Karajá: Bible for 1 Chronicles, 1 Kings, 1 Samuel, 2 Samuel, Amos, Daniel, Deuteronomy, Ecclesiastes, Esther, Exodus, Ezekiel, Ezra, Genesis, Habakkuk, Haggai, Hosea, Isaiah, Jeremiah, Job, Joel, Jonah, Joshua, Judges, Lamentations, Leviticus, Malachi, Micah, Nahum, Nehemiah, Numbers, Obadiah, Proverbs, Psalms, Ruth, Song of Solomon, Zechariah, Zephaniah

Formatted for Translators

©2022 Wycliffe Associates
Released under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Bible Text: The English Unlocked Literal Bible (ULB)
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English Unlocked Literal Bible is based on the unfoldingWord® Literal Text, CC BY-SA 4.0. The original work of the unfoldingWord® Literal Text is available at https://unfoldingword.bible/ult/.
The ULB is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Notes: English ULB Translation Notes
©2017 Wycliffe Associates
Available at https://bibleineverylanguage.org/translations
The English ULB Translation Notes is based on the unfoldingWord translationNotes, under CC BY-SA 4.0. The original unfoldingWord work is available at https://unfoldingword.bible/utn.
The ULB Notes is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
To view a copy of the CC BY-SA 4.0 license visit http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
Below is a human-readable summary of (and not a substitute for) the license.
You are free to:
The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions:
Notices:
You do not have to comply with the license for elements of the material in the public domain or where your use is permitted by an applicable exception or limitation.
No warranties are given. The license may not give you all of the permissions necessary for your intended use. For example, other rights such as publicity, privacy, or moral rights may limit how you use the material.

Genesis

Chapter 1

1Kodelemy Deuxu biurawetyy riwinyre, suu riwinylere. 2Kia aõ rỹiõhyymy rỹiramyhỹ sumy, kia heka bero nihikỹdile rahetynymy roimyhỹre. Kia bedeluru. Tahe bero nihikỹ rihetynymy roimyhỹre, kia Deuxu tyytyby bedeery nihikỹ yhydile riukỹukỹnymyhỹre bero tyre-ki.3Taita Deuxu rarybere: —Kia loosòna relekre! Kia tahe loosòna ròrarunyre rỹirakremy 4Deuxu loosònaki awimy tai rahare, taita bedeluru ribi rihitxinyre. 5Deuxu loosòna rininire “txuijaramy”, kia bedeluru tahe “ruumy” rininire. Kia ruu ixawire, 50 kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka komy txuu ròhònyre.6Taita Deuxu rarybere: —Kia berotyaki bero rawira reakre, kia wiribi inatximy rawirareakremy. 7Kia tahe kawesemy tuu rutỹỹnyre. Deuxu bero riwirareare inatximy: kia bero wiribi iraru weribi rihitxinyre, ijõ bero ta ibòò weribi rihitxinyre. 8Ka bero wiribi rihitxinyre tahe Deuxu “biuwetyymy” rininire, Kia ruu ixawire, kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka inatxi txuu ròhònyre.9Tai Deuxu rarybere: —Kia bero, biuwetyy rawoki roireri rexibutunykre bede sohojikihyy1e, kia tai sutere ròhònykremy. Kia tahe kawesemy tuu rotỹỹnyre. 10Deuxu, bede raterenyre “sumy” rininire, kia bee widee rexibutunyre tahe “bero nihikỹmy” rininire. Deuxu tuu robire, kia aõnaõna riwinyreki tai awimy rahare.11Kia tahe heka rarybere: —Kia suu bederade òtaòta-di sõemy rexiokynykre, kia alòbrònaty ijõdikre, kia bederade raratynymyhỹkre. Kia tahe kawesemy tuu rotỹỹnyre 12Suu sõemy bederade òtaòta-di rasõere. Alòbròna alòbrònaty-di riwahinymyhỹre, bederade raratynymyhỹre. Deuxu tuu robire, kia awimy tai rahãre, 13Ruu ixãwire, kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka inataõ txuu ròhònyre.14Taita Deuxu rarybere: —Kia biuwetyy loosòna relekre, kia biurasò txu bedeluru-wana wiribi rihitxinykremy, kia txuu idi rariamy rarekremy, wyra bededỹỹnana, beòra, behetxi. 15Kia loosòna heka biuwetyyki rarỹsỹnymy rarekre, kia suu ritoosònymy rarekremy. Kia tahe 50 kawesemy tuu rotỹỹnyre.16Deuxu heka inatximy loosòna nihikỹ riwinyre: ibỹỹ heka txuijara ridinodunykreniy riwinyre, kia iyla tahe ruu ridinodunykremy riwinyre. Kia taina riwinylere. 17Deuxu heka biuwetyy-ò loosòna ritidire suu ritoosònymy rarekremy, 18kia txuijara bedeluru wana ridinodunymy rarekremy, kia loosòna, bedeluru ribi rihitxinykremy. Deuxu tuu robire, kia tai awimy rahãre aõnaõna 50 riwinyreki. 19Ruu ixãwire, kia ta ihewomy biurasò nade. Ka heka inaubiòwa txuu ròhònyre.20Irahudi Deuxu rarybere: —Kia bero-ki sõemy ibutumy utura òtaòta-di ijõdikre, kia sumy tasỹ sõemy nawii nawii ijõdikre, biumy ruòmy rỹirakremy. 21Kawesemy tahe Deuxu utura inihikỹmy riwinyre bero nihikỹki, kia ibutumy utura òtaòta riwinyre, kia tahe beromy risinymy rỹimyhỹrenyre riukỹukỹnymy, nawii òtaòta tule riwinylere. Deuxu tuu robire, kia tai 50 awimy rahãre aõnaõna riwinyreki.22Tii tarybewihikỹ utura òtaòta-ò riwahinyre, bero nihikỹmy rỹimyhỹrenyremy, kia rarybere: —Kia sõemy inihikỹmy rexijuakre, bero nihikỹ rỹxikre. Kia nawii tasỹ sõemy rexijuajuakre sumy rỹimyhỹrenyre. 23Ruu ixãwire, kit ihewomy biurasò nade. Ka heka iruyre txuu ròhònyre.24Taita Deuxu rarybere: —Kia suu, ibutumy iròdu iròdu òtaòta-di rexisõenykre: iròdu inytyhy, iròdu debure, kia iròdu sumy ratiranymy rỹimyhỹrenyre, kia sohoji sohoji iròdu òtaòta rỹimyhỹremy. Kia tahe, kawesemy tuu rotỹỹnyre. 25Deuxu, iròdu iròdu riwinyre, kia sohoji sohojimy iròdu òtaòta rỹimyhỹrenyremy: iròdu inytyhy rỹimyhỹrenyre, iròdu debure, iròdu su my ratiranymy rỹimyhỹrenyre. Deuxu tuu robire, kia awimy tai rahãre aõnaõna riwinyreki.26Tai tii rarybere: —Ka tahe wiji iny rikiwinyrenykre, kia iny wesereny relekre. Tii boho heka ibedeeiryreny ijõdikre, utura ribi, nawii ribi, iròdu iròdu inytyhy ribi, iròdu iròdu debure ribi, kia iròdu iròdu su my ratiranymy rỹimyhỹrenyre ribi. 27Kawesemy tahe Deuxu iny riwinyre; kia heka tii Deuxu wesemy riwinyre. Tii hãbu riwinyre hãwyy- wana,28kia tahe tarybe wihikỹ myỹ tamyreny riwahinyre: —Kia sõemy sõetyhymy rariòrenyrenykre; kia ibutumy su my roberarenykre kia rimyrenykre. Kia tahe ibedeeryreny ijõdirenykre, utura bero nihikỹmy rỹimyhỹrenyre ribi, kia nawii biu my ruòmy rỹimyhỹrenyre ribi, kia iròdu iròdu sumy ratiranymy rỹimyhỹrenyre ribi. 29Kai boho birỹsỹbenykremy,-diarỹ adeereny ibutumy alòbròna alòbrònaty ariwahinykre, kia ibutumy bederade raratynymyhỹre adeereny ariwahinykre.30Kia ibutumy iròdu iròdu debure-ò, kia ibutumy nawii nawii-ò, kia ibutumy iròdu su my ratiranymyhỹrenyre-ò, kia asi ariwahinykre bederade lỹre ariwahinykre irỹsỹnarenymy. Kawesemy tahe tuu rotỹỹnyre. 31Deuxu tuu robire ibutumy aõnaõna riwinyremy, kia tai awimy rahãre. Ruu ixawire, kiata ihewomy biurasò nade. Ka heka debò sohoji txuu ròhònyre.
Chapter 2

1Kawesemy tahe biuwetyy suu wana relemy rexihure, kia ibutumy aõnaõna tuu rỹimyhỹre relemy rexihulere 2Debò inatxi txuu tahe Deuxu ibutumy aõnaõna riwinyre, kia tahe rexielehynyre ibutumy taõmysỹdỹỹna ribi aõnaõna riwinyre ribi. 3Tai tahe debò inatxi txu tarybewihikỹ tamy riwahinyre, kia tahe rihitxinyre txuu brebunamy ratyhydỹỹmy rỹimyhỹre wesemy, kia heka itxuu tii aõnaõna ibutumy riwinymy rahure, kia tahe iu rexielehynyre.4Kia heka kawesemy biuwetyy su wana riwinyre. Kia tiubo Deuxu biuwetyy su wana riwinyreu, 5Kia asi, alòbròna wana riwinyyõhyyre, kiemy dori Deuxu biulòra-diteònyõhyyde, kia inyõ ijõdike aõkõre, su-ò ròbròkemy. 6Ka su ribi tahe bee ròhònymyhỹ, kia su-di rytynymyhỹ.7Taita su node ribi Deuxu iny riwinyre. Tii teasỹ ribi tary-di ribunyre, kia tahe rielewesedỹỹnyre, kawese ribi tahe iny irumy rỹimyhỹremy relere. 8Irahudi talie Deuxu òworu riòreõ ribrònyre, Éden subede iraruki, ibedeki tahe hãbu rihãwadỹỹnyre tii inymy riwinyrehewa.9Deuxu heka tai bederade òtaòta ibutumy riumydỹỹnyre, kia awimy raratynymyhỹre iny ritokremy. Kia òworu tyaki bederadeõ rỹimyhỹ, kia iny dee bedewihikỹ riwahinymyhỹre, kia bederadeõ taile rỹimyhỹ, kia iny dee aõnaõna binabina aõnaõna wiwi my iny rierynanymyhỹre wahe. 10Kia Éden ribi bee ròhònymy raremyhỹ, òworu rituunymyhỹre, kia Éden ribi ròhònymy rexiwirareamyhỹre, kia inaubiòwamy bero my relemyhỹre.11Komy heka Pisom bero rare, kia Havilá bede riyrawonymyhỹre, tai manarỹsỹhỹkỹ rahonymyhỹre bedeki. 12Kia manarỹsỹhỹkỹ ihãwa ludu heka manarỹsỹtyhyhykỹ rare, kia aderòna tule tai isirare, kia manarỹsỹ òtaòta tule.13Kia inatxina bero tahe Giom inire; kia ibutumy Cuche bede-di riyrawonymyhỹre. 14Kia inataõna bero tahe Tigre inire, kia heka Assíri iraru bede txi ròhònymyhỹre. Kia inaubiòwana bero tahe Eufratesi inire.15Taita Deuxu, hãbu Éden oworu ki rihãwadỹỹnyre, kia idi tarukimy rarekremy, kia tai aõwi ribrònykremy. 16Deuxu hãbu dee myỹ tarybetòedỹỹna riwahinyre: —Kai aõwaxina bederaty aõtxile oworu my rỹimyhỹre birỹsỹkre, 17kia bederaderaty iny dee aõnaõnawiwi aõnaõnabinabina erydỹỹnana riwahinymyhỹre sohojile ta uritre irỹsỹõmykre. Uritre kia bederaty rỹsỹõmykre; kia birỹsỹkre txuu kai inatyhymy burukre.18Irahudi Deuxu rarybere: —Kia heka awi aõkõ rare hãbu ixi sohojimy ratxike. Tamy inyõ ariwinykre iwiòhedỹỹdumy, kia iwese yrybule urihimyòmy riòhòdỹỹnymy rarekremy. 19Irahudi Deuxu su ribi aõnaõna riwinyre, ibutumy iròdu debure, kia ibutumy nawii, tii tahe hãbu-ò riwyre rininirenykremy. Kia tahe tii boho inidi my ratxirenyre, hãbu tamy inireny riwahinyre. 20Tii nawii nawii rininire, kia ibutumy iròdu iinyerymy rỹimyhỹre, iròdu iròdu debure rỹimyhỹre rininirenyre. Ka hãbu tahe iwiòhedỹỹdu ihoõhyyre, kia iwese urihimyòmy riòhòdỹỹnykemy.21Taita Deuxu hãbu ritỹhidỹỹnyre inihikỹmy. Kia tii rõrõmyhỹ wanawana, Deuxu iwitxiti ritare, kia riratybònyre iribi iwitxiti ritare ribi. 22Kia iwitxiti ribi Deuxu hãwyy my riwinyre, kia tahe hãbu-ò ridyre. 23Taita hãbu rarybere:
“Ka tahe wiji awire! Ka heka wade
ludu rare kia wati ludu rare.
Kiemy dori Deuxu hãbu ribi ritare.”
24Iurenana heka hãbu tyby tadi wana ririmyhỹre, kia widee rexibutunykremy tahãwyy wana, kia iny inatxi tahe iny sohojilemy rexirahòremyhỹrenyre. 25Kia hãbu hãwyy wana tademy ratximyhỹreny, kiata raixỹrurenyõhyymyhỹrenyre.
Chapter 3

1Hemylala heka iròdu ibedeery rare, kia Deuxu riwinyrehewa. Tii hãwyy-ò rỹỹraxire: —Inatyhymy aõbo Deuxu adeereny rarybere, kìa bederaderaty òwòru my rỹireri irỹsỹrenyõkremy 2Hãwyy rirawyònyre: —Anowaxina bederaderaty koworokumy rỹireri karirỹsỹrenykre, 3kia bederaderaty koworu tykamy rỹirerile heka anokõre. Deuxu wadekereny rarybere, kia uritre iraty karirỹsỹrenykõkremy, kia uritre tamy karerirenyke anokõre. Txibo tuu kariwinyrenykreki tahe karururenykre.4Ka hamylala tahe tamy rarybere: —Kai boho burubenyke ihoõre! 5Deuxu kia my adeereny rarybere kiemy dori rieryre, txibo kai boho ibederaty birỹsỹbenykreu, kia aruerereny ruarenykre, kia tahe kai boho Deuxu wesemy belebenykre, kia aõnaonawiwi n aõnaõnabinabina bierybenykre. 6Kia hãwyy bederademy robire, kiata tai iruxeramy rahãre, kia iraty awityhyre iny rirỹsỹkemy. Kiata tii rõhõtinyre timybo awimy aõbo aõnaõna rierykemy. Taita bederaderaty ritòhemy rirỹsỹre.7Kia iutyhyle iny inatxi ruereny rararenyre, kia tahe tii boho rexieryrenyre tademy ratxirenyrerimy. Taita figueira rade winy riretyretyrenyre, kia rueere wesemy riuherenykremy. 8Kia itxuule yhy txioromy rayhynymyhỹ, kiata hãbu hãwyy wana Deuxu rybe-ò roholarenyre, kia oworu bedemy rariamy ratximyhỹ. Taita ilau rexiwòrenyre, bederade ykyki.9Ka Deuxu tahe hãbu-ò ryrymy ritỹỹraxinyre: —Tikibo kai atxiteri? 10Hãbu rirawyònyre: —Diarỹ arybe-ò raholara, kia òwòru ykymy tariamy atxiteriu, kiata raberure wademy watyyõmy watxireriki. Taita rexiwòra. 11Deuxu riỹỹraxinyre: —Mobo tahe adee rarybere ademy atyyõmy atxiterimy? Kia aõbo kai bederaderaty aõbo terỹrỹta,-diarỹ alaureny birỹsỹbenykelau retòenyre?12Hãbu rarybere: —Hãwyy heka wadee riwahinyre, wabiòwamy rarekremy wadee bederaty riwahinyre, taita-diarỹ rerỹsỹre. 13Taita Deuxu, Tyhyhykỹ hãwyy-ò rỹỹraxire: —Aõherekibo kai tuu tewinyta? Hãwyy rirawyònyre: — Hemylala riwabòmyra kia-dikarỹ rerỹsỹra.14Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere hemylala-ò: —Kai tuu tewinyte òraruki mararytxykre. Kia ibutumy iròdu iròdu ribi, kai sohojile kaa aõhỹỹhỹỹ bimykre kawiji bede rỹire ribi, kai mariamy mabekre bexirurehemy su-di, kia birỹsỹmy mabekre sunode. 15—Diarỹ ariwinykre, kai kia hãwyy wana wimy maòludubenykre, kia wesemy tahe tule ariòreriòrereny raòludurenykre kia iriòreriòreny wana. Kia arati risurunyrenykre, kia kaita iriòreriòrereny wararooki buruakre.16Hãwyy dee Deuxu rarybere: —Arinihikỹdỹỹnykre aaõhỹỹhỹỹ abytòna-ò, kia sõemy mamytxitxikre ariòre boho ruakremy. Kia iribita, kai awimy tai mahãkre ahãbu wana mabekremy, kia tii tahe aramymy adi rarekre.17Kia hãbu taDeuxu rarybere myỹ: —Kai tewinyte aõmybo ahãwyy rarybere kia terỹsỹte bederade raty kia-diarỹ retòenyre rarỹsỹkelau. Kai tewinyte òraruki, suu ibinamy rarekre. Kai maõmysỹdỹỹnykre inatyhyhykỹmy bede iyhyõmy, kia suu rỹsỹna-di rỹikremy awimy adee. 18—Tii adee riwahinykre bederahy kia bedeledelede, kai birỹsỹkre bederade syraromy rỹimyhỹre. 19—Kia maõmysỹdỹỹnykre iutxiemy, kia maybytònykre suu aõwidi rỹikremy rỹsỹna riòreõ-di, kia heka kai su-ò boosekre, kiemy dori kai iribi telete. Kai heka su ribi telete kia ixybyle sumy bexirahorekre.20Adaõ tahãwyy rininire Eva my, kia tii ibutumy iny mahãdurenyse my rarekremy. 21—Kia Deuxu Tyhyhykỹ iròdu sityy tyy my riwinyre Adaõ-ò kia ihãwyy idi rexityynyrenykremy.22Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere myỹ : Ka tahe wiji hãbu relera iny weserenymy, kia rieryra aõwiwi kia aõbinabina. Tii ixyby bederade raty bedewihi kỹ irỹsỹõna kia ikiemy rarekremy. 23Iurenana Deuxu Tyhyhykỹ riteònyre hãbu, Eden oworu ribi kia riwinyre kia tii robrokremy su-ò kia iribi relere wahe. 24—Deuxu riteònyre hãbu kia oworu ibràra weribi-ò (querubins) ritidire, kia heòty tõnori ibutumy riyrawonyre. Deuxu tuu riwinyre kia inyõ bederade raty bire-ò rehemynykelau.
Chapter 4

1Adaõ òtaòta Eva wana riwinyre tahãwyy wana kia tii rabytònyre. Eva uladu iribi reare kia rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ wikòhenadỹkỹna wana, waritxòre hãbu ijõdire. Kia tii tariòre rininire Kaĩ my. 2Irahudi ixyby rariòrenyre, Abeli inire, Kaĩ seriòre. Abeli heka budoeni-dinodumy raremyhỹ, kia Kaĩ tahe oworudumy raremyhỹ.3Bede irehemy rỹimy raremyhỹ. Txu sohojiu Kaĩ su aõnaaõnaõ rimyre kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò idi robenyre. 4Abeli tahe, komy budoeni riòre ruare rimyre, kia rirubunyre kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò awityhytyhy-di raubenyre. Deuxu Tyhyhykỹ rabedesare Abeli ki kia ixiwena-di, 5Ka Kaĩ rihitxinyre kia ixiwena. Kaĩ reburere kia taòsỹna riteburedỹỹnyre.6Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Aõherekibo kai tebureteri? Aõherekibo aòsỹna teteburenymy tariateri? 7Txibo kai biwinybe wana aõ òbitimy, kia butxuenymy atxiberi; kia kai tahe ibinamy texiywinyke, kia iurenana heka òraruna ijòtybònaki ratxireri araraò my. Tii aramykemyreri, kia kai tahe tuu mahãỹnanyke.8Tai Kaĩ rarybere Abeli-ò, iseriòre: rykake syraro-ò. Kia iny inatxi boho syraroki ratximyhỹrenyu, Kaĩ rihetenyre Abelii, taseriòre, kia rirubunyre. 9Irahudi txioromy Deuxu Tyhyhykỹ rỹỹraxire Kaĩ-ò: —Titxibo Abeli, aseriòre rare? —Reeryõre. Rirawyònyre Kaĩ.-diarỹ aõbo waseriòre sodadu rare?10Taita Deuxu rarybere: —Aõherekibo kai tuu tewinyta? Su ribi, aseriòre hãlubu ryryreri, rexiòwynykremy rexitòenyreri. 11Iurenana heka kai ibinamy matxuhokre kia tiu ixyby suu-ò alòbròõna. Kia aseriòre terubunyteu, suu tary riraynyre ihãlubu riõkremy. 12Kai suu biywinykre tamy bobrokremy, tii tiu aõ tai ruhunyõtyhy. Kai mariamy mabekre bede bedemy ikiemy bexiwòmy.13Kaĩ rarybere Deuxu Tyhyhykỹ-ò: —Diarỹ tiu waòlududỹỹõna kaa rarytxyna utxiehekỹ. 14Wiji kai tiwateònyteri ka su ribi. Kia arariamy ararekre bede bedemy ikiemy arexiwòmy kia ako ribi arexiwòmy. Kia aõtxile inyõ watxi reakre kia warubudỹỹmy reakre. 15Ka Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Kia tuu butỹỹnyõkre. Kia txibo inyõ ararubunykreki kia rururenykre debò inatxi sõemy iny mahãdu sỹreny, òwyna wesemy. Kia ilemyta Deuxu Tyhyhykỹ deòsinaõ ritidire Kaĩ-ò kia inyõ itxi reakre wana irubudỹỹõkremy.16Taita Kaĩ ròhònyre Deuxu Tyhyhykỹ bire ribi kia rare Node bede-ò, kia Eden ibràra weribi-ò. 17Kaĩ kia tahãwyy wana rariòrenyre kia rininire Elaõ (Enoque). Irahudita Kaĩ hãwã riwinyre kia rime Elaõ, tariòrem-di.18Elaõ, Irade tyby rare, Irade, Meujael tyby rare, Meujael, Metusael tyby rare, Metusael, Lamei tyby rare. 19Lamei ihãwyy inatxi ijõdire: ijõ Ada inire, kia ijõta Zila inire.20Ada iriòre sohoji ijõdire Jabal inire, kia ihỹỹnareny mahãdu, broreni riumydỹỹnyrenyre kia breò riòremy rỹimyhỹrenyre. 21Jabal iseriòre sohoji ijõdire Jubal inire, kia ihỹỹnareny mahâdu kia ibutumy wiuna riwodỹỹnymyhỹrenyre harpa kia juròna. 22Zila, iriòre sohoji ijõdire Tubalcaim inire, kia heka womati-di aõmysỹdỹỹdu rare, kia aõnaõna riwinymyhỹre womati òtaòta-di. Tubalcaim iseriòre terỹ ijõdire Naamy (Naamã) inire.23Tiu txuu Lamei rarybere tahãwyy boho-ò: —Ada kia Zila, wadee boholabenyke; Lamei hãwyy boho, bimywiwibenykre aõmybo ararybekre. Rerubunyre sohoji hãbu kiemy dori riwaykydesenyre, rerubunyre sohoji weryrybò kiemy dori riwawotõmonyre juròna. 24Kia debò inatxi sõemy iny rurukre Kaĩ rubu òwymy, taita, txibo inyõ riwarubunykre wana, kia 77-my sõemy rurukre iny rubudỹỹdu sỹ mahãdu.25Adaõ tahãwyy wana ixyby rariòrenyrenyre. Tii rarybere: —Deuxu wadeke riwahinyre ixyby kuladuno Abeli deròwymy rarekremy, kia Kaĩ rirubunyre. Kia rininire Sete my. 26Sete sohoji uladu tybymy runyre kia rininire Enos. Kia ka bedeu heka kia nii Deuxu Tyhyhykỹ, riòrarunyre kia rauhemy rarekremy Deuxu my derina rỹimyhỹre bedeu.
Chapter 5

1Ka heka Adaõ riòreriòre ritina rare. Kia iu iny mahãdureny riwinyrenyreu, Deuxu riwinyrenyre ixiwesemy. 2—Deuxu riwinyrenyre hãbu kia hãwyy kia tarybewihikỹ tamyreny riwahinyre kia rininirenyre Iny (humanidade).3Kia 130-my wyra rimydi, Adaõ, uladu mahãdu tybymy runyre kia heka iwesena rare; kia rininire Sete my. 4Irahudi Adaõ bede riere 800-my wyra ratyremy. Tii ixyby iwitxira uladu mahãdu tybymy runyre. 5Kia rurure 930-my wyra rimyre-di.6Kia Sete 105-my wyra rimyre bedeu, iriòre Enos ruare. 7Irahudita Sete bede riere 807-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 8kia rurure 912-my wyra rimyre-di.9Kia Enos 90-my wyrau, iriòre Aina ruare. 10Irahudita Enos bede riere 815-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 11kia rurure 905-my wyra-di.12Kia Aina 70-my wyra rimyreu, kia iriòre Maalalel ruare. 13Irahudita Aina bede riere 840-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 14kia rurure 910-my wyra-di.15Kia Maalalel 65-my wyra rimyreu, kia iriòre Jarede ruare. 16Irahudita Maalalel bede riere 830 wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 17kia rurure 895-my wyra rimyre-di.18Jarede kia 162-my wyrau kia iriòre Elaõ ruare. 19Irahudita Jarede bede riere 800-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 20kia rurure 962-my wyra rimyre-di.21Kia Elaõ 65-my wyra-my bedeu, kia iriòre Metusalẽ ruare. 22Irahudita Elaõ bede-my riere Deuxu wana butumy 300-my wyramy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre. 23Elaõ bede riere 365-my wyramy. 24Tii ikiemy Deuxu wanahyy butumy raremyhỹ kia tiu bede txuu tahe riõre, kia heka Deuxu ridyre.25Kia Metusalẽ 187-my wyra rimyre bedeu, kia iriòre Lamei ruare. 26Irahudita Metusalẽ bede riere 782-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 27kia rurure 969-my wyra rimyre-di.28Kia Lamei 182-my wyra rimyre bedeu, kia uladu tybymy runyre. 29Kia rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ ritxuhore suu, kia iurenana heka iny aõmysỹdỹỹnareny iutxiere; kaa weryry tahe ixielehydỹỹna inydeereny idiwykre. Kia Lamei tariòre rininire Noe my.30Irahudita Lamei bede riere 595-my wyra ratyremy. Tii ixyby uladu mahãdu tybymy runyre, 31—kia rurure 777-my wyra rimyre-di.32Kia 500mywyra rimyre rahudi, Noe runyre inataõ uladu tybymy: Sem, Cam kia Jafe.
Chapter 6

1Kia iny mahãdu roberarenyreu su my kia iriòrerenyre ijõdirenyre, 2kia Deuxu riòrereny robirenyre kaa hãwyy mahãdurenymy sõemy iruxerareny. Taita ritarenyre kia tii boho ixideewimy tii boho wana rexilidirenyre. 3Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Tiu wawahidỹỹõna iny mahãdureny ikiemy ratxirenykremy kia heka rurumy roirekre. Ka wiji bede ribi tahe tii boho tiu irumy ratxirenyõtyhy 120-my wyra ratyreny.4Kia iny ninihikỹ ijõdimy rỹiramyhỹ ibederenyu kia isỹtybyrenymy tule, kia Deuxu riòre boho òtaòta riwinyrenyreu hãbu mahãdu riòre boho wana kia rariòrenyrenyre. Kia ibederenyu heka hãbu ninihikỹ mahãdu ityhymy riòlònyrenyre juhu bedeu, hãbu mahãdu nidehedehehekỹmy.5Kia DeuxuTyhyhykỹ robireu kia iny mahãdu sõemy ibinatyhyrenyre kia ikiemy aõnaõna òbitimy aõkõ riwinyrenykremy rõhõtinymyhỹrenyre, 6kia sõemy bede riryrymy ratximyhỹ kia iny mahãdu riwinyreki. Deuxu Tyhyhykỹ bede riryrymy ratximyhỹ kia tawo-di iutxiemy7kia rarybere: —Kia ariwinykre su ribi ariõnodỹỹnykre kaa iny mahãdu rewinyrenyre, kia tule ibutumy iròdu iròdu, kia iròdu mahãdu su my rexirurehemy rỹimyhỹre kia nawii mahãdu, kiemy dori wabederyrymy watxireri-diarỹ rewinyrenyreki. 8Ka Deuxu Tyhyhykỹ rierymyhỹre òbitimy aõ Noe riwinymyhỹreki.9-10Ka heka Noe ijyy rare. Tii heka inataõ uladu tybymy runyre: Sem, Cam kia Jafe. Noe heka hãbu òbitimy nodu rare kia ikiemy Deuxu rityhynymyhỹre Kia hãbu mahãdu tii boho wana roiremyhỹ bedeu, Noe raremyhỹ Deuxu wana butumy.11Deuxu dee ibutumy iny witxira mahãdu kia ibinareny roire, ka aõnaõnaleiny roiremyhỹ ibutumy bede bedemy. 12Deuxu retehere su hãwã bedetxi kia robire sõemy òraruna roimyhỹmy. kiemy dori ibutumy iny mahãdu aõnaõna bina sohoji riwinymy rỹiramyhỹ.13Deuxu rarybere Noe-ò: —Rexiywinyra ibutumy iny mahãdu arihukremy.-diarỹ arihurenykre ibutumy kia arihulekre suu, kiemy dori rỹximy aõbinabina-di rỹireri. 14Bimykre òwòru wiwi kia biwinykre ixidee bera heòty nihikỹ. Kia biwinykre biwirareamy tai kia bitybònykre ibutumy irurerure (piche), kia iwo ribi kia ahãna ribi. 15Kia iurihina mykre: 133 metro-my iwerehe, kia 22-metro-my iwebese, kia 13 metro-my irarie.16Kia biwinykre bera heòty hety kia birikre iweere metro my iyhymy iribi ihety ribi. Biwinykre inataõ my iwo rarie sõe, kia bilidikre ijòtòbòna iweweribi weribi. 17Kia ariteònykre beòrahãkỹ suu idi aritỹmynykremy kia ibutumy arihukremy aõ tai irumy rỹimyhỹre; ibutumy aõ sumy rỹimyhỹre rurukremy.18Ka awana tahe-diarỹ bede ariywinykre. Kiaremyta, malokre bera heòtyro-ò kia bidykre ixihemy ahãwyy, ariòre boho kia ariòreriòrese boho. 19-20Tule bidykre heòtyro-ò sohoji nawii hãbú kia sohoji nawii hãwyy kia ibutumy nawii òtaòta, kia ibutumy iròdu òtaòta kia ibutumy iròdu su my rexirurehemy rariamyhỹre, kia irurenymy rexijuarenykremy.21Bibutunymy kia ibutumy rỹsỹna òtaòta biwykre kia iròdu mahãdu wana aõ birỹsỹbenykremy. 22Kia Noe riwinyre ibutumy tuu Deuxu tamy rarybere mynamy.
Chapter 7

1Irahudita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Noe-ò: —Maloke bera heòtyro-ò, kai kia ibutumy ariòre boho wana, kiemy dori-diarỹ umy rabire kai sohoji iny ki aõ òbitimy tewinymyhỹte. 2Ixihemy bidykre debò inatxi sõe my ihãbu-di ihãwyy-di iròdu òtaòta wiwihikỹ. 3Kia bidylekre debò inatxi sõemy ihãbu-di ihãwyy-di nawii òtaòta, kia iròdu òtaòta su ki rỹimyhỹrenyre rexijuarenykremy.4Kiemy dori debò inatxi txu rimykreu-diarỹ biu aritòradỹỹnykre 40 txumy 40 rumy. Kawesemy tahe arihukre ibutumy aõnaõna irumy rỹimyhỹre kia rewinyrenyre wahe. 5Kia Noe riwinyre ibutumy tuu Deuxu tamy rarybere mynamy.6Noe 600-my iwyra kia iu biulòrahãkỹ suu ritỹmynyreu. 7Kia biulòrahãkỹ ribi rahenykremy, tii ralore bera heòtyro-ò tariòre boho wana butumy, tahãwyy wana kia tariòreriòrese boho wana.8Iròdu mahãdu wiwihikỹ kia iròdu mahãdu binabinahãkỹ, kia su my rexirurehemyhỹrenyre kia nawii mahãdu 9ralòrenyre Noe wana bera heòtyro-ò inatxi inatximy, hãbu kia hãwyy, timybo Deuxu rarybere mynamy. 10Txuu debò inatxi sỹtybymy, biulòrahãkỹ bee ritỹmynymy rare suu.11Kia kabedeu Noe 600-my iwyra. Kia 17-my txuu inatxi ahãdu bedeu kia ròaròare ibutumy bera nihikỹ òlòna, kiata biuwetyy ijaniela rarayrenyre, 12kia biulòra rejujumyhỹ sutyre 40 txumy 40 rumy.13Kia ka txuutyhyle Noe kia tahãwyy wana rirònyrenyre bera heòtyro-ò tariòre boho wana ibutumy Sem, Cam kia Jafe kia ihãwyyreny tule. 14Iki wana iròdu mahãdu òtaòta rirònyrenyre: iròdu heto my rỹimyhỹre kia iròdu bederahymy rỹimyhỹre, kia iròdu su my rexirehemy rỹimyhỹre kia nawii mahãdu.15Ibutumy iròdu mahãdu rirònyrenyre Noe wana bera heòtyro-ò, inatxi inatximy. 16Rirònyrenyre hãbu kia hãwyy sohoji iròdu òtaòta, kia Deuxu tarybe riwahinyre mynamy Noe riwnykremy. Tai Deuxu Tyhyhykỹ ritybònyre bera heòty ijotobona.17Biulòra-di bede rỹire 40 txumy. Kia bee raòwònyre kia bera heòty làmamy rỹire, kia tii rawetòrubumyhỹ. 18Kia bee raòwònymy rare, kia bera heòty rawetòrubuhyymy rare.19Kia bee sõemy raòwònyre kia ibutumy su my hãwãlò rariehekỹ rỹimyhỹre ritỹmynyre. 20Kia irahudi ixyby debò inatxi metros my raòwònyre.21Rururenyre ibutumy iròdu mahãdu irumy rỹimyhỹrenyre su my, kia heka, nawii mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre kia iny mahãdu. 22Rurure ibutumy su my aõ rỹimyhỹrenyre, ibutumy irumy raelewesenanymyhỹrenyre.23Noe sohojile kia iki wana bera heòtyro ki ratximyhỹrenyle irumy ratxirenyre. Iuhe mahãdu tahe rexihurenyre, kia heka, iny mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre kia iròdu mahádu su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre kia nawii mahãdu. 24Kia 150 txumy bede rỹire sỹtybymy kia bee ruỹmy rare.
Chapter 8

1Taita Deuxu tõhõti reare Noe txi kia ibutumy iròdu mahãdu txi kia bera heòtyro ki ratximyhỹreny. Deuxu riwinyre kia yhy ritebonyre su tyre, kia bee ruỹmy rare. 2Kia bera nihikỹ òlònareny kia biuwetyy ijaniela rexiratybònyrenyre. Kia biulòra ixawire, 3kia 150-my txu bedeu bee ruỹmy rare ywiywi my.4Kia 17-my txuu debò inatxina ahãdu bedeu bera heòty ruhure Ararate hãwãlò bede ki. 5Kia bee ruỹmy rare, kia sohoji txuu debòituena ahãdu bedeu hãwãlò ratòò jurà ryyrenyre.6Kia 40-my txu konanau, Noe ijaniela riraynyre kia bera heòty ki riwinyre 7kia rituòsòdỹỹnyre nawii (corvo), kia ruòmy ratximyhỹ bede bede witxiramy, kia riraòmy suu rarubukemy.8Irahudi Noe rituòsòdỹỹnyre bytòeni kia robikremy txibo suu raruburamy; 9ka bytòeni tahe bedetxi reaõhyyre tamy runykemy kiemy dori suu be-di rahetynymy roimyhỹ. Tai Noe tadebò riterenyre, kia rimyre bytòeni kia risỹnyre bera heòtyro-ò.10Noe ixyby riraore debò inatxi txumy kia ixybyle bytòeni rituòsòdỹỹnyre. 11Tii doosede txiorotyhymy, kia-diwyde txuhute ki bederade (oliveira) irulỹre. Kawesemy tahe Noe bede rieryre bee ruỹremy. 12Kia tii ixyby inatxi txumy riraòre kia ixybyle bytòeni rituòsòdỹỹnyre, kia tahe tii ixyby dòòseõhyyde.13Kia Noe 600-my iwyra, kia bee su tyre ki roimyhỹ ribi rarubure. Kia sohoji txuu 1° ahãdu bedeu, Noe ritare bera heòty hety kia robire suu rarubumy raremy. 14Kia 27-my txuu inatxi ahãdu bedeu, kia suu rarubutyhymy roimyhỹ.15Tai Deuxu rarybere Noe-ò: 16—Bòhònyke bera heòtyro ribi ahãwyy wana butumy, ariòre boho wana, ariòreriòrese boho wana, 17Kia biòlòdỹỹnylekre ibutumy iròdu mahãdu kia awana rỹirenyreri, kia heka, nawii mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre, iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre kia iròdu mahãdu su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre. Kia tii boho rexiubỹtỹnyrenykre ibutumy bede bedemy kia sõemy ijõdirenykre iriòreriòrereny kia suu ritỹxinyrenykremy.18Kawesemy Noe kia tahãwyy wana ròhònyrenyre bera heòtyro ribi, ibutumy tariòre boho wana kia tariòreriòrese boho wana. 19—Tule ròhònyrenyre ibutumy iròdu mahãdu kia nawii mahãdu, kia wii ributunymy, kia taijoireny mynamynamy.20Noe bede ratòò riwinyre tamy xiwena-di raubenykremy Deuxu Tyhyhykỹ dee. Tii rimyre nawii mahãdu kia iròdu mahãdu wiwi, sohoji sohojimy iòtaòta, kia tahe risõrenyre xiwena wesemy bede ratòò-ò. 21—Kia xiwena lỹnyre Deuxu Tyhyhykỹ tai awimy rahãre, kia tii rõhõtinyre myỹ : Tiu ixyby suu aritxuhòõtyhy iny mahãduraruki, kiemy dori-diarỹ reeryre kia tatỹmyratxihyyle iny mahãdu aõnaõna binabinahyylemy rõhõtinymyhỹrenyre. 22—Kia tule tiu ixyby wahudurenyõna ibutumy iròdu mahãdu irumy rỹimyhỹrenyre, kia timybo kawesemy rewinyremy. Kia bede rỹimy rarekre wana wana, kia ikiemy rỹimy rarekre alòbrònaty kia rahemy, bedejutàtà wyra kia bedetòtee beòra , txuu kia ruu.
Chapter 9

1Deuxu tarybe riwahinyre Noe-ò kia iriòre boho-ò myỹ raryemy: —Sõemy ariòre boho ijõdirenykre, kia arioreriorereny rexiuberanyrenykre ibutumy su my. 2Ibutumy iròdu mahãdu debure; ibutumy nawii mahãdu, ibutumy iròdu mahãdu kia su my rexirurehemy rỹimyhỹrenyre kia ibutumy utura mahãdu ruberumy rỹirenykre alaureny. Ibutumy tii boho bimymy idireny boibekre.3Kai boho aõwaxina birỹsỹmy boibekre iròdu mahãdu kia tule bederade alòbrònamy rỹimyhỹre rade;-diarỹ ariwahinykre adeereny rỹsỹna wesemy. 4Ka aõma tahe uritre kai boho irỹsỹrenyõmykre iròdude, hãlubu-di, kiemy dori hãlubu ki bededỹỹnana roimyhỹre.5-diarỹ iny sohoji sohoji wana wii arierykre tiwesebo rodewera kia iròdu sohoji sohoji wana inyõ irubunykre wana. 6Iny heka rawidỹỹre Deuxu wesemy, kia iurenana heka mobo iny rirubunykre kia rurulekre iny witxiraõ irubudỹỹdykre. 7—Sõemy ariòrereny ijõdikre, kia arioreriorereny rexiubỹtỹnyrenykre ibutumy su my.8Deuxu tule rarybere Noe-ò kia iriòre boho-ò: 9—Ka tahe wiji bede ariywinykre awana kia arioreriorereny boho wana 10kia ibutumy iròdu mahãdu ròhònyrenyre bera heòty ribi kia awana ratxirenyreri, kia heka, nawii mahãdu, iròdu mahãdu heto my rỹimyhỹrenyre kia iròdu mahãdu bederahymy rỹimyhỹrenyre, kohe, ibutumy iròdu mahãdu bede bede rỹiniyhỹrenyre.11-diarỹ ariwinykre myỹ bede reywinyre awanareny: rarybereri tiu ixyby aõ irumy rỹimyhỹrenyre iixihudurenyõna biulòra nihikỹ-di. Kia tiu ixyby ijõ biulòra nihikỹ ròaõtyhy suu rahukemy. 12Timybo deòsinamy kaa bede reywinyreri kia rewinyreri ikiemy awanareny kia ibutumy irodu mahãdu dee, 13aritidikre wabedeywidỹỹna biu wetyyura-ò. Uajina heka wabedeywidỹỹna deòsinamy rarekre kia rewinyreri bede bede hãwã hãwã dee.14Kia-diarỹ arihetynykreu biu wetyyura, kia uajina ratỹnykre, 15taita-diarỹ ixitxi wanohõti reakre bede reywinyretxi kia rewinyre awanareny kia ibutumy iròdu mahãdu wana. Kawesemy tahe biulòra nihikỹ ixyby ihoõkre kia ibutumy iròdu mahãdu rahukemy.16Kia uajina ratỹnymyhỹkreu biu wetyyura ki,-diarỹ arobikre kia ixitxi wanohõti reakre bede reywinyretxi kia rewinyre ikiemy ibutumy iròdu mahãdu bede bede my hãwã hãwã my rỹimyhỹrenyre wana. 17Uajina heka bedeywidỹỹna deòsina rare kia rewinyreri ibutumy iròdu mahãdu su my rỹimyhỹrenyre wana.18Noe riòre boho, kia riòlònyrenyre bera heòty ribi iki wana, ka boho Sem, Cam kia Jafe. (Cam heka Kanaã tyby rare.) 19—Ka boho inataõ heka Noe riòre roire, kia iriòreriòrereny heka bede bede my rexiubỹtỹnyrenyre.20Noe heka oworudumy raremyhỹ; tii heka komy iny ki uva ribrònyre. 21Txu sohojiu Noe sõemy mona besò vinho riõre, kia iòde rawàrinyre kia rexilidire tademy tahetowo ki.22Cam, Kanaã tyby, kia robire tybymy kia tademy ratximyhỹmy kia ròhònyre taseriòre boho ko relyykremy. 23Taita Sem kia Jafe rimyrenyre tyyrahãna, kia rilidirenyre taaxiòtityrereny, kia ròirenyre ririranymy tabròmy kia tyyrahãna-di tyby rihetynyrenyre, kia tademy roimyhỹ ki. Kia tyby my robiórenykremy kawesemy riwinyrenyre wideereny reteherenymy.24Kia Noe rexixareu riómyhỹ sỹtybymy, kia rieryre Cam iriòre tỹmyra riwinyremy. 25Tai Noe rarybere myỹ: —Kanaã binahãkỹ! Tii taseriòre boho wetxumy rarekre, wetxu sohoji binabinahãkỹmy.26Kia Noe ixyby rarybere: —“Awityhyre Deuxu Tyhyhykỹ, Sem Deuxu, kia Kanaã awetxumy rarekre. 27“Deuxu riwinyre kia Jafe ijõdikre sõemy suu rimykremy, kia iriòreriòrereny mahãdu rasỹnyrenykre Sem sỹrenyki. Kia Kanaã, Jafe wetxumy rarekre.”28Biulòra nihikỹ sỹtybymy Noe bede riere 350-my ratyremy 29kia rurure 950-my wyra rimyre bedeu.
Chapter 10

1Ka boho heka Sem, Cam kia Jafe riòreriòrereny roire, Noe riòre boho wahe. Kia inataõ ruarenyre iriòrereny biulòra nihikỹ sỹtybymy.2Jafe riòre boho Gomer, Magogue, Madai, Javã, Tubal, Meseque kia Tiras. 3Gomer riòre boho Arquenaz, Rifate kia Togarma. 4Kia Jav ã riòreriòrereny boho iny ijoimahãdu Elisa, Espanha, Xibri kia Rodesi. 5Ka boho heka Jafe riòreriòrereny roire; tii boho bero weijàtimy kia bedebutemy rahãwanymyhỹrenyre, iny mahãdu taijoi wana, kia iny sohoji sohoji tasỹreny wana tasureny òbitiki, kia tarybereny òbitimy rarybemyhỹrenyre.6Cam riòre boho Cuche, Egito, Libia kia Kanaã. 7Cuche riòre boho Seba, Havila, Sabta, Raama kia Sabteca. Raama riòre boho Saba kia Dedã.8Cuche, Ninrode tyby rare, kodelemy bede bede hãwã hãwã mynydu nihikỹ. 9Deuxu Tyhyhykỹ wiòhenadỹỹna wana wiòhemy tii riudu nidehedehehekỹmy runyre, kia iurenana heka kia myỹ rarybere: Kia Ninrode wesemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ wiòhenadỹỹna wana wiòhemy riudu nihikỹmy runyre. 10Kia kodelemy taIòlò hãwã Babilonia bededỹỹnana riwinymy raremyhỹ, Ereque kia Acade, ibutumy inataõ Sinar hãwã ki.11Kua bede ribi Ninrode rare Assiria hãwã -ò kia tai hãwã riwinyre, Ninive, Reobote Ir, Cala 12kia Resem kia rỹimy raremyhỹ Ninive kia Cala Hãwã nihikỹ tyaki. 13Egito riòreriòrereny boho iny ijoi mahãdu Lidia ludu, Anam, Leabe, Naftu, 14Patrus, Castu kia Kreta ludu, kia iribi Filisteus mahãdu raòrarunyrenyre.15Kanaã heka inatxi uladu tybymy runyre: Sidõ heka adela rare, kia Hete. 16Kanaã ribi tule rariòreriòrenyrenyre, Jebuseu boho amorreus hobo, girgaseus boho, 17heveu boho, arquitas boho, sineus boho, 18arvadita boho, zemareus kia hamateus boho.19—cananeu mahãdureny ribi ihãwareny rexiòrarunyrenyre iraru-ò, kia Sidõ ribi Gerar òhòkỹle, Gasa bireki; kia ibràra-ò rare Sodoma òhòkỹle, Komora òhòkỹle, Adma òhòkỹle kia Zeboim òhòkỹle, Lasa bireki. 20Ka boho heka Cam riòreriòrereny roire, iny ijoi mahãdureny sohoji sohoji, kia iny sohoji sohoji tasỹreny wana tasureny òbiti ki, kia tarybereny òbitimy rarybemyhỹrenyre.21Sem heka Jafe seriòre iumy rare, kia ibutumy hebreu mahãdu tyby rare. 22Sem riòre boho Elaõ, Assur, Arpaxade, Lude kia Arã. 23Kia Arã riòre boho Uz, Hul, Geter kia M’as.24Arpaxade, Sel’a tyby rare, kia Sela, Eber tyby rare. 25Eber inatxi uladu tybymy runyre: ijõ Pelegue inire kiemy dori ibedeu iijoi mahãdurenyrexiwirarearenyre; kia iseriòre Joctã inire.26Joctã, Almoda tyby rare, Selete tyby rare, Hazar Maye tyby rare, Jera tyby rare, 27Adonirão tyby rare, Uzal tyby rare,-dicla tyby rare, 28Obal tyby rare, Abimael tyby rare, Saba tyby rare, 29Ofir tyby rare, Hayila tyby rare kia Jobabe tyby rare. Kia ibutumy Joctã riòre boho roire.30Tii boho rahãwanymyhỹrenyre kia suu ramyhỹre Mesa, Sefar-ò, kia hãwãlò ibràra bedeki. 31Ka boho Sem riòreriòrereny boho rare, iny mahãdu sohoji sohojireny tasurenymy taryberenymy rarybemyhỹrenyre.32Ka boho heka Noe seriòre sỹ mahãdu roire, hãwãdu hãwãdumy, kia tariòreriòrereny rierymy. Kia beòrahãkỹ sỹtybymy hãwãdu mahãdureny Noe ribi ralabie òrarunyrenyre.
Chapter 11

1Kia juhu bedeu rybe sojihyylemy iny mahãdu rarybemy rỹiramyhỹ. 2Kia ijõ renyõ Oriente ribi rexitarenyre kia rehemynyrenyre Sinar bede-ò, tai rahãwanyiny rỹiramyhỹ.3Txu sohojiu wideereny raryberenyre: —Rykoirenyke! Adobo rasõmyhỹre rikiwinyrenykre! Kawesemy tahe tii boho adobo ijõdirenyre riwinyrenykremy, kia mana ribi, kia tybòtere wesena riuhemyhỹreny, kia mana nodenode ribi. 4Tai raryberenyre: —Ka tahe wiji hãwã rikiwinyrenykre kia tò nihikỹ ijõdimy biurawetyyòhòkỹle rỹikre. Kawesemy tahe inynidehedeherenymy rykoirenyrekre kia bede bedemy rykoberarenyõtyhy.5Taita Deuxu Tyhyhykỹ dubehede hãwã -ò kia tòmỹ robikremy iny mahãdu riwinyrenyre-ò itxeremy. 6Deuxu rarybere myỹ: —Kaa iny mahãdu heka iny sohojirenyle roire, kia ibutumy rybe sohojilemy rarybemyhỹrenyre. Kia tii boho riwinyrenyreri heka iòrarule rare. Iòhòtyhylemy tabedeeryrenydi aõ ixideewimy riwinyrenykre. 7Rykeserenykre kia irybereny tuu rarybemyhỹrenyre rikibinabinanyrenykre, kia tii boho rieryrenyõkremy aõmybo widee raryberenyrerimy.8Kawesemy tahe Deuxu riubỹtỹnyrenyre bede bedemy, kia tii boho hãwãwidỹỹ ribi ixwirenyre. 9Kia hãwã Babel my raninire, kiemy dori tai Deuxu ribinabinanyre rybemy rarybemyhỹrenyre, kia ibutumy su my hãwãdu mahãdu kia iribi tahe bede bedemy roberarenyre.10Ka boho heka Sem riòreriòrereny roire. Inatxi wyramy beòrahãkỹ sỹtybymy, kia iu Sem 100-my iwyra, kia iriòre Arpaxe ruare. 11Irahudita Sem bede riere 500-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.12Kia 35 wyramy bede riereu Arpaxe uladu tybymy runyre, Sela iriòrenire. 13Irahudi Arpaxe bede riere 503-my wyra ratyremy kia ixyby uladu tybymy runyre.14Kia Sela 30-my wyra bedeu ruare iriòre ‘Eber. 15Irahudita Sel’a bede riere 403-my wyra ratyremy kia ixyby uladu tybymy runyre.16Kia Eber 34 wyra bedeu ruare iriòre Pelegue. 17Irahudi ‘Eber bede riere 430-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.18Kia 30 wyra rimyre bedeu Pelegue uladu tybymy runyre, Re’u iriòrenire. 19Irahudita Pelegue bede riere 209-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.20Kia Reu 32-my wyra rimyre bedeu ruare iriòre Serugue. 21Irahudi Reu bede riere 207-my wyra-my ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.22Kia Serugue 30-my wyra bedeu ruare iriòre Naor. 23Irahudi Serugue bede riere 200-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre.24Kia Naor 29-my wyra rimyre bedeu ruare iriòre Tera. 25Irahudi Naor bede riere 119-my wyra ratyremy kia ixyby uladu mahãdu tybymy runyre. 26Kia 70-my wyra rimyre sỹtybymy Tera inataõmy uladu tybymy runyre: Abraõ, Naor kia Harã.27Ka boho heka Tera riòreriòrereny boho roire, kia heka Abraõ tyby rare, Naor tyby kia Hãra tyby. Harã heka Lòòtyby rare. 28Tera heka irumy raremyhỹ iu iriòre Hãra rurure bedeu Babilôniaki. Ur hãwãki, tai ruare bedeki.29Abraõ rexilidire Sarai wana, kia Naor rexilidire Milca wana. Milca kia Isca boho heka Harã riòre roire. 30Sarai heka iriòre ihoõre kiemy dori ityrabinare.31Tera ròhònyre Ur hãwã ribi, Babilonia ribi kia Kanaã suòhòkỹle rakremy, kiaridyre ixihemy tariòre Abraõ, kia tariòreriòre Lòò, kia heka Harã riòre rare, kia tariòreriòrese Sarai ridyre, kia heka Abraõ hãwyy rare. Tii boho Harãòhòkỹle ritehemynyrenyre kia tai rahãwanyrenyre. 32Kia Tera rurure Harãki 205-my wyra rimydi.
Chapter 12

1Txu sohoji òbiti bedeu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Abraõ-ò: —Bòhònyke asu ribi, asỹreny mahãdu tya ribi kia bu heto ribi kia makre suõ-ò kia-diarỹ adee ariteòsinykre. 2Kia ariòreriòrereny boho heka sohoji hãwãdu nihikỹmy relekre.-diarỹ warybewihikỹ tamyreny ariwahinykre, kia ani dehedehemy inabekre, kia kai heka aõwiwihikỹmy mabekre iny witxira dee. 3Warybewihikỹ ariwahinykre mobo tarybewihikỹ riwahinykre-ò, kia aritxuhokre mobo rotxuhodỹỹkre-ò. Kia aheki ibutumy iny mahãdu bede bedemy rỹimyhỹre warybewihikỹ ariwahinykre.4Abraõ 75 wyra rimyre bedeu iu Hará ribi rexitare, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere mynamy. Kia Lòò iki wana rare. 5Abraõ ridyre tahãwyy Sarai, taexi riòre Lòò ridylere, taseriòre riòre, kia ibutumy taityhyna kia tawetxu mahãdu ixiki rimyre Harãki. Kia rehemynyrenyreu Kanaã-ò,6Abraõ rohorere hãwãhãkỹ tyadi kia Sique-ò rehemynyre, bedewihikỹ-ò, tai bederade brebuna Moré roimyhỹreki. Kua bedeu cananeu mahãdu kabedeki rahãwanymy roiremyhỹ. 7Tai Deuxu Tyhyhykỹ rexitỹnynyre Abraõ-ò kia rarybere: —Diarỹ adee ariwahinykre kaa suu ariòreriòrereny boho-ò. Kua bedeki Abraõ bede ratòòõ riwinyre Deuxu Tyhyhykỹ dee ibedeki tamy rexitỹnynyreki.8Irahudita Abraõ rare bede hãwãlò bede-ò, kia Betel ibràra weribiki roimyhỹre kia ibedeki tabreò riòre ridere, kia Ai hãwã beàra weribiki roimyhỹre. Kia tule ibedeki Abraõ bede ratòòõ riwinylere kia Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyre. 9Tairibi tii rare rariamy bede bede-di, kia ikiemy Kanaã iraru weribi-di.10Kia ibedeu Canaá bedeki rama inihikỹmy reare kia Abraõ rare hãwãmy Egito bede--ò. 11Kia rehemynymy rare bedeu Egito-ò, Abraõ rarybere Sarai-ò tahãwyy-ò: —Boholake. Kai hãwyy ruxera tate, 12kia egipcio mahãdu umy robikreu kia raryberenykre: Kaa hãwyy heka ihãwyy rare. Iurenana heka riwarubunyrenykre kia ararubunyrenyõkre. 13Kia iurenana marybekre kai lerỹ waseriòre tatemy. Kawesemy tahe aiòraruki tii boho warumy aratxikremy riwawahinyrenykre, kia awimy riwaywiywinyrenykre.14Kia Abraõ Egito-ò rehemynyreu, kia egipcio mahãdu robirenyre Sarai my, kia ihãwyymy, kia inatyhymy iruxerare. 15Kia IòIò aõmysỹdỹỹdu rariehekỹ tule tuu robirenyre, kia tuu relyyrenyre timybokiwe kua hãwyy iruxeraremy. Iurenana heka tiki radyre Iòlò aõmysỹdỹỹna heto-ò. 16Iòraruki Iòlò awimy riywiywinymyAbraõ-di ratximyhỹ, tamy budoeni, broreni, jumento, kia hãwyy iwetxumy, hãbu iwetxumy tamy riwahinyre.17Kia Sarai òraruki Deuxu Tyhyhykỹ rirarytxynyre Iòlò kia iriòre boho webinadu binahãkỹ-di. 18Iurenana Iòlà rarariowyre Abraõ-ò kia ritỹỹraxinyre: —Aõherekibo kai kawesena wadee tewinyta? Aõherekibo wadee tarybeõte tiki ahãwyy raremy? 19Kai tarybete tiki erỹ aseriòre raremy, kia iurenana heka tiki wana raira. Kiaremyta kaa runyre ahãwyy; karibi bohonyke iki wana! 20Taita Iòlò tarybe riwahinyre, kia isodadu ridyre Abraõ Egito webrò-ò, ihãwyy wana ibutumy kia ibutumy iaõnaaõna wana.
Chapter 13

1Abraõ Egito ribi ròhònyre tahãwyy wana, kia ibutumy taõnaõnareny riwyrenyre, kia Kanaã iraru weribi-ò ròirenyre. Lòò iexi riòre ihemy rare. 2Abraõ heka iaõnaõna sõe rare ityhy heka rare; kia ibroreni, imanarỹsỹ òtaòta ijõdire.3Tii bede bede-di rariamy rare, kiata Betel hãwã -ò rehemynyre; kia ribita rare Betel Ai wana roimyhỹre bedeki, ibedeki komy tabreò riòre riwinyreki. 4Abraõ bede ratòò-ò rehemynyre, kia tii riwinyre wahe, kiata tai Deuxumy rerinanyre.5Lòò Abraõ wana ramyhỹre, kia tabudoeni, tabudoeni hãwyy, tabroreni, tadeòdu mahãdu, tariòre boho ridylemyhỹrenyre. 6Kia asi ihoõre, kia wiwana iny inatximy ratxirenyke ibinare, kiemy dori tii boho sõemy iiròdureny ijõdirenyre. 7Iurenana heka hãbu mahãdureny Abraõ iròdu-di taruki ratximyhỹrenyre, widee reburemyhỹrenyre, Lò rỹsỹ iròdu-di taniki ratximyhỹrenyre boho wana. Kia bedeu heka Cananeus mahãdu, Perizeus mahãdu tai rahãwanymy roiremyhỹ.8Tiu txu bedeu Abraõ, Lòò-rỹsỹ rarybere: —Iny boho heka sỹtyhy roire, kia heka awi aõkõ rare, iny wiwana reburereri, kia wadeòdu adeòdu wana wideereny reburerenyreri, kia heka awi aõkõ rare. 9Iny wiribi rikexihitxinykre. Ixidee bimyke: Kia suu roire ibutumy. Txibo kai hywe weribi-ò makre wana,-diarỹ ruru weribi-ò arakre; txibo kai ruru weribi-ò makre wana,-diarỹ hywe weribi-ò arakre.10Lòò retehere bede bedetxi, kiata Jordaõ vale-my robire, kia Zoar hãwãòhòkỹle rehemynyre, kia sõemy tai bee ijõdire. Kia heka Deuxu oworu wesehekỹre ada Egito su wesehekỹre. heka myre juhuu Deuxu Sodoma hãwã , Komora hãwã rihukõreu. 11Lòò heka ibutumy Jordaõ vale ixidee rimyre, kiata ibràra weribi-di rare. Kiaremy tahe iny inatxi boho wiribi rexihitxinyrenyre.12Abraõ Kanaã suki rarire, Lòò tahe vales hãwã -ò rahãwanykremy rare. Lòò tabreò riòre rideridemy rare, kiata Sodomaòhòkỹle rehemyiyre, 13tai ibedeki iny itxỹte itxỹte rahãwanymy rỹimyhỹreki, kia òraruna binabinahãkỹ riwinymyhỹrenyre Deuxu òludumy.14Lòò raresỹtybymy, Deuxu Abraõ-ò rarybere: —Tikibo kai tate, betehewiwike ibòò--ò, iraru-ò, ibràra-ò, beàra-ò. 15—Diarỹ adee ariwahinykre, ariòreriòre boho-ò ikiemy, kia ibutumy kai su-di teteheteri,16—Kia ariòreriòre boho ariwahinykre sunode wesemy. kawesemy tahe timy inyõ sunode-di rariaõmyhỹre, kia wesemy tahe tiu irutaõmy ariòreriòrereny-di irirarenyõna. 17—Ka tahe wiji mariakre su-di, ibòò ribi iraru-ò, beàra ribi ibràra-ò, kia heka-diarỹ adee ariwahinykre. 18Kawesemy tahe Abraõ tabreò riòre rieseesere, kiata Manre bederade brebuna tyy-ò hãwãmy rare, Hebroni hãwãki. Ibedeki Abraõ bede ratòò riwinyre Deuxu dee.
Chapter 14

1Kia bedeu heka Anrafel, Sinar IòIò my raremyhỹ, Arioque, Elasar Iòlò my raremyhỹ, Quedorlaomer, Elaõ IòIò my raremyhỹ, kia Tidal, Goim Iòlò my raremyhỹ. 2Kaa Iòlò inaubiòwa boho heka rawounyrenyre iwitxira Iòlò mahãdureny òludumy: Bera Sodoma ludu; kia Birsa Komora ludu; Sinabe, Adma ludu; Someber, Zeboim ludu; kia Iòlò Bela òludumy, kia hãwã Zoar my raninimy raremyhỹ tule.3Kaa iruyre Iòlò boho heka tasodadureny ributunyrenyre Sidim-di, ibedeki Bero nihikỹ Rubuna roimyhỹre bedeki. 4Quedorlaomer Iòlò rimyrenymy idireny raremyhỹ, waòinatxi wyramy, ka waò inataõ wyra bedeu tii boho reburerenyre iòludurenymy. 5Waòinaubiòwa wyrau Quedorlaomer taijoi mahãdureny wana rihurenyre refains mahãdureny, Asterote Camaim ki, Zuzins mahãdu Hã ki, emins mahãdu Save-Quiriataim ki, 6horeus mahãdu Edom hãwãlòki, kia iheworenymy roire El Parãòhòkỹle, ibedeki bederahy ròrarunymyhỹre bede ki.7Irahudita ròòserenyre Gades bedeòhòkỹle, kia juhu bedeu raninimy raremyhỹ En Mispate my. Tii boho amalequitas su rihãtehãterenyre, kia amorreus rihurenyre, kia Hazazaõ Tamara ki rahãwanymy roiremyhỹu wahe. 8Taita Sodoma, Komora, Adm’a, Zeboim, Bela, Iòlòreny ròhònyrenyre tasodadu mahãdureny-di Sidi vale-ò, kia resurenykremy 9EIaõ Iòlò, Goim Iòlò, Sinar Iòlò kia Elasar Iòlò òludumy resurenykremy. kia inaubiòwa Iòlò sõe, kia iruyre Iòlò òludu sõemy.10Kiaremy heka Sidi vale bedeki sõemy hãluu ijõdire kia (piche) tuu rahonymyhỹre; kia wou ribi rexiwòrenykremy ixidi risỹiìyrenyreu, Iòlò Sodoma kia Iòlò Komora rariòwyrenyre kaa hãluurorenytxi. Kia ijõ mahãdu Iòlò tahe rexiwòrenyre hãwãlò-ò. 11Kia Inaubiòwa Iòlò ibutumy rimyrenyre rỹsỹna kia aõnaõnawiwihikỹ kia Sodomamy rỹimyhỹre kia Gomorramy rỹimyhỹre. 12Kia Lòò, Abraõ exi riòre Sodomaki raremyhỹ kia iurenana radylere brejudu wesemy. Kia riwylerenyre aõbo ihõrõre.13Kia hãbuõ tahe rahenyre kia rare ibutumy Abraõ-ò relyykremy, kia hebreu rahãwanymy raremyhỹ bederade brebunaki kia Manre bede rare, amorreu bede rare. Manre kia iseriòre boho Escol kia Aner ka boho heka Abraõ biòwareny roire. 14Kia Abraõ bede rieryreu kia iexi riòre radyremy brejudu wesemy, kia ributunyre tabiòwa hãbu mahãdureny raeryanymy rỹimyhỹrenyre woudumy, kia ibutumy tii boho ihetokile ruarenyre. Kia 318 my butumy sõereny. Abraõ iherenymy ralere, kia inaubiòwa IòIò hewomy ròirenyre Dã hãwãòhòkỹle.15Ibedeki Abraõ taijoi riwirareare inatxi ijoimy, kia rumy taòludumy rihetenyrenyre kia rahurenyre. Tii ixybyle ramyhỹre iheworenymy Hoba hãwãòhòkỹle, kia Damasy ibràki roimyhỹre, 16kia ibutumy ixybyle-diwyde aõbo iòludu mahãdu riwyrenyre, kia taexi riòre Lòò-didyledenyde, kia ibutumy aõbo iaõnaaõna kia ihãwyyreny tule kia isỹreny uhereny.17Kia Quedorlaomer kia ijõ lòlò mahãdu rihurenyre sỹtybymy, Abraõ ròòsemy rare taheto-ò kia iu Iòlò Sodoma rare iki wana witxi reakremy Save vale ki, tule raninilemyhỹre Iòlò vale my. 18Kia heka Sale lòlò rare kia Deuxu rarie nihikỹ deòdu heka rare, kia tamy paõ kia mona besò (vinho)-diwyde.19Xideki (Melquisedeque), Abraõ-ò tarybewihikỹ rariehekỹ riwahinyre myỹ rarybere: —Abraõ heka Deuxu tarybewihiikỹ riwahinyre. Kia heka biu wetyy suu riwinyre. 20Kia heka awityhyre Deuxu rariehekỹ, aòludureny adee riwahinyre ebowo-ò. Taita Abraõ Xideki-ò debòitue iura my ibutumy riwahinyre, kia aõnaõna ixyby-diwyde.21Irahudi Iòlò Sodoma Abraõ-ò rarybera: —Aõnaõna ixidi? bimykre, kia iny mahãdu sohojile bidiwahinykre. 22Kiata Abraõ rirawyòmyre: —Diarỹ wadebò ariterenykre Deuxu rariehekỹ koki, biuwetyy, suu widỹỹdu. 23Kia inatyhy my aõna-di aratxiõtyhy, kia ariteti-di ada sandalia sana-di aratxiõtyhy. Kaweseta kai tiu arybeõna: —Diarỹ Abraõ ityhymy resỹnyre. 24Aõ xidee arimyõkre, aõhebo tahe rỹsỹna wadeòdu mhãdu rirỹsỹrenyra wana. Ka waijoi mahãdu Aneri, Escoli, Mare tahe aõwaxina ijõ wirarea-di ratxirenykre.
Chapter 15

1Irahudita Abraõ retehere, taita Deuxu tamy rarybere: —Abraõ, uritre brebuõmykre.-diarỹ ixiwòtena adee ariwahinykre idi arawokremy, kia ibutumy bede òhãruna ribi, kia bedewiwihikỹ aaee ariwahinykre. 2Abraõ rirawyònyre: —Kai Deuxu Tyhyhykỹ! Aõkibo tahe abedewihikỹ awire,-diarỹ aõbo txibo wariòreõmy ararekre? Eliezer Damasy ludu, heka riwedunykre ibutumy aõnaõna wamy rỹimyhỹre. 3Kai uladu wadee tewahinyõimyhỹteki, iurenana wadeòduõ uladumy ruakre waheto woludu-dinodumykre.4Taita Deuxu ixybyle tamy rarybere: —Ariòre òbitile aheto woludu-dinodumy rarekre riwedunykre, kia adeòdu Eliezer aõkõ wahe. 5Tai Deuxu. Abraõ ridyre ahãna-ò tamy rarybere: —Biu-ò beteheke, kiata taina sõe-di mariakre, ixideewikeki. Kohe, kia wesemy heka ariòreriòre boho rasõerenykre.6Abraõ heka Deuxu Tyhyhykỹ-ò tatyhydỹỹna riwahinyre, iurenana heka Deuxu deòsidỹỹnana ixiki rieryre. 7—Deuxu tamy rarybere: —Diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare;-diarỹ heka Babilonia ribi aratare, Ur hãwã ribi, kia kaa suu roire adee ariwahinykremy. 8—O Inynyrỹ! Deuxu Tyhyhykỹ! Abraõ rarybere. —Timybo tahe inatyhymy kaa suu wahõrõmykre?9Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Wadee bididyke abroreni hãwyy, abudoeni hãwyy, awatxi hãwyy, kia ibutumy inataõ my iwyrareny rỹireri, kia bytòerurà, bytòeni bididylekre. 10Abraõ kia iròdu iròdu ridyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò, kia iwetya txi riyròre, kia iwetyayre rilidire wiko wikomy, kia inatximy riteòtenyre; kia nawii tahe riyròõlere. 11Kia tahe rara mahãdu rejujumy rỹimyhỹreny iròdu iròdu rubureny-ò, kia Abraõ tai urile iribireny rihimyhỹreny.12Kia bede rurunymy rareu, Abraõ sõetyhymy rõrõre. kia isitere ribile brebu ityywomy ralore, kia brebu tuu rahãỹnanyre, 13taita Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere: —Kia bierymy mabekre, kia inatyhymy ariòreriòre boho bede hãwãhãkỹ witxiraki rahãwanyrenykre; ibedeki heka deòdunamy rekoamy roirekre, kiata aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenykre 400 wyra-my.14Kia-diarỹ tahe arirarytxynyrenykre iny mahãdu tureny deòdurenymy, kia ariòreriòrerenymy rawetxunyrenykreki. kia ariòreriòrereny Abraõ, kia awityhylemy riòlònyrenykre, kia sõemy aõnaõnawiwi riwyrenykre. 15Kai tahe amatuari ijõdikre kia rybewiwi tamy rawahikre, kiata awityhymy burukre kia matuudỹỹkre, kiata aijoireny mahãdu juhuluduna wana wii bibutunybenykre, rubu mahãdureny hãwãki. 16Kia inaubiòwamy iny imahãdureny ruakre rahudi, ariòreriòre bohoreny ka-ò kydòòsedenykre; kia-diarỹ, amorreus boho ariteònyrenyõkre aõnaõna bina ribi rexiwitxiranyrenyõkreki, kiemy heka rarytxynaki ratxirenykremy rekoamyhỹrenyre.17Ruu rariowyre, kiata bedeluru nade. Isitere ribileta heòty loosòõ ròhònymy reare, kia heòty wàdàsi riòlòdỹỹnymyhỹ. Kia heòty loosò heòty rade wana iròdu iròdu tyadi ròhònyrenyre. 18Kia iutyhyle Deuxu Tyhyhykỹ bede riywinyre Abraõ-ò. Tii myỹ rarybere: —Ariwahinykre kaa suu ariòreriòre boho-ò, kia Egito bede ribi Eufratesi bero-ò, 19kia ributunymy queneus, quenezeus, cadmoneus, 20heteus, perizeus, refains, 21amorreus, cananeus, girgaseus, jebuseus, mahãdureny su ributunyrenymy.
Chapter 16

1Sarai, heka Abraõ hãwyy rare, kia rariòrenyõhyylemy raremyhỹ. Tii heka iwetxu ijõdire Egípcia mahãdu, kia heka Haari (Agar) inire. 2Tiu txu bedeu Sarai, Abraõ-ò rarybere: —Kia Deuxu Tyhyhykỹ kuladu walaku ritòenymyhỹre kurenana, kia wawetxu wana kòtakòta biwinyke; txibo anohe wana ihe ribi-dikarỹ waritxòre ijõdikre. Abraõ tamy reobyre Sarai bededỹỹnana ki, 3kia kawesemy tahe tii Haari (Agar) riwahinyre iwedenamy. Kia heka tuu rutỹỹnyre, kia ibedeu Abraõ debòitue wyramy Kanaã ki rahãwanymy raremyhỹ bedeu. 4Abraõ, Haari (Agar) wana òtaòta riwinyre, kia tahe tii rabytònyre. Kia bytòmy rexiery bedeu, Haari rexiòrarunymy Sarai-di retehemyhỹ rikyaranymy, tadinodu-di.5–Tai Sarai Abraõ-ò rarybere: —Aikòraruki Haari wadi ikykyaramy ratxireri-dikarỹ kòbitile aaxikòti kò rewahinyre; ka tahe wiji rexikeryra rabytònyramy, tiki ikyky reakamy wadi ratxireri. Kia Deuxu Tyhyhykỹ iny rikeryre mobo ikòrarurerimy, txibo kai anobo ada-dikarỹ anobo. 6Abraõ rirawyònyre: —Dahãwire, Haari (Agar) heka awetxu rare, kai tedinodunymyhỹte. Kia aõhebo bisỹnykre ixideewimy. Tai Sarai aõhỹỹhỹỹmy risỹnymy idi raremyhỹ, taita tii rexiwore.7Kia Deuxu Tyhyhykỹ Anjõ itxi reare bedeykyki, kia iworyki, kia Sur ryy ramyhỹ tyyki, 8Kiata ritỹỹraxinyre: —Haari (Agar), Sarai wetxu, tiribibo tateri, kia tiobo makre.-dikarỹ wadinodulaku rexiwòreri rexiwòreri –Tii rirawyònyre.9Taita Anjo tarybe dohodỹỹ na tamy riwahinyre: —Adinodu-ò bòòsekre, kiata ibutumy aõnaõna ki bityhynkre. 10Anjo rarybelere: —Diarỹ ariòreriòreny sõemy ratxirenykremy ariwinyrenykre inihikỹmy rỹirakremy; Tii boho sõetyhyrenykre, kia tiu inyõ sõereny-di rariarenyõtyhy.11Kai bytòmy atxiteri, kia ariòre ijõdikre, kia Ismael ariòrenimy bitidikre, kiemy dori Deuxu roholare iaõhỹỹmydỹỹnana iiryò. 12Kaa ariòre heka buru bederahymy rỹimyhỹre wesemy rarekre; tii heka resukre ibutu òludumy, kia ibutumy iny mahãdu iòludumy resurenykre. Tii heka irehemy ibutumy tasỹreny mahãdureny ribi rahãwanymy rarekre.13Taita Haari (Agar), Deuxu-ò nii riwahinyre: —Deuxu kia robire. Kia heka kiemy dori tii tamy rarybereki, kiata tii ixideele rỹỹraxire: Kia anobo inatyhymy-dikarỹ rabire kuamy rabire? 14—Iurenana heka kaa behãluu, Cades kia Berede bedeki rỹireri raninire —Behãluu kualudu Rỹire kia wamy robire.15Haari (Agar) uladuõ riwahinyre Abraõ-ò, kiata tii weryry rininire Ismael my. 16Abraõ aõmamy iwyra 86-my wyramy, Isamael reare bedeu.
Chapter 17

1Kia Abraõ 99-my wyra bedeu, Deuxu Tyhyhykỹ tamy rexitỹnynymy rarybere: —Diarỹ heka Deuxu Ibutumy Wanidehe rare. Awimy abededỹỹnana-di atximyhỹte wadee, kia òbitityhymy atximyhỹ wadee ibutumy aõnaõna ki. 2-diarỹ ariwinykre wabededỹỹnana awana, kia sõemy ariòreriòre adee ariwahinykre.3Taita Abraõ tatiòhumy resere, kia su-ò taòsỹny ritidire, kia Deuxu tamy rarybere: 4—Diarỹ ariwinykre awana kaa warybe: Ariwahinykre kai heka ibutumy hãwã hãwã mahãdu tybyrenymy mabekre, kia hãwã hãwãmy rỹira tybymy. 5Ka wiji bede rỹire ribi ani Abraaõ iny maninikre, Abraõ my aõkõ, kia heka-diarỹ tuu ariwinykre kai ibutumy hãwã hãwã tybymy bunykre. 6Ariwinykre ariòreriòrereny boho sõerenykremy, kia ijõrenyõ tahe Iòlò my roruurenykre.7Kia warybe rewinyreri ikiemy awana, kia ariòreriòrereny boho wana kia myỹ:-diarỹ ikiemy aDeuxumy ariòreriòrereny Deuxumy ararekre. 8Adee ariwahinykre, tamyreny, kia suu tai kai tasỹnyteri iwitxira hãwãdu hãwãdu wesemy. Kia ibutumy Kanaã su, kia ikiemy ariòreriòrereny sumykre, kia-diarỹ tahe iDeuxurenykre.9Deuxu tarybe ritõranyre: —Kai Abraaõ, warybe adee rewahinyre-di bityhynymy mabekre, kai ariòreriòrereny boho wana ikiemy. 10Kia warybe rewinyreri awana, ariòreriòrereny boho wana, kia ibutumy hãbu mahãdureny kai boho, kia ibutumy anoratirenysityyreny biyròbenykre. 11Noratisityy eresyna heka deòsina awi rare,-diarỹ kai boho wana tuu bede reywinyre.12Wiji bede ribi heka kai boho ibutumy weryry wijityhy jura binoratisityy yròbenykre, kia debò inataõ txu rimymyhỹre sỹtybymy, kia wetxu mahãdu ahetoworenyki ruamyhỹre tule, kia iwitxira bede ribi raõbramyhỹrenyre tule. 13Kia wiyrybutyhyle ranoratisityy yròrenykre, ijõ rarirarimy aõkõ. ka heka deòsinamy aumyrenyki rỹikre, kia warybe rewahinyre deòsinamy awanareny, kia ikiemy. 14Kia mobo ranoratisityy yròõkre wana, kia aykyrenyki rahãwanyõkre, kiemy dori warybe wahidỹỹna rityhynyõkreki.15Irahudi Deuxu Abraaõ-ò rarybere: —Ka wiji rỹire bede ribi uritre ahãwyy Sarai my taniy rybeõmykre, kia Sara myta tamy marybekre. 16-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre, kiata uladuõ adee ariwahinykre, kia iribi uladumy ruakre. Kohe,-diarỹ warybewihikỹ taniy ariwahinykre, kia tii bede bede, hãwã hãwã se my rarekre; kiata Iòlòõ ijõdikre ariòreriòrereny yky ribi.17Abraaõ tatiòhumy resere, kia taòsỹny su-ò ritidire, kiata rutxuenyre myỹ rõhõtinyre: Kia aõbo hãbuõ 100-my iwyra aõwaxina uladu tyby runyke? Kia aõbo Sara 90-my wyra-di rariòrenykre aõbo? 18Taita Abraaõ rarybere Deuxu-ò mỹỹ: —Mobota Ismael riwahinyre kai arybewihikỹ taniy biwahinykremy!19Kia Deuxu rirawyònyre: —Kia-diarỹ adee rarybera, ahãwyy Sara rariòrenykre weryrymy. kai ta Isaque my bininikre.-diarỹ warybe wahidỹỹna arirarenyre iki wana, kia iriòreriòrereny boho wana ikiemy. 20—Kia raholalere aixitòedỹỹna-ò Ismael my; kia-diarỹ warybewiwihikỹ tamy ariwahinykre, kia sõemy iriòreriòrereny bohoreny-ò. Tii waò inatxi Iòlò tybymy runykre. 21Ka warybe wahidỹỹna ariwinykre Isaque wana ariòre, kia Sara reakre kawese bedeule ijõ wyra kanakreu.22Kia tarybe rahureu Abraaõ wana, Deuxu raòwònyre biu-ò kia ririre. 23Kia itxuutyhyle Abraaõ riwinyre timybo Deuxu tamy raryberemy. Tii tariòre Ismael rinoratisityyòròre, kia ibutumy hãbu mahãdu ihetowoki rỹimyhỹrenyre, kia ributunymy iwetxureny ihetowoki ruamyhỹrenyre, kia riõbranymyhỹrenyre iwitxira hãwã ribi tule.24Abraaõ 99-my iwyra iu ranoratisityy yròre, 25kia iriòre Ismael waò inataõmy iwyra. 26kia iny inatxi boho heka wiurenyle ranoratisityy yròrenyre, 27kia Abraaõ wetxu mahãdureny tule, kia ihetowoki ruarenyre, kia iwitxira hãwã ribi rióbranyre tule.
Chapter 18

1Deuxu Tyhyhykỹ Abraaõ-ò rexitỹnynyre Manre brebuna bedeki. Kia ibedeu txuu itòteemy rỹimyhỹ bedeu, Abraaõ tahe rỹmy runymyhỹ tabre-ò ijò ròtenaki. 2Tii biutxi retehere, kiata inataõmy hãbu sõemy robire, lamamy ritamanymy ikoki. Kia tureny robireu iutedereny raijaranyre. Kia tatiòhumy resere, kia taòsỹny su-ò ritidire,3Kia rarybere: —Wana, txibo-diarỹ adeerenywikeki boholabenykre, uritre òbitihyymy waheto binabina ribi norenyõmyrenykre waheto ribi, wadee birònybenykre. 4Kia bee adeereny adiwykre awareny bisuhòbenykremy, irahudita kai boho bexielehynybenykre kaa bederade rawoki. 5Kia rỹsỹna riòreõ adiwy1ekre, kawesemy tahe arurureny ijõdimy mariabenykre. Wanyrỹ,-diarỹ awityhymy akireny rahãra waheto-ò itxeremy terònytenytaki; kiaremyta iurenana, txi-ò ini adeereny rỹsỹna ariwinykre. Tii boho rirawyònyrenyre: —Dahãwire,-diarỹ boho tamy areòhyrenykre.6Abraaõ tabreòwo-ò raijaranyre, kiata Sara-ò rarybere: —Wylemyke! Debòitue utxiemy ỹnyde bimyke, kiata paõ my biwinyke. 7Ihãremyta tii raijaranyre tikibo broreni rỹireri-ò, kiata broreni riòre tỹmyra ritare, kia teòdu mahãdu-ò riwahinyre, kia riywinyrenyre riròrenykremy. 8Abraaõ colhada rimyre, broreni huỹsy, brorenide wana riywinyre wahe kia ibutumy tamyreny riderenyre tahetoki itxeredu mahãdureny koki, Kua bederade rawoki, tii òbitile rỹsỹna tamyreny rihynyre, kiata tii boho idi retehemyhỹreny.9Taita tii boho rỹỹraxirenyre: —Titxibota Sara rare, ahãwyy? —Bre-ò ki ratxireri. rirawyònyre Abraaõ 10Ijõrenyõ rarybere: —Ijõ wyra kanakreu-diarỹ ixybyle adeereny itxeremy anakre. Kia ibedeu heka Sara iriòre ijõdikre. Sara ihewoki rỹimyhỹ bre-ò ijò ròtenaki, irybereny-ò roholamy.11Abraaõ, Sara wana raumynyrenyre, kia Sara rariòrenyrenyke ribi iwyra ròhònyre. 12Iurenana heka rutxuenyre tawoki, kia myỹ rõhõtinyre: —Timybo tahe awityhymy kòtakòta kariwinykre, kia wiji-dikarỹ wahãbu wana rakumynymy roire?13Taita Deuxu Tyhyhykỹ Abraaõ-ò riỹraxire: —Aõherekibo Sara rutxuenyra? Aõherekibota iumytyhymy iximy tarybeta mariòrenyõkremy? 14Kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò aõ aõbo isirare? Kia tuu-diarỹ rarybera, ijõ wyra kanakreu ixybyle adeereny itxeremy anakre. Kia ibedeu tahe Sara iriòre ijõdikre. 15Kia roholareu Sara ruberure, kiata rexitxiõnyre. —Dikarỹ ratxuenykõlereri. myỹ tii rarybere. Ka Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre. —Inatyhymy; kai tatxuenyta, aõhe inatyhy!16Irahudita itxeredu mahãdu ritamanyrenyre, kia ròirenyre tiribibo Sodoma hãwãmy robirenykremy. Kia Abraaõ iherenymy rare tamyreny ryy riteòsinykremy. 17Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere ixidee òbitile: —Kia Abraaõlau ariwòõkre, aõbo ariwinykemyreri. 18Kia iriòreriòrereny hãwã nihikỹmy rexirahòrerenykre inidehereny nihikỹmy, kia iyhyrareny ribi, ibutumy hãwã hãwã mahãdureny dee warybewihikỹ ariwahinykre. 19-diarỹ retare tii tariòre boho, tariòreriòre bohoreny-ò rarybekremy, kia wadohodỹỹna rityhynyrenykremy, kia òbitimy inatyhymy riwinymy roirekremy. Txibo tii boho riwatyhynyrenykre wana, kia Abraaõ-ò ariwinykre ibutumy aõmybo tamy rarybere.20Tai Deuxu Tyhyhykỹ Abraaõ-ò rarybere: —Bede binabinahãkỹ Sodoma Komora wana òludumy, kia tai hãwãdureny òraruna heka sõemy ibinatyhyrenyre. 21Tai tamy aresekre idi aretehekremy iòrarureny-ò raholareki, inatyhy aõbo rare ada aõkõre aõbo.22Taita inatxi itxedu boho ròirenyre, Sodoma ry-di; kiaremyta Abraaõ Deuxu wana kuaki rarire. 23Abraaõ ibire-ò rexihejire urihimyòmy, kia ritỹỹraxinyre: —Kia aõbo rexihukre inywiwi, iny binabina wana?24Kia aõhe wana 50-my iny òbitimy rỹimyhỹre sõe. Kaweseki aõbo hãwã mahukre? Kia aõbo tai biruxetòenyõkre, 50-my inywiwi rỹikeki? 25Kia heka irutaõre aõkõ inywiwi birubunykre iny binabina wana, kia txibo wiwesewesele òraruna riwinyreri wesehekỹle. Uritre tuu iwidỹỹõmykre! Kai heka bede bede hãwã hãwã -dinodutate, iurenana heka òbitityhymy aõki bexirakre. 26Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Txibo-diarỹ 50-my inywiwitxi areakre wana Sodoma ki, kia hãwã ibutumy ariruxetòenykre iòrarurenyki.27Abraaõ ixybyle rarybere: —Biwaruxetòenyke wanohõtiõmy ixyby adee rarybereriki, kiemy heka kai ibutu tyby tate, kia-diarỹ tahe rubudu rare. 28Aõhe wana 45 my iny òbiti sõe rỹikeki. Kia bihukre aõbo iruyre iwitxiramy rỹireriki! Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Txibo-diarỹ 45-my iny òbititxi areakre wana, kia hãwã arihuõkre.29Abraaõ tarybe ritõranyre: —Kia txibo 40-my iny òbiti rỹikeki? Tuu arerinanymy 40 my iny òbiti ijõdikeki, kia hãwã arihuõkre. —Deuxu rirawyònyre. 30Abraaõ rarybere: —Uritre wadee debureõmykre, kia-diarỹ ixyby adee rarybereriki. Kia txibo 30-my rỹikeki? Deuxu rirawyònyre: —Txibo 30-my rỹikeki,-diarỹ hãwã ariruxetòenymy arihuõkre. 31Abraaõ ixyby rõhõtiõre: —Diarỹ heka rahõtiõreri, kiata ihãre biwaruxetòenykre. Kia txibo waitue my rỹikeki? —Tuu arerinanymy waitue my rỹikeki, kia hãwã arihuõkre.32Abraaõ ionanamy rarybere: —Uritre adebureõmyke, Wanyrỹ ka heka ionamy ararybekre. Kia txibo debòitue my rỹikeki? —Debò itue my rỹikre òraruki, hãwã arihuõkre. —Deuxu rirawyònyre. 33Kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybe rahureu Abraaõ wana, kia rare, kia Abraaõ tahe taheto-ò roosere.
Chapter 19

1Kia ruu ririnymy rare, iu inatxi anjos Sodoma-ò rehemynyrenyre. Lòò heka rỹmy runymyhỹ ijòtòbòna bireki, hãwã ròtena bedeki. Kia Anjo my robireu lamamy rỹire, kia tamyreny rare rimyrenykremy. Kia tatiòhumy resere taòsỹny su-ò ritidire 2kia rarybere: —Wanyrỹ,-diarỹ kaki watxireri araywinyrenykremy; kiaremyta wadeòaridỹỹna-ò beòbybenykre, bòdòike wahetoki bede biebenykremy. Wanyrỹ boho aõwaxina awareny bihòbenymy kuaki morõbenykre. Irahudita rudihikỹ bitamanybenymy ariranareny bitõramybenykre. Tii boho raryberenyre: —Aõkõre;-diarỹ boho ubetyaki arõrõrenykre. 3Kia Lòò tahe sõemy idireny rõhõtiõre, kia tahe tii boho tamy reòbyrenyiny tii boho wana ròirenyre iheto-ò. Lòò rỹsỹna raheranykremy rarybere txioromy rirỹsỹrenykremy, kia (paõ) iuridỹỹõ relekremy rarybelere. Kia ijoi itxeredu mahãdu riroxirenyre.4—Kia rõrõrenykrekotyre, kia ibutumy hãbu mahãdu Sodoma ludu, weryrybò mahãdu, matuari mahãdu, kia heto riyrawonyrenyre. 5—Tii boho Lòò-ò ryryrenyre, kiata ritỹỹraxinyrenyre:6Lòò ahãna-ò ròhònyre hãbu mahãdureny-ò rybemy. Tii ijòtòbòna riwerynywire 7kiata rarybere: —Txiokreini wabiòwareny, uritre aõnaõnabinabina widỹỹrenyõmykre! 8—Boholawibenykre: Kia wariòre inatximy ijõdire ijadòòmalehekỹ roire. Kia adeereny ahãna-ò adidydenykre. Kia aõwaxina ixideewimy aõhebo bisỹnybenykre. Kiaremy aõhedỹỹrenyõmykre hãbu boho-ò, kiemy dori wahetowohidu roire, kia-diarỹ idireny warukimy watxireri.9Kia tii boho riwawyònyrenyre: —Bohonyke wakoreny ribi! Kia myỹ wideereny raryberenyre: Kaa hãbu boho heka iwitxira ludu roire, kiata iny-dinodurenykemy ixidi ratxirenyreri! Irahudita Lòò-ò rexirahòrerenymy raryberenyre: —Ka tahe aõnaõna binahãkỹ ibinatyhymy adee adiwinydenykre, kia ahetowo ludureny ribi. Sodoma hãbu mahãdureny Lòò òludumy rexitarenyre, kiata ijòtòbòna tyy-ò rehemynyrenyre ritxiwitxiwirenykremy.10—Kia hetoki itxeredu mahãdureny Lòò ritusinyrenyre hetowo-ò, kiata ijòtòbòna riwerynyre. 11—Isỹtymy tahe tii boho raruebetàrenyre, hãbu mahãdu, weryrybò mahãdu, matuari mahãdu, ahãnamy rỹimyhỹreny raruebetàrenyre; kiawesemy tahe ijòtòbònaki rahãrenyõhyyrenyre.12Taita itxeredu mahãdu Lòò-ò raryberenyre: —Ijõdire aõbo ixyby asỹ mahãdu kaki? Bimyke ariòre weryry boho, ariòre hirari boho, aralyby boho, kia asỹreny mahãdu txibo kai cidade hãwãki rỹireri, kia ibutumy ka ribi bitabenyke, 13—kiemy dori-diarỹ boho ka hãwã arihurenykre. Deuxu Tyhyhykỹ roholare aõnaõna binabinahãkỹ-ò, ka mahãdureny òludumy, iurenana heka-diwateònydenyde Sodoma hãwã arihurenykremy.14Taita Lòò ròhònyre, kiata rare hãbu mahãdu iriòrereny wana roirenykremy ratxirenyreri-ò. Tii rarybere: —Bexiywinybenyke wylemy kia ka ribi bòhònybenyke, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ hãwã rihukre! Ka tii boho tahe Lòò-di rõhõtinyrenyre urile risinyrerimy. 15Ruwetyau tahe Anjo boho Lòò-di rõhõtiõrenyre, myỹ raryberenymy: —Bexiywinyke wylemy, bimyke ahãwyy ariòrereny inatxi boho, ka ribi bòhònybenyke kia burubenyõbenykremy, kia cidade hãwã rexihukreu.16Kia tii rarooreenymyhỹki Anjo boho Lòò debòki, ihãwyy debòki, iriòre boho debòki rimyrenyre, kiata hãwã ahãna Webrò-ò ridyrenyre, kiemy dori Deuxu Tỹhyhykỹ Lòò-di rexiwobrunyre. 17Taita Anjoõ Lòò-ò rarybere: —Ka tahe wiji maijaranykre, kia abededỹỹnana wihikỹ bihedỹỹnykre! Uritre ixihewo-ò itxereõmykre, kia uritre ixitxuhudỹỹõmykre. hãwãlò-ò bexiwokre; kia kai buruheny.18Kia Lòò rirawyònyre: —Wanyrỹ, uritre wateradỹỹõmykre tuu ariwinykemy, txiokeini! 19—Wanyrỹ kai heka wadee bedewihikỹ tewinyta, kia wadi taruxetòeta, wabededỹỹnana tehedỹỹnyta. Kia hãwãlò ka ribi irehemy roireri, kia cidade hãwã huduna heka idiwamykre, tamy arehemynyõdile. 20—Kia aõbo tuu tabiteri hãwãriòremy? Tii heka ityymy roireri. Kia tamy-diarỹ arexiwokre, tai arahenykremy. Betehe aõboini hãwã heka iyjare.21Taita Anjo rarybere: —Awire; awimy tai rahãra!-diarỹ arihuõkre kua hãwã . 22—Ka tahe wiji wylemy makre, kiemy dori-diarỹ aõ ariwinyõtyhy, txibo kai behemynyõkre wana tamy. Lòò hãwãmy rarybere iyjatyhyremy, kia iurenana hãwã iujare myỹ rarinire Zoar.23Lòò Zoar-ò rehemynyre txuu ròhònyre rahudi. 24—Kia isitereribile, kua biu ribi, Deuxu Tyhybykỹ heòty biu tòteehekỹ ritòradỹỹnyre Sodoma kia Komora tyre. 25—Tii heka kia inatxi hãwã rahure, kia ibutumy rahure, tai hãwãdureny, kia ibutumy ilòbrònareny rahure, kia ibederadereny rexihulere.26—Kiata Lòò hãwyy ixihewo-ò retehereki saa raterelemy rexirahorere. 27Abraaõ ibede txuu lamamy rỹire ruwetyamy, kia rare tibedekibo Deuxu wana widee rarybemyhỹ-ò. 28—Abraaõ retehere Sodoma bedetxi, Komora bedetxi, kia ibutumy bedetxi, kia su ribi wàdàsi ròhònymyhỹre wesemy.29—Kawesemy heka Deuxu hãwã rahure. Kia tii tahe Abraaõ-di rõhõtinyre, kia Lòò rihedỹỹnyre huduna ribi tai rahãwanymy raremyhỹ ribi.30Lòò heka ruberure Zoar ki rahãwanymy raremyhỹki, iurenana heka hãwãlò-ò rare, tariòre ijadòòma inatxi boho wana. Tai iny inataõmy rahãwanymy roiremyhỹ manarawoki.31—Òbiti txu bedeu iriòre adela taesòru-ò rarybere: —Iny tyby heka ramatukarinymy rareri, kia heka hãbu ihãkukõre kabedeki. Kawesemy heka iny timy hãbumy iherikõna iny ritxòre ijõdikemy, kia tuu bede bedemy ibutumy rỹimyhỹre. 32Manake kakò, iny monabesò (vinho) iny tybykò rikiwahinykre, kiata ikòde rawàrinykre. Taita iny iki wana herimy ròkòikre, tai tahe rakaritxòrenykre iritxòre-di. 33Kia iruutyhyle tii boho monabesò (vinho) tybyreny-ò riwahinyre, kia iriòre adela iki wana òtaòta riwinyre. Kia tii heka iòde rawàrinytyhyre, kia bede rieryõhyyre.34—Ijõ bede txuu iriòre adela taesòru-ò rarybere: —Dikarỹ kakurukumy waha wana rarõre. Ixybyle monabesòmy (vinho) rikimonykre wiji rukumy, kiata kai iki wana morõkre. Tai iny iritxòre ijõdikre iki wana, kiata iritxokorereny rikikywikywinykre. 35Kia wiji ixybyle rumy monabesòmy (vinho) tyby rimonyrenyre, kia iriòre tỹmyra tii wana òtaòta riwinyre. Kia ixybyle tii iòde rawàrinytyhyre, kia aõ rieryõhyyre.36Kawesemy tahe Lòò riòre inatxi boho rabytònyrenyre tyby riòrerenydile. 37lriòre adela rariòrenyre, kiamy rininire Moabe. Tii heka Moabitas mahãdu tyby rare wiji. 38—Iriòre itỹmyra iriòre ijõdilere, kiamy rininire Ben Amis. Tii heka Amonitas mahãdu tyby rare wiji.
Chapter 20

1Abraaõ Manre ribi ròhònyre, kia rare Kanaã iraru weribi-ò, kiata tai rahãwanymy raremyhỹ Cades kia Sur bedeki. Irahudita taederehemy kia Gerar ki rahãwanymy raremyhỹu, 2Abraaõ rarybemy raremyhỹ Sara iseriòre raremy. Taita Abimeleque Gerar Iòlò teòdu riteònyre Sara tamy ididykremy iki wana roikremy. 3Irahudita, rumy rasimy Deuxu Abimeleque-ò rexitỹnynyre, kia tamy rarybere: —Kai heka mararytxykre rubunadi, kiemy dori hãwyy-ò tarariòwyta heka ihãbu-di rare.4Abimeleque Sara tyy-ò reseõhyylere, iurenana myỹ rarybere: —Inynyrỹ,-diarỹ bede reeryõmy watxireri! Kia aöbo biwarubunykre, waijoi aõbo birubunykre? 5—Kia Abraaõ òbitile rarybere Sara iseriòre raremy, kia tii iyrybutyhyle rarybere.-diarỹ tuu rewinyra irybe retyhynymy, kia-diarỹ ixi waòrarumy aõkõ.6Rasiki Deuxu rirawyònyre: —Diarỹ reeryra, òbitimy tuu tewinyta. Kiaremyta, kai waòludumy òraruna biwinyõkremy,-diarỹ adee rewahinyõre, kai tamy ityy-ò besekemy. 7—Kata wiji hãwyy ixybyle biwahinykre kai buruõkremy. Ka txibo hãwyy biwahinyõkre wana,-diarỹ arateòarinyreri òbitimy burukre, kai kia ibutumy aõnaõna wanareny.8Ijõ txumy Abimeleque rudihikỹ rỹire, kia ibutumy teòdu mahãdureny-ò rarariòwyre, kia ikoreny relyyre aõhebo rutỹỹnyremy. Kia tii boho sõemy ruberurenyre. 9—IuIe Abimeleque Abraaõ-ò rarariòwyre tamy rarybere: —Beteheini aõbo kai tewinyta? Kia aõnaõnabina-diarỹ adee rewinyra, kia kai tewinyta watyrehekỹle reseke rare, kia wahãwahãkỹrenytyretxi, kia òraruna nihikỹ? Aõbo kai tewinyta, kia iny tuu riwinyõmyhỹre.10—Aõmybo kai tahõtinymy atxiniyhỹ, tuu wadee tewinyte? 11Abraaõ rirarwyònyre: —Diarỹ rahõtinyre kaki inyõ Deuxu rityhynyõmyhỹremy, kia wahãwyy òraruki riwarubunykelau. 12–Kia ribita Sara uriki waseriòre rare, kia waha weribi-ò. Tai kawesemy-diarỹ aõwaxina iki wana raire.13Kia Deuxu waha hetowo ribi riwatare bedeu, kia riwariradỹỹnyre hãwã witxirawitxiramy,-diarỹ Sara-ò rarybere: Kia ibutumy bede bedeniy iny roimyhỹreu, txioini wadee biwinykre, kia marybekre-diarỹ aseriòre raremy. 14Taita Abimeleque, Sara riwahinyre Abraaõ-ò. Ihãremyta tamy budoeni, broreni, teòdu hãwyy, teòdu hãbu, tamy riwahinyre.15Kia rarybere: —Beteheini Abraaõ, kia wasu roire. Ixideewimy tibedekibo masỹnykre. 16Kia Abimeleque, Sara-ò rarybere: —Diarỹ aseriòre dee 11-my quilo weeremy manarỹsỹòtaòta rewahinyreri, kia akireny ratxirenyreri rieryrenykremy, kia kai bedeeryõ tatemy. Kawesemy tahe ibutumy rieryrenykre, kia kai aõ ibinamy tewinyõhyytemy.17-18Kia Sara tuu rutỹỹnyre òraruki, Abraaõ hãwyy, Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre, kia tiu hãwyy mahãdu Abimeleque Palácio ki rỹimyhỹrenyre rariòrenyõrenykremy. Tai Abraaõ rexitòenyre Deuxu-ò, Abimeleque dee tòemy, kiata Deuxu riteytenyre. Kia ihãwyy riteytenylere, teòdu hãwyy, kia wesemy tahe ixybyle rariòrenyrenyre.
Chapter 21

1Tuu raryberenamy Deuxu Tyhyhykỹ Sara-ò tarybetyhyhykỹ riwahinyre. 2Tii rabytònyre, Abraaõ maturarina-di, kia tamy iriòre riwahinyre. Weryry ruare tuu Deuxu Tyhyhykỹ riywinyremy, 3—kia Abraaõ rininire Isaque my. 4—Kia Isaque debò inatao txumy bede rimyreu, Abraaõ ritõratiòrore, tuu Deuxu rarybere mynamy.5—Kia Isaque ruareu, Abraaõ 100-my iwyra. 6—Taita Sara rarybere: —Deuxu heka wadeke wajuenanamy riwahinyre. Kia ibutumy kia ijykykò ròhòkujarenykreku wa wana rutxuenyrenykre. 7Kia rarybelere: —Mobo tahe Abraaõ-ò rarybekre, kia Sara txutxutòna riwahinykremy? Kiaremy tahe tii matuari rarehãre,-diarỹ tamy uladu rewahinyre.8Weryry raumynyre, kiata huỹtò ribi resere txuu, Abraaõ bedesana nihikỹ riwahinyre. 9Txu òbiti bedeu Ismael Abraaõ riòre, Egípcia Haari (Agar) wana iriòre, kia risinymyhỹ Isaque wana, Sara riòre.10Kia Sara tuu robire bedeu, Abraaõ-ò rarybere: —Kia adekòdu bitekònyke ka ribi rakemy taritxòre wana, kia adekòdu ritxòre wahetoku wokuludumy ratxikõkre butumy waritxòre Isaque wana. 11Abraaõ sõemy tai rõhõtiyrere, kiemy dori Ismael iriòreõle rare.12Kia Deuxu tamy rarybere: —Abraaõ, uritre nohõtiweryweryõmykre, kia eòdumy tule nohõtiyreõmykre. Ibutumy biwinyke aõmybo Sara rarybekre, kiemy dori kai ariòreriòre ijõdikre Isaque yhyra ribi. 13—Kia eòdu riòre heka ariòreõle rare, iurenana heka iriòreriòre ariwinykre hãwãdu hãwã nihikỹmy.14Ijõ txu bedeu Abraaõ rỹire ruwetyamy, kia Haari (Agar) dee rỹsỹna riwahinyre, kia boti riòre ijõmy bedi tỹximy. Kia weryry iaxiòtityre ritidire, kiata riteònyre iribi rakremy.Tai Haari rare, rariamy iry ihoõmy Berseba bijiudi. 15Kia bee bòtiro ribi rexihureu, tii uladu ririre bederade riòre rawoki 16kiata rare iribi irehe 100 metro-my, kia runyrerihyyta taibru riterenymy robure.17Kiaremy tahe Deuxu weryry hinana-ò roholare; kia Deuxu Anjo biu ribi Haari-ò ryryre; tamy rarybere: Aõhebo Haari tatỹỹnyteri? Uritre brebuõmykre; kiemy dori Deuxu weryry hinana-ò roholara, tikibo atxiteriki. 18Bexiywinyke, uladu bitamadỹỹnyke tebòki bimymy, kiemy dori-diarỹ iriòreriòre sõemy ariwinykre.19Deuxu Haari (Agar) rue ritỹnynynymy riitxeredỹỹnyre, kia behãluumy robire, kia tamy rare tabòti ritỹxinyre, kia tariòre bemy rimonyre. 20Deuxu heka weryry wanahyy ratximyhỹ, kia bijiuki raumynyre, kiata riudumy woudumy runyre. 21Kia Parã bijiuki rasỹnyre: kia ise Egito mahãdu hãwyy wana ritidire. Abraõ Abimeleque dee wooxina riwinyre22Kia bedeu Abimeleque Ficil wana, sodadu wedu, Abraaõ-ò raryberenyre: Deuxu heka awana ratximyhỹre ibutumy aõ tewinymyhỹte wana; 23Ka tahe wiji wadee inatyhymy manarybekre Deuxu dee, kia uritre wadee roimy rybeõmykre, wariòre-ò tule roiõmykre, kia wariòreriòre boho tule; kia suu biuhekre tai tahãwanymyhỹteki, kia aõnaõna adee rewahinyre-di. 24Abraaõ rirawyònyre: —Awire inatyhy.25Abraaõ Abimeleque-ò rarybere: —behãluu òraruki, kiemy dori teòdu be hãluu bemy riõre taruruhukỹlemy. 26Abimeleque rirawyònyre: —kia reeryõre; kia tuu wako relyyõhyyrenyre. kia wijile reeryreri. 27Abraaõ budoeni broreni wana rimymy Abimeleque-ò riwahinyre; kia widee wooxina riwinyrenyre.28Abraaõ debò-ò inatximy budoeni sõe riteòtenyre. 29Abimeleque Abraaõ-ò rỹỹraxire: —Kia aõmybo debo inatximy budoeni sõe teteòtenyteri? 30Abraaõ rirawyònyre: —Kia debò inatximy wadebò sòe deòte bimykre, kia heka wamy lobixidu rare,-diarỹ be hãluu reare.31Iurenana heka kua bede raninire Berseba my, kiemy dori ibede-ki widee inatyhymy wooxina riwinyrenyre. 32Kia wesemy widee wooxina riwinyrenyreBerseba ki; kia Abimeleque Ficol wana rỹirenyre, sodadu wedu, kiata Filisteus su-ò ròòserenyre.33Abraaõ Berseba ki tamargueiras ribrònyre, kia tai sõemy Deuxunimy rarybere. 34Abraaõ heka Filisteus-ki hãwãdu nihikỹ rare tiwese bedeu aõkõ.
Chapter 22

1Tiu bedeu irahudi Deuxu Abraaõ-ò rierytyhykremy tamy riwinyre. Deuxu tamy ryryre inimy, kiata tii rirawyònyre: —Kakile watxireri. 2Taita Deuxu rarybere: —Ka tahe wiji Isaque ariòre bimykre, ariòre sohojityhy wahe tuu sõemy terinanymyhỹte wahe, kia moriá suòhòkỹle makre. Kuaki hãwãlò ki adee ariteòsinykre, kia ariòre bisõkre xiwena wesemy. 3Kia ijõ txuu Abraaõ txu ijara iòhòdi rỹire, tajumento riòtisananyre, hee riyròre xiwenamy riworonykremy, kiata ròhònyre tamy Deuxu riteòsinyre bede-ò. Isaque ta inatxi teòdu boho wana ibutumy ròirenyre.4Kia txu inataõ-di Abraaõ bede my irehe ribi tuu robire. 5Taita teòdu mahãdureny-ò rarybere: —Kaki maribenykre jumento wana.-diarỹ, weryry wana aròirenykre akorenymy, kia Deuxumy arerinanyrenykremy. Kia iòhòtyhylemy adòòsedenykre. 6Abraaõ hee rimyre xiwenamy riworonykremy, kiata Isaque axiòti-ò ritidire. Kia may heòty wana rimyre, kia iny inatximy ibutumy ririranymy ròirenyre.7Ilemyta weryry rarybere: —Waha! Abraaõ rirawyònyre: —Aõherawe, wariòre? Isaque ritỹỹraxinyre: —Inykireny hee heòty wana ijõdire, tibo tahe budoeni riòrere xiwenamy rasõkremy? 8Abraaõ rirawyònyre: —Deuxu kidiwahinykre aõbo rasiranykre; tii budoem riòre kidiwahinykre xiwenamy rasõkremy, wariòre. Kia ririranyrenymy ibutumy ròirenyre.9Kia ritehemynyrenyreu tamy Deuxu riteòsinyre-ò, Abraaõ bede ratò-ò riwinyre, kia hee riywiywinyre ityre. Irahudita Isaqueriywiywinyre, kiata bede ratòò tyre ritidire, hetyreki. 10Ilemyta may rimyre rirubunykremy.11Kia iutyhyle biu bede ribi, Deuxu Anjo tamy ryryre myỹ: —Abraaõ! Abraaõ! —Kakile watxireri rirawyònyre tii. 12Anjo rarybere: —Uritre weryry wotõmodỹỹõmyke, uritre tamy aõnaõna binabina widỹỹõmyke. Ka tahe wiji araeryra kaí Deuxu lau taberumy tetyhymyhỹre, kiemy dori walau ariòre sohoji kiekie tetoenyõhyyta.13Abraaõ retehere tiòtiòmy, kiata budoeni riòremy robire rararytxymy iò idi rỹterỹtenymy roimyhỹ bede ykyki. Abraaõ tamy rare, kia budoeni rimyre, kia riwahinyre xiwena wesemy, tariòre deròwymy. 14Abraaõ kua bede myỹ rininire —Deuxu Tyhyhykỹ riwahinykre aõ rasiranykre. Iurenana heka tuhyyle iny mahãdureny *wiji bede dorile rarybemyhỹrenyre: Ta hãwãlò ki Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre aõ rasiranykre.15Kia ixyby Deuxu Anjo biu bede ribi Abraaõ-ò ryryre kia rarybere: 16—Aõherekibo kai tuu tewinyta, kia ariòre walau tetòenyòta, ariòre sohoji kiekie,-diarỹ inatyhymy rarybereri wani òbitimy rarybere Deuxu Tyhyhykỹ kia warybewiwi adee ariwahinykre ityhymy aaõdimy bunykre. 17kia ariòreriòrereny ariwinykre, kia rasõerenykre taina biumy rỹimyhỹre wesemy, ada bero nihikỹ ỹnyra node wesemy; kia tii boho taòludurenymy rahãỹnanyrenykre18Ibutumy hãwã hãwã bede bede mahãdureny, kia ariòreriòrerenyheki warybewiwi tamy ariwahinykre, kiemy dori kai tewinyta aõbo biwinykremy rarybere. 19Abraaõ roosere tai teòdu boho ratximyhỹreny-ò, kiata ibutumy ròirenyre Berseba-ò, tai Abraaõ rahãwanyre-ò.20Kia tiu bede irahudi Abraaõ ijyy rieryre, kia Naor iseriòre debõ inataõ my iriòre sõe ijõdiremy, kia Milca wana rariòrenyre tahãwyy wana. 21Komy ruare Uz; irahudita iseriòre boho dòidenyde Buz kia Quemuel, Arã tyby rare; 22irahudita ruarenyre Quesede, Hazo, Pildas, Jidlafe kia Betuel.23Kaa Betuelheka Rebeka tyby rare. Ka boho heka debò inataõ my sõereny Milca riàre boho riwahinyre Naor-ò, Abraaõ seriòre. 24Reuma, Naor wedena rare, kia riòre boho riwahinyre myỹ sõereny: Taba, Gaã, Taóskia Maacá.
Chapter 23

1Sara bede riere 127-my wyramy. 2Tiki rurure Hebrom hãwãki, tule raninimyhỹre Quiriate Arba, Kanaã suki. Abraaõ rahinyre irubu dee.3Irahudita iribi ròhònyre tai irubu umy roimyhỹ ribi, kia rare heteu mahãdu dee rybemy. Tii rarybere: 4—Diarỹ heka hãwã witxira ludu rare, kia aykyrenyki rahãwanymy watximyhỹre. kiaremyta, suyreõ-di wadee bydohonydenykre, tamy-diarỹ wahãwyy arituunykremy.5Heteu inahãdu rirawyònyrenyre: 6—Bodoholake wanyrỹ. Kai heka wadeereny wedu nidehehekỹ tate. Ahãwyy bituunyke wawabede wihikỹrenyki. Tiu-diarỹ bohorenyõ teramy arekoarenyõtyhy wawabedereny ariwahinyrenyõkremy.7Tai Abraaõ rexilamadỹỹnyre tawo rirabunymy heteus mahãdureny 8kia rarybere: —Txibo kai boho bisỹnybenykreki kia-diarỹ arituunykeìny wahãwyy kaki, txioini bexitòenybenyke Efrom-ò Zoar riòre, 9kia wadee rohonykremy Macpela mana raworawohỹkỹ-di, kia suu inatxi wirareanaki roimyhỹre.-diarỹ ariòwynykre iòwy ibutumy, kawesemy tahe wabede-dinodumy ararekre kabedeki.10Efrom kuaki runymyhỹ tiki boho wana, rybe butuna ki, hãwã ijò ròtena bireki. Tii rarybere katxiterehekỹmy, kia ibutumy roholarenykremy: 11—Aõkõhyyre, wanyrỹ. Boholake:-diarỹ adee suu ariwahinykre urile ahõrõmy, kia mana raworawohỹkỹ tuu rỹimyhỹre tule. Kia wasỹreny waijoireny heka itxeredurenyreri, kia-diarỹ adee rewahinyrerimy suu ahõrõmy, kia tamy kai ahãwyy bituunykremy.12Ka Abraaõ ixybyle rexiworabunyre heteus mahãdureny koki 13kia rarybere Efrom-ò, kia inatyhymy ibutumy iny mahãdu roholarenykremy: —Boholake, txioini aõkerỹbo.-diarỹ ariõbranykemyreri suu. Manarybeke tiwesebo iòwy, kia-diarỹ ariòwynykre. Kia irahudita wahãwyy kuaki arituunykre.14Efrom rirawyònyre: 15—Boholake, wanyrỹ. Suu 400 utxie weeremy (prata) iòwy. Kia tahe aõbo rare iny inatxireny dee? Make bituunyke kuaki ahãwyy 16Abraaõ tamy reobyre kia riutxienyre tuu prata rautxiekremy Efrom rarybere mynamy iny mahãdurenyruki, kamy, 400 utxie weeremy (prata), kia tuu ijohodu mahãdu routxiedỹỹmyhỹrenyre wesemy.17Kawesemy tahe Abraaõ rexisỹnyre Efrom suwedumy Macpela ki, Manre ibràraki roimyhỹre, kia heka suu mana raworawohỹkỹ, kia ibutumy bederade, kia ihõrõreny wirareanaòhòkỹle. 18Ibutumy heteu mahãdu kia rybe butunaki rỹimyhỹreny itxeredurenyruki kaa riõbranyre-ò.19Irahudi tahe Abraaõ rituunyre Sara tahãwyy, Macpela su mana raworawohỹkỹki, Manre ibràra weribiki, kia bede tule raerylemyhỹre Hebrom my, kia Kanaã suki roimyhỹre. 20Kawesemy tahe suu heteu mahãdu hõrõmy raremyhỹ, kia tule mana raworawohỹkỹ kuaki rỹimyhỹre, kia Abraaõ hõrõmy relere, kia tamy wabede wesemy ròtuudỹỹmy roirenyrekremy.
Chapter 24

1Abraaõ ramatuarinytyhyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ tamy riwahinyre ibutumy. 2Tiu txuu tii rarariowyre tadeòdu ehetxina dee, kia ibutumy iaõnaõnadi tarukimy ratximyhỹre, kia rarybere: —Bidilidike ebò waruti rawo-ò, kia inatyhymy marybekre tuu biwinykremy. 3Inatyhymy marv bekre Deuxu Tyhyhykỹ biu ludu su ludu dee, kia kai iwahidỹỹõmykre wariòre Isaque roikemy Kanaã hãwãhãkỹ hãwyyõ wana, tai rahãwanyreriki. 4Make wasuòhòkỹle kia wasỹreny yky ribi bitakre hãwyyõ Isaque dee.5Iaõmysỹdỹỹdu ritỹỹraxinyre: —Kia aõbo tahe-diarỹ ariwinykre txibo ijadòòma wahemy kanaõkre wana? Ixybyle aridykre ariòre ixyby tai su ribi kai tanate ribi? 6Abraaõ rirawyònyre: —Aõkõre! Uritre wariòre kua-ò ixyby iteòdỹỹõmykre, aõkõhyyre! 7Deuxu Tyhyhykỹ biu ludu, riwatare waha heto ribi, kia wasỹreny mahãdureny ribi, kia inatyhymy rarybere riwahinykremy kaa suu wariòreriòre deereny. Tii ta Anjo kiditeònykre adi itxeredumy, kia kawesemy tahe kai beakre hãwyyõ txi wariòre dee.8Txibo ijadòòma kanaõkre wana, kai awimy atxikre inatyhymy biwinykremy tarybete ribi. Kiaremy uritre wariòre idyõmykre ixyby kua-ò, aõkõhyyre. 9Taita iaõmysỹdỹỹdu tebò ritidir e Abraaõ ruti rawo-ò kia inatyhymy rarybere riwinykremy, kia tii raryberemy.10Ilemyta iaõmysỹdỹỹdu debòiutuemy Abraaõ camelos sõe rimyre, kia sõemy aõnaõna riwahinykremy, kia rare hãwã tai Naor rahãwanymy raremyhỹ-ò, Mesopotamia ki. 11—Kia iaõmysỹdỹỹdu rehemynyreu Camelo mahãdu tatiòhumy risỹnyrenyre, be hãluu bireki, hãwã webròki. Kia txiorotyhymy, iu hãwyy mahãdu beitxe-dirahumyhỹdenyde bedeu.12Tai tii Deuxu-ò rexitòenyre myỹ: —Wadinodu Abraaõ Deuxu Tyhyhykỹ, biwinyke ibutumy-òbitimy ròhònykemy, kia awityhymy wadinodu dee. 13-diarỹ kaki watxireri be hãluu bireki tai hãwã ijadòòma mahãdu beitxemy-dirahumyhỹdenydeki. 14Ararybekre ijõ mahãdureny-ò: —Txioini aõkerỹbo, abòti bibedenyke kia-diarỹ ijõmy ariõkremy. Txibo tiki rarybekre wana myỹ:— Biõke, kia-dikarỹ tule kariwahinylekre acameloreny riõrenykremy, kia kaa ijadòòma aritakre aijoi dee *Isaque-ò. Txibo kaa tuu rutỹỹnykre wana, kia arieryiny aratxikre kia awityhymy wadinodu-ò tatemy.15Tii taixitòdỹỹna Deuxu-ò rihuõdile, iu Rebeka nade, tabòti-di retyymy taaxiòtiki. Tiki heka Betuel riòre, kia Milca, Naor wana iriòre rare, Abraaõ seriòre. 16Rebeka heka ijadòòma ruxerahãkỹ rare, iuredeõlemy raremyhỹ; kia hãbuõ ityy-ò reriõlemy raremyhỹ. Tiki rubehemy rare be hãluu-ò, tabòti ritỹxinymy kia rotuore.17Taita Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rare ijaramy iki wana witxi reakremy, kia rarybere: —Txioini aõkerỹbo; biwahinyke kia-diarỹ ariõkremy abòti bemy urihimyòmy. 18—Wahi anowaxina biõke rirawyònyre tiki. Kia wytyhylemy tabòti ribedenyre kia rimymyhỹ iwana wana tii bemy riõmyhỹ.19Irahudi ribemomonyre rahudi, ijadòòma rarybere: —Bee karirylekre acameloreny monamy, kia karimonyrenykre tiwese anokõ ixidekewimy tuu riõrenykre. 20Wytyhylemy tiki broreni bemomona-ò bee ritxiwire, kia tiwese wese aôkõ sõemy reamyhỹ berysymy ibutumy camelos deereny.21Kia iwana wana hãbu aõmy rarybemy aõkõ, retehemyhỹ riòtudunymy ijadòòma-di, kia rierykremy txibo Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ tany riwahinyre ada tamy aõbo tarybewihikỹ riwahinyõre aõbo nariamy nade-ò. 22Kia camelos mahãdu tabemomoreny rahurenyreu, hãbu rimyre manarỹsỹ nohõtisana kia debò sohojimy grama my rautxienymyhỹre, kia teasỹ-ò ritidire. Kia tule tamy riwahinylere inatximy manarỹsỹ deorutà, kia cem grama ratyremy rautxienymyhỹre. 23Kia ilemy ritỹỹraxinyre: —Txioini aõkerỹbo, manarybeke mobo buremy. Kia aõbo iheto bedeki bede aõbo ihoõre kia waijoi mahãdu, kia-diarỹ boho tai arõrõrenykemy?24Tiki rirawyònyre: —Dikarỹ, Betuel ritxòre rare, Milca, Naor wana iritxòre. 25Wahetokurenyki tỹhinana ijõdire, kia tule sõemy ijõdire horeru asi acameloreny deke.26Taita hãbu tatiòhumy resemy kia Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyre. 27Tii rarybere; —Aõherewe awityhyre Abraaõ Deuxu Tyhyhykỹ, wadinodu, kiemy heka aratyhynymy awiyhymy iki wana rare, kia-òbitihyylemy isỹreny mahãdureny hetoòhòkỹle wadi retehemy rehemynyre.28Ijadòòma rare raijaranymy tadi heto-ò, kia relyyre aõhebo rutỹỹnyremy. 29Rebeka, iseriòre ihi ijõdire Labaõ inire, 30kia robire nohõtisanamy taseriòre terỹ deasỹki, kia deorutà iaxiòki, kia roholare relyymyhỹ-ò, kia aõmybo hãbu raryberemy tamy. Labaõ ròhònyre raijaranymy kia rare Abraaõ aõmysỹdỹỹdu-òrysymy, kia lamamy rỹimyhỹ-ò, camelos mahãdu weribiki, kia be hãluu bireki.31Labaõ rarybere: —Manake wa wana, hãbu, Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ adee riwahinyre. Aõherekibo kai kiaki atxiteri ahãnaki? Kia reywinyra heto kia tule bedeõ camelos mahãdu deereny. 32Taita hãbu ralore heto-ò. Labaõ ritare camelos itxyyreny kia tamyreny horeru asi riwahinyre. Irahudita bee-diwyde kia Abraaõ aõmysỹdỹỹdu kia taijoireny boho wana tawareny rihòrenykremy.33Kia rỹsỹna-diwydenydeu, kia hãbu rarybere: —Diarỹ ariroxiõkre kia manarybebedenyõkre wana aõmybo ararybekemyrerimy. Manarybeke:—rarybere Labaõ, 34Taita tii rarybere myỹ: —Diarỹ, Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rare. 35Deuxu Tyhyhykỹ sõemy tarybewihikỹ tamy riwahinyre wadinodu-ò, kia tii raityhynyre. Deuxu tamy riwahinyre budoeni, cabras, broreni, mana rỹsỹ-òtaòta, iwetxu hãbu, iwetxu hãwyy, camelos kia jumentos.36Sara ihãwyy, irahudi rasenadunyre hãrele, uladuõ riwahinyre wadinodu-ò, kia iriòre riwedukre ibutumy aõnaõna tyby ki ijõdire. 37Wadinodu riwawinyre inatyhymy ararybekremy kia-diarỹ ariwinykremy, aõmybo rarybere kia wadee rarybere: —Uritre iwahidỹỹõmykre kia wariòre hãwyy my roikemy ka hãwãhãkỹ Kanaã hãwyyõ wana, tai rahãwanyreriki. 38Make tai waha sỹmahãdureny rahãwanymyhỹreòhòkỹle, kia wasỹreny mahãdureny yky ribi hãwyyõ bitakre tamy.39Taita-diarỹ retỹỹraxinyre: —Kia aõbota ariwinykre txibo ijadòòma wahemy kanaõkre wana? 40Tii riwarawyònyre: —Diarỹ òbitimy retyhynytyhymyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ. Tii ta Anjo kiditeònykre awana ratxikremy, kia ibutumy-òbitimy ròhònykre. Wasỹ mahãdureny yky ribi, waha sỹmahádureny yky ribi, kai bitakre hãwyyõ wariòre-ò. 41Txibo kai, wasỹreny mahãdureny-ò marybekre, kia tii boho riwahinyõrenykre wana ijadòòma, taita kai awimy niatxikre inatyhymy biwinykremy tarybete ribi tuu wadee rarybete biwinykremy.42—Kia kawesemy wiji rehemynyre be hãluu-ò, kia rarybere Deuxu-ò myỹ: —Abraaõ Deuxu Tyhyhykỹ, wadinodu,-diarỹ rexitòenyreri kia kua ariwinykre-òbitimy ròhònykremy. 43-diarỹ kaki watxireri be hãluu weribiki. Kia ijadòòmaõ beitxemy kanakre wana,-diarỹ arexitòenykre ibòti beludu ariõkremy. 44Txibo tiki reobykre wana, kia tule txibo bee rirykremy wacamelos mahãdu dee, kia kaa aritakre wadinodu riòre hãwyy my.45-diarỹ waixitòedỹỹna rexihuõdile, kia Rebeka nade tabòti-di taaxiòti tyreki, rubehere be hãluuòhòkỹle, kia bee riryre. Tai-diarỹ rarybere: —Wadee bidiwahinyke beõ ariõkremy urihimyõmy txioini aõkerỹbo. 46—Tiki wytyhylemy tabòti ribedenyre kia rarybere: Anowaxina biõke, kia kariwahinylekre riõrenykremy acameloreny.47—Kia iutyhyle rỹỹraxire: Mobo bure? Tiki rirawyònyre:-dikarỹ, Betuel ritxòre rare, Milca, Naor wana iritxòre. Taita retidire nohõtsana teasỹ-ò, kia inatxi deòrutà teòrutà-ò. 48—Diarỹ watiòhumy rexisỹnyre kia rerinanyre Deuxu my. Kia tuu awityhymy rarybere Abraaõ Deuxu my wadinodu, kia wadi-òbitityhylemy riwateònyre isỹreny mahãdureny-ò, kia-diarỹ aridykremy wadinodu seriòre riòre hãwyy, kia iriòre Isaque dee.49—Ka tahe wiji, manarybedenyke txibo kai boho awityhyrenykre-òbitityhymy wadinodu dee; txibo aõkõkre wana, tule manarybedenykre, kia-diarỹ arexierykremy aõbo ariwinykremy.50Labaõ kia Betuel rirawyònyrenyre: —Ibutumy kaa Deuxu Tyhyhykỹ ribi rareri, kia iurenana aõmy waryberenyõna, iweribiniy, iribiòtumy. 51—Kaki Rebeka rare; bidyke ixihemy. Kia tiki rarekremy adinodu riòre hãwyy my, timybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberenamy.52Kia Abraaõ aõmysỹdỹỹdu ka rybe-ò roholareu, tatiòhumy resere, taòsỹny su-ò ritidire, kia rerinanyre Deuxu Tyhyhykỹ my. 53—Kia ilemyta ritare sõemy aõnaõna mana rỹsỹhỹkỹ, mana rỹsỹ-òtaòta, uòhi, kia riwahinyre Rebeka-ò. Kia tule riwahinylere aõnaõna-òwyhykỹ iseriòre ihi-ò, ise-ò.54—Taita tii taijoi mahãdu wana riroxirenyre kia riõrenymy kuaki rõrõrenyre. Ijõ biurasou, kia ritamanyrenyreu, Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rarybere: —Bidiwahinybenyke kia-diarỹ aroosekremy wadinodu heto-ò. 55Ka Rebeka seriòre ihi, kia ise raryberenyre: —Kia heka awityhyke kia tiki ratxikre wawanareny aõutxumy, aõhe wana debò itue txumy, kia irahudi aõwaxina rakre.56Ka Abraaõ aõmysỹdỹỹdu rirawyònyre: —Uritre kaki aratxikemy wadi wisỹdyỹrenyõmyke. Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre kia wanonana-òbitimy ròhònykremy; biwawahinybenyke kia-diarỹ aroosekemy wadinodu heto-ò. 57Taita tii boho raryberenyre: —Rebeka-ò rakaryberenyke kia idi reketeherenykremy timybo tiki kanarybekremy. 58Rarariòwyrenyre ijadòòma-ò kia ritỹỹraxinyrenyre: —Kai aõbo makre kaa hãbu wana? —Karakre rirawyònyre tiki.59Tai riwahinyrenyre Rebeka kia hãwyy iheludumy ratximyhỹre ihemy rakremy riwahinyrenylere, Abraaõ aõmysỹdỹỹdu ijoi wana ròirenykremy. 60—Kia tarybewihikỹ riwahinyrenyre Rebeka-ò raryberenymy myỹ : Kia kai, waseriòre lerỹreny, sõetyhymy iny sõereny semy bunykre! Kia ariòreriòrereny rahãỹnanyrenykre taòludu mahãdurenymy hãwã hãwãreny-di!61Taita Rebeka kia taaõmysỹdỹỹdureny wana rexiywinyrenyre, camelos tyre runyrenymy ròirenyre Abraaõ aõmysỹdỹỹdu hemy. Kia wesemy tahe tii boho ròirenyre. 62Isaque nade bederahy-ò tai rỹimyhỹreki —Be hãluu Kua Iudu rỹimyhỹre Kia Wamy Robire, kia heka Kanaã iraru weribi rahãwanymy raremyhỹ.63Tii ròhònyre txiorotyhymy bederahy-ò rariakremy, kia robireu Camelos rarerimy. 64Rebeka ti1e retehere kia robireu Isaque my, resere camelo ribi 65kia ryyraxire Abraaõ aõmysỹdỹỹdu-ò: —Mobo kua hãbu rareri raritxamy bederaku-di iny mynarenymy? —Kia wadinodu. rirawyonyre tii. Tai tiki rimyre tyyre kia taòsỹmy rihetynyre.66Abraaõ aõmysỹdỹỹdu relyyre Isaque ko ibutumy aõbo releremy. 67Taita Isaque ridyre Rebeka, Heto riòre-ò tai Sara ise rahãwanymy raremyhỹ sỹtybyki, kia tiki ihãwyy my runyre. Isaque rerinanyre Rebeka my kia wesemy tahe rõhõti tybore tadi rubu sỹtybymy.
Chapter 25

1Ahraaõ roire iwitxira hãwyy wana, kia Quetura inire, 2kia tiki tamy uladu mahãdu riwahinyre ka boho: Zinrã, Jocsã, Medã, Midiã, lsboque kia Sua. 3Jocsã, Seba kia Dedã tybymy runyre. Kia Dedã riòreriòre boho assureus, letuseus kia lumeus. 4Kia Midiã riòreboho Efa, Efe, Elaõ (Enoque), Abida kia Elda. Ibutumy ka boho Quetura riòreriòre bohoreny roire.5Abraaõ ririre ibutumy aõbo Isaque hõrõmy rỹire, 6kia riwahinyre ihõrõrenymy tawedena riòre boho deereny. Kia rurukre kotyre, rihitxinyre Isaque ribi kia riteònyre rakremy hãwãmy Oriente su-ò.7Abraaõ bede riere 175-my wyramy. 8Tii rurure matuari tyhymy, kia rare tahãỹna mahãdureny wana wii ributunykremy rubu bedeki.9Kia iriòre boho Isaque kia Ismael rituunyrenyre Maepela mana raworawohỹkỹki, Manre ibràra weribi roimyhỹre, Efrom bederoki, kia heka Zoar, hetu wana riòre rare. 10Kaa heka bedero Abraaõ riõbranyre rare heteu mahãdureny ribi; Abraaõ kia Sara tai ratuudỹỹrenyre. 11Irahudi Abraaõ rubu sỹtybymy, Deuxu tarybewihikỹ riwahinyre Isaque dee iriòre-ò, kia rahãwanymy raremyhỹ Behãluu kuaki Rỹimyhỹre Wamy Robire bireki.12Ismael, Abraaõ riòre, Haari (Agar) wana iriòre, Sara wetxu egípcia mahãdu, kia uladu boho tybymy runyre,13kia wimynamy ruarenyre; Nebaiote iriòre adela rare, kia ihewomy Quedar, Abdeel, Mibsaõ, 14Misma, Dumá, Massá, 15Hadade, Tema, Jetur, Nafis kia Quedemá. 16Ka boho 12-my sõereny Ismael riòre boho sõe; kia isureny kia ihãwareny inirenymy ròhònyre. Iny sohoji sohojimy taijoi mahãdureny-òbiti wedumy roruurenyre.17Ismael 137 wyra rimydi rurure, kia rare kawesemy rexibutunykremy tahãỹna mahãdureny wana rubu bedeki. 18Ismael riòreriòre boho roiremyhỹ Havila kia Sur bedeki, Egito ibràra weribiki, kia ryrehehekỹ Asiria-ò ramyhỹre ki. Tii boho hitximy roirenyremyhỹ ijõ Abraaõ riòreriòre bohoreny ribi.19Kaa heka Isaque ijyy rare, Abraaõ riòre. 20Isaque 40-my iwyra iu Rebeka wana rexilidire, Betuel riòre kia Labaõ lerỹ. Tii boho heka arameus mahãdu roire kia rahãwanymy roiremyhỹ Mesopotamia ki.21Rebeka rariòrenykeihoõre, kia iurenana Isaque rexitòenyre Deuxu dee, Rebeka dee tòemy. Deuxu Tyhyhykỹ roholare iixitòedỹỹna-ò, kia Rebeka rabytònyre. 22Kia heka wihiju roire, kia tii boho resumyhỹrenyre wi wana iwewoki. Tiki rõhõtinyre myỹ: —Anoherekibo kawesemy nadutỹkỹnymyhỹde? Taita rare lỹỹraximy Deuxu Tyhyhykỹ dee,23kia tii rirawyònyre: Awewoki inatximy hãwã hãwã sóe ijõdire; kai inatximy iny mahãdu-òludumy ruarenykre. Sohoji heka wiratyre ityhykre wiribi, kia adela heka mynynamy reakre, ihelỹỹna tahe tuhỹỹnadukre.24Bede rehemynyre Rebeka ruakre-ò, kia tiki inatximy weryry iribi ruare. 25Kia komy ruare hea isòre ki isirisirimy iròdusityy wesemy; iurenana Esau inimy riwahinyrenyre. 26Kia ihewomyludu ruare reàrenymy Esau wararooki tebò sohoji-di, kia iurenana Ijaò inimy riwahinyrenyre. Isaque 60-my iwyra iu Rebeka wihijumy rariòrenyre.27Weryry boho raumynyrenyre. Esau reòarimy ratximyhỹre bederahymy kia riudu wihikỹmy relere. Ijaò iribiòtumy hãbu ywimy rexielehynymy ratximyhỹremy, kia reòarimy ratximyhỹre hetowoki. 28Isaque rerinanytyhymy ratximyhỹre Esau my kiemy dori reòarimy ratximyhỹre iròdudemy, tii ririunymyhỹre.29Tiu txuu Ijaò ijòre riheranymy ratximyhỹ, Esau rehemynyre bedero ribi, sõemy reywesemy, 30kia rarybere: —Diarỹ sõemy rama riwarubunyreri. Txioini aõkerỹbo, wadee bidiwahinyke kia aõnsòõ arirỹsykemy. (Iurenana Esau inimy Edom my)31Ijaò rirawyònyre: —Awire,-diarỹ ariwahinykre; ka kai txibo wadee bidiwahinykreki ariòre adela aõnaõna. 32Esau rarybere: —Dahãwire.-diarỹ warubu iòhòmy watxireri; aõbo tahe wadee ijõdire wariòre adela aõnaõna? 33—Kia komybo inatyhymy marybekre biwinykremy. rarybere Ijaò. Esau riwinyre inatyhymy rarybere kia wesemy riwahinyre Ijaò-ò tariòre adela aõanaõnà. 34—Tai Ijaò tamy riwahinyre paõ kia ijòre wana. Kia Esau tabyre, tabemomo rahureu, lamamy rỹire kia rare. Kawesemy tii riwahinyre tariòre adela aõnaõna
Chapter 26

1kua bedeki tiu bedeu ryma sõemy reare, iwese tuu rutỹỹnyre wesemy, Abraaõ bedeu. Iurenana Isaque rare Gerar hãwãòhòkỹle, tai Abimeleque raremyhỹki, Filisteus Iòlò my.2Kuaki Deuxu Tyhyhykỹ rexitỹnynyre Isaque dee kia rarybere: —Uritre Egito-ò noõmykre. Matxike suu-diarỹ adee ariteòsinykreki. 3—Kia iwana wana kaa hãwãki masỹnymy mabekre, kia-diarỹ awanahyy aratxikre kia warybewihikỹ adee ariwahinykre. Ariwahinykre ariòreriòrereny dee ibutumy kaa suu, kia wesemy tuu ariwinykre inatyhymy rarybere Abraaõ dee rewinyre, buu.4—Ariwinykre ariòreriòrereny boho sõetyhymy taina biuludu sõe wesemy, kia tamyreny ibutumy suu ariwahinykre. Ariòreriòre bohoreny yhyrarenymy ibutumy iny mahãdu suludu, warybewihikỹ tamyreny ariwahinykre, 5kia dori Abraaõ riwatyhynyre kia inatyhymy riwinykremy rarybere tuu riwinyre, kia warybetòedỹỹna rityhynyre, kia waixinadỹỹna rityhynyre.6Kawesemy Isaque rahãwanyre Gerar ki. 7Kia hãbu mahãdu hãwãludu ritỹỹraxinyrenyre ihãwyy my, tii rarybere kia iseriòre terỹ raremy. Rebeka heka iruxera rare, kia Isaque ruberumy raremyhỹ rarybeke lau tiki ihãwyy raremy, kia heka rõhõtinymy raremyhỹ kia hãbu mahãdu hãwã ludu rirubunyketxi tiki wana ratxikemy. 8Isaque kuaki sõemy bede riere. Tiu txuu Abimeleque Filisteus Iòlò, retehere ijaniela ribi, kia robire Isaque my tahãwyy Rebeka rasibybymy reamyhỹmy.9Taita Abimeleque tarybe riwahinyre Isaque-ò kia ritỹỹraxinyre: —Tiki heka ahãwyy rare, aõhe inatyhy? Aõherekibo kai tarybete kia tiki aseriòre erỹ raremy? —Kia-diarỹ rahõtinyre inyõ riwarubunyketxi txibo-diarỹ ararybekeki tiki wahãwyy raremy. Rirawyònyre Isaque. 10Tai Abimeleque rarybere: —Aõherekibo kai wadeereny tuu tewinyta?-diarỹ bohoõ irutaõtyhylemy tiki wana herina-ò aròirenyke, kia kai tewinyte-diarỹ boho tuu arejujurenykremy. 11TaitaAbimeleque rarybere ibutumy taijoireny-ò rarariòwyre myỹ riteòarinyrenymy: Txibo inyõ aõhỹỹmy kaa hãbu ada ihãwyy aõbo aõhe risỹnykreki, kia rurukre.12Kua wyra bedeu Isaque robrore kia rihere 100 my ixyby ribrònyre ratyremy, kia dori Deuxu Tybyhykỹ tarybewihikỹ tamy riwahinyre. 13Tii rare raityhynymy ixiratyre ratyremy, kia ityhymy iaõdimy runyre inidehehekỹmy. 14Isaque sõere ibudoeni, icabra, sõemy ibroreni, sõemy iaõmysỹdỹỹdu, kia Filisteus mahãdu idi ratxirenyre tamy rexiwobinanyrenymy.15Iurenana tii boho sudi ritybònyrenyre ibutumy be hãluu kia Abraaõ aõmysỹdỹỹdu mahãdu Isaque tyby riarenyre, Abraaõ irumy raremyhỹ bedeu. 16—Kia tiu txuu Abimeleque rarybere Isaque-ò: —Makre wasureny ribi. kai atxite sõemy ixyby anidehedehehekỹmy wa ribireny. 17Isaque kua ribi ròhònyre, kia ridere tabre-ò riòre Gerar vale ki, kia rahãwanymy raremyhỹ kuaki tiwese bede aõkõ.18—Tii ixybyle riraynyre be hãluu sõe, kia raamy rỹimyhỹ Abraaõ raremyhỹ bedeu, kia Filisteus mahãdu ritybònyrenyre irubu sỹtybymy. Kia Isaque rininire be hãluu sõe iwese tyby rininire wesele.19Tiu txuu Isaque aõmysỹdỹỹdu vale ki ratximyhỹreny be hãluu riraynymyhỹreny kia rekoarenyre mana-òtaòta betxi. 20Gerar budoeni-dinodu mahãdureny bede rijeijeinyrenyre Isaque budoeni-dinodu mahãdureny wana, kia rarybemyhỹrenyre bee ihõrõreny raremy. Iurenana Isaque riwahinyre kaa be hãluunimy Bedejeijei.21Irahudi Isaque aõmysỹdỹỹdu riraynyrenyre ijõ be hãluu kia iòraruki tule bedejeijei ròhònyre. Taita Isaque ritidire ini-òluduna. 22Isaque ròhònyre kua ribi kia riraynyre ijõ be hãluu. Kia timy bedejeijei ihoõreki iòraruki, tii rininire Bede tyahãkỹre. Tii rarybere: —Ka tahe wiji Deuxu Tyhyhykỹ riwabinyre iny deereny bede tyahãkỹõ tai rakatxirenykremy ka suki, kia kaki ixideewimy rakatxirenykre.23Iribi Isaque rare Berseba-ò. 24Kua ruu Deuxu Tyhyhykỹ rexitỹnynyre tamy kia rarybere: —Diarỹ Abraaõ Deuxu rare, buu wahe. Uritre brebuõmy, kia heka-diarỹ awanahyy watxireri. Warybedi ijohodu Abraaõ-òraruki-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre kia ariwinykre ariòreriòre bohoreny sõerenykremy. 25Isaque riwinyre bede ratòò kuaki kia Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyre. Tii ridere tabreò riòre kua bedeki, kia kuaki iaõmysỹdỹỹdu mahãdureny be hãluuõ riarenyre.26Tiu txuu Abimeleque ròhònyre Gerar ribi kia rare Isaque wana widee rarybekremy. Iki wana ròirenyre ibiòwamy Auzate kia Ficol, isodadu wedu wahe. 27Isaque rỹỹraxire: —Aõherekibo kia kai boho tòitenyteri wadee rybemy, txibo wamy tadònytenymy kia asureny ribi tiwateònytenyteri?28Tii boho rirawyònyrenyre: —Wiji-diarỹ boho bede reeryrenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ awanahyy ratxirerimy, kia rahõtinyrenyre bede adee ariywinyrenykremy, (selado) inatyhymy biwinykremy. Bedeywidỹỹma heka kaa rare: 29—Kai uritre aõbinabina wadeereny iwidỹỹõmykre, kawesemy timy-diarỹ boho wawidỹỹrenyõna aõbinabina adee.-diarỹ boho heka awityhymy watxirenyreri adee kia arawahinyrenyre kia makremy ywityhylemy. Wiji itỹnymy ratxireri kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ adee riwahinyre.30Taita Isaque rynana riywiywinyre, kia ibutumy tii boho riroximy kia riõrenyre. 31ijõ txuu tii boho rexilamadỹỹnyrenyre rudihikỹ kia bede widee riywinyrenyre, kia iny sohoji sohoji riwinyrenyre inatyhymy riwinyrenykremy. Isaque iribireny rexirybenymy rare, kia tii boho ròirenyre ibiòwareny wesemy.32Ka txuule Isaque aõmysỹdỹỹdu boho ròirenyre ijyy-di kia betxi rekoarenyremy hãluu kia riamyhỹrenyki. 33Isaque kaa be hãluu rininire Seba, kia iurenana wijihyyle kua hãwã Berseba inire.34Kia Esau 40-my wyramy my raremyhỹu, hãwyy my roire Judite wana, Beeri riòre, kia Basemate wana, Elom riòre, inatxi ijadòòma heteias mahãdu. 35Kaa inatxi hãwyy boho, Isaque bededỹỹnana kia Rebeka bededỹỹmanareny riwohitxihitxinyrenyre.
Chapter 27

1Isaque tahe ramatuarinymy ratximybỹ, kia raruebetàmy. Tiu txuu tii Esau-ò rarariòwyre, tariòre adela-ò, kia tamy rarybere: —Wariòre! Kakile watxireri waha —rirawyònyre tii 2Tyby tamy rarybere: —Kai wamy tabiteri matuarimy rare, kia tiu txu bedeu arurukre.3Awaxiahãte awyhy wana bimyke, kiata makre bedero-ò, kia iròdu biriunykre. 4Kia rỹsỹna wihikỹ wadee biywinykre, timybo tai awityhymy rahãmyhỹremy, kia wadee bidiwykre ka-ò. Ariroxikre rahudi,-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre, arurukre kotyremy.5Kiaremyta Rebeka roholare Isaque aõmybo Esau-ò rarybere-ò. Iurenanata, Esau riumy ròhònyreu, 6tii Ijaò-ò rarybere: —Wijityhyle rahokujara buu aseritxòre Esau wana wideke raryberenyrerikò. Buu myỹ rarybera: 7—makre iròdu riudỹỹmy, kiata wadee biywiywinykre rỹsỹnawihikỹmy. Ariroxikre rahudi,-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre Deuxu Tyhyhykỹ ruki, arurukre kotyremy.8—Kata wiji waritxòre —tarybe ritõranyre Rebeka —Bohokujawiwikre kia tuu biwinykre anomybo kyrarybekre. 9Make tai tikibo iny iròdureny rỹirerikò, kiata inatximy bode ritxòre wiwihikỹ bididykre.-dikarỹ rỹsỹnawihikỹmy kariwinykre, tuu buu rekòarimyhỹre wesemy, 10kia kai tahe tamy biwykre rirỹsỹkremy. Irahudita tahe buu tarybewihikỹ adeke riwahinykre rurukre kokutyremy.11Tai Ijaò tadi-ò rarybere: —Waseriòre heka isira sõere, kia-diarỹ ta aõkõre. 12Tibo waha wamy rerirerikeki, kia riwaerykre-diarỹ raremy, tii riwaerykre,-diarỹ ibòdỹỹmy resỹnyrerimy. Taita tii urile riwatxuhòkre, tarybewiwi riwahinyke ribi.13Kia ise rirawyònyre: —Kia weseki,itxuhòna watyre resekre, waritxòre. Biwinyke tuu adeke rarybererimy: make, kiata wadeke bode ritxòre boho bididykre. 14Ijaò rare bodi riòre rimymy tadi-ò riwyre, kiata tii riwinyre rỹsỹnawihikỹmy, kia Isaque tuu reòarimy rirỹsỹmyhỹre wesemy.15—Irahudita tii Esau tyywityhy rimyre, kia tahetoki rirarenymy roimyhỹre, kia idi tahe Ijaò rityynyre. 16—Kia bodi riòre sityydi tii tebò tòti wana ijaò rihetynyre, kiemy dori tai isira ihoõreki. 17—Irahudita ijaò-ò riwahinyre rỹsỹnawihikỹ, kia paõ ijõmy riwahinyre kia tii riwinyre.18Taita ijaò rare tibedekibo tyby ratximyhỹ-ò, kia rarybere: —Waha! —Kakile watxireri, —Rirawyònyre tii. —Mobo kai tate, wariòre? 19—Diarỹ Esau, ariòre adela. —rarybere Ijaò. —Kia rewinyre aõmybo kai tarybetemy. Mynyikeini; bòdòhònyke, iròdude biròke adee reriunyra, kia irahudita arybewiwihikỹ wadee biwahinykre.20Tai Isaque ritỹỹraxinyre: Timybo tahe kai wytyhylemy tariunyta, wariòre? Ijaò rirawyònyre: —ADeuxu Tyhyhykỹ, riwawiòhenanyra. 21Taita Isaque rarybere Ijaò-ò: —Ixyby watyy-ò bedexihejike, kia-diarỹ ademy areriarerikremy kawesemy tahe araerykre txibo kai Esau tyhy aõbo atxiterimy, ada aõkõre aõbo.22Ijaò rehemynyre Isaque tyy-ò, kia tii tamy rerirerimy tamy rarybere: —Arybe wodỹỹ heka Ijaò rybe wodỹỹ wesereri, kia adebò tahe Esau debò wesereri. 23Kawesemy tahe Isaque rieryõhyyre Ijaò raremy, kiemy dori tebò isirisirire Esau debò wesemy, iurenana tahe tii tarybewihikỹ tamy riwahinyre.24—Kia tarybewihikỹ riwahinyre rurukre kotyremy, kia ixyby ritỹỹraxinyre: —Kai aõbo inatyhymy wariòre Esau tate? —Kohe-diarỹ rare. —rirawyònyre Ijaò. 25Taita tyby rarybere: —Bidiwyke iròdu teriunyta, kia-diarỹ arirokremy. Irahudita-diarỹ warybewihikỹ adee ariwahinykre. Ijaò tyby-ò rỹsỹna riwahinyre, kia mona besò tamy riwylere. Isaque riroxire, kia mona besò my riõre,26—kia irahudi tahe rarybere: —Ka-ò manake wariòre, kia wary-ò buòkre. 27Ijaò rebemynyre ityy-ò, kia tyby ry-ò ruore. Kia tyysi]ỹny itxi reareu, Ijaò riuhemy idi ratximyhỹ, Isaque tarybewihikỹ riwahinyre, kia myỹ rarybere: Ah! Wariòre silỹny heka bederosilỹny wesena rare, kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ tamy riwahinyre.28Wariòre, Kia Deuxu biu nonoe adee riwahinykre; kia abedero sõemy rexijuakre, kia maixõmoni, mona besò wana rasõerenykre.29Kia hãwã hãwã bede bedemy rỹimyhỹrenyre kai bimymy mabekre, kia kai ibutumy iny iny mahãdureny aratyhynymy rỹirakre. Kia kai asỹreny mahãdu hitohonymy biwedunymy mabekre, kia adi sỹreny mahãdu riòreriòrereny, kia ywimy bityhynymy idireny mabekre. Kia bede ibinamy ratxirenykre, kua mahãdu aratxuhòrenyre, kiata warybewihikỹ ariwahinykre, kua mahãdu tarybewihikỹ adee riwahinyre-ò.30Isaque tarybewihikỹ rahure, kia Ijaò ròhònymy rare, kia isỹtybytyhylemy Esau rehemynyre, riu ribi roosemy rare. 31—Tii rỹsỹnawihikỹ riwinylere, kia tyby-ò riwyre. Tai rarybere: —Mynyikeini, birỹsỹke adee reriunyra waleery, kia irahudita arybewihikỹ wadee biwahinykre.32Taita Isaque ritỹỹraxinyre: —Mobo kai tate? —Diarỹ Esau, ariòre adela. 33Isaque reburemy rexiramy reare, kia ramytatare sõemy. Kia rarybere: —Kia mobo tahe iròdu ririunymy, kia wadee riwyreri?-diarỹ rerỹsỹra bedehemynykre kokile, kia tamy warybehikỹ rewahinyra kua hãbu-ò. Tii heka ryhewihikỹ-di rarekre.34Kia Esau kamy roholareu, katxiterehekỹmy rirajuare sõemy tawo binabinadi, kia raryhere: —Waha, arybewihikỹ wadee bidiwahinyleke! 35Kiaremy Isaque rirawyònyre: —Aseriòre nade ka-ò, riwabònyre, kiata warybewihikỹ ixiki rimyre, kia dee ariwahinykremy reywinyre.36Esau rarybere: —Ka heka inatyhymy tii riwabònyra. Kia heka inatyhymy-òbitimy rininirenyre Ijaò my. Kodelemy tii wariòre ade!a aõnaõna waribi ritare, ka tahe wiji wadee rybenawihikỹ waríbi ritara, wadee rararere wahe. Waha, kia aõbo arybenawihikỹõ wadee teriõta aõbo? 37Isaque rirawyònyre: —Diarỹ Ijaò dee rewahinyra bedetyhydỹỹna aratyremy, kia tamy rewinyra ibutumy Ijaò sỹreny mahãdu teòdulehekỹmy rỹirakremy. Kia tamy rarybelere tii imaixõmoni, imona besò sõekremy. Ka tahe wiji aõ ariwinyõtyhy adee, wariòre.38Kiaremy Esau rõhõtiõmy ratximyhỹ: —Kia aõbo sohojihyyle aõbo arybewihikỹ ijõdire? Arybewihikỹ wadee bidiwahinylekre, waha. Kia tahi riòrarunyre katxiterehekỹmy.39Taita Isaque rarybere: Kai irehemy suwiwihikỹ ribi mabekre, kia biu nonoe rejujumyhỹre ribi irehemy mabekre. 40Kai atõnori-di bede biemy mabekre, kia aseriòre deòdumy mabekre. Kiaremy txibo kai ixiòwydỹỹmy mohõtinykre wana, kai iribi bexitakre.41Esau sóemy Ijaò my radònyre kiemy dori tyby tarybewihikỹ tamy riwahinyreki. Taita myỹ rõhõtinyre: Waha iòhòtyhylemy rurukre. Kia wahinana txu rexihukreu, kia waseriòre arirubunykre. 42Rebeka bede rieryre Esau bededỹỹnanamy, kia Ijaò-ò rarariòwyre. Tii rarybere: —Kaki bodohokujake: aseritxòre Esau bede rikywinyreri adeke rexikòwynykremy; tiki ararubunykemyreri.43—Ikurenana waritxòre, bodohokujakre. Wijityhyle makre Labaõ hetokukò, waseritxòre, kia Harã ki rahãwymyhỹre. 44—Tai ibedeki sõemy bede biekre tiki wana, kia aseritxòre debure ixawikremy, 45—kia tiki tõhõti rusakre tuu kai tewinyte wahe. Kia iku tahe inono karitekònykre ixyby kakò manakokesekremy. Kia waritxòre inatxi rikõkõkemy watxireri txu sohojikule!46Irahudi Rebeka rare Isaque-ò, kia tamy rarybere: —Dikarỹ heka wawokuxi roburobumy watxireri, het’eias hãwyky mahãdu kòraruki, iki wana Esau hãwykỹ my roiraki. Txibo Ijaò ijõ wana roikreki, het’eias hãwyky wana, kia heka awilemy-dikarỹ karurukre.
Chapter 28

1Taita Isaque rarariòwyre Ijaò-ò, kiata tarybewihikỹ tamy riwahinyre. Kia myỹ ritohonyre tuu riwinykremy. —Kia Kanaã ijadòòmaõ wana uritre heriõmykre. 2—Bexiywinyke, kiata makre Mosopotâmia-ò. Kia alabie Betuel hetoki matxikre, kiata alana Labaõ riòreõ wana hãwyy my boikre.3—Kia Deuxu tabedeery nihikỹ-di tarybewihikỹ riwahinyke, kia adee sõemy ariòreriòrereny riwahinykre, kia kai aribi hãwã hãwã bede bede ròhònykremy. 4—Kia Abraaõ-ò tarybewihikỹ riwahinyre wesemy, kia suu ridinodunykremy, kia kai tai tahãwanymy ahãte wahe iwitxira hãwã ludu wesemy, kia Deuxu heka suu Abraaõ-ò riwahinyre.5Kawesemy heka Isaque riteònyre Ijaò Mesopotamia-ò hãwãmy rakremy, Labaõ heto-ò, kia heka Betuel riòre, Arameu, kia Rebeka seriòre rare, Esau, Ijaò wana isereny rare.6Esau bede rieryre Isaque tarybewihikỹ Ijaò-ò riwahinyremy, kia Mesopotamia-ò riteònyre ibedekile hãwyymy roikremy. Kia rierylere iu tyby tarybewihikỹ tamy riwahinyreu, kia tamy rarybere uritre Kanaã hãwã ludu hãwyy wana heriõkreniy. 7—Kia rierylere tyby tadi wana rybereny rityhynyremy, kia Ijaò raremy Mesopotamia-ò.8—Taita Esau beðe rieryre kia tyby awiniy aõkõ retehere Kanaã mahãdu hãwyyreny-di. 9—Iurenana tahe Ismael heto-ò rare, Abraaõ riòre wahe, kiata Maalate wana rexilidire, Ismael riòre wahe, Nebaiote seriòre wahe.10Ijaò Berseba ribi ròhònyre Harã-ò rakremy. 11—Txiorotyhymy tii bede brebutyhyna-ò rehemynyre, kia tai rõrõre. Kia ibedeki manaõ rimyre tamy rarahynanykremy, kia taihyyle rexilidire rõrõkremy.12—Taita Ijaò rarasinyre. Tii robire-òwònamy kia su ribi biuòhòkỹle raonananyre, kia Deuxu Anjo boho idi raòwònymy idi rubehemy rỹimyhỹ. 13—Deuxu Tyhyhykỹ ibireki rỹimyhỹ, kia rarybere: —Diarỹ Deuxu Tyhybykỹ rare, alabie Abraaõ, buu Isaque wana iDeuxureny heka-diarỹ rare. Adee ariwahinykre, ariòreriòrereny-ò ka suu roire, tai kai herimy taiteriki.14—Kia ariòreriòrereny heka su node wesemy rasõerenykre. Tii boho roberarenykre txu-òlòna ribi, txu ròtena ribi, ibrà ribi, beàra ribi, kia ibutumy hãwã hãwã mahãdureny-ò warybewihikỹ ariwahinykre. Kia kaa su-ò bydoosekremy adi arisỹnykre. 15-diary araatyõtyhy, kia adee rarybereri ibutumy tuu adee ariwinykre.16Kia Ijaò rexixareu, myỹ rarybere: Inatyhymy Deuxu Tyhyhykỹ kabedeki ratxireri, kia-diarỹ reeryõhyyre. 17—Tai ruberumy myỹ rarybere: Kaa bede roire heka iny dee brebu riwahinymyhỹre. Kaa heka Deuxu heto rare, kaki heka biu ijòtòbòna roimyhỹre!18Ijaò rudihikỹ lamamy rỹire, kia mana rimyre tamy rarahynanyre hewa, kiata lamamy ridere owo wesemy. Irahudita Azeite ityre ritxiwire Deuxu dee tamy tuu robenyre. 19—Kua bedeki ijõdire hãwãõ, juhuu raninimy raremyhỹ Luz my, kia Ijaò tahe ini riwiurònyre Betel my.20—Ibedeki Ijaò riwinyre Deuxu dee myỹ rarybere: Txibo kai wawana makreki biwararenymy kaa-diarỹ rariamy rareri; txibo kai tyy, rỹsỹna wana wadee biwahinykreki; 21—kia txibo-diarỹ aroosekreki arahenymy waha heto-ò taita kai Tyhyhykỹ, waDeuxumy atxikre. 22—Kaa mana retamadỹỹnyre owo wesemy, kia ahetomykre, Deuxu, kia-diarỹ tahe adee ariwahinykre, debòitue hynamy ibutumy aõ wadee tewahinyte.
Chapter 29

1Ijaò tanonana ritõranymy rare, kiata Oriente su-ò rehemynyre. 2—Isitere ribile tii retehere, kiata syraro ki behaãluumy robire; kia iweruramy budoeni-dinodu mahãdu inataõmy sõereny rỹimyhỹ, kia iny sohoji sohoji budoeni, budoeni hãwyy-di rỹimyhỹreny. Kia bee iròdu mahãdu deereny heka, kia kaa behãluu ribi bee rirymyhỹreny, kia heka mana nihikỹ-di raratòbòmy rỹimyhỹre. 3—Kia ibutumy budoeni-dinodu mahãdu tai rexibutunymyhỹrenyre tairòdureny wana, kiata mana ritamyhỹrenyre, kia bemy tabudoenireny tairòdureny rimonyrenykremy. Irahudita ixybyle mana behãluu ijò-ò ritidimyhỹrenyre.4Ijaò rỹỹraxire budoeni-dinodu mahãdureny-ò: —Tibede Iudubo kai boho toite, wabiòwareny? —Diarỹ boho Harã ludu roire —rirawyònyrenyre tii boho. 5Kia ixihetyrele rỹỹraxire: —Kai boho aõbo Labaõ teerytenyte Naor riòre? —Kohe reeryrenyre —rirawyònyrenyre. 6—Tii aõbo awilemy ihãre?— rỹỹraxire Ijaò. Tii boho rirawyònyrenyre: —Kohe, awilemy ihãre. Beteheke! Rakeli, iriòre, kia txi rareri tabudoeni-di.7Taita Ijaò rarybere: —Kia txumy bede rỹire, kia heka rudimy bede rỹire, kia budoeni rabutudỹỹkemy aõkõ. Aõherekibo kai boho bemy temonytenyõteri, kia ixyby bidybenymy asimy riroxirenykemy? 8Tii boho rirawyònyrenyre: —Aròirenyõkre. kiemy dori ibutumy budoeni bodi háwyy ariraòrenykre kaki rỹirenykremy, kia mana tahe ratamy rỹireri behã1uu ijò ribi. Tai tahe bemy arimonyrenykre.9Ijaò tamyreny rarybemyhỹ wana wana, kia Rakeli rehemynyre, kia heka budoeni-dinodu rare, kia tyby iròdudi dehemynyde. 10—Kia Ijaò, talana,budoenimy, cabra my robireule rare, kia mana ritare behãluu ijò ribi, kia,bemy.rimonyrenyre iròdu irõdu mahãdu.11—Irahudi tii rirytore Rakeli, kia sõemy idi rõhõtinyre, kiata rahinyre. 12—Kia myỹ rarybere: —Diarỹ heka busỹ rare;-diarỹ heka Rebeka riòre rare. Rakeli ijaramy reare ibutumy tybyko relyyre.13—Tii itỹmyramy roholare tara bededỹỹnanamy, kia iutyhyle ijaramy ròhònyre. Kia Ijaò ibutumy relyyre aõhebo rutỹỹnyremy, 14—tai Labaõ rarybere: —Kohe, inatyhy kai wade wahãlubu tate.15—Tai Labaõ rarybere: —Kia heka-òbitireri aõkõ kai wadee iòwyõmy taaõmysỹdỹỹnyteri, kia wasỹ tatekile aõbo. Tiwesebo bòtakemyreri? 16Kia Labaõ heka inatximy iriòre ijadòòma ijõdire. Iriòre adela heka Léia inire, kia ihelỹỹna tahe Rakeli inire. 17—Léia heka irue tai awire ka Rakeli tahe iruxerare taòsỹny taumy wana. 18—Ijaò Rakeli my raworemy ratximyhỹ ribile rirawyànyre. —Walana adee debò inatxi wyramy araõmysỹdỹỹnykre, kia Rakeli wana aroikre-òwymy.19Labaõ rarybere: —Diarỹ adee ariwahinykremy watxireri, kia iny witxira-ò ariwahinykelau. Kaki waki mabekre. 20Kawesemy tahe Ijaò debò inatxi wyramy raaõmysỹdỹỹnyre Rakeli wana rarekremy. Kia ikiemy dori tuu rerinanymy raremyhy, kaa wyra txuu ibute wesele tamy reare.21—Kia debò inatxi wyra rexihureu, Ijaò rarybere Labaõ-ò: —Wadee wahãwyy bidiwahinyke. Iny tuu widee bede riywinyre ribi dori iratyre ròhònyra, kia-diarỹ iki wana aroikemyreri. 22Labaõ tariòre hãbumy herinadi ixena riwinyre, kia ibutumy iny mahãdu kuamy rahãwanymy rỹimyhỹrenyre tamyreny rarariòwyrenyre.23—Kia rumy tahe Labaõ Léia rimyre, kia Ijaò-ò riwahinyre, kiata tii iki wana-òtaòta riwinyre. 24—Labaõ tadeòdu Zilpa riwahinyre Léia-ò, kia teòdumy rarekremy. 25—Kia ijõ biurasouhukỹle Ijaò rieryre Léia wana rõrõremy. Iurenana heka rare Labaõ-ò rarybekremy. Tii rarybere: —Walana aõherekibo tuu kawesemy wadee tewinyta?-diarỹ raõmysỹdỹỹnyre Rakeli wana aratxikremy. Aõherekibo walana tiwabònyta?26Labaõ rirawyònyre: —Kaki wasurenyki tiu adela helỹỹna komy hãbumy roiõhyymyhỹre, taumydelakoki. 27—Kia biraòke ahãwyymy herina ixena rexihukre. Tai, txibo kai wadee maõmysỹdỹỹkremy. marybekeki, ixyby debò inatxi wyramy, kia-diarỹ adee ariwahinykre Rakeli.28—Ijaò tai awimy rahãre, kia ihãwyymy herinana ixena ixawireu, Labaõ tariòre Rakeli riwahinyre ihãwyymy. 29—Labaõ tadeòdu Bila riwahinyre Rakeli-ò teòdumy rarekremy. 30—Ijaò-òtaòta Rakeli wana riwinylere; kia tii sõemy Rakeli my rerinanymyhỹre. Léia ribi. Kia ixyby raaõniysỹdỹỹnymy raremyhỹ debò inatxi wyramy.31Kia Deuxu Tyhyhykỹ robireu Ijaò Léia deramy reamyhỹremy, kia tii rariòrenykremy tuu riwinyre, kia Rakeli iriòre ihoõkremy tuu riwinyre. 32—Léia rabytònymy uladu iribi reare weryrymy; kia tamy ini ritidire Ruben my. Tii myỹ riòbitinyre: —Deuxu wamy robire wabederyrymy watximyhỹmy, ka tahe wiji wahãbu wamy rerinanykre.33Léia ixybyle rabỹtònyre, kia ixyby rariòrenyre, kia rininire Simeaõ my. Kia rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ rohokujare, kia-dikarỹ ixideraderanamy reakaremy, ikurenana ixyby kaa kuladu wadeke riwahinyreri. 34Léia ihãremy ixyby rabytònyre, kia ixyby rariòrenyre, kia rininire Leví my, kia rarybere myỹ : —Ka tahe wiji wahãbu wawana butumy ratxikre, kia dokuri tamy inatano my ritxòre rewahinyra.35Léia rabytònyre ixybytyhyle, kia ijõmy rariòrenyre. Tamy kadee Juda my rininire, kia rarybere: —Ka wiji tahe Deuxu my karerinanykre. Irahudita tahe ixyby rariòrenyõhyyre.
Chapter 30

1Kia Rakeli (Raquel) rexieryreu iriòre ihoõkremy, kia taseriòre Léia dee rexiwobinanyre, kia rarybere tahãbu-ò: —Kuladu wadeke bidiwahinyke; kia urikõku ribi-dikarỹ karuruheny! 2Ijaò reburere Rakeli dee rarybere: —Kai aõbo-diarỹ Deuxumy wadi tahõtinyteri? Kia tii heka uladu ihoõkremy anatòenymyhỹde.3Taita Rakeli rarybere: —Kaa wadekòdu Bila runyre; iki wana kòtakòta biwinyke. Kia txibo tiki raritxòrenykreku, kia waritxòre wesemykre. Kawesemy dikarỹ kuladusemy kratxikre ibrò- ribi. 4Kawesemy tahe Rakeli riwahinyre Ijaò-ò tadeòdu tuu reramy rarekremy, kia tii iki wana-òtaòta riwinyre.5—Bila rabytònyre, kiata ljaò-ò uladu riwahinyre. 6—Taita Rakeli rarybere: —Kaa wekyry raninikre Dã-my kiemy dokuru Deuxu kòbitimy wadi rare. Tiki waixitòedỹkỹnakò rohokujara, kia ritxòreno wadeke riwahinyre.7Bila ixybyle rabytònyre, kia Ijaò-ò riòreõ riwahinyre. 8—Tai Rakeli rarybere: —Kaa wekyryni Natali inikre kiemy dokuri sõemy resure waesoru kòludumy, kia tuu rahãkỹnanyre.9Kia Léia rexieryreu ixyby rariòrenyõkremy, kia tadeòdu Zilpa riwahinyre Ijaò-ò tuu reramy rarekre. 10—Kia Zilpa rariòrenyre Ijaò wana. 11—Taita Léia rarybere: —Anoherewe bede rekòbynyra! Kaa wekyry Gade my raninikre.12Irahudita ixyby Zilpa uladuõ Ijaò-ò riwahinyre 13kia Léia rarybere: —Anoherewe timybo wadekysare! Ka tahe wiji hãwyky mahãdu wadeke wadekysamy raryberenykre. Ikurenana tahe wekyry Asser inikre.14Sohoji txu bedeu kia iu maixõmoni rahemyhỹre bedeu, Ruben bedero-ò rare. Ibedeu (mandrágoras) txi rahãre, kiata Léia-ò riwyre, tadi-ò. Kia Rakeli tuu robireu, rarybere Léia-ò: —Txikolàhàikuni, mandragora no wadeke bidiwahinyke, kia aritxòre-diwydeno. 15Léia rirawyònyre: —Kia anobo kai wahãbu waribi tedyte anobo urihimykolere anobo? Ka tahe wiji mandrágora waribi biwykemy atxiteri, waritxòre wadeke riwahinyre? Tai Rakeli rarybere: —Anoma wii rikiwikurònykre: Kai mandrágora wadeke bidiwahinykre, kia-dikarỹ kariwahinykre kai wiji rukumy Ijaò wana morõkre.16Txiorotyhymy, Ijaò bederahy ribi dehemynydeu, kia Léia iki wana witxi reakremy rare, kia tamy rarybere: —Wiji rukumy kai wawana morõkre, kiemy dokuri-dikarỹ rekòwynyra mandrágora-di, kia waritxòre itxi rahãre-di. Kia irumy Ijaò iki wana-òtaòta riwinyre. 17—Deuxu roholare Léia ixitòedỹỹna-ò, kia tii rabytònyre, kia Ijaò-ò iruyremy uladu riwahinyre. 18—Taita Léia rarybere: —Kaa wekyry Issacar inikre, kiemy dokuri Deuxu riwawokuwinyra, kia wadekòdu wahãbu kò rewahinyreki.19Irahudita Léia rabytònyre debò sohojinamy, kia Ijaò-ò ixyby uladuõ riwahinyre. 20—Kia rarybere: —Deuxu wadeke anonawiwihikỹ riwahinyre. Ka tahe wiji wahãbu wawana ratxirekre kiemy dokuri debò sohoji sõemy kuladu tamy rewahinyra. Iurenana tii tamy ini riwahinyre Zebulom my. 21Kia ikonanamy Léia rariòrenyre hirarimy, kia rininire-dina my.22Taita Deuxu Rakeli txi tõhõti reare. Tii roholare iixitòedỹỹna-ò, kia rariòrenykremy riwahinyre. 23—Tii rabytònyre, kia rariòrenyre weryrymy. Taita rarybere:—Deuxu ikiemy karaixỹrukemy riwawahinykõre, waritxòrekõmy karatxikelaku. 24—Kia Deuxu Tyhyhykỹ ixyby kuladu wadeke riwahinyre. Iurenana tii rininire Jyje my.25Kia Jyje tohouamy reare rahudi, Jjaò rarybere Labaõ-ò: —Wasu-ò arakemy biwawahinyke. 26—Wariòre boho, wahãwyy boho wadee bidiwahinyke, kia-diarỹ ixidee remyrenyre adee raõmysỹdỹỹnyre-òwymy, kia-diarỹ arakre. Wylana kai teerywityhyte-diarỹ adee raõmysỹdỹỹnyremy.27Labaõ rirawyònyre: —Wawana matxikre aõkerỹbo, kia wadeuse suritxoo dori riwabedeerynyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ wadee riwahinyreri wawana atxiteriheki. 28—Manarybeke tiwesebo bòtakemyreri, kia-diarỹ araòwynykre.29Taita Ijaò arybere: —Wylana kai teeryte timybo adee raõmysỹdỹỹnyre, kia timybo airòdudi warukimy raremyhỹmy. 30—Kia juhuu-diarỹ rehemynyrekoki, kai urihimyòle airòdu iròdu ijõdire, kia irahudi tahe ibutumy sõemy rexijuajuare. Kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ adee riwahinyre, kia ibutumy bede bedeniy tikibo-diarỹ rariamyhỹreki. Ka tahe wiji wariòre boho-di, wahãwyy boho-di aròrenykremy resỹnyreri.31—Tiwesebo kai bòtakemyreri,-diarỹ araòwynykre? —Labaõ rõhõtiõmy rarybemyhỹ. Ijaò rirawyònyre: —Nierumy aròtaõkre.-diarỹ abudoenidile warukimy ararekre, txibo kai tai awimy mahãkre wana bede ariywinykreki. 32—Wiji ibutumy abudoeni mahãdudi aretehemy arariakre, kia ixidee aritakremy ibutumy budoeni riòre lyby, kia ibutumy cabritos isirisirimy iyriyrimy rỹimyhỹre. Kia sohojile heka-diarỹ aritakemyreri waòwydỹỹna wesemy.33—Kia tai tahe tiu bedeu irutaõkre, kia kai biwaerykre-diarỹ-òbitimy raremy. Kia iywidỹỹmy raarikreu waòwydỹỹna, kia txibo wabudoeni yky ki ilybyõmy, kia cabritos iyriyriõmy, isirisiriõmy ratxikre wana wabudoeni yky ki, tai kai biwaerykre-diarỹ rewasinyramy. 34Labaõ tamy reobyre myỹ rarybere: —Dahãwire. Tamy areòbykre abededỹỹnana-ò.35Kia itxuutyhyle Labaõ riwirareare ixidee ibutumy cabritos iysaysamy rỹimyhỹre mahãdu, kia ibutumy Bodi hãwyy isirisiri, iysaysamy ada ijõ iuramy rỹimyhỹre, kia ibutumy budoeni riòre ilybymy rỹimyhỹre mahãdu. Tii riwahinyre tariòre boho-ò idi tarukirenykremy, 36—kia Ijaò tahe ijõ iròdu-ditarukimy raremyhỹ Labaõ iròdu-di.37Taita Ijaò bederade lỹre rimyre (choupo) matyni, kia (plátano) rityyrahãre, kia iuramy relekremy. 38—Tii kaa-òwòrururubò iròdu iròdu ko ritidimyhỹre, ibemomonareny-ò tai bemy riõmyhỹrenyre-ò. Tii tuu riwinyre kiemy dori iròdu mahãdu tai wimy reramyhỹrenyre, kia bemomomy ròimyhỹrenyreu.39—kia-òwòrururubòkoki wimy reramyhỹrenyre urenana, kia budoeni mahãdu iurauramy, iysaysamy, isirisirimy ruamyhỹre. 40Ijaò rihitxinyre budoeni bode ribi, kiata riitxeredỹỹnyrenyre, iròdu iròdu ritiriti-di, iròdu iròdu lyby-di retehekremy Labaõ budoeni-di. Kawesemy tahe Ijaò tabudoeni ixiòbitimy riumydỹỹnyre, kia Labaõ iròdu iròdu ribi rihitxinymy.41Kia iròdu iròdu ninihikỹ wimy reramyhỹrenyreu, Ijaò-òwòrurururade ritidimyhỹre ikorenyki ibemomonarenyki, kia wesemy tahe tii boho-òwòrurade tyyki wimy reramyhỹrenyre. 42Kia iròdu iròdu binabina koki tahe-òwòrurade ritidiõlemyhỹre. Iurenana heka iròdu iròdu ninihikỹ tahe Ijaò nohõniy reamyhỹre.43Kawesemy heka tii iaõdi nihikỹmy ityhymy runyre, kiata ibudoeni, icabra, teòdu hãbu mahãdu, teòdu hãwyy mahãdu, icamelos, kia ijumentos sõemy reare.
Chapter 31

1Ijaò bede rieryre Labaõ riòre boho myỹ rarybemy ririranymyhỹrenyre: —Ijaò heka ibutumy ritareri aõbo iny tyby hõrõreri. Kia iny tyby aõnaõna uludumyta tii raityhynymy raaõdinymy rareri. 2Ijaò tule Labaõ-di riòtanymy retehere, kia tabiòwamy tamy rexideòsinyõhyymyhỹre juhu raremyhỹ wesemy. 3Taita Deuxu Tibyhykỹ rarybere Ijaò-ò: —Bòòseke bu boho su-ò. tai asỹreny rỹimyhỹenyre.-diarỹ awanahyy ararekre.4Tai Ijaò Rakeli (Raquel)-ò rarariòwyre Léia wana, kia bedero-ò ròirenykremy, tai tii tabudoeni-di tacabra-di ratxireri ki. 5Kia ritehemynyrenyreu, tii rarybere: —Kia reerymy bureny-di watxireri, kia tabiòwaniy rexideòsinyõhyymy ratxireri, kia iwese juhu raremyhỹ wesemy; ka waha Deuxu tahe wawanahyy ratxireri. 6—Kai boho teerywityhytenyte, kia sõemy inihikỹ raaõmysỹdỹỹnyre bureny dee.7—Ka tii tahe riwabònyre, kia waòwydỹỹna iwitxiranyra debòitue weseõhỹkỹle. Kiaremyta Deuxu riwahinyõre tii waaõnaõmy riwasỹnykelau. 8—Kia tii rarybemyhỹreu: Kia cabritos iysaysa aòwydỹỹnamykre, taita budoeni hãwyy iysaysamy ruamyhỹre. Kia tiu tii rarybemyhỹre: Cabritos iyriyri aòwydỹỹnamykre, taita budoeni riòre iyryrimy ruamyhỹre. 9—Kawesemy heka Deuxu bureny budoenireny ritare, kia wadee riwahinyre.10—Txu sohojiu, kia iròdu iròdu bededỹỹnana rimymyhỹreu wimy reramyhỹrenyre,-diarỹ sohoji rarasinyre.-diarỹ rabire, kia bodes, budoeni hãwyy rihetynymyhỹre iyryrimy, isirisirimy, iysaysamy rỹimyhỹre. 11—Deuxu Anjo wanimy wadee ryryre, kia-diarỹ rerawyònyre: Kakile watxireri.12—Taita tii tarybe ritõranyre: Bedeteheke:ibutumy bodes wimy rerarenyreri, kia iyriyrimy, isirisirimy, iysaysamy rỹirenyre.-diarỹ tuu adee rewinyreri tuu ròhònykremy, kiemy dori umy rabire, kia Labaõ adee riwinyrerimy. 13—Diarỹ heka Deuxu rare adee rexitỹnynyre Betel ki, tai kai wadee mana tetamadỹỹnyte, kia azeite ityre tetxiwimy, kia tai kai wadee biwinykremy tarybete. Ka tahe wiji bexiyinykre, ka suu ribi bòhònyke, kia tikibo uladumy teate su-ò makre,14Taita Rakeli Léia wana rirawyònyrenyre: —Kia ano rakuhenykõhykyre waha Ianona-di kyratxirenykemy. 15—Tiki iny boho-di ratximyhỹre iwitxira hãwã ludu wesemy. Tiki wadireny rohokunyre irahudita ibutumy nieru rihure, kia ritakare kòwv dỹkỹna wesemy. 16—Kia ibutumy anonanona Deuxu ritakare wahãreny ribi, kia iny hõrõreny rare, kia iny ritxòrereny hõrõreny rare. Kiaremyta, ibutumy tuu biwinyke Deuxu rarybere mynamy.17-18Ijaò rexiywinyre Kanaã-ò roosekremy, tai Isaque rahãwanymy raremyhỹki, tyby. Kia tariòre boho, tahãwyy boho camelos tyre risỹnyrenyre, kia aõnaõna ibutumy ributunymy rexitarenyre, kia ibutumy iròdu iròdu ixidee rimyre ridyrenyre taaõmysỹuludumy Mesopotamia ki.19—Labaõ, Rakeli tyby iwitxira bede-ò rare, kia tabudoeni sityy eresymy; kia tii taheto ribi irehemy ratximyhỹ sỹrybymy, Rakeli riwasinyre ideuse suritxoo iheto ribi. 20—Kawesemy Ijaò ròteòaridỹỹ-di aõkõ rare, Labaõ ribònyre, arameu wana, 21—ibutumy taaõnaõna-di rexiwore. Kia Eufratesi bero-di rohorere, kia Gileade hãwãlò nonana bede-di rare.22Inataõ txumy rỹire rahudi Labaõ bede rieryre Ijaò rexiwòramy rahenyremy. 23—Tii tasỹreny mahãdu ributunymy rare Ijaò hewomy. Tii tamy rehemynyre, debò inatxi txu rimyre rahudi, kia Gileade hãwãlò bede ki.24—Kia iruu Deuxu rexitỹnynyre rasimy Labaõ-ò, arameu wana, kia myỹ rarybere: —Bexiekre; uritre aõ Ijaò-ò iwidỹỹõmykre. 25Labaõ, Ijaò-ò rehemynyre, Gileade hãwãlò bedeki, tai tii tabre-ò riòre ridemyhỹki. Kia Labaõ tasỹreny mahãdu wana ibedekile tabre-ò riòre riderenyre.26—Tai Labaõ rarybere Ijaò-ò: —Aõherekibo kai tiwabònyta, wariòre boho tedymy, kia wounaki breju mahãdu radymyhỹre wesemy? 27—Aõherekibo kai tiwabònyta, kawesemy waribi texiwòta, aõmy wadee tarybeõta? Txibo kai wadee marybebe wana,-diarỹ bedesana ixena ariywinyre ini, makre kotyremy, kia wiuna iwodỹỹnadimy harpa wana, pandeiro-di. 28—Kai tewahinyõhyyte, kia wariòreriòre ry-ò aruòkemy, wariòre boho ry-ò aruòkeniy. Kia kai tewinyta, kia iny itxỹte riwinymyhỹre wesena tewinyta.29—Diarỹ heka aõ ibinatyhy adeereny ariwinyke, kiaremyta kaurumy bu Deuxu myỹ wadee rarybere: Bexiekre; uritre aõ Ijaò-ò iwidỹỹõmykre. 30—Diarỹ heka araeryre kai tateri, kiemy dori aheto wehityy arasaraki. Ka aõherekibo tahe kai tewasinyta wadeuse suritxoo waheto ludu?31Ijaò rirawyònyre: —Diarỹ raberure, kia rahõtinyre kai taruruhỹkỹlemy ariòre boho waribi bitabenyketxi. 32—Ka, txibo kai adeuse suritxoo txi beakeki inyõki kaki, kia iny rurukre. Wasỹreny heka itxeredumy roire: txibo kai itxi beakreki aaõnaki, aõwaxina biwykre. Kia heka Ijaò bede rieryõre Rakeli tyby deuse suritxoo riwasinyremy.33—Labaõ ralore Ijaò breò riòrewo-ò, irahudita Léia breò riòrewo-ò ralore, kia irahudita teòdureny inatxi boho-ò ralore, kiaremyta tadeuse suritxoo txi reaõhyyre. Taita Rakeli breò riòrewo-ò rare.34—Tai tii ibutumy aõnaõnamy bede riuxeuxere, kiaremyta aõtxi reaõhyyre, kia Rakeli tyby deuse suritxoo Camelo-òtisana-ò ritidire, kia tii ityreki runymyhỹ. 35—Tii rarybere tyby-ò: —Kai uritre wamydòkõmykre, kia-dikarỹ lamamy raikõreriki, kiemy dokuri tehedi watxireri. Kia wesemy Labaõ tadeuse suritxoo riemyhỹ, itxi reaõhyyre.36Tai Ijaò reburere Tiitarybere Labaõ-ò: —Aõbo heka-diarỹ ibinamy rewinyre? Tibo abededỹỹnana-diarỹ reyròre adee, kia wahewomy tateri eburetyhymy? 37—Ka tahe wiji ibutumy waaõnaõnamy teriterita, kia aõbo aaõnatxi teata ahõrõki? Kia aõnaõna biditikre kaki, wasỹrenyruki asỹrenyrurenyki, kia tii boho iny rieryrenykremy tibo iny inatxi-òbitimy ratxirerimy.38—Kia wawi-ò wyramy adee raaõmysỹdỹỹnyre, kia abudoeni-di acabra-di, kia tiu ijõ bytò binamy reseõhyyre, kia-diarỹ budoeni riòreõ reròõhyyre anohõ. 39—Kia tiu iròdu iròdu, iròdu debure riròmy adee rewyõhyymyhỹre, kia-diarỹle heka aõnaõna binabina reòwynymyhỹre. Kai aõtxile wadee teijemyhỹte iròdu txumy rumy wasinamy reake. 40—Wabededỹỹnana heka myre: txumy heka bedetòtee riwaàhỹtỹnymyhỹre, kia rumy tahe-diarỹ bedejutàtà riwarubunymyhỹre. Kia tiwese aõkõ rumy-diarỹ tỹhiõmy bede reijere!41—Kia wawi-ò wyramy aheto bedeki reijere. Kia 14 wyramy adee raaõmysỹdỹỹnyre, kia ariòre inatxi ixidee arimykremy, kia debò inatxi wyramy raaõmysỹdỹỹnyre airòdureny ixidee arimykremy. Kia ihãremy iratyre kai waòwydỹỹna debòitue sõemy tewiurònyte. 42—Txibo wahỹỹnareny Deuxu Abraaõ Isaque wana iDeuxu wawana ratxiõkeki, kai wadebò yhymy biwateònybe. Ka Deuxu tahe wamy robire waõhỹỹmydỹỹnanamy, kia waõmysỹdỹỹnamy, kia kau rumy tii bede riywinyre.43Labaõ rirawyònyre Ijaò-ò myỹ : —Ka boho heka wariòre roire, wariòreriòre roire, kaa wairòdureny roire, kia ibutumy kai tuu tabiteri wahõrõ rare, Ka tahe timybo tahe aõ ariwinyõkemyreri, kia wariòre boho ihõrõreny ijõdirenyre ribi, 44—diarỹ rexihumy rare widee bede rikiywinykremy. Kaki mana rikiydònykre, tai iny nohõti reakremy iny widee bede riywinyretxi.45Taita Ijaò mana sohoji rimyre, kia lamamy ridere, kia owo wesemy 46—Irahudita tasỹreny mahãdu-ò rarybere rexibutunyrenykremy, kia mana ributunyrenykremy. Tii boho sõemy mana ributunyrenyre, irahudita ibireki riroxirenyre. 47—Labaõ rininire kua bede Jegar Saaduta my, kia Ijaò ta rininire Galeede my.48lrahudita Labaõ rarybere: —Kaa mana ratòò iny deereny rỹikre, iny inatxi itxi iny nohõti reakremy. Kia iurenana heka kua bede raninire Galeede my. 49—Kia Mispa my raninilere, kiemy dori Labaõ rarybere: —Kia Deuxu Tyhyhykỹ iny-di tarukikre, kia wiribi rikexirareakreu. 50—Txibo kai aõhỹỹhỹỹmy wariòre boho bisỹnykre wana ada txibo kai iwitxira hãwyyõ wana boikre wana, kia-diarỹ arieryõreri hãrele aõhebo tatỹỹnyteri, kia õhõti reakre Deuxu iny-di retehererimy.51—Kaa manaydò owo wana rỹire, kia inydee retidire. 52—Kia manaydò owo wana, kia itxi iny nohõti reakremy iny widee bede riywinyre.-diarỹ tiu wanoõna owo weribi-ò aõbina widỹỹmy. 53—Alabie Abraaõ Deuxu, kia waha Naor Deuxu heka iny-di itxeredumykre iny inatxi-di. Taita Ijaò inatyhymy tarybe riwinyre Deuxunimy, kia Isaque tyby tuu rerinanymyhỹre wahe.54Tii iròduõ riwahinyre xiwenamy kua hãwãlò ki, kia tasỹreny mahãdu riteòarinyrenyre tamy riroxirenykremy. 55—Kia ijõ biurasòu Labaõ rexilamadỹỹnyre rudihikỹ, kia tariòre boho ry-ò ruore, kia tariòreriòre bohoreny-ò tarybewihikỹ riwahinyre. Irahudita rare, tasu-ò roosere.
Chapter 32

1Ijaò rariamy ramyhỹre rexinoranymy, kia Deuxu Anjorenyõ ròirenyre tii wana witxi reakremy. 2—Kia Ijaò tureny robireu rarybere:—Ka heka Deuxu sodadu rare. Iurenana kua bede rininire Maanaim my.3Ijaò riteònyre rybewahi-di ijaradu mahãdu, kia Seir bede-ò, kia Edom iniõle rare, kia Esau wana witxi rekoarenykremy. 4—Kia tamy myỹ rybe riwahinykremy:-diarỹ Ijaò, arybe wahidỹỹkoki rare, adee ariwinykremy. Kia ibutumy sõemy Labaõ ki rasỹnymy raremyhỹ. 5—Diarỹ broreni, jumentos, budoeni, cabras, wadeòdu hãbu mahãdu, hãiy mahãdu ijõdire ibutumy.-diarỹ kaa warybe adee rewahinyreri, kia ariraokre awimy biwaijekremy.6Kia rybe-di ijaradu mahãdu ròòserenyre, kia raryberenyre: —Kia Esau, aseriòre wana witxi rekoarenyre. Tii rareri, kia awana witxi reakremy. Kia 400 my hãbu sõe-di rareri. 7Kia Ijaò kamy roholareu, kia sõemy ruberure, kia iximy rõhõtiyrere. Taita inatximy riwirareare, kia iny mahãdu iki wana ratximyhỹreny, kia budoeni, cabras, broreni, camelos riwirarealere. 8—Tii myỹ rõhõtinyre, kia Esau kanakeki, kia sohoji ijoi mahãdu rihuke, kia ijõ ijoi mahãdu tahe rihenyrenyke.9Irahudita Ijaò kaa ixitòedỹỹna riwinyre: —Wadee bydoholake, walabie Abraaõ, Isaque waha wana iDeuxureny! Kai tadiwateònyte wasu-ò adoosekremy, kia wasỹreny mahãdureny-ò, kia wadee tarybete ibutumy awihyylemy wadee bede rarekremy. 10—Diarỹ adee aõmysỹdỹỹdu, kia ibutumy aõnaõnawiwi wadee releõkemy watximyhỹre, kia inatyhymy-òbitimy wadi atximyhỹte. Kia Jordaõ bero-di rahorereu,-diarỹ budoeni-dinodu hoju sohoji-di watximyhỹ, ka tahe ròòsereri kaa inatximy hãbu ijoi-di, iròdu iròdu sõe-di.11—Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ adee rexitòenyreri biwahedỹỹnykremy waseriòre Esau ribi.-diarỹ raberureri, kia tii kanamy riwarubunyke txi, kia wahãwyy boho, wariòre boho tule. 12—Õhõti reakre wadee tarybete txi, kia ibutumy awihyylemy aratxikremy, kia wariòreriòrereny ỹnyra ruxõmo wesemy, kia sõerenykre, kia tiu inyõ isõereny-di irirarenyõna.13Kia iruu Ijaò kuaki rõrõre. Irahudita tii tairòdurenyõ ritare, kia riwahinykremy Esau nohõmy. 14—Kia ritare 200 my cabras sõe, kia wawiò my bodes sõe, 200 my budoeni sõe, kia wawiò my carneiros sõe, 15—30 my camelos sõe iriòrereny wana, kia ihãreiny rahuỹtònymyhỹreny, 40 my broreni hãwyy sõe, kia debòituemy aròti sõe, wawiò my jumentas sõe, kia debòituemy jumentos sóe. 16—Ijaò kaa iròdu iròdu riwirareare ributunymy, kia tadeòdu idi itxeredumy risỹnyre, sõerenydi sohoji sohoji-di. Kia myỹ tarybe riwahinyre: —Kai boho komy bòibenykre, kia iyhyniy ryy biribenykre sohoji sohoji ijoireny rymy.17Ijaò rarybere kodeleniy teòdu-ò: —Kia txibo waseriòre Esau atxireny reakre wana, tii aratỹỹraxinykre: Mowe adinodurenyre? Tiobo kai makre? Kia mo iròdu iròdubo kai tedyteri? 18—Taita birawyònykre myy: Kaa iròdu iròdu heka ljaò nohõ rare. Ka heka anohõmy tii adee riteònyreri, adinodu Esau dee. Kia tii waheworenymy.19Kia ihewoludureny-ò, kia ityanareny-ò, kia ibutumy ijõ mahãdureny iròdu iròdu ijoi-di tarukimy rỹimyhỹreny deereny, Ijaò rarybere: —Txibo kai boho Esau txi bekoabenykre wana, kia iyrybule marybebenykre. 20—Kia uritre nohõti Jusarenyõmykre myy ribi: Kia Jjaò nohõ, kia waheworenymy rareri. Kiemy dori Ijaò myy rõhõtinymy ratximyhỹ:-diarỹ arinohõtilusanykre Esau, kia wanohõ wakomy rakre-di. Kia tii wana witxi areakreu, aõhe wana tii riwaruxetòenykre. 21—Kawesemy heka Ijaò riteònyre tanohõ ixikomy, kia iruu bede tabreò ki riere.22Kia iruule Ijaò rexilamadỹỹnymy, kia Jaboque berowetyadi rohorere, kia ixihemy ridymy tahãwyy inatxi, tawedena inatxi, kia tariòre boho 11-my sõereny. 23—Kia irahudi iny mahãdu ròhòrerenyra rahudi, Ijaò riwinylere ibutumy ihõrõreny ròhòrelekremy:24—Ka tii tahe hewoki rarire ixi sohojimy. Kia hãbuõ nade tii wana resure, kia iki wana txuu deade. 25—Kia hãbu tuu robire tiu ribòdunyõkemy, kia Ijaò rutiki rararunyre, kia inatyhymy iruti wibàmy reare. 26Taita hábu rarybere: —Biwaatyke, kia dori txuu reamy rareri. —Araatyõkre kia kai arybewiwi wadee biwahinyõkre wana. —rirawyònyre Ijaò.27Tai hãbu ritỹỹraxinyre: —Timybo kai taninimyhỹte: —Ijaò my. —rirawyònyre tii. 28Taita hãbu rarybere: —Ani heka Ijaò my aõkõ mabekre. Deuxu wana tesuta, kia hãbu mahãdu wana, kiata tureny tahãỹnanyte; iurenana heka ani Israeli my rarekre.29Ka tahe wiji animy wadee manarybekre. —rexitòenyre Ijaò. Hãbu rirawyònyre. —Aõhekemybo kai wani erysymyreri? Tai tii tarybewihikỹ riwahinyre Ijaò-ò. 30Taita Ijaò rarybere: —Diarỹ rabire Deuxu my iòsỹny-òsỹnymy, kia ihãremy warumy watxireri. Iurenana heka tii kua bede rininire Painel my.31—Txuu ròhònyre, kia Ijaò Paine1 ribi ròhònyre, kia tii rahurumy rariamy rare, kia hãbu irutiki rararunyre-òraruki. 32—Kia wiji bedeu hãrele Israel riòreriòrereny, kia iròdu ruti riròrenyõhyymyhỹrenyre, kiemy dori tai hãbu rararunyreki.
Chapter 33

1Kia Ijaò robireu, kia Esau rehemynymy rarerimy 400-my hãbu sõe-di, kia tariòre boho riwirarearenyre riijoinyrenymy, kia Léia wana, Rakeli wana, inatxi iwedena boho wana ratxirenyre. 2—Kia iwedena boho tariòre boho wana ikoki rỹirenyre, irahudita Léia tariòre boho wana rỹirenyre, kia ikonanaki tahe Rakeli Jyje wana rỹirenyre. 3—Irahudita Ijaò rare, kia ikorenyki rỹire; kia debò inatxi sõemy tii tatiòhumy resere, taòsỹny su-ò ridemy, ihyyta Esau tyy-ò rehemynyre.4—Kiaremyta Esau ijaramy ròhònymy rare Ijaò wana witxi reakremy, kia tarybewihikỹ tamy riwahinyre; tii riaxiòtinymy iry-ò ruore. Kia iny inatxi my rahinyrenyre. 5—Kia Esau retehereu rexiòsemy, kia hãwyy mahãdu my, uladu mahãdu my robire, kia rỹỹraxire: —Kaa motyhytyhybo awana rỹirenyreri? —Kia riòre boho Deuxu tainytyhy-di wadee riwahinyre —rirarwyònyre Ijaò.6Taitaiwedena boho tariòre boho wana Esau tyy-ò ritehemynyrenyre, kia ikoki tarati ribedenyrenyre. 7Irahudita Léia tariòre boho wana dòidenyde, kia tarati ribedenyrenylere. Kia ikonanarenymy tahe Jyje Rakeli wana tarati ribedenyrenyre. 8Irahudita Esau rỹỹraxire: —Kia aõbo tahe kua ijoi mahãdu roire, kia ryki iki boho wana witxi rekoarenyre. Ijaò rirawyònyre: —Jyhyrarenymy rahõtinyre aaõwiwi ainytyhy ixiki arimykremy.9Tai Esau rarybere: —Diarỹ sõemy ijõdire, waseriòre; kia anohõ-di ixiki atxike. 10Ka Ijaò tahe rõhõtiõre: —Teramy ijaraõmyke. Txibo-diarỹ aaõna adee rewinymyhỹre my reamyhỹre my, adee rewahinyreri ixiki bimyke. Wadee heka aõsỹny-di retehereri, kia Deuxu-òsỹny-di itxere wesena rare, kia awityhymy kai tiwaijeteri. 11—Txioini ixiki bimyke adee rewahinyreri,-diarỹ heka adee nadiwyde. Deuxu heka awimy wadee rare, kia ibutumy wadee riwahinyre aõmybo reamyhỹre. Kia Ijaò rõhõtiõre, kiata Esau tamy reobyre.12Taita Esau rarybere: —Awire, rykòirenyke;-diarỹ akorenymy arakre. 13Taita Ijaò rirawyònyre: —Wadinodu, kai teeryte uladu mahãdu teywese tõmorenyre, kia-diarỹ ta rahõtinyre budoeni boho-di, broreni hãwyy mahãdu iriòrerenydimy rỹirenyreri-di. Txibo tarurumy wymy rariarenykeki, kia txu sohoji keki hãrele, kia ibutumy iròdu iròdu rururenyke. 14—Kia awityhyre wadinodu wakomy makre aijoi mahãdu wana.-diarỹ ywiywimy arakre, kia iròdu iròdu rirareherenydi, kia weryry boho rirareherenydi, kiata Edom-ò arehemynyke, tai kai tahãwanymyhỹteki.15Esau rarybere: —Taibo wadeòdurenyõ akireny rarikre arahe]udunyrenykremy. Ijaò rirawyònyre: —Tuu reaõlereri.-diarỹ heka wadinodu biòwa sojolimy aratxikemy resỹnyreri. 16Kua txuu Esau roosere tarytybydile Edom-ò. 17—Ijaò tanonanamy rare Sucote-ò.18Kawesemy tahe Ijaò Mesopotamia ribi roosere Kanaã-ò; tii rehemynyrenyre awihyylemy Siquém hãwã -ò, kia tabre-ò riòre ridere kua ityyki. 19—Kia 100 moeda de prata-di Hamor riòre boho ribi, Siquém tyby ribi suu riõbaranyre, kia tai tahe tabre-ò riòre ridere. 20—Tai tii bede ratòò riwinyre, kiata rininire El my, Israel Deuxu.
Chapter 34

1Kia-dina rexiywinyre, Ijaò riòre Léia wana iriòre, kia rare itxeremy, kia ijadòòma mahãdu hãwãludu-di itxeremy. 2—Hamor, Hev eu wana kua hãwã ridinodunymy roiremyhỹ, kia iriòre ijõdire Siquém inire. Tii-dina my robire, kia rimyre tarurumy-òtaòta iki wana riwinykemy. 3—Kia tii tai awimy rahãre tuu rõhõtinyre, kia riemy raremyhỹ tuu rerinanykemy.4—Irahudita rarybere tyby-ò: —Kia ijadòòma wana aroikemy rexitòenyreri. 5Ijaò bede rieryre, kia Siquém ibinamy iriòre-dina risỹnyremy. Kiaremyta iriòre boho bederoki ratximyhỹreny broreni-di, kia aõmy rarybeõhyyre, kia tii boho taheto-ò ròòserenyre.6—Iwana wana Hamor, Siquém tyby rare Ijaò-ò rybemy. 7—Kia Ijaò riòre boho ritehemynyrenyreu bedero ribi, kia bede rieryrenyre terỹreny bededỹỹnanamy, sõemy reburerenyre, kia Siquém Israel ki hãwãdu mahãdu ibinatyhymy terỹreny risỹnyrenyreki, aõhỹỹmy Ijaò riòre risỹnyreki. Kia tuu riwinyrenyke aõkõ heka roire.8—Kia Hamor rarybere: —Wariòre Siquém ariòrereny-di rõhõtinyiny ratxireri.-diarỹ rexitòenyreri adeereny biwabinybenykemy tii wana roikemy. 9—Iny boho sỹmy rykoirekre;-diarỹ boho ariòrereny wana aroirenykre, kai bohota wariòrereny wana hãwyymy boibenykre. 10—Kaki atxibenyke wa wanareny, wabederenyki mahãwanymy boibekre. Suu biõbaranybenyke aõtxile ixideewimy, kia kaki bede rikiywinyrenyke.11Irahudita Siquém rarybere-dina tyby-ò, iseriòrereny-ò: —Txioini aõkerỹbo tuu wadee biwinybenyke, kia-diarỹ adeereny ariwahinykre aõmybo bekoabenykre. 12—Bexitòenybenyke aõnaõna adeereny rawahirenykremy, kia manarybedenyke tiwesebo-diarỹ ijadòòma ariòwynykremy, kiata wadee biwahinybenykre tiki wana aroikremy. 13Kia Siquém ibinamy terỹreny risỹnyreki, Ijaò riòre boho aõkõmy rirayònyrenyre tamy, kia tyby Hamor-ò tule.14—Tii boho raryberenyre myy: —Ariwahinyrenyõkre waseriòrereny hãhu tõsityykresynaõ wana hãbu my roiõkre, kia heka wadeereny ixỹruna rare. 15—Kia tamy areòbyrenyrenykre myxiery: kai boho waweserenymy atxibenykre, kia heka myre, kia ibutumy hãbu mahãdu tõsityyreny rayrokre. 16—Tai tahe awire, kai boho wariòrereny wana hãwyy my boibenykre, kia-diarỹ boho tahe ariòrereny wana hãwyy my araydònyrenykre.-diarỹ boho aykyrenyki arahãwanymy aroirenyrekre, kia tahe hãwã mahãdureny sohojilemy rakatxirenykre. 17—Ka, txibo kai boho wabededỹỹnanareny-ò beòbybenyõkreki, kia waseriòrereny aridyrenykre.18Hamor, kia tariòre wana ibededỹỹnanareny-ò tamy reòbyrenyre. 19—Kia timy raroorehenydi aõkõ, kia weryrybò rõsityyorore, kiemy dori Ijaò riòre-di rõhõtinymy ratximyhỹ. Kia Siquém heka ratyhydỹỹmy ratximyhỹre tyby boho sỹ mahãdurenyki.20Irahudi Hamor, kia tariòre Siquém wana ròirenyre, hãwã ròtena-ò, tai bededỹỹnana relemyhỹreki, kia raryberenyre hãwãki hãwãdu mahãdureny-ò: 21—Kaa iny mahãdu roirenyre heka iny biòwareny roire. Iny boho rikiwahinyrenykre, kia tii kaki rasỹnyrenykremy, kia bede rikiywinyrenykre kaki, kia suu tamyreny rehemynymy rakre. Iny boho hãwyy my rokoirenykre iriòrereny boho wana, kia tii boho tahe iny riòrereny wana raydònyrenykre.22—Ka tii boho tamy reòbyrenyke inykyrenyki ratxirenykemy, kia txibo hãwãdu sohojilemy rykoirenyrekekile, kia iny tamy rekeòbyrenykeki: ibutumy hãbu mahãdureny rõsityyorokre, iweserenymy. 23—Kia aõbo ibrorenireny-di aõbo ibutumy rykatxirenyõkre aõbo? Kia ibededỹỹnanareny-ò rekeòbyrenykreki, kia tii boho inykyrenyki rahãwanyrenykre.24Ibutumy hãbu mahãdu iumy tamy reòbyrenyre Hamor wana, kia iriòre Siquém wana, kiata rõsityyororenyre. 25—Txuu inataõ sỹtybymy, kia hãbu mahãdu tesetyhymy raratymyhỹrenyu, inatxi Ijaò riòre, Simeaõ, Lev i wana,-dina seriòre boho, tatõnorireny rimyrenyre, kia hãwã -ò rirònyrenyre, kia inyõ rieryrenyõhyylemy, kia ibutumy hãbu mahãdu rirubunyrenyre. 26—Kia Hamor, Siquém wana rurulerenyre. Kia iutyhyle Simeaõ, Lev i wana-dina ritarenyre Siquém heto ribi, kia ròhònyrenyre.27—Kia rubu sỹtybymy Ijaò riòre bohorenyõ riwasinyrenyre, aõnaõna iòwyhykỹmy rỹimyhỹre hãwã ykymy, kia rexiòwynyrenyre iseriòrereny aõhỹỹmy rutỹỹnyreki. 28Tii boho riwyrenyre budoeni, cabras, broreni, jumentos, kia ibutumy riwyrenyre hãwã ykymy, bederomy rỹimyhỹrenyre. 29—Ibutumy ritarenyre hetowo ribi aõnaõna-òwyninihikỹ, kia hãwyy mahãdu, uladu mahãdu ridylerenyre brejuna-ò ralòrenykre wesemy.30—Taita Ijaò rarybere Simeaõ, Lev i-ò: —Kai boho bede sirasirahãkỹ-ò tiwaliditenyta. Ka tahe cananeus mahãdu, perizeus mahãdu, kia kasu ki hãwãdu mahãdu wamy radònyrenykre.-diarỹ hãbu waki sõeõre. Txibo tii boho rexibutunyrenykre wana, kia riwahurenykre, kia ibutumy wasỹreny mahãdu rururenykre. 31Kia tii boho rirawyònyrenyre: —Diarỹ boho waseriòrereny ariwahinyrenyõkre, kia wedena wesemy idi ratxirenykemy.
Chapter 35

1Deuxu rarybere Ijaò-ò: —Bexiywinyke, make Betel-ò, kia tai masỹnymy mabeke. Kia Betel ki bede wadee biratòònykre, kiata wadee tuu maubenykre, kia Deuru adee rexitỹnynyre, kia kai aseriòre Esau ribi texiwoteu. 2Taita Ijaò rarybere tahãwyy boho-ò, kia ibutumy iki wana ratximyhỹrenyre-ò: —Idi behubenyke ibutumy deuse suritxoo-di iwitxira hãwãludureny-di, kia kai boho idi atxitenyteri-di. Bexisuhòbenyke, kia tyylyra-di bexityynybenyke. 3—Bexiywinybenyke, kia dori rykòirenykre Betel-ò. Tai bede ratòò ariwinykre Deuxu-ò tamy tuu araubenykre, kia dori tii riwawiòhenanyre, aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyre ribi, kia wa wana ratximyhỹ, kia ibutumy tibedeki rariamy raremyhỹu.4Tii boho iwitxira hãwãludu deuse suritxoo riwahinyrenyre, kia idi ratximyhỹreny, kia nohõtisana riuhemyhỹrenyre riwahinyrenylere. Kia Ijaò rituunyre ibutumy, kia Siquém hãwã tyy ki. 5—Kia tii boho ròirenyre ribrebudỹỹnyrenyre inihikỹmy, iurenana tii boho Ijaò hewomy ròirenyõhyyre.6Kawesemyta Ijaò ibutumy tasỹreny mahãdu wana ritehemynyrenyre Luz hãwã -ò, kia Betel my raerylemyhỹre, kia Kanaã su ki rỹimyhỹre. 7—Tai tii bede ratòò riwinyre, kia rininire Deuxu Betel kiemy dori Deuxu tai tamy rexitỹnynyre, kia taseriòre ribi rexiwòmyhỹu. 8—Kia ibedeki Debora rurure, kia hãwyy Rebeka riòre-di tarukidumy ratximyhỹre wahe. Tii ratuure Betel iraru weribiki. Kia rininirenyre Carv alho rubetuuna.9Kia Ijaò Mesopotamia ribi doosedeu, kia Deuxu ixybyle tamy rexitỹnynyre, 10—myỹ rarybemy: Kai Ijaò anire, kiaremyta kaa tuu ixyby maniniõkre animy; Ka tahe wiji Israel anikre.11Kia rarybere:-diarỹ Deuxu ibutumy wanidehe rare. Kia sõemy ariòre ijõdikre, kia sõemy ariòreriòrereny ijõdikre. Sohojihikỹ iny mahãdu, kia iny mahãdureny aribi ròhònyrenykre, kia ariòreriòrereny yky ribi tahe Iòlò my runykre. 12Kia suu rewahinyre Abraaõ-ò, Isaque dee, kia adee ariwahinylekre, irahudita ariòreriòrereny dee ariwahinykre. 13Deuxu tarybe rahureu Ijaò ribi, kia kua bede ribi rare.14—Taita Ijaò mana sohojiõ rimyre, kiata ridere owo wesemy, kia tai Deuxu rarybemyhỹ sỹtybyki tamy. Tii Deuxu dee rihitxinyre, kia mona besò(v inho) azeite wana ityre ritxiwire. 15—Kia kua bede rininire Betel my.16Ijaò tahãwyy boho wana ròhònyrenyre Betel ribi; kia Efrata hãwã -ò tehemysỹ iòhò-di Rakeli tamytxitxi riòrarunyre. Kia ibytòmy ijarana isirare. 17—Kia imytxitxi-òbitina rimyreu, uladu juradu mahãdu raryberenyre: Uritre brebukõmyke; kai iwitxiramy hãbu aritxòremykre. 18Kiaremy tahe tii rurumy rare. Kia taeleonana-di reakreòtyre, kia weryry Benoni my rininire. Ka tyby tahe rininire Benjami (Benjamim) my. 19Kawesemy tahe Rakeli rurure, kia Efrata ryweijàti ki rurure, ka tahe wiji Belẽ inire. 20—Ijaò iwabede tyre mana ritidire owo wesemy, kia tii tahe riteòsinymy roimyhỹre, ibedeki ratuure wiji bede hãrele.21—Irahudita Ijaò ròhònyre iribi, kia tabre-ò riòre ridere Éder tò weribiki. 22Sohoji txuu, Ijaò kua bedeki rahãwanymy raremyhỹu, iriòre Rúben-òtaòta riwinyre Bila wana, kia heka Ijaò wedena rare. Kia tii bede tuu rieryreu, sõemy reburere. Ijaò riòre boho heka l2 my sõereny.23—Kia Léia riòre boho Rúben (Ijaò riòre adela), Simeaõ, Levi, Judá, Issacar kia Zebulom. 24—Kia Rakeli wana tii iriòre ijõdire Jyje kia Benjami. 25—Kia Bila wana, Rakeli deòdu wahe, tii iriòre ijõdire Dã kia Natali.26—Kia Zilpa wana, Léia deòdu wahe, tii iriòre ijõdire Gade kia Asser wana. Kaa Ijaò riòre boho heka Mesopotamia ki uladumy ruarenyre. 27Ijaò rare Isaque wana rahãwanykremy tyby wahe, Manre ki, kia hãwã Arba inilere, kia Hebrom tyyki roimyhỹre, kia tai Abraaõ, Isaque boho wana rahãwanymy raremyhỹki.28—Kia 180 yramy, 29—kia matuarityhy-di, Isaque rurure, kia tahỹỹna bohoreny wana wii ributunyrenykremy rubu bedeki. Kia iriòre boho Esau, Ijaò rituunyrenyre.
Chapter 36

1Kaa heka Esau riòreriòre bohoreny rare, kia Edom iniõle rare. 2—Esau inatxi hãwyy wana hãwyymy roire, Kanaã hãwãhãkỹ bedeki, kia heka Ada, Elom riòre, heteu wana, kia Oolibana, Ana riòre, Zibeaõ riòreriòre heka rare, hev eu wana. 3—Esau, Basemate wana rexilidilere, Ismael riòre, Nebaiote seriòre wahe.4—Ada heka Elifaz se rare, kia Basemate tahe Reuel se rare, 5—Kia Oolibama tahe Jéus, JaIã, Corá sereny rare. Ka boho heka Esau riòre roire, kia ruarenyre tii Kanaã suki rahãwanymy raremyhỹu.6Ihudita Esau rare iwitxira bede-ò tahãwyy boho wana, tariòre boho wana ibutumy, kia tahetorenyki rỹimyhỹrenyre ibutumy, kawesemy taseriòre Ijaò ribi rexihitxinyre. Esau ixihemy ibutumy tabudoeni, tacabras, kia ibutumy tabroreni, kia ibutumy taaõnaõna Kanaã hãwãhãkỹki ixidee rimyre ridyrenyre. 7—Esau kua ribi ròhònyre kiemy dori suu tii, Ijaò wana tai rahãwanymy roiremyhỹ, kia iyjatyhyre iny inatxi dee; tii boho dori sõemy ibrorenireny ijõdirenyre, iurenana heka ibutumy ratxirenyke aõkõre. 8—Kiaremy, Esau rare Edom hãwãlò bede-ò.9Kia Esau riòreriòrereny rỹire, Edomitas hỹỹna mahãdureny, kia Edom hãwãlò bedeki rahãwanyrenyre, kia Seir inilere. 10-13—Ada, Esau hãwyy, rariòrenyre: Temã, Omar, Zefo, Gaetã kia Quenaz. Kia tawedena Timna wana, Elifaz rariòrenyre Amaleque inire. Basemate, Esau hãwyy witxira, kia iriòrereny ijödire Reuel inire; kia Reuel, inaubiòwamy uladu tybymy runyre: Naate, Zera, Sama kia Miza.14Esau ihãwyy iwitxira ijõdire, Oolibama inire, kia Ana riòre, Zibeaõ riòreriòre. Kia iriòrereny moma roire Jeús, Jalã kia Corá.15Kaa Esau riòreriòrereny rare. Kia Elifaz heka Esau riòre adela rare, kia iriòreriòrereny roire: Temãs, Omar, Zefo, Quenaz, 16—Corá, Gaetã kia Amaleque. Ka boho heka Ada, Esau hãwyy riòreriòrereny rare.17Kia Reuel keka riòrarunyre iny iny mahãdu: Naate, Zera, Sama kia Miza. Ka boho heka Baseinate riòriòrereny rare, Esau hãwyyõ. 18Esau taháwyy witxira wana Oolibama inire, Ana riòre, kia iriòreriòrereny boho: Jeús, Jalã kia Corá. 19—Kia heka ibutumy Esau riòreriòrereny roire, kia ibutumy tii boho Seir, horeu riòrereny roire.22Lotã heka Hori, Homã boho ijoireny tyby rare. Lotã iseriòre hãwyy ijõdire Timna inire. 20-21Kia komy iny mahãdu rahãwanyrenyre Edom suki, kia boho heka Lotã, Sobal, Zibaõ, Aná,-disom, Eser kia-disã riòreriòrereny roire, kia ibutumy tii boho Seir, horeu riòrereny roire.23Sobal heka Alv ã, Manaate, Ebal, Sefô kia Onã, hỹỹna mahãdureny tybyreny rare. 24Zibeaõ, inatximy uladu tybymy runyre: Aías kia Ana. Ka heka Aná betòtee ijaranatxi reare bederahyki, kia tyby jumentos-di tarukimy ratximyhỹu.27Eser, Bilã, Zeav a kia Acã ijoireny tybymy runyre. 28-disã, Uz kia Arã ijoireny tybymy runyre. 25-26—Aná heka-disom tyby rare, kia Hendã, Esbã, Itrã kia Querã ijoireny tyby roire. Aná, Oolibana hãwyy tybymy rtnylere.29-30Ka boho heka horeus riòreriòrereny roire Edom suludureny: Lotã, Sobal, Zibeaõ, Aná,-disom, Eser kia-disã.31-39Kia Iòlò imahãdu ridinodunyrenyre Edom su, kia wihewo wihewolemy. kia Israel ilòlòõmy raremyhỹ bedeu:
Belá, Beoro (Beor) riòre,-dinaba hãwã ludu.
Jobabe, Zera riòre, Bosra ludu.
Husã, Temã bede ludu.
Hadade, Bedade riòre, Avite hãwã ludu. Tii rihure midianitas mahãdu wounaki, Moabe suki.
Samlá, Masreca hãwã ludu.
Saul, Reobote bero Eufratesi ludu.
Bali-Hana, Akbor riòre.
Hadade. Pau hãwã ludu (ihãwyyni Meetabel rare, Matrede riòre, kia MeZaaba riòreriòre).
40-43Esau ribi Edomita ijoi mahãdu-dirahudenyde: Timna, Al a, Jetete, Oolibama, Ela, Pinom, Quenaz, Tema, Mibsa, Magdiel kia Iraõ. Kia bede bedemy Ka ijoi mahãdu rahãwanymy rỹiramyhỹ, ijoireny sohoji sohojilemy raninirenyre.
Chapter 37

1Ijaò Kanaã suki rahãwanymy raremyhỹ, tai tyby rahãwanymy raremyhỹki, 2—Ka heka Ijaò riòre boho ijyy rare. Kia Jyje 17 wyra bedeu, budoeni-di cabra-di taruki raremyhỹ taseriòre boho wana ibutumy, kia Bila riòre boho, Zilpa riòre boho, ka boho heka tyby wedenareny rare. Kia Jyje relyymyhỹre tyby ko aõnaõna-òbitimy aõbo iseriòre boho riwinymyhỹrenyremy.3Ijaò heka ramatuarinyreu Jyje uladumy reare, iurenana heka tii tuu rerinanytyhymyhỹre tariòrereny ribi. Ijaò yhy itxena derarehehekỹ relekremy rarybere Jyje yhy itxenamy. 4Kia iseriòre boho tyby-di retehemyhỹrenyre Jyje my rerinanytyhymyhỹremy iribireny, iurenana heka tuu radònymyhỹrenyre, kia rybesaõsaõmy tamy rarybemyhỹrenyre.5Kia Jyje rarasinyre, kia taseriòre boho ko relyyrenyre. Kia taiki tahe tii boho tuu radònytyhyrenyre, 6kiemy dori tii myỹ rarybere: Boholabenyke,-diarỹ warasimy akoreny arelyykre.7Rarasinyre, iny boho bederoki ratximyhỹrenymy maixõmoni iny boho ritaamy ratximyhỹrenymy. Kia isitere ribile wamaixõmoni rebutunymy retaare lamamy rỹire, kia amaixõmonireny butuna tetaatenyte iweruramy rexiyrawonyrenyre, wamaixõmoni retaarekoki rỹirenyre. 8Taita iseriòre boho raryberenyre: —Kia aõbo walòlòrenymy aõbo bunykre, kai aõbo hiwawedunyrenykre? Kia ixyby tuu radònytyhyrenyre irasi-òraruki, kia tii tarasimy relyyinyhỹki.9Irahudi Jyje ixybyle rarasinyre, kia tarasimy taseriòre boho ko relyylere. Tii myỹ rarybere: —Diarỹ iwitxiraniy rarasinyre. Kia tahe txuu, ahãdu, kia 11 my tainasõe riwayrawonyrenyre. 10Kia Jyje tarasimy relyyreu tyby ko, taseriòre boho ko kia tyby tamy rarybere: —Kia aõmybo rarybereri kai tarasinyteri? Kia aõbo adi aseriòre boho aõbo, kia-diarỹ boho aõbo watiòhumy aõbo areserenykre akoki? 11Kia Jyje seriòre boho tamy rexiwobinanymyhỹrenyre, ka tyby tahe rõhõtinyre irasi-di.12Tiu txuu Jyje seriòre boho tyby budoeni, cabras ridyrenyre, kia Siquém tyy ki asi rỹimyhỹre bede-ò. 13Taita Ijaò rarybere Jyje-ò: —Manake.-diarỹ arateònykre Siquém-ò, tai aseriòre boho budoeni-di, cabra-di tarukimy ratxirenyreriki. —Diarỹ rexihumy rare arakremy —rirawyònyre Jyje. 14Ijaò rarybere: —Make, kia betehekre txibo aseriòre boho, iròdu iròdu-di awilemy aõbo ratxirenyreri, kiata wadee ijyy-di manakre. Taita Hebrom vale ribi Ijaò tariòre Jyje riteònyre Siquém-ò, kia tii rare. Kia tamy rehemynyreu,15—tii bedero-di rariamy rare. Tai hãbuõ tuu robire, kia ritỹỹraxinyre: —Aõbo kai teijeteri? 16—Diarỹ waseriòre boho reijereri. rirawyònyre Jyje. Tii boho kia bedeõkile ratxirenyreri. Kai aõbo teeryõte tiobo ròirenyramy? 17Hãbu rirawyònyre: —Tii boho ka ribi ròirenyra.-diarỹ raholare tii boho raryberenyreu Dotã-ò roikremy.18—Tii boho Jyje my robirenyre irehe ribi, kia rehemynykre kotyre, kia bede widee riywinyrenyre rirubunyrenykremy. 19—Tii boho raryberenyre: —Kua rareri rasiduhukỹ! 20—Bydòike, wiji rikirubunyrenykre. Irahudita irubu-di rykehurenykre be hãluu rubu txi, kia rykaryberenykre iròdu debureõ riròramy. Kawesemy tahe idi ryketeherenykre, aõbo irasiki ròhònykremy.21Kia Ruben tuu roholareu, kia taseriòre boho ribi rihedỹỹnykremy, kia rarybere: —Aõkõre iny boho rikirubunyrenyõkre. 22—Ihãlubu rikitxiwirenyõkre. Kai boho aõwaxina kaa behãhiu txi idi behubenykre, ka bederahyki, kia uritreta iwotõmodỹỹrenyõmykre. Ruben kawesemy rarybere kiemy dori taseriòre rihedỹỹnykremy bede riywinyre, kia tyby-ò riòesedỹỹnykremy.23—Kia Jyje rehemynyreu, tai iseriòre boho ratxirenyTeri-ò, kia tii boho iyhy itxena derarehehekỹ iribi risiherenyre, kia idi rexityymymy ratximyhỹ wahe. 24—Irahudita rimymy idi rehurenyre, behãluu irubumy aõhomy aõkõ roimyhỹtxi.25—Kia roruurenyre byremy. Isiteri ribile Carav ana Ismaelita mahãdumy robirenyre, reamy rỹimyhỹrenymy, kia Gileade ribi ròirenyrerimy, kia Egito-òròirenyremy. Kia icameloreny deròna-di sõemy-diwydenyde. 26—Tai Judá rarybere taseriòre boho-ò: —Aõbo rikitarenykre txibo iny seriòrereny rikirubunyrenykreki?27Rikirubunyrenyõkre, urile idi kaa Ismaelitas mahãdureny-ò idi rykohonyrenykre. Kiemy dori tii iny seriòrereny rare, iny hãlubureny. Kia iseriòre boho tai awimy rahãrenyre. 28—Kia midianitas ijohodu mahãdurenyõ kua-di ròirenyre, kia Jyje seriòre boho behãluu ribi ritarenyre, kiata idi Ismaelitas mahãdureny-ò rohonyrenyre, aõmamy 30-my prata womati nieru. Kia Ismaelita mahãdu Jyje ridyrenyre Egito-ò.29Kia Ruben behãluu-ò roosereu, kia Jyje my robiõre behãluuki, kia tatyy ritxuatxuare bederyrymy. 30—Tii roosere tai iseriòre boho ratximyhỹrenyki, kia rarybere: —Weryrybò kuaki aõho aõkõ rare! Ka tahe wiji aõbo tahe-diarỹ ariwinykre?31Taita iseriòre boho budoeni riòreõ rirubunyrenyre, kia ihãlubu-di Jyje yhy itxena derarehehekỹ risòrisònyrenyre. 32—Irahudita riwyrenyre Jyje yhy itxena derehehekỹ tyby-ò, kia raryberenyre: —Katxile rekoarenyre. Ka aõbo ariòre yhy itxena derahehekỹ aoko aobo rare? 33Ijaò rieryre, kia rarybere: —Kohe, kaa wariòre yhy itxena derarehehekỹ rare! inatyhylemy iròdu debureõ riyreyrenymy rirore.34Taita bederyrymy Ijaò tatyy ritxuatxuare, kia tyysi yxeyxehekỹ-di rexityynyre. Kia tiwese bedemy irehemy (luto)-di raremyhỹ tariòre-òraruki. 35—Kia ibutumy iriòre boho hãbu, iriòre boho hãwyy idi risỹnyrenyre rinohõti tybònyrenykemy, kia tii tahe nohõti tybòderalemy reamyhỹre, kia rarybere:-diarỹ (luto)-di ararekre wariòre-òraruki. kia iki wana witxi areakre rubu bederenyki. Kia (luto)-di raremyhỹ tariòre Jyje-òraruki. 36Kia iwana wana, midianitas mahãdu Jyje-di rohonyrenyre Potifar dee, Iòlò deòdureny-ò.
Chapter 38

1Kia ibedeu Judá taseriòre boho ribi rexihitxinyre, kia rare sỹmy hãbuõ Hira inire iheto-ò sỹmy rare, kia heka Adulã hãwã rare. 2—Tai Judá cananeu mahãdu riòreõ ririerymy raremyhỹ Sua inire. Judá iki wana rexilidire,3—kia tii tamy uladuõ riwahinyie, kia tii rininire Er. 4—Tii ixybyle rabytònyre, kia ijõmy rariòrenyre, kia tii rininire Onã. 5—Irahudita tii ixyby sohoji rariònyre, kia tii rininire Selá. Judá Quezibe ki ratximyhỹu, kia kaa weryry ruare.6Judá tariòre adela Er hãwyymy ritidire, kia hãwyy Tamara inire. 7—Deuxu Tyhyhykỹ bede binabinahãkỹ my reòariõmy ratximyhỹre, kia Er tuu riwinymy raremyhỹ, iurenana kia rirubunyre.8—Taita Judá rarybere Onã-ò: Make kia aseriòre wytese wana-òtaòta biwinykre. Kawesemy kai-òbitimy biwinykre tuu riòre labri riwinymyhỹremy, kia aseriòre aribi iriòreriòrereny ijõdikremy. 9Kia Onã heka rieryre iriòre ruakeki tiu iriòremy raniniõtyhy. Iurenana taseriòre wytese wana-òtaòta riwinymyhỹreu, kia tii tanosy sutxile ritxiwimyhỹre, kia iseriòre ihe ribi iriòreriòrereny ihòõkremy. 10—Deuxu Tjhyhykỹ awimy aõkõ idi ratximyhỹ, kia Onã tuu riwinymyhỹki, kia rirubunylere.11—Taita Juda rarybere tariòreriòrese dee Tamara-ò: —Bòòseke buheto-ò, kia wytesehyymy inabekre, ihyyta wariòre Sela raumynykre. Tii kawesemy rarybere kiemy dori ruberure Sela ruruketxi, kia iwese iseriòre boho tuu rutỹỹnyrenyreki. Kawesemyta Tamara rare tyby heto-ò sỹmy.12Kia bede irehemy rỹiramyhỹ bedeu Juda hãwyy rurure. Kia tyy lyby-di rexityynymy raremyhỹ rahudi, Juda rare Timnate-ò, tai tabudoeni sityy riyròmyhỹki. Kia ibiòwa Hira, Adulã ludu rare iki wana. 13—Inyõ Tamara ko relyyre iriòre labei rakremy ratxirerimy Timnate-ò, kia tabudoeni sityy riyrokremy. 14—Taita Tamara tatyy riwiurònyre, kia tawytese tyy ixi ribi ritamy, kia taòsỹny tyyre-di rihetynymy rexiwitxiranyre. Kia iribi rare kia rexisỹnyie Enaim hãwã ròtenaki, kia Tininate ry-ò nonanaki roimyhỹre wahe. Kia tii tuu riwinyre kiemy dori rierytyhyre Sela hãbu my raremy, ka Juda tahe riteònyõre tii tiki wana roikremy.15Kia Juda tuu robireu idi rõhõtinyre wedenaõ raremy, kia tiki taòsỹny rihetynymy ratximyhỹ. 16—Tii tamy rare iki wana ryweijàtiki widee rarybekremy, kia rieryõmy tariòreriòresemy. Tii rarybere: —Kai aõbo wawana herina-ò manaõkre aõbõ? Tiki rirawyònyre: —Tiwesebota kai bidiwakòwynykre?17Tii rirawyònyre: —Diarỹ aditeònykre budoeni riòre wabudoeni ribi? —Awire —rarybere tii. —Ka wakita anono birikre, kia inatyhymy kai budoeni ritxòre biditekònykremy. 18Judá ritỹỹrraxinyre: Aõbota aririkemy kai wadi atxiteri? Tiki rirawyònyre: —Adebòrỹsỹ, anohõ alòkyki roireri wana, kia budoeni-dinodu hojurehe-di ebòki atxiteri birilekre. Taita Judá taaõnaõna riwahinyre. Tii iki wana-òtaòta riwinyre, kia tiki rabytònyre.19—Tamara taheto-ò roosere, kia tyyre ixi ribi ritamy, kia tawytese tyy-di rexityynyre. 20Irahudita Judá tabiòwa Hira riteònyre budoeni riòre-di kia taaõna tai-diride ixyby idiwykremy, ka Hira tahe itxi reaõhyyre.21—Tii rỹỹraxire Enaim hãbu mahãdureny-ò txibo aõhe aõbo rieryrenyke, kia wedena ryweijàtiki ratximyhỹre. —Kaki wedenaõ ihoõhyye. —rirawyònyrenyre tii boho. 22Hira roosere, kia rarybere Judá-ò: —Hãwyy txi reaõhyyre. Kia hãbu mahãdureny wadee raryberenyre, kuaki tiu wedenaõ ratxiõhyymyhỹre. 23Taita Judá rarybere: —Kia tii heka waaõna-di ratxireri. kawesemy tahe tiu inyõ iny-di risinyõtyhy.-diarỹ budoeni riòre reteònyre, ka kai tahe itxi teaõhyyte.24Kia inataõ ahãdumy bede rimyre bedeu, Judá-ò rybeiny ròirenyre: —Kia ariòreriòrese wedena wesemy rexiwitxiranyre, Ka tahe wiji bytòmy ratxireri. Tai Judárarybere: —Bididydenyke kia hãwyy ahãna-ò, kia rookremy! 25Kia taheto ribi ritamyhỹu, tiki tariòre labie-ò tarybe riwahinyre: Mobo riwabytòdỹkỹnyre kaa anonanona wedu riwabytòdỹkỹnyre. Biebenyke, kia idi betehebenyke mohõrõbo kaa debòrỹsỹ, nohõ lòkỹ ludu wana, kia budoeni-dinodu hojurehe ijõmy. 26—Judá taaõna rieryre kia rarybere: —Tii heka waratyre-òbitityhymy ratxireri; kia dori wariòre Sela wana arilidikremy tamy rarybere, ka warybemy rarybere tahe tuu rewinyõhyyre.27Kia Tamara ribi uladu reakremy rỹimyhỹu, kia rieryrenyre iriòre wihijumy reakremy. 28—Kia tii ijarasiramy ròrenymyhỹu, wihijuõ tebò ahãna-ò riòlòdỹỹnyre. Kia bytò ijaradỹỹdu mahãdu tyyresò-di uladu debò ritaare. Kia rarybere: —Kaa heka kokumy rakòkunyra.29Ka tii tebò ritusinyre, kia iseriòre wihiju komy reare. Taita bytò ijaradỹỹdu mahãdu rarybere. —Timywe kai ryy terakynyta! Kia rininirenyre Peres. 30Irahudita ijõ reare, kia tyyresò-di tebò rataare wahe, kia Zera inimy ritidirenyre.
Chapter 39

1Jyje Egito-ò ridyrenyre, tai Ismaelitas mahãdu idi rohonyrenyre Egípcio-ò Potifar inire, kia sodadu wedu palácio ki ratximyhỹre. 2—Deuxu Tyhyhykỹ Jyje wanahyy ratximyhỹ. Tii tadinodu hetoki rasỹnymy raremyhỹ, kia ibutumy awimy raremyhỹre aõnaõaki.3—Kia Jyje-dinodu tuu robire, kia DeuxuTyhyhykỹ iki wana ratxirerimy, kia tarybewihikỹ tamy riwahinymyhỹremy ibutumy aõ riwinymyhỹreki. 4—Kawesemy tahe Jyje tadinodu inytyhy ixiki rimyre, kia risỹnyre tadeòdu tyhymy. Potifar, Jyje-ò riwahinyre iheto-di tarukimy rarekremy, kia ibutumy aõnaõna-di tarukikremy aõbo ihõrõre-di.5—Kia ihyyle tahe Jyje-òraruki, Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ riwahinyre Egípcio aõnaõna-ò, kia ibutumy aõbo ihetoki rỹimyhỹre, kia bederomy tõhõ rỹimyhỹre tule. 6—Potifar riwahinyre ibutumy Jyje-ò, kia aõmy nohõtiyreõkremy, aõhebo tahe rỹsỹna rirỹsỹmyhỹreki. Jyje heka iruxerare hãhu wesemy iruxeramy.7—Tiwese bede rahudi, idinodu hãwyy, Jyje-ò-òtaòta rybe riòrarunyre. Tiu txuu tii rarybere: —Manake, herinakò rykake. 8Tii teralemy reare, myỹ rarybemy: —Boholake, wadinodu aõmy rõhõtiyreõhyymyhỹre kaa hetoki, kiaremy-diarỹ kaki watixireri. Tii riwasỹnyre iaõnaõna-di ibutumy idi warukikremy, 9—Kaa hetoki-diarỹ redinodunymyhỹre iwesele. Kaki-diarỹ ijõdire aõnaõna ixideewimy, kaile tahe aõkõre, kiemy dori ihãwyy tate. Kaweseki, tiinybo tahe-diarỹ ariwinyke aõnaõna ixỹruna, kia Deuxu-òludumy-òraruna ariwinyke?10Kia txuu iyhyõmy tii tamy rõhõtiõmy rarybemyhỹre iki wana herina-ò rakemy, ka Jyje tahe tamy reòbyõhyymyhỹre, kia ityykiratxikelau rexitòenymyhỹre. 11—Ka tiu txuu, tuu riwinymyhỹremy, tii hetowo-ò ralore raaõmysỹdỹỹnykremy, kia teòdurenyõ tai ratxióhymyhỹ. 12—Taita tii rimyre ityyki kia rarybere: —Manake, herinakò rykake. Ka tii iribi rexitamy ahãna-ò ròhònyre, kia tatyy tebòkile ririmy,13—Kia rieryreu rexiwokremy, kia tii tatyy tebòki ririremy, 14—kia hãwyy ryryre heto ki aõmysỹdỹỹdu mahãdureny-ò, kia rarybere; —Betehebeny ikuni! Kaa hebreu, wahãbu-didyde wahetokukò, kia anonanonamy riwasỹnyreri. Tiki waherinakò ralòmy, kia wa wana kòtakòta riwinykemy wadi risỹnyre, ka-dikarỹ tahe rerakujukare katxiterehekỹmy. 15—kia rerakujukareku katxiterehekỹmy, kia tiki rexiwore, tatyky waherina wokukile ririra.16Tii ityy rirarenyre, ihyy Jyje-dinodu doosede. 17—Kia ixiyrybule relyyre, myỹ : —Kaa adekòdu hebreu, kai tadidyte hetokukò, waherina wokukò ra]òmy wa wana kòtakòta riwinykemy risỹnyre. 18—Ka-dikarỹ tahe katxiterehekỹmy rerakujukare, kia tiki ahãnakò raijaranymy tatyky waherinawokuki ririre.19—Beteheikuni timybo adekòdu riwasỹnyra! Kia ka ijyy-ò Jyje-dinodu roholareu sõemy reburere. 20—Tii, Jyje rimymy, kia brejunawo-ò ritidire, tai IòIò brejudu mahãdu ribrejunymyhỹrenyreki. Kia Jyje tai raremyhỹ.21—Ka Dexu Tyhyhykỹ tahe iki wanahyye raremyhỹ, kia tarybewihikỹ tamy riwahinyre, kia tii Carcereiro aõnawiwi ixiki rimyre. 22—Kia Jyje runyre ibutumy breju mahãdureny-di tarukikremy, kia tii heka ridinodumy raremyhỹ ibutumy aõ brejunaki relekremy. 23—Kia Carcereiro aõmỹ rõhõtiyreõhyymy raremyhỹ, kia Jyje-ò riwahinyreki, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ iki wanahyy ratximyhỹre, kia ibutumy tarybewihikỹ tamy riwahinymyhỹre aõ riwinymyhỹreki.
Chapter 40

1Irehemy bede rỹire bedeu, Iòlò Egito inatximy tadeòdumy radònyre, kia heka bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu rare, kia mona besò (vinho) bedeò-ò rihynymyhỹre, kia ijõ tahe paõ-di õmysỹdỹỹdu wedu rare. 2Iòlò sõemy radònyre iny inatxi wedurenymy, 3kia brajuna-ò.ritidirenykremy rarybere, kia sodadu wedu hetoki rỹimyhỹreki brejuna heto, kia aõtama aõkõ ribrejunyrenyre tai Jyje brejuki roimyhỹ-ò ribrejunyrenyre.4Tii boho tiwese bedemy aõkõ tai bede rierenyre, kia sodadu wedu tahe Jyje dee riwahinyre idireny tarukirenykremy. 5Tiu ruu, brejunaki bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu, kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu wana iny sohoji sohoji rarasinyrenyre. Kia irasireny sohoji sohoji aõmy raryberenyre.6Kia Jyje tamyreny rudi nadeu, kia idi reteherenyre bede riryrymy ratximyhỹrenymy. 7Taita ritỹỹraxinyrenyre: —Aõherekibo kai boho aòsỹnyreny-di bederyrymy wiji atxitenyteri? 8Tii boho rirawyònyrenyre: —Diarỹ boho iny sohoji sohoji warasireny ijõdirenyreri, kia inyõ rieryõhyyreri riòbitinykemy, aõmybo rarasinyrenyre. Kia Deuxu heka iny dee bedeery riwahinymyhỹmyhỹre rasi raòbitinykremy. —rarybere Jyje. —Ròkòireny, bedelyydenyke tarasinytenytamy.9Taita bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu tarasimy relyyre. Tii rarybere: —Rarasinyre wakoki parreira rỹimyhỹ 10kia inataõmy iruru sóe. kawesemyta bederade iru ròhònymyhỹ, kia noiròsò wesemy, kiata uv a turumy isòmy rexirahorere. 11-diarỹ remymyhỹ Iòlò bedeò; kia uva ibedeò-ò rewesurunymyhỹ, kiata tamy rewahinymyhỹ IòIò-ò.12Jyje rarybere: —Kia iòbitidỹỹna heka myre: kia inataõ ruru-òwòru heka inataõ txu rare. 13Kia txu inataõ rimykreu Iòiò rarybekre araòlòdỹỹnykremy. Kai aõmysyỹdỹỹna-ò boosekre, kia mona besò (vinho) Iòlò dee biwahinymy mabekre, tuu juhu tewinymy tatemyhỹ wesemy.14Kiaremyta, tiu kai awimy kuaki mabekreu, watxi õhõti reakre kia aõkerỹbo awimy wamy marybemy mabekre Iòlò dee, biwawiòhenanymy kawesemy brejuna ribi aròhònykremy. 15Inatyhymy ruruterehekỹ riwatarenyre hebreusu ribi, kia Egito-ò-diwadydenyde; iwese tahe kaki Egito ki aõ rewinyõhyyre, ka-ò brejuna heto-ò anakemy.16Kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu irasi-òbitidỹỹna-ò awimy roholareu, kia rarybere: —Diarỹ rarasinylere. Rarasinyre inataõ paõ weriri-di waratiki rewymyhỹmy. 17Kia weriri biu luduki rỹsỹna hetòtò ibutumy ijõdire, kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu riwinymyhỹre Iòlò-ò. Kiata nawii-dirahude, kia kaa rỹsỹna rirỹsỹmyhỹreny.18Jyje riòbitinyre myỹ : —Arasi heka myỹ rarybere: inataõ weriri heka inataõ txuu rare. 19Kia txuu inataõ rimykreu Iòlò araòlòdỹỹnykre, kiata rarybekre arati riyròkremy. Irahudita aumy-òwòru-ò ritaakre, kia tamy-ò nawii ademy riroxikre.20Txu inataõ sỹtybymy Iòlò iu uladumy reare txu-di alisi nihikỹ riwinyre, kia rynana ibutumy tadeòdu mahàdureny-ò riwahinyre. Tii rarybere brejuna ribi ròhònykremy bedeò-di aõmysỹdỹỹdu kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu wana kiata rarybere rynana-ò kydòidenykremy. 23Kiaremyta bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu Jyje txi tõhõti reaõhyyre; iribi tõhõti rusatyhyre. 21-22Kiata tuu rutỹỹnyre Jyje rarybere mynamy: Iòlò, bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu-diòesedỹỹnyde juhuu tai raõmysỹdỹỹnymy raremyhỹ-ò, kia Iòlò dee mona besò (vinho) riwahinymy rarekremy kiata rarybere paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu rabytõtaakremy.
Chapter 41

1Inatxi wyra rexihure. Txu sohojiu Egito Iòlò rarasiriyre laniaiiiy Nilo bero ijàtiki rỹimyhỹmy. 2Isitere ribile bero ribi ròhònyre debò inatxi sõemy broreni hãwyy ruxera idedimy, kiata bero weijàtimy asimy riroxirenyre. 3Kia ityhylemy bero ribi ròhònyrenyre ijõ debò inatxi sõeniy broreni hãwyy ibina ideõdeõmy, kia ròirenyre, komy broreni hãwyy ròhònyrenyre tyyreny-ò, bero weijàtiki.4Kia broreni hãwyy ibinabina ideõdeõ rirỹsỹrenyre broreni hãwyy ruxera idedimy ratximyhỹreny. Kia Iòlò rexixare. 5Kiata ixybyle rarasinyre, kia ijõmy rarasinyre. Ibedeu tahe tii dehò inatxi sõemy niaixõmoni lòmy robire, kia ròhònymy iò sohoji ribile; kia heka awirenyre, kia sõemy iratyreny. 6Irahudita ròhònyrenyre debò inatxi sõemy maixõmoni lòy imoemoe rubumy, isõisõmy, kia yhy tòtee bederahyludu tuu risỹnyre,7kia tii boho tahe maixõnioni lòy wi tỹxi rirỹsỹrenyre. IòIò rexixare: kia sohoji rarasinyremy. 8Rudiu tii sóeniy rõhõtiyremy ratximyhỹ, iurenana tahe ibutumy rarariòwyre urerarudu mahãdu-ò, kia ibutumy Egitoki bedeery mahãdu rỹimyhỹrenyre-ò. Iòlò tarasimy relyyre, kiata bedeery mahãdurenyõ ibedeeryreny ihoõre riòbitinykemy.9Taita bedeò-di aõmysỹdỹỹdu wedu rarybere Iòlò-ò: —Ka tahe rehemynyra iximy ararybekremy,-òbitimy aõkõ rewinyremy. 10Txu sohojiu kai wamy tadònyte, kia paõ-di aõmysỹdỹỹ wedu wana, kia brejumy arirònyrenykremy tiwawahinytenyte, sodadu wedu hetoki. 11Ruu-diarỹ boho rarasinyrenyre, kia warasireny aõmy iwitxirawitxiramy rarybere.12Kuaki brejunaki hebreu weryrybò wa wanareny ratximyhỹ, kia heka sodadu wedu deòdumy raremyhỹ wahe. Kia relyyrenyre kaa weryrybo-ò warasirenymy, kia tii riòbitinyre aõmybo rarasinyrenyre. 13Kia ibutumy-òbitimy ròhònyre, kia tuu timybo tii rarybere mynamy.-diarỹ waaõmysỹdỹỹna-ò nadoosede, kia paõ-di aõmysỹdỹỹdu wedu rabytòtaare.14Taita Iòlò rarariòwyre Jyje kanakremy, kia wytyhylemy ròirenyre brejuna ribi ritarenykremy. Tii tasuurisi risyre, tatyy riwiurònyre, kiata IòIò-ò rexideòsinyre. 15Taita Iòlò rarybere: —Diarỹ rarasinyre, kia inyõ riòbitinyõhyyre. Raholare, kai abedeery ijõdiremy rasi teòbitinymyhỹtemy. 16—Kia waribi aõkõ rỹimyhỹre. —rirawyònyre Jyje. —Kia Deuxu heka adee anarawyònykre awimy adee Iòlò.17Tai Iòlò rarybere: —Rarasinyre Nilo bero weijàtiki lamamy raimyhỹ. 18Isitere ribile bero ribi ròhònyrenyre debò inatxi sõemy broreni hãwyy ruxera ideidemy, kia bero weijàtiki asimy riroximyhỹreny.19Irahudita bero ribi ròhònyrenyre ijõ debò inatxi sõemy broreni hãwyy, kia tahe ibinarenyre ideõdeõmy. Kia ibutumy wabededỹỹnanaki tiu-diarỹ Egitoki tuu rabiõre broreni hãwyymy ibinamy iweserenymy. 20Kia broreni hãwyy binabina ideõdeõ rirỹsỹrenyre broreni hãwyy ruxera demdenihikỹ, 21kia tahe timy arieryke aõkõre, kia heka ibinahyylemy ratxirenyre komy tureny rabirenyre wesele. Kiata rexixare.22Irahudita ijõmy rarasinyre.-diarỹ rabire debò inatxi sõemy maixõmoni lòmy awimy sõemy iratyxõmo, kia ilòy sohoji ribile ròhònymyhỹ. 23Irahudita ròhònyrenyre debò inatxi sõemy maixõmoni imoemoe rubumy, kia isõisõmy, kia bederahy yhy tòtee risõre wesemy, 24kia tii boho rirỹsỹrenyre debò inatxi sõemy maixõmoni tỹximy iratyxõmo awiawi.-diarỹ tuu reyyre urerarudu mahãdureny-ò, kiata ijõrenyõ ibedeeryreny ihoõre riòbitinyrenykemy.25Taita Jyje rarybere Iòlò-ò: —Inatxi tarasinyta heka ixiyrybutyhyle tarasinyta. Kia iribi Deuxu adee rarybereri tuu tii riwinykremy. 26—Kia debò inatxi my broreni hãwyy sõe, kia heka debò inatxi wyra rare, kia debò inatxi my maixõmoni lòy wiwi kia heka debò inatxi wyrale rare. Kia inatxi tarasinyta heka wiwesewesele rỹirenyre.27Kia debò inatxi sóe broreni hãwyy deõdeõ binabiana, kia bero ribi ròhònyrenyre, kia iruxera sỹtybymy, kia tule debò inatxi sõe my maixõmoni lòy moemoe rubu, kia bederahy yhy tòtee risõre, kia heka debò inatxi wyramy rỹsỹna rasiranykre. 28Kia inatyhymy timybo-diarỹ rarybere: Deuxu adee riteòsinyre, kia tii tuu riwinykremy. 29Kia debò inatxi wyramy bede rỹsỹna-di ibutumy Egito bede kì rỹikre.30Irahudita debò inatxi wyramy rama reakre. 31Kia ramasa inihikỹmy reakre, kia inyõ itxi tõhõti reaõhyykre rỹsỹnadi sõemy Egito ki rỹire txi. 32Kia ixityre tarasinyte heka Deuxu riywinyre tuu riwinykremy, kiata wytyhylemy riwinykre.33Kia Jyje tarybe ritõranyre: —Kiaremyta, awimy kai Iòlò, bitakre hãbuõ ibedeeryhykỹõ, kiata bisỹnykre hãwãhãkỹ-di raaõmysỹdỹỹnykremy. 34IòIò, kia hãbu mahãdu bitalekre, kia ibutumy hãwã hãwãmy reareakremy, alòbrònaraty ibutumy iweeremy ributunykremy, kia debò inatxi wyramy tuu awimy rỹirenykre.35Kia wyra wihikỹ bedeu, kia tamy bede rehemynyreri, kaa hãbu mahãdu ributunykre ibutumy maixõmoni ratysõmy, aõhe aõkõ tiwesebo, kiata rỹsỹ-di ijohona hetoki rirarenyrenykre hãwãki, kia ibutumy kai biywiywinykre. 36Kawesemy tahe rỹsỹna ibutumy rawahiwahikre, kia hãwãhãkỹ idi riroxirenykremy, kia debò inatxi wyramy ramasa-di egito ki bede rỹikreu. Kawesemy tahe iny mahãdureny ramasamy rururenyõkre.37Kia Jyje dohodỹỹna Iòlò awimy tai rahãre, kia iaõmysỹdỹỹdu mahãdureny tai awimy rahãrenylere. 38Kia Iòlò rarybere: —Kia tiu inyõwi txi rykekoarenyõtyhy, kia hãwãhãkỹ-di raaõmysỹdỹỹnykemy Jyje raryberemy, kia hãbu ki Deuxu tyytybyõ ratxireri.39Irahudita Jyje-ò ròòsemy kia rarybere: —Deuxu adee ibutumy riteòsinyre, kiaremy tahe itỹnymy, kia inyõ aratyre ibedeery nihikỹ ihoõre aratyremy. 40Kai heka waaõmysỹdỹỹna heto wedumy mabekre, kia ibutumy waijoi wasỹreny mahãdu arybe wahidỹỹna rityhynyrenykre. Kia-diarỹ sohojile aratyreki ararekre, kia dori-diarỹ IòIò rare. 41Ka wiji bede rỹiremy-diarỹ arasỹnykre Egito hãwãhãwakỹ wedu wesemy.42Taita Iòlò ritare tebojuhu ribi tadehòrỹsỹhỹkỹ, kia rirutàre Jyje debòjuhu-ò. Ilemyta rarybere rexityynykremy tyysibrey-di; kia tòy-ò reruti womatirỹsỹhỹkỹ ritidire. 43Irahudita risỹnyre Jyje ityti heòty rararemy roimyhỹre-ò, kia ihewomy ixyby irariemy risỹnyre hãwãhãkỹ-dinodumy, kia rarybere hãbu mahãdureny ikomy ryryrenymy: Ryy biraynybenyke! Kawesemyta Jyje runyre ibutumy Egito hãwãhãkỹ wedu wesemy.44Iòlò rarybere Jyje-ò: —Diarỹ IòIò rare, kia adee inyõ rarybeõkreki, tiu inyõ aõ riwinyõtyhy ibutumy Egito suki. 45-46Iòlò, Jyje rininire Zafenate Panéia, kia tamy riwahinyre ihãwyy wesemy Asenate, Potífera riòre, kia heka Heliópolis hãwãki rybe-di ijohodu rare. Jyje 30-my iwyra iu Egito Iòlò aõmysỹdỹỹdumy runyre; Tii ròhònyre Iòlò ko ribi, kia rare ibutumy Egito hãwã hãwã -my.47Kia debò inatxi wyra sõemy suu rỹsỹna-di aõwi alòbròna-di sõemy bede rỹire.48Kia Jyje ributunyre ibutumy bederaty aõwi, kia rirarenyre hãwã hãwã rỹsỹna-di ijohona heto hetomy, kia hãwã hãwãmy bederaty aõwi rahere bedero wibirebiremy rỹimyhỹre. 49Jyje ributunyre sõemy rỹsỹna, kia iutxiedỹỹ ribi ixawire, kiemy dori aonityhyre sõe: kia berohokỹ ỹnyra rutà wesemy rỹire.50Kia ramasa wyra rorarunykre kotyre, Jyje rariòrenyre inatximy tahãwyy Asenate wana. 51Kia rininire komy tariòre adela Manasses my, kia riòbitinyre myỹ : Deuxu riwanohõtilusanyre ibutumy waõhỹỹmydỹỹnana ribi, kia ibutumy wahã sỹreny mahãdu ribi. 52Kia ihewomy tariòre helỹỹna Efraĩ my rininire, kia rarybere: —Deuxu wadee uladu boho riwahinyre, kia hãwãhãkỹki aõhỹỹmy ratỹỹnyreki.53Kiata rexihure debò inatxi wyra rỹsỹna sõe-di Egito ki, 54kia Jyje tuu rarybere mynalemy, kia ròrarunyre debò inatxi wyramy ramasadi. Kia ijõ hãwã hãwãhãkỹki iny mahãdureny rama rahumy rỹimyhỹ, ka ibutumy Egito bedeki ijõdire aõ rarỹsỹkre.55Kia egípcios mahãdu rama rahurenyreu, kia ixitòedỹỹmy ròirenyre Iòlò-ò. Tii rarybere: —Boike Jyje-ò rybemy, kia biwinybenykre aõmybo tii rarybekre. 56Kia rama sõetyhymy reareu hãwã hãwãhãkỹki ibutumy, kia Jyje riraynyre ibutumy rỹsỹna heto rirarenymy rỹimyhỹre, kiata idi ijoho riòrarunyre egípcios mahãdureny-ò. 57Kia ibutumy hãwã hãwãhãkỹ mahãdureny rirahumy rỹiraniyhỹreny Egito-ò, kia riõbranyrenykremy Jyje rỹsỹna, kiemy dori hãwã hãwãhãkỹmy rasiranyre inihikỹmy rỹsỹna.
Chapter 42

1Kia Ijaò bede rieryreu rỹsỹna Egito ki ijõdiremy, kia rarybere tariòre boho-ò: —Aõherekibo kai boho kiaki erowemy terimy atxitenyteri? 2Kia raholare Egito ki rỹsỹna ijõdirerimy. Bòibenyke tamyhỹkỹle, kia rỹsỹna biõbranybenykre, kia ramamy rukururenyhenylau. 3Taita debò itue sõemy Jyje seriòre boho ròirenyre tyby ribi iseriòrereny Egito-ò rỹsỹna õbradỹỹmy. 4Ka Ijaò tahe Benjami riwahinyõre, Jyje seriòre tyby ribi ise ribi iseriòre, iherenymy rakemy; tii dori ruberure aõbinahãkỹmy rutỹỹnyhenylau.5Kia Ijaò riòre boho ròirenyre rỹsỹna õbradỹỹmy iny witxira mahãdureny wana butumy, kiemy dori ibutumy Kanaã hãwãhãkỹ ki rama rahumy rỹimyhỹ. 6Kia Egito wedu wesemy, Jyje idi rohonymyhỹre rỹsỹna-di iny mahãdureny-dirahumyhỹdenyde iwitxira su ribi. Kia Jyje seriòre boho ritehemynyrenyreu, tii boho tatiòhumy reserenyre ikoki, kia taòsỹnyreny su-ò ritidirenyre.7Kia Jyje robireu taseriòre bohomy, tii rieryrenyre, kiata ratximyhỹ rieryrenyõmy rexiòtaòtanymyhỹ. Kia ritỹỹraxinyre tarybe riterenymy: —Kai boho, tiribibo tòiteri? —Kanaã su ribi. rirawyònyrenyre. —Rỹsỹna ariõbranyrenykemyreri. 8Jyje taseriòre boho rieryrenyre, ka tii boho tahe rieryrenyõhyyrenyre.9Taita Jyje tarasi txi tõhõti reare, kia tamyreny raryberemy, kia rarybere: —Kai boho heka wasimy itxeredu toite, kia itxeremy tòiteri wahãwahãkỹreny aõkõ-di itxeremy tòiteri. 10Tii boho rirawyònyrenyre: —Aõkõtyhyre.-diarỹ boho heka auladureny roire, kia ròirenyreri rỹsỹna õbradỹỹmy. 11-diarỹ boho heka wahareny sohoji riòre roire.-diarỹ boho wasimy itxeredu aõkõ roire!-diarỹ boho heka iny-òbiti roire.12—Aratyhynyrenyõreri. rarybere Jyje. —Kai boho wahãwahãkỹreny aõkõ-di itxeremy tòiteri. 13Tii boho raryberenyre: —Diarỹ boho heka Kanaã ki rahãwanymyhỹrenyre.-diarỹ boho ibutumymy waseriòrereny sõe, wahareny riòrehyyle. Ka waseriòrerenyõta riõmy ratximyhỹre, kia warokorenyta wahareny wana ratxireri.14Jyje rirawyònyre: —Kia-diarỹ tuu adeereny raryberemy; kai boho heka wasimy itxeredu toite. 15Kia heka òbitimy kai tuu tarybetenyteri kamy; kia aseriòrereny itỹmyra kanaõkre wana ka-ò, kai boho ka ribi bòhònybeõkre. Ka heka-diarỹ inatyhy rarybererimy rarybereri Iòlò bededỹỹnanamy: 16kai bohoõ iòrysymy bòibenykre, ka ijõ mahãdu tahe brejumy rarirenykre, kia inatyhymy aõbo tarybetenyteri ada-òbitimy aõkõ aõbo tarybetenyteri. Txibo aõkõkre wana, kia heka kai boho wasimy itxeredu toite. Inatyhymy rarybereri Iòlò bededỹỹnanamy! 17Kia aralidirenykre brejuna-ò inataõ txumy bede biebenykre.18Kia inataõ txu rimyreu Jyje rarybere tamyreny: —Diarỹ heka iny Deuxu lau raherumyhỹre rare. Kia arawahinyrenykre kai boho arumy boibekremy, warybe-ò beòbybenymy. 19Txibo inatyhymy kai boho iny-òbitityhymy toite ana, kia kai bohoõ kaki brejunaki rarikre, kia ijõ mahãdu tahe ahetoreny-ò ròòserenykre, rỹsỹna riwyrenymy tasỹreny mahãdu riramahydỹỹnyrenykremy. 20Irahudita ka-ò aseriòrereny itỹmyra bididydenykre. Kaa heka araòbitinyrenykre, txibo kai boho inatyhymy ijõdire wana kai boho burubenyõkre. Tii boho tamy reòbyrenyre21kia raryberenyre widee wideereny: —Inatyhymy iny boho wiji aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyreri, kia iny boho iny seriòrereny-ò riwinyrenyre òraruki. Iny boho tuu robirenyre aõhỹỹmy rutỹỹnyremy, kia rexitòenymyhỹu idi rykawobrurenykemy, kiaremy iny boho tõtxi ririrenyõhyyre. Iurenana heka wiji iny boho aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyreri. 22Kia Rúben rarybere myỹ: —Diarỹ awimy rarybere uritre weryrybò aõhỹỹiny isỹdỹỹõrenykremy ka kai boho warybe-ò ijohona deralemy tekoatenyte. Jurenana heka wiji irubuna inyboho riòwynyrenyreri.23Tii boho rieryrenyõhyyrenyre, kia Jyje aõ rieryrenyõhyymyhỹ aõmybo rarybemyhỹ, kia heka tii tamyreny rarybemyhỹ irybereny erywesemy. 24Jyje ròhònyre ityyreny ribi, kia tahi riranyre. Kia ixyby rarybekreu roosere, kia rihitxinyre Simeaõ, kia rataakremy tuu rarybere ikorenyki. 25Jyje teòdu mahãdu-ò rarybere sau rỹsỹna-di ritỹxinyrenykremy, iseriòre boho-diwydenyde, kia iny sohoji sohoji-ò nieru ixybyle riwahinykremy, kia sau-ò rihynykremy. Kia rỹsỹna itỹhinareny rỹsỹnarenymy rihynykremy rarybelere; kawesemy tahe tuu riwinyrenyre.26Kia Jyje seriòre boho jumento-di idi retyyrenyre, kia rỹsỹna riõbranyrenyre, kia ròirenyre. 27Kia ritehemynyrenyreu tai rõrõrenykre bede-ò, kia ijõrenyõ sau riraynyre tairòdu riòenykremy, kiata tanierumy robire sau ijò ki roinyhỹmy. 28Tii rarybere taseriòre boho-ò: —Betehebeny ini! Wanieru warỹsỹna sauroki roire! Tii boho ixybyle riwahinyrenyreri! Ibutumy sõemy ruberurenyre, kia brebumy ramytatarenyre, kia widee wideereny rỹỹraxirenyre: —Kia aõbo Deuxu riwinyreri inydeereny?29Kia Kanaã-ò ritehemynyrenyreu, relyyrenyre Ijaò tybyrenyko, kia ibutumy aõhebo ru tỹỹnyrenyremy. Kia raryberenyre: 30—Kua hãbu Egito wedu awimy aõkõ riwaijerenyre, kia wadeereny rarybere-diarỹ boho ihãwahãkỹreny-ò ròiramy wasimy itxeredu wesemy. 31—Diarỹ boho rerawyònyrenyre:-diarỹ boho hãbu-òbiti roire,-diarỹ boho wasimy itxeredu aõkõ roire. 32-diarỹ boho butumy 12-my wasõereny, waha riòrerenyhyyle. Ka waseriòrerenyõ tahe riõmy ratximyhỹre, kia warooreny tahe wiji waha ki ratxireri Kanaã ki.33Egito hãwã wedu rirawyònyre:-diarỹ atxireny areake ijõdire txibo kai boho iny-òbitityhy toitemy. Kai bohoõ kaki waki rarikre, ijõ mahãdu tahe ròòserenykre, rỹsỹna ibutemy riwyrenykre tasỹreny mahãdu-ò, kia rama rahurenyreri-ò. 34Kia bididydenykre aseriòrereny itỹmyra. Kawesemy tahe-diarỹ araeryrenykre wasimy itxeredu aõkõ toitemy, ada hãbu-òbitityhy toitemy. Tai ariwahinykre aseriòrereny, kia kai boho tahe aõwaxina kaki ryhe biwinybenykre.35Kia tuu rutỹỹnyrenyre, kia rỹsỹna ritxiwirenyreu, kia iny sohoji sohoji tasauroki, sauriòre txi rekoarenyre nieru txi. Kia tii boho kia tyby boho wana nierumy robirenyreu, kia ruberurenyre. 36Taita Ijaò rarybere: —Kai boho aõbo ibutuniy wariòre-diarỹ ariõnodỹỹnykemy tesỹnytenyteri? Jyje inykireny aõkõ ratxireri, kia Simeaõ tule inykireny aõkõ ratxireri, Ka tahe wiji Benjami bidybenykemyreri, kia mobo tai aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹre, kia heka-diarỹ sohojile ibutumy aõhỹỹmy ratỹỹnymyhỹre.37Tai Rúben rarybere tyby-ò: —Biwahinyke kia-diarỹ, Benjami-di warukikre;-diarỹ ixybyle adee adidykre. Txibo adidyõkre wana, aõwaxina birubunykre wariòre inatxi. 38Ijaò riwawyònyre:—Wariòre aherenymy raõkre. Jyje iseriòre rurumy roimyhỹre, kia Benjami sohojile rasiranyre. Kia aõhebo rutỹỹnyke kia bòibenykreu, kawesemy tahe kai boho bederyrylemy kaa matuari biruhunybenykre.
Chapter 43

1Kia rama inihikỹiny reamy raremyhỹ Kanaã ki. 2xKia Jaò sỹmahãdu, kia iriòre boho sỹmahãdu rirỹsỹrenyreu, kia Egito ribi-diwydenyde, Ijaò rarybere tariòre boho-ò: —Bòòsebenyke Egito-ò; kia ixyby urihimyòmy rỹsỹna riòre inydeereny biõbranybenykre.3Ka Juda ta tõhõti reare: —Kua hãbu itỹnymy ririre, kia waseriòre waherenymy raõkreki, tii wadeereny rỹsỹna-di rohonyõkre. 4Txibo kai biwahinykreki tii rakremy, kia-diarỹ boho aròirenykre rỹsỹna õbradỹỹmy adee. 5Txibo kai biwahinyõkreki, aròirenyõkre. Kua hãbu rarybere myỹ: —Diarỹ adeereny rỹsỹna-di arohonykre, txibo kai boho aseriòre tỹmyra bididydenykre xiery.6Ijaò rarybere: —Aõherekibo kai boho watyre aõbinahỹkỹ teatytenyteri? Aõher€kibo tarybetenyta hãbu-ò kia aseriòrerenyõ ijõdiremy? 7Tii boho rirawyònyrenyre: —Kua hãbu heka sõemy riwatỹỹraxinyrenyre, kia wasỹrenymy tule. Tii rỹỹraxire: Bureny aõbo irulemy ratximyhỹre? Kai boho aõbo ixyby aseriòrereny aõbo ijõdire?-diarỹ boho heka rerawyònyrenyre itỹỹraxidỹỹna. Kia timy tuu rahõtinyrenyõre, kia tii, waseriòre aridyrenykremy?8Tai Juda rarybere tyby-ò: —Biwahinyke weryrybò-diarỹ idi warukikremy.-diarỹ boho wijityhyle aròirenykre, kia wesemy tahe tiu inyõ irubuõna:-diarỹ boho, kai tule, kia wariòre boho xõmo tule. 9-diarỹ idi warukimy arakre Benjami-di txibo-diarỹ adidyõkre wana, kia kai aõwaxina-òraruna watyre bilidikre. Kia-òrarunamy ararekre akoki, kia ikiemy wabededỹỹnana uhe wana, 10Kia araroorehenyõrenyra wana, kia adòòsedenyderi ini inatximy ixyby.11Taita tyby rarybere: —Kia iwitxiramy ijõ timy ihoõre, myỹ biwinybenykre: Sau-ò aõnaõna bihynybenykre tamy biwahinybenykremy kua hãhu dee. Kia su ribi aõnaõna wiwihikỹ ròhònymyhỹre biwybenyke: deròna buteõ, bidi buteõ, kia matyni buteõ, Kia aõhe wana urile rexibònyrenyre. 12Kia biwybenylekre nieru ixyby iratyremy, kiemy dori kai boho ixybyle biwahinybenykre nieru ki san ijòki tekoatenyte. Kia awhe wana irile rexibònyrenyre.13Bididyke aseriòrereny, kia wylemy bòike ixyby kua hãbu wana witxi bekoabenykremy. 14Kia Deuxu Ibutumy Tanidehehekỹ-di riwinykre, kia tii adireny rexiwobrunykremy, kia riwahinykre aseriòreõ, Benjarmim wana ydòòsedenykremy waheto-ò. Kia waki, txibo wariòre boho riõrenykreki, aõbo tahe-diarỹ ariwinykre? 15Kawesemyta Ijaò riòre boho aõnaõna riwahinyrenykremy rimyrenyre, kia nieru ixyby riwyrenyre, kia Egito-ò roirenyre, Benjami ridyrenyre. Kia ritehemynyrenyreu, kia ròirenyre Jyje dee rybemy.16Kia Jyje robireu Benjami my iki boho wana ratxirenyrerimy, kia rarybere taheto-di aõmysỹdỹỹdu à: —Bidybenyke kaa hãbu boho waheto-ò. Kia iròduõ birubunykre, kia ibutumy biywiywinykre, kia dori tii boho wa wana wiji ratxutyebyrenyrenykre, txutyeu. 17Kia iheto-di aõmysỹdỹỹdu tuu riwinyre irybe mynamy, kia ridyrenyre Jyje seriòre boho Jyje heto-ò,18Kia tamy ritehemymyrenyreu, tii boho ruberurenyre, kia widee wideereny raryberenyre: —Iny boho ka-ò ridyrenyreri nieru-òraruki, kia juhuu sau ijò ki ixyby riòdònyre hewa. Kia inatyhymy tii boho iny rirubunyrenykre, kia iny ribireny iny jumentoreny-di rahãỹnanyrenykre, kia iny boho riteranyrenykre iòwyõ my rakaõmysỹdỹỹnyrenykremy. 19Kawesemyta heto ijò-ò ritehemynyrenyreu, raryberenyre, iheto-di aõmysỹdỹỹdu-ò: 20—Txiokre ini, Inynyrỹ! Ka-ò nadòidenyde tiubo rỹsỹna ariõbranyrenykremy.21Kiaremyta, rumy retehemynyrenyre tamy arõrõrenykre bede-ò, kia reraynyrenyre rỹsỹna sau ijò reraynyrenyreki, iny sohoji sohoji tanieru ki rahãre aõ rasiranymy aõkõ. Kia ixybyle nieru rewyrenyreri. 22Kia ixyby nieru rewyrenylerenyreri, kia rỹsỹna ariõbranyrenykremy.-diarỹ boho reeryrenyõre mobo nieru sauro-ò rihynyremy. 23Tai aõmysỹdỹỹdu rirawyònyre: —Kia awimy ywimy atxibenyke, uritre breburenyõmy. Kia aDeuxureny, bu Deuxu aõhe wana nieru sauro-ò ritidire adeereny, kia dori-diarỹ remyre nieru teòwynytenyte. Rỹsỹna-di aõmysỹdỹỹdu-didyde Simeaõ, kia tai ratximyhỹreny-ò.24Irahudita ridyrenyre hetowo-ò, kia tamyreny bee riwahinyre tawareny idi rihòrenykremy, kia riwahinyrelere jumentos aõ rirỹsỹkremy. 25Kia iseriòrereny riywiywinyrenyre aõnaõna riwahinyrenykremy Jyje-ò, kia tii txutyemy kanakreu, kia dori rieryrenyre tai ratxutyebyrenyrenykremy.26Kia Jyje taheto-ò rehemynyreu, kia tii boho riwahinyrenyre aõnaõna-diwydenyde, kia ikoki tatiòhumy reserenyre, kia taòsỹny su-ò ritidirenyre. 27Jyje rỹỹraxire timybo ratximyhỹrenymy, irahudita rarybere: —Kia timybo bureny ratximyhỹre, kua matuari tuu wadee tarybetenyte? Tii aõbo irulemy ihỹre?28Tii rirawyònyrenyre: —Adeòdu tỹkỹkõ, wahareny, irulemy ihỹre, kia awilemy ihỹre. 29Jyje retehere rexiòesemy, kia robireu Benjami my, tyby ribi iseriòre, ise ribi iseriòre, kia rarybere: —Kaa aõbo aseriòrereny weryrybò tỹmyra rare, tuu wadee tarybetenyte? Kia Deuxu tarybewihikỹ tamy riwahinykre, wariòre!30Kia robire taseriòre my, Jyje sõemy bede-di rõhõtinyre, kia hihikỹle idi raworawore. Taíta taherinawo-ò rare, tai rahinyre. 31Kia taumy, taòsỹny rihòmy ròhònyre. Kia rarybere: rieryreu —Arỹsỹnareny bihynybenyke.32Kia Jyje-ò rỹsỹna riderenyre mesa tyre-ò, kia iseriòre boho-ò tahe iwitxira mesa-ò riderenyre. Kia ihãremy ijõdire mesa egípcios mahãdureny kuaki rỹimyhỹreny-ò, kia heka deuse tyhydỹỹna-òraruki tuu rỹimyhỹreny, kia heka wilaureny ratòemyhỹrenyre Israelitas boho wana butumy riroxirenykelau. 33Iseriòre boho roruurenyre takomy Jyje dee. Tii boho irỹsỹnareny rihynyre-òbitimy iwyrareny-di, kia adela ribi riòrarunyre, kia uladu rokoòhòkỹle riònananyre. Kia kamy robirenyreu, tii boho reheterenyre widee wideereny, sõemy bede riòtiinyrenyre. 34Kia rihynyrenyre rỹsỹ Jyje-ò rihynyre wesele Benjami-ò rihynyrenyre, iruyremy ixihetyre rỹsỹna ijõ mahãdureny ribi. Kia tii boho riõmyhỹreny Jyje wana ihyyta rabedesarenyre.
Chapter 44

1Irahudi Jyje riwahinyre tahetoki aõmysỹdỹỹdu-ò myỹ tarybe:—Bitỹinyke rỹsỹnadi sau kia hãbu mahãdureny-diwydenyde, kia timybo idi retyyrenykremy, kia bilidikre sau ijò-ò nieru iny sohoji sohoji sauro-ò. 2Kia iseriòrereny tỹmyra sau ijò-ò tahe wabede-ò rỹsỹhỹkỹ bilidikre, kia nieru wana butumy kia tii riòwynyre rỹsỹna-di. Kia ihetoki aõmysỹdỹỹdu ibutumy riwinyre tuu Jyje rarybere mynamy.3Kia rudityhyu Jyje seriòre boho ròhònyrenyre ròirenykremy, tajumentoreny wana. 4Kia tii boho hãwã hãwã ribi ròhònyrenyreu, kia irehemy aõkõ, Jyje rarybere taaõmysỹdỹỹdu-ò: —Make wylemy kua hãbu mahãdu heworenymy, kia tamyreny behemynykreu, myỹ marybekre: Aõherekibo kai boho aõnawiwi teòwynytenyte aõnabinabina-di? 5Aõherekibo wadinodu bede-ò rỹsỹhỹkỹ tewòtenyta? Tii heka riuhemyhỹre idi riõkremy bemy, kia idi aõ-ò raurerarukremy. Kai boho heka rubudỹỹ my tekoatenyta.6Kia iheto-di aõmysỹdỹỹdu tamyreny rehemyreu, kia rarybere tuu Jyje tamy rarybere mynamy, 7tii boho rirawyònyrenyre: —Aõherekibo kai kawesemy mabedeery tarybeteri?-diarỹ boho heka waryyreny ihoõre kia wesena ariwinyrenykemy!8-diarỹ boho ixybyle nadiwydenyde Kanaã hãwãhãkỹ ribi nieru txi rekoarenyre sau ijò ki,-diarỹ boho sohoji sohoji. Taita aõherekibo tahe adinodu manarỹsỹ, ada mana rỹsỹ-òtaòta ariwasinyrenyke? 9Txibo kai bede-ò txi beakreki inyõki, tii rurukre, kia-diarỹ boho tahe adeòdurenymy aroirekre. 10Jyje aõmysỹdỹỹdu rarybere: —Awimy akireny rahãra, kia mobo bedeò-di ratxikrele wadeòdumykre; kia ijõ mahãdureny tahe aõwaxina ròirenykre.11Taita tii boho wylemy rỹsỹna sau su-ò riderenyre, kia iny sohoji sohoji tarỹsỹna sau riraynyre. 12Jyje aõmysỹdỹỹdu sau sau my riere, kia adela sau ribi riòrarunyre, kia irooreny sauòhòkỹle; kia bedeò ki rahãre Benjami (Benjamim) rỹsỹna sau ijò ki. 13Taita iseriòre boho tatyy ritxuatxuarenyre bederyry my, kia ixybyle taaõnareny Jumentos tyre ritidirenyre, kia cidade hãwã -ò ròòserenyre.14Kia juda kia iseriòre boho Jyje heto-ò ritehemynyrenyreu; kia tii taile ratximyhỹ. Tii boho tatiòhumy ikoki reserenyre, kia taòsỹnyreny su-ò ritidirenyre. 15Tai Jyje rỹỹraxire: —Aõherekibo kai boho tuu wadee tewinytenyta? Kai boho aõbo teerytenyõte, kia hãbuõ wawesemy aõmy raurerarumyhỹremy?16Juda rirawyònyre: —Wanyrỹ, aõmybo tahe araryberenykre ada ararawyònyrenykre? Timybo tahe inatyhymy araryherenykre,-diarỹ boho bede reeryrenyõmy roirenyremy? Deuxu heka watxireny reare waòrarureny txi. Kaki watxirenyreri, kia-diarỹ boho ibutumy adeòdumy roire,-diarỹ boho heka kia wadireny bede-ò rewyrenyre roire. 17Jyje rarybere: —Aõkõhyyre!-diarỹ tiu kawesena ariwinyõtyhy Kia mobo bedeò-di ratximyhỹrele, kia wadeòdumykre. Kia ijõ mahãdu aõwaxina ròòserenykre ywityhymy tyby heto-ò. Juda rexitònyre Benjami dee tòemy18Taita Juda rehemynyre Jyje tyy-ò, kia rarybere: —Wanyrỹ, txioini boholake adee-òbitityhymy ararybekremy. Uritre waki woxibruõmykre, kia dori kai Iòlò wesena tate. 19—Wanarỹkai tỹỹraxite: Kai boho aãbo byreny ijõdire ada aseriòrerenyõ?20-diarỹ boho kohe myỹ ararawyònyrenyre: Ijãdirenyre waha, kia ramatuarinyre, kia sohoji waseriòrereny tỹmyra, kia ruare waha ramatuarinyreu. Kia weryry yja seriòre rurure. Ka tahe wiji tii tadi riòre sohojityhy rare, kia irumy ihỹre, kia tyby sõemy tuu rerinanymyhỹre. 21Tai kai wadeereny tarybete weryrybò yja adidydenykremy, kiemy dori tuu bobikremy tarybeteki, 22-diarỹ boho ararawyònyre tyby tiu iwahidỹỹõna, kiata idiwahinyke, tyby rurukelemy.23Ka kai tahe tarybete wadeereny, txibo tii kanaõkreki, kai awimy biwaijebenyõtyhy. 24—Kia heto-ò rehemynyrenyreu, kia ibutumy relyyrenyre waharenyko, kai tarybetemy. 25Irahudita tii-diwateònydenyde adòòsedenykremy ixyby rỹsỹna ariõbranyrenykremy. 26-diarỹ rerawyònyrenyre: —Aròirenyõkre; kia tiu kua hãbu awimy waitxeserenyõna, kia waseriòrereny tỹmyra waherenymy raõkreki.-diarỹ boho aròirenykre, kia waseriòrereny tỹmyra waherenymy rakexiery.27Taita wahareny rarybere: Kai boho teerytenyte kia wahãwyy Rakeli wadee inatxi riwahinyre. 28Ijõrenyõ riwarimy ratximyhỹre;-diarỹ tiu tuu arobiõtyhy. Kia aõhe wana iròdu debure ritõdetõdonyre. 29Kia txibo kaa kai boho waribi bitabenykemyreri, kia aõbinahãkỹ rutỹỹtynykeki, kia kai boho birubunybenykre kaa matuari bederyryhyylemy.32Kia ixyhy ijõdire:-diarỹ rarybetyhyre waha dee, kia weryrybò-di warukikremy.-diarỹ rarybere myỹ : Txibo-diarỹ adidyõkre wana weryrybò ixyby, kia waòraruki tuu rutỹỹnyra, kia akoki ararekre ibutumy wabededỹỹnana uhe wana. 30-31—Ka tahe wiji, Wanarỹtarybe ritõranyre Juda txibo-diarỹ aroosekreki waheto-ò weryry wana aõkõ, kia aõtama aõkõ waha rierykre, kia rurukre iutyhyle. Kia ibededỹỹnana heka weyrybò bededỹỹnana-di roimyhỹre, kia-diarỹ hoho tuu areserenykre, kia waòrarurenyki bederyrymy wahãreny rurukre, kia ramatuarinymy ratximyhỹre.33Iurenana wiji-diarỹ rexitòenyreri adee, kia kaki ararikremy eòdu wesemy irynana tybyki. Kia biwahinykre tii roosekremy taseriòre boho wana. 34Timybo tahe aroosekre heto-ò, kia weryrybò wahemy raõkreki?-diarỹ heka aõbinahãkỹmy arobiõkemyreri, waha tyre resekemy.
Chapter 45

1Jyje ixyby reximyõhyyre tawoki, taaõmysỹdỹỹdu mahãdu koki, kia rarybere: —Bòhònybenyke ibutumy ka ribi! Jurenana iaõmysỹdỹỹdurenyõ ratxiõhyymyhỹ kuaki, kia Jyje relyyreu taseriòre boho-ò tii mobo raremy. 2Tii tahi riòrarunyre katxiterehekỹmy, kia egípcios mahãdu roholarenyre, kia tu rybenareny Iòlò aõmysỹdỹỹna hetoòhòkỹle rehemynyre. 3Jyje rarybere taseriòre boho-ò: —Diarỹ Jyje rare. Waha aõbo irulemy ihỹre? Kia iseriòre boho tamy roholarenyreu, kia inihikỹmy ruberurenyre kia timy rirawyònyrenyõhyyrenyre.4Kia Jyje rarybere: —Bedexiheji bedenyke watyytyhy-ò aõkerỹbo. Tii boho ritehemynyrenyre, kia tii tarybe ritõranyre: —Diarỹ aseriòre Jyje rare, kia kai boho idi tahonytenyte, Egito-ò kanakremy. 5Ka tahe wiji bederyrymy watxiõhyyreri, kia wawoxi roburobuke aõkõre, kia wadi tahonytenyteki, kia ka-ò anakremy. Kia iny arihedỹỹnykremy Deuxu-diwateònyde akorenymy. 6Kia inatxi wyramy ramasa-di bede rỹire, kia ixyby iruyre wyramy ramasa reakre, kia inoõ suu riywinyõhyykre. kia rihekremy.7Deuxu-diwateònyde akorenymy, kia tii inatyhymy inywihikỹtyhymy ratximyhỹreki, kia abedeỹỹnanareny arihedỹỹnykremy kaki hãwãhãkỹki kia raryhelere ariòreriòrereny ijõdilekremy. 8Kiaremyta, kai boho aõkõ ka-ò tadiwateònytenyte, kia heka Deuxu-diwateònyde. Tii riwasỹnyre Iòlò ministro ratyremy.-diarỹ iaõmysỹdỹỹna heto-di warukimy watximyhỹre, kia-diarỹ heka ibutumy Egito hãwã -dinodu rare.9—Ka tahe wiji bòòsebenykre wytyhylemy ahetoreny-ò, kia marybebenykre waha-òiriòre Jyje tarybe riwahinyreri myỹ : Deuxu riwasỹnyre ibutumy Egito hãwã -dinodu my. Manake wylemy waniy bobikemy; uritre õnoõmy. 10Waha, kai masỹnykre Gosem hãwã bedeki, kia wesemy tahe watyyki matxikre Kai, ariòre boho, ariòreriòre boho, abudoenireny boho wana, acabrareny-di, Abrorenireny-di, kia ibutumy aõ ahõrõreny-di. 11Kia ramasa reakre ixyby iruyre wyramy, kia Gosem ki-diarỹ rỹsỹna adee ariwahinykre, ariòre boho dee, kia airòdureny-ò. Kawesemy tahe aõ rasiranyõhyykre.12Jyje tarybe ritõranyre: —Ibutumy kai hoho, kia Benjami waseriòre, aõwaxina wadi betehebenykre-diarỹtyhy raremy Jyje adeereny rarybererimy. 13Belyybenykre waha-ò timybo wanidehehekỹmy raremy kaki egito ki, belyybenykre ibutumy aõmybo tabitenytemy. Wylemy bòibenyke, kia waha ka-ò bididydenykremy.14Jyje riaxiòtinys e taseriòre Benjami, kia tahi riòrarunyre. Kia Benjami riaxiòtinylere Jyje, kia rahinylere. 15Kiata, ihãre rahimyny Jyje riaxiòtinymy iòsỹnyreny-ò ruore taseriòre boho sohoji sohojireny-ò. Irahudita iseriòre boho tarybereny riòrarunyrenyre tamy.16Kia Jyje seriòre boho dòidenydemy ijyy rehemynyre Iòlò aõmysỹdỹỹna hetoòhòkỹle, kia tii taaõmysỹdỹỹdu mahãdureny wana tai rabedesarenyre. 17Iòlò rarybere Jyje-ò:—Marybeke aseriòre boho-ò iròdu iròdu-di ròirenykremy, kia ròòserenykremy Kanaã su-ò. 18Kiata tybyreny wadee ididydenykre, kia iriòreriòre boho tule.-diarỹ ariwahinykre suwihikỹ Egito ki rỹimyhỹre, kia tii boho tahe rirỹsỹrenykre aõwi kaa hãwãhãkỹ ki rỹire awityhymy.19Kia tii boho Egito ribi carreta riwyrenykre, kia hãwyy mahãdu, uladuxõmo ididydenykremy, kia tybyreny ididydenylekre. 20Kia nohõtiyrerenyõmykre taaõnareny ixihewo-ò idiridenykre-ò, kia heka suwityhy Egito ki rỹimyhỹre ihõrõrenymykre.21Ijaò riòre boho tuu riwinyrenyre. Jyje riwahinyre carretas, tuu Iòlò rarybere mynamy, kia rỹsỹna riwahinylere iriranareny rỹsỹnamy. 22Kia tyy tỹmyra tamyreny riwahinylere. kia Benjami-ò inataõ utxie weeremy manarỹsỹhỹkỹ riwahinyre, kia iruyremy tyyesi yre. 23Kia tyby-ò tahe Jyje riteònyre debòitue jumentos sõe, kia aonaonawiwihikỹ-di retyymy rare Egito ribi, kia debòituemy jumento sõe retyymy rare maixõmoni-di, paõ-di, kia rỹsỹna witxira witxira iriranareny rỹsỹnamy riwahinyre.24Kia iseriòre boho raryberenyre ròirenykremy, kia ròirenykre kotyre Jyje rotohodỹỹre: —Uritre aõbinaõmyrenykre ry ki. 25Tii boho Egito ribi ròhònyrenyre, kia Kanaã-ò ritehemynyrenyreu, Ijaò heto-ò ròirenyre, tybyreny-ò. 26Taita tamy raryberenyre: —Jyje irumy ihỹre! Tii heka ibutumy Egito hãwã wedumy ihỹre! Ijaò aõheweini rõhõtibrere, kia rityhynyõhyyre.27Kiaremy, tuu relyyrenyreu ibutumy aõmybo Jyje raryberemy, kia carretas my robireu kia riteònyremy ridykremy Egito-ò, Jjaò sõemy rabedesare. 28Kia rarybere:—Kia awirehe! Wariòre Jyje irulemy ihỹre. Tuu arobikre-diarỹ arurukre kotyre.
Chapter 46

1Ijaò rexitare ibutumy taaõnaõna-di, kia Bersebaòhòkỹle, tai rexitòenyreki, tyby Deuxu-ò. 2Kua ruu Deuxu tamy rarybere rasimy, tamy ryryre myỹ : —Ijaò! Jjaò! —Diarỹ kakile watxireri rirawyònyre tii. 3—Diarỹ Deuxu rare, bu Deuxu wahe. Uritre brebuõmy Egito-ò makremy, kia tai dori-diarỹ ariwinykre ariòreriòrereny ròòsekremy hãwãdu hãwã nihikỹmy. 4-diarỹ arakre Egito-ò ahemy, kia ixybyle adidykre ariòreriòrereny kaa su-ò. Kia kai burukreu, Jyje aweribihyyle rarekre.5Taita Ijaò rare Berseba-ò. Kia carretas Egito Iòlò riteònyre-di, kia Ijaò riòre boho ridyrenyre tyby, tyby hãwyy boho, kia iriòrexõmoxõmo. 6Ijaò, kia ibutumy iaõnareny Egito-ò ròirenyre, kia tabrorenireny ridyrenyre, kia ibutumy aõnaõna Kanaã ki rimyrenyre. 7Ijaò ixihemy ibutumy ridyrenyre tariòreriòrereny, kia boho tariòre hãwyy, tariòre hãbu, tariòreriòrereny weryry, hirari boho.8Israelitas mahãdu Egito-ò ròirenyre, kia heka Ijaò tariòreriòre boho wana, ka boho: Ruben heka Ijaò riòre adela rare, 9kia Ruben riòre boho: Elaõ (Enoque), Palu, Hezrom kia Carmi. 10Simeaõ kia iriòre boho Jemuel, Jamim, Oade, Jaquim, Zoar kia Saul, ka boho Kanaã hãwyy riòre roire. 11Levi kia iriòre boho Gerson, Coate kia Mirari.12Juda kia iriòre boho Sela, Peres kia Zera, (iwitxira iriòre boho inatxi, Er kia Onã, kia Kanaã ki rururenyre). Kia Peres riòre boho Hezrom kia Hamuel. 13Issacar kia iriòre boho Tola, Pua, Jasube kia Sinrom. 14Zebulom kia iriòre boho Serede, Elom kia Jaleel. 15Ka boho heka Leia riòre bohorenyre Ijaò-ò riwahinyre Mesopotamia ki, kia ihãremy tariòre-dina ribi. Ijaò riòreriòrereny Leia wana, kia 33-my sõereny.16Gade kia iriòre boho Zifiaõ, Hagui, Suni, Esbom, Eri, Arodi, kia Areli. 17Asser kia iriòre boho Imna, Isv a, Isv i kia Berias, kia iseriòre ihirenyta Sera inire. Beria riòre boho Heber kia Malquiel. 18Ka boho 16 my sõereny Ijaò riòreriòre boho Zilpa wana, kia wetxu Labaõ riwahinyre tariòre Leia dee.19Rakeli Ijaò hãwyy, inatximy uladu riwahinyre: Jyje e Benjami. 20Jyje riòre boho Asenate wana, Manasses e Efraĩ, kia Egito ki uladumy ruarenyre. Asenate heka Potifera riòre rare, kia rybe-di ijohodu Heliopolis cidade hãwãki. 21Kia Benjami riòre boho Bela, Bequer, Asbel, Gera, Naamy (Naamã), Ei, Rôs, Mupim e Arde. 22Ka boho 14-my Ijaò riòreriòrereny Rakeli wana.23Dã kia iriòre Husim. 24Natali kia iriòre boho Jazeel, Guni, Jazer e Silem. 25Ka boho 7-my Ijaò riòreriòrereny Bila wana, kia wetxu Labaõ riwahinyre tariòre Rakeli-ò.26Kia ibutumy Egito-ò ròirenyre 66-my Jaò riòreriòrerenytyhy, kia tariòre boho hãwyky-di rariaõmy. 27Kia inatxi my Jyje riòre boho uladumy Egito-ki ruarenyre. Kawesemy tahe 70-my butumy sõereny, Jaò riòreriòreny boho, kia ròiremyre Egito-ò.28Ijaò rarybere kia Juda komy rakremy, kia Jyje dee rexitòenykremy, kia kanakremy Gosem ki witxi rekoarenykremy. Kia tii boho ritehemynyrenyreu, 29Jyje rarybere taityti heòty riywiywinykremy, kia rare Gosem-ò tyby wana witxi reakremy. Kia witxi rekoarenyre, Jyje riaxiòtinyre kia rahinyre riaxiòtinymy iki wana irehemy. 30Taita Ijaò rarybere: —Kia aõwaxina arurukre, wijihe umy rahira kia araerymy arumy atxitemy!31Irahudita Jyje rarybere taseriòre boho-ò, kia tyby sỹ mahãdureny-ò: —Diarỹ ararybekre Iòlò-ò, kia iko arelyykre, kia waseriòre boho, waha sỹ mahãdu Kanaã ki rasỹnymy roiremyhỹ. ròirenyreri wawana rasmyrenykremy. 32Kia ararybekre Iòlò-ò, kia kai budoeni, cabras umydỹydu toite, kia broreni-di tarukimyhỹtenytemy. Ararybekre kia tedytenyterimy budoeni, broreni ibutumy aaõnaõnaremy ijõdire.33Kia Iòlò aratỹỹraxinyrenykre wana. aõbo aaõmysỹdỹỹnarenyre 34kia marybebenykre bede iyhyõmy kai boho budoeni teumỹdỹỹnymyhỹtenytemy, kia ahãỹna mahãdureny wesemy. Kawesemy tahe kai boho masỹnybenykre Gosem bede-di, kia heka egípcio mahãdu radònymyhỹrenyre budoeni-di aõmysỹdỹỹdu mahãdurenymy.
Chapter 47

1Taita Jyje rare rybewahidỹỹmy Iòlò-ò. Tii rarybere:—Waha kia waseriòre boho ròirenyreri Kanaã su ribi, kia ratxirenyreri Gosem bede ki tabudoenireny-di, tacabrareny-di, tabrorenireny-di, kia ibutumy taaõnaõnareny ijõdirenyre-di. 2Irahudita ridyre iruyremy taseriòre, kia Iòlò-ò tureny rarybere.3IòIò rỹỹraxire: —Aõbo aaõmysỹdỹỹrenyre? Tii boho rirawyònyrenyre: —Inynyrỹ,-diarỹ boho budoeni umydỹỹdureny roire, kia wahãỹna mahãdureny rỹirenyre wesemy. 4Ròirenyreri hãwãmy ka hãwãhãkỹ-ò, kiemy dori Kanaã su ki asi bederade ihoõre iròdu mahãdureny-ò, kia ramasa kuaki inihikỹryhyreri. Txioini aõkerỹbo, wadeereny biwahinyke Gosem bede-di arahãwanyrenykemy.5Iòlò rarybere Jyje-ò: —Ka tahe wiji kia buu, aseriòre boho ròirenyreri awana ratxirenykremy, 6—Egito su ibrysirenymy roire. Biwahinyke tamyreny Gosem bede, kia heka hãwãhãkỹ ki awityhy rare, kia tai rasynymy roirekre. Kia araykyki ijõreny hãbu mahãdu yky ribi ibedeery ijõdikeki, bisỹnyke wedu wesemy kia wabroreni-di tarukikremy.7Irahudita Jyje ridyre Ijaò tyby, kia Iòlò dee tuu rarybere. Ijaò tarybewihikỹ riwahinyre Iòlò-ò, 8kia ritỹỹraxinyre: —Tiwesebo awyra? 9Ijaò rirayònyre: —Kia 130-wyramy rare, kia ikiemy rariamy watximyhỹre tiribi tiribile. Wabededỹỹnana heka aõtamaõkõ rariamy rahenyre. kia tiwese wyra wyramy isiratyhymy. Kia-diarỹ ywimy aratxikemy reaõhyyre, kia wahãỹna mahãdureny wesemy, isiramy roireniyhỹ kia iwesemy-diarỹ rarmyhỹ wesemv. 10Ijaò tarybewihikỹ riwahinyre Iòlò-ò, kia rare.11Kia Jyje riwahinyre tyby dee, kia taseriòre boho dee suu awihikỹ Egito bede ki roimyhỹre, Ramanasses cidade hãwã bireki roimyhỹre, kia tuu Iòlò raryberemy. Kaa suu ihõrõrenymy relere, kia tii boho tai rasỹnymy roiremyhỹ. 12Jyje riwahinymyhỹre rỹsỹna tyby dee, taseriòre boho dee, kia tyby sỹ mahãdureny-ò, kia rỹsỹnamy rekoamyhỹrenyre mynamynamy.13Kia rỹsỹ ihoõre bede bede hãwã hãwãmy, kia ramasa ire reamyhỹre ixihetyretyrele. Egito ki, Kanaã ki, hãwãdu mahãdureny ideõdeõmy relerenyre ramasa tuu risỹnyrenyre. 14Iny mahãdu rỹsỹna riõbranymyhỹrenyre, kia Jyje tahe ibutumy nieru ributunymy, kia Iòlò aõmysỹdỹỹna heto-ò riwymyhỹre.15Kia ibutumy rexihureu nieru Egito ribi, Kanaã ribi, kia egítos mahãdu roirenyre Jyje-ò rybemy. Tii boho raryberenyre: —Txioini aõkerỹbo, wadeereny rỹsỹna bidiwahinyke! Uritre rubu-ò wawahidỹỹrenyõmykre kia wamerureny rexihurenyra ki! 16Jyje rirawyònyre: —Txibo kai boho ixyby anierureny ihõreriki, abrorenireny bididydenyke, kia-diarỹ aritròanykre rỹsỹna-di. 17Kia egípcios mahãdu riwyrenyre Jyje-ò awaru, budoeni, cabras, broreni e jumentos, kia ritròanymy tii tamyreny rỹsỹna riwahinyre kia wyra wyramy.18Kia wyra rexihure, kia ijõ wyra bedeu ròirenyre Jyje-ò rybemy: 19—Inynyrỹ, aõ alau wawòterenyõna inatyhymy, kia wamemreny rexihura, kia wairòdureny wiji ahõrõ rare. Aõ wakireny ixyby ihoõre adee ariwahinyrenykemy, aõhebo tahe waumyreny, kia wasureny. Uritre rubu-ò wawahidỹỹrenyõmykre. Biwaóbranybenyke, kia wasureny bitròanyke rỹsỹna-di. Kia Iòlò wetxu my aròirenyrekre, kia tii tahe wasureny-dinodumykre, Wadeereny rỹsỹna bidiwahinyke kia warumy aratxirenykremy, kia tule alòbrònaty bidiwahinyleke aròbròrenykremy, kia wesemy tahe suu bederahymy ròòseòtyhy.20Taita Jyje ibutumy Egito suu rõbranyre Iòlò-ò. Ibutumy egípcios mahãdu tasureny-di rohonyrenyre, kia heka ramasa inihikỹmy reare. Kawesemy tahe suu Iòlò my rỹire, 21Jyje riwinyre egípcios mahãdu Iòlò wetxumy hãwãhãkỹ ibutumy. 22Jyje riõbranyõre Deuxu rybe-di ijohodu mahãdureny su sohojile. Tii boho tasureny-di rohonyrenyõre, kiemy dori Iòlò tamyreny riwahinymy raremyhỹ-òbitimy rỹsỹna; kia wesemy tahe tii boho ijõdirenyre aõ rirỹsỹrenyke.23Taita Jyje rarybere taijoi mahãdureny-ò:—Ka tahe wiii kai boho kia asureny Iòlò hõrõ rare, kia heka-diarỹ tamy reõbranyre. Bimybenyke kaki alòbrònaty bijiumy bibrònybenykremy. 24Kia bihebenykre iruyre hynamy Iòlò-ò biwahinybenykre; kia biuhebenykre ijõ inaubiòwa hyna bibrònybenykremy, kia birỹsỹbenykre my, kia riòre boho, kia iny mahãdu awanareny rirỹsỹmy rỹimyhỹrenyre boho wana.25Tii bohorirawyònyrenyre: —Wanarỹ kai tiwahedỹỹnytenyta wabededỹỹnanareny ribi, kia awimy wadeereny atxite. Kia Iòlò wetxu my aroirenyrekre. 26Kawesemy tahe Jyje riwinyre *rybewahidỹỹna, kia wiji bede hãrele tuu roimyhỹre. Rybewahidỹỹna heka myre: Kia ibutumy Egito ki, iruyre hyna alòbrònaredena IòIò hõrõ my rỹirakre. Kia Deuxu rybe ijohodu mahãdu sureny sohojile Iòlò hõrõmy rỹirenyõkre.27Israelitas mahãdu Egito ki rasỹnymy roirenyremyhỹ, Gosem bede ki, tai suu riõbranyrenyreki, kia sõemy rariòrenyrenyre. 28Ijaò Egito ki bede riere 17 wyramy, kia rehemynyre 147 wyra bedeò.29Kia rurukremy rexieryreu, Ijaò rarybere tariòre Jyje-ò kia rarybere: —Txibo aõwaxina aõkerỹbo arexitòenyke, bidilidike ebò waniti rawo-ò, kiata marybekre kia biwatyhynymy kia-òbitimy wadee tuu arexitòenykre: uritre Egito ki watuudỹỹõmykre. 30Kia-diarỹ arurukreu, warubu bitakre Egito ribi, kia biwatuunykre wahãỹnareny wabedeki, kia-diarỹ arexielehynykremy tii boho wana. Jyje rirawyònyre: —Diarỹ ariwinykre aõmybo kai texitòenyterimy. 31—Inatyhymybo manarybe rarybere Ijaò. Jyje inatyhymy rarybere, kia Ijaò rexiwerynyre irahyna ki, kia Deuxu-ò rexitòenyre.
Chapter 48

1Tiwese bedeu irahudi raryberenyre Jyje-ò tyby webinadunymy ratximyhỹmy. Taita rare itxeremy, ixiheki ridyre inatxi tariòre boho, Efrom e Manasses. 2Inyõ rybemy rare Ijaò-ò: —Ariòre Jyje rareri adee itxeremy. Ijaò ixidi rarurunyre, kia rexisỹnyre herina-ò.3Tai rarybere Jyje-ò: —Deuxu ibutumy Tanidehehekỹ-di wadee rexitỹnynyre Luz hãwãki, kua Kanaã su ki, kia tarybehikỹ wadee riwahinyre. 4Tii wadee rarybere:-diarỹ arawinykre sõemy mariòrenykre, kia ariòreriòrereny hãwãdu hãwãdumy rexiwinyrenykre.-diarỹ ariwahinykre kaa suu ariòreridòrereny dee, kia ihõrõrenykremy ikiemy.5Kia Ijaò tarybe ritõranyre myỹ rarybemy Jyje-ò: —Ka tahe wiji, ariòre boho Efraĩ e Manasses boho kaki Egito ki ruarenyre, kia-diarỹ ka-ò anakrekotyremy, kia ka boho wahõrõ roire. Efraĩ e Manasses boho wahõrò roíre, kia Ruben e Simeaõ boho weserenyle. 6Txibo kai ijõ ariòrereny ijõdijkre wana, tii boho ahõrõrenymykre, kia Efraĩ e Manasses boho seriòrerenymykre, kia ihõrõrenylemykre. 7Kawesemy rewinyreri Rakeli-òraruki, adi wahe. Iny boho Mesopotamia ribi dòòsedenydeu, kia iu wabederyrynau, tiki rurure Kanaã hãwãhãkỹki, kia urihimyòmy Efrata koki ritehemynyrenymy.-diarỹ retuunyre kuaki, ryweijàtiki. (Efrata heka wiji BeIém wesemy raerymyhỹre.)8Kia Ijaò robireu Jyje riòre boho my, rỹỹrasire: —Ka boho tahe mobo roire? 9—Kia riòre boho Deuxu wadee kaki riwahinyre Egito ki rirawyònyre Jyje. Ijaò rarybere: —Bidilidike wabireki kia-diarỹ warybewihikỹ ariwinykremy. 10Ramatuarinyreki Ijaò rue rabinabinamy raremv hỹ, kia tii retehewike aõkõre. Jyje ridyrerenyre weryrybò mahàdu ityy-ò, kia tahe tii riaxiòtinyrenymy iry-ò ruòrenyre.11Ijaò rarybere Jyje dee: —Diarỹ rahõtinyre tiu ixyby umy arobiõkresỹny, ka tahe wiji Deuxu riwawahinyre ariòre boho my arobikremy. 12Taita Jyje-ditadenyde iny inatxi tyby wyòtyre ribi, kia tatiòhumy resemy taòsỹny su-ò ritidire. 13Ilemyta Efraĩ rimyre tebò ruru weribi-di, kia Manasses rimyre tebò hywe weribi-di, kiata Ijaò tyyki ritamanymyhỹreny. Kawesemy tahe Efraĩ rỹire Ijaò hyweweribiki, kia Manasses tahe rỹire Ijaò ruru weribiki.14Ijaò taaxiò riterenymy kia wibàmy riijaranyre, kia ritidiniy tebò ruruweribi ludu Efraĩ ratiki, kia werurubò tỹmyra rareki, kia tebò hyweweribi ludu Manasses ati tyre ritidire, kia heka adela rare. 15Ilemyta tarybewihikỹ riwahinyre Jyje dee, rarybemy myỹ: Deuxu, tuu waha boho Abraaõ kia lsaque rerinanymy roirenyremyhỹ, kaa weryrybò boho-ò arybewihikỹ biwahinyke. Arybewihikỹ biwahinyke Deuxu kai, wary-di tetehemy atximyhỹte budoeni-dinodu wesemy, kia wabededỹỹnana-di ibutumy wiji dorile. 16Kia arybewihikỹ biwahinyke Anjo-ò, kia riwahedỹỹnyre ibutumy bede-òhãru-òhãru ribi Kia wani txi nohõti reamy rarekre iyhyrareny ribi, kia waha bohorenyni txi tule Abraaõ e Isaque. Kia tii boho sõemy iriòrereny ijõdikre, kia sõemy iriòreriòrereny ka hãwã hãwãhãkỹki.17Jyje tai awimy rahãõre kia tyby my robireu, tebò ruruweribi ludu ritidireu Efraĩ rati tyre; iurenana tebò rimyre, kia ratakremy Efraĩ rati ribi, kia Manasses rati tyre ritidire. 18Kia riòbitinyre: —Kõre waha; kaweseke aõkõre. Kaa heka wariòre adela rare; bilidike ebò ruruweribi ludu irati tyre.19Ka Ijaò tahe teramy reare kia rarybere: —Diarỹ reeryre, wariòre,-diarỹ reeryre. Manasses riòreriòrereny iny mahãdureny nihikỹmy relerenylekre. La iseriòre tỹỹbò tahe ixyby aònityhymy iratyrekre, kia iriòreriòrereny relerenykre sõemy hãwã hãwãhãkỹmy. 20Kawesemy Ijaò tarybewihikỹ riwahinyre kua txuu rarybemy: —Israelitas mahãdu riuherenykre anireny rybewihikỹ riwahinykremy. Tii boho raryberenykre myỹ: —Kia Deuxu arawinykre iwese Efraĩ e Manasses deereny riwinyrenyre wesemy. Kawesemy tahe Ijaò ritidire Efraĩ, Manasses komy.21Tai rybere Jyje-ò: —Timybo kai teteheteri,-diarỹ arurukre. Ka Deuxu tahe awana ratxikre, kia aradykre ahãỹna mahãdure su-ò. 22-diarỹ ariwahinykre Siquém adee kia aseriòrereny dee aõkò. Siquém heka kua bede-di rahãỹnanyre, amorreus niahãdureny ribi, kia resumy watõniri-di, wawaxiahãte-di.
Chapter 49

1Ijaò tariòre boho-ò rarariòwyìny kia rarybere:—Biwayrawonybenyke, kia-diarỹ adeereny ararybekre, aõhebo butỹỹnybenykre tiu bedeubo. 2Bexibutunybenyke biwayrawonybenymy boholabenykremy, Ijaò riòre boho boholabenyke aõmybo Israel rarybere, buu.3Ruben, kai heka wariòre adela tate. Kai heka waruru tate, Komy bederary wabededỹỹnana, Rexityhytyhyny my, kia aruruteretyhymy wariòre boho ribi 4Kai heka eburere bero esetere wesemy, kiaremyta ixyby atyhydỹỹnana ihoõkre, kia dori tarõte wawedena wana, ibinatyhy kawesemy tewinyte buherinaki.5Simeaõ kia Lev i seriòre roire; tebònareny-di aõbinabinamy rexierynanymyhỹre 6Kia tii boho wana aratxiõkre tiu bededỹỹnana riwinyrenykreu, kia irybereny butuna-di arahỹỹnanyõkre, kia dori teburereny-di takyarareny-di hãbu mahãdureny rirubunyrenyre, kia alisimy aròti ritiòròrenyre.7Kia ibinare teburereny iyarareny, kia heka teburetyhyrenyre; kia ibinarenyre iyarareny, kia dori ibinatyhyre.-diarỹ ariwirareanykre Israel su ki,-diarỹ ariubỹtỹnykre iijoireny isỹreny ykyrenymy.8Juda, aseriòre boho umy rerinanyrenykre kia rexiyrawonyrenykre akoki. Kai bimybenykre aòludureny tòtikile.9Wakriòre Juda heka Leaõ riòre wesena rare, kia teery rirubunymyhỹreu; tii rexibedenymy rexilidimyhỹre, kia Leaõ riòre rere, hirari wesemy. Mobo tahe tamy rexiuarekre tamy rerikemy?10Juda rimykre Iòlò hojurehe, kia iriòreriòrereny ikiemy riwedunyrenykre. Kia hãwã hãwã mahãdureny aõnaõna adee idiwydenykre, kia iny mahãdureny aratyhmyrenykre.11Tii ritaare ajumento riòre bederade-ò, kia bederadewihikỹ rỹimyhỹreki. Tii atyy rihòmyhỹre mona besò-ò (vinho), ayhyitxena rihòmyhỹre mona besò-di (vinho) hãlubusò wesena-di. 12Aruereny isòmy atxitenyteri mona besòmy (vinho) teõtenyteriki, kia ajureny iuramy atxitenyteri broreni huỹsymy teõtenyteriki.13Zebulom bero weijàtiki rasỹnykre, tai bero heòty-òròsòna ijõdikre. Ibede heka Sidõ-òhòkỹle remynykre.14Issacar heka jumento rurutere wesena rare, kia taitxyy tyreki roimyhỹre. 15Kia robireu hãwãhãkỹ my awiremy kia awityhymy tai rexielehynykremy, tii rexibedenyre taitxyy tabrò-ò rilidikremy, kia aõmy rexiraõhyymy raaõmysỹdỹỹnyre wetxu wesemy.16Dã tasỹreny-òbitile riwedunyrenykre; kia iwitxira hãwã ludu weserenymykre Israel ki. 17Dã, hemylala wesemykre ryweijàtiki, kia huumari wesemy ryki, kia awaru waubeki ruruakre, kia ixihewo-ò riatykre ityreki rỹdu. 18Deuxu Tyhyhykỹ, araraokre biwahedỹỹnykremy!19Gade-òhòte tai rỹikre, kia wasidu mahãdu sõereny riherenykre, kia irahudita tii iheworenymy rakre. 20Asser suu sõemy rỹsỹna-di rexijuakre, kia rỹsỹna riwahinykre, kia Iòlò-ò sohojile rawahikre. 21Natali heka gazela wesena rare, kia tariòrereny ruxera ritxuamyhỹrenyre.22Jyje heka alòbròna wesena rare, kia beijarana bireki rỹimyhỹre; tii heka sõemy raratynymyhỹre, kia irurureny heto weijàtimy aòwònymyhỹrenyre. 23Kia aòludu mahãdureny arahetenyrenyke teburereny-di, kia iheworenymy bekoabenykre awaxiahãtereny-di aryhyreny-di.24Kiareny awaxiahãtereny awityhymy relere, kia aaxiòreny rurureny-di ixiyrybule atxitenyte, budoeni-di aõmysỹdỹỹduni my, kia Israel manatere uramy.25Bu Deuxu arawiòhenanykre Jyje, ibutumy tanideheekỹmy adee riwahinykre tarybewihikỹ Tarybewihikỹ biu rarie ribi, bee rybewihikỹ su rawoki roimyhỹre, kia sõemy iròdu iròdu rybewiwihikỹ, kia sõemy iriòrereny,26alòbròna aõwi rybewihikỹ, kia noiròsò tule, kia hãwãlò ehetxina rybewihikỹ, aõnaõna wityhy Deuxu Tyhyhykỹ hãwãlò ludu. Kia ibutumy kaa rybewiwihikỹ rỹikre Jyje ratityremy, kia iòru tyremy kia iseriòre boho yky ribi ratare.27Benjami obràra debure wesena rare; kia rudi teery rirokre, kia txioromy tahe riwirareakre iuhe.28Ka boho heka 12 my iijoireny hãwã sõereny Israel ludu, kia heka ka rybe tybyreny rarybere tariòre boho-ò, kia tarybewiwihikỹ riwahinyreu; kia iny sohoji sohoji-ò riwahinyre tarybewihikỹ rityhynymy. 29Taita Ijaò riwahinyre tariòre boho-ò myỹ rybe: —Diarỹ arurukremy rare, kia arebutunykre waijoi wasỹreny mahãdureny wana rubu bede ki. Biwatuunybenykre kai wahãỹna mahãdureny ratuurenyre bede ki, kia mana raworawo Efrom, Heteu su ki roimyhỹre wahe, 30—Macpela ki, Manre ibràraki roimyhỹre Kanaã hãwãhãkỹ ki. Abraaõ heka riõbranyre isỹreny Efrom ribi, kaa mana raworawohỹkỹ, kia suu tai roimyhỹre isỹreny mahãdureny tuunamy.31—Kuaki ratuumy roimyhỹrenyre Abraaõ, Sara ihãwyy; Isaque, tahãwyy Rebeka wana; kia kuaki-diarỹ Leia retuunyre. 32—Kia suu mana raworawohỹkỹ Heteus ribi riõbranyrenyre. 33Kia rexihureu kaa tarybe riwahinyreu tariòre boho dee, Ijaò rexilidire ixybyle taherina-ò kia rurure, rare rexibutunykremy kawesemy taijoi tasỹreny mahãdu wana rubu bede ki.
Chapter 50

1Jyje ixidi tyby tyre rehure, rahinymy tyby òsỹny-ò ruòmy. 2Tii tarybe riwahinyre luahidỹỹdureny-ò, kja taaõmysỹdỹỹnarenyki tyby rubu rirahãnanyrenykremy, kawesemy tahe tii boho riwinyrenyre. 3Kia 40-txumy bede rierenyre tuu riwinyrenykremy, kia heka-òbitimy tuu rubu umy rarahãriadỹỹmyhỹre. Kia egítos mahãdu 70-txumy tyy yxeyxe-di bede rierenyre.4Kia tyy yxeyxe-di txuu rỹimyhỹrenydi rexihureu, Jyje rarybere Iòlò aõmysỹdỹỹna heto ki aõmysỹdỹỹdu rariehekỹ dee. Tii rarybere: —Tuu biwinybenyke aõkerỹbo biwybenyke Iòlò-ò myỹ rybe wahi: 5Kia waha rurukremy ratximyhỹ bedeu, tii tuu ariwinykremy riwarybedỹỹnyre, kia-diarỹ arituunykremy, kia wabede tii-òbitile riywinyremy Kanaã hãwãhãkỹ ki. Txioini aõkerỹbo biwawahinykre arakremy waha arituunykremy, kia irahudita-diarỹ adoosekre. 6Iòlò rirawyònyre: —Make kia buu bituunykre, tii ararybedỹỹnyremy biwinykreny.7Kia kawesemy tahe Jyje rare tyby rituunykremy. Iki wana ròirenyre aõmysỹdỹỹdu wedu, Iòlò ijoireny, Egito Iudu. 8Kia ule ròirenylere Jyje hãwyy tariòre boho wana, kia iseriòre boho, kia Ijaò sỹ mahãdu ibutumy. Kia Gosem suki uladuxõmole ririrenyre, budoeni, cabra kia broreni. 9Kia tule hãbu mahãdu ròirenylere awaru-di kia carreta-di, inatyhymy sõemy inihikỹmy ròirenv re.10Kia ritehemynyrenyreu Atade-ò, kia Jordaõ ibràra weribi roimyhỹre-ò, ka hãluudỹỹna-di ixena riwinyrenyre, kia suu tai maixõmoni ratyyrahãmyhỹreki. Kuaki rahinyrenyre katxiterehekỹmy debò inatxi txu sõemy. 11Kia Kanaã ki hãwãdu mahãdu robirenyreu, iny sõemy rasỹbinarenyremy, kia raryberenyre; Timywe iòtarenyre kaa egípcio mahãdu sỹbinareny! Iurenana kua bede rininirenyre Abeli Misraim.12Kawesemy Ijaò riòre boho riwinyrenyre tyby-di ibutumy aõmybo tii rarybere mynamy 13Tii boho riwyrenyre tyby rubu umy Canaãòhòkỹle, kia rituunyrenyre Macpela mana raworaswohỹkỹ ki, Manre ibràra weribi, kia suu Abraõ Efrom ribi, Heteu ribi riõbranyreki, kia tasỹreny wabedemy riywinyre wahe. 14Tyby rittiunyre rahudi, Jyje roosere Egito-ò, taseriòre boho wana, kia ibutumy iherenymy ròirenyre mahãdureny wana.15Irahudi tyby rubu sỹtybymy, Jyje seriòre boho raryberenyre: —Aõhe wana Jyje radònyreri inymyreny, kia txibo rexiòwynykre ibutumy aõnaõna binabina iny boho tamy riwinyrenyreki. 16Taita Jyje-ò tarybereny riwahinyrenyre myỹ: —Kia buu rurukre kotyre, 17tii tarybe myy riwahinyre adee arexitòenyrenykremy: Txioini aõkerỹbo, waõbinabinareny rewinyrenyre ribi biwaruxetòenybenykre, kia aseriòre boho-òrarunareny, kia aõhỹỹhỹỹmy arasỹnyrenyre. Kiarenyta, rexitòenyrenyreri waõbinabinareny-di maruxetòekremy, kia dori-diarỹ boho bu Deuxu ijoi roire. Kia kaa rybwahidỹỹna rimyreu, Jyje rahinyre.18—Irahudita iseriòre bohoòbitile dòidenyde, kia rexiyrawonyrenyre ikoki kia raryberenyre: —Kaki watxirenyreri;-diarỹ boho heka awidỹỹna roire. 19Ka Jyje tahe rirawyònyre: —Uritre breburenyõmy;-diarỹ aõmy Deuxu wesemy aratxiõtyhy. 20Kia inatyhymy kai boho kua aõanõna binabinahãkỹmy bede teywinytenyte waòludumy, ka Deuxu tahe riwitxiranyre aõnaõna binabinahãkỹ aõnaõnawiwimy ariwinykremy, kaa wiji iny boho idi reteherenyreri-di, kia heka myre, arihedỹỹnykremy sõemy iny mahãdureny. 21—Uritre brehurenyõmy.-diarỹ warukimy adireny ararekre, kia ariòre boho-di ararekre. Kawesemy tii ritỹỹõdỹỹnyrenyre tarybe yxi-di iworeny riykỹnyrenyre.22Jyje rasỹnymy raremyhỹ Egito ki, tii kiatyhy sỹ mahãdureny wana. Jyje bede riere 110 wyramy, 23—kia rehemynymy robire Efraĩ riòreriremy. Tii tawyòki rimylere, kia tariòreriòre wesenamy, uladu tariòreriòre riòremy Maquir, kia heka Manasses riòre rare.24Tiu txu bedeu Jyje rarybere tariòre bohoreny-ò: —Diarỹ iòhòtyhylemy arurukre, ka-diarỹ-òbitimy watxireri kia Deuxu kanakre riwawiòhenanykremy, kia riwadykre ka hãwãhãkỹ ribi kua su-ò, tii tuu rarybere riwahinykremy Abraaõ, Isaque, Ijaò boho deereny. 25Taita Jyje rexitòenyre tasỹreny mahãdureny-ò, kia inatyhymy riwinyrenykremy. Tii rarybere: —Diarỹ-òbitimy watxireri kia Deuxu kanakre awiòhedỹỹrenymy. Kia tiu tuu rutỹỹnykreu, warubu umy ixihemy biwybenykre. 26Jyje rurure 110 wyra rimydi. Kia ibutu umy ritỹtetỹnyrenyre, Caixaro-ò ritidirenyre Egito ki.

