahanu.”20 Vani beige Faresia beraki Iesu beraḡi vaisu gena Dirava basileiave oroḡisa vima, gerege auki ronu, “Dirava basileia vera beta ororo vara edube iai vaḡotoni iana eraḡisa; 21 se iauka beta roro vara, Eraḡa, aukamu onu! se Au virena! Eduge, riaḡa, Dirava basileiave ramu iai vaḡotoni.”22 Gerege auki au ḡamituhe gaḡa gevege, "Vani be oroḡare iaka roro vara iana so Koita Ḡamika eraḡare, eduge iaka beta erara vara. 23 Iauka onaki aki roro vara, Virei ni ḡaha! se Ohe ni ḡaha! Ia negu otime, ia negu iau itahe oḡime. 24 Eige va gibaru viare au abagera va hakirahe oti hakirahe, e naḡate Koita Ḡamika tage enakime au abagena ḡaḡae ḡoisa.25 Eduge auka so uriḡoi huhu naḡina vara renu negu tau o ḡahava iabera besibe ḡahiḡa vara. 26 Erehuta Noa negahe naḡatera, eige Koita Ḡamika tage au negavehe auka enkikive ḡoiḡo vara.27 Iauka tamuta raḡi eia iege, mati mobo kiere renu au mabare kine riaḡahi, ate Noa vani ei iaḡatoi sirivanu, eia abatava oroḡi inuhati hoeki gevenu.28 E naḡate eramu orogi Lota negahe tage ena kikivera: iauka tamatu raḡi eia iege, hae kiege se haevege, beḡi beḡi raḡege renu iaga ḡo gevege, 29 eduge Lota vani ei Sodoma ḡaremege, vene hedokate veni naḡate vava seni uguhi koita inuhati hoeki gevenu30 —aukamu enki kikive ḡoiḡo vara Koita Ḡamika ḡaḡae ḡoiare vanihe. 31 Vani e miege, koita be iaga ḡurida uiare beta uguhi iaga uhura au kohue ididivara; renu e naḡate ramu koita be ḡeḡe me miare beta ḡoiraḡira vara.32 Lota mabare iama anaisa. 33 Iana oḡoreana iai maḡurive kamua iaka dauda vara, eduge unuhuna di dainehe iai maḡurive dauḡa iaka maḡuri raḡira vara.34 Iakera daki ia kirogeima, vahi eigera ata abu gera geda kobabeige iauna iaḡohisa, bera aneru iabera misa bera iauka ḡarehisa. 35-36 Maḡi abu ḡainage koni iauki tutuḡege; bera iauka misa bera ḡarehisa."Ata abu ḡainage ḡeḡe me miare; bera iauka misa mati bera ḡarehisa."37 Gerege iauki Iesu beraḡanu, “Rohi Bauge, oreigenu? Auki kiro gevenu, “Oreigena ahata makava iaḡima, eigera gaioka iabera bouraḡira vara.”
Chapter 18

1 Gerege Iesu raki badigomu be boriti ḡahigei roma iama vani inuhati imimi raḡisa ia negu vagua guragu raḡime. 2 Iesu raki ronu, "Oḡo beige berabe koita bera auka Dirava siḡamiḡa veite renu koita ḡainage siḡa geige veite.3 Oḡo ei tage maḡi ḡobu bera vani inuhati au ḡasina otare renu kiroma, Da iaheḡi di ḡumaḡe maḡe ḡaha da enana ḡahare koitava ḡasina. 4 Auka so uriḡoi besibe viege; eduge auki ihie anai roma, Eduge dana Dirava siḡami renu koita siḡa geige veitenu, 5 edube ḡobu oramu vani inuhati ge auki di ḡasina dodo vima, daka au ḡumaḡe maḡe ḡahiḡa vara, eige auka beta ḡaitana da dodo ḡahi ḡoiraḡira vara."6 Gerege Rohi Bauge raki kironu, “Iana berabe koita vire avanaḡe gare iana iha. 7 Gerege ia anavare Dirava na beta au koitatuhe vani mi vahi mi niḡo raḡare iau maḡeve mohigeige vanu? Auna uhu berebe vi so beta vaina iahe geige vanu? 8 Dakamu roma, auka vaina iau ḡumaḡe maḡe ḡahiḡa vara. Eige, Koita Ḡamika oroḡare iana riaḡahe vata ada oi riaḡa ḡahare erara vanu?"9 Iesu raki badigomu be boriti ḡahigei koita bea iavaḡu roia iauka maḡe edube be iabera iauka iaḡa be veite: 10 “Ata abu ge imimi raḡisa eige iauki dubu otinu, bera Farisea mati bera teks idiḡare koitavaia.11 Negu Faresia ata era avaḡu ḡeahu rami, onaki imimi viege, Dirava, akera daki a maḡe ḡahi badiva daka beta koita be iau naḡate: vaho koita, ḡuma daure kiare, ni muduka, se beta teks idiḡare koitava iau naḡatera. 12 Daka pura be uhura vani abuge daki aena vi tamuta veite, renu di damune miare inuhati dakamu aie tage daki maemi.13 Eduge teks idiḡare atava vire ḡamana rami, auka beta riaḡahe vava gagai ni ḡahiḡa vara, edube au dokane auna ḡami rosa, Dirava, da vaḡahu ḡaha, daka daure koita vara! 14 Daki aki roma, ata ora au iagehe otare auki uhu maḡe ruta ḡoiraḡanu edube bera veitera; eige iana unuhuna ia heḡiri raḡa iaka maḡe ḡahiḡa vara, eduge iana unuhuna maḡe ianu iaka heḡiri raḡira vara."15 Koita iabeki iau ḡamuhe idigei Iesu ḡasina otege auka kamui geisa; eduge au ḡamituhe iabeki eraḡi, iauki namigei roege iauka beta otisa. 16 Eduge Iesu raki ihiro gevare kiro gevenu, “Momono ḡaregeve iau di ḡasina oroḡe, momono enaki kikive iabera Dirava basileia vera iau era. 17 Riaḡa vara daki roma, Unuhuna Dirava basileiave riaḡa ḡahiga veitenu momono o iau naḡatenu auka beta sirisi vara."18 Koita bauge be raki beraḡanu, “Di Biage maḡeva, dana otavado kiare maḡuri behi behive misa?” 19 Iesu raki kironu, “Esemena a roma daka maḡe? Noka bera maḡe veitera eduge Dirava avaḡu gera. 20 Ana aena dibana veitenu: A negu ḡuma daure kime; A negu ni muduka vime; a negu vaho vime; a negu avanaḡe vime; Ama ai mame mati ai neine maḡe ḡahi geisa.” 21 Auki kironu, "Dakamu aena o inuhati ge daki di kusinaike kiege."22 Iesu raki au gare ihare, auki kironu, “Iaḡa kobabe aki kiki veite. Ai kohue inuhati hae vare renu damunava mi ama goroa iahe geisa, vava eige ai damune ramu enu; gerege di itahe oroḡo."23 Eduge au Iesu gare ihine negahe, au uhure raki huhu naḡi; badiva auka ada bubu koita vara.24 Iesu raki niḡahi eraḡare kironu, "Uhudau bena ianu ada bubu ḡahavaia Dirava basileiave sirisi vara iai bere berera! 25 Riaḡa, kamela vara riaḡahe kobi nika ḡamikava sirisi vara, edube ana unuhuna ada bubu koita vanu beta riaḡahe Dirava basileiave uhura sirisi vara.26 Au gare ihine ḡaheva iabeki beraḡanu, "Gerege unuhuna maḡuri misa?"27 Iesu raki kiro gevenu, “Koita iana iaga be ḡereḡere veite kiki vanu Dirava augera riaḡahe kiki vara.28 Gerege Petero raki ronu, “Eraḡa, noka ni bouge ni iage ḡarehare noki ai itahe oroḡanu.” 29 Renu auki kiro gevenu, “Riaḡa vara daki roma, koita be ramu so beta, au iage se au mabare mati au ḡamuhe se au nanuhe se au iahuve ḡare gevenu, Dirava basileiave dainehe.30 Unuhuna roma auka beta iaḡa be mi ḡoiraḡisa negu tau oi, renu ihie tau oroḡare ei maḡuri behi behive misa."31 Gerege auki au ḡamituhe utube hakira abu idigei ḡeahu otime auki kiro gevenu, “Eraḡa, noka Ierusalema otito vara, renu Koita Ḡamika iau peroveta ḡahi inuhati maemane eramu ei basu basu vara. 32 Badiva iauka mi aena ḡahe mohigeige vara; eige iauna ḡami hodivi mati au ada tage saba raḡohisa. 33 Iauka hodivare itaharahe, iauka ḡami hoeki vara, edube vani abigaḡa ḡahi ḡahe auka urimi ḡoiraḡira vara.34 Eduge iauka Iesu gare makava mimi veitera; riaḡa vara, au rone gava iau uhure ra bao raḡira veite, eige iauka au gare uhu maema veitera.35 Iesu ra Ieriko kahika ḡahi otege, auki niḡahi ata bera niḡa niḡa veite auki ḡumaḡa gurami imimi vima. 36 Auki ihige koitaia iabeki oḡi otege, auki berabe viege. 37 Iauki boriti ḡahi, "Iesu Nasareta koita eraki oroḡima."38 Gerege auki to barai ronu, “Iesu, Davida Moe, da vaḡahu ḡaha!” 39 Koita bea uriḡahi rahirahe iabeki namina raḡi roege auka keri ḡoisa; eduge auki to barai roege, "Davida Moe, da vaḡahu ḡaha!"40 Iesu raki ramare auki kirogei iauka nisiḡami au ḡasina kahika ḡahi otisa; gerege auki beraḡanu, 41 "Ana otavado a roma daka ani kisa?" Auki ronu, "Rohi Bauge, dana so niḡahi ḡoiraḡare."42 Iesu raki kironu, "Ai nie ramu baoraḡanu; ai ihihive raki a maḡuri ḡahanu. 43 Ḡamana veite au ni eraki baoraḡi auki niḡahi ḡoiraḡanu renu Iesu itahe oḡinu, auki Dirava maḡe ḡahi; renu koita inuhati eraḡane, iau bouge ḡainage Dirava motea ḡahege.
Chapter 19

1 Iesu raki Ieriko oḡo seni auki oḡi otege. 2 Eigera ata be ihivara Sakaio, auka teks idiḡare iau biagera, mati ada bubu koita vara.3Au uravera auka Iesu eraḡisa, eduge koita dadaḡa iau dainehe auki erara veite, badiva auka koita tuake vara. 4Gerege auki uriḡoi rurui otime auki ioḡo idi bei ḡadimi auka Iesu eraḡisa, badiva auka ḡuma ei otito vara.5Iesu raki mata ei hakivare, auki ni iagemi eraḡare auki kironu, “Sakaio, vaina ḡoroma; daka negu vani oi ai iagehe oti guragu vara.” 6Gerege auki vaina ḡoromare renu heḡirita mi au iagehe otinu. 7Koitaia eraḡane iabeki mudumu raḡi roege, “Aukamu otime auki daure koita vire iagehe au deivave ḡoinu.”8Sakaio raki ramare auki Rohi Bauge kironu, “Eraḡa, di kohue hakirava, di Rohite, daka idigei goroa mohigeige vara; mati dana be iau iaḡa be idiḡanu, daka damuna kisa nega ababu dana mohigei ḡoiraḡisa.” 9Gerege Iesu raki kironu, “Negu vani oigera maḡuri raki iaga oi roḡonu, badiva au tage Abarahamo moera. 10Koita Ḡamika oroḡane badivara koita dauraḡohane iaḡogeisa mati maḡuri ḡahigeisa.”11Iauka Iesu gare ihige uhura, auki mati badigomu be ronu, badiva auka Ierusalema kahika ḡahege, renu iau ananave iauka Dirava basileiave iau ḡaḡae ḡoisa. 12Gerege auki ronu, “Ata bauge bera au ioave oḡo ḡamana bei otisa au Rohive hedokava miare mati auna ḡoiraḡisa.. 13Auki au besu besu ḡahetuhe utube ihirogei, auki muni tahaka koba koba mohigei, erehuta bata abigaḡa damunava naḡate, mati kiro gevenu, ‘Iama me ḡahigeisa ate dana ḡoiraḡisa.’ 14Eduge au oḡo ḡahetuhea iabera besibe ḡahi renu iauki oḡo koita bea au itahe besugei, roege, ‘Noka gahara veite ata ora ni Rohive ḡoisa.’ 15Eige au rohi hedo mane auki ḡoiraḡi, auki au besu besu gahetuhe ihirogei, au muni tahaka mohigevene, iauka boriti raḡisa renu iauna muni tahaka kiege auna raho ḡoinu.16Uriḡoi koitava raki ronu, ‘Di rohite, dakamu utube adahege daki utube mati kinu.’ 17Auki kironu, ‘Maḡera, aka ata maḡe vara! Badiva aka iaga avie ni tabata ḡahi maḡe ḡahanu, daka ami oḡo utube aka ni tabata ḡahiḡa vara.’18Gerege abu ḡahiḡava raki oroḡi, roege, ‘Di rohite, dakamu ada kasiva daki adahe ada kasiva kinu.’ 19Auki kironu, ‘Renu aka mata o oḡova ada kasiva ana ni tabata ḡahisa.’20Gerege be raki oroḡime, auki roege, ‘Di rohite, ai muni tahaka kobabe da moimane iaḡaniva one. Miare daki ogona tina bei ḡodomi maemanu, 21akera daki a siḡami, badiva aka ata bere berera; aka a maema veite iaganiva aki manu, renu aka a beḡibe veite iaḡaniva aki dodo vanu.’22Auki kironu, ‘Daka avaḡu ai garehege dana a beraḡisa, aka besu besu koita daure vara! Aka dibana, daka koita bere berera, daka da maema veite iaḡaniva misa renu beḡibe veite iaḡaniva dana dodo visa? 23Gerege otavado dainehe a di muni tahakave mi koitaia moni maemare maema veite? Eige daka ḡoiraḡi, dakamu tinabe iau adahani maemane mimi vara.’24Auki koitaia rahirahe kiro gevenu, ‘Muni tahake miare oti moni utube kine moimiahe.’ 25(Iauki kironu, ‘Ni rohite, auka utube bera auki manu!’)26‘Riaḡa daki roma, unuhuna iau ḡasina dadaḡa vanu, auka dadaḡa mimi vara; eduge oḡoreana iau veite, iau ḡasina iaḡaniva tage auka mimi vara. 27Eduge da enana ḡahare ḡahavaia da besibe ḡahi daka beta iau rohite ḡoisa—idigei oi di vaḡotoni oroḡare iama ḡahigei hoeki geisa.’ ”28Iesu gavane itaharahe, auki uriḡatugei, Ierusalema ḡadimi otege.29Auki oḡi Betafage mati Betani kahika ḡahi otege, oḡo ihiva Oliva nimu, auki au ḡamituhe abu besugei, 30roege, “Otiahe oḡo be iau vaḡotoni, ia ei siri raḡege iaka doniki ḡamika bera iauka me raroi maemane erara vara, bera so au ada guragu veitera. Iama vahegare mi oroḡisa. 31Bea ia bera gevege, ‘Esemena ia doniki ḡamika e vaheḡa?’ Enaḡu kiro geisa, ‘Rohi Bauge eraki besu besu vanu.’ ”32Gerege au besu gevene ḡahava iabaki otime iauki au kiro gevene ḡumahe eraḡanu. 33Iauka doniki ḡamika vaheḡege uhura, biava raki beragei, “Esemena ia doniki ḡamika e vaheḡa?” 34Iauki ronu, “Rohi Bauge eraki ḡahara vima.” 35Gerege iauki doniki ḡamikava mi Iesu ḡasina otinu; iauki iau ogona adareva idigei doniki ada tatavare vare, iauki Iesu iaheḡi auka adahe guramisa. 36Iauka ḡumaḡa otege, koita iabera iau ogonave idigei ḡumaḡa tatagei otege.37Auka Oliva nimu seni uguhi Ierusalema hakivisa, au itahe oḡiare ḡaheva dadagava iabeki iau bouge heḡirita to raḡi gure Dirava motea ḡahi au hedo meve kiege iau era gevege dainehe, 38roege, “Ni Rohite maḡe ḡahiahe aukame Rohi Bauge ihehe oroḡima!Au maive vava gera, mati vava vava motea ḡahisa!”39Farisea ḡahe bea koita dadaḡa iau vaḡa geraki kironu, “Ni Biage, ai ḡamituhe namigeve iau keri ḡahe.” 40Iesu raki kiro gevenu, “Iake daki iaki roma, iau negu keri ḡahare, muni o iabera to raḡira vara.”41Auka oḡo hugure ḡahi oroḡoge auki niḡahi eraḡare, auki vaḡahu ḡahi, 42roege, “Edube ia ḡainage iana so negu vani oi dibana ḡahare mai oroḡare ḡumava! Eduge iauka iai ḡoḡohu ḡahiḡa vara.43Riaḡa, vaniv a ai roḡare, ai enana ḡahatuhe iabemu ai ḡamiḡa ḡumava kiege a oriḡare, aka beta hakiha vara. 44Iaukamu ai ḡamuhe ruḡa ia ḡahigei hoekigei, mati iauka beta muni be tage ḡareḡa vara; badiva iaka Dirava deiva viare vaniva iaka uhiamia veite.45Gerege auki dubu sirivare auki koitaia hae kiege ḡaheva oiagei hakivege. 46Renu roege, “Iaukamu ro maemanu, ‘Di iagera imimi iaga vara’; eduge iakaki mi vaho ḡahe iau guragu iage kia.”47Auka vani inuhati ge auki dubu oti badi maḡe koita bauge iau roege. Dubu biavaia, aena ḡaheia, renu oḡo koita baugea iau bouge au ḡamiḡa ḡumava iaḡova; 48eduge iauka ḡumava be behube veite, edube koita iabera daḡe raḡi au badi maḡeve ihisa.
Chapter 20

1Vani bei, auka gure dubu badi maḡe koita boriti ḡahi gevege, gerege dubu biava renu aena ḡaha iabeki koita bauge ruḡa au ḡasina otinu 2renu beraḡanu, “No kirogeve, unuhu hedokehe gena a me o kima? Unuhui gena a hedo manu?”3Iesu raki kiro gevenu, “Da tage ia beragei gevara, renu iama da boriti ḡahisa: 4Ioane babatiso mane na vava seni ge au oroḡanu, se koita iau seni?”5Iauki iavaḡu bebe gaḡagei, roege, “No negu rosa, ‘Vava seni,’ auka roro vara, ‘Esemena ia riaḡa ḡahiḡa veite?’ 6Eduge no negu rosa, ‘Koita iau seni,’ koita iabera muniva no ḡahigei hoekigei gevara; badiva iauka onakime iauki roia Ioane ra peroveta koita vara.”7Gerege iauki kironu iauka dibana veite oreigenu au oroḡonu. 8Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Da tage beta ia boriti ḡahigei gevara unuhu hedokehe gena da me o kima.”9Gerege auki badigomu be koita boriti ḡahi gevege: “Ata be raki demaka ḡeḡe be kiare, auki koita be idigei iauka ni tabata ḡahisa, auka so mata nune bei nega tinabe ḡamana ioa otisa. 10Rohirohi nega miege, auki au ḡamite be besuḡi au ḡeḡe ni tabata koitava iau ḡasina au ḡeḡe makava misa; eduge ni tabata ḡaheva iabeki ḡami oiahi auki adaunaḡe ḡoiraḡanu.11Auki ḡaitana be besuḡanu; au tage iauki ḡami oiahi mati adaunaḡe besuḡanu. 12Auki mati ḡaitana abigaḡa ḡahiḡava besuḡanu, iauki ḡami daure ḡahi mi itahe kirai haki raḡanu.13Gerege ḡeḡe biava raki onaki ronu, ‘Dana otavado kisa? Daka di moe kobuḡava dana besuḡisa; iauka mena beta iaḡa be au kiki vara.’ 14Eduge negu ni tabata ḡahe iabeki iavaḡu gaga raḡi ronu, ‘Oramu kohu biava moera; noma ḡami hoekare gerege noma ḡeḡe o noni misa.’15Iauki mi ḡeḡe itahe butui haki raḡare iauki ḡami hoekanu. Eige ḡeḡe biava negu orenaki kiogeige vanu? 16Aukamu negu oroḡare ni tabata koitava ḡahigei hoeki gevare auna ḡeḡe mi koita be mohi geisa.” Ihine ḡahava iabeki onaki ronu, “Veite! beta enaki ḡoiḡo vara!”17Eduge Iesu raki era gevare ronu, “Gerege bukava maemane makava na otavado:‘Iaga ḡoḡo koitavaia besibe ḡahane munivaeramu iaga kamui berebe ḡahare muni vara’? 18Muni vire ada moruḡohare ḡahava iabera mumu raḡohira vara, mati koita be ada moruḡohare koita era mumu raḡira vara.”.” 19Negu aena gaha mati dubu biavaia iabeki dibana ḡahanu badigomu ora iauge auki roma, eige iauka ḡamiḡa ronu, eduge iauki koita iau siḡore raḡohanu. 20Eige iauki eraḡanu mati avanaḡe niḡa niḡa koita besugei, au gare dainehe iauka kamuisa, gerege iauka mi oti gavana aenava renu au hedoke derikehe.21Eige iauki beraḡi ronu, “Ni Biage, noka dibana ai gare renu ai uhuvake, renu aka koita be ga nune ḡahiḡa veitera, eduge Dirava uhuvaka garehege aki gaḡa geima. 22Kaisara taks monive no moimare se veitenu, aena vanu?”23Auka iau taratave dibana dainehe, auki kiro gevenu, 24“Moni be mi da moima. Unuhu omote renu unuhu ihena adahe?” Iauki ronu, “Kaisara ihera.”25Auki roma Kaisara aue Kaisara iama moimi, Diravaie, Dirava iama moimisa. 26Aru koitaiau vairanea au gare ehe iauka idoa gahiga veite, au gare ragadiha, iauka ga veite.27E itarahe Sadukea koita beabe au ḡaika oti; orea earoia hogera beta irimi goiragarihe; iauki berai, roia, 28Hadiba koita, Mose ni taravatu no mohigei, roma, ata be hogerai mati gobua gurami gami veite, gobua sibakava na mati mabakisa, gamikava aune havaragahigei hoḡe atavaie.29Benaini ogo nama iatiriava gura gurave, ata bauge kiege maḡi be maba kinu to auka gami veite auki hogeraganu. 30Abu gahigava mati abigaḡa ḡahiḡava iauki negu maḡi e mabakinu 31ototo iatiriaga iauki manu, to iau bougei hoḡe ragohanu iauki gami veite 32ihie maḡi tage hogeraganu. 33Uriri ḡoiraḡira negavahe maḡi ena unuhu mabarenu? Badiva iatiriaga iauki mabakinu.34Iesu ito roma, o tanobada koita iau maḡi idigeve, mati mabakiogevene 35a au orogare basileiave kara ieriri koita iaune urihi goiragohi; iauka beta hadava ragohiava, 36mati iauka beta hogerai goiragahui iauka aneru rua geregere rairaivara mati Dirava moteahi, badiva iauka toreisi-lou koitaia.37Hogeva urihi goiraga ga vara Mose kiege idi garanate uhura no boritigahigevenu rohi bauge bina ronu Aberahamo Diravave, Isako Diravave, Iakobo Diravave. 38Ena ronu auka beta hoḡe koita iau Diravave, to maguri koita iauie, badinava koita aubougei iau dainehe iauki maguriragaha.39Itorena koita beabeki roia, Hadiba koita ga riaḡa menu. 40E dainehe iauka berai goiragira veite; bina sigoragianu.41A auki beragei roma, badiva na otavado koitaia roia Keriso ra Davida moe ie? 42Davida Salamo uhura roma Rohi Bauge kiege di rohi kiege boritigahi roma daka vamaḡahe dane gurai 43ototo inai tuhea aubougei ai vase vatava iaganiva aune otigei. 44Davida avagu roma ? Rohi Bauge roia orena kikivanu, auka au moe.45Koita aubougei vagatoni auki au hadiba tuhe boritigahigei roma, 46Taravatu toreto diba koitavaia nahuava iam tohogei. Iauka urarai dabua eige getegei, iauka ioaioa, hae gabua koita iabeta maḡe gahigeisa mati dubua mati anibouva gabu maḡeva iauka gurahi. 47A iauka gobu iau iagehe ogogami gahigei: iau gurigurive gamanagahi koita taragei. Iaka damu isukate iaune so misa.

Chapter 21

1Ia e roha isi, taga koita eragevenu iau boubou monive maua uhura udagei. 2Gobu ogogami be erai, au monive kusi kusike abu uda gevenu. 3Ge auki roma, daki ia boritigahigei riaḡa, o gobu udavane iagadiva kiege iau bougei iaue here gahigevenu. 4Badiva iauka iau taga uhura tina kibe boubou mauava iauki udageve; to auka au ogogami uhura au iagane uhuḡatu au maḡurive iagane auki udavanu.5Beaberaki kiege deubu aena gavarai munimuni maḡe mate herahia iaga aena gava kinu a auki roma, 6nega ia eraḡi iagadiva aubougei va ihiehe auni roho rai; muni be muni ada aukabeta uiarihe.7Ge iauki berai roia, Hadiba koita, va orei iaga ena varai? Mai au varavare negava toavana otadoanu? 8Auki roma iai nahuave iama tohoi, iau ia taragevare sigovara badinava hutuma di ihie, oroi rosa “atava o da” mati negavara bina hugu-hugu to iau itahe iama otisa garehi. 9Tuari mati helogo-helogo hariva iane ihisa, iama siḡo raisagarehi badiva o iaga so urigatu varai, a dokonava so vairava.10Mati roma, bese be bese iaurua iaune heala-ala heheni mati basileia be basileia be ruta tuari raisa. 11Gabu nune nune au vatana laga; dove mati dai-hanai dikavana varai, siḡo iaga mati va toavaia rahova vararai.12A iaga e iabera so varaiava. Iau ia dabaimui tao iaune ia huhugahigei dubua mati vadibu iagava iaune ia dorigei siriraisa; pavapava mati gavana vaḡotoni iaune nisigei oti di ihe dainehe. 13A unu iaga e iai riagagahigeva iaganiva aune otisa.14Ai uhure hadai iai itoto gavadiva amaso urigatu anaisa, 15badiva daka roma ga mati aonega dane iamohigei, iai inaive aubougei iaune gwau-tubumui mati laoahumui iauka beta goadava.16A iaimame, neine, nanuhe, vara varatuhe, vasiruhe iau bive torei ia begaita iaune iagahigei hoekigeisa. 17Koita aubougei iaune ia inai gahigei 18to iai omote hanakava kobua bera beta daure goiarihe. 19Iai berebe dainehe iai suare na maguri visa20Tuari oreava Ierusalema aune kouvi origi ane erai, ane dibanavisa au dokone bina hugu-hugoi. 21E negahe iane Iudea iaune gurami koitava ia nimua rururai oti, mati ogo uhura iaune gurahi koitaia iaune rururai hakiragohisa, mati urada iaune gurahi koita vana ogo beta ogi vareaivarihe. 22Badinava damu kiki negavara menu; torei subuta gavadiva aubougei riagagahiga vanivara menu.23E negahe detu magia mati mara roto magia madi ihabaidia badiva huhu raho o vata aune varai mati ho bese koita ada aune kauvi. 24Beabera dove negava iaune hogeragohi, beabera iauna idigei maguri gahigei ogo nunebe ogo nunebe iaune idegei otisa. Idau bese koitaia Ierusalema duhai gurahi ototo bese nune iau negahe aune kosaisa.25Vani, bata, hisiu toana varaisa; mati tanobada besevaia huhu i soru hiroro na butudia tao eve enoga mati hurehure tage raho ḡoisa. 26Koita sorukavana hirorovisa, daravaia iaune dokorai; iau vara iaganiva sigova iaune sigorai dainehe badiva va hedokava na marere marere visa.27Iaune koita ḡamika iaune eraisa ori ada aune oroisa hedo raho ruta mati haira ruta. 28Iaḡa o iabara ḡaḡae ḡahi, urimi ramare ai omote mi iagemi, badiva iai maḡuri ḡahiḡa vera huguro gera.29Gerege auki badigomu be boriti ḡahi gevenu, “Idi o eraḡiahe mati idi o inuhati; 30koboka ḡadimi a eraganu ama dibana iaha bina hugu-huguvima. 31Aukamenu, ia gaita iaga o varavare iama eraisa, iama dibana gahisa, Dirava basileiave bina hugu-hugugoima.32Da boritigahigeima riaḡa, o uru oia iauka beta koisaia, iaga oaubougei so vararai ihie. 33Va mati tanobada iaune pukirai a di garera beta pukivarihe.34Iai nahuave iama tohoisa, tamuta mudago mati kekero gadiki mati tanobada au lalo hagui iagadiva na au uhure isuka isuka gahiga siḡo vara, ge vani ena a ragadiga gahisa, idoa hairanite. 35Badiva vani ena tanobada guragu koita iaubougei iau aune kauvisa.36Taunabunai ama gimaisa, va aubougei ama gurigurivisa, ga negu daure uhura ane magurivisa koita ḡamika vaḡotoni ane ramisa.37Huivie vahe ane Iesu au avanivi auka vani dubu aenava hadibavi a vahi aubougei auka hakivi, oliva nimua auki guramige. 38Va sobosobova iaubougei dubu aenava hebouraege, au gare ihihi.

Chapter 22

1Asie hatubua flaoana ariana, ladana lagau-hanai bina huguhu ḡoinu. 2Ge aena koita mati itorena koita iauki gamiga ḡuma iagoanu, badiva iauka aru koita iau sigore raḡoha.3E negahe satani kiege Iuda Isakariota uhube hakira abu ata boloa. 4Ge auki oti hahelaga koita mati dubu aena biavaia iaurua vahekinu, Iesu auna orena kiege mohigeisa.5Iauki bina hegiri raganu, iau gwau-hamata gahanu, moni iaune moimisa. 6Auki roma, magera auki va narivanu aru koita veite au aune Iesu mohigei.7Iau begibe veite flaoava boua vaniva, lagau-hanai mamoe gahigeige vaniva kauanu. 8Iesu raki Petero mati Iaone besugei roma oti lagau-hanai kiege inono-gadi gahisa ge none isa. 9Iau abu roea orehe nona kiege hegae-gae gahisa?10Ge auki boritigahigei roma, ogo raho va ogi sirirai, ata be hodu ehea iama eraisa au gadimare iagahe iane gadihi. 11Iane iaga bia gagahi, rosa, “hadiba ataroma dei daiutu na orenu, di ahediba rua lagau-hanai none isa?”12Auki auhe daiutu raho be ia gahino geisa vada e iravaia vaitani, ikehegena iane hegae-gahisa. 13Ge iau abu oti, au urigatu rone iagadiva behugei; lagau-hanai iauki dabara ḡaha.14Negava bina kauanu, auka au apositolo atave rua eige diho. 15Ge auki gaḡa gei, roma, daka gahara raho negu o lagau-hanai noka bourai isa, itarahe huhu dane isa. 16Badiva daka ia boritigahigeima, daka beta lagau-hanai beta igoragarihe ototo maka koriko aune gagahe-goisa Dirava basileiave17Auki kebe be mi auki magegahi roma o miahe; iau bougei iahe. 18Badiva daki ia boritigahigei; daka beta vine e ii goiragarihe ototo Dirava basileiave kauvi.19Bena flaoa atagana be mi, magegahi, bokoi mohigei, roma di ahatane monu, iai dainehe bina moimonu, onaki me iane kiege, da anaisa. 20Tamuta rai dokari, auki kebe mati mi roma o kebe ora herohe-maino isaganigane di taokehe iai dainehe aune bohuragisa.21Di bive kine koitava adakava pata ada o di isinika. 22Riagavara koita gamikava bina otitivara au rone gere-gereva, a biva kine atava madi ihabaina. 23Bena iavagu berabe bebe iau unuhu na ena kisa.24Mati iavagu hepa-pahuahu iavagu iauna unuhu na herea. 25Auki boritigahigei, roma bese nune-nune iau pavapave ia rohi gahigei mati ogo nune-nune koita iau rohi moteaha.26To iaka beta ena kikive, iai nomuaka ata baugera ata avie otisa mati hakau ata tage hesiai atava aune oti. 27Hereavana otavado tamuta gabua gorurai atava se hesiai ata? Tamuta gabua edemi gorumane atava ani? Daka iai nomuaka hesiai atava hairanite.28A iaka da dibaganigu negahe di origi gurahi tarika-tarikava koitavaia. 29Tauna-bunai di Mame au basileiave be daie bina rone gere-gereva da tage basileia be iaga ronu. 30Ge di baseleiave uhurahe di patavehe iane tamuta raisa mati inuinu raisa mati teronava iane gurahi; Isaraela iduhu utube hakira abu iani hahemaoro henidia.31Simona e Simona e da boritigahigei satani kiege iai bougei bina ia roiage vanu, aune ia tapogei uit hairanite. 32A daka iai guriguri, ia gabi dadamave beta darerevara, iai uhure aune goiraisa negahe ai ma tadikakamu ama hero gahigeisa.33Au roma rohiraho e, dana a bamoisa ototo vadibu iagava ototo hoḡe. 34A Iesu roma Petero daki a boriti gahima, kokoruku so nina veite aka nega abigaḡa da gorei, rosa daka dibana veite au.35Mati roma, daki ia besugevene negahe iaka iago veite, iaka moda veite tamaka oḡinu, iana iaga bei gena ia daburaganu? Iauki roia veite. 36Auki kiro gevenu, “Eduge ana negubutu iago aviete ama misa, se iaḡa be. Renu unuhuna eḡi veitenu, auma au ogonave haevare mati be haevisa.37Badiva da ia boriti ḡahi geima onaki ga maemi makava dai aune varaia roma, auka kara havara-havara koitava rua dahigei bouvi. Riaḡa egera dai gen aune guguru visa. 38Iauki roia Rohi Bauge e dare idi abu monu, auki roma bina gere-gerevara.39Bena auki ogi hakivanu, vaia au karave oliva nimua oti; au hadiba rua au itahe oḡinu. 40Gabu ei kauvi; auki boritigahigei roma, iama guriguri, hedibagani ia butumui tao na garina.41Auki avagu ogi gaise, muni be kiravare nagate; auki hetuitui auki guriguri vanu, 42roma Mama ai ihure geregere vare o kehere dai seni boma abia oho to beta di uravera, to ai urave hari.43Bena aneru be vava seni au kauanu goada gahiga dainehe. 44A huhu raho herea kiege uhura guguba gahanu, ge auki guriguri goada goada vanu ototo vagotoniva vata morugohonu, taḡo komuta hairanite.45Guriguriva auki urimi hahediba iau ḡaika goirai oti, iagiahe behugeve darana auki dokoane dainehe. 46Bena auki namigei, roma otavado be dainehe ia iagoha? Uriahe guriguri raiahe, hedibaganiva ese baine butumui tao na garina.47Au ga uhura, hutuma bina ginidae; Iuda, utube-hakira abu atava be auki urigatu gevenu; auki Iesu anoisa ro ogi hugahi otinu. 48A Iesu roma Iuda e, koita ḡamika anoanova amo be revaia a?49Au ḡaika rahane koitaia iauki erai otadoana varai, au beragei roma Rohi Bauge dareva dane dapa-dapa ie? 50Iau beki hahelaga ata raho au hesiai atava ihikoke vamagava dapai kokivanu. 51A Iesu roma iakoso, bena ihikoke kamoi auki bina magoinu.52Bena Iesu kiege dabai-taona otine koitavaia hahelaga koitaia mati dubu aena biavadiva mati ogo ata rahoia ga gei roma, iaka erehuta dadidadi ata be idabai taona hairanite, mai daremui mati mai karevanui ie? 53Vani aubougei dubu aena uhura no rahi bouraege, eseragohi mena beta da dabai tao gahanu to ora bina iai negavera; vadibu au hedoke negavara.54Ge iauki dabaia-tao, hahelaga ata raho au iagehe nisigami siri raḡoha. Petero tage au itahe ogi, to padate. 55Beabeki maḡu uhura vene gomoi iauki gurahi origi; Petero tage iau itahe ḡaika guramanu.56Bena hesiai magibe vene abagava auki erai; auki hohoagahi, roma ata era au bamode bera. 57To auki gore-gorevanu, roma maḡi e daka diabene veite au. 58Vanaha veite be raki erai, roma a tage iau bamode be a Petero roma ata e daka veite.59Hora be geregereva bina otinu be raki ga goada goada, roma rigavara o ata o au bamode bera badiva auka Galileia atava. 60A Petero roma ata e ai garera di uhure so baoragira veitera. Bena garehe kokorogu nivinu61Bena Rohi Bauge kiege Petero anigoi nigahi hohoagahi. E negahe Petero Rohi Bauge au are anai roma kokorogu beta so nivarehe ane da goreisa. 62Bena Petero bina ogi hakivanu nina raho vanu.63Iesu kamoane koitaia kiege gonagona ḡaha. 64Nika tage dabuave godomanu, pata berai roia a patavane koitava ro unuhu nu. 65Mati ga daure mudago iauki boritigahanu.66Va sobosobo ogo ata rohia hebou, hahelaga koitaia mati itorena koita rua ben kanisolo vaḡotoni iauki nisigi oti, roia, 67No boritigahigeve ana Keriso se? Auki roma daka ia boriti gahigeisa, to ia ihiveite; 68mati da ia beragei, to ia haere.69A negubetu oti, koita gamikava Dirava hedoke mimi vamaga hakira au gurame. 70Ge iau bougei roia ge ana Dirava moenu? Auki roma o ae roiarena. 71Iauki roia otavado dainehe habade ga no iagova? O au avagu avaḡehe roiarena no iharena.

Chapter 23

1Bena hebou koita iabougei urihi, Pilato origi nisigani oti. 2Iauki habadegahi matama, roia, o ata o no behuane, ni bese koitatuhe uhuradiva iogeima, Kaisara au tax monive moimiahe gwau-tao mati avagu au roma auka Keriso pavapava be.3Ge Pilato kiege berai, roma, ana Iudea koita iau pavapava ie? Iesu kiege ito, roma a ebina roiarena. 4Pilato kiege hahelaga koita mati aru koita boritigahigei, roma, kerere be daka behube veite o ata oi. 5To iauki ga goada-goada, roia, auka au hadiba gavehe roma Iudea aubougei bina neru raḡoha, Galileia au matamavi oriori ogoi.6Pilato kiege ga e ihi, ge auki berabei roma ona Galileia atavanu? 7Iauka dibana auka Heroda kasiva koita vera dainehe, iau besui Heroda ḡaika besui oti, badiva vani ei auka Ierusalema gera.8Heroda kiege Iesu erai, auki hegirivanu, badiva va ḡamana Iesu hariki ihige, au urave aune erai mati Iesu so toa be aune kiare ge aune eraḡare roma, 9ga mudago auki beraege to Iesu ra itoto veite. 10Hahelaga koitaia mati itorena koita ikehe rahane habade ḡahi goada goada gahanu, dabua maḡe here be au hadokilaia iauki Pilato ḡaika besui goiragohi oti.11Heroda mati au tuari koita tuhe iau tatigahi gona-gona ḡahi; dabua maḡe herea be hadokilai gai, iauki Pilato gasina besui goiragohi oti. 12E vanihe Pilato mati Heroda bina here-maino, badiva subuta iauk iabu bebe betia gahigevege.13Bena Pilato kiege hahelaga koita mati ogo rohi mati ogo koita ihirogei. 14Auki boriti gahigei, roma o ata o ia moroi iai vaḡotoni ia habade gahane gavadiva da iagonae, au kerere be behube veite.15Heroda tage ena kikivera e dainehe auka mati besui ḡoiraḡi ni origi; benaini auka hoḡe karabe auka kiki veite. 16Maḡe da gamima, mati dane vahei garimisa. 17Badinava era au karave boua negava dibura iagava gurahage atava be aune vahei garia remisa.18Ge iau bougei gariri bouragohi roia o ata ora aunagera, Baraba no mohigeve. 19Era gogai mati roroma ogo uhura havaragahane dainehe vadibu iagava kouane atava.20Pilato mati ga gei goiraganu, Iesu aune vahe gariemi, roma. 21To iau bara ragohi roia mi satauro gahae e mi satauro gahiahe. 22Va abigaḡa gahigahe auki ga mohigei roma, o ata o au daurevena otavado? Daka hoḡe badi be au behube veite. Daka bina gamigava, dane vahei negei.23To iauki baragohi uhu daure, roia satauroa iau enoge bina dagevanu. 24Ge Pilato kiege iau urave geregere gahanu auki kinu. 25Negu gogai mati roroma dainehe vadibu iagava guramige atava iauki vahei garemebenu iau imimive gere-gereva a Iesu auki mohigevenu, iau urave iaune kisa.26Iauki Iesu nisigi hakiragohanu, iauki Simona, Kurene ata be, urada seni hakivi iauki dabai tao ḡahi; satauro mi au begunihe maemi, Iesu itahe aune taboisa.27Koita hutuma au itahe ogi, mati maḡi begaita igigihe nigorai iau tutugei. 28Ge Iesu kiege rami au sivai, boriti gahigei roma, Ierusalema magivaia e, di ninave asio tai menu ia nina ḡahi geiahe mati iai gamuhu ninadiva begu nigoragohi iahe.29Badiva negava au orogare iane rosa gabani magivaia mati amukadiva so musigeige magivadivaia benu magea. 30E negahe nimu raho daure iaune gagei rosa no kuregi tao mati nimu kusika boriti gahigei no vahageve. 31Badiva idi maḡurive ona kine dainehe esemena gogotove iauna orena kisa?32Kara daure ata abu tage au ruta nisigei hakiragohi iaune satauro gahigei bouraisa.33Gabu bei iauki kauragohanu, ihivara omo kouka; ikehe iauki satauro gahanu nega kara daure koita iau gaita, be vamaḡahe be vagahe iauki satauro gahigevenu. 34Ge Iesu raki guriguri vanu, roma, dimame ona kiare karava iauka dibana veitera, damua ama mohigeisa garemi. Au dabuave harivi mariva kobua kobua gahune idiganu.35Ogo koitiaia rahi, garu ragohi, mati ogo rohia iaberaki tatigevenu, roia auka nune koita maguri gahigeima mena Dirava ie Keriso, au abi hidive koitaiva, auka avagu au maguri gahanu.36Tuari koita ia be raki iamuia ḡahi, ogi hugahi vine e ageve susutemi iagemi, roia, 37aka Iudea iau pava-pavave roma, menu gen avagu beta a maguri-gahima. 38Reva reva be tage torei au vairada kabai, roea, IUDEA39Ge au ruta satauro gahigeve bouragane koitava be raki gona-gona ḡahi roma, aka beta Keriso ie? Avagu a maguri ḡaha, nogaita no maguri gahigeva. 40A bamodoa kiege namigi roma, Dirava sigore ana sigoima ie? Atabe hoḡe raira au hairanite. 41Iaga kobua be, ni abu noka hoḡe ragohi ni kara daure damua, a ata ora kerere veite.42Ge auki roma, Iesue ai basileiave miarehe neguahe ama da anaisa. 43Iesu roma daka a boritigahi reagahima, negu vani oi nagoreha paradaiso none kau raisa.44Una na dina tubua: Bena un amo ela dina gelona una tano idoinai vada e dibura. 45Dina e govaia ahu mati dubu aena sese ahuna momukahe darigohi baoraganu.46Ge Iesu to barai, roma di Mame di suare ra ai adahe daki maemima, enaki roiami, bina hogeraganu. 47Tuari biavaraki negu kara e erai, auki Dirava moteahanu, roma ata ora kara ieriri koitavara.48Garu koita mudago enaki varavane iaganiva erai, iauki iau dokane patai, mati ogo goiragoha. 49Au bamode mati Galileia seni gavavane maḡi vadivaia gaise rahi garu raḡoha.50Kanisolo ata be ihiva Iosepa, ata maḡe mati avani ieriri ata imigi. 51Auka kanisolo iau henega-vehe mati iau avanive auka sirisi veite. Auka Iudea ogo be ihiva Arimatea, atava au tage Dirava au basileia auki narivima.52Ge auki oti, Pilato ḡaika, Iesu ahata-make auki imiga. 53Ge auki mi uguhi dabua berebe godomi, muni garoda rohone garodo uhura maemanu. Garedo era isage; uhurahe koita so abate mite veite.54Regure vaniva menu; vani aena bina hugu ḡoi. 55Bena Galileia seni gavavane magivaia iau itahe otinu, garodo eraḡa, mati ahata-maka ikehe abatemenu tage eraganu. 56Goirago otinu muraka gutikate mati dahuia gadikiva idiḡi inono-gadi gahigei a vani aena iau vage mia, taravatu dainehe.

Chapter 24

1Pura vani ḡanaiva, va ra tahi oroḡoge, iauki iau muraka ḡutikate ididita midava otinu. 2Iauki oti midava udua bakuane muniva eraḡege be raki mi ḡeahu kurei maemanu, 3eduge iauka oti siri raganu, iauka Iesu ahata make behube veitera.4Edube iauka dauraḡohi rahege uhura ge ata abu geraki ogona kae abaga kiogei iau ḡaika rahanu. 5Negu maḡi e iaberaki siḡo raḡohime iauki vata ḡoru raḡohi niḡahi, eduge ata iaberaki kiro gevenu, “Otavado dainehe ia gure maḡuri koita hoḡe iau vaḡa iaḡoa? Auka oigera veitera, aukamu urimanu.6Iana au Galileia ia boriti ḡahi gevene gava anava, 7renu Koita Ḡamika vara daure koita iaberaki miare iauna satauro ḡahisa, edube vani abigaḡa ḡahiḡahe auna urimi ḡoiraḡisa.”8Gerege iauki au gare anavanu, 9renu iauki midava ḡarehi ḡoiraḡohime iauki gava iau ḡamituhe utube hakira kobabe mati iau soukuhe ruḡa boriti ḡahi gevenu. 10Negu maḡiva iabera Maria Magedala, Ioana, mati Maria Iakobo neine, mati iau maḡi soukuhe ia iauki badiva apostolo boriti ḡahi gevege.11Eduge apostolo iau anavare maḡi o iabera ga maka veite raḡa, renu iauki riaḡa ḡahigeige veitera. 12Eduge Petero raki urimi rurui midava otinu; auki ḡorumare uhurahe niḡahege iau ḡodomane ogona eḡu eraḡanu; gerege auki ḡoiraḡi oḡo otinu, ananavi otavado vana au eraḡanu.13Vani eige iauki iau abu oḡi oḡo ḡamika be ihivara Emausa otinu, au ḡamana urimi Ierusalema gera maila iatiriḡa gera. 14Gumaga iauki negu varavane ianiva bebe boritigahigeve.15Iau gaḡa uhura, Iesu iau ḡaika ogi hugugei oti bamogei. 16A iau niera baoragira veite; iaka dibana veite au.17Auki roma, iana otavado gumaga gava bebe boriti gahigeva? Ge iauki iau abu rahi, iau bagotone berebe ḡahi. 18Ge iau be ihiva ra Kilope, auki gagahi roma, aka Ierusalema a guragu edeaviege dainehe negu varavane ana dibana veitenu ie.19Auki roma otavado iaga? Iauki roia Iesu Nasareta ata harike; auka peroveta atavara, Dirava vaḡotoni mati koitaiau bougei vagatoni au avanive mati au gare gaita hedokatea. 20A aena koita mati ogo rohia iauki revaia hoekanu mati satauro gahanu.21A ni ananavera auka Isaraela iau maguri gahigeige atava. Vani abigaḡa ga bina otinu iage ea vararaganu.22Negu betu ni maginuhe beaberaki bina no boriti-gahigevenu iaukamu va sobosobo rerehava otinu. 23To ahata makavara iauka behube veite. Ge iauki goiragohi orogonu, roia, aneru beabera iauki eragevenu, mati aneru iaberaki boritigahigei aukamu bina urimi goiraganu. 24Iau bamoduhe be gaita rereha oti maḡi iau gare gere-gereva iauki behuanu, to auka iauka erara veitera.25Ge auki namigei, roma, kava koitaia uhu duhu koitaia Peroveta koitaia iau gare iana mi riaḡa gahiga veitenu. 26Beta maorove, a Keriso huhu enaki aune isa mati haira auna misa? 27Mose mati peroveta koita iau bukavehe o hariva torevane gavadiva aubougei makadiva iauki hadiba-gahigevenu.28Iau otare ogoa goregahanu, roia, no uia badiva ora bina vahigata ḡoinu, vani ramu bina uguhima. Ge auki iaurua iaga gadimanu. 29Eduge iauki ḡa berebe ḡahi, roege, “Oi no ruḡa gurama, vani ramu uguhi otima tutube viege va ramu hiriḡoima.”30Iau abigaḡa tamuta gabua ḡoruhi, ge auki parao (atagana) be mi, magegahi, bokoi abu ruḡa mohigeve. 31Iau nie raki bao ragohanu, iauki au toaḡe kinu; edube auki iau vaḡotoni veite ḡoinu. 32Iauki iau abu bebe gagei, roea, gumaga au no gaḡa gevene, mati buka aena maka no hadibagahigei negahe ni uhure hedokate ani?33Ge iau urihi, Ierusalema goiragohi otinu, utube-hakira kobua be iau bamoduhe hebou raegei behugenu. 34Iauki iauabu boriti-gahigei, roia riagavara Rohi Bauge bina urimanu, mati Simeona au auki gagahe ḡoinu. 35Iau abu kiege gumaga varavane iaganivaia boritigahigevenu, mati paroa (atagana) bokoboa uhuradiva bao ragohane gava gaita.36Iau ga uhura, Iesu iau nomuaka rami roma, maino iai uie. 37Iau soruke hiroro ragohanu, mati siḡo raki idigevenu iau anana-vera roia sua be.38To auki roma otavado dainehe iai soruke hiroro vima, otavado dainehe ia dara-dara raḡoha? 39Di ade mati di vase oroi eraiahe. Ora dakaki da kamoiahe, iane bina dibanaraisa, badiva suara misika veite mati ita veite, negu ia da eraḡare geregereva. 40Ena roiami mati au ade mati au vase auki gahonegeve.41To iau hegirive mati iau ragadiga dainehe iau so ena daradara ragoma ge auki beragei roma, iaie tine bena enu se? 42Iauki karava tinabe, iau gabuane iaganiva iauki moimonu. 43Ge auki bina manu, iau vaḡotoni inu.44Au boriti gahigei, roma, no gurahige negavahe da ia boritigahigevene Mose mati peroveta koita iau bukavehe mati Salamo va di harike torevane gavadiva iaubouge bina riaḡa ḡoinu.45Ge auki buka aena makava au hadiba gahigevenu, ototo uhuradiva baoragohanu. 46Mati auki boritigahigei, roma, onaki me auki torei roia, Keriso enaki huhu enaki aune isa mati vani abigaḡa gahigahe hoḡe uhura aune urimi goiraisa. 47Au ihie helalo-kerehai mati dika igwau-taudia haroro ḡahi igani-igani, Ierusalema iaune matama ḡahi ototo tanobada beseva iaubougei iaune harorogahi mohigei.48Iaka iago riagahigeige koitavaia. 49A dakena dimame au gwau-hamata iagane dane besuisa, iai ada aune kau visa; aukamenu iaka Ierusalema iane gaurahi ototo auhu uguhi hedo iane misa.50Auki nisigei hakivanu, ototo Betani vina hugu-hugoinu, auki ade susutemi iagemi, magegahigevenu. 51Au maḡeve uhura, auka iau augami oho au iagemi ḡadimi vava52Iauki toma heniadiho hegiri rua Ierusalema otinu. 53Dubu aena goira-goira gahanu, vani aubougei Dirava moteaege

John

Chapter 1

1Mata o so horiho veite Ga ramu subuta ge auki uiege, mati Ga eramu Dirava ḡorehege auki uiege, renu Ga eramu Dirava ra. 2Ga oramu ḡanai Dirava ḡorehege auki uiege. 3Iaḡa inuhati ge ramu au seni ge iauki hori raḡanu, renu iaḡa bera horiho kava veite, edube au seni ge iauki hori raḡanu.4Auka maḡuri umuka vara, mati au maḡurive ramu koita iau bouge iau abagera. 5Abaga ora vadibu uhura ge auki abaga ḡoima, mati vadibu vara beta ḡodo ḡahiḡa vara.6Ata bera Dirava raki besuḡanu au ihera Ioane. 7Au besuḡi oroḡane ra auka abaga riaḡa ḡahisa, gerege koita iau bouge gera ihare mati riaḡa ḡahisa. 8Auka beta abaga eraki, eduge auka abaga e riaḡa ḡahiḡava auki oroḡanu.9Ora abaga riaḡa vara, koita iau bouḡi abaga ḡahigei gevara, e raki vata ada oi oroḡima.10Ga ora vata ketane oige auki uiege, mati au seni ge vata ketane o raki horivanu, eduge vata o ḡahava iabara au dibane veitera. 11Auki ḡoiraḡi au koitatuhe iau oroḡanu, eduge au koitatuhe iabaraki besibe ḡahege.12Eduge oḡoreana iau bouge riaḡa ḡahanu, au ihe riaḡa ḡahanu, auki hedo mohi gevenu iauka Dirava ḡamuhe ḡahisa, 13orenaki gena au o roḡonu, beta ahata maka se ahata maka augera, eduge Dirava au gera.14Gerege Ga eraki oroḡime auki ahata maka ḡoiare renu koita iau vaḡotoni uiege, gerege nokamu au maḡeve eraḡanu, maḡe eramu au Mame raki au Moe kobuḡava riaḡa ḡahi renu maḡe ḡahi moimanu. 15(Ioane raki koita gavi barai roege, “Oramu da gavi roege koita vara, Di itahe oroḡare koita vara di variada koita vara, badivara daka so veite auka subuta ge auki horivanu. ”)16Au maḡeve uhuḡatu ge auki ni bouge adahe adahe no mohi gevenu. 17Mose raki Dirava Aenave mi no mohi gevenu, maka maḡeva mati riaḡava ra Iesu Keriso raki mi oroḡanu. 18Bera Dirava erara veitera. Ora Dirava au Moe kobuḡava unuhuna au Mame sorukehe uiare, eraki mi noi ḡaḡae kinu.19Iudea baugeva iaberaki aena ḡaha mati Ierusalema seni Levi ḡaha be besugei Ioane ḡasina iauka beraḡisa, “Ana unuhunu?” 20Ioane raki ga riaḡa kirogevenu, “Daka beta Keriso ra.” 21Gerege iauki beraḡanu, “Gerege ana unuhunu? Ana Elia se?” Auki ronu, “Veitera daka beta aukaki.” “Ana Peroveta koita vanu?” Auki kiro gevenu, “Veitera.”22Gerege iauki mati beraḡanu, “Erege ana bina unuhunu? Ama ga be roege noka mi oti no besu gevene ḡahava vasiba ḡahigei gevara. No kirogeve ana unuhunu?” 23Auki ronu, “Daka koita be mata ḡaḡaeva gure toma, au enoḡe ra, Rohi Bauge ḡumaḡe ki maḡe ḡahi iahe, ”Isaia peroveta koita eraki ronu.24Iauka negu Faresia ḡahava iaberaki besugei otinu. 25Iauki beraḡanu, “Gerege otavado dainehe ge a babatiso me kima, aka roma aka beta Keriso, se Elia, se peroveta koita?”26Iauka negu Faresia ḡahava iaberaki besugei otinu. 27Iauki beraḡanu, “Gerege otavado dainehe ge a babatiso me kima, aka roma aka beta 28Keriso, se Elia, se peroveta koita?”29Va tahege Ioane raki Iesu eraḡege auki oḡi au ḡasina otare renu kironu, “Eraḡa! Oramu Mamoe Ḡamika auge Dirava raki vata o daureva keto gevenu! 30Oramu da roege koitava aukamu onu, Di itahe oroḡare koita vara di vari adahe gera badivara daka so horiho veite auki uriḡoi horivanu. 31Da davaḡu tage au dibane veitera; eige daki oroḡime daki eiava babatiso viege, badiva auka Isaraela ḡaha iau ḡaḡae ḡoisa.”32Gerege Ioane raki ḡaḡae kiro gevenu, “Daka niḡahege Horu Aenava raki vava seni uḡuhime erehuta uguha naḡate auki oroḡi au ada guramanu. 33Daka au dibane veite, eduge da besuḡi daka eiava babatiso visa aukaki daki ronu, Ana negu Horu Aena eraḡane au uguhi oroḡi atabe ada guramane eramu da rone koitava aukena Horu Aenava babatiso visa. 34Renu dakamu davaḡu eraḡanu eige daki ḡaḡae roma, oramu Dirava Moera.”35Va tahege Ioane raki ḡaitana Iesu ḡamituhe abu ruḡa ramirame, 36iauki Iesu eraḡege auki oḡi oroḡime auki ronu, Eraḡiahe, oramu Dirava Mamoe ḡamika aukamu enu!”37Au ḡamituhe abu ruḡa ge raki au ga vane ihare, iauki Iesu itahe otinu. 38Iesu raki aniḡoi era gevege iauki au itahe oroḡoge, auki bera gevenu, “Iana otavado ia iaḡova?” Iauki kironu, “Rabi” (Ga o makava ramu 'di Biage'), “ana oreigena a guramima?” 39Auki kiro gevenu, “Orogi eraḡiahe.” Vani iaḡa ababu naḡate iauki Iesu ruta oti au uiare gabuva eraḡi, renu iauki vahiḡeta ei au ruta gurahege.40Iau abu Ioane gare ihare Iesu itahe otine koitava be ramu Simona Petero ḡoḡe, Anderea. 41Anderea raki oti au nane Simona ḡanai behuḡare kironu, “Nokamu Mesia behuḡanu” (Mesia makava ramu “Keriso”). 42Gerege Anderea raki Simona nisiḡami Iesu ḡasina otinu, Iesu raki eraḡare kironu, “Ai ihera Simona, aka Ioane moe, eduge negubutu ai ihe ra Kepa iauna rosa” (“Kepa makava ramu “Petero”.)43Va tahege Iesu raki Galileia otito ratava vanu. Auki Filipo behuḡare kironu, “Di itahe oroḡo.” 44Filipo ra Betesaida atavara, Anderea mati Petero iau oḡo koitave ra. 45Filipo raki Nataniela behuḡi kironu, “Nokamu Mose aenave mati Peroveta ḡahaia ga ro maemane koitava nokamu behuḡanu. Auka Iesu ra, auka Iosepa Nasareta ata e moera.”46Nataniela raki kironu, “Nasareta seni iaḡa maḡe bena ororo vanu?” Filipo raki kironu, “Oroḡi eraḡa.” 47Iesu raki Nataniela au ḡasina oroḡege auki eraḡare au gare vi ronu, “Oramu Isaraela koita riaḡa vara, auka avaunaḡe bera au veitera.” 48Nataniela raki beraḡanu, “Orenaki gena a di dibane ḡoinu?” Iesu raki ronu, “Daka idi derikahu ge daki a eraḡanu ihiege Filipo raki a ihiromonu.”49Nataniela raki ronu, “Di Biage, aka Dirava Moera! renu aka Isaraela Rohivara.” 50Iesu raki kironu, “Ana dakena a da riaḡa ḡahima, badiva da rone daka idi derikahu a eraḡane dainehe? Aka negu iaḡa bauge be eragei gevara ora aviera.” 51Auki vasiba ḡahi ronu, “Riaḡa vara daki aki roma, iaka negu va bao raḡare eraḡege Dirava aneruve iabera negu ḡadihi otare mati uguraḡi oroḡi Koita Ḡamika ada.”

Chapter 2

1Vani abigaḡa ḡahiḡahe iauki headava rigi be kinu Galileia uhura oḡo be Kana, renu Iesu neine tage ramu eigera. 2Iesu mati au ḡamituhe ruḡa ḡaitage iauki headava ei ihiro gevene3Gerege Iesu raki au neine kironu, “Neina, nona otavado be kisa dainehe gena a daki roma? 4Di vanive ra so mimi veitera.” 5Eduge au neine raki besubesu ḡaha kiro gevenu, “Au ia kiro gevare eḡu kisa.”6Iuda ḡaha iabera iau aenave dainehe iauki eia hodu agorokiva makava kiogei ḡosiḡanu iauka eagu iau reḡugeisa, renu hodu be ramu erehuta utu-abu se utu-abigaḡa naḡate auki kamuima. 7Iesu raki besubesu ḡaha kirogevenu, “Hodu avie o eiava makava kisa.” Gerege iauki makava tobo ḡahi gevenu. 8Auki kirogevenu, “Negubutu eia tinabe maḡare mi oti me o biava moimiahe.” Gerege iauki au rone kinu.9Gerege iau biage raki eia e tohoḡane ramu ḡadiki riaḡa vara, renu auka dibana veite orehe seni gena ḡadiki o oroḡanu (edube eia maḡane ḡahava iabara dibana), gerege iau biage raki headava atava ihiromare 10renu auki kironu, “Koita inuhati geramu uriḡahi ge iauki ḡadiki maḡe o mohi gevenu, gerege iaukamu damuna aviete ora iauki raho ḡahi inu. Edube iaka ḡadiki maḡe ona kamui ate netu-netua mi haki raḡanu.”11Iesu onaki kine, o ramu au ḡanai me ketake auki kinu Kana oḡova Galileia kasihe, renu eige auki au maḡeve raki ḡaḡae ḡoinu; mati au ḡamituhe iaberaki riaḡa ḡahanu.12Iaḡa o iau itaharahe, Iesu raki au neine, au ḡoḡuhea, mati au ḡamituhe ruḡa Kaperanamu otinu, eige iauki vani rorebe gurahanu.13Iudea ḡaha iau rigi bauge vaniva hugure ḡoiege uhura Iesu raki Ierusalema otinu. 14Auki dubu uhura koita era gevege iauki gure hae kiege boromakau, mamoe mati uguha, renu muni tahaka senisi ḡaha ḡainage auki era gevenu iau guragu patahe gurahanu.15Auki hodi-hodi ḡote be miare auki dubu hae kiege koitava inuhati oiagei hakivanu, iau mamoeve mati boromakau ruḡa. Auki muni tahaka senisi pata sivagei ḡosigei mati iau muni tahake ḡainage ḡeahu petagei. 16Auki uguha hae kiege ḡahava boriti ḡahi gevenu, “Iaḡa oi idigei haki raḡiahe! Di Mame iage ra beta iai hae kiki iaga vera.17Gerege au ḡamituhe iaberaki buka aena maemane anavanu, “Da ai iage ḡahara viare ramu erehuta vene raḡare naḡatera auki di uhurehe raḡima. 18Gerege Iudea baugeva iaberaki Iesu beraḡanu, “Ama no ḡaḡiro geisa ana unuhui gena a hedo mi a onaki ḡuma o kima?” 19Iesu raki kiro gevenu, “Ia dubu o seboḡare, daka vani abigaḡa uhura ge dana ki ḡoiraḡisa.20Gerege au ḡamituhe iaberaki buka aena maemane anavanu, “Da ai iage ḡahara viare ramu erehuta vene raḡare naḡatera auki di uhurehe raḡima. 21Iesu raki kiro gevenu, “Ia dubu o seboḡare, daka vani abigaḡa uhura ge dana ki ḡoiraḡisa. 22Gerege Iudea bauge iaberaki kironu, “Dubu oramu taua ramu utu-ababu hakira agorokiva uhura ge iauki kinu, a aka vani abigaḡa uhura ana ki ḡoiraḡisa?”23Iesu so Ierusalema iau Rigi bauge vaniva meva uhura, koita dadaḡava raki au ihe motea ḡahi badiva iauka erara veite me ketake au kiege iauka era gevege. 24Eduge Iesu tage dibana eige auka riaḡa ḡahigeige veite, badiva auka iau uhure inuhati dibana 25renu koita bera beta be gare kiroro vara; au avaḡu tage subuta ge auki koita inuhati iau uhure dibanara.

Chapter 3

1Ata be ihivara Nikodemo auka Faresia koita vara mati Iudea ḡaha iau ata baugeve bera. 2Auki vahi bei Iesu ḡasina otare ga ḡahi kironu, “Di Biage, noka dibana aka Dirava raki a besuḡanu; koita bera mati beta a kiare meva riaḡahe kiogei gevara, au Dirava ruta ḡoiege auna kisa.”3Iesu raki kironu, “Riaḡa vara, daki a boriti ḡahima, koita be varai ḡoiraḡira veite ḡoiare auka beta Dirava Basileiave erara vara. 4Nikodemo raki beraḡanu, “Koita ketane be na orenaki au neine vaḡatanehe sirivi ḡoiraḡare mati nega abu ḡahiḡava varai ḡoiraḡira vanu?5Iesu raki kironu , “Riaḡa vara daki a boriti ḡahima, koita be eia mati Horu Aenava varava veite ḡoiare auka beta Dirava Basileiave sirisi vara. 6Unuhuna ahata makava varavare era ahata maka iera, unuhuna Horu Aenava varavare era Horu iera.7A negu ḡaḡu raḡime da negu aki rosa, Ama varai ḡoiraḡisa. 8Nono ḡugui oroḡare mati otare akamu mamina kima, eduge au oroḡare mati otare aka dibana veitera. Gerege o ramu oḡoreana Horu Aenava vara raḡare iabera.”9Nikodemo raki beraḡanu, “Iaḡa o makava iana orena kikivenu?” 10Iesu raki kironu, “Akamu Isaraela uhura koita bauge bera, eduge akamu iaḡa o iau ai uhure ramu so bao raḡira veitera? 11“Riaḡa vara, daki a boriti ḡahima, noka no dibana ḡahare iaḡaniva noki gava raḡa, mati no era gevene era noki ia boriti ḡahigeva. Edube iaka ni gare riaḡa ḡahiḡa veitera.12Aka da vata ketane o ahata maka iaḡaniva gava kiare akamu beta riaḡa ḡahima, gerege da va iaḡa gava viare ana orenaki da riaḡa ḡahiḡa vanu? 13Bera so vava ḡadiḡa veitera edube vava seni uguhane eḡu, Koita Ḡamika avaḡu gera.14Mati Mose mata ḡaḡaeva inuhu piuvi iagemane naḡate, Koita Ḡamika tage enaki ḡuma eige iauna iagemisa, 15eige ana unuhuna a riaḡa ḡahima aka maḡuri behi-behive mimi vara.16“ Dirava mageve au koitatuhe yau ada dainehege auki au Moe kobuga matava besui oroganu, unuhuna riaga gahima auka beta Hoge ragiravara eduge auka maguri behi behive mimivara. 17“Riaḡa, Dirava au moe besuḡi vata ada oroḡane ra beta ḡahava daure ḡahigei gevara, edube auge iauna maḡuri raḡisa. 18Dirava ra beta koita be daure ḡahiḡa vara oḡoreana au Moe kobuḡava riaḡa ḡahare: edube Dirava ra iau daure damune mohigei gevara oḡoreana au Moe kobuḡava riaḡa ḡahiḡa veitenu.19Eige daure ḡuma damuna ramu onaki kikive: abaga ramu vata ada oroḡanu, eduge koita iabara vadibu iauki ḡahara raḡa beta abaga, badivara iau ḡumaḡe iabera maḡe veitera. 20Unuhuna ḡuma daure kiare renu abaga besibe ḡahima, mati abagahu ororo veite, badiva iau ḡuma daureve negu ḡaḡae ḡahime. 21Eduge oḡoreana ḡuma riaḡa kiare iaberamu abagahu oroḡa, eige iau Dirava ḡuma maḡeve kine iauma abagahu eraḡisa.”22O itaharahe Iesu mati au ḡamituhe ruḡa ge Iudea matahe otinu; eige iauki vani rorebe uiare babatiso me kiege. 23Ioane tage babatiso Aenonu matahe kiege Salima ḡaika badiva eigera tinavai ketake eigera koita dadaḡa iabera oti iauki babatiso ḡahi gevege. 24(Nega mane iaukamu Ioane ramu so vadibu iagava veitera.)25Nega oige Ioane ḡamituhea mati Iudea be ruḡa ge raki enana raḡi iauna orenaki daure ḡuma ketogeisa. 26Iauki Ioane ḡasina otare kironu, “Ni Biage, atabe a ruta Ioridana kasihe otine, aki au gare viege, aukamu oige auki koita babatiso ḡahi geima, renu koita dadaḡava ramu au ḡasina ge iauki ota.”27Ioane raki ronu, Koita bera beta iaḡa be mimi kava vivi vara, eduge Dirava au seni vava oroḡare era auna misa. 28Iakamu di gare riaḡa ḡahiḡave iabera da roege, daka beta Keriso ra, eduge daka au uriḡatu ge Dirava raki da besuḡanu.29Ata be maḡi be mi au mabare kiare, mati ata e vasire ramu rami au ominue roiare gava ihi heḡiri vima. Eige, di heḡirive augera raho ketakera. 30Auma raho ketake ḡoisa, edube daka avie ḡoisa.31Vava seni oroḡane koitava ramu iaḡa iau bouge iau variada gera. A vata ada oi oroḡane koitava ra vata o iera renu auka ahata maka gava auki vima. Vava seni oroḡane koitava ra iaḡa inuhati iau variada gera. 32Auka au era gevene mati ihi gevene gava iabera auki vima, eduge koita bera au gare ihi riaḡa ḡahiḡa veite. 33A unuhuna au gare mare mati taua kima, roma, Dirava ramu riaḡa vara.34Dirava besuḡi oroḡane koitava ramu Dirava gare auki roma, badiva au Horuve moimare era avie veitera. 35Dirava au Moe au sorukehe eige auki iaḡa iau bouḡi au ada uhura maemanu. 36Unuhuna Dirava Moe riaḡa ḡahima auka maḡuri behi-behive mimi vara; unuhuna au Moe riaḡa ḡahiḡa veite auka beta maḡuri riaḡa erara vara, eduge auka Dirava hore uhura ge auna guramisa.

Chapter 4

1Iesu mati Samaria maḡi be1 Faresia ḡaha iaberaki ihinu, “Iesu ramu koita dadaḡava raki au itahe oḡia mati babatiso ḡahigeima; eduge Ioane iera avie,” 2eigera era beta Iesu raki babatiso meva kiege eduge au ḡamituhe iaberaki babatiso, 3auki Iudea ḡaremi ḡoiraḡi Galileia otinu.4Eduge auka Samaria ḡumava ge auna otisa. 5Gerege auki Samaria oḡo be Sika hakivanu, mata tinabe Iakobo raki subuta mi au moe Iosepa moimane ḡaika gera.6Iakobo eia abave tage ramu eigera, renu Iesu tage oḡiḡi ḡamana vane gerege au auki eia aba ḡaika gurami vaḡa roege. Vani ramu ḡadimi omo ada naḡate uhura gera. 7Samaria maḡi be raki eia maḡima oroḡonu, gerege Iesu raki imiḡanu, “Ana beta eia tinabe da moimo vanu.” 8(Auka avaḡu guraguve, au ḡamituhe iabera oḡo ge iauki demaka iaḡoia otinu.)9Samaria maḡi eraki kironu, “Orena kikivenu aka Iudea koita, daka Samaria maḡi vara, aka dai eia roma?” (Iudea ḡaha mati Samaria ḡaha iabera vasi maḡe veite badiva iau aena nune nune iau dainehe.) 10Iesu raki kironu, “Ana so Dirava maḡeve dibana ḡoiare, renu aka dibana veite unuhuna aki roma, ‘Eia tinabe da moima.’ A dibana ḡoinube aka imiḡege auka maḡuri eia mi a moimanu.”11Maḡi eraki kironu, “Ata Bauge, aka eia tuvi ḡadiḡa iaḡa veitera, renu aba tage dobukera. Ana orei maḡuri eia mimi vanu? 12Oramu ni iahuve Iakobo raki eia aba o no mohi gevenu, gerege noki au ḡamuhea, mati iau ada vasiva iaḡaniva ia oige noki eia mi iege, a anavare aka Iakobo soiḡisa?”13Iesu raki kironu, “Oḡorea iana oi eia inu iaka ḡaitana eia hoḡe raḡira vara, 14eduge ana unuhuna da eia moimare iare, auka beta ḡaitana eia hoḡe vivi vara. Da moimare eiava ramu eia ai uhurehe ḡutuare naḡate auna ḡutui oti maḡuri behi behive misa.”15Maḡi e raki kironu, “Ata Bauge, ana beta a eia roiare tinabe mi da moima, da negu ḡaitana eia hoḡe vime se ḡoiraḡi oi eia maḡime. 16Iesu raki maḡi e kironu, “Oti ai mobore ihiromare, renu iama ḡoiraḡohi oroḡisa.”17Maḡi eraki kironu, “Daka mobo veitera.” Iesu raki kironu, “Aka riaḡa vara aki roma, ‘aka mobo veitera’; 18aka ata adakasiva ge aki mobo kiogevenu, renu a negubutu au ruta uiare atava ra beta ai mobo riaḡa vara. Aka ga riaḡa vara aki da boriti ḡahanu!”19Maḡi eraki kironu, “Ata Bauge, dakamu a eraḡege akamu peroveta koita vara. 20Ni iahuve iaberamu nimu oige iauki Dirava imiḡege, eduge aka roma koita iabera Ierusalema oti eige iauna Dirava imiḡisa.21Iesu raki kironu, “Ama da riaḡa ḡahisa, vahiḡu vata iaka beta negu nimu oi se Ierusalema oti Dirava imimi vara. 22Iaka dibana veite unuhuna ia imiḡa; noka dibana unuhuna no imiḡa, badiva Iudea ḡaha iauge maḡuriva raki ḡaḡae ḡoinu.23Eduge vaniva ramu oroḡima, mati aukamu oroḡanu, eige imimi raḡare ḡahava iana ni Mama horu aena mati ḡuma riaḡava imiḡisa, badiva ni Mame ramu enaki e iabera auki ḡahara vima. 24Dirava ra horu, renu oḡore imiḡa iama aena mati ḡuma riaḡava kisa.25Maḡi eraki kironu, “Daka dibana Keriso ra ororo vara,” Au oroḡege, aukamu negu iaḡa inuhati no boriti ḡahigei gevara.” 26Iesu raki kironu, “Eramu dakaki, dakamu o a ruta ga vima.”27Gerege ḡamana veite au ḡamituhe iaberaki ḡoiraḡohanu. Iauki ḡaḡu raḡohi auka maḡi be ruta ge auki gavege, eduge bera maḡi e berabe veite, “Ana otavado a uraima?” se, “Esemena a gure maḡi e ga ḡahima?”28Gerege ḡamana veite au ḡamituhe iaberaki ḡoiraḡohanu. Iauki ḡaḡu raḡohi auka maḡi be ruta ge auki gavege, eduge bera maḡi e berabe veite, 29“Ana otavado a uraima?” 30se, “Esemena a gure maḡi e ga ḡahima?”31Nega tina e uhura au ḡamituhe iaberaki imiḡi kiroege, “Ni Biage, aki so demaka tinabe isa.” 32Eduge auki kiro gevenu, “Daka tamuta demakate ra era iaka dibana veitera.” 33Gerege au ḡamituhe iaberaki bebe beragei, “Ona koita bena auni demaka be mi oroḡege au inu?”34Iesu raki kirogevenu, “Di demake ra Dirava da besuḡi rone meva dana kiogeisa renu dana kiogei ate netu-netua tisa. 35Ana beta gavi roro vanu, ‘bata ababu itaharahe gerege nona taboro raḡisa. Eduge, akera daki a boriti ḡahima, aso niḡaha, renu ana eraḡima ḡeḡe makava ramu badi raḡanu. 36Taboro kiare koitava ramu au damune mima, mati bougei ihie maḡuri oroḡare eni, eige beḡi beḡi viare mati me ḡahare koitava iaberamu heḡiri kobuḡe raḡira vara.37Ga ḡereḡereva rone ra riaḡa vara, ‘Bera beḡi beḡi visa mati bera me ḡahisa.’ 38Da a besuḡane aka beta oti be iau korahi raḡi me ḡahisa. Iaka be ia korahi raḡi, renu iaki iau meve maka maḡeva uhura siri raḡanu.”39Samaria oḡo ḡaha dadaḡa iaberaki Iesu riaḡa ḡahanu badiva auki negu maḡi e badine kironu, “Auka da kiogevege ḡumava inuhati ge auki da boriti ḡahanu.” 40Eige iauki Iesu ḡasina otare iauki imiḡanu, auna beta so iau ruḡa guramisa. Gerege auki ei vani abu iau ruḡa guramanu.41Koita dadagava raki riaḡa ḡahi badiva au gare dainehe. 42Iauki maḡi e kironu, “Ora beta a no kiro gevene noka riaḡa ḡahisa, edube no ḡaitage nokamu novaḡu au gare ihinu, eige noki riaḡa ḡaha oramu vata o ḡahava maḡuri ḡahiḡa koita vara.”43Vani abu ei gurami itaharahe auki ḡoiraḡi Galileia otinu. 44(Iesu tage ramu avaḡu gavi ronu, peroveta ḡaha iabera iauka matau ḡahi geige veite iau mata riaḡahe). 45Iesu raki Galileia hakivi, koita iaberaki maḡe ḡahi, badiva iau ḡaitage Ierusalema oti eraḡanu au iau rigi baugeve uhura kine meva iaukamu inuhati eragevenu.46Iesu ata bauge be moe maḡe ḡahane46 Gerege Iesu raki ḡaitana ḡoiraḡi Kana oḡo otinu Galileia uhura eige auki eia mi ḡadiki kinu oḡova. Ata bauge be tage ei gera au moe tage komata vi auki Kaperanamu ḡaremare oroḡanu. 47Au ihine Iesu ra Iudea seni ge auki Galileia oroḡanu, auki urimi Iesu ḡasina otime auki imiḡanu auka oroḡi au moe komata vi iaḡiaḡe maḡe ḡahisa, badiva au moe komatave ramu isuke ḡoinu.48Gerege Iesu raki kironu, “Iana toa nune nune mati ḡuma nune nune eragevare iaka beta riaḡa ḡahigei gevara. 49Ata bauge eraki Iesu imiḡi ronu, “Rohi Bauge, so daḡore oroḡo di moe negu hoḡe raḡime.” 50Iesu raki kironu, “Ote; ai moera maḡuri vara.” Negu ata eraki Iesu gare riaḡa ḡahare auki urimi ḡoiraḡi au moe ḡasina otinu.51Gerege Iesu raki kironu, “Iana toa nune nune mati ḡuma nune nune eragevare iaka beta riaḡa ḡahigei gevara.  ” 52Iesu raki kironu, “Ote; ai moera maḡuri vara.” Negu ata eraki Iesu gare riaḡa ḡahare auki urimi ḡoiraḡi au moe ḡasina otinu.53Iau mame raki anai riaḡa vara vani iaḡa oige Iesu raki nu kironu, “Ai moe ra maḡuri vera.” Eige au avaḡu mati au iaga ḡahatuhe iau bouge iabera Iesu iauki riaḡa ḡaha. 54Oramu Iesu toa abu ḡahiḡa vara auki kinu, au Iudea ḡaremi Galileia otine.

Chapter 5

1Iesu raki Sabadi me manu Gerege itaharahe Iesu raki Ierusalema otinu Iudea ḡaha iau rigi baugeve be dainehe. 2Ierusalema uhura Mamoe Udua ḡaika geramu, eagugu gabu adakasiva raki oriḡanu iauki Heberu gava ihiva roia Betesda. 3Eagugu gabu ḡaika geramu dika ḡaha dadaḡava raki iaḡohi otinu, niḡa niḡa veite, oḡiḡi veite, ahataniva hoeke gahava iabera. 4Iauka gohu eiava vaḡava vi ḡadimi era iauki uhuiama; Rohi Bauge aneruve nega koba koba uguhi oroḡi eia vaḡava ḡahiḡa vara. Unuhuna eia vaḡava ei uriḡoi turui uguhima au dikave raki maḡe ḡoiege.5Ata be ramu dikai gohu ḡaika ge auki uiege tau utu-abigaḡa hakira abuḡu-veite. 6Iesu raki niḡahi ata be iaḡiaḡe eraḡi auki dibana ḡoinu auka nega ḡamana tinabe auki dika vanu, gerege auki kironu, “Ana maḡe ḡoisa a ḡahara vima?”7Negu dika ata eraki ronu, “Rohi Bauge, dana unuhuna eia vaḡava viare ei da mi otisa. Daka hero ki otare uhura, koita be ramu e subuta otinu.” 8Iesu raki kironu, “Urima, ai gedake mare, oḡi.”9Ḡamana veite ata eraki maḡe ḡoinu, auki urimi au gedake miare auki oḡinu.Oramu vani aenava ge auki ḡuma o kinu.10Gerege Iudea ḡaha iaberaki negu ata maḡe ḡoine kironu, “Oramu vani aenava ra; aka beta vani aena oi ai gedake mi oḡiḡi vara.” 11Eduge auki kiro gevenu, “Da maḡe ḡahane koitava raki daki ronu, ‘Urima, ai gedake mare, oḡi.’ ”12Iauki beraḡanu, “Ona koita orena aki onaki ronu, ‘ Ai gedake miare oḡi’?” 13Eduge, negu ata maḡe ḡoine era dibana veite unuhuna maḡe ḡahanu. Koita dadaḡa eige Iesu raki iau vaḡotoni oḡi hakivanu.14Ihie ge Iesu raki dubu uhura eraḡi kironu, “Ana eraḡima, akamu maḡe ḡoinu! A negu mati ḡuma daure be ki ḡoiraḡime, badiva a negu isuka ketake mati mime.” 15Negu ata eraki otime auki Iudea baugeva boriti ḡahi gevenu, negu ata eramu Iesu raki da maḡe ḡahanu.”16Eige Iudea ḡaha iabaki Iesu ho ḡahi namina raḡege, badiva auki ḡuma ona kikive kinu vani aenava. 17Eduge Iesu raki kiro gevenu, “Di Mame ramu daḡe daḡe au meva kima, eige da tage me mimi vara.” 18Ga o iau dainehe Iudea baugeva iaberaki Iesu ḡamiḡa ḡumava iaḡovege, badiva auka beta vani aena eḡu ge auki hosaḡanu, edube auka roma Dirava ra au Mame, mati avaḡu aumu Dirava ruta ḡereḡere ḡahima.19Eige Iudea ḡaha iabaki Iesu ho ḡahi namina raḡege, badiva auki ḡuma ona kikive kinu vani aenava. Eduge Iesu raki kiro gevenu, “Di Mame ramu daḡe daḡe au meva kima, eige da tage me mimi vara.” 20Ga o iau dainehe Iudea baugeva iaberaki Iesu ḡamiḡa ḡumava iaḡovege, badiva auka beta vani aena eḡu ge auki hosaḡanu, edube auka roma Dirava ra au Mame, mati avaḡu aumu Dirava ruta ḡereḡere ḡahima.21Dirava hoḡe koita iagemare mati maḡuri moimare naḡate, au Moe tage ramu au ḡahara viare koitava maḡuri moimo vara. 22Dirava ra beta koita be seḡuse vara eduge hedo inuhati ge auki au Moe moimanu, 23eige iauma iau bouge au Moe riaḡa ḡahisa iau au Mame riaḡa ḡahare naḡate. Unuhuna au Moe besibe ḡahima badiva auka au Mame raki besuḡanu au tage iauki besibe ḡaha.24Riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, unuhuna di gare ihare mati Dirava riaḡa ḡahima badiva auki da besuḡanu koitava ramu maḡuri behi behive manu. Renu aena vara beta mimi vara, eduge hoḡe uhura ge auki maḡuri vanu.25Riaḡa vara, daki ia boriti ḡahigeima, negava ramu oroḡima, mati aukamu hugure; eige hoḡe iana Dirava Moe enoḡe ihisa, mati ihare ḡahava iana urihi maḡuri misa.26Gerege Dirava di Mame ramu maḡuri umuka vara, eige di Mame raki ḡuma kobuḡa ei hedo da moimi daka koita maḡuri moimisa; 27mati aukamu hedo moimanu auka aena me kiogeisa, badiva auka Koita Ḡamika dainehe.28Ia negu da rosa roiare gava ihihi soru raka raḡime; badiva nega ramu oroḡima eige hoḡe ḡaha iau bouge ramu di enoḡe ihihi vara 29renu iauna hakiraḡisa, oḡore iana ḡuma maḡe kinu iabera urihi maḡuri misa, a oḡore iana ḡuma daure kinu iabera urihi iau daure damune misa.30Daka beta me be davaḡu kiki vara. Da ihare era daki berabeva vima; renu da berabe viare ra Dirava daki roiare eḡu daki kima, badiva daka beta davaḡu di urave eḡu eduge da besuḡane au urave eḡu daki kima. 31“Da davahu di gare vare, di gare ra beta riaḡa vara daki roma. 32Eduge koita be raki di ihehe ga visa, renu daka dibana au roiare era riaḡa vara.33Ai besubesu ḡahatuhe a besugei Ioane ḡasina, renu auka ga riaḡa vara auki roege. 34Daka beta koitaia di gare raḡare iauge daki ramima, eduge da rogevare gava iabera iaka maḡuri misa. 35Ioane abage ramu erehuta lamepa raḡare abagate ra, renu iaki nega tinabe au abaga uhura iaka heḡiri raḡege.36Eduge di meve be ramu ketake beta Ioane aue naḡatera. Di Mame me da moimane era damu ki kosavanu, renu da gure me kiare oramu ia ḡaḡiromisa daka di Mame raki da besuḡanu. 37Renu di Mame da besuḡane tage ramu di gare vanu. Eduge iaka au enoḡe ihihi veitera se au nie tage iaka erara veitera, 38renu iaka au gare mi iai sorukehe maema veitera, badiva iaka au besuḡane koitava riaḡa ḡahiḡa veitera.39“Iaka buka aenava ge iaki iaḡo iaḡo raḡa, badiva ia anavare e uhura ge iaka maḡuri behi behive misa; edube ga maemane gava ramu di gare raḡare riaḡa ḡahi dana unuhunu. 40Eduge iaka di gasina oroḡi maḡuri mimi ḡahara veitera.41Daka beta koita iau motea motea daki ḡahara vima. 42Eduge daka dibana iaka iai sorukehe Dirava ḡahara veitera.43Daka di Mame ihehe ge daki oroḡanu, eduge iaka da maḡe ḡahiḡa veitera; edube koita be avaḡu au ihehe oroḡare eramu iamu maḡe ḡaha. 44Iaka koita bea ia motea ḡahi gevare era iaki ḡahara raḡa, eige iana orenaki da riaḡa ḡahisa renu iaka bebe iau ḡahara veite, renu iaka au maḡeve oroḡare e erara veitenu, e ramu au kobuḡo (Dirava) au seni ge auki oroḡima45Ia negu anai rome daka di Mame vaḡotoni iai daureve roro vara; edube ia uhuiamare koitava Mose, ia riaḡa ḡahege aukena ia iahe geisa. 46Eige iana Mose riaḡa ḡahanu, iakamu da riaḡa ḡahanu, badiva aukamu di gare ro maemanu. 47Eduge iana au maemane gava riaḡa ḡahiḡa veitenu, iana negu orenaki da roiare gava riaḡa ḡahisa?

Chapter 6

1Iesu raki Galileia gohu hakirahe otinu ihiva iauki roia Tiberia gohu. 2Koita dadaḡava raki au itahe otege, badiva iauki eraḡege auki me ketake kiogei dika ḡahe maḡe ḡahi gevege. 3Iesu raki au ḡamituhe ruḡa nimu ḡadihime iauki gurahanu.4Nega oige Iudea ḡaha iau Rigi bauge vaniva tage hugure. 5Iesu raki aniḡoi niḡahege koita dadaḡava raki gure beiami oroḡege, gerege auki Filipo beraḡi ronu, “Nona negu orei demaka haevi koita o inuhati vasi geige vanu?” 6Iesu raki onaki rone auka Filipo auki tohoḡima, badiva riaḡa vara Filipo ra dibana auna otavado kiki vanu au so Filipo berabe veite.7Filipo raki ronu, “‘Bata agorokiva’ damua tage ramu ḡereḡere veite nona mi demaka haevege iauna tina tina idiḡisa.” 8Au ḡamite bera, Simona Petero ḡoḡe, Anderea raki Iesu kironu, 9“Ḡami avie be oigera au ḡasina gera parao ada kasiva mati karava momona abu tagera. Eduge ena otado be riaḡahe kiki vanu koita dadaḡa o inuhati iahe geige vanu?”10Iesu raki ronu, “Koita kirogeve iau bouge gurahe.” Iauki iau bouge isu ada gurahi, iau ate eramu erehuta daha adakasiva naḡatera. 11Gerege Iesu raki parao idigevare, auki Dirava au maḡe ḡahi gevare, auki idigei koita gurahane mohi gevenu; karava tage enaki kiege, iauki tamuta raḡi iau uhure geregere ḡahanu. 12Koita iau uhure ḡereḡere viege, Iesu raki au ḡamituhe kiro gevenu, “Demaka momona inuhati bouge vare, ia negu be daure ḡahime.”13Gerege iauki koitaia tamuta raḡi demaka momonava inuhati bougei idigei boteka utube hakira abu toboḡa gevenu. 14Koita iaberaki Iesu kine meva eraḡare, iauki ga raḡi roege, “Oramu iau peroveta koita be rone eraki o vata ada o oroḡonu.” 15Iesu raki dibana ḡoinu iauka orogi mi oti iau oḡo rohiveni kiki vara, gerege auki ḡaitana avaḡu ia vaḡotoni urimi nimu kasihe otinu.16Va hiriḡomege, Iesu raki au ḡamituhe ruḡa uguraḡi gohu otinu, 17iauki vanaḡiva bei gui raḡare iauki Kaperanamu gohu hakirahe otinu. Va vadibu ḡoine uhura Iesu ra so iau ḡasina roḡiro veite. 18Gerege eve raki vaḡava viege badiva nono raho tinabe raki ḡuguige,19Au ḡamituhe iabera vanaḡi barai ḡamanava erehuta abigaḡa se ababu naḡate, iauki niḡahi Iesu eraḡanu. Iesu raki eve ada oḡi oroḡoge vanaḡi kahika ḡahege. Eige iauki siḡo raḡanu. 20Eduge Iesu raki kiro gevenu, “Ora dakaki; ia negu siḡo raḡime.” 21Gerege iauki heḡirita mi vanaḡiva auki gui vare, renu ḡamana veite iauki iau otare gabuhe haki raḡanu.22Va tahege koitaia gohu hakirahe gurahane iaberaki vanaḡi kobabe eraḡanu. Renu iauka eraḡege Iesu ra vanaḡi ei au ḡamituhe ruḡa guigu veitera, eduge auka iavaḡu ge iauki otinu. 23Gerege vanaḡi rore beḡu Tiberia seni oroḡi iauki Rohi Bauge demaka maḡe ḡahi koitaia tamuta raḡane gabuhe hakiraḡi.24Gerege iauki koita inuhati era gevege Iesu mati au ḡamituhe iabera ei veite, eige iauki urihi vanaḡi rore bei gui raḡi iauki Iesu beiami Kaperanamu otinu.Iesu ra maḡuri demaka vara 25Iauki gohu hakirahe behuḡare iauki beraḡanu, “Ni Biage, ana vaisu gena a oi oroḡonu?”26Iesu raki kiro gevenu, “Riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, iana demaka maḡe iare geregere raḡane dainehe gena ia da iaḡoa. 27Ia negu demaka a daure ḡahare meva kime, eduge demaka maḡe maḡuri behi-behive meva eḡu iana kisa, era Koita Ḡamika vana a moimisa. Badiva Dirava au Mame raki hedoka ḡahare renu aena ḡahanu.”28Gerege iauki kironu, “Nona otavado kiare ena negu no Dirava meve au ḡahara viare me vanu?” 29Iesu raki kiro gevenu, “Oramu Dirava ḡahara viare me vara, iaka au besuḡane koitava riaḡa ḡahisa.”30Gerege iauki kironu, “Ana ḡuma orei no ḡaḡiro geige vanu, gerege nona eraḡare a riaḡa ḡahiḡa vanu? Ana negu otavado meva kiki vanu? 31Ni tene tuhe iaberamu demaka mana rone iauki mata ḡaḡaeva iege; ga aenava ro maemane naḡate, ‘Auki va demaka mohi gevege iauki iege.’ ”32Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Riaḡa vara, daki a boriti ḡahima, era beta Mose raki va demaka ia mohi gevenu, eduge eramu di Mame raki demaka riaḡa vava seni ia mohi gevenu. 33Badiva va demaka riaḡa Dirava seni vava oroḡane koitava ramu vata o ḡahava maḡuri mohi gevenu.” 34Iauki imiḡi ronu, “Rohi Bauge, ama demaka o nega inuhati no mohigeisa.”35Iesu raki kiro gevenu, “Dakamu maḡuri demaka vara. Di ḡasina oroḡare ḡahava iabera beta ḡubu raḡohira vara, mati oḡore iana da riaḡa ḡaha, iauka beta eia hoḡe raḡira vara. 36Eduge dakamu ia boriti ḡahi gevenu iakamu da eraḡanu, eduge iaka da riaḡa ḡahiḡa veitera. 37Iaḡa inuhati di Mame da moimare auka di ḡasina ororo vara, renu unuhuna di ḡasina oroḡima daka beta ita betia ḡahiḡa vara;38badiva da vava seni oroḡane beta davahu ḡahara viare kiki vara, eduge Dirava da besuḡane au roiare era dana kisa. 39Oramu Dirava da besuḡane daka kisa rone meva, renu au da moimane ḡahava inuhati daka beta ita betia ḡahigei gevara; eduge basu-basua dama iau bouge idigei maḡuri ḡahigeisa. 40Oramu riaḡa di Mame ḡahara vane meva ra, gerege oḡoreana au Moe eraḡare mati riaḡa ḡahare iabera maḡuri behi-behi misa; eige dana maḡuri mohigei oti basu-basua misa.”41Gerege Iudea koita iaberaki gure namina raḡege badiva auki ronu, “Daka vava seni oroḡane demaka vara.” 42Iauki gure ga raḡi roege, “Oramu Iesu raki, Iosepa moera, noka au mame mati au neine iau dibanera. Orenaki ge au negubutu roma, ‘dakamu vava seni ge daki uguhanu’?”43Eduge Iesu raki kirogevenu, “Ava madama ḡarehiahe. 44Koita bera beta di ḡasina ororo ate di Mame da besuḡane aukena nisiḡami oroḡisa; eige dana iagemi maḡuri moimisa ate basu-basu vaniva. 45Peroveta ḡahi maemane naḡate, ‘Eige Dirava na iau bouge uhuvaka mohigeisa.’ Unuhuna di Mame gare ihinu mati au hugoru mare ḡahava iabera di ḡasina oroḡisa.46Koita bera di Mame erara veitera edube Dirava seni oroḡane; auki avaḡu ni Mame eraḡanu. 47Riaḡa vara, daki ia boriti ḡahigeima, unuhuna da riaḡa ḡahima auka maḡuri behi-behive mimi vara.48Daka maguri demaka vara. 49Iai vahiruhe iaberamu mata ḡaḡaeva mana iege, eduge iaukamu hoḡe raḡohanu.50Oramu demaka vava seni oroḡane era, eige unuhuna iarenu auka beta hoḡe raḡira vara. 51Daka maḡuri demaka vara vava seni daki oroḡanu. Unuhuna demaka o iarenu auka maḡuri behi-behi mimi vara; renu da vata ada oi maḡuri demaka a moimare era di ahata makera.”52Gerege Iudea ḡaheva iaberaki iavaḡu iau vaḡa gure berebe raḡi roege, “Ata ona orenaki au ahata make mi no mohi gevege nona isa?” 53Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Riaḡa vara daki roma, iana Koita Ḡamika ahata maka mati au taoke mimi veite ḡoiare, ai maḡuri vera ahakera.54Iana oḡoreana ia di ahata make iare mati di taoke iare ḡahavaia iabera maḡuri behi-behi mimi vara, mati dana vani ihie uhura ge dana iage geisa; 55badiva di ahata make ramu demaka riaḡa mati di taoke ramu eia riaḡa vara. 56Oḡoreana di ahata make mati di taoke iare ḡahava iabera di uhurehe geraki, mati daka iau uhura57Eige maḡuri behi-behi iau Mame raki da besuḡanu, renu da maḡuri viare ramu ni Mama au dainehe, gerege unuhuna di ahata make iare auka di dainehe maḡuri vivi vara. 58Gerege oramu vava seni oroḡane demaka vara, beta iai tene ki iare mati iaukamu hoḡe raḡohanu iaḡaniva naḡatera. Eduge unuhuna demaka o iare auka maḡuri behi-behi mimi vara. 59Iesu raki ga o ro gevege au Kaperanamu dubu uhura gavege uhura.60Au ḡamituhe iaberaki au gare ihare iauki ronu, “Ga ora berebere ra, unuhuna negu ihare riaḡa ḡahiḡa vanu?” 61Eduge Iesu be ra kiroro veite auka dibana au ḡamituhea gure au gare ava madama raḡohare. Gerege auki bera gevenu, “Ga ona iai uhure huhu ḡahigeima?62Gerege iana orenaki niḡahi Koita Ḡamika eraḡi auna vava ḡadimi ḡoiraḡi au oroḡane gabuhe? 63Ora horu raki maḡuri mohimohi vima; ahata maka vara herove ra iaḡa be veitera. Da iai ro gevene gava iabera horu mati maḡuri gava ra.64Eduge iai vaḡotoni be iabera da riaḡa ḡahiḡa veitera.” Badiva Iesu ḡanai ge auki dibana ḡoinu oḡoreana iana riaḡa ḡahiḡa veite, renu unuhuna negu au bive kiki vanu. 65Iesu raki ronu, “Eige daki ia boriti ḡahi gevenu iaka beta di ḡasina ororo vara edube di Mame riaḡa omo iagemege iana di ḡasina oroḡisa.”66Badiva Iesu onaki gavi rone dainehe au ḡamituhe iabaki ḡoiraḡohi au itahe otito netu raḡanu. 67Gerege Iesu raki au ḡamituhe utube hakira abu bera gevenu, “Ia ḡaitage - iana ḡeahu otisa ia ḡahara raḡa?” 68Simona Petero raki kironu, “Rohi Bauge, nona unuhu ḡasina otisa? Akamu maḡuri behi-behi gava ramu aigera. 69Nokamu riaḡa ḡaha mati dibana ḡahanu akamu Aena Koita, Dirava besuḡane era.”70Iesu raki ronu, “Dakamu iai ate utube hakira abu daki ia idi gevenu, ani? Eduge ia be ramu diabolo vara.” 71Auka Iuda, Simona Isakariota moe gare auki roege, au tage utube hakira abu iau ate bera, eduge auka Iesu bive kiki vara.