Exodus

Chapter 1

1Ka boho heka ijaò riòre bohonireny rỹire, kia ròirenyre tii wana Egito-ò, iny sohoji sohoji tahãwyy wana tariòre boho wana ròirenyre: 2Rúben, Simeaõ, Levi, Judá, 3Issacar, Zebulom, Benjami, 4Dã, Natali, Gade kia ser. 5Ijaò rioreriòre bohotyhy 70-my iny sõereny butumy. Jyje, iriòre witxira Egitokihyy raremyhỹ6irahudita Jyje kia ibutumy iseriòre boho rururenyre, kia tule ibutumy ijõ mahãdu riòreriòrereny 7Ka Ijaò riòreriòre boho tahe israelita mahãdu kia sõerenyre iriòrereny kia sõetyhymy ranihikỹrenyre, kia tii boho rexiubỹtỹnyrenyre ibutumy Egito bedemy.8irahudita Egito ijõdire Iòlò tỹmyraõ, kia aõ rieryke aõkõre Jyje bededỹỹnanamy. 9Tii rarybere tamahãdureny-ò: —Betehebenyini, Israel mahãdureny ityhyreny kia rasõerenymy wylemy inyribireny. 10Kia wou bededỹỹnanaki, tii boho rexibutunyrenyke iny-òludureny wana, kia resurenyke iny òludurenymy kia Iny hãwãhãkỹreny rimyrenyke. Itxireny rekekoarenykre, rikiwahinyrenyõkre kia tii boho ixyby rasõerenyõkremy.11lurenana Egito mahãdu iutxiemy riaõmysỹdỹỹnyrenyre kia riaõhỹỹnyrenykremy Israelita mahãdu aõmysỹdỹỹ utxiedi. Kiamy tahe israelita mahãdu hãwã riwinyrenyre Pitom kia Rameses, tai Egito Iòlò alòbròna rỹsỹna rirarenymyhỹre wahe. 12Kiaremy Egito mahãdu aõhỹỹhỹỹmy sõetyhymy israelita mahãdu risỹnymyhỹrenyreki, kia ire tii boho rexisõenymyhỹrenyre. Egito mahãdu ilaureny ruberurenyre13tuu rawetxunymyhỹrenyreki, kia aõhỹỹhỹỹmy idi ratximyhỹrenyre 14Kia ibededỹỹnanareny ibinatyhymy ratxirenykremy riwinyrenyre , kia riteranymyhỹrenyre iutxiemy raõmysỹdỹỹnyrenykremy adobo widỹỹmy, aõ riwinyrenykremy kia alòbrònaki. Kia ibutumy aõmysỹdỹỹ israelita mahãdu riwinymyhỹrenyre, kia tii boho, aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnymyhỹrenyre.15Egito Iòlò tarybe riwahinyre Sifrá-ò kia Pua-ò, ka boho heka Israelita hãwyy mahãdu bytò ijaradỹỹdureny roire, myy tamyreny rarybere: 16—Tiu kai boho bòibenykreu Israelita mahãdu hãwyy wiòhenadỹỹmy uladu iribireny reakre-ò, myy biwinybenykre: txibo weryry reakreki birubunybenykre; ka txibo hirari reakreki biwahinybenykre irumy rarekremy. 17Kiaremy bytò ijaradỹỹdu mahãdu ruberurenyre Deuxu lau kia riwinyrenyõre Egito Iòlò tarybe tuu riwahinyremy. Kia iribiòtumy riwahinymyhỹrenyre weryry mahãdu irumy ratxirenykremy.18Taita Egito iòlò tarybe riwahinyre bytò ijaradỹỹdu boho ydòidenykremy kia ritỹỹraxinyrenyre: Aõherekibo kai boho kawesemy tewinytenyteri? 19Tii boho rirawyònyrenyre: Kiemy dokuri Israelita hãwykỹ mahãdu egípcia hãwyky mahãdu weserenykõre. Tiki boho reakamyhỹrenyre irutakõtyhylemy, kia kuladu mahãdu reakamyhỹrenyre bytò ijaradỹkỹdu rehemynymyhỹre kokukile.22Taita Iòlò myy tarybe riwahinyre ibutumy taijoi mahãdureny-ò: —Behubenyke Nilo bero-ò ibutumy Israelita mahãdu riòrereny weryrymy ruarenykre-di, ka hirarimy ruarenykre ibutumy biwahinybenykre irumy ratxirenykremy. 20-21Bytò ijaradỹỹdu boho Deuxu lau ruberumyhỹrenyre, kia iurenana tii awirenyre tamyreny kia riwinyre iwese tasỹreny mahãdu òbitimy rỹimyhỹre wesemy. Kia Israel ixỹ ijoi mahãdureny rexisõenyrenyre kia ixyby irurutererenymy ratxirenyre.
Chapter 2

1Hãbuõ kia hãwyyõ Levi riòreriòrereny wiwana raydònyrenyre. 2Hãwyy rabytònyre kia rariòrenyre weryrymy. Tii tuu robire weryry ruxerawihikỹmy taita riwore inataõ ahãdumy.3Kia timy iwòteõna bedesõerehemy, tii rimyre atehõòti weririõ, kia ritybònyre irurerure riatyre tybòteredi tamyòta weryry ritidire, kia riatyre betyreki ròhònykremy taita ròhònymy ratximyhỹ jijky bedeki. 4Weryry seriòre terỹ irehemy iribi ratixmyhỹ, idi itxeredumy aõhebo rutỹỹnykremy.5Egito Iòlò riòre ijadòòma bera-ò rare kia rõhõmy ratximyhỹ iwanawanata teòdu mahãdu ririranymy ratximyhỹreny kuaki bero weijàtimy. isitere ribile tii robire weririmy jiyky tyaki kia riteranyre teòdu mahãduõ riòryrenykremy. 6ijadòòma deride riraynyre weriri kia tohouamy robire rahinyrerimy. Tii sõemy idi rexiwobrunyre kia rarybere: —ka heka israelita wekyryno rare.7Taita uladu seriòre terỹ ritỹỹraxinyre ijadòòma deride dee: —Adeke anobo-dikarỹ kyrakemyreri israelita hãwykyno kò kyrarybekemy ritxutxutònykemy kia kaa kuladu adeke rikumydỹkỹnykemy? 8–Make rirawyònyre ijadòòma deridu. Taita ijadòòma rare kia-didyde weryryse óbitityhy.9Tai ijadòòma deridu tamy rarybere: —Bidyke kaa wekyry kia wadeke bikumydỹkỹnykre, kia-dikarỹ alanomysỹdỹky adeke karikòwynykre. Hãwyy ridyre weryry kia riumydỹỹnyre. 10Kia tii ranihikỹmy ratximyhỹu, ise ridyre Iòlò riòre ijadòòma-ò, kia tariòre wesemy rimyreki. Tii rininire Moisesi my kia rarybere: —Dikarỹ retakare beraribi.11Moisesi heka hãbumy relere. Tiu txuu tii ròhònyre tasỹreny taijoi mahãdureny-di itxeremy kia robire timybo israelita mahãdu adeòdunamy rekoamyhỹrenyremy aõmysỹdỹỹ utxie riwinyrenykremy. Kia robilere egítoõ raòhòtemyhỹ Israeli tamy, isỹrenyõ. 12Moisesi retehere bede weribi weribimy , kia retehemy inyho aõkõ raremy kuaki, kia rirubunyre egito kia iumy ỹnyraki riwore13ijõtxumy roosere kia robire israelita mahãdu iny inatximy raõbinanyrerimy. Taita rỹỹraxire mobo aõhỹỹhỹỹmy iwitxira risỹnyreri-ò: —Aõherekibo kai aijoimy taòhòteteri? 14Hãbu rirawyònyre: —Mobo arasỹnyra kai wadinodureny wesemy ada wadireny itxeredumy? Kai aõbo warubudỹỹmy tesỹnyteri iwese egito terubunyta wesemy? Taita Moisesi ruberure kia rõhõtinyre: —Kia riteryrenyra aõbo rewinyra.17Kiata budoeni wedu mahãdurenyõ ritehemynyrenyre kia ijadòòma mahãdureny riteònymyhỹreny kua ribi. Kiaremy Moisesi rexilamadỹỹnymy kia ijadòòma mahãdu weribireny rarurunymy ritarenyre kia bee riwahinyre iròdu mahãdureny-ò. 15-16Kia Egito Iòlò bede rieryreu Moisesi tuu riwinyremy, kia rirubunykremy; kiaremy tii rexiwore kia rare hãwãmy Midiã su-ò. Jetro, Midiã hãwãki Deuxu rybe-di ijohodu, kia iriòre ijadòòma ijõdire debò inatximy sõemy. Tiu txuu, kia MoisesI runymyhỹu behãluu bireki, kia Jetro riòre boho dòidenyde beitxemy kia ritỹxinyrenyre òwòru iròdu bemomonamy rỹimhỹre, kia budoeni,bodi hãbu tyby nohõ rimonyrenykremy.18kia tii boho ròòserenyreu tabedereny-ò tikibo tybyreny ratximyhỹo, tii rỹỹraxire: —Aõherekibo kai boho tòòsetenyteri rudityhyle wiji? 19Tii boho rirawyònyrenyre : —Egito sohojino riwahedỹkỹnyrenyra budoeni-di itxeredu mahãdureny ribi, bee wadekereny riryre kia ihãremy ribemomonyre wairòdureny. 20—Titxibota tii rare? rỹỹraxire Jetro: —Aõherekibo kai boho teritenyteri kuaki? Boibenyke tamy rybemy kia kanakremy iny wanareny ratxioro byrenykremy.21Irahudi Jetro rarybere Moisesi-ò kia kuaki rahãwanymy rarekremy, kia tii tamy reobyre. Taita Jetro tamy riwahinyre tariòre Ziora iki wana roikremy. 22Kia tii rariòrenyreu weryrymy, Moisesi rininire Gersomy kia rarybere: —Diarỹ hãwãdu rare su bede witxiraki.23Kia irahudi tiu wyra bedeu Egito Iòlò rurure, ka israelita mahãdu ixiyrubulemy rawesiruràmy roirenyremyhỹ wetxumy rekoamy roirenyremyhỹ òraruki. Tii boho rirajuamyhỹrenyre rahenyrenykemy rexitòenymyhỹrenyre, kia iixitòedỹỹnareny Deuxuòhòkỹle rehemynyre. 24Deuxu roholare iwesiruràreny-ò kia ixitxi tõhõti reare tarybetxi kia Abraaõ-ò riwinymy raremyhỹtxi, kia Isaque kia Ijaò wana. 25Deuxu robire israelita mahãdu wetxumy rekoamyhỹrenyremy kia rõhõtiyrere tureny.
Chapter 3

1Moisesi tarukimy raremyhỹ budoeni-di kiacabras Jetro nohõ-di, iriòre labie, Deuxu rybedi ijohodu Midiãki. Tiu txuu Moisesi ridyrenyre iròdu iròdu ijõ weribi bijiubede-ò kia rare Sinai hãwãlòòhòkỹle, hãwãlò brebuna-ò. 2Tai Deuxu Anjo tamy rexitỹnynyre heòty radeki bede ykyki. Moisesi robire bijiuykymy heòtyworomy roimyhỹ, kiaremyta rooõhyymyhỹ 3Taita rõhõtinyre: —Aõherewe bede binahãkỹ! Aõherekibo bijiu rookõreri? Tamy ixyby arehemynykre ityytyhy-ò tamy aretehekremy.4Kia Deuxu Tyhyhykỹ robireu kia Moisesi rehemynymy rarerimy ityytyhymy tuu robiwikremy, tii tamy ryryre bijiu yky ribi kia rarybere: —Moisesi! Moisesi! Kakile watxireriõrirawyònyre Moisesi. 5Deuxu rarybere: —Kiakile bexitxuhunyke kia awaubehety bitake, kiemy dori tai atxiteri bede brebuna rare. Kia Deuxu tarybe ritõranyre: 6-diarỹ heka Deuxu ahãỹnareny mahãdu Deuxu rare, Abraaõ Deuxu, Isaque Deuxu kia Ijaò Deuxu. Tai Moisesi taòsỹny rihetynyre kiemy dori ruberure Deuxu-ò retehekelau.7Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Diarỹ rabire timybo wasỹreny waijoireny mahãdu ibinatyhymy ratxirenyrerimy Egitoki;-diarỹ raholare iixitòedỹỹnarenymy rahenyrenykemy kia aõhỹỹmydỹỹnana òraruki. Reeryreri tii boho aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyreri. 8Iurenana resereri aritarenykremy egipcio mahãdu deboworeny ribi kia aridyrenykremy Egito ribi kia sunihikỹ-ò awi heka rare. Kia suu awi heka rare kia ityhy, tai rahãwanymyhỹrenyre cananeu mahãdu, heteu mahãdu, amorreu mahãdu, perixeu mahãdu, heveu mahãdu kia jebuseu mahãdu.9Kia inatyhymy raholare rahenyrenykemy rexitòenyrenyreri wasỹreny waijoireny mahãdu, kia tureny rabire timybo egipcio mahãdu-diaõhỹỹnymyhỹdenydemy. 10Wiji manake, kia-diarỹ arateònykre Egito Iòlò-ò kia kai bitakremy kua ribi wasỹreny waijoireny mahãdu israelita.11Moisesi rỹỹraxire Deuxu-ò: —Mobo tahe-diarỹ rare arakremy rybemy Egito Iòlò-ò kia kua su ribi aritakremy Israel iny mahãdu? 12Deuxu rirawyònyre: —Diarỹ awanahyy ararekre. Tiu kai Egito ribi wasỹreny waijoireny bitakreu, kai boho wamy berinanybenykre ka hãwãlòki, kia heka inatyhymy biwaerybenykremy-diarỹ arateònyreri.13Kiaremy Moisesi rarybere: Kia-diarỹ arakreu rybemy israelita mahãdu-ò kia myy tamyreny ararybekre: —Ahãỹnareny Deuxu riwateònyreri adeereny, tii boho riwatỹỹraxinyrenykre: —Timybo raninire? Tai aõmybo tahe-diarỹ ararybekre? 14Deuxu rarybere: Õdiar Rare Mobo Rare. Kia ihãremy rarybere: Kai marybekre myy: —Diarỹ Rare riwateònyreri adeereny. 15Ahãỹnareny Deuxu, Abraaõ Deuxu, Isaque Deuxu kia Ijaò Deuxu, riwateònyreri adeereny. Ka heka ini ikiemy rare, kia wesemy tahe itxi õhõtireny reamy rarekre kia ibutumy bede bedemy.16Irahudi Deuxu rarybere: —Make, bibutunykre Israel iny-dinodu mahãdu kia marybekre-diarỹ raremy, Deuxu Tyhyhykỹ, ahãỹnareny Deuxu, Abraaõ Deuxu, Isaque Deuxu kia Ijaò Deuxu, adee rexitỹnynyra kia adee rarybere tamyreny marybekremy: —Diarỹ rabire abededỹỹnana sirasira-di kia reeryre egípcio mahãdu adeereny riwinyrenyreri. 17-diarỹ rexiywinyra Egito ribi aratarenykremy, tikibo aõhỹỹmy tatỹỹnytenyteri ribi. Kia aradyrenykre suwihikỹ ityhy-ò, cananeu mahãdu su, heteu mahãdu, amorreu mahãdu, perizeu mahãdu, heveu mahãdu kia jebuse mahãdu. 18Wasỹrenyỹwaijoi mahãdu roholarenykre aõmybo kai marybekre-ò. Irahudita kai kia Israel iny-dinodu mahãdu wana boibenykre rybemy Egito Iòlò-ò. Marybebenykre tamy: —Hebreu mahãdu Deuxu wadeereny rexitỹnynyra. Ka tahe wiji biwawahinybenykre bederahy-ò aròirenykremy, kia irehemy aroirenykre txu inataõmy aririranyrenykre, kia Deuxu, waDeuxurenymy arerinanyrenykremy.19-diarỹ reeryre, txibo Egito Iòlò aõkõmy resekre wana, tii arawahinyrenyõkre boibenykremy. 20Iurenana-diarỹ ariuhekre wabedeery waruru kia aònaõna binabinahãkỹ ariwinykre kia egípcio mahãdu arirarytxynykremy. Irahudita Iòlò arawahinyrenykre Egito ribi bòhònybenykremy. 21—Diarỹỹariwinykre kia egípcio mahãdu aratyhynyrenykremy. Kia tiu kai boho bohonybenykreu, kia ebòreny yhymy aòkõ bòibenykre. 22Israelita hãwyy sohoji sohoji rexitòenyrenykre egípcio hãwyy mahãdu deereny kia ihetoki rasỹnymyhỹrenyre-ò ada ibireludu -ò aõbo kia tamy aõnaòna manarỹsỹ òtaòta kia mana rỹsỹmy kia tyymy kia idi kai boho ariòrereny weryry hirari bityynybenykremy. Kia kawesemy kai boho biwybenykre egípcio mahãdu ityhynareny.
Chapter 4

1Tai Moisesi rirawyònyre Deuxu Tyhyhykỹ dee: —Ka israelita mahãdu riwatyhynyõkre kia roholarenyõhyykre aõmybo ararybekre-ò kia raryberenykre Deuxu Tyhyhykỹ aõkõ wade rexitỹnynyramy. 2Taita Deuxu ritỹỹraxinyre: —Aõdibo kai ebòki atxiteri? —Hojurehe-di rirawyònyre Moisesi. 3Deuxu rarybere: —Behuke idi su-ò. Tii idi rehure, kia hojurehe rexirahorere hemylalamy. Kia Moisesi iribi rexiwore.4Tai Deuxu rarybere Moisesi-ò: —Ebò tamy biterenyke kia bimyke hemylala tõheraru ribi. Moisesi tebò riterenyre kia rimyre hemylala tõheraru ribi, kia ixybyle hemylala rexirahorere hojurehemy tebòki. 5Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Biwinyke kawesemy israelita mahãdu-ò kia riwaeryrenykremy kia Deuxumy, ihãỹnareny Deuxu, Abraaõ Deuxu, Isaque Deuxu kia Ijaò Deuxu adee rexitỹnynyremy.6Kia Deuxu tarybe ritõranyre: —Ka tahe wiji ebò bilidike abreti-ò. Moisesi rityhynyre. Kia tebò tabreti ribi ritareu, kia tebò rayjynymyhỹ, iurauramy. 7Ixybyle ebò abreti-ò bilidike.õriteranyre Deuxu Tyhyhykỹ. Tii tebò ixybyle tabreti-ò ritidire kia ritareu, tebò awimy reare kia iumy uhe wesehekỹle.8Taita Deuxu tamy rarybere: Txibo kodelemy bedeòtiidỹỹna-di israelita mahãdu aratyhynyrenyõkre wana kia iworeny rearenyõkre wana, tqaita inatxina-di aratyhynyrenykre. 9Kia txibo kaa inatxi bedeòtiidỹỹna-di aratyhynyrenyõkre wana kia arybe-ò roholarenykederamy rekoarenykreki, bee Nilo bero ribi bidiwykre kiata su-ò bitxiwikre, kia hãlubumy rexirahorekre.10Moisesi rirawyònyre: —Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ tiu irutaõmy ararybeke ihoõre, juhuu, ka wiji, kia irahudi tarybe riòrarunykre wadee rarybekremy. Kia warybe ariòrarunykreu,-diarỹ ixyby ixybyle warybe relỹtỹnymyhỹre. 11Kiaremy Deuxu tamy rarybere:—Mobo tahe ryy riwahinyre iny mahãdu dee? Mobo tahe riwinymyhỹre kia iny tõhõtitkremy ada irybeõkremy? Mobo tahe itxerena riwahinymyhỹre ada kia raruebetàkremy? Kia-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ. 12Ka tahe wiji makre, kia-diarỹ arawiòhenanykre marybekremy kia adee ararybekre aõmybo marybekremy. 13Tai Moisesi rexitòenyre: Aõkõre, Deuxu. Aõkerỹbo, iny witxira biteònyke.14Taita Deuxu Tyhyhykỹ rexirare Moisesi ki kia rarybere: Kia Araõ, Levita, aõbo aseriòre aõkõ rare?-diarỹ reeryre kia tii rybeki irutaõremy. Kia ihãremy, tii rareri awana witxi reakremy kia mabedesakre tuu bobikreki. 15Kai Araõ-ò marybekre kia aõmybo rarybekremy.-diarỹ arawiòhenanyrenykre marybebenykremy kia ararybekre aõbo kai boho biwinybenykremy. 16Araõ rarybekre ixỹ ijoi mahãdureny-ò aderòwymy. Tii heka awiòhedỹỹdumykre kia rarybekre iny mahãdurenydee eròwymy. Kia kai tahe Deuxu wesemykre tamy, kia biòbitinymy aõmybo rarybekremy. 17Kata hojurehe bimyke kiemy dori idi kai bedeòtiidỹỹnana biwinykre.18Taita Moisesi roosere Jetro heto-ò, tariòre labie-ò kia rarybere: Biwawahinyke kia-diarỹ aroosekremy kia wasỹreny-di itxeremy arakremy Egito-ò. Arakre idireny itxeremy irulemy aõbo ihỹrenyremy. Make ywityhymy.õrirawyònyre Jetro. 19Kia Moisesi Midiã bedeki ratximyhỹule, Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere: —Bòòseke Egito-ò, kiemy dori ibutumy arubudỹỹmy risỹnyrenyra rururenyre. 20Taita Moisesi tahãwyy kia tariòre boho risỹnyrenyre jumento tyremy kia tii boho wana tanonanareny riòrarunyre ixybyle Egito-ò. Moisesi tebòki riwymy ramyhỹre Deuxu hojurehe.21Kia ixihetyre ixyby Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Diarỹ adee rewahinyre ruru bedeerynihikỹ kia sõemy bedeòtiidỹỹnana biwinykremy. Kai Egito-ò boosekreu, kia bexihumy amatxikre biwinykremy Iòlò kua ludu ruki. Ka-diarỹ tahe arisỹnykre kia tii rõhõtiõkremy kia Israel iny mahãdu riwahinyõkremy kua ribi ròhònykremy. 22Taita kai tamy marybekre kia-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, rarybere myy: —Israel heka wariòre dela rare. 23Kia tuu adee rarybere kia wariòre biwahinykremy ròhònykremy kia wamy rerinanykremy. Ka kai tahe tewahinyõta, kia iurenana-diarỹ arirubunykre ariòre adela.24Kia Egito bede-ò roirenyreu, kia bede witxiraõki tai Moisesi kia tahãwyy tariòre boho wana rõrõrenyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi txi reare kia irubudỹỹmy riijemyhỹ. 25Tai Zípora Moisesi hãwyy manajuràdese rimyre kia idi tariòre noijòsityy riyrore kia idi tahe Moisesi ti riukỹnyre. Kia rarybere: —Kai heka wahãbu hãlubu-dinodu tate wadeke. 26Moisesi hãwyy rarybere noijòsityy eresyna òraruki. Kia wesemy tahe Deuxu Tyhyhykỹ ririre Moisesi irumy rarekremy.27Kawese bedeu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Araõ-ò: —Make Moisesi wana witxi beakremy bijiuykyki. Tii rare kia Moisesi wana witxi reare Sinai hãwãlòki kia iòsỹny-ò ruòre. 28Moisesi relyyre Araõko ibutumy aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy raryberemy kia iu tamy rarybereu Egito-ò ròòsekemy kia tamy rarybelere bedeòtiidỹỹnanamy kia Deuxu tuu tamy raryberemy tuu riwinykremy.29Tai Moisesi kia Araõ ròirenyre Egito-ò kia ributunyrenyre Israel iny-dinodureny wana. 30Araõ relyyre ibutumy aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy Moisesi-ò, kia ilemyta Moisesi bedeòtiidỹỹnana riwinyre iny mahãdureny ruki. 31Ibutumy rityhynyrenyre, kia bede rieryrenyreu Deuxu Tyhyhykỹ rarerimy tamyreny kia tureny robiremy timybo aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyrerimy, kia tii boho taratireny ribedenyrenyre kia Deuxumy rerinanyrenyre.
Chapter 5

1Irahudi Moisesi kia Araõ ròirenyre Egito Iòlò dee rybemy kia raryberenyre: —Deuxu, Israel mahãdu Deuxu rarybere: —Wasỹ waijoi mahãdu biwahinyke kia bederahy-ò ròirenykremy kia riwinyrenykremy ixena kuaki wadeewimy. 2—Mobo Deuxu Tyhyhykỹre? rỹỹraxire Iòlò —aõherekibo tamy aroholakre kia Israel iny mahãdu ariwahinykre bederahy-ò ròirenykremy?-diarỹ reerykõre Deuxu Tyhyhykỹ kia ariwahinyõkre israelita mahãdu ka ribi ròhòyrenykremy.3Moisesi kia Araõ rirawyònyrenyre: —Hebreu mahãdu Deuxu nade wadeereny rybemy. Iurenana biwawahinybenyke inataõ txumy bederahy ki aririranyrenykre kia arerinanyrenykremy Deuxumy, waDeuxurenymy. Txibo aròirenyõkre wana, tii iny boho rirubunykre webinadu binahãkỹ-di kia wouki. 4Tai Egito Iòlò rarybere Moisesi kia Araõ boho-ò: —Aõherekibo kai boho tebinanytenyteri iny mahãdu aõmysỹdỹỹnareny? Kia biteranybenyke kua mahãdu wetxu boho aõmysỹdỹỹ-ò ròòserenykremy! 5Tii rarybere: —Ka wiji sõemy israeli mahãdu hãwãhãkỹki nyimyhỹdenyde, kai boho aõbo taaõmysỹdỹỹ ririrenykemy idi tesỹnytenyteri?6Kua txuule Iòlò tarybe riwahinyre aõmysỹdỹỹ wedu-ò myy rarybere: 7Wiji bede rỹire ribi kai boho ixyby nobò wahidỹỹrenyõmykre iny mahãdureny-ò. Kia tii boho òbitile ributunyrenykre nobò. 8Ka kai boho tahe tamy marybebenykre kia tii boho riwinyrenykre adobo sõe yrybutyhyle, kia adobo ibutemy iwidỹỹrenyõmy. Kia heka teywesereny roire kia iurenana myy ryrymyhỹrenyre: —Rykòirenyke rykerinanyrenykremy iny Deuxurenymy! 9Kia kaa iny mahãdureny biaõmysỹdỹỹnybenykre ixyby inatyhyhykỹmy kia aõmysỹdỹỹdihyymy roirekemy kia roi rybe-ò roholarenykelau.10Taita aõmysỹdỹỹdu mahãdu wedu ròhònyrenyre kia ròirenyre raryberenykremy iny mahãdureny-ò myy: Iòlò rarybere kia ixyby nobò rawahiõkremy adeereny. 11Tii rarybere kia kai boho nobò bibutunybenykre tikibo itxi bekoabenykremy. Kiata ixiyrybule biwinybenykre kia adobo sõe wesele.12Iurenana iny mahãdu rexiubỹtỹnyrenyre ibutumy Egito sumy kia nobò ributunymy kia oworunaki rohenymyhỹre. 13Aõmysỹdỹỹdu wedu mahãdu tamyreny rarybemyhỹrenyre Israelita mahãdu deereny kia ixyby ixybyle txumy riwinymyhỹrenykemy kia adobo sõe yrybule kia tuu riwinymy roiremyhỹ iu nobò rimyrenymy roiremyhỹ bedeu. 14Aõmysỹdỹỹdu wedu mahãdu raòhòtemyhỹrenyre israelita mahãdurenymy kia idinodurenymy ratximyhỹre kia ritỹỹraxinymyhỹrenyre: õAõherekibo kai boho tewinytenyõteri adobo sõe wesemy kia juhu tewinymy toitemyhỹ wesemy?15taita israelita mahãdu-dinodu ròirenyre Iòlò dee rybemy. Tii boho raryberenyre: õAõherekibo kai kawesemy wadireny atximyhỹte,-diarỹ boho heka eòdureny roire? 16Ka tahe wiji nobò tewahinyõteri wadeereny, kia tarybeteri iwese adobo sõe relemyhỹre wesele! Kia ihãremy wamyreny taòhòtemyhỹte, kia aõmysỹdỹỹ wedu òraruki heka tumyhỹre. 17Ka Iòlò rirawyònyre: —Kai boho heka eywesereny toitenyte kia aõmysỹdỹỹderamy tekoatenyteri. Kia iurenana heka wadee texitòenytenyteri arawahinyrenykremy Deuxumy berinanybenykemy. 18Bòòsebenyke aõmysỹdỹỹna-ò. Kai boho nobò ixyby adeereny rawahirenyõkre, kia biwinybenykre adobo sõe relemyhỹre wesele.19Israelita mahãdu-dinodureny bede rieryrenyre bede sirasiraki ratxirenyrerimy kia tamyreny rybe rỹire bedeu kia txuu ihyyõmy adobo sõe yrybule riwinyrenymy roirekremy juhu tuu riwinymy roimyhỹ wesemy. 20Kia Iòlò wana widee raryberenyre sỹtybymy tii boho Moisesi kia Araõ boho rekoadrenyre, kia riraòmy ratximyhỹreny, 21kia tamyreny raryberenyre: Deuxu Tyhyhykỹ kia retehereri aõbo kai boho tewinytenyterimy kia rirarytxynyrenykre; kiemy dori aiòrarurenyki, Iòlò kia tadeòdureny wana wamyreny radònyrenyreri. Kai boho tamyreny tewahinytenyte òraruna kia riwarubunyrenykremy!22Moisesi ixybyle rarybere Deuxu dee. Tii rarybere: Deuxu Tyhyhykỹ, aõherekibo aõhỹỹtyhymy kaa iny mahãdureny-di atxiteri? Aõherekibo ka-ò tiwateònyteri? 23Kia nanadeu ani rybemy Egito Iòlò dee, kia tii aõhỹỹhỹỹmy iny mahãdu risỹnyrenyreri. Kia kai tahe aõ tewinyõhyyteri biwiòhenanybenykemy.
Chapter 6

1-2Taita Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre Moisesi: —Ka tahe wiji kai betehekre aõbo ariwinykre-di Egito Iòlò dee.-diarỹ tamy ararybekre riwahinykremy wasỹreny, waijoireny ròirenykremy. Kohe,-diary ararurunykre Israelita mahãdu tahãwa ribi riteònyrenykremy. Diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare.3-diarỹ rexitỹnynyre Abraaõ dee Isaque dee kia Ijaò dee kia Deuxumy ibutumy wabedeery nihikỹmy, kiaremy rewahinyõre riwaerykemy wani Deuxu Tyhyhykỹ. 4Kia rewinyre warybe tii boho wana kia rarybere tamyreny ariwahinykremy Kanaã su, tai ibedeki rasỹnymy roiremyhỹ wahe iwitxira hãwãludu wesemy. 5Ka tahe wiji-diarỹ raholare israelita mahãdu ohitxi dee, kia wetxumy rekoarenyreri egípcio mahãdu wetxurenymy, kia ixitxi wanohõti reare warybetxi ariwinykremy tamyreny.6Kiaremyta, marybekre israelita mahãdureny-ò myy wahe: —Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare. Kia aritarenykre Egito wetxureny ribi. Waaxiò rurutere ariterenykre kia egipcio mahãdu tyre resekremy rarytxyna binahãkỹ kia arahedỹỹnyrenykre kai boho. 7Ariwinykre kia kai boho waijoirenykremy kia-diarỹ tahe aDeuxurenymykre. Kai boho bede bierybenykre kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy, aDeuxurenymy, kia Deuxu heka aratarenykre Egito wetxureny ribi.8-diarỹ aradyrenykre su-ò kia tuu rarybere ariwahinykremy Abraaõ-ò, Isaque-ò kia Ijaò-ò. Kia-diarỹ ariwahinykre kaa suu kia kai boho tai hãwãdurenykremy.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare. 9Moisesi ixityre ka rybemy rarybere israelita mahãdu dee, kia tii boho tahe tamy ijohonaderalemy rekoarenyre, kiemy dori ibederyrymy ratximyhỹreny wetxu utxie nihikỹmy rekoamyhỹrenyre òraruki.10Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: 11—Makeỹrybemy Farao-ò, Egito Iòlò, kia riwahinykremy israelita mahãdu ròhònykremy ihãwareny ribi. 12Kiaremy Moiseise rirawyònyre: —Kia heka israelita mahãdu warybe-ò ijohonaderalemy rekoarenykre, kia iòlò tule teralemy reakre.-diarỹ irutaõmy ararybeke ihoõre. 13Kiaremyta Deuxu Tyhyhykỹ ratybe riwahinyre kia Moisesi kia Araõ raryberenykremy israelita mahãdu deereny kia Farao-ò, Egito Iòlò, kia tii boho iny inatxi ijõdire kia ritarenykremy hãwãhãkỹ ribi Israel ijoi ixỹ mahãdu.14Ka heka Moisesi kia Araõ riòreriorereny boho roire: Ruben, heka Ijaò riòre adela rare, kia inaubiòwamy iriòre sõe: Elaõ (Enoque), Palu, Hezrom kia Carmi. Ka boho heka Ruben riòre boho roire. 15Simeaõ iriòre debò inatxi sõemy: Jemuel, Jamim, Oade, Jaquim, Zoar kia Saul, cananeia hãwyy mahãdu riòre. Ka boho heka Simeaõ riòre boho roire.16Levi inataõmy iriòre sõe: Gerson, Coate kia Merari. Levi bede riere 137 wyramy. 17Gerson inatxi iriòre sõe: Lbini kia Simeal, kia tii boho sõemy irioreriorereny ijõdire. 18Ka boho heka Coate riòre roire: Anraõ, Isar, Hebron kia Uziel. 19Merari inatxi uladu tybymy runyre: Mali kia Musi. Ka boho heka Levi rioreriore roire, ihỹỹnareny wana.20Anraõ hãwyymy roire Joquebede wana, talabeterỹ wana tyby weribi-ò, kia tii inatximy iki wana rariòrenyre: Araõ kia Moisesi . Anraõ 137 wyramy bede riere. 21Isar inataõmy uladu tybymy runyre: Cora, Nefegue kia Zicri. 22Uziel tule inataõmy uladu tybymy runyre: Misael, Elzafã kia Sitri.23Araõ hãwyymy roire Eliseba wana, Aminadabe riòre wahe, Nasaõ lerỹ wahe. Tii iki wana inaubiòwamy rariòrenyre: Nadabe, Abiu, Eliaza (Eleazar) kia Itamar. 24Cora inataõmy uladu tybymy runyre: Assir, Elcana kia Abiasafe. Ka boho heka Coreutas rioreriore roire. 25Eliaza, Araõ riòre, roire hãwyymy Putiel riòre wana, kia iki wana sohoji rariòrenyre, Fineias inire. Ka boho heka idinodureny rare, Levi riòreriòre-dinodu wahe.26Araõ kia Moisesi wana rare kia Deuxu ribi rimyrenyre-di myỹ rybe wahidi-di: —Egito ribi bitabenyke Israel iny mahãdu. 27Kia tii boho heka raryberenyre Faraò dee, Iòlò Egito dee, kia kua ribi israelita mahãdu ritarenykemy.28Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybereu Moisesi dee, Egito ki, 29tii rarybere: õDiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare. Marybekre Faraò, Iòlò Egito-ò ibutumy aõmybo adee ararybekre. 30Kiaremy Moisesi rirawyònyre: —Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ irutaõmy ararybeke waki ihoõre. Timybo tahe Iòlò warybe-ò roholakre?
Chapter 7

1Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Arawinykre kai Deuxu wesekremy iòlò dee; kia Araõ aseriòre tahe rarybekre eròwymy Deuxu rybe-di ijohodu wesemy. 2Kai marybekre Araõ dee ibutumy aõmybo-diarỹ ararybekre relekremy, kia tii tahe rarybekre Iòlò dee, rexitòenymy isaraelita mahãdu riwahinykremy ròhònyrenykremy isu ribi3Ka-diarỹ tahe ariwinykre kia iòlò rõhõtiõkremy kia ariwinykre sõemy bedeòtiidỹỹnana kia bede brebuna Egito ki. 4Iòlò arybereny-ò roholaõkre. Kiaremy-diarỹ ariwinykre kia ityre rariòwykremy rarytxyna binahãkỹ kia aridykre Egito bede ribi ahãna-ò wasodadu mahãdureny, kia heka Isreal iny mahãdu. 5Kia-diarỹ wadebò ariteòsinykreu Egito mahãdu òludumy kia aritakre ityareny ribi israelita mahãdu òludumy kia aritakre ityareny ribi israelita mahãdu, kia egito mahãdu riwaerykre-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy.6Moisesi kia Araõ riwinyrenyre ibutumy timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamyreny raryberemy relekremy. 7Kia raryberenyreu Iòlò dee, Moisesi 80-my iwyra, kia Araõ 83-my iwyra.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò kia Araõ-ò: 9—Txibo Iòlò Egito raryberekre wana adeereny bedeòtiidỹỹna biwinybenykremy, kia Moisesi marybekre Araõ-ò tahojurehe rimykremy kiata idi rehukre su-ò Iòlò koki. Tii hemylalamy rexirahorekre. 10Tai Moisesi kia Araõ ròirenyre Iòlò wana witxi rekoarenykremy kia riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ riteranyrenykremy kia riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ riteranyrenyremy. Araõ rehure tahojurehe-di su-ò Iòlò kotxi kia iaõmysỹdỹỹdureny ruki, kia tii hemylalamy rexirahorekre.11Taita Iòlò rarybere bedeery mahãdu, iaõerydu mahãdureny-ò, kia taerynareny-di tii boho riwinyrenyre iyrybutyhyle. 12Kia iny sohoji sohoji tahojurehe-di rehurenyre su-ò, kia tii boho hemylalamy rexirahòrerenyre. Kiaremyta Araõ hojurehe rirysỹre ihojurehereny. 13Kiaremy timybo Deuxu Tyhyhykỹ tuu raryberemy, kia Iòlò ixiyrybule rõhõtiõre kia Moisesi, Araõ ixitòedỹỹnareny-ò reòbyõlere.14Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Iòlò rõhõtiõreri kia iny mahãdu wahidỹỹderalemy reareri, Egito ribi ròhònyrenykemy. 15Make iitxesemy rudi, iu tii rakre-ò Nilo bero-ò. Bimyke hojurehe hemylalamy rexirahorere kia iòlò biraokre Nilo bero-ò. Bimyke hojurehe hemylalamy rexirahorare kia Iòlò biraoke Nilo bero weijàtiki.16Kia tamy marybekre myỹ: —Deuxu Tyhyhykỹ, hebreu mahãdu Deuxu riwateònyrere adee ararybekremy kia iny mahãdu biwahinykremy ròirenykremy bederahyki Deuxu my rerinanyrenykremy. Kiaremy wiji kai tetyhynyõhyyte Deuxu rybe wahidỹỹna. 17Kiaremyta Deuxu Tyhyhykỹ myỹ rarybere, kia kua òraruki tii wiji riwinykre, kia bierykre kia tii Deuxu Tyhyhykỹ raremy. Iòlò, wiji-diarỹ berobe ariwinykre kaa hojurehe remyrere-di, kiata bee rexirahorekre hãlubumy. 18kia utura mahãdu beromy rỹireri rururenykre, kia berobe rarònykre, kia egito mahãdu raybirenykre berobe momomy.19Ki Deuxu Tyhyhykỹ rarybelere Moisese-ò: Marybeke Araõ-ò kia tahojurehe rimykremy kia tebò riterenykre bero tyre, berobe ijarana, hãluube, kia hãbulumy rexirahorekremy. Kawesemy tahe hãlubu ijõdire òwòru tyjelamy, mana hynaromy.20Moisesi kia Araõ riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ riteranyrenyremy. Iòlò koki kia iaõmysỹdỹỹdureny koki, Araõ tahojurehe ritamadỹỹnyre kia bero rihetenyre, kia bee hãlubumy rexirahorere. 21Utura mahãdu rururenyre, kia berobe rarònyre inihikỹmy, kia egito mahãdu berobemy riõrenyõhyyre kia ibutumy Egito bede hãlubu-di rỹxire. 22Kiaremy taaõnarenydi ibedeerydu mahãdu iyrybyle riwinyrenyre. Kia wesemy tahe iòlò rõhõtiõmy ratxire. Tuu Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy tii reòbyõhyyre Moisesi kia Araõ ixitòedỹỹna-ò.23Kia iribiòtumy tii roosere, taaõmysỹdỹỹna heto-ò, kia aõmy rõhõtiyremy aõkõ aõbo ròhònyrerimy. 24Ibutumy egito mahãdu hãluu riamy rỹimyhỹreny bero weijàtimy kia belyramy riõrenykremy, kiemy dori berobe riõrenykre ihoõre. 25Kia debò inatxi txumy bede rỹire, kia Deuxu Tyhyhykỹ berobe rihetenyre rahudi.
Chapter 8

1Irahudi Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Make Iòlò-ò rybemy kia tamy marybekre Deuxu Tyhyhykỹ rarybererimy tamy myỹ : —Biwahinyke wasỹreny waijoireny ahãwa ribi ròhònykremy kia wamy rerinanyrenykremy. 2–Txibo kai biwahinyõkre wana,-diarỹ ahãwareny arirarytxynykre, kia òròwete-di arihetynykre. 3Nilo bero tỹximy òròwete-di roikre, kia iribi ròhònymy Iòlò aõmysỹdỹỹna heto-ò ralokre, itỹhinanawo-ò, iherina-ò, iaõmysỹdỹỹdu mahãdu hetowo-ò, kia isỹreny mahãdu hetowo-ò, kia forno wo-ò ralokre, bacia idi paõ rawidỹỹmyhỹrewo-ò ralokre. 4Òròwete mahãdu atyre rawayrytòrenykre, asỹreny aijoireny mahãdu tyre kia ibutumy aaõmysỹdỹỹdu mahãdu tyrereny rawayrytòrenykre.5Deuxu Tyhyhykỹ ihãremy rarybere Moisesi-ò: Marybeke Araõ-ò tahojurehe berotyre riterenykremy, behãluumy kia riwinykre òròwete mahãdu ròhònykremy bero ribi kia Egito su rihetynykremy. 6Tai Araõ tebò riterenyre Egito berotyre, kia òròwete mahãdu ròhònyrenyre kia ibutumy Egito hãwã ritỹxinyre. 7Kiaremy ibedeery mahãdu iyrybutyhyle riwinyrenyre taõòtanareny-di, tii boho tule-didydenyde òròwete mahãdu Egito sutyre-ò.8Taita Iòlò rarariòwyre Moisesi, Araõ dòidenykremy tamyreny rarybere: —Bexitòenybenyke aDeuxu Tyhyhykỹreny-ò kia riwatakremy kia wasỹreny waijoireny ritakremy òròwete mahãdu ribi, kia-diarỹ ariwahinykre kia aijoireny ròirenykremy kia Deuxumy rerinanyrenykremy. 9Moisesi rirawyònyre: —Kia awityhymy aixitòedỹỹna ariwykre. Manarybeke tiubo tuu ararybekre-diarỹ Deuxu dee arexitòenykre umy rybemy, kia aaõmysỹdỹỹdu mahãdumy, kia asỹreny aijoireny mahãdumy, kia òròwete mahãdu riõrenykremy aaõmysydyyna heto ribi, ahetoreny ribi kia beroki sohojile rỹikremy.10Iòlò rirawyònyre: —Bexitòenyke wamy bikurasòmy. Kai Moisesi rarybera: —Iòlò,-diarỹ ariwinykre timybo texitòenytemy wesemy tahe kai bede bierymy mabekre kia su ritxoo deuse ihoõre Deuxu wesemy, waDeuxureny wesemy 11Kai aaõmysỹdỹydureny, asỹreny aijoireny, òròwete ribi rexitarenykre. 12Moisesi kia Araõ wana ròhònyrenyre Iòlò aõmysỹdỹỹna heto ribi. Irahudi Moisesi rexitòenyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò kia òròwete mahãdu ritakremy kia tii-diteònyde wahe Iòlò òludumy.13Kia Deuxu Tyhyhykỹ roholare iixitòedỹỹna-ò: òròwete mahãdu heto hetomy, oworu oworumy, kia bede bedemy rỹimyhỹreny rururenyre. 14Kia egito mahãdu sõemy òròwete rubu ributunyrenyre, kia sõemy rarònyre kia hãwã hãwãmy ibutumy irò roberare. 15Kia Iòlò robireu òròwete rubumy, kia ixybyle rõhõtiõmy, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tuu raryberemy, kia Moisesi, Araõ ixitòedỹỹna-ò roholaõhyyre.16Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Marybekre Araõ-ò suu rihetenykremy tahojurehe-di kia ibutumy Egito sunode tuburumy rexirahorekremy. 17Kia Araõ suu rihetenyre tahojurehe-di, kia ibutumy Egito sunode rexirahorere tuburumy, kia iny mahãdumy, iròdu mahãdu rỹimyhỹre .18Kia Iòlò ijoi mahãdu ibedeerymy rỹimyhỹre mahãdu idi iwidỹỹmy risỹnymyhỹreny tuburumy rexirahòrekemy, kiata iwese riwinyrenyõhyyrenyre. Kia iny mahãdu, iròdu mahãdu tuburu-di sõemy ryimyhyreny. 19Taita Iòlò ijoi bedeery mahãdu raryberenyre Iòlò dee: —Kia Deuxu tuu riwinyre! Ka Iòlò tahe rõhõtiõmy ratximyhỹ tuu Tyhyhykỹ rarybere mynamy, kia Moisesi, Araõ ixitòedỹỹna-ò roholaõhyyre.20Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Makre tamy rybemy kia marybekre, kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ myỹ rarybererimy: —Biwahinyke wasy waijoi hãwãhãkỹ ribi ròhònyrenykemy kia wamy rerinanyrenykremy. 21Txibo kai biwahinyõkre wana,-diarỹ ariteònykre òhòrati sõehekỹ arararytxynykremy, aaõmysỹdỹỹdureny kia asỹreny aijoireny rarytxydỹỹnamy. Egito mahãdu heto tỹximy òhòrati-di rỹirenykre kia suu òhòrati-di rahetynykre.22Ka kia kua txuu rehitxinyre Gosem bede, tai ibedeki wasỹ waijoi rasỹnymyhỹrenyre, kia tai òhòrati ihoõkremy. Kawesemy tai kai bede bierykre kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ ka hãwãhãkỹ ki watxirerimy. 23Kia ariwinykre bede iwitxiramy wasỹ waijoi ribi kia asỹ aijoi ribi. Kaa bedeòtiidỹỹna biurasòmy tuu rutỹỹnykre. 24Kawesemy tahe Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre, kia sõemy òhòrati sõehekỹ ralore Iòlò aõmysỹdỹỹna hetowo-ò, iaõmysỹdỹỹdureny hetoworeny-ò. Kia òhòrati sõehekỹ òraruki Egito hãwã ibutumy aõhỹỹmy rutỹỹnyre.25Taita Iòlò rarariowyre Moisesi kia Araõ deereny kia rarybere: —Kakile biwinybenykre Egito ki. 26Moisesi rirawyònyre: —Rewahinymyhỹrenyre xiwenamy Deuxu Tyhyhykỹ dee, waDeuxureny, kia heka brebuna rare Egito mahãdureny-ò. Txibo tii boho wamyreny robirenykeki iròdu iròdu rerubunyrenyrerimy kia tii boho tuu rerinanymyhrenyre, kia inatyhymy tii boho riwarubunyrenyke huna-di. 27–Diarỹ boho heka aririranyrenykre inataõ txumy bederodi, kia tamy arehemynyrenykremy tai araxiwenyrenykremy waDeuxureny-ò, tuu tii wadeereny raryberemy.28–Taita Iòlò rarybere: Arawahinyrenykre bòibenykremy bedero-ò maxiwebenykremy aDeuxureny-ò. Kia wadee wamy bexitòenylekre. 29Moisesi rirawyònyre: —Òhòrati sõehekỹ aribi ixawikremy, aaõmysydyydureny ribi kia asyreny aijoireny ribi. Kia uritreta wabòdyyrenyõmykre ixyby,wasy waijoi tòedyyomy araxiwerenykremy waDeuxureny-ò.30Taita Moisesi ròhònyre Iòlò aõmysydyyna heto ribi kia rexitòenyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò. 31Deuxu riwinyre Moisesi tuu rexitòenyremy: tii riwinyre òhòrati sõehekỹ Iòlò ririkremy, kia iaõmysydyydureny kia isyreny iijoireny ririrenykremy. Kia òhòrati sohojiõ rariõhyyre. 32kia ihãremy ixyby Iòlò rõhôtiomy kia iny mahãdu riwahinyõhyyrenyre ròirenykemy.
Chapter 9

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: Make Iòlò-ò rybemy kia marybekre hebreu mahãdu Deuxu rarybererimy myỹ: —Biwahinyke wasỹreny waijoireny ròhònykemy hãwãhãkỹ ribi kia wamy rerinanyrenykremy. 2Txiboỹkai biwahinyõkreki kia mohõtiõmy bitòenykre ròirenykelau, 3-diarỹ arararytxynykre webinadu binahãkỹ-di, kia ibutumy airòdureny rimyrenykre, kia heka, awaru boho, jumento boho, camelo boho, broreni boho, kia budoeni boho. 4Ariwinykre wiribi lahitximy kia israelita mahãdu iròdu kia Egito mahãdu iròdu ribi, kia ruruõhyykre israelita mahãdu iròduõ.5-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, tuu reywinyre: biurasòmy tuu ariwinykre. 6Ijõ txuu Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre timybo tuu raryberemy, kia ibutumy Egito mahãdu iròdureny rururenyre; kiaremy israelita iròdureny rururenyõhyyre. 7Iòlòỹrarybere taijoi-ò reteherenykremy aõhebo bede rutỹỹnyremy kia ikoreny relyyre israelita mahãdu iròdureny rururenyõhyyre. Kia ihãremy Iòlò ixybyle rõhõtiõre kia iny mahãdu riwahinyõhyyre ròirenykremy.8Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi kia Araõ boho-ò: —Bimybenyke sõemy heòty bryby, kia Moisesi bryby-di rehukre biu-ò Egito Iòlò koki. 9Tii raubỹtỹkre ỹnysi ruxõmio wesemy ibutumy Egito su my, kia ibutumy bede bedemy bryby rexirahorekre yjy webytòmy kia rayjynyrenykre iny mahãdu kia iròdu iròdu tule. 10Kawesemy Moisesi kia Araõ rimyrenyre bryby kia lamamy ritamanyrenyre Iòlò koki. Moisesi bryby-di rehure biutxi, kia tii yjy webytòmy rexirahorere, kia iny mahãdu ki rawebytònymy rỹimyhỹreny kia iròdu iròdumy tule.11Iòlòỹijoi bedeery mahãdu ròirenyõhyyre Moisesi koki kiemy dori tii boho kia ibutumy Egito mahãdu yjy-di ratximyhỹreny. 12Kiaremyỹ Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre Iòlò ixyby rõhõtiõkremy. Kia tuu Deuxu Tyhyhykỹ raryberenamy Moisesi-ò, kia Iòlò reòbyõhyyre Moisesi kia Araõ ixitòedỹỹna-ò.13Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: Biurasòmy rudi makre Iòlò wana witxi beakremy kia tamy marybekre Deuxu Tyhyhykỹ, hebreu mahãdu Deuxu myỹ rarybere: —Biwahinyke kia wasỹ waijoi ròhònykemy hãwãhakỹ ribi wamy rerinanykremy. 14Kiemy dori ka wiji-diarỹ ariwinykre ibutumy wairòdusõmio ariatykre atyre, aaõmysỹdỹỹdu mahãdu tyle kia asỹ aijoi mahãdu tyre, kia bede bierykremy kia ibutumy hãwã hãwãki inyõ wawesemy ratxiõhyymyhỹre.15Txibo-diarỹ adee arohotirakeki kia asỹ aijoi dee webinadudi, kai tiu aõkõ buruke ikiemy. 16Ka-diarỹ heka arawahinyreri arumy atxikremy kia ariteòsikremy wabedeery nihikỹ, kia wani roberakremy ibutumy hãwã hãwãmy. 17Kai ihãremy ixyby texityhynymy atxiterikia tetòenyteti wasỹ waijoi ròirenykemy.18Kiaremy biurasòmy kawese bedeu-diarỹ ariwinykre ydòakremy biulòra mana iruruteremy kia tiu tuu rutỹỹnyõhyyre iwesemy Egito ijyynaki. 19Kiaremyta, wiji marybeke abrorenireny bibutunybenykemy kia ibutumy aõbo kai ijõdireri bederahymy. Txibo iny mahãdu kia iròdu iròdu kia bederahymy rỹirenykre, tasỹ-ò ròiõkre wana kia biulòra mana ròakreu, kia ibutumy tii boho rururenykre.20Iòlò aõmysỹdỹỹdu mahãdurenyõ ruberurenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ kuamy rarybereki, kia ridyrenyre tawetxu mahãdu kia tairòdureny uhuari hetowo-ò. 21Kia iny mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rybe-ò roholareõre kia tawetxureny tairòdureny bederahymy ririradỹỹnyrenyre.22Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —ibutumy Egito su-my. Rariowykre iny mahãdu tyrereny, iròdu iròdu tyre kia ibutumy alòbròna oworumy rỹimyhỹre tyre. 23Moisesi tahojurehe ritamadỹỹnyre biu-ò, kia Deuxu Tyhyhykỹ-diteònyde biumyta, biulòra mana kia biudelaa hãwãhãkỹ tyre. Tii riwinyre rariowykremy 24iutxiemy biulòraỹmana Egito tyre, kia biulòra kia biudelaa resemyhỹ ruhumy aõkõ. Ka heka ibinatyhymy yhy debure reare Egito bedeki ibutumy Egito ijyy ribi.25Kia ibutumy Egito bedeki biulòra mana rahure bederomy rỹimyhỹ, kia iny mahãdu kia iròdu iròdu wana ributunymy. Rahure ibutumy alòbròna kia bederade rioroorore. 26Kia Gosem bede sohojile, tai israelita mahãdu rỹimyhỹrenyreki, biulòramana ròaõhyyre.27Taita Iòlò rarariòwyre Moisesi kia Araõ wana kia rarybere: Ka wijihe-diarỹ-ò raruna rewinyre. Deuxu Tyhyhykỹ heka òbitimy nodu rare;-diarỹ kia wasỹ waijoireny wana òrarunamy reserenyra. 28Bexitòenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee. —Awikehe biumyta kia biulòra mana!-diarỹ arawahinyrenykre bòibenykremy; kai boho ixyby biraòbenyõkre.29Moisesi rirawyònyre: Kia hãwã ribi aròhònykreu,-diarỹ wadebò aritamadỹỹnykre arexitòenymy Deuxu Tyhyhykỹ dee. Biumyta sõehekỹ ixawikre, kia ihoõkre ixyby biulòramana. Ka heka adee Iòlò, bede bierykre kia suu heka Deuxu Tyhyhykỹ hõrõ rare. 30Kaỹdiarỹ reeryre kai kia aaõmysỹdỹỹdureny wana Deuxu Tyhyhykỹ lau taberuõlemyhỹtenyte.31Kia alòbròna aõwi rexihure, kiemy dori alòbròna bedeledelededile rỹimyhỹ, kia alòbròõ noiròsòlemy rexirahorere. 32Kiaremyỹ trigo rexihuõlere, kiemy dori rabròõlere. 33Irahudi Iòlò wana ratximyhỹ rahudi, Moisesi ròhònyre hãwã ribi kia tebò ritamadỹỹnyre rexitòenymy Deuxu Tyhyhykỹ-ò. Tai biumyta sõehekỹ, biulòra, kia biulòra mana sõehekỹ ixawire.34-35Kiaremy, Iòlò robireu biulòra ixawiremy, kia rawodỹỹnyõhyymyhỹre ixyby kia biulòra mana ròaõhyymyhỹ, tii ixybyle òraruna riwinyre. Tii kia taaõmysỹdỹỹdureny wana ixybyle rõhõtiõrenyre. Kia tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee, Iòlò riwahinyõhyyre israelita mahãdu ròirenykemy.
Chapter 10

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moiseiei-ò: Make Iòlò-ò rybemy, kiemy dori-diarỹ rewinyre kia tii kia iaõmysỹdỹỹdureny wana ixyby rõhõtiõrenykremy, kia-diarỹ kaa bedeòtiidỹỹna ariwinykremy ityarenyki. 2Kia tule kai belyykre ariòre boho-ò kia ariòreriòrereny boho-ò timybo-diarỹ, Egito mahãdu-di resinyremy kia tiwese aõkõ bede brebuna rewinyremy iykyrenyki. Kawesemy kai boho bede bierybenykre kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy.3Moisesi kia Araõ wana ròirenyre Egito Iòlò-ò rybemy kia tamy raryberenyre: —Deuxu, hebreu mahãdu Deuxu myỹ rarybere: —Tiwesebedeubohe kai wadee bexiruxetòenymy wadee marybekre waruki? Biwahinyke wasỹreny waijoireny hãwãhãkỹ-ribi ròhònyrenykemy kia wamy rerinanyrenykremy sõehekỹ ahãwahãkỹ-ò. 4Biwahinyõkreky bikurasomy jiarỹ ariwinykre sei sõehekỹ ahãwahãkỹ-ò.5Kia suu tuu alobixi rõiõkre, kiemy dori sei mahãdu Egito su rihetynykre. Tii boho ibutumy riroxirenykre kia biulòra mana aõ rihuõremy, kia bederade dorile rasiranyre. 6Tii boho ritỹxinyrenykre ahetoworeny, kia ibutumy aaõmysỹdỹdureny hetoworeny kia ibutumy asỹreny aijoireny mahãdu hetoworeny. Kia kaa bede binahãkỹ ibinatyhymy relekre ibutu ribi, kia bureny, kia ahỹỹnareny tuu robirenyre ribi. —Moisesi kawesemy rarybere kiata ròhònyre Iòlò aõmysỹdỹỹna heto ribi.7Taita Iòlò aõmysỹdỹỹdu mahãdu raryberenyre Iòlò dee: —Tiubo tahe kaa rybe inydeereny iòhãrukre? Biwahinyke kia hãbu mahãdu ròirenykemy, kia rerinanyrenykremy taDeuxurenymy. Kiaremy kai aõbo teeryõteri. Egito aõhỹỹmy rutỹỹnyreri? 8Tai Moisesi kia Araõ wana ròirenyre ixybyle Iòlò dee, kia tamyreny rarybere: —Kai boho aõwaxina bòibenykre aDeuxurenymy berinanybenykremy. Ka-diarỹ tahe arierykemyreri mobo rakre.9Moisesi rirawyònyre: —Aròirenykre ibutumy-diarỹ boho, wauladureny wana, kia waiumyreny wana. Aridyrenykre wariòrereny, wabudoenireny, wabrorenireny, kiemy dori ixena ariwinyrenykre Deuxu deewimy. 10Taita Iòlò rarybere: —Kiaremy kia Deuxu Tyhyhykỹ awanareny rakre! Kia tahe ariwahinyõtyhy kiehyyle, kia kai boho ahãwyyreny kia ariòrereny bidybenyke! Kia dori kai boho bede biywinybenykremy tahõtinytenyteri. 11Aõkõre! Hãbu mahãdu sohojile aõwaxina ròirenykre Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyrenykremy, txibo kamy tesỹnytenyteri wana. Kia Araõ kia Moisesi wana ratarenyre Iòlò tyy ribi.12Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Ebò biterenyke Egito hãwã tyre kia se sõehekỹ kanakremy. Tii dòidenykre kia ibutumy alòbròna riròrenykre su my rỹimyhỹre, kia ibutumy biulòra mana rihuõre. 13Moisesi tahojurehe ritenyre Egito hãwã tyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ ibr… ribi yhy-diteònyde kia rayhynyre txuu iyhykõmy kia ruu iyhykõmy. Kia biurasòmy txuu deadeu, yhy sei sõehekỹ-didyde.14Tii boho rexiubỹtỹnyrenyre ibutumy Egito bedemy kia ibutumy ralòrenyre kia bede aõwiwidi rỹimyhỹre, kia tiu tuu rutỹỹnyõre kia tiu ixyby tuu rutỹỹnyõtyhy. 15Tii boho su bede rihetynyrenyre, kia ilybymy suu reare. Kia bederademy riròxirenyre kia ibutumy bederade ratymy riroxirenyre kia biulòra mana ribi rasiranyrenyre. Kia ibutumy Egito bedeki aõ bederade lỹre rasiranyõhyyre kia alòbròna lỹre rasiranyõhyyre.16Taita Iòlò rarariòwyre wytyhylemy Moisesi kia Araõ boho-ò kia tamyreny rarybere: õDiarỹ òraruna rewinyra Deuxu òludumy kia aòludurenymy. 17Wijiỹrexitòenyrenyre wadi mawobrukremy waòraru-di kia bexitòenyke Deuxu-ò kia tii wa ribi ritakremy kaa rarytxyna binahãkỹ. 18Moisesi ròhònyre Iòlò aõmysỹdỹỹna heto ribi kia rexitòenyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò.19Tai Deuxu Tyhyhykỹ yhy ritebonyre bre…ra werib-ò, kia se sõehekỹ ritamadỹỹnyre kia bero nihikỹso txi idireny rehure; kia se sõehekỹõ rariõhyyre Egito bedeki. 20Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre kia Iòlò rõhõtiõmy rarekremy, kia riwahinyõhyyre israelita mahãdu ròirenykemy.21Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: Ebò bitamadỹỹnyke biu-ò kia ibutumy Egito bede rurunykremy inihikỹmy, kia aõwaxina rawodỹỹnykre. 22Moisesi tebò ritamadỹỹnyre biu-ò, kia txu inataõmy bedeluru nihikỹ Egito bede riturunyre. 23Kia Egito mahãdu wimy robirenyke aõkõre, kia kua bede txuu moõ ròhònyõhyyre tahetowo ribi. Kiaremy ibutumy ibutumy israelita mahãdu heto toosòmy rỹimyhỹreny.24Tai Iòlò rarariòwyre kia tamy rarybere: Kai boho aõwaxina bòibenykre aDeuxurenymy berinanybenykremy. Kia bidylebenykre ahãwyyreny kia ariòrereny bidylebenykre. 25Moisesi rirawyònyre: —Kai wadeereny bidiwahinylekre wadebòreny-ò idi araxiwerenykremy waõnareny, waDeuxureny-ò arexitòenyrenykremy. 26Kia wairòdureny aridyrenylekre, kia ijõõ rariõhyykre; kiemy dori iijõreny aritarenykre xiwenamy Deuxu-ò arexitòenyrenykremy, kia reeryrenyõhyyrenyreri tibo aritarenykre Deuxu dee, ihyy kuaò arehemynyrenykre.27Kiaremy Deuxu riwinyre Farao coracão riteredỹỹnyre, kia riwahinyõhyyre ròirenykemy. 28Farao rarybere Moisesi-ò: —waribi bexitake kia ixyby waòsỹnymy alobixiõmykre; kiemy dori tiu txuu waòsỹnymy bobikreu burukre. 29Moisesi rirawyònyre: —awimy tarybeta, tiu ixyby adòòseõtyhy aòsỹnymy arobikemy.
Chapter 11

1Deuxu rarybere Moisesi-ò: —Kia ihãremy ixyby ahỹỹ bina aditeònykre Farao dee kia Egito dee. Taita arawahinyrenykre karibi boikremy; kia arawahinyrenykreu, kia òbitimy arateònyrenykre ibutumy. 2Wiji marybeke iny mahãdu nohtireny-ò, kia ibutumy hãbu mahãdureny rexitòenyrenykre taheto bireludureny-ò, kia ibutumy hãwyy mahãdureny rexitòenyrenykre taheto bireludureny-ò, kia manarỹsỹ òtaòtamy, kia manarỹsỹ my. 3Kia Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre Egito mahãdu awityhymy israelita mahãdu-di ratxirenykremy; kia tule Moisesi hãbu nihikỹ my rityhynymyhỹ renyre inidehedereki Egito suki, kia Faraò ijoi mahãdu, iny mahãdu Egito ludu.4Moisesi rarybere: —Kawesemy Deuxu rarybere: Kia ruwetya rimykre bedeu areakre Egito tya bedemy. 5Kia ibutumy uladu adela mahãdu rururenykre, kia Farao riòre adela ribi ròrarunykre, kia irynana runymyhỹre, kia iwetxyreny riòre adelareny tule, kia ibutumy iròdu iròdu riòrereny adela rurulerenykre.6Kia inihikỹ my ibru sỹ bina rỹikre kia ibutumy Egito sumy, kia tiu tuu rutỹỹnyre, kia tiu ixyby tuu rutỹỹ tyhy; 7kiaremy israelita mahãdu riòrereny ruruhyyrenykre, kia hãbureny ribi kia iròdu iròdu mahãdu tule, kia ijòròsa rawolohãhyykre, kia bierybenykremy Deuxu Tyhyhykỹ iwitxiramy riwinyre Egito mahãdu kia israelita mahãdu ribi. 8Kia Moisesi tarybe ritranyre: —idirahudenykre, kia wakoki tatiòhumy rejujurenykre, rexitòenyrenymy kia-diarỹ arakremy kia ibutumy wasỹ waijoi aridyrenykremy. Irahudi tahe-diarỹ aròhònykre. Moisesi ròhònyre semy reburemy Iòlò tyy ribi.9Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —brebuna nihikỹ ariwinykremy Egito ki. brebuna nihikỹ Iòlò ruki Egito bedeki. Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ riteredỹỹnyre Iòlò coraça, kia riwahinyre israelita mahãdu ròhònyrenykelau hãwãhãkỹ ribi. 10Moisesi kia Arao-wana riwinyrenyre ibutumy aõnaaõna brebuna nihikỹ Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ riteredỹỹnyre Iòlò coraça, kia riwahinyre israelita mahãdu ròhònyrenykelau hãwãhãkỹ -ribi.
Chapter 12

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi kia Ara boho wana Egito ki. Tii rarybere: 2Kaa ahãdu adeereny wyra tỹmyra ahãdu kodelemykre.3Marybebenykre ibutumy israelita mahãdu-ò myỹ: —Debòitue txuu kaa ahãdu-ò uladu mahãdu tyby sohoji sohoji ritarenykre budoeni riòre tariòrerenydee, kia heka, iròdu sohoji iny heto heto-ò. 4Txibo iny iriòre ibutetyhykre wana kia iròdi ixidi riròrenykremy, taita heto wedu taheto bireludu wana riròrenykre ibutumy, riwirareamy iny se mynamynamy.5Iròdu heka budoeni riòre tukre. aõ ibinana ihokre, iwyra sohojimy. 6Kai boho birarenybenykre waò inaubiòwa txu-ò kaa ahãdu-ò, kia txioromy ka txuu ibutumy israelita mahãdu rirubunyrenykre iròdu iròdu. 7Bimybenykre urihimyòmy hãlubu kia ijòtybòna bybymy idi bekoabenykre tai ibedeki iròdu iròdu rarokreki. 8Ka ruu iròdude heòty bure-ò raobiukre kia rarokre pa iuridi kia bederade hyredi.9Iròdude iruxamy ak rarokre kia heramy ak; kia iròdu taumydi, kia irati, iti kia ideyreyre rabutumy, kia heòty bure-ò raobiukre. 10Kia uritre irisirenymy ijõ txumy kia bisõbenykre rohenykre. 11Kia bexityynybenymy, bexiwanybenymy kia hojurehedi ebòrenyki, wymy biròbenykre iròdu. Kaa heka Deuxu Tyhyhykỹ Pascoa rare.12Kia ruu-diarỹ areakre Egito subedemy kia arirubunykre ibutumy uladu adela mahãdu, iny riòre mahãdu kia iròdu iròdu tule. Kia arirarytxynyrenykre ibutumy deuse mahãdu.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare. 13Kia hãlubu ijòtybòna weijàtimy rỹireri heka deòsinamy rarekre ahetorenymy tai tasỹ nymyhỹ tenyteki. Kia Egito arirarytxynykreu,-diarỹ arobikre hãlubumy tai tahe umyreny idi areakre abyabyrenymy, kia kai boho bexihubenyderamy ka binahãkỹ-di. 14Idi bisinymy boibekre ka txu-di kia ixena brebuna wesemy kia itxi htireny rekoarenykremy kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rewinyremy tuu. Kai boho kia arioreriorereny tuu riwinymy roirekre Pascoa ixena-di ikiemy.15Txuu debò inatxi txumy kai boho pa iuridỹỹbirỹsỹbenykre. Iurenana, kodelemy txuu rỹikreu bitabenykre pa uri ahetore ribi. Kia atxile iny paõ iuridi rirỹsỹ kre wana, kia txu sohoji ribi txuu debò inatxi txu-ò, kia israelita mahãdumy rarekre. 16Txu sohojiu, kia debò inatxi txuu tule, rybe butuna biwinybenykre kia Deuxumy berinanybenykremy. Kia amysỹdỹỹrỹihyykre ka txuu, ahebo tahe rỹsỹna raywidỹỹke.17Pa iuriõ-di mohõtinybenymy ixena biwinybenyke kia itxuu-diarỹ aratarenyre Egito ribi Israel mahãdu. Kaa alisi bededỹỹ nana heka ikiemy rarekre, kia uladu tyby mahãdu tariòre boho-ò relyyrenykre. 18Kia txiorou 14-my txuu ahãdu kodelemy rỹimyhỹ reu kia waitue txuu iahãduule, kai boho paõ tewinytenyta kia iuri ihokre.19Kia txuu debò inatxi txumy bede rỹikre kia paõ uridỹỹna ihoõkre ahetorenyki, kiemy dori txibo iny paõ iuridi riykre wana, kia hãwã witxira ludu hãwãhãkỹ ki ratxireri, kia israelita mahãdukre wana, kia rateòdỹỹkre Israel mahãdu ribi. 20Kiaremyta uritre irỹsỹ renymykre abo iuridireri. Kia ibutumy ahetorenyki pa iuridỹỹle ijdirenykre.21Moisesi rarariòwyre ibutumy iny mahãdutyhy nihikỹ reny dee kia rarybere: ibutumy israelitasỹ mahãdu Pascoa-di rabedebiòwanyrenykremy. 22Kia bederade ruru bimybenyke, kia hãlubu-di bituunybenykre baci ki rỹikre wana kia ahetoreny weruramy idi bekoabenykre, kia ahetoreny ijò tybòna weijatimy, ijò tybòna biu bedemy idi bekoabenykre. Iny ròhònyhyykre taheto ribi kia bedelurumy bede rỹ ikreu.23Kia Deuxu Tyhyhykỹ reakreu Egito mahãdu rubudỹỹmy, kia hãlubumy robikre heto weruramy kia Anjo rubudỹỹdu riwahinykre aheto-ò ralòkemy arubudỹỹmy.24Kai boho kia arioreriorereny wana bityhynybenymy kaa rybe wahinadi bòibenybekre ikiemy. 25Kia iu su-ò birònybenykreu kia Deuxu Tyhyhykỹ adeereny riwahinykre-ò tuu riwahinykremy raryberemy, kai boho ikiemy idi bedebiòwana biwinymy bòibenybekre kaa Deuxu rybe bededỹỹnana-di.26Kia tiu ariòre boho aratỹỹ raxinyrenykreu: —Abo heka kaa bedeỹỹnana rare? 27kai boho birawyònybenykre: —Kia heka P'ascoa xiwena rawahire rare Deuxu Tyhyhykỹmy dreamy, kiemy dori Egitoki tii reamyhỹ israelita mahãdu hetomy kia rexitxujunyhyyre. Deuxu Tyhyhykỹ rirubunyre ibutumy egito mahãdu riòre adela, kia tahe rirubunylere inysỹreny mahãdu. Tyhyhykỹmy rerinanyrenyre. 28Iradudita ròirenyre kia ibutumy riwinyrenyre timybo Moisesi kia Araõ tamyreny raryberenyre mynamy.29Kia ruwetyau, Deuxu Tyhyhykỹ rirubunyre ibutumy uladu adela mahãdu Egitomy rỹimyhỹrenyre, kia Iòlò ribi riòrarunyre, kia irynanaki runymyhỹre, kia breju mahãdu brejunawoki runymyhỹre riòre adela mahãdu rirubunylere; kia rirubunylere iròdu iròdu riòrereny adela. 30Kua ruu Iòlò, kia iaõmysỹdỹỹdureny kia ibutumy egíto mahãdu ròhònyrenyre taherinareny ribi. Kia ibutumy Egito bedeki iny mahãdu rasỹbinamy rirajuamy rỹimyhỹreny, kiemy ibutumy heto hetomy iny riòre rururenyre sohoji sohojimy.31Kia ka ruu tyhyle Iòlò rarariòwyre Moisesi dee Araõ dee kia tamyreny rarybere: Israelita mahãdu! Wahãwareny biribenyke. Bòike aDeuxurenymy berinanybenykre, tuu kai boho texiòenytenytemy. 32Bimybenyke abudoenireny, abrorenireny kia bòibenyke. Kia bexitòenybenyke Deuxu dee wadi rawobrukemy. 33Egito mahãdu israelita mahãdu-di risỹnymyhỹreny kia hãwãhãkỹ ribi ròirenykemy wytyhylemy. Tii boho rarybemyhỹreny: Arururenykre!34Kawesemy iny heto-dinodu mahãdu sohoji sohoji israelita rimyrenyre paõ iuriõ idewidewimy, kia baciaro-ò rihynyrenyre, kia tyy-di bacia rihetynymy kia idi taaxiòki retyyrenyre. 35Israelita mahãdu riwinyrenyre tuu Moisesi tamyreny rarybere mynamy, kia rexitòenyrenyre egíto mahãdu deereny manarỹsỹ òtaòtamy, mana rỹsymy kia tyymy. 36Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre kia egíto mahãdu awityhymy riwahinyrenykremy israelita mahãdureny-ò ibutumy aõmybo rexitòenyrenykremy. Kawesemy tahe Israel iny mahãdu iribireny iaõnawiwireny riwyrenyre egípcio mahãdureny ribi. —Israelita mahãdu ròhònyrenyre Egito ribi.37Israelita mahãdu ròhònyrenyre tatimy Ramasse ribi kia Sucote-ò ròirenyre. Kia aõhe wana 600.000 my hãbu sõe, kia hãwyy mahãdu, uladu mahãdu kia matuari mahãdu wana idi riramy aõkõ. 38Tii boho wana sõemy iny witxira mahãdu ròirenyre kia tule sõemy budoeni kia budoeni hãwyy kia broreni sõemy. 39Israelita mahãdu paõ iuriõ riwinyrenyre kia Egito ribi riwyrenyre wahe, kiemy dori egipcio mahãdu tahãwareny ribi riteònyrenyre isitere ribile, kia tii boho timy rỹsỹna ixideereny iywidỹỹõna, kia paõ dewidewi iuridỹỹ-di. 40Israelita mahãdu Egito bedeki bede rierenyre 430 wyramy.41Kia itxuu 430 wyra rexihureu, kia ibutumy iny mahãdu Deuxu ijoi mahãdu ròhònyrenyre Egito ribi. 42Ka heka rimyre kia Deuxu Tyhyhykỹ retehemy ratximyhỹ kia Egito ribi ritakremy. Tii heka Deuxu dee tuu raubenyre ikiemy, timybo tuu rabedebiòwananymy rarekremy ibutumy israelita mahãdu.43Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò kia Araõ-ò: —Hãwã ludu mahãduõ irỹsỹõmykre Pascoa rỹsỹnaõ. 44Kiaremy ibutumy wetxu mahãdu nierumy raõbrarenyre aõwaxina rirỹsỹrenykre kia ranosityyòròrenykre rahudi.45Kia iwitxira hãwã ludu mahãdu, kia elelemy kaki ratxirenykre ka hãwãhãwakỹki, ròtamyhỹre nieru-di kia ka rỹsỹna rirỹsỹõkre. 46Tii rarỹsỹkre tihetokibo rawidỹỹreki: kia kua ribi ròhònyke aõkõre. Kia urite iròduti eresyõmykre.47Ibutumy Israel iny mahãdu idi rabedebiòwamy rỹimy rarekre kaa ixena brebunadi. 48Kia urite ideyredỹỹõmykre, kia hãbu mahãdu tõsityyòròõ mahãdu. Kiaremy, txibo iwitxira hãwãluduõ akiremy rasỹmy ratximyhỹre, kia idi rabedebiòwanykremy rirỹsykeki Deuxu Tyhyhykỹ deewimy, kai boho komy binosityyòròbenykre kia tule ibutumy ijõ hãbu mahãdureny kia weryry mahãdu ahetoludu mahãdureny. Israel ki ruare wesemy.49Kia iyrybutyhyle israelita mahãdu deereny hãwãhãkỹ ruamyhỹrenyre kia iwitxira mahãdu awanareny rasỹmyhỹrenyre. 50Ibutumy israelita mahãdu rityhynyrenyre kia riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamyreny rarybere mynamy Moisesi dee kia Araõ dee. 51Kua bede txuu Deuxu Tyhyhykỹ Egito ribi ritare Israel iny ijoi mahãdureny.
Chapter 13

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: 2—Wadeeỹbihitxinyke ibutumy uladu adela. Ibutumy hãbu mahãdu riòre adela israelita mahãdu kia ibutumy iròdu iròdu nohõmy rỹimyhỹre riòre adela hãbumy rỹimyhỹre kia wahõrõ rare.3Moisesi rarybere iny mahãdureny-ò: —tahõnytenyte Egito ribi, tai wetxumy tekoamy toitenytemyhỹ. Ka heka txuu iu Deuxu Tyhyhykỹ aratarenyre kua ribi tabedeery nihikỹ-di. Kiaremyta, uritre irỹsỹrenyõkre pao iuridi. 4Kai boho tahònytenyteri ka txu ribi, ahãdu kodele ribi, abibe ahãdu wahe. 5Deuxu Tyhyhykỹỹ rarybere riwahinykremy ahỹỹnareny-ò kia adeereny riwahinykremy cananeu mahãdu su, heteu mahãdu su, amorreu mahãdu su, heveu mahãdu su kia jebuseu mahãdu su. Kia suu awi heka rare kia ityhyre. Kia tiu tii aradyrenykreu kua su-ò, kai boho bedebiòwana biwinybenykre ixena brebuna ahãdu kodeleu wyra sohoji sohojimy.6Kia debòinatxi txumy kai boho birỹsỹbenykre paõ iuriõ; kia debòinatxi txu rimykreuta ixena brebuna biwinybenykre Deuxumy berinanybenymy. 7Ka debòinatxi txuu kai boho birỹsỹbenykre paõ iuriõ. kia ibutumy asurenyki paõ uri ihoõkre kia paõ relemy iuridimy rỹike aõkõre.8Ka txuu kai boho belyybenykre ariòrerenykoreny kia tuu tewinytenyteri, Deuxu Tyhyhykỹ adeereny riwinyre iu Egito ribi tahònytenyte òraruki. 9Kaa ixena heka deòsina wesemy rarekre adeereny, kia iwese aõ rataamy debòki ada iny òruki roimyhỹre wesemy, kia arawiòhenanyrenykre ixitxireny õhõtireny reakremy kia Deuxu Tyhyhykỹ rybe-di matyyritinybenykreu; kiemy dori tabedeery nihikỹ-di tii aratarenyre Egito ribi. 10Kiaremyta, idi mabedebiòwanymy boibenybekre kaa ixena brebuna-di txu òbitiu, ibutumy wyra wyramy.11—Deuxu Tyhyhykỹ riwinykre kia kai boho malobenykremy cananeu mahãdu su txi, tuu tii rarybere mynamy adeereny ahỹỹnareny deereny. Tiu tii adeereny riwahinykreu kaa suu, 12kai boho biwahinybenykre Deuxu Tyhyhykỹ-ò, ibutumy uladu adela weryry. Ibutumy uladu adela iròdu riòre hãbu kia tule ihõrõmykre. 13Kia txibo ixideewirenykeki jumento riòre adela-di bimybenykeki, budoeni riòre Deuxu-ò maubenybenyke; txibo terarenykeki, jumento riòre lòti biyròbenyke. Kia ibutumy ariòre adelaremy hãbu-di atxibenykre, biòwynybenymy tamy tuu rarybere mynamy.14Kia tiu bedeu, ariòrereny aratỹỹraxinyrenykre aõbo raremy, kai boho birawyònybenykre: —Tabedeery nihikỹ-di Deuxu Tyhyhykỹ riwatarenyre Egito ribi, ibedeki wetxumy rekoamy roiremyhỹki. 15Iu Egito Iòlò rõhõtiõmy riwawahinyrenyõhyyrenyre aròhònyrenykemy, Deuxu Tyhyhykỹ rirubunyre ibutumy Egito mahãdu riòrereny adela, kia iny riòre kia iròdu iròdu riòre tule rirubunylere. Iurenana heka rewahinymyhỹrenyre xiwena Deuxu Tyhyhykỹ-ò ibutumy iròdu riòre adela hãbu. Kia reòwynymyhỹrenyre òbitimy tuu rarybere mynamy kia wariòrereny adela-di aratxirenykremy. 16Kia heka bedebiòwana wesemy rarekre, iwese aõ rataamyhỹre wesemy debò-ò ada iny òruki. Kia iny boho itxi iny nohõtireny rekoarenykre kia tabedeery nihikỹ-di Deuxu Tyhyhykỹ iny ritarenyre Egito ribi."Biuwetyyura Kia Biuwetyy Heety"17Kia Iòlò riwahinyreu israelita mahãdu Egito ribi ròhònyrenykremy, Deuxu rydi aõkõ ridyrenyre kia filisteu hãwã -ò ryy ramyhỹredi aõkõ, kia idi iòhòtyhymy. Deuxu myỹ rõhõtinyre: "Kia tamy areòbyõkre israelita mahãdu uritre taworeny irahòreõmykre kia Egito-ò ròòserenykemy, kia ydòidenykeki rawounyrenyke." 18Iurenana Deuxu riwinyre kia iny mahãdu bederahymy ririradỹỹnyrenyre, kia bera nihikỹsò rydi ròirenykremy. Israelita mahãdu ròhònyrenyre Egito ribi tebònarenydimy rawounyrenykremy.19Moisesi riwyre Jyje rubuti, kiemy dori Jyje riwinyre kia isralita mahãdu riwinyrenykremy kia tuu riwinyrenykremy. Tii myỹ rarybere: Kia Deuxu aratarenykreu, ka ribi warubuti biwybenykre. 20Israelita mahãdu ròhònyrenyre Sucote ribi kia Etã ki ratỹhinanyrenyre, kia iribi bedero ròrarunyre ribi. 21Kia txumy Deuxu Tyhyhykỹ ikorenymy ramyhỹre biuwetyyura wesemy kia tamyreny ryy riteòsinykremy. Kia rumy tahe tii ikorenymy ramyhỹre biuwetyy heòty wesemy kia iryreny ritoosonykremy, kia ririranymy ròirenykremy txumy kia rumy. 22Kia biuwetyyura ikiemy ikorenymy ramyhỹre txumy, kia biuwetyy heòty tahe rumy ramyhỹre ikorenymy.
Chapter 14

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: 2—Marybekeỹ israelita mahãdu dee kia ròòserenykemy kia tabreòreny riderenykremy Pi-Hairote koki, kia Migdol kia bero nihikỹ wetyyki roimyhỹre, Bali-Zefom bireki. 3Kawesemy tahe Egito Iòlò rõhõtinykre kia israelita mahãdu iryõmy ririranyrerimy, reòsamy bederahymy.4-diarỹ ariwinykre kia Iòlò rõhõtiõmy rarekremy kia aheworenymy rakre. Taita-diarỹ arihukre Iòlò kia isodadureny wana, kawesemy wabedeery nihikỹ ariteòsinymy. Kia Egito mahãdu riwaeryrenykre kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy. 5Kia tuu relyyrenyreu Egito Iòlò dee kia israelita mahãdu rexiwòrenyremy, tii kia taaõmysỹdỹỹdu mahãdureny wana tawo rirahòrerenyre kia raryberenyre: —riwahinyrenyre iny wetxureny, israelita mahãdu iny ribireny rexiwòrenykremy!6Taita Iòlò rarybere riywinyrenykremy taityti heòty wouna kia tasodadureny. 7Tii ròhònyre kia ibutumy taitytireny heòty wouna-di, kia ributunymy 600-my awityhytyhy, kia isadadureny-dinodureny roire. 8Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre Kia Farao, Egito Iòlò, ixyby rõhõtiõkremy, kia tii rare israelita mahãdu hewomy, kia tii ròhònyre wouna ribi ròtakremy rõhòtinymy. 9Kia Egito mahãdu ibutumy tawarureny wana, ityti heòty wouna-di kia awarudi ijaradu mahãdu, ròhònyrenyre israelita mahãdureny hewomy kia tamyreny rehemynyrenyre tai tii boho ratỹhinanymyhỹrenyki, bero nihikỹsò weij…tiki, kia Pi-Hairote bireki kia Bali-Zefom bireki.10Kia israelita mahãdu robirenyreu Iòlòmy kia isodadu ririranymy ròirerimy iòludurenymy, kia werymy rekoarenyre kia rirajuamyhỹreny Deuxu Tyhyhykỹ riwiòhenanyrenykemy. 11Kia raryberenyre Moisesi: —tadiwadytenyte kaki bederahyki arururenykremy? Beteheini aõbo kai tewinyta, kia Egito ribi tiwatatenyta! 12Timybo Egito ki adee raryberenyre? Adee rexitòenyrenyre kia ixinamy ywimy aroirekremy, araõmysỹdỹỹnyrenymy wetxumy Egito mahãdu dee. Kia heka awire Egito mahãdu wetxumy aratxirenyke kia arururenyke ribi bederahyki!13Kiaremy Moisesi rirawyònyre: —boho bobibenykre kia Deuxu Tyhyhykỹ arahedỹỹnyrenykre wiji. Tiu ixyby kai boho bobibenyõtyhy kaa Egito mahãdumy. 14Kai boho aõ biwinybenyõhyybenykre: Deuxu Tyhyhykỹ resukre akireny.15Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Marybeke iny mahãdu dee ririranyrenykemy. 16Ahojurehe bitamadỹỹnyke kiata bero tyre biterenykre. Kia bee rawirareakre, kia israelita mahãdu idi ririranyrenykre sutyredi, bero tyadi. 17-diarỹ ariwinyrenykre kia Egito mahãdu ihãremy ixyby rõhõtiõrenykremy, kia tii boho rirònyrenykre israelita mahãdu heworenymy. Kia-diarỹ wanidehedehemy ararekre kia Egito Iòlò kia isodadu wana arihurenykreu, kia ityti heòty wounareny kia awaru-di ijaradu mahãdureny. 18Kia-diarỹ arihurenykreu Egito mahãdu, tii boho riwaeryrenykre kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy.19Taita Deuxu Anjo, kia ramyhỹre israelita mahãdu komy, kia rexiwiurònyre kia iheworeny-ò reare. Kia tule biuwetyyura ikoreny ribi riõre kia iheworeny-ò roire, 20kia roimyhỹ Egito mahãdu wetyyki israelita mahãdu ribi. Kia biuwetyy heka turumy roimyhỹre Egito mahãdu-ò, kia tahe ritxuxaranymyhỹ israelita mahãdu. kawesemy tahe ruu ihyyõmy Egito mahãdu sodadu rehemynyrenyõhyyrenyre israelita mahãdureny tyy-ò.21Moisesi riterenyre tebò bero tyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ yhy ibr… ribi iruruteremy kia riwinyre bero ruỹkremy. Kia yhydebyre rayhynyre ruu iyhyõmy kia bero nihikỹ riwinyre sumy rexirahorekremy. Kia bee rawirareare, 22kia israelita mahãdu ririranyrenyre bero nihikỹ tyadi kia suteremy, kia be-di riòòsynymy kia inatxi wiòwiòmy.23Kia Egito mahãdu iheworenymy ròirenyre bero nihikỹ tyaòhòkỹle ibutumy taawarureny wana, taitytireny heòty wouna-di. 24Kia txuu reakrekoki, biuwetyy heòty kia biuwetyyura-di Deuxu Tyhyhykỹ retehere Egito mahãdu sodadu-di kia riwinyrenyre kia tii boho werymy rekoarenykremy. 25Iitytireny heòty wouna rariamyhỹreny isiratyhymy, kiemy dori Deuxu riwinyre iitytireny heòty tewe re…renykremy. Taita Egito mahãdu raryberenyre: Tyhyhykỹ resureri iweribireny kia iny òludurenymy.26Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —kit Egito mahãdu riteasỹbròrònykremy, kia iitytireny heòty wouna kia awarudi ijaradu mahãdu sỹy-ò riijaranykremy. 27Moisesi riterenyre tebò bero nihikỹ tyre, kia txuu deadeu, bero nihikỹ ixybyle taherina-ò roosere. Egito mahãdu rahenyrenykemy rekoarenyre bera ribi, kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ idireny rehure bero nihikỹro-ò. 28Kia bee roosere taherina-ò kia ityti heòty wouna, awarudi ijaradu mahãdu kia ibutumy Egito mahãdu sodadureny sỹy-ò rekoarenyre, kia israelita mahãdu hewomy dòidenyde bero nihikỹ-ò. Kia Egito mahãduõ rahenyrenyõhyyrenyre.29Ka israelita mahãdu tahe ròhòrerenyre bero nihikỹ tyadi syteremy, kia bee riòòsymy inatximy wiòwiòmy. 30Kua txuu Deuxu Tyhyhykỹ rihedỹỹnyrenyre Israel mahãdu Egito mahãdu ribi, kia israelita mahãdureny robirenyre Egito mahãdu ruburenymy ỹnyraki. 31Kia robirenyreu bedeery nihikỹmy kia Deuxu Tyhyhykỹ rirubunyrenyremy Egito mahãdu, kia israelita mahãdu ruberurenyre. Kia rityhynyrenyre Deuxu Tyhyhykỹmy kia teòdu Moisesi my tule.
Chapter 15

1Taita Moisesi kia israelita mahãdu rawiunyrenyre kiamy wiu Deuxu Tyhyhykỹ dee: — Arawiunykre Deuxu Tyhyhykỹ dee kiemy dori tii ròtare awityhymy; tii rehure awaru mahãdu-di kia awarudi ijaradu mahãdu-di bero nihikỹ ro-ò.2Deuxu Tyhyhykỹ heka waitxesudu nihikỹ rare; kia tii riwahedỹỹnyre. Tii heka waDeuxu rare, kia-diarỹ tuu arerinanykre. Tii heka waha Deuxu rare, kia-diarỹ arawiunykre ibedeery nihikỹmy. 3Deuxu Tyhyhykỹ heka woudu rare; kia ini heka Deuxu Tyhyhykỹ rare.4Tii rehure bero nihikỹ txi egípcio sodadureny-di kia iitytireny heòty wounadi; kia isodadureny wedu wiwihikỹreny reasỹbòròròrenyre bero nihikỹsò ki. 5Kia bero nihikỹki sỹy-ò rekoarenyre; kia mana wesemy tii boho rearenyre sỹyòhòkỹle.6Kia tebò ruruweribi ludu, Deuxu Tyhyhykỹ ijõdire ibedeery nihikỹ; tii riyreyrenymyhỹre taòludu. 7Aõherewe iijesuna awityhytyhyre! Rihumyhỹre taòludureny kia tebure takyara-di kai tesõmyhỹte horeru wesemy. 8Kai tetebonyte, kia bee rexibutunyre; kia ybò lamamy rỹirenyre òkòsy wiòwiò wesemy, kia bero nihikỹ sỹy relere beratere wesemy.9Kia iòludureny raryberenyre: Iny boho rykòirenykre iheworenymy kia tamy rykehemynyrenykre; rikiwyrenykre ibutumy iaõnaõnareny kia iny hõrõrenymykre ibutumy ixideewimy. Kia iny tõnotireny-di rikirubunyrenykre. 10Kiaremy kai Deuxu Tyhyhykỹ tetebonyte, kia egípcio mahãdu reasỹbòròròrenyre; sỹy-ò rekoarenyre womati manarỹsỹ wesemy bero nihikỹ brebunatxi. 11Kia suritxoo deuxuõ aweseõhyyre, Deuxu Tyhyhykỹ! Mobo tahe iòraru ihoõmy ratximyhỹre awesemy? Mobo tahe bedeòtiidỹỹna riwinykre kia aõnaõna wiwihikỹ tewinyte wesemy?12Kia debò ruruweribi ludu teterenyte, kia suu rirỹsỹre kia waheworenymy-dirahudenyde. 13Kia iny derinana òraruki kai iny mahãdu-di tetehete kia tehedỹỹnytenyte; kia abedeery nihikỹ-di tai tedytenyte suwihikỹ bede-ò.14Kia iny mahãdu roholarenyre aõbo tewinytemy kia ramytatamy ruberurenyreri. Kia filisteu mahãdu werymy rekoarenyre. 15Edomita mahãdu wedu ruberurenyreri, kia moabita mahãdu deburehekỹ mahãdu iixiuaresenareny riõrenyra kia ibutumy cananeu mahãdu ramytatarenyreri.16Kia brebuna binahãkỹ ityrereny reserenyra. Tii boho robirenyre abedeery nihikỹmy kia tii boho ruhurenyra mana wesemy. Kia ainy mahãdu ròhòrerenyreru, kia iny mahãdu tetateu wetxuna ribi.17Kai bidykre aijoi mahãdu tai rasỹnymy roirekremy ahãwalòki, kia hãwã , Deuxu Tyhyhykỹ ritare wahe tai rasỹnyrenykremy. Kia kaihyyle bededỹỹnana biwinykre. 18Deuxu Tyhyhykỹ heka Iòlòmy rarekre ibutu dee ikiemy!19Israelita mahãdu ròhòrerenyre bero nihikỹ tyadi suteremy. Kiaremy, egípcio mahãdu ityti heòty wouna, taawarureny wana, ralòrenyreu bero nihikỹ-ò, Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre kia bee ixyby ydòòsekremy kia riratybònyrenykremy. 20Deuxu rybe-di ijohodu Miriam, Araõ lerỹ, kia rimyre wiuna wodỹỹna, kia ibutumy hãwyy mahãdu iheki riwodỹỹnymyhỹreny kia reserenymy. 21Kia Miriam rawiunyre myỹ tamyreny: Mawikunybenyke Deuxu Tyhyhykỹ deke kiemy dokuri tiki ròtakare wokunawihikỹ ribi; tiki rehure kawaru mahãdu-di kia kawaru-di ijaradu mahãdureny-di beraku nihikỹ rakukò.22Tai Moisesi ridyrerenyre Israel iny mahãdu bero nihikỹsò bede ribi Sur bederahò. Tii boho inataõ txumy ririranyrenyre bederahyki kia be txi rekoarenyõhyyrenyre 23Taita ritehemynyrenyre bede Mara inire kiaremy bemy riõrenyõhyyrenyre kiemy dori ihyrereki. Iurenana kua bede Mara inire.24Iny mahãdu bede ribinabinanyrenyre Moisesi-ò kia ritỹỹxinyre: —Aõbo riõrenykre Missing a phrase???? 25Taita Moisesi, katxiterehekỹmy rexitòenyre Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia Deuxu Tyhyhykỹ tamy riteòsiny òwòru yreõ. Moisesi idi rehure bera-ò, kia bee awimy relere raõkremy. Kia kabedeki Deuxu Tyhyhykỹ tarybetòedỹỹna riwahinyre israelita mahãduren-ò kia inatyhymy riwinyre. 26Tii rarybere: Txibo òbitimy biwinybenykreki aõ òbitimy kia birarenybenykremy warybetòedỹỹna,-diarỹ arararytxynyrenyõkre webinadu rewahinyre-di.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare, kia arateytenymyhỹrenyre.27Irahudi Israelita mahãdu ritehemynyrenyre Elim bede-ò, tai ibedeki 12-my be òlòna sõe kia 70-my horenisõe. Kia tai ratỹhinanyrenyre kuaki be bireki.
Chapter 16

1Israel iny mahãdu ròhònyrenyre Elim ribi kia Sim bede-ò ròirenyre, kia Elim kia Sinai hãwãlò rawetyyki roimyhỹre. Ritehemynyrenyre tamy waiyre txuu kia inatxina ahãduu, kia Egito ribi ròhònyrenyre sỹtybymy. 2Kuaki bederahyki, ibutumy tii boho bede rijeijeinyrenyre Moisesi òludumy kia Araõ òludumy. 3Myỹ raryberenymy: Riwarubunyrenyre wana! Kuaki,-diarỹ boho rỹmy ranymyhỹrenyre kia iròdude reròmyhỹrenyre kia iwitxira rỹsỹna ixideewimy. Kai boho tadiwadytenyte kaa bederahy-ò rama riwarubunyrenykremy ibutumy kaa iny ma4Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: —Ydòakremy. Kia iny mahãdu aõhe wana ròhònyrenykre, kia iny sohoji sohoji paõ ributunykre kia txu sohoji idi riekremy. Kawesemy-diarỹ ariteòsinykre kia tii boho riwaeryrenykremy, kia warybe wahidỹỹna rityhynyrenykre. 5Kia debò sohojina txuu ributunyrenykre kia ixyby ixihetyremy ributunyrenykre kia iwitxira txuu rirỹsỹrenykremy.6Taita Moisesi kia Araõ wana raryberenyre iny mahãdudeereny: —Tyhyhykỹ iny boho-ditadenydemy Egito ribi. 7Biurasò rudiu kai boho loosòna òderamy bobibenykre Deuxu Tyhyhykỹtyyki, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ roholara abedejeijeireny-ò iòludumy. Kia iòludumy, kia iny òludurenymy aõkõ, kai bede tejeijeinytenyta; kiaremy mobo tahe iny boho roire? 8Moisesi tarybe ritõranyre: —Rikirỹsỹrenykremy, kia paõ ixideewimy rudiu, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ roholare kai boho bede tejeijeinytenytemy iòludumy, kia iny òludurenymy aõkõ; kiaremy mobo tahe iny boho roire?9Tai Moisesi rarybere Araõ-ò: —Marybeke ibutumy iny mahãdureny-ò kia ydòidenykremy kia rotamanyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ koki, kiemy dori tii roholare ibedejeijeireny-ò. 10Kia Araõ rarybereri wana wana ibutmy iny mahãdu-ò, tii boho reteherenyra bederahy-ò, ia isitereribile Deuxu Tyhyhykỹ loosòna òderahỹkỹ ratỹnyre biuwetyyuraki. 11Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: 12—Diarỹ raholare israelita mahãdu bedejeijeinareny-ò. Marybeke tamyreny wiji txioromy, bede rurunykre kotyre, tii boho iròdude riròrenykre. Kia biurasò rudiu paõ riyrenykre ixideewimy. Tai bede rieryrenykre-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ rare, aDeuxureny rare.13Txioromy sõemy nawii codorna mahãdu rotyrenyre; kia sõetyhymy kia isỹranareny ritỹxinyre. Kia ijõ txuu rudiu, kia bede nonoe ijõdire ibutumy itỹhinareny bedemy. 14Kia bede nonoe rarubureu, kia bederahy sumy kia ao roimyhỹ utura yjy wesemy, kia ibreymy sumy rỹimyhỹ. 15Israelita mahãdu kuamy robirenyre kia rieryrenyõre aõbo raremy. Taita rỹỹraxirenyre widee wideereny Moisesi rarybere tamyreny: —kai boho birỹsỹbenykremy.16Ka heka tarybe tii riwahinyre: “Iny sohoji sohoji bibutunybenykre tiwesebo tuu bekoabenykre mynamy birỹsỹbenykremy, kia iny sohoji mynamynamy iny hetowomy, kia inatxi litro my Inysohoji sohoji-ò”. 17Kia wesemy riwinyrenyre israelita mahãdu. Ijõ mahãdu sõemy rimyrenyre, ijõ mahãdu tahe urihimyole rimyrenyre. 18Kia riuhinanyrenyre, kia sõemy rimyrenyre mahãdu ihoõhyyrenyre ixyby: kia tahe ijõ rasiranyõhyyre kia ibutemy rimyrenyre mahãdu. Iny sohoji sohoji òbitimy rimyrenyre tuu rekoarenykreu rirỹsỹrenykremy.19Taita Moisesi rarybere tamyreny: 1 20Kia ijõ mahãduõ tahe rityhynyrenyõlere Moisesi rybe kia rirarenyrenyre ijõ rỹsỹnaõ. Kia ijõ txuu kia rirarenyrenyre kia iròdu sõmo-di tỹximy rỹimyhỹ kia iro reamy. Tai Moisesi iwoxi roburobure taireny. 21Ibutumy rudi bedeu iny sohoji sohoji rimymyhỹre iximynarenylemy kua txuu rarỹsỹkremy, kiemy dori txu tòtee riixidỹỹnymyhỹre kia suki rarimyhỹre.22Kia debò sohojina txuu ixyby ixihetyre rimyrenyre, kia heka inaubiòwa litro my sohoji sohoji. Kia iny mahãdu-dinodureny ròirenyre kia tuu relyyrenyre Moisei-ò aõhebo rutỹỹnyrenyrerimy. 23Kia Moisesi tamyreny rarybere: —Biurasòmy heka txuu ixielehydỹỹna rare, sabadutyhytyhy wahe, kia Deuxu Tyhyhykỹ dee rahitximy. Iurenana Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre myỹ tarybe: “Kia iny ixideewi mahãdu aõwaxina risõrenykre heòty-ò, kia aõwaxina riheranyrenykre. Kia birarenybenykre ijõmy kia rohenykre”.24Kia Moisesi rybe wahidỹỹna wesemy, ibutumy rirarenyrenyre ijõ txumy kia rohenyre. Kia rarònyõhyyre kia iròdu sõmo tuu rỹike aõkõre. 25Moisesi rarybere: —Wiji kaa birỹsỹbenyke, kia dori sabadu rare, txuu ixielehydỹỹna Deuxu dee rahitxidỹỹmyhỹre. Ka txuu kai boho aõtxi bekoabenyõhyybenyke birỹsỹbenykemy.26Bibutunybenyke rỹsỹna debò sohoji txumy; kiemy dori debò inatxi txuu, kia txuu ixielehydỹỹna rare, kia rỹsỹna ihoõkre sumy. 27Debò inatxina txuu iny mahãdurenyõ ròhònyrenyre rỹsỹna rimyrenykemy, kiaremy aõtxi rekoarenyõhyyrenyre.28Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Tiwese bedeubo tahe kai boho warybe wahidỹỹna wanybetòedỹỹna bityhybenyõbenykre? 29Õhõtireny reake kia-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, adeereny sohojitxu rewahinyre bexielehynybenykremy kia iurenana debò sohojina txuu-diarỹ adeereny rỹsỹna rewahinyre inatxi txuu birỹsỹbenykremy. Kia debò inatxina tuu atxibenykre biyrymy; inyõ taheto ribi òlòõmykre. 30Kawesemy iny mahãdu raõmysỹdỹỹnyrenyõre debò inatxina txuu.31Israelita mahãdu kua rỹsỹna rininirenyre mana my. Tii alòbrònatyura wesena rare kia tỹnyre bidi bolo wesemy. 32Moisesi rarybere: —Deuxu Tyhyhykỹ-diteònyde kia rararekremy inatxi litro mana, kia tiu bedeu, iny riòreriòrereny robirenykremy rỹsỹna kia tii inydeereny-diwahinyde bedehahyki rikirỹsỹrenykremy, kia iu Egito ribi iny boho ritarenyreu.33Taita Moisesi rarybere Araõ-ò — Bimyke aõhynaõ, bihunyke tamy inatxi litro mana my kia bideke Deuxu Tyhyhykỹ koki, kia iny riòreriòrereny dee rararerenykremy. 34Araõ riwinyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee kia rihynyre hynaro-ò arca rybeywidỹỹna koki kia tai rararemy rỹimy rarekremy. 35Kia 40 wyra rimyre bedeu israelita mahãdu mana ijõdilere rirỹsỹrenykremy, ihyyta ritehemynyrenyre suu tahãwareny-ò, kia heka, ritehemynyrenyre Canaãubire-ò. 36Kia mana so iny sohoji sohoji dee kia debowiò hynamy soe, kia waitue litro sõemy.

1FALTANDO FRASE

Chapter 17

1Israel iny mahãdu ròhònyrenyre Sim bederahy ribi, ririranyrenymy tihãwa hãwã ribi, kia Deuxu Tyhyhykỹ rybe mynamynamy. Tii boho ratỹhinanyrenyre Refidim ki, kia kuaki ihoõre bee tuu riõrenykemy. 2Taita bedejeijei riwinymyhỹreny Moisesi òludumy kia raryberenyre: —Wadeereny bee bidiwahinyke tuu ariõrenykemy. Moisesi rirawyònyre:—Aõherekibo kai boho tabedejeijeitenyteri? Aõherekibo Deuxu Tyhyhykỹ teitxenanytenyteri? 3Ka iny mahãdu sõemy bemomo rahumyhỹreny kia ixiyrybyle rabedejeijeimyhỹreny ka rirajuamyhỹreny Moisesi òludumy. Tii boho rarybemyhỹreny: —Aõherekibo kai tiwatatenyte Egito ribi? Kia aõbo bemomodesemy arururenykremy, wariòre boho wana, kia wairòdureny wana?4Taita Moisesi rahinyre rexitòenymy Deuxu Tyhyhykỹ riwiòhenanykremy. Tii rarybere: —Aõbohe-diarỹ ariwinykre kaa iny mahãdu dee? Kia ixyby irihimyòmy, kia tii boho warubudỹỹmy rekoarenykre mana òhòtedi. 5Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Bitake iykyreny ribi idinodureny kia makre iny mahãdu koki. kia biwyleke hojurehe kia idi kai tehetenyte Nilo bero. 6-diarỹ akoki aratxikre manaura tyreki, kuaki Sinai hãwãlòki. Bihetenykre manaura, kia iribi ròhònykre bee iny mahãdu tuu riõrenykremy. Kia Moisesi tuu riwinyre Israel iny mahãdu-dinodu rurenyki. 7Taita kua bede rininirenyre Massa kia Meriba my, kiemy dori israelita mahãdu rabedejeijeirenyre Moisesi òludumy kia Deuxu Tyhyhykỹ riitxenanyrenyre, rỹỹraxirenymy: —Deuxu Tyhyhykỹ aõbo iny wanareny ratxireri ada aõkõre aõbo?8Amalequita mahãdu dòidenyde kia israelita mahãdumy raòhòterenyre Refidim ki. 9Taita Moisesi riwahinyre Josue dee myỹ tarybe wahidỹỹna:—Bitake hãbu mahãdurenyõ kia biurasò rudi makre tii boho wana besubenykremy wadeereny kia amalequita mahãdu òludumy.-diarỹ aratxikre hãwãlò rariehekỹki, Deuxu hojurehedi wadebòki. 10Josue riwinyre timybo Moisesi tamy rarybere mynamy kia rare amalequita mahãdu rahukremy. Kia iwana wana, Moisesi, Araõ kia Hur raòwònyrenyre h…walò rarieòhòkỹle.11Kia Moisesi lamamy rỹimyhỹu taaxiò riterenymy, israelita mahãdu rahãỹnanyrenyre. Kia tii taaxiò ribedenyreu, kia amalequita mahãdu rahãỹnanymyhỹreny. 12Kia Moisesi axiò reywesereu, Araõ kia Hur rimyrenyre mana kia riderenyre ityy-ò kia Moisesi runykremy. Kia iny inatxi, iaxiò weribi weribiki rimymyhỹreny Moisesi axiò. 13Kawesemy tahe Josue rihurenyre ibutumy amalequita mahãdu.14Taita Deuxu tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò:—Biritinyke tyyritimy kaa wouna wihikỹ kia iny mahãdu itxi tõhõti reamy rirakremy. Marybeke Josue dee kia-diarỹ arihukremy ikietyhylemy amalequita mahãdu. 1 15Moisesi riwinyre òwòru wityretyre riòdònyre kia rininire myỹ : "Deuxu Tyhyhykỹ wabandera rare”. 16Irahudi rarybere: —Bimyke irariemy Deuxu Tyhyhykỹ bandera! Deuxu Tyhyhykỹ ikiemy rahumy rarekre amalequita mahãdu!

1Tahe Deùxò rarybere Moisesiò: Biritinykre sohojiõ ròtaramy ijyy taiki nõhõti ijaranamy rarekremy. Moisesiò tahe marybekre-diarȳ aribinanykremy butùmy amalequita mahãdu.

Chapter 18

1Jetro, Deuxu rybedi ijohodu rare Midiã hãwãki kia moisesi riòre labie rare, kia ibutumy bede rieryre kia Deuxu riwinyre Moisesi dee kia Israel iny mahãdu-ò. Kia bede rierylere timybo Deuxu Tyhyhykỹ ritaremy Egito ribi israelita mahãdu. 2Taita tii rare ibedeki Moisesi ratximyhỹ-ò, kia ridymy Zipora Moisesi hãwyy. Moisesi riteònyre Zipora kia tariòre inatxi boho Jetro heto-ò. 3Inirenyõ heka Gerson rare, kia Moisesi rarybere:—Diarỹ heka iwitxira hãwãki nodu rare. 4Ijõni tahe Eliezer rare, kia Moisesi rarybere:—Waha Deuxu riwawiòhenanyre kia riwawahinyõre-diarỹ arurukemy Iòlò Egito riwarubunykemy.5Jetro, Moisesi riòre labie rare, Moisesi hãwyy kia inatxi Moisesi riòre boho wana kia ratỹhinanyrenykremy tikibo Moisesi ratỹhinanymy ratxireri-ò, hãwãlò tyhyhykỹki. 6Tii tarybe riwahinyre Moisesi dee, kia tii rehemynymy rarerimy, ihãwyy wana iriòre inatxi boho wana.7Taita Moisesi ròhònyre Jetro wana witxi reakremy, kia tara ribedenyre tyhydỹỹna deòsinamy kia iòbira-ò ruore. Iny sohoji sohoji widee widee rỹỹraxirenyre awilemy aõbo ihỹrenyremy webinaduõmy, kia irahudi tii boho rirònyrenyre Moisesi breòwo-ò. 8Tii relyyre tariòre labie ko ibutumy timybo Deuxu Tyhyhykỹ taõwiwihikỹ òraruki riwinyre Israel iny mahãdu-ò, kia aõbo riwinyre Egito Iòlò dee, kia Egito mahãdu dee. Kia rarybelere bedesirasiramy iny mahãdu rutỹỹnyrenyre rywetyaki kia timybo Deuxu Tyhyhykỹ rihedỹỹnyrenyre.9Jetro sõemy iwo reysare ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre Israel iny mahãdu deereny, kia Egito ribi ritarenyre. 10Kia rarybere: —Rybewihikỹ Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia aratarenyre Egito mahãdu deboworeny ribi kia Iòlò ribi! 11Ka tahe reeryre kia Deuxu Tyhyhykỹ ixyby ibedeerytyhyhykỹre kia deuses mahãdu ribi, kiemy dori ritarenyre israelita mahãdu Egito mahãdu ribi, iu tii boho aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnymy roiremyhỹ ribi.12Kia ilemy Jetro-diwyde xiwenaõ kia raworodỹỹkremy ibutumy kia iròdu iròdu rurukremy xiwena wesemy Deuxu dee. Araõ kia Israel mahãdu-dinodu ròirenyre tii wana kia rỹsỹna brebu rirỹsỹrenykremy.13Ijõ txuu Moisesi runyre kia iny mahãdu bededỹỹnana rierykremy kia runymyhỹ rudi tarỹ riranyre kia ruuhukỹle ixawire. 14Kia Jetro robireu ibutumy aõbo Moisesi riwinyrerimy, kia ritỹỹraxinyre: Aõherekibo kai kawesemy atxiteri? Aõherekibo ixisohojimy iny mahãdu bedeỹỹnana teywinyteri, kia ibutumy iny mahãdu lamamy rỹireri arayrawonymy, kia rudi ruuhukỹle?15Moisesi rirawyònyre:-diarỹ heka kawesemy ariwinyrekre kiemy dori iny mahãdu wadee rybemy-dirahumyhỹde kia rieryrenykremy aõmybo Deuxu rearerimy. 16Kia iny inatxi ibededỹỹnana ijõdire wana, tii boho wadee rybemy dòimyhỹde kia-diarỹ ariywinykremy mobo òbitirerimy. Kia ariòbitinykre Deuxu rybe wahidỹỹna kia Deuxu bededỹỹnana ibutu dee.17Taita Jetro rarybere: —Aõbo kai tewinyteri heka òbitireri aõkõ. 18Kawesekiỹheka kai beywesekre sõemy, kia iny mahãdu tule. Kia heka aõmysỹdỹỹ inihikỹre adee ixisohoji biwinyke. 19Ka tahe wiji boholakre wadohodỹỹna-ò, kia Deuxu arawiòhenanykre. Kia òbitimy tewinyteri kai tedinodunyteri iny mahãdu Deuxu koki kia tule tewymyhỹte tamy ibededỹỹnanareny. 20Kai heka biixinanymyhỹbenyke Deuxu rybe bededỹỹnanamy, kia biòbitinymy aõbo riwinymyhỹrenykemy kia timybo ratximyhỹrenykemy.21Ka kai heka bitakre hãbu mahãdu bedeeryõ kia bisỹnykre iny mahãdu wedurenymy: mil my iny sõe-dinodumy, kia cem my iny sõe-dinodumy kia 50 my kia debò itue iny sõe-dinodumy. Kia hãbu mahãdu Deuxu lau ruberumyhỹrenyre, kia ratyhydỹỹkemy rekoamyhỹrenyre kia ibutumy aõnaõnaki òbitimy ratximyhỹrenyre. 22Kia tii boho heka ikiemy iny mahãdu bededỹỹnana rutaõtyhy tii bohole riywinyrenykre. Kawesemy tahe adee bede awikre, kiemy dori tii boho arawiòhenanyrenykre kaa aõmysỹdỹỹ utxie ribi. 23Txiboỹ kai tuu biwinykre wana, kia txibo kaa Deuxu rybereri wana, kai beyweseõkre, kia ibutumy kaa iny mahãdu rirahurenykre tahetoren-ò tabededỹỹnanarenydi riywinymy.24Moisesi reòbyre Jetro dohodỹỹna-ò 25kia ritare hãbu bedeery mahãdureny kia israelita mahãdureny ribi. Tii risỹnyre wedumy kia iny mahãdu mil my sõe ridinodunyrenykremy, kia cem my iny sõe ridinodunyrenykremy, kia 50 my iny sõe kia 10 my inysõe ridinodukremy. 26Tii boho ikiemy iny mahãdu bededỹỹnanareny rieryrenyre bededỹỹnana irutaõ kia riwymyhỹrenyre bededỹỹnana sirasira Moisesi-ò. 27Taita Moisesi rexitare Jetro ribi, kia Jetro tahe roosere taheto-ò.
Chapter 19

1-2Israelita mahãdu ròirenyre Redifim ribi. Kia sohoji txuu, inataõna ahãduu irahudi Egito ribi ròhònyrenyreu, kia ibedeu ritehemynyrenyre Sinai bederahy-ò. Tii boho riderenyre taheto riòrereny lamamy Sinai hãwãlò ki.3Kia Moisesi raòwònyre hãwãlò-di kia Deuxu wana witxi reakremy. Kia hãwãlò ribi Deuxu Tyhyhykỹ tamy ryryre kia rarybere: —Marybeke Ijaò riòreriòrereny-ò, israelita mahãdureny-ò myỹ ! 4Kai boho tabitenyte arue òbitireny-di kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, rewinyre egípcio mahãdu dee kia timybo kai boho anadydenyde watyy-ò, kia nawii yrare deratyti rawo wesemy. 5Ka tahe wiji biwatyhynybenykre. wana kia tuu biwinymy boibenykre wana wabededỹỹnana, kai boho wasỹrenymy waijoirenymy boibekre. Kia ibutu hãwã hãwã bede bede wahõrõrare, ka kai wasỹrenymy waijoirenymy boibekre, kia-diarỹ tuu aratarenyre. 6Kai boho heka iny mahãdu hitxi toite wadee sohojile kia wamy berinanymy boibenykre warybedi ijohodu wesemy. Kamy heka marybekre israelita mahãdureny-ò.7Taita Moisesi rare, kia Israel wedu mahãdu-ò rarybere, kia ibutumy tuu relyyre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy raryberemy. 8Taita ibutumy wimynahyytemy rirawyòrenyre: —Diarỹ boho ibutumy ariwinyrenykre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere. Kia Moisesi riwyre kaa rirawyòrenyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò. 9Tii rarybere Moisesi dee: —Diarỹ adee ararybekre biuwetyy luruki kia iny mahãdu iny rybe-ò roholarenykremy, kia wiji bede rỹire ribi ikiemy aratyhymymy adi roirenyrekremy. Moisesi relyyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò aõmybo iny mahãdu rirawyònyrenyremy.10Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere —Make iny mahãdu dee rybemy kia biteranybenykre kia tii boho wiji txumy kia biurasò txumy rexisuhòsuhòrenykremy kia wamy rerinanyrenykremy. Tii boho tatyyreny risuhòrenykre. 11Kia rexiywinyrenykre ijõ biurasou. Ka txuu heka-diarỹ adesekre Sinai hãwãlò tyredi, kia tai ibutumy iny mahãdu wamy robikremy.12Biritinyke bihitxinymy hãwãlò weribi, kia iny mahãdu iratyre rirarenyõrenykremy, kia tamyreny marybekre uritre hãwãlò-ò òwòrenyõkremy kia uritre ityy-ò dehemysỹrenyõkremy. Txibo inyõ tawa tamy ridekre wana kia rurukre. 13Inyõ tamy reriõhyykre kaany dee; kia tii rurukre mana-di òhòtedòmy ada wyhydi aõbo. Ka heka tuu relemy rarekre iny dee kia iròdu iròdumy tule. Kiaremy biu wadỹỹna rawodỹỹnykreu, iny mahãdu aõwaxina raòwònyrenykre hãwãlò-ò.14Taita Moisesi desede hãwãlò ribi kia rarybere iny mahãdu-ò rexiywinyrenykremy kia Deuxumy rerinanyrenykremy. Kia ibutumy tatyyreny risuhòrenyre. 15Taita Moisesi rarybere: —Bexiywinybenykre kia biurasòmy òtaòta ihoõkre.16Kia txu inataõ rudiu biumy kia budelaa reamyhỹ, kia biu wetyy luru rexitỹnynyre hãwãlò ki, kia roholaremy biumy ta wadỹỹnihikỹ-ò. Kia ibutumy iny mahãdu tỹhinaki rỹireri mahãdu ruberumy ramytatarenyre. 17Moisesi kia ridyrenyre tỹhina ribi ahãna-ò, kia Deuxu wana witxi rekoarenykremy, kia tii boho rexitiuhunyrenyre lamamy hãwãlò dee. 18Ibutumy Sinai hãwãlò ribi wydysi ròhònymyhỹ, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ resereri ityreki heòty tyaki. Wòdòsi raòwònymyhỹ, kia heòty bure wòdòsi iwesemy,kia ibutumy iny mahãdu ramytatamyhỹreny brebumy.19Kia biumy tawodỹỹrawadỹỹ nihikỹmy rare. Moisesi rarybere, kia Deuxu rirawyònyre biumy tawodỹỹmy. 20Deuxu Tyhyhykỹ resere Sinai hãwãlò rarie tyre kia Moisesi dee ryryre tamy rakremy. Moisesi raòwònyre. 21Kia Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere: —Beseke kia biteòarinybenykre iny mahãdu urite teritinyte ratyre òhòrenyõrenykremy kia iòhòmy wamy robirenykremy. Txibo iratyre ròhònyrenykre wana, kia sõemy imahãdureny rururenykre. 22Biteòarinybenylekre warybedi ijohodu mahãdu kia tii boho rexisuhòrenykremy kia watyy-ò ydehemynydenykremy. Txibo rexisuhòrenyõrenykre wana,-diarỹ arirubunyrenykre.23Moisesi rarybere Deuxu Tyhyhykỹ-ò: — Iny mahãdu hãwãlò-ò raòwònyrenyõkre, kiemy dori kai tuu tarybete kaa hãwãlò ratyhydỹỹkremy kia bede brebuna wesemy kia tarybete raritidỹỹkremy iwerurura. 24Taita Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: —Beseke irahudita Araõ wana bydoosekre. Kiaremyta warybe-di ijohodu mahãdu kia iny mahãdu uritre reritinyre ratyre òlòrenyõmykre kia òwòmy tai watxireriki. Txibo tuu riwinyrenykre wana,-diarỹ arirubunyrenykre. 25Tai Moisesi resere ibedeki iny mahãdu ratxirenymyhỹ-ò kia relyyre ibutumy aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy raryberemy.
Chapter 20

1Deuxu rarybere, kia tu heka tii rarybere: 2—Wasỹreny waijoireny,-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ heka aDeuxureny rare.-diarỹ heka Egito ribi aratarenyre, kia suu tai kai wetxumy teamy tatemyhỹ ribi. 3Urite iwitxira su ritxoo deusi my derinarenyõmykre; wamy sohoji berinanybenyke.4Urite iwidỹỹrenyõmykre su ritxoo deusi wesemy, kia biu ludu aõna, ada su ludu aõna ada bera ludu su hitxi luduõ. 5Urite tatiòhumy dejusurenyõmykre su ritxoo deusi koki, urite tuderinarenyõmykre, kiemy dori diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ aDeuxureny rare, kia urite iwitxira deusi tyhydỹỹrenyõmykre. Diarỹ rerarytxynymyhỹre kua mahãdu wamy radònymyhỹrenyre, kia irioreriorereny dorile. 6Kiaremy-diarỹ awityhyre kua mahãdu wamy rerinanymyhỹrenyre. Kia rityhynymyh ỹrenyre warybe wahidỹỹnana kia warybewihikỹ rewahinymyhỹre iriòreriòrereny dee. Sõetyhy iny sohoji sohoji dee.7Uritre wanimy rybeõmykre ityhydỹỹõmy; kiemy dori-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ adeuxureny rare, kia rerarytxynymyh ỹre kua mahãdu wani rityhynyõmy ratximyhỹrenyre.8Sabadu birarenybenykre, kia heka txutyhyhykỹ rare. 9Biwinybenyke ibutumy aaõmysỹdỹỹnareny debò sohoji txuu; 10Ka debò inatxi txu tahe txuu ixielehydỹỹnana rare, wade tuu raubenymyh ỹre, aDeuxureny dee. Urite aõmysỹdỹỹõ iwidỹỹrenyõmykre ka txuu, kai ke aõkõre, ariòre bohoke aõkõre, awetxurenyke aõkõre, airòdurenyke aõkõre, kia iny iwitxira mahãdu akireny rahãwanymyh ỹrenyre asurenyki, kia tule raõmysỹdỹỹnyke aõkõre. 11Kia debò sohoji txuu-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, rewinyre biu, suu, beronihikỹ kia ibutumy aõnaõna tuu rỹimyhỹre, ka debò inatxi txuu tahe rexielenyre. Kia iurenana heka-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, warybewihikỹ rewahinyre sábado dee kia rehitxinyre kia txuu tyhyhykỹmy.12Bityhynyke buu kia adi kia irehemy kai bede biemy mabekremy suki kia adee rewahinyreri. Kia adee rewahinyreri. 13Urite rubudỹỹõmy . 14Urite iny witxira riòredỹỹmy rybeõmy.15Urite wasiõmy. 16Urite roimy rybeõmy iny witxira òludumy. 17Urite roteõmy hãbu witxira heto-ò. Uritre ihãwyy-ò aõmydỹỹõmy, kia iwetxureny-ò, ibroreni-ò, ijumento-ò ada aõtxile iaõnaõna ihõrõ-ò.18Iny mahãdu roholarenyre biumyta wodỹỹ-ò kia biudelaamy robirenyre kia wòdòsi ròhònymyhỹ hãwãlò ribi.Taita tii boho ramytatarenyre brebumy kia teòrehemy iribi rỹimyhỹreny. 19Kia raryberenyre Moisesi dee: —Txibo kai marybekre wana,-diarỹ aroholarenykre; ka txibo Deuxu wadeereny ynarybekre wana,-diarỹ boho arururenykre. 20Taita Moisesi rirawyònyre: —Uritre breburenyõmy, (kiemy dori Deuxu inatyhy) ibedeerymy ratximyhỹrele adeereny riteòsinyreri. Tii adireny risỹnyreri ikiemy kai boho ilau buberumy boibekemy kia òraruna biwinybenykelau. 21Kia iny mahãdu lamamy rỹimyhỹreny teòrehe ribi, kia Moisesi sohojile rehemynyre biuwetyy luru bire-ò tai Deuxu ratximyhỹ-ò.22Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee kia rarybekremy israelita mahãdu-ò myỹ : —Kai boho tabirenyte kia biu ribi-diarỹ adeereny rarybere. 23Urite iwidỹỹrenyõmykre mana ritxoo deuse my ada mana r ỹsỹ deuse my tuu berinanybenykremy kia wamy terinanymyh ỹtenyteule.24Biwinybenyke suu òwòru wityre wityre biòdònybenykremy wade kia ityreki tahe biwahinybenykre abudoenireny, abrorenireny xiwenamy kia ibutumy rookre kia heka bedewihikỹ deòsinamykre.-diarỹ rehitxinyte bede tamy kai boho wamy berinanybenykremy, kia bedeki-diarỹ awanareny atxireny rekoare kia warybewihikỹ adeereny ariwahinykre. 25Txibo biwinybenykre wana mana wityre wityre irariemy wadee, urite iurederenyõmykre mana rayròmyh ỹre womatidi. Riemy dori wadee mana wityre wityre raydòdỹỹkreki kia releõkre mana womatidi rayròyròmyh ỹre. 26Urite òwòna rarie iwidỹỹõrenyõmy, kia tiu kai boho ide maòwònybenykeki, adeerenymy lobixi rỹiheny.
Chapter 21

1Deuxu riteranyre Moisesi kia riwahinykremy israelita mahãdu-ò kaa rybe wahidỹỹnana:2—Txibo kai biõbranykre wana israelitaõ wetxumy, tii raaõmysỹdỹỹnykre debò sohoji wyramy adee. Ka debò inatxi wyrau tahe tii awimy ixideewimy ratxire, kia aõ riòwynyõhyymy. 3Txibo tii ihãwyyõmy raremyhỹ bedeu txibo awetxumy raremyhỹ, kia hãwyy ridyõkre tiu rakreu. Ka txibo ihãwyydimy raremyhỹ wana, taita aõwaxina tahãwyy ridykre tiu rakreu. 4Txibo wetxu-dinodu tamy hãwyy riwahinykre wana, kia tiki rariòrenykre uladumy weryrymy hirarimy, kia ihãwyy iriòre boho wana wetxu-dinodu hõrõmykre, kia wetxu tahe ixi sohojile rakre.5Txibo wetxu rarybekre wana kia tahãwyymy rerinanymyhỹremy, tariòre bohomy rerinanymyhỹremy, kia idinodu awityhymy ixideewimy ratxikelau ritòenykre. 6Taita idinodu ridykre tai ibedeki Deuxumy rerinanymyhỹre-ò. Kuaki tii rexiwelorokre ijòtybòna-ò ada ijòtybòna weijàti-ò kia tõhõti rarurenykre rurenadi. Taita tii awetxumy ikiemy.7—Txibo hãbuõ rohonykre wana tariòre ijadoòma-di kia wetxumy rarekremy, tiki awityhymy ixideewimy inoõna iwese hãbu wetxu mahãdu rỹimyhỹre wese. 8Txibo hãbuõ riõbranykre wana kia myỹ rarybekeki iki wana ihãwyymy roikemy, kia irahudi tuu reòariõke, tii ixybyle idi rohonykre tyby dee. Kia idinodu idi rohonyõkre iwitxira hãwã ludu mahãdu-ò, kiemy dori tii òbitimy idi rõhõtinyre.9Txibo inyõ wetxu hãwyy riõbranykre wana kia tariòre wana ritidikremy, kia riywinymy idi ratxikre tariòre wesemy. 10Txibo hãbuõ tahãwyy inatxina wana roikreki, kia ixiyrybule riwahinymy rarekre tahãwyy kodele-ò iyrybule rỹsỹna kia tyy kia iyrybule tii juhu rimymy raremyhỹ wesemy. 11Txibo tiki tuu riwinyõkre wana kaa inataõ aõnaõna, tiki aõwaxina ròhònykre aõriòwynyõhyymy.12Kia rururenykre ibutumy kua mahãdu rowotõmodỹỹrenykre iny witxira kia tiki rurulekre. 13Kiaremy txibo tutyhyki aõkõ rurukeki, kia rubudỹỹmy rõhõtinyõhyyre, taita kua reerynyre rexiwokre iwitxira bede-ò kia-diarỹ aritakre kia ta tii awimy ixideewimy ratxikre. 14Ka txibo hãbuõ rebukremy ratxikre kia iny witxira rirubunykre ixideewimy, kia rurulekre, kia tii rexiwokre hãrele waòwòru rarie-ò kia rahenykremy.15—Mobo tyby rihetenykre ada tadi kia rurukre. 16—Mobo tarurumy iny ridykre idi rohonykremy ada iki wana ratxikemy kia rurukre. 17—Mobo tyby ritxuhokre ada tadi kia rurukre.18—Txibo aõbina rỹikreu bedeu hãbuõ hãbu witxira riwotõmonykre mana-di ada tebò òhòtedi, tii rararytxyõkre kua rawotõmore ruruõkre wana. Ka txibo kaa herinatyreki roikre wana. 19Kia irahudi rỹikre wana kia tarira riòrarunykre wana taheto ribi ahãna-ò womatidi rexiriradỹỹnymy, taita kua riwotõmonyre riòwynykre, kia tuahidỹỹna tule.20-21—Txibo inoõ òhòtedi tawetxu riwotõmonykre wana kia tii iutyhyle rurukre, aõbo rihetenyre rararytxykre. Ka txibo wetxu rurukre wana sohoji txu-di ada inatxi txu sỹtybymy, kia iwedu rararytxyõkre. Kiemy dori wetxu riõra heka rarytxyna rare iwedu-ò.22—Txibo hãbu mahãdu-ò raõbinanymy rỹirenykeki kia hãwyyõ bytòmy ratxireri riwotõmonyrenyke, kia iòrarurenyki tiki uladu iribi reseke, kia aõhe rutỹỹnyke aõkõ tamy, kia riwotõmonyre riòwynykre aõmybo ihãbu rexitòenykre, kia wedu mahãdu rybenanymy. 23Ka txibo hãwyy rawotõmokre wana inihikỹmy iòhãrumy, kia rarytxyna wibà wibàmy rararytxykre,. 24Rue kia rue wana, juu kia juu wana, debò kia debò wana, waa kia waa wana. 25Aloosona kia aloosona wana, wotõmona kia wotõmona wana.26-27—Txibo inoõ tawetxu rue riwotõmonykre wana, kia tii irue rabinakre, kia wetxu awimy ixideewimy ratxikre wetxu ribi ixawimy òwydỹỹna wesemy irue rabinare òraruki. Txibo inoõ tawetxu juu rikrokeki, kia tii awimy ixideewimy ratxikre wetxu ribi ixawimy, kia òwydỹỹna wesemy txuu rakroreki. Kaa rybe wahidỹỹna wetxu hãwyy ahãdu-ò tule rarekre.28—Txibo broreniõ taòdi hãbuõki ada hãwyyõki rojykre, kia iny rurukre wana, broreni rurukre mana òhòtedi kia inoõ ide riròõhyykre. Ka broreni-dinodu tahe rararytxyõkre. 29Kiaremy, txibo broreni tuu reòarimy ratximyhỹre inyki taòdi lojymy, kia idinodu rierymy ratximyhỹre kia rimyõmyhỹre, kia broreni rirubunykreki hãbuõ ada hãwyyõ, kia broreni rurukre mana òhòtedi. Kia iwedu tule rurulekre. 30Kiaremy, txibo riwahinyrenykre-wana kia iwedu riòwynykremy iòwyhykỹmy kia ixidee bede rititiakremy, taita tii ibutumy riòwynykre aõmybo ixitòedỹỹna rỹikre.31Txibo broreniõ rirubunykre-wana weryryõ ada hirariõ, kia iwedu raywidỹỹkre kaa rybe wahidỹỹna yrybule. 1 32Txibo broreniõ rojykre wetxuõki ada wetxu hãwyyõki, kia wetxu-dinodu rimykre 340 mana utxie òwydỹỹna wesemy, kia broreni tahe rurukre mana òhòte-di.33—Txibo inyõ behãluu ratybòna ritakre wana ada behãluu riakre wana kia rirarybònyõkre, kia itxi broreniõ rariòwykre ada jumentoõ itxi rariòwykre. 34Kaa iny heka riòwynykre iwedu-ò iròdu tiwese ròwynymyhỹre wesemy. Tii òwydỹỹna riwinykre nierumy, kiaremy heka iròdu rubu ihõrõmykre.35Txibo broreni hãbu nohoõ iwitxira broreni hãbu nohõõki taòdi rojykre wana, kia alohyja rurukreki, kia broreni irumy ratxireri-di ijoho rỹikre, kia nieru tahe rawirareakre hãbu inatxi dee; kia broreni rubu rawirarealekre hãbu inatxi wana. 36Kiaremy, txibo broreni raerymy ratximyhỹre alojydumy, kia iwedu rimyõmyhỹre, tii riwahinykre iwitxira hãbu-ò broreni irumy, ka broreni rubu tahe ihõrõmykre.

1Bòi rirùbunyke-ki ùladùõ ȳda hirari aõbõ, tai tahe iwedù riòwynykre tiiemy ijõdireri iritidimy tuu rybena.

Chapter 22

1—Txibo inoõ riwasynykreki broreniõ ada budoeniõ, kia riòwynykre iruyre brorenimy, kia broreni sohoji òwymy, kia inaubiòwa budoenimy kia budoeni sohoji òwymy. 2-4Mobo rawasinyre kia iutxiedỹỹmy riòwynykre riwahinyre. Txibo aõ ihoõkre wana riòwynykremy, taita idi ijoho rỹikre wetxu wesemy kia riòwynykremy kua riwasinyre txibo iròdu wasinamy reare, broreni, jumento ada budoeni, kia itxi ijara rỹikre wana iny iwasidỹỹduki, tii riòwynykre inatximy, sohoji òwymy. —Txibo wasiduõ rumy rawasinymy ratxike hetoki kia ruruke, mobo irubudỹỹdu reseõkre wasidu rubu òrarumy. Ka, txibo tuu rutỹỹnykre wana txumy, tii rubudỹỹdu òrarumy resekre.5—Txibo inoõ tairòdureny riwahinykreki bederomy ririranyrenykremy ada uva alòbrònamy, ada txibo riwahinyrenykremy kia iny witxira alòbròna riròrenykremy, kaa inoõ riòwynykre tabederawihikỹ-di ada tauva alòbrònawihikỹ-di.6—Txibo inoõ heòty tabederaki riworonykre wana, kia heòty asi riworonykre kia bederomy raubỹtỹkre iwitxira hãbu bederomy, kia maixõmo ritoonymy rahukre ada alòbròna ruumy rỹireri, kua heòty riwonanymy risỹnyre ibutumy aõwiaõwi rexihure riòwynykre.7—Txibo inoõ rimykreki iny witxira-di nieru ada aõnaõna kia rararekremy, kia txibo iheto ribi wasinamy reakreki; kia wasiduki lahãsa rỹikreki, kia inatximy ixyby riòwynykre. 8Ka txibo wasidutxi alahãsa rỹiõkre wana, heto wedu radykre tai Deuxumy derina rỹimyhỹre bedeki kia tai rarybekre inatyhymy kia rawasinyõremy kia tamy rawahire rirarenykremy. 9—Txibo inoõ broreniõ-di ratxikreki jumentoõ-di, budoeniõ-di, tyy-di ada aõtxile aõna riõre-di kia inoõ rarybekre ihõrõ raremy, kia heka radykre tai Deuxumy derina rỹimyhỹre-ò. Kua Deuxu tuu rarybekre iòrarumy tii riòwynykre iwedu-ò ixyby inatximy.10—Txibo inoõ riwahinykre iròduõ taheto bireludu-ò idi tarukikremy txibo jumento, broreni, budoeni ada txibo aõtxile iròduõ, kia iròdu rurukeki ada ratiòròmy aõbo ratxike, ada wasinamy aõbo reake inoõ tuu robiõhyymy. 11Kia hãbu idi tarukidy rarybekre inatyhymy Deuxu Tyhyhykỹ nimy kia iròdu riwasenyõremy. Txibo iròdu wasinamy reaõre,kia iwedu tamy reòbykre inatyhymy rybena-ò, kia ijõ tahe aõ riòwynyõhyykre. 12Kiaremy txibo inatyhymy iròdu wasinamy reare wana, taita ijõ hãbu riòwynykre iwedu-ò, iròdu òwymy . 13Txibo iródu rurukeki iròdu debure releenymy, kia hãbu witxira idiwykre timybo inatyhymy aõbo tai rauhenyre kia aõ riòwynyõhyykre iròdu rubu.14—Txibo inoõ ruòtemy rexitòenykre iròduõ my, kia webinadumy resekre ada ruruke aõbo kia iwedu iutyhy ratxiõkeki, kia mobo huòtemy rexitòenyre riòwykre iròdu òwymy. 15Ka txibo tuu rutỹỹnykreki tiu iwedu iutyhy ratxikreki, hãbu witxira huòtemy reare ao riòwynyõhyykre. Txibo iròdu riòwynymy ratxikeki, kia raòwykrexiery iwedu.16—Txibo hãbuõ ijadòòma ritòakreki kia hãwyymy heriõmy ratxireri, tii riòwynykre ijadòòma ritòare kia iki wana hãwyymy roikre. 17Kiaremy, txibo tyby teramy reakeki ijadòòma iki wana roiõkemy, taita tii riowynykre tyby-ò nierumy, kia iwese ijadòòma uredeõ raòwymyhỹre wesemy.18—Birubunyke ibutumy hãwyy òwòru hàrina riwinyrenykre. 19—Mobo òtaòta riwinykre wana iròduõ wana kia rurukre.20—Birubunybenykre ibutumy iny mahãdu kia xiwena riwahinymyhỹrenyre iwitxira deuse dee, wadee sohoji aõkõ, Deuxu Tyhyhykỹ. 21—Urite aõhỹỹhỹỹmy isỹdỹỹrenyõmy kia urite iherenyki idireny norenoõmy hãwã witxira luduõ asurenyki rahãwanykreki. Ixidi mohõtinybeny kai boho iwitxira hãwã ludumy toitemyhỹ Egito ki.22Urite aõhỹỹhỹỹmy isỹdỹỹrenyõmy wytese mahãdu-di kia wyte mahãdu tule aõhyỹỹmy isỹdỹỹrenyõmy. 23Txibo kai boho aõhỹỹhỹỹmy bisỹnybenykre wana,-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, arirawyònyrenykre tiú tii boho ixiwiohenadỹỹmy rexitòenyrenykreu. 24-diarỹ areburekre kia ararubunyrenykre wouna ki. Ahãwyyreny wytesemy ratxirenykre, kia ariòrerenywytemy raburenykre.25—Txibo kai nieru bihuotekre wana wainy mahãdu iaõkõ-ò, urite agiota wese iwidỹỹõmykre, ixyby iratyre aòwydỹỹna itxeseõmykre. 26Txibo kai tyy biu itxena bimykre wana aheto bireludu ribi kia dewedỹỹna itxesenemy, ixybyle tamy biwahinyke bedeluru koki. 27Kia dori tyy biu itxena tii sohojihyyre kia tii idi rexihelymymyhỹre rõrõmyhỹreu, taumy idi ritòteenykremy. Ityy biu itxena kõkeki tii aõdi ixihetydỹỹõna. Tiu tii wadee rexitòenykeki ariwiòhenanykemy,-diarỹ arirawyònykre, kiemy dori-diarỹ awityhytyhy rare.28Uritre aõna binamy rybeõmy, Deuxu òludumy kia uritre asỹreny aijoireny wedu itxuhòrenyõmy.29Wadee bidiwydenyke bede òbitiu rỹsỹna biwahinybenykremy. Kia monabesò. —Wadee biwahinybenyke ariòrereny adela. 30Wadee biwahinybenyke abrorenireny hãwyy riòre adela, kia abudoenireny riòre adela. Biwahinybenyke iròdu riòrereny hãbu adela, kia tadiki ratxirenykre debò inatxi txumy; Kiamyreta, debò inaubiòwa txuu wadee tuu maubenybenykre. 31Kai boho heka iny mahãdu hitximy wade atximyhỹtenyte; iurenana uritre irỹsỹrenyõmy iròdule rubu, kia witxi iròdude debure rirubunyre; biwahinybenykre kaa iròdude ijòròsa boho-ò.
Chapter 23

1Uritre iubỹtỹdỹỹ renyõmy roi rybemy kia irutre roirenyõmy rybe butunawoki iny wotxira wiòhedỹỹ my. 2Urite iny mahãdu heluduõmy tiu tii aõ òbitimy aõkõ riwinymyhỹ reu, kia uritre rybeõmy roimy kia iny mahãdu wiòhedỹỹmy rybe butunaki rỹirenykreu. 3Uritre aõ ibinamy iwidỹỹõmy, kia iny iaõkmy rỹimyhỹrenyre hãrele.4Txibo kai bobikre wana brorenimy ada jumentomy aòludu nohõmy rariamy reòsamy, bidyke ixybyle tamy. 5Txibo ijumento rariòwykeki aõna itxyyna rawoki, uritre kuaki tai irisiõmykre, kia idinodu biwiòhenanykre iròdu lamamyrỹikremy.6Tiu iny iaõkõmy rỹimyhỹre rybena heto-ò rehemynykreu, uritre rybebinamy rybeõmykre iòludumy. 7Uritre iwidỹỹõmykre aõmy roimy rybeõmykre kia uritre rurukemy turybeõmykre iny inybò dee. Kiemy-diarỹ dori arirarytxynykre kua tuu aõnaõnabinahãkỹ riwinykre. 8Uritre nieru-ò deòbyõmykre kia rybena hetoki rybe rỹikreu, kia dori kaa nieru iny ikruebetàmy risỹnymyhỹre kia reteheõhyymyhỹre aõbo òbitimy rỹimyhỹre, kawesemy aõhỹỹmy risỹnymyhỹre kua mahãdu bededỹỹnana iinybòmy rỹimyhỹrenyre. 9Uritre aõhỹỹmy isỹdỹỹrenymy hãwã witxira mahãdu atyarenyki rasỹnymyrỹ imyhỹ renyre. Kai boho teerymyhỹ tenyte timybo tii boho aõhỹỹ my rutỹnymyhỹ renyre iwitxira hãwã ludurenyki, kiemy dori kai boho iwitxira hãwã ludumy atxitenyte Egitoki.10Debò sohoji wyra bedemy kai asurenymy bòbròbenykre kia bihebenykre aõ tai ruhure. 11Kiaremyta debò inatxi wyrau biwahinykre suu rexielehynykremy aõbo tai raumynykremy, kia iròdu debure mahãdu rirỹsỹ renykre aõbo tai rohenykre. Biwinyleke auva alòbròna-di, kia azeitona alòbròna-di.12Maõmysỹ dỹỹnyke debò sohoji txumy semana-di ka debò inatxi txuu uritre aõmysỹ dỹỹõ iwidỹỹõmykre kia awetxureny, airòdureny kia hãwã witxira mahãdu adee raõmysỹdỹỹnymyhỹre rexielehynyrenykremy. 13Tamy boholawibenyke ibutumy aõmybo-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, rarybererimy adeereny. Uritre ixitòedỹỹna iwidỹỹ renyõmykre iwitxira deuse deereny, kia uritre inirenymy ryberenyõmy.14Inataõ bedemy wyra sohojiu kai boho ixena bibedebiòwanybenykre wadee tuu maubenybenymy. 15Abibe ahãduu, kia ahãdu iu Egito ribi tahònytenyteu, bedebiòwana ixena biwinybenyke paõ iuriõdi timybo-diarỹ tuu rarybere mynamy. Debò inatxi tuu ixenadi, uritre irỹsỹ renyõmy paõ iuridi. Inoõ wadee noõmykre wamyderinamy aõ idiwyõhyymy.16Aõwiredena ixenadi bedebiòwana biwinybenyke kia aõwirede teòrarunymyhỹ tenyteule. Heto riòre ixena bedebiòwana biwinybenyke, tiu kai boho uva raty kia aõwi raty bihebenykreu. 17Inataõmy ixena wyra sohojiu, kaa inataõ ixenau ibutumy hãbu mahãdu idirahudenykre wamy rerinanyrenykremy, Deuxu Tyhyhykỹ .18Tiu kai boho wadee tuu maubenybenykreu iròdudi xiwenamy wadee, uritre wadee iwydyrenyõmykre paõ iuridimy. Iròdu iròdu rubu òlỹre xiwena bedeu kia wadee ixena rỹikreu kia itxuule rookre. 19Ibutumy wyra bedeu bidiwydenykre Deuxu heto-ò, aDeuxureny, kia kodelemy alòbròna bihebenykre. Uritre budoeni riòreõ iheradỹỹ renyõmy isehuỹsy òbitiki. |20-diarỹ aditeònykre anjoõ akorenymy aitxesedurenymy tibede-ò boimyhỹ benykreu adireny itxeredumy kia aradyrenykremy tai ibedeki adeereny reywinyre-ò. 21Tamy boholabenykre kia anjo bityhynybenykre. Uritre iòludumy aõmy ryberenyõmyrenykre, kiemy dori tii wawesemy rarybekre wanimy kia aõnabinamy marybebenykreki awimy tahãsaõna. 22Txibo kai boho bityhynybenykre wana kia ibutumy biwinybenykre aõmybo rarybekre,-diarỹ aresukre ibutumy aòludu mahãdureny wana òludumy aresukre.23Wa anjo rakre akorenymy kia aradyrenykre amorreu mahãdu sureny-ò, heteu mahãdu sureny-ò, perizeu mahãdu sureny-ò, cananeu mahãdu sureny-ò, heveu mahãdu sureny-ò kia jebuseu mahãdu surenyòhòkỹle. Kia-diarỹ arihurenykre ibutumy kaa iny boho. 24Uritre ideuserenykoki tatiòhumy ixerenyõmykre kia uritre tuu derinarenyõmykre kia iherenyki iwesemy norenyõmykre. Bihubenyke ideusereny kia bibòhòbòhòbenyke ideusereny iti. 25Txibo kai boho wamy berinanybenykre wana, Deuxumy aDeuxurenymy,-diarỹ warybewihikỹ adeereny ariwahinykre, ariwahinymy adeereny rỹsỹna, kia bee, kia aribireny ibutumy aritakre webinadu binabina.26Asurenyki tiu hãwyy bytò binamy iribi iriòre reseõtyhy kia tiu iriòreõmy ratxirenyõtyhy. Kia-diarỹ adeereny ariwahinykre irehemy bedeki arurenymy boibenybekremy. 27Ariwinykre kia iny mahãdu aòludurenymy rỹimyhỹ renyre walau ruberurenykre. Ariwinykre bedejeijei ijõdikremy iny mahãdurenyki kia tii boho wana kai boho besubenykre kia ariwinykre aòludu mahãdu alaureny rexiwòrenykremy. 28Ariwinykre aòludu mahãdureny werymy rekoarenykremy kia tiu kai boho deòdỹỹ namy bekoabenykreu,-diarỹ aritakre heveu mahãdu, cananeu mahãdu kia heteu mahãdu. 29Kia ariteònyrenyõkre wyra sohoji-di, txibo-diarỹ tuu ariwinykeki, kia suu ixiòhyymy reake, kia iròdu iròdu debure sõemy rexisõenyke, kai boho aõhỹỹ my arasỹ nyrenyke.30Kia iribiòtumy,-diarỹ ariteònyrenykre kaa iny mahãdu urihimy-ò urihimyòmy, kia kai boho bexisõenybenykremy kia su-dinodumy belebenykre. 31Ariwinykre asureny ariorokre kia Golfo ribi ròrarunykre kia Eufrate bero-ò kia Mediterraneo bero-ò rexihukre rakonananymy.-diarỹ adeereny ariwahinykre wabedeery nihikỹ kia iny mahãdu kua suludu mahãdumy mahãỹ nanybenykremy, kia kai boho tureny maòhòtebenymy kia biteònybenymy. 32Uritre tii boho wana rybe wooxina iwidỹỹrenyõmy, kia ideusereny wana tule. 33Uritre iwahidỹỹrenyõmy kaa iny mahãdu irumy ratxirenykemy asurenyki. Txibo bexiwahinybenykre wana, tii boho arawinyrenykremy kia waòludumy òraruna biwinybenykremy. Txibo kai boho ideuserenymy berinanybenykre wana, kia heka wouna rubuna rare adeereny.
Chapter 24

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Kai, Araõ, Nadabe, Abiu kia 70-my Israel mahãdu-dinodu sõe maòwònybenykre hãwãlò-ò kia bydòikre watyy-ò. Kia tiu urihimyòmy irehekreu, atiòhumy besebenykre wamy berinanybenykremy. 2Kai sohojile, Moisesi, watyy-ò bedehemynykre; ijõ mahãdu tahe aõkõre. Kia iny mahãdu hãwãlò-di raòwònyrenyõkre.3Moisesi rare kia relyyre iny mahãdu dee ibutumy aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ reryberemy kia ibutumy rybe wahidỹỹnana kia tii tuu raryberemy. Taita israelita mahãdu rirawyònyre ibutumy: —Diarỹ boho ibutumy ariwinyrenykre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy. 4Taita Moisesi ibutumy riritinyre Deuxu Tyhyhykỹ rybe òbitimy rỹimy rarekremy. Tiu txuu, rudiu tii riwinyre òwòru wityretyre riòdònyre lamamy hãwãlò koki kia ritidire kuaki 12-my manadeòte sõe, kia deòte sohoji sohoji iny mahãdu-dinodunimy kia 12-my iny mahãdu witxirawitxira Israel mahãdu.5Taita Moisesi riteranyre weryrybò mahãduõ kia iròdu iròduõ risõrenykremy xiwenamy Deuxu Tyhyhykỹ dee kia rirubunykremy aròtiõ bede awimy roikre deòsinamy. 6Moisesi ritidire ihãlubu iweeremy baciaro-ò kia ritxiwire ijõ weere òwò wityre raòdòre tyre.7Irahudita rimyre tyyriti tai iritina roimyhỹre wahe Deuxu Tyhyhykỹ rybewahidỹỹ nana, kia tii idi rariare katxiterehekỹ my iny mahãdudeereny. Tii boho raryberenyre:-diarỹ boho arityhynyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ kia ariwinyrenykre ibutumy aõmybo tii rarybekre. 8Taita Moisesi hãlubu rimyre baciaroki rỹimyhỹ, kia riuberanyre iny mahãdumy kia rarybere: Kaa hãlubu heka Sela rare kia Deuxu Tyhyhykỹ riwinyremy adeereny tiu ibutumy ada rybewahidỹỹnana riwahinyre.9Moisesi, Araõ, Nadabe, Abiu kia 70-my Israel mahãdu-dinodureny sõe kia raòwònyrenyre hãwãlò-ò 10kia robirenyre Israel Deuxumy. Kia iwarawoki aõnaõ roimyhỹ kia safiras wesemy tỹremy biuwetyy lỹre wesemy. 11Deuxu rirubunyrenyõre kaa boho Israel mahãdureny-dinodureny; tii boho Deuxumy robirenyre kia irahudi riroxirenyre kia riõrenyre butumy.12Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Maòwònyke hãwãlò-ò tai ibedeki watxireri-ò kia kaki atxikre, kiemy dori-diarỹ adee ariwahinykre mana placas kia tai warybewahidỹỹ nana rỹireri kia reritinyre, kia kai biixinanybenykremy iny mahãdu. 13Moisesi kia Josue iwiòhedỹỹdu rexiywinyrenyre, Moisesi raòwònymy rare hãwãlò tyhyhykỹ-ò.14Taita Moisesi rarybere taijoi mahãdu-ò: —Kakile biwaraòbenyke, kia-diarỹ boho adòòsedenykre. Araõ kia Hur awanareny rarikre. Txibo inyõ aõ riywinykemy ratxikeki kia tamy raryberenykre. 15Taita Moisesi raòwònyre Sinai hãwãlò-ò, kia biuwetyy hãwãlò rihetynyre.18Moisesi ralore biuwetyy tyatxi. Kia tai biuwetyyki bede riere 40 txumy 40 rumy. 16-17Bede loosona wihikỹ Deuxu Tyhyhykỹ koki desede hãwãlò tyre, kia israelita mahãdu tahe bede loosona-di rõhõtinyrenyre heòtyõ roorerimy kua bede rarieki. Biuwetyy hãwãlò ritybònyre debò sohoji txumy, kia debò inatxina txuu tahe Deuxu Tyhyhykỹ biuwetyy ribi Moisesi-ò dyryde.
Chapter 25

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2—Marybeke israelita mahãdu-ò wadee xiwenaõ idiwahinydenykemy. Bimyke xiwena kia tii boho idi wahinydenykre ixideewimy taworeny ribi.3Kaa xiwena heka aõwaxina manarỹsỹ tukre, manarỹsỹ witxira iòtaòta; 4kia budoenisityylỹre, isòmy; ariteti sõmy; tyy budoeni tyysiri ribi relemyhỹre; 5kia budoenisityy rasòdỹỹmyhỹre kia ityybrey; acacia òwòru; 6aõòlỹrelỹ barina idi roomyhỹre; aderòna lỹnyrewihikỹ; 7ônix mana kia iwitxira mana awihikỹ my rỹimyhỹre kia ralidikremy manto sacerdotal-ò kia *peitoral*Deuxu rybedi ijohodu nihikỹ dee.8Israelita mahãdu riwinyrenyre *Tenda brebuna wadee kia-diarỹ iykyrenyki arahãwanykremy. 9—Kai, Moisesi, Tenda biwinyke ibutumy iwoludu kia iwese-diarỹ adee ariteòsinykre wesemy.10—Marybeke Israelita mahãdu-ò kia riwinyrenykremy *arca òwòru acacia, kia sohoji metro my kia debò ituemy iwerehe kia 66 cetimetro my iwebese kia 66 cetimetro my irarie. 11Kia manarỹsỹ tyhydi kaa hyna idi rỹikre, iwo ribi kia ahãna ribi tule. Kia ibutumy iweruramy remate manarỹsỹ bilidibenykre.12Kia biwinybenylekre inaubiòwamy manarỹsỹ rurawo, kia bilidibenykre inaubiòwamy iti my, kia inatximy ijõ rỹikre. 14Birutàbenyke isana, womati rurawo-ò arca weribi weribi-ò, kia idi itxyy rỹikremy.15Kia isana heka arca womati rurawoki rỹikre kia iribi itarasa rỹiõkre. 16-diarỹ adee ariwahinykre inatximy mana placas, tai raritidỹỹmy rỹireri rybewahidỹỹna; kai tahe bilidikre placas arca-ò. 17—Biwinylekre ratybòna manarỹsỹtyhy-di kia sohoji metro kia debò ituemy irehe, kia 66 cetimetro my iwebese. 18Biwinyke inatximy querubins sõe manarỹsỹhỹkỹ,19kia sohojimy jurà sohoji sohoji-ò iratybòna. kia heka tuu relekre querubins wesemy sohojihyylemy iratybònamy. 20Querubins inatxi ikoki rỹirekre sohoji sohoji weribi-ò, retehemy iratybòna-ò. Kia tereny heka ribesenymy rỹirenykre, rihetynymy iratybòna. 21Bilidikre arca ro-ò inatxi mana placa* kia-diarỹ adee ariwahinykre kia iratybòna Arca-ò bilidikre.22Kuaki heka-diarỹ awana witxi areakre, kia iratybòna tyreki tule kia querubins tuaki,-diarỹ adee ariwahinykre warybe wahidỹỹna kia Israel iny mahãdu-ò.23—Kai biwinyleke mesa òwòru acacia, myỹ iurihina: 88 cetimetro my irehe kia 44-my iwebese kia 66 my irarie. 24Kia manarỹsỹtyhy-di mesa bihetynykre, bilidikre iweraroo-ò manarỹsỹ.25Mesa weribi weribi-ò biwinykre friso inabubiòwa debò juhumy, kia biweraroohetynykre manarỹsỹ-di friso weribi weribi. 26Biwinylekre inaubiòwamy womati rurawo manarỹsỹ sõe kia bilidikre inaubiòwa weraroo huti-ò, kia inabiòwamy iti bireki. 27Friso bireki womatirỹsỹ rurawo ratidikre kia idi isana ròhònykremy kia iribi mesa-di itxyy rỹikremy.28Kaa isana heka òwòru acacia-di relekre kia mana rỹsỹdi rarasirahãnanykre. Mesa heka idi itxyy rỹimy rarekre kaa isana-di. 29Biwinyke adòsena, bedeò, kia mona besò xiwenamy rauhekremy. Kia heka ibutumy kaa relekre mana rỹsỹtyhydi. 30Kia mesa heka ratidikre Arca rybeywidỹỹna koki, kia mesa tyreki ikiemy rỹikre paõ brebuna kia wadee tuu ube rỹikre.31—Biwinyke candelabro mana rỹsỹtyhy. Kia irawo kia iumy heka mana rỹsỹ. Noiròsò heka candelabro riixiywidỹỹnanykre, tabotaõ-di, kia relekre aõna sohojilemy iki wana. 32Kia iwewe ribi debò sohoji sõemy iaxiò ròhònykre, inataõmy ijõ weribi, kia inataõmy ijõweribi.33Iaxiò sohoji sohojiki inataõmy noiròsò ijõdikre, kia matyni noiròsò wesemy, tabotaõ wana. 34Candelabro terenoki inaubiòwamy35Kia iaxiò inataõ rawoki ijõdikre matyni noiròsòõ. 36Botaõ sõe, axiò sõe kia candelabro relerenykre sohoji mana rỹsỹhyylemy.37Biwinykre debò inatximy sõe lambarina kia candelabro dee kia bilidikre ityre-ò, kia ikoki ritoosonykremy. 38Kia òòresyna kia lambarinadò riòròmyhỹre kia òtirỹ nysi hyna kia boho heka mana rỹsỹtyhyhykỹlemy rỹirenykre. 39Biuhebenyke 34 utxiemy mana rỹsỹtyhyhykỹ kia candelabro my relekremy kia ibutumy iaõnaõna tuu rỹimyhỹre. 40Kia biywinymy biwinykre ibutumy kia iwese-diarỹ adee reteòsinyre wesemy hãwãlòki.
Chapter 26

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Biwinyke Tenda brebunawo, kia debò ituemy tyyre hety, kia esõdeti ruxõmo-di kia budoenisityy lỹre-di relemyhỹre, kia isòdi relemyhỹre. Kaa tyyre hety querubins ritinadi relekre. 2Kia tyyeresi sohoji sohoji 12 metro weeremy irehe kia sohoji metro 80-my iwebese. 3Biretykre iruyremy ijõ ribi, kawesemy sohojihyylemy relekre. Biwinykre iyrybutyhyle ijõ tyysi iruyre.4Bilidike tyysi lỹre ijõ tyysi weijàti webròki ionanaki roireri, tyysi sohoji sohoji inatximy tyyeresi. 5Biwinyke 50-my laçada my kia tyyeresi ikomy roireri weijàtimy roikremy kia 50-my ikonana weijàtiki roikremy, kia laçados ikoki roikremy wiwe ribi weribi-ò. 6Biwinylekre 50-my manarỹsỹ mynydu kia iki wana tahe bibutunykre inatximy tyyesi adehuna kia sohojihyylemy relekremy.7—Biwinyke hetyõ kia Tenda-ò, kia 11-my tyyere sõe kia budoenisityy tuu relere. 8Kia iyreyre heka wiweselehekỹ kre, kia 13 metros 30-my irehe, sohoji metro 80-my iwebese. 9Biretyke iruyremy iyreyre wimy bitõranymy, kia sohojihyylemy relekre, kia ijõ tahe debo sohojimykre, kia iwitxiramy sohojimy relekre, kia debo sohojina wiereeremy relekre, kia rarasedỹỹkre Tenda koki.10Bilidike 50 laçadas my kia ikonana kodele weijàti-ò, kia 50 laçadamy iwitxira weijàti-ò. 11Kia biwinyleke 50-my bronze mynydu sõe kia idi bimyke laçadas, kawesemy bibutunymy inatximy, kia ubeta sohojimy relekremy.12Kia tyyesi ere rauhenykre kia raònymy roikre Tenda hewoki. 1345 cm kia rohenykre iweribi weribi iesi rehe kia wiribi wiribi roikre Tenda rihetynykremy. 14—Biwinyke ixyby ihetymy, carneiro sityy rasõdỹỹ myhỹre; kia ityre-ò tahe bilidikre ijõ ihetymy, kia iròdusityy brey rỹimyhỹre-di.15—Biwinyleke wouna debòna Acacia òwòrudi Tenda-ò. 16Kia wouna debòna sohoji sohoji inaubiòwa metros 45 cm irehe kia 67 cm iwebese. 17Wouna debòna sohoji sohoji inatximy ihyna ijõdikre kia widee ributunykremy. Kai biwinykre kawesemy ibutumy wouna debòna Tenda. 18Biwinyke waituemy wouna debòna sõe iraru bede-ò19kia bilidike kaa waitue wouna debòna rawo-ò 40 my manarỹsỹ òaòta sõe, inatximy bilidikre kia wouna debòna sohoji sohoji rawo-ò, kia awimy inatxi hyna rỹ ikremy. 20Biwinyleke 20-my wouna debòna sõe kia ibòò weribi-ò 21kia 40 my manarỹsỹ òtaòta, inatximy kia wouna debòna sohoji sohoji dee.22Kia Tenda hewoki, kia ibrà weribiki, kai biwinykre debò sohoji my wouna debòna sõe 1 23kia ixyby inatximy wouna debòna sõe Tenda werarooki rỹikremy. 24-kaa debòna iwesiki widee rabùtùkre, tai sohojilemy relekre taiki tahe biuò rimykremy. Kaa inatxi debòna relemy roire iwesi-rbi tùhkyle ròikre.26-iruyremy debóna kua werbi tùlesȳ iruyremy debòna roikre ihewòò werbi.

1-tenda hewò werbi kai biwinykre yresyna debòò sohòjimy sõwe.

Chapter 27

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Biwinyke acacia òwòru wityretyre biòdònykremy. Tii heka irurawo webesemykre, raurihidỹỹmy inatxi metro my kia waituemy irehe, kia inatxi metro-my kia waituemy iwebese, kia sohoji metro my kia 30-my irarie. 2Kia inaubiòwa weraroo-ò bilidike inaubiòwa juròmy, kia sohojihyylemy relekre òwòru wityre raydore wana, kia manarỹsỹ òtaòta-di rahetydỹỹkre.3Biwinyke hyna kia bihynykremy aõòlỹre, kia bryby kia biwinyke pas*, bacia mahãdu, tesewa mahãdu kia braseiro ibutumy kaa aõnaõna mahãdu manarỹsỹ òtaòta-di relekre. 4Kia biwinyleke grelha manarỹsỹ kia riy wesemy kia iwerarooòta bilidike inaubiòwamy womatirỹsỹ òtaòta rurawo.5Bilidike kaa womatirỹsỹ rurawo, òwòru rarie weijàti rawomy, kia grelha rehemynyke òwòru rarie tyamynamy. 6Kia òwòru rarie rawykemy, biwinyke acacia* òwòru reruti kia manarỹsỹ òtaòta-di bihetynykre.7Kaa reruti heka rarutàkre womatirỹsỹ rurawo-ò, ijõ weribi-ò kia ijõ weribi òwòru rarie-ò, kia tiu kaa iwydy rỹikreu. 8Kaa òwòru rarie heka òwòrudi rawidỹỹre, kia heka irawoni rurere, kia tuu-diarỹ adee reteòsinyre wesemy hãwãlòki.9—Biwinyke Breò brebuna dee kia tyyere esisõmo. Kia iraru weribi tyyesi ere rỹikre 44 metros my irehe. 10Tii boho heka imynydureny ijõdikre, waituemy tòsõmo kia waituemy manarỹsỹ òtaòta sõe irawoludumy. Kia tòsõmo mynyna kia tyyesi ere terena heka manarỹsỹ òtaòta tukre.11Biwinyke iyrybutyhyle ibòò ubetya ludu. 12-13Kia ubetya heka 22 metro webesemykre; kiaremyta ibròra bràera weribi tyyesi ere 22 metro irehemykre. Kia tyyesi ere mynydumy debòituemy tòsõmo ijõdikre kia debòituemy irawoludu sõe.16Kia ubetya ròtenaki tyyesi ere ijõdikre debò inataõ metro my kia 80 cm irehe. Biwinyke kaa tyyesi ere kia esõdetisõmo-di relemyhỹre-di kia budoenisityy lỹredi, kia isõmy iritiritimy relemyhỹre. Kia tyyesi ere heka inaubiòwa tòsõmo sõe kia inaubiòwamy irawoludu sõe imynydumy. 14-15Kia ròtena weribi weribi tyyesi ere ijõdikre debòsohoji metro my kia 60cm irehe, kia inataõmy tòsõmo sõe kia inataõmy irawoludu sõe.17Ibutumy tòsõmo mahãdu ubetyamy rỹirenykre kia rabuturenykre manarỹsỹ òtaòta terena-ò. Kia imynydureny heka manarỹsỹ òtaòta tukre kia irawoludu tahe bronze tukre. 18Kia ubetya 44 metro my irehe ijõdikre kia 22 metro my iwebese ijõdikre; kia tyyesi ere rarie inatxi metro kia waitue cm my. Kia tyyesi ere heka esõdetisõmo rỹimyhỹre tuu relekre, kia irawoludu tahe bronze* tukre. 19Ibutumy aõnaõna rauhere Breò aõmysỹdỹỹna-ò, Breò uhuariti mahãdu kia ubetya uhuariti mahãdu bronzelehekỹ tukre.20Moisesi, biteranyke kia israelita mahãdu adee idiwydenykemy azeitewihikỹ kia candelabro-ò kia tii roosòkremy ibutumy txioro bedeu. 21Araõ kia tariòre boho wana ritidirenykre candelabro Breò-ò waruki kia kua weribi tyyesi ere roireri, kia Arca Rybewihikỹ koki. Kia Azeite òlỹre heka rookre waruki, kia txiorou rookre kia ijõ biurasò rudiu ixiwikre. Kaa warybe wahidỹỹna ratyhydỹỹmy rarekre ikiemy israelita mahãdu rityhynymy rỹirakre kia irioreriòre mahãdureny tule rityhynymy rỹirakre.
Chapter 28

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Marybeke aseriòre Araõ kia iriòre boho dòidenykremy, Nadabe, Abiu, Eliaza (Eleazar) kia Itamar. Bihitxinyke Israel iny mahãdu kia wadee aõdi raubenyrenykremy Deuxu rybedi ijohodu wesemy. 2Biwinyke Deuxu rybedi ijohodu tyy wesenaõ kia aseriòre dee kia wadee iximy raubenykremy aõnaõnawimy. 3Marariòwyke ibutumy iny mahãdu bedeery mahãdureny-ò kia aõriti widỹỹdureny kia modeebo bedeery rewahinyre kia tamy marybeke kia Araõ riwinykremy kia tii awityhymy ratxikre kia warybedi ijohodu wesemy.4Marybeke Deuxu rybebi ijohodu tyy wesena relekemy, kia yhyitxena tyy, kia yhyitxena tyy òtaòta kia weretysana relekemy. Kaa iny mahãdu Deuxu rybedi ijohodu mahãdureny tyy riwinyrenykre kia aseriòre Araõ dee kida riòre boho dee tule, kia tii boho wamy rerinanyrenykremy Deuxu rybedi ijohodureny wesemy. 5Kaa tyywidỹỹkdu heka budoeni sityysõmo lỹre riuhekre, kia wòrỹnysò wesena, manarỹsỹ esõtisõmo-di.6—Kia tyywidỹỹdu mahãdu riwinyrenykre Deuxu rybedi ijohodu mahãdu tyyreny, kia budoeni sityy lỹredi, wòrỹnysò wesenadi risònymy, esõdetisõmo-di, manarỹsỹ esõtidi kia awimy riritinykre. 7Kia yhyitxena tyy inatxi nora-ò rawidỹỹkre inatximy isana kia raretykre inatxi weribimy yhyitxena tyyki. 8Kia weretysana ròhònyre yhyitxena webròdi kia ritxynykremy kia iyrytyhyle relekre yhyitxena aõnaõnadile, kia tii wana sohojihyylemy relekre. 9Bimyke inatxi agata mana kiata tamy biritinyke Ijaò riòreni boho,10kia debò sohoji my nisõe biritinykre mana sohoji-ò kia debò sohojimy nisõe biritinykre ijõ-ò, kia iwyrareny mynamynamy. 11Bitake iny nohõtiwiõ kia inatxi mana-ò riritinykremy Ijaò riòreni mahãdu kia wityrewityre kaa mana sõe ritidirenykre engastes manarỹsỹmy. 12Bilidike kaa inatxi mana yhyitxenasana-ò kia riteòsinykemy waò inatxi iny mahãdu witxira witxira Israel iny mahãdu. Kawesemy tahe Araõ riwykre taaxiòtiki kaa nisõe kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ ikiemy ixitxi wanohõti reamy rarekremy wainy mahãdurenytxi.13Biwinyke inatxi engastes manarỹsỹ 14kia inatxi womatirỹsỹtyhyhykỹ rerutiwimy rabiòwanymy nohõ wesemy, kia kai bitaakre engastes-ò.15—Biwinyke *peitoralõ, kia Deuxu rybedi *ijohodu nihikỹ mahãdu riuhekre kia Deuxu deewi rierykremy kia Deuxu rybedi ijohodu yhyitxena wesemy, kia peitoral budoeni sityy lỹredile relekre, kia rayridỹỹmy. 16Peitoral heka iwebeserehe wiwesemykre kia inatxi rasemy rarasedỹỹkre. Kia sohoji palmo my irehekre kia sohoji palmo my iwebesekre.17Bilidike inaubiòwamy mana reherehe. Kia komy deòtenaò bilidike rubiõ, *topaziõ kia *granadaõ. 18Kia inatxi deòtena-ò tahe bilidike esmeraldaõ, *safiraõ kia-diamanteõ. 19Ka inataõna deòtena-ò tahe bilidike turquesaõ, *agataõ kia *ametistaõ. 20Kia inaubiòwa deòtena-ò tahe bilidike *beriloõ, “nixõ kia *jaspeõ. Kia mana mahãdu heka rabutudỹỹkre kia engastes manarỹsỹ my (ouro).21Kia mana sohoji sohoji waò inatximy mana sõe kia tamy raritidỹỹkre Ijaò riòreni mahãdureny kia riteòsinykremy waò inatxi iny witxira witxira-dinodumy *Israel ludu. 22Kia manarỹsỹtyhyhykỹ esõtidi raritimyhỹredi biwinyke "peitoral" reruti. 23Kia biwinylekeỹinatxi womatirỹsỹ rurawo kia mynydu biwinyleke "peitoral" nora biuluduò. 24Biòlòdỹỹke inatxi rerutityhyhykỹ kia womatirỹsỹ rurawo-ò25kiaỹbitaake inatxi reruti nora kia engastes rỹsỹtyhyhykỹ “peitoral-ò", kia rataakre inatxi lasa-ò yhyitxena-ò, kia ikoludu-ò. 26Biwinykeỹiwitxira womatirỹsỹ rurawoõ, kia rataakre inatxi nora-ò "peitoral" rawo-ò kia iritina weribiki kia yhyitxenawoki.27Kia ihãremy ixyby biwinyke inatxi womatirỹsỹ rurawo kia bitaakre inatxi nora lasana yhyitxena-ò, kia irawo-ò, kia ikoki, kia iretyna bireki kia weretysana ratyaki. 28Kiaỹreruti lỹre-di bitaake yhyitxena wonati rurawo, kia yhyitxena raratxymy roikremy weretysana ratyaki kia reseõhyykre.29Kia ralokreu bedewihikỹ Bede-ò, Araõ riuhekre kaa yhyitxena, tai raritidỹỹmy rỹikre iny witxira witxirani mahãdu Israel iny mahãdu kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ ixitxi wanohõti reakremy ikiemy wainy mahãdutxi. 30Bilidike "Urimỹkia Tumim" yhyitxena-ò kia Araõ coracaõ ratyaki roikremy, kia tiu tii wakoki waruki ratxikreu. Kawese bedeu heka Araõ yhyitxena riuhekre kia tii rierykremy kia-diarỹ aõmybo rearimy kia Israel iny mahãdu riwinykemy.31Kia tyyõ ratidikre yhyitxena tyremy, kia budoenisityy lỹre-di relekre. 32Tai heka irauna ijõdikre kia idi rati ròhònykremy. Kaa irayna heka "rematada" ijõdikre, kia tyyesi ere txiriedi kia tai raykaõkremy.35Araõ heka riuhekre kaa tyy "sobrepeliz" kia tiu Deuxu rybedi ijohodu wesemy ratximyhỹkreu, kia warueroki ratximyhỹkreu tule Bedewihikỹ Brebuna bedeki, timybo tii tiu iribi ròhònykre. Kawese bedeu heka "sino" wodỹỹna-ò ijohona rỹikre, kia Araõ tahe ruruõkre. 33-34Kiaỹtxieti rasenamy ibutu weribi weribimy bilidike tamy "romãs" wesenamy, kia budoenisityy lỹredi relemyhỹre, worỹnys wesena-di rasòdỹỹmyhỹre.36Biwinyleke placa rỹsỹtyhyhykỹ kia tamy biritinykre myỹ rybena: "Rahitxinymy rỹire Deuxu Tyhyhykỹ dee". 37Bitaake kaa "placa mitra" koki kia budoenisityy rerutilỹredi. 38Araõ riuhekre taòruki kia-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tamy areobykre ibutumy xiwena-ò kia israelita mahãdu wadee idiwydenykre, kia tii boho tuu reserenyõkremy txibo aõ ibinamy riwinyrenykreu kia wadee tuu raubenyrenykreu.39—Kai biwinykre Deuxu rybedi ijohodu-ò yhyitxenaõ esõtisõmodi, kia "mitra" esõtisõmo-di kia weretysana ritiõ.40Kia Araõ riòre boho-ò biwinyke yhyitxena, weretysana kia "mitra" kia adee aõwiwihikỹtyhy riwahinykremy. 41Kaaỹtyy-di heka bityynyke aseriòre Araõ kia iriòre boho. Irahudi tahe wadee robenyrenykre ritxiwimy "azeite" iratireny tyre, kia wadee riwinyrenykremy Deuxu rybedi ijohodu wesemy.42Biwinyke ruweere kia tademy ratxirenyreri rihetynyrenykremy, kia ruweere irexi ribi rakre kia irutiòhòkỹle raonananykre. 43Araõ kia iriòre boho ikiemy riuhemy roirenyrekre kia Breò Waruò rirònyrenykreu ada tiu òwòru rarie bire-ò ritehemynyrenykreu kia tuu rerinanyrenykremy Deuxu rybedi ijohodu wesemy Bedewihikỹ Bedeki. Kawesemy heka tii boho tiu iruburenyõna kia tademy rexideòsinyõhyymyhỹrenyre. Araõ kia iriòreriòre bohoreny rityhynymy roirenyrekre ikiemy.
Chapter 29

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —rybedi ijohodu wesemy, waõmysỹdỹỹnamy, kia myỹ biwinykre: bimykre broreni hãbu tỹmyra kia inatxi budoeni aõ ibinaõmy. 2Bimykeỹmaixõmoni ỹnyde kia biwinyke paõõ azeiti-di kia ijõ mahãdu tahe azeitekõmy biwinykre, kia ibutumy iuridỹỹõmy. Kia biwinyleke paõõ iwebesemy kia azeite-di bibybibynykre ityredi.3Kia ibutumy weririro-ò bihynykre kia wadee tuu maubenykre, tiu kai xiwena biwinykreu broreni hãbu tỹmyra-di kia inatxi budoeni riòre-di. 4Bididydenyke Araõ kia iriòre boho wana kia Breòwodi Warueroki rỹimyhỹre ròtena ijò-ò kia tamyreny marybeke tii boho rexisuhòrenykemy.5Kia tuu lobixi rỹirahudi Araõ tatyydi Deuxu rybedi ijohodu mahãdu tyy-di rexityynykre, kia iweretysana ityy webròdi ròhònymyhỹre. 6Tamy bilidike "mitra" kia tamy bitaake placa brebuna, kia tai rybe raritidỹỹmy roireri "rahitxidỹỹra Deuxu Tyhyhykỹ”. 7Kiaỹilemyta irati tyre bitxiwike "Ungir" òlỹre.8Bididyke Araõ riòre boho ka Deuxu rybedi ijhodu mahãdu tyy-di bityynybenyke. 9Bilidikeỹtyyesi txirie iwetyamy kia "mitras" iratirenymy. Kawesemy heka kai biwinywihikỹkre Araõ kia iriòre boho wana. Tii kia iriòreriòre boho wamy rerinanymy roirenyrekre ikiemy iwese Deuxu rybedi ijohodureny wesemy.10Bididyleke broreni hãbu tỹmyra Breò riòre Waitxerenamy Wakoki, kia Araõ kia iriòre boho tamy tebòreny ritidirenykre. 11Birubunyke broreni hãbu kuaki Waruki, Breò riòre ròtenaki.12Irahudita hãlubu bimyke ebòjuhudi, kiata òwòru ratòò jury-ò bilidike, kiata bitxiwike iuhe òwòru ydò weribiki. 13Kiaỹilemyta òwòru ydò tyre bisõkre, kia xiwena wesemy wadee, kia iròdu umy ludu: kia ibutumy iròduwe òlỹre, kia iròdu mayre wityhyõ, kia inatxi "rins" kia iwe òlỹre rihetynymyhỹre. 14Ka iròdude tahe iny mahãdu rỹimyhỹre ribi irehemy rasõkre, iròdu tyy kia iweryri. Kaa heka xiwena rare kia Deuxu rybedi ijohodu mahãdu òraruna ratakremy.15Irahudita budoeni riòreõ bimykre, kia Araõ kia iriòre boho tamy tebòreny ritidirenykre. 16Kia budoeni birubunykre, kia bimyke ihãlubu kia idi tahe bibybibynykre inaubiòwa weribi òwòru ydò ratòò. 17Biòròke budoeniỹriòre iyreyremy, kia ixõmoxõmo bisuhòke kia irutihewo ludu bilidike irati tyre kia ijõ deyreyre tyre tule. 18Bisõkeỹbudoeni riòre ixidihikỹle kia òwòru ydò tyre kia xiwena rỹsỹna wesemy. Ka xiwena lỹnyre heka tai awityhymy arahãkre.19Irahudita ijõ budoeni riòreõ bimykre, kia Araõ kia iriòre boho tamy tebòreny ritidirenykre irati tyre. 20Birubunyke kaa budoeni riòre kiata iãlubuõ bilike Araõ nohõti ruruweribi-ò kia Araõ riòre boho nohõti jury weribi-ò bitidike. Kia bilidileke hãlubu debò juhu ruruweribi-ò kia wajuhu nihikỹ ruruweribi-ò tule, kia hãlubu uhedi tahe beake òwòru ydò weribi weribi-ò.21Bimyke hãlubu riòreõ kia òwòru ydòki rỹireri kia "Ungir" òlỹre tule kia idi tahe Araõ bisònybenykre kia ityy bisõnykre, kia iriòre boho ityyreny bisònybenykre. Taita tii, kia iriòre boho kia ibutumy ityyreny kia wadee rahitximy rỹikre.22Kaa budoeni riòre heka rawahire Deuxu rybedi ijohodu mahãdu rybe mynamy. Bitake iòlỹre, kia tõheraru, kia iòlỹre iaõna sõmosõmo riwòmyhỹre, kia imayre awihityhymy rỹimyhỹre, kia inatxi "rins" iòlỹre wana kia iruti ruruweribi ludu riwòmyhỹre. 23Biwahinyke paõ sõe iuriõ weriri-di kia wadee tuube rỹire, bimyke paõ sohoji sohoji witxira witxira: paõõ azeite-di relere, ijõ paõ azeitekõmy relere kia paõõ iwebesemy relere.24Bilidike kaa paõ sõe Araõ debò-ò kia iriòre boho debòreny-ò kia tii boho wadee rihitxinyrenykre kia xiwena tyhytyhy wesemy. 25Irahudita biwyke paõ sõe tebòreny ribi kiata bisõkre òwòru ydò tyreki, kia iwese rỹsỹ wadee rawahimyhỹre wesemy. Ka xiwena lỹnyre heka riwawoywinymyhỹre.26Bimyke budoeni riòre breti kiata wadee bihitxinykre kia xiwena tyhyhykỹ wesemy. Kaa iròdu yre heka adee rarikre. 27Deuxu rybedi ijohodu bededỹỹnana ixena, budoeni riòre breti kia iruti heka wadee rahitxidỹỹkre kia xiwena tyhyhykỹ wesemy kia tahe rawahikre Deuxu rybedi ijohodu mahãdu-ò. 28Israelita mahãdu xiwena wihikỹ kawesemy relekre ikiemy. Iròdu breti, iròdu ruti Deuxu rybedi ijohodu mahãdu-ò rawahimyhỹkre. Kaa heka iny mahãdu xiwena wadee rare, Deuxu Tyhyhykỹ.29Kia Deuxu rybedi ijohodu Araõ rubu sỹtybymy, kia ityy iriòre boho-ò rawahikre, kia tii boho tahe riuherenykre tiu tamyreny rybe rỹikreu. 30Araõ riòre runykre tyby sỹtybymy Deuxu rybedi ijohodumy kia ralokre Breòwo-ò Waruki, kia wamy rerinanykremy Bedewihikỹ ki, kia kaa tyy riuhekre debò inatxi txumy.31Budoeni riòre heka Araõ kia iriòre boho rarybemyhỹrenykeu rauhemyhỹkre, kia bede brebuna bedeki raheradỹỹkre. 32Breò riòre Waruki ròtenaki tii boho kaa iròdude ri`ròrenykre paõ weririki rỹireri wana. 33Tiu tii boho tamyreny rybe rỹikreu, kia rirỹsỹrenykre aõbo rawahire xiwena wesemy kia taòrarureny ritarenykremy. Kia Deuxu rybedi ijohodu mahãdu sohojirenyle ka rỹsỹna rirỹsỹmy roirenyrekre, kiemy dori tii tyhydỹỹna rare. 34Iurenanaỹheka iròdude ada paõ rarỹsỹõkre kua txuu kia rasõrenykre. Kia rarỹsỹrenyõkre, kiemy dori tyhydỹỹna rare.35Tuu-diarỹ rarybere mynamy, biwinyke debò inatxi txumy ixena kia Araõ iròre boho biteranybenykremy. 36Txu sohoji sohojimy biwahinykre broreni hãbu tỹmyraõ xiwena wesemy kia ibutumy òraruna relemyhỹre rasuhosuhokremy. Kia xiwena sohoji-di òraruna ratakre kai òwòru ydò bisuhokre kia irahudita mawobrukre kia awityhy ixyby boosekremy. 37Biwinyke kawesemy txuu iyhyõmy, debò inatxi txumy. Taita òwòru ydò ibutumy awityhymy relekre, kia aõtxile inyõ ada aõnaõ kia tamy rorokre kia aõhỹỹmy rutỹỹnykre, kia ibedeery nihikỹ òraruki.38Ibutumy txumy kia ikiemy birubunymy mabeke inatxi budoeni riòre sohoji ibeòradi mahãdu. 39Birubunyke ijõ rudiu kia ijõõ tahe txioromy birubunyke.40Kia budoeni riòre kodele wana biwahinyke sohoji utxiemy maixõmoni ỹnyde kia biurinymy sohoji litro my azeite-di. Kia xiwena rỹsỹna wesemy, bitxiwike sohoji litro my mona besò.41Txiorou tahe biwahinyke ijõ budoeni riòreõ kia iki wana butumy iyrybutyhyle ỹnyde, azeite kia mona besò, kia rudi wesele. Ka heka xiwena rỹsỹna rare wadee nawyde wahe, Deuxu Tyhyhykỹ, kia tỹnyre tahe awityhytyhymy riwasỹnymyhỹre. 42Kia kaa xiwena heka rasõkre kia rawahimy rarekre ikiemy raruki, kia Breò riòre Waruki ròtenaki. Tai-diarỹ witxi areakre waijoi wasỹreny mahãdu wana kia ararybekre awana.43Tai-diarỹ witxi areakre Isdrael iny mahãdu wana, kia atesina watyy ribi roosokre, kia ariwinykre kaa bede awityhymy rarekremy. 44-diarỹ ariwinykre Breò riòre kia òwòru ydò awityhymy relerenykremy kia arihitxinykre Araõ kia iriòre boho wadee wamy rerinanyrenykremy Deuxu rybedi ijohodu wesemy.45Arahãwãnykre Israel mahãdu ykyki kia tahe iDeuxurenymykre. 46Tii boho bede rieryrenykre kia-diarỹ, inatyhymy ikiemy,-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy kia Egito ribi retarenyre kia iki boho wana arahãwanyrenykremy.-diarỹ heka ikietyhymy nodu rare, iDeuxureny wahe.
Chapter 30

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —ityre-ò rookemy. 2Kaa òwòru ydò heka irehe iwebese wiwese wesemykre, kia 45cm my irehe, kia 45cm my iwesebese; kia 90cm my irarie. Kia inaubiòwa werarooki juràdeseki ijõdikre, kia sohojihyylemy relekre òwòru ydò wana.3Iratybòna, inaubiòwa weribi weribi kia jur…dese mana rỹsỹtyhyhykỹ-di rahetydỹỹkre, kia bilidike iweraroo mynyna mynyna rỹsỹdihyyle òwòru ydò bihetynykre. 4Kia bilidileke inatxi womatirỹsỹ rurawo iwemynyna rawomy kia sohoji sohojimy ijõ weribi weribi. Kia womati rỹsỹwomy tahe reruti ròhònykre kia idi òwòru udò rawykremy.5Kaa reruti heka acacia òwòru tuu relekre kiata manarỹsỹ-di rahetydỹỹkre. 6Bilidike òwòru ydò tyyesi komy kia *arca bededỹỹnana koki rỹikre. Tai-diarỹ awana witxi areakre.7Rudiu tiu Araõ rakreu lambarina-di taruki ratxikremy, tii heka "incenso" riworonykre tỹnydremy. 8Kia ruu ririnykreu, kia lambarina riworonykreu, tii ixiyrybyle tuu riwinymy rỹirakre. 9Ka òwòru ydò ki uritre iwahidỹỹrenyõmy "incenso" alisina, iròduõ iwahidỹỹrenyõmy, uritre *rỹsỹnasõmosõmo iwahidỹỹrenyõmy kia uritre itxiwixidrenyõmy xiwena mona besò ityre.10Wyra sohoji bedeu Araõ òwòru ydò suròna ixena riwinymyhỹke kia ritidimy inaubiòwa weraroo juràmy kia iròdu xiwenamy rurukre hãlubu wahe, kia iny mahãdu òrarunareny ritarenykremy. Kia heka relemy rarekre ikiemy sohojimy beòra sohoji bedeu. Kaa òwòru ydò heka awityhymy rarekre aõ ibinaõmy, rahitximy wadee Deuxu Tyhyhykỹ.11Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 12Tiu kai iny mahãdu sõe-di mariakreu, israelita iny sohoji sohoji riwaòwynykremy, iòwy òbitimy tabededỹỹnana-di, kia bedejeijei ròhònylau, kia iny sõe-di rira rỹirahudi. 13Iny sohoji sohoji kia idirira rỹikre kia ròòwydỹỹkre prata tiwesebo rearerimy, raurihimy rautxiedỹỹkre tuu rautxiedỹỹmyhỹre wesemy. Kaa òwydỹỹna heka wadeekre, Deuxu Tyhyhykỹ. 14Mobo idiỹrira rỹikre, kia heka, hãbu sohoji sohoji waitue wyra ratyre rỹimyhỹre, riòwynykre kawesemy.15Tiu riòwynyrenykreu tabededỹỹnanadreny kia ityhy mahãdu heka riòwynyõkre tuu rexitòenyreri ratyremy, kia iaõkõ mahãdu iòwyòki iòwydỹỹrenyõna. 16Kai bitakre Israel iny mahãdureny ribi kaa prata kia biuhekre Breò Waruki aõmysỹdỹỹna-ò. Kaa imposto heka israelita mahãdu bededỹỹnana òwydỹỹnamykre, kia-diarỹ tahe wanohõti itxi reakre arihitxinymy arirarenykremy.17Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 18—Biwinyke tyysurònaõ bronze-di kia irawo tule bronze-di biwinyke. Bilidike tyy suròna kia Breò kia òwòru ydò tyaki, kiata tamy bee bihynyke iro-ò.19Araõ kia iriòre boho riuherenykre kaa bee kia tebòreny tawareny risuhòrenykremy 20kia Breò riòrewo-ò ralokremy, kia òwòru ydò-ò rehenymyrenyke kotyremy, kia xiwena rỹsỹna riteòsinyrenykremy. Kawesemy tahe tii boho tiu iruburenyõna. 21Tii boho tebòreny rihòrenykre kia tawareny rihòrenykre kia rururenyõrenykremy. Kaa heka rybe wahidỹỹnana ratyhydỹỹmy rarekremy rarekre ikiemy tamyreny kida iriòreriòrere boho tule.22Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 23-25—Ijõ bitake bederade tỹnyrewityhymy rỹimyhỹre kia relekremy *ungir brebuna òlỹre, kia aderòna mahãdu tuu riwinymyhỹrenyre wesemy. Kia inataõ weere litro my azeite kia myỹ biurinykre: kia debò sohoji utxiemy miha be, kia inataõ utxiemy *canela, kia inataõ utxiemy maiti lỹnyre kia debò sohoji utxiemy *cassia, kia ibutumy iutxiedỹỹmy òbitimy tuu rautxiedỹỹmyhỹre wesemy.26Biuheke kaa azeite kia rejujukremy Breò riòre-ò Waruki, kia *arca bededỹỹnana-ò 27kia mesa kia ibutumy iaõnaõna, kia òwòru ydò roomyhỹre, 28òwòru ydõ tamy xiwena roomyhỹre, kia ibutumy iaõna aõna wana kia tyy suròna tati wana.29Kawesemy tahe kai biwinykre ibutumy aõnaõna, kia tii boho ibutumy awithymy *relerenykre. Kia aõtxile iny mahãdu ada aõnaõna ityy-ò rorokre, kia aõhỹªmy rutỹỹnykre kia ibedeery tyhyhykỹ òraruki. 30Kaiỹbitxiwilekre Araõ ratityre kia iriòre boho ratityre kia wadee bihitxinybenykre wamy rerinanyrenykremy Deuxu rybedi ijohodureny wesemy. 31Marybekeỹ Israel iny mahãdureny-ò myỹ: —Kaa ungir òlỹre heka ikiemy rauhemy rarekre waaõmysỹdỹỹna bededỹỹnanaki.32Kia uritre iny iuredereõmykre kia iny Deuxu rybedi ijohoduõmy rỹimyhỹre mahãdu. Kia kai boho iurederenyõmykre kaa azeite rauhemyhỹre wesemy, kia aõtxile iuridỹỹna kawesena. Kaa azeite brebuna tyhydỹỹna rare kia wesemy tahe tii raywidỹỹmy rarekre. 33Aõtxile inyõ kia azeite riywinykre kawesenamy ada txibo riuhekre kia Deuxu rybedi ijohodu aõkõ rare kia heka rateòdỹỹkre waijoi wasỹreny ykyreny ribi.36Bimoenyke incenso weribiõ kia ỹnysi noderuxõmomy rexirahòrekemy. Irahudita biwyke , tai-diarỹ awana witxi areakre, kia bilidike arca bededỹỹnana koki. Bityhynyke kaa incenso iwese aõ brebunatyhymy rỹimyhỹre wesemy. 34-35Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: riwinymyhỹrenyre wesemy. Biwinyke ijõreny wiwesemy myỹ aderòna òtaòta lỹnyre: *benjoim, *nica, owoji luahi kia incenso tyhy. Kia bitxiwike saa kia ixiwesetyhymy awityhymy rỹikemy.37Tiu biwinybenykreu incenso ixideerenytyhyle, kia uritre iurederenyõmy incenso brebunatyhy drelemyhỹre wesemy. Kaa incenso heka aõna brebunatyhy rare, wadee tuu raubenymyhỹre. 38Txibo inyõ riwinykre wana incenso wesemy kia riuhekremy aderònamy, kia rateòdỹỹkre waijoi wasỹ mahãdure yky ribi.
Chapter 31

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi-ò: 2—Diarỹ retare Bezael, Uri riòre, Hur riòreriòre, Juda mahãdu,3kia retỹxinyre watyytybytyhydi.-diarỹ tamy rewahinyre bedeery nihikỹ, kia ibutumy aõmysỹdỹỹ òtaòta riwinykremy; 4kia riti riwinykremy kia manarỹsỹ-di raõmysỹdỹỹnykremy, manarỹsỹ-òtaòta-di; 5kia mana òtaòta wityre riòdònykremy, kia òwòru rityynykremy; kia ibutumy riwinykremy aõmysỹdỹỹ òwòru òtaòta.6Kia retare Aoliabe, Aisamaque riòre, Dã mahãdu, kia tii wana raòmysỹdỹỹnykremy. Kia rewahinylere ibutumy bedeery aõmysỹdỹỹdu mahãdureny-ò, kia ibutumy aõmysỹdỹỹ riwinyrenykremy kia-diarỹ tuu rarybere: 7Breò riòre Waruki, "Arca" bededỹỹnana kia iratybòna, kia ibutumy Breò aõnaõna, 8kia mesa tahyna tahyna wana, kia atesina womati rỹsỹtyhy kia ibutumy taaõnareny wana, kia òwòru ydò tamy heòty roomyhỹre, 9òwòru ydò tamy xiwena roomyhỹre, kia ibutumy taaõna aõna wana, kia tyy suròna tati wana,10kia tyyesi brey, tyy brebutyhydỹỹna kia Deuxu rybedi aõmysỹdỹỹdu mahãdu Araõ kia riòre boho riuherenykre tiu Deuxumy rerinanyrenykreu Deuxu rybedi ijohodu wesemy, 11Ungir òlỹre kia heòty lỹnyrehekỹ Bede wihikỹ-ò. Ibutumy kaa aõnaõna bededỹỹnana relekre inatyhymy timybo-diarỹ tuu rarybere mynamy.12Deuxu Tyhyhykỹ riteranyre kia Moisesi 13rarybekremy Israel iny mahãdu-ò myỹ: —dori butuna deòsina rare kia wadee kia adeereny ikiemy, kia riteòsinykremy kia-diarỹ-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raremy, kia arahitxinyrenyre wasỹ my waijoirenymy. 14Kiaremyta birarenybenyke txuu ixielehydỹỹnakiemy dori tii bede brebuna tyhyna rare adeereny. Mobo rirarenyõkre, kia raõmysỹdỹỹnykre ka txuu, kia rurukre. 15Kai boho debò inatxi txumy maõmysỹdỹỹnybenykre, kiaremy debò inatxi txu tahe txutyhydỹỹna ixielehyna rare kia wadee rahitximy roimyhỹre. Mobo aõtxile aõmysỹdỹỹ riwinykre ka txuu kia rurukre.16Israel iny mahãdu kaa txu rirarenymyrỹ irakre iwese deòsina "arca" bededỹỹnana wesemy. 17Kia heka butuna deòsina rare kia waribi kia Israel mahãdu wana kiemy dori-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, rewinyre biuwetyy kia suu debò sohoji txu-di rehure kia debò inatxi txuu tahe ixawire amysỹdỹỹ ribi kia iu rexielehynyre.18Kia Deuxu tarybe rahureu Moisesi wana Sinai hãwãlòki, tamy riwahinyre inatxi mana placa kia tai Deuxu òbitityhyle riritinyre rybetòedỹỹ nana.
Chapter 32

1Iny mahãdu robirenyre Moisesi sõemy raroorehenymyhỹ hãwãlò ribi ydesekemy. Taita tii boho rexibutunyrenyre Araõ weruramy kia tamy raryberenyre: —Kia reeryrenyõre aõhebo Moisesi rutỹỹnyra, kaa hãbu heka riwatarenyre Egito-ribi. Kiaremyta, biwinyke wadeereny deuseõ kia rakremy wakorenymy. 2Araõ rarybere:—bitabenykre nohõtisana hãwyy mahãdu rbi tule iriòrereny-rbi kai riuherenyreri tahe wadee bdiwykre.3Taita Israelita mahãdu ritarenyre tõhõtireny ribi womatirỹsỹ kia riwyrenyre Araõ dee: 4Tii nohõtisana rimymy ritõdetõdenyre, kia ritxiwire womatirỹsỹ hynaro-ò kiata riwinyre broreni riòre womatirỹsỹmy. Taita raryberenyre: iny boho Egito ribi ritarenyre!5Araõ riwinyre òwòru ydò brroreni riòre womatirỹsỹ koki kia rarybere iny mahãdureny-ò: wowydymy. 6Ijõ txumy, rudiu tii boho iròdu iròduõ-didydenyde kia rookremy xiwena wesemy kia ijõ tahe rarokremy xiwena ywidỹỹna wesemy. Irahudita iny mahãdu roruurenyre reserenykremy, riroxirenymy, riõrenymy kia aõòtaòtamy rexiixinanyrerimy.7Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —mahãdu kia kai Egito ribi tetatenyte ròrarunyrenyre kia riwahinyrenyreri. 8Tii boho ririrenyra ryy kia dτarỹ tamyreny rewahinyre idi ririranymy roirenyrekremy; riwinyrenyra broreni riòre womatirỹsỹ kia rityhynyrenyra kia tamy riwahinyrenyra xiwena. Kia raryberenyreri broreni riòre ideuxureny raremy, kia deuxu Egito ribi ritarenyremy.9-diarỹ heka kaa iny mahãdu reeryrenyre kia heka sõemy tõhõtiõrenyre. 10Ka tahe wiji uritre wadi wisỹdỹỹõmy ariwinyõkremy, kia heka aritxiwikre wadebure ityrereny kia arihurenykre . Irahudita kai arawinykre kia ariòreriòrereny ribi hãwãdu nihikỹ my. 11Kiaremy Moisesi riwinyre ixitòedỹỹna Deuxu Tyhyhykỹ-ò taDeuxu-ò. Tii rarybere: —ainyreny-di, kia Egito ribi tetatenyte abedeery nihikỹ rurutere-di?12Aõherekibo biwahinykre kia Egito mahãdu myỹ raryberenykre, kia ainy mahãdu Egito ribi tetatenyte kia hãwãlò ki birubunybenykremy, kia ibutumy mahubenykre? Uritre kawesemy adebureõmyke; arayky biwiurònyke kia iwidỹỹõmyke ainy mahãdu tyre aõnaõna binahãkỹ resekelau. 13Arybedi ijohodutxi õhõti reake Abraaõ, Isaque kia Ijaò. õhõti reake tuu tarybe biwinykremy tarybetxi kia tamyreny biwahinykremy sõetyhymy iriòreriòrereny rasõerenykremy, kia taina sõe biuwetyymy rỹimyhỹre wesemy. õhti realeke arybetxi kia biwahinykremy tarybetxi kua suu iriòreriòre bohoreny-ò biwahinykremy tarybete ikiemy tamyreny. 14Taita Deuxu Tyhyhykỹ tarayky riwitxiranyre kia riwinyõre aõnaõna binahãkỹ tainyreny tyre riatyre kia riwinykremy tuu rarybere.15Moisesi hãwãlò ribi resere,-diwymy inatxi mana placa kia rybetòedỹỹna riritinymy mana weribi weribiki. 16Kia Deuxu òbitityhyle riwinyre placa-ò kia tamy riritinyre rybetòedỹỹna.17Josue roholare iny mahãdu rirajuarenyrerimy kia rarybere Moisesi dee: —diarỹ raholareri aõbina wodỹỹ-ò. 18Moisesi rarybere: —woudu mahãdu rexihurerimy rirajuarenyreri aõkõ, kia-diarỹ raholareri iny mahãdu rawiunyrenyrerimy.19Kia Moisesi rehemynyreu tỹ hinana tyy-ò, kia robire broreni riòre womatirỹsỹmy, kia iny mahãdu reserenyrerimy, kia sõemy reburere. kuaki, hãwãlò rawoki, tii rehure su-ò mana placa-di retyymy ratximyhỹ, kia ribòhòbòhònyre. 20Kiata broreni riòre womatirỹsỹ rimyre kia tii boho riwinyrenyre, kia risõre heòty-ò kia rimoenyre suỹ nysimy rexirahorere kia suỹ nysi bemy riuberanyre. Ilemyta riteranyrenyre Israel iny mahãdu riõrenykremy kua bemy.21Kia Moisesi rarybere Araõ dee: —binahãkỹ biwinykremy? 22Araõ rirawyònyre: —rexihumy ratximyhỹ renyre ikiemy aònaõnabina riwinyrenykremy. 23Tii boho wadee raryberenyre: "Kia reeryrenyõre aõhebo Moisesi rutỹỹnyra, kua hãbu riwatarenyre Egito ribi. Kiaremyta, biwinyke wadeereny deuseõ kia riwadinidunyrenykremy.” 24Tai tamyreny rarybere mobo iaõna womatirỹ sỹ ijõdire ritakremy wadee riwahinykremy. Kia kua iaõnaõnarenydi rehure heòty-ò, kia iribi ròhònyre kaa broreni riòre!25Moisesi robire kia Araõ riwahinyremy iny mahãdu idireny tarukirenyõmy, kawesemy riwinymy kia iòludureny idireny risinykremy. 26Taita rỹ ire tỹ hinana ròtenaki kia rarybere: —edehemynykre! weruramy. 27Kia tii rarybere: —sohoji sohoji atõnorireny bimybenykremy kia boibenykre bede tỹ hinanadu, bede jurà juràmy, birubunybenymy asỹ reny, abiòwareny kia aheto bireludureny.28Levita mahãdu rityhynyrenyre Moisesi rybe kia rirubunyrenyre kua txuu aõmamy òsỹ ny inataõ mil hãbu sõemy. 29Moisesi rarybere Levita mahãdu-ò aseriòrereny kawesemy tahe texiwahinytenyta Deuxu rybedi ijohodu wesemy, Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹna-ò. Aõherekibo kai boho tuu tewinytenyta, Deuxu adeereny riwahinyra wiji tarybewihikỹ.30Ijõ txuu Moisesi rarybere iny mahãdu deereny: araòwònykre ixybyle hãwãlò-ò kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò ararybekremy. Aõhe wana-diarỹ ariwinykre kia tii aòrarureny ixyby risuhòkremy. 31Moisesi roosere ibedeki tai Deuxu Tyhyhykỹ ratximyhỹ-ò kia rarybere: Tii boho womatirỹ sỹ broreni riòre deuse riwinyrenyra kia tuu rerinanyrenyre. 32Aõkerỹ bo bisuhòke iòrarureny! Kiaremy, txibo iòrarureny bisuhòõkreki, kia wani bitakre atyyritiwo ribi, kia tai teritinyte inyni mahãdu aijoireny mahãdu.33Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —riwinyrenyre waòludumy. 34Ka tahe wiji make kia bidybenyke iny mahãdu kua bede-ò kia-diarỹ tuu rarybere. õhõti reake kia wanjo adi retehekre. Kiaremy tamy bede rehemynyreri kia arirarytxynykre kaa iny mahãdu iòrarureny òraruki. 35Iurenana Deuxu Tyhyhykỹ rirarytxynyrenyre israelita mahãdu kia webinadu-di, kiemy dori tii boho riteranyrenyre Araõ kia broreni riòre womatirỹ sỹ riwinykremy.
Chapter 33

1Deuxu rarybere Moisesi-ò: —Bòhònybenyke karibi maòwònyke, kai kia iny mahãdu tetatenyte Egito su ribi kua su-ò, kia tuu rarybere ariwahinykremy Abraaõ dee, Isaque dee kit Ijaò dee, myỹ rarybemy: —ariòreriòrereny-ò ariwahinykre. 2-diarỹ ariteònykre sohoji Anjo adi itxeredumy kia ariteònyrenykre canaeu mahãdu, amorreu mahãdu, hetu mahãdu, perizeu mahãdu, heveu mahãdu kia jebuseu mahãdu. 3Kai boho bòibenykre suwihikỹ tyhyhykỹ-ò. Kiaremyta-diarỹ araõkre, kiemy kai boho iny mahãdu nohõtiõreny toite, kia-diarỹ arahurenyheny rywetyaki.4Kia Moisesi kaa rybe riwahinyreu israelita mahãdu-ò, tii boho tahireny taibrureny riòrarunyrenyre, kia inyõ riuheõhyyre tawomati aõna aõna. 5Taita Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre Moisesi tamyreny rarybekremy: —Kai boho heka iny nohõtiõreny toitenyte. Txibo-diarỹ aherenyki butumy arakeki, kia urihimyòtyhyle arakehãrele,-diarỹ arahurenyke ikietyhylemy. Ka tahe bitabenyke awomati aõnaõnareny, kia-diarỹ araerynymy araywinyrenykre adireny. 6Kawesemy, irahudi israelita mahãdu ròhònyrenyre Sinai hãwãlò ribi, kia ixyby womati aõna aõna riuherenyõrenyre.7Ikiemy Israel iny mahãdu ratỹhinanymyhỹrenyre, kia Moisesi reòarimy ratximyhỹre Heto riòre brebuna teredỹỹmy kia tỹhinana ribi ireheriòremy. Tii heka raninire Heto riòre Deuxu Ruki ludu, kia inyõ aõmy rỹỹraxikemy Deuxu Tyhyhykỹ-ò kia tamyhỹkỹle rake. 8Tiu Moisesi ròhònymyhỹreu Heto riòre-ò rakremy, iny mahãdu tahetoreny ijotxi retehemy rỹimyhỹrenyre Moisesi tamy ròtemy ramyhỹre-ò. 9Kia tii ralòmyhỹre rahudi, biuwetyy ura desemy namyhỹre kia Heto riòre ijòki ruhumy roimyhỹre; kia biuwetyy ura ribi Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre Moisesi dee.10Kia iny mahãdu biuwetyy uramy robimyhỹrenyreu Heto riòre ròtenaki, ibutumy tii boho tatiòhumy resemyhỹrenyre. 11Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre Moisesi wana wiòsỹny òsỹnymy, kia iwese inyõ tabiòwa wana widee rarybemyhỹrenyre wesemy. Irahudita Moisesi ròòsemyhỹre tatỹhinyna bede-ò. Kiaremy Josue, Num riòre, weryrybò Moisesi wiòhedỹỹdu, Heto Riòreki ratximyhỹre.12Moisesi rarybere Deuxu Tyhyhykỹ dee: —Inatyhy aõbo tiwawahinyteri iny mahãdudi arakremy kua su bede-ò, kiaremy uritre wadee rybeõmykre inyõ wahemy raõkremy. Kia rarybere riwaerywiremy kia teysamy ratxireri wa wana. 13Ka tahe wiji, txibo kaa kawesereri wana, manarybeke wadee ibededỹỹnanamy kia-diarỹ umy arerinanykremy ikiemy umy areàlàmy ararekremy. õhõti reake kia kaa iny mahãdu ahõrõmy tetatenyte txi.14Deuxu rarybere: —Diarỹ awana arakre kia adee ariwahinykre aõwiwihikỹ. 15Taita Moisesi rirawyònyre: —Txibo aijoi asỹreny mahãdu wana maõkre wana,-diarỹ boho karibi aròhònyrenykelau biwatòenybenykre ka bede ribi. 16Timybo tahe iny witxira mahãdu rieryrenykre kia taijoi tasỹreny kia wadi teysamy ratxirenyreri, txibo waherenymy ròirenyõkeki tahe? Kia wakireny atximyhỹte heka riwateòsinymyhỹrenyre-diarỹ boho iny witxira suludu ribi iwitxiramy.17Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Aixitòedỹỹna ariwinykre kiemy dori araerywityhyre, kia kai teeryte waõwidỹỹnana. 18Tai Moisesi rexitòenyre: —Aõkerỹbo, txioini biwawahinyke loosona òderamy arobikemy atyy ludumy.19Deuxu rirawyònyre: —Diarỹ ariwinykre ibutumy waòderana ròhònykremy akoki kia adee ararybekre tibo wanityhy raremy.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare kia ixideewimy inydi arawotoekre mia iny-di araruxetòekre ixideewimy. 20Kia rarybere ihãremy: —Ariwahinyõkre kai waòsỹnymy bobikemy, kiemy dori inyõ waòsỹnymy robike aõkõre kia ikiemy irumy ratximyhỹre.21Kaki bedeõ watyyki ijõdire, tai kai myikre mana ura tyre. 22tiu loosona òderana watyy ribi rohònykreu,-diarỹ aralidikre mana ura rawoki kia wadebò-di arahetynykre-diarỹ aròhònykremy. 23Irahudita aritakre wadebò, kiata kai wamy bobikre wahewo ribi, kiaremy waòsỹnymy bobiõkre.
Chapter 34

1Deuxu rarybere Moisesi dee: —Bihòke inatxi taba mana, kia kodele wesemy wadee hãwãlòki, kia-diarỹ ariritinykre warybe yrybutyhyle kia komy tabaki iritina roimyhỹre wesele, kia rakrore wahe. 2Rudiu bexiywinymy matxikre; kia rudihikỹ maòwònykre Sinai hãwãlò-ò kia tai biwaraokre, hãwãlò ratyyki.3Inyõ awana raòwònyõkre kia inymy bobiõhyykre hãwãlò bedeki. Kia budoeni mahãdu ada broreni mahãdu hãwãlò koki asimy riroxirenykre. 4Moisesi rihòre inatxi taba mana kia kodele wesemy, kia rỹire rudihikỹ kia Sinai hãwãlò-ò raòwònyre, timybo Deuxu tamy rarybere mynamy, kia riwyre teboki inatxi taba mana.5Deuxu desede biuwetyyura ykyki kia tai iki wana ratximyhỹ. Tii Deuxunimy rarybemyhỹ. 6Deuxu reare ikoki kia tii rirajuare: —Deuxu! Deuxu! Deuxu inydi wobrudu inydi ruxetòedu, Kia sõemy inymy terinanymyhỹte, òbitityhymy; 7Kia terarenymyhỹte aderina sõetyhymy, Kia inyõ riwahinyõmyhỹre rararytxykemy. Kia rirarytxynymyhỹre uladu tybyõmy rỹimyhỹrenyre iriòrereny-ò kia iriòreriòrereny-ò, Kia inataõna kia inaubiòwana riòreriòre-ò.8Kia aõtamaõkõ Moisesi tatiòhumy resere su-ò kia Deuxumy rerinanyre; 9irahudi tii rarybere: —Deuxu, txibo inatyhymy waki abedesamy tahãteri wana,-diarỹ adee rexitòenyreri wawanareny manakremy. Kaa iny mahãdureny heka tõhõtiõrenyre, urileta waòrarureny bisuhòke wamyreny beàlàke, waõ binabinarenymy beàlàke kia biwamybenyke aijoireny asỹreny wesemy.10Taita tii rarybere: —kia warybewihikỹ adeereny ariwinykre. Ariwinykre ibutu ruki aijoi wiwihikỹ kia aõ riwinyrenyõre iwesemy, kia ibutumy suki, iny mahãdu hãwãhãkỹmy rỹimyhỹredeereny. Ibutumy kaa iny mahãdu, kia ityarenyki atxiteri, kia robirenykre Deuxu aõmysỹdỹỹnamy, kiemy dori aõna brebuna ariwinykre adee. 11Kia betehewiwikre aõmybo adee rarybereri-ò: ariteònykre ako ribi amorreu mahãdu, cananeu mahãdu, heteu mahãdu, ferezeu mahãdu, heveu mahãdu kia jebuseu mahãdu.12Betehekre rybe ariwinykre kia iny sumy hãwãnymyhỹrenyre boho wana tiobo ròirenykremy; kia adee bedebina ròhònyhenylau. 13Iribiòtumy, iòwòrureny ratòò ariatykre kia itireny imynydu aribòhònykre: 14—Uritre iwitxira su ritxoo deuxu tyhydỹỹõmykre. Kiemy dori-diarỹ rexininimyhỹre Deuxu aõ itxesedumy kia akireny reijemyhỹre wamy sohojile berinanybenykremy.15Uritre iwidỹỹõmykre rybe ywidỹỹna kia sumy rahãwanymyhỹrenyre bohoreny wana. Uritre iwahidỹỹõmyke kia iritxooreny deuse dee rexiwahinykelau kia tamy rexixiwenyrenykelau, inyõ adee rarariòwyke kia birỹsỹke ixiwenareny rỹsỹna, 16kia mahãỹnanyke hãwyy mahãdu ariòre boho hãwyy kia ariòrereny hãbu mahãdureny-ò kia iriòre boho hãwyy rexiwahinyrenyke iritxooreny deusureny wana, kia biwinylekre kia ariòre boho hãbu rexiwahinyrenykre kia iritxooreny deusureny wana. 17—Uritre iwidỹỹrenyõmykre deuse womati binahãkỹ, uritre tuu derinarenyõmykre.18—Biwinymy boibenybekre paõ iuriõ ixenadi. Timybo adee rarybere mynamy, birỹsỹmy boibekre paõ iuriõ txuu debò inatxi txumy abibe* ahãdu bedeu, kia heka ibedeu òbiti rare, kiemy dori ka ahãduu kai boho tahònytenyte Egito ribi.19—Ibutumy aõbo ròhònykre kodelemy tadi huỹtò ribi kia wahõrõ rare; ibutumy hãbu mahãdu, ibutumy abudoenireny ribi kia abrorenireny ribi. 20Ka, txibo kai boho ixidee bimybenykreki jumento riòre weryry adela, budoeni riòre birubunybenyke waxiwenamy; txibo terarenykreki, jumento riòre lòti biòròbenykre. Kia atxibenykremy ibutumy ariòrereny adeladi, kia biòwynybenykre iòwy tuu raywiremy. —Inyõ uritre wako-ò dehemysỹmyõmykre xiwenaõmy.21—Debò sohoji txumy maõmysỹdỹỹnybenykre; kiaremy uritre debò inatxi txuu aõmysỹdỹỹrenyõmykre, kia su aradỹỹrenyõmy ada aõwirederenyõmy. 22—Kia biwinymy boibenybeke Aõwiredena Ixenadi kia tiu teòrarunymyhỹtenyteu kodelemy maixõmoni rede. Kia biwinymy boibenybeke Heto riòre ixenadi, tiu kai boho ibederatyreny bihebenykreu.23—Inataõ bedeõmy sohoji wyramy ibutumy hãbu mahãdu tayyreny ribi rexitỹnynyrenykre Deuxu koki, Israel Deuxu koki. 24Aõreherekibo reteònyre iny mahãdu ihãwahãkỹreny ribi akoki, kia arinihikỹdỹỹnykre isureny; inyõ isureny-ò rehemynyke aõkõre, kia raòwònykreu Deuxu koki, inataõ bede wyra sohojimy.25—Uritre iwahidỹỹõmykre waxiwena hãlubu, kia paõ iuridi wana; kia rariõhyykre xiwena pascoa ixena rumy kia biurasò-ò. 26—Biwahinykre kodelemy bederaty wihikỹ raratynymyhỹre asuludu Deuxu heto-ò, aDeuxu. —Uritre iheradỹỹõmykre budoeni riòre adi huỹsyroki.27Deuxu rarybere Moisesi dee: —Biritinyke kaa rybe, tirybetyhybo-diarỹ rewinyre rybe wooxina awana kia Israel wana. 28Moisesi Deuxu wana kuaki ratxire 40 txumy 40 rumy; paõ rirỹsỹõre, bemy riõke aõkõre, kia riritinyre taba-ò debò ituemy rybe wooxina sõe.29Moisesi Sinai hãwãlò ribi desedeu,-diwyde inatxi taba inatyhymy deòsidỹỹnana, kia rexieryõhyyre iòsỹny rarỹsỹnymyhỹ kia irahudi Deuxu wana widee rarybere rahudi. 30Ka Araõ kia israel riòre mahãdu, retehemynyhỹreny Moisesi òsỹnydi rarỹsỹnymyhỹdi, kia ilau ruberurenyre ityy-ò rehemynyrenykelau. 31Kia tamyreny ryryrenyre, kia ròòserenyre tamy, Araõ kia rybebutuna wedureny tule. Irahudi tamyreny rarybere,32kia ityy-ò rehemynyrenylere ibutumy israel riòre mahãdu, kia tamyreny ibutumy riwahinyre rybetòedỹỹna kia rimyre wahe Deuxu ribi Sinai hãwãlòki. 33Kia tarybe rahureu, tyyre taòsỹny tyre ritidire.34Kia ralòmyhỹu Deuxu wana witxi reakremy kia rarybemyhỹ iki wana, kia ritamyhỹre tyyyre ròhònymyhỹuhukỹle, kiata rarybemyhỹre Israel riòre mahãdu-ò ibutumy aõmybo tamy raryberemy. 35Tii boho robimyhỹreny Moisesi òsỹnymy ròhònykrekotyre kia raòderanymyhỹ, kia tii taòsỹny ixybyle rihetynymyhỹ, kia tamyreny rarybemyhỹreki.
Chapter 35

1Moisesi ributunyre ibutumy Israel iny mahãdu kia tamyreny rarybere: —Kiamy heka Deuxu Tyhyhykỹ rarybere kai boho biwinybenykremy: 2Kai boho ijõdirenyre debò sohoji txumy maõmysỹdỹỹnybenykremy, kiaremy debò inatxi txu tahe ratyhydỹỹmy rarekre, txu bedebiòwana Deuxu Tyhyhykỹ dee rahitxire. Aõtxile inyõ aõ aõmysỹdỹỹ riwinykreki ka txuu kia rurukre. 3Kia sabadu txuu uritre heòty iworodỹỹrenyõmykre ahetoworenyki.4Moisesi rarybere ibutumy Israel iny mahãdureny-ò: —Kamy heka Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: 5Xiwenaõ biwinybenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee. Inyõ ixideewimy riwinykreki kia idiwykre xiwena mana rỹsỹ, manarỹsỹ òtaòta; 6budoeni sityy lỹre, isò; esõdetisõmo; bodi hãwyy sityy relemyhỹre; 7budoeni riòre sityy rasòdỹỹmy kia isityy brey; acacia òwòru; 8Atesina adỹỹ; aderònawihikỹ kia adỹỹ iny rati-ò ratxiwikremy raywidỹỹmyhỹre kia owoji rookre rilỹnyrenykremy; 9ônix mana kia iwitxira mana òtaòta iòwyhykỹmy rỹimyhỹre kia Deuxu rybedi ijohodu tyy-ò ralidikremy kia ibretiki tyy roimyhỹre-ò ralidikremy Deuxu rybedi ijohodu nihikỹ-ò.10—Ibutumy hãbu mahãdu tetirenymy rỹimyhỹrenyre ydòidenykre kia ibutumy riwinyrenykremy aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy, 11kia heka , Heto riòre rare, kia ihetydỹỹna iwo ribi iwebrò ribi, imynydureny, itaadureny, itò werehedireny, iòwòru sõmosõmo, kia irawoludureny; 12arca bedeywidỹỹnana, iti sõmosõmo, iratybòna kia tyyesi rihitxinykremy Bedewityhyhykỹ hãwã;13mesa, iti sõmosõmo kia ibutumy iaõna aõna wana; paõ Deuxu dee rauwidỹỹmyhỹre; 14atesina òtaòta taõna aõnareny wana; atesina taladỹỹ wana; 15òbiuna tamy owoji roomyhỹre kia tati sõmõmo wana; adỹỹ iny rati tyre ratxiwimyhỹre; owoji lỹnyrewihikỹ; tyyesi Heto riòre ròtenaki roimyhỹre; 16obiuna tamy xiwena raobiumyhỹre; tati sõmosõmo wana kia obiuna taõna aõna uhe wana; pia tati wana;17tyyesi ubeki roimyhỹre, tati sõmosõmo wana kia tarawoludu wana; tyyesi ube ròtenaki roimyhỹre; 18uhuariti kia Heto riòre reruti kia uhuariti kia ube reruti; 19kia tyy Deuxu rybedi ijohodu mahãdu riuherenykre tiu rerinanyrenykreu Bedewihikỹ hãwãki, kia heka, tyy tyhydỹỹna brebuna Araõ kia iriòre boho tyyreny rare.20Taita Israel iny mahãdu ròirenyre tahetoreny-ò, 21kia ibutumy inatyhymy aõmybo rekoarenyremy kia dòòsedenyde xiwenaõ-diwydenyde Deuxu Tyhyhykỹ dee, Deuxu Heto Riòire relekremy. Tii boho ibutumy-diwydenyde aõtyhytyhy riwyrenyre Deuxumy rerinanyrenykremy kia Deuxu rybedi ijohodu mahãdu tyy riwinyrenykremy. 22Dòidenyde hãbu mahãdu, hãwyy mahãdu, ibutumy awimy ixideewirenymy kia-diwydenyde rademynyna, nohõtisana, debò, deorutysana kia ibutumy aõnaõna òtaòta womatirỹsỹ-diwydenyde. Kia kaa xiwena Deuxu Tyhyhykỹ dee tuube rỹire.23Kia-diwyledenyde xiwena wesemy esõdetisõmo, budoeni sityy lỹre, isò, tyyesi budoeni hãwyy sityy relemyhỹre, budoeni òtaòta sityy rasòdỹỹmyhỹre kia isityy brey. 24Ibutumy aõ ijõdirenyre riwahinyrenyre-diwydenyde manarỹsỹ òtaòta xiwena wesemy Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia tule iny mahãduõ acacia òwòru ijõdire riwahinyrenyre kia rauhekremy aõtxile aõmysỹdỹỹ idi riwinyrenykremy.25Ibutumy hãwyy mahãdu bedeery-diwydenyde aõbo rexihumy relere: esõdetisõmo, budoeni sityy lỹre, isò. 26Tii boho tule cabra sityy riwinyrenyre tyyesimy.27Iny tyhytyhy mahãdureny aòdinodumy rỹimyhỹrenyre-diwydenyde ônix mana kia iwitxira mana òtaòta iòwyhykỹmy rỹimyhỹre-diwydenyde kia ralidikremy Deuxu rybedi ijohodu tyy-ò, kia Deuxu rybedi ijohodu nihikỹ tyy breti-ò ralidikremy. 28Kia-diwydenyde aderòna kia adỹỹ-diwyledenyde atesina-ò, kia iny rati-ò ratxiwikremy kia toosòna rỹnyrenykremy. 29Ibutumy Israelita mahãdu-diwydenyde sõemy ixideewirenymy taxiwenareny Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia iaõmysỹdỹỹnamy kia Moisesi dee tuu rarybere tuu relekremy.30Moisesi rarybere Israel iny mahãdureny-ò: —Deuxu Tyhyhykỹ ritara Bezalel, Uri riòre, kia Ur riòreriòre, Juda hỹỹna mahãdu. 31Deuxu ritỹxinyra tatyytyby bedeerydi kia tamy bedeery riwahinyra kia riwinykremy ibutumy aõmysỹdỹỹ òtaòta; 32kia desenha riwinykremy kia womati rỹsỹmy raõmysỹdỹỹnykremy, manarỹsỹ òtaòtamy; 33mana òtaòta-ò rybe ritina riwinykremy kia manawiwi wityre riydònykremy; kia òwòru riworynykremy; kia riwinykremy ibutumy aõmysỹdỹỹ òtaòta.34Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Bezalel dee kia Aoliabe dee, Aisamaque riòre, Dã hỹỹna mahãdu, kia iny witxira rierynanykremy. 35Tii tamyreny riwahinyre ibedeerymy ratxirenykremy kia ibutumy aõmysỹdỹỹ òtaòta riwinyrenykremy, ròdesenharenykremy, tyyesi riwinyrenykremy, esõdetisõmo, budoeni sityy lỹre, isò kia iwitxira tyyesi riwinyrenykremy. Tii boho ibedeeryreny ijõdirenyre kia ibutumy aõmysỹdỹỹ òtaòta riwinyrenykremy kia ròdesenharenykremy.
Chapter 36

1—Bezalel, Aoliabe kia ibutumy ijõ mahãdu aõriti widỹỹdu, kia tamyreny Deuxu Tyhyhykỹ ibedeeryrenymy tetimy roirenyrekremy, kia ibutumy rieryrenykremy kia aõmybo rasiranyreri Deuxu Heto riòre Brebuna relekremy, kia ibutumy riwinyrenykre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyremy.2Moisesi rarariowyre Bezalel dee, Aoliabe dee kia ibutumy ijõ mahãdu aõritiwidỹỹdu mahãdu, kia tamyreny Deuxu bedeery riwahinyrenyre kia awimy ixideewimy iny aõki riwiòhenanymyhỹrenyre, kia tamyreny rarybere taõmysỹdỹỹ riòrarunyrenykremy. 3Tii boho rimyrenyre Moisesi ribi xiwena kia israelita mahãdu-diwydenyde Deuxu Heto riòre Brebuna riwinyrenykremy. Kia rudiu tuhyy Israel iny mahãdu riwymyhỹrenyre Moisesi dee xiwena. 4Taita aòritiwidỹỹdu mahãdu kia aõmysỹdỹỹ riwinymyhỹrenyre5ròirenyre Moisesi dee rybemy. Tii boho myỹ raryberenyre: —Iny mahãdu heka sõetyhymy aõnaõna-diwymyhỹdenyde kia Deuxu aõmysỹdỹỹ relekremy tuu rarybere. 6Taita Moisesi tarybe riwahinyre kia ibutumy tai aõmysỹdỹỹ relemyhỹre-ò inyõ ixyby xiwena iwydyrerenyõkremy kia Deuxu Heto riòre Brebuna dee. Kia tahe iny mahãdu aõ riwyrenyõhyyrenyre. 7Kiemy dori aõnaõna rabutudỹỹre heka raòbyre kia ibutumy aõmysỹdỹỹ relekremy kia ihãremy rohenyre.8Kiaremy tahe hãbu mahãdu bedeerytyhy kia aõmysỹdỹỹdureny wana riwinyrenyre Heto riòre Deuxu Tyhyhykỹ ruki ludu. Tii boho riwinyrenyre debòituemy tyyesi sõe kia esõdetisõmo, kia budoeni sityy lỹre, isò. Kia tyyesiki roimyhỹre hãbu nawii wesemy tedimy. 9Kia ibutumy tyyesi wiweselehekỹ rỹirenyre, kia iurihina 12 metro weeremy irehe, kia sohoji metro 80-my iwebese urihina. 10Tii boho riretyrenyre iruyremy ijõ tyyesi widee wideereny, kia sohoji tyyesihyylemy relere; kia iyrybutyhyle riwinyrenyra ijõ tyyesi iruyre.11Kia ritidirenyre tyyesi raserase lỹre iwebrò konana weijàti sohoji sohojimy. 12Rilidirenyre 50-my tyyesi raserase kodele weijàtiki tyyesi kia 50-my ionana tyyesi weijàtimy, kia inatxina aõna, kia awityhymy tyyesi raserase mahãdu wikoki rỹirenyre. 13Inatxi tyyesi adehuna rararytxyrenyre wideereny kia 50-my imynydu womatirỹsỹ ykyki, kia heka relemyhỹre sohoji tyyesihyylemy.1411-my cabra tyyesi sõe kia riwinyrenyre Heto riòre Hetymy. 15Kia riwinyrenyre ibutumy iyreyre wiwese yrybule, kia heka myre, kia ibutumy 13 kia 30-my irehereny, kia sohoji metro 80-my iwebese. 16Kia riretyrenyre wimywimyreny iruyre my iyreyre sõe, kia sohoji tyyesihyylemy reare. 17Kia ritidirenyre 50-my tyyesi raserase sõe ionana tyyesi webrò yre-ò kia 50-my tyyesi raserase ijõ tyyesi webrò-ò.18Irahudi riwinyrenyre 50 my imynydu sõe manarỹsỹ òtaòta kia rimyrenykremy inatximy tyyesi wideewidee kia sohoji ubetalemy relekremy. 19Ixyby sohoji ubeta riwinyrenyre, budoeni sityy ire isòdỹỹ; kia katyreta ritidirenyre ijõ hety, iròdu sityy brey-di riwinyrenyre.20Kia riywinylerenyre acacia òwòru kia Heto Brebuna wetimy relekremy. 21Kia iweti sohoji sohoji inatximy ihyna ijõdire kia wii ributunyrenykremy. Ibutumy Heto riòre weti mahãdu ihynareny ijõdire, 22acacia owoki inatxi irotenamy ijodire tai widee ributunykremy. 23Kia waitue sõemy Heto riòre weti riwinyrenyre, iraru weribi-ò,24kia iraworenyki waitue sõemy Heto riòre weti riwinyrenyre, ritidirenyre 40-my irawoludu mana òtaòta-di, inatximy Heto riòre weti rawo sohoji sohoji ki. 25Kia Heto riòre Brebuna ibòò weribiki riwinyrenyre waituemy Heto riòre Brebuna weti sõe 26kia 40-my irawoludu sõe mana òtaòta-di, inatximy sõe kia Heto riòre Brebuna weti sohoji sohoji.27Kia Heto riòre Brebuna hewoki, ibràra weribiki, riwinyrenyre debò sohoji sõemy Heto riòre Brebuna weti 28kia ixyby inatxi Heto riòre Brebuna roosiki.29Kaa Heto riòre Brebuna weti roosiki rỹire heka rabutudỹỹre irawoki, kia sohoji aõnahyylemy relemy kia kodelemy womati rurawo biuki rỹimyhỹreòhòkỹle. Inatxi Heto riòre Brebuna weti relerenyre inatximy Heto riòre Brebuna weraroomy kia kawesemy ritidirenyre. 30Kawesemy tahe ijõdire debò inataõ sõe Heto riòre Brebuna weti kia 16-my irawoludu sõe manarỹsỹ òtaòta, inatximy sõe Heto Riòr Brebuna weti sohoji sohoji-ò.31Kia ilemyta riywinyrenyre waiyremy acacia òwòru tòwerehedimy. Kia iruyremy tòwerehedi imynydumy Heto riòre Brebuna weribiki, 32kia iruyremy tòwerehedi sõe ijõ weribi mynydumy kia iruyremy tòwerehedi sõe beàra weribi-ò, ihewoludu bedeki. 33Kia ityaludu tòwerehedi ròhònymyhỹre metro urihina weeremy Heto riòre Brebuna wetidi, kia ijõ weribiòhòkỹre ròhònymyhỹre. 34Kia womatirỹsỹ-di Heto riòre Brebuna weti mynydu rihetynyrenyre kia tamy ritidirenyre womatirỹsỹ rurawo, kia idi reruti ròhònymyhỹre, kia womatirỹsỹ-di rihetynylerenyre.35Kia riwinyrelerenyre sohoji tyyesi brey kia budoeni sityy lỹre-di, isò isòtyhy-di kia riritinyrenyre hãbu nawii wese tedi my rỹimyhỹre wesemy. 36Kaa tyyesi rimykremy, kia inaubiòwa my òwòrusõmo riderenyre womatirỹsỹ-di rihetynylerenyre; kia tyyesi mynydu heka womatirỹsỹlehekỹ rỹirenyre, kia inaubiòwamy òwòru irawoludu sõe kia manarỹsỹ òtaòta-di rihetynyrenyre.37Kia Heto riòre Brebuna ròtenaki riwinyrenyre tyyesi brey kia budoeni sityy lỹre-di, isò, isòtyhy rỹimyhỹre, kia riyrinyrenyre. 38Kia kaa tyyesi rimykremy, kia riwinyrenyre iruyremy òwòru sõe, kia imynydureny wana, kia womatirỹsỹ-di rihetynylerenyre òwòru biuludu kia tyyesi terena tule. Kia riwinyrenyre iruyremy irawoludu manarỹsỹ òtaòta kia imynydu-ò.
Chapter 37

1Bezalel riwinyre arca bededỹỹnana kia acacia òwòrudi; arca rarie sohoji metro my, kia debòitue metro my iwerehe, kia 66 cm my iwebese, kia 66 cm my irarie. 2Tii manarỹsỹtyhydi rihetynyre iwo ribi kia iwebrò ribi, kia rilidire ibutumy iwebrò ribi remate manarỹsỹ. 3Riwinyre inaubiòwa my womatirỹsỹ rurawo kia ritidire inaubiòwa my Arcatimy, kia inatxi rỹimyhỹ wiòwiò ki.4Tii riwinyre idi itxyynamy acacia òwòru kia manarỹsỹ-di ibutumy rihetynyre. 5Irahudi rirutàre womatirỹsỹ rurawo-ò inatximy arca weribiki rỹimyhỹre, kia idi itxyy rỹimyhỹkremy. 6Bezalel riwinyre iratybòna womati rỹsỹtyhyhykỹ kia sohoji metro kia debòitue cm my irehe, kia 66 cm my iwebese.7Tii riwinyre querubins* iròdu iny wesemy tedimy, 8mana rỹsỹdi riwinyrenyre, kia sohoji sohoji my iratybòna jurà-ò. Tii riwinyrenyre kia sohojihyylemy rỹikremy iratybòna wana. 1 9Kia querubim boho ikoki rỹimyhỹrenyre widee wideereny, reteherenymy iratybòna-ò, kia teratytireny ritytemy ritybònymyhỹrenyre iratybòna.10Bezalel riwinyre mesaõ acacia òwòrudi, kia myỹ iurihinana: 88 cm my irehe, kia 44 cm my iwebese, kia 66 cm my irarie. 11Tii rihetynyre mesa mana rỹsỹtyhydi kia ritidire remate manarỹsỹ iwebrò webròmy. 12Kia riwinylere mesa webròmy sohoji friso inaubiòwa wajuhu sõe webesemy kia ritidire sohoji remate manarỹsỹ friso webròmy. 13Riwinyre inaubiòwamy womatirỹsỹ rurawo sõe kia ritidire inaubiòwa weraroo-ò, kia inaubiòwati bire-ò.14Friso bireki womati rurawo rỹimyhỹ kia iwodi isana ròhònymyhỹre wahe, kia idi rauhemyhỹre wahe mesa-di itxyy rỹimyhỹkremy. 15Tii riwinyre isana acacia òwòrudi kia manarỹsỹ-di rihetynyre. 16Kia riwinylere womati rỹsỹtyhydi womati aõhyna my rỹimyhỹre, kia heka aõma rare, brato boho, bedeò boho, arabaõ bedeò, kia jarra boho rauhemyhỹre kia mona besò xiwenamy rawahimyhỹre.17Bezalel riwinyre womati rỹsỹtyhyhykỹ risurusurunymy candelabro*, irawoludu kia irarie ratyy. Kia noirysò riixiywidỹỹnyre candelabro*, kia tabotaõ rurawodi, kia relemy reare sohoji aõnahyylemy tii wana. 18Kia iwe ribi weribi ribi ròhònymyhỹ debò sohoji sõemy iaxiò, kia inataõ my ka weribi, kia inataõmy ijõ weribi. 19Kia debò sohoji dera sõe kia era sohoji sohoji ijõdire inataõ my noirysò sõe, kia matyni noirysò wesemy tabotaõ rarawo wana.20Candelabro* terena ijõdire inaubiòwa noirysò sõemy kia matyni noirysò wesenamy, tabotaõ wana. 21Kia ijõdire sohoji matyni noirysò botaõ, kia inataõ wiwana wana dera rỹimyhỹre rawoki. 22Noirysò botaõ boho, axiò boho kia candelabro relerenyre sohoji aõnahyylemy womati rỹsỹhyky rasurumy rỹimyhỹre wesemy.23Bezalel riwinylere debò inatxi sõemy atesina candelabro-ò; kia òsi eresyna atesinadò idi riyròkremy, kia òti rỹnysi hynamy riwinyre womati rỹsỹhỹkỹle. 24Tii riuhere 34 utxiemy mana rỹsỹhykyle kia idi candelabro riwinykremy kia ibutumy iaõnaõna riheludunyrenyre.25Bezalel riwinyre obiuna acacia òwòrudi kia tamy aõ raobiumyhỹkemy ityre. Kia obiuna heka ireherehe wimynamynare, iurihina 45 cm my iwerehe kia 45 cm my iwebese; kia 90 cm my irarie. Kia juràdese boho, inaubiòwa weraroo my, kia relemyhỹrenyre sohoji aõnahyylemy òwòru obiuna wana. 26Bezalel rihetynyre womati rỹsỹhỹkỹ-di iratybòna, kia inaubiòwa ijõ weribi weribi kia juràdese boho-ò kia ritidire remate mana rỹsỹ, obiuna webrò webrò my.27Kia riwinylere inatxi womatirỹsỹ rurawo kia ritidire remate rawo-ò sohoji sohoji my ijõ weribi weribi-ò. Kia womatirỹsỹ rurawo iwodi ròhònymyhỹre isana rauhemyhỹre obiuna idi rawykremy. 28Kia isana boho heka relerenyre acacia òwòrudi kia manarỹsỹ-di rihetynyrenyre. 29Bezalel riywinyre azeite òlỹre inyrati-ò ritxiwikremy kia heòtyloosòtyhy tỹnyrewihikỹmy, kia aderòna-di riurinymy.

1- sohoji sohojimy iratòbònamy. Tii riwinyre rirahòremy sohoji ratòbònalemy.

Chapter 38

1Kia xiwenamy juhu ibutumy roomyhỹre, Bezalel riwinyre sohoji obiuna acacia òwòrudi. Obiuna ratybòna heka ireherehe wiwese wesere, iurihina inatxi metro kia 20 cm my irehe kia inatxi metro kia 20 cm my iwebese; kia obiuna tahe iurihina sohoji metro kia 30 cm my irarie. 2Bezalel riwinyre inaubiòwa juràdese my kia inaubiòwa weraroo dee obiuna weraroo. Kaa inaubiòwa juràdese relemyhỹre sohoji aõnahyylemy acacia òwòru obiuna wana. Kia tiirihetynyre ibutumy manarỹsỹ òtaòta-di. 3Kia riwinylere ibutumy aõnaõna kia rauhekremy acacia òwòru obiuna-ò, kia heka aõma, aõhyna boho, rỹnysidi adehuna boho, bacia boho kia tesewa boho. Ibutumy kaa aõnaõna relerenyre manarỹsỹ òtaòta-di.4Tii riwinyre womatirỹsỹ òtaòta-di womati obiuna rawoki roikremy, kia riy wesemy riwinyre, kia womatirỹsỹ òtaòta obiuna rairetya-ò roikremy. 5Riwinyre inaubiòwa my womatirỹsỹ rurawo sõe kia inaubiòwa weraroo womati obiuna, kia tamy rirutàmyhỹkremy isana.6Kia isanareny heka relere acacia òwòrudi kia womatirỹsỹ òtaòta-di rihetynyre. 7Irahudi Bezalel isana rirutàre womatirỹsỹ rurawomy inatxi weribi my obiunaki. Kia obiuna heka relere òwòru-di kia iwo ijõdire.8Kia womatirỹsỹ òtaòta-di ixidee itxerena hãwyy mahãdu idi aõmysỹdỹỹ riwinymyhỹrenyre kia ròtenaki Deuxu ruki iny hetowo-ò ralòmyhỹreki, Bezalel riwinyre iny taòsỹny tamy rihòmyhỹre kia irawoludu riwinylere.9Kia Heto riòre Deuxu dee itxerena, Bezalel riwinyre ube kia tyyesi ruxõmo-di riuhuarinyre. Kia iraru weribi-ò tyyesiere mahãdu ki kia 44 metro my iesirehe. 10Tii boho heka imynydureny ijõdire waituemy womatirỹsỹ òtaòta hojurehe kia irawoludu ijõdilere womatirỹsỹ òtaòta. Kia imynydureny hojurehe mahãdu kia tyyesi tòsõmo heka manarỹsỹ òtaòtale rare.11Bezalel riwinyre iyrybutyhyke ibòò ube weribi-ò. 12-13Kia ube 22 metro my iwebese; kiaremyta, beàra weribi ibràra weribi tyyesi mahãdu, kia ijõdire deòitue my tòsõmo sõe kia debòituemy irawoludu sõe; kia imynydureny kia hojurehe mahãdu pratalehekỹ roirenyre. Kia ube ròtena heka ibràra weribiki roimyhỹre.16Ibutumy tyyesi mahãdu rỹimyhỹ ube weruramy kia tyyesi ruxõmo rỹimyhỹ. 14-15Kia iròtena sohoji weribi weribi ijõdire tyyesiere debò sohoji metro kia 60 cm my, kia inataõmy ihojurehe sõe kia inataõmy irawoludu sõe kia tyyesiere mynydumy.17Kia riawoludu tyareny heka manarỹsỹ òtaòta-di rỹimyhỹ. Kia imynydureny, 18Tyyesi ube ròtena Kia heka tyyesi relemyhỹre irixõmõ-my Kia budoenisityy lỹre-di Kia isòdi, Kia riumynymy riixiywidỹỹnamyhỹrenyre. Kia tyyesi urihina heka 80 metros Kia 80 cm-my, kia irarie tahe inatxi metros kia 20cm kia ube tyyesi wesemy. 1 19Tii heka imynydu ijõdire inaubiòwa tòsõmo-my kia bronze-di irawoludu. Kia imynydureny, tòsõmo biuludu mahãdu kia tòsõmo mahãdu prata. 20Ibutumy uhuariti mahãdu heto riòre kia ube heka bronze lehekỹ rỹirenyre.21Kia ilemy aõnaõna womati tiwesemy sõemy rauhere idi Deuxu heto riòre relere, tikibo rarareny roimyhỹre inatxi mana placa, tai ratitidỹỹmy debo ituemy Deuxu rybe uriwihikỹ aõnaõna binabina iny iwidỹỹõkremy. Moisesi tarybe riwahinyre aõnaõna tyyriti-ò raritidỹỹkremy, kia levita mahãdu riywinyrenyre Itamar ridinodunymy, Deuxu rybedi ijohodu Araõ riòre. 22Bezabel, Uri riòre kia Ur riòreriòre rare, Juda iny mahãdu, kia ibutumy riwinyre aõmybo Deuxu tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee. 23Kia iwiòhedỹỹd heka Aoliabe rare, Aisamaque riòre, Dã iny mahãdu. Aoliabe heka rybe-ò mynydu rare, desenhadu kia tyyesiruxomo riwinymyhỹre, budoenisityy lỹredi, isòdi.24Ibutumy womati rỹsỹ rawahire Deuxu tyhyhykỹ dee kia heto riòre brebuna widỹỹnamy kia mil iquilo-my iutxie, kia tuu iritidỹỹna roimyhỹre mynamy. 25Manarỹsỹ òtaòta iny mahãdu idi rariamyhỹrenyre, kia riutxienymyhỹrenyre 340 quilos-my kia tuu iritidỹỹna roimyhỹre mynamy. 26Kaa nieru heka iyrybutyhylere tuu hãbu mahãdu raòwyrenyre wesele, kia iny mahãdu idi ririranyrenyre wesele; kia iny sohoji sohoji riòwynyrenyre tu myna mynamy, kia rautxiedỹỹmyhỹre tuu iritina rybe roimyhỹre mynamy. Kia inireny raritidỹỹrenyre 603.550-my hãbu sõereny, kia waitue wyra ribi ròrarunymy.27Kia riuherenyre 3.400 utxiemy prata-di kia riwinyrenykremy 100-my heto riòre brebuna rawoludunamy, kia aõma rare, 34 utxiemy irawoludu sohoji sohoji-ò. 28Kia prata 30 utxiemy rohenyre, Bezalel riwinyre hetoti werekedi werehedimy, kia tòsõmo mynydu tule kia tòsõmy biuludu mahãdu dee tule. 29Manarỹsỹ òtaòta rawahire Deuxu dee, kia 2.425 utxiemy rimyre.30Kia idi Bezalel riwinyre irawoludu Deuxu heto riòre brebuna ijò ròtena-ò; manarỹsỹ òtaòta obiuna tawomati-wana, kia manarỹsỹ òtaòtale rare; kia ibutumy obiuna aõnaõna. 31Kia irawoludu mahãdu ube weruramy rỹimyhỹrenyre kia ube dee ròtena; kia ibutumy heto riòre brebuna uhuariti kia ube heto riòre brebuna weruramy rỹimyhỹre.

1ijòtòbòna rotena hety ubeki kia rare esyti sõmõ-di itxedu iruxeramy tule iritina ijodimy. Kiamy tahe

Chapter 39

1Budoeni sityy lỹre-di, isòdi kia idi relerenyre tyy brebuna mahãdu kia Deuxu rybedi ijohodu mahãdu riuhemyhỹrenykremy tiu Deuxu Heto rybenawoki rerinanyrenykreu. Tyy mahãdu Deuxu rybedi ijohodu mahãdu Araõ dee relerenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere mynamy Moisesi dee.2Riwinyrenyre tyy Deuxu rybedi ijohodu tyymy budoeni sityy lỹre-di, isòdi, esõdetisõmodi kia esõdeti rỹsỹ-di. 3Riwinyrenyre may wesena brey kia womatirỹsỹ surudi, kia idi tyyesi riòròrenyre kia tyyesi iruxõmo relekremy, kia budoeni sityy lỹre, isò wahe.4Kia riwinyrenyre inatxi lasanamy tyy yhyitxena dee, kia ritxynymy roimyhỹ inatxi weribiki. 5Kia weretysana ròhònymyhỹre yhyitxena webròdi, kia heka sohoji aõnahyylemy relemyhỹre tii wana kia relere iaõna yrybutyhyle, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy Moisesi dee.6Agata mana sõe raywirenyre kia raydòrenyre wityretyremy manarỹsỹ wesemy. Kia aõtamaõkõ detilemy riritinyrenyre mana sõe kia Ijaò riòre bohoni tamy riritinyrenyre. 7Ritidirenyre kaa mana sõehekỹ Deuxu rybedi ijohodu tyy sana-ò kia 12 my iny witxira witxira riteòsinykremy Israel iny mahãdureny, timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee.8Kia tyy breti ludu relere Deuxu rybedi ijohodu tyy wesemy. Tii boho riwinyrenyre budoeni sityy lỹredi, isòdi kia budoeni sityy ruxõmodi kia riurinymy riwinyrenyre. 9Tyy breti ludu heka iwebese ireherehe wimynare kia inatxi raserasemy. Kia sohojhi urihixinamy irehe kia sohoji urihixinamy iwebese.10Tamy ratidire inaubiòwa woryreherehemy manaruxõmo òtaòta. Kodelemy ritidirenyre isòmy kia iruxõmo rierenyre; 11kia inatxi worynaòta rilidirenyre mana ruxõmo esmeralda, mana òtaòta sõemy ritidirenyre; 12kia inataõna-ò tahe ritidirenyre womatirỹsỹ òtaõ, sohoji 'agata mana kia sohoji ametista mana; 13kia inaubiòwa deòtenaòta sohoji berilo mana ritidire, sohoji ônix ritidire kia sohoji jaspe mana ritidire. Kaa mana boho heka wimynamyna manarỹsỹ wesemy ratidirenyre.14Kaa mana boho sohoji sohojiki raritidỹỹrenyre Ijaò riòre bohoni sohoji sohoji my mana-ò, kia riwedunyrenykremy 12-my iny mahãdu Israel ludu. 15Esõdeti rỹsỹtyhy riritinymyhỹrenyre kia rerutimy riwinyrenyre tyy yhyitxena iny bretiki roimyhỹre-ò. 16Kia riwinylerenyre inatxi womatirỹsỹ rurawo kiata ritxynyrenyre tyy breti ludu biu norarenyki.17Kia inatxi reruti rỹsỹ ròhònyre womatirỹsỹ rurawomy 18Kia ritxynyrenyre inatxi rerutinora kia manarỹsỹ deòte tyy breti ludu, kia rimyrenyre, Tyysana inatxi-ò, kia iko bedeki.19Kia ijõ inatxi womati rurawo rỹsỹ riwinyrenyre kia ritxynyrenyre inatxi noramy bede ludu Tyy breti ludu, kia riixiywidỹỹnanyre iwe ribi ludu kia iwo ribi riixiywidỹỹnanyre. 20Kia ixyby riwinyrenyre inatxi womati rurawo rỹsỹ kia ritxynyrenyre Tyy breti ludu sananora inatxi, kia irawoki, kia iko ludu, kia iretyna bireki weretysana ratyaki.21Timybo Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere mynamy Moisesi dee, kia reruti lỹre sohoji-di tii boho ritxynyrenyre womati rurawo rỹsỹ mahãdu Tyy breti ludu kia Tyy yhyitxena womati rurawo rỹsỹ kia tyy breti ludu rararytxymy roikremy weretysana ratyaki kia rariòwyõkremy.22Kia tyysi brey Tyy yhyitxena tyreki roimyhỹre, kia heka relemyhỹre budoeni sityy lỹredi. 23Kia iwotyaki ijõdire iraymy rati ròtenamy. Kaa iraymy roimyhỹre heka raretymy roimyhỹre tyy esi txiriedi kia raykaõkremy. 24Kia ibutumy tyyesi brey rasenaki yhyitxena tyreki roimyhỹre kia ritidirenyre macã bederaty wesemy, kia esõdeti sõmo-di relere kia budoeni sityy lỹre, isõdi.25Kia riwinyrenylere womati rỹsỹtyhy wodỹỹna (sino) kia ritidirenyre macã bederaty wotyaki. 26Kawesemy heka tyyesi brey rasena raixiywidỹỹnanyre (sino) deòtedi kia macã bederatydi riwotyawotyany wesemy wahe: sino sohoji, macã bederaty sohoji, ijõ sino, ijõ ma,cã bederaty, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee.27Riwinyrenyre Tyy yhyitxena rawomy rauhemyhỹre esõdetidi Araõ dee kia iriòre boho deereny, 28kia rataana tule ratimy rỹterỹtenymyhỹre, xabeò, kia ruweere esõdetidi 29kia weretysana esõdeti sõmodi kia budoeni sityy lỹre, isòdi, kia riyrinymy rixiywidỹỹnanyre, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee.30Kia ihãremy riwinyrenyre womati rỹsỹtyhy placa, rataana koki roimyhỹre brebuna tyhynamy kia tamy riritinyrenyre myỹ rybe: "Rahitxidỹỹre Deuxu Tyhyhykỹ dee". 31Kia ritaarenyre placa budoeni sityy brey lỹredi, kia rimynynanykremy tyyesi rati tỹtenamy rỹimyhỹre biu ludu, timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee.32Ibutumy aõmysỹdỹỹna Deuxu Heto riòre kia rexihure. Israel mahãdu ibutumy riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee. 33Tii boho riwyrenyre Moisesi dee Deuxu Heto riòre kia ibutumy iaõna aõna wana, kia imynydureny, itòsõmo mynydureny, kia itò werehedi kia irawo ludu mynydu. 34Kia riwyrenyre budoeni riòre sityy isòdi rasòdỹỹmyhỹre, kia hetysi brey, kia tyyesi rihitxinymyhỹre bede wihikỹtyhy, 35kia arca bedeywidỹỹnana mana placa-di, kia isana kia arca ratybòna.36Kia riwyrenyre mesa kia ibutumy iaõna aõna wana; kia paõ sõe xiwenamy rawahire Deuxu Tyhyhykỹ dee; 37kia candelabro womati rỹsỹtyhy, kia ilãbarina, ibutumy iaõna aõna wana kia azeite òlỹre, kia heòty loosò lỹnyrewihikỹ, kia tyyesi Heto riòre ijò ròtenaki roimyhỹre, 39kia manarỹsỹ òtaòta taòbiuna wana, kia isana kia ibutumy iaõna aõna wana; kia pia òsuròna tati wana.40Riwyrenyre ube ludu tyyesi, kia tòsõmo kia irawo ludu mynydu wana; kia tyyesi ube ròtenaki roimyhỹre kia tasana wana, kia Heto riòre uhuariti wana kia ibutumy iaõna aõna tamy rauhekremy. 41Riwyrenyre tyy ixiywidỹỹna kia Deuxu rybedi ijohodu mahãdu riuherenykremy Bede wihikỹ bedeki, kia heka aõma rare, tyy mahãdu brebuna rỹimyhỹre Deuxu rybedi ijohodu Araõ kia iriòre boho.42Israelita mahãdu riwinyrenyre ibutumy aõmysỹdỹỹ timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee. 43Moisesi aõnaõna sohoji sohojidi retehemy ratximyhỹ kia tuu robire kia tii boho riwinyrenyre ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ rybe mynamy tuu Moisesi dee raryberemy. Taita Moisesi tarybe wihikỹ riwahinyre aõnaõna relere dee ibutumy.
Chapter 40

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2—Kodelemy sohoji txuu, kodele ahãdu sohojiu bibedebiòwanybenykre Deuxu Ruki Heto riòre.3Bilidibenyke Heto riòre-ò arca bededỹỹnana, tai rararemy rỹireri placa sõe kia debòituemy rybewiwi ritina sõe; kia bilidike tyyesi Arca koki. 4Bilidike Heto riòrewo-ò mesa kia bilidike òbiti òbitimy aõnaõna ityre rỹireri. Bilidike Heto riòrewo-ò candelabro kia atesina biteòtenyke.5Bilidike womatirỹsỹ obiuna kia heòty tamy rookremy arca bededỹỹnana koki kia biterenyke tyyesi Heto riòre ròtenaki. 6Heto riòre koki bilidike obiuna tamy xiwena roomyhỹre. 7Bilidike iny tamy taòsỹny rihòmyhỹre kia Heto riòre, obiuna tyarenyki kiata bedi bitỹxinybenykre.8Irahudi ube bidebenyke Heto riòre weruramy kiata biterenybenykre tyyesi iròtenaki. 9—Taita azeite òlỹre bimyke Heto riòre tyre bitxiwikre kia ibutumy aõnaõna tuu rỹireri. Kawesemy tahe kai wadee bihitxinykre, kiata tii ratyhydỹỹmy brebunamy relekre. 10Irahudita kai bitxiwitxiwikre obiuna xiwena tyre kia ibutumy rookremy kia ibutumy iaõna aõna wana; kawesemy heka obiuna ratxikre rahitxidỹỹmy wadee kia heka sõetyhy ratyhydỹỹkre. 11Kia iyrybutyhyle kai pia tyre bitxiwikre kia tatòsõmo wana kiata wadee bihitxinykre.12—Bidyke Araõ kia iriòre boho Heto riòre ròtena dee kia tamyreny marybeke rexisuhòrenykremy. 13Bityynyke Araõ Deuxu rybedi ijohodu tyy-di, kia ityre bitxiwike azeite òlỹre kiata wadee bihitxinykre kia wamy rerinanymy rarekremy Warybedi ijohodu wesemy.14Bididyke iriòre boho kiata tyy yhyitxena wolududi bityynybenykre. 15Ilemyta kai bitxiwikre azeite òlỹre ityrereny, timybo tybyreny tyre tetxiwite wesemy, kia wamy rerinanymy rarekremy Warybedi ijohodu wesemy. Kia heka relerenykre warybedi ijohodumy ikiemy. 16Moisesi ibutumy riwinyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere mynamy.17Kawesemy tahe kodelemy sohoji txuu, kodelemy ahãdu sohojiu, kia sohoji wyra iòhòmy irahudi Israelita mahãdu ròhònyrenyre Egito ribi, Deuxu ruki Heto riòre rỹimyhỹre riderenyre. 18Moisesi rilidire irawoludu, imynymynydu kia tòwerehedi werehedi kia tòsõmo ritamadỹỹnyre. 19Tii riterenyre iratyahety Heto riòre tyre kia ritidire ahãna webròki ityremy, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy. 20Irahudi rimyre inatxi mana placa kia ritidire arca bededỹỹnanawo-ò. Kia rirutàre isana womatirỹsỹ rurawo rurawomy arca ki rỹimyhỹre kia tamy ritidire iratybòna.21Taita arca ritidire Heto riòrewo-ò kia timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy, kia tyyesi riterenyre Bede wihikỹki, Bede wihikỹtyhy tyaki kia inyõ arca my robiõkremy. 22Moisesi mesa ritidire Heto riòre-ò, ibòò weribi, tyyesi webròki, 23kia ritidire ityre sõemy paõ Deuxu Tyhyhykỹ dee rawahimyhỹre, timybo tii rarybere mynamy.24Moisesi candelabro ritidire Heto riòre-ò iraruwe ribi, mesa koki 25kia tai Deuxu Tyhyhykỹ ruki, tii atesina riworonyre, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy.26Womatirỹsỹ obiuna ritidire Heto riòre-ò, tyyesi koki, 27kia risõre heòty lỹnyre, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre wesemy.28Riterenyre tyyesi Heto riòre ròtena-ò 29kuaki tyyesi koki ritidire obiuna kia xiwena mahãdu tamy ibutumy roorenykremy. Obiuna tyreki tii riteòsinyre xiwena sõe roorenykremy kia xiwena rỹsỹna òtaòta, timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre wesemy. 30Kia Pia òsỹny suròna ritidire Heto riòre, obiuna tyarenyki kia bedi ritỹxinyrenyre.31Tamy Moisesi, Araõ kia iriòre boho tawareny rihòrenyre 32kia Heto riòre-ò ralòmyhỹrenyreu ada obiunaòhòkỹle roimyhỹrenyre, timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy. 33Moisesi ridere ube Heto riòre weruramy kia obiuna weruramy kia tyyesi riterenyre ube ròtenaki. Kia wesemy tahe tii rihure ibutumy taaõmysỹdỹỹnana.34Taita biuwetyy ura Heto riòre ritybònyre, kia tii tahe sõemy loosòna òderanadi rỹxire Deuxu Tyhyhykỹ ruki; 35iurenana Moisesi tamy raloõre.36Israelita mahãdu riwymyhỹrenyre tasỹranareny bede bede ribi kia biuwetyy ura Heto riòre ratyy ribi biutxi raòwònymyhỹre xieryle. 37Ka, biuwetyy ura raòwònymyhỹreki, israelita mahãdu ròirenyõhyymyhỹrenyre kua ribi kia tiu txuubo tii raòwònymyhỹrenyre xieryle. 38Kia ibutumy ròimyhỹrenyre, tii boho tuu robimyhỹrenyre, kia txuu, biuwetyy ura Heto riòre ratyyki ramyhỹre; kia rumy tahe heòty loosò ramyhỹre ityremy.

Leviticus

Chapter 1

1Inytybyreny Deuxu tahe Moisesi-ò ryryre tabreòwo ribi. Kia Tamy rarybere: 2Marybeke Israeli riòremahãdu-ò, kiata myỹ marybekre: —Tiu inyõ axiwereny biwydenykreu Deuxu dee, kia tahe broreni, budoeni kia broreni riòre bidiwybedenykre axiwerenymy.3Txibo axiwenareny brorenikre wana, kia broreni hãbu ibinanaõ bididydenykre: Kia Deuxu rybena heto ijò-ò bididydenykre, kia hãbu dee deòby rỹirakremy Deuxu koki. 4Kiata ebòreny axiwererenytyre bitidibenykre, kia tamy reobykremy aweribirenymy, kia eròwyrenymy raratxykremy.5Irahudi tahe rurukre Deuxu Inytybyreny ruki; kia Araõ riòre boho, Deuxu rybedi ijohodu mahãdu hãlubu-di ratxirenykre, kia tahe ritxiwirenykre xiwena weruramy xiwenatyremy, kia Deuxu Rybena heto weribiki rỹireri-ò. 6Kia tahe tii rityynykre xiwena kiata rikohekohekre iyreyremy.7Kiata Araõ riòre boho, Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdu heòty risỹnyrenykre xiwena tyre, kiata òbitimy hee riteòtenyrenykre heòtytyre. 8Kia tule Araõ riòre boho, Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdu ritidirenykre riywinymy ikrekre, kia rierykremy irati iwodebese wana, kia hetyre heòtyki rỹireri xiwenamy. 9Kiaremy tahe iòtare itireny, Deuxu Rybe-di ijohodu rihokre be-di; kia tahe ibutumy risõkre xiwena-ò: Kia xiwena raobiureri heka Deuxu tai awimy rahãmyhỹre iobiu lỹnyreki.10Txibo axiwena broreni yjakre wana, budoenikre wana yda budoeni riòrekre wana, xiwenamy rurukremy, kiata hãbu bididykre aõ ibinanakõ. 11Kia tahe rurukre heòty obiuna bire-ò, kia iumy yre iraru weribi Deuxu dee roikremy; Kia Araõ riòre boho Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdu tahe ihãlubu ritxiwirenykre heòty obiuna tyre.12Irahudi tahe tii kidiorokre iyreyremy, kia irati tule iwonadebrò wana: Kia Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdu tahe ritidirenykre wimynamy hetyre kia heòty xiwena obiunaki rỹireri; 13Kiaremy iòtamy kia itireny be-di rahokre; kia Deuxu Rybe-di ijohodu tahe riwahikre ibutumy, kiata riobiunykre heòtytyre: Xiwenamy raobiumyhỹre tii heka Deuxu iobiu lỹnyreki awityhymy rahãmyhỹre.14Txibo xiwena bidiwykre wana Iny Deuxurenydee nawiiõ, kia bididykre bòtòerurà . Kaa axiwe btoewosikre-wna taita tii kdiwykre sohoji rolinha 15Kia Deuxu Rybe-di ijodu idiwykre xiwena obiuna-ò, kia tahe texi…-di ritaritakre irati, kia ibòtòti iribi rihitxinymy aõkõ, kiata riòbiunykre heòty xiwena-ò; Kia ihãlubu tahe heòty xiwena weruramy riijaradỹỹnykre;16Kia ibòtòti ritakre isira wanahãkỹle kiata idi rehukre butumy òbiuna heòty-ò, kia iyre ibr… rahãkỹ weribi-ò idi rehukre bryby deròwymy; 17Kia riykara teratyti ribi, kiaremyta wiribi rayrenyõhyykre; Deuxu Rybe-di ijohodu riobiunykre xiwena heòty-ò, hetyre heòty ki rỹireri: Xiwena heka rare roomyhỹre tai heka Deuxu tỹnyreki awimy rahãmyhỹre.
Chapter 2

1Tiu inyõ raxiwenykre wana rỹsỹna-di Deuxu dee, kia ixiwena heka ỹnyde noiròsò tukre; tamy-ò tahe aõòlỹre rejujukre kia ityre-ò tahe owoji heòty ityre ratidikre. 2Kia tahe rawykre Araõ riòre boho dee, kia Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdudeereny, kia tibo tahe iribi sõemy ỹnyde noiròsò rimykre, kia iòlỹre ibutumy iworona owoji wana, kia tahe rookre iwese aõsõe roomyhỹre wese nohõtinamy xiwena obiuna ki: kia heka xiwena roomyhỹre, tai heka Deuxu awityhymy rahãmyhỹre. 3Aõbo rarikre xiwena rỹsỹna kia heka Araõ Araõ riòre bohohõrõmykre: Kia heka xiwenatyhyhykỹ rare, tai Deuxu iobiu lỹnyreki awimy rahãmyhỹre.4Kia idiwydenykreu xiwena rỹsỹna, heòtywo ribi heramy, kia heka ỹnyde noiròsò bolo rarekre, raixixidỹỹmy aõòlỹre-di, kia tahe aõòlỹredi ribyribynyremy. 5Tribe axiwena rỹsỹna herakre wana, kia heka ỹnyde noiròsò iuriõkre, kia tahe aõòlỹre-di rabyrabydỹỹkre.6Kia heka wiyreyre rawirarekre, kia ityre tahe aõòlỹre rejujukre; kia heka xiwena rỹsỹna rare. 7Txibo axiwena herana webesedikre wana, kia biijeke ỹnyde noiròsò aõòlỹre-di.8Kia xiwena rỹsỹna kua wesenadi relekre, InyDeuxureny-ò kanakre; kia tahe Deuxu Rybe-di ijodu-ò rateòsidỹỹkre, kia tahe xiwena obiuna-ò rawykre. 9Kia Xiwena rỹsỹna rawykre Deuxu Rybe-di ijohodu ribi sõemy tõhõti rusakre, kia tahe rookre xiwena obiunatyre; xiwena raobiumyhỹre lỹnyrehekỹ Deuxu dee awityhyre. 10Aõbo rarikre xiwena rỹsỹna kia heka Araõ Araõ riòre bohohõrõmykre: Kia aõnawityhyhykỹ xiwena raobiumyhỹre rare, kiamy heka Deuxu awityhymy tỹnyreki rahamyhỹre.11Kia xiwena rỹsỹnaõ relekre InyDeuxurenydee, kia heka iurina ijõdimy relekre: kiemy dori iurinadimy aõkõ, kia bidi aõkõ,, arisõkre xiwena rỹsỹna InyDeuxurenydee. 12Iribi heka adiwykre InyDeuxurenydee xiwena rỹsỹna kodelemy rỹimyhỹre; Kia tyhyy aõkõ ralidimy rarekre xiwena obiunatyre kia iwese rỹsỹna lỹnyrewihikỹ reamyhỹre wesemy. 13Kia ibutumy ixiwena rỹsỹna rauridỹỹmy rarekre (saa-di); kia axiwena rỹsỹna ki uritre tai (saa) irisiõmykre kia heka Deuxu wanan tuu widee bede teywinyte rare: Kia ibutumy axiwena rỹsỹna-ò (saa) bitxiwimy mabekre.14Txibo bidiwydenykeki Deuxu dee xiwena rỹsỹna kodeletyhy, kia biwinykre xiwena rỹsỹna kodelemy ah›rõtyhy, kia alòbrònaraty webò, kiata biij… renykre heòty-ò, kia heka alòbrònaty bisurusurunymy. 15Kiata ityre aõòlỹre ritxiwikre, kia tamy aderòna lỹnyre ritxiwikre; kia heka xiwena rỹsỹna rare, ỹnyde noiròsò wahe. 16Kawesemy tahe Deuxu Rybe-di ijohodu risõkre taraykymy rierymyhỹre sõemy, alòbrònaty rasurusurure, kia aõòlỹre, kia ibutumy aderòna lỹnyrewihikỹ wana: Kia heka xiwena rỹsỹna rasõmyhỹre rare Deuxu dee.
Chapter 3

1Txibo inyõ xiwena iywidỹỹmy rỹikeki; kia txibo broreni-di riwinyke, hãbu aõbo yda hãwwyy aõbo kia tahe Deuxu dee tuu raubenykre kia aõ tai ibinana ihoõmy. 2Kia tahe tebò tamy iratykytyre ritidikre ixiwena ratityre, kia tahe rirubunykre Deuxu Rybe-di ijohona heto ijòkile: Kia Araõ riòre boho , Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdu ihãlubu ritxiwirenykre obiuna heòty tyrele kia iweruramy tule.3Kia xiwena iywidỹỹmy relemyhỹre relekre xiwenamy rasõkremy Deuxu dee: kia aõòlỹrewe heka ritòbònymy rỹireri iròteròtena, kia ibutumy aõòlỹrewehekỹle iròteròtenamy rỹireri; 4Kia iwesele inatxi (Rins) kia aõòlỹwe ityre rỹireri, ibròde wana butumy, kia iwodewibrò tahe imatyre roireri kia iRins wana, kia ratakemyreri. 5Kia Araõ riòre boho ritoonyrenykre ibutumy heòty obiunatyre, heòtyburehekỹtyre, kia heka hetyre roimyhỹre heòtyki: Kia heka xiwena rasõmyhỹre Deuxu dee heka iobiu lỹnyre awityhyre.6Txibo axiwena rỹsỹnawihikỹ bidekre Deuxu dee, kia broreni riòrekeki, hãbu aõbo yda hãwyy aõbo, Kia aõ tai ibinanakõ tamy tuu maubenykre. 7Txibo budoeni riòre tỹmyra bididykeki kia axiwenamy bisỹnyke kia Deuxu-ò tuu maubenyke. 8Kia tahe ebò axiwena ratityre bitidikre, kia tahe birubunykre Deuxu Rybena heto ubekityhyle: Kia Araõ riòre boho ritxiwirenykre ihãlubu xiwena obiuna tyre kia iweruramy tule.9Tai tahe axiwena rỹsỹnawihikỹ bidiwykre Deuxu dee kia xiwena raobiudỹỹmyhỹre iweòlỹre, kia ibutumy tõheraru, kia tibo tahe urihimyòmy ide ritakre isoniti-ò, kia iòlỹrewe tahe irurerurena rihetynymyhỹre kia ibutumy ritakre iòlỹrewe irurerurena ritybònymyhỹre; 10Kia iwese inatxi tỹtỹ iòlỹrewe rihetynymy roimyhỹre isonide wana butumy, kia iwodewebrò ritenymyhỹre wese ima tỹtỹ wana, kia tahe ratamyhỹre. 11Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe riobiunykre ibutumy heòty xiwena worona-ò: Xiwena rỹsỹna raobiumyhỹre Deuxu dee.12Ka txibo axiwena budoeni hãwyykreki, kia Deuxu dee bidiwykre. 13Kiata ebò axiwena ratityre bilidikre, kiata birubunykre Deuxu Rybena Heto ube-ò: kia Araõ riòre boho tahe riuberanyrenykre ihãlubu heòty obiunatyre kia iweruramy tule. 14Irahudi tahe iribi axiwena bidiwykre, kia axiwena obiu wahe Deuxu dee, kia iòlỹrewe irurerure rihetynymyhỹre, kia ibutumy iòlỹrewe irurerure rihetynymyhỹre;15Kia iwese inatxi tỹtỹ iòlỹrewe rihetynymyhỹre wese kia isonide wana, kia iwodewebrò ima rithetynymyhỹre inatxi tỹtỹ wana, kia ratalekre. 16Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe riobiunykre ibutumy heòty obiunatyre: Kia heka rỹsỹna xiwe obiu lỹnyrewihikỹ rare. Kia heka ibutumy iòlỹrewe Deuxu hõrõhyy rare. 17Ka heka warybe bededỹỹnana ariwinykre kia ikiemy arioreriorereny deereny; kia ibutumy hãwãhãwa mahãdurenydeereny: Uritre aõòlỹrewe, kia hãlubu irỹsỹrenyõmyrenykre.
Chapter 4

1Kia ixyby Deuxu rarybere Moisesi-ò: 2--Marybeke Israel riòre mahãdureny-ò myy: Tiu inyõ òraruna riwinykre wana ixideewimy aõtxile Deuxu Rybe wahidỹỹna òludumy, kia urile tuu iòludumy txibo ijõrenyõ riwinykre, kia tuu riwinyke aõkõ heka rare, tuu riwinyke; 3Txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu aõòlỹre-di rexiòrubybynymyhỹre òraruna riwinykeki bedejeijei iny mahãdui-ò riwinyke, kia tahe òraruna riwinyre òraruki riwahinykre budoeni tỹmyra aõ tai ibinana ihoõ Deuxu dee, kia xiwena òraru ixawikemy.4Bididykre budoeni riòre tỹmyra kia Deuxu Rybe-di ijohona heto ube-ò, Deuxu dee wahe; kia tahe ebò budoeni riòre tỹmyra ratityre bilidikre, kia tahe birubunykre Deuxu ruki. 5Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu aõòlỹre-di taòrubybymy reamyhỹre rimykre budoeni riòre tỹmyra hãlubu, kia tahe idiwykre Deuxu Rybe-di ijohona heto ube-ò;6Kiata tebòjuhu hãlubu-ò rituunymy, ritxiwiritxiwikre debò inatxi sõemy ixyby Deuxu ruki, kia Deuxu Tyhyhykỹ ratihety ruki. 7Kia tule Deuxu Rybe-di Ijohodu kua hãlubu ritidikre budoeni riòre tỹmyra-ò tyre obiuna heòtyki roireri tỹnyrewihikỹ reamy Deuxu ruki, kia heòty obiuna Deuxu Rybe-di ijohona hetoki rỹireri, kia ibutumy budoeni riòre tỹmyra hãlubu uhe rejujukre obiuna heòty rawotxi kia Deuxu Rybe-di ijohona hetoki rỹireri.8Kia ibutumy budoeni riòre tỹmyra iòlỹrewe rararytxymy rỹimyhỹre iribi ratakre: kia iòlỹrewe rihetynymyhỹre irurerure kia ibutumy iòlỹrewe irurerure ritybònymyhỹre; 9Kia inatxi tỹtỹ, iòlỹrewe heka rihenymyhỹre kia ibròde wana butumy, kia iwodewebrò tahe imatyre roimyhỹre inatxi tỹtỹ wana, kia ratakre. 10Timybo tahe ratamyhỹre budoeni riòre tỹmyra ribi xiwena iywidỹỹmy ramymyhỹre ribi; kia Deuxu Rybe-di Ijohodu heka riobiunykre xiwena obiunatyre ki.11Ka budoeni riòre tỹmyra sityy ibutumy ide, irati, iruti, kia irỹny, 12kia raerykre ibutumy budoeni riòre tỹmyra bededỹỹnana, kia rawykre tai iny rexibutunymy rỹimyhỹre ribi, kia bedetyaõtxi, kia tai tahe bryby-di ityre adehu rỹikre, kia tahe raobiudỹỹkre heòty-di hetyre; kia heka raobiudỹỹkre tai bryby-di adehu rỹimyhỹre bede ki.13Ka txibo ibutumy Israel Deuxu Tyhydỹỹdumy ratximyhỹrenyre òraruna riwinyrenykre wana ixi taworeny ribi, kia aõhe wana iwasimy tuu riwinyrenykre, iny mahãdu ruerenykõnamy, kia txibo riwinyrenykre wana Deuxu Rybe riwahinyre òludumy, kia tuu releke aõkõ heka rare, kia iòraruki tuu ratxirenykre, 14Kia txibo òraruna riwinyrenyre ibutumy iny rieryrenykre, taita iny mahãdu budoeni riòre tỹmyra idiwydenykre kia xiwena òrarunamy. Kia tahe Deuxu Rybena Heto ube-ò ritidikre. 15Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu ehetxinamy rỹimyhỹrenyre heka tebòreny ritidirenykre budoeni riòre tỹmyra ratityre Deuxu koki; kia tahe rurukre budoeni riòre tỹmyra Deuxu ruki.16Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu idiwykre budoeni riòre tỹmyra hãlubu kia Deuxu Rybe-di Ijohona Heto-ò; 17Kiata tebojuhu rituunykre hãlubu-ò, kiata ritxiwitxiwikre debò inatxi sõemy ixyby Deuxu ruki, kia òsỹny rati wòtena koki.18Kia kua hãlubu ribi tahe ritidikre heòty obiuna òki kia Deuxu ruki roimyhỹre, Deuxu Rybe-di Ijohona Heto ki; kia ibutumy hãlubu uhe rejujukre heòty obiuna rawotxi kia Deuxu Rybe-di Ijohona Heto ijò ki rymyhỹre ki. 19Kia ibutumy ritakre ibutumy iòlỹrewe budoeni riòre tỹmyra ribi kia tahe raobiudỹỹkre òdò obiunatyre;20kia tahe myy relekre kaa budoeni riòre tỹmyra iwese relere wesemy ijõ budoeni riòr tỹmyra òraruna xiwenamy relere wesemy; kawesemy tahe riwinyrenykre , kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe iòrarureny riòwynymy risuhòrenykre, tai tahe tii boho ixybyle iòraruõmy ratxirenykre. 21Irahudi tahe budoeni riòre tỹmyra ridyrenykre tai iny rexibutunymyhỹrenyre ribi irehemy, kia tahe ritoonyrenykre iwese ritoonyrenyre wese kodelemy budoeni riòre tỹmyra: Kia heka òraruna butumy riwinymyhỹrenyre xiwena heka rare.22Txibo Iòlòõ òraruna riwinykeki, kiata ixideewimy aõ riwinyke ibutumy kia Iny Tybyreny Deuxu rarybere kia releõkremy, kia txibo ixi taòrarumy tuu ratxikre; 23yda txibo òrarunatxi resere raritinydỹỹre wana, kia kanadykre xiwenamy budoeni hãbu ibinanakõ.24Kia tahe tebò ratidikre budoeni hãbu ratityre, kia tahe rirubunykre tai xiwena rarubudỹỹmyhỹreki, Deuxu ruki: Kia heka òraru xiwena rare. 25Tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu tebojuhu hãlubu-ò rituunykre òraruna xiwena wahe, kia tahe ritidikre òdò obiuna otxi: kia ibutumy hãlubu uhe rejujukre òdò obiuna rawotxi.26Kia ibutumy xiwena òlỹrewe rookre òdò obiunaki, kia iwese xiwena iywidỹỹmy iòlỹre relere wesemy; kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwòmy riònykre tamyreny iòrarureny, kia tahe iòraru ihoõmy relerenykre.27Txibo aõtxi iny mahãduõ suludu òraruna riwinykeki bede rieryõmy, kia relekremy Deuxu tuu bede riywinyre, kia riwinyrenyõrenykreki, kia tahe tii boho òbiti ixi òrarumy rexisỹnyrenykre; 28yda txibo òraruna txi resere raritidỹỹkre wana, kia kanadykre xiwena budoeni hãbu aõ ibinanakõ, kia òraruna riwinyre òwymy.29Kiata ebò bidilikre axiwena òraruna ratityre, kiata birubunykre xiwena roomyhỹre bedeki. 30Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu tebojuhu rituunykre xiwena hãlubu-ò, kia tahe ritidikre òdò obiuna òtyre: kia ibutumy hãlubu uhe rejujukre heòty òbiuna rawotxi.31Kia ritakre ibutumy iweòlỹre, kia iwese ratare wesemy xiwena iywidỹỹmy ratamyhỹre wesemy; Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe risõkre xiwena heòty obiuna tyre, kia iwese obiuna lỹnyre reamyhỹre wesemy Deuxu dee; kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe aòrarureny risuhokre, kia tahe aòrarurenyõmy belebenykre.32Ka txibo xiwenamy bididydenykeki budoeni riòre tỹmyra hãwyy kia òraruna xiwena kia aõ tai ibinanakõ bididykre. 33Kiata ebò iratityre bilidikre xiwena òraru ratityre, kiata birubunykre xiwena òrarunamy, kia tai xiwena obiuna rurumyhỹreki.34Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu tòebojuhu rituunykre xiwena òraruna hãlubu-ò, kia tahe ritidikre xiwena obiunaòtyre; kia ibutumy hãlubu uhe rejujukre xiwena obiuna heòty rawotxi. 35Kia ibutumy ihãlubu ratakre, kia iwese budoeni riòre tỹmyra hãbu iòlỹrewe ratamyhỹre iywidỹỹmy xiwenamy rỹimyhỹre wesemy; Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe risõkre xiwena heòty obiunatyre, kia Deuxu xiwena rasõreri tyre wahe: Kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre iny mahãdu-ò risuhòmy riixawidỹỹnymy aõ òraru riwinyr wahe, kia tahe ixyby iòraruõmy relekre.
Chapter 5

1Txibo inyõ kawesemy raruna riwinykeki: kiemy dori roholamy ratximyhy, aõ awi aõbo yda ibina aõbo tamy ròhònykre, kia inatyhymy tulobixidu tuu robire, yda rierymyhỹ, kia ihãremy tahe iximy rarybeõhyyre, tai tahe aõnaõna binahãkỹ ixidee riatykre. 2Yda, txibo inyõ tiu aõbinahãkỹ txi rerikreu, kia aõdebure rubutxi aõbo, kia iròdu rubu ròhòkỹtxi aõbo, kia iròdu rexirurehemy rariamyhỹre rubu ròòhòkỹtxi aõbo, kia ihãre iwasikre hãrele, kia ibinanihikỹmy ròhònykre, tai tahe tii iòrarumy resekre.3Yda, txibo hãbu ròhòkỹtxi ebò reakeki, kia aõtxile iaõnaõnaròtxi aõ riwinymyyre, kia txibo iwasimy idi ratxikre wana, kia irahudi kidierykre, tai tahe tii taorarumy resekre; 4yda, txibo tiu inyõ aõ riwinykremy inatyhymy rarybekre tajieti-di aõbinabina yda aõwiwi aõbo, txibo aõtxile kia hãbu rarybekre aõohãrumy riwinykremy, kia txibo wasimy tuu rarybekremy wana, kiatahe irahudi kidierykre, kia tahe tii obitile taorarumy resekre kaa aõnaõnamy rybe orarukile.5Kia ribi tahe tii ixiòraruki tuu ratxireri kaa aõnaõna òraruki, kia inatyhymy òbitimy iximy rarybekre òraruna riwinyremy. 6Kia taxiwena òrarumy, kia araruna tuu riwinyre ki, tii kidiwykre Deuxu adee broreni yjayja, kia budoeni riòre hãwy tỹmyra, yda bodiriòre hãwyy tỹmyra aõbo, kia taxiwena òrarunamy: kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre tamy iòraru risuhosuhokre.7Txibo tuu biwinykre kia ritòenykeki bididyõkemy iròdu riòre hãwyy tỹmyraõ, kia bidiwykre Deuxu dee xiwenamy, kia tuu tewinyte òraruki, inatxi nawii riòre yda inatxi aõbo bòtòrurà... sõmo: sohoji xiwena òrarunamy, kia ijõ tahe xiwena raòbiumyhỹre xiwenamy. 8Kia tahe rawahikre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò, kia tii komy Deuxu dee idi reakre kua xiwena òrarunamy, kia tahe itiòhunaòhuna risiherisihekre, tadexi...-di, kia irati kia tòti iribi rihitxinymy aõkõ. 9Kia xiwena òraruna hãlubu ribi ritxiwiritxikre breò wedimy, kia hãlubu uhe tahe riijaradỹỹnykre breò rawo-di: kia heka xiwena òraru rare.10Kia ijõ-di tahe xiwena raobiumyhỹre riwinykre , tuu raywidỹỹmy relere mymamy; kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu tamytòemy tuu riwinykre xiwena kia tii òraruna riwinyre wahe, kia tahe ixyby iòraruõmy ratxikre.11Kiaremy tahe txibo tuu tewinyte txibo ritòenykre wana bidiwydeõkremy, inatxi nawii riòre yda inatxi bòtòerurà.. riòre, taita kua òraruna riwinyre kidiwykre taxiwena, debòitue ribi riyrenymyỹnyde noiròsò, kia xiwena òrarumy; kia uritre aõòlỹre itxiwiõmykre, kia aderò lỹnyrehekỹtyre tule itidisiõmykre, kiemy dori xiwena òraru rareki.12Kiata rawahikre Dexu Rybe-di Ijohodu-ò, kia tii tahe iribi rimykre ibutehekỹmy idi rõhõtinymy raraykynymy rarekremy, kia tahe risõkre òdò òbiunatyre ki, kia Deuxu dee xiwena òbiuna tyre ki: kia heka xiwena òraruki heka ture. 13Kawesemy tahe Deuxu Rybe do Ijohodu tamytòemy tuu riwinykrexiwena kia òraruna riwinyre ki, kaa aõnaõnaõ òraruki, kia tahe ixybyle iòraruõmy ratxikre; kia iuhe tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu hõrõmykre, kia xiwena rỹsỹnamy.14Kia ixyby Deuxu rarybere Moisesi dee: 15Txibo inyõ tiu aõ ibina riwinykreu kia òraruna riwinykre bede rierykõmy aõnaõnaki tyhydỹỹna Deuxu bededỹỹnana rỹimyhỹre, tai tahe kidiwykre Deuxu dee xiwenamy budoeniõ aõ tai ibinanaõ, kia tuu nieru manarỹsỹ-di itxere rỹimyhỹre wese, kia heka tuu ityhydỹỹtyhyreny riwinymyhỹrenyre , kia xiwena òrarunamy wahe. 16Kawesemy tahe ixyby rexiorukre aõbo tii ritare Deuxu aõnaõnatyhy ribi, kia ihãremy ixyby riwahinykre debo sohoji hunamy kiata riwahinykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò: kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu budoeni xiwena-di òraruna òraru-di, riwinykre iribi rihokre; kia tahe tii ixybyle rexiorykre.17Kia txibo inyõ òraruna riwinykeki ibutumy Deuxu Rybe relemy roimyhỹre òluduõmy, kia tuu rawidỹỹkõkemy roimyhỹre, kia ihãremy rierykõmy ratxike, kia tahe ikiemy òrarudumy ratxikre, kia tahe iny witxira bedeỹỹnana rierykehe aõkõre. 18Kia iròdu mahãdu ribi tahe kanakre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò budoeni aõ ibinanakõ, kia tuu riwinymyhỹremy xiwena òraruna, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe iòraru risuhosuhokre kia ibinamy riwinyre bede rierykõmy tuu riwinyre; kia tahe ixyby ixiwesemy ratxikre. 19Xiwena òraruna heka: òbitilemy ixi taòrarumy runyre Deuxu Inytybyreny dee.
Chapter 6

1Ixyby rarybere Deuxu Moisesi dee, myy: 2Txibo tiu inyõ òraruna riwinykreu, kia aõ ibinamy riwinykre Deuxu òludumy, kia tahetobireludu-ò raroikre kia aõ tamy riwahinyra rirarenykremy, yda iaõnaõ aõbo rimykre tewedỹỹna òwymy, yda riwasinykre aõbo, yda tahỹkỹnamy aõbo tahetobireludu aõna riuhemyhỹre; 3yda, txibo iaõna rikõmyhỹre ribi aõbo itxi reamyhỹre, kia tahe tamy inihikỹmy raroimyhỹre, yda iwitximy aõbo aõ riwinykre kia ibutumy hãbu mahãdu tuu riwinymyhỹrenyre òraruna: 4kia aõbo òraruna riwinyraki aõbo tuu iòrarumy resera, kia tahe ixyby tamy riwahinykre kua riwasinyre wahe, yda iribi taehehe taõbinamy riwyre wahe, yda tamy rirarenykremy riwahinyre, yda rikõre ribi itxi rahãre,5yda ibutumy aõbo kia roihyylemy tamy rarybere; kia tahe ixiwesetyhyle tamy riwahinykre, kia ihãremy rihonanykre iruyre hynahãkỹmy; kua mohõrõbo rare-ò, kia tamy rawahikre xiwena òraruna txuu. 6Kia taxiwena òraruna òraruki Deuxu dee kidiwykre budoeni aõ tai ibinanakõ iròdu yky ribi, kia tuu riywinymyhỹrenyremy xiwena òrarumy; kia kanawykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò. 7Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe iòraru risuhòsuhòmy riwinykre Deuxu koki, kia tahe ixyby iòrarumy rexiorykre, kia ibutumy aõnaõna riwinyre ribi, kia iurenana taòrarumy tuu resere".8Kia ixyby rarybemyhỹre Deuxu Moisesi dee: 9Kia arybe biwahinyke Araõ dee kia iriòre boho dee, myy marybemy: Kaa Rybe wahina heka xiwena rasõmyhỹre hõrõ rare: xiwena sõna heka xiwena obiuna mynamy rỹikre kia ruu iyhyõmy kia tuhyy txuu idi kedeakre, kia tamy tahe xiwena òbiuna heòty roohyylemy roikre.10Deuxu Rybe-di Ijohodu rexityynykre tatyysirehehekỹ-di, kia taruweeresilyty-di taderumy ratxireri ribi, kia tahe w…d...si ritamadỹỹnykre, kia iu heòty xiwena ritoonymy rahukremy rakre-ò xiwena òbiunatyre ki, kia tahe ritidikre kaa iki wana butumy. 11Irahudi tahe tatyy ritakre kiata iwitxira-di rexityynykre; kia bryby riwykre butuna rỹimyhỹre ribi ahãna-ò bede lyra-ò.12Kia heòty tahe ikiemy ritxubrerenykre xiwena heòtytyre, kia ruriõhyykre; ka Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe hee tamy riworonykre rudi iyhykõmy, kia ityre tahe wimy ritidikre xiwena rasõkre, kia ityre tahe rookre iòlỹrewe, kia xiwena iywidỹỹ rawidỹỹmyhỹre wahe. 13Kia heòty tahe ikiemy ritxubrerenymy ratxikre ikiemy xiwena òdòtyre; kia ruriõhyykre.14Kaa rybe wahidỹỹna xiwena Dexu wana ywimy idewimy ibutumy rỹikre rare: Araõ riòre boho Deuxu Inytybyreny-ò idi rekoarenykre, xiwena heòty òbiuna koki. 15Ijõreny sohojiõ heka rimykre ỹnyde noiròsò xiwena wahe kia aõlỹre wana, kia ibutumy aderòna xiwena rỹsỹtyreki roireri; tai tahe riworonykre xiwena heòtytyre kia iwese taraykyki urihimyòmy aderònawihikỹ-di ratximyhỹre Deuxu dee.16Kia iuhe tahe Araõ kia tariòre boho wana riròrenykre; (asmo) riroxikre bedewihikỹ bede ki; Deuxu Rybena Heto ube ki riroxirenykre. 17Xiwena rauridỹỹre raheradỹỹõkre; kia waxiwena òbiuna ribi ibutemy rewahinyra: Aõnawityhyhykỹ heka xiwena òraruna wesena rare, kia xiwena òrarudu wesena rare. 18Kia ibutumy hãbu mahãdu Araõ riòre boho kia riròrenykre; ka heka ikiemy tuu rỹimy rarekre kia inyriòreriòrerenydeereny xiwena obiuna Deuxu Inytybyreny hõrõ; kia ibutumy aõ tamy rorokre kia ixiratyre awityhymy reklekre.19Kia ixyby rarybemyhỹre Deuxu Moisesi dee: 20Ka heka Araõ kia tariòre boho wana xiwena rare, kia Deuxu Inytybyreny-ò riwahinyrenykre, kia iu kua aõòlỹre-di raòrubybydỹỹkreu; kia debòitue huna sõemy inatxi latamy ỹnyde noiròsò, kia xiwena rỹsỹnamy rarekre; kia iweeremy sudiu kia iweeremy txioromy.21Kia heka tamy raobiudỹỹmyhỹre-ò relekre aõòlỹre-di; kia radewidewidỹỹmy kanakre; kia iyremy ruara heka kanawykre xiwena rỹsỹnamy kia tỹnyrewihikỹ dori Deuxu dee kanawykremy. 22Deuxu Rybe-di Ijohodu tule riwahinykre Araõ txibo raòrubybykre wana aõòlỹre-di isỹtybymy runykremy, kia iwesetyle riwinykre; kia heka ikiemy tuu rỹirakre kia raòbiudỹỹre Deuxu dee. 23Kawesemy tahe ibutumy Deuxu Rybe-di Ijohodu xiwena rỹsỹnaibutumy rasõdỹỹkre; kiata rarỹsỹõkre.24Kia ixyby rarybemyhỹre Deuxu Moisesi-ò: 25—Marybeke Araõ dee iriòre boho dee, myy: Kaa Rybe Wahidỹỹna heka xiwena òraruki relere rare: kia ibede rurumyhỹre xiwena rookremy, kia rurukremy xiwena òraruna òraruki Deuxu ruki: Aõnaõna Tyhyhykỹ wahe. 26Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu idi reakre òraruna òraruki, kiata rirokre; kia bedetyhyhy bedeki rirokre, kia Deuxu Rybe-di Ijoho Heto ubeki.27Kia ibutumy aõbo xiwenade-ò rorokre, kia idewimy òbitimy ratxikre; txibo mobo ihãlubu riuberanykre wana ityytyre, kia risuhokre kua ityre rejujura, kia bedewihikỹ bedetxi. 28Kia suherana-di rahedỹỹkre wana kia rabohokre; kiaremy txibo woma herana-di raheradỹỹkre wana, kia rayseysekre kiata be-di rahokre.29Kia ibutumy hãbu mahãdu kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu riròrenykre: aõtyhyhykỹ wahe. 30Kiaremyta uritre iròrenyõmykre xiwena òraruna rỹsỹnamy relekreõ, kia ihãlubu ijõdire taita Deuxu Rybe-di Ijohona Heto-ò kanawykre, rasuhosuhokremy bedewihikỹ tyhyhykỹ; kia heòty-ò rookre.
Chapter 7

1Ka heka Rybe Wahidỹỹna rare xiwena òrarunaki: Kia heka aõ òbitityhyhykỹ rare. 2Kia ibedeki heka xiwena rurumy roomyhỹre, kia rirubunyrenykre xiwena òrarunamy ratxire, kia ihãlubu tahe rauberadỹỹkre xiwena heòty òdòtyre kia iweruramy tule. 3Kia iribi tahe ibutumy rawahikre iweòlỹre; kia iweòlỹre iweryri wolubu rihetynymyhỹre. 4Kia tule tỹtỹ inatximy roimyhỹre, kia iweòlỹre iki wana roimyhỹre ibròde wana butumy, kia iwodewebro tahe ima rihetynymyhỹre, kia tỹtỹ-di tahe ritakre.5Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe risõkre heòty òdòtyre kia xiwena òbiu wahe Deuxu dee; kia heka xiwena iny òrarumy relemyhỹre rare. 6Kia ibutumy hãbu mahãdu kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu wana riròrenykre; kia bedewihikỹ bede ki riròrenykre; kia heka aõ òbitityhyhykỹ rare.7Kia heka òraruna xiwena rare, kawesemy tahe xiwena òraruna òraru ki tuu relere; kia Rybe Wahidỹỹna sohojihyylemy tamyreny ijõdikre; kia heka Deuxu Rybe-di Ijohodu tamyreny rybedukre, kiemy dori tii iòrarureny risuhosuhokre. 8Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu riwahinykre inyõ xiwena òbiu, kia tahe ijõdikre xiwena òbiunatyy riwahinykre.9Kia tule ibutumy xiwena rỹsỹna rawosidỹỹmyhỹre tori heòtywo-ò, kia ibutumy riywiywinymy wona herana webese-ò, kia wona herana mahãdu mahãdu, kia heka Deuxu Rybe-di Ijohodu hõrõ rare kia riwahinymyhỹre wahe. 10Kia ibutumy xiwena rỹsỹna radewidewidỹỹkre aõòlỹre-di, yda irubumy, kia ibutumy Araõ riòre boho, kia sohoji sohojimy iny witxi wesele.11Ka heka Rybe Wahidỹỹna rare xiwena awimy ywimy iny rỹikremy relemyhỹre rare, kia aõwaxina inyõ ijõ tamy riwahinyke Deuxu Inytybyreny dee. 12Txibo rawidỹỹkeki aõtxile iòwykõmy, kia xiwena aõbededỹỹnana aõtxile iòwykõmy, kia kanawykre mainode bolo rasurusurudỹỹmy aõòlỹre-di; kia bolo rabrey rarydedỹỹmy aõlỹre-di; kia ỹnyde noiròsò bolo rasurusurudỹỹwiwimy aõòlỹre-di.13Kia bolo heka bidiwydenyke axiwenarenymy, bolo biurinybewimy, kia axiwenarenywihikỹ-di aõtxile iòwyòkõlemy. 14Kia ibutumy xiwenamy kanawykre boloõ kia xiwenamy Deuxu Inytyreny dee, kia heka Deuxu Rybe-di Ijohodu hõrõ tukre, kia tahe riubỹtỹnykre xiwena hãlubu iywidỹỹmy relemyhỹre.15Ka xiwena ide aõtxi bededỹỹnanau relemyhỹre, kia xiwena iywidỹỹmy relemyhỹre tahe rarokre, kia iu rawahikremy raywidỹỹmyhỹre txuu; kia tahe ijõdeyreõ rariõhyykre biurasòmy. 16Kia txibo axiwena tamy iny ròkesemy rexiywinykre wana, yda xiwena iòwyõmy ixideewimy, kia itxuu rawahidỹỹkreu xiwena kia rarokre; kia aõbo iaõna rarikre kia rarolekre ijõ txu my.17Kiaremy iaõna rohenykre xiwenade kia inataõ txu-di, kia heka rookre heòty-ò. 18Kia txibo xiwenade iywidỹỹ relemyhỹre rarokre wana inataõ txu-di, kua riwahinyre heka tamy adeòby rỹiõhyykre, kia xiwenamy rawahidỹỹõhyykre: kia heka aõ ibinahãkỹ kyaranamy rarekre, kia iny ide rirokre kia ibedeeỹỹnana raerykre.19Kia iròdude aõsusutxi reakre wana, kia raròõkre; kia tahe heòty-di rookre. Kia aõtxile tyramy rỹikre wana xiwenade rarokre, 20Kiaremy, txibo inyõ aõbinabina-di aõsusumy ratximyhỹre, kiata xiwena iywidỹỹmy rỹimyhỹrede rirokre, kia Deuxu Inytybyreny hõrõ, kia tahe rarubudỹỹkre tajoiykyreny ribi.21Txibo inyõ aõsusutxi aõròròtxi reakre wana , kia hãbu susu ròrò wesemy, yda broreni susu ròrò wesemy, yda aõtxile iròdu rexirurehemy rariamyhỹrenyre susu ròrò, kiata xiwena iywidỹỹmy relemyhỹre Deuxu Inytybyreny dee, kia tii rirokre wana, kia rurukre taijoi mahãdu ribi.22Kia ixyby rarybemyhỹre Deuxu Inytybyreny Moisesi dee: 23Marybeke Israel riòre mahãdu dee, myy: —Uritre iròrenyõmykre broreniwe, kia budoeniwe, kia budoeni hãwyywe. 24Kia iròduwe rurumyhỹre ixiòbitimy, kia iròdudebure rirubunymyhỹre, kia aõwaxina rauhekre aõtxi bededỹỹnanaole, kia tahe uritre iròrenyõmyrenykre;25Kiemy dori kia aõtxile inyõ rirokre iròduwe, kia kanawykre Deuxu Inytybyreny dee xiwena obiu, kia tii rurukre taijoireny yky ribi. 26Kia uritre iròrenyõmyrenykre hãlubu aõtxile aykyreny rỹimyhỹrenyre, nawii mahãdu, broreni mahãdu. 27Kia ibutumy iny hãlubuõ rirỹsỹkre, kia taijoi mahãdukyreny ribi rurukre.28Kia ixyby Deuxu rarybere Moisesi-ò: 29Marybeke Israel mahãdu riòrereny dee: Mobo taxiwena ibutumy riwahinykre Deuxu dee; kia kidiwykre Deuxu dee; taxiwena ibutu ribi. 30kia tebò obitityhy-di kidiwykre xiwena riobiunymy Deuxu dee: kia ibreti òlỹre ibreti-di kidiwykre kia ribyribynykremy xiwena Deuxu ruki.31Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu heka iòlỹrewe risõkre òdò obiunatyre, kiaremy tahe ibreti tahe Araõ kia iriore boho hõrõmykre. 32Kia ariwahinylekre xiwena ruti ruruweribuludu Warybe-di Ijohodu dee kia xiwena ihõrõreny butumy.33Kua Araõ riòre boho riwahinykre xiwena hãlubu butumy kia iòlỹrewe tule, ka heka xiwena ruti ruruweribiludu tukre ihõrõreny butemy; 34kiemy dori xiwena breti raukỹukỹmyhỹre kia iruti xiwena ribi retare Israel mahãdu riòrereny ribi, kia ixiwenareny ribi ibutumy, kiata rewahinyre Araõ dee Warybe-di Ijohodu dee kia iriore bohodeereny35Ka iròdu mahãdu yreõ heka rawahire xiwenamy Deuxu Tyhyhykỹ dee kia heka Araõ irioreriorereny hõrõ rare, kia heka ibede txuu ratarenyre kia Deuxu Rybe-di Ijohodumy roirenyrekremy. 36Kia itxuu Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybereu Irybe-di Ijohodumy ratxirenykremy, Tii rarybere israelita mahãdudeereny riwahinyrenykremy kaa xiwena urihimyòmy. Kia heka tuu bededỹỹnana ratyhydỹỹmy rarekre ikiemy akireny kia arioreriorereny tule.37Kia heka kaa rỹire, kiaremy xiwena bededỹỹnana heka ibutumy roomyhỹkre, alòbròna, xiwena òraru rasuhòsuhòmyhỹre, xiwena iny òraruki relemyhỹre, xiwena ratamyhỹkre Deuxu Rybe-di Ijohodumy kia xiwena ywimy ehehemy aõkõ relemyhỹre. 38Deuxu Moisesi dee riwahiny Rybewahidỹỹna Sinai hawalo bedeki, Moisesi Israel mahãdu riteònyre Deuxu weduhukỹ-ò Xiwsena riwinyrenykre badeu.
Chapter 8

1Moisesi-ò Deuxu rarybere: 2—Araõ iriòreny idireny makre Deuxu heto ijòtòbòna-ò, xiwena wahisidỹỹdu tykymy biwyke, adỹỹ idi ritxiwikemy, xiwena-ò biwahinykemy òraruna ixãwidỹỹnykemy wijina broreni iòdire bidyke tule inatxi budoeni hãbu, ijõ weriri orotxu (pão) tỹxidi, orotxu tahe iuri ihõõkemy (fermento). 3Israeli mahãdu Deuxu heto ijòtòbòna-ò ributunyrenykemy.4Iwesele Deuxu rarybere Moseisi riwinyre tai ibutu Israeli mahãdu Deuxu heto ijòtòbòna-ò ributunyrenyre. 5Moseisi rarybere:6— Ibire iòhòmy rehemynykemy Moisesi rarybere Araõ tariòre boho-ò idi rexisuhòkemy riteònyrenyre. 7Idi heka Xiwena wahisidỹỹdu tykymy Araõ ritykynyre. Juhu rityynyre iwetare ityreki ijõtyky ritidire iweretysananyre ritidire.8Ibretiki mana tỹrỹrỹhỹkỹ mynanamy ritidire Uri Tumi. 9Irati-ki tule ratitykymy ritidire ityreki heka iratytaana womati tỹrỹrỹhỹkỹ ritidire. Kiamy xiwena wahisidỹỹdumy rareki deòsinamy rare. Deuxu rarybere iwesele Moisesi riwinyre.10Iribi tahe Adỹỹ Mosisei rimyre idi Deuxu heto –ki ritxiwire kia iwo aõnaõna roire heka ibutumy Deuxu-ò riwahinyre. 11Iribi xiwena rubuna tyre-ki debò inatxi reuròmy adỹỹ ritxiwire. Tule (pia) suròna txi tai ritxiwire Deuxu-ò riwahinyre.12Idita Araõ rati tyre-ki adỹỹ ritxiwire xiwena wahisidỹỹdumy ralokremy. 13Iribi Araõ riòrereny iòhò rehemynykremy rarybere tai Idi heka Xiwena wahisidỹỹdu tykymy ritykynyrenyre. Juhu rityynyre iwetare ityreki tahe ijõtyky ritidire iweretysananyre ritidire. Iratireny-ki tule ratitykyrenymy ritidire Deuxu rarybere iwesele14Óraruna ixãwidina heka broreni riòre Moisesi ridyre tai irati-ki Araõ iriòrereny tebòreny ritidire. Moisesi riwinyre. 15Moisesi broreni riòre rirubunyre, kia ihãlubuõ rimymy debojuhu-di ribyribynymyhỹ xiwena heòty òdò inaubiòwa noranora my. Kawesemy tahe tii rityratyranymy risuhosuhore xiwena heòty òdò. Kawesemy heka Moisesi tuu robenyre kia rityratyranymy risuhosuhore xiwena heòty òdò.16Irahudi tahe tii iweòlỹre sõmosõmo rimyre, kia imawityhy ludu rimyre, kia tỹtỹ iweòlỹre wana rihetynymyhỹre wahe kia tahe ibutumy ritoonyre xiwena heòty òdòwoki. 17Kia riwyre iròdu uhe isityy wana ributunymy, ide, iweryri kia ibutumy riworonyre tai iny rỹimyhỹre ribi irehemy, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy.18Irahudita Moisesi budoeni rimyre kia rurukremy ratximyhỹ xiwena obiumy, kia Araõ iriòre boho tebòreny ritidirenyre iròdu rati-ò. 19Moisesi budoeni rirubunyre kia ihãlubu-di tahe xiwena heòty òdò inaubiòwa noranora ritxiwimyhỹ.20-21Tii iròdu riyreyrenymy rioorore, kia ide sõmosõmo iti ihewoludu wana risuhosuhore kiata irati ritoonyre, iweòlỹre kia ibutumy budoeni yhe xiwena heòty òdòwo-ò, kia timybo Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere mynamynamy. Kaa xiwena roomyhỹre heka rỹsỹna wesena rare Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia heka tỹnyrewihikỹmy relere Deuxu Tyhyhykỹ dee.22Tai Moisesi iwitxira budoeni rimyre, kia iròdu ratakremy ratxireri rawahikremy Deuxu Rybe-di Ijohodu runyrenykremy, Araõ iriòre boho tebòreny ritidirenyre budoeni ratityre. 23Moisesi iròdu rirubunyre kia debojuhu-di ihãlubu Araõ nohõti jur... ruruweribi ludu bybymy reare, kia tebò juhu nihikỹ ruruweribi ludu bybymy reare, kia iwa juhu nihikỹ ruruweribi ludu bybymy reare. 24Irahu tii rarybere iriore boho ityy-ò edexihejidenykemy, kiata hãlubu-di ribyribynyrenyre tõhõtireny ruruweribi ludu, kia tebòreny juhu ruruweribi ludu tule hãlubu-di ribyribynyrenyre, kia iwa juhureny nihikỹ ruruweribi ludu tule hãlubu-di ribyribynylerenyre. Kia ilemyta hãlubu uhe ritxiwitxiwire xiwena heòty òdò inaubiòwa noranora my.25Kia iweòlỹre rimyre, tõheraru, kia iweòlỹre rihetynymyhỹre ideyreyre sõmosõmo, kia imaki awityhymy roimyhỹre, kia inatxi tỹtỹ iweòlỹre-di rihetynymy roimyhỹre iruti ruruweribi ludu. 26Kia rimylere sohoji paõ weririro ki tỹximy rỹimyhỹre iuridỹỹõmy, kia rawahimy raremyhỹ Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia paõ aõòlỹre-di relere kia paõ yja tule, kia tahe inataõ paõ ritidirenyre iweòlỹre tyre kia irati tyre. 27Moisesi heka ibutumy kaa Araõ iriore boho debowo-ò ritidire kia tahe riteòsinyre xiwena sohojihyymy Deuxu Tyhyhykỹ dee28Irahudi tahe rimyre ibutumy teboworeny ribi kia tahe riworonyre xiwena heòty òdòwo-ò, kia xiwena obiu tyremy, xiwena rawahire wesemy Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu dee. Kia heka xiwena rỹsỹna rare rateòsidỹỹre Deuxu Tyhyhykỹ dee kia heka rỹsỹna lỹnyrewihikỹ riòlòdỹỹnyre Deuxu Tyhyhykỹ dee. 29Kia ilemyta Moisesi iròdu breti rimymy kia riteòsinyre Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena sohojityhymy.Moisesi heka ka budoeni yre-di rarire, tuu Deuxu rarybere mynamy.30Moisesi rimyre aõlỹre brebuna kia hãlubu buteõ rimylere xiwena heòty òdò ki rỹimyhỹ ribi, kiata riuberanyre Araõ tyre kia ityytyre riuberanylere kia Araõ riore boho tyre ritxiwilere kia ityyrenytyre tule ritxiwilere.31Moisesi rarybere Araõ dee kia iriore boho dee: Iròdude biwybenyke Breò riòre Heto brebunaòhòkỹle tai biheranybenymy biròbenykre paõ wana butumy kia xiwena weririro ki rỹireri, kia heka rawidỹỹre rawahikremy. Tuu biwinybenyke Deuxu tuu rarybere mynamy kia-diarỹ ariwahinyrenykremy adeereny. 32Bisõbenyke iròdude kia paõ rohenyre tule. 33Bede debò inatxi txumy biebenykre kuaki Breò riòre Heto koki, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu rawahirenyre txu rimykreuhukỹle. Kia heka debò inatxi tumy butuki.34Kia rewinyrenyre wiji Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy kia aòrarureny arisuhòsuhòrenykremy. 35Bede biebenykre debò inatxi txu sõemy kia debò inatxi ru sõemy Breò Riòre Heto koki. Bityhynybenyke ibutumy aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ relekremy rarybere kia burubeny deramy. Kamy heka Deuxu Tyhyhykỹ-diwateònyde tuu ararybekremy. 36Araõ kia iriòre boho ibutumy tuu riwinyrenyre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy Moisesi dee.
Chapter 9

1Kia tahe bede debò inatxi txumy bede rierenyre rahitxirenykremy, kia ijõ txumy tahe Moisesi rarariowyre Araõ dee kia iriòre bohodeereny kia ibutumy Israel my wedu nihinihikỹ mahãdu rỹimyhỹrenyredeereny 2Kia rarybere Araõ dee: Bimyke inatxi iròdu ibinanaõ, kia heka aõma rare, sohoji broreni riòre rurukremy xiwenamy kia òraruna rihukremy kia budoeniõ tahe rawahikremy xiwenamy kia urile rookre ibutumy, kia tahe Deuxu Tyhyhykỹ dee tuu maubenykre.3Irahudi tahe iny mahãdu biteranybenykre iròdu iròdu rimyrenykremy: Bodi sohoji rurukremy xiwenamy kia òraruna rasuhosuhokremy; sohoji broreni riòre kia sohoji budoeni riòre, kia inatxi iròdu boho heka sohoji wyramy aõ ibinanaõ, kia rururenykremy xiwenamy ibutumy roorenykremy; 4kia tule broreni hãbuõ kia sohoji budoeni rururenykremy xiwena ywihikỹmy. Tamyreny marybeke tii boho rirubunyrenykremy kaa iròydu iròdu Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia xiwena alòbròna òtaòta wana butumy rauridỹỹmy aõòlỹre wana. Tii boho heka tuu rekoarenyreri riwinyrenykemy kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ wijile tamyreny rexitỹnynykre. 5Iny mahãdu-diwydenyde Breò Riòre Heto ròtenaòhòkỹle ibutumy aõmybo Moisesi rarybere mynamy, kia ibutumy rexibutunyrenyre kauki Deuxu Tyhyhykỹ koki.6Moisaeisi rarybere: Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere kai boho kawesemy biwinybenykremy kia toosòna ludu adeereny rehemynykremy. 7Irahudi Moisesi rarybere Araõ dee: Make xiwena heòty òdòòhòkỹle kiata biwahinykre xiwena aòraru rasuhosuhokremy kia xiwena ibutumy roore tahe Deuxu risuhosuhokremy aòraru kia ariòre boho òraruna tule. Kia heka kawesemy relekremy Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere.8Araõ rehemynyre xiwena heòty òdò bire-ò kia rirubunyre broreni riòre kia taòraru òbitile risuhosuhokremy. 9Kia iriòre boho iròdu hãlubu tamy riwyrenyre. Tii tebo juhu tituunyre hãlubu-di, xiwena heòty òdò inaubiòwa nora bybymy reare kiata hãlubu uhe ritxiwire xiwena heòty òdò rawotxi.10Irahudita xiwena heòty òdò-ò iweòlỹre riworonyre, kia itỹtỹ kia imawityhy ijõmy, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee. 11Kia iròdude kia isityy wana Araõ riworonyre iny tai rỹimyhỹre ribi irehemy.12Kia ilemyta Araõ budoeni rirubunyre xiwenamy kia heka ibutumy rookremy. kia iriòre boho iròdu hãlubu tamy riwyrenyre, kia tii tahe riuberanyre xiwena heòty òdò inaubiòwa noranoramy. 13Irahudita tamy riwahinyrenyre irati kia iròdu aõnaõna, kia tii tahe riworonyre xiwena heòty òdòwo ki. 14Taita rihore ide sõmosõmo kia budoeni ruti tule kia tahe risõlere xiwena uhe rasõrenyre tyre ki.15Irahudi tahe Araõ riteòsinyre iny mahãdu xiwena. Komy bodi rimyre xiwenamy iny mahãdu òrarunareny ratarenykremy. rirubunyre kiata Deuxu dee tuu robenyre. kia iwese riwinyre wesemy xiwena taòraru òbiti ritakremy. 16Kia ilemyta iròdu rimyre rurukremy ratxireri xiwenamy ibutumy rookremy kiata Deuxu dee tuu robenyre, tuu Deuxu rybe roimyhỹremy. 17Kia xiwena alòbròna riteòsinyre, kia urihimyòmy ỹnyde rimyre kia ta risõre xiwena heòty òdòw-ò. Kia heka tii riwahinyre xiwena rỹimyhỹre hãre kia ibutumy roomyhỹre ruhyyhyyle.18Araõ rirubunyre aroti budoeni wana kia rawahikremy xiwenamy iny mahãdu bedeywinamy aõbinabinaõmy. Iriòre boho riwyrenyre tamy iròdu hãlubu, kia tii tahe riuberauberanyre inaubiòwa xiwena heòty òdò noranoramy. 19Tii boho riwyrenylere iròdu iròdu weòlỹre, tõheraru, iweòlỹre ide sõmosõmo rihetynymyhỹre, tỹtỹ kia imawityhy ludu,20kia tahe ritidire ibutumy iròdu iròdu breti tyre, kia tahe riwyre xiwena heòty òdò-ò. Kia ritoonyre iweòlỹre xiwena heòty-ò, 21Ka ibreti iruti ruruweribi ludu iròdu Araõ Deuxu Tyhyhykỹ dee riteòsinyre kia xiwena sohojihyymy rararemy roimyhỹremy Deuxu Rybe-di Ijohodu deereny, tuu Moisesi rarybere mynamy.22Irahudi Araõ kaa riwahinyre ibutumy xiwena mahãdu, tii tebò riterenyre iny mahãdu deereny kia tahe tamyreny tarybewihikỹ riwahinyre, tai tahe xiwena heòty òdò rejujure. 23Tii Kia Moisesi wana rirònyrenyre Breò Heto riòre Brebunawo-ò; kia-diòlònydenydeu iny mahãdu-ò taryberenywiwi riwahinykremy, kia Deuxu Tyhyhykỹ tyy ribi juxarana ròhònyre ibutumy iny mahãdu dee. 24Kia isitereribile heòty ròhònymy reare Deuxu Tyhyhykỹ tyy ribi kia rirore xiwena rawosimy raimyhỹre, kia iweòlỹre xiwena heòty òdò ki rỹimyhỹ. Kia tuu robirenyreu, israelita mahãdu rabedesarenymy rirajuarenyre, kia tatiòhumy reserenymy su-ò taòsỹnyreny ritidirenyre.
Chapter 10

1Nadabe kia Abiu heka Araõ riòre roire, kia iny sohoji sohoji rimyrenyre owoji deròna sõna, kia iro-ò owoji deròna ritidirenyrem kia heòty tamy riworonyre irahudi tahe Deuxu Tyhyhykỹ dee idi raubenyrenyre xiwena wesemy. Ka tii boho heka riwinyrenyre tuu Deuxu rybe rawahimy roimyhỹre wesemy aõkõ, iurenana heka tii xiwena-ò reòbyõre. 2Kia isitereribile Deuxu Tyhyhykỹ tyy ribi heòty ròhònymy kia rirubunyrenyre; kia wesemy tahe iny inatxi boho rururenyre Deuxu tai ratximyhỹkile.3Kia Moisesi rarybere Araõ dee: Kamy heka Deuxu Tyhyhykỹ rybekemy ratximyhỹ iu rarybereu: "Kia watyy-ò edehemynydenykre wabededeỹỹnana wihikỹ rityhynykre, kia wasỹreny waijoireny tahe riwatyhynyrenykre.” Ka Araõ tahe aõmy rarybeõhyyre. 4Taita Moisesi ryryre Misael dee Elzafa dee, Uziel riòre boho wahe, Araõ lana, kia tahe rarybere: Bitake asỹreny inatxi rubu kia Breò Heto Riòre koki roireri kia irehemy idi makre iny rỹireri ribi.5Tii roirenyre, kia rimymy iumyreny-di iyhyitxenareny tyyki rimymy idi retyyrenyre kiata iny rỹimyhỹreny ribi irehemy riwyrenyre, timybo Moisesi tuu rarybere mynamy. 6Irahudita Moisesi rarybere Araõ dee kia iròre boho dee Eliaza (Eleazar) kia Itamar: Kia ibutumy ijõ mahãdu israelita rabederyrymy ratxirenykre kia Deuxu Tyhyhykỹ heòty ròrubudỹỹraki. Ka kai boho tahe uritre aradereny sihòdỹỹrenyõmykre kia uritre atyyreny yrarenyõmyrenykre bederyry deòsinamy. Txibo tuu biwinybenykre wana, kai boho burubenykre, kia Deuxu Tyhyhykỹ tahe ibutumy iny mahãdumy radònykre. 7Kia uritre Breò Heto Brebuna ròtena ribi ixilòhòrariedỹỹõmyrenykre, kia burubenyõbenykremy, kiemy dori kai boho iywidỹỹmy tahitxitenyte aõòlỹre brebuna Deuxu Tyhyhykỹ hõrõ-di. Kia iny inataõ boho tahe tuu riwinyrenyre Moisesi rarybere mynamy.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Araõ dee: 9Kaike aõkõre kia ariòre boho aõkõre ròterenyõmyrenykre Breò Heto Brebuna-ò kia mona jubreremy biõbenyrahu-di; txibo tuu biwinybenykreki burubenykre. Kia ibutumy arioreriore bohoreny tule rityhynyrenyre kaa rybe wahidỹỹnana. 10Kai boho bierymy biwinymy boibenybekre iwitxiramy aõ brebuõ kia aõ brebuna, kia aõ ibinamy rỹimyhỹre kia aõ ibinamy rỹimyhỹre. 11Kia bierynanyrenykre israelita mahãdu ibutumy kaa warybemy timybo-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ adeereny rewahinyre Moisesi dee rarybemy.12Kia Moisesi rarybere Araõ dee Eliaza dee kia Itamar dee, Araõ riòre boho kia irumy ratximyhỹreny-ò: Bimybenyke xiwena ỹnyde alòbròna rohenyrenyre kia xiwena rỹsỹna rawahidỹỹre Deuxu tyhyhykỹ dee, kia idi paõ iuridỹỹõmy biwinybenykre. 13Paõ biybenyke bede brebunaki, kiemy dori rỹsỹnaõ rahimyhỹrele rare Deuxu dee, kia heka ahõrõrenyle rare kia ariòre boho hõrõrenyle rare. Kiamy heka Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere.14Kai boho kia ariòre boho wana birỹsỹbenykemy ijõdilere iròdu breti kia iròdu ruti rawahidỹỹmyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena sohojihyymy. Kaa xiwena iywidỹỹmy relere ibinabinaõmy, kia heka israelita mahãdu widỹỹna rare, kia ahõrõrenyle rare kia ariòre boho hõrõrenyle rare. Kia birỹsỹbenyke bede wiwilyhãkỹki. 15Israelita mahãdu Deuxu dee idiwydenykre xiwena sohojityhymy wesemy iròdu ruti, ibreti kia iu iweòlỹre rookreu rỹsỹna wesemy rawahikremy Deuxu Tyhyhykỹ dee. Kaa iròdude uhe heka ahõrõrenyle rare kia arioreriore hõrõrenyle kie ikiemy, tuu Deuxu Tyhyhykỹ bede riywinyremy.16Irahudi Moisesi rỹỹraxire titxi bodi raremy kia rurukremy raywire xiwenamy kia òraru rasuhosuhokremy, kiata tuu bede rieryre raobiuremy. Tii sõemy reburere Eleazar dee kia Itamar dee kia rỹỹraxire: 17Aõherekibo kai boho teròtenyõta bede brebunaki, kia xiwena raywidỹỹre òraruna idi rasuhòsuhòkre-di? Kia heka xiwena brebuna rare, Kia Deuxu Tyhyhykỹ heka riwahinyre adeereny kia tuu maubenybenykre Deuxu ruki kia iny mahãdu òrarureny idi bis uhòsuhòbenykremy. 18Kia iròdu hãlubu rurure rawykõreki Breò Heto riòre Brebunawo-ò, kia tai heka kai boho biròbenyke xiwena, tuu warybe rewahinyre mynamy.19Araõ rirawyònyre: Iny mahãdu riwahinyrenyre wijile Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena kia òraruna raixawidỹỹkremy, kia xiwena ibutumy roore tule, kiata kawese hãrele tuu wadee rutỹỹnyre aõnaõna binahãkỹ. Kiaremyta, txibo-diarỹ wiji arirỹsỹkeki xiwena waòraru aritakemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ aõbo waki awimy aõbo rahãke? 20Kia Moisesi tahe tai awimy rahãre Araõ rawyòdỹỹnaki.
Chapter 11

1Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Moisesi dee kia Araõ dee 2kawesemy rybe wahidỹỹna israelita mahãdu deereny. Kai boho aõwaxina biròbenykre aõtxile iròdu,3kia itàlà rawirareamy rỹimyhỹre kia ibinamy. 4-6Kia uritreta iròrenyõmyrenykre camelo boho, coeu bederahymy rỹimyhỹre, kiemy dori kaa iròdu iròdu rỹsỹna binabina rirỹsỹmyhỹrenyre, kia tahe itàlàreny iwirarearenyõrenyre. Ka adeereny heka iròdu iròdu isuisurenyre.7Kia heka biròbenyõbenykre ixỹnide. Adeereny ixỹni heka isuisu idebinare, kiemy dori ibròsityy rawirareamy rỹimyhỹre, kia tahe rỹsỹna ridewidewinydi aõkõ rirỹsỹmyhỹre. 8Kia uritre ka iròdu iròdu ròrenyõmyrenykre, kia uritre tamy derexirenyõmyrenykre rururenykre hãre. Kia ibutumy tii boho ibinalehekỹ isuisulehekỹ roire.9Kai boho aõwaxina biròbenykre aõtxile utura kia iyjydimy rỹimyhỹre, 10kia uritre tahe iròrenyõmyrenykre iròdu iròdu berawomy rỹimyhỹrenyre kia iyjyõmy rỹimyhỹrenyre. Kia iròdureny heka adeereny isuisure idebinare;11uritre ijõròrenyõmyrenykre, kia rurumy rỹirenykre hãrele, kia uritre tamy derexirenyõmyrenykre. 12Kia aõtxile utura utura beramy rỹimyhỹre iyjy ihoõmy kia heka isuisu idebina tuu rỹimyhỹrenyre.13Kia tule isuisurenyre nawii mahãdu: Nawiihikỹ, rara, Nawiihikỹni 14açores, falcões, 15corvos, 16usehewe, maoloolo, notxie, hãinaje,17mochos, corvos marinhoas, íbis, 18gralhas, pelicanos, abutres, 19cegonhas, wraura kia poupas; kia tyrehe tule.20Kia heka isuisumy ibutumy iròdu sõmosõmo rariamyhỹrenyre kia ruòmyhỹrenyre; 21Ka kai boho tahe aõwaxina biròbenykre iròdu sõmosõmo itidimy kia rejujumyhỹrenyre. 22Kia aõwaxina biròbenykre ibutumy sei òtaòta. 23ka ibutumy ijõ mahãdu iròdu sõmosõmo rariamy kia ruòmyhỹrenyre heka isuisurenyre.24-28Kia bede ratxioronymyhỹrenyre hãrele isuisumy ratximyhỹrenyre, mobo iròdu sõmo mahãdu-ò rerirenykre ruru sỹtybymy: ibutumy iròdu iròdu itàlà-dimy, kia tahe ibròdetyy iwirareana ihoõkre kia rỹsỹna ridewidewinydi aõkõ rirỹsỹmyhỹrenyre, kia ibutumy iròdu iròdu inaubiòwamy iti ijõdirenyre kia rariamyhỹrenyre alòbrònarawotimy. Txibo inyõ rimykeki iumyrenyõ, kia heka tatyy rihokre idi rexityynymy ratxireri-di, kia tahe isuisumy ratxikre txuròtena iohokreòhòkỹle. Kaa iròdu iròdu heka isuisu rare adeereny.29-30Kia iròdu iròdu sumy rexirurehenymyhỹre isuisumy ka mahãdu tuu rỹimyhỹrenyre: kia ibutumy ijare òtaòta, asara òtaòta, lowyty kia ure boho.31Kia txiorotyhymy resemyhỹre hãre isuisumy ratximyhỹrenyre, kia inyõ tamy rerirenykeki ruruke hãrele. 32Kia txibo kaa iròdu iròdu umyõ resekeki aõna tyre, kaa aõna heka isuisumy ratxikre. kia aõtxile aõnaõna òwòru, tyyesi, iròdu sityy yda sau, yda aõtxile aõ. Kaa aõna ixiwesetyhymy relekemy, kia bera-ò ratidikre, kia ihãremy tahe tii isuisumy ratxikre txuròtena iòhòuhukỹle. 33Kia txibo kaa iròdu iròdu mahãduõ resekeki subutxiro-txi, kia ibutumy aõtyhytyhybo butxiro-ki rỹireri kia ibutumy isuisumy relekre; tai tahe urile butxi rawebohokre.34Kia txibo butxibe resekeki rỹsỹnatyre, kia heka kaa rỹsỹna isuisumy relekre. kia aõtxile bee rỹikre butxiro-ki kia isuisulemy rỹikre. 35Kia txibo iròdu iròdu mahãduõ resekeki aõtxi aõnatyre, kia tii isuisumy relekre. Kia txibo tori heòtykeki yda su heòtykeki, tai tahe tii isuisumy relekre, taita urile rakrokrokre;36kia txibo iòrarunakeki yda behynakeki, kua bee iroki ixiwesehyy rỹikre, ka txibo inyõ iròdu iròdu umy-ò rerikeki tahe isuisumy relekre. 37Txibo kaa iròdu iròdu mahãduõ resekeki alòbrònaty rabròkemy rỹireri-txi, kia alòbrònaty ixiwesehyykỹ rỹike tyramy; 38ka txibo alòbrònaty beroki rỹikeki, kia iròdu iròduõ bera-txi resekeki tahe tii isuisumy rexirahòreke.39Txibo iròduõ aõwaxina raròkemy rỹimyhỹre rurukeki rubu òbitimy, kia iny iumy-ò rerikre isuisumy relekre bede ratxioronykreuhukỹle. 40Txibo iny inyõ kaa iròdu iròdudeõ rirokreki, kia tatyy rihokre idi rexityynymy ratxireri kia isuisumy ratxikre txiorouhukỹle; kia txibo inyõ riwykeki iròdu, kia tatyy rihokre kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle.41Kia heka iròlau ratòere aõtxile iròdu iròdu sumy rexirurehemy rariamy rỹimyhỹrenyre; kaa iròdu iròdu heka isuisurenyre. 42Kia heka raròkelau ratoere kaa iròdu iròdu raròkelau, kia sumy ratiranymy rỹimyhỹrenyre kia rariamy rỹimyhỹrenyre inaubiòwamy iwa kia ihãremy sõemy.43Kia uritre susumy norenyõmy kia ibinatyhymy ratxirenykre ijõ iròdu iròdu rirokre. 44-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare. Wadee tuu maubenybenyke, aDeuxureny, kia heka wadi sohojihyyle biwatyhynymy matxibenyke, kiemy dori-diarỹ òbitityhymy nodutyhy rare. Uritre susumy norenyõmyrenykre kia iròdu sumy rexirurehemy rariamyhỹrenyre òrarurenyki. 45Deiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare kia anadydenyde Egito-ribi kia aDeuxurenymy aratxikre. Kiaremyta òbitityhymy boibenybekre, kiemy dori-diarỹ òbitimy nodutyhy rare.46Kaa heka rybe rawahinyre rare iròdu iròdumy, kia nawii nawiimy, kia ibutumy iròdu iròdu bera rỹimyhỹrenyre, kia ibutumy iròdu iròdu sumy rexirurehemy rỹimyhỹrenyre mahãdu. 47Tii boho heka iwitxirawitxiramy rỹimyhỹrenyre tibo idewimy tyramy rỹimyhỹre kia tibo isuisumy rỹimyhỹre, kia iròdu iròdu aõwaxina raròrenykre kia tibo aõwaxina rarenyõrenykre.
Chapter 12

1Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Moisesi dee rybewahidỹỹna ratyhydỹỹmy rarekremy, 2Israel iny mahãdureny-ò. Tiu hãwyyõ uladu iribi reakreu, kia isuisumy ratxikre debò inatxi sõemy, iwese tuu rutỹỹnymyhỹre wesemy bededỹỹnana. 3Kia debò inataõ txuu tahe weryry ranosityyrahãkre.4Irahudi tahe hãlubu rexihure òraruki, tii isuisumy ratxikre ixyby 33 txumy bede riekre. Ka bedemy bede riekreu tii aõ brebuna-ò reriõhyykre kia rake aõkõre Breò Heto Brebuna-ò. 5Kia txibo uladu hirarimy rekreki, hãwyy isuisumy bede wa-ò inaubòwa txumy bede riekre, tuu rutỹỹnymyhỹre wesemy bededỹỹnana. Irahudita hãlubu rexihure òrarukita, tii isuisumy ratxikre 66 txu ratyremy.6Irahudi tahe ixisuròsuròna rỹikre rahudi, kia txibo iròre weryrymy aõbo yda hirarimy aõbo iriorerekre, kia hãwyy rakre Breò Riòre Heto ròtenaòhòkỹle kiata riwahinykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò budoeni riòre sohojimy ibeòra kia xiwena ibutumy rookremy, kia bòtòe riòreõ xiwenamy iòraru risuhosuhokremy.7Deuxu Rybe-di Ijohodu riteòsinykre xiwena Deuxu Tyhyhykỹ dee kia hãwyy òraruna iribi rikremy, kia kawesemy tahe tii idewimy tyratyramy relekre. Ka heka rybe rawahire rare ratyhydỹỹkremy hãwyy-ribi tohoua reamyhỹkreu. 8Txibo ibudoeni ihoõkeki xiwenamy rurukemy, kia hãwyy riwykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò inatximy bòtòe rurà yda inatximy bòtòe; kia nawiiõ heka xiwenamy ibutumy rookre. kia ijõ xiwena tahe òraruna idi ratarenykremykre. Ka xiwena boho-ribi heka Deuxu Rybe-di Ijohodu risuhosuhokre hãwyy òraruna, kia tahe tii idewimy tyratyramy ratxikre.
Chapter 13

1Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre rityhynymy roirenyrekremy Moisesi dee kia Araõ dee rybe. 2Txibo inyõ sityy-ki ijõdikeki rataritarinymy, rawetynymy yda ysa binana òrahãrumy rexirahòrekeki, kaa iny heka radykre Araõ dee Deuxu Rybe-di Ijohodu, yda aõtxile Deuxu Rybe-di ijohoduõ-ò, kia Araõ riòre boho.3Deuxu Rybe-di Ijohodu inyde sityy-ò retehekre, kia txibo inysira ysaysa iuramy relekre-wana, kia txibo iny yjy sỹytyhymy relekre-wana inyde sityy-ribi, tai tahe binabina inydee reuròmyhỹre rare; kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe riòbitinymy rarybekre iny idebina isuisu raremy. 4Ka txibo ysa iurakre-wana, kia txibo rikõõkre-wana kia sỹytyhymy rỹikre desityy-ribi, kia desityy iuramy releõkre-wana, tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu rarybekre iny ixi sohojimy roikremy debò inatxi txu sõemy.5Kia debò inatxi txuna rimydi tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu iny dee retehekre ixybyle, kia txibo iraykyki ysa roberaõlera, uriki tahe ixiwesele roireri juhu roimyhỹ wesemy, taita iny ixybyle riteònykre ixi sohojimy roikremy debò inatxi txu sõemy ixyby. 6Kia debò inatxina txu-di tahe inydee retehekre ixybyle; kia txibo ysa rexihumy rareri-wana, kia txibo inydemy rauberaõreri-wana, tai tahe dewetyle rare, aõ tai iòhãruõre. Kia iny tatyy rihokre idi rexityynymy ratxireri-di, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe inymy rarybebeny iny idewimy tyratyra raremy.7Ka txibo irahudi ysa iny umymy roberakeki, taita iny ixybyle rakre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò rybemy. 8Tii inydee retehekre kia txibo ysa inyumy-di roberakre-wana, kia tahe iny idebina isuisu raremy inymy rarybekre; kia heka binana inydee reuròmyhỹre rare.9Tiu inyõ binana inydee reuròmyhỹre-di ratxikre-wana, kia heka Deuxu Rybe-di Ijohoduòhòkỹle radykre. 10Kahe tamy retehekre, kia txibo dewety iuramy ijõdikeki, kia isiradena iuramy roilekeki, kia yjy iraymy roirekeki, 11tai tahe binana deuròsòtõmo irehemy iny rỹimyhỹre rare. Tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu inymy rarybekre kia ibinana isuisure kia tiu ritidiõtyhy ixi sohojimy roikemy, kiemy dori timy iwasimy aõkõ tii idebinamy isuisure.12Txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu iny-di rõhõtinykeki binana inyumy-di ibutumy rauberaramy, kia irati-ribi iwaòhòkỹle, 13taita tii tamy retehekre webinadu-ò. txibo inatyhy ibinana iumy-di ibutumy roberara-wana, kia ide sityy iuramy relera, tai tahe hãbu idewimy tyratyrare, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tuu rarykre idewi tyratyra raremy. 14Kiaremy tiu yjy iraymy webinadu-ki rỹikeki, tai tii idebinamy isuisumy ratxikre.15Deuxu Rybe-di Ijohodu ixyby tamy retehekre, kia txibo yjy-txi iraymy reakre-wana, tai tahe inymy rarybekre iny idebinamy isuisuremy. Yjy iraumy roimyhỹre heka binana aõmaõkõ inydee reuròmyhỹre riteòsinymyhỹre. 16Ka txibo iny yjy reytekre-wana kia iuramy relekre-wana, kia iny ixidi rehemynykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò, 17kia tahe tamy retehekre. Txibo iyjy iuramy relera-wana, tai tahe iny idewimy tyratyrare, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tuu iny rarybekre idewimy tyratyraremy.18Txibo inyõ òtele ijõdikre-wana kia tahe reytere, 19Kia ibedeki tahe ide ratarinykre kia rauranykre yda ysa isòmy aõbo rỹikre, tai tahe iny ixidi reakre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò. 20Tii tahe inydee retehekre, kia txibo òteledena sỹymy rỹikre-wana inyde sityy-ribi, kia idesira iuramy relere-wana, tai tahe tii inymy rarybekre idebinabinare kia isuisuremy. Kia heka binana inydee aõtamaõkõ reuròmyhỹre rare, kia heka òtele-ribile ròrarunyre.21Ka txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu rierykre-wana kia inydesira iumy aõkõ rỹireri kia òteledena sỹymy aõkõ rỹirerimy inyde sityy-ribi, kia tahe iuramy relere, taita tii inymy rarybekre bede ixi sojohimy riekremy hetowoki debò inataõ txu sõemy. 22Txibo iny binana rauberare-wana, kiaki heka binana aõtaõkõ reuròmyhỹre rare, kia tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu inymy rarybekre idebinamy isuisu raremy. 23Ka txibo ysa raubeõre-wana, kia tahe ixiyrybuhyy ratximyhỹre juhu ratximyhỹ yrybule, kiaremy yjy raruterenymyhỹrele òtele ririre inyde-dityy-ki. Kiaremy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu rarybekre inymy idewiremy tyratyraremy.24Txibo inyõ rexisõkeki, kia inyde roore raburenymy relekeki yda iuramy aõbõ releke, 25Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe inyde ysaysa-ò retehekre. Txibo iny sira ibedeki roore iuramy relekeki, kia iny wotõmona sỹytyhyle releke inyde sityy-ribi, kia heka binana teuròsòtõmohõkỹ rare inyde roore-ribi riòrarunyre, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe rarybekre inymy idebinabinaremy isuisuremy.26Kiaremy txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu rierykreki inyde wotõmona iuraõmy rỹireri, kia wotõmona sỹymy aõkõ rỹireri inyde sityy-ribi, kia ide tyramy roirerimy, tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu iny rihitxinymy ritidikre hetowo-ò debò inatxi txu sõemy. 27Ka debò inatxi txu rimydi tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu inydee retehekre, kia txibo iwotõna ysa rauberareri-wana, kiaki tahe binana deuròsòtõmohõkỹ rare, tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu inymy rarebekre idebinabinamy isuisumy. 28Ka txibo wotõmona ysa rauberakõre-wana, kia tahe ixiyrybule rỹimyhỹ, kia iuralemy roimyhỹ, taita detaritarile rare ide rooki tuu risỹnyre. Tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu inymy rarybekre idewiremy tyratyraremy, kiemy dori wotõmona ruterele rare ide rooreki tuu risỹnyre.29Hãbu sohojiõ kia hãwyy sohojiõ iratireny raxiridònyrenykreu,ysa tohoraruki, 30kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tamy retehekre. kia txibo irati xiridò sỹymy rỹikre wana irati sityy-ribi, kia txibo iradeti bisamadòbò lỹre wese relekre-wana kia ibutekre-wana, tai tahe bina deuròsòtõmohõkỹ rarekre, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe tuu riòbitinykre iny idebina isuisu raremy.31Txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu rahukeki wotõmona sỹmy aõkõ rỹirerimy desityy-ribi, kia tai txibo ihoõkre wana isiri ilybymy, tai tahe tii iny riteònykre rahitximy roikremy debò inatxi txu-my.32Kia debò inatxina txu rimydi tahe tii inydee retehekre; txibo binana roberaõkre wana kia tai idesiri bisamadòmy lỹre wesemy rỹiõkre wana, kia txibo binana wotõmona sỹtyhymy Rỹikõrewana desityy-ribi, 33Tai tahe iny rarasykre yda txuhute siri aõbo rasykre, kia rasyõhyylemy iwebinadudemy rỹireri isiri. Deuxu Rybe-di Ijohodu tuu rarybekre ixyby debòinatxina txu sõemy bede riekremy34kia debòinatxi txu rimykreu tahe tii inydee retehekre. txibo iny binana roberaõkre-wana, kia s² ytyhymy r² iõkre-wana inyde-ribi, tai tahe deuxu rybe-di ijohodu tuu rarybekre idewimy tyratyramy raremy. iny tatyy-di rexityynymy ratximyhỹre rihokre kia awimy tyratyramy ratxikre.35Txibo irahudi iwotõmona bina yjy roberakre-wana, 36taita Deuxu Rybe-di Ijohodu inydee retehekre. Txibo kia inatyhymy iwotõna bina yjy roberare-wana, kia uritre radesò itxeseõmykre; ka iny heka ibinanadire. 37Ka txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu raykyki kia iwotõmona yjy txibo roberaõlera, kia tai idesiri ilybymy raumynyreri, tai tahe iwotõna yjy reytera. Iny idewimy tyratyramy rare, kia tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu tuu rarybekre iny idewimy ibinanaõmy raremy.38Tiu hãbuõ yda hãwyyõ ysa iuramy rỹikre-wana ideki, 39kia Deuxu Rybe-di Ijohodu inydee retehekre. Txibo ysa ura urihimyòkre-wana, kia heka aõhỹỹ aõkõ rare. Kia idewityhyre.40-41Txibo hãbuõ iraroko rade ihoõkre-wana yda iòsi rade aõbo ihoõkre-wana, tii heka (calvo)-my relekre yda urihimyõmy (calvo)-my relekre, kiata idebinamy ratxiõkre.42Ka txibo iratibrasaki ysa isòdymy r¬ikeki , kia tahe binana deuròsòtõmo rare. 43Deuxu Rybe-di Ijohodu retehekre hãbu dee, kia txibo itxi reakre-wana usa isòdymy, iwese inydemy rỹimyhỹre wesemy, 44kia heka binana deuròsò tõmo rare. Kia hãbu idebinabinare, Deuxu Rybe-di Ijohodu tuu rarybekre idebinabina raremy iratiki iwebinadu yjy rỹireriki.45Iny sohoji aõhỹỹmy rutỹỹnykre binana deuròsòtõmo-di tadeki kia tyy yrayra-di rexityynykre, kia tarade risihònyõhyykre, kia tary ritybònykre bedeòhòkỹle kiata rirajuakre: "Wadebinare wadebinare!" 46Kia aõhỹỹmy rutỹỹnymy ratxirekre-wanawana binana deuròsòtõmo-di, kia iny idebinahyylemy ratxirekre kiata ixisohojimy rasỹnykre, iny mahãdu breò-ribi irehemy.47Tiu ratỹnykeu binana deuròsòtõmo tyy iròdu sityy-di relemyhỹre yda esõde-di, 48yda tyyesi , yda iròdu sityyki, yda iròdu tyy yreki, yda aõ iròdu sityy-di relemyhỹreõki, 49txibo ysa bederade lỹre wesenakreki yda isõkreki, tai tahe binana ysa rateòsidỹỹkre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò.50Deuxu Rybe-di Ijohodu retehekre aõna ysa binanadi rỹireri-ò kiata ritidikre debò inatxi txu sõemy rihitxinymy. 51Kia debò inatxina txu rimydi tahe tii tamy retehekre ysa-ò, kia txibo tii roberakre-wana, tai tahe ysa binana deuròsòtõmo rare, kia tyy yda tyyesi, yda iròdu sityy, yda aõ iròdu sityy-di relemyhỹre ibinanadire, 52kia Deuxu Rybe-di Ijohodu ritoonykre. Kia binana deuròsòtõmo rexihukre heòty-di.53Ka txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu retehekre tyydee, yda tyyesi-ò, yda aõna iròdu sityy-ò kiata itxi reakre ysa roberakõramy, 54taita rahokremy tuu rarybekre kia aõnaõnaki ysa rỹireri kia ratidikre ixyby debò inatxi txumy rahitxidỹỹmy. 55Irahudi tahe tamy itxere ixybyle rỹikre aõna-ò, kia txibo ysa timy rawitxiraõkre-wana, kia rauberakõreri hãrele, tai tahe tii ibinanadire kia heka urile rookre. Kia binana deuròsòtõmo ikoki rỹire yda ihewoki rỹire aõnaõnaki.56Ka txibo Deuxu Rybe-di Ijohodu itxi reakeki ysa rikõremy rahore rahu-di, taita Deuxu Rybe-di Ijohodu ritxuakre kua tyy ludu, iròdu sityy, yda tyy esi. 57Ka txibo ixybyle irahudi binana ysa ratỹnykeki, tai tahe binana deuròsòtõmo rare, kia aõna tahe rookre. 58Txibo aõna rahore, kiata ysa rexihure, tai ixyby rahore tai tahe ibinanaõmy ratxikre.59Ka heka rybe rỹimyhỹre binana ijyy tyymy rỹimyhỹre iròdu rityy-di, yda tyy esimy, yda aõtxile aõna iròdu sityy-di rỹimyhỹre, kia tuu rybe rỹikremy ibinanadire aõbo yda ibinanakõre aõbo myy tu rybe rỹikremy.
Chapter 14

1Deuxu rarybere Moisesi dee: 2—Ka heka yjy inydemy rỹimyhỹre rybe bededỹỹnana rare: kia radykre Deuxu Rybe-di Ijohodu ;3Ka heka ròhònykre iny bedereny ribi, kia tahe tamy itxere rỹikre. Txibo yjy binahãkỹ reyteremy, 4Tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu rarybekre iny rexideytenykremy ratxireri rimykremy inatxi nawii riòre irumy rỹireri tyramy ibinanaõmy rỹireri, kia teriò òwòru, kia tyyesi sòhòkỹ kia bederade txiru sõehekỹ wana rimykremy. 5Kia rawahidỹỹlekre Deuxu Rybe-di Ijohodu kia rarubudỹỹkre nawiiõ watxiwiwo-ò, kia bera ieseteremy roimyhỹreki.6Kia tahe ramykre nawii irumy ratxireri, kia teriò òwòru, kia tyyesi sòhòkỹ, kia bederade riòre, kia ratuurenykre nawii rururalubu-ò kia bera iesetere-ò. 7Kia rexiywinymy ratxirekemy ixidi ratxireri yjy binahãkỹ ribi, kia ityre rejujukre debò inatxi sòemy; tai tahe tu rybe rỹikre rexiywinyramy tyratyramy, kiata rateòdỹỹkre nawii irumy ratxireri bederahy tyahãkỹki ratxirekremy.8Kia iny rexiywinykremy rexideytenykremy ixidi ratxireri, kia tatyy rihòkre, kia ibutumy tasirisiri risykre, kia be-di rãhãkre, kia tahe tyratyramy relekre; irahudi tahe ralokre taijoi mahãdureny hetoreny-ò, kiaremy taheto riòre ribi ahãnaki ratxikre debò inatxi txu sõemy. 9Kia debò inatxi txu rimydi tahe ibutumy tarade risykre, tasuusiri, tarubròsiri risykre; kia ibutumy tasirisiri risykre, kia tayy rihòkre, kia be-di taumy risebenykre, kia tahe tai tyratyramy relekre.10Kia debò inataõ txu-di tahe rimykre inatxi budoeni riòre hãbu aõ ibinana ihoã, kia sohoji budoeni riòre hãwyy aõ ibinanaõ, kia sohoji ibeòramy, kia inataõ (dizimamy) (eỹa) noiròsò ỹnỹde xiwena rỹsỹnamy rawahikremy, kia rasurusurudỹỹmy rỹsỹna òlỹrena-di, kia rahitxidỹỹmy debo-ò inatxi sõemy weriri rỹsỹna òlỹrena-di; 11Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tahe iny riteytenykre risuhosuhokre riwinymyhỹre, kia tamy bekoabenykre habuõ rateytedỹỹkremy rasuhòsuhòdỹỹkremy, kaa heka Deuxu ruki ikoki, kia Deuxu rybena heto ijotxi tuu rawidỹỹmyhỹre;12Kia ramykre sohoji budoeni riòreõ, kia tahe rawahinkre xiwena iny òraruki rỹimyhỹremy, kia debò inatxi sõemy rỹsỹna òlỹre; kia tahe rauridỹỹkre xiwena urinadỹỹnamy Deuxu ruki. 13Taita rirubunykre budoeni riòre tai ibedeki xiwena òraruna huduna kia tai xiwena ibutumy roomy rurumyhỹreki, bede brebunahãkỹki; kiemy dori xiwenamy reareri iòraruki iwese xiwena òraruna weselmy kia heka Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò tureri: kia heka aõtyhyhykỹ brebuna rare.14Deuxu Rybe-di Ijohodu heka rimykre xiwena òraru hãlubu, kia tahe idi reakre tõhõti ruruweribiludu juràtxi kia rexiywikremy reytekremy ratxireri, kia idi realekre tebo juhu nihikỹ ruruweribiludu-ò kia relekre iwa juhu nihikỹ ruruweribiludu-ò. 15Kia rimylekre irỹsỹna òlỹrena debò sohoji sõe-di, kia tahe ritxiwikre tadebò hywewe ribi ubetya òtyhyle. 16Rituunykre tebò ruruweribiludu rỹsỹna òlỹrena-ò kia tebò hyweweribildu ki rỹireri-ò, kua rỹsỹna òlỹrena tebojuhu-di ritxiwitxiwikre debò inatxi sõemy Deuxu ryki;17Kia rỹsỹna òlỹrena uhe tahe tebò ki rỹireri, Deuxu Rybe-di Ijohodu ritidikre tõhõti jurà ruruweribiludutxi kua rexiywinykremy ixidi ratxireri wahe, kia tebojuhu ruruweribiludu-ò, kia iwajuhu ruruweribiludu-ò, kia xiwena òraru hãlubu tyreki; 18Kia rỹsỹna òlỹrena uhe Deuxu Rybe-di Ijohodu debòki rỹireri, kia ritidikre kua reytekremy rexiywinykre ixidi ratxireri-ò: kawemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre iaõhỹỹmydỹỹnana-di Deuxu koki.19Tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre xiwena òraruna-ò, kia aõhỹỹmydỹỹnana riwinykre kua iny tuu reamyhỹre reytekremy rexiywinykremy tabinabina ribi. Irahudi tahe rirubunykre xiwena ikietyhylemy rookremy, 20Kia tahe riwahinykre xiwena rỹsỹna wana heòty xiwena òbiuna tyre: kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre aõhỹỹmydỹỹnana hãbu dee, kia tahe tii tyratyramy relekre.21Txibo iaõkõkre wana, kia iaõnaaõna riwahinyõkre sõehekỹmy idiwykemy, kia idiwykre budoeni sohoji taxiwena òrarumy, kia xiwena rawymyhỹre wana, kia relekremy aõhỹỹmydỹỹnana tamy, kia xiwena debò itue weribi rỹsỹna rasurusurumy aõòlỹre-di, kia xiwena rỹsỹna-ò kia debò sohoji rỹsỹna òlỹre sõe-di. 22Inatxi bòtòerurà hãwyy yda inatxi bòtòerurà hãbu, kia inatxinamy idi ròhònykremy, kia ijõrenyõ heka xiwena òrarunamykre , kia ijõ tahe xiwena ibutumy rookremykre. 23Kia debò inataõ txuna rimydi reytekremy rexiywinykremy ratximyhỹre ribi tii kanadykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò, Deuxu rybena ijohona Heto riòre ijò-ò, Deuxu koki.24Deuxu Rybe-di Ijohodu rimykre budoeni riòre xiwena òraruna, kia debò sohoji sõemy rỹsỹna òlỹrena, kia tahe idi rariakre xiwena rariamyhỹrre-di Deuxu ruki. 25Tai tahe rirubunykre budoeni riòre xiwena òrarunamy, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu rimykre xiwena òraruna hãlubu, kiata idi reakre tõhõti jurà ruruweribiludu-ò, kua reytekemy rexiywinykemy ixidi ratxireri-ò, kia tebojuhu nihikỹ ruruweribiludu, kia iwajuhu nihikỹ ruruweribiludu-ò.26Kia ritxiwikre rỹsỹna òlỹrena ribi tebò tyatyhytxile hyweweribiludutxi; 27kia tebojuhu ruruweribiludu-di ritxiwotxiwikre rỹsỹna òlỹrena, kia tebò hyweweribiki rỹireri-di, debò inatxi sõemy Deuxu koki;28Kia rỹsỹna òlỹrena ribi ritidikre kia tebò tõhõti jurà ruruweribiki, kua reytekemy rexiywinykemy ratxireri-di, kia tebojuhu nihikỹ ruruweribiludu-ò; kia iwajuhu nihikỹ ruruweribiludu-ò; kia xiwena òraruna tyreki; 29Kia rỹsỹna òlỹre uhe Deuxu Rybe-di Ijohodu debòki rỹireri, kia iratibybymy idi reakre kia mobo reytekemy rexiywinykemy ratxireri-di, kia relekremy aõhỹỹmydỹỹnana Deuxu ruki.30Kia tuu raubenykre bòtòerurà hawyyõmy yda bòtòerurà hãbuõmy, kia tuu riwinymyhỹremy ròhònykremy; 31Kia heka sohoji xiwena òrarunamykre kia ijõ tahe xiwena ikiatyhymy roomyhỹremykre, kia ihãremy xiwena rỹsỹnamy; kiawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre aõhỹỹmydỹỹnana kua reytekemy rexiywinykemy ixidi ratxireri-di Deuxu ruki. 32Ka heka rybe bededỹỹnana rare kua mobo yjy binabinahãkỹki ratxireri, kia awityhymy ratxikemy kia tamy riwahinyõhyymyhỹre kia reytemy rexiywinymy ratxireri hãrele.33Kia ixyby Deuxu rarybere Moisesi dee kia Araõ dee: 34—Kia tiu malokreu Canaõ su-ò, kia tii boho adeereny riwahinykre ahõrõrenymy, kia tahe-diarỹ adeereny aditeònykre yjy bede binabinahãkỹ, kia aõtxile heto sumy rỹireri asurenymy, 35Heto wedu rierykremy reakre Deuxu Rybe-di Ijohodu dee, myy rarybemy: Aõherekibo wamy timykibo yjy bedebinabinahãkỹ rỹireri.36Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu rarybekre kia aheto biatyke, kia yjy bedebinabina-ò itxeremy kanake koki, kia tai ibutumy aõnaremy rabinarenyhenylau ahetorenyki rỹireri: irahudi tahe kanakre Deuxu Rybe-di Ijohodu heto-ò retehekremy; 37Kiata tamy retehekre yjy bede binabinahãkỹ-ò. Kia txibo heto wetimy rỹikreki isu bederade lỹre wesemy yda isòisòmy, kia aõhe wana sỹytyhymy adobo ribi, 38Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu ròhònykre hetowo ribi kiata riijò tòbòtòbònykre debò inatxi txu sõemy.39Kia debò inatxi txu rimydi tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu odoosekre kiata tamy retehekre; kia txibo tuu robikre wana yjy bina susuhukỹ adobo wetimy rexiuberanyra wana, 40Tii rarybekre adobo mana ratakremy, kia tai yjy bina susu rỹireri, kiata idi dehu rỹikre cidade hãwã ribi teòrehemy bede binabinakytxi:41kia tahe heto iwo ribi riyseysekre kia iweruramy tule, kia ikỹnysi reserekre kia idi dehu rỹikre cidade hãwã ribi ihrehemy bede binabninakytxi. 42Irahudi tahe ijõ adobo mana kidiwykre, kia tahe tamy ritidikre teròwyrenymy; kia iwitxira ijõdi riurinykre kia tahe idi heto riwinykre.43Txibo yjy bede binabinahãkỹ ixybyle relekreki heto-ò, kia adobo mana rasihesihere rahudi, kia rayseysere heto kia ixyby ratỹmyradỹỹre, 44Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu ralokre kia idi retehemy ratxikre. Txibo yjy bede binabinahãky rexiletemy rỹikeki hetomy, kiahe tai yjy bede binabinahãkỹ iraruti ijõdire: kiahe ibinatyhymyhe rare.45Kiaremy tahe heto-di adehu rỹikre, adobo mana kia iòwòru bohoboho, kia tule ibutumy imynydu sõmosõmo; kiata rawyrenykre ibutumy cidade hãwã ribi irehemy, kia bede binabinakytxi idi dehu rỹikre. 46Kua iny ralokre hetowo-ò, kia irarytxymy roireri hãrele, kiahe ibinamy iròmy ratxikre tuuhyy txioromy kanatxikre. 47Kia tule mobo hetowoki roikre, kia tatyy risuhokre; kia mobo iki wana riroxikre, kia tatyy risuhosuholekre.48Kiaremy, ixyby Deuxu Rybe-di Ijohodu ralokre kiata retehemy ratxirekre, txibo yjy bede binabinahãkỹ hetowoki rexitidiõmy rỹirenykreki irahudi ratỹmyrare rahudi, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu tuu rarybekre tyratyraremy, kiemy dori yjy bede binabinahãkỹ reytemy rỹireri.49Kia heto raywikremy ryraryanykremy ramykre inatxi nawii, teriò òwòru, kia tyyesi sòhòkỹwityhy kia bederade riòre ijõra: 50Kia rurukre sohoji nawii watxiweylaro-ò kia bee esetere-ò; 51kia ramykre teriò òwòru, kia bederade riòre, kia tyyesi sòhòkỹwityhy kia nawii irumy tule, kia tahe ratuudỹỹkre nawii rurura hãlubu-ò bee esetere-ò, kia tahe iheto debò inatxi sõemy tamy bitxiwitxiwikre:52Kawesemy tahe kua heto rexiywinymy awityhymy relekre, nawii hãlubu-di, kia bee esetere-di, kia nawii irumy ratxireri-di, kia teriò òwòru-di, kia bederade riòre-di kia tyyesi sòhòkỹwi-di. 53Tai tahe bihedỹỹnybenykre nawii irumy ratxireri cidade hãwã ribi irehemy, kia bedero tyahãkỹtxi: kawesemy tahe relekre heto awityhymy tyratyramy.54Ka heka rybe wahidỹỹnana rare ibutumy yjy bede binabina bedeòbyna, 55Kia yjy binabinahãkỹ tyymy rỹimyhỹre, kia hetomy rỹimyhỹre tule, 56Kia taritari, kia rawetynymy rỹimyhỹre, kia usa rarỹsỹnymyhỹre; 57Kia tuu raerydỹỹnanykremy tiu aõ tyrakre, yda isuisukre. Ka heka rybe bededỹỹnana yjy bededỹỹnanamy rybe rare.
Chapter 15

1Kia ixyby Deuxu rarybere Moisesi dee kia Araõ dee: 2—Marybebenyke Israel mahãdu riòrere-ò kia myy marybebenykre tamyreny: Aõtxile hãbuõ ratxirekre hãbu riòre relemyhỹre tawoki idi rỹimyhỹre, kia isuisu rare be wesemy reamyhỹreki. 3Ka heka asuasuna rare be wesemy reamyhỹreki: txibo iumy ribi raruỹnymyhỹre wana be wesemy, kia heka isuisu rare, yda txibo iumy ribi aõ reaõhyykre wana, ka heka asuasuna rare.4Ibutumy herina yxeyxe, kia ityre heri rỹikre txibo aõ iylytymy iribi reakre wana, kia heka isuisu rarekre; kia ibutumy iny ityre runykre heka ibina isuisu rare. 5Aõtxile herina yxeyxe-ò aderexi rỹikre, kia ibròherina rasuhokre, kia be-di rasebedỹỹkre kia tahe isuisumy txiorouhukỹle.6Kua ityre rexisỹnykre kua tyre tai rỹnana tybytxi, kia tahe iruỹ ijara ijõdire, kia rasuhokre, kia rasebedỹỹkre kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 7Mobo itxi reakre wana kia ideruỹruỹ ijõdiretxi, kia tatyy rihokre, kia bera-ò rõhõkre kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhykỹle.8Txibo hãbu ijõdikeki irybexi ijara aõ tyramy rỹimyhỹre tyre, taita kia rihokre tatyy kia be-di rõhõkre, kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 9Kia tule ibutumy awaru tyre rynana, kia rỹỹ rỹikre ituumy rynana ijõkre wana, kia heka isuisumy rarekre.10Aõtxile aõ ratorokre irawoki rỹireri, kia heka isuisumy ratxikre txiorouhukỹle; kia kua riwykre heka rõhõkre be-di, kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 11Tule ibutumy kua mahãdu mobo tamy rerikre kia ibesu ijarana ijõkreki, kia heka rieryõlemy tebò rihore be-di, kia tatyy rihokre kia be-di rõhõkre, kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 12Watxiwi kia tamy rooke txibo ibesu ijarana ijõkre, kia tahe rabòhòkre; kiaremy ibutumy òwòru hynamy rỹimyhỹre mahãdu be-di rahomy rỹirakre.13Kia tiu ijõdikre ibesu ijarana, kia iribi tyrakre wana, kia idi mariabenykre debò inataõ txumy kia rexiywinytyhykremy; kia rahokre ityy, kia tahe tahe iumy rasebedỹỹkre bee esetere-di, kia tahe tai tyratyramy relekre. 14Kia debò inataõ txu rimy-di tahe rimykre inatxi bòtòerurà hãwyy yda inatxi bòtòerurà hãbu, kia tahe kanakre Deuxu koki, kia Deuxu Rybe-di Ijohona Heto riòre ijò-ò, kia tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò rawahikre: 15ka heka tuu raubenykre, sohoji xiwena òraruna-ò kia ijõ tahe xiwena ibutumy roomyhỹreòkre; kawesemy tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre tamy aõhỹỹmydỹỹnana ibesusu Deuxu koki.16Kia hãbu tule, tiu tamy rehemynykreu hãbu riòre uladumy relemyhỹre, kia rõhõkre ibutumy tamy wana kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 17Ibutumy tyy kia ibutumy desityy ijõdikre hãbu riòre wesena, kia rexisuhòrenykre be-di, kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 18Txibo hãbuõ hãwyyõ-ò òtaòta riwinykre kia tahe iriòrereny uladumy relemyhỹre ijõdirenykre, kia iny inatxi boho rõhõrenykre bera-ò, kia isuisumy ratxirenykre txiorouhukỹle.19Kia hãwyy, tiu ijõdikreu hãlubu susu, kaa txibo ihãlubu susu tuhyy idi ratximyhỹre wana taumyki, kia debò inatxi sõemy bede riijekre, kia aõtxile aõ-ò rerikre kia heka isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 20Kia ibutumy aõtyrebo kia tii herimy roikre tahetena-di ratximyhỹkreu, kia heka isuisumy ratxikre; kia ibutumy aõtyrebo runykre isuisumy ratxikre.21Kia mobo iherinaòti txi reakre, kia tatyy rihokre, kia be-di rexisebenykre kia isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 22Mobo tamy rerikre aõtyrebo tii runyreri tyre, kia tatyy rihokre, kia bera-ò rõhõkre kia tahe isuisumy ratxikre txiorouhukỹle. 23Herina-ki hawyy tehemy ronyre inyõ rerikeki ronykeki tii rexisunymyhỹre idi tatykymy ritakemy idi risuhokre iny rohõkremy roikre tule ixumy rỹire txu ralokre-ò.24Tule hãbu hawyy tehemy ronyre tii wana herimy roikeki tahe rexisunymyhỹre ixumy rỹire debò inatxi reuro txu-ò.25Iu hawyy sõwemy hãlubu roakre heka ixumy roikre iwese tehe iwese txumy . Iwesele ixumy itxumy roikre. 26Aõ herina-ki tii ronykeki roikeki tai ixumy roikre. Iwesele ixumy itxumy roikre. 27Herina-ki hawyy tehemy ronyre inyõ rerikeki ronykeki tii rexisunymyhỹre idi tatykymy ritakemy idi risuhokre tule ixumy rỹire txu ralokre-ò.28Hawyy sõwemy hãlubu roare ixãwidi heka debò inatxi txumy riraokremy idi heka tyramy ratxikre. 29Debò inataõ txumy hawyy inatxi bòtòemy ridyke, inatxi bòtòe weiruràmy ridyke Deuxu heto ijòtòbòna-ò ridykre idi riwahinykre Xiwena wahisidỹỹdu-ò. 30Xiwena wahisidỹỹdu heka riwahinykre òraruna òwymy ijõ riwosinykre xiwenamy. Kiamy Deuxu-ò riwahinykre tai Kia hawyy Deuxu koki tyramy rỹikre wesenamy.31Kia wese heka Israeli mahãdu rexisunykremy rijekre, taòrarunareny ribi, ruruke lau Deuxu heto ribinanyke lau.32Kia heka inatximy roire hãbu hõrõ hawyy hõrõ rexisunyrenykreu hawyy tehemy, hãbubemy. 33Hawyy tehemy hãbu idi herimy roikemy, hawyy tehe txumy kia bedeywina rare.
Chapter 16

1Kia, Arão boho riòre rurure, Deuxu xiwe, òbitimy aõkõ riwinyre-ki, tai tahe, Deuxu ixyby rarybere Mosesi-ò. 2Tii rarybere: —-kia marybeke aseriòre Arãodee, aõtxiuaõkõ tahe, iny tamy ralòmyhỹre, kia Deuxu heto-ò, kia tahe, ikoki rȳimyhȳre. Kaa tii, ralòkrewna rurukre, biuwetyy-heki,-diarȳ raymyhȳre, kia-arca ratyaki, kia tuu rȳira mahãdu aõ-òtaòtaòta rexihykemy.3Kia tahe, Arão xiwenaò ralokre, kia touro xiwemy itmyramy rirubunykre xiery tai ixy aõta-òta-òta ritakemy, tule carneiroõ kia butumy ritoonykre. 4Kia tahe, tamy ralokrekoki, Arão komy rõhõkre irahudi Sacerdotxi-tyydi kia rexinõrenykre, kiadi tahe relere linho-di tule kia iwahety, kia tumica iwetyamy roimy; kia mtra ritdimy iratyy-ò tulesy kiadi relere esõ lytyhykydi. 5Kia tahe, Deuxu rybe riwahinyre Mosesi-ò ixitòedȳȳnamy rybe. —Israel mahãdu Arãodee bode inatximy biwahinykre xiwemy tai tahe ixy ritakre òrarùna rȳira-rbi tulesy riwahinykre sohoji carneiroõ kia tahe butumy ritoonykre.6Kia tahe, Arão tatouro tmyraõ rimymy riwahinykre xiwemy tai taòraruna rihokremy tule rihokre taseriore òraruna rȳira. 7Kia tahe, riwykre inatximy bode sõwe Deuxu heto ijo-ò.8Ia tahe, Arão inatxi-rbi ritakre ibdewinaõ, inatximy tahe mna riuhemy, sohoji tahe Deuxu nimy, ijõ tahe Azazel nimy. 9Kia tahe, bode Deuxu hõrõ ratxireri tai tahe Arão tii rirubunykre xiwemy taiki aõòta-òta-òta ixawikemy. 10Kaa Azazel bode rawahikre irumy Deuxu dee. Irahudi Arão bode riteònykre bderehe-ò, taiki ixy mahãdu òrarùna risyhókemy.11Tai tahe, Arão touro tmyra-õ rimykre tai tahe rirubunykre taxiwemy tai taóraruna ritakemy tule risuhòkemy tule taseriore aõtaòtaòta rȳira.12Arão rimykre, kia sohoji heòty loosona, tule rimykre sõwemy ihelòtyra xiwena-rbi kia Deuxu ruweki tahe rȳimyhȳre, tule rimykre inatxi loosona tai tahe tnyremy ralokre, Deuxu bdedȳȳnanãò. 13Kia Deuxu ruweki tii ritdikre toosona heòty-ò tai tahe wydy ritbònykre kia arca ratbòna. Tai tahe, Arão ruruõkre.14Tai tahe, tii ibutemy touro halbu-tmyra rimykre kia tahe debòdi riwysynykre iratbòna kia ruruwe-rbi-ò ramyhȳre; irahudi riwysynykre halbu kia inatxi debò-ò reùròmy arca koki.15Tai tahe Arão rirubunykre bode xiwemy tai ritakemy òraruna rȳira, kia tahe, halbu riwykre xiwena hetoò idi riwysynykre arca ratbòna, kia ikoki rȳimyhȳre, kia ijo halbu-di riwinyre-wsemy.— 16Tai tahe Arão rityranykre kia Deuxu heto, tule ixy aõòta-òta-òta rȳira, israel mahãdule tahe rasiranykre. Tai tahe kia iaõna-õna heto rityranykre kia ixumy roiredi. —17—- Araõ Deuxu heto wotyhy-ki iny òraruna òraruki xiwena riwahinykreu heka moõ tai ralòõtyhy. Taòraruna ixãwidina rahudi, tasỹ mahãdu òraruna ixãwidina rahudi, Israeli mahãdu òraruna ixãwidina rahudi, 18tai xiery ròhònykre idi xiwena rubuna-ò rakremy tai rityranykremy. Kiamy riwinykre: Broreni hãbu wijina hãlubudi xiwena iò tyre-ki risònykre ,watxini hãlubu wana risònykre inaubiòwa iòmy risònykremy. 19Debó inatxi reuròmy tebòdi xiwena rubuna-txi hãlubu ritxiwikre. Kia wesemy xiwena rubuna ribi israeli mahãdu xunareny rityranykre tule Deuxu-ò xiwena rubuna riwahinykre.20Tai tahe Deuxu heto rityranykre tule ijo xiwena heto mytahe Azazeldee rimykre. 21Kia tahe, debò ritdikre iròdu ratityre, riwahinykre iny mahãdu aõòta-òta-òta rȳira, kia aõbinabina ikiemy ixihewo-ò rarikemy, tule israelita mahãdu, mytahe Arão bode ratiò riwahinyre kia tahe irehe-ò riteònyre. Sohoji hãbuõ iròdu-dinõdumy ratare, kia tii idi rakremy. 22Tii tahe bderehetxi riatyre bode, ixihemy riwymy kia ixy mahãdu aõ-òta-òta-òta.23Iradu tahe Arão xiwena heto-woo ralokre komy tõre ritamy, irahudi sacerdotxi tyydi ralokre Deuxu heto-ò tai kdirikremy. 24Irahudi tii rõhõkre, tule rexinõrenymy mytahe rohonykre rexitòenykremy Deuxu dee kia taxiwe riwymy, tai tahe butumy rookre, kia ijoi mahãdu xiwe, tulesȳ butumy rookre, mytahe, tii rexitòenykre aõnaõna binabina ixawikemy butumy ixy mahãdu-dee.25Kia iròdu iwemy rȳira butumy tahe, rookre xiwemy, tai aõbina-bina ratakemy. 26Kia tahe, hãbu bode ridyre bderahy-ò, rihokre, tule rõhõkre ixiery ixiby hãwã-ò ralokre.27Kia tahe xiwe rituwedi, kia tahe rare aõbinabina surona, Deuxu heto bdedȳȳnana ryranymyhȳre, kiadi tahe relemyhȳre touro halbu tmyradi, tule bode halbu-di. Kia tahe, inatxi iròdu umy rakre iny hãwã-rbi irehemy, butumy ityy tule ihalbu rookre. 28Tai tahe hãbu ritoonykre, tule tõre rihokre, tule rõhõkre ixiery ixyby hãwã-ò ralokre.29Tai tahe rybe ratyhydȳȳkre tkiemy tahe tuu roikre, debò ituwe ahadu-txuu kiau butumy israelita mahãdu aõ rirȳsȳõmy rȳirakre tule itxuu aõ riwinyõmy rȳirakre kia aõsȳdȳȳ bdedȳȳnana rȳira. 30Tai tahe, txuu tkiemy ixitòedȳȳnamy relekre iny mahãdu-dee taiki tyramy ijoi rȳirakemy Deuxu dee. 31Kaheta txuu butu-rbi awityhy rare tai tdkemy awimy rarekre, kia itxuu aõ releõmy rarakre, tule aõ rarȳsȳõkre.32Kia tahe sacerdotxiõ raywira tuu ratxikremy kia tbymy deròwymy, mytahe, sacerdotxi nõredi rexinõrenykre. 33Mytahe, kia xiwe riwinykre Deuxu heto rityranykremy tule ijo xiwena heto, tule sacerdotxi mahãdu ryranykre, kia butumy ixy rȳira.34Tai tahe, bdedȳȳnana ratyhydȳȳkre, wyra sohojidi, tahe relemy rarekre xiwe bdedȳȳnana, taiki ixy mahãdu aõtaòta-òta ixawikemy. Deuxu tuu rarybere mynamy moisesi-ò relemy roire.
Chapter 17

1Deuxu Mosesi riteònyre 2kia tahe irawinyre Arãodee, tule irioreboho-ò, tule Israel mahãdudee, kiamy rybe-bdedȳȳnana; 3kaa Isarelita mahãduõ rirubunywna, sohoji boiõ, ȳda carneiro aõbo, ȳda cabrito aõbo, kia iwoki aõbò, ȳda iwebròki aõbò. 4Kaa iròdu rawyõkrewna heto ròtena ijoò, kia Deuxu xiwemy riwahinykremy, katahe hãbu rateòkre Isarel mahãdu kyrbi. Tii heka bdeòrarure; kia rubudȳȳ rȳimyhȳre wsemy.5Kaa Isarelita mahãdu iròdu rirubunyreny-wna, riwykre sacerdotxi mahãduò, xiwena heto ijo-koki tahe rȳimyhȳre, taile iròdu rirubynymyhȳre tule rateòsinykremy Deuxu dee, ywimy, awimy rȳikemy. 6Kia tahe sacerdotxi halbu xiwenatyre ritxiwikre tai xiwe rȳimyhȳretxi, kia tahe, ikoki rȳimyhȳre, taile iròdu mahãduwe rookre. Kia tahe, xiwe lȳnȳre Deuxu dee sõwemy awire.7Kaa wiji, tule tkiemy tiu israelita mahãdu ixyby riwahinyõtyhy kaa xiwe, bderahymy itxyte rȳiradee; kaa iharetyhy riwihinykre-wna, tai tahe, Deuxu dee raroirenykre.8Kaa butumy israelita mahãdu rȳira tule ijo ixy witxira rȳira tureny, kia tahe riteòsinykre Deuxu dee taxiwereny tai ywimy rȳikemy, tai tahe, butumy ritoonykre, tule xiwe witxira rȳira. 9Kia heto rotena sohojileki relekre kia iwitxiraki releõkre. kaa mobo rityhynyõkre rateòkre ixy kyrbi.10Kaa israelita mahãduõ tule iwitxira mahãduõ tureny rȳira kia halbu ritòkrewna tai Deuxu tuu radònykre, tulesȳ riteònykre ixy-kyrbi. 11Tikiemy butumy halbudi ixy irumy rȳimyhȳre. Taiki Deuxu , iròdu halbu xiwemy riwahinymyhȳre mytahe rejujumyhỹre xiwenaò taiki ritakemy tule ixawikemy ixy mahãdu aõòtaòtaòta rȳira. Halbudi tahe iny irumy rȳimyhȳre tule tii ritamyhȳre iny-rbi aõbinabina12Taiki Deuxu rarybere; kia israelita mahãdu rirysyõkremy halbu tule ijo rȳire mahãdu 13Tiubo israelita mahãduõ iròdu riu-dȳȳmy rirahuwna bderahyò ȳda nawii aõbò, tai tahe, ihalbu Suò ixinamy reakre irahudi tahe ritbònykre.14ai tahe inyboho halbudi irumy rȳira, tai tahe, Deuxu rarybere israelita mahãduò uritre riroõkremy iròdu halbuõ, halbudi tahe, irumy rȳira. Kaa mobo, halbu ritòkre rateòkre ixy mahãdu kyrbi15kia, aõtxile, tule israelita mahãdu aõbò ȳda iwitxira mahãdu aõbò, kia iròdu rubu riròkrewna, kia ixinamy iròdu rurumyhȳreõ, ȳda kiakõmy aõbò iremy iròdu rurumyhȳreõ, mytahe ture rihokre idi rexinõrenyre tule rõhõkre; kia tahe ratxikre ixumy, txioro iyhykõmy. Irahudi ratxikre ixybu tyramy. 16Kaa ihare rihoõkrewna tule rõhõõkrewna, tai tahe aõhõkõmy rutȳȳnykre.
Chapter 18

1Deuxu tahe Mosesi-ò rarybere: 2tamyreny kia israelita mahãdu-ò. -diarȳ he aDeuxu reny rare 3uritre kia Egitu mahãdu bdedyynanadi norenyõmy, kia tai atximyhỹtenyteki tule kia Canaã bdedyynadi tamy arawyrenyreri-ò tule uritre irybereny mynamy nõrenyõmy.4Taiki tahe bityhynybenymy wabdedȳȳnana kia tahe tuu warybe rerire retyyrtinymy.-diarȳ tahe aDeuxureny rare. 5Kaa warybe bityhynybenymykrewna tule birarenymy boibekrewna tai tahe ikiemy boibeke arumy irehemy.-diarȳ aDeuxureny rare.6Deuxu riwahinyre bdedȳȳnana Israeli mahãdu-ò; uritre aõòtamy ijraõmy asȳ mahãdu-ò. 7Tule aõòta adidee iwidȳȳõmy; taiki bu-ò ixyruna biwahinyheny tulesȳ adidee. 8Òtaòtamy ijraõmy buhawyy-ò9Òtaòtamy ijraõmy aseriòredee, buwe-rbi aseriòre-ò, tule kia adiwe-rbi-ò, ȳda kia, buwe-rbi aõbò, kia butumy awyna raumyny aheto-kidee, ȳda kiakõmy aõbò raumyny irelemy tule tamy iwidȳȳõmy. 10Kia òtaòtamy ijraõmy arikoredee; tai ixyrunaheny adee 11kia òtaòtamy ijraõmy aseriore hawyydee.14kia òtaòtamy ijraõmy alabri hawyy-ò kia buwe-rbi, tkiemy alabterȳ ratxireri. 12-13kia uritre òtaòtamy ijraõmy alabterȳdee, tule rȳira buwerbiò, tule adiwerbiò.15Uritre òtaòtamy ijraõmy arikoresédee. 16Uritre, òtaòtamy, ijraõmy, ahawyy-seriore-dee, ixȳrunaheny aserioredee.17Uritre òtaòtamy ijraõmy arioredee, ȳda, arikoredee, kia tahe, hawyywna, tewinyte, juhu-bdeu; tkiemy asȳ ratxireri, taiki, atyhydȳȳna, ixawiheny. 18Uritre ahawyy seriorewna heriõmy irumy ratxireriwna. Taiki wimy radònyrenyheny.19Uritre òtaòtamy ijraõmy hawyy ihabudi rȳiradee. 20Uritre òtaòtamy ijraõmy habu witxira hawyydee ani ixumy mabeheny.21Habuõ riwahinyõkre tariòre hawyyõ, maloque Deuxu ritynyheny. Taiki Deuxu -nidi risinyheny.22Uritre òtaòtamy ijraõmy habu widee; kia tahe Deuxu dee awiõre. 23Uritre habu tule hawyy òtaòtamy ijraõmy iròdudee; taiki ityhyna ixawiheny, tule ini ixuheny.24Deuxu rarybere israel mahãdu-ò: _ Uritre iwidȳȳrenyõmy aõnaõna-binabina rȳira boibeheny anireny ixumy, kia iniremy ixure-wsemy taiki ariteenykre kia hawa-rbi, kia tahe awarenykre. 25- kia tahe hawa ribinanykre, iaõtaotarenyle, tule rixunykre; taiki tahe-diarȳ Suu rebinanykre, tule tii riteònykre, kia tuu hawamy rȳimyhȳre.26- kaa butumy kaiboho, tule Israel mahãdu, tule iwitxira mahãdu, rȳira akyrenymy, kia tahe warybe bityhynybenymy, kaa ibina rȳira iwidȳȳrenyõmy. 27- kaa heka habu mahãdu, tuu riwinyre, ibinamy, ixumy taiki roimyhȳre. 28- Tai tahe ixyby, tuu releõkre, tai mateòbenyhenymy, tai iwyse, riwinyre, ixy mahãduò.29- kaa mobo aõbina-bina riwinykre rateòkre, ixyky-rbi. 30- kaa warybe butumy bityhynybenymy, urtre, iherenyki iryrysyrenyõmy, kia ibdedȳȳnareny rȳira, tule iwsemy nõõrenyõmy, axurenymy,-diarȳ, tahe aDexureny rare.
Chapter 19

1Deuxu Mosesi-ò riteònyre 2kia rarybekremy, Israel mahãdu kia ijoi-ò; _ òbitimy, tahe matximyhỹ, tkiemy,-diarȳ aDeuxureny watxireri, tule,-diarȳ òbitimynõdu watxireri 3Kia kaiboho, adireny bityhynymy, tule bureny, tule, sabadu, birarenybenymy.-diarȳ tahe aDeuxureny rare. 4Kia, ityhydȳȳõmy, iwitxira Deuxu, uritre, aõ, Deuxu my ixidee iwidỹỹõmy.-diarȳ, tahe aDeuxutyhyreri.5Kia iròdu birubunywna, xiwemy, biwanykre, tai, bde awimy, roikremy, tuu rarybere: -mynamy, tai awimy, taikixiery tamy areòbykre. 6Kiakõmy, aõbo, ijo, biurasomy. Kaa, ide, rohenykrewna, inataõ-txuu, tai tahe, rookre. 7Tkiemy, kaa ide, rabinara. Kaa ide, rirokrewna, itxuu, tai tahe,-diarȳ, tamy, areòbyõkre, kia xiwe-ò. 8Kaa, mobo, rirora, ide, aõhkȳmy, tai, rutȳȳnykre, tkiemy, riwatyhynyõra, wabdedȳȳnana. Tai rateòkre, Israel mahãdu kia kribi.9Tiubo, Mai, bihebenykrebdeu, kia iò-rbi, uritre, iryderenyõmy, kia, ibiratimy, rȳira. Tule, uritre, ixyby, òkseõmy, mairydemy, kia, rarikõra, mahãdu. 10Tule, uritre, ixyby, uva rydemy, ijraõmy, tule, ijo, rarira, rydemy, tule, imynyõmy, suki, rarirawna. Kia, ixinamy, birikre, iakõ, mahãduò, tule, kia witxira, mahãduò,-diarȳ, tahe, aDeuxu reny rare.11Wasiõmy, roiõmy, tule, iny-bodȳȳõmy. 12Uritre, wanimy, roiõmy, tkiemy, wanimy, mynaroike.-diarȳ, aDeuxureny, rare.13Uritre, iny mahãdu wasidyyõmy, tule, uritre, iny mahãdu bodȳȳõmy. Tule, uritre, aõmysȳdȳȳdu mahãdu òwydȳȳ- rehedȳȳõmy. 14Uritre, ibinamy, isȳdȳȳõmy, mobo, irybeõmy, rȳira. Tule, uritre, aõ, irytxi, itdisiõmy, tai, rariòwyheny, kia, iruweõ. Kia, biwatyhynymy,-diarȳ, adeuxu rare.15Kia, aõki, ibinamy mahawna, òbitimy, biwinymy, uritre, ityhymahãdu-werbi, nõõmy, tule, iny, iakõmy-rȳira-werbi, tai tahe, òbitimy, biwiny-marybemyhỹ, mõwe-rbi, nõõmy. 16Uritre, roimy, rybeõmy, ixykymy, tule, inymy, ibinamy, aõtxiaõtxi, rybeõmy, uriõmy, rubu rȳiheny.-diarȳ, tahe, aDeuxu rare.17Uritre, inymy, dòõmy, awo-rbi, tule, ixiki, iraresédȳȳõmy, Israelita mahãdumy, òbitiwerbi, inydeee, marybemyhỹ, ibinatxi bseheny, iòrarurenyki. 18Uritre, òwynamy, aõwidȳȳõmy, tule, aijoimy mydoõmy, urile, tureny, mabe, berinanymy, iximy, terinany, myhỹte-wsemy.-diarȳ, tahe, aDeuxu rare.19warybe, rerire, bityhynykrenymy, uritre, bderaty witxira iumyõdȳȳõmy, wikile. Tule, uritre, iwitxira, nõredi ixinõredȳȳõmy.20Kaa, hãbu, ratxikrewna , kaa, hãwyy, wetxu, urile, tahe, hãwyy, iwitxira, hãbu, hãwyy, ratxireri, urile tahe, ijohonarbi, riwyõra, tule, ixinamy, ratxiõreri, kia, hãbu, tule, wetxu, aõhõkõmy, rutyynyrenykre, kia tahe, rururenyõkre, tkiemy, tii, ixinamy, ratxiõreri. 21Taikimy tahe, kaa, taõòta-òtaòta ritakrewna, urile tahe, riteòsinykre, xiwe, Deuxu dee, kia tahe, riteòsinykre, carneiro-õ, tai tahe, tii riwykre, xiwena heto ijo-ò. 22Kia tahe, Deuxu-ki, tyhyle, kia sacerdotxi riwahinykre carneiro Deuxu dee, ixiery ixyby, tòenatxi reakre, kia tahe, habu sõwemy, ibina riwinyre.23Kia canaãki, mahawanykreu, tule, alobrona, bderaty, rȳikrewna, kia, irȳsȳrenyõmy, komy tahe, raratynykre, tkiemy, kia bderaty, awiõre. 24Kaa, inabiowa wyradi, bderaty mahãdu, wahõrõmykre,-diarȳ, Deuxu , kia, wawiuna tbòmy. 25Kaa, iruyre-wyrau, kaiboho ixinamy birȳsȳbenykre, taiki tahe, sõwemy, raratynykre,-diarȳ tuu rarybereri, aDeuxureny.26Uritre, kia hãlbu, aõdedi rȳira, iròõmy, tule, itxeseõmy, kia, timyrebò iòraru, tule, iwidȳȳõmy, hàri bdedȳȳnana. 27Tule, arade, iresyõmy, kia tule asuu-siri. 28Mahinybenywna, rubu-ò, uritre tahe, aumy, ikresyõmy, tuesȳ, iwidȳȳõmy, aõtxile,-diarȳ tahe, aDeuxu rare.29Uritre, arire, tyhydȳȳõmy, biwahinyhenymy, kia wydenamy, taiki, rityxinyheny, aõbinabina-le. 30-Sabadu tahe, bityhynybenymy, tkiemy, wabdedȳȳnana- tyhy, rareki, tule, bityhynybenymy, kaa waheto.-diarȳ tahe, aDeuxu rare.31Uritre, ixiwiohedȳȳmy, ijraõmy, kia, mobo, rubu rityhynymyhỹre-ò, tule, mobo, ureraru mahãdu, tkiemy, awiaõkõ rare, tai abinamy, tule axumy mabeheny.-diarȳ aDeuxu rare.32lȳmamy tahe, byimy, kia, iumy mahãdu-korbi, tule, bityhynybenymy; taiki,-diarȳ, tiwatyhynyteri,-diarȳ aDeuxu reny wahe.33Uritre ibinamy idireny noõmy umyreny ryiradi. 34Awimy, idireny, matximy, kia israelita mahãdu-wsemy, tureny berinanymy, tkiemy, kaiboho, juhu, tuu tòitemyhỹ, Egitu suki, taiki tahe, tureny, berinanymy, tuu, iximy, terinany myhỹte-wsemy.-diarȳ aDeuxu reny rare.35Uritre tahe, aõhõkȳmy, ixy, isydȳȳõmy, tule, ixybòdȳȳõmy. 36Òbitimy, utxiena biuhemyhỹ.-diarȳ aDeuxureny rare.-diarȳ dori, araterenyre kia Egitu su-rbi. 37Bityhynymy, warybe rerire adeereny.-diarȳ tahe aDeuxureny rare.
Chapter 20

1Deuxu Tyhyhykỹ ritòenyre Moisesi: 2-3rarybekremy Israel mahãdu yky ki rahãwanykeki, bihitxinybenykre iriòreriòreõ Mòlòki (Moloque) ỹnyxiwedee rexitòenymy rarekremy, tii heka iny mahãdu rirubunykre mana òhòte-di huremy.-diarỹ iòludumy aratxikre kaa hãbu kiata ariteònykre iny mahãdu yky ribi. kia riwahinyreki tariòreõ Mòlòki dee raõmysỹdỹỹnykremy, tii heka isuisu binamy risỹnyre Deuxu rybe-di Heto riòre ijohona, tibedekibo rasỹnymyhỹre, kia risurisunyre wanilyrahãkỹ.4Kia txibo iny mahãdu aõmy rexirarenyõkre wana, kaa hãbu riwinyre òludumy kia rirubunyrenyõrenykre wana, 5-diarỹtyhyle iòludumy ararekre kia ihãwyy boho òludumy.-diarỹ ariteònyrenykre iny mahãdu yky ribi, kia ibutumy motyhytyhybo iheki iwesemy riwinymyhỹrenyre wana kia rityhynymyhỹrenyre Mòlòki ỹnyxiwe.6Txibo mobo riekreki wiòhedỹỹ rubu mahãdu tyytyby-ò rexitòenymy kia ureraruduõ rierenykreki aõ tamy ròhònykemy rierykremy,-diarỹ kaa iny òludumy aratxikre kaa iòraruna òraruki kia tahe ariòlòdỹỹnykre iny mahãdu yky ribi. 7Wadee sohojile bexirautebenyke kiata òbitityhymy matxibenyke, kiemy dori-diarỹ Tyhyhykỹ rare, aDeuxureny.8Bityhynybenyke warybe wahidỹỹnana.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare kia-diarỹ heka arawirarearenyre iny mahãdu ijõreny ribi kai boho wahõrõ sohojilemy matxibenykremy. 9Iny ritxuhokre tyby yda tadi kia heka rurukre; kia heka tii òbitile tarubu òrarudỹỹdukre, kiemy dori ritxuhore tyby yda tadi.10Txibo hãbuõ aõòta riwinykre iny witxira hãwyy wana, tii kia hãwyy wanale rurukre. 11Txibo hãbuõ òtaòta riwinykeki tyby hãwyy mahãdurenyõ wana, tii heka tyby rityhynyõhyyreri, kia tii hãwyy wana rururenykre; tii boho heka tarbureny òrarudỹỹdurenykre. 12Txibo hãbuõ òtaòta tarioreriorese wana riwinykeki, ka iny inatxi boho rururenykre òraruna òtaòta riwinyrenyraki; tii boho heka tarubureny eryrenykre.13Txibo hãbuõòtaòta riwinykeki iwitxira hãbu wana, kia iny inatxi boho rururenykre taõòtaòtareny binahãkỹ òraruki; tii boho heka tarubureny eryrenykre. 14Txibo hãbuõ hãwyy my roikeki kia ise wana roilekre, kia aõòtaòta kia aõòtaòta binahãkỹ rare, kia iny inataõ boho irudihikỹle roorenykre; kaa aõòtaòta binahãkỹ heka rexihukre iny mahãdu yky ribi.15Txibo hãbuõ òtaòta riwinykeki iròduõ wana, kia iny inatxi boho rururenykre. 16Txibo hãwyyõ òtaòta riwinykeki iròduõ wana, kia iny inatxi boho rururenykre; tii boho òbitile tarubureny eryrenykre.17Txibo hãbuõ hãwyymy roikeki taseriòre wana, aõtxile tyby weribi yda tadi weribi tyby weribi, kia iny inatxi boho rateòdỹỹrenykre butu ruki iny ykyreny ribi. kia heka ixỹrunahãkỹ rare hãbuõ taseriòre wana hãwyymy roike; tii heka rararytxykemy ratxireri. 18Txibo hãbuõ òtaòta riwinykeki hãwyyõ wana tehe-di ratxireri hãre, kia iny inatxi boho rateòdỹỹrenykre iny ykyreny ribi. Iny inatxi boho isuisumy ibinamy ratxirenyre, kiemy dori rikròrenyre rybe wahidỹỹnana lyralyrahãkỹ tehe bededỹỹnanamy rarybemyhỹre.19Txibo hãbuõ òtaòta riwinykeki talabeterỹ wana, kia iny inatxi boho rarytxynamy rekoarenyreri, kiemy dori sỹhỹkỹle rare. 20Kia hãbuõ òtaòta riwinykeki talana riòrese wana kia heka ilana dee ixỹrunahãkỹ rare. Hãbu kia talana riòrese wana rarytxynamy rekoareri. Tii boho tiu iriòrerenyõna. 21Txibo hãbuõ òtaòta riwinykeki taseriòre hãwyy wana, tii heka taseriòre riixỹrudỹỹnyre. Kia heka aõòtaòta binahãkỹ rare, kia iny inatxi boho rururenykre i iriòrerenyõmy.22Bityhynybenyke warybewihikỹ warybetyhydỹỹnana kia suu tiobo-diarỹ rewyreri, suu heka asurenymykre, kia tiu iribi arateònyrenyõtyhy. 23Uritre iny mahãdu kua ribiariteònyrenykre iweserenymy iaõnaõnareny widỹỹrenyõmyrenykre, kia tuu suu ahõrõrenymy rawahire wesemy.-diarỹ tamyreny urile wawoxi roburobure kia aõòtaòta binahãkỹ riwinymyhỹrenyre òraruki.24Ka-diarỹ tahe tuu adeereny rarybere kua suu adeereny ariwahinykremy, kai boho tahe suu wihikỹki ityhyki boibenybekre.-diarỹ heka tiiemy nodutyhy rare, aDeuxureny;-diarỹ heka arahitxinyrenyre iny mahãdu witxirareny ribi. 25Kiaremyta, betehebenykre iròdu iròdu-di nawii nawii-di idewiwi kia idebinabina-di.-diarỹ heka reerymy rewinyre txibo iròduõ yda nawiiõ idewimy yda iròduõ sumy rexirurehemyhỹre idebinabinamy yda aökömy;-diarỹ retòenyre kai boho biròbenykelau aõtxile aõnaõnade binabina, kai boho adebinabinamy matxibenykelau.26Òbitimy aõòtaòtarenyõmy matxibenyke, kiemy dori-diar:y Deuxu Tyhyhykỹ rare,-diarỹ heka òbitityhymy nodu rare.-diarỹ heka arahitxinyrenyre iny witxira mahãdureny ribi kia kai boho wahõrõ sohojilemy matxibenykremy.27Aõtxile hãbu yda hãwyy rexitòenyrenykre rubu mahãdu tyytyby-ò yda hàri bededỹỹnana aõbo riwinykre, kia heka mana òhòtedò my rurukre. Kaa iny heka tii òbiti tarubu rierykre.
Chapter 21

1Deuxu Tyhyhykỹ riteònyre Moisesi rarybekremy Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu-ò, kia Araõ rioreriore boho: Deuxu Rybe-di Ijohoduõ idebinabinamy ratxiõkre kia tasỹ rubude-ò rerikreki, 2aõhebo tahe tasỹtyhyrenykeki, ise, tyby, iriòre boho, iseriòre 3yda iseriòre terỹ ixiòhyymy ihetoki rasỹnymyhỹre.4Kia tii idebinabinaõmy ratxikre taseriòre ihãbu-di rubu òraruki. 5Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu heka raradesyrenyõkre, tasuusiri risyke aõkõre yda rubu òraruki risyke aõkõre. 6Tii boho ibutumy rityhynyrenykre taDeuxureny kia ini risurisunyrenyõkre. Tii boho riwahinyrenykre xiwena kia heka rỹsỹna rare Deuxu Tyhyhykỹ dee; kiaremyta òbitimy rityhynymy roirekre Deuxu.7Tii boho heka ratarenyre Deuxu dee raõmysydỹỹnyrenykremy kia iurenana hãwyymy roirenyõrenykre wedenaõ wana yda hãwyy itòra tyby wana yda hãwyyõ tahãbu ribi rexihitxinyreri wana. 8Deuxu Rybe-di Ijohodu riwahinykre Deuxu dee xiwena rỹsỹna, kia iurenana tahe iny mahãdu rityhynyrenykre òbitimy nodutyhymy.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ heka òbitimy noduhyy rare kia retare Israeli iny mahãdu òbitimy nodutyhymy roirenyrekremy. 9Txibo Deuxu Rybe-di Ijohoduõ iriòre hirari ixidi risinykeki, wedenamy rexirahòreke, kia tii urile riixỹrudỹỹnyreri tai tahe irudihikỹ heòty-ò rookre.10Deuxu Rybe-di Ijohodu nihikỹ-ò rybe rỹire iwese Deuxu Rybe-di Ijohodu tiu aõlỹre tyhydỹỹna ratxiwire iratyytyre kia iu Deuxu Rybe-di Ijohodu tyy-di ratyydỹỹreu; iurenana rexisihònyhyy rarekre kia tatyy riykake aõkõre rubu rỹikeu. 11Tii rerike aõkõre rubu dee, kia tyby rubureri yda ise rubureri hãrele. Kia heka ixybyle idebinabinamy ratxikre, 12kia Deuxu Rybe-di Ijohona Heto-ò ixyby ralokeu, tii idebinabinamy ratxike.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare.13Deuxu Rybe-di Ijohodu Nihikỹ hãwyymy roikre ijadòòma wana sohojile; 14tii hãwyymy roiõkre wytese wana yda hãwyy tahãbu ribi reseõmyhỹre wana yda wedena wana yda aõtxile hãwyy tòraõmy rỹire wana roiõtyhy. Tii hãwyymy roikre Israelita ijadòòma wana sohojile 15kia irioreriorereny idewiwityhymy roirenyrekremy.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare, kia-diary heka tuu rarybere warybe-di ijohodumy ratxikremy.16Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee myỹ: 17Marybeke Araõ dee kia iriòreriorerenyõ txibo aõ tai ibinaõkre wana aõwaxina rỹrỹna xiwena-di wadee robenykre.18Hãbuõ iaõbinabinaõmy ratxikre aõwaxina rỹsỹna xiwena wadee riwahinykre: txibo iruebetà, itikre, iòsỹnytxi aõ ibina; 19inyõ irutikremy yda iaxiòkremy; 20inyõ iumy rabumy yda biredutyhymy; inyõ iruetxi ibinanaõ yda iwitxira inyde binanaõ. 21Tiu Araõ Deuxu Rybe idi Ijohodu riorerioreõ ibinabinaõkre wadee rỹsỹna xiwena-di robenykre; txibo tii iaõbinabinadikre wana, kia ratòedỹỹkre warỹsỹna wadee riwahinykremy.22Kaa hãbu heka kaxiwena rỹsỹna rirỹsỹkre, kia rỹsỹna ratyhydỹỹmyhỹre rirỹsỹlekre; 23ka tii tahe Deuxu Tyhyhykỹ bedetyy-ò rehemynyõkre, kia xiwena heòty-ò rehemynyke aõkõre, kimey dori iaõbinabina ijõdire kia ibinabinatyhymy rỹirenyreki kaa inatxi boho.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ kia-diarỹ heka ixidee araywinyrenyre. 24Kiamy heka Moisesi rarybere Araõ dee, iriòrerenydee kia ibutumy Israeli iny mahãdu-ò.
Chapter 22

1Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre Moisesi 2rarybekremy Araõ dee kia iriòre bohodeereny myỹ: Kia idi ibutumy bityhynymy boibenybekre xiwena brebuna-di; Israeli iny mahãdu wadee riwahinymyhỹrenyre, Deuxu Tyhyhykỹ, kia uritre isuisudỹỹrenyõmykre wani òbitityhyhykỹ. 3Txibo arioreriorerenyõ ibinabinamy isuisumy ratxikre tiu wadee riwahinykreu xiwena brebuna kia Israeli iny mahãdu wadee tuu robenymyhỹre, kaa hãbu tiu ixyby ratxiõtyhy warybe-di Ijohodumy. Kaa rybe wahidỹỹna heka ikiemy tuu rarekre.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare.4Araõ riorerioreõ idesityy iwebinadukeki yda iumy ribi aõtxile iwebinadukeki rirỹsỹõkre xiwena brebuna, ixyby idewityhymy ratxikreuhukỹle rirỹsỹkre. Deuxu Rybe-di Ijohoduõ idebinabinamy ratxikre aõtxi aõbo isuisumy ibinabinamy rỹimyhỹre-ò, kia rubu tyy-ò rororeki. Tii idebinabinamy isuisumy ratxikre txibo tõsy rexihukre wana 5yda txibo iròdu binanaõtxi yda iny binanatxi reòsamy rerikre wana. 6Tii idebinabinamy ratxikre txiorouhukỹle kia xiwena rỹsỹna brebuna rirỹsỹkre rõhõkre sỹtybyhykỹlemy.7Txioro sỹtybymy tii idewimy idelyralyramy ratxikre kia tahe rirỹsỹkre xiwena rỹsỹna brebuna rirỹsỹkre, kiemy dori irỹsỹna rare. 8Tii riròõkre iròdu ixi sohojimy rurukre yda txibo iròdu debure rirubunykre. Txibo tii rirokre wana idebinabinamy isuisumy ratxikre.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare. 9Ibutumy warybe-di Ijohodu mahãdu warybe wahidỹỹnana-diarỹ rewahinyre rityhynyrenykre; txibo rityhynyõrenykre wana, kia tii boho òbiti òrarumy rejujurenymy rururenykre.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare kia ixidee retarenyre.10Kia warybe-di ijohodu sohojile kia iròrereny sohojile rirỹsỹrenykre xiwena rỹsỹna brebuna. Ka ihetorenyki ratximyhỹrenyre kia iaõmysỹdỹỹdureny boho rirỹsỹrenyõkre kaa xiwena rỹsỹna. 11Ka warybe-di ijohodu wetxumy rỹimyhỹrenyre, kia ijõ riõbranymyhỹrenyre ihetoki ruamyhỹrenyre wesemy, kia tahe aõwaxina xiwena rỹsỹna rirỹsỹrenykre.12Txibo warybe-di ijohodu riòre hãbumy roikeki, kia hãbu warybe-di ijohokõdu wana, tii rirỹsỹõkre xiwena rỹsỹna brebuna. 13Txibo tii wytese wana yda tahãbu wana wiribi ixekre wana, kia iriòrekõmy ixyby tyby heto-ò sỹmy roosereri, iwese juhu ijadòòmamy raremyhỹ wesemy, tai tahe xiwena rỹsỹna rirỹkre tamy ijõdireri. Kia warybe-di ijohodu mahãdurenyle tariòre boho wana sohojile xiwena rỹsỹna rirỹsỹrenykre.14Inyõ txibo rieryõmy rirỹsỹkeki xiwena rỹsỹna, kia warybe-di ijohodu dee xiwena rỹsỹna riòwynykre ixyby iruyre sõemy. 15Warybe-di ijohodu mahãdu riwahinyrenyõkre xiwena rỹsỹna brebuna kia iny mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ-ò tuu robenymyhỹrenyre risurisunyrenyõkremy. 16Tii boho riwahinyrenyõkre xiwena rỹsỹna rirỹsỹrenyõkremy kia iny mahãdu dee ratòemyhỹrenyre rirỹsỹrenykelau. Txibo kaa iny mahãdu rirỹsỹrenykeki, kia tii boho bede òrarumy reserenykre, kia tahe rararytxydỹỹrenykre.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare kia xiwena ratyhydỹỹmy ratxikremy.17Deuxu Tyhyhykỹ rarybere kia Moisesi riwahinykremy Araõ dee, iriòre boho dee kia ibutumy Israeli iny mahãdu dee myỹ rybe wahidỹỹnana. 18Tiu israelita mahãduõ yda iny witxiraõ iny mahãdu ykyki ratximyhỹre riwahinykre xiwenamy Deuxu Tyhyhykỹ dee, iròdu heka ibutumy rookre, kia aõòwydỹỹnamy, kia xiwena aõwaxina ixideewimy riwinykre, 19iròdu hãbu aõ tai ibinanaõ xiwenamykre. Kawesemy tahe xiwena dee adeòby rỹikre. Iròdu heka broreni hãbu tukre yda budoeni hãbu yda bode,20kia heka aõ iròduki ibinanaõkre tuu raywikre. Txibo iròduõ ibinanadi rawahikreki, Deuxu xiwena-ò reòbyõkre. 21Txibo inyõ riwahinykre wana xiwena bedeywidỹünana aõ òwydỹỹnamy, txibo xiwena aõtxile ixideewimy, iròdu heka aõ tai ibinanaõ tuu raywikre, xiwena dee adeòby rỹikremy. Kia broreni hãbu tỹmyra tukre yda budoeni hãwyy yda cabra aõbo, kia heka aõ tai ibinanaõ tukre.22Uritre xiwena wahidỹỹrenyõmy Deuxu Tyhyhykỹ dee, iròdu irubtà yda itikreõ yda aõtxi idebinabinadimy; yda iròduõ iwo binanadimy, yjy yda aõtxi ide binana-di. Iròduõ aõtxi ibinanadikre wana Deuxu Tyhyhykỹ dee rawahiõkre xiwena rỹsỹnamy. 23Kai boho aõwaxina biwahinybenykre xiwena rỹsỹna ixinamy ixideewimy, broreni hãbuõ yda budoeni riòre hãbuõ, ka uritreta iwahidỹỹrenyõmykre aõtxi òwydỹỹnamy.24Uritre iwhidỹỹrenyõmy Deuxu Tyhyhykỹ dee aõtxi iròdu isiy wotõmõnadimy, rasurusurumy, rasiytamy yda rakròmy. Kawesena heka tiu Israel suki rawahiõhyymyhỹre. 25Kia tamy adeòby rỹike aõkõre iny witxira mahãdu ribi, kawesena iròdu binabina rawahikemy Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena rỹsỹnamy. Kawesena iròdu iròdu binabina, Deuxu tamy reòbyõkre.26Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybelere Moisesi dee: 27Tiu broreni riòre ruakreui, budoeni riòreõ ruakreu yda cabra riòreõ ruakreu, tii heka tadi ki bede riekre debã inatxitxu sõemy; kia debò inataõtxu rimy-di tahe aõwaxina rawahikre Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena rỹsỹnamy.28Uritre irubudỹỹõmy itxuutyhyle xiwenamy rawahikremy broreni hãwyyõ tariòre wana, budoeni hãwyy tariòre wana yda bode hãwyy tariòre wana. 29Tiu biwahinybenykreu xiwena xiwena wadee, Deuxu Tyhyhykỹ, kia òbitimy biwinymy boibekre xiwena rybe wahidỹỹnana kia-diarỹ tamy areobykremy. 30Xiwena birỹsỹbenyke ibutumy itxuutyhyle irutre iuhedỹỹrenõmy ijõ txuu rarỹsỹkemy.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare.31Bityhynybenyke warybe wahidỹỹnana.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare. 32Uritre iwidỹỹrenyõmy rasurasukremy wani lyralyra. Kia ibutumy Israeli iny mahãdu òbitimy raryberenykre-diarỹ tyhyhykỹ raremy.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare kia ixidee kai boho aratarenyre. 33-diarỹ heka Egito ribi aratarenyre kia aDeuxurenykremy.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare.
Chapter 23

1Deuxu Tyhyhykỹ riteònyre Moisesi 2rybe riwahinykremy israelita mahãdu-ò myỹ rybe wahidỹỹnana ityhydỹỹnana ixenamy rybe ratyhydỹỹtyhymyhỹre, tiu iny mahãdu rexibutunymyhỹrenyreu Deuxumy rerinanyrenykremy.3Kai boho debò sohojitxu sõemy ijõdire maõmysỹdỹỹnybenykremy, ka debò inatxina txu tahe ratyhydỹỹkre ixielehydỹỹnamy, iu ibutumy iny rexibutunymyhỹrenykre Deuxumy rerinanyrenykremy. Uritre aõmysỹdỹỹwidỹỹrenyõmykre ka txuu. Kia ibutumy israelita mahãdu tihãwaki rasỹnyrenykre, sabadu txu heka Deuxu Tyhyhykỹ dee ratare rare.4Ka boho heka ityhydỹỹdu ixenana rare, tiu iny mahãdu rexibutunyrenykre Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanykremy. Ka ixena sohoji sohoji heka itxu raywidỹỹmyhỹkreu relemyhỹkre. 5Pascoa ixena Deuxu Tyhyhykỹmy rybenawiwi relekremy rawidỹỹmyhỹre, txiorou heka ròrarunymyhỹre 14 txuu ahãdu kodelemy. 6Waiyre txuu ka ahãduòle ròrarunymyhỹre paõ iuriõ ixena, Deuxu Tyhyhykỹmy rybenawiwi relekremy. Kia debò inatxi txumy bede rỹikre ixena-di, kai boho biybenykre paõ iuriõ my.7Ka ixena rỹikre kodele txumy inyõ raõmysỹdỹỹnyõhyykre, kia ibutumy bexibutunybenykre Deuxumy berinanybenykremy. 8Debò inatxi txu wana wana Deuxu dee xiwena rỹsỹna biwahinybenykre, debò inatxi txu rimykreu bexibutunybenykre Deuxumy berinanybenykremy. Ka txuu inyõ raõmysỹdỹỹnyõhyykre.9Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre Moisesi 10dee rarybekremy Israeli iny mahãdu dee myỹ: Tiu kai boho birònybenykreu su-ò -diarỹ adeereny rewahinyreri kia kodelemy biwinybenykre maixõmõ rede, ijõ buteõ biwybenyke Deuxu rybe-di ijohodu-ò kai boho tehetenyteõ. 11Ijõ txu kanakreu sabadu hewomy, Deuxu rybe-di ijohodu riwahinykre maixõmõ bute Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia tii adeereny reobykremy.12Ka txuutyhyle Deuxu dee tuu bobenybenyke, kia iwese xinaõ ibutumy roomyhỹre budoeni riòreõ sohojimy iwyra, aõ tai ibinanaõ. 13Kia tahe rawahikre xiwena rỹsỹnamy, inatxi utxiemy ỹnyde aõòlỹrena wana rauridỹỹmy. Xiwena lỹnyre heka awityhytyhyre Deuxu dee. Rawahilekre xiwenamy mona besò sohoji litro my (vinho) be. 14Uritre irỹsỹrenyõmy maini ratywebò, kia tahe tuhyy xiwena rawahikre Deuxu dee. Kia ibutumy tibedekibo masỹnybenykre, kai boho kia arioreriore boho rityhynyrenykre kaa rybe wahidỹỹnana ikiemy.15Idi mariabenyke debò inatxi semana my, Deuxu dee tewahinytenyte txuu kodelemy maini bute tehetenyte. 16Ijõ txuu tahe 50 txu sỹtybymy maini bute tewahinytenyte, kia ixyby biwahinybenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena aõwi tehetenyte.17Hetowo sohoji sohoji xiwena riwahinykre inatxi paõ sõe kia ỹnydewihikỹ-di relekre kia iuridimy. Paõ sohoji sohoji inatxi kilo my rautxienykre. Kaa paõ sõe heka xiwena rare Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia heka awiawityhy ratare aõwi redena ribi. 18Paõ sõe wana butumy rawahikre debò inatxi sõemy budoeni riòre sohojimy iwyra, aõ taireny ibinanaõ, sohoji broreni hãbu tỹmyra kia inatxi budoeni hãbu. Kaa iròdu iròdu heka rawahirenykre Deuxu Tyhyhykỹ dee, xiwena wesemy ibutumy roorenykre, ibutumy maini xiwena, mona besò xiwena. Kaa xiwena rỹsỹna lỹnyre awityhytyhy rare Deuxu Tyhyhykỹ dee.19Biwahinybenyleke sohoji bode aòrarureny ratarenykremy kia inatxi budoeni riòre hãbu sohojimy iwyra, kia xiwena bedeywidỹỹnamy. 20Deuxu rybe-di ijohodu riwahinykre Deuxu Tyhyhykỹ dee inatxi budoeni riòre butumy paõ sõe wana, xiwena sohojityhymy. Ka heka xiwena brebuna rare Deuxu rybe-di ijohodureny sohojiole rawahimyhỹrenyre. 21Ka txuu inyõ raõmysỹdỹỹnyõhyykre, kia ibutumy bexibutunybenykre Deuxumy berinanybenykremy. Kia ibutumy tikibo masỹnybenykreki, kai boho kia arioreriorereny rityhynyrenykre kaa rybe wahidỹỹnana ikiemy.22Tiu maini bihebenykreu, uritre mainiti tyy rahãsarenyõmykre kia bede weijàtimy rỹimyhỹre, kia uritre ixyby òkeseõmy mainiti rahekõre-ò. kia ixinamy rarikre iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre-ò, kia iny hãwã witxira mahãdureny-ò.-diarỹ tiiemy nodu rare, aDeuxureny.23Deuxu Tyhyhykỹ riteònyre Moisesi 24rarybekremy Israeli iny mahãdu-ò myỹ: Txuu kodelemy debò inatxi ahãdu txu heka brebuna ixielehydỹỹna rare, kia idi ixena rỹimyhỹre tambo d; kia tahe ibutumy bexibutunybenykre Deuxumy berinanybenykremy. 25Uritre katxuu aõmysỹdỹỹrenyõmy kiata biwahinybenyke Deuxu Tyhyhykiỹ dee xiwena rỹsỹna.26Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 27Debòitue txu debò inatxi ahãdu heka itxuu iny mahãdu òrarunareny ratyhydỹỹrenyõre. Ka txuu inyõ riroxiõhyykre, kia ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ-ò biwahinybenykre xiwena rỹsỹna.28Inyõ raõmysỹdỹỹhyykre ka txuu, kiemy dori itxuu rawahire Deuxu Tyhyhykỹ dee, aDeuxureny, xiwena iny mahãdu òraruna ratyhydỹỹõrenykremy. 29Aõtxile inyõ riroxikre aõ Iby Ruetxi ijohotxuu, kia rateòdỹỹkre iny mahãdu ykyreny ribi.30Txibo inyõ raõmysỹdỹỹnykreki itxuu,-diarỹle iny arikrubunykre. 31Uritre aõtxi aõmysỹdỹỹ iwidỹỹrenyõmy; kia ibutumy tikibo masỹnybenykreki, kai boho arioreriorereny wana bityhynybenykre, ka warybe ikiemy. 32Kia debò inaubiòwa txu txioromy kia debò itue txu txioromy, ka heka ratyhydỹỹkre txuu brebuna ixielehynamy, kia itxuu inyõ aõ rirỹsỹõhyykre. 33Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Moisesi dee 34rybe wahidỹỹnana Israeli iny mahãdureny-ò. Debò inatxi ahãduu waiyre txuu heka ròrarunymyhỹre Breò Heto riòre Ixena. Kaa ixena heka Deuxumy derinana rỹimyhỹre rare kia debò inatxi txu my ixena-di rỹikre.35Kodele txuu rybe butuna brebuna rỹikre, kia inyõ iu raõmysỹdỹỹnyõhyykre. 36Txu sohoji sohoji my ihyy debò inatxi txu sõe rimykre ixena-di, biwahinybenyke Deuxu Tyhyhykỹ-ò xiwena rỹsỹna. Debò inataõ txu rimy-di ibutumy bexibutxunybenyke Deuxu my berinanybenykremy kiata tamy biwahinybenykre xiwena rỹsỹna. Kia heka rybe butuna txu brebuna rare, kia iu inyõ raõmysỹdỹỹõkre.37Ka boho heka ityhydỹüdu ixenarenyre kia iu iny mahãdu rexibutunyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ my rarinanyrenykremy. Kaa ixenana rỹimyhỹre heka Deuxu Tyhyhykỹ dee rateòsidỹỹmyhỹre xiwena rỹsỹna, kia xiwena ibutumy roomyhỹre, xiwena aõwisòsò aõwi ratyraty, xiwena mona besò. 38Sabadu ribi hitximy, kia rararemy rarekre Deuxu ratyhydỹỹmy, kaa ixena biwinybenyleke kia biwahinybenykre kaa xiwena tuu xiwena relemyhỹre ribi hitximy, xiwena raòwydỹỹkremy relekremy rarybere, kia xiwena rawahidỹỹmyhỹre ixinamy ixideewimy Deuxu Tyhyhykỹ dee.39Kia aõwi rede rexihu rahudi Deuxu Tyhyhykỹmy derinanamy ixenana rỹikre. Kaa ixena heka waitue txuu ròrarunykre debò inatxi ahãduu, kia 22 txuuhykỹle ixawikre. Kodele txuu debò inataõ txu my inyõ raõmysỹdỹỹõhyykre.40Kodele txu my iny mahãdu bederatywiwi riherenykre, kia nobò iru rikòrenykre, kia bederade òtaòta ruru rikròrenykre sõemy txiru-di, kia debò inatxi txu my ibutumy biwinybenykre Deuxu my berinanybenymy, aDeuxureny. 41Kia ikiemy debò inatxi ahãdu sohoji wyrawyra my, iny mahãdu ixena riwinymy rỹirakre debòinatxi txu sõemy.42Debò inatxi txu my ixena-di ibutumy israelita mahãdu rasỹnyrenykre Heto riòre bederade-di relemyhỹreki, 43kia tii boho irioreriore boho ikiemy tõhõtireny rekoamy roirekremy, kia Deuxu iny mahãdu risỹdỹỹrenymy Heto riòre ki, kia Egito ribi-ditadenydeu. Tii heka tikiemy noduhyy rare aDeuxureny wahe. 44Kamy heka Moisesi riwahinyre Israeli mahãdu-ò rybe wahidỹỹnana, ixena tii boho riwinymy roirenyrekremy Deuxu Tyhyhykỹ my derinanamy.
Chapter 24

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee myỹ: 2Marybeke israelita mahãdu-ò atesina òlỹrewiwi idiwydenykremy, kia ikiemy toosòmy rỹikremy atesina Breò riòre Brebunaki rỹireri.3Txioro iyhyõmy Araõ riworonymy rarekre atesena kiata toosòmy rỹimyhỹkre ruu iyhyõmy, kuaki Deuxu Tyhyhykỹ ruki, tyyesi ijòtòbòna woribi kia arca rybe ywina koki. Kaa rybe wahidỹỹna heka bityhynybenykre kia arioreriorereny boho wana ikiemy. 4Araõ heka tarukikre atesina denati rỹsỹhỹkỹ-di, kia ikiemy toosòmy rỹikremy Deuxu Tyhyhykỹ ruki.5Waò inatxi paõ sõemy, sohoji sohoji inatxi kilo my rautxienykre, kia mainiwityhy ribi relekre kiata rỹsỹnadena rỹsỹtyhyhykỹ dee radekre 6kia Deuxu Tyhyhykỹ ruki rỹimyhỹreki. Paõ sõe heka raywidỹykre inatxi inatxi my, kia debò sohoji paõ sõemy rateotekre.7Kia inatxi deòteki ratydikre paõ lỹnyrenahãkỹtyhy itxi nohõti reamy rỹirakremy kia ibutumy paõ sõe rawahiremy Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena rỹsỹna wesemy. 8Ibutu sabadu ikiemy, Deuxu rybe-di ijohodu nihikỹ ritidikre paõ sõe wimynamynamy rỹsỹnadenatyre, Deuxu Tyhyhykỹ ruki. Kaa paõ sõe heka aõma riteòsinymyhỹre rybe widee robyrenyre ikiemy Israelita mahãdu Tikietyhy wana nodu wana 9kia tahe ikiemy Deuxu rybe-di ijohodu hõrõrenymykre, kia Araõ rioreriore boho. Paõ sõe heka brebuna nihikỹ rare, kiemy dori xiwena rỹsỹna Deuxu dee rawahire rare; iurenana Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu riyrenykre bede brebuna txi.12kiata ribrejunymy ririrenyre kia timybo Deuxu tuu rarybekremy aõhebo rutỹỹnykremy. 10-11Israelita mahãdu ykyki hãbuõ raremyhỹ kia heka egípcio riòre rare hãwyy my roire israelita mahãdu hãwyyõ wana. Tii heka Selomite inire,-dibri riòre, Dã mahãdu iny. Tiu txuu tỹhinana bedeki, israelitaõ wana raõbinanyre, kaa hãbu ritxuhore kia ibinabinamy tuu rarybere Deuxu Tyhyhykỹni my. Kia hãbu ridyrenyre Moisesi dee13Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 14—Bidyke kaa hãbu bede tỹhinana ribi ahãna-ò. Iny mahãdu roholarenyre riwatxuhoremy kia tebòreny iratityre ritidirenykre, irahudita ibutumy iny mahãdu rirubunyrenykre mana huna-di.15Kia myỹ iny mahãdu-ò marybekre: —Mobo taDeuxu ritxuhokre kia taòraru òwymy riòwynykre 16kia tahe rurukre mana huna-di, ibutumy iny mahãdu kia aõtxile txibo israelita mahãdu yda iwitxira hãwã mahãdu; mobo ritxuhokre Deuxu Tyhyhykỹni kia rurukre.17Kia iny rirubunykre rurulekre. 18Mobo iròdu ixỹhyludu rirubunykre iny witxira nohõ, kia riwahinykre iwedu-ò iròduõ iyrybutyhyle iòwymy, iròduõtyhyle.19Txibo inyõ iny witxira riwotõmonykre tamy biwinybenykre tamy riwinyra yrybutyhyle: 20kresy kresy wana, rue rue wana, juu juu wana. Tii rawotõmokre kia rowotõmodỹỹre yrybutyhyle. 21Mobo iròrodu rirubunykre iny witxira nohõ kia riwahinykre iwedu-ò iròduõ. Mobo inyõ rirubunykre kia rurulekre.22Rybe wahidỹỹnana heka iyrybutyhylere iny hãwã witxira mahãdureny-ò kia israelita mahãdureny-ò.-diarỹ Tikietyhymy nodu rare aDeuxureny." 23Taita Moisesi ibutumy kamy rarybere israelita mahãdu-ò. Tai tii boho hãbu rimyrenyre Deuxuni ritxuhoreki, kiata ridyrenyre bede tỹhinana ribi ahãna-ò. Tai tahe rirubunyrenyre mana huna-di. Kawesemy tii boho riwinyrenyre tuu kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre my Moisesi dee.
Chapter 25

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi wana Sinai hãwãlò-ki 2kia riteònyre tii rarybekremy Israeli iny mahãdu-ò myỹ rybe wahidỹỹnana. Kai boho su-ò birònybenykreu kia Deuxu Tyhyhykỹ adeereny riwahinykre, kia idi matxibenykre debò inatxi inatxi wyra my suu rexielehynykre, Deuxu Tyhyhykỹ my derinana my.3Debòsohoji wyra my abijiureny bibrònybenykre aõwaxina mona besò raty (uva), kia tahe bihebenykre. 4Ka debòinatxi wyra tahe wyra ixielehydỹỹnamykre su-ò, ixielehydỹỹna Deuxu Tyhyhykỹ-ò tuu raubemy. Ka wyrau inyõ taoworu ribrònyõhyykre, kia (uva) rideke aõkõre.5Inyõ maini riheke aõkõre ixinamy raumynykre, kia (uva) rideke aõkõre kia riheke aõkõre. Kia heka wyra sohoji ixielehyna òbitimy su dee. 6Bijiu heka tamy alòbrò rỹiõkre, kia ihãreleta sõemy aõwiwi-di rỹikre israelita mahãdu ibutumy riòenykremy, iwetxureny hãbu hãwyy, kia teòdureny, iny witxira mahãdu ratximyhỹrenyre israelita ykyki 7kia iròdu iròdu ixỹyludu kia iròdu iròdu bederahy ludu. Ibutumy aõwi suu risõenykre rỹsỹnamy raywikre.8Idi mariake debò inatxi semana wyramy, kia heka debò inatxi wyra ixyby debò inatxi my, kia 49 wyra my rimymyhỹre. 9Taita, debò itue txu, debò inatxina ahãdu heka *Iny Witxira Ijohona txu rare, biteranyke hãbuõ riwodỹỹnykemy tamburaõ ibutumy hãwã hãwã my.10Kiemy dori ka wyra, irahudi kanakre 49 wyra sohoji sohoji-di, kia heka wyra brebuna hedỹỹnana rare, kia kai boho marybebenykre ixideewimy ibutumy hãwãdu mahãdu deereny. Ka wyra ibutumy aõdibo ròhònyrenyre wetxu wesemy kia tasỹ-ò ròòserenykre ixinamy ixideewimy, kia ibutumy oworu oworo-di idi ijoho rỹirenyre ixybyle ròòserenyre iwedu kodele dee.11Ka wyra-ò inyõ ròbròõhyykre taoworurenyki, kia riheke aõkõre maini ixinamy raumynykre, kia uva ribrònyke aõkõre, kia riheke aõkõre, 12kiemy dori Wyra Hedỹỹnana brebuna rare iny mahãdu-ò, kia tai ibutumy rexiòenyrenykre suu ixiòbiti bederaty raratynykre.13Wyra Hedỹỹnana wyrau ibutumy suu ijohona my rearenyre ixybyle roosekre iwedu kodele-ò. 14Su-di ijoho yda su õbraki, uritre wibòdỹỹrenyõmy.17Kia inyõ iny witxira ratyre rariake aõkõre; kia ibutumy Deuxulau buberubenykre, kiemy dori tii ikiemy nodu rare, inyDeuxureny. 15-16Iòwy heka raerykre Wyra Hedỹỹnana myna-di; kiemy dori aõdi ijoho òbitityhy aõkõ rare suu, kia aõwi tii ritxuamyhỹre. Kiaremyta õbraduriyjadỹỹnykre iòwy tiwese sõebo rihere Wyra Hedỹỹnana hewo my; kia ijohodu tahe iòwy rierykre tibede wyra rihere, kia ihãremy rasiranyreri ijõ Wyra Hedỹỹnana-ò. Txibo wyra sõere wana, iòwy raòwònykre; kia ibutekre wana iòwy rayjakre.18Bityhynybenyke ibutumy rybe wahidỹỹnana kia Deuxu tuu rarybere tai beximywityhymy matxibenykremy suu ahõrõrenykreki. 19Tii sõemy aõwi rỹikre, sõemy rỹsỹna ijõdikre ibutu dee, kiata ibutumy awityhymy tai ratxirenykre.20Ka inyõ tahe irayky ijõdikre rỹỹraxikremy, timybo rỹsỹna ijõdikre debã inatxina wyrau, kia inyõ ròbròõkreu, aõ riheõkreu. 21Irawyòdỹỹna heka Deuxu su-ò tarybewihikỹ riwahinykre, kia debò inatxi wyrau tii sõemy alòbròna-di rỹikre, kia riòbynykre inataõ wyra 22Kai boho bibrònybenykreu aoworureny debò inataõ wyrau, kia birỹsỹmy matxibenybekre tehetenyte-di debò sohoji wyrau, kia tahe sõemy ijõdikre aõwi birỹsỹbenykremy debò inaubiòwa wyrau bihebenykreuhukỹle.23Su heka Deuxu hõrõ rare; kiaremyta tikiehyymy aõkõ rarekre kua ribi raõbrakre. Deuxu heka iwedure, kia tamy iny boho iny witxira rare, kia iny boho urihimyõ my isuki rasỹnymyhỹrenyre. 24Kawesemy tahe tiu su-di ijoho rỹiõkreu, kia iwedu ehetxina komy òbitityhymy ixyby riõbranykre. 25Israelitaõ iaõkõ my ratxikreki kia tasu yreõ-di ijohomy reakre, isỹtyhyõ ixyby riõbranykre tii aõdibo rohonyre.26Ka txibo tii ihoõkreki isỹõ kia suu riõbranykemy, kia aõhe wana iraruti tii òbitile ixyby ityhymy ratxikre, kaweseki ixyby suu riõbranykre idi rohonyre-di. 27Tii ritakre tiwesebo aõwirede òwy rierymy wyra sõe aõwiredena kia ihãremy rasiranyre ijõ Wyra Hedỹỹnana. Kawesemy tahe tii ixybyle su wedumy ratxikre. 28Ka txibo tii aõ tai ihoõkre wana ixyby suu riõbranykemy, tai tahe iõbradu hõrõ my ratxikre ijõ Wyra Hedỹỹnanauhukỹle. Kawyra-ò tahe suu iwedu kodele hõrõ my roosekre.29Txibo hãbuõ rohonykre heto-di kia cidade hãwã adobo uhuari-di rỹimyhỹreki, tii ixyby heto riõbranyke ijõdireri kia wyra sohoji my idi rohonyra ribi. 30Ka txibo wyra sohoji rimyõdile riõbranyõkre, tai suu iõbradu hõrõmykre kia irioreriorereny hõrõmy ikiemy. Kia Wyra Hedỹỹnana wyrakõkre hãrele heto ixybyle iwedu kodele hõrõ my roosekre.31Kiaremy heto mahãdu rỹimyhỹre cidade hãwã my adobo-di iuhuarikõmy, kia heka suu rỹimyhỹre wesele rỹimyhỹre; iwedu kodele ixyby heto riõbranyke ijõdireri, kia Wyra Hedỹỹnana wyrau suuixybyle kodele iwedu hõrõmykre. 32ita mahãdu ikiemy ijõdihyyrenyre ixyby tahetoreny riõbranyrenykemy, kia cidade hãwãki tai rasỹnymyhỹrenyreki.33Ka txibo Levitaõ taheto-di rohonykreki ka hãwã bedeõki, kiata ixyby riõbranyõkre, taita Wyra Hedỹỹnana wyrau heto ixybyle ihõrõmykre; kia dori cidade my heto rỹimyhỹre tai Levita mahãdu rasỹnymyhỹrenyre kia ihõrõrenymykre ikiemy Israeli iny mahãdu yky ki. 34Ka bederahy rỹimyhỹre Israeli cidade hãwã weruramy, ibedeki Levita mahãdu rasỹnymyhỹrenyre idi ijoho rỹike aõkõre; kia Levita mahãdu hõrõmy ikiemy rỹire.35Txibo israelitaõ rasỹnykeki abireki kiata iaõkõkõmy ratxikre kia timy ixidi tòreõna, taita kai idi arukimy matxikre. Biwiòhenanyke tii iwitxira hãwãludu wesemy aykyrenyki rahãwanyreri, kia tii abireki rahãwanymy ratxikremy. 36Uritr iratyremy aòwy itxeseõmy nieru tamy tehuotete. Deuxu aõmy rarybemyhỹre bityhynymy kaa hãbu abireki rahãwanymy ratximyhỹkremy. 37Uritre Uritre aòwy itxeseõmy iratyremy aõ tamy bihuotekreki, kia uritre rỹsỹna òwy ratyre itarasaõmy kai tamy idi bohonykre ki. 38Kamy heka Tikiemy Noduhyy, iny Deuxureny riteranyre Egito ribi Kanaã su inydeereny riwahinykremy kia inyDeuxurenykremy.39Txibo israelitaõ abireki rasỹnyre iaõkõtyhymy resekre, kiata adee rehemynymy ixi rohonykre awetxu my ratxikremy, kia uritre iaõmysỹdỹỹõmykre wetxu wesemy. 40Idi matxikre tii aki aõmysỹdỹỹdu wesemy yda iny witxira hãwãludu wesemy akireny rasỹnymy. Tii adee raõmysỹdỹỹnykre Wyra Hedỹỹnanaòhòkỹle, 41Ka wyrau tahe tii tariòre boho wana roirenykre kia rooserenykre tasỹreny òbiti-ò kia tahỹỹnareny su-ò.42Israelita mahãdu heka Deuxu Tyhyhykỹ westxu roire, kia Egito ribi ritarenyre; tii boho idireny ijoho rỹike aõkõre wetxu wesemy. 43Taiki tahe, ibinamy idireny nõõmy, urile bityhynybenymy, Deuxo tuu ririre mynamy. 44kaa deòdùmy bekòwabenykre-wna, bimybenykre biòwynymy kia iwijira hãwã-rbi.45Tule biòwynymy biwybenykre iwitxira riòre hãwãmy rȳira umyreny. Kaa uladu mahãdu rùare Isarel suki ixinamy biõbranybenykre awetxumy, 46tai iwedùreny ririkre tariòreboho-ò, tai teòdùreny ikiemy rȳirakremy. Kaa Israle mahãdù uritre wetxumy widi rȳikõmy, tule uritre widi ibinamy rȳikõmy.47-dimykibò iwitxira mahãdù ityhymy relemy rareheny, tai tahe ibirelùdule releheny ityhykõmy, tule ixidi ròhonymy rarehyny ȳda iseriòre mahãdu aõbo. 48ijohonamy reakeki Isarel mahãdu ixinamy ixybyle ijoi riòwynymy ritake. Iseriòre aõbo,49ilabri aõbo, ixinamy ixybule riõbranyke. Tii inieru sõwekeki ixinamy rexitake. 50Tii habu wna widee iòwymy rarybekre-diwyse sõwemy iwyra ijõhonaki. Iowytahe kiamy relekre idi rõhõnykre ròtamyhyre 151Sõwemy iwyra òlòna rasiranykre-wna, tii riòwynykre ibkȳmy ixidi ròhònyre òwy wsemy; 52kaa iyjamy rasiranykre-wna iwyra òlòna, tai iòwy iyjakre.53Iwedu awimy idi ratxikre taõmysȳdȳȳdu wsemy. Aõhkȳmy iwedù risȳnylaù biemy idi atxi. 54Ijoõ hãbu ròhònykõkre-wna kawysemy tai tahe ijo wyra-ò ratxikre ròhònymy tariòre boho-wna. 55Uritahe Isarel Deuxo weju rare, ritare Egitu Su-rbi. Tii tbyreny rare, iDeuxo-reny.

1Tii habu-wna widee iòwymy rarybekre diwyse sõwemy iwyra ijõhonaki. Iòwy raerykre hawyy ròtamyhȳre-di.

Chapter 26

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Israel iny mahãdudeereny: — Uritre iwidỹỹrenyõmy suritxoo yda suritxoo wesemy, uritre bede brebuna deòtedỹỹrenyõmy yda myna iritidỹỹ tuu berinanybenykemy. Uritre ijõrenymy derinarenyõmy,-diarỹ Tikiemy noduhyy,-diarỹ heka aDeuxureny rare. 2Sabadu birarenybenymyhỹke, watxu, kiata bityhynymyhỹbenyke tai wamy derinana rỹimyhỹreki.-diarỹ Deuxu Tikiemy nodu rare.3Txibo kai boho bityhynybenykre wana warybe ritinaòbiti kia warybe wahidỹỹna debòituemy sõe my rỹire, kia ibutumy biwinybenykre aõmybo ararybemyhỹkre, 4-diarỹ biulòra ariteònykre ibededỹỹnanatyhyu, kia suu tahe sõemy aõwi-di roikre, kia bederade mahãdu raratynyrenykre.5Aõwi rede heka sõemy rỹikre, kia kai boho bihelemy atxibenykre aõwi lòbròna tiu rehemynykre uva redena-ò, kiata uva bihebenymy atxibenykreole bede rehemynykre oworu rabrokremy. Sõemy rỹsỹna ijõdikre ibutu dee, kia kai boho tahe awityhytyhymy asurenyki matxibenykre. 6-diarỹ ariwahinykre bede ywihikỹ asureny-ò. Ibutumy bedebymy morõbenykre, kia inyõ ruberuõhyykre, kiemy dori ariinodỹỹnykre su ribi ibutumy iròdu iròdu debure kia arihukre wou bededỹỹnana.7Kai boho mahãỹnanybenykre aòludurenymy kiata birubunybenykre; 8iruyre my aijoireny sõe, kia 100-my iijoireny sõe kia ihãrele rabòdurenykre, kia 100-my aijoireny sõe, kia 10.000 mil-my sõereny kia ihãrele rabòdurenykre. Ibutumy tii boho rururenykre.9-diarỹ warybewiwi adeereny rewahinyreri, kia sõemy adeereny ariòrereny ariwahinykre. 10Aõwi lòbrò rede heka inihikỹmykre, kia kai boho maini tyby-di adehumy bekoabenykre ana-ò kia bede ijõdikremy maini tỹmyra tamy birarenybenykremy.11Arasỹnykre aykyrenyki wabreò brebunawo ki, kia tiu ararirenyõtyhy. 12Ikiemy awanarenyhyy ararekre; kai boho heka wasỹrenymy waijoirenymykre, ka diarỹ tahe aDeuxurenymykre. 13-diarỹ Egitu ribi aratarenyre kai boho Egito mahãdu wetxu my atxibenyõkremy.-diarỹ aratarenyre wetxuhukỹ ribi kiata arariradỹỹrenyre arareny itaramy.14Kiaremy txibo kai boho biwatyhynyõbenykremy wana kia ibutumy warybe wahidỹỹna debòituemy rewinyre wana, 15txibo warybe ritinaòbiti deramy bekoabenykre wana, txibo warybe rewahinymyhỹre biatybenykre wana, txibo bikròbenykeki warybe ywidỹỹna adeereny rewinyre,16taita-diarỹ arararytxynyrenykre. Ariteònykre aõnaõna binahakỹ kia rubuna tòtee iny ritesetesenymy inyumy rideõnymyhỹre. Uritre aõ ibròdỹỹrenyõmykre oworumy, kiemy dori aòludureny aõwi redena rirỹsỹrenykre. 17Kia aòludurenymy aresumy ararekre kia arawahinyrenykre aòludureny aribireny ròtakremy. Tii boho aramyrenykre, kai bohota bexiwobenykre inyõ aherenymy reakõreri hrele.18Kiaremyta kaweseri hre tiwatyhynyõhyytenyte, kia ixybyle òraruna tewinymyhỹtenyte,-diarỹ ariteònykre sohoji rarytxyna debò inatxi sõemy ibina nihikỹmy. 19Arihukre aaõnaõnareny aityhynareny idi texityhytyhynymy atximyhỹtenyte; biulòra ariteònyõnykre, kia suu tahe iteremy relekre womati wesemy. 20kia aõmyke heka aõkõre kai boho maõmysỹdỹỹnybenyke kia txibo beyweebenyke; oworu heka aõwi-di roiõhyykre, kia bederade mahãdu raratynyrenyõkre.21Kia txibo ihãremy kai boho tahõtiõtenyteriòrarunamy, tiwaatytenyte kia warybe wahidỹỹna tetyhynytenyõte,-diarỹ ariteònykre sohoji rarytxyna debò inatxi sõemy ibinatyhymy. 22Ariteònykre aykyrenyõ iròdu iròdu debure kia ariòrereny rirubunyrenykre, kia abrorenireny rahurenykre kia sõemy iny rirubunykre, kia inyõ ihoõhyykre ry-di rariamy ratxikemy.23Kia kaweseri hãrele kai boho wadee bòdòòse bedenyõkre, kia ixyby tiwaitxenanytenyteri, 24-diarỹ aòludurenymy ararekre kia aòrarurenyòraruki ariteònykre debò inatxi sõemy ibinabinahãkỹmy.25Warybe ariwahinykre kia iny mahãdu aòludureny arahurenykremy; kiamy tahe kai boho mararytxybenykre kiemy dori tekròtenyte warybe adeereny rewinyre. kia txibo kai boho bexibutunybenykreki hãwã hãwãki mahenybenykremy aòludureny ribi,-diarỹ tuu ariwinykre kai boho bexihubenykremy webinadu binahãkỹ-di, kia aòludu mahãdu tahe aramyrenykre. 26Wararytxydỹỹnaòraruki, rỹsỹna ibutemy rỹikre, kia sohoji adòsena debòitu heto heto-dinodu-ò paõ risõkremy, kia iny sohoji sohoji urihimyòtyhy rỹsỹna rimykre, kia inyõ rihydyke aõkõre.27Kia wese hãre kai boho tiwatyhynytenyõte, kia ixybyle tiwaitxenanymyhỹtenyte, 28sõemy wadebure-diarỹ aòludurenymy aratxikre kia aòrarurenyòraruki ariteònykre sohoji rarytxyna debò inatxi sõemy ibinatyhymy.29Sõemy rỹsỹna ihoõkre, kai bohoòbiti ariòrereny biròbenykre. 30-diarỹ waky reamy aratxikre adeereny, kia arihukre tibede bedekibo kai boho terinanymyhỹtenyte suritxoo ỹnyxiwemy, arikrokrokre xiwena obiuna kia tamy roomyhỹre obiulỹnyre kiata arubureny-di arehukre akỹnyxiwereny rariòwymy rỹimyhỹrenyre tyre.31Kia ahãwa hawareny arihukre kiata aribinabinanymy aririkre; ariatykre ahetoreny tamy suritxoo-ò rerinanymyhỹrenyre kia tamy areòbyõkre kai boho wadee tewahinymyhỹtenyte xiwena. 32Arihukre ibutumy asureny tai tasynymyhỹtenyte, kia aòludu mahãdu ydòidenykre tamy rahãwanyrenykremy kai boho tahe buberumy matxibenykre. 33-diarỹ aõbina wou ariòlòdỹỹnykre, kia kai boho tahe mauberabenykre iny witxi witxira bedebedemy; asurenyki inyõ hãwãdumy ratxirenyõhyyrenykre, kia ahãwahãwareny tahe ibinatyhymy roikre.34Kawesemy tahe suu iwyrawyra-di ixielehydỹỹna ijõdikre. Kia inyõ tai rahãwanyõmy rarekre wana wana kia kai boho tahe maubỹtỹbenymy matxibenykre wana wana hãwã hãwã witxiramy, suu heka iwyrawyra ijõdikre rexielehynyrenykremy; 35kiemy dori tii rexielehynyõhyyre kai boho tai tasỹnymy toitemyhỹ bedeu. 36Kia irumy ratxirenykre wana wana iwitxira mahãdu surenyki,-diarỹ tuu ariwinykre tii boho sõemy ruberurenykremy, bederade iru rejujumyhỹrelau dorile ruberurenykremy kiata rexiwòrenykre; kia rexiwòrenykre iòludu mahãdu ihewomy ròirenyreri wesemy iheworenymy kiata rariòwyrenykre inyõ iherenymy rearerimy aõkõ.37Ijõ mahãdu rariòwyrenykre wityrewityremy, kia tamy aõbina reareri wesemy, kia iòludureny ibirerenyki rỹiõreri hãrele. Kia aòludu mahãdu ydehemynydenykreu, kai boho arurureny ihoõrenykre iòludumy besubenykremy. 38Kai boho burubenykre su witxira witxiraki kia taile buubenykre. 39Kia irumy ratxirenykre kua suki kia rexihurenykre taòrarurenyòraruki kia tahỹỹna mahãdu òrarurenyki.40Ka arioreriorereny tahe rexitỹnynynymy raryberenykre taòrarurenymy kia tule tahỹỹnarenyòrarumy, kia heka kua boho òbitimy aõkõ ratxirenyre wadi kia rityhynyrenyõre warybe wahidỹỹna, 41kia riwinyrenymy kia-diarỹ aratxikemy iòludurenymy kia ariubỹtỹnyrenykemy iòludureny hãwã hãwãhãkỹmy. Kiaremyta, txibo tii boho ixidee rexiraherenykeki taraykyreny-di, kia suritxoomy rerinanymyhỹrenyre ribi, kia txibo tamy reòbyrenykreki rarytxyna-ò taòrarurenyòrarumy, 42taita-diarỹ wanohõti reakre warybe reywinyretxi kia Ijaò (Jacó) dee rewinyre, Isaque dee kia Abraaõ wana kia wanohõti itxi realekre su my raryberetxi Ariwahinykremy.43Ka arioreriorereny su witxira witxiramy roberamy rỹimyhỹrenyre wana wana, Suu Ariwahinykremy Rarybere aõhomy aõkõ roikre kia sõemy wyrawyramy rexielehynykre. Arioreriorereny rityhynyrenyõre warybe ritinaòbiti kia riatyrenyre warybe wahidỹỹna debòitue sõemy rewinyre; iurenana riòwynyrenykre taòrarurenyòwymy.44Kia tiu ratxirenykre hãrele iwitxira mahãdu surenyki,-diarỹ ariatyrenyke aõkõre kia arihurenyke aõkõre, kiemy dori arikròõhyykre warybe bededỹỹnana tamyreny rewinyre.-diarỹ Tikiemy Noduhyy rare, iDeuxureny. 45Iribiòtumy,-diarỹ wanohõti itxi reakre warybe rewinyretxi ihỹỹnareny mahãdu wana, kia Egitu ribi retarenyre iDeuxurenymy ararekremy, kawesemy reteòsinymy wabedeery ruru nihikỹ iwitxi mahãdu hãwã dee.-diarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare.46Ka heka warybe wahina debòituemy sõe, warybe ritinaòbiti kia warybe rawahinymỹre Deuxu Tyhyhykỹ rewahinyre israelita mahãdu-ò Moisesi tuu rarybekremy, Sinai hãwãlòki.
Chapter 27

1Deuxu tyhyhykỹ riwahinyre Moisesi dee 2myy rybe ritina òbiti Israel iny mahãdu-ò. Tiu inyõ ratare Deuxu Tyhyhykỹ dee aõmysỹdỹỹmy kia iribi ixawikeki aõmysỹdỹỹ ribi, tii riòwynykeòbitimy,3tuu iritina relemy roimyhỹre-di. Hãbu mahãdu waituemy ibeòra kia 60-my ibeòra riòwynyrenykre 50-my irusõmoòtaòta, 4kia hãwyy mahãdu iyrybule ibeòrareny kia riòwynyrenykre 30-my.5Ka jyre mahãdu iruyremy iwyra kia waituemy iwyra, kia riòwynyrenykre waituemy irusõmoòtaòta, kia hirari mahãdu tahe debòituemy riòwynyrenykre. 6Weryrysõmo ahãdu sohojimy kia iruyremy iwyrareny kia riòwynyrenykre iruyre irusõmoòtaòtamy, ka hirari mahãdu tahe inataõmy riòwynyrenykre.7Hãbu mahãdu 60 my iwyra ratyremy rỹimyhỹre mahãdu waiyre irusõmoòtaòtamy riòwynyrenykre, kia hãwyy mahãduta debòituemy riòwynyrenykre. 8Txibo iny iaõkõre wana kia timy iòwydỹỹõna, tii rakre rybemy Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò, kia tii tahe iny tiwesebo riòwynykremy.9Tiu inyõ riwahinykremy rarybekre Deuxu Tyhyhykỹ dee kia xiwena my rawahikremy, kaa iròdu heka ratyhymy brebunamy ratxikre 10kia iwitxira-di reròwynanyke aõkõre, awityhy-di yda ibinatyhy-di. Ka txibo iwiuròdỹỹ rỹikre wana, taita iròdu inatxi Deuxu Tyhyhykỹ hõrõmykre.11Txibo iròdu idewidewiõkre wana, kia heka Deuxu Tyhyhykỹ tamy reòbyõmyhỹre, kiata iwedu riwykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò 12tamy retehekremy tiwesemybo ròwyrerimy. Deuxu Rybe-di Ijohodu iòwymy rarybekre iròdu umy-di ide-di rõhõtinymy. 13Txibo iwedu ixideewikeki ixyby riõbranyke iròdu, tii riòwynykre ixyby iruyre my.14Tiu inyõ taheto riwahinykeki Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu heto-di retehekre timybo rỹire myna-di kia tahe iòwymy rarybekre. 15Txibo iwedu ixideewimy ixyby riõbranykeki heto, kia riòwynyke ixyby iruyre my.16Txibo inyõ riwahinykeki Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹnamy su yreõ kia tyby ribi rimyre, Deuxu Rybe-di Ijohodu su-di retehekre, kia tiwesemy alòbrònaty sõe rỹikre myna-di rabròkemy, kia 570 grama my irusõmosõmo òtaòta kia heka 100gr. utxiemy rimyre abe node.17Txibo tii riwahinykeki su yreõ Deuxu dee Wyra Hedỹỹna bedeu, kia su yre raòwyke iòwybỹkỹmy; 18ka txibo wyra hedỹỹna sỹtybykreki Deuxu Rybe-di Ijohodu iòwy rierykre, kia rierykremy tiwesebo rasiranyreri my ijõ Wyra Hedỹỹna-ò, kiawesemy tahe iòwy ixyby rubehekre.19Txibo yre-dinodu ixyby ixideewimy riõbranykeki, tii riòwynykre iòwy tiwesebo rimyre myna my, kia ixyby iruyremy. 20Ka txibo ixyby riõbranyõkeki, yda txibo iny witxira aõbo riõbranyke, tii tarybeòna riixawidỹỹnyke ixyby riõbranykemy. 21Wyra Hedỹỹna bedeu, su yreõ ixiòhyymy roikreu, kia heka tii rawahimy roikre Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹnamy; kia heka su yre tyhyna brebuna rare, Deuxu Rybe-di Ijohodureny hõrõmy roimyhỹre.22Txibo inyõ riwahinykeki Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹnamy suyreõ riõbranyre, 23Deuxu Rybe-di Ijohodu su yreòwy idi rariamy rierykre, kia idi tahe rierymy tiwesebo ihãremy wyra rasiranyreri Wyra Hedỹỹna-ò. Kia katxuutyhyle hãbu riòwynykre iòwy butumy kiata tuu raubenykre Deuxu tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹna-ò.24Ijõ Wyra Hedỹỹnau tahe su yre ixyby roosekre iwedu hõrõmy, kia heka hãbu rimyre tahõrõtyhymy. 25Ibutumy aõòwyòwy idi rira rỹikre raerykremy kia tyyriti tuu ròhònyre myna my; iru nierumy waituemy rimyre.26kòmy rùakre broreni, broreni, waka yda cabra aõbo kia tahe Deuxo hõrõ rare. Taiki tahe mõõ tamy irawinyõkre Deuxo dee tikiemy irõhõ ratxireri. 27kaa iròdù bina rùakre kòmy rawykre ixibyle; tabela mynamy raòwykre, ixyby sohoji quinto-my. Kaa raòõkreki ixiby, ixibyle idi bohonybenykre tabela òwy mynadi.28Mõõ idi rohonykõkre tule rirahoreke aõtxile aõna õbradȳȳ, iny aõbo, iròdu aõbo, ȳda Suu aõbo, kaa Deuxoòle riùhekeki. Kiahe aõtyhyre tai Deuxo hõro tyhy rare. u 1 29Mõbõ ityhydȳȳdùmy rȳira tuu riwykre-wna; tai tii rurukre.30kaa raarire alòbròna cerea tule bderaty, kia tahe Deuxo hõro rare tamy rawahimy rarekre. 31Iwedù ixyby iwydymy rùrùkeki, tai tahe tabela òwy mynamy riówynykré.32Debòituwe kyrbi sohoji Deuxo hõrõre. Tiubo iròdu wedu retehewna tairòdùò kia bùdoeni, tule cabra, tule debòituwe kyrbi Deuxo hõrõmy, riòwynymy tabela mynamy. 33aõtxile iròdù bdeȳȳnana rȳira tule. Iwedù wideròmy rawyke ihoõre. Kaa tuu ijodikeki tai tahe inatxi irbi Deuxo hõrõmy tule iny riwyke ihoõ ixyby.34kaa tabdedȳȳnana Mosesi-ò irahinyre, hawalò-ki, Israel mahãdu-ò.

126 kòmy rùakre broreni, waka yda cabra aõbo kia tahe Deuxo hõrõ rare. Taiki tahe mõõ tamy irawinyõkre Deuxo dee tikiemy irõhõ ratxireri. 27 kaa iròdù bina rùakre kòmy rawykre ixibyle; tabela mynamy raòwykre, ixyby sohoji quinto-my. Kaa raòõkreki ixiby, ixibyle idi bohonybenykre tabela òwy mynadi. 28 Mõõ idi rohonykõkre tule rirahoreke aõtxile aõna õbradȳȳ, iny aõbo, iròdu aõbo, ȳda Suu aõbo, kaa Deuxoòle riùhekeki. Kiahe aõtyhyre tai Deuxo hõro tyhy rare.

Numbers

Chapter 1

1Inatxina wyra my Egito ribi israelita mahãdu ròhònyrenyre rahudi, sohoji txuu, inatxi ahãdu-di, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee Sinai bedero bedeki, Deuxu Rybena Heto riòre Brebunawoki. 2Kai Araõ wana Israeli mahãdu sõereny-di mariabenyke, helto wedu mynamynamy kia ihãwyy-di ihãbu-di mynamynamy. 3Biwinyke iny mahãdunireny ibutumy hãbu mahãdu kia waitue wyra mahãdu ratyrerenymy ratxirenyrerinireny ibutumy biwinybenykre, kia ibutumy iwyrareny ijõdirenyre sodadumy raõmysỹdỹỹnyrenyre.4Kai boho bitabenyke sohoji tasỹ mahãdu wedumy kia sohoji sohojimy tasỹreny riwiòhenanyrenykremy. 5-15Ka bohoni heka hãbu mahãdu arawiòhenanyrenykre:
Iny Witxira Witxira MahãduTasỹreny Mahãdu Wedu
RubíElisu, Sedeu riòre
SimaõSelumieli, Zurisadai riòre
JudáNasõ, Aminadabi riòre
IsacaNetaneli, Zua riòre
ZebulõEliabe, Helõ riòre
EfraĩElisama, Amiude riòre
ManasesiGamalieli, Pedasu riòre
BejaminAbidỹ, Gideoni riòre
Aizer, Amisadai riòre
AserPagiel, Okrã riòre
GadeElisafe, Deuel riòre
NaftaliAira Enã riòre
16Ka boho heka iny witxira witxira wedurenyre, kia Israel iny ykyreny ribi ratarenyre kia riwedunyrenykremy tasỹreny mahãdu.19Kawesemy tahe idi rirasareny rỹire Sinai bedero ki relere tuu Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi dee rarybere mynamy. 17-18Taita, txuu kodelemy inatxina ahãduu, Moisesi kia Araõ, ibutumy kaa hãbu mahãdu wa-ò inatxi reurò sõe wana ributunyrenyre iny mahãdu, kia tahe isõereny-di ririranymyhỹreny tasỹ mahãdu mahãdu my kia isỹ mahãdu mahãdu my, rityyritinyrenymy inireny sohoji sohoji, kia hãbu mahãdu waitue wyra ribi riòrarunymy.20-21Hãbu mahãdu waitue wyra ratyre mahãdu, kia iwyreny ijõdire sodadu my aõmysỹdỹỹ, kia raritidỹỹrenyre inirenymy, iny sohoji sohoji tasỹreny mynamynamy. Kia riòrarunyrenyre Rubem Iny mahãdu ribi, Ijaò riòre adela. Kia butuki iny mahãdu witxira witxira sõereny rimyrenyre kawesemy: Ruben iny mahãdu, 46 mili 500 hãbu sõemy.22-23Simeaõ iny mahãdu, 59 mili 300 hãbu sõemy.24-25Gadi iny mahãdu, 45 mili 650 hãbu sõemy.26-27Juda iny mahãdu, 75 mili 600 hãbu sõemy.28-29Isaca iny mahãdu, 54 mili 400 hãbu sõemy.30-31Zebulõ iny mahãdu, 57 mili 400 hãbu sõemy.32-33Efraĩ iny mahãdu, 40 mili 500 hãbu sõemy.34-35Manasesi iny mahãdu, 32 mili 200 hãbu sõemy.36-37Bejami iny mahãdu, 35 mili 400 hãbu sõemy.38-39Dỹ iny mahãdu, 62 mili 700 hãbu sõemy.40-41Ase iny mahãdu, 41 mili 500 hãbu sõemy.42-43Natali iny mahãdu, 53 mili 400 hãbu sõemy.44-46Hãbu mahãdu ibutumy sõereny, waitue wyra ratyre mahãdureny, kia iwyrareny ijõdirenyre sodadu aõmysỹdỹỹna-ò, kia 603 mili 50 hãbu sõemy.47Ka Levita mahãdu tahe inireny raritidỹỹrenyõlerenyre iwitxira mahãdu nireny wana, 48kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere Moisesi dee myỹ: 49Kia biwinykreu hãbu mahãdu iwyrareny raõmysỹdỹỹnyrenykre sodadu my, kiata biribenykre Levi iny mahãdu hãbureny.50Kiata bitabenykre Levita mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ Rybena Heto riòre-di tarukirenykremy, kia ibutumy iaõnaõna woludu-di. kia tii boho Deuxu Rybena Heto riòre-di retyyrenykre kia ibutumy iaõnaõnareny-di, tai Deuxu Rybe ijoho-di raõmysỹỹnyrenykre kiata iweruramy tawelòreny riderenykre.51Kia Deuxu Rybena Heto riòre rawokreki, Levita mahãdu riyseyserenykre, kia tiu txibo Breò rỹikreu ixyby, kia tii boho ixybyle riderenykre. Kia mobo Levita mahãdu aõkõkre wana kia Deuxu Rybena Heto tyy-ò rehemynykre wana kia rurukre. 52Kia iwitxira mahãdu israelita tawelòwelò my ratxirenykre, tabanderareny biremy, taijoireny mynamynamy.53Ka Levita mahãdu tahe rawelònyrenykre Deuxu Rybena Heto weruramy kia idi itxedredurenymy, inyõ ityy-ò rehemynyhenylau, kia wesemy tahe-diarỹ wadebureõna Israeli iny mahãdu-ò. 54Kia iny mahãdu tahe ibutumy riwinyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyremy Moisesi dee.
Chapter 2

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi kia Araõ deereny myỹ: 2Tiu Israelita mahãdu tatỹhinareny riderenykreu, iny sohoji sohojiò bireki rỹikre taijoi mynamynamy kia tasỹ mahãdureny mynamynamy.boho ratỹhinanyrenykre Breò Heto riòre brebuna weruramy kia.3-4Kia ibrara weribi-ò ratỹhinanyrenykre sodadu mahãdu rariarenykre ijoi tỹhinana rawo-di. Juda sodadu 74.600 my hãbu sõe, Nasaõ tahe Aminadabe riòre.5-6Iweribirenyki ratỹhinanyrenykre Issacar ijoi mahãdu. Kaa sodadu heka 54.400-my hãbu sõe, kia tahe Netanel rare Zuar riòre.7-8Kia tii boho ỹnanyrenylekre sodadu Zebulom ijoi mahãdu. kaa sodadu 57.400-my hãbu õe, kia heka Eliabe iwedurenyre, Helom riòre.9Juda ijoi butuki .400-my hãbu sõe, komy rariarenykre.10-11Iraru weribi ratỹhinanyrenykre sodadu rariarenykre Ruben tyyurarawo-di. Ruben sodadu ijõdire 46.500 hãbu sõemy, kia Elisur tahe Sedeur riòre wahe.12-13kia iweribireny ratỹhinanyrenykre Simeaõ ijoi mahãdu sodadu. Kaa sodadu heka 59.300 hãbu sõemy, kia Selumiel iwedurenyre Zurisadai riòre.14-15Tii boho wana ỹhinanyrenylekre Gade ijoi sodadu. Kaa sodadu mahãdu 45.650 my hãbu sõe, kia Eliasafe iwedurenyre, Deuel riòre.16Ruben ijoi mahãdu, 151.450 hãbu sõe, kia rariarenykre iinatxina my.17Kia komy inatxi ijoimy kia ikonamy inatxi ijoi, Levita mahãdu , riwyrenymy Breò Heto riòre brebuna. Ijoihikỹ ãdu rariarenykre kia tatỹhinareny mynahyyle, iny sohoji sohoji , tatyyesireny lyra myna-di.18-19Kia be`ara weribi ratỹhinanyrenykre sodadu mahãdu rariarenykretyyesi lyra raworeny-di. Efraĩ sodadu 40.500 hãbu sõemy, kia tahe iwedurenyre, Amiude riòre.20-21Iweribireny tahe rat ỹinanyrenykre Manasses sodadu. Kaa sodadu mahãdu sõe 32.200 hãbumy, kia Gamaliel iwedurenyre, Pedasur riòre.22-23Tii boho wana ratỹhinanyrenylekre Benjami ijoi mahãdu sodadu. Kaa sodadu sõe 35.400 my hãbu sõe, kia Abidã iwedurenyre, Gideoni riòre.24Efraĩ ijoireny butuki, 108.100 my hãbu sõereny, kia rariarenykre inataõnamy.25-26Iboo weribi ratỹhinanyrenykre sodadu mahãdu rariarenykre Dã mahãdu tyyesi lyra raworeny-di. Dã sodadu ijõdire 62.700 hãbu õemy, Kia Aiezer iwedurenyre, Amisadai riòre.27-28Kia iweribirenyki ratỹhinanyrenykre Asser ijoi sodadu mahãdu. Kaa sodadu mahãdu sõe ijõdire 41.500 hãbu sõemy, kia Pagiel iwedurenyre, Okrã riòre.29-30Kia tii boho wana ratỹhinanyrenylekre Natali ijoi sodadu mahãdu.sodadu sõe ijõdire 53.400 hãbu sõemy, kia Aira iwedurenyre, Enã òre.31Dã ijoi mahãdu butuki sõereny 157.600 hãbu sõe, kia kia ikonanamy rariarenykre.32Kia Israel hãbu mahãdu sõereny raritidỹỹrenyre, ijoi ijoi my, 550 my sõereny. 33Tuu Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy Moisesi dee, kia Levita mahãdu idireny rira rỹiõlere Israel ijõ mahãdu wana.34Kawesemy tahe Israel iny mahãdu kia ibutumy riwinyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy Moisesi dee. Tii boho ratỹhinanyrenyre, taijoi ijoirenymy tatyyesireny lyra rawoki, kia mahãdu tahe riòrarunyrenyre tarirareny taijoi mahãdu sỹreny-di.
Chapter 3

1-3ka boho heka Araõ kia Moisesi rioreriorerenyre, ibedeu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee Sinai hãwãlò ki. Araõ riòre bohoni myỹre: Nadabe iadelarenyre; irahudita Abiu, Eliaza (Eleazar) kia Itamar. Tii boho raratyy tuurenyre kiata ratohodỹỹrenyre Deuxu Rybe-di raõmysỹdỹỹnymy roirenyrekremy.4Kiaremy Nadabi, Abiu tiu Sinai bederoki Deuxu dee robenymyhỹreny heòty-di, kia heòty brebuna tyhyna aõkõ rare. Tii boho iriòrereny ihoõre, kia Eliaza kia Itamar raõmysỹdỹỹnyrenyre Deuxu Rybe-di kia Araõ irumy raremyhỹ bedeu.5Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 6—Mararawiòryke Levi ijoi mahãdu-ò, kia iijoirenyõ Araõ Deuxu-di Ijohodu wiòhedỹỹdumy.7Tii boho ibutumy riwinyrenykre aõ aõmysỹdỹỹ relekre Breò riòre heto brebunaki, kiata Deuxu Rybe-di ijohoduki ratxirenykre kia ibutumy iny mahãdumy. 8Kia tarukirenykreaõnaõna Breò riòre heto brebunaki rỹirenyre-di kia ibutumy Israelita mahãdu-ò Deuxu rybe-di ijohonaki.9Levita mahãdu Araõ dee kia irioreriore deereny riwinyrenykre aõmysỹdỹỹreny. Ka kai tahe marybekre Araõ dee irioreriorereny dee kia Deuxu Rybe-di sohojidile tarukirenykremy. Aõtxi hãbuõ kaa aõmysỹdỹỹ ỹỹmy rexiurihikeki kia rurukremy turybe rỹikre.11Deuxu Tyhyhykỹ ixyby rarybere Moisesi dee: 12-13—Levita mahãdu tahe wiji wahõrõ rare. Kia rerubunyreu egipcioãdu riòre adela,-diarỹ Iside rehitxinyre ibutumy Israelita riòreãdu adelareny kia iròdu iròdu riòre adela tule. Ka tahe wiji iny mahãdu riòre adelareny waki ijõdike ribi,-diarỹ Levita ãdu waki ijõdireri. Tii boho heka wahõrõreny rare.-diarỹ Deuxuỹ rare.14Sinai bederoki Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi dee rarybere 15Levita mahãduni rityyritinyrenykremy, iijoi ijoireny myna isỹreny myna myanamy, ibutumy weryry mahãdu iwyrareny ahãdu sohoji ratyremy rỹirenyre ribi. 16Kia Moisesi tahe tuu relyyre timybo Deuxu tyhyhykỹ tamy raryberemy.17Levi inataõmy ijõdire: Gerson, Coate kia Merari, 18-20kia heka tahỹỹnareny ijoireny sỹ mahãdunireny-di naninimyhỹdenyde. Gerson iròre inatxi ijõdire: Libni kia Simei. Coate tahe inaubiòwamy iriòre sõe: Anraõ, Isar, Hebrom kia Uziel. Kia Merari tahe inatxi iriòre sõe:kia Musi. Tii boho heka Levita mahãdu rioreriorereny roire kia ratximyhỹredenyde.21Gerson sỹ mahãdu ijoireny kia relerenyre Libni kia Simei sỹ ãdu ribi. 22kia hãbu sõereny butuki rimyre sohoji sohojimy idireny , iwyrareny ahãdu sohoji ratyremy rỹirenyre ribi, kia 7.500 my õereny. 23Ka ijoi mahãdu heka ratỹhinanymy roirenyremyhỹ Breò riòre heto brebuna hewoki, ibar`a weribiki.24Eliasafe, Lael riòre, kia heka isỹreny wedu rare. 25Gersonita mahãdu tarukimy roirenyremyhỹ Breò riòre heto brebuna-di, kia iratyy-di iwo-di tule, kia tyyesi ijò ròtena-di, 26kia tyyesi ubeki rỹimyhỹre Breò riòre heto brebunaki webròmy, kia obiuna rỹimyhỹre, kia tyyesi ube ijòki rỹimyhỹre kia tareruti wana.27Kia Coate ijoi mahãdu sỹreny tahe relemy ratximyhỹrenyre Anraõ, Hebrom kia Uziel. 28Kia iny mahãdu sõereny hãbu mahãdu, iwyrareny ahãdu sohoji ratyrereny, kia 8.600 my; kaa iny mahãdu tahe Breò riòre heto-di tarukimy ratximyhỹrenyre. 29Ka boho ijoi sỹ mahãdu heka Coatita boho, ratỹhinanymy roirenyremyhỹ Breò riòre heto brebuna iraru weribi-ò.30Ka boho ijoireny wedu heka Elisafã rare, Uziel riòre. 31Tii boho heka Breò Heto riòre rybenadi tarukimy roiremyhỹ, utò-di atesina loosòna-di, xiwena obiuna-di, kia iaõnaõnaTyhyhykỹki rỹimyhỹre-di kia tyyesi ijò rõtena-di roimyhỹre-di.boho idi tarukimy roirenyremyhỹ kia ibutumy aõmysỹdỹỹna-di. 32Levita mahãdu-dinodureny wedu heka Eliaza rare, Araõ Deuxu Rybe-diriòre. Tii heka riwedunyre Deuxu rybe Heto riòre-di õmysỹdỹỹdureny-di.33Merari ijoi sỹ mahãdu heka relerenyre Mali kia Musi sỹ ãdu ribi. 34kia butuki sõereny hãbu mahãdu, iwyrareny ahãdu ratyremy rỹirenyre mahãdu, 6.200-my. 35Kia Merari ijoi mahãdu sỹ wedu heka Zuriel rare, Abiail riòre. Merarita mahãdu ratỹhinanymy roirenyremyhỹ Breò riòre heto brebuna iboo weribi-ò36kia Breò riòre heto brebuna taba-di tarukimy roirenyremyhỹ, iweraroo-di, idena rawo-di kia ibutumy iaõna aõna-di. 37Kia idi tarukilemy roirenyremyhỹ kia iweòhuna ube weribiki rỹimyhỹre-di Breò riòre brebuna webròmy kia irawo-di, iuhuariti-di kia ireruti-di.38Moisesi , Araõ kia tariòre boho wana tatyhinanymy roirenyremyhỹò riòre brebuna koki, be`ara weribi ki. Tii boho tarukimy roiremyhỹ Tyhydỹỹnana aõmysỹdyỹ-di Deuxu rybe heto bedeki Israel iny ãdudeereny. Kiaremy aõtxile hãbuõ kaa aõmysỹdỹỹ riwinykemy, kia rurukremy tu rybe rỹikre. 39Tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy, Moisesi , Araõ riwinyrenyre deòtereny kia ibutumy Levita hãbu mahãdu, iwyrareny ahãdu ratyremy rỹirenyre, kia iijoireny sỹ mahãdu mynamynamy; kia 22.000 my sõereny.40Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Bityyritinykre ibutumy Israel iny mahãdu riòre adela mahãdu hãbu,ãdu sohoji ratyremy rỹirenyreri mahãdu, kiemy dori tii boho wahõrõ. 41Kiaremy irynanareny sỹbymy-diarỹ ibutmy Levita mahãdu ỹnyrenykre wahõrõkremy.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare. Kia ỹnylekre, Levita mahãdu iròdu iròdu ibutumy Israelita mahãdu òdu iròdu riòre adela ryna sỹtybymy.42Tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy, Moisesi rityyritinyre ibutumymahãdu riòrereny adela. 43Kia butuki idireny rira rỹire, ahãdu sohoji ratyremy rỹirenyre-di, 22.273 my sõereny.44Irahudi Deuxu tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 45Bisỹnyke Levita mahãdu kia Israelita riòre mahãdu adela rynaỹtubumy, kia Levita mahãdu iròdu iròdu, Israelita mahãdu iròdu òdu ryna sỹtybymy. Kia Levita mahãdu heka wahõrõmykre.-diarỹ Tyhyhykỹ rare.46Kia Israelita mahãdu riòre adelareny 273-my iratyremy sõerenyraki Levita mahãdu riòrereny adela ratyrerenyre ribi, kai aõhe wana biòwynykre teròwyrenymy. 49Taita Moisesi nieru rimyre, 50kia heka waiyre utxie weeremy õmo òtaòta, 51kia riwahinyre Araõ dee kia iriòre bohodeereny, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy. 47-48Kai biòwynykre iruyre irusõmo òtaòta iny sohoji sohoji my kiata kaa nieru Araõ kia iriòre boho-ò biwahinykre. (Tuu iritina roimyhỹre mynamy, iru waitue utxiemy tu rybe.)
Chapter 4

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2Biwinyke Levita mahãdu Coate rioreriorereny, iijoireny sỹ mahãdu sỹreny-di rirareny. 3Kiata bityyritinykre ibutumy hãbu mahãdu iwyrareny 30 my kia 50 my kia ibedeeryreny ijõdirenykre õmysỹdỹỹrenykremy Breò riòre heto brebunaki. 4Coatita mahãdu aõmysỹdỹỹna Breò riòre heto brebunaki kia arukirenymy ratxirenykre aõnaõna tyhynahãkỹ-di.5Tiu tỹhinana Heto riòre raesekreu, Araõ kia iriòre boho ralòrenykre Breò riòre heto brebuna-ò, kia ritarenykre tyyesi Breò òre heto brebuna koki roireri kiata idi rihetynyktr Rybe Idi roire-di. 6Tii boho ityre ritidirenykre hety iròdu sityy brey-di relemyhỹre kia hety tyre tahe riteterenykre tyy lỹre; kia tahe rirut`arenykre itusina reruti Rybe Ywina heto womati rurewo-ò.7-8Tii boho riteterenykre tyy lỹreõ utòna tyre tamy paõ sõe rawahimyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ dee kiata-ò rahykre, bedeò rỹsỹrỹsỹ, xiwena bedeò rỹsỹ kiamona besò hyna. Kia utò tyre paõ sõe rỹihyylekre. Irahudi riteterenykre ibutumy ityre tyyesisòõ. Kia kaa tyy tyre ritidikre iròdu sityy breyõ; kia ilemyta rirut`arenykre itusinautòna womati rurawo rurewo-ò.9Kia rimyrenykre tyy lỹreõ kiata rihetynyrenykre atesina òna wana, kia òkresyna lỹbarinadò eresyna, kia iurixidỹỹduhyna aõnaõna hyna tamy aõòlỹre rawirareamyhỹre. 10Irahudita ibutumy rirasirahãnanyrenykre iròdu sityy brey-di, kia tahe rerutidee idi riwyrenykremy. 11Kia Manarỹsỹ obiuna tyre riteterenykre tyyesi lỹre kia ityre tahe ritidirenykre iròdu sityy brey hety. Kia ilemy rirut`arenykre itusina reruti obiuna rỹsỹ womati rurawo rurewomy.12Irahutida ibutumy aõnaõna rauhere rimyrenykre Deuxu Rybena Hetowo ki, kia rirasirahãnanyrenykre tyyesi lỹreõ-ò, kia ityre rihetynyrenykre iròdu sityy brey-di kiata ritidirenykre reruti tyre idi retyyrenykremy. 13Tii boho ritarenykre bryby obiuna ribi kiata riteterenykre ityreòõ. 14Kia ityre ritidirenykre ibutumy aõnaõna rauhere obiuna aõmysỹdỹỹnaki; obiunadeò, tesewa, bacia. kia ityre tahe riteterenykre iròdu sityy brey-di. Kia ilemy ritidirenykre itusina reruti obiuna womati rurawo rurewo-ò.15Tiu tỹhinana heto raeseesekreu, Coate rioreriore boho ydòidenykre rimyrenykremy aõnaõna brebuna kia Araõ kia iriòre boho rahurenykreu Breò riòre heto brebuna hetydỹỹ kia ibutumy iaõnaõna. Coate ijoi sỹ mahãdu aõnaõna brebuna-ò rerirenyke aõkõre; txibo tii boho riwinyrenykre wana, tii boho rururenykre. kaa aõnaõna heka Coate ijoi sỹ mahãdu riwyrenykre Breò RiòreBrebuna ribi. 16Eliaza (Eleazar), Araõ Deuxu Rybe Ijohodu riòre, kia Breò riòre hetodi tarukidumykre, kia lỹbarina adỹỹ-di itxeredumy, kia òbròna xiwena-di, kia adỹỹ rati tuuna-di. Kia tiihyyle Breò òre heto brebuna-di itxeredumykre kia iaõnaõna-di.17Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee kia Araõ dee: 18—Kia uritre Coate ijoi sỹ mahãdu rubuõ iwahidỹỹrenyõmykre 19kia aõnaõna brebuna tyy-ò rehemynyrenykreki. Kia tuu ỹỹnykelau , Araõ kia iriòre boho ralòrenykre Breò riòre hetoò kiata raryberenykre hãbu sohoji sohojireny-ò aõbo kia aõdibo retyyrenykremy. 20Kiaremyta Coatita mahãdu ralòrenyõkre urihimyòmy, aõnaõna brebuna tyhy-di itxeremy; txibo tuu riwinyrenykre wana, tii boho rururenykre.21Deuxu Tyhyhykỹ ihãremy rarybere Moisesi dee: 22Gerson rioreriorereny sõe-di mariake, iijoi sỹ mahãdu-di. 23Kia bityyritinykre ibutumy hãbu mahãdu iwyrareny 30-my 50-my kia raõmysỹdỹỹnyrenykremy Breò riòre heto brebunaki.24Kia Gersonita mahãdu aõmysỹdỹỹna heka Breò riòre heto kia aõnaõna-di itxyy. 25Tii boho riwyrenykre Breò riòre heto brebuna kia iwohety iratytihety iròdu sityy brey kia tyyesi ijò ròtena ludu. 26Kia riwylerenykre tyyesi ube ludu, kia tyyesi ube ijò ludu kia Breò riòre heto brebuna weruraki roimyhỹre, kia obiuna weruraki roimyhỹre, ireruti kia ibutumy iaõnaõna relekremy õmysỹdỹỹmy.27Ibutumy Gersonita aõmysỹdỹỹnareny, aõbo tii boho riwyrenykre kia riwinyrenykre, kia heka Araõ, iriòre boho rybe wahidỹỹna rawoki roikre. Kia riwahinyrenykre rybe wahidỹỹna ibutumy aõtyhytyhybo tii boho riwyrenykremy. 28Kaa aõmysỹdỹỹ heka Gerson ijoi sỹ mahãdu riwinyrenykre Breò riòre heto brebunaki; Itamar heka aõmysỹdỹỹ-di itxeredukre, Araõ Deuxu Rybe-di Ijohodu riòre wahe.29Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee riwinykremy Levita ijoi Merari sỹ mahãdu sõereny-di rariarenykremy, ka iijoireny yjareny sỹ mynamyna-di, 30kia rarybere ibutumy riritinyrenykremy ibutumy ãbu mahãdu iwyrareny 30 my 50 my ka raõmysỹdỹỹrenykremy Breòòre heto brebuna-ò.31Kia Deuxu rarybere: Aõbo riwyrenykre, taõmysỹdỹỹreny mynamyna my Breò riòre heto, kaa: Taba mahãdu, irerutireny, heto ratyti kia Breò riòre; 32kia ube weraroo Breò riòre heto brebuna webròki rỹimyhỹre, kia iwararu, uhuariti, rerutisana kia ibutumy iaõnaõna, ibutumy tuu rỹimyhỹre aõmysỹdỹỹnamy. Biahinyke hãbu sohoji sohoji-ò aõnaõna ritina kia tii riwykremy.33Kaa heka tuu riwinyrenykre rare Merari ijoi sỹ mahãdureny, kia õmysỹdỹỹreny mynamynamy Breò riòre heto brebunaki. Kaa aõmysỹdỹỹ heka Itamar idi tarukidukre, Araõ Deuxu Rybe-di Ijohodu riòre wahe.34-48Tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee, Araõ dee, mahãdu-dinodu boho riritinyrenyre inataõ ijoi sỹrenymy Levita ãdu, kia heka roire Coate, Gerson kia Merari. Tii boho riwinyrenyresỹ mahãdu butebute my kiata riritinyrenyre ibutumy hãbuãdu 30 my 50 my iwyrareny kia raõmysỹdỹỹnyrenykremy Breò òre heto brebunaki. Coatita mahãdu sõereny 2.750 my hãbu sõe; gersonita mahãdu 2.630 my hãbu sõereny; Merarita mahãdu tahe 3,200 my hãbu sõereny. kia ibutuki sõereny 8.580 my hãbu sõereny.49Kaa hãbu mahãdunireny heka tyyriti-ò ratidirenyre, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi-ò. Kia Moisesi tahe rarybere iny sohoji sohoji-ò aõbo riaõmysỹdỹỹnykremy uda aõdibo retyykremy isõereny rirareny heka relere Deuxu Tyhyhykỹ rybe myna-di kia-ò riwahinyre.
Chapter 5

1Kodele ahãduu inatxina wyrau irahudi Israel iny mahãdu Egito ribi, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee Sinai. Tii rarybere: 4Kiamy, Moisesi rarybere Israelita mahãdu-ò Pascoa-di risinymy òwanyrenykremy. 2-3Waò inaubiòwa txuu ka ahãduule, bede rurunymy rakreu, iny mahãdu Pascoa Ixena riòrarunyrenykre, kia tuu rybe mynamy kia rybe rawahire ibededỹỹnanamy.5Tii boho idi risinymy resibedebiòwanyrenyre waò inaubiòwa txuu kodele ahãduu, kia txuu ratxioronymy ramyhỹreu, Sinai bederoki. Israelita mahãdu ibutumy riwinyrenyre aõbo Deuxu Tyhyhykỹ relekremy rarybere Moisesi dee. 6Kiaremy hãbu mahãduõ idebinabinamy resisỹnyrenyre kiemy doridee rerirenyre taita Pascoa-di risinymy rexibedebiòwanyrenyke õkõre kua txuu. Tii boho ròirenyre Moisesi dee rybemy kia Araõ rybemy 7kia raryberenyre:-diarỹ boho wabinabinamy wasurenymy watxirenyreri kiemy dori rubu-ò rerirenyraki. Kia aõbo waxiwenareny aõbo Deuxu Tyhyhykỹ òõkre kia Israelita mahãdurenyõ wana, kia itxuu raywimy-di?8Taita Moisesi rirawyònyre: Biraòbenykre, kia-diarỹ ararybekre Tikiemy Noduhyy wana aõbo kai boho biwinybenykremy. 9-10Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Marybeke Israelita mahãdu dee yda irioreriorereny dee txibo ide ratxirenyre rubude-ò rerirenyraki yda txibo irehemy, ratỹhinanyrenymy, kia ihãrele aõwaxina risinymy òwanyrenykre Deuxu Tyhyhyỹ deewimy.11Kai boho idi bexibedebiòwanybenykre ahãdu sỹtybymy, waò inaubiòwa txuu inatxi ahãduu, kia bede rurunykreu. Ibedeu heka kai boho birỹsỹbenykrepaõ wana iuridỹỹkõ kia bederade hyrehekỹ wana. 12Uritreõ iuhedỹỹrenyõmykre ijõ txumy kia uritre iròduti kresyrenyõrenykre. Kia biwinybenykre alisina bedebiòwana tuu rybe ritina roimyhỹremy.13Kia aõhe wana inyõ awimy idebinabinaõmy ratxikre kia titxi tỹhinanamy raõmy; txibo ka iny pascoa-di rexibedebiòwanyõkre wana, kia rateòdỹỹkre iny mahãdu ykyreny ri 14Kia ihãbu my tii riòtanyre. Kia tuu rutỹỹlekre hãbu tawyy-di? riòtamy ratxikre kia hãwyy aõ òta riwinyõmy ratxikre.15Kia aõtxile kaa inatxi bededỹỹnana hãbu tahãwyy ridykre Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò. Kia niwylekre? xiwena sohojiena my ỹnyde. Ka Deuxu rybe-di Ijohodu tahe ritxiwõkre? aõlỹrena kia aõlỹnỹrena? kia ỹnyde tyre, kiemy dori hãbu tahãwyy-di riòtamymyhỹre xiwena rare, kia heka xiwena òbitityhy idi raerykre rare.16Deuxu Rybe-di Ijohodu,hãwyy ridykre ixikomy kia tahe risỹnykre Deuxu Tyhyhykỹ Obiunako-ò. 17Tii ritxiurikre beurikỹtyhy boti? riòre-ò kia ta urihimyõmy Deuxu Rybena Heto su rimykre kia ta be-ò ritxiwikre.18Kia hãwyy tahe ihãremy Obiuna? koki rỹireri, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu boti riòre behyrehekỹ-di tebòki rỹikre, kia heka aõbinabina iny dee riwahinymyhỹre. 191 behyrehekỹmy biõkreu, kia aõnaõna binabina riwahinymyhỹre.20Ka txibo kai òbitimy aõkõ atxiteri kia weseki tahe asuasumy abinabinamy teleta. 21Kia Deuxu Tyhyhykỹ ani riwinykre aratxuhòmy aijoreny asỹreny yky ribi, kia aty bededỹỹnana radeõmy ramõenykre, kia awe? tahe rataritarinykre. 22Kia behyrehekỹ heka awona-ò ralokre kia tahe urile awe ritaritananykre, kia aty bededỹỹnana urile radeõmy ramõemõekre. Taita hãwyy rirawyònykre: “Kia kawesemy tuu”.23Tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu rityyritinykre kaa txuhòna?, iròdu sityy txine-ò? kia ilemy tahe rihokre kaa rybe behyrehekỹne-ò.24Irahudi tahe hãwyy behyrehekỹmy rimõnykre kia aõbinabina riwahinymyhỹre wahe. Kia ta hãwyy tawodesemy inihikỹmy raratykre. 25Kiaremy komy Deuxu Rybe-di Ijohodu rimykre hãwyy debò ribi, rỹsỹna xiwena ihãru òrarumy; tii tahe xiwena ritamadỹỹnykre Deuxu Tyhyhykỹ ruki kia tahe obiuna dee idiwykre. 26Taita rỹsỹna xiwena rimykre kia tahe risõkre obiuna tyre kia nohõti itxi reamy rarekremy Deuxu Tyhyhykỹ dee rawahiremy. Kia ikonanau tahe hãwyy bemy rimõnyre;27Kia txibo inatyhymy hãwyy aõ òtaòta riwinyre wana hãbu witxira wana kia ta isuisumy ibinanamy relere. Kia bee iwo-ò relekre, kia tii tahe inihikỹmy iwo ramytxitxikre. Kia iwe rataritarinykre, kia ity bededỹỹnana radeõmy ramõemõenykre. Kia tii tahe ratxuhòdỹỹkre iijoi isỹ mahãdu ykyreny ribi. 2829Ka heka rybe wahi bededỹỹnana rare, kaa hãwyy ihãbudi my rỹimyhỹre aõ òta riwinymyhỹre, kia ta ihãbu riòtenymy idi ratximyhỹre. 30Yda txibo hãbuõ aõhererimy aõkõ tahãwyy rihãrunyhỹre. Tii tahãwyy ridykre Deuxu Tyhyhykỹ Obiuna-ò, tai tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riwinykre tuu Rybe Rawohimy roimyhỹre.31Kia ihãbu iòraruna ribi awimy ratxikre; ka txibo hãwyy iòrarudỹỹdukre wana, aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnykre.

1FALTANDO FRASE “ILEGIVEL”

Chapter 6

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2—Marybeke israelita mahãdu deereny kia myỹ marybekre: aõtxile hãbu yda hãwyy kia riwinykre tuu Narizeu my ratxikremy kiata tuu robenykre Deuxu aõmysỹdỹỹnamy, 3kia (vinho) monabesò my riõõkre, cerveja my riõõlekre. Kia riõke aõkõre mona besòõmy, kia aõtxile mona besòmy riõke aõkõhyyre; kia (uva) sỹru rirỹsỹke aõkõre kia irubu tule rirỹsỹke aõkõre. 4Narizeu my ratxikremy, kia rirỹsỹõkre aõ parrera ribi kanakre, kia ity yda iwesityy rirỹsỹke aõkõre.5—Bede tuu riemy ratximyhỹkre bedeu Narizeu my, uritre arade kresuõmy, kia uritre asuusirisuõmy. Kiata ihyy rexihukre tii txuu ritare Deuxu Tyhyhykỹ dee raõmysỹdỹỹkremy, tii Deuxu-ò sohojile raõmysỹdỹỹnymyhỹre kiata tarade riumydỹỹnykre.8Kia Narizeu my ratximyhỹkre wana wana, tii rahitximy ratxireri Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹna-ò. 6-7Irade heka deòsinamykre Deuxu dee aõmysỹdỹỹnamy. Iurenana tii idebinabinamy rutỹỹnyke aõkõre, kia aõtxile rubu bire-ò rehemynykeki, kia tyby rubuki hãrele, yda tadi rubuki hãrele, yda taseiòre rubuki hãbu yda hãwyy.9—Txibo inyõ rurukeki ibire-ò kiata aõ riwinyke irade Narizeu rabinakemy, taita debò inatxi txu sỹtybymy tii tarade risykre kia tasuusiri risykre kawesemy tahe idewidewimy ratxikre.10Kia debò inataõ txuu tahe ididykre inatxi nawii riòreõ yda bòtòe riòreõ Deuxu rybe-di ijohodu-ò Heto riòre ijò-ò. 11Deuxu rybe-di ijohodu riwahinykre sohoji xiwenamy òraruna ritakremy kia ijõ tahe xiwenamykre ibutumy rookre, kia òraruna risuhokremy kia riwinyre tiu rehemynyreu rubu bire-ò. Kua txuu tyhyle Narizeu riwinykre ixybyle tarede.12Taita ixybyle riwinykre Deuxu aõmysỹdỹỹna-ò, tabededỹỹnana Narizeu my. Ka bedeu irade ibinabinamy rutỹỹnyre rakròõkre. Kia xiwena my iòraru ratakremy, tii kididykre budoeni riòreõ sohoji my iwyra.13—Kia rybe bededỹỹnana Narizeu-ò, tiu rehemynykreu ibededỹỹnana konana-ò Deuxu dee aõmysỹdỹỹnana konana-ò, kia mykre: tii rakre Heto riòre ijò-ò 14kia riwahinykre Deuxu Tyhyhykỹ-ò, inataõ iròdu iròdu aõ ibinabina ihoõmy, kia heka kaa rare, budoeni riòre sohoji my iwyra xiwenamy kia ibutumy rookre, kia budoeni riòre hirari sohoji my iwyra xiwenamy òraruna ritakremy, kiata sohoji budoeniõ xiwena bedeywidỹỹnamy. 15Tii riwahhinylekre sohoji weriri tỹximy paõ-di iuridỹỹõ, kia heka kaa rare, paõ nihikỹ ỹnyde rauridỹỹmy aõòlỹre-di, kia paõ yja iwebesemy, kia urihimyòmy ityre beamy; kia biwahinylekre xiwena rỹsỹna òtaòta kia xiwena mona besò (vinho).16—Deuxu Rybe-di Ijohodu riwahinykre ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ koki kia riwahinykre xiwena òraruna ritakremy kia ijõ xiwena butumy rookremy. 17Tii riwahinykre Deuxu Tyhyhykỹ dee budoeni xiwena bedeywidỹỹnana my kia riwahinykre weriri paõ-di iuriõmy relere. Tii ihãremy riwahinykre xiwena rỹsỹna òtaòta xiwena mona besò (vinho).18Heto riòre ijòki Narizeu tarade ibutumy risykre, tarade rimymy kia ritidikre tikibo xiwena bedeywidỹỹnana rooreri-ò.19—Taita, budoeni axiò ruakreu, Deuxu Rybe-di Ijohodu rimykre kiata Narizeu mahãdu debòreny-ò ritidirenykre, ibutumy inatxi paõ my weriri ribi ritamy, sohoji inihikỹ kia sohoji iyja (kia jeka aõmau tuu relekre Narizeu mahãdu taradereny risyrenykre sỹtybymy). 20Irahudi tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu riteòsinykre kaa aõnaõna xiwena wihikỹ wesemy Deuxu Tyhyhykỹ dee. Kia xiwena Tyhynamy Deuxu Rybe-di Ijohodu hõrõmy rỹimyhỹre. Irahudi tahe Narizeu aõwaxina mona besò my (vinho) riõkre.21Ka heka rybe wahidỹỹnana rare, mobo tuu riwinykremy Narizeu wesemy Deuxu dee aõmysỹdỹỹnamy. Kiaremy txibo Narizeuõ rarybekre riwahinykremy xiwena, ihãremy Narizeu tuu riemyhỹremy, taita tuu riwinykre aõmybo riwinykremy raryberemy.22Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 23—Marybeke Araõ dee iriòre boho dee kia marybeke Israel iny mahãdu deereny awimy rarybekremy my: 24“Kia Deuxu Tyhyhykỹ adeereny tarybewihikỹ riwahinyre kiata arararenyrenyre;25kia Deuxu Tyhyhykỹ adireny ywimy ratxire kia rawobrumy; 26kia Deuxu Tyhyhykỹ adeereny retehemyhỹre umyreny rerinanymy kiata adeereny bede ywimy riwahinymyhỹre.” 27Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: —Kawesemy tahe Araõ tariore boho wana rexitòenyrenykre warybewiwihikỹmy Israel iny mahãdu tòemy, kia-diarỹ tahe warybewiwihikỹ ariwahinykre.
Chapter 7

1Moisesi Heto riòre ridere txuu, tii aõòlỹre-di ribyribynyre kiata Deuxu aõmysỹdỹỹnamy tuu robenyre, kia ibutumy Heto riòre aõnaõna wana kia xiwena dena; 2Taita heto mahãdu wedu, kia heka Israel iny mahãdu wedu deòdureny roire, kia tii bohole hãbu boho iny mahãdu sõe-di riradurenymy roiremyhỹ, 3kia-diwydenyde taxiwereny Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia heka kaa rare, debò inatxi carroça sõe ihetydimy kia waò inatximy broreni sõe. Wedu sohoji sohoji riwahinyrenyre carroça, kia tii sohoji sohoji broreni sohoji riwahinyrenyre; kiata ibutumy Heto riòre ko-ò ritidirenyre.4Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 5—Bimyke carroça broreni wana kia Heto riòre aõmys~dỹỹnamy rauhemy rarekremy; kia xiwena biwahinyke Levita mahãdu-ò, kia iny sohoji sohoji aõmysỹdỹỹ riwinymyhỹre mynamynamy.6Taita Moisesi riwahinyre carroça broreni Levita mahãdu-ò. 7Gerson rioreriore deereny tii inatximy carroça riwahinyre kia inaubiòwamy broreni sõe riwahinyre, kia aõmysỹdỹỹ riwinyrenyre mynamynamy. 8Kia Merari rioreriore deereny tule riwahinylere iaõmysỹdỹỹreny mynamynamy, Moisesi riwahinyre inaubiòwa carroça my kia debò inataõ sõemy. Kaa aõmys~dỹỹ heka Itamar idi tarukimy ratximyhỹre, Araõ Deuxu Rybe-di Ijohodu riòre.9Kiaremy Moisesi riwahinyõlere Coate rioreriore deereny carroça de aõkõ brorenike aõkõ, kiemy dori aõnaõna brebuna tii boho idi tarukimy ratximyhỹrenyre taaxiòkile riwymyhỹrenyre.10Kia wedu mahãdu tule-diwyledenyde xiwena kia idi ribedebiònyrenykremy xiwena dena Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹnamy. Kia tii boho tiu rexihumy ratximyhỹrenyu riteòsinyrenykremy xiwena dena, 11Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: —Wedu mahãdu, sohoji sohojimy tatxurenyu riwahinyrenykre xiwena tuu raywiremy xiwena dena-ò waõmysỹdỹỹnamy.12-83Waò inatximy wedu sõereny riteòsinyrenyre taxiwenareny myỹ deòtemy: kodele txuu iny mahãdu wedu Judá, Nasaõ, Aminadabe riòre; inatxina txuu Issacar, Natanael iny mahãdu wedu Zuar riòre; inataõ txuu wedu Zebulom, Eliabe iny mahãdu Helom riòre; inaubiòwa txuu Rubén, Elisur iny mahãdu wedu Sedeur riòre; iruyre txuu Simeaõ, Selumiel ijoi mahãdu, Zurisadai riòre; debò sohoji txuu Gade, Eliasafe ijoi wedu Deuel riòre; debò inatxi txuu Efraĩ, Elisama ijoi wedu Amiúde riòre; debò inataõ txuu Manasses, Gamaliel ijoi wedu, Pedasur riòre; debò inaubiòwa txuu Benjamin, Abidã ijoi wedu, Gideoni riòre; debò itue txuu Dã, Aiezer ijoi wedu, Amisadai riòre; waò sohoji txuu Asser, Pagiel ijoi wedu, Ocrã riòre; waò inatxi txuu Natali, Aira ijoi wedu Enã riòre. Kia xiwena iny sohoji sohoji-diwydenyde wiyrybuhyylerenyre: sohoji bandeja Manarỹsỹ òtaòta, sohoji utxie weeremy; sohoji bacia Manarỹsỹ òtaòta 800 grama my iutxie, kia tuu raerymy rỹimyhỹre (bandeja kia bacia rỹximy rỹimy mai ỹnyde-di raurimy aõòlỹre-di, kia xiwena rỹsỹna òtaòta-di);sohoji bratu Manarỹsỹ 115 grama my iutxie, tỹximy òwòru ibru-di; sohoji broreni tỹmyra, sohoji budoeni, sohoji budoeni riòre sohoji my iwyra kia ibutumy rookremy; sohoji bode òraruna ratakremy; kia xiwena tule bede ywidỹỹnamy, inatxi broreni, iruyre budoeni iruyre bede my kia iruyre budoeni riòre sohojimy iwyra.86waò inatxi bratu Manarỹsỹ rautxienyre sohoji kilo my 380 grama my (bratu tỹximy òwòru ibru-di rỹimyhỹ); 84-85Ibutumy xiwena Israel iny mahãdu wedu riwinyrenyre xiwena dena my tuu raubenyrenyre Deuxu aõmysỹdỹỹnamy myỹ: waò inatxi bandeja Manarỹsỹ òtaòta kia waò inatxi bacia Manarỹsỹ òtaòta, kia iutxie butuki rimyre 27 kilo utxie weeremy;87kia xiwena ibutumy rookremy, waò inatximy broreni riòre tỹmyra, waò inatximy budoeni sõe, waò inatximy budoeni riòre sõe sohojimy iwyra, kia iki wana butumy xiwena rỹsỹna òtaòta kia xiwena riheludunymyhỹre; kia xiwenamy òraruna ratakremy, waò inatximy bode sõe, 60 my budoeni sõe, 60 my bode sõe, 60 my budoeni riòre sõe sohoji my iwyra.89Kia Moisesi raloreu Heto riòre Brebuna-ò Deuxu Tyhyhykỹ dee rarybekremy, kia roholare Deuxu rybe wodỹỹ-ò tamy rarybererimy Heto riòre Brebuna ratòbòna ribi, Querubins aõni inatxi wotya ribi (kia kawesemy heka Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi dee rarybemyhỹre).
Chapter 8

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2Marybeke Araõ dee myỹ: tiu kai bilidikreu atesina debò inatxi sõemy atesinadena-ò, biwinyke atesinadi kia ibutumy atesinadena ko ritoonykemy.3Kia Araõ tahe kawesemy riwinyre: kia atesina ritidire ritoosonykremy atesinadena ko, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee. 4Atesinadena heka mana rỹsỹhỹkỹ rasurusurumyhỹre rare: irawo dena tõiròsò kia ibutumy mana rỹsỹhỹkỹ rasurusurumyhỹrelehekỹ rare, kia tuu timybo Deuxu Tyhyhykỹ riteòsinyre Moisesi dee.5Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 6Bitake Levita mahãdu Israelita mahãdureny ribi kiata bisuhòsuhòbenykre.7Kia bisuhòsuhòbenykremy, myỹ biwinykre: ityrereny bee bitxiwike besuròsuròna-di. Tii boho ibutumy tatyyreny riyseyserenykre kia tõrereny tauòhireny risuhòrenykre. Kawesemy tahe tyratyramy ratxirenykre. 8Taita broreni sohoji tỹmyraõ rimyrenykre, aõwi alòbròna rỹsỹna xiwena wana, kia ỹnydemy relere raurimy aõòlỹre-di. Kia kai bimykre iwitxira broreni tỹmyra xiwenamy òraruna ratakremy.10Taita Israel iny mahãdu tebòreny ritidirenykre levita mahãdu ratityrereny, 11taita Araõ levita mahãdu wadee rihitxinyrenykre kia isralita xiwena tyhyhykỹ wesemy. Kawesemy tahe levita mahãdu aõmysỹdỹỹ wadee riwinyrenykre. 09Kia ilemyta kai Israel iny mahãdu bibutunykre, kia marybekre levita mahãdu rỹirenykremy Heto riòre Brebunako-ò.12Levita mahãdu tebòreny ritidirenykre inatxi broreni ratityrereny. Sohoji heka xiwenamy rawahinykre òraruna ratakremy, kia ijõ tahe xiwenamykre ibutumy rookremy kia levita mahãdu risuhòsuhòrenykremy. 13Bitabenyke levita mahãdu kia xiwena tyhyhykỹ wesemy wadee, kia Araõ tariòre boho wana iwedurenymykre.14Bihitxinyke levita mahãdu israelita mahãdureny ribi kia wahõrõrenykremy. 15Kia irahudi kai bisuhòsuhòkreu kia bihitxinykreu levita mahãdu, tii boho rexiywinymy ratxirenyreri raõmysỹdỹỹrenykremy Heto riòre dee.16Tii boho heka ratarenyre israelita mahãdu ykyreny ribi, wahõrõkremy, kia Israel iny mahãdu riòrerereny delareny deròwyrenykremy. Tii boho heka wahõrõ roire. 17Kia rerubunyreu ibutumy Egípcio riòre delareny,-diarỹ rehitxinyre ixidee uladu delareny Israel iny mahãdu riòrereny, kia iròdu riòrereny delareny tule.18Ka tahe levita mahãdu ixidee remyreri kia ibutumy Israelita riòrereny delareny deròwyrenymy. 19Ka tahe rewahinyreri levita mahãdu Araõ dee iriòrereny dee, kia israelita mahãdu xiwenareny weserenymy kia raõmysỹdỹỹrenykremy Heto riòre ki, Israel iny mahãdu deereny, kia ritarenykremy òrarunareny, kia Israelita mahãdu rierenykremy aõnaõnalau, txibo iòhòtyhymy rehemynyrenykreu Heto riòre Brebuna-ò.20Kawesemy tahe Moisesi , Araõ kia ibutumy Israel iny mahãdu tuu riwinyrenyre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ relekremy rarybere Moisesi dee levita mahãdu bededỹỹnanamy. 21Levita mahãdu rexilyralyranyrenyre kia tatyyreny risuhòrenyre, kia Araõ rihitxinyrenyre xiwena tyhyhykỹ wesemy Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia tahe riwinyrenyre bedebiòwana lyralyranamy tamyreny.22Iny mahãdu ibutumy riwinyrenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee, levita mahãdu bededỹỹnanamy. Kawesemy tahe tii boho ratarenyre raõmysỹdỹỹrenykremy Heto riòre ki, kia Araõ tariòre boho wana idi itxeredurenyre.23Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 24Rybe bededỹỹnana levita mahãdu bededỹỹnanamy mykre: kia 25 wyramy levita mahãdu rimyrenykreu taomysỹdỹỹ riòrarunyrenykre Heto riòre ki.25kia 50 wyra rimykreu tahe taõmysỹdỹỹ riixawidỹỹnykre. 26Ka wyra sỹtybymy tahe levita mahãdu aõwaxina taijoireny riwiòhenanyrenykre Heto riòre bedeki, kiaremyta aõ aõmysỹdỹỹ wedumy ratxiõkre. Kawesemy tahe kai biywinykre levita mahãdu aõmysỹdỹỹnareny.
Chapter 9

1Kodeke ahãduu, inatxi wyra rahudi Israel Iny mahãdu ròhònyrenyre Egito ribi, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee Sinai bederoki: Tii rarybere: 2-3–Waò inaubiòwa txuu ka ahãduole, ruu riòrarunyrenykreule, Israel iny mahãdu risinyrenykre Páscoa Ixenadi, kia ibutumy irybe wahidỹỹna-di kia ibutumy rityhynymy.4Kiaremyta, Moisesi riteranyrenyre israelita mahãdu Páscoa-di risinyrenykremy. 5Tii boho idi risinyrenyre waò inaubiòwa txuu kodele ahãdumy, bede ratxioronyreu, Sinai bedero ki. Israelita mahãdu ibutumy riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee.6Kiaremy hãbu mahãdurenyõ ide binabinamy ratximyhỹreny kiemy dori rubu-ò rerirenyre, kia taita risinyrenyõrenyre Páscoa-di itxuu. Tii boho ròirenyre Moisesi dee Araõ dee rybemy kia raryberenyre: —Wadebinabinamy watxirenyreri kiemy dori rubu-ò rerirenyra. 13Kia aõhe wana inyõ tuu rutỹỹnyke, txibo iny idewidewimy ratxikre kia ti-ò raõmy ratxikre; txibo iny kaa Páscoa-di risinyõkreki, kia rateòdỹỹkre iny mahãdu yky ribi, kiemy dori wadee xiwena riwahinyõreki bede òbitiu. Kia rararytxyrenykre taòrarureny òraruki. 14–Txibo iwitxira mahãdurenyõ akyrenyki rasỹnymy ratximyhỹre ixideewikeki Páscoa-di risinykemy, kia tahe rityhynykre ibutumy irybe wahidỹỹnana òbitimy kaa ixena. Iyrybutyhyle rybe wahidỹỹna kia ibutu dee, hãwãki ruamyhỹrenyre kia iwitxira ki ruamyhỹrenyre dee.15Kia txuu Heto riòre Brebuna radereu, kia biuwetyyura nade kia ritòbònyre. Rumy biuwetyyura heòty wesemy ratximyhỹ. 16Ikiehyy kawesemyre: Txumy biuwetyyura Heto riòre Brebuna rihetynymy kia rumy tahe heòty wesemyre. 17Kia biuwetyyura rexirariedỹỹnymyhỹreu Heto Riore Brebuna ribi, Israelita mahãdu rariamyhỹrenyre. Kia tibedekibo biuwetyyura rexitxuhunymyhỹrekile tii boho taHeto Riòre Brebuna ridemyhỹrenyre.18Tii boho rariamyhỹrenyre yda ratỹhinanymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ rybe mynamynamy. Kia ratỹhinanymy ratximyhỹrenyre kuaki, kia biuwetyyura rexitxuhunymy roimyhỹre Heto riòre Brebuna tyreki. 19Tiu tii irehemy roi wanaki Heto riòre Brebuna, kia israelita mahãdu rityhynymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ bededỹỹnana kia kua ribi ròhònyrenyõhyymyhỹrenyre.20Aõhe wana biuwetyyura roimyhỹre ibute txumy Heto riòre Brebuna tyre; kawesemy Deuxu Tyhyhykỹ rybe mynamy, tii boho ratỹhinanymyhỹrenyre yda rariamyhỹrenyre. 21Aõhe wana biuwetyyura raxitxuhunymy roimyhỹre txiorou kia rudiuhukỹle; kia tii rexirarienymyhỹreu rudi, iu tahe tii boho tarirareny riòrarunymyhỹrenyre. Ikiemy kia biuwetyyura rexilàmadỹỹnymyhỹre wana, kia txymy yda rumy, israelita mahãdu tari riòrarunymyhỹrenyre.22Ka, txibo tii Heto Riòre Brebuna tyreki roira wanaki inatxi txumy, yda ahãdu sohojimy, yda inatyhymy wyra sohoji, kia iriraõmy roimyhỹre wana wana, isralita mahãdu ratỹhinanymy ratximyhỹrenyre kia rariaõhyymyhỹrenyre. 23Deuxu Tyhyhykỹ rybe mynamynamy, tii boho ratỹhinanymyhỹrenyre yda rariamyhỹrenyre. Israelita mahãdu tuu riwinimyhỹrenyre rityhynymy Deuxu Tyhyhykỹ aõmybo rarybemyhỹre Moisesi dee.
Chapter 10

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee myỹ: 2Biwinyke inatximy Manarỹsỹ òtaòta wiuna. Kia idi kai byrykre iny mahãdudeereny rexibutunyrenykremy kia biwahinykremy bitxurònymy tỹhinana ribi rariarenykremy.3Kia riwodỹỹnykreu inatxi tỹburaõ, ibutumy iny mahãdu awana rexibutunykre Heto Riòre Brebuna ròtenaki. 4Kiaremy sohojihyy rawodỹỹnyrenykre wana, kia tasỹ mahãdu wedu sohojile butuna awana riwinyrenykre. 5Tiu iwodỹỹ inihikỹ txuumy rawodỹỹnykre wana, iny mahãdu ratỹhinanymy rỹirenyreri ibràra werikbi-ò tarirareny riòrarunyrenykre.6Kia inatximy rawodỹỹnykreu nihikỹmy itxuumy, tai iny mahãdu iraru weribiki rỹirenyreri tarirareny riòrarunyrenykre. Kia rira òrarunana heka iwodỹỹ txuumy inihikỹkre; 7ka iny mahãdu rabutukre wana tỹburaõ iwodỹỹrehemyrekre. 8ka tỹburaõ wodỹỹdu mahãdu heka Deuxu Tyhyhykỹ rybe-di ijohodureny tukre, Araõ rioreriore bohorenyõ. Ka rybe wahidỹỹna tahe ikiemy Israelita mahãdu rityhynyrenykre.9Txibo kai boho wounaki atxibenykreu ahãwarenyki, bexiijebenymy aòludureny sohoji ribi umyreny raòhòterenyre, kia biwodỹỹnybenyke wou bededỹỹnanamy ka tỹburaò wodỹỹna-di.-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ aDeuxureny, arawiòhenanyrenykre kia aratarenykre aòludureny ribi.10Kia tule bede bedesa rỹimyhỹkeu, txibo Ahãdu Tỹmyra ixena, kia ijõ ixena Deuxu rybe bededỹỹnana, kai boho tỹburaõ wodỹỹna biwodỹỹnybenykre tiu xiwena biwahinybenykreu, kia ibutumy bisõbenykre, xiwena ywina tule. Taita-diarỹ arawiòhenanyrenykre.-diarỹ heka Deuxu rare, aDeuxureny.11Inatxi wyra sỹtybymy iny mahãdu Egito ribi dòhònydenyde, waitue txuu inatxina ahãduu, biuwetyyura biutxi runymy reare Heto Riòre Brebuna ratyre. 12Ka txuu israelita mahãdu tarirareny riòrarunyrenyre, kawesemy ròhònyrenyre Sinai bedero ribi; kia biuwetyyura rexitxuhunyre Parã bederoki. 13Kawesemy, kodelemy tii boho tarirareny riòrarunyrenyre, tuu tarybe Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre mynamy Moisesi dee.14Komy ròhònyrenyre Juda ijoi ibanderarenydimy, taijoi ijoimy, 17Taita Heto riòre Brebuna raereesere, kia Livita mahãdu, Gersom mahãdu ijoireny kia Merari boho rariarenyre retyyrenymy Heto riòre Brebuna-di. 18Irahudi ròhònyrenyre kua boho bandera riwyrenymy Ruben mahãdu ijoi, ijoi ijoirenymy, Elisur riwedunyrenymy, Sedeur riòre. 19Selumiel, Zurisadai riòre riwedunyrenyre, Simeaõ ijoi mahãdu, 20ka Eliasafe, Deuel riòre riwedunyrenyre, Gade ijoi mahãdu.21Ihewomyta ròhònyrenyre Lvita mahãdu, Coate ijoi boho, aõnaõna Brebuna-di retyyrenymy. Kia ijõ tỹhinana-ò rehemynyrenyreu, Heto riòre Brebuna rademy rỹimyhỹòhòkỹle. 22Taita ròhònyrenyre kua noho Efraĩ ijoi bandera-di ratximyhỹreny, ijoi ijoimy, Elisama riwedunyrenymy, Amiúde riòre. 23Gamaliel, Pesadur riòre riwedunyrenyre Manasses ijoi; 24kia Abidã, gideoni riòre riwedunyrenyre Benjamin ijoi.25Irahidi, ibutu ijoi ijoireny hewomy, ròhònyrenyre kua boho Dã ijoi bandera-di ratxirenyre, kia ijoi ijoimy, Aiezer, Amisadai riòre riwedunyrenyre. 26Pagiel, Ocrã riòre riwedunyrenyre. Asser ijoi, 27kia Aira, Enã riòre riwedunyrenyre Natali ijoi. 28Israelita mahãdu kawesemy tarirareny riòrarunyrenyre taijoi ijoi mynamynarenymy. Moisesi Rarybere Hobabe Dee Ihewomy Ròikemy29Moisesi rarybere tariòre lana-ò, Jetro riòre, Midianita mahãdu:-diarỹ boho aròirenykre Deuxu Tyhyhykỹ wadeereny hãwãõ riwahinykremy rarybere-ò. Tii riwinykremy rarybere kia Israel iny mahãdu ityhymy iaõdimy ratxirenykremy; kiaremyta, manake waherenymy, kia awana aõnaõnawiwi arimyrenykre aritxuatxuarenykre. 30Hobabe rirawyònyre: Kõre,-diarỹ aroosekre wasu-ò wahãwyy boho-ò.31–Aõkerỹbo, tuu iwidỹỹõmyke –Moisesi rarybere. Kai teeryte bedero kia tikibo rykatỹhinanyrenykre teeryte; kai wakorenyki riradumy atxikre. 32Txibo kai waherenymy manakre wana,-diarỹboho ariwirarearenykre awana ibutumy aõnanawiwi Deuxu Tyhyhykỹ wadeereny riwahinykre.33Kia kawesemy tahe israelita mahãdu ròirenyre Sinai ribi , Deuxu Tyhyhykỹ hãwãlò, kia inataõ txu sõemy rariarenyre. Deuxu Tyhyhykỹ Heto riòre ikiemy ikorenykihyyle ramyhỹre, kia riteòsinykremy tikibo ratỹhinanyrenykremy. 34Kia rariamyhỹrenyreu, Deuxu Tyhyhykỹ biuwetyyura iratyarenyki ramyhỹre txu my.35Heto riòre Brebuna rariamy ramyhỹreu, Moisesi myỹ rarybemyhỹre: “Deuxu Tyhyhykỹ, bexilàmadỹỹnyke kia aòludu mahãdu biuberanyke! Kia rexiwòrenykre ako ribi umy radònymyhỹrenyre!” 36Ikiemy Heto riòre Brebuna ruhumyhỹreu Moisesi myỹ rarybemyhỹre: “Deuxu Tyhyhykỹ, bodooseke matxikemy Israel iny mahãdu riòre rabròhòkỹki!”
Chapter 11

1Kia aõsirasiramy sõemy rutỹỹnymyhỹreny òraruki, israelita mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ ki ibinamy rahãmyhỹreny. Kia Deuxu iryberenyki ibinamy roholareu, kia reburere taita heòty ityrereny ritxiwire. Heòty ityareny risõre kiata itỹhinareny jurà rihure. 2Taita iny mahãdu rirajuarenyre, rexitòenymy ixihedỹỹrenymy Moisesi dee; tai Moisesi rexitòenyre Deuxu Tyhyhykỹ dee, kiata heòty rurire. 3Tai kua bede rininirenyre Tabera my, kiemy dori kuaki Deuxu Tyhyhykỹ risõrenyre iykyrenyki. 4Hãwã witxira mahãdu rirahumy ròimyhỹrenyre israelita mahãdu wana. Tii boho broreniderò risamy roirenyremyhỹ , kia israelita mahãduhỹỹle rajeijeimy roirenyuremyh myỹ raryberenymy: Ebisoexe, txibo urihimyòmy brorenide ijõdikeki dò my! 5Egito ki iny boho utura riròmy roiremyhỹ ixideewimy, kia iòwyõmy. Kia bederade, aiu, cebola, rỹsỹ riwasareri! 6Ka tahe rexihurenyre inyrurureny. Aõ ijõdike aõkõre rarỹsỹkemy, kia aõma sohojilelemy iny boho dobimyhỹdenyde kaa maná my! 7Maná heka bederaty riòre yja wesere iura my, urihimyòmy bisamadòbòmy. 8-9Tii heka rumy resemyhỹre, biunonoe wana. Rudiu tahe iny mahãdu riarimyhỹrenyre tatỹhinareny weruramy. Tii boho rimoenymyhỹrenyre yda risurusurunyhỹrenyre owodi, riheranymyhỹrenyre herana-di kiata paõ webesemy riwinymyhỹrenyre, kiata paõ azeite òlỹre-di relemyhỹre wesemy tỹnyre.10Taita Moisesi iny mahãdu hi-ò ibru-ò roholare. Iny mahãdu tariòre boho wana rahinymyhỹreny robumyhỹreny tatỹhinareny ijò ròtenaki. Deuxu Tyhyhykỹ sõemy reburere. Kia Moisesi tule iwoxi roburobure11kiata Deuxu Tyhyhykỹ dee rarybere: Aõherekibo aõhỹỹmy tiwasỹnymy wadireny atxite? Aõherekibo aõmysỹdỹỹ utxie wadee tewahinyte, kia ibutumy iny mahãdu-di warukikremy? 12-diarỹ aõkõ iny mahãdu rewinyrenyre kia loosona tamyreny ariwahinyke aõkõre kaa iny mmahãdu-ò! Aõherekibo wadee texitòenyte uladu tarukidu wesemy, kia wawyòki idireny aretyykremy uladu xõmo wesemy kia suu biwahinykremy terybete irioreriore bohoreny dee?13Tiribibo-diarỹ brorenide txi areakre kaa iny mahãdu-ò ariwanikremy? Tii boho ròirenyreri rahinyrenymy roburenymy wabireki kia tii boho riki brorenideõ riròrenykemyreri. 14-diarỹ sohoji iny mahãdureny-di araruki aõkõre; kia heka aõnityhylere wadee! 15Txibo kawesemy wadi matxikre wana, urile wadi bexiwobrunymy biwarubunyke! Txibo wamy teòarite wana, uritre waõhỹdỹỹmy wadinoõmyke kawesemy!16Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre Moisesi: Bibutunyke wadee 70-my hãbu sõe, kai teeryte wedu mahãdu deòdu, kia Israel iny mahãdu rityhynymyhỹrenyre; kia bidybenyke Heto riòre Brebuna-ò kiata tii boho wana matxibenykre. 17Taita-diarỹ aresekre kia tai adee ararybekre, aritakremy watyytyby yreõ adee rewahinyre kia tamyreny ariwahinylekre, ka arawiòhenanyrenykremy aõmysỹ~ utxie ribi iny mahãdu-di tarukidu ribi. Kawesemy tahe kai ixi sohojimy biwinyõkre.18Kata wiji iny mahãdu dee myỹ marybekre: Bexiywinybenyke alyralyrarenymy biurasòmy; kai boho brorenide biròbenykre. Deuxu Tyhyhykỹ ahireny-ò aibrureny-ò roholara myỹ tahinytenyteri-ò brorenimy teatenyterimy, kia Egito ki riki awimy toitenytemyhỹmy. Iurenana Deuxu Tyhyhykỹ adeereny brorenide rikwahinykre, kia kai boho tahe biròbenykre. 19Kia Txu sohojil aõkõ biròbenykre, inatxi txumy aõkõ, iruyre txumy aõkõ, dedò itue txumy aõkõ, waitue txumy aõkõ biròbenykre, 20kia ahãdu sohoji òbitimy biròbenykre, kiata adeàràrenydihikỹle ròhònyrenykre, Kia kai boho tahe tuu maybibenykre. Kiemy dori kai boho Deuxu Tyhyhykỹ ribi òtumy tekoatenyte Aykyrenyki ratxireri hãrele, kia texijeijeinytenyte, kia tiu riki Egito ribi bòdònydenykemy aõkõ.”21Moisesi rarybere:-diarỹ redyrenyreri 600-my hãbu sõe kia kai tarybeteri bidiwahinykremy kaa iny mahãdu dee brorenide riròrenykremy ahãdu sohojimy? 22Tikibo tahe sõemy budoeni broreni sõe rỹireri rurukremy kia iny mahãdu awityhytyhymy rihydyrenykremy? Kia aõbo ibutumy utura berohokỹro my rỹireri ibutumy kaa iny mahãdu riròrenykre? 23Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre Moisesi: Kia-diarỹ aõbo urihimyòmy aõbo waruru wabedeery-di watximyhỹre? Wijityhyle kai betehekre txibo aõmybo-diarỹ rarybera tuu rutỹỹnykre yda aõkõre aõbo.24Taita Moisesi ròhònyre kia iny mahãdu ko relyyre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy raryberamy. Tii ributunyrenyre 70 my wedu mahãdu deòdu, kiata Heto riòre Brebuna weruramy risỹnyrenyre. 25Tai Deuxu Tyhyhykỹ desede biuwetyyuraki kiata tamy rarybere. Deuxu Tyhyhykỹ tatyyby yreõ ritare kia Moisesi dee riwahinyre kia riwahinylere 70 my wedu mahãdu deòdureny-ò. Kia Deuxu Tyhyhykỹ tyytyby tamyreny nadeu, tii boho katxiterehekỹmy raryberenyre Deuxu rybe-di ijohoreny wesemy, kia tahe urihimyòle tuu ratxirenyre.26Inatximy wedu deòdu tỹhinanakile rarirenyre kia ròirenyõlere Heto riòre Brebuna-ò. Sohoji Eldade inire, kia ijõta Medade inire. Deuxu Tyhyhykỹ tyytyby tamyreny nalede, kia tii boho Katxiterehekỹmy raryberenylerenyre Deuxu rybe-di ijohodureny weseherenymy. 27Taita sohoji Weryrybò rare raijaranymy relyykremy kua Eldade, Medade Deux u rybe-di rohonyrerimy tỹhinanaki.28Tai Josue, Num riòre, jyre mahãduuhukỹle Moisesi wiòhedỹỹdumy raremyh~, kia aõtamaõkõ rarybere: Moisesi wawedu, uritre kua wesemy iwahidỹỹomyke! 29Moisesi rirawyònyre: Aõherekibo kai tahõtiyreteri wabededỹỹnanamy, tiubo-diarỹ tuu aratxike?-diarỹ rahõtinymyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ tatyytyby riwahinykemy ibutumy iny mahãdureny-ò, kia risỹnyrenykemy Deuxu rybe-di ijohodumy! 30Irahudi Moisesi kia 70-my wedu deòdu Israel iny mahãdu ròòserenyre tatỹhinareny-ò.31Isitere ribile Deuxu Tyhyhykỹ-diteònyde yhy kia bero nihikỹ ribi nawii codorna-diwyde. Tii boho bede tỹhinana werura txi rejujumyhỹreny, kia ibutumy aõtxiaõtxile , kia 30 kilometro-my irehe sõe; kia suu ritòbònyrenyre sõemy, sohoji metro urihina rariemy. 32Kawesemy ibutumy kua txuu, ibutu rumy kia ibutumy ijõ txumy iny mahãdu raõmysỹdỹỹrenyre codorna riarirenymy; inyõ mili utxieòki ributunyõhyyre. Kia codorna nawii riuberanyrenyre raderuburenykremy.33Kia sõemy nawiide ijõdimy rỹimyh~u rarokremy, Deuxu Tyhyhykỹ reburere iny mahãdu dee kia webinadu binahãkỹ-di rirarytxynyrenyre, kia sõemy iny mahãdu rururenyre. 34Iurenana kua bede rininirenyre Quibrote Ataavá my, aõmamy riki turybe “Hãluura ijarana” kiemy tai iny mahãdu ratuurenyre kia iny mahãdu brorenideròmy sõemy rekoarenyre. 35Irahudi israelita mahãdu ròirenyre Hazerote òhòkỹle kia ibedeki ratỹhinanyrenyre.
Chapter 12

1Moisesi hãwyymy roire Etiopia hãwã hãwyy ludu wana, kia Mirian Araõ wana tai ibinamy rahãmyh~reny iòraruki. 2Tii boho raryberenyre: Kia Deuxu Tyhyhykỹ aõbo Moisesi ribi sohojile aõbo rarybere? Kia aõbo iny ribireny rarybeõlere aõbo? Kia Deuxu Tyhyhykỹ roholare aõmybo raryberenyre-ò. 3Moisesi heka hãbu tỹỹõmy irybeõmy nodu rare, kia heka tii sohojile irybeõmy tỹỹõmy nodure bede bede hãwã hãwã ribe.)4Kia iòhòtyhylemy Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee, Araõ dee kia Mirian dee: Kai boho iny inataõ boho, bòibenykre Heto riòre Brebuna-ò. Ti boho ròirenyre, 5kia Deuxu Tyhyhykỹ desede biuwetyyuraheki, kiata Heto riòre Brebuna ijò ròtenaki rỹimyhỹ. Irahudita Araõ dee, Mirian dee ryryrenyre kia tii boho rehemynyrenyreu,6Deuxu rarybere: Ka tahe boholabenykre aõmybo ararybekre-ò. Tiu warybe-di ijohodu akyrenydi ijõdikreu,-diarỹ tamyreny arehemynykre waykymy wadireny retehekre, kia tamyreny ararybekre rasi ribi. 7Ka wadeòdu Moisesi wana tahe iwitxirare, kiemy dori,-diarỹ tuu resỹnyre idireny tarukikremy. 8kia heka-diarỹ tii wana widee rarybemyhỹ wiòsỹny òsỹnymy txuu iyhyõmy, kia aõ-ò urihina ribi aõkõ tii wana widee rarybemyhỹre; tii wamy robire timybo waumy-di watximyhỹremy! Timybo tahe kai boho tai ibinamy tahãtenyteri wadeòdu Moisesi ki?9Tai Tyhyhykỹ rare sõemy tamyreny iky reamy. 10Kawesemy Deuxu Tyhyhykỹ ròhònyreu, biuwetyyura Heto riòre Brebuna ratyyki roimyhỹ ribi riõre. Kia ityhylemy Mirian desityy yjy bina urahãkỹ rimyre, kia iurahãkỹmy relere biu nonoe ura wesemy. Araõ retehere Mirian dee kia inatyhymy tuu robire yjy bina urahãkỹ ide ribinanyrerimy.11Tai Araõ rarybere Moisesi dee: Aõkerỹbo, wedu,-diarỹ adee rexitòenyreri uritre aõhỹỹmy wasỹdỹỹrenyõmykre, waòrarureny òraruki tuu waitxỹterenymy rewinyrenyre. 12Uritre Mirian iwahidỹỹõmykre kia weikõno iumykre binahãksỹ my ruamyhỹre wesemy.13Taita Moisesi raòranyre myỹ rexitòenymy Deuxu Tyhyhykdee: Deuxu Tyhyhykỹ,-diarỹ adee arexitòenykre biteytenykremy Mirian! 14Kia Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre Moisesi: Txibo Mirian iòsỹnytxi rarybexinykeki, tii rexilàhàlàhànymy ratxike debò inatxi txu sõemy. Taita tii rateòdỹỹkre tỹhinana bede ribi, kiata ahãnaki bede riekre debò inatxi txu sõemy; irahudi tahe ixyby odoosekre. 15Kawesemy tahe Mirian debò inatxi txu sõemy tỹhinana webròki bede riere. Kia iny mahãdu ròirenyõhyyrenyre tii ixyby tỹhinana-ò nadyõdeki.16Irahudita, iny mahu ròirenyre Hazerote ribi kiata ratỹhinanyrenyre Parã bederoki.
Chapter 13

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2Biteònybenyke hãbu mahãduõ Kanaã su-di reteherenykremy, kia suu-diarỹ ariwahinykre israelita mahãdu-ò. Iny mahãdu mahãdu ribi sohoji sohoji my hãbuõ bitake idinodurenymy ratxikremy.3Parã bedero ribi Moisesi riteònyrenyre itxeredu mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹ rybe mynamynamy. Ibutumy tii boho wedulehekỹreny rare Israel iny mahãdu ijoi ijoireny weseu. 4-15Ka boho heka inirenyre:
INY IJOIWEDU
RúbenSamua, Zacur riòre
SimeaõSafate, Hori riòre
JudáCalebe, Jefoné riòre
IssacarIgal, José riòre
EfraĩOsea, Num riòre
BenjaminPalti, Rafu riòre
ZebulomGadiel, Sodi riòre
ManassésGadi, Susi riòre
Amiel, Gamali riòre
AsserSetur, Micael riòre
NataliNabi, ofsi ròre
GadeGeuel, Maqui riòre
16ka boho heka hãbu mahãdunirenyre kia Moisesi riteònyrenyre su-di itxeredurenymy. Tii riwiurònyre Oséi ni, Num riòre, Josue-ò.17Kia Moisesi riteònyrenyreu Kanaã su-di itxererenymy, myỹ ka mahãdureny-ò rarybere: Bòibenyke bede iraru weribidi hãwãlò-di maòwònybenyke. 18Betehewibenyke tibo suu raremy. Kia betehelebenykre txibo iny mahãdu tai rahãwanyrenyreri inihikỹrenyre aõbo yda iyjarenyre aõbo, txibo sõerenyre aõbo yda ibuterenyre aõbo. 19-20Betehebenyke txibo suu tai kaa iny mahãdu rasỹnyrenyre awire aõbo yda ibinare aõbo, txibo ihãwareny aõbo uhuari ijõdire yda aõkõre aõbo. Kia betehebenyleke suu awirerimy aõbo, kia awire aõbo alòbrònaki yda aõkõre aõbo. Betehebenyke ijõdire aõbo bederahy. Beburebenyke kiata su ribi bederatyõ bidiwybedenyke. kia aomamy bede rỹimyhỹ kodelemy bederatysò (uva) redenamy21Kawesemy tahe hãbu mahãdu ròhònyrenyre reteherenyre su-di Zim bedero ribi Reobe òhòkỹle, Hamate òtur‘òsòna bireki. 22Tii boho raòwònyrenyre iraru bede ribi kiata Hebrom òhòkỹle ròirenyre. Ibedeki ratximyhỹreny Aimã, Sesai kia Talmai, kia heka Anaquins rioreriore boho ninihikỹ roirenyre. Hebrom heka rexiwinyrenyre debò inataõ wyramy Zã koki Egito ki.23Irahudi tahe rehemynyrenyre Escol bijiu-ò kia ibedeki uvalò rikròrenyre, kia inatxi hãbu hojurehe-di idi retyymy ròirenyre. Tii boho rimylerenyre romãs kia figos. 24Tii boho kua bede rininirenyre Escol bijiu my, kia uvalò tii boho tai rikròrenyre òraruki.25Irahudi su-di 40 txumy reteherenyre sỹtybymy, 26Tii boho ròòserenyre Gade-ò, Parã bedero-ò, tai ibedeki Moisesi , Araõ kia ibutumy Israel iny mahãdu ratximyhỹreki. Kia ikoreny relyyre kia ibutumy iny mahãdu koreny relyyrenyre aõmybo robirenyremy kia bederaty su bede ribi-diwyde tamyreny riteòsinyrenyre.27Tii boho raryberenyre Moisesi dee:-diarỹ boho ròirenyre tibede suòbo tiwateònytenyte-ò. Inatyhymy tii awire ityhy iaõdire, betehe aõboini kaa bederaty-ò. 28Ka ibederenyki hãwãdu tahe inihikỹrenyre, kia ihãwareny inihikỹre iuhuaridimy. Ka ihãremy Hãbu nihikỹmy tai rabirenyre. 29Kia Amalequita mahãdu iraru weribi su ki rahãwanyrenyre. Ka Heteu mahãdu, Jebuseu mahãdu kia Amorreu mahãdu hãwãlò ki rahãwanyrenyre. Cananeu mahãdu tahe Mediterrâneo beròhòkỹ bireki rahãwanyrenyre Jordaõ bero weijàtiki.30Tai iny mahãdu rexijeijeinyrenyre Moisesi òludumy, ka Calebe tahe rirybe kokròrenyre kia tamyreny rarybere: Wijityhyle rikihurenykre kua iny mahãdu, iny boho heka inihikỹrenyre kiata rikimyrenykre! 31Kiaremy ijõ mahãdu iherenymy ròirenyre raryberenyre: Kõre. Iny boho kua iny mahãdu rikirubunyrenyke aõkõre, kiemy dori tii boho inihikỹrenyre inyratyrereny.32Kawesemy tahe rybe òbiti aõkõ roberare israelita mahãdu ykymy, kua su-di itxere rỹiremy. Tii boho raryberenyre: Kua suu heka sõemy aõkõ aõwi alòbrònadi rỹimyhỹre kia tai sỹdureny riòenyrenykremy. Hãbu my iny boho kuaki robirenyre heka irarierenyre. 33Kia iny boho robilerenyre hãbu nihikỹmy, Anake riorerioremy. Ityyrenyki iny boho ixidi rõhõtinymyhỹreny iyjalemy sei wesele; kia tamyreny tule iny boho sei wesele ratxirenyre.
Chapter 14

1Taita, kua bede ruu ibutumy iny mahãdu rirajuarenyre rasỹbinarenyre. 2Kia ibutumy israelita mahãdu bedejeijei riwinyrenyre Moisesi kia Araõ òludumy kia myỹ raryberenyre: Egito ki heka iny boho awimy rururenyõrenyre yda ka bederokile! 3Aõherekibibo ka su-ò Deuxu Tyhyhykỹ iny boho-didydenyde? Iny boho heka rukururenykre wounaki, kia iny hãwyyreny iny riòrereny rabrejurenykre. Kiale heka awimy Egito-ò ròkòòserenykele heka awire!4Kia widee wideereny rarybemyhỹreny: Iwitxiramy inydinodurenymy weduõ rikitarenykre kiata Egito-ò ròkòòserenykre! 5Taita Moisesi kia Araõ tatiòhumy reserenyre kia su-ò taòsynyreny ritidirenyre kia ibutumy iny mahãdyreny koki.6Kia Josue, Num riòre, kia Calebe, Jefone riòre, iny inatxi wedu sudi reteherenyre, kia tatyyreny ritxuatxuarenyre bederyry deòsinarenymy 7kia iny mahãdureny-ò raryberenyre: Kia sudi itxeremy ròirenyre heka sõemy awityhyre. 8Txibo Deuxu Tyhyhykỹ iny boho riwiòhenanyrenykeki, tii riwahinyke iny boho tamy rykalòrenykemy kia tii inydeereny kua su kidiwahinyke, suu awi iaõdi ityhy.9Kiaremy uritre bede binabina widỹỹrenyõmy Deuxu Tyhyhykỹ òludumy kia uritre breburenyõmy iny mahãdureny kua su ludureny. Iny boho heka ròkòtarenykre irutaõtyhyle. Deuxu Tyhyhykỹ heka iny wanareny ratxireri kia ikỹnyxiwerenymy rahỹỹnanyre iitxedureny. Kiaremyta uritre breburenyõmy. 10Kia ihãremy iny mahãdu mana-di rirubunyrenykremy rekoarenyre, kia isitere ribile, ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ aõwiwimy robirenyre Heto riòre ratyaki.11Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Tiubo tahe iny mahãdu riwaijerenykre? Tiubo tahe riwatyhynyrenkre, kia-diarỹ heka sõemy bedeòtiidỹỹnana tamyreny rewinyre? 12Kia binana ariteònykre rihurenykremy, kiaremy ariwinykre arioreriorereny iny mahãdu sõemy kia inihikỹrenymy iribireny.13Ka Moisesi tahe rirawyònyre Deuxu Tyhyhykỹ. Kia aruruterehekỹ-di kaa iny mahãdadu taditatenyte Elgito ribi. Kia tiu egípcio mahãdu bede rieryrenykreu aõbo ka iny mahãdu deereny biwinykremy, 14Tii boho relyyrenykre ka su mahãdu hãwãdureny-ò. Tii boho rieryrenyre kai Deuxu Tyhyhykỹ wawanareny atxiterimy, kia tuu itỹnymy robirenyre tiu biuwetyyra ruhumy roimyhỹreu waratyarenyki. Kia rierylemyhỹrenyre wakorenymy ramyhỹremy biuwetyyura txumy, kia biuwetyyura roosòmy rumy.15Txibo aijoi mahãdureny birubunykre wana, kia iwitxira iny mahãdu roholarenyre anidehedehe-ò kiamy raryberenykre 16kia rirubunyre taijoireny bederoki, aõherekibo ridyrenyõre kua suu tamyreny riwahinykremy rarybere-ò.17Ka tahe Deuxu Tyhyhykỹ adee rexitòenyreri aruruterehekỹ biteòsinykremy kia tuu biwinyke tiu tarybetemy: 18“Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ sõemy aõ reraòmyhỹre kia sõemy wawobru nihikỹ ijõdire;-diarỹ reixawidinyre aõbinabina kia òraruna, kiaremyta iròrarudu bede rieryõmy idi aratxiõkre.-diarỹ ariwinykre tyby rarytxyna òraru ariatykre irioreriorereny tyre, kia irioreriorereny ehetxina tyrerenyle.” 19Ka tahe-diarỹ adee arexitòenykre, biixawidỹỹnykremy ka iny mahãdu òrarunareny, kia awobru nihikỹ mynamyna-di, kia tuu tewinyte wesemy Egito ribi kaòhòkỹle.20Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Kia tuu texitòenyteri urenana-diarỹ ariixawidỹỹnykre. 21Ka wabededỹỹnana kia waruki awityhymy ibutumy suu tỹximy roikre, inatyhymy tuu ararybekre 22tiu kaa hãbu mahãdu inymy ratxirenyke ihoõre kua su-ò ralòrenykremy. Tii boho waõwiwihikỹmy wabedeòtiina rewinyremy robirenyre Egito ki bedero ki rewinyremy. Kiaremy debò itue sõemy wabedeòtiina reteòsinyre waywiywi kia watyhydỹỹderarenylemy rekoarenyre.23Tii boho ralòrenyõtyhyreny su-ò ariwahinykremy rarybere irioreriorereny dee. Kia waderamy rekoarenyre boho robirenyõtyhy kua su my. 24Ka wadeòdu Calebe tahe ityytyby iwitxirare kia ikiemy riwatyhynyhyylemy wadi ratximyhỹre. Kiaremy-diarỹ rewinyre tii kua su-di rethekremy, kia irioreriore bohoreny tahe kua su-di rasỹnymy roirenyrekre. 25Ka amalequita boho kia cananeu boho tahe ibijiu weijàtiki rasỹnymy ratxirenyreri; kiaremyta, biurasòmy bòòsebenykre kiata bedero-ò bòibenykre, kia golfo Ácaba mynareny-di.26Iòlò wedu tahe rarybere Moises Araõ boho-ò: 27—Israelita mahãdu rybe-ò tahe raholareri, irybereny binabina-ò ijohonahe riwaojinyreri, iximy rybena-ò hyky adoholamyhỹde aõherekibo?28Tamyreny myy marybekre: Inatyhytyhymy waumy ribi aixitòedỹỹnareny adeereny ariwahinykre. Jiarỹ, Iòlò wedu nihikỹ tuu rarybereri. 29Kaiboho heka atuebenykre, arubureny tahe suynyra lemy rỹirakre roberamy. Wamy dori tarybetenyte, tai tahe kaiboho mobo waituemy awynareny abeòrareny ỹda iratyremy aõbo kua suò heka birònyõtyhy. 30Juhu bedeu tahe ariwahinykremyre adeereny, wiji tahe kaiboho-õ kua suò birònyõtyhy, Kalebele timy tyhybo Jetone riòre, Josue, Num riòre.31Ariòrereny ròtenamy tebrunytenyte, suderamy tekoate-ò arirereny mahãdu aridàkre, tii tahe ihãwarenymykre. 32Kaiboho tahe atuebenykre, arubureny tahe kasuynyraki-le rỹirakre. 33Ariòrereny mahãdu tahe 40 beòramy wyramy kaki ririranykre. Kaiboho dorihe teòsatenyte, taiki tahe tiiboho riòwynyrenykre, abrereny mahãdu-di tahe iowodỹỹna rexihukre.34Aõ òtaòtareny òraruki kaiboho maõsirabenykre 40 beòramy wyra sõemy, 40 txumy sudi tetehetenyte wesemy, sohoji txuu sohoji wyra, beòramykre. Biwaerybenykremy jiarỹ mobo raremy. 35Butumy tahe mobo wamy rybedu mahãdu-ò tuu ariwinykre: butumy tahe kaiboho bexihubenykre butumy arahurenykre kasu ynyra-ki. Jiarỹ, Iòlò wedu, tuu rarybere.38Waò inatxi reuròmy hãbu mahãdu rirahure su-ò itxeremy, Josue Kabele-my bohole heka rihenyre. Israelita mahãdu rexihure. 36-37Moises tahe hãbu mahãdu riteònyre suu-di retehekremy,-diòkesedeu tahe ijyy binadile wahimy. Moises lemy tahe (raujmorenyre) ijoi mahãdu tuu ibinamy rarybekemy. Tai tahe Iòlò reburere binabina tahe rilawere, butumy tahe rexihurenyre.39Israelita mahãdu tahe sõemy rabedeworenyre Moises Iòlò rybemy relyyreu. 40Rudihikỹ tahe, hãwãlò rawo-ò rirònyre. Myheka raryberenyre. — Katahe inatyhymy ijoi rakre Iòlò suu riwahinyre-ò. Inatyhymy heka, inyboho reòsarenyre.41Moises rirawyònyrenyre: — Aõherekibo tahe (rkeki), Iòlò rybe tesiranytenyteri? Aworeny heka rexieryke. 42hãwãlò rawotyhy-txi ròterenyõmybenykre. Iòlò dori awanareny aõkõ ratxireri, aòludureny tahe arahurenykre. 43Amalekita Kananeu mahãdu heka araraòrenyreri awanareny raõbinanykremy arahurenykremy. Iòlò awanareny aõkõ ratxikre. Kaiboho dorihe teratenyte.44Ihãrele tahe israelita mahãdu nohõtiõlemy hãwãlò rawo-txi taròte rahure, Iòlò xiwena, Moises iherenymy rake aõkõ. 45Amalekita Kananeu mahãdu hãwãlò rawomy rasỹny rỹira, sõemy tahe mahãdumy raòheterenyre, ihemy rekoare Horma hãwã òhòkỹle.
Chapter 15

1kia tahe Deùxo Moisesi-ò riwahinyre 2kiamay tamy ririre rityhynykremy-diubo Ihaelita mahãdu ralokre bdeu suỹ tamyreny iwahikre. 3Sohoji touruõ, sohoji-my carneiroõ, tùle budoeniõ sohojimy, tùle cabritù sohoji-my waha-ò rateòsikre ixiwena tai tahe butùmy ròòkre, yda ijõ xiwe rȳira aõbo, kia idi rexiòwynykremy tiiemy tarybe tùù ririre, ȳda ijõõ xiwe rȳira aõbo tawòrbile raõmyhȳre, ȳda ijõ xiwe rȳira aõbo kia itxudimy rawahimyhȳre aõbo wourana-bdehesi-ù. Kaa xiwena heka tȳnyre awiresò iny tbyreny-ò.4-5tamy biteosinybenykre sohoji budoeni-õ, ȳda cabritu aõbo ixiwenamy, tai tahe butumy taiki rykòkre, tule kia ynawykre iròdu-iròdu wna, sohoji utxiemy, kia ȳnyde ruxymo-wna tahe riurinymy, sohoji litru-my, tule adȳȳ litru iruyremy sõwe, tasȳ, tule, sohoji litrumy mona-besòõ.6Sohoji-sohoji-my kaneiru rawahikre, tule rateosikre sohoji Cerea-õ-xiwemy, tule ihare ȳnyde rusymo inatxi utxie, tule adȳȳ litru-wna raurimy, tule kia awykre sohoji 7litrumy, tule monabesò-õ awikre. Kaa xiwena rȳire sõwemy tȳnyre awire wahadee.8Tiubo kaiboho touru tmyra axiwemy biwahinybenyke-u kia butumy rykòkre, tamy axiwe biwymy biteosinymy erina-ò, tule axiwe biwymy tai awimy matximy mabekre, 9tule biteosinymy touru xiwenamy kia ȳnyde ruxymo-wna raurimy kia litru sohojimy tule inaubiòwamy sõwe biwanykre azeitona 10tule biwahinykre sohoji litrumy tule inabiòwamy monabeso. Kaa heka xiwe sõwere tȳnyre iny tbyreny-ò heka awire.11kawysemy tahe butumy relemy rarekre kia touru boho, kia kaneru boho, kia Budoeni boho, tule kabritu boho. 12Tiubo tahe rawahikreu irodu sõwe ratyre, kaa xiwe rarei ihemy butumy tai tahe rasõwekre kia iròdu heki. 13Butu Ihaelita mahãdu riwinykre xiwemy tarȳsȳnareny kdiwykre, tii tahe sõwemy tnyrere rȳsȳna tule awire waha-ò.14kaa iwitxira mahãdu rȳikeki hãwã-my akireny, elele hãwãmy, ijõ hãwãkȳmy, tai riwinyrenykre tùle awysereny kia xiwe, tiubo rexideòsinyreny-bdekreu Deuxo-ò, kaa rȳsȳna-xiwe-lȳnȳre sõwemy awire waha-ò. 15kaa xiwe bdedȳȳna-my rybe rare adeereny, tule ariore boho-ò, tule ariokoreboho-ò kia tahe ikiemy arekre, tule ixyju-ixyju witxira-ò. Taita kiale xiwe Deuxo-kòmy rauhemy rarekre tule adeereny, tule iwitxira ixyju mahãdu-ò. 16kia xiwe, rybe, tbyle arekre adeereny tasȳ tu tamyreny.17Deuxo rybe ririre Mosesio, 18atyhykremy, tiubo Ihaelita hãwãò ralòkre-bde-ù tai tamyreny Suu riõkremy. 19Tiu rȳsȳna birȳsȳbeny-wna Suu riwahinymyhȳre, taita ijõ irbi bitatenymy xiwenamy Iny tbyreni-ò.20kaiboho pão biwinybeny-wna, kòmy ȳnȳde tmyra-di relemy pão tule rateòsikre Deuxo xiwemy. 21kai ariokoreboho-wna biwahikre Iny tmy-ò kaa pão-xiwe iywidyy-my.22Aõhe wna tahe iny rieryõmy reòsake kia Deuxo rybe bdeȳȳdȳȳna kia Mosesi-ò ririre. 23Deuxo tarybe bdedȳȳnana riwahinyre-bdeu kia Mosesi-ò, tule butumy kia wijina rȳikre, tai kiamy relekre: 24kaa ijõ Deùxo rybe bdeȳȳnana rbi reòsakre-ki riwykre touro-tmyra riteòsiny-kre-my ilemy rykòkre xiwe tahe sõwemy tnȳre awimy waha-dee. Tule cerea, tule monabesò. Tule budoeni awykre xiwemy kia aõbina-bina risyhòmy, ritamy.25Sacerdote tahe riteòsinyre taxiwe Ihael mahãdu werbi idi taijoi òrarùna binabina risohòmy, ritakemy, tai awimy roirekemy, juhu tyhy heka rirònyre ibinabina-txi, tai wiji riwahinyrenyre, xiwe Deuxoò, ritakremy aõbinabina tule riwahinyre rȳsȳna-xiwe. 26Butummy Ihaelita mahãdu, tule iwitxira hãwãmy rȳira butumy kia rexideòsinyrenykre, kia tùtyhyki aõkõ tahe reòsarenyre.27Iny-õ tahe reòsakre rieryõmy tai tahe cabra-xiwe riwahinykre sohoji wyra my-nõdu kia ibinabina ritakremy. 28kia Sacerdotxi xiwe riteòsinykre taxiwereny xiwena-ki kia tòena òrysymy tai tahe ritakremy, mobo ibina riwinyre rierykõmy tai tahe tkiboho òraùna rasuhòkre. 29kia bdedȳȳnanale bùtùò rȳimy rarekre mobo ibina riwinkreò tule Ihaelita mahãdu-ò tule ijõ umyremy rȳira hãwãmy.30Kaa mobo tutyhy-lemy òrarunahkȳ riwinykre-ki: tule Ihélita mahãdu aõbo tule ijõ mahãwadu rȳira kia hãwã-ki riwahinykre xiwe waha-ò. Iharemy kaa iny rùrùkre, 31dkiemy Deuso rybe deramy reare tùle kia rityhynykõre ixideewilemy. Taitahe tkile tarùbù òrarukre.32Ihaelita mahãdu tahe hãbu-txi reare sabadu-txuu hee riarireimy. 33kia tuu robire mahãdu tahe hãbu ridyrenyre Moisesio, Arão bohodee. 34irahudi rtidire kia hãbu mahãdu riekremy, tkiemy rieryreõ aõbo relekre tamy.35Deuxo tahe rarybere Moisesi-ò: — kaa heka hãbù rurukre: butumy hãbu mahãdu rirubunykre mynadi kia hawa-rbi rirehemy! 36Deuxo tuu tamy raybere mynamy Moisesiò, tai tahe hãbu ridyrenyre irehemy hãwã-rbi tai tahe mynadi riwemy rirbùnyrenyre.37Deuxo kiamy rarybere Mosisei-ò: 38Marybekre Ihaelita mahãduò tule iriòkòre mahãdu kia ritidikremy tatyky xiwedena-õ tatyky konana-txi; kaa tytyky xiwedena-txi tahe rerùti tȳre bididikre. 39Kaa tyky xiwedenamy bòbinwna taitahe tule Deuxo bdeȳȳnana-txi nõhõti reamy. Tule ratyhymy, urityre kia ityhydȳȳkõmy tulé aùmy-rbi bùtumy bityhyny tule aruwe-rbi.40kaa tyky-xiwedena tai kaiboho õhõtireny reakremy Deuxo rybé bdedȳȳnana-txi tule iheki mabekremy. 41-diarȳ-diarȳhe rare aratere kia Egitu-rbi ararekremy adirény.-diaryhe aDeuxoreny rare.
Chapter 16

3Tai tahe butumy roire rybemy Mosesiò tule Arão kiamy raryberenyre: Wiji he rexirara! Butumy kamy rȳira Deuxo rityhynymyhȳre, tule ratximyhȳre Deuxo taireny. Aõhere-kiboho tahe kai biwedunykemy tuu ixidi atximyhȳte? 1-21 , Isar riòre rare, levita ijõi, kia tahe rebùrere Mosesiò wna. Tai tii inataõ hãbu wna rexibùtunyre iwitxira mahãdu hãwã-wna kia Rùbe mahãdu ijõi wna. Eliabe riore roire kiamy inirény Datã, Abirão; ijõ kia inire Om, Pelete riore. Kora tahe taijò sõwemy ixyby riwinyre iijõi tahe tuu ritare.4Moisei roholareù, kia runyre tadiòhumy taòsyny suò ritidimy 5kiamy rarybere Kora-ò tule butumy ihemy rȳiraò: — Biurasò rudiù Deuxo riteòsinykré mobo tai ratxireri tule mobo rihitxinyre ixirbi. Deuxo riwinykre tule rehemynykremy taxiwenaò mobo taijoi-my ritare mahãdu.6-7Biurasò rudiu kaiboho butumy bimybekre aheòtyreny sona, bitidibenykre isona kia tahe biwibénykre xiwenaò.Tai tahe raerykre mobo Deuxo werbi-ki ratximyhȳre. Ixawi tahe wiji, levita!8Mosesi kiamy rarybere Kora-ò: — wiji bdoholake, levita! 9Ihael Deuxo iuhe mahãdu ihitxinyre ixityyò taiki tamy raõmysȳdȳȳnykre-my Deuxo xewena heto-ki tai xiwe riwinyhȳkremy ixȳ mahãdu tòenamy. Kaa aõbo he adee aõkõlere 10Deuxo adee riwahinyre butumy levitas mahãdu, katahe kaiboho wiji sacerdotximy tule matxibenykemyreri? 11Araõmy ibinamy tarybe-wna, obiti tyhy Deuxo-dee akyreny reareri kai aijõi mahãdu wna.12Moisesio rarariòryre Datãò, Abirão, Eliabe riòreò, urile taryberemy riwahinyre rybe-di ijradu-ò: —-diarȳ boho aròiõkre! 13Adee aõbohe aõkyhykyre kai tiwatatenyte Suu wihikȳ-rbi wahy-ni tai arùrùrenyre bdetytihkȳ-kyki? Iharetyhy tahe wadireny atxikemyteri? 14Obitityhy tadiwadytenyõte Suu awiõò, oworuna, alòbròna biwahinke aõkõ kia Uva bdeõ wahõrõrenykemy; iharemy biwabòny-benyke-myreri.-diarȳ boho aròiõkre!15Taita Moisesi sõwemy rebùrere tahe rarybere Deuxo-ò: — Uritre hãbu mahãdu xiweò deòbykõmy.-diarȳ dorihe tiu ibina rewinyõre tamyreny, tule jumentu retakõre! 16Mosesi rarybere Kora-ò: — Biurasòmy kai tule hãbu mahãdu bdòikre xiwena heto-ò. Araõ tule tai ratxikre. 17kaiboho bimybenykre aheòtynarény sona, irahudi biditikre kia iworona kia biwykre xiwena-ò.18Hãbu mahãdu rimyre kia heòty wòróna, ritidimy kia riwòròny, butumy Tenda ròtenamy rȳire Mosesi, Araõ boho wna. 19kora butumy hãwãdu mahãdu ributynyre, kia rȳire Mosesi dee Tenda ròtena koki. Tamyòle tahe Deuxo ryyre20kiamy rarybere Mosesiò tule Araõ: 21— Bòhònybenyke kiamahãdu rbi, tkiemy aruhenykre wijityhyle . 22Mosesi Araão wna tadiòhymy resemy tule Suò taòsynyreny ritidimy kia raryberenyre: — Wadeuxo, butudee biwahinke umy tamyreny. Iny sohoji òrarùkile aõbohe tamyreny raky reareri?23Deuxo rirawyònyre Mosesi-ò: 24— Marybekre butumy ròhònykremy Kora Tenda-my rȳireri-rbi, Datã tule Abirão,25Tai tahe Mosesi ròhònyre taijoi mahãdu wna, rare tikibò Datã tule Abirão ratxireriò. 26Mosesi rarybere ijxy-ò: — Bexiebénykré kia iny bina rȳira rbi, uritre derexiõmy iaõnarény-ò; uritre bùrú boibeheny, iãobinareny òraruki. 27Tiata iny mahãdu rexilòhòrarienyrenyre Corá tỹhinanawo ribi, Datã kia Abiraõ. Datã kia Abiraõ ròhònyrenyre kiata tatỹhinareny ròtenaki ratximyhỹreny, tahãwyy boho wana tariòre boho wana.28Taita Moisesi iny mahãdu-ò rarybere:-diarỹ adeereny ararybekre bierybenykremy kia-diarỹ aõkõ tuu ariwinykremy kaa ibutumy. Kaa ibutumy rewinyra kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybereki. 29Txibo kaa hãbu mahãdu rubu òbitimy rururenykre wana iwese ijõ mahãdu wesemy, Deuxu Tyhyhykỹ rarytxynaõmy, taita Deuxu wadee-diwahinyõde. 30Ka txibo tii riwinykremy wana tuu relemyhỹre ribiòtumy, kia txibo suu rexiarynykre wana kia iny mahãdu rirỹsỹkremy kia ibutumy iaõnaõna wanareny, kia tii boho irurenymy reserenykre rubu mahãdu bededỹỹnanareny-ò, kai boho bierybenykre kaa hãbu mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ deramy rekoarenyre.31Kia tuu rytỹỹnyre, kaa Moisesi tarybe rahureule, suu rarayhykỹmy reare iraworenyki, 32kia rir~sỹrenyre ihãwyy boho wana iriòre boho wana, kia ibutumy Corá heludu mahãdureny kia ibutumy iaõnaõnareny wana.33Kasewesemy tahe rejujurenyre irurenymy rubu mahãdu bedeỹỹnana-ò, tii boho ibutumy taaõnaõnareny wnan. Kia suu rihetynyrenyre, kia tii boho tahe riõrenyre. 34Kia iiràreny-ò roholarenyreu, kia ibutumy israelita mahãdu ròhònyrenyre ijaramy kia rirajuarenymy: Suu iny boho rirỹsỹlerenykre! 35Taita Deuxu Tyhyhykỹ heòty-dideònyde kia 250 hãbu sõe rirubunyre kia xiwena òwòru ibru riwahinyrenyre.36Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 37Marybele Eliaza dee, Araõ Deuxu Rybe-di Ijohodu riòre. Kia rimyrenykremy òwòru ibru sõna deòreny kia ityaki rohenymy rỹireri, kiata teòrehemy heòty buresò ribi kia tai rỹirenyreri, kiemy dori òwòru ibru sõnade-ò ibrebuna rỹire. 38Tii boho ibrebunamy relerenyre tiu rawahinyreru Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena denaki. Kiaramyta, bimybenyke òwòru ibru sõnade-ò kaa hãbu mahãdu hõrõreny kia rururenyre taòrarureny òraruki, kia idita biwinybenykre bederade iru womatimy. Kia ka womati rade iru-di biwinykre xiwena dena idi rihetynykremy. Kia heka deòarinanamy rỹikre Israel iny mahãdu-ò.39Taita Eliaza rimyre òwòru ibru sõnade-ò womati kia hãbu mahãdu rururenyre wydynareny, kiata tuu rarybere bederade iru womatimy relekremy kia xiwena dena idi rihetynykremy. 40Kia tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee, kia heka deòsinamy ratxire isralita mahãdu deereny, kia inyõ Araõ rioreriore aõkõ kanakremy òwòru ibru risõkremy Deuxu Tyhyhykỹ koki kia rarytxykre, iwese tuu rutỹỹnyre wesemy Corá dee kia iheludureny wana.41Kia ijõ txuu tahe ibutumy israelita mahãdu tabedejeieji riòrarunyrenyre Moiseiri kia Araõ òludurenymy, myỹ raryberenyre: Kai boho Deuxu Tyhyhykỹ iny mahãdu tehutenyta! 42Kia irahudi ibutumy rexubutunyrenyre Moisesi kia Araõ òludumy, kia tii boho Heto riòre Brebuna dee ròkeserenyre, kia biurawetyyuramy robirenyre kia riratòbònyrerimy. Taita Deuxu Tyhyhykỹ bedewihikỹ rykymy reare. 43Kia Moisesi Araõ wana roire Heto riòre Brebunaòhòkỹle, kia44Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 45Bòhònybenyke kaa iny mahãdu ykyreny ribi, kiemy dori wijityhyle arihurenykre! Tai Moisesi Araõ wana tatiòhumy reserenyre kia taòsỹreny su-ò ritidirenyre. 46Kia Moisesi rarybere Araõ dee: Bimyke òwòru ibru sõnade-ò, tamy heòty bureõ bilidike kiata ityre-ò òwòru ibru sòna-di behuke. Kiata wylemy make tikibo iny mahãdu rỹireriòhòkỹle, kiata biwahinykre xiwena kia iòrarureny biixawidỹỹnykremy. Wytyhylemy! Kia Deuxu Tyhyhykỹ debure ratỹnyre, kia webinadu binana rexiòrarunyre!47Taita Araõ òwòru ibru sõnade-ò rimyre, tuu Moisesi tamy rarybere mynamy, kiata raijaranyre iny mahãdu ykyreny-ò. Kia robireu webinadu binana ròrarunyrerimy, Araõ rehure òwòru ibru sõna-di rehure heòty loosòbure-ò kiata xiwena-di raybenyre iny mahãdu òrarunareny riixawiinykremy. 48Kia idi xiery webinadu binana ixawire, kia Araõ tahe làmamy rỹimyhỹ iru mahãdu ykydi rubu mahãdu ykyki.49Kua webinadu binana-di rururenyre 14.700 iny sõemy, kia hitximy rururenyre Corá bedejeijei òraruki. 50Kia webinadu binana rexihureu, Araõ roosere Heto riòre ròtena-ò, tibedekibo Moisesi ratximyhỹ-ò.

1s kora

Chapter 17

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 2Marybe israelita mahãdu deereny iny sohoji sohoji ijoi mahãdu wedu idiwydenykre hojurehe; kia debò inatximy hojurehe sõe butuki. Kia biritinybenykre ijoi mahãdu wedu ixiòbitirenymy tahojurehereny-ò3kia irahudita Araõni biritinybenykre hojurehe-ò, kia Levi ijoi mahãdu riwedunymy rarekremy. 4Kai boho bitidibenykre hojurehe Heto riòre Brebuna dee, kia rybe bede raywirek-ò, tai-diarỹ atxireny areakremy. 5Kiata hãbu hojurehe kia-diarỹ ixidee aritakre kia rõiròsònykre. Kawesemy tahe ariwinykre kia bedejeijeireny ixawikremy israelita mahãdu waòludurenymy riwinyrenyreri.6Taita Moisesi rarybere israelita mahãdu deereny, kia ijoi mahãdu wedu sohoji sohoji dee hojurehe riwahinyre, sohoji sohojimy iny ijoi mahãdu mahãdu-ò. Kia debò inatxi sõemy butuki sõe. Kia hojurehe ykyki Araõni tai ijõdimyhỹ. 7Moisesi hojure rabrò ritidire Heto riòre ki kia rybe bede ywidỹỹna Deuxu Tyhyhykỹ koki.8Ijõ txuu Moisesi ralore Heto Riòrewo-ò kiata robire hojurehemy Araõni tai roimyhỹmy, kia Levi ijoi mahãdu ridinodunymy, kia hojurehe ruhunymy. Kia raumynymy ruhunymy tõiròsò kia iraty rasònymy. 9Taita Moisesi ritare Deuxu Tyhyhykỹko ribi kia ibutumy hojurehe kiata israelita mahãdu-ò riwyre. Kia tii boho tuu robirenyre aõhebo rutỹỹnyremy, kia wedu mahãdu sohoji sohoji rimyrenyre tahojurehereny.10Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Kia bilidike ixybyle hojuhere Araõni-di roireri rybe bedeywidỹỹ koki. Tii tai rỹimy rarekre deòsinamy israelita mahãdu binabina deereny. Kawesemy tahe tii boho bedejeijei ribi ixawirenykre waòludu ribi kiata rururenyõrenykre. 11Moisesi tuu riwinyre timybo Deuxu tyhyhykỹ tamy rarybere mynamy.12Taita Israel iny mahãdu raryberenyre Moisesi dee:-diarỹ boho reòsarenymy roirenyre! Kia arururenykre! Kohe, ibutumy-diarỹ boho arururenykre! 13Kua mahãdu rehemynykre rybe bedeywina tyy-ò kia rurukre! Kohe, kia inatyhymy ibutumy arururenykre!
Chapter 18

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Araõ dee: Kai, ariòre boho wana kia ijõ Levita mahãdu ijoi mahãdu wana kia idi tarykidumy matxibenykre Heto riòre Brebuna ki aõmysỹdỹỹ ikõnamy ròhònykeki. Kiaremy kai sohoji ariòre boho wana aõhỹỹmy rutỹỹnyrenykre kia aaõmysỹdỹỹ òbitimy aõkõ ròhònykre wanaki. 2Kia bidilyke ijõ mahãdu ijoi Levi mahãdu ijoireny, kia adee ratxilemyhỹrenyre, kia arawiòhenanykremy ariòre boho riwiòhenanyrenykremy Heto riòre aõmysỹdỹỹnaki.3Tii boho, Levita mahãdu, aõmysỹdỹỹ riwinyrenykre kia kai tuu marybekre relekremy kiata riwinyrelerenykre Heto riòre aõsỹdỹỹna. Ka tii boho tahe aõnaõna brebuna tyy-ò rehemynyrenyke ihoõre kia bedetyhyhykỹki rỹire yda xiwena denaki rỹire. Txibo tii boho tuu riwinyrenykreki, kai boho burubenykre, kia tii boho tule rururenykre. 4Levita mahãdu awanareny raõmysỹdỹỹnyrenykre kia Heto riòre aõmysỹdỹỹ riwinyrenylekre. Kiaremy tiu iny witxira mahãdu awana iaõmysỹdỹỹõna. 5Kia kai bohojile ariòre boho wana xiwena dena Heto riòre aõmysỹdỹỹna bidinodunybenykre. Kawesemy,-diarỹ wadebure watxiõna ixyby Israel iny mahãdu-di.6Kia israelita mahãdu ykyreny ribi-diarỹ retarenyre isỹrenyõle, levita mahãdu xiwena wesemy adeereny, Deuxu Rybe-di Ijohodu boho. Levita mahãdu heka wadee rahitxirenyre kia Heto riòre Brebuna-ò aõmysỹdỹỹ riwinyrenymy roirekremy. 7Kai tahe kia ariòre boho wana biwinybenykre Deuxu Rybe-di Ijohona aõmysỹdỹỹna, kia idi biemy boibenybekre xiwena dena aõnaõna-di kia Bede Brebuna aõnaõna-di. Kai boho heka aõnaõna-di tarukidurenymy boibekre kiemy dori-diarỹ adeereny rewahinyre Deuxu Rybe-di Ijohodumy matxibenykremy. Kiaremy rurukre aõtxile aõ inyõ rehemynykre aõnaõna brebuna bire-ò.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Araõ dee: Ka tahe adeereny rewahinyreri ibutumy xiwena mahãdu tyhyhykỹ kia nawydenyde wadee kia roorenyõre xiwena wesemy.-diarỹ kaa xiwena mahãdu adee ariwahinykre kia arioreriore bohoreny-ò kua ijõ yre kai boho akireny rỹire ikiemy. 9Kia aõnaõna brebunatyhy kia ibutumy roorenyõre kai boho kawesemy bimybenykre: rỹsỹna aõwi xiwena heka òraruna ritakre, xiwena iòrarudỹỹdu ritalekre. Ibutumy aõbo wadee kanawykre xiwena brebuna wesemy kia ahõrõ rare ariòre boho hõrõ.10Kai heka kaa aõnaõna birỹsỹkre bede brebuna , kia hãbu mahãdu sohojole kia rirỹsỹrenykre. Kia adee bede brebunamykre. 11Kia ihãremy, ahõrõlemykre ibutumy xiwena mahãdu tyhytyhykỹ kia israelita mahãdu riwahinyrenyre, kia boho adee rewahinyreri, ariòre boho hãbu ariòre boho hãwyy-ò kia ikiemy. Kia ibutumy asỹreny mahãdu idewidewimy ratxirenykre aõwaxina kaa aõnaõna rirỹsỹrenykre.12-diarỹ heka adee rewahinyreri awityhymy su ribi komy aõnaõna ròhònyreri, kia israelita mahãdu wadee riwyrenyreri, ka heka rare, aõòlyrewityhyhy rare, monabesòwityhy rare (vinho) kia mai ỹnywityhy rare. 13Kia komy su ribi aõnaõnawiwi iny mahãdu wadee riwyrenyreri kia heka ahõrõreny rare. Ibutumy asỹreny mahãdu idewidewi ratxirenykre kia aõwaxina kaa aõnaõna rirỹsỹrenykre.14Ibutumy Israel su rawahikre kia Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹna-ò sohojile kia adee rỹikre. 15Kia ibutumy israelita mahãdu riòre delareny kia ibutumy iròdu iròdu riòre delareny kia israelita mahãdu riwahinyrenyre wadee kia adee riwahinylemyhỹre. Ka uladu mahãdu adelareny tahe kia iròdu iròdu riòre adelareny idebinabinarenykreki ixybytyhyle ròòserenykre, riòwynykre komy kia mobo iny riwahinyre wahe. 16Weryry mahãdu òwydỹỹna adee relekre tiu tii boho sohoji ahãdu rimyrenykreu, kia iòwyreny heka iruyre Manarỹsỹ òtaòrta yremy (tuu iòwy raerymy roimyhỹre mynamy, Manarỹsỹ òtaòta, kilo).17Ka broreni riòre adela, budoeni riòre adela, yda bode hãwyy riòre adela raõbrarenyõkre kia iny riwahinyre mahãdureny; kia heka tii wahõrõ rare kia xiwena wesemy rawahikre. Kia biuberanyke ihãlubu xiwenadena-ò kiata iwe òlỹre bisõbenyke xiwena rỹsỹnamy, kiemy dori iweòlỹre sõemy rỹnyrenykre wadeewihikỹmy. 18Kia ide heka ahõrõmykre, iwesemy ibreti kia iruti ruruweriludu xiwenatyhytyhykỹ ahõrõ rare.19Kia adee rewahinyreri, ariòrereny hãbu dee, ariòrereny hãwyy dee, kia ikiemy, ibutumy xiwena tyhyhykỹ Israelita mahãdu wadee riwahinyrenyre. Ka heka saa rybe bedeywidỹỹna rare kia adee rewinyreri kia arioreriorereny-ò rewinyreri kia tii tiu ixawiõhyymy rarekremy. 20Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Araõ dee: Kai heka suu adee ihoõkre kia aõdike ihoõre Israel bedeki, kia iwesemy israelita mahãduõ ijõdire wesemy. Israelita mahãdu ykyrenyki,-diarỹ ahõrõmykre, kia ibed hõrõõ kai bimykre.21Deuxu Tyhyhyk~ rarybere:-diarỹ ariwahinykre levita mahãdu deereny kia ibutumy debò itue hõrõmy kia Israel mahãdu wadee riwahinyrenyre. Kia heka iòwydỹỹnareny rare kia aõmysỹdỹỹ riwinyrenyre Heto riòre-di tarukimy roirenyremyhỹreny. 22Kia tiu israelita ijorenyõ Heto riòre bire-ò tehemysỹrenyõna kiemy dori òrarunaõ rare kia urile tai rururenyke.23Ka levita mahãdu tahe Heto riòre aõmysỹdỹỹnana riwinyrenykre kia tii boho idi tarukidurenykre aõki ibinamy riwinyrenykeki; ka rybe wahidỹỹnana heka ikiemy irioreriorereny dee rityhydỹỹlerenykre. Levita mahãdu iaõnadirenyke ijõdirenyke Israel bedeki, 24kiemy dori-diarỹ rewahinyre, kia ihõrõrenykremy, kia israelita mahãdu debò itue hõrõ wadee riwahinymyhỹrenyre xiwena tyhyhykỹ wesemy. Kia iurenana-diarỹ rarybere kia iaõnareny ihoõrenykremy Israel bedeki.25Deuxu Tyhyhykỹ riteranyre Moisesi 26kia rarybekremy levita mahãdu dee myỹ: Kia israelita mahãdureny ribi bimybenykreu debò itue hõrõmy kia Deuxu Tyhyhykỹ adeereny riwahinyre, kia kai boho tahe debò itue hõrõmy biwahinybenykre kaa debò itue hõrõ xiwena tyhyhykỹ wesemy Deuxu dee. 27Kaa xiwena tyhyhykỹ heka aõma wesemy xiwena oworudu mahãdu riwinymyhỹrenyre kodelemy taaõwireny riwinymyhỹrenyre kia kodelemy monabesò tule (vinho).28Kawesemy tahe kia ibutumy debò itue hõrõmy temymyhỹtenyte israelita mahãdureny ribi, kai boho biwahinylebenykre xiwena tyhyhykỹ Deuxu Tyhyhykỹ hõrõmy rỹimyhỹre.Kai boho biwahinybenykre Deuxu Rybe-di Ijohodu Araõ-ò. 29Kia xiwena mahãdu kai boho temytenyte kia wadee awityhytyhy biwahinybenyke.30Kia wadee bidiwahinybedenykre sỹtybymy, kai boho iuhe-di matxibenykre, kia iwesemy oworudu mahãdu wesemy, kia taxiwenareny riwahinymyhỹrenyre, kia rohenymyỹre-di tahe ratximyhỹrenyre. 31Kai boho kia ahãwyyreny wana birỹsỹbenykre aõtxi bedekile kia rohenykre, kia heka òwydỹỹna temymyhỹtenyte. 32Kawesemy biroxibenymy, kai boho òraruna tewinytenyõtenyteri kia kodelemy Deuxu Tyhyhykỹ dee rahitxire. Kia uritre israelita mahãdu xiwena binabinadỹỹrenyõmy, kia ijõ birỹrỹbenymy komy ijõ awihikỹ wadee tetatenyte. Txibo bityhynybenyõkre wana burubenykre.
Chapter 19

1Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre Moisesi dee kia Araõ dee 2myỹ riwahinymy: Bididydenyke sohoji broreni riòre tỹmyraõ aõ tai ibinanaõ kia raõmysỹsỹdỹỹõlemy ratxireri oworu bedeỹỹnanaki3kiata Deuxu Rybe-di Ijohodu Eliaza (Eleazar)-ò biwahinybenykre. Kia tii radykre bede tỹhinana webrò-ò kia iruki rurukre. 4Taita Eliaza ihãlubu rimykre kia tebò-di riubỹtỹnymy ritxiwitxiwikre Heto riòre Brebuna ròtena mynamy. 5Kia ilemy broreni riòre rookre ikoki. Kia rookre ityy, ide, ihãlubu kia iweryri. 6Deuxu Rybe-di Ijohodu rimykre òwòru teriò kreõ, sohoji bederade (hissopo) rurukreõ kia iròdu sityysòõ kia idi rehukre heòty-ò tai brereni riòre rooreri-ò.7Taita tii tatyy risuhòkre idi rexityynymy ratxireri kiata rõhõkre irahudita aõwaxina bede tỹhinana-ò ralokre. Kiata ide binabinamy ratxikre txuu ralokreuhukỹle. 8Kua broreni riòre risõkre tatyy risuholekre idi rexityynymy ratxireri-di kiata rõhõkre, kiata ide binabinamy ratxikre txuu ralokreuhukỹle.9Sohoji hãbuõ idewidewimy ratxikre broreni riòre bryby helòtyra ributunykre kiata bede tỹhinana webrò-ò riidònykre, bede lyralyra ki. Kuaki tai tii rararemy rarekre Israel iny mahãdu rirarenymy rarekre rauhekremy idi bee raywikremy kia iny debinabina risuhòsuhòmyhỹre. Kaa bedebiòwana alisi relemyhỹre kia òraruna ratakremy. 10Kua brubu helòtyra ributunykre tatyy risuhokre idi rexityynymy ratxireri, kiata idebinabinamy ratxikre txuu ralokreuhukỹle. Kaa rybe bededỹỹnana heka ikiemy rỹimy rarekre, israelita mahãdu-ò kia iny witxira mahãdu awanareny rahãwanymy ratximyhỹrenyre.11Mobo rubu-ò rerikre kia isuisumy idebinabinamy ratxikre debò inatxi txu sõemy. 12Kia txu inataõ-di kia debò inataõ kia debò inatxina-di kaa iny rexisuhosuhokre bee lyralyra-di kiata ide lyralyramy idewidewimy ratxikre. Ka txibo tii rexisuhosuhoõkre wana txu inataõ-di debò inataõna txu-di, kia ide lyralyramy idewidewimy inoõna. 13Kia ibutumy iny mahãdu rubude-ò rerirenykre kia rexisuhosuhoõkre wana ide binabinamy ratxikre kiemy dori be lyralyra-di ityre dehu rỹiõlera. Kia tii urile Heto riòre Brebuna risurisunymy ribinanyre. Kaa iny ratxiõhyykre Israel iny mahãdu ykyki.14Txibo inyõ rurukre wana bede tỹhinana ki, mobo tamy ralokre yda tai ratxikre wana kia ide binabinamy raxikre debò inatxi txu sõemy. 15Butxi yda bedeò nihikỹ iraymy rỹikremy yda iratòbòna raymy rỹikre wana rabinabinarenykre. 16Txibo bedero bede ki inyõ rerikre wana rubude-ò yda rubu òbitimy rurure yda txibo rerikre aõtxile iny ruruti-ò yda wabede-ò, kia ide binabinamy ratxikre debò inatxi txu sõemy.17Kia iny rade lyralyrakremy kia rade binabinare, kai boho bryby bimybenykre broreni riòresò bryby kia roore xiwenamy òraruna ratakremy, kia butxiro-ò rihynykre kiata tamy belyra ritxiwikre ityre-ò. 18Txibo inyõ rerikreki ruru-ò, kia hãbu tyratyramy ratxikre kia bederade (hissopo) ruruõ rimykre, kiata kua be idi rituunykre kia idita ritxiwitxiwikre rituunymy bre-ò riòre tỹhinana kia ibutumy aõnaõna kia iny mahãdu iwoki ratxirenykre tulerenykre. Txibo inyõ rubuti-ò rerikreki yda wabede ỹny-ò tyratyramy ratxireri tuu idi risuhosuhokre. 19Kia inataõ txu debò inatxina txuu mobo tyratyrahyymy ratxireri kia bee ityre ritxiwikre iny ide binabinamy ratxireri tyre. Kia debò inatxi txu sõe-di iny ide lyralyramy ratxikre. Tii tatyy risuhosuhokre idi rexityynymy ratxireri, kia rõhõkre txuu ralodihikỹe tyratyramy ratxikre.20Kiaremy, mobo isuisumy ratxikre kia rexisuhosuhoõkre ide binabinamy isuisumy ratxikre kiemy dori be lyralyra ityre rejujuõlere. Kaa iny riwinyra Deuxu Tyhyhykỹ Heto riòre isuisumy ibinabinamy ratxikremy kia iurenana kaa iny rateòdỹỹkre Israel iny mahãdu yky ribi 21kai boho bityhynymy idi boibekre kaa rybe wahi bedeỹỹnana-di ikiemy. Iny belyralyra ritxiwikre riubỹtỹnymy tatyy risuhosuhokre idi resityynymy ratxireri. Mobo be-ò rerikre ide binabinamy ratxikre txuu ralokreuhukỹle. 22Ibutumy aõnaõna-ò iny ide binabinamy ratxireri rerikreki kia isuisumy ibinamy ratxikre; kia mobo kaa inydee rerikre ide binabinamy ratxilekre txuu ralokreuhukỹle.
Chapter 20

1Kodele ahãduu ibutumy Israel iny manãdu ròirenyre Zim bederahy-ò kia Cades ki ratỹhinanyrenyre. Tai Miriam rurure kia ratuudỹỹre.2Kia bedeki bee ihoõre; iurenana iny mahãdu rexibutunyrenyre kia rabedejeijeirenyre Moisesi , Araõ òludumy. 3Tii boho rarybemyhỹrenyre: Aõmale heka awire txibo Deuxu Tyhyhykỹ rukururenykele, iny ijoireny wana, ijõ Israelita mahãdu!4Aõherekibo kai tadidyte Deuxu Tyhyhykỹ ijoi mahãdu ka bederahy-ò? Kia aõbo arururenykremy wairòdu iròdureny wana? 5Aõherekibo kai tadiwadytenyte Egito ribi kabede binabinahãkỹ-ò, kia òwòru rỹsỹna ihoõre (uva) monabesò kia (romãs)? Kia ihãremy bee ihoõre raõkemy!6Taita Moisesi kia Araõ ròhònyrenyre kua ribi tikibo iny mahãdu ratximyhỹreny ribi, kia ròirenyre Heto riòre Brebuna ijò ròtena-ò. Tii boho tatiòhumy reserenyre taòsỹnyreny su-ò ritidirenyre, kiata Deuxu Tyhyhykỹ bedewiwihikỹ rykymy reare.7Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 8Bimyke hojurehe kia Bede Ywidỹỹnana rybe koki rỹira; irahudita kai kia Araõ iny mahãdu bibutunybenykre. Kia iny mahãdu ruki ibutumy tii boho raryberenykre mana urahãkỹ dee, kia iribi tahe bee ròhònykre. Kawesemy tahe kai boho bee birubenykre mana urahãkỹ ribi kiata iny mahãdu-ò biwahinybenykre riõrenykremy kia iròdu iròdureny tule. 9Taita tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy, Moisesi hojurehe rimyre Deuxu Tyhyhykỹ ruki.10Moisesi kia Araõ iny mahãdu ributunyrenyre mana urahãkỹ koki, kia Moisesi rarybere: Ka tahe boholabenykre, iny mahãdu binabinahãkỹ! Kia aõbo bee ariijaranyrenykre kaa mana urahãkỹ ribi adeereny? 11Moisesi tebò biutxi riukore, inatxi mana urahãkỹ rihetenyre hojurehe-di, kia sõemy bee iribi ròhònyre. Kia iny mahãdu, iròdu iròdu bemy riõrenyre.12Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee Araõ dee: Kai boho atyhydỹỹnareny ihoõrenyre awityhytyhymy kia Israel iny mahãdu dee biwahinybenykemy wabedeery nihikỹ kia iurenana kai boho bidybenyõkre suu tamyreny ariwahinyrenykre-ò. 13Kia heka Meribá ki tuu rutỹỹnyre, ibedeki Israel iny mahãdu bedejeijei riwinyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ òludumy, kia tai Deuxu tamyreny riwahinyre tabedeery nihikỹ deòsinana.14Cades cidade ribi, Moisesi-diteònyde rybe wahidỹỹdureny kia Edom Iòlò-ò rybemy ròirenyre myỹ: Kaa rybe rareri heka asỹ aijoi rare, Israel ijoi mahãdu. Deuxu heka rieryre ibutumy bede sirasira kia 15rieryre wahỹỹnareny ròirenyre Egito-ò, tai sõemy bede wyra riijerenyre. Egípcio mahãdu aõhỹỹhỹỹmy wahỹỹnareny risỹnyre kia-diarỹ boho tule, 16kia iurenana rexitòenyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ riwahedỹỹnyrenykremy. Tii roholare waixitòedỹỹnareny-ò kia tatyytyby anjo-diteònyde kia Egito ribi riwatarenyre. Ka tahe Cades hãwãki watxirenyreri, ahãwareny asureny bireki.17Aõkerỹbo, biwawahinybenyke asu-di arariarenymy aròhònyrenykemy.-diarỹ boho kia wairòdureny ry ribi ròhònyrenyke aõkõ rare, kia aralòrenyke aõkõ rare abedeahyreny-ò yda auvareny lòbrònareny-ò Kia ahãluu berenymy ariõrenyõkre. Kia asurenyki aratxirenykre wana, kia rytyhyhykỹki aratxirenykre.18Kiaremy Edom Iòlò rirawyònyre:-diarỹ boho ariwahinyrenyõkre kai boho wahãwareny-di bòhònybenykemy. Txibo tuu bisỹnybenykreki, aòludurenymy arariarenykre kia arahurenykre. 19Taita Israel iny mahãdu raryberenyre: Kia rytyahãkỹ ki aratxirenykre, kia txibo-diarỹ boho yda waiòrodureny aberenymy riõrenykre wana, kia ariòwynyrenykre. Aròhònyrenyke sohojilemy resỹnyrenyreri wati my.20Edom Iòlò rirawyònyre: Kõre. Kai boho bòhònybenyõkre! Tai Edomita mahãdu dòidenyde tasodadureny deburehekỹ-di kia Israel iny mahãdu rirubunyrenykremy. 21Kawesemy tahe, Edomita mahãdu riwahinyrenyõre ihãwareny-di ròhònyrenyõkremy, iurenana israelita mahãdu ròirenyre iwitxira ry-di.22Ibutumy Israel iny mahãdu ròhònyrenyre Cades hãwã ribi kia rehemynyrenyre Hor hãwãlòòhòkỹle, 23Edom su bireki. Ibedeki Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee Araõ dee: 24Araõ raloõkre suu ariwahinykremy rarybere-ò israelita mahãdu-ò ariwahinyrenykremy. Tii rurukre kiemy dori, kia Meribá òraruki, kai boho warybe wahidỹỹnana òludumy tabedejeijeitenyte.25Bididyke Araõ kia Eliaza iriòre kia tamyreny marybekre Hor hãwãlò-ò raòwònyrenykremy. 26Irahudita Araõ tyy bitakre kiata Eliaza idi bityynykre. Araõ kuaki rurukre.27Moisesi riwinyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere mynamy. Tii bohjo raòwònyrenyre Hor hãwãlò-ò kia ibutumy iny mahãdureny ruki. 28Moisesi ritare Deuxu Rybe-di Ijohoduna tyy kia Araõ idi rexityynymy ratximyhỹre kiata Eliaza idi rityynyre. Kia Araõ rurure hãwãlò rariehekỹki. Irahudita Moisesi kia Eliaza wana kua ribi desedenyde. 29Kia iny mahãdu bede rieryrenyreu Araõ rururemy, ibutumy bede rierenyre 30 my rubu txumy.
Chapter 21

1Arade cananeu iòlò, kia rasỹnymy raremyhỹ Kanaã iraru we ribi, kia bede rieryre Israel iny mahãdu rirahurerimy Atarim ry-di. Tii raohotere Israelita iny mahãdu my kia ijõrenyõ ridyrenyre brejunarenymy. 2Taita Israel iny mahãdu raryberenyre riwinyrenykremy Deuxu Tyhyhykỹ dee myỹ: Txibo biwinykeki kaa iny mahãdu my araòhòterenykemy,-diarỹ boho arihurenykre ihãwareny ibutumy. 3Deuxu Tyhyhykỹ roholate Israel iny mahãdu ixitòedỹỹnareny-ò kia riwiòhenanyrenyre cananeu mahãdu ribi ròtarenykremy. Kia wesemy tahe israelita mahãdu ibutumy rihurenyre kia ihãwareny tule ibutumy rihurenyre. Kia kua bede rininirenyre Horna my.4Taita Israelita mahãdu ròhònyrenyre Hor hãwãlò ribi, kia ròirenyre ryy golfo de Ácaba ramyhỹre òhòkỹle, kia ròweryrenykremy Edom webrò-di. Ka iny mahãdu tahe ryy ribi reòsarenyre 5kia tarybereny riòrarunyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ, Moisesi òludumy. Tii boho myỹ raryberenyre: Aõherekibo Deuxu kia Moisesi tadiwatatenyte Egito ribi? Kia aõbo bederahy ki arururenykremy, ka bede ki paõho aõkõ kia beho aõkõ?-diarỹ boho heka reywesemy rexiramy watxirenyreri ka rỹsỹna binahãkỹ-di!6Taita Deuxu Tyhyhykỹ-diteònyde hemylala deburehekỹ rabrò kia iny mahãdu yky my ròbỹtỹmy reare; kia tii boho inymy riròxirenyre kia sõemy israelita mahãdu rirubunyrenyre. 7Taita iny mahãdu ròirenre Moisesi dee rybemy kia raryberenyre:-diarỹ boho òraruna rewinyrenyra, kia Deuxu Tyhyhykỹ òludumy raryberenyra kia aòludumy raryberenyra. Deuxu-ò bexitòenyke ritakemy kaa hemylala iny mahãdu ykyrenymy rỹireri. Moisesi rexitòenyre Deuxu Tyhyhykỹ-ò iny mahãdu dee tòemy,8kia tii rarybere: Biwinyke hemylala womatiòtaòta kiata òwòru-ò bihãremy bitidikre. Mobo hemylala rirorekre kia tamy reteherekre tai tahe reyterekre. 9Taita Moisesi riwinyre hemylala womatiòtaòta kiata òwòru-ò rihãtere. Kia inyõ hemylala riròmyhỹ wana kia tamy retehemyhỹ hemylala womatiòtaòta dee kiata reytemyhỹ.10Tai isralita mahãdu ròirenyre kia Obote ki ratỹhinanyrenyre. 11Irahudita ròhònyrenyre Obote ribi kia Abarim bede binahãkỹ ki ratỹhinanyrenyre, kia bederahy ki, Moabe ibràra iboo we ribi-ò.12Kia kua ribi ròirenyre kia Zerede bede ki ratỹhinanyrenyre. 13Kua ribi tii boho ròhònyrenyre kia ratỹhinanyrenyre Arnom bero weijàti iraru we ribi-ò, kia bederahu ramyhỹre amorreu mahãdu su bede txi (Arnom bero heka Moabe su kia amorreu su riwirareamyhỹre).14Kia iurenana heka Deuxu Tyyriti ijesuna myỹ rarybere: “...Vaebe hãwã , Sufa bede bede, kia bede konana konana; Arnom bero 15su bede idi rubehemy ramyhỹre Ar hãwã òhòkỹle, kia Moabe su wirareana mynahyyle.”16Kua ribi tii boho ròirenyre bede Beer my raninimyhỹre-ò, kia ibede Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Bibutunyke iny mahãdu, kia-diarỹ bee ariwahinykre ibutu dee.17Taita Israel iny mahãdu kaa wiu riryryrenyre: “Hãluu, bee bidiòlòdỹỹnyke, kia-diarỹ boho tahe tuu awimy arawiunyrenykre! 18Kaa hãluu wedu mahãdu deòdu riarenyre, kia iny mahãdu wedu riraynyrenyre, kia tahojurehereny-di.” Kia bederahy ribi tii boho Matana-ò ròirenyre.19Kia Matana ribi ròirenyre Naaliel-ò, kia Naaliel ribi ròirenyre Bamote-ò 20kia Bamote ribi ròirenyre Moabe su bede òhòkỹle, kia Pisga hãwãlò rawoki, kia iribi robimyhỹre bede bede my.21Taita Israel iny mahãdu riteònyrenyre rybe-di ijaradu boho myỹ raryberenykremy Seom dee, Amorreus iòlò mahãdu myỹ: 22Biwawahinybenyke asureny-di ahãwareny-di aròhònyrenykemy. Kia abederoreny-di aròhònyrenyõkre. Kia auvareny alòbròna-di aròhònyrenyõkre. Kia ahãluureny be my ariõrenyõkre; kia arariarenykre ry òbitidihyyle kiata tuhyy asureny ribi ahãwareny ribi aròhònyrenykre. 23Kiaremy Seom riwahinyõre Israel iny mahãdu ròhònyrenykemy ihãwareny-di. Kia iribiòtumy, tii taijoi ributunymy kia ròhònyrenyre Israel iny mahãdu wana raõbinanyrenykremy bederahy ki. Seom rare Jasa òhòkỹle kiata Israel iny mahãdu òludumy raõbinanyre.24Kia aõbina bede ki tii boho tõnori-di sõemy rirubunyrenyre amorreu mahãdu, kia isureny-di rahãỹnanyrenyre, kia Amom bero ribi Jaboque bero òhòkỹle, kia Amom su konana wahe, kia tai iuhuarireny ijõdire wahe adobo-di. 25Kawesemy tahe israelita mahãdu ibutumy amorreu hãwã rimyrenyre kia tai rahãwanymy roiremyhỹ, kia heka kaa rare, Hesbom ki kia iny mahãdu rasỹnymy rỹimyhỹreny iwerurarenymy. 26Hesbom heka hãwã tai Seom rahãwanymy raremyhỹ rare, amorreu mahãdu iòlò wahe. Tii resure ehetxina moabita iòlò òludumy kia ibutumy isu iribi riwyrenyre kia arnom bero òhòkỹle.27Kia iurenana heka rybedu mahãdu myỹ rarybemyhỹrenyre: “Hesbom-ò bòibenyke, kia Seom iòlò hãwã ! Tii ixybyle relerenykre, Seom hãwã awihikỹmy rawidỹỹkre. 28Kia dori heòty Hesbom ribi ròhònyre, kia heòty rade ròhònyre Seom iòlò hãwã ribi. Sodadu heòty rihurenyre Ar hãwã , Moabe ki, Kia riròrenyre Arnom hãwãlò rariehekỹreny.29Kia kai boho, Moabe ki rahãwadureny! Kia Quemos ỹnyxiwe tyhydỹỹdu boho, kai boho teòsamy atxitenyte! Kia aỹnyxiwereny riwahinyrenyre asodadureny rexiwòrenykremy Kia ariòrereny hãwyy rawahirenykremy Deòdumy wetxumy Seom wetxumy, amorreu mahãdu iòlò. 30Ka tahe wiji rexihura Hesbom bedeery ruru nihikỹ; kia Hesbom ribi-dibom òhòkỹle, ibutumy rexihure. Nofa heka ibinabinahãhỹmy ratxireri, Kia heòty Medeba òhòkỹle rehemynyra.”31Kawesemy tahe israelita mahãdu rasỹnyrenyre amorreu mahãdu sureny ki. 32Irahudita Moisesi iny mahãdu riteònyrenyre itxeremy ròirenykremy Jazer hãwã -ò. Kia ilemy rahỹỹnanyrenyre iny mahãdu rỹimyhỹrenyre Jazer weruramy kia ibutumy riteònyrenyre amorreu mahãdu kua my rahãwanymyhỹrenyre.33Taita israelita mahãdu ròòserenyre kia raòwònyrenyre Basã ry-di. Kia Ogue, Basã iòlò, ròhònyrenyre rihurenykremy Edrei ki. 34Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: Uritre ilau brebuõmy, kiemy dori ebowo-ò ariwahinykre, iijoi mahãdu kia isureny. Kia kai tahe idi biwinykre tuu tewinyte yrybule Seom mahãdu, amorreu mahãdu iòlò, kia Hesbom ki rahãwanymy roiremyhỹ. 35Kawesemy tahe israelita mahãdu rirubunyrenyre Ogue, kia iriòrereny kia ibutumy iijoireny; kia inoõ rahenyõhyyre. Kia isureny-di rahãỹnanyrenyre.
Chapter 22

1Israel mahãdu riòre ròirenyre, kiata Moabe bedeki ratỹhinanyrenyre, Jordaõ ribi irehemy, kia Jeric ratyaki.4kiata Moabe rarybere Midianita matuari mahãdu-ò: katahe wiji, iny mahãdu ritòrenykre ibutumy aõ naõ na inywerurarenymy rỹireri, iwese broreni bedero asi rade ritòmyhỹre wesemy. Balake, Zipor riòre, heka Moabita mahãdu iòlò my raremyhỹ juhuu ibedeu. 2-3Kia tuu robire Balake (Balaque), Zipor riòre, ibutumy aõ tyhytyhybo Israel mahãdu riwinyrenyre Amorreu rekiemy dori sõerenyreki; kiata ririranymyhỹrenyre rawihitxihitximy Israel riòre mahãdureny òraruki;5kia tii heka tadeòdu mahãdu riteònyre Balaaõ dee, Beoro (Beor) riòre, kia Petor dee, kia ibutumy roireri Eufrate beroki, kia iijoireny riòre suki roirerimy, kia tamyreny myỹ raryberenyre: Betehebenyini iny mahãduõ Egito ribi riòlònyrenyre, kia ibutumy su òsỹny rihetynyreri kiata 6Manake kiemy dori wiji adee arexitòenykre, wadee ka nihikỹre waratyre; kia txibo ariwotõmõnymy idi arehukemy su ribi irehemy, kia dori-diarỹ reeryre mobo kai arybewihikỹ tewahinymyhỹte kia awimy ròhònymyhỹre, kia mobo tetxuhòmyhỹte kia iyrybutyhyle ròhònymyhỹrre.8Balaaõ tamyreny rarybere: wiji rumy kaki matxibenykre, kiata adeereny warybemy ararybekre, kia timybo Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybekremy; taita, moabita mahãdu deòdureny ratxirenyre Balaaõ wana.9Kia Deuxu nade Balaaõ dee kia myỹ tamy rarybere: Tiwesenatyhytyhybo kaa hãbu mahãdu aki rỹirenyreri? 10Balaaõ Deuxu dee rirawyònyre: Balake (Balaque), moabita mahãdu iòlò, Ziipor riòre, riteònyrenyreri wadee raryberenykremy: 11Kia iny mahãdu riòlònyrenyreri Egito ribi kia suu ibutumy rihetynyrenyreri; wiji manake bitxuhòbenykremy; tai-diarỹ aõ he wana tuu arahỹỹnanymy su ribi idireny arehukre.12Taita, Deuxu rarybere Balaaõ dee: Iherenymy noõmykre, kia uritre itxuhòrenyõmykre; kiemy dori kia iny mahãdu rybe wiwihikỹ-dinodu roire. 13Balaaõ rudihikỹ l‡mamy rỹire kia rarybere Balake (Balaque) ijoi mahãdu-ò: Asureny-ò bòòsebenyke, kiemy dori Deuxu tamy reòbyõra aherenymy arakelau. 14Kia rot‡manyrenyre moabita mahãdu ijoi, kia ròirenyre Balake (Balaque) dee kia raryberenyre: Balaaõ waherenymy noderalemy reara.15Kia ixybyle Balake taijoi mahãdu riteònyre sõemy kia tatyhydỹỹnatyhy juhuluduna ribi, 16kia Balaaõ ritehemynyrenyre kia raryberenyre: Kawesemy Balake rarybere, Zipor riòre: Adee rexitòenyreri wylemy wadee manakremy, 17kiemy dori inihikỹmy araòwynykre kia adee ibutumy ariwinykre aõ mybo wadee marybekre; manake adee rexitòenyreri wadee kaa iny mahãdu bitxuhokremy.18Balaaõ rirawyònyrenyre Balake deòdureny-ò: Kia ihãremy Balake wadee kidiwahinyke hãrele taheto-di tỹximy manarỹsỹ òtaòta manarỹsỹhỹkỹ,-diarỹ aròhònyõtyhy waDeuxu rybe ratyre, kia aõ na yja aõ na nihikỹ ariwinykemy; rumy matxibenykremy, kia-diarỹ arierykremy ixyby 20Kiata Deuxu nade Balaaõ dee rumy kia tamy rarybere: Txibo kua hãbu mahãdu aòrysymy kanakreki, kia myikre tii boho wana makre; kia warybeki sohojihyyle aõ biwinymy mabekre.21Taita, Balaaõ rudihikỹ rexil‡madỹỹnyre, kia tajumento riwetaamy riòtisananyre kiata moabita ijoi mahãdu wana rare. 22Kiata Deuxu reburemy reare, kiemy dori aõ herekibo tii raraki; kiata Deuxu Anjo iryki ratximyhỹ iòludumy. Kiata Balaaõ rariamy rare, tajumento tyre runymy, kia inatxi teòdu boho tii wana. 23Kiata jumento Deuxu anjo my robire riyrymy ryki rỹirerimy, kia tatõnori tebòki ritamy; taita awaru ry ribi rexiwirareare, bedero-di ramy; taita Balaaõ awaru rihetenyre ixyby ry-ò kanakremy.24Ka Deuxu anjo tahe ry txirie ridere bederade wana wiòwiòmy adobo wesemy. 25Kia awaru robire Deuxu Anjo my, kia rexiwebesenyre asi wiòwiòmy rỹireri òludumy kiata Balaaõ wa risurunyre; iurenana tahe ixyby taawaru rihetenyre.26Taita, Deuxu anjo ixyby ikomy rexiraore ireheriòremy kiata ryweij‡tiki ratximyhỹ, kia ibedeki ry ribi rexitiòreakemy aõkõ ruruwe ribi-ò hywewe ribi-ò. 27Kia awaru Deuxu Anjo my robire, tai rexiriòwysydỹỹnyre Balaaõ rawoki; taita Balaaõ sõemy reburere, kia hojurehe-di awarumy raohotere.28Taita Deuxu, awaru rirybedỹỹnyre, kia myỹ Balaaõ-ò rarybere:-diarỹ aõ adee rewinyreriki kia inataõ sõemy riwahetenyta? 29Balaaõ rarybere awaru dee: Aõ herekibo wadi tisinyteri; ka heka tõnori-di wadebòki watxireri kia heka ararubunyke. 30Awaru rirawyònyre Balaaõ dee: Kia-diarỹ aõbo aawaru aõkõ aõbo rare, kia tuuhyy aradymyhỹre wiji bedemy tule? Kawesemy aõbo tuu adee rewinymyhỹre aõbo? Kia tii rirawyòre: Kõre.31Taita Deuxu Tyhyhykỹ Balaaõ rue riraynyre, tii Deuxu Anjo my robire, ry ki ratximyhỹmy, tamayrehe-di tebòki; taita tarati ribedenymy su-ò ritidire. 32Taita Deuxu Anjo rarybere Balaaõ dee: Aõ herekibo inataõ sõemy awaru tehetenyta? Kia heka-diarỹ aòludumy rahònyra, kiemy dori ary ibinahãkỹre wadee; 33kia awaru wamy robire, taita inataõ sõemy waribi rexitiòreara; kia òbitityhyki-diarỹ ini ararubunyra, kia tii tainihe irumy ratxira.34Taita Balaaõ, Deuxu Anjo dee rarybere: “raruna rewinyra, kiemy dori-diarỹ araerykõra kaa ry ki atxiterimy waòludumy; ka tahe wiji, txibo ibinamy arueki watxireriki,-diarỹ aroosekre. 35Ixybyle Deuxu Anjo roosere Balaaõ dee: Make kaa hãbu mahãdu wana; kiata aõ mybo adee ararybekre sohojilemy marybekre. Kawesemy tahe Balaaõ rare Balake ijoi mahãdu wana.36Kia Balake roholare Balaaõ rehemynyremy, kia tii wana wiji reakremy rare Moabe hãwãòhòkỹle, kia ratximyhỹ confins de Arnom bedeki kia su onanaki. 37Balake rỹỹraxire Balaaõ dee: Adee kỹny wadeòdu mahãdu reteònyre wadee manakremy?38Balaaõ rirawyònyre Balake dee: Kia-diarỹ aõ bo adee arybekre wiji aõ my? Deuxu rybe warywo-ò rilidikreki-diarỹ tuu ararybekre. 39Balaaõ rare Balake wana, kiata ritehemynyrenyre Quiriate Huzote-ò. 40Taita Balake broreni mahãduõ kia budoeni mahãduõ rirubunyre; kia tahe Balaaõ dee-diwahinyde kia taijoi mahãdu tii wana ratximyhỹreny-ò tule.41Kia rudiu riwahinyre, Balake rimyre Balaaõ kiata riòwòdỹỹnyre Bemote Bali-ò; taita Balaaõ iribi robire iny mahãdu tyyrenymy rỹimyhỹmy.
Chapter 23

1Taita Balaaõ rarybere Balake (Balaque) dee: Kaki wadee bideke, debò inatxi sõemy obiuna kiata wadee biywinykre debò inatxi sõemy broreni riòre kia tu budoeni riòre sõe. 2Kiata Balake riwinyre tuu Balaaõ rarybere mynamy; kiata Balake Balaaõ wana riwahinyrenyre raobiukremy sohoji broreni riòre kia sohoji budoeni riòre obiuna tyre sohoji sohoji my. 3Balaaõ ixyby rarybere Balake dee: —Kakile matxikre aobiuna wana butumy, kia-diarỹ dori arakre; kiemy dori Deuxu wana witxi areakremy aròhònykre, kia aõ bo wadee riteòsinykre tuu ako adelyykre. Taita raòwònyre hãwãlò tyahãkỹ ki.4Balaaõ Deuxu wana witxi reare, kia myỹ tamy rarybere: Adee reywiywinyre debò inatxi sõemy obiuna 5Taita Deuxu rybe ritidire Balaaõ rywo-ò kia myỹ rarybere: Bòòseke Balake dee kiata myỹ tamy marybekre. 6Tamy roosere, kia taobiuna wana ratximyhỹ butumy, tii kia ibutumy moabita mahãdu ijoi.7Taita katxiterehekỹmy myỹ rarybere: Balake Arã ribi tiwateònyde, Moabe iòlò, Oriente hãwãlò hãwãlò; Manake Jacû wadee bitxuhokremy, Kia manake Israel my marybekremy. 8Timybo tahe aritxuhokre mobo Deuxu itxuhòõmyhỹre?9Kiemy dori manaurahãkỹ tyre ribi Israel rabire kia bede ratòò ribi retehemyhỹre: kia iny mahãdu ixi sohojimy rahãwanymyhỹrenyre kia raeryõhỹỹrenykre hãwã hãwã mahãdu kyki.10Mobota Jacû kỹnysi-di rariare yda idi aõ bo rariare inaubiòwamy Israel yre-di? Kia-diarỹ arurukre òbitityhy rubumy, kia waonana.11Taita Balake rarybere Balaaõ dee: Aõ bo wadee biwinykre? Adee rarariowyra waòludu mahãdu bitxuhokremy, kia tahe urile arybewiwihikỹ tamy tewahinyte. 12Kiata tii rirawyònyre: Kia aõ bo warukiõkre warybe-di rybe Deuxu Tyhyhykỹ warywo-ò rilidira-di? Balaaõ tarybewiwihikỹ Israel dee inatxi sõemy13Taita Balake tamy rarybere: Adee rexitòenyreri wahemy manakremy iwitxira bede-ò; kia ityymy rỹirerilemy bobikremy kia ibutumy tuu bobiõkre; kiata iribi bitxuhokre. 14Kia ixihemy ridyre Zofim bedero-ò, Pisga ratyretxi; kiata debò inatxi sõemy obiuna ridere, kia sohoji sohojimy ta ityre broreni riòre kia budoeni riòre riteòtenyre. 15Taita Balaaõ rarybere Balake dee: Kaki marike aobiuna wana butumy, kia-diarỹ ta arakre Deuxu Tyhyhykỹ wana wiji areakremy.16Kia Deuxu Tyhyhykỹ Balaaõ wana wiji reare, kia irywo-ò rybe ritidimy myỹ rarybere: Bòòseke Balake dee kiata myỹ marybekre. 17Kia tii rare, kiata tii taobiuna ki ratximyhỹ, kia moabita mahãdu tii wana. Kia Balake ritỹỹraxinyre: Aõ mybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybera? 18Taita katxiterehekỹmy tarybemy rarybere myỹ: Balake l‡mamy bexil‡madỹỹnyke kiata boholake; Warybe-ò boholake, Zipor riòre:19Deuxu heka hãbu aõkõ rare, aõ mybo taroiteri; kia heka hãbu riòre aõkõ rare, aõ mybo tahe ixidee texirahemyhỹte. Kia tii aõ bo adee rarybere tuu biwinyõkremy? Yda tuu aõ bo rarybere, tuu biwinyõkremy? 20Kia wadee rybe rỹire warybewiwihikỹ ariwahinykremy; kia tii tarybewihikỹ riwahinyre, timy ixyby warybeõna.21Kia aõ binabinamy Jacû ki robiõre, kia aõ Israel ki ribinanyõhyyre; Deuxu Tyhyhykỹ, iDeuxu, tii wana ratxireri, kia itya bede txibo aõ naõ namy rybe ijõdire taIòlo dee. 22Deuxu Egito ribi ritarenyre; irurureny heka broreni bedehyludu wesena rare.23Kia Jacû òludu heka rybe bòdỹỹna tamy aõ aõkõ rare, kia ureraru Israel òludumy tule; ka txibo marybebenykre JacÛ my Israel my: Aõ naõ na Deuxu bede bedemy riwinyre!24Kia iny mahãdu rexil‡madỹỹnymyhỹrenyre hãlòe hãwyy wese kiata rexitetemyhỹre hãlòe wese; kia rexilidiõhyymyhỹre tadò riròõra wanaki kiata rurumyhỹrenyre hãlubumy riõmyhỹre.25Taita Balake rarybere Balaaõ-ò: Kia bitxuhòõkre, kia arybewiwi tamy iwahidỹỹõmykre. 26Kiaremy Balaaõ rirawyònyre Balake dee:-diarỹ aõkõ heka rare mykỹny adee rarybere: ibutumy aõ mybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybekre, kia ariwinykre? 27Kia ixyby Balake rarybere Balaaõ dee: Aõ here taheka manaini, kia iwitxira bede-ò aradykre; kia heka ratỹnykre Deuxu rueòtyhyle, kia iribi tahe ritxuhokre.28Taita Balake ridyre Balaaõ ixihemy Peor ratyre-ò, kia retehekremy bederahy weribi-ò. 29Balaaõ rarybere Balake dee: Wadee bideke kaki, debò inatxi sõemy kia wadee biywinykre debò inatxi sõemy broreni riòre kia tusỹ budoeni riòre. 30Balake tuu riwinyre Balaaõ tamy raryberemy, kiata tamy riwahinyre sohoji sohojimy obiuna tyre, sohoji broreni riòre kia sohoji budoeni riòre.
Chapter 24

1Balaaõ retehemy rieryre, Deuxu Tyhykỹ deewimy Israel tarybewihikỹ riwahinykremy, kia juhu wesemy aõkõ witxi rekoarenyre. Kia roosere bedero-ò,2kia biutxi retehere, kia Israel mahãdumy robire tatỹhinarenyki ratximyhỹrenymy, tuu ratximyhỹrenyremy. Deuxu tyytyby tamy nade, 3kia myỹ rarybere: ìbalaaõ rarybere, Beoro (Beor) riòre, hãbu rybe kia irue irarytxymy rỹimyhỹre,4kua rybe Deuxu rybe-ò roholamyỹre, kia sõemy retehemyhỹre ibutumy Deuxu Tyhyhykỹmy, kiata tarue riraynymyhỹre tiu (tatiòhumy resemyhỹreu:) 5Timybo Jacò ahetoreny awityhyrenyre, Israel asỹranareny!6Tii boho heka rexideòtenymyhỹrenyre bedero iwory wesemy, kia iwese alòbròna berò weij‡ timy rỹimyhỹre wesemy, kia iwese alûes Deuxu ribrònymy rỹimyhỹre wesemy, kia iwese teriò be wana butumy rỹimyhỹre wesemy.7Bee ritxiwimyhỹre ihynaro ribi, kia alòbrònaty ritxiwimyhỹre kia besòròmy iwesemy. Iiòlò heka ibedeerytyhyre Agag ribi, kia (rawomy riwinymyhỹre.)8Deuxu heka Egito ribi ritarenyre, kiata tamyreny v igor b˙falo riwahinyre. Kia riròmyhỹre iny mahãdu òludu; riòròòròmyhỹre itireny kiata wyhy-di (ricriv) anymyhỹre.)9Bexilidike, bexielehynyke hãlòe wesemy, kia hãlòe hãwyy wesemy: Mobo araixixanykre? Awihiỹmy mobo tarybewiwi adee riwahinykre, Ibinamy mobo aratxuhokre!10Balac, ibinamy rahãre Balaaõ ki, kia tebò rihetenymy tamy rarybere: kia heka waòludu mahãdu bitxuhokremy adee rarariowyre, kia tahe inataõ sõemy arybewihikỹ tewahinyta. 11Ka tahe wijityhyle makre aheto-ò. Kia waweriki marurunykresỹny adee raholare, ka Deuxu tahe walau aratòenyre.12ìkia dori-diarỹ aõkõ adeòdu mahãdureny-ò rarybere, kawesemy Balaaõ rirawyònyre: 13kia Balac wadee taheto tỹximy manarỹsỹ òtaòta-di idiwahinyke hãrele,-diarỹ Deuxu rybe wahidỹỹ na ratyre ariwinyõtyhy, kia aõ ixiòbitimy ariwinyõtyhy; kia ararybeke aõ mybo Deuxu rarybeke sohojile? 14Kiabo awire; wasỹreny-ò waijoireny-ò aroosekre. Manake, kiemy dori adee tuu ararybekemyreri, aõ bo kaa iny mahãdu riwinyrenykre raryberenykreu.15Kia Balaaõ myỹ rarybere: —ìbalaõ rybe, Beoro riòre, hãbu rybe kia iruebet‡my ratximyhỹre, 16kua rybe kia roholamyhỹre Deuxu rybe-ò, rierymyhỹr ibedeery nihikỹ, kia awimy retehemyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ-di kiata tarue riraynymyhỹre tiu raprostanymyhỹreu:17-diarỹ retehemyhỹre, ka wijina bede-ò aõkõkỹnyhe, kia aõ reerymyhỹre, ityymy aõ kõkỹnyhe: aõ Jacû ribi ròhònymyhỹre, hojurehe Israel ribi l‡mamy rỹimyhỹre, kiata Moab ratyy rikròmyhỹre, Ka rawonisi woudu sõehekỹ.18Edom heka temyte rare. Seir, aòludu rare, kia (apresa) rare. Israel (araostentanymyhỹre) aruru. 19Jacû ribita ròhònykre mynydu kiata rihukre aõ tyhytyhy hãwã hãwãki rohenymy rỹimyhỹrenyre.20Balaaõ robire Amaleque my, kiata tuu rarybere myỹ: Amaleque heka kodelemy hãwãdu hãwãdu rare; kiaremyta rexihurenykre.21Kia queneu my robire, kiata tuu rarybere myỹ: Kia ahãwareny bimybenyke, kiata asireny manaurahãkỹ-ò bilidibenykre. 22Kia tuhyyhyy queneu boho rexihumy roirenyrekre. Tiubo tahe? Assur bede rarytxyna-ò aradykre23Kia ihãremy katxitehekỹmy rarybere myỹ: Aõ he taheka! Mobo tahe irumy rarekre, tiubo Deuxu tuu riwinykreu? 24Hãbu mahãdu kidirahudenykre Quitim webrò ribi tabera heòtyreny-di; kia aõ hỹỹmy Assur mahãdu kia Heber mahãdu risỹnyrenykre; kia tule tii boho òbitile rexirubunyrenykre. 25Taita Balaaõ rexil‡madỹỹnymy rỹire, kia rare tasu-ò roosere, kia tule Balake rare tary-di.
Chapter 25

1Israel rahãwanymy raremyhỹ Sitim ki, kiata iny mahãdu urile òtaòta widỹỹ riòrarunyrenyre, moabita mahãdu riòre hãwyy boho wana. 2Kia tii boho heka iny mahãdu dee raryberenyre ròirenykremy ikỹnyxiwereny-ò; kia iny mahãdu rirỹsỹrenyre kiata tatiòhumy ikỹnyxiwereny-ò reserenyre. 3Kia Israel rexibutunyre Bali Peor wana, taita Deuxu reburere inihikỹmy Israel òludumy.4Deuxu Tyhyhykỹ myỹ rarybere Moisesi dee: Bimyke ibutumy iny mahãdu ratireny kit bibòtòtaabenykre ahãna-ò, kia heka Deuxu debure jubrere rexitakre Israel ribi. 5Taita Moisesi rarybere Israel wedudeereny: Iny sohoji sohoji rirubunykre kia hãbu mahãdu aijoireny kia Bali Peor dee rexibutunyrenyra.6Kia hãbuõ Israel riòre mahãduõ nade kiata-didydenyde taseriòre boho kia sohoji midianitaõ Moisesi itxerenamy kia ibutumy Israel rybe butuna bede-ò. 7Kia tahe Fineia mahãdu idi retehereri, Eliaza (Eleazar) riòre, Araõ riòre, Deuxu rybe-di ijohodu, kia rexitamadỹỹnyre iny mahãdu butumy rỹimyhỹreny yky ribi, kia tõnori rimymy,8kiata ihewomy israelita hãbu rare heto riòrewo-ò, kiata ròhòrere hãbu israelita-ò kia hãwyy israelita-ò, kia wi wana iwereny-di; taita aõ binabinahãkỹ ruhure Israel riòre boho tyre ki. 9Kia heka 24 mil my iny sõe aõ naõ na binahãkỹ rahurenyre.10Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 11Fineia, Eliaza riòre, Araõ riòre, Deuxu rybe-di ijohodu, wadebure wakyara ritiòreanyra, Israel riòre mahãdu ribi
Chapter 26

1Kia binana rahudi heka Deuxu Moisesi Eleasa Araõ wahisidỹỹdu riòre wana Deuxu rarybere Myy: 2Ibutu Israel hãbu mahãdu-di wawiò kanaòmariakre, tamahãdu tamahãdu wana ibutu ijoityhy mariakre.3Iwesele Deuxu rarybere heka Moisesi Eleasa ijoi mahãdu ributunyre taile Moabe su weribi-ò Jordaõ bero weijiti iòhòmy Jeriò hãwã weutademy. 4Kiamy roire Israel mahãdu Ejitu ribi dòhonyde myy:7Kia mahãdu hãbu sõwemy 43.730 juhu rỹiramyhỹ. 5-6Jaó riòre dela tahe– Rubem mahãdumy; Elaõ (Enoque) mahãdu, Palu, Herõ e Cami.8-9Palu mahãdu tahe — Eliabe tariòre boho Nemueli, Datã, Abiraõ. (Tiiboho Moisesi Araõmy ibinamy raryberenyre Coré teramy reareu tiiboho ibutmy raryberenyre Deuxumy)10-11Iòrarureny-ki heka suu ruare tai Coré tiiboho wana ituerenyre. 250 hãbu sõwe heòty risõre tai ribedeerynanyre òraru lau. Ihỹrele heka Coré riòre ruruõrenyre tyby wana.14Kia mahãdu heka 22.200 hãbu sõwe juhu rỹiramyhỹ. 12-13Simeaõ mahãdu tahe –Nemeli Jamῖ, Jaki, Zerá, Salu.18Kia mahãdu tahe –40.500 hãbu juhu rỹiramyhỹ. 15-17Gadé mahãdu tahe –Zesõ, Hakui, Suni, Osini, Eri, Arodé, Areli.22Kia mahãdu heka –76.500 hãbu juhu rỹiramyhỹ. 19-21Judá mahãdu tahe –Selá, Peré, Hesirõ, Hamu. (Katahe Kanaãsu-ki rurure Eri, Õnã.)25Kia mahãdu heka –64.300 hãbu juhu rỹiramyhỹ. 23-24Isaka mahãdu tahe –Tolá, Pubá, Jasubé, Sirõ.26Sebulõ mahãdu tahe –Seredé, Elõ, Jalé. 27Kia mahãdu heka –60.500 hãbu juhu rỹiramyhỹ.28Manasé, Efraῖ wana José riòre mahãdu. 29Manasé mahãdu tahe –Maki, Manasé riòre tahe Jiladé tyby imahãdu heka rare:30Lesé, Heleké, Asirie, Siké, 31-33Semidá, Hebere, Zelobaté, Tii heka iriòre hãbu ihõõre, hawyyhyyle iriòre rare kia inireny roire: Macla, Noá, Hocala, Milika Tirisá34Kia mahãdu heka –55.700 hãbu sõwe juhu rỹiramyhỹ.37Kia mahãdu heka –32.500 hãbu José mahãdumy sõwe juhu rỹiramyhỹ.. 35-36Efraῖ mahãdu tahe –Sutelá, Beké, Taã. Erã heka Sutela mahãdu rare.40Aridé, Naamy (Naamã) Belá mahãdumy roire. 41Kia mahãdu heka –45.600 hãbu sõwe juhu rỹiramyhỹ. 38-39Bejami mahãdu tahe –Belá. Asibeli, Airaõ, Sufã, Hufã.42Dã mahãdu tahe –Suã 43Kia mahãdu heka –64.400 hãbu sõwe juhu rỹiramyhỹ.44Asé mahãdu tahe –Iminá, Isibi, Beriá. 45Hebé, Makieli, Beriá mahãdumy roire. 46Asser riòre hawy Serámy inire. 47Kia mahãdu heka –53.400 hãbu sõwe juhu rỹiramyhỹ.50-Kia mahãdu heka –45.400 hãbu sõwe juhu rỹiramyhỹ. 48-49Nabitali mahãdu tahe –Jaseli, Kuni, Jesé, Sileé.51Israel mahãdu 601.630 hãbumy sõwemy roire.52Deuxu Mosesi-ò rarybere: 53Suu bitxuake tamahãdu tamahãdu wana sõwe mahãdu ibute mahãdu wana.54-56tarasana dehuna ribi bitakre surehe mahãdu sõwere-ki iula mahãdu iulalemy su ritakre.57Levi mahãdu tahe –Jesõ Koaté, Merari. 58Libini, Heborõ, Mali Musí,Corá Levi mahãdumy roire Koaté Ãraõ tyby. 59Ãraõ hãwyy Jokebedé Levi riòremy; iriòre boho heka Araõ, Moseisi, iriòre hãwyy Miria tiiboho Ejitu-kile rearenyre.60Araõ inaubiòwamy iriòrereny: Nadabé, Abiú,Eleasá, Itamá. 61Nadabé, Abiú rururenyre Deuxu-ò heòty-di ralòõkremyra-ki ihỹre ralorenyre. 62Levi mahãdu tahe 23.000 sõwe. Sohoji ahãdu-di tohouã weryryhyy rihitxinyrenyre. Suu tiiboho ritaõrenyre Deuxu aõmysỹdỹỹdumy roiremyhỹ-ki. Israelisu-kile rỹsỹnymyroiremyhỹ.63Kia mahãdule Moseisi, Eleasa Deuxu wahisidỹỹdu wana Moabe su-ki Israeli mahãdu idi riariarenyre Bederahu-ki Jordaõ bera ijoki Jeriò hãwã iòhòmy. 64Kia mahãdu heka juhuu Mosesi Araõ wana Israeli mahãdu idi rariareny kia mahãdu juhu tai ihõõre.65Deuxu juhu rarybere ibutumy bederahy-ki rururenykremy tahe ibutumy ituerenyre Deuxu rybe wesehyyle. Kia Kalebe Josue wana ruruõre.
Chapter 27

1Manasé mahãdu heka iruyre hawyymy seriòremy roiremyhỹ Makala, Noa ijõ, Hokalaijõ, Milika ijõ, Tirisá. Tiiboho Selobeade riòremy roire ilabiereny Xileadé, Maki, Manasé, José ilabierenymy rare.2Eleasa xiwena wahisidỹỹdu-ò, Moisesi-ò, ibutu wedu mahãdu-ò roirenyre rybemy Tyky heto iòkresyna-ki Tii boho raryberenyre: adekereny kraryberenykre: 3Bedebrasa-ki wahareny rurure tii heka Deuxu dera mahãdu anokõmy roire, Kore mahãduky-ki anokõmy roire tii takòraruna-dile rurure wahe. Tahe iriòre hãbu ijõkõre dokuri.4Tahe kiawesemy awikõre wahanimy tõhõti rusakre, tai dokuri adekereny karexitòenyrenykre ixinamy waha mahãdu su-ò sohoji wadekereny bidiwahinybenykre tai wahani tõhõti itxi reakre. 5Tai Moisesi Deuxu-ò rarybere:6Deuxu tamy rirawyònyre: 7Kia Selofeade riòre hãwyy mahãdu rarybemy òbiti heka rare, kai biwahinykre tyby mahãdu su-ò sohoji tamyreny biwahinykre tai tybyreny hõrõ tamyreny reurokremy ratxireri. 8Israel mahãdu-ò marybekre hãbuõ rurukreu iriòre hãbu ihõõre-ki heka tariòrereny hawyymy isu-ò roikre.9Iriòreõre-ki tahe isu-ò tyby seriòre mahãdu-ò roirenykre. 10Iseriòrereny ihõõre-ki tahe tyby seriòrereny-ò su riwahinykre. 11Itybyreny seriòrereny ihõõre-ki tahe iseriòre tukuutyhy riwahinykre. Israel mahãdu kia rybe wesemy riwinykre iwesele adee rarybereri wesemy. Josue Israeli mahãdu wedumy12Deuxu Moisesi-ò rarybere: Abarim hãwãlò-ò makre kia ribi beteheke su-ò Israel mahãdu-ò rewahinyrenyre. 13Kiamy bobikreu irahudi heka iwese Araõ aseriòre rurure kai burukre wysele. 14Juhuu dori Sῖ bedebrasa-kile Israeli mahãdu texirybenyteu warurumy teàlàõte Israel mahãdu ru-ki kai boho dori warybe teaõtenyte kia òraruki. (taile Meribá iworu-ki roire Kade sumy Sῖ -ki bedebrasa-ki)15tai tahe Moisesi rarybere: 16Deuxu Tyhyhykỹ, kai ibutu widỹỹdumy tate inyõ biteòsinykre Israel mahãdu ridinodunykremy. 17Aõbina roikreu heka Israel mahãdu idi ridinodunykremy, aõkõkeki tahe bodoeni itxeredu ijõõre-ki wesemy roike.18Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi-ò rarybere: Josue, Nu riòremy bitakre tii hãbutyhyhykỹ tii rare ebò irati-ò bitidikre. 19Kaa wese heka wedumy bisỹnykre tai ibutu Israel mahãdu tii rityhynykre aratyhynyre wesemy.20Ibutu Israel mahãdu koki tamy biteòsinykre Eleasa awana kia wesemy ratxikre tai ibutumy rieryrenykre aderòwymy rarekre. 21Eleasa tamy rierynanykremy Uri Tumi ribile wadewimy rierykremy, Deuxu rarybere. Tai Josue Eleasa Xiwena wahisidỹỹdu ridinodunykremy ibutu Israeli mahãdu timybo riwinyrenykremy wadewimy.22Ibutu Israel mahãdu koki Eleasa wana tamyreny riteòsinyre iwese Deuxu rarybere wesemy Moisesi riwinyre. 23Josue irati-ó tebó ritidire teròwymy risỹnyre iwese Deuxu rarybere wesemy
Chapter 28

1-2Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi-ò rarybere:— Israeli mahãdu-ò marybeke xiwena txuõtxuõlemy òbitimy bidiwyke iwese rarybere wese, kia xiwena lỹnyrewi wadee.3Budoini beòra sohoji-di òbitityhy inatximy txuõtxuõlemy tuhyymy rawahimyhỹkremy. 4My tahe; rudile sohoji rawahikre, txioromy ijõ rawahikre. 5Budoini sohoji sohoji iwana heka Triku ỹnyde ruxõmohõkỹ sohoji urihixina aseitxi sohoji urihixina wana iurimy rawahikre.6Idi ibutu rawosikre tai txuõtxuõlemy rawahikre. Kia rỹsỹna xiwena heka Deuxu Tyhyhykỹ lỹrenawi rare, Sinai Hãwãlò-ki juhuu riwahinyre kiamy. 7Budoini sohoji sohoji iwana heka vii sohoji urihixina rawahikre. Vii heka tykyhetowotyhy-ò ritxiwikre Deuxu Tyhyhykỹ deàlànamy. 8Txiorou heka budoini sohoji iwana heka Triku ỹnyde ruxõmohõkỹ sohoji urihixina aseitxi sohoji urihixina wana iurimy rawahikre rudile rawahikre wese.9Sabadu txuu xiwenamy heka rare myy; budoini sohoji beòra-di inatximy rawahikre iwana heka Triku ỹnyde ruxõmohõkỹ inatxi urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre kia xiwena hinamy rare ijõ vii wana. 10Kia Sabadu txumy heka rawahikremy idi ibutu rawosikre. Txuõtxuõlemy xiwena ijõdire sabadu txumy kiamy ijõdire. Ahãdu tỹmyra worana bedehesi-ki Deuxu-ò xiwena rawahikre.11Ahãdu ahãdu iòrarunau xiwena wadee rawahikre. Kia xiwenamy ibutu rawosikre. Kiamy rarekre: Inatxi bororeni itỹmyra iòdimy, budoeni hãbu sohoji, budoeni riòre hãbu sohoji beòradi debò inatxi reuròmy, ibutu òbitihikỹ rawahikre. 12Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji ỹnyde wihikỹ inatão urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre; budoeni hãbu ỹnyde inatxi sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre . 13Budoeni riòre hãbu ỹnyde sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre. Kia xiwenamy ibutu risõkre wadee lỹnyre awi xiwena rasỹnamy rare.14Vii xiwenamy myy rare: Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji vii inatão urihixina wana rawahikre, budoeni hãbu vii sohoji ueremy rawahikre, budoeni riòre hãbu sohoji sohoji vii sohoji iurihixinamy rawahikre. Kia ibutu rawosikre ahãdu òraruna txuu rawahikre beòra-di. 15Kia txuõtxuõlemy xiwenamy rawosikre, vii rawahikre tulesỹ Deuxu-ò watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy. Worana bedehesi-ki paõ iurihixinaõmy xiwenamy16Sohoji beòra reuròra sohoji ahãdu debòwiò inaubiòwa txuu Deuxu-ò worana besehesi rỹire. 17Kia ahãdu waiyre txuu worana bedehesimy rỹikre. Debò inatxi reurò txu-di paõ iurihixinaõmy riykre sohoji sohoji txumy. 18Worana bedehesi iòrarunatxumy inyõ raõmysỹdỹỹõhyyra; rexibutunyrenykre Deuxu reàlàkremy ibutumy.19Iu heka xiwenamy rawahikre wosimy, rasỹna xiwenamy, Bororeni itỹmyra iòdimy inatximy,budoeni hãbu sohoji, budoeni riòre hãbu beòra sohoji-di debò inatxi reuròmy rawahikre. Tii boho ibutu awityhymy rarekre Deuxu-ò. 20Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji ỹnyde wihikỹ inatão urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre; budoeni hãbu ỹnyde inatxi sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre. 21budoeni riòre hãbu ỹnyde sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre. 22Tulesỹ Deuxu-ò watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy.23Kiamy biwahinybenyke tule txuõtxuõlemy ruudimy xiwena wosi ijõdire. 24Kiamy heka txuõtxuõlemy Deuxu-ò biwahinybenyke xiwenamy debò inatxi reurò txudi, xiwena rasỹnamy rawahikre lỹrena tamy awire. Tule watxini risõkremy rỹikre vii wana. 25Debò inatxi reurò txu-di heka inyõ raõmysỹdỹỹõhyyra; rexibutunyrenykre Deuxu reàlàkremy ibutumy. Aõ siredỹỹna worana bedehesi txuu.26Kai boho worana bedehesi ijõmy rỹikre aõ siredỹỹna txuu worana bedehesimy. Itxu òraruna heka aõsiredỹỹna temyta inyõ raõmysỹdỹỹõhyyra; rexibutunyrenykre Deuxu reàlàkremy ibutumy. 27Deuxu-ò rawahikre xiwena wosimy Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji; budoeni hãbu sohoji, budoeni riòre hãbu beòra sohoji-di debò inatxi reuròmy rawahikre. Òbitityhymy ibutumy.Tii boho ibutu awityhymy rarekre Deuxu-ò. 28-29Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji ỹnyde wihikỹ inatão urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre; budoeni hãbu ỹnyde inatxi sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre, budoeni riòre hãbu ỹnyde sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre.30Tulesỹ Deuxu-ò watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy. 31Kiamy bidiwybedenykre, txuõtxuõlemy xiwenamy rawosikre, vii rawahikre, rỹsỹna xiwena rawahikre.
Chapter 29

1Deuxu Tyhyhykỹ Moisesi-ò rarybere Israeli mahãdu bedeywinamy: —Debò sohoji inatxi reurò ahãdu txu iòraruna hekainyõ raõmysỹdỹỹõhyyra; rexibutunyrenykre Deuxu reàlàrenykremy ibutumy. Kia txu heka txuròna rurònykre.2Deuxu-ò rawahikre xiwena wosimy lỹnyrewi Deuxude; Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji; budoeni hãbu sohoji, budoeni riòre hãbu beòra sohoji-di debò inatxi reuròmy rawahikre. Òbitityhymy ibutumy. Deuxu-ò.3Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji ỹnyde wihikỹ inatão urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre; budoeni hãbu ỹnyde inatxi sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre, 4budoeni riòre hãbu sohoji sohoji ỹnyde sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre. 5Tulesỹ Deuxu-ò watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy.6Ahãdu iòraruna txuu kiamy bidiwybedenykre, txuõtxuõlemy xiwenamy rawosikre ijõ ribi, vii rawahikre, rỹsỹna xiwena rawahikre. Ibutu xiwenamy bidiwybedenykre, Deuxu Tyhyhykỹde rỹsỹna xiwena heka lỹnyrewi rare.7Ahãdu debò reurò inatxi debòwiò txu-di heka inyõ raõmysỹdỹỹõhyyra; aõ rirasỹõhyykre, rexibutunyrenykre Deuxu reàlàkremy ibutumy. 8Deuxu-ò rawahikre xiwena wosimy lỹnyrewi Deuxude; Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji; budoeni hãbu sohoji, budoeni riòre hãbu beòra sohoji-di debò inatxi reuròmy rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò.9Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji ỹnyde wihikỹ inatão urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre; budoeni hãbu ỹnyde inatxi sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre, 10budoeni riòre hãbu sohoji sohoji ỹnyde sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre. 11Tulesỹ Deuxu-ò watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy. Kiawatxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy tahe txuõtxuõlemy xiwena wosi ijõdiremy heka wiwana rawahikre vii xiwena, rỹsỹna xiwena wana. Tyky heto worana bedehesi txu.12Ahãdu debò reurò inatxi iruyre txu-di heka rexibutunyrenykre Deuxu reàlàkremy ibutumy. Kia worana bedehesi debò inatximy reurò txu-di rỹikremy. 13Kia worana bedehesi iòraruna txu-di heka xiwena rỹsỹna Deuxu-ò rawahikre lỹnyrewi Deuxude; Bororeni itỹmyra iòdimy debòwiò inataõ reuròmy sõwe; budoeni hãbu inatxi, budoeni riòre hãbu beòra sohoji-di debòwiò inaubiòwa reuròmy sõwe rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò.14Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji sohoji ỹnyde wihikỹ inatão urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre; budoeni hãbu ỹnyde inatxi sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre, 15budoeni riòre hãbu sohoji sohoji ỹnyde sohoji urihixina aseitxi wana iurimy rawahikre, vii xiwena wana. 16Tulesỹ Deuxu-ò watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy. Kia watxini rawahikre, iny mahãdu òraruna riixãwididỹỹnykemy tahe txuõtxuõlemy xiwena wosi ijõdiremy heka wiwana rawahikre vii xiwena, rỹsỹna xiwena wana.17Inatxina txuu tahe Bororeni itỹmyra iòdimy debòwiò inatxi reurò rawahikre; inatxi budoeni hãbu rawahikre, debòwiò inaubiòwa reurò budoeni riòre hãbu rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò. 18-19Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.20Inataõna txumy tahe Bororeni itỹmyra iòdimy debòwiò sohoji reurò rawahikre; inatxi budoeni hãbu rawahikre, debòwiò inaubiòwa reurò budoeni riòre hãbu rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò. 21-22Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.23Inaubiòwa txuu tahe Bororeni itỹmyra iòdimy debòwiò inatxi reurò rawahikre; inatxi budoeni hãbu rawahikre, debòwiò inaubiòwa reurò budoeni riòre hãbu rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò. 24-25Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.26Iryure txuu tahe Bororeni itỹmyra iòdimy debò inaubiòwa reurò rawahikre; inatxi budoeni hãbu rawahikre, debòwiò inaubiòwa reurò budoeni riòre hãbu rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò. 27-28Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.29Debò sohoji reurò txuu tahe Bororeni itỹmyra iòdimy debò inataõ reurò rawahikre; inatxi budoeni hãbu rawahikre, debòwiò inaubiòwa reurò budoeni riòre hãbu rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò. 30-31Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.32Debò inatxi reurò txuu tahe Bororeni itỹmyra iòdimy debò inatxi reurò rawahikre; inatxi budoeni hãbu rawahikre, debòwiò inaubiòwa reurò budoeni riòre hãbu rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò. 33-34Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.35Debò inataõ reurò txu-di heka inyõ raõmysỹdỹỹõhyyra; rexibutunyrenykre Deuxu reàlàkremy ibutumy. 36Deuxu-ò rawahikre xiwena wosimy lỹnyrewi Deuxude; Bororeni itỹmyra iòdimy sohoji; budoeni hãbu sohoji, budoeni riòre hãbu beòra sohoji-di debò inatxi reuròmy rawahikre. Òbitityhymy ibutumy Deuxu-ò.37-38Wiwanareny heka worana bedehesi iòraruna txu xiwenamy roire ibutumy rawahikremy.39Kaa heka xiwena wosi bedeywina rybemy rare, rỹsỹna xiwenamy, vii xiwenamy, ywina xiwenamy rare Deuxu-ò rawahikremy iu iwese rawahikremy worana bedehesi bedeu. Kaa heka warybemy roire xiwenamy wadee biwahinybenykemy, ijõ aderenywimy bidiwahinybenykreu xiwena wana rawahikremy. 40
Chapter 30

1Kiamy Moisesi Israeli mahãdu-ò rarybere Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere wesemy. 2Israeli mahãdu wedu-ò Moisesi rarybere myy: Kaa heka Deuxu rarybetyhyre:3Inyõ tarybe ritidikreu Deuxu-ò riwinykremy ada riwinyõkremy tarybe òbitimy riwinykre. 4Ijadòma tyby heto-ki rasỹnymyhỹreu tarybe ritidikreu Deuxu-ò riwinykremy ada riwinyõkremy5Tyby rieryke tamy teramy reaõkeki tahe tii riwinykre iwese rarybere wesemy.6Tulesỹ tyby rierykeki tamy teramy reake tai tahe tii riwinyõkremy. Deuxu heka riixãwidinykre tyby reamy reare dori. 7Tahe ijadòma tarybe ritidikeki tarayky ribile rieryre ada urile tarybe ritidikeki aõ riwinykemy aõ riwinyõkemy tahe hãbu wana roikre8Tahe ihãbu rierykeki tamy teramy reaõkeki riwinykre iwese rarybere wesemy.9Tulesỹ ihãbu rierykeki tamy teramy reake tai tahe tii riwinyõkremy. Deuxu heka riixãwidinykre. 10Tahe wytese mahãdu ihãbu-di wytese mahãdu tarybe ritidirenykreu Deuxu-ò riwinykremy ada riwinyõkremy riwinyrenykre iwese raryberenyre wesemy. 11Tahe hãwyy ihãbudi tarybe ritidikeki aõ riwinykemy aõ riwinyõkemy12tahe ihãbu rierykeki tamy teramy reaõkeki riwinykre iwese rarybere wesemy.13tahe ihãbu rierykeki tamy teramy reakre riwinyõkre iwese rarybere wesemy Deuxu heka riixãwidinykre. Ihãbu teramy dori tii riwinyõkremy. 14hãwyy riwinykemy ada riwinyõkemy Deuxu-ò ihãbu tahe tarybe ritidire ixinamy òbiti rybe rare.15Tahe ijõ ibiurasòmy ihãbu kiamy tamy ritirãre-ki hãwyy riwinykremy iwese rarybere wesemy. Tii juhule tamy rarybeõre tai dori riwinyke. 16Ihỹre heka tii tuu riukokeki tahe aõhõkỹymy tahãbu-ò kanake tahawyy-ò aõkõ.Kia heka rybe ritidire Deuxu-ò bedeywina heka rare. Ijadòma mahãdu-ò Hãwyy ihãbudi mahãdu-ò.
Chapter 31

1Deuxu Moisesi-ò rarybere: 2Israeli mahãdu-ò marybeke Midiã mahãdu riòwynykre tii boho adeereny ibinamy riwinyrenyre dori. Iribi taheka kai burukre.3Tai Moisesi Israeli mahãdu-ò rarybere: Bexiywinybenyke, Midiã mahãdu-txi beake, Deuxumy biòwynyke ibinamy tamy riwinyreny òraruki. 4Israeli tamahãdu tamahãdu ribi sohoji nihikỹmy hãbu alòremy bitakremy. 5Tai heka Israeli tamahãdu tamahãdu sohoji nihikỹmy iribi debowiò inatxi hãbu tebòna-di rasõwerenyre.6Sineia Eleaza wahisidỹỹdu riòremy Moisesi kia hãbu mahãdu wedumy risỹnyre tii aõnaõna Deuxu heto riwyra txuròna wana tai ritxurònykemy. 7Midiã mahãdu-ò itxi rearenyre iwesele Moisesi-ò Deuxu rarybere iwese. Ibutu hãbu mahãdu tii boho rirubunyrenyre. 8Rurure mahãdu inirenymy roire: Ebi, Hekeí, Suru, Huru, Hebá, kia boho Midiã iòlò mahãdu iruyre. Tule Balaaõ Beoro riòre maurehe-di rirubunyrenyre.9Tahe hãwyy mahãdu, uladu mahãdu heka Israeli mahãdu wetxumy ridyrenyre, ibudoenireny, watxinireny inohõreny ridyrenyre. 10Ihãwãreny ritonyrenyre, tyky hetoreny riworonyrenyre.11Iaõnaõnareny, hãwyy mahãdu, uladu mahãdu, iròdu sõwe ibutumy ridyrenyre. 12Moisesi-ò Eleaza wahisidỹỹdu-ò ibutumy ridyrenyre Israeli mahãdu Moabesu-ki roireri, Jordaõ bero iòhòmy, Jerikò kanawe ribiò tali roire mahãdu-ò.13Moisesi, Eleasa, Israeli mahãdu wedu wana tatyky heto ribi rexitarenyre Sodadu mahãdu-ò itxi reakremy roirenyre. 14Sodadu roosemy roireu tahe Moisesi rebureri sodadu mahãdu-ò. 15Tii rarybere: — Aõherewe hãwyy Midiã mahãdu terubunyõtenyteri.16Õhõti itxi beabenyke, hãwyy mahãdule Balaaõ rybe heki ,Israeli mahãdu Deuxu-ò riteòsanyrenyre, Baa Beo surioko iu reàlàrenyreu tai sõwe binana Israeli mahãdu-ò reurore tii boho òraruki. 17Taibohe wiji hãwyy mahãdu weryry mahãdu birubunybenykre.18tahe ijadòmatyhy mahãdu, hirari mahãdu irulemy rỹikre ahõrõrenymy rỹikremy. 19Wijisỹ Ibutu rirubunyre mahãdu, rurure mahãdu ririmyhỹre hãwã ribi irehemy debò inatxi txumy rijekre. Inataõ txu-di, debò inatxi reurò txu-di heka kai boho wetxu mahãdu wana bexisuhòbenyke. 20Ibutumy bexilyramy atykyreny, iròdu tyky aõnaõna-di roiremy, watxini tyky aõna-di roiremy, ibutu aõnaõna òworudi bisuhòbenyke.21Tai Elesa ibutu hãbu alòre ribi roosere-ò rarybere: —Kia heka Moisesi-ò Deuxu rarybere: 24Debò inatxi reurò txu-di bexilyranybenykre atykyreny bisuhobenykre iribi heka ixinamy bodoibedenykre iny hetoreny-ò. Midiã mahãdu iaõnaõnareny ritxuatxuarenyre. 22-23Ibutu heòty risõõre-ki womati tỹrỹrỹhỹkỹ tai heòty risuhoke, tahe ijõ Ibutu heòty risõõke-ki bedi risuhoke.25Deuxu Moisesi-ò rarybere: 26Kai, Eleaza, Israeli wedu mahãdu wana midiã mahãdu ribi aõnaõnadiwydenyde boritinybenybe . Iródu mahãdu, hãwyy mahãdu wana. 27Inatximy bitxuabenyke. Sohoji weremy sodadu mahãdu hõrõmy rarekre ijõ weremy tahe Israeli mahãdu-ò rare.28Sodadu mahãdu hõrõ iribi bitakre sohoji umymy Deuxu-ò rare. Wetxu mahãdu 500 sõwe sohoji iribi Deuxu-ò ritakre. Broreni iribi, budoeni iribi, jumetu iribi,watxini iribi iweselemy rare. 29Eleasa wahisidỹỹdu-o biwahinykre Deuxu-ò rare.30Israeli mahãdu hõrõ iribi bitakre Wetxu mahãdu 50 sõwe sohoji iribi bitakre, broreni iribi, budoeni iribi, jumetu iribi,watxini iribi iweselemy rare. Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò (Lebita) ritakre. 31Moisesi Eleasa wana iwese deuxu rarybere wese riwinyrenyre.32-35Kaa heka roire ibutumy Midiã mahãdu iribi ritarenyre tahe tamy iximy rimyrenyre rirytinyõre.48Sodadu wedu mahãdu, tamahãdu tamahãdu wedu Moisesi-ò roirenyre. 49raryberenyre: —Wasodadureny idi òbitimy rariarenyre wadeòdureny tahe iny riõõreri.50Tahe tii boho aõnaõna rimyre rewyrenyre iribireny; womati tỹrỹrỹhỹkỹ, nohõ, deòrutà ludu, debò, nohõtisana. Deuxu-ò ariwahinyrenykre warureny òwymy tii wadeereny riyrubunyrenykre. 51Moisesi Eleasa wahisidỹỹdu wana ibutu aõwihikỹ rimyrenyre.52Kia ibutumy Deuxu-ò riwahinyre heka 192-my urihixinamy roire. 53Sodadu weduõdu mahãdu tahe òludu aõnaõnamy iximy rimyrenyre. 54Tai heka Moisesi Eleasa wahisidỹỹdu wana ibutu aõwihikỹ sodadu wedu mahãdu iribi rimyrenyre Deuxu tyky heto-ò riwyrenyre Israeli mahãdu Deuxu riyrubunykremy.
Chapter 32

1Hubei, Kade mahãdu awimy Xileadésumy tai raharenyre kia su awimy tõhõreny idi roxinamy roirekremy itohõreny sõwere-ki kia su-ki awimy raharenyre tõhõreny tai riroximy rỹirakremy. 2Tiiboho Eleasá xiwena wahisidỹỹdu-ò Moisesi-ò ixitòedỹỹmy roirenyre Kiamy raryberenyre: 3-4adeereny rybemy roireri: —Aõma kabede heka Deuxu Israeli mahãdu-ò ritare. Anatote hãwã,-dibõ hãwã, Sasé hãwã, Nihá hãwã, Hesiborõ Hãwã Eleá Hãwã Sebã Hãwã, Nebó hãwã, Beõ hãwãmy Deuxu ritare inydereny kiasureny awityhy raremy iny tõhõreny roxinamy.5Adeereny awire-ki tahe ixinamy wadeereny bidiwahinykre jiarỹ boho wanõhõreny sõwere dori tai kasule awityhyre wadeereny wanohõreny roxina sõwe-ki ratxikremy. Tahe aroirenyõkremy Jordaõ ribi, kaa wasurenymy awityhy rare uritere wateòdỹỹrenyõmykre Jordaõ ribi kakihyy aratxirenykre.6Kiamy roholare Moisesi rarybere Kade Rubi mahãdu-ò:— Kai boho kaki matxibenykemy tarutenyte aseriòre boho aõbinamy roirenykre hỹreleaõbõ awimy aõkõ tewinytenyteri 7Kai boho aõbõ aseriòre biwiòhenanybenyõkre urile ribedewonybenykrekiasu heka inydereny Deuxu riwahinyre bitabenykremy.8Su itxeredu wesemy tewinytenyteri dori. Alabiereny Baneia su-ò reteònyreu kiawesele tewinytenyte. 9Tii boho ritehemynyrenyre su-ò tuu robirenyre ixybyle riòsedenyde Israeli mahãdu ribedeòtiidỹỹnyrenyre su-ò ralòõrenyõkremy.10Iu heka Deuxu riy reare alabiereny-ò. Tai Deuxu rarybere: 11—Katahe, hãbu mahãduwawiò beòra bedeu Egitu ribi namyhỹdesumy robiõtyhywarybe-ò rityhynyõmyhỹre-ki .kia Abraaõ-ò, Isaki-ò, Jaò-ò suwihikỹmy rewahinyre wahe! 12Jevoné riòre, Kalebi ijõ Nu riòre Josue wana kia bohole arirótenyrenykre riwatyhynyre-ki wahe.13Kia òraruki heka Israeli mahãdu bederahy-ki heka ririradỹỹnymymy roiremyhỹ 40 beóramy riijere. Kia ibutumy Deuxu rityhynyõre mahãdu rururesỹtybymy rirónyrenyre. 14Órarudu mahãdu alabiereny weselemy tewinytenyte. Iòrarunareny weselemy tewinymahãtenyte tetyhynyõtenyte iwesereny dori. Tai Deuxu kyarana inydereny rexijuakremy tewinymahãtenyte. 15Deuxu-ò bityhynyõbenykeki tahe bederahy-ki riwasỹdỹỹnyrenykre aòrarureny òraru-ki. Israeli mahãdu Deuxu rahukre iwese iny labiereny rahure wesemy.16Idi tahe Hubi, Kade mahãdu Moisesi-ò rarybere: —Txòinyhe, wanohõreny heto ariwinyrenykremy kasu-ki, wahãwãreny ariwinyrenykremy wasỹ mahãdureny-ò. 17Iribi tahe inatyhymy aõbinamy aroirenykre Israeli mahãdu wii rarururenykremytiiboho rotarenykremy wasỹ mahãdureny hetoreny ijõdikremy tai rasỹnyrenykremy. Hãwã òtitywoki òludu mahãdu òraruki.18Jiarỹ boho tiu arooserenyõtyhy Israeli mahãdu suritaõkre wana. 19Tahe jiarỹ boho ibrura weribi-ó wadereny aritarenyõtyhykre. Kakile txuròtena weribi-ki arasỹrenykre Jordaõ weribi-ki.20Mosesi rarybere:— Arybe weselemy biwinybenyke Deuxudewimy. Deuxu koki bexiywinybenyke aõbina-ò. 21Ijoi mahãdu ibutumy tebóna-dile bero weribi reurokremy-dirahude Deuxu koki, waóludureny dori rikiòlòdỹỹnyrenykremy. 22Tarybetenyte wesemy rokotarenykre iny òludureny ribi! Idi tahe boosebenykre asuureny-ò Deuxu riwahinyre adereny! Wiji bohe aroirenykre aõbina-ò Dexudewimy.23Iwese biwinybenyõkre wana Deuxude bexiòrarunybenykre aõhõkỹmy bededỹỹnamyhyymy matxibenykre. 24Ahãwãreny biwinybenykre ahetoreny, õhõreny heto biwinybenykre airòdureny heto wahe tahe arybe wesemy biwinybenykre. 25Kia hãbureny rarybere: Aõmybo marybekre ariwinyrenykre.26Tahe wahyy boho, wariòre boho, wabrororeni, wabodoeni, wairodu, wanõhõreny kaa Jileadesu-kile rarikre. 27Tahe jiarỹ rexiywinymy watxirenyre aõbina-ò. Deuxu rurudi arooserenykre Jodaõ bero aõbina-ò arybe wesemy.28Tai dori Moisesi rarybere Hubi mahãdumy, Kade mahãdumy , Eleasa Xiwena wahisidỹỹdu-ó, Nu riòre Josue-ó, Israelita wedu mahãdu-ò myy: 29Deuxu rurudi tiiboho tebónadile hyylemy reurorenykre Jodaõ bero-ò aõbinamy. Idi aõbinareny mahudi kaiboho biwahinybenykre kasu weribi-ò Jileade tamyreny. 30Tahe tiiboho tebónadilehyylemy reurórenyõkeki awanareny kuasu kanaã biwahinybenykre.31Tai Hubi ijoi, Kade ijoi raryberenyre:— Iwese Deuxu rarybere ariwinyrenykre dori. 32Deuxu rurudi watebónadile hyylemy areurorenykre Jodaõ bero-ò. Aõbinamy rexihudi kaa wasurenymy rarekre Jodaõ bero kawebritxà-ki.33Tai, Kade mahãdu-ò, Hubi mahãdu-ò, Manasé josé riokorereny suieremy Mosesi riwahinyre Seõsỹtybyle heka riwahinyre kia amoheusỹtybyle, Oke mahãdusỹtyby, Basã mahãdusỹtyby heka kia iweraludu tuleriwahinyre tamyreny.34Idi heka Kade hãbu mahãdu-dibõhãwã-ki, ixyby riwinyrenyre Atarote su-ki, Ahoe su-ki, 35Atarote-sobã su-ki, Jasásu-ki, Jokebeásu-ki, 36Bete-Nihá su-ki, Bete-Harã su-ki ihawãrenymy riwinyrenyre kia hãwã ibutumy riótitynytyhyre tulesỹ tairódureny riòtitynyrenyre.37Hubi hãbu mahãdu tahe Hesbom, Eleale e Quiriataim, 38Nebo e Baali-Meõ, (kianimy rawitxiranyre), Sibima. Tahãwãreny riwinyrenyre iwitxira rinininyre. 39Maqui, Manasé rióre, Jileade hãwã-ò roirenyre kiasỹdu mahãdu iribi riteònyrenyre tamyreny hãwã ritarenyre. Amoheu mahãdu tai roire heka idi riteònyrenyre tule.40Tai heka Jileadesu heka Maki mahãdu Manassé riokorereny heka Moseisi riwahinyre idi tiiboho taile rasỹnyrenyre. 41Jai taijoi wana Manassé riokorereny mahãdu heka Amoheu tahãwãrenymy ritarenyre tai Jai ihãwãrenymy raninimy. 42Noba tahe Kenate tahãwãrenymy rimyre tai tahe Noba hãwãmy raninire, hãwã-ò tani riwahinyre.
Chapter 33

1Ka boho heka israelita mahãdu riranareny rare, kia Egito ribi riòlònyrenyre, rexiijoi rexiijoinyrenymy, Moisesi kia Araõ ryberenymy deòbymy dòidenyde. 2Moisesi heka riwinymy riritinymyhỹre bede bedeni ti ribibo rexitamyhỹrenyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere mynamynamy. Ka boho heka iriranarenyre ti ribibo tarirareny riòrarunymyhỹrenyre.3Israel iny ijoi mahãdu Egito ribi ròhònyrenyre waiyre txuu kia beòra kodelemy ahãdu rỹimyhỹre bedeu, kia Pascoa kodelemy rỹire sohoji txu sỹtybymy. Tii boho ròhònyrenyre Ramesse ribi awimy rahãỹnanymy ròtarenymy, kia ibutumy egÌpcio mahãdu tureny robirenyre. 4Egìpcio mahãdu tariòrereny adela rubureny rituunymyhỹreny kia Deuxu Tyhyhykỹ rirubunyrenyre wahe. Kawesemy tahe Deuxu Tyhyhykỹ rexideòsinyre tii ibedeerytyhymy raremy Egito ỹnyxiwe mahãdu ribi.5Ramesse ribi riòlònyrenyreu, israelita mahãdu ratỹhinanyrenyre Sucote ki. 6Kia riòlònyrenyre Sucote ribi kiata Etã ki ratỹhinanyrenyre, kia heka bedero bero ij‡ ki roimyhỹre. 7Etã ribi ròhònyrenyre kiata ròòserenyre Pi Hairote-ò, kia Bali Zefom be‡ra weribi-ki rỹimyhỹre bedeki, kiata ratỹhinanyrenyre Migdol bireki.8Kia ròhònyrenyre Pi-Hairote ribi kiata Bero Nihikỹ Sò tuaki ròhòrerenyre kia Sur bedero-ò ritehemynyrenyre. Kia inataõ txu my rariarenyre bedero-di kia Mara bede ki ratỹhinanyrenyre. 9Kua ribi tahe Elim-ò ròirenyre kiata taile ratỹhinanyrenyre. Kia Elim ki waò inatximy reurò sõemy beijarana kia 70 my horeni se. 10Elim ribi ròhònyrenyre kiata ratỹhinanyrenyre Bero Nihikỹ Sò bireki.11Kia Bero Nihikỹ Sò ribi rohòhònyrenyre kiata Sim bedero ki ratỹhinanyrenyre. 12Kua ribi ròirenyre Dofca òhòkỹle, taihe ratỹhinanyrenyre. 13Dofca ribi ròirenyre kiata Alus ki ratỹhinanyrenyre. 14Alus ki ratỹhinanyrenyre rahudi, Refidim ki ratỹhinanyrenyre. Kiaremyta kua bedeki bee aõ ho aõkõ iny mahãdu bemy riõ renykemy.15-37Kia Refidim ribi rariarenyre Hor hãwãlò òhòkỹ, tii boho ratỹhinanyrenyre kabedetyhytyhy ki: Sinai bedero ki, Quibrote Ataav ·, Hazerote, Ritma, Rimom Peres, Libna, Rissa, Queelata, monte Sefer, Harada, Maquelote, Taate, Tera, Mitca, Hasmona, Maserote, Bení Jaacã, Hor Hagidgade, Jotbat·, Abrona, Eziom Geber, Zim bedero, kia heka Cades rare, kia Hor hãwãlò, kia heka Edom su onanaki rỹimyhỹre. Kai ki anowatxina baikûrarunykre
Chapter 34

3Iraru su onana rakre Zim bedero ribi irehemy Edom su onanaòhòkỹle. Kia ibryra weribi tahe tii riòrarunykre Bero Nihikỹ Rubu iraru jury ribi 1-24Irahudita iraru-ò ydoosekre, kia Acrabim nonana bede-ò, kiata Zim mynatxi ròhònykre kiata Cades Barneia òhòkỹle rehemynykre. Kia imyta Hazar Adar txi ròhònykre kiata Azmom òhòkỹ rehemynykre, 5kia Azmon ribi beròriòre su onana riokromyhỹre Egito wana kia tahe Mar Mediterr‚neo ki raonananykre.6Su onana txu òlòna weribi heka Mar Mediterrâneo tukre.7Su onana txu ròtena weribi rakre Mar Mediterrâneo ribi kia Hor hawalò òhòkỹle rehemynykre, 8kia ribi tahe Hamate òwònaòhòkỹ rehemynykre, kia irahudi tahe Zedade òhòkỹ rehemynykre. 9Kia Zedade, kaa su onana txu ròtena weribi rakre zimfrom òhòkỹle kia tahe Hazar Enã ki rexihukre.10Ka su onana be‡ra weribi rakre HazarpEnã ribi kiata Sefã òhòkỹ rehemynykre 11kia Sefã ribi Ribla òhòkỹ rehemynykre, kia Aim be‡ra weribiki rỹimyhỹre wahe. Kua ribi tahe su onana resemy rakre Galileia ahu beyra weribi-di, 12kiata rakre Jordaõ bero-di kiata Bero Nihikỹ Rubu òhòkỹle raonananykre. Ka heka ahãwareny su onanarenykre inaubiòwamy.13Taita Moisesi tamyreny kaa rybe riwanyre israelita mahãdu dee: — Kaa heka suu kai boho wimy biywinybenykre wini bitabenymy, ka heka hãwã Deuxu Tyhyhykỹ rarybere rawahinykremy debò inaubiòwa weeremy iny wedu wedu dee. 14-15Kia heka inatximy weeremy iny mahãdu wii riwirarearenyre, ka boho wahe, Gade ijoi mahãdu kia Ruben ijoi mahãdu kia iweeremy Manasse mahãdu ijoi, kia heka suu rimyrenyre, iny tahãwyysỹ mynamynarenymy, ka suu ihrõreny roire, kia Jordaõ bero beyra weribiki roire, kia Jerikò wyònakityhyle.16Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee: 17Deuxu rybe-di ijohodu Eliaza kia Josue, Num riòre, kia suu adeereny ritxuatxuakre. 18Bitabenylebenyke sohoji my-dinodu hãwã hãwã yky ribi kia suu riwirarearenykre riwiòhenanyrenykremy.19-28Kaa habu mahãdu-ò heka marybebenykre ka boho wahe:
TRIBOCHEFE
JudCalebe, Jefone riòre
SimeaõSamueli, Ami˙de riòre
Benjami (Benjamim)Elidade, Quislom riòre
Buqui, Jogli riòre
Jose (isto é, Manasse) Hanielfode riòre
EfraĩQuemuel, Siftãriòre
ZebulomElisafã, Parnaque riòre
IssacarPaltiel, Azãriòre
AsserAi˙de, Selomi riòre
NataliPedael, Ami˙de riòre.
29Kaa hãbu boho heka Deuxu Tyhyhykỹ riteranyrenyre Canaãsu riwirarearenykremy israelita mahãdu wimyreny.
Chapter 35

1Kia Moabe bedeki, Jordaõ beri biriki, Jerico wyònaki, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi myỹ: 2—mahãdudeereny, kia aõtxi hãwãtxi rahãwãnyrenykemy, kia tule suu asi-di rỹireri iweruramy.3Kaa hãwã hãwã heka levita mahãdu hõrõrenymykre, kia tii boho heka tai rahãwanyrenykre. Ka suu iweruramy rỹireri tahe ibròrenirenydòmykre, ibudoenireny dee, iwatxinireny dee kia iwitxira iròdu iròdureny dee. 4Kia asi tahe rỹirekre webròmy, kia 450 metro-my irehe, adobo uhuari ribi.5Ibutumy suu relekre wiwesewesemy 900 m2 kia ibutu weribi weribi, kia raurihinanykre ibòò ribi, iraru ribi, biura ribi, be ribi. Ka hãwã heka ityaki roikre, kia asi tahe iweruramy rỹikre.6Biwahinybenyke levita mahãdu dee debò sohoji cidade sie ixiwòtenamy. Txibo hãbuõ , tu ribi aõ ki yda tiisỹny inyõ rirubunyke, kia tahe ka cidade cidadeõ txi rexiwokre. Kia ihãremy, kai boho biwahinybenykre levita mahãdudeereny 42-my hãwã sie. 7Kiaremyta, butuki 48-my hãwãmykre, kia ibutumy kaa iasi ijõ-dilehekỹmy iweruramy.8Levita mahãdu hãwã heka iijoireny sõ e mynamynarenymykre, iny hãwãdu mahãdu heka sõ ereny mynamykre, iny sõe mahãdu heka iyrybyle ihãwãreny sõekre, kia iijoi mahãdu bute tahe iyrybyle icidadereny ibutekre.9Deuxu Tyhyhykỹ ritenyre Moisesi rarybekremy Israel iny mahãdu-ò myỹ: 10—Tiu kai boho bòròrebenykreu Jordaõ berò-di Canaãsu-ò birònybenykremy, 11kia cidade cidadeõ bitabenykre ixiwòtenamy, tai rahãwãnymy rarekremy aõ txile hãbuõ, kia txibo turibi aõki yda tutyhyki aõki aõbo iny rirubunykeki.12Tai tahe rahenymy ratxikre rubudusỹ riijekeki riòwynykemy kia tahe ruruõkre butu ruki tu rybe rỹiõkreki, 13Debò sohoji sõemy cidade cidade bitabenyke ixiwòtenamy,14inataõ my Jodaõ berò weribi kia inataõ my Canaãsuki. 15Kaa debò sohoji sõe cidade heka ixiwòtenamykre, israelita mahãdu dee kia iny hãwã witxira mahãdu dee akyrenymy rahãwanymy rỹimyhỹre, kia heka ikiehekỹmykre aõkõ, aõ he wana ikiehekỹmy. Mobo inyõ rirubunykre tu ribi aõkõ yda rieryõmy kia tahe kuaki rexiwòmy ratxikre. 16-18Txibo hãbuõ riwotõmonykeki inyõ womati-di, yda mana-di aõbo, yda òwòru-di aõbo kiata iny ruruke, kia tii tahe rubudỹỹ òrarumy resekre, kia tahe rurulekre.19Tiubo rubudu sỹ rubudỹỹdu txi reakreu, kia rirubunykre. 20Txibo hãbuõ ritorunykeki iny witxira takyara-di yda aõ-di aõbo rehuke tamy tuu rõhõtinymy, kia tii ruruke; 21yda txibo hãbuõ rihetenyke taòludu, kia ruruke, irubudỹỹdu rurulekre, kiemy dori ire irubudỹỹ rare. Tiu rubudu sỹ itxi reakeu rubudỹỹdu txi, kia rirubunykre.22Kia aõ he wana inyõ tuu rutỹỹnyke, tu ribi aõkõ ritorunyke tabiòwa kia taòludu aõkõ; yda **tamy aõbo rehuke, aõbinamy idi rõhõtinyrerimy aõkõ, aõ iòludumy. 23Kia tuu inyõ rutỹỹnyleke txibo inyõ inymy robiõmy myna-di rehuke, kia tahe inyõ tyre reseke, kia tahe ruruke. Kiaremy heka iny inatxi wimy òludu aõkõ roire, kia mobo tuu reerynyra tutyhymy aõkõ tuu riwinyra.24Kaweseki heka iny mahãdu mobo tutyhyki aõkõ reerynyra weribiki rarurunyrenykre, kia iny tasỹ wotòenamy reerynykemy risỹnyreri weriki aõkõ . 25Iny mahãdu heka riijerenykre iny tu ribi aõkõ reerynyra weribiki, uritre irubudỹỹ-ò iwahidỹỹrenyõmy kia rubudu sỹ rirubunykelau. Iny mahãdu heka riteònyrenykre cidade hãwã ixiwòtena-ò, tai rexiwomy raremyhỹki, kia tai tahe rubudỹỹdu rarekre kia rurukreuhukỹle Deuxu Rybe-di Ijohodu Nihikỹ, kia heka raratyy tuure aõ òlỹre brenahãkỹ-di26Ka txibo aõ txi bedeu hãbu iny rirubunyre ròhònykeki cidade hãwã xiwòtena ribi tiòbo rexiwore ribi, 27kia rubudu sỹ òwymy riijemyhỹre itxi reakre wana, kia tii rirubunykre kia tahe reerynyre òraruki aõkõ rurukre. 28Hãbu rirubunyre inyõ kia tahãwa cidade xiwòtenaki ratxikre, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu Nihikỹ rurukreuhukỹle, kia irahudi tahe aõ waxina tasỹ-ò roosekre.29Kaa heka rybe wahidỹỹna adeereny ikiemy bityhynymy idi boibenybekre kia arioreriorereny dee, kia ibutumy tibedekibo masỹnymy boibenybekreki. 30Mobo uny sohoji rirubunykre kia rurukremy bede tuu roikre, tuu iny inatxi yda iratyre aõ bo sõereny raryberenykre mynamy; iny sohoji aõ-di itxeredumy rarybeke aõkõre, kia heka inyõ irybe òraruki ruruke aõ kõre.31Iny rubudỹỹdu irumy ratxireri kia bede tuu raywimy roireri rurukremy, kia tahe uritre nieru-di raõ bradỹỹkehe aõkõre. Tii heka rurukre. 32Tule tamy deòbyrenyõmykre nieru-di inyõ ratakemy ku rexiwòmy ratxireri ixiwòtena ki, kia txibo ixideewikeki tasu-ò ròòsekemy kia Deuxu Rybe-di Ijohodu Nihikỹ rubuko my.33Kiaremyta, uritre isuisudỹỹrenyõmy rubu hãlubu-di suu tai atximyhỹtenyte, kia dori rubudỹỹdu mahãdu risurisunymyhỹrenyre hãwã hãwã bede bede. Ka heka tii sohojile rarekre txibo bededỹỹnana releke ixisuròsurònamy, suu tai mobo rurukre kia heka irubudỹỹdu rirubunykre. 34Uritre isusudỹỹrenyõmyrenykre suu tai mahãwãnybenykreki, kiemy dori-diarỹ tule ituaki watxilereri.-diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, watximyhỹre israelita mahãdu yky ki.
Chapter 36

1Tahãwawyy-di iriòredimy rỹimyhỹrenyre wedu boho kia Gileade sỹ ijoi mahãdu, kia heka òbitihyyle Maquir, Manasse kia Jyje rioreriorereny roire, kia tahe rybe ròirenyre Moisesi dee rybemy kia ijoi mahãdu israelita sỹ wedurenydee rybemy. Tii boho raryberenyre Moisesi dee: 2Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre kai suu biwirareakremy iny mahãdudeereny bedeòbymy ratamyhỹremy. Tii rarybelere adee biwahinykremy wasỹreny Zelofeade iaõna aõna iriòre bohodeereny.3Kiaremy, txibo tii boho hãbumy raadònyrenykreki ijõ mahãdu israelita mahãdu wana, kia suu tamyreny rawahirenyre heka iny ijoirenyhõrõreny ribi ixawikre, kia tahe kua mahãdu ijõ ijoi mahãduhõrõrenymykre mo wanatyhytyhybo hãbumy roirenyra hõrõrenymykre. Kawesemy tahe rayjamy rakre kia bedeòbymy suu remyrenyre. 4Kiaremyta, tiubo bede rehemynykreu Wyra Raatykre-ò, kia isureny rawahimy roikre ikiemy kua iny ijoi mahãdu wana hãbumy raadònyrenyre wana kia tahe ixyby inyhõrõrenymy aõkõ .5Taita Moisesi, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy, israelita mahãdu dee myỹ rirawyònyre: Jyje ijoi hãbu mahãdu inatyhymy ijõdire òbitimy raryberenyreri. Deuxu Tyhyhykỹ rybe wahidỹỹna Zelofeade riòre boho dee kaa: 6tii boho aõ waxina hãbumy roirenykre ixideewimy, kiaremy tahe tasỹ mahãdureny riòreõ wana raadònyrenykre tyby ijoi mahãdu sỹ riòre wana hãbumy roirenykre.7Kawesemy tahe israelita mahãdureny su rawahimy reuròõtyhy ijõ ijoi ijoi mahãdu-ò. Kiemy dori israelita mahãdu ijõdihyy rỹirakre tasureny-di tybyreny ijoi mahãdudihyy.8Ibutumy ijadòòma mahãdu isureny ijõdirenykre israelita ijoi mahãdureny ykyki, kia hãbumy raadònyrenykre inyõ wana tyby mahãdureny sỹ riòrereny wana. 9Kawesemy tahe israelita sohoji sohoji ixidee rimyrenytkre talabie boho talahi boho sureny, kia tahe suu tiu rawahiõtyhy iwitxira ijoi ijoi mahãdu deereny. Iny ijoi ijoi mahãdu tasureny òbitidi rỹirenyrakre.12Tii boho raadònyrenyre Manasse ijoi sỹ mahãdu wana, Jyje riòre, kia isureny tahe rarirenyre tybyreny ijoireny ki. 10-11Taita Macla, Tirza, Hogla, Milca kia Noa, Zelofeade riòre boho, riwinyrenyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee kia hãbumy raadònyrenyre tybyurareny riòre boho wana talabri riòre boho wana.13Ka heka rybe wahidỹỹna kia timybo relemy rarekre Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Israel iny mahãdudeereny, Moisesi tuu rarybere Moabe bederoki, Jordaõ bero bireki, kia Jerico wyònaki.

Deuteronomy

Chapter 1

1Kaa tyyriti Moisesi sõwemy rarybere Israeli mahãdu boho-ò riwinyre bede aõ ijoõhõkỹki tii heka roiremyhỹ Jordaõ bero txuòlòna weribi roiremyhỹre. Israeli ratximyhỹreny Jordaõ bero bede-ki, Suve hãwã iòhòmy ijõ weribi-ki Barã hãwã roiremyhỹre, ijõ-ki Rové hãwã roiremyhỹre, Labã, Hajerotxi, Jisaabe. 2Sinai hãwãlò ribihikỹle kia Kades-Baneia Hãwãhỹhỹ ribi waò sohoji reuròmy bede riwyrenyre kia riwyteya deuròsòna Edõ bede-ki hãwãlòhokỹki.340 wyrau ahãdu kia riwyrenyre bededỹỹnana israeli mahãdu ròhònyrenyre Ejitu ribi. Kia sohoji txumy debò sohoji reurò ahãdumy Moisesi rarybere tamahãdu-ò kia Deuxu-diwahinyde ibutumy tamyreny rarybekemy. 4Kia tahe rỹire Moisesi Seõ ribi rotare roobymy, tii heka iny rurumyhỹre ióló rare, tii Hesibõ hãwã-ki rasỹnymy raremyhỹ, Oke, Basỹ ióló Axitarotxi rasỹnymy raremyhỹ Kia Ederei-ki.5Tiubo Israeli mahãdu Moabe suki roiremyhỹ, kia Jordaõ txuòlòna bero weribi-ki, tahe Moisesi riòrarunyre tuu rybe tamahãdu-ò Deuxu bededỹỹnanamy. Moisesi rarybere: 6—Tiubo Sinai Hãwãlò-ki ratximyhỹreny irawotyhykile, tahe Deuxu iny Deuxureny kawesemy rarybere inydeereny: Kaiboho tai sõwemy kahãwãlòki bede teijetenyte7Katahe wiji biòlònykre ka ribi biriranybenykre ka hãwãlòhòkỹ-ó rubuhohokỹ-ò weribi-ò bede-ò kia ibutumy bede bede-ki iòhòmy rỹira wahe tibo Jordaõ bero weribimy rỹimyhỹre wabe, kia hãwãlò weribi-ò kia Judá hãwãlò weribi ribi kia bede tamy resemyhỹmyhỹre kia Mejitehỹnio bero nihikỹ weribiwahe. Eusanareny biwinybenykre ibutumy asureny kanaỹ suu wahe kia Líbano hãwãlòòhỹkỹle wahe, tule bede tòteehekỹ weribi kia Eufaratxi bero nihiỹhỹohkỹle wahe, kia txuòlòna. 8Kia heka suu jiarỹ adeereny rewahinyreri, kia Deuxu Abraaõmy ròbyre, Isaki kia Jakò wana, kia juhuna ludu mahãdu ki ariwahinykre, suu tamyreny tule ariwahinykre iriokòreriokòre-ò. Tai tahe boibenyke bimybenyke beysabenyke iweribi.9Moisesi ixybyle rarybere tamahãdu-ò: —Tiubo tai ratximyhỹre Sinai hãwãlò rawotyhykile, jiarỹ rarybere adeereny: Jiarỹ ixisohojityhyle adireny arirònyõkre. 10Deuxu, iny Deuxureny timybo riwinyre inydeereny ixiòlòdỹỹna wiji tahe taina biura wetyy wesemy ratximyhỹrenyre sõwemy. 11Aõbo tahe Deuxu Tii Deuxu ihetxina mahãdu Deuxureny, asõwerenykre tibo butu ribi mili bededỹỹnanamy asõwerenyre ibutu ribi ratximyhỹre wiji tii reàlàmyhỹre, tuu rarybere mana!12Tahe timybohe jiarỹ aratxike ixisohojityhy ariòludunykre iutxietyhy ariywinykre ibutumy aõbo ibinabina ibutumy ibina rohònymyhỹre ayreny-ki wahe! 13Tai tahe iny sohoji sohoji aixỹjunareny bitabenyke hãbu bedeeryhykỹõ, ibedeerytyhy tamahãdu tamahãdu wedumy bitakre aijoi mahãdu yribi tai arisỹnykre awedurenymy rarekremy 14Moisesi ritõranyre: —kai boho terawyònytenyte: tuu wadeereny tarybete mana awimy ariwinyrenykre.15Tai tahe remyre hãbu tyhyhykỹ iny sohoji sohoji Yribi wahe, hãbu bedeeryhykỹtyhy tule iaõerytyhyhykỹ, tahe resynyre awedurenymy. Ijõ hãbuõ tahe òludutyhymy hãbu sõwehekỹdi 1.000-my itxeredumy, ijõ tahe 100-my ijõ 50-my, ijõ debòwiòmy. Kia ribi tahe jiarỹ retare hãbu mahãdu Yribi hãbu òbiti iny sohoji sohoji Yribi. 16Kia txuutyhyle tahe aõhõkỹmydỹỹna hãkỹó ibutumy idi rehure bede binabina-ò kia ibutumy, ijõ hãbu inatxi Israeli mahãdu, ijõ hãbu Israeli mahãdu tule hãbu sohoji bede webròhòkỹ mahãdu imahãdurenyyki rasỹnymyhỹre wahe.17Awimy òbitihikỹmy aõbo riwinykre riywinymyhỹre òbitimy. Biywinybenyke ibutumy wiwesehyyle hãbu óbiti wana wiwesehyyle tule hãbu ruruterehekỹmy rỹira. Brebuõmy inyõ lau, kia biwahinybenybenykre kaiboho bobibenykre sõwe kodoidenykre Deuxu ribi. Kia inyõ isiramy tai rahakeki kia adeereny bididybenyke wadee tahe tamy adiwahinykre bedebinahakỹ. 18Kia wesemy heka juhuu rewahinyure bededỹỹnana òbitihyymy kia tyhyna ibutumy aõbo kaiboho biwinymy boibekre.19Moisesi tule rarybere tamahãdu-ò: —Inyboho rityhynyrenyre Deuxu rybe ywina iny Deuxureny wahe, tahe roirenyre Sinai hãwãlò ribi. Kaiboho tabitenyte tii ibỹỹreny inyboho tiubo rokoirenykre rubu hãwãlò bede-ò. Iònanatxu tahe tamy inyboho ritehemynyre Kade Baneia hãwã-ò wahe.20Kiaki tahe jiarỹ adeereny rarybere: Wiji tahe inyboho ratxirenyreri rubu hãwãlò bedeki wahe, kia suu iny Deuxureny inydeereny riwahinyre-ki wahe. 21Tai tahe boibenykre tahe asurenymy bimybenykre kia akoreny roire wahe aryrerenyki, Deuxu ribi wahe, tii Deuxu juhuludureny wahe,-diwahinyde. Breburenyõmy ilau tule brebutyhyrenyõmy.22Tai tahe kaiboho ibutumy taditehemynytenyte wabireòtyhyle tahe tarybetenyte: Kia weseiny awire inykorenymy kadiwahinykremy inyõhãbuõinyworenymysuu kidiwahinydenykre kia tyhyna bedeeryna rydi rokoirenykre kia hãwãhakỹ ribi itxi rekoarenykre tai. 23Jiarỹ retyhynyrenyre iraykywydyna tahe retare waòinatxi reurò hãbumy iny sohoji sohoji iyreny ribi. 24Tiiboho roirenyre kia hãwãlò bedeòhòkyle wahe tamy retehemynyre Esikou bede-ò wahe. Tuu robirenyre ribi wahe aõ tai rỹire.25Tiiboho-diòsedenyde,-diwydenyde bederatyõ kia itxi rekoarenyre ibede-ki. Tahe tuu relyyrenyre kia Deuxu suu riwahinyremy, iny Deuxureny riwahinyre inydeereny awihikỹmy.26Tahe kaiboho tetyhynytenyõte Deuxu Rybe ywina tamyhe asurenymy su tahõtinyõhyytenyte. 27Aõheki tai taritenyte uri hetoki tarybetenyte tuu. Kia Deuxu tahe raykaranyre inymyreny tiiboho-didydenyde Ejitu ribi rokòõnodỹỹnymy rokoirekremy tule rikituerenykre rubu binamy. 28Aõrewe kaa suu inyboho ritarenyre. Inyboho ruberurenyre tiubo inyoludureny raryberenyreu kaa mahãdu sỹdu sõwemyhe rexijuarenyre tule irurutererenyre iny iribireny tule ahãwãhãkỹreny ribi tiiboho sõwemy inihiỹtyhyrenyre biurawetyyòhòkỹle rehemynymy roiremyhỹre. Tule raryberenyre tai tuu robirenyre hãbu ixiòlòdỹỹhỹkỹmy.29Tahe rerawyònyre: Idireny breburenyõmy ilau, brebuhukỹtyhy norenoõmy ilaureny. 30Tiu Deuxu iny Deuxureny, inydireny retehekre tule tii inyyrenyki ratxikre. Tii kidiwykre wesetyhyle tiubo tuu tabitenyte wesetyhyle Ejitu-ki ròhònyre wesetyhyle làhàna-di. 31Tule bede bede aõ tai ijõõhòkỹ-ki. Kai boho tuu tabitenyte timybo iny Deuxureny bede aõ tai ijõõhòkỹ-ò ridyrenyre, iny tyby ridymyhỹre wesetyhyle tariore, inydireny retehere tuhyy tiubo tamy inyboho kia bede-ò ritehemynyreukỹle kia bede-ò.32Tahe kia hãrele kaiboho tetyhynyõhyytenyte, iny Deuxureny 33Tii heka aworeny-ki hyy ratximyhỹre kia heòty ritidimyhỹre bede lururuu, kia nonoe tasỹ txumy ritidimyhỹre. Tii heka riwinymy raremyhỹ deòsidỹỹnamy kaiboho titxibo uri asỹreny biywinybenykemy tule rydi betehemy rydi boimahãbenykemy.34Arybereny Deuxu roholareu tahe kiamy ritidire 35Uritre kaa israeli bina bina mahãdu suu alabireny-ò rarybere ariwahinykre heka tiu rirònynytyhy kaa mahãdu wahe. Jiarỹle tuu ritidire dori. Su-ò tiu rironyõtyhy. 36Mytahe ararybekre Moma heka Kalebi Jevone riore heka ixiery su-ò rironyrenykre dori tamy ariwahinykre suwihikỹ tii taile ralokre idi rariakre tii dori Tawo ribile heka Deuxu rityhynyre.37Tai Moisesi rarybere: —Deuxu tayaranadi wadee reare teramy reare jiarỹ araloõkremy suu-ò rarybere. Aòrarurenykile dori Deuxu watyre rehure tayaranadi. 38Tahe Josue awiòhedỹỹdu, Nu riòre suu-ò ralokre. Idi awimy matxibenykre tii heka Israeli mahãdu wana ralokre su-ò, tiile aradinodunyrenykre ritarenykremy.39Juhu ariòrereny wetxumy ratxirenykremy tarybetenyte heka tiiboho su-ò rironyrenykre. Tamyreny kiasu ariwahinykre tiiboho taile rasỹnyrenykre tai. 40Katahe, wiji kaiboho tahe boòsebenyke bederahu ribile berosò ry-ò boibenykre!41Tai tahe tarybetenyte:—Deuxu-ò raòrarunyrenyre tai araòwònyrenykre 42noõrenyõmyke tule aõhõkỹmydỹỹnana wotxi ròterenyõmy aõtxile kaibohoõ wahe jiarỹ dori awanareny aratxiõkre, tahe kia aòludureny ròtarenykre.43Kia tahe kaiboho aõ wadee teteòsinyõhyytenyte ierysyna. wese aõkõ, tahe xiwede-di tỹxihikỹle ratximyhỹreny ritynynyrenyõre Deuxu òbitina, tahe Deuxu tamyreny rerire hãwãlò mahãdu-ò. 44Tai rubu mahãdu rasỹnyroiremyhỹmy rohònyrenyre aribireny hitximy, kia bidiy deburehekỹ wesemy. Kaiboho tahenytenyte, tahe rubu mahãdu roirenyre Edõsyòhòkỹle tahe rihurenyre Oma hãwã.45Tai tahe kai boho boòsebenykre tuu reàlàrenyre tamy reixitòenyrenyre Deuxu riwiòhenanyrenykremy, tahe timy tamyreny aõ ritidiõhyyre timy rirawyònyke aõkõ. 46Iribi tahe kai boho sõwemy bede rijerenyre Kajiki.
Chapter 2

1Moisesi rarybere tamahãduõ:—Tahe roirenyre tanonareny ritõranyrenyre kia aõ tai ijõõhokỹ weribi kia heka roimyhỹre bero tai rironyre weribi-ò. Deuxu heka wadee ritidire òbitina. Kia tahe sõwemy bede riwyre ririranyrenyre timy aõdi aõkõ roirenyre Edõ hãwãlò weribi-ò. 2Tahe Deuxu wadee rarybere: 3—Tahe kai bede sõwemy reijerenyre tule kaibohoteriranymy toitemãhã aõ iteòsidỹỹnyõhõkỹdi. Katahe wiji boibenykre bede tótee weribihikỹ-ò.4Deuxu wadee riteosinyra tahe piary tamypreny rarybere: kaboho Edodi bekoabenykre tii aseriore woldu roerenyre Ejau riokoriokore wahe. Tiiboho sowemy ruberurenyre alaureny tahe urile bexiijehenykre. 5Uriteri kaiboho tamyreny rybirenyomy ijesumy. Kia wseki tahe pary tiu isureny yreo adeireny ariwahinyonytehy. Kia wseki tahe pary tiu isureny yreo adeireny ariwahinyonytehy. Kia Esau riorerioreo dori sewo rewahinyre toda suo wahe,6Kaiboho ijodirakre rsyna obradyy irbireny tule bemy burubenykre tule. 7Ohotireny reakre Deuxu-txi, iny deuxureny-txi realatyhyre aobo ebutumy kaiboho tewnytenytemy. Tii tiu tõhõti rusao hyyre arbireny habu inatxiwamy teriranymy tortemaharbi kia ao tii ijoohoky sudi wahe. Tii heka soomuy araywi nyrenyre, ebutumy aomybo tarumy toitemaha riwahinymy adeereny raremyhy.8Kawesemy heka inyboho edõdi ibutumy riròranyrenyre, ririrenyre ryy kia elatxio tule Ejion Jeber-di ramyhyre wahe kia rubu ahu beronihiky ry tule kia ryy ramyhyre Moabe aõ tai ijoohokỹ ry wahe.9Deuxu tahe rarybere wadee: uritere Moabe mahãduõ aõ iwidỹỹrenyõmy kia dori Lò riòrerioreõ roire, tule tiiboho wana ijesurenyõmy. Tahe jiarỹ Ar hãwã ariõkre tamyreny tahe timyhe ijõ iyremy adeereny ariwahinyõtyhy isureny yreõ.10Ihetxiu heka txuradỹỹna sõwetyhyre ixiòlòdỹỹhỹkỹ tule ruruterehekỹ, kia Emi inirenyre, Ar ki heka rasỹnymy roiremyhỹ. Tiiboho heka irarietyhyre Anaki wese, ijo ixiòlòdỹỹhỹkỹ ruradỹỹna. 11Anaki wese tyhyle tule Emi roiremyhỹ lobixinamy Hefai wese tyhyle; Moabe tahe raninimy Emimy raremyhỹ.12Juhu bedeu tahe horeu Edõ-ki rasỹnymy raremyhỹ; tahe Ejau riòreriòre woludu ritarenyre iribi, tiiboho rahurenyre tahe tai isurenyki rasỹmy roiremyhỹ. Ejau riòreriòre woludu, mahãdu iwesetyhyle riwinyrenyre kia Israeli mahãdu riwinyrenyre kia iribi riwinyrenyre tahe tiubo Deuxu isurenymy riwahinyre tasurenymy rimyrenykremy idi riywinyrenykre.13Iribi tahe reuròrenyre Zereji bero-di, Deuxu tamyreny-diteònyde mynadi. 14Kia tahe hãbu umy sohoji weere debò inataõ kia Kade-Baneia ribi riòlònyrenyre ribi wahe. Tuhyy kia beòra roimyhỹre kia rỹireu Deuxu tamyreny ritidire ituerenykremy kia iriòreriòre woludu wahe kia tibo raumynymy rỹire rirahukre aõbinamy. 15Deuxu tahe iòludurenymy resure tahi rahurenyre timyhe ijõreny rohonyõhyyre ijõ sohoji israeli yribi uri heto-ki.16Kia ibutumy hãbu mahãdu rubu roobymy. 17Tahe Deuxu wadee rarybere. 18—Makre wiji tyhyle Ar hãwã-di, kia Moabe ribihikỹdi. 19Tiubo behemykreu amonita hãwãõ, kia heka Lò riòreriòreõ roire, tahe tamyreny aõ widỹỹõmy, tule tiiboho wana ijesumy tamyreny aõ widỹỹõmy, tule tiiboho wana ijesumy nohotirenyõmy. Jiarỹ ariwahinykre tamyreny aõno su wahe tiu ariwahinyõtyhy adee timy isu reny yreõ.20Kia bede heka raerymyhỹre tule kia Hefai su wahe, kia dori hãbu ixiòlòdỹỹhykỹ jurana heka juhuu rasỹnymy tai roiremyhỹ; amonita rininimy sãsunimy raremyhỹ. 21Sõwemy iribireny rohonymy rỹiramyhỹ, kia heka irariehekỹ roiremyhỹ tule iruruterehekỹ roire, anaki wese tyhyle. Deuxu rahure sãsumi mahãdu, tahe amonita ibederenyki rasỹnyrenyre tule tai rasỹnymy roiremyhỹ. 22Deuxu tai riwinyre kia Edõ mahãdu ruxetòena wesetyhyle tiiboho dori Ejau riòreriòre woludu riòre; tii rahure horeu mahãdu, kia tahe Edõ mahãdu rasỹnyrenyre isureny-ki wiji dori tai hyy rasỹnymy rorukumyhỹrenyre.23Kreta riwinyrenyre wesetyhyle, tahe tiiboho riòlònyrenyre kreta bedebute-ribi, Avi hãwã mahãdu-ó raaõbinanyrenyre, ahu beronihikỹre mejitehỹneo weribiki, tahe roirenyre bede jutahaky weribi-o kia Gaza hãwãõhikỹle krete mahãdu tahe rexihurenyre tahe Avi mahãdu tai rasỹnyrenyre ihãwãrenyreki.24Iribi tahe reuròrenyre Moabe-ò, Deuxu tahe rarybere: Tuhyy boibenyke ruruterehyy beurobenyke Amo bero-di tahe jiarỹ akireny aririkre tahe mahubenykre Seõ mahãdu, rubu wedu wahe, tai rasỹnymyhỹrenyre. Hesibõ hãwã-ki wahe. Besubenykre Seõ iòludurenymy tahe isureny bitabenykre. 25Tahe Deuxu wadee rarybere: —Wiji tahe jiarỹ ariwinykre aõbo ibutumy bedebedemy rỹira mahãdu-ò ijõdire brebu alau. Kai heka awi itỹnyhỹkỹmy mabekre, tiubo atyhynamy rarybekreu roholakre atyhynamy, tahe ibutumy ruberurenykre, kia tahe ramytatarenykre brebumy.26Moiseisi ritõranyre rarybere: —Kia aõ ijõõhõkõki kedemate ratximyhỹreny ribi rewahinyre inyõ rybehidỹỹdu kia bededinõdu riwykeki Seõ-ò, kia Hesibo hãw-ki rasỹnymyhỹre, riywinywihikỹmyhỹre awimy, kawese iaõdimy. 27Rexitòenyrenyre làhàmy ihãwãrenydi roirenykemy. Retidirenyre sohoji rydihyy roirenykemy, iribi ixitarasaõlemy;28Tule kia remyrenyre byrena tule mona kia tuu rarurenyremyna. Kia ii sohoji aõmydỹỹnamy rarurenyre kia làhàmy ihãwãrenydi aroirenykemy. 29Kia jordaõ beroòhòkỹle aritehemynyrenykemy. Tahe reuròrenyrakre bero Deuxu su ròtenadi, iny Deuxureny wahe, inyboho riwahirenyre. Ejau riòreriòre, Edõ-ki hãwã-ki rasỹnymyhỹre, kia moabita mahãdu tule, Ar mahãdu tai rasỹnymyhỹre, tahe inydeereny rewahinyre làhàmy isurenydi rokoirenykemy.30Kia tahe isureny wedu Seõ riwahinyõhyyrenyre, tahe Deuxuhe, iny Deuxureny, riwinyre Seõ raberaruteremy ratxikemy tule ibinahakỹmy. Kawesemy heka Deuxu riwinyre inyboho iribireny rotarenykemy ihãwãreny wedu Seõ ribi wahe isureny ribi wahe, wiji bedemy inydeereny roimyhykemy. 31Tai tahe Deuxu wadee rarybere “Beteheke” jiarỹ heka adee ariwahinykre Seõ ribi botakre; aõwese tyhyle aõhõkỹmy bisỹnykre tahe asumy isuremy bimykre.32Seõ tahe rohonyre taxoladu mahãdu wana rexirenykremy inyludurenymy inyhãwãreny Jasa hãwã òludumy. 33Kia Deuxu iny Deuxureny inydeereny riwahinyre tarasana, inyboho rotarenyre Seõ-ribi, iriòre boho-ribi tule ixoladu boho-ribi.34Iribi tahe kia rotarenyre tule rehurenyre ibutumy ihãwãreny tule reruburenyre ibutumy hãbu mahãdu, hãwyy tule mahãdu tule uladu mahãdu. Inyõ sohoji heka rahenyõhyyre. 35Tahe ibrorenirenydi inyboho remyrenyre tule iaõmydỹỹnareny òwyhykỹdi kia ihãwãrenyki itxi rekoarenyre wahe.36Tahe Deuxu, inyDeuxureny inydeerenyhe ritidire rokotarenykremy ibutumy hãwãhãwã ribi, kia Ahoe bedeuhukỹle wahe, tii heka Arano bero iòhòki roimyhỹre, kia Jileaji bedeòhòkỹle rehumymyhỹre inyboho rotarenyre ibutu hãwãhãwã ribi, kia iòtity rariehekỹ ijõdi hãrele wahe tule. 37Amo hãwã-ò tahe rerirenyre, tule jaboque bero hãwã weribi-ki roimyhỹreò aõhõkymy resỹnyrenyõre, tule hãwãlòhòkỹ kia bede toiõhyytenyte. Tule ijõ kia Deuxu, inyDeuxureny, inydeeny ritehire wahe.
Chapter 3

1Moiseisi rexinoranyre: —Iribi rokoirenykre Basỹ bede weribi tii roimyhỹre bede tòteehekỹ weribi. Kia Oki, Basã wedu, rohonyre taxoladu mahãdu wana inywanareny resurenykremy Edrei hãwã oludumy. 2Tahe Deuxu wadee rarybere: —Brebuõmy jiarỹ dori adee ariwahinykre kia mahukre Oki mahãdu ixoladu mahãdu wana, tahe kai isuereny asumy bimykre. Kai sõwemy tarasanahakỹ-dikre kia seõ oludumy tesutenyte wese rubu mahãdu wedu wese, kia Hesibo hãwã-ki rasỹnymy roiremyhỹ.3Deuxu iny Deuxureny, riwinyre iribireny raotarenykremy Oki ribi tule ixoladu mahãdu ribi, tahe inyboho rirubunyrenyre ibutumy timyhe ijõreny irumy rariõhyyre. 4Tule inyboho ròtarenyre ibutumy Arkobe hãwã ribi, Basỹ su heka roimyhỹre Oki-ò heka 1 resemyhỹre suu. Kia hãbu umy inataõmy hãwã heka ibutumy.5Ibutumy heka òtity rariehekỹdi riwinyrenyre 2 tule ijòtòbòna wihikỹdi. Inyboho ròtarenyre tule sõemy Hãwã Hãwã tibo iòtityõmy 3 rỹira 4 ritarenyre. 6Inyboho rahurenyre tule rerubunyrenyre ibutumy hãbu mahãdu tule hãwyy mahãdu, uladu tulere, iwse inyboho Seõ-ò riwinyrenyre wesetyhyte aõbinahãkỹ iòludurenymyny resureny wesetyhyle, Hesibo wedu wahe. 7Tahe inyboho ibrorenirenydi rarirenyre 5 tule iaõmydỹỹnarenydi tibo iòwyhykỹmy rỹira ihãwãrenyki itxi rekoarenyre wahe.8Kawse heka rotarenyre juhu bdeu isureny inatxi wedureny ribi wahe kia ibdereny rubu ribi wahe kia Jordaõ txuòlòna weribihikiỹ weribi wahe, kia Armon bero bedeu kia Ermõ hãwãlò òhòkỹle wahe. 9Xidônios Ermõ hãwãlò rininimy Xiriõmy wahe tule rubu mahãdu tahe rininimy Xewimy. 10Retarenyre ibutumy hãwãhãwã bde ratòòhòkỹmy ibutumy Jilegi bdebde ribi tule Basỹ, kia Saòka hãwãhãwã bde ribi hikỹle tule Edrei, kia Basỹ txuòlòna weribi mahãdu ribi.11Oke, Basỹ wedu, kia wedu ionanamy iruruterehekỹ raninimy hefaimy raremyhỹ. Itỹhina womatitybysira hakỹdi riwinyre inaubiòwa urihixinamy irehe iwebse tahe sohoji urihixina debò inataõ nihikỹmy kia urihixina heka tule widee riywinymy roiremyhỹ juhuu. Kia tỹhina heka Habà hãwãki riurehyymy roiremyhỹ, Armõ bde webròhòkỹki tule.12Moiseisi ritõranyre: —Kia tasureny tnyna riwinyrenyre 6 ribi txuòlòna bero Jordaõ, rewahinyre Hubi ixỹju ixỹju tule Gaji kia ibdereny bde onanahãkyki Aroeki roimyhỹre, Arno bero bira bdeki, tule Gileaji hãwãlòhòkỹ bde iere-my, kia hãwãhãwã tule. 13Kia Mawaxe ixỹju txuramy tahe rewahinyre uihe Gileaji-ò tule ibutumy Basỹ bede-ò, titxibo Oki wedu raremyhỹò, kia rare, Argobe suu rare. Kia suu ibutumy Basỹ bde ibutumy eryna rare kia suu Hefa~i wahe.14Jai, heka Manase riòre riòre rare, kia ritare ibutumy Argobe bde kia rare, Basỹ kia Gesu tule Maaka bdebde-ò hòkỹle wahe. Tii ritidire tani hãwã-ò wahe, wiji dori tii raerymyhỹre Jai hãwãmy.15Jiarỹ rewahinyre Gileagi bdeò Maki sỹ mahãdu-ò. 16Hubi ixỹju mahãdu-ò tule Gaji-ò rewahinyre suu kia juhu bdeuhukỹle wahe Gileaji bede-ò kia bde onana-ò ramahỹre-ò wahe Arno bero ramyhỹre òhòkỹle wahe; ieresyna tahe kia ityaki roimyhỹre. Tahe isureny roimyhỹre bde onanahãkỹki tahe ramyhỹre Jabuki òhòkỹle bero òhòkỹle wahe, kia roimyhỹre amonita suu ròtena weribihikỹki.17Kia txu ròtena weribiò tahe isureny Jordaõ bero òhòkỹle ramyhỹre, kia Galileia ahu bdeuhukỹle wahe, kia bde iraru weribihikỹò, kia rubu beronihikỹ òhòkỹle wahe, tule bede ibòò weribihikỹò, kia Pisga hãwãlò òhòkỹle wahe, kia txuòlònaò.18Kia wse-my heka rewahinyre Hubi ixỹju mahãdu-ò wahe tule Gaji kia txuramy tahe Manase ixỹju txuòlòna weribiò ywi-my: “Deuxu inydeuxureny, tahe riwahinyre kaa suu Jordaõ bero txuòlòna weribiò, kaiboho tahe biywinybenykre asurenymy. Wiji tahe hãbu mahãdu bimybenykre ebònareny tahe arawiòhenanyrenykre tahe biywibenykre asurenymy.19Hãwyy mahãdu tahe, iladu mahãdu tule broreni jiaỹ reeryre kaiboho sõemy broreni ijõdirenyrenyremy —kaki matxibenyrakre ka hãwãki jiarỹ dori adeereny rewahinyre. 20Biwiòhenanybenyke kia awiòhedỹỹdureny kia tiiboho tasurenymy suu rimyrenykreu hukỹleta Deuxu, tamyreny kidiwahinykre Jordaõ bero txuròtena weribi roimyhỹre tai rasỹnyrenykrewy tai awimy awsereny kaiboho asurenyki tasỹnymyhỹtenyte wse. Tai tahe kaiboho biòòsebenykre tai masỹbenykremy jiarỹ adeereny rewahinyre kaa suu, Jordaõ txuòlòna wahe.21Tule rarybere Josue dee tahe rarybere: “Kai tabite aõbo Deuxu riwinyremy inatxi awedurenyò, Xeõ tule Oki-ò. Iribi iwsetyhyle aõbo tii riwinyrakre kia wedu mahãdu-ò kia suu bdedỹỹnanamy kia kaiboho tamy bekoabenykre. 22Breburenyõmy ilaureny tii boreny dori, adeuxureny aknaijedenyrakre. Tahe kidiorarunykre tule kiditeòsinykre aruruterehekỹ tule arurunahãkỹ wadeewimy, kia eòdu mahãdu wana. Ijõ dori ijõõre iwitxira Deuxu wahe biu-ki kia bde-ki tule tue heka aõ ninikỹhykỹ tule awihikỹ tiu riwinyòtyhy kia kaiboho tewinytenyte wse.23Kaa nohõwdynawihikỹ jiarỹ tule rexitòenyre adeuxureny-ò, kia Deuxu hãbunihikỹ-ò rarybere: 24Kia Deuxu hãbunihikỹ, kia Deuxu jiarỹ reeryre tii. 25Adee arexitòenykre kia wadee riwahinykemy Jordaõ bero-di areuròkemy idi aretehekemy su wihikỹdi tii ijõ weribi-ki roimyhỹre ibde heka awi rare hãwãlòhòkỹle rare tule Libano hãwãlò rare.26Tahe aòrarurenykile heka Deuxu hãbunihikỹ wadireny ykaramy raremyhỹ wadee tahe riwarawyònaõhyyre waixitòedỹỹna. Iwitxirahakỹlemy tii rarybere: Ixãwira! Ararybeõtyhy tuu! 27Make Pisga hãwãlò-di iratyytyreribita bdeonanahãkỹdi betehekre tule bedeonanahãkỹ ibòò weribihikỹdi, tulesỹ txuòlòna weribihikỹdi tule txuròtena weribi-ò. Tahe betehekre ibutumy su-di, tahe uritere kai deuròsòõmykre Jordaõ bero-di.28Josue dohodỹỹnaò boholakre; beysakre tule bexirurudỹỹnykre, tii heka Israel mahãdu wedu ratxikre kia suu ritare-di idi kaiboho tetehemahãtenyte. 29Tai tahe ixãwirenyre kia heka roimyhỹre Beti-Peo hãwã iòhòmy.