Chapter 7

1O itaharahe Iesu raki Iudea ḡaremi Galileia otinu. Auka Iudea guragu besibe viare badiva Iudea ḡaha iaberaki au ḡamiḡa ratava kiege dainehe. 2Iudea ḡaha iau Rigi bauge vaniva hugure eige iauki dubuka ḡamika ki au gurahisa.3Gerege au ḡoḡuhe iaberaki kironu, “Mata o ḡaremi Iudea ote eige ai ḡamituhe iaberamu a kiare meva tage eraḡisa: edube koita be ura veite au me kiare era ḡaḡae ḡoisa auka iorena ge auki kima. 4Eige ana me riaḡa a kima, vata ketane ḡahava ḡaitage ramu eraḡisa.”5(Edube au ḡoḡuhe ḡaitage riaḡa ḡahiḡa veite.) 6Iesu raki kirogevenu, “Di nega riaḡa vera so mimi veitera, eduge iai nega vera ia ruta vani inuhati gera. 7Vata o ḡahava iabera beta ia besibe ḡahigeige vara, eduge dakera iauki besibe ḡaha badiva daki boriti ḡahigeima iau ḡumaḡe iabera beta maḡe iabera.8Urihi rigi heḡiri otiahe. Daka beta heḡiri ei otito vara, badivara di nega riaḡa vera so roḡiro veitera. 9Au onaki rone itaharahe auka vani rorebe so Galileia guramanu.10Eduge au ḡoḡuhe inuhati rigi heḡiri otine itaharahe, gerege auki ihie iorena otinu koita iabera beta au toaḡe kisa mati dibana ḡahisa auna unuhunu. 11Iudea baugeva iaberaki rigi heḡiri uhura iaḡoi berabe raḡi roege, “Negu ata ena oreigenu?”12Koita iaberaki heḡiri uhura au gare raḡi enana raḡege. Be iabera roege, “Iesu ra ata maḡe vara,” be iabera roege, “Veitera, auka koita iabera auki nisigei ḡuma nuneva otima.” 13Eduge koita bera Iesu gare ḡaḡae roro veitera, badivara Iudea ḡaha iau siḡore iauki raḡege.14Iau rigi heḡiri raḡi ate vani tanahe ge Iesu raki dubu otime auki koita huguro ḡahi gevege. 15Iudea ḡaha iaberaki ḡaḡu raḡohi au gare ihi, roege, “Ata ona orenaki ge au uhuvaka ona kikive manu, auka bera dahi-dahi uhuvaka au huguro ḡahiḡa veitera?” 16Gerege Iesu raki kiro gevenu, “Da huguro viare ora beta davaḡu di gare ra, edube da besuḡane koitava gare ra.17Unuhuna au uhure inuhati Dirava ḡahare vare kiare auka dibana ḡoiḡo vara eramu Dirava au ḡasina ge auki oroḡima, se da davaḡu gena da ḡa vima. 18Oḡoreana iavaḡu iau gare raḡare iabera iavaḡu maḡeve iauki iaḡova; eduge oḡoreana da besuḡane koitava maḡe ḡahisa badiva auka riaḡa vara, renu auka avaunaḡe bera augera veitera.19“Iana Mose na aena mi ia mohigeige veitenu? Edube ia be ramu beta aenava behima. Otavado dainehe ge ia gure di ḡamiḡa ḡumaḡe iaḡova?” 20Koita iaberaki ronu, “Akamu omo daureva ḡoime aki!. Unuhuna a ḡamiḡa roma?”21Iesu raki kiro gevenu, “Daka me kobuḡa beḡu kinu iaka iai bouge ḡaḡu raḡohanu. 22Mose ramu dododo me mi ḡanai ia mohi gevenu (beta Mose au gera, edube iai iahuve iau gera), eige iamu vani aenava tage ḡami be vadake dododo meva kinu.23Eigera ata be vani aenava au vadake dodovare ena beta Mose aenave hosaḡanu, eduge iana ḡuma orei gena ia da ata be vani aenava maḡe ḡahane hova raḡoha? 24Ia negu koita be au erara vaḡahe berabe raḡime, eduge ḡuma ieririva ge iana berabe raḡisa.”25Koita iau berabe raḡi auna Keriso?Ierusalema koita be iaberaki roege, “Ona beta iau at be roiare iauka ḡami hoekisa enu? 26Eraḡiahe koitava vire ḡaḡae ga vare, eduge iauka iaḡa be au ḡasina roro veitera! Ona iau anavare auna riaḡa vanu Keriso? 27Ama noka bada dibana ata ona orehe seni ge au oroḡonu, edube Keriso negu oroḡare negahe, koita bera beta dibana ḡoiḡovara auna orehe seni ororo vanu.”28Gerege Iesu raki dubu gavege uhura to barai ronu, “Iaka di dibanera, mati iaka da oroḡane matava dibana. Daka beta davaḡu ge daki oroḡanu. Da besuḡane koitava ramu riaḡa vara, renu iaka au dibane veitera. 29Daka au dibanera badiva dakamu au seni ge daki oroḡanu mati auki da besuḡanu.”30Gerege koitaia eige iauka kamuisa, eduge iau ade bera au kauka veitera, badiva au negave rone era so mimi veitera. 31Eduge iau uhura gera koita dadaḡava raki riaḡa ḡaha renu iauki roege, “Keriso oroḡare negahe, auna negu riaḡahe ata o me kiogevene soiḡi au variada dadaḡa kiogeige vanu? Aena ḡaha iabaki Iesu misa 32Faresia ḡaha be iaberaki koita iau uhura ga ḡamika tahu Iesu gare raḡege ihinu, gerege dubu aena ḡaha iaberaki iau ḡamituhe besugei iauka oti Iesu misa.33Gerege Iesu raki ronu, “Dakamu nega tinabe dana ia ruta guramisa, renu itaharahe dana ḡoiraḡi otisa da besuḡane koitava ḡasina. 34Iaka negu da iaḡoia vara, eduge iaka beta da behube vara; renu da otare oḡova iaka beta riaḡahe otito vara.35Iudea ḡaha iaberaki bebe bera gevege, “Ata ona orei otito vanu eige au roma noka beta behube vara? Auna ni matame ḡaremi Iudea itahe koita nune ei gurahare iau uhura oti guramare mati uguro ḡahigeige vanu? 36Auna otavadoana au no boriti ḡahigeisa roma, ‘Iaka negu da iaḡoisa eduge iaka beta da behube vara’ mati ‘da otare matava iaka beta riaḡahe otito vara’?”37Rigi vani bauge netu netua, Iesu ra ramirame auki to barai ronu, “Ana unuhuna eia hoḡe vima ama di ḡasina oroḡisa. 38Ana da riaḡa ḡahima, buka aenava ramu ronu, “Ana da riaḡa ḡahima, maḡuri eia eramu ai sorukehe tobo raḡi ḡutui hakiha vara.39Iesu onaki rone ra Dirava Horuve auki gava vanu, oḡoreana riaḡa ḡahare iauka Horu mimi vara, edube negubutu gera so Horu veitera, badiva Dirava ra so au maḡeve Iesu moimo veitera.40Koita iaberaki negu Iesu gare ihine negahe be iabeki ronu, “Oramu iau peroveta koita rone era.” 41Be iaberaki ronu, “Oramu Keriso ra.” Edube be iaberaki berabe raḡi, “Gerege Keriso na Galileia seni ororo vanu? 42Gerege buka aenava na roro veitenu Keriso ramu Betelehema seni auna oroḡisa, au tene Davida ḡuruane matahe.”43Eige koita be ia besibe ḡahare iaberaki bebe kasa gevenu au dainehe. 44Be iaberaki ura raḡi misa, eduge bera kamuka veite.45Gerege aena ḡaha iaberaki ḡoiraḡohi dubu biava iau ḡasina oti iauki bera gevenu, “Esemena ia kamui mi ororo veite?” 46Aena ḡaha iaberaki ronu, “Koita bera ata o gavare naḡate veitera!”47Gerege Faresia ḡaha iaberaki kiro gevenu, “Ia ḡaitage na au ḡuma nuneva ia nisigei otinu? 48Gerege aena ḡahaia se Faresia ḡaha be iana Iesu riaḡa ḡahiḡa veitenu? 49Eduge koita o iaberamu, iauna Mose Aenave dibana veitenu, eige Dirava hore ramu iau ada gera.”50Nikodemu tage ramu Faresia ḡaha iau uhura au tage iau ruḡa, iauki kiro gevenu, 51“Ni Aenave uhura gera noka beta koita be daure damune roro vara, eduge noka uriḡahi au kiogevene gava ihare, ihiege nona au daure damune aenava moimisa.” 52Iauki kironu, “A tage beta Galileia seni ge aki oroḡanu, ani? Ama buka Aena dahare mati anaisa peroveta koita be ramu beta Galileia seni oroḡanu.”[ 53Gerege iauki koba koba iau guragu oḡohe otinu,

Chapter 8

1Iauki koba koba iau guragu oḡohe otinu, eduge Iesu ra Oliva Nimuva seni ge auki otinu. 2Vagutu ge auki ḡaitana ḡoiraḡi dubu otinu. Koita iaberaki au ḡasina orogi gurahi au gare ihige. 3Aena ḡahaia renu Faresia ḡaha iaberaki maḡi be ḡuma daure kiege uhura mi oroḡime iauki koita iau vaḡotoni maemanu.4Iauki Iesu kironu, “Ni Biage, maḡi ora ni muduka vi ḡuma daure kiare uhura ge iauki behuḡanu. 5Mose Aenave uhura gera noka maḡi onaki kikive iabera muniva ḡami hoekisa. Ama ana otavadoana a roma?” 6Iauki tohoḡi onaki roege gerege au ga nune be roege iauka mi aena moimisa. Iesu raki ḡorumi vata ada au ada kakunehe ga be maemi.7Iauka daḡe daḡe berabe raḡege, auki urimi ramare kirogevenu, “Ana unuhuna iai vaḡotoni daure veite au uriḡoi muni mi maḡi o ḡama.” 8Auki ḡaitana ḡorumare au adahe vata ada ga maemanu.9Iau au gare ihine, iau baugetuhe iabeki ḡeahu oti renu avie kobakoba iau itahe ḡeahu otinu; iauki Iesu ḡarehi renu ni muduka maḡi e au vaḡotoni ramirame ḡare gevenu. 10Iesu raki urimi ramare auki maḡi e kironu, “Maḡi, ama negu a ḡamisa rone ḡahavaia? Esemena be guramare aki roro veite aka daure maḡi vara?” 11Maḡi eraki ronu, “Be veitera, di Rohite.” Renu Iesu raki kironu, “Da tage beta ami daure roro vara. Ama otisa, edube a negu daure ki goiragime.”12Iesu raki ḡaitana gaḡagei, roege, “Daka mata o abaga vara. Di itahe oroḡare koita vara beta vadibua oḡiḡi vara, eduge auka maguri abagava mimi vara.” 13Gerege Faresia iaberaki kironu, “Akamu avaḡu ge aki ai gare vima; eige noka beta ai gare riaḡa ḡahiḡa vara.”14Iesu raki ronu, “Eige dana davaḡu gena da di gare vima, di gare ramu riaḡa vara badiva daka dibana dana oreigena da oroḡanu renu dana orei otito vanu, eduge aka dibana veite dana oreigena da oroḡanu se dana orei otito vanu. 15Akamu koita uhu ananave ge aki berabe vima; edube daka beta koita be daure damune kiki vara. 16Eduge dana berabe vima, di berabe vera riaḡa vara; badiva beta davaḡu ge daki berabe vima, eduge di Mame da besuḡane ruta gera.17Iai aenave uhura maemane tage ramu ronu koita abu ḡainage iau ḡare ramu riaḡa ḡahisa. 18Di Mame da besuḡane tage ramu di gare auki riaḡa ḡahima.”19Gerege iauki beraḡanu, “Ama ai Mame?” Iesu raki ronu, “Iaka da se di Mame ni dibane veitera. Iana dibane ḡahanu dana unuhunu, iaka di Mame tage au dibana ḡahanu.” 20Iesu gure dubu uhura iau moni ḡosiḡare gabuva ḡaika au uguro gare roege, eduge koita bera kamuka veite badiva au nega vera so mimi veitera.21Iesu raki ḡaitana kirogevenu, “Daka so ḡeahu otito vara, renu iaka da iaḡoia vara, edube iaka iai daureve uhura hoḡe raḡira vara. Dana orei otito vanu, iaka beta ororo vara.” 22Gerege Iudea ḡaha iaberaki kironu, “Ena auna oti auvaḡu au ḡamiḡa vanu? Au gare makava au roma, ‘Dana orei otito vanu, iaka beta ororo vara.’?”23Iesu raki kiro gevenu, “Iaka derihe vata ada o ḡahava iabara, daka auhe ge daki oroḡanu; iaka vata ada o ḡahava iabera, eduge daka beta vata ada iera. 24Eige daki ia boriti ḡahi gevenu iaka daure uhura hoḡe raḡira vara, edube ia da riaḡa ḡahiḡa veite da davaḡu roma dakamu aukaki, iaka iai daureve uhura hoḡe raḡohira vara.”25Iauki kironu, “Ana unuhunu?” Iesu raki kiro gevenu, “Esemena da ia gaḡa geima? Otavado ana da ḡanai ia boriti ḡahi gevenu. 26Daka iaḡa dadaḡava dana iai ada rosa mati iai daureve dana rosa; eduge da besuḡane koita vara riaḡa vara, eige dana otavadoana da vata ada oi ronu eramu auge daki ihine ga vara.” 27Iauka anana veite auka au Mame vava uiare garera auki roma.28Gerege Iesu raki ronu, “Ia negu Koita Ḡamika mi iagemare, eige iana anaisa dana unuhunu, mati daka beta iaḡa be davaḡu kiki vara, eduge da ga ro gevare iabara di Mame vava uiare da boriti ḡahare gava iabara. 29Renu da besuḡane koita vara daḡore gera; auka da ḡareḡa veitera, badivara da kiare meva inuhati auki heḡiriva vima.” 30Auki gavi iaḡa o ro gevege, koita dadaḡa iaberaki riaḡa ḡahanu.31Gerege Iesu raki Iudea ḡahaia riaḡa ḡahane kiro gevenu, “Ia di gare riaḡa ḡahi rahare, iaka di gamituhea iabara; 32renu iana ga o riaḡa ḡaha, renu ga riaḡa oramu a maḡe ḡahiḡa vara.” 33Iauki kironu, “Nokamu Aberahamo vahiruhe iabara renu nokamu beta koita be iau besubesu ḡahatuhe ḡahanu. Ana otavadoana a roma, ‘Aka maḡe mi ororo’?”34Iesu raki kiro gevenu, “Riaḡa vara, daki roma, unuhuna ḡuma daure kima auka ahata maka mi otare auge auki otima. 35Besubesu koita vara guragu iaga veitera; au moe raki ei guragu behi behive oḡova. 36Eigera Dirava Moe a maḡe ḡahege, iaka maḡe riaḡa mimi vara.37Daka dibanara iaka Aberahamo vahiruhe iabara; eduge iaka da ḡamiḡa ḡumava iaki gure kia, badivara di gare iai uhurehe gera guragu gabu veitera. 38Daka otavadoana da di Mame vaḡotoni eraḡanu era daki gava vanu; eduge iakamu otavadoana ia di Mame au ihine kiki vara.39Iauki kironu, “Noka Aberahamo vahiruhe iabara.” Iesu raki kiro gevenu, “Ia Aberahamo vahiruhe ḡahanu, iaka au ḡumaḡe kiogevenu, 40eduge iaka da ḡamiḡa ḡumava iaki kia, da ga ro oroḡane ramu Dirava ga riaḡave ihine era daki ia boriti ḡahi gevege. Aberahamo ramu beta ḡuma ona kikive kinu. 41Iaka riaḡa iai vahiruhe kiege naḡate iaki kia.” Iauki kironu, “Noka beta mamaka veite iabara; noka ni mame ramu kobabe, Dirava au avaḡu geraki ni Mame.”42Iesu raki kiro gevenu, “Gerege Dirava mi iai Mame ḡoiare, iakamu di ḡahara raḡira vara, badivara daka Dirava auge daki oroḡanu renu da ona. Daka beta davaḡu ge daki oroḡanu, eduge auki da besuḡanu. 43Esemena ia da ga roiare o ihihi veite? Badivara iaka di gare riaḡa ḡahiḡa veite dainehe. 44Iakamu iai mame satani naḡatera, eige iaki au ḡumaḡe kia. Auka ḡanai koita ḡami hoekanu mati auka maḡuri riaḡava guragu veite, badiva auka avaunaḡe maḡuriva ge auki guramima. Au avaunaḡe viare auka avaḡu au uhure anavare eḡu auna gava visa, badiva auka avaunaḡe inuhati iau mamera.45Badiva daka ga riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, edube iaka da riaḡa ḡahiḡa veitera. 46Dana unuhuna da boriti ḡahisa daka daure kinu? Da ga riaḡa roiare, esemena ia da riaḡa ḡahiḡa veite? 47Ana unuhuna Dirava gare ihima aka Dirava iera. Ana au gare ihihi veitenu makava ramu aka beta Dirava auge aki oroḡanu.”48Iudea ḡaha iaberaki beraḡanu, “Nona riaḡa vara no roia a tage Samaria koitavara eige aka sua daure vara ai uhura gera?” 49Iesu raki ronu, “Daka sua daure veitera; eduge daka di Mame daki maḡe ḡahima, edube iaka da maḡe ḡahiḡa veitera.50Eduge daka beta davaḡu di maḡeva daki iaḡoima; edube koita beḡuge raki auvaḡu maḡe renu auka maḡe biavara. 51Riaḡa vara, daki roma, ana unuhuna di gare kamui riaḡa ḡahima auka beta hoḡe erara vara.”52Iudea ḡaha iaberaki kironu, “Nokamu dibana ḡahanu aka sua daure ai uhura. Aberahamo hoḡe raḡi, renu peroveta ḡaheva ḡainage; edube aka roma, ‘Ana unuhuna di gare kamuima auka beta hoḡe erara vara.’ 53Ana ni mame Aberahamo aukamu hoḡe raḡanu, au naḡatenu? Peroveta ḡaha ḡainage hoḡe raḡanu. Ana roma ana unuhuna?”54Iesu raki ronu, “Da davaḡu da maḡe ḡahare negahe, di maḡeve ra maka veitera. Ora di Mame vava uiare eraki da maḡe ḡahima, auka iamu roia, ‘Auka ni Diravate,’ 55iana au dibane veitenu. Eduge daka au dibanera; gerege da negu rosa daka au dibane veite, dakamu a naḡate avaunaḡe koita ḡoiḡo vara. Edube daka au dibane renu au gare daki riaḡa ḡahi kamuima. 56Iai baugete Aberahamo tage di ororove heḡiriva vanu; aukaki uriḡoi eraḡare renu heḡiri viege.”57Gerege Iudea ḡaha iabaraki kironu, “Aka so tau utu adakasiva mimi veite, aka roma aka Aberahamo eraḡanu?” 58Iesu raki kiro gevenu, “Riaḡa vara, daki roma, Aberahamo so ḡuruḡu veite, daki ḡuruanu.” 59Gerege iauki muni idiḡi au ḡamisa, eduge Iesu raki iau vaḡotoni dubu seni oḡi hakivanu.

Chapter 9

1Auki oḡi otime auki niḡahi ata be eraḡanu auka au ḡuruane auki niḡa niḡa veite. 2Au gamituhe iaberaki beraḡanu, “Ni Biage, esemena ata o ḡuruane au ni veite ḡoinu, ona avaḡu au daureve se au iahuve iau daure dainehe?”3Iesu raki ronu, “Beta ata o se au iahuve iabaki daure kinu; au ḡurui ni veite ḡoine noka Dirava hedoke meva au ḡaḡae ḡoisa. 4Eige noma vani abagava au da besuḡane meva kisa; a va hiriḡomare bera beta me be kiki vara. 5Dana vata ada oi maḡurivi uiare, daka vata o abaga vara.6Auki onaki roiare, auki vateta ada sabaramare rabura ḡahare mi ata e nie ada maemanu, 7auki kiroege, “Ote, Siloama eiava eagu” (makava ramu Besuḡa). Gerege ata eraki oti au nie ketovare au nie raki baoraganu.8Ata e yaga gaikahe uiare koitava ya renu beya erage ge, au orogo imimi vi yoavege, yaberaki roege, "Ona ata enu, orogo gurami imimi viege, aukenu?" 9Be yabeki ronu, "Era aukaki." Be yabera roege, "Veitera, eduge auka au eraravara nagatera." Eduge auki ronu, "Ora dakaki."10Yauki beraganu, "Orena kimena ai nei baoraganu?" 11Auki kirogevenu, "Yau atabe ihiva Iesu roere raki vata batake gahera, di niehe maemanu daki ronu, 'Siloam oti eaga.' Eige daki ti eaga ge di nie raki baoraganu." 12Koita e yaberaki beraganu, "Koitavanu oreigenu?" Auki kirogevenu, "Daka dibana veutera"13Iauki negu ata au nie baoraḡane mi Farisea ḡahava iau ḡasina oroḡonu. 14Iesu ramu vani aenava ge auki vateta manei au nie bao vanu. 15Gerege Farisea ḡaha iaberaki ḡaitana beraḡege auna orenaki gena au nie bao raḡanu. Auki kirogei, “Vateta vara auki manei di niehe ḡosiḡanu. Gerege daki eiava ketoi, eige daki niḡa niḡa vima.”16Farisea ḡaha iaberaki roege, “Ata ora beta Dirava seni auki oroḡanu, badivara auka sabadi vani o aena ḡahiḡa veitera.” Eduge be iaberaki roege, “Orenaki ata be daure koita auna ḡuma o kisa?” Eige iauki iau kasa gevenu. 17Iauki ḡaitana ata nie baoraḡane beraḡege, “Ai ananave ata ona unuhunu? Eramu ai nie auki baoanu.” Auki ronu, “Auka peroveta koita vara.” 18Iudea ḡaha iabara negu ata nie baoraḡanu riaḡa ḡahiḡa veite eigera iauki au iahuve ihirogei19mati bera gevenu, “Ona iai moenu, iauki roia auka au ḡuruane ei ni veite? Orenaki au negubutu niḡa niḡa vima?” 20Au iahuve iaberaki ronu, “Ora ni moera, renu auka ni veitera au ḡuruane; noka dibanara; 21eduge noka dibana veite orenaki gena au negubutu niḡa niḡa vima, mati unuhuna au nie baoanu. Beraḡiahe; auka koita bauge vara. Aukena avaḡu ia kiro geisa.”22Au iahuve onaki rone badivara iauka Iudea ḡahava iauki siḡageva; badivara Iudea ḡahava iabara subuta riaḡa ḡahanu unuhuna Iesu riaḡa ḡahi auka Keriso roiare iauka dubu besugei haki raḡohisa. 23Eige au iahuve iaberaki ronu, “Auka koita bauge vara; beraḡiahe.”24Gerege iauki nega abu ḡahiḡava ata niḡa niḡa veite ihiromi ḡoiraḡohi, iauki kironu, “Ama Dirava vaḡotoni ga riaḡa visa! Noka dibanara ata ora daure koita vara.” 25Auki gavi ronu, “Daka dibana veite ata ona daure koita vanu. Eduge iaḡa kobabe da dibana ḡoinera, dana ni veitenu, edube dakamu negubutu niḡa niḡa vima.”26Iauki kironu, “Otavadoana au ai kinu? Orenaki gena au ai nie bao gevenu?” 27Auki kirogevenu, “Dakamu subuta ia boriti ḡahi gevenu, eduge iaka di gare ihihi veitera. Esemena ia ḡaitana ihisa roia? Riaḡa ia ḡaitage iakamu beta au ḡamituhe ḡahiḡa gahara raḡa, riaḡa vanu?”28Gerege iauki namiḡi, roege, “Akamu au ḡamite bera, eduge noka Mose gamituhe iabara. 29Noka ni dibanera Dirava ramu Mose ga ḡahanu, eduge ata ora, noka au dibane veite auna orehe seni gena au oroḡanu.”30Negu ata eraki boriti ḡahigei ronu, “Ora so iaḡa maḡe bera! Aka dibana veite orehe seni gena au oroḡanu, eduge auki di nie bao gevenu. 31Noka dibana Dirava ra daure ḡahe iau gare ihihi veitera, eduge auka oḡoreana au imimi ḡahare mati au meve matau ḡahare ḡaheva auki iau ḡare ihima.32Nokamu beta vata ada oi nega bei ihege koita be ramu ni veite ḡuruane iaukamu au nie bao gevege aukamu niḡa niḡa vima. 33Gerege negu ata ona riaḡa beta Dirava au gena au oroḡonu, auka beta onaki iaḡa be kiki vara.” 34Iauki kironu, “Akamu daure uhura ge aki ḡuruanu, renu ana orenaki no gaḡa geisa.?” Eige iauki oiahi haki vanu.35Iesu raki iau oiahane gava ihare, gerege auki iaḡoi behuḡare, auki kironu, “Ana Koita Ḡamika Moe riaḡa ḡahima?” 36Auki kironu, “Mati auna unuhunu, di Rohite? Da boriti ḡaha, gerege tage dama riaḡa ḡahisa.” 37Iesu raki boriti ḡahi ronu, “Akamu o eraḡima, mati a ga ḡahare koitava ramu aukaki.” 38Auki ronu, “Di Rohite, dakamu a riaḡa ḡahima.” Gerege auki Iesu vasi ḡaika komuko daivi maḡe ḡahege.39Iesu raki ronu, “Da vata ada oi oroḡane ra beta ia kasa gevare gerege niḡa niḡa veite iabera niḡahisa, renu oḡore iau nie bao raḡira veite iabera so niḡa niḡa raḡira vara.” 40Faresia ḡahava bea au ḡaika raki au gare ihare renu kironu, “Riaḡa noka beta ni veite iabara, ani?” 41Iesu raki boriti ḡahi gevenu, “Eduge a ni veite ḡoiare, aka beta ḡuma daure kiki vara. Eige ana negubutu a roma, ‘Nokamu ni ḡaha,’ eduge aka daḡe daḡe daure uhura gera.

Chapter 10

1Riaḡa riaḡa, daki roma, ana unuhuna a mamoe iaga uduani sirisi veite eduge haba hosaḡi ḡadimare era vaho koita vara. 2Koita uduani seni sirivare koitava ramu mamoe iau biagera.3Negu udua nitabata ḡahare koitava ramu au uduane baovi, renu mamoe ramu au enoḡe ihihi vara. Auna au mamoeve iau ihe rogei ihirogei auna nisigei hakivisa. 4Au avaḡu au mamoeve inuhati nisigei haki vare, aumu urigoi oḡi, renu au mamoeve iabara au itahe oḡi ota badivara iauka au enoḡe dibanara.5Iauka beta koita nune be itahe otito vara, eduge iauka siviḡoro raḡira vara badivara iauka au enoḡe dibana veitera. 6Iesu raki badigomu o gava viege iau ruḡa, eduge iau uhure ra bao raḡira veitera auna otavado au iau ḡasina roege.7Gerege Iesu raki ḡaitana kirogei, “Riaḡa vara, daki roma, daka mamoe iau uduanera. 8Oḡoreana uriḡahi oroḡane iabara vaho ḡaheva iabara; eige mamoe iabara iau ḡare ihihi veitera.9Daka iai uduanera. Ana unuhuna dai oroḡima auka maḡuri vara, renu auka dai oroḡi mati hakivima auka maḡe mimi vara. 10Vaho koita oroḡare ra daure mati hoḡe auki mi oroḡima. Da oroḡane ra iaka iai bouge maḡuri maḡe misa, negu oti behi behive.11“Daka mamoe nitabata ḡahiḡa koita maḡe vara. Mamoe nitabata koita vara au maḡurive mi vata maemi au mamoe tuhe iau dainehe. 12A negu ata be damune kiare, eduge auka beta mamoe nitabata koita mati beta aue iabara, eige aumu ura totoka oroḡare eraḡare renu mamoe ḡaregei aumu siviḡoromi, renu ura totoka eramu oiagei iauna koba koba ḡahisa. 13Negu ata haevane eramu siviḡoromi badiva auka mamoe nitabata meva dibana veitera.14Daka mamoe nitabata koita maḡe vara. Daka daie iau dibane mati iauka di dibane, 15ḡuma kobuḡa ei di Mame ra di dibane da tage ni Mame dibane. Eige daki di maḡurive mi vata maemima iau dainehe. 16Daka mamoe nune be ḡaitage di ḡasina gera. Dama iau ḡaitage idigei oroḡisa, mati iau ḡaitage di enoḡe ihisa. Eige iauma kobabe ḡahisa, iau nitabata koitava tage kobabe.17Badiva ḡuma o dainehe ni Mame raki di ḡahara vima, eige daki di maḡurive mi vata maemi gerege dama maḡurivi ḡoiraḡisa. 18Bera beta di maḡurive mimi vara, eduge davaḡu ge daki maemanu. Daka hedokate mi maemisa, mati daka hedokate mi ḡoiraḡisa. Ora di Mame daki rone ga vara.19Ga o iau dainehe Iudea ḡahava iaberaki ḡaitana iau kasa gevenu. 20Koita dadaḡava raki onaki roege, “Auka sua daure iabaraki au uhura eige auki ga kava vima. Ia gure au gare iha?” 21Be iabera roege, “Ga o iabara beta koita be sua daure au uhura gava iabaki. A sua daure bena riaḡahe ata be niḡa niḡa veite au nie baoba vanu?”22Nega ei Ierusalema geramu iau Dubu hedoka ḡahane vaniva iauki anai. Ei tagera ribiri nega vara, 23renu Iesu tage dubu ḡaika oḡi ioavege, iau Solomona ihe kine kasihe. 24Gerege Iudea ḡaha be iaberaki au ḡasina rahi oriḡime iauki beraḡege, “Ana onaki no ḡaregei vaisu ga riaḡa no kiro geige vanu? Ana ni Maḡuri ḡahiḡa koita vanu, no boriti ḡahigeve.”25Iesu raki kirogevenu, “Dakamu subuta ia boriti ḡahi gevenu, eduge iaka da riaḡa ḡahiḡa veitera. Oramu di Mame da kirone meva iabara daki au ihege kiogevege; 26eduge iaka riaḡa ḡahiḡa veitera, badivara iaka beta di mamoe tuhea iabara.27Di mamoe tuhea iabara di enoḡe iha. Daka iau dibane, renu iauka di itahe ororo vara. 28Daka maḡuri behi behive mohigeige vara, mati iauka beta dau raḡohira vara. Bera beta di adehe idigei gevara.29Otavado di Mame da moimane iaḡani vara beta iaie ḡore ḡereḡere vera, mati koita bera beta di Mame adehe idigei gevara. 30Da mati di Mame ruta noka kobabera.” 31Iudea ḡahava iaberaki ḡaitana muni idigei ḡamisa roege.32Iesu raki gavi ronu, “Dakamu di Mame hedokehe daki me maḡe dadaḡa ia ḡaḡiro gevenu. Erege e au dainehe ia muniva da ḡamisa roia? 33Iudea ḡahava iaberaki roege, “Noka beta me maḡe e iau gera noki muni tahu a ḡamisa roia, eduge aki Dirava gare gure onaki roiare, badiva aka koita nubaḡa vara, aka avaḡu ami Dirava roma.”34Iesu raki ronu, “Iana ia aenave uhura maema veitenu, Da rone, iakamu vata dirava iabara? 35Mati ia negu roiare Dirava gare oroḡane iauge iauki roia diravaia, eige au garera beta hosa raḡira vara, 36se iana rosa di Mame da hedoka ḡahane mati vata ada oi da besuḡane iaka roia daka davaḡu da mi roma, Daka Dirava Moera?37Dana di Mame meve rone da kiogeige veite, gerege a negu da riaḡa ḡahime. 38Edube dana kiogevege, ana daḡe daḡe da riaḡa ḡahiḡa veitenu, ama au meve riaḡa ḡahisa, mati iama anavare renu riaḡa ḡahisa, di Mame di uhura mati daka di Mame uhura gera.” 39Gerege iauki ḡaitana kamuisa, eduge auki iau adavaḡa hakivanu.40Auki ḡaitana Ioridana kasihe otinu Ioane ḡanai babatiso viege gabuhe, auki vani rore be ei gurami vaḡa roege. 41Koita dadaḡava raki au ḡasina oroḡime, iauki kiroege, “Ioane ramu hedo meva be kiki veitera, eduge Ioane ata o gare ro gevege iabara riaḡa vara.” 42Eige koita dadaḡava raki ei riaḡa.

Chapter 11

1Ata be ihivara Lasaro, auka Betani ge auki uiage eraki dika vanu. Betani gera Maria mati au tate Mareta uiare oḡo vara. 2Maria raki Rohi Bauge maḡe ḡahime auki dehoro ḡutika maḡe be mi au vase ada bohuḡanu mati au omo hanakehe dahuḡanu; auka Lasaro dika ata au amakine ra.3Eige au amakinuhe iabaraki iau gare besuḡanu Iesu ḡasina, “Rohi Bauge, ai vasire maḡeva ramu komata vanu.” 4Eduge Iesu badi ihinei, auki ronu, “Komata ora beta hoḡe mi ororo vara; edube noma Dirava motea ḡahisa, renu Dirava Moe ramu au maḡeve ḡaḡae ḡahisa.”5Edube, Iesu matauve Mareta au ḡoḡe renu Lasaro iau ada, 6au Lasaro komata vane ihinei, auki vani abu naḡate oḡo ei guramanu. 7Gerege itaharahe auki au ḡamituhe kiro gevenu, “Noma ḡaitana Iudea ḡoiraḡohisa.”8Au ḡamituhea iabaraki kironu, “Ni Biage, Iudea ḡahava iabara vani rorebe muni tahu a ḡamisa roege, aka roma noka ei ḡoiraḡohi otisa?” 9Iesu raki ronu, “Ana dibana veitenu vani be abagava ramu utube hakira abu gera? Oḡoreana vani oḡiare ḡahava iabara beta desuraḡi raḡira vara, badivara iauka vata ada o abagava eraḡa.10Eduge oḡoreana vahi ioa raḡoha ḡahavaia iabara desuraḡi raḡira vara, badivara abaga vara iau uhurehe ge veitera.” 11Enaki rone itaharahe, auki kirogevenu, “Ni vasire Lasaro ra iaḡime auki, eige daka ei oti ḡutiḡu vara.”12Au Ḡamituhea iabaraki kironu, “Rohi Bauge, au iaḡiaḡe ḡoioge, auka maḡera.” 13Iesu enaki roege eramu Lasaro hoḡeve auki gava viege, eduge iau uhu ananave auka iaḡiaḡe gava auka vima. 14Gerege Iesu raki ni taḡotaḡo boriti ḡahi gevenu, “Lasaro ramu hoḡe raḡanu.15Dakamu heḡiri vima iai dainehe daka eigera veite, eige iama da riaḡa ḡahisa. Eige noka au ḡasina otito vara.” 16Toma, iau ihiva Hekapa roege, auki au soukuhe kirogei, “No ḡaitage no au ruta ota, noma au ruta hoḡe kobuḡe raḡohisa.”17Iesu raki oḡo ei hakivi, auki ihinu Lasaro ramu vani ababu otinu iauki abatenu. 18Betani ra Ierusalema ḡaika gera, ḡamana veitera, 19renu Iudea koita dadaḡava iabara Mareta mati Maria iau ḡasina oti vaḡahu ḡahi gevege iau amakine dainehe. 20Mareta raki ihine Iesu ororove, auki hakivi oti eraḡi, au ḡoḡe Maria ra iagahu auki guramege.21Mareta raki Iesu kironu, “Rohi Bauge, a mena oi ḡoinu, di amakine ra beta hoḡe raḡanu. 22Eduge dakamu dibana ḡoinu, ana otavado a Dirava au imiḡima, Dirava vara riaḡa ḡahe a moimo vara.” 23Iesu raki ronu, “Ai amakine ra ḡaitana maḡurivi ḡoiraḡira vara.”24Mareta raki kironu, “Daka dibana auka ḡaitana urimi ḡoiraḡira vara vani netu netua.” 25Iesu raki kironu, “Dakamu hoḡe mati maḡuri. Oḡoreana da riaḡa ḡaha, iauna hoḡe raḡanu, iauka maḡuri raḡira vara, 26mati ana unuhuna maḡuri vima mati da riaḡa ḡahima auka beta hoḡe raḡira vara. Ana da riaḡa ḡahima?”27Maḡi eraki ronu, “Erege, di Rohite, aka riaḡa Keriso, Dirava Moe, mati au rone auka vata ada oi besuḡi oroḡisa.”Iesu raki nivinu 28Au gavana itaharahe, auki ḡoiraḡi au ḡoḡe Maria ihiromi iorena kironu, “Ni Biage ramu ai totove vima.” 29Auki ihare, auki vaina urimare au ḡasina otinu.30Iesu so oḡo kauka veite, eduge auka so Mareta behuḡi ga ḡahane gabuhe gera. 31Negu Iudea ḡaha ahata moimi au ruta iagahu, iabeki eraḡege auki vaina urimi hakivanu. Iauki au itahe oti iau ananave auka midava oti ei nivisa. 32Maria raki oroḡi au Iesu eraḡane, auki au vasi ḡaika komuko daivi kironu, “Rohi Bauge, a mena oi ḡoinu, di amakine ra beta hoḡe raḡanu.”33Iesu raki au nivige eraḡege, mati Iudea ḡaha au ruta otine ḡaitage gure niḡo raḡege, auki eragei uhudau ḡahigei renu au soruke tage hosa raḡanu. 34Auki bera gevenu, “Oreigena ia maemanu?” Iauki kironu, “Rohi Bauge, oroḡi eraḡa.” 35Iesu raki gure nivige.36Gerege Iudea ḡaha iaberaki roege, “Iana au nivare eraḡa!” 37Eduge be iaberaki roege, “Auna beta ata ni veite kiege au niḡa niḡa vima eige auna mati beta ata o maḡuri ḡahiḡa vanu.?”38Gerege Iesu raki ḡaitana midava oroḡi uhu huhu ruta. Iau maemane ramu muni vaka beigera, renu muni abata be mi vaka bao vane koukouva kinu. 39Iesu raki ronu, “Muni o mi ḡeahu maemiahe.” Negu ata hoḡe raḡane amakine raki kironu, “Di Rohite, aukamu vani ababu ge noki abatemenu, ora aukamu seisete ḡoinu.” 40Iesu raki kironu, "Dana aki roro veitenu, a riaga gahege, aka Dirava haire erara vara?"41Gerege koita iaberaki muni mi ḡeahu maemanu. Iesu raki vava niḡahare ronu, “Mama, akera daki a maḡe ḡahima a di imimive ihine. 42Daka dibanara aka vani inuhati ge aki di gare ihima, eduge da gavare ora koitaia rahane iau dainehe gera, eige iauma da riaḡa ḡahisa aki da besuḡanu.”43Au enaki imimivi rone itaharahe, auki nivi barai ronu, “Lasaro, hakivi oroḡo!” 44Negu hoḡe koita e raki hakivi oroḡi, au ade renu au ada iabara ogona ḡasikava ge iauki raro gevenu, renu au nie ramu ogonava ge iauki ḡodomanu. Iesu raki kiro gevenu, “Ogona e vaheḡare, renu ḡarehiahe au ote.”45Eige Iudea ḡaha dadaḡa, Maria ruta oroḡane ḡahava iaberaki Iesu kine meva eraganu, iauki riaḡa ḡahanu. 46Eduge be iabera Farisea ḡaha iau ḡasina otime iauki Iesu kine iau eraḡane iauki boriti ḡahi gevege.47Eige dubu biavaia renu Farisea ḡahava iaberaki bouraḡohi ga raḡi, ronu, “Nona otavado kiki vanu? Ata ora iaḡa nune nune dadaḡa vara auki o kima. 48No negu ḡarehi au ḡuma o kiare, koita iabera au riaḡa ḡahiḡa vara, eige Roma ḡahava iabera oroḡi ni aena taruha renu ni oḡe renu ni koitatuhe daure ḡahigeige vara.”49Eduge iau bera, Kaiafas, auka nega eige dubu bauge bera, auki kiro gevenu, “Iaka iaḡa be dibana veitera! 50Iaka anana veite koita kobabe ni dainehe hoḡe raḡare ena maḡenu se iauna roḡi mata ketake o daure ḡahisa.”51Auka avahu au uhu ananave roro veitera, eduge au dubu me kiege eige auki peroveta ḡahi roege Iesu ra hoḡe ragira vara mata koitava iau dainehe, 52renu beta mata oḡu dainehe, eduge Dirava koitatuhe koba koba ḡahane bougeige vara. 53Vani eige iauki au ḡamiḡa ḡumava iaḡovege.54Eige Iesu raki Iudea ḡaha iau uhura oḡi ioa veite, eduge auki ei urimi oti ogo be ihiva Efraim mata ḡaḡaeva; eige auki unu au Ḡamituhe ruta. 55Iudea ḡahe iau tene heḡiriva be kahika ḡahege, koita dadaḡa iabaraki oḡi Ierusalema otege, hegiri ei iau maḡurive maḡe ḡahigeisa.56Iauki dubu uhura Iesu iaḡoi bebe bera gevege, “Iai ananave na otavado vanu? Auna hegiri oi ororo vanu, se veitenu?” 57Iudea iau dubu biavaia renu Farisea ḡahavaia raki ga besuḡi hakiraḡi ronu, unuhuna Iesu eraḡima iauma vasiba ḡahigeisa, eige iauna oti mi misa.

Chapter 12

1Vani agorokiva uhurahe Iesu raki Lasaro oḡe Betani ge auki otinu, auki hoḡe uhura maḡuri ḡahi ḡoiraḡanu. 2Iauki auni demaka tinabe kinu. Mareta raki demaka kiege, renu Lasaro tage ramu ei iau ruta tamuta viege. 3Maria raki damu ketake muraka ḡutika maḡete be mi otinu, auki mi Iesu vase dahuḡare mati au omo hanakehe dahuḡege. Negu iaga uhura eramu muraka ḡutika maḡe era raki tobo ḡahanu.4Eduge Iuda Iskariote, au ḡamite be (unuhuna negu au bive kiare koitava), auki ronu, 5“Esemena muraka ḡutika maḡe o mi tinahu abigaḡa haeha veite, renu muni tahakava mi koita goroa mohigeige veite?” 6(Au onaki rone makava ramu beta auka goroa ana gevare era, eduge auka vaho koita vara; renu auka muni tahaka nitabata ḡahima edube auka vahoro ge auki ima.)7Iesu raki kiro gevenu. “Maḡi e ḡarehiahe. Auki haevane ra auka kamui oti da abatemare vanihe gena. 8Koita goroa iabera vani inuhati ia ruta gera, eduge daka beta ia ruta vani au bougera.9Iudea ḡahavaia badi ihine gerege iauka oroḡi Iesu ei eraḡisa, mati iau otine iauka Lasaro tage eraḡisa, au hoḡe uhura maḡuri ḡahane. 10Eige dubu biava iabaki Lasaro tage ḡamiḡa ḡumava iaḡovege, 11badiva au dainehe Iudea ḡaha dadaḡava iabaraki ḡare gevare mati Iesu riaḡa ḡahege.12Va tahege koita dadaḡa negu rigi meva oroḡane iabaraki ihinu Iesu tagera Ierusalema ororo vara. 13Gerege iauki baḡa reta ididita oti Iesu eraḡisa, iauki bara raḡi roege,“Hosana!Rohi bauge ihehe oroḡare maḡe ḡahisaauka Isaraela iau Rohite!”14Iesu raki doniki ḡamika be eraḡi moroḡi gerege auki au ada ḡurami; iau bukava maemi rone naḡate: 15Siona ḡahavaia, ia negu siḡo raḡime,Eraḡiahe, iai rohite ramu oroḡima,doniki ḡamika be ada ge auki guramanu!”16Au ḡamituhe iabara ḡanai iau uhure raki bao raḡira veite ḡuma o iau; eduge Iesu hoḡe uhura urimi ḡoiraḡege, gerege iau uhure raki bao raḡohi iauki gava anagei renu iau buka aenava maemi rone eraki ḡaḡae ḡahanu.17Gerege koitaia nega ei Iesu ruta iabaraki ga raḡi roege aukamu midava seni ge auki Lasaro ihiromi hakivi renu auki maḡuri ḡahi ḡoiraḡanu. 18Mati koita iabaraki ḡaitana ihinu auka hedo ḡuma be kinu gava raḡohi eige iauki oti eraḡisa. 19Gerege Faresia ḡaha iabaraki bebe kirogei, “Iana eraḡa, iaka beta iaḡa kiki vara. Eraḡiahe, vata ada ḡahavaia inuhati au itahe iauki ota!”20Koita be ḡainage beta Iuda ḡaha iabara iau ruḡa rigi kiare erarava otinu. 21Iauki Filipi ḡasina oti, auka Betsaida koita vara Galileia uhura, gerege iauki kironu, “Rohi Bauge, noka Iesu eraḡi renu au ruta ga raḡisa rome noki.” 22Filipi raki oti Anderea boriti ḡahi; gerege iauki iau abu oti Iesu kironu.23Iesu raki gavi ronu, “Negava rone auki manu Dirava raki Koita Ḡamika maḡeve ḡaḡae kisa roma. 24Riaḡa vara, daki ia boriti ḡahigeima, koni iaka kobabe vata ada desuraḡi mae raḡare, era kobuḡa beḡu; eduge au hoḡe raḡare au madike maka dadaḡa kiki vara.25Unuhuna avahu au maḡuri guraguve vima auka basu basuva dauda vara, renu ana unuhuna vata ada maḡuriva besibe ḡahima auka maḡuri behi behive mimi vara. 26Ana unuhuna da mi au biage roma ama di itahe oḡisa, gerege ana di ḡamite dana oreigenu a tage ei da ruta gera. Renu di Mame ramu a maḡe ḡahiḡa vara ana unuhuna da iaheḡima.27“Di soruke ramu isukera. Renu dana otavado rosa, Mama, isuke oi da maḡuri ḡaha? Veite, isuka o dainehe daki onaki huhunaḡima. 28Mama, ai Moe maḡe ḡaha.” Gerege eno be raki vava seni uguhi ronu, “Dakamu maḡe ḡahanu, eduge daka ḡaitana maḡe ḡahiḡa vara.” 29Koitaia rahirahe iaberaki ihare renu roege era va raki du vanu. Be iabara roege, “Aneru be raki ga ḡahanu.”30Iesu raki kiro gevenu, “Eno ora beta dai gera, eduge iai dainehe ge auki oroḡonu. 31Negu nega oramu berabe vani vara vata ada oi; unuhuna vata ada o biava viare oiahi hakiha vara.32Eige da mata o garemare e, Daka koita aubougi idigei di gasina ororovara." 33Au enaki rone badivara, au hogeragare gumavara auki vasibava vanu.34Koita iaberaki roege, “Nokamu aena maemane ihinu Koita Ḡamika vara maḡurivi oti behi behive. Orenaki gena a roma Koita Ḡamika iauka iagemisa? Koita Ḡamika ona unuhuna?” 35Iesu raki kiro gevenu, “Abaga vara so nega tinabe ia ruta. Abaga iai uhura iama oḡisa, badivara vadibu negu ia idi geime. Ana vadibua gena a oḡima, aka beta dibana ḡoiḡo vara ana orei gena a otima. 36Iama abaga o iai vaḡotoni riaḡa ḡahisa, gerege iama abaga uhura maḡuri raḡohare koitava ḡahisa.”Koitaia Iesu riaḡa ḡahi veiteIesu onaki rone itaharahe, auki ḡeahu oti iau hata vanu37Orenaki gena au hedo me dadaḡa kiogevenu iau vaḡotoni, eduge iauka riaḡa ḡahiḡa veitera. 38Ḡuma onaki kikive ra Isaia peroveta gare riaḡa ḡahi vara: “Rohi Bauge, unuhuna ni gare riaḡa ḡahanu,mati unuhui gena Rohi Bauge hedoke ḡaḡae ḡoinu?”39Eige iau riaḡa ḡahiḡa veite makava ramu, Isaia tage raki ronu, 40“Auki iau nie kopu ḡahi gevenumati iau soruke berebe ḡahi gevenu,gerege auka beta iau niehe niḡa niḡa raḡohisa,eduge iauma iau sorukehe anana raḡare mati ḡoiraḡohisa,gerege dana maḡuri ḡahigeisa.”41Isaia onaki rone makava ramu aukamu Iesu maḡeve eraḡanu eige auki gava roege. 42Eigera koita dadaḡa, renu dubu baugea, ḡainage riaḡa ḡahanu. Eduge Farisea ḡahavaia ḡainage gava raḡira veitera, badivara iauki siḡo raḡoha iau negu dubu besugei haki raḡohime; 43badivara iauka ahata maka kasihege iauki oti raho ḡaha eduge Dirava maḡeve oroḡare era iauki eraḡi avie ḡaha.44Gerege Iesu raki nivi barai ronu: “Ana unuhuna da riaḡa ḡahima era beta dakera auki riaḡa ḡahima eduge da besuḡane era aki riaḡa ḡahima. 45Gerege ana unuhuna da eraḡima era da besuḡane eraki eraḡima.46Daka vata ada o abaga vara, eige oḡoreana da riaḡa ḡahare ḡahavaia beta vadibu uhura guragu vara. 47Ana unuhuna di gare ihare eduge mi kamuka veite, daka beta au daureve roro vara, badiva da vata ada oi oroḡane beta ia daure ḡahigeige vara, eduge maḡuri ḡahiḡa vara daki oroḡonu.48Ana unuhuna da besibe ḡahima mati di gare mimi veite daka au daureve roro vara; auka netu netua da ga rone eraki au daureve rosa, 49eigera daka beta davaḡu di garera daki roma, eduge di Mame da besuḡane eraki aena da boriti ḡahane dana rosa mati dana gava visa. 50Mati daka dibana au aena gare ra maḡuri behi behive ga vara. Dana otavado da gavi roma, eramu, di Mame da kirone ga vara daki roege.”

Chapter 13

1Dubu ḡaha iabera heḡiri bauge so mimi veite, Iesu raki subuta dibana ḡoinu au hoḡeve ramu hugure, renu auka vata ada o ḡaremare au Mame ḡasina otito vara. Aukamu au koitatuhe vata ada oi maḡe ḡahigei ate auki basu basua manu. 2Iesu mati au ḡamituhe ruta tamuta raḡege uhura, diabolo raki subuta ge auki Simona moe Iuda Isakariota uhure inu, auka Iesu bive kisa;3Iesu, auka uhu maemi au Mame ramu iaḡa inuhati idigei au adahe ḡosiḡanu, renu auka Dirava seni ge auki oroḡanu renu auka Dirava ḡasina ḡoiraḡira vara. 4Gerege auki iau tamuta raḡege uhura urimanu, au adare ogonava mi ariḡare, renu ogona be mi au negotanehe raro vanu. 5Gerege auki hodu avie be mi eiava maka kiare renu au gamituhe iau vase ketogei mati au negotane ogona au dahu gevege.6Auki Simona Petero ḡasina oroḡege, auki beraḡanu, “Di Rohite, ana di vase ketoke vanu?” 7Iesu raki ronu, “Aka negubutu anana veitera dana otavadoana da kima, eduge ihiege ana ai uhurena bao raḡisa.” 8Petero raki kironu, “Aka beta di vase ketoke vara.” Iesu kironu, “Da negu a ketoke veite ḡoiare, aka beta di uhura ḡoiḡo vara.” 9Simona Petero raki kironu, “Di Rohite, beta di vase eḡu eduge di ade mati di omote ḡainage!”10Iesu raki kironu, “Koita be eagare ra beta ḡaitana eagugu vara, auka maḡera eduge au vase eḡu ge auna ketoisa. Iaka maḡera edube beta iai bouge gera.” 11Aukamu uhu kinu unuhuna au bive kiki vanu; eige auki ronu, “Iai bouge gera beta maḡera.”12Iesu raki iau vase ketogoi kosai, auki au ogona adareva kiare auki ḡoiraḡi tamuta patava oti guramare, auki kiro gevenu, “Iama anaisa dana otavadoana da iai kinu? 13Iaka dakera iaki da mi roia daka iai uguro koitave renu iai Rohite, eramu riaḡa vara, eramu dakaki. 14Eige dana iai Rohite renu iai uguro koitave, daki iai vase keto gevenu, ia ḡainage iama bebe iau vase ketogeisa. 15Dakamu o ḡumava iai kinu, gerege ia ḡainage oti be iau da iai kine ḡumava kisa.16Riaḡa vara, daki ia boriti ḡahi geima, iahe iahe ḡahava iabera beta iau biage soi soi vara, renu ga roro ḡahava iabera beta iau besuḡane koitava soi soi vara. 17Ana iaḡa o iau dibane ḡoiare, aka maḡeva mimi vara a meva kiege. 18Daka beta iai bouge iai gare daki roma; dakamu ana vima unuhuna da ronu. Eduge ora buka aena gava riaḡa ḡahiḡa vara, Daḡore naḡu kobabe tamuta vane eraki aniḡoi da enana ḡahima.19Eige daki negubutu ia boriti ḡahigeima, auka so ḡaḡae veite, edube au ihie ḡaḡae ḡoiare, eige iana riaḡa ḡahisa dana unuhunu. 20Riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, unuhuna da besuḡane koitava maḡe ḡahima auka dakera auki maḡe ḡahima; renu unuhuna da maḡe ḡahima au tagera da besuḡane koitava auki maḡe ḡahima.”21Iesu enaki rone itaharahe au soruke raki isuhanu, gerege auki kiro gevenu, “Riaḡa vara daki ia boriti ḡahigeima, ia be raki di bive kisa vima.” 22Au ḡamituhe iaberaki dauraḡohi be be eragei, ona unuhu garena au vima.23Au ḡamite bera Iesu raki ḡahara viare ḡami vara, auka au hakirehe ge auki guramege; 24Simona Petero raki niḡahi eraḡi auka beraḡisa auna unuhu garena au vima. 25Gerege auki Iesu ḡaika kahika ḡahi otare, auki beraḡanu,” Di Rohite, unu hunu?”26Iesu raki kironu, “Da hauhaka tinabe mi naḡu evi o taḡoare mi unuhuna da moimare koitava aukamu enu.” Gerege auki hauhaka mi evi taḡoare, auki mi Simona Iskariote moe Iuda moimanu. 27Iuda hauhaka mane itaharahe, Satani raki au uhura siri vanu. Iesu raki kironu, “Ama vaina a anavare meva kisa.”28Koitaia tmuta raḡohege bera dibana veite otavado dainehe gena au enaki kironu. 29Eduge be iau anana vera, badiva Iuda ra muni tahaka nitabata ḡahare, eige Iesu raki enaki boriti ḡahege, “Auka oti rigi oroḡare iaḡaniva hae geisa”; se, iaḡa tinabe mi goroa mohigeisa. 30Gerege, au hauhaka mane itaharahe, auki vaina hakivi otinu. Renu va ramu hiriḡoromi.3331Iuda hakivi otine itaharahe, Iesu raki ronu, “Negubutu koita iaberamu Koita ḡamika maḡeve ḡaḡae ḡoiare erara vara, renu Dirava maḡeve ramu au uhura gera. 32Renu Dirava maḡeve au uhura ḡaḡae ḡoinu, gerege Dirava raki avaḡu koita iau ḡaḡae kisa Koita Ḡamika maḡeve renu auna inono veite maḡe ḡahisa. Di ḡamuhe ia, daka beta ia ruta guragu ḡamana vara. Iaka so da iaḡoia vara; renu iakera daki ia boriti ḡahigeima da Iudea ḡaha kiro gevene naḡate, “Da otare ḡumava, iaka beta riaḡahe ororo vara.34Daka aena ga isage bera dana ia mohigeisa, iama be be iau ḡahara raḡisa. Da iai ḡahara vane nagate, ia ḡainage tage iama be be ḡahara ḡahisa. 35Onaki ḡuma oi gena koita iana anaisa iaka di ḡamituhe iabara, ia be be iau ḡahara raḡege.”36Simona Petero raki kironu, “Di Rohite, ana oreigena a otima?” Iesu raki kironu, “Dana oreigena da otima, aka beta negubutu di itahe ororo vara; eduge ihiege ana di itahe oroḡisa. 37Petero raki kironu, “Di Rohite, dana beta negubutu ai itahe ororo vanu? Dakamu iai dainehe di maḡurive mi vata maema vara.” 38Iesu raki kironu, “Ana riaḡahe ai maḡurive di dainehe mi vata maema vanu? Riaḡa vara, daki a kiroma, aka kokorogu vara so nina veite, akamu nega abigaḡa ge aki da tarata ḡahanu.

Chapter 14

1“Ia negu iai soruke huhu ḡahigeime. Iama Dirava riaḡa ḡahisa, da tage iama da riaḡa ḡahisa. 2Di Mame iagehe gera vaḡa roro iaga dadaḡa vara. Auna veite ḡoisa, dana onaki ia kiro geige vanu dakamu otima iani vaḡa roro iaḡa kisa? Auna veitenu, daka ia vasiba ḡahi gevenu; eige daki otima iani vaḡa ro guragu iaga be kisa. 3Eige daka otare iani vaḡa roro iaga be kiare, dana ḡaitana ḡoiraḡi oroḡare davaḡu ia idigei da vaḡa roiare iagahe, gerege dana oreigenu ia ḡainage da ruta.4Renu iaka dibana da otare ḡumava.” 5Toma raki kironu, “Ni Rohite, noka dibana veitera ana oreigena a otima. Nona orenaki ḡumava dibana gahisa?” 6Iesu raki kironu, “Dakamu ḡuma, renu ga riaḡa, mati maḡuri. Bera beta di Mame ḡasina otito vara eduge dai gera. 7Iana di dibane ḡahare, iaka di Mame tage au dibane ḡoiḡo vara. Edube negubutu iakamu au dibane ḡahanu mati iakamu eraḡanu.8Filipo raki kironu, “Ni Rohite, aso ni Mame no ḡaḡiro geve, gerege ni uhure ramu maḡe ḡoisa.” 9Iesu raki kironu, “Dakamu vani inuhati iai bouge ia ruta uhura, Filipi, aka daḡe daḡe da anana veitenu? Ana unuhuna a da eraḡanu akamu ni Mame eraḡanu. Esemena a roma, Ni Mame no vaḡoro geve?10Ana riaḡa ḡahiḡa veitenu dakamu di Mame uhurehe renu di Mame ramu di uhurehe gera? Da iai ga ro gevare era beta davaḡu di uhure ga vara; eduge di Mame di uhurehe uiare raki au meve kima. 11Ama da riaḡa ḡahisa dakamu di Mame uhurehe renu di Mame ramu di uhurehe gera; eduge ana riaḡa ḡahiḡa veitenu, edube ama di Mame di uhura me kiogevene riaḡa ḡahisa.12Riaḡa vara, daki roma, unuhuna da riaḡa ḡahima au tage da kiare meva kiki vara renu, riaḡa, auka iaḡa ketake maḡeva kiogeige vara, badiva daka di Mame ḡasina otito vara. 13Otavado ana a di ihehe imimi vima daka kiki vara, eige di Mame maḡeve na au Moe uhura ḡaḡae ḡoisa. 14Eige ana di ihehe iaḡa be imimiva a vima, daka kiki vara.15“Ana di ḡahara vima, aka di aenave kamui geige vara. 16Mati daka di Mame imimi vara, gerege auna iahe iahe be a moimo vara, auna aḡore gurami oti behi behive. 17Oramu Horu Aena riaḡa vara, mata ora beta mimi vara, badiva iauka erara veite se anana veitera. Akamu anavima, badiva auka ai uhurehe gera, eige auka ai uhura guragu vara.18“Daka beta vata ada oi a ḡareḡa vara; edube daka ḡoiraḡi ai ḡasina ororo vara. 19Ḡamana veite mata ora beta da eraḡi ḡoiraḡira vara, eduge aka da erara vara; badiva daka maḡurive, a tage maḡuri vara. 20Vani eige ana anavisa daka di Mame uhura, renu aka di uhura renu daka ai uhura.21Unuhuna di aenave riaḡa ḡaha renu kamui ḡahava iabera di ḡahara raḡare koitava iabera; renu oḡoreana di ḡahara raḡoha di Mame tage iai ḡahara vara, renu daka iau gahara vare mati dana iau ḡaḡae ḡoisa.” 22Iuda (beta Iskariote) raki kironu, “Di Rohite, ana negu orenaki ai maḡeve noiḡu ḡaḡae kisa, mati beta mata o ḡahava iau?”23Iesu raki kironu, “Oḡoreana di gahara raḡoha renu di gare kamui, eige di Mame na maḡe ḡahigeisa, renu nona iau ḡasina oroḡare nona iau ruḡa gurahisa. 24Unuhuna di ḡahare veite auka di gare tage kamuka veitera; mati a ga ihare era beta di garera, eduge di Mame da besuḡane gare ra.25“Dakamu ga o ro gevare badiva dakamu o so ia ruta dainehe. 26Eduge di Iahe iaheve, Horu Aena, di Mame raki di ihehe besuḡisa vima, aukena iaḡa inuhati ia uguro ḡahigeisa, renu ia uhuiami geisa da rone gevene iaganiva inuhati. 27Di maive daki ḡare mima iai ada, di maive mi ia mohi geima. Beta mata o ia mohi gevare naḡatera. Iai soruke negu huhu raḡohime, renu ia negu siḡo raḡohime.28Iakamu da rone gava ihinu, Daka ia ḡaregei gevara, renu daka ḡoiraḡi ororo vara. Ia di gahara riaḡa raḡare, iakamu hegiri raḡira vara, makava ramu di Mame ra ketake mati di variada gera. 29Renu dakamu uriḡoi ia kiro gevenu auka so ḡaḡae, eige au ḡaḡae ḡoiege, ama riaḡa ḡahisa.30Daka ia ruta ga ḡamana vara, mata o biava ramu oroḡima. Auka di ada hedoka veitera; 31eduge daka di Mame daki rone meva daki kima, gerege mata o ḡahava iaberamu anavisa dakamu di Mame gahara vima. Urima, no bina oḡia.

Chapter 15

1“ Daka idi iaka riaḡa vara, renu di Mame ra idi iaka beḡibe koita vara. 2Auka idi adaka madika kiki veite inuhati auki dodo geima. Eduge idi adaka madika kiare auka reḡure vara gerege au madike ramu dadaḡa ḡoisa.3Da di gare ai ḡasina rone eraki subuta a maḡe ḡahanu. 4Eige ana di uhura dai kamu-kamu venu dakamu ai uhura gera. Renu idi adaka bera beta avaḡu madika kiki vara eduge auma idi kamu-kamu ḡoisa, se a tagera veitera a dai kamu-kamu veite ḡoiare.5Daka idi iaka vara, iaka erehuta adaka vara. Iana oḡoreana di uhura mati daka iau uhura iabera madika kiki vara, eige da veite ḡoiare aka beta iaḡa be avaḡu kiki vara. 6Ana unuhuna di uhura veitenu iauka erehuta idi adaka naḡate mi ḡeahu kirai auka mae raḡira vara; idi adaka enaki iabera idigei bougei vene uhura kiragei iauna raḡohisa. 7Ana di uhurehe, renu di gare ai uhurehe, ama di Mame imiḡisa ana otavado iaḡa vana a gahara vima, auka mi a moimo vara8Oramu di Mame maḡe ḡahiḡa ḡuma vara, aka madika dadaḡa kiare, mati aka di ḡamite ḡoisa. 9Di Mame di ḡahara vane naḡate, da tage daki ai ḡahara vanu; eige ama di maḡeve uhura guramisa.10Ana di aenave kamui geima, aka di maḡeve uhura gera, e naḡate dakamu di Mame aenave kamugei renu au maḡeve uhura daki guramanu. 11Dakamu iaḡa inuhati iai gava rogevenu gerege iaka da heḡiri vare iai uhura ḡoisa, renu iama iai uhure inuhati heḡiri raḡisa.12Ora di ga baegevera, yama bebe mage gahigeisa, da ya mage gahigevare nagate. 13Koita bera mage raho onakikive be veietra be veitera-Au magurive mi vata maemisa be yau dainehe.14Iaka di vasiruhe iabara ia di gare ihige. 15Daka beta a mi di besu besu ḡahatuhe roro vara, badivara besu besu koita vara beta au biage kiare dibana ḡoiḡo vara; eduge daka roma iaka di vasiruhe iabara, badiva dakamu di Mame au ihine iaḡaniva inuhati ia vasiba ḡahi gevenu.16Beta aki da manu eduge daki a manu. Renu da a mane aka oti madika maḡe kisa, maka behi behive, eige ni Mame ra a moimo vara ana otavado a imimiva vima di ihehe. 17Daka aena o iabera daki ia mohi geima eige iama bebe maḡe ḡahi geisa.18“Mata ona a daure ḡahima, iama anaisa dakera iauki uriḡahi daure ḡahanu ihiege iauki ia daure ḡahigeva. 19Ana mata o koitava ḡoiege, mata oramu a mi aue ḡoiḡo vara. Badiva aka beta mata o iera, eduge daki mata o uhura a manu, eige mata o raki a daure ḡahima.20Ama da aki rone gava anaisa, Besubesu koitava iabera beta iau biaguhe iau variada gera. Iauna da daure ḡahanu, iauka ia ḡainage ia daure ḡahigeige vara; iauna di gare ihi kamuege, iauka iai gare tage ihihi vara. 21Eduge iauna iaga o inuhati iai kiogevare di ihehe, edube iauka anana veite dana unuhuna da besuḡanu. 22Dana ororo veitenu renu gaḡa geige veitenu, gerege iauka beta daure kinu; eduge iauka beta roro vara iau kine era ḡuma daure vara.23Unuhuna da daure ḡahima auka di Mame tage auki daure ḡahima. 24Iauna da iau vaḡotoni iaga be kiogevene koita bera kiki veite, iauka beta daure kiare. Eduge iaukamu eraḡanu renu iau da mati di Mame ruta no besibe ḡahi gevare. 25Ora ga o riaḡa ḡahiḡa vara iau aena gare maemane, Iauka da daure ḡahima maka veite.26“Da di iahe iaheve oroḡoge aukena di gare riaḡa ḡahisa, auka di Mame seni dana besuḡisa auna oroḡisa. Horu aena di Mame seni oroḡare aukena koita iau di gare riaḡa ḡahi rosa. 27Ia ḡaitage di gare riaḡa ḡahiḡa vara makava ramu iaka ḡanai da ruta gera.

Chapter 16

1“Dakamu ga o inuhati ia kiro gevenu makava ramu ia negu desuraḡime. 2Iaukamu dubu a besuḡi haki raḡira vara. Riaḡa vara, vaniva ramu oroḡima a ḡamane ḡahava iaberamu iau ananave iauka Dirava iauki maḡe ḡaha.3 Koita iaberamu onaki kiki vara iauka anana veite di Mame se da nona unuhunu. 4 Eduge da ga o iaki ro gevare vaniva oroḡare iama anaisa dakamu iau ḡare ia boriti ḡahi gevenu.5Eduge dakamu da besuḡane koitava ḡasina otito vara; edube ia bera da berabe veite, Ana orei otito vanu? 6Eduge dakamu ga o iaki ro gevene eige iai soruke ramu huhu naḡina vara. 7Daḡe daḡe dakamu ga riaḡa vara daki roma; iai maḡeve dainehe daka otito vara, da negu otito veite ḡoiege, iahe iahe vara beta iai ororo vara; eduge da otege, dana besuḡisa iai gasina.8Renu au negu oroḡege, auka mata o koitava kiroro vara au daureve renu maguri riaḡa mati berabe vani: 9daure tage, iauka da riaḡa gahiga veite dainehe; 10maguri riaḡa gava, daka di Mame gasina otito dainehe iaka beta da erara vara; 11mati berabe vani, makavara Dirava ramu subuta mata o daureve ronu.12“Daka daḡe daḡe iaga dadaḡa iaki roro vara, eduge iaka beta negubutu anana maḡeva raḡira vara. 13Horu aena riaḡa oroḡare, auka a uriḡatuḡa ga riaḡa inuhati uhura; auka beta avaḡu gera, edube auka au ihare gava auna rosa, renu auka otavado ihie oroḡare iaḡaniva auka gava roro vara. 14Auka da maḡe ḡahiḡa vara, makava auka otavado vanu daie auka miare renu auka ia boriti ḡahigei gevara.15Di Mame ḡasina iaḡaniva inuhati gera daiera. Eige daki roma, auka di ḡasina iaḡaniva idi gevare auna ia boriti ḡahigeisa. Vaḡahu raki ḡoiraḡi hegiri ḡoisa 16“Nega tinabe ḡoiege, iaka beta da erara vara, edube ḡaitana nega tinabe ḡoiege iaka da erara vara.”17Gerege au ḡamituhe be iaberaki bebe bera gevege, “Au gare auki noki rogeima, Nega tinabe ḡoiege iaka beta da erara vara, renu nega tinabe ḡoiege iana ḡaitana da eraḡisa; mati otavado au roma, badivara daka so di Mame ḡasina otito vara?” 18Iauki ronu, “Au gare nega tinabe maka vana otavado vanu? Noka au ga roiare makava dibana veitera auna otavado gavana au roma.”19Iesu raki era gevege iauka beraḡisa, eige auki bera gevenu, “Iana iai vaḡotoni da ga rone ia bebe berageva, Nega tinakibe iaka beta da erara vara, renu ḡaitana nega tinakibe iakamu da erara vara? 20Riaḡa vara, daki ia boriti ḡahi geima, iaka niḡo raḡohi renu uhu huhu raḡohisa, eduge mata o koitava iabera heḡiri raḡira vara; iaka huhu raḡisa, edube iai uhu huhuve ramu ḡoiraḡi hegiri vara 21Maḡi be ḡami misa roiare auka huhu naḡina vara. Eduge au ḡami miare itaharahe, auka huhu e anana veitera edube auka au ḡami karuka be mane hegiri vara auna kisa.22Eige iaka neḡubutu huhu naḡoha; eduge daka gaitana ia era geige vara, renu iaka ia sorukehe heḡiri raḡira vara, renu koita bera beta ia heḡirive mimi vara. 23Vani e miare iaka beta iaḡa be dai roro vara. Riaḡa vara daki ia boriti ḡahi geima, iana iaḡa be di Mame ḡasina di ihehe imimiva raḡoha, auka mi ia mohigeige vara. 24Iaka so iaḡa be di ihehe imimi veite ate negubutu. Imimi viege auka mi a moimo vara, eige iai heḡirive ramu uhubaḡe ḡoiḡo vara.25“Da iaḡa iai vaḡotoni ḡuma nune nuneva gava ro gevenu. Vaniva ramu o oroḡima daka mati beta ḡuma nune bei ia boriti ḡahigei gevara, eduge daka di Mame gare riaḡava ia kirogei gevara.26Vani eigera iaka di ihehe imimi raḡira vara. Daka beta onakime daki roma daka iai ihehe di Mame imiḡisa; 27di Mame avaḡu tage ramu iai ḡahara vima, makava iakamu di ḡahara raḡanu renu iakamu da riaḡa ḡahanu daka di Mame au gera daki oroḡanu. 28Daka di Mame senige daki oroḡanu eige daki mata ada oi oroḡonu; ḡaitana, daka mata o ḡaremare mati ḡoiraḡi di Mame ḡasina otito vara.”29Gerege au ḡamituhe iaberaki ronu, “Riaḡa, akamu negubutu aki ga riaḡa roma, beta ḡuma nune subuta roege nagate. 30Nokamu neḡubutu eraḡanu aka iaḡa inuhati biavara, renu bera beta mati a berabe vara; eige noki riaḡa gaha aka Dirava senige aki oroḡanu.” 31Iesu raki kiro gevenu, “Iana negubutu riaḡa gaha?32Vaniva ramu o oroḡima, riaḡa vara aukamu o bina oroḡanu, iai bouge koba koba ḡahi iai iagehe ota, renu iamu da davaḡu da ḡareha. Eduge daka beta davaḡu gera makava ramu di Mame ramu da ruta gera. 33Dakamu o ia boriti ḡahi gevenu, eige iana di uhura genu iaka heḡiri riaḡa mimi vara. Vata ada oige aka huhu naḡina vara. Eduge heroḡu kisa; dakamu mata o hedokava mi vata maemanu!”

Chapter 17

1Iesu au ḡamituhe gaḡa gevene itaharahe, auki vava gagai niḡahare ronu, “Mama, vaniva ramu horivanu; ai maḡeve ai Moe ei ḡaḡae ḡaha gerege dama koita iau ai maḡeve ḡaḡae kisa, 2makavara akamu hedo moimanu auka koita inuhati iau biage ḡoisa, renu a koita moimane inuhati auka maḡuri behi behive mohigeisa.3Renu ora maḡuri behi behive era, eige iauma a anavisa, aki avaḡu Dirava riaḡa, renu aki Iesu Keriso besuḡanu. 4Dakamu a maḡe ḡahi vata ada oi eige daki a me da moimane kiogei kosavanu. 5Eige negubutu, Mama, da maḡe ḡaha ai maḡeve da ai uhura a mi da moimane mati mata o so horiho veite uhura gera.6“Dakamu ai ihe a koita da moimane vata ada oi iau ḡaḡae ronu. Iauka ai koitatuhe iabara, eduge aki idigei da moimanu, eige iaukamu ai gare kamuanu. 7Eige negubutu iaukamu riaḡa ḡaha a iaḡa inuhati da moimane iabara ai seni ge iauki oroḡanu; 8eige a da moimane gava dakamu mohi gevenu, renu iaukamu manu mati riaḡa gahanu daka aigera daki oroḡanu; mati iakamu riaḡa ḡahanu aki da besuḡanu.9Eige daki iau ihehe imimi vima; daka beta vata ada o ḡahava iau dainehe gera, eduge a da moimane ḡahava iau dainehe, badiva iauka ai koitatuhe iabara. 10Di koitatuhe inuhati gera ai koitatuhe iabara, renu ai koitatuhe iabara di koitatuhe iabara; renu iaukamu di maḡeve iau uhura eraḡanu. 11Renu daka negubutu vata ada oi veite, eduge iaukamu o vata ada, eige daki ai ḡasina oroḡima. Di Mame, Aena Dirava, a da moimane idigei ai udume maḡe uhura gurahisa, gerege iauma kobuḡa ḡahisa, no ni abu kobabe naḡate.12Da iau ruta uiege uhura, daki a da moimane ḡahava ai ihehe nitabata ḡahi gevege. Daki nitabata ḡahigei, bera dau raḡira veitera eduge ḡeahu otare koitava raki dau raḡisa, gerege ga aena maemanu riaḡa ḡahiḡa vara. 13Eduge dakamu o ai gasina oroḡima, renu da iaḡa o gava vata ada roiare era iauka iau bouge iau sorukehe heḡiri raḡisa ḡuma kobuḡa ei da tage iau vaḡotoni heḡiri vima. 14Dakamu ai gare mohi gevenu, renu vata ada o ḡahava iaberamu besibe ḡahi gevenu makava iauka beta vata ada o ḡahava iabara, renu da tage beta vata ada o koita vara.15Daka beta onakime daki roma aka vata ada oi besugei hakivisa, eduge akera daki a imiḡima aka eraḡisa koita daure iau siḡore. 16Iauka beta vata ada o koitava iabara, ḡereḡereva daka beta vata ada o koita vara. 17Ama idigei aena ḡahigeisa; ai gare ra riaḡa vara.18Aki vata ada oi da besuḡanu, eige daki vata ada oi besugeima. 19Mati iau maḡeve dainehe daki davaḡu da aena ḡahanu, eige iau ḡainage aena riaḡa misa.20“Daka beta koita o iavaḡu iau dainehe ge daki imimi vima, eduge oḡoreana da riaḡa ḡaha iau garehe ḡainage daki imimi vima, 21gerege iauka iau bouge kobabe ḡahisa. Eige, Mama, aka di uhura renu daka ai uhura, renu iau ḡaitage so ni uhura ḡahisa, gerege vata ada o ḡahava iabaramu riaḡa ḡahisa akaki da besuḡanu.22A maḡe da moimane dakamu mohi gevenu, gerege iauka kobabe gahisa, noka ni abu kobabe nagate. 23Daka iau uhura renu aka di uhura, eige iauka iau bouge kobabe gahisa, gerege vata ada ora dibana ḡoisa akaki da besuḡanu renu dakamu iau ḡahara vanu a di ḡahara vane naḡate.24Di Mame, da tage a da moimane iabara daki ḡahara vima iauka da ruta da uiare iau ḡaitage ei gurahisa, gerege iauka di maḡeve eraḡisa, aki mi da moimanu badivara aki di ḡahara vanu mata o so horiho veite uhura.25“Di Mame aka maḡe Dirava, mata ora ai dibane veitera, eduge daka ai dibanera; renu o iabera dibana aki da besuḡanu. 26Dakamu ai ihe kiro gevenu ana unuhunu, renu dakena daḡe daḡe kiro geisa, gerege a da maḡe ḡahane maḡeva tage ramu iau uhura ḡoisa, renu da tage iau uhura ḡoisa.”

Chapter 18

1Iesu imimi rone itaharahe, auki au gamituhe ruḡa Kidron kourava eigera ḡeḡe bera au gamituhe ruḡa siri ragohanu. 2Iuda, Iesu bive kine koitava au tage ḡeḡe e dibana, badiva Iesu au gamituhe ruta nega be ḡahisege ei oti bouraḡoha. 3Gerege dubu aena biavaia renu Farisea ḡahava iabaraki iau ḡamituhe besugei, renu Roma iau ḡarara ḡahatuhe beḡu, iauki iau ni abaga lamepa mati vaiga ididita, Iuda raki uriḡatugei ḡeḡe ei otinu.4Gerege Iesu, subuta ge auki eraḡanu otavado vanu iau au kisa raḡa, auki oḡi hakivare oti bera gevenu, “Iana unuhuna ia iaḡoa?” 5Iauki kironu, “Iesu, Nasareta koitava.” Auki kiro gevenu, “Dakamu Iesu ra.” Iuda au bive kine koita vara iau ruta rami rame.6Eige negu Iesu kirogei ronu, “Dakamu Iesu ra,” iauka vaḡava raḡi rahi ḡoiraḡohime iauki vata ada desuraḡi ragohanu. 7Auki ḡaitana bera gevenu, “Iana unuhuna ia iaḡoa?” Iauki ronu, “Iesu Nasareta koitava.”8Iesu raki kirogevenu, “Dakamu ia kiro gevenu era dakaki. Eige iana dakena ia iaḡova, di itahe oroḡane ḡahavaia ḡaregeiahe iau ote.” 9Ora au gavane riaḡa ḡahiḡa vara, “Daka a da moimane koitava be dauda veitera.”10Gerege Simona Petero raki au eḡie mi hakivare auki mi dubu aena biava iau besubesu ḡamite Malakas au vamaḡa ihikoke ahanu. 11Iesu raki Petero kironu, “Ai eḡie mi maemi ḡoiraḡa. A anavare dana beta di Mame rone ḡumahe beta huhunaḡina vanu?”12Eige Roma iau ḡarara biage mati au ḡamituhe ruta mati dubu ḡaha iau ḡamituhe iabaki Iesu kamuare iauki adakava raro gevenu. 13Iauki uriḡahi mi Anas gasina otinu, auka Kaiafas vare mo vara, auka tau ei dubu aena iau baugeve. 14Kaiafas ramu nega ei Iuda ḡahava kiro gevenu au maḡeve ramu koita kobabe so ni bouge ni dainehe hoḡe raḡisa.15Simona Petero mati au bamode be ruta iauki Iesu itahe otinu. Negu au bamode era dubu aena baugeve dibanera, eige auki Iesu ruta otinu au iaga maḡu uhura siri raḡanu, 16eduge Petero raki maḡu itaharahe ramirame. Negu au bamode ḡamiva, dubu aena bauge dibane, raki hakivi otime auki maḡu uduani ramare maḡiva ga ḡahare auki petero nisiḡami sirivanu.17Negu maḡi eraki Petero kironu, “Akamu ata vire ḡamite bera, se?” Auki kironu, “Veite, daka veitera.” 18Negu dubu aena me ḡahavaia renu iau nitabata ḡahavaia iabaraki ribiri dainehe vene ki udumeva ḡaikahe rahi miege. Petero tage iau ruta vene udumehe ramanu.19Gerege dubu biava raki Iesu beraḡanu, Oḡoreana ai ḡamituhe renu otavado gava gena a uguro ḡahigeima. 20Iesu raki kironu, “Dakamu vata ada oi nega inuhati ge daki koita gaḡa gevege badiva iauka ihisa; dakamu nega dadaḡava daki dubu aenava se dubu ḡaika koita uguro ḡahi gevege, eige Iuda ḡahava iau bouge bouraḡoha. Daka ga be iorena roro veitera. 21Esemena ia da beraḡa? Oḡoreana di gare ihine ḡahavaia bera geve; iauka dibana dana otado vana da ronu.”22Auka enaki ronu, iau ḡamite be ramirame raki Iesu nie madavanu, gure roege, “A enaki aena koita bauge ga ḡahara ena?” 23Iesu raki kironu, “Dana ga be rone riaḡa veitenu, iama gava rosa. Eduge dana ga riaḡa vanu da ronu, esemena iai ḡamite da madavanu?” 24Gerege Anas raki besuḡanu au ade daḡe daḡe raro geigeve Kaiafas dubu biava ḡasina.25Edube Simona Petero ra rami au udume ḡahege. Iauki beraḡanu, “A tage ramu au ḡamite bera, se?” Auki tarata vime auki ronu, “Daka veitera.” 26Dubu aena iau gamite be ihikokova dodovane ogo nane raki berabe vanu, “Dana beta ḡeḡe uhura a eraḡanu au ruta?” 27Petero raki ḡaitana avaunaḡe vanu, ḡamana veite uguha raki nivinu.28Gerege iauki vagutu vagutu Iesu mi Pilato ḡasina otinu. Iauka Pilato iaga uhura siri raḡira veite, badiva iauka aena raḡi iauka beta uhu daure ruta rigi ketake demaka kiare uhura oti tamuta raḡisa. 29Gerege Pilato raki hakivi iau ḡasina otare ronu, “Otavado daure bena ia roia ata ora kinu?” 30Iauki kironu, “Negu ata ona daure be kiki veitenu, noka beta onaki mi ai gasina oroḡisa.”31Pilato raki kiro gevenu, “Mi ḡoiraḡohi otare mati iai aenave ro maemane ḡumahe iavaḡu beraḡiahe.” Iuda ḡahava iabaraki ronu, “Noka hedoka veitera noka koita be mi hoḡe maemisa.” 32(Oramu Iesu rone gava riaḡa ḡahiḡa vara auna orenaki hoḡe raḡira vanu.)33Gerege Pilato raki gaitana iaga uhura sirivanu, auki Iesu ihiromare renu beraḡanu, “Ana Iuda ḡaha iau Rohivenu?” 34Iesu raki kironu, “Ona avaḡu gena berabe o vima, se be iana di badine aki kironu?” 35Pilato raki ronu, “Dana Iuda koita vanu, se veitenu? Ai koitatuhe renu ai dubu biava iabaki a mi di ḡasina oroḡonu. Ana otavado daure bena a kinu?”36Iesu raki kirogevenu, “Di basileia vera beta vata ada ora. Di basileiave vata ada oi ḡoinube, di itahe oḡiare koitava iabera ia ruta ḡarahi se iauka beta da mi Iuda ḡahava mohi gevenu. Eduge veitera, di basileia vera beta vata ada oigera.” 37Pilato raki beraḡanu, “Eige akamu rohi ra? Iesu raki ronu, “Aki roma daka rohi. Eige da ḡuruane daka rohi, renu e dainehe daki vata ada oi oroḡonu, daka ga riaḡa rosa. Oḡoreana di enoḡe ihare riaḡa ḡaha iabara ga riaḡa iauki iha.”38Pilato raki beraḡanu, “Gerege riaḡa vana otado vanu?” Pilato raki Iesu hoḡeve ronuAu enaki rone itaharahe, auki gaitana Iuda ḡaha iau otare auki boriti ḡahi gevenu, “Daka au daure be erara veitera. 39Eduge iai aenave bera daka koita be rigi ketake vaniva iani mi hakivisa. Iana onakime ia roia daka Iuda iau Rohive mi hakivisa?” 40Koita iabaraki bara raḡohi roege “Veitera beta aukaki, eduge Barabas!” Barabas ra vaho koita vara.

Chapter 19

1Gerege Pilato raki Iesu mi au ḡamituhe mohi gevege iauki ḡamisa. 2Renu Pilato ḡarara gamituhe iaberaki idi hanaka garanate be kima iauki mi au omotehe maemi, mati ogona dubu kereka be mi au kinu. 3Iauki daḡe daḡe au ḡasina otare, roege, “Iudea iau Rohite oti behi behive!” renu au nie madavege.4Pilato raki ḡaitana hakivi koita iau ḡasina otare auki beragei ronu, “Ihiahe, dakamu iai besuḡi hakivima renu iama dibana ḡahisa daka au daure be au erara veitera.” 5Gerege Iesu raki hakivi itahe oroḡi, au omotehe gera idi hanaka garanate renu ogona dubu kerekare iauki mi au kinu. Pilato raki kiro gevenu, Koitava onu!” 6Iauki negu dubu biavaia renu besu besu ḡahavaia eragei, iauki bara raḡi, roege, “Ḡamiahe! Ḡamiahe!” Pilato raki kiro gevenu, “Iavaḡu oroḡi miare iana ḡamisa; daka daure be au erara veitera.”7Iuda ḡaha iaberaki kironu, “Noka aena tera, renu aena era roma auka hoḡe raḡisa badiva auka roma auka Dirava Moe.” 8Pilato raki iau gare ihine, auki siḡo riaḡa vanu iau enaki Iesu gare raḡohege. 9Auki ḡaitana iaga uhura sirivare auki Iesu beraḡanu, “Ana oḡo ore koita vanu?” Eduge Iesu ra ga be roro veitera.10Eige Pilato raki kironu, “Ana da ga gahiga besibe vanu a vima? Ana dibana veitenu daka hedokate a besuḡi hakivisa, renu daka hedokate ai hoḡeve rosa?” 11Iesu raki kironu, “Aka di ada hedoka veitera eduge au vava seni hedo a moimege; eige unuhuna da mi a moimane koitava daureve ramu raho ketake.”12Eige Pilato raki besuḡi hakivisa ronu, eduge Iudea ḡahava iabaraki bara ragohi ronu, “Ia negu ata o mi haki raḡohare, iaka beta Kaisara vasire ḡahiḡa vara. Koita be roiare auka rohi auka Kaisara auki besibe gahima. 13Pilato ga o ihi gevene, auki Iesu mi itahe hakivare mi oti aena ḡahaia iau guragu patahe auki guramanu, iauki ihiva Heberu gava roia Gabata.14Iauka Rigi kiki vani ananava raḡohege; eramu erehuta vani iahu vara. Pilato raki Iudea ḡaha kiro gevenu, “Eraḡiahe, iai Rohite one!” 15Iauki bara ragohi roege, “Mi ḡeahu otiahe! Mi oti hoekiahe!” Pilato raki bera gevenu, “Dana iai Rohite ḡami hoekisa?” Dubu aena biava iabaraki ronu, “Noka rohi veitera eduge Kaisara avaḡu gera.” 16Gerege auki mi mohi gevenu iauka mi oti ḡami hoekisa.17renu avaḡu au sataurove agohare auki otinu nimu be ihiva roia Omo kouka, Heberu gava makava ra Golgota. 18Eige iauki gami hoeki, renu ata abu ḡaitage au ruta bera hakirahe bera hakira Iesu ra iau nomuakahe.19Pilato raki ga be au variada maemi onaki ronu, “Iesu Nasareta Koitava, Iudea ḡaha iau Rohive.” 20Iudea ḡaha dadaḡa iaberaki gava dahare, badiva iau Iesu ḡamane era oḡo bauge ḡaika gera; renu ga abigaḡa iauge iauki maemanu Heberu gava, Roma gava renu Helene gava.21Gerege Iudea iau dubu biage iabaraki Pilato kironu, “Ia negu onaki rome, Iudea iau Rohive, eduge, Ata o raki ronu, Daka Iudea ḡahava iau Rohivera. ” 22Pilato raki ronu, “Dana otavadoana da maemanu auma enaki ḡoisa.”23i Roma iau ḡarara ḡamituhe Iesu ḡamane itaharahe, iauki au ogonave idi gevare iauki kasai ababu kinu iau tanahe kobakoba iauni. Renu iauki au ogonave tiguti veite, edube uhubaḡe kobabe tage manu. 24Gerege iauki bebe beragei roege, “No negu dodovime, eduge noma moni dadaḡa au ada maemi unuhuna negu mimi vanu.” Oramu buka aena rone gava riaḡa ḡahiḡa vara,25Eramu iau ḡarara ḡamituhe kine ḡumava aukamu enu. E uhura geramu, Iesu sataurove ḡaika rahirahe ramu Maria au neine, au neine tate, Maria Klopas mabare, renu Maria Magedala. 26Iesu raki niḡahi au neine mati au ḡamituhe maḡeva era gevene au neine ḡaika rahirahe, auki au neine kironu, “Maḡi, ora ai moera.” 27Gerege auki au ḡamite kironu, “Ora ai neinera.” Gerege au ḡamite raki maḡi e mi au iage koitave kinu.28Itaharahe, Iesu raki eraḡege au meve inuhati geramu kosavanu, auki ronu (ora au meve rone buka aenava riaḡa ḡahiga), “Dakamu eia hoḡe vima.” 29Eigera ḡadiki ḡanite hodu bera. Iauki ogona raburabe be mi idi raro vare mi gadiki hodu uhura degide ḡahare iauki mi au avaḡehe maemanu. 30Iesu raki gadiki e musuare, auki ronu, “Aukamu netuanu.” Gerege auki au omote mi uguhare renu au horuve raki ḡaremanu.31Iauka sabadi vani uhuiamare, eige Iudea ḡaha iabera vani aenava beta hoḡe satauro ada ḡaregei gevara, badiva Sabadi vara vani aena vara. Eige iauki Pilato imiḡanu iauka koita hoḡe raḡohane iau vase ḡahigei boko geisa renu iau ahata make koki geisa. 32Gerege ḡarara ḡami iaberaki orogi ata abu Iesu ruta satauro ḡahi gevene iau vase ḡahigei boko gevenu. 33Eduge iau Iesu ḡasina otine iauki eraḡege auka subuta ge auki hoḡe raḡanu, eige iauka au vase boko geige veite.34Eduge, ḡarara ḡami be raki Iesu nomuake vaigava dogavanu, gerege taḡo mati eia raki hakivege. 35(Iana unuhuna ia ga o ihinu ḡahava ḡaitage iama riaḡa ḡahisa. Auka dibana au ga rone era riaḡa vara.)36Iaḡa onaki hori raḡare era buka aena gava riaḡa ḡahisa, “Au ite bera beta boko raḡira vara.” 37Mati ḡaitana buka aena gava bera onakime auki ronu, “Iauka iau vaiga bine era iauna eraḡisa.”38Iaḡa o iau itaharahe, Iosefa auka Arimatea oḡo seni auki oroḡonu, au tage Iesu gamite bera, auki iorena ge auki me miege badiva Iudea ḡaha iabera auki siḡa gevege. Auki Pilato imiḡanu auka Iesu ahata make mi otisa. Pilato raki hedo moimege; auki orogi Iesu ahata make miare otinu. 39Nikodemo tage va hiriḡomege auki uriḡoi Iesu erarava otinu, auki ḡadiki ḡutika maḡete au isuke erehuta tinahu be naḡate ididita otinu.40Iauki Iesu ahata make miare mi ḡadiki ḡuti maḡete ogonava ḡodomanu, ora Iudea ḡaha iau hoḡe abatemare ḡumava. 41Iauki ḡeḡe bera iau satauro ḡahane au kahikahe, renu ḡeḡe uhura eigera aba vaka isaḡe bera iauka so hoḡe be maema veitera. 42Mati eramu, Iudea ḡahava iau sjabadi vani iauki uhuiama, renu aba vaka isaḡe kahikahe eige iauki Iesu maemanu.

Chapter 20

1Pura isaḡe vani ḡanai va tahi oroḡoge uhura, Maria Magedala raki midava otime auki niḡahege muni abata ketake mi midava aba bakuane era veitera. 2Gerege auki rurui ḡoiraḡi Simona Petero mati Iesu ḡahara viege ḡamiva iau ḡasina oti kiro gevenu, “Koita be iaberamu ni Rohite ahata make midavahu manu, noka dibana veite oreigena iau oti maemanu.3Gerege Petero mati au ḡamite be ruta iau abu midava erara otinu. 4Iauki iau abu ruru raḡohi otege; eduge negu au ḡamite raki Petero soiḡi urugoi midava tinu. 5Auki edemi niḡahege iau ḡodomane ogona eḡu eraḡanu, eduge auka sirisi veite.6Gerege Simona Petero au itahe oroḡege auki oti midava sirivanu. Auki iau ḡodomane ogonava eḡu eragevenu , 7renu iau Iesu omote raro vane ogonava eraḡi, beta ḡodomane ogonava ruḡa eduge avaḡu ḡeahu ge iauki kobua ḡahi ḡosiḡanu.8Gerege negu au gamite urugoi otine raki au itahe sirivanu, auki eraḡare renu riaḡa ḡahanu; 9eduge iauka buka aena gava riaḡa ḡahiḡa veitera, auka hoḡe uhura maḡurivi ḡoiraḡira vara. 10Gerege ḡami iaberaki ḡoiraḡohi iau ḡuragu taruhe otinu.11Eduge Maria raki midava itahe rami nivege. Auka nivare uhura ge auki edemi niḡahi midava uhura eraḡege; 12auki aneru abu era gevenu iauka ogona kae kiogei gura gurave Iesu ahata make maemane ei, bera au omote kasihe renu bera au vase kasihe. 13Iauki maḡi e beraḡanu, “Esemena a nivima?” Auki kiro gevenu, “Iaukamu di Rohite mi ḡeahu otinu, mati daka dibana veite oreigena iau oti maemanu.”14Auka enaki ronu, auki aniḡoi niḡahi Iesu ramirame eraḡanu, eduge auka toaḡa kiki veite eramu Iesu. 15Iesu raki kironu, “Esemena a nivima? Ana unuhuna a iaḡoima?” Maria ananave auka ḡeḡe me miare koitava ronu, “Di Biage, oreigena a au ahata make mi otinu, da boriti ḡaha oreigena a maemanu, gerege dama oti misa.”16Iesu raki au ihe ronu, “Maria!” Auki aniḡoiare renu Heberu gava kironu, “Raboni!” (makava ramu Uguro koita). 17Iesu raki kironu, “A negu da kamuime, badiva daka so di Mame ḡasina ḡadiḡa veitera. Eduge di oḡo nanuhe iau gasina otare kirogeve, Daka so ḡadiḡa veitera di Mame renu iai Mame, di Diravate renu iai Diravate. ” 18Maria Magedala raki oti Iesu ḡamituhe iau ḡasina otare renu kiro gevenu, “Dakamu ni Rohite eraganu”; gerege auki au gare rone au ḡamituhe kiro gevenu.19Pura isage vahi ei, vani ḡanaiva, ḡami iau bouge gurahane iau iaga uduane kougei, badiva Iudea aena ḡaha iau siḡore raḡohi. Iesu raki iau vaḡotoni horivare auki ronu, “Mai iai bouge misa.” 20Auka enaki rone itaharahe, auki au ade mati au bodi hakire au beroḡe ḡaḡirogei. Iauki heḡiri raḡohi badiva iauka Rohi Bauge iauki eraḡanu.21Iesu raki gaitana kiro gevenu, “Mai iai bouge misa. Di Mame raki da besuḡanu, eige daki mati ia besugeima.” 22Auka enaki rone itaharahe, auki au ava nonomuve iau ada renu kiro gevenu, “Horu Aena misa. 23Ana be iau daureve vagua ḡaha, iau daureve ramu veite ḡoinu; ana be iau daureve vagua ḡahiga veitenu, iau daureve ramu daḡe daḡe iau ada.24Eduge Toma (auka hekapa bera), auka iau ate utube hakira abu bera, auka Iesu oroḡane auka ei veitera. 25Gerege gami iaberaki kironu, “Nokamu Rohi Bauge eraganu.” Eduge auki kiro gevenu, “Dana au ada beroḡe eraḡanu, mati di ada kakune mi au bodi beroḡe kamui, daka beta riaḡa ḡahiḡa vara.”26Pura bera kosavanu au ḡamituhe iaberaki ḡaitana bouraḡohi, renu Toma tage iau ruta. Iaga uduani iabara koukouve, edube Iesu raki oroḡi iau vaḡotoni ramare ronu, “Mai iai bouge misa.” 27Gerege auki Toma kironu, “Ai ada kakune mi oi maema renu di ade erageve. Ai ade mi bodinehe maema. A negu anana nune vime eduge riaḡa ḡaha.”28Toma raki kironu, “Di Rohite mati di Diravate!” 29Iesu raki kironu, “Ana da riaḡa ḡahima badiva akamu da eraḡane dainehe? Maḡe ḡaha iabera oḡoreana erara veite eduge iaukamu riaḡa ḡahanu.”30Iesu ramu iaḡa dadaḡava auki au gamituhe iau vaḡotoni kiogevenu, eduge iauka buka uhura oi maema veitera. 31Eduge iau ga o maemane iabara iama riaḡa ḡahigeisa, Iesu ramu Keriso, Dirava Moe, renu ana riaḡa ḡahima akamu au ihehe maguri vara.

Chapter 21

1Iaḡa o iau itaharahe, Iesu raki ḡaitana Tiberia gohu ḡaika au gamituhe iau ḡaḡae ḡoiraḡanu; renu avaḡu onakime auki horivanu. 2Eige iauki bouraḡane ḡamiva iabaramu Simona Petero, Toma ruta vara vane atava, Nataniela auka Kana Galileia koita vara, Sebedeo ḡamuhe, renu au ḡamituhe abu ḡaitage. 3Simona Petero raki kirogevenu, “Dakamu eve ioa otito vara.” Iauki kironu, “No ḡainage a ruta ororo vara.” Iauki otime iauki eua ḡadihi, eduge vahi uhubaḡe iauka sine veite.4Va tahi oroḡege, Iesu raki eve ḡaika ramanu; eduge au gamituhe iabara dibana veite eramu Iesu ra. 5Iesu raki kirogevenu, “Gamia, iana sine tenu?” Iauki kironu, “Veitera.” 6Auki kirogevenu, “Reke mi eu vamaḡa kasihe kiraviahe, eige iana eragisa.” Gerege iauki au rone ei kiravane, iau rekeve ra karava raki tobo ḡahanu gerege iauka geregere veite mi iagemisa.7Iesu ḡahara vare ḡamiva raki Petero kironu, “O ramu Rohi Bauge era!” Simona Petero ihine era Rohi Bauge auki au ahata ogonave mi reḡunaki au ḡodomare, auki eve gerovanu. 8Eduge ḡamituhe bamoduhe au ruta eua oroḡane, iauki reke karava tobo raḡane butui tana ḡamana veite oroḡege. 9Iauki oroḡi tana hakiraḡi, iauki vene raḡiraḡe be eraḡi adahani gera karava be mati parao au ada.10Iesu raki kiro gevenu, “Ia karava idiḡane be idiḡi oroḡiahe.” 11Gerege Simona Petero raki eua ḡadimare auki reke karava ketake tobo raḡane butui tana ḡadimi, inuhati tinahu be utu-adakasiva hakira abigaḡa; renu karava dadaḡa eduge reke vara dariḡohiḡo veitera.12Iesu raki kirogevenu, “Oroḡi tamuta raḡohiahe.” Ḡami bera mati berabe veitera, “Ana unuhuna?” Badiva iauka dibana auka Rohi Bauge era. 13Iesu raki orogi parao miare mohi gevenu, mati karava tage ḡuma kobuḡa ei kinu. 14Oramu nega abigaḡa ḡahiḡa auki au ḡamituhe iau ḡaḡae ḡoinu au hoḡe uhura urimane itaharahe.15Au tamuta ragohi itaharahe, Iesu raki Simona Petero beraḡanu, “Simona, Ioane moe, ana di gahara vima gami o iau tanahe?” Auki kironu, “Erege, di Rohite; aka dibanara dakamu ai gahara vima.” Iesu raki kironu, “Di mamoeve nitabata ḡahisa.” 16Auki nega abu ḡahiḡava auki kironu, “Simona, Ioane moe, ana di gahara vima?“ Iesu raki beraḡanu, “Erege, di Rohite; aka dibanara dakamu ai ḡahara vima.” Iesu raki kironu, “Di mamoeve eragisa.”17Auki nega abigaḡa ḡahiḡava beraḡanu, “Simona, Ioane moe, ana di gahara vima? Petero uhure raki huhu naḡanu badiva auki nega abigaḡa ḡahiḡava beraḡanu , “Ana di gahara vima?” Eige auki kironu, “Di Rohite, aka iaḡa inuhati dibanara; aka dibana dakamu ai gahara vima.” Iesu raki kironu, “Di mamoeve nitabata ḡahisa. 18Riaḡa vara, daki a boriti ḡahima, a so ai aviehe, amu avaḡu ai ogona maḡeva kiare, renu amu a gahara viare ioava otima. Eduge a iahu ḡoiege, amu ai ade inuḡi hakivi, gerege koita be ramu ai ogonave mi ai kiare renu a mi a besibe ḡahare gabuhe a mi otito vara.”19(Au enaki rone makava ramu au hoḡe ḡumaḡe ra Dirava maḡe ḡahiḡa vara.) Gerege Iesu enaki rone itaharahe auki kironu, “Di itahe orogo.”20Petero raki aniḡoi Iesu ḡahara vare ḡami maḡeve eraḡege auki au itahe otege; auka Iesu ḡaika gurami au ruta tamuta viege renu beraḡege, “Di Rohite, unuhuna negu ai bive kisa vima?” 21Petero raki eraḡare, auki Iesu kironu, “Di Rohite, ama auna?”22Iesu raki kironu, “Auka da negu rosa auka maḡurivi gurami ate da ḡoiraḡi oroḡare, esemena a gure e uhu korahiva vima? Di itahe oroḡo!” 23Eige gava raki oḡo uhura hakivanu gerege koita iau ananave negu au ḡamite era beta hoḡe raḡira vara. Eduge, Iesu ra beta enakime auki ronu auka beta hoḡe raḡisa, eduge, “Da rosa auka maḡurivi gurami ate da oroḡare, esemena a e uhu korahiva vima?”24Ḡami oramu ga o riaḡa ḡahi geige vara eige iauki gava maemanu, renu noka dibana au gare ra riaḡa vara. 25Eduge iaḡa dadaḡa vara Iesu raki kiogevenu; eige iauna iaḡa o inuhati maemanu, da anavare mata ketake ora beta bukava o inuhati bougeige vara.