1Oki iòlòna heka
2rahurenyre
3iòtytiõmy
4roire
5rewinyrenyre | remyrenyre
6remyrenyre

Chapter 4

1Iribi tahe Moisesi rarybere Israel mahãdu-ò ywimy matxibenyke bdedỹỹnana mynamy ibutumy timybo jiarỹ rewahinyreri adeereny wiji, beysabenyke tule asureny-di beysabenyke Deuxu ruruterekỹ-ò, inydeuxureny wahe juhuludu-ò, riwahinykre heka adeereny. 2Tahe iijoidỹỹõmy bdedỹỹnana kia adeereny rewahinyre, iribi itararenyõmy rybeõ sohoji. Biyrubunybenyke ibutumy Deuxu riwahinyremyna, inydeuxureny wahe.3kaiboho tyhyle heka tuu tabitenyte aõbo Deuxu ruruterehekỹ kia Peo hãwãlò iòhòmy riwinyre, timybo rirubunyre ibutumy iny mahãdu iny ijoireny tai tuu reàlàrenyre ideuxureny heka Bali rare. 4Tiiboho tahe ibitihyymy roiremyhỹ Deuxu dee, Deuxu ruruterehekỹ wahe, irulemy wiji ratximyhỹrenyre.5Deuxu ruruterehekỹ wadeuxu, wadee riywinyre jiarỹ araerynanyre kia timybo bdedỹỹnaa roimyhỹremy tai tahe kaiboho biyrubunybenykre tiiboho dori asureny òraruki adeereny kanaaõbinanydenykre kia aijoirenyribile wahe. 6Tai tahe, boholabenyke awihikỹmy kia ibutumy bdedỹỹnana-ò wahe kawse heka ijõ mahãdu robirenykre kaiboho abdeeryhykỹmy tule abdeerytyhytyhyhykỹmy. Tiubo bdedỹỹna rybemy roholarenykreu tiiboho raryberenykre. Timybohe ibdeeryrenymy tule ibdeeryhykỹmy kia kamahãdu ijoi tyhyhykỹre roire.7Ijõ heka ihoõre ijõ ijoi tyhyhykỹ ijõ ijõdire sohoji Deuxu ratximyhỹre aribireny iòhòmy aijoirenyribi kia Deuxu ruruterehekỹ iny deuxureny, kia inyribireny iòhòmy ratximyhỹre. Tii aõheki inyrybereny-ò roholarenymyhỹre ibutumy kia rexitòenymyhỹrenyre awiòhedỹỹnareny-ò. 8Ijõ aõbo ijõdire iwitxira ixỹju tyhyhykỹ kia ijõdire bededỹỹnana tule erydỹỹna ixiòbitimy timybo bdedỹỹna kia rewahinyreri adeereny rewahinyreri wiji?9Tai tahe kia iòhãru rare kia òbitihikỹmy roirekre tiu heka tohotireny rusaõtyhy aõnaõnamy robirenyre ribi. Tu belyybenyke ariòrereny-ò tule ariokorereny-ò. 10Aõbo rohonyre Sinai hãwãlò-ki kia txuu kaiboho tai tatximyhỹtenyu Deuxu ruruterehekỹ tai ratximyhỹre iny Deuxureny wahe, tiubo tii wadee rarybere. “Bibutunybenyke ijoi mahãdu tai watxireriu aõmybo ararybekre-ò roholarenykremy, ionanau rieryrenykre tahe ramytatarenykre iumyreny ibutumy kia wse heka ariòrereny bierynanybenyke.11Tai tahe kaiboho toitenyte tai tahe Sinai hãwãlò-ki matxibenykre, tahe inatyhyhykỹmy bdeluruhykỹdi rahetykre tule nonoe lybyhykỹdi. Hãwãlò ratyyki tahe ijõdire heòty, kia tahe adeereny irànareny biuwetyy òhòkỹle raòwonymy raremyhỹ. 12-13Kia txutye heòty roomyhỹu tahe Deuxu rarybere adeereny, kaiboho aõbo taholatenyte irybe-ò, tahe inyõ tuu robiõhyyrenyre; tahe urile arateòwarinyrenyre awihikỹbo awanareny riwinymy raremyhỹ tahe riwahinyre tibo debowiò-my bdedỹỹnana-diteònyde rityhynyre mahãdu-ò, iribi tahe riritinyre manadi itynymy roikremy inatxi-my.14Kia ixitereribile tahe hãbutyhyhykỹ-diteònyde kia jiarỹ araerynanyrenykre bdedỹỹnanamy kia-diteònydeny adeereny tahe kaiboho biwinybenykre tuhyy su-ki tule kaiboho maaõbinanymy boibekre ixideewimy.15Moisesi ritõranyre: —Tiubo Deuxu hãbutyhyhykỹ inydeuxureny rarybere adeereny heòty Sinai hãwãlò tya woribi, kaiboho timy tuu tabiõhyytenyte iwidỹỹnamy iny-ò dee. Tai tahe, bexiebenyke ijõdire ibutumy. 16Iwidỹỹõmy aõbinahãkỹ deòsidỹỹna bitynybenykemy tuu iwidỹỹrenyõmy aõtxile deosidỹỹna tibo aribiòtureny ratximyhỹre, tibo hãbu wse, hãwyy wse. 17Iròdu wse, nawii wse. 18Iròdu wse kia sumy ratiranymyhỹre, utura wse.19Tahe tiubo reteherenyre biuwetyy-ò, tiu reseõmyhỹre txu-my deàlàna iyrenytxi, ahãdu aõbo tule taina aõbo tule. Tai tahe Deuxu hãbutyhyhykỹ inydeuxureny, txuu ritxuare wijuramy, ahãdu tule taina tulere tule ijõ mahãdu iny, tiiboho tuu reàlàrenykemy. 20Kaiboho dori iny toite Deuxu hãbutyhyhykỹ dori aratarenyre Egito-ribi, kia bse tòteehekỹ-ribi, kia dori ihõrõrenyhyy rare, timybo kia òbitihikỹ rare.21Aõrarurenyki Deuxu hãbutyhyhykỹ wamy radònyre kia ritidire tiu jiarỹ bero Jordaõ-di areuròõkre-my, tule tiu aralòõtyhy suwihikỹ-ò Deuxu riwahinyre-ò, inydeuxureny wahe, inydeereny riwahinyreri. 22Jiarỹ heka tiu Jordaõ bero-di areuròòtyhy; kakityhyle arurukre. Tahe kaiboho beuròbenykre asureny wihikỹdi beysabenykremy.23Bexiebenykre uritere nohõtilusarenyõmy kia Deuxu riwahinyre wihikỹ-ribi, inydeuxureny wahe, adeereny riwinyre ribi wahe. Bityhynybenyke ahõrõreny òbitimy uritere ewidỹỹrenyõmy aõtxile deòsidỹỹna deàlàna. 24Tai tahe Deuxu inydeuxureny heka heòty rare aõnaõna hududu wahe; tii heka iwitxira deàlàna tamy ijõõhyyre.25Tahe inatyhymy beòrabeòra sõwemy ihetxina Kanaã su-ribi, tiubo kaiboho tai matuari-my toitemyhỹ tai ariòrerenyboho tai roiremyhỹ tule ariokorereny, aõbo ibina ewidỹỹrenyõmy aribirenyõtureny rỹira. Deuxu-ò ibina rỹira wahe kia heka òraruna binahãkỹ rare, tahe tii sõwemy umyreny radònykre. 26Tahe biuwetyy su-ò aryrykre tiiboho adireny itxiredumy ratxirenykre aòludurenymy; kia tetynymyhỹtenyte iwitxira, kaiboho bexihubenyrakre su-ribi tahe ahõrenymy adeereny rarekre kia Jordaõ bero weribi-ò. Kaiboho matxibenyrakre ibutemy bde biibenykre su-ki tahe aõwsele rahukre.27Tahe hãbutyhyhykỹ Deuxu riubtỹnykre kia bedewebròwebrò iny-my, kia titxibo kaiboho ibutemy aru-my matxibenyrakre. 28Kia iny mahãdu kaiboho oworu ritxoomy deuxu-my òbitimy aõkõ beàlàbenykre tule mana ritxoomy beàlàbenykre, kia kanaõtyhy roholaõtyhy, riroxiõtyhy, reasỹnyõtyhy.29Kaiboho biijebenyrakre Deuxu, adeuxureny reakre tahe araòryrenykre ibutumy telesõ tule ibutumy atyytybyreny.30Kia biu-ò tiubo kaiboho isiratyhymy matxibenykreu, ibutumy tahe kia rỹikre tahe kaiboho ixyby bidiokesebenykre wana Deuxu dee inydeuxureny ritynyrenyre kia bdedỹỹnana. 31Tii heka riixawididỹỹnyõkre tii dori Deuxu aõbinabina òrysyna rare tahe tiu rihuõtyhy, tiu ritusanyõtyhy awihikỹ aõbo riwinyre iny koludurenymy rohonyre aõbo rityhynyre òbitimy.32Ihetxina-di matyyritibenyke ibutumy juhu ihetxina ijyy iny widỹỹna. Mariabenyke ibutumy bdebde-di tahe myỹraxibenyke inyõ aõbo tuu robire tule aõbo roholare irybeõ aõbo juhuu rỹireu ijõ aõtxile awityhymy rỹira. 33Inatyhymy aõbo inyõ tuu roholare, tuu roholare-ribi kia sohoji Deuxu heòty tya woribi narybedemy, kia iru hyymy ratximyhỹre tuhyy, kia timybo rỹire adeereny?34Inatyhymy aõbo kia sohoji Deuxu-my ratximyhỹre tii heka riywinyre iyrehoji Deuxu-my ratximyhỹre tii heka riywinyre iyreny-ribi ritakre-my sohoji iny iribireny tyhyle, iwsetyhyle Deuxu inydeuxureny riwinyre adeereny? Kaiboho tuu tabitenyte iwsetyhylemy taruruterehekỹ riteòsinyre-my tule taruruna; tuu robirenyre iwsetyhyle, kia aõbinahãkỹ tya-ki kia tahe sõwemy awihityhymy; aõbina-ribi kia riwinyre brebunahakỹ, aratarenyre kaiboho Egito-ribi.35Deuxu tahe ririre kia kaiboho tuu bobibenykemy timybo ibutumy matxibenyke-my kia hãbu heka Deuxu rare, tiu heka tiu iwitxira Deuxu ratxiõtyhy, tii heka tuu ratximyhỹre. 36Araerynakre Deuxu heka rarybere biuwetyy-ribi, suu-ki tahe tii adeereny riteòsinykre heòty tarurumy, kia kaa heòty tya-ki adeereny rarybere.37Deuxu sõwemy juhuludu luu tyhyre tai tahe aratarenyre kaiboho, tii ixiòbitilemy, taruruteremy, aratarenyre Egito-ribi. 38Iribi tahe rare aorenymy, iny mahãdu ritamy sõwemytyhymy dori rexijuarenyre tule sõwemy iruruteretyhyrenyre aribireny, kawsemy tahe adeereny riwahinyre kia iny mahãdu su, tai tahe wiji tasỹnymyhỹtenyte.39—Bierybenyke wiji tiu heka ohõtireny rusaõtyhy iribi; Deuxu sohojihyyle heka biurawetyy-ki runymyhỹre tai tule kaa su-ki iwitxira Deuxu heka iwse ihoõre. 40Tai tahe ibutumy roholarenykre bdedỹỹnana adeereny rohonyre-ò jiarỹ heka adeereny rewahinyreri wiji. Kawesemy tahe kaiboho tule atomoranareny awimy raharenykre teysamy tule sõwemy bde riwyrenykre awimy kia suu Deuxu riwahinyreki, inydeuxureny wahe adeereny kia riwahinyre tuhyy boibekre-my kia inyõ ribi tibo yarana tai ijõõre. Kia aõtxile hãwãhãkỹ kamy rỹira-ribi kaa hãbu rỹirakre iitxeredudi-my tiu heka inyõ rirubunyõtyhy.414243Hubi iny-ribi Moisesi ritare Beje bdelytyhykỹ-ki wahe, tule hãwãlòhãwãlò-ki; Gaji iny-ribi, tii ritare Ramotxi, Gileagi bde-ribi, tule naxe kia txuòlòna weribi iny ritare Golỹ, kia Basỹ bde-ki.44Moisesi tahe riwahinyre Israel mahãdu-ò Deuxu bdedỹỹna wahe: 45Kia bdedỹỹnana erysyna òbitimy, kia rare iribi tahe israelita mahãdu Egito-ribi rohonyrenyre. 46Tahe tamy ritehemynyrenyre kia Beti-Peo iòhòmy roimyhỹre-ò Jordaõ bero txuòlòna weribi-ò wahe. Xeò su heka kia rare amoheu wedu heka rare kia heka Hesbo-ki rasỹnymy raremyhỹ. Moisesi kia israelita rahurenyre Xeò mahãdu.47Tasureny deysana tahe riywinyrenyre. Tahe riwinyrenyre wsetyhyle Ogue-ò, Basỹ wedu-ò. Kawsemy tahe israelita raaõbinanyrenyre tahe suu ixidee ritarenyre kia inatxi amoheu wedu kia Jordaõ bero txuòlòna weribi roimyhỹre. 4849…Jordaõ bero txuòlòna weribi roimyhỹre. … no weribi …
Chapter 5

1Moisesi riteònyre iny mahãdu wiirubutunykemy tule rarybere kawsemy: —Israel mahãdu boholabenyke òbitimy kia bdedỹỹnana-ò-diteònyde kia reteònyreri adeereny wiji. Bierybenykre kaa bdedỹỹnana tahe biwinybenyke ibutumy kia bityhynybenykemy. 2Kia Deuxu inydeuxureny riwinyre sohoji ruxerahakỹ inydeereny Sinai hãwãlò. 3Raõre inytybyreny wana kia aõbo riwinyre tii kia awihikỹ tahe rare inywanareny rare, ibutumy inywanareny wiji tahe inyboho kaki irumy ratximyhỹrenyre.4Heòty tya-ribi kia hãwãlò-ki Deuxu rarybere adeereny biwinybenyke kia biwinybenyke. 5Kaiboho taberutenyte heòty lau tahe hãwãlò-ò raòwònyrenyõre; tai tahe jiarỹ tamy rexitidire kia Deuxu-ò tule adeereny. Tahe tu rarybere. 6Wasỹreny jiarỹ Deuxu, jiarỹ adeuxu rare. Jiarỹ Egito-ribi aratare, tai su-ki iòwyõmy taaõmysỹdỹỹ kai tatemyhỹ.7Uritere ijõ deuxu-ò ityhydỹỹõmy; jiarỹ sohojihyyta biwatyhynymyhỹ. 8Iteòsidỹỹna-ò uritere iwidỹỹõmy aõtxile ijõ biu-ki rỹimyhỹre, tule bdemy rỹimyhỹre, tule berahatxiwomy rỹira.9Uritere atiowotimy ixeõmy kia itxỹte kotxi, tule ityhydỹỹõmy, jiarỹle tahe, Deuxu hab~utyhy jiarỹ heka adeuxu rare uritere iwitxira deuxu-õ tyhydỹỹõmy. Jiarỹ tamy ariwahinykre aõhykỹmydỹỹna kia wamy radònymyhỹre mahãdu tule ariòreriòreny aõhykymy arisnykre tulesỹ ariokoreriokoreny tule ariokoreriokoreriòreriòre. 10Tahe jiarỹ wawi rare tibo waluutyhymy rỹira mahãdu warybebdedỹỹnana rityhynymyhỹre kia sõwemy ywityhymy reywinywyhỹre ariòreriòreny sõwetyhymy ijõ atomoranarenyboho-ò.11Uritere wani iurerenyõny kia dori tyhyna ritaõtyhy, tahe jiarỹ Deuxutyhy rare, adeuxureny wahe, tahe jiarỹ aõhỹkỹmy arisnykre tibo wanimy riwatyhynyõmyhỹre mahãdu.12Xabdo-txu biyrubunymyhỹ, kia heka yrubudỹỹwihikỹ sohoji rare, jiarỹ Deuxu aditeònyde wahe. 13Biwinymyhỹ ibutumy aaõmysỹdỹỹna ibutumy deboo sohoji txu. 14Kia deboinatxitxu tahe elehyna rare, awimy waki rahamyhỹre, adeuxu rare. Uritere ijõ aõtxile aõmysỹdỹỹna iwidỹỹõmy itxuu, kai aõkõre, ariòrereny hãbu aõkõre, tule ariòrereny hãwyy aõkõre, tule eòdureny aõkõre hãbu wahe, tule eòdureny hãwyymy rỹira aõkõre tule airòduiròdu aõkõre, tule iwitxira bdewebrorò mahãdu rỹira kia bexielehynyke, tule eòdureny rexielehynyrenykre.15Ohõti itxi reakre kai iòwyòmy aõ tewinymy tatemyhỹ Egito-ki wadee wahe tahe jiarỹ Deuxu, adeuxu wahe, anatade iribi waruruteredile tule waruruterehekỹdi. Tai heka adee rewahinyreri Xabdotxu biyrubunymyhỹkemy.16Bityhynyke buòsana tule adiòsana wawse, jiarỹ adeuxu, jiarỹ reywinyreri, kia adee wahe irumy bedeòrabeòra riijemy, ibutumy tamy boibenyke kaiboho su-ki tatximyhỹtenyte wahe aõbo adee rewahinyre.17Rubudỹỹõmy. 18Iwitxira hãwyy-ò aõtaõmy (abireludu hãwyy) 19Wasiõmy. 20Itxeredu binahãkỹ aòludumy aõkõre.21Uritere iwitxira hãbu hãwyydi òtamy ixinohõtiõmy aõ ijõ-di aõkõhyy iwitxira hãbu aõkõre; aheto, asureny, eòdureny, airòdureny aõtxile eaõnarenydi ixiruedỹỹõmy.22Moisesi rarybere: —Kaa heka ibdedỹỹnanare kia Deuxu riwahire Israel mahãdu-ò kia tiubo tiiboho Sinai hãwãlòòra-ki ratximyhỹrenyu. Heòty tya wo-ki tule nonoeluruhukỹ ribi tahe narumyhỹde iteretyhymy tahe sohojihyy riwahinyre bdedỹỹnana ijõ iwitxira aõkõre. Irib tahe riritinyre inatxi itxerenamy manadi tahe wadee riwahinyre.23Moisesi ritõranyre rarybere: —Heòty hãwãlòrariehekỹ ritoonymy raremyhỹ, kaiboho tamy taholatenyte rybewodỹỹ bdeluruhukỹ wotya-ribi rohonymyhỹre-ò. Tai tahe iwedureny tule hãbu oludumy rỹira mahãdu tamy ritehemynyrenyre ityyòtyhyle. 24Tahe wadee raryberenyre: Kai Deuxu, wadeuxureny, wadeereny teteòsitynyte aaõwityhyhykỹ tule kia arurutere tahe jiarỹboho roholarenyre arybe-ò heòty tya wo-ribi! Wiji tahe jiarỹboho rabirenyre aòrewe inatyhymy Deuxu raryberemyhỹre iny-ò tahe iruhyy ratximyhỹre.25Tahe tuu raruõwyhỹrenyre timy iòrysymy ixyby tuu aratxirenykemy. Kaa heòty nihikỹkỹhe inyboho rahurenykre, tahe inyboho roholarenyre irybe wodỹỹ-ò Deuxu rybe-ò wahe, tiu heka inydeuxureny rubu-ò inyboho iwahidỹỹõna. 26Tiu heka raholaõre inyõõ ritõranykemy kia roholare rahudi, inyboho iwse roholarenyre wse, Deuxu irutyhyhykỹ heka rarybere heòty tya wo-ribi. 27Moisesi bodòòseke kaa hãwãlò-ò tule boholake aõmybo Deuxu rybemy adee rururerimy, iribi tahe manake tahe jiarỹboho ibutumy adee tuu arelyyrenykre ywi-my tahe ariyrubunyrenykre.28Kai Deuxu taholate aõmybo kaiboho taholatenyte-ò tiubo tai toitemyhỹ-ò tai wawana tarybemy tahe wadee tarybete: Jiarỹ raholare aõmybo tiiboho adee rarybere, ibutumy aõbo adee rarybere kia heka òbiti rare. 29Kia awi rare tiiboho tuhyy raraykywydynanymy ratximyhỹre, biwatyhynybenyke ibutumy wabdedỹỹnanamy! Kiawse ibutumy txuu òbitimy adeereny kia ariòreriòreny-ò wahe tuhyy. 30Make Moisesi biditeònyke kia iny mahãdu kodòòsekemy tauri hetoreny-ò.31Kai tahe kaki marikre wawana matxikremy, tahe tuu adee ararybekre bdedỹỹnana ibutumy, iòraru-ribi ywi-my bdedỹỹnana. Reerynanyre ibutu-ò ionanamy kia tiiboho irybe riywinykemy ibutumy kaa bdedỹỹnana kaa su-ki kia jiarỹ adeereny rewahinyre tule tamyreny.32Israel mahãdu biwinyke ibutumy biywinyke ibutumy bdedỹỹnana kia Deuxu, inydeuxureny inydee riwahinyre. Tii heka ariwinyõtyhy òbitimy Deuxu-diteònyde myna. 33Tiu heka rexiwitxiranyõtyhy tibo ryy adee riteòsinyre wahe. Kia wse heka ibutumy adeereny kodòidenykre awimy ibutumy kaiboho, kaiboho tahe sõwemy bde beòrabeòra biwybenykre kaa su-ki ibutumy aõnaõna ijõdikre.
Chapter 6

1Moisesi rarybere tamahãdu-ò: —Kaa bdedỹỹnanahe rare naditeònyde kia Deuxu, inydeuxureny-diwahinyde jiarỹ araerynanykremy ibutumy adeereny. Tai tahe, boholabenykre bdedỹỹnana kaa su-ki tahe kaiboho birònybenykre tahe ibutumy aõbo bihòbenykre. 2Deuxu kotxi mamytatabenykre, inydeuxureny tule kaiboho ariòrereny tule ariokorereny bityhynybenyke ibutumy tuhyy bdedỹỹnana rybe ritidire kia jiarỹ adeereny rewahinyreri kiawse-ki tahe kaiboho sõwemy bde biwybenykre.3Israel mahãdu bexiebenykre Deuxu rybe ywidỹỹna biywinyõbenyke lau. Tai tahe, Deuxu kiawse rarybere, inylabielabiereny Deuxu heka rare, ibutumy adeereny bdedỹỹna rỹikre awimy, kaiboho sõwemy bexijuabenykre ixyby. Kia suwihikỹki tule ityhymy tai matxibenyrakre.4Boholake Israel mahãdu! Deuxu wahe sohojihyy Deuxumy ratximyhỹre, inydeuxureny wahe. 5Tai tahe, bityhyny Deuxu, inydeuxureny atelesowo-ribi sõwemy, atyytyby ibutumy kia ibutumy aruruna.6Biyrubunybenyke tuhyy bdedỹỹnana rybe atelesowotxi kaa wiji jiarỹ adeereny rewahinyreri. 7Uritere irisirenyõmy erydỹỹna tahe biribenyke ariòreboho-ò. Ixybyle kaa bdedỹỹnana rybe-my marybeke aheto-ki tule titxibo aheto-ribi tatxiteriu tuu marybeke, tule tiubo aherinareny-ò tai tanytau tule tiubo aherinareny-ribi taitauytau.8Bitaabenyke kaa bdedỹỹnana rybe aaxiòrenyõ kia aòrureny-ò, õhõtireny iribi rusarenykelau. 9Bòritidỹỹbenyke tarurumy aheto ijòtòbònareny-ò tule ahetoreny ijòtòbònahãkỹ-ò.10Moisesi ritõranyre: —Deuxu, inydeuxureny, riywinyre kia inykorenymy Abraõ juhuludu-ò, Izaque tule Ijaò (Jacó) boho-ò kaa suu riwahinykre adeereny. Inatyhymy titxibo sohoji sunihikỹ roimyhỹre tule hãwãhãkỹ nieru sõwehekỹ, tahe iwidỹỹrenyõmy. 11Ihetorenyki sõwemy ijõdire aõnaõna òwynihikỹ kaiboho tebutunyõtenyte; hãluube, kaiboho teaõtenyte; bderatysò tule bderatyjyyrahakỹ kaiboho tetòbrònyõtenyte. Tiubo Deuxu aradyrenykre kia su-ò, kia tahe kaiboho arsỹnareny tai ijõdikre sõwemy. 12Tahe bexiebenykre Deuxu õhõtireny rusakelau, tii dori aratarenyre Egito-ribi tai iòwyõlemy taaõmỹdỹỹmy toitemyhỹ-ribi.13Mamytatabenykre Deuxu kotxi, adeuxureny wahe, tamyhyy sohojile matxibenyke biywinybenyke ini sohojihyyle. 14Iwitxira deuxumy deàlàõmyreny, abireludu hãwã deuxu-my. 15Deuxu dori inydeuxureny rare, awanareny ratximyhỹre tule tu iwitxira deuxu rityhynyõmyhỹre. Kaiboho aõbo tuu beàlàbenykeki, Deuxu umyreny radònykre tuhyy kia tahe rahukre aõwsele kaiboho.16Deuxu tyhydỹỹna inatyhy uritere irutàsàõmy adeuxu-ò, iwse tewinytenyte Maxa-ò tyhydỹỹna. 17Bityhynybenyke ywityhylemy bdedỹỹnana rybe ibutumy kia adeereny riwahinyre.18Biwinybenyke kia Deuxu tai awimy rahamyhỹre òbitimy, kiawse tahe awityhymy adeereny ratxikre, tai tahe kaiboho birònybenykre tule asureny deysana wihikỹ biwinybenykre kia Deuxu dori ritxuhore alabielabiereny juhuludu. 19Tahe iwsetyhyle ritidire, tii ritakre ibutumy aòludureny awanareny resukre-ribi.20Ariòreboho tahe rỹỹraxirenyrakre wijina bòdu mahãdu-ò: Aõherekibo kia Deuxu inydeuxureny, inydeereny kaa riwahinyre bdedỹỹna rybe wahe? 21Tai tahe kaiboho birawyònybenykre; Jiarỹboho juhuu Egito wedu-ò iòwyõmy aõ rewinymy roirewyhỹ, tahe Deuxu taruruterehekỹdi, inyboho-ditadenyde iribi. 22Inyboho robirenyre inyruerueny tyhydi kia aõbo awihikỹ riwinyre tule ijõ berebunahãkỹ kia Deuxu riwinyre egipcio òludumy tule iwedureny òludumy tule kia ibutumy hetonihikỹmy iny mahãdu raaõmysỹdỹỹnymyhỹre mahãdu. 23Deuxu heka inyboho Egito-ribi ritarenyre ka-ò kididykremy inyboho inydeere suu riwahinykremy, kia timybo juhuludu mahãdu-ò ritidire myna.24Tii inydeereny-diwahinyde tyhydỹỹna ibutu dee kia bdedỹỹnana rybe wahe ilau ruberumyhỹre tuhyy Deuxu lau, inydeuxureny lau wahe. Kia rikiwinyrenykre wana, tii inyboho riyruburenykre ibutumy aõbinabina, kiawse riwinyre wiji tahe ibutumy tuhyy ratxirenykre awimy inydeereny. 25Rkexiòhãrurenymy inatyhymy rikitynyrenymy ibutumy bdedỹỹnana rybe wahe kia Deuxu, inydeuxureny inydeereny-diwahinyde, inyumyreny tahe umy riwahinykre tamy.
Chapter 7

1Moisesi rarybere tamyreny: —Deuxu inydeuxureny riwinykre aõbo adeereny tahe birònybenykre su-ò tai tahe kaiboho ijõdire kia tahe tiile anatadenykre kia tiiboho wana kaiboho besubenykremy. Adeereny awikeki kynyhỹ awihikỹmy sõwemy Deuxu tahe rahukre debòinatxi reurò iny mahãdu tiiboho heka aõnityhymy rexijuajuamyhỹrenyre tule iruruteretyhyrenyre aribireny. Kaa heka tiibohore: hetiu mahãdu, girgaseu mahãdu, rubu mahãdu, cananeu mahãdu, perijeu mahãdu, heveu mahãdu kia jebuseu mahãdu.2Deuxu tahe riwahinykre ka mahãdu ebòreny-ò, tahe kaiboho tule mahubenykre aõwsetyhyle. Uritere iwidỹỹrenyõmy beobenykre myna kia awimy tamyreny, iwotòemy idireny nohõtiõmy. 3Tiiboho wana herirenyõmy, kaiboho aõkõre ariòrereny hãbu aõkõre, tule ariòrereny hãwyy aõkõre.4Ka mahãdu tuu riwinyrenykre timybo ariòrereny rexiywinyrenyke Deuxu-ò tuu reàlàrenykemy iwitxira Deuxu-my. Tai tahe Deuxu umyreny deòdumy ratxikre tule aknahudenykre aõwsetyhyle. 5Tai tahe behubenykre ka mahãdu biutxi, bibòhòbòhònybenykre ibutumy. Bali Deuxu-my ratximyhỹre wahe, biòròbenykre ideuxureny tmana rarie biworonybenyke teòsidỹỹna ibutumy.6Tai tahe kaiboho heka Deuxu tarasamy tatximyhỹtenyte, inydeuxureny heka aratarenyre kia ibutumy iny su-ki rasỹnymyhỹre mahãdu ribi heka aratare kaiboho tamyhyy matxibenykremy.7Deuxu heka aluure tahe aratare, kaiboho heka iribireny asõtyhyrenyre ibutumy iny mahãdu ribi inatyhymy kaiboho abuterenyre iny mahãdu ribi. 8Tahe Deuxu aluurenyre tarurumy tahe araterenyre Faraò ruruterehekỹ-ribi, Egito wedu wahe, tai kaiboho toitemyhỹ urile. Tii riwinyre ihetxina iny mahãdu-ò.9Õhõtireny reake kia Deuxu inydeuxureny, Deuxu sohojihyy rare. Tii heka òbiti rare riyrubunymyhỹre tabdedỹỹnana wihikỹ. Tii inyluuhyymy ratximyhỹre inytomora wijina bòdu sõwemy, kia rityhynymyhỹre tule irybe riywinymyhỹre bdedỹỹnana rybe. 10Tahe aõhỹkỹmydỹỹna aõwsetyhy riteònymyhỹre tibo ibinamy rityhynymyhỹre. Tii raroorehenyõhyymyhỹre aõhykỹmydỹỹnana tule rahurenykre. 11Bityhynybenyke tahe, bdedỹỹnana rybe kia-diwahinyde wiji jiarỹ adee rewahinyre adeereny kia tahe biwinybenyke ibutumy aõbo adee rewahinyre.12Kaiboho aõbo ywimy matxibenyke kaa bdedỹỹnana rybe bityhynybenyke ywityhymy Deuxu, inydeuxureny riywinyrakre atyhynatyhy tahe òwyhyymy ratxikre inatyhymy tuu ritidire kia ihetxina mahãdu-ò. 13Tii iluurakre, tule tuurakre, tahe riwinykre iwsele ixyby tuu ratxirenykre sõwemy kia sõwetyhymy. Tii adeereny kidiwahinykre sõwemy ariòrereny sõwemy bihebenykre lòbrònaraty, bderatysò tule lòbrònajyyra wse tule sõwemy tai broreni bitxuatxuabenykre tule budoeni. Deuxu adeereny riwahinykre ibutumy kia ruxetòenahãkỹ su-ò kia tii adee riwanykre, kia ywina adeewimy riwinyre iny ihetxina mahãdu-ò.14Kaiboho heka luunatyhydi boibekre butu-ribi kia kaki bdebdemy rasỹnymy rỹimyhỹre-ribi. Ibutumy ariòrereny ijõdirakre, tule ibutumy airòdureny ijõdirakre tai sõwemy. 15Deuxu tahe idi retehekre kia ibutumy binana-ribi tiu heka aõhykỹdỹỹ riatyõtyhy kia binana binahãkỹ wahe kia egipcio mahãdu tahe aõhykỹmydỹỹnana itỹrereny reatyre, kaiboho teerytenyte. Iòludurenymy rare, tii-diteònyde kaa binana sõwemy tai tahe iny mahãdu-he umyreny radònykre.16Mahubenykre ibutumy iny mahãdu kia Deuxu, inydeuxureny-ò riwahinyre ebòreny-ò. Iwotòemy idireny norenoõmy, tureny àlàõmy kia ideuxurenymy, kia heka adeereny iòrutyhyre rubu wahidỹỹna wse rare.17Uritere idi nohõtirenyõmy: Ka mahãdu dori sõwetyhyrenyre inyribireny, timybohe inyboho rkahurenykre? 18Ulaureny breburenyõmny; ohõtireny itxi reake Deuxu, inydeuxureny riwinyre kia Egito wedu-ò iijoireny-ò tule. 19Ohõtireny itxi reake aõbinahãkỹtxi, kia sõwehekyỹtxi aõnaõnatxi brebunahãkỹtxi kia tuu tabitenyte iribi õhõtireny lusarenyõmy Deuxu taruruterehekỹdi inyboho ritarenyre Egito-ribi. Tahe Deuxu inydeuxureny riwinykre kaa tamyreny, moõ laubo kaiboho tarumyhỹtenyte iwsetyhyle aõbo riwinyre egipcio mahãdu-ò.20Deuxu riwinykre tamyreny mahenybenykre ibinanamy tai tahe rahukre tibohe rahenykre tahe alaureny rexiworenykre. 21Tai tahe, ilaureny breburenyõmy awanareny dori Deuxu ratximyhỹre, inydeuxureny wahe, Deuxu heka irurutere rare tii heka brebuhãkỹ riwahinymyhỹre. 22Ibutebutemy heka tii ritakre iijoi mahãdu awanareny raaõbinanykremy. Kaiboho tahe mahubenyõkre ibutumy aõwsetyhyle. Kiawse biwinybenykeki, iròdu iròdu bderahyludutyhy rasõwekre, tahe iòtutyhymy tiiboho roirekre.23Tahe Deuxu riwahinykre aòludureny ebòrenby-ò kia tahe akireny sõwemy yaranahãkỹ ratxikre, tahe tiibohe rexihurenykre. 24Deuxu tahe tule riwahinykre ebòreny-ò kaa iwedureny. Kaiboho birubunybenykre, tahe tiu inyõ heka rahetonyõtyhy.25Bitoonybenyke ibutumy deòsidỹỹna kia ideuxureny wahe. Idi ruerenyõmy womatityrỹrỹhỹkỹ ura-di tule womatityrỹrỹhỹkỹdi ibotòrahakỹdi kia heka deòsidỹỹki ijõdire, iwanareny noõmy, kia dori adeereny iòhãrure rubu-ò nona dori rare. Tahe Deuxu, inydeuxureny reàlàkre aõtxile suritxoo kia heka ibina rare. 26Uritere iwydỹõmy suritxoo deàlànaõ ahetorenywo-ò, tyre-ki matxikre tule atyrerenyki ratxikre. Ibinatyhy tule radònyrenykre kia inatyhymy ateleso òhòkỹle tibo suritxoo deàlàna-ki tatxiwa ibinahãkỹ resekre bdebina.
Chapter 8

1Moiseisi tamahãdu-ò rarybere: — Bexiebenyke bedỹỹnana rybe tyhydỹỹdu-ò wiji dori jiarỹ rewahinyreri adeereny, kaiboho eysamy tule asõerenymy ixyby matxibenykre, malòbenyke tahe asureny deysana heka Deuxu riywinyre tii heka riwahinyre juhuu iny ihetxina mahãdu-ò. 2Õhõtireny reake timy Deuxu arayrubunyrenymy adireny raremy kia bede aõ tai ijõõhõkỹdi kia inatxi umymy urihixinamy. Kia irehemy rariamy roire tuhyy, tahe Deuxu tuu rõhõtinyre tahe tamyreny ritidire timybohe ihỹdènydemy rexiywinymy da rityhynymy aõbo da aõkõre aõbo kia bededỹỹnana-diteònyde wahe.3Ele tii tamyreny rana ijra-diteònyde iribi tahe tamyreny-diteònyde rỹsỹna irỹsỹnarenymy mana wahe, sohoji byrena timyhe kaiboho teeryõtenyre tule juhuludu mahãdu tule rieryõrenyre. Deuxu heka kia riwinyre rieryrenykemy iny dori ao baõ-di aõkõ irumy rỹikre, tahe ibutumy aõnaõna-di irumy rỹikre Deuxu heka tuu rarybere.4Kia inyumy inatxi urihixinamy kaiboho atyyreny teuhètènyte tiu heka retybyõre, tule awareny tiu ratarinyõre. 5Bierymy matxibenyke kia Deuxu wahe, inydeuxureny wahe, tii risuhòmyhỹre iwese inytybyreny tariòre risuhòmyre wese. 6Bitynybenyke, tahe, kia bededỹỹnana-diteònyde wahe, beysabenyke aõ ritidire myna kia taerydỹyna kia brebu Deuxu-ò, adeuxureny wahe.7Tahe tii riwykre suwihikỹ-ò wahe, bero sõwehekỹ-ò, tule bero riòreriòre-ò, iribi tahe bee reamyhỹre kia iwitxiò tahe bee rejuxunymyhỹre kia hãwãlò ribi tule. 8Su ribi heka maixõmoni sõwemy ròhònymyhỹre tule mona, bederaty sò, bederaty figo tule homỹ, bederaty jyyramy uri tule bidi.9Kia sohoji su titxibo roimyhỹre tiu tai rỹsỹnamy iny reaõtyhy tule aõtxile aõnaõnamy kaibohe bekoabenyõtyhy, titxibo su sohoji roimyhỹre womati manahãkỹ tule kobre mina hãwãlò-ki roimyhỹre. 10Kaiboho ijõdire ibutumy rỹsỹna inyboho tuu rurumyhỹrenyre tahe Deuxu kedeàlàkre, inydeuxureny wahe, kia wihikỹ adeereny rewahinyre wahe.11Iribi tiu õhõti rusaõtyhy Deuxu-ribi, inydeuxureny-ribi, bexiebenyke inatyhymy bededỹỹnanahãkỹ-diteònyde ribi bexihitxinyke lau ityhydỹỹ wahe tule ibededỹỹ rybe ribi, wiji dori jiarỹ adeereny rewahinyreri. 12Kua suu-ki kaiboho sõwemy rỹsỹna ijõdikre ixideewimy; ahetoreny biwinybenykre awimy, titxibo masỹnybenykreki wahe;13Abròreni tule abròrenireny rexijuajuakre; kaiboho bibutunybenykre womati ura trỹrỹhỹkỹ tule womati sò trỹrỹhỹkỹ kia tahe iuhe ijõdikre. 14Tai tahe, bexiebenykre uritere xiwederenyõmy uritere Deuxu-ribi nohõti lusarenyõmy, inydeuxureny-ribi, tii dori inyboho ritarenyre Egito-ribi, tai urile aõ tewinymy toite mahã-ribi.15Tii tahe riwyre kia inihiỹmy tule iòhãruhukỹmy bede aõ tai ijõõhỹkỹki, tai sõwemy hemylala luahiõhõkỹ ijõdire tule ituti bòrò ijõdire, titxibo bee ijõõhỹki wahe. Tahe bede aõ tai ijõõhõkỹki Deuxu riwinyre bee mana-ribi ròhònykremy, kai tuu biõbenykremy. 16Tahe adeereny riwahinyre mana birỹsỹbenykremy, kia sohoji rỹsỹna juhuludu mahãdu rieryõrenyre. Tii riwinyre tahe ibutumy tuu rõhõtiyre tyhyre tamy riwinykremy ityhydỹỹna ionanau tamy awihikỹ iribi riwahinykremy. 17Tai tahe, uritere tuu raykyõmy arurutereny kai ixinohõtidỹỹõmy tule aaõmysỹdỹỹdi kaiboho aõbo ijõdiremy tule atyhynarenydi.18Deuxu-txi õhõtireny reake, inydeuxureny, tii heka adeereny ruru wahidỹỹdu nihikỹ rare tule adỹỹna. Kaiboho tuu tabitenyteri kiawese heka tii tahõrõwihikỹ rityhynymyhỹre tule aõbo riwinyre juhuludu mahãdu-ò. 19Tahe, kaiboho õhõtireny Deuxu-ribi rusakeki, beàlàbenykeki, tule iwitxira deuxu-ò naaõmysỹdỹỹnybenykeki, jiarỹ arateòarinyrenykre wiji dori inatyhymy kaiboho bituebenykre. 20Da bityhynyõbenykre-wana Deuxu, inydeuxureny, tai tahe kaiboho bituebenykre, iwese ibutumy aijoi ituerenykre Deuxu dori rahukre ibutu arurenyòle wahe.
Chapter 9

1Moiseisi rarybere taijoi-ò: — Boholake Israel ijoi! Wiji kaiboho beuròbenykre jordaõ bero-di tahe kaiboho suu sohoji ixidee bimybenykre tii heka adeereny roikre kaiboho sõwemy asõwetyhyrenyre sõwemy aruridererenyre aribireny. Ihãwãreny heka inihiỹtyhyre heka otitydi rexiijemyhỹrenyre kia heka rehemynymyhỹre biuòhòkỹle. 2Kaiboho irybereny-ò taholatenyte anaki-my, tiiboho heka aõni rurutèrèhèkỹ-ribi òlò roire tiiboho heka kia su-ki rasỹnymyhỹrenyre, ibutumy rayryberenyre: “Moõ heka tiu iribireny rotaõtyhy anakiboho ribi wahe.3Obitimy matxibenyke Deuxu-ò, inydexureny-ò wahe, rakre wiji aorenymy wahe heòty wesemy kia heka ibutumy riròrenykre. Tii kdòtadenykre tule kanahudenykre kaa mahãdu su wahe, kawese, Deuxu deewimy tuu riywinyre myna, kaiboho heka iribi bidiòhònybenykre tahe aõwesetyhyle mahubenykre.4Tahe, iribi Deuxu, inydeuxureny, kua mahãdu ritare wana arurenyò, uritere tuu raykyrenyõmy iwese: “Deuxu dori inyboho ka-ò-didydenyde tii dori inydeereny kaa suu riwahinyre aõherekibo inyboho awihikỹrenyreki.” Iòru-ki aõkõ, tahe deuxu ritarenykre kamahãdu arurenyò aõhekibo tii dori dori ibinahãkỹtyhyre.5Kaiboho tiu asurenymy suu bimybenyõtyhy aõherekibo kaiboho dori awihikỹ toite tule obitihikỹ toite. Deuxu kamahãdu ritakre ibinahãkỹrenyreki, tule aõrekibo Deuxu, inydeuxureny, tuu rityhynykemy kia riywinyre kia ihetxina mahãdu-ò Abraõ-ò, Ijake tule Jako-ò.6Tai tahe, òbitimy matxibenyke Deuxu dee tai tahe adeereny su wihikỹ kidiwahinykre aõ kaiboho awihikỹrenyrerimy aõkõ; imyna aõkõ, kaiboho heka iny ryberarutitèrèrenyre.7Uritere õhõtireny lusarenyõmy kia bede aõ ijõõhõkỹki kaiboho aõnaõnamy ihkỹhkỹmy sõwemy Deuxu dee, tii heka deuxu dee, tii teburemy adeereny ratxikre. Tiubo Egito-ribi ròhònyrenyre reuhukỹle kia-ditehenydenydeu ka-ò, tahe kaiboho Deuxu òludumy tatxitenyte. 8Kaiboho tyhyle Xinai hãwãlò kaiboho tatỹỹnytenyte, tahe tii reburemy rare, tahe ihudu-my raraykynyre.9Jiarỹ raòwònyre hãwãlò-ò Deuxu wana witxi areakre-my tule inatxi mana deòsidỹỹna, tai ritina wihikỹ riritinyre tii riwinyre awanareny. Tai hãwãlò-ki watxire iny inytxi umy txumy tule iny umy inatxi ru-my kia bede tai rewyre byreõmy, aõ bemy reõõhyy aõtxile. 10Deuxu tahe wadee riwahinyre inatxi mana deòsidỹỹna. Tii tyhyle riritinyre ityre-ò ibutumy kia aõbo tai roire wahe kia heòty tya woki, tiubo tai texibutunytenyteu hãwãlò òra-ki.11Kia iny umy inatxi txu-my onanau Deuxu wadee riwahinyre inatxi deòsidỹỹna wihikỹ. 12Tahe tii wadee rarybere: “Bubeheke wylemy karibi tahe bodoosekre kia aijoireny kai tetate Egito-ribi, tahe tiiboho he òraruna riwinyrenyre ibina-my. Wytyhylemy biribenykre tahe boibenykre warybe myna tahe riwinyrenyre sohoji soritxoo womati tuu reàlàrenykemy.13Jiarỹ reeryre Deuxu ritõranyremy kaboho heka tõhõtitarenyre. 14Tai tahe, waijeseõmyke adee dori ariywinõõtyhy, arihukre dori, kia wese tiu inyõ tõhõti reaõtyhy aõ tai ijõdiremy. Ariribireny, Moiseisi kia aoludurenyrenymy ròhònyrenyre-ò ariwinykre sohoji ijoi tyhyhykỹ kia sõwemy rurutèrèhèkỹ iribireny wahe.15Moiseisi tahe ritõranyre. — Tahe jiarỹ hãwãlò-ribi rabuhere, kia heka inire heòty idi tahe raòwònymyhỹre. Wawana riwymyhỹre inatxi deòsidỹỹna mana, deòsidỹỹ wihikỹ wahe. 16Tiubo arehemynykreu adeereny iòhòmy, tai rabire Deuxu-ribi òtu ijõdiremy, inydeuxureny wahe tahe aõwesetyhyle tahõrõrenyririmy rekoarenyre ywi-my ratxirenyke wahe. Tahe rabire kia womati brorenimy kaibohole heka tewinytenyte tuu beàlàtakre.17Tai tahe, arurenyòtyhyle, tahe mana deòsidỹỹnadi bede-txi rehure tahe rebòhònyre. 18Iribi tahe watiowotimy resere Deuxu kotxi, tai tahe watxire iny umy inatxi-my txuu iny umy inatxi rumy iòsana bedeò roimyhỹ. Kia iwesetyhyle ikotxi riwinyre, aõ rerỹsỹõhyyre aõmy reõõhyyre kia ibede-ki. Kia wese tahe aõherekibo kaiboho texiòrarunytenyte Deuxu kotxi, riwinyre aõbo tii tuukre.19Jiarỹ heka raberure debure-ki deuxu lojina-ki; tii reburemy raremyhỹ, ihudurenymy rõhõtinyre. Tahe ixyby Deuxu reòbyre iny ixitòedỹỹnareny-ò. 20Tii teburemy ratximyhỹ Araõ dee kia tahe irubudỹỹmy rõhõtinyre; tai heka rexitòenyre tule Araõ weribi.21Tahe remyre womati broreni, kia ibinahãkỹ wahe kia kaiboho tewinytenyte wahe, tai tahe heòty-ò idi rehure. Iribi tahe rebòhònyre wiàreàre xõmoxõmomy, ibutumy remoèmoènyre kia tõderuxõmo uramy rexirahorakremy tahe retare tõdeura xõmoxõmo beroriòre-ribi kia hãwãlò werawodi reamyhỹre.22Kaiboho ibinahakỹmy tatỹỹnytenyte, ixyby, kia Deuxu-ò taykarananytenyte, Deuxu-ò wahe, Tabera-ki, Maxa-ki tule Kibrote-Ataawa-ki. 23Tule ibinahãkỹmy Kade-Barneia-ki, tiubo tii riteònyre suu tamy ratxikremy su deysana tamyreny riwahinymy raremyhỹ. Kaiboho Deuxu tetyhynoõtenyte, tahe dexiòkèsedỹỹnytenyte deuxu òludumy tahe texityhynyõtenyte abededỹỹnanareny. 24Kia txuuhukỹle heka jiarỹ reeryre, kaiboho toitenyte tuhyy ibinahãkỹmy Deuxu oludumy Deuxu wahe!25Moiseisi rexinoranyre, rarybere: _Iny inatxi umy txu-my tule iny umy inatxi rumy tai watiowotimy resemy bede reijere, waòsana suõ rỹimy, Deuxu ruò wahe, tahe tii rarybere tuu rahurenykremy. 26Deuxu dee tahe kawesemy rexitòenyre. “Deuxu, waDeuxu! Adee rexitòenyreri uritere aijoi mahãdu ihuduõkremy, kia aijoi heka ixideewimy ritare, taruruteremy tule kia tarurutèrètyhydi ejito kiditakre.27Õhõti reakre kia eòdureny bohotxi Abraõ wahe, Isaki tule Jakò tahe adeereny nohõti ta aõkõ rare, ibinahãkỹ tule orarunahãkỹ ka mahãdu-ó rare. 28Tahe, rexihurenykre aijoireny, ejipxiu mahãdu raryberenykre kia idyrenyòmykemy kia su-ò tamyreny tuu rarybere wahe, raryberenykre tule tamyreny raykarananykre tai tahe ridykre aõ tai ijõõhỹkỹò tai tahe rirubunykre. 29Tiiboho heka iijoi roire, aijoi heka ixideewimy ritare, kia ejito-ribi wahe ritakre taruruteremy kia tarurutèretyhydi wahe.
Chapter 10

1Moiseisi rarybere taijoi-ò: — Kia aõ ròhònyre-ribi wahe Deuxu rarybere wadee: “Biòròke inatxi mana deòdỹỹna, kia juhuu tewinyte wesetyhyle, tule biwinykre òwòru heòty. Tahe manake witxi rkeakemy hãwãlò-ki. 2Tahe jiarỹ aroritikre deòsidỹỹna-ki kiamy tahe reritinyre tai kia kai tebòhònyte-ki. Iribi tahe òwòru heòty-ki bidekre.3— Jiarỹ rewinyre òwòru akaxia heòty, tahe inatxi-my mana deòsidỹỹ reorare wiwesetyhyle tahe juhuu raòwònyre hãwãlò-ò, tii wana wahe. 4Kia Deuxu, iwesetyhyle juhuu txie ijõdire koki, riritinyre tai ityreki kia debowiò bededỹỹnana rybe, iwesetyhyle kia adee riwahinyre wesetyhyle kia adeereny heòty waro tyaworibi adeereny rarybere hãwãlò rariehekỹki wahe, kia txuu tahe kaiboho texibutunytenyte iruòtyhyle wahe. Deuxu tahe wade riwahinyre deòsidỹỹna.5Jiarỹ rabehere hãwãlò-ribi kia iwesetyhyle riwinyre òbitimy, retidire deòsidỹỹna òwòru heòty-ò tai tahe tii tai rỹire.6(israelita mahãdu tahe roirenyre Benê-Jasỹ hãluu-ribi tahe Mosera òh{òkỹle roirenyre. Tai tahe Araõ rurure taile rituunyrenyre tahe iriòrele teròwymy runyre Eliaza wahe tii heka iwedureny runyre. 7Iribi tahe iijoi rare Gudgoda-ò wahe tule Jotbata-ò wahe tai heka sõwe-my beriòreriòre ijõdire.8Kia tahe wiòhedỹỹ tai ijõdire tahe Deuxu ritare ixideewimy Levi ijoi heka rare kia hãbu mahãdu ridyrenykemy iribireny òwòru heòty wihikỹ-ò wahe, tai xiwena wahidỹỹdumy ratxikremy tuu reàlàrenykemy tai deuxu dee wimy tamy ratxirenykemy. Tiiboho tahe tuhyy riwinymy roiremyhỹ ibutumy aõnaõna. 9Tai tahe Levi ijoi Kanaỹ-ki suo ritarenyõhyyre, iwese ijõ ijoi ritarenyre wese. Kia Deuxu inydee aõ ritidimyhỹre wese, aõ tahe ka mahãdu ritare tarurutèrèrenymy tahe tamy reòbymy tai tahe Deuxu deòdu-my roiremyhỹ.10Tahe Moiseisi ritõranyre, tahe rarybere taijoi-ò: — Tai watxire iny umy inatxi txu-my hãwãlò-ki rewyre tule iny umy inatxi rumy rarewãhã kia iòruruule wahe. Tasỹ ixybyle Deuxu waixitòedỹỹna-ò reobyre rexihuõlere adeereny. 11Tahe-diteònyde kia jiarỹ òte idi aretehemy aratxiõte, tamy aralòkemy tule tamy deysana su-ò ariwahinykemy tii dori juhule rityhynyre ijõdõre juhule kia riwihinyre juhuludu mahãdu-ò wahe.12Israeo mahãdu, boholabenyke aõmybo Deuxu ritidire adeereny. Tii rurure aõbo kaiboho taberutenyte biòbenyke ibutumy aõkõreny obitimy; umyreny rurure aluureny ratxikemy deysamy ibutumy atelesõreny-ò kia ibutumy atyytybyreny-ò. 13Bityhynybenyke ibutumy bededỹỹnana rybe ritidire Deuxu wiji tahe jiarỹ adeereny rewahinyreri, awi-my watxibenykemy.14Kia irarietyhyhykỹ butu-ribi heka Deuxu hõrõ rare, Deuxu-ò heka, tiiboho heka tamy ratximyhỹrenyre aõbo tuu rỹimyhỹre wahe. 15Tahe tamywina heka juhuludu mahãdu-ò ahõrõreny-ò kia inihiỹ rare, ibutumy aijoi kaa bedebede-my rỹira tii ritare kaiboho, wiji dori kaiboho heka aratarenyre ixideewimy.16— Tai tahe, obitimy matxibenyke Deuxu-ò riberarutitere-my ixidi nohõtirenyõmy. 17Kia Deuxu ribi, inydeuxureny, heka ibutu deuxu-ribi irarietyhymy ratximyhỹre tule hãbu wedu-my rỹimyhỹre-ribi. Tii heka inihiỹ rare, irurutere kia brebu riwahinymyhỹre. Tii wiwesewesele araywinymyhỹrenyre ibutumy kia tamy awiõre tamyreny bededỹỹnana biuahãkỹ-ò matxibenyke tamy ibinare.18Tii heka riijemyhỹre tibo tyby, ise aõbo iribi rurumyhỹre riijemyhỹre tule tawytesenabededỹỹnana riijemyhỹre; tii iwitxira weribihikỹ luure kia iwanareny ratximyhỹrenyre tahe adeereny rỹsỹna ariwahinykre tule tyky. 19Iluurenymy matxibenyke kia iwitxira weribihikỹ, kaiboho dori iwira weribihikỹ-ki toitemyhỹ Ejito-ki.20Beòbybenyke Deuxu-my, inydeuxureny, tahe tamyhyyle beàlàbenyke; tamy ywi matxibenyke inysohojihyy heka inimy biywinybenyke. 21Deuxu-le tahe bityhynybenyke; tii heka inyDeuxureny rare. Kaiboho tuu tabitenyte aruèrènytyhydi inihikỹmy tule brebunahãkỹ aõnaõna Deuxu heka riwinyre adeereny wimy.22Tiubo juhuludu mahãdu roirenyre Ejitu-ò, sohojihyyle umy inataõ debowiò-my iny sõwe; kaa wiji tahe, Deuxu ruxetòena oraru-ki, iny Deuxureny oraru-ki tahe, kaiboho biuwetyy taina wese asõwereny toite.
Chapter 11

1Moiseisi rarybere taijoi-ò: — Deuxu luumy, inydeuxureny bityhynybenyke tuhyy rubebededỹỹnana-ò, tule bededỹỹnana rybe-ò tule abededỹỹnana obitimy.2Wiji tahe maraykynybenyke Deuxu rurutèrèhekỹ-ò kiawese tahe rieryrenyre tyhydỹỹ tarurumy tule tarurunahãkỹdi. Kaiboho toitenyte, ariòreboho aõkõ, tuu robirenyre kia rieryrenyre kia ibutumy. 3Õhõtireny reake aõwihikỹtxi ibutu-ribi aõbo Deuxu riwinyretxi Ejitu-ki Faraò oludu-my, Ejitu wedu wahe, kia ibutumy ioludurenymy ratxikremy.4Kaiboho tabitenyte aõbo Deuxu riwinyremy kia ejipxiu soldado mahãdu tule iawararureny wana tule iaõbinareny ityti heòty, kia tiubo ahereny-ki watxiwãhãu. Kai Deuxu tewinyte kia bero aõdibo bero ionanaõ sòhòkỹ ityrereny resekemy kia rabòrònyrenykemy, kawesemy tahe tiiboho ituerenykre tuhyy ituemy roirekre. 5Kaiboho tabitenyte Deuxu riwinyremy bede aõ tai ihoõhõkỹki, roirenyre tuhyy kia bede-ò.6Tule aõbo riwinyre kia Datỹ-ò tule Abiraõ-ò, Eliabi riòre boho-ò, Hubi ijoiõ rare. Ibutu ruò wahe suu rarayre tahe inatxi riõre, ibutumy tasỹreny-wana, isỹreny, iaõmysỹdỹỹdureny tule iiròdureny. 7Kaiboho tyhyle ibutumy tabitenyte kia Deuxu aõnihikỹ wihikỹ riwinyremy.8Tai tahe, bitynybenyke ibutumy bededỹỹnana rybe wiji jiarỹ adeereny rewahinyreri ionana ityhytyhymy matxibenykemy tahe aõtaxina biaõbinanybenyke ti suobo tiiboho roirenyra-ò tahe isureny asurenymy idi beysabenyke. 9Kawesemy kaiboho tabitenyte sõwemy bede beòra-beòra suwihikỹki bede tewytenyte kia atyhynareny Deuxu riwinywihikỹre juhuludu mahãdu-ò tule ariòreriòrereny-ò atmoranareny-ò.10Su heka adeereny rarikre aõ Ejito ijoi-ò aõkõ, tiribibo riòlònyrenyre, kua-ribi aõbo sumy, ròbròrenyre-ribi, kaiboho aõmysỹdỹỹmy tarutenyte sõwemy suu bimybenykemy wahe, kia lòbròna tasỹ weraki ritònymyhỹre wese. 11Tahe asurenyki kaiboho maaõinybenykre hãwãlò-ki tule bedeworyhykỹki, tai tiu buiõmy roiõtyhy. 12Deuxu, inyDeuxureny retemyhỹre su-di tiu tohõti rusaõtyhy, kia iòraru-ribi hikỹle kia bedeonanaòhòlỹle heka idi retehemyhỹre.13Tai tahe, kaiboho bityhynybenykekile kynyhỹ bededỹỹnana rybe kia adeereny wiji rewahinyreri, aumyreny biywinybenyke Deuxu-ò inyDeuxureny-ò, tamy awimy matxibenyke ibutumy atelesõ tamy biwahinyke ibutumy atyytyby-wana. 14Tahe adee riwahinykre biu itxu rierymy obitimy, kia bedejutàtà biu wese tule noijasa biu wese. Kawesemy heka awimy kynyikre bederatyrèdènaki, bederatysò tule bederaty jyyrahakỹ tule. 15Tule broreni-di itxere kynyikre. Kaiboho ibutumy rỹsỹna ijõdikre aõmybo burubenykre.16Bexiebenykre, uritere atelesõ iwahidỹỹõmy ruina-ò: Deuxu-ribi ixirareasadỹỹõmy tule iwitxira suritxoo deàlàõmy. 17Kia tiiboho riwinyrenyre wana, Deuxu sõwemy iy reakre adeereny tahe tiu adeereny biu kiditeònyõtyhy. Tai tahe su-ki aõ ròhònyõtyhy, iribi tahe ibutulemy bede biwybenykre tahe bexihubenykre kia suwihikỹ-ribi tii Deuxu heka kidiwahinykre adeereny.18Õhõtireny ritinatxi reake tahe biyrubunybenyke atelesõreny-ò. Bitaabenyke kaa rybe wahidỹỹna wihikỹ aaxiòreny-ò tule aòruteny-ò õhõtireny rusarenykelau. 19Uritere nõhõtilusarenyõmy ierydỹỹ-ribi tahe ariòreboho-ò bierynanyhyy boibekre. Ixybyxybyle bededỹỹnana rybemy aheto-ki tule aõtxile aheto-ribi, tiubo aherina-ò boikreu tule tiubo myikreu.20Bòritinybenykre aijòtobònareny ysehekỹ-ò tule aheto ròtena ijõtobònanihikỹ-ò. 21Kia wese kaiboho tule ariòreriòreny boho sõwemy bede riwyrenykre kaa su-ki kia tahe Deuxu riywinykre kia riwahinykre aòrenymy ihetxina mahãdu doidenyde-ò. Kia bede roiremyhỹreki, kaiboho bede sõwemy biwybenykre ka su-ki.22Tai tahe, boholabenyke awimy kia bededỹỹna rybe-ò kia jiarỹ adeereny rewahinyre bityhynybenyke Deuxu, inydeuxureny, ibutumy ritidire kia bededỹỹnana-diteónyde kia ibutumy tii-wana matxibenyke. 23Kia tii riwinykeki, Deuxu ritakre ibutumy ixỹju òtaòta tahe kaiboho suu bimybenykre idi beysabenykre kia asurenymy roimyhỹre wahe ibutumy tamyreny kia sõwehekỹboho tule kia irutererenyhỹkỹ kia atyrereny ratximyhỹrenyre.24Inatyhymy aõbo aribireny ibutumy kia sudi ririranyrenyre aõbo juhu bedeu kia tai ihoõhỹkỹki bedeònana jutàtà weribi kia Libano hãwãlò, kia bedeònana tòteehekỹki juhuu Eufrate bero weribi, txuòlòna, kia meditehỹneo beronihikỹ tule txuròtena weribi. 25Kaiboho tiu bòỹnynobenyõtyhy, Deuxu dori, inyDeuxureny, reobykre timybo ritidikre myna riwinykre aõbo ibutumy iny mahãdu dee kia su-ki tahe eburemy matxibebenykre tamyreny.26Moiseisi rarybere taijoi-ò: _Wiji aririkre tahe kaiboho bitabenykre tamyrenywikeki ywina yda yarana aõbo. 27Kaiboho tahe bitabenykre tyhyna kiaboho bityhynybenykre wana Deuxu rybe ywimy, kia inydeuxureny, kia rewahinyreri adeereny wiji; 28Kia aõbo bitabenykre ibinahãkỹ, kia kaiboho abededỹỹnana bitynybenykre wana, tahe riywinykre bededỹỹnana kia adeereny jiarỹ rewahinyreri wiji tahe beàlàbenykre iwira deuxu-my kaiboho tiu tuu tabiõtenyte.29Tiubo Deuxu suu ritakre tahe kaiboho aõnaõna ijõdikre tahe kaiboho belyybenykre ywinamy Gerizi hãwãlò-ki wahe Ebal hãwãlò-ki tahe ibinabina rỹikre. 30(Kaa inatxi hãwãlò tahe Kanaỹ su mahãdu-ki roikre, jordaõ bero txuròtena weribiò, jordaõ bede-ki, kia roimyhỹre Gilgao hãwã iòhòmy, kia sagrada Morè òwòru-ribi irehemy aõkõ.31Wiji tahe kaiboho beuròbenykre Jordaõ bero-di kia suu asurenymy Deuxu riywinyre wahe, inyDeuxureny, adeereny riwahinynyreri. Tai tahe, kia suu ribinabinanyrenyre ribi tahe taisỹ riòrunyrenyre rasỹnyrenyre tai. 32Ijõdikre tahe bexiòhãrunybenykre bityhynybenykre kia ibutumy bededỹỹ rybe obitimy kia wiji jiarỹ adeereny rewahinyreri.
Chapter 12

1Moiseisi rarybere taijoi-ò: — Kaa heka bededỹỹnana rare ka heka bededỹỹnana-diteònyde rare tai tahe kaiboho obitimy bitynybenykre bede beòbeòra-my tuhyy kia masỹbenykre su-ki Deuxu-wana, kia Deuxu inylabielabiereny deuxu rare, tahe riwahinykre adeereny. 2Iribi tahe ijoi mahãdu aritakre su-ribi, taruru-my ibutumy kia ihãwãreny-ribi tiiboho dori tadeuxurenymy reàlàmyhỹrenyre, hãwãlòratyyki tule òwòru òraki kia ubròròna riwahinymyhỹke.3Bitxiwibenyke kia ihõrõreny, bibòhònybenyke txiàte txiàti txiàti ideuxureny Baao wahe, biarobenyke Deuxu Aserati tahe biwarobenyke ibutumy ityytyby, inyõ itxi tõhõti reake lau su Deuxu wahe kia ijoi mahãdu wahe. 4Uritere Deuxu-my deàlàõmy, iny Deuxureny wahe, kia tiiboho suritxoo Deuxu-my reàlàmyhỹrenyre wase.5Kia isurenyki tahe sohoji ixỹju ijõdire, Deuxu tai ritakre bede tamy rasỹnyrenykremy tai tiiboho tuu reàlànykre. Kaiboho tahe tamy boibenykre. 6Tai tahe riwahinykre xiwemy iroduõ tahe rawasikre obiuna-ki tule riteòsinyrekre iwitxira xiweõ. Kia bede tahe kadiwykre debowiò irodu-irodu jura tahe ritarenykre, tahe riywinyrenykre kia tamy ritidire wahe, kia heka ixideewityhymy riwinyre broreni jurajura tule budoeni jurajura.7Tai tahe, Deuxu-ò itxerenamy, inydeuxureny, kaiboho asỹreny-wana birobenykre irodudè xiwenamy roikre tahe eysamy matxibenykre aõherekibo Deuxu-he riywinyre ibutumy aõmysỹdỹỹnareny.8Wiji dori iny sohoji sohoji riwinyre ideewimy; tahe tiubo tamy ritehemynykreu, kia wese aõkõ rỹikre. 9Kaiboho terònyõlemy toite kia Deuxu suu riwahinyre-ò inyDeuxureny, adeereny suu riwahinyre-ò tai su-ki matxibenykre awimy.10Tiubo beuròbenykreu Jordaõ bero-di tahe biòrarunybeny tai sỹ kia Deuxu adeereny riwahinykre-ò wahe, tii tahe adireny retehekre aòlurenylau wahe, tahe kaiboho awimy tai boibekre. 11Tai tahe inyDeuxureny bede ritakre sỹna tai tahe tii-he awityhymy rahakre tamy tahe kaiboho biwybenykre ibutumy aõbo adeereny retidire, kia tahe, irodu tahe rawòsiwòxinykre obiuna-ki tule ijõ xiwe kia debowiò-my irodu jurajura kia ritakre wahe, tule riywiywinykre ibutumy kia Deuxu riwahinyre.12Deuxu ruò tyhyle, inyDeuxureny, ibutumy reysatyhyrenykre: kaiboho, tule ariòrereny hãbu, ariòrereny hãwyy, tule eòdureny iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre tule hãwyy iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre tule levita mahãdu, tai ratxirenyreri-wana hãwãhãkỹki rasỹnymy tai rỹireri-wana tai tasỹnymyhỹtenyteki. Tiiboho tiu ritarenyõtyhy Kanaỹ su, kia iwese ijõ ixỹju ixỹju ritarenykre wese.13Tai tahe, tiu xiwena riwahinyõtyhy aõtxile bede ixideewimy. 14Sohoji bede Deuxu ritakre suu iny sohoji ixỹju tai kaiboho biwanybenykre xiwena tahe ibutumy biwahinybenykre iwitxira aõmydỹỹna ijõdire reywinyre myna.15Tahe, tiubo kaiboho iroduderòmy burubenykreu, birobenykre airodudereny aõtxile titxibo masỹnybenykre-ki. Kaiboho birobenykre irodudè sõwemy Deuxu wese, inyDeuxureny wese, adeereny riwahinykre-wana. Biròbenykre aõtaxina, kia birobenykre gazela-dè da budoe-dè aõbo 16Uritere irysỹõmy irodu hãlubu; hãlubu bede-txi rejuxunymyhỹre kynyhỹ, kia be wese.17Kia xiwena Deuxu dee riwahinyre irỹsỹõmy kia titxibo kaiboho toitenyte su-ò sỹmy debowiò urihixina bederaty maixõmoni, tule mona besòhòkỹ tule uwerny; tahe juhutyhy broreni tule budoeni; òwydỹỹnamy riywinyre; òwydỹỹna heka ixideewimy riywinyre kia iwitxira òwydỹỹna ribi.18Ibutumy xiwena boho kia kaiboho birỹsỹbenykre sohoji bede-ki hyyle Deuxu dee, inuDeuxureny riywinykre-ò wahe. Tai Deuxu ruòtyhyle ibutumy irodudè birobenykre xiwena: Kaiboho, ariòrereny hãbu tule ariòrereny hãwyy, tule eòdureny iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre tule eòdureny hãwyy iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre tule levita tai ratxirenyke-wana hãwã-ki rasỹnymy tai kaiboho tasỹnymyhỹtenyte wahe kia ibutumy reysarenykre aõrekibo Deuxu riyrubunywihikỹreki iaõmysỹdỹỹnareny ibutumy. 19Õhõtiteny reake levita boho teywinymy toitemyhỹtxi kia bnede beòra beòra tuhyy tewymy toimyhỹ kia kaiboho tasỹnymy su-ki toitemyhỹ.20Deuxu, inyDeuxureny, rityhynykre abededỹỹnana tule ritarenykre asureny adeereny. Tai tahe ijõdirakre irodudè biromy boibekre tuhyy ixideewimy.21Tahe, taile irehemy matxibenykre sỹ-ribi tai tahe Deuxu ritakre adeereny tii rityhynykremy, kaiboho matxibenyrakre biwinybenykre aõbo jiarỹ adeereny reywinyremyna; tai titxibo tasỹnymy tatxitenyteri-ò, aõtaxina birubunybenykre broreni hãwyy tule budoeni kia Deuxu adeereny riwahinykre wana tahe birobenykre ixideewimy idè. 22Ibutumy tii mahãdu, sõwemy tyramy ratxirenykre tule ijõ tyramy aõkõ ratxirenykre tule, aõtaxina rirorenykre kaa irodudè, kia iwese gazela-dè da budoe-dè aõbo.23Tahe uritere hãlubu irỹsỹõmy, umy dori hãlubu yki rare, kaiboho uritere irỹsỹrenyõmy irodudè kia hãlubu dori umy-ki rare. 24Irỹsỹõmy hãlubu; bitxiwike hãlubu su-ò, kia be wese. 25Bityhynyke kia rybe tahe biwinyke timy Deuxu obitimy ritidikre, kia wese-ki tahe kaiboho tule juludu mahãdu teysamy roirekre.26Aõnaõna awityhy Deuxu awi ritidire tahe ixinamy riwykre kia bede adee ritare-ò. 27Tai tahe deuxu widỹỹna obiuna riwinykre timybo riwahinyre myna irodu-irodu heka obitihymy roorenykre. Riwahinykre tule xiwenamy ijõ irodu-irodu; bitxibenykre hãlubu obiunatyre tahe birobenykre irodudè.28Bityhynybenyke obitimy kia ibutumy bededỹỹna rybe kia jiarỹ adeereny rewahinyreri tahe biwinybenyke ibutumy aõbo Deuxu, inydeuxureny, awimy tai rahamyhỹre tule obitimy; kia wese-ki kaiboho tule juhuludu mahãdu tai awimy raharenykre tuhyy ratxirenykre.29Moiseisi ritõranyra rarybere: _Deuxu, inyDeuxureny, kanahukre ijoi mahãdu sumy rỹira mahãdu tahe kaiboho aõhỹkỹmy bisỹnybenykre tahe adeereny ratxirenykre. 30Tahe, tiubo tai rasỹnymy ratxirenykre tai, iwese iryrysy aõkõre. Rybeõmy ideuxurenymy, ideuxurenytyhydỹỹõmy, tai tahe iohãrutyhyre rubuna rare.31Ityhydỹỹrenyõmy Deuxu, inydeuxureny, kia iwesereny tule imahãdureny wese tadeuxureny rityhynyrenymyhỹre wese, tai heka tureny radònymyhỹre tule sõwemy ibutumy aõbo ka mahãdu riwinyrenymyhỹre deuxu dohodỹỹna butuna-ki. Tiiboho heka tamy hỹkỹle ritehemynyrenykre tamy riwahinyrenykre kia tadeuxureny-ò tule tariòrereny-ò hãbu-ò tule tariòrereny-ò hãwyy-ò tai tahe roorenykre xiwena obiuna-ki roimyhỹre rityhynymyhỹrenyreki. 32Bityhynybenyke ibutumy bededỹỹnana rybe kia jiarỹ adeereny rewahinyre, timy itõradỹỹmy timy aõ iribi ratamy aõkõ.
Chapter 13

1Ayreriyki rexitanynymy ratxikeki atyarenyki deuxumy rybedu ijõ inyõ aõbo rasina riòbitinyke, rarybere kia rỹikre-my itxerenahãkỹ iwitxira aõmydỹỹna brebunahãkỹ aõbo. 2Kia rỹikre wana aõbo kia tu heka rarybere, tai tahe riijekre ridykre tii rityhynykremy tule suritxoo-ò ratxikre-my kia kaiboho teeryõtenyte. 3Tahe uritere ywimy idiitxererenyõmy deuxumy rybedu tule kia inyõ rasi riòbitinymyhỹre aõbo ityhydỹỹõmy. Kia wese heka Deuxu, inydeuxureny, rakre adeereny aratyhynyrenykremy, umyreny robikremy, òbitimy tai tahe iurenymy sõwemy ratxikre tatelesõribi tule tatyytyby ribi.4Marybebenykre Deuxu rybena bededỹỹnana, inydeuxureny ruberumyhỹre Deuxu lau, bityhynyke deuxu bededỹỹnana-diteònyde tamy biwahinyke itxerena ibutumy tii rarybere myna. Bityhynyke Deuxu sohojihyyle tamy matxihyyke tii wana matxike. 5Deuxumy rybedu ida rasina òbitidỹỹdu aõbo riijekeki ridyke tii dori Deuxu ribi òtu ratximyhỹre rurukre aõbo. Iribi tahe tii riijekre Deuxu wana aõkõ ratximyhỹre riijekre, Deuxu dori aratarenyre Ejitu bede ribi, tai toitemyhỹ urile iòwyõlemy taaõmysỹdỹỹmy toitemyhỹ. Birubunybenykre kia deuxu-ò ratxiõmyhyrenyre òbitimy kiawese-ki tahe ritarenykre ibina imahãdureny yribi.6Aõhe wana arehemynykre adeereny iòhòmy tule aseriòrereny-ò, kia ariòrereny hãbuõ tule ariòrereny hãwyy-ò, tule ahãwyy erinareny-ò, tule abiowa wihiky-ò, riijemy iwasimy rỹira tahe ridykre iwitxira Deuxu rityhymyhỹre awesereny tule juhuludu mahãdu wese rityhynymy rỹiramyhỹ wese. 7Kaa iny tahe aõtaxina riijekre ridykre-my tii ritynykre-my iwitxira deuxu amahãdureny abireludureny kia aijoi irehemy rasỹnymy rỹimyhỹre, kia irehetyhymy rỹimyhỹre mahãdu.8Tamy deòbyõmy kia iny-ò rotake lau, ijohonarenyõmy aõmybo tii rarybekre-ò: Ijõõre inydi wobru idi betekemy tule iijese aõkõre. 9Birubunyke iny mahãdu mana-di, bitabenyke sohoji mana, iribi tahe, ibutumy ijõ mahãdu ritarenykre mana tule.10Kiawese-ki tahe kaiobo birubunybenyre iny mahãdu, iribi tahe riijekre aõbo kaiboho Deuxu ribi bexitabenykre, inydeuxureny, kia aratarenyre Ejitu-ribi, tai toitemyhỹ iòwyõmy taaõmysỹdỹỹnymy toitemyhỹ. 11Ibutumy Israeo mahãdu rieryrenykre aõbo rohonykre; ibutumy brebumy ratxirenykre, inyõ tai awimy riwinykre ijõ aõmydỹỹna ibina kia aijoireny yribi.12Tiubo kaiboho tai masỹnymy matxibenykre kia hãwãhãkỹ Deuxu, inydeuxureny, riwahinykre adeereny tamy osyny kaiboho boholabenykre marybebenykre. 13Ijõ hãwãhãkỹ ribi hãbu binahãkỹ ridyrenyre tai sỹdu mahãdu Deuxu rityhynyrenykremy kaiboho dori tiu tetyynyõtenyte. 14Tai kaiboho ibutumy adeereny itxere rỹikre ywimy. Tai ijõdikre òbitimy, tii raòrarunyre wana kia ibinamy iyrenyki Israeo mahãdu yki riwinyre wana.15Tai tahe kaiboho matxibebenykre birubunybenykre tõnoridi ibutumy tai rasỹnymyhỹre mahãdu hãwãkỹki. Tule birubunybenyke iròdu iròdu tule bihubenyke ihãwãreny. 16Iribi tahe bimybenykre ibutumy ia~iomydỹỹnareny iòwyhykỹmy rỹira itxi bekoabenykre wana, utàna-ki tahe biàdònybenykre tahe biwarorybenykre ibutumy tule hãwãhãkỹ, Deuxu-ò biwahinybenykre, inydeuxureny, sohojiòhòkỹle ributunykre iny binabinahãkytyhy wahe, tiu heka ixyby riwinyõtyhe heto tai tiu ibederenyki.17Iyrubudỹỹrenyõmy tamyreny aõ kia bedebinatxi rote tahe mahubenykre. Kiawese Deuxu ritakre timybo tai yaramy ratxikre, tai ijõdikre adeereny wotòena. Deuxu ruxetòena ijõdikre, kia juhuludu mahãdu-ò riòbitinymy raremyhỹ, riwinykre adeereny arasõwenyrenykre. 18Deuxu, inydeuxureny, riwinykre kia kia kaiboho biwahinybenykre itxerena tahe ywimy biwinykre, kia bityhynykre ibutumy bededỹỹnana rybe kia jiarỹ rewahinyre adeereny kia kaiboho wiji aõ aõ tewinytenyte wana kua tahe tii awimy tai rahakre.
Chapter 14

1Kaiboho heka Deuxu riòre toite, inydeuxureny wahe, tai tahe, tiubo bobubenykre inyõ rubu-ò, ixierèsyrenyõmy, arati iwelyradỹỹõmy, kia iwese ijõ mahãdu riwinymyhỹre wese. 2Kaiboho heka Deuxu aijoi ritarenyre, inydeuxureny wahe; ibutumy aijoi mahãdu su-my rỹira tii heja ritare tamyhyyle ratxikremy.3Aõ irỹsỹõmy kia ibinamy rỹira. 4Kaiboho aõtaxina biròbenyke irodudè bròrenidè kynyhỹ, budòeni, watxini. 5Budòe, gazela, korxo, watxini bederahymy rỹira, ỹtxilope, budòeni bederahymy rỹira tule gamo.6Ibutumy kaa irodu-irodu tibo itàlà wiribi hitxi-my rỹira, tibo adi riromyhỹre tahe aõtaxina birỹsỹkre. 7Tahe ijõ iroduõ aõtxile aõtaxina birysỹkre, kia itàlà txuraõmy rỹira kia asiròdu kynyhỹ. Tai tahe, kamelo dè iroõmy, lebre tule, kuei bederahy ludu aõkõre, asi dori riromyhỹrenyre, tiibo itàlà jurarenyõre. Adeereny kaa irodu-irodu heka awiõre.8Ixỹnidè uritere iroõmy, ixỹnidè adeereny heka awiõre tii dori itàlà jurare, tahe asi riroõmyhỹre. Uritere irỹsỹõmy aõtxile irodu-irodu ibirè ijraõmy tamy aderexiõmy tiubo burubenykeu.9Kaiboho aõtaxina birỹsỹbenykre aõtxile utura kia barbatana tule iyjy ijõdire. 10Tahe uritere àtara iroõmy tibo barbatana tai ijõõre tule iyjy. Adeereny kia àtara heka awiõre.11Kaiboho aõtaxina aõtxile nawii birobenyke awi dori rare. 12Tahe iròrenyõmy kaa nawii; akia, rara, akia beronikỹmy rỹira. 13Axore, mayrehe.14Korvo. 15Useheweni, abotò, notxie, nawiihikỹ. 16Moxo, ibi, gralia. 17Pelikano, abutre, korvo, beronikỹ ludu.18Xegõia, wari tule, popa; tule tyrehe. 19Ibutumy aõxomoxomo itiõ kia ruòmyhỹre kia heka awiõre, kaiboho uritere kamelo irõõmy. 20Tahe aõtaxina birỹsỹbenyke aõxomoxomo kia heka awi rare.21Irỹsỹõmy aõtxile irodu kia dori rubu riwahinyke. Kaiboho aõtaxina biwahinybenyke irodu kia bede webrò mahãdu-ò ahãwãrenymy rasỹmy rỹira ayrenyki tahe kaiboho aõtaxina ijõ bede webrò mahãduõ-di bohonybenyke. Tahe kaiboho uritere irỹsỹrenyõmy, Deuxu dori araterenyre, inydeuxureny wahe. — Ihiradỹỹrenyõmy sohoji watxiwi kia sohoji budòeni iyja kia tadi huỹsỹ ritomyhỹre wahe.22Beòra beòra-my ibutumy biutanybenyke sohoji debowiò urihixina riywinymyhỹre wahe. 23Biwibenyke Deuxu suu riywinyreò, inydeuxureny-ò, kia ritare tamy tyhymy ratxikemy. Tai, Deuxu ruò tyhyle, mydeuxureny, birỹsỹbenykre debowiò urihixina bederaty, tule mona bèsò tule uwerny tule ijõ broreni juhu ijra tule budòeni. Biwinybenyke kia tii rierykremy Deuxu-ò hyy ratxikremy tuhyy.24Tahe, kia suu deàlàna irehemy roikre, kia heka ihoõkre iwdy tamy aõkõre debowiò urihixina Deuxu ywisidỹỹna tahe Deuxu riywinyre. 25Tahe biwinyke kia; bohonyke kia txuramy ywisidỹỹna, biwyke iubeweri kia tyhydỹỹna bede-ò kia Deuxu tai aratare-wana.26Tai tahe biwybenykre ibutumy aõbo ixideewimy birỹsỹkre; brorenidè ida budoeni aõbo, mona bèsò, mona bexibexi kia aõtxile ijõ iwitxira ixideewimy. Tai tahe, Deuxu ruò tyhyle, inydeuxureny, kaiboho asỹreny-wana birỹsỹbenykre kia aõnaõna kia ixideewimy. 27Tai tahe urite nohõti lusaõmy levita mahãdu tai rasỹnymyhỹrenyre tai hãwãhãkỹki ahãwãrenyki. Tiiboho heka aõ ritarenyõtyhy Kanaỹ suki, kia ijõ iny mahãdu wese.28Inataõ inataõ-my beòra-my tahe ributunyrenyre kia debowiò urihixina riywinyre kia beòra-my biyrubunybenyke kia hãwã-ki tai kaiboho tasỹnymyhỹtenyteki. 29Kaa rỹsỹna heka levita mahãdu-ò rare, tiiboho isureny ixiòbiti ijõõrenyre dori; tule bede webrò mahãdu tulere, orfaõ tule wytese mahãdu tai rasỹnymyhỹrenyre ahãwãrenyki. Kawese ibutumy tiiboho ijõdirenykre ibutumy rỹsỹnamy tarumyhỹtenyte wahe. Biwinybenyke kia Deuxu-ò, inydeuxureny, arayrubunyrenykre ibutumy aaõmysỹdỹỹnareny.
Chapter 15

1Moiseisi rarybere tai ijoi-ò: — Deboina, deboinatxi reuromy beòra ibutumy moõbo widee rawatxityynymyhỹre tahe riixawdinykre. 2Kia tahe relekre kawesemy: Inyõ aõbo iubeweri rihuòterewana Israeo mahãdu ritmonykre teve. Tii iòwydỹỹna tiu riwinyõtyhy, iribi tahe Deuxu riwinykre kia teve ritmonyramy. 3Kaiboho aõtaxina biwinykre kia bedewebrò mahãdu-ò tahe biòwynybenyke, tahe bitmonybenyke tevereny kia israelita mahãdu.4Deuxu, inydeuxureny, tahe riyrubunyrenykre tyhymy su-ki tahe adeereny riwahinykre. Tai tahe, aõ tuò rỹiõtyhy israelita hãwãdu bohoki. 5Kia ibutumy tamyreny itxerena kia Deuxu riywinykre tule rityhynyrenykre kia ibutumy bededỹỹnana wiji jiarỹ wiji rewahinyreri adeereny. 6Ixideewimy tuu ritidire Deuxu riyrubunykre: Kaiboho bihuòtebenykre iny sõwehekỹ, tahe uritere huòteõmy inyõ-ribi; ijõdikre ihõrõrenymy sõwemy ityrereny, tule aõ iwesereny tuu iwidỹỹ ijõõkre.7Tai israelita-ki sohoji ijõdikre wana hãwãdu aõtxile hãwãhãkỹki tahe Deuxu, inydeuxureny, arawahinyrenykre adeereny, ijõdire ruxetòena tamyreny tule wiòhedỹỹna. 8Arururenydimy matxibenyke tahe bihuòtebenyke ibutumy aiubewerireny tuu rururenykeki.9Kiawese rỹikeki tiubo iòhòmy ratxikeki debo inatxi reuro-my beòra, beòra tewytenyte-wana tahe ewereny ritmonykre, kai òsyny taraykynyõhyyte tule taruõhyyte iwiòhedỹỹrenymy. Bexilòhòrarieke kia ibina-my rayky tahe biwiòhenanyke israelita ijoi; aõkõre, tii rirajuakre Deuxu-ò aòludurenymy, tai tahe kai bedeòrarukre òraruna-ki. 10Ixidee iwahidỹỹõmy bedewona atelesõ-ò, tahe arurutereremy matxike tamy; kawesemy Deuxu, inydeuxureny, riyrubunykre ibutumy aõbo kai biywinykre ibutumy biwinykremy.11Tuhyy ijõdikre hãwãdu mahãdu-ò tuu rururenykre iyrenyribi, tai tahe jiarỹ ariywinykre adeereny tahe aruruteremy tawyreny matxikre ibutu-ò.12Israelita-ò sohoji ratxikeki, hãbu aõbo ida hãwyy aõbo, adee ijohonamy iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymy rarekemy, tii tahe eòdu-my ratxikre iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnykre debo sohoji reuro beòra-my riwykre; debo inatxi reuro beòra-my tahe adee riwahinykre tyhyna; 13Tahe, tiubo tii rakreu, iteòdỹỹõmy aõ, adee aõ riwahinyõ-ribi iteòdỹỹõmy. 14Aruruleremy matxike tule biwahinyke awihikỹ kia Deuxu atyre ritxire wahe. Kia riwahinyre budoeni-ò, aõratyraty-ò tule mona besòhòkỹ-ò.15Ohõti kai itxi reake iòwyõmy taaõmysỹdỹỹnymy tatemyhỹ Ejitu-ki tahe Deuxu, inydeuxureny, anatade iribi. Tai tahe jiarỹ rewahinyreri adee kaa ywina adee wiji. 16Tai òsyny iòwyõmy aõmysỹdỹỹ òsyny adee sõwemy awityhyre tule asỹreny-ò tule tai awimy aheto woludu rahamyhỹrenyre, iribi noderamy reoamyhỹrenyre. 17Kawese-ki tahe kaiboho bidybenyke aheto ijo-ò tahe tohõti birubenyke nohõti rurenadi. Tai tahe tii aaõsỹdỹỹdumy iòwyõmy tuhyy ratxikre. Biwinyke iwesetyhyle ixideewimy iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymy rareke.18Urite tamy aõmy nohõtiõmy tiubo kai tuu burukreu tamy tyhyna biwahinykre eòdu iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre. Ionanau tahe, tii ratire aaõmysỹdỹỹdumy debo sohoji reuro beòra-my, iweare beòra-my tahe biòwynykemy tahe rurumy rare tii dori eòdutyhymy rare. Biwinyke aõbo jiarỹ reteònyre myna, tai tahe Deuxu arayrubunykre ibutumy aõbo biwinykre.19Broreni jura jura iòraru tahe tule budoeni jura, hãbu-my ruakeki, Deuxu-ò ratxikre, inydeuxureny-ò. Tai tahe iureõmy aõmysỹdỹỹna kaa broreni jura tule ityy iàresyõmy kaa budoeni tyy. 20Ibutumy beòra beòra bidyke kaa irodu-irodu kia Deuxu bede wihikỹ ritare-ò, Deuxu heka, tai, Deuxu ruò tyhyle, kaiboho tule asỹreny wana biròbenykre idereny. 21Tahe, ijõ iroduõ ibinamy iyreny-ki ratxikeki, iruesu-my aõbo, itiàremy aõbo, aõtxile aõbo tai aõ tai ibinamy, Deuxu-ò xiwenamy rawahikre ijõõre.22Kaa irodudè tahe aõtaxina dòmy reakre heto-ki; kaiboho ibutumy, aõtaxina ide heka awityhyre tule ijõ awityhyõre, aõtaxina, birobenykre kaa irodude aõtaxina irodude aõbo ibinakeki birobenyke gazelade aõbo budoede aõbo. 23Tai tahe irỹsỹõmy hãlubuõ; bitxiwike hãlubu suò, kia bee wese.
Chapter 16

1Moiseisi rarybere taijoi-ò: — Beysabenyke biwinybenyke pascoa worana bedehesi Deuxu deewimy, abibe ahãduu, kia kaa ruu tahe Deuxu, inydeuxureny, aratarenyre Ejitu-ribi. 2Boibenyke Deuxu suõ adeereny riwahinyre-ò tahe tuu beàlàbenykre tai tahe riwahinykre xiwena iroduõ tamy tu heka tabudoeni yribi ritare tule tabroreni yribi ritare pascoa worana bedehesi-ò.3Tuhyy xemana bededeysana-u tahe pão tauriwana raurinymyhỹre uritere irỹsỹõmy; birỹsỹkre kia paõ iuriõmy relemyhỹrele birỹsỹkre, kia heka kawese rare tahe paõ teytenyte tiubo Ejitu rotena-ribi teòlònytenyteu. Kaa heka paõ, ini “paõ aõhỹkỹmydỹỹnana” tahe kaiboho aõtaxina biybenykre bededeysana bedeu, tahe tiu õhõtireny rusaõtyhy itxu-ribi tiubo Ejitu-ribi tadiòlònyteu. 4Debo inatxi reuro tuhyy bededỹỹnana deysana-u heka uritere inyõ ibutumy bedewebrò mahãdu taheto-ki paõ uridi taheto-ki noomykre. Tahe iroduõ rurukeki kia bededỹỹnana deysana oraruhe idi aõtaxina birobenykre iru-my uritere iuhedỹỹrenyõmykre.5-6Kia irodu-irodu rawahinyre xiwenamy worana bedehesiò ixinamy rurukre sohoji bedekihyyle, kia heka, Deuxu ritare sỹỹ taile tahe deàlàna rỹire, inydeuxureny wahe. Aõtxile su-my sỹỹ rỹire-ki tahe Deuxu riwahinyreri, kaiboho birubunybenykre irodu. Birubunybenykre txu iribi namyhỹdeò, kia txu erysynau heka Ejitu-ribi kaiboho tadòhònytenyte.7Bihiranybenyke tahe birỹsỹbenyke irodude kia sohoji sỹỹ ritare kihyyle Deuxu-my beàlàbenyke kia rudiu tahe bodòòsebenyke ahetorenyò. 8Debo sohoji reuro-ki tahe aõtaxina birỹsỹbenyke paõ iuriõmy rỹire kia debo inatxi reuro txuu ijõdikre sohoji butuna tyhy Deuxu deewimy, inydeuxureny wahe kia txuu tahe kaiboho uritere aõmysỹdỹỹrenyõmy.9Debo inatxi xemana iribi tahe biòrarunybenykre maixomoni sirede. 10Beysabenyke bederaty rededi, Deuxu heka riwahinyre, inydeuxureny wahe. Biwahinybenyke tamy aõbo adeerenywimy tuu ritidiremynamy tahe tamy ywina biwahinyke kia Deuxu adee riwahinykeki.11Deuxu ruòtyhyle, kia bede adee ritare-wana tahe tawy beàlàke, ibutumy tai besebenykre tule beysabenykre; kaiboho, tule ariòrereny hãbu tule ariòrereny hãwyy, tule eòdureny iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre tule levita, kia bedewebrò mahãdu, órfão tule wytese tai rasỹnymyhỹrenyre hãwãhãkỹki titxibo kaiboho tatximyhỹtenyte. 12Ohõtireny lusaõmy kaiboho iòwyõmy taaõmysỹdỹỹnymy toite mahã-ribi Ejitu-ki; bityhynybenyke ionanau kaa bededỹỹnana rybe.13Iribi maixomoni hitxihitxidỹỹ-ribi tule biruỹnyke bederatysò, beysabenyke tule besebenyke ixena heto-ki debo inatxi reuro txu-my. 14Ibutumy besebenyke deysatyhymy: Kaiboho, ariòrereny hãbuboho tule ariòrereny hãwyyboho, tule eòdureny iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre mahãdu hãbu tule eòdureny hãwyy iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre mahãdu tule levita mahãdu, tule bedewebrò mahãdu, tule órfão kia wytese mahãdu kia hãwãhãkỹmy rasỹnymyhỹrenyre titxibo kaiboho tasỹnymyhỹtenyteki.15Beysabenyke debo inatxi reuro txu-my Deuxu deewimy, inyDeuxureny, kia bede riywinyre adeereny tahe tuu beàlàbenyke. Eysamy matxibenyke eysatyhymy, iribi tahe Deuxu adeereny kidiwahinykre ao rede wihikỹ tahe bitynykre ibutumy aõbo kaiboho tewinytenyte.16Kia heka inataõ-my bededỹỹnana kia ibutumy hãbu israelita mahãdu rexideòsinyrenykre Deuxu ru-ò tyhyle kia bede tii ritarekile tahe tuu beàlàbenykre worana bedehe ixena, aõnaõna redena bededỹỹnana deysana tule ixena deysana. Tiu heka inyõ ao riwyõtyhy Deuxudee riwowydynykemy. 17Tahe iny sohoji sohojihe riwinykre tahõrõ kia rybe myna tahe tamy ywinahãkỹ Deuxu, inydeuxureny kia riwahinykeki, kaiboho tahe bitabenykre ywidỹỹdu tule ijõ hãbunihikỹ iny sohoji sohoji-ò ratxikre-my. Tiiboho tahe riijerenykre ibutumy aõnaõna ijesesenaò òbitityhynaò.19Òbitiõmy ratxirenyõkre tabedỹỹnana-ki sõwemy; riywinyrenykre ibutumy wiwesehyyle tahe xuborno-ò reòbyõtyhy. Xuborno heka arue tamy matxike kia sõwemy riwahinykre òbitiõmy. 20Òbitimy matxike; òbitimy matxike tuhyy òbitityhymy ibutu dee eysamy tahe asu-my suu bimyke Deuxu dee: Wimy, inydeuxureny, tahe adeereny riwahinyreri.21Moiseisi rexinoranyre rarybere: — Tiubo kaiboho biwinybenykreu obiunaõ deàlàna-my Deuxu-ò, tahe Deuxu, tiú ritidiõtyhy tamyreny iòhòmy sohoji òwòru Asera Deuxu. 22Sohoji urihixina urihixina Deuxu Baao. Deuxu, inydeuxureny, ibinamy kaa aõmy rỹimyhỹre turumy.
Chapter 17

1Iwahidỹỹõmy xiwena Deuxu-ò inydeuxureny-ò, broreni hãbu tule kia sohoji budoeni kia ibinana tai ijõdire, Deuxu tahe ibinamy tai rahamyhỹre.2Isiratyhyre, kia hãwãhãkỹ aõtxile Deuxu, inydeuxureny, arawahinyrenykre tamyreny, sohoji hãbu tule sohoji hãwyy Deuxu-ò rexiòrarunymyhỹre tahe riaròmyhỹre kia awi riwinymyhỹre tamy. 3Kia tahe, beàlàke iwitxira deuxu-my, txu-ò aõbo, ahãdu-ò aõbo, taina aõbo, rityhynyõhyymyhỹre kia Deuxu bededỹỹnana rybe. 4Rieryrenykeki inyõ aõbo riwinyrerimy kia, biijeke ibededỹỹnana ywityhymy. Kia inatyhymy riwinyremy, kia aõ, tahe oraruna riwinyre ibinatyhymy Israel mahãdu tyaki.5Bidyke iny orarudu, aõtxile hãbu aõbo, kia hãwyy aõbo, hãwãhãkỹ-ribi irehemy tahe birubunybenyke mana-di. 6Tahe ijõdikre awi rare inatxi iòbidỹỹdu kia sohoji iny ralokre rubu-ò; inyõ rurukre tii aõbo sohoji obitidỹỹna ijõdikre. 7Iòbitidỹỹdu tahe ratxikre sohoji tahe behubenykre manadi tibo aõhỹkỹ-ò rare, iribi ibutumy tule ijõ mahãdu rehurenykre manadi tule. Birubunybenykre kaa iny tai tahe kawese bitabenykre iny bina iyreny-ribi kia imahãdu yribi.8Aõtaxina rỹikre kia tahe rexitynynykre hãwãhãkỹki kia aõ isirahakỹtyhyre, aõywidỹỹdu tiu ao riywinyõtyhy aowaxina he kia ao ibina bròmy ratxikre bedebina-ki, kia suòraruki aõbo, kia aõbina oraru-ki aõbo, kia ijõ aõtxile aõbo ibina oraru-ki aõbo. Tiubo kia rỹikreu, kia tahe rakre titxibo suu Deuxu tamy riwahinyreò, Deuxu, tamy tahe beàlàke. 9Biteòsinyke aõbo ioraru kia levita deòdu-ò tule aõywidỹỹdu-ò kia aõ riywinyreri wana kia juhu bedeu. Tiiboho riijerenykre òbiti kia aõbo riwinyre tahe riwahinykre ionanatyhy.10Kaiboho biwinybenykre ibutumy aõbo tiiboho-diteònyde rityhynymy ibutumy kia iaõna aõna riwinyre. 11Beòbybenyke ionanareny-ò, marybebenyke marybebenyke awidỹỹnareny bityhynybenyke ywimy ibededỹỹnana kia tamyreny riwahinyrenyre.12Tahe, ijõdikeki inyõ tahe xiwedemy, tahe timy ityhydỹỹmy ionanareny-ò kia teòdureny-ò kia tule aõywisidỹỹdu-ò, kaa aõtxile tahe rurukre aõbo tai tahe kaiboho bitabenykre ibina imahãdureny yribi Israel mahãdu yribi. 13Tiubo rieryrenykreu kia rỹikreu, ibutumy rỹikre brebu, tule inyõ riwinykre iwesetyhyle aõnaõna.14Iribi kaiboho terònytenyte su-ò kia Deuxu, inydeuxureny, kaa adeereny riwahinyreri tahe asurenydi teysatenyte iribi tahe kaiboho tai tasỹnytenyteu tiubo, kaiboho bitabenykre sohoji hãwã wedu tii hãwã-di retekremy, iwese ijõ hãwã wedu iòhòmy rỹimyhỹre wese. 15Kia hãbu ritarenyre kia Deuxu-ò ratxikre, kia wedu wahe. Bedewebrò mahãdu tahe aõkõre; israelita sohojihyyle tahe awire Deuxu deewimy wedu-my ritakre.16Kia hãwã wedu tahe awaru sõwemy tai ijõõkre ixoludumy tule hãbu mahãdu riteònyke aõkõre kia Ejitu-ò awaru õbradỹỹmy, Deuxu heka tiu aõkõ adeereny rarybere kia tiu bòòsebenyõtyhy Ejitu-ò. 17Hãwã wedu uritere hãwyy, sõwehekỹmy tai ijõõkre, tai kiawese-ki tahe bidybenykre bihubenykre Deuxu-ò. Tule ibutudỹỹrenyõmykre womati trỹrỹhỹkỹ, tule womati ura trỹrỹhỹkỹ sõwemy aõkõre.18Tiubo hãwã wedu hãwã-di itxere riòrunykreu, kiditeònykre riwinykre sohoji ityytyby bededỹỹnana rybe Deuxu tyyriti-ki rayrubumy roire kia deòdu levita boho-ki. 19Tii uritere tai kia ityytyby tule ibutumy aumydi rirana rybe riwykre, tahe bierykre Deuxumy brebu, inydeuxureny, bityhynymy tuhyy matxikre obitimy, ibutumy bededỹỹnana rybe kia ibutumy bededỹỹnana.20Kia biwinykeki kia, tii aõmy raraykynyke ijõõre kia ijõ mahãdu wese aõkõre tahe ritynykre obitimy ibutumy bededỹỹnana rybe. Kiawese tahe tai ratxikre sõwemy beòra tai riijekre, kia tahe iriòreriòreõ tahe hãwã wedu-my runykre Israel wedu-my tai sõwemy bede riwykre.
Chapter 18

1Moiseisi rarybere taijoi-ò: — Levi mahãdu ao ritarenyõhyykre suu Kanaỹ-ki, ijõ mahãdu iny wese. Tai tahe, levita mahãdu deòdu ritarenykre tahõreny kia tamy riwahire oraruki Deuxu-ò. 2Tiiboho tahe suu tamyreny ijõõkre, Deuxu deewimy tii tuu ritidire, kia ijõ iny tahe tahõrõrenymy hãbu mahãdu tahe tuu robirenyre Deuxu deòdu-my.3Tiubo inyõ riwahinykre broreni hãbu tule kia budoeni xiwenamy Deuxu-ò, deòdu mahãdu tahe ritarenykre tỹina ioludu, ixỹ juraru tule kia buxo. 4Ritarenykre tule aõbo kia aõbo tamy riwahinyre kia tamy riywinyre juhuu, bederaty maixomoni, mona besò, uweryny, tule isirasira. 5Iribi tahe Deuxu, inydeuxureny, ritare ibutumy iny mahãdu yribi kia Israel mahãdu yribi tamyreny ratxikemy tule itomoranarenymy tamy teòdurenymy ratxikre tuhyy.6Kia sohoji levita tai rasỹnymy ratxikeki Israel hãwã-ki tai awimy rakeki kia bede ritare-ò deàlàmy Deuxunimy, kia aõtaxina rakre tiubo ixideewimy. 7Tii tamy reobykre deòdu wesemy Deuxu-ò, inydeuxureny, riwinymyhỹre wese kia levita mahãdu-ò tai ratximyhỹrenyre wahe. 8Tahe ritarenykre iwesetyhyle sõwetyhymy aõnaõna rỹsỹna kia ijõ aõmysỹdỹỹdu ritarenyre, iribi tahe, ijõdikre ibutumy tai ratxikre aõbo asỹ mahãdu tai rahakre.9Tiubo kaiboho asureny-my suu bimybenykreu Deuxu, inydeuxureny, adeereny riwahinyreri, tahe iryrysyrenyõmy ihõrõrenytyhy ybi-my imahãdureny tai roire.

Joshua

Chapter 1

1Tamy riwahinyre Moisesi Deuxu Rybe-di Ijohodu Nihiky rubu sỹtybymy, kia Josue dee rarybere, Num riòre wahe, Moisesi wiòhedỹỹdu, myỹ: 2—Moisesi wadeòduhe rurura; bexiywinyke wijile, kia Jordaõ bero-ò makre ibutumy ka Isarali iny mahãdu wana, kia suu-diarỹ ariwahinykre Israel riòre mahãdu dee. 3Ibutumy bede bedemy kia alòbròna tyre biriranybenykre kia adeereny rewahinyre, iwese-diarỹ ariwahinykremy rarybere wesemy Moisesi dee.4Kia bede tyahãkỹ ribi kia Libano hõrõ tule, kia bero nihikỹ bedeòhòkỹle, Eufrate bero, ibutmy heteu mahãdu su, kia Bero Nihikỹòhòkỹle, txu ròtena weribi-ò, kia 5Inyõ araòludunyõhyykre bede bedemy txuu adi rỹikre-di; iwese Moisesi wana raremyhỹ wesemy, iwese yrybu tahe awana ararekre; kia arariõtyhy tiu wanohõti aribi rusaõtyhy.6Aruruteremy abrebuteremy, kiemy dori kai bisỹnykre kaa iny mahãdu suu riwedunyrenykremy, kia ariwahinykremy rarybere bu bohodeereny. 7Kia arurutere sohojihyymykre abrebuteremy bexiòhãrunymy biwinykre inatxina my ibutumy rybe tòe wahidỹỹnana, kia wadeòdu Moisesi aratohonyre; uritre iribi ixitiòreadỹỹõmy, ruru weribi-ò, hywe weribi-ò, kia tai awityhytyhymy matxikremy tibedeõtxi mariamyhỹkreki.8Uritre ixawidiõmy ka tyyriti rybe tòena bededỹỹnana ribi; juhu idi mohõtinymy maraykynykre txu my ru my, kia idi biòhãrunymy biwinykre ixyby ibutumy timybo tai raritidỹỹmy roirerimy; taita biwinykre biywinymy ary kia tai awityhymy ròhònykremy. 9-diarỹ aõkõ aõbo arawahinyreri? Aruruteremy kia abrebuteremy; uritre brebuõmy, kia uritre ixibrebudỹỹõmy, kiemy dori aDeuxu awana ratxireri, tibedetxi mariabekreki.10Taita Josue tarybe riwahinyre iny mahãdu-dinodu-dinodu-ò, myỹ rarybemy: 11—Kia mariabenykre bedeyky tya-di, kiata iny mahãdu-ò marybebenykre, myỹ: biywinybenyke rỹsỹna, kiemy dori txu inataõ rimy-di Jordaõ tyre-di rikiriranyrenykre, kia rakalòrenykremy su-ò inydeereny iny Deuxureny riwahinyre-ò, kia tai rykoirekremy.12Josue rarybere rubenita mahãdu-ò, kia gadita mahãdu dee, Manassé wirarea mahãdu dee, myỹ: 13—Iny nohõti rekoarenyke kia Moisesi iny deereny rarybere txi, Deuxu deòdu, myỹ rarybemy: —Iny Deuxureny inydeereny riwahinyre ixielehyna, kiata kaa suu inydeereny riwahinyre.14Iny hãwyyreny, iny weryryreny, kia iny brorenireny su ki ratxirenykremy, kia Moisesi inydeereny riwahinyre Jordaõ suweere; kiaremy rakariarenykre inydebònarenydimy iny seriòrereny koki, ibutumy teburereny kia ariwiòhenanyrenykre; 15ihyy tahe Deuxu ixielehydỹỹna idiwahinykre inyseriòrereny boho dee, iwese iny witxira dee riwahinymyhỹre wesemy, kia tii boho tule suu riwedunyrenykre, kia iny Deuxureny tamyreny riwahinykre; tai tahe ixyby suu inyhõrõrenymy ratxikre, kia rikiuherenykre Moisesi inydeereny riwahinyre, Deuxu deòdu, kaa Jordaõ weere, txuòlòna weribi.16Taita Josue rirawyònyrenyre myỹ raryberenymy: —Ibutumy wadeereny marybebenykre ariwinyrenykre kia tiobo biwateònybenykre tamy aròirenykre. 17Iwese aõki ibutumy Moisesi retyhymy roirenyremyhỹ, iwesele tahe aratyhynymy aroirenyrekre: Kia Deuxu sohoji awana ratxireri, iwese Moisesi wana raremyhỹ wesele. 18Ibutumy hãbu aòludumy raitxỹtekreki, arybe wahidỹỹ òraruki kia rityhynyõkre wana, kia rurukre: kia heka irurutere sohojile ibrebutere sohojilemy rỹirenykre.
Chapter 2

1Kia Sitim ribi Josue, Num riòre, riteònyre inatxi hãbu wasimy, reteherenykremy, myỹ rarybemy: Mariabenykre kia betehebenykre su-di kia Jericó-di. Ròirenyre kiata rirònyrenyre hãwyy heto-ò, kia wedena rare, Raabe inire, tai rõrõrenyre. 2Taita rybe rawahire iòlò Jericó dee myỹ rybe: —Kaurumy ka-ò hãbuõ dòidenyde Israel riòre boho su-di reteherenykremy. 3Taita iòlò Jerico tarybe riwahinyre Raabe dee myỹ: hãbu mahãdu biòlòdỹỹnyke kia adeereny-dirahude aheto-ò rirònyrenyre, kiemy dori ibutumy su-di itxeremy dòidenyde.4Kiaremy hãwyy urile riwòrenyre hãbu inatxi boho, kiamy rarybere: —kia inatyhymy hãbu boho wadeke dòidenyde, kiaremyta-dikarỹ rekerykõre tiludubo roire. 5Ijòtòbòna rewerynyre bede rurunymy tiki boho rakòkunyrenyre; rekerykõre titxibo ròirenyra: kia ròirenyre sỹtybymy tiki boho ròirenyre, kiemy dori rimyrenyhenylau.6(Kiaremy tii riòwòdỹỹnyrenyre heto ratyy weijàti-ò, kiata riixiwòtedỹỹnyrenyre esõti wyhyhykỹ bedeki, kia teòtemy rỹimyhỹre heto ratyyki.) 7Kia hãbu ihewomy riteònyrenyre, kia ròirenyre iheworenymy, kia Jordaõ bede txi ryy ramyhỹre-di; kia ròhònyrenyre sỹtybytyhylemy, ijò raratòbòmy reare.8Kia hãbu mahãdu rexiwòmy ratximyhỹreny, kia ityydereny rayxeyxenyõlemy ratximyhỹreny, kiata hãwyy tamyreny raòwònyre myỹ rarybere: 9-dikarỹ rekeryra Deuxu adekereny kaa hãwãhãkỹ riwahinyreri; kiemy dokuri brebu ibutumy wadekereny reakareri, kia ibutumy iny mahãdu rabederyrymy rỹirenyreri.10Rahokujarenyre kia Deuxu bera Beraku Nihikỹsò riturỹdỹnyre idi birònybenykremy, kia Egito ribi tanakòkunytenyteku; kia inatxi Ikòlòku Amorreu deke riwinylere, kia Jordaõ weribi ki ratximyhỹrenyki, Seom kia Og kia boho rirubunyrenyre. 11Kia tamy rahokujarenyre, sõemy inihikỹmy raberurenyre, wacoraçaõreny urile rõhõtibrerenyre, kia bidirònydenykrelaku; kiemy dokuri Deuxu, iny Deuxureny, Deuxu bikuludu rare kia su bede Deuxule rare.12Wiji inatyhymy kariwinykremy Deuxu deke, kia kawesemy timybo-dikarỹ rekuhere wawokubruna inydekereny, kawesemy tahe karikuhekre waha hetoku; tai tahe kòbitimy watxire karitekòsinykre, 13kia karihedỹkỹnykre waha kia nadi, waseritxòre hãbu boho kia waseritxòre hãwyky boho, kia ibutumy anobo tureny rỹimyhỹrenyre, kia tahe wabededỹkỹnanareny karitakakre rubu ribi.14Kia tii boho rirawyònyrenyre: Wabededỹünanareny òraruki abededỹỹnanareny arahedỹỹnyrenykre, kiata uritre wamyreny ijyyõmykre, kia tiubo Deuxu kaa hãwãhãkỹ wadeereny idiwahinykreu,-diarỹ boho wainy-di ruxetòedỹỹ adeereny ariuherenykre inatyhyhykỹmy. uhuarikityhyle rỹimyhỹ hãwã ribi.16Kia tamyreny rarybere: hãwãlò kò bòibenyke , uritre atxireny rekokuakelaku bexiwòbenykre, kia kanakòkesedenykreku; kai boho txu inatano my bexiwòmy bede biebenykre, ihykyta tiki boho kanakòkesedenykre, irahudi tahe aryreny bimybenykre. 17Tii boho tamy raryberenyre:-diarỹ boho òbitimy inatyhymy tuu ariwinyrenykre,18txibotiubo hãwãhãkỹ-ò arirònyrenykreu, kia deòsinamy roikreki kaa reruti heto weti rure mynaki, kia iribi tadiwaatytenyte wahe, kia txibo ahetowo ki buu, adi, aseriore boho, kia ibutumy asỹreny boho. 19Txibo inyõ ròhònykreki aheto ijò ribi, kia ihãlubu irati tyrele resekre, ka-diarỹ boho waòrarurenyke tahe aõkõre; ka txibo ibutu hãlubu ahetoki rỹikeki tahe reseke iny ratireny tyre, txibo inyõ tamy rerikeki.20Kiaremyta, txibo kai wamyreny belyykre wana, taihe kiamy adee raryberenyreri,-diarỹ boho tai tiu wawidỹỹrenyõna tuu ariwinyrenykremy raryberenyre. 21Tii rirawyònyre: —Biwinybenyke timybo iwidỹkỹmy tarybetenyterimy; kia Raabe ritaare rerutisò heto weti rure-ò.22Su-di itxeremy dòidenyde ròirenyre hãwãlò-ò kiata tai rexiwòrenyre inataõ txu my, iwana wanata iòlò sodaduriemyhỹreny ibutumy kua bede bedemy. Sodadu mahãdu inyõ txi rekoaõhyyrenyre kiata Jerico-ó dòòsedenyde.23Tai inatxi itxeredu boho reserenyre hãwãlò ribi, kia Jordaõ berotya txi ròhòrerenyre kia Josue wana witxi rekoarenykremy ròirenyre. Ibutumy tuu relyyrenyre timybo tai bede rutỹỹnyremy 24kiata myỹ aijyyreny rahure: Iny boho òbitimy ratxirenyreri kia Deuxu Tyhyhykỹ inydeereny ibutumy kaa suu riwahinyreri. Ibutmy iny mahãdu kaki sõemy ruberurenyreri inylaureny.
Chapter 3

1Josue kia ibutumy Israel iny mahãdu rudihikỹ rỹirenyre, kia tatỹhinareny Acácia ribi, kiata ròirenyre Jordaõ bero-ò. Kia bero-di ròhòrerenykrekòki, tii boho tai tabreòreny riderenyre.2Txu inataõ sỹtybymyta wedu mahãdu breò tya-di rekoarenyre, 3myỹ raryberenymy iny mahãdureny dee: Tiu kai boho Deuxu Rybe-di Ijohodumy bobibenykreu retyyrenymy ròirerimy Deuxu Rybe ywidỹỹna heto-di, kia aõnareny biywinybenyke kiata Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto heki bòibenykre. 4Kawesemy tahe kai boho bierybenykre tiobo boikre, kiemy dori tiu kaa ry-di tòitenyõte. Kiaremy uritre Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto bire-ò adehemysỹrenyõmykre; kia irehemy iribi bexiebenykre txibo sohoji kilometru my irehe.5Josue rarybere iny mahãdudeereny: Bexisuhòbenyke kiemy dori biurasòmy Deuxu Tyhyhykỹ aõnaõna wihikỹ adeereny riwinykre. 6Irahutita Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu-ò rarybere: Bimybenyke Deuxu Rybe Ywidỹüna Heto kiata iny mahãdu koki bòibenykre. Kia tii boho riwinyrenyre aõmybo Josue rarybere mynamy.7Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: Kia ariwinykre òraruki wiji, ibutumy Israel mahãdu rieryrenykre kai hãbu nihikỹ tatemy. Tii boho rieryrenykre, iwese Moisesi wana raremyhỹ wese, iyrybule awana ararekre. 8Marybeke Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu-ò kia Warybe ywidỹỹna Heto-di retyyrenyreri-di, myỹ: —Kia bero-ò behemynybenykreu, bexitxuhunybenyke berawoki, bero weijàti biremy.9Taita Josue rarybere iny mahãdu-ò: Bòdòike ka-ò kiata boholawibenykre iny Deuxureny rarybekre-ò. 10Kia bede tuu rutỹỹnykre, kai boho bede bierybenykre kia Deuxu iruhyymy ratximyhỹre aykyrenyki ratxirerimy, kia tikiehyy riteònyrenykre cananeu boho, heteu boho, heveu boho, perizeu boho, girgaseu boho, amorreu boho kia jebuseu boho. 11Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto, Deuxu ibutu su bede, kia jodaõ bero-di rohorekre akorenykile.12Katahe wiji bitabenykre wa-ò inatxi sõemy hãbu, Israel ijoi mahãdu –ribi hitxihitximy. 13Kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu retyyrenyreri-di Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto-di, kia ibutu su bede Deuxu, tawa ridekre berawo-ò, kia Jordaõ bero esetere ijara ruhukre, ka bee iratyaki rỹikre rexibutunymy sohoji bedekihyyle.16kia beesetere ijara ruhure kiata urile rexibutunymy rỹire ibòò weribi kia Adã òhòkỹle cidade hãwã Sartã weribiki roimyhỹre wahe. Ka iraru weribi tahe bero ibutumy ruãre Berohokỹ Nihikỹ Rubu òhòkỹle.Taita iny mahãdu ròhòrerenyre kanawebrijà-ò, Jericó bireki. 14-15Kia heka oworu bederaty rahekremy bede rỹimyhỹ, bero weijàti rahetymy roimyhỹ. Kia ibedeu heka iny mahãdu ròhònyrenyre tatỹhinareny ribi Jordaõ bero-di ròhòrerenykremy.Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu ikomy ròimyhỹrenyre, riwyrenymy Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto. Kia ritehemynyrenyreu jordaõ-ò kiata tawa riderenyre berawo-ò,17Kia israelita mahãdu ròhòremyhỹreny wana wana, sutere-di ririranymyhỹreny, Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu riwyrenyre Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto kia hexitxuhunymy ritamanymyhỹreny bede rubuki, Jordaõ bero tyaki. Kiata tai ritamanymyhỹreny ihyy tahe iny mahãdu ibutumy ròhòrerenyre.
Chapter 4

1Kia ibutumy Israel iny mahãdu Jordaõ bero-di riòhòrerenyreu, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: 2–Bitake wa-ò inatximy hãbu sõe, sohoji sohojimy iny mahãdu yky ribi, 3kiata myỹ arybe biwahinykre: —Bimybenyke wa-ò inatximy mana sõe Jordaõ bero tya ribi, kia tai Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu ritamanyrenyreki. Biwybenyke kaa mana kiata bitidibenykre tikibo wiji ru my ratỹhinanyrenyre ki.4Taita Josue rarybere wa-ò inatxi hãbu sõe-ò kia ritarenyre 5kia myỹ rarybere: Bòhònybenyke Deuxu Rybe Ywidỹỹ Heto ribi, aDeuxureny, kiata ihemy bòibenykre Jordaõ tyaòhòkỹle. Iny sohoji sohoji taaxiò tyre mana ritidimy riwykre, Israel ijoi sohoji sohojimy.6Kaa mana heka iny mahãdu riwiòhenanyrenykre itxi tõhõtireny reakremy kua tuu Deuxu Tyhyhykỹ riwinyremy. Kia tiu bedeu ariòre boho rỹỹraxirenykre, aõmybo kaa mana rỹireri my, 7kai boho tuu belyybenykre kia Jordaõ bero esetere ijara ruhure kia itxuu Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto bero do rohorere. Kaa mana heka Israel iny mahãdu ritõhõti ijaranymy rarekre ikiemy katxu my.8Hãbu mahãdu riwinyrenyre aõmybo Josue tamyreny rarybere mynamy. Timybo Deuxu raryberemy Josue dee, tii boho rimyrenyre Jordaõ bero tya ribi wa-ò inatximy mana sõe, kia sohoji sohojimy Israel ijoi ijoi-ò, kia riwyrenyre tahe ritidirenyre tatỹhinareny bede-ò. 9Josue ritidilere mana wa-ò inatxi sõemy Jordaõ tyaki, ibedeki Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu retyyrenyre Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto-di, kia tai rexitxuhunymy ritamanyrenyre. Kaa mana heka taiyrybu tai rỹimyhỹre.10Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu tetximy ritamanyrenyre Jordaõ tyaki kiata ibutumy relere aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ, rarybere Moisesi yhyra ribi, kia Josue-ò rarybere iny mahãdu-ò raryberenykremy. Taita iny mahãdu rexidetinymy bero-di riòhòrerenyre. 11Kia ibutumy riòhòrerenyreu, Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu ròhòrerenylerenyre kiata iny mahãdu koki rỹirenyre.12Hãbu mahãdu Ruben ijoi , Gade ijoi, kia Manassé ijoi boho riòhòrerenyre iny mahãdu uhe kokihikỹle, rexihumy rawounyrenykremy, tuu Moisesi rarybere mynamy. 13Txibo aõhe wana 40 mili-my hãbu sõe rexiywinyrenyre rawounyrenykremy ririranymy ròirenyre Deuxu Tyhyhykỹ koki, kia roimyhyỹrenyre Jericó weribi-di. 14Kua bede txuu Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre Israel iny mahãdu bede rieryrenykremy kia Josue hãbu nihikỹ raremy. Kia Josue bedeu, tii boho rityhynymy idi roiremyhỹ, iwesemy tahe rityhynymy roiremyhỹ Moisesi-di.15Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: 16–Marybeke Jordaõ bero ribi Warybe-di Ijohodu boho ròhònyrenykemy kia retyyrenyreri-di Warybe Ywidỹỹna Heto-di.17Josue tuu riwinyre. 18Kia irahudi Deuxu Rybe-di Ijohdu mahãdu Jordaõ ribi riòlònyrenyre kiata suteretxi rỹirenyre, bero tahe ixybyle taijara riòrarunyre, kia bee ritòbònyre bera weijàti juhu rỹira wesemy.19Iny mahãdu Jordaõ-di ròhòrerenyre debòitue txuu kodelemy ahãdu rỹireu kiata Gilgal tatỹhinareny riderenyre, Jericó ibràra weribi-ò. 20Kuaki Josue riwinyre wa-ò inatxi mana sõe kia Jordaõ ribi-diwyde. 21Kiata Israel iny mahãdu-ò rarybere: Tiu bedeu uladu mahãdu rỹỹraxirenykre tybyreny mahãdu-ò aõmybo kaa mana rỹirerimy,22kai boho biòbitinybenykre kia Israel iny mahãdu riòhòrerenyremy Jordaõ bero-di su rubumy. 23Deuxu aDeuxureny, Jordaõ rirubudỹỹnyre adeereny idi biòhòrebenykremy, kawesemy tahe Bero Nihikỹsò riturỹdỹỹnyre idi ròkòhòrerenykremy. 24Iòraruki tahe ibutumy iny mahãdu su my rỹimyhỹrenyre rieryrenykre Deuxu Tyhyhykỹ bedeeryhỹkỹ, aDeuxureny, kia kai boho ikiemy aratyhynyrenymy boibenybekre.
Chapter 5

1Ibutumy amorreu iòlò mahãdu Jordaõ bero ibràra weribiki ratximyhỹrenyre kia ibutumy cananeu iòlò mahãdu rỹiramyhỹ Mediterrâqneo Berohokỹ weijàti ki, bede rieryrenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ Jordaõ bero riturỹỹnyre, kia Israel iny mahãdu idi ròhòrerenykremy. Kia Israel iny mahãdu tamy ritehemynyrenyre, kia tii boho ruberurenymy ibutumy ixiuaresereny ixawirenyre.2Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: Biywinyke mana mayõ kiata inatxina my worahãna bedesa biwinykre nosityykresy, iny mahãdu yky ki. 3Josue mana may sõe riwinyre kiata rinotyykrorenyre israelita mahãdu nosityykresyna hãwãlò ki.4Tii tuu riwinyre, kiemy dori ibutumy hãbu mahãdu iwyrareny ijõdire rawounyrenykremy, kia Egitu ribi-diòlònydenydeu rywetyalemy rururenyre bederotyahãhỹ ki. 5Kia ibutumy hãbu mahãdu Egitu ribi dòhònydenyde, tõsityyreny ibutumy rakròrenyre, ka rywetya my uladu mahãdu ruarenyre tahe tamyreny tuu rawidỹỹrenyõhyyrenyre bedero tyahãkỹ ki.6Israel iny mahãdu 40 wyramy bedetyahãkỹ ki rariarenyre. Kawese bedeu ibutumy hãbu mahãdu Egitu ribi dòhònydenyde, iwyrareny rawounyrenykremy, kia rexihurenyre kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ rybe rityhynyõrenyreki. Deuxu tamyreny rarybere suwihikỹ-ò kia suu iaõdihikỹ-ò riitxeredỹỹnyõrenykremy, kia tii tuu rarybere wahe riwahinykremy ihỹỹnarenydeereny. 7Ka iriòre boho tahe , tybyreny deròwymy rarirenyre, kia heka tõsityyreny raaròrenyõhyyrenyre bedero tya ki-diriranymy dòidenydeu. Ka heka wijina mahãdu Josue ritõsiòròrenyre.8Ibutumy iny hãwã hãwã mahãdu ratỹhinanyrenyre, ihyy tahe ibutumy reyterenyre kia rõsityykròrenyre. 9Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: Wiji-diarỹ aribireny retarenyre ixỹrunamy Egitu ki wetxu my tekoa my toitemyhỹ ribi. Iurenana heka kua bede raninire Gilgal my. Kaa ini wiji bedeu yrybu ranini my roimyhỹre.10Israelita mahãdu ratỹhinanymyhỹreny Gilgal ki, Jericó hãwã werura ki, tai ibede ki Egitu ribi dòhònydenyde ribedebiòwanyrenyre ru my, waò inaubiòwa ahãdu kodelemy. 11Ijõ txumyta kua su rỹsỹna rirỹrenyre: matyni ijàre kia paõ iuridỹỹõ.12Irahudita israelita mahãdu dee ixyby ihoõrenyre “mana” kiemy dori biu wetyy ribi iriòwysy ixawire. Ka wyra ribi tahe tii boho Kanaã su rỹsỹna rỹsỹ riòrarunyrenyre.13Josue Jericó hãwã tyy ki ratximyhỹ. Isitere ribileta hãbuõ my robire, tõnori-di tebò ki rexitxuhunymy rỹire ikoki. Josue ityy-ò rehemynymy kia ritỹỹraxinyre: Kai aõbo wasodadureny tate yda waòludureny?14-diarỹ aõ aõkõ rare ijõke aõkõre. –Tii rirawyònyre. –Diarỹ kaki watxireri Deuxu Tyhyhykỹ sodadu-dinodumy wesemy. Josue tatiòhumy resere,taòsỹny su-ò ritidimy kiata tuu rerinanyre. Kia my rarybere:-diarỹ aõtxile awiòhedỹỹdu rare, wanyrỹ. Aõbo adee ariwinykre? Kia tahe Josue rityhynyre? 15Deuxu Tyhyhykỹ sodadu-dinodu rirawyònyre: Bitake awaubehety kiemy dori kai su ki tariateri subrenatyhyhykỹ rare. Kia tahe Josue rityhynyre.
Chapter 6

1Jericó hãwã ijòtòbòna raratòbòwiwimy roimyhỹ, israelita mahãdu tamy ralòrenyhenylau. Inyõ tamy ralòkemy aõkõ kia iribi ròhònykemy aõkõ. 2Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: Beteheini!-diarỹ adee rewahinyreri Jericó hãwã , iiòlò kia isodadureny brebuterereny.3Wiji tahe kai kia israelita sodadu mahãdu mariabenykre Jericó hãwã weruramy sohojihyymy txu-di, kia heka debò sohoji txu my tuu riwinyrenykre. 4Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto koki, ròirenykre debò inatxi sõemy Deuxu Rybe-di Ijohodu, iny sohoji sohoji budoeni-ò juròna riwykre. Debò inatxi txuu kai kia asodadureny mahã wana biriranybenykre, debò inatximy sõe Jericó hãwã weruramy, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu tahe ajuròna riwodỹỹnyrenykre.5Tiu tii boho iwodỹỹ irehemy rierenykreu, ibutumy iny mahãdu rirajuarenykre katxiterehekỹmy, kia tahe Jericó hãwã adobo uhuari rariowykre. Tai tahe iny sohoji sohoji òbitihyylemy Jericó hãwã dee reakre.6Josue rarariòwyònyre Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu-ò, kiata tamyreny rarybere: Betyybenyke Rybe Ywidỹỹna Heto-di, kia ikokita debò inatxi sõemy Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu riwyrenykre ajuròna. 7Kiata iny mahãdu-ò rarybere: Arirareny biòrarunybenyke Jericó hãwã weruramy! Kia sodadu mahãdu ririranyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ Rybe Ywidỹỹna koki.8Taita Josue rybe rityhynyrenymy, debò inatxi sõemy Deuxu Rybe-di Ijohodu rỹirenyre Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto koki, kia tahe ajuròna wodỹỹ riòrarunyrenyre. 9Sodadu mahãdu rirahumyhỹrenyre, Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu koki kia ajuròna riwodỹỹnymy ròimyhỹrenyre, ka ijõ mahãdu ijoi tahe Deuxu Rybe Ywidỹỹna Hetoheki rirahumyhỹrenyre. Kaa ramyhỹre bedeu ajuròna riwodỹỹnymy ròimyhỹrenyre.10Ka Josue tahe rarybere iny mahãdu-ò rajuarenyõrenykremy kia bede wodỹỹwidỹỹrenyõkremy, kia tii rarybekreu tuu riwinyrenykremy. 11Tai Josue tarybe riwahinyre kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu ixyby ròweryrenykremy Jericó hãwã weruramy, retyyrenymy Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto-di. Irahudita ròòserenyre tatỹhinareny-ò kiata tai rõrõrenyre.12Ijõ txu my tahe Josue rexilamadỹỹnyre txu ijara iòhòmy, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu tahe Deuxu Rybe Ywidỹỹ Heto-di retyyrenyre. 13Debò inatxi sõe my Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu riwyrenyre debò inatxi my sõe ajuròna, kia ikoki ròimyhỹrenyre, riwodỹỹnymy ròirenyre ruhurenyõhyymy. Sodadu mahãdu ikòrenymy ròimyhỹrenyre, ka ijõ ijoi mahãdu tahe Deuxu Rybe Ywidỹỹna Hetohe my rirahumyhỹrenyre. Ajuròna sõe wodỹỹ ruhuõhyyre. 14Kia inatxina txuu ixybyle ririranyrenyre sohojihyy my Jericó hãwã weruramy, kiata ròòserenyre tatỹhinareny-ò. Kia heka tuu riwinyrenyre debò15Debò inatxi txuu ritamanyrenyre rudihikỹ kiata ririranyrenyre Jericó hãwã weruramy debò inatxi sõemy sohoji txuuhyyle. Kia sohoji txuuhyyle debò inatxi sõemy Jericó hãwã weruramy rekoarenyre. 16Kia debò inatxi sõemy ròweryrenyreu, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdu ajuròna wodỹỹ riixawidỹỹnyrenyreu, Josue iny mahãdu-ò rarybere: Ka tahe wiji birajuabenykre! Deuxu Tyhyhykỹ adeereny riwahinyreri Jericó!17Jericó hãwã aõhe wana ibutumy rexihukre, kia ibutumy aõnaõna tuu rỹireri wana, kia xiwena wesemy Deuxu dee. Kia wedena RAABE sohojile tasỹreny wana irumy ratxirenykre, kiemy dori tii riixiwòtedỹỹnyrenyre iny mahãdu itxeredureny. 18Uritreta imynyrenyõmyrenykre aõ kia rexihukre. Txibo aõdibo atxibenykre wana kia-diarỹ tuu rarybere rexihukremy, kai boho heka aõbinahãkỹ bidiwybedenykre kia israelita tỹhinana bihubenykre. 19Ka aõna mana rỹsỹhỹkỹ òtaòta, mana rỹsỹtyhyhykỹ, kia womati tahe rahitxirenykre Deuxu Tyhyhykỹ dee kia tahe raòdòrenykre iaõna ydòna tyre.20Taita Deuxu Rybe-di Ijohodu ajuròna riwodỹỹnyrenyre. Kia iny mahãdu roholarenyreu kaa ajuròna wodỹỹ-ò, tarurumy rirajuarenyre, kiata adobo uhuari urile rejujure. Tai ibutumy raòwònyrenyre, kia rirònyrenyre Jericó hãwã -ò kiata tureny rahãỹnanymy riwyrenyre. 21Kia rirubunyrenyre tatõnorireny-di, ibutumy Jericó hãwã ki ratximyhỹreny: hãbu mahãdu, hãwyy mahãdu, uladu mahãdu kia matuari mahãdu. Broreni rirubunyrenylere, budoeni boho kia jumentu boho.22Irahuta Josue rarybere iny inatxi hãbu-ò kia itxeremy ròirenyre wahe Jericó hãwã -ò: Birònybenyke Raabe wedena heto-ò, kiata bididydenykre isỹreny ahãna-ò, tuu kai boho tamy tarybetenytemynamy.23Tii boho ròirenyre kiata Raabe riòlòdỹỹnyrenyre, tyby kia ise, iseriore boho kia isỹreny mahãdu uhereny. Ibutumy ritarenyre iny mahãdu ihetoworeny ribi, kiata risỹnyrenyre israelita tyhinana weribi ahãna-ò. 24Kiata riworonyrenyre Jericó hãwã ibutumy aõnaõna tai rỹire, kia mana rỹsỹhỹkỹ sohojile, Manarỹsỹ òtaòta sohojile kia womanti sohojile ririrenyre. Kaa aõnaõna heka ritidirenyre Deuxu Tyhyhykỹ aõnaõna ydòna tyre.25Josue ririre Raabe, wedena kia ibutumy isỹreny mahãdu wana, kiemy dori tii riixiwòtedỹỹnyrenyre itxereremy ròirenyre, kia tii riteònyre Jerico-ò. Kia irioreriorereny ratximyhỹrenyre wijihyyle Israel iny mahãdu ykyrenymy.26Ibedeu tahe josue ritxuhore Jericó hãwã Deuxuni my, myỹ rarybemy: Mobo ixyby kaa Jericó tỹmyra hãwã widỹỹmy risỹnykre kia Deuxu Tyhyhykỹle ritxuhokre. Mobo tamy ihetodenareny riwinyrenykre kia iriòre adela iribi riõkre; mobo tamy ijòtòbòna sõe ritidikre kia iriòre roko iribi riõkre. 27Kawesemy tahe deuxu tyhyhykỹ ratxire Josue wana, kiata Josueni dehedehe raubỹtỹre ibutumy hãwã hãwã bede bede my.
Chapter 7

1Deuxu tyhyhykỹ tarybe riwahinyre israel iny mahãdu-ò, uritre inyõ aõnaõ iraresedỹỹõkremy, kia rexihukremy tuu rarybere, kia irybe tahe rityhynyrenyõlere. Acã aõnaõ riwore, iurenanata deuxu tyhyhykỹ sõemy radònyre israelita mahãdu my. Acã heka carmi riòre rare, zabdi rioreriore kia zera rioreriore, juda ijoi mahãdu.2Josue riteònyrenyre hãbu mahãdurenyõ Jeriò hãwã ribi kia Ai hãwã-ò, kia Beteò ibràra weribiki rỹimyhỹre, Bete Avém bireki. Tii riteònyrenyre su-di reteherenykremy. Tii boho ròirenyre kiata hãwã-ò retehewiwirenyre. 3Taita dòòsedenyde kia riwahinyrenyre Josue dee myỹ tyyriti ijyy: Uritre ibutumy iny mahãdu iteòdỹỹrenyõkre. Kia inatxi yda inataõ mili sõelemy biteònykre Ai bihubenykremy, kiemy dori kuaki iny ibuterenyre.4Kawesemy tahe ròirenyre txibo aõhe wana inataõ mili my. Kiaremy hãbu mahãdu Ai hãwã mahãdu tatyrymy rijaradỹỹnyrenyre israelita mahãdu 5kia rirubunyrenyre 36-my iny sõe rururenyre. Kia tii bohota israelita mahãduhemy ròirenyre, hãwã ijòtòbòna ribi kia manaykyòhòkỹle, rirubunyrenymy beresena-ò. Taita israelita iny mahãdu rabedeworenyre kia ibutumy ixiuaresereny ixawirenyre.6Kia bederyry deòsinamy, josue tatyy riykare kiata su-ò ixidi rehure, taòsỹny-di su-ò Deuxu Tyhyhykỹ Rybe Ywidỹỹna Heto koki. Israel-dinodu mahãdu iyrybutyhyle riwinyrenyre, kiata Josue wana ratxireri kuaki txioro bedeuhyyle. Kia iwesetyhyle riwinyrenyre: su-di rehulerenyre taratyyreny-ò kia bederyrymy ratxirenyrerimy rexideòsinyrenykremy. Deuxu Tyhyhykỹ! Aõmybohe, aõherekibo kaa iny mahãdu Jordaõ bero-di teòhòresedỹỹnytenyte? Amorreu-ò biwawahinybenykrelemy aõbo, kia tii boho riwarubunyrenykremy? Aõherekibo Jordaõ weribijànakile watxirenyõre?8Deuxu, tuyhyki aõkõ tuu adee arexitòenykre, ka Israel he rexiwòra taòludurenylau, aõmybo tahe ararybekre? 9Cananeu mahãdu kia ibutumy iwitxira mahãdu kamy su my sỹdu mahãdu bede tuu rieryrenykre. Kia tii boho tahe riwayrawonyrenykre kiata ibutumy riwarubunyrenykre. Kaweseki aõbo tahe biwinykre Ani nihiukỹ weribimy rarybereriki?10Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre Josue: Bexilamadỹỹnyke! Aõherekibo kai kia wesemy taiteri, ara su-ò? 11Israel iny mahãdu òraruna riwinyrenyre. Tii boho rikròrenyre Warbe Ywidỹỹna Heto wadee riwinyrenyre, Warybe Ywidỹỹna Heto my-diarỹ tuu rarybere rararekremy. Kia aõnaõna-di ratxirenyreri kia-diarỹ tuu rarybere rexihukremy. Tii boho riwòrenyre kaa aõnaõna, kia urile raroirenyreri iòraruki, kiata ritidirenyre taaõnareny yky-ò. 12Iurenana heka israelita mahãdu taòludu mahãdu riijerenyke aõkõre. Iribi rexiwòmyhỹrenyre kiemy dori wiji tii boho òbitile raywimy ratxirenyreri rexihurenykremy Txibo kai boho idi behubenyõrenykre wana aõbo riwasinyrenyre,-diarỹ awanareny aratxiõkre.13Bexilamadỹỹnyke make iny mahãdu òraruna suròdỹỹmy. Marybke rexisuhòsuhòrenykremy biurasò my, kiemy dori-diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ myỹ rarybere: —Israelita mahãdu kai boho aõnaõna dewòtenyteri kia-diarỹ tuu rarybere rexihukremy. Iribi bexitaõbenykre wana, kai boho aòludureny biebenyõtyhybeny.14Biurasò my kai boho besideòsinybenykre ijoi ijoi my kia tahe ijõdikre bedeòbymy kia bedeburamy monibo ròhònykre. Iny ijoi aritakre ko-ò kanakre, tasỹ mahãdu wana .Kiata inysỹ mahãdu ijoi-diarỹ retare ko òkanakre, tahãwyy boho wana, tahãbu boho wana. Ikonamy tahe iny isỹ mahãdu wana retare ka-ò ko-ò kanakre, hãbu hãbu my. 15Taita kua ini ròhònykre tyyriti ki, kia tii aõnaõna-di ratxire rookre: tii tasỹ wana kia ibutumy tai aõnaõna rỹimyhỹre wana. Aõbo kaa hãbu riwinyre ibinatyhyhykỹ: tii rikròre Warybe Ywidỹỹna Heto kia waijoi wasỹreny mahãdu wa wana riwinyreny.16Taita josue rudihikỹ rexilamadỹỹnyre, kiata Israel iny mahãdu riteòsinyrenyre iny hitxi hitxi ijoi ijoi my. Kia Judá ijoi my nii ròhònyre. 17Ilemyta judá ijoi mahãdusỹ rexideòsinykremy rarybere, kiata zera ijoi mahãdu tuu ròhònyre. Taita Zera ijoi mahãdu sỹ-ò ryryrenyre, tahãbu wana kia tahãwyy wana; kiata Zabdi hãbusỹ hãwyysỹ tuu ròhònyre. 18Ikonamy tahe Zabdi ijoi sỹ-ò ryryre, hãbu hãbu my, kia tahe Acã ni tuu ròhònyre. Acã heka Carmi riòre rare, Zabdi rioreriore, Zera rioreriore, Juda ijoi mahãdu.19Kia Josue rarybere Acã-ò: Wiji tahe wariòre, òbitityhymy manarybekre Israel Deuxu Tyhyhykỹ koki. Wako bedelyykre aõbo kai tewytemy; uritre aõ iwòteõmykre. 20Acã rirawyònyre: Kohe,-diarỹ òraruna rewinyre Israel Deuxu Tyhyhykỹ ribi òtumy. Tuu arelyykre aõbo rewinyremy. 21Aõnaõna remyrenyre, Babilõnia rasirahãna wihikỹmy rabire; kia rabilere inatxi utxie my Manarỹsỹ òtaòta my kia Manarỹsỹ yre my rabire ijõmy, aõhe wana 500 grama my iutxie.Kia sõemy kua-di aratxikemy resỹnyre, kia ixidee rerarenyre. Kia iwasimy rỹireri, retuunymy hetowoki, kia Manarỹsỹ òtaòta tahe irawomy rỹireri.22Taita Josue tarybe riwahinyre aõtxile hãbu mahãduõ rakremy wytyhylemy breò heto-ò; kia tii boho inatyhymy itxi rekoarenyre hãluuwoki aõnaõna txi, kia Manarỹsỹ òtaòta tahe irawotyhyki itxi rekoarenyre. 23Aõnaõna ritarenyre breò hetowo ribi kiata Josue-ò riwyrenyre, kia ibutumy israelita iny mahãdu ritidirenyre ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ ru-ò.24Tai Josue kia ibutumy Isreal iny mahãdu rimyrenyre Acã, Manarỹsỹ òtaòta, mana rỹsỹtyhyhykỹ yre, iriòre weryry, iriòre hirari, ibroreni boho, ijumentu boho, ibudoeini boho, iheto riòre kia ibutumy aõbo tii ijõdire kiata riwyrenyre Bede binabinahãkỹ wory-ò.25Kia Josue rarybere tamy: Aõherekibo kai tuu tewinyte kawesena binabinahãkỹ watyrereny rariowykremy? Ka tahe wiji Deuxu Tyhyhykỹ adee riwinykre aõnaõna binabinahãkỹ atyre riatykremy! Ilemyta iny mahãdu ibutumy Acã rirubunyrenyre mana hunadile. Tii boho mana-di tuu raòhòterenyre kia ritoonyrenyre isỹ mahãdu kia ibutumy aõbo tai ijõdire wana. 26Kiata ityre ritidirenyre sõemy mana sõe, kia heka wiji bede yrybu kua bede ki roimyhỹre. Iurenana heka wiji yrybu dori kua bedeni Bede Binahãkỹ iwory my ranini my roimyhỹre. Taita Deuxu Tyhyhykỹ debure ixawire.
Chapter 8

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: Uritre brebuõmy! Abrebuteremy matxikre! Biriranybenyke ibutumy asodadu mahãdu wana Ai hãwã òludumy.-diarỹ ariwinykre kua iòlò my mahãỹnanybenykremy. Ai hãwã iny mahãdu, ihãwareny kia isureny ahõrõrenymykre. 2Kai boho biwinybenykre ka hãwã timybo Jerio-ò tewinytenyte wesemy, ka tahe ibutumy aõnaõna kia ibrorenireny ahõrõrenymykre. Bexiywinybenyke Ai hãwã bihubenykremy itỹỹresymy kia ihewo ribi tamy bekoabenykre.3Taita Josue kia ibutumy sodadu mahãdu rexiywinyrenyre ririranyrenykremy Ai hãwã òludumy. Tii ritare 30 mili-my hãbu brebuterereny kia ru my riteònyrenyre 4myỹ rybereny-di: Bexiwòbenyke hãwã webrijà weribiki. Uritre ireheki norenyõmy kia bexiywinybenymy tamy bekoabenykremy.5-diarỹ kia wasodadureny wana arekoarenykre Ai hãwã mynamy. Kia Ai sodadu mahãdu ydòhònydenykreu iny òludurenymy, rykexiwòrenykre ko my aõmare wesemy. 6Tii boho inyheworenymy kòdòhònydenykre, Ai hãwã ribi rexilòhòrarienymy. Tii boho rõhõtinyrenykre ilaureny iny boho rexiwòrenyreri my kodelemy aõmare wesemy. 7Taita kai boho bòdòhòbedenykre aixiwòtenareny ribi, kiata Ai hãwã ixidee bimybenykre. Deuxu, aDeuxureny adeereny Ai hãwã riwahinykre.8Ai hãwã bimybeny rahu-di, heòty tamy biworonybenykre, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy. Ka heka warybe wahidỹỹna rare. 9Kawesemy tahe Josue riteònyrenyre sodadu mahãdu, kia tii boho tahe rexiwòrenyre Ai beàra weribi-ò, kia Ai bede ki Beteò wana. Ka Josue tahe ruu idi rỹire tatỹhinana bedekile.10Kia rudihikỹ rexilamadỹỹnyre kiata sodadu mahãdu ributunyrenyre. Tii kia Israel wedu wedu mahãdu ririranymy ròirenyre iny mahãdu korenymy Ai hãwã -ò òbitimy. 11Sodadu mahãdu ròimyhỹre Josue wana ririranymy ròirenyre ijòtòbòna tyhy-ò Ai hãwã ludu, kiata ratỹhinanyrenyre iraru weribi-ò. Kia iwory ijõdire ityarenyki. 12josue ributunyre iruyre mili hãbu sõemy kiata riixiwòtedỹỹnyrenyre ibràra weribi-ò, Ai kia Beteò bedetxi.13Sodadu mahãdu heka myỹ rasỹdỹỹrenyre rawounyrenykremy: Tỹhinanatyhy wahe, Ai hãwã iraru weribiki roireri; kia ijõ tahe ibràra weribiki roireri. Kia Josue bede ru my riere iworyki. 14Ai iòlò wytyhylemy taijoi riteòarinyre kia israelita iny mahãdu my robireu. Tii kia ibutumy tasodadu wana ròhònyrenyre rudihikỹ, kiata ròirenyre israelita mahãdu dee aõbina my, juhuu tii wana kodelemy raõbinanyre bedekile, kia Jordaõ iworykile. Tii boho rieryõhyyrenyre aõbina tamyreny iheworeny ribi reakremy.15Josue kia tasodadureny mahãdu wana urile rexityylisinymyhỹreny rabòdurenyreri my, kiata bedero-ò rexiwòrenyre. 16Ibutumy Ai mahãdu hãbu tamyreny rybe rỹirenyre, israelita iny mahãdureny hewo my ròirenykremy; Josue hewo my ròimyhỹre wana wana, Ai hãwã ribi ròhòrariemy ròirenyre. 17Kia ibutumy Ai mahãdu hãbu ròhònyrenyre israelita mahãdu heworenymy, kia Ai hãwã iraymy roire, inyho my aõkõ iitxeseõmy.18Taita Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee:, Atõnori bitxurànyke Ai hãwã mynamy, kiemy dori ariwahinykre kua hãwã adee. Kia Josue irybe rityhynyre. 19Tii tebò ribiutxinyreu, hãbu mahãdu rexiwòmy rỹimyhỹreny wytyhylemy rexilamadỹỹnyrenyre, raijaranyrenyre, Ai hãwã rimyrenyre kiata ilemy ritoonyrenyre.20Kia Ai mahãdu hãbu ixihewo-ò reteherenyreu, wàdàsimy robirenyre, biu wetyy-ò bedero-ò raòrunyrenyre ixybyle dòwerydenyde, kiata tureny raòhòterenyre. 21Josue kia isodadureny robirenyre iijõreny Ai hãwã rimyrenyremy kia riworonyrenyremy. Taita ixybyle dòòsedenyde kiata Ai mahãdu hãbu rirubunyrenyre.22Israelita mahãdu Ai hãwã ki ratximyhỹreny tule ròhònyrenyre Ai hãbu mahãdu rubudỹỹdumy. Kaa hãbu mahãdu ibutumy rayraworenyre kia rururenyre, Israelita mahãdu rirubunyrenyre; 23kia Ai iòjò sohoji irumy rarire, kia rabreju my Josue-ò radyre.24Israelita mahãdu ibutumy rirubunyrenyre taòludureny bede tyahãkỹ ki, bedero ki ibedeki iherenymy ijara rỹire bede ki. Irahudita Ai-ò ròòserenyre kiata rirubunyrenyre tai ratximyhỹreny. 25Kabede txuu ibutumy Ai ki rasỹnymyhỹrenyre rururenyre wa-ò inatxi reurò mili my sõereny. 26Josue ixawiõhyyre ritxurànyhyylemy tatõnori-di ratximyhỹ Ai hãwã myna txi ribedenyõhyyre, kia ihyyta ibutumy Ai hãwã ki sỹdu mahãdu rururenyre.27Israelita mahãdu aõnaõna ixideereny rimyrenyre Ai hãwã ribi, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Josue riwinykremy.ixiyrybule tuu alobixi rỹimyhỹre.29Tii ribòtòtaare Ai iòlò bederade ruru-ò, kiata tai txiorouhyy ririre. Txiorotyhymyta iumy ratakremy tuu rarybere, kia idi adehu rỹikremy ijòtòbòna ròtena hãwãki. Kiata rihetynyrenyre mana sõehekỹ ki, kua bede ki wijidorihyyle roimyhỹre.30Kawesemy bede roimyhỹ, ibedeuta Josue riwinyre Ebal hãwãlò ki xiwena Deuxu Tyhyhykỹ dee, Israel Deuxu dee. 31Tii riwinyre Moisesi tuu rinymy raremyhỹ, Deuxu Tyhyhykỹ Deòdu, kia israelita mahãdu-ò riwahinyrenyre, kia tuu rariti my roimyhỹre Moisesi Rybetyhyna tyyriti ki: —xiwena mana nihikỹõ biwinybenyke kia rayrenyõrenyre womati-di. Ka xiwena tyre riwahinyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ dee xiwena, kia ikietyhylemy roore kia xiwena bedeywidỹỹna. 32Kuaki iny mahãdu ruki, Josue riritinyre mana-ò Moisesi Rybe Tyhydỹỹna raritimy rỹiramyhỹ wahe.33Kia ibutumy israelita mahãdu tawedu wedureny wana, iwedutyhyreny kia tule ibutumy iwitxira suludu mahãdu iykyrenyki ratximyhỹreny, ijõ weribi wiòwiò my ratximyhỹreny kia ijõ weribiki tahe Deuxu Rybe Ywid:y:yna Heto rỹimyhỹ. Kia ijõ mahãdu tahe Deuxu Rybe-di Ijohodu Levita mahãdu koki rỹimyhỹreny, kia retyymyhỹrenyre Deuxu Rybe Ywidỹỹna Heto-di. Iny mahãdu weere Gerizim hãwãlò koki ratxirenyre, ijõ weere mahãdu tahe Ebal hãwãlò koki ratxirenyre. Moisesi , Deuxu Tyhyhykỹ Deòdu tarybe juhuu riwahinyre iny mahãdudeereny, kawesemy reòterenymy rytereherenykremy Deuxu Rybe Wihikỹ rimyrenykremy.34Taita Josue ibutumy Rybe Tyhydỹỹ tyyriti-di katxiterehekỹmy rariare, rybewiwihikỹ-di kia rybe binabina-di, timybo rariti my roimyhỹremy Rybe Tyhyna Tyyriti ki. 35Kia sohoji sohoji my Moisesi Tyyriti Rybena-di rariare, kia Josue ityyriti rybena-di rariare ibutumy israelita mahãdudeereny, hãwyydeereny, uladudeereny kia iwitxira hãwã ludu suludu ikyrenyki rỹimy raremyhỹ. Rybeõ idi tyyriti-di rira rariaõhyyre.
Chapter 9

1Ibutumy iòlò mahãdu rỹiramyhỹ ibra Jordaõ bero ki, kia hãwãlò my rỹimyhỹre mahãdu kia planici my rỹimyhỹre mahãdu,kia tule ibutumy iòlò mahãdu Bero Nihikỹ Mediterrâneo ijàtimy rỹimyhỹre, kia Libano dorile tuu bede rieryrenyre. Kaa iòlò boho heka heteu mahãdu, amorreu mahãdu, cananeu mahãdu, perizeu mahãdu,heveu mahãdu kia Jebuseu mahãdu. 2Kia ibutumy tii boho rexibutunyrenyre rawounyrenykremy Josue òludumy kia Israel iny mahãdu òludumy.3Gibeaõ hãwãki sỹdu mahãdu, heveu mahãdu tuu roholarenyreu, Josue timybo risỹnyrenyre my Jeriò kia Ai wana. 4Kia bede riywinyrenyre ribònyrenykremy. Kia rỹsỹna rimyrenyre, tajumentureny-di idi retyyrenykremy sau tyby-di sõemy, kia mona besòdi tỹxi ihyna tybytybymy kia tòbòtòbònadi my. 5Watybytyby-di rexiwanyrenyre iretydyretydy my kia rexityynyrenyre tyytybytyby-di. Kiata tarỹsỹnarenymy riwyrenyre paõ ratere, bolo wosi.6Tii boho ròirenyre Gilgal tỹhinaòhòkỹle kiata raryberenyre Josue dee kia ibutumy Israel hãbu mahãdureny-ò:-diarỹ boho rehemynyrenyreri hãwãhãkỹ karibi irehemy roireri ribi. Bede Ywihikỹ wawanareny biwinybenyke. 7Kiaremy Israel hãbu mahãdu raryberenyre: —Aõhe wana kai boho katyykile burubenykre. Timybo tahe rybe ywidỹỹna ariwinyrenykre awanareny? 8-diarỹ boho rexihumy rexiwahinymy watxirenyreri, adeòdumy aratxirenykremy –tii boho rirawyònyrenyre. Tii mahãdubo kai boho toite? Toribibo tadoite? –rỹỹraxire Josue.9Gibeonita mahãdu rirawyònyrenyre:-diarỹ boho, atybiedỹỹnareny roire,-diarỹ boho hãwãhãkỹ ludu irehetyhyki roimyhỹre, kiata ka-ò ròireri kiemy dori raholarenyre aDeuxureny Tyhyhykỹmy. 10Kia tule reeryrenyre aõbo riwinyremy amorreu inatxi iòlò boho-ò, Jordaõ bero beàra weribiki roimyhỹre; Seom, Hesbom iòlò, kia Ogue, Basã iòlò, kia rỹirenyramyhỹ Astrote ki.11Wawedureny kia ibutumy wasỹreny waijoireny-diwateònydenyde rỹsỹna riywiywinymy idi adòidenykremy. Tii boho-diwateònydenyde atxireny arekoarenykremy myỹ araryberenykremy: —-diarỹ boho rexihumy ròireri adeòdurenymy aratxirenykremy. Rybe Ywidỹỹõ wadeereny biwinybenyke. 12Betehebenyini wapaõreny-di: itòteemy juhu nadiwydenyde nadòhònydenydeu wahetoreny ribi kodelemy rira my. Betehebenyini rarubumy ramoenyra. 13Kaa mona besò retỹxinyrenyreu ihyna-ò, kia itỹmyramyre. Ka tahe wiji idi betehebeny! Wijihe raykaykara. Watyyreny kia wawaube hetyreny retybytybyrenyra, irehemy idi reriranyrenyreri ki.14Israel hãbu mahãdu tamy reòbyrenyre irỹsỹnareny-ò, kiaremyta rexitòenyrenyõlere, Deuxu dohodỹỹna my. 15Josue tamyreny Rybe Ywidỹỹna Giobenita mahãdu wana, tuu rarybere rururenyõrenykremy. Israel wedu mahãdu tuu riwinyrenykremy tarybereny.16Inataõ txu sỹtybymy rybe ywidỹỹna riwinyrenyre, kia tahe rieryrenyre kua iny mahãdu bedetyy ki sỹdu roirenyre my. 17Iòrarukita israelita iny mahãdu ròhònyrenyre tatỹhinareny ribi, kia txu inataõ sỹtybymyta ritehemynyrenyre, ibedeki Gibeonita mahãdu rasỹnymyhỹrenyre-ò, kia boho heka roire, Gibeaõ, Cefira, Beerote kia Quiriate Jearim boho.18Kiaremyta tuu raryberenyre òraruki Israel wedu mahãdu Gibeonita mahãdu-ò Deuxuni my Israel Deuxu Tyhyhykỹ my, taita israelita mahãdu rirubunyõrenyre. Iurenana ibutumy iny mahãdu ibinamy rahãrenyre wedu mahãdu òludumy, 19ka tii boho tahe myỹ riòbitinyrenyre: Iny boho raryberenyre Deuxuni my Israel Deuxu my, ka tahe aõ rikiwinyrenyõkre Gibeonita òludumy.20Iny boho raryberenyre òraruki irumy ratxirenykre; tuõkita Deuxu iny boho rirarytxynyrenykre. 21Ixinamy irumy ratxirenykre; kia tahe hee rikròrenykre kia be-di inydeereny retyyrenymy roirenyrekre. Kawesey heka wedu mahãdu raryberenyre.22Taita Josue ryryre Gibeonita mahãdu-ò kia ryỹỹraxire: Aõherekibo kai boho tiwabònytenyta , ka bedekile tahãwanymyhỹtenyte hãre? 23Kia tuu tewinytenyki, wiji matxibenykre Deuxu rarytxy rawoki. Kia Gibeonita iny mahãdu ribihyy, ikiemy ròhònymy rarekre wetxu mahãdu òwòru rikrò my roirenyrekre kia be-di rekoamy roirenyrekre waDeuxu heto-ò.24Tii boho rirawyònyrenyre: Tuu ariwinymy aroirenyrekre kiemy dori bede reeryrenyre kia aDeuxu Tyhyhykỹ my, tuu tarybe riwahinyre Tadeòdu Moisesi dee, ibutumy kaa suu riwahinykremy israelita mahãdudeereny. Kia tule adeereny tarybe riwahinyre, wamyreny mahãỹnanybenykremy, ibutumy taisỹdu mahãdu birubunybenykremy. Tuu adeereny rewinyrenyre, kiemy dori sõemy alaureny raberurenyre, rubulau raberurenyre. 25Ka tahe wiji eboworenyki roirenyre; aõwaxina timy aratxirenykremy adeerenywimy.26Josue tahe rarurunyre Gibeonita mahãdu weribiki kia rururenykremy riwahinyrenyõre. 27Ka kua txuuhyyle tii tamyreny rarybere kia beitxedumy ratxirenykremy, kia hejuradumy roirenyrekremy Israel iny mahãdu-ò kia Deuxu Tyhyhykỹ xiwena dee. Ka wiji bedeuhyyle tii boho tuu riwinymy natximyhỹdenyde, raaõmysỹdỹỹnyrenymy Deuxu tuu ibede ritare tuu rerinanyrenykremy.
Chapter 10

1Jerusalẽ iòlò, Adoni Zedeque, roholare riki kia Josue rahãỹnamy ibutumy rahurenyremy Ai hãwã , kia iiòlòreny rirubunyrenyremy. Kia riki tamy roholalere Jerico hãwã-ò rutỹỹnyre wesele iiòlò wana. Kiasỹ bede tuu rierylere Gibeonita mahãdu rybe ywidỹỹnanawi israelita mahãdu wana riwinyrenyre my, kia tii boho wana natximyhỹdenydemy. 2Jerusalẽ ki hãwãdu mahãdu sõemy ruberurenyre, kiemy dori Gibeaõ hãwã inihikỹtyhyre kia aõtxile iwitxiraõ iòlò ridinodunyke. Kia heka ihãremy Ai hãwã ratyre inihikỹre, kia ihãbureny tahe sodadu ibrebuterereny roire.3Taita Adoni Zedeque tarybe riwahinyre Haaõ dee, kia Debir dee Eglom iòlò, myỹ rybe: 4— Bàdòike wawiòhedỹỹmy Gibeaõ-ò, rykekoarenykremy, kiemy dori kua mahãdu inyreny Bede widee ywina riwinyrenyra Josue wana kia Israel iny mahãdu wana.5Kaa iruyre my amorreu mahãdu iòlòreny sõe — Jeruslem ribi, Hebrõ, Jarmute, Laki kia Eglõ — rexibutunyrenyre ibutumy isodadureny kia riyrawonyrenyre tamy rearenyre Gibeaõ hãwã-ò.6Gibeonita mahãdu tahe tarybe riwahinyrenyre Josue dee Gilgal tỹhina bede-ò: Uritre waribireny hitxiõmykre! Manake wytyhylemy wawiòhedỹỹrenymy! Ibutumy amorreu iòlò mahãdu kia hãwãlò ki rasỹnymyhỹrenyre rexibutunyrenyra waòludurenymy! 7Taita Josue kia tasodadureny wana ròirenyre Gilgal ribi.8Kia Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere: Uritre brebuõmykre ka mahãdu iòlòrenylau, kiemy dori-diarỹ adee rewahinyre bòtakremy. Tiu ijõrenyõ irumy ikiemy ratxirenyõtyhy.9Josue Gilgal ribi ròhònyre kiata rariamy rare ryreherehemy, ikiemy raòwònymy.Tii itỹỹeresy my tamy wou my reare. 10Deuxu Tyhyhykỹ risỹnyrenyre iòludureny rawojeijeirenykremy kia Israel sodadu my robirenyreu. Kawesemy tahe Israelita mahãdu ribòdunyrenyre ibutumy Gibeaõ ki, kiata ihãremy ihewomly ròirenyre Bete Horom ribi-dibederenydenydeu,tureny raòhòtemy Azeca òhòkỹ kia Makela òhòkỹle.11Kia israelita mahãdureny ribi rexiwomyhỹreny wana wana raijaranymy riberenyrenymy Bete Horõ-di kia Azeka òhòle, Deuxu Tyhyhykỹ biu ribi dehude inihikỹmy bemana tere-di, israel òludu tyrereny, kiata tii boho rururenyre. Kia sõemy iny mahãdu rururenyre ka biulòra mana-di, kia israelita mahãdu wouna ribi.12Kia Deuxu Tyhyhykỹ israelita mahãdu-ò tarasanareny riwahinyre txuu, wouna amorreu mahãdu òludumy, Josue tamy rarybere. Kiata israelita mahãdu ruki rarybere: Txuu, biyrymy myike Gibeaõ ratyaki! Ahãdu buhuke Aijalõ iwory tyreki!13Txuu riyrymy roire, kia ahãdu tule ruhulere, ihyy tahe iny mahãdu rexiòwynyre taòludureny mahãdu-ò. Kaa rybe heka raritidỹỹmy roimyhỹre Justu Tyyriti ki. Txuu ruhumy roire biurawetyy tyaki kiata raroorehenyre r, ratxioronykemy sohoji txu my. 14Tiu tuu rutỹỹny aõkõ kia tiu ixyby tuu rutỹỹõtyhy, txu sohoji kawesemy, tiu txuu Deuxu Tyhyhykỹ hãbu rybe rityhynyre. Kia heka tuu rutỹỹnyre kiemy dori Deuxu Israel weribi ki rarurunyre òraruki.15Irahudita Josue tasodadureny wana ròòserenyre Gilgal tỹhinana-ò. 16Iruyre iòlò mahãdu rahenyrenyre kia rexiwòrenyre Makeda mana ninihikỹ rawo bede ki, 17kia tahe tureny bede raeryre. Kia Josue tuu bede rieryre rexiwòmy ratxirenyreri my kuaki.18Taita Josue rarybere: Biwemytararanybenyke mana nihikỹõ kia mana rure ròtenaòhòkỹle, kiata inyõ itxeredumy tamy bisỹnybenykre. 19Kiata uritre tai noõmykre. Aòludureny hewo my bekoabenykre kiata tuu maòhòtebenykre kia hewomy rarirenyre mahãdu my. Uritre iwahidỹỹrenyõmyrenykre tii boho tahãwareny-ò rooserenykemy, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ, inyDeuxureny adeereny riwahinyre kia rururenykremy.20Josue kia Israel sodadu mahãdu rirubunyrenyre. Kia rahenyrenyre tahãwarenywoki ratimyhỹreny adobo uhuari-di rexiijerenymy. 21Taita ibutmy Israel sodadu ròòserenyre kia ijõreny ruruõhyyrenymy Makeda tỹhinana-ò, kia Josue tai ratiximyhỹ-ò. Kia inyõ heka aõmy tai rarybeõhyyre isralita mahãdu òludu my.22Irahu-di Josue rarybere: Mana ninihikỹ bitabenyke mana hãluu ròtena ribi kiata ka-ò bididydenykre iruyre my iòlò sõe boho. 23Kia tahe tuu relere. Mana hãluuwo ribi ritarenyre Jerusalẽ iòlò boho, Hebrõ, Jarmute, Laki kia Eglõ24kiata Josue-ò radyrenyre. Josue rarariowyre Israel hãbu mahãdu-ò kiata rarybere sodadu mahãdu wedu-ò iki boho wana ròirenyre: Bòdòidenyke ka-ò kia awareny bidebenykre iòlò mahãdu bòtòti tyrereny. Tii boho tuu riwinyrenyre. 25Tai Josue rarybere: Uritre breburenyõmy; uritre abrebuterereny õnodỹỹõmyreny. Atyhymy atxibenymyhỹ abrebutererenymy kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ riwinymy rarekre ibutumy aòludureny mahãdu wana kai boho widee bekoamyhỹbenykreu.26Taita Josue rirubunyre iòlò boho kia riònyrenyre iruyre òwòru sõe-ò. Kiata tii boho biu-ò raònymy roirenyre tai, ihyyta bede idireny rurunyre. 27Txiorotyhymy, Josue rarybere kia tii boho ratarenykremy òwòru ribi, kia idireny adehu rỹirenykremy mana hãluurotxi, tuu rexiworenyre txi. Kiata ritidirenyre iròtena-ò mana ninihikỹ, kia tai nyiyrybymyhỹde kuaki wiji beduhyyle.28Ka bede txuule Josue raòhòterenyre kia Makeda ixidee rimyrenyre. Kia iiòlò rirubunyre kia ibutumy ihãwa my sỹdu mahãdu; inyõ irumy rariõhyyrenyre. Tii tuu riwinyre Makeda iòlò dee kia Jerico iòlò-ò riwinyre yrybytyhylemy.29Kia ilemy Josue kia tasodadureny wana ròirenyre Makeda ribi Libna hãwã -ò kia tuu raòhòterenyre. 30Deuxu Tyhyhykỹ riwahinylere israelita mahãdu-ò tarasana ka hãwã tyrereny kia iiòlò tyre. Tii boho ibutumy rirubunyrenyre tai sỹdureny mahãdu, kia Lbna iòlò-ò riwinyrenyre kia Jerico iòlò dee riwinyre yrybutyhyle.31Josue kia tasodadureny boho wana ròirenyre Libna ribi Laki hãwã -ò. Tii boho riyrawinyrenyre kia ihãwareny rihurenyre. 32Kia inatxi txu my rawounyrenyre bedeu, Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre tarasana israelita mahãdu-ò, kia Laki hãwã tyrereny. Kia Libna hãwã dee riwinyrenyre yrybule tuu riwinyrenyre Laki hãwã dee. Kia ibutumy imahãdureny rirubunyrenyre.33Taita Horã, Gezer iòlò rare Laki hãwã wiòhenadỹỹmy. Kiaremyta Josue rahãỹnanyre Gezer iòlò my kia iijoirenymy; inyõ irumy rarirenyõhyyrenyre.34Irahudi Josue kia tasodadureny boho wana ròirenyre Laki hãwã ribi Eglõ òhòkỹle. Tii boho riyrawonyrenyre kia ihãwa rihurenyre 35kia itxuutyhyle rimyrenyre. Kia ibutumy rirubunyrenyre, kia Laki hãwã dee riwinyrenyre yrybutyhyle.36Tai Josue kia tasodadureny boho wana ròtuòrenyre Eglõ ribi Hebrõ hãwã -ò. Kia tuu raòhòterenyre 37kiata Hebrõ hãwã my ixidee rimyrenyre, kia ityyrenymy hãwã sõmosõmo rỹimyhỹrenyre tule. Josue tarybe riwahinyre kua hãwã ibutumy rexihuhukỹkremy, kia Eglõ hãwã dee riwinyrenyre wesele. Inyõ irumy rariõhyyrenyre.38Taita Josue tasodadureny boho wana ròhòserenyre, kiata Debir hãwã my rahurenyre. 39Kia ihãwarenymy rahãỹnanyrenyre kia iiòlòmy kia tule hãwã sõmosõmo ibirerenymy rỹimyhỹrenyremy, ibutumy kuamy iny mahãdu rỹimyhỹrenyre rirubunyrenyre.Josue Debir hãwã dee riwinyre kia iiòlò dee , tuu Hebrõ kia Libna dee riwinyrenyre wese kia iiòlòreny wana.40Kawesemy tahe Josue rimyre ibutumy kua bede hãwã sureny.Iòlò mahãdu my rahãỹnanyre hãwãlò ki rasỹnymy rỹirenyramhỹ, iraru bedehekỹki, kia planici ribi hãwãlò rawo ribi. Tii irumy inyõ ririõhyyre; ibutumy rururenyre. Kamy heka Deuxu Tyhyhykỹ, Israel Deuxu, tuu rarybere. 41Josue ibutumy rahãỹnanyre Cade Bernea ribi Gasa òhòkỹle, kia ibutumy Gosem bede ribi Gibeaõ òhòkỹle.42Deuxu tyhyhykỹ, Israel Deuxu, resumy raremyhỹ taijoi tasỹ mahãdu òraruki, iurenana heka Josue ibutumy iòlò mahãdumy rahãỹnanyre, kia isurenymy sohoji wounakihyyle. 43Irahudita Josue tasodadureny boho wana ròòserenyre Gilgal tỹhinana-ò.
Chapter 11

1Kaa aõnaõna rehemynyrenyre Jabim nohõtireny-ò. Hazor iòlò. Kia tii reteònynyrenyre iòlò mahãdu deereny: Jabe, Madom iòlò. Sinrom kia Akasafe iòlò deereny. 2Kia hawalò bede bedemy iòlò mahãdu rỹimyhỹrenyre deereny, kia iraru weribimy iòlò mahãdu rỹimyhỹrenyre deereny: kia Jordaõ iwory bedemy iòlò rỹimyhỹrenyre deereny, kia Galilea ahu ibòò weribi iòlò mahãdu rỹimyhỹrenyre deereny, kia bede bedemy kia bero weijàtimy iòlò mahãdu rỹimyhỹrenyre deereny, Dor tyyki roimyhỹre. 3Tule riteònylerenyre tarybe wahidỹỹdureny. Kananeu mahãdu deereny kia Jordaõ bero ki wiòwiò rỹimyhỹrenyre Amorreu mahãdu deereny, Heteu mahãdu deereny, Perizeu mahãdu deereny, Jebuseu mahãdu deereny, hãwãlò bede bedemy rỹimyhỹrenyre kia Heveu mahãdu deereny, Hermom hãwãlò ki lamamy ritamaynymy ratximyhỹrenyre, Misipa su ki.4Tii boho ibutumy tasodadureny wana ròirenyre, kia sõemy sodadu mahãdu hãbu kia bero nihikỹ ỹnara rutà rỹimyhỹre wesemy. Tule sõere iawarureny kia iitytireny heòty. 5ibutumy kaa iòlò rexibutunyrenyre isodadureny kiata ratỹhinanyrenyre Merom ahu bireki, kia resurenykremy Israel iny mahãdu òludumy.6Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: —Uritre ilaureny brebuõmykre. Biurasòmy kawese txuutyhyle-diarỹ arirubunyrenykre ibutumy kia iny mahãdu Israel deereny. Kai iawarureny bitikròrenykre. 7Kawesemy tahe Josue kia ibutumy tasodadureny wana itỹỹeresylemy aõbinamy woumy rekoarenyre Merom ahu bireki.8Kia Deuxu Tyhyhykỹ tarasana riwahinyre israelita mahãdu deereny. Tii boho aõbinamy woumy rekoareny taòludureny dee kiata ihereworenymy ròirenyre Sidõ nihikỹ-ò kia Misrefote Maim-ò kia Mispa txu ròtena weribiòhòkỹle. Kia resurenyhyymy ratxirenymyhỹ ihyy tahe ibutumy taòludu mahãdu rirubunyrenyre. 9Josue riwinyre timybo Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere mynamy: ritikròrenyre iawarureny kia riworonyre iityti heòty iwounaremy.10Taita Josue roosere. Hazor hãwã tahõrõmy rimyre kia iiòlò rirubunyre. Ibedeu heka Hazor ratyhytyhydỹỹmy raremyhỹ kaa iòlò mahãdureny ribi. 11Israelita mahãdu ibutumy rirubunyrenyre tai hãwãdu hãwãdureny, kia ihãwareny tahe roorenyre.12Josue ibutumy kaa ihãwareny rimyre kia iiòlòreny. Ibutumy rirubunyrenyre, tuu Moisesi rarybere mynamy, Deuxu tyhyhykỹ deòdu. 13Ka israelita mahãdu tahe hãwã hãwã riworonyrenyõre hãwã tyby tyreki rekerenyre, aõhebo tahe Hazor, kia Josue riworonyre.14Israelita mahãdu ixidee rimyrenyre ibutumy aõnaõna wiwihikỹ kia ihãwareny bròreni-di . Ka iny mahãdu tahe ibutumy rexihurenyre; inyõ irumy rariõhyyre. 15Deuxu Tyhyhykỹ heka wesemy tarybe riwahinyre tadeòdu dee; Moisesi tahe Josue dee tuu rybe riwahinyre, kia Josue tahe rityhynyre. Tii ibutumy riwinyre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi riwinykremy.16Josue ibutumy kua suu rimyre, kiahe Juda hãwãlò bede bede, ibutumy ibòò bede bede, ibutumy Gosem su, Juda bede bede, Jordaõ iwory bede kia tule hãwãlò bede bede, kia Isarel bede bede bero weijàtimy rỹimyhỹre. 17Kaa bede bede ramyhỹre Halake hãwãlò ribihikỹ, Seir bireki, kiata Bali Gade òhòkỹle, Libano iworyki, kia Hermom hãwãlò rawoki. Josue ibutumy rirubunyre kamy rỹimyhỹrenyre iòlò mahãdureny,18kia wouna bedeu irehemy tuu riwinyre iòludurenymy. 19Ka mahãdu hãwã hãwã rybe wideereny riwinyrenyõhyyre aõnabinaõ ratxirenykemy Israel wana, aõhebo tahe Gibeaõ, ibedeki Heveu mahãdurenyõ rahãwanymy rỹiramyhy. Kia ijõ mahãdu hãwã hãwã tahe wouna rỹire bedeu ramyrenyre. 20Deuxu Tyhyhykỹ tuu risỹnyrenyre kia ka mahãdu hãwãludureny rõhõtiõrenykremy resurenykremy Israel iny mahãdu òludurenymy, kaweseki ibutumy rexihurenykremy, kia idireny wobrumy aõkõ tamyreny tòeõmy rururenykremy. Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere kamy Moisesi dee.21Kawese bereu Josue rare kiata Anakins hãbu ninihikỹ mahãdu rahurenyre kia hãwãlò hãwãlòmy rỹrenyramyhỹ: Hebrom ki, Debir ki, anabe ki. Anabe ki kia ibutumy Juda kia Israel hãwalò hãwãlòmy. Josue ibutumy rahurenyre kia ihãwahãwareny rihurenyre. 22Kia Anakins mahãdureõ ratxirenyõhyyrenyre Israel su ki: kia ijõ ijõle ratxirenyre Gasa hãwã ki, Gate hãwã ki kia Asdode hãwã ki.23Timybo Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybera mynamy Moisesi dee, Josue suu rimyre kiata Isaelita mahãdu deereny riwahinyre ihõhõrenykremy. Tii suu riwira reare kia riwahinyre iyreyremy iny mahãdu wedu sohoji sohoji mynamynamy. Kawese tahe wou ixawire.
Chapter 12

1Israel iny mahãdu ribòdunyrenyre iòlò mahãdu rasỹnymy ròirenyremyhỹ bedeu kia Jordaõ bero beàra weribiki tasurenyki ratximyhỹreny. Kaa suu heka Arno iwory ribi raòrarunyre, kiata raòwònymy rare Jordaõ iworyòhòkỹle, kia Hermo hãwãlòòhokỹle. Israelita mahãdu ribòdunyrenyre iòlò mahãdu, kia inimy raryberenyre. 2Komy heka Seom rare, amorreu mahãdu iòlò, kia Hesbom ki rahãwanymy rỹiramyhỹ. Iiòlòuna Aroe ribi ròrarunymyhỹre, Arno bera weijàti-di, kia ijõ iwory weere tahe Jaboque bero òhòkỹle ramyhỹre, kia Amo bede wesiòhòkỹle. Kaa iiòlòuna heka ramyhỹre Gileade wetyaòhòkỹle.3Kua beàra weribi Jordaõ iwory, Seom iiòlòna ròrarunymyhỹre Galilea ahu ribi kia ryy Bete Jesimote-ò ramyhỹre, kia Bero Nihikỹ Rubu beàra weribi, kiata iraòhòkỹ ramyhỹre, kia Pisga hãwãlò òraruòhòkỹle 4Israelita mahãdu tule rahãỹnanyrenyre Ogue my, Basã iòlò wahe, kia heka ikonamy iny ninihikỹmy ratxirenyre. Tii boho rahãwanymy roirenyremyhỹ Astarote ki kia Edrei ki. 5Kia iiòlòuna heka Hermom hãwãlò ihõrõõle rare, Salca kia ibutumy Basã bede, kiata gesurita kia maacatia wesiwesiòhòkỹle, kia tule Gileade weere, kia Seom suhukỹle, Hesbom iòlò wahe.6Iòlò mahãdu rabòdurenyre Moisesi dee. Moisesi kia Israeli iny mahãdu Tai, Kade mahãdu-ò, Hubi mahãdu-ò, Manasé josé riokorereny suieremy Mosesi riwahinyre7Iòlò mahãdu rabòdurenyre Josue dee mahãdu sumy rÿimyhÿrenyre, kia Jordaõ bero ibràra weribiki rÿimyhÿrenyre, kia Baal-Gade-ribi, Libano iwory, kiata Halate hãwãlòòhòkÿle, kia ryy ramyhÿre Seir bede-ò. Josue kaa suu riwirarea rareare iny mahãdu mahãdu wedu wedu-my, kia ihõrõrenykremy ikiemy. 8Kia heka hãwãlò hãwãlò kaa isurenymy ratxilemyhỹre, kaa suu Jordaõ iwory, hãwãlò mahãdu raòwònymy rare, kia bedero bede iraru weribi-ò. Ka su ki heka rahãwanymy rỹiramyhỹ heteu mahãdu, amorreu mahãdu, cananeu mahãdu, perizeu mahãdu, heveu mahãdu kia jebuseu mahãdu.9-24Ka heka iòlò mahãdu rabòdurenyre hãwãhãwa boho: Jericó, Ai (Betel bireludu), Jerusalẽ, Hebrom, Jarmute, Laquis, Eglom, Gezer, Debir, Geder, Horma, Arade, Libna, Adulã, Maquedá, Betel, Tapua, Héfer, Afeca, Lasarom, Madom, Hazor, Sinrom Merom, Acsafe, Taanaque, Megido. Quedes, Jocneaõ (Carmelo bede ki), Dor (bero ijàtiki), Goim (Galilea ki) kia Tirza —ibutuki 31-my iòlò sõe.
Chapter 13

1Kia Josue matuarityhymy ratximyhỹ bedeu, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kai heka matuarityhymy tate, kia ihãremy sõemy suu rỹireri ramykemy.2Kia rasiranyreri ramykemy filisteu mahãdu kia gesurita mahãdu bede bedereny. 3(Kaa suu heka raòrarunyre Sior bero ribi, kia Egito wesi ribi, kia Ecrom wesiòhòkỹle, kia iboo weribi tahe cananeu mahãdu hõrõ rare; filisteu su wedu mahãdu Gasa hãwãkile rasỹnymy rỹirenyramyhỹ, Asdode ki, Asquelom ki, Gate ki kia Ecrom ki.) Kia rasiranyre ramynykemy Avim mahãdu sureny,4kia iraru weribi tahe ibutumy cananeu kia Meara sureny (kia heka sidônio mahãdu hõrõmy roimyhỹre), kia Afeca òhòkỹle, kia amorreu mahãdu wesiòhòkỹle. 5Tule rasiranyrenyre gebalita mahãdu sureny; kia beàra ibòò weribitxi, ibutumy Libano, kia Bali Gade ribi Hermom hãwãlò òraru ribihikỹle, kiata raòwònymy rare Hamate bedeòhòkỹle.6ratximyhỹrenyre hãwãlò hãwãlò bede ki, kia Libano mahãsu kia Misrefote Maim hãwãlò bederenyki.-diarỹ ariteònyrenykre kaa iny mahãdu kia Israel iny mahãdu rahãỹnanymy roirenykre wana wana. Wimyta bitxuabitxuabenyke kaa suu wijireri yrybu, kia Isrel iny mahãdu idinodurenymy roirenyrekremy iwese tuu rarybere wesemy juhu. 7Kiaremyta wimy biwirareabenyke kaa suu kia debò inaubiòwamy wedu wedu rỹirenyreri wana kia iweere tahe ibòò weribi beàra-ò riòre kia Manassé wedu hõrõrenymykre. Kaa suu heka ihõrõrenymykre.8Ruben ijoi mahãdu Gade ijoi mahãdu kia ijõ weere Manasse ijoi mahãdu, kia tasureny rimyrenyre, kia Jordaõ bero txuòlòna weribiki rỹimyhỹre. Kiamy heka Moisesi Deuxu Tyhyhykỹ Deòdu tamyreny riwahinyre. 9Kia isureny heka ròrarunyrenyre Aroer ribi, Arnom iwory weijàti-di, kia hãwã kua iwory rỹimyhỹre tyaki, kiata-dibom òhòkỹle raonananyre, kia ributunyre ibutmy Medeba.10Kia isurenymy rare ibutumy hãwã hãwã sõmosõmo Seom riwedunymy raremyhỹ, amorreu mahãdu iòlò, kia juhu Hesbom iòlò ki raremyhỹ, kia tahe amonita mahãdu su bire òhòkỹle raonananyre. 11Kia isureny ihãremy ributunyrenyre Gileade kia tai gesurita mahãdu maacatita mahãdu rasỹnymy rỹiramyhỹ, kia tule ibutumy Hermom hãwãlò kia ibutumy Basã bede kia Salca òhòkỹle raonanany. 12Kia ributunyre ionanamy Ogue iòlòuna. Ogue heka ionanamy iniinihikỹmy irariemy rỹirenyramyhỹ, kia tii boho riwedunymy roiremyhỹ Astarote ki kia Edrei ki. Moisesi heka ribòdunyrenymy kia riteònyrenyre kaa iny mahãdu.13Ka gesurita boho kia macaatita boho tahe rateòdỹỹrenyõlerenyre; tii boho ratxiyrybumyhỹrenyre Israel iny mahãdu ykyrenyki. Tyhyhykỹ dee xiwenamy, kia tii tuu rarybere mynamy Moisesi dee.14Uritahe Moisesi Suu riwahinyõre Levi-ò. Tykiemy levita mahãdu bdedȳȳnana rȳsȳna xiwemy riwymyhykre Deuxu dee, tikiemy tarybe tuu ririre-ki.15Moisesi riwahinyre su weereõ Ruben ijoi sỹreny dee, kia ihõrõrenykremy. 16Kaa suu heka ròrarunyre Aroer ribi, kia Arnom iwory weijàtimy, kia ròrarunyre hãwã riòreõ rỹimy raremyhỹ iwory wetyaki, Medeba òhòkỹle, kia ibutumy bede bede iweruramy rỹira.17Kia ribitunylere Hesbom kia ibutumy bede bede iweruramy rỹira, kia wahe,-dibom, Bamote Bali, Bete Bali Meom, 18Jasa, Quedemote, Mefaate, 19Quiriataim, Sibma kia Zerete Saar, hãwãlò iworyki.20Kia tule Bete Peor, Pisga hãwãlò-ò raòwònymy ramyhỹre, Bete Jesimote, 21kia ibutumy ijõ hãwã hãwã bede bedemy rỹira kia ibutumy Seom hãwã hãwã sõmo, amorreu mahãdu iòlò wahe , kia riwedunyre Hesbom ki. Moisesi heka rahãỹnanyre Seom iòlòmy kia Midiã wedu mahãdumy rahãỹnanylere: Evi, Requém, Zur, Hur kia Reba. Ibutumy ka boho rahãwanymy rỹiramyhỹ ka sumy kia riwedunymy rỹiramyhỹ kia Seom tahe iwedutyhyrenyre.22Kia rururenyre Israel iny mahãdu rirubunyrenyre iykyrenyki heka Balaaõ ratximyhỹ, ureraruduhukỹ, Beoro riòre. 23Kia txuròtena weribi Ruben ijoi mahãdu sureny weijàtiki Joradaõ bero roimyhỹre. Ka boho heka hãwã hãwã sõmosõmo rare iny mahãdu rawahirenyre Ruben ijoi sỹ mahãdureny dee, kia ibrysirenykremy.24Moisesi riwahinylere su weereõ Gade ijoi sỹmahãdu dee, kia ibrysirenykremy. 25Kia isureny heka ributunyre Jazer, ibutumy Gileade hãwã hãwã sõmosõmo, kia iweeremy amonita mahãdu sureny tahe aroer òhòkỹle raonananyre, kia txuòlòna weribiki Raba rỹireki. 26Kia ramyhỹre Hesbom ribi Rama Mispa òhòkỹle kia Betonim kia Maanaim òhòkỹle, kia Lo Debar wesiòhòkỹle.27Kia Jordaõ iworyki, ributunymyhỹre hãwã hãwã Bete Arã, Bete Ninra, Sucote kia Zafom kia tule Seom riwedunymy raremyhỹ Hesbom iòlò uhereny. Kia txuròtena weribi Gade su konana heka Jordaõ bero tiire, kia tahe Galilea ahu òhòkỹle raonananyre, iraru weribi. 28Ka heka hãwã hãwã sõmosõmo rare kia iny mahãdu rawahinrenyre Gade ijoi sỹ mahãdureny dee, kia ibrysirenykremy.29Moisesi riwahinylere su weereõ Manasse ijoi weere mahãdureny dee, kia ibrysirenykremy. 30Kia isureny heka ròrarunymyhỹrenyre maanaim hãwã ribi kiata ributunymyhỹre ibutumy Basã bede bede, kia heka Ogue iòlò hõrõ rare, kia tule ibutumy 70 my hãwã hãwã sõmosõmo juhuu Jair hõrõ rare, Basã ki. 31Kia ributunyre iweeremy Gileade bede bede, Asatarote kia Edrei, kia Ogue riwedunymy raremythỹ, Basã ki. Kaa suu heka rawahireMaquir rioreriore weere mahãdu dee, Manasse riòre wahe.32Kawesemy tahe Moisesi , Moabe bedeki kia riwirareare suu kia txuòlòna weribiki rỹimyhỹre Jerico hãwãki kia Jordaõ Beroki. 33Ka tii tahe su yreõ riwahinyõhyyre Levi ijoi mahãdu dee, kia ibrysirenykemy. Moisesi rarybere ka mahãdu ijoireny dee kiemy dori riki Deuxu Tyhyhykỹ Israel Deuxu, ibrysireny raremy.
Chapter 14

1Kaa heka suu Israel iny mahãdu Kanaã ribi rimyrenyre. Eliaza (Eleazar) Deuxu Rybe-di Ijohodu, kia Josue, Num riòre, kia Israel iny mahãdu sỹ wedu wedu mahãdu riwinyrenyre wirarearareana.2Timybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy Moisesi dee, suu riwirareakremy debò inaubiòwamy iny mahãdu wedu wedu sõemy weeremy sorte my ratarenyre. 3Moisesi riwahinyre su weereõ iny inatxi-ò iny mahãdu wedu wedu weeremy kia txuòlòna weribiki ratxirenyre Jordaõ bero bedeki, ka Levita ijoi mahãdu tahe rimyrenyõhyyrenyre. 4Jyje rioreriore boho inatximy wii riwirarearenyre: Manasse kia Efraĩ.Kia Levita ijoi mahãdu tahe su yreõ rimyrenyõhyyrenyre, ka uriki tahe ihãwa hãwãreny ijõdirenyre tamy rasỹnyrenykremy kia asi ijõdilere ibrorenireny dee kia iiròdureny dee. 5Israel iny mahãdu suu riwirarearenyre tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi dee.6Juda ijoi mahãdu ròirenyre Josue dee rybemy Gilgal ki. Calebe, Jefone riòre, quenezeu iny mahãdu, kiamy raryberenyre Josue dee: Kai teeryte aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi dee, hãbu Deuxu, Cades Barnéia ki, wabededỹỹnanamy kia abededỹỹnanamy. 7-diarỹ 40-my wawyra iu Moisesi Deuxu Tyhyhykỹ deòdu, riwateònyre Cades Bernéia ribi kia aretehekremy su-di.Kia-diarỹ tamy tyyriti rewahinyre reerymy òbitityhymy.8Hãbu mahãdu wawana ròirenyre urile brebumy robỹtỹrenyre iny mahãdu ykylemy, ka-diarỹ tahe inatyhymy retyhynytyhyre Deuxu Tyhyhykỹ, waDeuxu. 9Kua bede txuu Moisesi wadee rybetyhydỹỹnamy rarybere myỹ ariwinykremy: —Calebe, kai tetyhynyte inatyhyhykymy Deuxu Tyhyhykỹ dee, waDeuxu. Iurenana tahe òbitimy bòibekre kai kia ariòre boho ikiemy ibutumy su wedumy matxibenykre, kia idi biriranybenykre.10Kia Calebe tarybe ritõranyre: Ka tahe wiji betehe. Kia 45 wyramy raremyhỹ bedeu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere kaa aõnaõnamy Moisesi dee. Kia heka ibedeu Israel iny mahãdu bedero wetyadi ririranymy rirahure; kia Deuxu Tyhyhykỹ riwaywinymy wadi ratximyhỹre wiji yrybule. Wadi ini bedetehe!-diarỹ 85 my wawyra-di rare 11kia watyhymy waruruterehyymy ixiki rahãmyhỹre wiji kia waruru-di sõemy watximyhỹre arawounykemy kia aõ adiwinyke aõmy adeakeki.12Ka tahe wiji wadee hãwãlò bede bede kia Deuxu Tyhyhykỹ tuu wadee rarybere riwahinykremy kia iu waijoi mahãdu kia-diarỹ tamy tyyriti rewahinyrenyreu. Kua bedeu-diarỹ boho adee raryberenyre kia anaquins hãbu ninihikỹmy tai rasỹnymyhỹrenyremy, kia rasỹnymy roiremyhỹ hãwã hãwã ninihikỹmy adobo-di rexiwetinyrenymy.Txibo Deuxu Tyhyhykỹ wawana ratxikeki,-diarỹ ariteònyrenyke, timybo tii tuu rarybere wesele.13Taita Josue tarybewihikỹ riwahinyre Calebe dee, Jefone riòre, kia tamy riwahinyre Hebrom hãwã ibrysimy. 14Wiji yrybu Hebrom Calebe rioreriore hõrõmy roimyhỹre, Jefone riòre, quenezeu iny mahãdu, kiemy dori tii rityhynyre òbitityhymy Deuxu Tyhyhykỹ, Israel Deuxu. 15Juhuu Hebrom raninimy raremyhỹ Quiriate Arba my. Arba heka inihikỹtyhymy roirenyremyhỹ anaquins ribi. Tai tahe bede ywihikỹ su bedeki rỹire.
Chapter 15

1Juda ijoi mahãdu sỹreny syweereõ rimyrenyre kia isureny konana ijõdirenymy: iraru weribi-ò suu ramyhỹre kiata Edom su wesiòhòkỹle raonananymyhỹre kia Zim bedero òhòkỹle. 2Kia Bero Nihikỹ Rubu iraru weribi ròrarunymyhỹre3kia iraru bede-ò iry ramyhỹre, Acrabim òwòna ribihikỹle ròrarure ihyyta Zim-ò rehemynyre. Kia iraru bede ribi ròrarunyre, kia ionana Cades Barneia bede-ò raòwònyre, kia Hezrom bede-di ròhònyre, kiata Adar òhòkỹle rare kia Carca riurawonymy. 4Kia rahyymyhỹre Azmom òhòkỹle ihyyta bero riòre-ò rehenymynyre, Egito su konana-ò, kia Mar Mediterrâneo-ò rehemynyre, tai rexihumyhỹre wahe . Kaa heka Juda ijoi mahãdu su konanareny rare, iraru weribi-ò.5Ka Txuòlòna weribi tahe Bero Nihikỹ Rubu ikonanare, kia ibedetxi Jordaõ bero rexihumyhỹre ki. Ka ibòò tahe ionana kua ribi ròrarunymyhỹre, 6kia ramyhỹre Bete Hogla òhòkỹle kiata Bete Arabá-di ròhònymyhỹre ibòò weribitxi. Iribi tahe raòwònymy ramyhỹre Boã mana òhòkỹle (Boã heka Ruben riòre rare).7Irahudita Bedebinabinahãkỹ iwory-di ròrarunymyhỹre, kia Debir òhòkỹle raonananyre kiata roosemyhỹ iraru weribi Gilgal ry mynatxi, kia Adumim òwòna koki rỹimyhỹre, iwory ibòò weribi. 8Iribi tahe ròhòremyhỹre Ben Hinom iwory-di, kia Jebuseu mahãdu hãwãlò iraru weribi-di, kia ibedeki Jerusalë hãwã roimyhỹreki. Irahudita su onana ramyhỹre hãwãlò rariehekỹ rỹimyhỹre Hinom iwory koki, txuròtena weribiki, kia Gigante mahãdu iwory onanaki, ibràra weiribiki.9Ròrarunymy hãwãlò rarie ribi, kiata rare Neftoa òraru-ò kia iribi rare Efrom hãwãlò hãwã hãwã sõmosõmo-di.Kiata doosede Baala ry bede-di (yda Quiriate Jearim) 10kiata Baalá riwerynymy rare txuròtena weribi Seir hãwãlò òhòkỹle. Taita ròhònyre Jearim hãwãlò ibràra weribi (uda Quesalom), kia rubehemy rare Bete Semes-ò kia ihãremy rare Timna ratyre.11Iribita su onana raòwònymy ramyhỹre hãwãlò hãwãlò-di Ecrom ibràra weribi-di, Siquerom-ò dòòsemyhỹde, kia Baalá hãwãlò-di ròhònymyhỹre, Jâmnia-di ramyhỹre kiata Bero Mediterrâneo o rexihumyhỹre. 12Ka txuròtena weribi heka Bero Mediterrâneo rare. Kaa heka su onanareny rare Juda ijoi mahãdu sỹreny.13Timybo tuu Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy Josue dee, suweereõ Juda ijoi mahãdu kia rawahire Calebe dee, Jefone riòre. Josue tamy Hebrom riwahinyre, kia heka juhu Arba hãwã rare, Anaque tyby. 14Calebe kua ribi riteònyrenyre inataõ my Anaqui riòre sõe, ka boho wahe, Sesai, Aimã kia Talmai. 15Iribita rare aõbinamy iny mahãdu Debir ki rỹiramyhỹ-ò, juhu hãwã Quiriate Sefer my raninimy raremyhỹ.16Calebe myỹ rarybere:-diarỹ ariwahinykre wariòre Acsa hãbumy roikremy kia hãbu rahãỹnanymy rimykre Quiriate sefer hãwã . 17Otoniel tahe hãwãmy rahãỹnanymy rimyre. Tii heka Quenaz riòre rare, Calebe seriòre wahe.Taita Calebe tariòre Acsa tamy riwahinyre iki wana roikremy.18Acsa rareu Otoniel wana rasỹnykremy, tii sõemy idi risỹnymyhỹ tyby dee suyreõ my rexitòenykemy. Acsa rare tibedekibo Calebe ratximyhỹ-ò, kia tii jumetu ribi resereu, tyby tamy rỹỹraxire: Aõmybo kai teateri?19-dikarỹ anono wahõrõkemyreri—tii rirawyònyre. Wadekekỹny suu irubuno tewahinyta, wadeke bidiwahinyleke beijaranano. Taita Calebe tamy riwahinyre beijarana rỹimyhỹre bede rarieki kia bede weluuki rỹire.20Kia suu Juda ijoi mahãdu sỹ rimyrenyre tabrysireny wesemy, kia ilemy inireny-di rybe rỹikre.21Ibòòtyhy-ò, Edom su onana bireki rỹire, tii boho boho heka hãwã hãwã rimyrenyre Cabzeel, Éder, Jagur, 22Quiná,-dinoma, Adada, 23Quedes, Azo, Itnã, 24Zife, Telém, Bealote,25Hazor Hadata, Querite Hezrom (yda Hazor), 26Amã, Sema, Molada, 27Hazar Gada, Hesmom, Bete Palete, 28Hazar Sual, Berseba, Biziotia,29Baalá, Iim, Ezém, 30Eltolade, Quesil, Horma, 31Ziclague, Madmana, Sansana, 32Leboate, Silim, Aim kia rimom. Kia ibutuki 29-my hãwã hãwã sõe, ihãremy ixyby iny mahãdu ityyrenymy rỹira.33Hãwã hãwã bede bedemy rỹire heka Estaol, Zora, Asnate, 34Zanoa, En Ganim, Tapua, Enã, 35Jarmute, Adulã, Socó, Azeca, 36Saaraim, Aditaim, Gedera kia Gederotaim. Kia ibutuki 14 my hãwã hãwã sõe, ihãremy ixyby iny mahãdu ityyrenymy rỹimyhỹre.37Kia rimyrenylere hãwã hãwã Zenã, Hadasa, Migdal Gade, 38-dileã, Mispa, Jocteel, 39Laquis, Boscate, Eglom,40Cabom, Laamas, Quitlis, 41Gederote, Bete Dagom, Naamy (Naamã) kia Maquedá. Ibutuki 16-my hãwã hãwã sõmosõmo sõe, kia ihãremy iny mahãdu ibireny ryimyhỹrenyre.42Juda sỹreny mahãdu rimyrenylerenyre Libna, Eter,Asã, 43Ifta, asnate, Nezibe, 44Queila, aczibe kia Maressa. Kia debò inaubiòwa sõemy ibutuki, kia ihãremy iny mahãdu ibirerenymy rỹira.45Kia ihãremy Ecrom suu weere rimyrenyre taijoireny wana tahãwareny wana 46kia ibutumy hãwã hãwã kia Asdode tyymy iny mahãsu rỹimyhỹrenyre, Ecrom ròrarunyre kiata Mar Mediterrâneo-ò raonananyre. 47Kia Asdode hãwã hãwã su weere rimyrenyre kia Gasa tule, kia tasỹ mahãdureny wana , kia bero riòre òhòkỹle rehemynymyhỹre Egito su onana-ò kiata Bero Mediterrâneo weijàtiòhòkỹle rehemynymyhỹre.48hãwãlò bedehekỹ ki hãwã hãwã rỹire Samir, Jatir, Socó, 49Daná, Quiriate sana (yda Debir), 50Anabe, Estomoa, Anim, 51Gosém, Holom kia Gilo. Kia 11-my hãwã hãwã sõe ibutuki, kia ixyby isỹreny iijoireny ibirerenymy rỹimyhỹrenyre.52Judá mahãdu sỹreny su weere rimylerenyre Arabe, Dumá, 53Janim, Bete Tapua, Afeca, 54Hunta, Quiriate Arba (yda Hebrom) kia Zior. Kia debò inaubiòwamy butuki hãwã hãwã sõe, kia ihãremy iny mahãdu ibirerenymy hãwãdureny.55Kia hãwã hãwã rimyrenyre Maom, Carmelo, Zife, Jutá, 56Jezreel, Jocdeaõ, Zanoa, 57Kaĩ (Caim), Gibeá kia Timna. Kia ibutuki debòite sõemy hãwã hãwã , kia iny mahãdu rỹirenyra ibireludureny.58Kia ihãremy rimyrenyre Halul, Bete Zur, Gedor, 59Maarete, Bete Anote kia Eltecom. Kia ibutuki debò sohoji sõe, kia ihãre iny mahãdu ityyrenymy rỹimyhỹrenyre.60Kia rimyrenylere Quiriate Bali (yda Quiriate Jearim) kia Rabá: kia inatximy hãwã hãwã , kia ixyby iny mahãdu ityyrenymy rỹimyhỹre. 61Kia berohokỹkita Bete Arabá, Midim, Secaca, 62Nibsã, —Sal Hhãdu sureny ykyki rỹimyhỹrenyre.63Kia Juda remyta Jebusites mahãdu Jerusale ki rỹira kia rateòdỹỹrenyõhyyrenyre. … tai ratximyhỹrenyre wiji (yrbu) tuu ratximyhỹrenyre
Chapter 16

10Kia remyta cananeu mahãdu Gozer ki rỹira kia rateòdỹỹrenyõhyyrenyre. Tii boho ratxiyrybymyhỹrenyre Efraimita mahãdureny ykyki wiji yrybule, kia uriki tahe wetxumy iòwyõmy tikiehyy raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre.
Chapter 17

1Ijõ su weere tahe rawahire Manase ijoireny mahãdu-ò, kiemy dori tii Jyje riòre adelare. Maquir heka Gileade tybyre, Manase riòre adelatyhy wahe, tii heka sodadu rare. Tii rimyre Gileade bede bede kia Basã bede bede. 2Manse ijoi mahãdurenyõ kia suu rimylerenyre. Kia mahãdu sỹreny Abiezer, Heleque, Asriel, Siquém, Héfer kia Semida. Ka boho heka Manase riòrerenyre, Jyje riòre.3Zelofeade, Héfer riòre rare, Gileade rioreriore, Maquir rioreriore kia Manase riorerore. Zelofeade iriòre hãbu mahãdu ihõre; hãwyy mahãdu sohoji ijõdire. Ka boho heka inirenyre Macla, Noá, Hogla, Milca kia Tirza. 4Tii boho ròirenyre rybemy Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò Eliaza (Eleazar) dee , Josue dee kia wedu wedu deereny kia myỹ raryberenyre: Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi deke kia wasỹreny hãbu mahãdureny kò sohoji anokõ rawahikremy, kia wadekereny suwekreno rawahikremy wabrysirenykremy. Kia tuu Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere urenana, tii boho tule suu rimyrenyre ibrysirenykremy.5Kawesemy tahe Manase rimyre Gileade kia Basã bede bede, Bero Jodaõ ynawebrijà txuòlòna weribiki, kia tule rimyre debòitue yremy txuròtena weribi. 6Kia heka iriòre boho hãwyy iriòre boho hãbureny ijõdireki tuu suu rimyrenyre. Gileade bede bede tahe rawahire Manase rioreriore ijõ mahãdureny-ò.7Manase ijoi mahãdu sureny heka ròrarunyre Asser ijoi mahãdu sureny ribi kia Micmeta hãwãòhòkỹle raonananymyhỹre, Sikë txuòlòna weribi-ò. Ka suu onana heka rare beàra weribi-ò kiata tibedekibo En Tapua ijoi mahãdu rasỹnymyhỹrenyre òhòkỹle. 8Tapua su Manase ijoi mahãdu hõrõreny rare, ka Tapua hãwã tahe su onanaki roimyhỹre, Efraĩ rioreriore boho hõrõreny rare.9En Tapua ribi suonana resemy ramyhỹre Kaná bero riòre òhòkỹle. Hãwã hãwã beàra weribi rare bero riòre-ò kia heka Efraĩ ijoi mahãdu hõrõreny rare, ka txibo Manase rioreriore boho hãwã hãwã ykyki rỹikeki. Manase sureny onana ramyhỹre bero riòre ibràra weribi-di kiata Bero Mediterrâneo-ò rexihumyhỹre. 10Efraĩ ijoi mahãdu beàra weriki rỹimyhỹre, kia Manase ijoi mahãdu tahe ibràra weribiki roimyhỹ, kia isureny Bero Mediterrâneo òhòkỹ ramyhỹre. Manase ijoi mahãdu sureny ramyhỹre Asser mahãdu sureny ibràraki roimyhỹre òhòkỹle kia Isacar txuòlòna weribi roimyhỹre-ò rehemynymyhỹre.11Kiia Isacar ijoi mahãdu kia Asser ijoi mahãdu sureny ki, Bete Sã hãwã kia iny mahãdu ityyrenymy rỹimyhỹrenyre kia heka Manase ijoi mahãdu hõrõreny rare. Kia Manase ijoi mahãdureny hõrõle rare Ibleaõ my hãwãdu mahãdu kia Dor hãwã (bera ijàti weribi, Endor, Taanaque, Megido kia iny mahãdu ityyrenymy rỹirenyra mahãdu. ahãwanymy rỹimyhỹrenyre, iurenana heka cananeu mahãdu tuu rahãwanymy ratximyhỹrenyre.13Kia israelita mahãdu iruruteretyhymy ratxirenyre bedeu, ibututyhymy kananeu mahãdu riòlòdyỹnyrenyõhyyrenyre, ka uriki tahe tamyreny raõmysỹdỹỹnyrenykremy tuu riwinyrenyre.14Jyje ijoireny mahãdu sỹreny raryberenyre Josue dee: Aõherekibo kai suweerele wadeereny tewahinyte wabrysirenymy?-diarỹ boho heka wasõerenyre kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ wadeereny riwahinyre. 15Josue rirawyòre: Txibo kai boho asõerenyreki, kia Efraĩ hãwãlò bede adeereny iyjare, taita bimybenykre perizeu mahãdu kia Hefains mahãdureny suweere, bijiu roimyhỹre kiata ibede bitytynybenykre.16Tii boho raryberenyre: hãwãlò bede riwaòbynyrenyõre. Kia ihãremy kananeu mahãdu ibede bedemy rasỹnymyhỹrenyre, kia iitytireny heòty womati ijõdirenyre, kia ihãre Bete Sã hãwãmy rasỹnymyhỹrenyre kia iny mahãdu ibirerenymy rahãwanymyhỹrenyre kia Jezreel iworymy. 17Taita Josue rarybere Efraĩ kia Manase rioreriore bohoreny dee: Uriki inatyhymy kai boho asõerenyre kia atyhyrenyte.Kai boho sohoji su weere aõkõ ahõrõrenykre. 18hãwãlò bede ahõrõrenymykre. Kia tahe bijiu rarekre, kai boho ibede bitytynybenykre kia tahe tai matxibenykre ibutumy tõtõra wana. Kai boho kananeu mahãdu biòlòdỹỹnybenykre, kia tii boho iitytireny heòty womati ijõdire hãre kai boho bexityhynybenykre.
Chapter 18

1Ka tahe suu ramymy roire. Taita ibutumy Israel ijoi mahãdu rexibutunyrenyre Siló hãwã ki, kia riterenyrenyre tai Heto riòre Brebuna. 2Debò inatximy ijoi ijoi mahãdureny sõe kia tasureny rimyrenyõhyyrenyre.3Kawese bedeu tahe Josue rarybere Israel ijoi mahãdu dee: Aõ bede bohe biraòmy boibekre kia ahõrõrenymy bimybenykremy Deuxu Tyhyhykỹ, inyhỹỹnareny Deuxu adeereny riwahinyre? 4Inataõmy hãbu bitabenyke ijoi ijoi mahãdureny ribi sohoji sohojimy, kia-diarỹ ariteònyrenykre ibutumy kaa sumy rariarenykremy. Tii boho tyyriti-ò riritinyrenykre suu kia ibrysirenymy rarekremy kia iribi tahe ydòòsedenykre wadee raryberenykremy.5Kaa hãbu boho suu riwirarearenykre debò inatxi weere weeremy. Juda ijoi mahãdu tasurenyki ratxirenykre, beàra ki, ka Jyje riore riore boho tahe tasureny ratxirenykre, ibràra weribi ki. 6Bidiwydenykre tyyriti-ò tewinytenyte suu tewirareanytenyte debò inatxi weere weeremy.Taita-diarỹ (sorte) ariwinykre Deuxu iny Deuxureny dee arỹỹraxikre umyreny.7Levita mahãdu rimyrenyõrenykre, ijõ mahãdu wesemy, suweere kiemy dori isu weerereny heka Deuxu Rybe-di Ijohodu rare Deuxu Tyhyhykỹ dee. Gade ijoi mahãdu, Ruben kia Manasse txuòlòna weribi ludu kia tasureny rimyrenyre Jordaõ bero txuòlòna Tyhyhykỹ deòdu.8Hãbu mahãdu ròirenyre kua suu riritinyrenykremy, Josue ribi kaa rybe rimyrenyre-di: Ibutumy sumy mariabenykre, kia tyyriti-ò biritinymy irahudita bòdòòsedenykre wawana ryberenymy. Taita kaki Siló ki-diarỹ (sorte) bedeòbyna ariwinykre kia Deuxu Tyhyhykỹ dee arỹỹraxikre umyreny. 9Kawesemy tahe hãbu mahãdu rirahurenyre, rariareny ibutumy kua suu my, kiata rityyritinyrenyre tyyritina-ò. Tii boho riwirarearenyre debò inatxi weere sõemy kiata riywinyrenyre rỹimyhỹ-ò, tai Josue ratximyhỹki.10Taita Josue (sorteio) bedeòbyna riwinyre kia Deuxu Tyhyhykỹ dee rỹỹraxikremy tureny kiata riwahinyre Israel iny ijoi ijoi sohoji sohoji my, su weere weere.11Benjami (Benjamim) ijoi mahãdu sỹreny suu rimyrenyre kia Juda ijoi mahãdu bedeki kia Jyje ijoi mahãdu bedeki rỹimyhỹrenyre. 12Ibrà weribiki su wirareana ròrarunymyhỹre Jordaõ beroki. Iribi tahe raòwònymy ramyhỹre Ijerico ibràra weribi, kia txuròtena mynamy, hãwãlò bede-di ramyhỹre Bete Avem òhòkỹ rehemynyre.13Taita beàra bede-ò ramyhỹre Luz hãwã mynamy, kia Luz hãwã -di raòwònylere Betel my raninilemyhỹre . Iribita desemy namyhỹre Atarote Adar-ò, kia Bete Horom Rawoki hãwãlò beàra weribiki roimyhỹre. 14Kua ribi suonana iwitxira mynamy-di ramyhỹre, hãwãlò txuròtena weribi kia Bete Horom koki rỹimyhỹre, kia beàra-ò ròòse wana, Quiriate Bali (yda Quiriate Jearim) hãwãòhòkỹ ramyhỹre, kia heka Juda ijoi mahãdu hõrõreny rare. Ka heka suonana txuròtena weribi rare.15Beàra weribi su wirareana ròrarunymyhỹre Quiriate Jearim jurà ribi, kia iribita ramyhỹre txuròtena weribi Neftoa òraruòhòkỹ. 16Kia iribi desemy namyhỹde hãwãlò konana-di kia Ben Hinom iwory koki roimyhỹre, kia Iny Ninihikỹ mahãdu iwory jurà ibràra weribiki rỹimyhỹre. Su wirareana ramyhỹre beàra weribi Hinom iwory-di, jebuseu-di raòwònymy ramyhỹre beàra weribi-di, kiata Rogel òraruòhòkỹ rehemynyre.17Ibràra weribi ròòse wana, kia Seme òlònaòhòkỹ ramyhỹre, Kia iribita Geilote-ò reamyhỹre, kia iwitxira ynawebrijà Adumim òwòna. Taita rubehemy ramyhỹre Boã manaòhòkỹle (Boã heka Ruben riòre), 18iribita ibràra weribi ramyhỹre Jordaõ iwory òwòna ko my irahudita dubehemy namyhỹde iwory-ò.19Kia ibràra weribi ramyhỹre Bete Hogla òwòna-di kiata rexihumyhỹre Jordaõ bero beàra weribi jurà ki, kia heka ibedeki bero raraymyhỹre Bero Nihikỹ Rubu ki. Kaa heka beàra weribi suu wirareana rare. 20Jordaõ bero heka txuòlòna weribi suu riwirareamyhỹre. Kaa heka su wirareanarenyre kia Bejami ijoi mahãdu sỹ rimyrenyre trabysirenymy.21Hãwã hãwã mahãdu Bejami sỹ mahãdu hõrõrenyre ka boho Ijerico, Bete Hogla, Emequi Quesi, 22Bete Arabá, Zemaraim, Betel, 23Avim, Pará, Ofra, 24Quefar Amonai, Ofni kia Gaba. Kia 12 my butuki hãwã hãwã sõe, kia ixyby iny mahãdu ibirerenymy rỹirenyra.25Kia tule Bejami ijoi mahãdu hõrõrenyre hãwã hãwã Gibeaõ, Ramá , Beerote, 26Mispa, Cefira, Mosa, 27Requém, Irpreel, Tarala, 28Zela, Elefe, Jebu (yda Jerusalẽ), Gibea kia Quiriate Jearim. Kia 14-my butuki hãwã hãwã sõe taijoi tasỹ mahãdu wana. Ka heka suu Bejami ijoi mahãdu rimyrenyre tahõrõrenymy.
Chapter 19

1Ka inatxinamy suu rawirareare kia Simeaõ ijoi mahãdureny-ò. Ihõrõreny weere heka Juda ijoi mahãdu sureny. Tyaki roimyhỹre.2Simeaõ ijoi mahãdu hãwã hãwãreny Berseba, Seba, Molada, 3Hazar Sual, Balá, Ezém, 4Eltolade, Betul, Horma,5Ziclaque, Bete Marcabote, Hazar Susa, 6Bete Leboate kia Saruém. Kia 13-my hãwã hãwã , ixyby iny mahãdu ibirereny ludu. 7Kia tule ka ijoi mahãdurenyle rare Aim, Rimom, Eter kia Asã. Kia inaubiòwamy butuki hãwã hãwã taijoi mahãdureny wana.8Kia ihãremy Simeaõ ijoi mahãdu hõrõrenyle rare, ibutumy iny mahãdu ka hãwã hãwãreny bireludureny kia Baalate Ber òhòkỹ raonananyre, kia tahõrõrenymy. 9Simeaõ ijoi mahãdu su weerereny kia Juda mahãdu sureny ribi ratare. Kia suu rawahire Juda deereny kia heka inihikỹre tamyreny, iurenana tahe Simeaõ ijoi mahãdu isureny weere rimyrenyre.10Ka inataõna suu wirareana relere Zebulom ijoi mahãdu sỹreny deereny. Tii boho suu rimyrenyre Saride-ò ramyhỹre. 11Isureny wirareana raòwònymy ramyhỹre Marala txuròtena weribi-ò, kia Dabasete-di ròhònymy ramyhỹre kiata rehemynymyhỹre bero riòre Jocneaõ txuòlòna weribiki roimyhỹre.12Kia Saride webrijànaki, kia txuòlòna myna-di ramyhỹre kiata Quislote Tabor su wirareana-ò, kia rare Daberate-di raòwònymy Jafia bede-ò rehemynyre. 13Kia rexinoranymy ramyhỹre txuòlòna weribi kiata Gate Hefer kia Ete Cazim bede-ò rehemynyre, iribita Néia bede txi rexirahòremy, Rimom bede ry-di.14Ibràra weribi su wirareana rexirahòrenymyhỹre Hanatom weribi, kiata Iftael iwory-ò rexihumyhỹre. 15Zebulom surenyle heka rare Catate, Naalal, Sinrom, Idala kia Belẽ. Kia 12 my hãwã hãwã sõe ibutuki taijoireny mahãdu wana. 16Kaa hãwã hãwã ka iny mahãdu ratximyhỹrenyre Zebulom ijoi mahãdu surenyki kia heka tii boho rimyrenyre tabrysirenymy.17Ka inaubiòwana suu wirareana relere Isacar ijoi mahãdu deereny. 18Isureny heka ributunymyhỹre hãwã hãwã Jezreel, Quesulote, Suném, 19Hafaraim,Seom, Anacarate,20Rabite, Quisiaõ, Ebes, 21Remete, En Ganim,En Hada kia Bete Pasês. 22Su wirarea onana Tabor bede-di ròhònymyhỹre, Saazima kia Bete Semes, kiata Jordaõ bero-ò rexihumyhỹre. Kia Isacar surenymy roimyhỹre 16 my hãwã hãwã sõe tasỹreny taijoi mahãdu wana.23Kaa hãwã hãwã boho kia tasỹreny taijoireny wana Isacar ijoi mahãdureny su ki ratximyhỹrenyre kia tahe tabrydirenymy rimyrenyre.24Ka iruyrena suu wirareana relere Asser ijoi mahãdu deereny. 25Kaa suu heka ributunymyhỹre hãwã hãwã Helcate, Hali, Betém, Acsafe, 26Alameleque, Amade kia Misal. Txuròtena weribiki su wirareana rehemynymyhỹre Carmelo kia Sior Libnate hãwãlò bede-ò.27Irahudita rexirahòremyhỹre Bete Dagom txuòlòna weribi-ò, ròhònymyhỹre Zebulom bede-di kia Iftael iwory bede-di, kiata ibràra weribi-ò ramyhỹre Bete Emeque kia Neiel bedeòhòkỹle. Kia rexinoranymy ramyhỹre ibràra weribi-di kiata Cabul hãwã hãwãòhòkỹle, 28Ebrom, Reobe, Hamom kia Kana, kiata Sidõ Nihikỹòhòkỹle rehemynymyhỹre.29Su wirareana onana rexirahòremyhỹre Rama weribi-ò, kia Tiro bede-ò rehemynymyhỹre, hãwã rauhuarimy roimyhỹre adobo-di.Kia iribita rexirahòremyhỹre Hosa bede-ò kiata Mediterrâneo Bero bedetxi rexihumyhỹre. Asser su heka Maalabe bede ihõrõle rare, Aczibe, 30Umá, Afeca kia Reobe. Kia 22 my ibutuki hãwã hãwã sõe tajoi tasỹ mahãdureny wana.31Kaa hãwã hãwã mahãdureny taijoi tasỹreny wana, kia heka Asser ijoi mahãdu sureny ratximyhỹrenyre tii boho rimyrenyre tabrysirenymy.32Ka debò sohojina su wirareana relere Natali ijoi mahãdu deereny. 33Kia isureny wirareana onana heka Helefe ribi ròrarunymyhỹre, kia Zaanim suraro ribi, kiata ramyhỹre Adami Nequebe-di kia Jabneel-di kia Lacum bede-ò rehemynymyhỹre, kia tahe Jordaõ bero bedetxi rexihumyhỹre. 34Su wirareana onana heka rexirahòmyhỹre txuròtena weribi kiata rare Aznote Tabor bede-ò; iribita rare Hucoque bede-ò, kia rehemynymy Zebulom beàra weribiòhòkỹle, Asser bede-ò txuròtena weribiki roimyhỹre, kia Juda bede txuòlòna weribi rehemynyre, Jordaõ bero ki.35Hãwã hãwã rawòmy roimyhỹre adobo uhuari-di ka boho Zidim, Zer, Hamate, Hacate, Quinerete, 36Adamá, Hamá, Hazor, 37Quedes, Edrei, En Hazor,38Irom, Migdalel, Horém, Bete Anate kia BeteSemes. Kia 19 my hãwã hãwã sõe ibutuki taijoireny tasỹreny mahãdu wana. 39Kaa hãwã hãwã kia taijoireny tasỹreny wana Natali ijoi mahãdu syreny ykyki rahãwanymy ratximyhỹrenyre tii boho heka tabrysirenymy rimyrenyre.40Ka debò inatxina su wirareana relere Dã ijoi mahãdu deereny. 41Isureny ributunyre hãwã hãwã Zora, Estaol, Ir Semes, 42Saalabim, Aijalom, Itla,43Elom, Timna, Ecrom, 44Elteque, Gibetom, Baalate, 45Jeúde, Benê Beraque, Gate Rimom, 46Me Jarcom, Hacom kia suu rỹimyhỹrenyre Jòpe hãwã koki.47Kia Dã rioreriore boho tasureny ribi rabòdurenyureu, tii boho Lesém bede-ò ròirenyre kiata tamy aõbinamy rekoarenyre. Kia hãwã ixidee rimyrenyre kia taisỹdureny rirubunyrenyre. Taita su wedumy relerenyre kia tamy rahãwanyrenyre.Kia Lesém hãwã ni riwiurònyrenyre Dã my, kia heka iijoi mahãdu òrarudu ni my. 48Kaa hãwã hãwã kia iijoireny heka ratximyhỹrenyre Dã ijoi mahãdu surenyki, tii boho heka rimyrenyre tabrysirenymy.49Kia israelita mahãdu suu wirarearareamy rihurenyre bedeu, Josue dee riwahinyrenyre Num riòre, su weereõ ibrysikremy. 50Kia tuu Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre mynamy, Josue dee riwahinyrenyre hãwã my tii rexitòenyre. Kaa hãwã heka Efraĩ hãwãlò ki rỹimyhỹre kia tahe Timnate Sera my raninimy raremyhỹ.Josue ixybyle hãwã riwinyre kiata tamy rahãwanyre.51Deuxu rybe-di Ijohodu Eliaza, Josue kia Israel ijoi sỹ mahãdu wedureny riwinyrenyre su wirareanareny. Ka su wirareana riwinyrenykremy Deuxu Tyhyhykỹ dee rỹỹraxirenyre, bedeòbuna rỹikremy (sorteio), kia Heto riòre Brebuna Tyhyna itxò ki, Siló bede ki. Kawesemy tahe suu riwirarearenymy rahurenyre.
Chapter 20

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Josue dee: 2–Israel iny mahãdureny-ò marybekre: Hãwã hãwãõ ritarenykremy ixiwòtena my.-diarỹ rarybere kaa hãwã hãwãmy Moisesi brò ri bi. 3Iny kia tutyhyki aõkõ yda yda rieryõmy aõbo, inyõ rirubunykre kia tahe rexiwokre kaa hãwã hãwã bede-ò, kia teery mahãdu ribi rahenykremy.4Aleerydu rexiwòmy ratximyhỹre rakre rybena heto-ò hãwã ròtena-ò, kiata rexiòbitinykre aõhebo rutỹỹnyremy. Taita tii boho riwahinyrenykre hãwã ki ratxikremy kiata hãwãõ tamy riwahinykre tai rahãwanykremy.5Hãwã my iny mahãdu rỹirenyre, iny ixiwòtedu ritỹnynyõrenykre teery sỹ mahãdu irubudỹỹmy rierenyreri dee. Tii boho aleerydu ixiwòtena riwòrenykre kiemy dori tutyhyki aõkõ rirubunyre tamy kyaraki aõkõ. 6Aleerydu ixiwòtedu kua hãwãki ratxikre ihyyta iny mahãdu rurenyki tamy rybe rỹikre, kia Deuxu Rybe-di Ijohodu rurukreu ibedeki raõmysỹdỹỹmy ratxire. Tai tahe aõwaxina tahãwa-ò ydoosekre, tihãwa ribibo rexiwore ribi.7Kia hãwã hãwã ixiwòtenamy riywonyrenyre Quedes, Galilea ki rỹimyhỹre, Natali hãwãlò hãwãò bede ki; Siquem hãwã Efraĩ hãwãlò hãwãlò bede ki roimyhỹre; kia Quiriate-Arba (yda Hebro hãwã), Juda hãwãlò hãwãlò bede ki roimyhỹre. 8Jordaõ bero txuòlòna weribi, Ijerico txuòlòna weribi, kia bedero tyahãkỹ ki ritarenyre Bezer, Ruben ijoi mahãdu; Ramote, Gileade ki, Gade ijoi mahãdu; kia Golã, Basã ki, Manase ijoi mahãdu.9Ka heka hãwã hãwã mahãdu ixiwòtenamy ritarenyre kia ibutumy Israel iny mahãdureny dee, kia ibutumy iny witxira witixira rasỹnymy rỹimyhỹrenyre israelita mahãdureny yky my. Aõtxile inyõ tutyhyki aõkõ rirubunykre, kia ibedeki hãwã hãwã ixiwòtenatxi reakre. Kaa iny heka ruuõkre rubudu sỹ mahãdu rirubunyõkre kia wiòwydỹỹmy rierenyreri. Tii heka tamy rybe rỹikre kuaki hãwãdu mahãdu rurenyki.
Chapter 21

1-2Levita wedu wedu sỹ mahãdu ròirenyre Siló hãwãòhòkỹle, Kanyỹ su-ò. Ibedeki raryberenyre Eliaza (Eleazar) Deuxu Rybe-di Ijohodu, Josue dee, Num riòre, kia ibutumy Israel wedu wedu sỹ mahãdureny dee. Tii boho raryberenyre: — Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Moisesi umy ribi, kia hãwã hãwã wadeereny biwahinybenykremy tamy arasỹnyrenykremy, kia tule asi iweruramy rỹimyhỹre wabrorenireny dòrenymy.3Israelita mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹ rybe rityhynyrenymy kia riwahinyrenyre tasureny hãwã hãwã kia asi Levita mahãdu deereny.4Coatita mahãdusỹ komy hãwã hãwã rimyrenyre. Levita mahãdu kia heka Deuxu Rybe-di Ijohodu Araõ rioreriorerereny roire kia 13-my hãwã hãwã sõe rimyrenyre Juda ijoi mahãdu ribi, Simeaõ ijoi mahãdu ribi kia Bejami ijoi mahãdureny ribi. 5Koatita mahãdu ijõrenyta debòituemy hãwã hãwã sõe rimyrenyre Efraĩ kia Dã ijoireny sỹ mahãdureny ribi, kia iweeremy Manase ijoi mahãdu txuròtena weribiki roimyhỹrenyre.6Gersonita mahãdu 13-my hãwã hãwã sõe rimyrenyre isacar, Asser, Natali ijoireny mahãdureny ribi kia iweeremy Manase ijoi mahãdu Basã ki ratximyhỹrenyre, Jordaõ txuòlòna weribi ki. 7Merarita mahãdu sỹreny 12-my hãwã hãwã sõe rimyrenyre Ruben, Gade kia Zebulõ ijoireny mahãdureny ribi.8Israel iny mahãdu, bedeòbymy (sorteio) suu rihitxinyrenyre Levita mahãdu deereny kaa hãwã hãwã kia asilỹre iweruramy rỹimyhỹre, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi ymywo ribi. 9Kia wijityhyle turybe ròhònykre Juda ijoi mahãdu kia Simeaõ ijoi mahãdu hãwã hãwãreny rawahirenyre, 10Araõ rioreriore boho deereny kia heka Koatxi ijoi mahãdu sỹreny roire, Levi riòre wahe. Koatita ijoi mahãdu sureny heka kodelemy ratarenyre.11Kaa heka tamyreny rawahirenyre hãwã hãwã Quiriate Arba (Arba heka Anaque tyby rare), kia Hebrõ heka rare, juda hãwãlò hãwãlò bede ki, kia asi iweruramy rỹimyhỹrenyre. 12Ka bedeyky hãwã hãwã wesiwesimy rỹimyhỹre kia iny mahãdureny iweseiwesimy rỹimyhỹrenyre, kia heka rawahirenyre Kalebe dee Jefone riòre wahe, ibrysirenykremy.13Araõ rioreriore boho deereny riwahinyrenyre Hebrõ iasireny wana. Ka heka hãwãõ ixiwòtena rare, kia inyõ rirubunyre. Kia tule hãwã hãwã riwahinyrenyre Libina, 14Jatir, Estemoa, 15Holõ, Debir, 16Aim, Juta kia Bete Semesi, taasireny wana. Kia debò inaubiòwamy ibutuki sõe Juda ijoi mahãdu kia Simeaõ ijoi mahãdu sõereny.17Bejami ijoi mahãdureny ribi inaubiòwamy hãwã hãwã rawahire: Jibeaõ, Keba, 18Ananote kia Amo. 19Kia ibutuki 13-my hãwã hãwã sõe rawahire taasireny wana Deuxu Rybe-di Ijohodu-ò kia heka Araõ rioreriore rare.20Kia koatxita ijõ mahãdu sỹreny, kia heka Levita mahãdu roire, tamyreny hãwã hãwãõ rawahirenyre Efraĩ ijoi mahãdureny ribi. 21Kaa iny sỹreny mahãdu heka rimyrenyre Siquem kia taasireny wana, kia Efraĩ hãwãlò hãwãlò bede ki roimyhỹre. Siquem heka hãwãõ ratare rare ixiwòtena my kia inyõ wii rirubunykre ixiwòtenamy. Koatita mahãdu tule rimyrenyre hãwã hãwã Gezer, 22Quibzaim kia Bete Horõ, taasireny wana. Kia inaubiòwamy Ibutuki hãwã sõe.23Dã ijoi mahãdu ribi tii boho inaubiòwamy hãwã sõe rimyrenyre: Eteke, Kibetõ, 24Aijalõ kia Gate Himõ, taasireny wana.25kia iweeremy Manase ijoi mahãdu txuròtena weribi ki roiremyhỹre ribi tii boho rimyrenyre inatxi hãwãmy: Taanake kia Gate Himõ, taasireny wana. 26Kaa koatita mahãdu sỹreny ibutuki rimyrenyre debòituemy hãwã hãwã sõe taasireny wana.27Jesonita mahãdu heka levita mahãdu sỹ ijõreny rare, kia rimyrenylere Kolã hãwã , Basã bedeki, taasireny wana.Kaa heka hãwãõ ixiwòtena rare, txibo inyõ wii rirubuke tamy rexiwokremy. Jesonita mahãdu rimyrenylerenyre Beestera hãwã iasireny wana.28Isaca ijoi mahãdureny ribi tii boho inaubiòwamy hãwã hãwã rimyrenyre: Kisiaõ, Daberate, 29Jarmute, kia En Kani, taasireny wana. 30Asser ijoireny ribi tii boho inaubiòwamy hãwã hãwã rimyrenyre: Misal, Abdom, 31Heokate kia Heobe, taasireny wana.32Natali ijoireny ribi hãwã rimyrenyre Quedesi, Galilea ki, taasireny wana. Keji hãwã ixiwòtedu mahãdu hãwã rare, inyõ wii rirubunymyhỹre. Jesonita mahãdu rimylerenyrenyre Hamote Dor kia Kahatã, taasireny wana. Kia ibutuki inataõmy hãwã hãwã sõe. 33Kia Jesonita mahãdu sỹ ibutuki 13 my hãwã hãwã sõe rimyrenyre taasireny wana.34Ijõ mahãdu Levita boho, kia heka merita sỹ boho roirenyre, kia Zebulõ ijoi mahãdureny ribi rimyrenyre inaubiòwamy hãwã hãwã sõe: Jokeneaõ, Kahata, 35-dina kia Nalau, taasireny wana.36Rubi ijoi mahãdureny ribi tii boho inaubiòwamy hãwã hãwã rimyrenyre: Beze, Jasa, 37Kedemotxi kia Mefatxi, taasireny wana. 38Kade ijoi mahãdu ribi tii boho rimyrenyre Hamote, Galilea ki, taasi wana. Hamote heka hãwã ixiwòtena rare iny mahãdu ròrubudỹỹmyhỹrenyre xiwòtena. Merarita mahãdu tule rimylerenyre manai,39Hesibõ kia Jazer, taasireny wana. Ibutuki inaubiòwa my hãwã sõe. 40Laa levita boho heka merarita mahãdu sỹreny, hãwã hãwã ibutuki 12 my sõe.41Israelita mahãdu ribi suu rawahirenyre levita mahãdudeereny, ibutuki 48 my hãwã hãwã sõe taasireny wana. 42Hãwã hãwã sohoji sohoji ijõdire iasi iweruramy.43Kawesemy tahe Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre israelita mahãdu deereny ibutumy kaa suu tuu rarybere mynamy ihỹỹnareny dee. Kia suu k 44Deuxu Tyhyhykỹ tamyreny riwahinyre ywimy ratxirenykremy iijoireny ibirerenymy rỹimyhỹrenyre, kia tuu rarybere mynamy ihỹỹnareny dee. Iòludurenyõ rahãỹnanyõhyyrenyre, Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Israel iny deereny tureny rahãỹnanyrenykremy. 45Deuxu Tyhyhykỹ ibutumy riwinyre aõnaõnawiwi Israel iny mahãdureny-ò.
Chapter 22

1Taita Josue ributunyre Ruben ijoi mahãdu, Kade ijoi mahãdu kia Manase ijoi mahãdu txuòlòna weribi ki roimyhỹrenyre, 2kia myỹ rarybere: Kai boho tewinytenyte ibutumy aõmybo Moisesi, Deuxu Tyhyhykỹ Deòdu, adeereny rarybere kia ibutumy warybe wahidỹỹna tetyhynytenyte, warybe sõmõ rarybere tule. 3Kia ibutu bede bedemy, wiji yrybule, kai boho teatyõhyytenyte aseriòre bohoreny israelita mahãdu.Kai boho teywinymy tetyhynytenyte Deuxu Tyhyhykỹ rybe wahidỹỹnana.4Ka tahe wiji Deuxu Tyhyhykỹ, aDeuxureny, riwahinyre aseriòrereny israelita mahãdu ywimy aõbinaõmy roirenyrekremy, tuu rarybere mynamy. Bòdòòsedenyke kai boho temytenyte-ò, Jordaõ bero ynawebrijà ludu, kia suu Moisesi Deuxu Rybe-di Ijohodu Deòdu adeereny riwahinyre. 5Bityhynybenyke sõemy bexiebenymy rybe wahidỹỹnana-ò kia rybe tyhydỹỹnana Moisesi, Deuxu Tyhyhykỹ Rybe-di ijohodu, adeereny riwahinyre.Deuxu my berinanybenyke, aDeuxurenymy, tamydeewimy biwinybenyke, idihyy mohõtinymyhỹbenyke kiata ibutumy aworeny wana tamy maõmysỹdỹỹnymyhỹbenyke kia ibutumy atyytybyreny wana. 6Tai Josue tarybewihikỹ tamyreny riwahinyre kiata iribireny rare. Kia tii boho tahe taheto-ò ròòserenyre.7Moisesi suu riwahinyre Jordaõ bero txuòlòna weribi-ò, Basã ki, kia iweeremy Manase ijoi mahãdu-ò. Ka ijõ weere mahãdu-ò Josue suu riwahinyre bero txuròtena weribi-ò, kia ibutumy iwitxira ijoi mahãdure wana. Kia Josue iribireny tarybe rionanamy ixawire bedeu, kia tarybewiwihikỹ tamyreny riwahinyre. 8Kia rarybere: Kai boho ahetoreny-ò tòòsetenyteri sõemy aaõnadirenymy aityhyrenymy, sõemy abrorenireny, Manarỹsỹ òtaòta, mana rỹsỹrỹsỹ, womatirỹsỹ kia sõemy tyy tewytenyteri. Biwirareabenyke aseriòrereny boho dee israelita mahãdu, kua kai boho tewytenyte aòludureny ribi.9Taita Ruben ijoi mahãdu, Kade ijoi mahãdu kia Manase ijoi mahãdu txuòlòna weribi ratxirenyre ròòserenyre tahetoreny-ò. Tii boho ririrenyre isralita ijõ mahãdureny Silo ki, Kanaỹ su ki, kia Gileade-ò ròirenyre, kia isureny ramyrenyre tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Moisesi umywo ribi.10Kia Kalilote-ò ritehemynyrenyreu, txuròtena weribi txi, kia inatxi weeremy ijoi witxira witxira mahãdureny kuaki riwinyrenyre obiuna nihikỹõ, kia heka ireheribihikỹle tu lobixi rỹire. 11Israelita iwitxira mahãdu ijoireny tuu roholarenyre kia raryberenymy rỹimyhỹreny: Boholabenyke! Ruben ijoi mahãdu, Kade ijoi mahãdu kia Manase ijoi mahãdu txuòlòna weribi ludu, riwinyrenyre obiunaKalilote ki, iny weribireny Jordaõ bero weribi ki!12Kia Israel iny mahãdu tuu roholarenyreu, ibutumy Silo ki rexibutunyrenyre iòludurenymy rawounyrenykremy.13Taita Israel iny mahãdu Finea riteònyre, Eliaza Deuxu Rybe-di ijohodu riòre, Kileade su-ò rarybekre my Ruben ijoi mahãdu dee, Kade ijoi mahãdu dee kia Manase ijoi mahãdu txuòlòna weribi ki rỹimyhỹre dee rybe my. 14Finea wana ibutumy debòitue sõemy ròirenyre, wedu wedu mahãdu,15Tii boho ròirenyre Kileade su-ò raryberenykremy, Ruben ijoi mahãdu, Kade ijoi mahãdu kia Mnase ijoi mahãdu txuòlòna weribi ki roimyhỹrenyre 16–Ibutumy Deuxu iny mahãdu rexibutunymy myỹ raryberenyre: :Aõherekibo kai boho kawesemy tewinytenyta wasimy Israel Deuxu òludumy? Aõherekibo Deuxu Tyhyhykỹ òludumy tekoatenyta, kai boho òbitile kaa òbiuna tewinytenyta? Kia Deuxu Tyhyhykỹ aõbo tadityhynyõhyymyhỹtenyte?17Kai boho aõbo õhõtireny rekoarenyõre òraruna Peor ki relere txi, ibedeu Deuxu Tyhyhykỹ taijoi tasỹ rirarytxynyrenyre txi?-diarỹ boho heka aõhỹỹhỹỹmy nadutỹỹnymyhỹdenyde iiòrarureny ki. Kua òraruna aõbohe awiõre adeereny? 18Ka wiji aõbohe Deuxu Tyhyhykỹ bityhynybenyõkre aõbo? Ka wijihe kai boho iòludumy tekoatenyteri, biurasòmy tahe tii teburemy ynatxikre ibutumy Israel iny mahãdu òludumy.19Txibo wiji kai boho asurenyki isuisumy ibinamy tai tahãmyhỹtenyte wana, iurenana tahe ka-ò bòdòidenyke, Deuxu Tyhyhykỹ su-ò, tai ibedeki Heto riòre Brebuna roimyhỹre tai rahãwanymyhỹre wahe. Bexitòenybenyke suyreõ my kaa waweribire ki. Kiaremy uritre Deuxu Tyhyhykỹ òludumy ijararenyõmy kia waòludurenymy ijararenyõmy, kai boho òbitile obiunaõ tewinytenyteri Deuxu Tyhyuhykỹ obiuna ribi, iny Deuxureny. 20Õhõtireny ini itxi rekoareny, Akỹ, Zera riòre, rityhynyõrehyyre rybe kia aõnaõna rabòhòbòhòkremy, kiata ibutumy Israel iny mahãdu rararytxyrenyre iòraruki.21Taita Ruben ijoi mahãdu, Kade ijoi mahãdu kia Manase ijoi mahãdu txuòlòna weribiki roimyhỹre rirawyònyrenyre Israel wedu wedu mahãdu sỹreny-ò: 22–Deuxu heka Ibedeery nihikỹ rare! Tii heka Ikiemy nodu rare! Deuxu heka Ibedeery nihikỹ rare! Tii heka Ikiemy nodu rare! Tii rieryre aõherekibo tuu rewinyrenyre, kia kai boho tule bierybenylekre.Txibo-diarỹ boho Deuxu òludumy reakoarenyreri kia txibo boho Deuxu Tyhyhykỹ 23-diarỹ boho rewinyrenyre obiuna tamy xiwena ariwinyrenykremy aõkõ, kia tamy arihumy arisõrenykremy aõkõ kia tamy bederaty arilidirenykremy Tyhyhykỹ riwararytxynyrenyke txibo kaa obiuna ariwinyrenykeki arityhynyrenyõmy.24kia iribiòtumy, tuurewinyrenyre kiemy dori raberurenyre tiu txuu arioreriorereny raryberenyke lau warioreriorereny boho deereny: Aõherekibo kai boho Deuxu Tyhyhykỹmy terinanytenyteri, Israel Deuxu my?25Deuxu Tyhyhykỹ heka ritidire Jordaõ bero-diarỹ boho kai boho wana iny wirareanarenymy, Ruben ijoi mahãdu kia Kade ijoi mahãdu. Kai boho heka Deuxu Tyhyhykỹ ijoirenyke heka aõkõrenyre.” Kawesemy tahe arioreriorereny boho tuu riwinyrenyke warioreriorereny boho dee, kia ritòenymy Deuxu Tyhyhykỹmy rarinanyrenykelau.26Iurenana heka obiuna rewinyrenyre tamy xiwena ibutumy arisõrenykremy aõkõ, kia xiwena tamy aritidirenykremy aõkõ. 27Kia iribiòtumy,-diarỹ boho heka deòsina wesemy aratxirenykremy ixideereny kia adeereny, kia warioreriorereny deereny wasỹtybyrenymy. Kia heka deòsinamy rarekre Deuxu Tyhyhykỹmy rykerinanymyhỹrenyrekre iny xiwenareny-di kia ibutumy roomyhỹkremy, iròdu iròdu tamy xiwenamy reakremy kia bede ywinana xiwenamy tamy rỹikremy. Kia heka tuu rewinyrenyre reòhãrunyrenymy tiu txuu arioreriorereny boho raryberenyketxi warioreriorereny deereny: “Kai boho heka Deuxu Tyhyhykỹ ijoireny aõkõ toitenyte.”28-diarỹ boho rahõtinyrenyre, txibo tiu tuu rutỹỹnykeki , warioreriorereny boho raryberenykre: “Betehebenyke! Wahỹỹnareny boho riwinyrenyre obiuna Deuxu Tyhyhykỹ obiuna wesetyhyle. Tii heka relere tamy xiwena ibutumy rookremy aõkõ, kia iròdu iròdu xiwenamy tamy rỹikremy aõkõ, kia tahe deòsidỹỹnamy rỹire wadeereny kia adeereny.” 29Tiu tuu rahõtinyrenyõhyyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ òludumy arekoarenykremy, kia raraykynyreõhyymyhỹrenyre ityhydỹỹdu iribi ixawirenykemy.-diarỹ boho obiuna ariwinyrenyõtyhy obiuna tamy xiwena ariwòsinyrenykremy, kia iròdu iròdu xiwenamy aritidirenykemy yda xiwena tamy aritidirenykemy. Tiu ariwinyrenyõtyhy obiynaõ Deuxu Tyhyhykỹ obiuna ribi, waDeuxureny, kia Heto riòre Brebuna koki rỹimyhỹre tai tii rasỹnymyhỹre.30Deuxu Rybe-di Ijohodu Finea, iny mahãdu wedu wedu Israel iny sỹreny mahãdu-dinodu-dinodu tii wana ratximyhỹreny kia roholarenyre aõmybo Ruben ijoi mahãdu, Kade ijoi mahãdu kia Manase ijoi mahãdu txuòlòna weribiki roimyhỹrenyre raryberenyre-ò kia tahe awityhymy tai rahãrenyre. 31Kia Finea Deuxu Rybe-di Ijohodu Eliaza riòre, rarybere Ruben ijoi mahãdu dee, Kade ijoi mahãdu dee kia Manase ijoi mahãdu dee txuòlòna weribi ki rỹimyhỹrenyre: Ka tahe bede rekeryrenyra Deuxu Tyhyhykỹ inykykyreny ki ratxirerimy, kiemy dokuri kai boho ikòludumy tekokuatenykõtenyta. Kai boho tehedỹkỹnytenyta Israel iny mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rarytxyna ribi.32Taita Finea kia iny mahãdu wedu wedu boho ririrenyre Ruben ijoi mahãdu kia kade ijoi mahãdu, Kileade bede ribi, kia Kanaỹ-ò ròòserenyre kiata ibutumy Israel iny mahãdureny ko relyyrenyre. 33Kia aõmybo raryberenyre israelita mahãdu tai awimy irybereny ki rahãrenyre.Taita tii boho Deuxu my rerinanyrenyre kia wou riwinyrenykremy rõhõtinyrenyõhyyreny ixyby, kia rihurenykemy tibedekibo Ruben ijoi boho kia Kade ijoi boho rasỹnymyhỹrenyre.34Ruben ijoi boho kia Kade ijoi boho obiuna rininirenyre “Òbitityhymy Itxeredu” kiemy dori raryberenyre: “Kia heka iny-di itxeredu rare inydireny Deuxu Tyhyhykỹ ribi.
Chapter 23

1Deuxu Tyhyhykỹ taijoireny Israel risỹnyrenyre ywimy eheheõmy ratxirenykremy iòludu mahãdureny ibirirerenymy rỹimyhỹrenyre wana. Kia irehemy bede rỹire, kia Josue tahe matuarityhymy relere. 2Tii ibutumy Israel iny mahãdu deereny, dohodỹỹdu mahãdu deereny, wedu wedu deereny, sodadu mahãdu wedureny-ò kia rarybere:-diary heka matuarityhymy rare. 3Kai boho ibutumy tabitenyte Deuxu Tyhyhykỹ, iny Deuxureny riwinyrenyre iny mahãdu hãwã hãwã deereny aweribireny rarurunymy.4Boholabenyke!-diarỹ rewirareamy retxuatxuare iny ijoi mahãdu sohoji sohijimy, kia ibrysirenykremy, kia suu hãwã hãwã ribi ramyõrenyre mahãdu. Kawesemy tahe tule rewirareanyre suu hãwã hãwã mahãdureny ribi rawymyhỹrenyre, kia Jordaõ bero ribi, txuòlòna weribi, kia Mediterrâ bero òhòkỹ raonananyre. 5Deuxu iny Deuxureny Tyhyhykỹ, kaa iny hãwã hãwãki rasỹnyrenymyhỹrenyre alaureny rexiwòrenykremy riwinyrenykre, kiata teòrehemy riteònyrenykre. Kai boho tahe ihãwa hãwãreny su-di mahãỹnanybenykre, tuu Deuxu, inyDeuxureny rarybere mynamy.6Iurerenana tahe inatyhyhykỹmy bexityhynybenykre bityhynybenykremy, ibutumy tyyriti ki raritimy ròimyhỹre Moisesi tyyriti rybe wahidỹỹna roimyhỹre. Uritre ijõ yre-di adehuõmy rybe wahidỹỹnana-di 7kawesemy tahe uritre ixiuridỹỹrenyõmy kaa iny mahãdureny wana, kia akyrenymy rỹimyhỹrenyre boho. Uritre ideuxurenyni my ryberenyõmyreny kia uritre ityhydỹỹrenyõmy; kia uritre tuderinarenyõmyreny, uritre tatiòhumy tamyreny ixerenyõmyreny. 8Deuxu Tyhyhykỹ-dihyy mohõtinymy atximyhỹbenyke, tuu kai boho atximyhỹtenyte yrybule wiji bedemy.9Deuxu Tyhyhykỹ riteònyrenyre iny mahãdu ninihikỹreny kia ityhytyhyreny teòrehemy, ka wiji bede yrybule inyõ rasiranyõhyyre adeereny. 10dori Deuxu inyDeuxureny, aweribireny resureri, tuu rarybere mynamy. 11Iurenana heka Deuxu sohojilemy berinanymyhỹbenyke, inyDeuxurenymy.12Ka txibo kai boho bityhynybenyõbenykre wana kia iny mahãdureny wana mabiòwanybenykre wana, kiaki ratxirenyreri kia txibo tii boho wana hãbu my hãwyy my maadònybenykre wana ka mahãdureny wana, 13kia òbitimy rỹikre kia tii riteònyrenyõkre kaa iny mahãdureny aykyreny ribi. Iribiòtumy, tii boho iòhãrumy adeereny rexirahòrerenykre, kia òhòte inybrò ki wesemy, alòsena wesemy, kia aõtidese rueki roimyhỹre wesemy. Kia tahe tyyhyyhyy rarekre kia kai boho bexihumy biõbenykre su wihikỹ Deuxu, inyDeuxureny, adeereny riwahinyre ribi.14Ka tahe wiji warubuna txu-ò bede iòhòra. Kai boho ibutumy teerytenyte, aworeny ki kia atyyreny ki, kia Deuxu Tyhyhykỹ inyDeuxureny, adeereny riwahinyre ibutumy aõnaõnawiwi tuu riwahinykremy rarybere. Tii ibutumy tuu riwinyre; kia aõki aõ ririmy ròhònyõhyyre. 15-16Kohe, Deuxu tyhyhykỹ, iny Deuxureny, tuu rutỹỹnykremy riwinyre ibutumy aõnaõnawiwi tuu rarybere riwinyre. Ka txibo kai boho berinanybenykre wana iwitxira ỹnyxiwe my kia tamyreny atiòhumy besebenykre bityhynybenymy, tai tahe tii iky reamy teburemy ratxikre kiata arararytxynyrenykre. Aõherekibo txibo kai boho tuu biwinybenykreki, rybe wideereny tewinytenyte rakrokre kia Deuxu Tyhyhykỹ tuu raryberen ikiemy rỹirakremy. Kiata iroorehemy aõkõ kai boho atxibenyõhyyrenykre kaa suu wihikỹ tii adeereny riwahinyre bede ki.
Chapter 24

1Irahudi Josue ributunyrenyre Sike bede ki ibutumy Israel iny ijoi mahãdureny. Kia rarariowyre dohodỹỹdu mahãdureny-ò, wedu wedu mahãdureny-ò, Israel sodadu wedu mahãdu dee, kia tii boho tahe rexideòsinyrenyre Deuxu koki. 2Taita Josue rarybere ibutumy iny mahãdureny-ò: —Deuxu, Israel Deuxu, myỹ rarybere: Aõòhòkỹmy ahỹỹnareny rasỹnymy rỹirenyramyhỹ Eufrate bero ynawebrijà ki kia iwitxira ỹnyxiwemy rerinanymy rỹiramyhỹ. Tera heka inyhỹỹnarenyõ rare, kia heka Abraaõ tyby rare kia Naor tybyle rare.3Kiaremy-diarỹ retare Abraaõ isu ribi kia Eufrate webrijàna ki roimyhỹre, kia-diarỹ reriradỹỹnyre ibutumy Kanaỹ su my. 4-diarỹ tamy Bibrysikremy, Seir hãwãlò hãwãlò bede; kiaremyta Ijaò tariòre boho wana rubeherenyre Ejitu òhòkỹle,5Irahudita reteònyre Moisesi kia Araõ wana kia-diarỹ bedehuduna nihikỹ rewinyre Ejitu ki. Kawesemy rewinyre bedeu-diarỹ iribi anatadenyde. 6-diarỹ rewinyre ihỹỹnareny mahãdu Ejitu ribi nadiòlòdỹỹnydenyde, kia tii boho Bero Sòhòkỹ-ò ritehemynyrenyre. Ka Ejipciu mahãdu iheworenymy ròirenyre Bero òhòkỹle, ityti heòty wouna-di kia awaru mahãdu-di ijaradureny-di.7Taita israelita mahãdu wadee rexitòenyrenyre arihedỹỹnyrenykremy, kia-diarỹ rewinyre bedeluruhukỹ ejipciu mahãdu ribi rexiwòrenykremy. Kia tuu rarybere bero nihikỹ ejipciu mahãdu tyrereny resekremy kia riratòbònyrenykremy. Kai boho tuu tabitenyte aõbo-diarỹ Ejitu mahãdu dee rewinyremy. Irahudita kai boho bede irehemy bedero ki teijemy toitemyhỹ.8“Taita-diarỹ redyrenyre amoheu mahãdu sureny-ò, kia rasỹnymy rỹiramyhỹ Jordaõ bero txuòlòna weribi ki. Amoheu mahãdu tamyreny aõbinamy rekoarenyre, kadiarỹ tahe adeereny tarasana rewahinyre. Kai boho asurenymy isureny temytenyte, kia-diarỹ tahe rehurenyre arurenyki.9Balake (Balaque) tarybe riwahinyre Balaaõ dee, Beoro riòre kanakremy, kia tii rexitòenyre aratxuhòrenykremy. tarybewihikỹ adeereny riwahinyre, kia-diarỹ tahe arahedỹỹnyrenyre Balake deboworeny ribi.11Kai boho tahòretenyte Jordaõ bero-di kiata Ijerico hãwã òhòkỹle tehemynytenyte. Ijerico hãbu mahãdureny aòludurenymy resurenyre, kia irahudita amoheu mahãdu, Jikaseu mahãdu, heveu mahãdu kia Jebuseu mahãdu.-diarỹ rewinyre kai boho ibutumy tureny mahãỹnanybenykremy. 12Kai boho bitehemynyrenykre ko my, kia reteònyrenyre inatximy amoheu mahãdu iòlò, kia rewinyrenyre rõhõtiwerywerymy rexiwòrenykremy. Kia tõnori-di aõkõ, waxiahãte wyhy-di aõkõ, tii boho rateòdỹỹrenyre.13-diarỹ adeereny rewahinyre, suu tiu tai kai boho taaõmysỹdỹỹtenyõtenyte kia hãwã hãwã tewinytenyõdtenyte. Kia kai boho hãwãki tanatximyhỹtenyte kia uva raty taditòmyhỹtenyte kia tebròny teõte.14Josue rihure tarybe myỹ: Kiaremyta, wiji buberubenykre Deuxu Tyhyhykỹ lau. Kia teòdu mahãdu òbitityhymy rỹimyhỹrenyre kia rityhynymy rỹimyhỹrenyre. Iribi õhõtireny rusarenyke ỹnyxiwe mahãdureny ribi kia ahỹỹnareny tuu rerinanymy rỹirenyramyhỹ Mejopotamia ki kia Ejitu ki, kia Deuxu Tyhyhykỹ my heka berinanymyhỹbenyke. 15Ka txibo kai boho Deuxu Tyhyhykỹ deòdumy matxiõbenykre wana, wijityhyle bexierybenykre momybo berinamy boibenybekremy. Bexiywinybenyke txibo kai boho aõbo ỹnyxiwemy berinanymy boibenybkre kia ahỹỹnareny tuu rerinanymy roiremyhỹ Mejopotâmia su ki yda amoheu mahãdu ỹnyxiwemy, tai suu kai boho wiji tanahãwanymyhỹte bede ki. Kiaremy-diarỹ kia wahãwyy wariòre boho wana Deuxu Tyhyhykỹmy arerinanymy aroirenyrekre.16Iny mahãdu rirawyònyrenyre: Tiu tuu arõhõtinyrenyõtyhyreny Deuxu tyhyhykỹ aririrenymy ariatyrenykremy, kia iwitxira ỹnyxiwemy arerinanyrenykemy! 17Deuxu, waDeuxureny heka-diwatadenyde kia iny tybyreny wetxu deòduna ribi Ejitu su ribi. Kia-diarỹ boho tuu rabirenyre aõnaõna nihikỹ tii riwinyremy. Tii riwararenyrenyre rywetya wetya ki tibedekibo rariamyhỹ ki, kia iwitxira mahãdu sureny tyaki tibedekibo reriranyrenyre. 18Reriranymyhỹrenyre wana wana, Deuxu tyhyhykỹ riteònymyhỹrenyre ibutumy kua mahãdu iny, kia amoheu mahãdu dorile riteònyrenyre kia kaa su ki rahãwanymy rỹirenyramyhỹ. Kiaremyta-diarỹ boho Deuxumy arerinanyrenylerenykre, kiemy dori tii waDeuxureny rare.19Josue rarybere iny mahãdureny-ò: Kai boho Deuxu Tyhyhykỹmy berinanybenyke aõkõre, kia dori tii Deuxu toosona-di rare. Kia reòbyõtyhy kua mahãdu iwitxira ỹnyxiwemy rerinanymyhỹrenyre. Tii tamy reòbyõtyhy aòrarureny-ò kia aaõbinabinareny widỹỹna-ò. 20Txibobiatybenykre wana Deuxu Tyhyhykỹ kia iwitxira mahãdu ỹnyxiwemy berinanybenykre, kia tii aòludurenymy ydoosekre kiata arararytxynyrenykre. Tii arahurenykre, kia tii awimy adiremy ratxirenykre ko my.21Iny mahãdu rirawyònyrenyre: Kia tuu rutỹỹõtyhy!-diarỹ boho Deuxu Tyhyhykỹmy arerinanyrenykemy rekoarenyreri. 22Taita Josue rarybere: Kai boho òbitile heka idi itxeredu toite, kia ritarenyre Deuxu Tyhyhykỹmy rerinanyrenykremy. Kohe,-diarỹ boho idi itxeredureny roire tii rirawyònyrenyre. 23Kia Josue tarybe ritõranyre: Iurenanabo ahãnatxi iwitxira mahãdu ỹnyxiwe-di behubenyke kia idi atxitenyteri-di, kia tahe marybebenykre bexityhynymy bityhynybenykre Deuxu Tyhyhykỹ, Israel Deuxu.24Iny mahãdu raryberenyre Josue dee: Deuxu, waDeuxureny Tyhyhykỹmy arerinanyrenykre, kia irybe wahidỹỹnana arityhynyrenykre. 25Iwese kua txuu Josue rybe bededỹỹnana riwinyre iny mahãdu deereny kia Sikem ki tamyreny rybe wahidỹna timybo idi roirenyrekremy. 26Josue rirtinyre Deuxu tyyriti rybe wahidỹỹna ki. Kia ilemyta mana nihikỹ rimyre kiata ritidire Carvalho rawoki, ibedeki Deuxu Tyhyhykỹmy derina rỹimyhỹre bede ki.27Kiata rarybere ibutumy iny mahãdu-ò: Bedetehebedeny kaa mana-ò! Tii heka iny-di itxeredu rare. Tii ibutumy roholare kia Deuxu Tyhyhykỹ inydereny rarybere-ò. Kia tule adireny itxeredumy rarekre aòludurenymy, kia Deuxu biribenyke lau araijemy adireny rarekre. 28Taita Josue iny mahãdu riteònyrenyre, iny sohoji sohoji tasureny-ò rare.29Irahudita, 110 wyra rimy-di, Josue rurure, Num riòre.Kia Deuxu Tyhyhykỹ aõmysỹdỹỹdu. 30Tii tabrysi ki ratuudỹỹre, Tinate Sera ki, kia Efraĩ hãwãlò hãwãlò bede ki, kia Kaasi hãwãlò weribi ki.31Israel iny mahãdu rerinanymy roirenyremyhỹ Deuxu tyhyhykỹmy kia Josue irumy ratximyhỹ wana wana. Kia irubu sỹtybymy tule, wedu wedu mahãdu rỹiramyhỹ bedeu kia rieryrenyre ibutumy aõbo Deuxu riwinyre Israel iny mahãdu deereny.32Jyje rubu, israelita mahãdu-diwydenyde Ejitu ribi, kia Sike ki ratuudỹỹre, suyre Ijaò riõbranyre Hamo riòre boho ribi, Sike tyby, 100-my Manarỹsỹ òtaòta. Jyje rioreriore bohoreny kaa suu rimyrenyre tahõrõrenymy. 33Eliaza, Araõ riòre, rurulere kiata Kibea ki ratuudỹỹre, Efraĩ hãwãlò hãwãlò bede ki. Kaa hãwã rawahire Finea riòre dee.

Judges

Chapter 1

1Josue rubusỹtybymy Israel mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ-ò rarybere: Tiijoibo tahe rakremy kananeu hudumy. 2Deuxu rirawyònyre: Judáhe raa isuureny dori rare. Jiarÿ dori tamy rewahinyre. 3Tai tahe Juda mahãdu Simeaõ mahãdu-ò rarybere: Ikoirenykre Deuxu wadeereny riwahinyra-ò suu-ò tii wanareny rorenykemy. Kananeu mahãdu-ò. iribi heka ikoirenykre suu adereny riwahinyra-ò.4Juda mahãdu wana roirenyre tii wana rorenykemy. Tai tahe rotare Kananeu ribi, periseu ribi Deuxu riwiòhenanyre rotarenyre. Tii boho roirenyre irubudÿÿmy hãbu sõwe nihikÿ rirubunyre debòwiò hãbu sõwe Beseki su-ki. 5Taityhyle heka Adoni Beseki itxi reare.6Tii iribireny rahenyre tai ihemy rearenyre rimykemy. Rimyrenyre tahe tebò juhu riororenyre tule iwa juhu riororenyre. 7Iribi tahe Adoni Beseki rarybere: Jiarÿ reteranyra setenta iòlò mahãdu tebò juhu iwa juhu riorokemy tai wiji Deuxu iwesele wadee riwinyre. Kia iòlò boho heka warasÿnale rirasÿmyhÿrenyre. Idi heka Adoni Beseki Jerusale-ò ridyrenyre taile rurure. Jerusale hãwã, Hebrom hãwã rimyrenyre.8Juda ijoi mahãdu heka Jerusale hãwã itxi reare tai sÿdu mahãdu rirubunyrenyre iribi tahe kia hãwã risõrenyre. 9Iu heka kananeu mahãdu bede bedemy roire hãwãlò-ki, aõhoki aõkõ, suu lyty-ki rasÿnyroiremyhÿ tai Juda mahãdu tamy roirenyre tii wana rorenykemy. 10Tule Hebrom hãwãlò-ki kananeu mahãdu tai rasÿnyroiremyhÿ itxi rearenyre. Kia hãwã heka raninirenyre Kiriate-Araba. Sesai ribi, Aimã ribi, Taumai ribi Anake riòre boho iribireny rotarenyre wahe.11Kia ribi heka Debi mahãdu-ò roirenyre rorenykemy. Kia hãwãni heka keriate Seve. 12Tai heka Kalebi rarybere: —Jiarÿ heka hãbu-ò Akisa wariòre ariwahinykre kiriate Seve rotakemy. 13Otonie Kenasi riòre rotare hãwã ribi. Otonie Kalebi iumydela rare. Tai Akisa Calebe riwahinyre Otonie hãwyymy.14Tai heka Akisa roire Otonie wana. Tii tuhyymy rarybere tii rexitòenykemy tyby-ò suu tamy riwahinykemy. Idi heka Akisa tyby-ò rare tamy rehemynyreu iròdu ribiresereu heka Calebi tamy rÿÿraxire: —Aõitxemy tateri. 15Urile rareri aijobisilemy suumy ixitòedÿÿmy. Kai wadee tewahinyta bede terehekÿ wiji tahe bee mana bidiwahinykre. Tai taheka hãwãlòbe tamy riwahinyresube tule.16Moisesi iriòre labie keneumy rare, iriòre woludu mahãdu Juda mahãdu wana Jeriò hãwã-ò roirenyrehoreni hãwã rininirenyre, Juda bedehy Arade hãwã iraru ribi. Amalekita tii boho wanale rasÿnyrenyre. 17Juda mahãdu Simeaõ mahãdu wana rexijoinyre tii wana raõbinanykemy kananeu mahãdu-ò Sefate hãwã rahukemy. Deuxunidi ibutu hãwã rahurenyre ini tulerawiurore Ohomamy.18Tii boho Kasa hãwãmy rorenyõhyyrenyre, hãwãmy rorenyõhyyrenyre,Ekõ hãwãmy rorenyõhyyrenyre tasÿ wera ludu mahãdu wana rorenyõhyyrenyre. 19Deuxu Tyhyhykÿ Juda mahãdu heka riwiòhenanyre tai tii boho hãwãlò mahãduiribi ròtare. Tahe bero wimyna bireki mahãdu heka riòlòdÿÿrenyõrenyre itewe terehekÿreny ijõdireki.20Juhule heka Moisesi rarybere Ebròõ hãwã Kalebe suu heka rarekremyra tamy riwiurònyre. Tii heka idi riòlòdÿÿnyre iny inataõ Anake riòre heka. 21Tahe Jerusale hãwã-ki heka Jebusi mahãdu tai rasÿnymy roire myhÿ heka Benjami mahãdu riòlòdÿÿnyõhyyre. Taihyyle wiji heka rasÿnymy roirenyre Benjami mahãdu wana. Joje mahãdu heka Beteli hãwã mahãdu ribi rahaananyre.22Joje riòre woludu mahãdu heka Efarai mahãdu Manase mahãdu wana tule rare iny riòlòdÿÿnykemy. Beteli hãwã heka itxi rearenyre,Deuxu Tyhyhykÿ tamyreny riwiòhenanyre. 23kia hãwã heka juhu rininirenyre loosòna. Tii boho Bede itxeredu riteònyrenyre kia hãwã-ò. 24Bede itxeredu robire hãbu rohònyre-ò. Tii boho raryberenyre: —Timybo hãwã-txi ralore. Marybe ixiery ararubunyõtyhy.25Tai tii riteòsinyre ryy rare. Tii boho roirenyre hãwã-ò ibutumy sÿdu mahãdu rirubunyrenyre kia hãbu tamyreny riteòsinyre tamahãdu wanale rirubunyõhyyrenyre. 26Kia hãbu iwitxira su-ò reurore Eteu su-ò tai hãwã ritoare idi loosònamy rininire. Wiji heka kia hãwã Loosònani rare. Kia mahãdu heka riteònyõhyyre.27Manase mahãdu heka myy riòlòdÿÿnyõhyyre: Betesÿ hãwã mahãdu, ijõ Tanake hãwã mahãdu, ijõ Dósÿ hãwã mahãdu, Ibeaõsÿ hãwã mahãdu, ijõ Mesidu hãwã mahãdu isÿ wera ludu mahãdu wana riteònyõhyyrenyre. Kananeu mahãdu heka taihyyle raremyhÿ. 28israeli mahãdu rexirururenyreu tai kananeu mahãdu hekatuu rurureri tamyreny raõmysÿdÿÿnykremy tahe ibutu aõkõ riòlòdÿÿrenyre.29Efarai mahãdu heka kananeu mahãdu Jese hãwã-ki rasÿnymy roire riòlòdÿÿnyõhyyre tai idireny rasÿnymy roire.30Jebulõ mahãdu heka kiritò hãwã-ki rasÿnymy roire mahãdu Naalõ hãwã-ki rasÿnymy roire mahãdu heka riòlòdÿÿnyõhyyre tai idireny rasÿnymy roire tuu rurureri tamyreny raõmysÿdÿÿnykremy.31Ase mahãdu heka myy riòlòdÿÿnyõhyyre: Aco mahãdu, Sidõ mahãdu, Alabé mahãdu, Asibé mahãdu, Eba mahãdu, Aseka mahãdu, Eòbè mahãdu. 32Ase mahãdu heka kananeu mahãdu wana taile rasÿnyrenyre, tii boho riòlòdÿÿnyõhyyrenyre-ki.33Nafitali mahãdu heka riòlòdÿÿnyõhyyre Beti semi hãwã tai rasÿnyre mahãdu,Beti Anati tai rasÿnyre mahãdu. kananeu mahãdu Nafitali mahãdu wana rasÿnyrenyre,ihÿre heka Nafitali mahãdu tuu rurureri tamyreny raõmysÿdÿÿnykremy.34Taheka Amoheu mahãdu Dã mahãdu-ò riteónyre hãwãlò-òrasÿnykemy tahe ixederamy rearenyre bede-ò. 35Amoheu mahãdu heka roirenyre Eres hãwãlò-ò rasÿnykremy Asilõ hãwãlò-ò rasÿnykremy Saabi hãwãlò-ò rasÿnykremy tahe Joje mahãdu heka rabòdyra tai heka tamyreny raõmysÿdÿÿnykremy tuu rurureri. 36Amoheu mahãdu su heka rare ityti bòrò iòwòna-di ribi Kua txi Sela su-ò ibòò-ò rakremy.
Chapter 2

1Xikau su ribi Boki ihinamy-su-ò Deuxu ÿju rare Isaeli mahãdu rarybekemy: Jiarÿ Egitu ribi aratarenyre tai anadydenyde suu alabiereny rewahinyre-ò tii boho wana retobinyra arixãwidÿÿnyõtyhy. 2Jiarỹrarybere: Uritre kaa mahãdu wana witobidÿÿõmy isuriokoreny xiwena bibòhòbòhònyke.Warybe dori tetyhynyõte: Witxirale tewinyta.3Wiji dori aribireny ariteònyõtyhy aòludurenymy heka rare tulesỹisuriokoreny iwisÿdÿÿtere rarekre. 4Deuxu ÿju rybe rahudi heka ibutu Isaeli mahãdu rahinyrenyre 5tai kia suu Boki ihinamy raninirenyre. Idi heka xiwena riwahinyre Deuxu Tyhyhykÿ-ò. Josue rubu ijyy.6Itxoi mahãdu Josue riteònyre tasuureny-ò sÿmy. 7Josue bedeule Isaeli mahãdu heka Deuxu rityhynyrenyre. Josue rurure, idihyyle Deuxu rityhynymy roirenyre Matuari mahãdu bedeu Deuxu aõwihikÿmy Isaeli mahãdu riwinyre robirenyre-ki, idihyy Isaeli mahãdu Deuxu rityhynyre. 8Nu riòre, Josue Deuxu Tyhyhyky deòdu, heka 110 beòra-di rurure.9Tasuurenyki-le rituunyrenyre, Efarai Hãwãlòsu-ki Tximate Ere ini rare, Kasi bederatòò ibòò-ò ribi. 10Ibutu kia bedeu rurure iriòrereny heka Deuxu ribi tõhõti rusare, ibutu Deuxu Isaeli mahãdu riwinyre tõhõti rusare. Deuxu Tyhyhyky Isaeli mahãdu rixãwidÿÿnyre11Kananeu suriokoreny heka isaeli mahãdu reàlàrenyre Deuxu-ò rexiòrarunyrenyre. 12Tii boho heka Deuxu Tyhyhykỹrixãwidÿÿnyre tahe isỹwera ludu mahãdu isuriokorerenyle rààlàrenyre. Deuxu ilabiereny ririrenyre kia aõ wiwihikỹEgitu riwinyre. Tai dori Deuxu riteburedÿÿnyrenyre. 13Tii boho heka Deuxu Tyhyhykỹrixãwidÿÿnyre tahe kananeu mahãdu isuriokorerenyle rààlàrenyre.14Tai heka Deuxu Tyhyhykỹreburetyhyre riwahinyre isỹwera ludu mahãdu-ò Isaeli mahãdu itxi reakremyra riwasinykremy. Iòludu mahãdu-ò riwahinyre. Tai dori rabòduõhyyra. 15Raõbinanykemy itxi rearenyreu heka Deuxu riwiòhenanyõtyhy isirare tamyreny.16Tai dori Deuxu Isaeli mahãdu heka wahisidÿÿdu irurutere mahãdu ritare tii boho heka isaeli mahãdu ritarenyre iòludureny ribi iwasidureny ribi. 17Ihÿre heka Isaeli mahãdu wahisidÿÿdu mahãdu ribuarenyre, Deuxu ribuarenyre tule surioko reàlàmy roiremyhÿ. Tybyreny heka Deuxu rybe mana riòbynyrenyre tii boho tahe rityhynyõtyhy.18Deuxu heka wahisidÿÿdu mahãdu isaeli mahãdu-ò ritamy raremyhỹawi heka Isaeli mahãdu roire Deuxu riwiòhenanyre. Iòlodureny ribi riteònyre Deuxu riwiòhenanymy wahisidÿỹbedeu. Deuxu riwotòenyre Isaeli mahãdu wetxumy roireu. 19Taheka wahisidÿÿdu rurureu heka Isaeli mahãdu ixybyle rexiòrarunyrenyre ierena ibinamy roirenyre tybyreny riwinyre ribi. Surioko reàlàmy roiremyhỹibina binamy roire Deuxu ribi.20Tai dori Deuxu Tyhyhykỹreburetyhyre rarybere: Kaa mahãdu heka tarybe ribinanyrenyre talabiereny rarybere dori. Tii boho warybe rityhynyõtyhy 21Ariteònyõtyhy isureny ribi kia mahãdu Josue bedeu reteònyreu dori. 22Tai arierykre isaeli mahãdu warybe rityhynykeki ilabiereny rityhynyre wese. 23Tai heka Deuxu wylemy riteònyõre kia mahãdu Josue bedeu riteònyre.
Chapter 3

1Kanaasu-ki Deuxu Tyhyhykỹririre alore rieryõre mahãdu Isaeli mahãdu riurihikemy. 2Rierynanyrenykemy Deuxu riwinyre kia tiu alore rieryõre mahãdu. 3Kia heka rare ririre mahãdu: Filitxi hãwãsÿdu mahãdu, Kananeu mahãdu ibutumy,sidoni mahãdu, Eveu mahãdu Libanu hãwãlòmy rasÿnymy roire, Baa Emo hãwãlò ribi rasÿnymy roire Amate hãwãlò-ò.4Deuxu Tii boho ririrenyre riurihikemy Isaeli mahãdu Moisesi bedeywina riwahinyre-ò rityhynyrenykeki. 5Tai heka Isaeli mahãdu kananeuy-ki rasÿnymy roiremyhÿ, Eteuy-ki rasÿnymy roiremyhÿ, Amoheuy-ki rasÿnymy roiremyhÿ, Beriseuy-ki rasÿnymy roiremyhÿ, Eveuy-ki rasÿnymy roiremyhÿ, Jebuseuy-ki rasÿnymy roiremyhÿ. 6Tai tahe tii boho wana roire isuuriokoreny reàlàrenyre.7Isaeli mahãdu Deuxu Tyhyhykỹribi tohõti rusare. Deuxu-ò rexiòrarunyrenyre Kananeu surioko reàlàrenyre. 8Tai tahe Deuxu reburere Mesotania wedu heka Kusatai itxi reny reare rabòdunykemy Deuxu ririre. Tai heka Isaeli mahãdu wedumy debò inataõ reurò beòramy rexisÿnyre.9Idi heka Isaeli mahãdu Deuxu-ò rexitòenyre riwiòhenanykemy, Otonieli Deuxu ritare tii heka Kenasi riòremy Kalebe seriòredÿÿbò. 10Deuxu Tyytybytyhy ridinodunyre Isaeli wedumy rarekemy. Otonieli alòre-ò rare Deuxu Tyytybytyhy riuhere Mesotania wedumy ròtakemy. 11Irahudi heka awimy Isaeli mahãdu roire Otonieli quarenta beòramy bedeu.12Otonieli rubusÿtybymy heka ixybyle Isaeli mahãdu rexiòrarunyre Deuxu-ò tai dori Moabe mahãdu iòlò rarurunykemy Deuxu riwinyre Isaeli mahãdu ratyre. 13Tai heka Ekorõ rexibutunyre Amõ mahãdu wana,Amaleke mahãdu wana rexibutunyrenyre Isaeli mahãdu itxi rearenyre Jerikò hãwã-ò rimyrenyre Horeni hãwãmy inire. 14Isaeli mahãdu Ekorõ heka rabòdunyre dezoito beòra bedeu.15Idi heka Isaeli mahãdu Deuxu-ò rexitòenyre riwiòhenanykemy, Tai Deuxu ijõ hãbuõ riteònyre. Euji Deuxu ritare Será riòre Benjami mahãdumy.Tii heka hywe weribi rare. Idi Isaeli mahãdu Euji riteònyre Moabe iòlò Ekorõ-ò riòwynykemy.16Tai heka Euji maudese uwetyamy riwinyre. Tii ruruwe tarexiòti-ò ritaare tatyy-di rirasirahananyre. 17Euji rare Ekorõ-ò tii idenihikÿre. 18Euji riòwynyre rahudi wydydu mahãdu riteònyre.19Idi tii rabuarere surioko roire-ò Sikasu iòhòre. Tii iòlò-ò rarybere: —Iòlò adee ararybekre wasimy. Tai Iòlò ibutumy iny iribi riteònyre. 20Kia heto heka Iòlò heto sohojile rare, tai ielehyna heto rare. Euji tamy iòhòmy rehemynyre rarybere: —Deuxu rybe adee rare. Iòlò lamymy reare.21Tai tahe Euji tadebòhywewe ribi ruruwe ribi tadebò reare ritare maydese iòlò weryri wotxi rirytàre. 22Iweryri-txi maydeò ralore iwe maydesedeò ritòbònyre Euji iòlòwe ribi ritaõre-ki. Maydese itisirure ròhònyra. 23Irahudi heka Euji ijòtòbòna riratòbònyre hetokure (janela) ribi ròhònyra.24Euji rare ribi iòlò deòdu ritehemynyrenyre tahe ijòtòbòna iratòbòmy roire-ki iòlò ahira heto-ki roire sÿny rõhõtinyrenyre. 25Irehemy riraòrenyre raraynyõre-ki irayna rimyrenyre riraynyre tai heka resemy roire iòlò rurumy.26Tii boho riraòmy roirenyreu heka euji rahenyre surioko roire-ò Sikasu ribi rare Seirásu-ò. 27Taile ritehemynyreu Efarai Hãwãlò-ki heka budoini hãbu-òdi rurònyre Isaeli hãbu mahãdu-ò ròrenykemy. Tii idireny rare Hãwãlò rawo-ki.28Rarybere tamyreny: —Wahewomy bodoike! Deuxu aòludureny adeereny riwahinyre, Moabe ahãdu wahe. Tai tahe ihewomy Isaeli mahãdu rare Jodaõ beà-ki runymyhỹtai Moabe mahãdu teuròsòna riokròmy. 29Tai heka rorenymyhÿrenyre debòwiò sõwereny Moabe sodado iruruterehekÿ,reburehekỹrirubunyrenyre debòwiò iòhòmy tiu rahenyõtyhy iny sohoji. 30Kiamy heka Isaeli mahãdu rotare kia txu Moabe mahãdu rib. Tai heka awimy Isaeli mahãdusu-ki roire oitenta beòramy bedeu. Sãka bedeu.31Ijõ wedu heka Sãka rare Anate riòre. Seiscentos filitxi mahãdu sõwe rirubunyre hoju desehekÿ-di. Kiamy heka Isaeli mahãdu ritare.
Chapter 4

1Eude rubusÿtybymy heka ixybyle Isaeli mahãdu rexiòrarunyre Deuxu Tyhyhykÿ-ò. 2Jabi, Kanaã iòlò rare tii iribireny rotaremy Deuxu ririre Isaeli mahãdu rexiòrarunyrenyre-ki. Jabi Aso hãwã wedu rare, ijõ Sisera sodado wedu Asarote Haujim-ki rasÿnymy raremyhÿ. 3Jabi heka novisentu womati terehekỹijõdire. Tii Isaeli mahãdu ribinanymyhÿre iruxetòenyõhyyre riwotòenyõhyyre. Tai Isaeli mahãdu heka Deuxu Tyhyhykÿ-ò rexitòenyre riwiòhenanykremy.4Kia bedeu heka Debora Deuxu rybedumy rare tulesỹwahisidÿÿdumy rare. 5Betel hãwã Hama hãwã wetya-ki horenihikỹ roire, Evarai hãwãlò bede-ki taile heka horenihikỹrawo-ki Debora runyre bede riòbitinykemy Isaeli mahãdu tamy doidenyde tii riòbitinykemy.6Barake, Abinoaõ riòre Heka Debora tamy ryryre Tii Navitali mahãdu suu-ki Kede hãwã-ki roire. Debora rarybere myy: —Deuxu Tyhyhykỹheka arateònyreri. Zebulo mahãdu, Navitali mahãdu ribi Debòwiò hãbu sõwe heka bidyke, Tabo bederatoò hãwã-ò. 7Sisera sodado wedu heka adidyde Kison bero-ò awana rorenykemy. Tii tahe taterehekỹwomati-di tasodadu mahãdu wana kanake. Tahe Jiarỹheka botakemy ariwinykre.8Tai Barake Debora-ò rarybere: —Aõhebo wamynale manakeki. Kai maõkeki tahe jiarỹtule araõkre. 9Tii rirawyònyre tamy: —Awire. Jikarỹawana krakre uritre animy aõkõmy iny rarybekre. Deuxu TyhyhykỹSisera riwahinykre hãwyy debò ribi. Idi heka Debora Barake wana Kede hãwã-ò roirenyre.10Tai Barake zebolõ ijoi, Navitali ijoi heka ributunyre Kede hãwã-ki. Debòwiò hãbu sõwe riheludunyre Debora tule tii wana rare.11Kia bedeu heka Keneu mahãdu Obabe ilabiereny rare Moisesi iriòre lany. Eber, keneu mahãdu rare tamahãdureny ribi rexitare. Tii taheto risÿnyre zaani òwòru iòhòmy Kede hãwã ribi ireheõre.12Barake Abinoaõ riòre Tabo bederatòò-ò raòwònyre Sisera-ò ribedeerynyrenyre. 13Tii tawomati terehekỹnovisento sõwe diwyde taijoi ibutumy Asarote Haujim ribi Kisõ bero-ò didyde.14Tai heka Debora Barake-ò rarybere: —Wiji make, wiji dokuri Sisera ribi botakemy Deuxu Tyhyhykỹtuu riwinyke. Deuxu Tyhyhykỹawana rare. Tai heka Barake Tabo bederatòò ribi rubehere taijoi sõwehekÿ.15Barake taijoi sõwe rexitÿnynyreu Sisera sodadu mahãdu tawomati terehekỹwana heka ròreròrenyre Deuxu riwinyre. Tai Sisera tawomati terehekỹribi rexitare tatilemy rare. 16Tai Barake Sisera sodadu mahãdu womati terehekÿ-ò ihemy reare Asarote Haujim suu-ò. Ibutu Sisera sodadu mahãdu heka rahurenyre rahenyõre iny sohoji.17Kia Sisera tatilemy rahenyre-ò Jael heto-ò, Ebe hãwyy, Keneu mahãdumy. Iu Jabi Azo iòlò heka Ebe mahãdu awimy wiwana roiremyhỹtai Sisera tamy rare. 18Jael taheto ribi rohonyre sisera itxi reakemy Tamy rarybere: —Iòlò, maloke wahetoku-kò. Brebukõmy. Tai tii ralore idi Jael rihetynyre tyky uxehekÿ-di.19Tai Sisera tamy rexitòenyre: —Beõ wadee bidiwahinyke làhàmy. Bemomo dori riwasareri sõwemy. Tii butxi-ò rimyre bororeni huãsy riwahinyre tamy riõkemy. Idi ixybyle rihetynyre. 20Tii rarybere: —Heto ijòtòbòna-ki matxike. Inyõ kydÿÿraxikeki inyõ kaki aõbo roireri heka tuu rybeõmyke.21Sisera sõwemy resirare tai tÿiterehekÿmy roire. Tai heka Jael ywimy ralore hãtena rimyre heto dena ribi irati rihetenyre iòru ribi rahewo rohònyre su-ò. Tii rurure. 22Barake rehemynyreu Sisera rijekemy Jael itxi rohònyre tamy rarybere: —Manake karitekòsinykremy inyõ teijeteri. Tai Barake tii wana ralore idi robire Sisera rurumy roimyhÿre iratisirurekÿle.23Kia txu heka Kananeu mahãdu Jabim iòlò heka Isaeli mahãdu rotakemy Deuxu riwinyre. 24Tii boho heka Jabim iòlò idihyy rorenyrenyre ierena rorenyrenyre rahurenykemy.
Chapter 5

1Kua txuu Debora kia Baraki, Abinaõ riòre, rawiunyrenyre myy: 2Deuxu Tyhyhykÿmy bekàlàbenyke! Israelita mahãdu rexikywinyrenyra resurenykremy, kia iny mahãdu tahe rexiwahinyrenyra rabedesarenymy! Deuxu Tyhyhykÿmy beàlàbenyke! Israelita mahãdu rexiywinyrenyra resurenykremy, kia iny mahãdu tahe rexiwahinyrenyra rabedesarenymy!3Bohokujabenyke Ikòlòku boho! Bohokujawibenyke hãwã wedu boho! Dikarỹwiku kariwokudÿkÿnykre kiata krawikunykre Deuxu Tyhyhykÿ-kò, Israeli Deuxu wahe! Boholabenyke Iòlò boho! Boholawibenyke hãwã wedu boho! Diarỹwiu ariwodÿÿnykre kiata arawiunykre Deuxu Tyhyhykÿ-ò, Israeli Deuxu wahe! 4Deuxu Tyhyhykÿ, Seir hãwalò-ribi tanakòkunyteku, Edom bede-ribi tanateku, suu ramytàtàre, kia biku dòkade biku-ribi. kohe, sõemy biku nonoebe resere. Deuxu Tyhyhykÿ, Seir hãwalò-ribi tadòhònyteu, Edom bede-ribi tanateu, suu ramytàtàre, kia biu dòade biu-ribi. Kohe, sõemy biu nonoebe resere5Hãwalò mahãdu ramytàtàrenyre Deuxu Tyhyhykỹkokuki, Kia Sina Hãwalòhòkÿle ramytàtàre, Deuxu Tyhyhykỹkokuki, IsraeliDeuxu wahe Hãwalò mahãdu ramytàtàrenyre Deuxu Tyhyhykỹkoki, Kia Sina Hãwalòhòkÿle ramytàtàre, Deuxu Tyhyhykỹkoki, IsraeliDeuxu wahe. 6Sangar txu-my rÿimyhỹbedeku, Anate ritxòre, Jael txu-my rÿimyhÿre, ryy tytymy roimyhÿ, kia tÿhimy nodu mahãdu rykòreana-di reakamy rÿimyhÿreny Sangar txu-my rÿimyhỹbedeu, Anate riòre, Jael txu-my rÿimyhÿre, ryy tytymy roimyhÿ, kia tÿhimy nodu mahãdu ryòreana-di reamy rÿimyhÿreny7Israelihãwaki inyno ratxikõhykymyhÿ; tiki boho inyhãkumy anokõ rekokuarenyre kiata kai, Debora tanate Israelibisenykremy. Israelihãwaki inyõ ratxiõhyymyhÿ; tii boho inyhomy aokõ rekoarenyre kiata kai, Debora tanate Israelibisenykremy 8Israelita mahãdu iwitxiramy itÿmyramy suritxoko kÿnyxiweno ritakarenyra takÿnyxiwerenymy, kia tai tahe woku anobina nihikỹijõdire Hãwahãkÿki. Kia 40 mili hãbu mahãdu Israeliludu, ijõrenyno riwykõhykyrenyre debònano yda tõnorino Israelita mahãdu iwitxiramy itÿmyramy suritxoo ÿnyxiweõ ritarenyra taÿnyxiwerenymy, kia tai tahe wou aõbina nihikỹijõdire Hãwahãkÿki. Kia 40 mili hãbu mahãdu Israeli ludu, ijõrenyõ riwyõhyyrenyre debònaõ yda tõnorino!9Wawoku Israelisodadu wedu mahãdu-wana ratximyhÿ, iny mahãdu-wana rexixiwenyrenyre wabedesarenymy. Deuxu-my berinanybenyke! Wawo Israeli sodadu wedu mahãdu-wana ratximyhÿ, Iny mahãdu-wana rexixiwenyrenyre wabedesarenymy. Deuxu-my berinanybenyke 10Kamy marybebenyke, kai boho tanymyhÿtenytemy buru kura tyre, ityre ryna-di, kia ati-my idi tòimyhÿtenytemy. Kamy marybebenyke, kai boho tanymyhÿtenytemy buru ura tyre,ityre ryna-di, kia ati-my idi tòimyhÿtenytemy.11Bohokujabenyke: iny mahãdu anoxaxa behãluku weruramy rÿirenyreri, kia raryberenyreri Deuxu Tyhyhykỹròtakaramy taitxoi mahãdu-di! Boholabenyke: iny mahãdu aõxaxa behãluu weruramy rÿirenyreri, kia raryberenyreri Deuxu Tyhyhyỹròtaramy taijoi mahãdu-di!12Bexilàmadÿkÿnyke Debora, bexilàmadÿkÿnyke! Bexilàmadÿkÿnyke! Mawikunyke wikuna-di! Bexilàmadÿkÿnyke breju mahãdu tebrejunytenyte!Bexilàmadÿÿnyke Debora, bexilàmadÿynyke! Bexilàmadÿÿnyke! Mawiunyke wiuna-di! Bexilàmadÿÿnyke breju mahãdu tebrejunytenyte! 13Taita iny mahãduno ròtyhydÿkÿmyhÿrenyre ròirenyre tibedekibo iwedureny ratximyhÿ-kò, kia Deuxu Tyhyhykỹiny mahãdu tahe rexihumy ratximyhÿreny resurenykremy, kia ròirenyre Baraki wana witxi rekokuarenykremy. Taita iny mahãduõ ròtyhydÿÿmyhÿrenyre ròirenyre tibedekibo iwedureny ratximyhÿ-ò, kia Deuxu Tyhyhyỹiny mahãdu tahe rexihumy ratximyhÿreny resurenykremy, kia ròirenyre Baraki-wana witxi rekoarenykremy.14Tiki boho rakòkunyrenyre Efrai-ribi kia ròirenyre Amaleki bede-kò, kia Benjami itxoi mahãdu hewoku-txi. Kia Maki-ribi ròirenyre sodadu dinodu dekòdu dòidenyde. Tii boho ròho`nyrenyre Efrai-ribi kia ròirenyre Amaleki bede-ò, kia Benjami ijoi mahãdu hewo-txi. Kia Mai-ribi ròirenyre sodadu dinodu deòdu dòidenyde.15Isaka dinodu mahãdu ròirenyre Debora-wana. Kohe, Isaka itxoi mahãdu ròirenyre, Baraki tule ralere. Tiki boho ihewokurenymy ròirenyre Amaleki bedekòhòkÿle. Ka Rubeni itxoi boho tahe wii riwirarearenymy? ratximyhÿreny. Tikiboho sõemy wideke raryberenyre kiata ròirenykõhykyrenyre. Isaka dinodu mahãdu ròirenyre Debora-wana. Kohe, Isaka ijoi mahãdu ròirenyre, Baraki tule ralere. Tii boho iheworenymy ròirenyre bedeòhòkÿle. Ka Rubeni ijoi boho tahe wii riwirarearenymy ratximyhÿreny; tii boho sõemy widee raryberenyre kiata ròirenyõhyyrenyre.16Anoherekibo kuaki ratxirenykremy rexikywinyrenyre budoeni mahãdu-wana? Kia anobo budoeni dinodu mahãdu irà-kò rohokujarenykremy anobo? Kohe, Rubeni itxoi mahãdu wii riwirarearenymy rahitximyhÿreny. Tiki boho sõemy wideke raryberenyre kiata ròirenykõhykyrenyre. Aõherekibo kua-ki ratxirenykremy rexiywinyrenyre budoeni mahãdu-wana? Kia aõbo budoeni dinodu mahãdu irà-ò roholarenykremy aõbo? Kohe, Rubeni ijoi mahãdu wii riwirarearenymy rahitximyhÿreny. Tii boho sõemy widee raryberenyre kiata ròirenyõhykyrenyre.17Kade itxoi mahãdu Jordaõ beraku weribi ratxirenyre, ka Dã itxoi mahãdu asiykymy ratximyhÿreny. Aseri itxoi mahãdu tahe bera nihikỹbireki rexitxuhunyrenyre kia. Kia tahe kÿnyra weitxà-ki ratxirenyre. Kade ijoi mahãdu Jordaõ bero weribi ratxirenyre, ka Dã ijoi mahãdu asiyymy ratximyhÿreny. Aseri ijoi mahãdu tahe bera nihikỹbireki rexitxuhunyrenyre kia Kia tahe ÿnyra weijà-ki ratxirenyre. 18Ka Zebulom itxoi mahãdu kia Natali (Naftali) itxoi mahãdu tahe ikòhãrumy taitxoi mahãdu-di anobinakile ratximyhÿreny. Ka Zebulom ijoi mahãdu kia Natali ijoi mahãdu tahe iòhãrumy taijoi mahãdu-di aõbinakile ratximyhÿreny.19Ikòlò mahãdu dòidenyde kia resurenyre Taanake bedeki, Mekido ahu bireki. Kanaỹikòlò boho resurenyre, kiata takòludu mahãdu-ribi riwyrenykõhykyrenyre mana rÿsỹkòtakòtano. Iòlò mahãdu dòidenyde kia resurenyre Taanake bedeki, Megido ahu bireki. Kanaỹiòlò boho resurenyre, kiata taòludu mahãdu-ribi riwyrenyõhyyrenyre mana rÿsỹòtaòtaõ. 20Kia takina dokuri resurenyre: Kia raritxamyhÿrenyre wana-wana bikuwetyky-di, tiki boho resurenyre Sisera kòludumy. Kia taina dori resurenyre: Kia raritxamyhÿrenyre wana-wana biuwetyky-di, tii boho resurenyre Sisera òludumy.21Wakòludureny Kisom beraku esetere ridyrenyre Kisom beraku ehetxina. Waòludureny Kisom bero esetere ridyrenyre Kisom berau ehetxina. 22Taita kawaru mahãdu rawakrytòrenyre kia rawakrytòrenyre suu rikamy ròirenyre tawaryhÿkÿ-di.Taita awaru mahãdu rawaytòrenyre kia rawaytòrenyre suu riamy ròirenyre tawaryhÿkÿ-di.23"Bitxuhòbenyke Meroz hãwa", kamy rarybere Deuxu Tyhyhykỹÿju: — Bitxuhòbenyke, bitxuhòbenyke taisÿdureny mahãdu, kiemy dokuri tiki boho dòidenykõhykydenyde Deuxu Tyhyhykỹwikòhedÿkÿmy, kia dòidenykõhykydenyde sodadu wesemy tai ijesurenymy. "Bitxuhòbenyke Merosi hãwa", kamy rarybere Deuxu Tyhyhykỹÿju: —"Bitxuhòbenyke, bitxuhòbenyke taisÿdureny mahãdu, kiemy dori tii boho dòidenyõhyydenyde Deuxu Tyhyhykỹwiòhedÿÿmy, kia dòidenykõhykydenyde sodadu wesemy tai ijesurenymy.24Hãwyky hãwyky-ribi ibedesatyhymy ratximyhÿre Jaeli, Heberi hãwyky, Keneu wahe. Tiki heka ibedesatyhymy ratximyhÿre hãwyky hãwyky-ribi brekò hetoku ritxòreki Hãwyy hãwyy-ribi ibedesatyhymy ratximyhÿre Jaeli, Heberi hãwyy, Keneu wahe. Tii heka ibedesatyhymy ratximyhÿre hãwyy hãwyy-ribi breò heto riòreki. 25Sisera be-my rexitòenyre, kiaremyta tiki broreni hukÿsyle tamy riwahinyre; Tamy broreni hukÿsy ehetxina diwyde Ikòlò bedekòwihikÿ-di. Sisera be-my rexitòenyre, kiaremyta tiki broreni huÿsyle tamy riwahinyre. Tamy broreni huÿsy ehetxina diwyde Iòlò bedeòwihikÿ-di.26Kòwòrukre rimyre tebòwykò-di kia ijõdita kòwòrudeseno rimyre. Òwòrukre rimyre tebòwyò-di kia ijõdita òwòrudeseõ rimyre. 27Tiki tatikowomy raritxowyre, raritxowymy taita iti ratemy roimyhÿ. Kia iwatikòle tiki tatikòhumy resemy raritxowyre. Tiki tarubumy sukò raritxowyre. Tii tatiowomy rariowyre, rariowymy taita iti ratemy roimyhÿ. Kia iwatiòle tii tatiòhumy resemy rariowyre. Tii tarubumy suò rariowyre.28Siserase retehere tahetokurure-ribi; kia retehewire, hetokure-ribi kia rarybere: "Anoherekibo iityti hekòtyreny rarykorehenyreri kedehemynykemy? Anoherekibo ikawarureny kywimy raritxarenyreri?" Siserase retehere tahetorure-ribi; kia retehewire, hetorure-ribi kia rarybere: "Anoherekibo iityti hekòtyreny rarykorehenyreri kedehemynykemy? Anoherekibo ikawarureny kywimy raritxarenyreri?"29Ibikòwareny ibedekerytyhy rirawykònyrenyre, kia tiki ixybyle tuu rarybere ixideke sohojile: Ibiòwareny ibedeerytyhy rirawyònyrenyre, kia tii ixybyle tuu rarybere ixidee sohojile: 30Tiki boho anohe-wana wimy rikywinyrenyreri anonanona riwyrenyreri: Sohoji yda inatxi ijadòkòma sodadu sohoji sohoji-kò, tykywihikỹSisera-kò kia tyky wimybròbrò Ikòlò hãwyky isanamy." Tiki boho anohe-wana wimy rikywinyrenyreri anonanona riwyrenyreri: Sohoji yda inatxi ijadòkòma sodadu sohoji sohoji-kò, tykywihikỹSisera-kò kia tyky wimybròbrò Ikòlò hãwyky isanamy."31Kawesemy tahe Deuxu Tyhyhykỹibutumy akòludu mahãdu rururenyre, kiaremyta abikòwa mahãdu raruderanyrenykre iruruteremy txuu ruku-di rokosomyhÿre wesemy. Kawesemy tahe Deuxu Tyhyhykỹibutumy aòludu mahãdu rururenyre, kiaremyta abiòwa mahãdu raruderanyrenykre iruruteremy txuu ru-di rokosomyhÿre wesemy. Kia hãwã awimy bede riere 40 wyramy
Chapter 6

1Debò inatxi reurò beòra-di Isaeli mahãdu Midiã mahãdu riwedunyrenyre Deuxu Tyhyhykỹriwahinyre. Isaeli mahãdu heka Deuxu-ò rexiòrarunyrenyre-ki. 2Midiã mahãdu heka iruruterehekỹrare iribireny tai Isaeli mahãdu rexiwomy roimyhÿre hãwãlò wotxi iwoku rehe-ki ijõ hãwãlò suu rexiwotyhyõlemy.3Isaeli mahãdu ritòbrònyrenyre heka Iòludureny Amaleke mahãdu, Midiã mahãdu, bede lyty rasÿnyre mahãdu wana itxirenyreamy roiremyhỹtòbrònareny riòròòròrenyre ixyby ixybyle ritòbrònyrenyreu. 4Tii boho isuureny-ò reuròrenyre tai tahetoreny risÿnyrenyre Isaeli mahãdu tòbrònareny riworonyrenyre iraru weribi-ò Kasa suu iòhò-ò. Ibutumy rahurenyre ratxiõhyykemy. Awaru yla ylake aõkõ Brorenike aõkõ, budoinike aõkõ.5Tii boho taõna õnarenyle riwyrenyre, tabrorenireny tahetoreny riwyrenyre tysibrori sõwehekỹwese dori rare. Ikamelureny dori sõwere tule sõwehekỹtiu dori idi rariaõtyhy. Tii boho doidenyde suu rahukemy. 6Isaeli mahãdu heka idireny rorenyõtyhy idireny riwinyõleõtyhy. Tai Isaeli mahãdu heka Deuxu Tyhyhyky-ò rexitòenyrenyre.7Midiã mahãdu òraruki Isaeli mahãdu rexitòenyre Deuxu-ò. 8Tai tadeòdumy Deuxu riteònyre. Tamyreny rarybere: —Kaa wese heka Deuxu Tyhyhykỹrarybere Isaeli Deuxu: —Jiarỹheka aratare Ejitu suu ribi wetxu ribi aratare.9JiarỹEjitu mahãdu ribi aratare, kaa suu-ki awanareny ròrenyre mahãdu ribi aratare. Aòludureny ribi aratare, tii boho reteònyre isuureny heka adeereny rewahinyre dori. 10Jiarÿhe rarybere Deuxu Tyhyhykỹwahe aDeuxurenymy rare. Adeereny rarybere uritre Amoheu mahãdu heka surioko deàlàrenyõmy. Kaa su-ki rasÿnymyhÿre mahãdu heka uritre surioko deàlàrenyõmy rarybere ihÿre heka taholaõ mahãtenyte.11Tai heka Deuxu ÿju nade òwòru nihikỹrawoki runyre Ofara su iòhòmy roire. Kia òwòru heka Joasi òwòru heka rare. Joasi Abiese mahãdu rare. Iriòre Jideaõ triku rihãtenymy roire wasilemy midiã mahãdu lau. Tii uva risyrusyrunymy hyna-ki roire. 12Tai Deuxu Tyhyhykỹÿju heka rexitÿnynyre tamy rarybere: — Abrebutere heka tate. Deuxu Tyhyhykỹawana ratxireri.13Jideaõ rarybere: Deuxu Tyhyhykỹwawanareny ratximyhÿre-ki aõherekibo inydeereny tuu rotÿÿnyre. Titxirabo aõ wiwihikỹDeuxu Tyhyhykỹinylabiereny koki riwinyremy Egitu ribi iny boho ridyreu. Tii riwarirenyre Midiã mahãdureny-ò.14Tai heka Deuxu TyhyhykỹJideaõ-ò riteònyre: —Make arurutyhy-di Midiã mahãdu ribi Isaeli mahãdu bitakemy. Jiarÿle arateònyreri makemy. 15Jideaõ rarybere tamy: —Wanyrÿ, timybo heka Isaeli mahãdu aritakemy. Wamahãdureny Manasé mahãdu ribi heka hãwãdu rare. Wamahãdu ribi heka aõhy aõkõ jiarỹrare.16Taheka Deuxu Tyhyhykỹtamy rarybere: —Kai heka tuu biwinyke Jiarÿle arawiòhenanykre. Kai ibutu midiã mahãdu bisorusorunyke hãbu sohojile wese. 17Jideaõ rarybere: Kai inatyhy waki awimy tahate wana heka wadee aõ biteòsinyke. 18Uritre heka noõmyke làhàmy juhu xiwe ariwahinyke adee. —Kakile ararikre adoosekremy. Deuxu rarybere.19Tai heka Jideaõ ralore taheto-ò. Watxini heka riheranyre, paõ debowiòmy iutxie wese ÿnyde di riwinyre. Tai heka rasÿna rihynyre idi watxiniỹheranawo-ki ritxiwire. Tai ibutu riwyre Deuxu Tyhyhykỹÿju-ò òwòru nihiỹrawoki tii riraòmy roire. 20Tai heka ÿju tamy rarybere: —Kaa mana tyre-ki paõ, watxinide bitidike idi iỹityre bitxiwikre. Tai iwese rarybere Jideaõ riwinyre.21Idi heka ÿju hojudese tebò-ki roireri rityyterenyre txurò rawodÿÿnyre watxinide-ki, paõ-ki. Tai mana ribile heka heòty roore watxinide, paõ wana rawosire. tai ÿju iõmy reare.22Tai heka Jideaõ rieryre heka Deuxu Tyhyhykỹÿjumy rareki tii ruberu nihikÿre, tahe rarybere: —WaDeuxu! JiarỹKorihe raberura! Deuxu ÿjumy iòhòlemy rabira-ki! 23Taheka Deuxu Tyhyhykỹtamy rarybere: — Brebuõmyke! Awimy matxike. Kai buruõtyhy! 24Tai heka Jideaõ xiwena riwinyre Deuxu Tyhyhykÿ-ò. Tai xiwena rininire "Deuxu Tyhyhykỹheka Ywina rare". Kia xiwena heka Ofara suu-ki wiji roire Abiese mahãdu hãwã-ki.25Kia txu rumy heka Deuxu TyhyhykỹJideaõ-ò rarybere: —Boo broreni hãbu rebure bidyke ijõ broreni hãbu rebure debò inatxi reurò beòra-di bidyke. Tai boo Baali surioko beatyke tule ibire-ki roireri ijõ suriokotò idi beatyke. 26Tai heka isurioko suratòòtyre-ki aDeuxu-ò xiwena biwinyke mana wibireki. Iribi heka ijõ broreni hãbu-di kia òwòru teatyta wana xiwena tyre-ki ibutumy bisõkre.27Jideaõ debòwiò tedeòdu ridyra. Iwese Deuxu Tyhyhykỹrarybere wese riwinyre. Tii ruulemy are hãwã mahãdu lau, tamahãdu lau heka ruulemy rare.28Idi tahe hãwã mahãdu rexixarenyreu heka Baali xiwena resemy roire tule ijõ brororeni hãbu rebure xiwena kia riwinyre tyre-ki risõmy roire. 29Tahe widee raryberenyre: —Mobo tuu riwinyre. Rÿÿraxirenyre, tahe Jideaõmy raryberenyre, Joasi riòre.30Tai tii boho Joasi-ò raryberenyre: —Ariòre heka bididyke, tiihe ruruke. Tii Baali xiwena riatyra suriokotò reatyra dori.31Tahe Joasi rarybere tamyreny: —Surioko òraruki aõbohe wariòre birubunyke! Mobo wariòre rirubunyke heka txu kedeake koki rurulemy kodoike. Baali heka Deuxutyhy wana rare-ki heka tiile taruru-dile rexitake. Taxiwenadile riatymy roire dori. 32Kia txu ribile heka Jideaõmy raninirenyre Jerubaali. "Baali taruru-dile rexitake. Taxiwenadile riatymy roire." Kia òraru-ki Joasimy Jideaõ tyby rarybere dori.33Irahudi heka Midiã mahãdu, Amaleke mahãdu, sulyty mahãdu wana rexibutunyrenyre Jorodaõ bero reuròrenyre Jeheli hawãlò rawetyy-ki rasÿnyrenyre.34Tai heka Deuxu TyhyhykỹTyytybytyhy heka Jideaõ ridinodunyre tii budoini hãbuò rurònyre, Abiese ijoi mahãdu heka tii wana ributunyre. 35Jideaõ tule riteònyre rybedu mahãdu riòrykremy Manase mahãdu, Ase mahãdu, Sebulõ mahãdu, Nafitali mahãdu. Tii boho tule tii wana rexibutunyre.36Tai Jideaõ rarybere: — Deuxu, Kai heka tarybete biwauhekremy Isaeli mahãdu ritakemy. 37Awire, taheka aritidike heka budoini sira taile triku rasurunyre-ò. Ruudiu heka kia budoini sira xobamy roikeki tahe irurawomy itytimy roikeki heka tai inatyhymy arieryke kai wadi biuhekre Isaeli mahãdu aratakemy.38Iwesele Jideaõ rarybere rotÿÿnyre. Ijõ txumy heka Jideaõ rexixare tai budoini sira tii riwexiwexinyre iribi heka bee riijiradÿÿnyre hyna-ò tai rÿxire.39Tai tii Deuxu-ò rexitòenyre: — Deuxu,wadee debureõmy. Tahe ixinamy ijõmy làhàmy arexitòenykre. Ixyby arexitòenykre budoini sira-di urihixinamy. Wiji heka budoini sira heka irubumy rÿikre iwerumy heka ixobamy rÿikre. 40Deuxu heka kia rumy heka riwinyre. Budoini sira heka irubumy rÿire iwerumy heka ixobamy rÿire.
Chapter 7

1Jerubali, jideaõ heka ijõ ni rare, ijoi mahãdu wana ruumy Harode betutu-ò roirenyre taile ratxikemy. Midiã mahãdu suulyty-ki rasÿnymy roiremyhỹibòò-ò More hãwãlò iòhòmy.2Tai heka Deuxu TyhyhykỹJideaõ-ò rarybere: —Amahãdureny sõwere. Aõkõre warurudi-le botabenyke! Aõkõkeki araryberenyke warurureny-dile ijoi rotare! Deuxu rurudile aõkõ! 3Aijoireny-ò marybeke myy: —"Mobo ruberukeki rooseke tasÿ-ò." Tai Jideaõ tamyreny rarybere tai tahe wawiò inatxi sõwe hãbu roosere. Rarira debowiò sõwemy.4Idi heka Deuxu TyhyhykỹJideaõ-ò rarybere: —Iny sõwetyhyre! Kia mahãdu bidyke bera-ò taile heka inyõ aribi aritakre raõkre mahãdu. Jiarỹararybekre Inyõ awana rakeki rake.Inyõ awana raõkeki raõtyhy.5Tai heka Jideão hãbu mahãdu ridyre bera-ò. Idi Deuxu Tyhyhykỹtamy rarybere: —Ibutumy hãbu mahãdu ijoròsa wese tòròtò-di bemy riõra mahãdu bitake tatiohu-di bemy riõre mahãdu bihitxinyke iribi. 6Tresentumy hãbu sõwe bemy tòròtò-di riõre iuhe mahãdu tatiwohumy bemy riõrenyre.7Tai heka Deuxu Tyhyhyky Jideaõ-ò rarybere: —Kia tresentu hãbu sõwe-di arawiòhenanyrenykre midiã mahãdu ribi botabenykemy.Midiã mahãdu ribi arahedÿÿnykemy. Kia tatiwohumy bemy riõre mahãdu heka roosekremy marybeke. 8Tai heka Jideaõ kia tatiwohumy bemy riõre mahãdu riteònyre tasÿreny-ò. Tahe tresentu hãbu mahãdu heka itxurònareny-di, irasÿnareny-di taile ririra. Taheka midiã mahãdu iribireny iraru-ò roire suulyty-ò.9Kia ruumy heka Deuxu TyhyhykỹJideaõ-ò rarybere: —Myike! Midiã mahãdu-ò itxi beake! Inatyhymy rotarenyra iribireny! 10Inatyhymy taberuteri uri make ihetoreny-ò! Purá wana make adeòdu wana make. 11Tai irybereny bololake bexirurudÿÿnykemy itxi beakemy. Tai heka Jideaõ Pura wana rubeherenyre midiã mahãdu heto iòhòtyhymy.12Iu heka Midiã mahãdu, Amaleke mahãdu, ixina ludu mahãdu suu lyty-ki roirenyre rasõwerenyre tai iwese tysibrori wese. Tii boho takamelureny-di rasõwerenyre ÿnyre ruxõmo wese rasõwerenyre.13Jideão rare Pura wana. Taile ritehemynyreu heka Jideaõ hãbu roholare tarasimy relyyre tabiòwako-ò. —Jiarỹrarasinyre sevada paõ rawerahoremy ralora iny hetoreny-ò tai iny heto itxi reare ritxiwire idi rarahorere suumy rexirahorere. 14Tai heka ibiòwa rarybere: —Jiarÿhe rexierymy rare Jideaõ òraruki tuu arotÿÿnykre! Joasi riòre òraruki tuu arotÿÿnykre! Ibutu iny mahãdu Deuxu tamy riwahinyre iny sodadu ibutumy tamy riwahinyre.15Kiamy Jideaõ roholareu heka rieryre inatyhymy rotakremyra tai tatiwohumy reàlàre Deuxu-ò. Idi roosere taijoi-ò. Jideaõ taijoi-ò rarybere: —Myibenybenyke Deuxu Tyhyhykỹheka adeereny riwahinyre midia sodadu mahãdu-ò ebòreny-ò. 16Tai Jideaõ inataõ ijoimy rexijoinyre kia tresentu iny sõwe. Iny sohoji sohoji-ò Jideaõ riwahinyre bodoini hãbukò jurònamy tule butxi heòty roomy riwahinyre tamyreny.17Tahe rarybere: —Wadi betehebenyke! Iny òludu iòhòmy arehemynykreu heka wawesemy biwinybenykre. 18Jiarỹwamahãdu wana juròna aritxurònykreu heka kaiboho iwerumy matxibenykreu heka bitxurònybenymy byryke myy: Deuxu —ò! Jideaõ-ò!19Ruwetya iòhòmy heka sodadu mahãdu wii riwiurònymy bedeu Jideaõ sem iny mahãdu wana ritehemynyrenyre iòludureny heto iòhòmy. Tai heka rurònyrenyre butxi ribòhòrenyre.20Inataõ ijoimy rexijoinyre txuròna ritxurònyrenyre butxi ribòhònyrenyre. Tii boho hywe weribi-ki heòty rimyrenyre ruru weribi-ki juròna rimyrenyre ryryrenyre: "Deuxu òraruki! Jideaõ òraruki! 21Iny sohoji sohoji tetxi-ki roire heto weryra-ki. Tai ibutu iòludu sodadu mahãdu ryrymy rahenyrenyre.22Tresentu hãbu sõwe Juròna rurònyrenyreu heka Deuxu riwinyre iòludu mahãdu wiki rojyrenykremy tamaurehereny-di. Tii boho heka rahenyrenyre Bete sita hãwã ribi Abeli Meòla hãwã-Ò Tabate iòhòmy. 23Tai heka Nafitali mahãdu, Ase mahãdu, Manase inatxi mahãdumy tii boho riteònyrenyre itxireny reakremy tai heka irehenymy rearenyre.24Tai Jideaõ rybedu mahãdu riteònyre Efaraim hãwãlò rasÿnymy roire mahãdu-ò rieryrenykremy: — Budubehebedenyke Midiã mahãdu-ò itxi beabenykemy! Ibutu biyrybunykemy jordaõ berò-ò iribi heka Bete hara ribi-ò. Midiã mahãdu riteusòdÿÿõmykemy. 25Tai Orede, Seebe rimyrenyre midiã wedumy rimyrenyre. Orede rirubunyrenyre tamana-kile Seebe tahe uva dena risyreri-ki rubunyrenyre. Midiã mahãdu idihyymy itxi rearenyre. rati Seede rati heka Jideaõ-ò ridyrenyre ibrura-ò Jordão bero-ki.
Chapter 8

1Efarai ijoi mahãdu heka Jideaõ-ò rarybere: —Aõherekibo wadeereny tarybeõmahãte midiã mahãdu-ò mahukemy tateu. Aõherekibo tuu tewinyte. Tai heka sõwemy rajeijeirenyre Jideaõ tamyreny rarybeõre òraruki.2Tahe tii tamyreny rarybere: Midiã mahãdu-ò rewinyra aõ aõkõ heka rare. kai boho tahe waratyre tewinytenyte dori. Inyõ heka Efarai mahãdu heka iratyõre Abiezer ijoi mahãdu ribi. 3Orebe Zeebe midiã wedu mahãdu heka Deuxu adeerenyle riwahinyre dori jiarỹrewinyra aõ aõkõ rare. Tai kia Jideaõ rybe òraruki heka ijoi mahãdu rexiywinyre.4Jideão tresentu hãbu wana Jordaõ bero-ò roirenyre idi reuròrenyre tii boho heka rewyserenyre ihÿre heka taòludu mahãdureny ihewomy roirenyra. 5Idi heka Jideaõ Sukotxi hãwã mahãdu-ò rarybere: Iny boho heka midiã mahãdu heka Seba Samuna-ò itxi reareri ijoi heka rama risamy roirenyreri. Riroxikemy rururenyreri byrena tamyreny biwahinyke làhàmy.6Tahe Sokotxi wedu mahãdu heka rirawyònyrenyre: —Aõherekibo asodadureny-ò byremy ariwahinyrenykemy. Kai Seba Samuna wana temyõta dori. 7Jideaõ rarybere: —Awire. Urile heka Seba Samuna wana Deuxu ijoi-ò riwahinykreu heka jiarỹadereny bederahy ede-di ariykakre dori.8Idi heka Jideão Penueli-ò rare tai irybe weselemy rarybere hãbu mahãdu-ò. Tahe Penueli ijoi heka iweselemy rarybere Sukotxi mahãdu rybe wese. 9Taheka Jideaõ tamyreny rarybere: —Aroosekreu heka, awimy arosekremy watxireri, tai kaa tohe areatykre wahe.10Iu heka Seba Samuna tasodadu mahãdu wana Kako hãwã-ki ratxirenyre. Tii boho heka rauhenyrenyre waiyre hãbu mili sõwe,bederahy rasÿny mahãdu heka sentu vinte mili hãbu rurure.11Jideaõ heka riwerywerynyre bederahy ryy ribi, Noba Jokebea suu ribi tai awysele heka sodadu mahãdu itxi reare. 12Seba Samuna Midiã wedu mahãdu wana rahenyrenyre. Taheka Jideaõ rimyrenyre tasodadureny-di.13Jideão Joasi riòre heka aõbina ribi roosere Here suu ribi. 14Sukotxi hãwã-ki weryrybò Jideaõ rimyre tai tii tamy rorytinyre Sokotxi wedu mahãdu inirenyre. Taheka setenta e sete ini sõwe rare.15Tai Jideaõ Sukotxi hãbu mahãdu-ò rybemy rare: —kai boho heka õhõtireny itxi reare warybe tebuatenyteu aõbo. Kai boho tarybetenyte rasÿna-di biwawiòhenanyõkemy Seba Samuna remyõre-ki. Beteihinyhe wiji bedemy! kakÿnyhe roire tii boho! 16Tai heka Sukotxi wedu mahãdu bederahy ede-di idireny riwotõmonyre. 17Tule Penueli tohe heka reatyre kia hãwã hãbu mahãdu rirubunyre.18Iribi tahe Seba Samuna-ò tii rÿÿraxire. — Mowesele heka rare Tabo hãwã hãbu mahãdu terubunytenyte. Tii boho heka rarybere: —Awesele heka roire. Iòlò riòre mahãdu wese. 19Tai Jideaõ rarybere: —Tii boho heka waseriòre mahãdu heka roire. Nadi riòre wahe. Inatyhymy ararybekre, waseriòre birubunyõbenykeki heka ararubunyrenyõtyhy!20Tai heka tariòre dela-ò rarybere: —Mÿike, birubunybenyke! Ihÿre heka weryrybò tamayrehe imyõlera. Tii ruberure itÿmyrare-ki. 21Tai Seba Samuna Jideaõ-ó raryberenyre: —Kaile manake biwarubunybenykemy hãbutyhyle heka tuu riwinymyhÿre. Tai Seba Samuna heka Jideaõ rirubunyre ikamelureny tõhõreny heka ahãdu nohõ heka rimyre.22Tai Isaeli mahãdu tamy rarybere: Kai heka iny mahãdu Midiã mahãdu ribi tetate tai dori iny wedumy texiraohorete. Iribi heka ariòre wedumy rarekre iribi heka ariokore tule wedumy rarekre. 23Jideaõ tamyreny rarybere: —Jiarỹaõkõ heka wedumy ararekre. Wariòre wedumy aõkõ rarekre. Deuxu Tyhyhykÿle awedurenymy rarekre.24Tahe rarybere: —Ihÿre heka arexitòenykre adeereny. Kai boho iny sohoji sohoji heka nohõti sanaõ bidiwahinybenyke inyõ totate ribi. Iu heka Midiã mahãdu nohõti sana nihikỹidi ratxirenyre womati tarÿrÿhakÿ-di. 25Kia hãwã mahãdu heka raryberenyre: —Awire, ariwahinyrenykre. Tai tii boho tatyky webrò bede-ò ritidirenyre iny sohoji sohoji ityre-ò riteòtenyre nohõti sana midiã mahãdu ribi ritarenyre-ki.26Kia nohõti sana Jideaõ tamyreny rexitòenyre heka trinta iutxie iòhò heka rare. Ijõ heka tyky, aõriti, tykysò wihikỹmidiã mahãdu idi riuhere sõwe Jideaõ-ò riwahinyrenyre.27Kia womati tarÿrÿhakÿ-di heka Jideaõ suu ritxoo riwinyre Ofara ihãwã-ki ritidire. Tai heka Isaeli mahãdu Deuxu ririrenyre suu ritxoo ribi. Suu ritxoo reàlàmy roirenyre tai heka ibinamy Jideaõ mahãdu-ò rare. 28Midiã mahãdu heka itxireny reaõre ixãwire dori. Quarenta beòra-di heka awimy roire ywina-di.29Jideaõ tasÿ-ò roosere. 30Tii iriòre setenta riòre sõwe, ihãwyy sõwere dori. 31Tii tule Sike hãwã-ki ibiraludu ijõdire. Tii riòremy tamy riwahinyre. Tii heka Jideaõ rinire Abimeleke.32Jideaõ Joasi riòre heka matuarityhy-di rurure. Idi rituunyrenyre tyby bire-ki. Ofara hãwã-ki Abiezer mahãdu wahe. 33Jideaõ rurure sÿtyby heka Isaeli mahãdu Deuxu ixyby ririreny. Kana mahãdu surioko heka reàlàrenyre . Baali Berite heka idi ralàrenyre ideuxurenymy.34Bede rehemy aõkõ Deuxu Tyhyhykỹreàlàrenyre Tii heka ibutu isÿwera ludu mahãdu ribi riwiòhenanyre rotakremy 35Tule Jideaõ mahãdu-ò reàlàrenyõre tamyreny awityhymy riwinyre dori.
Chapter 9

1Abimeleke iwitxira Siokei hãwã-ò rare tadiboho ijoi-di. 2Tadi boho ijoi-ò rarybere: Sõwehekỹaõbo iny sohoji ada iny sohoji aõbo. Tai tahe tii boho rÿÿraxirenyre: Tibo adeeereny awire iny sohoji adinodureny rarekre ada debò inatxi sõwehekỹaõbo, jideão riòre mahãdu sõwe adinodureny rarekre. Abimeleke heka aijõrenytyhyle rare.3Ise boho ijoi heka raryberenyre tamyreny tai heka Abimeleke risÿnyrenyre ijoireny. 4Tii boho tamy riwahinyrenyre nieru iribi tahe hãbu bina-ò riòwynyre rirubunykremy. Abimeleke-ò riwahinyre debò inataõ sõwe prata womati suu rioko ribi ritare.5Tyby hãwã tyby-ò hãbu rirubunyrenyre maná tyre-ki. Ofara hãwã-ki taseriòre boho setenta iseriòre rirubunyre Abileke. Iexi heka rirubunÿõre rahenyre dori. 6Sikei ijoi ówóru rawoki heka Abimeleke tawedumy risÿnyre. Iólómy.7Iexi heka Jotaõ rarybere hãwãlò ribi: Sikei Ijoi Warybe Boholabenyke tai Deuxu arybereny roholareri. iny rybereny-ò: 8tai Jotaõ rarybere: Ariwesenanyre:9Aribireny arexiwahinyõtyhy waryÿle adeereny ariwahinykre bederatyò rarybere. 10ijõ bederatyò rarybere. Awedurenymy arareõtyhy. Waratyle adeereny ariwahinykre. 11Tai òwòru mahãdu ijõò rarybere: Wawedurenymy mabeke.14Tai heka hedeò raryberenyre: Wawedurenymy mabeke. 12-13Uvaò rarybere: Jiarỹawedurenymy aõkõ ararekre waruÿle adeereny ariwahinykre dori.15Hedeò rarybere tamyreny: Boidoibedenyke waòrawoki kia matxibenyõkeki arasõrenyke. 16Jotaõ rarybere: Òbitimy aõbo tewinytenyte Abimeleke awedurenymy tesÿnytenyte. Jideaõ mahãdu awimy aõbo tewinytenyte.17Ohõtireny aõbo itxi reara waha adireny rorenymy raremyhỹrubu ribi aratarenyre 18waha òludumy tatxitenyteri ihÿre. Kai boho heka iriòre boho terubunytenyte maná tyre-ki Abimeleke awedureny heka tesÿnytenyte wetxu mahãdu riòrehekỹaijoirenmy rare-ki wahe.19Awimy tii wana matxibenyke,Awimy tii awanareny ratxirenyke. 20Kiakõkeki dori tii arasõrenyke Sikei hãwã Bete Milo hãwã wahe. kai boho tule Abimeleke bisõbenyke. 21Tarybe rahudi heka rahenyre Beeri hãwã-ò taseriòre lau brebumy.22Bede roimy rare heka inataõ beòradi Abimeleke Isaeli wedumy roire 23-24Iribita wii raòludunyrenyre Abimeleke Sikei mahãdu wana kia taseriòre rirubunyrenyre setenta iserióre sõwe rirubunyrenyre.25Sikei ijoi mahãdu heka hãwãlò-ki roirenyra wasilemy ritosenyrenyre Abimeleke rirubunykremy. Ibutumy idi rariamyhỹtii boho iaõna riwymyhỹihàrilemy Abimeleke kiamy rieryre.26Ebede riòre Kaau heka inire Tii Sikei hãwã-ò rare kia mahãdu ibiòwamy rityhynyre 27Tai riõrenyre tii wana ixena-ò suu rioko heto-ò rironyrenyre tai rybe binamy rexiryberenyre Abimele-di.28Kaau tamahãdu wana roirenykreu itxi beabenyke tamyreny rarybere: Aõherekibo kiaò wedu rurureri Abimeleke. Tii aõ aõkõ rare, Jideaõ riòre wahe. kaki heka hãbu ihõõre aõbo Sikei mahãdu-ki hãbu ihõõre aõbo. Sebu mahãdu heka Abimeleke riwedunykremy aõbo. Hamo heka iny labiereny mahãdule iny wedumy rarekemy 29Iny labiereny tÿmyra mykeki rohònyke Abimeleke riteònyke. Myta rarybere.30Tai heka Sebu kia hãwã wedu ibinamy tai rahare Kaau rybemy 31Abimeleke-ò inyõ riteònyre tamy rybemy: —Ebede riòre heka Kaau taseriòre boho wana teramy rekoamyhÿrenyre Sikei mahãdu wana.32-33tai Sebu tamy rarybere: Hãwã-lò-ò boibenyke tai ritòsenykemy Ruudi-le itxi beakeki ròrenykremy wasimy boibenyke hãwã-ò. Kaau tamahãdu wana roirenykreu itxi beabenyke34Tai heka Abimeleke ruudile heka rare wasimy iny rexiijoinyre inaubiòwa ijoimy. 35Hãwã ijoi-ki Kaau tamahãdu wana roirenyreu Abimeleke rexiworenyre ribi rexitarenyre36Kaau tuu robirenyre tai Sebu-ò rarybere. Betehe iny hãwãlò-ò inyõ rubehereri. Kõre hãbu aõkõ rare hãwãlò ubòròròna rare Sebu rarybere. 37Betehe inyhe inykoreny-kile hãbu rubehemy rareri. Kaau rarybere38Sebu tamy rarybere: Teseõnyteri tuu tarybeteri kiamy hãbumy rareri betehe inyhe tuu tarybeta. Tebuateri dori idireny. Myta borenykremy. 39Tai Kaau Abimeleke itxi reare. 40Abimeleke itxi reare Kaau iribi ròhònyre. Sõwe iny rawotõmõmy roire hãwã siryre ribi-ò.41Tai Abimeleke roosere Aruma Hãwã-ò. Sebu heka Kaau taseriòre boho riteònyre idita Sikei Hãwã-ò roosere. 42-43Ijõ biurasòmy Abimeleke robire Sikei mahãdu taòwòrureny-ò roirenyreu raõmysÿdÿÿkremy tai ritòsemy runyremy itxi rearenyre rirubunyrenyre kia mahãdu juhule heka taijoi rirareare inataõ tai rexiworenyre ribi rohonyrenyre Sikei hãwã ijòtòbònasiruremy roirenyre.1944Abimeleke taijoi wana hãwã kia hãwã ijòtòbònasiruremy roire sikei mahãdu rirubunyrenyre ijõ ijoi heka òworu mahãdu rirubunyrenyre ibutumy. 45Abimeleke hãwã-ki rorenyrenyre tatxu irehemy ibutu Sikei hãwã mahãdu rirubunyre ibutumy. Sikei hãwã rituere tai xaa bede-ò rejuxunyre.46Ijõ mahãdu Sikei Ówòna-ki roireri mahãdu Baali Berite suu rioko heto-ò rexiworenyre. 47Abimeleke kia rieryre tahe hãwãlò-ò rare tai womati rimyre òwòru ruru riorore taaxiòti tyre-ò ritidire taijoi-ò rarybere butumy taaxioti tyre-ki riwykremy òwòru.48Irehenymy iijoi mahãdu riheludunyrenyre. Tii boho heka òwòru diwerunyde tai rexiwore mahãdu roireri heka riwery]unyre òwòru-di. Iribita heka òwòru-di ritoonyre ibutumy rahurenyre Hãbu, hãwyy risõrenyre Skei òwòna mahãdu risõrenyre mili hãbu hãwyy òsany.50-52Iribi tahe Tebe hãwã-ò rare tai kia mahãdu rihenyrenyre brebu lau tai heka òwòna roire rihenyrenyre rexiratòbònyrenyre ibutu biu-txi rexiworenyre. Tai Abimeleke ijòtòbòna-ò rare ritoonykemy.53Kiau heka hãwyyõ mana nihikỹheka itxi-di rehure iratitxi ribòhònyre. 54Tai tii rarybere weryrybò-ò: —Wylemy waki bojyke amaurehedi hãwyy dori riwarubunyõhyyra. Tai weryrybò tamaurehedi rirubunyre.55Abimeleke rurureu heka Isaeli mahãdu tasÿreny-ò roroserenyre. 56Abimeleke-òwy Deuxu riòwynyre tyby ibina riwinyre-ò taseriòre mahãdu rirubunyre-ò. 57Kia Sikei mahãdu heka aõhõkÿmy rotÿÿnyrenyre Deuxu riòwynyre iwese Jideaõ riòre
Chapter 10

1Abimeleke bedeu rahudi heka Tolá Puá riòre Dodo riokore Isaeli mahãdu riwiòhenanykemy nade. Issaka mahãdu rare Sami hãwã ludu rare Efrai Hãwãlò ludu wahe. 2Tii heka wawiò inatxi reurò beòra-di heka Isaeli mahãdu wedumy rare. Rurusÿtybymy heka Sami hãwã-ki rituunyrenyre.3Tolá bedeu rahudi heka Jai Jilaede ludu heka Isaeli mahãdu wawiò inatxi reurò beòra-di Isaeli mahãdu wedumy rare. 4Tii heka iriòre trintamy sõwe rare, tii boho ijumentoreny tule trinta sõwe rare tule trinta hãwã sõwe ihãwãreny rare. Kia hãwãreny Jai hãwãrenymy raninirenyre wiji. 5Jair rurure rahudi heka Kamo hãwã-ki rituunyrenyre. Isaeli mahãdu Amo mahãdu rimyrenyre6Ixyby heka Isaeli mahãdu surioko reàlàrenyre: Cananau mahãdu surioko reàlàrenyre, Siria surioko, Sido surioko, Moabesurioko, Amo surioko, Filixiteu surioko reàlàrenyre. Deuxu ribi tohõti itxi reaõre. 7Tai dori Deuxu yaranamy roire tai ririrenyre Filixiteu mahãdu debò-ki Amo mahãdu bebò-ki ririrenyre.8Tai dori waiyre inataõ beòra-di Isaeli mahãdu wedumy roirenyre ibutumy. 9Amo Mahãdu tule itxireny reare Jordão bero ribi reuròrenyre idireny rorenykemy aõhõkÿmy risÿnyrenyre.10tai Isaeli mahãdu heka rexitòenyrenyre Deuxu-ò: —WaDeuxureny ararirenyre dori Kananeu surioko heka reàlàrenyre ako rexiòrarunyrenyre. 11Deuxu heka tamyreny rirawyònyre: Egitu mahãdu atxireny reareu, Amoheu mahãdu atxireny reareu, Amo mahãdu atxireny reareu, filixiteu mahãdu atxireny reareu, 12Sido mahãdu atxireny reareu,Amaleki mahãdu atxireny reareu, Mao mahãdu atxireny reareu wadee texitòenytenyte aratarenykemy jiarỹdori iribireny aratarenyre13iribi heka tiwaritenyte surioko ixyby teàlàtenyte tai dori arawiòhenanyõtyhy 14Wiji dori asuriokoreny-ò bexitòenybenyke.15isaeli mahãdu heka raryberenyre: Inatyhymy adi rexiòrarunyrenyre taheka wiji biwawiòhenanyke kahyyle,làhàmy. 16Isaeli mahãdu heka tasuriokoreny ibutumy idi rehure ibutumy Deuxu-ò reàlàrenyre. Tai Deuxu idireny riwotòenyrenyre sõwemy aõhõkÿmy rotÿÿrenyre dori.17Idita heka Amo ijoi mahãdu heka Mixipa Hãwã-Ki rohonyrenyre. 18Tahe wii ritobinyrenyre inyõ Isaeli mahãdu Amo mahãdu ribi rotakeki heka Isaeli wedumy runyke
Chapter 11

1Jefite heka jileade mahãdu rare. Irurudihikỹrare. Tyby heka Jileade inire, tadi heka aderana rare. 2Jefite hãwyytyhy heka iriòredire tule. Iriòrereny heka Jefite-ò raryberenyre: —Wahãreny hõrõ heka botaõtyhy. Kai heka iny witxira riòredi tate. 3Jefite taseriore ribi heka rahenyre Tobe hãwã-ò sÿmy rare. Tai heka ijoi bina bina tii wana roire tii boho wanale roirenyre.4Iribi tahe Amo mahãdu Isaeli mahãdu-ò rorenykemy roirenyre. 5Tai Jileade wedu mahãdu Jefite òrysymy roirenyre Tobe hãwã-ò. 6Tii boho raryberenyre: Wamynahe manake wawana marurunykemy Amo mahãdureny ribi, Isaeli mahãdu ritakemy.7Araeryrenyre waòludurenyreki waha heto heka tewaòlòdÿÿnytenyte wiji boheka wamy taruteri. Jefite rarybere tamyreny. 8Araòrurenyre alore wedumy matxikemy Amo mahãdu weribi Isaeli mahãdu rotakemy. Jileade Mahãdu myta risÿnyre.9Tai Jefite tamyreny rarybere: Biwadybenykeki Amo mahãdumy rorenykemy Deuxudewikeki arotakeki heka awedurenymy aratxike. Awire aõbo. 10Tii boho raryberenyre: Awire. Arybe-di aratxike. Deuxu roholareri. 11Tai Jefite tii boho wana roirenyre,Jileade mahãdu iwedureny risÿnyre Jefite dori ibutu mahãdu koki ritÿnynyre kia rybemy wedumy rarekremy rotakakeki.12Tai Jefite rybedumy riteònyre Amo mahãdu Wedu-ò. Tii boho raryberenyre: Aõbo waòludurenymy toite. Aõherekibo wasureny-ò toite. 13Amo iòlò rirawyònyre: —Isaeli mahãdu Ejitu ribi rooserenyreu wasu-di rahaananyre Ano bero ribi Jaboki, Jorodaõ berò-ò. Tai wiji jeijeiõmy ihudi matxibenyke.14Ijõ rybedu mahãdu heka Jefite riteònyre Amo iòlò rybemy: 15Kiamy rybemy riteònyre: Amosu Moabesu aõkõ Isaeli mahãdu ritarenyre. 16Isaeli mahãdu Ejitu ribi dexitadenydeu heka bedehy ribi doidenyde berosòhòkÿ-ò iribi Kadesu-ò roirenyre.17Tii boho rybedu mahãdu riteònyre Edon iòlòmy rybemy tii teramy reare. Tai iwesele rexitòenyrenyre Moabe iòlòmy tii tule teramy reare. 18Tai tii boho bedehy ribi roirenyre. Edosu riwerynyrenyre, Moabesu riwerynyrenyre tai ritehemynyrenyre Moabesu ibrura iribi-ò tai Ano bero ribi reuròõrenyre Moabesuko ònanaòle.19Tai Isaeli mahãdu heka rybedu mahãdu riteònyre Seo Amoheu iòlòmy rybemy 20Seo teramy reare taijoi-ò Jasasu-ò roirenyre Isaeli mahãdu-ò itxireny reare.21Tai dori Deuxu Tyhyhykỹheka Isaeli mahãdu rirurudÿÿnyre Seo ribi rotakemy taijoi boho wana. Kia heka Isaeli mahãdu ibutu Amoheusu ritare. 22Amoheusu ibutumy ritarenyre Ano bero ribi iraru-ò, Jaboki bero-ò ibòò-ki, bedehy ribi bedebro-ò, Jordaõ bero bedebro-ò.23Kia wese dori Deuxu Tyhyhyky Amoheu mahãdu riteònyre tamahãdu ribi, Isaeli mahãdu wahe. 24Tahe wiji bohe asu bimykemyreri aõboheka. Kemo asuriokoreny ibutumy adeereny riwahinyre-ki heka idi matxibenykemy. Tahe jiarỹboho heka ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ inydeereny riwahinyre-ki aratxikre. 25Balake ribi ratyre sÿny tahõtinyteri, Sipo riòre, Moabe iòlò juhu raremy. Isaeli mahãdu aõbo tii ribuare. Tii aõbo inydireny rorenyre aõbo.26Sõwe tresentumy beòra-di Hexibosu-ki, Ahoesu-ki Isaeli mahãdu rasÿnyre tai. Tule hãwã weribi-ki amo bero weijiti-ki rasÿnyre aõherekibo kia bedeu suu tahaananyõtenyte dori. 27Kõre jiarỹibina aõkõ rewinyre adireny. kai bohole ibina tewiny mahãtenyte wadee alore tarumahÿtenyte-ki. Deuxu tyhyhykỹwahisidÿÿdule rare. Tii wijihekÿle rarybekre Amo mahãdu-ò ada Isaeli mahãdu-ò. 28Jefite Kia rybemy roholare heka ihÿre Amo iòlòmy teramy reare.29Tai deuxu Tyhyhyky heka Jefite ridinodunyre tii Jileadesu ribi rare, Manasesu ribi rare Mixipasu-ò roosere iribi heka Amosu-ò rare 30Tii Deuxu Tyhyhyky-ò rarybetyhyre: —Amo mahãdu ribi arotakeki heka inyõ juhu wakoki rÿikeki ariwahinykre xiwena-ò. 31Arotakeki heka aroosekreu wasỹmahãdu juhu wakoki rÿikeki watxi reakeki arisõkre xiwena-ò adee.32Rare Jefite alore-ò bero txi reurore Amo mahãdu rorenykemy Deuxu Tyhyhykỹriwiòhenanyre. 33Amo mahãdu ribi rotare Ahoesu ribi Minitesu-ò wawiò hãwã sõwe iribi rotare idihyy rorenyre Abeli Keramisu-ò. Iu Sõwemy iny rurure Amo mahãdu iribi Isaeli mahãdu rotare.34Jefite Mixipa Hãwã tasÿ-ò roosereu heka, iriòre ijadòma reysamy tamy rare resemy rotoamy. Tiihyyle iriòrere 35Jefite tuu robireu heka imasaruare sõwemy tatyky riykaykare tai rarybere: —Wariòre! Wawoki rubereremyreri! Aõherewe wariòre! Aõherewe wariòre kai burukre! JiarỹDeuxu-ò rarybere wese ariwinykremy watxireri! Aõherewe wariòre!36Waha, Deuxu-kò tarybeta korihe! Tuu biwinykre dokurihe! Deuxule arawikòhenanyre dokurihe! Amo mahãdu ribi totate dokurihe! 37Urile bohe adeke karexitòenykre ixinamy jikarỹwabikòwa mahãdu wana hãwãlò-ki kraritxarenykremy inatxi ahãdumy karoburenykremy waritxòremy karobikõtyhy dokurihe!38Tai heka tyby riwahinyre inatxi ahãdumy. Tai tii tabiòwa mahãdu wana roburenymy roirenyre hãwãlò-ò inatxi ahãdumy iriòremy robiõtyhy dorihe! 39Idi heka inatxi ahãdu rahudi roosere tyby-ò. iwesele rarybere riwinyre. Iriòre ijadòmatyhymy rurure. Tai iribi tahe hãwyy mahãdu inaubiowa txudi roburenyre, beòra beòradi Jefite riòremy, Jileade ludu mahãdu wahe. 40Idi tahe beòra beòramy inaubiòwa txudi ibru ròhònyra Jebité kia Xileade hãwã ludu heka rare. Iriòre toènamy hawyy mahãdu ibrudi rarearenyre heka Jebité riòre ijadòmamy rurure noranakõhykyhe rurure, tai roburenyre.
Chapter 12

1Efraraim rorenykemy roirenyre tai heka Jebité-ò rarybere: —Aõherekibo kai Amo mahãdu-ò teate wadeereny tarybeõte awana rorenykemy. Kia òraruki heka asÿwoki matxikeu heka arisõrenykre. 2Jiarỹwanahãdu wana Amo wana jeijei ijõdire. Adeereny rarybere tahe kai boho tewiòhenanyõtyhy.3Ta diri jiarỹ rare ixisohojilemy. Tai Deuxu Tyhyhykỹriwawiòhenanyre tahe aõherekibo wawanamy raõbinanykre. 4Tai Jefite Jileade ijoi mahãdu wana Efarai mahãdu wana rorenyre tii boho rotareny. Kia wese riwinyrenyre Efarai rybe òraruki: —Kai boho heka Jileadesÿdu mahãdu Manasesÿdu mahãdu heka wamynareny toite. rurureu heka Jileade hãwã-kile rituunyre.5-6Efarai mahãdu sureny ribi reuròrenyõkemy heka Jileade mahãdu rybemy rarybere tamyrenyny myy: —Efarai mahãdu aõbo tate. Aõkõremy rarybekeki tahe tamyreny raryberenyre: —Xibolete marybeke. Rarybekeki Sibolete irybe isirareki tamy rare tahe rieryrenyre tai rimyrenyre taile bero ijòtikile rirubunyrenyre. iu heka sõwe Efarai mahãdu rururenyre. 42-my sõwe.7Jefite Jileade ludu heka debò sohoji beòra-di Isaeli mahãdu ridinodunyre, rurureu heka Jileade hãwã-kile rituunyre.8Jefite bedeu ribi heka Ibisa Isaeli mahãdu dinodumy ralore. 9Tii heka trinta riòre hãbu ijõdire tule trinta riòre hãwyy ijõdire. Tariòrereny hãbu riwahinyre iwitxira hãwã ludu wana roirenykremy tule iriòre hãwyy heka iwitxira hãwã ludu wana roirenykremy riwahinyre. Ibisa Isaeli mahãdu debò inatxi reurò beòra-di ridinodunyre.10Iribita rurure Bele hãwã-ki rituunyre. 11Ibisa bedeu rahudi heka Isaeli mahãduElõ Sebulõ mahãdu heka debòwiò beòra-di ridinodunyre. 12Tii rurureu heka Aijalõ hãwã rituunyre Sebulõsuki.13Elõ bedeu rahudi Isaeli mahãdu heka Abidõ ridinodunyre. Tii heka Ileu riòre rare. Bilatõ hãwã ludu. 14Abidõ heka quarenta ìròre sõwe ijõdire iriokore heka trinta sõwe rare tii boho heka jumetu tyre-ki runyre. Abidõ debò inataõ beòradi ridinodunyre 15Rrurureu heka Bilatõ hãwã-ki rituunyre, Efarai su-ki amaleke mahãdu hãwã su-ki.
Chapter 13

1Isaeli mahãdu heka ixibyle rexiòrarunyrenyre tai dori Filixiteu mahãdu-ò debò-ò quarenta beòra-di Deuxu riwahinyre aõhõkÿmy rotÿÿnykremy. 2Tai hãbu ini Manoa rare tii heka Soa hãwã ludu rare Dã mahãdumy rare. Ihãwyy heka rariòrenyõhyyre.3Deuxu Tyhyhykỹÿju heka hãwyy-ò rarybere: —Kai ariòreõhyyte. Wiji heka bòtòmy tatxiteri mariorekre. 4Vii momoõmyke, mona txuberere momoõmyke, rÿsÿna lau brebu irasÿõmykre. 5Kai heka dori marioreke weryrymy. Tiu irade resuõmyke Deuxu hõrõ tii rarekre dori. Nasireumy tii rarekre Deuxu-ò rexitare dori. Deuxu ritare isewo ribi. Tii heka Isaeli mahãdu filixiteu ribi ritake.6Tai heka kia hãwyy tahãbu-ò rarybere: —Deuxu ÿju wadeke rarybere. Sõwemy wamasa rukare. Jikarỹtamy rykÿraxikõre tiribibo tiki nade tule inimy rykÿraxikõre dokuri. 7Tahe tiki wadeke rarybere krabòtònykre wekyrymy kraritxòrenykre. Tiki rarybere wadeke vii kariõke anõkõ, rÿsÿna lau brebu karirakuxike anõkõ kuladu heka Deuxu hõrõtyhykylemy rarekre. Nasireumy tii rarekre.8Tai heka Manoa Deuxu-ò rexitòenyre: —WaDeuxu Tyhyhykỹadee arexitòenykre ixyby biditeònykre wadeereny arierykremy timybo rarekre uladu reakreu. 9Deuxu riwahinyre taixitòedÿÿna iwesele rarybere wese: ÿju heka hãwyy-ò itxi reare Manoá tai ratxiõre.10Tai hãwyy wylemy raijiranyre tahãbu rybemy: —Kia ÿju heka juhu wadeke rarybere heka ixyby wadeke reakare. 11Manoa rare itxeremy tai tamy rÿÿraxire: —Kai aõbo wahyy-ò aõbo tarybete Kohe - myy rarybere.12Tai Manoa rarybere: —Tiubo heka tuu kanyikre timybo uladu kanatxikre. 13Deuxu ÿju tamy rarybere: —Ahãwyy-ò rarybere wese heka riwinyke. 14Tii heka vii riõõtyhy, rÿsÿna lau brebu riroxiõkre. Iwese jiarỹrarybere tii riwinykre dori.15-16Manoa rieryõre Deuxu ÿjumy rareki tai dori tamy rarybere noõmyke, iróduõ ariribunykre biroxikremy. Tai ÿju tamy rarybere: —Aririkeki ariroxiõtyhy heka kai tuu biwinykeki heka Deuxu-ò xiwenamy kia iruduõ biwahinykre dori.17Tai Manoa tamy rarybere: —Mobo anire arieryrenykre wanohõtireny itxireakremy kia rotÿÿnykreu. 18Aõherekibo wani bierykemy. Waniheka iny rieryõhyyre.19Tai heka Manoa watxini rimyre rirubunyre idi mana tyre-ki xiwenamy riwahinyre aõ rieryõhyyre-ò. 20Xiwena ribi heòty roomyhÿreu heka Manoa tahãwyy wana Deuxu ÿjumy robirenyre heòtywo rojuxamy raòwònyre biu-ò. Tai heka tatiwotimy reserenyre hãbu tahãwyy wana bede-ò rexiratytioromy reserenyre.21Iribita heka tiu ÿjumy robiõhyyre. Tai Manoa rieryre Deuxu ÿju inatyhymy tii rare. 22Iribi heka Manoa tahãwyy-ò rarybere: —Arururenykre Deuxumyhe ka dori rabirenyre.23Tai ihãwyy tamy rarybere: —Tiki riwarubunyrenykeki waxiwenareny dokuri rikòbynykõtyhy. Tiku wadekereny kia rybemy rarybekõtyhy.24Iribi tahe Manoa Hãwyy weryrymy rariòrenyre Sãsaõ raninire. Weryry raumynyre Deuxu deysanamy tamy riwahimyre. 25Iumymy roireu heka Dã bederahy-ki roire tahe Deuxu Tyytybyhykỹridinodunymy rieryre.
Chapter 14

1Sãsaõ Txima hãwã heka rare hãwyymy robire tii Filixiteu mahãdu heka rare. 2Tai tasÿ-ò roosere tyby ise-ò rarybere: —Jiarỹheka ijadòmamy rabire Txima hãwã. Tybyreny-ò bexitòenybenyke wadee tii wana aroikre dori.3Tahe tyby boho tamy rirawyònyrenyre: —Aõherekibo kai Filixiteu mahãdu kiay-ki hãwyymy teijeteri. Kia Filixiteu mahãdu heka notyky resykõdumy roire. Iny mahãduy-ki hãwyymy aõbo arahaõkre aõbohe. Tai tahe Sãsaõ rarybere: —Tiile wadeewire tii wana aroikre. 4Taheka kiamy Deuxu Tyhyhykÿle ridinodunyre Filixiteu mahãdumy rahukemy. Kiabedeu heka Isaeli mahãdu Filixiteu mahãdu ribinanymy riwedunyre.5Tai tahe Sãsaõ Txima hãwã-ò tyby boho wana rare. Sãsaõ Uvaò sõwemy rÿireri idi rariareu heka halòe rebureri itxi reare 6Tai Deuxu Tyytybytyhy tamy nade rirurudÿÿnyre tai Sãsaõ kia halòe rideykare tebódile. Tii heka kiamy relyyõre tyby boho-ò.7Sãsaõ Txima hãwã-ò rare ijadòma rybe-ò tii tamy awire. 8Iribi txu heka tii roosere tamy tii wana roikemy. Ryy-di rariara idi rywesi-di rare halòe rijòbinyre kia rirubunyremy tai itxi reare tii rubumy roiremyhỹtaheka halòewou-txi òròpa tawe riwinyre tai bede riòtiinyre. 9Tii tebó-di ritara òròpawy idi ritòmy rare. Tybyreny-ò rare tamyreny riwahinyre ritòrenykemy tii boho ritòrenyre ihÿre heka Sãsaõ tamyreny rarybeõra halòewou ribi kiamy ritare.10Sãsaõ tyby heka ijadòmasÿ-ò rare tai rÿsÿna sõwemy ròhònyre kia bedeu tuu reòarire weryrybò mahãdu hãwyy wana roikemy. 11Kiamy Filixiteu mahãdu rieryrenyreu heka weryrybò sõwe didydenyde trintamy sõwe deysamy roire.12-13Tai Sãsaõ tamyreny rarybere: —Arudeòsananykre umyreny: —Warybemy ararybekre mobo rierykeki tyky tamy ariwahinykre. Mobo rierykreu tykyura trinta sõwe ariwahinykre tule trinta tyky òwyhykÿwiwi ariwahinykre. Mobo rieryke wadee rarybekre kaa deysana txu sõwe kaa semana rahudi kanarybekre wadee. Tai tii boho tamy rarybere: —Marybekehe! Aõbo heka rare!14Tai Sãsaõ rarybere tamyreny: "Aõròdu ribi rÿsÿna ròhònyre, ruruduhukỹribi ibreehekỹribi rohònyra." Myta rarybere Sãsaõ. Taheka inataõ txu ribi heka inyõ rieryõhyyre.15Tahe inaubiòwa txu-di heka Sãsaõ hãwyy-ò raryberenyre: Ahãbu-ò marybeke bierykremy aõbo raremy. Kiaõkeki heka amahãdu wana burukre, ahetoreny arisõrenykre dori. Urile dori riwawasinyrenykremy wadereny tarutenyteri!16Tai Sãsaõ hãwyy robumy rarybereri: —Walukutyhykõteri dokuri! ibinamy waki tahate dokuri. Kai wadeke tarybekõteri rudekòsanamy! Walukukõteri dokuri! Tai tii rarybere: —Jiarỹheka watybyreny relyyõre dori, waha, nadi-ò relyyõre dori timybo heka adee ararybekre. 17Tii idihyymy robureri deysana txubiòwa-di. Idihyymy robureri tuuhyyle rarybere idi tahe debò inatxi reurò txu-di Sãsão ritÿnynyre rybemy tai ihãwyy tabiòwa mahãdu-ò rarybere.18Tai tahe kia semana itue koki heka kia weryrybò mahãdu Sãsaõ raryberenyre: "Aõbo heka bidi ribi ibreetyhyre kori rare? Aõbo heka halòe ribi teburetyhyre kori rare?" Tai Sãsaõ rarybere: —Kai boho wahãwyy tÿÿraxitenyõte-ki bieryõtyhy inyhe!19Tai heka Deuxu TyytybytyhywihikỹSãsaõ rirurudÿÿnyre tai tii rare Asikalõ hãwã-ò tai heka trinta hãbu sõwe rirubunyre itykyrenywihikỹheka diwyde weryrybò mahãdu-ò riwahinyre. Idi heka Sãsaõ tybysÿ-ò roosere reburetyhyre rarudeòsananymy òraruki. 20Iu heka Sãsaõ hãwyy iwitxira hãbu-ò riwahinyrenyre.
Chapter 15

1Iribi tahe triku risihe bedeu heka Sãsaõ tahãwyy-ò rare watxini tamy riwyre. Tai iriòre labie-ò rarybere: —Wahyy-ò rareri. Tahe ihãwyy tyby teramy reare 2Tai rarybere: —Kai ykaramy tate sÿny rahõtinyre tai dori abiòwamy rewahinyre dori. Iseriòre dori iribi ruxeratyhyre tii wana matxike.3Wiji tahe adee ararybekre: —Wamy rybeõmykre Filixiteu mahãdu aõ ariwinykeki. 4Idi heka tii rare ijòrò rimykemy iribi tahe trezentumy sõwe rimyre idi heka ijòrò nohewòru inatximy widee ritaare tõhewòrureny risõre.5kia ijòrò-di sõwe Filixiteu triku oworu risõre.Kia triku risihemy roireri sohojile aõkõ risõre triku ruhunyrerimy tule risõre. Tule ijõ olivaò sõwe risõmy rahure. 6tai Filixiteu mahãdu raryberenyre: —Mobo kia riwinyre? Iribi tahe rieryrenyre Filisteu mahãdu Sãsaõle riwinyre-ki tai tiiboho heka ihãwyy tamahãdu wana irulemy risõrenyre.7Tai Sãsaõ rarybere: —Kia aõbo tewiny mahãtenyte dori wijile bohe tewaòwynyõta. Arixãwidinyõtyhy dori! Arielenÿõtyhy dori! Ariòwynyhyyhyyleke! 8Idi heka Sãsaõ sõwe Filixiteu mahãdu rirubunyre iribi heka Etã manawo-ki runyre.9Iribi taheka Filixiteu mahãdu Juda hãwã-ki rasÿnymy roire Leí hãwã-ó rahurenyre. 10Tai Juda mahãdu raryberenyre: —Aõherekibo kai boho wadireny itxi teata. Tii boho rirawyònyrenyre. Sãsaõ arimyrenykremy roireri iwesele tii wadeereny riwinyreri ariwinyrenykemy.11Tai heka Juda ijoi tres mili sõwe Etã manhakÿ-ò roirenyre tai raryberenyre Sãsaõ-ò: —Kai aõbo teeryõte Filixiteu mahãdule wamy rabòdudÿÿnyre.12Jiarỹboho araòrerenyre aratatanyrenykremy Filixiteu mahãdu-ò aradyrenykremy. Tahe Sãsaõ rarybere tamyreny: —Uritre warubudÿÿrenyõmykre. 13Tii boho raryberenyre tamy: —Arirubunyrenyõtyhy. Urile aritatarenykre idi Filixiteu mahãdu-ò aradykre. Tai tii boho reryti tÿmyrahakỹinatximy sãsaõ ritatarenyre idi mana wo ribi rohònyrenyre.14Leí hãwã-ò ritehemynyrenyreu heka Filixiteu mahãdu rirajuamy tamy roireri iu heka Deuxu TyhyhykỹSãsaõ rirurudÿÿnyre tai tii reryti riorore iwese iboroxihikÿmy roire.15tai tii jumentu juraruti rimyre itxireny reare idi mili hãbu sõwe rirubunyre. 16Tai iribi heka wiuna rawiunyrenyre: "Jumentu juraruti-di mili hãbu sõwe rerubunyre Jumentu juraruti-di iny umy raòdònyre."17Kia rahudi heka Sãsaõ juraryti idi rehure. Tai kiasumy Jumentu juraryti hãwãlòmy rininire. 18Idi heka Sãsaõ sõwe bee risare tai Deuxu-ò rexitòenyre: —Kai aõbohe wadi tarurunyta wiji bohe rubu-ò biwahinykre aõbo wadee. Kia mahãdu notykyresykõdu-ò biwarikre aõbo arurukemy.19Tai heka Leí su-ki heka Deuxu hãloo-ki riare bee rohònyre iribi. Tai Sãsaõ bemy riõre iribi awimy ratxire. Kia besòròrò heka Ehakoremy raninire wijihyyle. 20Wawiò beòra-di Sãsaõ ridinodunyre Isaeli mahãdu filixiteu mahãdu idireny roireu.
Chapter 16

1Sãsaõ Kasa hãwã-ò rare.Tai heka aderanamy robire iribi heka tii wana roire. 2Tai Kasa hãwã mahãdu rirurawonyrenyre ritosenymy roire ruuhyylemy hãwã ijõtób´na-ki roirenyre tii rohònykemy. Rybeõhyylemy roirenyre tii boho ixidee reserenyre: —txu kedeakreu heka tii arirubunykre.3Tahe Sãsaõ ruwetàle herimy roire iribi heka lamymy rÿire, róhónyra idi rare hãwã ijòtòbòna riukòra ijòtòbònati wana riukòra taaxiòti tyre-ò riwyra hãwãlò tyre-ò Heboro hãwã iutade-ò hãwãlò roire.4Idi tahe Sãsaõ hãwyy luure Dalila inire, tii heka hãwãlò wera woki rasÿnymy roire Seroke inire. 5Iribi heka hãwã wedu tamy rybemy rare. Urile bierykre timybo Sãsaõ ruruduhukÿre. Timybo arimykemy iruru ituekemy. Kiamy bierykeki adee ariwahinyrenyke sohoji utxienamy ueremy womati urahakÿ!6Tai Dalila Sãsaõ-ò rarybere: —wadeke bitÿnynyke timybo heka aruruduhukÿ? Timybo heka aruru ituekemy? Iny aramykemy? Làhàmy wadeke bitÿnynyke! 7Tai Sãsaõ tamy rarybere: —Inyõ debò inatxi reryti-di rarubuõlereri riwatatakeki hãbu ruruduõ wesemy ararekre.8Tai heka kia hãwã wedu mahãdu Dalila-ò reryti rarubuõlereri riwahinyrenyre tai tii Sãsaõ-ò ritatamyhÿre. 9Iu heka hetowo-ki Hãbu retòsenymyhÿre riraòrenyreri. Tai Dalila ryryre tamy: —Sãsaõ bexiekre Filixiteu mahãdu adee rareri! Aõwesele heka tii rexilawere reryti heka iboroxi wesere. Tai dori Sãsaõ irurumy rieryõtyhy.10Tai Dalila tamy rarybere: —Kai heka tarakuiteri wadeke. Manarybeke heka timybo iny reryti-di aramykre heka, marybekewa! 11Tai Sãsaõ tamy rarybere: —Inyõ reryti tÿmyra-di riwatatakeki hãbu ruruduõ wesemy ararekre. 12Tai Dalila reryti tÿmyra-di Sãsaõ-ò ritatamyhÿre. Idi heka rryryre tamy: —Sãsaõ bexiekre Filixiteu mahãdu adee rareri! Ixytyre heka hetowo-ki Hãbu retòsenymyhÿre riraòrenyreri. Aõwesele heka Sãsaõ rexilawere reryti heka esõde wesere.13Tai Dalila tamy rarybere: —Kai heka Urile taruimyhÿte tiwabuateri! Manarybeke heka timybo iny reryti-di aramykre heka, marybekewa! Tai Sãsaõ tamy rarybere: —Kia warade iwerywerynykeki debò inatxi werydÿÿna radetaana bidekeki heka hãbu ruruduõ wesemy ararekre. 14Tai Dalila ritÿidÿÿnyre iribi tahe irade riwerywerynyre iradetaaana ridera òwòru taana-di.Idi heka ryryre tamy: —Sãsaõ bexiekre!Filixiteu mahãdu adee rareri! Tai tii lamymy reare tarade ritare òwòru manahakÿle.15Tai Dalila tamy rarybere: —Timybo kai wadeke tarybe walukutyhyre ihÿre heka ruimy wadeke tarybe mahãte! Inatanohe tiwabonyte tahe! Wadeke taryubekõhykyte timybo rurudumy tate! 16Idihyyhyymy tamy rarybere txuõtxuõlemy idihyyhyymy tamy rarybere inahatxi tahe riixiranyre17tai heka Sãsaõ inatyhymy tamy rarybere: —Warade heka resyõhyylemyhÿre. Waijirana txu ribi Deuxu — ò riwahinyrenyre Deuxu-ò ritare nasireumy jiarỹrare. Warade risykeki hãbu iruruõmy aratxikre.18Tai inatyhymy tii rarybere Dalila rieryre rarariawyre Filixiteu mahãdu — ó: —Boidoibedenyke! Inatyhytyhymy wiji ritÿnynyre dori! Tai tii boho rooserenyre nierumy diwydenyde. 19Idi heka Dalila Tawyò-ki ritÿhidÿÿnyre. Hãbu-ò rarybere tii Sãsaõ radewery riorore.20Tai tiki ryryre: —Sãsaõ bexiekre!Filixiteu mahãdu adee rareri!tai tiki lamymy reare heka ixyby rexitakemy rohõtinyre. Tanokõ Sãsaõ rieryõre Deuxu tamy ririra dori. 21Tai Filisteu mahãdu rimyrenyre heka irue ritoare. Kasa hãwã-ki ridyrenyre tai womati nihiÿ-di ritaatarenyre.Ròtena woki risÿnyrenyre tamyreny raõmysÿkremy. 22Idi heka ixytyre irade raumynyre.23Iribi tahe Filixiteu mahãdu deysanamy rexiwinyrenyre Dakõ suu rioko reàlànyrenykremy taòludu nihiỹribi rotarenyre-ki. Rawiunyrenyre tasuriokoreny: "Wadeuxureny inydeereny heka Sãsaõ iny òludureny riwahinyre" 24Filixiteu mahãdu Reysarenyre Sãsaõmy robirenyreu rawiunyrenyre Dakõ isuriokoreny wahe! "Iny debòreny heka Wadeuxureny riwahinyre inysuòludureny inyrubudÿÿdureny riwahinyre wadeereny!"25Deysarenyreu heka raryberenyre: —Rikiòryrenykre Sãsaõ rikiòryrenykre! Tai ròtenawo ribi ròhònyrenyre Sãsaõ sõwemy idi risinyrenyre. Sãsaõ hetoti inatxi wotyaki risÿnyrenyre tai. 26Sãsaõ weryrybò tÿmyra dinodumy rariamy roire tai tii tamy rarybere: —Biwadyke hetoti inatxiwotyaki areximykemy arexiwelòrònykemy.27Tai iny sõwe sõwe ijõdire hãbu hãwyy sõwe sõwe ijõdire. Iryyre Filisteu wedu tai roire. Hãbu mahãdu heka inataõ mili sõwe tai roire hãwyy mahãdu ijõre sõwemy Sãsaõ idi risinyrenyre deysarenymy.28Idi tahe Sãsaõ Deuxu-ò rexitòenyre: —Waha Deuxu wadi õhõti beake. Ixybytyhyle heka rurunahakỹwadee bidiwahinyke. Ixinamy warue-di ariòwynytyhykre Filisteu mahãdu. 29Tai heka hetoti manadu heka rirarutxinyre tamy debò-di ruruwe ribi ruruwewe ribi wii rirurudÿÿnyre tarurumy30Tai tii ryryre: —Ixinamy arurukre Filixiteu wana! Idi heka inatxi hetoti manadu tarurumy idi rehure tai surioko heto rejuxunyre Filixiteu wedu tyre-ki ibutumy iwo-ki iny tai roireri ityre-ki rejuxunyre. Tai dori Sãsaõ tarubutxumy sõwe iny rirubunyre iratyre ibededÿÿnana. 31Tai Sãsaõ seriòre mahãdu iumy riòryre. Tii boho ridyrenyre Sora hãwã rituunyrenyre Etaoli hãwã-ki rituunyrenyre Manoà tyby kia bedeu.
Chapter 17

1Efarai hãwã-ki hãbu rasÿnyre 2tadi-ò rarybere: —awomati ura tÿrÿrÿhÿkỹaribi riwyrenyreu heka debòwiò inatxi reròmy iutxie heka rare iu kai rybe binamy tarybete. Jiarỹarybe binamy raholare wiji aritÿnynykre adee. Jiarÿle aribi rawasinyre. Tai ise tamy rarybere Deuxu deysanamy matxikre.3Tai tadi-ò womati ura tÿrÿrÿhÿkỹixyby riwahinyre kia debòwiò inatxi reròmy iutxie. Tai ise tamy rarybere: —Rybe adeke rarybera heka kaa womati ura tÿrÿrÿhÿkÿ-di kòwòruritxoko kariwinykre Deuxu-ò warybe ixãwikemy. 4Tai womati ura tÿrÿrÿhÿkỹsuriokodÿÿdu-ò riwahinyre tii òwòrurioko riwinyre idi tahe Mika heto risÿnyrenyre.5Tai Mika heto iyjamy riwinyre tule iwitxira surioko riwinyre, xiwena widÿÿna tyky riwinyre idi tahe tariòre risÿnyre surioko xiwena wahidÿÿnamy rarekemy. 6Kia bedeu heka Isaeli mahãdu iòlò iwedumy ijõõre tai ibutumy tamywimy riwinyre.7Iu heka weryrybò Levi mahãdu heka Belê hãwã-ki rasÿnymyhÿre. 8Tii Belê hãwã ribi rohònyre hãwã rijereu runykemy. Efarai Hãwãlò ribi rariareu heka Mika heto-ò rehemynyre. 9Tai Mika tamy rÿÿraxire: —Tiribibo tateri. Tii rirawyònyre: —Jiarỹ heka Belê hãwã heka rare reijere hãwã tai arunykremy.10Mika tamy rarybere: —Wawana matxikre tai wadohodÿÿdumy matxikre aòwy heka rare womati ura tÿrÿrÿhÿkỹsentu e quinze iutxie adee ariwahinykre arÿsÿna atyky tule ariwahinykre adee beòra beòramy ariwahinykre. 11Tai weryrybò Mika wana ratxikremy awimy rahare. Tii wana iriòre wesemy runyre.12Surioko wahisidÿÿdu kia weryrybò Mika ritare tii wana rasÿnyre. 13Tai Mika rarybere: —Wiji heka Deuxu wadeewimy riwinykre Levi mahãdu wahisidÿÿdumy roire wasÿ-ki.
Chapter 18

1Kia bedeu heka iòlò ihõõre Dã mahãdu-ki tii boho heka suu rijerenyre tai rasÿnmyykremy ihõrõreny. Tii boho heka isuureny ritarenyõre tamahãdureny wesemy. 2Tai hãbu iryyremy ritarenyre tamahãduy ribi Sorá hãwã Sitao hãwã ribi bede itxeredu. Efarai Hãwã-ò roirenyre Mika heto-ò.3Mika hetowo-ki roirenyreu heka roholarenyre weryrybò Levi mahãdu. tamy rÿÿraxirenyre: —Aõherekibo kaki aõbo tewinyteri. Mobo Kaò anadyde. 4—JiarỹMika xiwena wahidÿÿdu aratxikremy tii riwaòwynymyhÿre.5Tai bede-di itxeredu tamy raryberenyre: —Deuxu-ò bÿÿraxikre biurasòmy aõbo awimy aratxirenykremy. 6Tai Weryrybò tamyreny rarybere: —Nohõtiureõmy Deuxu awanareny ratxikre.7Tai bede-di itxeredu heka Laisi hãwã-ò roirenyre. Tai ritehemynyrenyre heka tii boho obirenyre awimy kia hãwã mahãdu rasÿnymy roirenyre ibinamy inyõ tii wana ratxiõtyhy Sidoni mahãdu wana awimy robirenyre. Ywimynodumy roirenyre tai mõõ idirenyre rorenyõtyhy. Ibutu aõmy rururenyre ijõdire tai. Tii boho irehe Sidoni hãwã ribi roirenyre tule ijõ hãwã ribi irehemy. 8Bede-di itxeredu Sitao hãwã Zora hãwã ribi rooserenyreu imahãdureny tamyreny rÿÿraxire aõbo robirenyre tai.9Tii boho rirawyònyrenyre: —Awi heka kia suu rare! Itxi reake! Wylemy itxi kedeaheny! 10Tii boho heka tuu ruruõhyyre! Suu aritarenykre! Rieryõrenyre dori! Ibutu aõna õna tai ijõdire!Kia suheka Deuxu inydeereny riwahinymyhÿre dori!11Tai dori Dã mahãdu seissentu hãbu sõwe Sora hãwã Sitao hãwã ribi rexitarenyre rorenykemy. 12Kiriate Searim hãwã bede broò-ò roirenyre Juda su-ki heka tÿinareny. Tai su heka Dã bederahymy rininirenyre. Dã bederahy13Iribi ta heka Efarai su-ò roirenyre Mika heto-ò. 14Tai kia iryyre iny bede-di itxeredumy ritare juhu raryberenyre: —Kai boho teerytenyte kaa hetoõ surioko tai womati tÿrÿrÿhÿkỹijõdire. Ijõ suu rioko xiwena tyky ijõdire tule aõbo teerytenyte. Timybo rikiwinyrenyke.15Tai tii boho rironyrenyre Mika heto-ò idi heka weryrybò-ò rarybere Mika xiwena wahisidÿÿdu-ò raryberenyre. 16Iu heka seisentu hãbu sõwe heka ijòtòbòna-ki riraòmyhÿrenyre tamyreny reakemy.17Tai kia bede-di itxeredu Mika heto-ò rironyrenyre rimyrenyre ibutumy surioko tule xiwena tyky riwyrenyre. 18Mika xiwena wahidÿÿdu kiamy robireu heka rÿÿraxire: —Aõbo tewinytenyte.19Tii boho raryberenyre: —Yyrymy matxike, rybeõmyke! Wawanareny heka manahe wahisidÿÿdumy manake adee aõbo awire iny sõwereny xiwedÿÿdumy matxikemy aõbo. 20Tai kia weryrybo heka awimy rahare iaonaonareny rimyre tai idireny rare.21Tii boho heka uladu mahãdu juhu ikoreny-ò risÿnyra idi iròdu mahãdu risÿnyre idita roirenyre. 22Irehemy roirenyreu heka Mika sÿwera ludu mahãdu iherenymy reare rawyhyraronyrenyre 23Kia Dã mahãdu roholarenyreu heka raryberenyre Mika-ò: —Aõhereribo! mobo inyherenymy rare!24—Kai boho heka wasurioko, waxiwena wahidÿÿdu tewytenyteri ihÿre tarybetenyteri aõhereribo wahe! 25Tai Dã mahãdu raryberenyre: —Rybeõkeki rirubunyõtyhy! Marybekeki kai amahãdu wana ruruke. 26Mika kiamy roholarau heka aõ riwinyõre rasõwerenyre dori. Tasÿreny-ò roosere.27Dã mahãdu heka Mika aõnõnareny riwyrenyre taxiwena wahidÿÿdu wana idi roirenyre Laisi hãwã-ò ywimynodu mahãdu-ò roirenyre. Kia mahãdu rirubunyrenyre hãwã risõrenyre. 28inyõ tai riwiohenanyõtyhy irehere dori suhãwã ribi moõ tiu ritaõtyhy. Kia hãwã hãwalò rawo ki roire Bete Hobe inire. Taile heka Dã mahãdu tahetoreny riderenyre tasÿreny. 29Tai raninirenyre Dã kia hãwãloradu imahãdu heka Jakò rare.30Taile heka Dã Mahãdu suriokoreny riwinyrenyre tamynyreny reàlànykremy. Jonata Jesõ riòre heka Moisesi riokore ixiwena wahidÿÿdumy risÿnyrenyre tii idireny rare isureny ribi ridyrenyreu. 31Mika surioko heka idireny rarehyy Silò hãwã-ki Deuxu heto-ki.
Chapter 19

1Kia bedeu heka Israeli mahãdu iòlò ihõõre, tai levi mahãdu heka tybysỹribi irehemy rare. Itÿibiòwa juhuu iòwyõlemy raõmysÿdÿÿmyhÿre. 2Tii wana rorenyre tai Ixyby rokosere tybysỹBele-ò. Inaubiòwa ahãdu bede rijere tai.Iribi tahe rioryre kididykremy. Tii Efraĩ bederatòo hãwã rare itÿibiòwa heka Bele hãwã ludu rare.3Tai rare iòrysymy inatxi jumentu-di rioryre tadeòdu wana. Tybysÿ-ò rehemynyreu teysamy tai rahare tyby teysamy tai rahare tai rarekremy. 4Inataõ txumy rarekre iheto-ki. Tai tii wana inataõ rumy riroxirenyre tai bede rijere. Tai tahe rexiywinyrenyre roirenykremy ijadóma tyby ritòenyrenyre: —Txoiny biroxibenyke iribita boikre.5Hãbu mahãdu tahe riroximy rynymyhÿre bemy riõmyhÿre. — Txiony ixyby ru sohoji bijebenyke. Hãbu rakemy riwisÿmyhÿre tyby ritòenymy txu sohoji riwykemy. Tai rarirenyre. 6Ijõ txumy heka rudile roikemy tamy rarybere: —Txoiny aõnõ biraòke txioromy ta boikre ijadòma tyby rarybere. Tai riroxirenyre iny inatxi. Iribi heka rexiywinyrenyre7-9taõmysÿdÿÿdu boho wana tahe tyby rarybere: —Wiji bedelurureri ihÿrele aõbo boibenykre. Biurasò boibenykre asÿ-ò. Tahe ixyby tai ratxiõtyhy tatÿbiòwa wana rare tajumento boho wana. roirenyre taõmysÿdÿÿdu wana. —Aõherekibo rusohoji katxiõkre10-12Kaa Jebusi hãwã-ki teòdu rarybere bede dori rurunyra. (Jebus Jerusale hãwã rare) Tahe wedu rarybere: —Txoi iny rakaria riòre iny mahãdureny aõkõ ratxireri.13Txoiny ikamyhỹXibea-òtyhy kamyhỹada Rama hãwã-ò.14Hãwã txyatxi ròhònyra iribi roirenyra. 15Iribi tahe txu ralora tamy ritehemynyre Benjami hãwa-ò.16Tai hãwã-ò rirònyrenyre runyre tahe inyõ tamy ryryõra iheto-ò rakremy. 17Matuari tamy ryryre òwòru ribi dokesedeu tii Efrai bederatòò ludu rare. Matuari rÿÿraxire: —Aõludubo tate. Tiobo makre.18—Anade Bele ribi rokosereri efrarai-ò wasÿ-ò. Bele-ò rare rokosereri inyõ wadee tÿina riwahinyõhyyra. 19—Wabyrenareny ijõdire,ibutumy.20Tahe matuari tamy rarybere: —Manake wahemy. Awimy wasÿ-ki matxibenyke. 21Tai tii boho isÿ-ò rironyrenyre. Tai riroxirenyre, riõrenyre, iwareny risuhorenyre.22Awimy widee raryberenyre iu heka rirurawonyrenyre hãbu bina mahãdu matuari-ò ryryrenyre: —Hãbu awana ratxireri bidiòlòdÿÿnyke aõbinabina tamy ariwinykremy. 23Tai matuari ahana-ò rare tamyreny rarybere: —Iwidÿÿõmy kia hãbu heka waijobisidÿÿdu heka rare. Itxÿteõmyhÿbenykre.24Txoiny wariòre ijadòma hãbu tÿibiòwa wana ahana-ò adidykre uritreta aõbinabina hãbu-ò widÿÿõmykre. 25Tahe tiiboho heka nohõtitxure-ki tai tahe hãbu tatÿibiòwa ahana-ò didyde tamyreny riwahinyre. Tai tii boho raitxÿterenyre wii ribinabinarenyre rudile ririrenyre dori. 26Rudile heka hãbu tÿibiòwa heka resere heto ijò-ki.27Txudeadeu heka tai roire. Hãbu rexiywinymy rakremy ratxireri-òle itÿbiòwamy ijo-ki roire. 28Tamy rarybere: —Myike. Rakahe. Tahe rybeõmy roire tai rybeõlemy ritadire jumento tyre-ò idi rare tasÿ-ò.29Ritehemynyreu heka may-di tai riorore waò inatxi reuròmy riorore. Idi heka riwahiriwahinyre hãwã hãwãmy Isaeli mahãdu hitxi hitximy riwahinyre tatÿibiòwa umyreremy riwahinyre ibutu hãwã hãwãmy. 30Tai ibutumy bede riòtiinyre widee raryberenyre: —aõherakibo tuu rerarenyre-ki aõbo. Juhu bedeu kÿnyhe tuu aõkõ rare. Wijile tuu ijoi robira. Timykrebo tahe! Mohõtinybeny tahe!
Chapter 20

1Tai dori Israeli mahãdu ibutumy rexibutuny Deuxu-txi tohõti reare-ki. Mispa hãwã-ki. 2Ibutumy isaeli mahãdu hãwã wedu mahãdu ributunyrenyre quatrocentos hãbu sõwe, Deuxu rityhynyre mahãdu ributunyrenyre Loredu mahãdu ibutumy tai roire.3Benjami Mahãdu heka rieryre kia rotÿÿnyre taheka rierytyhykemz riwisÿnyre. 4Wakoreny belyyke timybo ahãwyy rurure: Tai heka hãwyy hãbu tamyreny relyyre: —Benjami hãwã-ò adehemynyde rumy tai heka hãbu itxÿte mahãdu riwaweruranyre heto riwarubunykremy tahe watÿi biòwale rirubunyrenyre tai jiarỹriderorore rahude tahe hãwã hãwãmy riubÿtÿnyre Israeli mahãdu rihitxihitxinyre. Inysÿreny-ki ibina bina tii boho riwinyrenyre.7Israeli mahãdu iny bohole rikieryke timybo riwinykemy.8Iny bohole rooserenyõkre iny hetoreny-ò. 9Hãbu mahãdu ratake Xibea mahãdu rahukemy.10Inyõ weribi ribi rake byrena-dile ijõ mahãdu heka Xibea mahãdu rahukemy. 11Tai Isaeli mahãdu rexibutunyrenyre Xibea mahãdu rahukemy.12Tai heka rarybe rarybere ibina bina riwinyrenyre Xibea mahãdu. 13Biteònybenyke ayreny ribi kia hãbu binabina mahãdu arirubunyrenykemy tai ibina bina arahurenykemy Isaeli mahãdu rarybere.Tahe Benjami mahãdu heka tamyreny roholaõhyyre. 14Tii boho rexitarenyre hãwã ribi hãwã ribi Xibea-ò Isaeli mahãdu uhe-ò.15Tai ributunyrenyre tahãwãreny-ki 26000-my sõwe sodadu mahãdu. Xibea Mahãdu heka 600-my sõwe hãbu ributunyrenyre. 16Tii boho heka hywe ribi tebòna rimyrenyre. Tii boho hywe ribi tamy rihynanyre riòbynyre rade sohoji ihÿrele.17Ijõ Isaeli mahãdu heka 400 mil sõwe rexibutunyrenyre soldadu Isaeli mahãdu ròrenykemy. 18Tai tahe Beteli hãwã-ò roirenyre tai rÿÿraxikremy Deuxu-ò: —Mobo tahe juhu rorenykre. Deuxu rirawyònyre: —Juda mahãdu heka juhu reake.19Ijõ ibiurasòmy Xibea Hãwã iòhòmy rahetonyrenyre. 20Tai rexiywinyrenyre lamymy roirenyre hãwã koki rorenykremy. 21Tai Benjami mahãdu heka tahãwãreny ribi rexitare txuu rexihukre koki heka dois mil isaeli mahãdu sodadu sõwe rirubunyrenyre tai.22Idi heka Isaeli mahãdu heka Deuxu-ò ixitòenamy roirenyre, rahinyrenyre txu raloreu. Idi ihi ixãwire heka rÿÿraxirenyre Deuxu-ò: Ixyby aõbo araõbinanyrenykre aõbo iny seriòre woludu mahãdu-ò. Tai Deuxu rarybere tamyreny: —Kohe. Tai reysarenyre idi heka tasodadureny lamymy rÿire rorenykremy. 23Tai ixyby rorenyrenyre Isaeli mahãdu-ò.24Tai Benjami sodadu heka Xibea hãwã ribi rexitarenyre. Tai 18 mil-my sodadu sõwe rirubunyrenyre ijesydu mahãdu. Tai ibutu Isaeli mahãdu Beteli hãwã-ò roirenyre rahinyrenykremy. Tai heka renareherenyre xiwena Deuxu-ò riwahinyrenyre, Deuxu ixiwenareny risõre tai. Ywina xiwena heka riwahinyrenyre.27Tii boho rÿÿraxirenyre Deuxu-ò. Iu heka Deuxu òwòru wodÿỹheka ikyreny-kile ratxireri Beteli hãwã-ki. 28Finea heka Araõ riokore heka òwòru wodÿỹitxeredu rare. Myy heka rÿÿraxirenyre: —Ixyby aõbo aroirenykre iny seriòre wana rorenykemy ada aõkõre aõbo. deuxu tamyreny rarybere: —Boibenykre. Biurasòmy botabenykemy ariwinykre.29Tai Isaeli mahãdu heka soldadu mahãduõ ixiwotemy riteònyrenyre tai Xibea hãwã diwerunydenyde. 30Idi heka inataõ txumy Benjami Hãwã-ò itxi rearenyre idi heka tasodadureny lamymy rÿire rorenykremy Xibea Hãwã koki.31Benjami sodadu heka rexitarenyre tahãwã ribi, Beteli Hãwã ru-ki heka rirubunyrenyre, Xibea ry-ki rirubunyrenyre bederahy-ki tule. Trinta Isaeli hãbu sõwe rirubunyrenyre. Tai rexirybenyrenyre. Inyboho ixybyle rotarenyre juhu wesele. Tahe Isaeli mahãdu raryberenyre. Rokoserenyke tai tii boho hãwã ribi rohonyrenyre ryy-ò.33Tai heka Isaeli mahãdu rooserenyre Baali Tama hãwã-ò rexibutunyrenyre. Ijõ hãbu mahãdu Xibea hãwã riweruranyrenyre aõwesele ralorenyre.34Xibeá hãwã-ò sodadu debòwiò mili sõwe itxireare. Iteremy rorenyrenyre tarurudi kia sodadu mahãdu iruruterehekỹmy roire. Tahe Bejami mahãdu heka rixieryõhyyra dori. 35Kia Deuxule tuu riwinyre. Bejami mahãdu heka Israeli mahãdu itxireakremy iribireny rotarenyre,Deuxule riwinyre. Vite sinku mili sem wana òludu mahãdu sõwe Israeli rirubunyre itxuu.36Iu heka Bejami mahãdu rotaõremy rieryre kiatxuu xiery. 37Kia Israeli mahãdu sodadu heka wylemy raubỹtỹnyrenyre tai hãwã mahãdu rirubunyrenyre 38Juhuu dori Israeli mahãdu tasoldadureny wii ritobinyrenyre wàdà hãwã-ki reakreu tahe itxi rearenykremy.39Tule Israeli mahãdu hãwã ribi iòhòmy roire heka tule hãwã-ò itxi reakremyra. Itxuu israeli mahãdu bejami mahãdu heka tirita Israeli sõwe rirubunyre. Tai ixidereny marybemy roire :_ Iribireny ixỹ rotare dori tahe irutaõmy!40Wàdà reareu heka Bejami mahãdu robireu ruberurenyre dori alore-kilemy roimyhỹre-ki tahe wàdà ihâwãrenyki roimy tai rieryrenyre ihãwãreny risõrerimy. 41Iu heka Israeli mahãdu raijiranyre hãwã-ò tai Bejami mahãdu ruberunihikỹre rahurekremy rieryre.42Bejami mahãdu bedebrasa-òle rearenyre tahe rihenyõtyhy Israeli mahãdu itxireny reare, sodadu mahãdu tule rirurawonyrenyre, idi rahurenyre dori.43Israeli mahãdu taòludu mahãdu-ò ihemy reare Jibeá hãwã irehe ribi iherenymy rearenyre, ryy-kile itxirearenyre rirubunymyroire. 44Bejami sodadu debòwiò debò inataõ mili sõwe rirubunyrenyre45Ijõ Bejami sodadu ijõ heka Rimo mana nihikỹ-òle rahenyrenyre tahe ryy-kile rirubunyrenyre. Iuhe mahãdu heka Israeli mahãdu ihemy reare tai inatxi mili sõwe rirubunyrenyre. 46Viti sinku mili sõwe Bejami mahãdu sodadu ruruduhukỹ rurure itxuu47Sesentu hãbu mahãdu sõwe heka rahenyrenyre Rimo mana-ò. Taile heka inaubiòwa ahãdu bede rijere tai. 48Bejami mahãdu iuhe tahe Israeli mahãdu itxi reare, hhãbu mahãdu rirubunyre, tohõreny tule ibutumy rahurenyre dori. Ihãwãreny, ihãwã isỹweraludu ibutumy risõrenyre rahurenyre ibutu
Chapter 21

1Isaeli mahãdu Mixiba hãwã-ki Deuxu-ò rarybetyhyre: —Inyboho heka wariòrereny Benjami mahãdu ijoi-ò ariwahinyõtyhy wariòrereny. 2Tahe Beteli hãwã Deuxu-ò reàlànykremy roirenyre Isaeli mahãdu txioro tyhymy tai heka riwotòenyrenyre rahinyrenyre, nihiÿmy rahinyrenyre: 3Aõherewe wasÿreny ribi tii boho wana widee rewinyrenyra! taiki heka tii boho wana kawese roire. Timybo heka rare Deuxu Tyhyhykÿ! Timybo heka Isaeli Deuxu aratxirenykre!4Ijõ ibiurasò heka rudityhyle rexixarenyre idi mana xiwenamy riteòtenyre Deuxu-ò taheka tai risõrenytyhyre xiwenawihikÿ. Ywina xiwena wahe. 5Isaeli mahãdu heka Deuxu-ò rÿÿraxirenyre Mobo Misiba-ki heka raõre iny wana Deuxu-ò reàlànykemy. Tii boho heka rarybere juhu inyõ roiõre-ki heka ruruke iny!6Isaeli mahãdu heka riwotònyrenyre Benjami mahãdu ribi: —Sohoji iny ribi rexihitxinyrenyre dori! 7Juhule raryberenyre wariòrereny dori ihõõre tamyreny. Timybo wiji rikiwinyrenykre Deuxu-ò raryberenyre kawese. Timybo ariwinyrenykre.8Idi heka wii raryberenyre: —Mobo Misiba hãwã-ò Deuxu — ó reàlànykremy roiõra. Jabe Jileadi mahãdu heka roiõra, raryberenyre. 9Iniõhyyrenyreri dori tai rieryrenyre Jabe Jileadi mahãdu heka roiõra Misiba-ò. 10Tai wii ritobinyrenyre waò inatxi reurò mili hãbu iruruterehekỹsõwe riteònykremy. Idi raryberenyre: —Ibutumy Jabe Jileadi Hãwã birubunybenykre hãbu, hãwyy, uladu mahãdu birubunybenykre.11Ibutu hãbu, hãwyy birubunybenykre ijadòma mahãdu aõkõ. 12Quatrocentumy heka ijadòma itxi rearenyre tai Jabe Jileade hãwã-ki. Tasuureny Silò-ò ridyrenyre Kanaã su-ki.13Tai ritobinyrenyre Himõ mana-ò riteònykremy rybedu mahãdu riixãwidÿÿnykremy. 14Tai Benjami mahãdu ridyrenyre kia ijadòma mahãdu ihÿre heka ibutelere. 15Riòbynyõlere dori. Isaeli mahãdu tabutumy aõkõ roire. Ibutulemy Deuxu wana ratxirenyreri.16Isaeli mahãdu raryberenyre: —Riòbynyõlera hãwyy mahãdu. Timybo ijoi tai rahakre hãwyy rasiranyreri. 17Iny boho heka waò inatximy sõwe waijoireny rare. Timybo heka ariwinyrenykre Benjami mahãdu rahuõkremy.18Wariòre boho wana roiõtyhy raryberenyre taheka Benjami mahãdu rahuõkemy. Tii boho tariòrereny riwahinyõtyhy Deuxu-ò raryberenyre juhu. 19Tai wii raryberenyre: —Silò lisina deysana heka iòhòmy roire Deuxu-ò tai reàlànykemy. (Silò hãwã heka iBoò-ò rare Libonia iraru ribi ryy tai roire Beteli ribi Sike hãwã-ò rake.)20Isaeli wedu mahãdu Benjami mahãdu-ò heka ritohonyre myy: —Uvaòy-ki heka bexiwobenyke ixena-ò resemy rareu bobibenykre 21iu ijadòma Silò hãwã mahãdu uvaò iòhòmy rareu heka tai bidybenykre Benjami hãwã-ò.22Tyby mahãdu rijerenykreu heka araryberenykre: —"Ixinamy ratxikre heka Benjami mahãdu rahuõkemy. Kiakõ heka warybereny rityhynyõreri tule aõbina kÿdÿikre lau. Kai boho ariòrereny tewahinyõte dori tiibohole ridyrenyre."23Benjami mahãdu heka irybereny wese riwinyrenyre. Iny sohoji sohoji tahãwyymy ridyre tasureny-ò. Ihãwãreny heka ixyby riwinyrenyre taile rasÿnyrenyre. 24Isaeli mahãdu tamahãdu-ò roosere tasureny-ò.25Kiau heka Wedu ijõõre Isaeli hãwã-ki. Inyõ tamy awimy riwinyre dori.

Ruth

Chapter 1

1Kia bedeu,Isaraeli wedumy aleerydu-di aõmysÿdÿÿdu riwedunymy raremyhỹibedeu tahe inihikÿmy ramasa reare kua hãwahãkÿ-ki. Iurenana heka hãbuõ Belẽ ludu Juda bedeki hãwãduõ, rare tahãwyy-wana. Kia inatxi iriòrereny ròirerenyre tiwese bedebo tai rasÿnyrenykremy, hãwahãkỹMoabi inire. 2Hãbu heka Elimilei inire, kia ihãwyy tahe Noemi inire iriòre inatxi boho tahe Maliõ kia Kiliõ inirenyre. Kaboho heka Efrata sÿmahãdureny roire, iny mahãdu Juda Belẽ bireki, rahãwanymy ratximyhÿrenyre. Tii boho ròirenyre Moabi-ò kiata tai rahãwanymy roirenyremyhÿ.3Tiu bedeubo tahe Elimilei rurure, kia Noemi tahe tariòre inatxi boho wana rarirenyre. 4Kiata Moabi hawa ijadòòma mahãdu wana hãwyy-my raòdònyrenyre ijõ heka Oraba inire ijõ tahe Hutxi inire. Kia debò ituè wyra riwyrenyre bedeu tai rahãwanymy roiremyhÿ. 5Maliõ kia Kiliõ tule rurulerenyre. Noemi ixisohojile reare, iriòre boho ihoõmy kia ihãbu ihoõmy.6Tiu txumy Noemi bede rieryre Deuxu tyhyhykỹtasỹtaijoi mahãdu riwiòhenanyremy, sõemy alòbròna redena riwahinymyhÿ. Taita tii rexiywinyre rakremy Moabi-ribi tariòreriorese boho wana. 7Tii boho ròhònyrenyre Juda bede-ò ròòserenykremy, kary-ki, tahe rehemynyreu,8Noemi rarybere tariòreriòrese boho deereny: —Makòkasebenyke adi hetoku-kò; Deuxu Tyhyhykỹadekerenywi riwinykre rarekre, iwese kaiboho awi toite rururenyre boho-kò wadeke tule. 9Deuxu Tyhyhykỹbedesa adekereny riwahinykre iny sohojisohoji ahabureny witxira sÿki. Tahe ikobirarenyko ruore ritobinyrenyre rakremy Tikiboho roburenyre katxiteremy. Taita Noemi iribireny rakremy tariòreriòrese boho ribi iry. reny-ò ruòrenymy kiaremyta tii boho katxiterehekÿmy roburenyre. 10Kiaremy raryberenyre: —Kõre! Ahelemy karòirenykre asÿmahadu-kò.11Ka tahe Noemi rirawyònyre: —Bibuareke waritxòreboho anoherekibo wahemy bòdòikemyreri? 12Mawerynybenyke, waritxòreboho! Bòike dikarỹrasenaduny tyhymy rare habumy heriki, karexiwokuweseke harele ixyby herimy wiji rukumy irahudita kudukake waritxòre. 13Tahe kai boho anobohe birakòbenyke ikumynareny? Herikõhyky anobohe birakòbenyke? Tiku tuke hakuanõkõ waritxòreboho! Wadeke he bederyrynatyhy rare aribireny, kiemy Deuxu debò waribikòtu reakara.14Kiata tii boho katxiterehekÿmy ixybyle roburenyre. Taita Òraba rakremy rexiywinyre tariòre lahi òbira-ò ruòmy kiata ròòsere tasÿreny mahãdu-ò. Ka Hutxi tahe rarire. 15Noemi rarybere. — Beteheiku, ahãbu seritxòre hãwyky rabuarera tasÿreny mahãdu-kò ta Deuxureny-kò . Kai ihemy make.16Kiaremy Hutxi rirawyònyre: — Kõre wadi wisÿdÿkÿkõmy ixirisimy, ixihelududÿkỹixawikemy. Titxibo makre kralekre. Titxibo mahawanykre tai krahawanykre. Aitxoi waitxoi mykre. A Deuxu wa Deuxu mykre. 17Titxibo burukre tai karurukre taile karukukre. Tukõkreki Deuxu riwalanõteremy ixenykre. Anowitxira riwahitxinykõtyhy rubu sohoji iny wiribi rihitxinykre. 18Noemi tahe rieryre Hutxi inatyhymy ihemynomy risÿnyrerimy, aõmy ixyby rarybeõhyyre.19Kia tii boho ririranymy ròirenyre Belẽ òhòkÿle. Kia ritehemynyrenyreu tamy, hãwã ibutumy ruòremy reare iòrarureny-ki. Kia hãwyy mahãdu rÿÿraximy rÿimyhÿreny: —Kaa anobo Noemi rare? 20Kiaremy tii rirawyònyre: — Noemimy wanidÿkÿrenykõmy, Maramy biwaninibeny, kiemy bederyry nihikỹwadeke riwahinyra Deuxu iruruterehekÿ. 21Wadebò tÿximy karibi rare, anohakudianokõ deuxu riwabuarese dÿkÿnyreri; anoherekibo tahe Noemi wanikre, Deuxu waribikòtu rexisÿnyra. Tarurutere-di riwabederyrynyra.22Kia kawesemy heka Noemi dòòsede Moabi ribi, Hutxi wana iriòreriòrese.Tii boho ritehemynyrenyre Bele-ò, maixõmoni iride ròrarunyrerimy. 23Kawesemy tahe Hutxi raõmysÿdÿÿnyre Boasi raõmysÿdÿÿdurenyre-wana, kia riarirenyre ihyy rexihure alòbròna rede. Kiata rasÿnymy raremyhỹtariòrelahi-wana.
Chapter 2

1Noemi isÿnõ ijõdire Boasi inire, kia heka iaõdi nihikỹrare kia ratyhydÿÿmy ratximyhÿre Tii heka Elimilei-sỹmahãdu rare —Noemi hãbu. 2Tiu txumy Hutxi rarybere Noemi dee: —Kraiku alòbròna-kò ariximy, tibo iny wadeke ròwahikre lòbròna dejuxu kariarikre. Noemi rirawyònyre: —Make waritxòre,3Taita Hutxi rare oworu bede-ò kia rarity ratximyhỹaõmysÿdyÿdu mahãdu hewomy, riarimy ratximyhy alòbrònaty su-ò resemyhỹriarimyhÿ. Kia tahe tii Boasi oworutxi ralore, Elimilei sÿreny. 4Ibedeu tahe Boasi dehemynyde Belẽ-ribi kia rarybere taaõmysÿdÿÿdureny boho-ò: — Deuxu tyhyhykỹawanareny ratxireri! —Deuxu tyhyhykỹtarybewiwi adee riwahiny! Noemi rirawyònyre.5Taita Boasi rÿÿraxire aõmysÿdÿÿdu mahãdu wedu-ò: —Mowe kua ijadòòma naderi? 6Tii rirawyònyre: —Moabi hawa ludu kia Moabi-ribi nade Noemi–wana. 7Tii wadee rexitòenyre rariakremy aõmysÿdÿÿdu mahãdu hewomy, kia alòbrònaty sutxi rariòwymyhÿre riarikremy kawesemy tahe ti raõmysÿdÿÿnyreri rudihikỹkia wijile urihimyòmy rexitxuhunyra rexielehynykremy bede rawo-txi.8Taita Boasi rarybere Hutxi dee: —Boholakre wariòre, uritre alòbrònaty ariximy noõmykre iwitxira alòbrònatxi, kakile atxikre kia maõmysÿdÿÿnykre waõmysÿdÿÿdureny bire-ki. 9Boholawiwikre kia tiiboho-wana atxibenykre tibede-ki maixõmoni rikròrenyreki. Diarỹwarybe rewahinyra aõmysÿdÿÿdu mahãdu-ò adee aõmydÿÿõrenykremy. Kia tiu bemomo arasakreu, bemy biõkre kia aõmysÿdÿÿdu mahãdu riryrenykre raõkremy.10Taita Hutxi tatiòhumy resere, taòsÿny su-ò ridere kia rarybere: — Wawedu anoherekibo wadi tetehetyhyta, wadeke awirare, ikòrenykeki kiemy dikarỹhãwã witxira ludu rare reriki? 11Boasi rirawyònyre: — Diarỹraholare ibutumy aõbo kai ariòre lahi dee tewinyte kia ahãbu rurure bedeuhyyle. Diarỹreeryre kai buu teritemy adi teritemy, kia ta tanate matxikremy iny mahãdu teeryõtenyte kyki matxikremy. 12Kia Deuxu tyhyhykỹarawiòhenanykre ibutumy aõnaõna tewiny òwymy kia Isaraeli Deuxu adi retehekemy kai tanateu, kia adee inihikÿmy aõwiwi riwahinykre.13Hutxi rarybere Boasi dee: — Wawedu awimy wadi atxiteri. Tiwatekyrewedÿkÿnyteri anowiwihikÿlemy wadeke tarybeteri, kiemy dikarỹekòdu anokõ rare.14Txutye byrena bedeu, Boasi rarybere Hutxi dee: — Manake ka-ò, hina kyreõ bimymy mona besò-òbi tuunyke. Taita tii runyre aõmysÿdÿÿdu mahãdu weribi-txi, Boasi tamy riwahinyre maiõnode wòsi. Tii riyre, ihyy tahe rihydyre awire, kia ihãremy rohenyre.15Hutxi rexilamadÿÿnyreu ixyby rakremy aõwi ariximy, Boasi rarybere tadeòdurenydee: — Ixinamy tii maixõmoni raty riarikre rabutumy rÿimyhÿre ykyribi uritreta idi lisirenyõmyrenykre. 16Kia maixõmoni raty ibutuna ribi bitalebenyke kiata biatybenyke tii su-ribi riarikremy. Kia uritre tamy siraõmy tamy debureõmy.17Kia wesemy tahe Hutxi maixõmoni raty riarire oworuki kia tahe txioromy ixawire. Irahudi tahe rihãtemyhỹmaixõmoni raty riarire, kia tahe wawiòribi iruyre urihina utxie iòhòmy rimyre 18Mainõdeni rimymy ròòsere hãwa-ò kiata tariòre lahi-ò riteòsinyre tiwesebo riariremy. Tule tamy riwahinylere rÿsÿna txutyemy rohenyre uhe.19Tahe iriòre lahi tamy rÿÿraxire: —Tikibo alòbròna tearita wiji? Tikibo talanomysÿdÿkÿnyta? Deuxu rybewimy rarybekre, habu adeke rekòbyra-kò . Taita Hutxi relyyre Noemi-kò: raõmysÿdÿÿnyremy oworuki hãbu hõrõ-ki Boasi inire. 20Kia Noemi rarybere: — Deuxu rybe wimy Boasi-kò rarybekre, kiemy awihyky riwinyre, irumahadu-kò tule rurure mahãdu-kò. Noemi tarybe ritõranyre: —Kia habu heka inysÿrenytyhyle rare iny-di ròrenyke rikòbynyre.21Taita Hutxi rarybere: —-Ihare tiki rarybera, ixinamy riki karalanõmysÿdÿkÿnykre tekòdu mahãdu wana, tikubo tòbròna rexihudihikÿle ixawikre. 22Noemi rirawyònyre: —Awimy makre tekòdu mahãdu heki, waritxòre. Kiemy habu witxira lòbròna-kò malanõmysÿdÿkÿnykeki anakòbinanydenyke.23Kawesemy tahe Hutxi raõmysÿdÿÿnyre Boasi deòdu mahãdu wana kiata maixõmoni riarimy rare ihyyta aõwi ede ixawire. Kiata tariòre lahi-wana rasÿnymy raremyhÿ.
Chapter 3

1Tiu txuu Noemi rarybere Hutxi-ò: —Waritxòre, habumy adeke kararunykre adi ròrenykemy. 2Boasi txi anõbo õhõti reaka, hbu adeke rekòbyra tekòdu mahãdu kykyki anõmysÿdÿkÿmy, iny-sÿreny anõbo rare? Kiaremy wiji rukumy tiki alòbrònaty risuhokre takoworokuki.3Bexisuhokre, bexilÿnyrenykre, atykywi-di bexitykynykre, irahudi makre tikibo Boasi ralanõmysÿdÿkÿnyreri-kò. Uritere ixitynyny dÿkÿkõmy tamy, tuhyky tamõmõ tabyre rahukre. 4Tiki rõrõdi, iherina bikerykre, titxibo roikre tahe. Makre iwa biekre, ibire bexilidikre.Tiki kanarybekre anobo relekremy. 5Hutxi rirawyònyre: —Arybemyna butumy kariwinykre. —Ibutumy kariwinykre anomybo wadeke tarybeteri mynamyna.6Kia tii rare tibedekibo alòbrònaty riterymyhÿ-ò kia ibutumy riwinyre timybo iriòrelahi tamy rarybere mynamy. 7Kia Boasi rexihureu byre-ribi kia bemomo-ribi, kia urihimyòmy reysariorere kia rare tÿhimy tai alòbròna hawalò bireki-ò. Taita Hutxi nade ywityhytyhymy, kia riraynyre ihety iwabede-ribi kiata rexilidire tai.8Ruwetyau tahe tii isitere-ribile rexixare, runyre kia seems bede riòtiinyre hãwyytxi rearaki iwarawoki roireriki. 9Tii ritÿÿraxinyre: —Mobo tate? —-Dikarỹekòdu Hutxi rare! rirawykònyre tiki wawedu kai heka wasÿrenytyhyle tate taiki wadireny bòrenyke rikòbynyreri.10Boasi rirawyònyre: —Kia Deuxu tarybewi adee riwahinykre, wariòre. Kai heka aityhymy òbitityhymy texideòsinyteri ariòrelabie sÿreny-ò kaa wiji tewinyteri kia ariòrelahi-ò tewinyte-ribi. Kiemy dori kai weryrybò teijekõte, iaõdire aõbo ityhyre aõbo yda iaõkõre aõbo. 11Ka tahe wiji wariòre, uritre brebuõmykre. Ka hãwã hawa roireki ibutumy iny mahadu araeryre kai iny òbitimy nodu tatemy. Kia ibutumy ariwinykre aõmybo wadee bexitòenykre.12Inatyhymy diarỹasÿtyhyhykỹrare kia heka awedu rare. Kia-ribi tahe habuõ asÿtyhyle rare kia tahe waratyre asÿtyhymy ratximyhÿre. 13Kai matxikre ruu adi rexihukre, kia rudiuta rikierykre txibo tii awedumy ratxikremy. Txibo tii adee reòbykre-wana aõhereri aõkõ; ka txibo aderakre-wana, tuu ariwinykre Deuxu Tyhyhykỹdee kia awedumy aratxikre. Ka tahe wiji boike kiata morõke ixybyle.14Rutxi tai rõrõre iwarawo bedeki. Kia bede turumyhÿ-wanawana, tii lamamy rÿire inyõ tuu robikelau, kia Boasi inyõ rieryõkemy ratximyhỹkia hãwyyõ kua-ò raramy. 15Taita Boasi rarybere: —Bitake ayhyitxena kiata su-ò bitetekre. —-Tii ritetere, kia tii the iyhyitxena-ò ritxiwire waitue kilo utxiemy, kia riwiòhenanyre iaxiòti-ò ritidire. Tai Hutxi ròòsere hawa-ò.16Tii heto-ò rehemynyreu, kia iriòrelahi ritÿÿraxinyre: —Timyrabohe anonanona, waritxò —Hutxi ibutumy relyyre aõbo Boasi tamy riwinyremy. Kia iharemy rarybere: 17Tiki tule wadeke riwahinyra alòbrònaty, myy rarybera: —Uritre asÿ-ò òkeseõmy aõ biwyõhyymy ariòrelahi dee. 18Taita Noemi rarybere: —Wiji tahe waritxòre, kywimy bòrakokre, timybo rutÿkÿnykremy. Boasi tiku iixielehy dÿkÿkõna, rikòbitinykõ-di kabededÿkÿnana wiji.
Chapter 4

1Boasi rare ixilehydÿÿna rÿimyhÿre-ò kia hãwã ijò weribiki rÿimyhÿre kia runyre tai. Tamyole tahe rehemynyre Elimeke sÿtyhy wahe, kua Boasi tuu rarybere wahe. Kia Boasi tamy rarybere: —Wabiòwa, manake ka-ò kiata bunyke. Tii rare kiata runyre. 2Taita Boasi rarariowyre debòituemy iny sõe aõnityhymy rÿimyhÿrenyre hãwã hawaki kia rarybere: —Budunybeny kaki. Tii boho runyrenyre.3Boasi rarybere tasÿ-ò: —Noemi dòòsede Moabi su-ribi kiata su-di ròhònykemyreri kia heka inysÿreny hõrõ rare Elimele. 4Taita diarỹrexiywinyre widee rykarybekremy ka bededÿÿnanamy. Ka ka tahe wiji, txibo kai ixideewikre-wana, biõbranykre kaa suu inyninihikỹmahãdu rurenyki kia habu mahãdu kaki roruurenyreri rurenyki. Ka txibo terakre-wana, manaryke kiemy dori komy suu biõbranyke kia irahudi tahe diarÿkre. Habu rirawyònyre: — Diarỹariõbranykre suu.5Tai Boasi rarybere: —Txibo kia suu biõbranykre-wana Noemi-ribi, kia tule hãwyy-my boikre Hutxi-wana, Moabita wytese, kia suu rarekremy rubusỹmahãdu-ò. 6Taita habu rirawyònyre: —Kaweseki tuu ariwinykemy watxireri suu õbradÿÿmy, kiemy dori timykibo wahõrõ adibinabinanyke. Kaile biuheke tuu idi biuhekemy atxiteri; diarỹtahe tuu ariwinyõkre.7-8Kaile suu biõbranyke. Ityhylemyta tawaube hety ritamy riwahinyre Boasi dee. (Juhuu Isaraeli bedeki, iny aõmy widee rarybemyhÿreu aõ õbramy yda taaõna tiwiuròsòdÿÿmy, iny sohoji riwahinymyhÿre iwitxira-ò tawaube heto.)9Tai Boasi rarybere iny ninihikỹmahadureny-ò kia ibutumy iny mahadureny-ò: —Wiji kai boho tetehewitenyteri kia diarỹreõbranyramy Noemi-ribi ibutumy aõ Elimele kia Kiliõ kia Maliõ hõrõ. 10Tule hãwyy aroilekre Hutxi-wana Moabi, Maliõ wytese, kia iaõnareny ikiemy rÿimy rarekremy rubusỹmahadudeereny. Kawesemy Maliõni ikiemy nohõti itxi reamy rarekremy, kia ikiemy nohõti itxi reamy rarekre iny mahãdu ykyrenyki kia tahãwã hawa-ki. Wiji kai boho tetehewitenyteri kadi!11Ibutumy rirawyònyrenyre: —Kohe, diarỹinatyhymy adi itxeredureny roire. Kia iny ninihikỹmahãdu raryberenyre Boasi dee: —Deuxu Tyhyhykỹheka riwinyre kaa hãwyy, kia taheto-ò rareri, Hakeli wesemy kia Lia wesemy, kia sõemy uladu riwahinyrenyre Ijaò dee, kawesemy rexisÿnymy Haeli hawahawasemy. Kia kai aaõdimy ityhymy bunykre kia anidehedehemy‚ Ebrata bedeki. wesemy, Juda riòre kia Tamara-wana!13Taita Boasi ridyre Rutxi taheto-ò ihãwyymy runykremy. Tii òtaòta riwinyrenyre, kia Deuxu TyhyhykỹRutxi dee riwahinyre tarybewihikỹrabòtònykremy, kiata tii weryrymy rariòrenyre. 14Kiata hãwyy mahãdu raryberenyre Noemi dee: — Deuxu awityhy rare wiji aritxokore adeke riwahinyreri adilòredumy! Kiemy ikunihe wekyry inidehedehemy rarekre Isaraeli-ki! 15Kia wekyry arabedesanymy rarekre, asenaduna-di lòredumy! kiemy aritxokorese ritxòre rare, erina tyhy, tule debò inatxi aritxoreke ratyre awityhy rarekre.16Noemi weryry rimyre tawyòtyre kiata idi tarukimy ratximyhÿ. 17Tuu robirenyre hãwyy mahãdu ibireludureny raryberenyre: — Reakara kuladuno Noemi-kò! Kòbede inire. Kiata Òbedemy rininirenyre. Iribi Òbede, Ijese tybymy runyre, tiki tasỹDavi Iòlò tyby rare.18-22Davi hÿÿna mahãdureny Beresi-ribi, kaa tiirenyre: Beers, Eserõ, Raõ, Aminadabi, Nasõ, Salama, Boasi, Òbede kia Ijese, Davi.

1 Samuel

Chapter 1

1Hãbuõ rare raremyhỹ Efrai mahãdu, Eokana heka inire, Rama hãwã bede-ki raremyhỹ Efrai hãwalò sõehekỹ bede-ki. Tii heka Jeroaõ riòre rare, Eliu riokore, Tou riòreriòre Zufe tahe about ilabierenyre. 2Eokana heka inatxire ihãwyy, Ana ta Penina ijõre. Penina heka iriòre dire, Ana tairiòreõre.3Eokana heka wyra sohoji sohoji-di ramyhỹre tahãwã ribi Silò bede-ò ramyhỹre wedu nihikỹ-ò xiwe riwahinykremy. Hofni ta Fineia, Eli riòreboho. Deuxu wedunihikỹ, deòdumy roiremyhỹ, Silò bede-ki. 4Ka Eokana raxiwe riwahinymyhỹre wana, ijõ bute riwahinymyhỹre Penina-ò ijõ tasỹ tariòre mahãdu-ò riwahinymyhỹre.5Ka Ana-ò tahe tii sõetyhymy riwahimyhỹre, Eokana sõemy tuu rerinanymy raremyhỹ, wedu nihikỹ uladu tamy riwahinykõmyhỹre hãrele. 6Penina, Ana oludu heka sõemy riitxenanymy raremyhỹ idi rasinymy raremyhỹ, kiemy he wedunihikỹ uladu tamy riwahinyõhyky raremyhỹ.7Wyra iyhykõmy heka rutỹỹnymy raremyhỹ. Wedunihikỹ heto-ò roimyhỹrenyreu. Penina risiraradỹỹmyhỹre Ana, iòraru-ki tule urile robumyhỹre tule aõ wana riroxiõhyymyhỹre. 8Tiu txuubo ihãbu Eokana tamy rỹỹraxire: —Ana, aõki wexe tabuteri? Aõherekibo teroxiõteri? Aõherekibo abedeeryryhyky ahãmyhỹte? Jiarỹ aõkõ aõbo adee awireri, debòitue uladu sõeky ribi? Ana uladumy rexitòenyre Deuxu-ò.9Tiu txuubo tahe Silò-ki ratximyhỹreny, tabyreny rahumy ratximyhỹreny. Eli, Deuxu deòdu, rynana-ki runymyhỹ, Deuxu heto ijò-ki. 10Tahe ibedeeryrymy Ana rỹire, sõemy robumyhỹ, Deuxu wedu nihikỹ-ò rexitòenyre.11Tahe rarybere tu rybe mynamy riwinykremy: —Wedu rurutere nihikỹ, wadeke iku bedeteheke, ekòdu-kò! Wabede ryrykò taiku bedeteheke ta watxi õhõti reakakre! Ekòdu ribi nohõti lusa kõmykre! Wadeke kuladu biwahinykre wana, tikiemy aki rarekre tule irade rakroke anõkõre.12Ana txuu iyhykõmy wedu nihikỹ-ò rexitòenymy raremyhỹ, iòraru-ki Eli idi ixiraykydỹỹ riòrarunyre. 13Idi retehere iryijeti rerabimyhỹmy, irybewodỹỹ rohonyke aõkõ. Tawo-ki Ana rexitòenymyhỹ, Eli idi iòdewarimy rõhõtinymyhỹ. 14Rarybere: —Tiwese wexe aõde wàrimy bede biekre? Ixãwike mobo ribi!15—Anoherikibo, tii rirawyònyre, jikarỹ wakode wàrireri anokõ. Vinhomy kariõke anokõ bexibexi tule. Urile heka wabederyryreri ta rexitòenymy watxireri, wabede wokulemy heka wedu nihikỹ koku relykymy watxireri. 16Wadi nohõtikõkmy hãwyky itxyte itxytemy nodumy. Kia wesemy rexitòenyreri kiemy jikarỹ wabederyry rare tule anohỹkỹhỹkỹmy dỹkỹdu rare!17Eli rarybere: —Make ixinamy. Israel Deuxu adee riwahinykre aõmybo texitòenyta! 18Kiemyhe wedu nihikỹ ano wiwihikỹlemy wadi rõhõtinymyhỹre! Tii rirawyònyre. Ta rohonyre. Riroxire bederyry ribi ixãwimy ratximyhỹ.19Biurasò rudiu Eokana ta hãwyyboho wana Deuxu wedu nihikỹmy reàlàremyre. Irahudi ta tasỹ-ò riòkeserenyre Hama bede-ò. Eokana ta hãwyy tyy-ò resere Ana wahe, wedu nihikỹ ixitòtedỹỹna rirawyònyre. 20Tahe rabotonyre, itxu òbitiu, reare weryry. Samuelimy rininire ta riòbitinyre: Ka kuladu Deuxu deke tuu rexitòenyra wedu nihikỹ-kò.21Eokana ta hãwyyboho wana Silò-ò roirenyre wedu nihikỹ dee xiwe riwahinyrenykremy wyra sohoji sohoji-di heka tuu riwinymyhỹre tule sỹ xiwe wihikỹ Deuxu dee tuu rarybere ijõre. 22Ibedeu Ana raõre. Kiamy ta hãbu-ò rarybere: —Hukỹtò ribi ixãwi-di, idi krakre Deuxu hetoku-kò, tikiemy tai rarekremy. 23Eokana rirawyònyre: —Tibo adeewimy ixinamy tuu biwinykre. Huỹtòdu ule iny wana ratxikre iribi tahe ixinamy rakre. Tuu wedu nihikỹ-ò tarybete mynamy, tuu biwinykre. Tahe Ana rarire tasỹ-kile tariòre rihuỹtònymy raremyhỹ.24Huỹtò ribi ixãwire-u, idi rare Silò bede-ò. Tule broreni hãbu ijõmy ixihemy ridyre inataõmy iwyra, ỹnyde deboitue kilo-my tule sỹ sohoji hynamy vinho. Samueli (Samuel) uladu tyhylemy ise idi rare wedu nihikỹ heto-ò Silò bede-ò. 25Samueli tybyboho broreni rirubunyrenyre xiwemy tule uladu-di roirenyre Eli dee.26Ana rarybere: —Deuxu dekòdu, jikarỹ heka hãwyky wamy kaki tabite watxireri, Deuxu-kò rexitòenymy rỹimyhỹ-kò. 27Jikarỹ kaa, kuladumy Deuxu wedu nihikỹ-kò, rexitòenyre watxireri tahe wadeke riwahinyre tuu rexitòenyre wahe. 28Tai ki tahe idi ka rareri kuladu-di wedu nihikỹ deke. Tiwesebo irumy bede riekre, wedu nihikỹki hyky rarekre. Tahe taile tiiboho Deuxumy reàlàrenyre.
Chapter 2

1Tahe Ana kiamy rexitòenyre: —Deuxu wedu nihikỹ sõemy riwatekysanyra, warati rikywinyra kòraru-ki. Wijile wakòludu mahãdu-ki ratxuenyreri tule wadekysareri, Deuxu riwawikòhenanyra.2Moõ kòbitike anokõre Deuxu wese; ixyby deuxu witxira ijõkõre tiki sohojile rare, tule moõ iwese anokõ tikile iny riwikòhenanymyhỹre Deuxu sohojile.3Uritere rybe honadỹỹõmy tule rybe xiwedeõ-my. Deuxu wedu nihikỹ dori rierymyhỹre ibutumy iny anõbo riwinymyhỹre tiile tuu rarybere. 4Sodadu tyhyhykỹ mahãdu wiji ranõkõra, sodadu ityhynõ mahãdu ta ihyhy-my rexirahòrera.5Juhuku hydymy roiremyhỹ ka wiji tahe rỹsỹnalemy rekoareri ka rama (ijra) mahãdu ta hydy-my wiji rỹireri. Hãwyky iritxòrenõ-my nodu wiji debò inatxi reuro-my rariòrenyra, ka iritxòre sõemy nodu ta wiji ihoõmy reara.6Deuxu wedu nihikỹ heka iny riyrubunymyhỹre tule umy riwahinymyhỹre tii heka iny rubu-ò riteònymyhỹre tasỹ iny iribi diòkesedỹỹnymyhỹde. 7Tii iny riaõkõdỹỹnymyhỹre, tasỹ iny riityhydỹỹnymyhỹre, ijõ sỹ ribedetxinymyhỹre ijõ tasỹ ritamadỹỹnymyhỹre.8Deuxu iny iaõkõ-my nodu ritamadỹỹnymyhỹre su ribi tule iaõkõ ribi ritamadỹỹnymyhỹre aõhõkỹmydỹỹnana ribi. Iaõkõ mahãdu heka wedu nihikỹ bikòwa rare ryna wihikỹ-ò (risnykre). Su bededỹỹnana heka Deuxu hõrõ rare, wedu nihikỹ, tii heka tamyreny bede riwinyre.9Mobo òbitimy tamy ratximyhỹre tii iny-di taru-ki ratximyhỹre, òbitiõ mahãdu ta ixinamy bede luru-ki rỹimyhỹre, moõ heka taruruna-di ixiòbitimy ròtaõtyhy.10Deuxu òludu mahãdu ta, wedu nihikỹ rahurenykremy ihỹre, tii heka biu ribi kanakre ihudurenymy. Wedu nihikỹ heka ibutu hãwã hãwã mahãdumy rarybekre, tii heka iòlò dee ruru riwahinykre tule ritasadỹỹnykre kiemy dori tii ritare iòlò-my.11Tahe Eokana roosere tasỹ-ò Hama bede-ò uladu Samueli tahe rarire Silò bede-ki, Deuxu aõmysỹdỹỹna-ki, wedu nihikỹ, Eli wiòhedỹỹdumy. Eli riròreboho.12Xiwe-di aõmysỹdỹỹdu Eli riòreboho awiõrenyre tule Deuxu notxi ririõhyymyhỹrenyre wedu nihikỹ wahe. Iwese xiwe wedu mahãdu ixỹ-ò riwinymyhỹre wese tiiboho iny-ò tuu riwirenyõmyhỹre irybe sira dỹỹrenyre. Hãbuõ taxiwe riwahiny wana, xiwe-di aõmysỹdỹỹdu wiòhedỹỹdu tamy namyhỹde tesewaju inataõ-di. Ka wiji iròdude ruareri wanawana; 14Heranawo-ò tesewa-di reamyhỹre, tiwesebo tesewa-di ritara xiwe-di aõmysỹdỹỹdu hõrõ-my relemyhỹre. Tu hyy hyy riwinymyhỹre Israel mahãduõ rawana Silò bede-ò taxiwe-di.15Iwe rookre koi, Eli riòreboho xiwe-di aõmysỹdỹỹdu deòdu riteònymyhỹre kiamy rarybemyhỹre mobo xiwe riwahinyreri: Ideyreõ wadee bidiwahinyke xiwe-di aõmysỹdỹỹdu ixidee riobiunykremy. Tii heto ahera-ò teòbyna, isòòle ta kedeòbykre. 16Hãbu riwawyònykeki tahe myỹ: Txioini iwe komy roo, irahu-di ta ixideewimy bitakre, xiwe-di aõmysỹdỹỹdu wiòhedỹỹdu rarybere: Kõre. Wylemy iròdude bidiuwahinyke. Uri (kõyrbu) hỹỹnahãkỹlemy adiwyheny. 17Kawesemy Eli riòreboho riwinymyhỹrenyre Deuxu, wedu nihikỹ-ò xiwe ramyhỹre. Iòrarureny tahe wedu nihikỹ dee lahimy reare.Samue Silò bede-ki.18Samueli Deuxu-ki (yrbu) raõmysỹdỹỹmy raremyhỹ. Uladu (yrbu) raremyhỹ, xiwe-di aõmysỹdỹỹdu tyy riuhemyhỹre. 19Ise, Ana, wyra iyhykõ-my tyy tamy riwinymyhỹre ihãbu taxiwe-di wyra iyhykõ-my reamyhỹre iu ta tahãbu yhyramy idi ramyhỹre tyy-di.20Eli awimy Eokana ihãwyy wana tamyreny rarybemyhỹre kiamy: Deuxu wedu nihikỹ adee uladu riwahinykre Ana wana, tamy uladu tewahinyte deròwymy! Irabudixe tasỹ-ò riòkesemyhỹre. 21Sõemy wedu nihikỹ Ana riwiòhenanyre, ixyby uladu tamy riwahinyre hãbu inataõ tule hãwyy inatxi. Samueli xe Deuxu, wedu nihikỹ aõmysỹdỹỹna-ki hyky raumynymy rare. Eli tariòreboho wana.22Eli ramatuarinykre. Tii ibutumy roholamyhỹre tariòreboho aõnaõna-ò israelita mahãdu-ò riwinymyhỹre-ò tulesỹ hãwyy mahãdu Deuxu heto-ki aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò raòtaòtamyhỹrenyre. 23Kiamy Eli rarybere: Aõmy wexe tana aõnaõnanymyhỹtenyte? Ibutumy int mahãdu wadee narybemyhỹdenyde umyreny aõ aòtaòtale tadierymyhỹtenytemy. 24Ixãwirenyke ini, wariòreboho! Deuxu wedu nihikỹ sỹ mahãdu umyreny rarybereri ibinamy brebunamy!25Inyõ wimy rolduukeki, wedu nihikỹ riwiòhenanyke. Ka inyõ Deuxu-my ròludukeki tahe mobo he rimiòhenanykre? Tyby rybe-ò roholarenyõhyyre, wedu nihikỹ xe irubudỹỹrenymy rexiraykynyre. 26Samueli ywiywi-my raumynymy rare, sõemy wedu nihikỹ awimy tai rahamyhỹre iny mahãdu tule awimy tai rahamyhỹre. Deuxu rybe erydu Eli riòreboho-my roludure.27Deuxu rybe eryduõ Eli riemyhỹ Deuxu rybemy ramy rarybere, wedu nihikỹ wahe: Jiarỹ juhu mahãdu dee rexitynynyre iu bedeu Araõ tasỹrenyre wana Egito mahãdu deòdulemy roiremyhỹ iu. 28Kai aõbo teeryte jiarỹ retaremy, Israel mahãdu kyribi, waxiwe-di aõmysỹdỹỹdumy uto-ki ratximyhỹrenykremy, roxõmyhỹrenykre tasỹ xiwe-di aõmysỹdỹỹdu tyy riuherenykre tai aratximyhỹkre-ò tule xiweõ tamyreny rewahinyra xiwe sõna ribi iwòsidỹỹ rabu wahe.29Aõhereki wexe aixiowijiteremy xiwe-ò atximyhỹtenyte tuu rarybere wadee relemyhỹkremy? Eli, aõherekibo heka ariòrebohole tetyhynymyhỹtenyte waribi, radenyrenykremy aõbo, xiwe wiwihikỹlemy riroximyhỹrenyre wasỹreny mahãdu wadee diwahinymyhỹde wahe? 30Jiarỹ wedu nihikỹ, Israel mahãdu Deuxu, tamyreny juhuu rarybere ariòreriòreboho tiiemy wadee roirekre xiwe wedumy. Urile tahe wiji bededỹỹnana ixãwikre. Mobo riwatyhynykre tule arityhynykre, moobo wanotxi ririõkre tule tõtxi aririõtyhy.31Betehe ini! Bedehe tamy rehemynymy rareri iu ibutumy (ainy) tỹmyra mahãdu arihukre-ò tule busỹ mahãdu ijõreny matuari-ò rehemynyõtyhy. 32Bede isiramy adee rohonykre tule sõemy mawaritikre Israela mahãdu dee aõ wiwihikỹ ariõkre-ò, urile tahe tiu inyõ asỹreny ribi matuari-ò rehemynyõtyhy. 33Iny sohojiõ aririkre ariòreriòreõ, waxiwe wedumy. Urile tahe iruetàmy relekre tahedỹỹna riõnonykre. Iriòreriòre mahãdu rububina-my tarubu rahukre.34Ariòre Hofni Fineiaboho iny inatxi ituerenykre ixitxulemy uri idi mohõtinykrelemy aõmy rarybe wana inatyhymy rarybewahãre. 35Iny sohoji inyõ xiwe wedumy awiõ aritakre ixidee, tii ibutumy wadee wimy riwinykre. Iriòreriòre tamy ariwahinykre tii tiiemy iòlò aõmysỹdỹỹdumy rarekre jiarỹ tuu retare.36Ijõ ariòreriòre mahãdu, irumy rarikre mahãdu rexitòenyrenykre nieru-my tule rỹsỹnamy rexitòenyrenykre wedu dee xiwe-di aõmysỹdỹỹdu wiòhedỹỹnamy irỹsỹnareny ijõdimy riroximy ratxirenykremy.
Chapter 3

1Samueli uladu ule Eli riwiòhenanymyhỹre Deuxu bededỹỹnana-ki wedu nihikỹ wahe. Iu bedeu ibutulemy rybe wedu nihikỹ ribi reamy raremyhỹ, tulesỹ rasi wesena ibutere ibedeu. 2Tiu rumy Eli wahy ini raruetàre ta heto-ki rõrõmy roimyhỹu. 3Samueli Deuxu heto-ki rõrõmy roimyhỹ, tai arka roimyhỹre-ki. Deuxu loosona toosolemy roimyhỹ. 4Tahe Deuxu wedu nihikỹ tamy ryryre: —Samueli, Samueli! —Kakile watxireri! —Tii rirawyònyre.5-8Tii (raijranyre) Eli tai ratximyhỹ-ò tahe rarybere: —Kai we wadee taryta? Kakile watxireri. Eli rirawyònyre: —Adee aryryke aõkõre. Mata aherina-ò. Samueli roosere. Ixybyle Deuxu wedu nihikỹ ryryre Samueli dee. Taita uladu rỹire taherina ribi, rare Eli tai ratximyhỹ-ò tamy rarybere: —Kai we wadee taryta? Kakile watxireri. Eli ixyby tamy rarybere: —Adee aryryke aõkõre, wariòre. Mata aherina-ò. Samueli wedu nihikỹ rieryõhyymyhỹ tule wedu nihikỹ tamy rarybeõlere. Ixybysỹ wedu nihikỹ inataõna-di Samueli dee ryryre. Tiis sỹ ixybyle taherina ribi rỹire, ta rare Eli tai ratximyhỹ-ò tamy rarybere: —Kai we wadee taryta? Kakile watxireri? Tahe Eli xe rieryre wedu nihikỹ tamy ryryrerimy.9Tamy rarybere: —Bòòseta aherina-ò, ka ixyby adee kydyrykre wana, kiamy tamy marybekre: “Manarybeke, wedu nihikỹ, eòdu arybe-ò roholareri!” Samueli ròòsere taherina-ò.10Tahe wedu nihikỹ nade ta taile ratximyhỹ. Iwese, juhu tamy ryryre wesele, tamy ryryre: —Samueli, Samueli! —Manarybe, eòdu arybe-ò roholareri! — Samuel rirawyònyre. 11Wedu nihikỹ rarybere: —Israel mahãdu aribreburenykre sõemy, tamy roholarenykre-u ibutumy ruberurenykre.12Itxu bede-u Eli-my adòludukre isỹreny bededỹỹnanamy rarybere, iòraru ribi ihyy ionanaòhòkỹle. 13Kiamy jiarỹ rarybere asỹ mahãdu ibutumy aõhõkỹmy tikiemy (arisnymy) ararekre ariòreboho dori aõbinabinahakỹle wadee riwinymyhỹrenyre. Eli heka rierymyhỹre tuu ariwinykre, ihãrele tahe tariòreboho-ò rarybeõhyymyhỹre ixãwikemy. 14Taiki tahe, inatyhymy ararybekre Eli sỹ mahãdu tiu budoeni hãlubu tule aõnaõnaõ iòrarureny nihikỹ risuhòõtyhy.15Samueli xe taherinakile roimyhỹ rudi-u. Irahudi xe rỹire ijõ riraynyre heto ijò. Eli ko relyyke lau sõemy ruberumyhỹ Deuxu tamy rarybere bededỹỹnanamy. 16Eli xe tamy ryryre: —Samueli, wariòre! —Kakile watxireri! — Tii rirawyònyre.17—Aõmywe Deuxu adee rarybera? Eli rỹỹraxire. — Uritere aõ walau iwòteõmykre. Taiki ta Deuxu aõhõkỹmy sõemy (anasnykre) ka wako tuu butumy belyykõkre wana aõmybo adee raryberamy. 18Taxe Samueli ibutumy iko tuu relyyre, aõ ilau riwoke aõkõre. Eli rarybere: —Tii Deuxu rare, wedu nihikỹ. Tii ixidee wimy timybo tuu riwinykre!19Samueli xe raumynyre. Wedu nihikỹ wana ratximyhỹ ibutumy aõmybo Samueli rarybemyhỹre riwinymyhỹre iu tuu rỹikremy. 20Tahe Israel mahãdu ibutumy rieryrenyre Samueli Deuxu rybena tyhymy ratxirerimy. 21Wedu nihikỹ tai hyy ratximyhỹ Silò bede-ki, tai Samueli dee aõnaõna riteòsinykremy tule tamy rarybekremy. Samueli rybe tahe ibutumy Israel mahãdu rityhynymyhỹre.
Chapter 4

1Iu bedeu Israel mahãdu filisteu mahãdu wana raõbinanyrenyre. Israel mahãdu Ebeneze-ki rexibutunyrenyre, filisteu mahãdu tasỹ, Afeka-ki rexibutunyrenyre. 2Filisteu mahãdu xe rironyrenyre aõbinamy. Ròtarenyre israelita mahãdu ribi, aõbina-ki sõemy ituerenyre inaubiowa mil bedeõmy sodadu ituere.3Ka rahenyre mahãdu ta ròòserenyre tai juhu rexibutunyrenyre-ò, Israel wedu mahãdu raryberenyre: —Aõherekibo heka Deuxu wedu nihikỹ fiisteu mahãdu iny ribireny ritarasadỹỹnyra wiji? Arka ta rikiòreny Silò-ò ka-ò iny kidiwydenykre, tai xiery wedu nihikỹ inykyrenyki kanatxikre iny rihedỹỹnyrenykre iny òludureny ribi. 4Ta riteònyrenyre teòdureny Silò bede-ò arka òrysymy wedu nihikỹ hõrõ butu ratyre irurutere, tarynaki ratximyhỹre ỹju mahãdu wana. Hofni Fineia wana Eli riòreboho, arka heki doidenyde.5Arka rehemynyre-u, israelita mahãdu katxihikỹmy rirajuarenyre, su dori ramytàtàre. 6Filisteu mahãdu roholareny-u irà-ò kiamy raryberenyre: Boholabenyke ini irà-ò Hebreu mahãdu tai roireri-ki. Aõbo tahe ka aõherabo? Ka arka wedu nihikỹ hõrõ tamy rehemynymy rieryrenyre-u.7Filisteu mahãdu sõemy ruberurenyre kiamy raryberenyre: —Deuxu ini israelita mahãdu-ò rehemynyra! Inyboho tahe! Tiu he aõ iwese rỹiõmyhỹre! 8Inyboho tate! Mobo he iny rihedỹỹnyrenykre Deuxu rurutere nihikỹ ribi? Ka Deuxu heka egpicio mahãdu iròdu xõmo xõmo-di aõhõkỹmy risỹnyrenyre, bedetyahakỹki. 9Filisteu mahãdu, bexiwodeburemybenykre! Hãbumy maõbinamybenykre kõmo aõbohe Hebreu mahãdu deòdumy rokoirekre, iwese tiiboho iny deòdurenymy ihỹrenyre wesemy. Hãbumy maõbinanybenykre!10Tahe filisteu mahãdu raõbinanyrenyre. Israelia mahãdu xe rabòdurenyre raòrunyrenyre tasỹreny-ò brebumy. Tahe sõemy ituerenyre: 30000-my iny sõe ituere israelita mahãdu. Filisteu mahãdu xe Deuxu arka riwyrenyre. Eli riòreboho ituerenyre Hofni Fineiaboho. 11Filisteu mahãdu xe Deuxu arka riwyrenyre. Eli riòreboho ituerenyre Hofni Fineiaboho. Eli rure.12Hãbuõ Benjami mahãdu nahenyde (ijra-my) nade wou tai rỹimyhỹ ribi Silò hãwa-ò tahe rehemynyre ixitxuhukỹlemy. Tabederyry riteòsinykremy tii tatyy riykare bede-ò taradi roire. 13Eli rynana tyre-ki runymyhỹ, ryribi iòhòlemy, roraòmy. Sõemy tii rõhõtiyremyhỹ arakamy. Ka hãbu wou bededỹỹnanamy relyyreu tahe, ibutumy iny mahãdu ruberurenyre tule rasỹbinarenyre.14Eli ibru-ò roholareu-u rỹỹraxire: —Aõwexe aõhereribo? Tahe hãbu rare Eli ko ijuumy. 15Eli 98-my iwyra tulesỹ iruetàre.16Hãbu rarybere: —Jiarỹ heka wou ribi rare wijityhyle (ijra-my) ka-ò. —Aõherabo heka, wariòre? Eli rỹỹraxire. 17Israel mahãdu filisteu mahãdu ribi raorunyra! — Ijyydu rirawyònyre. — Inihikỹmy heka iny ituerenyra, filisteu mahãdu xe arka riwyrenyra.18Ka arka-my roholareu, Eli rariòwyre rynana tyre ribi ta brò-ò, ijòtòbona bire-txi. Matuari tyhyre tule idenihikỹre. Iurenana tahe tòti rurure. Eli heka quarenta wyramy Israel mahãdu-di raõmysỹdỹỹnyre. Fineia hãwyy rurure bededỹỹnana.19Eli riokore se Fineia hãwyy, bòtòmyhỹ (ijra) iòhòmy. Deuxu arka iòludureny riwyreny rieryreu tule sỹ iriòre labie rubu tasỹ ihãbu rubumy tahe ramytxitxire ihyy iriòre rare. 20Tahe rubumy rorenymyhỹ hãwyy mahãdu xiery riwiòhenanymyhỹ tamy rarybemyhỹreny: —Bexibrebuterenyke! Wekyry heka aritxorera. Tii tõtxi ririõhyyre tule rirawyònyõhyyre.21Uladu xe rininire Ikabo-my, riòbitinyre: *Wowydyna Israel ribi rohonyra. Kiamy rarybere, Deuxu arka wydyna-my tule sỹ tariòre labie rubumy tahãbu rubumy. 22Tii rarybere: —Wokuwydyna Israel ribi rakòkunyra, Deuxu arka heka iny kòludureny riwyrenyra.
Chapter 5

1Deuxu arka riwyrenyre rahudi, filisteu mahãdu Ebenee ribi riwyrenyre Asdode hãwa-ò. 2Ta deuxureny Dagõ heto-ò ritidirenyre, ritxoo bire-ò. 3Ijõ txuu, rudi-u, Asdode-ki hãwadu mahãsu Dagõ-my robirenyre rariòwymy taõmy resemy roimyhỹ-ò su-ki, arka ko-ò roimyhỹ. Tahe riwyrenyre ixybyle tena-ò.4Ijõ txuu, rudi-u, ixybylesỹ rariòwymy roimyhỹ arka bire-ki. Irati ta tera wiwana rarore, ijòtòbona rawo-ki resemy roimyhỹ; iumyleta awimy roimyhỹ. 5Taiki heka Dagõ rybe erydu mahãdu tule ityhydỹỹdu Asdode mahãdu tiu tamy raõhyymyhỹre ibede-ò.6Tahe Deuxu wedu nihikỹ aõhỹkỹmy Asdode mahãdu (risnymy) raremyhỹ. Binanamy ritỹxinyrenyre ibiremy hãdu mahãdu tule. 7Tuu robirenyreu-u kiamy raryberenyre: —Israel Deuxu inihe inyboho aõhỹkỹmy (risnymy) tule Dagõ iny deuxureny. Ixyby he Israel Deuxu arka kaki roiõkre.8Tahe teòdurenyõ riteònyrenyre iruyre filisteu wedu mahãdu dee rybemy tamy rỹỹraxirenyre: —Timy wexe Israel Deuxu arka (rkisnyrenykre)? —Gate hãwa-ò biwybenyke! — Tiiboho rirawyònyrenyre. Filisteu mahãdu xe idi roirenyre tamy. 9Ka, arka tamy rehemynyre-u, Deuxu wedu nihikỹ aõhõkỹmy (risnyrenyre) tai hãwadu mahãdu tule brebumy rabinarenyre. Binana sỹ hãbu iaõkõmy nodu mahãdu-my rỹxire.10Tai tasỹ Ekrõ hãwa-ò arka-di roirenyre. Tamy arka rehemynyre-u, tai hãwadu mahãdu rirajuarenyre: —Israel Deuxu arka we ka-ò idi toiteri; iny hudurenymy he rururenyra!11Tahe teòdureny riteònyrenyre filisteu wedu mahãdu-ò rybemy: —Israel Deuxu arka-di boibenye iribi tadiwytenyte-ò, taita tiu iny ihudurenyõna iny sỹreny wana. Hãwã hãwamy rubu rohonyre, Deuxu aõhõkỹmy (rsnyrenyre). 12Ka mobo ruruõre mahãdu ta sõemy binanamy rỹxirenyre, hãwaki sỹdu mahãdu irà biu òhòkỹle rehemynyre.
Chapter 6

1Debò-ò inatxi reurò ahãdu-my *arka bede riere filisteu mahãdu su-ki. 2Tahe ta deuxureny xiwedi aõmysỹdỹỹdu-ò rarariòwyrenyre tule ta hàrireny-ò tahe tamyreny rỹỹraxirenyre:3Tiiboho rirawyònyrenyre: —Ka Israel Deuxu arka-di biòkesekre wana, iòferta kõmy idi norenoõmykre. Òfertaõ ihemy biteònybenykre aòrarureny òwydỹỹnamy. Ixiery ta beytebenykre tule bierybenykre aõ òrarukibo aõhõkỹmy (arasnyrenyrerimy). 4Aõbo tahe òferta-my rakre? —Filisteu mahãdu rỹỹraxirenyre. Xiwe-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu tulesỹ hàri mahãdu wana rirawyònyrenyre: —Iruyremy ouro relekre binana wesemy ta rateokre tulesỹ iruyre-my luwyty relekre ouro-di, filisteu mahãdu wedu myna mynamy. Iruyre wedu mahãdu heka tule binanana-my rỹxirenyra abinanareny wesenamy.5Binana wesemy biwinybenyke luwyty sỹ tulekre iny sureny ribinanyreri tahe Israel Deuxu dee rawahikre. Tai xiery heka aõhe wana aõhõkỹmy asỹdỹỹreny ixãwikre, adeuxureny tule asureny. 6õhõtiõrenyre kie Egito egipcio mahãdu wese wahe? Wanohõti rusaõhyymyhỹre Deuxu aõhõkỹmy (risnyrenyre) ihyy xe riwahinyrenyre Egito ribi roirenyre.7Mykre: inatxi broreni rawykre kahòxaõ tiu ritusikõmyhỹre mahãduõ tahe rataarenykre kahòxa tỹmyra-ò wiwana. Iriòreboho ta uhuari wo-ò rahykre. 8Tahe biwykre Deuxu wedu nihikỹ arka bitidikre kahòxa ro-ò. Tule kaxa arka bire-ò bidekre, ouro tuu biryrymy Israel Deuxu dee òferta wesemy aòrarureny òwydỹỹnamy. Tahe broreni kahòxa-di biteònybenykre ixinamy tiobo rakre ixideewimy. 9Bodoholadenykre. Ka kahòxa òbitimy Bete-Seme hãwa-ò rakre wana, heka israelita Deuxu inydeereny bedebina (deteònude). Ka, tukõkre wana, tii aõkõ inydeereny diteònyde binana, iximynalemy nade.10Tahe filisteu mahãdu tuu riwinyrenyre xiwe-di aõmysỹdỹỹdu rybe mynamy tule sỹ ihàriremy rarybere mynamy: rimyrenyre inatxi broreni ta kahòxa-ò ritaarenyre iriòre tahe uhuari wo-ò rihynyrenyre. 11Irahudi xe Deuxu Wedu Nihikỹ arka kahòxa ro-ò riruunyrenyre, tai luwyty ouro kaxa rỹireri-ò tasỹ ouro binana-my rikeitxenyrenyra bire-ò. 12Tahe broreni òbitihikỹle rare Bete-Seme hãwa-ò, robumy rariamy roire, timy rexitiòranyõ hyy roire. Iruyre filisteu wedu mahãdu ihemy roirenyre ihyy Bete-Seme hãwã onana òhòkỹle ihemy ritehemynyre.13Bete-Seme mahãdu (trigo) rihemyhỹreny: Reteherenyre-u, lisitete ribile arka-my robirenyre sõemy reysarenyre.14Ka kahòxa broreni idi rare Josuè lòbròna òhòkỹle rehemynyre, iribi tasỹ Bete-Seme ribi raremy tasỹ, mana nihikỹ bire-ò ruhure. Tai hãwadu mahãdu kahòxa riòròròrenyre tule broreni rirubunyrenyre risõrenyre Deuxu wedu nihikỹ *xiwemy. 15*Levita mahãdu xe wedu nihikỹ arka riwyrenyre tule kaxa ouro ryrysyna riwyrenyre mana nihikỹ tyre ritidirenyre. Iu txu bedeu Bete-Seme mahãdu wedu nihikỹ dee òferta wòsimy riteòsinyrenyre tule sỹ iròdu rubu.16Filisteu wedu mahãdu ibutumy tuu robirenyre ilemy ta ixitxulemy Ekrõ hãwa-ò riòkeserenyre.17Filisteu mahãdu iruyre bededỹỹnanamy ouro riteònyre Deuxu-ò, wedu nihikỹ-ò iruyre òferta-my taòrarureny òwydỹỹnamy sohoji sohoji hãwã hãwã deòsina: Asdode, Gasa, Askelõ, Gade tule Ekrõ. 18Tulesỹ iruyre ouro luwytymy riteònyrenyre, hãwã wedu mynamy kiemy dori iruyremy filisteu hãwã wedu sõe, hãwã iruyre mahãdu heka iuhuari-di lehekỹmy roimyhỹre awimy hãwadu mahãdu ta iwerà-my rahãwanymy rỹimyhỹre. Josuè lòbròna, Bete-Seme ludu tyhy rare, Deuxu arka mana nihikỹ, iòraru-ki ta wedu nihikỹ rahurenykre. Iòraru-ki ta sõemy ixỹ mahãdu rasỹbinare Deuxu hãbu mahãdu rahure òraru-ki. (A arca na cidade de Jearim)20Bete-Seme-ki sỹdu mahãdu kiamy raryberenyre: —Mowe xe wedu nihikỹ dee rehemynykre, Deuxu kyny heka awi rare? Tiõtxihe rikiteònyrenykre kakỹny irehemy iny ribireny ratxikre?21Tahe teòdureny riteònyre Jearĩ mahãdu-ò: —Wedu nihikỹ arka filisteu mahãdu riwahinyreri. Ta bodoikre ka-ò arka dori biwybenykre.
Chapter 7

1Tahe hãbu mahãdu Jearĩ-ki hãwadu mahãdu ramy roirenyre tahe wedu nihikỹ arka riwyrenyre. Abinadabe heto-ò riderenyre, hãwalò-ki heka iheto rỹimyhỹre. Tahe ritarenyre, rihitxinyrenyre iriòre Eliaza idi tarukikremy. Samueli Israel mahãdu riwedunyre. 2Arka xe Jearĩ mahãdu hãwa-ki rarire irehemy tai bede riijere, aõhe wana waitue wyra bedeõmy bede riere. Bede tai riere wana wana ta israelita mahãdu rexitòenymyhỹrenyre Deuxu, wedu nihikỹ-ò, ixiwiòhedỹỹrenymy.3Israel mahãdu dee Samueli raybere: —Ka inatyhymy Deuxu-ò biòkesekre wana, wedu nihikỹ-ò, ibutumy iwitxira deuxu-di ixiribireny behubenykre tule ahãdu deuxu-di behubenykre ityy tarasana tule. Inatyhyhykỹmy heka wedu nihikỹ dee bexiwahinybenykre tii sohojile bityhynybenykre. Tii heka filisteu mahãdu ribi arahedỹỹnyrenykre. 4Tahe ibutumy su ritxoo deuxu-di rehurenyre israelita mahãdu tule ahãdu deuxu-di Deuxu sohojile rityhynyrenyre wedu nihikỹ wahe.5Tahe Samueli tamyreny rarybere Mispa hãwa-ò rexibutunyrenykremy. Tule tamyreny wedu nihikỹ-ò rexitòenykremy rarybere. 6Tahe Mispa hãwa-ki xe rexibutunyrenyre. Bee riryrenyre ta ritxiwirenyre wedu nihikỹ xiwmy, renareherenyre txu sohojimy kiamy raryberenyre: —Inyboho òraruna riwinyrenyra Deuxu, wedu nihikỹ-ò. Mispa bede-ki xe Samueli rarybemyhỹre tule Israel mahãdu riwedunymyhỹre.7Ka filisteu mahãdu rieryrenyre-u israelita mahãdu Mispa bede-ki rexibutunymy, iruyre hãwã wedu mahãdu taijoi-di tamyreny aõbinamy rirahure filisteu mahãdu wahe. Ka israelita mahãdu rieryrenyre-u sõemy ruberurenyre. 8Samueli dee raryberenyre: —Wedu nihikỹ dee bexitòenybeke ixitxuhudỹỹõmy, iny Deuxureny-ò filisteu mahãdu ribi iny rihedỹỹnyrenykremy bexitòenybekre.9Tahe Samueli budoeni rirubunyre butumy risõre Deuxu dee rirubunyre wedu nihikỹ-ò. Tamy rexitòenyre wedu nihikỹ-ò Israel mahãdu riwiòhenanykemy, ixitòedỹỹna rirawyònyre.10Samueli budoeni rubu mahãdu-ò. Ta wedu nihikỹ biu mytxi-di tamyreny tarurumy reare. Iòraruki ta tiiboho urile reòsa reòsa-my rekoare ihyy raòrunyrenyre. 11Tahe israelita mahãdu Mispa hãwã ribi iheworenymy roire Bete-Ka hãwa-ò hokỹle ihemy ritehemynyre, tureny raòhòtemy idireny rare rywetua wetuamy.12Ta Samueli manõ rimyre, ritidire Mispa hãwã 100 hãwã ta rarybere: —Kaòhòkỹle he Deuxu wedu nihikỹ inyboho riwiòhenanyrenyra. Iòraru-ki tahe Ebeneze-my raninire.13Kiamy heka filisteu mahãdu tabre rahure, Deuxu wedu nihikỹmy heka riijerenyre isureny ribina binanyke lau Samueli irumy raremyhỹ wanawana. 14Ibutumy hãwã hãwa-di filisteu mahãdu rahỹỹnanyrenyre mahãdu, Ekrõ hãwã ribi ihyy Gate òhòkỹle, ibutumy riwahinyrenyre Israel mahãdu-ò. Ròtarenyre òraru-ki ixyby israelita mahãdu tasureny riwyrenyre. Tulesỹ israelita mahãdu amuheu mahãdu wana wide rawooxirenyre.15Samueli irehemy bede riwyre Israel mahãdu wedu-my. 16Wyra iyhykõmy tii ramyhỹre Betel-ò, Gilgal-ò Mispa tule kia hãwã mahãdumy heka aõnaõna riywinymyhỹre ibutu hãwã riteòsinymyhỹre. 17Irahudi ta tasỹ-ò rooseremyhỹre ta hãwa-ò Hama bede-ò, tai tule wedu rare. Hama bede-ki Samueli xiwena riwinyre Deuxu wedu nihikỹ-ò.
Chapter 8

1Samueli ramatuarinyreu, tariòreboho rybedu-my rimyrenyre Israel mahãdu hãwa-ki. 2Iriòredela heka Joeli inire, ihelỹỹna tasỹ, Abia inire. Berseba hãwa-ki heka wedu-my rybedu-my roiremyhỹ. 3Tiiboho heka tyby wesemy aõkõ roiremyhỹ. Nieru tarasalemy raraykynymyhỹrenyre, nieru-ò le reòbymyhỹrenyre aõ òbiti weribiò riwinyõhyymyhỹrenyre.4Tai òraru-ki wedu Israel-my rỹimyhỹre mahãdu widee raryberenyre roirenyre Samueli-ò rybemy. Hama bede-ò. 5Kiamy raryberenyre: —Bodoholakre! Kai heka ta matuarinymy tateri, ariòreboho heka awesemy aõkõ ihỹrenyre. Taiki heka, inyõ bitakre riwawedunyrenykremy, iwese ijõ hãwã mahãdu rỹimyhỹre wesemy.6Samueli tai awimhy rahaõhyyre ixiitòedỹỹnareny-ki. Iòraru-ki ta Deuxu wedu nihikỹ-ò rexitòenyre. 7Kiamy rirawyònyre: —Ixỹ mahãdu ixitòena-ò beòbyke. Aribi sohoji aõkõ heka irehemy rekoara; jiarỹ waribi tule Iòlò-my watximyhỹre ribi.8Egito ribi nadidydenydeu hukỹle, waribi irehemy rekoare iwitxira deuxule rityhynyrenyre. Wiji tahe adee tuu riwinyrenyreri iwese wadee riwinyrenyre wesemy. 9Tamy ta beòby ixiitòedỹỹnareny-ò. Urile tahe ibutumy ixỹ mahãdu biteòarinykre, tamyreny ywimy biòbitinykre timybo iòlò idireny ratxikre wahe.10Tahe Samueli ibutumy ixỹ mahãdu dee tuu rarybere wedu nihikỹ timybo tamy raryberemy. 11Rarybere: —Iòlò heka myỹ adireny ratxikre: ariòrereny aribireny ridykre sodadumy rirònykremy; inyõ kahu woudu-my rỹimyhỹre-di ratxikre, ijõ tasỹ awarudikre tasỹ kahu komy (ijradu-my) rarekre. 12Inoõ mil sodadu wedu-my ratxikre, inoõ tasỹ cinquenta sõe riwedunykre. Ariòrereny su-di raõmysỹdỹỹnykre, ta aõwi rihemyhỹkre tulesỹ debòna riwinyrenykre tasỹ tule kahu woudu riaõnaõnanykre.13Ariòrereny hãwyy mahãdu iòlò deròna riywinyrenykre tule raõmysỹdỹỹnyrenykre iheradu wesemy tulesỹ paõ widỹỹdu-my. 14Aribireny su wihikỹ-di rahaỹnanykre, uva-di tule, bederaty-ò riòròòròkre ta taõmysỹdỹỹdu mahãdu dee riwahinykre 15Sõemy rỹsỹna-di ratxikre uva tule, taõmysỹdỹỹdu mahãdu dee riwahinykre ijõ aõmysỹdỹỹdu dee tule.16Aõmysỹdỹỹdureny-di tule rahaỹnanykre, abrorenireny wihikỹ-di tule aburureny wihikỹ tamy aõmysỹdỹỹ riwinymy rarekre. 17Abrorenirenyõ ixidee ritakre. Kaiboho ta teòdumy boibekre. 18Ka tuu rỹikre-u, sõemy bobubenykre kaiboho iòlò ixidee tetatenyta òraru-ki, iòraru-ki ta Deuxu wedu nihikỹ arybereny-ò roholaõtyhy.19Ihãrele ta ixỹ mahãdu Samueli rybe-ò roholaõhyyre. Iribi òtuhukỹle, kiamy raryberenyre: —Tiu kõnare ini. Iòlò-my rekoarenyreri. 20Iwese ijõ hãwã mahãdu rỹira wesemy: iòlò-my riwawedunyrenymy ratxikremy, wadireny wou-my ramyhỹkre ta araõbinanymyhỹrenykre.21Samueli ibutumy roholare aõmybo raryberenyre-ò ta rare ibutumy Deuxu ko tuu relyyre wedu nihikỹ-ò. 22Tii rirawyònyre: —Biwinyke ixinamy aõmybo rekoareri. Iòlò-õ tamyreny biwahinykre. Tahe Samueli Israel mahãdu dee rarybere tasỹreny-ò riòkeserenykremy.
Chapter 17

1Filisteu mahãdu aõbinamy rexibutunyrenyre Socò bede-ki, Juda hãwa-ki. Rexibutunyrenyre sangrenta my nidu-ki Sokò Azeka wana wimy rawotyanyra-ki.2Sau israelita mahãdu wana rexibutunyrenyre, vale do carvalho-ki ta rexiywinyrenyre filisteu mahãdu wana raõbinanyrenykremy. 3Filisteu mahãdu vale wyòna-ò hãwãlo roire-ò rexitxuhunyrenyre, israelita mahãdu tasỹ ijõ hãwalo iwyòna-ò roire-ki roimyhỹ.4Hãbu-õ Golia inire, Gate hãwã ludu, filisteu mahãdu butuna-ribi ròhònyre israelita mahãdu lahaji-my. Irariè inataõ metro iòhò-my. 5Tule rati wotena riuhemyhỹre tasỹ aõbina tyy tule, sessenta quilo bede õmy heka iutxie.6Iti tule ihetydimy ihỹmyhỹ, tule sỹ tõnori-di tabrò-ki retyymy ihỹmyhỹ. 7Itõnori heka inihikỹre, budehekỹre tulesỹ iutxiere, txuka heka womati rare aõhe wana debò inatxi reurò bede õmy ikilu. Sodaduõ heka tebònadi retyymy ramyhỹre.8Komy Golia nade, rexitxuhunyre ta ryryre israelita mahãdu-õ: —Aõhereki wexe kiakile atxitenyteri, uri tỹỹna tetxibutunytenymy? Jiarỹ heka filisteu mahãdu waterier, kaiboho tahe Sau deòdu atxitenyteri! Inyõ sohoji-õ tainihe wadee biditeònydeny wawana aõbina-my. 9Ka waribi rotakre-wana riwarubunykre-wana, eòdurenymy boibekre.10Wiji he israelita mahãdu-my aralahajinanykre. Inyõ taini he wawana aõbina-my biditeònydenyke! 11Ka Sau ta sodadu mahãdu-wana kawese-my roholarenyreu-u, sõemy ruberurenyre. Davi Sau Butunaki ratximyhỹ.12Davi heka Jessè riòre rare, Efrata mahãdu iòhòmy heka roimyhỹre. Jessè heka debò inataõ reurò-my iriòre sõe. Sau wedu-my raremyhỹ bede-u, Jessè matuari-my raremyhỹ. 13Iriòre iumy mahãdu tainataõna-wana le roirenyre wou-my Sau hemy. 39Taiki ta Davi ibutumy ixiribi ritare. 40Tebòna rimyre ta iruyre mana wety lytywi riarire iwory ijà-ki ta ta taxaòla woò rihynyre. Tahe tabòdòi rimymy Golia-ò aõbina rare. Davi Golia rirubunyre.41Tahe, Golia filisteu mahãdu, Davi dee nariamy nade. Iwiòhedỹỹdu tebòna itxyydu ikomy nariamy nade. Ka Davi tyy-ò rehemynyre-u. 42Idi Golia retehe nihikỹre urile idi (rsinyre) kiemy Davi jàre mahãdule rare òraru-ki tule weryrybo iruxera awimyle. 43Ta kiamy Davi dee rarybere: —Kia heka aõmybo atxiteri? Ijòròsa wesemy aõbo wadi tahõtinyteri? Irahudi ta tadeuxureny-ò rexitòenyre Davi-my.44Tuu ralahajinanyre, kiamy rarybere: —Mana, aumy dori ariwahinykre nawii mahãdu dòmy iròdu mahãdu tule ararokre. 45Davi rirawyònyre: —Kai heka debònadi wadee tateri, tõnori-di tule mayrehe-di. Ka jiarỹ tahe wedu nihikỹ ruruterehekỹ nidi adee rareri, israelita mahãdu Deuxu, ka tuu ta lahahinamy terihiwa.46Wji tyhyle Deuxu wedu nihikỹ wadebò-ò arawihinykre; aribi aròtakre ta arati arikrokre. Ta filisteu mahãdu sodadu ariwahinykre nawii dòmy tule iròdu tuu riroxikremy. Tahe butu hãwã hãwã rierykre Israel-ò mahãdu Deuxu ijõdire-my. 47Ibutumy kaki rỹireri mahãdu tuu robikre tii debòna-my reaõhyymyhỹre tõnori-di taijoi rihedỹỹnyke ihoõre. Tii heka wou-ki ròtahyymyhỹre iurenana ta wadebòreny-ò ibutumy arawahinyrenykre.48Tahe Golias ixybyle nariamy nade Davi dee, tahe Davi tamy (raijranyre) filisteu mahãdu bede-ò, tii wana raõbinanykremy. 49Tebò ta xaòla wou rirutàre, mana wety rimyre tahe idi rehire Golias dee. Tahe mana Golias òru ritòare, tii taòmy rariowyre su-ò.50-51Davi tamy (raijranyre), ira-ò rỹire Golias ra-ò, imayrehe iribi ritare ta rirubunyre, idile irati riòròre. Kiamy Davi Golias ribi ròtare mana wety dile. Ka filisteu mahãdu ityhydỹỹnareny rurumy tuu robirenyre-u, raòrarunyrenyre.52Taita Israel mahãdu sodadu ta Juda mahãdumy iheworenymy raòrunyrenyre, riirànymy idireny roire, ihyy Gate hãwã òhòkỹle ihemy roire ihyy Ekrõ bede-ò ihemy ritehemynyre. Filisteu mahãdu xe tabre rahure Saara~i rywetua wetya-my, Gate òhòkỹle rihetemynyre ihyy Ekrõ òhòkỹle rexitxuhunyrenyre. 53Israelita mahãdu xe doosede filisteu mahãdu hewomy roire ribi iaõnaõnareny ibutumy riwyrenyre isỹranareny ribi. 54Davi Golia rati riwyre idi rare Jerusalẽ bede-ò. Golias debòna xe ta welò wo-ò rirarenyre. Sau dee Davi rateòxidỹỹre.55Ka Davi Golias wana aõbina-my ròhònyre-u Sau tuu robire, rỹỹraxire Abner dee aõbinadu mahãdu weu-ò.: —Abner, mõwexe kua weryrybo ratxireri? —Wawedu, inatyhymy he adee ararybekre reryõrehe! —Abner rirawyònyre. 56—Mabo ierysymy mõbo ratxireri-my! —Sau rarybere.57—Kiamy, Davi tasỹrana-ò roosere-u, Golia rirubunyre rahudi, Abner ridyre Sau dee. Golia rati-di ixikile Davi ratximyhỹ retyymy. 58Sau rỹỹraxire: —Weryrybo, kai wexe mõriòre atxiteri? —Jiarỹ inihe Jessé riòre watxireri, Bele hãwã ludu! —Davi rirawyònyre.
Chapter 18

1Sau Davi wana tarybe rahurenyre. Jônatas, Sau riòre, sõemy Davi my reòarire iximy rerinanymyhỹre wese-my. 2Iutxu bedeu Sau Davi ridyre taheto-ò tule ritòenyre tyby heto-ò ròòseke lau.3Jônatas Davi wana widee bede riywinyrenyre biòwa-my roirekre-my, kiemyhe Jonata sõemy Davi my reòarire. 4Tatyy-di ratximyhỹ ritare ta Davi-ò riwahinyre. Tule tebòna riwahinyre, tõnori, waxiwahate ta weretysana my.5Davi awi hyylemy ramyhỹre bede bede-ki tiobo Sau riteònyre-di. Sau irè taõbinadu mahãdu hõrõ riywinyre. Ibutumy aõbinadu mahãdu tai awimy raharenyre, aõdỹỹxina xe ijõ mahãdu. Sau waritina.6Ka sodadu mahãdu ta heto-ò (diokse-my) diode bedeu Davi Golia rirubunymy rahudi, Israel hãwyy mahãdu ibutumy dirahude Sau wana witxi rekoakre-my. Teysamy rawiunymyhỹreny, resemyhỹreny tule ròtòkamyhỹreny. 7Rexideysanymyhỹreny kiamy rawiunymyhũyreny: “Sau miu-my rirubunyra; Davi ta 10 miu-my rirubunyra.”8Sau tai ibinamy rahare. Sõemy reburere kiamy rarybere: —Wadee hãwyy mahãdu miulemy riõrenyra Davi dee ta iiykyre miu-my riõrenyra. Ama sohojile he rasiranyra wedu my runykre sohojile! 9Iutxu bedeu he Sau Davi-ò ròhãru-my ratximyhỹ riòhãrunymyhỹ.10Ijõ txu bedeu, Sau dee tyytyby bina rehemynyre Deuxu deòdỹỹna, riòrarunyre itxỹte wese-my ta heto woki. Davi tamy ròtòkamyhỹ, iwese juhu tamy ròtòkamyhỹre wese-my, Sau tõnori-di tebò-ki runymyhỹ. 11Tahe Sau kiamy rõhõtinyre: —Davi he heto weti-ò tõnori-di arirautekere. Ta tamy rehure tõnori-di, inatxi tamy idi rehure. Ka inatximy tamy idi rehureribi Davi tule rexiraòre. 12Wedu nihikỹ Davi wana ratximyhỹ, Sau ribita ixãwire; iurenana ta, Sau Davi lau ruberumyhỹ.13Tahe Sau rexitare, miu sõe hãbu wedu-my rexirutàre. Davi sodadu mahãdu riwedunyre aõbina bedeu. 14Aõtxile aõ riwiny-wana awihyy ròhònymyhỹre, kiemy he wedu nihikỹ tii wana ihỹmyhỹ.15Sau Davi aõnaõna-my robireu irè ilau ruberure. 16Israel mahãdu ta Juda my mahãdu sõemy Davi ki awimy rahamyhỹrenyre kiemy teburere òraruki. Davi Sau riòre wana roire.17Tahe Sau Davi dee rarybere: —Ka he Merabi rare, wariòre dela. Adee ariwahinykre tii wana boikre-my, kai heka sodadu wodeburemy mabekre wadee awimy òbitimy Deuxu weribi maõbinanymy mabekre wedu nihikỹ-ò. Kiamy Sau rõhõtinyre filisteu mahãdu Davi my rerynykre tii xe iribi rexiixãwinyre irubudỹỹmy ratxireri ribi. 18Davi rirawyònyre: —Jiarỹ heka mõbo watxireri wasỹreny heka Israel-my rỹireri ka-ò rareri bo heka wedu ralybykremy rareri?19Ka itxu-ò rehemynyre-u Merabe Davi wana roikre txu-ò, urile tahe hãbu Adrieo my nidu òhòkỹle riwahinyre, Meòla hãwã ludu-ò.20Urile tahe Mikao, Sau riòre-õ, Davi-my sõemy reòarire. Sau rieryre-u, sõemy reysare. 21Tii rõhõtinyre: —Mikao ariwahinykre Davi wana roikremy, kakany iu irè irutaõkre filisteu mahãdu tuu rerynykre-my. Ixybylesỹ, Sau Davi dee, rarybere: —Kaihe waralybymykre.22Tii taijoi mahãdu riteònyre Davi dee raryberenykre-my kiamy ramy raryberenykre-my. —Wedu ibutumy taijoi mahãdu wana aki awimy rahamyhỹre. Awihe rare iriòre wana boike.23Tahe Davi dee raryberenyre, tii rirawyònyrenyre: —Wedu ralybymy arunykre he aõnityhyre jiarỹ wadee aõ dori waki ihoõre waõkõre. 24Sau ko ijoi mahãdu relyyre timybo Davi tamyreny rarybera-my.25Kiamy tii rarybere Davi dee myy raryberenykre-my: —Wedu heka ama lemy adee riòwynyreri filisteu mahãdu 100 my rurukrelemy, iòludu mahãdu-`o aõbina rỹikre-my. Kiamy heka Sau bede riywinyre tai Davi irutaõ-my filisteu mahãdu tuu rerynykre-my. 26Ijoi mahãdu Davi ko tuu relyyre aõmybo Sau rarybera-my, awimy tai tiii rahare wedu ralyby-my runykre-ki. Tiubo wiwana radònykre txu-my rarybe kõdile.27Davi ikokile taijoi mahãdu-wana roire ta 200-my filisteu mahãdu rirubunyrenyre. Tahe Davi filisteu mahãdu rubu hõrõ riwyre wedu dee tuu iko relyyre, iòraru-ki tahe iralyby-my runykre-myreri. Tahe Sau tariòre riwahinyre Mikao-my nidu Davi-wana roikre-my. 28Sau tuu robire rieryre Davi wedu nihikỹ-wana ratxireri-my tule iriòre Mikao sõemy tuu reòarire. 29Iòraru kita, irè Davi lau sõemy ruberure ihãrele tuu roludu-my raremyhỹ.30Filisteu mahãdu aõbinamy ròhòny-wana, Davi ròta hyy myhỹre Sau ijoi mahãdu ratyre iòraru-ki tahe tii irè ini bede bede-my reare ini dehedehe-my relere.
Chapter 19

1Sau tariòre Jonata dee rarybere tule taijoi mahãdu-ò bede riywiny reri-my Davi rubu dỹỹmy. Urile tahe Jonata Davi biòwa rare. 2Taiki tahe kiamy rarybere: —Waha arubudỹỹmy bede riywinyre. Biurasò rudiu bexiekre. Aõtxi tyhyhykỹle bexiwokre ta taile atxikre. 3Waha bedetya-ki ariraòkre tikibo atxiteri bede-ki ta tamy ararybekre abedeỹỹnanamy. Ka aõbo arierykre-wana, anateòarinykre.4Tahe Jonata rarybere Davi-my awihyylemy Sau dee kiamy rarybere: —Waha, uritere Davi dee aõbina widỹỹõmykre, aõ dori ibina riwinykre aõkõre. Urile heka aõbo riwinyra ibutumy arawiòhenanyra sõemy. 5Iòhãru-my heka tii rare Golia rubudỹỹmy rare bedeu; iòraru-ki xiery Deuxu wedu nihikỹ taruruterehekỹ-di inihikỹ-my Israel mahãdu ritarasana dỹỹnyre. Kai heka tuu tabite iu sõemy teysate. Kia tahe, aõherekibo tahe, waha, aõherekibo he hãbu aõhe rutỹỹny kõribi hikỹle tamy ibina biwinykre, aõ iòkõlemy Davi birubunykre?6Sau Jonata ixitòedỹỹna-ò, reòbyre wedu nihikỹ ni riuhere, Deuxu irumy nodu, Davi ruruõkre. 7Tahe Jonata Davi-ò ryryre ta ibutumy iko relyyre. Kia tahe Sau irehemy bede riere tudòõmy, Davi xe ixyby tamy rare juhu raremyhỹ wese.8Ixybyle-sỹ wou ròhònyre filisteu mahãdu-wana. Tulesỹ Davi ixybyle tureny raòhòtere, ihyy raòrarunyrenyre. 9Ijõ txuu ta tyytyby bina wedu nihikỹ deòdỹỹna Sau ritxỹtedỹỹnyre, ta heto-ki runymyhỹ, tõnori-di tebò-ki runymyhỹ, Davi taile ròtòkamy Lira-di runymyỹ.10Sau ixybyle Davi-ò tõnori-di reare heto weti-ò idi rirautekre-my, urile tahe tii rexiraòre, tõnori xe heto weti-ki rawawa-my rỹire. Tahe Davi (raijranyre) rahenyre iribi. 11Iurulemy Sau hãbu mahãdu-õ riteònyre Davi heto-ò itxese-my, biuraso rudiu rirubunyrenykremy. Mikao, Davi hãwyy, tahãbu riteòarinyre: — Ka wiji rukumy mahenykõkre-wana, rukudi-ku burukre.12Tahe Davi janela-my ihãwyy riwayrytòdỹỹnyre, tii (raijranyre) rahenyre. 13Taita he Mikaon su ritxoo heto-ki rỹimyhỹ rimyre ritidire herina-ò. Watxini tyydi rirahetynyre.14Ka Sau ijoi mahãdu Davi mynymy roire mahãdu, kiamy Mikao tamyreny rarybere iwebinadureri-my. 15Sau ixybyle tamy roikremy tamyreny rarybere ixiòbitimy Davi-my robirenykre-my. —Davi bididydenykre ka-ò taherina tyreki arirubunykre-my! —Sau rarybere.16Tiiboho rirònyre hetowo-ò ta su ritxoo txile rekoare hernia tyreki watxini tyy irahety-my. 17Tahe Sau Mikao dee rỹỹraxire: —Aõherekiwe kawesemy tiwabònyta waòludu warily tehedỹỹnyta? Tii rirawyònyre: —Kiamy tiki wadeke rarybera kariwikòhenany kõkre-wana riwarubunykre-my.18Davi rahenyre, Hama bede-ò rare ta Samueli-kò iximy relyyre ibutumy Sau aõbo tamy riwinyra-my. Irahudita tii rare Samueli-wana Deuxu rybemy rybedu heto-ò ta taixe ratximyhỹreny. 19Sau irahudi rieryre Davi Deuxu rybemy rybedu heto-ki ratxireri-my Hama bede-ki. 20Ta hãbu mahãdu-õ riteònyre rimyrenykremy. Ka tamy ritehemynyre-u, Deuxu rybemy rybedu mahãdu rexibutunymy rỹimyhỹ relyymyhỹreny, Samueli ta iwedumyhỹreny. Deuxu tyytyby Sau ijoi mahãdu-ì ralore, tule sỹ tiiboho iweserenyle ratximyhỹreny relyymy.21Sau rierynyreu, ixyby ijõ riteònyre inataõ kiehe, iwesele sỹ rutỹỹnyrenyre. 22Tai tahe Sau xe rare ixiòbitimy Hama-ò. Ka hãluu nihikỹ-ò rehemynyre-u Seko hãwa-ò, rỹỹraxire tikibo Samueli Davi wana ratxireri-my, kiamy rirawyòrenyre Deuxu rybemy rybedu heto-ki ratxirenyreri-my.23Sau tamy rariamy rare wana wana, Deuxu tyytyby tule sỹ tamy rehemynyre, tule sỹ tii relyymy rare rariamy, ihyy Deuxu rybemy rybedu heto-ò rehemynyre. 24Taita, tatyy ritaritare ta relyymy ratximyhỹ Samueli rukile. Ta su tyre (rexildire), tademy, txumy tu hyy bede riere rumy tule.
Chapter 20

1Taita Davi ròhònyre Deuxu rybemy rybedu heto-ribi, Hama ribi ta rare Jonata tai ratximyhỹ-ò kiamy rarybere: —Aõwexe aõhe rewinyra? Aõbohe wabededỹỹnanareri? Aõbohe bu dee ibina rewinyra, iòraru-ki warubudỹỹmyreri? 2Jonata rirawyònyre: —Deuxu rubu-ò arawahinyõtyhy! Waha wadee rarybemyhỹre aõbo riwinykre-my, awire aõbo da aõkõre aõbo. Tii walau riwòke aõkõre. Ture aõkõ dori!3Ta Davi rirawyònyre: —Buu rieryreri wamy teòarimyhỹte. Iurenana kiexe, kiamy rõhõtinyra aõmybo raraykynyreri bierykõkre-my, aõhõkỹmy butỹỹnyke lau. Jiarỹ inatyhymy ararybekre adee tule Deuxu nimy, wedu nihikỹ, waòhòmy he rare rubu-ò!4—Aõbo tahe ariwinykremy tahõtinyteri? — Jonata rỹỹraxire. 5Davi rirawyònyre: —Biurasomy, ahãdu tỹmyra deysana rỹirerikre, tahe jiarỹ tai waõkre ihoõre arakre wedu byrena-ò. Ka, biwawahinykeki, arexiwokre bedero-ki ihyy ijõ biurasò ruuhukỹle anatxikre.6Ka buu waõmy wadi retehekre wana byrena bedeu, kiamy marybekre adee rexitòenyramy Belẽ-ò arakremy elelemy, kiemy wiji txumy rỹireri xiwena tai ròhònykre txu-my wyra sohoji-di riwinymyhỹrenyre ibutumy tasỹreny mahãdu wana. 7Ka kiamy reburekre wana: “Awire bo”, iuhè awire bede wadee. Ka urile ruberekre wana, iuxe kai bierykre inatyhymy ibina-di raraykynyreri-my.8Wadee làhà aõkerỹbo biwinykre tu myna biwinykre wedu nihikỹ bededỹỹnana-my. Ka, jiarỹ bede òrarureri wana, kaile biwarubunykre! Aõherekibo rikihe bu-ò biwahinykre tuu riwinykre-my? 9Txioini he tuu arõhõtinyke kiawese-my! — Jonata rirawyònyre. —Ka inatyhymy waha arubudỹỹmy ratxireri-my arieryre wana, arateòariny kõkemy aõbo wadi tahõtinyta?10Taita Davi rỹỹraxire: —Ka buu adeburehekỹle-my anarawyõnykre wana tahe, mõbo he riwateòarinykre? 11Jonata rirawyònyre: —Mana wahemy, bolero-ò rakakre. Tiiboho roirenyre.12Ta Jonata Davi-ò rarybere: —Wedu nihikỹ, Israel mahãdu Deuxu, iny erysydukre. Biurasò-my ta ijõ biurasò-my, kawese bedeu, lỹỹraxi waha dee ariwinykre. Ka adee awimy ratxikre wana, Deuxu wedu nihikỹ ixina-my riwarubunykre arateòwariny kõkre wana, uritere wahedỹỹ õmykre! Wedu nihikỹ wana kyny atxikre, iwese waha wana raremyhỹ wese!14Ka wiji, ixybyle waru-my aratxikre-wana, awimy wadee matxikre, wedu nihikỹ inytyhy-di. Ka, arurukre-wana. 15Wahãwyy boho-di awimy mabekre. Ka, aòludu wedu nihikỹ rahukre hãrele. 16Kiemyhe iny wide bede tuu riywinyre (rkiixãwiny) õkremy iny bede ywina. Ka bixãwinykre wana, Deuxu sõemy aõhõkỹmy arasanykre.17Ixybyle sỹ Jonata Davi dee bede riywinyre, kiemyhe sõemy Davi-my reòwarire iximy rerinanymyhỹre wese. 18Kiamy Davi rarybere: —Biurasòmy ahãdu tỹmyra deysana-my kynyikre, ka, kai tai manatxiõkre wana, atxu raritidỹỹkre. 19Ijõ biurasou ixyby atxu raritidỹỹkre. Kiamy makre tai juhu texiwote-ò ta mana tai rỹireri webrò-ò mỹikre.20Tahe inataõ-my wydy-di arehukre, mana òdò rỹireri-ò adohotiranake wesemy. 21Tahe wadeòdu-ò ararybekre riorykre-my. Ka tamy ararybekre wana: Uri beteheke ini, wyhy kaki tyhyhykỹle aribi rỹireri, “bimyta” —Kia heka adee bede awira-ki tuu ararybekre tamy, tahe kai bodohonykre. Deuxu nimy heka tuu rarybereri wedu nihikỹ rybemy, iòraruki heka aõ adee iòhãruke ihoõre.22Ka myy, tamy ararybekre wana: “Wyhy kanaòtyhyhykỹle aribi nỹide” iu tahe makre, wedu nihikỹ arateònyreri makremy. 23Ka iny tuu wide bede riywinyre, wedu nihikỹ Deuxu iny riwiòhenanykre tikiemy rarekremy iny bede ywidỹỹna.24Tahe Davi rexiwore bedero-ki. Wedu Sau rehemynyre ahãdu tỹmyra deysana-ò. 25Ta runyre taryna-ò riroxikre-my, heto weti bire-ò, Abner tasỹ ibire-ò runyre, ka Jonata tasỹ iwyòna-ò runyre. Ka Davi ryna xe ixiyhy lere.26Iu bedeu Sau aõmy rarybeõhyyre kiemy kiamy rõhõtinyre: Aõhe wana txibo aõhebo rutỹỹnyra, òbiti tyhy ta waki deusana-ò tii raõhyyra ixisurò-my. 27Ijõ txuu, ahãdu deysana ixyby sỹ rỹire, Davi ryna ixiyrubule ixiyhymy rỹimyhỹ. Iu tahe Sau Jonata dee rỹỹraxire: —Aõhereki wexe Davi byre-my raõreri kai naõde tasỹ wiji tule raõhyyreri?28Jonata rirawyònyre: —Wadee tii rexitòenyra Bee-ò rakremy. 29Kiamy tii wadee rarybere: Txioini Bele-ò arake wasỹreny mahãdu heka kua xiwena deusana riwinyrenyreri, waseriòre tarybe riwahinyreri arakeki riki heka awi rare. Ka wabiowa tyhykre wana, biwahinykre wasỹrenymy lobiximy arakremy. Jonata ixy rarybere: —Tai òraruki ta tii taryna-ki runyõreri byre-my.30Taita Sau sõemy reburere Jonata dee kiamy rarybere. —Hãwyy deywese riòrehekỹ! Wijihe araeryra Davi weribi-ò teurò tamy, ixỹru ixidee tewahinya adi dee tule! 31Ka Davi irumy ratxikre wana, tiu wedu-my bunyõtyhy kabede-ki. Mata wylemy ta bididykre ka-ò rurukemy dori idi watxireri!32—Aõherekiwexe rurukre? — Jonata rỹỹraxire. — Aõbo heka riwinyra? 33Ta Sau tõnori-di Jonata dee rehure irubudỹỹ-my iuxe Jonata rieryre inatyhymy tyby Davi rubudỹỹmy ratxirerimy. 34Jonata iu rỹire byrena ribi reburemy iu bedeu aõ (rirsỹõhyyre) ahãdu tỹmyra deysana ixyby rỹire bedeu. Kiemy tii sõemy rabedewomy ratximyhỹ Sau Davi my ibinamy rarybemyhỹ òraru-ki.35Ijõ txuu ta tii rare bedero-ò Davi wana witxi reakremy, tuu widee bede riywinyrenyre-my weryryboõ ixihemy ridyre. 36Chummy rarybere: —(Manaijranykre) ka wyhy-di arehukre òrysymy. Weryrybo (raijranyre), tahe Jonata rehure wyhy-di iratyre-txi resere. 37Ka weryrybo wyhy itxi resere-ò rehemynyreu-u, Jonata kiamy ryryre: —Kanaõtyhyhykỹle wyhy aribi resera!38Ixitxuhudỹỹõmyta kiaki! Mariata wylemy! Weryrybo wyhy rimymy ta rare tawedu bire-ò. 39Aõbo aõhebo rutỹỹnyreri rieryõlemy —Jonata sohojile Davi wana rierymyhỹ. 40Take Jonata tebòna riwahinyre weryrybo dee tamy riwahinyre idi ixyby hãwa-ò ròòsekremy.41Weryrybo raremy rahudi, Davi mana hãwalo webrò ribi dòhònyde, su-ò ixidi rehure ta taòsany-di inataõmy su-ò reare. Irahudita wiry-ò ruòrenyre rahinyre tule Davi bede ryryhe inihikỹ rare Jonata ribi. 42Tahe Jonata Davi dee rarybere: —Deuxu wana he matxikre! Wedu nihikỹ Deuxu tikiemy awana rarekre, jiarỹ, ariòreriòre, tule wariòreriòre, iny bede ywina tule tikiemy iny tuu wide rarybere. Tahe Davi rare ka Jogata tasỹ tahãwa-ò ròòsere.
Chapter 21

1Davi rare Deuxu aõmysỹdỹỹdu dee rybemy Aimeleki wahe, Nobe bede-ò. Deuxu aõmysỹdỹỹdu Davi utede dòhònyde ramytatamy kiamy tateri? 2Davi rirawyònyre: —Wedu aõmysỹdỹỹna rewinyreri. Kiamy tii wadee rarybena inyõ rieryke ihoõre aõbo tamy ariwinykre. Iòraru-ki tahe, waijoi mahãdu reteònyra tii boho wana wide bede reywinyrenyra-ò witxi arekoarenykre-my.3Tahe: aõbohe aki ijõdireri rỹsỹna? Iruyre paõ my wadee bidiwahinykre da kõmy aõbo aõtxile aõtxile aõbo aki ijõdireri. 4Deuxu aõmysỹdỹỹdu rarybere: —Paõ hina ihoõre; Deuxu hõrõle ta rỹireri. Ixinamy biwykre, kiemy aijoi mahãdu aõ òhòkõmy irehemy bede riwyrenyra urenana hãwyy tyy-ò ixeõ-my.5Davi rirawyònyre: —Aõkõre hewa riwinyreke ihoõre. Aõtxi hãwyy-õ wana aratxirenyke tule ihoõre. Waijoi mahãdu òtaòta-ò dexiemy ihỹdenyde nadiòlònydenyde bede uhukỹle. Ka wiji aõ dỹỹxina awimy watxirenyreri! 6Deuxu dee aõmysỹdỹỹdu xe paõ riwahinyre Davi dee kiemyhe paõ le tai rỹimyhỹ Deuxu dee riwahinyre sohojile, wedu nihikỹ wahe. Ka paõ he ritare wedu nihikỹ utò ribi ta ijõ teròwymy tamy ritidire.7Urile tahe Doegue tai ratximyhỹ, edonita mahãdu, Sau budoeni-di itxeredu mahãdu wedu, iu tai ratximyhỹ ta bededỹỹnana riwinykre-my Deuxu weribi-ò.8Davi rarybere Aimeleke-ò: —Mayrehe we aki ijõdire da tõnori aõbo wadee bidiwahinykemy: Wa mayrehe heka rewyõhyyreri aõ wadebònake aõkõ. Wedu bede ywidỹỹna òraru-ki, heka ele ele-my rareri. 9Aimeleke rirawyònyre: —Golia mayrehe le roire, filisteu mahãdu hõrõ, (terbunyte) aõbina bedeu. Kia tyy webrò kile rỹireri, tyy-di ratỹtetỹte-my. Timybo kai biwykeki ixinamy biwyke. Tii sohojile kaki debònamy roireri. Davi rarybere: —Debòna witxira iratyre awi ihoõre. Bidiwahinyta wadee.10Tahe Davi ròhònyre, Sau ribi rahenyre, ta Akis riere, Gate hãwã wedu. 11Hãbu ninihikỹ mahãdu Akis-ò raryberenyre: —Kiawe Davi aõkõ aõbo ratxireri, Israel mahãdu wedu. Ibededỹỹnanamy hãwyy mahãdu kiamy rawiunymyhỹreny resemyhỹreny bedeu: Sau miu lemy rirubunyra; Davi ta dez miu my rirubunyra!12Davi ruberure irybereny òraru-ki sõemy ruberure Akis lau. 13Taikita, ibutu irureny de itxỹte wesemy (rexisnyre). Imynymy tamy rekoare-u, itxỹte esemy iu reare: hãwã ijòtòbona riyhe yhemyhỹ tule tarysybe rijadỹỹnymyhỹ.14Tai ta Akis taijoi mahãdu-ò rarybere: —Ka hãbu ini raitxỹtereri! Tiobo ka-ò tedỹtenyteri? 15Itxỹte aõbo waki rasiranyreri òraru-ki aõbo wadee tedỹtenyteri waheto-ò, iitxỹte itxỹte-di itxere riwaojinymy aratxikre-my aõbo? Deuxu deòdu mahãdu rubuna.
Chapter 22

1Davi ròhònyre Gate hãwa-ribi ta rare hãluu tai rỹimyhỹ-ò Adulã hãwã iòhòmy. Ka iseriòre mahãdu ta isỹreny mahãdu uhe rieryrenyre-u tai ratxireri-my, roirenyre tai tii boho wana ratxirenykre-my. 2Ka hãbu mahãdu ibededỹỹnana isiramy rỹireri mahãdu ta tewedỹỹna-di mahãdu, tule iny awimy rỹiõmyhỹre mahãdu roirenyre tamy, tahe Davi xe riwedunyrenyre. Quatrocento bede õmy hãbu sõe.3Tahe Davi iribi rare, Mispa-ò rare, Moabe bede-ò, ta ihãwã wedu-ò kiamy rarybere: —Txio làhà ini, waha nadi-wana ka-ò kodoike ta awana ratxirenykre kaki amau hukỹle xe anakre timybo Deuxu wadee rarybekre arieerykre uhukỹle aõbo wadee riwinykremy. 4Davi xe tybyboho ririrenyre Moabe wedu rura-ki, taixe roiremyhỹ iwanawana xe Davi rexiwomy raremyhỹ awimy raremyhỹ. 5Ka Deuxu deòdu Gade rare Davi tai ratximyhỹ-ò kiamy rarybere: —Kaki noõmykre. Juda su-ò ta makre wylemy ta maa. Tahe Davi iribi rare Eretxi bijiu-ò rare.6Sau Gibea-ki ihỹmyhỹ, hãwalo-ki, òwòru rawo-ki runymyhỹ, tõnori-di tebò-ki. Iijoi mahãdu idi rikyrawonymy. Ta iko relyyrenyre Davi taijoi mahãdu-wana kua-ki ratxirenyrerimy.7Tahe Sau taijoi mahãdu-ò rarybere: —Bodoholadenykre hãbu Benjami ludu mahãdu! Timybo he kaiboho tahõtinytenyteri, Davi dee aõbo he suu rawahikre alòbròna wamahãdu tule sỹ wedu-my aõbo runykre ijoi wedu-my? 8Ièlèna aõbo heka wamy bede teywinyteri wamy òludu-my? Txioini heka iny-õ wako belyybenyke wariòre òbitihikỹle mama heka kua Davi wana widee reòbymy ratxireri. Inyõ wamy rõhõtiyre ho aõkõ. Davi my inyõ wadee rarybe ho aõkõ, waijoi mahãdu hukỹle warubudỹỹmy ratxireri wariòre òbitihikỹle heka wamy riòlududỹỹnyra!9Doegue, Edõ hãwã ludu, tai ratximyhỹ Sau ijoi-di ta kiamy rarybere: —Davi my jiarỹ rabire Aimeleke-ò rybemy rareu, Aitube riòre, Nobe bede-ki. 10Aimeleke Deuxu dee rỹỹraxire wedu nihikỹ-ò, aõbo Davi riwinykre-my. Tule sỹ Davi dee rỹsỹna riwahinyre Golia mayrehe ijõre, filisteu mahãdu hõrõ.11Tai tahe Sai Aimeleke dee rarariòwyre isỹreny mahãdu-ò tule ibutumy, tule Deuxu deòdu roire Nobe bede-ki, tahe roire tamy tai ratximyhỹ-ò. 12Sau Aimeleke dee rarybere: —Aimeleke, bodohola ini! —Ixinamy, manarybe! —tii rirawyònyre. 13Sau rỹỹraxire: —Aõherekiwe aõhe Davi dee texibutunyta widee bede teywinytenyteri wamy maòludu benykre-my? Aõherekibo rỹsỹna tewahinyta ta mayrehe ta Deuxu-ò tỹỹraxita aõbo riwinykre-my? Tahe Davi wiji tawo rirahòrera wamy ròludureri amale riraòreri wadee reakre sohojile.14Aimeleke rirawyònyre: —Davi he hãbu òbiti rare aijoi mahãdu kia rỹireri kyribi! Tii heka aralyby ratxireri, aheto-di itxeredu mahãdu wedu tule ibutumy hãwã hãwã wedu mahãdu rityhynymyhỹre. 15Kaa aõbo riki wijile tuu rỹỹraxireri Deuxu dee aõbo Davi riwinykre-my? Aõbo heka! Wamy ta aõmy rybeõmy tule wasỹreny mahãdu wana umy òludumy widee bede ariywinyrenyke aõkõre. Reeryõre heka ibededỹỹnana!16Tahe wedu rarybere: —Aimeleke, kai ta asỹreny mahãdu wana atuebenykre. 17Taijoi mahãu-ò kiamy rarybere ibire-ki rỹimyhỹ mahãdu dee: —Deuxu-ò aõmysỹdỹỹdu mahãdu mahubenykre, wedu nihikỹ ijoi! Davi wana dori rexibutunyrenyra tule wadee raryberenyõ hyyra tii rahenyra-my, juhule arieryre-wana inihe awire. Iijoi mahãdu rexitòenyrenyre Deuxu-ò aõmysỹdỹỹdu mahãdu rubudỹỹ-ò wedu nihikỹ ijoi.18Taita Sau Doegue deele rarybere: —Kaile he birubunyke! Tahe Doegue rirubunyre. Iubedeu 85 my Deuxu-`o aõmysỹdỹỹdu ituere. 19Tule sỹ Sau ijõ mahãdu Nobe-ki hãwadu mahãdu rubudỹỹmy riteranyre, Deuxu dee aõmysỹdỹỹdu mahãdu hãwa: hãbu hãwyy uladu uladu-xõmo, broreni, jumetu tule sỹ budoeni — butumy tabre rahure.20Ka Abiata, Aimeleke riòreõ, rahenyre tai Davi ratximyhỹ òhòkỹle rare. 21Tii tuu relyyre Sau Deuxu, wedu nihikỹ aõmysỹdỹỹdu rahura-my.22Kiamy Davi Abiata dee rarybere: —Ijõ txuu, tai Doegue my rabireu-u, reeryre tii Sau-ko tuu ibutumy relyykre. Taiki tahe jiarỹ he bede òraruna asỹreny mahãdu itueraki. 23Manata wawana matxikre brebuõmyta. Sau heka iny rubudỹỹmyreri, urile tahe wawana tateki tahenyta iòhãru-ribi.
Chapter 23

1Filisteu mahãdu Keila hãwa-ò raõbinanyrerimy Davi rieryre tule trigo riwasinyrenyre ibutelemy riherenyre. 2Tahe Deuxu, wedu nihikỹ-ò rỹỹraxire: —Ixinamy aõbo arakre filisteu-ò aõbinamy? —Kohe! —Wedu nihikỹ rirawyònyre. —Maõbinanykre ta Keila hãwã bihedỹỹnykre.3Urile tahe Davi ijoi mahãdu kiamy raryberenyre: —Jiarỹboho raberurenyreri Juda hãwa-ki aratxikrenykreki. Ka rokoikre-wana Keila-ò, (rkaõbinanyrenykre) filisteu mahãdu-ò! 4Taita Davi ixyby Deuxu-ò rarybere, wedu nihikỹ-ò, tii rirawyònyre: —Make ixinamy Keila-ò ta maõbinanyke jiarỹ dori aratarasadỹỹnykre filisteu mahãdu ribi.5Tahe Davi taijoi mahãdu-wana roirenyre Keila-ò tahe filisteu mahãdu-ò raõbinanyrenyre. Sõemy rahurenyre tule ibrorenireny ridyrenyre. Kiamy Davi Keila-ki hãwadu mahãdu rihedỹỹnyrenyre. 6Kaa Abiata, Aimeleki riòre, rahenyre ta rare Davi dee rexibutukremy Keila bede-ki, Deuxu dee aõmysỹdỹỹdu tyy riwymy rare.7Sau dee tuu rybe rỹire-u Davi Keila-ò raremy, kiamy rarybere: —Deuxu he Davi wadebò-ò riwahinyra. Hãwã òtitamy roimyhỹre-ò tii rara, iijòtòbona awi, tu tahe reara taitxenawo-my. 8Tahe Sau taijoi mahãdu ributunyre raõbinanykremy Keila mahãdu-ò tule Davi iijoi mahãdu-wana riokrokremy tai. 9Ka Davi rieryre-u Sau bededỹỹnana aõbinamy ratxirerimy, Deuxu deòdu-ò rarybere Abiata-ò: —Deuxu deòdu tyy-di ini manake Deuxu-ò dori rỹkỹỹraxirenykre.10Tahe Davi rarybere: —Wedu nihikỹ, Israel mahãdu Deuxu, jiarỹ, Davi eòdu, Sau bededỹỹnana reeryra Keila hãwã hudumy kanakremy ratxirerimy waòraru-ki. 11Keila-ki hãwadu mahãdu aõbo Sau debò-ò riwawahinyrenykre? Sau aõbo inatyhymy kanakre, tuu raholaraki kynyhỹ? Wedu nihikỹ, Israel mahãdu Deuxu, adee arexitòenykre bidiwarawyònykremy! —Sau kanakre! — Wedu nihikỹ rirawyònyre.12Ka Keila-ki hãwadu mahãdu aõbo riwawohinyrenykre waijoi mahãdu wana Sau dee? Davi rỹỹraxire. —Kohe, arawahinyrenykre! — Wedu nihikỹ rirawyònyre.13Taje Davi taijoi mahãdu-wana — seissentos bede õmy — wylemy riòlònyre Keila ribi ta roire adohotalemy. Ka Xau rieryreu Davi rahenyramy Keila ribi, rexiixãwinyre rakre-ribi. Davi bedetyahakỹ-ki hãwalo hãwalo bede-ki. 14Davi bedetyahakỹ hãwalo hãwalo bede-ki rexiwomy ratximyhỹ Zife iòhòmy. Sau iwo rexiery kõlemy txuu iyhykõmy riemyhỹre, tahe Deuxu ramy riwahinyõhyyre.15Davi xe ruberumỹ kiemy Sau rare irubudỹỹmy. Davi Oresa-ki bede riere, bedetyahakỹ Zife bire-ki roimyhỹre-ki. 16Jonata rare tamy tai rii wana witxi reakremy ta Deuxu rityhynykremy tamy rarybere.17Kiamy Jonata rarybere: —Brebuõmykre. Waha, Sau, tiu aõhe (arasnyõtyhy) irutaõmy. Israel mahãdu wedumy heka bunykre, jiarỹ ta ahewoludu-my anatxikre. Waha heka tuu dierymyhỹde. 18Tai, Deuxu ruò, wedu nihikỹ ruò, ixyby bede widee riywinyrenyre. Davi Osera-ki rarire, ka Jonata ta tasỹ-ò roosere.19Inyõ rare Zife hãwã ribi Gibea-ò ta Sau dee raryberenyre: —Davi wasurenykile rexiworeri, Oresa bede-ki, Akila-ki, Jesimo beà weribi. 20Kiamy reeryrenyreri idi imynymy atxiteri-my. Mana ta waherenymy Davi adee ariwahinyrenykre.21Kiamy Sau rirawyònyrenyre: —Wedu nihikỹ arawiòhenanyrenykre wadee awi tewinytenyta òraru-ki! 22Boita ta ixyby wako tuu bedelyydenykre. Bierywibenykre tikibo Davi ratxirerimy mõbo tuu tai robiramy. Tii riki heka inaõbo aõkõre iruta. 23Tikibo ratxireri ta bierytyhykre tai rexiworeri iu manakre. Iu tahe aherenymy arakre, ka tai rare krewana, arimykre tule ibutumy Juda sumy ariekre.24Tahe ròòseerenyre Zife-ò, Sau komy. Davi taijoi mahãdu-wana mahaduõ bederohokỹ-ki rỹimyhỹ, Jesimõ beà weribi-ò. 25Sau ta sodadu adu-wana Davi itxesemy roire. Ta Davi juhuhukỹle kierymy ratximyhỹ rare Maõ bedero-ò tai ratximyhỹ. Ka Sau rieryreu, rare ihewo-ribi.26Sau tasodadu mahãdu-wana ijõ weribi ratximyhỹreny. Tahe Sau lau aõ wesele riòlònyre isodadu mahãdu ribi tule, riokròmyhỹreny rimyrenykremy. 27Iò tyhy tasỹ rybe wahi dinodu rehemynyre Ta Sau dee rarybere: —Wylemyhỹwa bòòseke! Filisteu mahãdu heka ahãwa-ò raõbinanyreri!28Tai ta Sau rexitxuhunyre Davi hewo-my (ijra) ta rare filisteu mahãdu-wana aõbinamy. Tai òraru-ki tahe kiamy raninire mana nihikỹ hena. 29Davi iribi ròhònyre ta rare Gedi hãwã wihikỹ-ò iwory ijò-ò.
Chapter 24

1Ka Sau filisteu mahãdu-ò raõbinanymy rahudi, Davi-my ijyy rieryre Gedi bede-ki ratxirerimy iwory ijò iòhòmy. 2Taita três miu sodadu-my Israel rivi ritare awi awi ta tiiboho wana roirenyre Davi itxese-my iijoi mahãdu txuòlòna weribi rierenyre.3Tah Sau rehemynyre hãluu-ò tai budoeni uhuari rỹimyhỹ-ò, ryy iòhòmy, ta tamy ralore tai awimy ixidee wimy ratxikremy. Urile tahe Davi tai taijoi mahãdu-wana ratximyhỹreny rexiwomy (ihtxihtxi-ki). 4Taiki tahe kiamy Davi dee raryberenyre: —Kia inihe adee rarutaõra! Deuxu wedu nihikỹ kiamy rarybera aòludu adee riwahinykremy irahudi –xe ixidee wimy timybo kai idi mohõtinykre. Taita Davi ywiywimy rexilusinymy rare ihyy Sau tai ratximyhỹ òhòkỹle rehemynyre ta iyhy itxena ijàti riyrerenyre, rieryõhyyre tiubo riyrenyre.5Irahudi-xe Davi rõhõtinyre iyhy itxena ijàti rieyrenyre òraruki Sau yhy itxena. 6Taita taijoi mahãdu-ò rarybere: —Deuxu wedu nihikỹ wa wedu-ò aõ bina ariwinyke-ò riwaijekre, kiemy dori tii wedu-my ritare! Txioini heka timy tamy aõhe arutỹỹny riòreke kiemy dori wedu nihikỹ tuu ritare ixỹ wedu-my rarekre-my. 7Tu ta Davi taijoi mahãdu-my rahãynanyre Sau-ò aõbina-my rekoaõkre-my. Tahe Sau rỹire, hãluu-ribi ròhònyre ta rare.8Davi ihewo ribi ròhònyre ta ryryre: —Sau! Ixihewo-ò retehekre, ta Davi, rityhynymy tatiowomy resere su-ò taòmy roire. 9Kiamy rarybere: —Aõhereki wexe iny mahãdu rybe tetyhynymyhỹte arubudỹỹmy watximyhỹremy?10Kai ixiòbiti-my heka wiji bierykre wijityhyle heka wedu nihikỹ wadebò-ò arawahinyra hãluu woki. Inyõ wadee rarybera ararubunykemy, tahe jiarỹ arubudỹỹ lau rexitòenyra. Kiamy taiki rarybera txioini heka tamy aõhe arutỹỹnyke, kiemy dori wedu nihikỹ ritare wedu-my rarekre-my. 11Betehe ini, waha, ayhy itxena yre wadebò-ki roire! Jiarỹ heka reyrenyra, ararubunyke tahe ihoõre. Kia heka ama deòsina rare umy raòludu õmyhỹre deòsina, timy aõhe adee autỹỹnyke ihoõre. Jiarỹ heka nadierymyhỹde warubudỹỹ-my tadi waijemyhỹte-my, ihãreleta adee reaõra!12Tahe wedu nihikỹ he inymy rarybekre mõbo widi tuu ihỹre-my! Tii heka aõhebo (arasnykre) wamy tanaòludumyhỹte òraru-ki, kiamy jiarỹ he aõhe adee arutỹỹnyke ihoõre! 13Kiamy rybe roimyhỹre: Aõ ibina heka ibina-ribi namyhỹde. Ka jiarỹ tahe timy aõ ibina ariwinyke ihoõre.14Idi taini bedeteheke Israel mahãdu wedu aõdibo irubudỹỹmy atxiteri-ò! Uri bedetehe ini aõbo riijereri-ò: ijòròsa rubu aõbo, ijòròsa tuburu aõbo! 15Wedu nihikỹ he tuu rarybekre mõbo tuu widi ihỹremy. Tii heka wamy rarybekre, waweribi-ki aribi riwahedỹỹmykremy!16Davi tarybe rahure rahudi, Sau rarybere: —Kaityhy we atxiteri, wariòre Davi? Tahe Sau rahinyre.17Tahe Davi rarybere: —Kaihe òbitireri, jiarỹ tahe òbitiõre. Kai heka òbiti wadee tewinymyhỹte iwana jiarỹ aõbinabina-le adee rewinymyhỹre. 18Wiji tyhyle teteòsinyta wadee awimy atximyhỹte, iurenana ta tiwarubunyõta, wedu nihikỹ ebòò riwawahinyra-u.19Inyõ aõbo rihike, taòludu rimy keribi, riteònyke rihedỹỹnyke aõbo riki? Wedu nihikỹ arawiòhenanykre awi tewinyta òraru-ki wiji! 20Wijihe inatyhymy araeryra Israel mahãdu wedumy bunykremy ka wedu bededỹỹnana he ebòò rawahira wiji.21Wadee ta mana rybe inatyhymy wasỹrenyhe ihuduõmykre, wani tule itarasaõmykre wahaboho-di tule iribi nohõti lusaõmy. 22Tahe Davi inatyhymy rarybere Sau dee: Tahe Sau tasỹ-ò ròòsere, Davi tasỹ taijoi mahãdu-wana ijõ hãwa-ò roirenyre.
Chapter 25

1Samueli rurure, ibutumy Israel mahãdu rexibuturenyre ta irubu-ò rahinyrenyre. Ta isỹ-ò rituunyrenyre, Hama bede-ò. Davi Abigail-wana Iỹtybymy ta Davi rare Parã bedero-ò.2-3Kalebe riokore-õ ratximyhỹ, Nabaò inire, Maõ hãwã ludu, Karmelo hãwa-ki awimy raremyhỹ. Tii heka ityhy nihikỹ rare. Três miu-my budoeni hãwyy sõe tulesỹ miu-my watxini hãwyy sõe. Ihãwyy heka Abigail inire. Tii heka iruxera rare tulesỹ ibedeeryre. Ka tii tahe ibina rare irybe hỹỹ hỹỹ Nabal Karmelo-ki ihỹmyhỹ, budoeni sira riòròmyhỹ.4Davi bedero-ki ihỹmyhỹ ta rieryre ibededỹỹnana. 5Ta debòitue-my weryrybo riteònyre Karmelo-ò, Nabal dee rybemy ta irybemy tamy raryberenyre rirybemyrenyre rahudi. 6Kai raryberenykre-my tamyreny rarybere: Wabiòwa, Davi tarybe wehityyna adee riwahinyreri, awilemy aõbo atxiteri-my, asỹreny ibutumy aõnaõna umy rỹirei-wana.7Tii umy roholara abudoeni sira teòròteri-my tulesỹ wadeereny rarybera abudeoni-di itxeredu mahãdu-wana watximyhỹrenymy ako arelyyrenykremy, aõ tamyreny ibina ariwinyrenykre ihoõre. Ka Karmelo bede-ki bede reijerenyra, txioini heka iaõnareny-õ ariwòrenyke. 8Tamyreny taini myraxi, ako tuu relyyrenykre. Davi adee rexitòenyreri tule awimy làhà ini, aõtxile aõ wadeereny bidiwahinykre, eòdu mahãdu-ò tule Davi abiòwa-ò.9Tah Davi ijoi mahãdu roirenyre Nabal dee rybemy, Davi rybemy rybemy. Tahe riraomy ihỹmyhỹreny. 10Ta Nabal rirawyònyrenyre: —Davi? Jessè riòre? Mota heka rare? Tiu tuu raholaõmyhỹre iniò! Wiji bedemy heka sõemy ini nahenymy nyimyhỹde tawedu ribi! 11Wa paõ, wa bè ta iròdu reruunyra heka wadeòdu mahãdu-ò rerubunyra ka hãbu mahãdu-ò ariwahinyke ta ihoõre tule reeryõre tiribibo roireri!12Davi ijoi mahãdu ixybyle riòkeserenyre ta tuu relyyrenyre aõmybo Naba tamyreny rarybera-my. 13Tahe Davi kiamy rarybere: —Amayrehereny awereysanareny-ò bitidibenykre! Ibutumy irybemy reòbyrenyre. Davi tule ta mayrehe rimyre ta roirenyre quatrocento bedeõmy ijoi sõe duzento-my tasỹ aõna-di itxeredu-my rarirenyre.14Nabal deòdu-õ Abigail-ò rarybere, Nabal hãwyy-ò: —Bedebe teeryteri? Davi taijoi mahãdu riteònyra irybemy rarybekremy wawedureny-ò ta awimy aõkõ riijerenyra ibinahãkỹle-my. 15Tii mahãdu, heka awimy wadireny raremyhỹ; timy ibina wadeereny riwinyrenyke ihoõre, ka tai tiiboho wana bede reijerenyra, aõ waribireny riwòke ihoõre wahõrõreny.16Tiiboho sõemy riwaijemyhỹrenyre txu-my tule ru-my tu hyy hyy wadireny raremyhỹ budeoni-di wadeeny retehemyhỹrenyre. 17Idi taini mohõtiny aõ ini timybo biwinyke. Kia hecka bede ibinakre wawedu-ò isỹ-ò tule ibutumy tamyreny. Tii heka hãbu ibina rare, moõ heka tamy rarybeõhyymyhỹre.18Taita Abigail 200-my paõ sõemy rimyre, inatxi hynamy vinho tỹxi, iruyre budoeni obiu, dezessete kilo-my trigo, cem-my uva bolo ta figo bolo duzento-my ibutumy jumeto tyre riòdònyre. 19Kiamy teòdu mahãdu dee rarybere: —Wakokumy boike, jikarỹ ta ahewokurenymy krakre. Tahãbu dee aõmy rarybeõlemy.20Abigail rare ta jumetu tyre runymy rare, kia ole ta myỹ ruwyeruna (rysrara) hakỹ bede kita, Davi wana iutede rỹire taijoi mahãdu-wana, iutede roireri-ò.21Kiamy Davi rõhõtinymy nade: Aõhewe iòwykõhõkỹlemy aõbo hãbu aõnaõna-di retehera? Aõ ariwòrenykre ihoõre aõbo ihõrõ-my rỹireri, tahe riwaòwynykre rewiòhenanyra òwymy? 22Deuxu he aõhõkỹ-my riwasinykre ka hãbu arihumy aribunyõkrewana txu (ijra) koki!23Ka Abigail Davi-my robire-u, aõwesele jumetu tyre ribi resere, tatiowomy tamy resere ta su-ò taòmy roire. 24Itirawo-ò, kiamy tamy rarybere: —Txikokre làhà ikuni! Bodohokuja taiku warybe-kò! Jikarỹ heka bede kòrarureri!25Nabal-di ixinohõti dỹkỹkõmy, anõhekerybo làhà, anoki heka awikõre! Tiki heka inatyhy ini kiamy tu rybekre: Itxỹte rare-my! Jiarỹ heka tureny rabikõra wekyrybo mahãdu tetekònytenytamy. 26Deuxu wedu nihikỹ heka aratòenyra akòludu mahãdu rubudỹkỹ laku. Katahe inatyhymy, adeke krarybekre tule wedu nihikỹ nimy, ibutumy akòludu mahãdu tasỹ mõbo adeke ibina riwinymyhỹre mahãdu anohõkỹmy rutỹkỹnyrenykre Nabal wesele.27Txikòta làhà iku kaa anonanona rewyreri-kò bekòbykre ta aitxoi mahãdu-kò biwahinykre. 28Bixãwi dỹkỹnykre, anokerybo làhà, txibo anobo ibina rewinyra wana. Deuxu wedu nihikỹ wedu-my (arasnykre) tule aritxore ritxore mahãdu tule, iruru-di heka mabekre ta tiku anohe ỹkỹkõna ka bede biekre.29Kai inyno adeke anobinamy adeke reakakre-wana da arubudỹkỹmy anobo, aDeuxu, wedu nihikỹ, araijekre iwese hãbu ano wihikỹ ixideke rirarenymyhỹre wese-my. Ka umy dòdu mahãdu ta irehemy aribi idi rehukre, iwese hãbu manawety ta bodòi-kò ritidi-my idi rehumyhỹre wese idi rehukre.30Deuxu wedu nihikỹ ibutumy ano wiwihikỹ-my adeke rarybere tarybe mynamy riwinykre tule Israel mahãdu wedu-my bunykre. 31Ka tuu rutỹkỹnykre-wana, uritere ixideke ixirahekõ-my, tule sỹ ano ikòkõmy inymy takòhòtete kòraru-ki kòraru-ki ixideke ixirahekõ-my, da kõmy anobo ixideke wilemy tuu tewinyte. Ka Deuxu wedu nihikỹ arawikòhenykre-wana. Waribi nohõti lusa kõmykre.32Davi kiamy rirawyònyre: —Wedu nihikỹ sohojile iny riwowudynymyhỹre, Israel mahãdu Deuxu, tii heka kaò arateònyreri wawana witxi beaker-my! 33Txiòtòetuke wiji wadee tewinyta ainytyhy òraru-ki, ixãwira wiji rududỹỹmy rahõtinyra-ribi jiarỹ ixiòbitile heka tuu ariwinykre myra.34Deuxu wedu nihikỹ riwaijekre ibina adee ariwinykõkre-my! Wedu nihikỹ nimy adee tuu rarybereri, Israel mahãdu Deuxu nimy, Deuxu irumy nodu, ka, maelekõ ma wana ini wawana witxi beaker-my, biurasò rudiule ini heka Nabal ijoi tabre rahura, uladu dori ini ituera! 35Tahe Davi tamy reòbyre aõnaõna diwyde-ò ta kiamy tamy rarybere: —Bòòseta ãsỹ-ò nohõtiyre kõmyta. Ibutumy adee aõtxile aõ ariwinykre.36Abigail xe roosere ta hãbu Nabal-ò, tasỹ-ki ratximyhỹ-ò, ta wedu wesemy deysana riwinymy ratximyhỹ. Iòde rawàrinymy ratximyhỹ tule teysa-my ihỹmyhỹ. Tahe aõmy iko relyyõhyyre. Ijõ biurasou ta.37Iyryna-u, ibutumy iko relyyre. Lisitere ribi leta aõheto rutỹỹnyre urile ramyre myrenyre. 38Debòitue txudi ta, Deuxu xe inatyhymy aõhebo Nabal (risnyre) ihyy xe rurure.39Ka Davi Nabal rubu nina rieryre-u, kiamy rarybere: —Deuxu my beàlàke, wedu nihikỹmy! Tii heka waòwy ritidira Nabal-ò ibina wadee riwinyre òraru-ki. Kiamy teòdu rihedỹỹnyre ibina widỹỹ ribi. Wedu nihikỹ heka tuu Nabal-ò riwinyre iehehere òraru-ki. Tahe Davi Abigail dee tarybe riwahinyre tii wana roikemy. 40Teòdu mahãdu roirenyre Karmelo-ò ta tamy raryberenyre: —Davi adee riwateònyrenyreri ihãwyy-my matxikre-my.41Tahe Abigail tatiowo-my resere, taòmy su-ò resere ta rarybere: —Jikarỹ he Davi dekòdu watxireri rexihumy watxireri tekòdu mahãdu wa karisuhokreko. 42Tahe aõ wesele rỹimy reare ta jumetu tyre runyre. Iny iruyre-my teòduboho roire ihemy, Davi deòdu mahãdu wana axe roirenyre tahe ihãwyy-my xe runyre.43Davi heka Ainoã ihãwyyre, Jezreel mahãdu, ityreò tasỹ Abigail wanale roire. 44Iu bedeu Sau tariòre Mikaò riwahinyre, Davi hãwyy-my runyre, Paòtxi, Lais riòre, Galĩ hãwã ludu.
Chapter 26

1Zife-ki hãwadu mahãdu-õ rare Gibea bede-ò ta Sau ko relyyrenyre Akila hãwalo bede-ki Davi rexiwomy ratxireri-my, Jesimõ hãwã wyòna-ki. 2Ta Sau rare tamy Zife bede-ò inataõ miu-my sodadu ridyre awiawi Israel ribi riari-my idi rare Davi itxesemy.3Akila hãwalo-ki rexibutunyrenyre, Jesimõ wyòna-my. Davi iu bedero-ki ihỹmyhỹ ta tuu roholare Sau ihewo-my rareri-my. 4Taita inyõ riteònyre ierysymy taxe rieryre Sau, inatyhymy, kuakile ratxireri-my.5Aõwesele rỹimy reare ta rare tamy ta itỹhinatxile rare Abner-wana, Ner riòre, isodadu wedu. Sau xe taile rõrõmy roimyhỹ, ka sodadu mahãdu ta iwerura-di reòtemy rõrõmy rỹimyhỹ.6Tahe Davi rỹỹraxire Aimeleki-ò Eteu mahãdu-ò Abner dee ijõre, Zeruia riòre Joabe seriòre heka rare: —Mowexe wahemy kanakre Xau tai ratỹhinanyreri-ò? —Jiarỹ arakre! —Abisai rirawyònyre. 7Kiamy, rumyxe roire, Davi Abisai-wana tai Sau ratỹhinanymyhỹ-ò. Kiamy itxi rekoare ityarenyki rõrõmy roimyhỹmy, tatõnori ta su-ò ridemy rỹimyhỹ, tarararu bire-ki. Abner ta sodadu mahãdu-wana iwerura-di reòteny rõrõmy raòdònymyhỹ. 8Ta Abner Davi-ò kiamy rarybere: —Wiji rumyhe Deuxu aòludu ebòò riwahinyra. Txiòta ini Sau itõnori-di òbitihikỹle tai arojy su-ò tõnori-di arirarytxynykre ta sohojihikỹlemy idi rỹikre. Inatxi-my tai rỹike ta aõkõre!9Ta Davi kiamy rirawyònyre: —Irubudỹỹõmykre, ka mõbo tamy reakre wana rirubunykre wana Deuxu wedu nihikỹ aõhõkỹmy (risnykre) tii dori wedumy ritare. 10`Obiti heka Deuxu wedu nihikỹ rare irumy nodu, tii ta Sau rirubunykre, tiubo irubuna txu-ò rehemynykre-u, aõbina bedeõki!11Wedu nihikỹ he tamy riwaijekre tamy areakre lau itarasadu wahe wedu-my ritare! Ibehyna ta bidiwydeny itõnori ijõkre rokoirenyta. 12Tahe Davi itõnori rimyre ta ibehyna ijõmy riwyre Sau rararuki rỹimyhỹ tahe Abisai wana rare iribireny. Moõ tureny robiõhyyre, tule aõhebo rutỹỹnyrenyre moõ rieryrenyõhyyre. Tule moõ rexixaõhyyre iu bedeu. Ibutumy rõrõmy raòdònymyhỹ wedu nihikỹ heka tuu ritỹhidỹỹnyrenyre.13Tahe Davi rare ijõ weribi-ò, hãwalo ratyy òhòkỹle rehemynyre, irehe wetòbòmy iribireny ihỹmyhỹreny. 14Ta Abner dee ryryre ta Sau sodadu mahãdu dee ijõmy ryryre: —Abner, waira-ò aõbo taholateri? —Mowexe wedu-ò taryteri? — Abner tuu rỹỹraxire.15Kiamy Davi rirawyònyre: —Hãbu aõbo tate da aõkõre aõbo? Israel mahãdu sodadu tyhyhykỹ aõkõ aõbo tate? Aõherekibo tahe awedu teijekõta, wedu wahe? Wiji tyhyle inyõ kia-ò ralòra wedu rubudỹỹmy, awedu wahe. 16Titxibo he aõta, Abner! Wedu nihikỹ nimy, Deuxu irumy nodu nimy, ibutumy kaiboho rubumy xiòby he toite, awedureny heka teijeõhyy tenyta, Deuxu wedu nihikỹ wedu-my riròtenyre wahe. Bohola taini! Titxibo he wedu tõnori rare? Titxibohe ibehyna ira raruki rỹireri rare?17Ta Xau Davi rybe rieryre tamy rỹỹraxire: —Davi, kaibe tate wariòre? —Kohe! —Davi rirawyònyre. 18—Aõhereki wexe eòdu hemy ixybyhykỹle teamy atxiteri? Aõbohe ibina rewinymy ramyhỹre?19Wedu, bodohola taini adee ararybekre-ò. Ka Deuxu rybe-ki wamy toludu teri-wana, tii tawo rirahorekre aõhe-wana urile tamy riwahinykre. Ka, inywi mahãdule tuu riwinyra wana, Deuxu aõbina binahãkỹ-di ityrereny rehukre! Riwateònyrenyre Deuxu wedu nihikỹ su-ribi iwitxira su-ò tai iwitxira deuxu rityhymymyhỹrenyre kyò. 20Uritere iwitxira hãwa-ki warubudỹỹõmykre iwitxira su-ki, Deuxu wedu nihikỹ ribi irehemy! Aõherekibo heka Israel mahãdu wedu kao rareri? Ijòròsa tuburu òrysymy aõbo rareri wawesena òrysymy? Aõherekibo heka wahemy deamyhỹde iwese nawii bederahy ludu raijemyhỹre wesemy?21Sau kiamy rirawyònyre: —Reòsara he. Bòòseta, wariòre Davi! Ixyby he tiu aõ ibina adee ariwinyõtyhy, wiji rumyhe inatyhymy tiwatyhynyta. Itxỹte wesemy he reara sõemy taiki reòsara!22Taikita Davi kiamy rarybere: —Betehe inimyhỹ atõnori roire, wedu. Aijoi mahãdu-õ ta iòrysymy biditeòny! 23Deuxu wedu nihikỹ tamyreny riòwynykre awi mahãdu dee òbiti mahãdu-ò. Wijityhyle wadebòò arawahinyra, tahe tamy reaõra irubudỹỹmy Deuxu wedumy ritare wahe.24Iwese ka jiarỹ wiji aumy retyhynyra wese ta, wedu nihikỹ tule iwesele aõ isira ribi riwahedỹỹnymyhỹre! 25Tahe Sau kiamy Davi rirawyònyre: —Deuxu he arawiòhenanykre, wariòre! Ibutumy aõbo biwinykre awihyylemy ròhònykre! Tahe Davi rare, Sau tasỹ tasỹ-ò ròòsere.
Chapter 27

1Davi kiamy rõhõtinyre: —Tiutxumybo Sau riwarubunykre. Urile tahe mykre filisteu mahãdu bede-ò he arahenykre. Ixiery tahe Sau Israel mahãdu hãwã hãwamy waitxese ribi ixãwikre, iu tahe wadee iohãru ribi ixãwikre.2Tahe Davi taijoi seissento hãbu mahãdu wana roirenyre tai Akis, Maòki riòre, Gate hãwã wedu-ò. 3Tahe Davi taijoi mahãdu wana Gate-ki ihỹmyhỹreny tai rasỹnyrenyre, tahãwyyboho wana. Davi tahãwyy inatxi wana tai ihỹmyhỹreny: Ainoã, Jezrel ludu, ta Abigail ijõ nire, Nabal wytese, Karmelo ludu. 4Ka Sau rieryre-u Davi Gate-ò rahenyremy, ixãwire itxese ribi.5Kiamy Davi Akis-ò rarybere: —Ka kai wabiòwakre wana, hãwã iyjaõ wadee bidiwahinykre tai arahãwanykremy. Awana hãwã nihikỹ-ki arasỹnyke he ihoõre. 6Tahe Akis Davi dee Ziklague hãwã tamy riwahinyre. Iòraruki ta wiji yrubu Juda wedu bedemy roimyhỹre. 7Davi wyra sohoji ribi inaubiòwa ahãdumy rasỹnyre filisteu mahãdu su-ki.8Davi taijoi mahãdu wana gesurita mahãdu-ò aõbinamy reòarirenyre, girzita mahãdu, ta amalekita mahãdu ijõre delemy tai hãwadu mahãdu wahe. Beà ribi tamy raõbinanymyhỹre ta Egitu òhòkỹle rexitxuhunymyhỹrenyre. 9Ibutumy hãbu mahãdumy raòhòlemyhỹrenyre hãwyy mahãdu tule tasỹ budoeni, broreni, ta jumetu, kamelo ta tyy my. Irahudi ta Davi Gate-ò ròòsemyhỹre.10Tahe Akis tamy rỹỹraximyhỹre: —Madee wexe wiji taõbinanyta? Kiamy Davi rirawyònymyhỹrebo. Juda beà weribi-ò raõbinany ramy, da Jerameel mahãdu-ò, da keneu mahãdu su-ò aõbo.11Ibutumy Davi hãbu rirubunymyhỹre ta hãwyy, inyõ Gate hãwa-ò ròòseke lau ijyymy aõbo taijoi mahãdu wana riwinymyhỹre. Davit u hyy hyy riwinymyraremyhỹ tai rahãwanyre bede-ki filisteu mahãdu su-ki. 12Akis sõemy Davi rityhynymyhỹre ta kiamy rarybemyhỹre. —Iijoi òbitihikỹle aõhỹkymy risynymyhỹre, israelita mahãdu wahe, iòraru-ki tahe tiiemy wadee raõmysỹdỹỹmy rarekre.
Chapter 28

1Tiutxu bedeubo ta filisteu mahãdu wii ributunyrenyre taawarureny Israel mahãdu-ò raõbinanyrenykremy. Tahe Akis Davi dee rarybere: —Bierymy atxibekre kai ta aijoi mahãdu-wana waweribireny maõbinanybenykre. 2Kekoxe! — Davi rirawyònyre. Tuu kaki wahãde wiòhedỹỹmy; wadi inihe betehekre timybo aõbo adiwinykre-di. —Awirebo he! —Akis rirawyònyre. Kai he tiiemy waitxesedumy mabekre. Sau urerarudu dee lỹỹraxi riwinyre.3Samueli rurure, iu bedeu israelita mahãdu ibutumy rasỹbinarenyre irubu-ò ta Hama hãwa-ò rituunyrenyre tai reare bede-ki. Sau hàri mahãdu ta urerarudu mahãdumy ibutumy Israel ribi riteònyre. 4Filisteu mahãdu sodadu rexiwiutanyrenyre ta Sunẽ hãwã bire-ò rexibutunyrenyre.5Ka Sau filisteu mahãdu sodadumy robireu, sõemy ruberure. 6Ta Deuxu-ò rỹỹraxire, wedu nihikỹ-ò, aõhebo rutỹỹnykremy. Urile tahe wedu nihikỹ rirawyònyõhyyre rasi bedeõke tule akõ Urĩ ke aõkõ, tule Deuxu rybena mahãdu-ò rarybeke aõkõ. 7Taita Sau taijoi mahãdu-ò rarybere: —Hãwyy-õ ini biebenyke hàri-õ kỹnyhỹ, tamy dori arỹỹraxikre. Ẽdor bede-ki ijõ ratxireri! —tiiboho rirawyònyrenyre.8Ta Sau rexiòtaòtanyre, iwitxira-di rexityynyre. Ka, bede rurunyreu, rare hãwyy-ò rybemy iny inatxi hãbu ridyre ixihemy taijoi mahãdu-ribi. Kiamy tii rarybere: —Tyytyby-ò ini marybeke ta tuu wadee manarybekre aõbo kỹnyikremy. Ka hãbu niõmy ararybekre, ta kaixe ityytyby biòwòdỹỹnykre. 9Kiamy hãwyy rirawyònyre: —Kai heka tekeryteri anobo Sau riwinyra: tiki heka rybe kerysyadu ta hàri my mahãdu ibutumy ritekònyra Israel-ribi. Anoherekibo tahe wadi atxiteri wabò wabò dỹkỹmy biwamymy karurukremy? 10Taita Sau Deuxuni riuhemy rarybere, wedu nihikỹni: —Wedu nihikỹ nimy, Deuxu inimy nodu nimy, adee tuu ararybekre aõhe butỹỹnyke ihoõre tuu biwinykre-ki.11Tahe hãwyy rỹỹraxire: Mõbo tahe karikoku dỹkỹnykemyreri adeke? —Samueli! — tii rirawyònyre. 12Ka hãwyy Samuelmy robireu, rirajuare ta kiamy Sau dee rarybere. —Anoherekiwe tiwabònyta? Sau bo heka kai atxiteri!13Brebuõmyke! — wedu rirawyònyre. —Aõmybo heka tabiteri? —Tyky tyby su ribi bikuko rakowonyrerimy rabireri! —Kawesemy tii rirawyònyre. 14Timyreri bota? — Sau rỹỹraxire. —Matukari kie bikuko rakowonyreri! — tii rirawyònyre. —Ikumy ibutumy ritỹtetỹtenymy tyky-di. Tahe Sau rieryre Samueli raremy; tatiowomy resere tule taòmy su-ò roire, tyhy dỹỹ bededỹỹnanamy.15Tahe Samueli Sau dee kiamy rarybere: —Aõherekiwe wabina dỹỹmy tateri? Aõherekibo tiwaòkesedỹỹnyta? Kiamy Sau rirawyònyre: —Wadee kia bede inihiỹmy ibinareri! Filisteu mahãdu heka wadee aõbinamy ratxireri, tahe Deuxu he wiji riwarira. Timy riwarawyònyke aõkõ irybena mahãdu-o tule rasi bedeõke tule. Iòraru-ki tahe adee raryna wadee rimybo manarybekremy aõbo ariwinykremy.16Kiamy Samueli rarybere: Aõmybo heka wadee tarariòwyta, Deuxu wedu nihikỹ ararira-ki aõbo aòludumy rexirahorera? 17Wedu nihikỹ tii tuu adee riwinyra, jiarỹ riwauheny, inatyhymy tuu rarybere riwinykremy: tii wedu aribi ritare ta iny witxira-ò riwahinyre, tii heka, Davi rare.18Kai heka wedu nihikỹ rybe tersiranyte tule sỹ amalekita mahãdu tehumy terubunyõke iaõnaõnareny tuu rỹimyhỹ wana. Iòraru-ki tahe wedu nihikỹ adee tuu wiji riwinyreri. 19Tii heka arawahinykre filisteu mahãdu dee Israel mahãdu tule. Biurasou kai ta ariòreboho wana wawana manatxidenykre. Tule sỹ wedu nihikỹ Israel mahãdu sodadu riwahinykre filisteu mahãdu-ò.20Iu aõwesele Sau rariòwyre su-ò, brebumy Samueli kawesemy tamy rarybere òraru-ki. Iniru homy aõkõ ihỹmyhỹ kiemy iu bedeu aõ (rirsỹõhyy) ihỹmyhỹ rumy tule aõ (rirsỹõhyyre). 21Hãwyy ibire-ò rehemynyre ta, tuu robire ruberumyhỹmy, kiamy tamy rarybere: —Rexibrebu tererenymy heka adeke rewinyra tuu wadeke texitòenyta wahe.22Ka wiji, anõkerỹbo, adeke karexitòenykre tamy bekòbykre: Txibo ikuni rỹsỹna buteno kadiwyke. Anono iku birỹsỹke akumy wahatenamy kakyny awimy makre. 23Sau teralemy reare kialemy rarybe aõ rirỹsỹke riki aõkõre. Ta isodadu mahãdu tamy Irahudi xe tamy reòbyre. Su ribi xe rỹire ta kỹma tyre runyre.24Tahe hãwyy broreni riòre ridedỹỹnymy ratximyhỹre rirubunyre. Tule sỹ trigo buteõ riwyre, ta ridewinyre irahudi tahe baõmy riwinyre itari tatina õlemy. 25Tahe rỹsỹna Sau dee riwyre isodadu mahãdu-ò tule, ta riroxirenyre. Irahudi xe irulemy roirenyre.
Chapter 29

1Filisteu mahãdu taawarureny wana rexibutunyrenyre Afeka bede-ki. Iwana wana tasỹ, israelita mahãdu iworu Jezreel hãwã iòhòmy roimyhỹre-ò rexibutunyrenyre. 2Filisteu wedu mahãdu iruyre-my sõereny roirenyre tamy resemy taawarureny tyreki 100 leterehemy rexiwinyrenyre iwokita mil-my sodadu sõe rare. Davi taijoi mahãdu-wana hewomy resemy doidenyde Akis-wana.3Taita filisteu sodadu mahãdu dinodu rỹỹraxirenyre: —Aõwexe Ebreu mahãdu kaki riwinyrenyreri? Kiamy Akis rirawyònyre: —Kia Davi ratxireri, Sau sodaduõ, Israel wedu. Wawana ratxireri irehemy bede riera kaki, Sau wana wimy ròludure bedeuhukỹle. Ka, iu dehemynyde bedeu aõ ibina riwinymy tuu arobike aõkõre awi hyy ihỹre.4Filisteu sodadu mahãdu wedu sõewmy reburerenyre Akis dee kiamy raryberenyre: —Kia hãbu ixybyle biòkesedỹỹnykre hãwã tamy tewahiny teo. Uritere iny kyrenytxi aõbinamy iròtedỹỹõmykre, timykibo inydeerenyle aõbinanmy kedeake. Taiki ire tawedu deewimy iny ijoirenymy kanaòhòtekre.5Ihãremy tasỹ, kia Davi, hãwyy mahãdu rawiunymy resemyhỹreny: Sau mil lemy rirubunyra; Davi ta dez mil-my rirubunyra!6Taikita Akis Davi dee ryryre ta tamy rarybere: —Wedu nihikỹ nimy, Deuxu irumy nodu nimy, kai he wadee òbiti tate taiki sõemy areysake ka waweribi maõbinany keki ka wou ròhònykremy ratxireri-ki. Aõki aki ibinamy arahãke heka ihoõre, iou tadehemyny teu turahyky. Ka ijõ wedu mahãdu ta aki awimy rahaõmyhỹre. 7Mata aheto-ò awimy makre uritere ta aõhe aõmydỹỹõmy makre wedu mahãdu aki ibinamy rahake lau.8Kiamy Davi rirawyònyre: —Aõta heka ibina rewinyra? Kai heka aõki waki ibinamy tahaõhyyte iu ka-ò nadehemynyde bedeu turahykyka wahamyhỹde adee aõmysỹdỹỹ reòrarunyre bedeu. Aõherekibo tahe awana araõkre, wawedu atxiteri hãre tasỹ hãwã wedu atxiteri, aõherekibo tahe araõbinanyõkre aòludu mahãdu-wana? 9Kiamy Akis rirawyònyre: —Jiarỹ reeryreri òbiti tate Deuxu ỹju wese. Urile tahe ijõ wedu mahãdu kiamy raryberenyra kai wakyreny-ki maõbinanyõkremy.10Tai tahe biurasò rudiu, kai ta Sau ririra mahãdu awana ratxireri mahãdu-wana tiiboho-wana waweribi-ki atxitenyteri boho-wana, rudihikỹ boibenykre wytyhylemy txuu ròhònykre koki. 11Tahe, ijõ txuu-xe roirenyre, Davi taijoi mahãdu-wana rudihikỹle rutamanyrenyre riòkeserenyre ixybyle filisteu mahãdu hãwa-ò. Ka filisteu mahãdu tasỹ Jezreel hãwa-ò roirenyre.
Chapter 30

1Inatxi txu idireny rỹimy rahudi, Davi taijoi mahãdu-wana Ziklague-ò ritehemynyre, tahãwa-ò. Kuaki ratximyhỹ wawana ta, amalekita mahãdu Judà su-ò raõbinanyrenyre beà weribiò ta Ziklague hãwã risõrenyre. Risõrenyre hãwa. 2Tule ihãwyyreny rihumy ridyrenyre. Moõ rirubunyrenyõ hyyrenyre, tahe roirenyre urile tahe breju wesemy ridyrenyre.3Davi taijoi mahãdu-wana tamy ritehemynyrenyre bedeu, hãwã loonamy robirenyre tule ihãwyy boho, iriòreboho butumy ridyrenyre. 4Tai òraru-ki ta Davi taijoi mahãdu-wana rahinyrenyre uri aõkõ rexideywesemy renyre hidi.5Davi hãwyy iny inatxiboho, Ainoa, Jezreel, ludu ta Abigail, Nabal wytese, Karmelo hãwã ludu tule ridyrenyre. 6Davi dee isiramy bede reare, iijoi mahãdu ibinamy ratximyhỹreny iriòrereny ridyrenyre òraruki, iòraruki irubudỹỹrenymy raryberenyre. Urile tahe wedu nihikỹ, Deuxu, brebutere tamyreny riwahinyre.7Deuxu deòdu Abiata my nidu-ò rarybere, Aimeleke riòre: —Deuxu deòdu tyy ini bidiwyke ka-ò Deuxu dee dori ijoi rỹỹraxikre. Tahe Abiata diwyde tamy. 8Tahe Davi Deuxu dee rỹỹraxire, wedu nihikỹ-ò: —Aõwaxina aõbo ixy-ò aõbinamy rekoara mahãdu hewomy arakre? Tamyreny aõbo arehemynykre? Deuxu rirawyònyre: —Ixinamy iheworenymy makre. Tamyreny behemynykre tule iny karibi ridyra mahãdu bididydenykre iribireny.9Tahe Davi taijoi mahãdu wana roirenyre 600 hãbu sõemy, ka, Beso bero riòre-ò ritehemynyreu-u, ijõ ijoi mahãdu-õ ibutemy tai rarire. 10Davi ihãrele rare ijõ mahãdu-wana 400 hãbu sõe-wana rare. Ka 200 my tasỹ rarirenyre aõnityhymy reyweserenyre bero riòre-di òhòrese isiramy idi rõhõtinyrenyre òraru-ki ta rarirenyre.11Davi ijoi mahãdu egipcio weryrybo-txi rekoarenyre bedero-ki ta Davi ridyre. Rỹsỹna tamy riwahinyrenyre, ta bee my. 12Figo bolo ta uva bolo inatxi. Tii inataõ txu-my tasỹ inataõ rumy my heka bede riijere byreõmy tule bemomoke aõkõ. Ka, riroxire my rahudita, taumy ixyby rimyre.13Tahe Davi tamy rỹỹraxire: Mowe awedure? Tii mahãdu bo tate? —Jiarỹ inihe igipcio mahãdu rare tule jiarỹ amakelita mahãdu deòdu rare! —Tii rirawyònyre. — Wawedu kaki riwarira inataõ txu-my bede wadi rỹira kaki rawebinadunyra òraru-ki. 14Keretxita hãwa-ò raõbinanyrenyra Judà beà weribi-ò ta Kalebe sỹ mahãdu su ijõra tule sỹ Ziklague hãwã resõrenyra ijõmy.15Tahe Davi tamy rỹỹraxire: —Wadi aõbo maleke amalekita mahãdu tai rỹireri-ò? —Kohe, tii rirawyònyre — wadee manarybekeki kỹnyhỹ biwarubunykõkremy Deuxuni biuhemy, tule wawedu-ò wawahidỹỹõkremy.16Tahe tii rare Davi-di. Amalekita mahãdu uberasamy rỹimyhỹ, riroximy, mynamy riõmy, tule rexideysanymy rỹimyhỹ aõnaõna sõemy filisteu mahãdu-ribi diwydenyde òraru-ki tule Judà hãwã ribi riwyrenyre. 17Ijõ txuu rudihikỹ ta, Davi tamyreny raõbinanyrenyre ta aõbina-di idireny bede rurunyre. Timy ijõreny rahenyõhyyre, quattrocento weryrybo mahãdu lexe rihenyrenyre kamelo tyre roruure mahãdule.18Ka iny breju wesemy rirahure mahãdu Davi ibutumy rihedỹỹnyre, ihãwyyboho iny inatxi ikyrenykire, ixyby diòkesedỹỹnydenyde amalekita mahãdu ridyrenyre ribi. 19Aõ rasiranyõhyyre: Ibutumy Davi iriòrereny riòkesedỹỹnyre taijoi mahãdu riòre tule sỹ aõnaõna ibutumy diwyde, inihikỹ iyja my, amalekita mahãdu riwyre-ribi. 20Tulesỹ ibudoenireny didydenyde ibrorenireny tule. Tahe Davi ijoi mahãdu iiròdu-di tamy roirenyre kiamy raryberenyre: —Kaa iròdu mahãdu airòdumykre.21Tahe Davi roosere tai 200 hãbu mahãdu ihemy rirahuõre mahãdu tai rỹireri-ò rare ihewo-ki rarirenyre boho, Beso bero riòre-ki, sõemy reyweserenyre òraru-ki. Roirenyre Davi utede-my tule iijoi mahãdu wana. Davi xe tamyreny rehemynyre ta rirybenyrenyre. 22Urile tahe iny bina mahãdu Davi hemy rare mahãdu kiamy raryberenyre. —Tiiboho inyherenymy ròiõlera; taikita, aõ tamyreny rawahiõhyykre kaa iny riwyrenyreriõ. Tahãwyyrenyle ridyrenykre tá tariòrerenyle ijõmy ridyrenykre irahudixe roirenykre.23Iòrarukita Davi kiamy rirawyònyre: —Waseriòreboho, uritere tuu iwidỹỹrenyõmykre Deuxu inydeereny riwahiny radi! Tii iny rihedỹỹnyrenyra tule iny ritarasadỹỹrenyra iny òludureny-ribi. 24Moõ tamy reòbyke ihoõre iwese tarybetenyteriò! Ibutumy wiwesewesemy wimy rikiywinyrenykre: mobo hewo-ki rarira taaõnaõna-wana tule rotakre mobo raõbinanyra mahãdu wesele. 25Davi tuu bede riywinyre. Wiji yrubu ibede riywinyre. Wiji yrubu ibede ywidỹỹna Israel-ki ratxi yrubumyhỹre.26Davi Ziclague-ò roosereu, ixidee ritare tahõrõ taòludu mahãdu-ribi diwydeõta tabiòwa mahãdu-ò riwahinyre Juda ludu mahãdu, kiamy irybe rare: —Kaa ahõrõrenymykre, Deuxu òludu mahãdu-ribi rewyrenyreri, wedu nihikỹ wahe. 27Davi hãwã hãwã mahãdu-ò riwahinyre mahãdu hãwani: Beteò, Hama, Juda beà weribiò roimyhỹre, Jatxi. 28Aroe, Xifmate, Estemoa.29-31Hakaò, Horma, Boraxã, Ataxe, Hebron; tulesỹ jerameelita mahãdu tá keneu mahãdu ijõre ka hãwã hãwã heka Davi taijoi mahãdu-wana ibutumy tuu rekoarenyre.
Chapter 31

1Filisteu mahãdu raõbinanyrenyre israelita mahãdu-wana Gilboa hãwalo bede-ki. Sõemy israelita mahãdu ituere tai, iuhetarihenyrenyre. 2Filisteu mahãdu Xau rikyrawomyrenyre iriòreboho tule tá Jonatas rirubunyrenyre, Abinadabe tá Malkijuamy, Xau riòreboho wahe. 3Aõbina heka inihikỹmy ròhònyre Xau weruramy. Tii iòludu mahãdu riwyhynyre tá inihikỹmy rawotõmore.4Ta weryrybò tebòna-di retyymyhỹre-ò rarybere: —Amayrehe bitamy ixinamy waki bojymy biwarubunykre filisteu mahãdu riwarubunymy wadi (risinyke) lau. Urile tahe werybybo sõemy ruberumy ratximyhỹ òraruki ta tamy tuu riwinykõre. Iòraruki ta Sau tamayrehele rimymy ta ixidi ityre rehure. 5Ka Sau rexirubunymy tuu robireu, weryrybo tule tamayrehe tyre ixidi rehure ta tii wana tyhy rurure. 6Kiamy ituerenyre Sau, tariòre boho iny inataõ boho-wana, weryrybo tule ibutumy isodadu mahãdu ituerenyre.7Israelita mahãdu kua weribi Jezreel weribi rahãwanyre bedeu Jordaõ bero txuòlòna weribi tuu robirenyre israelita sodadu rihenyrenyremy. Kiemy Sau tariòre boho-wana ituerenyre, iòraruki ta tahãwã ririrenyre rihenyrenyre. Taita filisteu mahãdu tamy dirahude ta tai rahãwanyrenyre. 8Ijõ txuu aõbina sỹtynymy ta, filisteu mahãdu diòkesedenyde rubu mahãdu aõnaõna wiwihikỹ iribireny ritakremy, tahe Sau rubu-txi rekoare tule iriòre boho iny inataõ rubu-txi ijõmy rekoare Gilboa hãwalò-ki rurumy raòdònymyhỹ.9Tahe Sau rati riòròrenyre tule iaõbinana tyy iribi ijõmy ritarenyre. Irahudi tahe taijõrenyõ ijyy-di riteònyrenyre tasureny-ò, rybewahi widi riteònyrenyre tasu ritxoo dee tule tasỹreny mahãdu-ò. 10Sau debona ta tadeuxureny heto-ò riderenyre Astaròtximy nidu tule iumy Bete-Seã hãwã uhuariò ritaarenyre.11Kaa Jabe-ki sỹdu mahãdu rieryreu, Gileade hãwã ludu mahãdu, filisteu mahãdu Sau rubu-di rarỹỹnyrenyremy. 12Hãbu debure tai hãwadu mahãdu rexibutunyrenymy ta ramaxanyremy rureherehe idireny rare ihyy Bete-Seã-ò ritehemynyre. Ritarenyre Sau rubu uhuari weti-ribi tule iriòre iny inataõ boho, ixyby irubureny-di riòkeserenyre Jabe hãwa-ò taixe risõrenyre. 13Tahe iti ributunymy rituunyrenyre tahãwareny-ki, òwòru rawo-ki. Tule tiiboho debo inatxi txumy rehareherenyre.

2 Samuel

Chapter 1

1Sau rubu sỹtybymy, Davi aõmaribi nade amalekita mahãdu-ò aõbina ribi ta inatxitxumy Ziklague hãwa-ki bede riere. 2Ijõtxuu ta weryryboõ dehemynyde Sau tai ratximyhỹ bederibi. Tabederyry deòsidỹỹmy, tatyy riykare tule tarati-ò suu riòdònyre. Ta weryrybo rare tai Davi ratximyhỹ òhòkỹle, ta tatiowomy resere tule taòmy su-ò resere tyhydỹỹ bededỹỹnana heka rare.3Tahe Davi tamy rỹỹraxire: —Tiribibo heka tateri? —Israelita mahãdu tai rỹireri ribi rahenyreri! —Kawesemy rirawyònyre. 4Tuuini bedelyyke timybo wou rohonyramy! Davi tamy rarybere: —Waijoireny raòrunyrenyra aõbiribi, tule sõemy waijoireny ituerenyra! Weryrybo rirawyònyre: —Sau tariòre Jonata wana rururenyra. 5Timykibo heka Sau Jonata wana rururamy teeryta? Davi rỹỹraxire.6Tahe weryrybo kiamy rirawyònyre: —Tamykie rehemynyre, jiarỹ, Gilboa hãwalò-ò ta Saumy rabire tõnori-di ixiki roimyhỹ-ò. Iòludu mahãdu kahu ta iawarureny iòhòlemy tamy nariamy dirahude. 7Tii rexirahorere, ta wamy robireu wadee ryryre. Ta rerawyònyre: Kakile watxireri, wawedu!8Ta Sau rỹỹraxire mobo watxirerimy, taxe rerawyònyre amalekita mahãdu watxirerimy. 9Ta kiamy tii rarybere: Inihikỹmyhe rawotõmora arurukre heka. Manata ka-ò biwarubunykremy. 10Tahe tamy raòwònyre tai roimyhỹò taxe rerubunyre reeryre dori rurukremy, iòhòlemy rariowykremy sutxi, rurukremy. Tahe irataana iribi retare ta teòruta taana ijõmy retare tahe adee ka idi rareri.11Iòraruki tahe Davi tatyy ritxuare tabederyry deòsidỹỹmy, tule iwesele ijoi mahãdu riwinyrenyre. 12Rahinyrenyre aõhõkỹy rutỹỹnyrenyre tule renareherenyre txioromyta ixãwirenyre Sau rubu òraruki, Deuxu ijoi mahãdu wahe, wedu nihikỹ ijoi, sõemy ituerenyre aõbinaki. 13Tahe Davi tamy rỹỹraxire weryrybo rybewahidi nade dee. —Tiludubo heka atxiteri? —Jiarỹ inihe amalekita mahãdu watxireri, ta kakile rasỹnyreri wiji ahãwã bede-kile! — Kawesemy rirawyònyre.14Aõherekibo heka wedu terubunyta tetyhynykõtyhymy Deuxu tuu ritare, wedu nihikỹ? — Davi rỹỹraxire: 15Tahe taijoi mahãduõ-ò ryryre riteranyre: Birubunyke! Tahe hãbu amalekita dee raõbinanyre rirubunyre. 16Kiamy Davi amalekita dee rarybere: —Kai òbitihikỹle heka bede-ò rarura. Kai òbitihikỹle heka texitỹnynyta iximy telyyta wedu nihikỹ wedumy ritare terubunytamy. Davi rahinyre Sau tòenamy tule Jonata tòenamy.17Davi wiu riwinyre taõhõkỹmy dỹỹnana Sau òraruki tule iriòre Jonata òraruki. 18Ta kiamy rarybere Juda mahãdu idi rierynanyrenykremy. (Ka wiu heka tyyriti justu-ki iritina roimyhỹre). 19Iny ijoireny heka ituerenyra Israel mahãdu hãwalo-ki! 20Tuu ijyyrenyõmykre Gate hãwa-ò tule askelõ-ò, filisteia hãwyy mahãdu rexideysanyke lau, ityhydỹỹkõdu mahãdu riòre reysarenymy rexiwayrytònymy ratxirenyke lau.21Biu roake ihoõre tule nonoè rejuxunyke ihoõre Gilboa hãwalò-txi, asureny tiu aõ ixyby tai txuhuõna. Kia-ki dori woudu deburehekỹ mahãdu debone rabròmy roireri, tule Sau debone toosona ituera. 22Jonata waxiahate heka rubunarare, Sau mayrehe tasỹ tuu rexieryõhyymyhỹre iny debure atysy-ki tule taòludu mahãdu rirubunymyhỹre.23Sau Jonatamy boho, heka waderina wihikỹ roire; butumy waumyreny, tule butumy r`abub-ki! Nawiikỹ ratyre teti roire tule halòe mahãdu ratyre ityhy roire! 24Israel mahãdu hãwyy, Sau dee bobubeny! Tii tyysò wihikỹ-di aratyynymyhỹrenyre tule (ouro) wihikỹ-di araywinymyhỹrenyre.25Sodadu deburetyhy mahãdu rariòwyrenyre tule wouki ituerenyra. Jonata hãwalò-ki rurumy roireri. 26Adee arahinykre, waseriòre Jonata aratyhynymyhỹre jiarỹ! Erina heka wadee awi rare, hãwyy mahãdu derina ratyre wadee erina awi rare. 27Sodadu deburetyhy mahãdu rariòwyrenyre, tule ebònareny ituera ixãwira.
Chapter 2

1Imyrahudita Davi Deuxu dee rỹỹraxire, wedu nihikỹ-ò: —Aõaxina aõbo arakre Juda bede-ò aõtxi hãwaõ ariwedunykremy? —Kohe! — wedu nihikỹ rirawyònyre. —Tibo tahe tiikre? — tii rỹỹraxire. —Hebrõ hãwa! — kamyhe rirawyònyre. 2Tahe Davi Hebrõ hãwaõ rare, tahãwyy tabiraludu wana ixihemy ridyre. Ijõ heka Ainoã inire, Jezreel hãwã ludu, ijõ tahe Abigail rare, Nabal wytese, Karmelo hãwã ludu. 3-4Davi tule tasodadu mahãdu ixihemy ridyrenyre ihãwyyreny wana butumy, hãwaõ Hebrõ bireki roimyhỹreki rahãwanymy roiremyhỹ. Tahe Juda mahãdu roirenyre Hebrõ hãwa-ò tahe Davi wedumy (riratyysbenyrenyre) Juda hãwã butumy riwedunykremy. Ka Davi rieryreu Jabe hãwaludu mahãdumy ijyy, Gileade bedeludu mahãdu, Sau rituunyrenyremy.5Hãbu mahãduõ riteònykremy tamyreny myỹ rarybekremy: —Wedu nihikỹ 1 wawedureny teywiywinymy tetuunytenyta òraruki!6Wedu nihikỹ awimy adireny ratxikre òbitimy! Awi tewinytenyta òraruki, jiarỹ tule awimy adireny ararekre. 7Atyhymy boibekre tule awodeburemy! Sau heka awedureny rare, rururexe, tahe Juda mahãdu heka tawedurenymy (riwaratyysbenyrenyra).8Sau sodadu dinodu, Abner my nidu, Ner riòre, kia heka Isbosete rahenyra, Sau riòre-di, Maanai bede-ò, Jordaõ bero kanaweribi-ò. 9Taita, Abner Isbosete wedumy (risnyra) Gileade bede-ki, Asser hãwã Jezreel hãwa, Efrai hãwã tule Benjami hãwa; òbitityhy tahe ibutumy Israel hãwã hãwã wedumy runyra.10Iu Isbosete quarenta wyradile Israel wedumy runyre ta inatxi wyramy bede riere wedumy. Ka Juda mahãdu tahe òbitimy roiremyhỹ Davi dee. 11Sete wyra weeremy bede riere wedu-ki. Israel mahãdu Juda mahãdu wana widee rawounyrenyre.12Abner Isbosete ijoi mahãdu wana Maanai hãwã ribi roirenyre Gibeõ hãwã-ò. 13Joabe-se, heka Zeruia rare, tahe Davi ijoi mahãdu roirenyre Gibeõ syrawo beroijà-ki witxi rekoakremy. Tai tahe ibutumy rexibutunyrenyre, ijõ mahãdu ijõ weribiò rexibutunyre ijõ mahãdu tasỹ ijõ wyònare.14Tahe Abner Joabe dee rarybere: —Txioini wajyre mahãduõ ajyre mahãdu wana resurenyke, debonadi kỹnyhỹ. —Awire! — Joabe rirawyònyre. 15Kaa doze sodadu, heka Isbosete weribireri Bẽjami mahãdu tulesỹ Davi sodadu dozemyre tiiboho wana resurenyre.16Iny sohoji sohoji taòludu iratiribile rimymy tai rojyrenyre. Kawesemy ibutumy tarubulemyy rariòwyrenyre. Iòraruki Gibeõ hãwã bedeki kiamy rininirenyre mayrehe bederomy. 17Iubedeu ixyixybyle wou rohonyre, iu Abner ta Israelita mahãdumy boho sõemy ituerenyre Davi sodadu mahãdu tureny rarubudỹỹnanyrenyre.18Joabe, Abisai ta Asaelmy boho, ibutumy tai ratximyhỹreny Zeruia riòreboho, ibedeki. Asael heka, (iijratere) rare iròdu (ijratere) wese heka reamyhỹre. 19Abner-di tarukire, ihewomy reamy rare.20Ta Abner ixihewo-ò retehere ta rỹỹraxire: —Asael, kaiwe atxiteri? —Kohe, jiarỹ! — Kawesemy rirawyònyre: 21Wahemy (ijraribi) ixãwike! Kawesemy Abner rarybere: —Sodadu mahãdu heõmyta beake iaõnaõna ixidee bimykre. Asael ihãrele ihemy reamy rare.22Ixybysỹ Abner tamy rarybere: — Ixãwikehewa wahemy (ijraribi) ! Ixirubudỹỹmy heka wadi atxiteri! Timybo heka iu anatxikre, irahudi, aseriòre wana widi aretehemy? 23Ihãrele ihemy Asael reamy rare rexitxuhunykõlemy. Tahe Abner tatõnori-di ixihewo-ò myỹ idi deade. Tahe Asael weki rojyre iweribi ibròsirurehekỹle rohonyre. Tarubulemy rariòwyre sutxi, aõtxile iny tamy rehemynymyhỹ tamy rexitxuhumyhỹ tai resemy roimyhỹ-ò.24Joabe Abisai wana ihewomy raòrarunymy roire Abner hemy, txuròte iòhòmy, Ama hãwalò-ò ritehemynyre, Gia hãwa-o, Gibeõ bedetyahakỹ-ò ryy ramyhỹredi. 25Benjami mahãdu sodadu ixybyle rexibutunyrenyre Abner werura-di hãwalòò ta rexitxuhunyrenyre.26Tahe Abner Joabe dee ryryre: Tiiemy wexe wiwana rakaaõbinanymy rokoikre? Tiuhe ixyby tuu (obxikõna), ionanau, aõ rauhenyke ihoõre, aõhebo tahe bederyry? Jiarỹboho heka aseriòre roire! Tiubo heka asodadu-ò marybekre waherenymy (ijra) ijãwikremy? 27Kiamy Joabe rirawyònyre: Deuxuni adee reuhera ka, marybeõma wana inihe, waijoireny txuu idireny ini reareri aherenymy (ijradi).28Tahe Joabe corneta ritokanyre. Tahe ibutumy sodadu mahãdu rexitxunyrenyre israelita mahãdu hemy (ijraribi), aõbinaxe ixãwire. 29Irumyleta, Abner tasodadu mahãdu wana ramaxanyrenymy ruu idireny nade Jordaõ bedeki. Ihyy riòhòrerenyre Jordaõ berokotxi, txumy ramaxanyreny rahudi, Maanai hãwa-ò rironyrenyre.30Ka Joabe ixãwireu iherenymy (ijra), ibutumy tasodadureny ributunyre ta iijõrenyõ rasiranymyhỹ dezenovemy sõereny ihãremysỹ Asael ijõmy iõmyhỹ. 31Urile tahe Davi sodadu mahãdu trezento e sessentamy Abner sodadu rirubunyrenyre, Beami mahãdu lehekỹ ituerenyre. 32Tahe Joabe tasodadu mahãdu wana Asael rubu riwyrenyre ta rituunyrenyre tasỹreny mahãdu wabedewo-ò, Belẽ bede-ki. Tahe ramaxanyrenymy ruu idireny nade, (txuijramyta), Hebrõ-ò ritehemynyre.
Chapter 3

1Irehemy raõbinanymy roiremyhỹ Sau sỹ mahãdu Davi ijoi mahãdu wana. Davi ijoi mahãdu ire ratyhymy roire, ka Sau ijoi mahãdu tasỹ ire raõkõmy roire. Davi riòre boho.2Davi riòre boho Hebrõ-ki juradu mahãdu kaa tiirenyre: Kotyhymy (ijra) moma inire Amnõ, Ainoa riòire, Jezreel hãwã ludu. 3Ihewomy tasỹ Kileabe ruare, Abigail riòre, Nabal wytese, Karmelo hãwã ludu. Inataõna tahe Absalaõ duade iheworenymy, Maaka riòre, Taomai riòre, Gesur hãwã wedu.4Inaubiowa tasỹ Adonia duade, Hagite riòre. Iiruyrena tasỹ Sefatia duade, Abital riòre. 5Idebòò sohoji deuròsòna tasỹ Itreaõ duade, Egla riòre, Davi hãwyy tyhy wahe. Ka Davi riòre mahãdu heka Hebrõ kilehekỹ ruarenyre.6Ka aõbina rohonymy raremyhỹ wanawana Sau sỹ mahãdu Davi ijoi mahãdu wana, Abner ire ratyhymy rare Sau sỹ mahãdu kyki. 7Tiutxumybota Isbosete, Sau riòre, Abner my rarybere Sau weleu biraludu wana wityyò reseremy Rispamy nidu wana, Aia riòre.8Abner iòraruki reburere ta kiamy rarybere: —Aõmywe wadi tahõtinyteri itxỹitxỹtemy nodumy? Da Juda mahãdu weribi aõbo rahoreramy wadi tahõtinyteri? Ixybysỹ rarybere: —Juhu bedeuhukỹle Sau dee òbitimy raremyhỹ, buu wahe, aseriòre mahãdu tule abiòwa mahãdu-ò tasỹ Davi ribi tule arahedỹỹnyre aribi rotakeribi. Wiji tahe kai awimy tarybeteri hãwyy wana wide raòtaòtaramy!11Isbosete Abner lau ruberure; iòrarukita aõmy rarybeõhyyre. 9-10Deuxu wedu nihikỹ kiamy rarybere Davi-ò wedu Sau ribi ritakremy tule iriòreriòre mahãdu ribi Davi ta wedumy runykre ibutu hãwã hãwã wedumy Israel ta Judamy, ibutu wedumy runykremy. Deuxu he ixinamy riwarubunykre tuu ariwinyõkre wana tuu rutỹỹnykre!12Iu bedeu Davi Hebrõ hãwa-ki ihỹmyhỹ, Abner teòdu iu riteònyre rybewahidi myỹ idi rare rybedi: —Mowexe kaa suu riwedunykre? Wideeini bede rikiywinyke, arawiòhenanykre ibutumy Israel mahãdu adee aridykre. 13Kiamy Davi rirawyònyre: —Awire. Jiarỹ sỹ myỹ adee ararybekre, ywimy: wadee rybemy manakre-u, Mikal wadee bididykre Sau riòre.14Tahe Davi teòdu mahãduõ riteònyre Isbosete dee rarybekremy: —Wahãwyy Miakl he wadee bidiwahinykre. Reòwynyre dori filisteu mahãdu-di taita tiukõnamy tii wana aroikre. 15Taita Isbosete ihãbu ribi riatykremy tuu rarybere Paltiel ribi, Lais riòre. 16Iòraru-ki Paltiel rahinymy ihemy rydi rare, ihyy Bauri hãwa-ò rirònyre. Tahe Abner tamy rarybere: —Bòòsesekehewa asỹ-ò. Tiixe roosere.17Tahe Abner Israel mahãdu dee rybemy rare. Kiamy tii rarybere: —Aõ òhòkõmy Davi di toitemyhỹ Israel mahãdu wedumy runykemy. 18Katahe itxuòhe rehemynyra. Wedu nihikỹ rybetxi ini õhõtireny reake: Wadeòdu Davi ariuhekre Israel mahãdu hedỹỹdumy, filisteu mahãdu-ribi tule ijõ iòludu mahãdu ribi.19Tule sỹ Abner Benjami mahãdu-ò rarybere irahudi tasỹ Hebrõ-ò rare Davi-ko ijyymy timybo Benjami mahãdu Israel mahãdu wana bede riywinyrenyramy. 20Abner rare, hãbu mahãduõ wanarare, Hebrõ hãwa-ò Davi wana witxi reakremy, worana bedehesi riwinyrenykremy.21Kiamy Abner Davi dee rarybere: —Ka wiji arakre ibutumy Israel mahãdu-ò ararybekre adee reòbyrenykremy. Tahe tawedurenymy adee reòbyrenykre. Iu tahe ibutumy ihãwareny biwedunykre. Tahe Davi Abner ywilemy riteònyre. Abner rurure bededỹỹnana.22Iroorehetyhymy aõkõta, Joabe ijõ mahãdu wana ditehemynydenyde Davi ijoi mahãdu aõbina eleele ribi, sõemy aõnaõna diwydenyde taòludu mahãdu ribi. Abner xe iu Hebrõ-ki ratxiõmyhỹ Davi ruraki ywilemy ixiribi riteònyre. 23Joabe tasodadu mahãdu wana ritehemynyreu tahe, iko relyyrenyre Abner Davi-ò rybey rarerimy ta ywilemy riteònyra.24Taita Joabe Davi-ò rybemy rare. Kiamy rarybere: —Aõhewexe tatỹỹnyta? Abner ka-ò rareri, aõherekibo kua teteònyta aõhe tamy tatỹỹnykõlemy? 25Bòdỹỹmy heka kia rareri, aõmamyhỹka kia rare timybo aõnaõna ibutumy rỹireri rierykremy tiubo tamyhỹte aõbo tewinymyhỹte erysymy. Kai heka teeryteri ibededỹỹnana! 26Davi ribi rohonyre rahudi, Joabe teòdu riteònyre iheworibi Abner hewomy. Sira hãluubeò ta tamy ritehemynyre ta ixybyle diòkesedỹỹnydenyde. Urile tahe Davi rieryõhyyre.27Ka Abner rehemynyreu Hebrõ-ò, Joabe idi rare ijòtòbona weribi-ò, tamy aõmy rarybekre wesemy, tahe maydeedi tai rojyre iweki. Kawesemyhe Abner, Ner riòre, rurure Asael rirubunyre òraru-ki, Joabe seriòre.28Ka raeryreu, kiamy Davi rarybere: —Wedunihikỹ Deuxu he rieryreri jiarỹ waijoi mahãdu wana Abner rubu watyrereny rautxienyke ihoõre. 29Abner tyrexe rautxienykre teery rubu isỹreny mahãdu wana ibutumy! Binana asỹreny-ki tule ahãbureny-ki rasiranyke ihoõre dà banana aõbo adetyyreny-ò reurokre, dà kõmy aõbo hãwyy aõmysỹdỹỹnale biwinymy boibekre, dà kõmy aõbo wouki burubenykre, dà kõmy aõma ràma adeereny reakre! 30Kawesemy Joabe taseriòre Abisai wana Abner rirubunyrenyre Asael, iseriòrereny rirubunyre òraru-ki, Gibeaõ-ki wou rohonyre bedeu.31Tahe Davi Joabe dee rarybere tasodadu mahãdu wana rahinyrenykremy Abner dee, bederyry bededỹỹnanamy, atyyreny biykakeki ijõmy awire, tule iny (hibdỹỹnana) tyy riuhemyhỹre-di bexityynybenykeki ijõmy awire. Ka ituudỹỹ bedeu iwedureny katxiterehekỹmy rahinymyhỹ iwabede raki. Imahãdureny iweselehekỹ riwinyrenyre.33Kiamy Davi Abner dee wiu riwinyre: Aõherekiwe Abner rurura iny itxỹte mahãdu rubulemy? 34Ebò itaake aõkõ, awake tule itaake; iwese aleerydu inymy reerynymyhỹre wese tii rurura! Ixybysỹ ixỹ mahãdu Abner rahi rasỹbinarenyre.35Ixỹ mahãdu Davi-di ratutaamyhỹreny aõ (rirsỹkemy) txuu ralokre koki, ta tii kiamy rarybere: —Deuxu ixinamy riwarubunykre aõ (arirsỹkre) wana txuròtena koki! 36Ibutumy ixỹ roholare irybe-ò tule awimy tai raharenyre. Òbitityhyta, ixỹ ibutumy tai awimy rahamyhỹre wedu aõ riwinymyhỹreki.37Tai òraru-ki xe ibutumy Davi ijoi mahãdu tule Israel mahãdu rierynyrenyre Abner rubudỹỹ tamy roroke. 38Kiamy tii rarybere taijoi mahãdu-ò: —Wijihe ibutumy bierymy atxibenybekre Israel mahãdu wedu rururamy. 39Jiarỹhe Deuxu wedumy riwatare, wiji heka warurukõmy ixidi rahõtinyreri. Zeruia riòreboho heka iehehetyhyrenyre wadee! Wedu nihikỹxe aõhõkỹmy risinyrenykre tii ixidi tuu rierenyra wenana!
Chapter 4

1Isbosete, Sau riòre, Abner rururemy rieryreu Hebrõ hãwaki, tebure ixãwire, tule ibutumy Israel mahãdu sõemy ruberurenyre. 2Isbosete sodadu wedu iny inatxire tii riwedunymyhỹre aõbina rohonykre bedeu taòludu mahãdu wana. Inireny heka Baana ta Hekabe my inirenyre Himo riòre heka roire, Beeròtxi hãwaludu, Benjami mahãdu heka roire. (Beeròtxi hãwã heka Benjami sumy turybe rỹimyhỹre. 3Beeròtxi-ki juhuu hãwadu mahãdu heka Gitãi hãwa-ò rihenyrenyre ta tai hãwã witxira mahãdu wesemy tai ratximyhỹrenyre wiji (yrbu) tuu ratximyhỹrenyre).4Ka Sau taJonata my boho ituerenyreu Jezreel-ki, Mefibosete, Jonata riòre, iu iuyremyre iwyra. Sau taJonata my boho rubunina rehemynyreu, hãwyy Mefibosete-di huruhurumy iòraru-ki uladu relere.5Hekabe ta Baana Isbosete heto-ò roirenyre ta tatyy ritareri-ò tamy ritehemynyre byrena sỹtybyu. 6Hãwyy trigo riuatymyhỹre tỹhi risamyhỹ tahe rõrõre. Iurenana tahe Baana ta Hekabe tahe itỹhiole rirubunyrenyre. Tahe irati riòròrenyre tule ixihemy riwyrenyre. Rumy rariamy roire Jordaõ bede-di.8Hebrõ-ò ritehemyny bedeu, Davi dee Isbosete rati riteòsinyrenyre kiamy tamy raryberenyre: —Kaa roire Isbosete rati, aòludu Sau riòre, arubudỹỹmy adi raremyhỹ. Wijihe Deuxu wedu nihikỹ tai rexixara, wawedu, Sau-ki tule iriòreriòre mahãdu wana. 9-11—Jiarỹ heka rybewahidi wadee rare remyre tule irubudỹỹmy inyõ reteranyre Ziklague hãwa-ki, aõmamyhe ixidi, rõhõtinymyhỹ rybewahidi awimy wadee rarerimy, Sau rururemyhe wako relyymyhỹ. Wedunihikỹ, Deuxu inimy noduni ariuhekre, sõemy riwahedỹỹnyre aõnaõna iòhãru ribi, kiaremy heka hãbu bòdỹỹdu mahãdu aõhõkỹmy (arisnykre) kiemy dori hãbuõ aõ iòkõlemy rirubunyrenyra taheto-ki rõrõmy roireriòle! Tahe adeereny araõbinanykre Isbosete terubunytenyta òraru-ki iwesetyhyle kaiboho wijityhyle su ribi aõbenykre.12Tahe Davi tasodadu mahãduõ tamyreny riteranyre rirubunyrenykremy tahe rirubunyrenyre Hekabe ta Baana ituerenyre. Irahudita tebòreny ta iwarenymy riòròrenyre ta Hebrõ syraro bira-ò riònyrenyre. Irahudita Isbosete rati rituunyrenyre Abner wabede roò Hebrõ bede-ki. Davi Israel wedumy ta Juda mahãdu wedumy runyre.
Chapter 5

1Tahe ibutumy Israel mahãdu rirahure Davi wana witxi rekoakremy Hebrõ hãwã bede-ò ta kiamy raryberenyre: —Jiarỹboho heka asỹrenyle watxirenyreri, wedu. 2Juhu bedeu, Sau wawedurenymy raremyhỹ bedeu, kai Israel mahãdu wou bededỹỹnana-ki tewedunymy tatemyhỹ. Deuxu wedu nihikỹ kiamy rarybere kai wou bededỹỹnana-di atxikremy tule ibutumy ixỹ biwedunykremy.3Kawesemy Israel mahãdu Davi wana witxi rekoarenyre Hebrõ hãwa-ki. Davi xe reòbyre tamyreny, tahe riratyysebenyrenyre Israel mahãdu wedumy. 4Trintamy iu iwyra ratximyhỹ iu wedumy runyre ta quarenta wyramy bede riere wedumy. 5Juda riwedunyre Hebrõ-ki, debo-ò inatxi reuro ribi iweeremy, tulesỹ Israel ta Judamy riwedunyre Jerusalẽ trinta wyramy.6Davi tasodadu mahãdu wana Jerusalẽ aõbinamy roirenyre. Jebuseu mahãdu, tai sỹdu mahãdu, kiamy rõhõtinyrenyre tiu irutaõmy raloke ihoõmy iòraru-ki kiamy raryberenyre: —Tiu ka-ò malokeho aõkõ. Mobo araijekre aròtedỹỹ-ò, irueta mahãdu ta itibina mahãdumyle aitxesedukre. 7Ihãrele Davi iribireny idi rahãỹnanyre ihãwareny-di, ihyy Davi hãwamy raninire. Kawesemyhe rutỹỹnyre.8Iu bedeu kiamy Davi rarybere tasodadu mahãdu dee: —Inyõ Jebuseu mahãduõ rirubunykeki, kua irueta mahãdu ta itibina mahãdu, my mahãdu heka sõemy riwakyaranymyhỹrenyre, (beijrana) hõrõdita maòwònybenyke ta tamyreny maõbinanybenykre. Iòraru-ki myỹ rybe roimyhỹre: Irueta mahãdu ta itibina mahãdu my heka tiu Deuxu heto-ò ralòõtyhy. 9Davi xe tai rasỹnymy raremyhỹ ta Davi hãwamy raninire. Iwerura riywinyre taitxesedumy ihyy wedu heto òhòkỹle rehemynyre. 10Davi xe ihyy raruruteremy rare kiemy dori wedu nihikỹ, Deuxu tuhyhykỹ, kia wana raremyhỹ.11Wedu Hiraõ, Txiro hãwaludu, teòdu mahãdu riteònyre Davi dee. Tii òwòru-ò tamy riwyre ta òwòru-di aõmysỹdỹỹdu ijõre tule heto widỹỹdu ijõmy ralere, tahe heto Davi dee riwinyrenyre. 12Kawesemyxe Davi rieryre wedu nihikỹ tuu ritaramy Israel mahãdu wedumy, taijoi mahãdumy rerinanymyhỹre òraru-ki, tule wedu aõmysỹdỹỹna tako-ò rakremy.13Ka Davi Hebrõ hãwã ribi rohonyre rahudi tasỹ, ixyby hãwyyõ tabiraludumy rimyre ta tahãwyy tyhymy ijõ rimyre Jerusalẽ bede-ki tiiboho wanata ixyby rariòrenyrenyre weryry ta hirarimy. 14Ka Davi riòreboho Jerusalẽ-ki juradu mahãdu nire: Samue, Sobabe, Natã, Salomaõ.. 15Ibar, Elisua, Nefegue, Jafia. 16Elisama, Eliada ta Elifete. Davi filisteu mahãdu ribi rotare.17Ka filisteu mahãdu Davimy ijyy rieryrenyreu Israel mahãdu wedumy runyremy, tasodadu mahãdu riteònyrenyre rimykremy. Ka rieryreu ibededỹỹnana, Davi rare tai tikibo riraòrenykre-ò. 18Tahe filisteu mahãdu tamy ditehemynyde bedebese wihikỹ-ò rexibutunymy roire.19Tai tahe Davi Deuxu-ò rỹỹraxire, wedu nihikỹ-ò: —Ixinamy aõbo aõbinanykre filisteu mahãdu wana? Biwatarasa dỹỹnykre aõbo? —Make! Wedu nihikỹ rarybere:—Aratarasadỹỹnykre. 20Tai tahe Davi rare Bali (Baal)-Perazi òhòkỹle rehemynyre tai tahe filisteu mahãdu ribi rotare. Kia tii rarybere: —Iwesebre bee rariawana ibutumy aõnaõna ritxiwimyhỹre, iwese tahe wedu nihikỹ waòludu mahãdu aõwesele ritxiwirenyra. Iòraru-ki tahe hãwã kiamy raninire Bali-Perazimy. 21Taile filisteu mahãdu tadeuxureny ririrenyre, Davi tasodadureny wana riwyrenyre idi roirenyre.22Tahe filisteu mahãdu ixybyle bedebese wihikỹ-ò rexibutunyrenyre. 23Ixybylesỹ Davi wedu nihikỹ-ò rỹỹraxire, ta kiamy dirawyònyde. —Karibi tamyreny aõbinaõmykre. Kuadita bodowerykre, ihyy bederaty hoòhòkỹle behemynykre ta iheworibi tamy maõbinanykre.24Ka bedewodỹỹ-ò boholakre wana bederaty ratyatxi, iuhe bexiywiywinymy atxikre aõbina-ò kiemy dori kiamy bierykre jiarỹ akoki watxierimy filisteu mahãdu ijoi arahukremy. 25Ibutumy Davi wedu nihikỹ rybe manymynamy riwinyre ta filisteu mahãdu roirenyre ribuarerenyre Geba ribi ihyy Gezer òhòkỹle ritehemynyre. Arka Jerusalẽ-ò riwyrenyre.
Chapter 6

1Davi ixyby Israel sodadu mahãdu awiawi ributunyrenyre, 30 mil-my hãbu sõemy. 2Baala hãwa-ò idireny rare, Juda bede-ò, arka òrysymy, tai wedu tuhyhykỹni roimyhỹre, tarynaki runymyhỹre, ỹju mahãdu wana.3Tahe arka ritidirenyre kahu broreni idi retyymyhỹre roò, itỹmyra, tahe ritarenyre Abinadabe heto ribi, hãwalò-ki rỹimyhỹre wahe. Uza ta Aio, Abinadabe riòreboho, heka kahu-di roirenyre. 4Arka-di retyymy. Aio ikomy rariamy ramyhỹre. 5Davi israelita mahãdu wana resemyhỹreny tule rawiunymyhỹreny tarurumy Deuxu wodeysadỹỹmy, wedu nihikỹ wahe. Sõemy tiiboho ròtòkamyhỹreny, aõtxile aõ, tỹbu, bratu dori sõemy aõnaõna.6Ka aõma-ò ritehemynyreu tai òmyta aõtxile alòbròna tai rityynymyhỹre Nakõ bede-ki, tai broreniboho rariòwyrenyre. Iu Uza tebò riterenyre ta arka rimyre. 7Wedu nihikỹ Deuxu Uza-ki ibinamy rahare, rityhynyõre-ki, ihyy rirubunyre. Taityhyle Uza rurure, arka birekile.8Davi sõemy reburere wedu nihikỹ aõmareki, teburedi, Uza aõhõkỹ tyhymy (risnyreki); wiji (yrbu) ini Perez-Uzamy naninimyhỹde. 9Tahe Davi Deuxu lau ruberure, wedu nihikỹ lau, kiamy rarybere: —Timybohe tahe arka ixihemy ariwykre?10Kawesemy he Davi rexiixãwinyre arka tahãwa-ò riwykremy ratximyhỹ ribi Jerusalẽ bede-ò; ihãremy tasỹ, tawo rirahorere ta riwyre Obede-Edõ-ò, Gate hãwã heka rare. 11Inataõ ahãdumy arka tai bede riere, wedu nihikỹ Obede-Edõ riwiòhenanyre isỹre wana.12Davi wedu kiamy rieryre, wedu nihikỹ Obede-Edõ isỹreny wana riwiòhenanyre arka òraruki ibutumy iaõnaõna ijõdire tahe Obede-Edõ heto ribi arka riwyre, sõemy teysamy, Davi hãwa-ò idi roirenyre. 13Ka hãbu mahãdu arka-di retyymyhỹ rahudi debo-ò sohoji reuromy tatireny riwyrenyre. Davi Deuxu dee xiwe riwahinyre broreni ta iriòre wijiumuyhỹkỹmy rirubunyre.14Tahe Davi, tyywihikỹdi rexityynyre wedu dee aõmysỹdỹỹdu tyydi, resemyhỹ Davi Deuxu riwowydỹỹnymyhỹ, wedu nihikỹ. 15Kawesemy tii ta israelitamy mahãdu wana arka-di riwymy roirenyre Jerusalẽ bede-ò, sõemy teysamy idi roire bedewodỹỹ sõemy.16Kaa arka hãwa-ò ralomy rareu, Sau riòre, Mikalmy nidu, hetowo ribi retehere, Davimy robire rawaytòmyhỹ-ò, resemyhỹ wedu nihikỹ riwowydynymyhỹ. Tahe tii sõemy ixidi rõhõtinyre moõ iweribi ratxiõrerimy ixisohojimy nodumy. 17Arka dixe roirenyre tena-ò, Davi tenamy riwinyre-ò. Tahe xiwe tamy riwahinyre Deuxu dee, wedu nihikỹ-ò, xiwe uriaõkõ riwòsiwòsinyre bedeywidỹỹnamy.18Ka xiwe riwahinymy rahudi bedeywidỹỹna wana, Davi ixỹ (ribensoanyre) wedu nihikỹ ruruterehekỹ nidi. 19Irahudita paõ hãbu mahãdu-ò hãwyy mahãdu-ò riwahinyre, ta broreni-ò biu (deyxe) ta uva werubu ijõre. Irahudi tahe tasỹ-ò rearearenyre.20Davi roosere tasỹ tahãwyy wana ele tiimy ratxikedi hikỹle ixidee ririmyhỹ òraru-ki, ka Mikal, Sau riòre, rare iwiutàdedỹỹmy. Kiamy rarybere: —Awiikuhe Israel wedu riwinyra! Ixỹrutere mahãdu tahe rare, tekòdu mahãdu dekòdukò takumy ritekòsinyra!21Kiamy Da vi rirawyònyre: —Wedu nihikỹ rewoeydynymy resemy watxireri, tii riwatare buu ritakewihikỹle wahe iriòreriòre mahãdu wana Israel mahãdu wedumy, asỹreny mahãdu wahe. Tiiemy wedu nihikỹ ariteysanymy arawiunymy ararekre. 22Tamy ire arexilàhà làhànymy ixidi arakre. Wadi ixinamy mohõtinykre jiarỹ aõ aõkõ raremy, ka ijadoma mahãdumy tarybeta ta sõemy riwawiòhenanyke! 23Tahe Mikal, Sau riòre tiu rariòrenyõhyyre.
Chapter 7

1Davi taõmysỹdỹỹna sõemy riywinyre, tule Deuxu wedu nihikỹ sõemy rihedỹỹnyre iòludu mahãdu ribi. 2Tiutxuu Davi Deuxu deòdu-ò rarybere Natã dee: —Bedeteini! Jiarỹ ka rare, heto òwòrumy wetihiky-ki rasỹnywahãre, iwanata kua arka breò hetoki-le kua rỹireri!3Natã kiamy rirawyònyre: —Ixinamy timybo ixideewimy biwinybekre aõnaõna kiemy dori Deuxu wedu nihikỹ awana ratxireri. 4Irulemyta wedu nihikỹ Natã dee rarybere: 5—Makre ta wadeòdu Davi dee marybekre jiarỹ arateònyramy tamy myỹ marybekre: Kai aõkõ heka heto wadee biwinykre tai arasỹnykremy.6Iu Israel mahãdu Egitu ribi retarenyre uhukỹle ihyy wiji (yrbu), waheto ihoõre wasỹrana. Myle watximyhỹre wasỹõlemy breu hetoki-le. 7Butumy ka Israel mahãdu-di nanamyhỹde, tiu tamyreny rỹỹraxiõhyymyhỹre waõmysỹdỹỹdumy retare mahãdu-ò aõherekibo heto wadee riwinyrenyõremy heto wihikỹõ.8Wylemyta, marybekre wadeòdu Davi dee jiarỹ, wedu nihikỹ ruruterehekỹ, kiamy ararybekre: Jiarỹ heka aratare budoeni-di aõmysỹdỹỹdu ribi, Israel mahãdu wasỹreny biwedunykremy. 9Tiò tamyhỹte wana hãwã witxira bede-ò ahekihyky watxiwahãre tule, ka aõbinamy teawana, ibutumy aòludu mahãdu ribi arahedỹỹnymyhỹre. Jiarỹ heka iny wihikỹmy arawinyre, butumy hãbu bedebedemy rỹira-ribi kai awite.10-12Israeò mahãdu-ò hãwã retara tule tai arahãwanykre, tai awimy roirekremy. Ka suò rirò nyrenykre utyhyle, tai hãwadu mahãdu tamyreny raõbinanykre, urile tahe tuhyyhyy roireke ihoõre. Diarỹ heka tuu rarybereri ibutumy aòludu mahãdu ribi arahedỹỹnykre tule sõemy ariòreriòre adee ariwahinykre. Ka, burukreu tasỹ ehetxiu mahãdu luu bire-ò buukre wana, ariòre mahãduõ wedumy arisnykre tule iruruteremy arirahorekre wedumy runykrebedeu.13Tii heka waheto wadee riwinykre, tule ariòreriòre mahãdu tiiemy wedumy ralomy rỹirakre. 14Jiarỹ heka tybymykre, tii tasỹ wariòremykre. Ka reòsamyhỹkre wana, jiarỹ aõhe (arisnymyhỹkre) iwese uladu tyby aõhe (risnymyhỹre) wesemy.15Tiu waderina iribi aritaõtyhy, iwese Sau ribi retare wesemy, wedumy mabekremy. 16Tiiemy ariòreriòre ruaruamy rarekre, jiarỹ tuu ariwinykre wedu tiiemy aki rarekremy. Ariòreriòre tyy tiu rexihuõtyhy. 17Natã ibutumy Davi-ko relyyre timybo Deuxu tamy rarybereny. Davi reàlàre bededỹỹnana.18Davi wedu breò heto-ò ralore, ta runyre kiamy rexitòenyre: —Wadeuxu, wedu nihikỹ wadee tuu biwinyke aõkõhe rare tuu wadee tewinyte juhuu bedeu, wasỹreny tule. 19Tule, juhubedeu wiòhedỹỹna ibutereki (òsny), wiji wariòreriòre mahãdu bededỹỹnana mysỹ tarybeteri aõ iribi kanakremy. Ibutumy hãbu mahãdu tuu (bitobxidỹỹnykre) wedu nihikỹ, Deuxu! 20Aõmybo tahe adee ixyby ararybekre? Kai heka tiwaerymyhỹte, jiarỹ heka eòdu rare.21Aureraruna heka rare, araykydi biwinykre: tule ibutumy aõnaõna ninihikỹmy tiwaerynanyte. 22Wedu nihikỹ heka tate, wadeuxureny! Moõ aweseke ihoõre, kai sohoji Deuxumy, waijiohonarenyre; ixybyta ijõ ihoõre. 23Tihãwa-ki iny ihoõre Israel mahãdu wesemy, iaõhõkỹmydỹỹnanareny ribi tetatenyte aijoimy. Kai heka anidehedehe tate tule aõ wiwihikỹle tamyreny tewinyte. Kai heka aijoi Egitu hãwã ribi tetatenyte tule ijõ iny mahãdu teteònyte ihãwã ribi ideuxureny tule aõmaheki kỹnyhe timybo aijoi reamyhỹre heki.24Wedu nihikỹ, ka heka Israel mahãdu tiiemy asỹmy rỹirakremy tetate kai tasỹ ideuxurenymykre. 25—Wiji tahe wedu nihikỹ, wadeuxureny, inatyhymyhe tuu manarybekre wabededỹỹnanamy tuu tarybete heware tule wasỹreny bededỹỹnana tulesỹ arybemynamy tuu biwinykre aõbo rỹikre bededỹỹnanamy. 26Inihikỹmy heka anidehedemy mabekre, tiiemy iny mahãdu umy rarybemy rỹirakre; wedu nihikỹ ruruterehekỹ Israel mahãdu Deuxu. Tule wedu bededỹỹnana tiiemy rarekre wariòreriòre mahãdu-ki abedeywidỹỹnamy.27Wedu nihikỹ ruruterehekỹ, Israel mahãdu Deuxu! Jiarỹ heka warybe ijõdireri adee ixitòedỹỹna ariwinykre aõherekibo wadee tuu tarybeta, eòdu dee, wariòre mahãdu-ki wedu rarekremy. 28Tasỹ ijõra. Kai, wedu nihikỹ, aõ wiwihikỹlemy wadee tarybeteri, tule arybe mynahakỹle tuu rutỹỹnykre kiemy dori kai Deuxu atxiteri. 29Adee wiji arexitòenykre wariòreriòre mahãdu-di borenymy mabekremy tiiemy iitxesedurenymy mabekremy. Kai, wedu nihikỹ, wadeuxu, kiamy tarybete. Tiiemy wariòreriòre mahãdu biwiòhenanymy mabekremy!
Chapter 8

1Ijõtxuu bedeusỹ, Davi filisteu mahãdu dee raõbinanyre, iribireny ròtare hãwã tyhyhykỹ rixãwidỹỹnyre.2Moabita mahãdu ribisỹ tule ròtare. Suò ritidirenyre, tamyòta rerutidi riurihinanyrenyre tahe inatxi deòterehemy rahurenyre. Kawesemy moabita mahãdu Davi deòdumy rexirahòrerenyre tule tamy tahãwareny riòwynyre.3Zoba wedu òsỹ Davi raõbinanyre, Hadadeezer-ò, Heobe riòre-ò, suu ixyby riwyrenykremy roireru Eufrate bero bire ludu. 4Mil 700 awaru dinodu mahãdu Davi idi rahỹỹnanyre Hadadezer ijoi mahãdu-di tulesỹ uritere mil sodadumy rimyre iny tỹmyra mahãdu lehekỹ: tulesỹ awaru mahãdu kahòxatxi-di rurudu mahãdu ritiorore ibutumy, 100 lemyta risiradỹỹnyre kahòxatxi-di rurudu-my.5Sirio Damasco mahãdu Hadadezer wiòhedỹỹmy rekoare, ta Davi 20 mil-mysỹ ijoireny rahure. 6Aõwesele sodadu isurenymy riteòtenymy idi reare. Tureny Davi rahỹỹnanyre, tahãwareny tamy riòwynyre. Wedu nihikỹ Deuxu ritarasadỹỹnymyhỹre aõtxile tihãwa-ò ramyhỹre ròtahyymyhỹre.7Davi Hadadezer sodadu mahãdu debòna iribireny ibutumy riwyre ta idi rare Jerusalẽ hãwã bede-ò. 8Tulesỹ sõemy bronze riwyre Beta hãwaribi ta Beròtxi ribi ijõ riwyre, tai Hadadezer rowedudỹỹmyhỹre ribi.9Wedu Toù-my nidu, Hamale hãwã ludu, Davi-my ijyy rieryre Hadadezer sodadu ribi ròtaremy. 10Ta tariòre riteònyre Joraõ Davi rirybenykremy tule tuu rawowydykremy Hadadezer ribi ròtareki. Toù sõemy Hadadezer wana raõbinanymy raremyhỹ. Joraõ dee aõnaõnadi rare prata-di ije ta ouro-di ije tule bronze-di ije.11Ta wedu Davi rihitxinyre wedu nihikỹ heto-ki riuhekremy, aõma wana ributunymy ijõ mahãdu ribi prata ta ouro-my diwyde wana. 12Kia mahãdu heka rare edonita mahãdu, moabita mahãdu, filisteu mahãdu ta amalekita mahãdumy. Iwese tyhyleta ijõ Hadadezer ribi diwyde rihitxinyre.13Davi ire rexinidehenyre edonita mahãdu rahureu 18 mil-my rihure bedeu Sal bede-ki. 14Tule tii hãwã hãwa-my butumy tasodadu rihãwadỹỹnyre Edõ bede-ki, tule tai hãwadu mahãdumy rahãynanyre. Wedu nihikỹ Deuxu heka tuu Davi-di ramyhỹre bede bedemy ritarasadỹỹnymy aõtxi tiò ramyhỹre ròtahyymyhỹre.15Davi ibutumy Israel mahãdu hãwã riwedunyre tule wiwesehyyle idireny raõmysỹdỹỹnymy raremyhỹ tule ibededỹỹnanareny wiwesehyylere. 16Joabe, Zenia isere, isodadu riwedunymyhỹre. Josafà tasỹ Ailude riòre rare, wedu dohodỹỹdumy ratximyhỹre. 17Zadoke tasỹ, Aitube riòre rare, ka Aimeleke tasỹ, Abiata riòre rare, Deuxu bededỹỹnana-di aõmysỹdỹdu heka juhuu roire. Zeraia tasỹ weduõ rare. 18Benaia tasỹ, Joiada riòre rare, keretxita mahãdu wedu tulesỹ peletxita mahãdu wedu. Ka Davi riòreboho tahe Deuxu-ò aõmysỹdỹỹdu roire. Davi Mefibosete wana.
Chapter 9

1Ijõtxuu Davi rỹỹraxire: —Sau sỹ mahãduõ aõkõbo ijõ irumy ihỹmyhỹre? Ka txibo ijõ ihỹre wana, tamy aõwiwihikỹle ariwinykre, Jonata òraru-ki. 2Aõmysỹdỹỹduõ ihỹmyhỹ Ziba inire, Sau sỹ mahãduõ. Inyõ tamy rarybere Davi-ò rybemy rakemy. —Kaibe Ziba tate? — wedu tamy rỹỹraxire. —Kohe, tii watxireri, manarybeta ixinamy! —Kawesemy rirawyònyre.3Wedu tamy rỹỹraxire: —Sau sỹ mahãduõ aõbo heka ijõ aõbo ihỹõmyhỹre aõmakemy aõwiwihikỹle tamy ariwinymy aratxikemy, tuu Deuxu dee raryberemy? Ziba rirawyònyre: —Kohe. Jonata riòre ihỹmyhỹde. Tii iti ibinamyhỹre wiole. 4—Tikibota ratxireri? — Wedu rỹỹraxire. —Maki heto-ki, Amiel riòreki, Lo-Denar hãwa-ki! — Ziba rirawyònyre:5Tahe Davi rarybere inyõ riòrykremy. 6Mefibosete rehemynyreu, Jonata riòre, Sau riokore, tatiowomy resere tule suò taò ritidire Davi ruò tyhy bededỹỹnanamy. Kiamy Davi rarybere: —Mefibosete! —Wedu, manarybe ixinamy! —Kawesemy rirawyònyre.7Brebuõmykre! Davi tamy rarybere. — Jiarỹ adee awimy ararekre Jonata òraru-ki, buu wahe. Jiarỹ ixyby suu adee ariwahinykre alabiè Sau su, tule ixinamy kai wadee manamyhỹkre. 8Mefibosete ixybyle rexisỹrabunyre ta rirawyònyre: —Jiarỹhe ijòròsa rubu ratyre wawike ihoõre! Aõherekibo heka wadi awimy atxiteri?9Wedu Ziba dee rarariòwyre, Sau aõmysỹdỹỹdu-ò, kiamy rarybere: —Jiarỹ Mefibosete dee ixybyle ariwahinykre, awedu riokore-ò, ibutumy aõbo Sau hõrõ rare isỹreny wana ihõrõreny. 10Kai, ta ariòreboho ta aõmysỹdỹỹdu mahãdumy wana suu bisuuxinybenykre awedu Sau sỹ mahãdu-ò tule irahudi bihebenykre (irsỹnadimy) roirekremy. Ka Mefibosete tahe tiiemy waheto-ki tii wana ariraximy ararekre. Ziva waiyreny iriòre sõere tule waituemy iaõmysỹdỹỹmy mahãdu sõe.11Tii rirawyònyre: —Ibutumy adee ariwinykre arybe mynamy. Irahudi xe Mefibosete wedu heto-ki riroximyhỹre, iriòre wesemy. 12Mefibosete iriòre wexyy ijõdire Mika inire. Ziba sỹmahãdu ibutumy Mefibosete deòdumy rironyrenyre. 13Kiamy Mefibosete, iti wiòmy ibinamy raremyhỹ, Jerusalẽ-ki rahãwanymy raremyhỹ tule byrena bedeu wedu wana hyy riroxirerimy ihỹre.
Chapter 10

1Davi amonita mahãdu ribi ròture sirio mahãdu ribi tule. Tiutxuubota wedu Naà rurure, Amo bede ludu, taira iriòre Hanu teròwymy wedumy runyre. 2Ta Davi kiamy rarybere: —Hanu dee awimy ararekre, Naà di raremyhỹ wese, tyby dori, wadee awi rare. Tahe teòdu riteònyre tamy awimy ratxirerimy rybemy. Ka rirònyreu, teòdu mahãdu Habà hãwa-ò. 3Amonita mahãdu kialemy tawedu-ò raryberenyre: —Aõmamy heka idi tahõtinyteri Davi dee buu awimy raremyhỹ òraru-ki tule tii adi awimy rarekemy aõbo idi tahõtinyteri? Tureri aõkõ heka! Aõmamy heka riteònyrenyreri hãwã erysymy, hãwã rahurenykremy.4Tai òrarukita Hanu Davi deòdu mahãdu rimyrenyre, isuusireny iyeribi riorore iribireny, tule ityyreny riorore irahudita riteònyrenyre. 5Irahudi Davi rieryreu, ixyby teòdu mahãduõ riteònyre tiiboho wana witxi rekoakremy kiemy raixỹrurenyreri òraru-ki. Kiamy Davi tarybe tamyreny riwahinyre Jerikò hãwa-ki le ratxirenykremy aõma uhukỹle riòkeserenykremy tahãwareny-ò isuusirireny ixyby ruhudihikỹle.6Amonita mahãdu xe irahudi rexieryrenyre Davi taòludumy ixidee rirahòrerenyremy. Iòrarukita, 20 mil-my sirio sodadu mahãdu dee rarariòwyrenyre, mil hãbu sõemy, 12 mil-my tasỹ Tabe hãwaribire. 7Davi tuijyy rieryreu Joabe riteònyre tiiboho wana raõbinanyrenykremy Israelita mahãdu sodadu awiawi-di riòryrenyre. 8Amonita mahãdu rohonyrenyre Ta Habà ròtena ritòbòtòbònymy roire iwana sỹ ijõ mahãdu dirio Zoba mahãdu tasỹ Heobe ta Tobe ta Maakà my mahãdu iròtenareny iraymy rierenyre.9Joabe kiamy idi retehere iòludureny ikoki ribi tamyreny kedeakremy ijõ tasỹ iheworeny ribi tamyreny kedeakremy. Iòrarukita Israel sodadu mahãdu awiawi ritare sirio mahãdu utedeò. 10Iuhe mahãdu tahe taseriòre Abisai dee ririre, tii riywiywinykremy amonita mahãdu wana wiutede rutamanyrenykremy.11Tahe Joabe kiamy Abisai dee rarybere: —Ka sirio mahãdu waribi ròtamy idi betehekre wana, wawiòhedỹỹmy; kai sỹ tule, amonita mahãdu aribi ròtareri wana, tule awiòhedỹỹmy adee arakre. 12Bexiwodeburemy benykre! Rekexityhynymy rakaaõbinanyrenykre inysỹrenyki tule iny Deuxureny hãwa-ki. Tule Deuxu deewimy tuu rikiwyrenykre wedu nihikỹ wahe!13Tahe Joabe tasodadu mahãdu wana aõbinamy rekoarenyre, urile sirio mahãdu raòrunyrenyre ilaureny. 14Amonita mahãdu tureny robire raòrunyrenyremy. Tulesỹ iwesele Abisai ribi raòrunyrenyre ixybyle tahãwa-ò rirònyrenyre. Tahe Joabe ixãwire amonita mahãdu dee aõbina ribi ixybyle Jerusalẽ-ò roosere.15Ka sirio mahãdu israelita mahãdu tureny rahaỹnanyremy iximyreny robirenyreu, ixybyle rexibutunyrenyre taawarureny wana butumy. 16Iwedureny Hadadezer sirio iwitxira hãwaludu-ò rarariòwyre Eufrate bero bede-ki roimyhỹre mahãdu-ò. Tahe roirenyre ihyy Helã hãwã òhòkỹle ritehemynyre. Ikorenymy Sobake ramyhỹre, Hadadezer sodadu wedu.17Davi tuijyy rieryreu, israelita mahãdu awaru ributunyre, Jordaõ berokotxi riòhòrerenyre ta Helã bede-ò resemy roire. Taita sirio mahãdu Israelita mahãdu wiutede rexiywiywinymy rierenyre. Tahe aõbina ròrarunyre. 18Tahe Israelita mahãdu sirio mahãdu riorudỹỹnyrenyre. Davi tasodadu mahãdu wana 600 mil-my sodadu sõe rahurenyre kahudi aõbinadu mahãdu tulesỹ quarenta awaru-di aõbinadu mahãdu rahurenyre sirio mahãdu ijoi. Jobake tule rirubunyrenyre, taòludureny sodadu mahãdu wedu, taõbinanaki-le rurure. 19Ka ijõ wedu mahãdu Hadadezer riwedunyrenyre mahãdu israelita mahãdu iribireny ròtamy idi reteherenyreu, tamyreny rawooxire, tamyrenyle rexiwelorore irurureny-ò. Sirio mahãdu taiòraru-ki ilaureny ruberure iwiòhenadỹỹrenymy ixyby reakelau amonita mahãdu wahe.
Chapter 11

1Wyra sohojidi wedu mahãdu rohonymyhỹre, wou bededỹỹnanamy, myrerimy ta Davi Joabe riteònyre, taijoireny tasodadureny ibutumy Israelita mahãdu raõbinanyrenyre taòludureny-ò. Iribireny ròtarenyre amonita mahãdu ribi tule Habà hãwã rikyrawonyrenyre. Iu bedeu Davi Jerusalẽki-le rarire.2Tahe Davi rỹire, iyjamy rõrõriòrere rahudi, tahe rariamy ihỹmyhỹ heto webròdi. Iu tahe Davi hãwyy ruxerahakỹmy robire rõhõmy-ò. 3Tahe inyõ tamy riteònyre mobo rare rierykremy tahe rieryrexe. Bate-Seba raremy, Eia riòre tulesỹ Uria hãwyy raremy, heteu mahãdu.4Tahe Davi aõtxile teòdu mahãduõ iòrysymy rakremy rarybere. Tahe didydenyde, Davi wana wityyò resere. Tatehe ribi Bate-Seba rexihutyhylemy tuu rutỹỹnyre? Rare taheto-ò. 5Isỹtybymyta (robòtònyremy) dexieryde tahe tarybe Davi dee riwahinyre rierykremy ibededỹỹnana.6Iòrarukita Davi tarybe riwahinyre Joabe dee. —Uria ini biditeònykre, heteu mahãdu wahe, tii wana wide ararybekromy. Tahe Joabe irybemy reòbymy. 7Ka Uria rehemynyreu, Davi tamy rỹỹraxire Joabe aõbo awilemy ratxirerimy taawaru mahãdu wana tule wou aõbo awilemy rohonyreri. 8Irahudixe Uria dee rarybere: —Make aheto-ò bexielehynykre. Uria rohonyre, tule Davi aõnaõnaõ tamy riwahiny riwykremy taheto-ò.9Urile tahe Uria taheto-ò raõhyyre; taheto-ki rõrõke txiororemy, wedu heto ijõkile rõrõre wedu heto-di itxeredu ruraki-le. 10Ka Davi tuijyy rieryreu Uria taheto-ò raõremy, tamy rỹỹraxire: —Irehemyhe aheto ribi bede teijeta tahe tooseteri. Aõherekibo tahe aheto-ò taõta? 11Kiamy Uria rirawyònyre: —Israel hãbu mahãdu ta Judamy mahãdu heka irehemy rỹireri tasỹ ribi, aõbinalemy kua rỹireri, tule arka taireny ratxireri. Wawedu Joabe tasodadu mahãdu wana kua bedetyatyalemy rahãwanyrenyreri. Timybo tahe jiarỹle waheto-ò arakre, ariroxikre ta aõmy ariõmy aratxirekre irahudi tasỹ wahãwyy wana aõbo rihike arõrõkre? Inatyhymyhe adee ararybekre butumy aõnaõna òbiti weribi-ò, tiu tuu ariwinykehi aõkõ iwese bededỹỹnana!12Tahe Davi kiamy rarybere: —Kaki ixyby sohoji itxumy bede biekre. Biurasou ta arateònykre. Uria Jerusalẽ-ki ratximyhỹ ijõtxuu tulere taile ratximyhỹ. 13Tahe Davi tamy rarariòwyre tii wana riroxikremy tahe aõmamy tamy mona riwahinyre ixinamy raòdewàrikre. Ihãreleta, Uria taheto-ò raõhyyre iru bedeu. Heto-di itxeredu ruraki-le rõrõre, taheto-ò rake txiò raremy, aõmysỹdỹỹdu bireki-le rõrõmy txuu idi deade.14Ijõ txuuxe, Davi tyyriti riwinyre Joabe dee ta Uria ole riwahinyre. 15Kiamy Davi tyyriti riwinyre: Uria ikomahãdu kytxi birutàkre, tiweribibo aõnityhymy iòhãrureri weribi-ò. Irahudita iribi bexitabenykre ixinamy rurukremy.16Iòraruki tahe, hãwã rikyrawonymy roimyhỹ wana wana, Joabe iwedureny Uria-di rare iweribi iòludureny iòhãrumyhỹ weribi-ò. 17Iòludureny mahãdu awaru tahãwareny ribi diòlònydenyde, raõbinanyrenyre Joabe ijoi mahãdu wana tahe Davi sodadu mahãdu-ò rururenyre. Uria tule rurure.18Tahe Joabe ijyy riwahinyre Davi dee aõbina bededỹỹnana timybo rohonyramy. 19Kiamy tii rarybere ijyy wahidi rare dee: —Ka, irahudi ibutumy wedu-ko aõbina bededỹỹnanamy belyykre rahudi. 20Aõhewana reburekre ta kỹnyyraxikre adee. Aõherekibo tahe hãwã tyy òhòkỹle tetehemynyta aõbinamy? Tuu aõbo tabitenyõta biu ribi wyhy-di adireny kodohotirakremy rỹirerimy?21Abimeleke-txi aõbo õhõtireny reaõreri, Jerubesete riòre, rururetxi? Tebe hãwã bede-ki, tai hãwyyõ biu ribi mana-di rahunanymyhỹ tamy ihyy rirubunyre. Aõherekibo tahe ityyò tyhyhykỹle tetehemynytenyta? Kawesemy wedu rỹỹraxikre wana, kiamy birawyònykre: Uria, asodadu, tule rurura.22Tahe rybewahidi rare ta Davi-ko relyyre Joabe tuu ritohonyre mynamy. 23Rybewahidi nodu kiamy rarybere: —Waòludureny aõnityhyre waratyrereny ityhyreny ta wadeereny aõbinamy diòlònydenyde tahãwareny ribi. Tahe jiarỹboho tamy roirenyre iutedereny-ò isỹtyyreny òhòkỹle.24Tahe biu ribi wadireny rohotiramyhỹ wyhy-di, tule asodadu mahãdu-õ ituerenyra. Uria asodadu rurura. 25Davi kiamy rarybere rybewahidi rare dee: —Joabe urile biteyrewedỹỹnyke uritere aõmy nohõtiyre kõkremy tamy marybekre, kiemy dori wou bededỹỹnana moõ rexieryõhyymyhỹre mobo rurukre. Kialemy tamy marybekre ixyby tarurumy aõbinamy reakremy, ihyy hãwã rahukremy.26Bate-Seba tahãbu rubu rieryreu irahi robure. 27Taibru rahumy sỹtybymyta, Davi inyõ tamy riteònyre kididykremy tamy. Ihãwyymy irahudi rexirahorere tule tii wana rariòrenyre. Urile tahe wedu nihikỹ Davi-ki awimy rahaõhyyre ibina riwinyre òraruki.
Chapter 12

1Wedu nihikỹ Deuxu teòdu Natã-my nidu riteònyre Davi dee rybemy. Natã rare ta tamy rarybere: —Iny inatxi hãbu roiremyhỹ hãwaõki: Ijõ heka ityhy rare, ijõ tasỹ iaõkõ rare. 2Ityhy heka ibroreni sõe rare tule ibudoeni sõe, 3Iwanata iaõkõ sohojile rare ibudoeni idi ratximyhỹre. Idi sõemy ròrenymyhỹre, ihetoki-le raumynyre, iriòre boho kyki-le. (Tarsỹnalemy) riòrenyrerimy ihỹre, tabedeòdi-le rimonarerimy ihỹre, tule iwyòtyrekile rõrõmyhỹre. Budoeni heka iriòre wese rare tamy.4Kiaole kỹnyhe inyõ dehemynyde ityhy heto-ò. Kiata tabudoeni rubudỹỹ deralemy reare tarura ludu dòmy rirubunyke wahe; tahõrõõ rirubunyke txiò raremyta, iaõkõ budoeni kiekiele rirubunyre, tahe riheranyrexe taruraludu dòmy. 5Iòrarukita Davi sõemy raburere hãbu bededỹỹnana òraruki kiamy rarybere: —Inatyhymyhe ararybekre wedu nihikỹ nidi Deuxu irumy nodu wahe, tibo hãbu tuu riwinyrahe urile rurukre! 6Inaubiòwa bededỹỹnamyhe tii ròòwydỹỹkre ka ritara òwymy, ibina dorihe riwinyra!7Tai tahe Natã Davi dee kiamy rarybere: —Hãbu heka kaile atxiteri. Kiamy wedu nihikỹ, Israel mahãdu Deuxu rarybera: Jiarỹ heka Israel mahãdu wedumy aratare tule Sau ribi arahedỹỹnyre. 8Adee wedu rewahinyre tule ihãwyyboho; Israel mahãdu wedumy (arasnyre) tule Juda mahãdu wedumy. Ka adee ibutekre wana, ixyby ijõ adee ariwahinykre.9Aõherekibo tahe wabededỹỹnana tetyhynykõta ibina kaa tewinyta? Uria kaa teburunyta, heteu mahãdu, wouki, amonita mahãdu tuu teteerydỹỹnyta tulesỹ ihãwyymy texihãwyydỹỹnyta! 10Ihãremysỹxe, aõherekibo heka warybe tetyhynykõta Uria hãwyy iribi tedyta, iòrarukita ariòreriòreõ tiiemy rurumy rarekre.11Ihãremy tasỹ ijõmo adee ararybekre inyõ asỹ mahãdu òle adee ibina riwinykre. Kai tuu bobikre ahãwyy mahãdu aribi aritakremy ta iwitxira hãbu dee ariwahinykre; tule tureny rahãwyynykre txulemy. 12Kai heka iwasimy òraruna tewinyta, ixisohojimy, ka jiarỹ tahe txulemy inyõ tuu riwinykre adee, Israel mahãdu ibutumy tuu robikremy. 13Tahe Davi kiamy rarybere: —Jiarỹ òraruna ibina rewinyra Deuxu dee, wedu nihikỹ-ò. Natã kiamy rirawyònyre: —Wedu nihikỹ aòraru risuhòra; buruõkre.14Urile tahe, aõherekibo, tuu tewinyta, ibina wedu nihikỹ dee teteòsinyta, tai òrarukita uladu ariòre rurukre. 15Tahe Natã rare tasỹ-ò. Davi riòre rurure Bate-Seba wana iriòre. Tahe wedu nihikỹ Davi riòre riwebinadu dỹỹnyre Uria hãwyy riwinyre.16Davi rexitòenyre Deuxu dee uladu reytekemy tule byre deralemy reamyhỹ. Tatỹhinawo-ò ralore ta su tyrele rexiludimy rureherehe ini nade. 17Tahe iaõmysỹdỹỹdu mahãdu uritere idi rarutaamyhỹreny itamadỹỹmy, ta teralemy reamyhỹ tule tiiboho wana aõ (rirsỹke) ihoõre. 18Debò-ò inatxitxu sỹtybymy, tahe uladu rurure, iaõmysỹdỹỹdu mahãdu tule Davi lau ruberumyhỹreny riteòarimy keleu. Kiamy raryberenyre: —Uladu irulemy roimyhỹ bedeu, Davi inyboho rirawyònyõhyymyhohyymyhỹ tamy inyboho rybemy rekoamyhỹrenyu. Timybo tahe tamy tuu rakaryberenykre? Txibo aõbo ibina kidiwinykele inihe iòhãrure!19Davi taõmysỹdỹỹdu mahãdumy robireu widee rarybewasimyhỹmy, rieryre uladu rururemy. Tahe rỹỹraxire. —Uladuwe rurura? —Rurura hawa! —Kawesemy rirawyònyrenyre. 20Tahe Davi rỹire suki roimyhỹ ribi, rõhõre, rexisihònyre tule tatyy riwiurònyre. Irahudita rare Deuxu heto-ò, wedu nihikỹ heto-ò, tahe riwodeysanyre. Ka taheto-ò doosedeu, rỹsỹnamy rexitòenyre tahe riroxire.21Tahe teòdu mahãdu kiamy raryberenyre: —Jiarỹboh he wiji araeryrenyõhyyreri aõhebo tatỹỹnyterimy. Ka uladu irulemy ihỹmyhỹu heka, irahi sõemy tahinymyhỹ tule biroxike aõkõ ibedeu; kaa, rururau tamaama, taita tule teraxita! 22—Kohe! — Davi rirawyòyre. Uladu inimy ihỹmyhỹ wanawana, renarehere tule rahinyre wedu nihikỹ wadi raruxetòeke dohotamy tule rubu ribi rihedỹỹnykemy. 23Ka rurura rahudi tahe, aõmybo tahe arenarehekre? Dà ariixixanykre aõbo rikihe rubu ribi? Tiutxuõu tamy arake tai roireri-ò urile tahe tiu ixyby wadee iòkeseõna. Salomaõ (ijrana)24Irahudixe Davi tahãwyy Bate-Seba riteysadỹỹnyre. Tii wana wityyò reserenyre, rariòrenyrenyre weryrymy, kiamy Davi rininire Salomaõ-my. Deuxu tuu rerinanyre. 25Ta teòdu Natã tamy riteònyre Jedidia-my rininikre kiemy dori wedu nihikỹ Deuxu tuu rerinanymyhỹre òraru-ki. Davi Habà hãwa-di rahỹỹnanyre.26Iwanawanata, Joabe ire Habà mahãdu dee raõbinanymyhỹ, Amõ hãwa. Kaa hãwa-di rahỹỹnanykrey ratximyhỹ bedeu. 27Rybewahi dinodu riteònyre kiamy Davi dee rybe riwahinyre: —Habà mahãdu deehe raõbinanyra tule hãwã bero ludu-di rahỹỹnanykremy ratximyhỹ bedeu. 28Taita sodadu iuhe kiamy rỹireri mahãdu bibutunykre, ta ihãwareny-ò maõbinanykre, tule idi mahỹỹnanykre. Jiarỹ idi ixyby arahỹỹnanyke tahe ihoõre arexiwowydynykremy.29Tahe Davi tasodadu mahãdu ributunyre, Habà òhòkỹle ritehemynyre, tahe raõbinanyre ihãwareny-ò tule ihãwareny-di rahỹỹnanyre. 30Mòlòki, amonita mahãdu deuxu tamy rexitòenymy myhỹrenyre, kia heka irataana aõhewana 34 bedeõmy rautxienymyhỹre. Irataana heka ouro rare, tule mana ruxerahakỹ ijõmy imahãdure, tiita Davi ritare ta taratiò rirutàre. Tule sõemy aõnaõna Habà ribi riwyre.31Davi ijõ hãwaribi didyde mahãdu riaõmysỹdỹỹnyrenyre xehadi, ta bruredi ta womadi tulesỹ txijolo riwinyrenyre. Iwesele tasỹ Amõ hãwã ludu mahãdu-ò riwinyre. Tahe Davi tasodadu mahãdu wana Jerusalẽ-ò ribuarerenyre. Amõ Tama wana.
Chapter 13

1Absalaõ, Davi riòre, heka terỹ iruxera rare, Tama heka inire. Ijõ Davi riòreõ tasỹ Amnõ inire, tii heka terỹmy raworemyhỹre. 2Tuu sõemy rexiwore dỹỹnymyhỹre, ihyy rawebinadunyre iòraru-ki. Amnõ sõemy rõhõtinymyhỹre isiramy tai rahamyre isiramy tai rahamyhỹre timybo terỹ wana widee rehemynykedi; Ijadòma rare òraruki timy tii wana widee rehemynyke risiranymyhỹre.3Urile tahe Amnõ ibiòwa iureraru ijõdire, Jonadabe inire, Simeia riòre, Davi seriòre. 4Jonadabe kiamy Amnõ dee rarybere: —Kaihe wedu riòre atxiteri, ihãrele tahe, txuu iyhyõmy bederyrydi bede tadiemyhỹte. Wakota tuu bedelyyke aõherekibo tuu ahãtemy. —Tama-my kie nanaworemyhỹde, Absalaõ lerỹmy, waha weribi waseriòre wahe! — Kawesemy Amnõ rirawyònyre.5Tahe Jonadabe kiamy rarybere: —Urile bexiòtaòtanyte awebinadurerimy mata bexilidita. Ka buu kanakre wana, kiamy tamy marybekre: Txidàhà inihe, waseriòre Tama wadee kanake wadee rỹsỹna riwahinykemy. Kakile wadee riwinykre ixityy-ki idi areteherekremy tule tiile wadee rỹsỹna riwahinyrekre. 6Tahe Amnõ rexilidire webinadumy rexiòtaòtanymy. Tahe Davi iruramy rare, tahe Amnõ kiamy rarybere: —Txiòlàhà ini Tama wadee kanake boloõ wadee riwinykremy tai ixityyki idi areteherekremy, tasỹ tiile wadee riwahinyrekre.7Tahe Davi Tama dee rarybere, taheto-ki: —Amnõ heto-ò ini makre rỹsỹnaõ (irsỹnamy) biwinykremy. 8Rare tahe riki roimyhyõle itxi reare. Tahe aõnaõna rimyre, riwinymy ratximyhỹ irukile. Tahe ruare risere Amnõ dee. Ta teralemy rare kialemy rarybere: —Ibutumy iny mahãdu bidòdỹỹnykre. Tahe ibutumy iny mahãdu rohonyre. 910Ta kiamy Amnõ Tama dee rarybere: —Waherina-ò rỹsỹnadi wadee manake ta kaile biwaòenykre taxe tamy riwyre (irsỹna). 11Ka Amnõ dee rỹsỹna riwahinyreru, rimyre ta tamy kiamy rarybere: —Waseriòre, bodoike wabireny! 12Kiamy tii rirawyònyre: —Kõre, waseritxore! Wadi tuu rutakakõmykre tuu kariwinykemy! Tuu iwidỹkỹkõmykre Israel bede-ki. Ibina iwidỹkỹkõmykre!13Timybo heka iny kykykò karehemynymyhỹkre tuu kawirinykre rahudi? Kai tule tiku moõ aratyhynyke ihãkuõre kaki Israel bede-ki. Marybeta wedukò, tukemy, adeke riwawahinykre. 14Ta aõkõ Amnõ Tama rybe-ò roholaõ hyymyhỹ. Tule, iruru iratyrereri òraruki, taruruhukỹlemy rimymy tuu rahãwyynyre.15Tuu rahãwyynymy rahudita urile tuu radònyre juhuu sõemy tuu raworemyhỹ ribi ixãwimy. Kiamy rarybere: —Bohonyketa karibi! 16Tama kiamy rirawyònyre: —Kõre, waseritxore! Kiawesemy tiwatekònyteri awi anõkõ rare ihãremyta kai inihikỹmy ibina tewinyta! Urile tahe Amnõ irybe-ò roholaõhyymyhỹ aõmybo tamy rarybemyhỹò. 17Teòdu-ò ryryre ta kiamy tamy rarybere: —Waribi ini hãwyy bidyke! Ahana-ò biòlòdỹỹnykre ta ijò bitòbònykre!18Tahe teòdu Tama riòlòdỹỹnyre tule ijò ritòbònyre. Uòhi rehehekỹ riuhererimy ihỹre, terarehe mynodu. — Wedu riòre ijadòma tyhy heka iwesena tyy riuhemyhỹre ibedeu. 19Tahe bryby taratiò riòdonyre, tatyy riykare ijõmy ta rirajuamy rohonyre, tebòdi taò ritòbònymy.20Iseriòre Absalaõ tamy rỹỹraxire: —Amnõ kõ aõbo aõhebo (arasnyra)? Inyõkõ ta tuu ijyyõmykre, waseriòre. Urikita, tii aseriòrele ratxireri. Ixibedewo dỹỹõmyta. Kaweemyta Tama ihỹmyhỹ ibedewomy Absalaõ heto-ki. 21Davi wedu ibededỹỹnana rieryreu, reburere. 22Absalaõ aõmy Amnõ dee rarybere ihoõre, urile tahe sõemy tamy iky reare iseriòre Tama dee taruruhukỹlemy reare òraruki.23Inatxi wyramy bede riwyrahudi, Absalaõ tabudoeni sira riòromy ihỹmyhỹ Baa-Hazo-ki hãwã iòhõlemy, tahe ibutumy wedu riòre mahãdu dee rarariòwyre tamy wii rotykremy. 24Tahe tii rare wedu Davi dee rybemy kiamy tamy rarybere: —Wawedu, wabudoeni sira resỹmy watxireri. Taiki mynakemy eòdu mahãdu wana tamy.25Davi rirawyònyre: —Kõre, wariòre. Butumy adòikeki, sõemy adee aõmysỹdỹỹkodohonyke. Absalaõ ihãrele idi ratutaamyhỹ, ta wedu noderamyhỹ tule rakemy tamy rarybere. 26Ta Absalaõ kiamy rarybere: —Awirebohe. Waseriòre Amnõ tukemy wahemy biditeònykre. —Aõherekibo tahe ahemy rakre? Kawesemy wedu rỹỹraxire.27Ihãrele Absalaõ rawoxierysyteremyhỹ, ihyy tahe Davi Amnõ riwahinyre ijõ tariòre mahãdu tule riwahinyrenyre roikremy ihemy. Absalaõ xe aõnaõna riywinyre wedu hõrõ wesemy. 28Ta kiamy teòdu mahãdu dee rarybere: —Bodoholabedeny ini Amnõ bededỹỹnana-ò. Ka raòdewàrikre wana, jiarỹ ka tuu adeereny ararybekre, birububenykre. Uritere breburenyòmykre, jiarỹ tuu adesekere ibededỹỹnanamy. Bexiwodeburemy benyta! 29Tahe teòdu mahãdu xe Amnõ rirubunyrenyre, Absalaõ deradỹỹnamy. Ka ijõ Davi riòre mahãdu-õ ta tawaru tyre runymy ta rihenyrenyre.30Kia tasỹ-ò diòkesemy diode wanawana ta, Davi tuijyy rieryre: Absalaõ ta ariòre mahãdu ibutumy rahurenyra; ijõ sohojiõ rahenyõhyyra! 31Tahe wedu rỹimy reare, tatyy ritxuare bederyry bededỹỹnanamy ta suò ixidi rehure. Tulesỹ teòdu mahãdu tuu rỹimyhỹ tule tatyyreny ritxuarenyre.32Ka Jonadabe, Simeia riòre, Davi seriòre, kiamy rarybere: —Wedu, ariòre mahãdu ituerenyõlera butumy. Amnõ sohojile heka rurura. Absalaõ bededỹỹnana wahe, heka raeryke kiemy juhuu terỹdee taruruhukỹlemy reare òraru-ki heka aõhewana tuu riwinyra Tama wahe. 33Iòraruki tahe, jiarỹ arityhynyõkre ariòreboho ibutumy ituerenyramy: Amnõ sohojile tahe inatyhymy rurura.34Absalaõ xe, rahenyre. Iu bedeu sodadu itxeredu-my ratximyhỹ iny sõemy dirahudemy, Horonãi-ò ryy ramyhỹredi. Rare tai wedu ratximyhỹ òhòkỹle ta rarybere: —Inyõ rirahureri Horonãi-ò ryy ramyhỹre-di roireri. 35Tahe Jonadabe Davi dee rarybere: —Ariòreboho ta riòkeserenyreri, tuu adee raryberamy. 36Kawesemy tamy rarybera rahudita, Davi riòreboho taròte rahurenyre rahinyrenyre katxiterehekỹmy, tule Davi tasodadu mahãdu wana rahinyrenyre.37Absalaõ xe rahenyre Gesur hãwã wedu wana ratxikremy, Talmai my nidu rura-ò, Amiude riòre wahe. Ta irehemy Davi rahinymy raremyhỹ tariòre Amnõ rubu-ò. 38Absalaõ inataõ wyramy bede riere Gesur bede-ki. 39Tahe Davi wedu iwehityy sõemy risare, tule ikyara ixãwire Amnõ rubu òraruki rexirawinyre. Absalaõ òkesena.
Chapter 14

1Joabe, ise heka Zeruia rare, Davi bededỹỹnana rieryre Absalaõ wehityy sõemy risarerimy. 2Ta hãwyy bedeeryhykỹ òrysymy inyõ riteònyre Tekoa hãwa-ki sỹdu ta kiamy tamy rarybere: —Bexiòtaòtanykre tadobumyhỹdemy arubu-ò. Iny robumyhỹ tyy-di bexityynykre tule uritere ixisihodỹỹõmykre. Aõmakremy irehemy ibru-ki bede tadiije myhỹtekremy. 3Mata wedu-ò rybemy timybo adee ararybekre mynamy tamy marybekre. Tahe Joabe tamy rarybere timybo rarybekremy irybe riywinyre.4Tahe hãwyy rare tai wedu ratximyhỹ òhòkỹle, tatiowomy resere iribi tasỹ taòmy su-ò resere tyhydỹỹ bededỹỹnanamy ta myy rarybere: —Txikòlàhà iku anokerỹbo, wedu, bidiwawikòhenanyke iku làhà! 5Aõmybo tahe teateri? — tamy rỹỹraxire. Hãwyy kiamy rirawyònyre: —Wahãbu kie rurura; jikarỹ heka wytese ruxetòe rare. 6Wedu, jikarỹ heka waritxore inatxireri. Tikutxumy wiwana bederahyhyki ralanobinanyrenyre. Iny ihãkukõre wiribi ritakarenykemy, ihykyxe ijõ wii rirubunyrenyre.7Ikòrarukita wasỹ mahãdu wamy rakòludurenyreri. Idi sõemy rarutakarenyreri tamyreny kariwahinymy rirubunyrenykemy, taseritxore rirubunyre kòraruki. Ka tuu riwinyrenykre wana, waritxore ihãkukõmy kareakakre. Wararòsòna kiekie làhàxe rahurenykre wahãbu taiki iritxore kõmy (risnyrenyrekre) moõ ini itỹmyra dỹkỹkõna.8Davi kiamy rirawyònyre: —Bòòse asỹ-ò, jiarỹ timybo idi arõhõtinykre. 9—Wedu, — tii rarybere — jikarỹ wasỹreny mahãdu wana tamy karekòbyrenykre anotxile txibo anobo biwinykre-kò. Tule wedu ano atyre rakutxienyke ihakukõre.10Tahe iòlò kiamy rarybere: —Txibo inyõ adee aõbinamy reakre wana, ka-ò idi mynakre, ta tiu ixyby aõhe adee tyyõna. 11—Wedu — tii rarybere: txikolàhà iku anokerỹbo, wedu nihikỹ-kò bexitòenyke, aDeuxu, kò, wasỹreny mahãdu heka waritxore rubu-kò raruki bidi rikywinyrenyreri ixyby ano nihikỹ relekõkemy, waritxore rubudỹkỹmy heka raryberenyreri. Davi kiamy rarybere: —Wedu nihikỹ nimy ararybekre, Deuxu irumy nodu nimy, moõ ariòre dee aõhe rutỹỹnyke ihoõre.12—Wedu — hãwyy rarybere: txiko ikuni ixyby krarybe sohojile anomy. —Awire! — Kawesemy rirawyònyre. 13Anoherekibo heka Deuxu sỹ mahãdu deke bina tewinyta? — Kawesemy hãwyy rỹỹraxire. — Ikòlò, wedu kai heka aritxore hãwã witxira ribi kanakõkremy tarybete; kiamy, wijityhyle tuu tarybeta, kai kòbitihikỹle heka anohỹkỹmy (texisnyteri). 14Ibutumy xe rikituerenykre; iwese bee sutxi rejuxunymyhỹre wesemy, timy ixyby rabutuke ihãkukõmy. Iwesebre Deuxu tiku iny rurura ribi ixyby ikòkesedỹkỹkõna, ka ikòlò tahe tuu riwinyke hãbu ixyby ka-kò kanakemy hãwã witxira ribi.15Ikòlò, adeke rybemy heka wiji rareri kiemy dokuri iny mahãdu wadekehekỹle reakemy rỹireri riwabrebunymy. Tai tahe tuu rahõtinyre: Krakrehe ikòlò-kò rybemy, adahaka timykibo warybemy kedekòbyke. 16Kawesemy he rahõtinyre wadeke bedekòbykremy tule biwahedỹkỹnykremy iny mahãdu ribi waritxore rubudỹkỹmy rarutakamy rỹireri mahãdu ribi wadi tule rarutakarenyreri tule Deuxu suu tasỹ mahãdu deke riwahinyre ribi riwatakarenykremyreri riwarubunyrenykremy. 17Jikarỹ, ekòdu, tule kiamy rahõtinyreri wahedỹkỹmy wadeke manarybekemy, kiemy dokuri ikòlò Deuxu ỹju wese rare butumy anonanona rikerymyhỹre. Wedu nihikỹ, iny Deuxureny, he awana ratxikre!18Adee lỹỹraxi ariwinykre — Kawesemy iòlò rirawyònyre, — tule òbitimy wadee tuu manarybekre. — Wedu, ixinamy (bdỹkỹraxikre) anoaxina anomy! — Kawesemy hãwyy rarawyònyre. 19—Joabe kỹny tuu adee rarybere aõhe inatyhy? — Iòlò rỹỹraxire. Hãwyy rirawyònyre: —Tuu krarybekre, butumy kòbitimy, isirare timybo ỹkyraxi ribi iwitxiramy tuu krarybeke. Kohe, tiki tuu wadeke rarybere asodadu Joabe timybo krarybekre tule anobo kariwinykre. 20Tiki anomamy tuu riwinyra anonanona nyimyhỹde ixãwikemy. Wedu kai heka abedekeryre Deuxu ỹju wese tule butumy anonanona tekerymyhỹte.21Irahudi xe iòlò Joabe dee rarybere: —Wawohe rerahorera aõbo adeewi ariwinykremy. Mata weryrybo Absalaõ òrysymy ixyby kodoosekremy. 22Tahe Joabe ixidi su-ò rehure Davi kotxi tyhydỹỹna bededỹỹnanamy ta kiamy rarybere: —Deuxu sõemy arawiòhenanykre, iòlò! Wijihe jiarỹ reeryra wedu waki awimy raharamy, waixitòedỹỹna dee reòbyra, rewinyreò, eòdu wahe.23Tahe Joabe rỹire, rare Gesur hãwa-ò tahe Absalaõ didyde Jerusalẽ-ò ixyby. 24Ta wedu, kiamy rarybere Absalaõ iheto-ki rasỹnykõkremy. —Tuu arobiõkre! — Kawesemy tii rarybere. Taixe Absalaõ tahetoki-le rasỹnyre tule iòlò dee rake ihoõre. Absalaõ Davi wana widee rawooxirenyre.25Israel bede-ki heka iny ihoõre Absalaõ wesena ini dehedehemy iruxerare òraruki. Irati ribi ta iwa-ò tuu hyy rubehera aõ tai ibina ihoõmy. 26Irade rehehekỹ, tule tarade wyra sohoji-di riòròmyhỹre, irehetyhymy reamyhỹre wana iutxie òraruki. Irade heka inatxi urihina ratyremy rautxienymyhỹre, aõma rixbi xe rahõrõnyreri iutxie òbitityhy ribi. 27Tii inataõre iriòre ijõ heka Tama inire, tii heka sõemy iruxerare.28Absalaõ inatxi wyramy rahawanyre Jerusalẽ-ki iòlò-my rabiõhyylemy. 29Tahe Joabe òrysymy inyõ riteònyre iòlò dee rarybekemy ibededỹỹnanamy. Urile tahe Joabe noderalemy reare. Tasỹ ixybyle iòrysymy inyõ riteònyre, tule noderalemy reare.30Tai tahe Absalaõ teòdu mahãdu dee rarybere: —Bedetehedeny ini! Joabe lòbròna heka wahõrõ òhòkỹle roromy roireri, tòbròna heka xewada ratxireri. Bòita biwonybenykremy. Tahe roirenyre Joabe oworu wodỹỹmy tahe riwonyrenyre. 31Iòrarukita Joabe rare Absalaõ heto-ò tahe tamy rỹỹraxire: —Aõherekiwe eòdu mahãdu waòworu riworonyrenyra?32Absalaõ rirawyònyre: —Adee kie warybe rewahinyra. Marybekemy Davi dee myỹ: Kiamy wahe, aõherekibo heka Gesur ribi riwaòkesedỹỹnyreri? Tai ixinamy aratxike wihikỹle. Ixybyle Absalaõ rarybere: —Iòlò dee heka ararybekemyreri. Jiarỹ aõbo bede òrarure riki, ixinamy riwarubunykre. 33Tahe Joabe rare iòlò dee rybemy. Taita iòlò inyõ riteònyre Absalaõ òrysymy, tahe nade, tatiowomy tamy resere tule taòmy suò roire iruò. Tahe iryò iòlò ruore. Absalaõ wedumy raòludure.
Chapter 15

1Isỹtybymyta Absalaõ ityti heòty ixidee riywiywinymy ratximyhỹ awaru wana tule xikõitamy hãbu sõe ikomy raòrunyrenykremy. 2Rudihikỹle rỹimyhỹre ta ixyby hãwã ijòtòbona; kita rỹirerimy ihỹre, tai ryy raonananymyhỹre-ki. Ka inyõ hãwã witxira ribi nalòmyhỹde Davi tamy aõ riywinykemy, ta Absalaõ tamy ryrymyhỹre ta tamy rỹỹraximyhỹre tiludubo raremy. Tahe iny rirawyònymyhỹre. Wedu, jiarỹ inihe aõma mahãdu rare Israel mahãdu.3Kiamy Absalaõ rarybemyhỹre: Bedetehe ini! Bededỹỹnana ratxireri, urile tahe iòlò ijoi-ò kaki ratxiõreri ahõrõ-ò roholakemy. 4Tule sỹ Absalaõ kiamy rarybemyhỹ: Kaa! Jiaryỹ bede ywidỹỹdukeki kaki! Ikeki wadeele iny kanamyhỹeke taõnaõnamy rybemy da aõmy ixitòedỹỹmy aõbo wadeele rỹỹraximyhỹke, ta tamy aõ ariwinymyhỹke.5Tahe, aõtxile iny Absalaõ dee rehemyny wana, rimymyhỹre, iryò ruòmyhỹre. 6Absalaõ butu israelita mahãdu dee tuu riwinymyhỹre Davi iòlò dee iny rawana tabededỹỹnana ywidỹỹmy, tarybe wiwi heribi iny ixiwohe riatymyhỹre Israel mahãdu.7Inaubiòwa wyra sỹtybymy ta, Absalaõ Davi dee rarybere: —Txioini he Hebrõ hãwa-ò arake Deuxu dee heka kiamy rarybere, wedu nihikỹ-ò. 8Gesur-ki rahãwanymy raremyhỹ wanawana wahe, Siria bede-ki, kiamy rarybere, wedu nihikỹ ixyby kidiwaòkesedỹỹnykre wana Jerusalẽ-ò, Hebrõ bede-ki tuu areàlàkremy rexiywinyre.9Make ixinamy! — Kawesemy iòlò rarybere. Taxe Absalaõ rare Hebrõ-ò. 10Urile tahe rybewahi dinodu komy riteònyre ibutumy Israel mahãdu dee, myỹ tamyreny rarybekremy. —Kaa tòka wodỹỹ-ò boholabenykre wana, myỹ marybebenykre: Absalaõ Hebrõ hãwã iòlòmy runyra wiji.11200 hãbu sõemy heka Absalaõ hemy roirenyre Jerusalẽ hãwã ribi, riheludunyrenyre, aõ rieryrenyke ihoõre ka roire ihemy tule rityhynymy roire ihemy. 12Ka xiwe riwahinymyhỹ wanawana ta, Absalaõ Aitofel dee rarariòwyre, Gilo hãwã ludu-ò. Aitofel heka Davi ijoi mahãduõ rare. Kawesemy ta iòlòmy òluduna riwinyre iruruteremy iu relere, Absalaõ heludu mahãdu ire rasõere. Davi Jerusalẽ ãribi rahenyre.13Tahe ijyydu nade ta Davi-ko relyyre israelita mahãdu Absalaõ ijoimy wiji rỹirerimy. 14Tai tahe Davi tasodadu mahãdu-ò rarybere tiiboho wana Jerusalẽ-ki ratximyhỹ mahãdu dee: —Ka Absalaõ ribi rikihenyrenykeki, wylemy ròkòirenyke. Ròkòita wylemy, uri (kõyrbu), kakile inyboho kidimydenykre, iny ribireny kòdòtakre tule ibutumy mobo ka hãwamy rỹireri mahãdu kidirubunykre! 15Awire. Jiarỹboho, aõmysỹdỹỹdumy watxirenyreri, rexihumy watxirenyreri aõmybo manarybekre sohojile reraòrenyreri! — Kawesemy teòdu mahãdu rirawyònyrenyre.16Tahe iòlò rohonyre tahãwyy mahãdu wana ta taõmysỹdỹỹdu mahãdumy roirenyre. Ijõ tabiraludu mahãdu õle ririmy heto-di itxeredumy debòitue sõemy rarirenyre tai. 17Ka iòlò riòlònyrenyreu tasỹreny mahãdu wana hãwã ribi, heto ionana-ki rỹimyhỹ-ò rexitxuhunyrenyre. 18Ibutumy iaõmysỹdỹỹdu mahãdu lama lemy iramy rỹimyhỹ iòlò ramy iwanawana ta keretxita mahãdu ta peletxita mahãdu rexideòtenyrenyre irykotxi. 600 sodadumy ihemy diode Gatxi hãwã ribi ihemy roireri wahe tule iratyre riòlònyre.19Tahe Davi Itai dee rarybere, iwedureny-ò: —Tiòwe wahemy tateri? Bòòseta wedu tỹmyra wana matxikremy. Kai heka hãwã witxira mahãdu atxiteri, ahãwã ribi irehemy ahãte awimy. 20Iòhòtyhylemy heka kaki bede teijeta tahãwanymy. Timykibo tahe adee areòbymy wahemy manakre? Jiarỹ dori tiobo arakre rexieryõhyyreri. Bòòseta butumy aijoi mahãdu ixihemy bidykre. Wedu nihikỹ derina tule iòbiti bededỹỹnana awana ratxikre!21tahe Itai rirawyònyre: —Iòlò jiarỹ he inatyhymy ararybekre, wedu nihikỹ nimy, Deuxu irumy nodu nimy, tiiemy ahemy arakre tiobo makre òhòkỹle, aõaxina aòraruki arurukre. 22—Awirebohe! — Kawesemy Davi rirawyònyre. — Mobohe wakomy! Itai xe rare ikorenymy ibutumy taijoi mahãdu wana tule tasỹreny mahãdu wana. 23Iwanawana ta Davi ijoi mahãdu rohonymyhỹrenyre, ixỹ mahãdu tule sõemy rasỹbinamyhỹre brebumy. Iòlò bero kotxi reurore Sedrõ bero kotxi, ijoi mahãdu tule ihemy riòhòrerenyre, bedetya hakỹ-ò roirenyre.24Zadoke, Deuxu dee aõmysỹdỹỹdu, iherenyki ihỹmy, tule levita mahãdu arka-di retyymyhỹreny. Levita mahãdu xe arka suò riderenyre ixỹ mahãdu butumy taòlò rahure rahudi hãwã ribi. Abiata tule taile ihỹmyhỹ. 25Tahe iòlò Zadoke dee rarybere: —Arka-di ixybyle makre hãwa-ò. Wedu nihikỹ awimy waki rahakre wana, tiutxumy tulobiximy arakre tule heto iwoki rỹireri-ò itxeremy. 26Ka, waki awimy rahaõkre wana, ixinamyhe timybo aõhebo (riwasnykre)!27Ixybyle Davi Zadoke dee rarybere: —Bedetehe ini! Aimaà ariòre bidykre Jonata tule, Abiata riòre, ixinamy boosekre hãwa-ò. 28Iwanawana ta, rywetyaki araraòmy arunymy ararekre, timyboxe ijyy umyreny kedehemynykrele ariraòkre. 29Tahe Zadoke ta Abiatamy boho arka-di roirenyre Jerusalẽ-ò ta taixe roiremyhỹ.30Tahe Davi olivera hãwalò-ò raòwònyre rahinymy, tawadero hukỹlemy ihỹmyhỹ tule ubeta taratiò ritidire tabedewo deòsinamy. Ibutumy ihemy rirahure mahãdu tule tarati rehetynyrenyre tulesỹ rahinymyhỹreny. 31Ka Davi-ko relyyrenyreu Aifotel bededỹỹnanamy Absalaõ weribi-ò rohoreremy, kiamy tii rarybere: —Wedu nihikỹ Deuxu, Aitofel dohodỹỹna ibutumy Absalaõ raykyna ribinabinanykre!32Ka Davi hãwalò-ò rehemynyreu, tai wiu rohonymyhỹre-ò, ibiowa tyhy Husai-my nidu, arkita mahãdu, rare tai tii wana wiji reakremy. Husai tyy iyrayrahakỹ-di rexityynymy ihỹmyhỹ tule suu taratiò riòdònymy ihỹmyhỹ tabederyry deòsinamy. 33Kiamy Davi rarybere: —Wahemy noõmykre, tiu dori kiaweseki biwawiòhenanyõtyhy. 34Myta biwawiòhenanykre, Aitofel dohodỹỹna-di aõ releõkemy. Ka hãwa-ò roosekreu, kiamy Absalaõ-ò marybekre: Iòlò, wijihe awana aratxikre iwese bu wana watximyhỹre wesemy.35Deuxu dee aõmysỹdỹỹdu tai iu kanatxikre Abiata tule, ta ikoreny belyykre ibutumy aõmybo taholamyhỹtemy iòlò heto-ki. 36Iriòremy Aimaà ta Jônata-my boho, tule tai kanatxidenykre, ta ijyy-di wadee biteònybenykre aõtxile txibo aõõbo boholabekre-ò. 37Tahe Husai, Davi biowa rare ta rehemynyre hãwa-ò tule Absalaõ iutyhyle rehemynyre.
Chapter 16

1Davi ijõ hãwalò-ò reurore tai, Ziba wana, witxi reare, Mefibosete aõmysỹdỹỹdu wana. Inatxi jumẽtu baõ-di detyymy nade 200-my baõ sõe, cem-my uva bolo, cem-mysỹ bederaty sõe tulesỹ vinho imonamy tỹximy diwyde. 2Tahe iòlò Davi tamy rỹỹraxire: —Aõwexe kia-di biwinykre? Ziba rirawyònyre: —Jumẽtu inihe iòlò hãwyy ityreki rakre rare; ka baõ ta bederaty, my tahe hãbu mahãdu rỹsỹnamy rewyreri; ka vinho tahe reywesereny rekreu tuu riõrenyrekre ryreherehemy3Tikibo tahe Mefibosete ratxireri, Sau awedu riokore? Kawesemy iòlò rỹỹraxire. Ziba rirawyònyre: —Jerusalẽ-ki rarireri kiemy dori riki ilabie Sau bededỹỹnana tamy riwahinyremyreri. 4Iòlò kiamy Ziba dee rarybere: —Ibutumy aõbo Mefibosete hõrõ he ahõrõ rare. Ziba rirawyònyre: —Adekehe arexisỹrabunykre wawedu tiiemy aõki arawiòhenanymyhỹkre! Davi Simei wana.5Ka Davi Bauri hãwa-ò rehemynyreu, Gera riòre, Sau sỹ mahãduõ, tule wana witxi reakremy rare ta riòrarunyre aõnaõna binabinahãkỹmy rybe tamy. 6Tule Simei Davi dee mana-di dehu riòrarunyre tule iijoi mahãdu dee rahunanymyhỹ, iòlò xe ijoi mahãdu ixi rikyrawonymy rỹimyhỹ idi itxeredu mahãdu tule riijemyhỹ ilau.7Tii kiamy Davi rilahire: —Mata karibi, aleeryduhukỹ! Rubudỹỹduhukỹ! 8Wedu Sau ribi tewyny ahãte. Wedu nihikỹ aõhỹkỹmy (arasnyreri) Sau sỹ mahãdu terubunyte òraru-ki. Wiji tahe wedu ariòre Absalaõ dee Deuxu riwahinyra, iwana (tawxi) kai ibinamy atxiteri, aleeryduhukỹ!9Taita Abisai, Zeruia isere, kiamy iòlò dee rarybere: —Aõherekiwe ijòròsa hakỹ iximy telahajina dỹỹnyteri? Txiòta ini tamy arake irati ariòròkemy! 10Kaiboho xe aõkõre! — Kawesemy iòlò Abisai rirawyònyre iseriòre Joabe wana. — Ka wedu nihikỹ Deuxu tuu riteònyreri wana walahajimy, mobo tahe tamy rỹỹraxikre tuu riwinyrerimy?11Tahe Davi Abisai dee rarybere tule taijoi mahãdu-ò: —Wariòre òbitihikỹle heka warubudỹỹmy wadi ratxireri, aõherekibo tahe Benjami mahãdule aõbo rikihe iwitxirareri tuu iwese riwinykemy? Ixinamyta hãbu ratxireke. Ixinamyta riwalahire wedu nihikỹ dori tuu riteònyreri tuu riwinykremy. 12Aõhewana wedu nihikỹ waõ binabina-ò retehereri tule txibo aõwiõ wadee kidiwahinykre ibina deròwymy.13Tahe Davi taijoi mahãdu wana rariarenyre. Simei tule iwyònade rariamy nade, hãwalò weribi nariamy nade, tuu ralahajinanymy manadi tamy rehumyhỹ tule su-di Davi dee rehumyhỹ. 14Iòlò taijoi mahãdu wana sõemy reywesemy ritehemynyrenyre Jordaõ bero-ò taile rexielehynyrenyre. Absalaõ Jerusalẽ-ki ihỹmyhỹ.15Absalaõ israelita mahãdu wana Jerusalẽ hãwa-ò rirònyrenyre, Aitofel ikyrenyki ihỹmy. 16Husai, Davi deòdumy ihỹmyhỹ, Absalaõ wana witxi reare, ta ryryre: —Beysabenyke iòlò-di! Beysabenyke iòlò-di!17Absalaõ rỹỹraxire: —Tiwexe abiòwa dee òbitimy atximyhỹtere? Aõherekibo heka ihemy taõta? 18Hasai rirawyònyre: —Timykibo tuu ariwinykemy wahe? Jiarỹ heka mobo Deuxu tuu ritara weribi-ki watxireri, wedu nihikỹ wahe, tule ixỹ mahãdu butumy Israel mahãdu ritara weribi-ki. Awana aratxikre.19Òbitityhy tahe, mowanabo aratxikre, wawedu riòre wana? Iwese bu wana raremyhAwana aratxikre. 121Aitofel rirawyònyre: —Bu biraludu mahãdu õlemy mahãwyynyke, heto-di itxeredumy ririra mahãduõ wana. Iòraruki tahe ibutumy israelita mahãdu araerykre buòludumy wiji texirahoretamy, iòrarukita ibutumy iny mahãdu awana rỹireri mahãdu reysarenykre.22Iòrarukita welò riòre riderenyre heto ijò0ki Absalaõ dee, ibutumy iny mahãdu ruki, tahe turenyxe rerare tyby biraludu mahãdumy. 23Iubedeu Aitofel ureraru tamy riwahinyre bedeu heka aõma wesemy rohonymyhỹre Deuxu tuu rarybereri wesemy; Davi wana ratxireri tasỹ tule Absalaõ-wama ratxireri-my.

1Òbitityhy tahe, mowanabo aratxikre, wawedu riòre wana? Iwese bu wana raremyhỹ wese, heka awana rarybere: —Òhòdỹỹnamy wiji reareri. Aõbohe ijoi riwinykre?

Chapter 17

1Irahudi tahe Aitofel Absalaõ dee rarybere: —Txioini 12.000-my hãbu sõe aritakre, ta wiji rutemy aroikre Davi hewo ribi. 2Ta tamy areakre reywesereri wanawana iòra rurumy kia ratxireri tii kuduberukre, tule ijoi mahãdu ibutumy brebumy raòrunyrenykre. 3Tahe iòlò sohojile arirubunykre. 4Irahudixe ibutumy iijoi mahãdu adee adidykre, iwese hãwyy tahãbu-ò roosemyhỹre wesemy. Kiemy dori iny sohojile rurukremyreri, ijõ mahãdu xe ixinamy rỹikre.5Absalaõ tai awimy rahare ureraru-ki, tule israelita mahãdu awimy tai raharenyre. 1 6Husai rehemynyreu, kiay Absalaõ rarybere: —Aitofel ureraru wadeereny riõra inihe myra; ihewomy aõbo ijoi rakre? Timyboxe, kaisỹ manarybekre aõbo ijoi riwinykremy. 7Husai kiamy rirawyònyre: —Aitofel ureraru inihe awiõra wiji.8Kaihe buu Davi teerymyhỹte iijoi mahãdu wana aõbinaki iwodebure roiremy tulesỹ reburemy ratxirenyreri iwese (urxa) bederahyki ratximyhỹre wesemy tariòre wasidỹỹna òraruki. Buu heka sodadu ibedeery ratxireri rumy tasodadu mahãdu kyki aõkõ ratxirerimy ihỹre. 9Aõhe wana wiji ka rexiwomy ratxireri hãluu bedeõkeki da kõmy aõbo hãwaõ-ki ratxireri. Ka Davi aõbinamy asodadu mahãdu-ò kedeakre, mobo tamy roholara mahãdu kiamy kanarybekre Absalaõ sodadu inihe ituera. 10Tule sodadu tebure mahãdu dori, halòe wese teburereri mahãdu dori, kuduberudenykre. Butumy heka Israel mahãdu buu rierymyhỹre sodadu ityhy raremy tulesỹ sodadu tii wana ratxireri mahãdu sỹ aõbina ery rỹireri teburemyle.11Waureraru he kiamyra iny bibutunykre rare, karibi ihyy hãwã onana òhòkỹle rehemynykre ijoi rexibutunymy, ibutumy israelita mahãdu, ỹnyra rutàwese tahe rexibutunymy roikre sõe, tasỹ kaile aõbina komy makre biweludunymy. 12Txibo Davi titxibo ratxireri, itxi rekekoarenykre aõbo aõhebo rutỹỹnyreri riery kõole wahe. Timyxe aõhe tỹỹõna iu tii rahenykre ihoõre iijoi mahãdu tule ibutumy tabre rahurenykre.13Ka iwitxira hãwa-ò rahenykre wana, iny ijoireny mahãdu reruti kidiwydenykre, idi hãwã rikitxiwirenykremy manaõ rarike ihoõre biu-ki. 14Ta Absalaõ israelita mahãdu wana kiamy raryberenyre: —Husai ureraru inihe Aitofel ureraru ribi awira. Wedu nihikỹ Deuxu he tuu riwinyre Aitofel ureraru wihikỹ-di ròiõkremy, tai Absalaõ aõhõkỹmy rutỹỹnykremy wedu nihikỹ bededỹỹnanamy. Davi deòarixidỹỹna ta rahenyre.15Tahe Husai Zadoque ko relyyre ta Abiata ko ijõmy relyyre Absalaõ timybo ritohonyramy ta israelita mahãdu butumy roholaramy tule sỹ Aitofel timybo raryberamy ikoreny relyyre. 16Kiamy rarybere: —Ta wylemy Davi deòarixidỹỹmy inyõ biteònykre myỹ tamy marybekre uritere rywetuaki tỹhi õmykremy. Jordaõ bero kotxi wytyhylemy Davi rohorekremy taijoi mahãdu wana ituerenykõkremy wahe!17Jonata ta Aimaàmy boho iwory hogeo-my nidu iòhò-ki ratximyhỹreny ròraòmy rexiòhãrunymyhỹrenyre hãwa-ò roteki inyõ tureny robikelau. Teòduõ aõu aõu ramyhỹre tamyreny rybe wahidi aõobo roholamyhỹre ijyymy; iu tahe iòlò Davi ko ijyymy roimyhỹre. 18Iu bedeu tahe inyõ tureny robire ta Absalaõ ko tuu relyyre. Iòraruki ta Jonata ta Aimaàmy boho wytyhykemy roirenyre, hãbu Bauri hãwa-ki rasỹnymyhỹre heto-ò. Iheto bireki hãlyybe rỹimyhỹ, iwooleta rironyrenyre.19Hãbu hãwyy hety rimyre, ta hãluu ijò idi ritòbònyre ityre tasỹ alòbrònaty riòdònyre iny rieryõkremy. 20Absalaõ sodadu mahãdu ritehemynyre ta hãwyy-ò rỹỹraxirenyre: —Titxiwe Aimaà ta Jônatamy boho roire? —Rekuròrenyra kanaweribikò! Kawesemy hãwyy rirawyònyrenyre. Ta ihãrele rierenyre, urile tahe itxi rekoaõhyyre; tahe ixybyle Jerusalẽ-ò riòkeserenyre.21Roire sỹtybymyxe, Aimaà Jonata wana hãluu ribi riòlònyrenyre tahe roirenyre Davi deòarixidỹỹmy. Timybo Aitofel bede riywinyramy tamy reakremy kiamy tamy raryberenyre: —Wytyhylemy bero kotxi bohorekre! 22Tahe Davi taijoi mahãdu wana Jordaõ bero kotxi taòhòrese riòrarunyrenyre ka, txuu rohonyreuxe butumy taòhòrese rahurenyre.23Ka Aitofel ureraru dee moõ reòbyõre-ki xe, roosere taawaru rimymy ta rare ta hãwa-ò. Irahudi, taõnaõna ibutumy riywiywiny myrahudita, rexirubunyre (btòtaamy). Ta tyby wabede ole rituunyrenyre.24Ka Absalaõ Jordaõ bero kotxi riòhòrerenyreu, Davi tiu aõkõ Maanãi hãwa-ki rehemynymy ratximyhỹ. 25Absalaõ Amasa tasodadu wedumy rirutàre, Joabe derowymy. Amasa heka Jeter-my nidu riòre rare, israelita mahãdu; ise tasỹ Abigail rare, Naà riòre heka rare, Zeruia seriòre wahe, Joabe se wahe. 26Absalaõ israelita mahãdu wana Gileade bede-ki rexibutunyrenyre.27Ka Davi Manãi-ò rehemynyreu, Sobi wana witxi reare, Naà riòre wana, Habà hãwa-ki hãwadu-wana, Amoanita bede-ki; Maki ibiòwa-my, Amiel riòre heka rare, Lo-Debar-ki hãwadu heka rare; Basilai ijõmy imahãdu renyre, Hosel~i-ki hãwadu heka tii rare, Gileade mahãdu. 28-29Tiiboho heka (bacia) diwymy doide, suherana, ta herina tulesỹ rỹsỹna diwydenyde dewi rỹsỹnamy taijoi mahãdu wana (rirsỹkremy), (trigo) riwyrenyre, (cevada), ỹnyde, òmyta, aõtyhy node, òmytani, bidi, broreni huãsyra, broreni huãsy werawera ta budoenimy. Tiiboho rierymyhỹreny, Davi bedetyatya-ki, taijoi mahãdu wana rama tamyreny reakremy, bemomo tule reyweserenykremy.

1Ta Absalaõ kiamy rarybere: —Husai dee taini byrybeny, irybeò ijoi roholakremy aõbo inihe irybekremy.

Chapter 18

1Iòlò Davi tasodadu mahãdu ributunyre, ta rihitxihitxinyre wiribi ijõ ijoi mil-my rihitxinyre ijõ tasỹ 100 my rihitxinyre tamyòta tasỹ iny sohoji sohoji iwedumy (risnyre) idireny aõmysỹdỹỹdumy. 2Tahe inataõmy taijoi-di hitxihitximy rohonykremy rarybere, ijõ heka Joabe riwedunyre, ijõ tasỹ Abisai iwedure, Joabe seriòre (isereny heka Zeruia rare), ijõ ijoi tasỹ Itai iwedure, Gate hãwã ludu. Tahe iòlò kiamy taijoi mahãdu-ò rarybere: —Jiarỹ tule arakre aherenymy.3Ta kialemy rirawyònyrenyre: —Kaihe manaõkre. Ka anaòrunydenykeki wahe da kõmy aõbo ijoi òludu iny sodadurenymy kanarubudỹỹ, timy iwitxirake ihoõre tamyreny. Ka kai tahe debòitue hãbu sõe wese atxiteri wadeereny. Kakile marikehe wadeereny awireri kakỹny awimy karibi wadireny itxeredu biteònymy atxibekre. 4Awire txibo timybo awimy tai mahabenykre wesemy ariwinykre! —Kawesemy idò rirawyònyrenyre. Tahe ijòtòbona weribi rỹimyhỹ iwanawana ta isodadu mahãdu resemy roirenyre mil ijoi sõe hitximy tasỹ 100 ijoi mahãdu hitximy5Kiamy tii Joabe ta Abisai-my boho-ò rarybere: —Ka wadee awimy atximyhỹtenyte wana, weryrybo Absalaõ ywilemy idi atxibenykre. Ibutumy sodadu mahãdu roholare Davi rybe-ò.6Davi sodadu mahãdu xe raõbinanyrenyre israelita mahãdu dee Efraĩ bijiu-ki tamyreny aõbinamy rekoare. 7Tahe Davi sodadu mahãdu israelita mahãdu ribi rotarenyre. Sõemy rirubunyrenyre: 20000-my hãbu iu ituere. 8Aõbinadu mahãdu bedebedemy widi roberarenyre, bijiukihe aõnityhymy hãbu mahãdu tabre rahure bedetya-ki aõbinadu mahãdu ribi. 9Lisitere-ribileta, Absalaõ Davi sodadu mahãduõ wana witxi reare. Absalaõ awaru tyre-ki runymyhỹ, tahe òwòrurawo-di rohonymy rare, taita irati òwòru rukurea wotxi ralomy rearenyre. Iawaru rexitxuhuny kõlemy reare rare, Absalaõ taxe biu-ki reàrenymy rarire. 10Davi ijoi mahãduõ Absalaõ-my rabire ta Joabe dee rarybere: —Abasalaõ-my ta rabira òwòru ruruki reàrenymy kua doide! 11Joabe kiamy rarybere: —Tuhe tabita? Aõherekibo tahe taile terubunytakõta? Adee ini heka debòitue prata-my ariwahinyra ta weretysanamy inihe.12Ta hãbu myỹ rirawyònyre: —Wadee mil prata-my bidiwahinyke hãrele, tiu tamy wadebò aõhe tỹỹõna iòlò riòre dee. Ibutumy ijoi roholara iòlò adeereny rarybera-ò adee Absai ta Hai-my dee. Wadee awimy atximyhỹtenyte wana, weryrybo Absalaõ-di ywilemy atxibenykre. 13Ka irybemy areòby kòrawana ini Absalaõ arirubunyra, iòlò ini irahudi rieryra — tii heka ibutumy aõnaõna rierymyhỹre — tiu ini kai waweribi-ki arybeõna.14Arybeò ixyby aroholaõkre! —Kawesemy Joabe rarybere. Tahe inataõ tõnorimy Joabe rimyre ta Absalaõ-ki idi rojyre ta irurulemy roimyhỹ, òwòru ruruki reàrenymy. 15Tamyòta Joabe sodadu mahãdu rikyrawonyrenyre Absalaõ tahe inatyhymyxe rirubunyrenyre.16Tahe Joabe rurònyre aõbina ruhukremy. Taawarureny ibutumy ritxuhunyrenyre israelita mahãdu hemy ijaribi tahe ribuarerenyre. 17Absalaõ rubu riwyrenyre ta hãluu wotxi irubu-di rehurenyre bijiu bede-ki tamyòta mana nihikỹ-di riratòbònyrenyre. Tahe israelita mahãdu raòrunyrenyre, iny sohoji tasỹtasỹ-ò reareare.18Absalaõ irumy raremyhỹ bedeu, ixidee rowidỹỹre hetoti wesemy kiemy iriòre ihoõreki tuu riwinyre ini tai tiiemy roimy rarekremy. Ta tanilemy rininire, wiji (yrbu) tuu raerymyhỹre Absalaõ hõrõmy. Davi Absalaõ rubu-ò rahinyre.19Tahe Aimaà, Zadoke riòre, Joabe-ò rarybere: —Txioini arake (ijramy) iòlò dee ijyy-di wedu nihikỹ Deuxu òbiti riwinyramy, iòludu ribi rihedỹỹnyramy. 20—Kõre! — Joabe rirawyònyre. — Wiji rybe wahi wiõdi maõkre. Ijõ txuu ta tuu makre, wiji tahe aõkõre, iòlò riòre dori rurura.21Tahe teòdu etxiòbi dee rarybere: —Kaihe makre ibutumy aõmybo tabitamy iko belyykre. Teòdu taramy tamy resere Joabe dee irahudi tahe (ijramy) rare. 22Aimaà rõhõtiõmyhỹ: —Txioini wahe biwawahinyke, ijyy-di tule arakemy, aõhereri aõkõ aõbo aõhebo rutỹỹnykre. —Aõherekibo heka tuu makemyreri, wariòre? — Joabe tamy rỹỹraxire. —Aõ bitake heka ihoõre ijyy-di noòwymy. 23Aõhereki aõkõ timykrebo, urile tahe arakemyreri! — Aimaà ixyby tuu rarybere. —Ma kỹnybohe ixinamy! — Joabe rirawyònyre. Tai taxe tii (ijramy) rare Jordaõ bede-di ryy ramyhỹre-di etxiòbi ratyre aõwesele rohonyre.24Davi ijòtòbona bireki runymyhỹ hãwã weribiò aõkõ hetowo-ò ròtena weribi-ki. Itxeredu biu-ò raòwònyre ta ijò-ò runyre. Tahe retehere ahãna-ò ta hãbumy robire raijaranymy rarerimy ixisohoji. 25Tahe iòlò riteòarinyre. Kiamy iòlò rarybere: —Ixisohoji rareri wana, rybewahi widi rareri. Tahe rehemynymy nade heto-ò.26Itxeredu sỹ ixybyle hãbuõ-my robire ixisohoji reamy rarerimy ta ijòki rỹimyhỹre dee ryryre: —Bedeteheke ini! Ixybylesỹ hãbuõ raijaranymy rareri! —Kiasỹ tule rybewahi widile rareri! — Davi rirawyònyre. 27Itxeredu kiamy rarybere: —(Ijra) heka, Aimaà wesereri Zadoke riòre komy kia hãbu awi rare — iòlò rarybere — aõhe wana rybewi wahidi rareri.28Aimaà iòlò dee kiamy ryryre: —Awihyylemy bede rohonyra! Tahe tatiowomy tamy resere tule taòmy su-ò resere, ta kiamy rarybere: —Wedu nihikỹ, aDeuxu, kiahe tuu rakawowydyrenykre, tii xiery heka ijoi ritarasadỹỹna aòludumy rexirahòrera mahãdu ribi. 29Absalaõ tahe awilemy aõbo naderi? — Iòlò tamy rỹỹraxire. Aimaà rirawyònyre: —Asodadu Joabe riwateònyreriu, heka sõemy jeijei rohonyrerimy idi retehera, urile tahe riryõre aõbo aõherabo. 30Txiobo inihe kia-ò bexiwesinymy biwaraò! — Iòlò tamy rarybere. Tii xe taile riraòre.31Tasỹ ijyyduõ rehemynyre etxiòbi my nidu ta iòlò dee rarybere: Iòlò, ijyy wihikỹdi he adee rareri! Wijihe wedu nihikỹ Deuxu aratarasa dỹỹnyra ibutumy iny mahãdu aòludumy rexirahòrera mahãdu ribi. 32Absalaõ tahe awilemy aõbo naderi? — Iòlò rỹỹraxire. Ijyydu kiamy rirawyònyre: —Jiarỹ wakihe ixinamy txibo aõhebo rutỹỹra wana rutỹỹnyra ibutumy aòludu mahãdu ibutumy umy dòdu mahãdu wana. 33Sõemy xe iòlò iu rabederyryre. Raòwònyre hetowo biu-ki rỹimyhỹ-ò tahe tahi riòrarunyre. Rirariralemy ihỹmyhỹ tule katxi terehekỹmy ryrymyhỹ: —Wariòre! Absalaõ wariòre! Absalaõ, wariòre! Joabe Davi-ki ibinamy rahare.
Chapter 19

1Joabe-ko relyyrenyre Davi rahinyreri-my Absalaõ òraru-ki. 2Iòraruki tahe ibedeu, tarasana wowydyna bederyrymy rexirahorere ibutumy Davi ijoi mahãdu kiemy iòlò tariòre rubu-ò rahinyreri òraru-ki.3Diòkesedenyde hãwa-ò ibedewomy dirònyde, iwese sodadu mahãdu wouribi brebumy raorunymyhỹre wesemy, raixỹrumy. 4Iòlò taò rihetynymy ratximyhỹ ta katxiterehekỹmy rirajuamyhỹ: —Wariòre! Absalaõ wariòre! Absalaõ, wariòre!5Tai òraruki ta Joabe rare iòlò heto-ò kiamy tamy rarybere: —Wijihe ibutumy asodadu mahãdu teixỹrudỹỹnyta, ahedỹỹdu mahãdu wahe, ariòreboho wana tule ahãwyyboho tasỹ abiraludu mahãdu-my wana ahedỹỹdu mahãdu. 6Kaihe umy rerinamyhỹre mahãdu-ò awiõte ka mobo wana umy rerinanykõmyhỹre òta awimy atximyhỹte. Wijihe kiamy texideòsinyteri aijoi mahãdu adee asodadu mahãdu wana aõke ihoõre adee. Kiamy wiji ka retehereri Absalaõ rurukõra wana ini heka eysamy atxiberi jiarỹboho ta inihe ibutumy arituerenyra.7Make taini heka tamyreny tureny mawydykre-my asodadu mahãdu-my. Ka tuu biwinyõkre wana, inatyhymy ararybekre, Deuxu, wedu nihikỹ nimy, biuraso rudiu moõ aweribi kanatxiõhyykre. Iu heka adee ire ibinamy bede kòdòhònykre. 8Tai taxe iòlò rỹire ta ijòtòbona nihikỹ bire-ò runyre. Tahe isodadu mahãdu tuu bede rieryrenyre rohonymy runyrerimy iuxe isodadu mahãdu iwerura-di ributunyrenyre. Davi taòkesena riòrarunyre Jerusalẽ bede-ò. Iwanawana tasỹ israelita mahãdu rihenyrenyre, tasỹ tasỹ-my roberarenyre.9Irahudi ta, bedebede-my, taõbinareny riòrarunyrenyre. Kiamy raryberenyre: —Davi heka inyòludureny ribi inyhedỹỹrenyre. Filisteu mahãdu ribi iny rihedỹỹnyrenyre, wiji tahe Absalaõ lau rahenymy roimyhỹre iòraruki karibi rohonymy ramyhỹre. 10Absalaõ heka inyboho ritarenyre tawedu-my, urile tahe rurura wou-ki. Aõherekibo tahe, Davile ixyby ka-ò inyboho riòkesedỹỹõreri tawedumy?11Davi rieryre israelita mahãdu rybe. Tai taxe Zadoke riteònyre Abiata wana Juda mahãdu myỹ rỹrỹxirenykremy: Aõherekibo heka kaibohole wedu wiòhedỹỹmy tahõtinytenyta ixyby tasỹ-ò kòdoosekremy? 12Kaiboho heka wasỹ toite, wadeyre heka toite tule wahãlubu toite; Aõherekibo tahe ixyby waòkesedỹỹmy wadi atxitenytei?13Tulesỹ tarybe Davi Amasa dee kiamy riwahinyre: —Kai heka wasỹ tate. Tahe wijehe, kai wasodadu wedumy malokre Joabe deròwymy. Deuxu he ixinamy riwarubunykre tuu ariwinyõkre wana! 14Kawesemy rarybere òrarukita ibutumy Juda mahãdu iweribi rexibutunyre, kiamy tarybe wedu dee riwahinyrenyre ixinamy taijoi mahãdu wana kòdoosedenykremy. 15Tahe Davi doosede Jordaõ bero òhòkỹle dehemynyde. Juda mahãdu ijoi sỹ tule roire tiiboho wana Gilgal bede-ki witxi rekoarenykremy, tiiboho wana butumy kidiòhòredenykremy bero-di.16Aõwesele moma, Simei, Bẽjami ta mahãdu, Gera riòre, Bauri hãwã ludu, heka raelemyhỹ wylemy iòlò Davi wana witxi reakremy. 17Mil hãbu-my heka Bẽjami mahãdu Simei wana rỹimyhỹ. Tule Ziba mahãdu rỹilemyhỹ, Sau sỹ mahãdu dee aõmysỹdỹỹ riwinymyhỹre mahãdu, roirenyre Jordaõ bero-ò wairyremy iriòre sõe tasỹ waituemy iaõmysỹdỹỹdu mahãdu sõe. Iòlò koki hikỹle ritehemynyre. 18Ta riòhòrerenyre Jordaõ bero kotxi iòlò ijoi mahãdu wana kidiòhòrekremy tule txibo aõmybo iòlò tamyreny rarybekre imynale riwinyrenykremy roirenyre. Ka iòlò rohorekremy reywinymy ratximyhỹ-ò, ta Simei ixidi dehumyhỹde su-ò, ikotxi.19Kiamy rarybere: —Iòlò, adee kiamy arexitòenykre iubre karibi tahònyta bedeu adee ibina rewinyre tahe bitusanykremy ixiribi warybe bina. Iribi õhõti rusakre aõbo rewinyre ribi; uritere itxi õhõti (ijraõmy). 20Jiarỹ rexieryre ibina rewinyremy iòraru-ki ta heka deledelelemy adee rehemynyreri wiji.21Tai tahe Abisai, Zeruia isere, kiamy tamy rarybere: —Simei he rurukewi rare Deuxu wedumy ritareny ralahajinanyre òraru-ki. 22Taita Davi le Abisai dee ta iseriòre Joabe-my boho-ò kiamy rarybere: —Kaiboho wahe, Zeruia riòre boho, aõhe ihoõre tii wana aòrarureny! Aõbinabinahakỹ aõbo wadee biwinybenykemy atxitenyteri? Ka wiji dorihe Israel mahãdu wedumy ka rare, israelita mahãduõ wiji rurukehe ihoõre. 23Kaisỹ adee inatyhymy ararybekre buruke ihoõre.24Mefibosete, Sau riokore, tulesỹ nade wedu wana witxi reakremy. Tii tawa risuhoke ihoõre, tasuusiri tule risỹke ihoõre, tulesỹ tatyy risuhoke ihoõre iu wede Jerusalẽ ribi rohonyreun risuhòkõra hyky idi ta ka roosereri tatyysudi-ò yrubu. 25Ka Mefibosete Jerusalẽ ribi dehemynydeu wedu wana witxi reakremy, tamy rỹỹraxire: —Mefibosete, aõherekiwe wahemy taõte?26Kiamy rirawyònyre: —Wedu, kaihe tiwaerymyhỹte wabina raremy. Kiaremy heka wadeòdu dee rarybere wawaru wadee riywinykremy, ityre arunymy ahemy arakremy, irahudita urile wadeòdu riwabonyre. 27Roihikỹlemy wamy relyyre. Urile tahe kai Deuxu ỹju wesena tate òbitimy aõ teerymyhỹte; kiaremy heka, txibo timybo tai mahãkre wana ixinamy tuu biwinykre. 28Waha sỹ mahãdu tahe bihubenyke sohojile riòbynyre, ka wadee taxe ibutumy tewahinyte ariroxikre wahe. Wiji xe ixyby aõmy adee arexitòenyke ihoõre.29Wedu kiamy rirawyònyre: —Ixyby aõmy rybeõmykre. Reeryra dori Say aõnaõna umyreny ariywinykre kai ta Ziba-my. 30Ixinamy Ziba hõrõmyke ibutumy! —Kawesemy Mefibosete rirawyònyre.—Wadee kai awityhyreri ixyby asỹ-ò tooseteri.31Barsilai, Rogeli hãwã ludu, Gileade bede-ki roimyhỹre, tulesỹ nade ta hãwã ribi wedu wana kòdòhòrekremy Jordaõ bero-di. 32Barsilai heka matuari rare: 80-my iwyra. Ityhy nihikỹ heka rare, ka wedu Maanãi bede-ki ratximyhỹ bedeu, sõemy riwiòhenanyre. 33— Barsilai — wedu tamy rarybere — Jerusalẽ bedeò wahemy manakre tai wawana matxikremy, jiarỹ adi aròrenykre.34Ta tii kiamy rirawyònyre: —Tiu inihe irehemy bede waitxeseõna; aõmybo tahe arakre Jerusalẽ-ò ahemy? 35Ta tii kiamy rirawyònyre: 80-my wawyra-di watxireri tule timy aõ awi ariwinyke ihoõre. Rỹsỹna wi arieryke ihoõre tule aõbebe-my momo wiudu mahãdu wiu-ò aroholake ihoõ tule. Urile heka adee utxiè adiwahinykre. 36Awi heka rare wadee tewahinyteri tahe aõkõre. Uriki tahe ahemy arakre kia-ò le inihe Jordaõ bero kanaò riòre.37Ixinamyta aroosekre wasỹ-ò waha nadimy boho hãluu bire-ki arurukremy. Kimã leta kaa rare, wadeòdu. Tii ixihemy bidykre ixinamy ixideewimy idi mabekre.38Wedu rirawyònyre: —Ixihemy aridykre tule idi aròrenykre adeewimy. Tule adee butumy ariwinykre txibo aõmy wadee bexitòenykre wana. 39Tahe Davi tasỹreny mahãdu wana Jordaõ bero-kotxi riòhòrerenyre. Barsilai ryò ruore tule Deuxu-ò rityhenyre tii wana rarikremy, irahudixe Barsilai roosere tasỹ-ò. Israel Judamy boho rajeijeirenyre.40Weduxe bero kotxi rohorere Juda mahãdu wana ta Israel mahãdu ibutemy ijõmy ihemy riohorere. Iribixe Gilgal-ò rare, Kimã ihelemy rare. 41Tulesỹ israelita mahãdu ihelemy rirahure ta kiamy Davi dee raryberenyre: —Wedu, aõherekibo heka wasỹreny, Juda mahãdu, aradyrenyra kua weribiòhòkỹle, asỹreny wana butumy kua Jordaõ bero-ò?42Juda mahãdu rirawyònyrenyre: —Aõherekibo tuu rewinyrenyra kiemy inihe wedu wasỹreny ratxireri. Taile aõbo tarikihe beburetenyteri? Wedu aõbo warỹsỹnareny wadeereny riòwynyra da aõbo wadeereny riwahinyra? 43Israelita mahãdu kiamy rirawyònyrenyre: —Jiarỹboho aratyrereny Davi sỹ tyhyrenyreri, ta aõhereri aõkõ kaiboho isỹle atxitenyteri. Aõherekibo heka rybeõlemy tiwaritenyteri? Jiarỹboho heka, juhu tyhy tuu raryberenyre wedu òkesedỹỹmy! Urile tahe Juda mahãdu aõnityhymy Israel mahãdu ribi raryberenyre.
Chapter 20

1Tule inyõ ihỹmyhỹ rybetyhydỹỹ kõduõ, Seba-my nidu wahe, Bikri riòre, Benjami mahãdu heka rare. Tii rurònyre ijoi ributunykremy kiamy ryryre: —Ixinamyhỹwa Davi rareke! Aõ heka ihoõre tamy ijoi rexiwelòlòke wahe! Aõ iõkõmy aõbo rikihe ijoi ihemy rakre! Israel mahãdu, ijoi heka rake tasỹ-ò! 2Taxe israelita mahãdu Davi ribi roirenyre Seba hemy roirenyre. Ka Juda mahãdu tahe Davi wana rarirenyre Jordaõ bero ribi ihemy diode hyky ihyy Jerusalẽ hãwã òhòkỹle tiiboho wana ritehemynyre.3Davi rare taheto-ò Jerusalẽ bede-ò tai deboituemy tabiraludu sõe ririre tai hãbu sohoji idinodurenymy ririre tamyreny òtaòtamy reake ihoõre tasỹ tiiboho sỹxe irybemynamy hetowo-ki hyy ratximyhỹrenyre riòlònyke ihoõre wytese wesemy roiremyhỹ.4Kiamy wedu Amasa dee rarybere: —Juda mahãdu dee ini marybekre ijõ biurasou ibutumy tiiboho wana kaki manatxidenykremy. 5Tahe Amasa rare hãbu mahãdu ariximy, urile tahe wedu tuu rarybereu tyhy dooseõde.6Taita Davi Abisai dee rarybere: —Seba inihe Absalaõ ratyre inydeereny aõmysỹdỹỹ riwwahinykre. Mata iny ihewo ribi waijoi mahãduõ ta ixihemy bidykre; (urikõyrbu) aõtxile hãwaõdi kanahãynanyheny hãwã iuhuari-di õdi tahe inyribireny kanahenykre. 7Tahe roirenyre Joabe taijoi mahãdu wana, keretxita mahãdu ta peletxita mahãdu ta sodadu aõbinadu tyhytyhy hykỹle ijõmy rirahure Abisai hemy. Jerusalẽ ribi riòlònyre Seba hewo-my roikremy.8Ka mana nihikỹmy nidu-ò ritehemynyreu, Gibeaõ hãwa-ò, Amasa itxireny reare. Joabe iu wou mahãdu tyy-di rexityynymy ihỹmyhỹ tule mayrehe-di tarexiàti-ki ihỹmyhỹ, weretysanadi ixidee ritaamy idi ihỹmyhỹ. Ka tamy reareu, mayrehe rariowyre.9Tahe Joabe Amasa dee rarybere: —Aõhe wabiòwa, timybohe atxiteri? Tahe isuuririki-le rimyre Amasa suusiri-ki tarurunawe ribi rimyre iryò rokremy. 10Amasa timy rõhõtinyõhyyre Joabe mayrehedi ratximyhỹmy tebò wyò weribi-ki. Tahe Joab exe tai rojyre Amasa-ki iweki tai rojyre, ta iweryri rejuxunyre sulemy iweryri roberare. Aõwesele rurumy reare: Joabe ixyby tai rojyõre rurure òraru-ki. Irahudi tasỹ Joabe taseriòre Abisai wana roirenyre Seba hewo ribi.11Joabe sodaduõ rarire Amasa rubu ta kiamy ryryre: —Ibutumy mobo Joabe wana rỹireri mahãdu heka Dav weribi-ki rỹireri; Joabe hemyta boibenyke! 12Amasa rubuxe rytyaki resemy roimyhỹ, tahãlubu tyatya-ki roimyhỹ. Joabe wiòhedỹỹduõ tuu robire iny ibutumy tamyle rexitxuhunymyhỹmy; taita ryribi riwesinyre irubu ta ubetadi rihetynyre kiemy iny namyhỹde ehetxi tamyle ruhumyhỹre. 13Ka rubu ratare rahudi ryribi, iuxe ibutumy Joabe hemy rirahure Seba hewomy.14Seba ibutumy Israel mahãdu sỹdi rariamy rare ihyy Abeli (Abel)-Bete-Maakà hãwã òhòkỹle rexitxuhunyre. Ta ibutumy Bikri sỹ mahãdu ijoi tii wana rexibunyre ta hãwa-ò tiiboho wana rirònyrenyre. 15Tahe Joabe sodadu mahãdu tamy ritehemynyre tule hãwã rikyrawonyrenyre. Tahe suu riratòònyrenyre hãwa. 16Tai hãwaduõ hãwyy ibedeeryhe rare. Tii uhuari-ò raòwònymy ta ryryre: —Bodohokujadenykeiku! Bodohokujadenykeiku! Joabe koiku marybebenyke ka-kò kanakremy, tamy dokuri krarybekemyreri!17Tahe Joabe rare, tahe hãwyy tamy rỹỹraxire: —Kai anobohe Joabe-my nidu tate? — Kohe, tii! — tii rirawyònyre. —Bodohokukaiku, warybekò! — hãwyy rarybere. —Raholareri! — tii rirawyònyre. 18Tahe kiamy hãwyy rarybere: —Juhu bedeku kiamy iny rarybemyhỹre: Juhu Abeli (Abel) hãwa-kò boibenykre timykrebo bikerybenykremy; kawesemy heka relemyhỹre relekre anobo da anokõre anobo. 19Wahãwareny heka inihikỹ rare tule awi roire kòbitimy nodu Israel mahãdu kykyki. Anoherekibo tahe ihudumy idi tarutakateri? Deuxu, wedu nihikỹ hõrõ anobohe bibinabinanykemy idi atxiteri?20Tiu tikeho aõkõ! — Joabe rirawyònyre. — Tiu arihukeho aõkõ, tule ahãwã aribina binanyke ihoõre! 21Wahõrõreny heka tii aõkõ ratxireri. Aõma ta heka tii reri hãbu Efraĩ ludu, Seba-my nidu, Bikri riòre wahe, kia heka Davi-my rexiòlududỹỹnyreri, wawedureny wahe. Tiile heka wadee bidiwahinykre, irahudixe arakre. —Irati kredi adeke karehurenykre uhukari ratyredi! — hãwyy rarybere. 22Tahe hãwyy rare taijoi mahãdu-ò rybemy. Tahe Seba rati riòròrenyre irati kredi uhuari ratyre ribi rehurenyre Joabe dee. Tahe rurònyre, taijoi ributunyre, tahe hãwã ririrenyre rooserenyre tasỹreny-ò. Joab exe rare Davi rura-ò Jerusalẽ bede-ò. Davi wana aõmysỹdỹỹdu mahãdu.23Joabe heka Israel sodadu mahãdu wedumy raremyhỹ; ka Benaia tasỹ xe, Joiada riòre wahe, kia tasỹ keretxita mahãdu riwedunymyhỹre tulesỹ peletxita mahãdu riwedunylemyhỹre. 24Adoniraõ tasỹ hãbu aõmysỹdỹỹ sirasira hakỹ riwinymyhỹre riwedunymyhỹre; ka Josafa, Ailuji riòre, tasỹ wedu ritohonymyhỹre iaõmysỹdỹỹnare. 25-26Seva tasỹ tyyriti-di aõmysỹdỹỹdu rare. Zadoke ta Abiatamy boho tasỹ Deuxu bededỹỹnana-di aõmysỹdỹỹduõle rare Davi ijoiõle.
Chapter 21

1Davi wedu-my raremyhỹ bedeu, sõemy ràma reare, inataõ wyramy heka bede riere ràma (ijramy). Iòraruki ta, Davi Deuxu dee rỹỹraxire, wedu nihikỹ-ò, ta kiamy dirawyònyde: —Sau inihe bede òrarureri tii heka taijoi mahãdu wana ròrubudỹỹrenyre: Gibeaõ mahãdu-my raòhòterenyre.2Gibeaõ mahãdu heka israelita mahãdu aõkõ roire. Tiiboho heka amoheu mahãdu roire urile tahany ibuterenyre kiamy israelita mahãdu tamyreny rarybere idireny riywiywinymy roirekremy; ihãreleta Sau ihudurenymy tamyreny reare Israel ta Judamy mahãdu òraru-ki. Tahe Davi Gibeaõ mahãdu-ò rarariòwyre. 3Kiamy rarybere: —Aõwexe adeereny ariwinykre? Aõma heka adeereny ariòwynykre ibina adeereny relere, iu tahe Deuxu ijoi mahãdu-ò awimy iu atxibenykre.4Ta tiiboho kiamy rirawyònyrenyre: —Sau bededỹỹnana wahe tasỹreny wana heka aõdi raòwoke aõkõre ouro-di raòwyke aõkõ tule prata-di raòwyke. Tulesỹ israelita mahãduõ arirubunyrenyke ihoõre.—Aõbo tahe tukemy, adeereny ariwinykre? —Davi rỹỹraxire tamyreny.5Kiamy tiiboho rirawyònyrenyre: —Sau heka wahudurenymy wadeereny reare tiki ijõ sohoji aratxirenyõkremy Israel mahãdu su bedeõki. 6Iriòreriòre mahãdule heka wadeereny bidiwahinykre debòò inatxi reuro-my hãbu sõe rỹireri mahãdu wahe, ta aribitòtaarenykre Deuxu ruò, wedu nihikỹ ruò, Gibeaõ bede-ki, tai Sau ruare bede-ki, wedu nihikỹ wedumy ritare wahe. —Adeereny ariwahinyrenykre! — Kawesemy wedu rirawyònyrenyre.7Urile tahe, tii irybe ijõdire Jonata wana widee bede riywinyre wahe, taiki Mefibosete-di ruruõkremy rexiraykynyre, Jonata riòre wahe Sau riokore. 8Ihãrelexe wedu tamyreny rarariòwyre Armoni ta Mefibosete-my boho dee — Iny inatxi Hispa riòreboho wahe, Aia rioòre wahe, Sau dee riwahinyrenyre; tulesỹ Merabe riòre rimyrenyre iruyre-my sõereny, Sau riòre wahe, Adriel dee riwahinyre heka rare, Barzilai riòre wahe, Meòla mahãdu heka rare. 9Davi xe tamyreny riwahinyre Gilbeaõ mahãdu dee debò inatxi reuro-my sõereny, rirubunyrenyre xe bitòtaamy hãwalo riòre bede-ki, wedu nihikỹ ruò. Debò inatxi reuro-my heka iny rurure. Aõmau heka tuu rutỹỹnyre aõwi dele bedeu.10Tai tahe Hispa, Sau biraludu, tyyxehekỹ rimyre idi ta rexihetònyre mana tyre ridemy. Aõwi dele bedeu tai ratximyhỹ ihyy tai hyy biudele idi resere tule rubu mahãdu rixobanyre. Txumy rubu mahãdu riemyhỹre rara riròrenyke lau rumy tasỹ iròdu mahãdu-ò riijemyhỹre. 11Davi Hispa bededỹỹnana rieryreu.12Rare ta diwyde Sau ti Jabe-Gileade-ki hãwadu mahãdu ribi tule iriòre Jonata ti diwylede, Jabe-ki hãwadu mahãdu heka rubu riwyrenyre Bete-Sỹ butuna ribi, iu filisteu mahãdu tai riònyrenyre ribi iu tule Sau rirubunyrenyre bedeu Gilboa hãwalo-ki. 13Tahe Davi Sau ti ta Jonata myti rituunyre debò inatxi reuro-my hãbu rubu mahãdu wana.14Rituunyre xe Sau ti ta Janata myti tyby hãluu-ò rituunyre Kis-my nidu hãluu wo-ò, Sau tyby heka rare, Zela hãwã bede-ki, Bẽjami mahãdu bede-ki. Ibutumy aõmybo wedu rarybere ibutumy relere. Ka rexihumy rahudi tahe Deuxu ixitòedỹỹnareny dirawyònyde isureny bededỹỹnamy wahe. Aõbina filisteu mahãdu wana rỹire bededỹỹnana.15Wousỹ rohonyre filisteu mahãdu Israel mahãdu wana. Davi tasodadu mahãdu wana roirenyre tahe filisteu mahãdu wana raõbinanyrenyre. Aõbina bedeu Davi sõemy reywesere. 16Hãbu rarire nihikỹõ sohoji iu ratximyhỹ Isbi-Benobe heka inire itõnori heka iruyre bedeõmy iutxie rare tule tõnori itỹmyra riuhemy idi ratximyhỹ. Davi rirubunykemy rexiraykynyre. 17Urile tahe Abisai, Zeruia isere, kia Davi rihedỹỹnyre, filisteu dee reare ta rirubunyre. Iòraruki ta Davi sodadu mahãdu kiamy raryberenyre Davi wou-my iherenymy raõrekremy. Kiamy raryberenyre: —Kai heka Israel mahãdu (rasòsòna) tate, waribireny burukehe ihoõre.18Ixybysỹ wouõ rohonyre filisteu mahãdu wana Gabe hãwã bede-ki. Iu Sibekai, Husa hãwã ludu, hãbu rarie nihikỹõ rirubunyre Safe my nidu. 19Ixybysỹ aõbina rohonyre filisteu mahãdu wana Gabe bedekilesỹ, iusỹ Elanã, Jair riòre, Belẽ mahãdu, Golia rirubunyre, Gatxi hãwã ludu. Itõnori deò riki heka tyy idi relemyhỹre deò wese rare ibude.20Ixybylesỹ aõbina rohonyre Gatxi bede-ki. Taisỹ hãbu nihikỹõ ihỹmyhỹ, juhu mahãdu hãbu nihikỹ riokoreõ, tebò juhu heka debòò sohoji reuromy sõere tebò sohoji sohoji iwasỹ tulere debòò sohoji reuromy iwa juhu sõe. 21Israelita mahãdu-my ralahajinanymyhỹ; tahe Jonata Simeia riòre, Davi seriòre, rirubunyre. 22Ka inaubiòwa hãbuboho heka juhu mahãdu hãbu ninihikỹ rỹira mahãdu riokore roire Gatxi hãwã ludu Davi xe rahurenyre tasodadu mahãdu wana.
Chapter 22

1Ka wiu heka Deuxu dee Davi rirynyre, wedu nihikỹ-ò, iu Sau ribi rihedỹỹnyre iribi sohoji aõkõ òbitityhy ibutumy iòludu mahãdu ribi: 2Wedu nihikỹ heka wamana rare, wahõrõ tikiemy nodu tulesỹ aõribi watarasadu.3Wadeuxu heka mana rare tai rexiwomyhỹre. Tii riwaijemyhỹre debòna-di iny rỹimyhỹre wesemy; tii heka waitxesedu rare, tule tii awityhymy riwamymyhỹre. Deuxu heka wahedỹỹdu rare, tii riwaijemyhỹre tule aõwesele waòludu mahãdu ribi riwahedỹỹnymyhỹre. 4Tamy rarumyhỹre wedu nihikỹ-ò ixiwiòhedỹỹmy, tahe aõwesele waòludu mahãdu ribi riwahedỹỹnymyhỹre. Wedu nihikỹ òta ijoi rawiunymyhỹke!5Tiubo rubu bededỹỹnana riwakyrawonymy ixi rahõtinyre, wadee nade watyre resekremy. 6Riwamyrexe rubu tareruti-di, hãluu rexiywiywinymy roimyhỹ riwamykremy.7Iòhãrumy wadee bede relereu xe tamyhỹkỹle raryre wedu nihikỹ-ò; kiamy tamy rexitòenyre riwawiòhenanykremy.8Tahe suu ramytatare raukỹukỹre, hãwalo rawo tule r aukỹukỹre tulesỹ ramytatare kiemyhe Deuxu reburere-ki ture. 9Tearà ribi wàdà rohonyre, tule irywo ribi helòtyra bure sòhòkỹ rohonyre heòty iny sõdu wana.10Tii biu wetyy riraynyre ta desede biu wetyy luru heke iwati rawoò desede. 11ỹju bròtyaki ruore ta aõwesele roirenyre tetyre-ki ruòmy rare. 12Bede luru-di rexihetynyre; biu wetyy sõemy, bee sõemy, iwerura-my.13Biu delaa wana, tule heòty ikotxi roore. 14Tahe wedu nihikỹ biu ribi naymytxide, iny nihikỹ tarybe riòlòdỹỹnyre. 15Tii heka tawyhy-di rohotirare iuta ibutumy taòludu mahãdu riuberanyre; tulesỹ tabiu delaadi ire riteònyre.16Ka wedu nihikỹ taòludu mahãdu riaõhõkỹmydỹỹnyre bedeu tulesỹ, awimy aõkõ iu ihỹmyhỹ, tamyreny raymytxire, iu (bertxi) rawo rityrysydỹỹnyre, iu ibutumy su manydu ritỹnynyre.17Kua biu ribi hikỹle wedu nihikỹ tebò wadee diterenyde ta riwamyre; tii heka berawo ribi riwatare. 18Wedu nihikỹ heka waòludu mahãdu iòhãru ribi riwahedỹỹnyre wamy dòdu mahãdu ribi. Tiiboho heka ibutumy wadee ityhy roire.19Tiubo wadee bede isiramy ratximyhỹ bedeu, wadee rekoarenyre; tahe iu wedu nihikỹ Deuxu riwaijere. 20Iòhãru ribi riwatare tule riwahedỹỹnyre aõherekibo kiemy inihe sõemy wamy rerinanymyhỹre. 21Wedu nihikỹ sõemy wadi rorenymyhỹre kiemy dori òbitimy watximyhỹre; tii sõemy riwawiòhenamymyhỹre aõherekibo kiemy inihe aõ waki ibina ihoõre.22Jiarỹ heka wedu nihikỹ deewi rewinymyhỹre tule tiu òraruna rewinyõhyy watxwahãre waDeuxu aririke wahe. 23Jiarỹ heka irybe mynamy watxiwahãre tule ibededỹỹnana ratyre arohonyke ihoõre.24Wedu nihikỹ riwarymyhỹre tiu aõ ibina rewinyõmyhỹre tule irehemy aõnaõna binabina ribi watxiwahãre. 25Kawesemy tii wadi ròrenymyhỹre kiemyhe òbitimy tamy watxiwahãre, tule riwaerymyhỹre waòraru ihoõre.26Kai wahe, wedu nihikỹ Deuxu, kai heka awi tate mobo awimy adee ratximyhỹre-ò tulesỹ òbiti tate mobo iòbitimy adee ratximyhỹre-ò. 27Kai heka (owriuri) ihoõre iny ijõ iuriuri ihoõmy rỹimyhỹre mahãdu-ò, ka aòludu òxe tuõre ibinare.28Kai heka ywimy nodu bihedỹỹnykre, ka xiwede mahãdu xe aõkõre urile bibedetxinykre. 29Kai heka, wedu nihikỹ, waloosòna tate; kai heka, wabede luru, tule mahukre.30Kai heka ruru wadee bidiwahinykre waòludu mahãdu-ò idi areakremy tule inikỹmy biwaruruterenykre idi iribi aròtakremy. 31Deuxu heka aõ òbitimy riwinymyhỹre tule aõmy rarybe wana imynale riwinymyhỹre. Tii heka debòna wese rare iny riemyhỹre mahãdu dee.32Wedu nihikỹ kai heka Deuxu sohoji tate kie tate ixyby ta ijõ ihõre; kai sohojile heka waDeuxurenyreri. 33Tii heka wahedỹỹdu ruruterehekỹ rare tule titxi rawana wadi taruki ratxirerimy ihỹre.34Tule aõtxi areake-ò riwaijemyhỹre tule biu rarie tyre (riwasnyray) riwahedỹỹnymyhỹre. 35Tii riwaerynanymyhỹre aõbinamy aõmakremy waxiahate wihikỹ ariuhekremy.36Kai, wedu nihikỹ, debòna wadee tewahinymyhỹte waumy rihedỹỹnykremy; awiòhedỹỹna òraruki heka waruruteremy wahãre. 37Kai heka tiu tiwawahinyõhyymyhỹre waòludu mahãdu riwamyke-ò tule tiu rariòwyõhyy watxiwahãre.38Waòludu mahãdu hemy reawahãr ta iribireny ròtawahãre; arexitxuhunyke ihoõre ka rota xiery ta rexitxuhunymyhỹre. 39Rewexywexynymyhỹrenyre, rỹirenyke ihoõre; tule watirawo-ò rejuxunymyhỹrenyre rabòdumy.40Ruru wadee tewahinymyhỹte waõbinanamy ta aõtxile waòludu mahãdu ribi idi ròtamyhỹre. 41Waribi teòrudỹỹnymyhỹte, tule mobo wamy radònymyhỹre mahãdu arihukrenykre.42Tiiboho tawiòhedỹỹdumy rekoamyhỹrenyre, ta iny ihoõre rihedỹỹnyrenyke; Wedu nihikỹ-ò ryrymyhỹrenyre, ta rirawyònyrenyõhyymyhỹre. 43Rewexywexynymyhỹrenyre, ta su demy relemyhỹrenyre; ityrereny rariamyhỹre iwesebre subruru rymy rỹimyhỹre wesemy.44Kai heka tiwahedỹỹnymyhỹte ixỹ mahãdu aõbinabinahakỹ kyribi ta hãwahãwã wedu-my tiwasynyte. Ixỹ mahãdu arieryke tule ihoõre ka wiji tahe wadeòdumy ihỹrenyre. 45Hãwã witxira mahãdu wadee rexisỹrabunymyhỹrenyre tule warybemy reòbymyhỹrenyre aõmy tamyreny rarybe wana. 46Teburereny titxibo reamyhỹre ta ramytatamy riòlònymyhỹrenyre tai awimy ratximyhỹrenyre ribi.47Wedu nihikỹ Deuxu heka irumy ratximyhỹre. Tuta ijoi rawowydymyhỹke kua wamanamy wahe, tuta ijoi relyymyhỹke Deuxu rurutere nihikỹmy waumyhedỹỹdu wahe. 48Tii heka waweribi ratximyhỹre waòludu mahãdu oòraru-ki, waraworawo-ò ritidimyhỹrenyre. 49Tule riwahedỹỹnymyhỹre waòludu mahãdu ribi. Kai wahe, wedu nihikỹ, butumy wadee tewinymyhỹte waòludu mahãdu ribi aròtakremy tule hãbu deburehekỹ mahãdu ribi tiwahedỹỹnymyhỹte.50Tai òraruki tahe sõemy umy rawowydymyhỹre iny bina mahãdu kyki; iòraruki ta adee arawiunykre wowydyna wiudi. 51Deuxu sõemy wedu ritarasadỹỹnymyhỹre tule terina riteòsinymyhỹre mobo tii ritare —Davi heka rare tule iriòreriòre mahãdu tiiemy idireny rarekremy.
Chapter 23

1Kahe Davi rybe iòna rare, Jessè riòre wahe. Deuxu heka Davi hãbu tyhymy rirahorere, Jakò Deuxu heka wedu-my ritare tule Israel mahãdu dee wiu wihikỹ riwinyre. Kiamy Davi rarybere: 2Wedu nihikỹ tyytyby wadee rarybemyhỹre, irybe ibutumy wadòrotolemy rỹireri.3Israel mahãdu Deuxu rarybera, Israel mahãdu itxesedu kiamy wadee rarybera: Wedu heka òbitimy ròwedudỹỹmy rarekre, Deuxu bededỹỹnana rityhynymy ròwedudỹỹmy rarekre. 4Iwesebre txuu rudiu rohonymyhỹre biu wetyy ihoõmy iwesebre ãsi biu lòra sỹtybymy txu lòòso-ò (rarxỹrxỹnymyhỹre) wesemy.5Tai òraruki tahe Deuxu sõemy wariòreriòre mahãdu riwiòhenanymy rarekre, tii heka tuu rarybere tiiemy wawana rarekremy, rybe òbitidi tiu rabinabinake ihoõre. Kia heka ibutumy tuu raraykynyre rare; jiarỹ aõbo tahe tuu ixidee rewinyreri aròtamy aratxikremy, Deuxu heka tuu riwinykre iwesemy.6Ka ityhydỹỹdu kõmahãdu tahe idi adehu rỹikre bede wesele: inyõ tebòmy rimykehe ihoõre. 7Ka ramykre wana ta aõtxile aõ ramykre womati aõbo da òwòru aõbo; taita ibutumy tiiboho roorenykre.8Katahe Davi sodadu mahãdu nidedehe mahãdu nira: Josebe-Basebetxi, Tokemoni ludu, inataõ ijoimy nidu mahãdu wedu; tii tatonori-di hãbu mahãdu oitocento sõe wana raõbinanyre ta sohoji aõbina rohonyreki-le ibutumy rahurenyre.9Eleaza, Dodo riòre Aoi riokore, heka ijõ rare inataõ ijoimy nidu mahãduõ inidehedehehekỹ mahãduõ. Iu bedeu Davi wana filisteu mahãdumy ralahajinanymyhỹreny aõbinamy reakremy rexibutunymy roimyhỹ-ò. Iu israelita mahãdu aõbina ribi rexitarenyre. 10Ka Eliaza ta rarire filisteu mahãdu wana aõbina raki ihyy tebò urile ramyremyrenyre inihikỹmy, imayrehe timy tebò ribi reseke ihoõmy. Wedu nihikỹ Deuxu sõemy ritarasadỹỹnyrenyre. Ka aõbina ituere bedeu, israelita mahãdu riòkeserenyre ihyy Eliaza tai rubu mahãdu debòna iribi ritamyhỹ òhòkỹle ritehemynyrenyre.11Irahudi tahe Sama nade, Agè riòre, hararita mahãdu. Filisteu mahãdu iu lei bede-ki rexibutunyrenyre, tai òmytani sõemy rỹimyhỹ bede-ki. Iu israelita mahãdu raòrunyrenyre filisteu mahãdu lau. 12Sama le tahe iu reaõhyyre alòbròna kykile rarire, raõbinanyre tii boho wana ta tureny raòhòtere filisteu mahãdumy. Iu bedeu wedu nihikỹ ritarasadỹỹnyrenyre.13Aõwi rede ihòmy rareri bedeu, iny inataõ wedu mahãdu taijoi-di doide “30-my didu mahãdu” roirenyre Adulaã hãluu hãluuhukỹ; Davi tai ratximyhỹ-ò, filisteu mahãduõ rebutunymyhỹ wanawana gigante-my nidu bede-ki. 14Tai tahe sodadu iny inataõ tebureboho roirenyre filisteu mahãdu tai roimyhỹkydile roirenyre, bee riryrenyre ta idi roirenyre Davi dee. Urile tahe tuu riõõhyyre bemy, iòsỹ, urile rejuxunyre Deuxu-ò xiwe rawahireri wesemy, wedu nihikỹ wahe.17Kiamy rarybere: —Wedu nihikỹ Deuxu, tiu ka bemy ariòkeho aõkõ! Ka hãbu mahãdu iitxemy roira heka iòhãrumy roira ihãlubureny rejuxunymy tuu ariòke wesemy wahe! Kawesemy he tii bemy riõõre. Kawesemy he hãbu iny inataõ aõbinadu tyhyhykỹboho riwinyrenyre.18Abisai, Joabe seriòre (Zeruia ta iserenyre), 30-my nidu mahãdu nidehedehehekỹ heka riwedunymy raremyhỹ. Kiata ixisohojile raõbinyre, 300 hãbu sõe wana ta rihumy rirubunyrenyre, iòraruki ta tii xe ini aõnityhymy taijoi mahãdu kyribi rohonyre trinta-my nidu mahãdu kyribi. 19Abisai xe ini itỹny tyhymy rexirahorere taijoi mahãdu kyribi, urile heka inidehedehe tyhy aõkõ rare iny inataõ mahãdu ribi uri sõemy rorubudỹỹrekile tuu raninire.20Benaia-my nidu, Joiada riòre wahe, Kabzeel hãwã ludu, kia heka sodadu nidehedehe mahãduõ rare tule iwodebure nihikỹ rare. Tii heka inatxi aõbinadu ninihikỹ rirubunyre moabita mahãdu wahe. Nonoe rejuxunymyhỹ bedeu ta, hãluu hãluuhukỹ-di rubehemy rare taita halòe rirubunyre. 21Tulesỹ egipcio mahãduõ rirubunyre, hãbu inihikỹ heka rare, tõnori tebònamy ihỹmyhỹ. Ta Benaia òwòru-di tebòki ratximyhỹdile tamy aõbinamy reare, tõnori tebò ribi riatyre ta itõnoridile tai rojymy rirubunyre.22-23Kawesemy he Benaia riwinyre. Tii aõbina rieryre ijõ mahãdu 30-my nidu mahãdu kyribi, urile tahe inidehedehe aõkõ rare ijõ mahãdu wesemy. Davi xe itxeredu-my iheto-my rỹimyhỹre wedu-my (risnyre).24-3930-my nidu mahãdu kyki ihỹmyhỹ: Asael, Joabe seriòre, Elanã, Dodo riòre, Belẽ ludu; Sama ta Elika ijõre, Harode hãwã ludu; Hele, Pelete ludu; Ira, Ike riòre wahe, Tekoa ludu heka rare; Abieze ijõre Anatobe ludu; Mebunai ijõre, Husa ludu; Saomo, aòita mahãdu; Maarai ta Helebe-my, Baanà riòre, Netofa hãwã ludu; ta Itai, Hibai riòre, Gibea ludu Bjami bedebedehekỹ ludu; ta Benaia ijõre, Piratõ ludu, Hidai, Gaa bero riòre ludu; Abi-Aòbõ, Arabà ludu; Azmavete, Bauri ludu; Eliaba, Saaòbõ mahãdu; Josẽ riòreboho; Jonata; hararita Sama mahãdu ta Aiaõ, Sara riòre; Elifelete ijõre, Akasbai riòre, Maakà mahãdu; Elia sỹ ijõre, Aitofel riòre, Gilo mahãdu, Hesro sỹ ijõre, Karmelo mahãdu; Paarai sỹ ijõre, Arabe mahãdu; Igaò sỹ ijõre, Natã riòre, Zaba mahãdu; Bani sỹ ijõre Gade bedehekỹ ludu, Zeleke sỹ ijõre, Amõ mahãdu; Naarai sỹ ijõre, Beeròtxi mahãdu. Joabe debonadi retyymyhỹre, Zeruia ta isere; Ira ta Garebe, Jatxi mahãdu; tahe Uria le ijõre heteu mahãdu. 37-my heka sõerenyre aõbinadu tyhytyhyhykỹ mahãdu.
Chapter 24

1Ijõ bededỹỹnanasỹ, wedu nihikỹ sõemy Israel mahãdu-ki ibinamy rahare iu Davi awimy aõkõ iu ratximyhỹ. Kiamy Deuxu Davi dee rarybere: —Makre ta ibutumy Israel mahãdu-di mariakre tiwesebo sõe rỹireri bierykremy Judà mahãdu sõe tule bierykre. 2Taita Davi Joabe dee tuu rarybere, sodadu mahãdu wedu-ò, kiamy tamy rarybere: —Makre sodadu mahãdu wana ibutumy Israel mahãdu sỹdi mariakre, ibràra-di makremy ta beà-ò idi manariamy manakre, ixỹ sõe erysymy, aõma dori arierykemyreri tiwesebo iny sõereny inyboho ihỹrenyre.3Ta kiamy Joabe wedu rirawyònyre: —Wedu nihikỹ, iny Deuxureny, inihe inyboho risõenyrenykre 100 bede òhòkỹlemy wiji rỹire ratyremy, ka arue tuu kodobikre! Aõmybo tahe tuu tahõtinyteri ka ixỹ sõe erysymy? 4Urile tahe wedu inatyhyhykỹmy Joabe dee rarybere sodadu mahãdu dee tule irybe rityhynyrenykremy; tahe iribi roireny Davi ribi roirenyre Israel mahãdu sõedi rariarenykremy.5Jordaõ bero kotxi riòhòrerenyre tahe Aroe beà weribiò rexibutunyrenyre, vale hãwã bede-ki Gate bedebedehekỹki. Iribi tasỹ ibràra-ò roirenyre Jazer hãwa-ò. 6Iribi tasỹ ixyby roirenyre Gileade bede-ò ihyyta gade bede òhòkỹle ritehemynyre, heteu mahãdu su-ò. Tasỹ Dã hãwa-ò roirenyre Dã hãwã ribi tasỹ iraru weribiò rekoarenyre, Sidõ bede-ò. 7Iribi tasỹ beà weribiò riberenyrenyre, Txiru hãwa-ò, iuhuari dimy roimyhỹre wahe, iribi tahe ibutumy bedebedemy rekoarenyre heveu mahãdu hãwamy kananeu mahãdu ihyy Berseba hãwã òhòkỹle rexionananyrenyre, Juda su beà weribiò.8Kawesemy he rariarenyre, nove ahãdu ribi waitue txu sõemy bede rierenyre rahudi, tahe Jerusalẽ-ò ribuarere, bedebedemy ibutuy rariareny rahudi. 9Tahe tiiboho wedu dee riteòsinyrenyre hãbu sõe sodadu-my raõmysỹdỹỹrenyke riòbyny kiamy sõereny: 800.000-my Israel mahãdu-ki tasỹ Juda bedekira 500.000-my.10Ka irahudi, Davi idireny rariare rahudi, ixidee sõemy rexirahere idi ramytxitxire, kiamy tii rarybere: —Wedu nihikỹ Deuxu, òraruna heka ixidee rewinyra ibina hãbu mahãdu sõe-di rariara òraru-ki. Txiòtalàhà ini, waribi bisuhosuhokre aõkerỹbo! Ka rewinyra heka itxỹteitxỹte herbile tuu rewinyra.11-12Tai òraruki ta wedu nihikỹ teòdu Gade dee rarybere, Deuxu rybemy Davi dee rarybemyhỹre dee: —Makre ta kiamy Davi dee marybekre inataõ bededỹỹnanamy tamy ariwahinykre ikyribi ta ijõ ixidee ritakre; tibo ixidee ritakre mynadi xe tamy ariwinykre. Biurasò rudiu tahe tamy rare, Davi rexixamy ratximyhỹ-ò.13Gade xe rare tamy rybemy, iko relyyre aõmybon Deuxu tamy raryberemy ta ritỹỹraxinyre: —Aõbo he adee awikre? Inataõ wyramy au-ki rama reakre aõbo, da inataõ wyramy aõbo aòludu mahãdu lau brebumy beamy mabekre aõbo da kõmy aõbo inataõ wyramy au-ki banana-di aõhõkỹmy butỹỹnymy mabekre? Wylemyta tuu manarybe wadee Deuxu dee tuu ararybekremy. 14Davi rirawyònyre: —Waòrahe rurumy watxireri, kiaremy heka hãbu mahãdu aõhỹkỹhỹkỹmy (riwasnykehe) aõkõre. Kiaremy heka wedu nihikỹ Deuxu le heka ixinamy aõhỹkỹmy (riwasnyrenykre), tiin dori wadeereny iruxetòe ijõdikre!15Tahe wedu nihikỹ banana-di tamyreny rehure Israel mahãdu tyre, rudile ihyy tiobo itxu ritidire-ò rehemynykre uhukỹle reyterenykremy. Ibràra weribiò sỹdu mahãdu tasỹ beà weribiò sỹdu mahãdu-my mahãdu heka tabre rahure 70.000-my heka israelita mahãdu ituerenyre. 16Ka wedu nihikỹ ỹju Jerusalẽ hãwã hudumy rakremy ratximyhỹ-ò, ta wedu nihikỹ tawo rirahorere ixyby ixỹ aõhõkỹmy (risnykõkremy) ta rarybere ỹju ròrubudỹỹmy ratximyhỹ dee: —Ixãwike hewaxe! Awitahe! Wedu nihikỹ ỹju aõma bire-ki ihỹmyhỹ tai aõnaõna ty riterymyhỹre-ki Arauna hõrõ jebuseu mahãdu wahe.17Davi tuu robire ỹju ixỹmy raòhòtemyhỹmy taita kiamy Deuxu dee rarybere wedu nihikỹ dee: —Jiarõy sohojile hewa bede òrarureri. Jiarỹ heka reòsara. Aõbo heka ixỹ mahãdu riwinyra? Jiarỹ hãwyy ta wariòreboho wana heka aõhỹkỹhỹkỹmy (biwasnybenyke).18Iu bedeule tahe Gade rare, kiamy Davi dee rarybere: —Makre tai aõnaõna ty raterymyhỹre-ò Arauna hõrõ wahe taita xiwena biwinykre Deuxu dee. 19Tahe Davi Deuxu rybemy reòbyre, wedu nihikỹ wahe, taxe rare, tuu Gade tamy rarybere mynamy. 20Arauna ixirawotxi retehere ta wedu taijoi mahãdu wana tamy rybemy rarerimy robire. Taira tatiowomy resere suò taòmy roire, Davi kotxi.21— Wedu, aõoherekibo heka kaò tateri? Davi rirawyònyre: —Suõbradỹỹmy rareri tai xiwena ariwinykremy Deuxu dee, wedu nihikỹ-ò, banana ròte ixãwikremy. 22Taita Arauna kiamy rarybere: —Wedu, ixinamy ixideewimy aõaxina ibutumy bimykre ta Deuxu dee biwahinykre. Kaki ka broreni rỹire biwòsinykremy xiwemy biwahinykremy, ka iaõnaõnareny kalemy rỹire; ka aõnaõna ty idi raterymyhỹre òwòru tasỹ hemy biuhekre. 23Arauna ibutumy wedu-ò riwahinyre irahudita kiamy rarybere: —Wedu nihikỹ, aDeuxu, kỹny axiweò reobykre!24Urile tahe wedu kialemy rirawyònyre: —Txiòtòetuke, tamy areòbyõkre. Ibutumy ariòwynykre. Jiarỹ wedu nihikõy, waDeuxu dee, iòwykõmy xiwe ariwahinyke ihoõre. Tahe Davi xe suu riõbranyre tai aõnaõna ty raterymyhỹre broreni tule riõbranyre ciquenta prata sõe-di. 25Taile xiwena riwinyre Deuxu dee, wedu nihikỹ wahe, tahe xiwe tamy riwahinyre riwòsiny wiwiny riwahinyre tule xiwe bede ywina wana. Tahe wedu nihikỹ ixitòedỹỹna dirawyònyde, ta aõwesele banana Israel-ki ralòmyhỹre ixãwire.