Acts

Chapter 1

1Da urugoi ga maemanu nagate Theophilus, boriti vane Iesu ganai me mane mati uhuvaka gava viege, 2ate aumu gadimi otinu, eduge aukamu so urugoi Horu Aena idigevene apostle va ya, hedo gava hero gahi gevenu. 3Au huhu nagane itaharahe, auki maguri vare avahu au mi yau gagae kinu uhura gera auki mebe kiogevenu yauka au riaga gahisa. Vani utu ababu auka yau vagahe gagae goiare, Dirava basileia gava viege.4Au yau ruga bouanei, auki ki to gevenu yauka beta Jerusalem gare hisa, eduge yauka yau Mame ominuo gahi gevene uhuyauhuya va ragohisa, au rone, " 5John ra riaga eiava ge auki bapatiso manu.", eduge yaka vani rore be uhurage yana Horu aenava bapatiso misa6Koita dadaga uhurage yauki beraganu, Rohi Bauge, on a basileia mi goiragi Israel mohi gevare vanivanu se? 7Auki kiro gevenu," yaka beta au orogare vaniva renu batava dibana gahiga vara. era di mame hedokehe gera. 8Eduge yaka hedo mimi vara Horu Aena yai ada orogarei, ge yana da riaga gahiga gahavaia gahisa Jerusalem mati Judea renu Samaria uhura inuhati, renu mata inuhati uhura."9Rohi Bauge ga e inuhati roeare, yau vava nigage uhurage auki gadimanu, the raki bakuanu yau niehe. 10Yau vava nigahi une, lnono veite ata abuge ki yau gaika ogona aka ruga rahanu. 11Yauki ronu Galilee atavaya, esena ya vava nigahi unu? Iesu o ya gare gei vava otine ra, guma kobuga oige auna goiragi orogisa."12Yau goiragohi Jerusalem otinei Olive nimu va seni, Jersalem gaika, Sabbath vani be ioava ra. 13Yau oroganei, yauka yaga auhe gadihanu, eige yauki uyege. Peter, John, James, Andrew, Philip, Thomas, Batholomew, Matthew, James Alphaeus moe, Simon au Zealot,koitava Judas James moe. 14Yau bouge uhu kobugei imimi ragohisa magi ruga, renu Mary Iesu neine, renu au sokuheya.15Vani e yau uhurage Peter raki ogonana inuhati tinahu be utu abu yau ihehe ronu," 16di gogo nanuhea ona magenu ga aenavara ra riaga goisa, Horu aenvara gurigoi gavanu ihiege ga raki David ava gehe hakivanu Judas dainehe, auki Iesu gami hoekanu gahavaia nisi gei otege yauki Iesu manu.17Autagera no bera auka mu Aena me kine damunava manu" 18( Ata ora mata bera auki haevanu au bi kine nata vahe,eige auki au omote he ariragi ge au ahata make ki hosa ragi Bao raganu ge au bouke inuhati raki bohuraganu. 19Badi era Jerusalem uhura uiare gahavaia inuhati ge ihinu, yauki mata e ihivami "Akeldama," ronu. yau garehege, "tago adiravara.")20" Auka mu Psalms uhura ronu,' mata e ramu ahake usa, renu yanegu koita be ki roege au ei ume,' koita be miege auma me kine meva kisa.'21E dainehe ge noka riagahu atabe no ruga vani inuhati yoavege, Rohi bauge Iesu ni vagahe hakivi oti, oroge, 22ganai John bapatiso gahanei ate auna gare gevare vava otinei,koita ena no ruta au maguri vi goiragane riaga gahisa." 23yauki ata abu gagae kiogevenu, Joseph yau ihiva roege Barsabbas, au ihe bera Justus mati Matthias.24Yauki imimi raga re ronu. Rohi Bauge aka koita inuhati yau soruke dibanara, koita o abu yau vagahu a gaharahe vare koitava noi gagae ki. 25Auma Judas apotolo me aena garemane kisa. 26e itaharahe yauki muni kusina kira gevenu, minu raki gagae kinu Matthias raki yau ate utu be kobabe e utu be abu gahanu.
Chapter 2

1Penetecost vaniva oroganei yauki yau bouge kobua gahanu. 2Inono veite koube nono nagate ki oroganu vava seni, yau gurahege yaga uhurava inuhati tobo gahanu. 3e uhurahe vene mei nagate ki kobakoba ei gurahane gahavaia yau ada uguhanu 4Horu Aena raki toboga gevenu,yauki urihi mei nunenuneva garege,Horu Aena mohi gevene geregere vahe.5Jew koitava ya Jerusalem uyege, Dirava kamuka atava ya, Ogo kobakoba va derikahu. 6Yau dubu e ihinei, koita inuhati orogi bou ragohare yauki mati dauragohi makavara koita inuhati yabeki ihege yauki yau meinehe ga ragohege. 7Yauki gaurago hare mati hegiri ragohege; yauki roege " Ona koita o yabena Galilee gava ge yau ga ragoha?8bena goigorenu, no iau gare ni mei nune-nuneve iau ihare? 9noka partia, media, renu elam gaha; mesopotamia, judea, renu cappadocia gaha; pontus renu asia gaha, 10phrygia renu w renu beta jew gaha iau idigei juda gaha roiegevare gahavia renu bea no cretepamphylia gaha, egypt gaha renu cyrene mata gaika lybia dubu gahaia. 11je renu arabia gahaia - a eduke noka koita o ia dirava me raho kiogevare gava ni meine iau iha.”12Yauki gago ragohi mati motea gahi gevege; bebe bera gevege," o makavana otavadoanu? 13Eduge beabera tatiga gevare roege,"Gadiki isage yauki ine dainehe."14a peter raki apostolo utube-hakira kobua-be ruga urimi rami me auki enoga rahotahu teri bouane gahavaia haroro gahigei roma; di sokuhe jew gahaia renu jerusalem uiare gahavaia, uhuiamiarei da ga vare ihiahe, 15koita o iabera beta murakava ra iauki i nu, ia ana vare geregereva, ora so ona vagutuara (9 o’clock) .16Prophet Joel Peroveta vane gava ra onakiki vera, 17vani netui otare uhura; Dirava gare ra onakime auki roma daka di horuve bohuboara koita yau ada. Yai gami movea renu yai gamuhe Mayago vaia bera Peroveta ragiravara.gami isage yabara niganiga nune ragohisa, Ata raho yabera yago ragiravara.18Saul ra gahara riaga auka Dirava itahe ogiege gahavaia gahigei hoeki geisa, eige auki aena biava bauge gasina otinu. 19auki imiganu, auka Damascus dubu gahavaia yauni ga mi otisa. yau Damascus uhura, ata mati magi behu gevare, Dirava gumagehe ogiege, auka raro gevare idigei,goiragi Jerusalema orogisa.20Rohi Bauge vani rahove so ororo veite uhura vani ra vadibu goisa renu bata ra tago te goisa. 21Vani ei Koita inuhati Rohibauge ihihe to ragare yabera maguri ragira vara.'22Israel atavaia, ga o ihiahe: Iesu Nazareth koitava ra Dirava raki Nazareth koitava yai dainehe besu ganu, auka yai vagahe gauragira, mati hedo me renu erara veite meva gagae kiogeisa, yaka dibanara.23Ata ora Dirava uhu anana vane mati au dibanehe ya mohi gevene; era yaki mi itahe gahavaia yau ada uhurehe maemege,yauki gami hoekanu mi Sarah to ada maemanu.24 Eduge Dirava raki maguri gahi goiraganu, Hoge hedokava ariganu Badivara Hoge ra beta riagahu kamui uavara.25Eige David raki au badine ronu, ' Rohi bauge daki di vagotonehe eraganu, auka di ada vamaga hegera e dainehe bera beta da vagava gahigavara. 26E dainehe ge di soruke raki hegiri vima renu di avagehege daki motea gahima. Mati, di ahatatane hege daki uhuya uhuya vima.27Eige aka beta di horuve garega vara hoge matava renu ai aena koitava vera beta mudu ragiravara. 28maguri gumava aka da gagiro monu; a erara gahege aka so uhure hegiriva hobo gahanu.'29Di gogonanuhea, ni teneve David badine da ya boriti gahi geima, auka hoge rage-ge, yauki mi abatemenu, au gareve ramu o no ruga. 30Auka Peroveta koita vara, auka dibana Dirava raki ominu gahanu au Moe bera terona ada guragu ara. 31Eige auki au dibana goine yagani va gava vanu, Iesu magurivi goira gisa gava auki vanu. Iesu ra beta Hoge gahavaia yau vagahe usa, renu au ahatane ra beta mudu ragisa.32Iesu ra, Dirava raki maguri gahanu, noka ni bouge dibanara. 33Eige auki auhe Dirava ada vamage he seni, Horu Aena, au mame ominuo gahane mare auki bohuganu era noki eragare mati o iha.34David hoge raganei auka vava gadiga veitera, eduge auka ona kime auki roma, ' Rohi bauge raki di Rohite, " Di ada vamaga he gurama. 35A inara gahare gahavaia dana idigi ai vasi maema adirave kirogeisa."' 36E dainehe ama Israel gahavaia inuhati vasiba gahi geisa Dirava raki mi Rohi kinu renu auka Keriso ra, Iesu era yaki mi Satauro gahanu."37Yau ga e ihinei, yau soruke raki huhu gahanu, he yauki Peter renu Apostle, bera gevenu ," nona otavado kiki vanu 38Peter raki kiro gevenu, yai daureve ari gevare kobakoba babatiso miahe Iesu Keriso ihehe auma yai daureve kamu geisa ge yama Horu aena misa. 39Badivara ominuo vara a ai gamuhe ruga yaiera renu gamana gahavaia, mati koita mudago gaina gera Badivara Dirava ni Rohive raki tosa vima."40Ga riaga dadaga uhurage auki hero gahi gevara ronu, "yama maguri ragohisa tau daure o koitava yau vagahe." 41yauki au gare mare renu bapatiso manu,koita inuhati tinahu abigaga rua. 42yauki apostolo ruga kobuga gahare hadiba me,Aena me kiogevege.43, Koita inuhati sigoi ragohi Badivara Apostolo yabeki gauragira me mati hedo me gagae kiogevege.44Iesu riaga gahege koitava inuhati iaga inuhati uhu kobugava kiege,45Yauki yau matame mati yau kohu e inuhati hae gevare yauki yau vagahe kobakoba yau e kiege yau gaharahe ragohege geregereva.46vani gaui yauki uhu anana kobugava me kiege dubu uhura. Yaga kobakoba uhura tage yauki hauhaka bokoi,bada demaka iege hegirita renu uhu mage ruta. 47Dirava motea gahare renu koita yau gahara ragohi a Rohi baugera koita dadaga gahi idigei orogege maguri behugane yau ada.

Chapter 3

1vani iahu uhurage Peter mati John yabaki dubu otinu imimi vani dainehe, 2Eige ata bera au neine vagatane auki kumukumuve guruanu, yauki hirivi rogi dubu uduani maemanu.vani inuhati ge yauki mi rogi maemege,auka dubu siri ragare gahavaia nata dainehe imi geima. 3Peter mati John dubu uhura siri ragisa ronu,auka eragevare nata dainehe imimi vanu4Peter, ki au ni eragi berebe gahanu, John, raki ronu," no erageve." 5auki nigahi eragevenu,au anavane yauka yaga be mi moimisa. 6Eduge Peter raki ronu," daka silver mati gold veitera,eduge daka Iesu Keriso Nazareth, koitava ihehe di gasina uiare yaganiva dana a moimisa,Urimi ogi,"7Peter raki au ada vamaga he, mi yagemanu, inono veite au vast raki herote goinu. 8geroi gadimare, auki ramare oginu; auki Urimi dubu uhura siri vanu Peter renu John ruga, ogoiare, auki mati ragadimi, Dirava mage gahege.9Koita inuhati raki erage-ge auki goiare mati Dirava mage gahege. 10Yauki eragare dibana gahanu auka dubu magu gaika gurami nata imimi viege atavara; yauki soruraka gei, gauragohi, mati dau ragohege, au gasina caravans iaganiva dainehe.11Au kamui hai uyege Peter renu John kamui gei uyege uhura, koita inuhati geraki ruru ragi Solomn pata vehe otinu, yauki yau ragohege. 12Peter era gevenei auki kiro gevenu, Israel gahavaia, esena ya iaga ona kikive eragi gau ragoha? esena ya no guru gahi hai unu, yai anana vena novahu ni hedokehe se ni mage vehe gena no ata o maguri gahanu?13Abraham, Isaac renu Jacob iau Dirava ve, ni vahiruhe iau Dirava ve ramu au seni orog¯ane motea moteava, au Besube ate Iesu moimonu. Iduke iakaki mi taravatu bauge mohigei mati Pilate va;gotohu besibe; gahanu: Pilate vahevahe rone tage iakaki besibe ra;gohanu. 14Auka aenava renu ma;gera, iduke iakaki besibe gahanu, renu iakaki Pilate imi;gi auka iai urave ki roroma vane atava vaheisa.15Mag¯uri biavara iakaki ;gami hoekanu, iduke Dirava raki ma;guri ;gahi ;goira;ganu - noka ria;ga ;gahane ;gahava iabera. 16Eramu au ihi hedoke raki o;gi;gi veite ata o hero moimonu. Ia era;gare renu dibana ;gahare ramu ;gabidadama Iesu ihehe ge ata o raki ma;ge ;goinu.17Di gogonanuhea.daka dibana yaka ya urigatu gevene gahavaia ruga yai uhure abaga veite dainehe ge yaki enaki maguri raganu. 18Dirava, Peroveta gahavaia yau avagehe rone nagate, au moe Keriso ramu huhu nagisa, eramu riaga goinu.19Daure garegevare, renu ya siva geiahe,yai daure ve yabanu ya gare geisa. 20Dirava mageve ramu orogisa,Auma Keriso besugisa,Keriso ra nonige auki rone, Iesu varamu onu.21Auma vava ena gurami oti ia;ga au bougei isage ;gahare vanihe; subuta Dirava au Peroveta ata aena ve iau ava;gehe rone ;gere;gereva. 22Badivara Mose ra roma, “Rohiraho iai Dirava te ra ia;ga Peroveta ata be besu besu ara, au da besuane ;gere;gereva; auka iai koita te be ;goi;go vara. Au ia boriti ;gahi gevare meva iama kiogeisa. 23Peroveta ata e gare ihihi veite koitava iabera Dirava koita tuhe iau kasa gevege iaune budaraisa24Peroveta ;gaha au bougei gera roro ga tera, iau va;ga gera Samuel renu au itahe oro;gane ;gahava ;gaitage ramu negu tau o iau vara ra;garihe ia;ganiva roegevenu. 25Dirava au Peroveta ;gaha tuhe iau seni ga ro maeamane ra iaiera, iaka ni vahiruhe ru;ga au ga ro maeamane uhura gera. Au Abraham kirone geregereva, “Ai beseve iau ge dane vateta o koitava au bougei ma;ge ;gahigeisa.” 26Ge Dirava ramu au Besube ate uri;gatu iai besuanu, iaka iai ;guma daureve ita;gatugei arei, au ma;geve misa

Chapter 4

1Petero renu ioane, iau oḡo ḡaha gaḡa gevegei, me aenate kiare ḡahaea, dubu rohi, renu sadukea ḡaha iabera ki iau abu iau ḡasina otinu. 2Hoḡagei me iauki, badiva iauki koita uhuakate ḡahigei, renu hoḡe ḡaha iau uriri ḡoira ḡoirave, ra iesu urimi ḡoiraḡane hedokahe, iauki haroro ḡahege. 3Ge iauki kamogei vadibu iagava kougeve, eige iaune gurahege va na tahisa, badiva aukamu bina vahiḡeta ḡoinu. 4A iau gare ihi mati riaḡa ḡahege ḡahava iau bougei daha adakasiva (5,000) ḡereḡerevara.5Va tahege, ogo Rohi renu dubu biava yabaki Iersalem bou raganu. 6Anneas dubu biava renu Caiaphas,John renu Alexander tage ei, mati dubu biava gogonanuhea gaina ge.7Yauki Peter mati John nisigei rogi nomoaka he rahanu, yauki bera gei roege, orei gena ya hedo mare mati unuhu ihehe gena ya me o kia?8Nega ei ge petero ra horu aena va raki uhurahe uguhege, auki i-toto ḡahigei, me auki roma, oḡo rohi ia renu nari ḡahaea, 9Negubutu ia no beragei, rosa, vasi daure ata o, no au avani maḡe kine na, orena ki mena au maḡe ḡoinu? 10Iama dibana ḡahisa, Isaraela ḡaha ḡaita ge ma dibana ḡahisa, iesu keriso, nasaret ata, ia satauro ḡahe, dirava hoḡeva mi urimi ḡoiraḡane ata e, au ihehege, ata o raki iai vaḡotohu, hero ḡoreha ramanu.11Auka Iaga ḡoḡo ḡahaea, ia besibe ḡahane muniva raki, Koaka muni goinu. 12Maguri mage vara koita nune be uhurehe guragu veitera, badiva no maḡuri ḡahigeige ihiva nune be ra, va derikahu noka mimi veitera, veite maka vara.13Yau Peter renu John herove eraganu yau dibana gahanu yauka uhuvaka yagoya adira bei uhuvaka yagoya veitera mati uhuvaka veite koitava yabara, yauki gago ragohi, yau uhure ki abagate goinu, yauka Iesu ruta. 14yauki Peter, John renu yau maguri gahane atava rahane era gevene, yauki ga guma veite gahanu.15Eigerage iauki boriti ḡahigei roea, hebou ei iaune haki raḡohare. Ge iau hakiraḡoha ne itaharahe iauki be be beragei roea,16“iau abu gena nona orena kirogei gevanu u? Badiva ierusalem gurahege ḡahava iau bougei gema dibana ḡahisa, iauka iau abu raḡadiga avani bera iauki kinu, mati noka beta goregore ragira vara.”17A koita ia ro rahogahi ioa raḡohare, siḡoara ge, none iau abu uagatu gevare, ihi eige iauka mati beta koita be gaḡahi ḡoira ḡoira vara.18Ge iauki ihirogei, boriti ḡahigei, iauka beta iesu ihehe haroro raḡira vara, mati beta hadiba raḡohia vara, veite maka vara.19A petero ioane ḡoreha geraki i-toto ḡahigei, roea, “iama so anaisa, no iai gare ihi, dirava gare ihihi veite ḡaharena, ena dirava vaḡotohu ge na dodihegenu se veitenu?.” 20Badiva no era gevege, mati no ihi gevege iaḡaniva, no roegeige veitera beta magera.21Gaitana ga gagei berebe gahi gevara yauki Peter renu John gare gevenu. daure gahi geige gumava yauki behube veite,badiva koita inuhati geraki Dirava motea gahege. 22Badiva, ata mage mane, tauera utu ababu23Iau ḡare gevene itaharahe, iauki iau abu iau vasiruhe iau ḡasina otinu, aena ḡahaea, mati oḡo ata baugea, iau gare iau bougei, iauki boriti ḡahi gevenu. 24Iau ihi gevenei, iauki iau uhure kobua ḡahigei, dirava ḡurivi, roea, “rohi raho e, va, vateta, eve, mati uhurahe gurahare iaḡaniva inuhati, kikiva ra akaki.” 25A tagera horu aenava, ni teneve david avaḡehe ge aki gavi roma, “bese nune nune iabena otado be ho vana iau raḡoha? Mati otado be dainehe ge na koita ia, iaḡa maka veite e anageva?”26Aki ronu vata adao Rohiva rahare, mati ogo rohiva yabera kobuga gahare, Rohi Bauge renu au Moe Keriso basu geisa.'27Riaḡavara, oḡo o uhurahe ge iaukamu hebou raḡohanu, iai besubesu ata aena ve iesu, a horoane atava, daure ḡahiḡa ḡahara, pontio pilato renu bese nune be ḡahavaea, renu Isaraela besevaea, iauki hebou raḡohanu. 28Ai ade raki uriḡatu torevanu, ai uhuvake raki uriḡatu anavanu, karava iauki kinu.29E dainehe Rohi bauge, yau ro gevene yaganiva era gevare ai besube koitave hedoka gahi geve yauma ai gare hero ruta rosa. 30ai ade inugare gauragira me yabamu gagae ai Aena koitava Iesu ihehe." 31yau imimi netu rage-ge., yau bou ragane adirava raki vagava vanu,Horu aenava raki toboga gevenu yauki Dirava gare hero ruta roege.32Ihihi ḡahavaea iau bougei, uhu kobua va mati anana kobua va, ge iauki gurahege, be kohu e auka auvaḡu auie roro veitera, a iau kohu ve iau bougei ge iauki idiḡi kobua ḡahi gevege. 33Apostolo ḡaha ḡaita gera iesu rohiraho e urimi ḡoiraḡane ra iauki hedo ruta haroro ḡahege. Dirava mohimohi maḡeve tagera iau bougei iau ada gera.34Yau vagahe koita bera au veite goigo veitera, badiva vatatate mati yagate gahavaia yabaki yau matame mati yaga hae gevare natava idigi oroge-ge. 35Apostolo yau vagotone gosige-ge, yauki geregere gahi kobakoba koita yau e kiege.36Subuta ge teude ra ki urimi rama, auka roma, auka so ata riaḡa, ge tinahu ababu ḡereḡere vara ki au seni gahanu, iduke iaukamu ḡami hoekanu, mati au orea ḡaha tuhe iabera, iauki hapapa ḡahi gevenu, mati iauki habua ḡahi gevenu. 37Au itahara hege iuda, galileia ata, ra koita ihi mimi negahe ge auki urimi rami, mati koita be iaberaki au seni gahanu, iduke au tagera iaukamu ḡamanu, mati au orea ḡaha tuhe ḡaita iaukamu hapapa ḡahi gevenu.

Chapter 5

1Atabe ihiva Anania, au mabare Sapphira rutage yauki yau matame haevanu, 2yauki haevane nata ihinava kamoanu (au mabare tage dibanara) yauki ihinava mi ti Apostolo yau vasi gaikehe maemanu.3Ge petero raki namiḡi, roma, “anania e, orena kimena satani ai uhure iegena a horu aena taraḡi mata damu hakira duhaḡanu?” 4A so haevia veitehe gera, mata era aiera, ani? Mati a haevane ei gera, damu vara aiera, ani? Negubutu, kara o na orena kimena a anaima? Aka beta koita iabera aki taragevenu, a dirava ra aki taraḡanu. 5Anania raki ga e ihigei mauki moru ḡohi hoḡe raḡanu. Ge hariva ihine ḡahava iau bougei geraki siḡo hogeva raḡohanu. 6Ge eregabe iabera ki urihi rahi, au ahatane dabua va godomi, me iauki mi haki raḡohi abatemenu.7Vani yaga a biga-ga itaharahe, Au mabare ki rogi sirivanu, dibana veite otadovanu varavanu. 8Peter raki beraganu, ya mata haevanu natava ogugenu,"auki ronu, io, egugera."9Ge Peter raki kironu, " orena kimena ai mobore ruta yai uhure kobua gahare Dirava Horuve toho ganu? nigaha ai mobore abatemenu gahavaia yabemu e uduani rahanu, yauka atage a hirivi haki ragiravara. " 10Inono veite auki ari raganu Peter vasi gaikehe Hoge raganu. Ata e ya siri ragohanei, yauki hoeke behu ganu, yauki hirivi mioti au mobore gaika abatemenu. 11Dubu gahavaia renu harie ihine koitava ya sigoi raho riaga raganu.12Hedo mati gago ragira me yabeki koita yau vagahe gagae gahege, Apostolo yau meve uhura. renu yau bouge kobuga gahime yauki Solomon Aena patavehe uyege. 13Koita dadagava ra sigo ragohi yau ruga gahiga veitera; eduge, koita yabaki motea gahi gevege.14Dirava riaga gahege gahavaia, ata mati magi yabemu yau ruga gahege. 15yauki mati komata ragohege gahavaia idigei orogo hakiragi gosi gevege, Peter hanevege au varivave yau ada goisa. 16Jerusalema gaika ogoayau uhura ge Koita mudago yabaki dika mati sua daure yau uhurehe uyege gahavaia idigi oroge-ge, yauki mage gahege.17Eduge aena koita be, au soukuhe ruga ( Sadducees koitavaya); vagadau ragohege. 18Yauki urihare apostolo e gahi gevare yauki idigi vadibu yagava gosi gevenu.19Vahige Rohi Bauge aneruva beraki ti vadibu yaga baoare nisigei hakivare. auki kiro gevenu, " 20ti dubu rahare maguri gava koita inuhati boriti gahi geiahe." 21ga e ihare yauki va bao ragi oroge-ge uhura dubu uhura siri ragare hari mage roege. Eduge Aena koita e mati au ruta orogane koitava, yaberaki council mati Israel koita baugeva ihiro gevare, besu gevenu vadibu yagava ti Apostolo idigei orogisa.22Eduge yau otinei yauka vadibu yagava behu geige veitera, yauki goirago hare boriti raganu, 23" No otinei vadibu yagavara basubasu era mati, nitabata gahavaia gaina ge uduani rahirahera; eduge udua bao raganei,gahavaia yaba veitera."24Aena gahavaia mati dubu biava ga e ihinei, yauki dau ragohanu. o makava na otavadoanu. 25Yau vagahe koita beraki boriti gahigei ronu, ya vadibu yagava gosi gevene koitava yabera ra i dubu gera yauki koita ga-ga geva."26Eige dubu biava besu be gami raki au gamituhe ruga otare idigei goiragi oroganu, beta vagadau uhura, badivara koita yau sigore yauki ragohanu, yau negu muni tahu gahi geime. 27Idigei orogare, yauki council yau vagotonehe gahanu. Dubu bauge e raki bera gevenu, 28ronu," Nokamu ya boriti gahi gevenu yaka beta Iesu ihehe koita ga-ga geisa, eduge yai gare ramu Jerusalem uhurava tobo gahanu mati yaka gahara riaga ata o tagokera ni ada bohu ragisa."29Eduge Peter renu apostles yabeki ronu,Dirava gare nona ihisa beta koita. 30No mamuhe yau Dirava ve raki Iesu iagemanu, yaki gamare, mi idi ada maemanu. 31Dirava raki mi yagemi au vamagahe maemanu, auka Rohi mati maguri Biavara, Israel maguri gahi goiragisa, renu yau daure ve vagua gahi geisa. 32Nokamu eraganu ni niehe, renu Horu Aena tagera, Dirava raki au riaga gahare koitava mohi gevenu.33Yau ga e ihinei, yauki ho raho riaga raganu, yauka gahara riaga Apostolo e gahigei hoeki geisa. 34Eduge Pharisee koita be ihiva Gamaliel, auka aena uhuvaka biavara, koita inuhati geraki matau gaha, auki koita yau vagahe urimi ramare ronu so ata o nisigei haki ragohiahe.35Auki ronu, Israel atava ya otavadoanu ya kisa roea koita o yau,yama gabidave misa. 36Subuta Theudas ramu urimi ramare ronu autage koita bera, koita be tinahu ababu ramu auruta gahanu. yauki gami hoekanu, au ruta gahane yaberamu kobakoba gahare veite gahanu. 37E itaharahe Galilee ata be ihiva Judas ramu urimanu, ihi mimi vanihe koita butu gevege, yaumu au itahe oginu. au tage hoge rage-ge, au itahe goine gahavaia yaberamu hana raganu.38Yaka daki ya boriti gahi geima, yama koita o gare geisa, yau me kiare o ahata makava goiege, auka sebo ragira vara; 39Eduge au Dirava ai goiege, yaka beta riagahu sebose vara; yama gabidava misa ya negu Dirava gogai gahime." yauki ei gare gevenu.40Yauki Apostolo ihiro gevare, gahi gevare, yauki aena gahi gevenu, yauka beta Iesu ihehe koita ga-ga gei goirago hisa.41Apostolo yabeki hegirita kansol gare gevenu badiva Iesu ihehe huhu nagohane dainehe.42E itaharahe yauki vani inuhati, dubu mati yaga kobakoba hari mage ro yoa ragohege, Keriso ra Iesu ra.

Chapter 6

1Vani e yau uhura Iesu riaga gahane gahavaia bina mudago gahanu, e uhurahe Helena gahavaia yabeki ki Heberu gahavaia mudumu gahi gevege, badiva yau magi gobuvea yabera yaheyahe demaka mimi veitera2Apostolo yabeki Iesu riaga gahege gahavaia ihiro gevare kiogei ronu, " Beta magera no Dirava gare roro veite, a demaka me kisa. 3E dainehe yama yai vagahe koita iatiriga idige-geisa koita, ihihi magate, horu aena mati uhuvakate ya. idi gevege yauma me o kisa. 4a noka imimi mati Dirava gare ro ioa ragohisa."5Koita inuhati yau gare ihine yauki hegiri rahanu. Ge yauki Stephen manu,auka gabidadama renu Horu Aenava raki hobo gahane koita vara,mati Philip,Prochorus,Nicanor,Timon,Parmenas,mati Nicolaus, koita ihiva bera Antioch uhura. 6Dirava riaga gahege koitava yabeki Apostolo yau vagotonehe idigei oroge-ge yauki yau ada imimi raghareyau Ada gosi gevenu.7Dirava gare ra raho go renu yau itahe goiege gahavaia dadaga goiare mati raho goinu, Aena gahavaia gaina ge yau gare riaga gahi gabidadama ruta.8Stephen ra mage mati hedo raki tobo gahanu, auki gauragira me mati hedo me kiogevege koita yau vagahe. 9Eduge dubu nune me miege gahavaia, Cyrenians mati Alexandrians,mati Cilicia koitava mati Asia. Koita e yabeki urihi Stephen ruta enana ragohege.10Eduge yauka Stephen uhuvaka renu au Horu uhura gavege ruta geregere veitera. 11ge yauki koita be tara gevege, yauka Stephen ada ga avanage rosa," Nokamu ihinu Stephen ramu Mose mati Dirava ada ga avanage ro gevenu."12Yauki ki ogo gahavaia renu koita nitabata gahi gevege gahavaia renu aena gahavaia yau uhure gani gahi gevege, yauki ti Stephen mare mi orogonu kansolo yau vagotonehe mi otinu. 13yauki ga avanage gahavaia idi gevege, yauki Stephen ada ga ragi ronu, Ata ora ga daure mudago va auki ronu aena adira oi mati aena ada. 14Nokamu ihege aumu ronu Iesu Nazareth koita vara adira o sebogare, mati ni tene magurive Mose no mohi gevene sivasi vara 15Kansolo va gurahane gahavaia yabeki ena eragi unu badivara au erara vage ki goiragi aneru nagate goinu.

Chapter 7

1Dubu biava raki ronu," On a ga riaga vanu? 2Stephen raki ronu," Do gogonanuhea renu di mamuhea, di gare ihiahe: Dirava haire raki ni mame Abraham gasina gagae goinu au Mesopotamia uiegei ihiege auki Haran ti unu; 3Dirava raki kironu ai matame renu ai ogo nanuhe gare gevare ote, dakena mata be a gagiromisa.'4Ge auki urimi Chaldeans matava garemi ti Haran unu.' eige au mame raki hoge raganu, Dirava raki mi orogi ya o uiare matavahe maemanu. 5Auka vatata moimi veitera, au vase maema adirava tage veite. Eduge auki Abraham ominuo gahanu, auka so gamika veite uhura, auka mata o mi moimisa,au mati au vahiruhea yaue.6Dirava ra onaki kime auki ga gahanu, au tenetuhea yabera mata gaita va u gamane ragirava ge mata e gahavaia yabera idi gevare yau me gahatuhe ini kiogeisa. renu beta mage gahigeisa tau daha ababu uhura. 7Eduge Dirava ra onakime auki ronu, daka mata e gahavaia huhu gahi gei gevara, e itahe ge yauna mata ei haki ragi rogi da motea gahisa. 8mati Dirava raki Abraham peritome aenava tage moimanu. eige Abraham raki Isaac mame goinu. renu vani abugu veite vage auki peritoma gahanu Isaac ra Jacob mame ra, a Jacob ra Rohi utu hakira abu yau mame.9iduhu omoto ḡahiḡa ḡahava iabe raki iosef mama ḡahi, aigupto ḡahava iau haevanu. Iduke dirava raki bamoanu, 10renu au huhuve iaubougei uhura auki maḡuri ḡahanu; uhumaḡe renu uhuaka tage auki moimonu, farao, aigupto rohiva, vairahene; ge farao raki hedo moimi, aigupto matava renu au iage rohiva ḡoisa.11"Gubu mati huhu raki Egypt mati Canaan matava inuhati eda gevenu, ni mamuhe yabera demaka iagoege. 12Eduge Jacob ihine Egypt ra demakete auki ni mamuhe besu gevenu, yau ganai ve Egypt otinu. 13Yau ioa abu gahi gavehe, Joseph raki avahu au gagae kinu au nanuhe, eige Pharaoh ki Joseph ruta guru rago hane yau dibana goinu.14E dainehe ge Joseph raki au nanuhe besu gevenu yauka ti yau mame Jacob mi orogisa Egypt, au mati au ogonanuhe ruga, yau atera utu iatirigava hakira ada kasiva. 15Eige Jacob raki Egypt otare ei hoge raganu. au mati ni mamuhea. 16Yauki idigei ti Shechem, abate gevenu, Abraham mata be Hamor gamuhe yau haevane adirahe.17Dirava Abraham ominuo gahane vaniva oroge-gei, Koita yabeki raho gahare mati mudago gahanu Egypt uhura. 18E uhurage Rohi nune be raki Egypt uhura Rohi goinu, auka Joseph dibane veitera. 19Auki ni koitatuhe daure gahi gevare mati huhu gahi gevege, auki mati hero gahi gevege yauka yau gami karuka hoeki geisa.20"E uhurage, Mose raki guruanu, gami mage riaga, Dirava vagotonehe. Au iahuve yabeki bata abiga-ga yaga uhura vasiganu. 21yau itahe mi hakirage-ge, Pharaoh mae raki mi vasigi raho gahare au moe inu kinu.22Mose ra Egypt yau uhuvake hege yauki uhuvaka gahanu, e dainehe au gare mati au meve inuhati ra hedo katera. 23Eduge au taue utu ababu goiege, auki au uhure kinu auka au Koita tuhea Israel gahavaia deiva gahi geisa. 24Auki Egypt koita be erage-ge auki Israel koita be ki daure gahanu, Mose raki urimi Israel koita e yahegi Egypt koita e gami hoekanu: 25Au ananave au gogo nanuhe yau uhurera bao ragisa, Dirava ra au adehe maguri gahi geisa, eduge yauka dibana veite.26Tahege Israel ata abuge ki garahege, uhura auki yau vagahe gagae goinu, auki kiro gevenu, 'ataya, yaka gogonana yabera; onebe dainehe gena ya bebe daure gahi geva. 27Au gogo nane daure gahane koitava raki urimi Mose ki ronu, unuhuna a mi ni Rohive mati ni daureve gava vivi koitava ronu? 28Ana dakena a da gami hoekisa roma, a number Egypt koita e gami hoekane nagate?29Mose ga e ihinei auki sivi goromi Midian otinu, eige au gamuhe gamiva abu ruga ki guru raganu. 30Tau utu ababu kosavege, aneruva raki au gagae goinu, Sinai nimu ada, vene gisu uhura bubu nage-ge uhura.31Mose vene eraganei, auka hegiri riaga auka regunaki ti eragisa; auki vene e kahika gahi eragisa ro otinu, Rohi Bauge enoge raki roege, 32' Daka ai mamuhe yau Dirava vera, Abraham Dirava vera, renu Isaac mati Jacob.' Mose raki gabubu vare, auka mati nigahi goiragira veitera33Rohi Bauge raki ki ronu ai vasi edavane e ariga,a ramare adira vara aena vara. 34Dirava raki kironu Dakamu di koitatuhe Egypt; uiare yau huhu e eraganu mati yau ganagave ihinu, maguri gahi geige dainehe daki oroganu; orogo, daka a besuge aka Egypt otitoara.'35" Israel Mose besibe gahare rone, unuhuna ami ni biage renu ni nisinisi koitave kinu?' auka Dirava raki besu ganu auka yau biage goiare mati yau yaheyahe koitava goisa. Dirava raki aneru adahe besuganu, aneru kobuge raki gisu ragane au gagae goinu. 36Mose raki Egypt nisi gei hakivanu, au hedo me dadaga kine itaharahe Egypt mati Reeds eve mati mata gagae tau utu ababu uhura. 37Mose kobuge raki Israel gahavaia kiro gevenu, Dirava ra yani Peroveta koita be yageya vara yai vagahe.38ata e tagera mata ḡaḡaeva be be bou gevene) uhura, renu sinai nimu kobokahu au ga ḡahane aneru va renu ni vahiruhe ruḡa auki guramege. Auki maḡuri ga manu; aune mati no mohigeisa. 39iduke ni vahiruhe iabe raki ura veite au gare ihisa, besibe ḡahi renu iau urave iauka ḡoiraḡohi aigupto otisa. 40renu iauki Arona boriti ḡahi roea, “noḡa dirava nune be kiogeve iauma ni vairanehe oḡisa; badiva noka negu mose no nisiḡagei aigupto seni haki raḡohane atava na orena gena au ḡoinu?”.41nega ei iauki boromakau ḡamika be suarava be kiarei, renu boubou iaḡa tagera negu kaivakuku e vairanehe iauki ḡosigevenu, iau ada kikive kohua heḡiri ḡahi gevege. 42ge dirava raki itaḡatu gevenu, iauka iauvaḡu va kohu tomadiho ḡahigeisa, peroveta ḡahava iau beika vehe torevane ḡereḡereva roea; “Isaraela gahava e, laḡani utu ababu (40) mata ḡaḡaeva ia ḡahi gevege boromakau va renu boubou iaḡa iabera di vairanehege iaki ḡosiḡanu ani?43veitera molok dirava va dabua kaea renu refan, hisiu dirava va iaki idiḡi rahi ioraḡege, sinaradiva (laulaudiva) ia kirogei tomadiho ḡahi gevege dainehe. Daka negu babulon kasiva ia idiḡi otitivara.”44“dabua kaea dubu vara ni vahiruhe iaberaki, taravatu badina ḡahege iaḡaniva mata ḡaḡaeva manu, dirava mose boriti ḡahane ḡumahe renu au erara vehege iauki kinu. 45renu ni vahiruhea ihihe vara raḡohare iabe raki miarei, iosua nega vehe taboi oroḡi bese nune ḡahava iau matame idigevene negahe; dirava raki ni vahiruhe iau vairanehe bese nune e oeagevege, oroḡi david negavehe. 46david raki dirava maḡeve miarei, renu auki imiḡi iakob dirava te dubu e auka tai oi ḡosa.47iduke solomon raki dirava dubu e ḡonu. 48iaḡa kobua berage dirava (herea mikamika) ra ada kiki iaḡava guragu veitera; peroveta ata gare ḡereḡereva roma; 49Rohiraho era roma.” Va ra di guragu gabune Vateta o ra di vase maeamia gabua;Iaga one bedikave be iana dani ḡoḡoa nu? Di vaḡa roro gabunena orenu? 50iaḡa o iau bougei dana di adehe kiogeige veite nu?”51Yaka eno berebe gahavaia yabera yai soruke renu yai ihikone peritoma veite dainehe, yaki Horu aena besibe gahanu; yai mamuhe kine nagate, yaki mati kia. 52Peroveta orena yai mamuhea daure gahi geige veite? Koita ieriri ve ororove ro gagae kiege Peroveta koitava ya bera yai mamuhe yabaki gahi gei hoeki gevenu; e dainehe ya gaina ge au bive kiare mati gami hoekanu gahavaia yabera. 53yaka aneru ya aena kine mane gahavaia yabera, eduge yaka aena e kamuka veitera.54iau ga e ihine negahe iauki ho dikadika raḡohi, iau eḡie ginogi ḡahigei. 55iduke stefano ra horu aena va raki roheḡi; renu auki gagai va eraḡi, dirava haire auki eraḡanu renu iesu ra dirava va maḡeve hege auki ramanu. 56ge auki roma, va ra dakaki eraḡima, bao raḡi mauki, taunimanima moe tagera dakaki eraḡima, dirava va maḡeve hege auki ramanu.57Kansol yabe raki yau ihikone baku gevare, yau uhure kobuga gahi geime yauki bara ragohare ruru ragi au gasina otinu. 58Mare yauki butu butu gahi ogo itaharahe mi otare yauki muni tahu gamege. garu gahavaia yabe ki yau ogonave idigei gami isage be ihiva Saul vasi gaikehe tata gevenu.59Yau muni tahu gamege uhura, auki toa roege Rohibauge, Iesu, di suare ma." 60Auki komuko daivi nivi barai ronu, Rohi Bauge anegu yau daureve kamu." geime. au ga e rone itaharahe auki hoge raganu.

Chapter 8

1saulo raki stefano iau ḡami hoekane maḡe ḡahanu. Nega ei daḡedaḡge raho hereava raki varaige, ierusalem uhura ekalesia oreava daḡedaḡe ḡahigei renu ekalesia oeagei irehe ḡahi ohe ḡahi. Iudea renu samaria mata inuhati; aposetolo iabe raki iauvaḡu gurahege. 2dirava siḡamare ḡahava iaberaki stefano nina ḡahanu mati abatemenu. 3a saulo ra ekalesia oreava auki hadika ḡahi, iaḡa iau bougei uhurahe sirivi, ata iabe renu maḡi butugei hakiraḡohi vadibu iaga va kou gevenu.4?ekalesia orea karoho ḡahi gevene ḡahava iabera gabu nunenune iauge iauki oti ga maḡe haroro ḡahege. 5filipo uguhi oti, samaria oḡobei hakivi; oro e ḡahava keriso garehe haroro ḡahi gevenu.6Koita mudagoa raki Philip gare ihige; uhu kobugava, yauki au gare ihare mati au hedo me kiege erage-ge. 7Sua daure koita yau uhurehe uege yabera bara ragare hakirage, ahata Hoekete mati ogigi veite gahavaia gaina ge mage gahege. 8Ogo e uhurava hegiri tage raho goinu.9Ata be ihiva Simon, ogo uhura eige auki subuta goto kiege, Samaria gahavaia gu gaurago hege, auki avahu roege auka koita ihiva bera. 10Samaria koitava inuhati avie ti iahu, au gareguge yauki ihege; yauki roege, " Ata ora Dirava hedo bage vera." 11Au gare gugera yauki ihege badiva nega gamana vara, auki au goto meve kiogevege yauki motea gahege.12Eduge Philip Dirava basileia hari mage Keriso Iesu ihehe roege yauki gabidadama raganu, renu ata , magi inuhati babatiso manu. 13Negu goto kiege koitava tage Dirava riaga gahare, babatiso manu, au bapatiso mane itahaharahe auki Philip ruta uyege uhura auki, Dirava hedoke mati gauragira me dadaga era gevare auki motea motea viege.14Apostolo ya Jerusalem ihine Samaria yabera, Dirava hari mageve mane, yauki Peter renu John besu gevenu yau gasina. 15Yau orogarei, yauki yau are imimi raho manu yauka Horu Aena misa. 16Horu aena ra so yau ada ugugu veite dainehe; yauki Iesu Rohi bauge ihehe bapatiso gahi gevenu. 17Peter mati John yaberaki yau ade mi yau ada gosi ge-ge yauki Horu Aena manu.18Simon Apostolo eragei yau ada idigei koita yau omotehe gosigei Horu Aena miege dainehe, auka ta nata mohi geisa roege. 19auki ronu," hedo e da moimiahe, Da tagemu koita yau omotehe ada maemige yauma horu aena misa."2120Eduge Peter raki ronu, " ai natave ruta hoge raga, badiva ai anana vera aka Dirava herahi iagane mi natava haevisa.21 me oige aka au veitera, badiva Dirava vagotone hege ai uhure ra ieriri veitera. 22E dainehe ai daureve uhura ai uhure sivava, Rohi Bauge imiga, auka inagu ai daureve ariari vara. 23badiva da a eragarera aka idi ganite mati maguri daure uhurage aki uma."24Simon raki ronu," Di dainehe Rohi Bauge imigiahe, ya ro gevene iaganiva negu di magurive he riaga gahime."25Yau Rohi bauge hedoke renu au hari mageve boritiva ragane itaharahe, Peter raki John goiragohi Jerusalem otare, yauki mati hari mage ro yoa ragohege Samaria ogova inuhati uhura.26Rohi Bauge aneruve beraki Philip ga-gahi ronu, Urimi ote, uguhi Jerusalem mati Gaza gumava he ote," (guma ora mata gagae vara,) 27Auki urimi otinu. eige, Ethiopia ata ihite be, auka Candace, Ethiopia Rohi Magiva hedokehe auki me miege, Rohi Magi e yagane inuhata ge auki nitabata gahege. Dirava ra auki motea gahisa ro jerusalem oroganu. 28Auki goiragi sa rome auki au kariota ve uhura guramare, auki Isaiah Peroveta koitave gare dahege.29Horu raki Philip ki ronu," Kariota vire gaika ote." 30Philip raki au gaika tiare, ihege auki Peroveta koita Isaiah gare dahege, auki ki ronu," ana ga e a dahare makava dibananu? 31Koita eraki ronu,"dana orena ki dibana goigovanu, Koita begu da yahege. Auki Philip ihiromi gadimi ti au ruta guramanu Kariota uhura.32Negu Ethiopia koita e dahege gavara onaki me auki ronu, " auka mamoe nagate nisi gami ti gami hoekisa ronu, mati mamoe gamika nagate au homoke dodo isaronu eduge auka kerigoi unu, au savage baoba veite. 33avahuge auki au avie gahanu, aenava au gasina ge yauki aragiganu. Unuhuna au teneve riagava gava vivi vanu? badiva au magurive ra mata ada oige yauki manu."34Aena koita eraki Philip beraganu," aka daki a imigima, Peroveta koita ona unuhu gare na au vima, avahu au badine au roma se, koita be gare na au vima? 35Philip raki bina gavanu, ga aenava ge auki mata vare ti Iesu Keriso harike tage boriti gahanu.36Yau gumaga otegei uhura yauki eia eraganu, Koita eraki ronu,"eraga, eia vara mu onu, otavado na di bapatiso mimi gumage basuba vanu,? 37Philip raki ronu,a ai uhure inuhati Iesu keriso riaga gahege dana a bapatiso gahisa. negu Ethiopia koita eraki ronu," daka Iesu Keriso daki riaga gahima, auka Dirava moera. 38Inono veite Ethiopia koita eraki roege kariota e raki daivanu, yauki yau abu gorohi eiava tiege, Philip raki babatiso gahanu.39Yauki yau abu eia uhura hakira ge, horu aena raki Philip mi gahe otinu, Ethiopia koita era Philip eragi goiragira veitera, eduge hegiri ta ge auki goiragi otinu. 40Philip ra mati Azotus ge auki gagae goinu, mata e inuhati uhura hari mage mi ioa gahege ate Caesarea hakivanu.

Chapter 9

1Saul ra gahara riaga auka Dirava itahe ogiege gahavaia gahigei hoeki geisa, eige auki aena biava bauge gasina otinu. 2auki imiganu, auka Damascus dubu gahavaia yauni ga mi otisa. yau Damascus uhura, ata mati magi behu gevare, Dirava gumagehe ogiege, auka raro gevare idigei,goiragi Jerusalema orogisa.3Au otege uhura, Damascus kahika goine uhurage, abaga ketake beraki origanu, abaga era vava seni ge auki ugu hanu; 4au vata ari ragane uhurage auki eno be ihinu, eno e raki ronu,Saul, Saul, esena a da daure gahima?"5Saul raki berabe vanu,"ana unuhunu Rohi bauge?" Rohi bauge raki ronu," daka Iesu ra, aki da daure gahima; 6Eduge urima, ogo uhura ote eige yauna a boriti gahisa ana otado kikivanu." 7Saul ruta otine atava ya gahi ga veite,w8Saul Urimi ramanei, auki ni Baoanu, eduge auka yaga be erara veite; yauki adakahe nisi gamare Damascus ogo uhura siri raganu. 9Auka vani abiga-ga uhura niga niga veite, eia be i veite mati tamuta veite.10Damascus uhura Dirava kamuka koitava ra Rohi Bauge raki yago ihiromonu, "Ananias! ge auki ronu Rohi Bauge "eraga dakamu onu." 11Rohi Bauge raki ki ronu, " urimare, ieriri orogo ote, Judas yagehe otare Tarsus atava be ihiva Saul, aukame imimi vima. 12auka yagoge auki atabe eraganu ihivara Ananias au gasina ti ai ade mi au omote maema, auma niganiga vi goiragisa."13Eduge Ananias raki ronu, "Rohi bauge, Dakamu au harike koita yau ihinu, auka ai aena koitatuhe mudago Jerusalem uhura auki gahi gevenu. 14Oi tage aena gahavaia yabeki hedo moimanu auka ai ihe ganaga gahare koitava inuhati daure gahi geisa. 15Eduge Rohi Bauge raki ronu au gasina ote, badiva dakamu manu, auka koita nunenune, ogo Rohi mati Israel gahavaia yau vagotonehe di ihe mi ioa gahigavara. 16Dakena gagiromi sa auka di ihe dainehe huhu raho vivira."17Eige Ananias raki oti yaga uhura sirivanu. auki au ade mi au ada maemare ronu," di gogonane Saul, Iesu Rohi bauge, guma tanahe a oroganei guma tanahe ai gagae goine,raki da besu ganu badinava aka niganiga vi goiragisa mati horu aena vana a tobo gahisa." 18Inono veite karava seika nagate ki au ni uhurehe hakivanu,auki nigahi goiraganu. renu auki bapatiso manu. 19Auki tamuta vare, herote goiare auki mati Dirava riaga gahege gahavaia ruga vani rorebe Damascus unu.20Inono veite auki Iesu hari mageve dubu uhura roege. auki gavi roege Iesu ra Dirava Moe. 21Au gare ihine koitava inuhati gauragohi roege, " Oramu eta vanahe Dirava itahe ogie-ge gahavaia gahi gevege koitava? au oi orogane makavara auka idigei Aena gahavaia yau gasina otisa." 22Eduge Saul hedoke raho goiege, Jew koitavaia Damascus uyege yau uhure auki daure gahi gevege makavara auki Iesu riaga gahare roege Iesu ra Keriso.23Vani dadaga itahe, Jew yabeki yau uhure kobuga gahi gevenu, yauka Saul gami hoekisa. 24Eduge Yau anana ve ra, Saul ki dibana goinu. Yauki vahi mi vani mi magu nitabata gahege Saul gami hoekiki dainehe. 25Eduge yahege koitava yabeki, vahi mi boteka uhura haba seni mi itahe gariremenu.26Au Jerusalem hakivanei, auka gahara riaga Iesu riaga gahege koitava ruga kobuga gahisa, Eduge yauki yau bouge sigamage, mati Saul riaga gahiga veite. 27Eduge Barnabas raki nisi gami Apostolo yau gasina otare, auki boriti gahi gevenu, Orena kime na guma tanahe Saul Rohi bauge eraganu, mati ga gahane. renu Damascus uhura auki hero ruta hari mage roege, Iesu ihehe.28Saul ra yau ruga ge auki sirivare mati haki vege Jerusalem uhura. auka hero ruta ge auki,Rohi Iesu ihehe hari mage roege. 29Grecian Jew ruga tage auki gavege, Eduge yauka au gami ga gumage yauki yago ege 30Au gogo nanuhea yabeki dibana gahare yauki mare mi uguragi Caesarea tiare besuge-ge auki Tarsus otinu31Nega eige, Judea matava inuhati uhura, Galilee, mati Samaria tage mai yauki manu; herote gahare, yauki mati Rohi Bauge sigamege, ge Horu aena raki hero gahi gevege, e uhura yau ate ra dadaga goiege. 32Peter ra ogo kobakoba uhura sirivi oti Dirava aena gahatuhe, Lydda uiare yau gasina hakivanu.33Eige auki ata be behuganu ihivara Aeneas, auka tau abugu veite auki uriru veite, badiva auka kumukumu vera. 34Peter raki kironu," Aeneas, Iesu Keriso ramu a maguri gahanu. urimare ai gahunu ve maema mage gaha," inono veite auki urimanu. 35Lydda mati Sharon uhura uyege gahavaia ate e eragane, yauki yau sivai gei Rohi Bauge gasina gahanu.36Joppa uhurage, Iesu riaga gahege magi va be raki uyege, ihivara Tabitha ( au ihe bera Dorcas"). au magurive uhura auki hero kiare koita vagahu gahi gevare, mati goroa vasi geveve. 37Vani eige auki dika vare, hoge raganu; yauki eagomare mi ti auhe yaga uhura maemanu.38Lydda ra Joppa gaika gera eige, Iesu riaga gahege koitava yabeki au harike ihime yauki ata abu besu gevenu Peter gasina, yauki imigi ronu," No ruga vaina orogo." 39Peter raki urimi yau ruga otinu. au kauege yauki nisi gami yaga auhe gadihanu, gobu yaberaki rahare nigo ragohege, au ogona mati magaru tigu gevene yauki gagirome ge au yau ruga maguri viege uhura.40Peter raki gobu e idigei itahe gosi gevare, auki komuko daivi Rohi bauge imiganu; auki mati ronu " Tabitha, urima." Tabitha raki ni bao re, Petr eragare auki urimi guramanu. 41Peter raki au ade mi moimare yagemanu; auki Dirava aena gahatuhe renu, Gobu ihiro gevare auki Dorcas mi mohi gevenu. 42Hariva raki Joppa uhura raho goinu; koita mudago yabeki Rohi bauge riaga gahege. 43Peter ra vani gamana tine kibe au Joppa unu, ata be ihiva Simon ruta.

Chapter 10

1Caesarea ogova uhurage Ata beraki uyege, ihivara Cornelius, auka Italian ga gami yau biagera gahi geige koitavara, 2renu Dirava gahara viege mati sigamege, au yaga gahatuhe dainakehe ruga, koita yaue kiege mati au uhure inuhati ruta Dirava imige-ge.3Vani iahu uhurage, auki Dirava aneruva au gasina oroge-ge eraganu. aneruva eraki ki ronu, "Cornelius!" 4Cornelius raki sigota aneru e garu gahi uyare ronu, " one otavadoanu,?" Aneru e raki kironu, a imimive renu ai yaheyaheve yabera herahi mage vara auki gadimanu Dirava vagotenehe. 5Negu but ata be besuga au Joppa ogovahe out ata be ihiva Simon au ihe bera Peter. 6Auka ata be ihiva Simon mamoe vadaka berebe me gahare koitava gasina ge auki uma,au yagera eve gaika gera."7Aneru ga-gahane otege, Cornelius raki au besube gamituhe abu mati au nitabata gahare gamiva yau vagahe au me gami mageve ihiro gevenu. 8Auki aneru rone gava inuhati boriti gahi gevare besu gevege yauki Joppa otinu.9Tahege yauka so guma tanahe, ogo kahika goine, vani iahu uhura Petr raki Dirava imigisa Rome auki yaga variada gadimanu. 10Auki gubu raganu auka gahara riaga demaka be isa. Eduge koita ya huh gonoge uhura, au ahatane raki isuhanu 11Auki va erage-ge auki uguhi Bao gevenu uhurage magaru ketana nagate beraki uguhi oroganu, 12uhurahe gera ogie-ge, dara ragohege mati uguha vava hurago hege nunenune maguriva ya.13E uhurage eno beraki ga-gahanu: " Peter, urima, gahigei hoeki gevare iogeve." 14Eduge Peter ki ronu " veitera Rohi Bauge; daka iaga daure renu iaga ona kikive be i veite ate negu." 15Eduge eno eraki gaitana boriti gahanu: Dirava mage gahane iaganiva inuhati, anegu rome era daurera." 16Nega abiga-ga ge iaga kobuga raki au gagae goinu; inono veite iaga eraki mati goiragi vava otinu.17Peter ra au niganiga vane makava ananava viege uhura, Cornelius besu gevene koitava yabera magu rahirahe yauki berabe ragare yaga siri raganu. 18Yauki berabe ragi ronu Simon, au ihe bera Peter, na oigena au uma.19Peter ra au niganiga nune vane dagedage ana vege uhura, horu aena raki boriti gahanu, "ata abiga-ga me a yagoa. 20urimare yau ruga ote. anegu besibe vime ama yau ruga otisa, badiva daki besu gevenu." 21Peter raki goromi yau gasina tiare ki ro gevenu," ya yagoare koitava ramu daki. one be dainehe gena ya oroganu?"22Yauki ronu, ata be ihiva Cornelius, auka Aena koita yau biage, mati Dirava sigamare koitava bera, renu Jew gahavaia yau vagahe au harikera ra magera, aneru aena be raki ga-gahege-ge auki ai dainehe no besu gevenu aka au yagehe otisa, ge auka ga aena ihisa," 23Peter raki ihiro gevege yauki au ruta yaga ti unu. tahege auki urimi yau ruga otinu, Joppa seni orogane gahavaia tage yau ruga.24Tahege yauki Caesarea ogo oroganu. Cornelius raki uhuya uhuya gahi gevare; auki mati au gogonanuhea, au vasiruhea, renu au yaga gahavaia ihiro gevenu yauki bou ragohanu.25Peter raki gadimege, Cornelius raki au ruta ada mare auki mati Peter vase gaika gorumare Peter mage gahanu 26Peter raki mi iagemare, ronu, urimi rama; da tage a nagate koita unagera.27Peter auruta gavege uhura, auki yaga sirivi, koita mudago bouragane auki behu gevenu. 28auki kiro gevenu, " yaka dibana ra, Aena vara ra veitera Jew koitava be ogo nune koita be ruta kobua gahi uyare se deiva gahare. Eduge Dirava ramu da gagi romonu daka beta koita be mi daure rosa. 29E dainehe ge, ya ga besuganei, daka ho veite daki orogonu, eige daki ya bera geima one be dainehe gena ya di dainehe besubesu raganu."30Cornelius raki ronu, vani aba-abu ge ramu otinu, daka di yagehege daki Dirava imige-ge vani iahu onakikive uhura; daki ata be eraganu, auki di vagotenehe ramanu, au ogona vera kiki naginave. 31auki ronu, Cornelius, ai imimive renu a koita goroa yahe gevene, Dirava ramu anagei uma. 32eige koita be besuga au Joppa ote, au ti atabe ihiva Simon au ihe bera Peter ra. auka ata be ihiva Simon, oho vadaka berebe me gahare koitava yagehe ge auki uma, eve gaika. 33eige daki vaina ai dainehe besubesu vanu. a orogane dainehe ge daki a imigima nokamu o ni bouge bouraganu Dirava vagotonehe, no gahara ragohare ra aka Dirava a gani gahane gava roege noka ihisa.34Peter raki au avage baoare ronu," riaga Dirava ra koita yau niganiga ragare gumava he niganiga veitera. 35Eduge mata ada o Koitava inuhati Dirava sigamege renu maguri ieriri kiare yabera auki anagei mage gahigeima.36Au Isael yauni ga besugane yaka dibanara, auka hari mage maivara auki auki besuganu Iesu Keriso. auka koita au bouge yau Rohivera. 37Judea uhura vara ragane iaganiva inuhati yaka dibanara. Galilee ge auki matava vanu, Ioane raki bapatiso itaharahe ro gevege; 38Ga ra Iesu Keriso Nazareth atava harike ra. Dirava raki Horu aena mati hedova tobo gahanu. auki ti mage ki ioavege, diabolo daure gahi gevege koitava maguri gahi gevegeya, Badivara Dirava ra au gore gera.39Noka ni bouge dibana ra Iesu me kiogevege inuhati. Jew yau matamehe mati Jerusalem uhura. yauki gami hoekare mi idi ada karibe menu 40Eduge Dirava raki vani abiga-ga itaharahe maguri gahare mati gagae kinu. 41Beta koita au bouge yau ge auki gagae kinu eduge Dirava urigoi idi gevene gahavaia yau mati no au ruta tamuta rago hege au magurivi goiraganu itahe.42Auki no ugoro gahi gevenu noka koita boriti gahi geisa, auka Dirava raki manu, maguri mati mati Hoge gahavaia yau daureve gagae kiki koitava goisa. 43Peroveta gahavaia inuhatia geramu Peroveta gahanu unuhuna Iesu riaga gahima auka au daureve uhura maguri Mimi vara Iesu ihehe.44Peter ga vege uhura, Horu Aena raki au gare ihege koitava yau ada bohu raganu. 45Iesu riaga gahege koitava ya mati Peter ruta bou rage-ge gahavaia gaurago hege badiva Horu Aena koita nune yau ada bohu ragane dainehe.46Badivara yauki ihege koita nune yabeki mei nunenune va ga ragare Dirava motea gahege ge Peter raki ronu, 47unuhuna eia veite roroanu koita o yau dainehe, he yauka beta bapatiso misa, yau gaina geramu no nagate Horu aena manu? 48Auki ugoro gahi gevenu yauka babatiso misa Iesu Keriso 4ihehe. yauki mati origanu auka yau ruga vani rore be usa.

Chapter 11

1Apostolo ya mati gogonana ya Judea uyare ihine koita nune gaina Dirava gare manu. 2Peter Jerusalem oroganei, peritome badina gahane gahavaia yabeki Peter namiganu; 3yauki onaki ronu " aka peritome veite koitava ruga ge aki tamuta vanu!"4Eduge Peter raki badiva inuhati boriti gahi gevenu matava vanei ate au netuanei.,auki ronu, 5Daka Joppa ge daki yaga ada imimi viege, daki niganiga nune be vanu daki ogona nagate be eraganu, auki vava seni daiguni aba-abu di vagotonehe rogi yaganu 6daki garu gahare daki anana vanu. daki uhurahe vasi aba-abu iaga nunenune magurivea eragevenu, vata ada oi dara ragohare iaganiva mati uguha vava huragohi ioa ragare.7Daki ihege eno beraki ronu, Peter, urima, gahi gevare hogeva! 8daki ronu ,veitera,Rohi bauge; iaga daure mati Aena veite iaganiva daka i veitera.' 9Eduge and kobuge eno kobuge raki vava seni ronu,"Dirava kiogevege iaganiva inuhati gera magera, anegu rome era daure ra.' 10nega abiga-ga, itaharahe iaga inuhati mati gadihi goirago hi vava otinu.11E uhurahe ata abiga-ga da uyege yagavahe rahanu: Ana beraki Caesarea seni besu gevenu di gasina. 12Horu aena raki da ugoro gahanu daka yau ruga otisa, daka di uhure kobuga gahare yau ruga otisa. koita agorokiva ki da ruta otinu, ge noki koita e yagehe otinu. 13Auki no boriti gahi gevenu au aneru eraganu au yaga uhure, auki ronu, ' ata be besu geve yau Joppa otare Simon au ihe bera Peter ra. 14aukena ga riaga a boriti gahisa a mati ai yaga gahatuhe iaka maguri ragohisa.'15Da ga-ga gevege uhura, Horu aena raki yau Ada bohu raganu au subuta ni ada bohu ragannagate. 16Daki Rohi Bauge gare Ana gevenu, Ioane ra eiava ge auki bapatiso kinu; eduge aka Horu aenava ge ana bapatiso misa.'17Dirava raki bina au herahi iagane mohi gevenu no Rohi Bauge Iesu Keriso riaga gahane, dana unuhuna daka Dirava gahara vare basuisa. 18Yau ga e ihi gevene, yauki kerigahi uyare, Yauki Dirava motea gahare roege," Dirava ramu koita nune yau daureve keto gevenu yauka maguri mimi dainehe."19Stephen hoge ragane dainehe gogai varaki koita kiogevege yauki hana ragi ogo kobakoba otinu Phoenici, Cyprus, mati Antioch, Jew gahavaia yabeki avahu hari mage ihege. 20Eduge koita beya Cyprus, Cyrene, mati Antioch gaina ge Greek gahavaia, Iesu Keriso hari mageve boriti gahi gevege 21Rohi Bauge ade yau ada uyege dainehe; koita mudago yabeki yau gare riaga gahare yau maguri idigi Dirava moimege.22Jerusalem dubu gahavaia yabeki yau harike ihare, yauki Barnabas besu ge-ge auki Antioch otinu. 23Au oroganei auki Dirava haire eraganu, auki hegiri vare hero gahi gevenu yauka yau uhure ruta Rohi Bauge uhura usa. 24auka koita mage renu Horu Aenava mati gabidadamava hobo ragane dainehe Rohi Bauge gabidadama gahabe koitava ya mudago gahanu.25Barnabas ra urimare auki mati Saul agoisa ro Tarsus otinu. 26Behu gare, auki nisi gami Antioch otinu. Eige yauki yau abu tau kobabe uyare dubu gahavaia ruga bou ragare mati koita dadaga ga riaga gagiro gevege. Iesu riaga gahege koitava yabera yauki ihiva ro gevege Christians Antioch uhura.27Nega eige Peroveta koita be yaberaki Jerusalem seni orogi Antioch otinu. 28Ata be ihiva Agabus, yau vagahe gamare, doe ketake orogare gava vanu, Horu aena boriti vane geregereva. doe era Claudius nega hege auki riaga goinu.29Eige Iesu riaga gahege gahavaia inuhati geki anana ragare demaka isigi rogi bougera yauki au gogonanuhea yauni besu gevenu Judea uhura. 30Yauki nata tage besu vanu dubu bia mohi geisa ekalesi nitabata gahi geige dainehe.

Chapter 12

1Nega eige King Herod raki ekalesi be idi get auka gahi geva ronu. 2auki James, John,nane egiva gami hoekanu.3Au eragi Jew gahavaia hegiri rage-ga auki mati Peter tage manu. vani eigera hauaka begibe hegiri vanivara. 4Peter mare auki mi vadibu yagava maemanu, auki ga gahavaia utu aba-abu kiro gevenu yauka Peter nitabata gahisa.; auki gahara riaga hegiri e itaharahe mi koita yau vagotonehe mi haki visa.5Peter ra vadibu yagava auki unu, eduge ekalesi yabera au dainehe ge yauki yau uhura kobuga gahigei Dirava imige-ge. 6Herod, so Peter mi hakiha veite uhurage Peter vase abu ruagera seiniva ge yauki raro gevenu. mati ga gahavaia abu yau vagahe ge auki iaganu, ni tabata koitava abu tage vadibu yaga uduani rahanu.7Inono veite Rohi Bauge aneruve beraki au gagae goinu, au abaga vadibu yaga uhura e edavanu.auki Peter gutihare ronu, "vaina urima," au adehe seni raki arigohonu. 8Aneru eraki ki ronu ai nige Bodivare mati ai vasi iagane kiogeve." Petr raki au rone kiege. auki mati ronu ai magarude mi a bakuare di itahe ogi9Peter raki aneru e itahe ogo hakivanu. eduge auki daurage-ge aneru e kine nena riaga vanu se. au anavane auka niganiga nune be viege. 10Au nitabata gahege koitava abu ruga soi gevare yauki auri uduani ti rahanu, ogo otito gumava he; udua eraki avahu bao raganu. yauki yau abu hakiragare orogo hakira otinu, aneru va raki ei gare manu.11Au uhure bao rage-ge, auki ronu,"Daka dibanara Rohi Bauge raki aneru o besu ganu auka Herod mati Jew gahavaia yau ada uhurehe da maguri gahanu, 12Au uhure kobua gahare auki Maria iagehe otinu, Maria ra John Mark neine ra, koita mudago yabera eige yauki bou ragare yauki Dirava imige-ge.13Au mague udua va koko vanei, maiago be ihiva Rhoda, idua baobao dainehe auki otinu; 14Au Peter enoge ihinei auki hegiri vare udua baobao veite; eduge auki rurui yaga uhura sirivanu koita kiro gevenu, Peter ra me itahe ramanu. 15Ge yauki kironu," ana ti veite goimena," eduge auki ga hero vi roege veitera era auki e itahe. ge yauki mati ronu, era au aneru vera."16E uhurage Peter ra me dagedage koko viege, yau udua baoanei, yauki eragare gau ragohanu. 17Peter raki ada ga-ga gevenu yauka keri gahi usa, auki Rohi Bauge vadibu yaga va mi hakivane badiva boriti gahi gevenu, "Auki mati boriti gahi hai ronu yama badi o James renu ni gogonanuhea boriti gahi geisa, e itahe ge auki Amiga e garehare mati adira bei otinu.18Va tahanei, Peter hakivane Kerike varaki ga gahavaia yau vagahe varavanu. 19Ihiege Herod raki Peter iagoanu ,eduge auka behube veite, auki nitabata gahavaia bera gevare auki ga maemege yauki gahigei hoeki gevenu. e itahe ge auki Judea garemi uguhi Caesarea otare ei uni.20Herod ra Tyre mati Sidon koitava yabera auki hoga gevenu. Eige yauki yau bouge yau uhure kobua gahi gevare yauki au gasina otinu. yauki au iage nitabata gahare koitava ihiva Blastus uhure mage gahare yauki mai Mimi dainehe ga raganu, makavara Herod matamehe ge yau koitatuhe yabeki demaka mia. 21Au vani ronei ge Herod raki au aena ogonave kiare terona ada guramanu; auki bina ga-ga gevege.22Koita yabeki bara ragohi roege, " Era Dirava be eno gera. Beta koita eno gavara!" 23Inono veite Rohi Bauge aneruva raki gamanu, badiva auka Dirava mage gahiga veitera, huita yabeki au ahatane iege auki hoge raganu.24E uhurage Dirava gare raho goiege. 25e itahe Barnabas mati Saul yau meve tage kosavanu, yau Jerusalem garehare goi ragohanu, John Mark tage yauki nisi ga manu yau ruga.

Chapter 13

1Antioch dubu ekalesiava yabera Peroveta koitate mati uhuvaka iagoia gahavaia te yabera. ihihiva yabera Barnabas, Simeon,( au ihe bera Niger ra), Mucous auka Cyrene atavara, Manaen, ( auka Herod ruta ge yauki ubia gahi gevenu), mati Saul. 2Yauka Dirava yauki motea gahare mati anivaga ragohege, uhura hege Horu Aena raki boriti gahi gevenu, Barnabas renu Saul hedo mohi geiahe, daki ihiro gevenu yauka di meve kiki dainehe. 3yau anivaga netu rage-ge, yauki Dirava imigare ada idigi Barnabas renu Saul yau ada gosi gevare, besu gevenu.4Horu Aena Barnabas renu Saul besu gei hakivanei, yauki ugu ragi Seleucia otinu; eige yauki eve eua Cyprus otinu. 5Yauki Salamis ogo Bauge va otinu, eige yauki Dirava gare roege Jew yau dubu uhura.John tagera yau ruga otinu yaheyahe dainehe.6Yauki adira e soigi Paphos haki raganu, eige yauki goto,mati avanage Peroveta koita be behuganu, au ihera Bar-Jesus. 7Auka governor ihiva Sergius Paulus ruta ge auki uyege, koita era uhuvaka koitavara. auki Barnabas mati Saul ihiro gevenu badiva auka gahara riaga Dirava gare ihisa. 8Eduge Elymas"goto koita" e (au ihe ra ona kime yauki sivavanu) basu geve: auki negu governor e gabidadama gumage basuisa roege.9Eduge, Saul au ihe bera Paul ra Horu aenava raki tobo gahanu, auki ena garu gahi unu. 10auki mati ki ronu " aka diabolo moera, aka avanage mati daure raki ai uhure tobo gahanu. aka maguri mage inuhati aki inara gahi gevare koitavara. aka Rohi bauge guma ieriri sivai daure gahare beta netune vara ani?11Eraga negu butu gera Rohi Bauge raki au ada mi ai ada maemisa vima, ge ai niera mu vadibu goima. aka nega tinakibe beta vani abaga erara vara." Inono veite yua nagate raki au nie bakuanu; auki koita imi gevege yauki au adahe mi ioa gahege. 12Governor varavane iaganiva eraganei auki Barnabas mati Saul riaga gahi gevenu, mati yau Rohi Bauge gare koita gagiro gevege ihare auki gauraganu.13Paul mati au vasiruhea yabaki eve eua Paphos garehare Perga,Pamhylia ogo avie va haki raganu. Eige John raki gare gevare Jersalema goiraganu. 14A Paul mati au vasiruhea ruga Perga seni hakiragi Antioch otinu Pisidia uhura.eige yauki sabadiva ti dubu gurahanu. 15Yau Aena mati peroveta ga dahi netu rage-ge, dubu bia yabeki ga besugi ronu,"Ni gogonanuhea, yana koita o yauni yaheyahe ga tenu, yama rosa."16Paul raki Urimi ramare; "ronu Israel atavaya renu Dirava sigamare gahavaia, ihiahe; " 17Israel gahavaia yau Dirava ve raki ni mamuhe idi gevare auhe yage gevenu yau Egypt matavahe uyegei, auki mati au adehe yage gevare nisi gei haki vanu. 18tau utu ababu uhura auki ni tabata gahi gevenu yau mata gagae va uyegei.19Dirava Canaan uhura mata agorokiva sebo gevene itaharahe. auki mata e inuhati idigi ni koitatuhe mohi gevenu yauka bia gahisa. 20Iaga o inuhati gera tau tinahu aba-abu utu adakasi uhurahe ge auki varavanu, Dirava raki ni tabata gahavaia gosi gevenu au koitatuhe yau dainehe ate Samuel Peroveta koitava negahe.21Koita yaberaki Rohi imimiva ragohege, Dirava rakì Benjamin tonetahe koita be ihiva Kish moe Saul mi mohi gevenu, aukata tau utu aba-abu nitabata gahi geisa. 22e itaharahe Dirava raki Rohi meva Saul gasina arigare, mi David moimanu auka Israel gahavaia yau Rohive goisa. e dainehe Dirava raki David gare viare ronu,' dakamu Jesse moe David behuganu auka di sorukehe auki uma badiva, auka da gahara vare meva inuhati ge auki kima.'23David tenevehe ge Dirava raki Iesu, Israel maguri gahi geige koitava mi oroganu, au ominuo gahi gevene dainehe. 24Iesu so ororo veite uhura, John raki Israel koitava inuhati kiro gevege, yauka daure arigeige babatisova misa. 25John meve netui otege uhura, auki bera gevenu, yai ananave dana unuhuna? Daka beta ya anavare koitavara eduge ihiahe, di itahe orogare koitava, Daka hedoke veite au vasi iaganiva arigeisa.26Di gogonanuhea, Abraham gamuhea, mati yai vagahe Dirava sigamare koitavaia, maguri hariva ra nonige yauki besu ganu. 27e uhurage Jerusalem uyege gahavaia mati aena bia yabera riaga gahiga veitera, eduge yauka Peroveta koitavaia yau gare gu-gera yau Sabadi gau gahege era yauki ihare Iesu daure gahege.28Yauka daure be au behube veitera eduge yauki au hoge gumage yagoege, yauki Pilate ga-gahege auka gami hoekisa.29E dainehe yau ga aena uhura maemane iaganiva inuhati geregere viege, yauki satauro va arigare mi ti abatemenu. .30Eduge Dirava raki Hoge, maguri gahanu. 31au maguri vanei Galilee mati Jerusalem uhura, koitava yabeki erage-ge. e dainehe negu butu koita o yabera au riaga gahiga gahavaia yabera koita yau vagahe.32Eige noki hari mage ya gagiro geva: ominuo ora ni mamuhe yau gasina ge auki oroganu. 33Dirava ramu e riaga gahanu noni, yau gamuhea, au Iesu maguri gahanei. Psalms abu gahigava gava ra monu: aka di moera, neguge daki ai mame goinu.' 34Au hogeva maguri vane o, auka beta goiragi ti mudu ragiravara, ona kime auki gavanu: Da David ominuo gahane mage vara daka a moimovara.35E dainehe auki gaitana Psalm uhura ronu, Aena koitavara beta mudu ragiravara,' 36David Dirava gahara vane meva au ruta guruanu yau vagahe kinei auki hoge raganu.' yauki ti au mamuhe yau gaika abatemenu ge au ahata make raki mudukate goinu . 37Eduge Dirava hogeva maguri gahane koitavara mudu ragira veitera.38E dainehe di gogonanuhea ata o dainehe ge daure yauki ya gagiro gevenu. Mose aena vera ra beta a maguri gahigavara. 39Eduge ata o dainehe Dirava riaga gahare koitava inuhati auna maguri gahi geisa.40Eige yama yai gabidave misa Peroveta gahavaia rone iaganiva yai varavime: 41Eragiahe, ho kava gahavaia gahavaia, gauragohare yana buda ragohisa kosai sa; makavara me bera daki o kima ya maguri ragohare uhura, mevera, koita be ya boriti gahi gevare yaka beta riaga gahiga vara.42Paul renu Barnabas haki raganei koita yabeki imi gevenu yauka gaitani sabadiva goiragi orogi ga kobuge ro goirago hisa. 43Yau meve netuege Jew mati Dirava sigamege gahavaia yabeki kiro hero gahi gevege yauka Dirava haire deri kehe dagedage yau meve kisa.44Sabadi vani abu gahigava,ogogahavaia mudago yabeki Dirava gare ihihi dainehe bouraganu. 45Jew ya koita e, era gevenei, yauki Paulo renu Barnabas vagadau gahi gevare yauki Paulo gare dodoare Paulo ga daure gahege.46Eduge Paul renu Barnabas yabera hero ruta ga ragi roege," No gurigahi Dirava gare ya boriti gahi gevene ra makate dainehe. Eige ya besibe gahare mati yavahu anai roeya yaka geregere veite behibehi maguri mimi, e dainehe ge noka koita nune yau gasina otito vara. 47E uhurage Rohi Bauge tage ki no boriti gahi gei roma, daki ya gosi gevenu yaka koita nune yau abage gahisa, mati maguri gahi geige koitava gahisa mata o inuhati uhura.48Koita nuneya ga e ihinei yauki hegiri ragohi mati Dirava gare motea gahege. Eige koita mudago ara yauki idigi gevenu maguri behibehi dainehe. 49Dirava gare mata e inuhati uhura ro ioa raho hege.50Eduge Jew koita be yabeki Dirava sigamege magiv a mati atava yau uhure iege, Yauki Paulo mati Barnabas daure gahi geisa. 51eige Paul renu Barnabas yabeki yau vase souke dede gevare. yauki urihi Iconium ogovahe otinu.' 52Iesu riaga gahege koitava hegiri raho rage-ga renu Horu aenava raki robot gevenu.

Chapter 14

1Iconium gera Paul renu Barnabas raki Jew yau dubu ehe ti gadihanu, eige yauki hari mage roege, Jew mati Greek gahavaia dadaga va raki hari mage ihare riaga gahanu. 2eduge Jew gahavaia be yabera riaga gahiga veitera. yauki koita nune yau uhure iogei, yauka hari mage riaga gahavaia daure gahi geisa.3Nega gamana tinabe yauki yau abu ei uyare Dirava hedokehe, sigoi veite hari mage roege. e uhurage Rohi Bauge raki au mage gare riaga gahagare au hedoke mi abu ruga mohi gevege yauki hedo mati gauragira me kioevege 4Eduge ogo e gahavaia yabera bebe kasa gevenu; be yabera Jew ruga gahanu be yabera mati Apostolo ruga.5Koita nune mati Jew gahavaia yaberaki ogo Rohi ruga bou ragohanu yauka daure gahi gevare mati muni tahu gahi geisa, 6Yau dibana koita e yabera gahi geige rone yauki hana ragi Lustre mati Derbe ogovahe otinun Lycaonian matava uhura mati yau gaika ogovahe, 7eige yauki hari mage roege.8Lystra uhurage ata au vera ra beraki guramanu, au vase hero veite dainehe, au neine vagatanehe enakime auki guruanu, au maguri vaniva inuhati ogigi auka veitera. 9Auka guragurave auki Paul hari mage roege auki ihege. Paul raki nigahi eragi uyare auki dibana goinu au gabidadama vena mage gahisa. 10Paul raki eno raho tahu kironu, ai vasehe urimare rama," ata eraki geroi gadimare auki ogi otinu. orige-ge.11Koita mudago Paul kine yau eragane, yau enoge raki rahogoinu, Lycaonia yau garehe roege, "dirava yabemu ata gahime yauki uguragohi onigasina oroganu." 12Yauka Barnabas "Zeus," renu Paul"Hermes," ihiro romonu, badivara auka ga koitavara. 13Zeus harokoitave, yau dubu vera ogo bauge itaharahe gera, boromakau renu idihanaka idigei ogo bauge uhura sirisi gabua mi orogonu; au renu koita mudago yauka yau moimo kohuva mi orogisa.14Eduge apostles ya, Barnabas renu Saul, ihine, yau ogonave yauki gahigei koita mudago yau uhura siri ragohi, nigo ragohi roege, 15"Ata ya, Maraga ya onaki? No gainage koita yabera, maguri kobuga era. Hari mageva noki ya kirogeva yaka maguri daure garehi maguri Dirava gasina otisa, auki va kine, vata kinu,eve kinu renu iaga aubougi uhurahe. 16Subutagera, auka ogo aubougi gera auki garegevege yauki yavahu yau orogi ragohege.17Eduge dagedage, auka au riaga gahiga koitava garega veitera, e uhurahegera auki veni vava seni mi orogare renu demaka mage tage mi orogi, yai soruke tobogagei hegiri ruta." 18Dagedage gava ruta, Paul renu Barnabas yabera regunaki koita yau kohu moimi meva kiki veitera.19Edugu Jew beya Antioch seni renu Iconium yabeki orogare koita mudago ga berebeva gahigevege. Paul muni gami renu butui hakiragohi ogo Bauge itaharahe, yau anana vera auka hogeraganu. 20Eduge disciple ya au gaika rahi origi, auki urimare ogo bauge uhura sirivanu. Vani be itaharahe, auki Derbe otinu Barnabas ruta.21Yau hari mage ogo bauge uhura rone itaharahe disciple isage dadaga gainage maguri gahigevenu, yauki Lystra goiragohanu, oti Iconium, renu Antioch otinu. 22Dagedage disciple yau horuve hero gahi gevege renu yahegevege yauka gabidadama ogisa, roege, "Huhu uhurahegena nona Dirava Kingdom ve uhura siri ragohisa.23Yau dainehe dubu aubougi uhurahe dububia idigevenu, tamuta veite imimi ragohege, idigei mi Rohi Bauge moimanu, yau riaga gahane. 24Renu Pisidia uhura siri ragohi oti Pamphylia. 25You Perga ga riaga rone itaharahe, Yauki gauragohi Attalia otinu. 26Eige yauki eve seni Antioch otinu, yauka Dirava me mageve yauki kiege era yauki riaga gahanu.27Yau Antioch haki ragohane yauki dubu baugevara, yauki Dirava mageve gava kirogevenu, renu au gabidadamava guma isage baovane Gentile yau dainehe. 28Eige yauki u gmana ragohanu disciple ruga.

Chapter 15

1Koita be yaberaki Judea seni uhu ragi Antioch otare yau gogonanuhea, boriti gahigei ronu," ya peritome veite gahege Mose Aenave geregereva yaka beta maguri mimi vara. 2Yauki urihi Paul mati Barnabas ruga garahare mati enana ragane dainehe yu vagahe be yabaki Paul mati Barnabas ruga Jerusalem otinu, Apostolo mati nitabata gahavaia yau gasina ga e berabe va vivi dainehe.3Eige ekalesia yaberaki guma isage gahara ragohane dainehe yauki yau ruga kobuga gahanu, e dainehege yauki hane ragohi Phoenica mati Samaria ti koita nune ya Dirava gare mane hariva roege.au gogonanuhea yabeki hegiri raganu. 4Yau Jerusalem haki raganei ekalesia, Apostolo, mati nitabata gahavaia yaberaki hegri gahi gevare, yauki Dirava maguri kiege meva inuhati boriti gahi gevenu.5Pharisee Ata be Iesu riaga gahege koita varaki Urimi rami ronu, ieririve auka monu koita nune gainage mu Peritome misa renu yama kiogei roege yauma Mose aenave kamuisa. 6Eige Apostolo mati dubu Bauge yaberaki bouraganu ga e ieriri gahiga dainehe.7Ga gamana ragane e itaharahe, Peter raki ki to gevenu, "Di gogonanuhea, Dirava raki yai vagahe da manu, di avagehe koita nune yabera hari mage ihare di avagehe ihare mati riaga gahisa. 8Dirava ra koita yau soruke dibanara auki yau gagae goiare, horu aena mohi gevenu, au ,noi kine, nagate. 9Auka no mati yau nune be kiki veitera, yau soruke yab era auki isage gahi gevenu gabidadamava.10Aka Dirava dibane koita vara esena Iesu dibana koitava tukehe isuke be maemima, ni teneve mati no gainage isuke e hirivege aumu geregere veite goinu. 11Eduge noma riaga gahisa noka ni Rohive Iesu Keriso mageve derikehege nona maguri ragohisa yau nagate."12Koita aubouge kerigahi uyare, yauki Barnabas mati Paul garage ihege. Dirava koita nune yau vagahe gauragira mati hedo me kiege yau seni. era yauki hariva roege.13Yau hari e ro netu rage-ge, James raki koita inuhati hero gahigei ronu, di dgogonahea di gare ihiahe. 14Dirava urigoi koita nune e iahe gevene ra, auka yau vagahe koita be miege koita era au ihigote goisa.15Peroveta gahane gava rutage auki auki geregere vanu, 16iaga o yau itahe dana goiragi orogisa, dana orogi David dubuve ari ragane iaganiva dana gosa; Seboragi tinatina goine dana maemi mage gahare kobuga gahisa, 17ge ihie koitava yabemu Rohi Bauge yagoa, Koita nunenune di ihehe to ragare gaina ge da iagia. 18Rohi Bauge ra onakime me auki ronu, yaukamu iaga o inuhati ganai ro gevenu vata ada oi ate negu butu.19E dainehege Koita nunenune ya Dirava gahara, ragohare nonegu daure gahi geime 20Eduge noma vasiba gahi geisa yauma idi Dirava yau gaika gahime. ni muduka maguri renu ganagina tagora io geime. 21Badivara Mose harike roro gahavaia yabera ogo inuhati iuhurage, mati Sabadi vani inuhati ge yauki au aenave daha dubu uhura."22Yau ihine yauge mage dainehe ge Apostolo, nitabata gahavaia, renu dubu uhura uyege koitava, yabeki Judas au ihe bera Barnabas mati Silas idi gevenu yauka Paul renu Barnabas ruga Antioch otisa badivara yauka koita nisi geige gahavaia yabera. 23Yau adehe ge yauki yau enoge besugane yauki mi otinu," Antioch, Syria, mati Cilicia: uhura uyare koitavaia inuhati Apostolo, dubu bia, mati ni gogonanuhea Koita nuneya, yama mage misa mati maguri ragisa!24Nokamu ihege koitabe yaberamu ni vagahe hakiragi, ti yai gasina ga be ro gevenu yai maguri vagava gahanu ge yai m soruke mu huhu nago hanu. 25Noka ni bouge ni uhure kobua gahare, noki ata o idi gevare noki besu gevenu yai gasina ni lalokau gahatuhe Barnabas renu Paul ruga, 26Koita o abugera yau maguri idigei gosi gare yauki ni Rohive Iesu Keriso ihe dainehe.27E dainehe ge noki Judas renu Silas besu geva yai gasina, yaukena yau avagehe ga kobuga ya boriti gahi geisa. 28Horu aena renu no gainege roia auma mage goisa, yauka beta yai yai bagunehe isuke maemisa. 29yama suava bougeige tagokava mati enokava gigi iaganiva io geime, mati ni muduka regime. ya iaga o inuhati gare gevare yaka mage gahiga vara. Iagohisa."30Eige, yau bebe garegevene, Antioch ugu ragohi otinu, eige yauki koita bougevene itaharahe, yauki leta mohigevenu. 31Yau dahane itaharahe, yauki hegiri ragohanu badivara yauka mu hero manu. 32Judas renu Sailas, yau gainage peroveta koitava ya, yau sokuheya hero gahigei Dirava garehe, renu yau uhure berebe gahigevenu.33Yau ei vagorone iataharahe, mai uhurahegera yauki yau sokuhe ya garegevenu. 34

36Vani rorebe itaharahe Paul raki Barnabas beraganu, "No bina goiragoha oti ni sokuhe ya erageva, no ni Rohite gare rone gahava yau, yauna mage yabenu. " 37Barnabas uravera yauka john tage misa yau ruta, au ihe bera Mark. 38Eduge Paul raki roma, beta magera noka Mark ruta otisa, auka Pamphylia gera auki garevenu renu yau ruta mati oti meva kiki veitera.39Eige, uhu berebe beraki yau uhurehe gadimanu, eige yauki bebe kasagevenu, Barbabas raki Mark miare yauki eve seni Cyprus otinu. 40Eduge Paul ra Sailas gahara gera auki vanu renu otinu, au sokuhe yaberamu mage gahanu Rohi Bauge mageve uhurahe. 41Eige auki Syria renu Cilicia ogova uhurahe sirivi otinu, dubu hero gahigevege.
Chapter 16

1paulo raki derebe renu lustera otinu. Lustera gera iesu kamoi berebe gahige atava bera me uiege, ihi vara timoteo ra.neinakavara iuda magi vara, au tagera dirava hari maḡeve mi berebe gahige bera, a mama kavara helene ata vara. 2varavara, lustera renu ikonia gahaea roege ra auka ata magevara. 3paulo uravera timoteo ra au ruta otiti dainehe auki mi aenate gahanu.4iau ogobe-ogobe otegera apostolo renu ierusalema ata baugea taravatu roegevege iabera auki mohigevege se kiroegevege iauka badina gahigeisa. 5eramu eige ekalesia orea iau gabidadamave raki raho goi otege mati vani gaugi iau atera dadaga goiege.6pirigia renu galatia vatetava iauki hanai gahigevenu badiva horu aenava raki boriti gahigevenu iauka beta asia vatetava hari mage rosa. 7iau musia vateta egi-ahe kauragoha nera iau urave siriragi bitunia otisa, iduke iesu sua aenave raki rugugevenu. 8eramu eige auki ena ogi hanairai troa otinu.9vahihe, paulo raki iago be vanu. Au iago vehe gera, makedonia ata be raki au vagotohu rami, imigi roma, “makedonia, oroi no iahegeve.” 10iago e dainehe noki urihi makedonia otinu badivara ni dibanera dirava urave noka hari mage koita e boriti gahigeisa.11eramu eige noki troa iagatoiva guirai maoro gahi samotrake otinu. Va tahige, noki mati rururai oti neapoli kau raganu. 12ei senige noki filipi otinu, auka makedonia ogo rahoa bera, roma, ga orea beraki au guramima. 13pura vaniva noki ogo magua ogi hakiraḡi tinavai egiahu otinu badiva nokamu bina dibana gahanu guriguri gabua ra eigera. Gurahime noki ei magia bouragane gaga gevege.14eigera magi be ihivara ludia, dabua kerekare haevare magivara, au oge ra tuati ra. Auka dirava gurivege bera. Au ni gare ihinera, rohiraho raki uhurava mati baovi ge auki paulo gare uhuiamige. 15au renu au iaga gaha tuhea babatiso mane itahara aukinu imigei, roma, “ia dibana daka rohiraho kamoi berebe gahare magiva goinu, nona beta di iagehe otige, iana beta ei uanu .”16vani bei no guriguri gabua otige uhura, sua daurea boloane maeagoa be raki no beiagei oroganu, maeago e biagu gahige koitavara kohu momoara auki miege au hei karave iau. 17paulo itahege auki barai roege, “ata o abugera rohiraho hereagare mi ioa raḡare iabera, maguri gumavara iauki ro ioa raga. 18vani momoara auki ena kiege. Paulo raki bina vagadauvime auki au sivai sua daure e namigi, roma iesu keriso ihehege dakaki aki roma, au hakiva. Hora eige sua daure e raki hakivanu.19biagu gahige koitava dibana au iaga mimi gabune dokoane negahe ge iauki paulo renu sila idigei, butugei hae gabua, ogo rohi iau vagotohu otinu. 20Maoro gaha iau vagotohu nisigei otime iauki roia, koita o abu gera iuda gahaia a ni ogehe kerere kia. 21Renu iagabe riaḡa gahigeige mati badina gahigeige vara roma gahaia noi gera aena vara, iduke iaganiva iauki ḡaḡae gahigeva.22Garu gaha gainage raki gogai gahigei mati maoro gaha boriti gahigei iauka so iau dabuave darigei mati idigei gahigeisa. 23gahigei daure gahigeime iauki vadibu iagava gosigei nari koitava kiroea auka narigei saia gahigeisa. 24ga enaki hakivane dainehe auki abua goreha idigei uhura daitu bei kougei, vasika idi vakahu kahigei berebe gahigevenu.25nemehege, paulo renu sila iaberaki guriguri raege renu nogoa dirava moteahege mati vadibu gaha gainage uhuia gevege. 26e uhura, vata raki duvi, vadibu iaga ta marere gahi, udua iau bougei baoragohi mati raro gainage iauvagu vahe ragohanu.27vadibu iaga nariva iagia uhura nogai udua eragei baoragi rage gahanera auki kaia butui hakivi aukatai auvagu au gami hoekisa badiva au uhu ananave ra vadibu gaha iabera bina haki raganu. 28iduke paulo raki barai roma, “avagu a hoekisa gare, badiva, nokamu ni bougei o ianu.”29vadibu iaga narivege raki kede totoa vime auki rurui sirivi paulo renusila iau vagotohu gurami me auki gabubu viege. 30auki bina nisigei hakivi beragei roma, “rohia, dana orenaki maguri mimivanu?” 31iauki kiroia, “iesu keriso mi riaḡa gahime anema maguri misa, a renu ai iaga gahatuhea.”32rohiraho ga maḡeve ra iuaki au renu au iaga gahatuhea iau bougei boriti gahi gevenu. 33vahi ei, auki idigei oti iau berove ketogei ge iauki bina au renu au iaga gahatuhe iau bougei babatiso gahigevenu. 34auki idigei oti iaga iauga dabara be kiege iauki bina tamuta raganu. Au iaga gahatuhe ruga iauka hegiri herea, badiva iau dirava gabidadama gahane dainehe.35vagutu, maoro koita iaberaki iau ga boriti gahatuhe besugei, roia, ata e iabema otisa. 36vadibu iaga nariva raki paulo kiroma, “maoro gaha iau gareraiaumu siai gahanu, daka ia rere geisa, eramu eige iaka bina mai mage ruta ogi hakirai otitivara.37iduke paulo raki roma, “noka roma basileiave gahavaea auka so ganagana maoro be no mohigeige veitehe hutuma iau vagotohu no dadaba gahigeige kava rai, vadibu iagava no kougei, a negu butu iau mati vahoro no besu gevarena?” Veite makavara. Iauvagu ge iaune oroi no nisigei haki raisa. 38boriti gaha iaberaki iau gare mi oti maoro gaha e mohigevenu. Iau dibana, koita e abugera roma basileiave gahavaea negahe gera iauki siḡo raganu. 39iauki bina oti abua goreha gaḡa gei mage-mage gahigei me iauki nisigei hakirai mati imigei roia, iauka ogo e garehisa.40vadibu iagava hakiraime iauki iau abu ludia iagehe otinu. Eige iauki iau sokuhe davari gahigei mati hero mimi gava goadate gahigeime iauki bina filipi garehanu.

Chapter 17

1iau abuge iauki amfipoli renu apolonia hanai gahigei tesalonika otinu. Eigera, iudea gaha iau dubuve bera me ikehe. 2paulo raki dubua gadimi vaeva au kiege karava pura abigaga uhura buka aena ga’ava iauruga viege.3keriso huhu ine renu au urimi goiragane gaikava auki boriti gahige mage-mage gahugevenu. Auki mati kiroege roma, iesu o’o da ga’ava vi ioavare ramu keriso ra. 4be aibera ihime iauki paulo renu sila ruga bou raganu, mati helene gaha dirava sigamege gahava momoa renu rohi magi momo gaina mati iau ruga bou ragege.5e’e dainehe, iudea koita sokuhe iaberaki ho’o gahime iauki hae gabua guragu kava rage-ge koita daureva be idigeime iauki neru raho be kinu. Iason iagera iauki hosai, paulo renu sila iagogei , ogo gaha iau vagotohu iaukatai butugei otisa. 6iau behugeige veite iauki iason renu bamo be ruga butugei gorohi idigei oti maorogaha iau vagotohu barai roege, “vateta o uhuati kerere kine gahavaea be iabemu kau ragohanu. 7mati iason ramu bina idigei au iagehe gadimanu. Iauka kaisara taravatu vera iauki dodoi mati rohi be roia, ihi vara iesu.8garu gaha renu maoro gahaia ga’a e ihinera iau sorukeraki hiroro vanu. 9iauki iason au sokuhe ruga iau taravatu be mohigevene iaganiva kokiveme iauki bina reregevenu.10varavara iaberaki paulo renu sila vahi vaina besugeige iauki berea otinu. 11koita e iabera avani mage te iabera beta tesalonika gaha iau hairanitera badiva iau ga’a uhuiami gera uhu ageraira ruta renu buka aena uhura iaumu iago-iago raege, iaga-o iana riaḡa gahanu se? 12eramu eige hutumava raki iau gare riaḡa gahanu, helene rohiva gaina renu ata, magi momo gaina13iuda gaha tesalonika uhura ihi paulo ra dirava ga’a maḡeve berea ro’o ioai gera auki ei oti ogo gaha iau uhure marere gahigei mati siḡo gahigevenu 14varavara iaberaki paulo vaina besui kone iaevanu, a sila renu timoteo iabera ei ena gurahanu. 15paulo narina gahava iaberaki nisigami oti atena garehi me iauki au gare mi goiragi sila renu timoteo iau, iauka vaina au otisa.16paulo atena uhura abua goreha narigevege ra uhu ravara korahi herea vara auki viege badina ogo e au eraganera idi laulaua raki tobogahanu. 17eramu eige auki dubu, iuda gaha renu dirava gurivege gahava ruga gaga viege mati hae gabua vani gaugi ei eragevege gahava gaina.18epikuro oreava renu stoa orea gahava iaberaki paulo goreha ava he-he raege. Be iabera roege, “ga’a kava ata ona otadoana au roma?” Be iabera mati roege, “auka dirava nune iau garera auki vima.” Iau enaki rone badivara auki iesu renu au urimi goira-goira ga’a maḡeve ro’o ioaige.19iauki bina nisigami areo nimua otime iauki roege, “ai boriti garera isage, makava akeso no boriti gahigeve, 20badivara ai gare mamivara noigera nunera , eramu eige ni urave noka maka korikoa dibana gahisa.” 21badiva atena gahavaea renu ogo nune gahavaea ei uiogevarea ra avani kobabei ge iauki vani iau bougei ga’a isage roege mati ihige.22paulo raki bina areo nimu nomuakahe rami harorovi roma, “atena gaha ia e! Dakamu ia eragevenu, iaka iai diravave ra iaki matau gahi herea gahigavara.” 23badiva di ogi hanai-vehe ia gurivege iaganiva da eraḡane negahegera, boubou pata bera dakamu eraganu, au ada gera ihi ora iauki torevanu: no dibana veite dirava ie. Eramu eige ia iai dibane veite diravava guriva rera dakenama ia boriti gahigeisa.24vateta renu uhura iaganiva iau bougei kine diravava raki va’a renu vateta o rohivavima; auka koita iau ada kiki dubu vehe u’u veitera. 25koita iau adeb ra au gare mi ioa vietera, iaga be dabuare hairanite, badiva auki maguri renu ahodi renu iaga iau bougei koita mohigeima.26tago kobua beige auki bese iau bougei kiogeve, vateta vadaka o iauka au gurahisa, iau negave renu inogove aukamu.bina ronu. 27dirava iauka iagoisa, iauna beta sahusahu gahi davari gaharenu. Iaga kobabera au renu koita koba-koba ni padave ra beta gamanavara,28badiva au uhurage noki maguri raga, vagava raga mati guraha,iai noge roiare gahava bea roiare gere-gereva, badiva no gaina gera au gamuhe iabera. 29eigera nokamu au gamuhe iabera, noka maoro veite ni uhureherosa, dirava ra gold se silver se muni, omo raho renu aonega gahavea koro gevene hairanite.30dirava ra nihube anageige veitera, a’a negu butuge auka koita iau bougei gabu inuati auki kiroegeima iauma ananarai goi-ragohisa. 31badivara aukamu vani be ro maemanu, vani eigera au koita mane koita vara vateta o inuati maoro mohi geisa, maoro ruta renu riaḡa toava aukenama koita iau bougei bina mohigevenu, toavara monu, hoḡeve ge auki mi urimi goiraganu..32hogeva mi urimi se iagemi goiraira ga’ava iau ihinera be iaberaki tati gahanu. Be iabera roege, “ga’a ona nona mati ai ihi goirago- hiavanu? 33eige paulo raki biona gare-gevenu. 34be iabera au seni gahime iauki au gare mi riaḡa gahanu, be ramu dionusio, areo nimu koitava bera, renu magi be ihivara damari mati be gaina gera iau ruga gera.

Chapter 18

1Iaga e iau itahara, auki atena garemi korinto otinu. 2Eige auki iuda atabe behuanu, ponto beseva bera, ihivara akula, auka nuiki ge auki au mabare priscila ruta italia seni oroganu; klaudia gare iuda gaha iau bougei roma, uiarera adira e garehia dainehe. Ege paulo raki iau abu iau otinu; 3au renu au moni mimi me’eve kobabe dainehe, auki iau ruga guramege mati me’e mimi kobua ragege. Iau me’e vera dabua iaga-iaga tigu gei gevara.4pura vani iau bouge, auka dubu ge auki haroro viege iuda gahaea renu helene gaha iau uhure auki iogei tohovege. 5sila renu timoteo iaberaki makedonia seni kau raganu. Nega eige ra, paulo raki haroro berebe viege, iuda gaha boriti gahigei mage-mage gahigei roma, “iesu ra keriso ra.” 6iaukaki au gare naminava rai vagadau ragege auki au hedokive bokivi iei-ie gahi roma, “iai taokera iavagu iai omotehe ge aune gurahisa, beta di kererevera, negu-butu otarera, daka bese nune iauge dane otisa.7auki bina gabu ei gurami oti ata be ihiva titio iostu iagehe guramanu, ata era dirava gurivege bera ,au iage tagera dubu gaika gera. 8krispo dubu bauge tagera rohi-raho mi riaḡa gahima, au renu au iaga gahatuhea iau bougei. Korinto gaha dadaga gaina paulo harorove ihime iauki riaḡa gahi mati babatiso manu.9rohi-rahoa raki vahi paulo iago kiroma, “sigoisa gare! Ama gavisa, a negu ai avage kumuima. 10badiva daka a ruta ge dakaki uma, koita bera beta a bara gahisa, beta a ga’a daure gahisa badiva di koita tuhe iabera dadagavara ogo o hura. 11eramu eige paulo raki lagani be, bata agorokiva ei guramime auki dirava ga’are boriti gahi gevege.12galio akena vatetava rohiva viege ganaganahe, iuda gahaia raki au uhure kobua gahime iauki paulo gogai gahi, nisigami maoro gabua oti roia, 13ata ora koita iau uhurera auki ima, taravatu dododo gumahe iauka dirava gurivisa e’e rome auki.14paulo ra garisa roege, galio raki iuda gaha kiroege roma, “iuda gaha ia, avani daure be se kerere raho be iau ia boriti gahi gevenu be daka iai gare ihige auka mage goine. 15iduke ga’a e renu ihi-e ai taravatu berabeve iabera iavaguge iane iagoisa, daka beta iaga e iau maorove kikivara.16ena roiareme iauki gabu ei oia gevenu. 17ege iauki bina iau bougei dubu bauge sostene kamoime iauki dadaba gahanu, a galio ra kara era auka anana veitera.18paulo ra vani rore be au sokuhe ruga ume auki bina vasiba gahigei iagatoiva guivi suria otinu. Priscila renu akula iaberaki bamoanu. Kenkria ge auki au omo hanake dodoanu badivara ga’a be ro’o maemane ra autera. 19efeso ge iauki iau abigaga kaurage auki ei abua goreha garegevenu. Eige auki auvagu dubu gadimi me auki iuda gaha ruga gagaviege.20iauka imigi auka ei guragu gamana visa iduke auka iau imimive ihihi veitera. 21iauki vasiba gahigei, roma, “dirava uraige danema goiragi iai oroisa. Auki bina efeso garemanu.22kaisara ge iauki goromi me auki ierusalema gadimi ekalesia orea e mage gahigei me auki bina antioka otinu. 23nega tinabe ei gurami me auki ioa-ioa galatia renu frugia vateta va oti ekalesia orea e, iesu badina gahige gahavaea iau bougei eragei ma auki hero mohigevenu.24hora ei gera iuda atabe ihi vara apolo, auki efeso otinu. Auki alesandria atava ra aonega te renu buka aena tagera auki dibana riagavara. 25ata ora be ramu rohiraro gumage uagatune dainehe iesu harike au roege ra hedo ruta mati rome auki saia-saia gahige. Iaga kobua be ra babatiso ra ioane babatiso ve guge auki dibana. 26auka dubu uhura ge auki au haroro ganaganave ronu uhu berebe ruta. Eige priscila renu akula iaberaki au gare ihime iauki nisigami oti iaga iau abu dirava gumage regu boriti gahi maoro gahanu.27au urave auka rurui hanaivi akaia otisa, e’e dainehe, eige au sokuhe iaberaki iesu badina gahige gahavaea ei gurahare vasiba gahigeige, imigei iauma abidae gahisa. Au ei kaua nera dirava vagahuve dainehe ihine koitavaia auki durugei rahogahanu. 28badiva auki koita iau vagotohu iuda gaha namigei roma, “buka aena va gera aumu ro’o ḡaḡae gahanu, iesu ra keriso ra.

Chapter 19

1apolo au korinto guramege negahe, paulo ra rahada seni hakivi efesoi kauvanu; iesu badina gahege gahava be auki behugei gahigevenu 2auki beragei roma, “iesu ia mi riaḡa gahane negahe, iana horu aena tagena iana manu se?” (ge) iauki roia”, horu aena garera noka so ihihi veitera”,3iauki mati beragei roma, “iana otado babatiso bena ia manu? (ge) iauki roia, “ioane babatiso vera.” 4paulo raki roma, “ioane ra anana raḡi goiragohare babatiso auge auki koita mohigevenu; mati auki kirogei roma, “au itahe orogare atava iauma riaḡa gahisa, iesu auka menu.”5ga ora iauki ihiarei, rohi raho iesu iehe auki mati babatiso manu. 6(ge) paulo raki au ade mi iau ada maeama nehe horu aena va raki bina iau ada uguhanu; ge iauki ga nune- nune iau ga ragohanu , mati dirava ga maḡeve iauki roege. 7iau ate aubougera utu abu-hakira abu (12) nagatera.8paulo ra bata abigaga ge auki oti dubu hura haroro viege hero ruta, dirava basileiave gavaea auki koita hadiba gahigevege, mati iau uhure iogevege. 9a be iabera iau uhure berebe gahigevege, iauki ga dage-dage raege, ga daure roege guma isage o ada hutuma iau vagotohu. Ge paulo raki garegei iesu badina gahege gahavaia gaitage auki nisigei otinu; vani au bouvi turano hahediba iagava uhurahe auki ahediba viege. 10tau (lagani) abu (2) auki kara e kiege; ge asia gurahege gahava ia, iudea renu helene gahava ia, iau bougei iauki rohi raho gare iauki ihege.11hedo kara mage tage dirava raki paulo adehe auki kiogevege; 12ge iauki muko mati nigi mi paulo ahatanehe iauki idigi oti, dika-te gahavaia iau, ge iau dikave iaberaki doko rago hanu, mati (tabu) sua daure iaberaki gare gevenu.13iuda koita bea, ege new iara sua daure oeageige karava iauki mi ioa gahege gahava iaberaki iesu ihe urigatu roro, sua daure-ia bolo gevene iau ada, iauki roia, “paulo haroro gahane atava iesu ihehe ge noki ia ganito gahigeva. 14skeva, iuda ata mati aena ata bera, au gamuhe mo iatirigava gera enage iauki kiege.15ge sua daure e raki kirogei roma, “iesu ra daka dibanara, paulo tage ra daka dibana ra, a ia-na ogore-iabenu?16ge negu sua daure boloane atava raki geroi iau ada, auki darere gahigevenu, mati auki gahigei atatai iauki iaga e uhura rururai hakiraganu, dabua veite renu bero ruta.17iuda renu helene gahava ia, efeso gurahare iaberaki hariva ihi me iauki siḡo ragohanu. Iau bougei ge iauki rohi raho iesu ihe motegahanu.18mati ihihi gaha hutuma gaita geramu oroganu, iau karave iauki roiogei ḡaḡae gahi gevenu. 19mati hei gaha momo herea iau bukave iauki habou-gahigevenu,koita iau bouge iau vairanehe iauki gabugevenu. Buka e iau damune iau dahane, damuara silver gerebu (5,000) adakasiva. 20rohi raho gare ramu bina iogo raganu mati berebe new para goinu.21e itahara, paulo raki au uhure maeami/hadaigahi, macedonia mati akaia mata iau aune hanaivi ierusalema otisa. Auki roma, “ehe ge dane ganagana otisa, ihihe ge dane oti roma erisa. 22ge auki au iahe-iahe ate abu, timoteo renu erasto, macedonia auki besugei otinu; a auka auvagu asia kasiva new para uiege.23nega ei neru (raho araki) beta gamikavaraki varanu, iesu gumage dainehe. 24badivara monu; atabe ihivara demetrio, silevr me gahigevege atavara, dirava, magi be ihivara diana, au silver dubu gamika-gamikave auki kiogevege; oige au gaukara oreave gahava iaberaki moni dadaga herea auki idigevege. 25aukaki me geregereve kiogevege gahavaia iauki habou gahigei roma,”ata ia iaka dibanara, me oige noki moni idiga;26mati iamu eraga mati ihare tagera, ata-o paulo ra hutuma (herea) raho iau uhure auki ima, mati aukaki nisigei gaise goima, beta efeso gegu gera, a asia mata/ vateta inuhati, mati auka roma koita iau ada kiki diravave ra beta dirava riagavara. 27auka nokera auki no daure gahigeima. Ni moni davari me-vera koita iabera besibe gahigavara. Mati beta egu gera: dirava magi, diana, au dubuve tagera iauka (negu) besibe gahigavara.; ge, asia mati mata koita iau bougei tomadiho-gahare dirava va dagiva mage hereava aunema mi arigisa.28iau ga e ihine negahe, iauki ho’o herea raganu,iauki bara ragohi goira-goira raḡi roia, “efeso diravava diana ra hereavara. 29ogo inuati, neru raki bina raho goinu. Ge iaukaki iau bougei ruru raḡi oti garu iagava, iau uhurera kobua bera; macedonia ata abu tagera; gaio renu aristako, paulo ioaioa vehe bamoege atava iabera, iaukinu idigei otinu.30ge paulo urave auka sirivi ogo gaha iau gasina otisa, iduke iesu badina gahege gahava iaberaki ruguanu. 31asia rohiva be iabera paulo vasiruhe iabera, iau gaitage raki ga siai gahi, imigi roia au negu garu iagava otima/sirivima. 32be iabera ga be bara (tahu) raḡi roege, mati be iabera ga be; ege heboua raki neru momo dainehe, hutuma iabera hebou badivara iauka dibana veitera.33ge be iaberaki iau uhurehe roia, hebou o badivara alesena ra, badivara iuda gaha iaberaki koita iau vagotohu dorivi otege. Ge alesana raki au adehe iore-gevenu, koita auma ga gahigeisa. 34iduke iauki eragi, auka iuda atavara, ge iauki iau bouge-bouge ga kobua ei bara raḡi ro goira-goira gahege oti hora abu nagate; iauki roege,efeso dirava-va ra hereavara.35ge ogo toretore atavara raki hutuma imigei roma, “efeso gahaia, unuhuna vateta oi dibana veite, efeso ra diana raho au dubu-e nari-nari vara, mati deo-oi seni moruane iagava ta nari-nari vara. 36ga o iabera bera beta iau ada ga be ro-io gei gevara, iauma benu guragu mage ragisa, ia negu kara daure ki goira-goira gaha, era mage ra. 37badivara, ohe ia idigi orogevene gahava iabera beta dubu ge iauki dadi-dadi raganu; ni dirava maḡeve tage iauka daure gahiga veitera38ge demetrio au me gahatuheia iau uhurehe, rosa ata be raki bina no daure gahigevenu; ieriri iaga iaberamu bina bao ragohanu, gavana tage ramu onu; iauma bebe iau boriti ragisa. 39a ga nune bena uvenu; hebou korikova ge iane gava kisa. 40a vani o neruva dainehe iau boriti raga-re, noka kerere rairavara; badivara neru ora maka veitera, mati hebou-o badivara noka beta roro dibanara. auki gavi kosaime auki bina kirogei roma, iauma bina karoho ragisa.

Chapter 20

1neru dokoane iahare,paulo raki iesu badina gahege gahavaia auki habou gahigei, detumu gahigei, vasiba gahigei me auki garegei, macedonia otinu. 2gabu e iau uhura au ogi hanai vaneige auki detumu ga momo koita kirogei ronu, me’e auki akaia otinu. 3bata abigaga (3) auki ei guramege.4iagatoiva ge aune guivi suria otisa roege, iduke iuda gaha iaberaki au hadika/daure gahiga karava gava rage-ge dainehe-ge auki au uhure maeami, makedoni ge aunema goiraisa.5au bamoi oti asia gahavaea iaberamu onu: sopatera puro, berea atavara aristako renu sekundo, tesalonika ataea; gaio, derebe ata; tukeko renu trofimo, asia ata/gaha iabera, iauki no urigatu-gei, troa no narigevege.6a noka flaoa uhuhu veite rigiva vaniva kosa ragane itahara-ge noki filipi garehanu, vani ada kasiva (5) noki troa kauraganu. Vani iatiriga (1) ei gurahege.7pura vani ganaganahe anibou iva iau hebou ragane nega ei, paulo raki haroro gahigevenu, badivara vagutu auka urimi otitivara. Au harorove auki ege ? herea gahi oti nemehe. 8auhe daituava ? ge iauka hebou ragege; daiutu ei gera lamepa momovara.9eregabe ata be, ihiva eutuko, haba/gabavakahu auki guramanu; (ge) au nie raki dore herea viege, paulo raki au harorove gamana gahane dainehe ? gera. Iagi sagoi me auki iaga auhe moruanu, iau mi iagemane negahe, auka bina hoeke ra. 10paulo raki goromi, au ada hotorami me auki hodohui roma, “ia negu neru raḡoha, auka so ona magurivera.”11auki mati gadimi flaoa gabuga bokoi me auki tamuta vanu. Ge auki iau rua ga-gavi oti va raki tahanu. Eige paulo raki bina otinu. 12a hebou gaha iabera eregabe ata e magurivehe nisigi otinu, uhu mage ruta13noka bina gana-gana goiragohi, iara diuvi, aso noki otisa ronu, ei ge paulo na bina guivisa; badivara auka ena kime auki no kirogei ronu. A auka tanagu’u ge aune otisa. 14ge noki au ruta aso hedavari ragohanu, auki giuvege, noki mituleni oti kauraganu.15ei ge noki nati urihi otinu. Va tahege, noki kioso variada dai raganu. Vani be itahara ge noki samo kauraganu, vani e itaharage noki bina miletus kauraganu. 16badivara paulo ra uhurehege auki roma, efeso au soigi otarera mage ra, aunegu nega gamana asia guramare sigoara. Badivara auka gugu vi me auki, idukena gumate goiare, auka penticos vaniva auma ierusalema gurahisa17mileto seni, paulo raki ga siai gahi efeso otinu, ekalesia orea narivare gahava iabera ma so au gasina otisa. 18ge iau au gasina kau-ragane negahe , auki ga gahigei roma, asia vatava, da ganagana di vase vatagane, negahe oroi negu butu, orena kimena da iai adirahu gurame-gera, iaka bina dibanara. 19rohi raho besubesuvehe da otege, manau ruta: di ni nemote goromege, mati huhu ramu da miege, iuda gaha iau ga daureve dainehegera. 20ia mage-gahigeige gava au bouvi damu ia boriti gahigevege, ga bera daka huni-huni veitera; mati koita iau vairanehe/vagotohu ia hadiba gahi-gevege, mati iai iagehe tagera. 21iuda gahaia mati helene gahavaia tage dakamu haroro gahi-gevege, dirava-i iauma anigahi iau dikave /daureve, iauma garehisa, mati ni rohi rahove, iesu keriso, iauma gabidadama gahisa.22pura bera negu butu ierusalema danema otisa, horu aenava ramu bina da rohevane dainehegera,( horu aena nisinisive dainehegera), a otado bena ei dai varavara-vanu, daka bina dibana veitera; 23iaga kobua bera,ogo nunenune aubouvi uhurahe, horu aenava raki bina da boriti gahanu/kironu, bodibo/raro-raro mati huhu momoara me di vairanehe horivanu. 24a di magurivera aunagera, daka lalokau gahiga veitera, di ruruve dama haore gahisa, besubesu mi otiti rohiraho iesu keriso raki bina da moimanu, dirava hari-hari rahove hariva maḡeva dane ro hedinarai/ ḡaḡae0 gahi, bina dane guguru gahisa.25negu butu gera daka dibanara, da iai ioaioa otege, mati da basileia haroro gahi-gevege gahava iai bougei, iaka beta di vairane erai goiragiravara. 26badivara monu, da ia kirogei/boriti gahigei roma,daka koita iau bougei iau taokehe damu bina mage goinu. 27badiva dirava urave aubougei dakamu bina ia kirogei ronu/boriti gahigevenu; tina kibera daka duha-duha veitera.28para bera iavagu iai nahuave iama tohoisa, mamoe teri nahuave tagera; terivara menu horu aenava-raki bina erageige gahava ia idigevenu, dirava ekalesia-ve, au taokehe haevane iagava, iama vasigisa. 29daka dibanara, da ia garegevare itahara, ura to dage-dage-te iabera negu iai adirahu/vaḡa siriragisa, teri e iauka daure gahigavara; 30mati iavagu iai seni ata be iabera negu urhi, ga tarata/keukakeuka roroara, ihihi gahaia iaune nisigei kerere gahigeisa.31ge iama nigahisa, o-tage iama anaisa. Tau/lagani abigaga (3) ia kobua-kobua, da ia ugoro gahigeigeva daka hadoko gahiga veitera; da ia ugoro gahigevege vani mati vahi ni nemota ruta. 32negu butu dirava ade-i renu mati harihari raho gavaia au ge daki ia gosigeima; auka goadate aune ia vatagei maoro gahisa, mati aune iai gahune ia mohigeisa au aena gahatuhe iau vaḡa.33atabe silver-ve se au golo-ve se au dabuave daka urai ididi anana veitera. 34iaka dibanara, di dabu iagave, mati di sokuhe iauie ra, o’o di ade abua ruta me va ge daki idigevege. 35iaga aubougei uhurahe guma mage, damu iai ḡaḡae gahanu iama me misa da hairanite , dabudabe/hero veite gahavaia iama iahegeisa; mati rohi raho iesu gare anaisa, auka roma , “iaga moimo-ara hegiri raho tera, iaga mimi vara hegirivara aviera.36enaki ro iareime, auki au komukona vatai, iauki iaubougei guriguri raganu. 37iauki iaubaugei nina raho herea iauki rago hanu, au ruta bebe hodogeime iauki anoanu. 38iau uhure iabera huhu herea au gare dainehe, badiva auka roma iauki beta mati erera vara. Gumaga iauki bamoi iagatoi-va otinu.

Chapter 21

1ge noki vasiba gahihei uhu-isuka ruta, ge noki iara diuvi, ruru ieriri raḡi koso noki kauraganu, va tahege noki rodo kauraganu, ei ge noki oti patara. 2ei ge noki foenikia oti iagatoi be davari gahi, me noki gui raḡi otinu.3kupno noki eraganu, noki vaḡa’a kasi garehi, suria kauraganu, turo noki ugu rago hanu; badiva iagatoi kohuva ei goegeige dainehegera. 4iesu badina gahige gahavaea noki behu gevenu, (ege) ei vahi iatirigava (7) noki uiege; horu aena , hedokehe ge iauki paulo boriti gahi ogira-goira ragohige, au negu ierusalema otima.5vani ea kosa rago hege, (ge) noki ni ioa-ioave otinu; iau iaubouge iau maginuhe iau gamuhe ruga gumaga no bamogei oti ogo nokki gare hanu. 6(ge) noki vasiba gahigeiarei, iagatoi-va noki gui raganu, iauka iau iage iau oti gevenu.7turo ge noki new para urihi, tolemaia kau raganu, ni ruru dokonera eigera. Eige noki vara-vara/ tauna eragei bebe mage gahi gevenu, vani be noki iau ruga gurahanu. 8vagutu, tolemaia noki garehi,kaisarea otinu, filipo sivarai mage haroro gahege atava iagehe noki gadihanu, auka iatirigava iau ate bera idigei me iauki, iauma iahe iahe ragisa, Ierusalema uhura. 9Au ḡamuhe maiaḡo ababu gera, iau bouge iauki peroveta raḡege.10v 10 vani rorebe ei gurahegei,peroveta ata be, ihiva agabo, iuda seni ge auki orogonu, 11ni gasina auki hakivanu. (ge) auki paulo dabuave manu, auvagu au vase mati ade rarogei roma, “horu aena-vara onakime auki roma: dabua-o biavara iudea gaha iabena ierusalema ona kime iaune raro geisa, (ge) iaune bese nune mohigeisa.”12ga e no ihine negahe, noke renu gabu e gahavaea tage noki imigi goira-goira gahege, auka beta ierusalema otitivara/ gadimia vara. 13(ge) paulo raki onaki roma, “ia onaki nigoragare mati di uhure rabura gaharena otadobe dainehe genu?” Dakamu bina hegaegae vanu, iauma bina da raroisa; ege beta egu-gera, daka hoge tagera ierusalema-i , rohi raho iesu ihe varikehe 14(ge) au uhure iva noki bau raganu/geregere veite dainehe noki ni imimive hadoko gahanu, noki roia, “rohi raho uravegu ge aunema kisa.15vani e iau itahara, ni ioaioa kohuve idigei hegaegae gahi, me noki ierusalema otinu/gadihanu. 16iesu badina gahege gahavaea bea kaisarea seni iauki no bamo gevenu; nason, kupno ata, tagera noki nisigami otinu; iesu badina gahege ata emene/bauge bera, au iagehe nokatai gurahisa.17ierusalemai no kauragane negahe vara-vara iaberaki no idigei, hegiri ruta. 18vagutu, paulo raki norua otinu, iakobo eraisa rome noki otinu; ekalesia orea erai narivege gahavaea gaitageramu iau bouge ei-i. 19paulo raki mage gahigeige ga’ava mohi geiarege, dirava bese nune-nune gahavaea iau adirahu au besubevehe. Iau kiogevege karavaea aubougei hariva auki roio gevenu.20iauka ihime iauki dirava moteahanu. (ge) iauki ga’a gahi roia, “ni vara-varate! Aka dibana iuda gaha daha-daha iaberamu bina iesu badina gaha; iaubougei geramu taravatu badina gahi (berebe-berebe) gaha. 21iaukamu bina ihinu, aukamu iuda gahaea bese nune-nune iau vaḡa/adirahu uiarei hadiba gahigei, mose iauma garehisa, mati iau gamuhea iauka beta pertome gahigeisa, mati beta tene kara kisa.22(ge) ana orena ki-kivanu? Riagavara, iauka ihihivara, akamu bina orogonu. 23e dainehe, kara o no a boriti gahare ama kisa. Ata ababu ge ramu onu, aena gaha ominue dainehe. 24akena bamogeisa, iau ruga iane ia regugeisa, iau idigi otare kohuva/ iagava au iama damu kisa, (ge) iau omo hanake iaune dodogeisa. Eige koita au bouvi ge na dibana gahisa ai harike iau ihe-gera maka veitera; mati dibana gahisa ai karave ieririvea, mati taravatu amu badina gahima.25a bese nune-nune/avagu-avaguvea gahaia ni ananave nokamu bina iauga leta torevanu,noki roea, kaivakuku boubo iagava mati tago renu iau enoke gigigevene iagadiva misikava iauka beta ivara, mati beta ni muduka ragisa. 26(ge) paulo new para raki negu ata e bamo gevenu; vahigu vagutu, iau ruga iau regugei, dubu aena hura siriraganu, regugevene vaniva kosavege mati boubou iaga iau kobua-kobua iau dainehe iau gosigare vaniva auki ro’o hedinarai gahanu.27regugevene vaniva iatirigava (7) so kosako veitehe iuda gaha bea asia seni iaberaki paulo eraganu, dubu aena uhurahe, (ge) iauki aru gahea iau uhure inu. (ege) iauki mi kamoanu, 28bara raḡime iauki roea, “isaraela gahaea! Ihi ahe, ata oraki koita iau bouge gabu inuati hadiba gahigeima, ni beseve renu ni taravatuve mati gabu o iauma betia/besibe gahisa; o tagera, aukaki helene gahaea dubu aena uhura bina nisigei sirivanu.gabu aena ora aumubina daure gahanu. 29badiva iaukaki trofimo, ata efeso, ogo hura paulo ruta era gevenu ganagana, ge iau anana ve, paulo ramu dubu aena uhura bina nisigei sirivanu.30ogo inuati dibanaveite otadoana varavege (dara dara ge) ogo gaha iabe raki arumi otinu, paulo mi kamo vanu, dubu aena-va iauki butu-i hakiraganu, (ge) udua iau bouge iauki kougevenu. 31iauka gami hoikisa ronu iduke ierusalema inuati neru rage ge harivara ga bia baugeva raki ihinu;32(ge) auki ga gaha iau bauge tuhe ruga vaina nisigei oroganu, iau gaika iauki rururai ugu raganu. Aru gaha iaberaki ga bia baugeva au orea gaha tuhe ergevenu, (ege) paulo gamiga-va raki doko vanu. 33(ge) ga bia baugeva raki ogi huguga gei, me auki manu, au oreagaha tuhe auki kirogei roma iauma gote/seina abu iau raroisa. (ge) auki beraganu auna unuhunu mati au karavena otadoanu.34a hutuma iau vaḡa be-iabera ga be mati be-iabera ga be iauki bararagi roege; (ge) neru dainehe ge auka ga maoro davari gahiga veitera. 35vasaka kau raganei, ga gaha iaberaki taboi gadihanu, badiva aru gaha iaberaki gani kiege. 36badivara ogo gaha iau bougei ge raki iau itahe otinu, bara raḡime iauki roege, au hogerage/gami koeki iahe.37auhe iaga uhurahe iau nisigami siriragisa roege; (ge) paulo raki ga bia bauge e imigi, roma, “dana beta a ga gahisa.” Ga bi bauge e raki roma, ana helene ga’a dibananu? 38Gerege aka beta negu Aikupito ata, subuta ga havara ḡahane mati ga ḡaha daha ababu mata ḡaḡaeva idigei otinu?”39paulo raki roma daka iudea atavara; di ogera taso, kilikia matava gera,harivara beta gamika ogo ara. Daka a imigima ai karave, koita da so ga gahigeima. 40auki ga maoro vanu;(ege) paulo raki vasa ada rami , au adehe koita iore gevenu. Iauka neru/ enoga veite; (ge) auki Heberu ga va kirogei roma,

Chapter 22

1Di gogonanuhea renu di mamuhea, da di harike roma ihiahe." 2Paul heberu gava gevege yauki ihare keri gahi unu. auki ronu,3Daka Jew koita vara, daka Tarsus, Cilicia uhurage daki vara vanu. Eduge daka ogo oi ge daki uhuvaka manu Gamaliel raki uhuvaka inuhati da boriti gahanu . auki ni teneve yau aena isukevea maguriva da vasiba gahege. Eige daki Dirava meve herote goinu ya kiare nagate. 4Guma isage o dainehe damu, ata, magi idigei vadibu iagava gosi gevege yauka hoge ragohisa 5Dubu biava renu dubu Bauge yana di gare riaga gahisa. Yauki ni gogognahu Damascus uhura uyege yau dainehe yauki ga besugi sage, daki ti raro gevare idigei Jerusalem oroge-ge huhu gahi geige dainehe.6Eduge vani bei da Damascus otege uhura, vani iahuva ogo bina kahika goine, abaga ketana beraki vava seni uguhi rogi da origanu 7daki vata ariragare eno be ihige. auki da boriti gahanu, 'Saul, Saul, esemena da daure gahima?' 8daki beraganu, Ana unuhuna Rohi Bauge?' auki da boriti gahanu, 'daka Iesu Keriso Nazareth koitavara akigu da daure gahima.'9Da ruta otine gahavaia yaberamu abaga e eraganu eduge yauka eno da ga-gahane makava mimi veitera. 10daki ronu, dana kikivanu otado, Rohi Bauge? Rohi bauge raki da boriti gahanu, " urimare Damascus ogo uhura siriva eige yauna a vasiba gahisa, a kiare meva inuhati. 11Daka niganiga veitera badivara abaga e hedoke va raho dainehe, mati da ruta Damascus otine gahavaia yaberaki ada da nisigami Damascus uhura siri raganu.12Eige daki ata be behuganu ihiva Ananias, auka Dirava sigamege mati Aena kamoege koitavara, ei uyege Jew koitavaia inuhati geki matau gahege. 13Auki di gasina orogare onaki ronu,' di gogo nane Paul, ai niegu bao rage.' inono veite di niera bao rage-ga daki Ananias eraganu.14Auki ronu ni tenetuhe yau Diravave raki a manu aka au gahara vare dibana goisa, me ieriri koitava ana eragisa mati au avagehe ana au enoge hakivare ihisa. 15Badivara aka au seni a eragane mati ihine iaganiva inuhati ro gagae kiki koitavara. 16otado dainehe gena a gurami uma? urimi bapatiso mare ai daureve keto gevare Rohi bauge ihe ganaga gaha.17Goiragime daki Jerusalem otinu, daki ti dubu Dirava ganaga gahege uhura daki Iesu eraganu. 18Auki da boriti gahi roma, "vaina urimare Jerusalem garema badivara a di harike roare yauka beta riaga gahiga vara.'19Daki mati kironu Rohi Bauge, yauka yavahu dibanara a riaga gahege gahavaia dubu uhura uyege daka idi gevare vadibu yagava gosi gevenu. 20Stephen tagoke bohu ragane, da tage me gamege gahavaia yau vagahe, yau gamege daki mageva roege. yau ogonave gainage daki nitabata gahi gevege. 21Eduge Iesu raki da boriti gahi ronu, ' ote, daka a besuge aka gamanahu, koita nune yau gasina.22Au gavege ihare yauki bara ragohi roege, "Ata ogu vata ada oi veite goie, auka ieriri veite au maguri vi uyare." 23Yau bara ragi, yau ogonave idigei kiare gei, mati vatata souka idigei auhe kira gevege, 24tuari biava raki au gamituhe kirogei yauka Paul mi siri ragisa ei kamui usa. ge yauka bera gisa onebe dainehe gena yau bara gaha.25Goteva raroare itaharahe, Paul raki koita Bauge beraganu," ona ieriri venu ya gurigoi roma koita be gamare ihie au isuke kine berabe ragira vanu?"26 Aena koitava ga e ihinei, auki au haire gasina otare boriti gahanu, " otado romena? Badivara koita ora roma koita vara."27Aena bia Bauge raki orogi Paul beraganu,"Da boriti gaha, Ana roma koita vanu? Paul raki ronu," io. 28Aena bia Bauge raki ronu," da ogo o koitava goisa ronera kerike vage daki damuna kinu." ge Paul raki hanigoi ki ronu, da guruanu, daka roma koita vara. 29negu beragisa rone gahavaia dibana gahane yauki inono veite garehare otinu. Aena bia Bauge tage sigoime auki vanu badivara, auki goteva Paul raroanu.30Tahege Aena bia Bauge ra gahara riaga onebe dainehe Jew gahavaia Paul ho gaha. Eige auki au Paul raroane goteva vahegare auki roege dubu biava ya mati Kansil inuhati yabeki bou raganu. ge auki Paul mi orogi yau vagotenehe maemanu.

Chapter 23

1Paul raki kansolo gahavaia era gevare ronu, di gogonanuhea daka uhu mage rutage daki Dirava vago tonehe uyege ate negu, 2ge aena koitava ihiva Ananias raki Paul gaika gahane koitava kiro gevenu yauka avagahe madaisa. 3Buka Paul raki mati kironu, "Dirava na a gamisa, aka haba kae vara. A guramanu na aenava di daureve iagoisa romena, gena a da gamiga gava vima, aena uhura.4Au gaika gahane yabeki ronu, Ana Enaki aena Dirava aena koitave ga-gaheiga vanu? 5Paul raki ronu, di gogonanuhea daka dibana veite auka aena koita bauge be. Daka dibanara, yaukamu ronu anegu koita nitabata gahare koitava ga daure gahime."'6Paul dibana goine, kansolo hakira vara Sadducees renu Pharisees yabera, auki eno raho tahu kansolo ki to gevenu, " di gogo nanuheya, da Pharisee vara, daka Pharisees gamika vara. daka hoge maguri vi goiragare gavara daki viare dainehege yaki di daureve iagoa." 7Au ena ronei, Sadducees mati Phariees yabeki enana ragohanu, yau ruga bou ragane koitava gaina ge bebe kara gevenu. 8badivara Sadducees yabera roia maguri goiragira ra veitera, aneru gaina ge veite, horu tage veitera, eduge Pharisees yabera iaga inuhati ge yauki riaga gaha.9Kou raho goinu uhurahe, Pharisees gahavaia yau vagahe uhuvaka koitavaia yabeki urihi heroki garagi ronu, " noka ata o gasina daure be behube veitera. Horu se aneru be negu ga-gahime?" 10Enana varaki raho goinu koita yau vagahe, ge koita nitabata gahi gevare koita bauge va raki Paul gamare sigoa vime. auki au gamituhe besu gevege yauki ti Paul nisi gami yaga uhura siri raganu.11Vahige Rohi Bauge ra Paul gaika ge auki uni, auki Paul ki ronu," ama hero kisa, Badivara a Jerusalem uhura di dainehe gevene nagate aka Rome uhura tage di gare vivi vara.12Vagutu Jew gahavaia yabeki bou ragare, yauki ominu isukate be ronu, yauka beta tamuta mati eia I veite gahisa ate yau Paul gami hoeka rei. 13Ominuo e kine gahavaia yau atera utu aba-abu nagate.14Yauki urihare dubu biava mati ogo gahavaia bauge yau gasina otare ronu," noka ominuo ketake be noki kinu, noka tamuta mati beta eia ihare ate nona Paul gami hoekisa. 15E dainehe yaka Kansil mati koita nitabata gahi gevare biage imi gevege yauka Paul nisi gami ni gasina mioro gare. yama au gare regunaiki iagoare, au a kahika gahi oroge-ge nona ppl gami hoekisa."16Eduge Paul amakine moe ihinei yauka avanage va rago hege, auki iaga uhura ei there Paul boriti gahanu. 17Paul raki koita nitabata koitava be ihiromi boriti gahi ronu, koita o nisi gami yai bia baugeva gasina mi ote auka iaga bera auki boriti gahisa roma."18Koita eraki bina nisi gami otinu koita nitabata gahi gevare bia baugeva gasina, auki ki ronu, vadibu yaga uyare koita ihiva Paul raki roege daki koita o nisi gami oroganu ai gasina. Auka iaga bera auki au boriti gahisa roma." 19Koita nitabata gahi gevare biava raki nisi gami ti iorena beraganu, otavadoana da boriti gahisa roma?20Ata eraki ki ronu Jew yabera bou ragime yauka a imige-ge aka vahigu Paul nisi gami kansol yau gasina mi otisa, ge yauka regunaki beragisa. 21anegu yau gare ihime badivara ata inuhati utu aba-abu geramu e uhuyame uya. mati yauka ominuo raganu yauka beta tamuta se eia ivara ate yau Paul gami hoekarei, yauka me uhuya uhuya ragi e uya badivara yau uhu anana vera aka yau gaharahe ragohare iaganiva kisa.22Eige koita nitabata gahi gevare biava raki koita e boriti gahi roma, anegu a da ki rone gava koita e boriti gahime, e itaharahe auki ki kiroe ge auki otinu." 23Auki au gamituhe abu ihiro gevare kiro gevenu,' ti koita nitabata gahi gevare gamiva inuhati tinahu abu idigei ahe, renu hosi gui ragare gamiva inuhati utu iatiriga idi geisa renu vaiga kamuka gami inuhati tinahu abu gaina idigeisa, yaka negu vahi nemehege yana Caesarea- otisa. 24" yama Paul gui vare hosiva tage be miege auma gui vege, yama magurive mi governor Felix gasina mi otisa.25Auki au gare besuganu idi vadakava tahu, onaki me auki ronu. 26" Daka Claudius Lysias ake daki a mage gahima badivara aka koita bauge mati ihitera. 27Koita ora Jew yabeki manu, yauka gami hoekisa rone uhurage daki di gamituhe ruga ti maguri gahanu, badivara da ihine auki Roman koitavara.28Da gahara vanera daka ta dibana goisa au isukeve na otavadoanu, daki nisi gami yau kansolo ve bou rage-ge uhura mi otinu. 29Eige daki dibana goinu yau aenave gave dainehe gera, eduge yau aena gare isuka vera beta riagahu gami hoekiki va se vadibu iagava maema geregere vara. 30Eduge daki mati ihege yauka gami hoekiki va roege daki vaina ai gasina besuganu.daki mati enana gahare koitava kiro gevenu yauka au isukeve behugevengahigevenee idigi ai gasina orogisa.31Koita nitabata koitavaia yabaki ga e ihare meva kinu. yauki vahi Paul mare mi Antipatris otinu. 32tahege koita nitabata gahavaia yaberaki goi ragohi otinu. hosi gui atava yabera Paul ruta ge yauki gare gevenu. 33Hosi gui atavaia Caesarea haki ragare yauki idi vadaka e mare ti govenor moimanu, yauki Paulo tage mi au ada uhurehe maemanu.,34Governor idi vadaka e dahare auki berabe vanu, ona ogo ore koita vanu? ihiege auki dibana goinu auka Cilicia koita vara, 35ge auki ronu," a enana gahare gahavaia oroge-ge dana ai gare ihisa.." auki mati roege yauki Paul mare ti Herod gavamani aena iaga he maemanu.

Chapter 24

1Vani adakasiva itaharahe, Ananias harokoita bauge, renu dubu baugeva bea, hari mage dibana koita baugeva be ihivara Tertullus gasina otinu. Koita e yabeki Paul me kine gava mi otinu governor gasina. 2Paul oti governor vagotenehe ramanei, Tertullus raki au me kine badiva governor gasina roege, "Ai dainehege noki mai mage mia, renu ai ihie orogare maguri gava roiare, eraki ni uhure mage gahima; 3eige mage aubougi uhurahegera noki a mage gaha, a iaga aubougi kiare uhurahe gera mage riagavara, ni baugete Felix.4Eige daka beta vadibu yagava a maemavara, akera daki a imigima, ana so beta ni gare ihihi vanu nega tinakibe uhura. 5Nokamu ata o behuganu auka isoiso nagatera renu aukaki Jew aubougi mata o uhura taragevege yauki bebe inara gahigeva. Auka koita Bauge bera Nazarene yau vagahe. 6Tutuanu auka Dubu tage seboganu, eige noki adakahe kamuanu.78A Paul regunaki eragare negahe iaga o aubougi vara ragohare uhurahe, aka dibana goigo vara otadobe dainehe gena no roia auki guragu daure gahare koita vara." 9Jew gainage roia aukaki daure o mi orogima, renu roia au kiare meve vara riaga vara.10Eduge governor Paul kirone au ga visa, Paul raki ronu, " Daka dibanara tau dadaga uhurahe aka koita yau daureve dainehe akamu beragevenu, eige daki hegirita da me kiare badiva aki roroara. 11Atagera akamu avahu dibana goinu vani utu be abu tagera so mimi veite dakamu otege Jerusalem dubu uhura imimi viege. 12Yau dubu uhura da behugane, Daka be ruta avahehe veitera, renu daka koita bourago hege yau vagahe daure be kiki veitera, aena yaga uhura tage veitera, se ogo bauge uhura. 13Yauka beta riagahu da kine meva daureva rorovara.14Eduge daka di uhure aubougi daki a boriti gahima, yau guma o daureva roearera da di mamuhe yau Dirava ve daki mage gahima, Peroveta gahavaia aena rone iaganiva aubougi gera daki riaga gahima. 15Di uhurera da Dirava riaga gahare, ata o gaina gera , ni uhu anana vera hoge gahavaia yabera maguri ragi goiragira vara, riaga koitava yenu daure koitava gaina ge maguri ragi goiragi gevare. 16Eige daki hero kima, do uhure ramu ieriri ve goisa Dirava gasina renu koita yau.17Tau dadaga varamu otinu daki goiragi di ogehe rogi di yaheyahe ve renu di daureve damune maemanu. 18Da enakine itaharahe, Jew Asia va be yabeki da behuganu maguri isage eiava miare meva kiege aena yagava uhurahe, beta koita mudago ruga, se barakou uhurahe. 19Ata o yabena idigei oroge-ge yauma ai vagotonehe rahare, di daure gagae rosa, yau uhu huhu te goiege.20Se, yauna rosa otado daure vana yau dai behuganu. da Jew kansolo yau vagotonehe ramane ei,21Se, da yau vagahe ramare na dana barai iaga kobabe ronu, 'Ena hoge itaharahe maguri vi goiragare gava dainehe genu, Edainehe gena da negu ai vagotonehe ramanu.22Eige Felix, auka dibana mage riaga vara Guma va, ihihiva ra ihie goisa. Onakime auki ronu, "Lysias bia Bauge Jerusalem oroge ge, dana ai meve berebe va visa." 23Eige auki tuari koitava kironu Paul ra vadibu yagava otovara, eduge auka beta me bauge be kikivara eige au sokuhe yabera dagedage oti eraravara.24Vani rore be itaharahe, Felix ra au mabare Drusilla, Jew magivara, yauki goiragohi oroganu, renu Paul besube ve ragohanu, eige auki gabidadama Iesu uhurehe dibana goinu. 25Eduge Paul ga be rogevene makava ruta, ga riaga, uhu berebe, renu berabe vaniva orogare, Felix ra sigoime auki ronu, " Negubutu gahe ote. Eduge ihiegena dana ai besubeve viege ana orogisa."26Nega ei tagera au uhu anana vera Paul ra muni tahaka be moimi vara, eige auki nega mudago au besubeve viege renu ga gahege. 27Eduge tau abu otine itaharahe, Porcuis Fetus governor goinu Felix itaharahe, eduge Felix ra Jew yau mageve auki gahara viege, eige auki Paul gare manu vadibu iaga uhura.

Chapter 25

1Vani abiga-ga itahe, Festus ogo sirivanei, auki otinu Caesarea mati Jerusalem otinu. 2Aena gahavaia renu Jew gahavaia yabeki Paul gare vasiba gahanu,yauki yau uhure ruta Festus imige-ge 3Yauka imiganu auka yahe gei Paul mi orogi Jerusalem, makavara yauka Paul guma tanahe oroge-ge yauka mare mi gami hoekisa gumava yauka kinu.4Festus raki boriti gahi gevenu Paul ra Caesarea vadibu iagava gera, Da tagera tutuege dana ei otisa. 5auki ki ro gevenu unuhuna Caesarea otisa roma," auma no ruga orogisa. ata o isukete goiege iana ei au ,gare ragisa.6Festus ra vanu abugu veite nagate itahe ge auki uguhi Caesarea otinu, tahege auki berabe Bauge va ti guramare auki besubesu vanu yauka Paul mi au gasina orogisa. 7Au oroganei, Jew Jerusalem uyare yabera kahikahe ge yauki rahanu. ga isukate dadagava yauki Paul ada ronu, eduge yauka riaga veitera. 8Paul raki ronu, daka daure be Jew yau aena derikehe kiki veitera se dubu aena uhura mati Caesar gasina.9Eduge Festus ra gahara riaga Jew yau uhure mage gahiga dainehe, auki Paul kironu," Ana gahara vima aka Jerusalem otege daka iaga o yau dainehe regunaki a bera gisa?" 10eduge Paulo raki ronu , daka Caesar vagtone hege daki gahanu e dainehe aukena di isukeve iagoisa. daka Jew be daure gahiga veitera, a tagera dibana ra.11Dana daure bena da kinu, se hoge me benu da kinu, daka bina hoge ragare.yau di isukeve roeare ahake goiege, bera beta da mi yau ada uhurehe maemanu.e dainehe daki Caesar ihe roma aukena di isukeve iagoisa. 12Eige Festus raki dubu biava rua ga-ga vare, auki Paul ki ronu aka Caesar ihe rone dainehe, aka Caesar gasina otitoara!"13Vani dadaga itahara hege, King Agrippa renu Bernice yabeki Caesarea oroganu Festus erara dainehe. 14Vani rore be yauki ei unu, e itaharahe Festus raki Paul harike King boriti gahanu. auki ronu, "Ate bera Festus raki vadibu iagava gare manu. 15Da Jerusalem oroganei dubu biava renu ogo koita baugeva yabera ki au badine da boriti gahare, da imiganu daka au daure kine iagoisa 16daki kiro gevenu era beta Romans yau irage ra, enana ragare koitava yabera bebe ni tahu era geige veitera, renu auka beta ga-ga gei badiva yauka au isuke kine iagoare dainehe.17Eige yau bou raganei inono veite daki tahege di berabe gabu Baugehe guramare, daki roege yauki ata e mi oroganu. 18Au daureve iagoege koitava ya urihi rahanei, di anana yauka au daure kine gava ragisa, yauka ga ragira veitera 19eduge yauka yau aena gare yabera yauki gava raganu, era ata be ihiva Iesu hoge ragane, era Paul raki roma auka maguri vi goiraganu. 20Tinakibe daki uhu korahi vane e dainehe, daki beraganu auna beta Jerusalem otare, eige yauna au isukeve berabeva ragisa.21Eduge Paul ra imimi vara auka vanu, auna beta ei uanu au Emperor gare narivare uhura. daki ki ronu auka ei usa ate dana besuge-ge auna Caesar gasina otisa. 22Agrippa ki Festus boriti gahi ronu, da tage gahara riaga au gare ihisa."Festus raki ronu, vahiguge ana au gare ihusa".23Tahege Agrippa renu Bernice hegirita ge yauki berabe bauge iagavahe siri raganu; koita nitabata gahavaia renu ogo e koita baugeva ruga. Festus raki roege yauki Paul nisi gami yau gasina otinu. 24Festus raki ronu, King Agrippa, mati koita inuhati no ruga orogane gahavaia, yana ata o eraga; Jew gahavaia dadaga riaga da imiganu, Jerusalem mati ogo uhura tage, da baragahi roege, ata o negu magurive vime.25Da behugane auka iaga daure be kiki veitera hoge mimi dainehe; eduge auka emperor gasina otito ihihiva auki vanu, e dainehe ge daka besuge-ge auka Rome otito vara. 26Eduge au garena dana orenaki di biage ini, idi va daka va maemavanu.e dainehe ge daki mi yqyakaai gasina moroganu, King Agrippa ai vagotenehe, ge dama idi vadakava gava regunaki maemisa. 27Badivara dana au nitabata koitave ruta besugisa, a da besugare gava ra veite.

Chapter 26

1Eige Agrippa raki Paul kironu, "Avahu ai dainehe gena ana gavisa, Eige Paul raki au ada inugi hakivanu au mageve dainehe.2" Daka hegiri vime daki, King Agrippa, di meve dainehe daki o rogi ai vagotonehe Jew gahavaia a boriti gahane gava dainehe,3 badivara aka Jew yau maguri ve aubougi renu berebe va gainage dibana ra, eige daki a imigima aka di gare ihi mage gahisa.4Jew yabera dibanara dana orena kimena da di aviehe maguri vi orogi negu, di matamehe renu Jerusalem uhura. 5Yauka di maguri ganaive dibanara yauna riaga gahisa romena yau, daka Pharisee koita vara, yau magurivera bera beta ra ni aena meve uhura.6Eduge dakamu o yai vagotonehe ramanu, badivara di ananave ra ominuo uhurage Dirava ni iahu yauni kinera. 7Ominue ora ni toneta ve utube abu misa roare iaga vara yauka Dirava vahimi vanimi imigisa. uhu anana e uhurahe gera, King, Jew yaberaki da inara gaha. 8Otavado be dainehe gena ya berabe ragoha, guma oreigena Dirava hoge, maguri gahi gevenu?"9Negubutu gera, davahu gera daki anana vima, daka iaga dadaga kisa Iesu Nazareth koitava ihehe daure gahisa. 10Dakamu ena kinu Nazareth uhura. Dirava Aena koita mudago daki vadibu yagava gosigevenu, dubu baugeva yau ga hedokehe; renu yau gahi gevege, di anana vera beta yau rutagera. 11Nega mudago vara daki huhu mohi gevenu dubu uhura renu daki ganai berebe gahigevenu yauka avanage vagera yauki me mia. Yaukera daki ga gahigei ga berebeva renu yauka besibe ragohanu daka dagedage besugei ogo nuneva otinu.12Da me e kiege dainehe, daki Damascus otege, dubu biava yabeki hedo da moimane dainehe; 13King eige daki guma tanahe vani iahu uhura, abaga be eraganu vani abaga tage auki soiganu, vava seni ge auki uguhi rogare no ori gevenu da renu da ruta otege atavaia. 14no ni bouge vata arirago hege, daki eno be ihige auki da ga-gahi ronu, Hebrew ga tahu, "Saul,Saul esemena a da daure gahima? a idi garena te rahavare, auka ai berebe goigoara15Ge daki,ronu, Ana unuhunu, Rohi Bauge? Rohi Bauge raki ronu, daka Iesu ra aki da daure gahima. 16urimare rama, Dakamu ai vagotonehe gagae goinu, makavara aka di besube meve kiki koitava goime aki vanu, renu a eragevene iaganiva mati da ai gagae kiogevere yabera ana gagae rogeisa; 17dakena Jew mati koita nune yau vagahe a maguri gahisa. badivara yau gasina ge daki a besugima. 18Ge yau nie ramu bao rage-ge, yauma vadibu garehare abaga iagoisa renu yauma Satan hedoke garehare, Dirava gasina otisa. Eige yauna yau daureve geigevara mati yau gahune yauna misa, da riaga gahare gahavaia mati Aena gaha yau vagahe.19E dainehege King Agrippa, vava dai gagae goine iaganiva, daka besibe gahiga veitera. 20Eduge urigoi daki hari mage mi Damascus uyare koitava boriti gahi gevenu, mati Jerusalem, renu Judea matava inuhati,renu koita nune ya, daki hari mage boriti gahi gevenu makavara yauma maguri emene gare gevare Dirava gasina anigahare, maguri mage kisa. 21e dainehege Jew yabeki dubu uhura da mare da gami hoekisa roege.22A yaheyahe vara Dirava gasina ge daki manu, vani ei ate negu butu. eige daki ramira berebe vare koita avie mati koita bauge Dirava gare boritiva vima daka iaga nune be gava veitera eduge Peroveta koitava renu Mose rone iaganiva yabera daki ro geima. 23Keriso ra huhu nagina vara, badiva auki urigoi hoge maguri vanu mati aukenaabaga gava visa ni koita th he yau mati koita nune yau.24Paul ga netuege uhura, Festus raki enoge raho gahare ronu, "Paul, ai tinabe mina daurera; ai uhuvakehe raho veraki ai tine daure gahanu." 25Eduge Paul raki ronu, di tine ra daure goigo veitera, di Rohite Festus. e dainehege daki ga riaga mati uhu baobao gavara daki roma. 26King ra iaga o inuhati dibanara; e dainehege da ga-gahanu daka sigo veitera, makavara da me o kinera au vagotone hegera, badiva beta iorena ge daki ge daki kinu.27King Agrippa, Ana Peroveta gahavaia riaga gahi geima? Daka dibanara akamu riaga gahi geima." 28Agrppa raki Paul kironu, aka di uhure iege daka vani tuake o uhura ekalesia goisa? 29Paul raki ronu, Dirava vagtone hege daki da gahara vare ganaga va vima,auna vani tuakenu se vani egevanu, beta a avahu eduge egu vani oi di gare ihare koitava inuhati yaka da nagate gahisa, eduge beta vadibu seiniva."30King raki urimi ramanu,Governor, mati Bernice tage, renu yau ruga gurahege gahavaia; 31yau berabe iaga bauge garehare hakiragane yauki bebe ga-ga gei roege," Koita ora riaga hoge me se isuke be kiki veitera." 32Agrippa raki Festus kironu," Ata o Caesar ihe roro veite goinebe noka arige-ge auka otinu.
Chapter 27

1iau uhure iauki ki noka iagatoi va guiraḡohi italy otisa, ge iauki paulo renu iau raro gevene ḡahavaea idigei ḡa ata bauge be ihiva julius, emperor ḡa orea ve be moimonu. 2asia boe oḡo iau otiti adramyttium iagatoi va bei ge noki gui raḡohanu. Macedonia ata be ihiva aristarchus, thessalonica seni oroḡane raki no bamo gevenu.3vani abu (2) ḡahiḡahe ge noki sidon kau raḡohanu. Julius raki paulo vaḡa maḡe ḡahi ḡarinemi auka au vasiruhe eragei auna beta au dabu vare iaḡani va iau idigevare. 4sidon ḡarehi, nono ni vairanehe oroḡe ge dainehe noki cyprus motumotu enoeno kasiva hanai raḡohanu. 5cilicia renu pamphylia variada ge noki hanai raḡi myra, lycia vateta va kau raḡanu. 6eige ḡa ata bauge va raki italy otiti alexandria iagatoi va be davari ḡahege noki ei gui hanai raḡanu.7vani rore be ra baeba baebaki renu korahi ruta ge noki ruru raḡohi cnidius variada kau raḡanu. Nono raki ni ruru kasi vehe ḡuguige noki crete motomotu enoeno kasiva ruru raḡi cape salmone hanai raḡohanu. 8korahi ruta ge noki boe oriḡi ruru raḡohi lasea ḡaika gabu be ihiva safe harbours, kau raḡanu.9ei guragu ḡamana raḡohane eige ni ruru ḡumaḡe raki bina daure mati siḡo te ḡoinu, badiva “anivaga” negava ramu kosa vanu. Eige paulo raki ugoro ḡahigei roma, 10“ataea, di erara vehege ni ioa vera so daure ḡoiḡo vara; iaḡa dadaḡa vara negu daure ḡahiḡa vara. Beta kohu renu iagatoi ḡu gera, a maḡuri tagera.” 11iduke julius ra paulo gare riaḡa ḡahiḡa veitera. Auka bara koita renu iagatoi biava iau gare auki ihinu.12iagatoi daida gabu tagera, iaha ḡuguarei gera beta maḡera; eige hutuma iau urave noka ena rururai phoenix kau raḡi ei gurahi oti iaha kosava re. 13iaha nono nonova raki ḡugui ge iau anana ve ra nega ra bina maḡe ḡoinu, rome iauki dogo butui crete vata ḡaika ḡaika ruru raḡanu.14ḡamana veite, nono raho vara mirigini kasiva iau kauvanu. 15nono iagatoi huroro ḡahane eige noka ḡuma veite nono beiamisa, eige noki bina nono ruta ḡoḡo raḡanu. 16motumotu ḡamika be ihiva cauda, ḡoḡohu vehe kau raḡohi me noki vanaḡi avie korahi ruta reḡuanu.17butui mi iagatoi ada maeami me iauki raroi maḡe ḡahanu. Iau negu lybia tana kasiva vata ḡadihare siḡoara iauki iara derihe ḡahiarei me iauki nono ruta ḡoḡo raḡohanu. 18nono raki ena ḡugui berebe ḡahege iauki vani abu (2) ḡahiḡahe kohu be idiḡi eve ḡatu gevenu.19vani abigaḡa (3) ḡahiḡahe iauki iagatoi iaḡaniva be idigei ḡatu gevenu. 20vani ḡamana herea noki vani se hisiu erara veite, nono ḡu geraki ena ḡugui berebe ḡahege. Maḡuri ananava iau bougei tageraki bina kosavanu.21nega ḡamana herea iagatoi ada koita e iabera tamuta be i veitera, ge paulo raki iau vaḡa rami mauki roma, “idukena ia di gare ihi crete ḡarehia veite ḡahanu be, dikadika renu nege nege ora beta noi varava vane.” 22iakera daki negubutu ia imi geima, iama hero raḡohisa, badiva bera beta au maḡuri ve dauḡia vara; a iagatoi ḡu gena dauraisa.23badiva nu vahi ge di dirava ve mati da ḡurivare dirava va aneru ve raki di ḡasina oroi roma, 24“paulo, a negu siḡoima. Caesar vaira nehe ama ramisa. Dirava meḡeve ai dainehe, a ḡoreha ioa raḡohare ḡahavaea iau maḡuri vera dirava ramu mohiḡei ḡoiraḡanu” 25e dainehe, ataea! Iama hero raḡohisa. Dirava ra daki riaḡa ḡahima, au rone iaḡani va iabera vara raḡohia vara. 26iduke noka motumotu bei ge nonema kuioho raḡohisa.27ahi utu be hakira ababu (14) ḡahiḡahe ge noka nono hura ge noki mediterranian gadova hure raḡi ioa raḡohege. Nemehe ge iagatoi ḡami iaberaki roea noka so vata hugu ḡahanu. 28iau iaḡa isukate be ḡote ruta ḡarineme nera eve dobuke vara roha utu ababu (40). Iau ḡaitana kara kobue kine ra eve dobuke vara roha utu abigaḡa (30) gera. 29iagatoi didi va ḡadimare siḡoara iauki dogo ababu (4) gabena va seni ḡarine geiarei me iauki va tahita dainehe ḡuriḡuri raḡohege.30iagatoi ḡami iabera sivi anaime iauki vanaḡi mi eve maeami arei me iauki tarata rai roea iauka so oti idama kasiva dogo ḡarine misa. 31iduke paulo raki julius renu au ḡa ḡahatuhea boriti ḡahigei roma, “iagatoi ḡamia, iagatoi ada veite ḡahare iaka beta maḡuri vara” 32ge ḡa ḡahaeabe raki vanaḡi ḡoteka dodo gevege, vanaḡi va raki hurevanu/morugohi eve otinu.33va tahi oroige paulo raki imigei iauka tamuta raḡohisa, “ora vani utu be hakira ababu (14) ḡahiḡa vara, iduke iaka so tamuka/demaka be i veitera. 34iakera dakaki ia imi geima; tamuta/demaka be iogeiahe; maḡuri helaorea dainehe. Badiva iai omo hanake bera beta dauraḡira vara. 35enaki roearei mauki parao mi iau vaḡotohu dirava maḡe ḡahiarei, tina be bokoi arei mauki inu.36iau bougei iau uhure goada te gahime iauki tamuta/demaka raḡohanu. 37iagatoi ada ni koita te uhuati gera tinahu abu utu iatiriḡava hakira agorokiva (276). 38tamuta/demaka itahara ge iauki iagatoi ageraḡira ḡahiḡa dainehe wheat idigei eve rere gevenu.39va tahane uhura ge iauka mata toa kiki veitera. Iduke tabero/dogu boe te bera iauki eraḡi arei anana raḡohi iauna beta iagatoi mi tana maeama renu. 40eige iauki dogo konaḡu dodogei eve reregei, mati hora kobuei iauki bara hiri vane konaḡuva vahe gevenu. Ena kiarei me iauki idama kasi iarava iagemi nono ra tai iagatoi mi tana otisa. 41iduke iagatoi vara pinu tanamo va ge auki ḡadimanu. Idama ḡadimanera auka harara veitera. A gabena vara hurehure/durua va raki ḡami seboi tina tina ḡahanu.42iau raro gevene ḡahavaea negu nahu raḡohi oti tana hana raḡohare siḡo vara ḡa ḡahaea iaberaki ḡahigei hoeki geige ananava raḡohege. 43iduke julius urave auka paulo maḡuri ḡahiḡa dainehe auki ura veite iauka enaki kisa. A nahu dibana ḡahavaea auki ganito ḡahigei iauka ḡanaḡana gero raḡohi, nahu raḡohi tana otisa; 44iau itahe gera koita orena vana iagatoi reire baraka iau hekamo raḡohi tana otisa. No ena kineige noki ni bougei tana kamo raḡanu.

Chapter 28

1no ni bougei tana kauraḡi me noki dibana ḡahanu noka malta motumotu va gera. 2motumotu e koita va iau kiki maḡe vehege iauki no maḡe ḡahi gevenu. Veni renu ribiri dainehe iauki vene ḡomoi arei no abidae ḡahi gevenu.3paulo raki idi gogogei vene ḡosi gevege uhura ge inuhu be raki vene hedoka siḡami hakivi paulo adehe au hirivanu. 4motumotu e ḡahavaea iaberaki paulo adehe inuhu hetau vane eraḡi me iauki be be kirogei roea “ora ina koita ḡahi gevare ata va bera. Auna gadova gena au maḡuri vanu, iduke avani ieriri va gera auka beta maḡuri vara.”5a paulo ra au adehe inuhu e ieigi mauki vene hura kiravanu. Daure be auka mimi veite. 6iauki uhuiami auna vaisu uhuisa, se moru ḡohi hoḡeraisa. Hora ḡamana uhuiami iaḡa be raki au vara veitera ge iauki iau uhure mati nune ḡahi roea, “auka dirava be ra”7mata e renu motumotu e rohiva be, ihivara publius. Au matame ra ḡamana veitera. Auki no abidae ḡahigei, vani abigaḡa (3) uhura gera noka au dei tuhe iabera. 8publius mame ra dika ra. Ahata hedova renu tago veuso vara ge iaḡi iaḡe ra. Paulo raki au iaḡia gabunehe sirivi au ada ḡuriḡuri vi arei, au ade mi au ada maeami maḡuri ḡahanu. 9ihihe ge motumotu dika ḡahaea beraki oroḡege auki maḡuri ḡahi gevenu. 10harihari iaḡa dadaḡa iauki no mohi gevenu. No mati urihisa ro nera ni iakove tagera iauki iagatoi va udagevenu.11bata abigaḡa (3) itahara hege noki alexandria iagatoi va be, iaha nega va motumotu ei une, ihiva “twin god” ei guiraḡohi otinu. 12Syracuse kau raḡohi me noki vani abigaḡa (3) ei gurahanu.13ei seni ge noki rururai oti rhegium. Tahege diho nono varaki ḡuguige noki vani abu (2) itahara puteoli kau raḡanu. 14eige mi riaḡa ḡahare ḡahavaea be ruḡa noki hedavari raḡohi ge iuaki no imigei noka so iau ruḡa ebedoma be gurahisa. Ei seni ge noki hanai ragohi rome kau raganu. 15rome uhura mi riaḡa ḡahare ḡahavaea market of appius renu three inns seni ge iauki oroḡi no ruḡa hedavari raḡohanu. Paulo era gevene uhura ge dirava ra auki moteahi, maḡeḡahi mati au uhure raki goada vanu.16no rome kau raḡe ge iauki paulo ḡarinemi auka auvaḡu guramisa, ḡa ata bena narivisa. 17vani abigaḡa (3) itahara, paulo raki torube be dainehe jewish baugeva ihiro gevenu. Iau be be bou gevene itahara auki boriti ḡahigei roma. “di sokuhea, daka koita be daure ḡahiḡa veite, ni tene maḡuri ve be daure ḡahiḡa veite, iduke jerusalem ge iauki da roroi rome ḡahava iau ada uhura da maeamanu. 18iau da beraḡa ne itahara ge rome ḡahaea iau urave iauka da ḡarinemisa. Otado be dainehe daka hoḡe raḡisa badiva iauka daure be dai erara veitera.19iduke jew ḡahava iaberaki daḡe raḡohanu. Ege, daka di bese koita tuhea daka beta habade ḡahigeige vara, iduke di urave daka emperor/caesor vairanehe dama ramisa. 20iama dibana ḡahiḡa dainehe ge daki ia ihirogei, ia erageisa mati ia gaḡa geisa. Mati da ia boriti ḡahi geima, daka raro uhugera badivara daka, mi me daki riaḡa ḡahima Isaraela ḡahavaea iau ananave ? messiah - ramu subuta oroḡanu.21iauki gaḡahi roea, “noka judea seni ai harike revareva va be davari ḡahiḡa veitera. Ni koita tuhea bea enaki seni oroḡane ḡaita gera ga daure be mi ororo veite, se ai ada ga daure be roro veitera. 22iduke, ni urave noka ai uhu anana ve ihisa, badivara no ihi nera mata inuhati gera orea ora iauki betia ḡaha.”23iauki bina vani be roea rei; vani ei koita dadaḡa vara ki paulo guramege gabu ei oroḡanu. Vagutu oti vahi ge auki dirava basileia ve haroro ḡahi; mati iauka iesu dibane ḡahiḡa dainehe auki mose taravatu ve renu peroveta ḡahaea iau toretore ve auki ro ḡaḡae ḡahanu. 24be iabera au gare mi riaḡa ḡahanu, be iabera riaḡa ḡahiḡa veite.25Yau bebe gahara veite goiare negahe, yauki otinu Paul ga raho kobabe rone itaharahe, '' Horu Aena varamu ga mage vanu, Peroveta Isaiah uhurehe oti yai mamuhe yau. 26Onakime auki ronu, '' Koita o yau gasina otare renu onaki yau royahe, '' Ihihiva yaka ihihivara, eduge yaka beta uhuvakava mimivara, yaka eraravara, eduge yaka beta ga e makava dibana gahigavara.27iau ga e ihine negahe iauki ho dikadika raḡohi, iau eḡie ginogi ḡahigei. iduke stefano ra horu aena va raki roheḡi; renu auki gagai va eraḡi, dirava haire auki eraḡanu renu iesu ra dirava va maḡeve hege auki ramanu. ge auki roma, va ra dakaki eraḡima, bao raḡi mauki, taunimanima moe tagera dakaki eraḡima, dirava va maḡeve hege auki ramanu.28iama dibana ḡahisa, dirava hahemauri gare ra koita nune iau ge aukamu otinu, iau kena ihisa mati abidae ḡahisa.” 29paulo ga e rone itahara ge jew ḡahava iaberaki ḡaise oti iauvaḡu iau gare ana gevege.30laḡani abu (2) ge paulo raki au iaga be damuva kinei guramege; au ḡasina oroḡege ḡahavaea auki abidae ḡahi gevege. 31dirava basileia ve auki haroro ḡahege, mati rohia iesu keriso auki hero ruta hadiba va viege.

Romans

Chapter 1

1Paul, Iesu Keriso gamite be, ihiromonu auka apostle goisa renu Dirava hari mageve dainehe, 2Era au subuta ominua vane era au peroveta ronu aena gava uhurahe, 3au Moe dainehe auka David besevera ahata makava.4Horu Aena uhurahe gera yauki riaga gahanu, ge auki hedo manu auka Dirava Moera eige auki hore va maguri vi goiraganu, Iesu Keriso ni Rohive. 5Au dainehe ge noki vagahu renu ga ihihi gabidadama va manu, mata aubougi yau uhurehe, au dainehe. 6Mata e aubougi yau uhurehe, akera yauki a ihiromonu aka Iesu Keriso ei dainehe.7Rome uhura gahava ya Dirava gahara vare au Aena gaha tuhe: Vagahu miahe renu mai ruta Dirava ni Mame renu Iesu Keriso ihehe.8Urugoi ge dakidi Dirava ve mage gahisa Iesu Keriso uhura yai bouge ge yai dainehe, yai gabidadama veramu mata inuhati manu. 9Dirava ra do dibanera, di horu vehege daki au meve kima au Moe hari mage uhurahe, eige daki dagedage ai the roma. 10Di imimive hege daki imimi vi roma guma bei daka mage misa, Dirava mageve uhura ai gasina orogisa.11Badivara daka hari a eragisa, horu mageve bea a moimisa, a hero gahisa. 12Era, daka hero misa ya ruta bebe ni gabidadama ve uhura, yaie renu daie.13Negu daka beside vima yaka nune gahisa, di ogo nanuhe ya, daka urai yai gasina orogisa ( di gumage ra be yabeki koua), daka ya ruta idi tahaka be isa, da itahe gahava ruta kine nagate. 14Dakamu iaga be idiganu Greek renu Koita nune yau, uhuvaka mage koitava yau renu uhuvaka veite gaha yau. 15E dainehe, daka, daka geregereve hari mage roro Rome gaha yai.16Daka hari mage roro varivava veitera, era maguri gava riaga gahare gahava yau era, Jew urugahi, yau itahe Greek ya. 17Badivara e uhurahe gera Dirava ieriri vare ra gabidadama oti gabidadamave gera, rone nagate, "Uhu ieriri vera gabidadama gahava yau era."18Dirava hedoke vava seni orogare ra au dibana veite gahava yau ada gera renu gabidadama ieriri veite gahava yau ada gera, ga riaga gahiga veite dainehe. 19O badivara, no dibana ganane ra, Dirava ra yau ruta gera. Dirava ramu yau uhure abaga gahigevenu.20Mata o kine oti orogi negu, au toage gumava ya, au behibehi hedoke renu va maguriva hedokava, yabara baobao vera, iaga ya ni tanahe no o eragevera e. Uhu anana bera veitera. 21Badivara, yauka Dirava dibanera eduge yauka hegiri gahiga veitera auka Dirava, se mage roro veitera au. Eduge, yauki uhu anana nunenune ragohege, yau uhure yaberamu vadibuve gahanu.22Yau uhuvaka rahove ronu, eduge yaumu uhuvaka veite gahanu. 23Dirava haire yauki sivai koita yau uhurehe maemanu, uguha nagate, vasi ababu iaga gahanu, renu dara ragohare iaganiva gahanu.24E dainehe Dirava ramu yau uhure sivai daure iagava yau, yauka ahata makava beta bebe matau gahigeisa. 25Era yaukaki Dirava ga riagave avanage gahanu, mata o maguriva gahara ragohane beta Dirava gahara ragohanu, auka mage behibehi, Amen.26E dainehe, Dirava ramu besugei otinu variva havara koitava gahanu, yau maginuhe yaberamu mage sivai oti daure uhura. 27Guma kobuga ei, ata yaberamu yau guma mageve yau mabare ruga garegei, bebe yau gahara ragohanu. Ata o yaberaki variva maguri mati atabe au ki renu tohiva va daure va manu, yau kerereve dainehe.28Yau Dirava riaga gahiga veite dainehe, Yau uhure yaberamu daure gahanu, yau beta mage be kisa.29Yau uhure ra uhu anana daure, gahusi, avanage to bike ra. Yauka ho uhu, koita hoekisa, vagadau, uhu anana daure anana va ragohisa. 30Dirava riaga gahiga veite, vagava veite, yavahu yauka auhe, daure kiki uhu anana, yau iahuve yau gare otinu veite. 31Yauka uhu anana mage veite, gabidadama hero veite, uhu anana daure, renu vagahu veite.32Yauka Dirava aenave dibana veitera, ena kiare gahava yabera hoge ra yauki yagoa. Yau ena kiare dainehe, koita be ya ena kiare tage yauki riaga gaha.

Chapter 2

1E dainehe iaga bera mati veitera, Koita a, a koita be mati koita be gare vare, e uhurahe kiare karava yabera daure a moimovara. 2A koita be gare vare e era a kiare matava yabera.3Eduge ama anaisa, a koita a, A be yau gare vare yau enaki kara e kiare, atagemu e kara kobuga e kima. Ana Dirava berabe vanivahe beta sirisivanu? 4Se ana au mageve anai avi gahigavanu, au huhu ihie mi orogare anana veitenu, renu au uhu berebeve. Ana dibana veitenu au mageve makavara aka uhu isage misa.5Eduge era ai uhu anana otare dodihegera renu uhu isage veite soruke ra, uhu bereba gamui ate vani Bauge orogare, renu vani era Dirava riaga gahare vanivara. 6Auka maguri vare damunava ki goiragi ravara: 7oti maguri mage gahava ya, matau gahigeisa, a daure veite gahava ya, auka maguri behi behive mohigeisa.8Eduge ogere yabenu yavahu yau mageve anava, ga riaga ihihi veite mati daure riaga gaha, huhu renu huhu daure vara yau ororovara. 9Dirava ra daure renu isuke koita ya diabolo me kiare yau horuve ada maemavara, urugoi Jew yau renu Greek koita yau.10Eduge haira, matau renu mai ra mage kiare koitava ya ada gera, urugoi Jew yau renu Greek koita yau. 11Dirava ra be beta garegavara. 12Koita mudago yaberamu daure uhura siri ragohanu aena bera veite, renu yauka buda ragohira vara Aena bera veite, eige mudago daure uhura siri ragohanu eige aenava na idigeisa.13Ora beta aena ihare gahava yabera e dainehe yauka Dirava vairenehe magera, eduge aena va maguri ragohare koita va yabena mage misa. 14Eige itahe koitava ya, Aena dibana veite, mata ada maguri mati aena va maguri gahare koitava ya, yauka aena uhurahe gera, eduge auke aena dibana veitera.15Online yauki maguri ragohi aena uhura yau sorukehe maemanu. Yauka mage renu daure dibana etage ki riaga gahanu, renu yau uhu anana ve daure se mage mohigeisa 16vani va ge Dirava na koita aubougi yau norena meva berabe va visa, do ga rehe Iesu Keriso uhurehe.17Eduge a ami Jew roiare renu Aena vare renu Dirava moteagahare, 18au gare dibana goiare renu riaga gahare badivara aka aena vagera aka riaga gahima; 19Ana gahara vima aka erara veite gahava yabera aki yahe geima, vadibu uhura aka abagavara, 20uhuvaka veite gahava yau biagera, momona yau biagera, renu aka Aena uhura gera aki uhuvaka renu riaga dibana, eige orena kimena a maguri vima?21Uhuvaka bia a, Ana avahu a uhuvaka gahima? Vaho ra daure aki roma, Ana vahoima? 22Aka roma be negu ni muduka vime, ana ni muduka vima ? Avanage iaga riaga gahigeime, ana dubu vahoima?23Ami aena bia roma, ana Dirava riaga gahiga veitenu aena avanage riaga gahare dainehe? 24Eige "Dirava ihera Gentile yabera riaga gahiga veitera ai dainehe," yaukamu torevane.25 Eige peritome vara magera yai, ya Aena riaga gahege, eduge ana aena vana a dodoima, so peritome vera beta peritome vara.26 Eige, Peritome veite koitavara aena gumava ogima, au peritome vena beta peritome vanu? 27 Enagera koita beraki peritome manu, koitavana eraki huhu amoimo vara, a akamu aena riaga gahanu? Badivara yakamu aena torevanu renu peritome riaga gahanu, eduge yaka dagedage aena dodova!28 Badivara auka beta Jew koita vara, auka koita nunebera; peritome tagera ena vivivera ahata maka mevara. 29 Eduge auka Jew vara, renu peritome vara tau maguri vera, horu uhura, beta late uhurahe gera. Koita be enaki hegirivare ra beta koita yau senigera hegiri eraki orogima eduge Dirava senige auki orogima.

Chapter 31 Eigena, otado magebena Jew ya misa ragoha? Peritome magevena orena kikivenu? 2 Au mageve ra raho hereavera guma aubougi uhurahe. Urugoigera, Jew yabera yauki riaga gahigevenu Dirava mageve yau senige auna orogisa.3 Auna negu orena vivivenu, Jew bea gabidadama veite goiege? Yau riaga gahiga veite goiare, yauna beta Dirava gabidadamave mimivanu? 4 Auka so beta riaga goiare. Eduge Dirava ragu au uhurehe riaga goie, avanage koitava yau uhurehe. Tau torevane nagate, "yauka a eraga ge ai garera riaga vara, renu aka mage mimivara berabe vaniva orogare ei."5 Eduge ni ga avanageva ra Dirava ga riagave auna mi orogisa, nona mati otadobe rorovanu? Nona rorovanu Dirava ra beta riaga vara auka daure mi orogisa ni ada? ( Daka koita ahata maka inaivera daki roma.)6 Auka so beta riaga goiare! Badivara Dirava na orenaki mata o bereberenu?7 Eduge di avanageve uhura Dirava haire na rahogoima, otadobe dainehege yau roia daka daure koitavara.8 Yauka beta rorovanu, no vaivare ga ragohare nagate, renu beya roiare enakime noki roia, " No daure kia, eige magevena orogisa"? Yau daure kiare ra ena vivivera.9 Eige bina orena vivivenu? Novahugena no bebe tarageva? Veitera. Badivara nokamu subuta Jew ya renu Greek ya, yau bougi, roia yaukaki daure derikahu uia.10 Onaki me yauki torevenu: "Koita bera beta riagava gera, veitera;11 koitabera regunaki anana mage veitera; koitabera Dirava yagoya veitera.12 Yaukamu yau bougi goiragohanu; badagera yauki iaga be veite gahanu. Koitabera mageve kiki veitera, veitera, kobabe tagera veitera."13 "Yau enokera midava nagate baobaovera. Yau miene yabera avanage roia. Inuhu daureve ramu e yau miege derikahu."14 " Yau avage yabera bebe daure gahigeige renu narinavara tobokera."15 Yau vase yabera vaina tago bohuboara.16 Iaga sebogeige renu huhura yau ogigi gumagehe gera.17 Koita o yabera mai gumabe dibana veitera."18 "Dirava sigamiga vara veitera you magurivehe."19 No negubutu dibana gahane, aenavana otadovana au roma, aena derikahu uiare koitava yabera auki kirogeima, eige koita aubougi geramu eve kouvime, renu mata o inuhati ramu Dirava sigamisa.20 Ahata maka mevara beta aena meva ruta kobuga goigo vara au vairenehe. Badivara aena uhurahegera daure kiki uhuvaka raki orogima.21 Eduge aena itaharahe gera Dirava ga riaga veraki oroganu, eige aena renu Peroveta koitava yaberaki riaga gahanu.---22 Dirava riaga gahane gabidadama vara Iesu Keriso uhurahegera, or are yabena riaga gaha. Badivara guma nune bera mati veitera,23 Koita au bougi geramu daure uhura siri ragohanu renu Dirava haire mimi veite,24 yakamu au haire uhura siri ragohanu, Iesu Keriso yau dainehe hogeragare renu magurivi goiragane hedokehe.25 Dirava ramu Iesu Keriso mi huhu uhura maemanu, gabidadama mi oroganu au taoke bohu ragane uhurahe. Keriso ra auki riaga gahanu aena dainehe, urugoi guma daure vagua gahanu26 au uhu mageve uhura. Au mageve noka eragisa negu nega o uhura, eige auka uhu mage uhura goisa, renu auka uhu mage era, Iesu gabidadama gahare koitava yau.27 Moteamotea vana oreigenu? Iaga nivana veitenu? Aena ore uhurahegenu? Mevena yabena? Veitera, eduge koita yau aena uhura gabidadamava ragohare e uhurahegera. 28 Eige noka basubasu vagera, koita ra gabidadama vagera, auna mage misa aena meva uhura.29 Se Dirava na Jew yavahu yau enu? Auna beta Gentile yau Dirava venu? Auka Gentile yau Dirava ve tagera.30 Ena, riaga vanu, Dirava ra kobabera, aukena peritome riaga gahisa gabidadamava, renu peritome veite gabidadama uhurahe.31 Edainehe nona aenavana veite rosa gabidadamava? Auna so veite riaga goiare! Eduge, noka aena riaga gahigavara.

Chapter 41 Nona negu bina otado rorovanu Abraham, ni Mame baugeva ahata makava, behuganu? Abraham na mageva na au manu, au hegiri vera makatera goiare, eduge beta Dirava vairenehe gera.3 Buka naenavana otadovana au ronu? "Abraham ra Dirava ra auki riaga gahanu, eige auka koita riagavara.4 Unuhuna au meve kima, au damunera beta au yaheyahe vera, eduge era au era. 5 Eduge unuhuna me kiki veite, eduge au riaga gahare koitavara dirava dibane veite koitava yabera auki era geima, au gabidadama vera riaga vara.6 David tagera ramu mage gava ronu, ata orena Dirava anaima auka mage moimovara, auna me be kinu se veitenu.7 Auki roma, "Magera era yauera yau aena sigamiga veite era vagua gaha, renu yau daureve gainage vagua gahigevenu. 8 Magera ata e iera Dirava ra beta au daureve dahidavara."9 Eige magena peritome mane gahava ya, yavahu yau enu, se peritome mimi veite koitava yau gainagenu? Badivara noki roia, "Gabidadama vara Abraham iera, au maguri mageve dainehe." 10 Orena kimena yau moimanu? Urugoigenu se au peritome mane itahegenu? Beta ihiegera, eduge urugoigera!11 Abraham peritome toagava manera ra maguri riaga makavara, auka gabidadama tera auso peritome mimi veite uhurahe. Makavara auka koita aubougi yau mamera ogere yabena peritome riaga gaha eduge mimi veite, eduge riaga gahare yaue goigo vara. 12 Auka mati peritome mane yau mamera, yauka beta peritome gurera yauki manu eduge yauka Abraham vasi vatagehe ogiare koitava yabera gabidadama uhurahe, Abraham auso peritome mimi veite uhura nagate.13 Badivara Abraham ominue mane renu au koitava ruga, auka mata o biava, mata ora beta aena uhurahegera auki oroganu eduge gabidadama riagava gera.14 Badivara ogere yabena aena uhura maguri ragohare, era yau era, gabidadama vara ahakera, renu ominue era iagabe veitera.15 Badivara aena vara huhu auki mi orogima, eduge oreigenu aena veite, eige daure bera veitera.16 Edainehe era gabidadamava gera, eige ominue era hegiri rutagera yauna riaga gahisa Abraham koitatuhe au bouge yau ada.--beta aena derikahu uiare yau yavahu, eduge Abraham ruta gabidadama kobuga koitava yainage. Auka ni bougi ni mamera, 17 Torevane nagate, "Dakamu a manu aka mata o aubougi biavara."Abraham ra au riaga gahare koitava yau rutagera, era, Dirava ra unuhuna hoge koitava tage maguri gahima, renu iaga vara veite iaganiva ya maguri gahigei goiragima.18 Da anavare auna so riaga gahiga veite goiare, auka mata dadaga biava goigovara, yauki rone nagate, "Ai gamuhe renu ai vahiruhea gaitagera." 19 Au gabidadamave negu raburabe goime, auki au ahata make hoekeve ronu, (Badivara au maguri veramu tinahu be nagate manu), renu Sarah vagatane hoeke nagate.20 Eduge Dirava ominue dainehe, Abraham ra riaga gahiga roro veitera. Eduge, auka gabidadama vage auki hero manu renu Dirava mageve ronu.21 Au uhure aubougi auka dibanara otadovanu Dirava ominue gahane, auka meva tagera kikivara.22 Edainehe etagera "yauki riaga gahanu auka riaga vara."23 Eduge gava ya, "yauki riaga gahanu" you torevanera beta avahu Au dainehe gera. 24 No dainehe tagera yauki torevanu, yauka riaga noi gahigavara Badivara noka riaga gahime noki, auki Iesu ni Rohive maguri gahi goiraganu hogeva seni. 25 Aukaki gadimanu Sataurova, no daureve dainehe renu magurivi goiraganu ni mageve dainehe.

Chapter 51 Badivara no mage gabidadamava mane, nokamu mai manu Dirava ruta Rohi Bauge Iesu Keriso uhura. 2 Au dainehe gera noki gabidadama gumava eraganu, au haire uhurahegera, eige noki raha, renu noki motea motea ragoha ni anana ve uhura Dirava haire negu orogare.3 Beta ogu, eduge nokamu motea motea ragoha no guragu daureve uhura. Daure uhurahe gera uhu berebeva nona misa. 4 Uhu berebe vara maguri mage, maguri magevara uhu anana mage, 5 renu uhu ananavara variva mi ororo veitera badivara Dirava mageve ra ni uhure ra auki tobogahanu Horu Aena uhura, no mohigevene ra.6 Badivara no so raburabe uhurahe, mage uhurahe gera Keriso raki hogeraganu dirava dibana veite koitava yau.7 Badivara koita bera beta hogeragare vara riaga koita be dainehe, eduge koita bera hoge ragiravara koita magebe dainehe.8 Eduge Dirava ramu au haire mi oroganu ni gasina, noka so daure uhura, Keriso ra hoge raganu ni dainehe.9 Rahogahi, eige negu, noka au taokehege noki mage manu, noka maguri ragohi ravara au taoke dainehe, aukena no maguri gahigeisa Dirava hove uhurahe.10 Edainehe, noka so bebe inai gahi gevege, Dirava rutagera noki mage manu, au Moe hogeve uhurahe, raho hereavera, no mage mane itaharahe, au dainehege nona maguri misa.11 Beta ogu, eduge noka hegiri ragohi ravara Dirava uhura Rohi Bauge Iesu Keriso, au dainehe gera noki maguri mage manu.12 Eige, koita kobabe uhurehe gera daure varaki mata o edavanu, e uhuragera hoge raki daure uhura sirivanu. Renu hoge ramu koita aubougi idigevenu, Badivara koita aubougi geramu daure be kinu, eduge daure vara dahida veitera badivara aena vara veitera.14 Iagabera mati veitera, hogera Adam senige ra auki oti Moses gasina, dagedage koita beya Adam ga ihihi veite gahane, yau ganage, era au erara vage nagatera, unuhuna ororovanu.15 Eduge hairadivara beta koita be matame uhurahe gera aki sirivanu nagatera. Badivara koitabe mata be uhura sirivane sirivane dainehe, koita mudago hoge ragohanu, anaiahe, esebugena Dirava haire renu mageve uhura koita kobabe, Iesu Keriso, hogeraganu mudago yau dainehe!16 Badivara magevara beta negu koita kobabe e daureve dainehe gera. Berabe vara koita kobabe matabe uhura sirivane raki daure mi oroganu, eduge hairadivara mata sirisi dadaga auki mage gahanu renu mage tagera auki mi oroganu.17 Eige, koitabe matabei uhura siri vane dainehe, koitabe raki hoge raganu, edainehe mage esebugena koita ya manu renu yau riaga gahanu yau magurive uhura, koita ei, auka, Iesu Keriso ra.18 Eige, matabe uhura sirivanu dainehe daure varamu koita aubougi idigevenu, eige guma kobabe uhurahe riagavaramu mage mi oroganu renu maguri mage koita aubougi yau.19 Edainehe koita kobabe ga ihihi veite eraki, daure koita mudago idigevenu, guma kobuga ei koitava be ga ihihive dainehe koita mudago yabera riaga dibana gahigavara.20 Eduge aena varaki raki mata uhura sirisi e rahogahanu. Eduge oreigenu daure uma, magera daure e variada gera, 21 Enakime auki varavanu badivara, daure vara hoge vatera, edainehe mageramu riaga uhura goisa, maguri behibehi Iesu Keriso ni Rohi Bauge uhurehe.

Chapter 61 Nona negu bina otado rorovanu? Nona dagedage daure kisa mage dainehe? 2 Auna so beta varavare. No daureva seni hoge ragohane, nona orenaki mati uhurahe maguri ragohisa? Yana dibana veitenu koita mudago yaberamu bapatiso manu Keriso Iesu uhura, renu au hogevehe bapatiso manu.4 Yaukamu no abate gevenu, eige, au ruta bapatiso va oti hoge uhura. Au onaki varavane ra, Keriso ra hogeve gera auki magurivi goiraganu, au Mame haire uhura, eige no gainage noma maguri isage uhura ogisa. 5 Badivara nokamu auruta kobuga gaha au hogeve uhura nagate, noka au ruta kobuga gahigavara maguri isage uhura.6 Noka dibanara, ni ahata maka maguri emene veramu au ruta hoge raganu, eige ahata maka daure varamu veite goisa. Enaki varavane badivara noka beta gaitana daure uhura maguri ragohisa.7 Au hoge raganera magera badivara daureva ra veite goisa.8 Nona hoge ragohanu Keriso ruta, riaga gahime noki, noka au ruta maguri ragohira vara.9 Nokamu o bina dibana gahanu Keriso hogeva seni magurivi goiraganera, auka beta hoge ragi goiragi ravara; hoge ra hedoke veitera au ada.10 Aukamu hoge raganu daureve dainehe, nega kobabe auki hoge raganu, ni dainehe. Eduge, au maguri vare maguri va, era Dirava dainehe gera.11 Guma kobuga ei, ya gainage yama dibana gahisa, yakamu hoge ragohanu daureva seni, eduge yakamu o maguri ragoha Dirava ruta Keriso Iesu uhura.17 Edainehe ya negu daure miege au yai magurive ruru gahime, yaka au gare ihisa.13 Ya negu yai ahata make mi daure dainehe iagabe kime, maguri daureva dainehe. Eduge Dirava gahara vare meva kisa, hogeva seni magurivi goiragohane koitava ya nagate, renu yai ahata make mi Dirava moimisa, maguri riaga ahata makava kisa. 14 Ya negu daure miege auka yai magurive ruru gahime. Badivara yaka beta aena derikahu gera, eduge Dirava haire derikahu gera.15 Eige nona? Nona daure kikivanu badivara noka beta aena derikahu gera, eduge au haire uhura. Yana dibana veitenu ya ga ihihi koitava nagate yabera, yaka ga ihihi koitava yabera badivara koita e gare yaki ihe? Yaka daure ga ihihi koitava yabera, era hogera yaki yagoa, se ga ihihi koitava yabera, eraki riaga goima.17 Eduge Dirava ra magera! Badivara yaka daure ga ihihi koitava yabera, eduge yakamu yai sorukehe ga ihinu, era ga guma ihihi guma magevara. 18 Yaukamu daure va seni veite gahanu, renu yakamu bina ga riaga ihihi koitava gahanu.19 daka ata ra daki ga vima ahata maka rabura goiare dainehe. Badivara ya ahata maka meva kine, miro uhura renu aena anana veite, guma kobuga ei, yamu negubutu yai ahata makeva ga riaga iha aena ragoha. 20 Badivara ya daure ga ihihiva ragohege, yaka ga riagave uhurahe gera. 21 Nega ei, otado idi tahakavana ya miege, ya negubutu variva va ragoha? Badivara maguri e damuna vara hogera.22 Eduge Negugera yaka beta daure uhurahe gera renu yakamu Dirava ga ihihive gahanu. Damuna vara maguri behibehi.23 Badivara daure damuna vara hoge ra eduge Dirava haire ra maguri behibehi vera Keriso Iesu uhurahe.

Chapter 7

1Di ogo nanuhe ya, (Badivara Aena koitava yabera daki ga gahigeima), koita be mata o ada maguri varera, aena derikahu gera.2Badivara magi ra au mobore dainehe aena derikahu auki uma, eduge au mobore hogerage ge, auki beta aena derikahu gera. 3Eige, au mobore maguri vare uhurahe, auna atabe rutagenu au uma, koita yabera rorovara auka ni muduka magivara. Eduge au mobore hogerage ge, augera aena bera veitera, eige auka beta ni muduka magi vara au atabe ruta uiege.4Eige, di ogo nanuhe ya, Ya gainage aena derikehege yaki hoge ragohanu Keriso ahatane uhurahe. Eige yaka koita be ruta kobabera, era, koita era hoge vagera auki maguri vanu, eige nona idi nagate makera gahisa. 5Ahata maka maguri daureva noki ni ahata makehe maguri gahege, maguri daure era, aena uhura me miege hoge dainehe.6Eduge negubutu gera noka beta aena derikahu gera. No isuke kamui uhurahe uiegera bina veitera. E makavara noka ni meve kisa Horu isage uhura, beta guma emene uhura torevane nagate.7Nona negu bina otado rorovanu? Aena avahugena vanu daurenu? Auna so beta ena vivive goiare. Au ena vivive goiare, dakamu beta daure dibana goiare, au aena uhura goigo veite goiare. Eige daka beta gahusi dibana goiare eduge aena roiare, " "Anegu iaga be eragi gahusi gahime" 8Eduge daure varaki guma be eraganu mage dainehe ge auki guma e uhura gahusi guma aubougi daiseni mioroganu. Aena veite goiare daure bera veitera.9Daka magurivera Aena veite uhurahe, eduge aena orogane itaharahe, daure varaki mata manu, 10eige dakamu hoge raganu. Aena maguri mi orogane ramu veite goinu eduge aumu dai hoge gumava goinu.11Eige daure varaki guma e eragi mage dainehe auki da taraganu. Aena e uhurahe gera auki da hoekanu. 12Eige aena vara aena vara renu riaga vara, renu magera.13Eige otado be dainehe mage goisa ronera mati dai hoge goisa? Auna so beta ena kikive goiare. Eduge daure, au erarahe gera auka daure ra, eraki hoge mi oroganu mage uhura, renu aena e uhura daure vara daure raho hereave goigo vara. 14Noka dibanara aena vara horu uhurahe gera, eduge daka ahata maka maguri vara daki maguri gahima. Daka daure uhurahe gera daki sirivanu.15Eige otadovanu da kima, daka regunaki anai mage gahiga veitera. Otadovanu da kiki gahara vima, renu otadovanu da besibe gahima, Dakamu e kima. 16Eduge daka da besibe gahare daki mati kima, aena vara magera era daki riaga gahime.17Negubutu gera beta daki daure kima eduge daure di uhurehe uiare raki kima. 18Eige daka dibanara di uhure, renu di ahata make, ra mage be veitera. Badivara mage kikivara mu o dai, eduge daka orenaki kisa.19Da mage gahara vare, daka kiki veitera, eduge daure da besibe gahara dakamu mati kima. 20Eige da negu da besibe gahare mati kiare, era beta daki daure e kima, eduge daure di uhurehe uiare raki kima. 21Da mage kisa roiare, daure ramu e da ruta.22Eige daka Dirava aenave uhureahe gera daki di uhurehe hegiri vima. 23Eduge daki di ahata make uhurahe mati aena nune be era geima. Di uhurehe aena isage uiare rutagera auki iani vima. Di uhure ra aena daure e raki manu era di ahata makehe gera.24Di uhure ra nunenune vera! Unuhuna daure o uhura da mi hakiha vanu? 25Eduge Dirava haire uhurahe gera Iesu Keriso ni Rohi Bauge ve au seni! Eige, Daka davahu Dirava aenave dana maguri gahisa. Eduge, ahata maka uhurahege dana daure kisa.

Chapter 8

1Eige negubutu gera daure vara veitera ogere yabena Keriso Iesu uhura. 2Badivara Horu Aena maguriva Keriso Iesu uhurage raki ai isuke aubougi arigevenu daure renu hogeva seni.3Eige aena kiki dibana veite badivara auka hero veite ahata makava, Dirava ramu kinu. Au Moe kobuga matava auki besuganu au nagate daure uhura auka daure damunava goisa, eige auki daure eraganu ahata makava. 4Au ena kine makava ra aenavara riaga goisa ni magurivehe, no ahata makava orogi veite koitava ya, eduge Horu uhura maguri ragohare koitava ya. 5Ogeri yabena ahata makava maguri ragoha yau uhure yabera ahata makava gera, eduge ogere yabena Horu uhura maguri ragoha yau uhure yabera Horu uhura gera.6Badivara ahata makavara uhu ananavara hogera, eduge Horu uhura ananavara magurivara renu mai. 7Ahata maka uhu ananavara isukatera oti Dirava au, badivara uhu anana era beta Dirava aenave uhurahe gera, renu beta riagahe uhu anana e mimivara. 8Ogere yabena ahata makava maguri ragoha yauka beta Dirava hegiri gahiga dibanara.9Eduge, aka beta ahata maka uhurahe gera eduge Horu uhurahe gera, era Dirava ai uhurehe uiege. Eduge koita bena Keriso horuve uhura gena veitenu, eigera auka veitera. 10Keriso na ai uhurehe renu, ahata maka era hoekera daure uhura, eduge au Horuvera magurivera matau riagava ruta.11Iesu hogeva maguri gahi goiragane na ai magurive uhuragera, auki Keriso hogeva maguri gahi goiraganu aukena mati maguri ya mohigeisa yai ahata makahe, au horuvehe ai uhurehe iuare.12Eige, di ogo nanuheya, noka mimi gaha yabera, eduge beta ahata makava eige noka ahata makava maguri ragohisa. 13Badivara a ahata makava maguri viege, aka negu hoge ragira vara, eduge a Horu va ahata maka maguriva hoekege, aka maguri vara.14Koita dadaga varamu Dirava ramu au Horuvehe nisigevenu, Dirava gamuhe yabera. 15Aka beta be yau meve kiki horuva Mimi veitera eige aka sigo uhura gaitana magurivisa; eduge aka Horu narina aki manu, eige noka nigo ragohisa, "Abba, Ni Mame!"16Horu Aena vara no horuve auki riaga gahima noka Dira a gamuhe yabera. 17Eige nona momona yabenu, e makavara noka bia yabera, Dirava eiera. Noka Keriso ruta bada bia yabera, au rutagena no huhu ragohanu noka mati au ruta hegiri ragohira vara.18Negubutu huhu vara beta geregere vera ihie mage ni gasina orogare nagatera. 19Badivara no anavare ihie orogare ra Dirava gamuhe orogare era.20Mata kine ora maka magete goigo vara, beta avahu au uravehe, eduge mata o kine koitava au gahara vane gumavahe, so varavare, 21mata avahu au huhuvehe oti mudu ragiravara mati goiragi Dirava haire uhurahe siri ragohi au gamuhe gahisa. 22Badivara noka dibanara mata ora huhu nagima auki renu meva uhurahe bada dagedage huhu nagohi orogi negu.23Beta eguera, no novahu no gainage, Horu Aena idi tahaka isage vara noigera, ni uhurehe huhu nagoha, no idigeige vaniva va orogare uhurahe, eige ni ahata make ra isage goigo vara. 24Uhu anana eige noka maguri ragohisa. Eragare iaganiva yabera beta no eragare era. Unuhuna eragare iaganiva anana va vima? 25Eduge no anana vare iaganiva noka erara veite, tabetabe gera nona narigeisa.26Guma kobuga eigera, Horu Aena varaki ni isukehe uhura no narigeima. Badivara noka imimi dibana veitera, eduge Horu Aena varaki ni dainehe ga vima no anana veite huhuva uhurahe. 27Aukaki ni soruke ra auki eragima renu Horu Aena vara ni uhure dibana, badivara auka Dirava aena koitatuhe yau dainehe gera auki imimi vima Dirava gahara vare gumavahe.28Era noka dibanara Ogere yabena Dirava gahara ragoha, auka iaga aubogi gera auki mage gahi geima, ihiro gevege au gahara vare kikive dainehe. 29Badivara auka subuta gera auki dibana goinu koitava ore yabena au Moe toage erara vanu, koita era moe biavara au ogo nanuhe yau uhura. 30Ogere yabena au yau mageve ronu, e yabera auki ihiro gevenu. Ogore yabena au ihiro gevenu, aukame hedo mehigevenu. Ogere yabenu au hedo mohi gevenu, aukamu hegiri gahigevenu.31Eige, nona otado be rorovanu iaga o yau dainehe? Dirava na noruta genu, unuhuna no besibe gahi geigevanu? 32Auka au Moe kamuka veitera eduge auki mi yagemi ni bouge ni dainehe, eige auna beta au ruta iaga mage no mohigei gevanu?33Unuhuna Dirava ihiro gevene koitava daure gahigeisa? Dirava roege auna variada. 34Unuhuna daure havara gahima? Iesu Keriso raki mage raganu-rahovara, yaukamu magurivi goiraganu, aukamu e Dirava vamagahe, aukaki ni dainehe gavima renu memima.35Unuhuna Keriso mageve uhura no arigeisa? Daure uhura, se huhu uhura, se inai uhura, se gubu uhura, se bututa, se sigo uhurahe se egi ruta? 36Torevane nagate, "Aka mageva misa dainehe ge yauki vani uhubage uhurahe ni bouge no gahigevenu. Nokera yauki no idigei noka gahigeige mamoe va nagate.37E aubougi uhurahe noka ihite koitava nagate yabera, no mage gahigevene koitava dainehe. 38E dainehe daka hero kime daki beta hoge, se maguri, se aneru ya, se government ya, se negubutu iagava yau, 39se egeva, se dobukeva, se iaga be mati kine, e yabera Dirava magevehe no kasa geisa, era Iesu Keriso uhurahegera auka ni Rohivera.

Chapter 9

1Keriso uhurahe gera daki ga riaga roma, daka avanage veitera, di uhure ra Horu Aena vara daki riaga gahima 2daigera vagahu vara rahora renu huhu kosako veite ra di sorukehe gera.3Da gahara varera daka davahu huhu nagisa renu gaise Keriso gasina di ogo nanuhe yau dainehe, ahata makava do sokuheya. 4Yauka Israelites yabera. Yaukamu idi gevenu, hairadiva uhurahe, uhu anana kobugava, aena mageva, dubu uhura mava, renu ominue ya. 5Yauka patriciahs yabera Keriso raki matauva too ahata makava-auka Dirava ra iaga aubougi variada. Nona so mage gahare too behibehi. Amen.6Eduge beta anavare Dirava gare ramu morugohonu. Badivara Beta Israel uhura uiare yabeki yavahu Israel koitava ya. 7Se Abraham tene yabera beta au bougi au gamuhe yabera. Eduge, "Isaac gamuhe uhurahegera yauna ihiro geisa."8Era, ahata gamika yabera beta Dirava gamuhe yabera. Eduge ominue gamikava yabera ihiro gevene gamikava yabera. 9Badivara ora ominue gavara: " Vani ona vivive uhuragera dana orogisa, eige Sarah ra gami mova be mimivara."10Beta ogu, eduge ihie Rebekah tagera ata beige auki oroganu, ni Mame Issac- 11badivara momona yabera so vara veitera renu yauka iaga mage be se daure vabe kiki veitera, eige Dirava gahara varera bera mina beta vara ra, 12Beta vagava veite dainehe, eduge toare koitava dainehe-yauki ki ronu, "Urugoire na ihie mage gahisa." 13You torevane nagate: "Jacob daki gahara vanu, eduge Esau daki besibe gahanu."14Nona negu bina otado rorovanu? Dirava na riaga be veitenu? Auna so beta Ana vivive goiare? 15Eige auki Moses kiroma, "Da vagahu gahare koitava dana vagahu gahisa, renu da hegiri gahare koitava dana hegiri gahisa." 16Eige, era beta koita e gahara vare dainehe gera, se ruruiso roiare koita dainehe gera, eduge Dirava dainehe gera, auka vagahu dainehe gera.17Badivara ga ramu Pharaoh kiroma, "Maka riaga vara daki ami vasiganu, aigera dana di hedoke maemisa, renu di ihe ramu mata aubougi era goisa." 18Eige, Dirava ra au gahara vare koitava auna mage gahisa, renu koita orena au gahara vima, koita e magurive auki berebe gahisa vima.19Aka dai rorovara, " Otago be dainehe gena au dagedage daure yagoisa? Unuhuna au gahara vare iaganiva besibe gahisa?" 20Ananava vare uhurahe, ata, ana unuhuna gena Dirava gahara vare besibe gahima? Kine iagani vara beta au kine ki rorovara, " Esemena onaki da kinu?" 21Hodu kiare koitavana beta hedokate mati vata kobuga ei iaga magebe mati kikivanu renu mati beta iaga magebe kikivanu?22Dirava, au hogoiare ra toagatera se au herove tage toagatera, au uhurehe ho iaganiva ya kamuigei daure dainehe genu? 23Auna beta ena kiege koita yabera au haire yauka eragi iaga mage uhura, era au subuta maemane au haire dainehe genu? 24Auna beta enaki kikivanu ni dainehe, no ihirogevene dainehe, beta Jew yau tanahe, eduge Gentile yau tanahe tage?25 Au Hoses uhura rane tage nagate: "Beta di koitatuhe yabena dana ihiro geisa, renu au besibe gahigevene mati mage gahigevenu. 26 Eigera, auki onaki kirogevenu, 'Yaka beta di koitatuhe yabera,' ei senigera yauna kirogeisa 'Yauka maguri Dirava gamuhe yabera '"27Isaiah raki Israel dainehe ronu, " Israel gamuhe yabenu eve sigu nagatenu, rorebe gugena maguri ragohisa, 28Badivara Rohi Bauge ra au egiei mi mata ada riagava maemavara renu Inono veite ra." 29Isaiah urugoi rone nagate, koita ya ni Rohive no vagua gahigeige be, noka Sodom nagate gahanu renu Gomorrah nagate gahanu."30Nona negu otadobe rorovanu? Gentile yabera riaga yagoya veitera, enage yauki kamui unu, gabidadama riaga. 31Eduge Israel, aukamu aena riaga va yagovanu, eduge aena e mimi veite?32Menu? Badivara yauka yagoya veitera gabidadama va, eduge meta meva yagoege. Muni vagava viege nagate yauki vagava ragohege, 33torevane nagate, "Eragiahe, dakamu o Zion uhura vagava vare muniva renu namina muni nagate. Unuhuna riaga gahima auka beta variva vivivara."

Chapter 10

1Di ogo nanuhe ya, di soruke gahara vare renu di imimive Dirava gasinagera yau dainehe gera, yauka maguri misa. 2Yau dainehe gera daki gavima yauka Dirava gahara ragohisa, beta uhuvaka uhura. 3Badivara, Dirava riagave mimiva koita be morugohare, renu yavahu yau uhuvake riaga gahare, yauka Dirava riagave yagoya veitera.4Badivara Keriso ra aena riaga gahigavara, koita aubougi au riaga gahare yaue ra. 5Badivara Moses ra riaga vara auki torevanu aena vaseni orogane: " Ata bena aena iaga kima eigena auna maguri visa."6Eduge gabidadama riaga ra ona kime auki roma: "Anegu ai sorukehe rome, 'Unuhuna vava otitovanu?' (era, auka Keriso mi uguhi orogisa); 7renu anegu rome, 'Unuhuna vata uhurahe otitovanu?'"(era, auka Keriso maguri gahi goiragisa).8Eduge otadovana au roma? Geramu e ai gaika, so eve uhurahe renu ai soruke uhurahe." Era gabidadama gavara, no roiare ra. 9Badivara a ai avagehe roege Iesu ra Rohi ra, renu ai sorukehe roma auka Dirava raki hogeva seni maguri gahi goiraganu, aka maguri mimivara. 10Badivara ai sorukehe gera aki riaga gahima renu era riagavara, renu ai avagehe gera aki imimi vima renu maguriva akamu manu.11Eige ga aenavara onaki me auki roma," riaga gahare gahavaia inuhati gera beta variva ragira vara " 12eige nune bera veitera Jew mati Greek yau vagahe. badivara Rohi kobuge ra koita inuhati yau Rohi vera, makavara auka yaga inuhati ganaga gahare gahavaia yau. 13E dainehe Dirava ihehe to ragare koitava inuhati gera maguri ragira vara.14Yauna orenaki au ihehe to ragira vanu a yauka koitava riaga gahiga veite? yauna orenaki riaga gahiga vanu a yauka au gare ihihi veite? yauna orenaki ga ihihi vanu, roro koitava veite goiege? 15yau besu gevege yauna orenaki ga aena e rorovanu? e dainehe ga aenava ra ona kime auki roma, Hari mage mi ioa gahare koitava vase mageva16Eduge beta koita inuhati geraki Hari mage riaga gahanu. Eige Isaiah raki ronu,"Rohi Bauge unuhuna ni gare riaga gahanu? 17e dainehe ge gabidadama orogare ra ihihi va gera, mati ihihi vara Keriso garehe bera.18Eduge daki roma, "Yauka ihihi veitenu?" dodihegera, riagavara. "Yay koure ramu hakive mata inuhati uhura goinu, renu yau gare ramu mata dokonahe tage manu."19Dadagahi, da roma, "Israel na dibana veitenu?" Urugoigera Moses roma, " Daka ya namigevege yaka variva ragohisa renu dibana gahisa mata na orenaki beta matabenu. Mata be uhu anana veite, Daka kiege yaka no gahigavara."20Isaiah ra uhu berebe tera auki ronu, "Da besugane koitava yabera da yagoya veitera. Do berabeve veite koitava yau vairenehe gera daki horivanu." 21Eduge Israel yauna gera ona kime auki ronu, " Vani uhubage uhurahe gera daki di ade toivi hakivi ga ihihi veite renu omo berebe koitava yau."