1 Kings

Chapter 1

1Bedeiòlò Davi heka matuarityhymy ratximyhÿ. Iaõmysÿdÿÿdureny boho rihetynymyhÿreny ubeta rabròdi, ka tii tahe ratòteeõhyyre. 2Iurenanaitohodÿÿdureny boho raryberenyre:: — Iòlò Davi, diarỹboho ijadòòmaõ Ariijerenykre awana ratxikremy kia adi tarukikremy. Tii aweribiki rõrõmy roikre kia aratòteenykremy.3Tai tahe ibutu Haeli bedeludu ijadòòma ruxerare rierenyre Kia Sune-ki ijadòòmatxi rahãrenyre, Abisaki inire.kiata iòlò dee ridyrenyre. Suna 4Abisaki heka ijadòòma iruxeratyhyre; Tii tahe Bedeiòlò-di, ròrenymy kia idi riywiywinymy raremyhÿ, kia Davi tahe òtaòta tamy riwinyre.5-6Abosalaõ kia rurure. Ka tahe wiji Davi riòre adela Adonia, Hakite riòre, kia irulemy ratximyhÿ. Adonia heka hãbuõ iruxera rare. Davi heka tiu tamy rarybeõhyyre aõki, kia tii tahe iòlòmy runykemy ratxire. Adonia wouna itytiheòty sõe rimyrekia awaru sõe tule kia 50-my hãbu sodadu sõe kia tii-wana roimyhÿre ibutu bede bedemy. 17Adonia rarybere (E teve entendimento com) Juabi-ò, Serua riòre, kia Abiata-wana, xiwena aõmysÿdÿÿdu. Tahe tiiboho tamy reòbyrenyre iweribirenyki ratxirenykremy. 8Ka Sadòkixiwena-di aõmysÿdÿÿdu, kia Benai, Ijehuda riòre wahe, Natÿ, Deuxu rybe-di ijohonadu wahe, Simei iòlò kia Davi iòlò sodadu boho tahe Adonia weribiki ratxirenyõhyyrenyre.9Tiu txuu Adonia budoeni rirubunyre, broreni tule, iròdu witxira idenihikÿdÿÿna tule rirubunyre, hemylala mana-txi kiahujeli beijirana iòhòmy. Tahe tii taseriòre ijõ mahãdu Davi riore bohorenyõ ibutumy riteòarinyrenyre ydòidenykremy, kia Juda iòlò aõmysÿdÿÿdu mahãdu tule. 10Kiaremyta riteòarinyõlere taseriòre tyby weribi Salomaõ, kia NatỹDeuxu rybe-di ijohodu, kia Benai, kia Davi sodadureny boho.11Tiata Natỹrare rybemy Bateseba-ò, Salomaõse. Natỹrÿÿraxire: Kai aõbo teeryte kia Adonia Hakite riòre Bedeiòlòmy rexisÿnyre?, Kia iòlò Davi tahe kia aõ rieryõhyyrere!. 12Adee dohodÿÿna ariwahinykre: Txibo kai mahenykeki txibo ariòre Salomaõ bihedÿÿkeki, 213Wijityhyle make iòlò Davi dee rybemy kia myỹtamy marybeke: "Bedeikòlò, wahãbu, Kai anobo waritxòre Salomaõ anokõ anobo ikòlòkumy runykremy tarybete asÿtybymy kia tiki arynanaki runykremy? Taita Davi anoherekibo tahe, Adonia Ikòlò-my rexisÿnyra?" 14Kia Natỹtarybe ritõranyre — kia tai, Kai Bedeiòlò-wana tarybeteriule, Diarỹ arehemynymy aralolekre ahewomy, kia ariòbitinymy aijyy.15Taita Bateseba rare Bedeiòlò tÿhinawo-ò tamy rarybekremy. Davi ramaturimytyhy ratxire, kia Abisaki sunami ijadòòma idi lòredumy ratximyhÿ. 3 16Kia rityhynymy Bateseba tatiòhumy runyre Bedeiòlò koki. Bateseba inclinou a cabeça, e se prostrou perante o Bedeiòlò. Idi tahe Bedeiòlò tamy rÿÿraxira: Aõmybo kai teateri? 17Tii rirawyònyre tamy: — Wahï, wahãbu, wadeke tarybete Deuxu Tyhyhykÿni , kia Salomaõ, inyritxòre Bededinodumy rarekremy wahe asÿtybymy arynanaki runykremy.18Ka Adonia tahe Bedeikòlò-my rexisÿnyra, kia kai tekerykõhykyteri. 19Tiki sõemy broreni rirubunyre, budoeni kia broreni ritxòre ridedÿkÿnyre xiwenamy kiata taseritxore boho-kò rararitxowyre, Abiatai xiwena-di anomysÿdÿkÿdu kia Juabi sodadu mahãdu wedu, burena-kò. Kiaremyta aritxòre Salomaõ-kò rararitxòwykõre. 4 Urile inyritxòre Salomaõ não o convidou 520Bedeikòlò wahãbu Davi, ibutumy Haeli ijoi mahãdu kia ararakòmy rÿirenyreri marybekremy mobo asÿtybymy Bede ikòlòdu runykremy. 21Txibo marybekõkre-wana, kia ikòhòtyhylemy burukre, kia diakarỹtahe waritxòre-wana anohÿkÿhÿkÿmy karutÿkÿnyrenykre. 6 Doutro modo sucederá que, quando o Bedeiòlò wahãbu burukreu, Dikarÿ, Salomaõ waritxòre-wana 7 seremos tidos por ofensores.22Kia Batesba rarybereri-wana, Natỹrehemynymy reare iaõmysÿdÿÿna heto-ò.. 23Kia Bedeiòlò-kò relyyrenyre NatỹDeuxu rybe-di ijohodu ratxirerimy kuaki. Entrou Tii ralore, kiata tatiòhumy runyre Bedeiòlò koki kia taòsÿny su-ò ridere. Natỹà presença do Bedeiòlò, inclinou-se perante ele com o rosto em terra,24Irahudita rarybere: "Bedeiòlò kai aõbo tuu tarybete kia, acaso disseste: Adonia eròwymy Bedeiòlòmy rarekremy? reinará depois de mim, e se assentará no meu trono? 25Wijityhyle tii broreni rirubunykremy rara, budoeni boho kia broreni riòre ridedÿÿnyre xiwenamy.Ibutumy ariore boho riteòarinyrenye ròirenykremy byrena-ò, Juabi dee sodadu wedu kia Abiatai xiwena-di aõmysÿdÿÿdu. Ka wijityhyle tii boho riroxirenyreri kia riõrenyreri tii-wana rirajuarenymy: "Bedeiòlò ikiemy Adonia!" Pois ele hoje desceu, e matou bois, animais cevados e ovelhas em abundância, e convidou a todos os filhos do Bedeiòlò, e aos chefes do exército, e ao sacerdote Abiata; e eis que comem e bebem perante ele, e dizem: Viva Bedeiòlò Adonia!26Ka Adonia ta riwateòarinyõre kia riteòarinyõre Zadoki xiwena-di aõmysÿdÿÿdu, kia Benai kia Salomaõ. Porém a mim teu servo, e ao sacerdote Sadoki, e a Benai, filho de Jeoiada, e ao teu servo Salomaõ, não convidou. 27Kia aõbo ibutumy tuu tewahinyte kia adohodÿÿdu mahãdu-ko telyyõte mobo arynana sÿtybyki ratxikremy? Foi feito isso da parte do Bedeiòlò Wahï? e não fizeste saber a teu servo quem havia de assentar-se no teu trono depois de ti?28Bedeiòlò Davi rirawyònyre: — Bateseba dee byrybenyke. Tii doosede kiata ikoki rÿire. 29Tahe Bedeiòlò rarybere myÿ: — Diarỹararybekre Deuxu irumy ratximyhÿrenimy, kia riwatare aõhÿÿhÿÿ-ribi, 30Wiji diarỹariwinykre tuu rarybere adee, Deuxu-nimy, Haeli Deuxu-my: tuu raryberemy kia ariòre Salomaõ Bedeiòlòmy rarekre wasÿtybymy. 31Tai Bateseba tatiòhumy resere, kia taòsÿny su-ò ridere kia rarybere: — Kia wahi ikòlò Davi, ikiemy rare! Tahe Bateseba, inclinando-se com o rosto em terra perante o36] Bedeiòlò, fez-lhe reverência e disse: (Viva para sempre, Davi, meu rei, meu marido.) Ikurenana arumy rarekemy ratxireri Bedeiòlò Davi, wahï, wahãbu!32Taita Davi rarybere kanakremy Sadoki xiwena-di aõmysÿdÿÿdu, NatỹDeuxu rybe-di ijohodu, kia Benai Joiada riòre. Kia tii boho ralòrenyreu, Depois disse o Bedeiòlò Davi: Chamai-me a Sadoki, o sacerdote, e a Natÿ, o profeta, e a Benai, filho de Jeoiada. E estes entraram à presença do Bedeiòlò. 33Davi rarybere: — Ixihemy bidybenyke wadeòdu mahãdu, kia wariòre Salomaõ bisÿnybenyke wamula òbitityrele kiata bidybenykre Jihõ bedeòhòkÿle. , fazei montar meu filho Salomaõ na minha mula, 34Tai Sadoki kia Natỹriratyytuunyre Haeli iòlò-my. Irahudita wiuna wiwodÿÿnybenyke kia birajuabenykre: "Ikiemy iòlò Salomaõ!” e Sadoki, o sacerdote, com Natÿ, ali o ungirão Bedeiòlò sobre Haeli. E tocareis a trombeta, e direis: Viva o Bedeiòlò Salomaõ!35Ilemyta tahe ihewomy bàdòibenykre kia waryna-ò rÿmy kanakreu. Tii heka iòlò-my rarekre wasÿtybymy kiemy dori diarÿ tuu retare Haeli kia Juda riwedunyrenykremy. Tahe subireis após ele, e ele virá e se assentará no meu trono; pois reinará em meu lugar, porquanto o tenho designado para ser Bedeiòlò sobre 36—Kawesemy tahe tuu ratxikre — rirawyòre Benai. — Kia iDeuxu Tyhyhykÿ tuu rarybere! Ao que Benai, filho de Jeoiada, respondeu ao Bedeiòlò, dizendo: Kiawesemy ratxireri! assim o diga também o Senhor Deus do 37Kia kawesemy Deuxu Tyhyhykÿ awana ratxire, kiata Salomaõ-wana ratxilekre kia iiòlòna riwinykre ihãremy aiòlòna ratyre inihikÿmy riwinykre! Como o Senhor foi Bedeiòlò-wana wanyrÿ, assim seja ele com Salomaõ, e faça que o seu trono seja maior do que o trono do Bedeiòlò Davi wanyrÿ.38Taita Sadoki, Natÿ, Benai kia iòlò sodadu mahãdu risÿnyrenyre Salomaõ Davi awaru mulatyre kia iherenymy roire Jiaõ bedeòhòkÿle. Pelo que desceram Sadoki, o sacerdote, e Natÿ, ijohonadu, e Benai, filho de Jeoiada, e os Kerete mahãdu, e os Belete mahãdu, e fizeram montar Salomaõ na mula que era do Bedeiòlò Davi, e o levaram a Jiaõ. 39Taita Sadòki riwyre hynaõ adÿÿ iroki riwyre kia Deuxu heto riòre-ribi ditade kiata idi Salomaõ riratuunyre. Taita wiuna riwodÿÿnyrenyre kia iny mahãdu rirajuarenyre: — Ikiemy iòlò Salomaõ!, o sacerdote, tomou do tabernáculo o vaso do azeite e ungiu a Salomaõ. Tahe tocaram a trombeta, e todo o povo disse: Viva o Bedeiòlò Salomaõ! 40Irahudita ibutumy ririranymy ròirenyre Salomaõ hewomy, bedesamy rirajuarenymy kia wiuna riwodÿÿnyrenymy kia sõemy bedewodÿÿmy inihikÿmy rÿimyhÿ, kia suu wijuaramy resekehowihikÿ. E todo o povo subiu após ele, tocando flauta e alegrando-se sobremaneira, de modo que a terra retiniu com o seu clamor.41Adonia kia ibutumy taijoireny-wana byrena-ribi rexihurenyre iu kua bedewodÿÿ nihikÿ-ò roholarenyre. Juabi wiuna wodÿÿ-ò roholamy kia rÿÿraxire: — Kia aõbo ratxireri bedewodÿÿ hãwa-ki? e todos os convidados que estavam com ele o ouviram, ao acabarem de comer. E ouvindo Juabi o soar das trombetas, disse: Que quer dizer este alvoroço na cidade? 42Kia rarymyhÿole iu Ijonata, Abiata riòre xiwena wedu rehemynyre. Adonia rarybere Ijonata-ò: Ka-ò manake. Kai heka hãbu tyhyhykÿ tate kia aõhe-wana ijyywihikÿ-di tateri. Ele ainda estava falando, quando chegou Ijonata, filho de Abiata, o sacerdote; e disse Adonia: Entra, porque és homem de bem, e trazes boas novas.43—Iribi òtumy, — Ijonata rirawyònyre –iòlò Davi risÿnyra Salomaõ iòlò-my. Respondeu Ijonata a Adonia: Aokõre! Bedeiòlò Davi, inynyrÿ, Bedeiòlò ryna riWahïyre Salomaõ-ò. 44Tii rarybere Sadòki dee, Natÿ dee, Benai dee kia tasodadu boho-ò Salomaõ hemy ròirenykremy. Tii boho Salomaõ risÿnyrenyre iòlò Davi awaru mula tyre, E o Bedeiòlò enviou com ele Sadòki, o sacerdote, e Natÿ, ijohonadu, e Benai, filho de Jeoiada, os Kerete mahãdu e os Belete mahãdu; e eles o fizeram montar na mula do Bedeiòlò. 45Sadòki kia Natÿ riratituunyrenyre Jiaõ bede-ki. Irahudita hãwa-ò ròòserenyreri bedesamy rirajuarenyreri, ka tahe wiji iny mahãdu bedewodÿÿ riwinyrenyreri. Kia-ò heka kai boho taholatenyteri. E Sadòki, o sacerdote, e Natÿ, ijohonadu, ungiram-no Bedeiòlò em Jiaõ; e dali subiram cheios de alegria , e a cidade está alvoroçada.46Ka tahe Salomaõ iòlò-my runyra. Salomaõ tybyrynana ronyra. já está assentado no trono do reino. 47Kia ihãremy iaõmysÿdÿÿdureny ròirenyre Davi debò mynymy tamy raryberenymy awityhymy riwinyramy. Tii boho raryberenyre: "Kia aDeuxu riwinykre Salomaõ inidehedehehekÿmy ratxikre aratyremy, kia iiòlòna inihikÿmy ratxikre aratyremy!" Tai iòlò rexilidire taherina tyre Além disso os servos do Bedeiòlò vieram abençoar o nosso senhor, o Bedeiòlò Davi, dizendo: Faça teu Deus o nome de Salomaõ mais célebre do que o teu nome, e faça o seu trono maior do que o teu trono. E o Bedeiòlò se inclinou no leito. 48kia rexitòenyre myÿ: "Rybe wowydynamy Haeli Deuxu dee, kia wiji tesÿnyte warioreriore iòlò-my wasÿtybymy kia diarÿ tiwawaheinyte tuu arobikremy!" Também assim falou o Bedeiòlò: Bendito Haeli Deuxu, inynyrÿ, que hoje tem dado quem se assente no meu trono, e que os meus olhos o vissem.49Taita Adonia ijoi mahãdu ruberurenyre kia rexilàmadÿÿnyrenyky kia ròirenyre, iny sohoji sohoji taryreny-di. Tahe, tomados de pavor, levantaram-se todos os convidados que estavam com Adonia, e cada qual se foi seu caminho. 50Adonia sõemy ruberure Salomaõ lau kia iurenana rare Deuxu heto riòre-ò kia xiwena dena nora-ki reàrenymy ratximyhÿ. Adonia, porém, temeu a Salomaõ e, levantando-se, foi apegar-se às pontas do altar. 51Iòlò Salomaõ-ko relyyrenyre kia Adinia ilau ruberumy ratxirerimy kia raremy xiwena dena nora-ki reàrenykremy kia myÿ rarybere: — Kia iòlò Salomaõ wiji rarybekre kia tõnori-di aruruõkremy. E foi dito a Salomaõ: Eis que Adonia teme ao Bedeiòlò Salomaõ; pois que se apegou às pontas do altar, dizendo: Jure-me hoje o Bedeiòlò Salomaõ que não matará o seu servo à espada.52Salomaõ rarybere: — Txibo tii rexideòsinykre-wana hãbu inatyhymy rybedumy, diarÿ inatyhymy ararybekre kia iradetiõ-ò aderexi rÿiõkre; ka txibo aõbinabinamy rõhõtinyreri-wana, tii rurukre. Ao que disse Salomaõ: Se ele se houver como homem de bem, nem um só de seus cabelos cairá em terra; se, porém, se houver dolosamente, morrerá. 53Taita iòlò Salomaõ tarybe riwahinyre Adoria raorykremy. Kia xiwena dena-ribi diatydenyde, kia tii nade, kia tatiòhumy rexisÿnyre iòlò koki kia taòsÿny su-ò ridere. Kia tamy rarybere:Make aheto-ò. Tahe Bedeiòlò Salomaõ deu ordem, e tiraram Adonia do altar. E vindo ele, inclinou-se perante o Bedeiòlò Salomaõ, tamy rarybere: Aheto-ò makre.

1Ora, nunca seu pai o tinha contrariado, dizendo: Por que fizeste assim? Além disso, era ele muito formoso de parecer; e era mais moço do que Abisalaõ.
2Vem, pois, agora e deixa-me dar-te um conselho, para que salves a tua vida, e a de teu filho Salomaõ.
3Foi, pois, Bateseba à presença do Bedeiòlò no seu quarto. Ele era muito velho; tai Abisaki, o servia.
4Ele matou bois, animais cevados e ovelhas em abundância, e convidou a todos os filhos do rei, e a Abiatai, o sacerdote, e a Juabi, general do exército:
5Portuguese
6Portuguese
7Portuguese

Chapter 2

1Kia Davi rubuna txu dehemynydeu, tii tariòre Salomaõ ritohonyre. Davi rarybere: Ora, aproximando-se o dia da morte de Davi, deu ele ordem a Salomaõ, seu filho, dizendo: 2Kia rehemynymy rareri warubuna txu. Kiaremy, abrebuteremy kia hãbu-my atxikre! Eu vou pelo caminho de toda a terra; sê forte, pois, e porta-te como homem. 3Kia biwinymy mabekre kua aDeuxu tuu rarybekre. Bityhynyke ibutumy irybe ritidÿÿna irybe tòedÿÿna, kia tuu raritidÿÿmy roimyhÿre wese Moisesi rybe ritina-ki. Kawesemy tahe kai idi mabekre tibedeõtxi makreu. Guarda as ordenanças do Senhor teu Deus, andando nos seus caminhos, e observando os seus estatutos, os seus mandamentos, os seus preceitos e os seus testemunhos, como está escrito na lei de Moisesi, para que prosperes em tudo quanto fizeres e por onde quer que fores, 4Txibo kai Deuxu Tyhyhykÿ bityhynykre-wana , tii tuu riwinykre wadee tuu rarybere. Tii wadee rarybere tuu rÿimy rarekremy warioreriore boho riwedunymy rarekre Haeli kia rityhynyhyymy riywiywinymy rarekre-wana irybe tòedÿÿna, kia tacoraçaõ-wana kia ibutumy tatyytyby-wana. e para que o Senhor confirme a palavra que falou acerca de mim, dizendo: Se teus filhos guardarem os seus caminhos, andando perante a minha face fielmente, com todo o seu coração e com toda a sua alma, nunca te faltará sucessor ao trono de Haeli.5Kia ihãremy, kai teeryte aõbo Juabi Seruia riòre, wadee riwinyre. Tii inatxi Haeli sodadu wedu rirubunyre, kia heka moma roire, Abiniri, Niiri riòre, kia Amasa, Ijete riòre. Kai teeryte, bede ywimy roiramyhÿu, tii rirubunyrenyre ixiòwyrenymy, kia tii boho wouna bedeu tuu riwinyrenyre. Juabi rirubunyre hãbu mahãdu teburerenyõ, ka tahe diarÿ iòrarudÿÿdure kia tii riwinyre kia aõhÿÿmy nadutÿÿnymyhÿde. Tu sabes também o que me fez Juabi, filho de Seruia, a saber, o que fez aos dois chefes do exército de Haeli, a Abiniri, filho de Niiri, e a Amasa, filho de Ijete, os quais ele matou, e em tempo de paz derramou o sangue de guerra, manchando com ele o cinto que tinha nos lombos, e os sapatos que trazia nos pés. 6Kia teeryte aõbo relekre. Uritre iwahidÿÿõmykre tii rubutyhymy ruruõkremy. Faze, pois, segundo a tua sabedoria, e não permitas que suas cãs desçam à sepultura em paz.7Kia tahe awityhytyhymy matxikre Basilai riòre boho-di, kia Giliadi ludu, kia abyrenana dena tyrereki riroxirenykre, kiemy dori awi roire wadee iu diarÿ rexiwòmy watximyhÿ bedeu asriòre Abisalaõ lau. Davi tarybe ritõranyre: Mas para com os filhos de Basilai mahãdu, o Jileaji mahãdu, usa de benevolência, e estejam eles entre os que comem à tua mesa; porque assim se houveram comigo, quando eu fugia por causa de teu irmão Absalão.8– Kia uritre Simi-ribi nohõti lusaõmy, Kera riòre, Bauri hãwã ludu, kia Binijami su ludu. Tii riwatxuho nihikÿre kia Maanaim bede-ò rareu. Kiaremy, diarÿ tii-wana wiji reare bedeu Jordaõ bero bireki, kia tamy rarybere Deuxuni-my, kia irubudÿÿmy ariwahinyõkremy. Tahe Simi tule awana rarekre Kera riòre, Binijami ijoiõ, Bauri hãwã-ribi, que me lançou atroz maldição, no dia em que eu ia a Maanaim; porém ele saiu a encontrar-se comigo junto ao Jordão, e eu lhe jurei pelo Senhor, dizendo: Não te matarei à espada. 9Ka kai tahe hãbu bedeery tate kia iwahidÿÿõmy rarytxyna-ribi ròhònyõkemy. Kai aõhe-wana teeryte biwinykre tii rurukremy. Agora, porém, não o tenhas por inocente; pois és homem sábio, e bem saberás o que lhe hás de fazer; farás com que as suas cãs desçam à sepultura com sangue.10Davi rurure , kia Davihãwã-ki ratuure. 11Tii Haeli mahãdu iòlòmy runyre 40 wyramy runyre. Kia debò inatxi wyramysete anos Hebrõ riwedunyre kia 33 wyramy Jerusalë hãwã-ki. reinou 33 anos. 12Salomaõ, runyre tyby Davi deròwymy, kia iòlò-my, kia iweduna tahe sõemy inihikÿmy relere. seu pai; e o seu reino se fortificou sobremaneira.13Taita Adonia, Hakite riòre, rareBateseba-ò, Salomaõse dee. Tii ritÿÿraxinyre:Bikòwamy itxeremy tateri? perguntou — Kohe — tii rirawyònyre. ela: De paz é a tua vinda? Respondeu ele: É de paz. 14Kia tarybe ritõranyre: — Diarÿ aõmy adee ararybekemyreri. — Manarybe –tii rarybere. E acrescentou: Uma palavra tenho que dizer-te. Respondeu ela: Fala. 15Kia Adonia rarybere: — Kai teeryte kia diarÿ heka iòlòmy arunykremyre kia ibutumy riraòmy roiremyhÿ Disse, pois, ele: Bem sabes que o reino era meu, e que todo o Haeli bedeki. Ka aõnaõna tahe iwitxiramy ròhònyre, kia waseriòre tinha posto a vista em mim para que eu viesse a reinar; Bedeiòlò-my runyra kiemy dori waha riòre witxira hõrõ riwahinyre, Deuxu Tyhyhykÿ deewimy tuu runyra.16Katahe wiji ixitòedÿÿõ adee ariwinykre kia adee arexitòeny kai tamy beòbykremy. — Anomybo teakateri? — rÿÿraxire Bateseba. 17Kia tii rarybere: — Bedeiòlò Salomaõ dee bexitòenyke kia Abisaki, sunami ijadòòma wadee kidiwahinykemy, wahãwyymy. Diarÿ reeryre Salomaõ axitòedÿÿna deramy tiu ijaraõna. 18Bateseba rirawyònyre: Awire, Dikarÿ Bedeikòlò-kò karybekre arybemy.19Taita Bateseba rare Bedeiòlò Salomaõ-wana, rarybekremy; Adonia deròwymy rarybere. Kia Bedeiòlò Salomaõ rexilàmadÿÿnyre rirybenykremy kia tarati ribedenyre ikoki. Irahudita rexisÿnyre tarynana tyre kia rarybere rynaõ kanakremy Bateseba dee, kia rexisÿnyre iòlò ruruwe-ribi. se levantou a encontrar-se com ela, e se inclinou diante dela; Tahe, assentando-se no seu trono, mandou que pusessem um trono para a rainha-mãe; e ela se assentou à sua direita. 20Tahe, Bateseba rarybere: — Ikyjamy ixitòedÿkÿna wadi ijõdire adeke kariwinykremy. Anokerÿbo uritre teramy ijarakõmykre. Kia Bedeiòlò tamy rarybere: — Aõwaxina bedexitòenyke Nadi. Diarÿ teramy areaõtyhy. 21Bateseba rarybere: — Abisaki biwahinyke iki-wana hãwykymy roikemy aseritxòre Adonia-kò.22—Aõherekibo kai texitòenyteri Abisaki-my Adonia dee? — Bedeiòlò Salomaõ rÿÿraxire. — Kia bedexitòenyleke diarÿ ariwahinykremy tamy tule iòlòna. Kiemy dori Adonia waseriòre adela rare, kia Abiata xiwena-di aõmysÿdÿÿdu kia Juabi,Seruia riòre iweribiki ratxirenyreri! 23Tai Bedeiòlò Salomaõ rarybere Deuxu Tyhyhykÿ dee myÿ: — Kia Deuxu riwararytxynykre, wiwibròmy, txibo diarÿ ariwinyõkre-wana Adinia taumymy riòwynykre kia kaa ixitòedÿÿna riwinyraki! pelo Senhor, dizendo: Assim Deus me faça morrer, e outro tanto, se não falou Adonia esta palavra contra a sua própria vida.24Deuxu Tyhyhykÿ heka tuu riwasÿnyre waha Davi rynana-ki; tii òbitimy tuu riwinyre kia iòlòna wadee riwahinyre kia warioreriore bohodeereny. Deuxu Tyhyhykÿni-my ararybekre Adonia wijityhyle rurukre! Agora, pois, vive o Senhor, que me confirmou e me fez assentar no trono de Davi, meu pai, e que me estabeleceu casa, como tinha dito, que hoje será morto Adonia. 25Taita Bedeiòlò Salomaõ tarybe riwahinyre. Benaidee, Jeoiada riòre, kia tii tahe kia Adonia-my raòhòtemy kia rirubunyre.26Irahudita iòlò Salomaõ rarybere Abiata xiwena wedu-ò: — Make asu-ò Anatote-ò. Kai heka burukemy atxite, ka diarÿ tahe ararybeõkre burukremy wiji, kiemy dori waha Davi-wana tatemyhÿu, kia Deuxu xiwena wedumy tatemyhÿ kia waha raõsirare urybutyhyle atxite tuu waha aõhÿÿmy rutÿÿnymy raremyhÿ wese. o sacerdote, disse o Bedeiòlò: Vai para Anatote, para os teus campos, porque és homem digno de morte; porém hoje não te matarei, porquanto levaste a arca do Senhor Deus diante de Davi, meu pai, e porquanto participaste de todas as aflições de meu pai. 27Irahudita Salomaõ, ritare Abiata Deuxu xiwena wedu aõmysÿdÿÿ-ribi kia wesemy tahe tuu riwinyre Deuxu Tyhyhykÿ tuu rarybere Silò-ki kia Eli xiwena wedu kia irioreriorereny para que não fosse sacerdote do Senhor, assim cumprindo a palavra que o Senhor tinha dito acerca da casa de Eli em Silò.28Juabi bede rieryre aõhebo bede rutÿÿnyremy. (Tii Adonia weribi-ò reurore, kia reuroõlemy ratxire Absalão weribi-ò.) Taita rexiwore Deuxu heto riòre-ò kia xiwena dena nora-ki reàrenymy ratximyhÿ; pelo que Juabi fugiu para o tabernáculo do Senhor, e apegou-se as pontas do altar. 29Kia Bedeiòlò Salomaõ-ko relyyrenyre kia Juabi rexiwòramy Deuxu heto riòre-ò kia xiwena weribiki ratxirerimy. Tai tii riteònyre deòduõ Juabi ritÿÿraxinykremy, aõherekibo xiwena dena-ò rexiwòramy. Juabi rirawyònyre kia rexiwò Deuxu Tyhyhykÿ dee kiemy dori riki Salomaõ lau ruberumyhÿ. Tai tahe Salomaõ riteònyre enviou Benai, Jeoiada riòre, Juabi rirubunykremy. dizendo: Vai, mata-o.30Benai rare Deuxu Tyhyhykÿ heto riòre-ò kiata Juabi dee rarybere: — Iòlò rarybere kai kia-ribo bòhònykremy. — Aròhònyõtyhy — Juabi rirawyònyre. — Diarÿ kakile arurukre.Taita Benai roosere kia Bedeiòlò-ko relyyre kia Juabi aõmybo raryberemy. 31Tai Bedeiòlò Salomaõ rarybere: — Biwinybenyke tii tuu raryberamy. Birubunyke kia bituunyke. Kawesemy tahe ,diarÿ kia waha rioreriore boho rioreriore boho-wana iòrarudumy areserenykre kia Juabi riwinyre iu hãbu mahãdu inytyhy sõe rirubunyre sem causa derramou.32Deuxu Tyhyhykÿ rirarytxynykre Juabi kia ròrubudÿÿre òraruki kia waha bede tuu rieryõhyyre. Waha rieryõhyyre, Juabi inatxi rirubunyre kia inyytyhyreny roire kia awityhytyhyrenyre iribi. Assim o Abini, filho de Nii, Haeli sodadu wedu, kia Amasa, Ijete riòre, Juda sodadu wedu

1 Chronicles

Chapter 1

1Adaõ riòre heka Setxi inire, Setxi riòre Enu inire, Enu riòre Kainã inire. 2Kainã riòre heka Maalaleu inire, Maalaleu riòre Jarede inire. 3Jarede riòre heka Enoki inire, Enoki riòre heka Matusalê inire, Matusalém riòre Lameke inire. 4Lameque riòre heka Noé inire. Noé riórereny inataõmy roire: Seῐ, Kãã, Jabé.5Jabé riòre boho: Komé, Makòke, Madaí, Jabã, Tubau, Meseké, Txirasi. Bede mahãdu kia inireny-di rexininimyhỹrenyre heka iriokòrerenymy roire. 6Komé ribi heka: Asikená mahãdumy rare, Hibaté mahãdumy rare, Tokahama mahãdumy rare. 7Jabã riòre boho: Elisá mahãdumy rare, Exipaia mahãdumy rare, Xibiri mahãdumy rare, Hodesi mahãdumy rare.8Kãã iriokòrerenymy Kuxi mahãdu, Ejitu mahãdu, Líbiá mahãdu, kanaã mahãdumy bede mahãdu inireny-di rexininimyhỹrenyre kãã riokòrerenymy wahe. 9Kuxi riokorereny heka Sebá mahãdumy rare, Havilá mahãdumy, Sabitá mahãdumy, Haamá mahãdumy, Sabiteka mahãdumy. Haamá riokorereny heka Sabá mahãdumy rare, Dedã mahãdumy rare. 10Kuxi Nihode tyby rare, Nihode tahe bede mahãdu ribi rotare ijeduwihikỹ juhuu heka tii rare.11Ejitu mahãdu tahe Lídia mahãdumy rare, Anã mahãdumy rare, Leabe mahãdumy rare, Nabitu mahãdumy rare, 12tulesỹ Paturusi, Kasilu, Krereta, mahãdu heka bilisiteu mahãdu heka iriokorereny rare.13Kanaã riórereny: Sidõ, iriòre dela, Ete ijõ. Iriokorereny mahãdu kia inireny-di rexininirenyre. 14tule Jebuseu mahãdumy, Amoheu mahãdumy, jikaseu mahãdumy Kanaã ilabiereny rare, 15tule ijõ Ebeu mahãdumy, Akita mahãdumy, Sineu mahãdumy, 16Arbadita mahãdumy, Semareu mahãdumy, Amateu mahãdumy Kanaã ilabiereny rare.17Seῐ riòrereny: Elaõ, Asu, Ahabade, Ludé, Arã, Usi, Huu, Jeté, Meseké. Iriòkorereny inireny-di rexininimyhỹre. 18Ahabade heka Selá tyby rare, Selá heka Ebé tyby rare. 19Ebé iriòrereny inatximy: Beleké inire, Beleké bedeu heka bede mahãdu wi ribi rexihitxinyrenyre; Beleké seriòre Jokitã inire.20Jokitã riokorereny kia mahãdu kea rare:Aumodá mahãdumy, Selebé mahãdumy, Asá-Mabé mahãdumy, Jerá mahãdumy, 21Adoniraõ mahãdumy, Usau mahãdumy, Dikará mahãdumy, 22Obaú mahãdumy, Abimaeli mahãdumy, Sabá mahãdumy, 23Obiri mahãdumy, Avilá mahãdumy, Jobabé mahãdumy myy.24Seῖ riòkore rióre mahãdu ribi Abraaõ-ò: Se}, Arbaxadé, Selá, 25Ébé, Peleké, Heú, 26Seruké, Nao, Terá 27Abraõ, iribi ini rawitxiranyre Abraaõ.28Abraaõ iriòre inatximy: Isaki, Iximaeli. 29Iximaeli iriòrereny heka waò inatxi reuròmy iny mahãdu sõwe iwedurenymy roire.: Nebaiote, iriòre dela, Kedá ijõ, Adebeeli ijõ, Mibisaõ ijõ, 30Miximá ijõ, Dumá ijõ, Masá ijõ, Hadadé ijõ, Temá ijõ, 31Jetuijõ, Nabisi ijõ, kedemá ijõ.32Abraaõ ihawyy ijõ keturá inire, tii debò sohoji reuròmy iriòre sõwe. Inireny roire:Sῖrã, Jokisã, Medã, Mijiã, Ixibaké, Suá. Jokisã iriòre inatximy: Sabá, Dedã. 33Midiã iriòre iryyremy: Efá, Efé, Enoki, Abidá, Eudá.34Isaki Abraaõ riòre iriòrereny inatxire: Esaú, Jakó. 35Esaú riòrereny: Elibasi, Heueli, Jeusi, Jalã, korá. 36Elibasi kaa mahãdu ilabiereny rare: Temã, Omahi, Sefo, Kaetã, Kenasi, Timiná, Amaleké. 37Reueli kaa mahãdu ilabiereny rare: Naaté, Zerá, Samá, Misá.38Edõ hãwãsỹdu mahãdu juhu heka Seí riòkorereny roire: 39Lotã, tahe kaa ilabierenymy rare: Hori, Omã. (Lotã iserióre hawyy Timina inire.) 40Sobaú tahe, kaa ilabierenymy rare: Aubã, Manaaté, Ebali, Sebõ, Onã, Sibeaõ. Iriòre inatxire: Aíasi, Aná.41Aná irióre Jisõ, Disõ tahe, kaa ilabierenymy rare: Ãraõ, Exbá, Itarã, kerã. 42Esé, tahe, kaa ilabierenymy rare: Bilã, Zaabã, Jaakã. Disã, tahe, kaa ilabierenymy rare: Usi, Arã.43Juhuu heka Israeli mahãdu iòlòreny ijõõreu, Edõsu-ki heka kaa iòlòreny ridinodunyrenyre: Sohoji sohoji ijõ riter`wynanyre: Belá, Beori riòre, Dinabá hãwã ludu. 44Jobabe, Será riòre, Boxira hãwã ludu. 45Rusã, Temãsu ludu.46Radadé, Bedade riòre, Abité hãwã ludu. Tii alòre-ki Moabesu-ki Midiã mahãdu ribi rotare. 47Samilá, Maxireka hãwã ludu. 48Sau, Reobote Eubaraté bero hãwã ludu49Baali-Hanã, Akibo riòre 50Hadade, Baú hãwã ludu (Ihawyy Meetabeli, Materedi riòre, Me-Saabé riòre).51Kia bedeu Edõ hãwãsỹdu mahãdu kaa mahãdurenymy ributunymyroire: Timina mahãdu, Aubá mahãdu, Jetete mahãdu, 52Oolibamá mahãdu, Elá mahãdu, Binõ mahãdu, 53Kenasi mahãdu, Temã mahãdu, Mibisá mahãdu, 54Makijieu mahãdu, Iraõ mahãdu.
Chapter 2

1Jaó riòre waò inatxi reuròmy roire: Hubei, Simeõ, Levi, Judá, Isaka, Sebulõ 2Dã, Jyje, Benjami, Naftali, Gade, Ase.3Judá riòre iryyre sõwe. Ihawyy Bate Sua inire, tii kananeu mahãdumy rare. Iriòrerenymy heka roire: Ehe, Onỹ, Selá. Ehe, iriòre dela rare, tii hãbu ibina heka rare tai dori Deuxu rirubunyre tii hãbu ibinamy rare-ki. 4Tamá, Judá riokòrese rare, tii iriòre inatximy reare judá riòremy tii boho roire: Pere, Será.5Pere tahe inatxi riòremy ijõdire: Hesirõ e Hamul. 6Será tahe inatxi riòremy ijõdire: Siri, Etã, Hemã, Kaukou, Dará. 7Kami riòre, Zera riokòre riòre. Aka rare, tii heka ibina binamy riwinyre Isaeli mahãdu-ò, tii heka surioko aõna õna diwyde Isaeli mahãdu rorenymyroirenyre bedeu, kia aõna õna heka Deuxu-ò riwahinykremy tahe Aka heka surioko aõna õna riyrubunyre tamy. 8Etã riòre tahe, Asaria. Davi labiereny mahãdu9Esirõ riòre tahe: Jerameeu, Haõ, kalebi. 10Haõ rióre tahe: Aminadabé, Aminadabé riòre Naasõ, tii Judá mahãdu are. 11Naasõ riòre heka Saumõ rare, Saumõ riòre heka Boasi rare, Boasi riòre tahe Obedi rare, Obedi riòre tahe Jessé rare. 12Jessé riòre dela Eliabi rare, irióre helỹỹna Abinadabe rare, ijõinataõna iriòre Simeiá rare,13Inaubiòwana iriòre Natanaeu rare, iryyrena iriòre Hadaí rare, 14debò sohoji reurò iriòre Oseí inire, debó inatxi reuró iriòre Davi inire. 15Kia boho iseriòrereny hawyy: Seruiá, ijõ Abikaiu inire. Seruiá riòrereny16tahe inataõ heka roimyroire: Abisaí, ijõ Joabé tahe ijõ Asaeli. 17Abigail riòre tahe Amasa inire, tyby Jéter rare, iximaeli mahãdu wahe.18Calebe, Esirõ riòre rare. Calebe riòre hawyyJeriote inire Asuba ise rare. Azuba riòre hãbu mahãdu tahe: Jesé, ijõ Sobabe, ijõ Adõ. 19Azuba rurureu tahe Kalebi Ebaraté wana roire tii rariòrenyre, iriòre hãbu Uhu inire. 20Uhu riòre tahe Uri, Uri riòre tahe Besaleu.21Bede riereu tahe Esirõ matuarimy roire, sesseta beòra-di rareu tahe Maki riòre wana roire, tii rariòrenyre iriòre Sekubé inire. Maki heka Jileadé tybymy rare. 22Sekube rariòrenyre iriòre heka Jai inire, tii Jileadésu-ki 23 hãwã ridinodunyre.23Jesu, Arã wana Aboté-Jai hãwã mahãdu ribi ròtarenyre, ijõ Kenaté hãwã mahãdu ribi, tule hãwã hãwã mahãdu iòhòmy rotarenyre, 70 hãwã ribi rotarenyre, ibutumy. Kia ibutumy Maki riòkorerenymy roire, Jileadé tybymy. 24Idi tahe Kalebi-Ebaratasu-ki Esirõ rurure irahudi tahe Abia ihawyy wytemy rariòrenyre, Asur iriòrenimy rare, tii Tekoa hãwã ritoare.25Esirõ riòre dela Jerameeu rare, iriòrereny tahe: Haõ, Jerameeu riòre dela, Buna, Oreí, Oséí, Aíasi. 26Jerameeu ijõ hawyy wana roire, Atará, Onyse. 27Jerameeu riòre dela Haõ inire, iriòrereny tahe: Maasi, Jamí, Eké. 28Ony riòrereny tahe: Samai, Jadá. Samai riòrereny tahe: Nadabi, Abisu.29Abisu hawyy Abiaiu inire. Tii inatxi rariòrenyre: Abã, Molide iriòrereny. 30Kia heka Nadabi riòrereny: Seledé, Abaí. Seledé iriòreõdi rurure. 31Abaí riòre Isi inire, tii Sesã tybyre, Alai tybyre. 32Samai seriòre Jadá inire, iriòrerenyre tahe: Jeté, Jonata. Jeté iriòreõdi rurure. 33Jonata riòrereny tahe: Belete, Sasá. Tii boho heka Beleté riokòrerenymy roire. Jera-meeu iriokòrereny riòkoremy.34Ijõ tahe Sesã inire, tii iriòre hãbu ihõõre hawyyhekỹlemy iriòrerenyre. 35Jará, iwetxu heka rare, tii Ejitu hãwã ludu heka rare. Sesã tariòre riwahinyre tamy. Idi Sesã riòre rariòrenyre Atai inire.36Atai riòre Natã inire, Natã riòre Sabadi inire, 37Sabadi riòre Ebalau inire, Ebalau riòre Obedi inire, 38Obedi riòre Jeú inire, Jeú riòre Asaria inire,39Asaria riòre Elesi inire, Elesi riòre Eleasá, 40Eleasá riòre Ximai inire, Ximai riòre Salu inire 41Salum gerou Jecamias, e Jecamias gerou Elisama.42Jerameeu seriòre Kalebi inire, iriòrereny tahe: Mesá, iriòre dela, tii Sibé tybymy heka rare. Iriòre tahe Maresá inire, Eborõ tybymy. 43Heborõ riòrereny sõwe tahe: Korá, Tapuá, Hekeí, Semá. 44Sema riòre Haaõ Jokeaõ tybymy. Hekeí riòre Samai inire.45Samai riòre Maõ inire, Maõ riòre Bete-Su inire. 46Kalebi ihawyy ijõ heka Ebá inire tii inataõ rariòrenyre: Arã, Mosá, kasesi inirenyre. Harã iriòre Kasesi inire. 47Jadai riòrereny tahe: Hejeí, Jotaõ, Jesã, Beletexi, Ebá Saabé inireny.48Kalebi hawyy ijõ Maaka inire, tii inatximy rariòrenyre: Sebé Txiraná. 49Maaka tule rariòrenyre ijõ: Saabé, Majimaná tybyre, Sebá, Makibená, Jibeá tybymy. Kalebi iriòre hawyy Akisá inire. 50Kalebi tule ijõ riokòrereny sõwe ijõdire: Huhu, iriòre dela Ebaraté: Sobau, Kiriate-Jearí hãwã tii ritoare,51Saumá, Belê hãwã ritoare, Harebé, Bete-Kadé hãwã ritoare.52Sobau, Kiriate-Jearim hãwã ritoare heka iriokòrereny roire: Haroé mahãdu, manaatitas inireny tiiboho sõwebutemy roire, 53Kiriate-Jearí riokòrereny: Itirita mahãdumy, Bateu mahãdumy, Sumateu mahãdumy, Mixihaeu mahãdumy. Kia mahãdureny ribi nade iriokòre riokòrereny ribi nade Soratxita mahãdu, Exitaoleu mahãdumy.54Sauma riokòrereny: Belê mahãdu, Atorote-Beté-Joabé mahãdu, Netobatita mahãdu, Manaatxitas sõwe bute mahãdu, Soreu mahãdu, 55Exikriba, kia boho tyyritydỹỹdu mahãdu jabé hãwã-kile rasỹnymyroiremyhỹ Jabez: Tiratxita mahãdu, Simeatxita mahãdu, Sukatxita mahãdu kia mahãdumy roiremyhỹ. Tii boho keneu mahãdu riokòrereny roire, Amaté riokòrereny, Hekabé sỹmahãdumy roire.
Chapter 3

1Kaheka Davi Heborõ su-ki rareu iriòreny reare sõwe: Iriòre dela Amõ, Ainoỹ ise rare, tii Jexireeu ludu, ihelỹỹna Danieu, ihewoludu tahe Abigail ise rare tii Kahamelu ludu rare 2Abisalaõ, Maaka ise rare, Maaka Taumai riòre rare, tii Jesu hãwã iòlòmy rare; ijõ Davi riòre Adoniá, Ajite ise rare; 3ijõ Sebatiá, Abitau riòre rare; ijõ Iteraõ, Ekalá riòre rare.4kia debò sohoji reuròmy sõwe Davi riòremy Eborõ hãwã-ki reareny iu debò inatxi reurò beòra-di, ijõ beòra ieremy Davi wedumy tai rare. Tulesỹ Jerusalê hãwã-ki 33 beòramy Davi wedumy rare, 5taile sõwe ijõ iriòrereny reare. Amiel riòremy Davi hawyy ijõ Bata Seba inire tii inaubiòwamy rariòrenyre:Samuá, Sobabe, Natã, Salomaõ.6Davi riòre ijõ debò inaubiòwa reurò sõwe: Ibá, Elisua, Eubeleté, 7Noká, Nebeké, Jabiá, 8Elisama, Eliada e Elibeleté. 9Kia Davi riòre sõwe rare, tule ijõ rearenyre deòdu mahãdureny ribi. Ijõ iriòre hawyy Tamá ini rare.10Salomaõ iriòre Hoboaõ rare, Hoboaõ iriòre Abia rare, Abiá iriòre Asá rare, Asá irióre Josabá rare; 11Josabá, irióre Jeoraõ rare, Jeoraõ irióre Akasiá rare, Akasiá irióre Joasi rare; 12Joasi riòre Amasiá rare, Amasiá riòre Usiá rare, Usiá riòre Jotaõ rare;13Jotão riòre Akasi rare, Akasi riòre Esekiá rare, Esekiá riòre Manasé rare; 14Manasé riòre Amõ rare, Amõ riòre Josiá rare.15Josiá riòre inaubiòwa sõwe rare: Joany, Jeoakí, Sedekiá, Joakasi. 16Jeoakí inatxi riòre ijõdire: Joakí, Sedekiasi.17Joakí iòlò heka, iòludu mahãdu ridyrenyre, Babilonia hãwã ludu wahe. Joakí iòló debó inatxi reuró iriòre sõwe rare: Salatxiel, 18Maukiraõ, Bedaiás, Senasá, Jekamiá, Hosamá, Nedabiá.19Bedaiá iriióre inatxi rare: Sorobabeu, Simeí. Sorobabeu inatxi iriòre ijõdire: Mesulã Ananiá. Tule ijõ iriòre hawyy Selomité inire. 20Sorobabeu ijõ iryyre iriòremy sõwe: Hasubá, Oeu, Berekiá, Asadiá, Jusabé-Esedé. 21Ananiá iriòre inatxi rare: Belatiá, Jesaiá. Jesaiá iriòre Hebaiá rare, Hebaiá iriòre Ahany rare. Ahany iriòre Obadiá rare, Obadias iriòre Sekaniá rare.22Sekaniá iriòre sohoji rare, Semaiá inire. Sekaniá iriokòrereny iryyre sõwe: Atusi, Ikau, Bariá, Neariá, Sabaté. 23Neariá iriòre inataõmy roire: Elioenai, Esekiá, Axirikỹ. 24Elioenai iriòrereny debò inatxi reuròmy sõwe roire: Odabiá, Eliasibé, Belaiá, Akubé, Joany, Delaia, Anani.
Chapter 4

1Judá riokorereny mahãdu heka roire: Beresi, Exirõ, Kahamí, Uhu, Sobal. 2Sobau iriòre Heaiá rare, Heaiá rióre Jaaté rare, Jaaté riòrereny: Aumaí, Laade. Aumaí, Laade Sorá hãwã mahãdu ilabiereny heka roire.3-4Kalebi riòre Uhu rare ise tha Ebara hãwã ludu heka rare, rirokorereny heka belê hãwã ritoarenyre. Uhu inataõ riòremy: Etã, Benueli, Esé. Etã inatão iriòrereny: Jexireeu, Iximá, Idibasi, tule ijõ iriòre hawyy Aseleboni ini heka rare. Jedò hãwã Benueli ritoare, iseriòre Esé Husa hãwã ritoare.5Asu, tule ijõ hãwã ritoare Tekoa hãwãnire, tii inatxi hãwyymy roire: Elá, Naará. 6Ihawyy Naara inaubiòwa rariòrenyre: Ausã, Ebehu, Temeni, Aasitari. 7Asu, iseriòre Elá, tule inataõ iriòrereny roire: Serete, Isá, Etxinã. 8kosi iriòre Anubé, Sobebá tii boho Akareli ilabierenymy roire, kia Akareli mahãdu heka Aruu rióremy roirenyre.9Iu heka hãbu tyhy heka roire Jabesi inire, tii ibutu isỹmahãdu heka rityhynymy roiremyhỹ. Tii iijirana txuu sõwemy aõhõkỹmy rotỹỹnyre iòraru-ki ise Jabesimy raninire. 10Jabesi Israeli Deuxu-ò reixitòenyre myy: “WaDeuxu adee areixitóenykre, deysanamy wadee bidiwahinykre, suu sõwemy wadee bidiõkre. Wawana matxikre, ibutu aõ matxitxi ribi wadi biekre” Deuxu iixitòenamy roholare dori.11Suá seriòre, Kelubé inire, iriòre Meihi rare. Meihi riòre Exitõ rare, 12Exitõ iriòre inataõmy: Beté-Habá, Baseiá, Teiná. Teiná, Naasi hãwã ritoare. Ilabiereny heka Naasi hãwã-ki rasỹnymyroiremyhỹ.13Kenasi iriòre inatximy: Otonieli, Seraiá. Otonieli tule inatxi iriòremy roire: Ataté, Meonotaí. 14Meonotaí iriòre Ofrá rare. Seraiá iriòre Joabé rare, tii aõryti widỹỹdu rare, suu ritoare ibutu aõryti widỹỹdu-ò taile raõmysỹdỹỹkremy, 15Jefoné rióre Kalebi rare, iriòre inataõmy: Iru, Elá, Naã. Elá riòre kenasi rare. 16Jealeleu inaubiòwa iriòre sõwe: Sibi, Sibá, Txiriá Asareeli.17Exidara inaubiòwa iriòre sõwe: Jeté, Meredé, Ebé, Jalõ. Meredé Bitxiá wana roira, ihawyy Ejitu wedu riòre rare. Iriòrereny inataõmy: Miriã iriòre hawyy rare, iseriòrereny hãbu tahe: Samaí, Ixibá. Ixibá heka Exitemoá hãwã ritoare. 18Meredé tule hawyy wana roire tii tahe Judá mahãdu heka rare. Tai rariòrenyrenyre heka inataõ iriòrereny roire: Jeredi, Tii Jedó hãwã ritoare; Ebé, Sokó hãwã ritoare; Jekutieli, tahe Sanoá hãwã ritoare.19Odiasi Naã serióre hawyy wana roire. Iriokórereny heka Kami mahãdu riòrarunyrenyre, kia mahãdu Keilá hãwã-ki rasỹnymyroirenyre, Maaká sỹ mahãdu tahe Exitemoá hãwãkile rasỹnymyroirenyre. 20Simaõ tahe iriòrereny inaubiówa sõwe roire: Aminõ, Hiná, Beí-Hanã, Txilõ. Isi riòre: Zoeté, Beí-Soeté.21Selá, Judá riòre rare. Selá riòre Ehy inire, tii Leka hãwã ritoare; ijõ heka Ladá inire, tii Maresá hãwã ritoare. Selá juhu linho tyy widỹỹ riòrarunyre . Tii linho tyy widỹỹdu mahãdu ilabiereny heka rare, tiiboho Beté-Asibeiá hãwã rasỹnymy roiremyhỹ. 22Selá tule Joquim labié rare, Kosebá hãwã mahãdu rasỹnymyroiremyhỹ kia mahãdu ilabiereny tule rare. ijõ Joasí, Sarabé, ilabiereny rare. Tii boho Moabé hãwã mahãdu hawyymy roirenyre Belê hãwã-ki rasỹnymy roiremyhỹ. (Kaa heka rybe ihetxinamy rare.) 23Tii boho butxi widỹỹdumy roire iòlò-ò idi raõmysỹdỹỹmy roimyhỹrenyre. Butxi widỹỹdu mahãdu Netaí hãwã, Jedera hãwã rasỹnymy roimyhỹrenyre.24Simeaõ iryyre iriòrereny roire: Nemueli, Jamí, Jaribé, Será, Saú. 25Saú iriòre Salú rare, Salú iriòre Mibisaõ rare, Mibsão iriòre Misimà rare. 26Misimá iriòre Amueli rare, Hamuel iriòre Sakú rare, Sakú iriòre Simei rare.27Simei iriòre sõwemy roire, 16 iriòre hãbu mahãdu, 6 hawyy mahãdu, isỹ mahãdureny iwese sõwe rariorenyõre. Ihỹre heka Simeaõ mahãdu heka rasõweõra iwese Judá rasõwere wese. 28Kia Simeaõ bedeu ribi heka Davi iòlò bededỹỹnana-ò, Simeaõ riokòrereny mahãdu kia hãwãreny sõwe tai imahãdureny rasỹnymy roimyhỹrenyre myy: Besebá, Moladá, Asá-Suali,29Bila, Eseí, Toladé, 30Betueli, Ohomá, Sikraké, 31Beté-Mahakaboté, Asá-Susí, Beté-Biri, Saaraí.32Ijõ hãwãreny tule rasỹnymy roimyhỹrenyre: Etã, Aií, Himõ, Tokei, Asã, 33kia hãwãrenymy rasỹnyrenymy roimyhỹrenyre tule ijõ hãwã hãwãmy iòhòmy roire ribi Baali hãwã-ò. Kia heka hãwãreny tii boho rasỹnymy roiremyhỹrenyre.34Kaa heka isỹ mahãdureny wedumy: Mesobabé, Jãleké, Josá, kia Amasiá riòremy; 35Joel, Jeú, Josibiasi riòremy, Seraiasi iriokòre riòremy Asieli; 36Elioenai, Jaakobá, Jesoaiasi, Asaíasi, Adieli, Jesimieli, Benaiasi, 37Sisá, Sibi riòremy, Alõ riokòremy, iriokòre riòremy Jedaías, Iriokòre riokòre riòremy Sinri, 38tule Samaías iriokòre riokòre iriokòre riòre. Kia wese heka sõwemy isỹ mahãdureny rexijuarenyre,39tai raybỹtỹnyrenyre ibòò biré-ò roirenyre kia ribi Jerá hãwã-ò. Ibudoinireny tõhõreny ridyrenyre hãwãlò bedesu-ò Jerá hãwã su iòhòmy. 40Kiasu heka awi tõhõreny roxinamy raharenyre, awi heka tõhõreny ywimy roimyroiremyhỹ. Taile Kã riokòrereny mahãdu juhu rasỹnyreny. 41Kia mahãdu inireny kaa tyyriti-ki rirytinymy rỹimyhỹre heka Esekiá Judá iòlòmy bedeu heka tii boho Jerá hãwã-ò roirenyre tai rasỹnymy roirenyre mahãdu tii boho riteònyrenyre kiasu ribi, ityky hetoreny rejuxunyrenyre, ribòhònyrenyre, ityky hetoreny rahurenyre. Jerásu ribi riteònyrenyre kia mahãdu. Tai Jerásu rahaananyrenyre dori. Tii boho suule rimyrenyre tõhõreny suroxinamy. Idi taile rasỹnymy roimyhỹrenyre.42Tulesỹ Simeaõ ijoi mahãdu 500my sõwe Edõ hãwã-ò roirenyre ibrura-ò. Iwedureny heka Isi riòrerenymy roire: Pelatxiá, Neariá, Hebaiá, Usieli. 43Tii boho heka Amaleki mahãdureny rirubunyrenyre. Amaleki mahãdu alòre ribi rahenyrenyre tai tii boho rirubunyrenyre idi tai rasỹnymy roimyhỹ juhu ribile wiji tule tai rasỹnymy rỹimyhỹre.
Chapter 5

1Kaa heka Hubei, Jaò riòre dela, iriokòrereny mahãdu heka roire. (Tii Jaò, tyby hawyy wana herimy roire tai iòraruki tii ihõrõ ritaõre. Riòre dela hõrõ heka Hubei hõrõ heka Jyje-ò reurore. 2Tulesỹ Judá mahãdu heka rarurunyrenyre, judá mahãdu Jaò riòre mahãdu ratyremy relerenyre dori tai imahãdureny ribi heka ibutu Jaò mahãdu wedumy ròhònyre.) 3Jaò riòre dela, Hubei inaubiòwa iriòrereny roire: Enoki, Balu, Exirõ Kahami.4Joel foi pai de Semaías, Semaías foi pai de Gogue, Gogue foi pai de Simei, 5Simei foi pai de Mica, Mica foi pai de Reaías, Reaías foi pai de Baal, 6Baali riòre Beerá rare. Beerá, tii imahãdureny wedumy roireu heka Asiriá mahãdu wedu Tikaraté-Bilesé ridyre wetxumy Asíriasu-ò.7Hubei mahãdu heka tyyriti-ki rorytinymy roiremyhỹre tamahãdu mahãdu wedunimy: Jeieli, Sakariá, 8Asasi riòre Belá inire, filho de Azaz e neto de Sema, do grupo de famílias de Joeli. Kia mahãdu heka Ahoe hãwãsu rasỹnymy roiremyhỹ. Kia Nebosu, Baali Beõsu ribi ibòò-ò roiremyhỹ. 9Tii boho Jileadésu, iròdureny, tõhõreny rasõwere tai dori ijõdirenyre kiasu ribi rasỹnymy roire Eubaratesu ribi, bedebrasaribi irehemy rasỹnymy roiremyhỹ.10Hakarita mahãdu heka Hubei mahãdu itxirearenyre, rirubunyrenyre idi heka Akaritasukile rahỹỹnanyrenyre tule rasỹnyrenyre isurenykile ribi Jileadisu ibrura-ò. Kia bedeu Saul iòlòmy rare.11Kade iriokòre mahãdu heka Hubei mahãdu ribi heka iraru ribi rasỹnymy roiremyhỹ. Aõma Basãsu ribi, Saukásu- ò, ibrura-ki. 12Joeli juhu heka tamahãdu labietyhy rare, ijõ mahãdu heka Sabã mahãdu labietyhy heka roiremyhỹ. Tule ijõ mahãdu labierenytyhy Janai, ijõ Sabaté tamahãdureny labierenymy roire Basãsu-kile rasỹnymymy roiremyhỹ. 13Ijõ mahãdu heka debò inatxi reùrò mahãdu wedu tahe: Mikaeli, Mesulã, Sebá, Joraí, Jakã, Siá, Ebé.14Tii boho heka Abiaiu riokòrereny roire, Abiaiu Uri riòre rare, Uri Jaroá riòre rare, Jaroà Jileade riòre rare, Jileade Mikaeli riòre rare, Mikaeli Jesisaí riòre rare, Jesisaí Jadò riòre rare, Jadò Busí riòre rare. 15Aí, Abdieli riòre, tii Kumi riòkòre rare, Aí, heka kaa mahãdu wedu rare.16-17Imahãdureny heka Basã hãwã-ki, Jileade hãwã sõwe tai roire rasỹnymy roiremyhỹ, tule iròdurenysu roxinamy Sarõnimy tule tii boho idi roiremyhỹ. Kia ijyy Jotaõ Judá, iòlò bedeu, Jeroboaõ Isaeli iòlò bedeu heka idi rorytinyrenyre.18Ibrura mahãdu heka, Hubei mahãdu, kadé mahãdu, Manasési mahãdu sodado sõwe 44.760my roimyhỹre. Tiiboho wyhydu mahãdumy, xiwahaté kerydumy, wyhy itxena bedeerytyhymy, maurehe kerytyhymy bedeerytyhy roiremyhỹ 19Tule idi ròrenyrenyre heka Akaritá mahãdumy, Jetú mahãdumy rare, Nabisi mahãdumy, Nobabé mahãdumy idi ròrenyrenyre.20Tahe Deuxu-ò reixitòenyrenyre alòremy riwiòhenanyrenykremy, Deuxumy rityhynyrenyre tai dori Deuxu riwiòhenanyrenyre, Akarita mahãdu ribi rotarenyre tule ibiòwareny ribi rotarenyre, Deuxudewimy. 21Taòludureny ribi ritarenyre iribireny ridyrenyre Kamelu sõwe 50.000, Budoeni sõwe 250.000, jumetu sõwe 2000, wetxu mahãdu sõwe 100.000. 22Sõwe iòludu mahãdu rirubunyrenyre Deuxudewimy dori rare. Idi tahe taile rasỹnymy roimyhỹrenyre kia bedeu ribi ijõ iòludu mahãdu ridyrenyre suwitxira-ò.23Manasé mahãdu tahe ibrura ribi reurorenynyre Basãsu-ò rasỹnymy roiremyhỹ kia ribi raybỹtỹnymyroirenyre Baali-Ehimõ-ò, Sení-ò, Ehimõ hãwãlò-ò. Tii boho sõwe rexijuarenyre. 24Imahãdureny wedumy kiamy roire: Ebehí, Isi, Elieu, Asirielí, Jeremiá, Hodamiá, Jadieú. Kia ibutu sodadu iruruterere, wedu ruruduhukỹ tii boho roimyhỹre.25Ihỹrele heka kia mahãdu Deuxumy rityhynyrenyõre ilabierenyDeuxumy ririrenyre surioko-ò rityhynyrenyre, iwitxira mahãdureny isuriokoreny Deuxu riteònyrenyre iribireny wahe. 26Tai dori Deuxu riteònyre Puli, Asiria iòlò, inibiòwamy Txikaraté-Bilesé. Isureny-ò rahỹỹnanyrenyre Deuxu riteònyre. Ibrurá mahãdu heka, Húbeí, Kadé, Manasési, Deuxu ridyre kia hãwãreny-ò; Alá, Aboho, Ará bero webire-ki rasỹnyrenyre kia bedeu ribi wiji-ò.
Chapter 6

1Levi iriòre inataõmy roire: Jesõ, Koate, Merari. 2Coate iriòre inaubiòwamy roire: Ãrãõ, Isá, Eborõ, Usieli. 3Ãraõ iriòre hãbu inatximy roire: Araõ, Moisesi, iriòre hawyy Míriã inire. Araõ iriòre inaubiòwamy roire:Nadabe, Abiú, Eleasá, Itamá.4Eleasa iriòre Bineiasí rare, Bineiasí iriòre Abisuá rare, 5Abisuá iriòre Buki rare, Buki iriòre Usí rare, 6Usí iriòre Seraiasí rare, Seraiasí iriòre Meraioté rare,7Meraioté iriòre Amariá rare, Amariá iriòre Aitubé rare, 8Aitubé iriòre Sadoké rare, Sadoké iriòre Aimaasí, 9Aimaasi iriòre Asariasí rare, Asariasí iriòre Joanã10Joanã iriòre Asariasi rare, tii xiwena heto wahidỹỹdu heka rare, Salomaõle kia xiwena heto widỹỹdu rare Jerusalê hãwã-ki. 11Asariasí iriòre Amariá rare, Amariá iriòre Aitubé rare, 12Aitubé iriòre Sadoké rare, Sadoké iriòre Saluú rare,13Saluú iriòre Iukiasi rare, Iukiasi iriòre Asariasí rare, 14Asariasí iriòre Seraiasí rare, Seraiasí iriòre Jeosadaké rare. 15Jeosadaké Judá mahãdu wana wetxumy iòludureny ridyrenyre, Judá hãwã mahãdu wana, Jerusalê hãwã mahãdu wana iu iòlò Nabukodonoso-ò Deuxu riwahinyrenyre dori.16Levi iriòre inataõmy roire: Jesõ, Koaté, Merarí. 17Jesõ iriòrereny: Libini, Simeí. 18Koaté iriòrereny: Ãraõ, Isahá, Eborõ, Usielí.19Merari iriòre Malí rare, Malí iriòre Musi rare. 20Jesõ iriòre Libini rare, Libini iriòre Jaaté rare, Jaaté iriòre Simá, 21Simá iriòre Joá rare, Joá iriòre Ido rare, Ido iriòre Será rare, Será iriòre Jeateraí rare.22Koate iriòre Aminadabé rare, Aminadabé iriòre Korá rare, Korá iriòre Asihi rare, 23Asihi iriòre Eukaná rare, Eukaná iriòre Ebiasabé rare, Ebiasabé iriòre Asihi rare, 24Asihi iriòre Taaté rare, Taaté iriòre Urieli rare, Urieli iriòre Usiasi rare, Usiasi iriòre Saú rare.25Eukana iriòre inatximy: Amasaí, Aimoté. 26Aimoté iriòre Eukana rare, Eukana iriòre Sobaí rare, Sobaí iriòre Naaté rare. 27Naaté iriòre Eliabé rare, Eliabé iriòre Jeroaõ rare, Jeroaõ iriòre Eukana rare.28Samueli iriòrereny inatximy: Joeli, iriòre dela rare, Abiasi ijõ. 29Merari iriòre Malí rare, Malí iriòre Libini rare, Libini iriòre Simeí rare, Simeí iriòre Usá rare. 30Usá iriòre Siméia rare, Siméia iriòre Asiasi rare, Asiasi iriòre Asaiasi rare.31Iu txu heka hãbu mahãdu wiudureny Davi iòlò ritare Deuxu-ò reàlànyrenykemy Jerusalê hawã-ki, iu heka (Arka) òwòru wodỹỹ riòryrenyreu tai Deuxu tyky heto-ki risỹnymyroiremyhỹ. Tii boho Kaa hãbu wiudu mahãdureny. 32Tai iròtenatxumy bede rỹimyhỹre Deuxu tyky hetowo-ò roirenykremy iny sohoji sohojimy taheka juhuu Salomaõ iòlò Deuxu mana heto riwinyre koki. Templo riwinyre koki.33Kaa heka hãbu wiudu mahãdurenymy roire: Koaté mahãdu myy: Emã, wiuna mahãdu wedu juhu rare, tii Joeli riòre rare, Joeli Samueli iriòre rare. 34Samueli tyby Eukana rare, Eukana Jeroaõ iriòre rare, Jeroaõ riòre tahe Elieli rare, Elieli riòre Toá rare. 35Toá riòre Zubé rare, Zubé rióre Elcana rare, Elcana riòre Maaté rare, Maaté rióre Amasaí rare.36Amasai riòre Elcana rare, Elcana riòre Joel rare, Joel Asariasi iriòre rare, Asariasi riòre Soboniasi rare 37Soboniasi riòre Taaté rare, Taaté riòre Asihi rare, Asihi riòre Ebiasabé rare, Ebiasabé riòre korá rare. 38Koré riòre Isahá rare, Isahá riòre koaté rare, Koaté riòre Lebi rare, Lebi riòre Jakó rare.39Asabe, ijõ wiudu mahãdu wedu rare, inatxinamy tii rare, Berekiasi tyby rare, Berekiasi Simeiá tyby rare. 40Siméia Mikaeli tyby rare, Mikaeli Baaseisi tyby rare, Baasesi Maukiasi tyby rare. 41Mauquiasi Etni tyby rare, Etni Será tyby rare, Será Adaiasi tyby rare. 42Adaíasi Etã tyby rare, Etã Sima tyby rare, Sima Simei tyby rare. 43Simei Jaaté tyby rare, Jaaté Jesõ tyby rare, Jesõ Levi tyby rare.44Etã, Merari mahãdu heka rare, tii wiudu mahãdu wedu inataõna rare. Etã Kisi riòre rare. Kisi Abidi riòre rare. Abdi Maluki riòre rare. 45Maluki Asabiasi riòre rare, Asabiasi Amasiasi riòre rare, Amaziasi Iukiási riòre rare. 46Iukiasi Ãsi riòre rare, Âsi Bani riòre rare, Bani Semé riòre rare. 47Semé Mali riòre rare, Mali Musi riòre rare, Musi Merari riòre rare, Merari Lebi riòre rare.48Lebi mahãdu heka Deuxu tykyheto idi raõmysỹdỹỹmy roiremyhỹ Jerusalê hãwã-ki.49Araõ tariòre boho wana Deuxu tykyheto wo-ki xiwena riwahinymy roiremyhỹ tai (Arka) òwòruwodỹỹ-ki riwosinymyhỹ tỹnyre reakremy kia xiwenareny riwosinytyhyrenymy. Deuxu tyky heto wotyhy-ò tii boho Lebi mahãdu sohojile heka xiwena deàlànamy riwahinymy roiremyhỹ, taaõmysỹdỹỹna tyhy widỹỹmy. Iròdu rimymyhỹre ihãlubu ritxiwikremy xiwenamy taòraru iny iwitxira òraru-ò tule. Kia riwinymy roiremyhỹ Moisesi bede ywinamy iwese Deuxu tamy riwahinyre juhu.50Araõ Eliasá tyby rare, Eliasá Bineiasi tyby rare, Bineiasi Abisuá tyby rare. 51Abisuá Buki tyby rare, Buki Usi tyby rare, Usi Seraíasi tyby rare, 52Seraíasi Meraioté tyby rare, Meraioté Amariá tyby rare, Amariá Aitubé tyby rare. 53Aitubé Sadoki tyby rare, Sadoki Aimaasi tyby rare.54kaasu heka Koaté sỹmahãdu hõrõ rare, Araõ riokòre iriokore mahãdumy. Tii boho heka Lebitasu juhu ritarenyre. 55Eborõ hãwã wahe, Judá mahãdusu, iròdu roxinasu ibireludurenymy roire. Lebita mahãdu ritarenyre. 56Ihỹre heka bedetyahakỹsu heka Heborõ hãwã bedetyahakỹsu heka Kalebi, Jesoné riòre-ò riwahinyre.57-59Kaa hãwã haka Araõ riokòre riokòre mahãdu-ò riwahinyre: Heborõ heka hena mahãdu hãwã heka rare, tule kia hãwãreny, Jatxi, Libiná, Exitemoá, Ileí, Debihi, Asã, Bete-Semesi, iròdu roxinasureny tule ibire biremy roimy roiremyhỹ tai.60Bejamísu-ki heka lebi mahãdu ritarenyre heka Jebásu, Alimetésu, Anatòtésu ijõ 13 hãwã sõwe ritarenyre Arão iriokòre riokòre mahãdu taile rasỹnyrenykremy.61Kia Manasesisu-ki debòwiò hãwãsõwe bede-ò uri uri ritarenyre Koaté iuhe mahãdu-ò sohoji sohoji mahãdureny- ò. 62Jesõ mahãdu heka sohoji, sohoji mahãdureny-ò Asésu-ki 13 hãwã sõwe ritarenyre Asesu-ki, Nabitalisu-ki, Manasesísu bedebrò ribi tai Basãsu-ki.63Iwesele heka Merari mahãdu-ò riwahinyrenyre waò inatxi reurò hãwã sõwe Hubeisu, Gadesu, Zebulõsu Merari tamahãdu tamahãdureny-ò riwahinyrenyre. 64Israeli mahãdu isuweraludu Levi mahãdureny-ò riwahinyre ibirereny-kile, iòhòrenymy rasỹnyrenykremy. 65Judásu-ki heka hãwãreny: Benjamin hãwã inire, ijõ Simeaõ inire tule rehurenyre mobo ritakremy.66Koate mahãdu heka inyõ mahãdu Ebaraĭsumy ritare, tule iròdu roxinasumy ritare myy: 67Sikéĭsu-kiy hedỹỹdu mahãdu hãwãrenymy hãwãlò-kile roire: Kesé hãwã, 68Jokimeaõ hãwã, Bete-Hõrõ hãwã, 69Aijalõ hãwã, Katé-Himõ hãwãmy.70Ané hãwã Bileaõ hãwã Manasé-ki bede-ò Manasé mahãdu ritarenyre taile isureny wera ludu heka iròdu roxinamy roimre.71Jesõ mahãdu heka ritarenyre: Manasesi ieremahãdumy kia ritarenyre: Kolã hãwã, Basãsu-ki, Axitaroté hãwã kia bede-ò ribi roire tule wera-ki iròdu roxinamy roire. 72Isaká mahãdu heka: Kedé hãwã, Daberaté hãwã, 73Hamoté hãwã, Aneῖ hãwãmy.74Asésu-ki heka: Masau hãwã, Abidõ hãwã, 75Hukókè hãwã, Heobè hãwã, 76Nabitalisu-ki heka: Kede hãwã, Kaliléiasu-ki, Amõ hãwã, Kiriaté hãwã.77Merari, mahãdu heka ritarenyre: Sebulõ Hãwã, Himono hãwã, Tabo hãwã, ijõ iròdu roxinasu iwerareny-ki roire. 78Hubeisu-ki, Jodaõ bero kanawebrijà-ki, Jericó hãwã bede-ò ribi: Jerikò bederatòò hãwã-ki, Jasa, 79Kedemoté hãwã, Mebaaté hãwã. ijõ iròdu roxinasu iwerareny-ki roire.80-81Kadesu-ki: Ramote hãwã, Jileadesu-ki, Maanaῖ hãwã Exibõ hãwã, Jasè hãwã. ijõ iròdu roxinasu iwerareny-ki roire.
Chapter 7

1Isaká heka iriòre inaubiòwamy roire: Tolá, Buá, Jasubé, Sirõ. 2Tolá heka iriòre debò sohoji reuròmy roire: Usi, Hebaiasi, Jerieli, Jamaí, Ibisaõ, Samueli. Tii boho heka Tolásỹmahãdureny wedumy roire, tule sodadu wihikỹmy roire. Davi iòlò bedeu heka Tolá riokorereny mahãdu 22.600 rasõwerenyre. 3Usi iriòre Isiraiá. Isiraíá inaubiòwa iriòrerenymy roire: Mikaeli, Obadiá, Joeli, Isiá, tii boho ibutusỹ mahãdu wedumy roire.4Tii boho ihawyyreny sõwere, iriòrereny sõwere, tai dori 36.000 hãbu rasõwerenyre-ki sodadurenymy imahãdureny ribi relera. 5Isaká riokorereny tamahãdu tamahãdureny heka 87.000 hãbu sõwe tyyriti-ki rirytinyrenyre kia hãbu sõwe sodadumy relera.6Bejamῖ iriòre inataõmy roire: Belá, Beké, Jediaeli. 7Belá iriòrereny iruyre: Exbõ, Usi, Usieli, Jerimoté, Iri. Tii boho tamahãdu tamahãdureny wedumy roire, iriokore riokorereny rasõwerenyre 22.000, hãbu 34.000 sõwe sodadureny wihikỹmy relerenyre.8Beké heka iriòrereny debò inaubiòwa reuròmy rasõwerenyre: Semirá, Joasi, Elisé, Elioenaí, Õri, Jerimoté, Abiasi, Anatotè, Alemetè. 9Iriòkòrereny tamahãdu tamahãdu sõwerenyre 22.200 tyyriti-ki rirytinyrenyre, hãbu sõwe heka sodadureny relera. 10Jediaeli iriòre Bilã inire, Bilã riòrereny heka debò inatxi reuròmy sõwemy: Jeusi, Bejamῖ, Eudè, Kenaaná, Setã, Tahasi, Aisaá.11Tii boho tamahãdu tamahãdureny wedumy roire. Imahãdureny yribi 17.200 hãbumy sõwe sodadurenymy relera, sodadu wihikỹrenyre. 12Subῖ, Ubῖ kia mahãdurenymy tule roirenyre. Dã heka iriòre Usῖ nimy rare.13Nabitali inaubiòwa iriòrereny: Jasiel, Kuni, Jesé, Salu. (Bila riòkorereny tii boho roire)14Manasasi ideòdu síria ludu rare, tii wana rariorere. Iriòrereny inatximy: Asirieu, Maki, Jileadé. Maki Jileadé tybymy. 15Maki hawyymy didyde tariòre-ò Ubῖ. Ijõmy hawyy didyde tariòre ijõ Subῖ-ò. Subῖ iseriòre hawyy Maaká inire. Maki iriòre hãbumy Selofeadé inire. Tii riòrereny hawayyhekỹlemy roire. 16Maki hawyymy heka Maaká inire inatximy rariòrenyre: Beresi, Seresimy. Beresi heka iriòre inatximy roire: Ulaõ, Hakẽ.17Ulaõ heka bedã tybymy. Tii boho Jileadé riokòrerenymy roire. Jeliadé heka Maki riòre rare. Maki heka Manasesi riòkòre rare. 18Jileade seriòre hawyy inataõ rariòrenyre: Isodé, Abiesé, Makila. 19(Semida inaubiòwa iriórerenymy: Aiã, Sikẽ, Liki, Aniaõ.)20Ebaraῖ heka Sutelá tybymy, Sutelá heka Beredé tybymy, Beredé heka Taaté tybymy, Taaté heka Eleadá tybymy, Eleadá heka Taaté tybymy. 21Taaté heka Sabadé tybymy, Sabadé heka Sutelá tybymy. Ebaraῖ heka iriòre inatximy ijõ roire: Esé, Eleadé. Tii boho heka Kade hãwãsỹdu mahãdu bororenireny idi riwasinyrenyreu rururenyre. 22Iu heka tybyreny Ebaraῖ sõwemy rahinyre, txu irehemy rahinymyroireu tahe iriòrereny tamy ralorenyre ihῖ riixãwididỹỹnykremy.23Iribi heka Ebaraῖ tahawyy wana raòdònyre tai tii rariòrenyre weryry sohoji. Beriasi rininirenyre, rasỹbinarenyre-ki tai Beriasi rininirenyre weryrymy. 24Ijõ Ebaraῖ riòremy reare, hirarimy tai rininirenyre Seerámy. Tii heka hãwãmy inataõmy roare: Beté-Hõrõ-iraru, Beté-Hõrõ-ibòò, Usẽ-Seerá.25Ebaraῖ heka ijõ tybymy rare: Hebámy. Habá heka Hesebé tybymy, Hesebé heka, Tela tybymy, Telá heka Taã tybymy, 26Taã heka Ladã tybymy. Ladã heka Amiudé tybymy. Amiudé heka Elisamá tybymy, 27Elisama heka Nuú tybymy, Nuú Josué tybymy.28Kiasu-ki heka tiiboho rasỹnymyroire, Beteli hãwãmy roiremy, ijõ hãwãreny weramy roiremy bede-ò ribi Naarãsu-ò, ijõ bede-ò ribi Jesésu-ò ihãwãreny weramy roiremy. Kiasureny heka Sikẽ hãwãmy tai roire, tule ijõ Aiá hãwãmy heka iweramy ijõ hãwãrenymy roire. 29Manasesi iriòkore riòrereny heka hãwãmy ridinodunymyroire, Betxi-Sã, Taanaké, Mejidu, Dòhò, ijõ hãwãreny weramy roiremyhỹ. Kia hãwãreny heka, Jakò riòre, José iriokòre riokòreny taile rasỹnymyroire.30Asé iriokòre riokòre mahãdumy roire. Iriòre heka inaubiòwamy: Iminá, Isibá, Isibi, Beriasi, ijõ iriòre hawyymy Será inire. 31Beriasi heka iriòrereny inatximy: Ebé, Maukieli. Maukieli heka Bisavité hãwã ritoare. 32Ebé heka iriòrereny inataõmy: Jabileté, Somé, Otaõ, iriòre hawyymy Suá inire.33Jabileté tule iriòre inataõmy: Basaké, Bimali, Axabaté. 34Somé, tule iriòre inataõmy: Hoká, Jeubá, Arã. 35Otaõ, heka iriòre inaubiòwamy: Sobá, Iminá, Selesi, Amaú.36Sobá iriokòre riokòrenymy: Suá, Hanebé, Suaú, Beri, Iῖrá, 37Besé, Odé, Samá, Siusá, Itarã, Beerá. 38Jeté iriokòre riokòrerenymy: Jeboné, Bisibá, Ará.39Ulá iriokòre riokórerenymy: Ará, Anieli, Hisiá. 40Kia nimy sõwemy roire heka Asé iriokòre riokòrerenymy roire. Tii boho heka isỹmahãdureny wedumy roire. Sodaduwihikỹmy, tule weduwihikỹmy roirenyre. Asé iriokòre riokòrereny heka 26 mili hãbu sõwe heka sodadu wihikỹmy roire.
Chapter 8

1Bejamῖ iriòrereny inataõmy: Belá Irióre dela, Asibeu, ihelỹỹna ihewo tahe Aará, 2iribi tahe Noá reare, iriòredỹỹbò heka Habá inire. 3Belá riòrereny tahe: Adahá rare, ijõ Jerá, ihewoludu Abiúde, 4iribi tahe Abisua, idi Naamã, ihewo tahe Aoá, 5Jerá ijõ, iribi Sebubã, idi Hurã.6Eude riòrerenymy: Naamã, Aías, Jerá. 7Tii boho heka isỹmahãdureny wedumy roire. Jebá hãwãmy rasỹnymyroire idi tahe Manaatésu-ò reurorenyre Jerá òraru-ki heka reuròrenyre. Jerá tahe Usá tybymy, Aiude tybymy rare. Jerále riteònyrenyre dori.8Saaraῖ ihawyy inatximy roire Husῖ, Bará ijõre. Iribi heka Moabesu-ò reurore tai heka ijõ hawyymy raòdònyre Hodesi inire. 9Tii wana rariòrenyre, debò inatxi reuròmy iriòrereny sõwemy: Jobabé, Sibiá, Mesá, Maukã, 10Jeusi, Sakiasi Mihimá. Tii boho heka ibutumy isỹmahãdureny wedumy roirenyre. 11Juhuu heka Saaraῖ tahawyy tyby Husẽ wana rariòrere, iriòrereny inatximy: Abitubé, Elipaali.12Elipaali iriòrereny inataõmy: Ebe, Misã, Semedé. Semedé inatxi hãwãmy rotoare; Ono hãwã, Lode hãwã, ijõ hãwã ujare iwera wera-ki roire tule tii ritoare. 13Beriasi, Semá wana isỹmahãdureny wedumy roirenyre, tii boho Aijalõ hãwã-ki rasỹnymyroire. Tii boho heka Katé hãwã ribi sỹdu mahãdu riteònyrenyre.14Beriasi iriokòrerenyy-ki roire: Aiô, Sasaké, Jeremoté, 15Sebadiasi, Aradé, Edé, 16Micaeli, Isibá, Joá. 17Elipaali riokòre riokòrereny mahãduy-ki roire: Sebadiasi, Mesulã, Hiseki, Hebé, 18Isimeraí, Isiliasi, Jobabé.19Simei riokòre riokòrereny mahãduy-ki: Jakῖ, Sikirῖ, Sabidi, 20Elienai, Siletaí, Elieu, 21Adaiasi, Beraiasi, Sῖraté.22Sasaque riokòre riokòrereny mahãduy-ki: Isbã, Ebé, Elieli, 23Abidõ, Skkirῖ, Hanã, 24Hananiasi, Elaõ, Ãtotxiasi, 25Ibideiasi, Benueli.26Jeroaõ riokòre riokòrereny mahãduy-ki: Sãserai, Seariasi, Ataliasi, 27Jaaresiasi, Eliasi, Sikri. 28Kia boho heka ibutu isỹmahãdureny wedumy tii boho heka Jerusalẽ-ki juhuule rasỹnymy roiremyhỹ, iriokòrereny mahãdu wana.29Jeieli heka Jibeaõ hãwã ritoare taile rasỹnyre. Ihawyy heka Maaká inire, 30iriòre dela heka Abidõ inire. Iriòrereny ijõ: Suhu, Kisi, Baali, Nehi, Nadabe, 31Jedó, Aiô, Seké32Mikolotxi, Simeia tyby. Iriokòre riokòrereny mahãdu Jerusalẽ-ki rasỹnymy roiremyhỹ isỹmahãdureny iòhòmy rasỹnymyroiremyhỹ. 33Neé tahe, Kisi tyby rare, Kisi tahe, Saú tyby rare. Sau inaubiòwa iriòre sõwe: Jonatá, Maukisuá, Abinadabe, Esibaali. 34Jonatá Meribe-Baali tyby heka rare, Meribe-Baali Mica tyby heka rare.35Mica inaubiòwa iriòre sõwe: Bitõ, Meleké, Tareiá, Akasi. 36Akasi Jeoada, tybymy, Jeoada iriòre inataõ: Alemete, Asimabeté, Sῖri. Sῖri heka Mosá tybymy. 37Mosa Bineá tybymy, Bineá Habá tybymy, Habá Eleasá tybymy, Eleasá Aseli tybymy.38Aseli heka debò sohoji reuròmy iriòre sõwemy: Asirikã, Bokuru, Iximaeli, Seariasi, Obadiasi, Hanã. 39Eseki, iseriòre heka Aseli rare, Aseli hekairiòre inataõ sõwe: Ulaõ, Jeusi, Elibeleté. 40Ulaõ riòrereny heka sodadu mahãdu wyhydu wihikỹmy roirenyre. Ulaõ heka 150 iriòre iriokórereny sõwemy. Tii boho heka ibutumy Bejamῖ riokòre riokòrerenymy roire.
Chapter 9

1kaa heka ibutu Israeli mahãdu iòlò mahãdu riokòre riokòrereny nimy roire; kaki rirytinymyroire, iòlò bededỹỹnanareny iijyyrenymy ròrytinymyroire iòlòreny mahãdu tyyriti-ki, Kroronika tyyritimy. Isaeli mahãdu heka òrarunareny òraruki wetxumy babilônia mahãdu ridyrenyre Babiloniasu-ò 2Israeli mahãdu tasureny-ò Babilonia ribi doosedenydeu heka tasỹreny-ò, tahãwãreny-ò juhule rooserenyre inirenymy roire, Levi mahãdumy, Deuxu rybedu mahãdumy, xiwena wahidỹỹdu mahãdumy, xiwena heto anomysỹdỹỹdumy kiamy juhule rooserenyre heka inirenymy sõwe ibutumy rityyritinymyroire kaa: 3Judá mahãdumy, Bejamῖ mahãdumy, Ebaraῖ mahãdumy, Manasesi mahãdumy juhule Jerusalẽ-ò deuròdenydemy.4Utaí heka, Amiude riòremy, õri heka riokòremy, Ῑri heka riokòre riòre, Bani heka iriokòre riòre riòremy, Beresi mahãduõ rare, Judá riòremy. 5Selá riokòre riòrereny mahãdu: Iriòre dela Asaiasi tariòrereny wanamy 6Será riokòre riòrereny mahãdu: Jeuele roosere. Judá mahãdu heka 690 iny sõwe rooserenyre.7Bejamῖ mahãdumy: Salu heka, Mesulaõ riòremy, Hodabiá heka riokòremy rare, Hasenuá heka iriokoré riòremy rare; 8Ibinéiasi heka, Jeroaõ riòremy; Elá heka, Usí riòremy, Usi heka Mikiri riòremy; Mesulaõ heka, Sefatiasi riòremy, Heueli heka, Ibiniasi riòremy. 9Bejamῖ riokòre iriòrereny mahãdu heka inireny rirytinyrenyre 956 hãbu sõwemy roire. Tii boho ibutumy heka tasỹmahãdu wedumy roiremy:10Xiwena wahidỹỹdu mahãdumy sõwe: Jedaiasí, Jeoiaribé, Jakῖ; 11Asariasi heka, Iukiasi riòremy, Mesulaõ heka riokòremy, Sadoké heka, iriokòre riòremy, Meraiotxi heka iriokòre riokòre riòremy, Aitube heka, iriokòre iriokòre iriokòre riòremy heka Deuxu tyy heto idi aõmỹsỹdỹỹdu tii rare;12Adaíasi heka, Jeroaõ riòremy, Basú heka riokóremy, Maukiasi heka iriokòre rióremy; Masaí heka, Ajieli riòremy, Jaserá heka iriokòremy, Mesulaõ heka iriokóre riòremy, Mesilemité heka iriokòre iriokòre riòremy Imer heka iriokòre iriokòre iriokòre riòremy. 13Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu heka 1.760 hãbu sõwe tii boho heka isỹmahãdureny wedumy roiremy, Deuxu tyy heto aõmysỹdỹỹnamy erydureny wihikỹmy roiremyhỹ.14Levi mahãdu tahe: Semaíasi heka Asubé riòremy, Asirikaõ heka iriokòremy, Hasabiasi heka iriokòre riòremy, Merari mahãdumy tahe; 15Bakebaká, Heresi iseriòremy, ijõ Kalaú, ijõ Mataniasi heka, Mica iriòrereny, Sikiri riòremy, Asabé riòremy; 16Obadiasi heka, Semaíasi rióremy, Kalaú riokòremy, Jedutuú iriokòremy; Berekiasi heka, Asa riòremy, Eukaná riokòremy, tii Netobatxitasisu-òle rasỹnymy roire.17Heto ijòtòbòna idi itxeredurenymy roire myy: Saluú heka, ijòtòbòna itxeredu wedumy, ijõ Akubé, ijõ Taumoõ, ijõ Aimã, tahe 18kia iseriòrereny mahãdu iòlò heto ijòtòbòna idi itxeredurenymy iaõmysỹdỹỹnareny roire. Kia bede-ò Levi mahãdu ijòtòbòna idi itxeredumy roire. 19Saluu, Koré riòre, Ebiasabé riokoré, Korá riokòre riòre, Korésỹ mahãdu ibutumy iaõmysỹdỹỹrenyre heka Deuxu tyky heto ijòtòbòna-di itxeredurenymy, iwese ilabiereny juhu Deuxu tyky heto ijòtòbòna-di itxeredumy wesemy tii boho roire.20Iu heka Binéias, Eleasa riòre heka, sodadu ijòtòbòna-di itxeredu mahãdu wedumy roire. Deuxu tii wana rare. 21Sakariasi, Meselemiasi riòre heka, Deuxu tyky heto-di itxeredumy roire.22Ibutu ijòtòbòna-di itxeredu ritarenyre heka 212 hãbu sõwe tamahãdu tamahãdureny inireny rirytinyrenyre. Tii boho heka Davi, Samueli, Deuxu rybedumy, heka ritarenyre kia ijòtòbòna-di itxeredu roirenykremy. Kia boho heka hãbu ityhylemy ritarenyre ityhymy raõmysỹdỹỹrenykremy. 23Tii boho iriòrereny mahãdu, iriokòrereny mahãdu, iriokòrereny riòrereny mahãdumy heka ijòtòbòna-di itxeredumy ritareny Deuxu tyky heto idi raõmysỹdỹỹrenykremy. 24Kia ijòtòbòna-di itxeredu heka inaubiòwamy idi itxeredumy roire: Ibòò-ò mahãdu, Iraru-ò mahãdu, bede-ò mahãdumy.25Aõ bedeu heka kia ijòtòbòna-di itxeredu heka isỹ mahãdureny tasureny ribi dirahumyhỹde sohoji semana tai raõmysỹdỹỹkremy. Debó sohoji reurò txu-di raõmysỹdỹỹkremy ijòtòbòna-di itxeredumy. 26Tahe Levi mahãduõ iny inaubiòwa ijòtòbòna-di itxeredumy heka tule idi raõmysỹdỹỹnyrenykremy Deuxu hetowo-ki, nierumy idi itxeredumy 27tule txuõtxuõlemy Deuxu heto iòhòmy runyrenykemy ijòtòbònareny rumy idi reteherenykemy taireny txuu rearenykemy idi ijòtòbònareny riraynyrenykremy kia iaõmysỹdỹỹnareny roire.28Ijõ Levi mahãduõ heka Deuxu heto womati aõnaõnamy idi aõmysỹdydurenymy roire. Deuxu-ò reàlànyrenykeu ada xiwenamy riwinyrenymy roireu heka tii boho aõna õna idi retehemy roire idi rariamy roire tiwesebo heka iribi ritarenyre tule tiwesebo heka ixyby diwydenyde idi rariamy roire. 29Ijõ Levi mahãduõ heka Deuxu heto òwòruwodỹỹ ywidỹỹdurenymy, womati tỹrỹrỹỹhỹkỹ idi raõmysỹdỹỹrenykemy rirarenyrekemy, risuhorekemy, tulesỹ ỹnydedi ywidỹỹdurenymy, vῖῖ ywidỹỹdurenymy, adỹỹ ywidỹỹdurenymy, ibutu ihinareny ywidỹỹdurenymy.30Ijõ Levi mahãduõ heka Deuxu heto ihinarenymy widỹỹdureny roire. 31Koré riòremy, Saluu heka rare, iriòre dela heka Matxitxiasi, Levi mahãduõ tii paõ widỹỹdu heka rare, tai paõ widỹỹmy xiwena-ò riwinykemy. 32Matxitxi seriòre mahãdu, Koaté mahãdumy heka paõ widỹỹdurenymy roire, tii boho òwòrubesetyre-ki paõ brebuna sabadu txumy ridekemy.33Levi mahãdu weduõ wiudu mahãdumy roire tahe wiunalemy idi raõmysỹdỹỹnymy, tii boho Deuxu hetowo-ki rynyremy roirenyre wiunahyylemy txumy, ruumy wuiuna kiele idi raõmysỹdỹỹnymy roire iwitxira aõmysỹdỹỹke aõkõ. 34Kaa heka riotenamy roire Levi mahãdu wedu tamahãdu tamahãdumy Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnymy roire:35Jeieli, Jibeõ tybymy, Jibeõ hãwã-ki rasỹnymy roire. Ihawyymy Maaká inire, 36iriòre dela, Abidõ heka rare. Iribi tahe iseriòrereny rearenyre: Suhu, Kisi, Baali, Nehé, Nadabé, 37Jedò, Aiò, Sakariasi, Mikolòte.38Mikolòte iriòre Simeiá heka rare. Tii boho tule Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnymy roire isỹ mahãdureny iòhòmy. 39Nehé iriòre Kisi heka rare, Kisi riòre heka Saú, Saú iriòreny: Jonatasi, Maukisuá, Abinadabé, Exibaali. 40Jonatasi riòre Meribé-Baali heka rare, iriòre heka Miká.41Mika iriòrereny: Bitõ, Meleké, Tareiá, Akasi. 42Akasi riòre Jadá heka rare, Jadá riòreny: Alemeté, Aximabeté, Sῖri. Sῖri riòre heka Mosá rare. 43Mosá riòre heka Bineá, Bineiá riòre Hebaiasi iriòre heka Eleasá, eleasá Aseú tybymy. 44Aseú iriòrereny debò sohoji reuròmy: Axirikaõ, Bokurú, Iximaeli, Seariasi, Obadiasi, Hanã. Kaa heka Aseú riòrerenymy roire.
Chapter 10

1Xiboá hãwãlò-ki heka Bilixiteu mahãdu Isaeli mahãdu wana idi ròrenyrenyre tai heka sõwe Isaeli mahãdu rururenyre, isaeli iuhe mahãdu rihenyrenyre. Rihenyrenyre mahãdu-ki heka roire Saú iiòlòreny tariòrereny boho wana. 2Rihenyrenyreu tahe Bilixiteu mahãdu itxi rearenyre idi Saú riòrereny Jonatá, Abinadabé, Maukisuá, Bilixiteu mahãdu rirubunyrenyre. 3Saú sowemy ròrenymyroiremyhỹu heka iòludu mahãdu wyhy-di sõwe itxi rearenyre riwerenyre tai Saú sõwemy wotõmona nihikỹmy roire.4Ihỹre Saú weryrybò wyhy wydydu-ò rarybere: Amaurehe-di wymy bidiwarubunyke Bilixiteu mahãdu kidiwarubunyke lau, wadi aõkõ rutxuenyrekemy. Weryrybò heka ruberumyroire rirubunyõre brebumy dori taiòlòmy rirubunyõre. Tai Saú tamayrehe-di rimyre ityre-ò ixidi rehure.5Saú rurure heka weryrybò robireu heka aõwesele ihe-kile tamayrehe-di rexirubunyre iwesele, Saú weselemy rexirubunyre tii. 6Kia wese heka Saú tariòrereny wana rurure, iriòrereny inataõ rururenyre tii wana. Tai dori iriòre deròwymy ihõõre, iòlò iriòrerenymy teròwymy ijõõre.7Isaeli mahãdu roholare heka imahãdureny alòre ribi rihenyrenyre, Saú tariòrereny rurumy roire tai Isaeli mahãduõ Jexireeli hãwã-ki heka rasỹnymyroire heka tasỹreny ririrenyre, rihenyrenyre tule. Iu heka Bilixiteu mahãdu kia hãwã-ò rirònyrenyre tai rasỹnyrenykremy. 8Ijõ ibiurasòmy heka Bilixiteu mahãdu alòre ribi rotare tai aõna õna wihikỹ rimykremy rirònyrenyreu, Saú iriòrereny-ki rubumy roire itxi raharenyre Jiboá hãwãlò-ki roire.9Tai heka Saú rati riòròrenyre idebònareny rimyrenyre iribi heka rybedu mahãdu Saù debòna-di riteònyrenyre bilixiteu mahãdusu-ò ribedeerynanyrenykremy tamahãdureny riteysanyrenykremy, tasuriokoreny-ò reàlànyrenykremy. 10Bilixiteu mahãdu heka Saú debònamy tasuriokoreny hetoõ woki heka ritidirenyre, Saú rati heka isuriokoreny Dakõ hetowoki riònyre tai.11Isaeli mahãdu Jabesi hãwã, Jileadesu-ki rasỹnymy roimyhỹre kiamy roholarenyre heka Saú bilixiteu mahãdu rati riororemy rieryrenyu heka 12ijoi mahãdu ruruduhukỹ riòryrenyre idi didydenyde Saú umy iriòrereny umy didydenyde idi rituunyrenyre Jileadesu-ki tai oworu rawo-ki (carvalho) rituunyrenyre heka idi debò sohoji reurò txu-di riroxiõhyyrenyre Isaeli mahãdu renarehenyrenyre rubu òraru-ki.13Saú heka òbitimy Deuxu-ò riwinyõre, Deuxu Tyhyhykỹ rityhynyõre. Tii heka tyytyby-ò riixitòenyre, reàlàre dori tai tii kia wesemy rurure, 14Deuxu Tyhyhykỹ-ò rityhynyõre, suriokole rityhynyre. Tai dori Deuxu rirubunyre, tule iòlòna Davi-ò riiwahinyre, Davi Jesé riòre wahe.
Chapter 11

1Idi tahe Isaeli mahãdu Eborõ hãwã-ò roirenyre Davi-ò, tai raryberenyre:_ Davi Iny boho heka amahãdureny heka roire Wawedureny, waiòlòrenymy tate. 2Juhu heka waiòlòreny Saúmy rare iu heka Isaeli mahãdu alòremy roiremy heka kai iny alòre-ki wedumy tate. Deuxu Tyhyhykỹle rarybere kai Imahãdureny wedumy matxikemy, Isaeli mahãdumy biwiòhenanykemy, Deuxu aDeuxumy heka rare. 3Tai heka Isaeli wedu mahãdu ibutumy Heborõ hãwã-ò roirenyre Davi rybemy. Davi tii boho wana ritobinyre inatyhyna rybemy, tai tii boho Davi rati-tyre-ò adỹỹ ritxiwirenyre (kia wesemy heka iòlò mahãdumy ritarenyre) tai Davi iòlòrenymy ralore, iwese juhuu Deuxu tarybedumy Samuel riuhere Davi rybe-ò riteònyre iòlòmy risỹnykremy.4Idi heka Davi Isaeli mahãdu wana Jerusalẽ hãwã-ò itxi rearenyre. Kia bedeu heka Jerusalẽ hãwã Jebusi inimy rare. Tai heka Jebusesi mahãdu heka rasỹnymy roiremyhỹ. 5Jebusesi mahãdu heka Davi-ò raryberenyre tiu riki ihãwãreny ralòõtyhy, ihỹre tii heka Siaõ hãwã uhuari terehekỹ-ò itxi reare kia ihãwã heka ritare tahãwãmy rininire, Davi hãwãmy. 6Davi rarybere myy:_Jebusesi inyõ rirubunykeki heka sodadu wedumy ralokre. Tai heka Seruiá riòremy Joabé sodadu wedumy ralore tii heka hãbu Jebusesiõ rirubunyre.7Tai heka hãwã uhuari terehekỹ-kile Davi rasỹnyre, tai rininira Davi hãwã-ki wahe. 8Davi kia hãwã ixityre heka riywinyre Siaõ hãwãlò iòhòmy rỹire kia hãwã, Joabe tahe kia hãwã iuhemy riwinyre. 9Davi heka idi rurunamy rỹimyhỹre Deuxu tii wana rare-ki wahe.10Kaa heka Davi isodadureny ruruduhukỹ wihikỹmy inireny riòtenymy rỹire tule Isaeli sodadu mahãdu Davi idi rarurunyrenyre iiòlòrenymy rohonykremy iwesele Deuxu rarybere wesemy, tai Davi òlòna idi rarurunyrenyre, Deuxu rarybere wese. Davi isodadureny ruruduhukỹ wihikỹmy inirenymy: 11Juhu Jasobeaõ, Hakimoni mahãdu. Jasobeaõ heka inatxi iny wanamy ributunyre tai heka “Inataõmy” rininirenymyroire. Jasobeaõ heka tatõnori-di 300 hãbu sõwe wana ròrenyre, idi rirubunyrenyre kia sohojile itxireny reare dori.12Iribi tahe iny “Inataõ,” Eleasá Dodô riòremy Aoí sỹmahãdumy. 13Eleasá tahe bilixiteu mahãdu-ò itxi reare Davi wana Basadamῖsu-ki. Sebada lòbòrònasu-ki ròrenyrenyreu heka Isaeli mahãdu rahenyrenyre. 14Ihỹre heka Eleasá tasodadureny wana heka idi ròrenymyroiremyhỹ tai ròtarenyre Deuxudewimy, Deuxu ruru-di.15Imy txumy tahe kia iny “Inataõ” hãbuõ sohoji ribi manaterehekỹ-o rare Adulã manaterehekỹ, Davi manaterehekỹ iwo roireu tahe bilixiteu mahãdu hãbu rarie mahãdusu-ki iòhòmy roire. 16Iu heka bilixiteu mahãdu Belẽ hãwãmy rahaananyrenyre Davi heka rexiwomy rỹimyroiremyhỹu 17Davi rarybere:_Aõherewe! Jiarỹ, Belẽ hãwã ijòtòbòna iòhòmy kia hãloobe iribi ariõkemyra! Inyõ wadee kidiõkemyra inyhe!18Tai heka kia iny “Inataõ” heka bilixiteu mahãdu hetoreny iòhòmy rariarenyre, hãloobe ribi riryryrenyre idi Davi-ò rimonykemy. Ihỹre heka Davi tiu riõõtyhy tii heka kiabemy ritxiwire Deuxu-ò xiwena wesenamy. 19Iribi heka Davi Deuxu-ó rarybere: Waha Deuxu, kabemy tiu ariõõtyhy! Kaa heka wasodadu mahãdu bemy iòrysymy rirahurenyre warybe òraruki tai ariõkeki tahe iwese ihãlubureny ariõkemy iõhãrunareny-di kabe diwydenyde wadee. Tai dori Davi kiabemy tiu riõõtyhy. Iribi heka kia iny “Inataõmy” ijyymy ròhònyrenyrenymy.20Joabé seriòre seriòre heka Abisaí rare, tii heka 30 sodadu mahãdu ruruduhukỹ wihikỹ wedumy rare. Tii heka 300 hãbu mahãdu-ò itxi reare tatõnoridi heka ibutumy rirubunyre, tai “30 sodadumy” ribi heka tii ruruduhukỹ relera. 21Tai heka Abisai “30 sodadu” mahãdu ribi ruruduhukỹ ratyremy relera. Ihỹre heka kia hãbu “Inataõ” Davi bemy riòryrenyre iratyre aõkõmy rare.22Benaiasi, Jeoiada riòre Kabiseeu hãwã ludu, Tii heka sodadu ruruterehekỹ wihikỹtyhyre tai dori sõwemy umy raryberenyremy ruruterehekỹre-ki. Sodadu ruruduhukỹ Moabe ludu inatximy tii rirubunyre. Tule ijõ, hãloo-txi leaõ resereu Benaiasi taile rirubunyre. 23Ijõ hãbu tahe tõnõri iutxiehekỹ-di Benasi-ò itxi reare, kia hãbu heka nihikỹtyhyre 2,20 urihixina-di irariehekỹ tii rare, Ejitu ludumy rare taheka Benasi tadebòna nihiỹ-di tamy reare, hãbu tõnori iribi rimyre taita kia tõnori-dile rirubunyre.24Kia heka Benaiasi wihikỹ ijyy rare kia riwinyre, tii heka “30” inyõ ludumy rare. 25Tii heka wihikỹmy riwinyre ihỹre heka Davi sodadu “Inataõ” ratyreke aõkõ rare. Tai Davi hãbu mahãdu rurudỹỹnamy risỹnyre, Benaiasi wahe.26Kaa Davi sodadu wihikỹ mahãdu iuhemy: Asaeli, Joabé seriòremy, Elanã Dodô riòremy, Belẽ hãwã ludumy. 27Samotxi, Harodé hãwã ludumy; Heresi, Belete hãwã ludumy; 28Ira, Ikesi riòremy, tekoa hãwã ludumy; Abiesé, Anatote hãwã ludumy; 29Sibekaí, Husa hãwã ludumy; Ilai, Aoí hãwã ludumy;30Netobá hãwã ludumy Helede, Baaná riòremy, Maaraí; 31Itai, Hibai riòremy, Jibeá hãwã ludumy, Bejamῖ mahãdu ludumy; Benaíasi, Biratõ hãwã ludumy; 32Huraí, Kaasísu ludumy; Abieli, Arbá hãwã ludumy; 33Aximabeté, Baaruu hãwã ludumy; Eliabé, Saalibõ hãwã ludumy;34Haseí, Jisõ hãwã ludumy; Jonatasi, Sajé riòremy Hará hãwã ludumy, 35Aião, Sakà rióremy, Hará hãwã ludumy; Elifali, Uhu riòremy; 36Hebehi, Mekerá hãwã ludumy; Aiasi, Belõ hãwã ludumy; 37Hexirà, Kahamelo hãwã ludumy; Naaraí, Exibaí riòremy;38Joeli, Natã seriòremy; Mibá, Hakirí riòremy; 39Seleké, Amõsu ludumy; Naaraí, Beeroté hãwã ludumy, tii Joabé deboná sõwe wydydumy rare; 40Irá, Karebé wana, Jatxi hãwã ludumy roirenyre; 41Uriasí, heteu mahãduõ; Sabadé, Alaí riòremy;42Ãdiná, Sisá riòremy, Hubeí mahãdu wedumy, (tii ijoireny heka 30 sodadu sõwemy isodadureny); 43Hanã, Maaká riòremy; Josabá, Mitã hãwã ludumy; 44Uzias, Axiterá hãwã ludumy; Samá, Jeieli wana, Hotaõ riórerenyre, Aroé hãwã ludumy;45Jediaelí, Joá wana, Sῖri riòrerenyre, Tῖsi hãwã ludumy; 46Elieli, Maavá hãwã ludumy; Jeribaí, Josabiasi, Elinaã riòrerenyre; Itximá, Moabésuludumy; 47Elieli, Obedé, Jaasieli, tii boho Sobá hãwã ludumy.
Chapter 12

1Davi Sikalaké hãwã-ki rasỹnymyroire, iòlò laumy Saú laumy rahenyre Sikalaké hãwã-ò. Sodaduõ mahãdu tamy rare tii wana ratxirenykemy. Tii boho ruruterehekỹmy, habu ityhy mahãdureny kia sodadu mahãdu roire. 2Kia hãbu mahãdu heka Bejamῖ mahãdumy roire, Saú mahãduy-ki roirenyre. Tii boho heka tawyhyrenydi debò ruruwe ribi riwerenyre tule debò hywe ribi riwerenyre, mana debò ruruwe ribi idi rehurenyre, tule debò hywe ribi idi rehurenyre, mana-di riworiworinyrenyre debò ruruwe ribi idi rehurenyre, tule debò hywe ribi idi riworiworinyrenyre.3Aiesé, iwedureny rare, Joasi, Semaá riòremy, Jibeaté hãwã ludumy; Jesieli Pelete wana, Aximabeté riòrerenymy; Beraká Jeú wana, Anatote hãwã ludumy, 4Iximaiasi, Jibeõ hãwã ludumy, Ijesudu ruruduhukỹ kia “30” hãbuõmy rare; Jeremiasi heka iwedureny rare, Jaasieli, Joanã, Josabadé, tii boho Kederaté hãwã ludumy,5Elusaí, Jeremote, Bealiasi, Semariasi, Sebatiasi, Harubé hãwã ludumy; 6Koré mahãdu heka roiremy: Eukaná, Issiasi, Asareeli, Joesé, Jasobeaõ; 7Joelá, Sebadiasi, Jeroaõ riòrerenymy, Jedò hãwã ludumy.8Kaa heka sodadu mahãdu ruruduhukỹmy roire. Tii boho awityhymy idi rarurunymyroiremyhỹ Davi sodadumy rexisỹnymyroiremyhỹ. Kadé mahãdumy roire, Davi-ò rexibutunymyroiremyhỹ manaterehekỹ woki iòlòreny rexiwomy roimyraremyhỹ Saú laumy. Kia sodadu mahãdu heka wyhy itxena-di ròrenykemy rierymyroire, tõnori-di ròrenykemy rierymyroire tule leaõ rebure wesemy roimyroire, ijiraterehekỹ budòe iròdu wesemy roimymyhỹre:91 Esehé, 2 Obadiasi, 3 Eliabé, 104 Miximaná, 5 Jeremiasi, 116 Atai, 7 Elieli, 128 Joanã, 9 Eusabadé, 1310 Jeremiasi, 11 Makibanaí14Kaa hãbu mahãdu ibutumy Kadé sỹmahãdumy roiremyhỹ ibutumy sodadu mahãdu wedumy roire. Ijõ 100 sodadu mahãdu wedumy, ijõ tahe 1.000 sodadu mahãdu wedumy. 15Johodaõ bero rariamyroireu heka Kaa hãbu mahãdu reuròrenyre tahe ibutusỹdu mahãdu tasureny ribi riteònyrenyre, burura ribi, ibòò ribi, iraru ribi, bede-ò ribi riteòriteònyrenyre.16Davi manaterehekỹ woki roimyhỹreu heka Bejamῖ hãbu mahãdu heka, Judá hãbu mahãdu heka Davi-ò roirenyre. 17Davi manaterehekỹ ribi rohònyre tamyreny-ò rare tii rarybere:_ Wabiòwamy toimahãtenyte-ki wabiòwa wesemy araòbynyrenykre. Tahe watyhedỹỹmy toitenyteri-ki waòludu mahãdu-ò biwadybenykemy tiwaòrytenyteri-ki tahe iny labiereny Deuxu heka rierymyhỹre heka araòwynyrenykre dori. Aõbina rewinyõre jiarỹ duny!18Iu heka aõwesele Deuxu Tyytybytyhy wihikỹ heka Amasaí idi riuhere rarybekremy, tii rybe teremy rarybere myy:_Davi, Jesè riòremy, amahãdurenymy jiarỹ boho ratxiwahỹrenyre! Deysanamy adee kanake! Inyõ ibutumy awanareny roireri heka deysanamy kanake! Deuxu awana ratximyhỹre dori! Tai Davi iruramy idi risỹnyrenyre tasodadurenymy ratxirenykremy reuròrenyre wahe. Amasaí, heka kia hãbu mahãdu “30”my raninirenyre heka Amasaí iwedurenymy ralòre tiiboho wedumy.19Bilixiteu mahãdu wana Davi Saú-ò itxi reakremy ramyhỹreu heka Manasesi sỹdu mahãdu, hãbu mahãdu Davi-ò roirenyre wiòhedỹỹmy. Tahe inatyhymy aõkõ Bilixiteu `mahãdu Davi riwiòhenanykemy alòre-ki. Sikalaké mahãdu wedu heka Davi-ò rarybere roosekremy tii boho Davi-di rõhõtinyrenyre Bilixiteu mahãdu rityherenyke Saú-ò ridyrenykemy lau. 20Kaa heka Manasesi sỹmahãdu Davi-ò reuròrenyre: Ajiná, Josabadé, Jejiaeli, Mikaeli, Josabadé, Eliú, Siletaí. Tii boho heka ibutumy 1000 sodaduwedumy roiremyhỹ isureny-ki juhuu.21Tii boho Davi sodadurenymy ralòrenyre inytyhymy heka roiremyhỹ. Idi tahe Isaeli mahãdu sodadureny wedumy ralòrenyre. 22Txuõ txuõlemy heka hãbu hãbu mahãdu Davi-ò rare rexiwahinykemy wiòhedỹỹmy tai dori aõwesele heka Davi mahãdu rasõwerenyre isodadureny-ò rexibutunyrenymy roiremyhỹ.23Davi Heborõsu-ki rareu heka sodadu wihikỹtyhy tamy rexibutunyreny riwiòhenanykremy Saul deròwymy iiòlòrenymy ralòkremy idi riwisỹnymy roiremyhỹre, iwese Dexu rarybere wesemy. Kaa heka inirenymy sõwerenymy roire: 24Judá mahãdumy: 6.800 hãbu sõwe debònareny-di awityhymy, wyhy itxenawi, tõnoriwi tule. 25Simeão mahãdumy: 7.600 hãbu sõwe ibutu aõkerudumy.26Levi mahãdumy: 4.600 hãbu sõwe. 27Joiada taheludu mahãdu sõwe, Araõ riòkore riòkoremy: 3.700 hãbu sõwe, 28Sadoké, wekyrybò bedeerydumy ityhyre, tii nade 22 hãbu ityhyre sõwe wana nade.29Bejamῖ, Saú mahãdumy: 3.000 hãbu sõwe, ibutere heka kia mahãdu, tii boho heka Saú riheludunymy roiremyhỹ dori. 30Ebaraῖ mahãdumy: 20.800 hãbu sõwe, kia hãbu mahãdu iruruterehekỹre dori, awityhymy isỹ mahãdurenymy roiremyhỹ. 31Manasesi be-òsu ribi mahãdumy: 18.000 hãbu sõwe ritarenyre Davi iòlòrenymy risỹnyrenykremy.32Isaká mahãdumy: 200 hãbu sõwe rieryrenyre timybo riwinyrenykremy Davi Saú deròwymy risỹnyrenykremy. Tii boho tamahãdureny wedu wihikỹmy roirenyre. 33Sebulõ mahãdumy: 50.000 hãbu sõwe, ityhyrenyre, inatyhynamy ruruduhukỹrenyre, ibutu aõkery. Debòna ibutu kerydumy roirenyre dori.34Naftali mahãdumy: 1000 hãbu sõwe tii boho wedu mahãdumy, tii boho wana 37.000 hãbu sõwe mahãdu heka tatebònareny-di heka; tawyhy itxenareny-di, tatõnorireny-di. 35Dã mahãdumy: 28.600 hãbu alòre erydumy mahãdu sõwe.36Asehé mahãdumy: 40.000 hãbu alòre erydumy mahãdu sõwe. 37Kia Johodaõ berò ribi bede-ò Hubeῖ mahãdumy, Kadé mahãdu, Manasesi mahãdu heka 120.000 hãbu sõwemy tahe tii boho ibutumy debònaõ erydumy roire.38Kaa hãbu mahãdu ibutumy Heborõsu-ò roirenyre Isaeli iòlòmy Davi risỹnyrenykremy. Ijõ Isaeli iuhe mahãdu tule idi riwisỹnymy roiremyhỹ. 39Kia hãbu mahãdu heka Davi wana inataõ txumy taile runymyroirenyre taseriòrereny mahãdu wana riõmy roiremyhỹre, riroximy roimyhỹre. Iseriòrereny Isaeli mahãdu idi riòwenymy roimyhỹre dori. 40Tulesỹ irehe ribile diradudenyde heka Isaká mahãdumy, Sebulõ mahãdumy, Nabitali mahãdumy, ibòò ribile dirahudenyde heka, diwymy doidenyde heka ijumetureny ijyytaká sõwemy hãbu mahãdu diwymy doidenyde; ikamelureny ijyytaká sõwemy, imuláreny ijykytaká sõwemy, ibororenireny sõwemy ijykytaká sõwemy rasỹna-di dirahumy doidenyde heka: ỹnyde-di, tiriku-di, bederaty-di figo, uva, vῖῖ sõwe, adỹỹ sõwe-di dirahumy doidenyde. Tulesỹ bororenimy, budoinimy didymy doidenyde heka taile rirubunyrenykremy awimy reysakremy isuureny-ki. Tai heka ibutumy reysarenykremy isureny-kile.
Chapter 13

1Davi tasodadu mahãdu rybe-ò rare, 100 sodadu mahãdu wedu-ò rybemy rare tule 1000 sodadu mahãdu wedu-ò. 2Irahudi heka rarybere ibutu iny mahãdu-ò:_ Adeereny awire heka, inyDeuxureny dewimy tule, Isaeli iuhe mahãdu-ò kia rybemy ròhònykre, xiwena wahidỹỹdu mahãdu-ò, Levi mahãdu tahãwãreny-ò kia rybemy rakre, ixinamy tii boho kao iny wana rexibutunyrenykremy. 3Kaki rikibutunyrenykremy heka òwòrywodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ rikiòryrenykremy, juhu riki Saú iòlònamy heka rõhõtirusamy roire dori. 4Tai Isaeli mahãdumy riteysarenyre kia rybe-di, awimy tai raharenyre.5idi heka Isaeli mahãdu Davi ributunyre, Ejitu iòhò ribi kia rasỹnymy roire mahãdumy, iraru rasỹnymy roire mahãdumy, Hamate su-ò raòwònyre mahãdu-ò. Tai dori òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ Kiraté-Jearῖ hãwã ribi Jerusalẽ hãwã-ò ridyrenykremy. 6Tai Davi Isaeli mahãdu wana Kiraté Jearῖ-ò roirenyre, Baalá hãwã heka ini ijõ, Judásu-ki tai (arka) òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ rimyrenykremy, òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ heka iratyy tyre-ki Deuxu loòsònamy rỹimyhỹre Isaeli Deuxu Tyhyhykỹ ibutu ratyre biu-ki runymyhỹre tarynana-ki biu-ki ibutu ratyre ratyre-ki ỹju wedu dori.7Diwydenyde heka òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ bororeni inatximy itewe-di itỹmyramy ritusinymy diwydenyde heka Abinadabé heto-ribi; tahe Usá, Aiò wana wydydumy diwymydoide, 8tai riki Davi Isaeli mahãdu wana resemy rỹimyhỹrenymy roiremyhỹ tarururenydi heka Deuxumy reàlàmy rỹimyhỹrenymy roiremyhỹ. Rawiunymy rỹimyhỹrenymy roiremyhỹ, rotoanymy rỹimyhỹrenymy roiremyhỹ, iviolaõrenydi wesemy, ijurònarenydi, itoanarenydi iwitxira iwitxiramy rỹimyhỹrenymy roiremyhỹ.9Kidõsu lòbòròna-ò ritehemynyrenyreu kia inatxi bororeni iwareny rytỹnymy roire (tropeçaram). Tai Usá tebòdi òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ rimyre reseke lau. 10Rurure, Usá rurure aõwesele. Tii heka Deuxu riteburedỹỹnyre òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ Usá tebòdi rimyre dori, Deuxu rirubunyre. Taile Usá rurure aõweselemy Deuxu koki rurure. 11Davi sõwemy rabedewore, Deuxu iykanaradi Usá rirubunyra-ki; tai dori kiasu heka kia bedeu ribi wiji-ò raninimyhỹre Beresi-Usá.12Idi heka Deuxu lau Davi ruberumy rỹire tai tii rarybere:_Timywexe òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ ariwykemyhe! 13Tiu heka riwyõra dori, Uritere Davi òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ riwyõra tahãwã- ò. Ririre heka hãbuõ heto-ki Obedé-Edõ hãbuni heka rare. Kate hãwã sỹmahãdumy. 14(Arca) òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ heka inataõ ahãdumy tai roimyhỹre, Deuxu heka deysana riwahinyre Obedé-Edõ-ò, isỹmahãdureny-ò riteysanyre, ibutu ihõrõ awimy Deuxu riwinyre tamy Deuxu idi riwiòhenanyre Obedé-Edõ-ò.
Chapter 14

1Iu heka Hiraõ Tiru hãwã iòlòmy Davi-ò riteònyre teòdureny Davi hetomy riwinyrenykremy, òwòruwidỹỹdu, hetowidỹỹdu mahãdu seduru òwòru sõwe riwyrenyre davi heto riwinyrenykremy. 2Tai dori Davi rieryre Isaeli mahãdumy Deuxu luure-ki Deuxudewimy Isaeli mahãdu iòlòmy tii ralore kia Hirãõ aõ wihikỹ riwahinyre òraruki.3Jerusalẽ hãwã-ki Davi hawyy mahãdu iwitxiramy roire tai iriòrereny hawyymy, hãbumy reare. 4Kaa Davi riòrereny Jerusalẽ-ki rearenyre myy: Samuá, Sobabé, Natã, Salomão, 5Ibahi, Elisuá, Eubeleté, 6Noká, Nebeké, Jabiá, 7Elisamá, Beeliadá, Elibeleté.8Isaeli mahãdu Davi iòlòmy raloreu heka bilixiteu mahãdu rieryrenyreu heka Davi-ò rimykremy rirahurenyre. Kiamy Davi rierymy roireu heka itxireny reakremy rare. 9Kia bilixiteu mahãdu hãbu rariehekỹsu-ò ritehemynyrenyreu iny mahãdu-ò itxi rearenyre, rawasinymy roirenyre kiamy ritelenyrenyre,10Iu heka Davi Deuxu-ó rỹỹraxire:_Waha Deuxu bilixiteu mahãdu-ò aõbo areakre. Biwawiòhenanykre aõbo. Deuxu rarybere:_ Maa! Arawiòhenanykre dori, botakemy. 11Davi itxi reare heka Baali-Berasῖsu-ò, taile iribireny rotare. Tii rarybere: Biu bede ritỹmynymyhỹre wese, aõ reaty reatyre wese heka Deuxu riwawiòhenanyre, tii riwauhere iny òludu mahãdu sodadu-ò sõwe iòtenamy areakemy. Tai dori kiasu rininimy roire Baali-Berasῖ. 12Bilixiteu mahãdu rihenyrenyreu heka isuritxooreny ririrenyre, tai dori Davi kia suritxooreny risõrenykremy riteònyre.13Idi ixybyle bilixiteu mahãdu rooserenyre Isaeli-ò itxirearenykremy. 14Tai heka Deuxu-ò Davi ixityre reixitòenyre, Deuxu rarybere tamy: _Kaa su ribile aõkõ itxireny beake kowa idi mawerunyke amorá bederatyò-ribi make.15Biraokre tai. Iu hãbu mahãdu amora bederatyò ityre-ki ramysasamy roirenyre boholakeu tahe itxireny beake. Irirareny mysasamy boholakeu tahe Jiarỹle akorenymy arakemy bilixiteu mahãdu-ribi arotakemy. 16Iwesele Deuxu rarybere heka Davi riwinyre, tai heka rururenydile iòludu mahãdureny risonymy idi roire Jibeaõsu-ribi Jesésu-ò. 17Tai dori Davi rybeninamy raubỹtỹ raubỹtỹynyre ibutusu-ò, tai ibutu bede bede mahãdu Davi lau ruberurenykemy Deuxu riwinyre.
Chapter 15

1Davi taheto riwinyre tahãwãki-le idi heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ tyky heto riywinyre irahudi heka 2tii rarybere: _ Levi mahãdu sohojihyyle heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ kidiwydenyde ka-ò Deuxule heka tii boho risỹnyrenyre iwydydurenymy tuhyymy. 3Tai tahe Isaeli mahãdu Jerusalẽ-ki Davi ributunyre Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ kia tyky heto-ò kidiwykemy. Kiamy tyky heto tii riwinyre dori.4Idi heka Araõ riokòre riòrerenymy, iòrysymy riteònyre, Levi mahãdureny tule riòryrenymy riteònyre. 5Koaté, mahãdureny heka dirahudenyde iwedureny Urieli, iijoireny 120my hãbu sõwe. 6Merari, mahãdureny heka dirahudenyde iwedumy Asariá, iijoireny 220my hãbu sõwe.7Jesõ, mahãdureny heka dirahudenyde iwedumy Joeli, ijoireny 130my hãbu sõwe. 8Elisabá, mahãdureny heka dirahudenyde iwedumy Semaiasí, iijoireny 80my hãbu sõwe. 9Heborõ, mahãdureny heka dirahudenyde iwedumy Elieli, iijoireny 200my hãbu sõwe. 10Usieli, mahãdureny heka dirahudenyde iwedumy Aminadabi, iijoireny 112my hãbu sõwe.11Tulesỹ xiwena wahidỹỹdu Davi riteòarinyre; Sadoké, Abiatá wana. Levi mahãdu: Urieli, Asaiasí, Joeli, Semaiasí, Elieli, Aminadabé. 12Levi mahãdu-ò Davi rarybere:_Kai boho Levi mahãdu wedumy toite. Bexilyranybenyke, aseriòrereny mahãdu-ò marybebenykre tiiboho rexilyranyrenykremy, Isaeli Deuxu, iòwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ kidiwydenydeke ka tyky heto-ò reywinyre tamy.13Kai boho Juhuu aõkõ Deuxu iòwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ tewytenyte ka-ò tai dori aõhõkỹmy Deuxu inydeereny risỹnyre tamy raryberenyõre timybo òbitimy tamywimy ariwyrenykemy ka-ó. Tamy rỹỹraxiõrenyre dori. 14Kia òraruki dori xiwena wahidỹỹdu mahãdu, levi mahãdu heka rexiywinyrenyre, rexilyranyrenyre Isaeli Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ riwyrenykremy. 15Tai tahe iwesele Moisesi-ò Deuxu rarybere wesemy Levi mahãdu òwòrudi taaxiòrenydi riwyrenyre.16Levi wedu mahãdu-ò Davi riteònyre rawiunyrenykremy rotoanyrenykremy taviolaõreny wesemy idi rotoanyrenykre reysarenykremy tatoanareny-di. 17Tai dori Joeli riòremy, Hemã Levita mahãdu ritarenyre, Asabé, Berekia riòremy ijõ ritarenyre tii Hemã mahãdu rare; ijõ ritarenyre Etã, Kuxaiá riòremy Merari mahãdumy. 18Imahãdureny ribi tule ritarenyre: Sakariasi, Jaasieli, Semiramoté, Jeieli, Uni, Eliabé, Benaiá, Maaseiasí, Matxitxiasí, Elibeleú, Mikineiasí, Obede-Edõ, Jeielimy, tiiboho ijòtòbònadi itxeredumy risỹnyrenyre.19Wiudu mahãdumy ritarenyre Hemã, Asabé, tiiboho womati toadỹdumy borõzidimy rotoarenykremy. 20Sakariasí, Asieli, Semiramoté, Jeieli, Uni, Eliabé, Maaseiasí e Benaiá rotoanyrenykremy tatoanarenydi, tule wiwana rawiunyrenykremy. 21Matxitxiasí, Elibeleú, Mikineiasí, Asasiasí, tiiboho toado mahãdumy itoanareny iratyremy iteremy wiumy rotoarenykremy. Obede-Edõ, Jeieli, Deuxu tyky hetodi itxeredumy ritarenyre tule.22Levi mahãdu wedumy heka Kenaniasí rare, tii wiuna sõwe kerydumy rare tai dori wiudu mahãdu-ò, rotoadỹỹdu mahãdu-ò iwedurenymy risỹnynyrenyre. 23Bereiasí, Eukaná, Obede-Edõ, Jeiaisí, ritarenyre heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹdi itxeredumy. 24Taheka xiwena wahidỹỹdu mahãdu heka ritarenyre Sebaniasí, Josabá, Netaneú, Amasaí, Sakariasí, Benaíasí, Eliesé. Tiiboho heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ koki rijurònyrenykremy.25Tai tahe Davi, Isaeli wedu mahãdu, sodadu wedu mahãdu-wana Obedé-Edõ heto-ò roirenyre Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ òrysymy, worana bedehesi deysanmy rỹimy roiremyhỹ, deysana nihiỹmy idi riwyrenyre. 26Levi mahãdu heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ idi riwymy roiremyhỹ, Deuxu idireny rare riwiòhenanyrenykremy tai dori debò inatxi reuròmy bororeni hãbumy xiwena-ò riwahinyrenyre, debò inatximy budoeni hãbumy xiwena-ò riwahinyrenyre.27Iu heka Davi ityyurahakỹdile rỹimy raremyhỹ tule wiudu mahãdu heka ityyurahakỹdilemy rỹimy raremyhỹ. Kenaniasí iwedurenymy roire, levi mahãdu heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹỹhỹkỹ riwymy roiremyhỹ. 28Kia wese heka Isaeli mahãdu Jerusalẽ hãwã-ò roirenyre. Deysanmy rawiunymy roimy roiremyhỹ, jurònamy rotoanymy roiremyhỹ. Juròna heka budoeni hãbuò-di ijurònareny di ritxurònymy roirenyre, tatoanarenydi roimy roirenyre.29Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹdi Jerusalẽ-ò rirònymy roirenyreu heka, Mikaú, Saú riòre hawyy, janela ribi retehere tii Ihãbumy robire Davi. Tii resemy roiremyhỹ, rexidy rexidymy deysanamy sõwere-ki. Mikaú Kia robireu tai heka ibinamy rahare, Davi riki tamy itxỹteremy roire, tai Davi Mikaú tawo-ki ribuare.
Chapter 16

1Riwyrenyre heka Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ Deuxu tyy heto-ò kia heto Davi Deuxu-ò riywinyre taile ritidirenyre òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ (Arka). Deuxu-ò xiwenamy riwahinyrenyre, xiwenamy òbitimy riwosinyrenyre, ywina xiwenamy riwahinyrenyre. 2Xiwena riwahinyrenyre rahudi heka Davi Deuxunimy rarybere deysanamy riwahinyre ibutu Isaeli mahãdu-ò. 3Idi heka rỹsỹna rỹsỹnamy riwahi riwahinyre ibutu Isaeli mahãdu-ò. Hãbu sohoji sohoji-ò paõ riwahinyre, hawyy sohoji sohoji-ò paõ riwahinyre, aõde òbiumy ere eremy riwahinyre uvaõ tule.4Levi mahãduõ tule Davi ritare Isaeli Deuxumy reàlàrenykremy Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ koki levi mahãduõ rawiunyrenykremy, Deuxu-ò reàlárenykremy. 5Levi mahãdu wedumy Asabé ritidire, Sakariasí iwohedỹỹdumy ritidire. Toado mahãdu tahe taviolaõ wesemy, tatoanarenydi heka: Jeielí, Semiramoté, Jeielí, Matxitxiasí, Eliabé, Benaiasí, Obede-Edõ, Jeieli ijõ. Asabé iwedureny tule tatoanadi rotoakremy, 6Juròna tule rijurònyrenykremy txuõtxuõlemyheka xiwena wahidỹỹdu mahãduõ Benaiasí, Jaasieli deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ koki rijurònyrenykremy.7Kia txuu heka Deuxumy reàlàrenykremy Asabé, Levi mahãdumy, Davi risỹnyre tiibohole kia juhuule. 8“Deuxumy beàlàmyhỹbenyke, inimy marybemyhỹbenyke, ibutu iny mahãdu-ò Deuxu iaõwidỹỹna wiwihikỹmy belyymyhỹbenyke. 9Deuxu-ò mawiunymyhỹbenyke tamy beàlàmyhỹbenyke, Deuxu iaõwidỹỹna wiwihikỹmy belyymyhỹbenyke10Deuxunimy beysamyhỹbenyke taõwidỹỹna wiwihikỹmy, tiemy dori ibutumy deàlànadỹỹdu mahãdu iworenyki ibedeysamy rỹimyhỹre. 11Deuxu iwòhedỹỹnamy biòrymyhỹbenyke, irurunamy biòrymyhỹbenyke; tii-wana matximyhỹbenyke tiemy.12Kaiboho heka Abraão, Deuxu deòdu, riòre riòremy toite, Jakò, Deuxu ritare, heka iriòre riòremy toite, itxi õhõtireny beamyhỹbenyke, 13ibutu Deuxu riwinymyhỹre õhõti itxi beamyhỹbenyke, iaõwidỹỹna wiwihikỹmy, iny masajua nihikỹmy ôhõtireny beamyhỹbenyke, iny òludu mahãdureny ywisidỹỹna-ò risỹnyre õhõtireny beamyhỹbenyke. 14Inynyrỹ Deuxu, iny Deuxureny heka; ibede ywina heka ibutu bede bede mahãdu-ò rare.15Tii heka inydeereny riywinyre heka tiemy inyherenykile wahe. Inydeereny narybede heka tiemy kidiwahinyke iny riòre riòremy. 16Iwese Abraaõ-wana tuu riwinyre wesemy wahe, kia tahe iyrybule Isaki-wana tuu riwinyre. 17Ibutumy Abraão-wana riywinyre tule Jakò-wana iyrybule Deuxu riywinyre òbitityhymy, tuhyymy. 18Iu heka Deuxu rarybere:_Jiarỹ kanaãsu ariwahinykre, kai biwedunykre asureny tuhyymy.19Juhu aõni ibuteremy toimyhỹtenyte iwitxirasu ludumy toitenyte heka tai iwedurenydimy kiasu ludumy wahe. 20Tai urile teriranymy toitemyhỹ, hãwãdu hãwãdu mahãdu-di, iòlò iòlò mahãdu-di. 21Deuxu heka iny mahãdu-ò riwahinyõhyyre inyõ ibinamy idireny ratxiheny lau, Kia ilaureny heny heka iòlò mahãdu-ò riteòarinyre. 22Tii rarybere:_Uritere waijoi mahãdu-ò itxi ibinamy idi norenyõmy Jiarỹ dori retarenyre warybemy wahidỹỹdu mahãdu-di wahe.23Bede bede mahãdu ibutumy InyDeuxureny-ò, Wanyrỹny-ò wiu tỹmyramy mawiunymyhỹbenyke. Tii wahedỹỹdurenytyhy rare kiamy belyymyhỹbenyke txuõtxuõlemy tuhyymy. 24Deuxu wowydyny bede bede mahãdu-ò belyymyhỹbenyke, Deuxu iaõwidỹỹna wiwihikỹmy hãwã hãwã mahãdu sõwe sõwe-ò belyymyhỹbenyke.25WaDeuxureny kai heka nihiỹtyhy tate, tii awityhymy iny rahamyhỹrenyre rikiwowydynymyhỹrenyke! Deuxu sohojile heka iykarana brebuna, rurudutyhyhykỹ ixidi ratximyhỹre bede mahãdu suritxoko ribi. 26Bede bede mahãdu isuritxokoreny urile suritxokomy heka rỹimyhỹre Deuxu tahe tiiemy dori ibutuwidỹỹdutyhy bedewidỹỹdu biuwetyy wana. 27Tii tiiemy dori ibutumy aõnaõnawiwi rurunatyhy, wihikỹtyhy dori tamy ratximyhỹ.28Ibutu bede mahãdu Deuxu-ò beàlàmyhỹbenyke, iloosòna-di iruruna- di beàlàmyhỹbenyke. 29Tii sohojihyyle rurudutyhyhykỹ òbitityhyhykỹ ixidi ratximyhỹre tamy beàlàmyhỹbenyke, Deuxu-ò bexiwahinymyhỹbenyke, Deuxu-ò bexiwelòrònymyhỹbenyke, tamy-ò bexiòhòdỹỹnymyhỹbenyke, ikoki tatiwomy matximyhỹbenyke.30Su ibutumy Deuxu lau ruberumy ramytatamyhỹre. Su awityhymy rỹimyhỹre tiu reseõtyhy. 31Bede mahãdu beysabenymyhỹbenyke, ibutu hãwã hãwãmy irybewiwi biuberanymyhỹbenyke: “Deuxu kai heka su iòlò tate”32Suu, iny boho beysake, berohokỹ wodỹỹmy beysake, bera iròdu boho, bederahy iròdu boho, ibutumy su-ki rỹimyhỹre heka abedeysareny wodỹỹ nihiỹmy tarurumy biiteysanybenyke. 33Tai bederade boho kedeysarenykre Deuxu-koki inynyrỹreny, tii kanake bede mahãdu-ò iòlòmy ratxikemy.34Deuxumy beàlàmyhỹbenyke tii awityhy heka rare, iluuna itueõtyhy. 35Tamy marybebenyke:_Waha, kai waDeuxureny atximahãte. Iny tarasadu tate taheka biwahedỹỹnyrenyke. suritxoko deàlànadu mahãdu ribi biwatarenyke adee tai tahe jiarỹ boho sõwemy umy areàlàrenyke, aki awityhymy araharenyke Deuxu, waworeny ribi inatyhymy areàlàrenyke, Deuxu òbitiduhukỹ.36Deuxumy rekeàlàrenykre, Isaeli Deuxu. Deuxumy beàlàmyhỹbenyke wiji tiiemy. Tai isaeli mahãdu myy rarybere: “Kiamẽ” idi Deuxu-ò reàlàrenyre, Deuxu Tyhyhykỹ wahe.”37Idi heka Deuxu tyky hetowo-ki tai rỹyire kia Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ, Asabé Levi mahãdu wana Davi risỹnyre tai idi raõmysỹdỹỹnykremy, taile Deuxu-ò deàlàna riwahinyrenykremy tiiemy. Txuõtxuõlemy tii boho heka òbitimy taile idi raõmysỹdỹỹnykemy. 38Tulesỹ Deuxu tyky hetomy idi raõmysỹdỹỹrenykremy; Obedé, Edõ, Jedutuữ sỹmahãdurenyyki ribi heka 68 hãbu mahãdu wana raõmysỹdỹỹrenykre. Hosá, Obedé-Edõ wana ijòtòbònareny idi itxeredurenykremy risỹnyre. 39Juhu Jibeaõsu-ki deàlànamy roiremyhỹ Sadoki xiwena wahidỹỹdu iaõmysỹdỹỹdu biòwa mahãdureny wana Deuxu tyky heto-ki deàlàdỹỹna wedumy roire. Tahe taile deàlàna wedumy roikremy risỹnyre.40Txuõtxuõlemy rudimy, txioromy taile xiwena tyre-ki xiwenamy riwahinyrenykremy, kia xiwenamy riwosinytyhykremy iwese bede ywina tyyritimy roire Isaeli mahãdu-ò Deuxu riwahinyre iwesemy. 41Tule roimyhỹre wiumy rawiunyrenykremy Emã, Jedutuữ, ijõ wiudu mahãdu tule ritarenyre Deuxu-ò reàlàrenykremy iluuna dori tuhyymy ratximyhỹremy.42Emã, Jedutuữ tule womati sõwe idi raõmysỹdỹỹrenykremy, Juròna, womati besemy, itoanarenymy kia idi rotoanyrenykremy, tule wydydumy roimyhỹkremy. Emã, Jetuduữ sỹ mahãdu heka ijòtòbòna boho idi itxeredumy roimyhỹrenyre. 43Tii boho tasỹmahãdu-ò roirenyre, Davi tule tasỹmahãdu-ò roirenyre tamahãdu wana idi ratxikremy.
Chapter 17

1Davi taheto-ki roimyhỹreu heka tii Natã Deuxu rybedumy riòrykemy inyõ riteònyre. Natã, Deuxu rybedumy dehemynydeu heka tii tamy rarybere:_Natã, awiõre heka, Beteheinyhe wahetomy, iòlò heto wiwihikỹ heka rasỹnywahỹre. kaa heto heka òwòru Sedoro-di wihikỹ-di awimy rasỹnywahãre, aõherewe Deuxu òwòruwodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ tyky hetowo-ki rỹimyhỹre, awiõre heka rare. 2Tai heka Natã, Deuxu rybedumy rarybere Davi-ò:_ Kohe Davi, iny Iòlòmy, Deuxu awana ratximyhỹre dori, ibutu adeewimy biwinyke wahe.3Tai iu ruumy heka Deuxu Natã-ò rarybere: 4_Natã, Davi-ò rybemy make, marybeke tamy myy:_ “Davi, uritere, kai aõkõ wahetomy biwinyke dori. Waheto deàlànamy kai aõkõ biwinyke tai arasỹnykemy. 5Ejitusu-ribi Isaeli mahãdu retareu wiji-ò tiu hetowo-ki rasỹnyõwahỹmyhỹre. Tyky hetohyy-kile jiarỹ rawahỹre, ijõsu-ò reurò reuròwahỹre. 6Su-ribi reurò reuròwahỹre Isaeli mahãdu wana heka tiu isaeli wedu mahãdu-ò rỹỹraxiômyhỹre aõherekibo heka waheto riwinyõrenyrerimy, sedoro òwòru-di waheto wadee riwinyõrenyre rỹỹraxiõhyyre tamyreny.”7Tai dori, wadeòdu Davi-ó marybeke, Jiarỹ heka, Deuxu Tyhyhykỹ, rarybewahỹre: “Jiarỹle heka bederahyy-ribi budoeni-di itxeredumy aratare heka wamahãdureny isaeli dinodumy matxikemy. 8Awanahyymy titxibo atxiteri-ò tuhyymy awana raremyhỹ, aòludureny-ribi arawiòhenanymyhỹre, arabedeerynymyhỹre. Jiarỹle ani ranihikỹdỹỹkremy, bede iny mahãduwedu wityhy iweserenymy arasỹnykre Jiarỹ.9Isaeli wamahãdu-ò suu retaremy jiarỹ tai sỹmy arasỹnyre, Isaeli mahãdu iòludureny-ribi brebu-di aõkõkemy tai arasỹnyrenyremy. 10Iwese juhuu iòludureny-ribi brebudihyymy roirenyre wese ixãwikre. Kasu rirònyrenyreu heka iòludureny itxi reareny heka wiji heka ixãwike, iòludureny taireny ariteónykremy. Ibutu aòludureny ribi ibutumy ariteònykremy, tule ariòkorereny ariwahinykremy, warybemy retidira jiarỹ.11Kai burukreu heka, amahãdureny bire-ki aratuunyrenykreu heka ariòrele iòlòmy arisỹnykremy iòlònamy heka idi rarurudỹỹnykremy. 12Ariòrele heka waheto wadee riwinykremy, ariòkore riòkorereny iòlònareny tuhyymy roiremyhỹ.13Jiarỹle tybymy ararekre, wariòremy rarekremy. Iribi aluunamy tiu aritaõtyhy. Iwese Saú iòlòmy juhuu rewinyre iwesemy. 14Isaeli mahãdu wedumy Jiarỹ arisỹnykremy, waiòlòna wedumy tuuhymy arisỹnykremy. Iriokòre riokòrereny tiu itueõtyhy.” 15Iribi tahe Davi-ò Natã rarybere ibutu Deuxu tamy rarybere wesemy.16Tai heka Davi Deuxu tyky heto-ò ralore idi reixitòenyre Deuxu-ò:_Waha Deuxu ibutu wihikỹ wadee juhu wadee tewinyte iòraru-ki heka sõwemy umy reàlàmyhỹre heka jiarỹ heka aõ aõkõ jiarỹ rare wadi maruxetòenykemy, wasỹ mahãdu tule aõ aõkõ heka rare maruxetóenykemy. 17Nihiỹmy heka wadee tewahinyte ihỹre ijõmy tarybete wariokòre riokòreny-ò deysanamy biwahinykremy tarybemahãte. Waha Deuxu, kai Deuxu Tyhyhykỹ hãbu wihikỹtyhymy wamy tarybemahãte. 18Timybo heka adeehe ararybekremy. Uri adeòduõ jiarỹ rare tiwaerytyhymahãte ihỹre heka awityhymy tiwasỹnymyhỹte,19Kia wadee tewinyte adewimy heka deysanatyhymy wabededỹỹnanamy rarekremy. 20Waha Deuxu awese heka tiu ijõõre; Kai sohojihyyle Deuxu tate reerywahỹrenyre. 21Isaeli amahãdureny heka rare, bede mahãdu-ki hekatai ijõõre Isaeli mahãdu wesemy, kaile tetate amahãdurenymy ratxikemy. Isaeli mahãdu-ò aõnawiwihikỹ tewinyte heka animy ranihiỹdỹỹnyre bede bede-ò. Ejitu-ribi amahãdureny terehedỹỹnyte, bede mahãdu teteòte iribireny tai Isaeli mahãdu ranihiỹdỹỹnymyhỹreu heka bede mahãdu teteònymahãte.22Tai heka Isaeli mahãdu-ò tewinyte amahãdurenymy tiemy rỹtyhyrenykremy, kai Deuxu iDeuxurenymy delemy tate. 23Wiji tahe, wanyrỹ Deuxu, inatyhymy aõma tiiemy ryberatyre òlòõkremy tuu rarybere-ki wahe riwinykremy. 24Ahe ludu heka nihiỹkremy tiiemy tahe iny mahãdu rarybekre: Deuxu heka ibutu ratyre rurudu nihiỹ rare. Kaa Deuxu Isaeli mahãdu kai tuu tarybete tikiemy rỹirakemy iòlòmy wariokore riokore mahãdu hyy.25Waha Deuxu jiarỹhe waberebuteremy adee ararybekremy areixitòenykemy juhu wadee tiiemy tarybete aõ rỹimyhỹkremy wariokore riokore hyy iòlòmy. 26WaDeuxu, Deuxu Tyhyhykỹ tate wadee rybewimy tarybete, 27wariokore riokoremy biwiòhenanykremy iòlòmy hyy. Waha Deuxu wariokore riokore tewiòhenamahãte tahe adee areixitòenykre tiiboho adeysana-di rỹihyyrakemy.
Chapter 18

1Bedemy roimyhỹre heka bilixiteu mahãdu-ò Davi ixybyle itxirenymy reare idi tahe iribireny rotare. Kate hãwã mahãdu ribi, su wera ludu mahãdu ribi ibutu iribireny rotare. 2Tulesỹ Moabe mahãdu ribi rotare, tii boho Davi deòdu wesemy relerenyre tule isureny Davi-ò riòwynymyroirenyre.3Iribi tahe Siriasu-ki Sobá hãwã iòló heka Hadadesé-ò Davi itxi reare Hamatésu iòhòmy. Iu heka Hadadesé Eufaraté bero kiasu heka rimykemy idi riwisỹnymy roire. 4Hadadesé ribi alòre tewemy 1.000 sõwe tahe Davi idi rimyre, ijõ 7.000 sõwemy awaru dinodu heka, tule 20.000 soldadu ridyre. Tai Davi heka tule tewe wana sõwemy tamy rimyre ijõ awaru iuhe sõwe itireny ribinanyre.5Siro mahãdu heka Hadadesé riwiòhenanykemy rearenyre, tai heka Davi itxireny reare heka rirubunyrenyre 22.000 sõwemy. 6Iribi tahe Siro mahãdu Damaxiko su-ò Davi tasodadureny risỹnyre tai. Davi iwedureny rexisỹnyre tii boho tamy isurenymy riòwynymyroiremyhỹkre. Tai heka ibutu sumy ribi heka Davi Deuxu rirurudỹỹnyre, wedumy ratxikemy.7Tulesỹ Hadadesé iwyhy itxenareny womati tỹrỹrỹhỹkỹ sõwe Davi Jerusalẽ-ò riwyre. 8Ijõ heka Txibaté hãwã ribi, kuữ hãwãribi riwyre womati borosi kia hãwãreny Hadadesé ridinodunymyroire. (Bede roimy rare heka Davi riòre Salomaõ heka kia womati borosi idi riuhere Deuxu heto-ki, womati surònamy relere, womati sõwe sõwe, Deuxu hetoti idi riuhere bobosi womati-di.)9Toí heka Hamaté hãwã iòlòmy heka iu rieryre hamaté ribi Davi rotare tasodadu sõwe ribi rotare. 10Toí Joraõ iriòremy riteònyre Davi-ò, tii riki awimy tai rahare Hamaté iribi Davi rotaremy awimy rahare. Juhu heka Toí Hamaté-ò itxi reare taheka rotaõra iribi. Tai heka Toí tariòre Davi-ò womati tỹrỹrỹhỹkỹ, womati tỹrỹrỹhỹkỹ iuramy, womati borõsi Joraõ Davi-ò. 11Kia womati sõwemy Davi rimyre heka Deuxu heto-ki ritidire kia wo-ki rihihitxi hitxinyre ibutuwo-ò idi Deuxumy reàlànykremy. Ijõ womati sõwe juhu diwyde heka Edõ mahãdu ribi, Amõ mahãdu ribi, Bilixiteu mahãdu ribi, Amalekita mahãdu ribi, sõwe womati riwyra.12Zeruia riòre heka Abisaí inire, tii Edõ mahãdu 18 milimy sõwe rirubunyre Jiyrasu-ki. 13Tii tasodadu ritidire Edõsu-ò, tai dori Davi kiasu-ó iòlòrenymy relere. Davi Deuxu rirurudỹỹnyre ibutusu-ò wedurenykremy.14Isaeli Iòlòmy Davi ralore awimy Isaeli mahãdu ridinodunyre. 15Davi sodadu wedu heka Joabé inire, Abisaí seriòremy. Josabá heka Davi iòlòmy iraybididu rare. 16Sadoké, Aitube riòre, Aimaleké Abiatá riòre, xiwena wahidỹỹdurenymy roire, Seraiá tyyritidỹỹdumy. 17Keré mahãdumy, Pele mahãdumy heka Benaiá, Joiada riòre iwedureny rare. Davi riòre mahãdu heka iaõmysỹdỹỹrenareny ibutu ratyremy roire.
Chapter 19

1Bede roimy rare tahe Amõ mahãdu iòlòmy rurure, Naasi inire iriòre tahe teròwymy ralore. 2Tai heka Davi idi rawotòenyre idi rõhõtinyre: “Hanữ awimy idi aratxikemy, tyby Naasi heka wadee awimy riwinyre dori.” Tai heka inyõ mahãdu riteònyre tamy rybemy; Naasi rubusỹtybymy roireu. 3Iu heka Davi deòdỹỹdu mahãdu Amõsu-ò ritehemynyrenyre Hanữ-ò Davi rybemy rybedu mahãdu tai Amõ mahãdu heka tamyreny raryberenyre Hanữ-ò: Kai aõbo awimy tahamahãte inatyhy kia Davi deòdỹỹdu mahãdu waha sỹtybymy rybemy dirahudenydemy. Tahe Aõkõrehe! Tii arateònyrenyre kasu itxeremy idi inysureny rahaananykemy, riwaitxenakremy heka toiteri.4Kiarybe òraru-ki heka Davi deòdỹỹna mahãdu tai rimyre heka iijòsirireny risyre, idi ityyreny riykaykare ihitxidereny-kile itykyreny riykare iribi tahe idi riteònyrenyre rooserenykremy. 5Kiamy Davi rieryreu heka, inyõ mahãdu riteònyre witxi rearenykremy sõwemy ixãrunamy roiremyhỹ dori. Davi deòdỹỹna mahãdu heka Tamyreny rybemy rarybere:” Wajoireny Davi adeereny riteònyre heka tai iny boho roireri: Myy Davi rybemy rare: Ixinamy riki Jeriò hãwã-ki matxibenykemy riki aijòsirireny ranihiỹykreu heka asỹreny-ò boosebenykre. Kiamy Davi rybemy riteònyrenyre myy riki.6Idi Hanữ Amõ mahãdu wana rexieryrenyre heka Davi riteburedỹỹnyrenyre-ki tai heka Mesobotania-su ribi diòrydenyde awaru tewemy, Arã-Maakasu ribi tule diwyde, Sobásu ribi tule awaru tewemy diwydenyde, awaru ijiradu kery mahãdu riòryrenyre kiamy sõwe riòwynyre heka 35.000 kilu iutxiemy riòwynyrenyre womati ura-di. 7Awaru tewe heka 2.000 sõwe e ijiradu kerydu ijõ tule Maaka mahãdu iòlòmy tasodadureny wana, dirahudenyde heka Medebasu-kile tai ratxirenykremyra, Tai Amõ mahãdu tule heka tahãwãreny ribile rexitarenyre alòre-ò.8Davi kiamy rieryreu heka Tasodadureny wedu Joabe-ò riteònyre alòre-ò sodadu mahãdureny wana rirahuremy. Tai Amõ mahãdu hãwã ko-kile rexisỹnyrenyre heka iòlò mahãdu heka tule rexisỹnyrenyre iòhòreny riòremy. 9Tai tahe Joabe tahe kiamy robire heka tasodadoreny wiòhemy Arameu mahãdu-ò riteònyre.10Iuhe mahãdu tahe Abisaí sodadureny wedumy Amõ mahãdu-ò riteònyre. 11Abisai-ò Joabe rarybere:” Arameu mahãdu wadeereny kedeakeki tahe biwawiòhenanykremy bodoike, tahe Amõ mahãdu adeereny irurutererenykeki tahe arakre arawiòhenanyrenykremy teery.”12Katahe wiji heka rekexirurunyrenykremy iny mahãdureny-ò, iny hãwãreny- ò, Deuxu hãwãreny heka roimyhỹre dori iny hãwãreny-ò 13rakarurunyrenykremy Deuxudewimy rokotarenykremy.”14Tai tahe Arameu mahãdu-ò Joabe tasodadoreny itxirearenyre, riòryrenyre ilaureny Arameu mahãdu rahenyrenyre brebumy. 15Tai heka Joabe lau Arameu mahãdu rahenyrenyre Amõ mahãdu tule Abisai lau rahenyrenyre hãwã-ò rooserenyre dori. Tai heka Joabe jerusalẽ hãwã-ò roosere.16Arameu mahãdu ribi Isaeli mahãdu rotarenyre tai Arameu mahãdu tamahãdureny-ò rybedumy riteònyre Eubaraté bero bire-ki Arameu mahãdumy roire, sodado mahãdu wedureny Sobaké ikoreny-ki dirahude heka taijoireny wiòhedỹỹmy. 17Davi kiamy rieryre heka Isaeli mahãdu ibutumy ributunyre Jorodaõ bero riteorosòrenyre; itxireny rearenyre, Arameu mahãdu ikoreny-ki Isaeli mahãdu rexisỹnyre heka tasodadureny riteò teònyre.18Tai heka itxi rearenyre heka Arameu mahãdu iribireny raijiranyrenyre ilau. Tai heka 7.000 sõwe awaru tewe dinodu mahãdu Davi rirubunyre, ijõ 40.000 sõwe sodadu awaru dinodu mahãdumy. Sodado mahãdu wedu Sobaké tule Davi rirubunyre. 19Isaeli mahãdu rotare-ki tai Hadadese iòlò mahãdu Davi wana awilemy rooserenyre. Idi ixãwire heka tai Amõ mahãdu heka Arameu mahãdu-ò tiu riwiòhenanyõtyhy ixyby.
Chapter 20

1Iu heka iòlò mahãdu alòre-ò rirahurenyreu Joabé sodadu mahãdu wana rirahure Amõsu-ò itxi rearenyre. Davi tahe Jerusalẽ hãwã-ki runyremy. Isaeli mahãdu heka Habá hãwã-o rirurawonyre tai rorenyre idi hãwã rahure.2Amõ mahãdu surioko heka Moloké heka iratyana heka iutxiehekỹ rare 34 kilu iutxiemy. Womati tỹrỹrỹhỹkỹ rare tai mana wihikỹtyhyre iwoki roire, Davi idi rimyre taratyana-òle ritidire, tule sõwe aõna õna wihikỹ Davi riwyre Habá hãwã ribi. 3Habá sỹ ludu mahãdu heka Davi riteranyre idi raõmysỹdỹỹrenykremy woma- di, may-di, bryre-di, òworu riororenykremy, Ijõ hãwã sỹ ludu mahãdu tule iwesele riteranyre Amõ-su-ki hãwã hãwãmy. Idi Davi roosere Jerusalẽ hãwã-ò tasodadoreny wana.4Iribi tahe Kesé su-ki Bilixiteu mahãdu-ò itxirearenyre. Kia riòrarunyre heka Sibaí hãbu rariehekỹtyhy rurure Husa hãwã ludu Sibekaí irubudỹỹdure kia bedeu heka bilixiteu mahãdu rotaõra dori. 5Ijõ heka roire Bilixiteu wana ròrenymyroiremyhỹ, Elanã, Jaí riòremy, tii Koliasi seriòre raremy Lami tii rirubunyre, kate hãwã ludu. Lami tonõri heka ibòdehekỹ iutxietyhy heka rare.6Ijõ heka roire kate hãwã-ki. Hãbu rariehekỹ ihetxiu mahãdu riokoremy tii debó sohoji reurò tebò-ki roire iwa-ki tule debò sohoji reuròmy roire. 7Kia hãbu irariehekỹtyhy heka Isaeli mahãdu-ò rybe binamy rarybere tai Jonatasi, Simeia riòre Davi seriòre habu rariehekỹtyhy rirubunyre. 8Kia inataõ hãbu rariehekỹtyhy Davi tasodadureny wana rirubunyrenyre heka kate hãwã ludu mahãdu heka ilabierenymy roire.
Chapter 21

1Idi tahe isaeli mahãdumy ribinanykremy satanasi idi riwisỹnyre tai Davi heka imahãdureny idi rariakemy rõhõtinyre. 2Tii Joabé-ò riteònyre, tasodado wedureny-ò tule riteònyre:_” Isaelisu-ò bede bedemy Isaeli mahãdurenymy idi mariabenykre, ibòò ribi, iraru ribi idi maariabenykremy. Arierykre dori tiwesebo iny rasõwere.” 3Tahe Davi-ò Joabé rarybere:_ Iòlò Davi, Deuxu heka awityhy iny rasõwekemy riwinykremy! Adeòdureny wahe! Taheka aõherekibo aõbinamy bidiwyke Isaeli mahãdu-ò?4Ihỹre heka Joabe Davi riteranyre irybe weselemy riwinykremy. Tai Joabé ibutu Isaeli mahãdusu-ò idi rare imahãdureny idi rariarenykremy irahudi heka roosere Jerusalẽ hãwã-ò. 5Tii rarybere iòlò-ò kia hãbu mahãdu alòredu ruruduhukỹ riòby mahãdu heka rasõwerenyre myy: 1 milaõ, 100 mili sõwe isaelisu-ki roire, ijõ 470 mili Judasu-ki roire.6Ihỹrele heka Joabé awimy aõkõ rahare inyõ idi rariakemy tai dori Levi mahãdu, Bejami mahãdu heka idi rariaõmy. 7Deuxu ibinamy tai rahare Isaeli mahãdu idi rariarenyre-ki. 8Tai Davi rarybere:_WaDeuxu, rexiòrarunyre jiarỹ, ibinamy rewinyra dori wamahãdu idi rariarenykremy reteónyre dori. Waòraruna biixãwidinyke, làhàmy! Waitxỹtere jiarỹ!9Kade Deuxu rybedu-ò Deuxu rarybere: _Davi-ò rybemy makre. 10Tii taòraruna òwymy ritakemy; inataõmy iribi sohojimy ritake iaõhõkỹmy dỹỹnanamy. Aõ tii ritake ariwahinykre.11-12Davi-ò Kade tamy rybemy rare. iwese Deuxu tamy rarybere Davi-o rarybere:_Kaile bitake inataõ ribi sohoji aõbo bitake: inataõmy beòra-di ramamy risake ada inataõ ahãdu-di heka iny òludu lau ribi bexiijekemy, ada inataõ txu-di Deuxu tamaurehe-di adi reakre aõma tahe binana kiditeònykre asureny-ò Deuxu taỹju rubu-di kiditeònykre tai sõwemy iny rurukremy. Aõbo, Davi bitake. Aõbo Deuxu-ò ararybekremy.13Aõkõrehe, isiratyhyrehe wadee rare. Wabinareri wahe, Deuxu tebò-dile aõhõkỹmy wadee risỹnykre dori, hãbu mahãdu debò-di aõkõ. Mytahe, ixinamy Deuxule aõhõkỹmy risỹnykre wadee, hãbu mahãduke aõkõ. Deuxule ruxetòena ijõdire dori. 14Tai binana binahakỹ Deuxu riteònyre Isaeli mahãdu-ò sõemy rurure 70 mili sõwe Isaeli mahãdu-ki rurure iu. 15iribi tahe ỹju Deuxu riteònyre Jerusalẽ hãwã rahukremy, idi tahe Deuxu rarahorere taỹju-ò rarybere:_Ixãwikrehe, Ixãwira! Kia ỹju heka Araunáube-ki roire tai aõna õna iny risumyroiremyhỹ, jebuse mahãdusu-ki, ỹjumy roire.16Kiaỹju heka biu-ki tamaurehe-di roire Jerusalẽ hãwã rahukemy Davi tuu robire, tai heka Davi Isaeli wedu mahãdu wana ityyreny tyby-di roimyroiremyhỹ, tatiwomy reserenyre, iòsanareny bede-ò ritidire. 17Tai Davi reixitòenyre myy:_WaDeuxu jiarỹle reòrarunyre. Jiarỹle Isaeli mahãdu idi risỹnyre tiwesebo sõwemy roiremyhỹ arierykemy, jiarỹle idi rariare. Herewelàhà tii boho aõkõ riwinyrenyre. Waha Deuxu wadi inyhe aõhõkỹmy bisỹnykre watyrele, wasỹ mahãduòle aõhõkỹmy bisỹnykre, tahe isaeli mahãduke aõkõ, jiarỹle rexiòrarunyre tii bohoke aõ riwinyõrenyre dori.18Iu heka Kade-ò Deuxu ỹju rarybere xiwena riwinykremy Arauná ube-òle taile aõna õna risurusurunyrenyre heka xiwenamy relekremy ỹju Kade-ò riteranyre. 19Iwese Deuxu rarybere Davi kadesu-ò rare xiwena riwahinykremy. 20Iu heka Arauná ube-kile heka Davi riòrereny inaubiòwa aõna õna risurenymyroiremyhỹu heka ỹjumy robirenyre, tii boho raijiranyrenyre ilau, Davi riòrereny rexiwòrenyre ilau brebumy.21Davi ritehemynyreu heka Araunásu wedumy tamy nade, tatiwotimy resere takò su-ò ridere. 22Davi tamy rarybere:_Asu wadee bohonynyke, kasu aõna õna risurusurunymyhỹ ariõbranykremy kaki Wanyrỹ Deuxu-ò xiwenamy ariwinykremy dori. Deuxu Tyhyhykỹ kia binana bina binahakỹ rahukemy lau dori. Marybeke wadee tiwesebo iòwy adee òbitimy ariòwynykremy.23Tai Arauná tamy rarybere:_Aõkõrehe, waiòlò, ixinamy kasu adeehe rarekre, ixinamy kasu heka waiòlò, ahõrõhe rare. Kaa tule heka inatxi bororeni xiwenamy Deuxu-ò biwahinykemy bidyke. Kaa owòru tule biwyke kaa haò iny aõna õna idi risurusurunymyhỹre heka tule biwyke idi bisõkemy xiwena-ò, tule tiriku Deuxu-ò adee rewahinyreri Deuxu-ò xiwenamy biwahinykemy. Kaa ibutumyhe adee rewahinyreri. 24Davi tamy rarybere:_Aõkõrehe, Arauná, Deuxu-ò xiwena iòwyõ-di aõkõ Deuxu- ò ariwahinyke. Xiwena Deuxu-ò ariwahinyke tahe òbitimy anaòwynyke. Tule kasu òbitimy ariòwynyke adee.25Tai heka kiasumy Davi Arauná-ò womati tỹrỹrỹhỹkỹ 7 kilu-di riòwynyre. 26Kiasu-ki heka xiwena riwinyre Deuxu-ò reàlànykremy, xiwena risõre tai ywina xiwenamy, xiwena risõtyhyre Deuxu-ò. Idi Tii reixitòenyre. Tai Deuxu iixitòedỹỹnamy. 27Deuxu taỹju-ò rarybere tamaurehe-di riyrubunykremy, tai ỹju tamaurehe-di riyrubunyre.28Iu Davi rierymyhỹre heka Deuxu iixitòedỹỹnamy rirawyònyre-ki tai heka kiasu- ki aõnaõna risurusurunyre, taile xiwena Deuxu-ò riwahinyre. 29Kia bedeu heka Deuxu tyy heto Xibeaõsu-ki roire. Juhuu bederahy-ki Moisesi Deuxu tyy heto riwinyre heka tule iròdu xiwena tai risõmyroiremyhỹ Deuxu reàlàmyroiremyhỹ 30Ihỹre heka Davi Xibeaõsu-ò raõra Deuxumy reàlànykremy kia Deuxu ỹju maurehe laumy tai raõra.
Chapter 22

1Davi rarybere: “Kaa heka Deuxu heto heka rare, Inynyrỹ, kaa heka isaeli Deuxu-ó xiwenadỹỹna kaa heka rare.” 2Tule ibutu suwitxira mahãdu Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnymyroire mahãdu heka ributunyrenykremy Davi riteònyra, idi heka mana ribòhònykremy ritidire suwitxira mahãdu-ò raõmysỹdỹỹkremy Deuxu heto widỹỹ-ki.3Womati sõwemy heka Davi ributunyre bereu riwinykemy, bereu denamy relekremy, ijõ borõsi iutxie sõwemy tule riòryre. 4Sereduru owòru tule sõwe sõwemy ributunyre, sidoniosu ribi, txiriu mahãdu ribi tule sõwe sõwe owòru Davi-ò riwyre dori. 5Davi idi rõhõtinymyroire:” Wariòre heka Salomaõ ibedeeryõmy rare, Kia templo, Deuxu heto heka rarekre tai awityhytyhyhykỹmy rarekre, iruxerahakỹ, inyõ sõwemy awityhymy tai raharenykremy ibutu bede mahãdu-ò awityhytyhymy rarekre. Tai dori ibutu idi ariywinykremy arurukre koki.”6Idi heka Davi tariòre Salomaõ-ò rarybere templo Deuxu heto riwinykremy, Isaeli Deuxu-ò. 7Davi rarybere myy: “Wariòre, adeehe ararybekre; jiarỹ WaDeuxu-ò heka templo ariwinykremy idi rewisỹnyre Deuxutyhyhykỹni òraruki, 8ihỹre heka Deuxu wadee narybede:’Aõkõrehe, Davi, uritere, kai aõkõ templo biwinyke wadee. Kai aõkõ tuu biwinyke, kai heka heka sõwemy iny terubunyte dori, alòremy sõwemy idi tesunyte. Kai heka sõwemy bede-ki inyõ mahãdu hãlubu tetxiwite wakoki. Kia òraru-ki heka Wanimy templo biwinyõke wahe.9Kai mariòrekre, ariòre heka ywimynodumy rarekre, jiarỹ tii wana ararekre, ibutu iòludu mahãdu ribi ywinamy ratxikremy ariwinykre. Salomaõ inimy heka rarekre, iòlòna-ò ywinamy ariwahinykre, awimy iòlònamy Isaeli mahãdumy ratxikremy ariwinykre dori. 10Tiihe heto templomy wanimy wowydynamy riwinykremy. Jiarỹ tybymy heka ararekre. Tii Isaeli mahãdu iòlònamy tiemy rarekremy ariwisỹnykre’.11“Tai heka wariòre, Deuxu awanahyymy rarekremy ratxireri, aDeuxu templo biwinykremy, iwesele tii rarybere wese. 12Katahe wariòre, Inynyrỹ Deuxu òbitina adee riwahinykremy, bedeerynamy adee riwahinykremy aDeuxu bede ywina beòbykemy, tii isaeli iòlòmy arasỹnykreu. 13Kai awityhymy matxikremy ywimy irybemy beòbykemy, ibutu Deuxu bede ywina Moisesi-ò Deuxu riwahinyre iwese biwinykemy. Katahe wiji brebuõmy mahãke, ibrebutereõmy mahãke! Ityhymy mahãkemy matxike, iwoxieryõmy mahãke.14Sõwemy idi rerurunymy Deuxu templo-ò rebutunyre heka womati tỹrỹrỹhakỹ, 3.500 iutxiehekỹtyhyre, tahe womati iura heka 35.000 iutxiehekỹtyhyre, sõwe sõwetyhyre heka borõsi, sõwe sõwetyhyre heka ijõ womati iutxiehekỹtyhyre heka sõwe sõwetyhymy moõ idi rariake aõkõ. Tahe ijõ sõwe tyhyre tule heka owòru sõwe sõwetyhyre, mana sõwe sõwe tyhyre heka. Kai heka kia aõna õnamy rasõwekemy biywinykeki tahe ixinamy.15Aõmysỹdỹỹdu heka sõwe ijõdire heka: Mana bòhòdỹỹery heka, heto widỹỹery heka, owòru widỹỹery heka, aõna õna aõmysỹery mahãdumy heka iwitxira iwitxira aõmysỹdỹỹery sõwemy aõmysỹdỹỹ ijõdikemy dori. 16womati tỹyrỹrỹhỹkỹ aõmysỹdỹỹery, womati iura tỹrỹrỹhỹkỹ aõmysỹdỹỹery, borõsi aõmysỹdỹỹery, womati iutxie aõmysỹdỹỹery sõwe ijõdire heka. Ixinamy templo aõmysỹdỹỹ heka biòrarunybenyke. Deuxu heka awanahyymy ratxikremy.”17Tai heka Isaeli wedu mahãdu-ò Davi riteranyre Salomaõ-ò riwiòhenanyrenykremy. 18Tii rarybere: “Inatyhytyhymy Inynyrỹ waDeuxureny awanareny ratximyhỹre dori, kasu-ki ywinamy riwahinymyhỹre dori, kasu mahãdu heka wadebò-òle Deuxu riwahinyre wadee, Tai dori wijihe ibutu kasu sỹdu mahãdu heka kai boho Deuxu wana idinodurenymy toimahãte. Deuxu òraru-kile dori. 19Tai dori aworeny, awotyhy ribile hekaa Deuxu-ò beàlámahãbenyke. Tii bityhyny mahãbenyke ibutu woribi aDeuxureny rarekre. Deuxu templo heka widỹỹmy biòrarunymyhỹbenyke. Tai Deuxu owòru wodỹỹ (Arka) bidiwybedenykemy ka-ò, tule ibutu aõna õna kidiwykemy ka-ò Deuxu templo-ò ritidikremy. Kia templo heka Deuxutyhyhykỹnimy riwinyrenykremy.”
Chapter 23

1Davi matuarimy rareu heka iriòre Salomaõ risỹnyre Isaeli iòlòmy. 2Ibutu Isaeli mahãdu wedumy ributunyre, Deuxu rybedumy mahãdu, levi mahãdu tule. 3Levi mahãdu heka idi rariarenyre heka 38 mili hãbu sõwemy.4Tai 38 mili ribi heka Davi 4mili ritare Deuxu templo heka riwinyrenykremy. 6 mili heka rityyrytinykremy tule aõ rotỹỹnykeki raòbitinykremy. 54 mili tahe ijòtòbòna-di itxeredumy risỹnyrenyre tule Deuxumy reàlànykremy itoanareny-di, kia Davi iólòle toana riwinykremy juhu riteònyre Deuxu heto-ki wiuna ijõdikemy. 6Levi mahãdu heka isỹmahãdureny wese heka Davi ritxuare heka inataõmy Jesõ ilabierenymy, Koaté ilabierenymy, Merari ilabierenymy.7Jesõ heka iriòrereny inatximy: Ladã, Simei. 8Ladã heka iriòrereny inataõmy: Jeieli, Setã, Joeli. 9Tii boho heka Ladã riokoremy. (Simei iriòrereny inataõmy: Selomité, Hasieli, Harã.)10Simei heka iriòrereny inaubiòwamy: Jaaté, Sisa, Jeusú, Beriasi, 11Kia iriòdelareny ribi heka iriòredỹỹbò-ò rirytinyre. Jeusú, Beriasi iriokorereny sõwe aõkõ tai dori sohoji mahãdumy raryberenyre.12Koaté heka inaubiòwamy: Âraõ, Isá, Heborõ, Usieli. 13Ãraõ, irióre dela heka iriòrereny: Araõ, Moisesi. Ãraõ irioko riòrereny rihitxinyrenyre Deuxu heto-o idi raõmysỹdỹỹnykremy, xiwena riwahinykremy, xiwena lỹrena risõkremy Deuxumy reàlàrenykremy, Inynyrỹ deòdumy, Deuxunimy reàlànyrenykremy Isaeli mahãdu Deuxu-ò riteòsinykremy, tamyreny reixitòenykremy. 14Ihỹre heka Moisesi Deuxu deòdu riòremy heka idi rariarenyre, levi mahãduy-ki wahe.15Moisesi riòre inataõmy: Jesõ, Eliesé. 16Jesõ riòre wedu heka Sebueli rare. 17Eliesé iriòre sohojile rare, Heabiasi, tii sõwe iriokore riórereny rare. 18Koaté riòre helỹỹna tahe Selomité inire, tii isỹmahãdureny wedumy.19Koaté riòre inataõnamy Heborõ, iriòrerenymy inaubiòwamy: Jeriasi, Amaria. Jaasieli, Jekameaõ. 20Koaté riòre inaubiòwa, Usieli tii iriòre inatximy: Mika, Isiasi.21Merari iriòre inatximy: mali, Musi. Mali, iriòre inatximy: Eliasá, Kisi. 22Eliasá rurureu heka iriòre hãbu ijõõre, iriòrereny heka Kisi riòrereny wana raòdònyrenyre iseriòre woludu mahãdu wana raòdònyrenyre. 23Merari riòre ihelỹỹna heka Musi inataõ iriòrereny:Mali, Edé, Jerimoté.24Kaa mahãdu heka Levi riokore riorerenyre, tamahãdu tamahãdureny, iwedunirenymy. Tii boho heka 20 beòra ribi idi rirytinyre kia ibeòrarenymy. Tii boho heka Templo Deuxu heto aõmysỹdỹỹdumy roire. 25Davi rarybere: Inynyrỹ, Isaeli Deuxu heka tamahãdureny-ò ywina diwahinymyhỹde, Kaki Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnymyhỹke tiemy. 26Tai dori Levi mahãdu, idi raixãnyõtyhy kia Deuxu heto iaõna õnareny idi raixãnyõtyhy, Deuxu heto rilaweõtyhy ixyby.27Tai dori iwese Davi rybe ònanamy rarybere wesemy tahe Levi mahãdu 20 beòramy roireu heka Deuxu templo-ò ralòmyroire wahe. 28Inyõ Levi mahãdumy heka Araõ riokoremy roire heka templowo-ò ralòmy xiwena wahidỹỹdumy riwiòhenanykremy, tule iwo-ki idi riywinyrenykremy, ibutu idi ywidỹỹmy roimyhỹrenyre. Ibutu idi òbitinamy idi raõmysỹdỹỹkremy Deuxu-ò. 29Tulesỹ paõ Deuxu-ò riteòsinykremy, xiwena hinamy, paõ iuriuriõdimy, xiwena heramy roire tule, tiriku adỹỹ wana xiwenamy riwahinykremy heka tule xiwena iutxienamy rierykemy,30Tule iaõmysỹdỹỹnareny rare, ruu-dil, txioromy Deuxumy reàlàrenykremy 31Sabadu txumy heka xiwenamy risõrenyreu, ahãdu bedeu worana bedehesi, ijõ tule worana bedehesiu heka mahãdu mahãdumy iaõmysỹdỹỹnarenymy roimyhỹre dori. Tii bho tuhyymy Deuxumy reálàrenykremy.32Tii boho heka Deuxu tyy heto heka idi aõmysỹdỹỹdurenymy roire, isỹmahãdureny wióhedỹỹmy Araõ riokorereny wiòhedỹỹmy idi reàlàrenykremy Templowo-ò.
Chapter 24

1Kaheka Araõ riokore riòre mahãdu heka roire: Araõ iriòre inaubiòwamy roire: Nadabe, Abiú, Eleasa, Itamá. 2Nadabe Abiú heka tyby koki rururenyre, iriòrereny ihõõrenyke, tai dori heka Eliasá, Itamá riteròwynanyreny xiwena wahidỹỹdumy. 3Araõ iriòre riòre mahãdu heka Davi iòlò idi riteòtenyra riritinyre iaõmysỹdỹỹnareny templowo-ò tule Sadoke heka Eleasá mahãdu ijõ Aimeleke Itamá mahãdu, tii boho heka kia rityyritinyre Davi iòlò-ò riwiòhenanyre.4Eleasá riokore mahãdu heka 16 mahãdumy rihitxinyrenyre, Itamá riokore mahãdu 8 mahãdumy rihitxinyrenyre. Eleasa ijoi sõwe itamá ijoi ribi. 5Eleasá riokorereny mahãdu, Itamá riokorereny mahãdu heka templo wedumy roimyrare, tai idi aõmysỹdỹỹdurenymy roimy roire tai dori rihurenyre inyõ tai ritakemy iaõmysỹdỹỹnareny txumy.6Ijõ Eleasa riokore mahãdu-ò idi rehumy tai ritamyhỹre, idi heka Itamá riokore mahãdu-ò idi rehumy idi ritamyhỹre idi heka rityyritinyre Semaiasi, Netaneli riòremy tyyritidỹỹdumy rare. Itxeredu mahãdu tai roimyrare heka, iòlò tawiòhedỹỹdu mahãdu wana, Sadoke xiwena wahidỹỹdumy, Amaleke Abiatá riòremy, Xiwena wahidỹỹdu ijoireny, Levi mahãdu ijoirenymy, kia tyyriti itxeredumy roire.7-18Inireny heka ritarenyre 24 hãbu sõwe templowo-ò aõmysỹdỹỹdu mahãdumy sõwe myy riteòtenyrenyre: 1) Jearibé; 2) Jedaiasi; 3) Harῖ; 4) Seorῖ; 5) Maukiasi; 6) Miamῖ; 7) Hakosi; 8) Abiasi; 9) Jesua; 10) Sekaniasi; 11) Eliasibé; 12) Jakῖ; 13) Hubá; 14) Jesebeabé; 15) Biuká; 16) Imé; 17) Hesí; 18) Habisesi; 19) Betaiasi; 20) Jeexikeli; 21) Jakῖ; 22) Kamuữ; 23) Delaiasi; 24) Maasiasi.19Kia inireny sõwe heka rityyritinyrenyre heka iaõmysỹdỹỹnareny txuu wese, templowo-ò rirònyrenykremy, taõmysỹdỹỹnareny iwese Araõ ilabiereny ritidire wesemy. Kiamy iwese Isaeli Deuxu ritidire wesemy.20Kaa heka ijõ Levi mahãdureny iijoireny wedumy heka roire: Jediasi Sebueli mahãdu, Araõ riokore riòre mahãdumy. 21Isiasi, Reabiasi iriokoremy; 22Jaatè Selomitè mahãdu, Isar iriokoremy;23Jeriasi, Amariá, Jaasili, Jekameaõ, Heborõ riòre mahãdumy. Iriòre dela ribi iriòredỹỹbò-o inirenymy roire. 24Samí, Uzieli riokoremy Mika mahãdu ribi heka iriokoremy; 25Sakariasi, Uzieli riokoremy Isiasi mahãdu ribi, Isiasi heka Mika seriòre heka roire;26Mali, Musi, Jaasiasi, Merari miriokorereny. 27Jaasiasi iriórereny inatão: Soaõ, Sakú, Ibiri. 28-29Mali iriòrereny inatximy: Eleasá, Kisí. Eleasá iriòre ihõõre, Kisí Jerameeli tybymy.30Musi tahe iriòrereny inataõmy: Malí, Edé, Jerimoté. Tii boho heka Levi mahãdumy roire. 31Tii boho tule idi rehumy tai ritamyroiremyhỹ iwese isỹmahãdureny, Araõ riokorereny riwinyrenyre wese, tii boho heka tamahãdu tamahãdumy iwedureny heka iseriòrerenydỹỹbò wana inyõ ritarenyre inirenymy tule ralòkremy kia Davi iòlòmy, Sadoké, Aimeleke, xiwena wahidỹỹdu mahãdureny, Levi mahãdu wana rityyrytinyrenyre heka ralòkemy kiamy.
Chapter 25

1Templo-ki Deuxumy reàlànyrenykremy, deàlànamy ridinodunyrenykremy Davi iòlò, Levi mahãdu iwedureny ritarenyre myy: Asabé, Hemã, Jedutữ. Tii boho heka Deuxu rybemy raryberenykreu heka wiuna rotoanyrenykremy, itoanareny-di, violaõ wesemy, iwebese toanareny-di. Kaa kia aõmysỹdỹỹnamy heka toadorenymy ritarenyre myy: 2Asabé riòremy inaubiòwamy: Sakuhu, José, Netaniasi, Asarelá. Iwedureny heka Asabé rare. Tii iòlò rybemy rybedumy roire iòlò tamy riteranyreu heka Deuxu rybemy ikorenymy relyymyroire. 3Jetudữ riòrereny heka debò inatxi reurómy: Kedaliasi, Serí, Jesaiasi, Simeí, Hasabiasí, Matxitxiasi. Tii boho heka tyby ridinodunyrenyreu Deuxu rybemy rarybemy roire iu heka rotoanymyroire wna raryberenyre, rawiunymyroire, Inynyrỹ Deuxu-ò rawiunymyroire, reàlàmyroire.4Hemã riòrereny 14my sõwemy: Bukiasí, Mataniasí, Usielí, Sebuelí, Jerimoté, Hananiasí, Hananí, Eliatá, Kidautxi, Homytxiesé, Josibekasá, Malotxí, Hotxí, Maasioté. 5Hemã heka Deuxu rybedumy tii Iòlò wana heka roire. Hemã-ò 14my iriòre hãbumy sõwe tule inataõmy irióre hawyy Deuxu riwahinyre iwese juhuu rarybere Hemã-ò iriòrereny sõwe riwahinykremy tamy idi rarurunykremy riwahinyre Deuxu.6Hemã riòrereny ibutumy rawiunymyroire Templowo-ki rotoanyrenyremy raõmysỹdỹỹnymyroiremyhỹu. Itybyreny heka ridinodunymyroire. Asabé, Jedutữ, Hemã heka iòlò teòdurenyroiremyhỹ. 7Wiudu mahãdu heka 280my sõwe tii boho heka Deuxu-ò sõwemy toanareny idi rierymy idi riwisỹnymy roire, tule rawiuny rierymy idi riwisỹnymyroire. 8Taõmysỹdỹỹnareny-ò heka inireny idi rehumy ritamyroire, itỹmyra mahãdumy, matuari mahãdumy, aõma kerydu mahãdu, wiji ralore mahãdumy ibutu tani idi rehumy ritarenykremy taomysỹdỹỹna txumy.9-31Kaa heka 288my iny sõwe heka tamahãdu tamahãdurenymy 24 mahãdumy sõwe ritarenyre tai waó inatximy rihitxi hitxinyrenyre tawedu tawedurenymy. Kaa heka iaõmysỹdỹỹdureny riteòteònyre taõmysỹdỹỹreny txumy: 1) José, Asabé riòremy juhule ritarenyre imahãdureny wana ibutumy12my sõwemy; 2) Kedaliasí mahãdumy imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 3) Sakuhu imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 4) Serí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 5) Netaniasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 6) Buiasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy ; 7) Jesarelá imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 8) Jesaiasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 9) Mataniasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 10) Simeí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 11) Usielí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 12) Hasabiasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 13) Sebuelí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 14) Matxitxiasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 15) Jerimoté imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 16) Hananiasí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 17) Josebecasá imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 18) Hananí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 19) Malotxí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 20) Eliatá imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 21) Hotihu imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 22) Kidautxí imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 23) Maasoté imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy; 24) Homytxiesé imahãdureny wana ibutumy 12my sõwemy.
Chapter 26

1Kaa heka Levi mahãdu templo ijòtòbòna itxeredumy iaõmysỹdỹỹnareny: Meselemiasi, Koré riòremy, Asabé mahãdu Korásỹ mahãdurenymy roire. 2Meselemiasi heka debò inatxi reuròmy iriòrerenymy roire dela ribi iriòre dỹỹbò-ò: Sakarias, Jejiaeli, Sebadiasi, Jatxinieli, 3Elaõ, Joanã, Elioenai.4-5Obede-Edõ, debò inatão iriòre sõwe Deuxu riwahinyre. Kaa tahe iriòrereny iriòre dela ribi iriòre dỹỹbò-ò: Semaiasi, Jeosabadé, Joá, Sakaká, Netaneli, Amieli, Isakahá, Beuletaí. 6-7Semaiasí, Obede-Edõ riòre dela rare, debò sohoji reuròmy iriòre sõwe roire: Otni, Habaeli, Obede, Eusabadé, Eliú, Semakiasí. Tii boho heka iruru tererenyrenymy roire, imahãdureny awityhymy taireny raharenyre, tahe Eliú, Semakiasi, heka iseriòrereny ribi iruruterereny ratyre.8Tai dori Obede-Edõ sỹmahãdu ribi heka 62 hãbu ruruduhukỹ templo ijòtòbòna-ki raõmysỹdỹỹrenykremy rexiwahinyrenyre. 9Meselemiasi sỹmahãdu ribi heka 18 hãbu ruruduhukỹ heka templo ijòtòbòna- ki raõmysỹdỹỹrenykremy rexiwahinyrenyre.10Merari sỹmahãdu heka Hosá irióre inaubiòwamy roire: Sῖri iriòre dela aõkõre ihỹre heka imahãdureny wedumy tyby risỹnyre. 11ijõ Merari riòremy Hiukiasi, Tebaliasi, Sakariasi. Tai dori Hosá mahãdureny heka 13my sõwe imahãdureny Templo, Deuxu heto, ijòtòbòna itxeredumy roire.12Templo, Deuxu heto idi itxeredu tamahãdu tamahãdu heka ritxuarenyre taaõmysỹdỹỹnareny txu-di ijòtòbònarenymy idi reteherenykremy, iwese Levita mahãdu idi raõmysỹdỹỹrenykremy. 13Inyõ mahãdu tasỹmahãdureny ibutumy Deuxu heto Templo ijòtòbòna idi itxeredumy tamahãdu tamahãdureny idi rehumy tai ritamyroiremyhỹ. Iny mahãdu ijoireny sõwe, ijõ tamahãdureny ibutemy ritarenyre dori. Myy: 14Selemiasi ijòtòbòna bede-ò idi itxeredumy ritarenyre, iriòre Sakaria heka iraybididu wihikỹmy rare tahe ibòò-ò ijótòbòna itxeredumy ritarenyre.15Obede-Edõ heka ijótòbòna iraru-ò itxeredumy ritarenyre. Obede-Edõ riòrereny heka rỹsỹna idi itxeredurenymy ritarenyre. 16Subῖ, Hosá wana heka ijõ bedeò ijòtòbònamy idi itxeredurenymy ritarenyre tule ijõ Saleketé ijòtòbòna ryy ibòò-ki roiremyhỹ idi itxeredurenymy risỹnyrenyre. Kia wese heka itxeredu mahãdu tai idi raõmysỹdỹỹrenykremy myy:17Txuõtxuõlemy heka debò sohoji reurò bede-ò idi itxeredumy ube-ki roimyhỹkremy, ibòò-ki inaubiòwa idi itxeredumy roimyhỹkremy, iraru-ki inaubiòwa idi itxeredumy roimyhỹkremy. 18Bede-ò ube-ki ryy iòhòmy heka inaubiòwa idi itxeredumy roimyhỹkremy, templo Deuxu heto ube-ki inatxi idi itxeredumy roimyhỹkremy. 19Kia wese heka Merari mahãdureny, Korá mahãdureny iaõmysỹdỹỹnareny ritarenyre.20Ijõ Levi mahãdureny heka Deuxu heto, Templo aõnaõna wihikỹle idi itxeredumy ritarenyre, tii boho tule ibutu aõ inyõ mahãdu riwahinyrenyre Deuxu-ò idi itxeredumy roimyhỹrenyre. 21Ladã heka Kesõ riòreõmy roire tii heka sõwe mahãdu labierenymy roire, iriòre Jeieli mahãdu tule ilabiereny rare ladã wahe. 22Iriòrereny heka Setã, Joeli ijõ, Deuxu heto, Templo aõwihikỹ yrubudỹỹdumy roiremyhỹrenyre.23Âraõ iriokorereny, Isá, Heborõ, Usieli tule iaõmysỹdỹỹnareny ritarenyre. 24Moisesi riòremy kesõ iriokore mahãdu Sebueli heka rare tii Deuxu heto, Templo aõwihikỹ yrybudỹỹdu wedumy roire. 25Sebueli heka Selomité sỹmahãdumy rare, Eliesé Kesõ seriòremy imahãdureny rare. Eliesé Heabiasí tyby heka rare, Heabiasí riòre Jesaiasí rare, Jesaiasí heka Joraõ tybymy, Joraõ tahe Sikiri tybymy, Sikiri riòremy Selomité rare.26Selomité isỹmahãdureny wana iaõmysỹdỹỹnarenymy roire; ibutumy heka aõwihikỹ iòlò Davi Deuxu-ò riwahinymyroire, ibutumy aõwihikỹ inyõ tamahãdu tamahãdu wedurenymyroire Deuxu-ò riwahinymyroire, ibutumy sodadureny wedumy aõwihikỹ Deuxu-ò riwahinymyroire heka selomité tamahãdureny wana idi yrubudỹỹdurenymy roiremyhỹrenyre. 27Aõ wihikỹ Deuxu_ó riwyrenymyroire heka iòludureny ribi rimyrenyre Deuxu-ò rihitxinymyroire Deuxu heto, Templo-woki idi riuhekremy. 28ibutumy aõna õna wihikỹ Deuxu heto, Templo-ò rihitxinyrenyre heka Selomité isỹ mahãdureny wana yrybudỹỹdumy roiremyhỹ. Kia aõna wihikỹ- yki heka Samueli Deuxu rybedumy heka riwahinyre, tule ijõ Salữ iòlòmy heka riwahinyre, Neé riòremy, Abiné heka ijõ riwahinyre, Seruia riòre joabé hekaijõ riwahinyre dori sõwe aõ wihikỹ wahidỹỹdu mahãdu.29Kenaniasí, iriòrereny isá riokorerenymy roire heka tii boho ibutu aõhebo rotỹỹnymy roiremyhỹ idi rorytinymyroire kia iaõmysỹdỹỹrenymy roire tule ijõ aõhebo rotỹỹnymy roire Isaeli mahãduy-ki heka tii boho idi riwiòhenanymy roiremyhỹ. 30Heborõ riokorereny heka Hasabiasí mahãdumy roiremyhỹ, Hasabiasí 1.600 ijoireny sõwere, habu ityhyrenyre tii boho roiremyhỹ. Tii boho heka Isaeli mahãdu ibutumy aõhebo rotỹỹnymy roire heka idi iraybididumy roiremyhỹ. Ibutu idi itxeredumy roiremyhỹ Johodaõ bero-ò, Isaeli mahãdusu-ki heka.31Jeriasí heka heborõ mahãdu wedumy roiremyhỹ. Davi iòlòna heka 40 beòramy roireu heka, idi itxeremy isaeli su-ki riwinyrenyre heka Heborõ riokorerenymy itxi raharenyre heka Jileadé su-ki tai rasỹnymyroiremyhỹ Jasé hãwã-ki, heka sodadu ruruterehekỹ itxi raharenyre heka Heborõ riokorereny kia sodadu mahãdurenymy roire. 32kia Jeriasí mahãdureny ribi heka 2.700 hãbu sõwe isỹ mahãdureny wedumy Davi iòlò idireny ritare heka hãbu wihikỹ tyhyrenymy roiremyhỹ. Tii boho heka ibutu aõ idi riywinyrenykremy Isaeli mahãdu-ki Davi idi risỹnyrenyre heka bede-ò isaeli mahãdusu-ki heka Jodaõ bero-ò, kia Hubeῖsu-ò, Manasesisu- ò kia bede-ò ibutu aõhebo rotỹỹnykremy idi riywinyrenykremy kia templo aõmy rotỹỹnykre tule idi riywinyrenykremy risỹnyrenyre.
Chapter 27

1Kaa heka Isaeli mahãdu isỹmahãdureny wedumy, tule sodadu mahãdureny taõmysỹdỹỹnareny txumy. Beòrau heka ahãdu ahãdumy heka 24 mili hãbu sõwe idi raõmysỹdỹỹnymy roiremyhỹ tawedureny wana, iwedureny ahãdu ahãdumy rawitxiranyrenyre tamahãdureny idi ridinõdunyrenykremy iaõmysỹdỹỹnarenymy. 2Kaa heka ahãdu ahãdumy iwedurenymy: Beòra ahãdu iòrarunamy tahe:Jasobeaõ, Sabidieli riòremy. 3Beresi mahãdu tii rare, Judá mahãduõ.4Ahãdu inatxinamy tahe: Dodaí, Aoí iriokore riòre mahãdumy. Mikiloté iwiòhedỹỹdu heka rare. 5Ahãdu inataõnamy tahe: Benaiasí, Joiada xiwena wahisidỹỹdu iriòremy rare. 6Benaiasí heka 30 hãbu mahãdu sõwe wedumy “30my” raninirenymy heka idinodureny rare. Iriòre heka Abinadabe tybymy riteròwynanyre kia “30” hãbu mahãdu ridinodunyre.7Ahãdu inaubiòwamy tahe: Asaeli, Joabe seriòremy. Iribi tahe iriòre Sebadiasi tybymy riteròwynanyre. 8Ahãdu iruyre tahe: Samuté, Isá iriokore riòre mahãdumy. 9Ahãdu debò sohoji reuròmy tahe: Irá, Ikesí riòremy, Tekoá hãwã ludumy.10Ahãdu debò inatxi reuròmy tahe: Helesí, Ebaraῖ mahãdumy, Belõ hãwaã ludumy. 11Ahãdu debò inataõ reuròmy tahe: Sibekaí, Husá riòremy, tii Será iriòkore riòremy, Judá mahãdumy. 12Ahãdu debò inataõ reuròmy tahe: Abiesé, Anatote hãwã ludumy, Benjamῖ mahãdusumy roire.13Ahãdu debòwiòmy tahe: Maaraí, Netobá hãwã ludumy, Será mahãdumy 14Ahãdu 11my tahe: Benaiasí, Biratõ hãwã ludumy, Ebaraῖ mahãdusumy 15Ahãdu 12my tahe: Heudaí, Netobá hãwã ludumy, Otonieli iriokore riòre mahãdumy16Kaa heka Isaeli mahãdu tamahãdu tamahãdu iwedurenymy: (Jakò riòremy iriokòrerenymy roire myy) Hubeῖ- mahãdumy tahe- Eliesémy, ritare iwedureny, tii Sikirí riòremy: Simeaõ- mahãdumy tahe- Sebatxiasímy ritare iwedureny tii Maaká riòremy. 17Levi- mahãdumy tahe- Hasabiasímy ritare iwedureny, tii Quemuelimy riòremy: Araõ- Sadoké; 18Judá- mahãdumy tahe- Eliúmy, ritare iwedureny, tii Davi seriòremy: Isaká- Onri, Micaeli riòremy;19Sebulõ- mahãdumy tahe- Iximaiasí, ritare iwedureny, tii Obajiasí riòremy: Nabitalí- Jerimoté, Asirielí riòremy; 20Ebaraῖ- mahãdumy tahe- Oseiasí, ritare iwedureny, tii Asasiasí riòremy: Manasesí su dekò ludumy- Joeli, Bedaiasí riòremy; 21Manasesí dekò ludu mahãdumy tahe- Idu, ritare iwedureny, tii Sakariasi riòremy; Bejamῖ- Jasieeli Abinehi riòremy: 22Dã mahãdumy tahe- Asareli, ritare iwedureny, tii Jeoraõ riòremy:23Davi iòlò heka hãbu 20 beòra-di mahãdu iuja-di idi rariaõre, Deuxu dori rarybere heka Isaeli mahãdu taina sõwe wesemy rasõwerenykremy. 24Isaeli mahãdu-ò heka Deuxu aõhõkỹmy risỹnyre. Seruia hawyy riòremy, Joabé heka isaeli mahãdunimy idi rariamyroire iu tahe ixãwire aõhõkỹmy Deuxu risỹnyre-ki. Kia òraruki heka Davi sodadu wedu mahãdu tyyriti-ki ibutumy Isaeli mahãdunimy ijõore tai.25Kaa heka iòlò deòdu aõna õna sõwe idi itxeredumy: Rỹsỹna heto sõwe itxeredumy: Aximabeté, Ajieli riòremy. Bederahu rỹsỹna hetoreny, hãwã rỹsỹna hetoreny, bede bedemy rỹsỹna hetoreny, hãwã hãwã uhuari-di, kia itxeredumy tahe: Jonatasí, Usia riòremy. 26Bederahu aõmysỹdỹỹdumy: Exirí, kelubé rióremy. 27Uvá heka ibòròdỹỹdumy: Simeí, Hamá hãwã ludumy. Vῖῖ heto: Sabidí, Sebã hãwã ludumy.28Judásulàtà-ki heka oliva ibòròdỹỹdumy Fiku ibòròdỹỹdumy:Baali-Hanã, Kederásu-ki. Oliva oli heto sõwe idi itxeredumy heka: Joasí. 29Sarõsu-ki brororeni sõwe idi itxeredumy tahe: Siritaraí, Sarõ hãwã ludu. bederahu heka bororeni idi itxeredumy tahe Sabaté, Ajilaí riòremy.30Kamelu idi itxeredu tahe: Obiú, Imaeli mahãdumy. Jumetu idi itxeredumy tahe: Jejiasi, Meronote hãwã ludumy. 31Budoini, watxini idi itxeredumy tahe: Jasisí, Akaõ mahãdumy.32Jonatasi Davi lany heka, hãbu bedeerydu rare, tii tyyritidu heka rare. Tii Jeieli, Hakomoni, riòre wana heka, Iòlò riòre mahãdu ribedeerynanyrenyre, rityyritidỹỹnyrenyre. 33Aitobieli heka iòlò iraybididumy, Husaí heka, arakitamy rare, tii iòlò biòwamy rare, iraybididumu tule. 34Aitobieli rurure heka Abiatá, Joiadá Benaiasí riòrerenymy heka iòlò iraybididurenymy roire. Joabe tahe sodadu mahãdu ibutumy iwedurenymy rare.
Chapter 28

1Jerusalẽ hãwã-ò ibutu hãwã hãwã sỹdu mahãdu heka ributunyrenykremy Isaeli Davi iòlò rarybere wedu mahãdu-ò. Tai heka Jerusalẽ hãwã-ò ributunyrenyre heka Isaeli mahãdu wedu wedumy, Isaeli mahãdu iólònarenymy aõna õna idi itxeredu mahãdumy, Isaeli tamahãdu tamahãdu wedumy, iòlò Davi heto heto idi itxeredu mahãdumy, iòlò iriòrereny nohõreny idi itxeredu mahãdumy, Davi heto iaõmysỹdỹỹdu mahãdumy, sodado mahãdu wedumy, ijõ wedu mahãdumy.2Ikorenymy Davi lamymy roimyhỹremy rarybere tamyreny: Waijoireny, inysureny mahãdu, waseriòrereny boholabenykewa! Deuxu heto heka ariwinykremy taile Deuxu owòru wodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ rirarenykremy tuhyymy, kia òwòru wodỹỹ tỹrỹrỹhỹkỹ (Arka) heka Deuxuwa elehyna dori rare, inyDeuxureny-ò ariwinykremy wowydyna-ò, tai rekàlànyrenykemy. 3Ihỹrele heka Deuxu uritere wadee rarybere widỹỹõkremy, jiarỹ sodadu widỹỹmy raremyhỹ, tai sõwemy iny hãlubu rejuxunyre dori.4Jiarỹ, heka, wariòrereny, wariokorereny heka Deuxu ritare Isaeli mahãdu wedumy tuhyymy. Judá mahãdu heka tii ritare Isaeli wedumy: Judá mãhãdu ribi heka Waha mahãdule ritare tamywimy, waha riórerenymy ribi riwatare Isaeli mahãdu ibutu iòlòmy aratxikremy. 5Deuxu sõwemy wariòrereny wadee riwahinyre, wariòrereny ribi heka Salomaõle ritare, Isaeli iòlòmy ratxikremy tuhyymy, Isaeli heka Deuxu iòlònamy heka rare.6Deuxu heka wadee narybede: “Davi, Salomaõ ariòrele heka waheto Templo Riwinykemy. Tii wariòremy rarekemy Jiarỹ retare tybymy Jiarỹ ararekre. 7Tii idihyymy warybe-ò reòbekeki, wabede ywinarenymy riywinykeki, iwese wiji riwinyhỹre wese heka, iòlònamy ariwahinykre tuhyymy.”8Davi tule rarybere:_Tai dori wiji heka, inyDeuxureny koki heka, iny ka ibutumy rỹimyhỹre Deuxu mahãdumy Isaeli mahãdu koki heka, katahe aritidike, kaiboho ibutumy Deuxu rybemy heka òbitimy idi beòbybedenyke iwesele heka Deuxu rarybere iwesemy, ka inysureny wihikỹ heka adeereny ratxityhykemy idi heka tiemy ariòrereny mahãdumy kasu reurorenykremy dori.9Salomaõ-ò Davi rarybere:_ Wariòre, Deuxu bityhyny mahãke, boo Deuxumy bityhyny mahãke awo tyhy ribi, adewi awo ribi inatyhyna-di. Tii heka ibutu araryky ribi rierymyhỹre, ibutu aõ tarumahãte rierymyhỹre dori. Deuxumy biijekeki heka itxi mahãke, Tiihe araòbyke; tahe, iribi rexihejikeki tahe Tii ararike tiemy. 10Inatyhytyhymy idi mohõtinyke Deuxu heka aratare heka taheto templomy biwinykemy aratare dori. Tai heka bexirurunymahãke! Tamy maõmysỹdỹỹnykemy!11Iu heka Salomaõ-ò Davi riwahinyre Deuxu heto Templo iritinamy Deuxu-ò deàlàna timybo rawahinykemy wesemy kia heka roire ritina-ki, Deuxu heto templo iwo-ki inatxi rareamy rỹimyhỹre. Juhuu irareasana-ki Deuxu iòhònasỹ heka inire inatximy tai riritinymy roire, tule. òwòru wodỹỹ ratòbòna tikibo Deuxu iny òraruna riixãwidỹỹnymyhỹre wahe. tule ritina-ki roire Deuxu heto Templo iwo tyhy heka, taile iny òrarunareny risuhòmy roiremy Deuxu. 12Salomaõ-ò Davi tule riwahinyre ibutu ritinamy idi rõhõtinyre Deuxu heto Templo ubemy timybo urihixinamy roirekremy ibutumy; iube roiremyhỹ urihixinamy, iube werumy urihixinamy ratxikremy, Deuxu heto Templo-ki hitximy roikre tai iaõna õnamy riyrubunykremy tahe womati sõwe, aõ bese, adỹỹ, aõ idi xiwena Deuxu-ò riwahinykemy iwitxira iwitxiramy, iaõna õna idi riuherenykemy templo woki riyrubunyke, iwo tule ijõdikremy iube-ki.13Iaõmysỹdỹỹnarenymy ibutu timybo ratxikremy. Davi riritinyre idi riwahinyre ariòre-ò, xiwena wahidỹỹdu mahãdureny, Deuxu heto templowo-ki tai ratxirenykremy iaõna õnamy ibutumy idi riywinyrenykremy, riyrubunyrenykremy òbitimy. 14Kia Davi riritinyre heka womati tỹrỹrỹhỹkỹ iutxiemy idi riuhekremy, womati tỹrỹrỹhỹkỹ iuramy kia aõna aõnamy iwidỹỹmy Deuxu heto Templo-ki womati idi urihixinamy ritidire tiwese iutxiemy idi riuhekremy. 15Adỹỹ loosòna denamy Deuxu heto Templowo-ki rỹimyhỹkremy kia ibutumy Davi riritinyre, tulesỹ16womati iura tỹrỹrỹhỹkỹ-di òworu besemy riwinykremy, ijõ òworu besemy womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di riwinykremy tai òworu besetyre-ki orotxu (paõ) brebuna deòtenamy rỹikremy heka Deuxu-ò xiwenamy riwahinykremy. 17Atara sõwe, tesewa sõwe, watxiwi sõwe, dòsená sõwe, butxi iuja sõwe, butxityhy sõwe, iaõna õna sõwe sõwe tiwesebo womati tỹrỹrỹhỹkỹ raiutxienykremy riòbynyke, tiwesebo womati iura tỹrỹrỹhỹkỹ raiutxienykremy rióbynyke Davi riritinyre.18Kia ijõ xiwena deòtena tai riwosinykemy tỹnyre reakemy tiwese sõwe womati tỹrỹrỹhỹkỹ idi riuhekremy, ijõ tahe tewe riwinykremy tiwesebo womati tỹrỹrỹhỹkỹ raiutxienykremy tewetyre-ki hka ỹju ritxoo teubòròdile riwòmyhỹ òworu wodỹỹ ratòbònamy ritidikremy, kia òworu wodỹỹ heka Inynyrỹ Deuxu Arka heka rare. 19Idi heka Davi iòlòmy rarybere:_Ibutu ka ritina-ki Deuxu wadee rarybere iwesetyhyle reritinyre heka, kia wesemy heka idi riwinykremy.20Iribi heka Davi tariòremy Salomaõ-ò rarybere:_Iruruteremy matxikre, bexirurudỹỹnykre, aõmysỹdỹỹhe biòrarunykre! Aworexieryõmyke, berebuõmyke, Deuxu awanamy ararekre. Tiu arariõtyhy, tii awanahyymy rarekre ka templo rahudi xiery. 21Kaheka roimyhỹre xiwena wahidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu tii boho ibutu templo aõmysỹdỹỹrenykremy ka roimymỹhỹre. Ibutu aõmysỹ ery mahãdu rexiywinymy roire ibutu arawiòhenanykremy, Isaeli mahãdumy tule, Isaeli mahãdu wedumy tule a rybe òbymy ibutumy kaki roimyhỹre.
Chapter 29

1Idi tahe Isaeli mahãdu-ò ibutumy Davi rarybere:— Wariòre Salomaõ heka iòlòmy Deuxu ritare tiihyyle, ihỹre heka itỹmyra tii rare, aõery aõkõ rare itỹmyradori rare. Iaõmysỹdỹỹna nihiỹmy heka rare iny hetoreny wese aõkõ riwinykremy tahe Deuxu heto heka, Templo widỹỹmy Deuxu-ò riwinykemy. 2WaDeuxu Templo widỹỹmy heka rexirurudỹỹnyre ibutumy aõna õna rebutunyre jiarỹ, womati tỹrỹrỹhỹkỹ, womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ, borõsi womati, womatityhy, ônix maná, maná wiwihikỹ, mana wiwihikỹ iwitxira iwitxiramy idi awimy riwinykemy, maná wiwihikỹ urahakỹ sõwemy tule.3Deuxu heto templo widỹỹ-ò aõna õna sõwe rebutunyre tule rewahinyre, waõna õna wiwihikỹ, womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ, womati tỹrỹrỹhỹkỹ wahõrõle, rewahinyre, 4ijõ tule 100 mili iutxie womati tỹrỹrỹhỹkỹ heka sõwe sõwe rewahinyre, 240 mili womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ templo woki idi rihetynykemy 5katahe wiji heka mobo riwahinykre womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ, womati tỹrỹrỹhỹkỹ Templo aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò mobo riwahinykre Deuxu-ò, Mobo ixidewimy riwahinykremy?6Tai tahe Isaeli mahãdu tamahãdu tamahãdu wedumy tamywi riwahinyrenyre, Isaeli mahãdu wedureny, sodadu mahãdu wedureny, iòlò aõna õna idi itxeredu mahãdu riwahi riwahinyrenyre tamyreny awi. 7Myy riwahinyrenyre sõwe: Duxu heto, Templo widỹỹ-ò riwahinyrenyre; 170 mili iutxie sõwe womati tỹrỹrỹhỹkỹmy, 340 mili iutxie sõwe womati ura tỹrỹrỹhỹkỹmy, 615 mili iutxie sõwe borõsi womati, 3.420 iutxie sõwe womati tyhymy.8Inyõ mana wiwihikỹ ijõdire mahãdu heka riwahi riwahinyrenyre Templo widỹỹ-ò. Jeieli heka aõna õna, nieru iyrubudỹỹdumy, Templo idi aõmysỹdỹỹdumy tii Kesõ mahãdu heka rare, Levi mahãdumy 9isali mahãdu heka sõwemy deysanareny-di taaõnarenymy riwahinyrenyre Deuxu-ò. Sõwemy riwahinyrenyre tai riteysarenyre, Deuxu tule riteysanyrenyre, Davi tule riteysanyre.10Tai heka Deuxu-ò iòlò Davi reàlàre Isaeli mahãdu koki rarybere myy:— Wanyrỹreny, Jaò iny labiereny Deuxu, tiemy ani heka ibutu ratyre heka rare, deysana tuhyymy! 11Deuxu nihiỹtyhy, ruruduhukỹ, loòsònatyhy, wiwihikỹtyhy! Ibutu biu-ki bede-ki rỹimyhỹre heka ahõrõ heka rare; iòlò tyhy tate, ibutu dinodumy.12Ibutu aõwihikỹ aribile namyhỹde, arurudi heka ibutu dinodumy tate tulesỹ inỹõ aõtxile heka terurudỹỹnymy mahãte. 13Wiji heka waDeuxureny, umy reàlàmyhỹrenyre, animy reàlàmyhỹrenyre.14Ihỹre heka Isaeli mahãduriòludunyõtyhy adee aõ riwahinyrenykemy ibutu dori aribile heka nade uri inyboho heka ô ixyby adeele rewahinyrenyrele. 15Iny boho heka, iny labiereny kabede kabed-ki heka ele elemy uri riradumy iny boho roimyhỹre heka iny bededỹỹnanamy ubòròna wese keka rare, rubu ribi tiu rahenyõtyhy.16Ka ibutu aõwihikỹtyhy heka rebutunyrenyre heto Templo adee ariwahinyrenykremy, ani òbitimy ariwowydynyrenykremy ihỹre aõ ibutumy aribile nade inyde, kaa ibutumy heka ahõrõle heka rare. 17Reeryrahe, inywo heka teurihimahãte iny òbitimy awimy tahamahãte, reeryra heka. Tai kaa aõna õna wiwihikỹ rebutunyra adeehe, wawo ribile inatyhy rewahinyre adee. Wiji heka wadeysareri ka idi retehemyhỹre heka ibutumy iny mahãdu kaò rexibutunyrenyre adeele reysamy rỹimyhỹre, aõ wiwihikỹ deysana- dilemy adee riwahinymyhỹrenyre taworeny ribile ibutumy deysanamy riwahinymyhỹrenyre.18WaDeuxu, Abraaõ Deuxu, Isaki Deuxu, Jaò Deuxu, idihyymy inyworeny-ki heka biwiòhenanyke awimy aratyhynyrenykremy òbitimy warawykyreny idihyymy adee òbitimy rakatxirenykemy. 19Wariòre Salimaõ-ò òbitimy arybemy riòbyke tawo ribi tyhy, ibutu arybe mana òbitimy riwinykemy rexirurunykemy, aheto Templo adee tawo ribi riwinykemy tai dori kaa ka-ò aõna õna rebutunyre dori.20Tai Davi ibutu Isaeli mahãdu-ò rarybere:_ Deuxu-ò Inynyrỹ beàlamyhỹbenyke! Ibutu Irsaeli mahãdu Deuxu-ó reàlàkre, Inynyrỹ-ò iny labiereny Deuxumy. Tai heka ibutumy tawotimy reserenyre takò su-ó ritidirenyre heka Deuxu-ò reàlàmy roire tule Davi-ò reàlàmy roiremyhỹ. 21Ijõ txumy heka iròdu sõwemy rirubunyrenyre xiwenamy Inynyrỹ Deuxu-ò riwahinyrenyre irahudi heka Isaeli mahãdu-ò riroxirenykremy riwahinyrenyre. Kia txuu tule sohoji mili broreni hãbumy sõwe, ijõ sohoji mili budoeni hãbumy sõwe, ijõ sohoji mili budoeni hawyymy rirubunyrenyre idi risõtyhyre Deuxu-ò, vῖῖ tule sõwe riwahinyrenyre Deuxu-ò.22kia txuu heka Deuxu-koki sõwemy riroxirenyre reysa reysareny-di. Iribi tahe inatxinamy raryberenyre Salomaõ iòlòrenymy ralokremy tai heka Salomaõ iòlòrenymy risỹnyrenyre Deuxu koki tule ijõ Sadoke xiwena wahidỹỹdumy risỹnyrenyre. 23Tai tahe Salomaõ Deuxu Inynyrỹ rynana-ki runyre, tyby deròwymy Davi wahe. Idi heka Salomaõ sõwemy ratyhyra, tule Isaeli mahãdu ibutumy irybemy rityhynymyroire.24Ibutu heka sodadu mahãdumy, sodadu wedu mahãdumy, Davi riòrereny mahãdumy Salomaõ rityhynyrenykremy raryberenyre. 25Salomaõ ibutu Isaeli mahãdu rityhynyrenykremy Deuxu riwinyre tule iòlò mahãdu ribi ratyremy Deuxu riwinyre.26Davi, Jesé riòre heka Isaeli mahãdu 40 beòra-di ridinodunyre. 27Heborõ-ki heka debò inatxi reurò beòra-di ridinodunyre, Jerusalẽ-ki heka 36 beòra-di ridinodunyre. 28Tahe rurure matuari tyhy, ityhymy ibutu ratyre iriòre Salomaõ riteròwynanyre, Isaeli iòlòmy.29Davi iòlò ijyymy heka iòraruna ribi iònana-ò Deuxu rybedumy idi rirytinyre: Samueli, Natã, Kademy. 30Davi ijyymy heka iòlònamy, timybo ridinodunyre, tarurunamy, ibutu aõhebo rotỹỹnyre iòlòmy rareu, timybo tii rare iwitxira su ludu mahãdu, ibutumy relyyre ijyymy.

Ezra

Chapter 1

1Besiasu, Siro iòlò sohoji beòramy rareu heka iwese Deuxu rarybere juhuu Jeremia ribi rotỹỹnyre. Sirowo-ki heka Deuxu ritidire tyyriti riwinykremy kia tyyriti heka ibutu bede bedemy reakremy. 2Besia, Siro iòlò kiamy rarybemyhỹre: “Inynyrỹ Deuxu heka, Biu wedu heka ibutu bede bedemy wadee riwahinyre heka. Jerusalĕ hãwã-ki, Judá hãwã-ki taheto riwinykremy wadee rarybere.3Deuxu rityhynyre mahãdu heka, Jerusalĕ-ò roosekre, Judá-ò roosekre Deuxu heto Templo ritỹmyranykremy. Isaeli Deuxu Jerusalĕ-ki roimyhỹre. Roosekre mahãdu heka Deuxu wana boibenykre! 4Inyõ Isaeli mahãdu titxibo rasỹnymy rỹireri heka isỹ wera ludu inyõ riwiòhenanykremy rỹsana-di, womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di, womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ-di, iròduõ riwahinykremy, aõtxile aõna õnamy riwahinykre taworeny ribile Deuxu heto Templo-ò aõna õna riwykremy Jerusalĕ-ò”.5Iu Xiwena wahidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu, Judá hãbu wedu mahãdu, Bejamĩ hãbu wedu mahãdu iworeny Deuxu idi rare Jerusalĕ-ò roirenykemy Deuxu heto Templo-ò idi raõmysỹdỹỹkremy. 6Ibutu isỹ wera ludu mahãdu idi riwiòhenanyrenyre, rỹsana-di, womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di, womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ-di, iròduõ riwahinyrenyre, aõtxile aõna õnamy riwahinyrenyre taworeny ribile.7Siro iòlò tule aõna õna riarire heka juhuu Nabukudonoso Deuxu heto Templowo ribi riwyre, Jerusalĕ ribile riwyre tasuriokoreny-ò. 8Besia, Iòlò Siro heka ta aõna õna itxeredu-di heka Mitedaraté-ò rarybere ibutu kia Deuxu heto Templo ribi riwyrenyre heka idi rariakremy sohoji sohojimy idi Sebsá-ò riwahinykremy, Sebasá heka Judá roosekremy mahãdu idi itxeredumy rare.9Kaa heka aõna õna deòtenamy rare, ibutu ixyby riwyrenykremy Deuxu heto Templo-ò. 30 womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di iwebesemy, 1.000 womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ-di iwebesemy, 29 womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di xiwena lỹnyreny hynamy, 1030 womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di iwebese ujamy, 410 womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ-di iwebese ujamy, 1.000 aõna õna iwitxiramy. 11Tai heka 5.400my sõwe aõna õnamy riòbyra womati tỹrỹrỹhỹkỹ, womati ura tỹrỹrỹhỹkỹmy. Kia ibutu Sebasá diwyde Jerusalĕ-ò Babiloniasu ribi Judá mahãdu rooserenyreu.
Chapter 2

1Babiloniasu ribi heka wetxumy Isaeli mahãdu rooserenyre tasureny-ò. Juhuu heka Judá mahãdu, Jerusalĕ mahãdu Nabukodonoso Babilonia-ò ridyrenyre heka idi heka judeu mahãdu tasureny-ò rooserenyre Jerusalĕ-ò, Judá-ò tahãwã hãwãreny-ò. 2Tahãwareny-ò rooserenyre mahãdu heka kaa wedu mahãdu heka roire: Sorobabeli, Jesua, Neemia, Seraiasi, Heelaíasi, Mahadokeu, Biusã, Mixibá, Bikivaí, Heu. Baaná. Ka heka isaeli mahãdu tiwese sõwemy rooserenyre heka:3Barsi, sỹ mahãdu heka 2.172 iny sõwe; 4Sebatiasi, sỹ mahãdu heka 372iny sõwe; 5Ará, sỹ mahãdu heka 775 iny sõwe; 6Baaté-Moabé(Jesua riokorereny, Joabe riokorereny), heka 2.812 iny sõwe;7Elaõ, sỹ mahãdu heka .254iny sõwe; 8Satuu, sỹ mahãdu heka 945 iny sõwe; 9Sakai, sỹ mahãdu heka 760 iny sõwe; 10Bani, sỹ mahãdu heka 642 iny sõwe;11Bebaí, sỹ mahãdu heka 623 iny sõwe; 12Axikadé, sỹ mahãdu heka 1.222 iny sõwe; 13Adonikã, sỹ mahãdu heka 666 iny sõwe; 14Bikivaí, sỹ mahãdu heka 2.056 iny sõwe;15Adĩ sỹ mahãdu heka 454 iny sõwe; 16Esekia riokore mahãdu heka, 98 iny sõwe; 17Besaí, sỹ mahãdu heka 323 iny sõwe; 18Jora, sỹ mahãdu heka 112 iny sõwe;19Hasuu, sỹ mahãdu heka 223 iny sõwe; 20Gibar, sỹ mahãdu heka 95 iny sõwe; 21Belĕ, sỹ mahãdu heka 123 iny sõwe; 22Netobá, sỹ mahãdu heka 56 iny sõwe;23Anatote, sỹ mahãdu heka 128 iny sõwe; 24Bete-Aximabeté, sỹ mahãdu heka 42 iny sõwe; 25Kiriate-Jearĩ, kebira, Beeroté, sỹ mahãdu heka 743 iny sõwe; 26Hamá, Jebá, sỹ mahãdu heka 621 iny sõwe;27Mikimisi, sỹ mahãdu heka 122 iny sõwe; 28Beteli, Aí, sỹ mahãdu heka 223 iny sõwe; 29Nebo, sỹ mahãdu heka 52 iny sõwe; 30Makibisi, sỹ mahãdu heka 156 iny sõwe;31Elaõ, sỹ mahãdu heka 1.254 iny sõwe; 32Harĩ, sỹ mahãdu heka 320 iny sõwe; 33Lodé, Hadidé, Onõ, sỹ mahãdu heka 725 iny sõwe;34Jerikó, sỹ mahãdu heka 345 iny sõwe; 35Senaá, sỹ mahãdu heka 3.630 iny sõwe;36Kaa heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu wetxu bedeu ribile rooserenyre tasureny-ò: Jedaiasi (Jesua riokore), sỹ mahãdu heka 973 iny sõwe; 37Imehi, sỹ mahãdu heka 1.052 iny sõwe; 38Pasuu, sỹ mahãdu heka 1.247 iny sõwe; 39Harĩ, sỹ mahãdu heka 1.017 iny sõwe;40Kaa heka Levi mahãdu wetxu bedeu ribile rooserenyre tasureny-ò; Jesua, Kadimieli (Hodabiasi riokorereny), sỹ mahãdu heka 74 iny sõwe; 41Asafe, wiudu mahãdu sỹ mahãdu heka 128 iny sõwe; 42Saluu, Até, Talmõ, Akube, Hatxita e Sobaí, ijòtòbòna itxeredumy sỹ mahãdu heka 139 iny sõwe.43Kaa heka Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu wetxu bedeu ribile rooserenyre tasureny-ò: Sia, Hasuba, Tabaoté, 44Kerosi, Siá, Padõ, 45Lebaná, Hakabá, Akubé, 46Hakabeé Salumai, Hanã,47Jideli, Kahá, Heaiasi, 48Hesĩ, Nekodá, Kasaõ, 49Usá, Baseá, Besaí, 50Asiná, Meunĩ, Nebusĩ,51Bakebuke, Hakubá, Haruu, 52Basiluté, Meidá, Hasá, 53Bahakó, Siserá, Tamá, 54Nesiasi, Hatxibá.55Salomaõ iòlò aõmysỹdỹỹdu mahãdu iriokorereny wetxu bedeu ribile rooserenyre tasureny-ò: Sotaí, Sobereté, Perudá, 56Jaalaá Dahakõ, Jideli, 57Sebatiasi, Hatxili, Bokereté-Hasebaĩ e Amĩ. 58Ibutu Deuxu heto Templo aõmysỹdỹỹdu mahãdu riokorereny, Salomaõ iòlò aõmysỹdỹỹdu mahãdu iriokorereny. wetxu bedeu ribile rooserenyre tasureny-ò 392 iny sõwe.59Kia bedeu heka, ijõ mahãdu heka hãwã hãwã ribi doosedenyde Teli-Melá, Teu-Hasá, Kerube, Adã e Imehi. Ihãre heka rierytyhyõrenyre heka kia mahãdu Isaeli mahãdu riokorerenymy roire rieryõrenyre. 60Tii boho wana heka Delaiasi mahãdumy roire, Tobiasi mahãdumy roire, Nekodá mahãdumy roire myy: 652 iny sõwe.61Ijõ tule rooserenyre heka xiwena wahidỹỹ mahãdu sõwe inataõ tasỹmahãdu tasỹ mahãdureny myy: Habaiasi, Hakosi, Bahasilai. (Basilai hawyy heka Bahasilai riokorereny Jileade suludumy rare, tii hawwy mahãdunimy kiamy rininirenyre.) 62Kia mahãdu heka inireny tyyriti-ki rierenyre momahãdumy roire uritere rierenyre tahe itxi rahaõrenyre tai dori tii boho xiwena wahidỹỹdu mahãdu-ò raloõrenyre. 63Suwedu heka rarybere xiwena wahidỹỹdu mahãdu juhu Deuxu-ò rỹỹraxikremy kia mana inatxi-di Urĩ inire ijõ Tumĩ inire kiadile heka Deuxu koki idi rehukre tai rierykremy timybo Deuxude rirawyònykre kia rahudi heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu rỹsana heka rirasỹrenyke irỹsanareny heka xiwena uhe heka irỹsanareny rare uri riraòrenyke.64Kaa heka ibutu Judásu-ò rooserenyre mahãdu heka 42.360 iny sõwe myy, 65Ijõ heka deòdu mahãdu hãbu, deòdu mahãdu hawyy heka 7.337 iny sõwe, ijõ wiudu mahãdu hãbu, wiudu mahãdu hawyy heka 200 iny sõwe66Tulesỹ ridyrenyre awaru heka 736 sõwe, mula 245 sõwe 67kamelo 435 sõwe, jumetu 6.720 sõwe68Jerusalĕ-ò ritehemynyrenyreu heka Deuxu heto Templo-ò hãbu wedu mahãdu heka xiwena ixidewireny riwahi riwahinyrenyre taile Deuxu heto-kile. 69Hãbu wedu mahãdu heka taaõnarenyre-di riwahi riwahinyrenyre. Kia xiwena ibutu heka 525 iutxie womati tỹrỹrỹhỹkỹ-di, 3 mili iutxie womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ-di, 100 xiwena wahidỹỹdu mahãdu tyy-di kia ibutu heka riwahinyrenyre.70Kia wese heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu, wiudu mahãdu, Deuxu heto,Templo ijòtòbòna idi itxeredu mahãdu, Deuxu heto Templo idi aõmysỹdỹỹdu mahãdu, inyõ mahãdu, Jerusalĕ weramy rexisỹnyrenyre. Iuhe mahãdu heka Isaelisu tahãwã tahãwãreny sỹmy roirenyre.
Chapter 3

1Isaeli mahãdu debò inatxi reurò ahãdu-di tahãwãrenymy rasỹnymy roimyhỹreu heka Isaeli mahãdu rexibutunyrenyre Jerusalĕ-ki ibutumy wiwesemy rõhõtinymy roiremyhỹ. 2Tai heka Seosadaké riòre heka Jesua, tabiòwareny wana rare, xiwena wahidỹỹdu mahãdu tule, Seatieu, Sorobabeli riòremy tabiòwa boho wana rexibutunyrenyre Deuxu-ò òwòruwodỹỹ womati tỹrỹrỹhỹkỹ ixyby riywinyrenykremy. Taile iwese Moisesi, Deuxu deòdu rarybere wese riwinyrenykremy.3Iaõmysỹdỹỹnareny òraruna heka xiwena denamy riòrarunykemy idi riwisỹnyre heka ihãre kia sumahãdu lau ruberumyroire hãre xiwena dena riywinykremy taile juhuu roire wesemy. Idi Deuxu-ò xiwena riwahinyrenyre txuõtxuõlemy ruumy txioromy riwahinyrenyre. 4Tai heka tyy heto narỹỹna riwinyrenyre, iwese bede ywina wesemy, itxu òbiti heka xiwena riwahinyrenyre. 5Idi heka xiwena riwahinyrenyre ahãdu tỹmyra rarỹỹna heka ibutu xiwena Deuxu-ò riwahinyre. Isaeli mahãdu tule aõ diwydenyde xiwena Deuxu-ò riwahinymyroiremyhỹ.6Deuxu heto Templo narỹỹna debò inatxi txu koki xiwena wahidỹỹdu mahãdu Deuxu-ò xiwena riwahinymyroiremyhỹ Deuxu heto dena riwinyre koki xiwena riwahinyrenyre. 7Òwòru orodỹỹdu mahãdu, òwòru widỹỹ mahãdu-ò nieru, bemy, rasỹnamy adỹỹ riwahinyrenyre heka tiiboho sedoro òwòru kidiwykremy Libanosu ribi Jope hãwã-ò iwese Pesiasu Siro iòlòmy ritidire wesemy.8Isaeli mahãdu Jerusalĕ-ki heka inatxi beòrau inatxi ahãdu-di bedemy riòrarunyre Deuxu heto Templo widỹỹ. Aõmysỹdỹỹdu mahãdu heka Sorobabeli, Seautieli riòre, Jesua Jeosadake riòremy, ibiòwa mahãdu, xiwena wahidỹỹdu, Levi mahãdu. Levi mahãdu 20 beòra-di ratyremy heka Deuxu heto Templo widỹỹ idi itxeredumy. 9Jesua, iriòrereny, isỹ mahãdureny, Kadimieli, iriòrereny, Hodaviasi iriokorereny Deuxu heto Templo widỹỹdu mahãdu idi itxeredumy. Levi mahãdu heka Henadade mahãdu heka itxeredu mahãdu idi riwiòhenanyrenyre.10Deuxu heto Templo dena riwinyrenyreu rahudi heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu tatyyreny-di rexityynyrenyre idi tajurònareny heka ritoanyrenyre. Asabe mahãdu, wiudu mahãdu tule rexiywinymy roire heka taviolaõre wesemy Deuxu-ò Inynyrỹ reàlàrenykremy iwese Davi iòlò rarybere wesemy. 11Taworeny ribi rawiunyrenyre Deuxu-ò, reàlàrenyre myy: “Tii awimy rare! Isaeli mahãdu Inynyrỹ idi luutyhyre!” Idi Isaeli mahãdu ibutumy iteremy Deuxu-ò reàlàrenyre, Deuxu heto Templo dena risỹnymyhỹre kia txu-di.12Iu heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu, matuari mahãdu heka juhuu Deuxu heto Templo widỹỹmy robirenyre-ki sõwemy rahinyrenyre dena risỹnyrenyre kia txu-di. 13Inyõ roholarenyre mahãdu rierytyhyõrenyre timybo raryberenyremy ihĩreny, ibrureny iteremy wiwanalemy reysamy rarybemyhỹrenyre irehe ribile heka roholarenyre iwodỹỹreny-ò
Chapter 4

1Isaeli Deuxu heto templo riwinymyroiremyhỹ Judá mahãdu Benjamim mahãdu wetxusu ribi ditehemynydenyde idi raõmysỹdỹỹnyrenyre iòludureny heka rieryrenyreu 2Sorobabeli-ò rybemy roirenyre tii hãbu mahãdu wedumy rare tamy raryberenyre: “Awanareny araõmysỹdỹỹnykremy aõbo, awesereny jiarỹ boho heka aDeuxureny-ò xiwena rewahinyrenykre tamy reàlàwahỹrenykre juhule Esa-Hadõ bedeu heka kaò diwateònydenyde juhu ribile heka reàlámywahỹrenyre dori.”3Ihãre heka Sorobabeli, Jesua, ijõ Isaeli hãbu wedu mahãdureny heka rirawyònyrenyre: “Aõkõrehe kai boho iny boho wana Deuxu heto rikiwinyrenykre tuu aõko heka rare. Iny bohole Wanynyrỹ-ò Isaeli Deuxureny ka heto rikiwinyrenykremy iwese heka Siro, Pesiasu iòlò rarybere iwesemy.”4Iu heka Isaeli mahãdu kiasu mahãdu ribinanykremy, ribrebunykremy iworeny iribi rexierykre idi riwisỹnymy roiremyhỹ. 5Inyõ mahãdu-ò nieru riwahinyrenyre heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò riokokremy. Tii boho kia riwinyrenyre Siro bedeu ribi Dario bedeu-ò, Pesiasu iòlòrenymy bedeu. 6Idi heka jeijei mahãdu heka Xexé-ò Pesiasu iòlòmy raloreu Jerusalĕ mahãdumy, Judá mahãdumy rybe binamy riteònyrenyre.7Ataxexé-ò, Pesia iòlò, Bixilaõ, Miteredaté, Tabeeli, ijõ biòwa mahãdu wana heka tyyriti rityyritinyrenyre heka Aramaiko rybemy. 8Heữ, suwedu, Sisaí tyyritidỹỹdu wana Jerusalĕ mahãdu teramy tyyritimy riwinyre myy:9“Kaa tyyriti heka Heữ, suwedu, Sisaí tyyritidỹỹdu, hãbuõ mahãdu wana, wahisidỹỹdu mahãdu wana, hãbuõ wedu mahãdu wana, Tiripoli ludu hãbu wedu mahãdu, Pesiasu ribi, Ereké ludu hãbu wedu mahãdu, Susã ludu hãbu wedu mahãdu Elã hãbu wedu mahãdu Babiloniasu ribi, 10iny boho ijõsu ribi dirahude mahãdu wana kia heka Asunibali taruru-di isureny ribi ritare Samaria hãwã-ki idi riwisỹnyrenyre Eubaratésu bedebrò-ki idi risỹnyrenyre heka tiiboho wanareny heka roiremyhỹre.”11Tyyriti tõranamy kaa heka rare: “ Ataxexé iòlò-ò, eòdureny mahãdu-ò Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu adeereny rerytinyrenyre kia rybemy: 12ArabedeerynynyrenykreKia judeu mahãdu heka kaò Jerusalĕ-ò teteònyte heka òbiti aõkõ riwinyroiremyhỹrenyre. Kaa òtity ritỹmyranyrenyre heka òtity denamy raòbitinymyroire.13Iòlò katahe arabedeerynanykremy kai heka bierykemy kaa Jerusalĕ hãwã kia mahãdu ixyby ritỹmyradỹỹnykeki, iòtityreny ritỹmyranykeki heka tii boho sunierumy tiu araòwynyõtyhy, aõriòwynyõtyhy, iòlò nierumy riwahinyõtyhy, iòlò anierymy rexieryke lau. (perder, sobrar) (ao rei prejuízo) rexikeryra sobrar14Iny boho heka aõmysỹdỹỹdu mahãdu heka roire tai ibinamy rare waiòlòreny rexierykemy, kia òraruki heka kaa tyyriti waiòlòreny ariteònyrenyre. 15Warybereny heka myy: Ihetxiu mahãdu tyyriti-ò rijerenykremy biteònykre, iòlò mahãdu ihetxiu tyyriti-ki idi rariakremy tai raharenykre, kaa Jerusalĕ hãwã mahãdu heka ibina bina heka iòlò mahãdu-ò teramy rearenyre juhuu kia òraru-ki heka kaa hãwã ribòhòbòhònyre, rituerenyre dori. 16Tai adee raryberenyre heka ixyby kaa Jerusalĕ hãwã ritỹmyranyrenykeki heka, iòtityreny ritỹmyranyrenykeki heka Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu tiu aratyhynyõtyhy bierykemy aratyhynyõtyhy.”17Idi heka iòlò tamyreny tyyriti irawyònamy riteònyre myy: “Kaa tyyritimy reteònyreri heka Heữ-ò, Sisaí-ò, ibutu hãbuõ mahãdu tii boho wana roire-ò, Samariasỹdu mahãdu-ò, ibutu Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu-ò: Ywinamy! 18Atyyritireny wakoki idi rariarenyre. 19Irahudi heka jiarỹ reteònyre ihetxina tyyriti iòlò ihetxiu bedeu idi rijerenykremy tai heka idi rariarenyre heka inatyhymy kia hãwã mahãdu heka ibina binamy juhuu riwinyrenyre, rajeijeinyrenyre iòlò mahãdu-ò.20Jerusalĕ iòlòreny ruruduhukỹ juhuu roire heka ibutu Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu-ò sunierumy idi riòwynyrenyre taiòlòreny-ò. 21Tai dori wiji heka kia hãbu mahãdu-ò iaõmysỹdỹỹnarenymy ixãwikemy marybebenykre, kia hãwã widỹỹrenymy ixãwikemy warybe òraruki wahe. Ararybeke ixyby xiery. 22Uritere ywimy marybebenykre heka aiòlòreny arabinanyrenyke lau”. ²² "Tenham cuidado, não sejam negligentes neste assunto, para que os interesses reais não sofram prejuízo".23Kia iòlò Ataxexé tyyriti-di rariarenyre rahudi heka Heữ, Sisaí, ibutu hãbuõ mahãdu tii boho wana wylemy roirenyre Jerusalĕ-ò judeu mahãdu rybemy, tarurumy idireny rare hãwã widỹỹmy ixãwirenykremy. 24Tai kia wesemy heka Jerusalĕ-ki Deuxu heto Templo idi ritỹmyranykremy ixãwire, ixãwire heka idihyy Pesia Dario iòlò inatxina bedeu-ò.
Chapter 5

1Kia bedeu heka Judá mahãdu-ò, Jerusalĕ mahãdu-ò, Ajeú Deuxu rybedumy, Sakariá Deuxu rybedumy, Ido riòre heka tii rare, tii boho raryberenyre Deuxu ribile heka raryberenyre heka Deuxunidilemy Isaeli Deuxu ityytybytyhy tii boho wana roire. 2Deuxu rybemy òraru-ki heka Sorobabeli, Sealatieli riòre, Jesua, Jeosadaké riòre wana Deuxu heto templo widỹỹmy riòrarunyrenyre heka Jerusalĕ-ki wahe. Ijõ Deuxu rybeduõ mahãdu tii boho wanamy roire tule wiòhedỹỹrenymy.3Tatenaí heka Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu wedumy, Setá-Bosenaí, ijõ hãbu mahãdu wana Jerusalĕ-ò roirenyre idi tamyreny rỹỹraxirenyre: “Mobo arateònyrenyre kaa heto Templo widỹỹymy ritỹmyranyrenykremy, òtity tule ritỹmyranyrenykremy mobo arateònyrenyre” 4Tii boho tule kia heto Templo aõmysỹdỹỹdu mahãdunirenymy ritỹỹraxinyrenyre. 5Ihãre heka isaeli wedu mahãdureny Deuxu idireny retehemy roiremyhỹ, tai dori tetximy roikõmy roiremyhỹ hykyhyky iribi heka Dario iòlò-ò tyyriti riteònyrenyre-ò.6Kaa heka Tatenai Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu wedumy, Setá-Bosenaí, ijõ hãbu wedu mahãdu wana tyyriti wesemy heka idi ròrytinyrenyre wesemy, kiamy Dario iòlò-ò riteònyrenyre: 7“Dario iòlò-ò kaa tyyritimy rare, iòlò ywihyymy matxike.8Adeehe arabedeerynanykremy iny boho heka Deuxu Tyhyhykỹ heto templo widỹỹ ijobisimy roirenyre Judásu-ò. Kia templo heka mana-di wihikỹle heka riwinymyroiremyhỹ, iwitxiti tule dena-kile roire. Iaõmysỹdỹỹnareny heka ibyỹmy riwinymyroimyhỹrenyre awimy rỹireri dori. 9Iwidỹỹdureny mahãdu-ò rỹỹraxirenyre heka: ‘Mobo arateònyrenyre kaa heto Templo widỹỹymy ritỹmyranyrenykremy, òtity tule ritỹmyranyrenykremy mobo arateònyrenyre” 10Tule inirenymy retỹỹraxirenyre adee iòlò aratỹnynykremy mobo iwedurenymy roiremyhỹre.11Kia wesemy diwarawyònydenyde myy: ‘Deuxu biu wedumy bede wedumy deòdumy iny boho roiremyhỹ, kaa heto Templo juhuu Isaeli iòlò wihikỹ riwinyre dori wiji heka retỹmyranyrenyre.12Iny labiereny heka juhuuDeuxu riykaradỹỹnyrenyre dori, tai tii Babiloniasu iòlò Nabukodonoso-ò Isaeli mahãdu riwahinyre, tai heka Babiloniasu-ò ridyrenyre. 13Ihãre heka Babiloniasu iòlò ijõ Siro, iòlòna sohoji beòrau heka, tyyriti riwinyre heka ixinamy Deuxu heto Templomy rikitỹmyranyrenykremy riteònyre.14Tiile Siro iòlò heka ibutu Nabukodonoso Deuxu heto Templo ribi aõna õna riwyre Babilonia surioko heto-ò risỹnyre heka kia womati tỹrỹrỹhỹkỹ, womati tỹrỹrỹhỹkỹ ura, ibutu aõna õna riwyre heka Dario iòlò ixybyle riwahinyre ibutumy Sebasá-ò tule tamy risỹnyre heka Judá wedumy ratxikremy. 15Iòlò Sebasá-ò rarybere heka kia aõna õna ibutu Jerusalĕ-ò ritidikremy, Deuxu heto Templo ritỹmyranykremy iwese juhuu tai roire iwesemy.16Tai dori nade Sebasasi heka Deuxu heto Templo dena riwinyre heka Jerusalĕ-kile. Idihyy inyõ mahãdu idi raõmysỹdỹỹnymyroiremyhỹ, ihãre rexihuõhyyre dori’.17“Iòlò-ò arexitòenyrenyre heka tamy awire-ki heka Babilônia iòlò mahãdu tyyriti-ki ihetxina-ò rijerenykremy, itxi raharenykremy kia tyyriti Siro iòlò heka rityyritinyreu heka riteònyreu Deuxu heto Templo ritỹmyranyrenykremy, Jerusalĕ hãwã-ò. Idi heka iòlò inydeereny rarybekre kia rybemy inatyhy aõbo raremyhỹ”.
Chapter 6

1Dario iòlò heka Babilonia iòlò hetxina mahãdu tyyriti rijekemy riteònyre tai aõna õna wihỹkỹmy rirarenyre kia woki. 2Tii boho rijerenyreu heka Ekibatana hãwã-ki, Mediasu-ki itxi raharenyre tyyriti-ki Dario rybemy:3“Siro sohoji beòra-di iòlòmy rareu heka Jerusalĕ-ki Deuxu heto Templo tyyritimy riwinyre myy: “Jerusalĕ-ki Deuxu heto Templo riwinykremy taile xiwenamy riwahinyrenykremy, ixinamy kia heto denamy riakemy. Kia 27 urihixina-di biu-ò riwinykremy 27 urihixina-di iwebese bede-ò riwinykremy, 4inataõ mana nihiỹ-di riòtenanykremy sohoji òwòru-di òtenamy rỹikremy. Iòlò nieru ribi idi riòwynykremy. 5Deuxu heto Templo iaõna õnamy Nabukodonoso Templowo ribi diwyde heka Babiloni-ò ixyby heka riwyrenykremy Jerusalĕ Templo-ò; Deuxu hetowo-ki ridekremy.”6Kia rybe rahudi heka Dario iòlò riteònyre myy: “Wiji, Tatenai Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu wedumy Setá-Bosenaí, ijõ hãbu wedu mahãdu wana kia ribi bohonybenyke, 7Iaõmysỹdỹỹnareny binadỹỹõmyrenykre! Ixinamy kia Isaeli wedu mahãdu, hãbu wedu mahãdu wana Deuxu heto Templo taile juhuu wesemy roire riwinyrenykremy.8Tulesỹ warybemy aritidikre kai boho heka kia Isaeli mahãdu-ò biwinybenyke heka judeu mahãdu heka Deuxu heto Templo riwinymyhỹrenyre-ki heka Eubaratésu bedebrò-kisỹdu kia nierumy iaõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò biwahinybenyke, kia iaõmysỹdỹỹnareny rexihuõkemy lau. 9Aõmamy tamyreny rasiranyrenyre heka: bororeni riòremy, budoeni riòremy, budoeni hãbumy xiwenamy riwahinyrenykremy Deuxu biu wedu-ò, Jerusalĕ xiwena wahidỹỹdu reixitòenyrenykeki heka aõma jiyramy, tirikumy, vĩĩmy, adỹỹmy, òbitimy txuõ txuõlemy ibutumy biwahinybenykremy, 10tai Deuxu biu wedu-ò xiwenawi riwahinyrenykremy tule iòlò idi beixitòenybenykremy, iòlò riòrereny idi beixitòenyrenykremy.11Katahe ijõ kaa tyyriti-ki aritidikre moõ kaa tyyriti-ki ijõ rybemy ritidikeki, kaa rybemy rawitxiranykeki heka taheto iwitxi-di taumy-di riwekremy idi ritamadỹỹnykremy. Taheto tule idi reatykremy idi ribòhò bòhònykremy, 12Deuxu tani-di tai risỹnyre heka, iòlòõ mahãdu, iwitxira mahãduõ kaa tyyriti rawitxiranykeki ada Jerusalĕ Deuxu heto Templo rahukemy riwisỹnykeki, Jiarỹ Dario, katahe retidira. Iwesetyhyle heka riwinykremy, rarybere Jiarỹhe!”13Tai dori Dario iòlò tyyriti ritidire heka Tatenai Eubaratésu bedebrò-kisỹdu mahãdu wedumy Setá-Bosenaí, ijõ hãbu wedu mahãdu wana heka iòlò rybemy iwesele òbitityhy riwinyrenyre. 14Kia rybe-di heka judeu mahãdu Jerusalĕ Deuxu heto Templo widỹỹmy idihyymy raõmysỹdỹỹmy roiremyhỹ. Ajeú Deuxu rybedumy, Sakariá Deuxu rybedumy, Ido riòre heka tii rare, Deuxu idireny rare irybreny òraruki heka idi rarurunymy roiremyhỹ idi raõmysỹdỹỹmyroirenyre. Tai dori Deuxu heto Templo widỹỹmy rexihurenyre Iwesele heka Isaeli Deuxu rarybere iwesemy, kia Pesia iòlòreny heka Siro tyyriti-di, Dario tyyriti-di, Ataxexé tyyriti-di tule. 15Kia Ada ahãdumy inataõ txu-di heka Deuxu heto Templo widỹỹmy rexihurenyre heka Dario iòlò debò sohoji reurò beòrau.16Tai heka Isaeli mahãdu, xiwena wahidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu, wetxu ribi riuhenyre mahãdu mahãdu, Deuxu hetomy reysarenymy roimyhỹrenyre Deuxu-ò riwowydynyrenyre. 17Iu heka Deuxu heto Templo-ki Deuxu-ò xiwenamy riwahinyrenyre bororeni hãbu 100my sõwemy, budoeni hãbu 200my sõwemy, budoeni riòremy 400my sõwemy, ijõ Isaeli mahãdu ibutumy iòrarunareny òraruki heka xiwenamy boji 12my sõwe riwahinyrenyre iwese Isaeli mahãdu ilabiereny 12my wesemy. 18Idi heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu Deuxu-ò iaõmysỹdỹỹnareny txuumy riywinyrenyre, Levi mahãdu tamahãdu tamahãdumy Deuxu-ò iaõmysỹdỹỹnareny txuumy riywinyrenyre, Jerusalĕ-ki, iwesele Moisesi heka Tyyriti-ki rityyritinymy roire iwesemy.19Idi heka sohoji ahãdu-di 14 txumy Paskoa Worana Bedehesimy riwinyrenyre. 20Xiwena wahidỹỹdu mahãdu heka Levi mahãdu heka ibutumy wiweselemy rexiywinyrenyre Deuxu-ò; ibutu wetxu ribi dirahude mahãdumy, xiwena wahidỹỹdu mahãdumy, iseriòrerenymy, tamyreny Paskoa budoeni riòremy heka rirubunyrenyre Deuxu-ò.21Kiawesemy heka isaeli mahãdu wetxu ribi dirahudenyde heka ijõ mahãdu iherenymy dirahude tule, su witxira mahãdu ribi rexiywinyrenyre rexiòbitinyrenyre heka Isaeli Deuxu-ò rexiòbitinyrenyre dori. 22Paskoa worana bedehesi orotxu uriõmy rirasỹrenyre debò inatxi reurò txu-di, deysanamy narỹỹnamy roire, Deuxule riteysanyrenyre heka Asiria iòlò iwo-ki Deuxu rawitxiranyre kiamy isaeli Deuxu tamyreny riwinyre, iu tebòreny idi rarurudỹỹnyre Templo widỹỹmy tii boho idi raõmysỹdỹỹnyrenyreu.
Chapter 7

1Pesiasu-ki Ataxexé iòlòna bedeu ribi irehemy roire heka hãbuõ Exidara heka Babiloniasu ribi Jerusalĕ hãwã-ò rare, Seraiasi tyby rare, Seraisi tyby heka Asariá, Asariá tyby heka Hiukiasi. 2Exidara ilabiereny mahãdu heka rare: Saluữ, Sadoki, Aitubè, 3Amariasi, Asariasi, Meraiotxi, 4Seraiasi, Usi, Buki, 5Abisuá, Bineiasi, Eleasá, Araõ xiwena wahidỹỹdu kie.6Exidara heka Moisesi bede ywina erydu rare, kia Deuxu bede ywina Isaeli mahãdu-ò riwahinyre dori. Exidara Babilonia ribi Jerusalĕ hãwã-ò rareu heka ibutumy aõ rurumyrarehỹre tii reixitòenyre heka Babilonia iòlò-ò tii tamy riwahinyre, Exidara heka Deuxu idi raremy. 7Ijõ Isaeli mahãduõ tule ihemy rare, xiwena wahidỹỹduõ mahãdu, Levi mahãduõ, wiudu mahãduõ, ijòtòbòna idi itxeredu mahãduõ, Templo aõmysỹdỹỹdu mahãduõ. Kia bedeu heka rare Ataxexé iòlòna debò inatxi reurò beòrau Jerusalĕ-ò roirenyre.8Kia beòra-dile agosto òtusi ahãdu, sideriòsò bedeu-ò ritehenynyrenyre. 9Exidara Babilonia ribi rexitare heka beòra tỹmyra iòraruna txuu heka behetxi ahãdu itxu òrarunamy (judeu bededỹỹnanamy) aõma òtusi ahãdu, isideriòsò Jerusalĕ-ò ritehemynyre heka kia inaubiòwa txuu. Exidara Deuxu idi raremyhỹ, Deuxu tebò-dilemy ridyre wahe. 10Exidara heka Deuxu bede ywina erydu rare tii heka inatyhytyhymy Isaeli mahãduò Deuxu bede ywina rybemy óbitina rierynatyhykemy idi riwisỹnymy rurumyraremyhỹ.11Exidara xiwena wahidỹỹdu rare, tyyritidỹỹdumy tule Deuxu bede ywinamy rierytyhyre idi Isaeli mahãdu-ò rierynanymyrare. Exidara-ò iòlò Ataxexé kaa tyyriti iwesemy riwahinyre myy: 12“Ataxexé, ibutu iòlò ratyre, Exidara xiwena-ò, Deuxu biu wedu bede ywina bedeerydỹỹdu, adee ywinamy. 13My heka wiji kaa tyyriti-ki warybemy retidiwahãre Isaeli mahãduõ kakisỹdu mahãdu heka Jerusalĕ hãwã-ò roosekremy rurumyhỹkeki ixinamy awanamy roosekremy, xiwena wahidỹỹdu mahãdumy, Levi mahãdumy, mobo roosekeki rurumyhỹre heka ixinamy boibenyke.14Jiarỹ waraybididu mahãdu wana arateònyrenyre heka Judá hãwã, Jerusalĕ hãwã ijòbisinyrenykemy taile aõbo aDeuxu bedeywina rybemy òbitimy tai rityhynyrenykremy. 15Tule heka adeereny rewahinyrenyre heka womati tỹrỹrỹhỹkỹ ura, womati tỹrỹrỹhỹkỹ wadeewimy rewahinyrenyre Deuxu-ò xiwenamy idi biwykemy Jerusalĕ- hãwã tii rasỹnymyhỹre-ò. 16Tulesỹ Babilonia womati tỹrỹrỹhỹkỹ ura, womati tỹrỹrỹhỹkỹ riwahinyrenyre heka ixinamy kai biwykemy, inyõ mahãdu tamywimy xiwenamy riwahinyrenyre, xiwena wahidỹỹdu mahãdu tamywimy riwahinyrenyre heka aDeuxu heto Templo-ò Jerusalĕ-ki roimyhỹre biwykemy.17Kia womati tỹrỹrỹhỹkỹ rewahinyrenyre heka idi biwykemy bororeni riòre, budoeni hãbu riòremy aõna õna xiwenamy, vĩĩ, adỹỹ òbitimy biòwynykremy. Kia ibutumy heka xiwena tyre-ò aDeuxu heto Templo Jerusalĕ-ki roimyhỹre rewahinyre. 18Kia womati tỹrỹrỹhỹkỹ ura, womati tỹrỹrỹhỹkỹ rewahinyrenyre iuhe-di heka ixinamy idi biwinykemy adewimy, inyõ mahãdu tamywimy, Deuxudewimy biwinyke.19kia womati heka aõna õna adee rewahinyrenyre aDeuxu heto Templo-ò idi raõmysỹdỹỹnykremy Deuxu Jerusalĕ-ki ratximyhỹre ikoki ibutu koki biwahinyke tai. 20Aõ ijõ rasiranykeki aDeuxu heto Templo-ò, aõtxilemy aõ burukeki heka iòlò nierumy bitakemy.21“Jiarỹ Ataxexé iòlò heka, kaa tyyriti, nieru rerarenyre mahãdu-ò Eubaratésu bede-ò mahãdumy roire heka rewahinymyhỹre warybe myy: ‘Exidara xiwena wahidỹỹdu Deuxu biu wedu bede ywina bedeerydỹỹdu, aõbo tii ibutu rurumyhỹre ixinamy biwahinybenyke tamy. 22Tamy biwahinybenyke womati tỹrỹrỹhỹkỹ ura, 3.500 iutxe sõwe, 100 weriri tiriku-di sõwe, 100 hyna vĩĩ-di sõwe, 100 hyna adỹỹ-di, jiyra heka aõtxile sõwe biwahinybenyke. 23Òbitimy heka ibutu Deuxu biu wedu taheto Templo-ò rarybere wesemy biywinybemyke: kia aõkeki heka Deuxu deburena iòlò-ò, iòlò riòrereny-ò iiòlòna-ò tyre-ò kanakremy iòhãru heka raremy.24Tule warybemy retadimyhhỹre heka Ibutu Deuxu heto Templo-ki rasỹnykre mahãdu heka xiwena wahidỹỹdu mahãdumy, Levi mahãdumy, wiudu mahãdumy, Ijòtòbòna idi itxeredumy, ijõ taile raõmysỹdỹỹkeki tahe sunierumy riwahinyõkemy, ibutu aõ iòwymy heka riòwynyõtyhy.’25Kai Exidara, tahe aDeuxu bedeerynamy idi matxikremy inyõ heka wahisidỹỹdu mahãdu idi bitakemy Deuxu bede ywina erydurenykremy ibutu Eubaratésu mahãdumy iny mahãdu ridinodunyrenykremy. Bede ywinamy iny ibutumy bierynanykremy ibutu rieryõre mahãdu-ò tule. 26Inyõ aDeuxu bede ywina rybemy riòbynyõkeki, iòlò rybemy riòbynyõkeki heka rubumy ratxike, ada asureny ribi irehemy rasỹnykremy, iaõna õnareny heka iribi riwykemy ada ròtena-ki raloke.”27Inynyrỹ iny labiereny Deuxu heka, beàlàmyhỹbenykre tiile heka iòlòwo-ò ruruna riwahinyre Deuxu heto Templo-ò awimy riywinykremy Jerusalĕ-ki. 28Jiarỹ heka idi raraykynyre timybo Deuxu heka taluuna-di wadi rare, tii riwarurudỹỹnyre, iòlò wadi ruxetòena-di rare, iòlò iraybididu tule awimy idi rare, hãbu mahãdu tule wimy wadee rarybemy roire tai heka Isaeli hãbu mahãdu heka rebutunyre tamyreny rarybere wanamy Jerusalĕ-ò rooserenykremy.
Chapter 8

1Ataxexé bedeu Babilonia ribi wawana rooserenyre heka hãbu mahãdu tamahãdu tamahãdureny myy: Elioenai, filho de Zeraías, da família de Paate-Moabe, com duzentos homens; Secanias, filho de Jaziel, da família de Zatu, com trezentos homens; 2Bineasi, mahãdumy mahãdumy Jesõ heka rare; Itamá mahãdumy Danieli heka rare; Davi mahãdumy Hatusi heka rare; 3Sekania riòremy, Sakariasi mahãdu Barosi heka rare; 150 hãbu mahãdu sõwemy4Baate-Moabe riòremy, Elioenai riòremy, Zeraíasi heka rare; 200 hãbu mahãdu sõwemy. 5Sekaniasi mahãdumy, Jaaziel mahãdumy, Satu heka rare tii wana, 300 hãbu mahãdu sõwemy. 6Adĩ mahãdumy, Jônatasi Ebede riòremy tii wana, 50 hãbu sõwemy. 7Elaõ mahãdumy, Jesaiasi, Ataliasi riòremy tii wana, 70 hãbu sõwemy.8Sebatiasi mshãdumy, Sebadiasi, Mikaeli riòremy tii wana, 80 hãbu sõwemy. 9Joabé mahãdumy, Obadiasi Jeieli riòremy tii wana, 218 hãbu sõwemy. 10Bani mahãdumy, Selomite, Josibiasi riòremy tii wana, 170 hãbu mahãdu sõwemy. 11Bebai mahãdumy, Sakariasi, Bebaí riòremy tii wana, 28 hãbu sõwemy.12Asikadé mahãdumy, Joanã, Hakatã riòremy, tii wana, 110 hãbu sõwemy. 13Adonikaõ mahãdumy, tii boho iònanamy ritehemynyre: Elibeleté, Jeieli, Semaiasi tii boho wana, 60 hãbu sõwemy. 14Bikibaí, Utaí, Sabudé tii boho wana, 70 hãbu sõwemy.15Jiarỹ iny mahãdu rebutunyre Aavaá bero iòhòmy, taile iny boho rorukurenyre inataõ txumy tai heka jiarỹ inyõ tamahãdu tamahãdureny idi retehere heka Levi mahãdu robiõre. 16Idi heka hãbu wedu mahãdumy retare Eliesé, Arieli, Semaiasi, Eunatã, Jaribé, Eunatã, Natã, Sakariasi, Mesulaõ, inatxi tyyritidỹỹdu tule retare Joiaribé, Eunatã, bedeery mahãdumy.17Idi tii boho reteònyre Kasibiasu-ò Ido hãbu mahãdu wedumy reteònyre warybemy riwahinyre Templo idi aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò, kididyrenykemy waDeuxureny heto-òle idi raõmysỹdỹỹnykemy.18Deuxudewimy heka didydenyde hãbu bedeerymy, Mali riòre mahãdumy, Levi riòremy, Isaeli riòre mahãdu, Serebiasi iriòrereny, iseriòrereny, 18 sõwemy; 19Hasabiasimy tii wana Jesaisi, Merari riòremy, iseriòreny wana, iriòrereny, sõwemy; 20Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu roire tii boho heka ihetxiu Templo aõmysỹdỹỹdu riokore mahãdumy heka roire Levi mahãdumy roire, 220 sõwemy.21Idi heka Aaavá bero iòhò-ki ixỹ roire heka rekenarehenyrenykremy rarybere jiarỹ Deuxu koki rekenarehenyrenykremy, rekexitòenyrenykremy riwawiòhenanyrenykremy, awimy iny bededỹỹnanarenymy teysamy ratxikremy, wariòre boho tule reysamy ratxikremy, ibutu iny boho heka riteysanyrenykremy, ibutu iny hõrõreny awimy ratxikremy. 22Jiarỹ heka iòlò-ò reixitòenyõre sodadu wadireny ratxikremy ryy-dile wawanareny- di roikremy tamy reixitòenyõre, raixỹrure dori juhule riki jiarỹ tamy rarybera: “Deuxu inytybyreny tariòre mahãdu-ò idi itxeredu wityhy raremy, ibutu tamy reixitóenyre mahãdu-ò òbitityhymy riwahinyre; ihỹre heka ririre mahãdu-ò iyaranamy irurunamy ityrereny resemyhỹre dori.” 23Tai dori iny boho renareherenyre, Deuxu-ò reixitòenyrenyre tii riwarawynyrenyre dori.24Idi heka waò inatxi reurò hãbu tyhy mahãdumy retare Serebiasi, Hasabiasi, iseriòrereny debòwiò sõwemy. 25Tamyreny rewahinyre aõwihikỹtyhy iòlò waDeuxureny heto-ò riwahinyre womati tỹyrỹrỹhỹkỹ ura, womati tỹyrỹrỹhỹkỹ idi iutxiereny reyrihira, tule iòlò iraybididu mahãdu aõna riwahinyrenyre, ijõ iòlò riòrereny aõ riwahinyrenyre tule iutxie reurihira, Isaeli mahãdu aõna ibutu riwahinyremy.26Ijõ 22 mili womati ura iutxie rewahinyre Serebiasi-ò, Hasabiasi-ò, iseriòrereny-ò, 100 womati aõna õnamy 70 iutxie wesemy, 3.500 womati tỹyrỹrỹhỹkỹmy iutxiemy tebòreny-ò rewahinyre 27tule ijõ 20 behyna womati tỹrỹrỹhỹkỹ debò inataõ reurò ieremy iutxie wesemy, inatxi womati borõsi, kia womati tỹyrỹrỹhỹkỹmy wihikỹ wesemy.28Irahu-di tamyreny rarybere: “Kai boho aõ ribi texihitinytenyte Deuxu-ò maõmysỹdỹỹkemy, alabiereny Deuxu-ò. Kaa womati ura tỹyrỹrỹhỹkỹ sõwe, womati tỹyrỹrỹhỹkỹ sõwe aderenywimy tewahinytenyte heka tule kia Deuxu-ò rehitxinyrenyre tamy. 29Idi biywinybenybe Templo-ò biwybenykemy. Deuxu Templowo-ò biwybenykeu heka iutxiemy biurihike idi xiwena wahidỹỹdu mahãdu-ò biwahinybenyke, Levi mahãdu-ò, Jerusalĕ-ki Isaeli hãbu wedu mahãdu-ò biwahinybenyke. 30Idi tahe xiwena wahidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu, kia womati ura tỹyrỹrỹhỹkỹ, womati tỹyrỹrỹhỹkỹ DeuxuTemplo Jerusalĕ-ò ridyrenykremy.31Ixỹ mahãdu heka Ava bero ribi rexitarenyre heka, Beòra òraruna ahãdu-di waò inatxi reuròna txuu, Jerusalĕ-ò roirenykremy; Deuxu iny wanareny roimyhỹre iny òludu mahãdu ribi riwaijerenyre kia ryy-di inyõ itxena mahãdu ribi tule. 32Jerusalĕ-ò retehemynyreny heka tai inataõ txu-di ele rehynyrenyre tai.33Irahudi heka waDeuxureny heto, kia womati ura tỹyrỹrỹhỹkỹ, womati tỹyrỹrỹhỹkỹ, womati ijõ ibutumy rewahinyrenyre xiwena wahidỹỹdu Meroté-ò Uriasi riòremy; tii wanaroire heka Eleasá, Bineiasi riòremy, ijõ Josadabé, Jesua riòremy, ijõ Noajiasi, Binui riòremy, tii boho levita mahãdumy roire. 34Idi heka ibutu womati ura tỹyrỹrỹhỹkỹ, womati tỹyrỹrỹhỹkỹ, womati ijõ ibutumy idi rautxienyrenyre heka riurihirenyre idi ibutumy ròrytinyrenyre tyriti-ki.35Ibutu Babilonia ribi dirahude mahãdu heka Isaeli Deuxu-ò raxiwenyrenyre, Isaeli mahãdumy waò inatxi reurò bororeni sõwemy riwahinyrenyre, 96 budoeni hãbu sõwemy, 77 budoeni riòre sõwemy, òraruna òwymy, waò inatxi reurò watxini sõwe; ibutumy xiwenamy risõrenyre Deuxu-ò riwahinyrenyre. 36Irahudi heka iòlò-ò rybemy riwahinyrenyre, Eubaratésu hãbu wedu mahãdu-ò tule; tii boho heka Deuxu heto Templo idi riywinykremy riwiòhenanyrenyre.
Chapter 9

1Kia rahudi heka hãbu mahãdu wedu boho wadee raryberenyre: “Isaeli mahãdu heka hãbu bohomy, xiwena wahidỹỹdu mahãdumy, Levi mahãdumy òbitimy aõkõ roimyhỹrenyre, tii boho heka inysu wera ludu mahãdu ribile heka rexihitxinyõtyhy, isuriokoreny deàlànamy wesemy riwinyrenyre heka iwese kana mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, kia Heteu mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, kana mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, Bereseu mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, Sebuseu mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, Amõ mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, Ejitu mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre, Amoheu mahãdu isu riokoreny deàlànamy riwinyrenyre ibutu kia bede mahãdu surioko deàlànamy riwinyrenyre ibinamy kia rare. 2Tii boho tule kia mahãdu hawyyreny-di raàdònyrenyre tule iriòrereny riwahinyrenyre kia mahãdu riòrereny-di raàdònykremy kia wese heka Isaeli mahãdu kia mahãdu wana riuriurinyrenyre. Hãbu wedu mahãdu tule iweselemy ibinamy riwinymyhỹre!”3Kia rybemy raholareu heka watyy reykare, warade resihere, waijòsiri tule resihere bede-ò ranyre heka bedewotyhymy dori. 4Iu heka ibutu Isaeli Deuxu rybemy rityhytyhynyre mahãdu heka idi rirurawonyrenyre wawana rexibutunyrenyre Isaeli mahãdu òraruna òraruki heka wawana rabedewonyrenyre. Jiarỹ heka sõwemy bedewonyre, sõwemy wabedewo hyky hyky bederatxioronymy.5Idi bederatxiorou heka xiwena wahidỹỹu, jiarỹ lamymy rỹire, watyy iykamy roimyhỹre tatiwomy jiarỹ rare wadebò biu-ò reteòsinyre waDeuxu-ò, Wanynyrỹ-ò 6idi reixitòenyre: “Waha Deuxu, jiarỹ sõwemy raixỹrumy rỹimyhỹre ako-ki sõwemy raixỹrumy rỹimyhỹre waòrarunareny òraruki, iny òrarunareny rasõwere iny tyrereny-ki roimyhỹre tai wiji waòrarunareny waDeuxureny ribi riwomyhỹre.7Iny labiereny bedeu ribile heka iny òrarunarenymy sõwe sõwemy rỹimyhỹre, waòrarunareny inytyrereny-ki roimyhỹre heka tai iny òrarunareny òraruki heka iny iòlòreny mahãdu, xiwena wahidỹỹdu mahãdu iòlò su iwitxira mahãdu redyrenyra dori, wetxumy riwadyrenyre, iny tii boho rirubunyrenyre, waõna õnareny ribòhònyrenyre, iòlò koki, bede iwitxira mahãdu koki heka wiji iny boho wadireny risinymyhỹre, umyreny ribuarenyre.8Wiji tahe Inynyrỹ Deuxu heka aruxetòena-di wadireny tate, tai wiji heka iny boho wetxu ribi rihenyre mahãdu heka inysureny-ò tedyta kaa Deuxu heto-ki iny boho roire heka tai wiji heka iny bededỹỹnanareny awimy tewinytemyhỹte wadeereny. 9Wetxumy inyboho roire, taile tewariõhyyte Pesia iòlò mahãdu wadireny raruxetòenykremy tewinyte dori tai aheto Templo aritỹmyranykremy riwateònyrenyre, kia juhuu ribòhònyre heka ixyby Judásu-ki, Jerusalĕ-ki awilemy ixỹ mahãdu roire.10Tai dori wiji timybo araryberenykre kiamy inydeereny rotỹỹnyre heka arybemy reòbyõrenyre-ki. 11juhule heka arybedu mahãdu heka riwabedeerynanyrenyre. Tii boho raryberenyre heka kiasu iny boho idi rirònyrenykremy heka taile inyõ sỹdu mahãdu heka òrarudureny sõwemy roire, tii boho heka ixurenymy roiremyhỹ taòrarunareny-di su ribinabinanyrenyre dori. 12Arybedu mahãdu heka raryberenyre heka tiu wiwanareny raàdònyrenyõtyhy. Tulesỹ tii boho wana wimy ratximyhỹrenyõtyhy, ywinamy idireny ratximyhỹrenyõkemy, tai dori awimy rikibròrenykemy, awimy rikiroxirenykemy, tai dori wariokorereny-ò kaasu idi reuròrenykremy tuhyymy.13Kia ibinabinamy rewinyrenyre irahudi heka waòrarunareny òraruki heka, kai aõhõkỹdỹỹnanamy inydereny tesỹnyte, waòrarunareny òraruki heka tesỹnyte inytyrereny-ò ihỹre heka sõwe aõkõ inydereny aõhõkỹmy tesỹnyte, iny boho irulemy roimyhỹre dori. 14Timybohe wiji ixyby arybemy aroholaõkremy, kaa ibina bina riwinymyhỹre mahãdu wiwanamy raàdònyrenykremy. Kiamy rikiwinyrenykeki heka aykaranamy ranihikỹkremy inydereny tai iny idi rahukemy tiu iny idi ratxiõtyhy, hena ihõõre.15Inynyrỹ Isaeli Deuxu, òbitityhy heka tate, ihỹre heka iny irumy ratximyhỹre wiji. Akokile rarybemyhỹre heka iny boho heka òrarudumy roimyhỹre wiji. Akoki heka iny boho idi ratxiõtyhy bohe rare.
Chapter 10

1Templo koki Exidara tatiwomy reixitòenymy roimyrareu heka Isaeli mahãdu òrarunamy relyymyraremy tahe hãbu mahãdu, hawyy mahãdu heka idi rirurawonymy rexibutunyrenyre. Tii boho rahinymyroiremyhỹ, robumyroiremyhỹ sõwemy. 2Iu heka Sekaniasi, Jeieli, Elaõ mahãdumy tii Exidara-ò rarybere:_Iny boho Deuxu-ò raòrarunyrenyre heka Hawyy iwitxira mahãdu wana dori raàdònyrenyre, Deuxu rieryõre mahãdu wana raàdònyrenyre. Ihỹre heka raròsòna Isaeli mahãdu-ò ijõdiremy.3Wijile heka Deuxu koki heka rikiteònyrenykremy hawyy suwitxira mahãdu, tariòre boho wana rikiteònyrenykre. Arybemyle ariòbynyrenykre, Deuxu rybeòby mahãdu rybemy ariòbynyrenykre. Tai dori Deuxu ywina rybe wesemy rikiwinyrenykre. 4Myita! kaile heka kaa rybemy marybeke ibutu iny-ò. Awana heka ararekremy heka. Bexirurudỹỹmyke!5Tai heka Exidara lamymy rỹire xiwena wahidỹỹdu mahãdu wana, Levi mahãdu wedu wana idi riteònyrenyre heka iwese Sekaniasi rarybere iwesemy riwinyrenykremy. Idi heka riwinyrenykremy rarybetyhyrenyre. 6Kia rybe rahudi heka Exidara Templo ribi rexitare heka Joanã-ò rare, Eliasibé riòremy. Tai heka idi roire heka rabedewomy roire heka ibutu Babilonia ribi rooserenyre mahãdu iòrarunareny òraru-ki rỹsỹna rirasỹõhyyre heka, bemy riõõhyyre heka sõwemy rabedewore dori.7Iribi heka Judá mahãdu-ò Jerusalĕ mahãdu-ò ribedeerynanykremy raryberenyre ibutu Babilonia ribi rooserenyre mahãdu heka rexibutunyrenykremy Jerusalĕ hãwã-ò. 8Tulesỹ raryberenyre heka inyõ kidirahuõkeki heka inataõ txu-di heka inyõ dehemynyõkeki heka ihetoreny heka iribi ritarenykremy, dehemynyde mahãdu heka Isaeli mahãdu ribi imahãdureny heka ixãwikemy raryberenyre dori.9Inataõ txuu idi heka, debò inaubiòwa ahãdu-di wawiò txu-di heka, ibutu Judá sỹdu mahãdu, Bejamisỹdu mahãdu, Jerusalĕ-ò ritehemynyrenyre Templo ube-ki rexibutunyrenyre. Iu heka biu sõwemy roare, Isaeli mahãdu heka ramytatarenyre brebumy. 10Idi heka Exidara lamymy rỹira idi rarybere: “Waijoireny òbitimy aõkõ toitenyte tai Isaeli mahãdu iny boho heka waòrarunyreny rasõwerenyre dori hawyy suwitxira mahãdu wana taàdònytenyte tai dori iny òrarunareny rasõwerenyre dori.11Katahe wijihe ararybekre, Inynyrỹ-ò iny labiereny Deuxu-ò aòrarunareny belyybenyke, Tamywimy wijihe biwinybenyke. Inysureny iwitxirasu mahãdu ribi bexitabenyke, hawyy iwitxira mahãdu ibutumy biteònybenyke ahawyyreny biteònybenyke.”12Tai iny ibutumy iteremy raryberenyre: _Rikiwinyrenykre! Ibutumy Inynyrỹ rarybemyhỹre heka rikiwinyrenykre heka! 13Ihỹre heka iny mahãdu rasõwerenyre dori biu sõwere wiji, kaa ahanamy ixỹ roire-ki tahe isira heka rare. Wijityhylemy ariwinyrenykremy heka riòbynyõra wiji, iny òrarunareny rasõwere-ki wahe.14Ixinamy iny wedureny mahãdu heka Jerusalĕ-kile rarirenykre iribi heka inyõ suwitxira hawyy wana roire heka itxu bitidikemy, kia txu heka tahãwã wedu mahãdu wana, inyõ tahawyy wana dirahudenyde wahisidỹỹdu mahãdu wana tai ixiery Deuxu yarana waribireny rakemy. 15Awire heka rahareny kia rybemy tahe dera mahãdu heka moma Jonatasi, Asaeli riòremy, Jaseiasi, Tikibá riòremy, Mesulã, Sabetaí, kia levi mahãdu raremy kia teramy rearenyre.16Babilonia ribi dirahude mahãdu heka kia rybemy riòbynyrenyre. Tai Exidara xiwena wahidỹỹdu heka hãbu mahãdu wedumy ritare Isaeli mahãdu mahãdumy inirenymy rirytinyrenykremy. Kia hãbu mahãdu wedumy mahãdu sohoji sohojimy ijobisimy riòrarunyre, kiau heka rare waò sohoji reurò ahãdu-di rare. 17Idi inataõ ahãdu-di rijerenyre heka ibutu hawyy iwitxira mahãdumy wana hãbumy roira heka rare.18Myy inireny heka roire tamahãdu tamahãdumy: Xiwena wahidỹỹdu: Jesua mahãdu Jeosadake riòremy, iseriòrereny mahãdumy: Maaseiasi, Eliesé, Jaribé, Kedaliasi. 19Tii boho heka inatyhytyhymy raryberenyre tahawyyreny riteònyrenykremy, iòrarunareny òraruki heka budoeni hãbu xiwena-ò riwahinyrenyre.20Imehé mahãdu heka: Hanani Sebadiasi. 21Harí mahãdu heka: Maaseiasi, Eliasi, Semaiasi, Jeieli, Usiasi. 22Pasu mahãdu heka: Elioenai, Maaseiasi, Ismaeli, Netaneli, Josabadé, Elasá.23Levi mahãdu: Josabadé, Simeí, Kelaias, Betaiasí, Judá, Eliesé. 24Wiudu mahãdu: Eliasibé. Deuxu heto Templo ijòtòbòna idi itxeredumy: Salữ, Telĕ, Uri. 25Ijõ mahãdu: Barosi mahãdu: Hamiasí, Jesiasí, Maukiasí, Miamĩ, Eleasá, Maukiasí, Benaiasí.26Elaõ mahãdu: Mataniasí, Sakariasí, Jeielí, Aiji, Jerimoté, Eliasi. 27Satu mahãdu: Elioenaí, Eliasibé, Mataniasí, Jerimoté, Sabadé, Asisá. 28Bebaí rmahãdu: Jeoanã, Hananiasí, Sabaí, Atlaí. 29Bani mahãdu: Mesulã, Maluké, Adaiasí, Jasubé, Seaú, Jeremoté.30Baaté-Moabé mahãdu: Ajina, Kelaú, Benaiasí, Maaseiasí, Mataniasí, Besaleú,Binuí, Manasesí. 31Harĩ mahãdu: Eliesé, Josiasi, Maukiasí, Semaiasí, Simeaõ. 32Bejamĩ, Maluke, Semariasí.33Hasữ mahãdu: Matenaí, Matatá, Sabadé, Elibeleté, Jeremaí, Manasesí, Simeí. 34Baní mahãdu: Maadaí, Ãraõ, Ueú, 35Benaiá, bedeiasí, Keluí, 36Baniasí, Meremoté, Eliasibé,37mataniasí Matenaí, Jaasaí, 38Binuí mahãdu: Simeí, 39Selemiasí, Natã, Adaiasí, 40Makinajibaí, sasaí, Saraí,41Asareelí, Selemiasí, Semariasí, 42Salữ, Amariasí, José. 43Nebo mahãdu: Jeieli, Matxitxiasi, Sabadé, Sebiná, jadaí, Joeli, Benaiá. 44Kaa hãbu mahãdu heka ibutumy hawyy iwitxira mahãdu wana raàdònyrenyre, ijõ tule heka rariòrenyrenyre tiiboho wana.

Nehemiah

Chapter 1

1Kaa heka Neema ijyy rare, tii heka Hakari riòre rare. Kileu ahãdu-u waawiò beòra-my tai bede rijemy raremyhỹ Ataxeki, Pexia wedu rare, moma wanire Neema, xuxa-ki rarewahã hãwãnihikỹ-ki. 2Hanani, waseriòreõ rare, tii Judá ribi dehemynyde taijoi judeu mahãdu wana. Tai tahe jiarỹ amy rexitòenyre timybo Jerusale hãwã roimyhỹremy tule judeu mahãdu ròòserenyre abilônia-ò wetxu-my.3Tiiboho wako relyyrenyre tureny ruruõle-my ratximyhỹrenyre-my. Tiiboho riki ròòserenyre Babilonia hãwã-ò tai isiratyhymy bede rije-my roiremyhỹ. Tule relyyrenyre iwitxira tori tai rasỹnymy rỹiramyhỹmy awimy aõkõ. Raryberenyre, nonana-my Jerusale hãwã uhuari resemy roimyhỹre-my tule riki txitòbòna roore-my kia tariki tiu ixyby riywinyõhyyrenyre.4Kiata tuu roholareu, jiarỹ, ranyre rahinyre. Tuhyyhyy jiarỹ rahinywahãre aõtxumy tule aõrerỹsỹõhyywahãre. Tahe urile rexitòenywahãre Deuxudee. 5Deuxu biu ludu tyhy-ò, kai atyhy tate, jiarỹboho umy raruwahãrenyre. Kai òbitityhy tate tule abidedỹỹnana nihiỹ tate. Aratyhywahãrenyre sõwemy atyhyna wihikỹ-keki, tule aratyhynywahãrenyre abidedỹỹnana awire-ki.6Deuxu wade bedeteheke rumy, txu-my adee rexitòenywahãre-ò taholamahãte wadee làhàna biwahinyke-my Ijaeli ijoi boho atyhydỹỹdu roire. Jiarỹ waratyrereny ijaeli ijoi boho heka òraruna ijõdire tule ihetxina mahãdu òraruna ijõdire. 7Aribiòtyhykỹle rexibutunymy roirewahã tai tahe urile raòrarunywahãrenyre. Abededỹỹnana retyhynyõrenyre-ki. Tule arybe retyhynyõrenyre kia Moiseisiyribi, arybeò ijohonadu.8Ohõti itxi reake timybo tamy rarybe-my rarewahã. “Kaiboho ijaeli ijoi, òbiti aõkõ toite wadee, tai tahe jiarỹ ibutu-my arihitxihitxinykre wiribi iwitxirawitxira-my. 9Iribi tahe, kaiboho wadee bidiòkesebedenykre bidiwatyhynybedenykre wabededỹỹnana. Tai tahe jiarỹ ixyby araòkesedỹỹnyrenykre tai toitemyhã-ò tai tahe ixidewi aritakre wamy reàlàkre-my, tule iwese kaiboho tobỹtỹnytenyte bede konana-ò”10Wanyrỹ, kaa heka atyhydỹỹdu rare, aijoireny. Kai tahe biditakre wetxuribi aruru-my tule aruruteretyhy-di. 11Bodoholake wiji waixitòedỹỹnana-ò tule ibutu ixitòedỹỹna-ò tule ijõ atyhydỹỹdu mahãdu umy reàlàkre-my. Biwinyke ani sõwe-my ròhònykre awityhy-my wiji tai tahe bede wedu aki awihikỹ-my rahakre tiki wana matxibeke. Jiarỹ heka wiji bede-my watxiwahãre bede- dinodu wade reòbykemy tamy ibesòhòkỹ-ò reòbykemy.
Chapter 2

1Tuu arelyykre timybo rohònyre-my inaubiòwa ahãdu wiji òratyhy aõkõ, wawiò beòramy tai bede rijere Ataxexi-ki. Aõtxumy tahe hãwã wedu rabedesòbyrena-my runymyhỹ-ò, jiarỹ remyre monabesòhòkỹ-my tahe tuu reõre. Tiu heka hãwã dinodu-di wabedewomy wadi reteheõmyhỹre. 2Tai tahe rỹỹraxire: — Aõherekibo kai abedewo-my tatxiteri? Kai dori webinadu aõkõ tatxiteri kia tahe kai awityhy-my aõkõ tatxiteri. Tahe jiarỹ sõwe-my raberure.3Tai tahe rirawyònyre: — Hãwãdinodu iruhyy rarekre tuhyy! Timybohe wabedewona aririkre, timybohe, timybo ihetxina mahãdu wii rituunymy rỹiramyhỹ ibina-my, txiòtòbònareny dori roore.4Hãwãdinodu rỹỹraxire: — Aõbo adee awire. Jiarỹ rexitònyre Deuxu biu ludu-ò. 5Iribi tahe hãwãdinodu-ò rarybere: Wanyrỹ kai aõbo eysa-my atxiteri wadee tahe waixitòedỹỹna ixideewikeki wadee bidiwinyke jiarỹ arakre judá hãwã-ò ixyby aritomoranykre ihetxina mahãdu wabede. 6Tai tahe hãwã wedu, ijadòma ruxerahakỹ runykre tiiwana. Tahe waixitòedỹỹna-ki awimy rahare. Tii rỹỹraxire tiwesebededỹỹnanamybo tai arijekre tahe tiubedemybo adoosekre tahe jiarỹ rarybere.7Tahe rexitòenyre hãwãwedu-ò làhà-my tyyriti hãwãwedu-ò riwykre-my kia Erai txuròtena aõna toana wadee bidiwahinyke idi arahemyny rakre kia judá bede-ò. 8Tule rexitòenyre tyyriti sohoji-õ riwyke-my Asae-ò, hãwãdinodu bede-di itxeredu-ò, diwahinyde òwòru-my ijòbòna-my relekre-my awityhy-my kia idi hetonihikỹ-di taruki- my roirekrem-my tule hãwã uhuari riwinykre-my tasỹ tule heto titxibo tai arasỹnykre. Tahe hãwã wedu wadee ibutu-my riwahinyre waixitòedỹỹna-ki aõherekibo Deuxu dori wawana ratximyhỹre.9Hãwãwedu diteònyde hãbumynydu tyhy wawana ratxikre-my tule sohoji awaru-ò diteònyde. Tahe jiarỹ rare Efra txuròtena bedehekỹ-ò tahe rewahinyre hãwãdinodu tyyriti kia hãwã ibutu-my rierymyhỹre-ò. 10Kia tahe Xãbalae Beti-hõrõ hãwã rare, tule Obia, Amò hãwã ludu sohoji òbitityhy rare, tahe tiiboho sõwe-my reburerenyre. Kia rieryrenyree-u inyõ nade Ijaeli mahãdu wiòhedỹỹ-my.11Inataõ txuu-riwy-di tahe jiarỹ rehemynyre Jerusalĕ-ò. 12Tuu releõhyykre inyõdee idi raraykynymy rarewãhã hãwãhãkỹ widỹỹmy Deuxudeewi- My Deuxu dori watelesõ-ki rasỹnymy raremyhỹ. Tahe jiarỹ rãire ruwetya-u tahe ròhònyre, inyõ wana rahònyre wabiòwa-wana. Tahe redyre sohoji awaru, tahe jumetu tyre ranyre.13Rumy heka jiarỹ rahònyre hãwã-hakỹ ribi ijòtòbònale-my txuròtena-weribi-ò, tule rare wara hewo-ò, tahe aõni brebuna-my reare, kia tule aõxuxu ijòtòbòna-my ixideewi-my rariare, jiarỹ tuu rarure hãwãhaãkỹ uhuari-ò itxere-my tii dori resere-ki tule txiòtòbòna heòty riworonyre-ki. 14Tahe jiarỹ rexiwiurònyre wako-ò tahe rare ijòtòbòna nihiỹtyhy-di kia rare hãwãwedu beroriòre eresyna-ò. Kia tahe timy jumeto reuròke tamy ihõõre eseterehekỹ-di.15Tai heka, jiarỹ rare kedoro weribi-di tahe tuu reare, uhuari-di hyy reteh-my. Tasỹ adoosede warytyby-dile kia idi rare-dile tahe ralore hãwãhãkỹ ijòtòbò nihiỹ-dile. 16Timyhe hãbuninihikỹ hãwãhãkỹ mahãdu rieryõle-my titxibo wanonana, tule aõbo ariwinykre. Tahe timy jiarỹ aõmy rarybeõhyy rare txiòinyhe inyõ judeu sohojiõ-ò arelyyke - timy teòdureny-ò, tule hãbuninihikỹ-ò òbitihikỹ-ò tule ijõ hãbu ixidee aõmysỹdỹỹna rimyheny.17Tai tahe jiarỹ tamyreny rarybere: — Betehebeny iny isiratyhyre inybededỹỹnanareny! Jerusalĕ hãwã heka ibina-my rare ribi. 18Kia tahe ikore-ny relyyre Deuxu riwatare-my tule riwawiòhenanyre-my. Tule timybo hãwãwedu wadee relyyre-my tule wadee rarybere-my. Tiiboho raryberenyre: —Rikiòrarunyrenyke iwidỹỹ. Tahe rexiywinyrenyre taaõmysỹdỹỹnareny riòrarunyrenykre-my.19Kie Xãbalae, Obia haka arabi ijoi-õ rare ini Sese tahe rieryrenyre waaõmysỹydỹỹnareny. Tahe tiiboho txuèreny riòrarunyrenyre iny itxenadỹỹrenymy. Tahe raryberenyre: —Aõbohe kaiboho tewinytenyteri? Hãwãwedu òludu aõbo ixyby bòòsebenykre? 20Jiarỹ rarawuónyre: — Deuxu biuludunyhukỹ inydeereny kadiwahinykre awihikỹ. Inyboho heka teòdu roire tahe rikiòrarunyrenykre iwidỹỹ. Kaiboho heka Jerusalĕ wedu aõkõ toite, tule inyõ iruru ijõõre tulesỹ inyõ timy Ijaeli mahãdu Deuxu rybe ihõõre.
Chapter 3

1Hãwãhakỹ uhuari ixyby riwinyrenyre myy: Elisebe, tii ityhydỹỹdu nihiỹ rare tule tabiòwa-wana riwinyre budoini ijòtóbòna. Imy rexihu-di tahe teysana rỹire kia tahe ibutu-my ijòtòbòna ritidirenyre taherina-ò. Tiiboho uhuari ritõmoranyrenyre tule xeĩ iraiehekỹ kia tule Hanane irariehekỹ ritõmoranyrenyre. 2Jeriò hãbu mahãdu tahe ijõ riwinyrenyre. Aku heka Iri riòre rare, ijõ iwitxira riwinyre.3Hasenaa ijoi heka utura ijòtòbònahakỹ riwinyrenyre. Tiiboho tamy ritidirenyre iijesena tule ijòtòbòna teherinaò tule tamy ritidirenyre itỹrỹrỹna irarutxi-wana. 4Kia heka inataõ bededỹỹnana hãbu mahãdu widỹỹna rare: Mememoe juhutyhyu widỹỹna, tii heka Uri riòre rare Hao riòkore tahe rare, Meulỹ tahe ihewomy diwinyde tii heka Berei riòre rare Meeabe riokòre tahe rare. Iheworenytyhy-my tahe Xadoe riwinyre, Bana riòre heka rare. 5Teoa hãwãhakỹ mahãdu hãbu tahe iwitxira riwinyrenyre. Hãwãhakỹ mahãdu hãbu irurutere boho tahe taaxiò-di widỹỹ derale-my reoarenyre. Kia iwedureny tuu tamyreny rarybere derarenyre.6Joia, tahe Baxé riòre rare, Meulỹ, tahe Bexoji riòre. Tiiboho ixyby riwinyrenyre ijòtòbòna ihetxina. Tiiboho ritidirenyre ijòtòbòna ijesena ibutu ijòtòbòna-ò tule ritidirenyre itỹrỹtỹrỹna tule iruritxina, 7Melati, Xibeõ, Jado, Meroote, tiiboho heka Xibeõ hãwãhãkỹ ludu roire tule Mixatxa kia bede riwinyrenyre, hãwãwedutyhy heto-ò hòkỹle rehemynyrenyre kia Erai txuròtena-bede- di.8Uxie, tae Haroi riòre rare. Tii heka bededỹỹnana riwinyre. Hanai, heka lynyrena-di nodu rare tule riwinyre uhuari rehe. 9Heai, tahe Ru riòre rare, Jerusalĕ riwedunymynymy raremyhỹ iere-my tule riwinyre. 10Jedai, Harumae riòre rare, tule riwinyre taheto ribi iòhòle-my. Hau Habene riòre rare, tii tule riwinyre.11Malakia tahe Haari riòre rare, tii tule riwinyre irariehekỹỹ. 12Salu tahe Halo riòre rare tule tii Jerusalĕ riwedunyre iere-my tule ijõ riwinyrerenyre. Tiiboho ibutumy ijòtòbòna iherina-ò ritidirenyre itỹrỹrỹna tule irarutxina kia tahe riywinyrenyre uhuari iruyre inatxi iwetuu-my he irehe kia ijòtòbòna Xuòhòkỹle.13Ranu tahe ijõ ixyby ritymoranyrenyre kia kanoa rasỹnymy rỹira mahãdu wana ijòtòbòna riwinyrenyre. Tiiboho ibutumy ijòtòbòna iherina-ò ritydirenyre itỹrỹrỹna tule irarutxina kia tahe riywinyrenyre uhuari iruyre inatxi iwetuu-my he irehe kia ijòtòbòna Xuòhòkỹle.14Malakia, Heabi riòre, tii Beti-Hakere hãwãhãkỹ wedu rare ixyby ijòtòbòna xu riwinyre. Tii ijòtòbòna ritydire iherina-ò, itỹrỹtỹrỹna, irarutina tamy ritydire. 15Salu, Ka-Hoe riòre, Mixatxa wedu rare, ixyby riwinyre ijòtòbòna, tii iratyti riwinyre tamy tahe txiòtòbòna ritydire iherina-ò tule itỹrỹrỹhỹkỹ, irarutxina ritydire. Kia Xea bee okeresyna-ò, hãwãwedu lòbròna webrijanaò, Salu riwinyre uhuari, kia òwòna Dawi Hãwãhãkỹ-ò ruberehemyhỹreòhòkỹle.16Neema, tahe abuke riòre rare, tii iere-my bee-xu riwedunymyhỹre, tii riwinyre ijõ kia tule Dawi wabede, tule bee eseterehekỹ, kia tule rutàsàdu mahãdu hetonihikỹ-òhòkỹle. Leita mahãdu uhuari-ki raõmysỹdỹỹrenyre. 17Leita mahãdu tule uhuari-ki raõmysỹdỹỹrenyre. Uhuari widỹỹ-ki Inireny ibutu-my raritire. Here tahe Bani riòre rare, riwinyre tule Haabi tahe Bani riòre rare, riwinyre tule Haabi, Kela riwedunyre iere-my tule riwinyre ijõ.18Bawa, Hanaji riòre rare, ijõ kela Hãwã ieremy riwedunyre tule riwinyre ijõ kia-my 19Exe, tahe Jesu riòre rare, Mixatxa wedu rare, kia riwinyre ijõ kia-my, kia debòna hyna koo titxibo uhuari weryna òhòkỹle;20Baruke, Jaba riòre rare, ijõ kia riwinyre, uhuari werynabedeu-le Eliaxi ijòtòbòna-òhòkỹle rexiònananyre, ityhydỹỹdu nihiỹ-ò. 21Mereno, uria riòre rare tii heka Hao riokore rare kia riwinyre ijõ kia-my, kia Eliaxi ijòtòbòna bedeu hukỹle ta iheto onana-ò hòkỹle. Teòdu mahãdu uhuari riwinyrenyre.22Teòduboho tule riwiòhenanyrenyre uhuari ixyby widỹỹ-ki. Tahe inireny ròhònyre. Teòduboho heka Jerusalĕ webòrò-di rasỹnymy roiremyhỹre, tahe riwinyrenyre ijõ kia-my. 23Bejami Habuxi wana riwinyrenyre kia ijõ, tahetoreny oreny-txi. Aria, Maaxe riòre rare, tii heka Anawi riokore rare, tahetokotxi ijõ riwinyre. 24Bino tahe Henaji riòre rare, ijõ riwinyre. Kia Aria heto bedeu kia uhuari weryna-ò hòkỹle.27Teoa Hãwãhakỹ hãbuboho riwinyrenyre ijõ, tii heka ihewo-my ijedure sohoji urihixina, tahe iweribi aõkõ bedeu heka Deuxu rybe yrybuna nihiỹkỹ kia Oke urihixina iòhòmy. 25-26Bala, tahe Uxi riòre rare, ijõ riwinyre ryweryna ribi rikỹle riòrarunyre tule Hãbuninihikỹ raõmysỹdỹỹna biu-ki irariehekỹ rỹimyhỹre ribi iòhòmyhe. Bedai, tahe Barò riòre rare, ijõ riwinyre kia txuòlòna bede ribi, bee ijòtòbòna iòhò-my tule kia irariehekỹ, Deuxu rybe yrybuna iòhò-my tule kia irariehekỹ, Deuxu rybe yrybuna iòhò-my kia Hawahỹhakỹ Óke inire kia heka hãwã iòhòmy roire, hãbu mahãdu heka tuu rasỹnymy roiremyhỹ tule Deuxu rarybera heto riwinyrenyre.28Xiwena wahidỹỹdu mahãduijoi riwinyrenyre ijõ, kia awaru Ijòtòbòna-ò hòkỹle ròhònymy riwinyre kia iraru weribihikỹ-ò rexidorunymy iny sohoji sohoji taheto riwinyre tahetotyhy kotxi; 29Jadoke, tahe Xenaki riòre rare. Tii heka Txuòlana Ijòtòbòna-di itxeredu rare, tahe riwinyre ijõ kawese. 30Haani, tahe Xeleni riòre rare, Hanu, tahe Jalae debòsohoji reurò riòre rare. Tii riwinyrenyre ijõ. Kaa heka tiiboho riwinyrenyre ijõ juhuu riwinyrenyre hewo-my. Mejulỹ, tahe Bereki riòre rare, tii riwinyre ijõ taheto kotxi;31Sohoji womati tỹrỹhỹkỹ-di ijohodu-õ heka Malakia inire ijõ riwinyre kawese-my, kia-òhikỹ-le sohoji heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu Deuxu dohodỹỹna riuhe-my rỹiramyhỹ-ò hàkỹle tule kia aõdi ijohodu mahãdu-ò hòkỹle. Kaa heka heto rỹimy raremyhỹ kia Ijòtòbòna yrybuna bire-ki, kia utàna iòhò-my tai rỹiramyhỹ iraru weribi uhuari bede weryna iòhòmy. 32Kia womati tỹrỹrỹ ijohodu mahãdu tule aõnaõna-di ijohodu mahãdu riwenyrenyre ijõ konana-my, kia utàna budoini Ijòtòbòna weryna-ò hòkỹle.
Chapter 4

1Kia Xãbale tuu roholareu judeu mahãdu ixyby uhuari ritomoranyrerimy, tahe urile reburere kia riàrurenyre iyboho rityhynyõrenyre. 2Inybiòwareny ko-txi tule Xamarita xoladu mahãdu-ò raryber: —Aõhebo kaa judeu mahãdu aõke aõkõ riwinyrenyrei? Tiiboho aõbo inatyhy-my hãwãhãkỹ ixyby riwinyrenyreri taruru-my? Tiiboho aõbo inatyhymy xiwena tamy riwahinyrenykre-my raraykynyreri, tahe sohoji txu-dile rahurenykre-my taõmysỹydỹỹnareny? Inatyhymy kia mana ratòbòna ibutu-my roare tiiboho ixina-my ritarenykre mana ixyby riwyrenykre-my? 3Tobi tahe Amo bede ludi irehehekỹ ludu rare, tahe tiiwana ratximyhỹ tahe rerybere:—Timybohe tiiboho uhuari ixyby riwinyrenykre? Kia sohoji ijòrò inatyhyhykỹle-my aõtaxina kidiatykre!4Inydeuxureny, roholamyhỹre tiiboho inymyreny bedeherina-ò! Kia tahe iratireny tyre bede yarana kadesekre. Aõdibo tiiboho rawasinyrenyre òraru-ki. Tiiboho riwyrenyre tasureny-ò irehetyhy-ò tawedureny-ò. 5Kia timy ruxetòena aõbo ibina riwinyrenyre òraru-ki aõ ijõõhyyre timy tõhõtireny rusaõhyyrenyre taòrarunareny ribi tahe inyboho riwinyrenyre òraru-ki. 6Tai tahe uhuari widỹỹ ixyby rikiòrarunyrenykre, tahe aõwesele irarie iwetya-txi rỹire sõwe-my dori ijoi mahãdu aõmysỹdỹỹ rururenyre.7Xỹbalae, Tobia wana tule Arabi mahãdu wana, Amo Adoji wana urile reburerenyre sõwe-my kia Jerusalĕ uhuari widỹỹ ixyby riòrarunyrenyre-ki. Kia-ò roholarenyreu tahe timy tamyre aõ ijõõhyyre kia dori irarutxi-my roimyhỹ-ki. 8Tahe tiiboho rexibutunyrenyre widee raryberenyre urile Jerusalĕ rahurenykre-my tule tai sõwemy aõbinahakỹ rỹikre-my. 9Tahe urile jiarỹboho rexitòenyrenyre waDeuxureny-ò tahe hãbu mahãdu resỹnyrenyre itxeredu-my ijoi òludu ijesedu-my ru-my, txu-my ijoi retehemyhỹrenykre-my.10Tahe Judá ijoi kawese-my rawinymyhỹrenyre: “Id iwisỹdỹỹdu mahãduhe iworeny rexieryre, ta ihãrele sõwemy tuu rururenyre saõsaõ-my riwyrenyke-my.” Tiibohe rahurenykre uhuari widỹỹ?” 11Iny òludureny timybo raraykynymyhỹrenyre kia inyboho tuu rakobirenyõke-my aõbo tai ròhònymyhỹre-ò. Kia tahe tiiboho wese heka inymyreny rahaỹnanyrenyreri, iny rubudỹỹrenymy tule iny aõmysỹdỹỹnarenymy.12Tiwese wase aõkõ heka judeu mahãdu tai rasỹnymyhỹrenyre iny òludureny mahãdu wana doidenyde iny bedeerydỹỹrenymy timybi riwinymy roiremyhỹ warirenyòtu. 13Tai tahe jiarỹ may wedesehekỹ reyterenyre ijoi mahãdu-ò, tõnori tule xiwahate, wyhywana ijoi mahãdu-ò rewahinyre, tahe uhuari webòrò-my kia ibutu-my tibo iywidỹỹõmy roiredihe ritòòsenyrenyre. 14Tahe tureny rabire sõwemyhe ijoi mahãdu rohõtiyrerenyre tai tahe rarybwere tamyreny idi hãbuninihikỹ mahãdu-ò tule idinodurenytyhy mahãdu-ò. Iny òludureny lau breburenyõmy. Ohõtireny reake timybo hãbu Deuxu rare, tii nihiỹ rare tule ibina kia tahe resumyhỹre iny òrarurenyki, tariòremy òraruki tule tahawyreny òraruki kia tule taaonareny òraruki.15Tahe inyòludureny-he inymyreny bede rieryrenyre inybohohe itxi rekoaremy aõbo timybo tiiboho bede riywinyrenyreri-my tahe rieryrenyre timybo Deuxu iaõmysỹdỹỹnareny rikorore-my. Tai tahe inya~mysỹdỹỹnarenyòhe rikioresereny-kre ixybyle uhuari rikiwinyrenykre-my. 16Kia tahe, hãbu ibutehekỹ-my raõmysỹdỹỹnyrenyre ijõ mahãdu tahe urile itxeredu-my roiremyhỹ, tebònareny ijõdi-my kia tõnori wahe, wyhy, xiwahate wana. Kia tahe hãbuninihikỹ mahãdu ibutumy tarurureny tamyreny riwahinyrenyre.17Kia uhuari ixyby riwinymyhỹre-ki; iny sohoji sohojihe aõnaõna tebò-my riwyrenyre, ijõ mahãdu tahe tebòna riwyrenyre. 18Tahe tiiboho riwyrenyre taaõmysỹdỹỹnareny-ò maydese desehekỹ tarexiàki. Iijesedu mahãdu tahe urile rotoarenyre ajuròna-di kia bedeeryna riwahinyke-my, kia waribi iòhòl-my.19Tahe jiarỹ rarybere waijoi-ò, tule hãbu òbiti mahãdu-ò, kia tule hãbuninihikỹ mahãdu-ò. —Kia tahe sõwe-my aõmysỹdỹỹna rauberare, tai tahe jiarỹboho irehetyhymy iribi roire kia ijỹo uhuari ribi. 20Kia kaiboho ajuròna jurò-ò boholabenykre wana, bexibutunybenykre wade. Inydeuxureny kadesukre inykire-ny.21Txuỹotxuỹole-my kawese kia txuu ròhònymyhỹyre bedeu kia taina tahe rumy rexitynynymyhỹre, tahe jiarỹboho ibute-my uhuari widỹỹki raõmysỹdỹỹrenyre, ijõ mahãdu hãbu tahe itxeredu-my roiremyhỹy tõnori tebònarenymy. 22Iwese bedeule tahe, jiarỹ rarybere tule aõmysỹdỹỹna wedu-ò tureny ibutu-my kia aõmysỹdỹỹna wedu-ò tureny ibutu-my kia tule iwiòhedỹỹdureny wana tureny rarure, rumy roirenykre-my Jerusalĕ-ò tai inyboho kia wese-my rakaõmysỹdỹỹnyrenyke txu-my rumy tahe hỹawãhakỹ-di itxeredu-my rakatxirenykre. 23Jiarỹ aõkõre, tule iny ijoireny aõkõre, tule timybo inyaõmysỹdỹỹdureny da inytỹhinareny rakatxireõkre inybòròreny-ribi rakõrõrenykelau. Tahe ibutu-my inyboho tuhyy rokoirekre inydebònareny-di inydebònareny-di inydebònareny-ki.
Chapter 5

1Ijỹo bededỹỹnana hewo-my, iny sõwe-my, hãbu mahãdu hãwyy wana sõwe-my wiwesehyy tahe ribemy ijara riòrarunyrenyre judeu mahãdu ribi òtu 2Ijõ mahãdu raryberenyre:— Wasỹ mahãdu heka iruterere sõwe-my, tahe maixõmonirỹsỹ-my rarurenyre awi-my iru-my ijoi rỹikõ-my. 3Ijõ mahãdu raryberenyre:— Ramamy ijoi ruruhenylau, ijoi ixybyle tasu riywinymyhỹke, tuu ijoi bederatysò ribòrònymyhỹke-my tule inyhetorenyki maixomoni riki õbaranyhenylau.4Tasỹ mahỹdu-sỹ kia-my raryberenyre:—Rekexitòenyrenyke iubeweri huòte-my hãwãwedu-ò inyaõmydỹỹreny idi rikiòwynyrenyke-my kia kia inysure-ny inybederatysò lòbòròdỹỹ idi riòwynyrenyke-my. 5Betehebeny iny boho heka judeu mahãdu wesetyhyle roire, tahe iny riòre boho heka iratyrereny awityhyre iribire-ny. Kia tahe inyboho rikiwinyrenyke ijõdire aõherekibo inyriòrereny iòwykõmo raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre. Iny riòrereny ijadòma-ò heka ijohona-my reare. Kia iny iòwyõmy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre wese-my. Tahe timyhe rikiwinyrenyke ihõõre, tahe inybederoreny tule kia inybederatysòreny lòbròna heka inyribireny riwyrenyre.6Jiarỹ Neema kia rybe-ò raholareu, tahe reburere, 7Jiarỹ ariwinykre aõtxile aõbo. Tahe hãbunihikỹ mahãdumyhe tule hãbu òbiti mahãdumyhe reeryre tahe rarybere: — Kaiboho heka waseriòre mahãdu aõhõkỹmy tesỹnytenyteri. Kia idi rahõtinyre ribi, tahe ijoi rebutunyre timybo bede riywinykre-my ibina ribi. 8Tahe rarybere: — Inydeewirenykeki tahe inyhõrõre-my, inyboho riwyrenyre kia bade hãwã iwitxira ribi inywedureny judeu mahãdu heka ixidireny rohonyrenyre tamyreny iòwyõle-my. Wiji tahe kaiboho, judeu mahãdu sõwe-my taruru-my ixiòbitile-my ixidi rohonymyhỹrenyre tawedu-ò òtyhyle. Tahe hãbuninihikỹ mahãdu rybeõle-my ratxirenyre tahe timy irawyònareny-txi rekoarenyõhyyre.9Tahe jiarỹ rarybere: — Aõbo kaiboho tewinytenyteri heka òbiti aõkõ rare! Kaiboho tuu burubenyke Deuxu ko-txi tahe biwinybenyke aõbo òbiti, aõhe-ki tamy rikiwahinyrenyke inyòludureny-ò, aõ judeu ijoi aõkõ, inykireny rarunyrenyke-my aõkõ. 10Jiarỹ, wabiòwa boho wana, hãbumahãdu wadee raaõmysỹdỹỹmyhỹre mahãdu tahe jiarỹboho iubeweri reheòterenyre tule waixomoni ijoi mahãdu-ò. Tahe wiji jiarỹboho awatxityyrenymy aritomonykre. 11Tahe, kaiboho ibutu-my bitomonybenykre ibutu-my iwatxityyreny iubeweri, monabesò tule aõuri. Tahe wijityhyle bidiòesedỹỹbedenykre abederoreny, tule abederatysòreny lòbòròna tule aòwòrureny kia tule ahetoreny.12Hãbuninihikỹ mahãdu rirawyònyrenyre:—Awirehe. Jiarỹboho ariwinyrenykre kai aõmybohe taryteri. Rikiòsedỹỹnyrenykre isureny tamyreny timy iwatxityyrenymy tamyreny ribeòle-my iòwydỹỹ-my. Tahe jiarỹ xiwenawahidỹỹdu mahãdu-ò raryre tahe riwinyre hãbuninihikỹ mahãdu riwatyhynykremy kaa rybeheki ratxirenykre-my. 13Iribi tahe retare tyyre tarexiàtiki riuhemyhỹre tahe reòhowire. Tahe rarybere:—Kawesemyhe Deuxu riòhòwikre aõtxile kaibohoõ rybe bityhynyõbenykre. Deuxu tahe kiditakre iribireny ihetoreny tule ibutu-my aõbo tiiboho ijõdire ririrenykre aõkõ hyky. Aõbo tiiboho ijõdirenyre tahe tiiboho raryberenyre:— Tiòtòi tuke! Kawese rare! Tahe Deuxu-my reàlàrenyre, inynyrenymy. Tahe irybe-my reòbyrenyre aõbo riwinyre-my.14Tahe debòinatxi reurò beòra-my tuhyy judà bede dinodu-my raremyhỹ, kia wawiò-my Ataxaxa kia hãwã-ki bede riije-my raremyhỹu kia inataõ inatxi beòra-myhe timy jiarỹ, timy waseriòre woludu boho wana reroxirenyre tule tabyrena òbiti-my jiarỹ òbiti-my wedu-my ararekre. 15Wahe waribi, tahe wedu mahãdu kia riwyrenyre ijoiboho kiawese-my riwinyrenyre inaubiòwa sohoji wetuu òwy womati ura tỹrỹrỹhỹkỹ xiery he rỹsỹna mona besò riwyrenyrekre sohoji txu-my. Kia tahe teòdu mahãdu ijoi mahãdu aõhõkỹmy risỹnyrenyre. Tahe jiarỹ he iwitxira-myhe ritidire wiri iwirawitxira-my. Deuxu-my reòbyre-ki wahe.16Raõmysỹdỹỹnyre kia warurutyhy-my uhuari ixyby widỹỹ-ki. 17Tahe wahetotyhykihe bede reijerenyre sohoji, iruyre, iwetuu ibire-ò myhe judeu mahãdu wana kia iwedu mahãdu wana, ijõ mahãdu wana kia iwedu mahãdu wana, ijõ mahãdu ibutu-my bedebede ribi doidenyde waheto-ò.18Txuõtxuõle-my heka jiarỹ sohoji tamyreny bòròreni hãbu reyreynymyhỹre, tule deboosohoji reurò-myhe budoeni wihikỹtyhy tule sõwe-my hãnie idòrenymy reyrybunymyhỹre. Debòwiò bede rijedi tahe monabesòhòkỹ-my warybe rewahinywahãre kanake-my. Tahe reerymy rarewãhã timybo ijoi mahãdu tai raaõmysỹdỹỹnymyhỹre tai isira-my, tai heka timy iubeweri-my rexitòenyõhyywãhãre byrena òwy-my kiaki heka jiarỹ wedu òbiti rare-ki. 19Waha Deuxu adee jiarỹ arexitòenykre aãbo tamyreny rewinyremy ibutu-my kia ijoi mahãdu-ò.
Chapter 6

1Xỹbalae, Tobi,Jese tule inyòludureny uhe rieryrenyreu kia uhuari widỹỹ ixyby inyboho rehurenyremy tahe timy ixyby inydeereny aõ ihõõhyykre, tahe heka urile ij`tòbòna iherina-ò inyboho ritydirenyõhyyre. 2Tai tahe Xỹbalae, Jese wana riwahinyrenyre tarybereny wadee. Tiiboho heka wamy rururenyre wawana witxi rekoarenyke-my kia Õno iwyryhykỹ bede-ki. Tahe iraykyreny heka kiamyre tamyreny aõ ibina ariwenyke-my rexinohõtinyrenyre.3Kia tahe jiarỹ reteòny rybe-di nodu tamyreny warybe-my rarybekre-my. —Jiarỹ sohoji aõmysỹdỹỹna risi-my rahõtinyõre awanareny rybe òrarukile. 4Tahe tiiboho tarybereny tuhyy riwahinyrenyre inaubiòwa-my wadee, tahe jiarỹ warybe rewahinywãhãre tuhyy.5Tahe Xãbalae tarybe iiruyrena-my wadee riwahinyre, kia biritiny-my kanakre. Kia heka tyyriti rare, tahe adiwyde Xãbalae deòduõ ribi. 6Tahe tyyriti irayhykỹle-my roire tahe rarybere:— Jese heka wadee rarybere tiiboho heka tabireludu mahãdu wana sohoji aõmydỹỹna hewo-my rekoarenyreri. Tiiboho raryberenyre awese kia judeu mahãdu riwinyrenyre sohoji aõmysỹdỹỹna ihetxina, taiki tahe tiiboho ixyby uhuari riwinyrenyre. Tii raryber aõbo riwinykre-my tule tii riki iwedurenymy ratxikre-my.7Kai aõbohe aõtxi teate”Deuxu rybedutyhy tamyreny rarybere Jerusalĕ mahãdu-ò kia tii heka Juda wedu rare. Tii heka Arataxa wedu rare tii heka rierykre òbiti-my tuu tai tahe aritidikre inyhyyle witxi rekeamy widee ibededỹỹnana-my rakarybekre-my.8Tahe jiarỹ rewahinyre irawyòdỹỹna kia-my: —Aõmybo kai tarybeteri heka òbiti aõkõ rare. Kaile heka aõnaõna tuu tewinyte. 9Tiiboho brebu-my roiremyhỹ tahe kia wese-my rururenyre taaõmysỹdỹỹnareny ixyby rewinyõrenyke-my. “Wiji tahe, waruru Deuxu rexiòlòdỹỹnykre.”10Wiji bede-my, Xemai, Delaa riòre kia Metabe, riokore, riokorore heto ribi ròhònyke lau, tai tahe irura-my rare. Wadee tii rarybere:—Inyhyyle tureny rurumyhỹre tahe Bade wihikỹ-ò rekexiòrenykre tiiboho wana Deuxu rybena heto-ò. Tahe rakiratòbònyrenykre ibutu-my ijòtòbòna tiiboho dori arubudỹỹmy kadoidenykre. Kohe, tiiboho heka aõtxule-my kadoidenykre rubudỹỹ-my. 11Kia tahe rerawyònyre: —Jiarỹ hãbu lau brebu-my arahenykre wadee ijõõre tule arexiwòke wadee ihõõre. Kai tarynymãhãte jiarỹ wau-my arihedỹỹnyke-my tule Deuxu rybena-ki arexiwokemy? Tahe jiarỹ kia wese ariwinyõtyhy, tiu.12Jiarỹ reòrarunyre idi rayky, reeryre dori Deuxu, Xemai-ò rarybeõre-my. Kiaki Tobi, Xỹabalae boho dori riòwynyrenyre tamy ariwahinykre-my dohodỹỹ. 13Tiiboho riwahinyrenyre tamyreny iubeweri ilaureny aruberuke-my tule wadee iky kadeadenykre. 14Waha Deuxu, õhõti reake timybo Tobi, Xỹabalae wana riwinyre-my tamyreny yaara riteònyrenyre tule õhõti reake noaji Deuxu-my rybedu nihikỹ ijõ mahãdu tule riwinyrenyre ilaureny aruberuke-my.15Waa wiò, iruyre txu ahãdu elu-u tahe uhuari widỹỹ rahurenyre, kia iruyre, inatxi txu-my riwyre-di wahe iwidỹỹ. 16Tai tahe inyòludureny bedebede-my iòhò-my rỹirenyra rieryrenyreu ibutu-my rexityhynyrenyõhyyre tiiemy dorihe tiiboho rieryrenyre Deuxu riwiòhenyre widỹỹaõmysỹdỹỹna.17kia bedeu heka judeu wedu mahãdu sõwe tyyriti riwahinyre Tobia-ò. Tii tule sõwe tyyriti tamyreny riteònyre. 18Sõwe Judá mahãdu Tobiamy awimy tai rahamyhỹre tii wanale idi rarurunymy roire. Tobia heka Sekania iralyby rare, Sekania, riòre labié rare. Tobia riòre heka Joanã rare tii Mesulã iriòre wana roire, Musulã heka Berekia riòre rare. 19Tii boho heka waru-kile Tobia aõmysỹỹdỹỹnamy awimy rarybemy roiremyhỹ, tule Tobia-ò ibutu warybe relyyrenymy roirenyre. Tobia tyyritimy idihyymy wadee riteònymy roire riwabrebunynykremy.
Chapter 7

1Ixyby Manaòtity nihikỹ riwinynyroiremyhỹ ijòtòbòna heka ibutumy riderenyre tai. Ibutu Levi mahadu iaõmysỹdỹỹ, heto itxeredu mahadu iaõmysỹdỹỹ, iwiudu mahadu iaõmysỹdỹỹ ibutumy ritidimy roiremyhỹ. 2Jerusale wedumy inatximy resỹnyre waseriòre boho Hanani Hanania resỹnyre. Hanania heka Manaòtity nihikỹ wedumy rare tii òbitidỹỹdumy rare Deuxu tyhydỹỹdu iratyre ijõ habu ribi heka rare.3Tamyreny rarybere txuu ratòteenykreu heka tai xiery ijòtòbòna nihikỹ heka biraynybenykre. Tule kia ijòtòbòna nihikỹ riratòbònyke itxeredu mahadu taõmysỹ rexihukre koki bede ratxioronykreu. Tulesỹ rarybere heka Jerusalesỹdu mahadu ritakemy bededi itxeredumy. Ijõ heka itxeredumy rexisỹnykre, ijõ tahe tasỹkokile itxeredumy rexisỹnykre. 4Jerusale heto heka hawa nihikỹ rare ihỹre tahe heto ibutere.5Tai Wawo heka Deuxu ritidire wedu mahadu iny mahadu wana ributunykemy iny tamahadunimy tyyritiki rijekemy. Tyyriti-ki rahare heka Babilonia ribi juhu roosere mahadu.6Nabukodonoso heka Babilonia wedu heka Isaeli mahadu ridyre juhuu jud· hawa ludu sõwe rare. Tii boho rooserenyreu ijõ Jerusale hawa-ò roirenyre ijõ tahawareny-ò roirenyre Juda-ò. 7Kia inirenymy roire: iwedurenyni Zorobabeli, Josué, Neema, Azaria, Ramia, Nami, Neu Baaná.8-25- Katahe Babilonia ribi dirahude, kiamy roireri inirenyre iwedureny tamahãdu tamamahãdu wana:
Barò wana dirahude 2.172 iny sõwe.
Sewatxia wana dirahude 372 iny sõwe.
Ara wana dirahude 652 iny sõwe.
Bate Moabé wana dirahude- Moabe ludu Jesua iriòkorereny inatxi nihikỹmy 2.818iny sõwe.
Elõ wana dirahude 1.254iny sõwe.
Satu wana dirahude 845 iny sõwe.
Sakaí wana dirahude770 iny sõwe.
Binuki wana sõwe dirahude 648 iny sõwe.
Bebai wana sõwe dirahude 628 iny sõwe.
Asikadi wana sõwe dirahude 2.322 iny sõwe.
Adònikã wana sõwe dirahude 667 iny sõwe.
Bikiwai wana sõwe dirahude 2.067 iny sõwe.
Adi wana sõwe dirahude 655 iny sõwe.
Até (ijõni Esekia heka rare) wana sõwe dirahude- 98 iny sõwe.
Hasu wana sõwe dirahude 328 iny sõwe.
Besaí wana sõwe dirahude 324 iny sõwe.
Hariwe wana sõwe dirahude 112 iny sõwe.
Xibeaõ wana sõwe dirahude 95 iny sõwe.
26-38Kia boho Ilabiereny hawã-ò rasỹnykremy dirahude:
Belẽ, Nevotá hãwã-ò dirahude 188 iny sõwe.
Anatotxi hãwã-ò dirahude 128 iny sõwe
Betxi- asamevetxi hãwã-ò dirahude 42 iny sõwe
Kiarite-xeari, Sivirá, Beroté hãwã-ò 743 iny sõwe
Hamá, Sebá hãwã-ò dirahude 621iny sõwe
Mikimasi hãwã-ò dirahude 122 iny sõwe
Beteli, Aí hãwã-ò dirahude 123 iny sõwe
Ijõ Nebo hãwã-ò dirahude 52 iny sõwe
Ijõ Elaõ hãwã-ò dirahude 1.254 iny sõwe
Harí hãwã-ò dirahude- 320 iny sõwe
Jeriò hãwã-ò dirahude- 345 iny sõwe
Lode, Hajije, Onó hãwã-ò dirahude- 721iny sõwe
Sená hãwã-ò dirahude- 3.930 iny sõwe
39-42- Xiwena wahidỹỹdu mahãdu Babilonia ribi dirahudenyde:
Xedaia riòkore Jesua mahãdu heka 973 iny sõwe
Imer tahe 1.052 iny sõwe
Basu tahe 1.247 iny sõwe
Harí tahe 1.017 iny sõwe
43-45Xiwena heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu Babilonia ribi dirahudenyde: Jesua Kamijiel wana (Hodaria riòkorereny tahe) – 74 iny sõwe Xiwena heto wiudu mahãdu (Asase riòkorereny tahe) – 148 iny sõwe Xiwena heto itxeredu (Salu, Até, Tamo, Akubi Hatxita, Sobaí iriokorereny tahe) – 138 iny sõwe.46-56Xiwena heto iaõmysỹdỹỹdu tamahãdu tamahãdureny iwedureny sõwe dirahude: Siá, Hasurá, Tabaòté, Keròsi, Sia, Padõ, Lebaná, Hakabá, Samaí, Hanã, Xideu, Kaa Heaiá, Hesi, Nekodá, Kasá, Usá, Paseiá, Besáí, Meuni, Nefisi, Bakebuké, Hakuba, Haru, Baxilite, Meda, Hasa, Bakòsi, Siserá, Tamá, Nesiá, Hatxiba.60Salomaõ heto iaõmysỹdỹỹdu tamahãdu tamahãdureny 392 iny sõwe dirahude 57-59Salomaõ heto iaõmysỹdỹỹdu tamahãdu tamahãdureny sõwe dirahude: Setaí, Soberede, Berida, Jaala, Sakõ, Xideu, Sebatxia, Hatiu, Bokereji-Sebai, Amõ wana.61-62Kiareny heka Delaia, Tobia, Nekoda heka 642 iny sõwe imahãdureny dirahude Hãwã hãwã ribi. Temelá, hãwã ribi Tehasa hãwã ribi, Kerube hãwã ribi, Adõ hãwã ribi, Ime hãwi ribi dirahudenyde hỹre heka Israeli mahãdumy roirerimy rexininirenyre tahe moõ rieryõre inatyhymy Israeli mahãdumy roireri-ki. 63-64Tulesỹ Hobaia, Ako, Basilai mahãdumy roirenyre tii boho heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu roirenyre tamahãdu tamahãdureny dirahudenyde tahe itxi rahaõre inatyhymy imahãdurenymy roireri moõ rieryõre. Juhu heka basilai riòre wana roire tai iriòre labie inimy rexininire. Inireny rahaõrenyre-ki tai raloõrenyre Israeli mahãdu xiwena wahidỹỹdumy.65Kia òraruki heka hãwã wedu tamyreny rarybere wahidỹỹdu rasỹna irasỹdỹỹrenyõkemy tiemy dori xiwena wahidỹỹdu rehemynykeu mana idi rehukre tai rieryke timybo tii boho ratxirenykremy. Uri Tumi juhuu bede-ò rehukremy xiery tai rierykre.66-69Israeli mahãdu ibutu sõwe dirahude heka 42.360 iny sõwe:
Iwetxu mahãdureny, hãbu, hãwyy- 7.337 iny sõwe.
Wiudu mahãdu hãbu, hãwyy- 245 iny sõwe.
Awaru heka 736 sõwe.
Jumetu hãwyy heka 245 sõwe.
Kamelu 435 sõwe
Jumetu hãbu 6.720 sõwe
70-72- Sõwe iny nieru riwahinyre Xiwena heto tỹmyra relekremy. Hãwã wedu heka womati tỹrỹrỹhỹkỹ debò inataõ utxiena weremy riwahinyre, 50 hyna tule xiwena wahidỹỹdu tyky 530 sõwe riwahinyre. Ijoi mahãdu heka tamahãdu tamahãdureny riwahinyre womati tỹrỹrỹhỹkỹ 158 iutxiena, 1.257 womati tỹrỹrỹhỹkỹ iura riwahinyre. Iuhe mahãdu heka womati tỹrỹrỹhỹkỹ 168 iutxiena riwahinyre, 1142 womati tỹrỹrỹhỹkỹ iura riwahinyre, tule xiwena wahidỹỹdu tyky debò inatxi reurò riwahinyre.73Israeli mahãdu tasỹreny riwinyrenyre ritelenyre rasỹnykremy judá hãwã-ki, ibedeu su iòhòmy. Tii boho heka xiwena wahidỹỹdu mahãdu roire, Deuxu heto itxeredu mahãdu roire, wiudu mahãdumy roire, Deuxu heto aõmysỹdỹỹdumy roire.
Chapter 8

1bede roimy rare iribi tahe Debò inatxi reurò ahãdumy heka isaeli mahãdu hãwã hãwãmy rasỹnyroiremyhỹ. Tii heka ahãdu riòrarunyreu rexibutunyrenyre Jerusale hãwã-ki ijòtòbònabe-ki rexibutunyrenyre. Tai heka Exidara-ò rexitòenyrenyre Moisesi Bede ywina rybe Deuxu riwahinyre kidiwykremy idi rariakremy. Exidara heka xiwena wahisidỹỹdureny rare irybedurenymy. 2Tai riwyre heka rexibutunymyhỹreu kia hãbu hãwyy mahãdu uladu mahãdu tule rierykeki roholake. 3Taile heka ijòtòbònabe-ki txu reare ribi txutyemy idi rariare tamyrenyò-le. Ibutumy tahe roholawiwirenyre.4Tii boho taba-di rirarienyre ityre-ki heka Exidara Deuxu rybe-di rariamyhỹ. Exidara ruru weribi heka roire mahãdu: Exidara huwe weribi heka roire mahãdu: 5Exidara tabatyre-ki idi rariamyroire tai ibutumy tamy retemy roire. Tyyriti-di rariareu heka ibutumy lamymy roirenyre:6Tai Exidara rarybere:—Deuxu Tyhyhykỹ beàlàmyhỹbenyke Tuhyyle rareki beàlàmyhỹbenyke. Tai ibutumy tera riteòsinyre biu-ò tai raryberenyre: Rekeàlàrenyke inatyhymy! Rekeàlàrenyke inatyhymy! Idi tatiowomy reserenyre rexiratytiròmy Deuxu-ò reàlàrenyre. 7Idi heka lamymy rỹirenyre ixybyle runyre. Idi heka Levi mahãdu bede ywinamy tamyreny ritỹnynyrenyre. Kia Levi mahãdu heka roire: 8Tii boho heka bede ywina tyyriti heka rariarenyre idi rybe riwiurònyre, ritỹnynymy tamyreny rierytyhyrenykremy.9Deuxu rybemy roholarenyreu heka sõwemy bede riòtiinyrenyre tai rahinyrenyre roburenyre. Tai Exidara, Neema iwedureny, wahisidỹỹdureny mahãdu bedeywina rybedu mahãdu heka tamyreny raryberenyre: — Wiji heka Deuxu txuwihikỹ heka rare hirenyõmy! ibruõmyreny! Wiji heka Deuxu txuwihikỹ heka rare! 10Asỹreny-ò boibenykre! Worana bedehesi-ò biwinybenykre. Arỹsỹnyreny biroxibenykremy ijõ iaõkõ mahãdu-ò biwahinybenybe arỹsỹnareny-ó bitxuatxuake. Amonareny vii bitxuatxuake iaõkõ mahãdu-ò. Wiji heka Deuxu txuwihikỹ heka rare! Tai dori beysabenyke bedeworenyõmy! Deuxu deysanamy ararurudỹỹnykremy!11Tai Levi mahãdu inyky-di roirenyre rybe ixãwidina-di iny boho reysarenykremy kia txu heka Deuxu txuwihikỹmy rare-ki wahe. 12Tai dori tasỹreny-ò idi roirenyre tai riroxirenyre, riõrenyre deysamy. Inyõ iaõnaõna dire heka ritxuarenyre ijõõre mahãdu-ò tiiboho rieryrenyre tamyreny irybe rarybere-ki13Ijõ ibiurasò heka iny mahãdu Exidara-ò ributunyrenyre wedu mahãdu, xiwena wahisidỹỹdu mahãdu, Levi mahãdu heka roirenyre Deuxu Rybemy rieryrenykemy 14Tai Deuxu Rybe-ki rieryrenyre worana bedehesimy Deuxu ritidire Moisesi-ò tyky hetowomy rasỹnyrenykremy worana bedehesisỹ-ò. 15tai ibutu hãwã hãwã-ò rarariòwyre:— Ijoi ròhònyke heka aõma òwòru ruru biòròbenykemy nobò, roreru, olivaò, òwòru ruru-di heka Deuxu Rybe wese heka inyheto rikiwinyrenykemy.16Tai ròhònyrenyre òwòru ruru diwydenyde tahetomy riwinyrenykemy. Ihetorenyube-ki tawelòreny riderenyre, taheto ratyky-ki tawelòreny riderenyre, xiwena hetoube-ki tawelòreny riderenyre Efarai ijòtòbòna-ki tule Beijòtòbòna-ki ijô riderenyre. 17Ibutu mahãdu suwitxira wetxumy roire iribi ròhònyrenyre mahãdu heka tawelòreny riderenyre iwo-ki rasỹnyrenyre tai. Josue bedeu iribi tuu riwinyrenyõre wiji heka riwinyrenyre dori tai sõwemy reysarenyre ibutumy.18Tai heka worana bedehesi Welòheto riòrarunyreu ribi heka Deuxu Rybe idi rariarenyre txuõtxuõlemy. Titxibo heka rare debò inatxi reuròna txumy worana bedehesimy roire iònanana tai txu heka nihiỹmy reysarenyre
Chapter 9

1-2Isaeli mahãdu heka rexibutunyrenyre taōrarunareny Deuxu-ò relyyrenykremy, tai renarehenyrenyre rabedewonyrenyre taōrarunareny ōraru-ki rexibutunyrenyre. Wawiòinaubiōwa txu heka iahãdu rare. Judeuõdu mahãdu ribi heka rexitarenyre dori. Tule Xau tyy rexityynyrenyre ibedewonareny teōsina iratireny suu ritxiwirenyre tule. idi heka relyyrenyre ilabiereny ōrarunareny ijyymy.3Deuxu bedeywina rybe-òheka roholarenyre Inataõ hora-dile heka taōrarunareny relyyrenyre Deuxu-ō. Kiamy heka Deuxu reālārenyre. 4Taba tyre-ki heka lamymy Deuxu-òrexitōenyrenyre.5Levi mahãdu heka iny mahãdu-òryryrenyre Deuxu-òreālārenykremy tii boho raryberenyre: —Myibenyke! Deuxu-ō beālābenyke! Deuxu Tyhyhykỹ heka tuhyyhyy rare! Iniwihikỹ heka Beālāmyhỹbenyke! Tii wana wii reōbynyõhyyrenyre iny deālānareny! 6Tai isaeli mahãdu heka rexitōenyrenyre: "Deuxu! Kai sohijihyyle heka tuhyyhyyte! Kai heka taina boho heka Biuwetyy widỹỹdu tate!Bede, berohokỹ,heka ibutu bede-ki rỹire widỹỹdu tate! Aōraru-kile heka iny irumy ratximyhỹre wahe! ỹju mahãdu heka umy reālāmyhỹre wahe!7Kai heka Deuxu Tuhyyhyyte! Babilonia suribi heka Abraõ tetate, Ur hãwã ribi! ini heka tewitxiranyte dori! Abraaõni tewitxiranyte dori! 8Tii heka aratyhynyre-ki wahe! Tii wana tetobinyte Wahe! Kananeu mahãdusu heka biwahinykemy tamy tarybete dorihe! iriōkorereny tai rasỹnyrenykremy tarybete wahe! Arybe wesemy dori tewinyte! Ōbitityhymy tateki!9Ejitusu-ki iny labiereny dori tabite! Aõhõkỹmy roirenyrenyreu wahe! Berosō-ki adee rexitōenyrenyreu taholate! Ejitu mahãdu-òaruru heka teteōsinyte! 10Amahãdureny dori aõhõkỹmy risỹnyrenyreu aõwiwihikỹ heka tewinyte! Ejitu wedu ko-ki dorihe! Aruru-di heka Ejitu wedu mahãdu tebrebunyte teramy adee rearenyreu wahe! Kia ōraru-ki heka arybenina reamyhỹre dorihe! Arybenina reamyhỹre wijihyyle!11Iny labiereny koki heka berosòwirareare dori! Tai dori tii boho reurōrenyre bede ityti-di. Iherenymy rearenyre mahãdu heka rubumy tewahinyte berahatxi-òmana utxie wesemy! Biuwetyyura-di txumy idireny tate, ruumy heka heóty-di idireny tate wahe bidiwahinykre12Txumy biuwetyky-di idireny toite, rumy heòty-di idireny toite wojixuranamy rariarenykemy txibo roirenykemy. 13Sinai hãwãlò-Txi tesete amahãdureny rybemy taile heka bedeywina tewahinyte bedeeryna inatyhynamy tewahinyte tamyreny.14Sabadu ityhynatxulemy adee tetate, Moisesi adeòdu ribile bedeywina tewahinyte. 15Biu ribi orotxu (paõ) tyhy tewahinyte rimarisarenyreu bee manawo ribi rohonykremy tewinyte. Kai tarybetyhymy Israeli mahãdu su-òle rasỹnykremy teteònyte.16ihỹre walabiereny xiwederenymy nõhõtitxumy roire arybereny-ò roholaõtyhyy. 17Tiiboho terarenyre aõnaõnawihikỹ tewinyte ribi tõhõtireny rusare. Tiiboho tawedurenymy ritarenyre ixiery. Egitu-ò ixybyle rooserenykremy wetxumy relerenykremy idi riwisỹnymyroire. Ihỹre heka Deuxu iny òraruna ixãwidỹỹdu tate. Ruxetòedỹỹdumy tate iny luure. Irehemy riraòmyhỹre iykaramy. Aruxetòena nihiỹmy rare-ki tai heka iny teriõmyhỹte.18Tiiboho womati tỹrỹhỹkỹ iròdu ritxoo riwinyrenyre ideuxurenymy raryberenyre Egitu ribi tii didydenydemy. Waha Deuxu tiiboho ibinamy aki raharenyre! Ibinamy adee riwinynyrenyre! 19heka bederahy-ki tiiboho teriõmyhỹte. Aruxetòena nihỹre-ki txuõtxuõlemy biuwetyky txumy idirenymy toite rumy heòty-di idirenymy tate ryy tiiboho rieryrenykremy.20-Atykytyby wihikỹ-di tebedeerynanyte timybo riwinyrenykremy. Orotxu biu ribi teòwenyte, imarisarenyre ixãwikemy, bemanawo ribi temonyte bemy risamy ixãwikemy. 21Bederahy-ki iny inaubiòwa beòra wesemy teòwenyte aõ rasiranyõtyhy. Itykyreny ritybyyõhyyre iwareny ratarinyõhyyre.22Ibutu bede mahãdu ribi Israeli mahãdu rotakemy tarurumy tate. Ibutu sỹwera ludu mahãdu ribi rotakemy terurunyte. Seõ Hexibõ wedu ribi rotarenyre, Oké Basã wedu ribi rahaananyrenyre.23Iwese taina rudera wese iriokore riokore tewahinyte tiiboho tedyte tasureny-ò rasỹnykremy kia ilabiereny tarybetyhyte juhuu. 24Kanaãsu-ki tiiboho rahaananyrenyre. kia sỹdu mahãdu kai tahaananyte kia mahãdu ixinamy aõbo riwinykremy tewahinyte.25Amahãdureny hãwã òtity nihikỹ ribi rahaananyrenyre suwihikỹ ritarenyre heto aõnaõna wihikỹ-di ritarenyre, hãlobe, bederaty sõwe, òwòru sõwe aõnaõna wihikỹtyhy rahaananyreny tai awihikỹmy riroxirenyre, radenyrenyre kai tamy tewahinyte-ki.26Ihỹre heka Israeli mahãdu ibinabinamy relerenyre. Abedeywina rybe ribi tahewo-ò roire arybedu mahãdu tamyreny rarariòwyde adee ixybyle rooserenykremy tai rybedu mahãdu tiiboho rirubunyrenyre. Sõwetyhymy ibinamy adee riwinynyrenyre! 27Tai dori iòludureny mahãdu rahaananykremy tewahinyte iòlòreny rexisỹnykremy tewinyte. Iòhotỹreny-ki adee rexitòenyrenyre kai biu ribi terawyònyte dori. Aruxetòena nihiỹ-dile idinodurenymy tesỹnyte tai iòludureny ribi ritarenyrenykremy.28Idi tahe ywinamy awilemy bedemy roireu heka ixybyle òrarunatxi reserenyre. Tai ixityre heka iòludureny tamyreny itxi rearenyre tewahinyte. Ixybyle heka Israeli mahãdu rexirahirenyreu heka reixitòenyrenyreu biwiòhenanykremy, biu ribi taholate, ixyby ixybyle tawiòhenanyte aruxetòena nihiỹdile wahe. 29Arybe riòbynyrenykremy kai tamyreny tarybete ihỹre heka xiwederenyre-ki tai arybereny roholaõhyyre. Arybena riòbynykeki iruna ryy heka rare. Itxỹterenymy, nõhõtxurenymy tai roholaõhyyre dori.30Beòra beòramy rybeywinamy tamyreny tarybete. Atykytyby wihikỹ ribile tarybete, arybedu mahãdu ribi tarybete ihỹre heka notihõtiõmy roirenyre. Tai dori iòludu mahãdureny tamyreny reare adewimy. 31Aruxetòena nihiỹre dori tai teriõtyhy, terubunyõtyhy. Kai Deuxutyhyhykỹ ruxetòedỹỹdumy tate luunamy. Wadireny teriõhyyte tewahuõhyyte aruxetòena òraruki xiery! Kai Deuxu luunatyhy tate awihikỹmy!32Waha Deuxu wihikỹtyhy kai tate! Ruruduhukỹ, brebunahakỹ! Tiwaòhòtỹdỹỹnyte òbitimy. Iny òrarunamy resemyhỹre hỹre òbitimy tate. Arybe wesemy òbitimy tewinymahãte Asiria mahãdu heka riwabinanyrenyreu ribi sõwemy jiarỹ boho aõhõkỹmy rotỹỹnyrenymy roiremyhỹ. Waiòlòreny mahãdu, wawedureny mahãdu, waxiwena wahisidỹỹdu mahãdu, waDeuxu rybedu mahãdu mahãdu, walabiereny mahãdu, ibutumy aõhõkỹmy rotỹỹnyrenyre! Waõherewe waõhõkỹmydỹỹnanareny õhõti itxi beake! 33Waõhõkỹmydỹỹnana òbitimy tewinyte. Òbitimy tate iny òraruna txi resemyhỹre hỹrele. 34Waiòlòreny mahãdu, wawedureny mahãdu, waxiwena wahisidỹỹdu mahãdu, waDeuxu rybedu mahãdu mahãdu, walabiereny mahãdu, abedeywina rybemy riwinyõhyyre, a rybe mana riòbynyõhyyre, aijohona rybe rityhynyõre dori.35-Deuxu! Adeysanadile heka iny iòlò mahãdu ridinodunymy roiremyhỹ kiasu wihikỹ inydereny tewahinyte; ihỹrele tii boho arawowydynyõtyhy tule rexirahiõtyhy taõbina bina ribi wahe.36Tai dori inyboho wiji inysurenykile wetxumy roiremyhỹ kaasu-ki kai wadeereny tewahinyte su wihikỹ-ki iny rexiòwenyre dori. 37Iny órarunareny òraruki aõhõkỹmy rotỹỹnyrenyre, iòlò mahãdu-ò kai tesỹnyte wasureny-ki wiji walòbòrònareny ribile tamyreny rewahinyrenyre. Wabororenirenydi wadirenydi aõbo tamy awimy riwinymyhỹrenyre tai sõwemy riwaòhotỹnymy rỹire.38Kia òraruki heka Israeli mahãdu awana ritobinyreri wiji rokorytikremy; hãwã wedu, xiwena wahidỹỹdu mahãdu, xiwena heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu.
Chapter 10

1Tai tahe Neema juhule idi rorutinyre tii Israeli wedumy rare. Akalia riòre tii rare. Ihewomy tahe Zedekiasi rorytinyre. Iribi tahe kaa mahãdu idi rorytinyrenyre: 2-8Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu: Seraia, Asaria, Jeremia,Basu, Amariá, Makiasi, Hatusi, Sebaniasi, Malike, Harῖ, romote,Obadiasi, Danili, Sineto, Baruke, Mesulã, Abiasi, Miami,Maasiasi, Bikai,Semaiasi.9-13Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu (Lebita): Asania riòre, Jesua, Henadade mahãdu Binui, ijõ Kamadieli. Sebania ijõ, Hodiasi, Kelita, Belaiasi, Hanã, Mika, Reobe, Hasabiasi, Saku, Seberiasi, Sebania ijõ, Hoduasi, Bani, Beninu. 14-27Israeli mahãdu wedu mahãdu: Barò, Baate Moabe, Elaõ, Satu, Bani, Buni, Asikade, Bebaí, Adoniasi ijõ, Bikivaí, Adῖ, Atehi, Esekiasi, Asu, Hodiasi ijõ, Hasu, Besai, Harive, Anatotxi, nobaí, Makibiasi, Mesulã ijõ, Hesi, Mesesabeli, Sadoke, jaduá,Belatxiasi, Hanã ijõ Anaíá, Oseiasi, Hananiasi, Hasubé, Halòé, Bileá, Sobeké, Heu, Hasabiná, Maaseisi, Aiasi, Hanã ijõ, Anã, Maluke ijõ, Harῖ ijõ, Baaná. Wii ritobinyrenyre Tyyriti myy rare:28Jiarỹ boho heka Israeli mahãdu wana Deuxu bede ywina rybe òbymy roire, ibutumy ijõ iny ribi rexiijemyhỹre roiõkemy kaki rasỹnyre mahãdu hỹre rexiijemyhỹre, jiarỹ boho wahyyreny wariòrereny kia rybemy rieryre. 29Katahe tyyriti ribile heka iny wedureny wana warybereny wijile aritydikremy ratxirenyre: Moisesi ribi Deuxu bedeywina riwahinyre inydereny kia rybe wesemy rikiwinyrenykremy. Deuxu Tyhyhykỹ ibutu wadeereny ritydire heka riwiwinyrenykre iwesemy, ibutu waDeuxureny rarybetyhyre iwesemy inatyhymy rikeòbynyrenykremy. Katahe irybemy rikiwinyrenyõkeki tahe iny boho ritxuhonyrenykremy.30Wamahãdureny ribi iwitxira mahãdu inyyrenyki rasỹnyre mahãdu heka wariòrereny ariwahinyõtyhy, tulesỹ iriòrereny-ò wariòrereny ariwahinyõkre. 31Israeliõdu mahãdu ityhyna txuu aõnaõna-di kidirahukeki ijohonamy ariõbaranyrenyõtyhy. Debò inatxi txuu heka aõnaõna arisiheõrenyõtyhy oworu ribi.32Iny sohoji sohoji beòra beòramy heka inaubiòwa urihixina womati parata heka ariwahinyrenykre xiwena heto wiòhenamy. 33Xiwena heto-ò orotxu ariwahinyrenykre Deuxu ritydire wese; triku, sewada, txuõtxuõlemy riòbynymyhỹre wese. Txuõtxuõlemy iròdu risõkre tai ariwawahinyrenykremy. Sabadu txu-ò aõ ariwahinyrenkre, ahãdu tỹmyra txu heka aõnaõna ariwahinyrenykremy, ijõ txuu tule ariwahinyrenykre aõnaõnamy. Israeli mahãdu òraruna ixãwidina xiwena aõ ariwahinyrenykremy ibutu aõnaõnamy rurumyhỹrenyre ariwahinyrenykre xiwena heto-ò.34Beòra Beòramy heka aritarenykremy deòsina ribi momahãdubo heitxemy roikre xiwena heto-ò taile Deuxu Tyhyhykỹ-ò xiwena riwahinykremy iwese bedeywina ritydire wesemy. 35Beòra beòramy juhu lòbròmy ariwahinyrenykre xiwena heto-ò. 36Tariòre riòredelareny aridyrenykremy xiwena wahidỹỹdu mahãdu-ò Deuxu-ò riteòsinykremy iwese bedeywina rybe wesemy. Tulesỹ wabororeni riòre juhu ariwahinyrenykre xiwena-ò, watxini riòre juhu, budoini riòre juhu ariwahinyrenykre xiwena-ò.37Tule ariwyrenykre xiwena heto-ò juhu lòbòrònadi orotxu ariwinyrenykre, juhu viibe, juhu bederaty, juhu aõnaõnamy. Xiwena heto aõmysỹdỹỹdu-ò waoworu ribi sohoji debowiò ribi ariwahinyrenykre. Tii boho heka hãwã oworu-ki rỹireri tahe sohoji debowiò ribi tamyreny roire. 38Xiwena wahidỹỹdu heka Araõ mahãdumy rareki heka xiwena wahidỹỹdureny wanamy ratxikre iu oworu ribi sohoji debowiò ribi riwahinyrenykreu. Idi heka xiwena heto-ò riyrubunykremy ibutu sohoji debowiò ribi riwahinyrenykremy iyrubuna-ki.39Xiwena iyrubuna heto wo-ò sohoji debowiò ribi heka riwyrenykre ibutu Israeli mahãdu, xiwena aõmysỹdỹỹdu mahãdu, viibe, tiriku, adỹỹ txibo aõnaõna tai roireri riyrubunykremy. Taile xiwena wahidỹỹdu mahãdu raõmysỹdỹỹmy roire, wiudu mahãdu, itxeredu mahãdu tai roire-ò riyrubunykremy. Xiwena heto aririõtyhy dori.
Chapter 11

1Wedu mahãdu heka tamahãdureny Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnymyroire. Iuhe mahãdu tahe debòwiò imahãdu ribi ritare sohoji sohojimy Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnykremy tarasana dehuna ribile ritare. Iuhe mahãdu tahe hãwã iòhòmy, ijõ hãwãreny-ò rasỹnyroire. 2Deysanadilemy Israeli mahãdu awimy tai rahare inyõ Jerusale-ki ixidewimy rasỹnykremy tuu rurumyhỹrenyre.3Israeli mahãdu, xiwena wahisidỹỹdu mahãdu, Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu (lebita) mahãdu, Salomaõ riòkore mahãdu heka tahãwã-ki rasỹnymy roireri tai runyre, ijõ mahãdu tasỹreny hãwã irehe riòre roireri tai runyre. Tiiboho Jerusalẽ hãwã-ki rasỹnyrenyre Inireny iòtenymyhỹre: 4Judá mahãdu: Judá riòre mahãdu, Uzia, Zakaria riòkore, ityby Usiasi heka rare iriòkore mahãdu tahe Amariá, Sebatxiasi, Maalaleli, tahe Beré iriokorenymy roire.5Baruke riòre, Maasesi, Koli Hosé riòkore rare. Hasiasi, Adaiasi, Joiaribe,Sakariamy tahe Selá riokoremy roire, tii Judá riòreõ roire. 6Beré riokore Tahe 458 hãbutyhyhykỹ sõwe.7Bejamῖ mahãdu: Meslã riòre Salu, Joedé riokore. Joede ilabiereny tahe Bedaíasi, Kolaíasi, Maaseíasi, Itieli, Jesaíasi; 8Kabi, Salaí, Salu imahãdutyhy. Bejamῖ mahãdu heka 928 hãbu sõwe Jerusalẽ-ki rasỹnyrenyre. 9Sikiri riòre Joeli, heka wedumy roire Senua riòre Judá heka wedu hewo ludu roire.10Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu: Joaribe riòre, Jedaiasi, Jakῖ; 11Hilkiasi riòre Seraíasi, Mesulã riokore. Iriokore mahãdu Zadoke, Meraiote, Aitube tii Deuxu heto aõwidỹỹ itxeredumy roire. 12Kia mahãdu Deuxu heto iaõmysỹdỹỹdu 822 hãbu sõwe roire; Jeoraõ riòre Adaiasi, Belaliasi riokore. Ilabiereny heka Ãsi, Sakariasi, Basu, Maukiasi.13Kia mahãdu 242 hãbu sõwe tamahãdureny wedumy roire; Asareli riòre Amasaí, Asaí riokore. Ilabiereny Mesilemote, Imehi. 14Kia mahãdu 128 hãbu sõwe sodado rurutereremy roire. Iwedureny Sabiel tasỹreny ribi ityhyhykỹ ijõ mahãdu ribi heka rare, Israeli mahãdutyhy imahãdureny rare.15Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu (Lebita) Hasube riòre Semaíasi, Asirikỹ riokore. Ilabiereny Asabiá, Buni 16Sabetaí, Sosabadé Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu (Lebita) awityhy ijõ Lebita ribi tiiboho ahana-kile idi raõmysỹdỹỹnymyroire.17Mika riòre Mataniasi, Sabidi riokore. Asabe Ilabierenyre. Mataniasi Wiudu wedu rare. Tii Deuxu deàlàna wiunamy rawiunymy roire, wiòhedỹỹdu Bakebukiasi heka rare, Samua riòre Abida, Kalau riokore Jetudu ilabiereny. 18Jerusalẽ-ki rasỹnyrenyre 284 Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu (lebita) mahãdu sõwe.19Deuxu heto itxeredu mahãdu: Akubé, Tamo imahãdureny – 152 hãbu sõwe. 20Iuhe mahãdu tahe tahãwã-ki rasỹnymy roireri tai runyre, xiwena wahisidỹỹdu iuhe mahãdu, Deuxu heto (lebita) iuhe mahãdu tasỹreny Judá hãwã irehe riòre roireri tai runyre. 21Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu heka Obeli hãwã-ki rasỹnymy roireri Jerusalẽ hãwã iòhòmy kia boho heka Zia, Jiba iwedurenyre.22Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu (lebita) mahãdu Jerusalẽ-ki rasỹnyrenymyroire Usi iwedureny heka rare. Bani riòre, Hasabiá riokore. Ilabiereny heka Mataniá, Mika. Tiiboho Asabe mahãdu heka rare Deuxu heto Wiudu wedu mahãdumy roire. 23Iòlò rybemy ritidire aoma wiudu mahãdu ijõ txu ijõ rawinymyhỹ txuõtxuõlemy rawiunykemy xiwena heto-ò (Templo). 24Judá mahãdu heka Zerá mahãdu iriokorereny Petaíasi, Mesesabeli riòre heka tariòkore mahãdu deòsidỹỹdu Persia iòlò-ò riteòsinymy roire.25Sõwe Israeli mahãdu heka iaõna heto hãwã iòhòmy rasỹnymyroire. Kiriaté Aba hãwã-ki rasỹnymy roire, Dibõ hãwã-ki rasỹnymy roire, Xiwena heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu (Lebita) Judá hãwã-ki rasỹnyrenyre tahe Bejami mahãduy-ki rasỹnykremy riteònyrenyre.
26Tiiboho tule Jesua hãwã-ki, Molada hãwã-ki, Bete Balete hãwã-ki rasỹnymyroriremyhỹ.
27Asa Suaõ hãwã-ki, Bereseba hãwã-ki tule isỹ weraludu rasỹnymyroriremyhỹ.
28Xikake Mekoná hãwã-ki rasỹnymyroriremyhỹ, isỹ weraludu mahãdu tule.
29Ehimo hãwã, Sora hãwã, Samute hãwã-ki rasỹnymyroriremyhỹ.
30Tulesỹ Samua hãwã-ki, Adulã hãwã-ki kiasỹ weraludu kia hãwã iòhòlemy rasỹnyre mahãdu. Tiiboho Lakisi hãwã rasỹnymyroire iòhòmy su-ki tule rasỹnymyroriremyhỹ, tule sỹweraludu-ki. Judá mahãdu tahe Bereseba hãwã-ki ribi rasỹnymyroiremy, iraru ribi hino hãwã-ò ibòò-ki.
31Bejami mahãdu tahe Sebasu ibòò ribi Mikimasu-ò rasỹnymyroriremyhỹ tule Aiasu, Beteusu iòhòmy rasỹnymyroriremyhỹ.
32Anatotxi, Nobe, Anania hãwa rare,
33Hasò, Hamá, Xitai hãwã rare,
34Hadide, Seboi, Nebalate hãwã rare,
35Lade, Ono ribi, bedeery mahãdu su-ò,
36Lebita mahãdu heka riteònyrenyre Bejamim mahãdu wana rasỹnyrenykremy.
Chapter 12

1Salatieli riòre Sorobabeli, Josué Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu wedu iherenymy Babilonia wetxu su ribi roosere mahãdu iòtenamy. 2-7Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu: Seraíasi, Jeremiasi, Exidara, Amarià, Maluke, Hatusi, Sekania, Heu, Meremote, Ido, Jinetoi, Abiasi, Miami, Maadiasi, Bilk, Semaiasi, Joiaribe, Jedaíasi, Salu, Amoke, Hiukiasi, Jedaíasi. Kia boho xiwena wahisidỹỹdu mahãdu wedureny roire tabiòwareny mahãduy-ki Josué bedeu.8Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu Levita: Jesua, Binui, Kadimieli, Serebia, Judá, Mataniasi wiunamy rawiunymyroire. 9Kia mahãdu heka Deuxu heto-ki levita ijõ rawinymy ijõ rawinymy irawyònamy: Bakebukiasi, Uni, tabiòwareny mahãdu wana rawiunyrenymyroire.10Josué Joiakῖ tyby rare, Joiakῖ heka Eliasibe tyby rare. EliasibeJoiada tyby rare. 11Joiada Jonatasi tyby rare, Jonatasi Jadua tyby heka rare.12-21Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu Joiakim bedeu iwedurenymy roire heka kia mahãdu xiwena wahisidỹỹdu mahãdumy wedumy roire:
Xiwena wahisidỹỹduXiwena wahisidỹỹdu mahãdu wedumy
MaraíasiSeraiasi
HananiJeremiasi
MesulãExidara
JoanãAmariá
JonatasiMaluki
JoséSebaniasi
AdnaHarῖ
HeukaiMeraiote
SakariasiIdo
MesulãJineto
SikiriAbiasi
— — — -Mῖjiamῖ[1]
PiutaiMoadiasi
SamuaBiuka
JonatasiSemaiasi
MatenaiJoiaribe
UsiJedaiasi
KalaiSalai
HebeAmoke
AsabiasiIukiasi
NetaneliJedaisi
22Imahãdu mahãdureny wedureny rorytirenyre. Dario Pesa wedumy rareu kianireny iòtena rorytikremy rahure. Eliasibe, Joiada, Joanã, Jadua xiwena wahisidỹỹdurenymy bedeu. 23Ihỹre heka (lebita) mahãdu inireny iòtena heka idi rorytinyre Joanã bedeule.24Deuxu heto aõmysỹdỹỹ mahãdu tamahãdu tamahãdu riteòtenyre. Iwedureny heka Hasabia, Serebia, Jesua, Binui, Kadieli. Inatxi ijoi wiudumy roire. Ijõ rawiuny ijõ rirawyònyre wiunadi. Wiudu mahãdu heka tawiunarenydi Deuxu-ò reàlàmyroire iwesele Davi iòlò tyyriti-ki rierynanyre wesemy. Davi heka Deuxu tyhydỹỹdutyhyhykỹ rare. 25Mataniasi, Bakebukiasi, Obadiasi, Mesulã, Taumõ, Akube, tii boho heka yràbudỹỹdu mahãdu iaõnaõna yràbuna heto idi itxeredumy roire xiwena heto ijòtòbòna-ki iòhòmy roire. 26Kia mahãdu heka idi roiremyhỹ Joiakῖ Josue riòre bedeu, Sosadake ilabie bedeu, Neema iwedureny bedeu, Exidara Xiwena wahisidỹỹdu, Bede ywina Erydỹỹdu bedeu tiiboho idi roiremyhỹ.27Jerusale hãwã òtity rexihumy roireu heka xiwena aõmysỹdỹỹdu levita mahãdu hãwã hãwa mahãdu tamy diwydenyde deysana txuu rawiunykemy *taharpa *tatoanarenydi. 28Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu wiudu mahãdu levita heka ibutu hãwã ribi dirahudenyde, tasỹreny ribi dirahudenyde Netoba hãwã ribi29Bete Jukali hãwã ribi, Seba hãwã ribi Asamabete hãwã ribi dirahudenyde, 30Ibutu Deuxu heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu rexilyrarenyre Deuxu koki, Israeli mahãdu tule Deuxu koki rityranyrenyre idi rexitòenyrenyre taòrarunareny relyyrenyre Deuxu riixãwidinykremy idi rituranyrenykremy. Tule ijòtòbòna sõwe rityranyrenyre taixitòedỹỹnarenydi; Deuxu koki reixitòenyrenyre hãwã weijiti-ò, Deuxu rityranykremy.31Jiarỹ Neema Israeli wedureny reteònyre hãwã wejiti tyre-ò rexibutunykremy. Tulesỹ inatxi mahãdumy reteònyre hawã-di riwerunykemy Deuxu-ò reálányrenykremy. Juhu mahãdu heka ruruweribi-ò rariarenyre ranysityby ijòtòbòna-ò.32Iheworenymy heka Osaiasi rariamy roire Osaiasi hewomy tahe Judá wedureny mahãdu rariarenymy roire. 33-35Xiwena wahisidỹỹdu mahãdu heka idi ritxuronymy roire iheworenymy: Asariasi, Exidara, Mesulã, Judá, Bejamῖ Semaiasi, Jeremiasi. (Ilabiereny ini heka rare Mataniasi, Mikaiasi, Saku, Asabe mahãdu wiudu mahãdu, toado mahãdu)36Sakariasi hewomy tahe Ijõ mahãdu rariamy roire: Semaiasi, Asareli, Milalai, Jilalai, Maai, Netaneli, Judá, Hanani wana. Ibutu teborenydi tatoanadile rariamy roire. 37Su ribi berohonyre heka òwòna rawonyrenyre *Davi hãwã idi rare, Davi heto ribi rariamyhỹre idi rooserenyre hãwã weijiti-ò ijòtòbònabe hãwã iburura-ò.38Ijõ mahãdu heka hywe ribi-ò roire hãwã weijiti tyre-ki ihewomy jiarỹ rare israeli mahãdu weremy. Idireny rariarenyre òwòna rariehekỹ wobiuna heòty ribi hãwã weijiti wohãra-ò.43Kia txu heka sõwe xiwena riwahinyrenyre, Deuxu deysana-di iworeny rỹxirenyre tai reysarenyre sõwemy. Hãwyy mahãdu, uladu mahãdu heka tule rironyrenyre tai iwodỹỹreny heka irehemy ribile roholarenymyroire. Xiwena wahidỹỹdu mahãdu, xiwena heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu byrenamy.44Kia txuule heka ritarenyre hãbu mahãdu heto yràbuna wedumy tai heka xiwena heto riyràbynyrenyre tulesỹ debòwiò ribi sohoji sohojimy ioworureny ribi riwahinykremy, ibederaty kia juhu ruhunyre tule riwahinykremy beòra beòramy. Kia hãbu mahãdu tii boho ritare Xiwena heto aõmysỹdỹỹdureny-ò, xiwena wahisidỹỹdureny-ò hãwã hãwãmy iòhòmy roireri iaõna onareny riarirenymy iwesele heka Bedeywinamy rorytimy roimymyhỹre wesemy. Wahisidỹỹdureny mahãdu aõmysỹdỹỹ, tule heto aõmysỹdỹỹdureny aõmysỹdỹỹ idireny Israeli mahãdu ibutu teysanamy roire. 45Tii boho heka tyrana aõmysỹdỹỹ riwinyrenyre-ki tule Deuxu rarybere wesemy riwinyrenyre-ki. Wiudu mahãdu tule yràbudỹỹdu mahãdu taõmysỹdỹỹnareny riwinyrenyre iwese Davi tyyriti-ki riteònyre wesemy Salomaõ tyyriti-ki riteònyre wese.46Davi bedeu ribi Asawe bedeu-ò heka wiudu mahãdu juhuu tawiunadi Deuxu-ò reàlàmy roire. 47Zorobabeli bedeu Neema bedeu heka txuõtxuõlemy aõnaõna riwahinyrenyre xiwena wahisidỹỹdu mahãdu-ò,wiudu mahãdu-ò, xiwena heto yràbudỹỹdu mahãdu-ò. Xiwena heto aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ò txuõtxuõlemy Israeli mahãdu xiwenawihikỹ riwahinyre tule xiwena wahisidỹỹdu mahãdu-ò ihõrõreny riwahinyre.
Chapter 13

1Israeli mahãdu-ò ieremy idi rariamyroire Moiseisi bedeywina rybemy iu raharenyre judeõdu mahãduy-ki tai ratxiõkemy Amõ mahãdu Moabe mahãdu Deuxu mahãduy-ki ratxiõkemy. 2kia dori Israeli mahãdu bederahu ribi doidenydeu heka Amõ mahãdu Moabe mahãdu heka rasỹnamy bemy riwahinyõmyhỹre Ejitu ribi dohonydeu juhuu. Ihỹre heka Amõ mahãdu Moabe mahãdu Balaaõ riòwynyrenyre tamyreny rybe binamy rarybekremy. Tahe irybe binamy deysanamy rirahorere Deuxu tuu riwinyre. 3Israeli mahãdu bedeywina rybemy roholarenyreu heka kia judeõdu mahãdu riteònyrenyre iyreny ribi.4Juhuu heka Eliasibe Tobia wana mahãdumy relera Eliasibe (Templo) Deuxu heto iheto yrubuna wedu raremy 5tai dori Tobia heto okresynawoki risỹnyre tai ratxikremy, tai-ki rasỹna xiwenamy roire, lỹnyre xiwenamy roire, womati aõna õnamy roire, wahisidỹỹdu mahãdu iaõnaõnamy roire, debòwiò sohoji rasỹnamy roire, debòwiò sohoji vii roire kia lebita mahãdu ihõrõrenymy, iitxeredu mahãdu ihõrõrenymy, wiudu mahãdu ihõrõrenymy ibutumy iyrubunamy roire taile.6jiarỹ Jerusale-ki ratxiõre kiamy rotỹỹnyreu, 32 beòramy iòlò Ataxexi bedeu jiarỹ Babilonia-ò roosere tamy rybemy. Iribi heka tii riwateònyre ixyby 7Tai tahe reeryre ibinamy Eliasibe riwinyre Tobia kia heto wokresyna risỹnyre-ki.8Jiarỹ reburetyhyre tai heka Tobia iaõnaõnareny idi rehure xiwena heto ribi ahana-ò. 9Idi heka ibutu xiwena heto rexilyranymyhỹkremy riteònyre iaõnaõna rexilyranymyhỹkremy Deuxu koki. Tule xiwena heto rasỹnamy, ixiwenareny, iaõnaõnareny heto okresyna woki ixyby riyrubunykremy10Tule reeryre (lebita) mahãdu xiwena wahisidỹỹdu mahãdu heka tasureny-ò rooserenyre Israeli mahãdu irasỹnareny riwahinymy roiree riòbynyõre. 11tai jiarỹ Israeli mahãdu wedureny-ò rarybetyhyre tiiboho Deuxu heto heka ririrenyre-ki. Iribi redyre Lebita mahãdu, wiudu mahãdu taaõmysỹdỹỹnareny-ò.12Tai ibutu Israeli mahãdu ixyby diwydenyde Deuxu heto-ò vii debòwiò sohoji, rasỹna debòwiò sohoji, wena debòwiò sohoji. 13Tai jiarỹ heto wokresynamy kia hãbu mahãdu resỹnyre: Selemiasi, Sadoke tyyritidỹỹdu, Pedaiasi (lebita) iiwòhedỹỹdu Saku riòre, moma Hanã Mataniasi riokore. Jiarỹ idireny retyhynyre tiiboho heka òbitimy tabiòwa aõmysỹdỹỹdu rasỹna ritxuatxuarenyre dori. 14waha Deuxu õhõti itxi beake ibutumy aõ rewinymyhỹre xiwena heto-ò.15iu heka jiarỹ robire sabadu txumy Israeli mahãdu raõmysỹdỹỹnymy roire uvadi rimowenyre vii riwinykremy. Ijõ tahe tajumetudi tyre-di vii-di rohonymy, vikudi rohonymy roire ijõ, iaõnaõna idi rohonykremy Jerusale hãwã-ò rironyrenymy roire. Tai jiarỹ rarybere sabadu txumy idi rohonyõkemy.16Tulesỹ Tiro hãwã mahãdu utura witxira witxira-di dirahumy doidenyde sabadu txumy ijohonykremy. 17Tai Jiarỹ rarybetyhyre Israeli wedu mahãdu-ò: Aõherewe! Ibinamy tewinytenyte. Sabadu txuu òrarunamy tewinytenyte dori! 18Kia òrarukile heka alabiereny dori Deuxu aõhõkỹmy risỹdỹỹnyre, kaa hãwã ribinanykremy ririremyhỹ! Ihỹre heka kaiboho tuhyylemy sabadu txumy idihyymy aõnaõna tewinyte. Ibinare dori! Kia wese heka Deuxumy teteburedỹỹnyte Israeli mahãdu-ò.19Tai dori jiarỹ reteònyre sabadu txu bede ijirana koki ijòtòbòna ritòbònykremy, bede ratxioronyreu heka iraydỹỹõkremy sabadu txu rexihukre xiery. Tulesỹ hãbu mahãdu hãwã ijòtòbòna-ki resỹnyre inyõ aõitxytaa sabadu txumy idi ralòõkemy hãwã-ò. 20Sohoji, inatxi heka ijohonadu mahãdu sexta feira hãwã ahana ribile heka tai roire ruumy txu reare ribi.21Jiarỹ tahe tamyreny raberytyhyre: Tiukõnare sexta rumy matxibenykemy txudeadehukule tahe aõkõ riraynyõtyhy! Ixyby bodoibedenyke wàxi adeereny areake! Tai heka sabado txu ixãwire dori. 22Lebita mahãdu jiarỹ reteònyre hãwã ijòtòbòna rilyranykremy Dexu koki. Taile riyrubunykremy inatyhymy sabadu txumy ityhynamy ratxikemy Deuxu-ò. Waha Deuxu õhõti watxi beake kiamy rewinyremy. Wadi maruxetòenykemy aluuna òraruki.23Tulesỹ reeryre sõwe Israeli mahãdu Asidodi hãwã mahãdu, Amo hãwã mahãdu, Moabe mahãdu hãwyy mahãdu wana roire. 24Iriòrereny ieremy mahãdu heka Asidodi rybemy rarybemyroire, iriorereny mahãdu ijõ rybe witxiramy raryberenyre tahe Israeli rybemy rieryõrenyre.25Tai jiarỹ rybe sõwemy hãbu mahãdu-ò rarybe rarybemy ritxuhónyre, tamyreny rihetenyre, iradereny resihere. Tai Deuxunidi tamyreny rarybetyhyre tiiboho heka inatyhytyhymy tariòrereny Israeli mahãduõdu-ò riwahinyõtyhy hãbu hawyymy roikremy. 26Tamyreny rarybere jiarỹ: — Juhuu kiamy Israeliõdu mahãdu hãwyy mahãdu heka Salomaõ idi raòrarunyrenyre. Tii heka Israeli iòlòmy ibutu bede mahãdu iòlò ribi ratyremy rare. Deuxu iluure Israeli mahãdu iòlòmy risỹdỹỹnyre, ihỹre heka tii hãwyy Israeliõdu mahãdu riòrarunyre. 27Iwesele aõbo rikiwinyrenykre hãwyy Israeliõdu mahãdu wana aroirenykremy Deuxu rybe ariòbynyõkemy aõbo.28Ijõsỹ Joiada rare. Tii Eliasibe riòre rare. Eliasibe xiwena wahisidỹỹdu wedumy rare.Joiada iriòre heka sabalá riòre wana roira Bete Orohãwãdu mahãdu ihawyy rare. Tai jiarỹ oiada reteònyre erusale ribi. 29Waha Deuxu õhõti itxi beake iòrarunareny-Txi tii boho heka xiwena wahisidỹỹdu aõmysỹdỹỹ heka rexibinanyrenyre. Tule Lebita xiwena mahãdu wana tetobinyte heka ribinanyrenyre dori!30Jiarỹ Israeli mahãdu rexihitxinyre judeuõdu mahãdu ribi. Bedeywina rewinyre xiwena wahisidỹỹdu aõmysỹdỹỹnamy lebita mahãdu-ò aõmysỹdỹỹna rieryrenykremy. 31Hee wahisidỹỹdu mahãdu òbitimy riwykemy xiwena-ò. Tule rasỹna wahisidỹỹdu bederaty delemy risiherenykremy òbitimy riwykremy. Ibutu tamyreny ritidire. Waha Deuxu kia ibutumy õhõti itxi beake WaDeuxu deysanamy bidiwahinykre!