Chapter 11

1Eige daki roma, Dirava na au koitatuhe besibe gahigevenu? Auna so beta ena vivi goiare. Badivara daka Israelite vara, Abraham vahiebera, Benjamin koitavebera. 2Dirava ra au koitatuhe ya besibe gahigeige veitera, subutegera auki tau dibane goinu. Yana aena gava Elijah badine rone dibana veitenu, au Dirava ga gahane Israel yau dainehe? 3"Rohi Bauge, yaukamu ai prophet ve gahi gevenu, so teronave sebo gevenu. Davahu gera daki o uma; renu di maguri vera yauki misa roia."4Eduge Dirava garena otadovanu au roma? "Dakamu ata daha yatirigava kamu gevenu, Baal gare ihihi veite atava yabera ." 5Eduge, orogi negu maguri ragohi renu mage idigane koitava yabera o uia, badivara mage kamuane dainehe gera.6Eduge auna mage uhurahe genu, era beta me mage dainehe gera. Veite goige mage era beta magera. 7Eige bina? Otadovanu Israel yagovege, au yagovege auka mimi veitera, eduge mage yagovane eraki manu, sokuhege berebe gahanu. 8Era yau torevane nagatera: Dirava ramu uhu dauragirave horuva mohi gevenu, niva yauka beta eragisa, renu ihikova yauka beta ihisa, orogi negu vani oi.9Eige David raki roma, "Yau irutanavegu ogo mimi iaganiva goisa renu renu yauka so sir ragohisa, yau kouko iaganiva goisa renu uhu anana iaganiva goisa. 10Yau nie ramu vadibu uhura goisa, eige yauna ni gahiga veite gahisa, yau dehie ramu keukave usa vani aubougi."11Eige daki roma, Yauna deru ragohanu eige yaka dede ragohisa. Se, yau matau veite ogigiva dainehe, Gentile yabemu maguri mage manu, eige yau nami gevege yauka variva ragohisa. 12Eduge yau ogigive na mata o iaga mageva dainehe genu, renu yau mimi veite iaganivana Gentile yau enu, Yau hegirivena negu orena vivive goigo vanu?13Eduge negubutu gera Gentile yabera daki ga gageima, renu dana apostle vanu Gentile yau, Daka hegiri vime daki di apostle meve uhura. 14Daka mina di ahata maka koitava beya namigevege yauka variva ragohisa. Eige mina noka be maguri gahi geigevara.15Yau besibe ragoharena mata o maive dainehegenu, yau gahara ragohare na, otadovanu, iaga bera veitera eduge hoge va maguri dainehe gera? 16Urugoi idi tahakavana aenavanu, hauhaka raho goiare tagera. Idi umukavana aenavanu, idi adakava ya gainagera.17Eduge idi adakava e yabena yau boko gevenu, eige ana, olive idi adakava benu, yau ruta kobuga goinu, renu ana yau ruta gena a kobuga goinu olive idi umuka mageva mia, 18anegu idi adakava mageve rome. Eduge a mageva roege, era beta akaki idi umuka mage gahima, eduge idi umukava raki a mage gahima.19Eige aka onaki rorovara, "Idi umukavara bokoragira vara eige dana yau uhurehe goisa." 20Era riaga vara, Yauka riaga gahiga veite dainehege yauki no no gevenu, eduge aka ramime aki ai gabidadamave dainehe. Anegu besibe vime ai uhurehe, eduge ama sigoisa. 21Badivara Dirava idi umuka riagava kamu geige veite goine be, auka ya gainage ya kamu gevene.22Dirava mageve renu au berebeve eraga: berebe edainehe Jew yabemu dede ragohanu, eduge Dirava mageve ra ai adagera, au mageve a me gahare dainehe gera. Veite goiare, a tagera yauka a bokobovara.23Renu yau gainage, yau dagedage riaga gahiga veite goiege, yauka bouge ge dibanara. 24Badivara yauna akena yau a bokovanu ura uhura olive idiva seni, renu ura idiva dainehe yaukamu olive idi mageva ruta a bouganu, nega esebu gena, ura idi adakava ya, bouragohanu yavahu yau olive idive uhura.25Badivara daka besibe vime daki yaka bouragora veitera, di ogo nanuheya, erara veite maguri o dainehe, eige yaka beta uhu anana mageve misa: Uhu anana isuke tinabe raki Israel ada oroganu ate Gentile yau bougi gera orogisa.26Eige Israel ra mageva mimivara, torevane nagate: "Zion uhurahegena Mage mi orogare koitavara ororovara. Akena beta Dirava gahara vare arigisa Jacob seni, 27Renu era di aenavara yau ruta, eige dana yau daureve arigisa.28Hari mage dainehe, yauka inai gahava yabera ai dainehe. Eduge yauna mage yabenu se daure uhurahegena, yauka mage yabera badivara subuta koitava yau dainehe. 29Badivara iaga mageva ya renu Dirava totovera beta mati kokikovara.30Badivara aka subuta Dirava gare ihihi veite, negugera akamu obina mage manu yau ga ihihi veiteve dainehe. 31Guma kobuga ei, negubutu Jew gainage ga ihihi veitera. Badivara yaukamu maka mageva kironu edainehe yau gainage mage misa. 32Eige Dirava ramu aubougi ga ihihi veiteva uhura gosigevenu, edainehe yauka mage misa.33Oh, Dirava haire renu au uhu anana mageve renu au dibane ra dobuke riaga vara! Unuhuna au koita era gevare renu ana gevare, renu au gumage yagogeisa! 34" Unuhuna Rohi Bauge uhure dibananu se auna unuhu gare ihisa?35Se unuhuna Dirava iaga be moimanu, eige Dirava ra damunava kisa? 36Badivara au senige renu au uhurehe renu oti au senigera iaga aubougi gera. Au haire ra negu oti behibehi. Amen.

Chapter 12

1Yakera daki ya hero gahigeime, di ogo nanuheya, Dirava uhudauve uhura, yai ahata make maguri iaganiva, aena, idigi Dirava moimisa. Era yai meve makavara au gasina. 2Ya negu mata o maguriva uhurahe siri ragohime, eduge yai uhure isage gahigeisa. Ya ena kiege yaka riagahe dibana gahigavara otadovana mage, riaga, renu mage riaga Dirava gahara vare e.3Dirava mage da moimane uhurage daki yai bouge yaki ro geima: Ya negu yavahu ya anagei raho gahigeime, eduge, uhu mageva anai mage gahisa, kobakoba yai gabidadamave uhurahe, Dirava ya mohigevene geregereva uhurahe.4Badivara ni atera dadaga vara ahata maka kobabe uhura, eduge noka beta ni bouge me kobuga era noki kia. 5Guma kobuga ei, ni atena dadagavanu noka Keriso uhura ahata maka kobabe uhurahegera, renu noka kobakoba bebe uhuragera.6Noka kobakoba magete yabera au mageve uhura auki no mohigevene. Be magevena ihie orogare au dibana, au gabidadamave uhurahegena auna meva kisa. 7Be magevena koita yahe geigevanu, auka yaheyahe meva kisa, be magevena uhuvaka gavanu, auma uhuvaka gava kisa. 8Be magevena koita hero gahi geigevanu, auma koita hero gahigeige meva kisa. Be magevena iaga idigi koita mohigeigevanu, auma meva kisa uhu mage ruta. Be magevena koita nisigeigevanu, auma meva kisa au uhure aubougi. Be magevena koita uhudau gahigeigevanu, auma meva kisa hegiri ruta.9Mageramu avanage veite goisa. Daure garemisa; e ama kamuisa era magera. 10Ogo nana mage maguriva uhura, bebe gahara ragohisa. Aenavara makavara yaka bebe matau gahigeisa.11Bauge mage gahigeigeva, anegu isuhime. Horu dainehe, auma vaina. Rohi Bauge dainehe, ama au meve kisa. 12Erara veite iaganiva yau aka hegirivera, isuke uhura, gabidadamava ama imimivisa. 13Dirava koitatuhe yagoare iaganiva ya ama mohigeisa. Guma dadaga uhura aka mage kisa.14A daure gahare koitava ya mage gahigeisa; mage gahigeisa beta yau daure miare kisa. 15Hegiri ragohare koitava ruga ama hegiri visa; nigo ragohare koitava ruga ama nivisa. 16Bebe ruga uhu anana kobuga misa. Anegu avahu ayageya uhu anana va vime, eduge maguri berebe iuare koitava ya gahara gahigeisa. Anegu uhuvaka uhu anana va vime.17Anegu koita be a daure gahane damunava kime. Maguri mage bu maguri gahisa koita yaubemu ai eragisa. 18Auna riaga goigovanu, aigena magenu, mai maguriva maguri gahisa koita aubougi ruta.19Anegu avahu a daure gahime, aka mage koitavara, eduge ama Dirava hogoiare sigamisa. Badivara yaukamu torevanu, "' Dakena hogoisa; Dakena damunava kisa,' Rohi Bauge eraki roma." 20Eduge " Ai inai gahane koitave guburage ge, ama vasigisa. Au eia hoge viege, ama eia moimisa. Badivara a ena kiege, Ana dibana goisa aka vene hedoka vara aki au omotegera aki maemanu. 21Daure negu a edoromime, eduge daure vagua gahisa mage uhura.

Chapter 13

1Horu aubougige ramu bauge yau ga ihihive goisa, badivara bauge bera mati veitera eduge Dirava avahu, au senige auna orogisa. Bauge be yaberamu eyanu eduge yaka Dirava raki ihiro gevenu. 2Eige unuhuna bia eya daure gahigeima, yauka Dirava gare ra yauki dodova; renu unuhuna inai gahigeima yauki au hedoke yauna misa.3Badivara bia yabera beta daure kikivara mage kiare koitava yau, eduge daure kiare koitava yau. Ana sigo veitenu biava maemane koitava au? A mage kiege, aka mage e hairadiva mimivara. 4Badivara auka Dirava gare ihare koitavara ai dainehe oti vani au bougi. Eduge a daure kiege, aka sigora; badivara auka beta egira auki kamuka kava vima. Auka Dirava ga ihihivera, daure besibe gahare koitavara daure kiare koitava au. 5Eige ama anaisa, beta daure e orogare dainehe, eduge uhu ananava tagera.6Edainehe gera aki tax maemima. Badivara bia gainage Dirava ga ihihive yabera, me era yauki kia vani aubougi. 7Koita aubougi yauma yau damuna kisa, tax oti unuhuna tax mimi yau, meva kikiva oti meva kisa, sigoisa oti unuhuna sigamiga vanu, mage gahisa oti unuhuna mage mimivanu.8Anegu koitabe iaganebe kamuime, eduge bebe mage gahigeisa. Badivara unuhuna au gaika koitava mage gahima auki aena dibanara, 9"Anegu ni muduka maguriva kime, anegu vahoime, anegu iaga be gahara vime," renu aena bena enu, aena oraki aubougi bougevenu, " Ai gaika koitava ama mage gahisa a avahu a mage gahare nagate." 10Magera beta Koita be daure gahigavara. Edainehe gera, mage ra aenavara auki riaga gahanu.11Edainehe, aka vani iaga orogare dibanara, era a yagiya uhura urimare vani iagagani vara. Badivara no urugoi nanavane maguri noka misa, miare e ramu kahika goinu. 12Vahi vadibua varamu otinu, Vani abaga varamu o kahika goinu. Edainehe no vadibu mevaya idigei gaise gosigeva, renu vani abaga ogonava mi kia.13No ogigi mage ragoha, vani abaga uhura nagate, beta gadiki daure hegiriva se gadiki omo daure va ragohisa; renu no negu yagiya daure gumava kime se gahusivara raho goisa, uhu daure meva kisa se gahusiva kisa. 14Eduge Rohi Bauge Keriso Iesu mi aie goisa, anegu ahata maka meva anaime, se riaga gahime.

Chapter 14

1Gabidadama avie koitava ama au gahara visa, beta au daureve rosa se anaisa. 2Koita be gabidadama vehe auka demaka aubougi ivara, gabidadama avie koitava bera gege demakava auki ima.3Unuhuna demaka aubougi ima au negu demaka aubougi iare koitava daure gahime; demaka aubougi iveite koitava auma demaka aubougi ihare koitava au gare vime. Badivara koita era Dirava ada uhurehe gera. 4Ana unuhuna, a koitabe gare vima a koitae biageramu enu? Au biage vairanehege auna ramira berebe visa se morugohisa. Eduge auka rahora berebe vivivara, badivara Rohi Bauge ena gumava kisa.5Koita kobabe rahovera vani be variada gera. Bera roma vani aubougi gera geregere vera. Koita kobakoba yau uhurehe anana mage ragohe. 6Unuhuna vani eragare renu anai ma, Rohi Bauge dainehe ge auki ena kima; renu unuhuna tamuta vima, Rohi Bauge dainehe gera auki tamuta vima, Badivara auka Dirava ra auki mage gahima. Unuhuna tamuta veite, auka tamuta veitera Rohi Bauge dainehe; Dirava tagera auki mage gahima.7Badivara noka beta novahugera noki maguri ragoha, renu koita bera beta avahugera auki hoge ragisa vima. 8Badivara no maguri ragohare, Rohi Bauge dainehe gera noki maguri ragoha, renu no hoge ragohege, Rohi Bauge dainehe gera noki hoge ragoha. Eige nona maguri vanu se hogenu, noka Rohi Bauge iera. 9Edainehege Keriso raki hogeragare renu magurivi goiraganu, eige auki Rohi Baugervara hoge ragohane koitava ya mati dagedage koita ya maguri ragohare yau Rohive.10Eduge a, otadobe dainehegena ai bamode gare vima? Renu a, esemena ai bamode a besibe gahima? Badivara noka ni bouge Dirava vairenehe rahi au gare ihihi vara. 11Badivara yaukamu torevanu, "Da maguri vare," Rohi Bauge raki roma, "daigena koita komuko daivi, renu mie aubougi gera yau daureve dai rorovara.12Eige, kobakoba gena nona ni daureve Dirava gasina rosa. 13Edainehe, no negu bebe daure gahigeime, eduge onaki anaisa, koitabe negu au bamode gumage you vime se au Mimi gumage kime.14Daka dibanara renu dakamu herokime daki Rohi Bauge Iesu iagabera beta avahu daure ra. Eduge koita bena roma iagabera daurenu, augera era daure ra. 15Demaka dainehe ai ogo nane na huhu gahanu, aka mage uhura ogigi veitera. Anegu ai demake dainehe koita be daure gahime Iesun ra koita edainehege auki hoge raganu.16Eige anegu anavare magera ga daureva rome. 17Badivara Dirava basileia vera beta demaka renu eia dainehe gera, eduge riaga dainehe gera, mai toto, renu hegiri Horu Aena uhura.18Badivara unuhuna Keriso meve enakima Dirava ra au gahara vivivara renu koita yabara riaga gahiga vara. 19Eige, noma mai mi orogare iaganiva ya gahara ragohisa renu koita bougevare iaganiva ya gahara ragohisa.20Anegu demaka dainehe Dirava meve sebogima. Iaga aubougi gera magera, eduge ata be negu koita be besibe vare demaka ime, ata enegu moru gohime. 21Eige magera anegu vamu ime, se eia daure noguima, we iagabe kiege ai bamode moru gohime.22Ai gabidadamave, era arenu Dirava yai uhurehe gera. Koita bera mage mimivara au avahu au avahu riaga gahare iaganiva yau. 23Unhuna dauragima auka huhu nagina vara au tamuta veige, badivara era beta gabidadamava gera. Renu otadovana beta gabidadamava orogima era daure ra.

Chapter 151 Nona herote yabenu noma hero veite koitava ya yahegisa, renu nonegu novahu ni mageve anaime.2 Kobakoba noma ni gaika koitatuhe ya yahe geisa era magera, koita e hero gahiga dainehe.

3Keriso ramu beta avahu au mage gahanu. Eduge, yau torevanu nagate, "Yau a inai gahane isuke vara di adagera." 4Otadovanu yau urugoi torevanu yau torevanu makavara noka kerigahisa renu aena gava uhura hero kisa ihie iaganiva ya orogare yau.5Eige Dirava kerigoiare renu herovehe yai uhu kobabehe misa Iesu Keriso uhurehe. 6Auna so enakiege uhu anana kobabe va renu ava ga kobabe va Dirava, Iesu Keriso Mame ni Rohi Bauge ve mage gahisa. 7Edainehe bebe mage gahigeisa, Keriso a mage gahane nagate, Dirava mageve uhurahe.8Eige daki roma Keriso ra peritome riaga gahiga koitavara Dirava riaga gahare uhurahe, subuta rohiva yau ominue mohigevene riaga gahisa, 9renu Gentile yabera Dirava mage gahisa au uhudauve dainehe. Torevane nagate, "Edainehe daka ya mage gahigeige vara Gentile yau uhura renu nogo rosa yai ihe mage gahisa."10Gaitana roma, " Hegiri ragohisa, ya Gentile ya, au koitatuhe ruga." 11Renu gaitana, " Rohi Bauge mage gahisa, Gentile yai bouge; Koita aubougi geramu mage gahisa."12Gaitage, Isaiah roma, "Jesse umuka ramu o orogima, Gentile yau variada yau biage goigovara; augena Gentile yabera mage misa.13Dirava mageve vana yai uhure toboga geisa hegiri va renu mai uhura, ya riaga gahare dainehe, eige Horu Aena yai mage mi orogisa.14Da davahu tagera da dibanara yai maguri ve, di ogo nanuheya. Daka dibanara yaka mage raki ya toboga gevenu, uhuvakava ruta. Daka dibanara yaka bebe uhu anana mage gahi geigevara.15Eduge do toretorevera berebera iagabe yau dainehe aka gaitana anaisa, Dirava da mage gahane dainehe. 16Magevara daka Keriso Iesu me mimi koitave goisa Gentile yau dainehe, daka harokoita goisa Dirava hari mageve uhura, eige Gentile yau boubou veramu mage goisa, Horu Aena riaga gahare uhura.17Keriso Iesu uhurahegera daka ga raho vivivara Dirava meve dainehe. 18Badivara daka beta ga unage be rorovara eduge Keriso da moimane uhuragera Gentile yau ga ihine dainehe. Era gava roiare renu meva kiare uhurahegera, 19Hedo eragare renu yau gauragira iaganiva yau uhura, renu Dirava Horu Aena hedoke uhurahe. Eige Jerusalem seni oti Illyricum kahika gahi, eigera dana Keriso hari mageve rosa.20Guma eigena dana, da gahara vare hari mage rosa, beta Keriso ihe yau dibana ogobe yau, eige daka beta koita be ihie meva mati kisa. 21Torevanu nagate: "Ogore yabenu au ihi gava ragohira veite yauka orogi eraaravara, renu or are yabena ihihi veite yauka au dibana gahigavara."22Edainehe daka isuke dadaga uhurahegera daki heroki yai gasina orogisa. 23Eduge negugera, daka ogo veitera mata oi, eduge yai gasina ororovara tau dadaga vara daki anavanu daka yai gasina orogisa.24Daka ananavime daki daka ya erageisa da Spain otare, renu yaka da yahegisa da otare, eige dana ya ruta guragu tinabe visa. 25Eduge dakamu obina Jerusalem otima, Dirava koitatuhe yahe geisa.26Badivara Macedonia renu Achaia yau mageve ogogami yau Jerusalem uhura uiare Dirava aena koita yau vaga. 27Dodihegera, yau mageve ra, yauka ena kisa. Badivara Gentile yabenu yau Horu meve uhura anagevenu, Jew yabera mati mi goiragira vara maguri mage kohuva ruta.28Edainehe, Dayau meve ki kosavege renu riaga gahisa yaukamu yau miare iaganiva aubougi manu, daka Spain otiti vara uhurahegena dana ya erageisa. 29Daka dibanara da negu yai gasina orogare, daka Keriso mage uhubageve rutagera dana orogisa.30Eige daki ya hero gahigeima, di ogo nanuheya, ni Rohi Bauge ve Iesu Keriso ihehe, renu Horu Aena mageve uhurahe, yaka da ruta hero kisa noka Dirava imigisa di dainehe. 31Imimi ragohege daka ga ihihi veite koitava Judea uiare yau, di meve Jerusalem dainehe ramu riaga goisa Dirava horu meve koitave yau. 32Imimi ragohege dama yai gasina orogisa hegiri uhurahe Dirava gaharavare uhurahe, renu daka rogi ya ruta noka bada vagarosa.33Dirava mai mageve yai bouge yai ada. Amen.
Chapter 16

1Phoebe ni amakine, yakera daki yaki rogeima, auka Cenchreae dubu uhura ga ihihi mevara auki kima, 2yaka mage gahisa Rohi Bauge uhurahe. Dirava koita aenave uhura koitava ya nagate, renu yahegisa au gahara vare iaganiva yaka moimisa, Badivara auka koita mudago auki yahe gevenu renu da tagera aukamu da yaheganu.3Priscilla renu Aquila mage gahigeiyahe, yau gainage Keriso Iesu meve noki kia, 4Di magurive dainehe yau magurivehe da anava. Yaukera daki mage gahigeima, renu beta davahu da, eduge Gentile dubu koitava yau bouge tage. 5You yaga uhurehe dubu aubougi tage mage gahigeisa. Epaenetus mage gahisa di bamode, auka iditahaka isage vara Asia Keriso dainehe.6Mary mage gahisa, hai dainehe yaukamu huhu naganu. 7Andronicus renu Junia mage gahigeisa, di sokuheya renu di vadibu yaga bamoduheya. Apostle yabera yau dibane hereavera, renu yauki urugoi Keriso dibane gahanu daka ihiegera. 8Ampliatus mage gahisa, di bamode Rohi Bauge uhura.9Urbanus mage gahisa, Eriso uhura di me bamode Keriso mageve, renu Stachys, di bamode. 10Apelles mage gahisa, Keriso riaga gahane. Aristobulus yaga koitatuhe ya mage gahigeisa. 11Herodian mage gahisa, di bamode. Narcissus yaga koitatuhe yabera Rohi Bauge dibanara mage gahigeisa.12Tryphaena renu Tryphosa mage gahigeisa, Rohi Bauge meve kiare koitava ya. Paris mage gahisa di bamode, yaukamu Rohi Bauge meve dadaga kinu. 13Rufus mage gahisa, Rohi Bauge raki ihiromonu, au neine renu di neine. 14Asyncritus, Phlegon, Hermes, Patrobas, Hermes, renu ogo nana yau ruga mage gahigeisa.15Philologus renu Julia, Nereus renu au bamode maiago va, renu Olmpas, renu Dirava koitatuhe aubougi yau ruga mage gahigeisa. 16Bebe mage gahigeisa horu aena anoano va. Keriso dubuve aubougi a mage gava.17Yakera daki ya hero gahigeima, di ogo nanuhe ya, yama koita beya yai maguri ve daure gahare koitava renu yai gumage daure gahiga koitava ya erageisa, ya uhuvaka mane yauka daure gahigavara. Ya negu yau ruta bouragohime. 18Koita enavivi yabera Rohi Bauge Keriso meve kiki veitera, eduge yau vagata make gugera yauki anava. Yauka ga mage ragohisa renu avanage ragohisa, koita yau uhure daure gahisa.19Yau ga ihihi gumegera koita aubougi dibanara. Edainehege daki hegiri vime, yai ada, eduge da gahara varera yaka uhuvaka va mage ueragisa, renu riaga va daure eragisa. 20Dirava maive ra Diabolo mi au vasi derikahu sebosebo vara. Rohi Bauge Iesu Keriso hairera ya ruta goisa.21Timothy, di me bamode, Ya mage gahigeima, Lucius, Jason renu Sosipater, di me sokuheya. 22Da, Tertius, daki ga o tore geima, renu ya mage gahigeima Rohi Bauge uhura.23Gaius, di meve renu dubu aubougi biava, ya mage gahigeima. Erastus, ogo bauge muni tahakava kamuare, raki ya mage gahigeima, Quartus au ogonane ruta. 2425Negu oti ai, aukena ya hero gahigeisa da hari mage yaki rogevene renu Iesu Keriso hari mageve uhurahe, maguri isage gava hakivane ihihi veite renu erara veite idigei hakivanu, tauesebu dibana veite iaganiva. 26Era nomu bina dibana gahanu renu perovata gava toregevenu mata aubougi uhura, Dirava behibehi garehe, gabidadama ihihivana mage goisa--27oti Dirava uhanana biava, oti Iesu Keriso au, oti mage behibehi. Amen.

1 Corinthians

Chapter 1

1Paul, Keriso Iesu raki ihiromonu auka apostle goisa Dirava rone dainehe, renu Sosthenes ni ogo nane, 2oti Dirava dubuve Corinth uhura, Iesu Keriso aena gahi gevene koitava ya, yauka aena koitava ya yaubougi, renu idigevenu ogo kobakoba uhura, ogore yabena Rohi Bauge Keriso Iesu ihe roia, auka tau Rohi Bauge ve renu goie. 3Mage renu mai ra yaiera Dirava ni Mame renu Rohi Bauge na ya mohigeisa.4Yai dainehe ge daki vani inuhati Rohi Bauge motea gahima makavara Au mageve Au moe Keriso Iesu ihehe. 5Yaga inuhati uhura yaki taboro gahanu Au dainehe ga va mata uhuvaka. 6Eige Keriso harike yaumu riaga gahanu ni vagahe.7E dainehe aka horu aena meva uhurahe a uiare Rohi Bauge Iesu Keriso ororove aka narivima. 8Auka a hero gahigavara oti dokonahe, eige aka daure veite ra Rohi Bauge vani be orogare ei. 9Dirava ra gabidadama vara, yaukaki a ihiromonu au ruta no ragohisa au Moe Iesu Keriso ni Rohive, au ihehe.10Di sokuhe ya, yakera daki ya hero gahigeime Iesu Keriso ihehe, yaka yai bouge riaga gahisa, yaka beta bebe ihie gahi geigevara. Yaka kobuga gahisa uhu anana kobugava. 11Daka dibanara yai magurivena orena vivivenu, di sokuhe ya, Chole koitatuhe yaberamu daki ronu yaka bebe ihie gahigeva.12Ga riagavara: Bera roma, "Daka Paul ruta gera," se "Daka Cepas ruta gera," se " Daka Keriso ruta gera." 13Keriso na be ruga renu? Paul na ai dainehe gena yau gamanu? Paul ihehe gena yau a bapatiso gahanu?14Dirava mage riaga vara daka yabe ya bapatiso gahi geige veitera, Eduge Crispus and Gaius. 15E dainehe, bera beta rorovara, di ihehe gera yauki a bapatiso gahanu. 16(Renu Stephanas yaga koita tuhe yabera, daki bapatiso gahigevenu. E adahe, Daka dibana veitera dana be yainage bapatiso gahigevenu se veitenu.)17Keriso ra beta bapatiso dainehege auki da besugane, hari mage rorovara auki da besuganu-beta uhuvaka gava, Eduge Keriso satauro vera beta au hedoke garegavara.18Satauro badivara uhuvaka veite koitava ya huhu nagohare yau era. Yau vagotonehe maguri ragohare yau era, era Dirava hedokera. 19Yaukamu torevanu, "Daka uhuvaka koitava yau uhuvake sebose vara. yau uhu anana mageve mi gaise maemavara.20Uhuvaka koitavara oreigenu? Uhuvaka, gava vare koitavana oreigenu? Vata o ga vare koitavana orenu? Dirava na beta vata uhuvakava mi sivai ga maka veite va maemanu? 21Vata o uhuvakava Dirava dibane veite dainehe, Dirava raki uhuvaka veite gava uhura koita be maguri gahigevenu.22Eige Jew yabera erara veite iaganiva erara gahava ragoha, a Greek yabera uhuvaka gahara ragohanu. 23Eduge, noka Iesu Keriso sataurova hoge ragane hari mageva roia, era Jew koitava yau isuke miare ra renu Gentile yabera uhuvaka veiteva roia .24Eduge ogore yabena Dirava ihiro gevenu, Jew renu Greek ya, noka Keriso noki roia yauka Dirava hedoke renu uhuvake. 25Badivara , Rohi Bauge uhuvaka veitevera ra koita yau uhuvake auki soiganu, mati Dirava au hero veitevera koita yau herove auki soiganu.26Di sokuheya, yai totove eragiahe, Yaka dadaga veitera yai uhuvaka ahata makava. Ya dadaga veiete yaka hero veitera. Dadaga yaka vara mage veitera. 27Eduge Dirava raki vata o ada uhuvaka veite iaganiva idigi uhuvaka koitava ya variva gahigevenu. Dirava ra vata ada uhuvaka veite iaganiva uki idigei herote gahava ya variva gahigevene.28Dirava raki dahida veite renu ihi veite idigevenu. Dahida veite iaganiva gainage idigevenu, iagabe veite iaganiva yabera mati iaga be yabera. 29Au onakine makavara ahata maka maguri vara beta bia goisa au vairenehe.30Au dainehege, noki Iesu Keriso ruta kobuga gahanu. Rohi Bauge raki Keriso Iesu gagae kinu, auka ni uhuvake goisa. Noka yeriri ve gahisa, aena uhurahe renu maguri isage misa. 31Ga Aena va ra onakime auki ronu unuhuna moteamotea vima, auma Rohi Bauge motea gahisa.

Chapter 2

1Di sokuheya, da yai gasina oroganera daka beta ga heigate se uhuvaka gavara daki mi oroganu, da Dirava norena gava roege uhura. 2Daka beta iaga aubougi dibanara, da ya ruta uiege ei, eduge Iesu Keriso, sataurova hoge ragane augu.3Daka ya ruta gera hero veite renu sigo renu gabubu veige. 4Renu di gare renu da gavege beta yakera daki ya vagava gahi geige uhuvaka gava, eduge Horu Aena meve renu uhuvake uhura gera, 5Eige yai gabidadamave ra beta koita yau uhuvake uhurahe gera, eduge Dirava hedoke uhurahegera.6Negubutu gera koita Bauge yau vairehegera noki uhuvaka gava ragoha, beta vata o uhuvaka uhurahegera, se vata biava yau veheera, hoge ragohare ya. 7Eduge, noka Dirava uhuvaka gare noki norena roia , norena uhuvaka vavara Dirava garera, maguri so kosako veite uhura, era ni mageve ra.8Vata ada biava yavpbera dibana veitera, yau dibana gahanebe, yauka beta mage Rohi Bauge va gamane. 9Yaukamu torevane, " No bera erara veitera, Ihiko bera ihihi veitera, koita bera uhu anana va veitera Dirava na orenaki koita au mage gahare, koitava mage gahi gahigavanu"-10Dirava ramu iaga o idigi gagae gosigevenu Horu Aena uhurahe. Horu Aena vara iaga aubougi mi itahe hakihavara, Dirava uhu anana aenava gainage. 11Unuhuna Koita be uhure dibananu eduge koita e raki avahu au uhure dibana? E dainehe Dirava uhu anana aenava yabera au Horuveraki avahu dibana.12Eduge noka beta mata o horuva noki manu eduge Dirava Horuvera noki manu, eige nona dibana gahisa Dirava damuna veite iaganiva auki no mohigevene. 13Avaseni noki gava rogeva beta koita uhuvakehe gera eduge Horu Aena uhuvakehe gera, horu iaganiva ya makava rogeva Horu koitava yau.14Horu veite koita vara beta Horu Aena iaganiva idi geigevara, yaugera maka veite yabera. Koita era beta dibana goigo vara badivara yauka horu uhuragera veitera. 15Koita orena horu uhura maguri vima, auka iaganiva makava dibanara, be yabera beta tohotovara. 16"Unuhuna Rohi Bauge uhure dibananu, eige auka kirosa, auna otadoba kisa?"

Chapter 3

1Renu da, di ogo nanuhe, Daka beta horu aena uhura koita va ya nagate ya ga gageige vara, eduge mata o ada koita va ya nagate, momona ya nagate Keriso uhura. 2Amura daki ya mohigevege, beta demaka berebe, badivara yaka so geregere veitera; orogi ate negu tagera yaka so geregere veitera.3Yaka dagedage mata ada koita va yabera. Mama gava ya renu huhu nagoha, yana beta ahata maka maguriva uhurahe gena ya uia, renu beta yaka beta mata ada koitava yau magurivehe gena ya maguri ragoha? 4Eige bera roma, " Daka Paul ruta gera," yana beta koita nubage yabanu? 5Apollos na nuhunu? Paul na unuhuna?Me gahava ya, ya riaga gahigevene, Rohi Bauge kobakoba me koita mohigevene nagate.6Daki begenu renu Apollos raki eiava moimanu, Dirava raki raho gahanu. 7E dainehe, beta unuhuna begenu se unuhuna eiava moimanu, e anana va ragohisa. Eduge noka dibana gahisa Dirava raki raho gahanu.8Unuhuna begenu renu unuhuna eiava moimanu era kobabera, kobakoba yauka yau me damuna mimivara. 9Badivara noka Dirava meve kiki koitava yabera. Yaka Dirava gegevera, Dirava yagera.10Dirava mageve mane uhurahe, daka yaga mage kiki koita vara, Daki vata ada meva kinu a bera adahe yagava mi yagemanu. Eduge me koita varamu meva ki mage gahisa. 11Koita bera beta vata ada meva kiki dibanara onaki kine nagate, badivara era, Keriso Iesu ra.12Koita bena vata ada meva kima gold va, silver va, muni reboreva, idiva, gativa, 13au mevera makavara horihori vara, au horivare vaniva ramu e orogima. Vene uhurahegera. Vene na kobakoba me kine toagava mi hakivisa.14Koita mevena dagedage ramima, auka mageva mimivara; 15Eduge be mevena vene uhura goinu, au meve ramu daure goinu, eduge auka maguri vara, vene uhura gera auna sirivi hakivisa.16Ana dibana veitenu aka Dirava dubu vera renu Dirava Horu veramu e ai uhura? 17Koita Bena Dirava dubuve sebogisa roma, Dirava vara koita e sebose vara. Dirava dubu vera aena vara, renu a tagera.18Koita be negu avahu au taragime, koita bena roma auka uhuvaka tera negu tau o uhura, au "uhuvaka veite koita va goie" eige auna uhuvaka koitava goisa. 19Badivara mata o uhuvakava ra Dirava eragare uhuvaka veite, era. Eige yaumu torevane, " Uhuvaka koitava yau avanagevera auka dibanara." 20Renu gaitana, "Rohi Bauge ra dibanara uhuvaka riaga makavara magera.21E dainehe, Koita be negu motea motea vime. Iaga aubougi gera yaiera, 22Auna Paul, se Apollos, se Cephas, se mata o ienu, se maguri vanu, se hoge nu, se negu tau o iaganiva yabenu, se ihie orogare yau enu. Iaga aubougi gera yaiera, 23yaka Keriso iera, renu Keriso ra Dirava iera.

Chapter 4

1Onaki mena koita bena no Ana geisa, Keriso Iesu meve koitatuhe ya renu Dirava norena ga riagave kamuare koitava ya. 2Dirava ga riagave kamuare gahavaia yabera koita riaga yabera.3Eduge daigera era iaga avie vara eige aka ,da berabe vara se koita be yabera da berabe vara. Badivara daka beta davahu da berabe vara. 4Dakamu beta dibana goinu koita beramu da beraganu, dagedage era beta da riaga gahiga vara. Rohi Bauge avahu gena da beragisa.5E dainehe no negu daure be urigoi rome, makavara berabe vaniva so ororo veitera. Rohi Bauge so ororo veite uhura. Auka vadibu meva mi mabaga uhura mi hakiha vara renu koita sorukehe uiare mi hakiha vara. Eige koita kobakoba gena Dirava mage misa.6Eige di sokuhe ya, Maguri gumavara daki uhuvaka manu renu Apollos ruta yai dainehe, Eige ni dainehe yaka uhuvakate gahisa, ga o makava, " Anegu torevane variadahe otime." 7Unuhuna a renu be yau daureve eraganu? Ana otadovanu e ai gasina, era aka mimi veitera? Ana manu, esemena motea motea vime, aka meta mimi veite nagate.8Akamu a gahara vane subuta idigevenu! Akamu subuta iaga aubougi idigevenu! Akamu bia be goinu-noka beta ai gaikehegera! Riaga, Dakamu roma aka bia bera, Eige noka aruta goigo kobuga ragohisa. 9Di anana vera Dirava ra apostle no idigeime auki dokonahe no gosigevenu, guma bei renu noka koita be nagate ya, yauka hoge ragohisa. Noka mata o varivadivara-aneru yau, renu koita yau.10Noka uhu vaka veite koitava yabera, eduge aka uhu vakatera Keriso uhurahe. Noka hero veite yabera, eduge aka hero tera. Aka Aena vara, eduge noka beta Aena uhurahe gera. 11Orogi negu nega oi noka gubu ragohime noki renu noka eia hogeva noki ragoha, noka ogona mage kiki veitera, noka huhu uhu rahegera, renu noka ogo veitera.12Me isukevara noki kia, ni adehe meva kia. Koita beya no daure gahi gevege, nokamu anana veitera. Koita beya no namigevege, noka anana veitera. 13Koita beya daure gahigevene, nokamu ga mage gahigeva. Noka meta mata o momona nagate renu daure aubougi yau daureve, negu nega o uhurahe tagera.14Daka beta ga o yauna daki ya variva gahigeisa roma, eduge ya vasiba gahigeisa Badivara yaka daie yabera. 15Yana daha Utu be koitava yabena ya narigeva Keriso uhura, yai mamuhe yabera dadaga veitera. Badivara dakamu yai mame ra Keriso Iesu hari mageve uhura. 16Eige daki roma, yaka da kiare kisa.17Eige daki Thimothy a besuganu, di gami mageve renu Rohi Bauge gabidadama gahare gamiva. Aukena di gumage ya kirogeisa, uhuvaka gavahe roiare gabu au bougi uhura renu dubu aubougi uhura. 18Ya beya beramu uhu tobokete gahanu, yai anana vera daka beta yai gasina ororovara.19Tutubeige dana yai gasina orogisa,Rohi Bauge roege. Eige daka beta gava tobo ragohane koitava yau gare dibana goigovara. eduge yau hedoke dana eragisa. 20Badivara Dirava basileia vera beta gava ge auki herote goinu, eduge aenava gera. 21Ana otadovanu a gahara vima? Dana ai gasina a hodiho idi va mi orogisa, se mage renu horu aena mai ruta?

Chapter 5

1Nokamu ihinu yai vagahe ni muduka me vara rahora, daure riagava Dirava dibana veite gahavaia gaina ge maguri gahiga veitera: Ata bera au mame mabare manu. 2Ai uhure ra toboke ra! Akamu uhu huhu vare, ge daure e kine koita vara mu yai vagahe veite goiare.3Daka ahata makava veitera, eduge dakamu horu uhura ya ruta gera. Dakamu subuta ni muduka kine koitava au dibane goinu, daka meta ya ruta gera ei. 4Ya Iesu Keriso ihehe bouragohane dakamu e ya ruta horu va, renu Rohi Bauge Iesu hedoke tagemu e no ruta, 5Ate o mi Satan moimiahe, ahata maka maguri daure gahane dainehe, Eige au horu vera mage misa Rohi Bauge vaniva orogare ei.6Ai keme madama vera beta magera. Ana dibana veitenu parao souka tinakibe ra parao bega e raho gahivara. 7Parao souka emene e gare hiahe eige yana Parao bega isage nagate gahisa, era yai maguri ragare maguri vara. Eige Keriso, ni edodome mamoeva, yaumu gamanu ni dainehe. 8Eige no hegiri ragoha, beta Parao souka emene ruta, maguri daure renu maguri haira veite. Eduge no hegiri ragoha parao bega mageva renu riagava uhura.9Da yai idi vadaka besu ganu ra yaka beta ni muduka koitava ruga kobuga ragisa. 10Dakamu beta ronu, yaka beta mata o daure koitava ruga kobuga, se yavahu yaue eiare, se ga avanage rago hare, se iaga nune nune riaga gahi gevare koita va, yama gare geisa, e makavara yaka mata o maguri daureva uhura haki ragiravara.11Eduge dakamu o yani idi vadaka o besugima, yai ogo nane ni muduka vare, se avahu tamuta vare, se iaga nunenune riagahare, se au gare daure vare, se gadiki iare, se ga avanage vare. 12Ya negu koita ena vivive ruga tamuta ragime. Badivara dana orenaki dubu itahe uyare koitava yau, magurive berabe va vivivanu? eduge, yana dubu uhura uyare gahavaia yau magurive gava ragi ravanu? 13Eduge Dirava ra dubu ororo veite koitava ya bera geigevara. " Eige daure kiare koitava yama ari geisa yai vagahe"

Chapter 6

1Koita be na be inara gahima, auna negu koita e mi itahe gahavaia yau Aena gahatuhe miotiti vanu se Dirava Aena gahatuhe yau gasina? 2Yana dibana veitenu Dirava Aena koita tuhe yaberaki vata adao beragisa ragoha? Ge Ana vata adao berabe vivivanu?, menu gena a beta iaga avie ieriri gahiga veite? 3Ana dibana veitenu, noka aneru bera geige vara? nona orenaki no maguri gahare maguriva berabe va ragiravanu?4Eige ana koita be au magurive gavana a vima, esemena a onaki ga o idigei orogi koita ihi veite dubu uhura yau vairenehe roma? 5Ora daki ai vairenehe roma aka variva visa. Riaga koita bena yau vagotenehe uhuvaka veitenu ogonana bebe inara ragare mage gahisa? 6Eduge ogonana be au ogonane gare viege-mati Dirava gare riaga gahiga veite koitava yau!7Riaga vara gera yaka bebe yau gare ragoha eraki yau isukeve mi orogima. Akamu huhu e bu miare? Se yaka bebe tarata gahi gevare? 8Eduge yakamu daure kia renu avanage ragoha, era yaki yai ogo nanuhe yau kia.<<<<<<< HEAD9yana dibana veitenu Dirava gare riaga gahiga veite koitava yabera beta Dirava basileia ve mimivara. Be negu a taragime: iagia maka daure ragohare, iaga nunenune riaga gahi gevare, se ata iagia maka maguriva gaharahe ragohare, se ata ya iagia maka maguri kiare, 10se vaho gahavaia. yavahu yaue iare, se gadiki iare ya, ava daure ragohare, be oti atabe ruta iagia maka gahara vime, se atabe mati atabe ruta iagia maka ragohime, se gahiga ya, se yavahu tamuta ragohare, se gadiki daure eiare, se ga daure roiare, yauka Dirava Kingdom ve erara vara. 11Yabe yabera aka kikive yabera. Eduge yakamu reguregu manu, ya hedoka gahi gevenu, yakamu riaga va manu Rohi Bauge Iesu Keriso renu Dirava Horu Aena ve ihehe.=======9 yana dibana veitenu Dirava gare riaga gahiga veite koitava yabera beta Dirava basileia ve mimivara. Be negu a taragime: iagia maka daure ragohare, iaga nunenune riaga gahi gevare, se ata iagia maka maguriva gaharahe ragohare, se ata ya iagia maka maguri kiare, vs 10 se vaho gahavaia. yavahu yaue iare, se gadiki iare ya, ava daure ragohare, be oti atabe ruta iagia maka gahara vime, se atabe mati atabe ruta iagia maka ragohime, 10 se gahiga ya, se yavahu tamuta ragohare, se gadiki daure eiare, se ga daure roiare, yauka Dirava Kingdom ve erara vara.11 Yabe yabera aka kikive yabera. Eduge yakamu reguregu manu, ya hedoka gahi gevenu, yakamu riaga va manu Rohi Bauge Iesu Keriso renu Dirava Horu Aena ve ihehe.>>>>>>> 22eb3eda2923233717f73ac85d3107bc85e5ed6112 "Iaga aubougi gera aenavara del," eduge beta iaga au bougi gera makera goigo vara."Iaga aubougi gera aenavara dai,"eduge daka bera beta di uhure mimivara.13 Demaka vara vagata iera, renu vagata vara demaka iera," eduge Dirava ra aburuta idigei gaise gosigeige vara. Ahata makavara beta ni muduka maguriva kikivara. Eduge, ahata makavara Rohi Bauge iera, renu Rohi Bauge ra ahata maka ie kikivara.14 Dirava raki Rohi Bauge mi yagemanu renu no gainage au hedoke uhurahe.15 Yana dibana veitenu yai ahata makera Keriso uhurahe gera? Dana yai ahata make Keriso uhura mi ni muduka mageve seni mamisa? Auna so beta Ana vivive goiare!16Ana dibana unuhuna ni muduka magi be ruta kamu raganu gahima, yauka ahata make ramu kobua gahanu? Ga aenava ra onakime auki ronu, " yau ahata ra kobugera. 17Eduge unuhuna Rohi bauge kamui uma auka horu vage auki auruta kobuge goinu18Ama ni muduka maguriva garemisa! koita be maguri daure dadaga kiare ra ahata maka itahara hegera, eduge ni muduka koitava daure vera au avahu au ahatane auki daure gahima.19Ana dibana veite ai ahatanera Horu Aena iagera, auka ai uhure hege auki uma, eramu Dirava gasina aki manu? aka beta avahu aiera? 20aka damu tera, Dirava raki a haevanu. e dainehe ai ahata makehe ge ana Dirava mage gahisa renu ai horuehe, badiva era Dirava iera

Chapter 7

1Anegu so gevene gava ya, "Beta magera ata be magi kamu are." 2Eduge uhu anana daure va yau dainehe, ata bera magi be mi au magine goisa, renu magi bera ata be au mobore goisa.3Mobo mevera au mabare ruta ahata maka yagiya vara, renu guma kobuga ei magira oti au mobore ei kisa. 4Beta magi ra au ahata make biavara, au mobore ra au ahata make biavara. Guma kobuga ei, mobo tagera beta avahu au ahata make biavara, eduge au mabare raki biava.5Ya negu bebe inara gahigeime, eduge mage uhura renu nega tinakibe gu. Enakime na yana kisa imimi uhura. Eige yai hore na veite goisa yaka kobuga gahisa, eige Satan ra beta ya tara geige vara ya rabura ragohare uhurahe. 6Yaige daki enaki roma ya yahe geige dainehe beta yaka di gare ihisa. 7Di imimi vera koita aubougi gena so da nagate goiare. Eduge Dirava ra koita kobakoba gera auki uhuvaka be mohi gevenu. Be ra mageve, bera mati mage nunebe.8Magi se mobo veite ya renu gobu ya, Yaige daki roma, au megevera yaka enaki usa, da nagate. 9Eduge yau uhu berebe kiki veite goiare, yauka magi be se mobo kikivara. Badivara yau magi se mobo kiare ra magera, yau negu uhu daure uhura ume.10Mobo renu Magi ya, ga Bauge Ora daki ya mohi geima--beta da, eduge Rohi Bauge--magi ra beta au mobore gare gavara 11(eduge magi au mobore garemege, auka beta mobo be kikivara se auka au mobore ruta mai kikivara), renu mobo ra beta au mabare garegavara.12Eduge yabeya--Da, beta Rohi Bauge--ogo nana bena magitenu auka riaga dibana veite, eduge auka urai mobo e ruta usa, mobo era beta garega vara. 13Magi be mobore na riaga dibana veitenu, magi era beta ata e garega vara. 14Badivara mobo era riaga dibana veite dainehe au mabare ra gaisegera, magi riaga dibana veite ra gaisegera ogo nana e dainehe. Veite goiare, yai gamuhe yabera daure uhurahe gera, riaga va gera yauka gaisegera.15Ga riaga gahiga veite koitava otege, garahege auma otisa. Enaki guma e yau, di ogo nanuhe ya renu di amakinuhe yauka aena uhura veitera. Dirava gahara varera noka Aena uhura maguri ragohisa. 16Orena kimena a dibana goinu, magi a, orenakimena a ai mobore mage gahigavanu? Se orena kimena a dibana goinu, mobo a, orenakimena a ai mabare mage gahigavanu?17Eduge, Dirava kobakoba ni gahune kine, no ogia Dirava no ihiro gevene dainehe. Ora di aenavera dubu aubougi uhurahe. 18Unhuna peritome manu au ga riaga gahane dainehe? Au negu avanage vime auka peritome mimi veite nagate . Unuhuna peritome mimi veite au gabidadama mane ei? Akamu beta peritome miare. 19Badivara bete peritome mane se peritome mimi veite beta era. Anana baugevara Dirava Aena gare ihihiva raki mage.20Kobakoba hero kisa Dirava totove a riaga gahabe uhurahe. 21Ana koita be mevena a kiege uhurahe, Dirava a ihiromonu? Anegu e anana va vime. Eduge a mage miege, ama mage me gahi mage gahisa. 22Koita bena Rohi Bauge totove ihinu auka au meve kisa auka Rohi Bauge koitate au gera isuke bera veitera. 23Guma kobuga ei, Koita be isuke veite au ga ihinei auka Keriso meve kiare nkoitavara. 24Di ogo nanuhe ya, otado be uhurahe gena au maguri vima au toto e ihinei, kobakoba Dirava gahara vare uhurahe au uie.25Maiago ya, Rohi Bauge ra ga berebe be da moimo veitera. Eduge di uhu anana vera, Rohi Bauge vagahu vare, ra makatera. 26E dainehege, daki daure orogare anaima, u mage uhura koita ramu usa.27Ana magi be rutagena a uma? Anegu garega anana va vime? Ana magi veitenu, anegu magi be mimi anaime. 28Eduge a magi be miege, aka daure be kiki veitera, renu maiago be mobo be kiege, auka daure be kiki veitera. Eduge ogore yabena enakia, yauka ahata maka daure va maguri gahigavara, eduge daka ya yahegeige vara.29Eduge ona kime daki roma, di ogo nanuhe ya: Nega ra tuakera. Negu otarei, magite atava yaberamu magi veite maguri kisa. 30Nivare koitava yaberamu nine veite koitava yau magurivehe otisa, hegiri ragohare koitava yaberamu hegiri veite koitava yau magurivehe otisa, Ogere yabena haekia meta iaga be mimi veite nagate, 31renu ogore yabena mata o maguriva, maguri ragoha meta oti uhugati gaha. Negubu mata o ada maguri varamu orogi kosako vara.32Daka gahara riaga yaka isuke veite gahisa. Magi veite ata vara Rohi Bauge iagane yabera auki ana geima, orenaki mage gahigavanu. 33Magite ata vara mata o ada iaganivara auki ana geima, orenaki au mabare hegiri gahigavanu-- 34au uhure ra abugera. Mobo veite magiva se maiago vara Rohi Bauge iagane yabera auki ana geima, auna orenaki horu renu ahata maka maguri gahi geigevanu. Eduge magi mobotera mata ada o iaganiva yabera auki anai geima, makavara auna orenaki au moboremobore maguri geige vanu. Eduge mobote magi vara, mata o ada iaganiva yabera auki Ana geima, orenaki au mobore hegiri gahiga vanu.35Ai mageve dainehege daki ga o roma, beta a isuke gaha rome daki. da ga o roeare ra ieriri vera, makavara ama ai uhure inuhati Rohi Bauge kamui use isuke veite.36Eduge koita bena anai roma auka au yagiya maka veite e matau gahiga veitenu-auna mobo be mimi dibananu, era magera-otadovanu au kiki gahara vima auka kikivara. Era beta daure vara auki kima. Yauka bebe idi geige vara. 37Eduge au sorukena bereberenu, auna uhu toboke veitenu renu auna au uhure kamuka dibananu, renu auna avahu au sorukehe enakiki vanu, auka ahatane narinavanu, auka mage mimivara. 38Eige unuhuna magi e mima auka mage mimivara, renu unuhuna magi mimi berebeva vima au hegiri raki Bauge.39Magi ra au mobore maguri vare uhurahe auma kamui berebe gahisa. Eduge au mobore hoge rage-ge, auka au gahara vare atava mobo gahigavara, eduge Rohi Bauge uhura. 40Di uhu anana vehege ra au mobo kiki veite goiare au hegirita rahora. Renu daka ona kime daki anana vima Dirava Horuve ramu o di gasina.

Chapter 8

1Demaka mi iaga nunenune mohigeva: Noka dibanara noka ni bouge uhuvakate yabera. Uhu vakavara rahora, eduge magi raki rahogoima. 2Koita bena roma auka iaga be dibanara, koita era so regunaki dibana veitera auna so dibana goiare. 3Eduge koita bena Dirava gahara vima, auka koita e dibanera.4E dainehe, negu demaka mi iaga nunenune mohigevare: Noka dibanara iaga nunenune yabera iaga be veitera mata o ada renu Dirava bera veitera kobabe gugera. 5Dagedage iaga nunenune dirava momonake yabenu onu, basileiava se mata o ada ( "dirava" mudago renu "rohi" mudago), 6Eduge noigera Dirava ra kobabera, ni Mame, iaga aubougi auseni renu eige noki maguri ragoha, renu Rohi Bauge Iesu Keriso kobabe, ausenige iaga aubougi ge raki oroganu, renu au senige noki oroganu.7Eige, uhuvaka ora beta koita aubougi yaugera. Eduge, be yaberamu urugoi iaga nunenune yau meve kiege, eige yauki enaki demaka eiege, iaga nunenune mage gahigeime dainehe. Yau uhu anana vera daure ra hero bera veitera.8Eduge demaka vara beta beta no idigei Dirava gasina otiti vara. Noka beta daure uhurahe gera no tamuta veite gahege. 9Eduge ai uhu mageve ra beta koita be gabidadmave avie dainehe auka morugohisa. 10E dainehe uhuvaka koita bena a eragima, aka iaga nunenune yau yagehe gena a tamuta vima. Era beta ai uhu rabura ve dainehe gera aki iaga nunenune yau demake ima?11Edainehe yai uhu anana vera iaga nunenune yabera riaga yabera, hero veite eya, negu ogonana e, Keriso dainehe hoge ragane ramu sebo raganu. 12Edainehe, anegu, ai ogo nanuhe yau daure kiare renu yau uhu anana ve Rabura gahare, aka Iesu ge aki daure kinu. 13Demaka dainehe di ogo nane moru gohonu, daka beta gaitana oho ivara, di ogo nane negu more gohime.

Chapter 9

1Dana beta ageragira vanu? Dana beta apostle vanu? Dana Iesuni Rohite erara veitenu? Ana beta di meve makavanu Rohi Bauge uhurahe? 2Dana beta apostle vanu koita be yau, aunagera dakamu e ai. Aka di apostle meve riaga gahigavara Rohi Bauge uhura.3Era da hero miare gabuvara koita bea negu di meve berabe va ragohime. 4Nona riaga beta ieriri veitenu, noka tamuta ragohisa se aka noguisa. 5Noka riaga ieriri veitenu magi be mimi, magi era riaga magi vara, apostle bea kine nagate, renu Rohi Bauge ogo nanuhe ya, renu Cephas? 6Se da renu Barnabas nona ieriri veitera noka me be kisa?7Unuhuna avahu au muni tahakehe that I koita goinu? Unuhuna gege be kiare makava iveite? Se unuhuna mamoe narigeima a yau amuke noguno veite? 8Ga o yabena koita maguri vare gumage gena da roma se? Aena gavana tagena onaki roma se?9Yaukamu torevanu Mose aena kine uhurahe, " Ya negu koni batake kohua mi borokaua maemime au kiki meva kiare uhurahe." Dirava na iaga borokaua ena au anai ma? 10Beta ni gare na au vima? ni dainehe ge yauki torevanu, badivara me kiare koita varamu uhu mage ruta au meve kisa, renu koni mumugare koita varamu au meve kisa bada maka mageva yauma yau abu misa. 11Nona horu aena mevana no kia yai tanahe12Be yabena maguri o yaiseni mia, noigena maguri enavivive na veitenu. Eduge noka roro veitera maguri era noiera. Nokamu huhu nagoha iaga aubougi uhurahe beta Keriso hari mageve noki isukegaha. 13Yana dibana veitenu aena me kiare koitava au demake ra dubu senige yauki mia? Yana dibana veitenu terona va me miare koita yau, terona va miare yauki bada mia? 14Guma kobuga ei, Rohi Bauge raki ronu, ogere yabena hari mage roia yau mageve ra hari mageva senige yauna misa.15Daka roro veitera hedo o aubogi gera daigera. Renu daka o toregeige veitera badivara daka mageva misa. 16Da hoge ragare magera--koita bera beta di moteamotea ahakeve rorovara.17Eige daka me ora daki kima di uhure aubougi uhurahe. Eduge dana enaki kiki veitenu, di mevera daka dagedage kikivara. 18Magevena otadovanu dai? Eige da hari mage roiare, daka damuna roro veitera renu beta da di meve kiare mageve kiare dainehe gera.19Isuke bera daigera veitera, daka koita yau meve kiki koita vara, eige dana koita mudago mati ihiro geisa. 20Jew koita va yaugera daka yau bera Jew koitavara, eige dana Jew koita mudago idigei orogisa. Ogere yabena aena derikahu uia, da tagera aena derikahe gera. Daka beta aena derikahe gera daki uiege eduge ramu ena kinu.21A ogere yabena aena itaharehe uia, da tagera yau nagatera, beta daka Dirava aenave itaharahe uiare dainehe gera, eduge Keriso aenave derikehe gera. Da ena kine makavara aena itaharahe uiare koita idigei orogisa. 22Isukate koitava yau gera datage ramu yau nagate goisa, daka idigei orogisa. Daka yau maguri aubougi uhurahe gera, guma eige dana be idigeisa. 23Hari mage dainehe gera daki onakima, eige da tagera yau ruta mageva mimivara.24 Yana dibana veitenu ruru uhurahe gera, koita yaberamu e ruru ragoha, eduge koita kobabe raki mageva misa vima? Eige ruruima ana mageva misa. 25 Ruru koita va uhurehe gera uhu berebe ramu usa. Yau ena kiare makavara yauka mageva mimi vara, eduge mage era netune vara , a no kiare mageva beta netune vara.26 E dainehe daki onaki ruruima, beta ruru maka veite; se da koita bei ada kiravare, beta di variada gera daki ada kiraima.27 Eduge di ahata makera daki gabidava miare renu ga ihihi koitava goima, Badivara da koita yau hari mage roiare itaharahe, daka beta isuke uhurahe sirisiri vara.

Chapter 10

1Daka besibe vime daki ya bada me kiki veitera, di ogo nanuhe ya, no mamuhe yabera va derikahu gera renu yaukamu eve uhura sigoi ragohanu. 2Yau bougi ramu babatiso manu va uhura renu eve uhura, 8 3renu yaukamu horu aena demaka kobuga era yauki inu. 4Yaukamu yau bougi horu aena eia kobuga e inuganu. Badivara era horu aena munivagera eraki yau itahe otege, muni era Keriso ra.5Eduge Dirava ra you hegiri riaga veitera, yau hoge ahatane yabera mata gagae va gera yauki peta gevenu. 6Noma dibana gahisa enaki makavara, noka dibana gahisa, eige noka beta koita beya daure gahara ragohare koitava ya nagate yabera.7Ya negu daure gahara ragohare koitava ya nagate gahime, Badivara be yabera Ana vivive yabera. Enaki torevane nagate, "Koita yabera gurahi tamuta ragohisa, ihie urihi rokoro ragohisa." 8No negu ni muduka maguri va kime, yau beya kine nagate. Vani kobabe uhura gera, koita daha utuabu hakira abiga ga geraki hoge ragohanu, daure e dainehe.9 Se no be negu Keriso taragime, yau be yaberamu taragisa ronu eige inuhu varamu rogi gahi gevenu.10 Renu ya negu mudumu ragohime, yau be yaberamu ena kinu eige hoge aneru varamu rogi gahi gevenu.11Onaki varavane ragohane makavara noka eragi dibana ragohisa. Yau tore gevena makavara--vani ramu o kosako otima. 12Edainehe unuhuna roma au rami ravera magera, auka au gabide misa anegu dedeime. 13Avanage guma bera so a mimi veitera era beta koita aubougi yau dibana goiare era. Eduge, Dirava ra gabidadama veramu enu. Auka beta eraga ge iaga daure bera a mimivara ai uhuvake uhurahe. Daure aiseni orogare tage auka a yaheyahe vara, aka herotera dainehe.14E dainehe, di koita mageve ya, daure seni veite gahiyahe. 15Da ya kiogevege yaka uhuvakate koita yabera, yakena di gare anaisa. 16Kebe magevara noki magegaha, Ora beta Keriso taoke no miare dainehe gera? Hauhaka no bokovare ra beta au ahata make dainehe gera? 17Badivara hauhaka vara kobabera, ogore yabena no dadaga noka ahata maka kobabera. Ni bouge ge noki hauhaka kobabe mia.18Israel eragiahe, ahata makava. Ena beta yaukenu terona va mi otare demake eia? 19Otadovanu da bina roma? Iaga nunenune yabena iaga nunebenu? Se demaka iaga nunenune yau mi otarena, iaga nune benu?20Eduge dana otadovanu da roma, yau demake mi otare iaga nunenune yau, era diabolo iera yauki mi ota beta Dirava iera yauki mi ota. Daka besibe vime daki yaka diabolo ruta vasi kisa! 21Aka beta Rohi Bauge kebeve mimivara renu diabolo kebeve tage mimivara. Aka beta Rohi Bauge dabaravahe guragu vara renu diabolo dabaravahe mati guragu vara. 22Se nona Rohi Bauge daure gahi auna mamaisa? Ni herovena au herovena au origanu?23"Iaga aubogi gera aena uhurahe gera," eduge beta iaga aubougi gera magera. "Iaga aubougi gera Aena uhurahe gera," eduge beta iaga aubougi geraki koita mi iage mima. 24Koita bera beta avahu au mageve iago yavara. Eduge, kobakoba noma ni gaika koitatuhe ya yau mageve yagoisa.25Hae demaka aubougi yama isa, ya negu mageva se daureva berabe va ragohime. 26Badivara " mata ora Rohi Bauge iera, renu uhugati aubougi tagera." 27Dirava dibana veite koitava bena a ihiromima aka ti au ruta tamuta visa, renu aka otito gahara vima, ama tamuta visa eduge anegu mageva se daure va berabe va vime.28Eduge koita bena aki roma, "Demake ora daure ra," anegu ime, aki rone koita au mageve dainehe, renu demaka ena daurenu se magenu e dainehe--- 29demaka na magenu se daurenu a ihiromene koita au uhu ananavera, enakime daki roma, era beta aigera daki roma. Badivara, otado be dainehe di umageve bera berabe va visa? 30Da demaka e uhu mage ruta iege, otadoba be dainehe koita bera di daureve rosa, a daka e mageva rorovara.31E dainehe, Ana damuata kimena se eiavana noguima, we otadovanu a kima, Dirava mageve dainehe ama aubougi kisa. 32Ama mage kisa Jew koitava yau renu Greek koitava yau, renu Dirava dubuve uhurahe tage. 33Guma kobuga eigera daki koita aubougi daka mage gahigeisa iaga aubougi uhurahe. Beta davahu di mageve dainehe, eduge koita mudago yau dainehe tagera. Enakime daki kinu eige yauka maguri ragohisa.

Chapter 11

1Yama da nagate kisa, Da tagera Dirava gahara vare dakimkima. 2Eige daki a mage gahima badivara di uhure aubougi gera aka dibanara. Akera daki a mage gahima badivara da tene maguri akironera akamu kamuigei berebe gahima. 3Di uravera aka dibana goisa Keriso ra koita yau bougi yau biagera, renu ata ra au mabare biagera, renu Dirava ra Keriso biagera. 4Ata bena au omote bakuvare imimi vima se ihie orogare gava roma au omote ra auki daure gahima.5Eduge magi bena imimi vima se ihie orogare gava roma a auka au omote bakuba veite era au omote ra auki daure gahima geregere vara au omote homokava kokivare nagatera. 6Badivara magi bena au omote bakuba veite, auma au omote dodoi tuake gahisa. Beta magera magi be au omote homokava dodoi tuake gahima se au bougi dodoi ma, auma au omote bakuisa.7Eige ata bera beta au omote bakuba vara, Badivara auka Dirava erara vage renu hairera. Eduge magi ra ata haire ra. 8Badivara ata ra beta magi senige auki ororganu. Eduge, magi ra ata seni auki oroganu.9E tagera atara beta magi dainehe gera Dirava raki kinu. Eduge, magi ra ata dainehe gera Dirava raki kinu. 10E dainehe magi ramu toagate goisa au omote ada, aneru yau dainehe.11Iaga bera veitera, Rohi Bauge uhura, magi ra beta ata seni de bubuvara se ata ra beta magi seni re bubuvara. 12Badivara, magi ata seni orogane dainehe, ata tagera magi senige auki oroganu. Iaga aubougi gera Dirava senige auki orogima.13Yavahu uhu anana va ragohiahe: Ena magenu magi be au omote bakubaku veite, auka imimi vima Dirava gasina? 14Mata o maguri vana aki roro veitenu, ata bena omo homoka egetenu, auna hedo veitenu? 15Mata o maguri vana aki roro veitenu, magi bena omo homoka egetenu, ena au hairenu? Badivara au omote homokava ra au haire ra. 16Eduge koita bena berabe daureva vima, noigera guma bera mati veitera, Dirava dubuve gainage gumabe mati erara veitera.17Eduge ga o yaugera, daka ya hegiri gahi geige veitera. Badivara ya orogi bou ragohare ra, beta mage dainehe gera eduge daure dainehe gera. 18Urugoi, da ihine ya dubu uhura bou ragohege, bebe inai gahi gevenu renu dakamu tinabe riaga gahanu. 19Eigera yakamu kobakoba gahanu, eige ogere yabenu ya riaga gahigeva yauka ya rutagera.20Eige ya bou ragohege, era beta Rohi Bauge ahata make renu taoke mimi dainehe gera. 21Ya demaka iege, kobakoba yama yavahu yai demake yama isa, beya so yau demake iveite uhura. Koita bera gubu ragime auki, renu koita bera gadiki daure vara auki manu. 22Yana yaga veitenu yaka yaga uhura tamuta ragohare renu aka isa? Yana Dirava dubuvena ya besibe gaha renu gubu ragohare koitava ya besibe gahigeva? Dana otadobe yai rorovanu? Se dana ya mage gahigeisa? Daka beta ya mage gahigeige vara!23Da Rohi Bauge seni manera daki mi a moimima, Iesu Keriso, vahi ei yau avanage gahanei, hauhaka manu. 24Imimi vane itaharahe, auki hauhaka bokovare renu ronu, "Ora di ahata makera, aiera. Ona kimena ana da anaisa."25Guma kobuga eigera auki kebe mi yagemanu tamuta itaharahe, renu ronu, " Kebe ora, uhu anana isageva ra di taoke uhurahe. Onaki mena ana kisa, a miare vani va aubougi uhurahe, aka da anaisa." 26Eige vani aubougi a hauhaka o iare renu kebe o miare, aka Rohi Bauge ra aki riaga gahima ate au orogarei.27Unuhuna, a hauhaka iare se Rohi Bauge kebeve mima uhu anana nune ruta, aka daure ra ahata makava renu Rohi Bauge taokehe. 28Koita ramu urugoi avahu au uhure yagoisa, eige auna yauka iare renu Kebe misa. 29Badivara unuhuna avahu au uhure yagoya veite, au hauhaka iare renu kebe miare avahugera auki isuke raho gahima. 30Edainehe koita mudago yai tanahe gera hero veite renu komata omata mia, renu yabe yabemu yagohime yaki.31Eduge no novahu ni uhure ieririve gahege noka beta berabe uhura siri ragohivara. 32Eduge Rohi Bauge na no berageima, noka magera, eige noka beta mata o daureve uhura gera.33E dainehe, do sokuheya, yana beta demaka ivanu, yama bebe bou geisa. 34Bena gubu ragimena, auma avahu au yagehe tamuta visa, Badivara ya bouragohare, yaka beta berebe uhurahe siri ragohira vara. Renu negu ya iagabe toregevene, daka gumava yaki ro geigevara da orogare ei.

Chapter 12

1Horu Aena mageve ya, di ogo nanuheya, Di besibe vime daki ya bada me veite. 2Yaka dibanara ya maguri daure uhura uiege, yakera yauki ya idigei ga veite iaga nunenune yau gasina otinu, guma orenkiki ve yauki ya idigei otinu. 3Eige daka urai yaka dibana gahisa koita bera beta Dirava Horu nagate ga dibanara. " Bera beta roro dibanara, "Iesu ra Rohi Bauge vara," eduge Horu Aena va gera.4Mage ra nunenune ve yabera, eduge Horu ra kobuga era. 5Me koitava yabera nunenune ve yabera, eduge Rohi Bauge kobuga era; 6Renu meva yabera nunenune ve yabera, eduge Dirava kobuga eraki me mima meva aubougi uhrahe.7Koita kobakoba gera Horu meva yauki kia, koita aubougi yau mageve dainehe. 8Riaga koitabera uhu anana mage auki manu, renu bera uhuvaka gava era Horu kobuga eraki moimanu.9Bera gabidadama manu era Horu kobuga eraki moimanu, beigera komata mage gahiga moimanu etagera Horu kobuga eraki moimanu. 10Beigera gauragira meva kisa, renu beigera ihie orogare gava moimanu. Beigera uhuvaka uhuvaka moimanu auka horu Riaga vanu se avanage vanu gagae rorovara, beigera mei nunenune yau gavisa, renu beigera mei nunenune gava makava ro geisa. 11Aubougi gera Horu kobabe renu kobuga e mevera, kobakoba audibanehe mage mohigei.12Ahata makavara kobabera eduge au makera dadagavara aubougi ahata maka kobabe eigera, Keriso tagera ena vivivera. 13Eige Horu kobabe uhurahege noki ni bouge bapatiso manu, nona Jews yabenu se Greeks koitava yabenu, he ihihi koitava ya se isuke veite koitava ya, koitava yau bougi Horu kobuga ei eia noguisa.14Badivara ahata makavara beta avahugera,eduge dadaga vara. 15Vasi na roma, " Daka beta ada dainehe, daka beta ahata makavara, era beta ahata makava bera. 16Renu ihikovana roma, "Badivara daka beta ni dainehe, daka beta ahata makavara," era beta ahata makava bera. 17Se ahata maka uhugativana ni nu, ga ihihivana negu orena vivi goigo vanu? Se ahata uhugativana ihikovanu, guti kikivana negu orena vivive goigovanu.18Dirava ramu ahata maka aubougi kinu, kobakoba, au anavanei gosigevenu. 19Se yauna yau bougi kobabenu, ahata makava na bina oreigenu? 20E dainehe, ahata makavara mudagovara, eduge ahata makavara kobabera.21Ni ra beta ada kiroro vara "Daka ai gahara veitera." Se omo ra beta vasi kiroro vara, "Daka so gahara veitera." 22Ahata makate be yabera isukatera,, 23renu ahata maka be yabera beta aenavara, noma anageisa, renu ahata maka be yabera noma angei rahogahisa. 24Eigera ni ahata maka be yabera noka beta anagie gevare. Eduge, noma dibana gahisa Dirava raki ahata maka kinu, no angei raho veite e noma matau gahigeisa.25Au enakine ra bebe daure gahigei gevara veitera, eduge ahata maka kobakoba geramu bebe yahegeisa mage kobuga e uhurahe. 26Eige ahata maka bena huhunagima, ahata maka aubougi gera huhu nagohina vara; se ahata maka bena mage mima, ahata maka aubougi gera mage kobuga e mimivara. 27Yaka ahata maka kobabe era Keriso uhurahe renu kobakoba au uhurehe gera.28EigebDirava raki dubu uhura urugoi apostle idigevenu, ihie Peroveta idigevenu, ihie uhuvaka koita idigevenu, renu gauragira meva kiare idigevenu, yaheyahe koita idigevenu, dubu uhura me kiki koitava ya idigevenu, mei nunenune he ga ragohare idi gevenu. 29Abougi gena apostle yabenu? Abougi gena uhuvaka koitava yabenu? Aubougi gena gauragira me kiare koitava yabenu?30Abougi gena koita mage gahigeige vanu? Abougi gena mei nunenune va ga ragoha? 31Abougi gena mei nunenune ga makava roro dibananu? Renu negu daka yaki to geigevara guma mage riaga va.

Chapter 13

1Dana koita renu aneru yau meinehe gavare. Eduge da mage veite goiege, daka hodu kou kiare nagatera se yaveya iaga duvare nagatera. 2Dana ihie orogare iaganiva gava roro dibananu renu norena uhu vakava dibananu, renu gabidadama nimu tage vagava gahi geige vanu. Eduge mage dibana veitenu, daka beta iagabera, e makavara daka iaga be dibana veitera. 3Dana di kohuva aubougi koita mohigeisa, renu di ahata make vene vene ada maemisa. Eduge mage bena day veitenu veitenu, daka beta iaga be mivara.4Magera neo bera veitera. Magera beta bebe daure gahiga vara renu beta ihie yageya mevera. Auka beta uhu yageya 5Se matau veite. Auka avahu aue yagoya veitera. Bera beta daure gahiga vara, se auka daure kamuka veitera. 6Auka daure uhura hegiri veitera. Eduge, riaga uhurahe gera auki hegiri vima. 7Magera iaga aubougi uhurahe gera, iaga aubougi riaga gahi geima, ihie orogare anageima, renu iaga aubougi era geima.8Magera koukovara veitera. Ihie orogare gava be yabena e yanu, e yabera kosako vara. Mei gava be yabena e yanu, e yabera kosako vara. Uhu vakavana enu, era kosako vara. 9Badivara noka hakirava dibanara renu au ihie orogare dibanara. 10Eduge riaga va orogare ra, beta uhubage ra, era beta uhubagera e tagera kosako vara.11Do aviehe, avie gava daki viege, di uhu anana ve avie, di ananave renu di gare aviera. Da koita raho goine, avie yau maguri vera daki gare manu. 12Eige negu butugera ni variadera nunera, eduge nibe nibe bebe erageva. Eige daki tinabe dibana goinu, eduge daka regunaki dibana goigovara da urugoi dibana goine. 13Eduge iaga abiga ga ramu so onu: gabidadama, ihie orogare, renu mage. Iaga abiga ga o uhurahe bauge riaga vara, mage.

Chapter 14

1Mage kamuisa renu Horu mageve ya gahara ragohisa, ai mevehe mageva miare. 2Unuhuna mei nune bei gavima, auka beta koita yabera auki ga gahi geima eduge Dirava ra auki ga gahima. Koita bera au gare makava dibana veitera Badivara auka Horu uhurahegera auki ga nune vima. 3Eduge unuhuna Horu uhura ga vima auka koita yabera auki hero gahi geima, vagava gahi geima, renu mage gahi geima. 4Unuhuna mei nune bei gavima avahugera auki au hero gahima, Eduge unuhuna ihie orogare gava vima dubu auki hero gahima.5Yana so yai bouge mei nunenune yau ga ragohare. Se e variada, Da gahara varera yana so ihie orogare meva dibana gahare. Ihiva orogare dibana goiare koita uhuvake ra rahora mei nuneva gavare variada gera (koita be au hai nuneva gavare makava roiege, era magera). 6Eduge negu, di ogo nanuhe ya, Da ai gasina orogi mei nune bei gavege, ana orenaki dai mageva mimivanu? Veitera, eduge da gavare na makatenu era magera, ga era uhuvakava renu ihie orogare gavara, se uhuvaka vara, renu koita ra dibana goigo vara.7Guma kobuga ei, maguri veite iaganiva ya kou kiare-flute se harp-kou kiare na beta nunenune yabenu, orenakime na koita be dibana goisa vima flute se harp vana otado kou au kima? 8Se trumpet vana kou nune beigena au koure hakivisa, koita yabena orenaki dibana gahigavanu era bebe ga ga gahi geige kou vara? 9Iaga kobuga era ai gare gumava. Ai gare na avienu, koita yabenu orenaki ai gare dibana gahigavanu? Aka nono uhuragera aki gavima.10Mata o uhurahegera gara nunenune yabera, renu aubougi gera makavara. 11Eduge dana ga be maka dibana veitenu, e makavara daka koita nunebera, renu ga rone koita vara daigera koita nunevara.12Ai tagera. Badivara aka Horu Aena regunaki gera aki dibana goisa roma, renu dubu ra dibana goisa eige ana otito mage visa. 13Eige unuhuna gabei gavima auma imimi visa makava tagera auma rosa. 14Eige dana di garehegena da gavima, di horuveramu e imimi vima, eduge di uhurera maka veitera.15Daka otado be kikivanu? Di horu ve ruta gera dana imimivisa, eduge di uhurehe gera. Di horu ve ruta gera dana nogo rosa, di uhuhere gera. 16Veite goiege, a Dirava mage gahege horuva, itahe koitava na orenaki rorovanu "Amen" a mage gava se meva kiare auka dibana veite ana otadovanu a roma?17Badivara aka mage rome aki mage gahanu, eduge koita bera hero mimi veitera. 18Dirava raki mage gahima ya soigei mei nunenune va gavima. 19Eduge dubu uhurahegera daka ga adakasiva gugera dana rosa di uhure otare dodihe, eige dana koita beya mati ga gageisa, ga daha utu hai kobabe uhura.20Di ogo nanuhe ya, Ya negu momona yau uhu ananavehe otime. Eduge, daure uhurahe gena yana momona nagate gahisa. Uhu anana va yaka koita Bauge yabera. 21Aena uhurahegera yaukamu torevanu, "Koita nune yau garehe renu yau meinehege dana gavisa Daka koita o ga gageisa. Yauna di gare ihihi veitenu, daka dagedage ga gageiegavra, "22Eige, hai yabera toasters, beta ga riaga gahege yau, eduge ga riaga gahiga veite koitava yau. Ihie orogare gavara iagabera, beta ga riaga gahiga veite koitava yau eduge ga riaga gahare koitava yau. 23Eige, dubu koitava yabera bouragohi orogi mei nunenune yau garohisa, itahe koitava renu ga riaga gahiga veite koitava orogare, yauna beta rorovanu koita o yabera kava gahime yauki?24Eduge yana yai bouge ihie orogare gavana ya kia renu ga riaga gahiga veite koitava ya se itahe iuare koitava yabena oroga, auka yau gare ihare renu riaga gahigavara. Ga e yabera ihie au berabe gare goigo vara. 25Au sorukehe iuare ra horihovara. E dainehe, auka au varike mi vata ada Dirava motea gahigavara. Auka rorovara riaga Dirava ra ya ruta gera.26Ihiegena otadovanu ororovanu, di ogo nanuheya? Ya bou ragohege, kobakoba yaka gatera, bera uhuvaka gate, era iaga be horivare gava be, mei gava be, se ga makava roro. Yai bouge me aubougi kisa dubu mi yageya dainehe. 27Koita bena mei bei gavima, koita abu se abiga ga, kobakoba yauma ga e makava rosa. 28Eduge koita bena beta ga e makava rosa, kobakoba yauma kerigahi usa dubu uhura. Kobakoba yauka yavahu ga ragohisa Dirava ruta.29Prophet abu se gahiga ga yabemu ga ragohisa, be yabera yau gare ihi mage gahisa. 30Eduge bena ga makava ronu guramane koitava au, urugoi koita e negu ga be rome.31Yaka kobakoba iagia orogare gava vivivara renu uhuvakava mimivara renu yaka yai bouge hegiri ragohira vara. 32Badivara prophet yau horuvera prophet yaugera. 33Badivara Dirava ra beta uhu mudago te Dirava ra, eduge mai ra augera. Ora dubu aubougi uhurahe aenavara Dirava koitatuhe yau.34Magi yabera dubu uhura kerigahi beta ga ragohisa. Eduge, yauka ga ihihi vara, aena uhurahe gera. 35Yauna urai iaga bena dibana gahisa, yau moboruhe yauna beragisa yaga. Variva tera magi ya dubu uhura ga ragohare. 36Dirava garena ai senige na au oroganu? Yava hugena ya gava dibana?37Koita bena avahu aumi prophet roma se horu uhura roma, auma urugoi da toregevene gava dibana goisa era Dirava aena garera. 38Eduge, koita bena gava riaga gahiga veitenu, Ya negu eragi raho gahime.39E dainehe, di ogo nanuhe ya, hai uhure aubougi ihie orogare iaganiva gava yama rosa, ya negu koita be kouvime au mei nunebei gavege. 40Eduge iaga aubougi ki mage gahisa renu guma mageva.

Chapter 15

1Da gahara vare yaka dibana gahisa, Di ogo nanuheya, da hari mage ai rone, ya mane renu ya kamui berebe gahane, 2renu ya magurive mage goine, ya gava kamui berebe gahege da hari mage rone, se yana subuta dibana gahanu.3Yai gera daki urugoi ronu era ga berebera, Da tagera ga e manu, Keriso hogeraganu ra ni daureve dainehe gera, gava uhura, 4abate menu, vani abaga ga itaharahe urimi goiraganu gava uhura rone nagate.5Cephas ramu Keriso eraganu, renu au gamituhaya yau ate utu abu; 6inonoveite auki au ogo nanuhe tinahu adakasiva yau hakivanu. Dadaga so ona magurive, eduge be yaberamu yagohanu. 7Ihiege auki James hakivanu, mati apostle aubougi yau hakivanu.8Basubasu va, auki dai horivanu, gami karuka isage nagate. 9Badivara daka apostle yau basubasu vera. Daka geregere veite koita bera daki rosa, daka apostle vara badivara daka Dirava dubu ve sebogane koitavara.10Eduge Dirava haire uhurahegera, daka koita era, renu au haire di uhurehegera beta veite rorovara. Eduge, daka hero kime daki beta yau nagate. Beta dakaki eduge Dirava haire di uhurehe uiare ra. 11E dainehe ena dakenu se yau benu, noka hari mage rorovara renu yaka riaga gahisa.12Keriso na hoge ragare magurivi goiraganu, otado be dainehe ya beya roia koita be hoge ragare ra beta maguri vi goiragisa vara? 13Eduge maguri vi goiragira vana veitenu, Keriso tagera maguri vi goiragira veitera; 14Keriso na maguri vi goiragisa veitenu, e makavara no hari mage roiare ra veitera, yai gabidadama ve tagera veitera.15Renu, noka avanage koita va yabera Dirava uhura, nokamu riaga gahanu Dirava raki Keriso maguri gahi goiraganu hogeva seni. Eduge auka maguri gahi goiragira veitera, au ena kikive goiare koita Hoge ragare ra beta maguri vi goiragira vara; 16Badivara koita hogeragare na maguri vi goiragisa veitenu, Keriso tage maguri vi goiragira veitera; 17renu Keriso na maguri vi goiragira veitenu, aka gabidadama veitera renu aka dagadaga daure uhurahe gera.18Renu koita ore yabena Keriso uhura yagohanu yau gainage veite gahanu. 19Nona so maguri o uhura Keriso riaga gahare, koita aubougi uhurahe auka no vagahu gahi geige vara.20Keriso ramu maguri vi goiraganu demaka isage nagate yagiya uhura urimanu. 21Koita beramu hoge raganu, koita ei tagera maguri vi goiragira vara.22Adam uhurahe tagera hoge ramu varavanu, eige Keriso uhura tagera koita ra maguri hi goiragira vara. 23Kobakoba avahu au gumagehe: Keriso ra, demaka isage vara, ogere yabena Keriso ruta yauka maguri mimivara au orogare ei.24Eige basubasu vana orogisa, auka kingdom mi Dirava moimivara, hedo renu aena aubougi gera basubasu vara. 25Auka biara oti ate daure kiare koitava ya aubougi auka idigei au vasi derikehe gosigeisa. 26Daure basubasu vara hoge ra.27"Aukamu iaga aubougi au vasi derikehe maemanu." Eduge yau mati roiare, "Akamu iaga au bougi maemanu," era magera badivara iaga aubougi maemane koitavara ra veitera eduge aukaki iaga aubougi au derikehe maemanu. 28Iaga aubougi au derikehe maemege, eige Moe bia tagera au derikehe gera, iaga aubougi gera au derikehe gera, Dirava ra iaga aubougi uhurahe gera.29Se negu bapatiso gahigeve na otado be kikivanu hoge va? Hoge koitava ya beta maguri goiragohisa, esemena yau bapatiso manu? 30Otado be edainehe gena no sigo ragoha?31Vani aubougi gera daki hoge ragima! Da ai ihe mi yagemare nagate, Da Keriso Iesu kiare nagate. 32Otadovana da manu, koita uhu anana vehe, dakamu Epesus ura iaga daure ruga garahanu, hogeraganu beta maguri vi goiragira vanu? "No tamuta ragohare renu eia nogua, vahigu gera ni hogevera."33Koita be negu a taragime: "Vasi kiki daure varaki uhu anana mage sebogima." 34Urihiahe! Maguri riaga va! Ya negu dagedage daure kime. Badivara yabe yabera Dirava dibane veitera. Yai varivadera.35 Eduge Koita bera rorovara, "Orenakimena hoge koitaya magurivi goiragoha, otado ahata maka beigena yau orogisa ragoha?" 36 Uhuvaka veite making!. Otadovanu a begima auka beta maguri vivivara eduge au hogerage ge.37Otadovanu a begima era beta ahata makavara era, eduge idi tahakava gurera. Auna wheat goigovanu se mati iaga benu. 38Eduge Dirava na au anavare ahata maka be moimisa. 39Beta ahata maka au boigigera kobuga era. Eduge, ahata maka kobuga era koita aubougi yau era, bera ura iaga ogo nagate se uguha, bera mati Maraga yaue.40Va uhura ahata makavaya renu vata ada ahata makava ya. Eduge va ahata maka hairadivara nunera a vata ada ahata makavara avahu au haire ra. 41Vain haire ramu enu, renu vata haire ramu enu, renu hisiu yau haire ramu enu. Badivara hisiu be haire ra nunera hisui bie.42Hogeva magurivi goiragira ena vivivera, renu maguri vi goiragira vara demaka nagatera. 43Guma mageva begibe veitera; au varai gadimanu uhurahegera au haire raki horivanu. Isuke uhuragera yauki begenu; au vakavara hedo uhurahe gera. 44Ahata makavara yau begenu; magurivi goiraganu horuva. Ahata makavanu, horu ahatava tageramu enu.45Eige yaukamu torevanu, "Adam ramu koita goinu." Adam basubasu varamu maguri moimi horuva goinu. 46Eduge horu ramu beta urugoi oroganu eduge ahata maka varaki urugoi oroganu, itaharahe horu na orogisa.47 Urugoi koitavara mata ada koita vara, vagava gera. Ihie koitavara vava senige auki oroganu.48 Vatava kine koita va nagate, eigera koita aubougi gera vatava gera, renu va koitava ya gainage ena vivivera. 49 Nogaina ge vatava senige noki oroganu, eige noka va uhura ahata maka nagatera.50Eige daki onaki roma, ahata maka renu tagora beta Basileia va otitovara. Eige otadovana demaka nagatera beta demaka goigo vara. 51Eragiahe! Da erara veite badiva be roma: Noka beta ni bouge yagohiya vara, eduge noka ni bouge nune gahigavara.52Noka nune gahigavara, no kamuvare renu baovare nagate, toto iaganiva toare basubasu va. Toto iaganiva toare, hoge ragohane yabera uriruvara, eige nona nunegahisa. 53Demaka nagate era beta demaka nagate goiare, eige ahata maka veite goiare era beta ahataahata maka uiare behibehi ve goigo nagate goigo vara.54Demake nagate ahata makavara demaka eiare nagate ahata makava goigo vara, renu ahata maka hoge ragare ra ahata maka uiare behibehi ve nagate goigo vara, eigera torevanu nagate, "Hoge ra maguri isage varaki sonevanu." 55" Hoge, ai magurivena oreigenu? Hoge, ai ganivena oreigenu?"56Hoge ganivara daure ra, daure hedokavera aenavara. 57No Dirava magegaha, yaukaki maguri no mohigevene Iesu Keriso uhura!58 E dainehe, di ogo nanuheya, yama rahora berebe ragohisa renu beya negu ya vagava gahigeime. Rohi Bauge meve uhura hero kisa, badivara yai meve Rohi Bauge uhurahegera beta maka veitera.

Chapter 16

1Negugera Dirava aena koitatuhe yau bougevene: da Galatia dubu kirogevenu yauka kisa, ya negu kiare nagate. 2Urugoi vaniva pura be uhura, Kobakoba yama iaga be gaise maemisa renu bougi ge auma too rahogoisa. Ena kiahe atete da oroge ge yaka beta bouge kikivara.43Da oroge ge, unuhuna ya riaga gahanu, daka yau ihe renu yau magurive tinabe torevane renu yai yaheyahe ve ruta besugi otisa Jerusalem.5Eduge daka rogi ya erageige vara da Macedonia otege. Badivara daka Macedonia uhura otitovara. 6Au orena goiege daka ya ruta usa se ribiri vaniva uhura ya ruta usa, eige yana da yahegisa da otare uhura, oreigena da otima.7Daka beta ya erageige vara negu badivara daka ena ioaioa vara. Daka urai ya ruta vani dadaga usa, era Rohi Bauge roege. 8Eduge daka Ephesus ge dana usa ate Penetecost, 9Badivara udua Bauge be ramu di dainehe baoraganu, renu guma dadaga varamu baoragoha.10Thimothy oroge ge, yama eragisa anegu sigoime, Badivara auka Rohi Bauge meve ra auki kima, Da kiare nagate. 11Koita be negu au meve daure gahime. Yama yahegisa mai uhura au otare, eige auna di gasina orogisa. Badivara daka narivime daki auka ni ogo nanuhe rugage auki e orogima. 12Eduge ni ogo nane Apollos, hero gahime daki, auka ya eragisa ni ogo nanuhe ruga. Eduge era beta au uhu anana vera auka rogi ya eragisa. Eduge, auka ororovara vaniva mage goiege.13Yavahu ya erageisa, gabidadama va hero kisa, yaka ata yabera, yama hero kisa. 14Iaga aubougi mage uhura kisa.15Yaka Stephanas dibanera, Yaka Achaia yau dibanera yauka urugoi iditahaka vara renu yauka Dirava meve kiare koitava yabera yauki matau gahigeva. Eige daki ya hero gahigeime, di ogo nanuheya, 16koita eviviya yama eragei mage gahisa renu koita aubougi yaheyahe ragohare noruta me o uhurahe.17Hegiri vime daki Stephanas, Fortunatus, renu Achaicus au orogare. Yai ororo veite ei yaukamu oroganu. 18Badivara yaukamu di horuve renu yai horuve isage gahigevenu. Eige, yama koita enavivive yau dibane gahisa.19Asia dubu koitava yabeki yau hegirive yai besuga. Aquila renu Priscilla ya mage gahigeva, yau dubuve yau iagehe uhura ruta. 20Ogo nana aubougi geraki ya mage gahigeva. Bebe mage gahigei horu mage anoano va ruta.2321Da, Paul, di adehe gera daki o toreima. 22Koita bena Rohi Bauge mage gahiga veite, auka daureva mimivara. No Rohi Bauge ve, orogo! 23 Iesu Keriso haire ra aruta gera. 24Di mageve ra yai bouge ya ruta gera Iesu Keriso uhurehe.

2 Corinthians

Chapter 1

1Da Paul, Iesu Keriso apostle vebe Dirava rone dainehe,renu Timothy ni ogonane, oti Dirava dubuve Corinth uhura, renu oti Dirava horu aena koitave ya Achaian mata uhugati uhurahe. 2Hairava ravara yaiera renu mai ni Mame Dirava renu Rohi Bauge Iesu Keriso auseni ogonane.3Dirava renu ni Mame Rohi Bauge Iesu Keriso yaukena mageve misa. Auka uhudau yau Mamera renu mage Dirava vara. 4Dirava raki ni huhuve uhura no yahe geima, Edainehe noma huhu nagohare koitavaya yahe geisa. Nona mage gahigeisa guma kobuga ei Dirava no yahe gevene nagate.5 Iesu Keriso ni dainehe huhu nagane nagate, Eige ni yaheyahe vera Keriso uhurahe gera.6 Eduge nona huhu uhurahegenu, era yai mageve dainehegera; renu nona yaheyahe uhurahegena, era yai yaheyahe uhurahe gera. Yai yaheyahe vera yai uhu berebeve dainehe gera, huhu kobuga era noki mia.7 No ya anagevare ra uhu ananavara berebera ra, no mageve tagera yaki mia.8 Badivara noka ura veite yaka nune gahisa, ni ogo nanuheya, Asia uhura huhu e nagate. Isuke rahoherea vera ni herove tage avie goinu, eige noki ni sigo ragohanu maguri toto. 9 Riaga, ni ada tagera hoge ramu enu. Guma eige noki novahu no idigei vata no gosigevenu, eduge nokamu beta Dirava garehanu, maguri biava.10 Aukaki hoge uhura no maguri gahigevenu, renu yaukenu no yahe geisa. Ausenige noki ni gabidadamave maema aukena no yahe geisa.11 Auka ena kikivara a no yahegevare nagate. Eige koita mudago ni dainehe ya mage gahigei gevara ni gaharagohi koita yau imimi uhura.12 No gahara ragohare aukamu onu: Ni uhuananava mage renu matau ruta dainehe, beta ahata maka uhuvakava uhura eduge Dirava haire uhura.13 No torevare ra yaka beta dahare renu dibana gahisa, eduge da anavare yaka regunaki dibana gahigavara14 yakamu tinabe dibana gahanu, yaka ni mageve rorovara Iesu Keriso vanivehe, renu noka yai mageve rorovara.15 Badivara di uhure aubougi gera daka dibana ra, daka yai gasina urugoi orogisa, eige yaka ihie orogare mageva misa.16 Dakamu anavege daka rogi ya erageisa da Macedonia otarei. Daka Macedonia seni orogare daka gaitana rogi ya erageisa, eige yana da besugi daka Judea otisa.17 Da enaki anana viege uhurahe, ena besibevana da viege? Dana di meve ahata makavara da kime, eige da roma, " Dodihegera, dodihegera" renu "Veitera,veitera" nega kobuga ei?18 Eduge gabidadama vara Dirava eira, edainehe ni gare yai gasina gera beta "Dodihegera" renu "Veitera."19 Eige Dirava Moe, Iesu Keriso ra, Silvanus, Timothy renu da, nokamu yai roia, auka beta "Dodihegera" renu "Veitera." Eduge auka, vani aubougi "Dodihegera." 20 Badivara Dirava ominue aubougi gera "Dodihegera." Renu nokamu au uhura roia "Amen" Dairava au haire uhura.21 Negubutu gera Dirava raki riaga noruta gahima aka Keriso uhurahe gera, renu aukaki a riaga gahanu,22 au hedokate auki ni ada maemanu renu ni sorukehe uhura Horu Aena maemanu riaga gahima ihie orogare.23 Eduge Dirava daki riaga gahima di horuve dainehe, badivara daka beta Corinth daki orogi eige daka a maguri gahisa.24 Beta edainehe gera eige noka yai gabidadamave biava ragohisa. Eduge, noka bada ga ihihi meva koitava yabera aka hegiri visa, so gabidadamave uhura.

Chapter 21 Eige daki davahu anavanu, daka beta gaitana ai goiragi orogisa uhudau uhura.2 Dana akena da ahuhu gahanu, unuhuna da hegiri gahigavanu beta koitabera eduge da huhugahane koitavana da hegiri gahisa?3 Da torevane gumavahege da yai gasina orogare da hegiri gahiga koitava yabera beta da huhu gahiga vara. Daka yai bougigera daki ya riaga gahigeima, di hegirivera yai bouge yai hegirive nagatera.4 Huhu uhuragera daki yai late torevanu, di soruke huhuve uhurahehe, renu ni nemota ruta. Daka beta yai gera daki leta torevanu eige yaka huhu nagohisa. Eduge, yaka dibana gahisa di mageve ra dobuke hereavera yai.5 Koita bena uhudau mi oroganu, beta davahu di uhudauvera, eduge guma kobuga era--beta yavahu ya huhu gahigeisa--eduge ni bouge.6 Koita mudago huhu koita e moimare ra geregere ra.7 Eige negu, auka beta huhu misa, eduge au daureve vagua gahisa renu mage gahisa. Enakiege auka beta huhu uhura usa.8 Akera daki aki roma aka ai mageve moimisa. 9 Edainehege daki ai leta torevanu, eige dana a togogisa renu ai dibane goisa renu ana iaga bougi roiare kima.10 A koita be daureve vagua gahege, Da tagera koita e daureve vagua gahigavara. Da daure vagua gahane--dana daure e aubougi vagua gahanu--daure era veitera ai dainehe Keriso ihehe. 11 Eige Satan ra beta no tara geigevara. Badivara noka au guma daureve yabera noki besibe gaha.12 Udua bera Rohi Bauge raki baovanu dai da Troas orogane ei hari mage roro dainehe.13 Di uhurera hegiri veitera Badivara Daka di ogo nane Thru a ei erara veitera. Eige daki garegevarae Macedonia otinu.14 Eduge Dirava ra daki mage gahima, Keriso uhura vani aubougi ni ogigive mage gahima. Noigera koita yaberaki au guti mageve kia mata aubougi. 15 Badivara oti Diarava gera noka Keriso guti magevara, bada maguri isage mane koitava yau renu hoge ragohane yau.16 Oti hoge ragohane koitava yau, guti era hogebei guti oti hogebei. Rohi maguri issue mane yaugera, maguribei oti maguribei. Unuhuna mageva misa? 17 Badivara noka beta koita beya nagate yabera Dirava gare haeva yau mageve dainehe. Eduge, uhu anana mageva gera, noka Keriso uhurehe gera noki ga ragoha, Dirava vairenehe.

Chapter 31 Nona gaitana gena no novahu ni mageve roia? Noka beta ya riaga gahigeige letava yai torei otitovara se yaiseni orogisa noi, Koita beya kiare nagate, nona Ana kikivanu? 2 Yakena no riaga gahigeisa, yaka ni sorukehe gera, koita yabera dibanara renu yaukamu dahanu.3 Akiare ra aka Keriso letavera, no meve uhurahe. Beta peniva gera yauki torevanu eduge maguri Dirava horuve uhurahe gera. Se beta muni adagera yauki torevanu, eduge koita yau sorukehe gera.4 Eige era ni uhu berebe vera Keriso Dirava uhura.5 Ni uhure ra beta berebere ra noka rosa iaga era noigera auki orogima. Eduge, no uhu bera beta ra Dirava gasina gera auki orogima.6 Dirava raki no hero gahigevenu asana isage uhura. Aena beta letava torevane era eduge Horu Aena va. Badivara mata ra daure ra, eduge Horu Aena varaki maguri mi orogima.7 Hoge meva-ihiva ya muni ada tore gevenu-hegiriva uhurahegera Israel gamuhe yabera beta riagahe Mose one erara vara. Au nie hairadiva dainehe gera, haira era kosaime auki otima.8 Horu aena hegiri vena negu bina orenaki goigo vanu?9 Daure meva na hairaitenu, maguri riaga hegirivena negu bina orena vivive goigo vanu!10 Edainehe, subuta hegiri vara beta negubutu hegiri va nagatera, hegiri ora mati raho hereavera. 11 Hogera hegiritenu, maguri behibehi hegiriva bina raho hereavera!12 Mage orogare dainehe, noka herotera.13 Noka beta Moses nagatera, au nie auki bakuvanu Israel gamikava yabera beta hegiri kosavare eragisa au hegeve dainehe.14 Eduge yau uhure yaberamu berebe gahanu. Orogi negu, yau aena buka dahare negahe, ni bakuba ogonava dagedage enu. Bera kokiko veitera orogi vani oi, badivara Keriso uhurahe gena yauna kokivisa. 15 Dagedage orogi negu tagera yau Moses bukave dahare, ogona eramu yau soruke bakuima. 16 Eduge koita be Rohi Bauge gahara viege, ogona era kokivime yauki.17 Rohi Bauge ra Horu aenavara. Orehe gena Rohi Bauge Horuve uma, magera eigera.18 Eige ni bouge, ogonavara ni nie bakuba veitera, Rohi Bauge haire eragiahe. Noka ni bouge haira koboga e uhurahegera, haira gumabei oti mati gumabei, Rohi Bauge nagate, auka Horu Aena vara.

Chapter 41 Edainehe, noki meva kia, no uhudau ragohare nagate, noka beta uhu isukate gahisa.2 Eduge, norena gumava ya renu variva gumava ya, nokamu garegevenu. Noka beta uhu daure gumava gera noki ogia, renu noka Dirava gare rokoro gahiga veitera, eduge ga riaga vara noki roia, noka koita yau bougi yau anana ragohare uhurehe gera noki ogia, Dirava vairenehe.3 Eduge ni hari magevena yau bakuva, era bakuime yauki hoge koitava yau dainehe.4 Yau ananavehe gera, mata dirava raki, yau uhu vadibuve vadibu gahanu. Edainehe, yauka beta hari mage abagava erara vara Keriso haire uhurahe, auka Dirava erara vagera.5 Eige noka beta novahu ni mageve rorovara, eduge Keriso Iesu rorovara auka Rohi Bauge vara, renu noka ga ihihi gahava ya Keriso dainehe.6 Badivara Dirava ramu ronu, "Vadibu uhurahegena abagavanu hakivisa." Auka ni uhure abagavara, uhuvaka abagavara no mohigeisa era Dirava haire ra Keriso uhurehe.7 Eduge nokamu hodu uhura maka mageva nagatera, ena riaga gahisa hedo aubougi baugevara Dirava iera renu beta noiera.8 Daure vara ni gasina ororovara guma nunenune yau, eduge beta no daure rahovara. Noka isukeve mimivara eduge ni uhure ramu bera beta goisa.9 Aena uhura no gosige-ge vara eduge beta no gare geige vara; gahi geige vara eduge beta no sebogeige vara;10 vani aubougi ni ahata make uhura Iesu hogeve mi ioa ragohisa, eige Iesu maguri mageve tage yauka eraravara ni ahata maka maguriva uhura.11 Edainehe no maguri gahava yabera ni hogeve rorovara Iesu dainehe, eige Iesu magurivera ni ahata maka maguriva gena yauna eragisa. 12 Eige hoge mevaramu ni uhura, eduge maguri varamu enu yai uhura.13 Eduge nana horu kobuga era yau torevane nagate: "Dakamu riaga gahanu, eige daki ronu." No gainage riaga gahanu, eige noki ronu, 14 eige noka dibanara Iesu Keriso maguri gahi goiragane aukenu no gainage ya ruta au vairenehe no idigei orogisa.15 Iaga aubougi gera aiera, edainehe hairadivara koita mudago idi geigevara mage mohimo vara raho goigo vara Dirava haire uhurahe.16 Eige noka beta uhu huhu ragohivara. nona ahata maka maguriva gena no dede ragohi ota, horu maguriva gera noka vani aubougi gera noki isagegaha.17 Eige negu nega o uhurahe gera, isuke tinakibe raki ni uhure isuke gahima era mage variada gera.18 Badivara noka beta era gevare iaganiva yabera noki erageva, eduge erara veite iaganiva yabera noki erageva. No era gevare iaganiva yabera negubutu iaganiva yabera noki erageva, eduge erara veite iaganiva yabera behibehi iaganiva yabera.

Chapter 51 Noka dibanara mata ada yaga vaya-dubuka vara-seborage-ge, Dirava ramu yaga be noni kinu. Yaga era beta koita beraki au adehe kinu, eduge behibehi yaga vara basileia uhura.2 Dubuka uhurahegera noki ganaga ragoha, imimi ragoha noka basileia uhura yagava uhura usa. 3 Era noki gahara ragoha badivara no mi kiege yauka beta no erara geigevara noka bututa gera.4 Era riaga vara dubuka uhurahegera noki ganaga ragoha, huhu nagoha. Noka besibe ragohime noka ogona veite. Eduge noka ogona kikiva noki gahara ragoha, eige otadovanu beta behibehi ve era maguri vana iogeisa.5 Ni mageve dainehe no regugevene ra Dirava ra, auki Horu Aena no mohi gevenu noka mageve misa ihie orogare iaganiva yau dainehe.6 Edainehe so uhure ramu here here goisa, aka dibanara no ahata makava yaga uhura uiare, noka beta Rohi Bauge ruta gera.7 Badivara noka gabidadamava gera noki ogia, beta ni niehe. 8Eige noka uhu berebe tera. Ni uravera noka ahata maka garehisa renu yaga uhura Rohi Bauge ruta goisa.9 Eige eramu ni gumage goisa, nona yaga uhurahegenu se nona itahegenu, noka mage gahigavara.10 Badivara noka ni bouge Keriso varenehene rahi ravara, eige nona kobakoba ga ihisa ahata maka maguriva dainehe, mage dainehe se daure dainehe.11 Edainehe, no Rohi Bauge sigamare dainehe, noka koita hero gahigeige vara. Nona orena vivivenu ni magurivehe Dirava eragare gumavahe, renu daki anaima ena magenu ai uhu ananavehe. 12 Noka beta novahu ni mageve noki gaitana ai roia, eduge noka akera noki akiroia aka no hegiri gahigeisa, eige ana dibana goisa, ogere yabena yau me kiare motea motea va ragoha, eduge era beta yau sorukehege yau kiare ra.13 Eige nona beta ni uhu magevena genu, era Dirava dainehe gera; nona ni uhu mageve uhurahe genu, era ai dainehe gera.14 Keriso mageve raki no beiya gahi geima, badivara nokamu basubasu va onaki ronu: Koita kobabe raki ni dainehe hoge raganu, renu aubougige ramu hoge ragohanu. 15 Yau bougi yau dainehe gera auki hoge raganu, Eige ogere yabenu maguri ragoha yauka beta maguri ragohisa, beta yavahu yau dainehe eduge au dainehe, aukaki yau dainehe hoge raganu renu magurivi goiraganu.16 Badivara, noka beta negubutu koita ahata makava era ravara, Keriso tagera enakime noki ahata makava eraganu. Eduge negubutu gera noka Enaki erara veitera.17 Edainehe, koita bena Keriso uhurahe genu, auka koita isage vara. Iaga emene yaberamu veite gahanu. Eraga, yaukamu isage gahanu.Iaga o aubougi biavara Dirava ra. Mai uhurahegera auki no bougevenu Keriso uhura renu mai meva tagera auki no mohi gevenu.19 Era, Keriso Dirava raki mata ada mai mi orogima avahu au gasina, beta yau daure gahare dahima. Auka mai maka magevara auki no mohigeima.20 Eige auki no idigevenu noka Keriso me koitatuhe yabera, erara vagavara Dirava ra nokera auki no imigeima. Akera noki a imiga, Keriso dainehe: "Dirava ruta mai kiahe!" 21 Aukaki kinu auka daure veite koitavara orogime auki ni daureve goinu, eige noka Dirava riaga gahisa au dainehe.