Esther

Chapter 1

1Assuero bedeu bede rỹimy raremyhỹu, Assuero ‘India hãwa bede-ribi riwedunymy raremyhỹ, kia Etiopatia konanabede-ò ibutumy kia bedewo-ki tule riwedunymy raremyhỹ, 127 bede sõmo sõmo. 2kua bede txuu, Iòlò Assuero tarynana-ki runymy raremyhỹ, kia heka Susãhãwã-ki rỹimyhỹre,3Inataõ wyramy hãwã wedumy raremyhỹu, kia ibutumy taijoi mahãdureny-ò rynana tamyreny riwahinyrenyre, kia Persia Media-wana riwedunymy idireny retehemy roiremyhỹ. 4Tai tahe taIòlò wiwityhyhykỹ riteòsinyre, txuu sõe-di, 180 txu-di.5Kia txuu iribi ròhònyreu, kia Iòlò rynana riwahinyre ibutumy iny mahãdu Susãhãwã-ki rahãwanymy rỹimyhỹrenyre-ò, iny inihikỹmy rỹimyhỹre-ò, kia iyrybule iny iyjamy rỹimyhỹre-ò tule, kia debò-ò inatxi reurò txu-di, Iòlò rynana heto ubekile. 6Kia Iòlò ube awimy rexiywinymy roimyhỹ, tyyesi urahãkỹ-di, ijõ tỹremy, kia ta reruti tidesesò-di ritaamy rỹimyhỹ. Kia suu tahe tỹremy, ijõ iuramy roimyhỹ, kia heka mana rỹsỹrỹsỹ-di taubereny risunyre. Kia ubeki tahezmana rỹsỹrỹsỹ rynana tai rỹimyhỹ.7Kia manarỹsỹ berysyna tamyreny riwahinyrenyre idi bemy riõrenykremy, kia sõemy manarỹsỹ berysyna òtaòta tamyreny riwahinyrenyre, kia sõemy (vinho)tyhy ijõdire, kia Iòlò bededỹỹnawiwi riwahinyre. 8Kia ilau ruberurenymy aõkõ tuu riõrenyre, iwese iritina rybe roimyhỹ yrybule, kiemy dori Iòlò tuu rybe riwahinyre ibutumy wedu ninihikỹ rỹimyhỹrenyre-ò, kia aõwaxina ixyby ixideewimy iny sohoji sohoji tuu riõrenykremy.9Kia tule deridu Vasti rynana riwahinyre hãwyy mahãdureny-ò, Iòlò Assuero hetotyhykile. 10Kia debo-ò inatximy txuu reurò-di, kia Iòlò rayky awimy reysamy resere vinho-di, kia tahe riteònyre Meumã, Bizta, Harbona, Bigtá, Abagta, Zetar e Carcas, debo-ò inatximy reurò eunuku sõe Iòlò Assuero ruki ratximyhỹreny, 11kia Iòlò itxerenamy deridu Vasti ratxikremy, Iòlò taijoireny riteònyre, deridu Vasti kanakremy tarataanatyhy-di taijoi mahãdureny-ò riteòsinykremy, taõnawiwihikỹ-di, kiemy inatyhymy iruxerare.12Kiaremy tahe deridu Vasti noderalemy reare eunucos mahãdu-wana kanakederalemy, kia Iòlò tahe sõemy tai ibinamy rahãre, kia tahe Iòlò reburere.13Tai tahe Iòlò bedeery mahãdu rỹimyhỹrenyre riteòarinyrenyre, kiemy dori tii boho bededỹỹnana rierymyhỹrenyre, kiemy dori kawesemy Iòlò aõ riwinykremy reamyhỹre riwinymyhỹrenyre, kia ibutumy bedeery mahãdureny ruki, kia bededỹỹnana òbitimy rierymyhỹrenyre; 14kia ityytyhymy rỹimyhỹrenyre idi kaboho: Carsena, Setar, Adamata, Társis, Meres, Marsena e Memucã, debo-ò inatximy reurò sõe Persas ijoi, kia tii boho idi retehemyhỹreny iximynamy Iòlò-wana, kia tahe Iòlò wesetyhymy rynanaki roruumyhỹreny, 15Aõhebo tahe timybo relekre rybe ratyhydỹỹkremy, deridu Vasti Iòlò Assuero rybe rityhynyõraki, eunucos mahãdu tamy raryberenyreki.16Tai tahe Memukã rarybere Iòlò ruki iijoi mahãdureny ruki: deridu Vasti, Iòlò Assuero sohoji deramy aõkõ reare, kia ibutumy teòdu mahãdu, iijoi mahãdureny deramy reare, Iòlò Assuero hãwa sõmo sõmo deramy. 17Kia heka tiubo ibutumy hãwyy mahãdureny tuu bede rierykreu Iòlò hãwyy riwinyramy, tii boho heka urile tahãbureny riatyrenykre. Kia tahe myy raryberenykre: "Iòlò heka tahãwyy-ò rarariowyre tamy rakremy, kia tahe tii tamy raõhyyre." 18Wijityhyle — Memukã ixybyle rarybere — Pérsiamy Médiamy hãbuninihikỹ rỹimyhỹrenyre hãwyy mahãdureny kia heka bede rieryrenykre, Iòlò hãwyy tuu riwinyramy, kia tahe tahãburenyko tuu relyyrenykre. Kia tahe ibutumy bedebedemy hãwyy mahãdu rỹimyhỹrenyre tahãbureny rityhynyrenyõtyhy, ka ihãbureny tahe tai reburerenykre tahãwyy mahãdureny-ò.19Kia tahe txibo ixideewikre-wana Iòlò tyyriti-ò tani riwinykre Iòlò hãwyy Vasti Iòlò dee kanaõkremy. Kia ibutumy Pérsia Média-wana rybetyhydỹỹna tyyritina-ò riritinykremy tuu marybekre, kia tiu iryberitidỹỹna raixawidỹỹõkremy. Irahudi tahe iwitxiramy hãwyyõtxi beakre Vasti-ribi awityhymy, kia irynanatybytyre Iòlò hãwyymy runykremy. 20Kia tiubo Iòlò rybewahidỹỹna ibutumy iny bedebedemy rỹimyhỹrenyre mahãdu ieryrenykreu, kia tahe iu ibutumy hãwyy mahãdu tahãbureny awityhytyhymy riywinymy idireny rỹirakre, kia iny ityhymy rỹira, kia iny iaõkõmy rỹimyhỹre tule.21Iòlò taijoi mahãdureny-wana awimy irybeki rahãrenyre, kia tahe tii tuu riwinyre Memukã tuu rarybere wesemy. 22Tii heka tyyriti ibutumy taijoi mahãdureny-ò riwahinyre, tyyriti sohoji sohoji heka rybemy, ijõ riritinyre hãwa hãwa mahãdureny ijoi-ò, kia heka tyyriti rybeki roimyhỹ, ibutumy hãbu mahãdu heto wedu wesemy rỹirakre, kia tahe tiihyyle ikonanau rarybemyhỹkre.
Chapter 2

1Irahudi tahe bede irehemy ratxiorony-di Iòlò debure ixawire, ihãremy tahe tii ixidi rõhõtinylemyhỹre Vasti òludumy tyyriti-ò tani riwinyremy. 2Tai tahe teòdu mahãdure-õ tii-wana widee rarybetyhymyhỹre tamy rarybere: — Iòlò, ijadòòma iruxeratyhy iuredeõ-ò kanakemy marybeke.3Kia hãwa hãwamy aõmysỹdỹỹdu rỹira-ò arybe biwahinykre, ijadòòma iruxetyhy-õ kididydenykremy harém-ò kaki Susã-ò. Hekai eunuku-wana idi itxeredurenykre harém òbitidi, kia tahe tii boho idi itxeredurenykre, kia tahe ibinana binana rituahinyrenykre. 4Tai tahe Iòlò, ijadòòma-ki awityhymy rahãkre deridu Vasti deròwymy risỹnykre. Iòlò heka irybe-ki awimy rahãre, kia tahe tuu riwinyre, tuu raryberenyremy.5Susã hãwaki judeu-õ rahãwanymy raremyhỹ, moma inire Mordecai, Jair riòre, Simei, Kixi rioreriore boho, Benjamim ta iixỹjunanire. 6Kia Iòlò Nabucodonosor Babilonia-ki raremyhỹu, Iòlò Nabucodonosor Jerusalẽ-ribi Iòlò Joakĩ-Judá ridyre rabrejukremy, Mordecai heka ijõmy brejunayky-ki rare Joakĩ-wana.7Mordecai heka ixihemy terỹ Hadassa ridyre, kia heka Ester rare, ijadòòma ruxera heka rare, inidehedehe wahe. Ester tyby boho heka rururenyre, kia ta Mordecai tabedeòbynamy ixiki rimyre, kia tahe tariòre wesemy riumydỹỹnyre.8Kia Iòlò tuu tarybe riwahinyreu, kia ijadòòma sõemy rirahure Susã hãwa-ò, kia tahe Hekai-ò riwahinyrenyre idireny tarukikremy, kia heka harém aõmysỹdỹỹdu dinodu rare. Kia ijadòòma mahãdu ykyki heka Ester rare. 9Hekai heka tai awimy rahãre, tii tahe iaõwiwiki ixiki rimyre. Kia tahe wytyhylemy tamy luahinawihikỹ riwahinyre, kia rỹsỹnawihikỹ tule. Kia debo-ò inatximy reurò sõemy tamy aõmysỹdỹỹduwityhy ritare, idi raõmysỹdỹỹnyrenykremy, kia tahe Ester idi aõmysỹdỹỹdurenywiwihikỹ-wana harém hetowowihikỹ-ò riwiurònyrenyre.10Ester heka tuu Mordecai tamy raryberemy ratximyhỹre, kia uritre inyõdee rybeõkremy tihãwa ludubo raremy, mobo isỹrenyremy. 11Kia heka txuu iyhyõmy Mordecai harém ubemy rariarerimy ihỹre, kia Ester timybo ratximyhỹremy rierykemy, kia aõhebo tai rutỹỹnykre rierykemy.12Kia ijadòòma mahãdu luadidỹỹna heka wyra sohoji rimydi ixawimyhỹre; kia debo-ò sohoji reurò ahãdumy heka mirra deròna riuhemyhỹre, kia ijõ ahãdu uhe tahe iwitxira deròna, iwitxira luahina riuhemyhỹrenyre. Kia ijadòòma mahãdu taluahinareny rahumyhỹrenyreu, kia Iòlò Xerxe-ò ridymyhỹrenyre. 13Kia rakre bedeu rehemynymyhỹreu harém-ribi palácio-ò, kia ijadòòma sohoji sohoji, kia ixideewimy aõ ibutumy riwymyhỹre.14Txiorou heka ijadòòma palácio-ò ramyhỹre, ijõ biurasò rudiu tahe ijõ harém-ò ramyhỹre, kia tahe idireny itxeredu-ò riwahinymyhỹre Saasga-ò, eunuku heka Iòlò hãwyysõe-di tarukimy ratximyhỹrenyre. Ijadòòma heka ròòseõhyymyhỹre Iòlò-wana witxi reakemy, aõhebo tahe tii tuu reòarikeki tamy inimy ryryke.15Kia tahe Ester bede-ò rehemynyre, Abiail riòre, Mordecai lerỹ, ijadòòma heka Mordecai riumydỹỹnyre, kia ijadòòma ibutumy iny iny tai awimy rahãmyhỹre, iny rierymyhỹre mahãdureny. Kia tahe Ester rakremy bede-ò rehemynyre, Iòlò-wana witxi reakremy, tii heka aõbo Hekai e eunuku harém dinodumy ratximyhỹrenyre, riwykremy tamy rarybere sohojile riwyre. 16Ester heka rare palacio-ò Iòlò-ò Xerxes-ò rexideòsinykremy, dezembro ahãdu bedeu, deboò-ò inatxi reurò wyramy Iòlò-di bede rỹireu.17Kia tahe Iòlò, ijadòòma Ester-ki awityhymy rahãre, ijadòòma mahãdureny-ribi, kia tahe tii ixi-ki awityhymy rahare, idi sõemy bede riòtiinyreki, kiemy dori tiu ijadòòma-õ tuu risỹnyõre. Kia Iòlò tamy rataanarỹsỹ ritidire, kia tahe deridumy risỹnyre Vasti deròwymy. 18Irahudi tahe tamy rynana nihikỹ riwahinyre Ester-ki awityhymy rahãreki, kia tahe ibutumy taijoi mahãdu, taõmysỹdỹỹdureny mahãdu riteòarinyrenyre kydòidenykremy. Kia tii rybe riritinyre ibede txuu bede aõmysỹdỹỹ ihoõkremy, kia ibutumy aõnaõna urile riywinymy riõriõre, kia heka Iòlò sohojile tuu riwahinyre.19Kia ijadòòma mahãdu iwitxira harém-ò rawiuròdỹỹmy rỹira bedeu, Mordecai, Iòlò governo dee raõmysỹdỹỹnykremy ini ritidire. 20Kia heka Mordecai dohodỹỹna-di Ester tõhõtikile raremyhỹ, Kia Ester modee rarybeõlemy raremyhỹ tii Judia raremy. Tii Mordecai rybe rityhynymy raremyhỹ, timybo hirarimy raremyhỹ bedeu, kia tii riumydỹỹnymy raremyhỹ bedeu. 21Kia bede txuu Mordecai taõmysỹdỹỹna riwinymy raremyhỹ palácio-ki, kia tahe Bigtã e Teres, inatximy eunucos sõe, kia heka tii boho palácio ijòludu roire, kia tahe Iòlòmy radònymy roiremyhỹ, kia widee bede riywinyrenyre rirubunyrenykremy.22Tai tahe Mordecai tuu deridu Ester-ko relyyre, kia tahe tii Iòlò-ò rarybere, Mordecai tuu bede rieryremy. 23Kia tahe tuu rỹỹraxirenyre, kia tahe itxi rearenyre, kia inatyhymy tuu raryberenyremy; tai tahe inatxi boho bòtòtaamy rururenyre. Kia Iòlò tarybe riwahinyre, kia raritidỹỹmy relekremy tyyriti-ò.
Chapter 3

1Irahu-di tahe Iòlò Xerxes, sohoji hãbu-õ risỹnyre, kia heka Hamã inire, ministro-my raõmysỹdỹỹnykremy. Hamã heka Hamedata riòre rare, Agague rioreriore wahe. 2Iòlò heka tarybe riwahinyre, kia ibutumy palácio-ki aõmysỹdỹỹdu mahãdu rexiyrawonyrenykre, kia tahe tatiòhumy reserenykre Hamãkoki wahe, kia heka iny wii rityhynymyhỹre tuu resemyhỹre. Kia tahe aõmysỹdỹỹdu mahãdureny tuu riwinyrenyre, Mordecai sohojile tuu riwinyõre; tii rexiyrawonyke aõkõre, kia tatiòhumy reseke aõkõre.3Tai tahe iwitxira aõmysỹdỹỹdu mahãdu Mordecai-ò rỹỹraxirenyre, aõherekibo Iòlò rybe rityhynyõrerimy. 4Kia heka txuu iyhyõmy idi risỹnymyhỹrenyre, Iòlò rybe rityhynykemy, kia tahe aõkõhyyre. Tii rexiòbitinyre kiemy riki tii judeu mahãdu rare. Tai tahe tii boho tuijyymy Hamã-ò rybemy ròirenyre, kia iny aõbo ixybyle Iòlò rybe rityhyõnykremy.5Hamã heka sõemy iwoxi roburobure, kia Mordecai tatiòhumy runyõreki tamywimy. 6Kia Mordecai judeu mahãdu raremy bede rieryreu, Hamã Mordecai sohoji rurukremy aõkõ bede riywinyre, kia ibutumy Judeu mahãdu Iòlò deòdumy rỹimyhỹre mahãdu rururenykremy bede riywinyre.7Kia waò inatxi reuròmy Iòlò Xerxes rimyreu, kia komy mar,co ahãdu rỹireu, Hamã tarybe riwahinyre Judeu mahãdu sorte ratarenykremy, kia heka "purĩ-my" rininimyhỹrenyre, kia itxuu iahãdureny rubunatxumy bede raywikremy. Kia tahe waò inataõ reurò txumy fevereiro ahãdu rimyreu tiubo rururenykre txuu ritarenyre.8Kia Hamã rare, kia myy Iòlò-ò rarybere: — Kia hãwa hãwa sõmomy iny mahãdu rauberamy rỹimyhỹrenyre, kia heka iwitxira rybe rityhynymy rỹimyhỹrenyre. Kia heka Iòlò, tii boho arybe wahidỹỹna rityhynyreõhyymyhỹrenyre, iurenana tahe kai uritre ixiwesehyymy tuu ratxirenykremy iwahidỹỹõmykre. 9Txibo kai adeewikeki, ani tyyriti-ò biwinyke, kiamy biritinykre tii boho ibutumy rururenykremy. Kia diarỹ 342.000-my manarỹsỹ nieru hyna-ò arihykre, kia governo-ò ariòwynykre.10Iòlò tadebòtyhy tadebò juhu-ribi ritare, kia heka tani tyyriti-ò riwinymyhỹre yrybule tarybe riwahinymyhỹre, kia Hamã dee riwahinyre, Hamedata riòre, Agague rioreriore wahe, kia heka Judeu mahãdu òludu roire. 11Kia ta Iòlò rarybere: — Anieru-di ixinamy atxike, kia Judeu mahãdu tahe diarỹ adebowo-ò ariwahinykre. Kia ixideewimy aõbo tamyreny biwinykre.12Waò inataõ reurò txumy bede rỹireu, komy ahãdu rỹire bedeu, Hamã palácio-my secretária rỹira mahãdureny-ò rarariòwyrenyre, kia tamyreny Iòlò rybe tyyriti-di rariakremy. Tii heka tarybe riwahinyre, kia ibutumy iwitxiramy rybe rỹimyhỹremy raòbitidỹỹkremy, kia ibutumy hãwa ãwamy. Iòlò rybe ritina heka ibutumy Iòlò deòdumy rỹimyhỹrenyre-ò rybe reare rieryrenykremy, hãwa ihikỹ wedu mahãdureny-ò, ki ibutumy iny mahãdu riwedunymy rỹimyhỹrenyre-ò. Kia heka Iòlònimy raritidỹỹre, kia heka tebòdi tani riritinyre. 13Kia tahe rybewahi-di rekoamyhỹrenyre-ò riwahinyrenyre, kia ibutumy hãwa hãwamy Iòlò ijoi mahãdu rỹimyhỹrenyre rieryrenykremy. Kia rybe ritinadỹỹna heka ibutumy Judeu mahãdu rururenykremy txu sohojiuhyyle, riywinyre, fevereiro ahãduu. Kia heka ibutumy Judeu mahãdu rururenykre, idireny wobruõhyylemy: weryrybò mahãdu, matuari mahãdu, hãwyy mahãdu, kia uladu mahãdu tule. kia Iòlò rybe tyyriti wahidỹỹna, kia ibutumy Judeu mahãdureny aõnaõna Governo dee rawahikremy.14Hãwa hãwa nihikỹ wedureny heka iny sõemy rỹimyhỹnyre ruki tyyriti-di rira awike, tuu rybe rawahirerimy, kia tiu itxu tuu raywimy roireri-ò rehemynykreu, kia ibutumy rexihumy ratxirenykremy. 15Iòlò heka tuu tarybe riwahinyre, kia tahe rybe wahidi ijaradu mahãdu wytyhylemy hãwa ninihikỹ rỹimyhỹre-ò roirenyre; Susã-õ, kia Iòlò rybe tarybe riwahinyre, kia ibutu ruki idi rariarenyre. Iòlò heka Hamã-wana runyrenyre monamy riõrenykremy, kia iwanawana tahe bede binabina hãwa hãwamy roberamy ratximyhỹ.
Chapter 4

1Kia Mordecai ibutumy tuu bede rieryreu, kia tatyy ritxuare, kia heka bederyrymy iny rỹimyhỹreu tatyy ritxuamyhỹre, kia ỹnydesau tyby yxeyxe-di rexityynyre, kia bryby taratyy-ò ritxiwimy ròhònyre hãwa tya-ò, kia rahinymy rirajuamy ratximyhỹ. 2Kia palácio ròtena ijò-ò rehemynyreu, tii ralòõhyyre, kiemy dori iny kuawesemy ratyynymy ratximyhỹre dori tiu raloõhyymyhỹre. 3Kia ibutumy hãwa hãwa, ibutumy bede bedemy Iòlò ryberitidỹỹna-di rariarenyreu, kia Judeu mahãdu katxiterehekỹmy rahinyrenyre. Tii sõemy rahinyrenyre, kia tii boho renareherenyre, kia sõemy ijõ mahãdu ỹnyde sau tyby yxeyxe-di rexityynyrenyre, kia tahe brybytyre raydònyrenyre.4Ester heka sõemy inihikỹmy aõhỹỹmy rutỹỹnyre, kia teòdu mahãdureny, kia idi iitxeredureny tuu iko relyyrenyreu, aõhebo bede rutỹỹnyrerimy. Ester tyy Mordecai-ò riwahinyre idi rexityynykremy, kia tahe tii teralemy reare. 5Tai tahe Ester, Hataque-ò rarariòwyre, ixidi itxereduõle wahe, kia tamy rarybere, Mordecai-ò rybemy rakremy, aõhebo rutỹỹnyrerimy, kia aõbo iòraru ibutumy rierykremy.6Tai Hataque rare Mordecai-ò rybemy palácio ijòki ratxireri-ò. 7Kia tahe Mordecai ibutumy iko relyyre aõhebo rutỹỹnyremy. Kia myy rarybelere, kia Hamã rarybere Iòlò nieru hyna-ò tanieru rihynykremy, kia iòwymy ibutumy Judeu mahãdu rururenykremy. 8Mordecai, Hataque-ò Iòlò rybe tyyritina wahidỹỹna riwahinyre, kia ibutumy Susã hãwa bede idi rira rỹire, kia rybe riwahinyre ibutumy Judeu mahãdu rururenykremy. Mordecai, Hataque-ò rexitòenyre tyyriti cópia Ester-ò riwykremy, kia ibutumy tamy riòbitinykremy, kia Ester-ò riòbitinykremy, kia Iòlò-ò rarybekremy tule, kia iijoireny-di rexiwobrunykremy.9Hataque tuu riwinyre Mordecai tuu rexitòenyremy, 10Ester, Hataque riteònyre Mordecai-ò irybe rirawyònyre: 11"Kia heka ibutu erynana rare, kia palácio aõmysỹdỹỹdu mahãdu-ribi, kia hãwa hãwa rasỹnymy rỹimyhỹrenyreòhòkỹle, aõtxile hãbu yda hãwyy aõbo, kia aõwaxina palácio ube-ò ralokre Iòlò-ò rarybekremy, aõhebo tahe txibo rybe tuu rieryra-wana. Ka heka rybetyhyre: mobo ywimy rexitòenyõmy ralokre heka rurukre, aõhebo tahe Iòlò tamanarỹsỹ iny-ò kiditeòsinykeki. Kia heka ahãdu sohoji rimyra, kia heka txiò Iòlò wadee kanarariòwyke." 12Kia Ester rybe rieryreu, Mordecai myy tarybe Ester-ò riwahinyre:13"Kia uritre palacio-ki sỹmy nohõtiõmykre kai sohoji, kia ibutumy Judeu mahãdu ralokre, kia rubu-ribi rahenyrenykremy. 14Txibo kai rybeõmy atxikre-wana, ka bededỹỹnana kawesemy roirerimy, biu-ribi heka hedỹỹna kanakre, kia tahe wiòhenadỹỹ Judeu mahãdu-ò kanakre, kia tahe tii boho rahenyrenykre; iu tahe kai burukre, kia buseriòre boho rexihurenykre. Mobo tahe rieryre? Aõhe-wana kai deridumy tanyte Judeu mahãdu biwiòhenanykremy, kawesemy bededỹỹnana rỹirerimy!"15Ester tarybe Mordecai-ò myy riwahinyre: 16"Make kia ta ibutumy Judeu mahãdu bibutunykre, kia Susã-ki rỹimyhỹrenyre mahãdureny-wana, kia ibutumy kai boho wamy Deuxu-ò bexitòenybenykre, kia ta benarehebenykre. Kia txuu inataõmy aõrỹsỹõmy, bemy momorenyõmykre, kia rumy txumy tuu morenyõmykre. Diarỹ wadekòdureny-wana karenarehelerenykre. Irahudi tahe Ikòlò-kò rybemy karakre, kia irybekõnareri hãrele; txibo dikarỹ ikòraruki karurukreki, dikarỹ karurukre." 17Tai tahe Mordecai rare, kia ibutumy riwinyre timybo Ester tamy raryberemy.
Chapter 5

1Kia inataõ txumy renarehereu, Ester taderidu tyy-di rexityynyre, kia tahe rare, kia hetonihikỹ rynanawoki riraòmy runymyhỹ, tai Iòlò runymyhỹre ijòki. Tii tahe tarynanawoki runymyhỹ. 2Kia Ester-my Iòlò robireu ahãnaki riraòmy runyrerimy, kia tai awityhymy rahãre, kia tamanarỹsỹ tamy riteòsinyre. Kia Ester ralore, kia ityy-ò rehemynymy imanarỹsỹ jury-ki rimyre.3Kia ta Iòlò ritỹỹraxinyre: — Deridu Ester, aõhewe bede rutỹỹnyreri? Aõmybo kai teateri? Ixideewimy bedexitòenyke, kia diarỹ adee ariwahinykre, kia waIòlòtyhy wirareamy ariwahinyke. 4Ester rirawyònyre: — Txibo adeke awikre-wana, dikarỹ aratekòarinyreri kai Hamã-wana rynanakò rykakurukurenykremy, kia dikarỹ wiji rekywinyreri adeke.5Tai Iòlò tarybe riwahinyre: — Hamã-ò marybebenykre, wytyhylemy kanakremy, kia Ester deòarina-ò areòbyrenykremy. Kawesemy tahe Iòlò Hamã-wana roirenyre, Ester rynana tamyreny riywinyre-ò. 6Kia vinho monamy riõmyhỹrenyu, Iòlò, Ester-ò rỹỹraxire: — Aõbohe aixitòedỹỹnareri? Ixideewimy aõmy bedexitòenyke, kia diarỹ adee ariwahinykre, kia waIòlòtyhy wirareamy ariwahinyke.7Ester rirawyònyre: — Myrerikie: 8Txibo dikarỹ awityhy Ikòlò adekewikeki waixitòedỹkỹna birawykònykre, dikarỹ kratekòarinykre kai Hamã-wana, kia iwitxira rynana karikyrinykre bikurasòmy. Iku tahe adeke kararybekre anomybo reakarerimy.9Hamã rynana-ribi teysawityhymy ròhònyre. Kiaremy, kia hetonihikỹ ròtena tyy-ò rehemynyreu, tii Mordecai-txi reare, tai tahe tii sõemy iwoxi roburobure, kiemy dori Mordecai rayrawomy tatiòhumy tamy reseõhyyre, kia timy aõriòremy tamy rarybeõhyyre rityhynykemy. 10Ka tii tahe reximyre, kia taheto-ò roosere. Tai tahe tabiòwa mahãdureny-ò rarariòwyrenyre, kia tahãwyy Zeres-ò tule rarariòwyre kanakremy. 11Hamã tahe taityhymy rarybere, tiwesebo tariòre sõemy rarybere, kia aõnaõna Iòlò tamy riwahinyremy, ka wiji tahe Iòlò rynananihikỹ rariekirunymyhỹre, kia ibutumy ministro mahãdu ratyreki runymyhỹre, kia ibutumy Iòlò aõmysỹdỹỹdu ratyrerenyki.12Kia tahe ixyby rarymyhỹ: — Kia-ribita, diarỹ sohojile deridu Ester riwateòarinyre Iòlò ariheludunykremy rynanaIòlò-ò riywinyre-ò. Kia ta tii wadee rexitòenyre diarỹIòlò-wana iwitxira rynana-ò biurasòmy aroikremy! 13Kia heka aõ wadee awiõhyyre, iwanawana Mordecai-my arobimy aratxikre, kua Judeu hetonihikỹ ijòki runyreri.14Tai ihãwyy, kia ibutumy ibiòwana boho tamytaurerarumy raryberenyre myy: — Ruruna-õ relekemy marybeke,waituemy irarie urihina, kia biurasò rudiu tahe Iòlò-òbexitòenykre Mordecai rabòtòtaakremy. Tai tahe kaiabedesamy Iòlò-wana makre rynana-ò. Hamã heka iurerarurenyki awimy rahãre, kia tahe iruru relekremy tuu rarybere.
Chapter 6

1Kia iruutyhyle Iòlò tỹhisiramy ròrenymyhỹ; tai tahe tyyriti tamy kanakremy rarariowyre, aõbo tai riritinyre rierykremy, kia tahe taõmysỹdỹỹdureny-ò rarybere iko tyyriti-di rariarenykremy. 2Kia tahe tyyriti-di rariarenyre, timybo Mordecai Iòlò rurukremy bede rieryremy, kia heka Bigtã Teres-wana tuu bede riywinyrenyre, iny inatxi eunuku, kia boho heka hetonihikỹ ijòki lamadu roire. 3Kia tahe Iòlò rỹỹraxire: —Aõbo tahe tamy rawahire, aõwityhybo tahe Mordecai-ò rawahire, tuu riwinyreki? —Kia aõ releõhyyre tuu rarybereki. —Kawesemy Iòlò aõmysỹdỹỹdu mahãdu rirawyònyrenyre.4Iutyhyle tahe Hamã hetonihikỹwo-ò ralore, Iòlò herina roimyhỹre wyòna-ò, kia Iòlò dee rybemy rare, Mordecai rabòtòtaamy rurukremy, kia Hamã relekremy tuu rarybere-ò wahe. Iòlò rỹỹraxire: —Mobo ubeki ratxireri? 5—Moma Hamã. —Iaõmysỹdỹỹdureny rirawyònyre. —Kanalòkemy tamy marybebenyke. —Iòlò tuu rarybere. 6—Hamã ralore, kia tahe Iòlò tamy rarybere myy: —Diarỹ heka awityhymy bede bedesa hãbu-ò ariwahinykre. wadee manarybe aõbo tamy ariwinykremy. Hamã myy rõhõtinyre: Mobo tahe hãbu, Iòlò sõetyhy tuu rawowydykre? Kia heka diarỹle rare!"7Kia Hamã Iòlò-ò rarybere: 8—Atyy teuhemyhỹte bidiwahinyke, kia awaru tyy tule ityre tanymyhỹte wahe, kia ta rataana urahãkỹ awaru rati-ò roikremy bidiwahinyke. 9Kia tahe tyy tamy riwahinyre, kia awaru tule tamy riwahinyre, kia aõmysỹdỹỹdu rarienihikỹ-ò, kia hãbumy rawowydykremy idi ratxireri rityynykremy. Irahudi tahe tii hãbu ridykre awaru tyreki runymy, hãwa tya-di, kia tahe myy katxiteremy rarybekre: "Ka heka Iòlò hãbu dee riwinyre, momybo rawowydykremy idi ratxireri!"10Kia tahe Iòlò Hamã-ò rarybere: —Wylemy make, kia ta tyy awaru-wana bimymy Judeu Mordecai bityynymy awaru tyreki idi makre, kia ibutumy kai tuu tarybeta wesemy. Tii heka hetonihikỹ ròtena ijòki runyrerimy ihỹre. Kia uritre aõmy tamydỹỹõmykre, tuu tarybeta wesemy. 11Hamã rare, kia tyy rimyre awaru-wana, kia ta Mordecai idi rityynyre, idi awaru tyreki rare hãwa tyaki, kia ta myy katxiterehekỹmy rarybere: "Ka heka Iòlò hãbu dee riwinyre, mo hãbumybo rawowydyreri wahe!"12Irahudi tahe Mordecai hetonihikỹ ròtena ijò-ò roosere, iwana tahe Hamã sõemy raixỹrumy bede riryrymy taheto-ò raijaranyre. 13Kia tahãwyyko iximy relyyre, kia tabiòwa mahãdurenykò tule iximy ibutumy relyyre, timy rutỹỹnyremy. Kia ta ihãwyy ibiòwareny-wana, kia heka ibedeery roire, kia tahe myy tamy raryberenyre: —Kai heka Mordecai-wana ijesuki tabòduta. Tii heka Judeu rare, kai tahe tiu iribi atarasaõna kiehyyle. Kai heka iribi mabodukre òbitityh my. 14Tii boho heka rarybelemy ratximyhỹreny, kia eunuku boho Iòlò-ò aõmysỹdỹỹki ratximyhỹrenyu, kia tahe ritehemynyrenyreu, kia wytyhylemy Hamã rynana-ò ridyrenyre Ester riywinymy ratximyhỹ-ò.
Chapter 7

1Tai tahe Iòlò Hamã-wana ixybyle deridu Ester rynana-ò roirenyre. 2Kia ta ixiyrybyle, kia vinho-my riõmyhỹreny, kia ta Iòlò Ester-ò rỹỹraxire: — Aõbohe aixitòedỹỹnareri? Aõwaxina ixideewimy wadee bedexitòenykre, kia diarỹ adee ariwahinykre, kia txibo waIòlòtyhy wirareamy adee ariwahinyke.3Kia ta tii rirawyònyre: — Txibo dikarỹ Ikòlòdekewikre-wana, txibo anobo wadeke riwahinykre-wana, kia heka ano sohojilemy reakareri, kia heka kai wabededỹkỹnana bitekytenykre, kia wasỹreny waitxoireny bededỹkỹnana tule. 4Kia heka wasỹreny waitxoiny, dikarỹ boho itxohokunamy rekokuarenyre, dikarỹ boho karexihurenymy karururenykremy. Kia txibo wakòrarureny ijõdikeki tahe ixinamy dekòdumy karekokuarenykemy ijohokunamy, dikarỹ tahe anomy kararybekõhykyke, kiaremy tiku arabinanyrekõhykymyhỹrenyre, kia iny itxỹte wesemy. 5Iòlò Xerxes deridu Ester-ò rỹỹraxire: — Tiwesena hãbubo tuu riwinykremy rõhõtinyreri, tibo tiire?6— Wakòludureny, wadiitxeredureny Hamã heka rare, hãbu binahãkỹ wahe! — Ester kawesemy rirawyònyre. Kia tahe Hamã sõemy ruberure, kia Iòlò-di retehemyhỹ, deridu Ester-di tule retehemyhỹ. 7Iòlò sõemy reburemy salaõ rynana-ribi ròhònyre, kia tahe alòbròna rỹimyhỹre-ò rare. Kia tahe Hamã rieryhyyre Iòlò irarytxydỹỹmy rexiywunyremy, iurenana tahe salaõkile ratximyhỹ Deridu Ester-ò rexitòenykremy ibededỹỹnana rahenykremy.8Kia tahe tii rynana tyre ixidi rehure, tai Ester rynymyhỹ-ò, tamy rexiruxetòenymy rexitòenykremy, tamyòle tahe Iòlò alòbròna-ribi doosede. Kia Hamãmy robireu, Iòlò myy rarybere: — Kia aõbo deridu Ester wapalácio-ki waruki riòbinanykemy aõbo rõhõtinyreri? Kawesemy Iòlò tarybe rihuresỹtybyule deòdu mahãdu witxira Hamã rati rihetynyrenyre.9Ijõ heka Harbona inire, myy rarybere: — Hamã heto bireki forca ijõdire waò reuròmy irarie urihina, kia heka tii tuu relekremy rarybere Mordecai tamy rirubynykremy, kia hãbu arahedỹỹnyre wahe. — Tamybo Hamã bibòtòtaabenykre. — Myy Iòlò rarybere. 10Tai tahe Hamã ribòtòtaarenyre, forca riwinyrekile, kia heka tii Mordecai ribòtòtaakremy riwinyre. Kia tahe Iòlò debure raywimy rare.
Chapter 8

1Kia itxuule Iòlò Xerxes, deridu Ester-ò Hama heto riwahinyre, kia ibutumy Hamã aõna~1na, Judeu mahãdu òludu wahe. Mordecai Iòlò-ò dee Ester riteòsinyre, kiemy dori Ester sỹreny rare. 2Kia tahe Iòlò iteborỹsỹ ritare, Hamã-ribi ixybyle riwyre wahe, kia, tahe Mordecai-ò riwahinyre. Kia tahe Ester, Mordecai aõmysỹdỹỹdu wedumy risỹnyre, kia ibutumy Hamã aõnadi rareleremy.3Irahudi tahe Ester, Iòlò watyre ixidi rehure robumy, kia tamy rexitòenyre Hamã tuu tarybe riwahinyre riixawidỹỹnyremy, Agagire riòreriòre boho heka Hamã rare, kia urile Hamã bedeywodỹỹnana binahãkỹ iwahidỹỹõmykremy. 4Iòlò tamanarỹsỹ riterenyre Ester-ò; tii lamamy ikoki rỹimyhỹ.5Kia tahe myỹ rarybere: — Txibo Ikòlò wadeke riwahinykre-wana txibo dikarỹ ronytyhykò karexiwokuwesekre, titxibo kai awimy kòbitimy waki taha tori-wana waixi tòedỹkỹki, ikuronana tahe ani tykyriti-kò biritinykre, Hamã tuu tarybe riritinyre biixawidỹkỹnykremy, Hamã heka Hameduta ritxòre rare, Agague ritxòreritxòre boho wahe, kia heka ibutumy Iòlò mahãdu ijoimy riuberanyre, Judeu mahãdu ibutumy rexihurenykremy. 6Kiemy dokuri dikarỹ tiku wasỹreny waijoireny ixihudunaki awimy karatxikõtyhy.7Iòlò Xerxes Ester-o Mordecai-ò rarybere: — Diarỹ heka Hamã rabòtòakremy rewahinyre, kia ibededỹỹnana araruki, kia Judeu mahãdu rubudỹỹmy bede riywinyreki, kia tahe ibutumy iaõnaõwiwi Ester-ò rewahinyre. 8Ka rybeõ tahe Iòlònimy, teborỹsỹtyhy-di riritinyre, kia heka tiu raixawidỹỹõtyhy. Kia ribi tahe urile tyyriti biwinybenykre aõmybo Judu mahãdumy teatenyterimy, kia tahe wanimy biritinybenykre kia tahe tyyriti brò wadee rỹsỹtyhy biritinybenykre.9Iu heka 23 txumy kia ahãdu tuu rutỹỹre heka tyyritidỹydu . Mordecai heka Iòlò ritidu mahãdureny-ò rarariòwyrenyre, kia tahe Judeu mahãdu-ò tyyriti rybe-di rariare. Mardokeu isaeli mahãdu-ò rarybere heka idi ròrytinyrenyre ibutu hãwã-ò rieryrenykremy, Kia hãwãsỹdu-ò, hãwã wedu mahãdu-ò, wedu mahãdu wedumy tule riteònyrenyre iritinareny irybereny wselemy tyyriti riteònyrenyre irybereny wsetyhymy Indiasu ribi Etiopia-ò irybereny wsemy tule judeu mahãdu rybereny iwesemy ròrytinyrenyre iwsemy.10Kia tyyryti heka iòlònimy rorytinyrenyre, Iòlò debò-di rityyritinyre, rybedu mahãdu heka awaru tyre-kile rearenyre kia awaru mahãdu heka iòlò awaru heka rare isỹ ribile ridyrenyre. 11Kia tyyriti-ki heka iòlò riteranymyhỹre ibutu hãwã hãwãmy judeu mahãdu tai rasỹnymy roire ixinamy reixijekremy rorenykremy iny itxirearenykreu, inyõ itxirearenykreu judeu mahãdu ixinamy rirubunyrenykremy. inyõ aõtxile tamyreny rearenykeki ixinamy tamyreny idi rorenykremy, iòludu mahãdu ibutumy iny; hawyy, uladu, itxirenyrearenykreu ixinamy rahukremy, iaõnaõnareny tule. 12Kia heka ibutumy hãwa hãwa witxira witxiramy rỹimyhỹrenyre Judeus mahãdu rybe wahidỹỹna rỹire tuu relekremy, Kia heka txuu bede raywimy roire ròrubudỹỹrenykremy, kia heka waiyre-ò inataõ-my reurò txumy riywinyrenyre, fevereiro ahãduu.13Iòlò rybe tyyriti wahidỹỹna-õ heka tyyritimy relekre iwese rybe raritidỹỹmy roimyhỹre wesemy,kia tahe ibutumy hãwa hãwa mahãdurenyruki tyyriti-di rira rỹikre, Kia iu txuuriywimyrenyremy Judeus mahãdu rexiywinymy rexihurenykreu taòludu mahãdureny-ò rexiòwynyrenykremy. 14Iòlò heka tuu tarybe riwahinyre, kia rybe-di ijaradu mahãdu taawaru tyrereny wylemy runyrenymy riòlònyrenyre. Rybe ritina rybe heka ibutumy tyyriti-di rira rỹire, kia Susã Capital-ki tule idi rira rỹire.15Mordecai palácio-ribi ròhònyre tyy lỹre iura-wana riuhemy ròhònyre, kia manarỹsỹ rataana nihikỹ-di taratiki ròhònyre, kia yhy itxena sòhòkỹ-di ijõmy ròhònyre. Kia ibutumy Susã hãwalu hãwadu mahãdu sõemy rabedesarenyre, kia tahe katxiterehekỹmy bedesamy rirajuarenyre. 16Judeus mahãdureny-ò tahe bede loosòna wihikỹ rasỹnyre, bedesamy ròtarenyreki. 17Kia ibutumy hãwa hãwaki Iòlò tyyriti rybe-di rariareki, Judeus mahãdu reysamy rabedesarenyre, kia ixenamy idi risinyrenyre. Kia-ribi tahe ibutumy iny witxira mahãdureny-wana ixyby Judeus-my rexirahòrerenyre, ka wiji tahe ialureny ruberurenyreri.
Chapter 9

1Kia waiyre inataõ-ò txuu rehemynyre fevereiro ahãdu-ò, kia itxuu Iòlò rybe wahidỹỹna ratyhydỹỹmy relekremy. Kia heka itxuu Judeus mahãdu òludu rimyrenykremy riraòmyhỹreny; kia tahe iribiòtumy aõhỹỹmy rutỹỹnyre; Judeus mahãdu taòludu mahãdureny-ribi ròtarenyre. 2Kia ibutumy hãwa hãwamy Judeus rỹimyhỹrenyre, tii rexibutunyrenyre, kia mobo irubudỹỹdurenymy rarybemyhỹrenyre rirubunyrenykremy. Tiu heka iny-õ irumy ratxiõtyhy iòhòterenykoki, kiemy dori ibutumy inymahãdu ilaureny ruberurenyre.3Kia ibutumy iny mahãdu wedureny, Iòlò ijoireny mahãdu, Wedunihikỹmy (Governadores) mahãdureny, Judeus mahãdu riwiòhenanyrenyre, kiemy dori Mordecai lau ruberurenyre. 4Mordecaini heka ibutumy hãwa hãwamy ròberare, kia ibutumy iny mahãdu rieryrenyre, tii wedunihikỹmy Governo-ki ratxirerimy. Mordecai ruru tahe ire ixyby ranihikỹmy raòwònymy rare. 5Tai tahe Judeus mahãdu taòludu mahãdureny dee aõ ixideewimy riwinyrenyre. Kia ibutumy tatõnorireny-di rirubunyrenyre; kia iny-õ rihedỹỹrenyõhyyrenyre.106Susã hãwa Capital-ki tii boho 500-my hãbu sõe rirubunyrenyre. 7Kia Hamã riòre boho rirubunyrenyre debòituemy sõereny, Hamã heka Hamedata riòre rare, Parsandata, Dalfaõ, Aspatá, 8Porata, Adalias, Aridata, Parmasta, Arisai, Aridai, Vaizata. 9Ka Judeus mahãdu tahe iaõnaõnareny-di ixikireny rimyrenyõre.11Kia itxuutyhyle Iòlò riòbitinyre tiwesebo iny sõe Susã hãwaki rururemy. 12Kia tahe Ester-ò rarybere: —Kaki Susã-ki Judeus mahãdu 500-my hãbu sõe rirubunyrenyre, kia Hamã riòre tule debowiòmy, sõe rirubunyrenyre. Kia hãwa hãwa nihikỹmy tiwesebo tahe tii boho ròrubudỹỹrenyre? Aõmybo tahe kai wiji teateri? Kia aõwaxina bedexitòenykre. Txibo ixyby aõmybo teateri-wana adee ariwahinykre.13Ester rirawyònyre: —Txibo Ikòlò adekewikre-wana, Judeus Susã-my rỹimyhỹre mahãdu-kò arybe biwahinyke, kia ikyrybutyhyle bikurasòmy riwinyrenykremy, ka wiji arybe wahidỹkỹna riwinyrenyra wesemy. Kia karexitòenylekre Hamã ritxòre rubureny bikukò ratakarenykremy. 14Iòlò tai awimy rahãre, tarybe wahidỹỹna tyyriti-di ibutumy iny mahãdureny ruki Susã hãwaki idi rariarenyre. Kia Hãma riòre irubureny biu-ò rataamy riònyrenyre.15Waiyre-ò inaubiòwa reurò fevereiro ahãduu, Susã-ki Judeus mahãdu rỹimyhỹrenyre, rexibutunyrenymy ixyby 300-my hãbu sõe rirubunyrenyre. Kia ta iaõnaõnarenywiwi-di ixikireny rimyrenyõlere. 16- Waiyre-ò inatão reurò txumy fevereiro ahãduu, Judeus hãwa hãwa nihikỹmy rỹimyhỹrenyre mahãdu rexibutunyrenymy rexiijerenyre. Kia 75.000 mil-my taòludureny rirubunyrenyre, kawesemy tahe rexitarenyre ibutumy iximyreny dòdu-ribi. Kia ta iaõnaõnarenywiwi-di ixikireny rimyrenyõlere. Waiyre-ò inaubiòwa reurore txumy tahe tii boho rexielehynyrenyre, kia tahe iu bede nihikỹỹ ixenamy riwinyrenyre.17Waiyre txuu, kia heka waiyre-ò inataõ reurò-di waiyre-ò inaubiòwa reuròu heka tii taòludu mahãdureny riruburenyrenyre, kia waiyre txu rimyrexiery tahe rexielehynyrenyre. 18Iurenana heka Judeus mahãdu vila-my rahãwanymy rỹimyhỹrenyre mahãdu, kia waiyre-ò inaubiòwa txuu rỹimyhỹreu fevereiro ahãdu, 19iu heka alisinanihikỹ riwinymyhỹrenyre, rynana ixenamy ixideereny rexibedebiòwanymyhỹrenyre, kia tahe wideereny rỹsỹna riwahiwahinymyhỹrenyre.20Mordecai ibutumy tyyritimy riritinyre, kia tahe tyyriti riwahinyre ibutumy Judeus mahãdu hãwa hãwamy rỹimyhỹrenyre mahãdureny-ò, kia iòhòmy rỹimyhỹrenyre-ò, kia irehemy rỹimyhỹrenyre-ò tule. 21Tyyriti-ki heka myy tarybe riwahinyre, kia ikiemy wyra tỹmyra-ò bede ralòmyhỹkreu fevereiro ahãduu, tii itxuu idi rexibedebiòwanymy risinyrenykremy. 22Kiemy dori ka txuu Judeus mahãdu rexihedỹỹnyrenyre taòludu mahãdureny-ribi, ka ahãdu bedeu bederyry ijesu nihikỹ bedesanamy ixenanamy rexirahòrere. Iurenana heka rynana rawahimyhỹke, ixenana rawahimyhỹke, kia rỹsỹ rawahimyhỹke wide wideereny, kia tahe iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre-ò aõtxile aõ biwahiwahinymyhỹbenyke.23Kawesemy tahe Judeus mahãdu, tuu Mordecai tarybe tyyriti-ò riritinyre mynalemy tahe tabedebiòwanareny riòrarunyrenyre, ka txuu wahe. 24Hamã, Hamedata riòre, Agague riòreriòre heka Judeus mahãdu òludureny rare, tii heka bede riywinyre Judeus mahãdureny rexihurenykremy, kia ibedeòbynareny ratarenykremy tuuu rarybere, (kia heka aõna inire Pur) kia tiu txuubo rururenykremy bede riywinykremy. 25Ka Ester tahe Iòlò-ò rybemy rare, kia tahe tii tarybe tyyriti-ò riritinymy riwahinyre, kia Hãma bede binabina riywinyre Judeus mahãdu òludu, kia ixideele tuu riywinyre. Iurenana tahe Hamã ribòtòtaare iriòre boho-wanale.26Iurenana ka txuu (feriadumy) ixielehynatxumy rỹimyhỹre, aõma heka inire “Puri”, rybesõe-ò rybenana heka rare, rybe sohoji-ò rybena tahe “Pur” bedeòbyna heka rare. Timybo Mordecai tyy riti rybe ròhònyre, ibutumy Judeus mahãdu tuu robirenyre, aõnaõna rutỹỹnyremy. 27Kia tii bohotyhyle rexiywinyrenyre ibutumy tariòreriòre boho-wana rexibedebiòwanymy roirekremy, inatxi txu tuu Mordecai tyyritimy riwinyremy. 28Kia tahe tuu bede riywinyrenyre, kia ikiemy Judaica tariòre boho-wana, tasỹreny-wana, kia ibutumy hãwa hãwamy rỹimyhỹrenyre mahãdu, Puri ixena ribedebiòwanymy roirekremy, kia Judeus mahãdu ikiemy aõhebo rutỹỹnyrenyre-txi tohõtireny reamy roirekremy. Kia tiu bedeu tabedebiòwanareny-ribi tõhõti rusarenyõtyhy ixena-ribi.29Deridu Ester, Abihai riòre, kia tule tyyriti riwinyre Judeu Mordecai-wana ibutumy, kia ibutumy tawiòhedỹỹna tyyriti-ki riwahinyre, Puri ixenamy rarybemyhỹ.30Tyyriti biòwa ibutumy Judeus mahãdureny-ò riwahinyrenyre,127-my hãwa hãwa sõe, Kia awimy aõbinabinaõmy rỹirakremy tuu tatyyriti rybe riwahinyre. 31Kia riòbitinywiwimy Puri ixena, tuu txuu raywireu idi bedebiòwana rỹimy rarekremy. Kawesemy tahe ixideereny òbitile riywinyrenyre, kia ibutumy tariòreriòre mahãdureny-ò, ixena txu inarehena txu-wana, tii boho heka ka rybe wahidỹỹnaheki ikiemy idi roirekre, Judeu Mordecai heka tuu tarybe riritinymy riwahinyre, Deridu Ester-wana. 32Ester rybe wahidỹỹna heka riòbitinytyhymy riwahinyre, Puri ribedebiòwanymy roirekremy, Kia heka tyyriti riranaki tuu riritinyre.
Chapter 10

1Iòlò Xerxes, iny ihãwarenymy rahãwanymyhỹrenyre riteranyrenyre, kia bero ijymy, kia hãwa wesiwesimy rahãwanymyhỹrenydyre, kia aõmysydỹỹ inihikỹmy raõmysỹdỹỹnyrenykremy. 2Kia ibutumy inihikỹmy, aõnaõnawiwihikỹ Iòlò Xerxes riwinyre, kia ijyy òbitimy Judeu Mordecai tadeòdutyhyhykỹmy risỹnyre, kia ibutumy tyyritiki riritinyre, Média-ki Iòlò-my runyrenyre mahãdu, kia Pérsia-ki Iòlò-my runyrenyre tule.3Judeu Mordecai heka Iòlò rynana rarie riòhòdỹỹnymy aõmysỹdỹỹdumy runyre. Mordecai heka ibutumy Judeus mahãdu idi bede riòtiinyrenyre. Tii ibutumy riwinyre aõbo awikre-my taijoi mahãdureny-ò, kia taixyjuna tako-ò ririradỹỹnyre.

Job

Chapter 1

1Uza suki hãbuõ rahãwanymy raremyhỹ Jo heka inire. Tii heka awirare òbitimy nodu heka rare, kia Deuxulau ruberumyhỹre, kia heka tiu aõ ibinamy riwinykelau rexiijemyhỹre. 2Jo heka debo-ò inatxi reurò-my iriòre hãbu sõe, kia inataõ-my hãwyy sõe. 3Tii heka debo-ò inatxi mil-my ibudoeni sõe, inataõ mil-my camelo sõe, 1.500-my iburu sõe. Kia deòdu mahãdu sõere. Kia ribi tahe Jo hãbu ityhytyhy rare ibutumy-ribi, ka Oriente hãwa roire-ribi.4Jo riòre boho heka wiheto wiheto-ò roimyhỹrenyre, kia tahe rynana wideereny riwahinymyhỹrenyre, iny sohoji sohoji-ò. Kia hãwyy inataõ iseriòre boho ixyby ixybyle riteòarinymyhỹrenyre byrena-ò mona momo-my. 5Kia rynana rurawona rexihumyhỹreu, Jo txu ijara iòhòmy rỹimyhỹre, kia tahe taaõwiwimy Deuxu-ò reàlàmy rexitòenymyhỹre, kia tariòre boho sohoji sohoji-my rarybemy rexitòenymyhỹre, kia inireny tyramy ratxirenykremy. Jo ixyby ixybyle tuu riwinymyhỹre, kiemy dori myy rõhõtinymyhỹre, txibo iriòreõ òraruna riwinykelau, txibo taraykyki Deuxumy radònyketxi.6Kia tahe txu-ò rehemynyre, iu Deuxu rybe-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu dirahudenyde Deuxuko-ò rexideòsinyrenykremy, kia ityarenyki tahe Santanás nalede. 7Deuxu ritỹỹraxinyre: — tiribibo kai tareri? Santanás rirawyònyre: — Kia su tyadi rariamy watxireri, kaki kuaki. 8Tai Deuxu myy raeybere: — Kai aõbo waijoi Jo-di tetehete? Ibutumy hãwa hãwa roire-ribi moo awimy òbitimy ratxiõhyymyhỹre iwesemy. Tii walau roberumyhỹre, kia tahe tiu aõ ibinamy riwinykelau rexiijemyhỹre.9Santanás rirawyònyre: — Kia aõbo ixideewi-ribi aõkõo alu ruberumyhỹre? 10kai aõbina ityre resekelau tetòenymyhỹte, kia iriòre boho tule, kia ibutumy aõbo tuu rỹimyhỹre. Kia arybewiwi ibutumy tewahinymyhỹte Jo aõ riwinymyhỹreki, ka hãwa nihikỹ roire-ribi tii heka sõemy broreni-di ratximyhỹre. 11Kia ibutumy iaõnaõna iribi ratakeki tahe, kai idi betehekre tii urile aratxuhòkre aõmy aratyhynymy aõkõ. 12Deuxu, Santana-ò rarybere: — Awire. Aõwaxina aõ ixideewimy aõbo Jo-my rỹimyhỹre biwinykre, kia uritre ta aõhe Jo isỹdỹỹõmykre. Tai tahe Santanás Deuxuko-ribi rare.13Tiu txuu, Jo riòre boho rynanaki roruumyhỹrenyu, taumydelareny hetoki. 14Kia Jo heto-ò teòduõ rehemynyre, kia ta myy rarybere: — Diarỹ boho suu rearanymy watxirenyreri broreni-di, kia buru tahe wabirerenyki asimy riroximy ratximyhỹ. 15Kia isitere-ribile tahe Sabeus mahãdu aõbinamy wadeereny reare, kia ta ibutumy aõnaõna riwyrenyre. Tii boho heka tõniri-di adeòdu mahãdu rirubunyrenyre, kia diarỹ sohoji rahenymy ijyy-di rareri.16Kia rarybemy rỹireri-wana wana, kia teòduõ rareri, kia ta myy rarybere: — Biudelaa biu-ribi resere, kia tahe ibutumy abudoenireny rirubunyrenyre, asi tule. Kia diarỹ sohoji rahenymy ijyy-di rareri. 17Kia rarybemy rỹireri-wana wana, iinataõna rehemynyre, kia ta myy rarybere: — Inataõmy Caldeus mahãdu sõereny wadeereny aõbinamy rekoarenyre, kia ibutumy camelo ridyrenyre. Tii boho heka tõnori-di adeòdu mahãdu rirubunyrenyre, kia diarỹ sohoji rahenymy ijyy-di rareri.18Kia rarybemy rỹireri-wana wana, ixyby ijõõ rehemynyre, kia ta myy Jo-ò rarybere: — Ariore boho rynana tyaki roruumyhỹreny, taumydela hetorenyki. 19Kia isitere-ribile bederahy-ribi yhydere nihikỹ rayhynymy reare heto mynamy, kia heto ariòre boho tyrehekỹle resere. Kia ibutumy tii boho rururenyra; kia diarỹ sohoji rahenymy ijyy-di rareri.20Tai tahe Jo rexilamadỹỹnyre, kia rabederyryreu tatyy ritxuatxuare, kia taratyy ribrasanyre. Irahudi tahe tatiòhumy su-ò taòsỹnymy resere, kia tahe Deuxumy rerinanyre. 21Tai tahe myy rarybere: — Diarỹ wademy ruare, aõhoaõkõ, kia ta aõhomyaõkõ arurukre. Deuxu wadee riwahinyre, Deuxu waribi ritare; taniwiwihikỹmy. 22Kawesemy tahe ibutumy aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyre, Jo òraruna riwinyõre, kia Deuxu òraruki tuu rutỹỹnyramy rarybeke aõkõre.
Chapter 2

1Kia ixybyle txuu tamy remynyre, iu Deuxu rybe-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu dirahudenyde Deuxuko-ki rexideòsinyrenykremy, kia Santanás ikyrenyki nalede. 2Deuxu ritỹỹraxinyre: — Tiribibo tateri? Santanás rirawyònyre: — Kia su tyamy rariamy watxireri, kaki kuaki.3Deuxu tamy rarybere: — Kai aõbo waijoi Jo-my tabite? Kia hãwa hãwaki inyõ awimy òbitityhymy ratxiĩhyymyhỹre iwesemy. Tii heka walau ruberumyhỹre, kia tahe aõ ibinamy riwinykelau rexiijemyhỹre. Kia ribi tahe kai arybenahemy tiwaatyte, diarỹ Jo aõhỹỹmy rutỹỹnykremy rewahinyre, kia heka aõ iòraruõhyyre. Kia hãre tahe tii ixiyrybule awimy òbitimy ratximyhỹre ikiemy.4Santanás rirawyònyre: — Kia ideòle aderexi rỹikre aõhebo rutỹỹnykremyini. Iny mahãdureny heka ibutumy iaõnareny rexihurenykelau ruberurenyõhyymyhỹrenyre, kia heka tabededỹỹnanareny riywinymy ratximyhỹrenyre. 5Ka tahe wiji, txibo wadebò aritetekre, kia tahe iumy ariwotõmonykre, kia idi betehekre, kia aõmy aratyhynymy aõkõ aratxuhokre. 6Deuxu myy Santanás-ò rarybere: — Awire. Aõwaxina aõ ixideewimy Jo-ò biwinykre, kia uritreta irubudỹỹõmykre.7Tai Santanás Deuxuko-ribi rare, kia tahe Jo umy ibutumy yjybina nihikỹ-di rỹxire, kia iwaube-ribi iratiòhòkỹle raonananyre. 8Jo bryby ratòòtyre runyre, kia tahe sauõ rimyre idi rexiysekremy.9Kia ihãwyy myy rarybere: — Kai anobo awihykylemy atxiteri? Deuxu bitxuhòke rurukemy 10Jo rirawyònyre: — Kai heka aõnaõna binabinalemy tarybeteri! Iny boho heka Deuxu-ribi aõnaõnawiwi rimymyhỹrenyre, aõherekibo tahe aõnaõna binabinahãkỹ rikimyreõkre? Kawesemy tahe ibutumy aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyre, Jo òraruna riwinyke aõkõre, kia rybe sohojiõmy Deuxu òludumy rarybeõhyyre.11Jo heka inataõmy ibiòwa ijõdire: Elifaz, Temã bede ludu; Bildade, Sua bede ludu; Zofar, Naama ludu. Tii boho heka Jo aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyremy rieryrenyre, kia tahe bede widee riywinyrenyre tamy itxeremy roirenykremy, tamy raryberenykremy, timybo bede riryrymy ratxirerimy riixawidỹỹnyrenykremy.12Kia irehe-ribi tii boho Jo rieryrenyõhyyrenyre, irahudi tahe tiimy rieryrenyreu, tii boho rahinyrenyre katxiterehekỹmy. Kia tahe bederyry deòsinamy tatyyreny ritxuatxuarenyre, kia suỹnysi-di biutxi rehurenyre taratyyreny-ò. 13Kia-ribi tahe sutyretxi runyrenyre Jo biretxi, kia tahe tai bede rierenyre debò inatximy txumy debò inatxi rumy; kia aõmy raryberenyõhyyrenyre, kiemy dori Jo aõhỹỹmy sõemy rutỹỹnyreri-di reteherenyreriki.
Chapter 3

3Aõherewekỹ txu binahãkỹu uladumy reare! Aõherewekỹ ru binahãkỹu myy raryberenyre: "Uladumy ruara! Hãbu heka rare!" 1-2Ikonanau tahe Jo rybeõmy ratximyhỹre-ribi rexiixawidỹỹnyre, kia tahe tiu txuubo reare ritxuhore. Jo:4Kia kua txu bedelurumy rexirahorere! Kia Deuxu biuludu, idi aõmy rõhõtinyõhyykre, kia tiu ixyby loosona roosoõtyhy! 5Kia bedeluru e as trevas rimyrenykre; kia biuwetyy ritybònymy riturinykre biu loosona.6Kia ruu ikiemy turumy roikre, kia tyyriti rirana-ribi riõkre. 7Kia ixiyhylemy rabedewomy ruu roikre, kia tai tiu iny bedesa rajuana-ò iijohonaõna.8Kia hyri mahãdureny urile ritxuhòrenykre, kua boho ibedeeryreny irurureny ijõdimy ratximyhỹrenyre Monstro Levitã ratyremy. 9Kia rudiu taina rỹimyhỹre rurunykre; kia heka tii loosona riraòmyhỹre, kia tahe loosona raõhyylere; kia bede rarawetyamy ramyhỹre rehemynyõhyyre. 10Kiemy dori tii heka nadiwo-ribi areakremy riwawahinyre, kia heka aõhỹỹmydỹỹnana wadee ritidiõlere.11Aõherekibo warubumy ruaõre? Aõherekibo uladumy reareule raruõre? 12Aõherekibo nadi tawyòtyreki riwamyre? Aõherekibo tahuỹ wadee riwahinymy riwahuỹtònyre?13Txibo diarỹ kua bedeule arurure-wana, ka wiji taini arõrõmy aroireri, arexielehynymy awityhytyhymy. 14Kia Iòlò-wanaini aratxireri, kia wedurarie nihikỹ palácio ehetxina riwinyrenyrekiini.15Kia aõhe-wana Governadores mahãdureny-wana aratxireri, tii boho heka tahetoreny manarỹsỹrỹsỹ-di ritỹxinymyhỹrenyre. 16txibo nadi weiõnomy reare-wana wasimy, diarỹ ire-wana tiuini watxiõhyyreini, kia iwese uladu tiu txu loosona robiõmyhỹre wesemyini aratxire.17Hãluuranaki heka iny itxỹte mahãdu lòrelòrena rexihumyhỹrenyre, kuaki heka iny reywesemyhỹrenyre raydònymyhỹrenyre. 18Tai heka brejudu mahãdu ibutumy rexielehynymyhỹrenyre, kia tawedureny rajua-ò roholarenyõhyymyhỹrenyre. 19kia heka iny aõnityhytyhymy tai rỹimyhỹrenyre, iny uritremy ijaradu tai rỹimyhỹrenyre, iny deòdumy rỹimyhỹrenyre, kia tai ixideewimy ratximyhỹrenyre tawedureny-ribi.20Aõherekibo tahe ibederyrymy rỹimyhỹrenyre mahãdu aloosonamy rbihyymy ratximyhỹrenyre? Aõherekibo tahe iny icora,cão txubereremy rỹimyhỹrenyre, irumy rỹirenykremy tewahinymyhỹte? 21Tii boho heka rubu riraòmyhỹrenyre, kia tahe tamyreny naõhyymyhỹde, kia tii boho iny ityhymy rỹimyhỹrenyre ratyremy rexitòenymyhỹrenyre. 22Tii boho heka sõemy reysamy rabedesamyhỹrenyre, kia tiu hãluurana konana-ò resemyhỹrenyreu.23Deuxu heka iny iruebetàmy rỹimyhỹrenyre mahãdu ririradỹỹnymyhỹrenyre, kia wiòwiòmy riuhuarinymyhỹrenyre. 24Ariroxikemy watximyhỹreu diarỹ urile rahinymyhỹre, kia raohitxinymyhỹre heka be wesele rejujumyhỹre.25Kualau heka diarỹ raberumy raremyhỹ tuu aõhỹỹmy ratỹỹnyre, kia ilau raberumy raremyhỹ heka wadee rehemynymy riwamyre. 26Ywimy aratxike heka wadee ihoõre, arexielehynyke ihoõre, ixi sohojimy aratxike ihoõre, bede jeijeile heka waki ijõdire.
Chapter 4

1Elifaz Tema ribi rybe: 2Jo, kai aõbo dònamy beakre diarỹ ararybekreki? Mobo tahe rybeõmy ratxikre? 3Kai heka sõemy iny mahãdu teixinanyte, kia aruru tewahinyte iny sõemy teywesemy bederyrymy rỹimyhỹrenyre-ò.4Kia tiu iny ratiyròmyhỹreu reywesemy iryryõmy, kia arybe tahe riteyrewedỹỹnymy ritamadỹỹnymyhỹrenyre. 5Ka tahe abededỹỹnana-ò bede rehemynyre aaõhỹỹmydỹỹnana-ò, timybo tahe kai ywityhymy texiuaremy atximyhỹte teenodỹỹnyte? 6Deuxu tetyhynymyhỹte adee tyhydỹỹna riwahinyõreri? Abededỹỹnanawiwi òbitimy atimyhỹte rarysòna-di rỹxiõreri?7Kai aõbo inyinybòmy rỹimyhỹretxi õhõti reaõre, kia aõhỹỹmydỹỹnanatxi reseretxi, aõhe-wana iny òtimy rỹimyhỹre rururetxi? 8Diarỹ heka idi reerymy retehere, kia bederomy aõnaõna binabinale riaranymy rỹimyhỹrenyre, kia tahe alòbrònaty binabinale ribrònymyhỹrenyre, kia tahe aõnaõna binabinale iribi rihemyhỹrenyre. 9Kia yhydebure wesele, Deuxu takyaramy rahumyhỹrenyre.10Tii boho heka hãlòe debure wesemy rawobrumyhỹrenyre, ka Deuxu tahe iwobrureny riixawidỹỹnymyhỹre, kia txureny riyròyròmyhỹrenyre. 11kawesemy tahe iwese hãlòe mahãdu rariunyrenyõhyymyhỹrenyre, tii boho heka ramale rirubunymyhỹrenyre, kia iriòre boho rauberamyhỹrenyre.12Wadee rybe inytyhy nade, iwasimy kia tiu awityhymy tamy aijohoõna. 13Kia rumy, iu iny mahãdureny rõrõtyhymyhỹrenyreu, diarỹ uni watyrereare, kia tahe bedejeijeimy riwasỹnyre.14Kia bede binabinanihikỹ riwamyre, kia waumy ibutumy ramytatare. 15Yhy waòsỹnybymy reare, diarỹ ibutumy watyy raõrirehesinyre.16Inyõ heka kuaki ratximyhỹ, kia tahe retehewiwire, kia ta tuu rabiwityhyõhyyre. Kia bede rabynyre irahudi tahe rybewodỹỹ-ò myy raholare: 17"Iny aõbo òbitityhymy Deuxukoki ratxike? Inyõ aõbo iximynatyhy taruetyhy-di tawidỹỹduruki ratxike?18Deuxu heka teòdu mahãdu dori rityhynyõhyymyhỹrenyre, kia ta anjoki dori aõ tai ibinamy rahãmyhỹre. 19Tai tahe kai tahõtinyte iny rỹimyhỹre rityhynykemy, kia heka su-ribi relerenyre, kia sỹnode-ribi raumydỹỹrenyre, kia heka aõwaxina iròdusõmo wesemy iny rasurusurumyhỹrenyre.20Aõwaxina iny boho biurasòmy irumy rakatxirenykre, kia txioromy tahe ikiemy rukururenykre, kia tahe tiu inyõ idi rexinohõtinyõtyhy. 21Iny boho heka rexihumyhỹrenyre, kia iwese heto riore rejujumyhỹre wesele, kia tahe iny boho bedeery rimyrenymy aõkõ rururenymyhỹrenyre."
Chapter 5

1Birajuake Jo; txibo inyõ ararawyònykemy. Tiwesena anjo obo tahe kai byrykre? 2Kia ibinamy aumy rubrerenymy, kia heka itxỹtena rare, kia heka iny inytyhy sirana heka iny rubu-ò ridymyhỹre. 3Sohoji ha~bu itxỹteõmy rabire, kia heka tabededỹỹnanadi raòwònymy rare, ka diarỹ tahe iriòrereny-wana rextuhòrenyre.4Iriòre boho heka imynydureny ihoõre; kia rybena-ò ròimyhỹrenyreu ibutumy rexihurenykremy ratximyhỹrenyre ibinatyhymy, kia iny iitxedureny ihoõre. 5Ramasadu mahãdureny heka rikokròmyhỹrenyre raityhynyrenykederamy; kia ixybyle iaõwirenyredena tamyreny ròòsemyhỹre, kia mai bedeykyki ruhunymyhỹre dorile riòwynymyhỹre.6Aõhỹỹmydỹỹnana tiu s-ribi ròhònyõhyymyhỹre; bede binabina tiu bede-ribi ruaõhyymyhỹre: 7Iny bohole heka aõhỹỹhỹỹmydỹỹnana ixideereny riòlòdỹỹnymyhỹrenyre, kia òbitimy iwese nawiisõmy biu-ò ruòmy rỹimyhỹrenyre wesemy.8Jo, txibo diarỹ kaikeki, kia Deuxuòle aròòseke, kia tahe waaõbinabina ibutumy tamy ariwahinyke. 9Iny boho heka tiu ierysyrenyõna, kia aõnaõnawiwihikỹ tii riwinymyhỹre, kia ibedeòtidỹỹna ionana ihoõre. 10Deuxu biulòra riwahinymyhỹre su-ò; tii bee riwinymyhỹre bederotyre resekremy.11Deuxu heka iny rybeõmy rỹimyhỹrenyre biu-ò ritidimyhỹrenyre, kia irynanareny rimywiwimy tamy risỹnymyhỹrenyre rahinymyhỹrenyreki. 12Deuxu heka iny bedeery mahãdu bededỹỹnanareny riixawidỹỹnymyhỹre, kia ibedeywidỹỹnareny ribinabinanymyhỹrenyre. 13Tii heka bedeery mahãdu ibedeeryrenydile rimymyhỹrenyre, kia tahe (intrigas) iribireny rahumyhỹrenyre.14Txumy heka tii boho bedeluruki ratximyhỹrenyre, kia txutyemy tahe inyruebetà mahãdu ririranymyhỹrenyre, Kia tahe ruwesemy (rapalpanymyhỹrenyre). 15Deuxu heka iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre mahãdu rubu-ribi rihedỹỹnymyhỹrenyre; tii heka iny aõmy rekoamyhỹre mahãdu iwedureny-ribi ritamyhỹrenyre. 16Deuxu heka iny iruruõmy rỹimyhỹrenyre-ò rarysòna riwahinymyhỹrenyre, kia tahe iny itxỹte mahãdurenyry urile ritòbònymyhỹre.17Kia awityhymy mobo Deuxu riywinymyhỹre! Iurenana heka tiu Deuxu rarytxyna idi rehuõtyhy. 18Deuxu heka inyki rojymyhỹre, kia tahe tiiòbitile iny rituahinymyhỹre; tii iny riwotõmonymyhỹre, kia tebole iny riteytenymyhỹre. 19Irahudi, Deuxu bedeòhãru-ribi arahedỹỹnykre, kia tahe tiu aõbinabina adee riwahinyõtyhy.20Kai rama reakreu Deuxu tiu burukremy arawahinyõtyhy, kia wounana bedeu tii tõniri-ribi arahedỹỹnykre. 21Tii heka rybebinabina-ribi arawokre, kia tahe kai tiu buberuõtyhy tiu ixihuduna rỹikreu. 22Kai urile butxuenykre tiu bede binabina rỹikreu, kia rỹsỹna rasiranykreu, kia tahe tiu iròdu iròdu deburelau buberuõtyhy.23Asyraroki mana rỹimyhỹre tiu aradu ribòhònyõhyymyhỹre, kia iròdu debure mahãdu tiu riròrenyõtyhy. 24Ahetoki heka kai aõbinabinaõmy mahãwanykre, kia tiu aaõnaõnamy belyykreu, kia tiu aõ aki rasiranyõtyhy. 25Kai sõemy mariòrenykre, kia ariorerio boho tahe rasõerenykre, kia asirade rỹimyhỹrenyre wesehekỹle.26Kai heka mamatuariny-di aruru ijõdimy burukre, kia maixõmo rabutudỹỹmy rahemyhỹre wesemy. 27Jo, kawesemy heka bededỹỹnana iny boho riixinanymyhỹrenyre. Ka heka inatyhy òbiti rare; idiini mohõtinyke ixideewityhymy.
Chapter 6

3Kia òbitimy arautxienyke berònihikỹ ỹnyra rỹimyhỹre ratyremy. Iurenana heka adeburerybemy rarybere. 1-2Jo rybe: Txibo waõhỹỹhỹỹ utxiedỹỹna-ò ralidikeki,4Deuxu bedeery nihikỹ wyhy debure waki nyimyhỹde, kia veneno tahe wauni-ò nalòmyhỹde. Deuxu heka taòhòte-di desenadi sõemy riwatỹxinyre. 5Buru heka reysamyhỹre tiu asimy riroximyhỹreu, broreni tahe aõmy rarybeõhyymyhỹre asi ijõdi-wanaki. 6Modeebo tahe awire rỹsỹna saõmy rỹimyhỹre? Aõbo tahe tai awimy rỹimyhỹre hãniesiuraki?7Kia heka arirỹsỹke wadee ihoõre, kia ibutumy rerỹsỹmyhỹreu aõhỹỹmy riwasỹnymyhỹre. 8Txibo Deuxu-ò rexitòenyreri wadee kidiwahinykeki! Txibo Deuxu waixitòedỹỹna kidirawyònykeki! 9Kia tahe tii wabededỹỹnana-ribi riwatake; tii riwahetenymy riwarubunyke!10Txibo diarỹ tuu bede arierykeki Deuxu tuu wadee riwinykeki, kia diarỹ wabedesamy arawayrytòke, kia aõdese inihikỹmy ratỹỹnyreri hãrele. Kiemy dori Deuxutyhy rare, kia diarỹ tiu iòludumy reaõhyymyhỹre, aõ riwinymyhỹreu. 11Titxibo tahe waruru roire idi arexiijekremy? Aõherekibo tahe warumy ararekre, aõ reraòmy aõkõ watximyhỹre-ribi?12Diarỹ aõbo watyhyre mana wesemy? Waumy aõbo bronze wesena rare? 13Diarỹ heka arexiwiòhenanyke ihoõre, kia inyõ ihoõre riwawiòhenanyke.14Iny rõhõtiyremy werymy reamyhỹre heka tiukekõna ibiòwareny idi rexiwobrunymyhỹrenyre, kia Deuxulau ruberuõmy rityhynyõmy rỹimyhỹre hãrele. 15Ka diarỹ tahe aõmy adeereny warybeõna wabiòwareny, kia heka riwajurykròrenyre iwese ahu riòre wyrau ruỹmy ramyhỹre wesemy. 16Komy heka tii tỹximy bejutàtàrara-di roimyhỹ, ranonoenymy, 17Ka irahudi tahe bemy rexirahòrere, kia bederatòteemyhỹreu urile riõmy ramyhỹre, kia tahe iherina rarubumy raterenymyhỹre.18Kia karavana mahãdureny reòsamyhỹrenyre bee rierenymyhỹrenyreki; kia tahe bederahy-ki reburerenymy taile rurumyhỹrenyre. 19Kia iny mahãdu Tema-ribi Sabá-ribi dirahumyhỹdenyde, kia ahu riòre riemyhỹrenyre, kia heka sõemyrarysònadi roimyhỹre, 20Kia tahe ritehemynymyhỹrenyreu, kia ibutumy jurydeserenyrayròmyhỹrenyre, kia iraròsòreny tahe taile rexihumyhỹrenyre.21Kai boho heka ahu riòre wesena toite; kai boho heka waõhỹỹhỹỹ-ò tadòimyhỹtenyte, kia tahe urile taberumyhỹtenyte. 22Diarỹ aõbo aõ wadee biwahinybenykremy adeereny aõbo rexitòenyre? Aõ aõtxi wadee biwahinybenykemy? 23Diarỹ aõbo rexitòenyre waòludu-ribi biwahedỹỹnybenykemy, kia aõbo itxỹte mahãdu debowo-ribi biwatabenykemy aõbo adeereny rexitòenyre?24Biwaixinanybenyke, tai diarỹ rybeõmy aratxikre; aõbo ibinamy rewinyre wadee biteòsinybenykre. 25Mobo `bitimy rarybemyhỹre irybe rahãỹnanymyhỹre, ka arybereny roimy tarybemyhỹtenyte tahe aõbo teòbitinyõhyymyhỹtenyte.26Kai boho aõbo diarỹ rarybereri bitxiỹnybenykemyreri, kai boho aõbo hãbu aõhỹỹmy werymy ratximyhỹre rybe tetxiõnytenyteri, kia yhy wesemy rỹimyhỹrenyremy aõbo? 27Kai boho heka õhõtireny ijõdire, kia uladuõ tybyõmy rỹimyhỹre-di bohonybenykemy iny sõeykyki; kai boho abiòwareny-di dori tahonytenyte!28Warue-di betehewiwibenyke, manarybebedenyke txibo diarỹ raroirerimy. 29Iribi bitabenyke aõmybo raryberenyramy; kia dori òbitityhyaõkõ rare. Uritre warubudỹỹrenyõmykre; diarỹ dori warybeònana ijõdimy rarybereri. 30Kai boho heka wadi roilemy aõmy rarybemyhỹremy tahõtinymyhỹtenyte? Diarỹ aõbo reeryõre, aõ òbitimy aõ òbitimy aõkõ rỹimyhỹre?
Chapter 7

1Kabedeki bededỹỹnana iteremy roimyhỹre, sodadu mahãdu aõmysỹdỹỹnana wesemy; ibutumy heka iny sohoji sohoji raõmysỹdỹỹnymyhỹre iutxiemy, 2iwese deodu (escravos) mahãdu bedeubròròmy... iwese aõmysỹdỹỹdu mahãdu taòwydỹỹnareny riraòmyhỹrenyre wesemy. 3Ahãdu irahudi ahãdu-di heka diarỹ aõnaõna òbitimy rarybemyhỹre, kia ruu wadi rurunymyhỹre heka sõemy waõhỹỹmydỹỹnana ruu ririnymyhỹre.4Ka ruu heka irehemy raroorehenymyhỹre; diarỹ heka waumy reywesemyhỹre waherinaki raimyhỹre-wanaki txuijara iòhòmyhỹreu, kia tahe rỹỹraximyhỹre: "Ka aõbo lamanaòra-ò aõbo rehemynyra?" 5Waumy heka aõixỹjydibo rahetynymy roireri, kia watyy raruterenymy roireri; Wade tahe ruamyhỹre iribi tahe wadeyysy reamyhỹre.6Watxu heka wytyhylemy rariamy ralòmy ramyhỹre, kia tyyretydyna ròretymyhỹre ratyremy, kia tahe roimyhỹrenyre raròsòna ririrenymy aõkõ. 7Deuxu itxi aõbo õhõti reare, wabededỹỹnana yhy rabudỹỹmyhỹre wesenale rare; warue heka tiu aõnaõna bedesanamy tobixiõna.8Kai heka wiji wamy tabiteri, kia tahe tiu ixyby wamy obixiõna; kai watxi betehekre, kia tahe diarỹ wakõrawanahãkỹle. 9Iwese biuwetyy reamy riõmyhỹre wesele, iwese iny rubu mahãdu bede-ò resemy ramyhỹre tiu ixyby ròòseõtyhy; 10tii tiu ixyby taheto-ò iõkeseõna; tiu inyõ ixyby itxi tõhõti reaõtyhy.11Iurenana tahe tiu rybeõmy aratxiõtyhy. Diarỹ heka aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyreri rarybereriki, diarỹ heka areburekemy watximyhỹre, kiemy dori wacora,cão sõemy aõnaõna binabina tỹximy roireri. 12Diarỹ aõbo aõni bero nihikỹwomy rỹimyhỹre wesena aõbo rare, kia wadi reteherenymy ratxirenyreri?13Kia diarỹ herinanadi rahõtinyre ixielehynatxi rearemy, kia tỹhiki tahe waõdesedese rewetaridỹỹnymyhỹre, 14tai tahe warasi riwabrebunymyhỹre, uni watyre reamyhỹre-wana wabrebu rityranymyhỹre. 15Diarỹ heka estrangulado-my aratxike wadeewire; rubule heka awityhyre ka warumy waumy-di watximyhỹre-ribi.16Warumy aratxike heka riwaojinyre; kia ixyby warumy aratxikõkemy watximyhỹre. Biwarike aõbinabinaõmy, kiemy dori wabededỹỹnana aõki awiõhyyre. 17Aõbo tahe iny boho roire, aõmybo tahe iny boho aõ aõtyhymy riwahinymyhỹrenyre, kia aõmybo iny-di texinõhõtiyrenymyhỹtenyte? 18Aõherekibo tahe iny boho txuu iyhyõmy inydireny retehykymyhỹrenyre, kia ibutumy iny boho prova ratyre ròhònymyhỹrenyre?19Tiubo tahe wadi ijere-ribi ixawikre, kia diarỹ awityhymy ixisohojimy aratxikremy? 20Txibo òraruna rewinyra-wana, aõbo tahe ibina adee rewinyra, kia iny mahãdu wadihyyle retehemyhỹrenyre? Aõherekibo tahe awyhy brebuna nihikỹ wadee tewinyta? Diarỹ aõbo aõnahyna nihikỹutxie rỹimyhỹre wesena aõbo rare?21Aõherekibo tahe waòrarumy urile teàlàõte, aõherekibo waõbinabina tesuõte? Kia heka iòhòtyhylemy hãluuroki aroikre; kai uritre biwaijekre, kia tahe diarỹ tiu ixyby aratxiõtyhy.
Chapter 8

1Bildade rybe: 2Jo, tiubo tahe kai kawesemy marybekre? Tiubo tahe arybe yhydebure wesemy marybekre? 3Kia Deuxu aõbo aõ òbitimy rỹimyhỹre rimoenykre aõbo? Kia aõbo ibutumy tabedeery-wana riwinykre aõ òbitimy rỹiõmyhỹre?4Kia aõhe-wana inatyhymy ariòre boho Deuxu deewiõmy òraruna riwinyrenyra, tai tahe tii rirarytxynyrenyre tuu rekoamyhỹrenyremy. 5Ka tahe wiji Deuxu boosekre, kia tahe ibutumy ibedeery nihikỹ-ò bexitòenykre.6Txibo kai inatyhymy òbitimy atximyhỹte-wana, Deuxu aõtamaõkõ awiòhedỹỹmy kanakre, kia tahe ixybyle aõwiwihikỹ adee riwahinykre tuu tesỹnymyhỹtemy. 7Kia aõnaõna ityhyna nihikỹ aribi riõre, kia heka aõ aõkõ rare, kia Deuxu adee irahudi kidiwahinykre-wana biurihinanykre.8Iny ehetxina mahãdureny-ò myyraxike; juhuluduna mahãdu bedeerynana bieryke. 9Kia heka iny boho kau uladumy ruarenyre, kia aõ iny boho rieryrenyõhyyrenyre; iny txureny sumy rỹimyhỹre heka bedeubròrò wesele rariamy rexihumyhỹre. 10Kia ixinamy iny ehetxina mahãdureny adee rarybemy araixinanykre. Tabedeeryreny bedeerydỹỹna-di heka tii myy raryberenykre:11"Kia aõbo taboa aõwaxina brejo webròki raumynykre, yda atehõ aõbo bee ihoõmy raumynykre? 12Kia atehõ iru ibòreri hãrele, kia rakròrerimy aõkõ rarubumy ramyhỹre, ijõ iru kanakreko-ribi.13Kawesemy tahe iny aõhe rutỹỹnymyhỹre, kia iny Deuxu-ribi tõhõti rusamyhỹre; kawesemy tahe aõ iny itxỹte mahãdureny-ò rarysònareny-ò rehemynyõhyymyhỹrenyre. 14Imynydureny heka ariteti wesena rare; ityhydỹỹnareny heka teia de aranha wesena rare. 15Tii boho heka teia-ò rexiwiòhenanymyhỹrenyre, ka tii tahe riòludunyõhyymyhỹre; kia ariteti wesena-ò reximymyhỹrenyre, kia tahe lamamy rỹiõhyymyhỹrenyre."16Iny itxỹte mah~dureny raumynymyhỹrenyre, iwese bederade txu-ò alòbrònamy roberamyhỹre wesele. 17Irarutireny heka urile manaki rỹtenymyhỹrenyre, kia urile manaurahãkỹki rahãletemyhỹrenyre, 18Ka txibo inyõ ritakeki, tiu inyõ rieryõtyhy tai ratxirenyremy.19Kawesemy bedesana nihikỹ rawahimyhỹre iny itxỹte mahãdureny-ò; kia iny witxira rehemynymyhỹrenyre, kia tahe ihãwareny-di rahãỹnanymyhỹrenyre. 20Kia heka inatyhymy òbitimy Deuxu iny òbitimy rỹimyhỹre tiu riatyõhyymyhỹre, kia tiu tebò riwahinyõhyymyhỹre iny itxỹte mahãdureny wiòhenadỹỹmy.21Tii heka ixybyle butxuenykremy arawinykre, kia tahe bedesa nihikỹmy birajuakre; 22Ka aòludu mahãdureny tahe bedejeijeiykytxi rahãwanymy ratxirenykre, kia iny itxỹte mahãdureny heto tahe rejujurenykre.
Chapter 9

1Jo rybe: 2Diarỹ heka sõemy reeryre aõnaõna kawesemy rỹimyhỹre. Timybo tahe iny Deuxu rityhynykre tii òbitimy ratxireri hãremy? 3Mobo tahe Deuxu-wana rybebina riwinymyhỹre? Tii aõwaxima mil-my lỹỹraxi riwinykre, kia ta inyõ ibedeery ihoõre rirawyònykemy.4Ibedeery nihikỹ sỹymy rỹimyhỹre, ini heka inihikỹmy bedebedemy rỹimyhỹre; mobo tahe itxesuki iratyre ròhònykre? 5Kia moõ riteòarinymy aõkõ tii hãwalò rihejimyhỹre, ka reburemyhỹreu tahe rihumyhỹre. 6Deuxu heka suu ramytanykremy rarybemyhỹre, kia tahe suu ramytàtàmyhỹre; tii heka suweijàti suu rimymy roimyhỹre rimyawanymyhỹre.7Deuxu heka tarybe riwahinymyhỹre, kia tahe txuu ròhònyõhyymyhỹre, tii heka taina loosòna riturinymyhỹre. 8Deuxu ixisohojile biuratyy riterenyre; tii bero nihikỹ bròtya tyreki rararynyre. 9Deuxu heka taina ibutumy rỹikremy riwinyre: a Ursa Maior, hãti deòte, lòròbòtò, kia taina iraruludu riwinylere.10Deuxu heka aõanõna ninihikỹ riwinymyhỹre, kia ibedeòtiidỹỹnana heka ionana ihoõre. 11Deuxu heka wabiredile ramyhỹre, diarỹ tahe tuu rabiõhyymyhỹre. 12Txibo Deuxu aõmy reakeki, mobo tahe ialu ritòenykre? Txibo inyõ rỹỹraximyhỹre: "Aõwe riwinyreri?"13Deuxu tiu ixyby tatyrymy tebure-ò ròòseõhyymyhỹre; kia heka iwatireny Raabe-txile rejujumyhỹrenyre. 14Mobo diarỹ rare, ka tahe Deuxu arirawyònykre? Tikibo tahe rybetxi areakre tii-wana widee rybebina ariwinykremy? 15Txibo diarỹ warybeònawidu ijõdike hãrele diarỹ tiuwarawyòdỹỹõna. Tii heka wadinodu rare; kia wadi rexiwobrunyke sohijilemy tamy arexitòenykre.16Kai diarỹ tribuna-ò arakremy wadee rybe kanakre, kia tahe tii wadee rexideòsinykre, kia tahe diarỹ waõnaaònamy aroholakre arityhynyõhyykre. 17Deuxu heka riwasurusurunymyhỹre tayhy debure nihikỹ-di, kia tahe aõ iòrarumy aõkõ wawotõmona ranihikỹ ramyhyỹre. 18Tii heka araelenykelau riwatòenymyhỹre, kia tahe aõnaõna binabinadile wabededỹỹnana ritỹxinymyhỹre.19Waruru nihikỹ ariuhekre? Tii heka irurutere nihikỹ rare. Deuxu-ò aryrykre tribunal kanakremy? Mobo tahe kanakremy riteranykre? 20Diarỹ heka wainybòmy òbitimy watximyhỹre, ka warybele tahe riwararytxynykre, kia tahe waòraruna riòbitiòbitinykre.21Diarỹ heka wainybore, kia ta tai rexilòrelòrenyõhyymyhỹre; diarỹ heka reywesemy watximyhỹre. 22Wadee heka ibutumy wiesewesehyyre; tai heka Deuxu-ò myy rarybemyhỹre, kia inywiwi inybinabina-wana rexihurenykremy. 23Kia txibo isitere-ribile aõbinabinahãkỹ iny inybò mahãdu rirubunykreki, kia Deuxu urile rutxuenykre. 24Deuxu heka bede bede nihikỹ rỹimyhỹre iny itxỹte mahãdu debowo-ò riwahinyrenyre, kia inywedureny ruereny ritybònyrenyre aõdi ijohonadi. Kia txibo Deuxu aõkõ tuu riwinyre, mobo tahe tuu riwinyre?25watxu heka wytyhylemy reamyhỹre alòwededu mahãdureny raryremy; tii boho heka aõnaõna bedesanamy robiõlemy rexiwòmyhỹrenyre. 26Wabededỹỹnana heka reamyhỹre, bera heòty wesele, kia nawiwihikỹ coelho-ò ixidi rehumyhỹre wesele reamyhỹre.27Diarỹ wadebure-ribi wanohõti rusakremy ixidi arisỹnykre, diarỹ aõwaxina wabederyry ixi-ribi ariatykre, kia ka wabedesamy ramyhỹ-ò aroosekre, 28Kia ta aõtamaõkõ waõhỹỹmydỹỹnana wytyhylemy riwarikre, kia dori diarỹ reeryre, tiu Deuxu wainybòmy watximyhỹre ityhydỹỹõna. 29Txibo tii diarỹ waòrarukile tureri-wana, kia aõmy ixi waruruõna.30Tyysuròna tiu waòraruna isuròõna; tyysuròna rurutere tiu aõbinabina rewinyre isuròõna. 31Deuxu heka beususu-ò wadi rehumyhỹre, kia watyy dorile wamy raybimyhỹre.32Deuxu heka iny aõkõ rare, wawesena aõkõ rare, iurenana tahe tiu warawyòdỹỹõna, kia tiu iny bededỹỹnanareny tribunal-ò rikiywinyrenyõtyhy. 33Iny inatxidee inywedureny ihoõre, kia Deuxu sohojile riwatamy riwahitxinykre.34Deuxu, wararytxudỹỹ-ribi ixawike! Uritre abrebuna binabinahãkỹ-di watỹxidỹỹõmyke! 35Tai tahe diarỹ ararybekre, tiu aruberuõtyhy, kiemy dori warayky tiu araroiõtyhy.
Chapter 10

1Diarỹ heka reywesemy watxireri. Diarỹ bedebinabina-ribi arexiywinykre, kia tahe wacora, cãoki bedejubrere rỹirerimy ararybekre. 2Deuxu, uritre hãluuro nihikỹtxi wadidehuõmykre! Wadee marybeke timybo raroimyhỹremy! 3Kaile heka tiwawinyte. Timybo tahe ibinamy tiwaatymy, aõanõna binabina wadee tewinyteri?4Kai aõbo waruereny wesemy aruedi atximyhỹte? Kia aõbo aõnaõnamy tabimyhỹte, iwese diarỹ boho retehemyhỹrenyre wesemy? 5Kia abedeedỹỹnana-di aõbo itxuumy atximyhỹte, waweserenymy? Kia aõbo urihimyole arumy atimyhỹte, iny rỹimyhỹrenyre-ribi? 6Aõherekibo tahe ibutumy waòraru bierykemy tesỹnyteri? Aõherekibo tahe adee tuu rarybemyhỹre aõ ibinamy rewinyremy? 7Kia heka teeryte diarỹ waòraruki aõkõ tuu ratỹỹnyreri, kia ta tiu inyõ ebowo-ribi riwataõtyhy.8Adebò heka riwawinyre, kia inymy riwawahinyre, ka wiji tahe tiiòbitile riwahureri. 9Itxi aõbo õhõti reare su-ribi tiwawinytemy; kia aõbo ixybyle sonodemy biwarahorekre?10Kai, wahã nadi-wana riwawinykremy tewinyte, ka warumy bedeki ararekremy. 11Kai waumy watidi wadelete-wana tewinyte, kia watityy wadedi tehetynyte.12Kai heka warumy arekremy tewahinyte, kia iny arerinamy ararekremy tewahinyte, kia iny-di arukimy atximyhỹte tahe warumy aratxikremy riwaijemyhỹre. 13Kia heka diarỹ reeryre, acora,cãoki juhuhukỹle wasimy roimy raremyhỹ tuu biwinykremy: 14Kia diarỹ òraruna ariwinymy betehekemy wadi tesỹnyte, kia irahudi wamy beàlàke deramy beakemy.15Txibo diarỹ ixi waòraruki tureri-wana, diarỹ heka wakõmy rare; txibo diarỹ wainybòreri-wana, diarỹ heka wawoki warati alilàmadỹỹnyke ihoõhyyreri, kiemy dori diarỹ urile raixỹrureri waõbinabinadi retehereriki. 16Txibo diarỹ warati alilàmadỹỹnykeki, wabedeeryõtyhyhykỹ, kai leaõ wesemy wadi wahemy teamyhỹte; kia tahe aõbedeòtiidỹỹna tewinymyhỹte biwarubunykremy.17Kai heka ikiemy wadiitxeredu wadi teitxeredỹỹnymyhỹte wanimy aõmy rarybekremy; aehehe heka waòludumy ire raumynymy ranihikỹmy ramyhỹre, kai tahe wamy taòhòtemyhỹte texitxuhunymy aõkõ, exército wesemy.18Deuxu, aõherekibo uladumy aruakremy tiwawahinyte? Diarỹ heka inyõ wamy komy robiõdile raruõre. 19Diarỹ heka nadiwo-ribile hãluuro-ò raõre, kia inymy aratxiõhyykemy ixidi rahõtinyre.20Wabededỹỹnana heka ionana-ò dehemynymy namyhỹde. Iurenana tahe ywityhylemy biwarike! Kia diarỹ urihimyòmy bedesanadi biwarike 21kia bederehe iòkesenaõ-ò arakrekoki, kia hãwa nihikỹ bedeluruhukỹ-ò arakrekoki, 22Kia hãwahãkỹ ubròròna-ò, hãwahãkỹ binabina-ò, tai loosona òbitile bedeluru wesemy roimyhỹre.
Chapter 11

1Zofar rybe: 2Kia aõbo ibutumy kaa (palavróri) irawyòdỹỹõmy rỹikre? Kia aõbo mobo sõetyhymy rarybemyhỹre aõbo tairybena ijõdityhymy rỹimyhỹre? 3Jo, kai aõbo irawyòdỹỹna ihoõrerimy tahõtinyteri? Kia aõhỹỹhỹỹmydỹỹnana iny rybereny ikokròkemy aõbo tahõtinyteri?4Kai heka tarybemyhỹte, kia timybo tahõtinymyhỹte òbitimy tuu tarybemyhỹte, kia ihãremy ainybòmy Deuxukoki atximyhỹte. 5Diarỹ, Deuxu rarybekemy idi watxireri adee arybe rirawyònykemy! 6Kia tii bedeery iwasimy rỹimyhỹremy araixinanykre, kia aõbo iwasimy rỹimyhỹre ibutumy adee riòbiti òbitinykre. Kiamy tahe Deuxu-di betehekre aõhỹỹhỹỹmy arasỹnyrerimy, kia heka iylamy tuu teamyhỹte.7Kai heka Deuxu bededỹỹnana bierykemy tahõtinymyhỹte, kia ibutumy ibedeery nihikỹ bierykemy tesỹnymyhỹte? 8Biuwetyy heka Deuxu dee ikonana aõkõ rare, kai tahe aõmy tamy ehemysỹõna; Deuxu heka rubu mahãdu bededỹỹnanareny rierymyhỹre, kia kai tahe teeryõte. 9Tii heka inihikỹ rare suratyre, kia beri nihikỹ ratyre ròhònymyhỹre.10Txibo Deuxu inyõ rimykeki, iribi tahe brejuna heto-ò ridyke riròtenykremy, mobo tahe rikokròkre? 11Deuxu heka iny rierymyhỹre, kia iny aõki awiõhyymy rỹimyhỹre; kia tii aõnaõna binabina riwinymyhỹre-di retehehyymy ratximyhỹre. 12Kia buru bederahyludu iinytyhymy ruarenykreu, kia iny mahãdu iitxỹtemy rỹimyhỹrenyre ibedeeryreny ijõdikre.13Jo, acoraçaõ Deuxu-ò birahòreke, kia tahe tamy bexitòenykre ebò tamy biterenymy. 14Kia aòraru ebòmy rayjynymy rỹimyhỹre ixiribi biatykre, kia uritre aõbinabina ahetoki rasỹnykemy iwahidỹỹõkre.15Tai tahe kai aratidi òbitimy mariakre, iximynamy aõlau buberumy aõkõ. 16kai tiu aaõhỹỹhỹỹmydỹỹnanatxi õhõti iijaraõna, kia iwese bee reamyhỹre wesemykre, iny boho iribi tõhõti rusamyhỹrenyre. 17Abededỹỹnana heka txuemy txuu raòderanymyhỹre ratyremy rarỹsỹnykre (ou) raòderanykre, kia (ahora) turumy roimyhỹre-ribi kia itỹnymy roikre iwese txuu itỹnymy roimyhỹre wesemy.18Kai heka amynydu ijõdimy matxikre, kia sõemy aõ biraòmy mabekre; Deuxu heka araijemy adi rarekre, kai tahe ixiki bimykre awityhytyhymy. 19Txibo tiu kai bexielehynymy matxikreu, kia tiu aõ abrebudỹỹõna; kia tahe sõemy iny mahãdu adee reamy rỹirakre ixiwiòhenadỹỹmy adee rexitòenymy.20Kiaremy tahe iny binabina mahãdu adee retehemy rỹirakre werymy rekoarenykre, kia tahe tiu bedeõtxi iijararenyõna tamy rexiwòrenykemy; tamyreny heka rubuna sohoji riraòmy ratximyhỹrenyre.
Chapter 12

1Jo rybe: 2Kia heka timy iny aburarenyõna kai boho heka iny mahãdureny rubedu toite, kia tiuboho burubenykreu, kia tiu ixyby bedeery ijõdiõtyhy... 3Ka diarỹ tahe aõnaõna reerylemyhỹre, kia diarỹ aòkirenyre aõkõre. Mobo tahe rieryõre tuu tarybetenyteri?4Diarỹ heka ajueòdehyna rare wabiòwa mahãdureny-ò — diarỹ heka òbitimy nodu rare, diarỹ heka wainybore; diarỹ Deuxu-ò rexitòenymy raremyhỹ, tii tahe riwarawyònymy raremyhỹre. 5Kia aõ reximywiwimy rỹimyhỹre, kia ityre aõnaõna binabina rejujumyhỹre, kia tahe aõbo iriòwysy iòhòmy rỹimyhỹre, kia ire ritorunymyhỹrenyre rariòwykremy. 6Iny itxỹte mahãdu heka aõwiwimy tahetorenyki rỹimyhỹrenyre, kia Deuxumy radònymyhỹre heka awityhytyhymy rỹimyhỹrenyre, kia tahe ideuxurenyle irururenymy ratximyhỹrenyre.7Zofar, nawii nawii iròdu iròdu mahãduòini bỹ~raxike, kia tahe tii boho araixinanykre. 8Aõni aõni sumy rỹimyhỹrenyre-ò bexitòenyke, kia utura bero nihikỹmy rỹimyhỹrenyre-ò bexitòenyke, kia tahe tii boho adee tyyriti-di rirana riwahinyrenykre.9Kia heka ibutumy aõniaõni bede rierymy rỹimyhỹrenyre, Kia Deuxu tebòdi aõnaõna riwinyremy. 10Aõnaõna irumy sumy beramy rỹimyhỹrenyre heka Deuxu debowokihyy rỹimyhỹrenyre; tii heka iny bededỹỹnana-di rimymy ratximyhỹre.11Wabiòwa mahãdureny, iwese kai boho rybe-ò ijohonadu mahãdu rybe tetxiõnymyhỹtenyte, kia dòròtò tahe rỹsỹna rierywityhymyhỹre, kawesemy tahe diarỹ raholamyhỹre, aõmybo tarybemyhỹtenyte-ò, kia tahe aõbo rybe òbitimy rỹimyhỹrele remymyhỹre. 12Matuari mahãdureny heka bedeerymy rỹimyhỹrenyre, kiemy dori inywyra inydee aõwiwihikỹ riwymyhỹre.13Kiaremy tahe Deuxu heka ibedeery nihikỹ rare; tii heka ibedeerytyhy ijõdire, kia aõ rierymyhỹre. 14Kia tiu inyõ ixyby aõ iwidỹỹõna Deuxu idi rehumyhỹre-di; kia txibo tii ritòenykeki, kia tiu inyõ iribi ritaõtyhy. 15Kia Deuxu biulòra rimymyhỹreu, kia bede rarubumy ramyhỹre; kia bee riòlòdỹỹnymyhỹreu, kia bee iu rariamy bee rỹximy ramyhỹre.16Deuxu heka iruruteremy aõnaõna-ribi ròtamyhỹre; tii heka ibedeery nihikỹ ijõdimy ratximyhỹre, kia suki bòdỹỹdu ratximyhỹre ratyremy. 17Tii heka iny rynana rarieki runymyhỹre-ribi ibedeery-wana iribi ritamyhỹre, kia tahe iijoi mahãdureny tabedeeryreny-ribi rexierymyhỹrenyre. 18Deuxu heka Iòlò irynana-ribi ritamyhỹre, kia tahe brejuna heto-ò risỹnymyhỹre.19Deuxu heka sacerdote rihitxinymyhỹre (iofício-ribi); tii heka mobo ibedeerymy inidehemy ratximyhỹre-di rehumyhỹre. 20Deuxu heka dohodỹỹdutyhy mahãdu rirybekokròmyhỹrenyre, kia matuari mahãdu bedeeryreny riixawidỹỹnymyhỹre. 21Tii heka aõnaõna-di dehunana riteòsinymyhỹre aõdinodu nihikỹ mahãdureny-ò, kia tahe ibedeeryrenyruru rahumyhỹrenyre.22Deuxu heka aõ iwasimy bedelurumy rỹimyhỹre ritỹnynynymyhỹre, kia bedeluru yky-ribi bede ratỹnymy reamyhỹre. 23Deuxu heka ibutumy iny hãwa hãwamy rỹimyhỹre riwahinymyhỹre tabedeery nihikỹ-wana, kia irahudi ixihudunana riwahinymyhỹre.24Tii heka iny mahãdu dinodureny (juízo-ribi) riixierynymyhỹrenyre, kia tahe bederahy-ò ridymyhỹrenyre iriranareny ihoõmy. 25Tii boho heka bedeluru-di ririranymyhỹrenyre, kia iruebetà mahãdu rejujumyhỹrenyre, axaxa mahãdureny weserenyle.
Chapter 13

1Diarỹ heka ibutumy tuu rabire warue òbitidi; kia ibutumy wanohõtidi tamy raholare, kia tahe reeryre. 2Wabiòreny, diarỹ heka aòkirenyle aratxile aõkõre: diarỹ heka reerylemyhỹre aõmybo arybemyhỹtenytemy.3Ka diarỹ tahe Deuxu bedeery nihikỹ-wana widee ararybekemyreri, iki-wana widee bede ariywinymy wabededỹỹnanamy. 4Kai boho heka aõmy roilemy aõmy texiònanymyhỹtenyte; kia heka luahidỹỹdu weselemy heka atximyhỹtenyte, kia iny teteytenyõhyymyhỹtenyte. 5Aõhere taheka! Txibo kai boho rybeõmy matxibenykeki, kia bedeery nihikỹmy belebenyke!6Waitxesedu-ò tahe boholabenykre, kia ywimy boholabenykre wabededỹỹnana-ò. 7Kia aõbo Deuxu biitxebenykreki kai boho aõbo roimy aõmy marybebenykre? Kia aõbo bòdỹỹmy marybebenykre tai? 8Kia aõbo kai boho iweribiki matxibenykre? Kia aõbo iaõbinabina dohodỹỹna heto-ki tai besukre?9Kia aõbo tai awike tamy betehiwiwibenykeki? Kai boho heka Deuxu bibònykemy tahõtinymyhỹtenyte, kia iwese iny tebònymyhỹtenyte wesemy? 10Txibo kai boho òbitimy aõkõ matxibenykre-wana, aõmy wasimy matxibenykrehãrele, kia tii atxireny araeryrenymy aramyrenykre;11kia iaõninihikỹ brebunadi aratỹxinyrenykre, iaõbinabina nihikỹ tahe atyrereny reserenykre. 12Kia tahe juhuluduna adeereny riòbitinyretxi õhõtireny reakre, kia heka bryby wesena rare, aõki awiõhyyre; kia aitxesedureny heka ityhyõre, suu tòrariemy rỹimyhỹre wesele.13Rybeõmy matxibenyke, diarỹ ararybekre-ò, kia heka bede tuu rutỹỹnykre. 14Diarỹ heka rexihumy rare, wabededỹỹnanadi timybo ararekremy, kia heka rexihumy rare arurukremy. 15Diarỹ heka wararòsòna ixyby ihoõhyymy watxireri, keimy dori Deuxu riwarubunykre; Ka ihãremy tahe waõbinabinaki aresumy ararekre ikoki.16Kia aõhe-wana wabrebuterena riwahedỹỹnykre, kia tiu iny itxỹte mahãdu tamy iko-ò inoõna. 17Ywityhymy sõemy boholabenyke diarỹ rarybereri-ò; warybe òbitidỹỹna-ò boholabenyke.18Diarỹ heka rexihumy rare waõbinabinaki aresumy ararekremy, kia heka rexiemy watxireri òbitimy watxirerimy. 19Ka txibo Deuxu myy rarybekeki: "Mobo tahe rybebinabinamy wadee rarybekemy ratxireri dohodỹỹna heto-ki?" tai tahe rybeõmy arurukre.20Deuxu, diarỹ inatxilemy aõmy adee arexitòenykre, kawesemy tahe diarỹ alau arexiwòõtyhy: 21kia uritre ixyby aõhỹỹhỹỹmy wasỹdỹỹõmykre, kia uritre sõetyhymy raberumyhỹremy wasỹdỹỹõmykre. 22Deuxu, dohodỹỹna heto-ò wadee manarybeke, kia diarỹ tahe ararawyònykre; ada diarỹ komy ararybekre, kai tahe bidiwarawyònykre.23Tiwesebo tahe waõre, aõòrarunabo tahe rewinyre? Aõbo tahe ibinamy rewinyre, aõòrarynabo tahe rewinyreki tuu wahãre? 24Aõherekibo tahe kai walau tadexiwòmyhỹte? Aõherekibo tahe waòludu wesemy wadi ahãmyhỹte? 25Diarỹ heka bederade iru yhy ridymyhỹre wesena rare: Aõhekibo tahe tadiwabrebunymyhỹte? Diarỹ heka horeru rubu wesena rare: aõherekibo tahe wahekihyy tadeamyhỹte?26Kai heka tyyryti iutxiemy teritinyte wamy waòludumy, kai heka diarỹ ariònykemy watxireri, kia weryrybou aõbinabina rewinymy raremyhỹ wahe. 27Wawa rerutidi bitaake, kia ibutumy wariranadi betehekre, kia wary suti rerimyhỹredi betehewiwikre. 28Kawesemy tahe diarỹ arexihumy arakre, òwòru rubu wesemy, kia iwese tyy iròdu sõmo tuu riroximyhỹre wesemy.
Chapter 14

1Ibutumy heka diarỹ boho watyhyõrenyre, kia uladumy ruarenyreuhyyle; wabededỹỹnanareny itxuutyhyre, kia sõemy bedejeijeidi rỹimyhỹre. 2Iny heka noiròsò wesena rare, kia noiròsò rexiraynymy reamyhỹre, kia tahe aõtamaõkõ rarubumy reamyhỹre; kia heka bede ubròrò wesena rare, kia tii ròhònymy riõmyhỹre. 3Diarỹ boho aõkõ roire; aõherekibo tahe wadeereny tarybemyhỹte? Mobo tahe diarỹ rare, aõmybo tahe dohodỹỹna heto-ò riwadykre?4Iny heka inytyhy aõkõ rare, kia tiu aõ awityhymy idi rỹiaõkõ rare. 5Kai heka tiwese ahãdu txumy teywinymy idi atximyhỹte, iny sohoji sohoji-di irumy rỹikremy; kia heka rexihumy roimyhỹre, kia tahe tiu inyõ riwiurònyõtyhy. 6Wadireny itxere-ribi ixawike, aõwiwimy biwaribenyke, kia watxurenyònana-ò rehemynykreuhukỹle, timybo tahe ionana-ò rehemynykre aõmysỹdỹỹdu txu-ò.7Bederade rỹimyhỹre-ò rarysòna ijõdire; txibo rakròkre-wana, kia ixyby rabròmy raumynykre. 8Kia iraruti retybykehãrele, kia irarutiwo tahe suki rurukre. 9Kia bee urihimyòmy tamy bitxiwike, kia tahe tii ruhunykre, kia txiru (ou) iiru raumynykre, aõwitỹmyra wesehekỹle.10Kia iny rurumyhỹreu iny rexihumyhỹre; kia irahudi tauni riwahinymyhỹre, iribi tahe tiobo ramyhỹre? 11Kia ahu ruỹmyhỹre wesemy, kia iwese bero reaõmyhỹre wesemy, 12kawese tahe biuwetyy ratxikre wana wana, kia ibutumy rukurenykre. Iny boho rubu tỹhimy rỹkõrõrenykre, kia tiu ixyby lamamy rỹkỹirenyõtyhy.13Aõhere taheka! Txibo kai rubu mahãdureny hãwayky-ò biwawahinyekeki, tai tahe diarỹ arexiwòmy aroikre, kia adebure ixawikemy, kia tahe bedeõ ixidee biywinyke watxi õhõti reakremy! 14Kia inyõ aõbo ixyby irumy ratxikre rurukre sỹtybymy? Diarỹ tahe ariraòmy ararekre bedewiwimy, kia waijesu rexihukrexihykỹle.15Tai ta he wadee bydyrykre, kia diarỹ tahe ararawyònykre; kai waki beysakre, kia tahe biwaumydỹỹnykre. 16Kia wadi arukimy mabekre aõ ibinamy ariwinyhenylau, kia tahe wadee raijòsinymy rỹimyhỹrenyre, kia òraruna ariwinymy wadi reteherenykemy. 17Kia waòraru-ribi wanõhõti rusakre, kia aõbinabina rewinymy raremyhỹ arisukre.18Kia wesemy tahe hãwalò rejujumy ramyhỹre, kia manaura nihikỹ taherina-ribi rexihejimy ramyhỹre, 19Kia iwese bee suu riamy ramyhỹre, kia tahe beesetere suu riwymyhỹre, kawesemy tahe kai iny mahãdureny rarysòna tehumyhỹte.20Kai heka teixierynymyhỹtenyte, tii tahe ikiemy ramyhỹre, kia tahe iaõnaõna rexiwitxiranymy ramyhỹre, tiu bede riteòarinymy ramyhỹreu. 21Txibo ariòre boho bedesanawiwi tamyreny rawahimyhỹrenyreu, kia tii rieryõhyymyhỹre, kia txibo aõbinabinatxi resemyhỹreu, kia tii ibededỹỹnana rieryõhyymyhỹre. 22Tii taumymytxitxina sohojilemy rarutaamyhỹre, kia tauni itxỹte itxỹtelemy rõhõtiyremyhỹre.
Chapter 15

1Elfin rybe: 2— Jo, bedeeryõ tiu rybebinamy iny rirawyòny aõkõ rare, kia uritre taritariõmy, kia rybeureraru aõki awiõhyy rỹimyhỹre. 3Bedeeryõ tiu rybesõmosõmomy irybeõna, kia tiu tarybe aõkõnadi aõmy ihỹỹnaõna.4Kai aõbo Deuxu rybetyhydỹỹnana biatykemy idi tesỹnyteri; txibo aribi raòrarunyreki, kia tiu inyõ Deuxu-ò iixitòedỹỹõna. 5Kai heka kawesemy tarybemyhỹte aòraruna òrarukile, kia tahe iny witxira bibònykremy tesỹnymyhỹte arybedi. 6Diarỹ heka inymy roimy ararybeke aõkõre, kia heka arybe òbitikile texiaõhỹỹmydỹỹnymyhỹte.7Kai heka tahõtinyteri komy iny uladumy ruaremy? Kai aõbo komy ka hãwa bede-ò tanate hãwalò hãwalòkomy? 8Kai aõbo Deuxu bededỹỹnana wasimy rỹimyhỹre aõbo teerymyhỹte? Kia aõbo kai sohojile abedeerymy atximyhỹte? 9Kia aõbo kai teeryte diaỹ boho aõ reeryrenykõreri, ada aõnaõna aõbo awityhymy waratyrereny teerymyhỹte?10Diarỹ boho heka aõ reerymyhỹrenyre, kia heka iny iumymy rỹimyhỹrenyre-ribi reerymyhỹrenyre, kia heka bu koki uladumy ruarenyre. 11Aõherekibo tahe kai Deuxu ruxetòenaderamy teateri? Kia inimy heka diarỹ boho adee rarybemyhỹrenyre.12Aõherekibo tahe kai acora,cão tewahinyteri? Aõherekibo tahe kai adebure òsỹnymy teteheteri? 13Aõherekibo tahe taeheheteri, Deuxu òludumy tebureteri? Aõherekibo tahe kai kawesemy texideburedỹỹnyteri? 14Kia aõbo inyõ òbitityhymy ratximyhỹre? Kia aõbo inyõ òbitimy Deuxu koki ratximyhỹre?15Txibo Deuxu (anjos) rityhynyõhyymyhỹre, txibo biuwetyyle iximynamy roimyhỹre, kia tamy òbitimy irueki roimyhỹre, 16Iny boho iny mahãdureny susu binabinahãkỹ-ò rykaryberenykre, kia òrarunamy iõmyhỹrenyre bee rỹimyhỹre wesele?17Jo, boholakre diarỹ ariòbitinykre; diarỹ arelyykre tuu rabiremy. 18Iny bedeery mahãdureny heka òbitityhymy roixinadỹỹmyhỹrenyre, kia heka tybyreny-ribi rieryrenyre,19kia heka suuki rahãwanymy roimyhỹ, kia heka iny witxira mahãdureny-ribi aõ rieryrenyõhyyrenyre. 20Kua ibinamy iitxỹtemy ratximyhỹre, kia heka iny witxirahelemy rariamy ratximyhỹre, kia bede iyhyõmy aõhỹỹmy rutỹỹnymy ratximyhỹre. 21Aõnaõna binabina wodỹỹ heka õhõtiwo ritỹxinymyhỹre, kia awityhy reximymy ratximyhỹrenyreu, kia iny itxỹte mahãdu tuu raòhòtemyhỹrenyre.22Tii heka bedeluru rubuna-ribi rahenykemy ihòõhyyre, kia maydese heka rexihumy roimyhỹre rorubudỹỹkremy. 23Kia rara boho heka riraòmy ratximyhỹrenyre, kia iumyde riròrenykremy; kia tii bederurunykre-ò iòhòmyhỹre rierymyhỹre. 24Tii heka aõnaõna binabina rimykre, kia aõhỹỹmy rutỹỹnykre, kia iwese tiu Iòlò tàludu mahãdu òhòtena riraòmyhỹre wesemy.25Iny itxỹte mahãdureny heka tebòreny riterenymyhỹrenyre Deuxu òludumy, kia tahe Deuxu bedeery nihikỹreny-wana resumyhỹrenyre. 26Tii heka iitỹte rare, kia tahe òhòte utxiedi rexiijemy ratximyhỹre, kia tahe idi Deuxu dee rehumyhỹre.27Kia inydi retehemyhỹreu heka urile rexityhytyhynymyhỹre, kia icora,cão heka ixi sohojile ratxikemy ixi rõhõtinymyhỹre. 28Ka hãbu binahãkỹ heka hãwa ixidee rimymy idi ratximyhỹre, kia tahe heto ixiyhymy rỹimyhỹredi ratximyhỹre, ka hãwa-ò hetoreny-ò tahe aõnaõna binabinahãkỹ sõemy kanakre.29Tii heka tiu ihytyhymy iaõdimy bede irehemy inoõna, kia ibutumy iribi rexihukre. Kia iubròrò dorile su-ribi riõkre. 30Hãbu bina heka tiu bedeluru-ribi rahenyõtyhy. Tii heka iwese bederade ruru roomyhỹre wesele roorenykre, kia tõiròsò yhy ridymyhỹre wesele ridyrenykre.31Kia heka ibedeery nohõtiwihikỹ ihoõre, kia rybe roilemy rỹimyhỹre rityhynymyhỹrenyre, kia roile heka tamy awityhymy rỹimyhỹre. 32Tii heka rarubukre bedekokile, kia iwese bederade rarubumyhỹre wesele, kia tiu ixyby ruhunyõhyymyhỹre. 33Tii heka (parreira) wesena rare, kia (uvas) iwebòdile rexihumyhỹre wesele, kia iwese (oliveira) tanoiròsò riatymyhỹre wesele.34Iny itxỹte mahãdureny heka tiu irioreriorereny ijõdiõtyhy, kia heòty iny binabina mahãdureny heto risõrenykre. 35Tii boho heka aõnaõna binabinale widee bede riywinymyhỹrenyre, kia tahe aõ ibinamy tuaõkõ riwinymyhỹre, kia heka iny witxira bòdỹỹlemy rõhõtinymyhỹrenyre.
Chapter 16

1Jo rybe: 2Diarỹ heka ibutumy tamy raholare juhuhukỹle; kai boho tiwaruxetònyõlemy, kia urile tiwaitxỹte itxỹtedỹỹnytenyte. 3Kia aõbo ka rybetybyhykỹ ikonana ihoõre? Aõherekibo tahe kai boho waitxenadỹỹ-ribi ixawirenyõreri?4Txibo kai boho warynanaki atxibenykeki, kia diarỹ aweserenyle aõmybo tarybetenyterimy ararybeke. Diarỹ warati ariukỹukỹnyke, bedeery mahãdureny wesemy, kia tahe rybe sõemy arisurusurunyke. 5Ada txibo rybewimy inyruxetòedỹỹmy ararybeke, kia iaõhỹỹhỹỹ raujakemy.6Ka txibo ararybekre waaõdesedese ruhuõhyyreri, kia tahe rybeõmy watximyhỹre, kia ta waõhỹỹhỹỹ rayjaõhyyreri. 7Kai, Deuxu waruruhomyaõkõ tiwasỹnyte, kia ibutumy wariore boho waribi tehutenyte. 8Kai heka brejuna heto-ò tiwasỹnyte, iurenana heka diarỹ umy rarybereri. Kia heka diarỹ wadehomyaõkõ wadimy rabire, iurenana heka iny witxira mahãdu wadi rõhõtinyrenyre, diarỹ ixi waòraruki turerimy.9Deuxu teburedi aõhỹỹ nihikỹmy riwasỹnyre; tii wamy radònymy wadi retehemyhỹre, kia iwese iròdu debure wahemy reamyhỹre wesemy warubudỹỹmy. 10Ibutumy heka warubudỹỹmy reamyhỹre, kia tary riraynymyhỹre wadi risinykremy, kia wamy rybebinabinamy rarybemyhỹre riwaixỹrudỹỹnykremy.11Deuxu heka hãbu binahãkỹ-ò riwawahinyre; tii heka iny itxỹte debowotxi aresekremy riwawahinyre. 12Diarỹ heka awityhymy aõbinabinaõmy raremyhỹ, ka tii tahe riwasurusurunyre; Deuxu heka wabòtòki riwamymy riwakròkròre. Tii heka tabrysi wesemy riwasỹnyre13kia ibutumy bede bede-ribi tawyhy wadee riterenyre; kia wyhy heka waweryridi ròhònyre, kia timy wadi rexibrunyõhyylemy, kia waweryriòte suòhòkỹle resere. 14Kia sodadu wesemy tii wamy raòludure, kia heka tii riwaòròòròre sõemy wamy raohotere.15Kia bederyry deòsinamy tyyyxeyxedi rexityynyre, kia tahe bede reryrymy suỹnỹsityre ranyre. 16Kia heka sõemy rahinyre, kia waòsỹny roore, kia heka waruedena raweluumy turumy roimyhỹ. 17Kia ihãremy tahe tiu rebureõhyyre, kia waixitòedỹỹnana ikiemy òbitihyylemy ròhònymyhỹre.18Kia suu heka aõnaõna binabina walau riwòõhyylemyhỹre, aõbo waòludumy riwinyrenyre mahãdureny! 19Diarỹ heka reerymyhỹre mobo biu bedeki riwaijemyhỹre; waitxesedu heka tai rahãwanymyhỹre.20Wabiòwa mahãdureny heka urile wadi risinymyhỹrenyre; diarỹ tahe Deuxu deele roosemyhỹre waruebetuudi. 21Kawesemy inyõ tabiòwa riijemyhỹre, diarỹ heka mobo wii riijemyhỹre wesena reijemyhỹre Deuxu koki. 22Wawyra bededỹỹnana heka raywiywinymy roimyhỹre, kia tahe diarỹ rydi arariamy arakre, ryy iòkesena ihoõdi.
Chapter 17

1Kia heka diarỹ urihimyole raelewesenanymyhỹre. Wabededỹỹnana heka dexihumy namyhỹde; aõbo wiji diwaraòmyhỹde, kia hãluu sohoji diwaraòmyhỹde. 2Diarỹ heka wadi alisidu mahãdureny riwaurawonymy wadi nyimyhỹdenyde, kia tahe diarỹ tisireny ninihikỹ reitxemyhỹre. 3Deuxu, kia kai sohojile bede wadee reytekemy biwahinyke; tibo tahe tiirenyre, diarỹ aõbo iwyhyjuryrenykre?4Kai heka wadilisidureny rati birarytxynykre, kia aõnaõna rieryrenykremy; kia uritre tamyreny arexiõkelau biwatòenykre. 5Iwese rybe rỹimyhỹre: "Kia rana rahurenykre, kua mahãdure riòre tabiòwareny-ribi nieru ritamyhỹrenyre."6Iny mahãdureny heka kaa rybe wadee riuhemyhỹrenyre wamy òludumy, kia waòsỹny-ò rarybexinymyhỹrenyre. 7Diarỹ heka waruebetàmy relereri aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyreriki; ka waumy heka ubròròtỹỹnyla rare. 8Wadee retehemyhỹrenyreu, kia hãbu mahãdureny ibinamy ratximyhỹrenyre, kia aõhỹỹmy riwasỹnymyhỹrenyre, iwese (ateu) rỹimyhỹre wesele.9Kaa hãbu mahãdu òbitimy rỹimyhỹrenyre, kia òbitityhymy rỹimyhỹrenyre taureraru riwahinyrenykrekoki, kia heka ire òbitityhymy ratximyhỹrenyre, tarybe riwahinymyhỹrenyreu. 10Ka txibo kaò kòdòòsedenykeki, diarỹ tiu taireny ibedeeryrenymy walahãsaõna.11Wabededỹỹnana heka rariamy ramyhỹre; kia aõ ariwinykremy reywinymyhỹre heka urile rayjamy ramyhỹre, kia wacora,cõa riraòmy ratximyhỹre tahe rirahure. 12Kia wabiòwa mahãdureny myy rarybemyhỹrenyre, ruu riki heka tamyreny txuu rare; kia bedelurureri hãrele, kia tii bede loosoma ityymy itỹnymy tamyreny rỹimyhỹremy tuu rarybemyhỹrenyre.13Waheto heka rubu mahãdureny heto ykyki rỹikre, tai aroimy arõrõkremy bedeluruhukỹki. 14Kia hãluu heka wahã raremy tuu ararybekre, kia mohõ tahe nadi waseriòre raremy tuu ararybekre. 15Txibo kawesereriki, titxibo tahe wararòsòna rare? Inyõ aõbo wararòsòna wadee riijekre? 16Kia aõbo tii rubu mahãdureny hetowo-ò aõbo rubehekre, tamy ikiwana ibutumy surawoki arexielehynyrenykremy?
Chapter 18

1Bildade rybe: 2Jòò, aõherekibo kai rybeõmy atxiõteri? Rybe-ribi heka ixawike, kia ta ywimy boholake, kia tahe iny widee rakaryberekre.3Aõherekibo tahe kai wadireny tahõtinymyhỹte wainytyhyreny ihoõmy, kia diarỹ boho iròdu wesemy wadi tahõtinymyhỹte? 4Kia heka aehehedi kai òbiti sohojile texiwotõmonyteri. Kia aki aõbo reburereri, kia bede aõbo bijiumy aõbo rexirahorekre? Kia aõbo aiòraruki, hãwalò hãwalò tàmana-ribi rexihejikre?5Iny binabina mahãdureny bededỹỹnana heka rexihurenykre, kia iwese loosòna rurimyhỹre wesele, kia iwese heòtyrade rexihumyhỹre wesele. 6Kia iheto loosòna tiu raòderyõhyykre; kia loosòna rỹikewihikỹle, kia urile bedelurule ijõdikre.7Iny binabina mahãdureny heka awityhytyhymy ririranymy ratximyhỹreny, ka tahe wiji urile nariòwymyhỹdenyde; kia tabededỹỹnanareny òbitikile rexiriòwysydỹỹnymyhỹrenyre. 8Tii heka riytyre rỹimyhỹre, kia iwatireny tahe rararytxymy rỹimyhỹrenyre.9Kia ibòtòruureny iwararooki rimymyhỹrenyre, kia reruti tahe ritxynymyhỹrenyre. 10Kia bòtòruu heka iwasimy suki roimyhỹ, kia tikibo tii rariakreko. 11Kia tiribo tiribile aõbinabina tamyreny ròhònymyhỹre, kia tahe tii boho urile iworeny rahitxihitximyhỹrenyre; tii boho iriranareny iyhyõmy riijemyhỹrenyre.12Tii heka iaõdi rare, ka tahe wiji urile rama disamyhỹde; kia aõbinabina heka rexihumy roireri ityre resekremy. 13Binana rubuna heka iumymy roberare, kia tahe iaxiò iruti risudỹỹnyreri.14Tii heka iheto-ribi risiherenyre, tai awityhymy reximywi raremyhỹ-ribi, kia tahe Iòlòòhòkỹle ritusinyrenyre, kia heka rubu rare. 15Ka heto heka (enxofre-di) rasuhòsuhòkre, irahudi tahe inywitxira tai rasỹnykre.16Iny binabina mahãdureny heka bederade rubu wesenareny rare, kia iraruti-ribi ròrarunymy rarubumy ramyhỹre, kia tahe iruru biuluduòhòkỹle rehemynymyhỹre. 17Tiu heka inyõ itxi tõhõti iijaraõna; kia ini heka rusakre tai rasỹnymy raremyhỹki.18Tii heka iny irumy rĩmyhỹrenyre-ribi rateòdỹỹkre, kia loosòna-ribi idi dehu rỹikre bedelurutxi. 19Kia tariòre tarioreriore ririõhyykre; kia irioreriore ihoõhyykre ihetoki rasunykemy. 20Kia ibutumy bedebede-ribi iny mahãdureny inina-ò ikonanamy roholarenykre, kia tahe urile brebumy ramytàtàrenykre.21Ka heka iny binabina mahãdureny konana rare, kua mahãdu Deuxu rieryõkemy rỹimyhỹrenyre.
Chapter 19

1Jò rybe: 2Tiubo tahe kai boho aõhỹỹhỹỹmy biwasỹnybenykre, kia heka aryberenydi tadiwabinanymyhỹtenyte?3Kai boho heka tiwese weseaõkõ wadi tisinytenyte. Kia aõbo taixỹrutenyõhyymyyhỹtenyte aõbo wadi tadisinymyhỹtenyteki? 4Kia txibo diarỹ ixi waòrarukikeki, kia aõbo diarỹ ikiemy arararytxymy aratxike?5Kai boho heka waratyre awityhymy atximyhỹtenytemy ixidireny tahõtinymyhỹtenyte, kia heka waaõhỹỹhỹỹ riwatỹnynyremy wadi tahõtinymyhỹtenyte ixi waòrarukiremy. 6Kia heka idi bierymy boibekre Deuxu wadi awimy aõkõ ratxiremy; tii heka bòtòruu riterenyre riwamykremy.7Diarỹ heka rexitỹnynymy rarybereri adebure òludumy watxirerimy, kaa inyõ tahe wadee roholaõhyyreri; diarỹ ixiwiòhedỹỹmy rexitòenyreri, kia tahe aõ òbitimy rỹimyhỹre ihoõhyyre. 8Deuxu heka wary ritxynyre adobowetidi, kia idi aròhònyõkremy; tii heka wary bedelurudi rihetynyre. 9Deuxu heka ibutumy waõna waityhyna waribi ritare, kia wanidehedehedỹỹnana ibutumy wearibi rahure.10Tii heka tiribi tiribile riwahetenyre riwahukremy, kia wararuti-ribi reraòmy raremyhỹ waribi ritare. 11Kia tebure heka waòludumy heòty wese roore; tii heka taòludu wesemy wadi ratxire. 12Tii heka aõbinabinadi ritỹxinyre; tii boho heka sodadu wesemy tii boho hãluu taixiwòtenamy riarenyre, kia tahe wahetoweruramy rexideòtenyrenyre.13Deuxu heka waseriòre boho riwarirenykremy tuu riwinyre; kia waeryreny mahãdu wade ratximyhỹrenyre, kia inywitxira wesemy. 14Wasỹreny mahãdu waribi rexilòhòrarienyrenyre; kia wabiòwa mahãdureny watxi tõhõtireny reaõhyymyhỹrenyre.15Kia waki hãwadureny mahãdu, kia riwaeryõwesemy wadi rỹimyhỹrenyre; kia wadeòdu mahãdureny, kia iwitxira suludu wesemy wadi ratximyhỹrenyre. 16Kia wadeòduõ-ò rarymyhỹre, kia tahe tii riwarawyònyõhyymyhỹre, kia tiu diaỹ ywityhy aõmy rexitòenymyhỹre hãrele.17Wahãwyy heka waryworòmy ruruõhyymyhỹre; waseriòre wamy raybimyhỹrenyre. 18Kia uladu sõmo dori wadi risinymyhỹrenyre; kia raimyhỹreu urile wadi risinymyhỹrenyre. 19Kia ibutumy wabiòwatyhyreny mahãdu wamy raojinanymyhỹrenyre; kia iny mahãdu-wana awimytyhymy watximyhỹre dorile wamy ròludure.20Diarỹ wadesityymy watimy rabire; kia ibinamy raremyhỹ. 21Wabiòwa mahãdureny wadi bexiwobrunybenyke, kia Deuxu debò dori riwawotõmõnyre. 22Aõherekibo tahe kai boho waheki tekoatenyteri Deuxu wadi wadi reareri wesemy? Aõherekibo tahe waaõhỹỹhỹỹdỹỹ-ribi ixawirenyõrenyreri?23Timykibo warybe tyyritina rybemy raritidỹỹke! 24Ada waomati juràwese aõbo, kia tii ikiemy rararemy roike, manatere-ò!25Kia heka wahedỹỹdu ratximyhỹre heka diarỹ reerymyhỹre; kia ikonanau tahe tii wadee kanakre waki suki resukremy. 26Kia wadesityy binana riròreri hãrele, kia ka waumy raredile Diarỹ Deuxumy arobikre. 27Diarỹ waruedi tuu arobikre; kia warue heka tuu robikre, tii tahe wadee inywitxira aõkõ wadee rare. Kia ixyby tuu reareri tuu ratỹỹnyremy!28Kai boho myy tarybemyhỹtenyte: "Timybo tahe iny boho aõhỹỹhỹỹmy risỹnyrenyre? Kia iòraruna aõbo taityhyle ratxireri." 29Kia heka tõnorilau ruberumyhỹre, kia tõnori idi Deuxu iaõbinabina rirarytxymyhỹre wahe. Kia bierybenykre kia inyõ iny boho ritarenykre.
Chapter 20

1Zofar rybe: 2Jò, kai heka tiwaixiranymy tiwarita, tai heka aõtamaõkõ rarawyònyreri. 3Abededỹỹnana heka ibinatyhytyhyre, ka diarỹ tahe rarawyònyke òbitimy ijõdire.4Kai heka teerywiwite juhuu bededỹỹnana rỹiramyhỹuhỹỹle, iny mahãdu suki rahãwanymy rỹiramyhỹ, kia ikiemy tuhyyre: 5Mobo bedesanadi ibinamy ratximyhỹre heka urihimyole rỹimyhỹre; kia iaõwiwi wytyhylemy riõmy reamyhỹre.6Tii aõwaxina irarieke biurarie wesehekỹle, kia iratyy biuwetyyòhỹkỹle rỹike, 7ka tii tahe rexihukre ikiemy iwese bryby rexihumyhỹre wesele, kia ieryreny mahãdu rieryrenyõhyylerenykre aõhemy rutỹỹnyremy.8Tii heka rasi wesemy riõkre, kia iny rumy retehemyhỹre wesemy, kia tiu ixyby inyõ tuu robiõtyhy. 9Kia iny mahãdu tii-wana rahãwanymy rỹiramyhỹ, kia tiu ixyby tuu robirenyõtyhy.10Kia iriòre boho heka iny iaõkõmy rỹiramyhỹ-ò rawahirenykre tii riwasinyre hewa, kia ibinatyhymy ixidee rimyre hewa. 11Kia iumytỹra ruruterehekỹ, kia iòhòtyhylemy su nodemy relekre.12Mobo aõbinabinamy ratximyhỹre heka aõnaõna bina tamy ibreere. Tii tòròtòrawo-ò riwòmyhỹre 13kia tahe tòròtòki idi ratximyhỹre, kia tỹnyremy ixityyki tuu rurukremy. 14Kia irahudi tahe iwonawoki, kia aõhyrebinahãkỹlemy rexirahòremyhỹre.15Hãbu itxỹte heka taityhyna riwasinymyhỹredi urile rahylòimyhỹre; Deuxu heka iwonawo-ribi ritamyhỹre. 16Tii heka hemylala aõhyrebina ijõdire, kia aõhyre iny rirubunymyhỹre.17Mobo ibinamy rỹimyhỹre tiu awityhymy broreni huysy bidi itòrenyõna, kia bero wesele rekoamyhỹrenyre. 18Kia tii ibutumy aõbo taaõmysỹuludumy rimyre ririkre, kia tiu taõwidi taityhynadi awimy ratxiõhyykre. 19Kia heka aõhekibo tukre, kiemy dori urile iny iaõkõ rỹimyhỹrenyredi aõhỹỹhỹỹmy risỹnymy ritusadỹỹnymyhỹrenyre, kia urile iny witxira riwasinymyhỹrenyre, kia tahetoreny riwinykewihikỹle wahe.20Tii heka tiu awityhymy ratxiõhyymyhỹre aõdi ratximyhỹredi; kia ire ixybyle aõmy reamyhỹre. 21Kia ibutumy adeburelemy aõnaõna rimymyhỹre, ka iaõnaõna tahe rexihukre. 22Kia aõ riwinymyhỹredi rexinidehedehenymyhỹre irariemy, kia tahe aõhỹỹmy rutỹỹnykre; kia ibutumy aõnaõna binabinahỹkỹ utxie ityre resekre.23Tii heka iwe ritỹxinymyhỹre! Deuxu heka tadebure ityre riatykre; Deuxu heka takyara nihikỹ ityre ritxiwikre. 24Kia womati debòna-ribi rahenykre hãrele, wonati wyhymyjurà iwetuatxi rohorekre. 25Kia wyhy tabrò-ribi ritarenykre, kia wyhyjurà iribi ròhònykre raòderanymy ihãluburenydi. Kia tahe brebuhyylemy ratxirenykre.26Kia ibutumy aõbo ributunyre, kia rexihukre; kia heòty heka iny debò aõkõ ritoonykre, kia rirubunykre ibutumy iriòre boho-wana. 27Kia biu heka iòraru tamy rite`isinykre, kia suu tahe tamy lamamy rỹikre inimy rarybekre.28Kia tiu txu bedeu Deuxu debure ityrereny rejujukreu, kia ibutumy iaõnarenywiwihikỹ rexihurenykre. 29Ka heka Deuxu riwinymyhỹre iny itxỹtemy rỹimyhỹrenyre-ò; ka bede binahãkỹ heka tii iny itxỹte mahãdureny-ò rirarenymyhỹrenyre.
Chapter 21

1Jò rybe: 2Kia heka nihõtilusanawihikỹ wadee biwahinybenyke, kia ywimy warybe-ò boholabenyke. 3Kia heka boholawityhymy matxibenyke diarỹ ararybemyhỹkeu; kia diarỹ ararybe sỹbytymy tahe aõwaxina wade bisinybenyke.4Kia inyõdi aõkõ heka wabinamy watxireri, iurenana heka diarỹ wajeijeimy watxireri. 5Txibo kai boho wadee betehebenykreu, kia kai boho urile ebòreny aryrenydi bitybònybenykre buberubenymy. 6Kia tiu aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyredi rahõtinymyhỹreu, diarỹ urile rexilòrelòrenymyhỹre, kia waumy ibutumy ramytàtamyhỹre.7Kia iny bina mahãdureny aõbo ixybyle irumy ikiemy rỹirakre? Aõherekibo tahe tii boho iaõhyylemy ityhymy matuari-ò rehemynymyhỹrenyre? 8Tii boho heka iriòre irioreriorereny ijõdire, kia tahe tureny raumynymy robimyhỹrenyre, iweruramy rariarenymy. 9Kia tiu aõbinamy iny tamyreny reaõhyymyhỹre, kia ihetoreny iitxesedu ijõdimy ratximyhỹrenyre, kia Deuxu tahe aõhỹỹmy risỹnyõhyymyhỹre.10Kia ibrorenireny aõbinabinaõlemy tamyreny raumynymyhỹrenyre, kia ruamyhỹrenyre ijõ weiõnomy reaõhyylemy. 11Kia iròre boho heka budoeni riòre wesemy raòrunymyhỹrenyre, kia rabedesamy rawayrytòmyhỹrenyre; 12tii boho rawiunymyhỹrenyre, kia tahe wiuna wodỹỹna òtaòta-ò rexideysanymyhỹrenyre.13Iny binabina mahãdureny heka aõwiwi ijõdirenyhyylemy ratximyhỹrenyre, kia tahe awimy rurumyhỹrenyre, aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenymy aõkõ. 14Kia ribi tahe myy Deuxu-ò rarybemyhỹrenyre: "Kia ywimy aõnaõnabinaõmy biwaribenyke; diarỹ boho heka arybetòdỹỹna arieryrenyõkemy watxirenyreri. 15Mobo tahe Deuxu Bedeerynihikỹmy ratximyhỹre tuu arerinanyrenykemy? Aõbo tahe wadeereny rawahikre tamy arexitòenymyhỹrenykeki?"16Iny binabina mahãdureny myy rarybemyhỹrenyre, tii boho taaõtereteremy tako-ò roimyhỹrenyremy, ka diarỹ tahe wadee awiõhyyre, tuu raraykynymyhỹrenyremy. 17Tibedeubo iny itxỹte mahãdureny loosòna rurire? Tiwese sõemybo tahe tii boho aõbinabinatyre rejujurenyre? Kia Deuxu aõbo tibedeu aõbo tureny radònymy aõhỹ~hỹỹmy risỹnyrenyre aõbo? 18Tibedeubo tahe tii horeru wesemy riuberanyre, ada ỹnysi wesemy yhyhykỹ ridyre?19Kai boho heka Deuxu uladu riratxynymyhỹremy tarybemyhỹtenyte, tyby òraryna òraruki. Ka uladu tyby heka rararytxymyhỹke, kia tyyritidi rira rierykemy. 20Kia òrarudu tararytxyna rimymyhỹkemy, kia tii Deuxu debureutxie nihikỹdi rarutaakemy! 21Ka tii tahe rurumy roimyhỹre, kia txibo iwitxira bedeki ratxireri, kia heka tii tariòre boho aõhỹỹmy risỹnyrenykemy aõbo ratximyhỹre?22Kia aõbo inyõ tyyriti-di rirana Deuxu bedeery nihikỹ-ò riwahinyke, kia iny cerealista mahãdu ritarenykemy? 23Kia hãbu mahãdurenyõ heka awimy ratximyhỹrenyre tabededỹỹnanareny-di ibedesarenymy ywimy, kia tahe iaõdimy ityhymy rurumyhỹrenyre, 24kia idewimy irurureny sõemy.25Ijõ mahãdureny tahe iribireny òtumy rỹimyhỹrenyre, kia tiu bedesanayre riòreõ riurihirenyõhyyrenyre, kia tahe tawonareny hyrehyrenadi sõemy rurumyhỹrenyre. 26Kia ta ijõ aõtxile rexihumy rurumyhỹrenyre, kia su-ò ruumyhỹrenyre, kia mohõle ityrereny rỹimyhỹrenyre.27Diarỹ araykyreny rybe reerymyhỹre, kia heka reerymyhỹre wadi ibinamy tahõtinymyhỹtenytemy. 28Kai boho tỹỹraximyhỹtenyte: "Tibedekibo wiji hãbu nihikỹ heto nyimyhỹde, kia òraruna bededỹỹnana-di raremyhỹ?29Kia aõbo kai boho iny tiõtxi ratỹhinymyhỹre-wana tarybetenyõtenyte aõbo? Kai boho aõbo iijyyreny-ò aõbo taholatenyõtenyte aõbo? 30Kia iny mahãdureny myy rarybemyhỹrenyre, kia tiu Deuxu reburemyhỹreu iny rirarytxynymyhỹre, kia hãbu bina mahãdu tuhyy ikiemy rahenymyhỹrenyre.31Tiu heka inyõ winimy rarybeõhyymyhỹre, kia aõ ibina riwinymyhỹreki; kia heka tiu inyõ taõbinabina òwydỹỹmy riwisỹnyõhyymyhỹre. 32Tii heka wabede-ò radymyhỹre, kia tahe hãluuro-ò rituunymyhỹre rirarenywiwimy. 33Kia tiwese sõemy iny mahãdureny riheludunymyhỹrenyre irubu, kia suu idi rihetynymyhỹre dorile iwetarire.34Wabiòwareny boho aruxetòenadỹỹnareny heka iyhylemy roimyhỹrenyre; kia ibutumy kai boho aõmybo tarybetenyte, kia roihyylemy tarybetenyte.
Chapter 22

3Kia aõbo Deuxu aki awimy rahãmyhỹre, kai awimy òbitimy atximyhỹteti? Aõbo tahe tii ritamyhỹre, kai òbitimy aõnaõnaki atximyhỹteki? 1-2Kia aõbo iny sohoji ibedeerymy Deuxu deewimy ratxike?4Txibo tii arararytxynykre, kia tahe adee rarariòwykre aaõnaõna biòbitinykremy, aõherekibo tahe kai tuu tetyhynymy terinanymyhỹte, 5kohe, aõherekibo tahe òraruna nihikỹ tewinyte, kia aõbinabina heka iaõbinabina ihoõre.6Timybo tahe huòteriòre-di beximykre, kai heka abiòwareny tyydile texityynymy tatemyhỹ, kiaremy tahe tademy ityyrenyõmy tesỹnymyhỹte. 7Kai heka bee tewahinyõhyymyhỹte iny mahãdu reywesemy ratximyhỹrenyre-ò, kia txi-ò rỹsỹna riòreõ biwahinyke aõkõre, kia iny mahãdu byremy rekoamyhỹrenyre-ò. 8Kai heka arynana abedeery nihikỹ-wana teuhete, kia su dinodumy atxikemy.9Kai heka uladu tybyõmy rỹimyhỹrenyre tewasinytenyte, kia teywinymy aõkõ idireny atxitenyte, kia tiu wytese mahãdu tewiòhenanyõhyytenyte. 10Iurenana heka kai wiji bede òhãrunadi tayrawomy atxiteri, kia isitereribile brebu adee rehemynymy adi ratxikre. 11Bedeluru heka sõe rare, kia heka kai tuu tabiõhyymyhỹte, kia bedeluru tỹximy sõemy iny ridymyhỹre.12Deuxu heka biuwetyy rarienihikỹki ratxireri; tii bedetxi retehemy tainamy robimyhỹre, kia ihãre tii boho biu rariekile ratximyhỹrenyre. 13Ka kai tahe myy tỹỹraximyhỹte:"Kia Deuxu aõtxile aõbo aõ rierymyhỹre? Biuwetyyluru heka iwotyaki roimyhỹre; timybo tahe tii iny boho rieryrenykre?" 14Jò, kai aõbo biuwetyyyxe Deuxu ijerena riwòmyhỹremy aõbo idi tahõtinyõhyymyhỹte, kia txibo tiu tii biu bedemy rariamyhỹreu?15Kia aõbo kai iny itxỹte mahãdureny ry-di mariakemy tahõtinymyhỹte, kia tii boho juhuu bede ròrarunyreuhukỹle idi rirareny riranyrenyre-di? 16Tii boho heka isitere-ribile rururenyre, kia beòrahãkỹ rariamyhỹre wesele riõrenyre. 17Tii boho myy Deuxu-ò raryberenyre:"Aõbinaõmy biwaribenyke!" Kia myy rexirybenyrenyre:"Aõbo tahe Deuxu inydeerenywimy riwinykre?"18Kia Deuxu heka iny itxỹte mahãdureny heto aõnaõnawiwi-di ritỹxinyre, kia ribi tahe diarỹ iwesereny arõhõtinyke aõkõre. 19Iny awityhymy rỹimyhỹrenyre heka rabedesamyhỹrenyre, kia òbitimy iny rỹimyhỹrenyre tahe rutxuenymyhỹrenyre, 20Kia iny mahãdu iaõdimy rỹimyhỹrenyre aõnaõnawiwi rexihumyhỹre-di reketeherenyke, kia aõbròrò tahe heòty risõmyhỹre.21Jò, Deuxu dee bedesawihikỹ iki-wana biwinyke, kia aòludumy idi atximyhỹte-ribi bexiixawidỹỹnyke, kia wese tahe tii ibutumy aaõnawiwi adee riwahinykre. 22Kia Deuxu araixinanykemy bexiwahinyke, kia irybe aumywoki birarenyke.23Txibo kai Deuxu-ò bòòsekeki; txibo bexiwahinykeki, txibo kai aõbinabina mahukeki ahetowo-ribi, 24txibo manatererỹsỹ adee iaõtyhy ihoõkeki, kai txibo suỹnysi wesele idi mohõtinykre, ada (Ribeirinho-my) manateresõmo rỹimyhỹre wesele, 25Tai tahe Deuxu amanatererỹsỹtyhymy relekre.26Tii heka abedesadỹỹdukre, kai tahe tamy betehekre bityhynymy. 27Tii heka aixitòedỹỹna-ò roholakre, kia tahe kai tamy biwahinykre aõmy biwahinymy marybekre. 28Kia ibutumy aõbiwinykre, kia awimy òbitimy ròhònykre, kia loosòna ary ritoosònykre.29Deuxu heka iny rexityhynymyhỹrenyre mahãdu riixawidỹỹnymyhỹrenyre, kai iny ywimy rỹimyhỹrenyre tahe rihedỹỹnymyhỹrenyre. 30Tii arahedỹỹnykre txibo kai uladu wesemy bedeeryõmy atxikre-wana, txibo òbitimy atxikre-wana, kia ibutumy aõ adee riwinykre.
Chapter 25

1Bildade rybe: 2Deuxu heka aõninihikỹ ratximyhỹre, kia brebuna nihikỹ ratximyhỹre; tii heka aõwiwihikỹ biuki rỹimyhỹre riwinymyhỹre. 3Kia aõbo inyõ (ianjoreny-ò) tuu relyyre? Kia aõbo iny-ò, ityre runykre toosòna raòderanyõmyhỹre?4Kia aõbo inyõ òbitimy ratxikre Deuxukoki? Kia aõwaxina ruburiòre òrarumy ririkre? 5Deuxu dee heka kia ahãdu dorile toosònaõre, kia tainaki aõ ibinamy tai rahãmyhỹre. 6Kia iny-ribi aõbo aõ raonananymyhỹre? Aõbo tahe ixỹdòki awityhymy Deuxu tai rahãmyhỹre?
Chapter 26

3Aõhewe kai dohodỹỹduki awire, kia abedeery nihikỹ tehumyhỹte iny binaki diarỹ wawesenamy! 4Mobo tahe arawiòhenanyre kawesena rybemy marybekremy? Mobo tahe tuu araerynananyre kawesemy marybekremy? Bildade rybe: 1-2Bildade, diarỹ heka wabereberemy watxireri waruruõmy; timybo tahe kai biwawiòhenanymy biwaruxetòenykre!...5Kia rubu mahãdureny heka brebumy ramytàtàmyhỹrenyre beraki surawoki. 6Deuxu dee heka rubu mahãdureny bede iraymy roimyhỹre; kia heka aõ rihetynymyaõkõ riwòõhyymyhỹre, aõbo kuaki rutỹỹnymyhỹre.7Deuxu heka biuwetyy rarie ritere bedeykytxi, kia tahe suu riukòmy rimyre aõtyreki aõkõ. 8Tii heka bee biuwetyyuraki rimymyhỹre, kia tii tahe raykaõhyymyhỹre iutxiedi.9Tii heka ahãdudi taòsỹny riwòmyhỹre, kia heka ityredi biuwetyyura riterenymyhỹre. 10Deuxu heka bedeloosòna bedeluru-ribi rihitxinyre, kia rurawo beranihikỹki (radesenhamy) roimyhỹre-di.11Kia tiu tii biurarietxi rimymy rỹimyhỹre-di risỹnymyhỹre riatykemy, kia tii boho ruberumyhỹrenyre, kia brebumy ramytàtàmyhỹrenyre. 12Taaõni nihikỹ-di Deuxu bero nihikỹ rimyre; kia tabedeery nihikỹ-di Raabe aõnihikỹ rirubunyre.13Kia tary budỹỹnadi Deuxu biu rarie risuhòre, kia tadebòdi hemylalani rirubunyre. 14Ka aõnaõna heka deòsidỹỹnale rare, kia rybe rauninymyhỹreõ iwasimy Deuxu-ribi, kia heka aõ riwinyke. Mobo tahe rierywike ibedeery nihikỹ òbitityhymy?
Chapter 27

1Jò rybe: 2Inatyhymy diarỹ Deuxu-ò rarybereri ibutumy ibedeery nihikỹ-ò, kia diarỹ aõwiwimy òbitimy riwasỹnyõkremy, kia wawo aõhyrehyre-di ritỹxinykre, 3kia inatyhymy, tii ruu wadee kidiwahinykre-wana araelewesenanykremy,4kia waryijeti tiu aõbinabinamy irybeõna, kia wadòròtò tiu roimy rarybeõtyhy. 5Kia tiu diarỹ ararybeõtyhy, kai boho òbitimy wanimy tarybetenyterimy; kia diarỹ warumy watxireri-ribi, kia diarỹ idi arisỹnymy ararekre wainybò-di.6Diarỹ awimy òbitimy watxireri, kia diarỹ ixawiõtyhy iximy òbitimy rarybereri-ribi, kiemy dori warayky tiu ibinamy iximy rarybeõhyymyhỹre. 7Kia ibutumy waribiòtumy ratximyhỹrenyre, kia waòludumy ratximyhỹrenyre, kia boho heka rararytxyrenykre iny itxỹte weserenyle.8Aõbo tahe (ateus) mahãdu riraòrenykre, tiubo Deuxu ibededỹỹnanareny-ribi ritarenykreu? 9Kia tiu tii boho aõsirasiramy rekoarenykreu, kia tii irajuareny-ò roholaõtyhy, 10Kiemy dori Deuxu ibedesanarenyaõkõ rare, kia tii boho tiu tamy ibedeery nihikỹ-ò rexitòenyrenyõhyymyhỹrenyre.11Diarỹ araixinanyrenykre timybo Deuxu ibedeery nihikỹmy ratximyhỹremy, kia adeereny ariòbitinykre timybo iaõmysỹsỹỹna bede riywinymy roimyhỹre. 12Aõkõre, kia tuu ararybeõkre, kiemy dori kai boho ibutumy tuu tabitenyte. Aõherekibo tahe kiaki aõnaõnabinalemy tarybetenyteri? Zofar rybe:13Diarỹ Deuxu bedeery nihikỹ wesemy ararybekre, hãbu mahãdureny binabina debure mahãdureny birarytxynyke. 14Kia ariòrereny ramamy rekoarenykre, kia ariòrereny sõerenykrehãrele, kia wouna rỹikreu rexihurenykre;15kia irumy ratxirenykre rubunamy rexihurenykre, kia iwytesereny irahireny roburenyõhyyrenykre. 16Kia iny itxỹte mahãdureny aõwaxina manatererỹsỹ sõemy ributunyrenykre, kia aõwaxina ityyreny sõemy ijõdikre, kia ijõdityhymy, 17kia tiutxuule iny òbitimy rỹimyhỹre mahãdu riuhekre, kia hãbu inytyhy tahe imanarỹsỹreny-di ratxikre.18Kia hãbu bina heto riwinyre heka urihimyole bede idi rỹimyhỹre, kia otxuruusirihĩkỹ (teia) wesele rỹimyhỹre ada oworu biramy nobò heto rỹimyhỹre wesele. 19Hãbu binahãkỹ heka iaõdimy ityhymy ramyhỹre herityre-ò, kia heka ikonamy tamy ramyhỹre, kia heka tiubo rexixamyhỹreu, kia iaõnaõnawiwihikỹ riõmy ramyhỹre.20Kia bedebinabinahãkỹ heka ityre rariamy ridykre, kia iwese beòranihikỹ rariamyhỹre wesele, kia rumy tahe yhydebure nihikỹ bede irehetxi idi rehukre. 21Ibryra-ribi yhy debure nihikỹ kedebonykre heka iheto-di risihemy rehukre,22kia heka iribiòtumy kedebonykre idi rawobrumyaõkõ, iwana-wana tahe tii tahenana riwinymy ratxireri-wana. 23Tii heka raijaranykre, kia yhy tahe raijòsinykre, kia werymy riijaradỹỹnykre tarubudỹỹna nihikỹ-di.
Chapter 28

1Minas heka iribi manarỹsỹura ratamyhỹre, kia tai heka manarỹsỹhỹkỹ rititxirienymyhỹre. 2Kia womati heka su-ribi ratamyhỹre, kia (cobre) tahe manatere-ribi sõdenymy rejujumyhỹre.3Kia mineiro mahãdureny heka loosòna su hãluuwo-ò riwymyhỹrenyre; tii boho heka hãluuwo ritòatòamyhỹrenyre, tai tahe bedeluruki manarỹsỹhỹkỹ riemyhỹrenyre. 4Kia hãwa-ribi iheremy tuu riwinymyhỹrenyre, kia tai inyõ rariõmyhỹrenyre bedeki, tii boho heka manarỹsỹki be hãluu riraynymyhỹrenyre. Kia heka ixi sohojile raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre, kia heka rexibererunymy rexiukỹukỹnyrenymy raõmysỹdỹỹnyrenyre wiribi rahitxi rahitximy.5Kia ityrerenyki heka suu sõemy maixõmoni-di roimyhỹre, kia iraworenyki tahe ibutumy raykaykamy rỹimyhỹre rasurusurumy. 6Kia imanareny tỹremy rỹimyhỹre, kia ibrybynodeki tahe manatererỹsỹtxi rekoamyhỹrenyre.7Kia nawiihikỹ heka ry-ò naõhyymyhỹde, kia manatererỹsỹ-ò rubehemy ramyhỹre-ò, kia (falcões) tule rieryõhyylemyhỹre. 8Kia leaõ mahãdu, kia iròdu iròdu witxira debure mahãdureny, kia tiu ryy-di ririranyrenyõhyymyhỹrenyre.9Hãbu mahãdureny heka manauraterehekỹ riamyhỹrenyre, kia tahe hãwalò riòròmyhỹrenyre bedeòhòkỹle. 10Tii boho heka manaykytxi ryy ritòamyhỹrenyre, kia taruereny riraynymy, kia ibutumy aõmybo rekoamyhỹrenyremy. 11Kia tii boho riamyhỹrenyre beraòhòkỹle riamyhỹrenyre, kia tahe bede loosòna-ò riwymyhỹrenyre, aõbo iwasimy roireri wahe.12Ka tikibo tahe bedeery nihikỹtxi lahãna rỹikre? Tibedekibo tahe bedetyhytyhykỹ rỹimyhỹre? 13Kia iny mahãdureny heka bedeery timybo awityhymy rỹimyhỹre rieryrenyõhyymyhỹrenyre, kia heka ka hãwa bedeki aõkõ itxi lahãsa rỹimyhỹre. 14Oceano riòbitinyre:"Kaki aõhoaõkò rare", kia Bero nihikỹ rarybere:"Kaki tule aõkõre."15Tii heka manatererỹsỹ-di raõbradỹỹõhyymyhỹre, kia manatereura-di ratroaõhyymyhỹre. 16Kia bedeery nihikỹ tiu raõbraõhyymyhỹre manatererỹsỹtyhy-di, kia mana ruxera-di tule (safira) wesemy ada (agata) wesemy. 17Tii heka manatererỹsỹ ratyremy rỹimyhỹre; kia manatere lòysana-di ratròaõhyymyhỹre.18Kia (coral-my) (cristal-my) uritre rybeõmyke; kia bedeery nihikỹ heka (peròlas) ratyremy ròtamyhỹre. 19Kia (topázio Etiópia) ludu-wana widee raurihinanyõhyymyhỹre; tii manarỹsỹtyhy-wana widee raurihike aõkõre.20Tiribibo tahe bedeery namyhỹde? Tibedekibo tahe bedeerywiwihikỹ roimyhỹre? 21Kia inyõ tuu robiõhyymyhỹre, kia nawii dorile biumy ruòmyhỹrenyre tuu robirenyke aõkõre. 22Kia Bedehudunarenyle Rubunarenydorile raryberenyre:"Diarỹ boho uritỹỹna tamy raholarenyre."23Kia Deuxu sohojile iry rierymyhỹre; kia tii sohojile rierymyhỹre tikibo bedewihikỹ ratximyhỹre 24kiemy dori iitxerena bede irehe-ò retehemyhỹre bedebede hãwaki ibutumy; tii ibutumy aõbo ka suki ròhònymyhỹre rierymyhỹre. 25Kia tiubo Deuxu yhy ruru riyjanyre, kia ta bero nihikỹ herinana riurihinanyre;26kia tiubo rexiywinyreu titxibo biube rejujukremy, kia titxibo yhy debure reamy rarekremy; 27kia iu heka tii bedery nihikỹmy robire, kia riurihimy tai òbitimy ròhònyre. 28Kia tahe tii iny mahãdureny-ò rarybere:"Kia iny bedeerymy ratxikemy, kia heka iny Deuxu lau ruberumy rityhynykre; kia aõ rierykemy, kia heka iny inytxỹte mahãdureny-ribi rexilòhòrarienykre."
Chapter 29

1Jò rybe: 2Aõherewe! Txibo diarỹ aròòsekeki juhu bedemy ahãdu rỹimyhỹ bedeu, kia txuu iu Deuxu riwawòmy wadi ramyhỹ-ò! 3Kia bedeu heka Deuxu wary ritxuxaranymy raremyhỹ, kia toosòna-di diarỹ aõwaxina bedeluruhukỹdi rariamyhỹre.4Kia bede txuu heka diarỹ awimy wabededỹỹnana-di raremyhỹ, kia Deuxu-wana rabiòwanymy raremyhỹ heka waheto itxesedu rare. 5Kia ibutumy iaõninihĩkỹ waki raremyhỹ, kia wariòre boho heka wawesiwesimy roiremyhỹ. 6Kia wahetoki heka ixyby ixyby broreni huysy rỹimyhỹ ixideewimy, kia (azeite) tule, kia (oliveiras-ribi) rihemyhỹrenyre, kia heka manaykyki rebrònymy rỹimyhỹre.7Kia tiu diarỹ rybe butuna hetoki rỹimyhỹre-ò ramyhỹreu, kia heka diarỹ (juízes) mahãdureny ykyki ranymyhỹre, 8kia weryrybò wamy robimyhỹrenyreu, kia ryy warymy riraynymyhỹrenyre, kia matuari mahãdureny tahe lamamy ritàmanymyhỹrenyre.9Kia iny mahãdu tyhynihikỹreny rybe-ribi ixawimyhỹrenyre, kia tahe rybeõmy rỹimyhỹrenyre. 10Kia inyrarieninihikỹreny mahãdu rybeõmy rỹimyhỹrenyre; kia aõmy raryberenyõhyymyhỹrenyre.11Mobo warybe-ò roholamyhỹrenyre, kia wamy reàla`myhỹrenyre; kia iny mahãdureny wamy rarybemyhỹrenyre awimy òbitimy, 12kiemy dori diarỹ iny aõkõ mahãdureny rewiòhenanymy raremyhỹ ixiwiòhedỹỹmy rexitòenymyhỹrenyre-ò, kia uladu wytemy rỹimyhỹrenyre-di reywinywiwimy idireny raremyhỹ, kiemy dori inyõ ihoõre idireny tarukimy ratxirenykemy. 13Kia iny mahãdureny bedebinabinaki ratximyhỹrenyre, kia wamy reàlàmyhỹrenyre, kia wytese mahãdureny rabedesamyhỹrenyre tamy wiòhedỹỹnana rewahinymyhỹreu tamyreny.14Kia wainytyhy waòbitinana heka waribi raòrarunymyhỹre; kia heka watyy wesemy idi raremyhỹ, kia txuu iyhyõmy reuhemyhỹre. 15Diarỹ heka juhuu warue iruebetàmy rỹimyhỹrenyre rue rare, kia wawa tahe itikremy rỹimyhỹrenyre wa rare. 16Diarỹ heka juhuu iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre tybyreny heka rare, kia iwitxira hãwaludu mahãdurenyki rybedu rare.17Diarỹ heka iny aõhỹỹmy risỹnymyhỹrenyre rurunihikỹ rehumyhỹre, kia tahe retamyhỹrenyre rubureny-ribi. 18Diarỹ myy rahõtinymy raremyhỹ;"Diarỹ heka irehetyhymy warumy ararekre, kia tahe wahetowoki arurukre, kia ibutumy waõnawiwidi. 19Diarỹ heka iwese bederade raruti bera-ò rehemynymyhỹre wesemy arehemynykre, kia bederade ruu iyhyõmy nonoe rituumyhỹre.20Kia ibutumy wasohojilemy raryberenykre wamy awityhymy, kia tahe diarỹ ikiemy wanidehemy watyhymy ararekre." 21Kia ibutumy iny mahãdureny wadee raraybirenyre, kia tahe tii boho rybeõmy wadohodỹỹna-ò roholarenyre. 22Kia warybe rehumyhỹreu, kia inyõ warybeki ibinamy rahãõhyymyhỹre. Kia warybe heka iratirenywo-ò ralòmyhỹre, kia iwese berutàtuu ỹnyraki rỹimyhỹre wesemy.23Kia heka ibutumy riwaraòmyhỹrenyre aõ tamyreny ariwinykremy, kia iwese iny biulòra riraòmyhỹre wesemy, bede ratòteemyhỹre bedeu. 24Diarỹ heka ratxuenymyhỹre, kia iny mahãdu aõrarysòna ihoõmy ròraòmyhỹrenyreki; kia waòsỹny bedesa ire rexiuaremyhỹre.25Diarỹ heka juhu ixỹ dinodu wesena rare, kia aõ reywinymyhỹre, kia tii boho riwinykremy, diarỹ heka idireny rariamy raremyhỹ, kia iwese Iòlò tasodadu koki ramyhỹre wesemy, kia heka rebedesadỹỹnymyhỹrenyre, kia aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹrenyre bedeu.
Chapter 30

1Ka tahe wiji hãbu mahãdureny wauladule wadi disinymyhỹdenyde. kia tybyreny heka aõki awirenyõhyyrenyre; diarỹ heka tiu ka iny mahãdureny tiu ijòròsa-wana arilidirenyõtyhy wabudoeni-di itxeredurenymy. 2Aõkibo tahe wadee awikre iaxiòreny rurutere? Kia heka hãbu mahãdureny ideõdeõrenyre, 3kia ibereberemy ratximyhỹrenyre sõemy ramamy rekoamyhỹrenyre, aõnaõnabinabinamy. Kia rumy bederahy ykyki ratximyhỹrenyre, kia tahe tii boho òwòruraruti rubu-di rahylòimyhỹrenyre.4Kia bederade òwòrutyy-wana rimymyhỹrenyre, kia tahe òwòrurarutimy riroximyhỹrenyre, kia heka òwòruraruti rỹsỹnaki awi aõkõ rare. 5Kia heka tii boho urile rateòdỹỹmyhỹrenyre iny mahãdureny yky-ribi, kiemy dori urile iny ribrebunymyhỹrenyre rirajuamyhỹrenyreu, kia wasidu wesemy. 6Kia heka (medonhos-ki) rasỹnymyhỹrenyre, manaura ninihikỹ rawoki.7Kia (uivam) (moitas) ykyki, kia tahe bederade rawoki rexibutunymyhỹrenyre. 8Kia heka iny (inútil) roire, iny mahãdureny inirenyõre, kia heka (enxotados) hãwanihikỹki.9Ka tahe wiji iny mahãdureny wadee dòimyhỹdenyde, kia tahe wadi disinymyhỹdenyde; kia tamyreny diarỹ rybe lisinamy ararybeke aõkõre. 10Kia heka tii boho wamy raybimy rexilòhòrarienymyhỹrenyre, kia tahe wadee ritehemynymyhỹrenyre waòsỹny-ò rarybexinymyhỹrenyre. 11Deuxu heka waruru rahure, kia tahe wamy raòjinanyre, iurenana heka iny debure mahãdureny waòludumy rekoarenyre.12Kia iny mahãdureny binabinahãkỹ wamy raòhòterenyre, kia riwaijaradỹỹnymyhỹrenyre, kia riwahukemy riwaijemyhỹrenyre. 13Tii boho heka arexiwòkelau riwatòenymyhỹrenyre, kia ta riwarubunyrenykemy riwaijemyhỹrenyre, kia inyõ ixawikemy rarybeõhyymyhỹre.14Kia tahe adobo ijytitxi ralòmyhỹre, kia iwotyareny binabina-ribi tahe wadee rahunanymyhỹrenyre waòludumy. 15Diarỹ heka werymy reamyhỹre. Wawowydyna nihikỹ heka, kia iwese bede rawysydỹỹmyhỹre wesemy yhydebona heki; kia wararòsònawihikỹ reare, kia iwese biuwetyyura reamyhỹre wesele.16Ka tahe wiji warumy aratxikemy ixidi aratxikemy rahõtinyõhyymyhỹre; kia bedejeijei riwamywiwimy wadi ihãre. 17Kia rumy heka wati ramytxitximyhỹre sõemy; kia watimytxitxi diwarati werywerynymyhỹde heka duhuõhyymyhỹde.18Deuxu heka wabytòki riwamyre tadebure nihikỹ-di, kia watyy ribinabinanyre. 19Tii beubetuu-ò wadi rehure; diarỹ sunode ratyremy aratxike aõkõre, kia bryby ratyremy aratxike aõkõre.20Deuxu diarỹ heka nanahinymy adee nadexitòenymyhỹde biwawiòhenanykemy, kia tahe tadiwarawyònyõhyymyhỹte; diarỹ heka adee rexitòenymyhỹre, kia tahe aõmy kai tadiwarawyònyõhyymyhỹte. 21Kai heka ibinatyhymy wadi atximyhỹte, kia wahekihyyle ibutumy abedeery nihikỹ-di tiwaheludunymyhỹte.22Kia yhy riwadykremy tewinymyhỹte, kia yhy debure nihikỹtxi wadi tehumyhỹte tiribi-tiribile. 23Kia heka rexierymyhỹre rubu bede su-ò biwadykremy atximyhỹte, kia heka tai raywimy roimyhỹre, iny irumy rỹimyhỹrenyre tai witxi rekoarenykremy.24Aõherekibo tahe hãbu itxỹte tehetenymyhỹte, kia heka aõ riwinyõhyylemyhỹre, aõhebo tahe rexiruxetòenymy rexitòenykeki? 25Kia aõbo diarỹ rahinyõre iny mahãdureny aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyre-wana? Kia iny aõkõ mahãreny-di aõbo rawobruõhyyre aõbo? 26Diarỹ heka bedesawihikỹ reraòmy raremyhỹ, kia tahe bede binabinahãkỹle wadee nade; diarỹ heka bede loosòna reraòmy raremyhỹ, kia tahe bedeluruhỹkỹle rehemyhỹnyre.27Wawo heka sõemy naukỹukỹmyhỹde, kia heka dexielehynyõhyymyhỹde; kia aõhỹỹhỹỹlemy txumy dutỹỹnymyhỹde. 28Kia bede ryryle heka nadiwymyhỹde, kia txuijara txuu ihoõmy roimyhỹre wesemy; diarỹ heka ibutukorenyki lamamy raimyhỹre, kia tahe ixiwiòhenadỹỹmy rexitòenymyhỹre. 29Kia warybe wodỹỹ heka ibederyrymy raohitxinymyhỹre, kia iwese ahula rirajuamyhỹre wesemy, kia iwese usehewe robumyhỹre wesemy.30Kia wadesityy heka ilybymy relereri, kia waumy tahe rubunadi ratòteemy rasõreri. 31Diarỹ heka wiuna bedesana-ò raholamy raremyhỹ, ka tahe wiji iny mahãdureny rahinymyhỹreòle nadoholamyhỹde.
Chapter 31

1Diarỹ heka inatyhymy iximy rarybere tiu warue-di ijadòòma tyhy-di areteheõtyhy. 2Txibo diarỹ arayròyròkeki warybetyre-di, aõbo tahe Deuxu wadee riwahinykre, timybo tahe kuaki biu bedeki ibutumy taõninihikỹreny-wana tarybewiwihikỹ wadee riwahinyrenykre?3Kia heka Deuxu bede binabinahãkỹ riwahinymyhỹre, aõhỹỹhỹỹ riwahinymyhỹre, kia iny mahãdureny aõnaõna binabinahãkỹ riwinymyhỹrenyre-ò. 4Deuxu heka ibutumy riwaerymyhỹre aõbo rewinymyhỹre; tii heka wamy robimyhỹre tibede-ò rariamyhỹreu.5Kia heka diarỹ inatyhymy iximy rarybereri aõ ibinamy rewinyõremy, kia tiu iny witxira bòdỹỹmy rahõtinyõhyyre. 6Kia Deuxu heka utxienatyhy-ò riwasỹnymyhỹre wautxie rierykremy, tii heka inatyhymy diarỹ wainyboreny riwaerykre.7Kia txibo diarỹ ry òbitina-ribi arexitiòreanykeki, kia txibo warue iny witxira-di aretehekemy riwadykeki, txibo òraruna rewinyre-wana, kia iny witxira aõnadi arataxikeki, 8kia tahe iny witxirale rirỹsỹkre diarỹ rebrònyrele wahe, ada walòbrònaõbo rexihuke.9Txibo wawo tiu bedeu aõmy rõhõtinyre waribeludu hãwyy-ò, txibo diarỹ rexiwòmy raimyhỹ-wana raijòsinymy iheto ijòwebròki, 10kia tahe wahãwyy txibo iny witxira deòdulemy rexirahòreke, kia iny witxira iki-wana rõrõmyhỹke.11Kia txibo diarỹ rubudỹỹmy binahãkỹmy areakeki, kia sodadu mahãdu wedureny riwabrejunyke. 12Kia òraruna heka heòty loosòna binahãkỹ wesemy releke, kia ibutumy rihuke aõbo wamy ibitumy rỹimyhỹre.13Kia tiu aõmysỹdỹỹdu wamy rexiramy rarybemyhỹreu waòludumy, diarỹ heka rybe reywinymy rewinymyhỹre òbitimy. 14Kia txibo diarỹ tuu rybe ariwinyõkeki, aõbo tahe ariwinyke tiu Deuxu riwatỹỹraxinykeu? Timybo tahe arirawyònykre, kia tiu tii waõnaaõnamy rarybekeu? 15Kiemy dori Deuxule riwaumydỹỹnyre, kia wadeòdureny riumydỹỹnyrenylere; tii heka wadee bede awimy riwahinyre, kia tamyreny tule bede awimy riwahinyre.16Kia tiu iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre iwihedỹỹrenyõmy reriõhyymyhỹrenyre, kia wytese mahãdureny wojewojimy roburenykelau rewahinyõhyymyhỹre. 17Kia tiu ixi sohojimy warỹsỹna rerỹsỹõhyymyhỹre, kia heka ixyby ixybyle warỹsỹna uladu tybyõmy rỹimyhỹrenyre-wana rewirareamyhỹrenyre. 18Diarỹ heka idireny reywinywiwimy raremyhỹ tybyreny wesemy, kia ikiemy wytese mahãdureny reijemy reòhãrunymy idireny raremyhỹ.19Kia tiu diarỹ inymy rabimyhỹre-wana yhy rirubunymy ratximyhỹre-wana ityy ihoõ-wanaki, ada kia reerymyhỹre iny iaõkõmy rỹimyhỹre aõdi iixihetydỹỹõna, 20diarỹ heka tamy tyytòtee rewahinymyhỹre, kia heka tyytòee wabudoeni tyyle heka tuu rewinyre, kia tahe tii tawoki wamy reàlàmyhỹre. 21Kia txibo tibedeu diarỹ reburere wyte mahãdyreny-ò, kia diarỹ rexierymy juizes mahãdu riwawiòhenanyrerimy,22tai tahe wadera rayròkre, kia waaxiò-ribi rasihekre. 23Diarỹ tiu kia wesena ariwinyõtyhy, kiemy dori diarỹ sõemy ibinamy Deuxu rarytxydỹỹnaki rahãmyhỹre, kia tai tiu ibededỹỹnanawiwihikỹ-ò wadehemysỹõna.24Kia diarỹ juhuu manarỹsỹhỹkỹ retyhynyre; tii tiu wararòsòna òrarunamy roiõhyyre. 25Kia tiu diarỹ iximy rawowydyõhyyre waaõnadimy waityhymy aratxikemy, kia sõemy nieru aritakemy tule.26Diarỹ heka txumy rabire rarỹsỹnymyhỹremy, kia ahãdu ibutumy ibedewihikỹmy rariamyhỹremy, 27kiaremy heka tiu tuu rerinanyõhyyre, kia ibededỹỹnana wasimy roimyhỹremy arerinanyke aõkõre, diarỹ wadebòdi arirytòkemy tamy reaõhyyre. 28Kia txibo òraruna binahãkỹ ariwinykeki, kia diarỹ Deuxu aritxiõnymy areake, kia biuki ratxirerimy, kia sodadu mahãdureny wedu riwabrejunyke.29Kia tiu arabedesaõtyhy wabiòwareny aõhỹỹmydỹỹnanareny-di, kia tiu wabedesamy aratxiõtyhy txibo aõhỹỹmy rutỹỹnyrenykre-wana. 30Kia tiu Deuxu-ò rexitòenyõhyyre, kia ijõrenyõ rururenykemy.31Kia wadeòdureny wadee raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre, kia heka rierymyhỹrenyre iny mahãdureny reteòarinymyhỹrenyre waheto-ò, tii boho heka ixideewimy riroximyhỹrenyre, kia heka awityhy rirỹsỹmyhỹrenyre. 32Kia tiu iwitxira hãwa ludu rytyaki rõrõkemy rewahinyõhyymyhỹre; kia tỹhinamy rirahumyhỹrenyre mahãdu ixyby ixybyle wahetoki rõrõmyhỹrenyre.33Kia tiu waõnaaõna rewoõhyymyhỹre, kia iwese inyõ riwinymyhỹre wesemy, kia tiu wawoki rewòõhyymyhỹre waòraru. 34Kia tiu ilau raberuõhyymyhỹre, kia iny witxira tuu rarybemyhỹre lau; kia diarỹ hetowoki watxiõhyyre, rybeõmy, kia wadireny risinyrenyekelau raberuõhyyre.35Timykibo tahe inyõ warybe-ò roholake! Kaki rehura, kia tahe waitxedu reriritinyre; kia taaõni bedeery nihikỹ-wana riwarawyònymyhỹre! Kia waòludu heka wamy roilemy ròritidỹỹmyhỹre, 36kia tuu arawowydymy, diarỹ waaxiòti tyreki idi aretyykre, kia tahe irati-ò aritidikre, kia Iòlò rataana wesemy. 37Kia Deuxu dee ibutumy aõnaõna rewinyre ariwahinykre, kia ta ikoki tahe warati `bitimy aritidikre.38Kia wasyreny tiu rahinyrenyõhyyrenyre, kia biu-ò rirajuarenyke aõkõre waòludumy. 39Keimy dori txibo iraty arirỹsỹkeki, kia ikiemy aõmysỹdỹỹdu mahãdureny reòwynymy raremyhỹ, tuu raòwydỹỹmyhỹremy, kia tiu ramasamy rururenykelau aritòenyrenyke. 40Txibo diarỹ òbitiao~kõ rarybereri-wana, iurenana heka wasuki bedeledelede raumynyke maixõmoni-ribi, bederahyle raumynyke alòbròna-ribi. Kaki heka Jò rybe rexihura.
Chapter 32

1Jò heka tainybò-ribi iwo rexierymy ratximyhỹ, iurenana heka inataõ ibiòwareny iribi ixawirenyre widee rybereny-ribi. 2Kia tahe tai hãbuõ ratximyhỹ Eliú riki inire, Baraquel riòre, Bruz rioreriore hewa, kia heka Rão sỹreny boho heka rare. Eliú heka sõemy radònyre Jò-my, kiemy dori riki tii ibedeeryõmy uladu wesemy iximy rarybere, kia Deuxu deele bede riratere.3Kia Jò biòwa inataõrenymy radònylere, kiemy dori tii boho Jò rirawyònyrenyõlerenyre, kiamy heka taraykyreny rybe riwahinyrenyre Deuxu òbitimy aõkõ riwinyremy. 4Eliú heka rybeõlemy riraòrenymy rỹimyhỹ ikonanau rarybekremy, kia ijõreny heka iiumyreny rare. 5Kia iu tureny robireu, kia tii boho timybo rirawyònyrenykemy rieryrenyõre Jò-ò, Eliú reburere6kia tahe tarybe riòrarunyre. 7Kawese rahõtinyre: "Kia heka taeryna rybe-di rarybereri, kia heka tiwese wyra wyramy aõkõ tabedeery nihikỹ riteòsinymyhỹre!"8Kia-ribi tahe iny woki aõtybytyy ratximyhỹre, kia tarubudỹỹna ibutumy aõnihikỹmy bedeery riwahinymyhỹre. 9Iny boho heka bedeery nihikỹmy aõkõ ratxirenyre iumynadi, kia ikiemy iumy mahãdu rieryõhyymyhỹre, aõbo òbitimy rỹimyhỹremy. 10Iurenana tahe boholabenykre ararybekre-ò, kiemy dori diarỹ warayky rybe ariwahinylekre.11Diarỹ araraòrenyre marybebenykremy, kia raholare òbitimy. Iwana-wana kai boho rybewiwihikỹ tetamyhỹteny, 12diarỹ heka ywimy rybeõmy raholamyhỹ. Kia-ribi tahe ijõreny kai bohoõ Jòò tewoywinyõhyytenyte, kia alỹỹraxinareny rirawyònyõhyyre.13Timybo tahe kai boho marybebenykre bedeerytxi tekoatenytemy? Kia heka Deuxu rare, kia aõ iny aõkõ, mobo tahe Jò dee rybe rirawyònykre. 14Diarỹ tiu aweserenymy arirawyònyõtyhy; kia Jò heka iki boho-wana widee tarybetenyteri wa-wana aõkõ.15Jò kia heka inataõmy ratxirenyreri heka rabòdurenyre, kia irybereny ihoõre iki boho-wana widee marybebenykemy. 16Tii boho heka ruhurenyra; kia ixyby raryberenyõhyyrenyreri. Kia aõbo diarỹ ariraòrenykre rybeõmy ratxirenyreri wana-wana?17Kõre; diarỹ wijityhy arirawyònykre, kia tahe ararybekre timybo rybe-di rahõtinymhỹremy. 18Diarỹ heka sõemy warybe ijõdireri, kia rybeõmy aroholake heka wadee ihoõhyyreri. 19Txibo diarỹ ararybeõkreki, kia heka diarỹ urile arawebòhòke (odre) wesele, kia monabesò tỹmyra-di tỹximy rỹimyhỹre.20Diarỹ heka reòludunyõhyyreri; kia urile (arexidesabafarnykre), diarỹ heka warayky rybe ariwahinykemyreri. 21Diarỹ rybenana ariwedunyõkre, kia inyõ aridularnyõkre. 22Diarỹ heka bajulari rewinyõhyymyhỹre; kia txibo bajulari ariwinykeki, Bededinodu nihikỹ riwararytxynykre.
Chapter 33

1Iurenana heka Jò warybe-ò boholakre, kia boholawiwikre ibutumy ararybekre-ò. 2Diarỹ heka rexihumy rare warybe ariòrarunykremy, diarỹ waraykymy rybe-di ararybekre. 3Kia warayky rybe inatyhymy òbitimy ariwahinykre; kia warybe heka òbitityhy rare, kia heka wawo-ribi namyhỹde.4Kia Deuxu deòdu heka tuu riwawinyre, kia tarybudỹỹna-di ibutumy tabedeery nihikỹ-di wadee wabededỹỹnana riwahinyre. 5Kia bidiwarawyònykre, txibo arayky ijõdikre-wana; kia bexiywiywinykre widee rykarybekremy.6Deuxu dee heka kai diarỹ-wana iny heka wiwesewesele rare; diarỹ heka su-ribile inymy relere. 7Iurenana heka diarỹ ixilau raberuõhyymyhỹre; wanohõti heka arasurusurunykemy aõkõ rahõtinyreri.8Kia heka diarỹ aratyhynymy raholare, kai myy tarybeteki: 9"Diarỹ ixi waòraruki aõkõ; diarỹ aõ ibinamy rewinyõhyyre. Diarỹ wainybòmy watxireri; kia òrarunaõ rewinyõhyyre.10Kia Deuxu heka tuu ritxienyre riwarubunykremy; tii heka wadi ratximyhỹre taòludu wesemy. 11Tii heka wawa womati rerutidi ritaare, kia heka ibutumy wadi retehemy ratximyhỹre aõbo rewinymyhỹremy." 12Ka diarỹ tahe adee ararybekre kai òbitimy aõkõ atxiterimy, kia heka Deuxu ibutu ratyremy inihikỹmy ratximyhỹre iny sõmy sõmy rỹimyhỹrenyre-ribi.13Aõherekibo tahe kai Deuxumy tarybeteri, kia tii inydeburerenyki inydeereny raraybiõmyhỹremy? 14Deuxu heka sõemy inydeereny rarybemyhỹre, kiaremy tahe iny boho irybe-ò roholaõhyymyhỹrenyre. 15Kia rumy herinanaki, kia tiu rõrõtyhymyhỹrenyreu, kia tii inyrasireny-ribi iny boho retehemyhỹrenyre tii inydeereny rarybemyhỹremy.16Deuxu heka iny nohõtireny-ò rarybemyhỹre, kia teòaridỹỹna heka iny brebunadi ritỹxinymyhỹrenyre. 17Tii heka inydeereny rarybemyhỹre iny òrarunareny rikirirenykemy, kia iny boho rekexityhytyhynymy rakatxirenyõkemy. 18Kawesemy heka tii iny boho rubu-ribi rihedỹỹnymyhỹre, kia heka iny boho hãluurotxi rekeserenykelau iny boho ritòenymyhỹrenyre.19Kia ixybyle Deuxu ròrarytxydỹỹmyhỹre, kia aõdese inihikỹmy tiu ruhuõhyymyhỹre. 20Webinadu heka iny byrenana riõnodỹỹnymyhỹre, kia rỹsỹnawihikỹ robikemy ratximyhỹre.21Kia tii radeõmy ramyhỹre, kia rexihumy ramyhỹre, ikonanau tahe idesityyle itimy rexirahòremyhỹre. 22Tii heka rubuna ijòki ratximyhỹre; kia iòhòtyhylemy hãluuro-ò radykremy ratximyhỹre.23Kia txibo aõhe-wana anjo rihedỹỹnyke, kia sõemy Deuxu anjoõ, tii heka iny boho riixinanymyhỹrenyre aõ òbitimy rikiwinymyhỹrenykemy. 24Kia anjo heka idi rawobrukre, kia tahe Deuxu dee rexitòenykre: "Biatyke! Tii rubu mahãdureny hãwa-ò reseke aõkõre. Kaki tewedỹỹna òwydỹỹna roire."25Kia tahe tii ixybyle awimy ibinaõmy relekre, kia iumy inihikỹmy relekre iwese juhuu itỹmyramy raremyhỹ wesemy. 26Kia tiu rexitòenykreu Deuxu rirawyònykre. Tii heka bedesamy tuu rerinanykre, kia Deuxu ixybyle tamy reobykre hãbu òbitimy nodu wesemy.27Tii iny dee ibutumy rarybekre: "Diarỹ òraruna rewinyre, kia bedebinabinahãkỹ rewinyre, ka Deuxu tahe riwararytxynyõhyyre. 28Tii heka rubu-ribi riwahedỹỹnyre; diarỹ bede loosònamy arobilekre."29Deuxu heka ibutumy iny mahãdudeereny tuu riwinymyhỹre, kia sõemy tuu riwinymyhỹre. 30Tii heka iny boho rukururenykelau iny boho ritòenymyhỹrenyre, kawesemy tahe iny boho ikiemy ratximyhỹrenyre bede loosòna iny ritoosònyrenymy.31Ka tahe wiji Jò boholawiwikre; rybeõmykre, diarỹ ararybekre. 32Txibo kai aõmy arybe ijõdireri-wana biwarawyònykre, kiemy dori diarỹ aki òbitimy rahãrerimy adee ararybekemyreri. 33Txibo ihoõkeki tahe rybeõmy boholakre, kia diarỹ aratohodỹỹnykre timybo bedeery nihikỹmy atxikremy.
Chapter 34

1Eliu rybe: 2— Kai boho bedeerymy atximyhỹtenyte, boholabenykre ararybekre-ò. 3Kawesemy tahe ijohonadu mahãdureny rieryrenykemy ratximyhỹrenyre rybewihikỹ-di, kia dòròtòube tahe rỹsỹna rierywityhymyhỹre,4kia wesemy tahe iny boho rikieryrenykre bededỹỹnana, kia tahe rikiywinyrenykre tai awimy ròhònykremy. 5Jò heka iximy rarybereri iinybòrerimy, kia Deuxu riki aõ òbitimy tamy riwinyõhyyreri. 6Kia ta rỹỹraxire: "Timybo tahe diarỹ araroikre, diarỹ òbitimy aõkõ watxirerimy? Kia binana deytesira-di aõhỹỹmy ratỹỹnyreri, kia heka òrarunaõ rewinyõhyyre."7Ka hãwa bedeki heka inyõ Jò wesemy ratxiõhyymyhỹre, kia inyõ dee heka irutaõre Deuxu-di risinymy rỹimyhỹre, kia iwese bedeò sohojimy bemy iny riõmyhỹre wesemy. 8Tii heka hãbu mahãdureny binabina-wana rariamyhỹrenyre, kia tahe rexibutunymyhỹrenyre iny mahãdureny-wana aõki heka awirenyõhyyrenyre. 9Kia tahe myy rarybemyhỹrenyre: "Kia iny Deuxu dee aõ riwahinymyhỹre heka iny aõ ritaõhyymyhỹre."10Ka tahe wiji kai boho ainytyhy ijõdimy atximyhỹtenyte wadee boholabenykre. Kia Deuxu aõbo aõ ikõnamy riwinymyhỹre aõbo? Kia aõbo ibutumy taõnihikỹ-wana aõ ibinamy aõbo riwinymyhỹre aõbo? 11Tii heka iny boho rimymyhỹrenyre, kia aõ iny boho riwinymyhỹrenyre-di, kia tahe sohoji sohoji aõ riwahinymyhỹre tuu rekoamyhỹrenyremy. 12Kia inatyhymy Deuxu taõnihikỹ-wana aõ bedebina riwinyõhyymyhỹre, kia inyõ-di ibinamy ratxiõhyymyhỹre.13Mobo tahe ibedeery nihikỹmy rarekremy tamy riwahinyre? Mobo tahe bede bede hãwa nihikỹ wedu riwinyre"? 14Txibo Deuxu tuu riwinykeki, kia ixybyle riòkesedỹỹnyke (folego), iny mahãdu elewesedỹỹnana; 15kia tahe iurenana ibutumy iny mahãdureny rururenyke, iutyhyle, kia ixybyle sunode-ò ròòserenyke.16Ka wiji Jò, txibo abedeeryre-wana, boholawiwikre ararybekre-ò. 17Txibo Deuxu bedeòbitinamy radònykeki, kia tiu bede bede hãwa nihikỹ riwedunyõtyhy. Kia aõbo kai birarytxynykemy idi atxiteri kua iny òbitimy inidehemy rỹimyhỹre-di?18Deuxu heka Iòlò mahãdureny aõwedureny ninihikỹreny-wana rirarytxynymyhỹrenyre, kia tiu ibinamy aõ riwinymyhỹrenyreu, kia tiu aõki awiõmy ratximyhỹrenyreu. 19Tii heka inydeereny rexideòsinyrenyõhyymyhỹrenyre rynana rarieki runymy ratximyhỹremy, kia iaõnadimy ityhymy rỹimyhỹrenyre bedebinabinale iny aõkõ mahãreny-ò riwahinymyhỹrenyreki ibinamy rahãõhyymyhỹre, kia heka ibutumy iribirenylehekỹ raumynyrenyre. 20Kia heka rubuna isitere-ribile kanakre ruwetya-ribi. Iny heka irubuna ijõdimy rỹimyhỹre, kia tahe rurumyhỹre. Deuxu ixiwiòhedỹỹdumy reaõhyymyhỹre, kia iny ninihikỹ mahãdureny rirubunykemy.21Kiemy dori tii ibutumy rierymyhỹre aõbo iny boho riwinymyhỹre, kia ibutumy iny riranarenymy robimyhỹre. 22Kia heka tibedeki bede ihoõhyyre bedeluru ratyremy, titxibo tahe òrarudu mahãdu Deuxulau rexiwokre. 23Deuxu heka txuu riywinykemy reaõhyymyhỹre, kia iny ikonanau rierykemy.24Tii heka iny nihikỹ mahãdureny riurihinanykemy reaõhyymyhỹre, kia rihurenykemy, kia tahe iny witxira-ò irynanatyby riwahinykre. 25Kia heka Deuxu rierymyhỹre aõbo tii boho riwinymyhỹre; rumy heka tii boho ròatymy risurusurunymyhỹrenyre.26Kia iny mahãdureny ykyki ibuturuki, Deuxu rirarytxynyrenykre, kia rubudỹỹdureny weserenyle, 27kiemy dori tii boho iribi rexilòhòrarienyrenyre, kia irybe wahidỹỹna tyhydỹỹderalemy rekoarenyre. 28Tii boho heka iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre ihidỹỹnareny iaõhỹỹmydỹỹnanaremy Deuxuòhòkỹle riòwòdỹỹnyrenyre, tai tahe tii tamy roholare.29Kia txibo Deuxu rarybeõkeki tiu inyõ rirarytxynyrenyõtyhy. Txibo tii taòsỹny riwòkeki, kia iny mahãdu hãwa hãwa mahãdureny iitxedurenyõmy rekoarenykre, 30kia tahe tiu aõ iwidỹỹrenyõna, kia hãbu bina mahãdureny riwedunyrenykemy aõhỹỹmy risỹnyrenylelau rexiijenykemy.31Jò, kia aõbo kai texieryte Deuxu koki, kia kai aõhỹỹmy tatỹỹnyte aòraruna òraruki, kia iximy tarybete tiu ixyby biwinyõkremy? 32Kia aõbo Deuxu dee texitòenyte aõmy ixihewo-ò terite adee riteòsinykremy, kia aõbo texiixawidỹỹnyte aõnaõna binabina ixyby biwinyõkremy? 33Txibo kai Deuxu aõ riwinymyhỹre deramy teamyhỹteki, timybo tahe kai teraòmyhỹte aõmybo teamyhỹte tii adee riwinykemy? Kia kai heka birawyònykre, diarỹ aõkõ; manarybeke wadeereny aõmybo tahõtinytenyterimy.34Iny bedeery mahãdureny iny ywimy iinytyhymy rỹimyhỹrenyre heka warybe-ò roholamyhỹrenyre, kia tahe òbitityhymy myy raryberenykre: 35Jò heka aõmybo rarybereri rieryõhyyreri; kia tii aõmybo rarybereri heka aõ rybemy rarybeõhyyreri.36Kia heka urile tarybe rierywiwikre, kia tahe diarỹ boho arirawyònyrenykre iny itxỹtereny wesemy. 37Jò heka òrarudu rare, òrarudu binanihikỹ rare. Kia diarỹ boho watximyhỹrenyrekoki Deuxu-my aõnaõnamy binamy rarybemyhỹre, kia heka Deuxu òludumy rybe-ribi ixawiõhyymyhỹre".
Chapter 39

1Kai aõbo teeryte tiubo watxini bederahu ludu ruamyhỹre ada budoe ruaremy aõbo tabite bederoki ruaremy? 2Kai aõbo teeryte tiwesemybo bòtòmy ahãdu idi bede riemyhỹre, ada timybo rỹimyhỹre ruamyhỹreu?3Kai aõbo teeryte tiu tii boho su-ò rexibedenymyhỹrenyreu reakremy, kia tariòre boho kahãwabede-ò didymyhỹdenydeu? 4Kia iriòre boho idedimy ityhymy bederoki raumynymyhỹrenyre; irahudi tahe roimyhỹrenyre kia ixyby dòòsedenyõhyymyhỹrenyre.5Mobo tahe bedeki awimy ratxirenykremy buru bederahymyhỹrenyre-ò riwahinyre? Mobo tahe ixinamy ixideewimy ririranyrenykremy riwahinyrenyre? 6Diarỹ heka bederahy tamyreny rewahinyre ihetorenymy, kia su jubrereki rahãwanyrenykremy rewahinyrenyre.7Tii boho heka hãwa wodỹỹ rieryrenykemy aõkõ ratximyhỹrenyre; kia heka tiu (domado-my) ratxiõtyhy, tiu inyõ tamy irybeõna iaõnautxie-di retyykemy. 8Tii boho heka hãwalò asimy riroximy ratximyhỹrenyre, kia tai aõtxile asilỹremy rarunymyhỹrenyre rirỹsỹrenykemy.9Kia aõbo broreni bederahyludu adee aõmysỹdỹỹmy reakre? Kia aõbo tii auhuariwoki rumy aõbo tai bede riijekre? 10Kia aõbo kai reruti-di bitaakre, kia suu adee riaranykemy ada adee idi rarurunymy?11Kia aõbo kai iruru nihikỹ bityhynykre ijõdimy ratximyhỹre, kia tamy aõmysỹdỹỹ utxie nihikỹ birikre adee riwinykremy? 12Kia kai biraokre tii adee maixõmini idiwykremy, kai bihekremy, kia su-ò bitxiwikremy?13Kia iwese useheweni teratyti rihetenymyh`yre wesemy! Kia heka tiu useheweni ruòõhyymyhỹre (cegonha) wesemy. 14Useheweni heka tasi su-ò riydònymyhỹre, kia ỹnyra tòtee ritxuakremy. 15Tii heka rõhõtinyõhyymyhỹre inyõ ityre rariakemy, ada iròdu debure risurusurunykemy rõhõtinyõhyymyhỹre.16Tii heka rexideysanymy rexiukỹukỹnymy reamyhỹre, kia isi ihoõreri wesemy, kia heka taõmysỹdỹỹnamy awimy rahãõhyymyhỹre. 17Kia heka diarỹ kawesemy rewinyre, iinytyhy ihoõmy, kia tamy bedeery rewahinyõre. 18Iurenana heka tii tiu reamyhỹre tarurumy, kia urile awaru-di awaru-di riradu mahãdureny-di risinymyhỹre.19Jò, kiaremy kai aõbo awaru ityhytyhymy tewinyte? Kia kai aõbo ibòtò teixiwidỹỹnanyte irade-di? 20Jò, kiaremy kai aõbo tewayrytòdỹỹnymyhỹte sei wesemy, kia iny mahãdureny ribrebunymyhỹrenyre tarajuareny-di?21Kia ywimy aõkõ tii boho tawareny-di sumy ririranymyhỹrenyre, kia tahe aõbina bededỹỹnana-ò raòrunymyhỹrenyre tarururenymy. 22Tii boho ibrebureny ihõre. Kia aõlau ruberurenyke aõkõre, kia tõnori. 23Kia iratyareny-di wyhy rurònymy reamyhỹre, kia tõnori tahe urile raòderanymy reamyhỹre.24Kia ywimy aõkõ ramytàtàmyhỹrenyre, kia tii boho rawayrytòmy ròhònymyhỹrenyre, kia tiu ajuròna rawodỹỹnymyhỹreu, kia ywimy ruhurenyõhyymyhỹrenyre. 25Kia tii boho tarajuareny-di ajuròna wodỹỹna rirawyònymyhỹrenyre; kia ireheribihikỹle aõbina silỹnymy rurumyhỹrenyre, kia iiryreny-ò roholamyhỹrenyre, iwedureny tamyreny rarybemyhỹrenyre-ò.26Kai aõbo nawiihikỹ ruokremy teixinanymyhỹte, kia tee teraynymyhỹte ruokremy iraru bede-ò?27Kia nawiihikỹ lyby aõbo tamy marybeke aõbo riraòmyhỹre, kia biu rarie-ò rasinykemy? 28Tii heka mana rarie nihikỹki rasỹnymyhỹre, kia manaura nihikỹki tahe tasinana rimywiwimy riwinymyhỹre.29Kia iribi tahe iròdumy robimyhỹre tii rirubunykremy, kia iruereny heka ireheòhỹkỹle aõmy robimyhỹrenyre. 30Kia tibedeki iròdu rubumy robimyhỹrenyre, tai tahe nawiihikỹ lyby rexibutunymyhỹrenyre, kia iriòre boho ihãlubu ritòmyh`yrenyre.
Chapter 40

1Wanyry rarybera: 2—Jò, kai wawana ijesumy teate, Deuxu ibutumy tabedeery nihikỹ-di. Kia bexiixawidỹỹnyke ada bidiwarawyòkremy aõbo?5Kia sõetyhymy rarybere, ka tahe wiji aõ ihoõre ararybekemy. 3-4Deuxu bedery nihikỹ, diarỹ tiu aõki aõdemy areaõtyhy; ararywyòdỹỹderamy? Diarỹ rybeõlemy atxike wadeewire.6Tai tahe yhydere yky-ribi Deuxu Jòò kawesemy rirawyònyre: 7Kia eburemy atximyhỹtemy wiji bexideòsinykre, kia tahe bidiwarawyònykre adee lỹỹraxi ariwinykre-ò.8Kia aõbo kai diarỹ òbitimy aõkõ watximyhỹremy biwaerykemy wadi tahõtinyteri, kia diarỹ waòraruki tuu tatỹỹnytemy, kia kai ainybòmy iximy tarybeteki? 9Kia aõbo arurutere warurutere wesemy teurihinanyteri? Kia aõbo kai aõwaxina warybe wodỹỹ wesemy marybeke, kia iwese diarỹ tarurumy rarybemyhỹre wesemy?10Txibo kai aõwaxina tuu biwinykeki, tai tyyura nihikỹ-di bexityynykre, inyninihikỹ wesemy bexiywidỹỹnanykre. 11Kia ibutumy iny rexityhytyhynymyhỹrenyre mahãdureny-di betehekre; kia ebure-di bihubenykemy tuu biwinyke iòludurenymy, kia aòhỹỹmy bisỹnybenykre.12Kohe, kia tamyreny betehekre, kia tahe aõhỹỹmy bisỹnybenykre; kia iny itxỹte mahãdu bisurusurunykre tikibo ratxirenyreriki. 13Kia ibutumy su hãluu-ò bituunybenykre; kia rubu mahãdureny bedeki bitaabenykre. 14Txibo kai tuu biwinykreki, diarỹ komy umy arerinanymy umy arawowydykre, kia tahe kai bexierykre ararurutere òbitidile ibuturatyre tahònytemy.15Kia Beemote iròdu debure-di betehekre, kia Diarỹ reumydỹỹnyre, kia iwese kai araumydỹỹnyre wesemy. Tii heka asi rirỹsỹmyhỹre broreni wesele, 16kia tahe idi betehekre tiwesebo irurutere ijõdiremy, kia heka iwese arurutere inihikỹtyhyre!17Kia tõheraru heka imyremy lamamy rỹimyhỹre, kia teri-ò rade rỹimyhỹre wesele, kia irutiki sõemy iruru inihikỹmy roimyhỹre. 18Kia iti heka ityhymy iruruterere, kia manatere txiriedese rỹimyhỹre wesele, kia iruti tahe womatijieti wesemy roimyhỹre.19Tii heka brebudỹỹdutyhymy ratximyhỹre wawidỹỹna wahe. Diarỹ sohojile Iwidỹỹdure, diarỹ heka wabedeery ijõdire tuu arahãynanykemy. 20Kia asimy riroximyhỹre heka hãwalòmy ruhunymy rỹimyhỹre, kia tai iròdu debure mahãdu risinymy rỹimyhỹrenyre bedeki. 21Tii heka (espinheiros) rawoki roimyhỹrenyre, kia bijiuykyki rexiwòmyhỹrenyre, wyhyhykỹ bedeykyrawoki.22Kia espinheiros bede rade tamy bedeubròrò riwahinymyhỹre; kia ribeiraõ sadỹỹdu mahãdureny iweijàtimy rekoamyhỹrenyre. 23Kia beòra nihikỹ bede-ò bede rehemynymyhỹreu, kia tii ruberuõhyymyhỹre; kia tii awityhyhyylemy ratximyhỹre, kia Jordaõ bero tamy raòwònymyhỹre hãrele ihetowo-ò. 24Mobo tahe iratyremy ratxike riruebetànymy rimyke, ada iixiwòtena-wana aõbo ribrejunyke brejuna heto-ò.
Chapter 41

1Kia ribi tahe Levitã iròdu debure, kia aõbo kai waxidi biwaxinyke aõbo, ada tòròtò aõbo reruti-di bitaake aõbo? 2Kai aõbo teasỹwo-ribi reruti aõbo biòlòdỹỹnyke, ada txuraru aõbo waxinihikỹ-di bitòake aõbo? 3Kia aõbo tii adee rexitòenykre biatykemy, ada idi bexiwobrunykemy aõbo adee rexitòenyke?4Kia aõbo tii iki-wana aõbo widee bede biuwinykre, kia ikiemy adee raõmysỹdỹỹnymy rarekremy? 5Kia aõbo kai iki-wana bisinykre aõbo, kia idi nawii wesemy? Kai aõbo bitaakre aõbo, kia alisina wesemy rarekremy, kia adeòdu mahãdureny idi risinymy roirekremy? 6Kia aõbo idi bohonykre waxidu mahãdu ijoireny-ò? Kia tai aõbo ide riòheòherenykre aõbo?7Kia aõbo kai tõnori bituunykre ityy-di, ada deòreru waxina wesemy aõbo irati rỹikre? 8Tamyini ebò-di biurihimy tamy berike, kia sohojihyyle tamy berikre, kiaremy kai tiu ijesu-ribi õhõti rusaõhyymy mabekre. 9Kia iny Levitã iròdu debure-di retehemyhỹrekile heka iny mahãdu ibutumy taixiuaresena riinodỹỹnymyhỹre, kia tahe brebulemy iny rõhõtibremyhỹre.10Txibo iny riitxenanymyhỹreki, kia tii teburehekỹmy relemyhỹre. Mobo tahe tamy ixidi rohonyke iki-wana resukemy? 11Mobo tahe riijeke iribi iwotõmoõmy ròhònykemy? Kiehyyle, hãwa hãwamy bede bedemy rỹimyhỹrenyre. 12Ka tahe wiji Levitã rutimy ararybekre, kia tiwesebo inihikỹmy, kia iruruteremy wiribi lahitxi lahitximy.13Mobo tahe idesityy rihetynymyhỹre iribi ritake, ada idesityywibrowibro ritòake? 14Mobo tahe ityhymy txuraru riraynyke, kia txu desedese-di reòtemy rỹimyhỹre? 15Kia ibròki heka sõemy ibròjuràdese reòtemy rỹimyhỹre, kia heka widee widee ruràrurànymy rỹimyhỹre, kia imyremy rỹimyhỹre manatere wesemy.16Kia heka widee rahãletemy rỹimyhỹre, kia tiu yhy rebonymyhỹre idi ròhònyõtyhy. 17Kia heka widee ròròtyhyhykỹlemy rỹimyhỹre, kia inatyhymy tiu inyõ wiribi itarasaõna. 18Kia tiu Levitã raelewesenanymyhỹreu, kia roosòroosòmy ròhònymyhỹre; kia irue heka raòderanymyhỹre, kia iwese txuu rudi ròhònymyhỹre wesele.19Kia irywo heka heòty rade-di rehumyhỹre, kia iribi tahe heòtyloosò ròhònymyhỹre. 20Kia teàrà-ribi wydysi ròhònymyhỹre, kia iwese bederadejiru herana rawoki roomyhỹre wesemy. 21Kia irybudỹỹna heka heòty riworonymyhỹre, kia irywo-ribi tahe heòtyrade ròhònymyhỹre.22Kia irurutere heka ibòtòki roimyhỹre, kia irati tahe ibutumy iny mahãdu ribrebunymyhỹre. 23Kia ibròsityyki heka tai ibreymy roike heka ihoõre; tii heka awityhymy imyremy roimyhỹre womati wesemy. 24Kia icoraçaõ binahãkỹ ibrebu ihoõre; kia imyrewimy roimyhỹre, kia mana may judỹỹna wesemy.25Kia tiu tii lamamy rỹimyhỹreu, kia inihikỹtyhymy rỹimyhỹre werymy reburemy reamyhỹre; kia ilau brebule heka iny aõbo rexiuaremyhỹre rikokròmyhỹre. 26Kia tiu tõnoriõ riwotõmonyõtyhy, tõnori webese, kia wyhy tiu iwotõmodỹỹõna. 27Kia tamy womati horeru wesenale rare, kia manateredeòsa òwòru rubu wesenale rare.28Kia tiu wyhylau rexiwòõhyymyhỹre. Kia iny tamy mana-di rehumyhỹre, kia heka iny asi-di rehumyhỹre wesenale rare. 29Kia iny òhòte-di rihetenyke, kia heka iwese iny horeru moe-di rihetenymyhỹre wesenale rare; tii heka urile risinymyhỹre, kia hãbu mahãdureny tõnori jurà webese-di tamy rehumyhỹrenyreki. 30Kia iwe heka (cacos-di pontudos)-di rahetynymy roimyhỹre, kia subururumy rirahòremyhỹre, kia womati ijòtòbòna wesemy.31Tii heka bee riybòdỹỹnymyhỹre, kia tahe bee iwese heranaki rabòrònymyhỹre wesemy risỹnymyhỹre, kia iwese aõòlỹre herananihikỹki rabòrònymyhỹre wesemy. 32Tii heka beranihikỹki tarytyby raòderanymy ririmyhỹre, kia iwese beranihikỹki radeeresydu ura ijõdimyhỹre wesemy.33Kia aõ heka kaki hãwanihikỹki roireki tamy riurihinanyõhyylemyhỹre, kia heka tuu rawidỹỹre iny ilau ruberukemy aõkõ. 34Kia Leviata heka ibutumy aõnaõna-di retehemyhỹre, kia idireny rehurenykremy, kia ibutumy iròdu iròdu rexityhytyhynymyhỹrenyre, kia tahe tii Iiòlòreny rare, idinodureny wesena wahe.
Chapter 42

1Tai tahe Jòò myy rirawyònyre: 2Diarỹ heka ixyby reeryre Deuxu tyhyhykỹ, kiemy dori adee aõ isiraõhyyre, kia abededỹỹnana teywinymy rỹimyhỹre, kia tiu aõ rikokròmy ribinanyõhyymyhỹre. 3Kai tiwatỹỹraxinyte timybo aõnaõnabinamy raryberemy, kia abedeery nihikỹ retxiõnymyhỹremy, kia heka diarỹ aõki rexirarexiralemy watximyhỹre. Kia heka rarybere aõnaõnamy, diarỹ aõnaõna reeryõmy, kiabo heka aõnaõna wityhyhykỹbo heka rare wadee, kia diarỹ timy waerysyõna.4Kai wadee tarybete aroholakremy aõmybo tarybeteri-ò, kia alỹỹraxidỹỹna arirawyònykremy. 5Juhuu heka diarỹ araeryre, kia urile adee raholamy raremyhỹ, ka tahe wiji warue òbiti-di umy nadobimyhỹde. 6Iurenana heka diarỹ raixỹrumy watxireri, kia ibutumy aõnaõnamy rarybereki, diarỹ heka ixidee rexirahemy watxireri, kia sutyrekile rarynyreri, kia bryby sõetyreki.7Kia Jò-wana widee rybe ixawireu, Deuxu tyhyhykỹ Elifaz-ò rarybere: — Diarỹ heka sõemy waky adee reareri, kia inatxi abiòwareny dee tule, kiemy dori kai boho òbitimy aõkõ wamy tarybetenyte, kia iwese Jòò waijoi rarybere wesemy. 8Ka tahe wiji debo-ò inatximy broreni hãbu bimykre, kia debo-ò inatximy budoeni sõemy bimykre, kia tahe Jò-ò biwykre, idi xiwena wesemy riwinykremy, kia adeerenytòemy. Kia Jòò waijoi umyreny rexitòenykre, kia tahe diarỹ iixitòedỹỹna-ò areobykre, kia diarỹ arararytxynyrenyõkre, kia iwese tuu tekoamyhỹtenytemy, kia heka kai boho wamy tarybetenyõhyytenyte, kia Jòò rarybere wesemy. 9Tai tahe Elifaz, Bildade, Zofar boho roirenyre, kia tahe tuu riwinyrenyre, Deuxu tuu tamyreny raryberemynamy, kia tahe tii Jò ixitòedỹỹna-ò reobyre.10Kia irahudi Jòò taixitòedỹỹna-ribi rexihureu tabiòreny inataõrenymy, kia Deuxu tyhyhykỹ ixybyle iaõdimy ityhymy risỹnyre, kia iratyre ibutumy sõemy tamy iaõnaõna riwahinyre, aõbo juhuu tai rỹiramyhỹ. 11Kia ibutumy iseriòre boho, kia ibutumy ibiòwareny boho tamy itxeremy roirenyre, kia iribi irynana deòteõ riwyrenyre iheto ludu. Kia raryberenyre timybo ibederyrymy raremyhỹu, kia juhuu tuu rutỹỹnyreu, kia ibutumy riruxetòedỹỹnyrenyre, kia aõnaõna binahãkỹ Deuxu ityre riatyreu. Kia tahe iny sohoji sohoji nieru tamy riwahinyre, kia manatererỹsỹ debò tamy riwahinyre.12Deuxu tyhyhykỹ tarybewihikỹ Jò bededỹỹnana konana-ò riwahinyre, kia ibededỹỹnana kodele-ribi. Kia tii waò inaubiòwamy reurò mil-my ibudoeni sõe, kia debo-ò inatxi reuro mil-my icamelo sõe, kia inatxi mil-my ibroreni sõe, kia mil-my iburu hãwyy sõe. 13Kia tule debo-ò inatximy iriòre hãbu sõe, kia inataõmy iriòre hãwyy sõe. 14Kia iadelareny Jemima inire; kia ihelỹỹna ta Quezia inire; kia iinataõna ta Querém-Hapuque inire.15Kia heka bede bedew hãwa hãwa rỹimyhỹrenyre iruxerarenyõrenyre, kia Jò riòrereny ruxera wesemy. Kia tybyreny iaõnareny-di itxeredumy rimyrenyre, kia hãbu iseriòre bohoreny-wana. 16Kia irahudi tahe Jòò irumy raremyhỹ, kia 140 wyra-di urure, kia sõemy tariòreriòrerenymy robire. 17Kia tahe matuarityhy-di rurure.

Psalms

Chapter 1

1Deysanawimy kua teramy reare iny binabina mahãdu dohodỹỹna deramy, kia òrarudu mahãdu wese reaõmyhỹre kia rariaõmyhỹre Deuxu-di risinymyhỹrenyre mahãdu-wana. 2Kia iribiòtumy, iaõwiwi heka Deuxu Tyhyhykỹ rybe ritinaki roimyhỹre, kia rybe ritina-di tahe tii rõhõtinymy ratximyhỹre txu-my ru-my.3Kaa iny heka bederade wesena rare kia raumynymy rare bero weijàti-ki; tii raratynymyhỹre bede òbitimy, kia txirurade rarubuõhyymyhỹre.Kia ibutumy aõbo kaa iny riwinyra òbitimy rimymyhỹre.4Iny binabina mahãdu kaweserenyre aõkõ; kia heka horeru yhy riwymyhỹrenye wesena roire. 5Iurenana òrarudu mahãdureny Deuxu rirarytxynyrenykre kia rahitxirenymy roirenyrekre iny òbitimy rỹimyhỹrenyre-ribi.6Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ retehemy kia tarybewihikỹ riwahinymyhỹre kaa iny mahãdu deereny, kiaremyta iny itxỹteitxỹte mahãdu tahe reòsamy ratximyhỹrenyre.
Chapter 2

1Aõherekibo hãwa hãwa Deuxu tyhydỹỹõ mahãdu bede riywinymyhỹrenyre aõbinabina widỹỹmy? Aõherekibo aõwiwi riwinyõmyhỹrenyre kia aõbinabinalemy rõhõtinymyhỹrenyre? 2Iòlò mahãdureny aõbinabinamy rexinohõtinymyhỹrenyre, kia hãwa wedu wedu rexibutunymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ òludumy kia iòlò tii ritare. 3Tii boho raryberenyre: “Rykexitarenyke iny boho dimymyhỹde-ribi; iny boho rahurenyre ibedeeryhỹkỹ tii boho inydireny roiremyhỹ.”4Tarynanaki biu-ribi Deuxu rutxuenymy kia idireny risinymyhỹre. 5Kiata, sõemy takyaramy tamyreny rarybemyhỹre kia ribrebudỹỹnymyhỹrenyre teburehekỹ-di.6Deuxu rarybere: “Kia retidira waiòlò rynana-ò kua Siaõ bedeki, wahãlò tyhyhykỹ-ki.” 7Iòlò rarybere: “Tuu ararybekre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ raryberemy. Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: Kai wariòre tate; wiji diarỹ bumy watxireri.8Bedexitòenyke, kia diarỹ adee ariwahinykre ibutumy hãwa hãwa, ibitumy suu ahõrõmykre. 9Kia womati eredi kai bikrokrokre kiata biyreyrenykre kia butxi wesele.”10Ka tahe wiji boholabenykre iòlò boho; boholawityhybenykre aõ wedu wedu boho! 11Deuxu Tyhyhykỹmy berinanybenyke buberubenymy! Mamytàtà kia atiòhumy besebenyke ikoki;12tuõkita, tii iòhòtyhylemy reburekre kia kai boho tahe burubenykre. Kia deysanawihikỹmy kua mahãdu riòrymyhỹrenyre Deuxu ixiwòtena!
Chapter 3

1Deuxu Tyhyhykỹ, sõemy heka waòludu ijõdire! Kia sõemy waòlumy rexirahòremyhỹrenyre! 2Tii boho rarybemyhỹrenyre wabededỹỹnanamy kia rarybemyhỹrenyre: “Deuxu riwiòhenanyõkre!”3Ka kai, Deuxu Tyhyhykỹ, tiwawòmyhỹte aõhãruna-ribi. Kai wadee tewahinymyhỹte aròtakremy kiata waixiuaresena tetỹmyranymyhỹte. 4Diarỹ rarymyhỹre Deuxu riwawiòhenanykremy, kia kua tahãwalò tyhyhykỹ-ribi tii riwarawyònymyhỹre.5Diarỹ herimy raimyhỹre kiata awimy rarõmyhỹre kia ixybyle rexixamyhỹre kiemy dori Deuxu riwaijemyhỹre. 6Raberuõhyymyhỹre mili-my waòludu sõerenylau kia warubudỹỹmy ratximyhỹrenyre tiribi tiribile.7Manake, Deuxu Tyhyhykỹ! Biwahedỹỹnyke waDeuxu! Kai tehumyhỹte waòludu mahãdu kiata rabòdumy webòhònamy rekoamyhỹrenyre. 8Mobo tarasana riwahinyre kia Deuxu Tyhyhykỹ rare. Deuxu, arybewihikỹ biwahinyke aijoi asỹreny mahãdu-ò.
Chapter 4

1Deuxu, waweribi rurudu, biwarawyònyke tiu diarỹ adee aryrykeu! Diarỹ bede wadee isiramy watximyhỹ, ka kai tahe tiwawiòhenanyte. Wadi bexiwobrunyke kia waixitòedỹỹna-ò boholamyhỹke!2Hãbu rubudu mahãdu, tiu bedeubo tahe kai boho arybereny-di biwarubunykre? Tiubo tahe kai boho, abedeeryrenymy atximyhỹtenyte, biwybenykre wani berabe susu-ò kia marybebenykre aõbinabinamy maroibenymy wamy? 3Õhõti itxi rearenyke kia Deuxu Tyhyhykỹ ywimy riòhãrunymy ratximyhỹre kua mahãdu-my rerinanymyhỹrenyremy; tii warybe-ò roholamyhỹre tiu diarỹ tamy raryra-wana.4Mamytàtàbenyke brebumy kiata òrarunawidỹỹ-ribi ixawirenyke. Betehebenykeini araykyreny òbitireny-di, ixi sohojimy kia wiyrybenymy aherinarenyworeny-ki. 5Xiwena biwahinybenyke tuu Deuxu reamyhỹremy kiata Deuxu Tyhyhykỹ bityhynybrenyke.6Kia sõemy iny mahãdu rarybemyhỹrenyre: “Wadeereny roarybewiwihikỹ bidiwahinyke, Deuxu Tyhyhykỹ, kiata wadireny betehebenyke awityhytyhymy!” 7Kia bedesana wadee tewahinyte heka inihikỹtyhyre kua mahãdu irỹsỹnadimy rỹimyhỹrenyre ixideewimy. 8Tiu herimy raimyhỹreu, awityhytyhymy rarõmyhỹre, kiemy dori kai sohoji, Deuxu Tyhyhykỹ, awimy tiwasỹnymyhỹte rexirarudemy.
Chapter 5

1Deuxu Tyhyhykỹ, boholake warybe rabrò-ò kiata boholake waohitxina-ò rexitòenymyhỹre. 3Rudi warybe wodỹỹ-ò taholamyhỹte; txuu reamyhỹreu, diarỹ waixitòedỹỹna rewinymyhỹre kiata biwarawyònyde reraòmyhỹre.4Kai heka Deuxu aõnaõna binabina adeewi aõkõ rare kia tamy teòbyõhyymyhỹte aõtxi aõnaõna bina arutxi rỹikemy. 5Kai awimy atxiõhyymyhỹte iny ixityhytyhydỹỹdu mahãdu rỹirerenyra-wanaki kiata arakyaranymyhỹre aõbinabina riwinymyhỹrenyre. 6Tehumyhỹte roidu mahãdu kiata teatymyhỹte bòdỹỹna kia aõbinaluu.7Ka ainymy derinana òraruki, diarỹ aheto-ò araloke. Kia aõwaxina adohodỹỹna heto-ki arerinanyke kia watiòhumy arunymy aratyhynymy akoki. 8Deuxu Tyhyhykỹ, biwawiòhenanyke adeewi ariwinykemy kiata wadi beteheke arirana ryki. Kia waòludu mahãdu reteherenykre wawana atxiterimy.9Inyõ rityhynyrenyke aõkõre aõmybo raryberenyreri, kiemy dori inyhudulemy raryberenyre. Raroimyhỹrenyre kia ròbòdỹỹhyymyhỹrenyre kiata iny rubudỹỹhyymy iny riuaremyhỹrenyre. 10Bimybenymy kia birarytxynybenyke Deuxu; kia ibedeywidỹỹnareny òbitile aõhỹỹmy risỹnyrenykre. Ixi-ribi biteònybenyke kiemy dori tii boho sõemy òraruna riwinynyrenyre kiata aòludumy rarybemyhỹrenyre.11Ka aratyhynymyhỹrenyre rexibedesanyrenykre kia ikiemy bedesamy rawiunyrenykre kiemy dori kai teijemyhỹtenyte. Kohe, umy rerinanymyhỹrenyre ibedesarenyre. 12Kiaremy kai, Deuxu Tyhyhykỹ, arybewiwi biwahinymy iny òbitimy nodu mahãdu-ò; aõwiwi riijemyhỹrenyre wyhy itxena wesemy.
Chapter 6

1Deuxu Tyhyhykỹ, uritre wadee rybeõmy tiu akyaramy atximyhỹkreu! Uritre waryrytxydỹỹõmy aehehe-di! 2Wadi bexiwobrunyke, kiemy dori waruruõmy watxireri. Biwateytenyke, kiemy dori waumy rasurusurura,3kia watyytyby sõemy rajeijeireri. Deuxu, tiubo tahe wahedỹỹmy manakre? 4Manake biwatakemy, Deuxu Tyyhykỹ. Kai wamy terinanymyhỹte; iurenanata rubu-ribi biwahedỹỹnyke. 5Kiemy dori, rubu bededỹỹnanaki watxi nohõti reake aõkõre, kua-ki inyõ umy rarybeke aõkõre.6Diarỹ rii riwateywesenyra. Ruu iyhyõmy waherina rỹximy roimyhỹre warube tuu-di, kia wahinana tahe warahyna rituunyre. 7Waòludu mahãdureny òraruki warue ratarinyre sõemy rahinyreki, kia aretehewike aõkõre.8Waribi bexilòhòrarienybenyke, kai boho aõbinabina tewinymyhỹtenyte! Deuxu Tyhyhykỹ wahi-ò roholamyhỹre rahinymyhỹreu. 9Tii wadee roholamyhỹre, tiu tamy rexitòenymyhỹreu, kia rimymyhỹre waixitòedỹỹna. 10Waòludu mahãdu raixỹrurenykre kia werymy rekoarenykre. Tii boho rexiwòrenykre isitere-ribile, kia bedejeijeihyylemy.
Chapter 7

1Deuxu Tyhyhykỹ waDeuxu, aki heka rarudenatxi reare. Biwahedỹỹnyke, biwatake ibutumy wahemy rekoamy rỹirenyreri-ribi 2kia tii boho hãlòe wesemy, riwamyrenyõrenykemy kia riwayreyrenyke lau, kia timy dori inyõ riwahedỹỹõna.3Deuxu Tyhyhykỹ waDeuxu, txibo diarỹ rewinyre-wana kawesenaõ: txibo inyõ rerubunyre, 4txibo aõbinabina-di reòwynyre kua riwawiòhenanyre, txibo rerarytxynyõre kua aõ iòkõmy aõhỹỹmy riwasỹnyre,5taita waòludu mahãdu wahemy rekoarenyre kia riwamyrenyre. Kia tii boho riwarubunyrenyre suki kia wadi rehurenymy warumy aõkõ su ỹnysi-ò!6Deuxu Tyhyhykỹ, mynyike beburemy. Waòludu mahãdu debure biijeke! Mynyike kiata biwawiòhenanyke kiemy dori kai aõ òbitimy relekemy atximyhỹte. 7Ibutumy iny mahãdu bibutunybenyke ixideereny biyrawonymy kia biu-ribi biwedunybenykre.8Deuxu Tyhyhykỹ, kai heka ibutu wedu nihikỹ tate. Waweribi tarurunymy tarybemyhỹte kiemy dori diarỹ wabedeeryõre kia òbitimy watximyhỹre. 9Iny mahãdu aõbinabina mahuke! Diarỹ adee arexitòenyke aõwiwi biwahinyke iny òbitimy rỹimyhỹrenyre dee. Kiemy dori kai Deuxu òbitityhy tate kia waraykyreny kia aõmy rekoamyhỹrenyre teerymy idi atximyhỹte.10Waitxesedu heka Deuxu rare; tii heka rihedỹỹnymyhỹre iny mahãdu òbitityhymy rỹimyhỹrenyre. 11Deuxu heka wedu òbitityhy rare; txuu iyhyõmy tii rirarytxynymyhỹre iny itxỹte12Txibo tii boho ixidee rexiraherenyõkreki, Deuxu tatõnori-di tai rojykre. Tii tawaxiahãte riuterenyre wyhy-di rehukremy. 13Tadebòna rubuna rimyre kiata tawyhy heòty-di rehure.14Betehebenyini timybo itxỹte mahãdu aõbinabina riwinymyhỹrenyre. Tii bedejeijei riywinymyhỹrenyre kiata roimy rekoamyhỹrenyre. 15Hãluu riamyhỹrenyre sỹymy suki kia rariòwymyhỹre tii riare òbititxile.taehehe òbitikile.17Diara, kiaremy, areàlàkre Deuxu-my iaõ òbitinawidỹỹmy kia arawiunykre arawiwydymy Deuxu Rarie nihikỹ dee.
Chapter 8

1Deuxu Tyhyhykỹ Iny tybyreny rare, timywe awityhytyhyre ini ibutumy su-ki! Iaõninihikỹ biurawetyyòhòkỹle rehemynymyhỹre 2kiata uladu mahãdu tuu rawiunymyhỹrenyre, kohe, uladu sõmo mahãdu. Kai tewinyte bede rurutere aòludu mahãdu-ribi bexiwokremy, kia mahukremy ibutumy a wana resumy rỹimyhỹrenyre.3Tiu retehemyhỹre biurawety-ò, kia kai tewinyte, kia ahãdu-ò taina boho-ò, kia telidite iherinareny-ò 4kia iny mahãdu idireny rõhõtinyrenykremy? 5Kiaremyta tewinyta iny ixirawoki sohojilemy kia tamy tewahinyte bedesa kia iòlòmy runykremy.6Kai tamy tewahinyte bedeery ibutumy aõnaõna tewinyte kia ibutumy rimyrenykremy tewahinyte: 7budoeni boho kia broreni kia tule iròdu debure debure; 8nawii nawii kia utura utura kia ibutumy aõnaõna bero nihikỹmy rỹimyhỹrenyre.9Deuxu Tyhyhykỹ Iny tybyreny rare, timywe awityhytyhyre ini ibutumy su bede bedemy!
Chapter 9

1Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ umy arawowykykre ibutumy wacoraçaõ-wana kia 2Aiòraruki, diarỹ arabedesamy kia wadeysamy aratxikre. Umy arerinanymy arawiunykre, Deuxu Rariehekỹ!3Tiu rexitỹnynymyhỹreu, waòludu mahãdu rexiwòmyhỹrenyre; tii boho rariòwymy kia rurumyhỹrenyre. 4Kai heka wedu òbitimy nodu tate, arynanaki tanymyhỹte, òbitimy aõ tewinymyhỹte, waweribi tarybemyhỹte.5Kai tetxynymyhỹte atyhydỹỹkõ mahãdu kia tehumyhỹte iny binabina; tii boho tiu ixyby itxireny nohõti reaõhyymy rarekre. 6Hãwa hãwa biditusinyke iny òludureny lau; tii boho heka ikiehyymy rexihurenyre kia rusarenyhyymy ratxirenyre.7Ka Deuxu Tyhyhykỹ tahe ikiemy Iòlòhyy rare. Tarynaki runymyhỹre, kia tii tarybe riwahinymyhỹre. 8Deuxu heka bede bede hãwa hãwa riwedynymyhỹre òbitityhymy kia iny mahãdu ritamyhỹre òbiti weribi.9Deuxu Tyhyhykỹ heka tule ixiwòtena rare kia iherenymy ijara rỹimyhỹrenyre deereny; tii heka riijemyhỹrenyre bede sirasirau. 10Deuxu Tyhyhykỹ, kua boho araerymyhỹrenyre aratyhynymyhỹrenyre, kiemy dori arariõhyymyhỹrenyre kia awiòhedỹỹ riemyhỹrenyre.11Mawiunybenyke mawowydybenymy Deuxu Tyhyhykỹ dee, Jerusalë-ki ròwedumyhỹre! Hãwa hãwa dee tuu belyybenyke aõbo tii riwinyremy! 12Kiemy dori Deuxu tõhõti itxi reamyhỹre aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹrenyre-txi; tii tõhõti rusaõhyymyhỹre iohitxireny-di kia rirarytxynymyhỹre kua mahãdu ihewomy rekoamyhỹrenyre.13Deuxu Tyhyhykỹ, wadi bexiwobrunyke! Wadi tetehemyhỹte aõhỹỹmy riwasỹnymyhỹre-di kia wamydòdu mahãdu! Kai rubu-ribi tiwahedỹỹnyte, 14kia diarỹ arỹikremy Jerusalë iny mahãdu koreny-ki kia ararybemy iurarumy kiemy dori umy reàlàmy rawiunymyhỹre kia areysakre kiemy dori tiwahedỹỹnyte.15Ityhydỹỹdukõ mahãdu rariòwyrenyre hãluu tii boho riwinyrenyre òbititxile; kia tureny òhòte riroxirenyre tii boho òbitile riwinyrenyrekile. 16Deuxu Tyhyhykỹ heka ixyby raerywityhyre taõ òbitityhymy widỹỹ òraruki. Iny itxỹte itxỹte boho rariòwymyhỹrenyre taõbinabinareny òbititxile.17Iny binabina mahãdu kia ibutumy Deuxu deramy rekoamyhỹrenyre kia rubu mahãdu bedereny-ò rirahurenykre. 18Iny iaõkõmy rỹimyhỹre mahãdu ikiemy iribireny nohõti rusaõrenykre, kia wyte mahãdu ikiemy aõkõ ixawirenykre irarysònareny.19Mynyike Deuxu Tyhyhykỹ, kia uritre iny mahãdu iwahidỹỹõmy awana resurenykemy! Kia iny mahãdu atyhydỹỹdukõreny bisỹnybenyke akoki kiata bihitxinybenyke. 20Deuxu Tyhyhykỹ, bibrebudỹỹnybenyke kia rieryrenykremy iny mahãdu kia aõke aõkõhyyre.
Chapter 10

1Deuxu Tyhyhykỹ, aõherekibo kiaki iheremy taiteri? Aõherekibo texiwòteri bede ixiramy rỹireri bedeu? 2Iny binabina heka ixityhytyhydỹỹluurenyre kiata iny iaõkõmy rỹimyhỹre hemy rekoamyhỹrenyre. Kia tii boho taõbinabinarenytxile rariòwymyhỹrenyre! 3Kiemy dori iny itxỹte mahãdu rexityhytyhynymy rarybemyhỹrenyre taõbinabinarenymy. Hãbu rexibònymy Deuxu Tyhyhykỹ deramy reamyhỹre kia aõnaõna binamy iòludumy rarybemyhỹre.4Taixityhytyhydỹỹ òraruki, hãbu itxỹte Deuxu notxi ririõhyymyhỹre; tamy heka Deuxu ihoõhyyre. 5Ibutumy aõ hãbu itxỹte riwinyre òbitimy rimyre. Tii heka rieryke aõkõre Deuxu bededỹỹnana kia taòludu mahãdu-di risinymyhỹre.6Tii myỹ rõhõtinyre: Tiu waruru ritueõtyhy; tiu aõsirasiramy wanoõna.” 7Irywo heka tỹximy roimyhỹre aõnaõna binabina-di, roi-di kia ehehe-di. Tii aõbinabibalemy kia bedejeijeilemy sohojilemy rarybemyhỹre.8Tii rexiwòmyhỹre iny mahãdu birekile; kuakile ròsemy runymyhỹre kia iny bedeeryõ mahãdu rirubunymyhỹre. 9Iwese hãlòeõ, tòsenaki rexiwòmy runymyhỹre wese, kiata retehemyhỹrenyre tibo rexiijekõrenykre. Kia rexiwòmy ratximyhỹre, riraòmy rirubunykremy. Taita teery rimymyhỹre tòsenaki kia iribita idi retyymy ramyhỹre kua-ribi. 10Tii heka ityre làma rỹimy kia rariòwymyhỹre, ruru nihikỹ ribòdunymy.11Iny binabina myỹ rõhõtinymyhỹre: “Deuxu tõtxi ririõhyyre; tii tarue ribrenyra kia aõmy robiõhyyreri!” 12Bexilàmadỹỹnyke Deuxu Tyhyhykỹ, kia birarytxy kaa iny itxỹte itxỹte! Uritre nohõti lusaõmy iaõkõ mahãdureny-ribi!13Timybo tahe iny binabina Deuxu deramy reakre kia rõhõtinymy Deuxu rirarytxynyõkremy? 14Ka kai Deuxu, tetehemy teerymyhỹte aõhỹỹmydỹỹna kia bederyryna-di kia ikiemy texihuhyymy atximyhỹte bowiòhedỹỹkremy. Irurutereõ mahãdu aratyhynymyhỹrenyre; kai ikiemy tewiòhenanyhyymy iny aõkõ mahãdu-di atximyhỹte.15WaDeuxu, iny binabina bededỹỹnana mahuke kia iny itxỹte itxỹte mahuke. Birarytxyny benyke iaõbinabinareny òrarukile; kia uritre ijõ ihedỹỹõmy. 16Deuxu Tyhyhykỹ heka ikiemy Iòlò rare; ityhydỹỹdukõ mahãdu rateòdỹỹrenykre isu-ribi.17Deuxu Tyhyhykỹ, kai boholakre iny tỹkỹkõmy rexilàhàlàhànymy rỹimyhỹrenyre ixitòedỹỹna-ò kiata tamyreny brebuterena ixiuaresena biwahinykre. 18Kai boholakre iny aõhỹỹhỹỹmy kia wyte mahãdu rirajuarenykre-ò kiata iweribireny marybekre kia iny mahãdu, rubudumy ratximyhỹrenyre, tiu ixyby riuberanyrenyõtyhy bede brebuna.
Chapter 100

1Mawiunybenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee, ibutumy sumy tahãwanymyhytenyte! 2Berinanybenyke Deuxumy mabedesabenymy kia bydòibydenyke mawiunybenymy ityy-ò!3Õhõtireny itxi bekoabenyke tii Deuxu raremy! Tii inyboho riwinyrenyre, kia inyboho heka ihõrõ roire; inyboho heka iijoireny rare, kia iiròdureny.4Birònybenyke Irybe Heto ijòtybòna-di beàlàbenymy, birònybenyke iubereny-ò mawowydybenymy! Deuxumy mawowydybenyke kiata tuu beàlàbenykre! 5Kiemy dori Deuxu awi rare; iaõmy derinana ikiemy ryimyhyre, kia iaõwiwi ionana ihoõre.
Chapter 101

1Diarỹ rawiunyre inymy rerinamy kia aõ òbitimy ryiremy; rawiunyre wiuna-di adee, Deuxu Tyhyhykỹ.2Arariakre rywihiky-di. Tiubo tahe wadee kynakre? Ararekre wabededyynana-di òbitimy wahetoki 3Kia iny itxyte mahãdu-di aratxiõkre. Diarỹ riwakyaranyre aõnaõna kua mahãdu rexilhòrarienyrenyre Deuxu-ribi kia arimyõtyhy iòrarurenyõ.4Aõnaõna binabina waribi ròhòrariekre kia iny roihikymy arareõkre. 5Kua mahãdu arihurenykre ibinamy iny witxiramy rarybemyhyrenyre wihewodreny-ribi kia areteheõkre iny rexityhytyhynymyhyrenyre mahãdu-di. 6Arityhynymy aritakre motyhytyhybo Deuxu dee òbitimy ryimyhyrenyre kia ariwahinykre rururenykremy taõmyTyhyhykỹdỹỹnareny hetoki. Kua mahãdu òbitimy ratximyhyrenyre wadeòdumy ratxirenykre.7Roiluku waõmysỹdỹỹna hetoki ratxike aõkõre; kia iny itxyte waruki ratxike ihoõre. 8Txu sohoji sohojimy arihurenykre iny binabina mahãdu wasureny-ribi kia ariteònyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ hãwa-ribi ibutumy aõnaõna binabina riwinymyhyrenyre.
Chapter 102

1Deuxu Tyhyhykỹ, boholake waixitòedỹỹna-ò kia boholake wairà-ò biwahedỹỹnykemy rexitòenyreri-ò! 2Uritre walau ixiwòteõmy tiu aõhyymy arutyynymy aratxikreu! Wadee boholake, tiu diarỹ arahinymyhykeu, kia wylemy bidiwarawyònyke!3Wabededỹỹnana riõmy rareri wàdàsi wesemy, kia waumy rooreri kia heòtyki rooreri wesemy. 4Diarỹ heka iwese asi rakròmy ityre rira ryimyhyre wesena rare; renodỹỹnyre ibutumy waruru kia wade byre rawike aõkõre.5Diarỹ katxiterehekymy raohitxinyre; diarỹ heka wadetyy wati-wanale rare. 6Diarỹ heka nawii bederahymy ryire wesena rare, maoloolo hetotybyki runyre wesena.7Rarõõhyymyhyre; diarỹ heka iwese nawii sohoji heto ratyyki runyre wesena rare. 8Waòludu mahãdu wadi risinymyhyrenyre txuu iyhyõmy; kua mahãdu wadi risinymyhyrenddyre wani riuhemyhyrenyre iròdu sõmo rihurenykremy.9-10Akyara òraruki kia ebureheky òraruki, bryby warysỹnare, kia warubetuu rexiurinyre wamona-wana, kia dori tiwamymy wadi irehemy tehute.11Wabededỹỹnana heka ru ubròrò wesena rare; diarỹ heka asi rarubumy ramyhyre wesena rare. 12Ka, kai tahe Deuxu Tyhyhykỹ, Iòlò tate ikiemy; iny mahãdu ibutumy tiu bedeu ryiramyhy atxi tõhõtireny reakre.13Kai bexilymadỹỹnykre kiata Jerusalem-di bexiwobrunykre, kia tamy rehemynyra idi wobruna-ò; ibededỹỹnana òbiti-ò rehemynyra. 14Kia tii rexihure hãre, aijoi tuu rerinanyrenyre; tii boho idi rexiwobrunyre, kia aõhyymy rutyynyrenydre hãdremy. 15Hãwa hãwa ibutumy ramytàtàrenykre Deuxu Tyhyhykỹ dee; ibutumy iòlò mahãdu ruberurenyre ibedeery Nihiky lau. 16Tiu Deuxu roosekreu Jerusalem riwinykremy, tii riteòsinykre tabedeery nihiky.17Tii roholakre taijoi rarimy ratximyhyrenyre-ò kia roholakre iixitòedỹỹnareny-ò. 18Kia raritimy roikre iny rioreriorereny rieryrenykremy aõbo Deuxu Tyhyhykỹ riwinyremy kia reàlàrenykremy kua mahãdu uladu ruarenykre.19Tabede Tyhyhykỹ-ribi, biu rarie-ribi Deuxu detehede: biurawetyy-ribi tii retehere su-ò, 20kia roholakremy brejudu mahãdu ohitxina-ò kia rihedỹỹnykremy motyhytyhybo rurukremy raywirenyre.21Iurenana heka Deuxumy adeàlàna ryikre Jerusalem-ki, kia ini tahe kuaki tu rybe ryikre 22tiu hãwa hãwa kia taiòlòreny-wana rexibutunyrenykre tuu rerinanyrenykremy.23Kia watymyramy rarehãre, ka Deuxu tahe waruru waribi ritare kia wabededỹỹnana ritxuunyre. 24WaDeuxu, uritre wadyõmykre wiji, wabededỹỹnana wetyamy! Waha, kai heka ikiemy arumy atximyhyte.25Kodelemy suu tewinyte kia ebò òbiti-di tewinyte biurawetyy. 26Suu kia biurawetyy rexihurenykre, ka kai ikiemy arumy mabekre. Suu kia biurawetyy rexihurenykre tyy wesemy. Kia tyy drexihumyhyre wese idi behukre kia tii boho riõrenykre. 27Ka kai tahe ikiehyymy tate, kia abededỹỹnana heka ikonana ihoõre.28Iny riòrereny raytxirenykre imynydudirenymy, kia irioreriorereny ikiemy iixiwotenareny ijõdirenykre.
Chapter 103

1Watyytyby Deuxu Tyhyhykỹmy beàlàke! Ibutumy wahõrõ reàlànyre inityhyhykymy! 2Watyytyby Deuxu Tyhyhykỹmy reàlàmyhyre kia tõhõti rusaõhyyre tii awityhyre-ribi.3Deuxu ibinamy rahãõre ibutumy waòrarunaki kia ibutumy riteytenyre wawebinadu; 4tii riwahedỹỹnyre rubu-ribi kia tarybewihiky derinana wadee riwahinyre kia awityhytyhymy. 5Tii riwadeysanyre sõemy aõnaõnawiwihiky-di, kia wesemy tahe diarỹ rare watymyramy waruruteremy nawiihiky wese.6Deuxu Tyhyhykỹ ritare uladu tybyõmy iseõmy ryimyhyrenyre deewimy kia iaõnareny tamyreny rimymyhyre. 7Tii ritynynynyre Moiseisi aõmysỹdỹỹna kia riwahinyre Israel iny mahãdu robirenykremy ibedeeryna riwinyremy. 8Deuxu Tyhyhykỹ heka awityhyre kia iny ruxetòedỹỹdure; kia ywityhymy ratxire kia sõemy inymy rerinanymyhyre.9Tii inydireny rirarytxynymy ratxiõmyhyre, kia ikyara ikiemy ryiõmyhyre. 10Deuxu heka iny rirarytxynyrenyõmyhyre tuu iny boho rekoamyhyrenyremy kia riòwynyõmyhyre iny òrarunareny kia aõbinabinareny wesemy.11Iwese tahe biurawetyy inihikymy su ratyaki roimyhyre, kia wesemy tahe inihikyre iinymy derinana kua mahãdu ilau ruberumyhyrenyre. 12Iwese txuolona irehemy roimyhyre wese, kawesemy tahe tii ritòhòrarienymyhyre iny-ribireny iny òrarunareny. 13Iwese tyby tariòre-di riywinymy ratximyhyre wese, iwese tahe Deuxu awityhyre kua mahãdu ilau ruberumyhyrenyre.14Kia tii rieryre timybo iny boho relerenyremy; õhõtireny reake kia iny boho su node-ribi relerenyremy. 15Iny bededỹỹnanareny heka asi wesena rare; raumynymy kia roirysònymyhyre kia syraro noirysò wesemy. 16Kiata yhy rebonymyhyre, noirysò rikõmyhyre, kia tiu ixyby inyõ tuu robiõtyhy.17Ka Deuxu Tyhyhykỹ derinana tahe kua mahãdu rityhynymyhyrenyre ikiemy ryimyhyre. Iaõwiwihiky ryimyhyre, rawahimy tyby-ribi iriòre boho-ò, 18kua mahãdu-ò rirarenymyhyrenyre iki boho-wana widee bede riywinyrenyre kia òbitityhymy rityhynymyhyrenyre irybe wahidỹỹnana. 19Deuxu Tyhyhykỹ ritidire tarynana rimywiwimy biurawetyy-ò; tii heka Iòlò rare kia ibutumy rimymyhyre.20Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee, iruruteremy kia yju bedeeryhyky, kia roholare aõmybo rarybere-ò kia rityhynyre irybe wahidỹỹnana! 21Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee, ibutumy biurawetyy yju mahãdu, kia tuu rerinanymyhyrenyre kia tamy deewimy riwinymyhyreyre! 22Deuxumy beàlàbenyke, kia ibutumy aõnaõna tuu ryirenyre, ibutumy tai riwedunymyhyre! Watyytyby, beàlàke Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 104

1Watyytyby, beàlàke Deuxu Tyhyhykỹmy! Deuxu, waDeuxu, timywe tanytyhyte atyyurahaky-di 2kia roosona-di texihetynymyhyte. Tetytemyhyte biurawetyy kia breò wesele 3kia tewinyte aheto beratyre kua biu-ribi, biuwetyyura teuhete ityti heòty wouna wesemy kiata tuòmyhyte yhyderatyti wesemy.4Yhy tewinyte arybedi ijyradumy kia biudelaa-di aõmysỹdỹỹdu wesemy. 5Kai telidite suu tedewiwimy tenatyre, kia wesemy tahe tii tiu raukyõtyhy.6Suu tehetynyte beronihiky wesemy, kia tii baraca biu itxena wesemy, kia bee dtahe ryirenyre hãwalò rarie ratyre. 7Kiaremy, tiu bee temyteu, tii boho rexiwòrenyre; kia roholarenyreu airà òraruna-ò, ròhònyrenyre ijyramy.8Bee rekoarenyre hãwalò hãwalò-di kiata reserenyre iwory-di, kia ròirenyre tamy rexibutunyrenykremy teywinyte-ò. 9Kai telidite tiòbo bee raonananykremy kia ixyby ritymyõkremy suu.10Kai tewinyte ròhònykremy bee iworyiworymy kia tewinyte bero be reakremy hãwalò hãwalò-my. 11Kabemy heka ibutumy iròdu iròdu bederahyludu riõmyhyrenyre, kia tuu heka Jumetu bederahyludu tabemomo rihydỹỹnymyhyre. 12Berò weijàtimy nawii nawii tyty riwinymyhyrenyre kiata rawiunymyhyrenyre bederade rurumy.13Biurawetyy-ribi tadeteònymyhyte biulòra hãwalò hãwalò-ò, kia suutyximy ryimyhyre aaõwiwi-di. 14Asi teumydỹỹnymyhyte broreni dee kia bederade rysỹna òtaòta iny mahãdu-ò; kawesemy tahe tii boho suu-ribi ritamyhyrenyre tarysỹnaremy. 15Kia suu tewinyte mona besò-di ryikremy, kia iny mahãdu ibedesamy tesỹnymyhyte; kia adỹỹ rysỹnauri heka ribedesadỹỹnymyhyre; kia paõ tahe ruruterena riwahinymyhyre.16Sõemy heka biuòra rejujumyhyre Deuxu Tyhyhykỹ bederadetyremy, kia Libano teriò tyre, kia tii ribrònyre. 17Tai heka nawii nawii tỹtỹ riwinymyhyrenyre, kia cegonhas tahetoreny riwinymyhyrenyre bedeykymy. 18Budoeni debure mahãdu rỹimyhyrenyre hãwalò rarieheky-ki, kia lebres mahãdu tahe rexiwomyhyrenyre mynarawoki.19Kai ahãdu tewinyte alisina ixena rierykremy; txuu tahe rieryre rexilikremy. 20Ruu riwinyre, kia ibutumy iròdu iròdu debure ròhònyrenyre bede rurunyreu.21Hãlòe riòre rawobrumyhyre rariunymyhyre-wanawana, rysỹna rierenymy Deuxu riwahinyre. 22Kiaremy, txuu ròhònymyhyreu, tii boho ròòserenyre roirenykremy tahãluurenywo-ò.23Kiata iny mahãdu ròhònymyhyrenyre raõmysỹdỹỹnyrenykremy kia raõmysỹdỹỹnymyhyrenyre txioromyta ixawimyhyre. 24Deuxu Tyhyhykỹ, kai heka tewinyte sõemy aõnaõna kia heka abedeeryhykymy tuu tewinyte. Suu heka ryximy roimyhyre aaõnaõna tewinyte-di.25Kua doide bero nihiky, tai utura nihiky utura sõmosõmo tuu ryimyhyre, sõetyhymy timy iny isõereny-di iriraõna. 26Bero nihiky tyre bera heòty reamyhyrenyre, kia tuu Leviatã risinymyhyre, bera aõni kai tewinyte wahe.27Ibutumy kaa iròdu iròdu riraòmyhyrenyre kia tamyreny rysỹna biwahinykremy ibededỹỹnana òbitimy. 28Kai tewahinyte rysỹna, kia tii boho rirysỹmy rihydymy ratximyhyrenyre.29Kia aòsỹny tewòmyhyteu ruberurenyre; kia ielewysenadreny tekròmyhyteu kai tamyreny tewahinyte, tii boho rururenyre kia sunode-ò ròòserenyre iribi dòhònydenyde-ò. 30Kiaremy, tiu ielewysenareny tebunymyhyteu rexixamyhyrenyre, tii ruamyhyrenyre; kia wesemy tahe bededỹỹnana tewahinymyhyte sutymyra-ò.31Kia Deuxu Tyhyhykỹ aõnaõnawiwi ikiemy ryirakre! Tii rexibedesanyre taõmysỹdỹỹna riwinyre-di! 32Deuxu retehemyhyre su-ò, kiata tii ramytàtàmyhyre; hãwalò hãwalò riukynymyhyre, kia tii boho tahe rawàdàsinymyhyrenyre.33Arawiunymy areàlàmy ararekre Deuxu Tyhyhykỹ dee warumy ararekre wana-wana; arawiunykre waDeuxu dee ibutumy wabededỹỹnana-di. 34Kia tii reysamy ratxire wawiuna-di, kia dori wadeysana namyhyde Deuxu Tyhyhykỹ-ribi.35Kia iny binabina mahãdu ratarenykre su-ribi, kia òrarudu mahãdu ixidireny ratxirenykemy risỹnyrenyõkre. Watyytyby, beàlàke Deuxumy! Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 105

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy, marybebenyke iaõna ninihikymy kia belyybenyke hãwa hãwadu-ò aõnaõna tii riwinyremy. 2Mawiunybenyke Deuxu dee, mawiunybenyke beàlàbenymy tuu; marybebenyke aõnaõnawiwihiky tii riwinyremy. 3Ini wityhymy awityhymy idi matxibenyke; kia ibutumy Deuxumy rerinanymyhyrenyre teysamy ratximyhyrenyre.4Biijebenyke Deuxu wiòhedỹỹnana; atxibenyke ikiemy ikokihyyle. 5-6Kai boho, Abraaõ rioreriorereny, Deuxu deòdu, kai boho Ijaò rioreriorereny, Deuxu aratarenyre, õhõtireny rekoarenyke ibutumy bedeòtiidỹỹna wihiky kia taijoi ritamy riwinyrenyre-di.7Tii heka iny Deuxureny rare; kia irybe wahidỹỹnana heka ibutumy hãwa hãwa dee rare. 8Tii ikiemy tõhõti reamy rarekre tarybe riwinyretxi, kia sõetyhymy beòra wyra ryidi, riwinykre tuu raryberemy.9Riwinykre tarybe Abraaõ-wana widee riywinyre kia tarybe riwinykremy rarybere Isaque dee. 10Deuxu riwinyre tarybe ywidỹỹna Israel-wana ikiemy; tii riwinyre tarybe wahidỹỹ ikiemy. 11Ibedeuta Deuxu rarybere: “Diarỹ adee ariwahinykre Canaã su, kia ikiemy asumy rarekre.”12Deuxu ijoi juhuu ibutere kia iwitxira suludumy ratxirenyre Suu Rawahikremy roimyhyreki. 13Rariamy roiremyhy Hãwa hãwamy, iòlò iòlònamy.14ka deuxu tahe riwahinyõre inoõ aõhyymy risỹnyrenykremy kia rieryrenykremy, rirarytxynyre iòlò mahãdu. 15tii rarybere: “uritre derexirenyõmykre wadeòdureny-ò kia dori diarỹ retare; uritre aõhyymy isỹdỹỹrenyõmykre warybedi ijohodurenydi!”16deuxu riwinyre ryma reakremy suu rawahimy roimyhyreki kia taijoireny risỹnyrenyre irysynarenyõmy. 17taita riteònyre ikorenymy hãbuõ jyje inire, kia idi ijoho ryire wetxu wesemy.18iwareny rataarenyre womati rerutidi, kia tòtireny-ò womati ixiura ritidirenyre. 19jyje brejuki bede riijere kia aõmybo òbitimy rarybere xiery ròhònyre. Deuxu tyhyhyky rybe òbitimy rieryre kia jyje òbitimy ratximyhymy.20taita egito iòlò breju-ribi riòlòdỹỹnyre; hãwa hãwa iòlò ahãnaki ratxikremy risynyre. 21tii risynyre wedumy kua su-ki, riwedunykremy ibutumy hãwa hãwa. 22jyje rimyre tyhydỹỹna tarybe riwahinykre tadeòdureny-ò kia bedeery nihiky taòmysydỹỹdureny-di tarukikremy. 23irahudi ijaò rare egito-ò kia tai rahãwanymy raremyhy.24deuxu tyhyhyky riwinyre iijoireny sõemy rariòrenyrenykremy kia iruruteretyhymy risynyrenyre iòludureny-ribi. 25tii riwinyre egipcio mahãdu radònyrenykremy iijoirenymy, kia riwinyre israelita mahãdu rabòrenykremy, deuxu deòdureny. 26taita deuxu diteònyde moiseisi teòdu kia araõ tule, mobo ritare taijoimy. 27tii boho riwinyrenyre bedeòtiidỹỹna egito-ki kuaki aõnaõnawiwihiky riwinyrenyre.28deuxu riteònyre bedeluruhuky sutyre, ka egipcio mahãdu tahe rityhynyrenyõre irybe wahidỹỹna. 29tii rirahorere bero hãlubumy kia ibutumy utura rirubunyre. 30Egito su tyximy yròwyteseura-di ryire; kia iòlò aõmysydỹỹna heto rahenyõre.31deuxu tarybe riwahinyre, òhòrati rabrò tubru rabrò rityxinyre ibutumy hãwa hãwa. 32biu bededỹỹnana, tii diteònyde biulòra myna-di kia biudelaa sutyre. 33rihure uva aòbròna kia maixõmo tule kia ibutumy bederade ririòwydỹỹnyre.34tii tarybe riwahinyre, kia dirahude sei rabrò, sõemy kia timy idi riraõna. 35Sei rabrò rirònyre ibutumy alòbròna, kia ibutumy Egito aõwi. 36Tii rirubunyre uladu adela ibutumy Egipcio mahãdu riòrereny.37Taita Deuxu ritare Israelita mahãdu Egipcio-ribi, kia tii boho riwyrenyre myna rysy kia myna rysy òtaòta. Ibutumy ityhyrenyre kia sõemy idewirenymy. 38Egipcio mahãdu reysarenyre iu israelita mahãdu ròirenyreu kiemy dori ilaureny ruberumyhyreny. 39Deuxu ritidire biuwetyyura taijoi ratyareny-ò kia heòty idireny rariakremy rumy.40Tii boho rexitòenyrenyre, kia Deuxu tahe diteònyde nawii nawii kia biurawetyy-ribi tamyreny didwahinyde paõ sõemy iràmareny rihydỹỹnyrenykremy. 41Mynaurahãdu ritxuare, kia bee riòlòdỹỹnyre, kia reare bederodi bero wesemy. 42Kiemy dori tii tõhõti ixitxi reare tainytyhymy riwinykremy rarybere-di Abraaõ dee tadeòdu.43Kawesemy tahe Deuxu ritare Egito-ribi taijoi ixidee ritare hewa, kia tii boho kua-ribi dòhònydenyde rawiunyrenymy rabedesarenymy. 44Deuxu tamyreny riwahinyre suu iwitxira iny mahãdusu kia riwahinyre ibijiureny iribi riwyrenykremy, 45kia rityhynyrenykremy irybe wahidỹỹna kia rirarenyrenykremy irybe rityhynyrenymy. Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee!
Chapter 106

1Deuxu Tyhyhykỹmy beàlàbenyke! Deuxumy beàlàbenyke kiemy dori tii awi iinytyhyre, kiemy dori iaõmy derinana ikiemy ryimyhyre. 2Mobo tahe aõwaxina iaõnawiwihikymy riritinykre tii riwinyremy? Mobo tahe aõwaxina tuu reàlàkre tuu tii reamyhyremy?3Bedesa wahire kua mahãdu rityhynymyhyrenyre irybe wahidỹỹnana, kua mahãdu ikiemy aõ òbitimy riwinymyhyrenyre! 4Watxi ini õhõti reake, Deuxu Tyhyhykỹ, tiu arybewiwihiky tewahinyteu aijoi mahãdu-ò; kia tehedỹỹnytenyteu, kia biwahedỹỹnyleke. 5Biwawahinyke kia diarỹ arobikemy aijoi tako-ò ròirenykremy kia diarỹ wabedesamy aratxilekemy aijoirenyheki, kua mahãdu bedesa adee ratximyhyrenyre.6Diarỹ boho òraruna rewinyrenyre iwese wahyynareny òraruna riwinyrenyre wesemy; diarỹ boho ibinatyhymy rewinyrenyre. 7Egito-ki wahyynareny rieryrenyõlerenyre Deuxu aõnaõnawiwihiky riwinyre. Tõhõti rusarenyre sõemy tii riteòsinyre tainymy derinana tamyreny, kia Bero Nihiky Sò-ki, tii boho Deuxu Bedeery Nihikymy ròludurenyre.8Ka, riteòsinykremy tabedeery nihiky, tii rihedỹỹnyrenyre, timybo tuu rarybemy. 9Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre, kia Bero Nihikysò ruỹre; tii taijoi mahãdu riòhòresedỹỹnyre txibo iwese suu irubumy roimyhyre wesemy.10Tii ritarenyre kua mahãdu debowo-ribi tureny dòdureny-ribi, kia rihedỹỹnyrenyre iòludureny-ribi. 11Bee rihumy ribrònyrenyre iòludu mahãdu; ijõreny rahenyrenyõhyyre. 12Taita iijoireny rityhynyre Deuxu riwinykremy raryberemy kia rawiunyre reàlàmy tuu.13Kia aõtamaõkõ tõhõti rusarenyre aõbo Deuxu riwinyre-ribi kia rekoarenyre tohodỹỹna riraòrenyõlemy. 14Bederahyki tii boho ririrenyre taõmy ijaranareny kia Deuxu rieryrenywikemy risynyrenyre. 15Taita tii riwahinyre aõmybo rexitòenyrenyremy, kiata diteònylede binana binahãky.16Kuaki, tabreòdenarenyki, tii boho Moiseisi dee rexiwobinanyrenyre kia Araõ dee tule, Deuxu Tyhyhykỹ deòdureny. 17Taita suu rexiraynymy rirỹsỹre Datã; Abiraõ tahãwyy tariòre boho-wana tule rirỹsỹrenyre. 18Heòty desede iheworenymy ijyradu tyrereny kia risõrenyre kua iny binahãky.19Kia Horebe—ki Israelita mahãdu riwinyrenyre broreni riòre myna rỹsỹ kiata rerinanyrenyre kaa myna rỹsỹ deuse binahãkymy. 20Riwiurònyrenyre Deuxu tuu urahãky kia iròdu asiròdu umy-di. 21Tii boho tõhõti rusarenyre Deuxu-ribi kia tahedỹỹdureny-ribi, kia aõnaõnawiwihiky riwinyre Egito-ki.22Kia bedeòtiidỹỹna riwinyre tii riwinyre! Kia bede brebuna riwinyre Bero Nihikysò-ki! 23Irahudi Deuxu rarybere kia Israelita mahãdu rahukremy; kiaremy Moiseisi, teòdumy ritare Deuxu-wana riòludunyre kia riwahinyõre ikyarana rihurenykemy.24Irahudi tii boho ririrenyre Suu Rawahimy roimyhyre, awityhytyhymy, kiemy dori rityhyrenyõre Deuxu riwinykremy rarybere. 25Tii boho tabreòrenyki ratxirenyre kiata rexibedejeijeinyrenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ rybe-ò ijohonaderalemy rekoarenyre.26Taita Deuxu riteòarinyrenyre:: tii rirubunyrenykremy bederahyki, 27Kia riuberanykremy irioreriorereny kia ityhydỹỹkõ mahãdu ykytxi kia riwahinyre rururenykremy iwitxirasurenyki.28Irahudi Deuxu ijoi mahãdu rexibutunyrenyre Peor-ki kia rerinanyrenykremy Bali (Baal) suritxoo deuse-my ibededỹỹnana ihoõre. 29Taõnaõnareny-di, tii boho risynyrenyre Deuxu rikyaradỹỹnyrenyre. Taita rexihurenyre binana binahãky-di.30Ka Fineias iòrarudu mahãdu rirarytxynyre, kia binana òtaòta tahe rahurenyre. 31Kia heka itxi nohõti reare Finéias dee tòemy kiata nohõti itxi ibutumy reamy rarekre ikiemy.32Irahudi, Meribabe òlònaki iny mahãdu Deuxu riteburedỹỹnyrenyre, kia mobo Moiseisi iiòraruki aõhyymy rutỹỹnyre. 33Tii boho risynyrenyre Moiseisi riwohitxihitxinyrenyre, kia tii rarybere aõnaõnamy rybenake aõkõ. 34Tii boho rirubunyrenyõre ityhydỹỹdukõ mahãdu kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre wese, 35kia rexiuriurinyrenyre kia tii boho-wana raydònyrenyre kua mahãdu-wana kia ibededỹỹnanareny wesemy riwinymy roiremyhy. 36Deuxu ijoi mahãdu rerinanyrenyre suritxoo deuse-my kia iòraruki ituerenyre.37Tii boho riwahinyrenyre tariòrereny òbitile weryry hirari xiwena wesemy ityhydỹỹkõ mahãdu suritxoo deuse-ò. 38Rirubunyrenyre kaa uladu bedeeryõreny, tariòrereny òbiti weryry hirari, xiwena wesemy Canaã su ritxoo deuse dee. 39Kawesemy riwinyrenyre aõnaõna, tii boho rexibinanyrenyre kia ibinatyhymy riwinyrenyre Deuxu dee.40Taita Deuxu Tyhyhykỹ iky reare taijoireny dee, kia sõemy iwoxi roburobure tamyreny. 41Tii riatyrenyre ityhydỹỹkõ mahãdu debowoki kia tii boho tahe rimyrenyre.42Kõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenyre taòludureny debowoki kiata irybe wahdỹỹnareny rawoki ratxirenyre. 43Deuxu ritarenyre taijoireny tiwese bedemy sõemy, ka tii boho tahe Deuxu òludumy ratxirenyke tamywirenyre kia òraruna-di ixyby rasỹytxirenykemy.44Kiaremy, tiu rahinyrenyreu, Deuxu roholare kiata tamyreny roosere iu aõhỹỹ rutỹỹnymy ratximyhyrenyu. 45Iòrarurenyki Deuxu ixitxi tõhõti reare tarybe riwahinyretxi, kia tainymy derinan òrarumy, tii tõhõti riwiurònyre. 46Deuxu riwinyre kua mahãdu brejumy ridyrenyre-di rexiwobrunyrenykremy.47Deuxu, waDeuxureny, biwahedỹỹnybenyke! Biwatabenyke atyhydỹỹdukõ ykyreny-ribi kia ixybyle biwadybenyke wasure-ò. Kawesemy tahe diarỹ boho umy areàlàrenykre kia ixideewirenymy anityhyhykymy arawowydyrenykre. 48Reàlàrenyre Israel Deuxu! Reãlãrenyre Deuxumy wiji kia ikiemy! Kia ibutumy iny sumy ryimyhyrenyre raryberenyre: “Txiòtòetuke!” Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 107

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy kiemy dori tii awire, kia iaõmy derinana ikiemy ryimyhyre! 2Beàlàbenyke Deuxumy ibutumy mahãdu tii arahedỹỹnyrenyre. Tii aratarenyre aòludureny deboworeny-ribi. 3Kia araòkysedỹỹnyrenyre hãwa hãwa witxira-ribi, iboo-ribi, iraru-ribi, beàra-ribi kia ibràra-ribi.4Iny mahãduõ rariarenyre reòsamy bederahyki kia rahãrenyõhyyrenyre cidade hãwatxi rasynyrenykemy. 5Ryma kia bemomo risamy ratximyhyreny kia aõ riraòmyhyreny ibutumy iribireny riõre. 6Taõhỹỹhỹỹ rahinyrenyre rahenyrenykemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ ritarenyre iaõhỹỹhỹỹmydỹỹnanareny-ribi. 7Tii ridyrenyre ry òbitidi, cidade hãwaõ-ò tai rahãwanyrenykremy.8Kia tii boho reàlàrenyre Deuxumy iaõmy derinana kia aõnaõnawiwihiky riwinyremy tamyreny! 9Kiemy dori tii riwahinyre bee mobo bemomo risamyhyreny-ò kia aõnaõnawiwi riwahinyre mobo ràma risamyhyreny-ò. 10Iny mahãduõ ratximyhyreny bedeluru rubunaki, aõhyymy kia rabrejumy womati rerutidi,11Kiemy dori rexiòludunyrenyre Deuxu Rarieheky rybekõnamy kia tohodỹỹnana riatyre. 12Tii boho rexideywyserenyre aõmysydỹỹ utxie-di; rariòwyrenymyhy, kia inyõ riwiòhenanyrenyõre. 13Taõhỹỹhỹỹmy rahinyrenyre rahenyrenykemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ ritarenyre iaõhỹỹhỹỹmydỹỹnanareny-ribi.14Tii ritarenyre bedeluruhuky rubuna-ribi kia rikyrore wiyrewiyremy womati reruti. 15Kia tii boho reàlàrenyre Deuxumy iaõmy derinamy kia aõnaõnawiwihiky riwinyremy tamyreny! 16Kiemy dori tii riatyre womati ijòtybòna kia riyreyrenyre womati webese.17Ijõrenyõ webinadumy reserenyre taòrarureny òraruki kia aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyre taõbinabinareny òbitikile; 18iworeny rabinarenyre rỹsỹna koki kia aõheweini rururenyre. 19Taõhỹỹhỹỹmy rahinyrenyre rahenyrenykemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ ritarenyre iaõhỹỹhỹỹmydỹỹnanareny-ribi.20Tarybe-di, tii riteytenyrenyre kia rihedỹỹnyrenyre rubu-ribi. 21Kia tii boho reàlàrenyre Deuxu Tyhyhykỹmy kia iaõmy derinanamy kia aõnaõnawiwihiky tamyreny riwinyremy! 22Kia reàlàrenyre Deuxumy xiwena-di kia wiuna deysana-di, kia relyyrenyre ibutumy tii aõbo riwinyremy.23Iny mahãduõ roimyhyrenyre bera heòty bero-di, kia ròtamyhyrenyre bera-di aõmysydỹỹki; 24tii robirenyre aõbo Deuxu riwinyremy, aõnaõnawiwihiky riwinymyhyremy bera nihiky-ki.25Tii tarybe riwahinymyhyre, kiata yhy debure rebonymyhyre kia ybò riixedỹỹnymyhyre. 26Kiata bera heòty nihiky raòwònymyhyre irarietyhymy irahudita sỹyhykỹ-ò reamyhyre. Ibede òhãruki hãbu mahãdu werymy rekoarenyre. 27Rariòwymyhyreny kia ratiwewemy rariamyhyreny òha mahãdu wesemy; kia ibutumy hojudumy rieryrenyre aõmy awiõhyyre.28Taõhỹỹhỹỹmy rahinyrenyre rahenyrenykemy, kia Deuxu Tyhyhykỹ ritarenyre iaõhỹỹhỹỹmydỹỹnanareny-ribi. 29Tii ritxuhunyre yhydebure kia ybò ruhure. 30Tii boho rexideysanyrenyre kiemy dori bero nihiky ruhureki, kia wesemyta Deuxu ridymyhyrenyre idireny tarukimy tibeàobo roirenykre.31Kia tii boho reàlàrenyre Deuxu Tyhyhykỹmy iaõmy derinanamy kia aõnaõnawiwihiky riwinyremy tamyreny! 32Belyybenyke iaõninihikymy tiu iny mahãdu rexibutunymyhyrenykeu; beàlàbenyke Deuxumy wedu mahãdu butunaki.33Deuxu riwinyre bero mahãdu bederahymy rexirahorekremy kia beòlòna suteremy rexirahorekremy. 34Tii riwinyre suuwi rexirahorekremy suhyremy kia taireny hãwadu aõnaõna binahãdu òrarurenyki. 35Tii riwinyre bederahy ahu ahumy rexirahorekremy kia sutere beòlònamy rexirahorekremy.36Kia riwahinyre iny mahãdu ràmasadureny rasynykremy tai; tii boho riwinyrenyre cidade hãwa kia tai rasynyrenddyre. 37Ròbròrenyre bijiumy, uva ritòbrònyrenyre, kia tii tahe inihiky raratynyre. 38Deuxu tarybewihiky riwahinyre taijoireny-ò, kia tii boho sõemy rariorenyrenyre. Deuxu riwahinyõre iròdu iròdu rabutekemy.39Deuxu ijoireny rabòdumy wobrunamy rekoarenyre kia iaõhỹỹmydỹỹnana utxie rieryre kia ibederyrynareny. 40Taita Deuxu riteòsinyre iòlò mahãdu riatyrenyre aõhỹỹhỹỹmy risỹnymyhyreny òraruki kia ririradỹỹnyrenyre iryrenyõmy bederahyki ixi sohojirenymy.41Kia ritarenyre iny iaõkõmy ryimyhyrenyre aõhỹỹ-ribi kia riwinyrenyre iriòrereny ihãwyyreny rasõerenykremy budoeni wesemy. 42Iny òbitimy ryimyhyre mahãdu kamy robimyhyrenyre kiata reysamy ratximyhyrenyre, ka ibutumyta iny binahãky mahãdu taryworeny ribrenyrenykre. 43Txibo kai bede teeryte, idi mohõtinyke aõnaõna-di kiata biijeke bierykemy Deuxu Tyhyhykỹ derinana.
Chapter 108

1Reximywimy rare Deuxu, reximywityhymy; kia rexihumy rare arawiunykremy kia umy areàlàkremy! Bexixake Watyytyby! 2Wawiu wodỹỹna bexixabenyke! Diarỹ ariixixanykre txuu.3Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ umy arawowydykre hãwa hãwa tyarenyki; diarỹ arawowydykre iny mahãdu witxira-wana. 4Aõmy derinana biurawetyy tyreki rỹimyhỹre, kia ainytyhy òbiti biuwetyyura-ò rehemynyre.5Deuxu, biteòsinyke aõninihikỹ biurawetyyki kia aõwiwihikỹ ibutumy sumy! 6Biwahedỹỹnybenyke abedeery nihikỹ-di; birawyònyke waixitòedỹỹnana kia inymy terinanymyhỹte rahenyrenykremy.7Tarybe hetoki Deuxu rarybere myy: “Tiu aròtakreu, diarỹ ariwirareakre Siquém cidade kia aritxuatxuakre Sucote iwory waijoirenymy. 8Gileade wahõrõ rare, kia Manasés tule; Efraim waraheto rare, kia Juda tahe wawyhy itxedu rare.9Moabe wabacia suròranamykre, kia diarỹ arehukre wawaubehety-di Edrom tyre, kia deòsina wesemy kia Hãwahãkỹ wahõrõ raremy. Diarỹ arawiunykre watarasanamy Filisteu mahãdu tyrereny.” 10Deuxu, mobo tahe riwadykre cidade hãwawo-ò heòty wetidi tarukimy roimyhỹre-ò? Mobo tahe wadi rakre Edo Mòhòkỹle?11Kia inatyhymy aõbo tiwahitxinytenyte? Kia aõbo mariaõkre aõbo wasodadureny-wana? 12Biwawiòhenanybenyke waòludureny arihurenykremy, kia dori hãbu mahãdu wiòhedỹỹna aõki awiõhỹỹre. 13Deuxu-wana waweribirenyki tahe aròtarenykre; tii ribòdunykre waòludureny.
Chapter 109

1Diarỹ umy reàlàre Deuxu. Uritre ywimy rybeõmy noõmykre! 2Iny itxyte mahãdu iny roiluu mahãdu riwahetenyrenyre, kia roilemy waòludumy rỹimyhỹrenyre. 3Tii boho raryberenyre aõnaõna binabinahãkỹ wamy kiata riwahetenymyhỹrenyre aõ iòkõòhòkỹle.4Wabiòwamy idireny watximyhỹre heka tii boho waòludulemy riòwynymyhỹrenyre; diarỹ tahe tureny rexitòenyre. 5Aõwiwi riòwynyrenyre aõbinabinamy kia aõmy derina tahe ehehmy riòwynyrenyre.6Deuxu, bitake hãbu binahãkỹõ kia waòludu riekremy, kia iòludurenyõ tahe turybedurenymykre. 7Tiu turybe rỹikreu, kiemy inihe tii brejuna-ò rarotekre; kia iixitòedỹỹna ratyhydỹỹkre òraruna wesemy!8Kia waòludu wylemy ruruke, kia iny witxira teròwymy runykre! 9Kia iriòrereny tybyõmy ratxidrenyke, kia ihãwyy wytesemy ratxike 10kia iriòre boho ihetorenyõmy rekoarenyke kia heto heto ixitòedỹỹdumy ratxirenyke; kia rateòdỹỹrenyke heto hetoreny-ribi ibinatyhymy tai rahãwarenyrenyre-ribi.11Kia ibutumy waòludureny ijõdirenyre kia iribireny rawyrenykre tewedỹỹnareny òwydỹỹna wesemy; kia iwitxira suludu mahãdu ixidee rimyrenykre aõbo taõmysỹdỹỹteremy rimyrenyre. 12Kia inyõ tamy awirenyõhyykre kia inyõ iwytereny-di tarukiõkre. 13Kia ibutumy irioreriorereny wylemy rururenykre, kia ini iòhòtyhylemy rusakre.14Kia Deuxu Tyhyhykỹ tiu tõhõti rusaõtyhy ise òraruna-ribi kia ikiemy tõhõti reamy rarekre ihỹỹnareny aõnaõnabina-txi. 15Kia Deuxu tõhõti reare iòrarurenytxi, kiaremy tii boho òbitile ikiemy rexilusanyrenyke! 16Kia dori kaa hãbu tiu rõhõtinyõhyyre aõwiwi riwinykemy, kia reamy rirubunyre iny iaõkõ, aõnamy reamyhỹre.17Tii iny txuhòdỹỹluure; kia iaõbinabina ityrele rariowyre! Tii tarybewi riwahinyke aõkõre; kia inyõ-ò tarybewi riwahinyõhyyre! 18Tamy heka irutaõtyhyle rare iny ritxuhòmyhỹre rexityynymyhỹre wesele. Kia iaõbinabina tamyle ralore be wesele kia rituunyre iti adỹỹ wesele!19Kia iaõbinabina heka tamy tyy-di rexityynymyhỹre wesena rare kia iwese weretysana riuhemyhỹre wese. 20Deuxu Tyhyhykỹ, biònyke kawesemy waòludureny-ò kia wamy ibinamy rarybemyhỹrenyre dee!21Ka wamy tahe Deuxu Tyhyhykỹ, biwawiòhenanyke tuu tarybetemy kiata biwatake kiemy kai awityhyre ainymy derinana. 22Diarỹ heka waaõkõ rare kia sõemy aõnaõnamy reamyhỹre; dirỹ rawotõmo rare wawo sỹyki. 23Diarỹ rexihumy rare bedeluru ubròrò rurunymy ramyhỹre wese; diarỹ yhy riwadyre sei wesele.24Sõetyhymy renarehere, kia watiòhu ramytàtàre, kia waumy riõmy rare radeõdeõmy. 25Tiu iny witxira mahãdu wamy robirenyreu, wadi risinyrenymy taratireny riukỹukỹnyre.26Biwawiòhenanyke, waDeuxu! Biwahedỹỹnyke ainymy derina wadee tewinyte òrarumy. 27Kia waòludu mahãdu rieryrenykremy kia kai tiwahedỹỹnytemy.28Tii boho aõwaxina riwatxuhòrenykre, ka kai tai arybewihikỹ wadee biwahinykre. Kia wahemy rekoamyhỹrenyre rabòdurenykre, kia diarỹ, adeòdu wabedesamy aratxikre. 29Kia waòludu mahãdureny tyre rariowykre aõnaõna binahãkỹ, kia ixỹruna tyy wesemy rihetynyrenykre.30-31Warybe katxiterehekỹmy arawowydykre Deuxu Tyhyhykỹmy. Diarỹ areàlàkre iny mahãdu rirarenyre rihedỹỹnyrenykremy kua mahãdu rubumy riywinymyhỹrenyre.
Chapter 11

1Deuxu Tyhyhykỹ-wana reximywiwimy watxire. Uritre wadee ryberenyõmy: “Bexiwòke nawii wesemy hãwalò hãwalò-ò 2kiemy dori iny binabina mahãdu tawaxiahãtereny riuterenyrenyra kia taixiwòtena-ribi tawyhy riterenyrenyreri hãbu òbitimy rỹimyhỹrenyre riwerenykremy.3Aõbo tahe relekre iny òbiti tiu aõ ikõnamy riwinykeki ibutu bede bedemy?” 4Deuxu Tyhyhykỹ tahetotyhy-ki ratxireri; irynana heka biuki rỹire. Tii ibutumy iny mahãdu-di retehemy ratximyhỹre kia rierymyhỹre aõbo riwinymyhỹrenyre.5Deuxu Tyhyhykỹ retehemy rierymyhỹre inywiwi mahãdu kia iny binabina mahãdu; tii ibinamy rahãmyhỹre ibutumy tacoraçaõ-wana, kia aõnaõna binabina riwinymy ratximyhỹrenyre. 6Deuxu ririòwysydỹỹnymyhỹre heòty loosò iny binabina mahãdu tyrereny; tii rirarytxynymyhỹre yhytòehekỹ-di. 7Deuxu Tyhyhykỹ òbitihyymy nodu rare kia aõ òbitimy rỹimyhỹremy rerinanymyhỹre; kia iny mahãdu òbitimy nodu ratxirenykre ikoki.
Chapter 110

1Deuxu Tyhyhykỹ arybere wanyrỹ iòlò-ò: bunyke waruruna weribiki, kiata ihyymy diarỹ arisỹnykre aòludureny awarawoki.”2Deuxu kiditerenykre Jerusalem-ribi tabedeery nihikỹ kai ijõdire iòlò wesemy. “Bimybenyke aòludureny” rarybere tii. 3Kia itxuu kai Iòlò mahukreu, aijoiireny rexitỹnynynyrenykre iòwyrenyõ weselemy. Kia bede nonoe wese ruwetyamy, iny tỹmyra mahãdu awana witxi rearenykre hãwalò brebunaki.4Deuxu Tyhyhykỹ kaa riwinykremy rarybere kia tahewo-ò rooseõtyhy: “Kia warybedi ijohodumykre ikiemy, kia Melquisedeque wadeòdu rare mynamynamy.”5Iòlò, Deuxu heka aruruna weribiki ratxireri kiata iòlò mahãdu rahurenykre tiutxuu kyaramy ratxikreu. 6Tii riarimy ritakre hãwa hãwa mahãdu, wounana ube rihetynykremy rubu-di, kia ibutumy iòlò sumy rỹimyhỹrenyre rabòdunyrenykre.7Ryki iòlò syraro bemy riõkre kiata rexilàmadỹỹnykre rotawityhytyhymy.
Chapter 111

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy! Ibutumy wacoraçaõ-wana diarỹ areàlàmy ararekre Deuxumy, butumy iny òbitimy rỹimyhỹrenyre-wana rybe butuna bedeki. 2Timybo awityhytyhyre aõnaõna tii riwinyre! Ibutumy iny mahãdu rexibedesanymyhỹrenyre iaõwiwi òrarunaki kia rieryrenykemy risỹnymyhỹrenyre. 3Ibutumy aõnaõna riwinymyhỹre, kia awityhymy inihikỹmy riwinyre; taaõwiwi ikiemy.4Deuxu Tyhyhykỹ heka iny boho riwahinyrenyõmyhỹre kia iny nohõtireny rusarenykelau aõwidỹỹnawiwihikỹ-ribi; tii heka awi rare kia tỹximy inydi wobrunadi ratximyhỹre. 5Tii rỹsỹna riwahinymyhỹre motyhytyhybo ilau ruberumyhỹrenyre-ò kia tiu tõhõti rusaõhyky ratximyhỹre tarybe riwinyre-ribi. 6Riteòsinyre tabedeery nihikỹ Israel iny mahãdu-ò iu tamyreny riwahinyreu iny witxira mahãdu sureny.7Tii heka òbitityhymy awimy ratximyhỹre ibutumy aõnaõna riwinyreki; ibutumy irybe wahidỹỹna ratyhydỹỹkemy ratximyhỹre. 8Tii boho ikiemy rỹimyhỹrenyre, kiemy dori òbitimy ròrarunymyhỹre inatyhymy. 9Deuxu diteònyde tahe dỹỹnana taijoireny-ò kia tii boho-wana rybewihikỹ riwinyrenyre ikiemy. Tii heka òbitimy nodutyhy rare kia ibedeery nihikỹ.10Kia iny bedeerymy ratxikemy, kia heka komy Deuxu Tyhyhykỹ lau ruberuke. Tii tarybe wahidỹỹnana riwahinykre rityhynykremy. Kia Deuxu Tyhyhykỹmy adeàlà rỹikre ikiemy!
Chapter 112

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ! Bedesawihikỹ kua ruberumyhỹre Deuxu lau kia ixideewimy rityhynymyhỹre irybe wahidỹỹna òbitimy. 2Hãbu wihikỹ riòre boho ibedeery nihikỹmy ratxirenykre suki, kia irioreriorereny rybewihikỹ tamyreny rawahirenykre.3Ihetoki ròraòmy rarekre ityhyna, kia tii ikiemy iinytyhyre. 4Loosona heka ruxaranymyhỹre bedeluruki kua mahãdu òbitimy rỹimyhỹrenyre, kua mahãdu awityhymy rỹimyhỹrenyre-ò, inydi wobruduhykymy òbitityhymy. 5Awityhyrenyre kua inywitxira mahãdu-di rexiwobrunymyhỹmy rohuòtemyhỹre kia taõmysỹdỹỹnadi òbitimy ratximyhỹre.6Mobo òbitimy rỹire tiu reyweseõtyhy kia ikiemy itxi nohõti reamy rarekre. 7Mobo òbitimy ixidi ratximyhỹre ruberuõhyylemyhỹre aõnaõna rybebina ijohona-ò; ityhydỹỹna hea iruruterere, kiemy dori tii rityhynytyhymy ratximyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ.8Tii rõhõtiyreõhyymyhỹre kia ruberuke aõkõre; kia rierytyhyre iòludu mahãdu rabòdurenykremy. 9Tii riwahinyre ixideewi iny iaõkõ mahãdu-ò, kia iinytyhy ikiemy rỹire. Tii ibedeerytyhy rare kia ratyhydỹỹmyhỹre.10Iny itxỹte mahãdu kamy robimyhỹrenyre kiata reburemyhỹrenyre; kia ikyreny reamy retehemyhỹrenyre kiata rexihumyhỹrenyre. Iny itxỹte mahãdu rarysò heka aõmy rỹiõhyyre.
Chapter 113

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy! Deuxu Rybedi Ijohodu, beàlàbenyke inimy! 2Deuxunimy heka adeàlàna rỹikre wiji kia ikiemy!3Kia ròhònykreu kia txuu ralokrexiery, kia Deuxumy adeàlàna rỹikre! 4Deuxu Tyhyhykỹ riwedunymyhỹre ibutumy hãwa bede bede; iaõwiwihikỹ biurawetyytyreki roimyhỹre!5Inyõ ihoõhyyre iny Deuxureny wesemy, kia irynana ijõdire biurariehekỹki, 6ka txibo riweijàsenykeki tamy retehekemy aõbo biurawetyymy kia sumy rỹire.
Chapter 114

1Iu Ijaò rioreriorereny, Israel iny mahãdu, ròhònyrenyreu Egito-ribi, kua suwitxira-ribi, 2tii boho rexisỹnyrenyre Deuxu ijoirenytyhyhykỹmy; Israel ratxirenyre tai hãwadutyhyrenymy.3Bero Nihikỹsò retehere kiata rexiwore; Jordaõ bero ijyra ruhure. 4Hãwalò rarie mahãdu rawayrytòrenyre budoeni wesemy, kia hãwalò riòre mahãdu tahe raatyrenyre budoeni riòre wesemy.5Aõhebo rutỹỹnyre Bero Nihikỹ-ò, kawesemy alau rexiwore? Kai tahe Jordaõ bero, aõherekibo abe ijyra-ribi ruhure? 6Hãwalò rarie mahãdu, aõherekibo kai boho tawayrytòtenyte budoeni wesemy? Hãwalò riòre boho, aõherekibo kai boho taatytenyte budoeni riòre wesemy? 7Suu ramytàtàre Deuxu nononau, kia Ijaò Deuxu ruki,8Kia dori tii riwinyre mynaurahãkỹ be òlònamy kia myna myna rirahorere behãlububemy.
Chapter 115

1Adee sohoji Deuxu Tyhyhykỹ, kia wadeereny aõkõ, aõwiwi rawahire kia aõmy derinana òraruki kia ainytyhy òraruki rawahire. 2Aõherekibo iwitxira hãwa hãwa rỹỹraxirenyre: “Titxibo iDeuxureny rare?”3WaDkeuxureny biurawityyki ratcxire; tii ibutumy riwinyre aõ ixideewimy. 4Iwitxira hãwa hãwa deusu mahãdu myna rỹsỹ òtaòta kia myna rỹsỹhỹkỹ rare kia heka hãbu mahãdu tebò-di riwinyrenyre.5Tii boho iry ijõdire, kiata raryberenyõre; iruereny ijõdiremy, kiata reteherenyõre. 6Tõhõti ijõdirenyre, kiata roholarenyõre; teasỹ ijõdirenyre, kiata aõsilỹnymy rururenyõre.7Tebòreny ijõdirenyre, kiata aõ rimyrenyke aõkõre, iwareny ijõdire, kiata rariarenyke aõkõre; kia ibytòreny-ribi aõwodỹỹ rohonyõhyymyhỹre. 8Kia heka iwedsetyhylerenyre kaa suritxoo deuse wese; kua mahãdu riwinyrenyre kia tamyreny rexirademyhỹrenyre.9Israelita mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹmy rexiraderenyre! Tii riwiòhenanymy kia rirarenyrenyre. 10Deuxu Rybe-di ijohodu mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹmy rexiraruderenyre! Tii riwiòhenanymy kia rirarenyrenyre. 11Deuxu Tyhyhykỹmy bexirarudebenyke, ibutumy motyhytyhybo ilau ruberurenyre! Tii riwiòhenanymy kia rirarenyrenyre.12Deuxu watxireny tõhõti reamy kia tarybewihikỹ wadeereny riwahinykre, tii tarybewihikỹ riwahinykre Israel mahãdu-ò kia ibutumy Deuxu rybedi ijohodu mahãdu. 13Tii tarybewihikỹ riwahinykre ibutumy ibutumy motyhytyhybo ilau ruberumyhỹre-ò, kia ratyhydỹỹmy ratximyhỹrenyre iwese wobru rekoamyhỹrenyre. 14Kia Deuxu Tyhyhykỹ adeereny uladu sõe riwahinykre adeereny kia ariorerioredreny dee.15Kai boho rybewihikỹ bimybenykre Deuxu-ribi, kia biurawetyy suu-wana riwinyre wahe. 16Biurawetyy heka Deuxu Tyhyhykỹ-ò sohojile rare, ka suu tahe tii riwahinyre iny mahãdu dee.17Rubu mahãdu resemyhỹrenyre subydeby-ò, kia Deuxumy reàlàrenyõmyhỹrenyre. 18Ka diarỹ boho tahe, warumy watximyhỹrenyre, reàlàmyhỹrenyre Deuxumy wiji kia ikiemy. Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 116

1Diarỹ rerinanyre Deuxu Tyhyhykỹmy kiemy dori tii wadee roholare kia waixitòedỹỹna-ò roholare. 2Tii wadee roholare ikiemy diarỹ rihinymyhỹre arahenykemy rexitòenymyhỹre.3Rubu bytòtaana riwatxynyreri rubu hãluu binahãkỹ riwamymy wadi ratxirenyre, kia diarỹ werymy reare aõhỹỹmy ratỹỹnyre. 4Taita rahinyre Deuxu dee rexitòenymy: “Aõkerỹbo biwahedỹỹnyke, Deuxu Tyhyhykỹ!”5Deuxu heka iinytyhy òbiti rare, iny Deuxureny inydireny rexiwonymyhỹre. 6Deuxu rirarenymyhỹre iny aõmy rekoamyhỹrenyre. Tiu diarỹ waohãrumy watximyhỹu, tii riwahedỹỹnyre.7Watyytyby, Deuxu Tyhyhykỹ bityhynyke, kiemy dori tii awimy wadee rare. 8Deuxu riwatare rubu-ribi, kia warube rirubudỹỹnyre kia wadeysa wese-ribi riwahedỹỹnyre.9Kia wesemy tahe bedebedemy rariamyhỹre irumy ratximyhỹrenyre-ribi kia ikiemy Deuxu Tyhyhykỹ deewihyy rewinymyhỹre. 10Diarỹ rarybere: “Diarỹ rarurusuruhukumy rare,” kiata ihãrele retyhynymy rare. 11Raberumy watximyhỹ kiata rarybere: “Inyõ arityhynyõhyykre,” kia ihãremyta watyhydỹỹna waribi riõõhyyre.12Aõhebo tahe diarỹ ariwahinykre xiwenamy Deuxu Tyhyhykỹ dee ibutumy tii wadee riwahinyre òraruki? 13Ariwykre Deuxu-ò (vinho) monabesò xiwena wesemy, tuu areàlàkremy kiemy dori tii riwahedỹỹnyre. 14Ibutumy iny mahãdu rybe butunaki, diarỹ tamy ariwahinykre tuu tamy raryberemy. 15Deuxu Tyhyhykỹ sõemy rabyderyrymyhỹre tiu iijoirenyõ rurumyhỹreu.16Deuxu, diarỹ arybedi ijohodu rare. Diarỹ adeewi rewinyre, iwese nadi adeewi riwinymy raremyhỹ wese. Kai tiwahedỹỹnyte. 17Diarỹ adee ariwahinykre xiwenawihikỹ kiata adee arexitòenykre.18-19Aijoi mahãdu rybe butuna-ò Arybe Heto ube-ò, Jerusalem-ki, diarỹ adee ariwahinykre tuu raryberemy. Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ!
Chapter 117

1beàlàbenyke deuxu tyhyhykỹmy ibutumy hãwa hãwa! Ibutumy iny mahãdu beàlàbenyke! 2inymyreny rerinanyre heka iruruteretyhyre, iaõtyhytyhy heka ikiemy rỹire.beàlàbenyke deuxu tyhyhykỹ!
Chapter 118

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ kiemy dori tii awire, kiemy dori iaõmy derinana ikiemy rỹire. 2Kia Israel iny mahãdu rarybere: “Iaõmy derinana ikiemy rỹire.”3Kia Deuxu deòdu mahãdu raryberenyre: “Iaõmy derinana ikiemy rỹire.” 4Kia ibutumy rityhynyrenyre raryberenyre: “Iaõmy derinana ikiemy rỹire.”5Waõhỹỹmydỹỹnanau diarỹ rahinyre Deuxu Tyhyhykỹ dee; tii riwarawyònyre kia riwatare. 6Deuxu Tyhyhykỹ wawana ratxire, kia diarỹ aõ wabrebu ihoõre; aõbinabo tahe inyõ wadee riwinykre? 7Deuxu wawana ratxire; kia tii heka riwawiòhenanyre. Iurenana heka rabire waòludu mahãdu rabòdurenyremy.8Kia heka aõni awi rare Deuxu Tyhyhykỹ ratyhydỹỹre, kia iny-di rahelỹỹnanymy rỹire-ribi. 9Kia heka aõni awi rare Deuxu Tyhyhykỹ raty hydỹỹre, kia iny aõwedu ninihikỹ-di rahelỹỹnanymy rỹire-ribi.10Waòludu mahãdu waweruramy rỹirenyre heka sõerenyre, ka Deuxu Tyhyhykỹ bedeery Nihikỹ-di tahe diarỹ rehurenyre. 11Tii boho riwayrawonyrenyre ibutumy tiwe-ribi weribi, ka Deuxu Tyhyhykỹ bedeery Nihikỹ-di tahe diarỹ rehurenyre. 12Tii boho rexibutunyrenyre, bidiy wesemy waweruramy, kiaremy roorenyre heòty-ò òwòru rubu wesemy; Deuxu Tyhyhykỹ Bedeery Nihikỹ-di tahe diarỹ rehurenyre.13Tii boho tarurumy wadee raõbinanyrenyre riwabòdunykemy, kiaremyta Deuxu riwawiòhenanyre. 14Deuxu Tyhyhykỹ waruruteremy wabedeerymy riwasỹnyre; tii riwahedỹỹnyre.15Boholabenyke Deuxu ijoi mahãdu bedesa tarasana-ò. Tabede tỹhinanarenyki tii boho ryryrenyre myy: “Deuxu Tyhyhykỹ, tabedeery Nihikỹ-di riwinyre aõnaõna nihikỹ! 16Ibedeery Nihikỹ wadeereny tarasana riwahinyre: tabedeery nihikỹ—di, tii riwinyre aõnaõna ninihikỹ!”17Aruruõkre; iribiòtumy warumy ararekre kia ararybemy ararekre Deuxu Tyhyhykỹ widỹỹnamy. 18Tii sõemy riwararytxynyre, kiata riwawhinyõre arurukemy.19Wadee ijòtybònahãkỹ Rybena Heto biraynybenyke; diarỹ aralokre kia areàLàkre Deuxu Tyhyhykỹmy! 20Kaa Ijòtybònahãkỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ hõrõ rare; kia iny òbitimy rỹimyhỹrenyre sohojile aõwaxina idi ralòrenykre. 21Deuxu, diarỹ umy reàLàmyhỹre kiemy dori wadee taholate kia wadee tarasana riwahinyre!22Myna rahitxinyrenyre, Hetowidỹỹdu mahãdu kia heka nade ibutu-ribi ratyhydỹỹmy. 23Kia heka Deuxu Tyhyhykỹ tuu riwinyre kia aõnawiwihikỹ!24Ka heka txuu Deuxu Tyhyhykỹ tarasana rare; kia inydeereny txu sohoji wodeybina bedesana! 25Biwahedỹỹnybenyke, Deuxu, biwahedỹỹnybenyke! Aõrarysòna wadeereny biwahinyke Deuxu!26Awityhyre kua mahãdu dòidenyde Deuxu Tyhyhykỹnimy! Karibi Deuxu Bededỹỹnana bedeu, diarỹ boho warybewihikỹ ibutumy adeereny rewahinyrenyre! 27Deuxu heka Deuxuhyy rare; waloosodureny. Tebo juhu-ribi heka ròrarunymyhỹre ixenana kia rariamyhỹrenyre Xiwena weruramy. 28Kai heka waDeuxu tate-diarỹ umy areàlàkre; kai heka waDeuxu tate-diarỹ ararybemy ararekre aõninihikỹmy.29beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ kiemy dori tii awire, kia kiemy dori iaõmy derinana ikiemy rỹimyhỹre.
Chapter 119