Chapter 61 Aurutagera noki me his, ya gainage noki ya hero gahi geva ya negu Dirava haire ohemaga mime.2 Eige auki roma, " Nega mageva gera daki a eragima, renu maguri vanivagera daki a yaheganu." 3 Noka beta koita be meve daure gahigavara, badivara noka besibe ragohime noki ni meve negu daure goime.4 Eduge, guma aubougi uhurahe noka dibanara noka Dirava me gahatuhe yabera huhu uhura, namina uhura, hero veite uhura, guma berebe gahare uhura, 5 no gahigeva, vadibu uhura, gogaibu uhura, me isuke uhura, yagiya mage veite uhura, gubu uhura, 6 riaga uhura, uhuvaka uhura, uhu berebe uhura, mage uhura, Horu Aena uhura, mai uhura, 7 ga riaga uhura, Dirava hedoke uhura. Hedo riagavaramu ni gasina ada vamaga va renu ada vaga va.8 No meve ra hairatera renu matau veite uhura tagera, bebe namigeva renu bebe mage gahigeva, bebe daure gahigeva eduge mati riagava. 9 No me miare yauka meta ni dibane veite, eduge yauka no dibane hereavera, meta naoka hogeragohi otare nagate, edugu-eragiahe!-noka maguri yabera, no daureve yau dainehe no huhu gahigeva, eduge noka hoge ragohira veite.10 Uhudau uhurahegera noki me mia, dagedage nokamu hegiri ragoha, iaga veite uhura, eduge nokamu koita mudago mage gahigeva, iaga veite uhura, eduge iaga aubougi geramu ni gasina.11 Nokamu riaga aubougi ya kirogevenu, Corinthians, renu ni sorukehe ra baobao vera. 12 Yaka beta isuke be no mohigei gevare, eduge yavahu yai soruke yabera isukatera. 13 Eige guma mage kobu gavara-daka momona yabera daki ga gageima-ya gainage yai uhure baogei rahogahisa.14 Ya negu maguri ga riaga gahiga veite koitava ruga kobuga gahime. Eige otadovanu riaga uhuvaka ruta noguisa? Eige otado magebena abaga vadibuva gahara vima? 15 Keriso na orenaki Belial ruta uhu kobabeva bouragohira vanu? Se maguri ga riaga gahare koita vana orenaki maguri ga riaga gahiga veite koitava ruta bouragira vanu.16 Bouragira gavana otadovanu Dirava dubuve renu iaga nunenune yau tanahe? Badivara noka Dirava maguri behibehi dubu vera, eige Dirava ramu ronu: " Daka yau ruta gera renu yau ruta daka ogigivara. Daka yau Dirava vera, renu yauka di koitatuhe yabera."17 Edainehe, "Yau uhurehe seni hakiva orogo, renu gaise rama," Rohi Bauge raki roma, " Anegu iaga daure be kamuime, eige dana a hegiri gahisa.18 Daka ai Mame goigo vara, renu yaka di gamuhe gami vaya renu maiago vaya,"

Chapter 71 Aka daiera, badivara ni ominue yau danehe, No ni daureve inuhati ahata maka maguriva renu horu aena maguriva garegeva. No aena riagava maguri ragoha Dirava noma sigamisa.2 Ni gumage kiahe! Noka koita be namina veitera. Noka koita be daure gahiga veitera se au mageve mimi veitera.3 Era beta aka daureva misa eige daki onaki roma. Badivara Dakamu subuta ronu aka ni soruke uhurahe gera, noka bada Hoge ragohisa renu bada maguri ragohisa.4 Daka akera daki a riaga gahima, renu ai mageve gavara daki vima. Daka hegiri vime daki. Hegiri vara rahora hereavera dagedage ni huhuve aubougi uhura.5 No Macedonia oroganu, no ahata make yabera hero veitera. Eduge, huhu uhurahegera noki uiege ahata makava renu no uhurehe sigoi ragohege.6 Eduge Dirava, ihi veite koitava ya mage gahigevare raki no mage gahigevenu Titus orogane. 7 Beta au orogane dainehe gera eige Dirava raki no mage gahigevenu. Titus ai mageve mane nagate. Ai mageve auki ronu, ai uhudauve koita yau, renu ai haire di dainehe. Eige di hegiri veraki rahogoinu.8 Di leta vena ai uhure huhu gahanu, daka e anana veitera. Eduge di uhure ra huhu nagina veitera eduge di letave veraki a huhu gahanu, nega tinakibe uhurahe. 9 Negubutu gera daka hegiri vime daki, beta a huhu nagane dainehe, eduge ai huhu veraki maguri isage mi ai oroganu. Aka dirava uhudau veraki a manu, eduge aka huhu nagina veitera ni dainehe. 10 Badivara Dirava uhudau vera maguri isage vara auki mi orogima uhu anana bera mati veitera. Eduge mata uhura uhudauvara, hogera auki mi orogima.11 Edainehe dirava uhudauvena otadobe magebena au mi orogima ai gasina. So uhure herovena orena kikivanu aka riaga vara ani roma. Ai uhure maguri vane orena kikivenu, a sigovare, a gahara vare iaganiva, ai uhure hegiri va, renu aka urai aena vara memisa! Iaga aubougi uhurahe yakamu yavahu yai uhurehe riaga gahanu.12 Dakamu yai leta torevanu, beta daure kine koitava dainehe, se daure dainehe huhu nagane koitava dainehe, eduge yai mageve ni gasina, era Dirava na yai mi orogisa.13 Edainehe noka hero mimivara. Ni mageve uhura adahe, noka dagedage hegiri ragiravara Titu hegiri vare dainehe, badivara au horuvera yaki yai bougi isage gahi goiragohanu.14 Badivara dana yai mageve na da kiroma, daka variva veitera. Iaga aubougi uhurahe, no iaga aubougi aki rone ra riaga vara, no yai mageve Titus kirone ramu riaga goinu.15 Au ya era gevare ra raho hereavera yai ga ihihive dainehe, ya hegiri gahane ra sigo renu gabubu uhurahe gera.16 Daka magurivima daki badivara daka yai uhu berebe ve dainehe.

Chapter 81 Nin uravera yaka dibana gahisa, ni ogo nanuheya, Dirava haire Macedonia dubu va mohigevene. 2 Vagava ketake hereave uhurahe, yau hegirive, renu yau maguri ve isuke uhura gera yauki mage hegiri ruta yau meve kiege.3 Daka yau kine dakamu eraganu, yauka mageve ra raho hereavera, renu e variada gera yauki maemanu, renu yau uhure aubougi ruta4 nokera yauki no imigevenu yau uhure abougi Dirava aena koitatuhe ya yahe geige dainehe.5 Auka enaki vara veitera, no anavane nagate, eduge urugoi gera yauki yau ahata make mi Rohi Bauge moimanu renu no mohi gevenu Dirava gahara vane uhurahe.6 Eige noki Titus hero gahanu, auka subutagera auki meva kinu, yai tanahe hegiri varamu riaga goisa.7 Eduge yama iaga aubougi uhura me misa-gabidadamava uhura, gava uhura, uhuvaka uhura, urugoi kisa, renu yai hegirive ni ada dainehe. Eige yama anai mage gahisa yaka hegiri varamu riaga goisa.8 Beta ona kime daki roma yaka kisa eduge yai hegiri mageve yaka eragisa, koita beya meva kiki gahara ragohare nagate. 9 Badivara yaka Rohi Bauge Iesu Keriso haire dibanara. Augera iaga aubougi geramu enu, eduge yai dainehegera auki iagabe veite goinu, au iagabe veite goine dainehe yaka iagate gahanu.10 Guma o uhurahege dana ya ga-ga geisa ya yahe geige dainehe. Tau be ramu otinu, beta enage yaki mebe kiki gaharava ragohanu, eduge yai uhurehe aubougi rutagera yaki kiki gaharava ragohanu.11 Eige yama ki kosaisa. Uhu mage herote uhura renu yaka ura riaga kisa eige, yanaso ki kosavare yai uhure aubougi.12 Yana yai uhure aubougi gena ya meva kisa roia, era magera renu dodihegera. Koita be iagate goiege auna varaisa, beta au iagabe veite goiege.13 Badivara ora beta be mage gahigeige vara renu be yabera huhu uhura usa, eduge koita yau bougi mage kobabe uhura.14 Yai mageve negubutu gera yau yagoare era yana mohigeisa. Dadivara yau mageve dadaga vara ya yagoare yauna mohigeisa, uhu kobuga uhurahe.15 Era ona kime yauki torevenu: "Iaga dadagate koitava ihiegera iagabe veitera, renu iaga dadaga veite koitava ra ihie iagabe yagoya veitera."16 Eduge No Dirava mage gaha, Titu's sorukehe da yai anavare daki maemanu.17 Badivara auka beta ni imimive gauge auki anavanu, eduge au uhure aubougi tagera auki anavanu. Ai gasina gera auki oroganu au uhure aubougi ruta.18 Nokamu e besuganu ni ogo nane be ruta, au meve mage dainehe gera noki moteagaha dubu aubougi uhurahe, au hari mage roiare dainehe.19 Beta egu, eduge dubu yabeki manu auka no ruta ioaisa mage e uhurahe, era noki eragi mage gaha Rohi Bauge avahu au haire dainehe renu ni mageve dainehe.20 No ena kiare makavara noka besibe ragohime noki, koitabe ya negu no me mage miare o daureva rome.21 Noka anai mage gahima noki meva kia, beta Rohi Bauge vairenehe gugera, eduge koita aubougi yau vairenehege tagera.22 Nokamu e ni ogonane be tagera noki e besuga yau ruta. Nokamu eragi mage gahanu guma nunenune yau renu nokamu behuganu auka me mage koitava ra. Auka gahara riagavara auki vime badivara akera auki a motea gahima.23 Titus ra, di bamode ra renu me kobuga kiare koitavara ai dainehe. Eduge ni ogo nanuhe, yauka dubu gare roiare koitava yabera. Yauka Keriso haire ra. 24 Edainehe yauma yai me mageva eragisa, renu dubu ramu dibana goisa no ya motea gahigevare makava.

Chapter 91 Dirava horu aenave koitava yau meve, daka beta toretore vara. 2 Ya gahara vare, Dakamu yai mageve dainehe yai ihe mi yagemanu Macedonia koitava yau. Dakamu kirogevenu Achaia koitava yabera tau emeneigera yauki, nega o dainehe bou ragohanu. Ya me miare gumava raki yau uhure mi yagemanu yau gainage me'e kisa.3 Dakamu ogo nana besu gevenu Eige na yai meve gava ragohare ra beta avanage goisa, renu yakamu bou ragohanu nega o dainehe, da rone nagate.4 Veite goiare, Macedonia koitava beya da ruta orogare renu ya behu gei yaka bouragohi ra veitera, noka variva ragohira vara-daka beta yai dainehe iaga be rorovara-yai mageve rone dainehe.5 Eige daki anai ronu ogo nana yabera yai gasina orogisa renu guma be kisa urugoi yai ominue geregerehe. Auma ena vivive goisa era yai mageve ra, renu era beta iagabe no yai manu era.6 Gavara one vivivera: Koita orena begibegi raho vima auka rahogahi mimivara, renu koita orena dibana au begibegi vare makavara auka maka mageva mati mimivara.7 Koita ramu au uhurehe anavare boubouva maemisa, beta uhu berebe uhurahe se uhu anana be uhurahe, badivara Dirava ra uhu mage ruta boubou maemare koitavara auki au gahara vima.8 Renu Dirava ra mage rahogahi a moimovara, eige, nega aubougi, iaga aubougi uhurahe, a gahara vare iaganiva aubougi geramu enu. Edainehe mageva aubougi gera adahe rahogahi ororovara. 9 Yau torevane nagate: " Aukamu au mageve idigei iaga veite koitava mohi gevenu. Au haire ra otitovara behibehi."10 Unuhuna idi tahaka mi begibegi koitava moimima renu hauhaka demaka dainehe koita mohigeima renu idi demaka dadagahi a moimima begibegi dainehe. Auka ai haire rahogahiga vara.11 Aka mage mimivara guma aubougi uhurahe edainehe ai uhure ra magera. Enaki Dirava gasina boubou mageva mi otisa ni dainehe.12 Badivara onaki me maguri ora Dirava horu aenava koitave yau gahara ragohare noki mi oroga, adahegera me nunenune gainage vara ragoha, Dirava mage gahiga dainehe.13 Badivara yaka tohotoho uhura sir i ragohanu renu yai meve riaga gahanu, eige yaka Dirava mage gahigavara yai ga ihihive dainehe au hari mageve uhurahe. Yaka Dirava tage mage gahigavara yai uhu mageve uhura ya boubou gosigeva yau renu koita aubougi tage.14 Yakera yauki ya anageva renu yai ada imimi ragoha. Yau ena kiare makavara Dirava haire ra raho hereavera yai ada.15 Magevara Dirava iera au haire dahida veite uhura!

Chapter 101 Da, Paul, daki a hero gahima, Keriso haire uhura renu au manage uhura. Daka hero veitera ai vairenehe, eduge daka hero tera da gamanahe uiare. 2 Akera daki a imigima, a daruta goiege, daka beta uhu berebeki herote goigo vara, unuhuna ni meve daure gahi roma noka ahata maka uhurahe gera noki ogia, daka nami geigevara.3 Nona ahata maka uhurahegena no ogia, noka gogai mi ororo veitera ahata makava. 4 Badivara no gogai kohuva yabera beta ahata maka gera. Eduge, yauka hedokatera daure iaga yagava ya sebo geigevara. Yauka ga avanage vara yauki mi oroga maka veite yabera.5 Otado iaga beyabena Dirava uhuvake sebogisa roia, noka sebo geigevara. Uhu anana aubougi gera noki idigi ga ihihiva Keriso moima. 6 Renu noka bou ragohimena noki, noka ga ihihi veite mevaya sebogeisa, yai ga ihihive mage goiege.7 Otadovanu e ai vairenehe regunaki eraga. Koita bena roma auka Keriso ruta gera, auma avahu au uhurehe dibana goisa, auna Keriso ienu, no gaina gera.8 Eige dana ni hedoke gavana da tinabe ro raho gahima, era Rohi Bauge raki no mohigevene noka hero kisa renu beta ya sebogisa, daka variva veitera.9 Auka beta onaki vara ra geregere va, daka yakera daki da late tore gevare yau yaka sigoragohisa.10 Eige koita be yaberamu roia, "Au letave yabera isukatera renu hedokatera, eduge au ahata maka magurivera raburabera. Au gare yabera beta noka ihisa gava yabera."11Enaki koita e yabera noma kirogeisa noka late e gava yabera, no veite gahege yaka beta ni meve eraravara a nokamu ei.12 Noka beta heroki novahu bouragohi se beya yavahu yau meve ga ragoha ragohare nagate yabera. Eduge yau yavahu bebe yau mageve eragare renu beruga bebe tohogare, yauka uhu anana mage veitera.13 Eduge noka, beta no dibana gahane soisovara. Eduge, noka ni dabane uhurahe gena nona me misa Dirava no mohigevene geregerevahe, ya gainage ya idigeige vara.14 Beta noka ni mevera noki ki hanegaha badivara noka ya idigeige veite dainehe. Eduge nokaki urugoi ya idigevenu hari mage uhura.15 Be yau meve, no kiare nagate noka gava roro veitera. Eduge, no anavare ra yai gabidadamave raho goiare, ni meve yai tanahegera raho goigo vara, 16 Edainehe noka hari mage rorovara ya otito veite ogobe gainage, beta ogo be yau mebeya kine hariva ro raho gahigavara.17 "Eduge hariva ro rahogahisa koitava, rorahogahi Rohi Bauge dainehe."18 Badivara beta hari ro rahogahisa koitavana mageva misa, eduge Rohi Bauge na koitava misa.

Chapter 111 Imimi vara daki vima uhuvaka veite uhura aka da anaisa. Eduge Akamu dagedage da anaima! 2 Ai varivade daki vima. Daka dirava varivara daki ai vima, badivara di ominue ve aigera daka ata kobabe mobo gahisa. Di ominue vera daka ai ihehe gamika veite uhura Keriso rutagera.3 Eduge daka enagera daki sigoime, inuhu Eve taragane nagate au avanage gumagehe, ai uhu anana mageva ra saise goisa renu Keriso riaga gahare ra veite goisa. 4 Badivara koita bena orogi Keriso nune be riaga gahima beta no riaga gahare Keriso va. Se ana sua nune bena a mage gahima beta a mage gahare suava. Se ana hari mage nune bena a riaga gahima beta a ihine hari mageva. Aka guma o au bougi gera aki eragi mage gahanu!5 Badivara daka dibanara, daka beta yau kiare dibana veitera renu yau idigei-roiare apostle-bauge yabera.6 Dana riaga ga dibana veitenu eduge daka uhuvaka daigera. Guma aubougi uhurahe renu iaga aubougi uhurahe nokamu a uhuvaka gahanu.7 Dana daure bena da kinu di ga veite dainehe eige yauka ai ihe mi yagemisa? Daka enagera daki Dirava hari mage roma oti yai.8 Dubu be yabera daki vaho gahigevenu yau seni hero manu ya yahe geige dainehe. 9 Da ya ruta uiege renu da gahara viege iaganiva ya, daka ya korahi gahi geige veitera. Badivara da gahara viege iaganiva yabera Macedonia ogo nanava yabeki da moimanu. Iaga aubougi uhurahe, daka ya korahi gahi geige veitera, daka dagedage enaki maguri otitovara.10 Keriso riaga gahiga varamu o di gasina, motea motea ga o bera veite goigo vara Achaia ogo uhurahe. 11 Otadobe dainehe? Badivara di mageve ra beta aigera? Dirava ra dibanara.12 Otadovana da kima, daka dagedage kikivara, eige dana mage orogare dodoisa, yau negu mage orogare mi yau motea motea iaganiva goime.13 Badivara ena kiare koitava yabera avanage apostle yabera renu me daure gahava yabera. Avanage vage yauki yau mi Keriso apostle roia.14 Renu era beta gauragira iaganivara, Satan tageramu avahu aumi abaga aneru va ronu. 15 Era beta dauragira iaganivara, au meve avanageva ki yau mi riaga koitava rogevenu.16 Gaitana ge daki roma: Be negu rome daka uhuvaka veitera. Eduge a enaki roege, ama da mi uhuvaka veite koitava rosa eige dana motea tinabe visa.17 Da enaki di uhure aubougi motea motea gava roiare-daka beta Rohi Bauge gavare gumagehege gera-daka uhuvaka veite koitava nagatera.18 Edainehe koita mudago yabera motea motea gava yauki ragohare ahata makava, da tagera motea motea vivivara.19 Eige yaka uhuvaka veite koita ya rutagera. Yaka uhu anana mageva koitava yabera! 20 Ama uhu magete goisa koita be a daure gahege, ana au ga ihihi koitave goiege, ama au ruta goisa, au ai variada otege, au avahu au mageve roege, se auna ai vairene madavege.21 Daka rorovara era ni varivadera badivara noka hero veitera enakiki va. Eduge koita bena hero tenu-daka uhuvaka veite koitava be nagate daki gavima-daka hero tera.22 Yauna Hebrew koitava yabenu? Da tagera. Yauka Israelites yabenu? Da tagera.Yauna Abraham gamuhe yabenu? Da tagera. 23 Yauna Keriso me koitatuhe yabenu? (Daka meta omo daure koitava be.) Daka: me berebere uhurahegera, vadibu yaga dadaga uhurahegera, daka huhu dadaga uhurahegera, daure raho dadaga uhurahegera.24 Jew yaugera daka nega adakasiva gera yauki da horivanu " Nega Utu ababu kobabe ra veite." 25 Nega abiga ga gera hodihodi idivagera yauki da hodivanu. Nega kobabe muni da gamanu. Nega abiga ga eve euva daure manu. Vani renu vahibe eve ada huhu naganu. 26 Dakamu ioava beya uhura otinu, tinavai vaiva huhu uhura, vaho gahava yau uhura sirivanu, di koitatuhe yabemu huhu da moimanu, Gentile yabemu huhu da moimanu, ogo bauge uhura huhu uhura sirivanu, mata ga-gaeva uhura huhu magenu, eve ada huhu magenu, avange ogo nana yau uhura sirivanu.27 Dakamu me isukate uhura renu dagedage huhu naganu, yagiya mage veite vahiva ya, gubu renu eia hoge uhura, demaka veite, ribiri renu bututa uhura.28 Eige aubougi uhura, vani aubougi di uhu korahive ra dubu yaugera.29 Unuhuna hero veite, dana hero veitenu? Unuhuna roma daka hero veitegoi ogigi daure visa, renu daka beta vene nagate ragiravara?30 Dana motea motea visa, daka di hero veite dainehe moteamotea vivivara. 31 Dirava renu Rohi Bauge Iesu Mame, mage behibehi miare ra dibanara, daka ata tarata vime daki!32 Damascus gera, governor King derikahu Aretas ra Damascus ogo baugevara auki narivege, auka da kamui aena koitava yau da mi otisa. 33 Eduge yauki botekava da udai haba vakava da mi uguhi, eige daki sivigoro manu Aretas ada uhura sirisi veite.

Chapter 121 Daka motea motea vivivara, dagedage auna maka veitenu. Eduge daka ihie orogare renu Rohi Bauge mi hakivare meva kikivara.2 Daka atabe dibanara Keriso uhura tau utube ababu otine ihie-ahatamaka uhura genu se ahata maka itaharahe genu, daka dibana veitera, Dirava raki avahu dibana-auka va abiga-ga uhurahegera auki sirivanu.3 Renu daka dibanara ata ora-ahata maka uhurahegenu, se iataharegenu, daka dibana veitera, Dirava ra dibanara-4 Auka paradise uhurahegera renu ga maka veite yabera auki ihima.5 Koita onavivi yaugera daka mote gahi geige vara. Eduge davahugera daka beta motea motea vivivara, eduge da hero veite eige dana motea visa.6 Dana motea motea gahara vima, daka beta uhuvaka veite koita be nagatera, badivara daka ga riagava rorovara. Eduge motea motea va kosaisa, eige koita bera beta rorovara aukamu da kiare eragima se di gavare ihima. 7 Dana motea motea gahara vima badivara ga mage dadaga varaki rahogoima maguri behibehi dainehe, gati daure be ahata maka uhurahegera yauki da moimanu, Satan gamuhe be raki da huhu gahisa roma-eige daka beta davahu da hegiri gahisa.8 Nega abiga-ga gera daki Rohi Bauge imiganu me o dainehe, auka di gasina kokivisa. 9 Eduge auki daki ronu, "Di haire ra ai geregere vera, badivara hero ra riaga vara hero veite uhurahe." Eige magevara da di hero veite motea motea va vima, eige Keriso hedoke ramu di gasina orogisa.10 Edainehe daka herote goisa Keriso hero dainehe, huhu uhura, daure uhura, namina uhura renu uhu daure uhura. Eige da hero veite goiege, da hero tera.11 Dakamu uhuvaka veite goinu! Akaki daki ronu daka onakisa, di anana vera aka da motea gahisa. Badivara daka beta yau nagatera yau mi rogeva apostle bauge ya, dagedage daka iagabe veite.12 Apostle meva riagava yai tanahe ra uhu berebe ruta, ni gahiga nunenune ya renu gauragira uhura renu erara veite iaganiva uhura. 13 Otadebe dainehe gena ya ihi veite dubu aubougi yau uhurehe, eduge daka isuke be ya mohigeisa veite? Di daureve vagua gahigeiahe!14 Eraga! daka nega abiga -gahigava yai gasina ororovara. Daka beta isuke be ya mohigeige badivara daka beta yai kohuva idigeisa rome daki. Daka yai gaharahe daki vima. Badivara momona yabera beta yau iahuve yaue kikivara. Eduge, iahu yabena momona yaue bougisa.15 Daka hegiri ruta mohi mohivara renu yai horu dainehe mohi mimivara. Di hegirive yai rahogoige, Da mage gahigevene avie goigovanu?16 Eduge one vivive dainehe, daka ya korahi gahigeige veitera. Eduge da anagevare ra dadaga dainehe, dakena yai vagava nune nuneve ya behugeisa.17 Ai magevena dakena manu da koita be so besugane dainehe?18 Titus daki hero gahima auka yai gasina otisa, ogo nana be berutagera gera daki e besugisa. Titus na yai mageve manu? Nona beta horu kobabe rutagena no oginu? Nona beta oginu vasi datage kobuga ei?19 Yai ananavena orogi ate negu noka aigera noki hata ragoha? Yai ananavena Dirava vairenehe gena no Keriso gare ragoha, renu yai bouge yaka hero misa, daiuhe ya.20 Sigoime daki da negu orogare dana negu ya behugei gevanu dana anavare nagate. Sigoime daki yaka mina beta negu ya anvare nagate da eraravara. Sigoime daki namina gava, mama gava, barakou ho uhura, bebe daure gahi geige veite maguri, daure gava ya, uhu muduka, bebe besibe gahigei, renu guragu mage veite.21 Sigoime daki, da negu goiragi orogare, di Diravave ra di uhure mage gahigavara yai vairenehe. Sigoime daki, daka negu huhu naginavara, urugoi dadaga gahi daure kine koitava yau, yauka yau uhure isage gahigeige veitera renu ni muduka maguriva renu yau maguri haira veite kiare uhurahe.

Chapter 131 Nega abiga-gahigahiva, daki ai gasina orogima."Iaga au bouge varavare ra ava abu se ava abiga-geraki riaga gaha.2 Dakamu subuta daure kiege koitava kirogevenu renu renu aubougi gainage, da nega abu gahigava yau gasina otinei, renu gaitanage daki mati roma: Da gaitana oroge-ge, daka beta ena erageige vara.3 Enakime daki roma badivara yaka da riaga gahiga veitera Keriso ra di maguri vehe uhurahe gera. Auka beta hero veitera oti yai. Eduge, auka hero hereavera yai magurive uhura.4 Badivara auka huhu uhurahegera yauki gamanu, eduge aukamu magurivi goiraganu Dirava hedoke uhurahe. Badivara noka gainage hero veitera auruta, eduge noka auruta maguri ragohira vara Dirava hedoke dainehe.5 Yavahu ya erageiyahe, yana gabidadama renu. Yavahu ya tohogei yahe. Yana yavahu regunaki ya erageige veitenu, Keriso Iesu ramu e yai uhura?--veite goiege, riaga, yakamu tohotoho ei dede ragohanu.6 Anana vime daki yana so dibana gahare noka tohotoho ei dede ragohira veitera.7 Eige noka Dirava gasina imimi ragohira vara, yaka beta daure be kisa. Beta da onaki roiare dainehe noka rosa, nokamu tohotoho uhura siri ragohira veitera. Eduge, imimi vima dakivima yaka guma mageva ogisa, eduge erara vagava ramu noka tohotoho ei dede ragohanu.8 Badivara noka beta iagabe riaga uhura inai gahigavara, eduge riaga uhurahegu gena, nona kisa.9 Badivara noka hegiri ragohira vara ni isukehe uhura renu yai herovehe. Imimi vara noki ragoha yaka yai maguri vera uhubage goisa. 10 Leta ora daki toreima daka beta ya ruta gera Badivara da ya ruta goiege, daka betaya ga berebe gahigei gevara, di hedoke uhura--Rohi Bauge da moimane daka ya hero gahigeisa, renu beta ya rabura gahi geisa.11 Basubasu va, di ogo nanuheya, hegiri ragohiahe! Maguri mage dainehe me kiege, uhu berebe kisa, uhu anana kobabe, mai uhura maguri ragohisa. Renu Dirava mageve renu mai veramu ya ruta goisa. 12 Bebe eragei horu aena anoano ragohisa. Dirava horu aena koitatuhe aubougi ya mage gahigeisa.13 Rohi Bauge Iesu Keriso haire, Dirava mageve, renu Horu Aena yai bouge ya ruta goisa.

Galatians

Chapter 1

1Paulo, Rohi Bauge besubesu koita - beta koita besubesu koita vara se koita gauge orogani koita edube ni Rohi Bauge moe Iesu Keriso mati ni Rohi Bauge unuhu raki au moe hogeve maguri moimanu - 2mati Paulo ogo nanuheya ti ogova uhurahe:3Mage ti yai bouge mati guragu mage ni mame Rohi Bauge gasina mati au moe Iesu Keriso, 4uhunu raki ni daureve dainehe hoge raganu ge auma no maguri geisa, maguri daure o uhurahe, au gaharahe viare ia ganiva, 5au gasina negu oti behibehi. Auka menu6Daka gauragima ya vaina Iesu ga rehe anigoima dakamu. Dakamu gauragima yaki mati ga nune ihima, 7beta ga nune riaga eduge koita be yabaki yai gasina Keriso gare mati nune gahima.8Eduge no se aneru be vava seni ai gasina hari nune morogisa, auma daure misa. 9No subuta roege, da mati negu roma, "Koita be ai gasina ga nune morogisa roege, auma daure misa". 10Negu daka Koita se Rohi Bauge mageve maka misa? Koita yaba di mageve rosa se? Dana Koita gaharahe viare yau soruke mage gahigeisa, daka beta Keriso besubesu koita.11E daine di ogo nanuheya, hari mage ora beta Koita ga rera. 12Ga ora beta Koita be gasina daki manu, se Koita be raki da uhuaka va da kironu. Ga ora Iesu Keriso raki da moimanu au uhu anana aena uhurahe.13Yaki di subuta maguri Judaism uhurahe ge, yaka riaga gahisa veite , daka ge Rohi Bauge me mageve vata o ada sebose koita vara. 14Di uhu anana Judaism uhurahe bina otito herea vanu, di ogo nana yau tanahe, era di maguri di mamuheya subuta maguri va, maguri vara.15Edube Rohi Bauge raki da di neine vagata uhurahe bina au mageve da moimanu, 16auki au moe mageve di maguri uhurahe maemanu, ge daka Koita nune yau vagotone au ga re rosa, daka da gaharahe viare ra au Rohi Bauge ga beta di mamuhe au maguri ve uhurahe. 17 Jerusalem otito veite apostolo yau gasina. A daka Arabica mati Damascus otinu.18Tau abiga itaharahe daki Jerusalem otinu Cephas eragisa, ge daki au gasina vanu utube hakira adakasiva yaganu. 19 Daka apostolo be erara veite edube James gu daki eraganu, Iesu Keriso ogonana. 20Daka yai ga maemanu, daka Rohi Bauge vagotoni roma, ora ga riaga vara.21Ora Syria mati Cilicia ogovaya ge daki so otima. 22Judea Rohi Bauge koitatuhe ya, yauka so di dibane veite. 23Yau dibane ra, "Koita ora subuta Rohi Bauge koitatuheya gahigeve koita vara. 24Ge yauki yau bouge Rohi Boauge mage ga anu.
Chapter 2

1Tau utube hakira ababu itahe daki Jerusalem gadimi otinu Barnabas ruta, noki Tita tage mi oti no ruta. 2Da gadimi otinu makavara Rohi Bauge hari mageve ti koita nune kiro gevenu. Da koita bauge geahu gaga gevenu, badiva iau ma dibana gahisa daka ga geige veitera.3Di bamode be, Tito auka Greek koitabera ata iau tene me yau au kinu. 4Avanage ogonanaia beabaki vaho guma va vare ragohanu ni uhu anana mageve gahise roma Iesu uhurahe. Iau gaharavera noka yau besubesu koita rahohivara, 5eduge noka rabura veite mati iau gare ihihi veite , mati noka Rohi Bauge hari mageve gaharave a ruta usa.6Eduge koita bea ananave iauka rohi iabera, daka e anana veite. 7Koita ia da eraganu negahe, daka Rohi Bauge ga magevedaki ata tene me iau mimi veite daki ga gahege, Peter tene me mim atavaea ga gahi gevenu geregereva. 8Ni Rohi Bauge ki Peter uhure me gahege, Peter ki bina au apostolo me va ki ata tene me kime iau ada.9James, Cephas mati Ioane, koita iabaki eragei bina dibana goinu iaukaki dubu kinu, dakamu dibana dibana goinu Rohi Baugemageve daka manu, mati iamu ada vamaga hedova Barnabas mati da moigevenu. Iau guma o kine dadiva re noka oti koita nune iau gasina mati oti koita tene me mine koitavaia gasina. 10 Koita iaba enaki ronu noma iaga veite koitavaea anageisa. Auka mati onaki ronu dakamu e daka anaima.11Cephas, Antioch orogane nagahe, auki Cephas vairanehe ura veite gahanu badiva iaukamu maga gahanu Cephas ra bina daure uhurahe. 12Koita be abera James gasina iauki orogi Antioch uhurahe, Cephas ra koita nune ruta ge auki tamuta viege. Negu koita e kau rahogahanu, Cephas ra tamuta hadoko gahi, mati gehe otinu. Auki sigoi badiva koita be yabaki ata tene yau me kikidainehe.13Iudea koita orena va raki avanage koita ruta bou raganu, Barnabas tage iau ruta bou raganu. 14Da koita eragevenu eduge iau karave beta mage mati Rohi Bauge ga ve mage gahiga veite, Daki bina Cephas boriti gahanu koita iau vagotone, "Aka Iudea koita eduge ai magurive eta koita nune beta Iudea koita nagate, orenaki a koita nune kirorovara auma Iudea koita uiare nagate usa"?15Noka vara ragohi Iudea koita beta koita nunemati kara daure kiogei koitavaea; 16Noka dibana ra koita be ra beta yeririvera ni me uhura eduge gabidadama Iesu Keriso uhurahe. No gainage Iesu Keriso ihe gabidadama negahe noka hero mimi au itahe ogi beta vatada o me, badiva vatada o me hero gahare negahe aka beta hero gogoivara.17No so hero iagova Iesu Keriso ihe, no gainage mati daure koita yabara. Iesu na daure hegiri gahanuse? Veite makavara 18Da negu di daure ve mati mi goiragi negahe daka bina mage veite. 19Di daure dainehe daki huhu mima, edubege Rohi Bauge mageve daine daki maguri vima.20E dainehe beta daki uma, eduge Iesu Keriso raki da ruta uma. Negu maguriva da uare ora, gabidadama, daki uma Rohi Bauge moe, au da gahara viare au mageve uhurahe dainehe au magurive di daureve dainehe hogeraganu. 21Daka ura veite Rohi Bauge mageve gahe maemi, koita be ia yaririvera Rohi Bauge dainehe eduge beta ga magevara, Iesu Keriso hogevera maka veite ra.
Chapter 3

1Uhuvaka veite! Unuhuna ia maba gahi gevenu? Iesu Keriso ramu koita iau vagotoni iauki mi idi sumanu. 2Iaga kobuga ora daki ai eraganu: Ana ahata makia aena augena a Horu manu, se otauado a ihine a riaga gahanu? 3Ana uhuvaka veitenu? Akamu Horu Aenave ge aki me manu, gerege aka ahata maka makava ki kosaisa?4Akamu iaga dadaga iau dainehe aki huhu nagima, riaga iaga be veite. 5Auna Horu a moimi renu meva kima si vagotoni ena ahata maka aena, se au ihihive ihare?6Eige Aberahamo raki " Rohi Bauge riaga gahi renu iauki mage moimanu," 7guma kobuga ei, anaisa, gerege, ogoreana ihihite iabara Aberahamo gamuhe iabara. 8Eige buka ramu urigoi eragi Rohi Bauge ramu koita iau ihihive mage gahi, harimage urigoi Aberahamo gasina onaki rosa, "Aigera mata o inuhati iabera mage misa." 9Gerege, iai ihihive ramu Aberahamo ihihi koita au nagate gasina.10Ogoreana ahata maka aenava uhura me miare, iabara ahata maka iera; eige onakime auki maemanu , " Koita inuhati gera daure uhure iau buka uhura aena maemane kiogeige veite." 11Negubutu gera bera Rohi Bauge vagotoni beta gagaeve ra, edube "mage gahe iabara au ihihive ge auna me miare ramu maguri visa." 12Eduge aena vara beta ihihva gera, eduge, "Koita be aena uhura me miare ramu maguri uhura guramisa."13Keriso ramu ra dainehe aenava raki manu, eige iauki maemanu, "Koita be idi debodde viare eramu daurte ra." 14Eige Aberahamo mageve ramu itahe gurahare iau gasina otitoara, gerege ai ihihive nona Horu ominue gahare misa.15Di ogo nanuhea , da so ahata maka seni ga vima. Ahata maka meva , bera beta geahu maemare se adahe maemisa, eduge era iau aena kinera. 16Eige ominue ro gevene iaukamu Aberahamo boriti gahanu mati iaukamu au koitatuhea. Auka roro veitte, "ora au koitatuhea iau," eramu Keriso ra.17Da onaki roiare makava ramu onu - Aena ora, tau tinahu ababu hakira utu-abigaga itahe, auki ominue Rohi Bauge urigoi kine mi geahu meamisa. 18Eige au seni orogane aenava ramu, beta au ominue vane eige auki orogonu, eduge Rohi Bauge raki Aberahamo ominue gahi moimanu.19Gerege, negu aena e meva makavana otavado anu? Badiva iau adahe maemanu ra aena hosagane dainehe, eige Aberahamo koitatuhe ramu orogare iauni ge iauki ominue kine era. Aena oramu iauki mi aneru iau maemanu. 20Negubutu me gahiga vara beta koita kobabera , eduge Rohi Bauge ra kobabera.21Eige aena ona Rohi Bauge ominue au besibe gahima? Veitera! Eduge negu aena ona di maguri gumagenu, gerege mage ramu riaga aena seni ge auki orogonu. 22Eduge buka aenava raki daure inuhati gogohu gahi gevenu. Rohi Bauge raki guma o kinu gerege au ominue rone ramu no magurib gahigeisa ni ihihive Iesu Keriso uhura noma mi riaga gahare mohigeisa.23Nokamu ihihi so ororo veite, nokamu aena derikahe noki uiege, atege ihihva raki yeriri goinu. 24Eige aena raki no urigatugei atege Keriso raki oraganu, gerege ni ihihive ra no maguri gahigeisa. 25Eduge ihihi ramu oroganu, eige no beta gogohu gera. 26Badiva iaka iai bouge Rohi Bauge gamuhea iai ihihive Keriso Iesu uhura.27Iakamu Iesu ihehe iaki babatiso manu mati Keriso mi ogona nagate mi kinu. 28Koitabera nune veite ana Iudea se Helena koita vanu, ana besubesu se bia koita, ata se magi, eduge iaka iai bouge kobabe Keriso Iesu uhura. 29Gerege ana Keriso ienu, aka Aberahamo vahie, renu au ominue gahane koita vara.
Chapter 4

1Daka roma gami gamika vara, eduge auka besube koita nagatera auka iaga inuhati biavara. 2Eduge auka nitabata gahare mati bia gahare gahava iau derikehe ge auka uma, ate au Mame vani roiare ei.3E dainehe no ni gami aviehe noka vata vadaka o magurihe noki uiege. 4Eduge vani be oroganei Dirava raki au Moe besugi auki magi vagatanahe aena derikahe guruanu. 5Au onakinera aena derikahe uiare maguir gahi gevare no idigei noka au gamuhe gahisa.6Iaka au gamuhe dainehe, Dirava raki au Moe Horuve besugi ni uhura, eraki to roma, "Di Mame, di Mame." 7Eige aka beta besubesu koita vara, edube aka au moera, eigera Rohi Bauge raki iaga inuhati a moimoara.8Eduge subuta ge aka Dirava dibane veite eige aki Dirava nune iau besube koitave goinu. 9Negu ge aka Dirava dibanera, se akamu Dirava dibane goinu, edube orenaki ge a mati hero veite renu maka veite iaganiva goinu. Ana mati iau aena derikehe gaitana me misa.10Akamu vani mati bata isage mati nega mati tau aki erageima! 11Daka iai dainehe ge daka sigoima badiva di meve ia ruga ge ahake goima.12Di ogo nanuhea, imimi vara da nagate gahiahe, da tage ia nagate goinu, iaka da daure gahiga veitera. 13Eduge iama dibana gahisa ahata maka dika dainehege ora di ganaive, daki hari mage iani mi oroganu. 14Di ahata make dikave dainehe iaki da daure gahiga veite se da besibe gahiga veitera. Iai mageve da orogane ia gagae kine ramu erehuta daka Dirava aneruve se Iesu Keriso nagate.15Mage bina orei genu? Daki ia boriti gahigeima edubena ia, iai nie dari gevare idigi da moimanu. 16Ga riaga ia boriti gahigevene dainehe ia bina da inara gaha?17Koita vire iai gaharahe ragohare iaka iau kasihegahisa maka mage ve veite. Iauka ia bakugevege iaka iau gahra ragohisa. 18Iaga mage dainehe ia uhukorahi ragoharera magera beta da ia ruta uiera ei.19Di gamuhea detu magi nagate dana huhu nagisa ate Keriso iaia gagae goiare ei. 20Da gaharahe vara ia ganivara dana so ia ruta goiar, di eraravage nune gahare, iai dainehe tage daki uhukorahi vima.21Da boriti gahiahe iana aena derikahu usa romena ia, iana aena gava ihihi veitenu. 22Ga aena vara roma Aberahamo gamuhea abu, bera au besubesu magiva gei auki guruanu, bera au magi riaga ge auki guruanu. 23Besubesu magi va moe ra ahatamakava ge auki guruanu.24Iaga o noma anai mage gahis. Magi o iabara iaga abu iauki gagae koigevenu, bera sinai nimu magivara eige au gamuhea iabara besubesu gahavaia era Hagar. 25Hagar ra Sianai nimu Arabi uhura mati negu tau o Ierusalema va ihehe ge auki gaage goinu, au gamuhe iau vagahe mati iau ruta ge auna besubesu meva kisa.26Vava uiare Ierusalema vara magera, auka ni neinera. 27Ga aena va ramu ronu. Hegiri, ragohiare gamika veite magivaia. Itakumu, nigo ragi, bara ragi, hegiri ragohiare badinavara iaka beta gamimi huh be ragira vara, oro magiva gamikavara dadaga vara, a magi mobote gamika dadaga veite.28Di ogonanuhe iaka Isako nagate, ominuo uhura gamiva iabara. 29Vani eige ahatamakava guruane raki Horu aena uhura guruanedaure gahanu, negubutu maguri ragare nagate.30Eduge Buka aena negubutu esegena au roma? Besubesu magi e mati au moe Iabara gahe ote besubesu magi e moe ra beta negu magi mobore moe mageve mimivara. 31Di ogonahuea e dainehe noka beta besubesu magi e gamuhe iabara noka magi mobore iabara
Chapter 5

1Magera, Keriso raki noni mi oroganu, ama rami berebe visa. 2Da Paulo, daki ia kirogevenu ia ata tene meve uhura siri ragohege, Keriso ra beta ia mage gahigei gevana.3Daki goutama ia tohogeima, unuhuna ata iau tene mevebe sirivima, ama dibanagoisa, aka aena uhurahe gera. 4Aka Keriso gasina gera veitera, aka aena vana a misa; aka beta mage eraravara.5Eige, Horu aena renu gabidadama vagera, noki maguri mage riaga gahera ragoha. 6Keriso Iesu koitatuhe bena ata iau tene meve manu se veitenu, era beta iaga bera, gabidadama renu mage uhurahegera. 7Aka otito magevana aki viege. Unuhuna ai ga ihihi mageve daure gahanu? 8Ai ga ihihive daure goinera beta a ihiromene ge auki oroganu.
10Daka, ni Rohite, daki riaga gahima aka beta ni nunebe mati kikkivara, unuhuna isuke o moimima auka daureve isukeva mimivara, auna unuhunu?11Di sokuhea, dana dagedage gena da ata iau tene meve riagahima, otado be dainehe iau dagedage da daure gaha? Emakavara, Satauro me isuke gahare iaganiva veitera. 12A, ogore iabanu a korahigaha, imimi daki vima iauna so iauahu daure uhura siri ragohare.13Iaka mage e uhurahegera iaki oroganu, di sokuhea. Eduge, ianegu mageemi daure kime, iama bu emi bebe mage gahigeisa. 15Eduge, ia bebe daure gahi geima, iama orogi mage gahisa, beanegu ia tara geima.16Eduge daki roma, Horu aena rutagera ana ogisa, aka beta daure uhura sirisivara. 17Maguri daure vara Horu aena besibe gahime auka, e geregereva Horu aena tage maguri daure besibe gahime auki. Abu rutagera inai uhurahegera, eige aka beta ai meve kikimage gahiga vara. 18Eduge, a Horu aena uhurahe goiege, aka beta aena derikehegera.19Guma daure mevera yariri vera, magi renu ata iagia guma daurea, uhu vaidibu, vadibu mevaia. 20Muni , Idi rahi gahigeva, goto riaga gahigeve, kohu daure kamugeve , isuke uhura via, bebe mama gahiyega, hogahi ga raho se ga berebe ragoha, bebe daure gahigeva, hogahi gabubeauota, bebe kasagei, 21bebe yariri veite, gadiki daure vare, uhurahe hegiri ragohi, guma daure onaki kia. Dakamu subuta aki ronu gaitanagedaki o mati aki roma, ogore iabanu onaki maguri daure o kia, maguri ora beta no idigei Basileiava ni idigei otito magurivara22Eduge, Horu aena uhurahegera mage, hegiri , uhu mage, iahe iahe, be be haire, gabidadama ma, 23uhu manada, uhu berebe; maguri onavivi uhurahegera, aenavara veitera. 24Ogere iabana Keriso Iesu ruta, Iau daureve iabara Keriso Iesu hogeraganei, daure e aubougi sebogevenu.25No, Horu aena ruat maguri ragohege noma mati au ruta ogisa. 26No negu, uhu daure uhura maguri ragohime, bebe daure gahigeima ni uhu ananavehe se ni garehe.
Chapter 6

1Horu aena guma va ogiare koita mu vaina guma daure o giare koita va yahegeisa guma mageva. Eduge ama a tage ai horuve kamuisa. 2Yama bebe yau isuke me gahisa Iesu Keriso aena he.3Koita be avahu au ihe mi auhe maemare koita vara avahu ge auki ai daure gahima. 4Noma kobakoba ni meve eragisa, beta koita yau anana he. 5Eige aka avahu ai isuke mimi vara.6Negu hari mage mare koita auma mati hari mage morogi koita mage kisa. 7A negu Rohi Bauge rokoro gahime, aka daure va mimi vara. 8Daure iaga begare koita vara mati daure va mimivara, a mage iaga begare koita vara mati Horu aena uhurahe mage mimi vara.9Noma Horu aena guma mage va me misa eige nona au Horu aena roare vanihe maka misa. 10Eige noma bebe ruta me mage ragisa mati koita au bouge vagahe ga geisa, mati Rohi Bauge me kiare gahava gaita ge.11Ga raho vage dako di adahe ga o maemina. 12Itahe gahava be a bera guma nune vage yauki Horu aena me daure gaha. 13Eduge yauka beta Horu aena gare tage regunaki me gahiga vara.14Daka beta ga nune roro vara, eduge Iesu Keriso satauro uge dana gava rosa, au mageve mati au hedoke. 15Rohi Bauge guma mageva Horu aena no mohigevenu ki iaga bouge yaheyahe no mohigei vara. 16Ana unuhu a Iesu Keriso guma mageve uma mage bu megaha, Horu aena me mageve mi a mati Isaraela yau koita tueya.17Iesu Keriso ra da ruta eige be ra beta da daure gahigavara. 18Di koita tueya Iesu Keriso mageve ai Horu aena ve ruta u mati a mage gahisa.

Ephesians

Chapter 1

1Paulo, Iesu Keriso Apostolo ve Dirava gahara vane dainehe, Dirava aena koitatuhe Efeso uhurahe, Iesu Keriso gabidadama gahare koita va yau. 2Hegiri oti yai renu Dirava ni Mame renu ni Rohive Iesu Keriso mageve ni ada.3Noma ni Dirava te renu ni Rohi bauge te Iesu Keriso mage gahigeisa, yaukaki no mage hagi gevenu Horu maguri mageve Eige noka Keriso ihehe vava guragu mage ragohisa. 4Dirava raki no ihiro gevenu mata o uhurahe seni, noka aenava maguri ragohisa renu daure veite gahisa au vago tonehe mage uhura.5Dirava ra subutage auki no idigevenu noka au gamuhe gahisa Iesu Keriso ihehe, au haire uhurahe renu era au gahara vare era. 6No au gamuha ragohane ra era au haire uhurahe gera era damuna veitera auki no mohigevenu au hegiri koita tehe.7Iesu Keriso uhurahe gera noki maguri ragohanu au taokehe uhurahe renu ni daureve ya kokigevenu. 8Au magevera auki raho gahanu uhuvaka aubougi renu uhu baoba uhura.9Dirava raki no kirogevenu au norena gahara vare, au gahara varera Keriso maguri vehege auki havara gahanu, 10gumavate ra maguri uhubage dainehe, iaga aubouge mi orogi kobuga gahisa,va uhura iaganiva aubougi renu mata ada, bia Kobabe derikehe, Keriso tage.11Keriso uhure hege noki ihi te gahanu, eige auki ni gumage mage gahanu, au anavane uhurahe meva n9ka aubougi kisa au gahara vare gumavahe. 12Dirava ramu no idigevenu noka aue gahisa gera, eige noka urugahi Keriso mageve misa, au haire uhu rehe.13Atage Keriso uhurehe gera, a urugoi au gare riaga ve ihinei, era ai maguri garera, akamu riaga gahanu, renu Horu aena varamu riaga gahahu, hedo uhura Horu aena ruta. 14uhuhuna ni guraguve Horu aena ruta, riaga gahima ate Horu aena orogare i, orogi hegire rago hiahe au mageve dainehe.15E daineheg, da ai gabidadamave Iesu Keriso renu ai mageve uhurehe eraga nei Dirava aena koita tuhe yau, 16Daka dage dage Dirava mage gahiga vara di imimi vehe ai ihe rorovara.17Imimi vara daki vima ni Rohite Mame, mage yau Biage, aukena uhuvaka renu iyaga isage orogare uhuvaka a moimisa. 18Imimi vara daki vima ai soruke eragare ramu mage goisa, renu aka dibana goisa au a ihi romene makava renu au haire miare gahava yabera Dirava aena koitatuhe yabera.19Di imimi vehege daki aki ronu aka au hedoke dibana goisa bera beta soiso vara, no au riaga gahare gahava yau, no au meve kiare uhurahe. 20Hedo kobuga eige auki Keriso hoge uhura maguri gahi goiragane auki mi au vamagahe maemanu va guragu mata vahe. 21Keriso mime auki aena renu hedo aubougi variadahe maemanu renu ihi aubougi yau variada maemanu. Keriso ra bia goigo vara goigo vara negu tau oi renu oti behi behi.22Dirava raki iaga aubougi Keriso vasi derikehe maemanu renu mi dubu moimanu auka iaga aubougi omo kouka vara. 23Dubu ra au ahata makera uhugati gera auka iaga aubogi uhu rahe gera.

Chapter 2

1Eduge a, aka ai daure ve uhurahege aki hoge raganu, akamu ei oginu, 2mata o daure va uhurahe. Aka va bia yau maguri vehege aki maguri viege, sua daure momona yau uhurehe me miege nagate. 3Nokamu koita o yau ruga uiege, ahata maka daure maguri va renu yau daure meve tage kiege, uhu daureva ruta. Noka mata o maguri daure gamikava yabera, koitava yau nagate.4Eduge Dirava ra vagahu tera au mageve dainehege auki no mage gahi gevenu. 5No so ni daure ve yau uhurehe uiege, Keriso uhurehege auki no bou gevenu-au mage vehege aki maguri manu. 6Dairava raki bada Keriso rute no yage gevenu, renu no bougevenu Keriso Iesu va uhura ogo mageva uhurahe. 7eige vahigu vata orogarei, auka dahida veite mageva no kirogeisa era au haire uhurahe gera, Keriso Iesu dainehe.8Mage uhu rahegera aki maguri manu gabidadama uhura, beta ai seni ge auki oroganu, era Dirava mage vera, 9beta me be kine dainehe gera, eige be negu gava gime. 10Badi vara noka Dirava me koita tuhe yabara, noka Iesu Keriso nagatera noka me mage kisa Dirava subuta noni anavane era, eige nona me misa.11Eige ama anaisa, akamu ahata makava maguri veige. Ai gera auki roege "peritome veite" koita vara, "peritome" vara ada seni yau kia. 12Nega eigera aka Keriso dibane veitera, aka koita nune vara beta Isaraela koita vara, aka dibana veite ominue makava, uhu anana mage vara aigera veitera renu Dirava ra mata oi ai gera veitera.13Eduge negubutu Keriso Iesu uhura, subuta gera aka Dirava dibane veitera eduge akamu o oroganu Keriso taoke dainehe. 14Badivara auka ni mai vera, eige auki no kobuga gahi gevenu. Au ahata makehe gera auki ga'a maguri daure habava hosaganu. 15Aena vara auki maemanu renu guma mage gava tagera, eige koita abu au uhurehe gena koita bena orogisa, rogi mai kisa. 16Keriso mageve uhurahege auki idigei orogi Dirava gasina kobuga gahi geima Satauro va, ga'a maguri daure va hoekanu.17Iesu raki hari mage mi oroganu koita gamanahu uiare yau renu ai renu gaikahe uiare yau . 18Badivara Iesu uhurehege noki gumate gahanu, noka sua kobabei uhurehe otisa ni Mame gasina19Eige, ya itahe gahava yabera beta ogo nune gahava yabera renu beta ni dibane veite gahava yabera. Eduge yaka no ruta gera Dirava aena koita tuhe yabera renu Dirava iaga koita tuhe yabera. 20Yaka Apostolo renu peroveta yau ihe hege yaki raha renu Keriso Iesu ra yai muni vera. 21Adahe gera yaga uhubage vara renu eigera auki varai gadi mima aena dubu va ni Rohite uhura. 22Atagera au uhurehe gera aki bada varai gadimanu Dirava guragu gabune dainehe Sua uhura.

Chapter 3

1E dainehege da, Paulo, Keriso maguvehe uiare, Iesu yai iatahe koita va- 2Daka dibana ra yakamu ihinu Dirava me mageve da mane ra yai dainehe gera.3Norena iaganiva dakamu o bina dibana goinu, dakamu vanehe tinabe idi vadaka maemanu, 4A dahege, ana dibana goisa di norena uhu ananave Keriso dainehe. 5Tau be yau uhurehe gera norena iaga ora, yauka ata yau gamuhe gamiva ki rogeige veitera. Eduge negu gera Sua raki apostolo renu peroveta gaha ki rogevenu.6Itahe gahava yabera ni sokuhe yabera, renu noka ahata maka kobuga e gahava yabera, 7renu yauka no ruta gera, ominu kobuga e Keriso Iesu Hari mageve e uhu rahe gera.8Orogi dai-daka Dirava aena koita ve yau dokonera-mage ora, itahe gahava kirogei gevara Keriso mage vera beta yagoya vara 9renu koita yabemu dibana gahisa anavane na otadovanu- Dirava gasina uiege tau esebu, au akaki iaga aubougi kinu.10Uhu anana ora dubu uhu rahe gera yauki ronu eige bia ya renu hedo gahava ya, va uhura uiare yabemu orogi Dirava uhu vake guma nune nune uhurava dibana gahisa. 11Au onaki vara vane maka vara, uhu anana era behi behi ve goigo vara Keriso Iesu ni Rohite uhurahe gera.12Keriso uhu rahe gera noki uhu berebe renu gumava raki bao raganu, renu noki herote gahanu ni gabidadamave dainehe au uhura. 13E dainehege daki aki roma a negu rabura goime di isukeva ai dainehe, era ai haire ra.14E dainehege daki di komukone kumu gevenu ni Mame he seni, 15au senige bese aubougi, va uhura renu mata o ada yabeki ihite gahanu. 16Imimi vara daki vima auka a riaga gahisa, au haire mudago uhurahe, aka herote goisa au Horu ve uhurahe, auka ai uhurehe gera.17Imimi vara daki vima Keriso ra yai uhurehe usa, yai gabidadama vehe renu yaka au umuke gahisa renu au mageve uhurehe ge yauna ya behu geisa, 18eige yana dibana gahisa, Dirava aena koita tuhe ruga, otadovanu gamana vanu, renu egenu, renu auhe genu, renu dobuke, 19yaka Keriso mageve, uhuvaka aubougi soiganu, renu eige aka Dirava uhugate dibana goisa.20Auka iaga aubougi kiki vara, nona imimi vana no ragohare se no anagevare, e aubougi gera au hedoke uhurahe gera, ni uhurehe, 21au haire ra dubu uhurahe gera renu Keriso Iesu uhurehe gera rogi ni bouge noi tau aubougi negu oti behi behi. Amen.

Chapter 4

31Da, edainehe, ni Rohite magu ve uhurahe uiare koita va, daki a hero gahima ama ogigi mage visa au a ihiromene uhurahe. 2Akera daki a hero gahima, ama ga ihisa renu tabe tabe ama ogisa renu uhu mage ruta bebe mage gahi geisa4Ahata maka vara kobabe ra renu horu tage kobabe ra, e dainehe atage ai toto vera kobabe ra uhu anana Kobabe uhurahe. 5Renu Rohi ra kobabe ra, gabidadama vara kobabe, bapatiso tage kobabe ra, 6renu Dirava ra Kobabe ra iaga aubougi yau Mame ra, auka iaga aubougi gera renu au senige aubougi geraki orogima renu iaga aubougi gera au uhurehe gera.7No kobakaba gera magetera nokamu manu Keriso no mohige vene gere gere vahe. 8Ga aena rone nagate: " Au vava seni otine, idigevene koita va yabera auki bougevenu, renu auki mage mi koita mohi gevenu.9Maka vana otadovanu, "aukamu gadimanu," eduge aumu mati uguhi oroganu vata o ada? 10Era aukaki uguhi oroganu koita kobuga eraki gadimanu, va vari ada renu iaga aubougi variada, eige auna iaga aubougi riaga gahisa.11 Keriso raki be idi gevenu auka apostolo me kisa, be yabera peroveta me kisa, be yabera evanelia me kisa, renu be yabera horo koita renu uhuvaka gava me va kisa 12 Dirava koita tuhe yabera mu, yau meve dibana gahisa, eige yauma Keriso meve ki raho gahisa, 13 ate gabidadama va bebe bou geisa renu Dirava Moe nona regunaki au dibane gahisa, eige nona herote gahisa renu au orogane makava nona misa.14 Keriso no Keriso gevare makavara noka beta momona nagate gahisa hurehure vara beta no kiragei oti orogisa, se no idigei gaise uhu anana nunenune boniva nagate renu se avanage koita va yabera no tara geisa. 15 Eduge ga riaga noma rosa geisa mage uhura, noka maguri ragohisa au uhura auka ni omo kouka vera, Keriso. 16 Keriso raki tabata maka uhugati yahe gima, no bougei no berebe gahi geima, eige ni ahata make bada me miare, ena ahata maka hero gahege auna mage uhura raho goisa.17 Eige, daki enaki roma renu noka ena kisa Rohi meve uhura, iaka beta itahe gaha yau ogigi vehe ogisa, yau uhu anavane nagate he. 18 Yau uhu anana ve yabera vadibu uhu anana vara, beta Dirava maguri uhu rahegera badivara yau uhu berebeve dainehe gera, yau soruke yabera isukera. 19 Yau gera variva bera veitera renu yau uhure yabera berebe ra, yauka me daure va yauki kia yaheyahe be veite.20 Era beta a Keriso dibane goine guma vara. 21 Daka dibana ra, akamu ihinu auna unuhunu, au seni gera aki uhu vakate goinu, riaga vara Keriso aukaki. 22 Akera yauki aki ronu aka ai subuta maguri ve garemisa, ata emene eramu veite goisa. Ata emene e eraki daure mi orogima au uhu anana daure ve dainehe.23 Yakera auki ya uhu vaka gahige venu yai uhu anava vehe, 24 renu yakamu bina koita isage gahanu, Dirava erara vage nagate- mage riaga va uhurahe renu aena riagahu.25 E dainehe, avanage aubogi garegeve, ga riaga ro geiahe yai sokuhe ruga, noka koita kobuga e yabera. 26 Aka ho goigo vara eduge Anegu daure kime. Vani negu uguhime ai daure ve ruta. 27 A negu diabolo guma be moimi me.28 Vaho vege koita negu vahoi goiragi me. Eduge auma me isuke kisa, au ade ramu mirote goisa, eige auna iaga veite koita va ya be yahe geisa. 29 A negu ga daure be rome. Ga magegu ro geisa koita yahe geige gava ya, ai gare ihare koitava yaberamu hegiri ragohisa. 30 A negu Dirava Horu Aena ve daure gahime, badivara au dainehege ana mage misa maguri mimi vaniva orogare ei.31 Ho gavaya, uhu gariri, ho kava, bebe nami geige, renu ava daure, renu iaga daure aubougi gare geisa.

Chapter 51 Eige Dirava toho giahe, momona mage nagate ya. 2 Mage uhura yama ogisa, Kerriso no mage gahi gevene nagate renu au huhu naganu ni dainehe nagate, Guti mage nagate mati huhu naganu Dirava mage gahisa ni dainehe.3 Eduge ahata maka maguri daure va se guma daure maguri vaya mati yavahu tamuta ragohare maguri vaya au negu yai ihe goime, badi vara era daure ra Dirava aena gahatuha yau. 4 Daure be negu varaime, uhu vaka veite gavara veitera, renu eha yaheya vara veitera-e aubougera beta magera. Eduge bebe yahe geige guma vara magera.5 Eige aka dibanara renu amu riaga gahanu ahata maka maguri vara daure ra, avahu tamuta vare koita va, era ni muduka koita vara-auka beta mage be mimi vara Keriso renu Dirava yau guragu mage matavahe, 6 Koita be negu a taragime ga maka veite yau, iaga ona vivi yau dainehege Dirava isuke ra ga ihihi veite gamiva yau ada ororo vara. 7 E dainehe Anegu yau ruga vasi kime.8 Akamu subuta vadibu ura uiege, eduge aka negubutu Rohi abagavera. Abaga gami yau ogigi vehe ogi. 9 ( abaga make ra mage aubougi uhurahe gera, dodihegera renu riagavara), 10 tohogare renu mi riaga gahisa Rohi mage gahare guma vahe. 11 Anegu make mage veite vadibu uhura meva yau uhure sirivime, eduge mi gagae hakivisa. 12 Badivara, era varivatera, yau norena me kiare ro geisa.13 Eduge iagabena abaga va horivanu, era noka erara vara. 14 Eige otadobena no eraganu era abaga vara, " Anegu gagime, urima, renu hoge va urima eige Keriso abagena ai ada orogisa."15 A ogiare eragi mage gahisa-beta uhu vaka veite koita be nagate eduge uhu vakate koita be nagate. 16 Vani orogare eragi mage gahisa badi vara ora vani daure uhurahe ge noki uya, eduge Rohi mageve noma dibana gahisa.18 Anegu muraka daure mime, era daure mi ororo vara. Eduge Horu Aena varamu a tobogahisa., 19 bebe ga gageisa ga mageva renu nogova, renu aena nogo ro geisa renu hegiri ragohisa ni Rohite au seni, ni uhure aubougi ruta. 20 vani aubougi mage gahisa iaga aubougi dainehe, ni Rohite Iesu Keriso oti Dirava ni Mame au ihehe, 21 bebe yau dainehe noka Keriso matau gahisa.22 Magia, yai moboruhe yau gare yama ihisa, ya ni Rohite gare ihare nagate. 23 Ata ra magi biagera, e nagate Keriso ra dubu biavara , mati ni ahata make maguri vara. 24 Eduge dubu ra Keriso ie dainehe magi biagera atara iaga aubouge uhurahe.25 Ata ya, yai mabaruhe mage gahi geisa, Keriso dubu gahara vare nagate renu au avahu auki aumi dubu ni kinu 26 eige auka dubu aena gahiga vara, auka dubu reguisa eiava renu au garehe, 27 auma dubu mi au hegiri iagahe otisa, momo veite renu beta muku muku ve se enaki iage be uhurahe, eduge aena renu daure be veite uhurahe.28 Guma kobuga ei ata yaberamu, yau mabaruhe mage gahi geisa yau yavahu yau ahata maka mage gahare nagate. Ata bena au mabare mage gahare nagate au avahu au mage gahare, nagate ra. 29 Badivara koita bera beta avahu au ahata maka daure gahi gavara, eduge akamu reguvare renu narivi mage gahima, Keriso dubu mage gahare nagate, 30 badivara noka au ahata make gahava yabera.31 " E dainehe, atabe ra au mame renu au neine garegei oti au mabare mimivara, eige yauka yau abu kobabe gahi gavara. " 32 Ora ga riaga vara-eduge daka Keriso renu dubu ra, daki gava vima. 33 Eige, ya gainage, koba koba yama yai mabaruhe mage gahi geisa, ya yavahu yai mage miare nagate, renu magi ramu au mobore matau gahisa.

Chapter 61 Momona ya, yai iahuve yau gare ihisa ni Rohive uhurahe. 2 " Ai Mame renu au neine " ( Era urugoi ga ihihi vara ominue tera), 3 " Eige ana mage misa renu aka maguri gamana visa mata uhura."4 Mama ya, ya negu yai gamuhe namina daure gahigeime, uhu huhu ruta. Eduge, yama regugeisa maguri ga berebe ruta renu ni Rohite yahe yahe gava yau.5 Me'e kiare gahava, yai biaguhe yau gare yama ihisa ahata maka maguriva, renu matau ragohisa sigo ruta, yai uhu vake riagava uhurehe. Yama yau gare ihisa ya Keriso gare ihare nagate. 6 Yai biaguhe yau gare yama ihisa, eige yauka hegiri ragohisa. Eduge, yama yau gare ihigeisa Keriso meve kiare gahava ya nagate, Dirava gahara vare gahava ya, yau uhure aubogi kiare nagate. 7 Yama mage gahigeisa yai uhure aubogi ruta, ya ni Rohite meve kiare nagate beta koita nubage yau meve kiare nagate, 8 badivara noka dibanara unuhuna mage be kinu, auka mage be mimivara ni Rohite seni, auna me'e kiare koitavana se auna daure veitenu.9 Bia ya, me'e kiare gahava yama mage gahigeisa guma kobuga ei. Ya negu sigo gava yau rome. Aka dibana ra, unuhuna yau e renu a, yai Biage vava uiare, auka beta beiseni otito vara.10 Orogi ate basubasu va, ni Rohite ihehe ama ramisa renu ama hero kisa au hedoke uhurehe. 11 Dirava ga ogonave ki, eige ana rami hero misa aka beta diabolo avanage mevahe sigora.13 12 Eige ni isuke ra beta ahata maka se tago uhurahe gera, eduge mata o biava yau ruta gera, se hedo biava yau ruta gera, se negu nega o vadibu meva ruta gera, se sua daure va uhura yau gera. 13 Eige, Dirava ga'a kohuve abougi, ama kisa, eige aka herote goigo vara, renu aka negubutu vani daure o maguri va uhurehe, aka herote ra, ai ramira ve berebe ve dainehe.14 Ama ramisa, negokehe gote ragohare nagate, renu ai kemenehe mage riaga maemisa, 15 renu, ai vasehe ama vaina mai ga mi ogisa. 16 Iaga aubougi uhurahe gabidadama varamu ai yahe yahe goisa, eige ana daure kiare koita va au vaiga daure kiravare baku geisa.17 Maguri omo bakubava ama kisa renu Sua vaiga ve ama misa, era Dirava gare ra. 18 Imimi aubougi renu a berabe viege, ama nega aubougi imimi visa Sua uhurehe. Orogi oi besubesu va, ama niga niga mage visa renu uhu anana mageva va ruta a imimi visa Dirava aena koita tuhe yau dainehe.19 Renu, ama di ada imimi visa, ga mage beramu di gasina orogisa, da di avage baovege. Imimi viege dama hari mage koita ya dibana veite rosa, ava raho ruta. 20 Hari mage dainehe gera, yauki di ade raro gevenu, eige daka ava raho ruta roro vara, da gava roege.21 Tasius, gami mage vara, renu ni Rohite besube gami vera, aukena ma, iaga aubougi ro geisa, eige yana dibana gahisa, dana otado vanu da kima. 22 Da yai besugane, makava riaga varamu onu, yaka dibana gahisa nona orena kimena no uia, eige auna yai soruke berebe gahi geisa.23 Mai mage ni sokuhe yau, renu mage gabidadama ruta, ni Dirava ve renu ni Rohite Iesu Keriso au seni, orogi noi. 24 Hegiri rago hiahe yai bouge, ya ni Rohite Keriso Iesu mage gahare gahava ya beta uhu daure ruta.

Philippians

Chapter 1

9Eige, ora di imimi vera: Yai mageve mati uhuvaka varamu rahogoisa 10eige iama dibana otadona magenu, ge iama maguri mage mati ia negu bebe sine kima ti ni Keriso vani vehe, 11iama yai uhure toboke gahigeisa idi tahaka mage nagate, au ororo vera Iesu Keriso mageve mati au mage gahiga ge orogima.12Di ogonanuhea, di gahara vera iaka dibana goisa, otado na di gasina varai vanu ra hari mage dainehe. 13Eige, di seini Keriso uhurahe ra abaga mage morogonu palasi gadi mati koita bouge iau gasina. 14Di ogonanuhea dadaga ra au gabidadama ni Rohite maemanu di seini dainehe, eige auka sigo veite Hari Mage rorova.15Eduge koita be iabera uhu daure mati ho ruta Keriso gare roma, a koita be iabera Hari Mage uhu mage ruta roma. 16Di bamode be iabera iau soruke ruta Hari Mage roma, iauka dibanara daka Hari Mage o dainehe vadibu yagahu uma. 17Eduge koita be iabera Keriso Hari Mage ve uhu daure ruta roma. Iau anana da o seini va ge iauka di uhure daure gahiga vara.18Bina otado? Guma bouge ge - au uhuanana avanage se uhuanana riaga goiare - Keriso Hari Mage roro va, daka hegiri vivi vara. Riaga daka hegiri vivi vara, 19badivara daka dibanara guma oi ge dana mage misa iai imimi ve Rohi Bauge gasina mati Iesu Keriso Horu Aena uhudauve uhurahe.20Da gahara ia ganiva vara, daka beta variva vara eduge di hero ve ruta negu oti behibehi, Keriso ra di ahatane uhurahe auna usa, maguri va se hoge va. 21Da maguri vara Keriso a di hoge vera iaga magevara.22Eduge da di ahatana va maguri viare, era vata ada o huhuvara. Da ore misa? Daka dibana veitera. 23Badivara daka Keriso meve mati vata ada o me vagahe ge daki uhuanana vima. Da gahara viare ra daka vaina Keriso ruta goisa, 24eduge vata ada maguri vara ai dainehe.25O dainehe, daka u mati me kiki vara iau bouge ruta, iai gabidadama ve mati uhuanana mageve dainehe, 26edainanehe iai da eragare negahe iama hegiri visa Keriso Iesu uhurahe. 27Iama Keriso Hari Mage ve uhurahe usa, ge da ia ruta se iai gasina veite, daka dibanara iaka hero kima sua kobabe, uhuanana kobabe gabidadama vima Hari Mage dainehe.28Iai negu matau e dainehe ia inara gahigevare koitavaia sigageima. Ora au daure mimi nega vara, a iaka mage mimi vara - Rohi Bauge gasina. 29Mage ora Keriso dainehe ge iauki ia mohigevenu, beta iai gabidadama ve au gasina guge eduge au meve uhurahe huhu tage mimi vara, 30huhu e ia dai eraganu, negu tage iaukamu ihima.
Chapter 2

1Ga mage be iaberamu Keriso gasina se, uhudau bena ni sorukehe se, torubo mage be iabana Horu Aena gasina se, uhudau mati mage, 2iama bina di uhumageve misa, uhu kobabe ruta, uhuanana mage ruta, Horu Aena uhurahe mati uhu kobabe misa.3Ia negu uhuanana nune ruta me kisa. Eduge iama moebia ruta koita nune magegahisa. 4Ia negu ai uhure urave kima, eduge iama koita be iau urave kisa.5Iama Keriso Iesu uhu mage misa, 6auka ni Rohite eduge auka ni gasina orogonu. 7Eduge auka besubesu koita be nagate, mati auka vata ada o magi iau vagatane he vara ragohanu. 8Auka moebia koitavara mati ga ihihi koitavara, Satauro to va tage hoge raganu ni dainehe.9E dainehe au mame Rohi Bauge raki mage gahanu. Au ihe ra ihi aena vara mati ihi au bouge adahe. 10Iesu mageve dainehe noma ni bouge au motegahisa, koita au bouge, vava ge, vata ada o mati vata derikahu koita iava tage. 11E dainehe koita mei nune nune ramu rosa Iesu Keriso ra ni Rohite, au mageve raha ni Rohi Bauge gasina.12Eige, di ogo nanuhea, iama iai mageve ga hihi ruta kisa mati sigo ruta kisa. 13A ora ni Rohi Bauge raki iai uhurehe memima au mageve dainehe.14Iama iaga bouge uhu mage ruta kisa 15ge iama koita mage goisa, iama Rohi Bauge gare ihisa mati iama vadibu o uhurahe, abaga goisa. 16Iama Rohi Bauge Hari Mage ve kamui berebe gasina, ge Keriso vani vehe dana rosa daka di mevera beta ahakera.17Da hogerage ai gabidadama ve Rohi Bauge dainehe daka hegiri vivi vara iau bouge ruta. 18Eige iama da ruta hegiri visa.19Da gahare iagani vara ni Rohite Iesu uhurahe Timothy besu gisa iai gasina, ge dana hero misa iai mevehe. 20Au nagate koita bera mati veite, unu ra iai dainehe uhuanana vima. 21Iauka iau uhuanana me iagoima beta Iesu Keriso gare iagoima.22Aka au dibanera, auka di moe nagate Rohi Bauge Hari Mage uhurahe. 23E dainehe daki besu ganu ai gasina ni meve eragisa. 24Eduge daka di gabidadama Rohi Bauge uhurahe roma daka vaina orogisa.25E dainehe di gahara vera Epaphroditus besugi goiragohisa iai gasina. Auka di bamode, mati Rohi Bauge uhurahe me koita vara, mati auka iai besubesu koita vara. 26Auka u mage veite mati auka iai dainehe uhuanana vima, badivara iaka dibanara auka komata vima. 27Auka komata rahoherea vanu ge auki tutube tutube ogeraganu. Eduge Rohi Bauge raki au mage gahanu, mati au avahu eduge da tage, ge da negu uhuanana raho vima.28E dainehe iai au eragege iama hegiri visa ge di uhuanana na mage goisa. 29Iama Epaphroditus Rohi Bauge mageve ruta mage gahisa. Koita ena kiki iama mage gahigeisa. 30Keriso meve dainehe, tutube hoge raki manu, eduge auka au maguri ve di dainehe maemanu.
Chapter 3

1Baubasu iagoi otarei, di ogonanuhea, hegiri ragohisa ni Rohite uhure. Vara ragohane, iaganiva, da gaitana torevare beta me isuke bera, renu a mage gahigavara. 2Iama totoka daure e ragisa, uhu daureva me kiare eragisa, koita ahata maka daure gahare gaha vaia erageisa. 3Badivara, noka ki tene meve kinu - renu Rohi Bauge ganaga gahare gahava iabera, renu Iesu Keriso hegiri gahare gahavai iabera renu ahata maka meve riaga gahiga veitera.4Etage, Dakamu mina ahata maka meve gahara vima. Se bena roma auka ahata maka mve gahara vima, Dakena bu ragogahi anaisa. 5Daka ata iau tene meve daki manu vani daugu veite uhurahe, Israela koitava iau, Beniyamene koitatuhe iau, Heberu iau Heberuve; aena uhurahegeva daka Parasivara.6Di uhu anana daure vehege daki dubu meve seboge ge; riagavagera, aena derikahu, daka daure be vitera. 7Otadovanu dai mage, dakamu eragei daure iabera Keriso dainehe.8Eduge, ga riaga vagera, da negubutu e aubougi daharera Iesu Keriso mageve raki seboga gevenu. Au dainehe daki iaga aubougi garegevenu - renu daureva rogevenu - eige daka Keriso misa, 9auka da behugisa au ruta, beta davahu da anai mage gahare aenava uhurahe, eduge orena gabidadama Keriso uhura - Rohi Bauge ga riagavare era gabidadama vara. 10E dainehe, daka au dibana goigoi vara renu magurivi goiragane hedova renu au huhuve, gava dibana goisa, renu au nagate goisa au hogevehe, 11guma bei dana so au hogerare renu magurivi goiragane dibana goiare12Beat dakamu subuta o aubougi dibana goinu se dakamu mage riaga manu, eduge dakamu o dagedage hero kima, da tage Keriso Iesu da mane nagate. 13Di ogonanuhe, beta anaime daki roma, dakamu davahu manu, Eduge, iaga kobabe da kinera, di itahe varavane aubouge daki vagua gahigeve renu herokisa vairava uiare. 14Dagadage ge daki ogi vairava otima, da iagovare iaganiva otima vava seni Rohi Bauge totove orogane, Iesu Keriso uhurahe.15Eige, no ni bouge, no baugeia onaki anava; ana unuhuna a uhuanana nune vima, iaga be iau dainehe, Rohi Bauge na iai gagae kisa. 16Orenaki genu, se otadovanu nomanu, noma kamui berebegahisa.17Iama da nagate gahisa, di ogonanuhea, niga niga mage ragohisa ogoro iabana ogia ia eragare nagate, ni magurivehe nagate. 18Dada gavamu o gia - dana beta iaki rogevenu, eduge damu o gaitana iaki roegeima, di ni namote uguhare uhurahe - iauki Keriso inai gahane gahava iabara. 19Iau yagovarera daurera. Badivara, iau rohivera, au vagatanera, renu motea motea vera au varivade uhurahegera. Iauki mata o kohu iabera iauki anageva.20Eduge, ni u behibehivera vavagera, eigera noki ni maguri riaga biava, ni Rohite Iesu Keriso narivisa ragoha. 21Aukenama, ni mata ahatanevayaidigei au ahata magevehe no gosi geisa, au herove renu hedoke uhrahe renu oti iaga aubougi, no ruta bia gahi geisa.
Chapter 4

1E dainehe di ogonanuhea di soruke mati di uhu mage ra iabera, iama Rohi Bauge garehe rami berebere ragohisa. 2Da gahara iagani vara Euodia mati Syntyche, auma uhu kobabe misa Rohi Bauge uhurahe. 3Iama magi oiya ruta Rohi Bauge hari mageve rosa, mati Clement renu ni bamode mage beia ruta iau ie ra maguri buka gera.4Iama Rohi Bauge mageve uhurahe hegiri ragohisa. Daka mati roma iama hegiri ragohisa. 5Iama iai moebia maguri ve koita bouge mohigeisa. Rohi Bauge ra ni gaika gera. 6Ia negu uhu anana nunenune misa. Eduge iaga bouge uhurahe, Rohi Bauge imigisa uhu mage ruta, iama iai uhure inuhati Rohi Bauge kirosa, 7mati Rohi Bauge mageve ra uhuanana bouge soigevenu auka iai soruke mati uhuanana Rohi Bauge uhurahe magegahisa.8Di ogonanuhea otado iaga mageva ia eraganu , iama ana geisa. 9Otado ia dai eraganu, iama misa mati iama ihisa mati iama kiogeisa ge Rohi Bauge uhu mageve ra iai ada usa.10Eduge daka Rohi Bauge ge daki hegiri vima, badivara iai uhuanana mati isage gahisa di dainehe. A iaka subuta da anavege, eduge da yaheya guma varaki isuke goinu. 11Daka ga o roro badivara daka yaheya gahara vima. Eduge daka hegiri vima otado di gasina orogima. 12Daka dibanara goroa maguri ra otado vara, iayaga dadaga maguri tage dibanara. E dainehe tamuta mage se gubu mati iyaga dadaga se iyaga veitera daka maguri e iau bouge dibanara. 13Daka iayaga bouge kiki gahara vima vata adao Rohi Bauge herove uhurahe.14Eduge di daure uhurahe iaka da ruta. 15Pilipi koitavaia iaka dibanara di ogigi Mercedonia va haki vi otinu ra, Rohi Bauge hari mage uhurahe dubu be iabera da mage gahiga veitera, mohimohi se imimi kasiva, a iaka bu da iahe ganu. 16Da Thessalonica va tage, iai yaheyahe ra rahoherea vera di gasina. 17Daka beta iai yaheyahe gahara vima da gahara vima ra iaka Rohi Bauge hari mageve misa.18Eduge daka iyaga bouge uhubage va manu. Daka Epaphroditus gasina iyaga ya besuganu manu. Iyaga o iabera uti mage mati Rohi Bauge gasina ra magera. 19Di Rohite na iai uhuanana mage gahigeisa au mageve uhurahe au moe Iesu Keriso ihehe. 20Ni Rohite mati ni mame au mageve ra oti behibehi va. Auka menu.21Iama Rohi Bauge koitatuhea mage gahigeisa. Rohi Bauge koitatuhea da ruta ra, iau mageve ia mohi geima. 22Rohi Bauge koitatuhea da ruta, ia mage gahigeima mati Caesar yaga gahaia tage ia mage gahi geima. 23Iesu Keriso uhudauve mati mageve iai sua ve ada.

Colossians

Chapter 1

1Paul Iesu Keriso yahe yahe koitave, Dirava ki maemanu mi oraganu, renu Timoteo ni ogo nane . 2Dirava ni mame Rohi Bauge mati au moe Iesu Keriso yau mageve miahe colose gaha yai bouge.3Dirava ni mame , Rohi Bauge mati au moe Iesu keriso yau ihege noki o imimi ragoha yai adahe.4Nokamu ya me mage kiare Rohi bauge ihehe nomu ihinu. 5Ya mage kamuare ra basileia guma mage vara.Era Hari Mage ganai orogane ga vara, 6 Ga o mu ai tage mu mane, Hari Mage orogane ki maka mage begenu vata ada oi, eige a tage mu maka mage begenu ai maguri he.7Hari Mage ora Epaphras ki meva yai vagehe kinu, auka Iesu Keriso yaheyahe koita mage bera. 8Epaphras ki Rohi Bauge guma mageve ya boriti gahi gevenu.9Noka vani gauge noko o yai adahe imimi ragoha, ya Rohi Bauge kamuare dainehe. Ni imimi raho bera yama uhuvaka mage misa Horu Aena yaheyahe ve uhurahe. 10Ei noki mati imimi ragi, yama guma mageva ogisa mati ya mage mane nagate. Ama mati ai horu ehe hero me o mu raho goisa.11Ni imimi bera Rohi Bauge mu ai meve bere gahisa au mageve uhure ama usa. 12Eige ama Rohi Bauge mage gahisa vani aubouge.13Daure uhurage Rohi Bauge ki mage no mohigevenu au moe Iesu Keriso basileia no idigei otinu. 14Auki ni daure ve kamogevenu mati ketogevenu.15Auki ni sinasinave mati vata ada o kine iganiva yau hamagami ve. 16Rohi bauge iaga aubouge ki orogane , vata oi mati vava, eragare mati erara veita iaganiva. Vata mati vava o rohivaya tage auge yauki orogane. 17Rohi Bauge ra no urigatu koita ve mati no bouge koita va.18Auka ni Rohi ve ni urigatu koita ve iga au bougehe. 19 Eige noma au uhura usa ,au moe Iesu Keriso ni dainehe satauro va otine ki mage no mohigevenu.20 Ni basilei guma gera au hoge ki baoanu.21Yaka subuta vadibu uhura ge yaki uege guma daure va, uhu anana daure mati guma nune. 22Kobege au hogeve ki no mage gevenu, eige noka au mage uhurage au Horu Aena ve ruta gera. 23Ama Horu Aena ruta usa a negu otito nune vime. Hari Mage ra koita au bouge ki mane. Da Paulo ra Hari Mage ki mage da moimane mati maguri isage tage.24Da, Iesu Keriso me huhuva mane ra da auki hegiri da moimane au ihe he. 25Dubu Aena uhura me da kiare ra Rohi Bauge ki da moimane, au aenave noma riaga gahisa. 26Negu Iesu Keriso garera koita dadaga abera mimi veitera. Ga ora gagae goinu noko bina mi mati me gaha. 27 Itahe gaha mati koita nune abemu mage misa era Hari Mage noki ro ya.28Noma Dirava ihe motegahisa, au mageve koita aubougemu misa, Horu Aena uhurehe. 29Eige daki o au meve kima Horu Aena hero da moimane dainehe.
Chapter 2

1Dakamu urai ya kirogeisa da korahi ya mati koita ya Lacedonia ya uiare, mati be yabage tage da erare veita e ahata makava. 2Da me o kiare ve daka so koita yau soruke bao geigei renu rama me mage kisa, mati yauma dibana gahisa Dirava gare ra riagavara - Ga riagara Iesu Keriso. 3 Dirava, auge uhu anana dobuke, mati uhuvaka ra au uhure gera4Da ga vare maka vara koita be negu ga taratava a taragime. 5Daka beta ahata makava ya ruga edube di horu ve ra ya ruga gera. Dakamu hegiri vima ai me mage mati ai horuve Iesu Keriso ihehe.6E dainehe a Iesu Keriso mi ai mi ai magurive maemi mati au ruta usa.7Ga e uhura rama, ama bu uhurehe usa , mati ama hero kisa ai magurive uhurahe renu ama mohimohi mage visa.8Dirava auge ai maugurive maemi sa, mati koita tarata ragohare garegeisa, mati vata me daure anegu kiogeima.Badiva era beta Iesu Keriso gahara varera. 9Iesu mage ve dainehenokamu Dirava maguri mageve uhurahe uia.10Ai magureve amu Iesu moimanu, auka ai baugete mati hedo aube au gera. 11Iesu uhura gera a tage mage manu, beta ata yau tene meve eduge Iesu Keriso uhura. 12A babtiso mane negahe akamu Keriso uhura gerarenu. Babtiso uhura aki maguri manu ai abidadamave Keriso i geregere Dirava hedoke auki hoge uhura maguri vanu.13A daure uhura hogeraganu, eduge ata au tene meve uhura uia, auki ni bouge ni daure ve inuhati ketogevenu. 14Auki urugoi aena maemane, no besibe gahi gei auki mi satauro va gadimanu. 15Auki au hedoke mati au aenave koita vaya inuhati yau vagotone vaniva gahi gevenu gerege auki nisigei au itahe otinu.16E dainehe, koita be negu a beragima tamuta dainehe, iaga dainehe, rigi vaniva, bata isage gadimare, mati Sabadi vani.17Iaga o abera iaga orogane yau vanivara, eduge au maka riagava ra Keriso.18Matau avanage koita mati aneru koitavara beta a berabe vara. Auka ahata maka uhu anana daure ve dainehe era maka veite ra. 19Koita ora, Iesu Keriso ni ahamaka uhura biava, yau ki bina garehanu. Ni ahatamake ra Iesu Keriso ki regu giema, ni itaheve mati ahatamake bouge.E dainehe ni ahatamake varave gumavarahe au ki varaima.20A Iesu Keriso ruta hoge ragane mati a mage mane otado dainehe a vata maguri uhura uma ? Otado dainehe a gure vat o ga taratave ihima. 21A negu me kime,a negu ime mati a negu gaita kamuime. 22Yaga yau inuhati no me gahe negahe yauki daure goigovara. Ga o yabera koita yau ananavera. 23Aena o yau kiogevenu, matau avanage mati yau ahatamake regure mage veite.Yauka ihi veita gahava abera.
Chapter 3

1Ni Rohite Iesu ruta ami iagemanu vava iaga auna eragisa Iesu ni Rohite vamaga va seni guramarei. 2Vava iaga anageve beta mata o da iaganivaia. 3Akamu bina hogeraganu renu ai magurivera Keriso renu ni Rohite rutagera. 4Keriso orogoge, unuhuna ai magurive atage ororovara au ruta hegiriva uhurahe.5Auma hogeragisa negu koita eia mata o ada - ata renu magi iagia daure uhura uhu daure magurivaia iaga nitahaka era daure kohu magurivara. 6Emnaki maguri daure e dainehe ni Rohite huhu ena vivive mi ororovara. 7Onaki maguri daure uhurahe atage maguri viegei. 8Eduge ama negu maguri daure o garemisa - huhu, vagadau uhuanana daurea bara kou renu ga daurea ai avagehe seni.9Ia negu bebe tarageima badivara akamu ata iahu maguriva a daureua garemanu. 10Ata isage amu kinu, uhuvaka isage renu uhuanana isage, akine koitava eraravage nagate uhurehe. 11Oigera Greek veite renu Iudea veite ata iau tene meve renu ata iau tene meve kiki veite gahavaia, Babaria gahaia Scythion ga ihihi gahaia isuke veite gahavaia eduge Keriso abougigera renu iau bouge iau uhuregera.12Edainehe ni Rohite idigevenu gahavaia aena renu mage vagahu soruva mage, moebia, ata mage renu ga ihihi. 13Bebe mage gahigeisa renu hegiri ragohisa. Iai be na uhuhu tenu au bamode bei guma kobuga ei ni Rohite ai daureve vagua gahanei atage iau daureve vagua gahisa. 14Eduge uhuanana nune uhurahe ama mage misa era maguri magevara.15Keriso uhu mageve uhurehe uie. Uhu mage e dainehe iauki a ihiromenu ahata mage kobabe. Adahe ama hegiri visa. 16Keriso ga magevegu ai uhurehe uie, uhuanana mage be iau uhuvaka mage gahigeisa renu bebe hegiri gahigeisa, uhuvaka ga mage iau renu nogo mage renu Horu nogoiau. Nogo rosa hegiri ruta ai uhurehe ni Rohite anaisa. 17A iaga aubouge kiarei gava se ata makava ama kisa aubouge Rohi Bauge Iesu ihehe. Ni Rohite mage gahisa au dainehe.18Magia, ata iau ihisa ni Rohite mageve uhurave. 19Ataia iai mabare mage gahigeisa renu ia negu au daure be kima. 20Momonaia ai mamuhea renu ai neinuhea au gare ihisa iaga aubouge uhurahe era ni Rohite gahare vare uhurahe gera. 21Ataia ia negu iai gamuhea daure gaigeima iau uhure negu isuke gahime.22Besubsesu koitavaia iai urigatuhea au gare ihisa ahata makava iaga aubouge uhurahe beta niva eige koita iabara ia motegahigeisa eduge uhu mage ruta. Ni Rohite sigamisa. 23Otadovanu a kime ama Horu uhuanana vehe memisa oti ni Rohite beta koita iau nagate. 24Aka dibanarqa ni Rohite a iayoare a moimovara. Akerege au ni Rohite Keriso meve kima. 25A unuhuma a maguri daure kima aka daure mimivara au daure dainehe beta vasi mage dainehe.
Chapter 4

1Bia ya yai besubesu gahatuhe gums yeriri mati guma mageva yau e mohigeisa.Ama dibana goisa ai biage ramu e vava uma.2Ai imimi vera mu behibehi ve goisa renu herokisa a mage mohimohi varei.3Yama gobu gahi no ana geisa yai imimi uhura Rohi Bauge ramu ni uduave noma Keriso gare riaga rosa. 4Imimi rahohege dama gagae kisa, Da gavare uhura.5Ama uhuvaka ogisa itahe gavaya yau gasina otare. Vani e tage regunaki me gahisa. 6Ai gare ramu heiga te mati ihihi va mu mage goisa ge koita yau berabeve ama uhurahe magevara rogeisa.7Da ana gevene iganiva inuhati Tychicus na ya vasiba gahi geisa. Auka ogonana mage tera, Rohi Bauge besubesu kiki koita vara. 8Da yau gasina besugane maka va ramu no me kiare badiva yama ihare auma mati ya yahe geisa. 9Onesimus me mage koita renu ni ogonane yau ruta daki e besuganu. Au tage ya bera au kena yaga inuhati ya kiogei rosa.10Da ruta vadibu yagava koitava Aristarchus au mage ve ai besugima, renu Mareko, Banabas orogane. Ya kamui subuta ga manu, mareko orogege yama miege auma ya ruta usa. 11Ioshua au ihe bera Justus au tage au mageve auki besugima yai koito abigaga. Dew gahavaya da ruta ge yauki Rohi Bauge basileia meve kia yaheyahe ketakevara.12Epaphras ni vasire be tage auki au magevera ai besugima.Keriso Iesu besubesu koita ve bera yai dainehe au uhure inuhati auki Rohi Bauge imimigahima, yakata rahere hero kisa. Rohi Bauge gaharahe he vare iaganiva uhurahe. 13Daka au meve daki riagahima yai, Lacedoniarenu Hierapolis gahava yai dainehe ge au me mi berabe vima. 14Luka doketa mati Demas gaina ge yau mageve yauki besuga yai gasina.15Ogo vara Lacedonia mati Nympha uhura uiera gaina ni mageve mohigeisa, au yagehe me kobua gahi kiare gaina mati boriti gahi geisa. 16Yai vagahe idi vadaka o dahare , mati Lacedonia yaga aena uhura yama dahisa. 17Archippus ki roahe, au ma Rohi Bauge me moimare auma ki kosaisa.18Ora Paulo di ade he daki maemima Rohi Baugeve mage miahe - yama da anaisa daka vadibu yaga va gera.

1 Thessalonians

Chapter 11 Paul, Silvanus, renu Timothy oti Thessalonia gahava yai, Dirava ni Mame renu Rohi Iesu Keriso. Hegiri renu mai image.

2Nega aubougi ge noki yai dainehe Dirava mage gaha ni imimive uhurehe. 3Noki ya anageva ni Dirava ve renu ni Mame vagotenehe, yai gabidadama meve, renu mageve, ya uhu berebe renu hero kiare ni Rohi ve Iesu Keriso dainehe.4Di ogo nanuhea, Dirava yai gahara vare dainehe ge, auki ya ihiro gevenu, 5badivara ni hari magevara beta gavagu gera, eduge hedo katera, Horu Aena uhurehe, renu narinari vara magera. Guma kobuga ei, yaka dibanara nona orena kiki koitava yabenu no yaruga uiegei.6Yakamu noruta Rohi Bauge itahe ogia, badivara yakamu ga aena manu, hegiri raho ruta Horu Aena seni. 7E dainehe, yaka Macedonia renu Achaia gahaya, ga riaga gahare, yau nagatera.8Yaige, Rohi Bauge gare raki riaga goinu , beta Macedonia renu Achaia uhurehe gu, eduge yai gabidadamave Dirava gasina ramu mata inuhati edavanu. E dainehe noka beta iagabe mati rorovara. 9Yaukamu ni gare ragoha, no yau ruga maguri ragohege uhura, eige ya guma daure garehi Dirava riaga meve kiare ra, badivara rahora, 10renu au Moe hogeva maguri gahane-ororove nariva, Iesu, unuhuna no maguri gahigevene.
Chapter 2

1Yaka yavahu dibanara, ogo nana ya, so gasina ororovara beta ahakera. 2Eduge, yaka dibanara, yau no daure gahigevene renu no variva ragohane Philippi seni, Ni herovera Dirava senigera, eige noki ga berebe rutagera noki Dirava gare roege isuke uhura.3Ni herovera beta no kerere kine eigera, se ni miro ve dainehe gera, se ni daureve dainehe gera. 4Eduge, Dirava no riaga gahigevenei au gare dainehe, eige noki ga ragoha, eige noki ga ragoha beta koita yabara no motea gahi gahisa eduge Dirava dainehe. Yauki ni uhura erageima.5Badivara noka beta avanage gavara noki oroga, yaka dibanara, se ga nune yau-Dirava ra ni dibanera. 6Noka beta koita yau mageve misa rome noki, yau seni se be yau seni.7Eramu noka mage misa Keriso gamituhe yau dainehe. Eduge, noka hegiri ruta gera noki oroganu eduge magi be au gamuhe mage gahigevare nagate oroga. 8Guma oige noki yai gahara ragoha, beta Dirava hari mageve uhuragu eduge novahu ni magurive ruta gera. 9Yaka dibanara, ni ogo nanuhe ya, ni meve isuke uhura. Vahimi renu vani noki me kiege, eige noka beta isuke be ya mohigeisa, no Dirava hari mageve mi ioa ragohare uhurahe.10Yama dibanara, renu Dirava tagera, aena uhura, riaga va, daure bera veitera ni meve uhura koita yau. 11Guma kobuga ei, yaka dibanara no kobakoba ya ruta uiegei, atabe au gamuhe mage gahigevare nagate, 12beta ya daure gahigei eduge ya mage gahigei, ya ruta ogigi kobuga ei, Dirava haire uhurahe, aukena ya ihiro geisa au basileia mageve ve uhurahe.13E dainehe, noki Dirava mage gahi behibehi, ya Dirava gare no ya mohi gevenei, yaki manu beta koita be gare nagate, eduge riaga va uhura, era yai uhurehe gera ya riagane dainehe.14Ya, ni ogo nanuhe ya, yama Dirava dubu koitatuhe gahisa Judea uhura Keriso Iesu dainehe. Badivara yakamu huhu nagohanu, yai ogo nanuhe nagate, Jew yau huhu nagohane nagate. 15Yaukaki Iesu renu au gamituhe gahi gevenu, renu no oiagei hakira gohanu. Yauki Dirava hegiri gamiva veitera. Eduge, yauka koita aubougi yau daure gaha. 16Yauka besibe ragohime yauki, yauka ura veite noka, itahe gaha ruta ga ragohege yauka maguri misa. Makavara yau daure ve yauki bouga. Eduge isukevara idi geige vara ihie.17Eduge, no yai ogo nanuhe ya, beta tinakibe noki yai veite, beta uhu daure va. Noka ni uhure aubougi, renu hegiri ketake ruta, noka ya erageisa. 18Badivara noka ura riaga noka yai gasina orogisa-riaga da, Paul -eduge Diabolo raki da kouvanu. 19No gahara raho harera, hegiri, se mage crown va Iesu orogare gahi vahe? 20Ena beta ai enu? Badivara aka ni haire renu ni hegirivera.

Chapter 3

1E dainehe, au berere goine, ni ananavera noka Athens garehisa. 2Noki Timothy besuganu, ni ogo nane, renu ni me bamode, Dirava hari mageve dainehe Iesu ihehe, a hero gahisa, vehe renu ai yauka goisa, ai gabidadama dainehe, 3Eige koita bera beta daure uhura goigovara. Eige yaka, yai yavahu dibanara edainehege yauki no ihiro gevenu.4Riaga, no bada uiegei, urugoi ge noki aki ronu, noka huhu uhura siri ragohi ravara, eramu vara vanu, era aka dibanara. 5E dainehe ge, da hero veite goine, daki besubesu vanu, daka ai gabidadamave dibana goisa. Di hore ramu mina ai hore goinu, me raho varamu o orogima.6Eduge Timothy ramu o oroganu, ai hari mageve renu ai gabidadamave renu ai mageve ruta. Akamu noki rogevenu a no anagevare, renu aka urai no era geisa, no gaitage a erara gahara ragoha. 7E dainehe, ni ogo nanuhe ya, yaki no hero gahi gevenu yai gabidadama vehe, ni huhuve renu ganagave ya uhurahe.8Nokamu o maguri ve, Rohi Bauge ruta dainehe. 9Nona orenaki Dirava mage gahigavanu ai dainehe, no Dirava hegiri gahare ai uhurahe ? 10Vahi renu vani noki imimi berebe ragoha noka ai nie eragisa renu nona orenaki a yahegisa ai gabidadamave meva uhurahe.11Ni Dirava ve renu ni Mame au avahu, renu ni Rohive Iesu, ni gumage kisa noka ai gasina orogisa. 12Ni Rohive na a yagemisa renu mage moimisa eige koita yabara bebe mage gahigeisa, no a mage gahare nagate. 13Aukena yai uhure hero gahigeisa eige yaka beta huhu be uhura usa au aenave uhura, ni Dirava ve renu ni Mame au ihehe ni Rohive Iesu orogare ei au koitatuhe aubougi ruga.

Chapter 4

1Rogi dokonahe, ni ogo nanuhe ya, ni uhura aubougi noki ya imigeva Rohi Bauge Iesu uhura. Ya ni gare ihare renu yana orenaki ogiare renu Dirava mage gahisa, renu onaki yama ogisa, eige yaka me dadaga kisa. 2Yaka dibana otado gavana no ronu Rohi Bauge Iesu ihehe.3Badivara ora Dirava ura vera, aena vara, yama ni muduka meva gasina gahisa, 4ya kobakoba yaka dibanara, yana orenaki yai aena meve kikivanu Aenava renu matauva, 5beta ni muduka uhura ( itahe gahava ya nagate Dirava dibane veite ).- 6Koita be negu au ogo nane daure gahime, guma daure onakiki vehe. Badivara Rohi Bauge ramu ho goima onaki me o yau, nokamu ya vasiba gahigevenu renu yaki riaga gahanu.7Badivara Dirava ra miro uhura no ihiro gegei veitera, eduge Aena va gera. 8Eige, unuhuna ga o besibe gahima, beta koita yabara auki gasina gahi geima, eduge Dirava ra, aukaki au Horu Aenave a moimanu.9eduge odo nana mageva uhurahe, bera beta ai ga besubevara, badivara yaka Dirava gare dibanara, bebe mage gahigeige. 10Riaga, yama ona kisa ogonana yau bouge yau Macedonia uhura. Eige noki ya hero gahigeva, yama hero ki raho gahisa. 11Noki mati ya hero gahigeva, yaka guraha mage ragohisa, yai meve kamui mage gahisa, renu gege kisa, no yaki rogevene nagate. 12Eige yaka ogigi mage ragohisa eige itahe gahava yabemu dibana gahisa renu beta uhh anana be ragohisa.13Noka besibe ragohime noki, yaka bebe daure gahi geisa, ni ogo nanuhe ya, yagiya koitava nagate ya, yaka beta huhu nagohisa beta nagate, yauka beta mage be Mimi. 14Eige noka riaga gahime noki Iesu ramu hoge ragare renu magurivi goi raganu, eige Dirava na Iesu ruta hoge ragohane with goiragisa. 15Eige noki Rohi Bauge gavehe ai roia, no maguri gaha ya, noka au orogare ei, noka beta urugoi otine ya hanegei gevara.16Rohi Bauge na avahu vava seni orogisa. Auka barai ororovara, aneru bauge enogehe, Dirava avagehe, eige Keriso uhura hore ragohane yabena urugoi urihisa. 17Eige no maguri gaha, no so magurive ya, yabara yau ruga bada va uhura bou ragohi mage gahisa auhe. Guma oige nona vani aubougi au ruta gahisa. 18E dainehe, yama bebe mage gahi geisa ga o yau.

Chapter 5

1Vaniva ya renu batava ya, Di ogo nanuhe ya, aka beta anai ororovara koita bera ai ga be besubevara. 2Yaka dibana riagavara Rohi Bauge orogare vanivara ra vaho koita vahi orogare nagatera. 3Yau rosa era "Mai renu Magera," inono veite daure vara yau ada ororovara. Detu magi huhu nagohare nagatera. Ruru gabuna vara veitera.4Eduge ya, ni ogo nanuhe ya, yaka beta vadibu uhurahe gera eige vani era ya idigeisa vaho koita nagate. 5Badivara yaka abaga renu vani gamika yabara. Noka beta vadibu renu vahi yabera. 6Eige, no negu yagoa be ya kiare nagate. Eduge, noma dibana gahisa renu uhu mage uhura usa. 7Vahi yagia gahava yabegu yagohe vahi, gadiki daure iare gahava yaberagu ie vahi uhura.8Eduge noka vani gaha yabera, no negu gadiki daure ime, noka ena usa gabidadama renu mage ni kemenehe, renu maguri orogare anaisa ni omote koukova nagate. 9Badivara Dirava ra no ihiro geige veitera daure dainehe, eduge noka maguri misa Iesu Keriso uhura, 10ni dainehe hoge raganu, ni noganoga uhura se yagiyave uhura. 11Eige bebe regu geisa renu bebe yahe geisa, ya ki orogare nagate.12Riaga uhurahe ge noki ya imigeva, ni ogo nanuhe ya, yai tanahe memiare yama yau dibana gahisa renu ya biea gahigevare Rohi Bauge uhura, 13renu hero gahigeisa mage uhura yau meve dainehe. Mai uhura yama maguri ragohisa. 14Ya hero gahigeime noki, ni ogo nanuhe ya: Me veite gahava ya yama vasiba gahigeisa, uhu isuke koitava ya yau uhure berebe gahigeisa, hero veite koitava ya yau uhure hero gahigeisa, renu kerigoisa o aubougi uhura.15Eige koita bera beta mati koita be daure gahigevare. Edige, bebe hero gahigeisa mage yai bouge dainehe. 16Vahi aubougi hegiri ragohisa. 17Imimi vani aubougi. 18Eige aubougi uhura bebe mage gahigeisa. Ora Dirava gahara varera Iesu Keriso uhura.19Ya negu Horu Aena no gahime. 20Ya negu Peroveta ga tarata gahime. 21Mage iaganiva ya kamuigei berebe gahisa. 22Ya negu daure be uhura siri ragohime.23Dirava maivegu ya bakugei mage gahisa. Yai suare, horuve, renu yai ahata make ra mage uhurahe gera Rohi Bauge Iesu Keriso ororove dainehe. 24Gabidadama uhura au toto veraki ai orogima, renu aukena meva kisa.25Ni too nanuhe ya, ni Ada yama Mimi ragohisa. 26Horu uhura bebe mage gahigeisa. 27Rohi Bauge ihehegera daki ya kirogeima yama ga o dahisa koita yau bougi yau. 28Iesu Keriso haire yai bouge yaie goisa.

2 Thessalonians

Chapter 11 Paul, Silvanus, renu Timothy, Thessalonia dubu gahavaya ni Diravate uhura ni Mame renu Rohi Iesu Keriso. 2 Magera yai era Dirava ni Mame maive renu Rohi Iesu Keriso yauseni ori yai.3 Noma vani aubogi Diarava mage gahisa yai dainehe, ni ogo nanuheya, era dodihegera badivara yai gabidadamavera rahoherave goime auki, ya bebe mage gahigevare dainehe.4 Noka yakera noki ya mote gahigeva Dirava dubu ve uhurahe, yai uhu berebe dainehe renu gabidadamave huhu uhurahe, renu ya huhu bauge uhura hero kiare dainehe.5 Era Dirava mage riagave uhurahegera, eige aka ihitera Dirava Yaga uhurahe, edainehege Ali o huhu nagima.6 Riaga, era riagavara Diravara daure mi goiragi oti ogere yabenu a daure gaha, daure va mohi geigevara, 7 mati a mage gahigavara ai daure e renu no gainage, Rohite Iesu vavaseni horivare aneru ruga, 8 vene bubunagare uhurahe, daure miorogi Dirava dibane veite yau ada renu Rohite Iesu hari mage maguri gahiga veite yau adatage.9 Yauka huhu nagohi navara behibehive daureva mimivara beta ni Rohhite vairenehe renu au hedokehe. 10 Auka ena kikivara, au orogare vanivahe yauka hegiri gahigavara, au aena koitatuhe yabera au ihe yageya vara, era riaga gahara koitava yaukena enakisa, badivara au meve riaga gahara renu meva kiare dainehe.11 Edainehege nakamu o dagedage ai dainehe imimi ragoh, ni Dirava vera ai meve dainehe a mage gahisa ai totove uhurahe, renu au hedokehe ai meve mage gahisa renu ai gabidadama meve dainehe. 12 No imimi ragohare makavara, ni Rohite ihe magegahisa ai mevehe uhurahe renu aka au uhurehe, Dirava mageve renu ni Rohite Iesu Keriso autage

Chapter 21 Ni Rohite Iesu Keriso ororove renu no auruta bouragohare, eige noki imimi ragoha, ni ogo nanuheya, 2 eige ya negu gauragohime se dauragohime, suabe se gabenu orogima, se toretore benu noiseni orogima, makavadi vara ni Rohite ororove ramu subuta oroganu.4 Be negu gumabei a taragime, Era beta vara ate morumo vaniva orogarei renu aena dibana veite koita horivarei, daure kiare gamikava. 4 Era aukaki inai Havaragahare renu avahu aumi Dirava meve besibe gahare renu se mote gahare besibe gahima. Edainehe, suki dubu uhura guramima renu avahu aumi Dirava roma.5 Ana anana veitenu da e aruta, iaga o yabera daki akironu? 6 Akamu o binadibana goinu otadovanu kamui uma, emakava ramu au roeare vani vagena auna horivisa. 7 Aena uhuanana vara o bina memima, koita beramu enu eraki kamui uma ate yau mi itahe hakiragohege.8 Eigena aena kamui uiare ra horihovara, Iesu Keriso ra gamigavara au nonomuvehe eige auka iagabe veite goigovara au ororo riagavaraei. 9 Aena dibana veite koitava ororovara Satan meve kiki hedokehe gera, erara nunenune ya renu avanage gauragira iagava yau, 10 renu iaga nunenune daurevaya dauragohare koitava yau, badivara yauka maguri riaga renu maguri gahara veitera.11 Edainehege Dirava raki guma nunebei iagabe besuganu yauka avanage e riaga gahisa. 12 eige yauka yua bouge huhunagohisa bafivara yauka maguri riaga gahiga veitera eduge hegiri ragohanu beta uhuanana mageva gera.13 Eduge noma vani aubougi Dirava mage gahisa ai dainehe, ogonana ni Rohive magevehe, badivara Dirava raki ya idigevenu yaka urugoi iditahaka nagate maguri misa Horu renu riaga uhurahe.14 Eige auki a ihiromonu hari mage uhurahe, eige aka ni Rohite Iesu Keriso haire misa. 15 Edainehe, ogo nanaya, yama rahi berebe ragohisa, renu yai tene magurive Yama kamui mage gahisa, gava seni se torevanehe.16 Negugera ni Rohite Iesu Keriso au avahu renu Dirava ni Mame, no hegiri gahigei renu mage behibehive noni kinu renu ihie orogare mageva au haire uhurahege nona misa,17 mage renu yai sorukehe herokisa me mage aubougi uhurahe renu gavatage.

Chapter 31 Negubutu, ni ogo nanaya, yama ni ada imimi ragohisa, hari magevaramu vaina orogisa renu noma hegiriva ragohisa, yai tagera aukamu enu, 2 eige noka mage mimivara avanage gaha yau renu sua daure gahava yau, badivara koita aubougi gera beta gabidadama tera. 3 Eduge Rohi bauge gabidadama vahe, aukena a herogahare, renu daureva seni a beia gahisa.4 Ni uhurera bereberera Rohi bauge uhurehe ai dainehe, eige aka kikivara renu dagedage no rogevare meva aka kikivara. 5 Rohi baugevana ai soruke gumava magegahisa Dirava mageve uhurahe renu oti Keriso uhu berebevehe.Neguge noki ya kirogeva, ni ogonanuheya, Rohi bauge Iesu Keriso ihehe, yama yai ogonanuhe meve be kiki veite renu ni tene magurivehe a mane yauka maguri gahiga veite ra. 7 Era yaka yai yavahu dibanara yaka no nagate gahisa, badivara noka guragu kava veitera no yaruga uiegei.8 Noka koitabe hauhakave mi damunava kiki veitera, eduge nomu me miege vahi mi vani mi, eige noka beta isuke be yai mohigeisa. 9 No ona kine makavara beta noka hedo veite dainehegera, eduge no kine makavara, yaka eragare dibana gahisa, eige yaka no kine ya gainage kisa.10 No yaruta uiegei, Nokamu yauki etogevenu, "Unuhuna me besibe vima auka beta tamutavara." 11 Nakamu rhino yau tanahe be yabera guragu kava, me gahara veitera, eduge iagabe yau korahi ragoha.12 Eige koita ena vivi yabera noki kirogeva renu Iesu Keriso ihehe hero gahigeva, yauma me be kisa tabetabe eige yauna hauhakave be isa.13 Eduge ya, ni ogonanuheya, ya negu mage kikiva hisiku ragohime. 14 Koita bena hari mage ihihi besibeva vima leta o uhurahe, yama au kiare erageisa renu ya negu auruta vasikime, au negu variva vime, eduge ama vasiba gahisa ai ogonane dainehe. 15 Anegu anai rome auka inai koitava ra, eduge vasiba gahisa auka ai ogonane dainehege gera.16 Neguge mai Rohi bauge vana mai ya mohigeisa vani aubougi guma aubougi uhurahe. Rohi baugera yai bougi ya ruta gera. 17 Da, Paul di adehegera daki leta o toreima, leta aubougi adahegera di toage ramu enu. 18 Iesu Keriso ni Rohive haire yai bougi miahe. Amen.

1 Timothy

Chapter 1

1Paul ra, Iesu Keriso apostolo ve bera Dirava ni magurive renu Iesu Keriso ni vahigu vata mageve yau rone ra, 2a Timote ra, me riaga gamivara au gabidadama ve dainehe, Hegiri, vagahu, renu mai ra Dirava renu Keriso Iesu ni Rohive au senige gera.3Da yaki rogevene nagate da Macedonia otege, Efeso uiahe yanegu koita be kirogeime yau negu uhuvaka isage be rome. 4Ya negu badi nune nune igeime se bese isage badiva rogeime. E yabeki avahehe mi oroga beta Dirava gahara vare, gabidadama vagera.5Ga o maka magevara uhu anana mageva gera auki orogima, renu gabidadama riaga vagera. 6Koita be yabemu ogi hakira gohanu eige yaumu ga kava ragoha. 7Yau uravera yauka aena bia gahisa, eduge yauka yavahu yau gare uhuvaka va dibana veitera se yau anavare yau uhu vakera magera. 8Noka dianara aena ga vara magera no aena uhura maguri mage gahege.9Noka dibanara, aena yau maemanera beta mage gaha yauera, eduge aena dibana veite gahava ya renu gogai va daure gahava yau era, renu Dirava dibane veite gahava ya, yau mamuhe renu yau neinuhe gahi gevare gahava ya, renu koita gahi gevare gahava ya, 10ni muduka gahava ya, ata be ti ata beruta yagare gahava ya, koita norena idigei yauka damu veite meva kisa gahava ya, avanage gahava ya, ya idigei avanage roiare gahava ya, renu ogore yabena ga riaga avanage va roia. 11Vasiba ga o aubougi gera ni Dirava mageve Hari mageve ra, daka biava goisa.12Keriso Iesu daki mage gahima. Dakera auki hero da moimanu, auka dibana di gabidadamave, Eige auki da mi au me koitave goinu. 13Daka avanage ga koita vara, koita aena gava kamu gevege, renu daka koita daure vara. Eduge yaumu da vagahu gahanu badivara di daure vera anage daki kiege daka riaga dibana veitera. 14Eige Rohi Bauge mageve raki di ada bohu raganu gabidadama ruta renu Keriso Iesu mageve uhurahe.15Ga ora makatera renu hedokatera noma ni bouge riaga gahisa, Keriso Iesu orogane ra ni daure vehe no maguri gahi geige vara, daure biava ramu dakaki. 16Eige daki mage manu, Eige di uhure hegera, da bia, Keriso Iesu ra manau aubougi maguri gahisa. Au enaki ne badivara riaga gahare koitava aubougi gera maguri behi behi misa. 17Negubutu tau aubougi kini va, kosako dibana veite, erara veite e, Dirava kobabera, aena renu mage oti behibehi, Amen.18Timote, aigera daki ga berebere o maemima, di moe, yau urugoi ai vairenehe varavane rogeva, aka gogai mage gogaiva vivivara, 19gabidadama renu uhuvaka mage kamuisa. A negu garemime, be yabemu ki yau gabidadamave gatugavenu. 20Beyabera Himenaius renu Alexandar, idigeime daki Satani gasina otinu Eige yauna uhuvaka mohigeisa yau negu ga avanage ro geime.

Chapter 2

1E dainehe, urugoige daki ya gugu gahigeima yai berabeve ya, yai imimive ya, ya gahara ragohare ya renu yai mageve ramu koita yau ada goisa, 2King ya renu hedo gahavaya yau gaitage, eige nona mai mage uhura renu kou veite maguriva uhura usa matau va renu ihi mage uhura. 3Era Mage mati dodihegera ni maguri Diavara ve vagotonehe. 4Au gahara varera koita aubougi geramu maguri ragohisa renu riagava dibana gahisa.5Badivara Dirava ra kobabera, renu mage gumavara kobabera Dirava renu koita yau gumagera koita roiare ra Keriso Iesu. 6Avahugera auki au magurive mi vata maemanu ni mageve dainehe, au huhuvera dodihegera. 7E dainehe ge daki ga roro koitava renu apostolo goinu-Ga riagvara daki roma beta tarata vara daki vima-daka itehe gahava uhuvaka mohimo koitavara gabidadamave renu riaga va seni8E dainehe, Daka urai ata yabera mata aubogi gera yau ada vava susutemi imimi ragohisa ho veite renu ga daure veite. 9Guma kobuga ei, magi yaberamu ogona mage kiare renu uhu berebe ragohisa, beta omo ki nunenune gahigeisa, se gold renu eve koma damu rahote ya se ogona damu rahote ya kisa, 10eduge otadovanu magi ya kia auma me mage uhura goisa.11Magi ramu kou veite uhura uhuvaka misa renu auma au uhure aubogi uhura misa. 12Magi ra beta uhuvaka gava rorovara se hedo guma maguri gahigavara ata variada, eduge kou veite uhura maguri visa.13 Badivaramu onu, Adam raki uru goinu, Eve ra ihiegera. 14 Adam ra beta tarata uhurahegera auki sirivanu eduge magi raki tarata uhura sirivanu eige auki daure mi oroganu. 15 Eduge, auka maguri mimivara au gami karuka miarei, renu yau abu gabidadama va maguri ragohisa uhu berebe ruta.

Chapter 3

1Ga o makavara rahora: Koita bena bia goisa romenau, auma me mage kisa. 2Eige bia baugevaramu koita mage goisa. Auka ata ra auma magi kobabete goisa. Auma uhu mage koitava goisa, auka vagava nunenune dibanara, iaga regunaki gosigeisa renu koita yau gahara visa. 3Aunegu gadiki daure mimi koitava goime, beta barakava koita vara, eduge auma uhu mage renu mai uhura magurivare koitova goisa.4Auma au yage maguriva mage gahisa, renu au gamuhe yaberamu matau gahisa guma aubougi uhurahe. 5Atabe au yage maguriva mage gahiga gumava dibana veite goiare, auna orenaki Dirava dubuve narina vanu.6Auka beta negubutuge auki maguri isage manu, eige au hegiri ve negu raho goime au negu morugohime diabolo morugohone nagate. 7Auma koita nune ruga vasi mage kisa, eige auka beta moru gohigovara se diabolo taratave uhura sirisi vara.8Guma kobuga eige diakono yabera matau ragohisa, renu beta ga avanage ragohisa. Yauka beta gadiki daure renu avahu tamuta gahavaya gahime. 9Yau gadidadama veramu norena iaga goisa. 10Yauka so urugoi riaga gahigeige vara, ihiege yauna yau meve kisa badivara yauka daure veitera.11Guma kobuga eige yau magi nune gainage matau ragohisa, beta ga momo ragohisa, yauka beta gadiki daure misa renu maguri riaga kisa. 12Diakono yabera magi kobabete gahisa. Yauma yau gamuhe renu yau yage uhurava yabena mage gahisa. 13Ogere yabena yau meve ki magegaha yauka ramiravera magera renu yau gabidadama vera berebera Keriso Iesu Iesu uhura.14Da onaki ai toregei orogarera, gakamu e ai gasina proto gahara vima. 15Eduge da isuke miege, dakamu e ai toretore vi orogima aka ai meve dibanara, ana orenaki maguri Dirava yage mage gahigavanu, era ramira mage mati ga riaga yaheya vara.16Nokamu ni bouge riaga gahanu norena magurivara tahora: " Auka ahata makavara gera auki oroganu, Horu vagera auki mage manu, aneru yaberamu eraganu, renu mata inuhati geramu dibana gahanu, mata ketake oraki riaga gahanu, renu mi yagemi mage uhura maemanu.

Chapter 4

1Negubutu gera Horu raki ro mage gahima ihie orogare koita be yau gadidadama vera rabura goigo vara, eige auka sua daure au avanageve uhura sirisivara renu avanage uhuvaka mimivara 2avanage uhura avanage gaha yau, yau uhu anana aubougi sebosebo vara.3Auka koita kirogevege yauka beta ata mage gahigavara renu yauka beta Dirava demaka kine demakava mage gahane misa, gahava yau riaga gahisa renu dibana gahisa. 4Dirava kine iaganiva aubougi gera magera, iagabe mage gahiga veite yau negu mime. 5Dirava garehe hedoka gahanu renu imimive kinu.6A iaga o idigei ai ogo nanuhe yau vagotonehe maemege, aka Iesu Keriso me mage koita vara. Badivara aka gabidadamava ge aki hero manu, renu uhuvaka mage a betia gahanu dainehe. 7Eduge magi iahu yai badi gahara vare anegu gaharavima. eduge, ama avahu maguri dibana goisa. 8Ahata maka uhuvaka vara magera, Dirava mageve iaga aubougi uhurahe gera magera. Magurivara ominue tera negu oti behibehi.9Ga ora riaga vara renu makatera renu makavara raho riagava. 10Edainehege noki huhunagoha renu hedrokia. Maguri Dirava va noki gabidadama ragoha, auka koita aubougi yau magurivera, au riaga gahara gahava yau gainage.11Koita vasiba gahi geisa renu uhuvaka gahi geisa. 12Koita benegu rome aka aviera, eduge ama koita yau ihehe ramisa ai garehe, ai gumagehe, ai hairehe, ai gabidadamave, renu a riagavehe. 13Ate da oroge ge, ama dahisa, ama herokisa, adahare uhurahe.14A negu a mane iaga mageva besibe gahime, perovetava a mane, gauge ya au ade ai omote ada maemanei. 15Iaganiva narigeisa. Ama uhurahe goisa ai otitovehe, eige koita yabena ai dibane gahisa. 16Ama avahu ai gabide misa renu uhuvaka va uhura. Ama dagedage otisa. A onaki kiare uhurahe, aka avahu ai maguri aki kamuima renu ai gare ihare koita yau gainage.

Chapter 5

1Anegu ata iahu be namigime. Eduge hero gahisa matau gahisa ai mame nagate. Ogo nana matau gahigeisa, 2renu Magi rahoya ai neinuheya nagate, mabi yabera ai amakinuheya, mage aubougi uhurahe.3Gobu matau gahigeisa, gobi riagaya. 4Eduge, gobi be au gamuhe renu au vahi ruheya, auma so urugoi yau yage uhurava mage gahisa. Yama yau iahuveya yau damune kisa, badivara era magera Dirava vagotonehe.5Eduge, gobu riaga varamu avahu uiare ra, au magurivera Dirava auki moimima renu vani aubogi ge auki imimi vima, 6eduge magi orena auseni hegiri yagoima aukamu subuta hoge raganu.7Enaki vasiba gahi geisa, eige auna mage uhura usa. 8Eduge koita bena beta vasiba ga rorovanu au sokuhe yau, au yaga gahatuhe yau, au gabidadama vera auki aviera, au daurevera rahora, ga riaga dibana veite koita derikahe gera.9Magi beragu gobu be nagate goie au tau vera utu agorokiva derikahu gera, ata kobane mabarera. 10Auma maguri mage mageva goisa, auna au gamuhe betia gahigiema se veitenu, se auna koita nune mage gahigeima, se auna Dirava aena koitatuhe yau base ketogeima, se huhu uhura uiare koitavaya mage gahigeima, se auna au magurive mi me mage kima.11Eduge gobu isage ya, ya negu idigei kobuga gahigeime. Yauka ahata maka hegiriva yauki yagoa Keriso besibe vare, yau ata mimi gahara gera yauki ragoha. 12Guma ona vivive gera yauki ihi daure mi oroga badivara yau urugoi maemane gavara yauki gaise maema. 13Renu yauka ata isukevara yauki dibana gaha, ga kava ragoha, renu yau ahatane idigei maguri daureva kia, beta roro gavara yauki rogeva.14Eige, da gahara varera, mabi yaberamu mobotegahi, gami idigisa, renu yau yage yauma regugeisa, renu yaunegu koita daure e guma be moimime, au daure mi orogime sigorova. 15Badivara beyabemu subuta Satan hakirehe otinu. 16Magi bena ga riaga dibana, auna gobe be ruga rugagena au uma, yama garehege auma gobu e yahegeisa, eige dubura beta isukebe mimivara, eige auna gobu riagaya yahegeisa.17Biaya ore yabena mage mioroga, eragei mage gahigeisa yau magurivehe, ogere yabena herokia gava renu uhuvakava. 18Eige gara onakime auki roma, "Anegu boromakau avage goteva raroime au tamuta vare uhurahe" eige "me mare koitavara au damune hegiriva vivivara.19A negu yau bauge be tohide kine mime eduge koita abu se abigaga yau dibana gahege. 20Daure gaha noma vaina mage gahigeisa daure kisa roeare koita varamu sigoisa.21Dakaki aga berebe gahima, Dirava renu Keriso Iesu vagotonehe renu idigevene aneruva yau, ana ha bauge o kamugei berebe gahisa, renu anegu be yau be mage gahigevare gumagahe kime. 22Anegu be yau omote ada, ai ade maema kava vime. Anegu be daureve uhurehe sirivime. Ama avahu a aena gahisa.23Anegu eia gaitana mime. Eduge, ama vine tinakibe misa ai vagatane mage gahiga dainehe renu a komatavare uhurahe. 24Koita be yau daureve ra irutahunava gera, eige daure era vani dokona orogare gava goigovara. eduge daure be yabera ihie ge yauna rogeisa. 25Guma kobuga ei, me mage kiare yabera irutahunava gera, eduge me be yabera beta riagahe hunigeige vara.

Chapter 6

1Noma dibana gahisa, ogore yabena me gahavaya, yauma yau biaguhe mage gahigeisa. Yauma ena kisa eige Dirava ihe renu uhuvaka ga vara beta daure goigovara. 2Me gaha ore yabena yau biaguhe bia mageya, yau negu matau veite gahigeime badivara yauka ogonana yabera. Eduge, yauma regunaki mage gahigeisa. Badivara, ogere yabena mage mia yau maguri mageve dainehe yauka mage mimivara. Uhuvaka o mohigeisa renu riaga gahigeisa.3Koita bena avanage uhuvakava vima, renu ni Rohite Iesu Keriso ga riagave riagagahiga veite, 4au hegiri vera maka veite renu auka iaga be dibana veitera. Au hegirivera komata nagatera maguri ga uhura renu avahehe uhura, gava ya, uhu daure gahigevare, ga daureya, daure uhu anna daureva, 5renu gogai momona momonaya koita yau tanahe uhu daure koitava yau. Yaukamu ga riaga garehanu renu yau uhu anana vera ga riagavara yau munitahaka mudago mimi gumavara.6Maguri mage uhura hegena otodovanu era magera, 7badivara noka iagabe mi ororo veitera mata o uhurahe, renu noka beta mati mata o uhura iaganiva be mi hakiragohi ravara. 8Eduge, otado demakavana noie renu ogona vana no kia, noma hegiri ragohisa.9Ogere yabena munitaka gahara ragoha yauka dederagohi vara daure uhurahe, magu uhura. Yauka uhuvaka veite renu huhu mi orogare uhura dederagohira vara, se otado benu koita idigei daure uhura sirivima yauka eigera. 10Badivara munitahaka orogare guma daure aubougi gumavara. Koita be ya guma e gahara ragohane ramu, yau gabidadamave garehanu renu yavahu yau huhuve raho ragohanu.11Eduge a, Dirava koitave, a negu iaga e ana geime. Ama hero kisa riagava, gabidadamava, mageva, uhuberebeva, renu matauva. 12Ai gareramu ga mage goisa gabidadama uhurahe. Maguri behibehive kamui berebe gahisa ai totove uhurahe, renu a ai uhure mi maguri mage dainehe itone, koita mudago yabera dibanara.13Ga isukete o yabera daki a moimima ni Diravate vagotonehe, iaga aubougi mage gaharae, renu Keriso Iesu vagotonehe, auki Pontius Pilate vairenehe au uhure gava ronu, 14Gava mage gahanu daurebera veite ate ni Rohite Iesu Keriso orogarei.15Diarava aukenama avahu Keriso ororo vaniva rosa-Dirava mage aubogi renu Bia, King au derikehe renu Rohi Bauge au roiege. 16Aukaki avahu maguri behibehi renu au uiarera abaga uhurahe gera auki uma. Koita bera beta erara vara renu beta riagahu eraravara. Matau vara auera renu auka behibehi vara. Amen.17Muni tahakate koitavaya mata ada kirogeisa, yau negu hegiri raho ragoha renu yau negu yau muni muni tahakave dainehe uhu anana bauge ragohime. Eduge, yauma yau magurive mi Dirava moimisa. Au muni tahaka mi no mohige varera magera era hegirivera. 18Kirogevege, yauma me mage kisa, muni tahaka me mageva, renu mage uhura renu bebe yahegeisa. 19Guma eige yauna mage bougisa yauni, yau guragu mageve dainehe ihie orogarei, eige yauna maguri mage riagava dibana gahisa.20Timothy, a moimane ama gabida misa. Daure iaga ya renu ga maka veite renu maguri daure gahara gava ya, uhuvaka ga nagate. 21Atabe yaberamu maguri ena vivive kinu eige yaumu yau gabidadama vehe gaise gahanu. Mageramu yaie goisa.

2 Timothy

Chapter 1

1Da, Paulo, Timoteo gasina idi baraka besuganu. Keriso Iesu raki da besuganu koita bouge kirogeisa, unuhuna na au ruta, Rohi Bauge ra koita eya maguri behibehi mohigeige vara. 2Timoteo, Da ka a gahara vima di moe nagate. Rohi Bauge ni mame mati Keriso Iesu ni Rohite magevena ai gasina otisa.3Dakamu Rohi Bauge mage gahima mati daka riaga va aua meve kisa, di mamu subuta kiege nagate. Dakamu vagoa veite imimi ai dainehe kima, Timoteo, vani mati vahi inuhati. 4Dakamu gahara vima a eraga badivara dakamu anaima a orenaki di dainehe nivege. A da a eragi goirage, dakamu hegiri raho riaga vara. 5Dakamu dibanara akamu riaga gabidadama vima Iesu gasina! Gurugoi, vahie magi va Eunice ra au maguri ve riaga gahanu Iesu Keriso gasina, edainehe daka dibanara aka Iesu Keriso riaga gahima, iau nagate!6Badivara aka Iesu riaga gahima, Dakamu mati a boriti gahima, ama Rohi Bauge a moimane iaganiva me gasina, da di ade ai adahe maemanehe mati ia dainehe imimi vane. 7Rohi Bauge sua ve ni gasina orogane, auka no sigahiga veite; eduge, auka no hero mohi gevenu au Rohi Bauge ihisa, au mati beya gahara visa, mati no tabetabe gahigeisa.8Ia negu variva vima, ia beyau gasina ni Rohite Iesu gare viege. Ia negu di dainehe variva vima badivara daka vadibu yaga gera di gabidadama ve Iesu gasina. Eduge yama huhu mati isuke o da ruta misa. Noka hari mage o koita dadaga iau gasina roma, huhu uhurahe. Noka huhu o mima, badivara Rohi Bauge raki hero o no mohigeima. 9Rohi Bauge raki no magegei mati roma noka au koitatuhea. Auka no mage gahigeima beta ni me mage dainehe. Veitera, Rohi Bauge ra subuta no mage gahigei ronu mati auka noi magera! Rohi Bauge raki iaga o bouge kinu Iesu Keriso maguri mati meve uhurahe, uhuvaka ora subuta Rohi Bauge raki anavanu. 10Koita bouge ra Rohi Bauge raki maguri mohigeige vara badivara ni Rohite Keriso Iesu raki orogi hoge seboganu mati koita bouge gasina hari mage ronu, ga riaga ovara koita maguri behibehi mohigeige vara. 11Hari mage o dainehe ge Rohi Bauge raki da besu ganu, dama besubesu koita, hari mage roro koita mati uhuvaka yagoia koita goisa.12Me oige daki huhu mima, edube daka variva veitera badivara daka dibana ra riaga ra Iesu Keriso gera, eige daka dibanara di gabidadama vera auki mi kamui ma ti au ororo vani veige. 13A Iesu Keriso riaga gaha mati gahara viare , ama ga e ihisa, ga era di gasina ge aki ihinu. 14Rohi Bauge ra ai gasina gabidadama vima, hari mage e aua moimane ama ga vavisa. Ama ga e mi Horu Aena va gabidadama visa, unuhu ra ni uhurehe.15Yaka dibanara gabidadama koita yau bouge Asia va bi da ruta vasi veite, Phygelus mati Hermogenes tage. 16Eduge daka imimi vima Ni Rohite tena Onesiphorus mati au besevea mage gahigeisa. Auka vani dadaga da yaegima, mati auka variva veite da vadibu yaga gera. 17Au vanahe, Roma orogege , auki da ia yagoi ti auki da behuganu. 18Rohi Bauge mageve mu Onesiphorus ada au ororo vani vehe. Yaka dibanara au iahe iahe guma di gasina Efeso uhurahe.
Chapter 2

1Aka di moe nagate. Edainehe daka a kiroma ama Rohi Bauge garema auma ai uhurehe memisa, era Keriso Iesu mage ai gasina. 2A ga o di gasina ihege ama ga o beya boriti gahigeisa. A otado di gasina ihege koita beya tage dibanara mati yauka gabidadama tera mati yauka gabidadama koita yabera. Ama di uhuvaka ve mi gabidadama koita ya mohigeisa, ama koita e ya riaga gahigeisa, ge yauma mati koita beya uhuvaka mohigeisa geregere ve yauka aki uhuvaka mohigevenu.3Yama uhu berebe kisa da nagate, no Keriso Iesu dainehe huhu nagima, gogai koita be uhu berebe nagate au huhu uhurahe. 4Iaka dibanara gogai koita yabera, yau koita raho yau ga re ihima, ia negu koita unage nagate koima. 5E dainehe ruru rokoro koita ya tage rokoro gumava ge auki rokoro vima.
7Da otado idi baraka va ronu ia ma anaisa, badivara ia anavege, ni Rohite mu ya yahegei yama ga o anaisa.8Ya huhu uhurahe , yama Iesu Keriso anaisa. Auka Davida yagehe auki orogonu, mati Rohi Bauge raki hoge va maguri gahanu. Hari mage o daki roma. 9Hari mage o dainehe daki huhu mati vadibu yaga ge otinu koita daure be nagate. Eduge Rohi Bauge ga rera beta vadibu yaga gera. 10E dainehe daka huhu o mimi vara Rohi Bauge gahara koitatuhea yau dainehe. Daki ona kima badivara Keriso Iesu ramu maguri mohigeima, ge, auma au ruta behibehi usa yaga riaga vage.11Ga ora noki nega beige roma: "A no Iesu ruta hoge viege, noka mati au ruta maguri vara.12A no a ruta huhu miege, noka au ruta mage mimi vara. A no beta a ruta, auka beta no ruta goigo vara.13A no gabidadama veite Iesu gasina, au dagedage gabidadama tera ni gasina, badivara auka avanage dibana veitera."14Unuhuna Rohi Bauge gare roma , ama dageage borita gahigeisa. Ama Rohi Bauge uhurahe kirogeisa yau negu ga daure vaia gogai vima, badivara ia bera beta mage goigo vara eduge auka ihihi koita daure gahiga vara.15Ama ai hero ve kisa, ge Rohi Bauge mu rosa aka me koita bera mati aka variva veitera, unuhuna Rohi Bauge gare ro magegahima, ge koita yabamu rosa ga ora riaga vara.16Koita Rohi Bauge gasina ga daure roma ,ya negu yau guma vehe ogima, badivara ga okina ra Rohi Bauge ho riaga gahima. 17Ga ora komata nagate ra. Hymenaeus mati Philetus raki ga onaki ro ya. 18Yau gabidadama ve bina kosavanu. Yauka roma hoge gahaya ra subuta urimanu. Ga onaki raki gabidadama koita vaia kiege yauki Keriso gasina yau gabidadama mi goiragima.19Eduge, Rohi Bauge gare ra dagedage uma. Auka yaga be derike hero nagate adahe koita be raki ga onakinu: "Ni Rohite ra dibanara unuhu na au gasina" mati " unuhu raki roma auka Ni Rohite gasina ramu maguri daure garemisa." 20Iaga dadaga koita va tage au demaka i ianagani vara golo mati siliva, mati idi mati vata herote demaka iagani vaia tage. Golo mati Siliva demaka iaganiva ra hegiri nega va ge yauki demaka ima. A idi mati vata herote iaganiva ra hegiri veite nagava ge yauki demaka ima. 21E dainehe, unuhu yabara iaga daure kiraima, auka me mage vivi vara ni Rohite dainehe. Yauka demaka i iaga nagate, yauka me mage kiki vara. Yauka bina mage riaga goigo vara yau besubesu koita rohi dainehe, iaga mage bouge uhurahe.22A negu koita isage ya maguri daure gahara vima. Eduge, ama iaga ki mage gahisa. Ama Rohi Bauge gasina gabidadama vi mati au gahara visa. Ama u mage visa. Ama koita ununa ni Rohite mage gahima yau ruta usa. 23A negu koita ga nune ro au ruta torubo vima. A negu yau ruta ga vima, badivara enaki koita yabera gogai ki vara.24A ni Rohite mage gahege a negu ho vima. Eduge, yauma mage koita bouge gehe kisa, yauma Rohi Bauge ga riaga uhuvaka va rosa, mati yauma koita yau gasina tabetabe goisa. 25Eduge yauma koita unuhu ra yau gasina ho vima ga gahigeisa. Rohi Bauge negu yau me daure vehe mage mohigeisa mati ga riaga dibana gahisa. 26Ge yauma uhu magehe ogisa mati dibana goisa daure gasina yauki mage manu. Era koita daure raki avanage uhuanana ya mohigeima ge yaki au gahara iaganu kima.
Chapter 3

1Daka gahara vima ama dibana goisa: ni Rohite ororo kahika uhurahe, guma vara daure goigoi vara. 2Koita yabara yau yavahu gahara vivi vara. Yauka nata gahara visa. Yauka yau yavahu yau mage rosa. Yauka hegiri daure kiki vara. Yauka koita beya daure gahigeige vara. Yauka beta yau iyahu ve iau gare ihihi vara. Yauka beta koita beya mage gahigeigei vara. Yauka beta Rohi Bauge mage gahisa. 3Yauka beta yau ogonanuhea mage gahigeige vara. Yauka beta mage kisa koita beya ruta. Yauka koita beya daure gahigeige vara. Yauka beta yau omo mage guma va ogisa. Yauka koita beyau gasina guma daure kiki vara. Yauka mage besibe visa. 4Yauka yau koitatuhea daure gahigeige vara. Yauka guma daure kiki vara beta uhuanana mage visa. Yauka hegiri daure kiki vara, mati yauka yavahu mage gahigeisa beta Rohi Bauge gahara visa.5Yauka Rohi Bauge mage gahiga nagate visa, eduge yauka besibe visa hedo e Rohi Bauge gasina. Ya negu koita onaki ruta ogima. 6Ata oya magi daure taragei mati kirogei yau yage uhurehe sirivima. Yauka mati magi e yau uhuanana ve miege magi e yabamu yau uhuanana va ogisa. Magi oya daure magi yabara, yauka ata daure oya ruta guma daure va ogima, era yau gahara viare maguri vara. 7Eduge magi o yabaramu gahara vima, iaga isage dibana goisa, yauka guma mage va ogigi dibana veitera.8Guma kobugo ge Jannes mati Jambres raki gahara vima Mose kouko, ata o ya tage mati gahara vima koita yau gasina ga riaga kouko. Ata o ya ra guma daure vage yauki anana vima. Yauka avanage vima gabidadama riaga uhurahe. 9Eduge yauka beta mage mimi vara yau maguri daure uhurahe, badivara koita yabamu di gahima yauka iaga be dibana veitera. Guma kobugo uhurahe Israela koita yabaki Jannes mati Jambres eragevenu yau tine raki daure goinu.10Timoteo, aka di gare ihima. Aka bina di guragu ve eraganu. Aka bina eraganu da oranaki Rohi Bauge mage gahima. Aka bina eraganu di anana ve au uhurahe. Aka bina eraganu di mageve di huhu uhurahe. Aka bina eraganu da Rohi Bauge mati ni koitatuhea yau gahara vanu. Aka bina eraganu di meve Rohi Bauge gasina, eduge me ora negabei ge isuke tera. 11Aka bina eraganu guma ora koita yabaki da daure gahima. Aka guma bouge eraganu di huhu ve uhurahe da Antioch, Iconium, mati Lystra ge uhurahe. Ogo eige daki huhu bauge manu, eduge ni Rohite raki huhu e uhurahe da mage gahanu. 12Riaga, yauka unuhu Iesu Keriso itahe ogi huhu mohigeige vara. 13Ata daure ya mati avanage koita vaia ramu daure raiga vanu. Yauka koita sivagei geige vara ga riaga gasina, yauka mati guma be kisa koita beya sivageige vara14Eduge ama, dagedage guma mageva ogisa, mati iaga gabidadama riaga gahi gevenu ra magera. Ama da anaisa, badivara daki iaga oya a uhuvaka a moimanu. Ama anaisa a gami isage uhurahe, aka uhuvaka manu Rohi Bauge Hari Mage ve uhurahe. Guma oraki a kiroma Keriso 15Iesu raki no maguri gahigeima ge noma au gasina riaga visa.16Hari Mage bouge ra Rohi Bauge Horu Aena gasina orogima, ge noma uhuvaka va yagoisa mati uhuvaka va Rohi Bauge gare riaga gaha. Noma uhuvaka va rosa ge koita yabamu riaga gahisa. Noma koita mage gahigeisa, au daure guma va ogiege. Mati koita uhuvaka gahigeisa mage kisa. 17Noma maguri o kisa ge Rohi Bauge mu uhuvaka mati mage gabidadama koita mohigeisa ge yauma mage bouge kisa.
Chapter 4

1Keriso Iesu orogi Rohi me kisa goige, auka maguri mati hoge koita yau maguri gagae kisa. Negu au mati Rohi Bauge ra da eragima, da ga o a boriti gahima uhurahe 2ama Keriso gare rosa. Ama me o kisa au huhu veitera uhurahe mati au huhu uhurahe tage. Ama koita kiro geisa mage guma va au daure kiege. Ama kiro geisa yau negu daure guma ogima. Ama hero ga mohigeisa yauma Keriso itahe ogisa. Ama iaga o kiogeisa, a uhuvaka mohigei uhurahe, ama mati vani bouge tabe tabe yahegeisa.3Ga ora daki a kiroma badivara vani vara orogima koita ya ni tanamage ra beta Rohi Bauge guma riaga va ogima. Eduge, yauka ata beya behugeige vara ata eya uhuvaka mage roro vara yau gahara vane uhurahe. Guma oige, yauka gahara iaga isage mati uhuvaka nune dibana goisa. 4Yauka ga riaga beta ihihi vara, mati ga avanage gahara visa. 5A, Timoteo, ama uhuanana mage misa maguri o uhurahe. Ama huhu uhura usa. Ama Hari Mage bu rosa. Ama ai meve ki kosaisa, Rohi Bauge dainehe.6Ga ora daki a kiroma, badivara daka hoge vara mati mata o garemisa. Daka idi tahaka kerekare eiya nagate auka bohubo vara Rohi Bauge mageve dainehe. 7Daka rokoro koita be nagate au mageve ra rokoro eigera. Daka ruru be koita nagate di ruru bina kosavanu. Daka bina da gahara vane iagani va bouge Rohi Bauge gasina kinu. 8Iaga mage bera dai era badivara daka Rohi Bauge gahara maguriva unu. Rohi Bauge ra di maguri ve gagae kisa guma mageva. Auka iaga mage e da mohimisa au ororo vani vehe. Mati auka iaga mage kobuge mi koita beya mohigeige vara yau au nitabatabe gahe ge.9Timoteo, ama di gasina vaina orogisa. 10Demas ramu da garemanu Thessalonica otinu badivara auka vata maguri o gahara vima. Crescens ramu Galatia otinu, a Taitu ramu Dalmatia otinu.11Luka da dagedage da ruta. Ama Mareko mi a ruta orogisa. Ama kisa badivara auka da yaheya vara. 12Dakamu Tychicus Efeso besuganu. 13A orogehe, ama di rukuru iaga da Troas garema Carpus ruta morogisa. Ama idi baraka iagaya tage moro geisa, ura ho vada tage morogeisa14Alexander auri me koita ra di gasina beta magera. Ni Rohite mu huhu moimisa. 15Atage ama eragisa badivara auka guma bouge kinu Rohi Bouge gare kouko.16Da ganahe maguri daure ogova ramane, gabidadama koita bera di gaika gera veitera da hero moimisa. Yauka yau bouge unu. Rohi Bauge negu huhu mohigeima.17Eduge ni Rohite raki da ruta mati da mage gahanu. Auki da hero momi, ge daki au gare ge Gentiles bouge mu ihi sa. Guma oige Rohi Bauge raki hoge da maguri gahanu. 18Ni Rohite raki da maguri gahanu daure iaga bouge yau kiege uhurahe. Auka da maguri gahiga vara au rohi ogo gera Basileia. Koita mu au mageve rosa vani inuhati. Aukamenu19Priscilla mati Aquila mage gahigei. Onesiphorus yaga gaha vaia tage ama mage gahigeisa. 20Erastus ramu Corinth ogo vara gera. A Trophimus Miletus ge daki gare manu komata dainehe. 21Ama vaina orogisa badivara rukuru vani mu orogima. Eubulus mu a mage gahima, Pudens, Linu mati ni ogo nanuhea bouge tage a mage gahima. 22A sua vemu ni Rohite ruta goisa. Auma mage goisa yai bouge gasina.

Titus

Chapter 1

1Da PauIo Dirava besubeve renu Iesu Keriso Apositolo ve, da rinatei renu besui Dirava rinate gevene iahe gei iau ḡabidadamave uriḡatu gei, riaḡa ni dabu e ḡaihone gevene. 2Era ni anana ve maḡuri behu behu Dirava, unuhunu ra tarata veitera, no (gwauhamata) ḡahigei maḡuri o, uriḡatu negaehe. 3Renu riaḡa, nega ei, auka ḡaihonemi au garei dai daki haroro ḡahi Dirava uraehe ni maḡurivei.4Daka torei oti titoi di moe riaḡava ḡabidadama kobabe uhurae Dirava ni mame, Keriso Iesu ni maḡuri te, au hari-hari, au maive ia moigevene.Tito Meve Kereti. 5Da ia ḡaregei Kereti, ge iama so iaḡa (beugei/ieriri) ḡahigei gabu- ehe - dubu uriga gevare oḡo kobakoba gerama di urae (anaisa).6Bauge iabera ma daure veite goisa, auma magi kobabe misa, au gamuhea iaberama gabidadama, beta omo muni, renu matau veite gahisa. 7Badiva dubu urigatare ra Dirava meve biagu gahare, auka daure veite, beta dage-dage renu, ageraira veite, se gadiki, moni nigu.8Auka uhu dau koita renu lalokau, otado bene mage, uhu berebe, me riaga aena renu vagata berebe isa, koita vagoisa. 9Auma ga riaga kamoi berebe goisa, orene riaga renu orene riaga gahi, gaihone gaihone gavaia. Guma oi auka be iahegei gaihone gaihone riaga renu daure gaihone mi ogorea iabera au koua uhura.10Mage iau gare kougeisa, gaikava bese uhugati gera, iauna ku beta gaihone gevare, iau bada, gera variva iaga moni me uhura. 11Noka riagahe kougeige vara. Koita yabera yauki hogageva yau variva iaganivehe era yauka beta roeare.12Kereti iauvagu, iau Peroveta, ogorea iabene riaga roia, a Kereti iabera (va nega) iaubada donaraga. 13Ga era riaga vara, daine nami gei hero gahi geisa, ege iau gabidadamave rama mage goisa. 14Ege Iudea iau teneve renu iau koita taravatu e, koita iau gera - ogorea iabene riaga betia gaha.15Iaga iaubada gera mage herea, ogorea iabene mage, uduke iaga iabera mage veite, ga ihihi veite iau, iau uhure renu anana ve iabera daure ra. 16Iauka roia, iauka Dirava dibane, uduke iau maguri ve raki taraga - betia renu matau veite, iauka hero veite iaga be ki auna gahiga.

Chapter 2

1Ai (hahediba) mege gaihone-geisa. 2Ata raho (hadiba) gahigeisa iauka uhu berebe ragisa, iau gabidadama mave, lalokau, iauma rahi berebe ragohisa.3Guma kobugei magi bauge iabera ma matau ragohisa, magi iau au-gehe. Aena ragohisa iauma hahediba riaga ragohisa. 4Ege iauma magi isage gaihone gei iau atuhe renu gamuhe lalokau gahigeisa. 5Iau uhure vata gei ieriri gahigeisa riaga magi mage gahisa iau atuhe gu ege koita benu iau-harike ro daure gahima, auka Dirava gasina oroganu.6Guma kobuga ei ata isagea iabera ma uhu berebe gahisa. 7Iaga oi iaubada ama iau gaihone geige koitava goisa mataua riaga renu ai gaihone geige va berebe goisa. 8Ai ga riagave daine bera beta a hedu gahiga vara renu, betia gahare koita iabera variva ragohi iaḡa daure be beta no'i rosa.9Besube koita-vaia bera ma, iau biagu tuheau gare ihisa, iaga iaubada uhura ehe hegiri gahigeisa, beta hedu gahi geige vara. 10Se vaho gahigeisa iauka gaihone gei mage renu ege iau (hahedibave) Dirava ai maguri vei sena iaune me gaha gabidadamarehe.11Dirava hari-hari vera dinaima, koita iaubada maḡuri ḡahi geige va. 12Fari ora no gaihone gei Dirava ruta gurahisa vata oi. 13No hari-hari maḡe nari varehe ni anana vehe Dirava rahoherea renu ai maḡurite Iesu Keriso au ḡaiho nemarehe.14Auvaḡu au no moigei, no maḡuri ḡahigei daure nune nune iau uhura-ehe, no koita maḡe ḡahigei noka a'ueḡu gera kara maḡe kiki ariehe.15Iaḡa o ḡaihone geisa ai tiahu ḡore a hero ḡahi gevare, ai gare iha- rea.

Chapter 3

1Ai koita tuhe uhu vaka moigeisa, (taravatu) koita vaia renu tiahu koitavaia uhu-dau ḡahi geisa renu gurami (heḡaeḡae) isa, maḡe nune- nune me ḡahiḡa uhuraehe. 2Kirogei rosa koita be daure ḡahiḡaehe, uduke uhu maḡe renu vasi maḡeva renu kara maḡe kisa iaubada iau.3Ege no ḡaita gera subuta maḡuri, daure matau veite renu daurea, noka daure iau uriḡatuḡa vehe renu ura nune nune vehe, ni maḡurive iau, anana daure, renu betiava bea no betia ḡahigevare ḡaita betia ḡahi geva.4Ege no ḡaita gera subuta maḡuri, 5daure matau veite renu daurea, noka daure iau uriḡatuḡa vehe renu ura nune nune vehe, ni maḡurive iau, anana daure, renu betiava bea no betia ḡahigevare ḡaita betia ḡahi geva.6Dirava au Sua Aenave bohui ni ada Iesu Keriso ni maḡuri te uhuraehe. 7Edaine auhari-hari maḡeve ne, ni riaḡa ve rosa Dirava ruta oroḡi maḡuri behu-behu no ana vare uhuraehe.8Ora roro riaḡa vara, ga ora iaka roro hero raisa, ege Dirava riaḡa ḡahare koita vaia bera iau gohi-gohi ḡahigei, kara maḡe me ḡahisa, era maḡe herea koita iaubada iau.9A daure gava raira renu ḡoḡai ḡahiḡaehe ḡaise, renu ḡoḡai taravatu, ariehe, badiva iauka maka veite renu darue iabera. 10Nega abu (daure va pada kiare) koita va ugoro ḡahisa renu iaḡa be, au mati kisa-ḡare. 11Ana dibana koita era daure ra renu au daureve raki avaḡu au daure ḡaihone-mima.12Da Aretema besuane se Tikiko oti ai, di ḡasina ama vaina oroḡisa, Nikapoli ḡaikava ra (iaha or gogo) vaehe dama iaruta ikehe guragu roma. 13Sena taravatu koita va renu Apolo iau ioave ḡumava baovisa renu erageisa iau urae iaḡava iaubada kisa,14Ni koita tuhea maḡe kikiehe iai (time) maemisa, iau urae riaḡava raḡare-ehe iauka beta maḡuri maka veite guragu ara.15Di bamo-duhea daruta ikoho ni uhu-maḡeve besui iai ni uhu maḡeve ni vasi ruhea ḡabidadama uhura ehe Dirava hari-hari maḡeveḡu iai-bada iaruḡa gurame.

Philemon

Chapter 1

1Ora da PauIo, Keriso Iesu besubesu ḡamite, renu ni oḡo nane Timoteo,Oti Filemona ni vasire mati me bamode, 2oti ni amakine Afia, ni me bamode Akapusa, mati ekalesia ḡahatuhe iau. 3Dirava ni Mame mati ni Rohite Iesu Keriso au maḡeve mati au maive iai bouge miahe.4Da imimi viare dakamu a anavare daki nega inuhati ni Diravate maḡe ḡahima 5badiva ai meve gava dakamu ihima ai maḡeve ekalesia iau mati ihihive ni Rohite Iesu ḡasina. 6Di imimi vera ai ihihive amu ai soukuhe ruḡa me ḡahare, gerege nona ihihi maḡeva no meva kiare era Keriso iera. 7Dakamu ai gera daki heḡiri vima mati hero mima ai iahe iahe maḡeve uhura, badivara di oḡo nane, ekalesia iau soruke iabaramu isage ḡahanu ai dainehe.8PauIo Imimi vanu Onesimas dainehe E dainehe, daka Keriso ihehe, a hero ḡahima, a kisa roiare meva ama kiogeisa, 9eduge daka uhu maḡevage imimi vima, da, PauIo, daka ata bauge vara, renu Keriso Iesu meve kiki koitava bera daki a imiḡima.10Daka aige daki imimi vima di moe, Onesimas dainehe, dakamu au Mame ḡoinu da vadibu iagava uiegei. 11Subuta gera auka ai iaḡa be veitera, eduge negubutu auka maḡera riaḡa vara ni abu noi. 12Di soruke inuhati, dakamu e besui ḡoiraḡima, ai ḡasina. 13Dana so kamui ḡoiraḡare, da vadibu iagava iau da kamui uiare badi maḡe o iau dainehe, gerege auna da iaheḡi meva be kiogevare;14eduge daka beta iaḡa be a dibana veite e kiki vara, eduge ai me maḡeve uhura ḡoisa, beta a dona ḡahisa. 15Menu gena au nega tina kibe a ḡaremane makava aukamu onu, auka ḡoiraḡi ai gasina guramisa oti behi behive, 16aka beta besube koita nubaḡa vara, eduge oḡo nana maḡeva--di ḡasina eduge auna ore naḡate ai ḡasina, iai abu ruḡa ahata maka ai mati Keriso maḡeve uhura.1917Eige a da mi iai bamode kiare, ama au tage mi ai bamode kiare nisiḡami ḡami ai iagehe motisa a da kiege naḡate. 18Auna iai ḡuma daure be kinu, se iaḡa be ai manu, ama idiḡi di ihehe maemisa. 19 Ora da PauIo, di adahe ge daki torevanu: dakena damua ki ḡoiragisa. Daka beta iaḡa be ai roro vara se a dai mane damua tage rosa. 20Erege, di oḡo nane, ama Keriso ihehe ḡuma oi da iaheḡisa di urave kisa! Keriso ni oḡo nane ihehe di uhure maḡe ḡahi heḡiri ḡahisa.21Da idi hana ai ḡasina sei ḡahare, daka dibana aka kiege raho ḡahiga vara eige daki a imiḡima. 22Iaga be tage, ama daiutu be dani misa, badiva iai imimive inuhati Dirava augera auka ia mohigei gevara.23Hegiri ga netu netuEpahra, unuhu vadibu iaga daḡore Keriso Iesu dainehe au heḡiri gare besui iaḡa. 24Renu di me bamo bamoduhe Mareko, Aristahus, Demas mati Luka. 25Ni Rohite Iesu Keriso au maḡeve ne ia ruta ḡoisa.

Hebrews

Chapter 1

5Vaisu genu Dirava aneru be kironu,"Aka di moe mati daka ai mama era ? Se Dirava na ronu," Daka ai mame goigovara mati aka di moe goigovara"?
Chapter 2

Erage noma hari mage o ihi mati kamuisa, no negu esea rago hare sigorova.
Chapter 3

Chapter 4

Chapter 5

4Rohi Bauge ki hedo moimi au Arona moimanu nagate.5Guma kobua eige Keriso ra au avahu au mi Aena koite roro veitera. E uhura eno be ki onaki ronu," Negu vani aka di Moe, daka ai Mame."6Yaumu buka bei onaki ronu ,"Aka Aena koita e,negu oti behibehi ve Melchizedek nagate (tenevehe.)7Iesu au Rohi Bauge imigegemu eno raho tahu mati nina ruta ge auki au mame imigege auma hoge augava yahegisa.Rohi Baugemu au imimive harere gahanu.8Auka au Moe kobege, auka au abidadamave kaumiu huhu uhura.9Keriso ra mage riagariaga vara, au mageve ki maguri behibehi ve no mohigevenu.14Eige demaka berebere ra hero te gaha yauera. Hero o uhura yauki mage mati daure guma eraganu.
Chapter 6

5Rohi Bauge ga Aena mati hedo Aenave tage yaumu au gare eragare. 13Rohi Bauge Aberahamu ihiromonu negahe, Au avahu au ihehege, auki hedo moimanu. Beta, be ihehege badivara Auki au avahu Bauge bera mati veitera. 19Ni Horu ve ogi gumava mu yeriri goisa, Au ronu e nagate. 20Iesu Keriso ki bina no urigatu gahigevenu, Auki bina ni Aena Koita ve gone negu oti behibehi ve. Melchizedek hahediba ve itahe.
Chapter 7

Auka mama veite mati neina veite, badi veitera,atia veite ,umuka veite, vani veite.E uhura, Auka Dirava moe badiva Auki avahu Aena Rohi behibehive.7Eige ekalesia Bauge ki mati avie magegahige. 8Enaki dainehe Bauge abeki gahu ragoha mati uya. 9Negu Levi koite tage mu au gahune maemima Aberahamu vairanehe. 10Levi tenevara so vagata uhura Melekisedeka ki Aberahamu behuganu.13Au una terona aena eai memisa. 14Auka Iudea seni ge auki oroganu, kobege Mose ra aena koita yau gare roro veitera.18Ganai ganai aena kinera berebe veitera./v 19 Aena era regunaki berebe veitera, erage Rohi Bauge gasina ugena non mage eragisa.Erage Aena Koita ora, aena mati miro veitera, riagariagavara, daure bera au veitera va, Au ugena nona motegahisa.
Chapter 8

1Negu, ni Aena Koita vera basileia terona hege auki guramimia, Rohi Bauge ada vamaga hege. 2Auka ni me mimi koitavara Aena dubu va, va dubu aena era Rohi Bauge ki kinu, beta vata o gahavaya.

6Keriso,me hedoke ra rahogoi mati damuna tera.Me hedoka era yaheyahe koita tera mati gwauhamata mage tera. Ganai aena era huhu veitera dainehe ge,noki mati isage o manu. 7Ganai aena era huhu veitera dainehe ge, noki mate isage o manu.8Rohi Bauge ki yau daureve kamui bina ga maemanu,!?Vani e abemu kahika goimu,Rohi bauge ki ronu,Daka Aena isage kikivara.Israela gaha ruta mati Iuda gaha gaitage. 9Era beta negu da yau baugetuhe nisigei yau adehe,Aikupito mata va otine.Badiva yauka Aena ga e regunaki me gahi geige veitera, eige daki bina rebotegevenu,Rohi Bauge ki bina enaki ga gahigevenu.13Aena isage o nona me gahisa, badiva Aena emene e negavemu netuanu.
Chapter 9

1Ganai Aena ra tomadiho gumava te mati Aena yaga tera. 2Aena yaga e itahe daitu vara abaga iaga mati Rohi Bauge hauakave maema gabuvara.Er ihivara aena gabuvara.

6Me o abouge yau kiare itahe yauna itahe daitu o uhurahe otisa, aena me bina kiogeisa./v 7 Aena Me Koitava na avahu daitu abugagahigava otisa ,kobege mamoe se nani taokava auna koita yau daureve kamo geisa.13Yau negu nani gouti mati boromakau taoka mati ere ,, agotava dare kamogeva, na mameanu se, 14Erage Keriso taokena bina Horu Aena ni daureve beta ketogeigevanu se ? 15Eige,Aukena auvahuAena isage o meva kisa.Au hoge ve ki daure aubouge kamo gevenu, mage mane gahava abena uu oti behibehi ve goisa.
Chapter 10

17Aumu mati ronu,"Yau daureve damu kamu anu, daka beta ana geigevara." 18Negu daure kamogeigei guma emene abera maka veite abera.
Chapter 11

Chapter 12

9Erage,ni mamuhe abeki no mage gahige mati noma mati matau gahigeisa.Ni Mame Baugeva tage matau gahi.27Ga o make ra beta Au ada kikive auna marere gahisa.Ar au ada kikivera yaka beta riagahe marere gahiga vara.
Chapter 13

James

Chapter 1

1Iakobo, Dirava me koita va renu Rohi Bauge Iesu Keriso, oti Iduhu utube hakira abu mata aubougi ada, mage riaga vara! 2Yama dibana gahisa iaga aubougi gera magera, di ogo nanuhe ya, dagedage ya isuke be uhura siri ragohege . 3Yama dibana gahisa yai gabidadama ve hero gahiga dainehe gera, yaka uhu berebe dibana gahisa.4Uhu berebe va ramu mage goiege aka herote goisa renu uhu berebe te goisa, iaga aubougi gera mu e ai gasina. 5Eduge ogere yabena uhuvaka gahara ragoha, auma Dirava imigisa, au mohimo vera magera beta ho se namina rutagera.6Eduge auma gabidadama va imimi visa, beta uhu anana bei. Koita bena uhu anana nune vima auka eve raho goiare nagatera nono raki uhui ioaima eve ada. 7Koita e negu anai rome auka iaga be mimivara Rohi Bauge seni; 8Auka uhu anana abu koita vara, auka hero veitera au maguri aubougi uhura.9Anana veite ogo nana vagu, au ihi bauge ve hegiri va vie, 10eduge kohute koita vagu au ihi avie ve dainehe, badivara auka hoge ragira vara ura uhura idi hanaka mageva be nagate. 11Vani hedoka vara vene hedoka nagatera renu isu kokema gahi gavara. Idi hanaka vara dedevara, au haire ra dau ragira vara. E nagate, kohute koita vara dau ragira vara au ioave uhurahe.12Magera, uhu berebe kiare koita va ie era. Au uhu berebe kiare itaha rahe, auka maguri korona va mimivara, Dirava riaga gahare koita va ya, yau era. 13Be negu au isuke miare uhurahe, "Dirava raki isuke mi da moimima," badivara Dirava beta daure va raki isuke moimima, etage auka koita be isuke moimo veitera.14Eduge koita ra avahu au uhurehe gahara vare raki isuke moimima, eraki butui mi gaise oti taragima. 15Au uhurehe gahara vare riaga goige, daure veramu bina oroganu, daure e raki rarogei ti hoge havara gahima. 16Daure negu ya idigeime, di ogo nanuhe ya.17Iaga mage va ya renu iaga mage riaga va yabera vava seni auki oroganu. Ni Mame abaga Bauge seni ge yauki uguhi oroga. Au gera vagava nune se vadibu bera veitera badivara a goiragime. 18Dirava raki no idi gevenu ga riaga uhurahe, eige noka au gahara vare idi tahaka va nagate yabera, iaga aubougi au kine uhurahe.19Yaka dibanara, di ogo nanuhe mageve ya: Ata abougi ge ramu vaina ga ihisa, ihie ga ragohisa, renu ihie ho goisa. 20Badivara koita be ho goiare ra beta Dirava ga riaga ve mage gahiga vara. 21Edainehe daure aubougi idigei gaise gosigeisa renu isuke gare geisa. Uhu mage ruta ga riaga begene misa, ena yai horu ve maguri gahi geisa.22Gava maguri ragohisa beta ihihigu rago hisa, yau negu yai avanage rome. 23Koita benu ga ihihi koita gu goima eduge maguri va kiki veite, auka mata o koita va nagate avahu au erara vage hevari va eragare nagate. 24Avahu au erara vage aumu eraganu eduge au ogo otinei aumu au erara vage vague gahanu. 25Eduge aena ga riaga va maguri vare koita vara, renu dagedage maguri e mage gahima, beta ga ihare renu vagua vima, ata e maguri vera mage hereavera.26Koita benu roma au ga riaga dibanara eduge au gare ra daure, au uhure ra daure ra renu ga riaga augera maka veitera. 27Ga riaga va maguri ga vara renu auka daure be veitera, ni Dirava ve renu ni Mame vagotonehe, noka mama renu neina veite momona va ya renu gobu ya yau isuke uhurahe noma yahe geisa, renu no negu mata o mirova mime.

Chapter 2

1Di ogo nanuhe ya ya negu gabidadama mi Iesu Keriso uhura kime, Rohi Bauge haire, koita be yabera aka mage veite. 2Hegiri be uhurahe ge koita bena sirivisa ihiko iaga mageva renu ogona hairate ruta, vagahu atava kibe na mati sirivisa ogona darikete ruta. 3Ana ihiko iaga mage renu ogona hairate kine koita va kirosa, "Orogi guragu mage gahiva gurama," eduge amu ogona derikete koita va kiroma, "Di vasi gaikahe gurama," 4ena bebe yau daureve na ya roeia? Yaka meta bebe yau daure ve rogeva?5Ihiyahe di ogo nanuhe ya, Dirava ramu beta vagahu koita va ya idi gevenu, yauka herote gahisa gabidadama va renu mata mage biava gahisa, au ominu gahi gevene gahava yau? 6Eduge yamu ihi veite gahava ya daure gahi gevenu! Beta nagate iagate gahava yabena ya daure gahi geisa ei? Se yaukena ya idigei berabe gabuva ota? 7Ya ihiro gevene ihi magete koita va yauki daure gaha?8Buka aena uhura basileia taravatu vara roma, “Ai ḡaika koitava ama lalokau ḡahisa, a avaḡu a lalokau ḡahare ḡereḡereva.” A taravatu e badina ḡahare ra, aka kara dodihege aki kima. 9A idukena ia koita iau erara vaḡe eragei raho ḡahare ra iakamu bina daure kinu, renu taravatu vara rosa iaka taravatu dodo dodo ḡahava iabera.10Taravatu kobabe dodo vare koitava ramu bina taravatu iau bougei dodo gevenu. 11Badivara koita be negu rosa, “A negu ni muduka vima.” Koita kobua e mati rosa, “A negu koita be ḡami hoekima.” Iduke au ni muduka veite ḡoiarei, koita be ḡami hoekare ra, auka taravatu dodo dodo koita vara.12No maḡuri ḡahi geige taravatuva ieriri ḡahigeige koitava, iau garehe, renu iau avani vehe noma otisa. 13Badivara Dirava, maḡe renu daure roeare uhura gera, auka beta vaḡahu veite koitava vaḡahu ḡahiḡa vara; iduke vaḡahuva raki iaḡa au bougei (hahemaoro) maḡe ḡahima.14Di sokuhea, iai vaḡa be rosa auka ḡabidadama te, a au avani vehe hadina ḡahiḡa veite ḡoiare na otado maḡe be na au? Ḡabidadama ena a maḡuri ḡahiḡava? 15Ḡereḡereva oḡonana bea kiki dabua ura raḡi mati tamuta iaḡa veite ḡahare, 16a boriti ḡahigei rosa, “Dirava maḡeve miahe! Udumeva uiarei mati tamuta maḡe raḡiahe! A idukena a maḡuri uhura kohu raho e mohigeige veite ḡoiare na, maḡe vana bina otadoanu? 17Ḡabidadama varamu ena ḡoiḡorera; au avani veite ḡoiare ra, auka hoekera.18Iduke bera rosa, “Koita bera ḡabidadama te, bera avaniva kima. Di roro vera monu, “Da ḡaiho neme, orenaki koita bera ḡabidadama te ḡoisa, a avani vara veite,. Daka di ḡabidadama vera di avanivehe ge dane hadina ḡahisa. 19Iana riaḡa ḡaha, Dirava ra kobua bera? Maḡe ra! Sua daure ḡaina geramu riaḡa gahi, sigoraḡi, ḡabubu raḡa. 20Uhu veite maḡahanu! Iai urave na ia ḡaihonegei rosa ḡabidadama avaniva veitera, maka veitera.21Abraham na orena kimena au Dirava ḡore au maeami ireriri ḡahanu? Au avanivehe gera; au moe Isako, au mi pata aena ada maeami, boubou iaḡane ni kine dainehe gera. 22Iana eraḡa? Au ḡabidadamave renu au avanive iaberaki me mimi bou raḡanu; au ḡabidadamave ra au avanive raki ḡuḡuru ḡahanu. 23Buka gava raki bina riaḡa ḡoinu. Onakime auki roma, “Aberahamo raki Dirava mi riaḡa ḡahanu, mati au ḡabidadamave dainehege Dirava raki au avani ieririve ronu, eige iauki Aberahamo mi Dirava vasire ronu. 24Bina eraḡiahe, eramu ni avanivehe ge Dirava na no idigei au ḡoreha no ḡosigei ieriri ḡahigeisa, beta ḡabidadama ḡu gera.25Oro maḡi, Rahaba tageramu ena ḡoiḡore ra. Au Isaraela mata erara ḡahava iorena idigei au iagehe huni geiarei, iahegeve iau ḡuma nune bei hana raḡane dainehe Dirava raki au maḡeve ronu. 26E dainehe, ahata maka sua veite, hoeke ḡoiare ḡereḡereva, ḡabidadama avani veitera, hoekera.

Chapter 3

1Oro maḡi, Rahaba tageramu ena ḡoiḡore ra. Au Isaraela mata erara ḡahava iorena idigei au iagehe huni geiarei, iahegeve iau ḡuma nune bei hana raḡane dainehe Dirava raki au maḡeve ronu. 2E dainehe, ahata maka sua veite, hoeke ḡoiare ḡereḡereva, ḡabidadama avani veitera, hoekera.3No hosi kamokamo auri mi hosi avaḡehe maeamege, aune ni gare ihi, no otiti roeare gabuhe otisa. 4Se iagatoi anaiahe, auka raho herea renu nono berebere raki dorivima, iduke bara gamika be raki tarivi, bara koita ura gabunehe otima.5Mei tagera ena ḡoiḡorera, auka avie herea, iduke auka iaḡa raho iau ada ga momo roro dibana ra. Vene bubuka ḡamika be ura raho gabuare anaiahe. 6Mei ra vene naḡatera, daure au bougei, bougeime auki ni ahata make ḡamima. Gehenava seni oroḡare vene ei ge auki, ni maḡuri ḡumaḡe gabugeima.7No koita nubaḡa iabera vamu nune nunea, ḡani tea, uguhaea, soraḡare iaḡani vaea, renu karava, manada ḡahigeige dibanara, renu, nokamu bina manada ḡahigevenu. 8Iduke koita bera so mei manada ḡahiḡa veitera. Auka daure ra, renu nari nariva tagera berebere ra. Mati hoḡe murakava raki tobo ḡahanu.9Au ge noki ni Rohite renu ni Mame maḡe ḡaha; mati Dirava au erara vaḡehe kiogevene koitava daure ḡahigeva. 10Ava kobua eige koita maḡe ḡahigeige gava renu daure ḡahigeige gava iaberaki hakiraḡa. Di sokuhea, ona beta varavare.11Di sokuhea, ia negu be be namigeva. Ia ekalesia be namiḡare ra iaka taravatu vara iaki hahemaoro ḡaha. Idukena ia taravatu hahemaoro ḡahare ra iaka bina beta taravatu badina ḡahiḡa ḡahava iabera. 12Taravatu kikiva renu hahemaoro ḡahiḡa koita vara Dirava auvaḡu gera. Aukena auvaḡu maḡuri no mohigeisa mati hadika ḡahisa. Ia anavare na iana oḡore iaberage iaka koita be hahemaoro ḡahisa.13Koita bea rosa, “Negu se vahiḡu ge none oḡo bei oti, ei tau be gurahiarei me none me mi, moni dadaḡa kisa.” Onaki roeare ḡahavaea, di gare ihiahe! 14“Iaka dibana veite vahiḡu iai maḡuri vena orena ḡoiḡo vanu. Iaka vene duka naḡatera, nega tinabe uiarei me auki mati veite ḡoima.”15Iaka onakime iane rosa, “Rohiraho uravare ḡoege none maḡuri raḡi vire ki o kisa.” 16Iduke negubutu ge iaka iavaḡu ia idigei auhe ḡosigei me iaki roea, iaka bina iavaḡu herea iabera; anana e au bougei gera beta maḡe iabera. 17Noka maḡe kiki dibana, iduke no kiki veite ḡahare ra, nokamu daure kinu. 18Maguri riaga vara idi tahaka nagatera koita yau uhurehe gera yauki begenu, era mai uhura gahara yau mai vera.

Chapter 4

1Iai vaḡa ḡoḡai renu avahehe au bougei gena orehe seni gena iau oroḡa? Iavaḡu iai uhure maḡe ḡahi geige ura daureva, iai uhurehe uiare seni ge iauki oroḡa. 2Iaka iaḡa be iabera iaki uraheni ḡahi geva iduke iana orenaki idi geige dainehe ge iaki koita ḡami hoekia ḡaharava raḡa, iaḡa be iabera iaka ḡaharava raḡoha, iduke iana orenaki idigeige dainehege iaki ava hehe raḡa mati ḡoḡai raḡa. Badivara iaka Dirava imiḡia veite dainehege iaki ia urava raḡare iaḡaniva mimi veite. 3Mati ia imimiva raḡare iaḡani vara iaka mimi veitera, badivara iai uhu ananave iaberaki daurea; iavaḡu iai uhure maḡe ḡahiḡa iaḡaniva iabera iaki imimiva raḡare dainehe4Tarata ḡahea, iana dibananu, vateta o iaḡaniva uraheni ḡahiḡa vara Dirava ra iaki betia ḡaha? Ia vateta o vasiruhe ḡahiḡa roeare ra, iaka iavaḡu ge iaki ia idigei Dirava betia koitatuhe ḡahigeva. 5Buka ga vara roma, “Dirava Horu Aena ni uhura maeamane ra ura berebere iaberaki toboḡa gevenu”. Ia negu roea riaḡa bera ga oi gera veite.6Iduke Dirava no mohigevare vaḡahuva raki berebe herea. Buka ga rone ḡereḡereva, “Dirava ra iauvaḡu iau idigei auhe auhe ḡosigevare ḡahava iabera auki besibe ḡahigeima; a iauvaḡu iau avie ḡahi gevare ḡahava iabera auki maḡe mohi geima. 7Ge iama iavaḡu ia idigei Dirava moimisa. Iama Satani besibe ḡahege auma ia ḡairi geisa.8Iama Dirava hugu ḡahege, aunema ia huguḡa geisa. Daure ḡahaea, iai ade ketogeiahe! Uhuabu ḡahaea, iai soruke ḡaḡae ḡahigeiahe, 9Vaḡahu raḡi, nemo ḡororaḡi, niḡo raḡohiahe, iai tative mi ninani kiahe, iai heḡirive ḡu vaḡahu ḡoie. 10Rohiraho vaḡotohu iavaḡu ia avie ḡahigeiahe, ge aune ia iage geisa.11Di sokuhea, ia negu be be namigeva. Ia ekalesia be namiḡare ra iaka taravatu vara iaki hahemaoro ḡaha. Idukena ia taravatu hahemaoro ḡahare ra iaka bina beta taravatu badina ḡahiḡa ḡahava iabera. 12Taravatu kikiva renu hahemaoro ḡahiḡa koita vara Dirava auvaḡu gera. Aukena auvaḡu maḡuri no mohigeisa mati hadika ḡahisa. Ia anavare na iana oḡore iaberage iaka koita be hahemaoro ḡahisa.13Koita bea rosa, “Negu se vahiḡu ge none oḡo bei oti, ei tau be gurahiarei me none me mi, moni dadaḡa kisa.” Onaki roeare ḡahavaea, di gare ihiahe! 14“Iaka dibana veite vahiḡu iai maḡuri vena orena ḡoiḡo vanu. Iaka vene duka naḡatera, nega tinabe uiarei me auki mati veite ḡoima.”15Se, ana onaki rosa,"Rohibauge roege, noka maguri ragohi me o kisa se me,e kisa." 16Enduge, akamati guma daure kiare hegiriva vima. Enake hegiri guma e yabera daure ra. 17Aka guma mage dibana, eduge aka me gahiga veite, era ai daure ra.

Chapter 5

1Iauie te ḡahavaea, di gare ihiahe! Iai ada oroḡare huhuva se isukava ada niḡo raḡi bara raḡiahe! 2Iaie ramu batahui kosavanu, renu iai dabuave iabera pitoroka varamu iogevenu. 3Iai golove renu iai silivave iaberamu tode raḡohanu, tode ena ia dunama ḡahigei, vene kara ki iai misike isa. Vani orena o iauge iaki iaie maḡeva bougei vava ḡahigeva.4Iai ḡeḡe taboro ḡahi gevene ḡahava iau damunera iaka kiki veitera. Iau mudumu gare ihigeiahe. Makava bougeige ḡahava iau ninave ramu Dirava Rohiraho ihikokehe sirivanu. 5Vateta oi iai maḡuri vera iaḡa maḡe mudaḡo renu heḡiriva raki toboḡa gevenu. Ia ḡahigeige vaniva dainehe ge iaki iai ahatane raho ḡahigeva. 6Daure be kiki veite ḡahava iabera iaki dunama ḡahigei, ḡahigei hoeki gevenu, a iauka iaḡa be kiki veite.7Guragu Berebe Renu ḠuriḡuriDi sokuhea, iama guragu berebe raḡi oti Rohiraho oroḡare vanihe. Biru ḡahaea guragu berebe raḡi iau biru matame maka kiarei uhuia uhuiava raḡare eraḡiahe. Iauka guragu berebe raḡime iauki iaha veni renu sinatia veni nariva. 8Ia ḡaina gera ma guragu berebe raḡisa. Iai ḡabidadamave iama berebe ḡahi geisa badivara Rohiraho ororo vera hugurera.9Di sokuhea, ia negu bebe mudumu ḡahigeva; Dirava ia hahemaoro ḡahigeige siḡovara. Ia hahemaoro ḡahigeige koita varame ikehe, dinaisa ge auki. 10Di sokuhea, peroveta ḡahaea Rohiraho ihehe ga raḡege anageiahe. Huhu uhura iau guragu berebe renu guragu ḡamana raḡege iama toho toho ḡahigeisa. 11Iau maḡeve ra noki roea, badivara iaukaki guragu ḡamana raḡanu. Iobu guragu berebeve ra iakamu ihinu, renu iaka dibana orena kimena Rohiraho ihihe kasi auie moimi ḡoiraḡanu. Badivara Rohiraho vara vaḡahuva renu uhudauva raki tobo ḡahanu.12Raho herea vara, di sokuhea, ia negu ga isukate iau ga ro maeama. Va se vateta o, se ena iaḡa be ihehe ia negu ga ro maeama. Iana i toto ḡahimena ia, ena roeahe, “ege”, se iana besibe raḡimena ia, ena roeahe, “ veitera” ge iane beta Dirava hahemaoro derikehe gurahisa13Iai vaḡa be iabena hekoka uhura genu? Iama ḡuriḡuri raḡisa. Be iabena heḡiri raḡa? Iama moteamotea noḡo roeogeisa. 14Be iabena dika iabenu? Iama Dubu bauge ihiro gevege iauma Rohiraho ihehe iai ahatane olive dehorova dahuiarei mati ḡuriḡuri raḡisa. 15Ḡuriḡuri o ḡabidadama ta kiarena dika e maḡe ḡahigeisa: Rohirahova na iau herove mohigei ḡoiragisa, mati iau daure kiogevene arigeisa.16Ia daure kiogevene iai sokuhe iau vaḡotohu ro ḡaḡae ḡahigei, be be iau ada ḡuriḡuri kime iane maḡe ḡahisa. Avani maḡe koitava ḡuriḡuri vera hedokate ra. 17Elisa ramu no hairanite ra. Au soruke inuhati ge auki ḡuriḡurivi, veni ra beta ḡoromisa, ge veni raki tau abigaḡa hakira ruta roḡiro veite. 18Elijah raki gaitana imimi vanu. Va raki goromanu, eige vata ki maka kinu.19Di ogo nanuhe ya, yabena maguri ga riaga besibe gaha, renu koita benu koita e mi goiragi orogima, 20koita eramu dibana goisa koita orena daure koita e mi goiragi oroganu au daure ve uhu raheseni, koita era hoge seni maguri mimi vara renu daure mudago tage auna gare geisa.

1 Peter

Chapter 1

1Petero, Iesu Keriso apostolo be, haki ragohi otene gahava ya, idi gevene gahava ya, Pontus uhurahe, Galatia,Capadosia,Asia renu Bitinia. 2Onaki vara vane ra, Dirava ni Mame au urugoi uhuvaka morogane uhurahe gera, horu aena motea motea meve uhura, ga ihihi mage renu Iesu Keriso taoke bohu ragane dainehe gera. Mage yai gasina goisa, renu yai mai mageve ma raho goisa.3Ni Dirava vave renu Iesu Keriso Mame ihe magegaha! Au mageve uhurahe ge auki mara isage no mohi gevenu no erara veitera noma eragisa Iesu hoge ragare maguri vi goiragane hedokahe. 4Maguri isage ora beta dauragi ravara se beta miro te goigo vara renu beta daurago kosako vara. Va uhura gera behi behi ai era. 5Aka Dirava hedoke uhurahe gera aki uma gabidadama uhura badivara maguri varamu enu, ihie maguri gahiga vara vani dokonahe.6O uhurahege ai hegirivena rago goisa, vani tinakibe o uhura aka so huhu nune nune uhura sirisi vara. 7Ora ai gabidadamave tohoto vara, au haire ra raho herea vera golo dage so veite goiarena, vene uhura tage yaumu gabuisa ronu. Enakime auna varaisa ama herote goisa ai gabidadama mage misa, hairatera, renu mote gahisa Iesu Keriso ororo vehe.8Aka so erara veitera, eduge akamu mage gahima. Aka negubutu erara veitera, eduge akamu riaga gahima renu hegiri vima, hegiri era beta hegiri be nagatera mage raki tobo gahanu. 9Yakamu o negubutu yai gabidadama ve mageve mia, horu maguri ve dainehe. 10Maguri ora, peroveta gaha ya peroveta gahane ra, mage e negu ai gasina orogare, Yagoi magegahi renu eragi magegahi gahi,11koita uhure orena vivi venu renu auka dibana gahisa Keriso Horu ve kirogeima Keriso ra huhu nagima vara renu au mageve ihie orogare yauma dibana gahisa. 12Yauka mu dibana gahanu yauka meve mage kiki veitera, eduge a, yau ga rahohane yauka mu aki ronu hari mage rone koitava ya Horu Aena vava seni orogane uhurahe- aneru ya erara gahara vare.13Ai uhure regunaki regua. Ai uhure mage gaha. Ai uhure ma hegiri visa a erara veite aka erara vara Iesu Keriso orogare ei. 14Ga ihihi momo nava nagate, ya negu ya gahara vare iaganiva anagei rahogahime ya anana mage veite nagavahe.15Eduge a ihi romene koita vara aena vara, atage, ama aena visa ai magurivehe. 16Yauka mu torevanu, " Ama aena visa, daka aena vare dainehe gera. 17Eige a dami ai "Mame" roege, vani dokona gava gera daka beta hakira bei goigo vara daka bebe yau mevehege dana ya gaha geisa, yama maguri mage ragohisa koita nune nagate ya mata o ada.18Ama dibana goisa ora beta siliva se golo tamuta iagavage aki mage manu, iahu yau mage amane uhurahe gera, 19eduge Keriso damuna veite taokehe gera, mamoe be nagate mage mage kuhi veite.20Keriso ra subutage yauki au dibane gahanu mata o so kiki veite uhurahe, vani kosavare uhurahege aki au dibane goinu. 21Au senige ana Dirava dibane goisa, aukaki hogeva seni maguri gahi goiragane renu hegiri moimanu, eige ai gabidadama renu erara veite era aka erara vara Dirava dainehe.22Ai horuvera mage riaga vara ai ga ihihi ve dainehe. Eramu ogo nana mage gumavara; eige bebe mage gahi geisa uhu mage riaga ruta. 23Akamu maguri isage manu, beta iare tamuta vagera gera aki maguri isage manu, eduge beta iare tamuta vagera, maguri renu Dirava garehe gera.24Badivara, " Ahata makavara isu nagatera " renu au mageve aubougi gera isu daure flaoa nagatera. Isu ra koriko goigo vara, renu flaoa vara dede devara, 25eduge Dirava gare ra u mauki oti behibehi." Ga ora hari mage vara a ihine.

Chapter 2

1Eige daure aubouge idigei gaise gosigeve, hairaveite e ya, avanage, bebe daure gahi geige, renu ga daure. 2Gamikaruka isage nagate ya, horu amu gahara va, e uhurahe ge ana maguri mage misa, 3a e heigava kiege demaka varamu Rohi Bauge era magera.4Au gasina orogiahe auka maguri muni vara koita ya besibe gahane era, eduge era Dirava gahara vane era. 5Ya gaitage maguri muni nagate yabara aena gahaya aena me kiare Dirava gahara vare Iesu Keriso uhura.6Era ga uhurahe gera: " Eraga, dakamu o gurami ma Zion uhurahe muni kobuga vara, gahara venera renu veitera. Unuhuna riaga gahima auka beta variva Vieira."7Damuna vara, a riaga gahare koita va aigera. Eduge, ogere yabana riaga gahiga veite, " Iaga kiki gahava ya besibe gahane muniva, eraki muni bauge goinu," 8renu, " auka muni vagava varera mati auka kiege auka dede ragohi ravara. " Dede ragohime yauki badivara yauka ga ihihi veitera-eramu yau kisa rone mevara.9Eduge yaka idigevene gahava yabera, rohi gahaya, aena mata, Dirava koita tuheya, Eige yaka au me mage kiare raho rahogahisa, vadibua seni ami hakivanu orogi abaga mage uhurahe. 10Subutage yaka beta koita kobabe ra, negubutu gera yaka Dirava koitatuhe yabara. Yaka vagahu mimi veitera, eduge negubutu yakamu vagahu e manu.11Di sorukehe uiare gahavaya, Yaka matabe gahava yabera renu sivigoro ragohane gahava yabera ahata maka maguri daure yama garehisa, e yabeki yai horu ve ruta garaha. 12Yai vagava ve ramu mage goisa Aru gaha ruta, yau ya idigei daure gaha roege, yauma yai me mageve era geisa renu Dirava mage gahisa au orogare vani vahe.13Ama koita aubougi erageisa Rohi Bauge dainehe. King tage yauka Bauge dainehe. 14renu mata bia ya, yauka daure kiare gahava ya yau daure damune mohi geisa renu mage kiare gahava yau mage damune mohi geisa. 15Era Dirava gahara vare ra, mage kiki vagena ana ga daure gahava yau avage kou geisa. 16Hegiri koita va ya, ya negu yai hegiri ve mi yai daure ve hunihu geime. 17Koita aubouge mage gahi geisa. Ogo nanuhe mage gahi geisa. Dirava sigamisa. King aena gahisa.18Me gahaya, Yai biaguhe yau derikehe me kisa, matau va. Yama mage gaha renu bia mage gahava ya yau derikehe yai meve kisa renu daure gaha yau yage. 19Badivara era motemote vara, koita era Dirava dibane koit vara, koita ra vagahu vivivara huhu uhura. 20Mage ese bugena enu a daure kiege uhurahe renu yau a daure gahare uhu rahe ana hero kima? Eduge ana mage be kinu aka dagedage huhu nagime, Dirava ra a mage gahiga vara.21O dainehege yauki a ihiromonu, badivara Keriso ramu ai dainehe huhu raganu. Aka eragare au vasi vatagehe ogisa. 22"Auka daure be kiki veitera, se au avahehe ga daurebera hakiha veitera." 23Yau daure gahane auka daure be yau ro goiragira veitera. Au huhunaga nei, auka yau daure damune kiki veitera, Eduge auki avahu aumi Dirava adehe maemanu.24Avahuge auki ni daure ve aubougi au ahata makehe maemanu satauro va, ni daureve ra veite goisa, renu noka riaga va maguri ragohisa. Au huhuvehebge aki mage goinu. 25A yaka mamoe bia veite nagate yaki ogi io ragohege, a negu gera yamu goi ragohanu yai biagehe renu sua yau bougi yau Biage he.

Chapter 3

1Guma kobuga ei , magi ya yama yai mobore yau gare ihisa. Yama ena ga ihisa badivara ata be yabera ga ihihi veitera, eduge yau mabaruhe yau ga ihihi vehegena yauna mage misa. 2yai magevera yai matau meve renu yai maguri mageve makavara.3Ya negu yai haire itahe maemime-yai omo kikivehe, renu golo iaga gosige care,se ya ogona kiare yau. 4Eduge, yai haire ramu yai uhure koita va goisa gaikava ramu behi behi goisa manau va renu sua mage ruta Dirava Dirava vagotonehe.5Eramu subuta magi yau magurivera Dirava kamuka yau magurive, yau moboruhe ga ihihi dainehe. 6Ena kikivehe ge Sarah ramu Aberaham gare ihi renu aumi au Rohite ronu. Negubu butugera yaka au gamuhe yabera ya mage kiege renu ya sigo veite gahege.7Guma kobuga ei, ata ya gaitage yama yai mabaruhe ruga uh magemage ragohisa, magi ra beta iagabe nagatera, auka magi ra. A ena kiege ai imimi vera gumage ra magera.8Dokonahe, yai bouge ra, uhu kobabe, bebe vagahu gahi geisa, ogo nana mage maguri, renu manau. 9Anegu daure damu kime se yau a nami gare damunava kime. E aubougi uhura ama dagedage mage kisa, ai totove makava ramu era, eige ana ayai mageve damunava misa.10"Unuhuna maguri mage gahara renu guma mage gahara vima, auma au meine daure va mage gahisa renu au gare ramu mage goisa. 11Auma daure guma garemisa renu maguri mage kisa. 12Rohi bauge ni era magera auki eragima, renu au ihikoke ra au imimi vera au ihima. Eduge auka, daure vara auki besibe gahima.13Unuhuna a huhu moimo vanu a mage kiare uhurahe? 14A riaga dainehege huhu nage ge, aka mage mimi vara. Anegu yau sigo garehe sigoime. Anegu uhu anana vime.15Eduge, Keriso Rohi bauge mi ai uhuruhe maemisa aena uhura. Eige bena a beragima vahigu vata maguri dainehe, gavaramu enu ai gasina aka kiroro vara- 16Eduge, mai gava renu matau gava gera. Ai uhure ra magera, orena kimena yau ai daure ve roia, koita e yabera variva vana idigeisa. 17Era magera, au Dirava mageve uhurahe goiege, aka huhu nagima aki mage kiare dainehe beta daure kiare dainehe.18Keriso tage au daureve dainehe huhu naganu. Auka daure be veite eduge aukamu ni bouge ni daure ve dainehe huhu naganu, noka Dirava gasina otisa. Ahata makavege suki Hoge raganu, Sua vage auki maguri vi goiraganu. 19Sua ve gera, auki oti Hari mage ronu suaya vadibu uhurahe uiare yau. 20Auka ga ihihi veitera Dirava ga ihihive uhurahe, Noah eve eu bauge kiege vaniva uhurehe, eigera Dirava raki koita rorebe maguri gahigevene-sua agorokiva-eia makava.21Oramu bapatiso makavara yaka maguri ragohisa - beta ni ahatane miro ketake dainehe, eduge Dirava uhu mage ve noka eragisa - Iesu Keriso maguri vi goiragane dainehe. 22Keriso ramu e au mame Mame vamagahe.Au kamu e Basileia uhurahe siriano. Aneru ya, Aena gaha ya, renu Hedo kamuka gaha yabemu au gare ihisa.

Chapter 4

1Edainehe, Keriso ahata makava huhu nagane, uhu anana kobuga ei herokisa, Unuhuna ahata makava huhu naganu huhu ramu garemanu. 2Makavara, koita era, au uiare vani aubougi uhurahe gera ahata makava gera, beta koita ya gahara vare iaganiva yau, eduge Dirava gahara vare uhurahe.3Vani esebu hanevane uhurahe gera a gahara vane meva amu kinu besibe gahane gahava yau kiege, maguri nunenune, gahusi ragohi, muraka daure iogei, muraka daure hegiravaya, hegiri daure ya, renu Tabu nunenune hegiri gahigei. 4Yau uhu anana vera, otadobe dainehe gena ya, yau ruga maguri e uhura maguri ragira veite, eige, auki yai daure ve roia. 5Yauka yau maguri ve gava roro vara, vani Dokonahe maguri mati hoge biava vagotonehe. 6Edainhe ge hari mage vara hoge gaha yau ada tage rorovara, eige yaukamu subuta ahata makava beragevenu, yauka sua maguriva maguri ragohi ravara Dirava gahara vare uhurahe.7Iaga aubougi kosavare vani varamu o orogima. Eige, uhu mage renu muraka daure mimi veite uhuva, imimi viare raki mage. 8Iaga aubougi variadahe gera, mage riaga uhura bebe mage gahi geisa, mage riaga vara daure mudago mage gahi gavara. 9Bebe mage gahi geisa beta ho'o uhura.10Badivara yakamu kobakoba mage be idiganu, mage idigane me gahisa bebe yai tanehe, Dirava mageve ya kobakoba idigane uhurahe. 11Be gavege era Dirava gare ra. Be yahe yahe meva kiege, auma Dirava hero ya mohi gevene ei goisa. Me kiare aubougi ge ramu Dirava mageve goisa oti Iesu Keriso ihehe tage. Magevara mu Iesu Keriso magevehe otisa negu oti behibehi. Amene.12Da gahara vare koita va ya, ya negu iaga be rome era vene nagate ai ada orogima, era iaga nune bera ai gasina varaima. 13Eduge, orena kime na uhu vakate goinu Iesu huhuve uhurahe, hegiri va, renu ama gaitana hegiri visa renu mage misa au mageve horivare ei. 14Koita be a namige ge era Iesu ihe dainehe gera, akamu mageva manu, badivara Sua mage renu Dirava mage vera yai ada gera.15Ya be negu huhu nagime, koita be gamane dainehe, se vahu koita dainehe, se daure koita dainehe, se ms daure gahare koita va dainehe. 16Edube he Ekalesia koita va bena huhu nagima, au negu variva vime; eduge, auma Dirava mage gahisa ihi ei.17Vani dokona gava ramu o bina oroganu, Dirava koita tuhe yaukena uru gahisa. Au noi uru goiege, Dirava gare ihihi veite koita va yabena negu orena vivi gahi gavanu? 18Renu, "au gare riaga gahare gahava ya maguri miare ra berebere ra, au gare ihihi veite koita va yabena negu orena vivi gahiga vanu?" 19Edainehe , Dirava garehe dainehe huhu nagohare yau horu ve mi mata o kine moime gums mage uhurahe.

Chapter 5

1Daka koita bauge ya yai tanahe gera daki ga aga geima, Da, unuhu tage Bauge bera, renu Keriso huhu nagane daka dibanara, renu da tage hegiri vivivara au horivare ei. 2Dirava mamoe narivare biava nagate ai derikehe, me eragare gahava ya nagate-beta aka kisa dainehe, eduge aka urai kisa, Dirava a moimane meva dainehe-beta variva damunava eduge a gahara vane dainehe. 3A negu Rohi yau kara kime ai derikehe gosigeve yau. 4Eduge, ama mamoe reguvare koita va nagate goisa. Eige, mamoe narivare koita va yau Biage oroge ge, aka beta daure goiare korona va yauna a moimisa.5Guma kobuga ei, ya gami isage ya, yama iahu ya, yau gare ihisa. Yai bouge, yama uhu berebe kisa renu bebe vasi geisa. Dirava ra keme madavare koita vara auki besibe gahima, eduge auki matau vare koita va hegiri gahima. 6Dirava ada derikehe matau ragohiahe aukena ma ya yage geisa. 7Yai uhu ananave aubougi moi miahe badivar a auka ya mage gahi geige vara.8Muraka daure garehiahe. A inai gahare koitava diabolo ramu e ogi yoaima laion nagate, hamida koita va yagoima. 9Ama hero kisa, ai gabidadama vehe ama hero kisa. Ama dibana goisa ai ogo nanuhe mata o uhura gainage huhu kobuga e uhurahe gera.10A huhu uhura so nega tinakibe uvara, Dirava mage aubouge biava,a ihiromi au hegiri behibehi ve uhurahe, a mage gahisa, a riaga gahisa, hero a moimisa, renu a vatagi mage gahisa. 11Augera iaga abougi gera oti behibehi. Amen.12Silvanis daki gabidadama te me mage koita va roma, dakamu ai idi vadaka ve torevanu au seni. Akera daki a vasiba gahima renu daka akera daki a kiroma da torevanu ra Dirava mage riagavera. Au ada ramisa. 13Babolonia magi era, arutagera, a mage gahime auki. Renu Mareko, di moe, a mage gahima. 14Bebe mage gahigeisa anoano mageva uhurahe. Mai mage vara ya ruta gera Keriso uhura koita va ya yai bouge.

2 Peter

Chapter 1

1Simeona Petero, me koita renu Iesu Keriso apostolo ve ogere yabenu gabidadama mage o manu onstage notage mane e, gabidadama Dirava renu Iesu Keriso uhurahe. 2Mage renu mai raho goie Dirava uhuvake renu ni Rohite Iesu uhurahe.3Au aena hedokehe, iaga aubougi maguri dainehe renu aena nomu idigevenu au uhuvakehe auki no ihiro gevenu au mageve renu haire uhurahe.4E uhura hege auki au mageve renu au ominue no mohi gevenu, Eige yaka aena maguriva misa, mata o daureva garehisa.5E dainehe, ama mage kisa oti ai gabidadama vehe, oti ama hegiri visa, hegiriva oti uhuvaka misa, 6oti uhu anana mage misa, oti uhu berebe misa, oti uhuvaka mage misa, 7aena maguri va ogonana mage ragohisa, renu ogo nana mage va mage misa.8Iaga e ya ai uhurehe goiege renu koborago hege, aka beta maka kiki veite goigo vara se aka maka veitera Iesu Keriso uhura. 9Eduge unuhuna uhuvaka o veite au, au erara vera auka ni veitera, vague vine auki au daureve yaumu subuta Koki gevenu.10E dainehe, do bamoduhe,yama mage kisa ya toto ihine renu ya gahara vanera magera, eige a ena kiare, aka beta desudesu vara.11Onaki guma o yau aka mageva mimivara uravara baoba vera ni Rohive Iagehe renu ni Maguri ve Iesu Keriso yau.12 E dainehege daka nega aubougi ya vasiba gahi geige vara iaga o yau dainehe, era yaka dibanara, renu yaka herote ra, ya riaga gahare ei.13Di anana vera daka dagedage ya vasiba gahi geige vara, da ya ruta dubuka o uhura uiare uhura, dama ya vasiba gahi geisa yaka dibana gahisa. 14Daka dibanara di dubukave koko varamu kahika goinu, ni Rohive Iesu Iesu Keriso ramu da kironu.15Daka di uhure aubougi ki eragi mage gahi gavara, da otare itaharahe yaka iaga o ana geige vara.16Badivara noka uhuvaka badiva va ya dibana veitera, yau no vasiba gahigevene ra au hedoke renu Iesu Keriso ororove, eduge noka ni niehe eragane gahava yabera.17Badivara aukamu aena renu hegiri manu ni Mame Dirava seni, eige eno Bauge beraki au gasina oroganu, roege, "Ora da gahara vara di Moe era, daka hegiri vime daki." 18Nokamu novahu eno o ihinu vava seni.19Peroveta ga riaga gahane yabamu onu, aka guma mageva ga ihisa lamepa vadibua abaga ogiare nagate ate vani uguhare renu vagutu hisiu va gadimare ai uhuruhe.20E aubougi uhurahe, ama dibana goisa peroveta gava yabera beta koita be uhu anana gavehe gera. 21Peroveta gava ra beta koita be gahara vane uhurahe gera auki oroganu, eduge koita ya Dirava sene ya ragohane era, Holy Aena ruta gera.
Chapter 2

1Hari avanage gahava yaberaki oroganu, renu Uhuvaka avanage mohimo koita gainage ororo vara yau. Yauka norena maguri daure gahiga iaganiva idigei ororo vara, renu yauka beta daure e biava ihe rorovara. Yauka yavahu daure mi mi vara. 2Koita dadaga vara yau itahe ogigivara, renu yau dainehe maguri raiga gumavara faire goigo vara. 3Yau iaga dadaga gahara ragohare uhurahe yauka ga avanage va ya sebo geige vara. yau sebo ragohare vani varamu subutage auki o orogima, renu yau dede ragohare guma varamu ona so yagoima.4Dirava ra aneru daure kine vagahu gahi geige veitera, eduge idigeime auki vadibu uhura gosi gevene bodi gevenu ate berabe netuare miare vani orogare ei, 5auka maguri emene kamuka veitera, eduge Noa kamuvanu, koita iatiriaga ruta au eia abata mata ada mi orogane ei au dibane veite gahava yau. 6Mati au Sodom renu Gomora ogova ya vene uhura ragohi vene agoto goine, makavara ramu au dibane veite koita va ya, yau gainage ena vivi gahi gavara.7eduge aumu Lota maguri gahanu, yau ga ihihi veite maguri varaki au uhure isuke gahanu.8auka ga riaga dibana koita vara, isuke uhurahe ge auki uiege vani aubougi, yau daureve era gevege renu ihige gevege yau ga ihihi veite maguriva ya.9Rohi Bauge maguri enakiki era gevare, auka dibanara auna orenaki ga riaga gahava ya yahe geige vanu renu ga riaga dibana veite gahava ya kamugei oti vani kosavarei huhu mohi geige vanu.10Era riaga vara koita daure gahara ragare gahava yau, ahata maka maguri daure renu aena ga sigamiga veite gahava yau. Yauka herote renu yavahu yau uhure yau e anava, yauka sigo veitera yau ga riaga gahava ya daure gahi gevare. 11Aneru yabera herote renu aenate yabera, eduge yauka uhu ga daurebe yau gasina mi ororo veitera Rohi Bauge gasina.12Eduge koita o yabera ura uhura to renu oho nagate yabera, rahogahi daure kiare gahava yabera. Yauka dibana veitera otadovanu yau daure gaha. Daure uhurahe gena yau gainage daure misa. 13huhu nagohisa yau koita be huhu gahi gevare dainehe. Yau anana vera vani ni magevara ra hegiri te. Yauka daure kiare ra hegiri tera yau ya ruta hegiri ragohare uhura. 14Yau ni uhure yabera ni muduka varaki toboke; yau gubu ragohira veitera daure kiki va. Yauka dau ragohare koita va yabera yauki butugei daure uhura siri ragoha, yau uhure uhu vaka gahigei yauka yavahu yau mageve misa. Yauka daure gahi gevene gamikava yabera.15Yauka mu guma mage garehanu yauka mu dau ragohanu, Balaam Beo moe gumage hege yauki ogia, avanage gumava hege yauki maguri ragoha.16Eduge aukamu huhu naganu au daure gahane uhurahe-ga veite doniki vabe koita eno va gavi peroveta koita va dau ragira kouvanu.17Ata o yabera tinavai eia veite nagate ra renu va eia bureka mi mata nunebei mi otare nagate ra. Vadibu daure uhu ravara yau era. 18Yau gare yabera besibe ga yabara. Ahata maka maguri va gahara ragoha, uhu anana daure va uhurahe, maguri daure besibe gahare gahava idigei goiragi tarageva.19Kirogeva yauka mage mimivara, eduge yau yavahu yauka maguri daure kiare gahava yabera. Otado maguri bena, atabe maguri gahi raho gahima auka maguri e meva kiare koita vara.20Yauna maguri daure e garehanu Iesu Keriso mageve uhu rahe eduge yau mu gaitana daure e uhura siri ragohare mati garehanu, yau urugoi daure manera avie ra eduge negu daure mane ora daure bauge vara. 21Yauka mu beta maguri mage o dibana gahare otadobe dainehege yau dibana gahanu, negu gera yaumu o aena ga bauge besibe gahanu. 22 Peroveta ga ora riaga vara : "Totoka vara goiragi au hedo gohonu i vara, ketovane oho vara goiragi oti vata daure va iagia avara."
Chapter 3

1Da gahara vare koita va, leta abu gahigava ramu onu da ai torevane, lets aburuta uhu rahegera aka gaitana dibana goiare ai uhurera me misa, 2ai uhure ramu aena ga peroveta gaha ya rone ana geisa renu ni Rohite renu ni Maguri Biage rone gava ya, ai apostolo ve yauseni rone e.3Ama urugoi o dibana goisa, avanage gahava yabera ororo vara vani kosavarei. Yauka avanage gava ya tara geige vara renu yau gahara ragohare yauka kikivara. 4Yaka roro vara, "Ominue yau rone auka orogisa ena vaisugenu? Ni mamuhe ya yago hanei, iaga aubougi geramu dagedage kobuga bera mata o horivare ei."5 Avanage dau ragira vara yauki ragohanu subuta gera Dirava gare hegera va renu mata o yaberaki oroganu ei ava seni renu ei ava, 6ei raho varaki rogi seboganu. 7Ga kobuga eige ra va o renu mata o yabera kamugei me vene dainehe, vani kosavare vani vahe avanage renu daure gaha yauni.8Aka beta vague vivivara ga o, da gahara vare koita va ai, vani be Rohi Bauge e ruta gera lagani tau be nagatera, renu lagani tau bera vani be nagatera. 9Ni Rohitera beta au ominue kamu kavara, beya kiare nagate. Veitera, aukamu atage anaima, auka besibe vime auki yabera hoge ragisa, eduge koita yau bougi gera maguri misa.10Orena kimena no anava, Rohi Bauge vani vera ororo vara vaho koita nagate: Va ra dau ragi ravara dudu rahova uhurahe. Vene uhurahe ge yauna siri ragohisa, mata o tagera renu me vara gàgae uhvara.11Badivara iaga o aubougi gera kosako vara guma oi, ana otado koita vanu be goigo vanu? Ama aena uhura renu maguri mage maguri vahe usa. 12Ama dibana goisa renu uhu berebe kisa Dirava orogare vani va. Vani ei, vene ra va uhura sebose vara, renu uhurava iaganiva aubougi gera vene hedoka uhurahe ge yauna dau ragohisa.13Eduge, au ominue rone dainehe noka va isage renu mata isage noki nariva, au ga riaga ve negu uiare behibehi ve.14Eige, di koitatuhe ya, yaka dibanara, eige hegiri uhura renu mai uhura yama usa au vagotonehe. 15Mati, ni Rohive mai ve renu maguri bia, ni ogo nane Paulo au tore tore vehe nagate, uhu vaka moimane uhurahe. 16Paulo ra ga o yabera auki ro gevenu au letave aubougi uhurahe, iaga be anagei gevara va yabera isukera. Besibe ragohisa renu uhu anana nune nune koita va be yabera eyanu, iaga daure gahi geige koita va ya, yauka rege aena ga nune nune tore gevenu, yavahu yauka daure va misa.17Eige, da gahara vare koita vaya, yaka subuta gera yaki dibana gahanu, eduge yama yavahu ya narigeisa Eige yaka beta daure uhura siri ragohi ravara daure kiare gahava yau dainehe renu yaka yai gabidadamave dauda vara. 18Eduge hero renu uhuvaka miahe ni Maguri ve Iesu Keriso ihehe. Magevara au gasina otisa negu oti vani behibehi. Amen!

1 John

Chapter 1

1Urugoi gera, noki ihinu - nomu ni niehe eragane renu nokamu eraganu renu nokamu kamuanu - maguri gavara. 2Renu, maguri varamu gagae goinu, noki eraganu renu riaga gahanu. Yaige noki maguri behibehi gava ragoha, ni Mame ruta gera, era noki o bina dibana gahanu.3No eragane renu no ihine noki ya gainage ya vasiba gahigeva, eige yaka no ruga guriguri kisa. Ni guriguri vera ni Mame renu Au Moe, Iesu Keriso ruta. 4Renu, noki me o toregeva ya renu no noka bada hegiri ragohisa.5Ga oramu au gasina ge noki ihinu mati yaigasina roia: Rohi Bauge ra abaga vara, au gasina gera vadibu veitera. 6Noka roia, noka au rutage noki guriguri kia renu vadibu uhura ogia, avanage noki ragoha renu riagava ogigi veitera.7Eduge no abaga va ogiege auka abaga dainehe, noki bebe ruga gurigurikia, eige Iesu taoke raki ni daureve ketogevenu.8No royare noka daure veite, avanage noki ragoha, riaga vara veitera ni uhuruhe. 9Eduge no ni maguri daureve garehege, auka auka noi hegiri vara, gabidadama vara auera, auka ni daureve koki geige vara renu auka no mage gahi geige vara. 10A no royare noka daure be kiki veitera, noka roya auka avanage koita vara, renu au garera beta ni uhurehe gera.
Chapter 2

1Di gamuheya, Daka ga ora idi baraka va roma ge ya negu maguri muduka va uma. Eduge ya be maguri muduka kima, Iesu Keriso mu ni dainehe au mame gahisa. 2Auka ni maguri muduka mage gahiga vara, beta novahu ni dainehe, eduge vata o koita ya bouge dainehe. 3Noka au dibana, no au gare iharehe.4A unuhu roma "Daka Rohi Bauge dibanara" eduge au gare maguri gahiga veitege aka avanage koitavara, ga riagavara au uhurehe veitera. 5Eduge unuhu au gare riaga gahima, augera Rohi Bauge sorukera bina mage goinu. Maguri oige noka dibanara noka au ni gasina gera: 6Unuhu roma auka Rohi Bauge uhurahe, auma Rohi Bauge nagate ogisa.7Di sorukehea, Daka ga isage idi baraka vaya mohigeige veite ra, eduge ga emene ya mohigeima, ga era gurugoi da ya mohigevenu iyaga vara. Ga emene era ya subuta ihinu iya vara. 8Eduge daka ga isage idi baraka va a moimima, ga era riaga Keriso va mati aigera, badivara vadibu eramu hoge vima, abaga riaga vara bubu vima.9Bena roma auka abaga uhu grahegera eduge au bamode daure gahima, auka vadibu uhu grahegera auki maguri vima ate negu. 10Bena au bamode mage gahima auka abaga uhu rahegera auki maguri vima, auka beta daure be uhura sirisi vara. 11Eduge unuhuna au bamode besibe gahima auka daure uhu gahegera auki ogima; auka dibana veitera oreigena au otima badivara auka vadibu raki au nie bakuvanu.12Yakera daki ya vasiba gahi geima, di gamuhe ya, yaka daure bera veitera au ihe dainehe. 13Yakera daki ya vasiba gahi geima, Ata ya, badivara yaka dibana unuhuna urugoinu. Gami, ya gainage yakera daki ya vasiba gahi geima, yakamu daure bia meve seboganu. Dakamu yaki rogevenu, di gamuhe ya, yaka dibanara unuhuna yai Mame. 14Dakamu ya vasiba gahi gevenu, Ata ya, yaka dibanara unuhuna urugoinu. Dakamu ya vasiba gahi gevenu, gami isage ya, yaka herote yabera, Dirava gare ramu e yau gasina, renu yakamu daure bia meve seboganu.15Ya negu mata o se uhura iaganiva ya gahara ragohime. Unuhuna mata o gahara vima, Ni Mame mageve augera veitera. 16Iaga aubouge mata o uhurahe gera - ahata maka maguriva, no muduka maguriva, renu uhu anana nune nune maguriva- beta ni Mame maguri vera eduge mata o maguri vara. 17Mata o gahara vare maguri vara dauragi ravara. Eduge unuhuna Dirava gahara vare kima auka maguri behibehive mimivara.18Di gamuheya, vani iaga varamu kahika goinu, yakamu ihinu Keriso besibe gaheramu o orogima, dadagamu o oroga. Eige nona dibana gahisa era vani iaga orena navara. 19Noige yauki haki ragohanu, etage yauka beta norugagera. Yau no ruta gahane be yauka noruga uiare. Eduge yaukamu haki ragohanu, wife noki dibana gahanu yauka beta no ruta gera.20eduge akamu hedo manu Horu Aenava,renu yaka yai bouge dibanara. 21Daka yai leta toreto veitera badivara yaka ga riaga dibana veitera, eduge yaka dibana dainehe renu avanage bera beta riaga vaseni ororo vara.22Unuhuna avanage vima auka Iesu ra Keriso ra auki riaga gahiga veite? Koita era Keriso riaga gahiga veite koita vara, auka ni Mame renu au Moe riaga gahi geige veitera. 23Koita bena au Moe riaga gahiga veite auka au Mame dibane veitera. Uhununa au Moe vagahu gahima auka au Mame ruta gera.24Eduge a, ana otadovanu a ihinu urugoi au ai uhurehe uie. Ana otadovanu a ihinu urugoi auma ai uhuruhe usa, A tage ama au Moe renu au Mame uhuruhe ama usa. 25Eramu au ominue no mohigene era -maguri behibehi. 26Dakamu a vasiba gahanu me ona vivi yau dainehe koitabe yabera a taratavara.27Eduge a, au hedo a moimane ramu enu ai, renu aka beta be kiroege auka uhuvaka va a moimo vara. Eduge au hedoke uhuvaka a moimane na iaga aubouge aki rosa renu era riaga carreno beta avanage vara, au uhuvaka a moimane, au ei uie . 28Di gamuhea, au ruta uiahe, au oroge ge noka herotera renu noka beta variva ragohi vara au ororo vehe. 29Aka dibana auka riaga vara_aka dibana koita ya mage kiare makavara, auge yauki vara ragohanu.
Chapter 3

1Ni Mame no mohigevene mageva eraga, Eige yauka rosa, noka Dirava gamuhe yabera, era nokaki. E dainehe, mata ahatamaka maguri vara ni dibane veitera, badivara yauka au dibane veitera. 2Da gahare vare, negubutu gera noka Dirava gamuhe yabara, auka so riaga veitera nona otadobe gahiga vanu. Noka dibanara Keriso orogare negahe, noka au nagatera, e makavara noka erara, era aukaki. 3Koita yau bougi erara veite riaga gahare gahava yau uhurera magera, auka mage dainehe.4Koita ya daure kiare era aenava yauki hosaga, badivara daure ra aena veitera. 5Yaka dibanara Keriso oroganera ni daureve kokigeige vara, au uhu rehegera daure be veitera. 6Unuhuna au uhurehe uma beta daure kikivara. Unuhuna dagedage daure kima, auka erara veitera se au dibana veitera au.7Di gamuhe ya, koita benegu ami gaise otime. Mage kiare koita vara magera, Keriso ra mage dainehe gera. 8Daure kiare koita vara Diabolo gamitera, Diabolo vara urugoi gera auki daure kinu.. E dainehe Dirava Moe raki oroganu, Diabolo meve auka sebogisa.9Unuhuna Dirava moe goinu aunegu daure kime, makavara Dirava tahake ramu enu au uhurehe. Auka beta daure kikivara aukerege Dirava moe. 10Oigena Dirava gamuhe renu Diabolo gamuhe nona dibana gahisa: Unuhuna maguri riaga kiki veite auka beta Dirava ruta gera, au se au ogo nane besibe gahare koita va.11Gava ramu onu ya urugoi ihine: Noma bebe mage gahi geisa. 12Noka beta Kain nagate ra, daure koita vara renu au bamode gami hoekanu. Otado be dainehe gena au gamanu. Au meve ra daure ra eduge au bamode mevera magera.13Ia negu dauragohime, di sokuhe ya, mata o ya besibe gahi gevege. 14Noka dibanara nokamu hoge uhura maguri ragohanu, badivara noka ogo nana yabera. Unuhuna mage kiki veite auka dagedage hoekera. 15Unuhuna au bamode mage gahiga veite au koita gamiga koita vara. Aka dibanara koita gamare koita vara maguri behibehi augera veitera.16Eige aka dibanara mage, badivara Keriso ra avahu au maguri vera auki maemanu ni dainehe. No gaita ge noma ni magurive maemisa ni sokuhe yau dainehe. 17Eduge unuhuna mata o mageva kamuima, au bamode gahara vare eragima, eduge au sorukehe ra vagahu veite, Dirava magevena e au uhurehe se? 18Di gamuhe ya, no negu ni mageve se ni garehe se ni meinehe gu roia, eduge ni magurivehe renu raiga va.19Maguri eige nona dibana gahisa noka riagava dibanara, renu ni soruke noki au vagotonehe maema. 20Eige ni sorukehe ge noki tarata ragoha, Dirava ra ni uhure dibanara, renu auka iaga aubouge dibanara. 21Da gahara vare koitava ya, no ni sorukehe tarata veite goiege, ni uhurera berebera Dirava gasina. 22No berabe ragohege noka auseni mimi vara, badivara noka au ominue noki kamuva renu au gahara vare meva noki kia.23Ora au ominue ra, noma au moe Iesu Keriso ihe riaga gahisa renu bebe mage gahigeisa, au ominue no mohigeve nagate. 24Unuhuna au ominue kamu geima auka au uhurehe gera, renu Dirava ramu e au uhurehe. Eige noki dibana gahanu auka ni uhurehe gera, au Horu ve no mohigeve nei.

Chapter 4

1Da gahara vare koita va ya, ya negu sua aubouge riaga gahi geime. Eduge, sua e tohogei yahe, yauna Dirava senigena au oroganu, badivara avanage peroveta gahava yaberamu mata o uhura siri ragohanu. 2Eige ana dibana goisa Dirava Suare-sua auboge Iesu Keriso raiga gahare ahata makava yauka Dirava seni auki oroganu, renu sua ore yabenu Iesu riaga gahiga veite yauka Dirava seni ororo veitera. 3Era Keriso besibe gahare suava yabera, ya ihine raki orogima, akamu o negubutu mata o uhura.4Yaka Dirava seni ge yaki oroganu, di gamuhe ya, yakamu so gevenu, badivara yai uhurehe uiare ra raho ra beta mata uhura uiare nagatera. 5Yaka mata o gahava yabera; yau roiare gava yabera mata o gava yabera, eige, mata o raki yau gare ihima. 6Noka Dirava koita tuhe yabera, Unuhuna Dirava dibane yaukamu ni gare iha. Unuhuna Dirava dibane veite, auka beta ni gare ihihi vara. Eige noka dibanara, sua ga riagave renu avnage suava.7Da gahara vare koita va ya, no bebe mage gahigeva, badivara Dirava ra magera, mage koita aubouge ra Dirava senige auki vara ragohanu renu yauka Dirava dibanera. 8Unuhuna mage dibana veitenu auka Dirava dibane veitera, badivara Diravara mage biavara.9E dainehe ge Dirava mageve raki ni vagotonehe horivanu,Dirava raki au Moe kobuga matava besuganu mata o uhura eige noka maguri ragohisa au dainehe. 10O uhurahe gera au magevera, beta no Dirava mage gahare era, eduge au no mage gahi gevare era, eige Eige au Moe kobuga matava besuganu hedo moimane uhura auka ni daureve aubougi arigeisa.11Da gahara vare koita va ya, Dirava ramu ni gahara vima, no gainage name bebe yau gahara ragohisa. 12Koita bera Dirava erara veitera. Eige no bebe gahara ragohege, Dirava ramu o no ruta, renu au magevera riaga vara noi. 13Eige noki dibana gahanu noka au ruta gera renu auka no ruta gera, baidvara aukamu au suare kibe no mohigevenu. 14Mati, nokamu eraganu renu riaga gahanu Mamakava rami au Moe besuganu mata oi no maguri gahigeisa.15Unuhuna riaga gahima Iesu ra Dirava Moe era, Dirava ramu e au ruta renu aukamu e Dirava ruta. 16Diravara ra magera, renu unuhuna mage o uhura uma auka Dirava ruta gera, renu Dirava au ruta gera.17Edainehe, mage ora riaga gahime auki ni maguri vehe, wife noka uhu berebe te vani dokovare gava uhura, badivara era aukaki, era nokaki mata o uhurahe. 18Mage uhurahe gera sigora veitera. Eduge, mage riaga varaki sigo kirai haki vanu, badivara sigo ra huhu tera. Eduge sigo vare koita vara mage riaga mimi veitera.19Noka magera Dirava no mage gahi gevene dainehe. 20Bena rosa, "Dirava daki mage gahima" eduge au ogo nane inai gahima, auka avanage koita vara. Badivara au ogo nane besibe gahare koita va, eramu au ruta, auka beta Dirava au erara veite mage gahi gavara. 21Mati, ora au ga aena vera auseni no manera: Unuhuna Dirava mage gahima auma au ogo nane tage mage gahisa.

Chapter 51 Unuhuna Iesu Keriso riaga gahima auka Dirava Moe era, renu unuhuna mama be mage gahima au moe tage auki image gahima. 2 Eige noki dibana gahanu noka Dirava gamuhe tage noma mage gahi geva: No Dirava mage gahare renu au aena gare riaga gahare nagate. 3 Era Dirava noki magegaha: au aena gare noki riaga gahanu. Au aena gare ra beta no korahi gahi geige vara.4 Eige Dirava gamuhe gahane yabena mata o daure ve kokivisa. Renu hero e raki mata o daureve kokivanu, ni gabidadamave tage. 5 Unuhuna mata o daure ve kokivisa? Iesu riaga gahare auka Dirava Moe era, koita era.6 Iesu Keriso ra, eia va renu tago va orogane era aukaki. Beta eia vagu gera, eduge eia yava renu tago va. Dirava Suare raki o abougi riaga gahi geima, badivara Sua ra riaga vara. 7 Iaga abiga ga ge raki riaga gaha: 8 Suara, eia va renu tago va. Yau abiga ga geraki ito ragohanu.9 Nona koita yau gare no riaga gaha, Dirava gare ra e ada gera. Dirava gare ra riaga vara au Moe dainehe. 10 Unuhuna Dirava Moe riaga gahima au uhurehe tage auki riaga gahanu. Unuhuna Dirava riaga gahiga veite auka avanage koita vara, badivara auka riaga gahiga veitera Dirava gare au Moe riaga gahiga gava.11 Ga riaga varamu onu: Dirava raki maguri behibehi no mohigevenu, maguri ora au Moe ihe hegera. 12 Unuhuna au Moe riaga gahima auka maguri mimi vara. Unuhuna au Dirava Moe riaga gahiga veite auki beta maguri mimi vara.13 Aige daki iaga o tore gevenu aka dibana goisa aka maguri behibehi vera ai gera- a Dirava Moe riaga gahare koita va ai. 14 Mati, no riaga gahare e ni uhurehe, otadovanu no imimi va ragoha au ihehe, auka ihihi vara. 15 Mati, nona dibananu auna ni gare ihima-otadovanu no imimi va ragoha-noka dibanara no gahara ragohare iaganiva abougi geramu o ni gasina.16 koita bena au ogo nane erage ge au daure be kinu beta Hoge ra beta vara, auma imimige visa, eige Dirava na maguri moimisa. Da roire gahava ya daure vera hoge ra beta vara ra. Daure be ra uhura gera hoge ra vara ra; Beta onakime daki roma auka e ada imimi visa. 17 Ga riaga veite yabera daure tera, eduge daure beramu enu hoge ra beta vara ra.18 Noka dibanara unuhuna Dirava dibane goima auka beta daure be kiki vara. Eduge Dirava dibane goine koita va na reguisa, renu daure be ra beta huhu gahiga vara. 19 Noka dibanara noka Dirava koita tuhe yabara, renu noka dibanara mata o uhugati gera daure hedo uhurahege yauki uia.20 Noka dibanara Dirava Moe ramu oroganu renu ni uhure rarogevenu noka au dibane gahisa, unuhuna riaga. Mati, noka au uhurehe gera renu auka riaga vara, au Moe Iesu Keriso uhurehe. Auka Dirava riaga vara renu maguri behibehi vara. 21 Di gamuhe, yai gabide misa mata iaga yau.

2 John

Chapter 1

1Yaka yai bouge di dibanera daka bia Bauge vara. Leta o daki toreima riaga koita va yai, da dubu gahara vare e. Dirava raki ya idi gevenu, renu yaka daiera, badivara noka dibanara Keriso ra riaga vara! Beta daki davahu yai gahara vima, eduge koita aubougi dibana gahare renu ga riaga, Keriso riaga gahane koita va ya gainage ya hegiri gaha! 2E makavara nokamu ni bouge Dirava ga riagave, riaga gaha. Era ni uhurehe gera renu noka beta ga e gare gavara! 3Dirava ni Mame renu au Moe Iesu Keriso yabeki yau mageve no mohigeva, renu no vagahu gahigeima, renu mai no mohigeisa, renu no mage gahigeima.64Daka hegiri vime daki dakamu dibana goinu ya beyabemu maguri riaga magurigaha Dirava noki kirogevene e. Oramu ni Mame rone noka kisa rone gavara. 5Eige negubutu, dubu koitava ya, yakera daki ya imi geima no au rone kia. Eige, daki o yai torei roma era au gahara varera-noma bebe magegahi geisa-ora beta iaga isage vara; eduge ga oramu enu, noma bebe yau dibane gahare bebe mage gahigeisa. Ga o maka varamu, noka Dirava mage gahisa renu bebe gainage mage gahigeisa.-noma Dirava gare kamuisa renu meva kisa. Au gahara vare ra noka au mage gahisa renu bebe no mage gahigeisa.7Koita mudago bebe daure gahi gevare dainehe koita beyabemu dubu garehanu, yaukamu koita nune beruga o uya. Yaukaki roeya Iesu Keriso ra beta koita ra. Yaukaki koita beya tarageva renu Iesu Keriso inai gaha. 8Eige, yama gabidada misa yau negu ya gainage ya tarageime! Yau negu ya taragevare, yaka negu mage roiare no bada memi yagoi otare aka beta mimivara, au mage uhubage roiare, Dirava ruta maguri behibehi ragohisa.9Ogore yabena Keriso no uhuvaka gahi gevene nune gahisa roya renu dagedage ga riaga gahiga veite gaha, yauka Dirava ruta beta kobabera. Eduge ogore yabena dagedage Keriso gare riaga gaha, noka Dirava ni Mame renu au Moe rutagera. 10Eige, koita nune bena orogi uhuvaka nune bei no uhuvaka gahigeisa roma beta Keriso uhuvaka no mohigevene nagate, ya negu hegiri gahime yai iaga uhurehe! Ya negu hero gahime se mage gahime gumabei! 11Enakime daki roma, badivara a negu enaki mage gahare, a riaga koita be mage gahare nagate, aka yahigime aki auka au daure meve kisa.12Daka dagedage ga mage mudago vara eduge daka urai aki rosa, daka besibe vime daki leta maema. Eduge, dakamu o ai gasina orogima renu daka a ruta gavisa. Eige noka hegiri mage ragohisa. 13Ai riaga koita tuhe ruta dubu uhura, Dirava idigevene gahavaya, yau bouge ra yauki a mage gaha.

3 John

Chapter 1

1Aka dibanara, daka koita baugevara. Ai gera daki leta o toreima, di vasire, aka di vasi magevera. 2Di vasire, Dirava ra daki imigima iaga yabera ai mage goisa guma guma mage yau renu ahata makava aka herote goisa a Dirava matau gahare herova uhurahe. 3Daka hegiri vime daki badivara riaga gahava ya beyabemu orogi daki ronu aka Keriso ga riagava magurivehe aki uma. Onakime yauki roia ai maguri vera Dirava gahara vare maguri ra riagavara. 4Di hegiri vera raho hereavera badivara da yahegevene koita va yau maguri vera Dirava riagave uhu gahegera.5Di vasiruhe, yai mageve be yaugera Iesu mageve uhu rahegera, ya dibana veite gaha yau seni tagera. 6Koita be yabemu dubu gaha kirogevenu yai mageve orenakimena ya yahegeva. Yama dagedage yahe geisa Eige yauna yau meve kisa Dirava gahara vare uhurahe. 7Iesu riaga gahare koita va ya hakiragohi oti Iesu mageve be kirogei, yauka muni tahaka be mimi veitera Iesu dibane veite koita va yau. 8Eige no Iesu riaga gahare koita va ya, noma demaka renu muni tahaka ona vivi koitava ya mohigeisa,yau rita noma me kisa be yahegeisa Eige yauna Dirava ga riagave dibana gahisa.9Dakamu leta be tore vanu ai koitatuhe yau ,yauka kirogeisa yauma yahe yahe ragohisa. Eduge, Diotripas ra di letave hagara veitera, auka ai variada goisa. 10Eige da orogare ei, daka koita aubougi kirogei gevara au kiare meva: Koita be yabera auki ga maka veite kirogeima no huhu gahigeisa au garehe. Auka beta egugera auki roma, eduge au avahu tage auka Dirava meve ki ioa ragohare koita va gainage auki besibe gahi geima. Hegiri gahare koita va gainage - auki kougeima auka dubu garehisa.11Di vasi mageve, Anegu guma daure e maguri gahime, Eduge, ama dagedage maguri mage kisa. Ama anai mage gahisa koita maguri mage kiare auka riaga Dirava koita vera. Koita orena maguri daure dagedage kima auka Dirava dibane veite koitavara. 12Riaga koita aubougi Demetris dibana yabeki roia auka koita magivara. Ga riaga koita be goine, auka ga kobuga erone! eige no gainage noki roia auka koita magevara renu aka dibanara otadovanu no au dainehe roia era riagavara.13Da leta o torevege uhurahe, do uhurehe gera anana dadaga vara ya kiro geige. Daka besibe vime daki leta va toreto. 14Eduge, dakamu erogi ya era geige vara. Eige nona bebe ga gageisa. 15Dirava na so au mai ve ya mohigeisa. Yai vasiruhe oigera ki yau mage besuga. Ni mageve ni vasiruhe ei uiare mohigeisa, koba koba yau ihehe.

Revelation

Chapter 11 Ora Iesu Keriso riaga gahiga ga vara, Dirava moimane, auka au gamtuhe vasiba gahi geisa, otadovana orogisa vima. Aneru varaki au gamite Ioanne vasiba gahanu. 2 Ioanne raki Dirava gare riaga gahanu renu Iesu Keriso meve tage riaga gahanu, au eragevene iaganiva aubouge. 3 Magera aiera, a ga o orogane dahare koitava a, renu ihare koitava a renu ga o torevane riaga gahima koitava a, ama dibana goisa vani varamu o orogoima.4 Ioanne, seni oti dubu iatiriaga yau Asia uhura: Mage yaie renu mai au seni, renu auna unuhunu au seni, renu au seni orogare e, renu sua iatiriaga au seni orogi teronave gaika, 5 renu Iesu Keriso seni, gabidadama riaga, gami rahovara hogeva seni goiragi oroganu, auka mata o kini vara. Iaukaki no mage gahigeima renu ni daure au taokehe seni no maguri gevenu- 6 noni ge auki kini yaga Bauge nagate be kinu, haroro gahaya au Diravave renu au Mame yauni- au seni mage renu hedo negu oti behi behi. Amen.Eragiahe, aukame orogima va uhura, ni be ni be ra, erara vara, au bodine bine gahava ya gaitage, mata o gahava ya, au bougi, au dainehe nigo ragohi ravara. Dodihegera, Amene. 8 "Daka Alepa vara renu daka Omega vara, Rohi Bauge Dirava raki roma, " auna unuhunu, renu era aukaki, renu auna unuhuna auka ororo vara, auka Bauge vara."11 9 Da, Ioanne- ai ogonane, dakaki a ruta huhu nagima kindom va renu uhu berebe vima, o aubougi gera Iesu maguri ve uhura hegera- Patmos motumotu va, Dirava gare dainehe renu Iesu raiga gahiga dainehe. 10 Daka Horu Aena ruta gera Rohi Bauge vani vehe. Di iatahe ge daki eno raho be ihinu biugili duduva nagate. 11 Onaki ronu, " Idi vadaka maema a eragare, renu besugi dubu iatiriaga yau - Efeso yau, Smana yau, Pegamon yau, Tatira yau, Sadis yau, Piladelfia yau, renu Laodocia yau."12 Daka, anigoi eragisa unuhuna da ga gahima, Idi ada lamepa iatiriaga ge daki eragevenu. 13 Lamepa e yau tanahe ge daki be lamepa be eraganu, gami mo be nagate, ogona ege be kinu ti au vasehe renu au Kemenehe gera ogona bera.14 Au omote renu au omo homoke wol kae be nagate- au ni era vene bubu nagare nagate. 15 Au vase ra bronse va dahuane nagate, vene uhura hedoka gahare nagate, au enogera tinavai eia ruru vare nagate ra. 16 Au ada vamaga hegera hisiu iatiriaga gera ,egi bauge be, nika ganono vera hakira hakira gera, au avage uhura seni hakivi oroge ge. Au erara vage ra vani abaga hedoka te nagate.Da eragane daki, au vasi gaikehe moru gohonu hoge atabe nagate, Au ada vamaga vemi auki di omote ada maemare, onaki ronu, " Anegu sigoime. Daka urugoi renu dokona vara 18 renu maguri vara. Dakamu hoge raganu, eduge eraga, Daka maguri vi behi behi vara! Hoge renu Hades ki varamu o di gasina .19 E dainehe, a eragevene ama tore geisa, negu renu o itaharahe orogare ya. 20 Hisiu iatiriaga va a di ada vamaga he erage vene renu golo lamepa iatiriaga idi ada norena makava ra: Hisiu iatiriaga vara aneru yabera dubu iatiriaga yau, renu idi ada lamepa iatiriaga yabera dubu iatiriaga yabera."

Chapter 21VA RENU VATA RAHO ISAGE1 Ege da va isage renu vata raho isage eraḡanu, badiva va emene renu vata raho emen vara puki vara, eve tage veite ḡoinu. 2 Renu daki oḡo aena Ierusalema isage eraḡanu vava Dirava ḡasina uguhanu, (headava) mabi-va naḡate, herati ḡahi au mobore ie.3 Renu daka ihi enoḡa rahoa be terona va sena, ga rahoa roma, “Dirava guragu matame ra koita iau ḡasina gera. Auka iau (nomuakae) auki guramima, renu iauka au koita tuhea renu Dirava avaḡu gera iau ruḡa gera. 4 Auka nemota iaubada dahugeisa iau niehe, hoḡe ra veite-ra renu uhu huhu are kosaisa, nina tage, se huhu ra veite, uriḡatu kine kohu-aia iabera mu veite ḡahanu.5 Renu terona va guramane raki roma, “Eraḡa, daka iaḡa iaubada ge daki isage ḡahanu.” Mati auka roma, “Write this, ga oi-iabera riaḡa herea renu riaḡa vara.” 6 Auki da kiroma, “Auka notuanu! Daka Aleha renu Omega, uriḡoiḡo renu notu-notu. Eia i-roro raḡare, dka maḡuri eia ḡutuare, damu veite moimia vara.7 Hero koita ḡahue-ra, daka au Dirava-ve ḡoisa, auka di moe ḡoisa. 8 Eduke, siḡo kotaia, ḡabidadama veite, me miro te koita-vaia, mati ḡa koita-vaia, hei koita-vaia, tarata koitaia iaubada ḡahuaia-bera vene renu teio gohu hoḡe abu ḡahiḡa varamu enu.”IERUSALEMA ENA ISAGE9 Ege aneru iatiriḡa be oroḡi, auka kebe iatiriḡava tobokea huhu kiki ihihe kebevaia, da kiroma, “Oroḡo, Dakena (headava) isage maḡiva, mamoe ḡamika mabare a ḡaiho-nemisa.” 10 Renu suava da mi-oti, nimu va-vare be ada, da ḡaiho-nemi, oḡo aena Ierusalema vava Dirava sena uguhi oroḡima,11 Au haira Dirava sena renu abagava ra, abaga-abaga, damu raho te iaḡava renu isapi muniva naḡate negake herea. 12 Au maḡue rada rade, raho, habava vavare, maḡu idua vara utube hakira abu, idua eigera aneru utube hakira abu gera, ege idua ie ihiva, Isaraela ḡamika iduhu utube hakira abu, ihiva tore gevenu; 13 Raurabada kasiva idua abigaḡa, mati mirigini kasiva idua abigaḡa, Diho kasiva idua abigaḡa renu iaha kasiva idua abigaḡa.14 Renu oḡo raho e habava ḡavarava ra utube hakira abu, iau ihera mamoe ḡamika Apostal vea utube hakira abu iau ihea iabera.15 Ege negu da ga ḡahane aneru adehe gera, roha mimi iaḡa iabera goloa kine bera, oḡo renu idua mati maḡu e roha-geisa.16 Oḡo era vatai kasiva aba-abu naḡate rohai ieririva renu baukava ra bebe iau naḡate-ra, ege auki negu roha-roha iaḡa e mi oḡo e rohai daha utube hakira abu, au egeve renu bauke renu vava vara iabera (heḡereḡereve) 17 Auka habava ta rohai tinahu kobabe uta-aba-abu hakira aba-abu, koita roha-roha ehe ra, aneru ie naḡate ra.18 Maḡu era iashi muniva ge iauki ḡonu, oḡo e uhuḡati gera golo nubaḡa-vara, abaga vara galasi vara. 19 Oḡo e (maḡua) ḡaika munivaia bera muni abaga-abaga va herati ḡahanu; uriḡatu iasahi muniva, abu-ḡahiḡava sahairo, abigaḡa ḡahiḡa vara kalakedo, aba-abu ḡahiḡava samaraḡo, 20 adakasi ḡahiḡa vara sadonu, agorokiva ḡahiḡa vara sadio, iatiriḡava ḡahiḡa vara krusolito, abuḡu veite ḡahiḡa vara berulio, igaḡu veite ḡahiḡa vara tapasio, utube ḡahiḡavara krusoparaso, utube hakira kobabe ḡahiḡa vara huakinto, utube hakira abu ḡahiḡavara ametuso.21 Maḡue e iduavaia utube hakira abu, aḡeva haira herea utube hakira abu idua be aḡeva haira herea be, a oroa ra golo nubaḡa, abaga herea galasi.22 Oḡo uhura dubu aena veite, au dubu e ra, Rohi raho Dirava renu mamoe ḡamika.23 Oḡo raho era vani renu bata abaga veite ra, badiva Dirava (haire) raki abaga ḡahima, renu au lamepa vera mamoe ḡamika vara. 24 Au abage bese nune-nune iabene o raḡohisa renu (pava-pava) au hairehe siri raḡohisa, 25 Au iduave ra beta kou raisa, vani renu vahi ra veite ikehe.26 Bese nune-nune vaia iabera iau hairea, renu matauea idiḡi oraḡohi siri raḡohisa. 27 Eduke iaḡa miro bera beta siri-ra, lebu-lebu se tarata koita bera beta siri ikehe, a mamoe ḡamika maḡuri bukae ihiva tore gevenu iauḡu gera.

Chapter 31 "Sadis dubu Aneru va onaki toreva, ' Ga kamuvare koitava renu Dirava suave ya aubougi iatiriaga va kamuare renu hisiu iatiriaga kamugevare. " Daka ai meve dibanara. Ai ihera magurivera, eduge aka hoekera. 2 Urima otadovanu enu herogaha eduge auka hoge ragiravara, badivara ai mevera beta uhubagera di Dirava ve niehe.3 Anava, ana otadovanu a manu renu ihinu. Gava riaga gaha, renu ai maguri emene ve garema. A uriru veitege goiege, daka vaho koita nagate ororo vara, aka beta dibana goigovara dana otado vani iagavage da orogima ai. 4 Eduge Sadis uhura ihi be yaberamu enu, yau ogonave yabera miro veitera, yauka da ruta ogigi vara, yau ogona ruga, badivara yauka magera.5 Herote koita vara ogona kae kikivara, daka beta au ihe maguri bukava kokivara, renu daka au daureve di Mame renu au aneru yau ihehe. 6 Ihi kokete koitava, sua ya dubu gahare ihi yahe."7 Piladelpia dubu aneru va, onaki torei ro: ' Gara au era auka aena renu riagavara-- Davida ki vera au gera, auka aboaba vara bera beta kouko vara, auka kouko vara bera beta baoba vara. 8 " Daka ai meve dibanara. Eraga, dakamu o ai vagotenehe udua be baoanu bera beta kouko vara. Daka dibana ai herovera avira, eduge amu di gare ihare renu di ihe vague gahiga veite.9 A ihi iauka Satani oreave koitava iabera, tarata ta-te irea, beta Iudea iabera. Dakene iau komukone, ai vasi ḡaikehe ḡoruhi. Iau-bada (dibana) ḡahisa. Daka a lalokau ḡahima. 10 Badivara aka di (Haheauka) garea uhuraehe uma, mati daka a iaheisa, daure uhuraehe, au vata oi oroḡi koita iaubada toho gevarehe. 11 Daka me oroḡima inono veite. Otado bene aiea, ege koita bera beta a vaho ḡahi ai kwalimu ḡahue.12 Kwalimu koita vara di Dirava te Dubu ḡavara vera, renu auka beta ḡare miavara. Daka au torei di Dirava te ihe, renu di Dirava te oḡe ihiva Ierusalema isage, era vava sena uguhi oroḡi Dirava ḡasina. Daka di ihi isageve au tore via-vara.13 Ihikote koitava ra sua gare Ekalesia orea va iau ihihi-vara!GA ORA OTI LAODIKEA EKALESIA OREAVA IAUE.14 Ora oti Laodikea Ekalesia orea va torei:ora besube gava oroḡi Amene isena, ḡabidadama renu ga riaḡa, auka hama ḡami Dirava iaḡa iaubada kiogevene vaḡaehe. 15 Daka dibana otado bene a kinu; Daka dibana ana ribike se hedoka tenu! 16 Uduke badiva tiahue dainehe, beta hedoka se ribike, a daka di avaḡehe a kakai haki-ra.17 Aka roma, Daka magera; Dakamu mage manu. Eduge aka dibana veitera, akamu korikorera, vagahutera, ni veitera ren bututa gera. 18 Daka a ugoro ḡahima golo dai haeva, vene reḡuane iaḡava, ege ama taḡa koita ḡoisa, mati dabua kae haevi ḡotoma, renu ai variva renu, bututa ve (koua), renu mati gi ḡadiki haevi maema, ege ama ni-ḡahisa.19 Daka a ugoro ḡahima renu, kodivima, iai-bada oḡorea da ia (lalokau) ḡahigeima, iai uhure tiahuare, iama iai daureve anai ḡoi raḡohisa. 20 Ihi! Daka idua va-rami kokokoima; ege koita be di enoḡe ihi idua baoare, daka oroi au iagehe auḡore tamuta, renu auka daḡore tamuta vara.21 Kwalimu koitava, daka riaḡa ḡahi da ruta di terona ve guraguara, di naḡate kwalimu, di mame ḡore au terona-ve guraha. 22 Ihikote koita vane sua gare Ekalesia orea va iau ihisa.

Chapter 4ḠORUHI IMIḠARE / TOMADIHO VAVA1 Iaḡa oiau itahe, daka mati iaḡo vi niḡahi vava idua bera baobare renu, enoḡa be daki ihi-nera biti vaka enoḡa naḡate da ga-ḡahige roma, “Ḡadimi ikoho oroḡo, renu daka a ḡaiho nemi otado bene vara o itahe.” 2 Inono veite sua da roheige. Ikehe vava gera (terona) bera, augera koita beraki guramanu. 3 Au erara vaḡe ra iaspi renu sadio muniva na ḡoiḡore, renu kevau ara ki terona e oriḡanu, au erara vaḡae ra samaraḡo muniva na ḡoiḡore.4 Terona e oriḡane ra uta-abu hakira aba-abu; au gurahane ra eraḡa re koitavaia ḡaina gera, uta-abu hakira aba-abu dabua kae kirogei, omo badu tea golo iabera. 5 Terona vagera va siasia enoḡa renu va dudu hakivige, renu terona vaḡotone lampa abuḡu veite raḡi abaga-abaga ruḡa, eiabera Dirava sua rea abuḡu veitea.6 Renu terona vairanehe gera, eve uhurava eragare naḡate muni abagare ra .Renu terona uhurae renu oriḡane ra, maḡuri iaḡa aba-abu iau nie vairava renu itahe.7 Maḡuri iaḡa uri-ḡoiḡoara, erara vaḡa vara lion, abu ḡahiḡa, erara vaḡa vara boromakau ḡamika hairanite; abigaḡa ḡahiḡa vairane koita vairane na ḡoiḡore enu aba-abu ḡahiḡa, erara vaḡava borogi huraḡare naḡate ra. 8 Iau aba-abu ruḡa gera ahakani-vaia bera, agorokiva gera, itaheraehe ge renu, uhuraehe nikavaia bera dadaḡavara. Vani renu vahi iauka vaḡa roro veite noḡo ḡu raḡa; ona roia: “Aena, aena, aena ra Rohira, tiahu iaubada gera Dirava ra, auka guramige, auka guramima renu, auka so oroḡisa!”9 Renu maḡuri iaḡa aba-abu ruḡa noḡo raḡohi Dirava moteahi renu, au hairave maḡe ḡahi terona ve guramarei. Auka gurami behu-behu nega ehe.10 Ege eraḡare koitavaia uta-abu hakira aba-abu, ḡoruhi au vaḡotonehe terona va guramege, Dirava va roia, maḡuri behu-behu. Dirava va ḡoruhi (toma diho) ḡahige, iau omo bakue terona vaḡotonehe kiragei ugu raḡohi roia:11 “Ni Rohi rahoe, ni Dirava te-e! Maḡe-vara onuhairava renu, matau renu, tiahu mi.Badiva akaki iaḡa iau bada kiogevenu,ai urae kirogei iauka guraha.”

Chapter 51 Ege da eraḡane, koitava terona va au ada vamaḡa ehe gera buka bera, uhuraehe renu, itaheraehe gera ihi tea- bera, buka ora bakui berebe herea-vara, kasiva-kasiva gera bere gj;ahi abuḡu veite. 2 Ege daki aneru hero te be eraḡi, auki bara rahoi, “unuhune ḡereḡereve, buka o baovisa renu bakuane kohua turugeisa?”3 Uduke koita be vava se vata renu, vata o derikae beta buka o baovi uhuraehe erara vara. 4 Ege daki nina hereai badiva ra koita bera beta herote bao baoara renu uhurava eraisa. 5 Ege eraḡare koita va beraki da gaḡahi roma, “Nivisa ḡare. Eraḡa! Leona Iudea iduhua, David rumukehe sena (kwalimu) aukene, buka o baovisa renu, bakuane (toavaia) abuḡu veite gene turuhisa.6 Ege daki mamoe eraḡi rami rame terona nomuakaehe, maḡuri iaḡa aba-abu erai gurahare koitavaia iau oroḡanu. Mamoe ḡamika rami rame eraḡi, mimene ḡami hoekare naḡate. Au kokai vera abuḡu veite, renu nikava tagera abuḡu veite e iabera Dirava sua ruhea abuḡu veite, e besu gei vata o uhuḡati iau. 7 Ege mamoe gamika oti buka e terona-va guramane ada vamaḡae manu8 Au buka e mane, maḡuri iaḡa aba-abu renu, gurahane koitavaia uta-abu hakira aba-abu ḡoruhi mamoe vaḡotonehe. Iau koba-koba gera gita tea mati, iauka golo hodu ḡadiki toboḡa gei Aena Koitava iau ḡuriḡurivea.9 Iauka noḡo isage mi roege:“Aka aena buka o misarenu, bakuane kohua hosa-gei baovisa.Iauka a ḡami hoeki, renu ai hoḡe vera boubou iaḡa, Dirava ḡasinakoita ia Iduhu iaubada, ga iaubada, oḡo renu, bese iau bada sena.10 Akaki Rohi renu, Aena Koitava iauḡa ki, ni Dirava te meve kisa.Ege iauka vata o Rohi ḡahisa.11 Daki ḡaitana niḡahi renu, daka aneru iau enoḡe ihi daha-daha renu, gerebu-gerebu uara! Iauka terona rahi oriḡi, maḡuri iaḡa aba-abu renu, eraḡi gurahare koita-vaia, 12 renu noḡo raḡohi enoḡa rahoa:“mamoe ḡamika ḡami hoekaneaukaki maḡe, tiahumi, taḡa, aonega renu hero, matau, haira renu heḡiri!”13 Ege daki ihi iaḡa iaubada vava, vata oi renu, vata uhuraehe, derikae renu eve - uhura iaḡava iaubada - renu iauki noḡo raḡohi:“Au terona va gurama nei, renu mamoe ḡamikai,moteahisa, renu matau haira renu, tiahu iaune misa,negu oti behu-behu!”14 Ege maḡuri iaḡa aba-abu geraki roia, “Amen!” Renu eraḡi guraharen koitavaia beraki ḡoruhi au (toma diho) ḡahanu.

Chapter 6PEPA KUMUKU / ḠODO1 Ege daki mamoe ḡamika eraḡi auki bakuane (toava) uriḡatuḡa va hosai baoanu, ege daki maḡuri iaḡa be enoḡe ihinu, enoḡa era va duare naḡate roma, “Oroḡo!” 2 Daki niḡahi hosi kae eraḡanu, au guramane koita vara peva tera, omo baku (moimi) ege auki tiahu ḡore otinu. Auka guivi oti (kwalimu) ḡahara.3 Au bakue (toava) abu ḡahiḡave turuhi, ege maḡuri iaḡa abu ḡahiḡa enoḡe daki ihi roma, “Oroḡo!” 4 Ege hosi kerekare be raki hakivi, au gura mane ra tiahu moimi (maino) vata oi misa. Koita iabera ḡahi-geisa dainehe. Ege auki kaia ketake be moimanu.5 Au bakuane (toava) abigaḡa e turuhi, ege maḡuri iaḡa abigaḡa ḡahiḡa enoḡe daki ihi roma, “Oroḡo!” Ege hosi dubu herea be daki eraḡanu, au guramane ra isuka toho-toho kohua be mi au adehe.6 Daka ihi enoḡa bera maḡuri iaḡa aba-abu iau vagaehe sena roma, “uit be damua ra silver moni be, renu bali gogoare abigaḡa damuara, silver moni kobabe vani be. Uduke a enaki olive idia renu vine ḡeḡe daure ḡahima!”7 Au bakue toava aba-abu ḡahiḡave turuhi, ege maḡuri iaḡa aba-abu ḡahiḡa enoḡe daki ihi roma, “Oroḡo!” 8 Daki niḡahi hosi bera (pale colored) eraḡi. Au guramane atava ihiva ra, Hoḡe renu Hoḡe Rohiva, au itahe oronu. Tiahu-ara iau abu moigei, vata o (inoḡove) aba-abu (inoḡo) be biava gahi, (ga ki) tuariva, doe, tamuta veite, renu ura ohoia (or) iaḡavaia iau ga kohuḡe au koita ḡahigei hoekiogeisa.9 Ege mamoe ḡamika bakuare toava adakasi ḡahiḡava turuhi. Daki pata aena derikae ahata be eragei, badiva Dirava hari maḡeve haroro ḡahigeve dainehe ḡahigevenea (or) ḡahigei hoe kiogevene. 10 Iauka bara ketake raḡohi roia, “Ni biage o aena renu riaḡa! Ana nega orei vata o kotavaia daure damue moigeige, ni taokeau dainehe. 11 Ege iau koba-koba dabua kae moigei, auki kirogei ro nega tinabe so vaḡa roro oit iau bamoduhea renu oḡo nanuhea besube ruḡa ḡahigei hoekiogei iau ḡahigevene naḡate, aune ḡereḡereisa.12 Renu daki mamoe ḡamika eraige auki, bakuane toava agoroki ḡahiḡava turuhi, ege daki niḡahi otige, vata (marere/iahuia) ketake, renu van i tage vadibu ḡoi, dabua dubu naḡate renu bata ra au sivai kereka herea taḡo naḡate. 13 Hisiu iabera moru raḡohi vata erara vaḡava nono vava sena oroḡi suke maka isage ruse vare naḡate. 14 Va tage pukivi, buka kuivare naḡate, nimu iau bada renu, motumotu iau vataehe raka gevare15 Ege vata o rohivaia renu, uriḡatuare, renu ḡa rohia/biavaia, taḡa renu hero kota vaia renu besube ḡahavaia renu (ura kwalimu) koitatavaia iau bada kovio uhure, nimu hara-haḡa/derikaehe hata raḡoha. 16 Iauki to raḡohi nimuia renu munia, no duha ge renu baku gei iaehe, terona va guramare niehe renu mamoe horehe no huni-geve. 17 Badiva iau hore vani-va rahoa ra bina hori-vanu, unuhune negu rami haese ḡahi ḡavanu.

Chapter 7ISARAELA KOITA VAIA Daha Tinahu Utu Ababu hakirava ababu.1 Oi iau itahera-ehe, daki aneru aba-abu eragei rahirahe daiguni aba abu vata oi, kona aba-abu kougei, ege nono bera beta ḡugu ḡu vata se eve se beta idi ve huroro ḡahiḡa vara. 2 Ege daki aneru be eraḡi mairivena kasiva ḡadimi roḡige, au bakuane toava maḡuri Dirava iehe. Auki barai enoḡa ketake va oti aneru aba-abu oḡorea iabena Dirava tiahu moigei vata renu eve hadika or daure ḡahiḡa. 3 Aneru araki roma, “A enaki vata o renu eve se idi daure ḡahigeima, oti-oti da Dirava koita tuheau iau varikehe au ikorove maegeima.4 Renu da kirone numera vara oḡoreau varikehe gene iau ikoro maemanu gera 144, 000. Iauka utube hakira abu Isaraela Iduhua sena.5 Iuda Iduhua sena gerebu be daha-abu, Rubeni iduhua sena gerebu be daha-abu, Gada iduhua sena gerebu be daha-abu. 6 Asere Iduhua sena gerebu be, daha abu, Napatali Iduhua sena gerebu be daha-abu, Manase Iduhua sena gerebu be daha-abu.7 Simeona Iduhua sena gerebu be daha abu, Levi Iduhue sena gerebu be daha abu, Isakara Iduhue sena, gerebu be daha abu. 8 Sebuluni Iduhue sena, gerebu be daha abu, Ioseha Iduhue sena, gerebu be daha abu, Beniamina Iduhue sena, gerebu be daha abu.KOITA HUTUMA HEREA RAHI RAHE VAVA9 Oiau itheraehe daki niḡahi koita era hutuma herea, koita bera beta uhuḡati da geige vara. Iauka bese ḡaita ḡaita renu, Iduhu ḡaita ḡaita ehe renu Oḡo ḡaita ḡaita sena renu iau bada rahi-rahe terona vaḡotonehe renu, mamoe ḡamika vaḡotonehe rahirahe, iau dabuade iabera kae herea renu, adaka vaia bera reta tea. 10 Iauki toraḡohi hakirai enoḡa ketake ruta roia: Maḡuri vara ni Diravate ie, terona va guramare Dirava va renu, mamoe ḡamika iau.” 111 Ege Aneru iau bada rahi oriḡi terona va (heitatao) koitavaia renu, maḡuri iaḡa aba-abu. Ege iauka ḡoruhi iau vairea terona beiami vata sena Dirava (toma-diho) ḡahige. 12 ronu, “Amen! maḡe haira renu uhu vaka renu heḡiri renu matau, tiahu renu, hero ra ni Dirava te ne misa,negu oti behu-behu! Amen!”13 Ege (heita tao) koita beraki da beraḡi, “Oḡorea bene koita oia dabua kae ḡote-gevenu renu, ikorehe sena gene iau oronu?14 “Daka dibana veite, Rohi raho e. Akaki (dibana),” Daki ronu.Auki da ki-roma, “Koita oiabera huhuherea va sena iauki oronu, iau dabua ve mamoe ḡamika taokehe eto gevenu, kae ḡahigevenu.15 E dainehe iauka Dirava terona ve vaḡotone rahi-rahe, renu terona va guramare Dirava vara, iau taruḡehe otiti vara. 16 Iauka beta rauta se eia iroro renu, vani se, tiahu ara beta (rara-geige vara). 17 Badivara mamoe ḡamika vara reḡu geige vara, au (lohivare) eva iabera iau maḡuri ḡaikera. Auka uriḡatu gei renu Dirava ne iau ni nemote iau bada iau niehe sena koriko ḡahi-geisa.

Chapter 81 Ege mamoe ḡamika bakuane abuḡu veite vaheḡane, vava gera enoḡa veite (hour hakira) be.2 Ege daki niḡahi aneru abuḡu veite era gevenu, iauka rahi Dirava vaḡotonehe.3 Renu aneru beraki oroḡi (alter) vaḡotonehe rami (golden censer) ruta, renu auka (incence) auhe moimi au ḡuriḡuri ve-iau oti saints (golden alter) terona vaḡotonehe. 4 Renu incense duka va ḡadimi ḡuriḡuri ruta oti aneru iau adehe uriḡatu Dirava vaḡotonehe rahige iau. 5 Ege aneru araki (censer) e mi vene-va toboḡahanu (alter) ei, renu vata-ada kira vanu, eraki (peals oh thunder) enoḡa (hlashes) oh lightening renu, vata marere.BITI VAKA IATIRIḠAVA6 Ege Aneru iatiriḡava iabera biti vaka abuḡu veite (heḡaeḡae) ḡahigei uhu geige.7 Aneru uriḡatuḡa, au biti vaka ve uhui, veni raho renu vene, taḡo ruta oroḡi bohuraḡi uguhi vata oi. Inoḡo abigaḡa vata oi gera raḡo hanu renu idi abigaḡa renu ḡati iaubada.8 Ege aneru abu ḡahiḡa au biti vaka ve uhui. Iaḡa be erara vaḡava nimu vene raḡare kirai eve. Eve hosai inoḡo abu-geraki taḡo ḡoinu. 9 Renu eve abigaḡa ḡahiḡava oroḡi taḡo ḡoinu, a abigaḡa ḡahiḡa maḡuri kohua ia, eve budaraḡohanu renu abigaḡa e (kada) va ia daure ḡahanu.10 A Aneru abigaḡa ḡahiḡa-va au biti vakave uhune, hesiu raho, vava sena moru ḡohi, bubunaḡi (tosi) naḡate, auka tinavai abigaḡa ḡahiḡae moru ḡohonu, renu kubobo eve vaia koba koba iau ada moru raḡohige.11 Hisiu e ihivara “Iditave”. ege eve abigaḡa ḡahiḡava raki ageve ḡahi ge koita hutuma varaki buda raḡohanu, eia dainehe badiva auka agevera.12 Aneru aba-abu ḡahiḡa va, au biti vakave uhuige, ege vani vakera abigaḡa ḡahiḡava hakira ḡamige, auki vadibuanu renu, bata abigaḡa ḡahiḡa hakira ḡamige autage, vadibu ḡoinu, renu hesiu abigaḡa, abigaḡa hodigeige iau ḡaita geraki vadibu ḡahanu, ege abigaḡa oiau abage raki vadibu ḡahanu, e dainehe hakira abigaḡa ḡahiḡa vani-vaia, abaga veitera renu vahiva tage.13 Ege daki niḡahi, renu daki ihi borogi varaki nivi enoḡa raho ḡore, huraḡi va nomua-kae roma, “Daure o! daure! Vata oi guraharea, aneru abigaḡa ḡahiḡa va iau beti vakave bina uhu geige dainehe, or (negu butu uhu geige dainehe).

Chapter 9BITIVAKA ADAKASI ḠAHIḠA UHUNE1 Aneru adakasi ḡahiḡava au biti vake uhunei. Daki Hisiu eraḡi vava moru ḡohi uguhi vata, renu aba dobukeherea (key) va au moimanu 2 Auka aba dobuke derika veite be baovi, renu uhuraehe du-raki ḡadimege erara vara-mu duka naḡate ra, ege vani renu (nono) vadibu raḡohanu, aba duka hisua.3 Ege du eisena iso-iso iaberaki vata oi, sena oroḡige, renu iauka hero moigei (scorpions) tiahue naḡate vata oi. 4 Uduke iauka kirogei roia, ḡati vata oi vara rai-gevare, se idia beta daure ḡahi geisa, a Dirava ikoro ve mimi veite iau varikehe ḡu-gera.5 Iauka tiahu moigei beta ḡahigeisa, bata adakasiva huhu moigeisa, huhu era (doadoa) mato gevare huhua naḡate ra. 6 Vani e iau koita iabera hoḡe iaḡoisa, renu beta behuisa, iauka ura herea hoḡe, uduke hoḡe ra iau huraḡi ḡaise.7 Negu, iso-iso e iau erara vaḡera (ḡoḡai) hosiva iau na ḡoiḡorea, iau omotea erara vaḡava iabera golo baku naḡate se, omo baku golo naḡate, iau vairane koita na ḡoiḡore. 8 Iau homoke iabera maḡiau omo hanake no ḡoigore, eḡiavaia bera Laioni eḡia na ḡoiḡore. 9 Dokani-vaia bera iaḡa tea, auri na ḡoiḡorea, iau ahakanea, iau enoḡe iabera (kariota) enoḡa naḡate-ra, hosia butugei ḡoḡai uhurae siri raḡare (enoḡava haira nitea).10 Iauka (doa-doa) teteka haira nitea, iauka ginisa teabera, renu iau tiahue koita iabera bata adakasiva huhua raḡo hia vara, iau teteke gera. 11 Iauka Rohi tea, derika veite abava anerua au ihe Heberu gava-gera Abadon renu, Heleni gava auka (Apoluonu).12 Daure urogoigo a kosaige, abu gera uera, iauka so ororoa-ra.BITI VAKA AGOROKI GAHIGA VA13 Iauka (doa-doa) teteka haira nitea, iauka ginisa teabera, renu iau tiahue koita iabera bata adakasiva huhua raḡo hia vara, iau teteke gera. 14 Iauka Rohi tea, derika veite abava anerua au ihe Heberu gava-gera Abadon renu, Heleni gava auka (Apoluonu).15 Daure urogoigo a kosaige, abu gera uera, iauka so ororoa-ra.16 Tuari gahavaia dagei numera vara million, tinahu abu, daki oti iau numera ve. 17 Renu ora da eragi hosi ia di iaḡoehe au gui raḡohane dokaniva ia-bera auria erara vaḡa, vene renu (huakina) enu tero naḡate avaḡaehe, renu hosi eiau omotea iabera (lion) naḡate ra omotodivaia renu vene dukava teio a hakivima.18 Daure abigaḡa oiau dainehe, koita abigaḡa uhuraehe koba-koba gera ki buda raḡo hige: Negu vene renu du renu teio, avaḡaehe haki raḡohige iabera ki hoekio gevenu. 19 Badiva iau tiahuea iabera iau avaḡaehe renu tetekehe, iau teteke ra ḡuti naḡate ra, omoto te-aber, ei ge iauki koita ḡahigeva.20 Daure abigaḡa oiau dainehe, koita abigaḡa uhuraehe koba-koba gera ki buda raḡo hige: Negu vene renu du renu teio, avaḡaehe haki raḡohige iabera ki hoekio gevenu. 21Badiva iau tiahuea iabera iau avaḡaehe renu tetekehe, iau teteke ra ḡuti naḡate ra, omoto te-aber, ei ge iauki koita ḡahigeva.

Chapter 10ANERU ARENU BUKA AENA AVIE1 Ege daki aneru hero te be eragi vava sena uguhi, oroḡanu, oriva ḡodomi mati kevaua omotoe ada, renu au vairane ra vani naḡate, renu au vase a iabera (ga vara) bubuke vene naḡate. 2 Auka buka aena avie bera, au adehe baobare, renu au vasi vamaḡe ra eve rami, a au vasi vage ra vata.3 Renu, to hakivi enoḡa ketake ḡore erara vaḡava Lion kanana vare naḡate, au to nei va du-du enoga iatiriḡava ḡadimanu. 4 Ege dudu iatiriḡava itaherae, di urae toretore, uduke daka enoḡa be vava ihi roma, va dudu abuḡu veite enoḡa va bakua, torei sa ḡare.5 Renu aneru da eraḡi au vase rami eve, renu vata, au ada vamaḡe iagemi oti vava. 6 Renu gwauhamata behu-behu, unuhune va kinu otado bene uhuraehe, renu vata o kohua ruta, renu eve o kohua ia, era beta isusu kiki-vara. 7 Uduke vani era riaḡa ḡahi biti vaka enoḡa aneru abuḡu veite e iau sena, Dirava huni ḡare au toto ḡahi besu beve ia, peroveta ia kirogei rone, riaḡa ḡahiḡa vara.8 Ege da enoḡa ihine ra vava sena ḡaitana daki-roma, “Oti buka aena baobare aneru adehe mi unuhu vase ne rami-rame eve renu vata.”9 Ege daki oti aneru kiroma, buka aena avie da doima, auki da kiroma, “Mi bai; auka iditave ḡoi ai vaḡatanehe, uduke heiḡa te uamo ai avaḡehe.10 Renu daki aneru adehe buka aena mi renu, i au heiḡe uamo di avaḡehe, uduke da ine itahe di vaḡatane iditave ra. 11 Renu daka a kiroma, “Ama ḡaitana perovetai sa - koitaia, renu mei ḡaita-ḡaita iau, renu rohi iau.”

Chapter 111 Ege auka maka ḡote be da moimi, idi naḡate, auki da kiroima, Urimi Dirava dubu e makava, terona renu oḡorea ne ikehe (toma-diho) raḡoha. 2 Uduke a enaki kota dubu itaherae makaima, e ḡarema, era mata ora iauki moimi, iauka duhai city aena ada (bata 42) or bata (uta aba-abu hakira abu)3 Renu di harike roroa abu tiahu moigevege iauka perovetea raḡohi daha be tinahu abu renu, vani utube hakira agorokiva puse dabua ḡotegeige vara. 4 Ora olive idi-abu renu lamepa rahira abu iabera, rahi vata o rohiva vaḡotonehe. 5 Renu koita be, daure ḡahi-gevare ra vene ra, iau avaḡe bohugei, iauka bubu raḡohia, a koita be daure ḡahi gevare iauka ḡami hoekia vara.3 Renu di harike roroa abu tiahu moigevege iauka perovetea raḡohi daha be tinahu abu renu, vani utube hakira agorokiva puse dabua ḡotegeige vara. 4 Ora olive idi-abu renu lamepa rahira abu iabera, rahi vata o rohiva vaḡotonehe. 5 Renu koita be, daure ḡahi-gevare ra vene ra, iau avaḡe bohugei, iauka bubu raḡohia, a koita be daure ḡahi gevare iauka ḡami hoekia vara.8 Renu iau hoḡe ahatave iabera city raho, orogo tanagaga vara, a huni gava iau ihe toto ḡahi Sodoma renu Aigupito ikorehe gene iau ai Rohite Satauro ḡahanu. 9 A vani abigaḡa renu hakira koitavaia au koitavea iduhu nune, mei nunea renu bese nunea, iau hoḡe ahata ve abate geige besibe raḡo hia vara.10 Renu irea no oḡorea iabenu vata guraha, iau ada heḡiri raḡohia renu headava raḡohisa renu bebe hari-hari ḡahigeisa badiva peroveta e abu ruḡa, vata oi gura hare huhu moigeima. 11 Uduke vani abigaḡa kosavare itahe ege maḡuri sorua Dirava sena iau abu iau uhurehe ḡadimige iauki urihi rahanu renu, oḡorea iabene eragevenu siḡo herea varaki idi-gevenu. 12 Ege iauki enoḡa raho be ihi vava sena kirogei roma, IKOHO OROḠIAHE, ege iau abu betia ḡahigevare iau niehe ori uhura vava ḡadihanu.13 Va ei, era vata marere ketake bera hori vani, ege city vata hakirava raki desuanu, koita daha iatiriḡava ḡahigevenu, vata marere ei koita soko siḡo herea raḡohi va Dirava mote-ahanu. 14 Daure abu-ḡahiḡa vara kosa vanu, uduke daure abigaḡa ḡahiḡa ororoa ra hugure ra.ANERU IATIRIḠAVA IAU BITI VAKE UHUNU15uge uta-abu hakira aba-abu iau terona vehe gurahare, Dirava vaḡotone iau vairanehe ḡoruhi Dirava tomadiho ḡahige.16 Eige twenty-four koita bauge, yau teronave yau gurahi Dirava vairenehe, eden ragohi Dirava mage gahege.17 Onaki roege, Akera noki a mage gaha, Ni Rohi Baugeve, era aukaki negu renu aka era subuta, badivara akamu ai herove manu renu aka ai meve kikivara.18 Bese nune-nune koitavaia ho-raḡa,A ai hore ra horivanu,ai hari-harive, renu besube koitavaia, peroveta renu aena koitavaia,oḡorea iabene au ihe siḡama avie renu baugearenu vata o daure ḡahare renu daure kiarea.”19 Ege Dirava dubu e vava baora-hanu, renu au taravatu maua ve eraḡi dubu aena uhurae; va sia-sia abaga va enoḡa ren va dudu renu vata marere renu, veni orota raho isukate.

Chapter 12MAGI BE RENU SATANI1 Ege geuso ḡoreḡo iaḡa beraki vava sena dina-vanu, auḡore bata ra vasi deirkehe omoto ehe (crown) hesiu uta-abu. 2 Auka ḡami ḡore renu mara huhu dainehe-auki nivinu.3 Renu iaḡa betage vava sena mati dina vanu, dragon kerekare raho be omo abuḡu veite ruta renu kokai utube, au omo ḡodove abuḡu veite koba-koba iau. 4 Au teteke raki va hisiuia abigaḡa darogei vata, ege dragon maḡi e vaḡotone rama nu, maḡi e ḡami, memi vera hugure ra, era auka mina i au haki varehe.5 Auka marai ḡami be (manu), koita uriḡatu gei gevara, auri bisoa, uduke ḡami era horivi ḡadimi oti Dirava renu au teronavehe. 6 Renu maḡi era oti mata ḡaḡaeheva Dirava rinate ne mataehe, ikehe vani dahabe tinahu be hakira uta agorokiva vanivaia.7 Negu vava ḡoḡai vara ki urimanu, Michael renu au aneru-e ia bera satani ruta ḡoḡai raḡoha renu satani renu au aneru tuhea bera ḡoḡai raḡa. 8 Uduke iauka kwalimu veite renu iau matave be behu-behu veite vava. 9 Renu satani ketake e vata kira vanu, subuta inuhu, unuhu ihiva be roia satani, vata o inuḡati taraḡare - auka, iauka kiraḡi vata, au aneruea ḡaina ge auruta kira gevenu.10 Renu daka enoga ketake be ihi vava sena roma, “Negu hahemauri renu hero e renu ni Diravate basileia renu tiahue au Keriso ra oroḡanu ni sokuhea iau ihikoke biare, iabera vata kira gevenu iauka ihko bibi raḡohi vani renu vahi, ni Dirava te vagotonehe.11 Renu iauka au soiḡi mamoe ḡamika taoke dainehe, au harike roiare, renu iau maḡurive lalokau ḡahiḡa veite oti iau hoḡevehe. 12 Heḡiri raḡohi renu o va renu ia gurahi au, ia madi-ia, vata renu eve, badiva diabolo ara uguhi otima iai, auka ho hereai mauki, badiva auka (dibana) au negaera tuakera.13 Ege satani eraḡi auka iauki kirai uguhi vata, ege auka maḡi ḡami mane betia ḡahige. 14 Uduke maḡi era borogi raho e ahakane abu moimanu, ege auka huraḡi satani soiḡi, oti mata orei, gurami. (hor a time, and times and halh a time)15 Negu serpent eia e bohui, tinavai naḡate au avaḡehe sena maḡi ei, itahehe, ege etaḡo hurei otisa. 16 Uduke vata ra oroḡi maḡi o iahe-ve ḡoi, ege vatara au avaḡe baovi negu (dragon) e tina-vai eia au avaḡehe bohuane sone vanu. 17 Ege (dragon) era hoḡoi maḡi ei, auki oti maḡi e ḡame, sokuhea ruḡa (tuari) viege oḡorea iabene Dirava (taravatu e) uhuiamige renu Iesu (hahediba) gare. 18 Renu auka rami “boe va-renu eve.eve.

Chapter 13ḠANI IAḠA ABU EVE OROḠANU1 Renu daki ḡani iaḡa be eraḡi eve sena ḡadimi oroḡanu, kokai utube, renu omo abuḡu veite negu kokai utube hakira abu eigera geuso ḡoreḡo ihi au omote iau. 2 Da ḡani iaḡa e eraḡane Leopard naḡate ra, au vasea ia bera (bear) na ḡoi ḡorea, renu du avaḡe ra (Laiona) na ḡoiḡore. Au gera ḡani iaḡa eraki au heroe moimi renu au terona renu tiahue.3 Au omote be erara vagava iauka make bero ḡahanu, hoḡe beroa no ḡoiḡore make maḡa raḡanu, mata o uhuḡati ḡani iaḡa e itahe otinu. 4 Koita iaberaki (tomadiho ḡahi negu ḡani iaḡa e, ege auki tiahu moimi negu (beast) e renu iauki (beast) e (tomadiho) ḡahanu, roege renu “unuhunu auna ḡoḡai ḡahiḡa?5 Renu ḡani iaḡa moimi, ege auki Dirava daure ḡahiḡa gava roege renu geuso ḡoro o gavaia renu tiahu moimi bata aba-abu hakira abu.6 Au avaḡe baovi Dirava ga daure ḡahige renu, au ihe renu, au gurahige era, oḡorea bene vava guraha.7 Renu tiahu moige aena koitavaia ḡoḡai ḡahi geisa, renu vata kiogeisa tiahu ora iduhu iaubougei renu koitaia renu, mei nune-nune ia bese nunea. 8 Renu iau-bada vata oi gurahare iabera au (tomadiho) ḡahisa, koita iaubada unuhu ihe ne toretore veite, ḡaika va vairanehe vata oi au ihe maḡuri bukava uhura mamoe ḡamika ḡama nei.9 Koita be ihikote ḡoiare, ḡarema au ihe. 10 Koita be iau maḡuri ḡahare, auka ena oti maḡuri vara. Iau koita be kaia va ḡamare, iauka ena ḡami hoekia vara kaia va, aena koitavaia ia bera heroraḡohi iau ḡabidadama-vehe.11 Eige daki mati iaga daure be eraganu vata uhurahe hakivanu. Au omote hegera kokai abugera mamoe be nagate, renu dragon be nagate gavege. 12 Urugoi iaga daure orogane hedoke au aubougi gera auki kinu au ihehe, auki mata kinu adahe gahavaya aubougi tage urugoi iaga daure mage gahanu-au kuhive ramu mage goinu.13 Geuso ḡoreḡo meva rahoaia, renu vene kiege auka vava sena, uguhi koita iau vairanehe. 14 Ege negu geuso ḡoreḡo me eia ḡani iaḡa e vairanehe au me ḡahige tiahudivaia iau vata koita o tara geige, iauka ḡani iaḡa kaia bero te maḡe ḡoine au (laulau) e ki, uduke guragu veite.15 Auka tiahu te negu ḡani iaḡa e nono moi-mia vara ege au suare ra gera, mati tiahu te sua eiabera beta au (toma-diho) veite ḡahigei hoekio geisa. 16 Renu auka koita iaubada, avie renu bauge, (taḡa renu ogoḡami koita vaia, ura raḡohare, renu raro gevare ḡahavaia, ikoro be iau vamaḡa adehe se vari kokehe. 17 E dainehe bera beta hae visa, hae kisa, oti oti au ikoro o te ḡoiare, era ḡani iaḡa o ihera, se au numera ve oti au ihehe ḡoiare.18 Ora diba toto ḡahima, unuhu uhure ne bao-rahui ma ḡani iaḡa o numera ve, badiva ra auka koita numera vera, au numera vera tinahu agorokiva renu uta agorokiva hakira agorokiva.

Chapter 141 Ni gahime daki Mamoe Zion Nimuva ada ramege eraganu. Au ruta gera 144,000 koitava ya au ihe renu au Mame ihe yau varike ada tore gevenu.2 Vava senigera daki dudu be ihinu eia mudago duduva nagate yarenu va du vege nagate. Da dudu va ihinera meta harp rokoro gahare koitava be sharp rokoro gahege nagate.3 Terona isage e varenehege yauki nogo roege iaga daure ababu renu koita bauge ya yau varenehe. Koita 144,000 yavahu nogo e dibana matava seni orogone ya.4 Yauka magi tara geige veite koitava yabera, Guma daure era yauka dibana veitera. Yauka rogevene gahavabera, karuka demaka isage nagatera Dirava renu Mamoe dainehe.5 Yau avagehegera avanage be veitera; daure bera veite.6 Ni gahime daki aneru be eraganu vava gurage ge, auka Hari magevara auna rosa mata ada koitava yau-iduhuva, gava, renu koita yau.7 Baraime auki roege, "Dirava sigamare renu mote gahiahe. Berabe vani varamu o orogima, mage gahiahe, suki va kinu, maya kinu, eve kinu, renu tinavai ruruvare kinu."8 Aneru be- anu gahigava-itahe orogi roeg, " Dedevanu, dedevanu Babylon bagevara, mata o ada ogo Baugeve ya tarageve ge yauki yau uhu anana daureve gadiki nagate inu.9 Aneru be- Abiga ga gahigava-itahe orogi, eno raho ruta roege, " Koitabe iaga daure be se au erara vagate nagate riaga gahare renu au ihi nagate au varikehe se au adehe, 10 au gadiki daure iare era Dirava daure mi orogare nagatera, gadiki daure era beta magera era au hore uhu rahege. Unuhuna gadiki daure e ima auka daure uhura sirisi vara vene renu vata hedoka uhurahe gera Dirava aena aneruve renu Mamoe vairanehe gera.11 Vene dukavara huhu uhura gahdimi ahue ori basubasu veitera, renu vani mi vahi Vega rorovara veitera-iaga daure riaga gahare gahava ya renu au erara vagate nagate au ihe miare gahava ya.12 Oi gera uhu berebe gahava ya Dirava aena koitatuhe ya yau totovera, Dirava ga baugeve kamuvare gahava yau gabidadamave Iesu maemare gahava ya.13 Ga beraki vava seni ronu, " onaki maema ro: Hoge ragohare gahava yauka mage mimivara badivara yauka Iesu rutagera."" Dodihegera, " Horu aena varaki roma " yau me mageve dainehe, yau me mage line dainehe.14 Ni gahime daki ori kae be eraganu, adahegera koita Gamika nagate beraki guramanu.Au omote avagera goldkorona bera renu au adehegera egi bera.15 Aneru beraki dubu uhura seni hakivi origi ori ada guramane koitava barai kironu: "Egi e meva ki. Demaka ie vaniva ramu o kauanu, mata ada demaka vara magera."16 Ori ada guramane koitava raki au adehe egi e mime auki paivanu vata ada demakava mi oroganu.17 Aneru beraki mati va uhura dubu va seni; autage mati egi ganono be au adehe.18 Dagedage aneru beraki mati terona uhurahe seni hakivi oroganu, auka vene hedokavara au era. Auki barai aneru egi ganono te kamuane kironu, "Ai egi ganono ve miare grapes gotekava seni dodogeve, grapes yabera magera.19 Aneru eraki egi mi vata ada paivi grapes e dodgei bougevenu. Mi kirai grapes kiare kohuva uhurahe kiravanu, Dirava huhuve nagate uhurahe.20 Vine kiki kohuvara ogo itaharahe gera, eige tago rami hakivege gadimi oti horse avage manu, 1,600 oti gamanava.

Chapter 151 Dana mati iagabe vava eragisa, mage renu hairadiva: Aneru aubougi yatiriga daure yatiriga ruta, daure dokonava yabera, yauseni ge Dirava horena uhubage goisa.2 Ni gahime daki eve glass nagate eraganu vene ruta. Eve gaika hegera koita abu, gogaiva iaga daure renu erara vaga kobugate yau gahigevene renu au ihe dahidave ada. Dirava moigevene hegiri kohuva yabera yauki kamu gevenu.3 Mose nogera yauki miege, Dirava me koitave, renu Mamoe noge roege: " Mage renu hairavadiva yabera ai mevera, Rohi Dirava va, Baugeva. Yeririva renu riagava yabera ai gumage ra, ogo aubougi yau King ve.4 Unuhuna a sigamiga veite goisa, renu ai ihe mage gahisa? Aki avahu aena, ogo aubougi beraki rogi ai vagotonehe a mage gahisa badivara ai guma mageve yaberamu riaga gahanu.5 E itaharahe ge daki ni gahege, ga riaga gahiga gahava ya, yau dubuve raki baoraganu va uhura.6 Aena aubougi aena gabuvarahe ge aneru yatiriaga hakiragihi orogi daure yatiriaga va yau adehe. Yau ogona kine yabera isage, abagave ya renu yau enokehe gera gold ogona ra.7 Hoge veite iaga daureva beraki aneru yatiriaga gold hodu avie aneru yatiriaga e mohigevenu Dirava behibehi maguri vare hore ruta.8 Dubu uhura vara vene duka varaki tobo gahanu era Dirava haire renu hedokera. Bera beta sirisi vara ate aneru yatiriaga daure iaga yatiriaga oroge ge.

Chapter 161 Eno rahobera daki dubu uhurahe seni ihege auki onaki ronu aneru yatiriaga yau, " Oti Dirava hore hodu avie yatiriaga uhurahe mata ada bohugiahe.2 Urugoi aneru varaki ti au hodu avie mata ada bohuganu; huhu renu kuhi daure vararaki koita yau ahatane hakivanu yauki iaga daure e toage mane gahava yabera, au toage riaga gahare gahava yabera.3 Aneru abu gahiga varaki au hodo avieve eve ada bohuganu. Eraki tago goinu, koita taoke nagate, maguri iagavani aubougi ge raki eve uhura hoge raganu.4 Aneru Abiga ga gahiga raki va au hodu avie be bohu ganu, tinavai renu eia bouragohane uhurahe, eraki tago goinu. 5 Eia aneru varaki ronu, " Aka riagavara-ana unuhunu renu renu era akaki, Aena koitavara--badivara aki iaga o berabe vanu.6 Badivara yauki Dirava koitatuhe renu peroveta gaha yau taoke aki mohigevenu yauka noguisa; era yau gahara ragohane era."7 Terona varaki gavi ronu, " Dodihegera, Dirava ni Rohi Baugeve, Ai berabeva yabera riagavara renu dodihegera."8 Aneru Ababu gahigavaraki au hodu avieve bohuganu, era yaukamu riaga gahanu koita yabera vene e hedokava misa.9 Vene hedoka hereavera gone gevenu, eige yauki Dirava ihe daure gahanu, daure orogare hedokava yabera au senigera. Yauka yau uhure isage gahiga veitera se mage gahiga veitera.10 Aneru Adakasiva raki au hodu avieve bohuganu iaga daure kemenehe, eige vadibu varaki yau ogo baugeve bakuvanu. Yavahu yau meine matogei huhuva idiganu.11 Va Dirava ihe daure gahege yau huhuve renu kuhive dainehe, yauka dagedage maguri isage mimiva besebeva ragohanu, yau kine meva dainehe12 Aneru Agorokiva raki au hodu avieve bohuganu tinavai bauge, ihiva Euphrates. Eia varamu koriko goinu badivara koita bauge ya east va dainehe.13 Sua daure abiga ga gera daki era gevenu, Maradona nagate ya dragon avagehe hakiragohi oroge ge, iaga daurehe seni, renu peroveta avanage gahava yau.14 Yauka sua daure yabera, avanage gumava yabera yauki kia. Mata bauge o Koita bauge yau gasinagera yauki oti, yauka bougei vani bauge orogare dainehe yauka garahisa.15 (" Eragiahe! Dakamu e orogima vaho koita nagate! Mage miare koitavara ni tabata vare koitavara, auka au ogonava kokiko veitera koitavara, auka beta bututa hakikavara Anegu variva vime.")16 Koitava yabera yauki bou gevenu mata be ihiva Armageddon Hebrew gava.17 Aneru yatiriaga vageraki au hodu avieve bohuganu vava. Dubu uhurahe senige eno raho beraki barai ronu teronava seni, roege, "Netuime auki!"18 Va uhura varaki duvege abagave ruta, vagava va, dudu raho ruta, renu vata baoragi--vata baoraganera bera subuta so erara veitera mata o varavane orogi negu, vata baoraganera nune hereavera.19 Ogo bauge era hosaragime auki abiga ga goinu, ogova gaitage dede ragohanu. Dirava raki Babylon au uhurehe anavanu, eige auki ogo e au hore kebeva moimanu.20 Eve ada matava au bougi dauragohi, nimu yabera davari gahigei ge veite.21 Veni raho, uhuvaka raho nagate, vavaseni uguhi orogi koita yau ada. Dirava yauki ho gahanu veni raho orogane dainehe badivara veni era daurevara auki moroganu.

Chapter 171 Ege aneru iatiriḡava be oḡorea iabene kebe tea, oroḡi daki kiroia “Oroḡo, Da a ḡaihonemi, Dirava hahemaoro ve oro maḡi au ahatane hae-vare, eia dadaḡa ada guramare eraḡa. 2 Au ruta Rohi-Rohi ia vata ni-muduka raḡoha, renu au ni mudukaia ḡadiki e bina i kava ḡaha.3 Renu auki sua va da mi-oti mata (ḡaḡaeheva) renu daki maḡi be eraḡanu maḡuri iaḡa kerekare be ada gurami, era Dirava daure ḡahiḡa toboro roḡanu, au omote ra abuḡu veite renu kokai utube. 4 Maḡi era dabua kerekare renu tinabe kerekare naḡate ḡo temanu bubuke-bubuke renu, aḡeva haira tea iau hera vanu au adera ra golo kebe be iaḡa daure herea renu, au ni-mudukave tobo roḡonu. 5 Renu au varikehe ada torei, maka-va hunive iaḡa-va, onaki torei roma, Babulono raho, oro maḡia renu vata o (kara or me miro tevaia iaubada nena kavaia.6 Renu daki maḡi e eraḡi aena koita vaia renu, Iesu daine ḡahigei hoekio-gevenu koitavaia iau taoke i kava raḡoha. Da eraḡane, negaehe daka geuso ḡoreḡo herea vanu. 7 Uduke aneru da kiroma, ana otado be geuso ḡore-ḡoa na-a vima? Daka a kirosa maḡi o huni badine renu maḡuri iaḡa, ada guramare iaḡa va. Omoto-aia iatiriḡavaia renu kokai utube eraki me otinu.8 Negu maḡuri iaḡa a eraḡane ra guramige, uduke negu-butu auka veite-ra, inono veite, auka aba dobuke herea so ḡadi-mia vara hoḡe gabu ehe otiti-vara, renu vata oi gurahare, renu vata isageva iau ihera maḡuri buka uhura tore-tore veite koitavaia bera negu maḡuri iaḡa gurami ge ra veitera renu oroḡare iaḡava, iauka era-geige, ege iauka geuso ra.9 Uhu vaka ḡaha vaia iabera or dibana ḡahisa, omo iatiriḡava, au gera maḡi eraki guramima. 10 Iau ḡaita gera Rohia abuḡu veite ada kasiva gera (moru raḡo-hanu) kobabe ra, a be iabera so ororo veitera, renu au oroḡare auka ena guragu tina kibe vivi-vara.11 A negu maḡuri iaḡa era gurami gera veitera a (abuḡu veite) auka iatiriḡa va iau soke ra, au tage ra hoḡe mata ehe otitiva ra.12 Renu kokai ubube a eraḡane ra Rohi utube, oḡorea iabene so iau tiahue mimi veitera, aoa kobabe, renu maḡuri iaḡa eia. 13 Iaubada uhura vaia kobabe iau heroe renu tiahu e negu maḡuri iaḡa e moi mia vara iauki roia. 14 Iauka mamoe ḡamika (tuari) ḡahiḡa-vara. Uduke mamoe ḡamika vara kwalimu ara. Auka Rohi iau Rohi tera renu (Pava-pava) iau Pava-pava) te renu au ruta koita vaia auka ihiro gei renu (abihidi) ḡahige ḡabidadama tea.15 Renu auki da kiroma, a eraḡane eiava ia oro-maḡi vara ki adaehe guramanu eia-vara, ra vata nune-nunea, bese nune-nune ia, mei nune-nunea.16 Renu kokai utube a eraḡane, iauka oro maḡi e betia ḡahisa, iauka (haura) ḡahisa, auka bututa gura misa, iauka misika va isa, vene raḡi kosaisa. 17 Badivara Dirava ra (ha-ura) ḡahi geisa au anana ve (ḡuḡuru) ḡahiḡa dainehe, ege iau uhure ra kobabe, iauka moimisa oti-oti Dirava gare ḡuḡurua rehe.18 Renu a maḡi era ḡare ra City rahoa, oḡo be, oḡo bea iau rohi ḡahare oḡoa ra.

Chapter 18BABULONIA ROKO RAḠANU1 O itahe, daki mati aneru be eraḡanu vava sena uguhi oroḡanu, tiahu raho ruta, au maḡeve raki vata o abaga ḡahanu. 2 Renu auki toi enoḡa ketake ḡore,“desuanu, Babulonia raho desuanu!Auka bina oroḡi sua daureau matame ḡoinu!sua daure kovio vehe otinu,uguha daurea renu uguha ḡanitea iau oḡehe otinu;3 Badivara besu iaubada gera au ni muduka hoa vine-eia bina inu.Renu oḡo be oḡo bea iau rohitea au ruta ni-muduka raḡoha,renu oḡo be oḡo bea iau hae kiki koita-vea iaberaki au (lebu-lebu) taḡa-veau iau taḡae raho ḡaha.4 Ege daki enoḡa be mati ihi vava sena roma,“au sena haki raḡohi oroiaehe, di koita tuhea,ia negu auruta daure kia siḡoa ra;ia auruta huhu kobabe siḡoara.5 Badivara au daure vera senui ḡadimi oti vava,renu Dirava au (daḡe-daḡe) meve anai gura mima.6 Bea moimare naḡate moima,au karave damua nega abu moimisa;Beau e iare iaḡa va bulo are kebeva aue buloi nega abu.7 Auvaḡu motea motea vare renu lebu-lebu vige naḡante,huhu renu nina moimisa.Badiva au uhure vatai roma, Daka Rohi naḡate daki guramima,Daka beta ḡobu ra, nina ḡaika vara beta dai ororoa ra,8 E dainehe au huhu nune-nune vea vani koba bei ororoa,hoḡe renu nina renu (doe),vene ne gabu gei kosaisa;Badiva ra Rohi raho e (hahemaoro) moimare Dirava-va ra tiahu tera.9 Renu oḡobe oḡobea iau Rohi tea ruḡa ni muduka raḡoha renu (lebu-lebu) raḡoha koitavaia au gabuare dua eraisa negaehe iauka au ninave raisa, nina bara raḡohisa; 10 Iauka ḡaise rahi au huhue siḡoa iau siḡo raḡare renu rosa,“Madi o! madi o! Babulonia o!oḡo raho herea, hero oḡoa,Hora kobabe, ei iauki (hahemaoro) moimanu.”11 Renu oḡo be oḡobe iau hae kiki koita ve ḡaina gera au nina ve raḡohisa, iauka nina herea raḡo hisa badiva iau hae kohu e koita bera beta haeha vara, 12 golo renu silver, muni bubuke-bubuke, renu aḡeva hairatea, dabua bereberea renu dabua tinabe kerekare, silk dabua vaia, renu elepani kokaidivaia iau kine iaḡa-vaia, idi maḡea renu auri bubuke- bubuke va kiogevene iaḡa vaia, auri renu muni-va iau kioge-vene iaḡa nivaia, 13 ḡadiki nune-nune tage, kinamono renu amono renu tumiamata renu muro renu libano, vine eia ruta, renu dehoro, hlour renu uiti, boromakau renu mamoe, hosi renu kariota, koitaiau ahatane,

1414 Ai uhure aubougi a gahara vane iditahaka vara aigera veitera. Ai hegirive renu ai haire ramu dauraganu beta gaitana erara vara.15 Iaḡa e haegevege, iau (taḡa) behuige koita-vaia iau huhue siḡoa raḡo hisa ḡaise ena siḡoraisa, iauka nina herea raisa, iauka niḡo raḡohi bara raisa, rosa,16 “Madi o, madi o or a madi, oḡo rahoadabua bere-berea renu tinabe kerekarea renu kerekarea iaki ḡote gevege,golo renu muni bubuke-bubuke renu aḡeva maḡea aki au herai-ge.17 Hora kobabe ai taḡave ra kosa vanu renu iaga-toi biavaia, iabera ḡami-tea bera, renu hiri koita-vaia renu eve me nune-nune kiogevare koit vaia, ḡaise eraḡi-ge.18 Renu nivi iauka au raḡare duka-va eraḡi,“Otado City au naḡate be city bauge va?”19 Renu iauka vata sou iau omote kira-gei, nivi, nivi barai, roma,“Madi o, madi o, oḡo rahoau taḡa ra iagatoi koita-vaia taḡa ḡahi, geima!Hora kobabei, auka veite ḡoinu.20 Heḡiri raḡohi au dainehe va e,aena koita-vaia renu apostolo koita vaia, renu peroveta koita vaia iama heḡiri raḡohisa,“badiva iai dainehe Dirava raki damua moimanu!”21 Ege aneru herote beraki muni raho be mi eve kirai roma,Babulonia oḡo raho enaki mene iaune kiraisa,renu auka beta dinai ḡoiraiavara. 22 renu gita enoḡa-vaia renu noḡo iage mare koita-vaia, ivili-kou nina ḡahare renu biti vaka uhu-are koita-vaia,ananavare iabera akabeta ihi-gei ḡoi raḡira-vara;me maḡe diba-vaia koita-vaiaai uhurehe iauka beta gurahi ḡoi raḡohia vara;Uiti bedi-vare muniva enoḡa vaai uhurehe aka beta ihi ḡoi-raḡira vara;23 Renu lamepa abaga varaai uhurehe beta bubunaḡi ḡoi-raḡira vara;renu headava isage koitavaia renu maḡi vaai uhurehe enoḡa diva aka beta ihi ḡoi-raḡira vara;badivara ai haeve koita vaia vata o rohivaia iau otinu,ai heive kara-vaia iabera beses iaubada baku-gevenu.24 Renu au-gera peroveta koita-vaia iau taokea, renu aena koita vaia iau taokea,renu vata oi ḡahi gei hoekio-gevene koita-vaia iaubada taoka-vaia au uhurehe behu-anu.
Chapter 19BABULONIA ROKO RAḠANU1 O itahe daka enoḡa be mimene koita hutuma iau bara enoḡe vava sena roma,“Haleluiah! (Hahemauri) renu Haira renu tiahu-ara ni Dirava tei guramima,2 Badivara au (hahemaoro) vea ra riaḡa renu ieriri-ieriri ve,aukaki oro maḡi bauge e hahemaoro moimanu, au ni mudukavehe, vata o daure ḡahanu, maḡi-va enu,Dirava besu-besu e koitavaia iau taoke damua auka moimanu.”3 Ḡaitana iauki bara raḡohi,“Hallelujah! Ege au duke oti ḡadimi oti behu-behu.”4 Renu ata bauge uta-abu hakira aba-abu renu maḡuri iaḡa aba-abu ḡoruhi vata Dirava vaḡotone (tomadiho) ḡahanu, au terona ada gurami-gehe, roia, “Amen. Hallelujah!”MAMOE ḠAMIKA (HEADAVA ) RIGIVI5 Terona va sena enoḡa beraki oroḡi barai roma,“Ni Dirava te (moteahisa) or au besu beve iau-bada,au siḡore raḡare, avie renu baugea.”6 Ege daki enoḡa be naḡate, hutuma iau enoge naḡate ihinu, tinavai dadaḡa enoḡava, vava dudu enoḡa va naḡate barai roma,“Hallelujah! Ni Rohite Dirava ra, tiahu iaubada Dirava-vara.7 No heḡiri raḡoha, auḡu au mote-aha,Badiva mamore ḡamika au (headava) vae ra hore-vanu,renu moboa ra herai dokoanu;8 Dabua berebere maḡe au ḡotemi kae hereaia”-kae era Dirava kara maḡe koitaveabera.HOSI KAEVA GURAMANE9 Ege aneru araki da kiroma, “Toreva: Ihiro gevene iabera maḡe ḡahigei, mamoe ḡamika headava o bouḡaehe, renu mati da kiroma, “Ora Dirava gare riaḡa vara.” 10 Ege daki au vasi ḡaike ḡorumi toma-diho ḡahisa roege, auki da kiroma, “Ena kisa ḡare! Daka ai vasire Dirava besu-besuehe, unuhune au harike ro Iesui. Dirava ḡu (toma-diho) ḡaha, badiva Iesu haike ra peroveta sua-vara.HOSI KAEVA GURAMANE11 Daki va eraige auki bao rahunu, ege hosi kae beraki dinavanu! Au ada guramane ihiva Ḡabidadama renu Riaḡa, auka me riaḡa va (hahemaoro) ḡa kima. 12 Au nie ra vene bubuke naḡate, au omote ra hera dadaḡa renu augera ihite iabera koita bera (dibana) veite, uduke auḡu gera. 13 Auka taḡoa subuane dabua renu ihi au rone ra Dirava ga-rera.14 Renu va ḡa (orea-divaia) dabua berebere kae maḡe ḡote-gei, hosi kae, iau gurahi au itahe otinu. 15 Au avaḡe sena (kaia ilapa) ganona te hakivi bese nune-nune, ahi geige daine renu auka auri besoa uriḡatu geige dainehe, mati auka vine gabuehe duha geige vara Dirava hore iditavaehe. 16 Au dabua-de renu behadehegera ihibe torei, (Pava-pava iau Pavapava te, Rohi iau Rohi te.17 Ege daki aneru be vani rami ramehe eraḡanu, bara enoḡa raho ruta auki to uguhaia va nomuakae, “Huraḡohiae oroḡiae, bouraḡohi Dirava bouḡa rahoe bou raḡohi raḡohiae. 18 Pavapava iau misike iaehe, renu ḡa-uriḡatu gevare iau misike, mati hero koita va iau misike, renu hosi iau misike, iau gurahare iau misike, renu koita iaubada, iau itahe otare ḡahavaia, iau mata gevare koita vaia, avie renu baugevaia iaubada.”19 Ege daki ḡani iaḡa be renu oḡo nune-nune pavapava iau ḡa koita tuhea ruḡa bouraḡohane eragei, negu hosi va guramane koita va oreave ruta ḡa dainehe. 20 Renu ḡani iaḡa e mi maḡuri ḡahanu, renu au peroveta tarata ve, geuso ḡoreḡo me ḡani iaḡae vaḡotone me ḡahige daine gani iaḡa ikorove mine, renu suava toma-diho ḡahige koita-va, tage mi maḡuri ḡahanu. Iau abu-gera maḡuri iehe vene gohue, raḡira behu-behu uhura kira gevenu.21 Dokonahe gahava yabera horse siva oroge eraki,egi bauge au avagehe hakivane eige yauki gahigevenu. Uguha aubougi geraki yau hoge misike iege.

Chapter 20Aneru bera daki erage ge auki vava seni uhuhi oroge ge. Aba dobuke veite ki vara au gasina gera, au ade hegera seini ketake bera. 2 Dragon va auki kamuvanu era inuhu emene era, diabolo se Satani vara, raroisa tau daha be uhura. 3 Mi are, auki aba dobuke veite e uhura kira vanu, hedoka gahare auki bakuvanu bera beta baoba visa. Auka beta gaitana, mata daure gahi geisa oti tau daha bera kosaisa. E itaharahe, auka hakivisa nega tina kibegu.4 Ege daki terona be eragei, au gurahige koitavaia tage eragei (hahemaoro) tiahue tage iau adehe maiemi, renu iau harike Iesu roiare renu Dirava gare roiare daine enoka-diva dodogei turu geiare koita-vaia renu ḡani iaḡa au suare ruta ( toma-diho) ḡahiḡa veite renu au (toaḡe) iau varikehe se iau adehe mimi veite koitavaia, iau suaruhea daki era gevenu. Iuka maḡuri raḡohi ḡoiraḡohanu Keriso ruta Rohi ḡahigei oti-oti laḡani daha be.5 A hoḡe sokoaia-bera maḡuri veite ra, oti-oti laḡani daha be notuare or kosa vare. Ora urimi ḡoiraḡira uriḡoi-ḡoara hoḡeva. 6 Hari-hari renu aena vaia uriḡatu hoḡeva maḡurivi ḡoiraḡane koita-va au ḡahue mane-ra maḡe-ra, ege hoḡe abu-ḡahiḡa-vara tiahu veitera koita ena kiki ve-iabera Dirava Aena koitave iabera, renu Keriso iea, iauka au ruta rohi ḡahi geisa, oti-oti laḡani dahabe.7 A negu laḡani daha be kosa-vare itahe, satani ra au mata vane ḡote-va vahegei 8 renu auka itahe hakivi oroḡi, vata bauge o koakava aba abu ruḡa gurahare besevaia iau ihea Gog renu Magog, ḡa daine bougeiisa, dahare ra boe vateta naḡate-ra.9 Ege vata bauge au bauke e oḡi soiḡi, aena ḡahavaia iau taruḡe renu Dirava (lalokau) ḡahare oḡoaia rahi kouvi, a vene ra vava sena uguhi oroḡi iaubada raḡohi kosa raḡanu10 renu diabolo tara-gevene koita va vene renu (teio gohua) uhura kira-vanu (ḡani iaḡa renu Peroveta tarata uriḡatu huhu naḡohi vahi renu vani oti-oti behu-behu.11 Ege daki terona kae raho be eraḡanu, au guramane Dirava-va tage, ege da vata-bauge e renu va eraḡane ra, au vaḡotone rurui oti veite ḡoinu, uduke iauka iau matame be behubehu veitera. 12 Renu daki hoḡea, raho-ia renu avie-a eragei rahi rahe terona vaḡotonehe, renu buka be baovi, mati buka be baovi maḡuri buka vara, ege hoḡe kota-vaia moigeva iau (kara) ve buka va tore vane naḡate va iau.13 Renu e-ve buda raḡohane koita-vaia iabera eve raki moigevenu, renu hoḡe renu hoḡe vata va tegera uhura vaia kou-kore koita-vaia moige-venu, iau ḡaita ge iau (kara) ve naḡate ge iauki (hahemaoro moi-geva). 14 Ege hoḡe renu hoḡe mata-va ra vene gohua uhura kira gevenu. Ora hoḡe abu ḡahiḡa vene gohua. 15 Ege koita be ihe veite maḡuri buka e uhura tore-to veitge, auka, vene gohua, kira-kira vara.

Chapter 221 Ege auki maḡuri tinavai negake herea da ḡaiho-nemenu. Auka Dirava renu mamoe ḡamika terona-vehe sena hakiva nu. 2 Oḡo e oro nomuakaege, auki hakivi tinavai e kasiva-kasiva maḡuri idi, augera makava muni-muni utube hakira abu, auka bata iaubada maka kima renu idi hanakava ra bese nune-nune maḡuri moi geima.3 Iaḡa bera beta Dirava (hahemaoro) oḡo raho e uhura behu-behu ara. Eduke ]Dirava renu mamoe ḡamika iau teronave ra ikehe, au besube koita vea iabera toma-diho ḡahiḡa vara. 4 Iauka so au vairane eraḡi, renu au ihera so iau varikehe. 5 Renu vahi ra veite, iauka lamepa abaga se vani, a Rohi raho Dirava ra iau abage renu auka Rohi ḡoisa behu-behu.Ororo Ve - Inono Veite6 Aneru da kiroma, ḡa oiabera riaḡa-herea renu riaḡa renu Rohi raho, Dirava renu Peroveta iau sua ruhea, ra au aneru e besui au besube koita ve ḡaiho nemi, otado bena inono veite mata mimi vanu. 7 Ama eraisa, daka inono veite oroḡia vara.”Buka aena oi tore vane peroveta ga-vaia (matau) ḡahare ra maḡe- ra.8 Da Ioane-ra, iaḡa o ihigei renu eraḡane, renu da ihi renu eraḡane daki ḡorumi aneru vasi ḡaike (tomadiho) ḡahiḡa dainehe, au iaḡa o da ḡaiho ne gevene; 9 eduke auki da kiroma, “A enaki kisa ḡare! Daka ai vasire besu- besu oi renu ai sodea peroveta ia, renu oḡorea iabene Buka aena o gava badina ḡahi Dirava (toma-diho) ḡaha.”10 Auki da kiroma, “A enaki peroveta ga o (bakuima or hunivima), badiva (nega) ra hugure-ra. 11 Ena daure koita vaḡu daure kie, (lebu-lebu) koita vaḡu ena lebu- lebue, me ieriri-ve koita vaḡu me ieriri-ve kie, aena koita vaḡu aena vie.”12 “Ama eraisa, daka mu oroḡima damua ra di-adehe koita iaubada iau kara e naḡate, damua moi-geige vara. 13 Daka Aleha renu Omega, uriḡoiḡo renu ihihe, sina-sina renu notu- notue.”14 Iau dabua de etogei kae ḡahigevene iabera maḡe, iauka (maoro te or ieriri-ve) maḡuri idiehe, iauka oḡo raho e iduani va siri raḡo hia- vara. 15 Itahe gera to-ia renu hei koitaia, renu ni muduka koita-vaia, mati ḡa ḡahavaia renu sua daure (toma-diho) ḡahare koita-vaia, renu tarata koita ia, iau roiare heḡiri ḡahare koita-vaia.16 Da Iesu ra di Aneru e besui oti ai, hari o ruta Ekalesia orea-va iau. Daka Davida rumuke renu koboke, daka hesiu raho abaga tera.17 Sua renu (headava) isage ra-roma, “Oroḡo.” Renu ena ihare koita vaḡu roie, “Oroḡo.” Renu unuhune eia iroroima oroḡo, eia iroro koita vaḡu maḡuri eia iehe, damu veitera.18 Daki koita iaubada ge daki ugoro ḡahi-geima, oḡorea iabene peroveta ga o iha Buka aena oi: Koita be ada-ehe oiau maimare, Dirava ra Aena oi, tore vane huhua au ada mae mia-vara, 19 ga o, buka aena oi peroveta renu koita be peroveta ga buka aena oi (abia oho) se mi ḡaise, Dirava ra au ḡahue maḡuri idie renu oḡo aena uhura, buka aena oi hariva tore-va ne au ḡahue ra au koki- koki vara.20 Iaḡa o hariva (hahedinarai) ḡahane koita vara roma, “Ege daka otima.” Amen. Rohi raho Iesu e, oroḡo!21 Rohi raho, Iesu Keriso au hari-hari - rahove ne, ia aena koita-vaia iai-bada iai guramisa. Amen.