1Deysanamy iny mahãdu rỹimyhỹrenyre òbitimy, kia rariamyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ tarybe tuu riwahinyre mynamynamy. 2Deysamy heka rỹirenyre iny mahãdu Deuxu rybe mynamynamy rỹimyhỹrenyre-kia rityhynymyhỹrenyre ibutumy tacoraçaõreny-wana.3Deysawihikỹmy rỹire iny mahãdu aõnaõnabina riwinyõmyhỹrenyre, kiata rariamyhỹrenyre Deuxu ry-di. 4Kai wadeereny tewahinyte arybe wahidỹỹna kia arybe tewahinyte tuu òbitimy ariwinymy aroirenyrekremy.5Diarỹ reamyhỹre arityhynykremy arybe mynamyna; kia òbitityhymy arityhynymy idi ararekremy. 6Txibo diarỹ arityhynykreki ibutumy arybe mynamynamy, tiu wainybòmy wanoõna.7Tiu arierukreu adohodỹỹna òbitityhy, diarỹ umy areàlàmy ararekre wacoraçaõ-di òbitimy. 8Arityhynykre arybe wahidỹỹna; tiu ariatyõtyhy.9Timybo tahe aõwaxina iny tỹmyraõ rirarenywike òbitityhymy tabededỹỹnana? Kia urile rityhynyhyymy rareke arybe mynamynamy. 10Diarỹ araijemyhỹre adee araõmysỹdỹỹnykemy ibutumy wacoraçaõ-wana; uritre wawahidỹỹõmykre kia diarỹ arexitiòreakelau arybe wahidỹỹna-ribi.101Aõbinabina rewinyõre, kiemy dori arybe wahidỹỹnana arityhynykemy watximyhỹre. 102Reijemy watximyhỹre ikiemy arybe tewahinyte kiemy dori kai tiwaixinanymyhỹte.103Timybo ibreere arybe sõe! Kia heka ibreetyhyre bidi bree-ribi. 104Arybe wahidỹỹnana yky-ribi, bede reeryre kiawesemy tahe riwaojinyre ibutumy aõ òbitimy aõkõ rỹire.105Arybe heka Loosòna rare wary-ò kia juxarana wadi rariakremy. 106Ariwinymy idi ararekre tuu rarybere-di kiata arityhynymy idi ararekre aixinadỹỹna òbitihikỹ.107Deuxu Tyhyhykỹ, waõhỹỹmydỹỹnana heka ibinahãkỹre; biywinymy waruru-di atximyhỹke, tuu tarybetemy. 108Deuxu, beòbyke waixitòedỹỹna umy reàlàmyhỹremy kiata wanohõti rusaõhyyre Arybe Wahidỹỹna-di.109Wabededỹỹnana ikiemy iòharuhyymy idi rare; kiaremyta wanohõti rusaõhyyre Arybe Wahidỹỹna-di. 110Iny itxỹte mahãdu ritidirenyre rarytxyna riwamyrenykremy, ka diarỹ dtahe retyhynyõmy watxiõre arybe wahidỹỹnana.11Rerarenyre arybe wawoki kia òraruna ariwinyhenylau aòludumy. 12Diarỹ umy reàlàmyhỹre, Deuxu Tyhyhykỹ! Biwaixinanyke arybe òbitihikỹmy!111Aixinadỹỹnana heka wahõrõhyy rare ikiemy; tii boho ribedenymyhỹre wacoraçaõ. 112Diarỹ rexiywinyre arityhynykremy arybe tewahinyte kia wabededỹỹnana onanaòhòkỹle.113Diarỹ riwaojinyre aõnaõna binabina òbitimy aõkõ adee rỹire, kiata rerinanyre Arybe Wahidỹỹnamy. 114Kai heka wawòtedu waitxesedu tate; diarỹ adee relidimyhỹre wararysòna tuu wadee tarybetemy biwinykremy.115Waribi bexilòhòrarienybenyke, kai boho aõnaõna bina tewinymyhỹte mahãdu, kia diarỹ arityhynykre waDeuxu rybe wahidỹỹnana. 116Wadee ruruterena biwahinyke, tuu tarybetemy, kia diarỹ warumy ararekre; uritre iwahidỹỹõmy wararysòna raatykelau.117Biwawiòhenanyke, kia wamynyduwimy ararekemy; kia ikiemy arityhynymy ararekre arybe tewahinyte. 118Kai teatyte ibutumy iny mahãdu arybe wahidỹỹna rityhynyõmyhỹrenyre, kiemy dori ibededỹỹnana roimy riòrarunymyhỹrenyre.119Kai atximyhỹte ibutumy iny mahãdu-di rỹnysityby wesemy, kia iurenana diarỹ rerinanyre aixinadỹỹnanamy. 120Diarỹ ramytàtàre akoki kia raberure atarasana kỹnyikreu.121Diarỹ rewinyre aõ òbitimy awimy rỹimyhỹre; uritre wawahidỹỹõmy waòludu mahãdu deboreny-ò. 122Diarỹ heka adeòdu rare; marybeke biwawiòhenanykremy. Uritre wawahidỹỹõmy iny rexityhytyhynymyhỹrenyre aõhỹỹmy riwasỹnykelau.123Warue heka reywesemy idi watxireri sõemy retehemyỹreki, reraòmy ahedỹỹnana, biwahedỹỹnykremy tarybete. 124Biwaywinymy wadi atxike tuu inymy terinanymyhỹtemy kiata biwaixinanyke arybe wahidỹỹnana-di.125Diarỹ heka adeòdu rare rare; iurenana wadee bedeerynana tewahinyte kia diarỹ arierykremy aixinadỹỹnana. 126Deuxu Tyhyhykỹ, kia heka bede rỹire besukemy, kiemy dori Arybe Wahidỹỹna ratyhydỹỹõlemy rỹimyhỹre.127Diarỹ rerinanyre arybe wahidỹỹnanamy myna rỹsỹ ratyre, kia myna rỹsỹhỹkỹ ratyremy. 128Iurenana watximyhỹre aixinadỹỹna-di kia riwaojinyre ibutumy roidu mahãdu ryreny.129Arybe wahidỹỹnana heka awityhytyhyre, kia iurenana rewinymy idi watximyhỹre ibutumy wacoraçaõ-wana. 130Arybe òbitidỹỹnana diwyde loosona kia bedeerynana riwahinyre iny ywimy rỹimyhỹrenyre-ò.13Reòarire ixyby ixyby katxiterehekỹmy ibutumy arybe tewahinyte mynamyna. 14Ire reysamyhỹre arybe mynamynaheki watximyhỹreki kia sõemy waõnadimy watyhymy arunyke-ribi.131Wary reanymy raelenyre, kiemy dori aeityhymy rare arybe wahidỹỹna mynamyna-di. 132Ixyby wadi bydeteheke kiata wadi bexiwobrunyke, tuu tewinymyhỹtemy iny mahãdu umy rerinanymyhỹrenyre.133Biwaywinynywimy wadi atximyhỹke, tuu tarybete mynamynamy; uritre wawahidỹỹõmy kia diarỹ iny itxỹte mahãdu riwamykelau. 134Biwatake kua mahãdu-ribi wamy narỹỹreny-ribi kia diarỹ arityhynykremy arybe wahidỹỹnana.135Arybewihikỹ wadee biwahinyke iximynamy kiata biwaixinanyke arybe wahidỹỹnawiwimy. 136Warube tuu heka reare bero wesemy kiemy dori ijõ mahãdu Arybe wahidỹỹnana rityhynyõrenyre.137Kai òbitimy nodu tate Deuxu Tyhyhykỹ; Arybe wahidỹỹnana heka òbitihyymy rỹira. 138Ixinadỹỹnana tewahinyte heka ibutumy òbitihyymy rỹire.139Kia ratòteemy reburemyhỹre kiemy dori waòludu mahãdu riatyrenyreki arybe. 140Timywe rỹiwityhyre arybe biwahinykremy tarybete! Kia timybo adeòdu umy rerinanyre!141Diarỹ heka wadỹỹkõre kia wadi adehu rỹire, kiaremy wanohõti rusaõre aixinadỹỹna-ribi. 142Aaõwiwihikỹ heka ikiemy rỹire, kia Arybe Wahidỹỹnana ratyhydỹỹkemy ratximyhỹre.143Sõemy wabederyrymy waõhỹỹhỹỹmy rare, ka arybe wahidỹỹnana heka riwabedesanyre. 144Aixinadỹỹnana heka ikiehyymy òbitimy rỹire; wadee riwahinyre bedeerynana, kia warumy aratxikre.145Ibutumy wawo-wana, diarỹ adee rahinymyhỹre; bidiwarawyònyke Deuxu Tyhyhykỹ, kia arityhynykremy arybe wahidỹỹnana. 146Diarỹ rahinymyhỹre rexitòenymy biwahedỹỹnykemy; biwahedỹỹnyke kia arariamy ararekre arybe wahidỹỹna mynamynamy.147Txuu ròhònykre kotyre, diarỹ rahinyre wiòheỹỹnamy rexitòenyre. Kiemy dori wararysòna arybe biwahinykreki roimyhỹre. 148Diarỹ waruhyymy watximyhỹre ruu iyhyõmy kia araraykynykremy arybedi.149Boholake wadee Deuxu Tyhyhykỹ, ainymy derinana òrarumy! Wadee bidiwahinyke ruru tỹmyra, ixideewimy! 150Wahemy ijyradureny binahãkỹ watyy-ò rehemynyrenyreri; kia iny mahãdu tiu Arybe Wahidỹỹna rityhynyrenyõre.15Arybe wahidỹỹna-di ratyyritinyre kiata reerymyhỹre adohodỹỹnana. 16Arybe wahidỹỹnana heka wadeewihikỹ rare; wanohõti rusaõmyhỹre arybe-ribi.151Ka kai tahe Deuxu, watyyki atximyhỹte, kia ibutumy arybe wahidỹỹnana inatyhymy òbitilehekỹ rare. 152Kia tiwese bedeu aõkõ diarỹ reeryre aixinadỹỹnanareny kai tewahinyte kia ikiemy rỹimy rarekremy.153Deuxu, waõhỹỹmydỹỹnana-ò bedeteheke kiata biwahedỹỹnyke, kiemy dori arybe wahidỹỹnana reatyõlere. 154Waõbinabina biijemy biwatake; wabededỹỹnana-di biywinymy matxike, tuu tarybete mynamynamy.155Iny itxỹte mahãdu rahenyrenyõkre kiemy dori tii boho timy arybe wahidỹỹna rityhynyrenyõhyyrenyre. 156Timywe inihikỹre aõdi wobruna Deuxu Tyhyhykỹ! Biwahedỹỹnyke ixideewimy.157Sõemy waòludu mahãdu kia wahemy ijaradu mahãdu ijõdirenyre, kiaremy tiu reatyõhyymyhỹre arityhynyõkremy arybe wahidỹỹnana. 158Tiu retehemyhỹreu kua mahãdu roidureny-ò, kia urile tureny raybire kiemy dori tii boho rityhynyrenyõre Arybe Wahidỹỹnana.159Beteheini timybo rerinanyre aixinadỹỹnamy Deuxu! Biwahedỹỹnyke ainymy derinana òraruki. 160Arybe heka kia ibutumy tii òbitityhyre; arybe wahidỹỹnana heka awirenyre kia ikiemy rỹimyhỹrenyre.161Iny rexityhynyrenyre mahãdu riwahetenyrenyre aõ iòkõlemy, ka diarỹ tahe retyhynymy watximyhỹre arybe wahidỹỹnana. 162Timywe diarỹ wawodeysare tuu tarybete òraruki! Kia ibedesawire iwese inyõ bedeeryna nihikỹtxi reare wese!163Riwayaranymy radònyre roiluumy, ka arybe wahidỹỹnanamy tahe rerinanyre. 164Debò inatxi sõemy diarỹ reàlàmyhỹre txu sohojimy kia atarasana òbitihikỹ òrarumy.165Kua mahãdu rerinanymyhỹrenyre Arybe wahidỹỹnanamy kia sõemy iximynyna-di ratximyhỹrenyre. 166Biwahedỹỹnykemy araraore Deuxu Tyhyhykỹ! Kiemy dori rewinymy idi watximyhỹre arybe wahidỹỹnana-di.167Retyhynyre arybe wahidỹỹnana; diarỹ rerinanymyhỹre ibutumy wacoraçaõ-wana. 168Rewinyre òbitimy arybe wahidỹỹnana tuu relekremy tarybete, kia tabite ibutumy aõ rewinyremy.169Kia wairà arahenykemy rexitòenyre rehemynyre adee Deuxu Tyhyhykỹ! Wadee biwahinyke bedeerynana tuu tarybetemynamy. 170Kia waixitòedỹỹna akomy ade rehemynyre; biwahedỹỹke tuu tarybete mynamynamy.17Deuxu, diarỹ arybe-di ijohodu rare; awityhymy wadi atxike kia diarỹ ararekemy arityhynymy arybe. 18Warue biraynyke kia diarỹ aretehekemy aõnaõna wityhytyhy rybe-di.171Ikiemy umy areàlàmy ararekre, kiemy dori tiwaixinanyte arybe wahidỹỹnanamy. 172Arawiunykre Arybe wahidỹỹnanamy, kiemy dori arybe tewahinyte awihyymy rỹire.173Deuxu, mynake biwahedỹỹnykemy, kiemy dori rariamy watximyhỹre arybe wahidỹỹnana-di. 174Deuxu Tyhyhykỹ, timywe reamyhỹre biwawiòhenanykemy! Arybe Wahidỹỹnanaki reamy watximyhỹre bedesanatxi.175Wadee rurutỹmyra biwahinyke Deuxu, kia umy areàlàkremy Kia aixinadỹỹnana riwawiòhenanyre. 176Iwyse budoeni riõmyhỹre wese rariamy watxire waryõmy. Deuxu Tyhyhykỹ, bydiòryke kaa adeòdu, kiemy dori wanahõti rusaõhyymy watximyhỹre arybe wahidỹỹnana-ribi! 19Urihimyòmy warumy ararekre ka suki; uritre walau iwòteõmy arybe wahidỹỹna. 20Wawo heka sõemy aõhỹỹmy rutỹỹnyre, kiemy, ibutuhyymy arierykemy watximyhỹre tuu teamyhỹtemy biwinykemy.21Kai tetxynymyhỹte iny rexityhytyhynyrenyre; kia heka ibinatyhymy kua mahãdu rexitirareamyhỹrenyre arybe mynamyna-ribi. 22Biwatake roimy nodureny-ribi kia wadi risinymyhỹrenyre-ribi, kiemy dori retyhynymy watximyhỹre adohodỹỹnana.23Kia aõweduwedu rariehekỹ mahãdu rexibutunymyhỹrenyre hãrele kia bede riywinymyhỹrenyre waòludumy, diarỹ, arybe-di ijohodu, raraykynymyhỹre arybe wahidỹỹnana-di. 24Kia adohodỹỹnana-di rayky wadeewire; tii boho heka watohodỹỹdu roire.25Diarỹ rabòdumy rare kia sutxi resemy; waruru ixyby bitỹmyranyke arybe tuu tewahinyte mynamy. 26Ibutumy tuu relyyre aõbo rewinyremy, kia kai tiwarawyònyte; biwaerynanyke arybe wahidỹỹ mynamynamy.27Wadee biteòsinyke timybo arityhynymy ararekemy arybe wahidỹỹnana, kia diarỹ tahe araraykynymy ararekre adohodỹỹnana wiwihikỹmy. 28Diarỹ rexihumy rare sõemy bederyrynana-di; wadee rurutere bidiwahinyke, tuu tarybete mynamy.29Uritre wawahidỹỹõmyke rybinabina-di riralau; ainytyhyhykỹ-di biwaerynanyke arybe wahidỹỹnamy. 30Diarỹ retare ryy inatyhymy òbitimy rỹire; kia retyhynymy watximyhỹre arybe tewahinyte mynamynamy.31Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ rariamy watximyhỹre adohodỹỹnana-di; uritre wawahidỹỹõmy aõhỹỹ aõhỹỹmydỹỹnana ixỹrunamy. 32Arariamy ararekre arrybe wahidỹỹna mynamyna-di kiemy dori kawesemy kai wadee biwahinyke ixyby bedeerynahãkỹ.33Deuxu Tyhyhykỹ, biwaerynanyke arierykemy arybe wahidỹỹnana, kia diarỹ ta idi arariamy ararekre ikiemy. 34Wadee biwahinyke bede arierykemy, kia arirarenykre arybe wahidỹỹnana, kia ariwinymy ararekre ibutumy wacoraçaõ-wana.35Biwariradỹỹnyke arybe wahidỹỹnana mynamy, kiemy dori tai wodeysanawihikỹtxi reamyhỹre. 36Biwasỹnyke kia diarỹ arityhynykemy adohodỹỹnana, kia ityhymy aratxike-ribi.37Uritre wawahidỹỹõmy arõhõtinymy aratxikelau aõnaõna sõmo sõmomy; txibo wadee awityhyre-wana, tuu tarybetemyna. 38Diarỹ heka adeòdu rare; rewinymy watximyhỹre tuu wadee tarybete biwinykremy, tuu tarybete biwinykremy alau brebudu mahãdu-ò.39Roi mahãdu-ribi biwatake, kia riwabrebunymyhỹrenyre; kia iny tearimy atximyhỹte heka aõni awi rare. 40Diarỹ heka sõemy arityhynykemy watximyhỹre arybe wahidỹỹnana. Waruru ixyby bitỹmyradỹỹnyke, kiemy dori tii òbitimy nodu rare.41Deuxu Tyhyhykỹ, wadee biteòsinyke tiwesetyhymybo wamy terinanymyhỹtemy kiata biwahedỹỹnyke tuu tarybete mynamy. 42Taita arierykre arirawyònykremy iny mahãdu wadi risinymyhỹrenyre, kiemy dori diarỹ retyhynymy watximyhỹre arybe.43Biwawiòhenanyke ikiemy òbitityhy ararybemy ararekremy, kiemy dori diarỹ reraòmy watximyhỹre atarasana. 44Txuu iyhyõmy arityhynykre arybe wahidỹỹna; diarỹ ariwinymy ararekre ikiemy.45Aratximy ararekre awityhytyhymy kiemy dori reijemy watximyhỹre adohodỹỹnana. 46Arelyymy ararekre ararekre iòlò mahãdu dee arybe tewahinytemy kia araixỹrumy aratxiõtyhy.47Arybe wahidỹỹnana heka wadee bedesana riwymyhỹre, kiemy dori diarỹ umy rerinanyre. 48Retyhynymy rerinanyre arybe wahidỹỹnanamy kia raraykynymy watximyhỹre arybe tòedỹỹnanamy.49Diarỹ adeòdu rare; õhõti reake wadee biwinykremy tarybetetxi, tuu tarybete heka diarỹ reraòmy watximyhỹre. 50Aõhỹỹmydỹỹnanau diarỹ ranohõtitybore kiemy dori biwahinykremy tarybete wadee rurutỹmyra riwahinyre.51Iny ixityhytyhydỹỹdu mahãdu ikiemy wadi risinymyhỹrenyre, ka diarỹ tahe arybe tòedỹỹnana-ribi rexilòhòrarienyõhyyre. 52Diarỹ wanohõti reare, Deuxu Tyhyhykỹ atarasana juhuluduna, kia tii boho riwaywinyrenyre.53Kia reburemy watximyhỹre tiu rabimyhỹreu iny itxỹte mahãdu arybe tòedỹỹnana rikròmyhỹrenyreu. 54Wabededỹỹnana itxuumy watximyhỹre ka suki, wiunana rewinymyhỹre arybe wahidỹỹnana mynamynamy.55Rumy diarỹ adi rahõtinymyhỹre, Deuxu Tyhyhykỹ, kia retyhynyre Arybe Tòedỹỹnana. 56Wawodeysana heka kaa rare arityhynykre arybe wahidỹỹna mynamyna.57Kai Deuxu Tyhyhykỹ, ibutumy aõnaõna waki ijõdire; rarybere arybe tòedỹỹnana arityhynykremy. 58Ibutumy wacoraçaõ-wana, diarỹ adee arexitòenykre: wadi bexiwobrunyke, tuu biwinykremy tarybetemy.59Rahõtinymy watxire tuu rewinymymyhỹremy kiata adohoỹỹna-di arariamy aratxikremy rexiywinyre. 60Ibutumy wylemy roorehemy aõkõ, reijere arityhynykremy arybe wahidỹỹnana mynamynamy.61Iny itxỹte mahãdu wabrejudỹỹmy risỹnymyhỹrenyre taõbinabinareny-di, ka diarỹ ttahe wanohõ rusaõhyymyhỹre Arybe Tòedỹỹna wahidỹỹna-ribi. 62Aixinawityhyhykỹ òraruki, diarỹ raire ruwetyau umy areàlàkremy.63Diarỹ ibutu biòwareny rare kua mahãdu alau ruberumyhỹrenyre, kia ibutumy iny mahãdu Arybe Wahidỹỹna rityhynymyhỹrenyremy. 64Deuxu Tyhyhykỹ, suu heka tỹximy roimyhỹre aõmy derinana-di; biwaixinanyke arybe wahidỹỹna mynamynamy.65Deuxu Tyhyhykỹ, kai òbitimy tewinyte tuu tarybete mynamy kia wadee awity tate, kiemy dori diarỹ arybedi ijohodu rare. 66Wadee biwahiny bedeerynana arierykemy, kiemy dori retyhynyre arybe wahidỹỹnana.67Juhu biwararytxynykrekoki; diarỹ òbitimy aõkõ rariamy raremyhỹ, ka tahe wiji retyhynyre arybe. 68Deuxu, kai heka awityhy tate kia aõwi awi tewinyte; biwaixinanyke arybe wahidỹỹnanamy.69Iny rexityhytyhynymyhỹre mahãdu heka rarybemyhỹrenyre waòludumy, ka ibutumy wacoraçaõ-wana, diarỹ retyhynyre arybe wahidỹỹnana. 70Kaa hãbu boho heka iteretererenyre wiribi iwitxirarenyre, kiaremy diarỹ awityhymy rahãre Arybe wahidỹỹnanaki.71Kia heka awire txibo diarỹ arararytxyre-wana, kiemy dori kawesemy reeryre arybe wahidỹỹnana. 72Kai Rybe tewahinyte heka sõetyhymy wadee awire kia ibutumy ityhynana-ribi.73Deuxu, kai heka tiwaumydỹỹnyte kia wadi itxeredu tewahinyte; wadee tewahinyte bede arierykremy arybe wahidỹỹnana. 74Kua mahãdu alau ruberumyhỹrenyre rexibedesanymyhỹrenyre wamy robimyhỹrenyreu kiemy dori wararysòna arybeki roimyhỹre.75Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ reeryre atarasana heka òbitityhy rare, kia riwararytxynymyhỹre kiemy dori òbitimy nodu rare. 76Kia ainymy derinana heka riwanohõtitybònyre, tuu wadee tarybete mynamy, aijoi.77Wadi maruxetòeke, kia diarỹ tahe ararekre, kiemy dori tuu reòarire Arybe Wahidỹỹna-di nohõtimy. 78Kia iny ixityhytyhydỹỹdu mahãdu raixỹrurenyre, kiemy dori roilemy wamy rarybemyhỹrenyre; ka diarỹ tahe araraykynymy aratxikre adohodỹỹnanamy.79Kia ydòidenykre waweribi-ò alau ruberumyhỹrenyre mahãdu kia rierymyhỹrenyre arybe wahidỹỹnana. 80Kia diarỹ ibutumy retyhynyre arybe wahidỹỹnana kia aõhỹỹmy ratỹỹnyõhyymyhỹre raixỹrumy.81Deuxu, diarỹ heka reywesemy rare araraòmy watxireki kia tahe kai tiwahedỹỹnyte; diarỹ retyhynyre arybe. 82Warue heka reywesemy rare sõemy retehemyhỹreki, reraòmy aõbo biwahinykremy tarybete, kia diarỹ rỹỹraxire: “Tiubo tahe wanohõti tybòdỹỹmy mynakre?”83Diarỹ heka aõki wawiõhyyre (vinho) besò hynatyby wesemy, kiaremy wanohõti rusaõmyhỹre arybe wahidỹỹnana-ribi. 84Tiwese bedeu bo tahe ariraòmy ararekre? Tiubo tahe birarytxynybenykre kia wahemy rekoamyhỹrenyre?85Iny rexityhytyhynymyhỹrenyre, kia arybe wahidỹỹna rityhynyõmyhỹrenyre, hãluu riarenyre riwamyrenykremy. 86Ibutumy arybe wahidỹỹna ratyhydỹỹkemy rỹire. Biwawiòhenanyke, kiemy dori roiluku mahãdu wahemy rekoarenyreri.87Aõheweini riwarubunyrenyre, kiaremy diarỹ reatyõre aixinadỹỹnana. 88Ainymy derinana òrarumy, ixyby biwaruruterenyke kia diarỹ arityhynykemy arybe wahidỹỹnana.89Deuxu Tyhyhykỹ, arybe heka ikiemy rỹire; tii heka rỹiwiwimy rỹire biurawetyy wesemy. 90Aõwiwi aõwidỹỹna ikiemy tikiehyky rỹimyhỹre; suu telidite tymanaki, kia tii taihyy rỹire.91Ibutumy aõnaõna rỹimy rỹihyymyhỹre wijihãrele tuu arybe tewahinyte mynamy kiemy dori ibutumy aratyhynyre. 92Txibo Arybe wahidỹỹna wadeysanaõkeki, kia tiu aõkõ ini diarỹ arurure sõemy aõhỹỹmydỹỹnana-di.93Tiu wanohõti rusaõtyhy aixinadỹỹnana-ribi, kiemy dori idixiery wabededỹỹnana-di awimy watximyhỹre. 94Biwahedỹỹnyke, kiemy dori diarỹ ahõrõ rare kia reijemy watximyhỹre arityhynykremy arybe wahidỹỹnana.95Iny itxỹte mahãdu riwaraòmyhỹrenyre tiwese bedeule riwarubunyrenykemy, ka diarỹ tahe raraykynymy watximyhỹre arybe wahidỹỹnana-di. 96Diarỹ rabire kia ibutumy aõnana ionanadilemy rỹiremy, ka arybe wahidỹỹnana ibutumy rawahidỹỹmyhỹre.97Timybo diarỹ rerinanyre arybe wahidỹỹnamy! Rahõtinymy idi raimyhỹre txuu iyhyõmy. 98Arybe wahidỹỹnana heka ikiemy wamyhyy rỹire kia riwabedeerynymyhỹre ixyby kia waòludureny-ribi.99Diarỹ reerywityhyre ibutumy wadohodỹỹdu ratyremy kiemy dori rahõtinymyhỹre arybe wahidỹỹna-di. 100Diarỹ wabedeery ijõdire ixybymy matuari mahãdu-ribi kiemy dori retyhynyre arybe wahidỹỹnana.
Chapter 12

1Biwahedỹỹnyke, Deuxu Tyhyhykỹ! Kiemy dori iny òbitimy nodu mahãdu ihoõrenyre, kia iny mahãdu ratyhydỹỹmy rỹirenyre su-ribi riõrenyre.2Ibutumy roilehekỹmy rarybemyhỹrenyre widee wideereny, kia sohoji ijõ ribònymyhỹre aõ iribi riwykrelemy. 3Deuxu Tyhyhykỹ, kaa iny bòdỹỹdu mahãdu birytybònyke; birarytxynyke kaa iny mahãdu binahãkỹ! 4Tii boho rarybemyhỹre: “Iny rybereny-di rykòtarenykre; inyõ inyryreny ritybònyke aõkõre. Mobo tahe iny boho riwedunymyhỹrenyre?”5Ka Deuxu Tyhyhykỹ tahe rarybere: “Katahe wiji arexilàmadỹỹnykre kiemy dori iny iaõkõ mahãdu aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenyreri, kia brebumy rakòrunymyhỹrenyre aõdesemy raohitxinyrenyreri. Diarỹ tamyreny ariwahinykre ixiwòtena rexiwòrenykremy kia sõemy riraòmyhỹrenyre.”6Deuxu Tyhyhykỹ aõbo riwinykremy rarybere ratyhydỹỹmyhỹre; kia womati sỹrỹhỹkỹtyhy wesena rare, kia debò inatxi sõemy ratidimyhỹre heòty-ò tikityhymy relekremy. 7Deuxu Tyhyhykỹ, biwararenybenyke ikiemy biwamywiwibenymy kiata biwatabenyke iny binabinareny-ribi. 8Tii boho ririranymyhỹrenyre ibutu bede bedemy, kia ibutumy iny mahãdu awimy tai rahãmyhỹrenyre kua aõnaõna bina-ò.
Chapter 120

1Tiu aõhỹỹmy ratỹỹnymyhỹreu, rahinyre Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia tii riwawyònyre. 2Deuxu, biwatake roidu mahãdu binabina-ribi!3Roiluku mahãdu, aõbo tahe Deuxu adeereny riwinykre? Timybo tahe arararytxynyrenykre? 4Tii heka arararytxynyrenykre sodadu wyhysarawo juràdese-di kia heòty bure-di!5Waaõnakõmy rahãwanymy watximyhỹre iwitxira suludu wesemy Meseque-ki kia rasỹnymy watximyhỹre Quedar mahãdu ykyki. 6Kia tiwese bedeu aõkõ rasỹnymy watxire kua iny mahãdu riojinymy ratximyhỹrenyre ywimy ratxirenyke! 7Tiu rarybemyhỹreu aõbinaõmy bede rỹikemy, tii boho rarybemyhỹrenyre wounanahakỹlemy.
Chapter 121

1Retehere hãwalò mahãdu-ò kia rỹỹraxire: “Tiribibo kynakre wahenana?” 2Wahenana Deuxu Tyhyhykỹ-ribi nade, kia biurawetyy suu-wana riwinyre.3Tii arawahinyõkre kai mariòwykremy, kiemy dori adi tarukidu ikiemy arateõarinyhyymy ratxire. 4Israel iny mahãdu wòtedu tiu rõrõmy rõrõõhyyre.5Deuxu Tyhyhykỹ arararenykre; tii ratximyhỹre ikeimy aweribikihyy arawòmy. 6Txuu ibinamy araijõkre txu-my kia ahãdu tule rumy.7Deuxu arararenykre ibutumy aõnaõna òhãru-ribi; tii abededỹỹnana-di tarukimy rarekre. 8Tii arararenymy adi ratxikre tiu kai makreu kia tiu bydoosekreu, wiji kia ikiemy.
Chapter 122

1Kia rabedesare tiu wadee myy raryberenyreu: “Rykòireny Deuxu Tyhyhykỹ heto-ò”. 2Kia tahe wiji iny boho kai roire, Jerusalem woki! 3Jerusalem heka cidade hãwa ixybyle rawidỹỹmy roimyhỹre, tai iny mahãdu rexibutunyrenyre.4Tamy raòwònyrendyre iny wedu wedu mahãdu, Israel Iny wedu mahãdu, kia reàlàrenykremy Deuxu Tyhyhykỹmy, tuu tii raryberemy. 5Kuaki heka rỹire rybe òbitimy rybenana, tai iòlò riarimyhỹre taijoireny.6Bexitòenymyhỹbenyke kia bede awimy Jerusalem-ki rỹikremy! “Jerusalem heka riraòmy ratximyhỹre kua mahãdu umy rerinanyrenyre! 7Kia ijõdikre ywimy nonana hãwa raijemy roimyhỹre heòtyweti-di; kia idi itxeredu ijõdikre riijemy iaõmysỹdỹỹna heto!”8Kiemy dori rerinanyre wabiòwadreny kia waijoirenymy, kia rarybere myy Jerusalem dee: “Kia ywimy aõbinakõmy boibenybekre!” 9Kiemy dori rerinanyre Deuxu rybe hetonamy, waDeuxureny, diarỹ rexitòenymyhỹre Jerusalem iwodeysamy roikemy.
Chapter 123

1Deuxu Tyhyhykỹ, lymamy raire adee retehere, kia arynana ijõdire biurawetyy-ki. 2Wetxu hãbu wesemy tadinodu rybe mynamy kia wetxu hãwyy wesemy tadinodu rybe mynamy, iwesemy tahe adee retehemyhỹrenyre Deuxu waDeuxureny, araraòmy watximyhỹrenyre wadireny bexiwobrunykemy.3Wadireny bexiwobrunyke Deuxu! Wadireny bexiwobrunyke, kiemy dori wadireny urile adehu rỹimyhỹrenyre! 4Diarỹ boho ikiemy ityhy mahãdu wadireny rehumy ratxirenyre, kia iny rexityhytyhynymyhỹrenyre wadireny risinymyhỹrenyre.
Chapter 124

1Timybo taini rukutỹỹnyrenyre txibo Deuxu Tyhyhykỹ iny weribirenyki ratxiõre-wana? Birawyònybenyke Israel iny mahãdu! 2Iny mahãdu rirawyònyrenyre: “Txibo Deuxu iny weribirenyki ratxiõre-wanaini iu iny òludureny inydeereny aõbinamy rearenyreule, 3kia tii boho iny irurenydile ini iny boho rirỹsỹrenyre, kiemy dori kyaradu mhãdu, iny òludurenymy raeheherenyre.4Iny boho irehemy ini be nihikỹ iny ridyrenyre, beòrahãkỹini iny rihetynyrenyre, 5kia rukururenyre ini berahatxi huremy ysetereki.”6Deuxumy reàlàrenyre, kia riwawahinyrenyõre waòludureny riwahurenykremy. 7Nawiixõmo wesemy, diarỹ boho rahenyrenyre riudu itxena-ribi. Riuna rakyrore kiata bedetyamy watxirenyre!8Wahenanareny heka Deuxu Tyhyhykỹ-ribi namyhỹde, kia biurawetyy suu-wana riwinyre wahe.
Chapter 125

1Kua mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rityhynymyhỹrenyre kia boho heka Siaõ hãwalò wesena roire, kia raukỹrenyõhyymyhỹre, kia ikiemy awihyylemy ratximyhỹrenyre. 2Iwese hãwalò hãwalò Jerulalem weruramy rỹimyhỹre wese, iwese tahe Deuxu Tyhyhykỹ taijoireny ruramy ratximyhỹre, wiji kia ikiemy. 3Iny intxỹte mahãdu riwedunyrenyõkre ikiemy Deuxu ijoi mahãdu sureny; txibo tii boho riwedunyrenykeki, kia tahe iny inytyhy mahãdule aõnaõna binabina widỹỹ riòrarunyrenyke.4Deuxu Tyhyhykỹ, awityhymy iinytyhyre kua mahãdu òbitimy rỹimyhỹrenyre dee,, kia kua mahãdu irybe wahidỹỹna rityhynymyhỹrenyre! 5Kiaremy, tiu iny itxỹte mahãdu rirarytxynykreu, kia rirarytxynylekre kua mahãdu irybe wahidỹỹna riatyrenyre. Kia bede awimy aõbinaõmy rỹikre Israel iny mahãdu-di!
Chapter 126

1Deuxu Tyhyhykỹ iny didydenydeu ixyby Jerusalem-ò, kia iny boho rarasinyrenykehowihikỹ.2Timybo ratxuenyrenyre kia rawiunyrenyre bedesamy! Taita iwitxira hãwadu mahãdu raryberenyre: “Deuxu Tyhyhykỹ aõna inihikỹkỹmy tamyreny riwinyre!” 3Kohe, Deuxu inydeereny aõna nihikỹ riwinyre, kia iurenana wabedesamy watxirenyreri.4Deuxu, biwadybenyke ixybyle wasureny-ò, iwese abiube bee riwymyhỹre wese iwory rubu-ò. 5Kua mahãdu rahinymy ròbròrenyre kia bedesamy ròherenykre. 6Kua mahãdu ròhònyrenyre rahinymy, alòbròna riwymy ròbròrenykremy, kia kydòòsedenykre sõemy bedesana-di, kia riwinyrenymy maixõmo lòti terareny-ò ritaamy.
Chapter 127

1Txibo Deuxu Tyhyhykỹ heto riwinyõkeki, kia tiu aõmysỹdỹỹ awimy rỹiõtyhy. Txibo Deuxu cidade hãwa idi tarukiõkeki, aõmy tai rỹiõtyhy idi tarukimy. 2Uritre sõemy aõmysỹdỹỹõmykre kia paõ bimykremy, kia rukimy taimyhỹte kia rumy taimyhỹde, kohe Deuxu heka riwahinymyhỹ iny-di tarukikremy momybo rerinanymyhỹremy, kia tiii rõrõmyhỹre hãrele.3Uladu riore boho heka Deuxu Tyhyhykỹ õnona rare; kia heka tii boho inatyhymy rybewihikỹ deòsina rare. 4Riore boho heka hãbu idi rỹimyhỹrenyre weryrybò mahãdumy kia heka wyhy sarawo wesena rare sodadu tebowoõki rỹimyhỹrenyre. 5Deysamy rỹire hãbu sõemy ijõdire kawesena wyhy sarawo! Tii rabòduõtyhy tiu taòludu mahãdu-wana raõbinanykreu rybe heto butunaki.
Chapter 128

1Bedesawihikỹ rawahire kua Deuxu Tyhyhykỹ lau ruberumyhỹre kia ratximyhỹre tamydeewi mynamynamy. 2Txibo kai kawesekeki bimymy mabekre arumy, kia abedesawihikỹmy, kia adee òbitimy ròhònykre.3Ahetoki ahãwyy “parreira” wesemykre kia sõemy uva bede raty riwahinykre; kia (mesa) weramyta ariore boho “oliveira” tỹmyra wesemykre. 4Mobo ruberumyhỹre Deuxu Tyhyhykỹlau òbitityhymy kawesemy rybewihikỹ tamy rawahikre. 5Kia Siaõ hãwalò-ribi, Deuxu tarybewihikỹ riwahinyre! Kia ibutumy txuu iyhyõmy abededỹỹnana-di kai betehekre Jerusalem tako-ò rariamy rakremy! 6Kia kai arumy mabekre ariorerioremy bobikremy! Kia bede awimy aõbinaõmy rỹirakre Israel iny mahãdu-!
Chapter 129

1Israel iny mahãdu, belyybenyke timybo aòludu mahãdu aherenymy rekoamy roiremyhỹrenymy kia atỹmyramy toitemyhỹu. 2Iny mahãdu raryberenyre: Watỹmyramy raremyhỹuhukỹle, waòludu mahãdu wahewomy rekoarenymy roiremyhỹ teburerenymy, kiaremyta riwabòdunyrenyõre. 3Tii boho riwawotõmonyrenyre sỹymy wabròki, iwese aradu riwinymyhỹre wese suki.4Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ òbitimy nodu, riwatare wetxumy raremyhỹ-ribi.” 5Kia rabòdumy rexiwòrenyre ibutumy Jerusalemmy dòdu mahãdu!6Kia ibutumy òteti wesemykre kia heto ratyymy raumynymyhỹrenyre kia rarubumyhỹre rasihekrekoki, 7òteti inyõ ributunyõhyyre kia tiu ributunymy riwyõtyhy. 8Kia tule ròimyhỹrenyre rarybeõlerenyre: “Kia Deuxu Tyhyhykỹ tarybewihikỹ riwinyre! Diarỹ boho warybewihikỹ rewahinyrenyre Deuxu Tyhyhykỹnimy
Chapter 13

1Deuxu Tyhyhykỹ, tiubo tahe waribi õhõti rusakre? Kia ikiemy aõbo? Tiwese bedemybo tahe aòsỹny walau biwokre? 2Tiwese bedeubo tahe kaa aõhỹỹhỹỹ ariòludunykre? Tiwese bedeubo tahe wacoraçaõ rexitỹxinykre txumy rumy bederyry-di? Tiwese bedeubo tahe waòludu mahãdu wamy rahãỹnanyrenykre?3WaDeuxu Tyhyhykỹ, wadi wiji bedeteheke kiata bidiwarawyònyke. Wadee ixyby ruru tỹmyra bidiwahinyke kia diarỹ aruruõkemy. 4Kawesemy tahe waòludu mahãdu rabedesarenyõkre waruru ixihuduna-ki kia raryberenyõkre: “Iny boho ròtarenyra!”5Ka diarỹ tahe retyhynymyhỹre ainymy derinana-di. Wacoraçaõ reysakre, kiemy dori kai biwahedỹỹnykre. 6Wiuna wiu-di arawiunykre Deuxu Tyhyhykỹ dee kiemy dori wadee awityhytyhyre.
Chapter 130

1Deuxu Tyhyhykỹ werymy reamy watximyhỹu diarỹ adee ranyre. 2Boholake wairà-ò Deuxu! Boholake wahedỹỹnamy ixitòedỹỹna-ò!3Txibo waòrarurenymy araryberenykeki, mobo tahe rahenykre rarytxyna-ribi? 4Ka kai tahe tiwaruxetòenytenyte kia iurenana diarỹ boho alau raberurenyre.5Ibutumy wacoraçaõ-wana, reraore Deuxu Tyhyhykỹ wiòhedỹỹna kia retyhynyre irybe. 6Diarỹ araraore sodadu mahãdu txuijara riraòmyhỹrenyre ratyremy, kia sodadu mahãdu txuu ròhònykemy riraòmyhỹrenyre ratyremy.7Israel iny mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹ bityhynybenyke kiemy dori iaõmy derinana òbitimy nodu rare, kia tii ikiemy iny rihedỹỹnykemy risỹnymyhỹre. 8Tii Israel rihedỹỹnykre taijoi kia ibutumy iòrarureny-ribi.
Chapter 131

1Deuxu Tyhyhykỹ, wacoraçaõ ixityhytyhydỹỹdu aõkõ rare; inymy rahỹỹhỹỹmy raremyhỹ-ribi rexiixawidỹỹnyre. Aõnaõna ninihikỹ hewomy araõkre kia wamyna aõki rỹire.2Iribiòtumy, rybeõmy awiumy ywimy watxireri. Kia iwese uladu rỹimyhỹre wese ywimy tadidera tyreki, kawesemy tahe wacoracaõ ywimy roireri wawoki. 3Israel iny mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹ bityhybenyke, wiji kia ikiemy!
Chapter 132

1Deuxu Tyhyhykỹ, õhõti reake Dawi-txi kia ibutumy iaõhỹỹmydỹỹnanatxi. 2Õhõti itxi reake aõmybo adee raryberemy, õhõti itxi reake kaa adee riwinykremy rarybereretxi, Ijaco Deuxu bedeery nihikỹ:3“Diarỹ waheto-ò araõkre kia arexielehynyke aõkõre; 4herimy aroiõkre kia arõrõke aõkõre 5kia hãwa bedeõtxi areaõkre-wana Deuxu dee, heto sohojiõ Ijaco Deuxu Bedeery nihikỹ dee.”6Bele-ki raholarenyre òwòru heto rybewidỹỹnamy kia diarỹboho itxi rekoarenyre Jaar syranaki. 7Taita raryberenyre: rykoirenyke Deuxu tyhyhykỹ heto-ò; rykoirenyke tuu rykerynanyrenykremy irynana koki! 8Deuxu tyhyhykỹ, mynake abede hawa-ò ixielehydỹỹmy, òwòru heto arybewidỹỹna heka abedeery nihikỹriteòsinymyhỹre.9Kia arybedi ijohodu mahãdu riwinymyhỹrenyre aõnaõna ikemy òbitimy; kia adeòdumy mahãdu tyhy ryrymyhỹrenyre bedesamy! 10Deuxu tyhyhykỹ tewinyte aõ biwinykremy adeòdu Davi dee; kiaremy uritre ihitxi dỹỹõmykre kia iòlò tetate.11Biwinykremy tarybete Davi dee kia uritre ixihewo-ò okyseõmykre, kai biwinykremy tarybete:‘Arisỹnykre arioreõ iòlò-my, kia tii iòlòmy runykre asỹtybymy. 12Txibo ariore boho òbitityhymy ratxirenykre-wana warybe rewahiny mynamy kia warybe dohodỹỹna adee rewahinyre, kia tule iriòre boho ikiemy iòlòmy runyrenykre’13Deuxu tyhyhykỹ ritare Siaõ hawalò; tii iheto kuaki relekemy risỹnyre kia raybere: 14Kaki arahawanykre ikiemy; kaki heka diarỹ ariwedunymy ararekre.15Ariwahinykre inbutumy aõnaõna tawe-di Jerusalém dee, ariwahinykre sõemy rỹsỹna iinyreny aõkõ mahãdu-ò. 16Warybe wihikỹ ariwahinykre ibutumy irybereny-di ijohodureny-ò aõ riwinyrenykre-ó kia iiny mahãdureny tahe rirajuarenykre bedesamy.17Kaki ariwinykre Davi riorerioreõ iòlò bedeery nihikỹ-my runykremy kia ariwinymy ararekre ikiemy iòlòrenymy irioreriorereny kai iòlòmy retare rioreriore wahe 18Ariwinykre kia iòludu mahãdu raixỹrurenykremy; kiaremy iòlò iwedureny tako-ó roirenykre kia rõirysònyrenykre.’ Wikuna Itymyra
Chapter 133

1Timywe awire kia wimy realamy Deuxu ijoi mahãdu ryirenyre dedee rexibutunyremy kia eriore wesemy!2Kia iwesemy adyy Iynyre reyire wese Araõ ratiki, kia rytymy ramyhyre isuusirityre kia ityy Ioti tyre! 3Kia Hermom hawalo radynymy roimyhyre wese rauranymy kia rariowynymyhyre Siao hawalo tyre Kiemy dori Siao-ki Deuxu Tyhyhyky tarybewihiky rewahinyre, bededỹỹna ikiemy Wikuna Itymyra
Chapter 134

1Bydiòike kia Deuxu Tyhykỹmy beàlàbenykremy ibutumy ireybede ijohodu mahãdu, kai ibutumy rumy tamy texitòenymyhỹtenyte irybe butuna hetoki 2Ebòremy bitymadỹỹnybenyke tamy texitòenymyhỹtenyteu irybe heto butunaki kiata tuu beàlàmy Berinanybenykre!3kia Jerusalem-ribi Tyhyhykỹ, kia biurawetyy su-wana riwinyre tarybewihikỹ adeereny riwahinymyhỹre! Wikuna Itymyra
Chapter 135

1Deuxu Tyhyhykỹmy beàlàmy berinanybenyke! Inimy mawowydybenyke Deuxu Tyhyhykỹ rybe-di ijodu mahãdu, 2kia iheto atxirenyteri iny Deuxureny rybe hetoki3Deuxumy beàlàbeny kiemy dori tii awityhyre; mawiunybenyke beàlàbenymy inimy kiemy dori tii awityhytyhyre 4kiadori Deuxu ritare ijaco iijoikremy,kia ritare isarael iny mahãdu-ribi irybedi ijohodumy runykremy5Diarỹ reeryre kia Deuxu inihikỹremy;iny Deuxureny ibutumy suritxoo deusi òtaòta ratyreki ratximyhỹre 6Deuxu riwiymyhỹre aõ ixideewimy,biurawetyyki kia suki, bera nihikỹki kia hãluu nihikỹ-ki7Su konana-ribitii diwynymhỹde biuwetyyura, riywiywinymyhỹre biudelaa yhydebure-ò kia riwinymyhỹre yhy tahynawo-ribi ydòhònykremy8kia tii eka Egito-ki rirubunyre ibutumy uladu adela mahãdu,hãdu mahãdu,riòre, iròdu iriòdu mahãdu tule 9Ibedeki bedeòtiidỹỹnana wiwihiky riwinyre idò rirarytxynykremy kia kia ibutumy teòdu mahãdu-wana10Deuxu Tyhyhykỹ rahure sõemy hãwa haãwa witxira mahãdu kia rirubunyre iòlò debure mahãdu 11Tii rirubunyre Seõ,amorreus iòlò, Ojue, Bsã iòlò kia ibutumy Canaã iòlòmahãdu12Iòlò mahãdu sureny tii riwahinyre ibrysirenymy Israel dee,taijoireny dee 13Deuxu,ibutumy ikiemy araeryrenykre kai Deuxu tatemy kia ibutu bede bedemy atxi tõhõtitireny reamy rarekre14Deuxu ritare riijemy Israel iny mahãdu;tii rewiwobrunykre tadeodu mahãdu-di 15Iny witxira hãwa hãwa suritxoo deusirenny heka myna rỹsỹ myna rỹsỹ òtaòtahykỹle are kia heka hãdu mahãdu debòreny-ribi rawidỹỹrerenyre 16Tii woho irywo ijõdirenyre kiata raryberenyõre;irue ijõdirenyre, kiata reteherenyõre 17Tõhõti ijõdirenyre, kiata roholarenyõre;kia timy ielewesenarenyõna 18Kia wiwesenahakỹlerenyre ityhydỹỹnareny kua boho riwinymyhỹrenyre kia rityhynymyhỹrenyre19Deuxu Tyhyhykỹmy beàlàbenyke Israel iny mahãdu!Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu, beàlàbenyke Deuxumy! 20Levitas beàlàbenyke Deuxumy!Ibutumy taberumyhỹtenyte beàlàbenyke Deuxumy! 21Beàlàbenyke Deuxumy Siaõ-ki,Jerusalem-ki, tai rasỹnymyhỹreki!Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 136

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhukỹmy kiemy tii inywi rare; iaõmy derinana ikiemy rỹimyhỹre 2Beàlàbenyke ibutumy suritxoo deuxu mahãdu ratyre ibedeerymy ratximyhỹremy beàlàbenyke; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 3Beàlàbenyke ibutumy hãbu ratyhydỹỹmyhỹrenyre ratyremy beàlàbenyke iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre4Tii sohojihyyle riwinyre bedeòtiidỹỹnana nihikỹ; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre. 5Tabeery nihikỹmy tii riwinyre biurawetyy; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre.6Deuxu ritidire suu sỹyhykỹtyre derinana heka ikiemy rỹimyhỹre; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 7Tii riwinyre txuu kia ahãdu; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre8Riwinyre txuu bede txumy; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 9Riwinyre ahãdu kia taina ruu riwedunykremy; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹfre10Egipcio mahãdu heto sohoji sohojimy, Deuxu rirubunyre uladu adela; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 11Tii ritare Egito-ribi Israel iny mahãdu iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 12Tii ritarenyre tadebò rurutere-di kia taaxiòi rurutere-di; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre13Tii riwirareare Bero Nihikỹsò inatxi;juramy; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 14Riwinyre Israel iny mahãdu ròhòrerenykremy Bero tya-di; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 15Tai Bera Niikỹsò-ki Egito Iòlò tasodadureny-wana reasỹbroròròrenyre; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre16Deuxu taijoi-di tarukimy rare bedeyky-di; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 17Rirubunyre iòlò debure mahãdu; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre18Rirubure yre iòlò nidehedehe mahãdu; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre 19Rirubure Seõ, amooreus iòlò; iaõmy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre
Chapter 137

1Babilonia bero weijàtiki rỹmy roruurenymyhỹ, rahinymyhỹreny Jeruselem-txi wanohöti rekoamyhỹrenyreu. 2Rebererutinyrenyre wawiunarenyti kua bederade-ki3Kua mahãdu breju wesemy riwadyrenyre riwateranyrenyre arawiunyrenykremy. Tii boho raryberenyre: “Mawiunybenyke wadeereny Sião wiuna-di. 4Ka, subede witxira-ki, timybo tahe wiunadi arawiunyrenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee?5Kia tiu ixyby diarỹ ariwodỹỹnyötyhy txibo aribi wanoköti rusakeki, Jerusalem. 6Kia tiu ixyby diarỹ arawiunyötyhy txibo wanohöti atxi reaökeki txibo umy araraykynyökeki, timybo tahe bede nihikỹmy aratxike.7Deuxu Tyhyhykỹ, öhöti itxi reake kia Edomita mahãdu riwinyrenyreretxi txuu Jerusalem rihurenyre bedeu. Ohöti itxi reake timybo raryberenyretxi : Bihubenyke Jerusalem suòhòkỹle8Babilonia, kai bexihukre! Bedesamy kua mahãdu aö adeereny riwinykre aöbo wadeereny tewinyte wesemy 9Kua rimykre auladu sömoreny kia mynaterehekỹ-ó risurusurunykre! Wawo-wana —coraçao; biuraraiehekỹki;
Chapter 138

1Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ umy reàlàmyhỹre ibutumy wawo-wana kia suritxoo deusi ck mahãdu ko ck-ribi. 2Aömy derinana òraruki òbitimy atximyhỹte òraruki diarỹ watiohumy resemyhỹre arybedi ijohona heto koki kiata reàlàmyhỹre animy.3Tiu diarỹ adee raryreu, kai tiwarawyònyte, kia adeery nihikỹ-di teumydỹỹnyte waruru. 4Deuxu Tyhyhykỹ, ibutumy iòlò sumy rỹimyhỹrenyre umy reàlàmy rawowydynyrekre tiu roholarenykreu biwinykremy tarybetemy.5Rawiunyrenykre aönaönawiwimy kai Deuxu tewinytemy, kia dori inihikỹ rare abededỹỹnana. 6Kai kua biuraraiehekỹki atxiteri, kia ihãreleta my dỹkỹõ mahãdu adi risỹnymyhỹre, kia my rexityhytyhynymy rỹimyhỹre mahãdu aribi rexiwòrenyõtyhy.7Tiu waòhãrumy watximyhỹre- wana, kai wadee waitxesedu tewahinymyhỹte Arurutere heka riwawòmyhỹre waòludu mahãdu dòna-ribi; kai tiwahedỹỹmyhỹte abedeery nihikỹ-di. 8Ibutumy biwinykre aõmybo wadee tarybetemy. Deuxu Tyhykỹ, aömy derinana heka ikiemy rỹimyhỹre. Uritere iatysyömy aõmysỹdỹỹ teorarunyte!
Chapter 139

1Deuxu Tyhyhykỹ, kai wadi tetehete kiata tiwaeryte 2Ibutumy teeryte aöbo diarỹ rewinyre, irehe-nibi teerymyhte ibutumy warayky.3Kai wamy tabimyhỹte tiu raomysỹdỹỹ nymyhỹreu yda kai teerymyhỹte waaönaöna. 4Komy diarỹ ararybeke kotyre, kai teerymyhỹte aömy bo ararybekre. 5Atximyhỹte waweruramy kai ibutumy wawenibi, kia tiwaij emyhỹte abedeery nihikỹ-di. 6Diarỹ reeryohyymyhỹre timybo kai tiwaerywimyhte abedeeryna heka söemy ijödire kia diarỹ reeiyohyymyhỹre7Titxibo arakre atyy tyby —ribi arahenykemy? tibedeòbo tahe arexiwokre atyy-ribi? 8Txibo diarỹ araòwònykeki biurawetyy-ò kai tai atxiteri txibo diarỹ arubehekeki rubu mahãdu hãwa-ò kai tai atxiteri.9Txibo diarỹ aruòkeki ibryra bede-ò yda arahãwanyke ki irehetyhymy beara weribiki. 10Iharemy kuaki adebo wadee biterenyke iaharemy kuaki kai biwawiohenanyke.11Diarỹ aõwaxina adee arexitoenyke bedeluru riwawoke my kia wawerunamy atena loosona rumy rexirahoreke 12Ka heka adee aõtyhy aõkõ rare kiemy dori adee bedeluruhukỹ bedeluru aõkõ rare kia ruu heka itynyhykyle rare txu wesehekyle. Kai heka adee iwitxira aökö rare loosòna bedeluru-wana.13Kai tewinyte waumy aönaöna, kai tiwawinyte nadiwo-ò. 14Diarỹ umy reàlàre kiemy dori brebuna tate. Ibutumy aönaöna tewinyte awityhyhykỹre kia diarỹ reeryre ibutumy wawo-wana.15Kai tabite iu wati relemyhỹu iu diarỹ relemy watximyhỹu nadiwonaki raumynymy rara kuaki wasimy. 16Kai wamy tabite diarỹ uladumy areakre koki. Kia txuu wadee rawidỹỹ re ibutumy raritidỹỹre atyy ritiki kia tiu rỹiõhyymy rareule17Deuxu timywe isirare arayky erysy! Kia sõetyhyre! 18Txibo diarỹ idi arariakeki, kia heka ỹnyra rytà ratyreke; idi arariake kia tiu ikonana-ò arehemynyõtyhy.19Deuxu, diarỹ heka rahõtinymyhỹre timybo arihukemy iny itxỹte mahãdu! Rareykynymyhỹre hãbu mahãdu debure aõbinaõmy riwarikemy. 20Tii boho ibinamy umy rarybemyhỹrenyre aönaöna binabinamy rarybemyhỹrenyre ani òludumy.21Deuxu Tyhyhykỹ, timywe radònymyhỹre kia umy dòdu mahãdumy! Timybo reatymyhỹre kia umy òludu mahãdumy. 22Diarỹ tureny radònymyhỹre söemy tureny radònytyhymyhỹre tii boho heka waòludureny rare.23Deuxu, wadee beteheke kiata bieryke wawo; biwaurihike kia bierykre wanohöti. 24Beteheke txibo waki waöòtamy roike ihỹre kia wadi arukimy atxiteri Deuxu ry-di.
Chapter 14

1Iny itxỹte mahãdu myỹ rõhõtinymyhỹrenyre: “Deuxu ihoõre.” Ibutumy iaõòtaòtamy rexirahòrerenyre kia aõnaõna bina riwinymyhỹrenyre; kia iny sohojiõ aõ awi riwinyõre.2Kua biu-ribi Deuxu Tyhyhykỹ retehemyhỹre ibutumy iny iny-di, kia rierykremy txibo inyõ irayky ijõdiremy, txibo iny ijõdiremy tuu rerinanymyhỹremy. 3Kia ibutumy rexitiòrearenyre rubu òbitina-ribi kia wiweserenylehekỹ itxỹterenyre. Inyõ ihoõhyyre aõ òbiti riwinykemy, inyõ ihoõtyhyhykỹre.4Deuxu Tyhyhykỹ rỹỹraxire: “Kia aõbo ibutumy iny mahãdu aõ rieryõhyyrenyre? Kia aõbo ibutumy ibedeeryõrenyre? Kiemy dori tii boho waijoirenymy wasỹrenymy rarỹỹnymyhỹrenyre, kia aõ tai ibinaõhyy wesemy. Kia ihãremy wadee rexitòenyrenyõhyymyhỹrenyre.”5Ka tii boho tahe brebumy ramytàtàrenykre kiemy dori Deuxu kua mahãdu òbitimy nodureny weribi-ki ratxireri. 6Iny binabina mahãdu risinymyhỹrenyre iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre rarysònareny-di, Ka tii boho tahe rekoamyhỹrenyre ixiwòtena-txi Deuxu Tyhyhykỹ-ki.7Deuxu heka risỹnymyhỹre Jerusalë-ribi hedỹỹna kanakremy Israel iny mahãdureny-ò! Kia heka rabedesarenykre reysarenykre Ijaò rioreriore bohoreny tiu Deuxu Tyhyhykỹ ixyby riraòrenykremy!
Chapter 140

1Deuxu Tyhyhykỹ biwahedỹỹnyke itxỹte mahãdu- ribi; biwatake hãbu mahãdu deburereny-ribi. 2Tii boho ratximyhỹrenyre aönaöna bina riywinyrenymy. Kia ikiemy aöbina widỹỹmy ratximyhỹrenyre. 3Kia tòròtòreny hemylala debure dòròtò weserenyre, kia irybereny tahe hemylala nihikỹ debure weserenyre.4Deuxu Tyhyhykỹ biwaijebenyke iny itỹte mahãdu debowo-ribi biwatake hãbu mahãdu deburereny-ribi, kua mahãdu bede riywinymyhỹrenyre riwaatykremy. 5Hãbu rexityhytyhynymyhỹre mahãdu riderenyre ahu-ari ck kiata riterenyrenyre rià òna wary-txi; tii boho riderenyre ahu ari ck riwamyrenykremy.6Diarỹ rarybere Deuxu dee: “Kai heka waDeuxu tate,” Deuxu, boholake waixitòedỹỹna biwawiòhenanykemy! 7WaDeuxu Wahedỹỹdu bedeery nihikỹ, kai tiwaijete Wouna-ki. 8Deuxu uritere iwahidỹỹõmykremy iny bina mahãdu-ó aömy tii boho rekoamyhỹrenyremy; uritere iwahidỹỹömy ibedeywidỹỹnareny binahãkỹ inatyhymy relekemy.9Uritere iwahidỹỹömy kia waòludureny ròtarenykemy; biwinyke wadee raöbinanymyke ityrereny òbitile biatykemy. 10Kia heòty rade ityrereny resekemy; kia idireny adehu rỹire behãluu rotxi kia tiu iribi iòlò renyöna. 11Kia bòdỹỹdu mahãdu tako-ò ròirenyörekre kia aönaöna binabina iherenymy reakre kiata rahurenykre hãbu debure mahãdu.12Deuxu Tyhyhyhỹ, diarỹ heka reerymyhỹre kai idireny arukimy atximyhỹte iny aökö mahãdu-di kia aönamy rekoamyhỹre mahãdu. 13Iny mahãdu ywimy iinytyhymy rimyhỹre mahãdu òbitimy umy reàlàrenykre kiata atyyki ratxirenykre.
Chapter 141

1Deuxu Tyhyhykỹ diarỹ adee ronyre wylemy mynake wawiò hedỹỹmy wadee boholake tiu adee rahinymyhỹreu. 2Bimyke waixitòedỹỹna heòty loo ck wesemy, kia wadebò aribiutxinykre kia txioro xiwena wesekre.3Deuxu warywo biywinymy atxike kia uritre wawahidỹỹ ömy aömy marybekeTau. 4Urihe iwahidỹỹömy kia wacoracão aöbinabina riwinykelau kia uritre diarỹ arariakelau biwatòenymy iny itxỹte mahãdu wana yda iaöbinabinareny ariöke lau biwateònymy kia tiu diarỹ ibedesanareny heki aratxike aököre!5Diarỹ heka tamy reodyre iny òbitimy rỹire riwatohonymy yda rirareny txynymy, kia dori iny biòwamy rỹire tuu riwinymyhỹre. ka ikiemy rexitòenymyhỹre aönaöna bina òludumy. 6Tiu iwedureny myawa-di rawerenykreu mana nihikỹ rarietyreki, taita iny mahãdu rieryrenykre kia diarỹ òbitimy raryberemy. 7Tiwese hee ratxuamyck rakyròkyròmyhỹre wese wikrekremy, kawesemy tahe itòreny 1 raberarenykre wabede hãluu weijàtimy.8Ka diarỹ tahe Deuxu, anatyhynymy ikiemy adi ararekre kua arirymy aixiwotena. uritre warubudỹỹömykre. 9Biwatake iriàrenyribi kia tii boho riterenyreny riwamyrenykremy kia uhuari riwinyrenyre aöbinabina widỹỹ my. 10Kia my itxỹte mahãdu ariòwyrenykre tauhuarireny widỹỹna òbititxile iwana-wana diarỹ arahenykre tiutack (kiate) warumy aratxikre.

1ck

Chapter 142

1Diarỹ rahinymyhỹre Deuxu Tyhyhyhỹ dee, rexitòenymy rahenykemy. 2Rewymyhỹre tamy ibutumy wadeburena kia tamy ibutumy relyymyhỹre wabededỹỹ nana binabinamy.3Tiu wadỹỹömy watximyhỹreu, tii rierymyhỹre aöbo ariwinykre. Waòludu mahãdu uhuarick riderenyre rydibo rariamyhjỹreki. 4Retehemyh re ruruweribi-ò kia inymy rabiöhyyre kia riwaerymy rarybeke. Inyöhyyre waitxesedumy kia wadi terudikemy ihoöhyylere. 5Deuxu, diarỹ ranyre rexitòenymy biwawiòhenanykemy. Deuxu, kai heka wadi tarukidu tate; kia ibutumy aönaönamy kabedeki reamyhỹremy.6Boholake wairà ixitòedỹỹna arahenykemy kiemy, dori wawo rahitxi hitximy watxireri, biwahedỹỹnyke waòludu mahãdu ribi, kiemy dori tii boho waratyre nihikỹrenyre. 7Biwatake aöhỹỹmydỹỹnana-ribi, kia diarỹ umy arawowydykre aijoi mahãdu rybe butuna-ki kiemy dori kai awityhy tate.
Chapter 143

1Deuxu tyhyhykỹ boholake warybe ixitòedỹỹna-ò! Biwawiòhenanyke kiemy dori ainytyhy òbiti tate. 2Diarỹ rybedi ijohodu rare; uritre wawahidỹỹömy kia diarỹ wamy rybe ròhònykemy kiemy dori inyö ibedeerykõ robiomyhỹreck(ratxiõmyhỹre) akoki.3Waòludu waheki reamy rare kia riwabòdunytyhyre, tii riwatidire brejuna luru-ò, kia diarỹ kua mahãdu juhuu rurure wesenareny rare. 4Iuronana ibutumy rabedewore, kia wacoracão werymy reareri.5Diarỹ wanohöti reare juhu luduna-di. Raraykynyre ibutumy aönaöna widỹỹna-ribi aõnaõna tewinyte-dick kia wanohõti rusaõhyyre 1 aredỹỹma-ribi. 6Adee rehemadỹỹnyre wadee ixitòedỹỹnau surubu wese, watyytyby awehityy risamyhỹre.7Deuxu Tyhyhykỹ, bidiwarawyònyke wylemy, kia dori reenodỹỹra ibutumy wararysòna. Uritre ixiwòteömy walau, kia uriõck diarỹ kua mahãdu resemyhỹrenyre rubu mahãdu wesehenylau. 8Diarỹ aratyhynymy adi watximyhỹre; kia rudiu diarỹ raholamyhỹre aömy derinanamy. Waixitòedỹỹnana adee ròtuòmyhỹre; wadee biteòsinyke aöbo ariwinykemy.9Deuxu Tyhyhykỹ biwatake waòludu mahãdu-ribi, kiemy dori aki heka ixiwòtenaki rahãmy watximyhỹre. 10Kai heka waDeuxu tate; biwaerynanyke ariwinykemy adeewi. Kia aTyytyby awimy wadi ratxikre kia retehemy rakre rywityhy-di.11Wabededỹỹnana-di biywinymy mabeke, Deuxu Tyhyhykỹ timybo tuu biwinykremy tarybetemy; kiemy dori ainytyhy òbiti tate, biwatake waöbinabina-ribi. 12Birubunyke waòludu mahãdu, kiemy dori urimyck teriranyte bihuke, ibutumy wahemy rekoamyhỹrenyre, kiemy dori diarỹ arybe-di ijohodu rare.

1k aredỹỹna-ribi????aõnaõna

Chapter 144

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy, waitxesedu, tii riwaywinyre araõbinanykremy kia riwaerynanyre woumiack. 2Tii heka wabiòwa waixiwòtena rare, wawòtedu kia wahedỹỹdu diarỹ retyhynymyhre aixiwòtena tii ritidire hãwa-hãwa waruru rawo-ò.3Deuxu timybo inymy idi tahõtinymyhỹte kia rubudumy aõbo tuu tahõtiymyhỹte kia rubudumy aõbo tuu tahõtiyremyhỹtenyte. 4Iny heka yhy debona wesena rare, ibedednana heka ubròròck reamyhỹre wesena rare.5Deuxu biurawetyy bibedenymy bedeseke hãwalo hãwalò-ò berike kiata tii rawydysinyrenykreck. 6Biditenyke biudelaa kiata biuberanykre waOludu mahãdu awyhydi bedehuke kia tii boho rexiuonykremy.7Kua biu-ribi adebò tadikrenymyhỹte biwatake besỹywo-ribi kiata biwihedkre atyhydkO mahãdu debowò-ribi. 8Kia dori tii boho tiu òbitimy raryberenyõhyyre kia ramimyhỹreny ibinahãkỹmy.9Adee Deuxu diarỹ arawiunykre wiutỹmyra-di; wiuna adee ariwodỹỹnykre kia arawiunykre umy areàlàmy. 10Kai tewahinyte rotarenykremy iòlò mahãdu dee kia tehedỹỹnyte arybe-di ijohodu Davi. 11Biwahedỹỹnyke waòludu mahãdu binahãkỹ-ribi, biwatake atyhydỹỹdukõ mahãdu debo-ribi, kiemy dori tii boho tiu òbitimy raryberenyõhỹỹmyhỹrenyre kia raroimyhỹrenyre òbitimy aõkõ aõ riwinykremy rarybemyhỹrenyre.12Kia itỹmyrareny bedeu iny riòrereny ckvicosa alòbròna wesemyre kia iny riòrereny hãwyy iwory wesemy riixiwidỹỹmyhỹre aõmysỹdỹỹna heto koki. 13Kia iny aõnarenyhyna sõemy cktỹximy rỹimyhỹre rỹsỹna òtaòta-di, kia my bodeõemy budoeni sõemy rariòre jurajuranymyhỹre.14Broreni rexiriòre jurananymyhỹre, kia broreni hãwyy tariòreõ riõnodyỹnyõhyymyhỹre. Kia iny aõhỹỹmy rirajuake aõkõre waryrenyki. 15Bedesawihikỹ hãwa-hãwa ibutumy kawesena ijõdirenyre. Bedesawihikỹmy iny mahãdu iDeuxureny Deuxumy.
Chapter 145

1Wa Deuxu wa iòlò, diarỹ arelyykre aõmydỹỹna ninihikỹmy kia ikemy adee araõmysỹdỹỹnymy ararekre. 2Ibubutmy txuu iyhyõmy umy areàlàmy ararekre kia umy arawowydymy ararekre. 3Deuxu tyhyykỹ heka inihikỹ rare kia tuu kiemy wowydynamy ratximyhỹre; diarỹ boho timy arieryrenyke aõkõre aaõ ninihikỹ.4Kia uladu mahãdu tybyreny koki umy **arawawykre ** `rawowydykre aõnaõna tewinytemy, kia ibutumy relyyrenykre aõmydỹỹnana brebuna ninihikỹmy. 5Kia raryberenykre aõninihikỹ kia diarỹ tahe idi araraykynykre aõnaõna wiwihikỹ tewinyte-di.6Raryberenykre aõwiwihikỹ bedeòtiidỹỹnana-di kia diarỹ tahe arelyymy ararekre aõninihikỹmy. 7Raryberenykre aõwiwi nihikỹmy kia rawiunyrenykre rabedesarenymy ainytyhymy òbitimy anonanamy.8Deuxu tyhyhykỹ heka aõni awi rare kia sõemy ruxetòena-di ratximyhỹre; tii raroorehenymyhỹre reburekemy kia ikiemy inymy derina-di ratximyhỹre. 9Deuxu heka iinytyhy rare ibutu dee kia riywinymy idireny tarukimy ratximyhỹre ibutumy tawidỹỹna-di.10Deuxu tyhyhykỹ, ibutumy awidỹỹnareny umy reàlàrenykre kia aijoi mahãdu adeewiwimy roirekre. 11Ibutumy raryberenykre aõmysỹdỹỹ wiwihikỹ kiata abedeery nihikỹmy rawiunyrenykre, 12Kia ibutumy iny mahãdu rieryrenykremy aõmydỹỹ bedeery nihikỹ kia aõmysỹdỹỹna wiwihikỹ.13Abededỹỹnana heka ikiemy rỹimyhỹre, kai heka Iòlò ikiemy nodu tate! Deuxu tyhyhykỹ heka ikiemy riwinymy ratximyhỹre aõmybo rarybere-di; tii heka rerinanymyhỹre ibutumy aõriwinyremy.14Tii riwiòhenanymyhỹre aõsirasiramy ratximyhỹrenyre kia ritymadỹỹnymyhỹre rariòwymyhỹrenyre. 15Ibutumy irumy rỹimyhỹrenyre reteherenyre tamy roraòrenymy, kiata tii rỹsỹna riwahinymyhỹre ibutu dee ibededỹỹnana òbitiu. 16Tii teho riraynyre kia ixideewimyta riòenymyỹrenyre ibutumy aõnaõna iròdu iròdu iny iny.17Deuxu tyhyhykỹ heka iny òbiti nodu rare ibutumy aõriwinymyhỹreki kia iinytyhyre ibutumy tabededỹỹnanaki. 18Tii ratximyhỹre ibutumy iwiòhedỹỹnamy rexitòenymyhỹrenyre bireki. 19Ibutumy ruberumyhỹrenyre Deuxu lau kia tamyreny riwahinyre aõmy rekoarenywanaki tii roholare iiràreny ixitòedỹỹnana-ò kiata rihedỹỹnyrenyre.20Deuxu tyhyhykỹ rirarenymyhỹre inymy rerinanymyhỹrenyremy kiata rahukre ibutumy iny binabina mahãdu. 21Diarỹ kiemy rawowydyre Deuxumy; kia ibutumy arumy atximyhỹtenyte mawowydymy beàlàbenyke iniwihikỹmy ikiemy.
Chapter 146

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy! Watyytyby beàlàke Deuxumy. 2Diarỹ areàlàmy ararekre wabededỹỹnana-di tiiemy arawiunykre areàlàmy waDeuxu dee diarỹ warumy ararekre-wana wana.3Urihe itidisirenyõmy atyhydỹỹnareny iny mahãdu aõwedu ninihikỹmy rỹimyhỹmy mahãdumy urihe iny tyhydỹỹrenyõmy, kia dori rubu reireck kie inyõ rihedỹỹnyke ck kie inyõ aõkõre. 4Tiu tii boho rurumyhỹrenyreu, su-ò ròòosemyhỹrenyre, kia itxuutyhyle ck, ibutumy ibeywidỹỹnareny rexihumyhỹrenyre.5Bedesanamy kua iny Ijacò Deuxu wiòhedỹỹna rimymyhỹre, kua iny ritidimyhỹre tararysòna Deuxu, dee taDeuxu dee. 6Biurawetyy widỹỹdu, suu widỹỹdu kia bero nihikỹ widỹỹdu kia ibutumy aõnaõna tuu rỹimyhỹre. Deuxu ikiemy(ikòmy? riwinymy ratximyhỹre aõmybo rarybere.7Tii rarybemyỹre iny mahãdu narỹỹnamy rekoamyhỹre weribiki rarybemyhỹre, risỹnymyhỹrenyre ahãnaki ratxirenykremy brejudu mahãdu. 8Kiata iruebetà mahãdu riitxeredỹỹnymyhỹrenyre. Deuxu bitymadỹỹnyke ibutumy iny tỹkỹkõmy rỹimyhỹre mahãdu kiata berinanykreck iny mahãdumy.9Deuxu terukimy ratximyhỹre iwitxira hãwaludu mahãdu iny surenyki rahãwanymyhỹrenyre-ki; tii riwiòhenanyre wytese kia wyteck mahãdu, kiata riurinymyhỹre ixawikemy iny binabina mahãdu bedeywidỹỹnana-di. 10Deuxu heka Iòlòhyymy rarekre! Deuxu Jerusalem riwedunymy rakre ikiemy! Beàlàmy mywydybenke Deuxu ?ckhihykỹmy.
Chapter 147

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy! Kia heka aõni awi rare Rykeàlàmyhỹrenyke iny Deuxureny-ò kia tai awityhy kia òbitimy iny reàlàmy rawowydymyhỹrenyre.2Deuxu Tyhyhykỹ ixybyle Jerusalem riwinyreri, tii ixybyle taijoi ridyreri, kia iwitxira sumy roberamy rỹire-ribi. 3Tii riteytenyre tỹkỹkõmy rỹire mahãdu kia riòhutibenyre iwotõmonareny.4Kia tii keka tiuck(tuu) rõhõtinyre tiwese sõemy taina rỹikremy kiata ini sohoji sohojimy tamy ryryre. 5Deuxu heka wahareny rare kia inihikỹ ibedeerytyhy rare; ibedeery timy raurihinanyke aõkõre.6Deuxu Tyhyhykỹ ritymadỹỹnyre iny bederyry mahãdu, kiata rehumyhỹre iny itxỹte mahãdu-di suòle. 7Mawiunybenyke mawowydybenymy Deuxu dee; biwo- Dỹỹnyke wiu wodỹỹna beàlàmy iny Deuxureny-ò.8Tii ritybònymyhỹre biurawetyy biuwetyy uradi, riteònymyhỹre biu roakremy sutyre kia asi riumydỹỹnymyhỹre hãwalò tyre. 9Tii rỹsỹna riwahinyre iròdu-iròdu-ò kia riòenyre nawii riòre tiu rexitòenyrenyreu.10Aõbo Deuxu ribedesadỹỹnyre awaru ityhy aõkõ kia sodadu ibrebutere aõkõ. 11Kohe kia iny Deuxu lau ruberumy rỹimyhỹre kia rityhynymyck rỹire iaõmy derinana.12Jerusalem beàlàke Deuxumy! Lião beàlàke aDeuxumy!. 13Kia tii riruruteredỹỹnyre hãwa ijòtobòna kia tarybehikỹ riwahinyre taijoireny-ò tai rahãwanyrenyre. 14Tii risỹnyre aõbinaòmy ynaweribrijà wyònaki kia riòenyre iny mahãdu mainode(maini) wihikỹmy.15Deuxu tarybe riwahinyre, kia tii rehemynyre wytyhylemy ibutumy bede-bede-ò. 16Tii ririòwysỹdỹỹnyre nonoe iyremy budoeni sira wese kia tii biunonoe riberanyre suruxõmy wesemy.17Kia biulora mona diteònyde kia bee ratere iyreyremy –inyõ aõmy rarybeõhyyre bedejutàtà tii diteònyde-wana. 18Taita tii tarybe riwahinymyhỹre, kia beratere rasurasunymyhỹre, kia yhy ritebodỹỹnymyhỹre kiata bee reamyhỹre.19Deuxu tabededỹỹnanamy rarybere ck?iteadee kia tarybe wahidỹ-ỹ riwahinyre kia Israel mahãdu tarybe riwahinyre. 20Tii tuu riwinyre iwitxi mahãdu hãwa-hãwamy; kia rieryrenyõre irybewahidỹỹnana
Chapter 148

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹ! Ibutumy biurawetyyki rỹimyhỹrenyre reàlàmy rerinanymyhỹrenyre Deuxumy biurariehekỹ-ki! 2Beàlàbenyke Deuxumy ibutumy anju mahãdu, kia ibutumy tasodadureny biuludu mahãdu!3Txuu kia ahãdu beàlàbenyke, Deuxumy! Ibutumy taina rỹsỹrỹsỹ beàlàke Deuxumy. 4Kia biurawetyy rarietyhy reàlàre Deuxumy, kia tule bera mahãdu biurawetyy ratyaki rỹimyhỹrenyre!5Kia ibutumy tii boho reàlàrenyre Deuxu tyhyhykỹnimy! Kia dori tii tarybe riwahinyre, kiata releronyre. 6Tii tuu tarybe riwahinyre, kiata ikiemy tymanaki rỹire- myre tii boho irybetyhydỹỹ deramy rekoake aõkõre7Beàlàbenyke Deuxumy, kia ibutumy suki atximyhỹtenyte. Bera v nihikỹ aõni kia ibutumy berohokỹ sỹyludu mahãdu. 8Beàlàbenyke Deuxumy biudelaa kia biulòra mana, bede nonoe biuwetyy ura yhydebure rityhynymyhỹre.9Beàlàbenyke Deuxumy hãwalò bijiuck biju? rarie kia bederade Raratynymyhỹre? 10Beàlàbenyke Deuxumy, ibutumy iròdu-iròdu inytyhy kia tebure mahãdu! Beàlàbenyke Deuxumy, ibutumy nawii-nawii sõmõ kia iròdu iròdu sõmy rexirurehemy ckrariamyhỹre.11Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy, iòlòreny kia ibutumy iny mahãdu, kia iny mahãdu aõweduwedu nihikỹmy rỹimyhỹrenyre. 12Beàlàbenyke Deuxumy weryrybò mahãdu kia ijadòòma mahãdu matuari mahãdu kia uladu mahãdu.13Kia ibutumy reàlàrenyre Deuxu Tyhyhykỹnimy kiemy dori ini inihikỹtyhyre ibutu retyremy; ibedeeny nihikỹ sutyreki kia biu ratyreki roimyhỹre. 14Tii riwinyre tahãwareny iruruteretyhymy kia ibutumy-isỹreny iijoireny cktuu reàlàrenykremy, Israel iny mahãdu wahe, Tii tiu rerinanymyhỹre wahe! Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 149

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy! Mawiunybenyke Deuxu dee wiu tỹmyra-di! Beàlàbenyke Deuxumy rybe butuna-ki òbitimy terinanymyhỹtenyteki!2Beysabenyke, Israel iny mahãdu, kia awidỹỹdureny òrarumy! Mabydesamy atxibenyke Jerusale iny mahãdu, òlòreny òrarumy. 3Beàlàbenyke inimy besebenymy! Kia beàlàbenykreu biwodỹỹbenyke wiu wodỹỹna!4Kia dori Deuxu rabydesamy ratxire tainy mahãdu-di, tii riwahinyre iny tỹkỹkõmy rỹire mahãdu-ò aõnau ckari tarasana. 5Kia Deuxu iny mahãdu rexibedesanyre tatarasanareny-di kia rawiunyrenyre bedesahakỹmy taixenarenyki.6Kia tii boho reàlàrenyre deuxumy, katxiteremy rirajuare-nyre riwyrenymy teborenyki tõnori. 7Kia hãwa-hãwa ribòdunyrenykremy kia iny mahãdu rirarytxynyrenykremy.8Idi reruti ritxynykremy, iòlò mahãdu kia womati rerutidi iijoi mahãdu wana ibutumy. 9Kia rirarytxynykremy hãwa-hãwa tuu Deuxu rarybere mynamy. Kaheka Deuxu iny mahãdu tarasanareny wihikỹ rare. Beàlàbeny Deuxu Tyhyhykỹmy!
Chapter 15

1Deuxu Tyhyhykỹ, mobo tahe ahetowo-ki ratxityhykemy ijõdire? Mobo tahe aõwaxina ahãwalò tyhyhykỹ-ki? 2Ka sohojile tai ratxikre ijõdire kua òbitihyy ratximyhỹrele kia òbitimy aõ riwinymyhỹre inatyhymy òbitimy aõmy rarybemyhỹre.3Tii inymy aõbinaibinamy rarybeõmyhỹre, kia tabiòwa mahãdu aõhỹỹmy risỹnyrenyõmyhỹre kia raujumoõmyhỹre taheto bireludurenymy.4Tii idi rehumyhỹre kua Deuxu dee bina, kiata rityhynymy ratximyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ rybe-my reòbymyhỹrenyre-di. Tuu riwinyre aõmybo raryberemy, kia aõhỹỹmy rutỹỹnyreri hãrele. 5Huòtemy ròwahimyhỹre iratyre ròtakemy aõkõ kia nieru dee reòbyõmyhỹre idi itxeredumy iny bedeerykõ mahãdu òludumy. Kua kawesemy riwinymyhỹre ikiemy reximywihyymy ratximyhỹre.
Chapter 150

1Beàlàbenyke Deuxu Tyhyhykỹmy! Beàlàbenyke Deuxumy rybe butuna-ki! Beàlàbenyke ibedeery nihikỹmy, kia tuu robimyhỹre biu rarawetyyki! 2Beàlàbenyke Deuxumy kia aõnaõna ninihikỹ riwinyreny! Beàlàbenyke iaõninihikỹmy!3Beàlàbenyke Deuxumy wiuna wodỹỹ-di beàlàbenyke! Wiuna wodỹỹna-di. 4Beàlàbenyke wiuna wodỹỹna-di besebenymy! Beàlàbenyke wiuna wodỹỹna tirehe-di ! 5Beàlàbenyke Deuxumy bratu wina-di. Beàlàbenyke katxitere rariemy bratu wiuna wodỹỹ-di6Ibutumy iny mahãdu iròdu iròdu utura utura bederade bederade beàlàbenyke Deuxumy. Beàlàbenyke Deuxu tyhyhy-kỹmy. Except where otherwise noted, content on BTT is licensed under a CC BY-SA 4.0 License. Original work available at http://door43.org.. English Wycliffe Associates
Chapter 16

1Biwararenyke Deuxu, kia dori aixiwòtena reijereri. 2Diarỹ rarybere Deuxu Tyhyhykỹ dee: “Kai heka wahã tate; ibutumy aõnaõnawi waki ijõdire aribihyy nade.” 3Timywe bedeòtiinare iny mahãdu òbitimy rityhynymy Deuxu-di rỹira! Tai awityhytyhymy aratximyreri heka irehenykihyy arareke.4Kua mahãdu iwitxira ỹnyxiwe ritamyhỹrenyre kia sõemy ixideereny aõhỹỹmydỹỹnana riwymyhỹrenyre. Diarỹ ixiwenareny hãlubu-ò areòbyõtyhy kia iỹnyxiwerenymy arerinanyke aõkõre.5Kai Deuxu Tyhyhykỹ, ibutumy wadi ijõdire kiata wadee tewahinymyhỹte aõmybo reamyhỹre. Wabededỹỹnana ebowo-ki ratximyhỹre. 6Timybosòhe awityhyre rybewiwi wadee tewahinyte! Kohe, timybosòhe awityhytyhyre!7Diarỹ rawiunymyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ dee, kiemy dori tii wadohodỹỹdu rare, kia rumy waraykymy raraykynymyhỹrele riwateòarinymyhỹre. 8Diarỹ òbitimy watxireri kia Deuxu Tyhyhykỹ ikiemy wawanahyy ratxireri; tii waweribi-ki ratxireri, kia aõ riwawojeijeinyke aõkõre.9Kiaremyta, wacoraçaõ rabedesamy teysamy ratxire, kia ranywiwimy ixiki rahãreri. 10Deuxu, kai biwawahinyõkre kia diarỹ aratuukemy, uritre iatyhysyõmy adeòdu wetxu rubu mahãdu bede-ki.11Kai wadee teteòsinyte suu bedewihikỹ-di iny ramyhỹre. Kia bedesa-di rỹximy watximyhỹre kai atxita-wanaki kiata wadee bedesana ikiemy tatiwymyhỹte.
Chapter 17

1Deuxu Tyhyhykỹ, wadee beòbyke bede ròbitikemy ixi tòedỹỹna-ò! Boholake waixitòedỹỹna wiòhedỹỹna-ò! Boholake waixitòedỹỹna òbitihikỹ-ò, kia dori warybe roimy aõkõ rarybemyhỹre. 2kai waweribi marurunymy marybekre kiemy dori teeryte aõbo òbitireri.3Kai teeryte wacoraçaõ kia rumyta wadee tetehemyhỹte. Kohe, wadee tetehewityhyte kia waki teaõhyyte aõnaõna binamy areakemy. Kia rarybeõmyhỹre aõnaõnamy ararunohõtinymy,4iwese ijõ mahãdu riwinyhỹrenyre wesemy. Arybe ritina retyhynyhyymy ikiemy watxire kia reeryre tibedeòbo aõnaõna binabina raonananymyhỹre. 5Ikiemy arydihyy rariamyhỹre kia tiu iribi rexiwiurònyõhyyre. Kiaremyta, wadee boholake, kia warybe-ò boholake.7Biteòsinyke aõderina wiwihikỹ Hedỹỹdu! Aweribiki awityhytyhymy watximyhỹrenyre waòludureny-ribi.8Biwaijewiwimy wadi atxike kia diarỹ txibo arue wesemy kia aderatyti ubròrò-ki biwawò-my 9-iny itxỹte mahãdu òhòtereny lau. Sõemy wamy radònyrenymy, waòludu mahãdu riwayrawonymyhỹrenyre kiata riwahetenymyhỹrenyre. 10Tii boho iny-di rexiwobrunyrenyke aõkõre kia rexityhynymy rarybemyhỹrenyre.11Tii boho watyymy wahemy rekoamyhỹrenyre, ka tahe wiji riwayrawonyrenyra, kia wadi rehurenykremy riwaraòrenyreri. 12Kia heka hãlòe mahãdu rexiwòmy rỹimyhỹrenyre wesena roire, riwaraòmyhỹrenyre, rexihurenymy riwaykaykarenykremy.13Mynyike Deuxu Tyhyhykỹ, waòludu mahãdu-wana maõbinanyke kiata mahubenyke! Atõnori-di biwahedỹỹnyke iny binabinareny-ribi. 14Deuxu Tyhyhykỹ abedeeryhykỹ-di, iribireny biwahedỹỹnyke; kohe, biwahedỹỹnyke kua mahãdu ibutumy iaõnareny ijõdirenyre boho-ribi. Birarytxynybenyke kaa iny mahãdu aõhỹỹmydỹỹnana-di kia tamyreny terarenymy roimyhỹre-di. Kia sõemy ijõdikre rarytxyna iriòrereny boho dee kia ihãremy rauhenykre irioreriore boho dee.15Ka diarỹ tahe umy arobikre, kiemy dori òbitihyymy watximyhỹre, kia adexixakreu, umy lobixina bedesana-di riwatỹxinykre.
Chapter 18

1Deuxu Tyhyhykỹ, timywe diarỹ umy rerinanyre! Kai heka waruruterena tate.2Deuxu Tyhyhykỹ Wahedỹỹdu rare kia waruruteredỹỹdu. WaDeuxu heka manaura nihikỹ wesena rare kia riwaijemyhỹre, kia tii-wana reximywimy watximyhỹre. Tii riwaijemyhỹre wyhy itxedu wesemy; Deuxu waki resumyhỹre kiata riwahedỹỹnymyhỹre. 3Diarỹ rarymyhỹre Deuxu dee, wiòhedỹỹnamy rexitòenymy, kia tii riwahedỹỹnyre waòludu mahãdureny-ribi. Deuxu Tyhyhykỹmy marybebenyke!4Rubu bòtòtaana riwararytxynyre, kia ybò rubuna wamy rỹterỹtenyre. 5Rubuna riwataare tareruti-di, kia hãluu rexiywinyre riwamykremy.6Wawo werymy reare bedeu diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ dee raryre kia tamy rexitòenyre riwawiòhenanykremy. Taheto biurawetyy-ki tii roholare warybe wodỹỹ-ò kia roholare riwawiòhenanykemy tamy raryre-ò.7Taita suu ramytàtàre kia raukỹukỹre, kia bede ratòò rawo raukỹukỹrenyre kia ramytàtàrenyre kiemy dori Deuxu terubemy ratximyhỹ. 8Teasỹ-ribi wàdàsi ròhònyre, kia irywo-ribi heòty worotxò ròhònyre kia heòty butu hududu.9Tii biurawetyy ribedenymy kia resere kia biuwetyy luru-di tawarawo-ki. 10Ruore nawiihikỹ tyreki kia wytyhylemy rare yhy deratyti-ki.11Tii bedeluduhukỹ-di rexihetynyre; biuwetyy yxe-di, sõemy be-di, iweruramy rỹimyhỹ. 12Heòty lootxòhokỹ kia mana biulòra ròhònyre biudelaa-ribi kia ikoki rỹimyhỹ kiata biuwetyy lurutxi ròhòrerenyre.13Taita Deuxu Tyhyhykỹ biurawetyy-ribi raumytxire, kia Biuluduhukỹ rybe wodỹỹ-ò ijohona rỹire. riixiwòtedỹỹnyrenyre.15Tiu kai Deuxu Tyhyhykỹ, bimybenykreu aòludureny kia maumytxinykre iòludurenymy eburehekỹ-di, beronihikỹ sỹyhykỹ rykyre, kia su rimymy roimyhỹre ratỹnymy roimyhỹre.16Biurawetyy-ribi Deuxu tebò riterenymy kia riwamyre; tii diwatade bero nihikỹ sỹy-ribi. 17Deuxu riwatare waòludu mahãdu-ribi, kua boho wamy radònymyhỹrenyre. Kia tii boho tahe ibutumy iniinihikỹrenyre waratyre.18Diarỹ aõsirasiramy watximyhỹu, tii boho wamy raòhòterenyre; kiaremy tahe Deuxu Tyhyhykỹ riwaijere, 19bedeòhãru-ribi riwatare kia riwahedỹỹnyre kiemy dori wamy rerinanyre.20Deuxu Tyhyhykỹ wadi retehewimyhỹre kiemy dori diarỹ òbitimy nodu rare; tii tarybewihikỹ wadee riwahinymyhỹre kiemy dori wabedeeryõre. rarybeõhyymyhỹre.22Diarỹ ibutumy rewinymyhỹre irybe ritidỹỹna kia tiu tetyhynyõmy watxiõhyymyhỹre irybe tòedỹỹnana. 23Deuxu riwaeryre aõnaki rariõhyyre kia irehehyy bede binabina-ribi watximyhỹre. 24Iurenana tii wadi retehewimyhỹre kiemy dori òbitimy watximyhỹre kia kiemy dori riwaeryre wabedeeryõremy.25Kai Deuxu Tyhyhykỹ, iny rityhynymyhỹre mobo rityhynymyhỹrenyre dee kia òbitimy ratxire kua mahãdu òbitimy ratximyhỹrenyre dee. 26Kai heka tiityhy tate, mobo tiityhytyhymy rỹimyhỹrenyre dee, kia tahe aõbinabina riwinymyhỹrenyre òludu tate.27Kai tehedỹỹnymyhỹte iny ywimy tỹkỹõmy rỹimyhỹrenyre, ka ixityhytyhydỹỹdu mahãdu tahe aõhỹỹmy teruijòtinymyhỹtenyte. 28Kai Deuxu, tiwaloosonymyhỹte; kai waDeuxu, wabedeluru tehumyhỹte. 29Kai wadee ruru tewahinymyhỹte waòludureny arihetenyrenykremy kia iribireny aròtarenykremy.30Kaa Deuxu ibitumy awihyylemy riwinymyhỹre kiata aõmybo rarybere relekremy tuu riwinymyhỹre. Tii heka wyhy itxedu wesena rare kia mobo iixiwòtena riijemyhỹre deereny. 31Deuxu heka tii sohojihyy Deuxu rare; Deuxu sohojile iny ruruterenarenyre. 32Tii heka Deuxu ruru wadee riwahinyhỹre kia wadi retehemy riwaijemy ratximyhỹre tibedeõtxi ramyhỹre-wana.33Tii arariòwykelau riwatòenymyhỹre kia riwahedỹỹnymy hãwalò ratyy-ò riwasỹnymyhỹre. 34Tii riwaerynanymyhỹre wounamy kia diarỹ ariuhekremy waxiahãte rurutere.35Kai Deuxu, wyhy itxedu tate kia tiwaijemyhỹte. Awiòhedỹỹna wabedeerytyhymy riwasỹnyre, kia abedeerytyhyhykỹ riwamymy wadi ratximyhỹre. 36Kai tiwawahinyõte diarỹ arabrejukelau, kia diarỹ rariòwyõhyyre tiu bedeu.37Waòludu mahãdu herenymy reamy kia remymyhỹrenyre; kia ixawiõhyymy ihyyta rahãỹnanymyhỹre. 38Diarỹ wawa-di resurusurunymyhỹre, kia tii boho tahe rexilàmadỹỹnyrenyke aõkõre; tii boho rabòdumyhỹrenyre wawaole. 39Kai wadee ruruterena tewahinyte idi arawounykremy kiata ròtamyhỹre waòludu mahãdureny-ribi.40Kai waribi rexiwokremy tewinymyhỹte; kia diarỹ tahe rehumyhỹrenyre wamydòdureny mahãdu. 41Tii boho rirajuamyhỹrenyre ixihedỹỹrenymy, ka inyõ tahe rihedỹỹnyrenyke aõkõre. Deuxu Tyhyhykỹ-ò ryrymyhỹrenyre, ka tii tahe rirawyònyõmyhỹre. 42Diarỹ resurusurunymyhỹre wawadi, kia tii boho tahe ỹnysimy rexirahòremyhỹrenyre, ỹnysi yhy riwymyhỹre. Diarỹ ityrereny làmamy raimyhỹre kia bedesusu ry-my rỹimyhỹre weserenyle.43Kai tewahinyõte bede binabina rỹikelau waijoi mahãdureny yky-ki tiwasỹnyte hãwa hãwa wedumy. Iny mahãdu kia diarỹ reeõmy raremyhỹ katahe wiji wawetxumy natximyhỹdenyde. 44Iwitxira hãwa ludu mahãdu taratireny ribedenymyhỹrenyre wakoki kiata riwatyhynymyhỹrenyre tiu warybe rewahinymyhỹreu. 45Tii boho iixiuaresenareny ixawimyhỹrenyre kia ramytàtamy ròhònymyhỹrenyre tahetoreny-ribi.46Iruhyy Deuxu Tyhyhykỹ! Mawiunybenyke waitxesedumy! Deuxu heka wahedỹỹdu rare; iaõninihikỹmy marybebenyke! 47Tii wadee aròtakremy riwahinymyhỹre waòludu mahãdureny-ribi, kia ritidimyhỹre iny mahãdu warybe wahidỹỹna rawoki48kiata riwatamyhỹre waòludu mahãdureny-ribi. Kai Deuxu, tewinymyhỹte diarỹ arahãỹnanykremy waòludu mahãdureny-ribi kiata tiwawòmyhỹte hãbu mahãbu deburehekỹ-ribi. 49Iurenana Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ umy ararybewiwikre hãwa hãwa bedemy kia arawiunykre umy arawowydymy.50Kai Deuxu, tewahinymyhỹte aiòlò ròtakremy kia teteòsinymyhỹte ainymy derinana mobo tetamyhỹte-ò –kia Davi dee kia irioreriore boho deere, kia ikiemy.
Chapter 19

1Biurawetyy rarybemyhỹre Deuxu aõwiwmy kia tuu rarybemyhỹrenyre aõbo tii riwinyremy! 2Txuu kaa aõwiwimy rarybere ijõ tumy, kia reu tahe ixybyle rarybere ijõ ru-my. 3Inyõ widee rarybekre ihoõre rybe ijõdikre aõkõkre, kia aõwodyy-ò ijohona ryike Aõkõre.4Kia remyta burawetyy rybe wodyy reberamyhỹre bede bede hãwa hãwa ibumy, kia irube ibutumy sudee rehemynyhyre. Deuxu ridere biurawetyy-ki breò riòre txu dee. 5Txuu taheto-ribi ròhònyre ibedesatyhymy iwese hãdu tabirena ribi ramyhỹre wesemy, iese adehudu wymy riòrarunykemy ijora. 6Txuu ròhònymyhỹre biurawetyysi rure-di kia ta ijo weribi ohòkule ramyhỹre: kia rexiwòke aõkõre ibedetoee-ribi.7Deuxu tyhyhyky rybe ritina awihyyre kia inydeereny ruru tymyra riwahinymyhỹre. Tyhodyyna heka ratyhydyymyhỹre kia bedeeryhyky riwahinymyhỹre iny ywi mahãdu-ò 8Deuxu tyhyhyky erydyynana òbitityhyre kia icoracãoreny rabedesamyhỹrenyre. Kia ierydyynana heka itynytyhyre kiata iny deerany bederynana riwahinymyhỹre.9Deuxu iny rityhynymyhỹre awire kia ikiemy ryimyhỹre. Kia inymy òbitimyhỹy rarybemyhỹre kia ikiemy inatyhymy rorarunymy ramyhỹre. 10kia ierydyynana heka awityhyre manarysytyhy-ribi, kia manarysytyhy brey-ribile. Kia ibreetyhyre bidi-ribi, kohe, ibreetyhyre bidityhyhyky-ribi.11Deuxu, aerydyynana heka bedeery wade riwahinymyre adeòdu awetxu kia diarỹ awityhymy watximyhỹre tiu aratyhynymyhỹreu. 12Mobo tahe retehekre taõnabina òbiti-di retehekre? Biwaywinymy biwasuhòke wa Deuxu aõ tu aõkõ rewinyre-ribi kia diarỹ timy waritidyyõna.13Biwataleke òraruna-ribi kia ixideewi-ribi rewinymyhyre;suritre iwahidyyrenyõmy tii boho riwamyrenykre. Kawesemy tahe ararekre iny òbitimy nodumy kia irehemy ararekre òraruna binahãky widyy-ribi. 14Beòbyke warybena-ò kia waraykyna-ò, Deuxu tyhyhyky, waixiwòtena waitxesedu!
Chapter 20

1Iòlò Deuxu tyhyhyky rirawyònyke aixitòedyyna aõhyymy butyynykre bedeu! Kia Ijaò Deuxu araijekre! 2kia taheto-ribi, Deuxu ahedyyna kiditòmykre;kia siaõ hãwalò-ribi, tii ariawiòhenanykre!3kia Deuxu tõhõti reakre ibutumy axiwena-txi kia awityhy reòbykre axiwena biobiunykre ijàrena-ò. 4Iòlò, Deuxu aaõmy ijarana adee riywinykre kia riwahinykre inutumy abededyynana òbitimy ròhònykremy.5Taita aryryrentykre bededesamy atarasana-di. Aritamadyynyrenykre irariehekymy hãwa tyyesi tarasana kia arerinanyrenykre Deuxu-my. Iòlò, Deuxu ibutumy aixitòedyyna rimykre! 6Katahe wiji bede reeryre Deuxu tyhyhyky tarasana riwahinyre iòlò dee tii ritare. Tabedetyhyky biu-ribi, tii arawyònyre Kia tabedeery nihiky-di, tii tarasadu-my arasynymyhyre.7Ijõ mahãdu heka rityhynymyhyre tawounareny ityti heòty, kia ijõ mahãdu tahe taawarureny rityhynymyhyrenyre, ka diarỹ boho tahe retyhynymyhyrenyre waDeuxureny bedeery nihiky! 8Iny mahãdurenyõ ratiwewemy kia rariòwyrenykre kia diarỹ boho tahe làmamy aryirenykre kiata awihyymy aratxirenykre!9Deuxu tyhyhyky tarasana biwahinyre iòlòdee! Biwa rawyònybenyke tiu rexitòenymyhyrenyre awiòhedyynamy
Chapter 21

1Deuxu tyhyhyky, iòlò sõemy rabedesatyhymy ratxireri kiemy dori tamy rarutere tiwahinytaki; kia sõemytyhymy ibedesamy ratxireri kiemy dori ixybyle rotaranaki. 2kai tewinyle tuu reamyhyre kia tamy tewahinyte aõmybo tii reare.3kai tamy teobyte arybewiwihiky-di kiata manarysyhyky ira tiò telidite. 4Iòlò irumy rarekemy adee rexitòenyre, kaita tamy tewahinyte irehemy irumy rarekremy, ionana ihoõ-my.5Iòlò bededyynana heka inihikyre kiemy dori kai tewiòhenanyte. Tamy kai tewahinyte wedu nihikymy kia inidehedehemy. 6Arybewiwihiky taihyy ryimyhyre ikiemy, kia tii-wahahyy atximyhyte sõemy bedesa tamy tewahinyhyte.7Iòlò rityhynymyhyre Deuxu,kia terinana rarieheky araru-ki tii ikiemy iòlò-my rarekre. 8Kai Deuxu, bimykre iòludureny kiata bibrejunykre ibutumy iòlò-my radònymyhyrenyre.9Iwese heòty aõròdu rihikre iòludu mahãdu tiu inireny rahitxienykreu. Beburekre kai mahubenykre, kia aheòty tahe tii boho rihurenykre. 10Kai birubynykre iriore boho kia mahykre irioreriore boho.11Iòludu mahãdureny bedebinabina riywinymyhyrenyre kia arabònykremy, kiaremyta tuu riwinyrenyõhyyrenykre.13Deuxu tyhyhyky, manake obedeery nihiky-ki! Taita arawiunyrenykre kia arawowydyrenykre aruruterehekymy!
Chapter 22

1WaDeuxu, waDeuxu, aõherekiwe tiwaatyte? Aõherekibo taholaõte tiu rerajuamyhyreu rexitòenymy biwahedyynykemy? 2WaDeuxu, txumy heka adee rarymyhyre, ka kai tahe tiwarawyònyõhyymyhyte. Diarỹ rumy adee rarymyhyre, Kia tahe awityhytyhymy watxiõhyymyhyre.3Kai kiaremy òbitimy niduhyy tate kia arynana tyre tanymyhyte, kia Israel iny mahãdu-ribi rybe wowydyna ixiki temymyhyte. 4Wahyyna mahãdureny adee ritidere taaõnaõna tyhydyynareny; tii boho heka oratyhyny hyhyrenyre, kia kai tahe tehedyynytenyte. 5Tii boho adee rexitòenyrenyre biwiòhenanybenykemy kia tahe aõnaõna òhãdu-ribi rihenyrenyre; kia aratyhynyrenyre kia timy iraykyreny rawerywerynyreny hyyrenyre.6Diarỹ heka ixydò rare kia hãbu aõbo; ibutumy wadi rysinymyhyrenyre kia urile waderamy wadi rehumyhyrenyre. 7Ibutumy wadee dira humyhydenyde urile wadi rawaojunymyhyrenyre, tòròtò riteòsinyrenymy kia taratireny riweriwemyhyrenyre. 8Kia rarybemyhyrenyre; kai, Deuxu tyhyhyky tetyhynyte; aõherekibo tahe tii rahenyõmy ratximyhyre? Kia tii umy reòarire-wana, aõherekibo tahe arawiòhenanyõmyhyre?9Kiaremyta, Deuxu, kai tahe tadiwadyte ka hãwa bede-ò iu tohouamy reareu, kia diarỹ uladumy raremyhy,kai tiwararenymy wadi tatemyhy. 10Diarỹ adee wawahisidyy ryire wadi arykimy matxikremy tohouamy ruareu hykyle;kia ruarehykyre, kai tatehyymy tate waDeuxumy.11Urikre waribi ixilòhòrariedyyõmyke, kia dori aõhyymydynana iòhòreri, kia inyõ ihoõre riwawiòhenanykemy. 12Sõemy waòludu mahãdureny riwayrawonymyhyrenyre broreny hãdu wesemy; kia broreni hãdu tyhyhyky Basãsumy ryimyhyre wesemy. 13Kia ixyby waruru ihoõre; dary heka iwese bee su-ò rejujumyhyre wese rare. Ibutumy watirubro wiõnaõnalemy ruimyhyre; wacoracão heka tybòra rõderõnymyhyre wesena rare.14Wabytò rarubure kia sunode wesemy, kia wadòrytò tahe reàrenyre biurarie rywoki; kai tiwarite iwese rubu suki rarimyhyre wesemy. 15Wabytò rarubure kia sunode wesemy, kia wadòrytò tahe reàrenyre biurarie rywoki;kai tiwarite iwese rubu suki rarimyhyre wesemy.16Wasidu itxyte mahãdu riwayrawonyrenyteri;wade aõbinamy rekoamyhyre ijòròsa wesemy kia wadebò wawa riykaykamyhyrenyre. 17Ibutumuwati mahãdu aõwaxina idi rariarenyke tiwesebo sõeremy, waòludu mahãdu reteherenymy kia riwaroodunymyhyre.18Tii boho watyy wimy ritxuatxuamyhyrenyre kia idi risinymyhyrenyre mobo watyyreheheky ixiki rimykremy. 19Deuxu tyhyhyky, urikre waribi ixihòhòrariedyyõmyke? Wylemy biwahedyynyke, wahedyydu!20Biwahedyynyke tõnori-ribi; uritre wawahidyyõmyke kaa ijòsòra boho riwarubunyrenykelau. 21Biwatake teaõ mahãdu-ribi; kiemy dori timy waixiixeseõna kaa broreni hãbu debureheky-ribi;22Taita arelyykre wasy waijoi mahãdureny dee aõbo tewinytemy; diarỹ adee rawiunyre umy rawowydymy kia iny rybenaki rabutumy ryimyhyreny-ò rarybere; 23mawiunybenyke berinanybenymy Deuxu tyhyhyky dee kia ibutumy aõnaõnailau ruberumyhyre! Ijaò rioreriore mahãdureny,boholabenykeiny Deuxu dee wiunana wowydyna ryirei-ò! Israel iny mahãdu, Deuxu tyhyhykymy berinanybenyke!24Tii heka iny iaõkõmy ryimyhyre mahãdu ixinamy ririõhtyykymy, kia iaõhyyhyyreny-ribi tõhõti rusaõyhyymyhyre. Kia ilaureny rexiwòõhyymyhyre, kiata rirawyònymyhyyrenyre tiu rahenyrenykemy ryrymyhyrenyreu. 25Deuxu tyhyhyky,rybe butumy ròhònymyhyrenyre-ò,diarỹ adee wiuwihikymy arawiunykremy aõbo aõwi kaki tewinytemy.26Iny iaõkõmy ryira mahãdu riroxirenykre xiwena brorenidemy kia tahe awityhytyhymy raburenykre; kua mahãdu Deuxu tyhyhyky rityhynymyhyre rawiunyrenykre deusamy, kia ikiemy awimy roikre ibedesanihikymy! 27Ibutumy hãwa hãwa bede bede mahãdu Deuxu tyhyhyky-ki tõhõtireny rekoarenykre, ibutumy iny mahãdu su-my ryimyhyre tamy ròkyserenykre, kia ibutumy ixyju witxira witxira tuu rerinanyrenykre.28Kiemy dori Deuxu tyhyhyky Iòlò rare kia ibutumy ridinodunymyhyre iny hãwa hawamy bede bedemy ryira. 29Ibutumy ixityhytyhydyydy mahãdu tarati tamy ribedenyrenyrekre; ibutumy rubu mahãdu tuu rityhynymy rerinanyrenykre, kohe, ibumy tiu txuu rururenykre.30Iny mahãdu ibutumy tiu bede mahãdu tamyreny awirenykre kia raryberenykre tariorereny dee Deuxu tyhyhyky bededyynanamy. 31Kia tohouamy ruamyhyrenyre roholarenykre aõbo tii riwinyremy; tii rihedyynyre tainyreny!
Chapter 23

1Deuxu tyhyhyky heka wewedu rare;aõwadee rasiranyõmyhyre. 2Tii heka riwadymymyhyre bera-ò awityhyhymy.3Deuxu wade ruru tymyra bidiwahinyke kia biwariradyynyke ryy òbitidi, timybo tii òbitile tuu raryberemy.4Kia ihõremy diarỹ rariamyhyre iwory luruhuyky-di rubu wesemy,aõlau aruberuõtyhy.kiemy dori kai Deuxu tyhyhyky, wawana atxite; kai tiwaijemy kia wadi arukimy tariamyhyte.5Wadee biywinybenyke rynana rioreõ, tiribibo waòludu mahãdu aõwaxina wamy robirenykre. Kai aõbo wade biòbyke iwese iny wii riteòrinymy awityhy wesemy kia wabedeò bityxinyke txiòòtyhy.6Diarỹ heka reeryre aaõwiwi kia aõmy inymy terinanymyhyte waki ratxikre kia diarỹ waru hyylemy aratxikre-wana. Kia ibutumy txuu iyhykõmy wabededyynanamy ahetoki arasynymy ararekre, kai Deuxu tyhyhyky wahe.
Chapter 24

1Deuxu tyhyhyky dee bede ibutu hãwa ihõrõhyy rare kia ibutumy aõbo aõnaõna tiu ryimyhyre; suu kia ibutumy aõbo tuu ryimyhyre irumy kia ihõrõleheky rare. 2Deuxu heka suu riwinyre bero nihiky tyre kia ritidire suu irawomynydumy berahãky syywoki.3Mobo tahe òbitimy raòwònykemy ijõdire Deuxu tyhyhyky hãwalò-di? Mobo tahe aõwaxina tai ratxike ibede wityhyhykyki? 4Kia iny òbitimy aõki remyhyrele kia aõmy rõhõtinymyhyre sojile; kua iny, su ritxoo-my rerinanyõmyhyre kia roimy aõ riwalunykremy rarybeõmyhyre.5Deuxu tyhyhyky tarybewihiky adee riwahinykre, kia brejuna bededyynana rybe adi ròhònykreu kia kia ahedyydu aweriki resumy ararekre. 6Kawesemy iny mahãdu Deuxu-my rerinanymyhyrenyre, kia ijaò Deuxu rybena heto-ò ijohonamy rironymy hyrenyre.7Ijòtòbòna butumy biraynytyhybebenyke ijòtòbòna ehetxina sõe biraynybenyke, kia Iòlò aõwiwihiky ralokre! 8Mowe kaa Iòlò aowiwihikyre? Kia Deuxu tyhyhyky irurutereheky kia inidehedehe, Deuxu inidehedeheky wouki.9Ijòtòbò butumy biraynybenykre,kia Iòlò aõwiwihiky ralokre! 10Mowe kaa Iòlò aowiwihikyre? Kia Deuxu Butumy inidehedehe;tii heka aowiwihiky Iòlò rare!
Chapter 25

1Deuxu tyhyhyky, adee reraytemyhyre waixitòedyyna, 2WaDeuxu, diarỹ heka aratyhymymy adi watximyhyre.Biwahedyynyke ixyryna-ribi kia rexiòwynyõhyylemy watximyhyreki; uritre iwahidyyõmy waòludu mahãdu waõbinabina-ki rabedesarenykelau! 3Kia aratyhynymy adi ratximyhyre mahãdu aõhyymy rutyynyrenyõkre, ka tahe inatyhy rare, kia aõ iòraru ihoõmy rexideburedyynymy aòludumy.4Deuxu tyhyhyky biwaerynykeini arywihikymy; biwanike kia diarỹ arirerywityhykemy. 5Biwaerynanyke awimy ararekremy kia òbitimy inatyhymy atximyhyte mynamynamy, kiemy dori kai waDeuxu tate, wahedyydu. Diarỹ ikiemy aratyhynymy adi watximyhyre.6Deuxu tyhyhyky,ixibi õhõti reke aõwiwitxi kia inymy terinanymyhyte-txi, kia ikiemy wadeereny teteòsinymyhyte. 7Õhõti rusake òraruna-ribi kia weryrybò-my aõ òbitimy aõkõ rewinymy raremyhy-ribi. Inymy terinanymyhyte òraruki kia aaõwiwiki; watxi ini õhõti reake, WaDeuxu tyhyhyke.8Deuxu heka òbiti awi,rare. Kia iurenana heka teteòsinyhyte òrarudu mahãdu-ò ryy idi rariamyhyrenykemy. 9Deuxu heka retehemyhỹre iny tỹkỹkõmy rỹimyhỹre mahãdu-di kia ry òbiti-di ririradỹỹnymyhỹrenyre kia rierynanymyhỹre ixideewimy.10Tii heka òbitityhymynodu rare kia ? riridỹỹnymyhỹrenyre tuu rerinamy, ibutumy aõbo riwinymyhỹre tuu juhu rarybemyhỹre mynamy elemyhỹre kia irybetòedỹỹna rityhynymyhỹre. 11Deuxu tybyhykỹ, òbitimy biwinyke tuu biwinykremy tarybete kiata waòrau bisuhòsuhòke, kia inihikỹke hãrele.12Kua mahãdu ruberumyhỹenyre Deuxulau kia ikiwana rieryrenykre ryy òbiti-diririranymy roiremyhỹkremy. 13Tii boho ikiemy awihyy hyymy roikre, kia suu rawahikremy roimyhỹre iriòre boholemy hõrõmykre.14Deuxu tuhyhykỹheka kua mahãdu ruberumyhỹrenyre biòwareny heka rare kia rierynanymyhỹre timybò irybe òbitimy mynamy namy. 15Diarỹ ikiemy ixyby ixybyle Deuxu-ò retehemyhỹre, kiemy dori stii òhãru-ribi riwatamyhỹre kiemyre. 16Deuxu, wade retehemyhỹre kia wadi rawobromyhỹre kiemy dori ixisohojimy watxireri aõhỹỹmy ratỹỹnymy.17Watedesy bihedỹỹnyke ibutumy aõhỹỹhỹ-ỹribi kia biwatake aõnaõna sirasira-ribi ibutumy. 18Kia wabederyrymy waõhỹỹhỹỹmy robimy hỹre kia ibutumy waòraru risuhosuhore. 19Beteheini tiwesebo waòlodu sõe kia relehemyhỹre timybo sõemy inihikỹmy wamy radonymyhỹrenyre waòludumy!20Biwaijemy kia biwahedỹỹnymy wadi ratximyhỹre:biwatake ixỹruna-ribi rotaõhyymyhỹre-ribi, kiemy dori adee waixiwòtona reòrumyhỹre. 21Kia òbitimy watximyhỹre kia ywihylemy watximyh:yre heka riwaijemyhỹre aõnaõna binabina ribi kiemy dori aratyhỹnymy adi watximhỹre.22Deuxu heka Israel rihedỹỹnyre tainy boh wahe, kia ibutu-ribi iaõhỹỹhỹymydyỹnanareny-ribi.
Chapter 26

1Deuxu Tyhyhykỹ, wamy marybeke diarỹ uladu wesena rare wabederỹõ, kia dori aõ òbitimy rewiny re kia ikiemy aratuhynymy adi watximyhỹre. 2Wadi ini beteheke kia biwaurihike ini, Deuxu tyhyhykỹ; aõmybo ramyhỹre wadeebieke kia waraykỹ tule. 3Kia dori erinana wadi retehemy ratximyhỹre, kia arayky òtibim atximyhỹte ikiemy rewatohonyhyymyhỹre.4Diarỹ arariaõmyhỹre iny mahãdu deòsa deòsa-wana kia rybe roimy watxiõmyhỹre. 5Kia iny binabina mahãdu deòsa deòsa –wana rexibutunyõmyhyyre kia iny itxỹte mahãdu –wana rariõhyymyhyre.6Deuxu tyhyhykỹ, wadebò rehàmyhỹre arexideòsinykremy kia diarỹiny inybò raremy. Rariamyhỹre axiwena obiutòna weruramy butumy motuhytyhybo umy rerinanymyhỹrenyrewana. 7Rawiunyrenymy wiuna-di kia rarubemyhỹrenyre aõmysỹdỹỹna wiwihikỹmy! 8Deuxu tyhyhyky, diarỹ rerinanymyhỹre heto-my tai watximyhỹre kia tibedekibo aõwiwihikỹ rỹimyhỹre-my rerinanymyhỹre.9Uritre wahyduõmykre òrarudu mahãdu-wana butumy; rarytxynaribi biwahedỹynake kia rubudỹỹdu mahãdu rimymyhỹrenyre. 10Kua mahãdu ikiemy aõnaõna bina riwinymyhỹre kia nieru rimymyhỹrenyre aõ òbitimy rỹimyhỹre ribinabinanyrenykremy.11Diarỹ, kiarem rewinymyhỹre aõ òbitimy. Wadi anarutxetòkremy kia biwahedỹỹnyke 12Kia awityhymy rare ibutumy aõnaõna òhãru-ribi; butuma rỹimyhỹre Deuxu rubena hetoki, diarỹ ararybeke arawowydymy Deuxu tyhyhykỹ dee.
Chapter 27

1Deuxu tyhykỹ heka waloosona rare kia wahenana heka rare; mo laubo aruberõkre? Deuxu heka riwawòmyhỹre ibutumy bede òhãru-ribi; inyõ lau aruberõtyhy.2Tiu iny bina mahãdu, waòludu mahãdu wade rekoamyhỹrenyreu kia warubudỹỹmy riwaijemyre, kia heka tii bohole ratiyòmy rariòwymyhỹrenyre. 3Ihãremy sodadu tabutunamy iwayrawonymyhỹre, aruberuõtyhy;ihãremy kia waòludu mahãdu wade aõbinamy rekoake hãrele, kiemy Deuxu arityhynymy ararekre.4Deuxu tyhykỹ dee aõ sohojilemy arexitòenykre;kia tii riwawahinykre iheto-ki arasỹnymy ararekremy ibutumy txuõtxuõlemy wabeedỹỹnana, kia iaõwiwimy ixiki arimykremy kia tamy arexitòenykre riwatohonykremy.5Kia bede isirasiramy bede rỹikre bedeu, tii riwawokre taixiwòtena-ò.tii riwararenykre tabewihikỹ-ki kia riwatidikre riwamywiwimy manaura-ò. 6Kawesemy tahe aròtakre waòludu mahãdureny-ribi. Bedesamy aryrykrem kia xiwena ariwahinykre arybe heonaki; Diarỹ araiunykre, kohe, ibededỹ;ynanawiwimy ararybekre Deuxu tyhyhykỹ dee.7Deuxu, warybe-ò boholake tiu adee aryrykreu! Wadi bexiwobrunymy bidiwarayònyke! 8Kia tarybemyhỹte; mynake wabire-ò. Diarỹ ararawyònyre; arakre atyy-ò, Deuxu tyhyhykỹ;9Uritre walau ixiwòteõmykre! Uritre wade aky ijaraõmykre; Uritre arybedi ijohodu deòdỹỹõmykre. Kai dori tiwawiòhenanyte; uritre warisiõmy, uritre waderamy ijaraõmy, Deuxum wahedỹỹdu! 10Ihãremy kia waha nadi waderamy rekoarenyre Deuxu tyhyhykỹ wadi tarukikre.11Deuxu tyhykỹ, biwaerynanykeini arierykemy, adeewiwimy aõ ariwimymyhỹkemy kia wadi beteheke ryy riwamywiwimy idi arariakemy, kiemy dori sõere waòludu mahãdu. 12Uritre wawahidyỹõmy waòludu mahãdu deboworenyò, kia rarybemyhỹrenyre roilemy waòludumy kia warubudỹỹmy rekoamyhỹrenyre teburerenymy.13Diarỹ òbitimy rare kia ihãremy Keuxu thyhykỹmy arobikre riteòsinymy taõ wiwihikỹ tasỹ taijoi mahãdu òraruki. 14Bitybynyke Deuxu tyyhykỹ! Bexityhynyke kia bexibrebuterenymy! Deuxu tyhyhykỹ bityhynyke!
Chapter 28

1Deuxu tyhyhykỹ, wawòtedỹ;ydum diarỹ adee rarymyhỹre. Boholake wairà-ò! Aõkõkekita bidiwarawyònyke, diarỹ aratxikre kua mahãdu yky-ki rubu bed-ò rejujumyhỹrenyre heki; 2Wadee boholake tiu diarỹ arirajuõkre arexitòenymy biwawiòhenanykemy wadebò biu-ò ahetowihikỹ-ò!3Uritre wararytxudỹỹõmykre iny itxỹte mahãdu wana butumy kia iny mahãdu aõnaõna bina riwinymyhỹre mahãdu-wana. Tii boho heka urile raroimyhỹre nyre iny biòwamy ratximyhỹrenyremyre, kia iworeny tahe sõemy aõnaõna binabina-di rỹimyhỹrenyre. 4Birerytxyke kaa iny mahãdu aõnaõnabina riwinyrenyre òraru-ki, Biwahinyke iny bina mahãdu-ò tuu rekoamyhỹre! 5Tii boho rieryrenyke aõkõre aõbo Deuxu tyhykỹ riwinyre; iurenana heka tii rirarytxynyrenykre kia rihurenykre ikiemy.6Warybewiwihikỹ rawahire Deuxu tyhyhykỹdee? Tii roholare wairà-ò rexitòenyre riwawiòhenanykemy. 7Deuxu tyhyhykỹ riwaijemyhỹre kia waki resumyhỹre; ibutum wawo-wana retyhynymyhỹre. Deuxu tyhyhykỹ riwawiòhenanyre, iurenana wabedesamy watxireri kia wiuna wihikỹ-di rawiunyre tamy! 8Deuxu tyhyhykỹ heka wasỹ waijoi mahãdu rurureny rare. Deuxu heka riijemyhỹre kia rihedỹỹnymyhỹre Iòlò kia tii ritare wahe.9Deuxu heka tasỹ taijoi mahãdu rehedỹỹnyre kia tarybewiwi riwahinyre kua mahãdu tahõrõreny-ò kia heka tii iwedureny rare kia riywiyiwynymy idireny ratximyhỹre ikiemy!
Chapter 29

1Anjos, awimy manybeke Deuxu tyhyhykỹ dee; iaõwiwihikỹmy mawowydike kia inidehedehehekỹmy. 2Mawowydyke iaõwiwihikỹmy inimy kiata aratxi bibedenykre Deuxu tyhyhykỹ koki ki tiu tii rexitỹnynykreu.3Deuxu rybe wodỹỹ heka iny tamy roholamyhỹre bera tyre-ò; Deuxu wihik;y raumytxinymyhỹre, kia bero nihikỹ tyre-ò iny roholamyhỹre irybe wodỹỹ-ò. 4Deuxu rybe wodỹỹ heka sõere tỹximy aõnidehodehemy! 5Deuxu tyhyhykỹ rybe wodỹỹ heke riyròmyhỹre òwòru bijiuludu, kia libano òwòru mahãdu dori riyròmyhỹre.6Tii riwinymyhỹre sibamy hãwalò ramytatamtyhỹre, kia riwinymy riatymyhỹre brareni riòre wesemy; Hermon hãwalò resemyhỹre broreni hãbu tỹmyra wese. 7Deuxu tyhyhykỹ rybe wodỹỹ biudelaa ritxuxaranymyhỹre. 8Irybe wodỹỹ heka bederahy rimytatedỹỹnymyhỹre; tii Cades bijiu riukỹukỹnymyhỹre.9Deuxu tyhyhykỹ rybe wodỹỹ riukỹukỹnymyhỹre bederade kia bederade irurisihemyhỹre. Iwana-wana ihetorenyki ibutumy ryrymyhỹrenyre; Deuxu wihikỹ! 10Deuxu heka, riwedunymyhỹre bera sỹỹhỹkỹki tyre; Iòlò wesemy tii riwedunymyhỹre ikiemy.11Deuxu tyhyhykỹruruterena riwahinymyhỹre tasỹ taijoi mahãdu-ò kiata tarybewihikỹ riwahinymyhỹre bedesamy riwahinymyhỹre ywimy.
Chapter 30

1Deuxu tyhyhykỹ, diarỹ adee warybe wiwi rewahinymyhỹre kiemy dori tiwatate kia uritre iwahidỹỹõmykre waòludu mahãdu wadi risinyrenyke lau. 2WaDeuxu tyhyhykỹ, diarỹ rerajuare rexitòenymy biwawiòhenanykemy kiata kai tiwateytenyte. 3Kai tiwahedỹỹnyte rubu-ribi; Diarỹ watximyhỹ kua mahãdu-wana, kakai tahe ixyby ararekremy tiwawinyte.4Mawiunybenyke mabedesabenymy Deuxu tyhyhykỹdee, kai boho, aijoireny òbitimy nodureny-wana! 5Kia ikuara heka urihimyòtyhyle rasiranymyhỹre, ka iaõwiwi tahe ikiemy ibutu dee rỹimyhỹre. Hii aõwaxina ruu iyhyõmy rỹke, ka rudiu tahe wiu bedesena kynake.6Diarỹ ixiki reximyiwi-my rahãre kia rahõtinyre; tiu arabòduõtyhy. 7Deuxu tyhyhykỹ, kai heka wade awi tate kia tiwaijemy wadi tatemyhỹ hãwalò rurutere wesemy. Kiaremy tahe, tiu waribi bedeu, kiarỹ werymy reare. 8Deuxu tyhyhykỹ, diarỹ adee ranyre kia rexitòenyre biwawiohenanykemy.9Txibo kiarỹ arurukeki, aõbo tahe tai aritake? Kia aõbo rubu mahãdu aõwaxina aõbo adee tarybewiwi riwahinyke? Kia aõbo aõwaxina raryberenyke aõbo tii òtimy nodu roiremy? 10Deuxu, wade bololake kia wadi bexiwobrunyke! Biwawiòhenanyke waDeuxu tyhyhykỹ!11Kai tadiwahinyte wahinana ixwna bedesanamy; warubo-ò rahinymyhỹre tyy waribi tetate kia tiwatyynyte ixina tyy-di. 12Iurenana rybeõmy aratxiõkre,kiata arawinykre umy ararybewiwi-my. Deuxu, kai heka waDeuxu tate; diarỹ adee iiemy arawiunymy ararekre!
Chapter 31

1Deuxu tyhyhykỹ, adee waixiwòtena reòrymyhỹre. Biwatake ixỹry-ribi rotaõmyhỹreki. Kai heka òbitimy nodu tate; diarỹ adee rexitòenyreri biwawiòhenanykemy! 2Wadee boholake kia biwahedỹỹnyke wiji! Rexitòenyreri ixiwòtenamy tamy arexiwokremy kia waitxedu idi araxihedỹỹnykrmy.3Kai heka waixiwòtena tatekia wahedỹỹdu; wadi beeheke kia biwatohonymy tuu tarybete mynymy. 4Biwatake uhuariwo-ribi kia waitxenamy riterenyrenyre, kia dori kai wawòtedu tate.5Adebowo-òwabedỹỹnana rewahinymyhỹre. Dexu, kai heka biwahedỹỹnykrem kiemy dori kai Deuxu obitityhy tate. 6Kai arakyaranymyhỹre kia suritxoo ỹnyxiwe-my rerinanymyhỹre, kia aõnaõna aõ riwahinyõhyymyhỹre; diarỹ kiaremy, aratyhynymyhỹre. 7Wabedesama aratxikre kiata arexideysanykre aõwiei drina òraruki; Kai tetheteri aõhỹỹmy ratỹỹnyreri kia waõhỹỹmydỹỹnana teeryte.8Uritre iwahidỹỹõmy waòudu mahãdu riwamyk lau, kiaremy biwasỹnyke bedeyhyki awityhymy aratxikemy. 9Deuxu tyhyhykỹ, wadibexiwobrunyke, kiemy dori aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyreri. Warue sõemy reywesereri rahinyreriki diarỹ raxihumy rareri waumy kia watyytyby-wana.10Bederyry wabededỹỹnana ritxuudỹỹnyre; arube tuu wabededỹỹnana riyjadỹỹnyreri. Diarỹ waruruõmy watxireri waõhỹỹmydỹỹna òraruki; ka wait mahãdu rexihulerenyreri! 11Waòludu mahãdu wadi risinymyhỹrenyr; kia waheto bireludu mahãdu tuu riwenylemy hỹrenyre.12Ibutumy waribi tõhõti rusarenyre, txibo diarỹ rarure wesemy. Diarỹ heka aõna iwese ahãna-ò idi dehu rỹimyhỹre wesena rare. 13Sõemy raholamyhỹrewaòludu mahãdu rarybewasimyhỹrenyremy. Iny mahãdu warubudỹỹmy ibutu bede bede-ribi risỹnymyhỹrenyre. Tii boho bede riywinymyhỹre waòludu-my riemyhỹrenyre timybo riwarubunyrenykemy.14Kiaremy, watyhydỹỹna aki roimhỹre Deuxu; kai heka waDeuxu tate. 15kai ikiemy wadi arukimy atxiteri. Biwahedỹỹnyke walòludu mahãdu-ribi kia wahmy rekoamyhyrenyre-ribi. 16Beteheke wadi awityhymy wasi, adeòdu-di; Biwahedỹỹnyke aõmy inymy terinanymyhỹte òraruki!17Deuxu tyhyhykỹ, diarỹ adee rarymyhỹre! Biwatake ixỹru-ribi rotaõmyhỹreki! Kia waòludu mahãdu aõhỹỹmy rutỹỹnyrenykre ixỹrumy kia rubehemyhỹrenyre bedejyyjamy aõkõ rubu bede hãwa-ò. 18Kia rybeõmy ratximyhỹrenyre kua roiluu bohoreny, kia rarybemyhỹrenyre rexityhytyhynymy iny rihitxihitxinymy rarybemyhỹrenyre iny òbitimy rỹimhỹrenyre oludumy.19Timywe inihikỹre aaõwiwi kia rirarenymyhỹre kua mahãdu alau ruberumyhỹrenyre-ò! Ibutumy umy robirenyke keu anityhy atximyhỹtemy kia timybo tewòmyhỹte iny mahãdu aratyhynymyhỹrenyre. 20Awòtena-di iximynamy, kai tetamyhỹte iny itxỹte mahãdu bedeywidỹỹnana-ribi. Ixiwòtena tyhy-ki kai tewomyhỹte aòludu mahãdu aõbinabina-tibi.21Deuxu tyhyhykỹ dee arybewiwi biwahinybenyke! Iu waòudu mahãdu riwayrawonyrenyreu kia wade aõbinamy rekoarenyre, tii riteòsinyre awityhytyhymy Riteòsinyre wamy rerinanymyhỹre 22Kia raberure kia rahõtinyre tii riwateònyre sỹny ixidee raholare ixi-ribi. Ka tii tahe toholare mairà-ò, tiu raryreurexitòenymy riwawiohenanykemy.23Berinanyke Deuxu tyhyhykỹmy ibutumy asỹ aijoi mahãduo obiti mahãdu-wana! Tii heka riwomyhỹre iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹre, kiaremy rirarutxunymyhỹre inyrexityhytyhynymy rỹimyhỹre mahãdu tuu rekoanyremy. 24Kia aruruterenymy kia bexiuramy atxibenyke,ibutumy kai boho Deuxutyhyhykỹ teraòmy atximyhỹtenyte.
Chapter 32

1Deysana kua òraru riwinyre Deuxu risuhõre kia ixiki ibinamy rahãre kia tahe tii rihõre. 2Deysana kua mahãdu Deuxu tyhyhykỹ aõnaõna binabina riwinyõkemy idi risỹnymyhỹre kia aõ riwinymyhỹre roimy aõkõ.3Kia waòrumy rarybeõmyhỹ-wana, diarỹ rahinymyhỹ txu iyhyõmy ihyyta reywesemyhỹre. 4Txu-my kia rumy riwararytxynymyhỹre deuxo, kia warurureny rexihurenyre iwese nonoe rarubumyhỹre wese wyra tòteeu.5Taita diarỹ adee rarybere waòrarumy kia rewòõhyyre waõbinabina. Rahõtinyre ibutumy ako iximy arelyykremy, kia kai ibutumy tehòte waõbinabina rewinyre. 6Kawesemy ibutumy kua mahãdu umy rerinanymyhỹre adee rexitòenymyhỹrenyke aõnaõna bina binamy rutỹỹnymyhỹrenykeu. Tiu ybò nihikỹ aõhỹỹmydỹỹnana ynakeki, kia tiu tamyreny tehemynyõna.7Kai heka waixiwòtena tate kia aõbinabina-ribi tiwatamyhỹte. Diarỹ rawiunymyhỹre katxiterehekỹmy ahedỹỹnanamy kiemy dori kai tiwaijemyhỹte urenana. 8Deuxu wadee rarybere: “Diarỹ araixinanykre rymy tidibo kai mariamyhỹkemy; adi aretehekre kia aratohonykre.9Uritre bedeeryõmy noõmykre awaru, buru wesemy, kia ruetybònadi ririranymyhỹrenyre kia rityhynyrenykremy.” 10Iny itxỹte mahãdu sõemy aohỹỹmy rutỹỹnymyhỹrenyre, ka mõbo Deuxu Tyhyhykỹ rityhynymyhỹre tahe iitxedudimy ratximyhỹrenyre Deuxu derinana-di.11Ibutumy kai boho òbitimy atximyhỹtenyte, mabedesabenyke kia deysamy matxibenyke kia Deuxu Tyhykỹ riwinyredi. Mawiunybenyke bedesamy; ibutumy kai boho òbitimy atximyhỹtenyte!
Chapter 33

1Ibutumy iny mahãdu òbitimy atximyhỹtenyte, mabedesabenyke, kia Deuxu Tyhyhykỹ aõnaõna riwinyredi. Deuxu-my mawowydy benyke ibutumy iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹrenyre. 2Biwodỹỹnybenyke wiuna wodỹỹna Deuxu-my mawowydybenyke, mawiunybenyke mawowydybenyke reruti wodỹỹnadi. 3Mawiunybenyke Deuxu dee wiuna tỹmyra-di biwodỹỹnybenyke wiuna wodỹỹna kia mawiunybenyke katxiteremy!4Deuxu tyhykỹ rybe heka òbitihyy rare; ibutumy aõ tii riwinymyhỹre ratyhydỹỹmyhỹke. 5Deuxu Tyhyhykỹ heka rerinanymyhỹre aõ awimy òbiti tyhymy rỹimyhỹre; suu heka tỹximy terinanadi roimyhyre. 6Tarybeweere-ribi Deuxu Tyhyhykỹ biu rawetyy riwinyre kia irybewahidỹỹnaki riwinyre txuu, ahadu kia taina sõe.7Deuxu rarybere tuu rỹikremy bera nihikỹ sohoji bedekihikỹ rỹikremy kia bee rirarenyre sỹymy ihyna. 8Kia ibutumy suu ruberumyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ lau! Kia ibutumy hãwadu hãwadu mahãdu ruberumyhỹrenyre! 9Kia dori tii rarybere, kia bede bede riwinyre tii rarybere kia aõtamaõkõ ibutumy ratỹnyre.10Deuxu Tyhyhykỹ rihumyhỹre hãwa hãwa bedeywidỹỹnana kia riwahinyõhyymyhỹre tii boho riwinyrenykemy. 11Ka aõ Tyhyhykỹ riywinymyhỹre ikiemy rỹimyhỹre, kia tii aõ relekremy rarybemyhỹre ikiemy rỹimyhyre. 12Bedesawihikỹ hãwa hãwa mahãdu ijõdirenyre Deuxu Tyhyhykỹ wesemy! Bedesawihikỹ inymahãdu Deuxu ritarenyre tahõrõkremy!13Deuxu Tyhyhykỹ beteheke biurawetyy-ribi kia ibutumy iny mahãdumy bobikre. 14Tikibo rahãwanymyhỹre-ribi, tii retehemyhỹre ibutumy sumy rahãwanymy rỹimyhỹredi. 15Kia Deuxu heka riwinymyhỹre iraykyreny kia rierymyhỹre ibutumy aõ riwinymyhỹrenyre.16Tiu Iòlòõ rotaõmyhỹre tasodadu tyhy-di, kia sodadu dori ròtarenyõhyymyhỹre òraruna-ribi. 17Kia awaru mahãdu wouna aõkõ heka ròtamyhỹre aõbinaki; irurutere nihikỹ heka inyõ aõwaxina rihedỹỹnyõtyhy.18Kia Deuxu Tyhyhykỹ heka riwomyhỹre kua mahãdu ruberumyhỹrenyre kia rirarenymyhỹre kua mahãdu terinana rityhynymyhỹrenyre. 19Tii rihedỹỹnymyhỹrenyre rubu-ribi kia rirarenymyhỹrenyre irurenymy ramasabedeu.20Diarỹ boho retyhynymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ; kia tii heka iny boho riwiòhenanymy riwomyhỹre. 21Watedesu reny rabedesarenyre Deuxu Tyhyhykỹ òraruki; diarỹ boho retyhynymyhỹrenyre iniwihikỹmy.22Deuxu Tyhyhykỹ, ainymy derinana heka waherenyki ratximyhỹre, kiemy dori diarỹ boho aratyhynymyhỹrenyre.
Chapter 34

1Diarỹ ikiemy arawowydymy ararekre Deuxu Tyhyhykỹ dee; kia ibutu bedeu hyyle tu wowydyna waryijetidi kihyyle rarekre.2Diarỹ ararybemy ararekre arityhytyhynymy kia aõnaõnaki tii riwinyre; kia iny mahãdu tỹkỹõmy rỹimyhỹrenyre roholarenykre kiata rexibedesamyrenykre! 3Marybebenykre wawana Deuxu Tyhyhykỹ ninihikỹmy; ibutumy inimy rykaryberenykre.4Diarỹ rexitòenyre Deuxu wiòhedỹỹnamy kiata tii diwarawyònyde; tii riwatare ibutu brebuna-ribi. 5Iny tỹkỹõmy rỹimyhỹre mahãdu tamy retehemy hỹrenyre kiata resibedesanymyrenyre; ixyby uritre aratireny ibededỹỹrenyõmykre, uritre boõrenymy. 6Diarỹ waaõkõ aõhỹỹmydỹỹdu, raryre Deuxu Tyhyhykỹ dee; tii wadee roholare kia riwatare waõhỹỹmydỹỹnana-ribi.7Deuxu Tyhyhykỹ Anju ratximyhỹre kua mahãdu ruberu myhỹrenyre weruraki kiata ritamyhỹrenyre aõnaõna òhãru-ribi. 8Biijeke bierykemy ixi òbitilemy timybo Deuxu awiremy! Bedesa kua ixiwotenaki rahãre Deuxu-ki! 9Ibutumy Deuxu ijoi mahãdu ruberure, kia kua mahãdu ruberurenyre aõmy rekoarenyõmyhỹrenyre.10Kia leaõ mahãdu dorile irỹsỹnareny ihoõmy rama risamyhỹrenyre, kiaremy aõ rasiranyõhyyre iny mahãdu Deuxu tuhyhykỹ wiò hedỹỹna riemyhỹrenyre. 11Bydòike, wajyre mahãdu wabiòwareny, kiata boholabenyke, kia diarỹ araerynanyrenykre Deuxu tyhyhykỹ lau buberubenykremy.12Kai boho aõbo abededỹỹnanareny awimy boibenykre? Kia sõemy boibenykre kia abedesarenytyhytyhymy? 13Iurenana bexiijemy beibenybekre ryberenyõmy aõnaõna binabinamy kia uritre roimy ijyyõmy boibenybekre. 14Bexilòhòrarienybenyke aõbinabina-ribi kiata aõwiwi biwinybenykre; ywimy matxibenykemy biijemy boibenybeke kiata biwinybenyke ibutumy tamy behemynybenykemy.15Deuxu heka retehemyhyre uwimy iny mahãdu òbitimy rỹimyhyre-di kia ikemy roholamyhỹre iixitòedỹỹnareny-ò. 16Kai tii tahe iny mahãdu aõnaõna binabina widỹỹdu òludu rare. Kia riwinyrenykremy tiiemy rusaremykremy. 17Tiu iny òbiti mahãdu Deuxu tyhyhykỹ dee ryrymyhỹrenyreu, tii tamyreny roholamyhỹre kiata ritamyhỹrenyre ibutumy iaõhỹỹmydỹỹnanareny-ribi.18Tii heka iny ibedeuramy rỹimyhỹhyre tyyki ratximyhỹre kia rihedỹỹnymyhỹre iny tararòsòna riinodỹỹnymyhỹre. 19Iny wi mahãdu rekoamyhỹrenyre sõemy bede sirasira, ka Deuxu tahe ritamyhỹrenyre ibutumy. 20Tii heka ritamyhỹrenyre ibutumy; kia tiu itirenyõ rayròõtyhy.21Iny bina mahãdu rururenykre taõbinabinareny òbitikile; kua boho radònymyhỹrenyre iny òbitimy rỹimyhỹrenyremy kia rararytxyrenykre. 22Deuxu tyhyhykỹ heka rihedỹỹnymyhỹre taijoi mahãdu bededỹỹnana; kua boho rierymyhỹrenyre taixiwòtena tamy kia rararytxyrenyõkre.
Chapter 35

1Deuxu tyhyhykỹ, bihetenyke kia iny mahãdu riwahetenymyhỹrenyre kia mahuke iny mahãdu riwahumyhỹrenyre! 2Bimyke awyky itxedu kia adebòna henemykremy kiata manake biwaawiòhenanykremy. 3Bimyke atõnori kia awoma wouna kiata besuke iny mahãdu wahewoludumy rỹimyhỹre òludumy. Ixidee rarybere kai wahedỹỹdu tate!4Kia rabòdurenykre wobrunamy rekoarenykre kua mahãdu warubudỹỹ risỹnymyhỹrenyre! Kia rexiworenykre raixỹrurenymy kia iny mahãdu bede riywinymyhỹrenyre waòludumy! 5Kia ratxirenykre iwese horeru yhy ridymyhỹre wesemy tiu Deuxu tyhyhykỹ Anju rihurenykreu! 6Kia iryreny turumy roikre kia rytynymy tiu Deuxu tyhyhykỹ Anju iherenymy reakreu!7Kiemy dori, aõ waòraruõmy uhuari riderenyre riterenymy wadee kia hãluu sỹymy riarenyre riwamyrenykremy. 8Kiaremy, tiu riwaraòrenykreu, kanakre bede huduna. Kia òhòte tai rỹirenykre tauhuari reny òbitidile tai rariòwyrenykre kia rexihurenykre.9Taita diarỹ arexibedesanykre Deuxu riwinyre òraruki; wabedesamy aratxikre kiemy dori tii riwahedỹỹnyre. 10Ibutumy wawo wana diarỹ tamy rarybere: “Deuxu tyhyhykỹ moõ aweseõhyy! Kai teijemyhỹte iny ruruõ mahãdu tiu irurudi mahãdu tureny raòhòtemyhỹreu kia iny aõkõ mahãdu kia aõmy rekoamyhỹre mahãdu tetamyhỹtenyte iny ityhymy iaõdimy rỹimyhỹrenyre debowo reny-ribi”11Hãbu binabina mahãdu waòludumy rarybemyhỹrenyre kia wamy rarybemyhỹrenyre rubudỹỹdumy kia tiu rewinyõmyhỹre 12Tii boho riwamymyhỹrenyre aõbina bina-di kia aõwi rewinymyhỹre, kia urenana diarỹ tỹximy bede jeijei-di watxireri.13Ka tiu wabinamy watximyhỹu, rubu dee hinana tyydi rexityynyre kia byre ribi ixawire. Warati rebedenyre kia ta tamyreny rexitòenyre. 14Kohe, rexitòenyre iwese txibo wabiòwa wesemy ada waseriòreõ wesemy. Diarỹ ckr riamyhỹ rexiworabunymy, rubu dee hinana tyy-di, iwese inỹõ rahinymyhỹre wesemy tado òbiti-ò!15Kiaremy, tiu diarỹ aõhỹỹ ratỹỹnymywatximyhỹu, tii boho rabedesamyhỹreny kia wawerumy ratximyhỹreny, wadi risỹnymy. Iny mahãdu ieryõnareny riwahetenyrenyre kia riwawotõmonyrenyre tiwese sõemy aõkõ. 16Tii boho aõhỹỹmy riwasỹnyrenyre, wadi risinymyhỹreny kia wadi reteherenyre wakyasemy17Wa-Deuxu, tiubo tahe bedetehekre? Biwatake iòhòte donareny-ribi; wabededỹỹnana bihedỹỹnyke kaa leaõ mahãdu-ribi. 18Taita diarỹ umy areàlàkre butu ruki kia umy arawowydykre aijoi rybe butunaki19Uritre iwahidỹỹõmy kia waòludu mahãdu, kua mahãdu roidu mahãdu, rexibedesanyrenykemy waõbinabina-di! Uritre iwahidỹỹõmy kia wamy radònyrenykemy aõ iraruõmy kia wadi retehemyhỹrenyre aõ òtaòtamy widee widee, rutxuenymy wabederyryna-di! 20Tii boho biòwa wesemy aõkõ rarybemyhỹrenyre; iribiòtumy, ritxienymyhỹrenyre ibutumy roi òtaòtamy iny aõwimy bedewiwimy rerinanymyhyre.21Tii boho wamy raroirenymy kia rirajuamyhỹrenyre: “Diarỹ boho umy rabirenyre aõbo kai tewinytemy!” 22Ka kai tahe Deuxu tyhyhykỹ, tuu tabite. Taita uritre rybeõmy noõmykre kia uritre waribi ixilòhò rarie dỹỹõmykre! 23Bexixake Deuxu awityhymy biwawinykremy! Mynyike waDeuxu kia waõbinabina-di besuke!24Deuxu Tyhyhykỹ kai heka òbityhymy modu tate; iurenana tarybete diarỹ wainybò raremy. WaDeuxu, uritre iwahidỹỹõmy kia waòludu mahãdu rexibedesanykemy waòraruki! 25Uritre iwahidỹỹrenyõmy myy raryberenykemy: “Diarỹ boho tii rehurenyra. Kia my heka resỹnymy roiremyhỹ.” 26Kia ibutumy rabòdurenykre kia raixỹrurenykre kua mahãdu rexibedesanymyhỹrenyre waõhỹỹmydỹỹnana-di. Kia sõemy ixỹrunadi aõbinabinadi ratxirenykre kia iny mahãdu rarybemyhỹrenyre waribi awityhymy ratximy hỹrenyremy.27Kiaremy kia ryrymyhỹrenyre bedesamy kia rarybemyhỹrenyre kia diarỹ raryberemy wainybò raremy. Kia rarybemyhyre ikiemy: “Deuxu Tyhyhykỹ heka inihikỹ rare kia bedesamy ratximyhỹre kiemy dori ibutumy awihylemy ryimyhỹre iijoi mahãdu.” 28Taita ararybekre aõ òbitidỹỹnamy kia txuu iyhyõmy umy arawowydykre.
Chapter 36

1Òraruna heka rarybemyhỹre itxỹte-ò kuaki iwoki: Itxỹte heka rieryõhyymyhỹre Deuxu lau brebu. 2Tii iximy rarybemyhỹre sõemy buturatyre ratximyhỹremy kia rõhõtinymyhỹre Deuxu iòrarutxi reaõkremy kia rirarytxynyõkremy.3Irybe heka ibinabina rare kia tỹximy roidi ratximyhỹre; tii iraykywike aõkõre kia aowiwi widỹỹ deralemy reamyhỹre. 4Herimy roimy taherina tyreki, tii aõnaona binabina riywinymy roimyhỹre.5Deuxu tyhyhykỹ aaõmy(adõmy) derinana heka biurawetyy-òhòkỹle rehemynymyhỹre, ainytyhy heka biwetyyura-ò rehemynymyhỹre. 6Aõ òbiti òbiti heka awityhymy rỹimyhỹre hãwalò mahãdu ninihikỹ wesemy; kia iny-di behukre heka sỹymy rỹimyhỹre bera nihikỹ wesemy. Deuxu Tyhyhykỹ kai heka arukimy atximyhỹte iny mahãdu-di kia iròdu iròdu-di.7Timywe awityhyre aaõmy ainymy derinana! Aderatyti ubròròki ixiwotenatxi rekoarenyre. 8Kia awityhytyhymy watxirenyre rỹsỹna wadeereny tewahinyte tawe-di; kai tiwawahinymyhỹtenyte ariõrenykremy bero-ribi aaõwiwi. 9Kai heka iny òlòdỹỹdu òraruna tate, kia aloosonaki; diarỹ boho txuu wadeereny ijõdirenyre.10Deuxu ikiemy berinanymy mabeke kia iny mahãdu araerymyhỹrenyremy kia tamy awi biwinyke kia iny mahãdu inatyhymy òbitityhymy rỹimyhỹrenyre mahãdu. 11Uritre wawa hidỹỹõmy kia iny ixityhytyhydỹỹdu mahãdu watyre rariakelau kia uritre wawahidỹy 12Ma kua dòideri, rariòwymy; kia idireny adehu rỹirenyre kia lamamy rỹirenyke ihoõre.
Chapter 37

1Uritre ixiwojeijeidỹỹõmyke iny itxỹte mahãdu òraruki kia uritre ixiwobinadỹỹõmy aõnaõnabina riwinymyhỹrenyreki. 2kia dori tii boho riõrenykre aõtamaõkõ iwese bederade rarubumyhỹre wesele; rururenykre iwese alòbròna rarubumyhỹre wesele.3Bityhynyke Deuxu Tyhyhykỹ kiata òbitimy biwinyke; masỹnyke ibutumy bexirarudewiwimy suu rawahikremy roimyhỹreki. 4Kia awodeusana Deuxu-ki ratxikre; tii adee riwahinykre aõmybo awo ramyhỹre.5Bilidike abededỹỹnana Deuxu Tyhyhykỹ debowo-ò bityhynyke, kia tii arawiòhenanykre. 6Tii riwinykre kia ainytyhy ratxikremy loosona wesemy kia aòraruna rubena tahe rarỹsỹnykre txutye wesemy.7Uritre ixilòrelòredỹỹõmy kia iny mahãdu tabededyỹnana-di awimy rỹimyhỹrenyre òraruki kia ixiwobinadỹỹõmy kia iny mahãdu riwinymy rỹimyhyrenyre taõna binabinareny. Ywimy atximyhỹ, kia Deuxu Tyhyhykỹ idi tarukikre.8Uritre adebureõmy, uritre akyaramy moõmy! Uritre ixilòrelòredỹỹõmy, kia dori adee ibinatyhymy ydòhònykre. 9Kua mahãdu rityhynymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ kia ratxirenykre reximywityhytyhyrenymy suu rawahikremy roimyhỹreki, kia remy iny binabina mahãdu rexihurenykre. 10Kia urihimyõ-ò wokile iny binbina mahãdu rexihurenykre; kai biekre, kiaremy itxi beaõtyhy.11Ka iny tỹkỹõmy rỹimyhỹrenyre mahãdu ratxirenyre reximywiwirenymy suu rawahikremy roimyhỹreki kia tai rabedesarenykre, awityhymy roirenyrekre. 12Iny binabina mahãdu bede riywinymyhỹrenyre inywiwi mahãdu òludumy kiata retehemyhỹrenyre adeburemy tamyreny. 13WaDeuxu kai butxuenykre iny binabina mahãdu-ki kiemy dori teeryteri itxureny-ò bede dehemynymynamyhỹde.14Iny binabina mahãdu ritamyhỹrenyre tõnori kia tawaxiahãte riterenymyhỹrenyre kia rirubunykremy iny iaõkõ mahãdu kia aõmy rekoamyhỹrenyre, kia rirubunykremy iny mahãdu aõwiwi riwinymyhỹrenyre. 15Ka tii boho tahe rururenykre tatõnorireny òbitidile, kia iwaxiahatèreny rakròrenykre.16Kia heka awityhyre urihimyòmy inywi mahãdu ijõdire kia, inyityhymy iaõdimy rỹimyhỹre sõemy ibinatyhymy. 17Kiemy dori iny bina mahãdu rurureny rexihukre ka Deuxu Tyhyhykỹ tahe riijerenykre inywi mahãdu18Txuu iyhyõmy Deuxu tarukimy ratximyhỹre inywi mahãdu-di; kia suu rawahikremy roimyhỹre kia ihõrõrenymykre kiemy 19Tiu bedeu bede isiramy rỹikreu, tii boho aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyõkre kia irỹsỹnareny ijõdikre rasama bede reakreu.20Kiaremy Inybina mahãdu rururenykre; Deuxu Tyhyhykỹ mahãdu òludureny riõrenykre timybo bedero nõirasò wesele, riõrenykre wàdàsi wesele. 21Inybina mahãdu rexitòenymyhỹrenyre huòtemy kia riòwynyreõhyymyhỹrenyre; ka inywi mahãdu tahe taworenywi-di rowahimyhỹenyre.22Kua mahãdu Deuxu rybewiwi-di ratximyhỹnyre awimy roirenyrekre imynydudi renywiwimy suu rawahikremy roimyhỹreki, ka inybina mahãdu ritxuhòmyhỹrenyre tahe rexihurenykre. 23Deuxu heka idireny retehemyhyrenyre rimyrenywiwimy, kia tiwesena rydibo ririranyrenykremy, iny mahãdu tii rierynanymyhỹre òbitimy. 24Txibo rariòwyrenykeki, tiu rariòwyrenyõtyhy kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ riwiòhenanyrenykre ritama dỹỹnyrenykremy.25Kia weryrybòmy raremyhỹ ka tahe wiji ramatuarinymy rare, ka tiu rabiõhyymyhỹre habuwiõ-my Deuxu tõtxi ririõmy kia tiu rabiõhyyre iriòre boho krotxu-my (paõ-my) rexitoenymy. 26Tii kiemy tawowi-ribi, riwahinymyhỹre huòtemy, kia iriòre boho tahe Deuxu rybewiwi wahidỹỹnana roire. 27Bexilòhòrarienyke aõbinabina-ribi kiata aõwi biwinyke, kai mabekre awihyylemy ikiemy.28Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ rerinanymyhỹre aõwiwimy aõ òbiti òbitimy kia taijoi mahãdu tyhy ririõhyymyhỹre. Tii ikiemy riijemyhỹre taijoi mahãdu, ka inybinabina mahãdu rioreriore tahe rexihurenykre. 29Iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹrenyre ratxirenykre suu rawahikremy roimyhỹreki kia tai rahãwanyrenykre ikiemy. 30Tii boho rarybemyhỹrenyre, aõnaõna bedeerymy kia ikiemy rarybemyhỹrenyre aõ òbitimy.31Rirarenymyhỹrenyre tawoki ta Deuxu reny rybewahidỹỹna kia tiu iribi rexilòhòrarienyõhyymyhỹrenyre. 32Iny binabina mahãdu heka wasimy riijemyhỹrenyre inywi mahãdu kia irubudỹỹmy riemyhỹrenyre. 33Kiaremy Deuxu Tyhyhykỹ ririrenyõtyhy inywi mahãdu iòludureny deboworeny-ò; kia tiubo bedekonana-ò rehemynykreu, kia riwahinyrenyõtyhy rexihurenykemy.34Deuxu Tyhyhykỹ bityhynybenyke kia ta irybewahidỹỹna mynamynamy atximyhỹbenyke. Tii adeereny suurawahikremy roimyhỹre riwahinykre, kia wesemy tahe kai boho inytyhymy boibenybekre. Kia kai boho bobibenykre iny bina mahãdu rexihurenykremy.35Rabire hãbu sohojiõmy ibinare iitxỹtetyhyre, kia ibutumy aõnaõna tii rimymyhỹre bederade wesemy. 36Tiu txuu rariare kua weribi kia tii riõrewanahãkỹle. Diarỹ reijere, kiaremy itxi reaõhyyre.37Betehewiwibenyke inywi mahãdu-di kia iinytyhyreny-di bede biòtiinybenyke kia betehebenykre iny mahãdu rerinanymy rỹimyhỹrenyre bedewiwimy kia tarioreriorereny ririmyhỹrenyre. 38Ka iny mahãdu rityhynyõmyhỹrenyre Deuxu rybewahidỹỹna kia ibutumy rexihurenykre,kia irioreriorereny riõrenykre.39Deuxu Tyhyhykỹ bihedỹỹnyke iny òbiti mahãdu kia birarenybenykre iaõhỹỹdỹynana-ribi. 40Deuxu Tyhyhykỹ heka rowiohedỹỹmyhỹre kia iny ritamyhỹre. Tii boho riemyhỹrenyre, taixiwòtenareny, kia iusenana tii rihedỹỹnymyhỹrenyre iny binabina mahãdureny-ribi.
Chapter 38

1Deuxu Tyhyhykỹ uritre wade rybeõmy tiu wadeburemy aratximyhỹkeu! Uritre wararytxydỹỹõmy akyaradi! 2Awyhy rabrò mytxitxi waki rỹire; diarỹ ebò utxie rarytxynamy resere.3Akyara òraruki, sõemy wabinamy watxireri. Waumy ibutumy ibinareri waõbina bina oraruki. 4Diarỹ rexisỹyytxinyreri waòraru òrarunamy; tii boho heka wadee aõ utxiehekỹ roire.5Wanohõtitxy òraruki, wawotõmona rarònymy kia rasunyreri. 6Diarỹ sõemy wadeywesereri kia rarabunymy watxireri kia txuu iyhykõmy rahinymyhỹre.7Diarỹ sõemy wabinareri, rubunadi rarureri. 8Ixidi rahõtinyreri sỹymy wadeywese kia wadeòrareri; wawo aõhỹỹmy rytỹỹnyreri, kia diarỹ raohitxinyreri aõ desemy!9Deuxu, kai teerymyhỹte diarỹ aõmybo reamyhỹremy, kiemy dori taholate ibutumy waohitxi-ò. 10Wawo detilemy resemyhỹre, diarỹ waruruõmy watxireri kia warue-di sỹymy watxireri.11Wawotõmona òraruki, wabiòwa mahãdu watyy-ò rehemynyrenyõhyymyhỹrenyre. Kia wasỹ mahãdu dorile waribi rexilòhò rarienymyhỹrenyre. 12Kia warubudỹỹmy wadi risỹnymyhỹrenyre uhuariti ridemyhỹrenyre riwamyrenykremy;kia wawotõmodỹỹmy rirỹnymyhỹrenyre wadee aõbinamy rekoamyhỹrenyre kia tahe ixawirenyõhyymyhỹrenyre aõbina widỹỹribi waòludumy.13Kiaremy diarỹ rexiòtaòtanymyhỹre raholaõmyhỹremy; diarỹ rybedumy aõkõ rexisỹnymy rarybeõ hyymyỹre. 14Kohe, diarỹ heka inyõ ròrawyòdỹỹõmyhỹre wesena rare kiemy dori aõmy waijohonaõna15Kia ribi tahe diarỹ aratyhynymyhỹre Deuxu; kai heka wa Deuxu tate, bidiwarawyònykre. 16Uritre iwahidỹỹrenyõmy kia waòludu mahãdu rexibedesanyrenyke lau wabederyryna-di; kia uritre wahidỹỹrenyõmy kia reusarenykemy wadeywesenadi.17Kia dori wariòwysy iòhòreri. Kia waõhỹỹmydỹỹnana rexihuõhyyreri. 18Diarỹ òbitimy rarybemyhỹre waòrarumy, kiemy dori sõemy riwabederyry dỹỹnymyhỹre.19Kiamy tahe waòludu mahãdu iruruteremy kia idewimy ratximyhỹrenyre, kia sõemy iny mahãdu wamy radònymyhỹrenyre aõ iòraruõmy. 20Kua mahãdu riòwynymyhỹrenyre aõwiwi kia aõbinabina-di kia boho heka waòludurenyre kiemy dori reijemyhỹre aõ awimy ariwinykremy.21Deuxu tyhyhykỹ, uritre warisiõmykre! Uritre waribi ixilòhò rariedỹỹõmy, wa Deuxu! 22Bidiwawiòhenanykre wiji wahedỹỹdu!
Chapter 39

1Diarỹ rarybere: “Ixidi warukimy ararekre timybo aratximuhỹkemy kia wadòròtò riwaòrarunanyõkemy. Kia iny binabina mahãdu rỹimyhỹrenykre wanawana waweruramy, kia waru ariraynyõtyhy. ”2Rybeõmy watxire, rarybeõhyyre aõmy kia aõwiwi rybe rarybeõlere! Ka waõhỹỹmydỹỹnana ire rabinabinare ixyby. 3Kia wawo sõemy aõhỹỹmy rutỹỹnyre. Kia diarỹ rahõtinymyhỹ wanawana, ire aõhỹỹmy ratỹỹnymyhỹ. Taita reòrarunyre lỹỹraxi:4“Deuxu tyhyhykỹ, tiwese bedeubo ixyby warumy ararekre? Diarỹ rexieryre rubudu raremy tiubo tahe arurukre?” 5Timybo itxuure wabededỹỹnana wadee tewahinyte! Akoki wabededỹỹnanararoorehenymyhỹre aõ aõkõ rare. Obitiki iny heka yhy debonaõle rare.6Tii rariamyhỹ kua kuamy ubròrò wesele. Aõ heke aõkõre tii ixidi rarurunyke; ityhyhynana ributunymyhỹre, kiata rieryõmyhỹre mobo idi ratxikre. 7Ka tahe wiji, Deuxu, aõbotahe ariraòkre?wararòsòna heka aki roimyhỹre!8Biwatake ibutumy waòraru òraru-ribi kia uritre iwahidỹỹrenyõmykre iny itxỹte mahãdu wadi risinyrenykelau. 9Rarybeõre, aõmy rarybeõhyyre kiemy dori kai tuu tiwawinyte aõhỹỹmy arutỹỹnykremy kawesemy.10Deuxu ixawike wararytxydỹỹ-ribi kiemy dori warubu waòhòreri aòhòtedona-di! 11Kai tiwatxynymyhỹtenyte kia wesemy tahe tiwararytxynymyhỹtenyte waòrunanareny òraruki. Kai tehumyhỹte iròdusõmo wesemy, kua tuu rerinany tyhymyhỹrenyre. Obitiki iny yhy debona rare!12Deuxu tyhyhykỹ waixitòedỹỹna-ò boholake! Boholake warybe-ò uritre arybedyỹõmy tiu rahinymyhỹreu. Iwese ibutumy wahãỹna mahãdu ahetowo ludu rareurihimyolemy. 13Waribi òtumy beteheke, kia diarỹ urihimyòmy arexibedesanykemy, komy diarỹ arakre kotyremy kia ixyby aratxiõhyykre.
Chapter 40

1Reraore aõ òhòkõmy Deuxu tyhyhykỹ wiohedỹỹna.Tiiwarybeò roholare waixitoeòdỹỹna-ò roholare. 2Riwatare hãluu ijò òhãru-ribi, kia behãluu besusu-ribi.Tiiriwasỹnyre bedewityhy-ò manaura tyre-ò kia warirana rimywiwire.3Tii riwaixinanyre wiutỹmyra-di, kia wiuna wowydyna iny deuxureny-ò. Tiu tuu robirenykreu, ibutumy ruberurenykre Deuxu tyhyhykỹ lau kiata rieryrenykre rityhynyrenykre. 4Bedesawihikỹ rawahire iny Deuxu tyhyhykỹ dee tatyhydỹỹna riwahinymyhỹre, kia su ritxoo deuse hemy raõmyhỹre kia rexibutunyõmyhyre iny mahãdu suritxoo deuse rityhynymyhỹre mahãdu-wana.5Wa Deuxu tyhyhykỹ, kai inihikỹmy tewinyte aõnaõna wadeereny. Inyõ tiu awyseho aõkõ! Kiasõemy tewinyte aõmysỹdỹỹwihikỹ wadeerenywimy. Diarỹ tuu areakehãre, tiu tureny butumy warybekõna, kiemy dori sõerenyre, tiu idireny arariaõtyhy. 6Kai iròdu iròdumy teaõte xiwenamy kia rỹsỹnamy teaõlete, kia iròdu iròdumy texitòenyõte xiwenamy raobiukemy kia xiwena teijeõte òraruna ratakemy. Kia iribiòtumy kai wadee tewahinyte nohõti aroholakremy.7Kia iurenana ararawyònyre: “kaa rare; adohodỹỹnana wadee tyyriti ritinaki roire. 8Diarỹ awimy rare aõwiwi ariwinykremy, wa Deuxu! Rerareny arybewiwi wawoki.” 9Deuxu Tyhyhykỹ, aijoi rybe butunaki diarỹ relyyre dohodỹỹnawiwimy kia kai tiwatamyhỹtenytemy. Kia tiwaerymyhỹte tiu arexixawinyõtyhy ijyy-ribi.10Kia ixide sohoji aõkõ arirarenykre arybe hedỹỹnana. Ikiemy rarybemyhỹreaõwiwimy kia abedeery hedỹỹnanamy. Ibutumy aijoi mahãdu rybe butunaki, kia rybeõmy watxiõhyyre aõwiwihikỹ, inymy terinanymyhỹtemy. 11Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ reeryre tiu, biwariõtyhy awihyymy wade mabekre! Inymy terinanymyhỹte kia aõwiwi ikiemy riwararenymyhỹre.12Diarỹ rakyrawomy rare sõemy aõnaõna rirasira-di, kia sõemy tiu idi arariõtyhy. Kia waòraru òbitidile òhòte waki rỹire kia aõheweini areteheõhyyre. Kia sõemy waòraru ijõdire waradeti-ribi kia iurenana sõemy waòra rarubureri. 13Deuxu Tyhyhykỹ biwahedỹỹnyke! Biwawiòhenanyke wiji!14Kia ibutumy rexihurenykre wobrunamy kua mahãdu warubudỹỹmy risỹnyrenyreri! Kia rexiwòrenykre waõhỹỹmydỹỹnana-di! 15Kia rariòwyrenykre aõhỹỹhỹỹmy kia sõemy aõnaõna binabina-di ratxirenykre kia iny mahãdu wadi risinymyhỹrenyre!16Kia reysamy rabesesarenykre ibutumy taixiwòtena adee riemyhỹrenyre! 17Diarỹ ityhy aõkõ rare kia aõnaonamy ijaradu rare, ka kai tahe wadi aruki atximyhỹte. Kai tiwawiòhenanymyhỹte kia wahedỹỹdu tate; uritre irehemy kõnoõmykre wa Deuxu!
Chapter 41

1Awityhyre kua mahãdu iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre riwiòhenanymyhỹrenyre, kia dori Deuxu Tyhyhykỹ riwiòhenanyrenykre tiu airasiramy ratxirenykrebedeu. 2Deuxu idireny tarukikre, kia ibededỹỹnanareny rirarenykre kia tamyreny, bedesana wihikỹ suki.Tii tiu riatyõtyhy iòludu mahãdu debowoki. 3Tiu webinadumy reserenykreu herinaki Deuxu riwiòhenanyrenykre kia tamyreny dewihikỹ ixybyle riwahinykre.4Diarỹ rarybere:’ Deuxu tyhyhykỹ, òraruna rewinyre aòludumy. Wadi bexiwobrunymy maruxetòeke kia biwateytenyke!” 5Waòludu mahãdureny wamy rarybemyhỹrenyre wabinamy; Tii boho rarybemyhỹrenyre: ’tiubo heka tii rurukre kia rusakremy?” 6Txibo ijõrenyõ kanaka wade itxeremy, kia rybe òbitimy aõkõ kynarybeke kia ihãremy rybe binabina ributunymy wamy rarybekre, kia ròhònykremy wamy relyymy iny witxira witxirako.7Ibutumy wamy radonymyhỹrenyre, wamy rarybemyhỹrenyre rybewasimy, kia rõhõtinymyhỹrenyre aõbinahãkỹlemy arutỹỹnykremy. 8Myy rarybemyhỹrenyre: ‘ tii sõemy ibinatyhyreri kia ixyby lamamy rỹiõtyhy.” 9Kia wabiòwawityhy, kia diarỹ retyhynymyhỹrehekỹ, kua wahetoki riroximyhỹre, kia tii dorile waòludumy rexirahorere!10Deuxu Tyhyhykỹ, wadi bexiwobrunyke kia wadee denihikỹ ixyby bidiwahinyke kia diarỹ ariwahinykremy waoludu mahãdu-ò aõmybo riwisỹnymyhỹrenyremy! 11Tii boho wamy rahaỹnanyrenyõkre, kia kawesemy arierykre kia kai inatyhymy tewinytemy. 12Kai biwawiòhenanykre, kia dori rewinyre aõ òbitimy, kia ikiemy biwasỹnykre akihyyle aratxikremy.13Rybewihikỹ Deuxu dee, Israel Deuxu! Rybewihikỹ wiji kia ikiemy! Kohe kohe!
Chapter 42

1Iwese budoè reamyhỹre iwory be-my, iwesemy tule diarỹ reamyhỹre wakihyyle atxikemy, wa Deuxu! 2Diarỹ sõemy awehityy riwasamyhỹre, Deuxu aruhukỹ tate! Tiubo tahe arakre atyyki umy arerinanykremy!3Rahinymyhỹre txu-my rumy, kia warubetuu heka warỹsỹnare. Waòludu mahãdu ixyby ixyby riwatỹỹraxinymyhỹrenyre:’titxibo adeuxu rare? ” 4Tiu juhuludunamy rahõtinymyhỹre, kia wawo ramytxitximyhỹre. Diarỹ wanohõti reare tiu iny sõemy mahãdu ramyhỹretxi Deuxu heto-ò, diarỹ iny mahãdu-di waruki ramyhỹre, kia ibutumy roimyhỹrenyre rariamy ibutumy rabedesamy, rawiunyrenymy kia Deuxumy rawiunyrenymy.5Aõherekibo wabederyrymy aõwidỹỹmyõmy watxireri? Diarỹ arilidikre wararòsòna Deuxu-ò kia ihãremy tamy arawiunykre. Tii heka wahedỹỹdu rare kia wa Deuxu. 6-7Wa sỹymy reywesere kia iurenana diarỹ Deuxu-di rahõtinyreri. Iwese bero nihikỹ aybònymy rawodỹỹnymyhỹre, kia iwese bee rejujumyhỹre hermom kia mizar hãwalo-ribi kia tarurumy reamyhỹre Jordão bero-ò, kawesemy heka bewodỹỹ bederyry kia deuxu wadee diteònyde8Kia tii wadee riteòsinyre, txuu iyhyõmy inymy reòarimy rerinanymy. Rumy heka diarỹ rawiunymyhỹre reàlàmy kia rexitòenymyhỹre Deuxu dee wadeebedewihikỹ riwahinykremy.9Rỹỹraxire Deuxu dee, waitxesedu: “Aõherekibo kai waribi õhõti rusare? aõherekibo aõhỹỹmy nanatximyhỹde kia waòludu mahãdu aõbinabina òraruki aõkõ”? 10Kia wati dori ramytxitximyhỹre tiu waòludu mahãdu wamy rakyaranymyhỹrenyreu, rỹỹraximyhỹrenyre txuu iyhy-my: “ titxibo a deuxo rare?11Aõherekibo wabederyrymy aõwidỹỹõmy watxireri? Diarỹ arilidikre wararòsona Deuxu-ò kia iharemy tamy mawiunykre. Tii tahe wahedỹỹdu rare kia wadeuxu.
Chapter 43

1Deuxu, marybeke kia diarỹ bedeerỹõ raremy kia wabededỹỹnana birarenyke kia iny mahãdu dudumy kia iny-di rexiwobrunyrenykre aõkõre! Biwahedỹỹnyke roiluumahahureny-ribi kia iny binabina mahãdu-ribi! 2Kai heka waitxesedu wawòtedu tate; aõherekibo twaatyte? Aõherekibo aõhỹỹmy nadutỹỹnymyhyde waòludu mahãdu aõbinabina òraruki aõbo?3Biditeònyke aloosona kia arybetyhydỹỹna kia tii riwatohonykemy rudi arariakemy kia riwadykemy ixyby Siaõ-ò, ahãwalò tyhy-ò kia aheto-ò tai atximyhỹte. 4Taita Deuxu, diarỹ arakre asỹ-ò kiemy dori kai sõemy wade bedesa tewahinyte wawiuna wodỹỹna ariwodỹỹnykre kia arawiunykre umy arawowydymy, Deuxu, wa Deuxo!5Aõherekibo wabederyrymy aõwidỹỹõmy watxireri? Diarỹ arilidikre wararosòna Deuxu-ò kia iharemy tamy arawiunykre. Tii heka wahedỹỹdu rare kia waDeuxu.
Chapter 44

1Deuxu, diarỹ boho raholarenyre wanohõtireny òbitidi kua wahedỹỹnareny wakoreny relyyrenyre. Diarỹ boho raholarenyre aonaona nihikỹ tewinytemy ibededỹỹnanarenyu juhu bedeu. 2Tii boho relyyrenyre timybo teteònytenyte iny mahãdu ityhydỹỹõ mahãdu kia ijoi mahãdu tehãwadỹỹnytenytemy isurenyki relyyrenyre timybo terarytxynytemy iwitxira hãwa hãwa mahãdu kia ijoi mahãdu tewinytemy takoreny-ò roirenyremy.3Kia tõnori-di aõkõ tii boho kua suu ixideereny rimyrenyre; teburereny òbitidi aõkõ tiiboho rotarenyre. Tii boho ròtarenyre abedeery nihikỹ-di kia aruru-di, aòderana rỹsỹ-di. Kawesemy kai teteòsinyte kai debona tatemy! 4Kai heka wa Iòlò tate kia wa Deuxu. Kai tewahinymyhỹte tarasana aijoi mahãdu-ò5Abedeery nihikỹ-di rahaỹnanymyhỹrenyre waòludu mahãdureny-ribi, kia wakireny aatximyhỹte-ribi, waòludureny-ribi ròtamyhỹrenyre. 6Kia wawaxiahãte-di aõkõ rexityhynymyhỹre, kia watõnori-di aõkõ rahaỹnanymyhỹre.7Kia dori kai tiwahedỹỹnymyhỹte waòludu mahãdu-ribi kia ròtamyhỹre kua mahãdu wamy radònymyhỹrenyre-ribi. 8Diarỹ umy arawowydyrenykre txuu iyhyõmy; diarỹ boho umy areàlàrenykre ikiemy.9Ka wiji tahe, Deuxu, kai tiwaatytenyte kia tiwawahinytenyte arejujurenykremy. Kia teteònyõhyyte wasodadureny rawounykremy. 10Kai tiwawinytenyte waòludureny-ribi arexiworenykremy; tii boho riwymy ròirenyre ibutumy waõnaonareny. 11Kai wadireny atxite iwese budoeni tarubunaò ramyhỹre wesemy kia tiwauberanymyhỹtenyte hãwahãwa witxira witxiramy.12Iòwyriòremy tahonymyhỹte aijoi obitidile, iwese txibo tii iòwy yja wesele 13Iny mahãdu wabirerenyludu, retehemyhỹrenyre aõbo wadeereny tewinymyhỹte-di, kia wadireny risinymy ratximyhỹrenyre. 14Kai tiwasỹnytenyte wadireny iwitxira hãwadu risinyrenykremy; iwitxira iny mahãdu wakireny rutxuenymyhỹre.15Diarỹ ikiemy ixitòedỹỹduki watxireri kia ixỹrudi sõemy rexihetynymy. 16Raholamy ixidi alisina-ò kia wamy raryberenyreri kia rõhõtinyrenyreri wadee rexiowynyrenykremy. 17Kia ibutumy tuu ratỹỹnyrenyre, kiaremy diarỹ boho aribi wanõhõtireny rusarenyõhyyre kia warybereny ratyre rahònyrenyõre, kia aijoireny-ò tewinyte.18Diarỹ boho arybe ratyre ibina ariwinyrenyke aõkõre adee kia arybe wahidỹỹna aritxiõnyrenyke aõkõre. 19Kiaremy kai tiwaatytenyte iròdu iròdu debure ykytxi kia tiwaritenyte bedeluru sỹytxi. 20Txibo diarỹ boho aririrenykeki wa Deuxu renymy derina kia arexitòenyrenymy iwitxira deuse dee. 21Kia ibutumy òbitimy kai biwaerybenyke kiemy dori teeryte iny sohoji sohoji wasimy rõhõtinymyhỹrenyre. 22Kia txuu iyhyõmy diarỹ boho rarurenyreri aiòraruki, diarỹ boho watxirenyreri iwese budoeni tarubunareny-ò roimyhỹrenyre wese.23Bexixake Deuxu! Aõherekibo tarõteri? Mynyike! Uritre waatysyrenyõmyke ikiemy! 24Aõherekibo walaureny texiwoteri? Aõherekibo õhõti rusara waõhỹỹmydỹỹnanareny-ribi!25Diarỹ boho reyweserenyre, su-ò areserenykremy, diarỹ boho rejujurenyre, suỹnysi-ò rejujurenyre. 26Mynyike kia biwawiòhenanybenyke! Biwahedỹỹnybenyke inymy terinanymyhỹte orarumy!
Chapter 45

1Rybe ruxera wa tedesu ritỹxinyre iwyna-wyna kaa wiu ariritinykre iòlò dee. Wa dorotò heka tyyritidu wi wesena rare. 2Iòlò heka iruxeratyhyre ibutu hãbumahãdu-ribi kia rybe ruxera widỹỹ rieryre. Deuxu ikiemy tarybewiwihikỹ tamy riwahinyre3Tõnõri tarexiàti-ò ritidire, iòlò inidehedehere, inihikỹre kia awityhyre! 4Bedewiwi-di rexihetynyre, tii reamyhỹre ròtakremy, kia òbitimy tyhymy aõ riijemyhỹre. Iruru heka rimykre inihikỹmy ròtakre.5Iwyhy heka txuràdese kia ralòmyhỹre iòludureny tedesu-txi; kia hãwadu mahãdu rariòwymyhỹrenyre iòrawo-ò. 6- Deuxu bededỹỹnana adee rawahire kaa ikiemy rarekre. Iòlò taijoi riwedunykre obitityhymy. 7Tii rerinanyre aõwimy kia rikyaranyre aõbina. Iurenana Deuxu, a Deuxu ritare kia ityre ritxiwire awityhytyhy iwitxira Iòlò-ribi.8Ityy heka tỹnyrewityhyre aderòna ribi. Wiudu mahãdu heka tamy rowodỹỹmyhỹre kia iaõmysỹdỹỹna heto marfim-di riixi ywidỹỹnanyre. 9Kia ijadòòma ykyki, iryna ruruweribi weduhukỹ riore runyre kia ihyyre weribiki hawyky weduhukỹ runyre, kia manarỹsỹtyhy riuhemy.10Iòlò rana boholakre aõmybo ararybekre-ò: “ Aijoi-ribi õhõti rusake kia asỹreny-ribi õhõti rusakre.” 11Kai aruxerare, kia iurenana iòlò arauhekre. Tii heka rare kia kai irybe bityhynykre.12Iny mahãdu Tiro hawa ludu adee idiwydenykre aõnaõna adee; sõemy iny ityy mahãdu aõnaõna adee; riwahinykre. 13weduhukỹ riore heka weduhukỹ aõmysỹdỹỹna hetoki ratxireri timywe tii iruxerare! Ityy heka mana rỹsỹ esidi rauridỹỹre.14Ityy iyriyrimy kia iheludu iheki, kia weduhukỹ riore radyre weduhukỹ-ò. 15Kia awimy ibedesamy tii boho rehemynyrenyre kia ralòrenyre Iòlò heto-ò.16Wamy, waiòlò, sõemy arióre ijõdikre, kia ahãỹnareny benykre ibutumy suu. 17Wa wiunaarawinykre ani ikiemy itxi nõhõti reamy rarekre, kia ibutumy rawiunykre ikiemy.
Chapter 46

1Deuxu heka waixiwòtenareny rare kia warurureny hedỹỹna wakireny rasiranyõhyymyhỹre aõhỹỹmy ratỹỹnymyhỹrenyre-wana. 2Iurenana wabrebureny ihoõre, kia suu ibrebunadi-my roimyhỹre hãre, kia hawalò mahãdu rejujumyhỹrenyre bero nihikỹ sỹywotxi; 3Wabrebureny ihoõre, kia ihãremy bero nihikỹ mahãdu raybònymy rỹireri kia rawodỹỹnymy, kia hawalò mahãdu ramytàtàrenyreri inihikỹnymy.4Beroõ ribedesadỹỹnyrenyre Deuxu hãwã, Deuxu heto tyhydỹỹna rerienihikỹ. 5Deuxu heka ka hawaki ratximyhỹre, kia tiu tii rexihuõtyhy; biurasò rudiu Deuxu riwiohenanyke.6Hãwadu mahãdu werymy rekoamyhỹrenyre, kia iòlòreny rawohitxi hitximyhỹrenyre. Deuxu rabiumytanymyhỹre, kia suu tahe ribinanymyhỹre. 7Deuxu ibutumy tanidehe-wana iny weribirenyki ratxireri; Ijaò Deuxu iny ixiwòtenareny rare.8Bodoidenyke, betehebenyini aõbo Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre-di! Betehebenyini aõnaõna brenahãkỹ Deuxu riwinyre suki. 9Tii rahure woudu mahãdu ibutumy hãwa hãwamy rỹimyhỹre; iwaxiahãtereny rikorore, itõnõrireny riyreyrenyre kia; heòtyreny ixiwòtena rihurenyre.10Tii raybere: “Ixawirenyke ijesu-ribi kia bede bierybenyke kia diarỹ Deuxu raremy; diarỹ hãwa hãwa Iòlò rare; kia ibutumy suu remymyhỹre.” 11Deuxu ibutumy tanidehe-wana iny weribireny-ki ratxireri; Ijaò Deuxu iny ixiwòtenareny rare.
Chapter 47

1Eboreny bihetehetenybenyke bedesamy, ibutumy iny mahãdureny!mawiunybenyke mawowydybenymy Deuxu dee abytoreny binihikỹdỹỹnyrenymy! 2Kia dori Deuxu tyhyhykỹ irariehekỹ aõhewana berebuna; tii heka Iòlò nihikỹ rare kia ibutumy hãwa hawã bede bede riwedunymyhỹre.3Deuxu riwawinyrenyre iwitxi iny mahãdu-ribi ròtarenyre; tii riwasỹrenyre hãwa hãwa bedebede ariwedunyrenykremy. 4Tii suu wadeereny riwahiny tai wahamyhỹrenyreki, suu heka taijoirenymy rawowydyre, momybo tii rerinanymyhỹre. 5Deuxu raòwònymy rare tarynana-ò.Tii raòwònyre wanawana, rabedesamy ryrymy rỹimyhỹ kia wiuna wodỹỹna rawod;yỹnymyhỹ.6Mawiunybenyke mawowydybenymy Deuxu dee! Mawiunybenyke mawowydybenymy imy Iòlòreny-ò! 7Mawowydybenyke Deuxu dee wiuna-di, kia dori tii ibutu hãwa hãwa Iòlò rare!8Deuxu rỹmy runyreri tarynana wihikỹki; tii riwedunymyhỹre ibutumy hãwa hãwa. 9Kia riwedunymyhỹre iny mãhadu ributunymyhỹre Abraõ Deuxu iny mahãdu wana, kia dori sunidehedehe Deuxu hõrõ rare.Tii rimymyhỹre ibutumy.
Chapter 48

1Deuxu tyhyhykỹ inihikỹre kia tahãwaki tuu wowydyna rỹimyhyre Siaõ-ki, ta hãwalò wihikỹki 2Deuxu hãwalò irariere kia iruxerare; Iòlò nihikỹ hãwa heka bedesanahãkỹ rare ibutumy hãwa hãwa. 3Deuxu riteòsinyre kia tii iny mahãdu dee raresena riwahinyremy, kia hãwa ruruterewoki.4Iòlò mahãdu rexibutunyrenyre kia butumy doidenyde Siaõ hãwalò rihurenykremy. 5Kia hãwamy robirenyreu, bede riòtiinyrenyre kia wylemy rexiwòrenyre brebumy. 6Tii boho aõhỹỹmy werymy rekoarenyre iwese hãwyyuladu ribi reakre kotyre ramytxitximyhỹre wesemy.7Iwese bera heòty juraludu mahãdu yhy debure remyhỹre wesemy. 8Diarỹ boho raholarenyre Deuxu Tyhyhykỹ riwinyremy ka wiji tahe iny boho robirenyra aõbo rutỹỹnyramy iny Deuxureny hãwaki. Ibutumy inidehedehemy. Tii rirarenykre hãwa rimywiwimy ikiemy.9Abedeki Deuxu, diarỹ boho rahõtinymyhỹreny aaõnamy derinanamy. 10Kia heka ibutumy iny mahãdu umy rawowydymyhỹre, kia animy ijyy wiwi ibutumy sumy roberare. Kai tewedunymyhỹte òbitihikỹmy.11Beysabenyke Jerusalem iny mahãdu! Deuxu, iny sohoji sohoji òbitimy ritakre! Kia-di mabedesabenykre Juda hãwa hãwa!12Deuxu iny mahãdu, mariabenykeJerusalemweruramy kiata itòreny-di mariabenyke. 13Ibutumy betehebenyke ywimy adobo-di iweruramy rỹireri kiata biebenyke irurureny. Kawesemy tahe kai boho marybebenykre arioreriore mahãdureny-ò.14Kaa Deuxu wadeuxu reny rare ikiemy tii inydireny retehemy rarekre tiiemy.
Chapter 49

1Iny mahãdu, tamy boholawibenyke! Boholabenyke,ibutumy hãwaki hãwadu mahãdu, 2iny mahãdu rexityhynymyhỹrenyre kia iny mahãdu tỹkỹkõmy irybeõmy rỹimyhỹre mahãdu kia iny mahãdu iaõdimy ityhymy rỹimyhỹre kia iny mahãdu iaõkõmy rỹimyhỹre mãhadu.3Wanohõtinana heka sỹymy rỹire; bedeerymy ararybekre. 4Kia sõemy arõhõtinykre proverbio-di kiata ariòbitinykre wiuna ariwodỹỹnymy. 5Kia bede wadee iòharumyhỹre bedeu, tiu waòludu mahãdu binahãkỹ riwakyrawonymyhỹrenyreu, kia raberuõhyymyhỹre.6Tii boho taityhynareny-ò rexityhynymyhỹrenyre kiata tatyhynareny sõedi rexityhynymyhỹrenyre, 7ka tiu inyõ rexihedỹỹnyõtyhy kia Deuxu riòwynykemy tahenana. 8Kiemy dori nieru ihoõre iny henana riòwynykemy. Kia sõemy nieru iny ijõdike harele,9Kia tiu iny bededỹỹnana riwahinyõtyhy ruruõkemy kia tiu ikiemy rareõtyhy. 10Ibutumy iny mahãdu retehemyhỹre, kia iny bedeery mahãdu dorile rurumyhỹrenyre, kia iny itxỹte mahãdu inyki ixiradu mahãdu rurule myhỹrenyre. Kia ibutumy taityhynareny ririmyhỹrenyre iny witxira-ò.11Kia iwabedereny heka ihetoreny rare, kia tai tahe tii boho ikiemy ratximyhỹrenyre, kia ihãremy sõemy sudi ratximyhỹrenyre.12Kia iny txibo ibutu tyhydỹỹnamy ratxikehãrele, tiu ikiemy ratxiõtyhy; iwese iròdu iròdu wesele tii rurumyhỹre. 13Betehebenyini aõhebo rutỹỹnymyhỹrenyredi kia iny mahãdu ixiòbitimy rexityhynymyhỹre-di; betehebenyini kua mahãdu konanareny-di awimy rỹimyhỹrenyredi taityhynareny-di.14Iwedureny rubu ridyrenyre kia raywidỹỹrenyre rururenykremy iwese budoeni rurumyhỹre wesemy. Rudiu iny òbitimy rỹimyhỹrenyre ròtarenykre kia iumyreny rasurasunyrenykre rubu mahãdu bedeki, irehemy tahetorenyribi. 15Kiaremy Deuxu riwatakre rubu debowo-ribi, kiemy dori tii ixidee riwamykre.16Uritre nõhõtiyrerenyõmy tiu inyõ ityhymy runymyhỹreu, kia iaõnaõna ranihikỹmy ramyhỹre. 17Kia tiu tii rurukreu, kia aõ riwyõtyhy; kia iityhyna ihemy raõtyhy ihãluu-ò.18Kia ihãremy ratximyhỹre reysamy tabededỹỹnana-di kia rybe awimy tamy ròhònymyhỹre, 19Kia rubu bedeki rakre rexibutunykremy tahãỹna mahãdureny-wana. Tai bedeluru ikiemy rỹirakre. 20Iny ibutu tyhydỹỹnamy ratxike hãrele rubu ribi rahenyõtyhy; iwese iròdu iròdu tii tule ruruke.
Chapter 50

1Deuxu, Deuxu Tyhyhykỹ marybekre ibutumy hãwa hãwamy bedebedemy sỹdu mahãdu-ò ijõwebro-ò. 2Deuxu heka rarỹsỹ nymyhỹre Jerusalem-ribi, hãwa wihikỹ ruxera.3Iny Deuxu reny rehemynyreri, kiaremy ywimy tehemysỹõna. Heòtyõ iny huduhudu ikomy rakre, kia iweruramy yhy debure nihikỹ rakre. 4Tii ryrykre biu wetyy-ò kia su-ò kia iwese itxeredumy kia retehekremy motyhytyhy taijoimy ritakre-ò itxeremy. 5Tii rarybere: “Bibutuny kua mahãdu wade rybewiwi riwinyrenyre, kia iwese teòsinamy xiwena wadee riwahinyrenyre”6Biuwetyy rarybere kia Deuxu òbitimy nodutyhy rare kia tii òbitile rierykre mobo ritakremy taijoimy.7“Boholabenyke, waijoireny aõmybo ararybekre-ò. Diarỹ adireny itxeredumykre aòludurenymy, Israel iny mahãdu. Diarỹ Deuxu rare.” 8Kia ixyby arirarutxynyõkre xiwena òraru kia aõnaõnawiwi kai boho ikiemy wadee tewymyhỹtenyte.9Kiaremy diary reaõre broreni hãbu aoworurenyludumy kia abudoeni renymy reaõlere. 10Kia dori iròdu iròdu bederahymy rỹimyhỹre wanõhõ rare kia tule sõemy broreni roberamy rỹimyhyre hãwalò-my. 11Kia ibutumy wanõhõ rare nawii nawii kia ibutumy syraromy rỹimyhyre.12Txibo diary rama riwasakeki; kia adeereny aõmy arexitòenyõtyhy, kia dori bede bedewahõrõ rare kia ibutumy aõ tuu rỹimyhyre. 13Kiaremy aõ brorenide ròmy da budoeni hãlubu momomy aõbo reamyhỹre?14Kia aõwimy kai boho tewinymyhỹtenyte xiwena Deuxu dee, kia kai boho tewahinymyhỹtenyte Deuxu rariehekỹ dee ibutumy kua-my rarybere. 15Txibo wadee byrybenykeki aõsirasira txu bedeu, diarỹ aratarenykre, kia kai boho tahe wamy mawowydybenykre:”16Kiaremy Deuxu rarybere iny itxỹte mahãdu-ò “kia timybo kai boho òbitimy warybe wahidỹỹnamy marybebenyke kia warybe widỹỹnamy marybebenyke? 17Kai boho wadohodỹỹna dreamy tekoamyhỹtenyte kia warybe wahidỹỹna dera-my teamyhytenyte.18Txibo wasidu-txi bekoabenykeki kai boho ibiowamy belebenyke; kia biriranybenyke iny hãbumy hãwyymy tekoamyhyrenyre-wana 19Kai boho ikiemy texiywinymy atximyhỹtenyte inywitxira aõnaõnamy marybebenykremy kia tule iny bibòny benykremy. 20Kia ikiemy tarybemyhỹtenyte aseriòrereny òludumy kia tarybemyhỹtenyte roilemy tureny.21Kai boho tewinytenyte kaa aõnaõna, kia diary tahe rybeõlemy watxire; iurenana tahõtinytenyte kia, diary awewereny raremy. Kiaremy wiji arararytxynyrenykre; adeereny ariteòsinykre aõbo ibinamy tewinytenyte” 22Kai boho kia waribi õhõtireny rusara, kadi mohõtinywibenyke kia diary arihuõkremy. Kia inyõ aõwaxina arahedỹỹnyrenyõtyhy.23Kua wadee xiwena diwymyhỹde, kaa wamy rerinanymyhỹre. Kia diarỹ arihedỹỹnykre ibutumy kia rariamyhỹrenyrewarymy.
Chapter 51

1Deuxu wadi bexiwobrunyke ainymy derinana òrarumy! Waha bisuhòke ibutumy aõnaõna binabina kia waribi waòraru bisuhòke. 2Ibutumy bisuhòsuhòke waòrarunana kia biixawidỹỹnyke waòraru.3Kia dori diarỹ reerywiwi aõbo òbitimy aõkõ rewinyre, kia waòraru sõe ikiemy wakokihyky rỹire 4Oraruna rewinyra aòludumy-aòludu sohojilemy kia, rewinyre aõbo riwaojinyre. Diarỹ reeryre atarasana bededỹỹnanaki wabededỹỹnanamy òbitimy biwinykre kia dori reeryre òbitimy biwinykre biwararytxynykre.5Inatyhymy wabinahyyre uladu ruareuhyyle; kia uladumy reauhyyle orarudumy rare. 6Aõmybo teateri kia atedesu òbitimy teateri; watedesu bitỹxinyke abedeerydi.7Waribi waòraru bitake, kia ta walyramy aratxikre; biwasuhòke, kia waurahãkỹmy ararekremy biuwetyyura ratyre waura. 8Biwawinyke ixyby aroholakemy deysana wodỹỹ-ò kia awityhymy; kai watyre rariarenyre riwakrorenyre hare, diary wadeysa ixyby aratxikre. 9Bitxynyke iruereny kia waòrarudi reteherenyõkremy kia ibutumy waaõbinabina bihuke.10Deuxu, waki biumydỹỹnyke tedesu sohojiõ ixisohoji tyhymy kia wade biwahiny tyytyby tỹmyra wihikỹ. 11Uritre ixiribi wateòdỹỹõmyke uritre waribi itarasaõmy atyytyby.12Wadee ixyby bidiwahinyke abedesana tarasana kiata bisỹnyke watyytyby òbitimy ratxikemy. 13Taita aritohonyrenykre òrarudu mahãdu arybedi ijohona, kiata tii boho adee rooserenyke.14Deuxu, wahedỹỹdu, rubu-ribi biwatake, kia bedesamy diary ararybekre aaõwiwi òbitimy. 15Wnyrỹ bilidike rybe òbiti warywo-ò, kia diary umy arawowydykre. 16Kai leaõle kia diary xiwena adee ariwahinykemy; kai awimy tahaõte xiwena raobiumyhỹre umyderinamy.17Deuxu, waxiwena heka tyytyby inytyhy rare; kai teramy beaker tedesu inytyhy òbitina. 18Deuxu aaõwiwihw-ribi Jerusalem tewiohenanyte kia ixybyle tewinyte iweti. 19Taita tamy beobykre xiwena arybe mynamyna rawahidỹỹkre.Tule tamy beòbylekre ibutumy xiwena raobiukre umy derinamy, kia broreni tỹmyra rawahikre aobiutonaki.
Chapter 52

1Hãbu nidehedehe, aõ hereribo kai texityhyde aõbinabina? Deuxu derinana heka ikiemy rỹire. 2Kai heka bede teywinymyhỹte iny witxira mahãdu mahukremy; adoroto heka tyyrurena wese txuràdese kia ikiemy roilemy aõmy rarybemyhỹre3Kai heka aõnaõna wiwi-ribi roimy rybe adeewire kia òbitimy marybe-ribi.4Roilukuhukỹ, kai heka teòarite iny witxira wotõmydỹỹmy arybedi? 5Iurenana Deuxu arasurusurunykre ikiemy; tii aramykre ki adi rehukre aheto-ribi ahãna-ò. Deuxu aratakre suu irumy rỹire-ribi.6Iny òbitimy nodu mahãdu umy robirenykre kia ruberurenykre; kia aki rutxuenyrenykre, raryberenymy: 7“Betehebenyini hãbuõ rityhynyõmy raremyhỹ Deuxu ixiwòtena. Iribiòtumy tii tatyhydỹỹna rityhynymy raremyhỹ kia ixiitxesena riemy raemyhỹ taaõbinabina òbitiòle!”8Kiaremy diarỹ heka Oliveira lỹre wesena rare kia raumynymy ramyhỹre Deuxu heto bireki; diarỹ ikiemy retyhynymyhỹre iaõna aõnamy derinamy. 9Deuxu, diarỹ ikiemy umy rawowydymy watximyhỹre aõnaõna tewinyte òraruki. Aijoi mahãdu ruki ararybekre kai inywihikỹtatemy.
Chapter 53

1Iny itxỹte mahãdu myỹ rõhõtinymyhỹrenyre; Deuxu ihõre. Ibutumy aõòtaòtamy rexirahòrerenyre kia aõnaõna bina riwinyõhyymyhỹre. 2Kua biu-ribi Deuxu retehemyhỹre ibutumy iny iny-idi kia rierykremy txibo mobo iinytyhy ijõdiremy, txibo ijõdiremy inyõ txuu rerinanymy. 3Ka ibutumy rexiwirareanyre ry òbiti-ribi kia wiweselehekỹrenyre iitxỹtereny.4Deuxu rỹỹraxire; kia aõbo ibutumy kaa iny mahãdu aõ aõbo rieryõrenyre? Kia inyõ òbitimy aõbo ibedeeryõrenyre? Kia ibutumy dori tii boho urile waijoi mahãdu-my rarỹỹmyhỹre, kia iwese txibo aõbinamy rỹimyhỹre wesemy. 5Ka tii boho tahe brebumy ramytatarenykre kia tiu aõ ihoõkrehãrele. Kiemy dori Deuxu riuberanykre ioludu mahãdutireny; kia riwinykre itrereny resekremy aõhỹỹmydỹỹnana kiemy dori rieryrenyõkemyreri.6Dexu weribi-ò Jeruselem-ribi bedỹỹna kanakre Israel iny mahãdu-ò! Timybo rabedesarenyire kia rexiwoydesanyrenykre Ijaò rioreriore boho tiu Deuxu riwinykre ixyby riraòrenykremy!
Chapter 54

1Deuxu, biwahedỹỹnyke anidehedeheni-my; biwatake aruruterehekỹ-di! 2Boholake, Deuxu waixitòedỹỹna-ò kia boholake waryberabro-ò! 3kia iny rexityhytyhynymyhỹre mahãdu dori rehemynyrenyreri wahudumy kia iny debure mahãdu dori warubudỹỹmy wi risỹnyrenyreri; kaa iny mahãdu hrka Deuxu-di rõhõtinyreõmyhỹre.4Diarỹ reryre kia Deuxu riwawiòhenanyre; kia reeryre tii riwaijemyhỹre. 5Deuxu riwinykre kia waòludu mahãdu aõnaõna binabina iòludureny òbitilemy kanakre.Deuxu heka òbitimy nodurare kia iurenana rahurenykre.6Deuxu tyhyhykỹ, ixidewimy diarỹxiwena adee ariwahinykre; diarỹ umy ararybewiwikre kiemy dori awire. 7Kai tiwatate ibutumy waõhỹỹmydỹỹnana-ribi, kia diarỹ rabire waòludu mahãdu rabòdurenyremy.
Chapter 55

1Deuxu, boholake waixitòedỹỹna-ò!Uritre waixitòena risiõmyke! 2Boholake wade kia biwarawyònyke! Wabederyry riwawahinyõre arexielehynykemy. 3Diarỹ wawojeijeimy rare reburerenyreri, kiainy itxỹte mahãdu wahewomy rekoarenyreri.Tii boho renihikỹdỹỹnyrenyrewaõhỹỹ; wamy radònyrenyreri kia wamy raoinanyrenyre.4Wadedesỹ sõemy rỹximy roireri brebu-di, kia rubu brebu watyre resereri. 5Brebu binahãkỹmy watxireri kia ramytatareri kia brebu wamy rahỹỹnanyreri;6Taita diarỹ rarybere; ah, txibo diarỹ waderatyti ijõdi keki bytòe wesemy, kia aruake tibedeõtxi arexielehynykemy! 7Arexiwoke irehetyhy-òkia bederoki arahãwanyke.8Kia wyemy arieke bedewityhy arexiwòkemy yhy-ribi kia yhydebure-ribi. 9WaDeuxu, mahuke kaa iny mahãdu bededỹỹnana kia binabinanyke irybereny, kiemy dori rabire bedejeije-my kia aõnaõna binabina cidade hãwaki.10Txumy kia rumy tii boho ririranymyhỹrenyre hetoweijàtimy, cidade hãwa weruramy; tii sõemy tỹximy rubuna-di kia aõnaõnabina-di ratxire. 11Kia ibutumy bede bede ixihuduna rỹire, kia aõnaaõna ijohona heto mahãdu tỹximy bedebinabina-di rỹire kia òtimy aõkõ.12Kia waòludu aõkõ wadi risinymyhỹ; txibo tiikeki, diarỹ ariòludunyke; kia waijesuwy-ò aõkõ waderamy reamyhỹre, kia dori diarỹ ilau arexiwoke. 13Kiaremy kai hyhy tate, wabiòwa, waliina kia wabiòwa tyhy! 14Iny butumy ramyhỹre rykerinanyrenykremy iny mahãdu-wana Deuxu rybena heto-ò kia iny widee rarybemyhỹreny ibutumy awityhytyhymy.15Kia rubu ramyhỹre isitereribile waòludureny tyrereny; kia tii boho reserenyre irurenymy rubu bedereny-ò! Kiemy dori aõnaõna bina ihetorenyki ratxirenyre kia itedesỹrenywoki.16Ka diarỹ tahe rahinyre Deuxu tyhyhykỹ dee wiòhedỹỹnamy rexitòenymy, kia tii riwahedỹỹnyre. 17Rudi txutyemy kia rumy, diarỹ rahinyre kia rexisamyhỹre, kia tii wade rohore. 18Tii ixybyle diwadymyhỹde wouna-ribi kiata rahenymyhỹre, kia waòludu mahãdu sõehãrele.19Deuxu heka wedu nihikỹ kia rare tuhyy ratximyhỹre wade roholamyhỹre kia ròbòdudỹỹmyhỹre.Kia doritii boho tabededỹỹnaremy riwitxiranyõkemy ratximyhỹrenyre kia ruberuõ hyymyhỹre Deuxu lau.20Wabiòwa ehetxina rihure tabiòwareny òbitimy kia rirere tuu riwinykremy rarybere tamyreny. 21Irybereny heka iixityhyre manteiga ratyremy, ka itedesyrenyki tahe ehekyaranaroimyhỹre. Irybereny tỹnyrewityhyre azeite ratyre, kiata rikròmyhỹrenyre tõnori juràdese wesemy.22Biwanyke aaõna binabina Deuxu tyhyhykỹ dee, kia tii tahe arawiòhenanykre; tii tiu ririõtyhy inyõ òbitimy rỹira reywesekemy. 23Ka kai Deuxu, behukre haluuroro sỹy-txi kua mahãdu aleerudu kia roidu mahãdu; tii boho rhemynyrenyõkre tabededỹỹnanareny wetya-ò. Diarỹ, kiaremy aratyhynykre.
Chapter 56

1Wadi maruxetòeke, Deuxu, kiemy dori diarỹ wamy òhòte riroxireri! Waòludu mahãdu ikiemy wahemy ririranyrenyreri; 2Txuu iyhyõmy tii boho wamy raohòtemyhỹrenyre; kia sõenyre kia waòludumy resumyhỹrenyre;3Tiu raberumyhyõmy tii boho wamy kai aratyhynymyhỹre. 4Deuxu retyhynymhỹre kia tuu reryberemy rawowydymyhỹre; retyhynymyhỹre.Aõbo tahe aõwaxina riwainyke ijoreny?5Waòludu mahãdu aõhỹỹhỹỹ-my riwasỹnymyhỹrenyre txuu iyhyõmy; kia rohõtinymyhỹrenyre waõhỹỹmydỹỹnanalemy. 6Tii boho rexibutunymyhỹrenyre bede wesiki, kia retehemyhỹrenyre aõbo rewinyreri-ridi kia riwaraòmyhỹrenyre riwarubunyrenykremy.7Deuxu, birarytxynyke kaa iny mahãdu iaõnaõna-renybina òrarumy! Beruke kaa iny mahãdu-di adeburehekỹ-di! 8Kai teeryte timybo aõhỹỹhỹỹmy raremy, kia dori rariare ibutumy warube tyy-di. Kia aõbo warube raritimy roiõmyhỹre atyyritiki?9Tii diarỹ arexitòenykreu awiòhedỹỹnamy,waòludu mahãdu rexiworenykre. Aõ sohoji diarỹ reeryre. Deuxu wawana ratxire. 10Diarỹ rawydymyhỹre aõbo relekremy Deuxu tyhyhykỹ raryberemy. 11Retyhynymyhỹre kia aõ lau raberuõmyhỹre. Aõbo tahe aõwaxina riwawinyke ijõreny.12Deuxu, diarỹ adee ariwahinykre aõmybo adee rarybere; diarỹ adee ariwahinykre waxiwena wowydyna. 13Kiemy dori tiwahedỹỹnyte rubu-ribi kia wouna-ribi riwahedỹỹnyre. Kawesemy tahe diarỹ ikiemy retyhynymyhỹre Deuxu kia rariamyhỹre bededỹỹnana loosona-di
Chapter 57

1Wadi maruxetòeke Deuxu, kiemy dori adee reijemyhỹre areximykremy. Diarỹ aderatyti ubròrawoki ixiwòtenaki reamyhỹre, kia ihyyta aõbrebuna ixawimyhỹre.2Diarỹ rahinymyhỹre Deuxu rarienihikỹ-dee riwaijekemy rexitòenymyhỹre; diarỹ Deuxu dee rarymyhỹre, kia riwawiòhenamyhỹre aõki ibutumy. 3Biu-ribi tii adiwarawyònykre kiata riwahedỹỹnykre; tii rihukre kua mahãdu wahetedỹỹdureny. Deuxu wadee riteòsinykre tainymy derina kia tainytyhy.4Diarỹ rayrawomy rare waòludu mahãdu-di; leaõ wesemy tii boho riwaròrenykemyreri; kia txureny heka tõnori kia wyhy weserenyre, kia tòrò tòreny tahe tõnori juràdese wesemy. 5Deuxu heka riteòsinymyhỹre taõ nihikỹ biuki kia tainytyhy ibutumy sumy!6Waòludu mahãdu riderenyre mynyna tamy riwamyrenykremy, kia diary sõemy raberure.Hãluu riwinyrenre waryki, kia tii boho òbitityhyle itxi rejujurenyre.7Diarỹ awimy rare Deuxu, awityhymy rare. Diary rexihumy rare arawiunykremy kia umy arawowydykremy! 8Bexixake, watyytyby! Wawiu wodỹỹnana bexixake! Diarỹ arixixanykre txuu.9WaDeuxu, diarỹ umy arawowydykre hãwahãwa mahãdumy ykyki. Diary umy arawowydukre iny mahãdu ijõreny-wana. 10Aderinawihikỹ heka biuòhòkỹle rehemynymyhỹre, kia atyhydỹỹna tahe biu wetyy-ò rehemynymyhỹre. 11Deuxu heka tabedeery nihikỹ biu-ò riteòsinymyhỹre, kia taaõwiwi nidehe tahe su mahãdu-ò ibutumy riteòsinymyhỹre.
Chapter 58

1Kai boho aõbo wedu ninihikỹ mahãdu, obitimy aõbo aõmy tarybemy hỹtenyte ! Kia aõbo ibutumy obitityhymy tarybemyhỹtenyte! 2Kia heka itỹnymy aõkõre! Kai boho heka aõnaõna binabina widỹỹlemy tahõtinymyhytenyte kia aõ ibinahakỹmy tewinymyhỹtenyte hãwahakỹ-ki.3Iny bina mahãdu heka ratximyhỹre aõnaõna binale riwinymy; kia uladumy ruare bede txuu hukỹle roihyylemy relyymyhỹre. 4kia heka tỹximy ratximyhỹrenyre rubuna ohãrudi hemylala mahãdu wesemy; tõhõtireny ritybonymyhỹrenyre hemylala nõhõtita wesemy, 5kia roholaõmyhỹre lei wiudu byto wodỹỹ-o6Deuxu, iny binahãkỹ mahãdu ju rikyromyhỹre; kia kaa leão debure mahãdu ju ritamyhỹre! 7Kia tii boho riõmyhỹrenyre iwese bee su-txi rejujumyhỹre wesemy kia rasurusurukremy asi rymy rỹimyhỹre wesemy. 8Kia riõmyhỹrenyre loreysi wesemy biubesu-o. Kia tiu robi õhyyre txu loosonamy!9Kia juhuu iny binahäkỹ mahãdu rieryrenykelau aõhebo bede rutỹỹnyreri, kia rakromyhỹrenyre bederahy wesemy. Kia rubuõlemy ratxirenykre-wana Deuxu tebure nihikỹdi riteonyrenykre tarybudỹỹ weselemy. 10Iny wi mahãdu rebedesamy ratxirenykre kia robirenykreu orarubu mahãdu rararytxykre-di; tii boho tawareny rihorenykre iny binahãkỹ mahãdu hãlubureny-di. 11Ibutumy raryberenykre: —obitityhy-ki iny ywimy rỹimyhỹrenyre mahãdu awityhymy aywidỹỹrenyre! Inatyhymy ijõdire Deuxu bede bede rierykre!
Chapter 59

1Wa Deuxu, biwatake waòludu mahãdu -ribi; biwawòke kua mahãdu wamy raòhòmyhỹrenyre-ribi. 2Biwahedỹỹnyke habu mahãdu binahakỹ-ribi!3Deuxu tyhyhykỹ, beteheke! tii boho riwaraòrenyreri riwarubuny renykremy habu binabina mahãdu rexibutenyrenyreri waòludumy! kia heka aõtxi òraruna òraruki reri aõkõ yda aõnaõna bina diarỹ rewinyreki aõkõ, 4Kia aõ rasiranyre òraruki aõkõ, kia tii boho wylemy warubudỹỹmy risỹnyrenyreri:5Deuxu tyhyhykỹ butumy tanidehedehe-wana, mynyike kia manake wawiòhedỹỹmy! Kai òbitile manake, Israel Deuxu! Bexixake kia birarytxynyke hawahakỹ ityhydỹỹduõmy rỹimyhỹrenyre; uritre tureny ruxetòeõmykre kia roidu mahãdu binahakỹ!6Ruu ririnymyhỹreu, tii boho roosemyhỹrenyre kia hawa hawa riurawonymyhỹrenyre, ijòròsa wesemy rawolohamyhỹrenyre. 7Tòròtòreny heka tõnori wesere; tii boho ryrymyhỹrenyre reburerenymy kia rõhõtinymyhỹrenyre inyõ roholaõhyy myhỹremy.8Deuxu tyhyhykỹ, kai taireny butxuenykre; kai tisinymyhỹte ibutumy hawahakỹ mahãdu atyhydỹỹdu rỹiõmyhỹrenyre-di. 9Deuxu, diarỹ heka anidehedehe-ò rexirarudemyhỹre! Kai heka waixiwòtena tate!10WaDeuxu heka kanakre watxi reakremy taaõwiwihikỹdi; kia tii aretehekremy riwawinykre, kia waòludu mahãdureny aririrenykremy. 11Deuxu, uritre aõlemy wa`oludu mahãu huduõmykre, kia waijoi mahãdu iribi tõhõti lusaõmykremy. Deuxu, waixiw`otedỹỹna, kia biuberanyke, rarirenykremy!12Kia ibutumy wa`oludu mahãdu rybereny, kia sõemy òrarunadi rỹimyhỹre; kia tii boho `obitile taixityhytyhydỹỹ `orarukile `oh`ote taireny rỹikre! Kia tii urile rotxuh`omyhỹrenyre roilemy; 13iurenana heka adee rexit`oenymyhỹre, kia ibutumy rexihurenykre, kohe, kia inatyhymy rexihurrenykre. Kia tahe ibutumy rieryrenykre, Deuxu Israel ributunymyhỹremy, kia heka ibutumy Israel sutyremy ritidimy roimyhỹre, teb`odi!14Rumy heka wa`oludu mahãdu d`o`osemyhỹdenyde, kia cidade hãwa riyrawonymyhỹrenyre, kia ij`or`osa wesemy rawolohamyhỹrenyre. 15Kia ij`or`osa wesemy ririranymyhỹrenyre, aõ rirỹsỹrenykemy riemyhỹrenyre, kia teasỹreny rỹsỹnalỹỹnyre rierymyhỹrenyre, kia tahe tamy roimyhỹrenyre.16Tai tahe diarỹ arawiunykre, abedeery nihikỹmy arawiunykre; rudiu umy arawowydykre katxiteremy, aõwiwihikỹmy. Kia ixiw`otena watxu wabederyrynau. 17Diarỹ heka umy arawowydykre, Deuxu heka waitxedu rare. Kai heka waixiw`otena tate, kohe, Deuxu kai wamy terinanymyhỹte.
Chapter 60

1Deuxu, kai heka waderarenymy temyhỹte kia wamyreny tarỹỹnymyhỹte; wamyreny tadònymy atximyhỹte, ka tahe wiji wadeereny ruru ixybyle bidiwahinykre!2Tewinyte suu ramytàtàkremy kia rexiraynykremy; ka tahe aijò biraynykre, kiemy dori tii rexihumy rareri: 3Tewinyte aijoi mahãdu kia wadeereny uva besò wamonarenymy tewahinyte araodewarinykremy.4Biwahinyke wouna bandera iny mahãdu alau ruberumyhỹrenyre mahãdu-ò, ka tii boho tahe rexihedỹỹnyrenyre kia rexiwòrenyre taòludu-ribi. 5Biwahedỹỹnybenyke aruru abedeery nihikỹ-di; waixitòedỹỹnareny birawyònyke kia iny mahãdu kai tureny terinanymyhỹte rahenyrenykremy.6Tabededỹỹnana bedeu Deuxu rarybere myy: “tiubo botebenykreu, diarỹ ariwirareakre Siquem hãwa kia aritxuatxuakre Sucote bedero waijoi mahãdumy. 7Gileade heka wahõrõ rare, kia manasses tule; Efraim heka waratyy hety rare, kia Juda tahe waityhydỹỹna rare.8Moabe tahe wabacia surònamykre, kia diarỹ arehukre wawa-di Edom tyre, kia deòsinamy kaa hawahakỹ wahõrõreny. Diarỹ arawiunykre watarasana-di Filisteu mahãdu tyremy” 9Deuxu, mobo tahe riwadykre cidade hãwawo-ò raijemy roimyhỹre heto wetidi?10Kia inatyhymy aõbo tiwaatytenyte? Kia raiaõkre aõbo wasodadureny-wana? 11Biwawiòhenanybenyke arihurenykemy waòludureny, kiemy dori iny mahãdu wiòhedỹỹ aõki awiõhyyre. 12Deuxu inybirerenyki kotarenykre, tii inyòludureny rahukre.
Chapter 61

1Deuxu, boholake waõhỹỹmydỹ;ynana ira-ò; boholake waixitòedỹỹna-ò! 2Waaõhỹỹmydỹỹnana-ribi, irehemy waheto-ribi, diary adee rarymyhỹre rexitòenymy biwawiòhenanykemy. Biwadyke ixiwòtenawiõ-ò, 3Kiemy dori kai waitxesedu tate, waitxesedu nihikỹ waòludu mahãdu òludumy.4Biwawahinyke ararekemy abededỹỹnanaki ibutumy wabededỹỹnana-wana, kia diarỹ waitxeseduwiwimy ararekemy aderatytiwoki. 5Deuxu, kai taholate waõmy rybenana ariwinykremy raryberemy kia wadee bidiwahinykre kia arybewiwi rỹimyhỹre alau brebudu mahãdureny-ò.6Biwahinyke bedewihikỹ irehetyhymy idò dee; kia tii irumy sõemy wyramy! 7Deuxu, tii heka arawedunymyhỹre ikiemy tarybewiwi-di birarenyke ainymy derina kia ainytyhy-di birarenyke.8Kaweseki tahe diarỹ ikiemy adee arawiunykre umy areàlàmy kia txuu iyhyõmy adee ariwahinykre aõmybo adee rarybere.
Chapter 62

1Watedesu rexielehynymyhỹre Deuxu-ki sohojile; iribi heka namyhỹde wahedỹỹnana. 2Tii sohojile riwaijemyhỹre kia riwa hedỹỹnymyhỹre. Tii heka wawòtedu rare, kia diary tiu araboduõtyhy.3Tibedeubo tahe ibutumy kai boho maõbinanybenykre hãbu sohoji-ò kia heka iruruõmy ratximyhỹre uhuariti rubu resemy roimyhỹre ratyre? 4Kai boho wii tesỹnytenyteri ibedewihikỹ-ribi bitabenykremy. Kai boho heka roi adeerenywire5Watedesu Deuxu ki sohoji rexielehynymyhỹre, kia tamy heka waõ raresena retidimyhỹre. 6Tii sohojile riwaijemy kia riwahedỹỹnymyhỹre; tii heka waitxesedu rare, kia diary tiu riwahedỹỹnymyhỹre; tii heka waitxesedu rare, kia diarỹ tiu arabòduõtyhy.7Wahedỹỹnana waaõwiwi heka Deuxu rierymyhỹre; tii heka waitxesedu Tyhyhykỹ rare kia waixiwòtena. 8Wasỹ waijoi, rityhynymyhỹre ikiemy Deuxu! Belyyke iko ibutumy aõhỹỹhỹỹmy, kiemy dori tii iny ixiwòtenareny rare.9Iny mahãdu rỹimyhỹre, iaõkõ mahãdu iaõdi mahãdu, kia heka yhy rabudỹỹmyhỹre wesele rỹimyhỹre. Txibo utxiena-ò ratidirenykeki, aõmy iutxierenyõna; kia heka iwetarityhyrenyre yhy budỹỹ ratyre. 10Uritre aõbina tyhydỹỹõmy, kia uritre aõrarysòõmy wasimy bimykemy. Kia aõnatyhyna ranihikỹkemy, uritre ityhydỹỹõmykre.11Kia sohojimy, Deuxu-my raholare, kia inidehedehe heka ihõrõ rare. 12Kia iaõmy derinana tule. Tii heka iny sohoji sohoji-ò aõwiwi aõmy iny risỹnymyhỹre kia iny aõ riwinymyhỹre mynamyna.
Chapter 63

1Deuxu, kia heka waDeuxu tate; araijemyhỹre ywimy akihyyle aratxikemy. Ibutumy waumy-wana waõnaõna aki ratxikemy reamyhỹre, kia watyytyby sõemy awehityy risamyhỹre iwese su deyrewese rubu kia beõmy. 2Umy arobikemyreri abededỹỹnanaki; umy arobikemyreri timybo anidehekỹmy aurahãkỹmy.3Ainymy derinana heka awityhyre kamy iny rỹimyhỹre ratyre-ribi; kia urenana darỹ umy rawowydymyhỹre. 4Warumy aratxikre wanawana, ararybekre aõwiwihikỹmy kia wadebò ariterenykre arexitòenymyhỹkreu.5Arybe wahidỹỹwiwi heka rỹsỹna wihikỹ wesere tii heka awityhymy riwasỹnymyhỹre, kia iurenana heka rawiunymyhỹre bedesamy umy deàlàna wiunadi adee. 6Kia herimy raimyhỹreu, umy rahõtinymyhỹre umy rahõtinymyhỹre ruu iyhyõmy.7Kiemy dori ikiemy tiwawiòhenanymyhỹte aderatyti ubròròki, diarỹ bedesamy rawiunymyhỹre. 8Adebò ruruweribi ludu riwamywimyhỹre awityhymy, kia diarỹ tahe reximywiwimyhỹre aki.9Kiaremy kua mahãdu warubudỹỹmy risỹnymyhỹrenyre kia ròirenykre rubu mahãdu hãwa-ò. 10Tii boho rururenykre wounaki, kia irubureny umy tahe ahula tuu riroxirenykre.11Ka iòlò tahe rexideysanykre kiemy dori Deuxu tamy tarasana riwahinyre. Kia Deuxunimy iny aõ riwinymyhỹre mahãdu rexibedesanyrenykre, ka roidu mahãdu rywotahe raratybokre.
Chapter 64

1Deuxu, boholakre waixitòedỹỹna-ò, kiemy dori waõsirasiramy watxireri wabededỹỹnana bihedỹỹnykre, kiemy dori raberureri waòludu mahãdu lau. 2Biwaijemy wadi atximyhỹ iny binabina bedeywidỹỹnana riwinymyhỹrenyre waòludumy; biwatake hãbu mahãdu binabinahãkỹ-ribi.3Tii boho tòròtòreny rijyràdesenymyhỹre tõnõri wesemy kiata wyhy wesemy ritxurànymyhỹre tarybereseny binahãkỹ. 4Kia rexihumy ratximyhỹrenyre kia taroireny ixỹrunahãkỹ riuberanyrenykremy kia rahumyhỹrenyre aõwiwi taõbinabinahãkỹ-di.5Tii boho wii ribedesanymyhỹrenyre aõnaõna binabina riwinyrenykremy; kia rarybemyhỹrenyre tibedekibo taroodunareny riwinyrenykremy; kia rõhõtinyrenyre inyõ tuu robiõmyhỹremy. 6Sõemy bedebinabina riywinymyhỹrenyre kia myy rarybemyhỹrenyre: “ Inyboho bede riywinyrenyra rubudỹỹ wihikỹmy.” Iny mahãdu tedesu kia iny rayky heka ieryna aõkõ rare.7Kiaremy Deuxu tawyhy-di tamyreny rehukre iòludureny, kia tahe lisitere-ribi rawotõmorenykre. 8Deuxu heka rihurenykre irybereny òrarukile; kua mahãdu tureny robirenykreu tarati riukỹukỹnykre, idireny risinymy. 9Ibutu tii boho ruberurenykre; rõhõtinyrenykre aõtyhytyhybo Deuxu riwinyremy kiata raryberenykre ibededỹỹnana.10Iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹre bedesa heka Deuxu tyhyhykỹ-ribi namyhỹde, kia tai heka tii boho iximynynarenytxi rekoamyhỹrenyre ibutumy inymahãdu umy reàlàrenykre.
Chapter 65

1Deuxu, kia iny mahãdu umy reàlàrenyre Siaõ hawalò-ki kia adee riwahinyre aõmybo raryberemy. 2Kai heka iny ixitòedỹỹnana terawyònymyhỹte, kia iurenana ibutumy adeehyyle ramyhỹrenyre. 3Waòrarureny heka iutxietyhyre, kia rewyrenyõhyymyhỹre, ka kai tahe waòraru reny bisuhosuhokre.4Timybo ibedesratxirenykremy, kia arybewiwihikỹ arybe heto ludu!5Deuxu, wahedỹỹdureny, kai tiwarawyònymyhỹte kiata tiwahedỹỹnymyhỹtenyte, tewinymy aõnaõna wiwihikỹ!ibutumy iny mahãdu hãwa hãwa, kia bero nihikỹ irehemy rỹimyhỹre, kia ibutumy aratyhynymyhỹrenyre!6Abedeery nihikỹ-di arurutere nihikỹ-di, telidimyhỹte hãwalò tymana-ò kawesemy tahe teteòsinymyhỹte arurutere nidehedehe. 7Kai teywidỹỹnymyhỹte bero nihikỹ wodỹỹ kia ybò nihikỹ resemyhỹre; kai teywidỹỹnymyhỹte iny mahãdu rirajuamyhỹrenyre.8Aõnaõna ninihikỹ tewinyte òraruki ibutumy hãwahãwa bede bede ruberumy ratxirenyre. Aõwiwihik:Aõwiwihikỹ òraruki, airà bedesahãkỹ su weribi ijõ-ò. 9Tewinymyhỹte biu ròakremy, teteòsinymyhỹte su-di aruki atximyhỹtemy kia awimy iaõdimy tewinymyhỹte kai Deuxu, bero tetỹxinymyhỹte bedi,kia abedeywina mynamy suu rỹsỹna rỹimyhỹre.10Tetòradỹỹnymyhỹte bede syraro tyre kia be-di teexidỹỹnymyhỹte. Kia biulòra suu riwinymyhỹre raixinytyhykremy; kia iurenana alòbrona aõwi raumynymyhỹre. 11Timywe inihikỹre aõwiwi aribi namyhỹde! Tiribibo ròhònymyhỹre, aõwihikỹ. 12Kia bederade asilỹre heka budoenidile rahetynymy roimyhỹre; hãwalò sõe rexisõenymyhỹre bedesa-di.13Kia bedero heka rahetymy roireri budoeni-di, kia bede iwory bijiu tahe tỹximy maixomoni-di roireri.Tii boho rirajuamyhỹrenyre kia rawiunymyhỹrenyre bedesamy.
Chapter 66

1Kia ibutumy iny mahãdu Deuxumy reàlàmyhỹrenyre bedesamy rirajuamyhỹrenyre! 2Wiuna-di mawiunybenyke beàlàbenyke anirenymy; tamy idi bekoabenyke beàlàbenymy awityhymy!3–Marybebenyke myy Deuxu dee: “timywe awityhytyhyre aõnaõna wiwihikỹ riwinyre!ibedeery nihikỹ irurutere heka inihikỹtyhyre, kia iòludu mahãdu rexirabedenymyhỹrenyre ikoki. 4Ibutumy bedebede hãwahãwa umy rerinanymyhỹre kia rawiunymyhỹrenyre reàlàrenymy adee; ibutumy rawiunymyhỹrenyre reàlàmy animy”.5Bydoike kia betehebenyke aõbo Deuxu riwinyremy, betehebenyini aõnaõna wiwihikỹ tii riwinyre iny mahãdu-ò. 6Tii riwitxiranyre bero nihikỹ su rubumy; wahỹỹna mahãdureny bero-di reuròrenyre tatimy. Tai diarỹ boho reusarenyre tii tuu riwinyreki. 7Tabedeery wihikỹ-di tii rowidỹỹre ikiemy, kia iruereny tahe retehemyhỹrenyre hãwa hãwa-di. Kia iny-õ rexiwoxibrunyõhyymyhỹre Deuxu òludumy!8Kia ibutumy hãwa hãwa reàlàmyhỹrenyre Deuxumy; kia wiuna-di rawiunymyhỹrenyre reàlàmyhỹrenyre katxiterehekỹmy. 9Tii inydireny ratximyhỹre irumy kia iny boho riwahinyrenyõre rykariòwyrenykemy.10Deuxu, kai heka tiwaurihitenyte inatyhymy aõbo aratyhynymyhỹrenyremy; iwese mana rỹsỹòta raurihimyhỹre wesemy heòty-ò, kawesemy tahe tiwaurihitenyte. 11Kai heka tiwawahinytenyte hãluu-txi areserenykremy kia telidimyhỹte itxyy utxie wabroreny-ò. 12Tiwawahinytenyte kia waòludu mahãdu watyrereny rariarenykremy; reriranymyhỹrenyre heòtytyre kia bera tyre, ka wiji tahe tiwadytenyteri bede wihikỹ-ò.13Ariwykre aheto-ò xiwena ki9a ikietyhylemy rookremy; diarỹ adee ariwahinykre aõmybo adee raryberemy ariwinykremy. 14Kuamy adee rarybere, diarỹ aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnymyhỹ-u tii tyhyle adee ariwahinykre. 15Ariwykre budoeni mahãdu kia obiuna-ki rookremy; ariwahinykre aròti kia budoeni riòre xiwenamy, kia tahe wàdàsi raòwonykre biurawetyy-ò.16Ibutumy kai boho taberumyhỹtenyte Deuxu lau, bydòike kia boholabenyke, kia diarỹ arelyykre aõbo tii wadee riwinyremy. 17Diarỹ rerajuare, rexitòenymy iwiòhedỹỹnamy; tai tahe tuu reàlàre wiumy. 18Ka,txibo diarỹ ijõdimy arirarenykeki aõnaõna binabina wawoki, kia Deuxuroholaõhyyke warybe-ò.19Kiaremy Deuxu inatyhymy warybe-ò roholara kia rirawyònyre. 20Diarỹ reàlàmyhỹ Deuxumy kiemy dori tii waixitoenaderamy reaõhyymyhỹre kia tiu taõmy derinana walau ritòenyõhyymyhyre.
Chapter 67

1Deuxu heka wadireny rexiwoxibrunyre kia tarybewihikỹ wadeereny riwahinyre; retehemyhỹre wadeereny awityhytyhymy. 2Kawesemy tahe ibutumy hãwa hãwa rieryrenykre aõmybo teamyhỹte, kia ahedỹỹnana ibutumy iny mahãdu tuu robirenykre.3Kia iny mahãdu umy reàlàmyhỹre Deuxu, kia ibutumy iny mahãdu umy reàlàmyhỹrenyre! 4Kia ibutumy rexibedesanymyhỹrenyre kia rawiunymyhỹrenyre rabedesarenymy kiemy dori ritamy rihitxinymyhỹre òbitimy kia ibutumy hãwa hãwa-di retehemyhỹre.5Kia iny mahãdu umy reàlàmyhỹre Deuxu, kia ibutumy iny mahãdu umy reàlàmyhỹrenyre! 6Suu riwahinyre alòbròna aõwi raumynykremy; Deuxu, wadeuxureny, diarỹ boho rybewiwihikỹ ijõdimy watximyhỹrenyre.7Tii tarybewiwi wadeereny riwahinyre; kia ibutumy iny mahãdu hãwa hãwa-my rỹimyhỹrenyre ruberumyhỹrenyre!
Chapter 68

1Deuxu rexilamadỹỹnymy kia riuberanymyhỹre taòludu mahãdu; kia tuu tadònymyhỹte rexiwòmyhỹrenyre atyy –ribi. 2Tii riuberanymyhỹrenyre iwese wàdàsi yhyki riõmyhyre wesemy. Iny itxỹte itxỹte mahãdu rexihumyhỹrenyre Deuxu tyyki iwese tobòra rasunymyhỹre wese heòty tyy-ki. 3Ka iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹre rabedesarenyre kia reysarenyre ityyki kia rawiunyrenyre tỹximy bedesadi.4Mawiunybenyke beàlàbenymy Deuxumy; beàlàbenykeinimy wiunanaki: biywinyke kua kia rareri raòwònymy biuwetyyura tyre.Ani heka Deuxu tyhyhykỹ rare mabedesabenyke ityyki! 5Deuxu, atximyhỹte ahetowihikỹki, wyte mahãdu-di arukimy atximyhỹke kia wytese mahãdu-di biijemy atximy hỹke. 6Tii riwahinymyhỹre iny ixinamy rỹimyhỹre mahãdu-ò heto tai rarekremy kiata riòlòdỹỹnymyhỹre iny brejumy rỹimyhỹre mahãdu kia ratxirenykremy awimy bedesamy. Ka mobo rexiwoxibrunymyhỹre iòludumy kia tahe rahãwanyrenykre suteretxi.7Deuxu, tiubo tahe aijoi-di bòhònykre, tiubo tahe mariakre bedetyahakỹ-di, 8Suu ramytytare, biuwetyy bee ritxiwire, kia Sinai Deuxu kanakre oraruki, Israel Deuxu.9Kai tewinyte sõemy biu roakremy kia tetỹmyradỹỹnyte asu reywesemy roimyhỹre. 10Aijoi heka riwinyrenyre ka su-ki a heto; ainytyhydi arukimy atximyhỹte iny iaõkõ mahãdu-di11Kai tewahinyte arybe sohojiõ, kia sõemy hãwyy mahãdu riwyrenyre arybe: 12“Iòlò mahãdu kia tasodado boho-wana rexiworenyreri!”kia hetowo-ki hãwyy mahãdu riywinyrenyre aõbo ritarenyre taòludu mahãdu reny-ribi: 13Tii boho bytòe wese ratximyhỹrenyre mana rỹsỹòta-di rahetynyrenymy, kia teratytireny rarỹsỹnymyhỹ mana rỹsỹtyhyhykỹ wesemy.Aõherekibo tahe sodado mahãduõ budoeni uhuari kile ratxirenyre?14Tiu Deuxu ibutu tabedeeryhykỹ-di riubỹtỹnyre iòlò mahãdu rariowyre biu nonoe ura kuaki Salmom hãwalo-ki. 15Timywe Basã hãwalò irariere, hãwalò sõemy rỹimyhỹ irariere, hãwalò sõemy rỹimyhỹ irarierariemy! 16Aõherekibo kai boho, biu ribi ka hãwalò hãwalò-ribi tetehemyhỹtenyte akyararenydi Deuxu hãwalò ritare tamy rahãwanykremy? Deuxu tyhyhykỹ heka kuaki ikiemy rahãwanymy rarekre.17Kia taityhy heòty sõe sõe-di Deuxu, nade Sinai hãwalò-ribi tahãwa wihikỹ-ò. 18Tii raòwònyre biu rarie-ò, ridymy sõemy brejudu mahãdu; aõnaõna rimyre kia hãbu bina mahãdu-ribi dori: Deuxu tyhyhykỹ rarekre tai.19Reàlàmy umy, kia txuõtxuõ-my waitxyyreny tewymyhỹte! Deuxu heka wahedỹỹdureny rare. 20Iny Deuxureny heka Deuxu rohedỹỹmyhỹre rar; tii heka tii tyhyhykỹ rare, iny hõrõ reny, kia rubu-ribi inyboho ritamyhỹrenyre. 21Ka tii tahe taòludu mahãdu rati-ribi riòrarunykre kua mahãdu rõhõtiõmyhỹrenyre ratxirenykemy taòraru renyki.22Deuxu, kia wadeereny tarybete: “Diarỹ ariwinykre kia aòludu mahãdu reny ròòserenykremy Basã hãwalò-ribi: Diarỹ ariwinykre waijoi ydòòsedenykremy bero nihikỹ sỹy-ribi 23kia kai boho idi bexisebenybenykremy ihãlubureny-di; kia ijòròsa mahãdu tahe ritòrenykre ihãlubureny ixideewimy.”24Wadeuxu wa Iòlò, ibutumy arirana rotahyyle namyhỹde tiu abededỹỹnana-ò talòmyhỹteu. 25Wiudu mahãdu akomy rirahure, ka wiuna wodỹỹdu mahãdu tahe ahewomykre; kia ityarenyki tahe ijadòòma mahãdu rirahukre tambu riwodỹỹnymy.26Beàlàbenyke deuxumy aijoireny rybe butuna rỹimyhỹreu, beàlàbenyke Deuxu tyhyhykỹmy, ibutumy Israel rioreriorereny! 27Komy Benjamim nade irooreny, irahudita Juda deodu boho dirahude taijoireny-di kia ihemyta Zebulom kia Naftali deodu mahãdu dirahude.28Aruru abedeery nihikỹ biteòsinyke Deuxu, abedeeryhykỹ teuhemyhỹte waweribirenyki. 29Abededỹỹnana Jerusalem-ki, tai iòlò mahãdu xiwena adee idiwydenykre,30Egito hudumy rarybekre, kia canaviais debure debure hudumyrarybere. Deuxu tahe hãwa hãwa hudumy rarybere, kua aròti mahãdu tariòre boho wana, kia ihyy tahe ibutumy tatiòhumy rejujurenykre kia tahe tamana rỹsỹreny òta-di adee rekoarenykre! Biuberanykre iny mahãdu wou widỹỹ tamy wirenyre. 31Ydoidenykre Egito deòdu ninihikỹ mahãdu, kia Etiopes mahãdu tahe tebòreny ritymadỹỹnymy idirahukre, adee rexitòenyrenykre, Deuxu.32Mawiunybenyke wiuna-di Deuxu dee, butu dinodu; wiuna biwodỹỹnybenyke beàlàbenyke deuxumy. 33Beàlàbenyke tuu biu awaru mahãdu ijaradu, biu ehetxina!34Marybebenyke Deuxu ruru bedeeryhykỹmy; iaõwiwihikỹ heka Israel tyre taryhymyhỹre, kia irurutere tahe biuki roimyhỹre. 35Timywe Deuxu awityhytyhyre tabedewiki! Israel Deuxu taruru riwahinymyhỹre kia tabedeery nihikỹ taijoi-ò riwahinymyhỹre. Beàlàbenyke Deuxumy!
Chapter 69

1Deuxu, biwahedỹỹke aõherekibo arexirubunykemyreri! 2Diarỹ reàrenyreri subururu sỹyki. Diarỹ wakõmy rareri bera sỹyki, kia lysetere tahe riwadyreri.3Diarỹ wabytò riõriõmy rare sõemy rerajuamyhỹreki, kia wabytò rarybura. Warue reywesereri sõemy nadetehemyhỹdeki wadeuxu-ò, reraòreri iwiòhedỹỹna. 4Kua mahãdu, wamy radonymyhỹrenyre, aõ iòraruõmy tii boho sõetyhyrenyre waradeti ratyre. Waòludu mahãdu relyymyhỹrenyre roilemy wamy; kia heka inihikỹrenyre kia warubudỹỹmy wii risỹnymyhỹrenyre.Tii boho wadi rarurunymyhỹrenyre ariwahinykremy aõna rewoõre wahe.5Deuxu, waòraru heka alau rawòmy aõkõ rỹimyhyre; kai teeryte timybo diary raitxỹteremy! 6Kai Deuxu Tyhyhykỹ kia ibutumy inidehedehe uritre kua mahãdu iwahisidỹỹrenyõmy umy aratyhynyrenykemy kia maixỹrumy atxike waòraruki! Israel Deuxu, uritre wawahidỹỹõmy kia ariwykemy aõnaõna binahãkỹ kua mahãduumy rerinanymyhỹrenyre-ò!7Kia dori aiòraruki diarỹ aõnaõna binahãkỹmy ratỹỹnymy raremyhỹ kia sõemy raixỹrumy raremyhỹ. 8Diarỹ heka iny erynaõ aõkõ rare waseriòre boho-ò kia waerydu ihoõre nadi boho-ò wariòre boho-ò. 9Waderina heka aheto bededỹỹnana-ki wawoki roomyhỹre heòty wese; kua mahãdu rybe binabinahãkỹ umy aõbinabinamy rarybemyhỹre watyre rariowyre.10Diarỹ renarehemyhỹre kiata ixidi rexiwobrunymyhỹre, kiaremyta tii boho wadi risinymyhỹrenyre. 11Diarỹ rexityynyre rubu sỹtyby-di rexityynyre, kia tii boho waki rutxuenymyhỹrenyre. 12Wamy marybebenyke butuna bedeki, kia axaxa mahãdu rarybere itxỹte itxỹtemyhỹre wamy.13Kiaremy diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, waixitòedỹỹna rewinymyhỹre adee. Deuxu bidiwarawyònyke tuu reamyhỹre òbitiu, kiemy dori sõemy wamy terinanymyhỹte. Biwahedỹỹnyke tuu tarybetemy! 14Uritre wawahidỹỹõmy subururu sỹy-ò areakelau! Biwatake waòludu mahãdu-ribi kia bero sỹyhykỹ rubuna-ribi! 15Uritre iwahidỹỹõmy iybò riwadyke lau! Uritre wawahidỹỹõmy hãluu riwarỹsỹkemy.16Deuxu Tyhyhykỹ, bidiwarawyònyke kiemy dori awityhyre kia ywimy inymy terinanymyhỹte; biwawiòhenanyke, kiemy dori inihikỹre ainy-di wobruna. 17Uritre ixiwòteõmy arybedi ijohodu lau; wijile bidiwarawyònyke, kiemy sõemy aõhỹỹmy ratỹỹnyreri.18Mynake kia biwahedỹỹnyke; biwatake waòludu mahãdu ribi! 19Kai tuu tabimyhỹte kaa waòludu mahãdumy kai teerymyhỹte timybo wadi risinymyhỹrenyremy kia teeryte ixỹruna kia wobrunamy reamy watxirerimy wahare.20Waõhỹỹmydỹỹnana heka wawo-ribi ròrarunyre, kia diarỹ wawo rahitxihitximy watxireri. Ròraore inyõ wadi rexiwobrunykesỹny, kia inyõ ijõhyyre; ròraore inyõ riwanohõtitybònykemy, kiaremy inyõ rehemynyõhyyre. 21Tiu ryma riwasamy watximyhỹu, tii boho wadee riwahinyrenyre veneno; tiu bemomo riwasamy hỹu, vinagredile wadee rekoarenyre.22Kia iixenareny rabinabinakre, kia aõdi txuu bede biòwawana riwinymyhỹrenyre kia ibinatyhymy relekre! 23Bisỹnybenyke tii boho raruebetàrenykemy kia tahe irurureny rexihukre ibutumy!24Bitxiwike ityrereny akyarahakỹ, kia adeburehekỹ tamyrenyhỹkỹ rehemynykre. 25Kia isodadureny heto dena syraromy relekre, kia aõtyreki aõkõ ibreòreny rỹikre!26Tii boho heka rekoamyhỹrenyre kua mahãdu terarytxynymyhỹtenyte hewomy kia tahe idi risinymyhỹre iaõhỹỹmydỹỹnana-di kua mahãdu kai tewotõmonyte wahe. 27Tamyreny biwahinyke rarytxynamy rekoamyhỹrenyremy; uritre tamyreny iwahidỹỹõmy ahedỹỹnana ixideereny rimyrenykemy.28Kia inireny rasuhokre tyyriti bededỹỹnana-ribi kia inireny ratidirenyõkre iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹre yky-ki. 29Kiaremy diarỹ wawo rasurusurumy watxireri kia waaõhỹỹhỹỹ-my Deuxu, biwalamadỹỹnyke!30Areàlàkre Deuxumy wiuna-di; ararybemy ararekre iòwyõlemy abededỹỹnana nihikỹmy. 31Kia heka awityhytyhyre Deuxu Tyhyhykỹ dee kia xiwena rawahimyhỹre ratyre aròti ibinanaõ.32Tiu aõhỹỹhỹỹmydỹỹdu mahãdu tuu robirenykre, kia rabedesarenykre, kia deuxumy rerinanymyhỹrenyre reysarenykre. 33Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ roholamyhỹre iny mahãdu aõmy rekoamyhỹrenyre-ò kia taijoi ririõhyymyhỹre brejunamy rỹimyhỹrenyre.34Beàlàbenyke deuxumy, biuwetyymy kia su-my berinihikỹmy kia ibutumy aõnaõna iròdu tuu rỹiramy! 35Tii heka rihedỹỹnyke Jerusalem kia ixybyle riwinykre Juda hãwa tỹmyra. Kia ijoi heka tai rahãwanymy rỹirakre kia tahe suu rawahikremy roimyhỹreki rỹirakre. 36Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu rioreriore kaa suu riwedunyrenykre kia kua mahãdu tuu rerinanymyhỹrenyre tai rahãwanyrenykre.
Chapter 70

1Deuxu Tyhyhykỹ, biwahedỹỹnyke ! wijile biwawiòhenanyke! 2Kia ibutumy rabòdurenykre wobrunamy rekoarenykre kua mahãdu wadi warubudỹỹmy wii disỹnymyhỹdenyde! Kia rexiwòre nykre raixỹurenymy, kua mahãdu rexibedesanymyhỹrenyre waõhỹỹhỹỹmydỹỹnana-di! 3Kia rariòwyrenykre aõhỹỹhỹỹmydỹỹnanatxi kia ratxirenykre sõemy rati deòsadeòsa-di wadi risinymyhỹrenyre mahãdu!4Kia reysamy rabedesamy ratxirenykre ibutumy iny mahãdu adee taixiwòtenareny riemyhỹrenyre! Kia iny mahãdu ahedỹỹnanamy rerinanymyhỹrenyre myy ikiemy rarybemyhỹrenyre: “ timywe Deuxu inihikỹre?” 5Diarỹ heka waaõkõ rare kia aõmy reamyhỹre rare; ka kai tahe Deuxu, wadi arukimyatximyhỹte. Kai tiwawiòhenanymyhỹte kia heka wahedỹỹdu tate, uritre rooreheõmykre, Deuxu Tyhyhykỹ!
Chapter 71

1Deuxu Tyhyhykỹ, kai heka wamynydu tyhy tate, tiu riwawahinyõhyymyhỹre diarỹ aõhỹỹmy araixỹrukemy wou bededỹỹnanaki! 2Biwawiòhenanyke kia biwalake kiemy dori kai òbitimy nodu tate; warybe-ò boholake kiata biwahedỹỹnykre. 3Deuxu waixiwòtena awityhyre kia ruruterehekỹ riwaijekremy kai tahe waitxesedu tahe kia wawòtedu.4Wa Deuxu, biwatake aõnaõna binabina-ribi kia hãbu mahãdu deburerenybinahãkỹ deboworeny-ribi. 5Deuxu Tyhyhykỹ, adee retidimyhỹre wararysòna kia uladumy raremyhỹuhukỹle aratyhynyhyky raremyhỹ6Ibutumy wabededỹỹnana adeehyyle rexirarudemy watximyhỹr; kai tiwaijemy tatemyhỹ tohouamy reareuhuküle. Diarỹ ikiemy umy reàlàmy ararekre. 7Ibutumy rõhõtinyrenyre kia riwiwoxinanyrenyremy, ka kai tahe atximyhỹte waitxesedu nihikỹmy.8Txuõ txuõlemy diarỹ umy reàlàmyhỹre kia aõnaõna ninihikỹmy rarybemyhỹre. 9Uritre waderamy ijaraõmykre wiji ramatuarinymy rare; uritre warisiõmykre wiji dori waruruõmy rare10Waòludu mahãdu warubudỹỹmy reri; tii boho waòludumy rarybemyhỹrenyre kiata arurukremy bede riywinymyhỹrenyre. 11Tii boho rarybemyhỹrenyre: “Deuxu riatyra; ihewomy rykekoarenykre kiata rikibrejunyrenykre, kia dori inyõ ihoõre rihedỹỹnykemy!”12Deuxu uritre waribi ixilòhòsòrariedỹỹõmykre; wadeuxu, bidiwawiohenanyke wiji! 13Kia rabòdumy rexihurenykre kua mahãdu warubudỹỹmy14Diarỹ ikiemy arilidimy ararekre wararòsòna adee kia umy areàlàmy ararekre ixyby ixybyle. 15Umy ararybemy ararekre kai hãbu òbitityhy tatemy; txuu iyhyõmy ararybemy ararekre ahedỹỹnanamy kia ribi tahe ibedeeryreny òsỹny ihoõre rieryrenykemy. 16Aruru abedeery nihikỹ areàlàkre, Deuxu Tyhyhykỹ; ararybekre ararybekre aaõwiwihikỹmy,aaõwiwi sohojimy.17Kai tiwaxinanymy tatemyhỹ watỹmyramy raremyhỹuhukỹle, kia diary watximyhỹre rarybemy aõnaõnawiwihikỹtewinymyhỹtenytemy. 18Deuxu uritre warisiõmykre wiji ramatuarinymy rare kia waradeti rauranymy wawana atxike iwana-wana ararybemy ararekre abedeeryhykỹmy kia aruruteremy kaa iny mahãdu-ò kia iriòreriòrereny.19Aaõ obitina heka Deuxu, biuòhòkỹle rehemynymyhỹre.kai tewinyte inihikỹmy aõnaõna, kia inyõ awesemy ratxiõhyymyhỹre! 20kai tiwasỹnyte aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnymy raremyhỹre, ka tahe wade ruru biwahinykre ixybyle kia biwatakre hãluu-ribi.21kai biwasỹnymy makre ixyby wanihikỹmy kia ikiemy biwanohõti tybònymy mabekre. 22tuu dee ariwinykre areàlàmy ararekre wiuna wodỹỹna-di. Wadeuxu diary umy areàlàkre kiemy dori kai òbitimy nodu tate! Israel Deuxu.23arawiunykre bedesamy tiu ariwodỹỹnykre wiuna adee kohe, arawiunykre ibutumy warurumy kiemy dori tiwahedỹỹnyte 24txuu iyhyõmy ararybekre aaõ obitinamy, kia wabinabinadỹỹmy wadi risỹnyrenyre mahãdu rabodurenyre kia ibinatyhymy rutỹỹnyrenyre.
Chapter 72

1Deuxu, biixinanyke iòlò ywimy iny ritamyhỹkemy kia aõ òbitinatyhy wesemy tamy biwehinyke ainytyhy. 2Kia òbitimy iny mahãdu ritamy rarekremy kia iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre òbitimy riwedunyrenykremy. 3Kia ijõdikre aõ awi raraòmy rỹikre hawahakỹki, kia iny mahãdu awityhytyhymy rỹirakre obitityhymy.4Kia iòlò ywimy riterenykre iny iaõkõ mahãdu òbitimy, kia tii riwiòhenanyrekre iny aõmy rekoamyhỹrenyre mahãdu kia rabodukre iny mahãdumy rarỹỹnymyhỹrenyre. 5kia iòlò irumy rarekre txuu kia ahadu rỹimy rarekrewana-wana, kia irioreriorereny ikonanaõmy.6Kia iòlò biulòra wesenamykre kia resemyhỹre syrarotyre, iwese suxobadỹỹdu mahãdu suu rituunymyhỹre wese. 7Kia aõ òbitidỹỹnana ranoirasanykre arumymy mabekreu kia aõnaõna raraòmy rỹirakre kia ahadu raranymy rỹirakre wana-wana.8Kia arybe wahidỹỹnana rakre bera nihikỹ ribi ijõ-ò kia Eufrade bero-ribi kia sukonanaò hòkyle. 9Iny mahãdu bedeburemy rỹimyhỹrenyre tatiòhumy reserenykre ikoki, kia iòludu mahãdureny rexilàhàlàhànyrenykre iwareny-ò. 10Espanha iòlò mahãdu kia hawalò iòlò mahãdu tamy aõnaõna riwahinyrenykre, kia wesemy tule Arábia iòlò mahãdu tule riwahinyrenylekre.11Ibutumy iòlò mahãdu tatiòhumy tamy reserenykre ikoki, kia ibutumy hawa hawa rityhynyrenykre. 12Iòlò riwiòhenanymyhỹre iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre kia tamy ixiwiòhenadỹỹmy rexitòenymyhỹrenyre.13Tii raruxetòenanymyhỹre iny ruruõ mahãdu-di kia iny aõmy rekoamyhỹrenyre mahãdu-di kia rihedỹỹnymyhyre iny iaõkõmyt rỹimyhỹrenyre bededỹỹnana. 14Tii heka ritamyhỹre deòduna-ribi kia aõbinabina-ribi; kia ibededỹỹnanareny heka awityhytyhyre tamy.15Bàkytxàxe iòlò! Kia tii rimymyhỹre mana rỹsỹ Arábia-ribi kia txuu iyhykõmy ixitòedỹỹnana rỹimyhỹre tamy, kia Deuxu ikiemy tarybewiwi tamy riwahinymyhỹre. 16Kia suki sõemy rỹsỹna òtaòta rỹikre, kia hawalò sõe rahetynymy rỹikre aõwi alòbrona-di kia sõemy aõwi-di roikre Líbanos hawalò sõe wesemy, kia cidade hawa sõe tỹximy inydi roikre iwese asi syraro rihetynymy roimyhỹre wesemy.17Kia iòlò-ni tiu rusaõtyhy rarekre, kia inidehedehe rarekre tuu rarekre wana-wana, kia ibutumy iny mahãdu rexitòenykre kia Deuxu tarybewihikỹ tamyreny riwahinykremy kia wesemy tii tarybe wihikỹ riwahinyre iòlò dee.18Deuxumy beàlàmyhỹbeny, Israel Deuxu, kiemy tii dori diwinymyhỹde kaa aõnaõna wiwihikỹ! 19Beàlàbenyke ikiemy inimy inihikỹmy, kia ibededỹỹnana ninihikỹ ibutumy suu ritỹxinykre! Kawesemy ! Kawesemy! 20Kaki rexihura Davi ixitòedỹỹnana Jesse riòre.
Chapter 73

1Óbiti Deuxu heka aõni awi rare Israel ijoi mahãdu-ò, kia heka awi rare kua mahãdu taworeny-di ratximyhỹrenyre òbitityhymy. 2-3Ka diarỹ tahe wawobinabina ijõdire iny bina mahãdu kia iny rexityhytyhynymyhyre mahãdu tiu tureny rabimyhỹreu kia ibutumy awimy tamyreny ramyhỹre. Iurenana wawa rytynyre, kia wahyini diarỹ arariowyre.4Iny itxỹte mahãdu heka töhötiyrereny ihoõrenyre; kia inihikỹrenyre sõemy iyrydewirenyre. 5Tii boho aõhỹỹmy rutỹỹnymyõmyhỹre iwese ijõmahãdu aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹre wesemy, kia ijõ mahãdu ijõdirenyre wesena.6Iurenana riuhemyhỹrenyre rexityhytyhynymy txibo aõhaletena wesemy kia aõbina tyy biu itxena wesemy 7Kia iwonareny tỹximy aõnaõna bina-di rỹimyhỹrenyre kia iraykyreny aõnaõna binahakỹle bede riywinymyhỹrenyre.8Tii boho tamywireny iny-di risinyrenykremy kia rarybemyhỹrenyre aõnaõna binabina-lemy, kia rexityhytyhynymyhỹrenyre kia bede riywinymyhỹrenyre iny witxira aõhỹỹdỹỹnanamy. 9Rarybemyhỹrenyre Deuxu bededỹỹnana binamy, kia biuki ratximyhỹremy, kia rexityhytyhynyrenymy tarybe riwahinymyhỹrenyre iny mahãdureny-ò, suki.10Kawesemy tahe Deuxu ijoi mahãdu rirahumyhỹre iheworenymy kia rityhytyhynyrenymy aõmy tii rarybemyhỹreki. 11Tii rarybemyhỹrenyre:“Deuxu heka rieryõkre; ibutumy tanihikỹ-di kia aõtxi reaõhyyykre!” 12Iny binabina mahãdu heka myrenyre: tii boho heka sõemy ijõdirenyre kia rỹimyhỹrenyre hyy ixyby raityhynymyhyrenyre.13Kia aõbo timy aõmy watxiõhyyre diarỹ awityhy ywimy ixidi watximyhỹre kia wadebo tyramy òrarudi 14Deuxu, kai aõhỹỹmy arytỹỹnykremy tiwasỹnyte txuu iyhyõmy, kia ibutumy rudiu rararutxymy watximyhỹre. 15Txibo diarỹ ararybekeki iny binabina mahãdu wesemy, kia aijoi mahãdu-ò araroike.16Taita diarỹ ixidi rarurunyre kia arierykremy kaa aõnaõna,ka kia heka isiratyhyre wadee. 17Kiaremy tiu raloreu arybe heto-ò, kia reeryre aõhebo rutỹỹnyrenykre ikonanau iny binabina mahãdu.18Kai tesỹnymyhỹtenyte iribi tii boho rytynyrenykremy kia tahe biwinybenykre rariòwyrenykremy rexihurenykremy. 19Iny binabina mahãdu aõtxile rexihurenykre kia ijõdirenyre ikonanareny ibinahãkỹrenymy. 20Waha, kai heka iribireny õhõti rusamyhỹre wese rasi-ribi tiu tiu rexixamyhỹrenyreu rudiu.21Wawo heka sõemy ibinamy idi watximyhỹ, kia diarỹ sõemy wawoxi roburobure. 22Diarỹ timy araeryõhyyre; kia irodu wesemy ierynaõmy23Kiaremy diarỹ ikiemy awanahyy watxireri kia kai wadebo temymyhỹte! 24Kai wadi tetehemyhỹte arybe dohodỹỹna-di kia ikonanau tahe awityhytyhymy biwamykre.25Biurawetyyki diarỹ adee sohoji ijõdire kia txibo diarỹ adee sohoji aratxikeki, aõmy areaõtyhy kaa suki. 26Kia warayky waumy iruruõmy relere wanawana, Deuxu heka warurumykre, kia waweduhyymy rarekre.27Kia aribi rexilòhòrarienyrenykre òbitimy rururenykre, kia kai mahukre iny mahãdu òbitimy aõkõ adi rỹimyhỹrenyre. 28Ka, waki tahe timywe awityhytyhyre atyykihyy aratxike, wadeuxu! Deuxu tyhyhykỹ-ki ixiwotenatxi reamyhyre, kia rarybemyhỹre ibutumy aõbo tii riwinyremy.
Chapter 74

1Deuxo, aõherekibo tiwaatytenyte ikiemy; Aõherekibo teburemy atxiteri abudoeni mahãdu-di; 2Õhõti reake asỹ aijoi mahãdu -txi, kia tiu bedeu aõkõ tetatenyte ahõrõkremy kia bihedỹỹbenykre ainyreny òbitimy. Siaõ hawalo-txi õhõti rea, tai tahawanyte wahe.3Mynake kiata mynariake aõnaõna binabina tyre ikonanaõ, waòludu mahãdureny ibutumy rihurenyre aõnaõna arybe hetowoki rỹimyhỹre! 4Aòludu mahãdureny rirajuarenyre bedesamy arybe heto bedeỹỹnanaki kia taita ritidirenyre ta banderareny deòsina wesemy rahaỹnanyrenyre. 5Tii boho heka heitxedu wesemy ratxirenyre bederade riyròmyhỹrenyre tawomareny-di. 6Tawomareny-di kia tamatelu reny-di rihurenyre ibutumy òwòru ixiywidỹỹna.7Heòty risỹnyrenyre arybe heto-ò, risurisunyrenyre ibedeki umy rerinanymyhỹrenyre kia ibutumy rihurenyre. 8Tii boho riywinyrenyre ibutumy riwasurusurunyrenykremy; risõrenyre ibutumy Israel sytyhytyhykỹ bede bede.9Diarỹ boho ihoõrenyre ao timy iwitxiramy relekemy kia reaõmyhỹrenyre; kia ihoõre Deuxu rybedi ijohodu nihikỹ, kia inyõ rieryõhyyre tiwesebo kawesemy bede riijere. 10Deuxu, tiwese bedeubo tahe waòludureny risinyrenymy roirenyrekre; kia aõbo ikiemy adi risinymy roirenyrekre; 11Aõherekibo wawiòhedỹỹderarenymy teateri; Aõherekibo erowomy terimy taiteri;12Kai Deuxu, wa Iòlòreny tate juhuuhukỹle kia suki tahaỹnanyte. 13Aruru abedeery nihikỹ-di, tewirareate bero nihikỹ kia tesurusurunyte bera aõni mahãdu ratireny.14Tesurusurunyte Levita aõniaõni ratirenykia tewahinyte irubu iròdu mahãdu bedero-my rỹimyhỹrenyre riròrenykremy. 15Kai teraynyte ahube òlòna kiata teturỹdỹỹnyte bero nihikỹ.16Tewinyte txuu kia ruu, telidite txuu ihonahona biumy rỹimyhỹre tymana mynamynamy. 17Teywinyte tikibo suu raonananykremy kia tewinyte wyramy bede rỹikremy kia beòramy bede rỹikre tewinylete.18Deuxu tyhyhykỹ, õhõti reake kia aóludu mahãdu risinymyhỹrenyre adi; õhõti reake kia atyhydỹỹdukõdu mahãdu kia reburemyhỹrenyre animy. 19Uritre iwahidỹỹ renyõmykre aijoi mahãdu iòludu mahãdureny binabinahakỹ-ò. Uritre ikiehekỹmy iribireny nõhõtilusaõmy aijoi mahãdu iherenymy ijara rỹimyhỹrenyre!20Õhõti reake arybe tewinytetxi, kiemy dori sõemy aõbinabina rỹimyhỹre hawahakỹ bedehitxi hitxi lurumy. 21Uritre iwahidỹỹrenyõmy iheworenymy iheworenymy ijara rỹimyhỹrenyre wobrunamy rearenykelau, ka tamyrenyta biwahinyke kia iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre kia iny aõnaõnamy rekoamyhỹrenyre umy reàlàmyhỹrenykemy.22Bexilymadỹỹnyke Deuxu, kia aõnaõna biijeke! Õhõti reakre kia ityhydỹỹdukõ mahãdu urile adi risinymyhỹrenyre txuu iyhyõmy. 23Uritre nohõtilusaõmy aòludu mahãdu iràreny-ribi kia aõwodỹỹwodỹỹ-ribi kia ikiemy diwinymyhỹdenyde
Chapter 75

1Diarỹ boho umy reàlàmyhỹrenyre Deuxu, diarỹ boho umy reàlàmuhỹrenyre. Rarybemyhỹrenyre aaõ ninihikỹmy kia relyymyhỹrenyre aõnaõna wiwihikỹmy tewinymyhỹtenytemy. 2Deuxu rarybere; ‘Diarỹ reritinyre retidire bede òbitimy kia tarasana rỹikremy kiata òbitityhymy anirenykre. 3Ihare suu kia ibutumy aõtuu rỹimyhỹre ramytàtarenykre, diarỹ tahe arimytyhymy ariekre irawoludu.4Rarybere iny binabina mahãdu-ò kia tuijyyrenyõkremy aõnaõna ninihikỹmy, kia rexityhytyhynyrenyõkremy; 5Rarybere kia rexitxuhuny renykremy ixityhytyhydỹỹreny-ribi tarybereny-ribi kia aõbinabina rarybemyhỹrenyre-ribi. 6Kia dori tarasana ibràra-ribi aõkõ namyhỹde, beàra-ribi, iboo-ribi kia iraru-ribi aõkõ namyhỹde.7Kia Deuxu heka iny ritamy rihitxinymyhỹre, kia tii heka iny rierymy riixyrudỹỹnymyhỹre kia ijõ ritymadỹỹnymyhyre. 8Deuxu heka tebòki ijõdimy ratximyhỹre bede-ò di tỹximy uva besò yxe-di takyara-di. Tii heka riwahinymyhỹre uva besò, kia ibutumy iny binabina mahãdu riõrenykre riõrenykre kia tahe ibetuu konanamy riõrenykre.9Kiaremy diarỹ ararybehyymy ararekre Ijaò Deuxu bededỹỹnanamy kia tamy arawiunykre areàlàmy. 10Tii riyroyrokre iny binamahãdu rurureny, ka iny òbiti mahãdu rurureny bedeeryreny tahe raumynyrenykre.
Chapter 76

1Deuxu heka raerywityhymy ratximuhỹre Judá-ki; ini heka ixyby ixyby nadenymyhỹde Israel-ki. 2Iheto heka Jerusalém-ki rỹimyhỹre;````````kỹ mahãdu risỹnymyhỹrenyre rawohitxihitxirenykremy.
Chapter 77

1Diarỹ katxiterehekỹmy tarurumy rarymyhỹre Deuxu-ò rarymyhỹre kiata tii wairà-ò roholamyhỹre.2Aõhỹỹmy ratỹỹnymyhỹreu, diary adee rexitoenymyhỹre; rumy wadebo lymamy retamadỹỹnymyhỹrerexitòenymyhỹreu, kiaremy wanõhõti tybonatxi reaõhyymyhỹre. 3Deuxu-di raraykynymyhỹre kiata rawexiruràmyhỹre warayky reòrarunymyhỹre kiata waòra rarubumy ramyhỹre.4Deuxu riwawahinyõmyhỹre arõrõkemy, diary sõemy rahõtiyremy watxireri, kia timy warybeõna. 5Rahõtinymyhỹre txuu ralòmyhỹre mahãdu-di kia wyra bededỹỹnana-di kia tiu aõkõ rexihurenyre.6Kkia sõemy rubedeu rahõtinymyhỹre sõetyhymy, kia sõemy raraykynymy raimyhỹre kiata òbitile lỹỹraxi rewinymyhỹre. 7‘Kia Deuxu aõbo iny derarenymy reakre aõbo ikiemy; kia aõbo tii ixyby ratxiõkre ibedesamy inydireny;8Kia aõbo iny boho ririrenyra inymyreny derina-ribi; kia iaõmy rybena aõbo ityhynaõreaõbo; 9Kia Deuxu aõbo ixi-ribi tõhõti rusara iny ruxetòedu-ribi; kia adebure aõbo tuu rahaỹnanyra iny-di rexiwobrunymyhỹre deròwymy.10Taita diarỹ myy rarybere: ‘uriki ibutumy kia rahõtinyre Deuxu rarienihikỹ iny boho riwiòhenanykõkemyreri’11Deuxu tyhyhykỹ, diarỹ wanõhõti reakre aaõnawiwihikỹtxi!wanohõti reamy rarekre aõnaõnawiwihikỹ tewinymy tatemyhỹtxi 12Arõhõtinykre ibutumy aõtyhytyhybo tewinyte-di, araraykynykre ibutumy aõmysỹdỹỹna-di.13Ibutumy aõnaõna tewinymyhỹte, Deuxu tyhyhyky! Kia su ritxoo deuse inihikỹtyhy aõkõ rare iny Deuxu reny wesemy. 14Kai heka Deuxu tewinymyhỹteaõxiratybydỹỹnana; kia teteòsinyte aruru abedeery nihikỹ hawahawa mahãdu dee. 15Aruru nihikỹ-di tehedỹỹnytenyte asỹ aijoi mahãdu, kia Ijaò rioreriore Jyje rioreriore.16Deuxu, tiu bee umy robirenyreu kia ruberurenyre, bee sỹytyhymy rỹimyhỹre bero nihikỹmy kia ramytàtarenyre. 17Biuwetyyura ritxiwirenyre biulòra, kia biumyta rawodỹỹnymyhỹ biuki, kia biudelaa roosòmyhỹ ibutu bede noranoramy.18Kia biumyta wodỹỹ raubỹtỹre ibutumy bede bedemy; biudelaa tahe ritoosònyrenyre hawahawa bede bede butumy, kia suu tahe raòhòwimy ramuhỹre. 19Kai tariate beronihikỹ tyadi, tahorete bero nihikỹ sỹytyhy-di, ka tiu inyõ robiõhyyre awarydenamy. 20Iwese Deuxu rybedi ijohodu rariamyhỹre wese taijoi-di Moiseisi debò-di kia Arão debòdi.
Chapter 78

1waijoireny wasỹreny, boholabeny waixinadỹỹna-ò kia boholawiwibenyke aõmybo rarybereri-ò, 2Kia adeereny ararybekre rybe urihina wòtena tya-ribi kia ariòbitinykre aõnaõna raeryõmy rỹimyhỹre juhuluduna.3Iny boho roholarenyre kia iny boho rieryrenyre kaa aõnaõna kia inyhỹỹnareny inykoreny relyyre. 4Rikiwòrenyõkre iny riòrereny lau, ka rykaryberenykre iny rioreriore riorereny-ò Deuxu Tyhyhykỹ bedeery nidehedehehekỹmy, kia aõnaõna nidehedehe riwinyremy kia aõnaõna wiwihikỹ riwinyremy.5Tii riwahinyre tarybe wahidỹỹna Israel iny mahãdu-ò kia tuu relemy rarekremy Ijaò rioreriorereny-ò. Riwahinyre inyhỹỹnarenydee kia riixixanyrenykremy kaa rybe wahidỹỹna tariòrereny-ò 6kia irioreriorereny rieryrenykremy, kia tii boho ixideewimy riixinanyrenykremy tariòrereny.7Kawesemy tii boho tule ritidirenykre tatyhydỹỹnareny Deuxu-ò; kia tõhõtireny tusaõna aõbo tii riwinyre-ribi kia rityhynyhyymy roirenyrekre ikiemy ibutumy aõ riwinymy roirenyrekremy. 8Tii boho tahỹỹnareny weserenyõmykre iny binarenymy kia tõhõtiõrenyõmy, kia tiu ikiemy tatyhydỹỹnareny iwahidỹỹrenyõna kia òbitimy ratxirenyõhỹỹrenyre tamy.9Ebrai hãbu mahãdu, tebònadimy ratxirenyre waxiahãte-di wyhy-wana, rexiwòrenyre wouna txuu. 10Israelita mahãdu riwinyrenyõre tuu rybe Deuxu tamyreny riwinyre kia Irybe wahidỹỹna tyhydỹỹderalemy rekoamhỹreny. 11Tõhõtireny rusarenyre bedeòtiidỹỹna-ribi kia riwinymy raremyhỹ irurenyki.12Ihỹỹnareny ruki, Deuxu bedeòtiidỹỹna riwinyre Soã bederoki, Egito suki. 13Tii bero nihikỹ riwirareare kia Israelita mahãdu riòhòresedỹỹnyre bero tya-di; riwinyre bee ritàmadỹỹnyre adobo weti wesemy. 14Txumy heka tii idireny retehemy ramyhỹre biuwetyyuradi kia rumy tahe idireny ramyhỹre heòtyloosò-di.15Tii ritxuare manaurahãkỹ bederahyki kia riwahinyre iny mahãdu dee sõemy bee hãluu-ribi riõrenykremy. 16Kia riòlòdỹỹnyre beòraru manaurahãkỹ-ribi kia ritxiwire bee bero wesemy.17Ka wahỹỹnareny ire òraruna riwinyrenyre Deuxu òludumy kia ikyreny rearenyre bederahyki Deuxu Rariehekỹ òludumy. 18Tutyhymy Deuxu tamyreny riwinyre rieryrenykremy, rexitòenymyhỹreny rỹsỹnamy rekoamyhỹreny.19Raryberenyre iòludumy myy: “Kia Deuxu aõbo inydeereny rỹsỹna ydiwahinyke bederahyki? 20Kia inatyhymy tii manauhãkỹ ritxuare, kia bee taijara riòrarunyre bero wesemy. Kia aõbo inydeereny tii paõ idiwahinyke? Kia aõbo iròdude ydiwahinyke taijoi-ò?”21Deuxu Tyhyhykỹ kamy roholareu, sõemy reburere. Tii taijoi rahyre heòty-di, kia ikyara iòludurenymy ranihikỹre 22kiemy dori rityhynyõrenyreki kia rityhynyrenyõre kia rihedỹỹnyrenykemy.23Kiaremy Deuxu tarybe riwahinyre biu-ò kia rarybere biu ijò rexiraynykremy. 24Tii riwahinyre iny mahãdu-ò biu paõ, kia riwinyre alòbrònaty ritxiwire hina manamy ninawesena rirỹsỹrenykremy, 25kia kawesemy tahe rirỹsỹrenyre Ãnju mahãdu hina. Deuxu tamyreny rỹsỹna riwahinyre sõetyhymy.26Taita riwinyre biu ribunyre yhy ibryra weribi kia tabedeery nihikỹmyta riyhydỹỹnyre iraru weribi. 27Iny mahãdu tyre ririòwydỹỹnyre sõemy nawii, kia bede nonoe ura wesemy rỹire yda ỹnyra rutàura wesemy rỹire. 28Nawii rejujumy rỹimyhỹ ibreòreny tyamy, ibreòreny weruramy.29Taita Israelita mahãdu rirỹsỹrenyre kia awityhytyhymy ratxirenyre, kiemy dori Deuxu tamyreny riwahinyre ibutumy aõmybo rekoarenyremy. 30Kia riroximyhỹreny-wanawana, kia rihydyrenykre kotyre,31Deuxu reburere tamyreny kia rirubunyre hãbu mahãdu ityhy mahãdu, Israel jyre mahãdu tyhytyhy. 32Ihãremy kaa bedeòtiidỹỹna sỹtybymy, iny mahãdu òraruna riwinymyhỹreny kia Deuxu tyhydỹỹderalemy rekoamyhỹreny.33Kawesemy tahe tii rihurenyre timybo ibededỹỹnanareny ryy rabudỹỹmyhỹre wese, timybo bedebura isitere-ribile rỹimyhỹre wesemy. 34Kiaremy, tiu Deuxu inyõ rirubunymyhỹu, ijõ mahãdu ròòsemy rỹimyhỹ tamy; tii boho ixikireny ibinatyhymy rahãrenyre kia rexitòenymy rỹimyhỹreny rexityhynyrenymy Deuxu dee.35Taita tõhõtireny rekoamyhỹreny Deuxu-txi iitxedureny raremy kia Irariehekỹ ihedỹỹdurenyremy. 36Ka ibutumy irybereny heka roihyyle rare, kia ibutumy rarybemyhỹrenyre kia bòdỹỹlemy rarybemyhỹrenyre. 37Kiemy dori iworeny òbiti aõkõ rare Deuxu dee, kia òbitimy aõkõ ratxirenyre irybe wahidỹỹna dee kia Deuxu riwinyre tii boho-wana.38Kiaremy Deuxu rexiwobrunyre taijoi mahãdu-di. Tii rihurenyõre, kia iòrarurenymy urile reàlàre. Sõemy tebure riixawidỹỹnyre kia takyara rahure.39Tõhõti reare kia rubudu roiremy, yhy reamyhỹre kia ixyby ròòseõhyymyhỹre. 40Tiwese sõemybo tahe Deuxu òludumy reburerenyre bederahyki! Tiwese sõemybo tahe bederyrymy risỹnyrenyre! 41Kia sõemy inatyhymy tamyreny òbiti riwinyre rieryrenykemy kia Israel Deuxu riteburedỹỹnymyhỹre.42Tii boho tõhõti rusarenyre ibedeery nihikỹ-ribi kia tiu txuu rihedỹỹnyrenyre-ribi iòludureny-ribi. 43Tii boho tõhõti rusarenyre aõnaõnawiwihikỹ-ribi kia bedeòtiidỹỹna tii riwinyre-ribi Soã bederoki, Egito suki.44Tii riwinyre bero hãlubumy rirahorere, kiawesemy tahe egípcio mahãdu ibeõmy rekoarenyre ibemomonarenyõmy. 45Riteònyre hòrati rabrò riòhỹtỹnyrenykremy kia yròwete ribinanyrenyre iubereny. 46Kia riteònylere sei rabrò ioworureny riròrenykremy kia tòbrònareny rihurenykremy.47Rihure lòbrònareny biulòra mana-di kia iaõwireny biu nonoe-di. 48Ibrorenireny kia ibudoenireny rurulerenyre biu lòra mana biudelaa òraruki. 49Tii rihurenyre tadebure-di kia takyara-di, kia dòidenyde rubu wahi-di ijyydu wesemy.50Tii tadebure riyjanyõre kia irumy roirekemy riwahinyõre, kia rirubunyre iròdu sõmosõmo-di. 51Iny heto sohoji sohojimy Egito suki, Deuxu rirubunyre uladu adela.52Irahudi budoeni-di itxedredu wesemy, Israel iny mahãdu-di rare Egito-ribi kia idireny retehemy ramyhỹre bederahyki. 53Tii idireny rare rimywiwirenymy, kia tii boho ruberurenyõhyyrenyre; ka iòludu mahãdureny tahe bera-ò reasỹbròròrenyre.54Deuxu ridyre iny mahãdu tasỹtyhyhykỹ-ò, kia hãwalò tii òbitile rimyre. 55Tii riteònyrenyre kua suki hãwadu mahãdu iwyna-wyna iijoireny rahãỹnanymyhỹreny. Kia riwirareare suu Israel ijoi ijoi mahãdumy kia riwahinyre Israelita mahãdu rasỹnyrenykremy tahỹỹnareny hãwarenyki.56Ka Israelita mahãduta reburerenyre Deuxu Rariehekỹ òludumy kia aõ inatyhymy riwinykremy tamy riwinyrenyre. Kia rityhynyrenyõre irybe wahidỹỹna 57Kia ibinatyhymy tybyreny wesemy, roidureny wesemy iwese wyhy-di adehu rỹimyhỹre waxiahate bina-di.58Tii boho riwoxibrunyrenyre taxiwenareny obiutòna binahãkỹ-di kia tadeuse suritxoo-di kia ihãrumy risỹnyrenyre. 59Deuxu tuu robireu reburere kia taijoireny ixiribi ibutumy rihitxinyrenyre.60Tii ririre “Taheto Rybewahidỹỹna”, Silo-ki rỹimy raremyhỹ, heto tai rasỹnymy raremyhỹ iny mahãdu-wana. 61Riwahinyre kia iòludureny riwyrenykremy “Heto Rybewidỹỹna”, kia ibedeery nihikỹ deòsidỹỹnana.62Tii reburere tasỹ taijoi mahãdu òbitiòle kia riwahinyre tii boho iòludu mahãdu rirubunyrenykremy. 63Iny tỹmyra mahãdu wounaki rururenyre, kia ijadòòma mahãdu inyõ-wana roirenyke ihoõrenyre.64Ityhytyhy mahãdu rexihurenyre tõnori-di, kia iwytesereny ratòerenyre irahireny roburenykelau. 65Taita Deuxu, kai texixate tỹhiwesena-ribi; iwese hãbu debureõ ryrymyhỹre wese mona besò tuu risỹnymyhỹre. 66Tii risỹnyre taòludu mahãdu rexiwòrenykremy rabòdurenymy kia ikiemy raixỹrumy roirenyrekremy.67Tii ixi-ribi rihitxinyre Jyje rioreriore kia Ebrai iny mahãdu ritaõre. 68Iribiòtumy ixidee ritare Juda ijoi mahãdu, Sião hãwalò, kia tii sõemy tuu rerinanymyhỹre. 69Tii riwinyre tahetowihikỹ biu bede rarieki kia su wesemy ridere, kia rimywiwimy roimyhỹre ikiemy.70Taita Deuxu ritare tadeòdu Davi; tii ritare budoeni uhuari-ribi 71iu budoeni-di itxereduki raremyhỹu. Tii risỹnyre Israel Iòlò-my kia Deuxu ijoireny-di itxeredumy. 72Davi idireny tarukimy raremyhỹ riywiywinyrenymy kia idireny raremyhỹ sõemy ibedeery.
Chapter 79

1Deuxu, atyhydỹỹdu mahãdu roberarenyre asumy, rikròkròmy ribinanyrenyre heto Arybe-di Ijohona kia Jerusalem ririrenyre ibinatyhymy. 2Riatyrenyre aijoireny asỹreny umreny kia nawii nawii tuu riroxirenykremy kia riwahinyrenyre arybedi ijohodu mahãdu rubureny iròdu deburereny-ò. 3Ritxiwirenyre aijoireny hãlubu kia bewesele. Hãlubu reare bera wesele ibutumy Jerusalem bede bede-my, kia inyõ rasiranyõhyyre rubu mahãdu rituunykemy.4Iwitxira hãwadu mahãdu watyyrenymy rỹimyhỹrenyre wadireny risinyrenyre rutxuenyrenyre kia wadireny rarỹỹnyrenyre. 5Deuxu Tyhyhykỹ tiwese bedemybohe wadireny adeburemy mabekre? Kia adebure aõbo ikiemy rarekre heòtyloo wese?6Deuxu, bebureke hãwa hãwa umy rerinanyõmyhỹrenyremy, kia mahãdu arahitxinymyhỹrenyremy! 7Kiemy dori tii boho rirubunyrenyre wasỹreny waijoireny kia wasurenymy rahãỹnanyrenyre.8Uritre wararytxydỹỹrenyõmy wahỹỹnareny òraruna riwinyrenyre òraruki, ka urileta wadireny wiji bexiwobrunykre. 9Biwawiòhenanybenyke, Deuxu Wahedỹỹdureny; aaõwiwi ainytyhy òrarumy biwahedỹỹnybenyke kia õhõti rusake waòrarureny-ribi.10Aõherekibo tewahinymyhỹte iwitxira hãwa hãwa rỹỹraximyhỹre: ”Titxibo Adeuxureny rare?” Deuxu, biwawahinybenyke arobirenykemy rarytxyna biwahinykremy. Kia dori aijoireny hãlubu rejujure. 11Boholake brejudu mahãdu ohitxireny-ò kia abedeery nihikỹ-di bitabenyke kia rururenykremy ratxirenyreri.12Kai, terarytxynyte iwitxira hãwa hãwa mahãdu debò inatxi sõemy kia umy radònymyhỹrenyre òraruki. 13Kia diarỹ boho, asỹreny aijoireny, airòdureny, diarỹ boho kia wahỹỹnareny-wana umy reàlàmyhỹrenyre ikiemy kia rawiunymyhỹrenyre wiuna-di umy rawowydyrenymy.
Chapter 80

1Boholake wadeereny, Israel rybe-di Ijohodu! Boholake wadeereny, kai dori airòdureny-di arukimy atximyhỹte! Kai dori tanymyhỹte arynana tyreki, kia nawii iròdu wesena tyreki rỹimyhỹre, 2biteòsinyke ainymy derina kia Ebrai, Bejami Manase-my terinanymyhỹte! Biteòsinyke wadeereny abedeery nihikỹ; manake kia biwahedỹỹnybenyke! 3Deuxu, biwawinybenyke ixyby araraòrenykremy wadeedreny biteòsinyke ainymy derina, tai arahenyrenykre!4Tiwese bedeubo tahe, Deuxu Tyhyhykỹ kia Butumy Ibedeery nihikỹ, adeburemy mabekre aijoireny ixitòenareny-di? 5Kai wadeereny tewahinyte paõ rube arirỹsỹrenykremy kia bede-ò sohoji tỹximy rubedi ariõrenykremy. 6Tewahinyte hãwa hãwa watyyrenymy rỹimyhỹrenyre raõbinanyrenykremy wasureny òraruki kia waòludureny wadireny risinymyhỹrenyre.7Deuxu, biwawinybenyke ixyby araraòrenykremy, wadeereny biteòsinyke ainymy derina, tai arahenyrenykre! 8Tadiwyte Egito-ribi alòbròna, Israel iny mahãdu; teteònyte iwitxira iny mahãdu kia tebrònyte kaa alòbròna isurenyki.9Teywinyte suu tamy; irarutireny ralòrenyre su-txi, kia tii rexiubỹtỹnyrenyre ibutu bede bedemy. 10Tehetynyte hãwalò hãwalò aubròrò-di, kia ibederadereny raumynyrenyre ywaò nihikỹ ratyremy. 11Tii tarururade riterenyre Mediterrâneo bero nihikỹòhòkỹle kia Eufrates beroòhòkỹle.12Aõherekibo teatyte uhuari iweruramy rỹimyhỹre? Ka tahe mobo rydi rariamy rakre kia Uva bederaty riwahinykre. 13Ixỹ hàlà risurusurunyre tawareny-di, kia butumy riòdu iròdu debure riròrenyre.14Bòdòòseke wadeedreny, Deuxu Butumy Tabedeery nihikỹ! Biu-ribi tetehemyhỹte wadireny; mynake kia bihedỹỹnykremy alòbròna. 15Mynake kia bihedỹỹnykremy kaa alòbròna kai òbitile tebrònyte, kaa alòbròna ruru tỹmyra tewinyte inihikỹmy raumynykremy! 16Waòludunyrenyre rikykròre kia riworonyrenyre. Akyara-di tetehete tamyreny kia tehute kaa iny mahãdu!17Teijemy terarenyte iny mahãdu tetate, kia hãwa hãwa tewinyte inihikỹmy raumynykremy! 18Diarỹ boho ixyby arexihitxinyrenyõtyhy aribi; wabededỹỹnanareny bimywiwimy mabekre, kia diarỹ boho umy arawowydyrenykre.19Deuxu Tyhyhykỹ kia Butumy Abedeery nihikỹ-wana! Biwawinybenyke ixyby araraòrenykremy! Wadeereny biteòsinyke ainymy derinana, kia tai arahenyrenykre!
Chapter 81

1Mawiunybenyke beysabenymy Deuxu dee, iny itxedurenydee; mawiunybenyke beàlàbenymy Ijaò Deuxu dee! 2Wiu biòrarunybenyke kia wiuna biwodỹỹnybenyke bedesamy. 3Wiuna biwodỹỹnybenyke ixenana-ò kia ahãdu tỹmyra-ò rehemynykre kia ahãdu jyry-ò rehemynykreu.4Kia heka rybetyhydỹỹna rare Israel dee, kia Ijaò Deuxu tarybe tuu riwahinyre. 5Tii heka riwahinyre kaa tarybetyhydỹỹna Israel iny mahãdu-ò iu Egito su òludumy rariarenyreu. Raholare rybe wodỹỹ-ò, kia diarỹ reeryõre myy:6Diarỹ retare abròreny-ribi itxyyna utxie, rewinyre kai boho ixiyhymy matxibenykremy itxyyna utxie-di tetyymy toitemyhỹdi. 7Tiu aõhỹỹmy tatỹỹnymyhỹtenyu, kai boho wadee tarytenyte, kia diarỹ arahedỹỹnyrenyre. Kua tiribibo diarỹ rexiwòmy yhydebure bedeki, diarỹ ararawyònyrenyre kia inatyhymy watximyhỹremy rewinyre Meribá òrarunaki.8Wasỹreny waijoireny, boholabenyke wadohodỹỹna-ò! Israel, timybo diarỹ waweribi-ò kai warybe-ò boholakemyreri! 9Uritre ixyby ityhydỹỹrenyõmy suritxoo deuxu uritre inyõmy derinarenyõmy, diarỹle tahe wamy berinanybenykre! 10Diarỹ heka Ikiemy Rarehyy rare, aDeuxu, kua aratarenyre Egito su-ribi. Arywo biraynyke, kia diarỹta ariòenykre.11“Ka wasỹreny waijoireny warybe-ò ijohonaderalemy rekoarenyre; Israel riwatyhynyõlere. 12Kiaremyta, diarỹ rewahinyrenyre tariranareny nohõtiõna-di rariarenykremy kia rewahinyre aõ ixideewimy riwinyrenykremy.13Timykibo tahe wasỹ waijoi wadee roholake, kia Israel iny riwatyhynyke! 14Diarỹ aõtamaõkõ iòlududrenymy arahỹỹnanyke kia ibutumy teburewyòdu mahãdu arimyrenyke.15Kua mahãdu wamy radònymyhỹrenyre wakoki rexibedenyrenyke riwatyhynymy; irarytxynareny ikiemy rareke. 16Ka adeereny tahe diarỹ mai wityhy ariwahinyke kia biroxibenyke bederahy bidi-di, kia ihyyta awityhymy atxibenyke.”
Chapter 82

1Deuxu rimyre dtarynana suritxoo deuxu mahãdu rybe butunaki kia ityarenykita riwahinyre tarybe: 2“Kai boho ixawirenykewi atxitenyteri inymy aõmy rybereny-ribi kia aõbinabina weribiki atxitenyteri!3Besumyhỹbenyke iny iaõkõmy kia uladu iseõmy tybyõmy rỹimyhỹrenyre weribiki; kia òbitimy atxibenyke aõhỹỹmydỹỹdu aõnaõnamy ijaradu mahãdu dee. 4Biwiòhenanymy bihedỹỹnybenyke inytyhykõ. Iny iaõkõ mahãdu kia bitabenyke iny bina mahãdu deboworeny-ribi.5“Kai boho aõki ixilòrelòredỹỹdu, aõ teeryõhyymyhỹtenyte kia bedeluruki atximyhỹtenyte. Su-ki rybe wahidỹỹna òraru kia relekremy roimyhỹre bedejeijeimy roimyhỹre.6Diarỹ rarybere: “Kai boho suritxoo deuxu; ibutumy kai boho Deuxu Rariehekỹ riòre toite. 7Kiaremy burubenykre iwese hãbu mahãdu rurumyhỹre wesele; abededỹỹnanareny rexihurenykre iwese iòlòõ wesele.”8Mynake Deuxu, hãwa hãwa biwedunyke, kiemy dori bede bede ahõrõlehekỹ rỹira.
Chapter 83

1Deuxu, uritre ywimy wodỹỹõmy noõmyke! Uritre ary rabredỹỹõmy kia biyrymy noõmyke! 2Beteheini! Aòludu mahãdu reyjayjanymy rỹireri kua mahãdu umy radònymyhỹrenyre reburemy ratxirenyreri.3Tii boho bede riywinyrenyreri asỹ aijoi òludumy; kia rexiywinymy rỹirenyreri kua mahãdu kai teijemyhỹtenyte òludumy. 4Tii boho raryberenyre: "Bydòike! Rykihurenyke Israel hãwa hãwadreny kia kaa inireny ikiemy rusarenykremy!" 5Iòludureny rexibutunyrenyre kia bede riywinyrenyre; tii boho taworeny rirahorerenyre rybewi riwinyrenykemy aòludumy.6Iòludureny heka ka boho roire: Edona ijoi kia Ismaeli riòreriòre; Moabi ijoi kia Aarita ijoi; 7Ijeba ijoi, Amo kia Amaleki ijoi mahãdu, Bilitea ijoi kia Tiro ijoi mahãdu.8Kia Assiri tule tii boho-wana rexibutunyrenylere, kia iwese iruruteremy Lòò rioreriore wesemy, iny òludureny.9Biwinyke tamyreny iwese riwinyrenyre wese Midianita mahãdu dee, kia riwinyre wese Sisera mahãdu dee kia Ijabi dee riwinyre wesemy Kisõ beroki; 10Tii boho rabòdurenyre Idonahãwã bedeki, kia irubureny rasunyrenyre suki.11Biwinyke asodadu wedureny-wana kia riwinyre wesemy Orebe kia Zeebe-wana; bibòdunyke ibutumy iwedureny deòdu iwese riwinyre wesemy Zeba kia Salmuna-wana. 12Kia dori raryberenyre: “Israel su-di rykatxirenykre, suu Deuxu riwedurenyre”.13WaDeuxu, biuberanyke kaa iny mahãdu su ỹnysi wesemy, iwese yhy ohotxi aõkõ horeru ritebonymyhỹre wese. 14Kawesemy heòty bijiu risõmyhỹre, kia wòrade hãwalò riworonymyhỹre wese, hãwãlò hãwãlòmy. 15Kawesemy tahe iherenymy beake ayhydeburedi kia bisỹnybenyke alaureny ruberurenykemy.16Deuxu Tyhyhykỹ, bisỹnybenyke taòsỹnyreny-di raixỹrurenykemy, kia wesemy tahe tii boho aijoirenymy ratxirenykemy rekoamyhỹrenyre. 17Kia rabòdurenykre kia raixỹrurenykre ikiemy; kia rururenykre ibutumy iòwyrenyõlemy!18Kia rieryrenykremy kai sohojihyyle Deuxu Tyhyhykỹmy atximyhỹtemy, kai heka Ararie nihikỹ tate ibutumy suu tewedunymyỹte!
Chapter 84

1Timywe diarỹ rerinanyre arybe-di ijohona hetomy, Deuxu Butumy Bedeery Nihikỹ! 2Timywe diarỹ tamywityhyre kuakihyy aratxikemy! Deuxu Tyhyhykỹ Rybe Heto ube wehityhyymy sõemy rarumyhỹre. Ibutumy waijoire-wana bedesamy rawiunymyhỹre Deuxu iruhyymy ratximyhỹre dee.3Ibutumy tabedeery-wana, waIòlò heka waDeuxu rare! Ixiwena obiutòna bireki nawii nawii riwinyrenyre tasinanareny, txu nohõ riwinyrenyre tahetoreny, tai tariòrereny-di tarukimy ratximyhỹre. 4Kia heka awityhytyhymy ratximyhỹrenyre Irybena Hetoki rasỹnymyhỹrenyre, ikiemy rawiunymyhỹrenyre umy reàlàmy!5Kia heka awityhytyhyre kua mahãdu aribi ruruterena rimymyhỹrenyre kia risỹnymyhỹrenyre ròirenykemy Deuxu-my rerinanyrenykemy Siaõ hãwalòki. 6Tiu tii boho rariamyhỹrendyreu bede rubutxi, kia rỹximy reamyhỹre beòlòna-d; kia komy biu ròamyhỹre, sõemy behãluu reamyhỹre.7kia ròimyhỹrenyre-wanawana, irurureny raumynymyhỹrenyre; tii boho robirenykre suritxoo deuxu Deuxumy Jerusalem-ki. 8Boholake waixitòedỹỹna-ò Deuxu Tyhyhykỹ kia Ibutumy Tabedeery Nihikỹ-wana! Boholake wadee, Ijaò Deuxu! 9Deuxu, arybewihikỹ tamy biwahinyke waitxesedureny-ò, iòlò kai tetate! 10Kia heka awityhyre aõtxumy ratxikemy Arybe-di Ijohona Heto-ki kia sõemy txuu riemyhỹre-ribi iwitxira bedeki. Diarỹ aratxikemy watximyhỹre waDeuxu heto ijo ròtenaki aratxikemy kia iny bina mahãdureny hetoki aratxike-ribi.11Deuxu Tyhyhykỹ heka waloosonareny rare kia waitxesedureny. Tii rerinamy kia rawodỹỹnymyhỹre aõ òbitimy rewinymyhỹrenyremy kia riwahinymyhỹdre ibutumy aõ awimy relemyhỹre-ò. 12Deuxu Ibutumy Bedeery Nihikỹ timywe bedesatyhymy ratxidrenyre kua mahãdu umy rerinamy aratyhynymyhỹrenyre.
Chapter 85

1Deuxu Tyhyhykỹ, kai awimy atxite asu-ò; tewinyte Israel ixyby adee roosekremy. 2Ararytxyna teixawidỹỹnyte ibutumy aijoi mahãdu-ribi kia teteheõte aõbinabinamy.3Kia adeburemy ikiemy atxiõte tamyreny kia ixinamy terite akyara nihikỹ. 4Tiwawinytenyte ixyby adee aròòserenykremy, Deuxu, Wahedỹỹdureny, kia awoxibrumy atxiõte aijoi mahãdu-di! 5Kia ikiemy aõbo mabekre kyaramy waòludurenymy? Kia tiu aõbo iixihuduõna akyara?6Wadeereny ixybyle ruruterena bidiwahinyke kia wesemy tahe aijoireny bedesamy bisỹnybenykre. 7Wadeereny biteòsinyke, Deuxu Tyhyhykỹ, ainymy derinana kia wadeedreny biwahinyke ahedỹỹnana.8Diarỹ aroholakre Deuxu Tyhyhykỹ rarybekre-ò. Tii riwinykremy iny aõbinaõmy rỹirakremy, kia ixỹ ijoireny, kia rykòoserenyõkre-wana iny ryreny binahãkỹ-ò. 9Inatyhymy Deuxu rexihumy ratximyhỹre rihedỹỹnykremy motyhytyhybo ilau ruberumyhỹre, kia ihedỹỹnana iny surenyki ratxikre.10Iny wimy rerinanyre kia òbitimy rỹire witxi rekoarenykre; ywimy rỹire kia aõbinaõmy rỹire wii rimyrenykre. 11Òbitimy rỹimyhỹre mahãdu su-ribi rexitxuarenykre kia òbitimy rỹimyhỹreta biu-ribi kydetehekre.12Deuxu wadeereny idiwahinykre aõ awimy rỹimyhỹre, kia iny sureny alòbròna aõwi-di roikre. 13Òbitimy rỹimyhỹre rakre Deuxu koki kia riywiywinykre ryy tamy.
Chapter 86

1Deuxu Tyhyhykỹ, wadee boholake kia biwarawyònyke, kiemy dori diarỹ waruruõmy rare kia aõnaõnamy reareri. 2Rubu-ribi biwahedỹỹnyke kiemy dori diarỹ aratyhynymy adi watximyhỹre; kohe, biwahedỹỹnyke kiemy dori diarỹ arybe-di ijohodu rare kia aratyhynymyhỹre.3Kai heka waDeuxu tate. WaDeuxu wadi bexiwobrunyke, kiemy dori diarỹ rexitòenymyhỹre txuõtxuõlemy. 4Deuxu, bibedesadỹỹnyke aijoi woreny, kiemy dori waraykyna adeehekỹle raòwònymyhỹre.5Deuxu, kai heka iny-di ixiwobrudỹỹdu tate kia ainymy derinana ijõdire ibutumy kia iny mahãdu adee rexitòenymyhỹrenyre-di. 6Boholake Deuxu Tyhyhykỹ, waixitòedỹỹna-ò kia boholake biwahedỹỹnykemy rerajuamyhỹre-ò. 7Aõsirasiramy ratỹỹnymyhỹre bedeu, diarỹ adee rarymyhỹre, kai tahe tiwarawyònymyhỹte.8Suritxoo deuxu ihoõhyyre Awesemy; inyõ riwinyõtyhy kai tewinymyhỹte. 9Ibutumy iny mahãdu tewinyte idirahudenykre kia rexirabedednyrenykre akoki. Tii reàlàrenykre aõwiwi nihikỹmy10Kiemy dori kai anihikỹmy kia abedeery nihikỹre. Kai sohojile Deuxu tate. 11Deuxu Tyhyhykỹ, biwaedrynany aõ ariwinykemy, kia diarỹ aratyhynykre òbitityhymy; biwaerynanyke arybe-di ijohodumy aratxikemy ibutumy waumy-di. 12Waha waDeuxu, diarỹ umy areàlàmy ararekre ibutumy wawo-wana kia ararybemy ararekre aõninihikỹmy ikiemy.13Timywe inihikỹre wamy terinanymyhỹte! Kai tiwahedỹỹnyte hãluu sỹy-ribi. 14Deuxu, diarỹ aõhỹỹmy ratỹỹnyreri iny mahãdu rexityhytyhynymy rỹimyhỹrenyre-ribi, iny mahãdu adi rõhõtinyrenyõmyhrenyre. Hãbu mahãdu rabrò binahãkỹ warubudỹỹmy risỹnyrenyreri.15Kai tahe Deuxu tate ainy-di ruxetòena ijõdire kia sõemy ainymy dedrina; kia aõ teraòmyhỹte kia awityhymy òbitimy atximyhỹte. 16Ixybyle wadi bedeteheke kia wadi bexiwobrunyke; wadee adruru bidiwahinyke kiata biwahedỹỹnyke, kiemy dori diarỹ arybe-di ijohodu rare, iwese tule nadi arybe-di rohonymy raremyhỹ. 17Deuxu Tyhyhykỹ, wadee biwahinyke bitỹnynynymy aõwiwi. Taita wamy radònymyhỹrenyre robirenykre kai tiwawiòhenanytemy tiwanohõti tybònymy kiata raixỹrurenykre.
Chapter 87

1Deuxu Tyhyhykỹ riwinyre tahãwa hãwalò tyhydỹỹna tyre; 2tii rerinanyre Jerusalem hãwa kia aõtxile Israel bede bede ratyremy. 3Deuxu hãwa, boholake kaa aõnaõna wihikỹmy tii rarybere umy:4“Tiu ariwinykreu hãwa hãwa mahãdunireny kia riwatyhynymyhỹrenyre, kia arilidikre Egitoni kia Babiloniani; kiata ariywinyrenykre Bilitea mahãdu, Tiro mahãdu, kia Etiopia mahãdu kia Jerusalem-ki ruarenyre wesemy.”5Jerusalem-my iny mahãdu raryberenykre kia ibutumy iny mahãdu kualududrenyrehyylemy kia Deuxu Rarienihikỹ ixyby riwinykre hãwa ruruterehekỹmy. 6Deuxu Tyhyhykỹ, riritinykre iny mahãdunireny, tai tahe ibutumy Jerusalemlududrenyhyymykre.7Kuaki rasỹnymyhỹrenyre myy reserenymy rauwiunyrenykre myy: “Iny bedesareny òraruna heka Jerusalem-ki roimyhỹre.”
Chapter 88

1Deuxu Tyhyhykỹ waDeuxu kia Wadedỹỹdu, diarỹ rerajuamyhỹre biwahedỹỹnykemy txuõtxuõlemy kia rumy tahe atyyki aratxikehyylemy araijemyhỹre. 2Boholake waixitòedỹỹna-ò boholake arahenykemy rarymyhỹre-~ò!3Kia aõhỹỹhỹỹ sõetyhymy watyre rejujura, kia warubu iòhòmy rare. 4Diarỹ heka rare, iwese ibutumy rururenykre wesemy; waribi riõre ibutumy waruru.5Diarỹ rarimy rare rubu mahãdu yky-ki; diarỹ heka iwese rubu mahãdu tawabedeki herimy roimyhỹrenyre wesenare: kai õhõti iribireny rusawiwire, kia tii boho ixyby ihoõrenyre teijemyhỹte. 6Kai wadi tehute hãluu sỹy-ò, hãluu ijòluru sỹy-ò.7Akyarana watyre rautxienyre, kia aybò tahe riwasurusurunyre.8Kai tewinyte wabiòreny riwaatykremy kia wadi reteherenykremy wamy raybirenymy.9Diarỹ sõemy aõhỹỹmy ratỹỹnyre, kia retehewiõhyyreri. Deuxu Tyhyhykỹ, txu sỹtybymy diarỹ adee rahinymyhỹ kia wadebò rebiutxinymy rexitòenyre. 10Kia aõbo biwinykre bedeòtiidỹỹna lrubu mahãdu deewimy? Kia aõbo tii boho ritynanyrenykre kia umy reàlàrenykremy?11Kia aõbo tii boho hãluuwoki aõmy derinamy raryberenykre aõbo? Kia aõbo wabedeki ainytyhy òbitimy aõbo raryberenykre? 12Kia bedeluruki aõbo abedeòtiidỹỹnamyt aõbo robirenykre yda robirenykre aõbo aõwiwityhynamy suu rusamy roimyhỹre bedeki?13Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ adee rarymyhỹre rexitòenymy biwawiòhenanykemy; ibutumy rudiu diarỹ adee rexitòenymyhỹre. 14Aõhedrekibo tiwahitxinyte? Aõherekibo walau texiwote?15Watỹmyrauhukỹle aõhỹỹmy ratỹỹnymy raremyhỹ kiata rubu tyyki rare; reywesemy rariamyỹre araytxyna utxiedi. 16Akyara nihikỹ watyre rejujure; aòhòte binahãkỹ riwahumyhỹre.17Txu iyhyõmy riwayrawonymyhỹrenyre beòrahãkỹ-di; tii boho riwayrawonymyhỹrenyre ibutu bede bede-ribi. 18Kai tewinyte wabiòwa mahãdu kia wahetobireludu mahãdu riwaatyrenykremy, ka tahe wiji bedelurule wadee rohenyra.
Chapter 89

1Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ ikiemy arawiunymy ararekre aõmy ainymy derinanamy kia arelyymy ararekre òbitityhymy atximyhỹtemy. 2Kia diarỹ reeryre aaõmy ainymy derinana ikiemy rỹimy rarekre kia ainytyhy òbitimy ikiemy rarekre biuraretyy wesemy.3Kai tarybete: “Diarỹ retare waijoi wabiòwa Davi, rewinyre iki-wana rybe timybo tii-wana ararekre kia tamy ariwahinykremy rarybere myy: 4Arioreriorerenyõ ikiemy wedumy rarekre, kia diarỹ idi warukimy ararekre iiòlònadi ikiemy.”5Deuxu Tyhyhykỹ, biurawetyy heka rawiunymyhỹre aõnaõnawiwihikỹmy tewinytemy, kia ỹju mahãdu tahe rexibutunymy rawiunymyhỹrenyre ainytyhy òbitimy rỹimyhỹremy. 6Inyõ ihoõhyyre biurawetyyki awesemy! Inyõ ihoõhyyre biurawetyy mahãdu yky-ribi awesemy!7Kai heka tyhydỹỹna tate ỹju mahãdu rybe butuna riwinymyhỹrenyreu kia alau ruberumyhỹrenyre ibutumy kia atyymy awebròmy rỹimyhỹrenyre. 8Deuxu Tyhyhykỹ kia Ibutumy Ibedeery Nihikỹ, inyõ ihoõhyyre kia sõemy abedeery nihikỹ awesemy; kia ibutumy aõnaõna dee kai òbitimy tetyhynyhyymy atximyhỹte Deuxu.9Bero nihikỹ nidehedehe temymyhỹte; kia tetxujudỹỹnymyhỹte iybò debure nihikỹ. 10Raabi aõni tesurusurunyte kia terubunyte; arurutere nihikỹ-di debòdunymyhỹte aòludureny.11Suu ahõrõ rare kia biurawetyy tule; kai bede bede tewinyte kia ibutumy aõnaõna tuu rỹimyhỹre. 12Kai tewinyte ibòò kia iraru. Tabò hãwãlò kia Emo hãwalò umy reàlàmymyhỹrenyre rabedesarenymy.13Timykiwe abedeery nihikỹre! Timywe inihikỹre aruru! 14Aõ òbitityhymy kia awityhymy rỹimyhỹre heka aiòlòna òrarureny rare. Kai òbitimy nodu tate kia ibutumy aõ tewinymyhỹtemy terinanymyhỹte.15Bedesamy rỹire iny mahãdu umy rerinanymyhỹrenyre rawiunyrenymy kia ratximyhỹrenyre loosona aruki. 16Aiòraruki tii boho rabedesamy ratximyhỹrenyre txuu iyhykõmy; tii boho umy rawowydymyhỹrenyre kiemy dori tehedỹỹnytenyteki.17Kai wadeereny bedesa nihikỹ tewahinymyhỹte aròtarenykremy; ainytyhymy tiwasỹnytenyte waòludureny-ribi aròtarenykremy 18kiemy dori tetate wadi itxeredureny. Kai tuu Israel Deuxu tyhy, wadeereny tewahinyte waiòlòdureny.19Juhuu ayky-ribi tetehemy kai tarybete arybe-di ijohodu mahãdu òbitireny-ò “Diarỹ ariwiòhenanykre sodadu nideheõ, tamy rawahinyre wedu nihikỹmy rarekremy hãbuõ aritakre iny mahãdu yky-ribi. 20Retare heka wadeòdu Davi rare, diarỹ resỹnyre aiòlòrenymy. 21Waruru heka tii-wanahyy rarekre ikiemy, kia wabedeery nihikỹ iruruteremy roosekre. 22Iòludureny tiu ityrasarenyõna, kia iny binahãkỹ mahãdudreny ityrasarenyõna. 23Diarỹ iòludurenytyrereny arariakre kia arirubunykre ibutumy tureny dòdureny.24ikiemy òbitimy arityhynymy ararekre Davi-my kia tuu arerinanykre, kia wabedeery nihikỹ òraruki, tii inidehedehemy relekre. 25Aritytekre iiòlòna kia Bedetya ahohokỹ-ribi kia Ebrate beroòhòkỹle. 26Taita tii wadee rarybere: “Kai heka waha tate kia waDeuxu tate; kai heka waitxesedu kia wahedỹỹdu tate.”27Diarỹ adriywinymy idi ararekre iwese tii txibo wariòre dela wesemy kia arisỹnykre tii ratxikremy ibutu iòlò mahãdu ratyremy. 28Diarỹ ikiemy arerinanymy ararekre, kia warybe tamy reywinyre ikiemy tai rarekre. 29Tii ikiemy ijõdikre irioreriore, kia iiòlòna ikiemy rarekre biurawetyy wesehekỹle.30“Ka txibo irioreriorereny warybe wahidỹỹna rityhynyõrenykre-wana, txibo roirenyõdrenykre-wana wadohodỹỹna õnaõnamy, 31txibo warybe rewahinyre riatyrenykre-wana, kia warybe rewahinyre rirarenyõrenykre-wana, 32Taita diarỹ arirarytxynyrenykre iòrarunarenyki kia arisỹnyrenykre aõhỹỹmy rutỹỹnyrenykre aõnaõna òbitimy aõkõ riwinyrenyre òraruki.33Kiaremyta Davi-my rerinanyre-ribi ixawike aõkõre, ka ariwinykre tamy tuu raryberemy. 34Ariixawidỹỹnyõkre warybe iki-wana rewinyre kia timy ariwitxiranyke aõkõre tuu tamy rarybere.35“Ibutumy sohojihyyle, ariwinykremy rarybere wainytyhykyni-ribi kaa aõnaõna ariwinykremy. Diarỹ tiu waroiõna Davi dee! 36Tii ikiemy ijõdimy rarekre irioreriore, kia txuu resenymy rarekre-wana-wana, diarỹ idi warukimy ararekre iiòlòna-di. 37Kaa iiòlòna ikiemy rarekre ahãdu wesemy, kaa òbitityhymy itxeredu ratximyhỹre biurawetyyki.”38Kia kai tahe aky reamy atxiteri iòlò tetate; kaiteatymy texihitxinyte. 39Teixawidỹỹnyte rybe tewinyte adeòdu-wana kia arataana-di tehute su-ò. 40Idi tehute ihãwa wetireny-di kia irurureny tehute.41Kia rariamyhỹrenyre rawasinymyhỹrenyre iaõnareny-di, kia iheto bireludu mahãdu idi risinymyhỹrenyre. 42Kia tewahinyte iòludureny mahãdureny-ò ròtarenykre-my. Kkia tesỹnytenyte ibedesamy ratxirenykremy. 43Kai tewinyte ibinatyhymy iòlò tebònareny kia tewahinyte tii rabodukremy wounaki.44Tetate iòlò tyhydỹỹnana kia irynana-di teatyte. 45Kai tematuaridỹỹnyte aõtamaõkõ kia tesỹnyte ibededỹỹnana ixỹrunamy.46Tiwese bedemybo tahe bexiwòhyymy mabekre Deuxu Tyhyhykỹ? Kia ikiemy aõbo? Tiubo tahe akyara rookre heòty wesemy? 47Itxi ini õhõti rea timybo wabedeỹỹnana itxuure; Itxi ini õhõti rea kia ibutumy iny mahãdu tewinyte txu sohojiule rururenykre! 48Mobo tahe aõwaxina irumy rarekre kia tiu irubuõna?Mobo tahe aõwaxina rubu hãluu-ribi rahenykre?49Deuxu, titxibo tahe juhuluduna ainymy derina teteòsinyte rare? Titxibo tahe tuu biwinykremy tarybete rare Davi-ò? 50Itxi ini õhõti rea, diarỹ adeòdu wadi urile alisi rỹireri kia ilbutumy atyhydỹỹdukõ mahãdu wamy radònyreri reijereri. 51Deuxu Tyhyhykỹ, timybo aòludu mahãdu rarybemy rỹire ibinamy iòlò kai tetate! Titxi ramyhỹre, kia tii boho idi risinymyhỹrenyre.52Reàlàmyhỹrendyre Deuxu Tyhyhykỹ dee ikiemy! Kohe txiòtòetuke! Txiòtòetuke!
Chapter 90

1Deuxu, kai ikiemy atximyhỹte wawòtedurenymy. 2Kia hãwalò hãwalò rỹikõuhyy, kia domy bede bede ròrarunykõyhyy, kai heka Deuxu ikiemy nodu tate, iòraruna ihoõ kia ionana ihoõ.3Kai tarybete iny mahãdu tewinyte-ò kia ixybyle ròòserenykremy iribi dòidenyde-ò; kai biwinybenykre ixybyle suỹnysimy rexirahòrerenykremy. 4Akoki heka mil wyra sohoji txu wesenale rare, iwese kau-my bede rỹimyhỹ; kia iwese rumy bede reamyhỹre wese wylemy.5Kai tetusinymyhỹte iny mahãdu beroõ rỹimyhỹre wesele; tii boho rasiranyrenyõhyymyhỹrenyre rase wesemy. Kia heka bederade rabròmyhỹre wesele biurasòmy, 6kia raumynymyhỹre kia roirysònymyhỹre kia txiorou tahe rarubumy rurumyhỹre.7Diarỹ boho heka rexihurenyre akyara-di, adeburehekỹ riwanohõti werywerynymyhỹrenyre. 8Kai telidimyhỹte waõbinabinareny ixikoki, kia aloosona-di tahe waòrarureny wasinadi tetehemyhỹte.9Watxureny aõtamaõkõ akyara-di tekròmyhỹte; wabededỹỹnanareny rexihumyhỹre yhy rebonymyhỹdre wese. 10Kia 70 beòdra bedeõlemy warumy watximyhỹdrenyre, kia ityhytyhy mahãdu rehemynymyhỹrenyre 80 beòra-ò; kaa beòra tahe deywesenale kia aõhỹỹmydỹỹnanale diwymyhỹde. Wabededỹỹnanareny aõtamaõkõ reamyhỹre, kia diarỹ boho tahe wakõmyhỹrenyre.11Mobo tahe rieryre akyara bedeery nihikỹ? Mobo tahe rieryre brebu adeburehekỹ risỹnymyhỹre? 12Biwaerynanybenyke txuu ariuherenykemy wabededỹỹnanareny-di kia wabedeeryrenymy arelerenykemy. 13Wadeereny ixybyle bedeteheke, Deuxu Tyhyhykỹ! Tiwese bedeubo tahe akyara ixawikre? Adeòdureny-di bexiwobrunyke!14Biwaòenybenyke rudiu ainymy derinana-di, kia awityhytyhymy aratxirenykremy, kia arawiunyrenykremy kia arabedesarenykremy bede iyhyõmy. 15Wadeereny wiji bidiwahinyke sõemy deysana iwese wadeereny tewahinyte wese sõemy bederyry juhuu, kua wyra bedeu aõhỹỹhỹỹmy ratỹỹnyrenyre. 16Kia aijoi mahãdu sõemy aõnaõna ninihikỹmy robirenyre tewinytemy, kia wawijinabòdureny robirenyre Abedeery Nihikỹmy.17Waha, WaDeuxureny, kia arybewiwihikỹ heka aijoirenymy rỹimyhỹre. Wabedeereny biwahiny rewinymyhỹrenyreki.
Chapter 91

1Kua riemyhỹre Deuxu Rariehekỹ mynyna kia rexiwòmyhỹre Ibutumy Ibedeeryhykỹ ubròrò rawoki 2aõwaxina marybekre Deuxu Tyhyhykỹ dee: “Kai heka waitxesedu tate kia diarỹ adee rexirarudemyhỹre.”3Deuxu aratakre bedeòharu wasina-ribi kia webinadu rubuna-ribi. 4Tii arahetynykre taderatyti-di kia irawokita kai arararenywimy matxikre. Deuxu inymy derinana arawomy araijekre.5Kai buberuõkre rubedeluru òhãrulau kia wasidu mahãdulau buberuõlekre txumy rỹimyhỹrenyre. 6Kia buberuke aõkõre iny binahãkỹ bedelurumy roberamyhỹrenyrelau kia buberuõlekre rubudỹỹdu mahãdu txutyemy ròrubudỹỹmyhỹrenyrelau. 7Kia ihãremy mil-my iny sõe rurukre aweribiki, kia 10 mil-my aweruramy rurukre, kai aõhỹỹmy butỹỹnyõhyykre.8Kai betehemy bobikre timybo iny bina mahãdu rararytxymyhỹrenyremy. 9Kai inymy telete Deuxu aitxesedu kia amynydu Rariehekỹ-ribi;10iurenana tiu bede bedebura arawotõmonyõtyhy, kia aõnaõna binaõ tiu rehemynyõtyhy ahetobire-ò. 11Deuxu kiditeònykre taỹju (taanjo) adi tarukikremy kia araijemy adi rarekremy ibutumy abedeedỹỹnana-di.12Tii boho aramyrenykre tebòreny-di, kia awadreny myna lriwotõmonyrenyhenylau. 13Awa-di kai bisurusurunykre hãlòe kia hemylala, hãlòe deburehekỹ kia hemylala rubudỹỹdu.14Deuxu rarybere: “Arihedỹỹnykre kua mahãdu wamy rarinanymyhỹrenyre kia idireny warukimy ararekre kua mahãdu riwaerymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ-my. 15Tiu tii boho wadee ryrymyhỹrenyreu, diarỹ rerawyònymyhỹrenyre. Kia tii boho-wana watximyhỹrenyre aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹrenyreu. 16Bedesana wesemy diarỹ tamyreny rewahinyre bededỹỹnana irehemy kia reteòsinyre diarỹ Ihedỹỹdureny raremy.”
Chapter 92

1Deuxu Tyhyhykỹ, timykibo awire umy deàlàna kia wiuna-di wiuna umy bedesa Rarienihikỹ! 2Timywe awire rudiu ainymy aaõmy derinanamy ijyy kia rumy tahe aòbitinamy ijyy, 3kia wiuna reruti-di kia wiuna wodỹỹna-di!4Deuxu Tyhyhykỹ, abededỹỹnana wihikỹ riwateysanymyhỹre, kia diarỹ rawiunyre bedesamy aõnaõnawiwi tewimyhỹteki! 5Deuxu, kia heka inihikỹmy aõnaõna tewinyte! Timywe isirare arayky raerykemy!6Kai roire aõnaõna iny itxỹte mahãdu rieryrenyõre, kia iny debure mahãdu rieryrenyke aõkõre: 7iny bina mahãdu heka bederade raumynymy ramyhỹre, kia iny itxỹte mahãdu tahe riraòmyhỹrenyre, kiaremyta tii boho rexihurenykre ibutumy.8Kai, Deuxu Tyhyhykỹ, Arariehekỹre ikiemy. 9Diarỹ boho reeryrenyre kia aòludureny rururenykre kia ibutumy iny binahãkỹ mahãdu rabòdurenykre.10Kai tiwasỹnyte waruruteremy aròti wesemy kiata arybeeihikỹ bedesatyhymy wadee tewahinyte. 11Diarỹ rabire waòludu mahãdu rabòdurenyremy kia raholare iny binabina mahãdu irãreny-ò.12Iny òbitimy rỹimyhỹrenyre rõirysònyrenykre horeni-ò wesemy kia raumynyrenykre Libanohãwã teriò wesemy. 13Tii boho heka iwese bederade rabròmyhỹre Deuxu Tyhyhykỹ hetoki, kia rõirysònyrenykre iny Deuxureny hetoki.14Raumynyrenykreu kaa iny mahãdu ihãremy raratynyrenykre; kia ikiemy irurudihyymy roirekre kia sõemy tabededỹỹnanareny-di, 15kia tamyrenywimy raryberenykremy kia Deuxu òbitityhy rare. Deuxu heka waitxesedu rare. Kia tii tiu ibinamy ratxiõre.
Chapter 93

1Deuxu Tyhyhykỹ heka iòlò rare! Tii heka rexityynymy runyre kia tabedeery nihikỹ-di rexityhynymy. Tii rimywimy rilidire tymana-ò, kia tii timy raukỹke aõkõre. 2Deuxu arynana heka radewiwimy rỹimyhỹre komy radereuhỹkỹ; kai ikiemy atximyhỹte.3Deuxu Tyhyhykỹ, bero nihikỹ sỹy tarybewodỹỹ ritymadỹỹnyre, bero nihikỹ tarybe ritymadỹỹnymy kia rawodỹỹnyre. 4Deuxu Tyhyhykỹ biurawetyy riwedunyre tabedeery nihikỹ-di. Iruru heka bero nihikỹ ysetere ratyre irurutere kia aõnityhy bero nihikỹ ybò ratyre.5Deuxu, arybe wahidỹỹna heka ratyhydỹỹkemy ratximyhỹre, kia Arybe heto butuna heka òbitityhyre ikiemy.
Chapter 94

1Deuxu, kai heka tòrarytxymyhỹte; akyara teteòsinymyhỹte! 2Kai heka ibutu iny wedu nihikỹ tate; mynyike kiata biwahinykre iny rexityhytyhynymy rỹimyhỹrenyre kia tii boho tuu rekoamyhỹrenyremy!3Tibedeubo tahe iny bina mahãdu rexibedesanyrenykre? Tibedeubo Deuxu Tyhyhykỹ? 4Tibedeubo tahe rexityhytyhynymy ratxirenykre? Kia rexihurenykre taleeryreny-di?5Deuxu Tyhyhykỹ, tii boho rariamyhỹrenyre aijoireny tyre kia iaõnaõnareny iribi riwymyhỹrenyre. 6Rirubunymyhỹrenyre wytese mahãdu kia wyte mahãdu kia rirubunymyhỹrenyre iwitxira suludu mahãdu rahãwanymyhỹrenyre iny surenyki. 7Tii boho rarybemyhyỹrenyre: “Deuxu robiõhyyreri; Israel Deuxu tuu bede rieryõhyykre.”8Bieke bierykemy, iny itxỹte mahãdu! Tibedeubo tahe kai boho araykyreny bitxuabenykre? 9Kia Deuxu Tyhyhykỹ heka riwinyre iny nohõtireny — kia boholabenyke aõbo ihoõre?10Deuxu heka bede bede hãwa hãwa-di tarukimy ratximyhỹre — kia aõbo rirarytxynyõkre aõbo? Deuxu ròerydỹỹmyhỹre ibutumy iny mahãdu — kia aõbo tii ibedeery aõbo ihoõre? 11Deuxu heka rieryre iny raykyreny kia rieryre tii boho aõki awirenyõhyyrendyre.12Deuxu Tyhyhykỹ, deysanawi kua mahãdu teixinanymyhỹte, kua mahãdu teixinanyte arybe wahidỹỹna-di. 13Kawesemyta tii boho iixielehydỹỹnareny ijõdikre aõhỹỹmydỹỹnanau; ka iny binahãkỹ mahãdu-ò tahe iraymy roikre rubu hãluu.14Kiemy Deuxu Tyhyhykỹ riatyrenyõkre taijoireny; tii ixiribi ririrenyke ihoõre kua boho ihõrõrenyre. 15Ixybyle bededỹỹnanawihikỹ ijõdikre butunaki, kia ibutumy òbitimy nodu mahãdu tamyrenywimy roirekre. 16Mobo tahe rexilàmadỹỹnyre warahimy iny binahãkỹ òludumy? Mobo tahe rỹire wawe-ribi iny mahãdu aõnaõna binabina riwinymyhỹrenyre òludumy?17Txibo Deuxu riwawiòhenanyõre-wana, diarỹ tiu aõkõ arareini suu ibymy rỹire-ò. 18Deuxu Tyhyhykỹ, kia aresekremy ixidi rahõtinyreu, ainymy derinana riwamyre. 19Tiu aõhỹỹmy ratỹỹnymy kia wawi rabrebremy watximyhỹreu, kai tiwanohõtitybònymy kia tiwateysanymyhỹte.20Kai heka tuu teaõhyymyhỹte aõbina ywidỹỹdumy rỹimyhỹrenyre kiemy òbitimy aõkõ raõmysỹdỹỹnymyhỹre, kiemy dori tii boho òbitimy aõkõ aõbina bededỹỹnana riwinymyhỹrenyre, 21rexibutunymyhỹrenyre aõhỹỹmy iny òbiti mahãdu risỹnyrenykrelemy kia iny bedeeryõ rururenykremy rarybemyhỹrenyre.22Ka waDeuxu tahe mynaura wesena rare: tii riwaijemy riwawòmyhỹre. 23Tii rirarytxynykre kaa aõbina-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu kia iaõbinabinareny òraruki; Deuxu heka waDeuxureny rare, kia rihuerenykre.
Chapter 95

1Ibutumy bydòike, kiata rykeàlàrenykre Deuxu Tyhyhykỹmy! Rykawiunyrenykre bedesamy iny mynaurareny-ò, waitxesedureny kia wahedỹỹdureny! 2Rykexitỹnynynyrenykre ikomy tuu rykeàlàrenymy, wiuna-di rykawiunyrenymy rykeàlàrenymy! 3Kiemy dori Deuxu Ibedeery Nihikỹ rare; kia Iòlò bedeery Nihikỹ rare ibutumy suritxoo deuxu ratyremy.4Tii heka ibutumy riwedunymyhỹre, kia myna hãluu sỹy-ribi kia hãwalò rarieòhòkỹle. 5Bero Nihikỹ riwedunymyhỹre, kia tii riwinyre, kia suu riwedunylemyhỹre, kia tii òbitile riwinyre.6Bydòidenyke, tatiòhumy rykeserenyke kia Deuxu-my rykerinanyrenykre! Inytiòhurenymy rykeserenyke inywidỹỹdureny koki! 7Tii heka inyDeuxureny rare; iny boho heka tii inydireny tarukimy ratximyhỹre, iny boho heka iiròdureny rare kia tii inydireny ròrenymyhỹrenyre.8Uritre nohõtiõmy norenyõrenykre, iwese ahỹỹnareny roirenyre wese Meribáhãwã-ki kia Masáhãwã-ki roirenymyhỹu bederahyki. 9Kuaki tii boho riwatxiõnymy riwaurihirenyre kia waòludumy resurenyre, kia tuu robirenyre hãrele kia diarỹ tamyreny rewinyre.10Kia 40 wyramy kua iny mahãdu riwaitxenanyrenyre, taita diarỹ rarybere: “Aõhewe iny mahãdu coraçaõ binahãkỹ! Tii boho rityhynyrenyke aõkõre warybe wahidỹỹnana!” 11Kia waky reare kia tamyreny rarybere: “Kai boho tiu aròterenyõna Suu Rawahimy roimyhỹre-ò wa-wana bexielehynybbenykemy.”
Chapter 96

1Mawiunybenyke wiuna tỹmyraõ-di Deuxu Tyhyhykỹ dee! Mawiunybenyke Deuxu dee, ibutumy iny mahãdu suludu! 2Mawiunybenyke Deuxu dee, inimy beàlàbenyke! Belyymyhỹbenyke ibutumy txuu iyhyõmy kia tii iny rihedỹỹnyrenyremy!3Marybebenyke ibededỹỹnana nihikỹmy hãwa hãwa dee; belyybenyke ibutumy iny mahãdukoreny aõnaõna wiwihikỹ tii riwinyremy. 4Deuxu Tyhyhykỹ heka inihikỹre kia reamyhỹre iny boho ibutumy tuu rykeàlàrenykemy; tii heka brebuna rare ibutumy su ritxoo deuxu ratyre.5Kiemy dori iwitxira hãwa hãwa deuxureny heka suritxoohokỹle rare, ka Deuxu Tyhyhykỹ tahe biurawetyy riwinyre. 6Tii heka rakyrawomy runyre tatyyura wihikỹ-di tabedeery Nihikỹ-di kia aõnaõnawihikỹ tahe iheto ritỹxinyre.7Deuxumy beàlàbenyke, ibutumy iny mahãdu suludu! Ityyura Nihik~my beàlàbenyke kia bedeery nihikỹmy! 8Beàlàbenyke iniwiwihikỹ, bidiwydenyde aõnaõna kiata malòbenykre irybedi ijohona heto-ò.9Bexirabedenybenyke Deuxu Tyhyhykỹ koki, tiu kydexitỹnynykreu; urile mamytàtàkre ikoki, kia ibutumy suu ramytàtàkre. 10Marybebenyke ibutumy hãwa hãwa dee; “Deuxu Tyhyhykỹ heka Iòlò rare! Tii rimywiwire suu taherina-ò, kia heka raukỹukỹke aõkõre; tii riarirenyrekre taijoi mahãdu òbitimy.”11Beysake suu, kia biurawetyyta rabedesakre! Bero Nihikỹ raybònyke kia ibutumy utura utura tuu rỹimyhỹrenyre! 12Mabedesabenyke syraro kia ibutumy aõnaõna tuu rỹire! Taita bederade rirajuarenykre bedesamy Deuxu Tyhyhykỹ koki 13kiemy dori tii kynakre suu rihitxinymy riarikremy. Òbitityhymy kia Tatyhydỹỹnamy tii ibutumy iny mahãdu bede bedemy rỹire riarirenykre.
Chapter 97

1Deuxu Tyhyhykỹ heka Iòlò rare! Beysake suu! Mabedesabenyke bedebute beromy rỹimyhỹrenyre! 2Kia iweruramy rỹire biuwe kia bedeluru; aiòlòna òraru heka òbitityhy ywimy rỹire.3Ikomy heka heòtyõ rare kia iòludu mahãdu risõmyhỹre iweruramy rỹimyhỹrenyre. 4Biudelaa heka ritoosonymyhỹre bede bede; suu tuu robimy kia ramytàtàmyhỹre. 5Hãwalò mahãdu rasurarunymyhỹrendyre tybòra wesemy Deuxu Tyhyhykỹ koki, kia ibutumy suu.6Biurawetyy heka rarybemyhỹre iaõna òbitityhymy, kia ibutumy iny mahãdu dirahumyhỹde ibededỹỹnana deysana-ò. 7Kua mahãdu suritxoomy rerinanymyhỹrenyre raixỹrurenyre; kia raixỹrurenyre tadeuxumy rerinanymyhỹrenyre. Ibutumy suritxoo deuxu mahãdu rexirabedenyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ koki. 8Jerusalem iny mahãdu reysarenyreri; Juda cidade hãwa mahãdu rexideysanyrenyreri Deuxu Tyhyhykỹ tarasana òraruki!9Deuxu Tyhyhykỹ kia Ibutumy Tabedeery Nihikỹ-wana, Kai tewedunymyhỹte ibutumy hãwa hãwa, kai atximyhỹte ibutumy suritxoo deuxu ratyremy. 10Deuxu rerinanymyhỹre iny mahãdu radònymyhỹrenyre iny iny itxỹterenymy; tii heka riijemy riywinymy ratximyhỹre tasỹreny taijoireny-di kia ritamyhỹrendyre itxỹte mahãdu deboworeny-ribi. 11Loosona heka ritoosònymyhỹre iny òbitimy mahãdu bededỹỹnana, kia bedesa tahe ritxuxaranymyhỹre inywi mahãdu ryreny.12Kia Deuxu Tyhyhykỹ-ò adeysanareny òbitityhyrenyre, kia iniòbitityhymy reàlàrenykre!
Chapter 98

1Mawiunybenyke wiuna tỹmyra-di Deuxu Tyhyhykỹ dee, kiemy dori tii riwinyreki aõnaõnawiwihikỹ! 2Deuxu rarybere tabedeeryhykỹ tarasanamy; tii riwinyre hãwa hãwa rieryrenykremy ibedeery Nihikỹ Hedỹỹdu.3Taõmy derinana-di tainytyhymy tii risỹnyre riwahinykremy Israel iny mahãdu-ò. Kia irehetyhymy ru-ribi, ibutumy robirenyre iny Deuxureny ròtamyhỹremy. 4Mawiunybenyke Deuxu Tyhyhykỹ dee mabydesabenymy, ibutumy iny mahãdu suludu!5Mawiunybenyke beàlàbenymy Deuxu Tyhyhykỹ dee wiuna wodỹỹna-di biheludunybenymy! Wiuna wodỹỹna-ò biwodỹỹnybenyke wiuna! 6Biwodỹỹnybenymy wiunaòtaòta, adeysanareny biteòsinybenymy Deuxu Tyhyhykỹ Iòlò koki!7Bero Nihikỹ raybònyke kia ibutumy utura utura tuu rỹimyhỹrenyre! Mawiunyke suu kia ibutumy aki rahãwanyrenyre-wana! 8Kia heka bero mahãdu. Iny ibutuma tebò-di rehetenymyhyre wese bedesamy rỹimyhyrenyre. Hãwàlò Hãwàlò-ki tahe rawiunyrenyre bedesamy Deuxuko-ki. 9Tiubo Inytybyreny kanakre kiemy dori ibutumy iny òbitimy riwitxiranyrenyre iny sohoji sohoji ritỹỹraxinykre aobo riwinyre. Tii wiwesewesele òbitimy ibutumy riòwynyrenykre aõnaõna riwinyrenyre òwymy.
Chapter 99

1Deuxu Tyhyhykỹ heka Iòlò rare: iny mahãdu ruberumyhyrenyre. Tii runymyhyre tarynanaki; kia nawii iny wesena ritxoo tyreki ryimyhyre: suu ramytatamyhyre. 2Deuxu heka Ibedeery Nihikyre Jerusalem-ki; tii riwedunymyhyre ibutumy hãwa hãwa bede bede. 3Ibutumy reàlàrenykre ini nihiky brebunamy. Deuxu Tyhyhykỹ heka òbitimy nodu rare.4Iòlò Bedeery Nihiky, kai terinanyte aõwiwimy kia tadidyte Israel dee; tewinyte ijõdikremy tarasana ywimy òbitityhymy. 5Beàlàbenyke, iny Deuxurenymy! Atiòhumy besebenyke irynana koki kiemy dori tii òbitimy nodu rare.6Moiseisi kia Araõ boho heka Deuxu deòdumy roiremyhy, kia Samuel-my tahe rerinanyre; tii boho rahinymyhyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia tii ta rirawyònymyhyre. 7Biuwetyyura-ribi tii rarybemyhy Israelita mahãdu-ò; tii rityhynyrenyre irybe wahidỹỹna tyhyna kia tii riwahinyre tamyreny.8Deuxu waDeuxureny, kai terawyònyte aijoireny; kai texideòsinyte kia Deuxu inymy teàlàmyhytemy, kia tule terarytxynymyhyte iny mahãdu iòrarureny òraruki. 9Beàla`benyke iny Deuxurenymy, kia berinanybenyke ihãwalò tyhyhykymy! Kiemy dori iny Deuxudreny, òbitityhymy nodu rare!

Proverbs

Chapter 1

1Kaheka rybe bedeeryna rare. Salumaõ rybe heka rare. Israel. Iòlò heka rare, Davi riòre wahe. 2Tii heka rybe riritinyre taijoi mahãdu ribedeerydỹỹnyrenykremy bede rierymy rỹikremy, kia sõmy aõnaõna sirasira-di rorenymyhỹre òbitimy rỹikemy. 3Kia taijoi mahãdu-ò rarybemyhỹre. Tai heka iny awimy bede riemy rỹimyhỹre òbitimy ibedeerymy.4Diarỹ inywo arirahorekemyreri iraymy roikemy òbitimy bede rierymy! Myheka tii rarybera: - Kia jyre mahãdu-ò artiteòsinykre timybo iny ixidi ròrenymyhỹre timybo iny aõnaõnabina ixi-ribi ritòhòrarienymyhỹremy wahe. 5-6Hãbu bedeery txibo sõemy rybe-ò roholakreki rexiurihimy rỹira. Kia aõ widỹỹ rierykre. Kia tule aõnaõna sirasira riywinykre.7Timykibo tahe hãbu ixyby bede rierymy ròòsemyhỹre? Komy heka, ròtyhydỹỹmyhỹre. Deuxu rityhynymyhỹ. Iny itxỹte mahãdu sohojile heka rityhynyõmyhỹre kia tahe urile raixinadỹỹkre bedeery mahãu idi retehekre. 8Tai heka wijina mahãdu boholabenyke bureny dohodỹỹna bityhynybenyke. Uritre ixiribi rybewi-di adehurenyõmy aõbo adireny-ribi teerytenta wahe. 9Kia rybewi heka adeereny inihikỹmy aõwiwi riwahinykre aõwihikỹmy.10Wariòre, txibo tiu òrarudu mahãdu abòdỹỹdu rururkreki, roimy uritre ibònahemy ixeõmykre tuu adee rutỹỹnykreu. 11Txibo deòaridỹỹ riwinykreu wadeereny: manake waweribireny-ò inybedeeryõ iny inybò rehumyhỹrenyre wasilemy redymyhỹrenyre tahe rerubunymyhỹrenyre: Aõkõmy marybe!12Tiiboho myy rarybemyhỹrenyre: iny bedeerykõ mahãdu rikihurenykre. Ibutumy rexihurenykre. Iwese hãluu radu mahãdu hãbu rirỹsỹmyhỹre wesele wahe. 13Kia tahe ityhy nihikỹmy rakatxirenykre. Ibutumy aõnaõna sõmosõmo-di ityhymy rokoirekre òbitimy! 14Manake waweribi-txi manalòke. Txibo aõ rikiwymyhỹrenykreu, kia wiweselemy rikitxuamyhỹrenykre.15Wariòre, uritre kia wesena iwidỹỹõmy! Kia wesena mahãdu-ribi irehemy matximyhỹke. Uritre iryreny-di riraõmy. Idi tiiboho rariamyhỹrenyredi. 16Kia iny tuu ikiemy ratximyhỹre kia heka iny ibinamy tuu riwinymyhỹre. Kiemy rubudỹỹ sohojilemy rõhõtinymyhỹre iny hudulemy. 17Tiu nawii riudumy robimyhỹreu ire biu-txi runymyhỹre. Kia tahe aõtamaõkõ rexiwomyhỹre.18Kia wesena iny riribiòtu iny rỹimyhỹre! 19Kaheka ibutu nonana heka rare kiemy aõ-di risinymyhỹre ityhymy ratxikemy ixidi risỹnymyhỹre. Kamy iny ixidi rỹimyhỹre buturatyre ratxikemy. Kia tii òbitile rexihumyhỹre.20Bedeery nihikỹ rytyalemy ixielehynatyalemy rariamyhỹre ryrymy iny mahãdu iiryò roholakremy. 21Iny mahãdu-ò rytya-ò marybeke, hãwã dinodu nihĩkỹ hãwã sõmo sõmo riteòarinykremy ibutumy. 22Iny aõkõmy rỹira aõ riteòsanymy kia wese aõbo matxibenykemy ixidi atximahãte? Kaiboho aõbina-di urile tesinymyhỹtenyte. Kia ta urihimyòle aõ wadeewi tewinymyhỹtenyte, tiubo tahe kia aõwihyyle biwinymy mabekre tiubo tahe arasireny ixihereny biryrybenykre inatyhyhykỹmy?23Boholabenyke warybe-ò aõmy rarybemyhỹreò. Diarỹ dori aõbinabinareny ariywinykemy watximahãre! Waworỹsỹ atyrereny aritxiwikre irahudi tahe wabededỹỹna wihikỹ adeereny ariteòsinykre. 24Diarỹ tiwesewese aõkõ adeereny rarymyhỹre kia ta kiaboho waderalemy takoamyhỹtenyte! Wadebò retetemy retidimyhỹre adeereny, tiu inyõ wadee aõwi riwinyho aõkõ. 25Kaiboho aõwityhy tewahinyõtenyte wadohodỹỹna rewahinyrehãrele wahe. Kia warybe wihikỹ deralemy tekoatenyre.26Tai heka tiubo aõhỹkỹmydỹỹnanareny txumy bede rỹikeu abrebunareny txumy abederyryna txumy bede rỹikreu, diarỹ urile arutxuenykre ibinamy akireny arahãkre. 27Txibo tiu aõbina nihikỹ atyrereny resekreu yhydeburemy, txibo tiu kaiboho aõhỹkỹ nihikỹmy butỹỹnybenykre sõemy.28Tai tahe kaiboho wadohodỹỹ biebenykre wawiòhedỹỹnana wahe. Diarỹ tahe tiu warawyòdỹỹõna. Watxi lahãsamy bekoabenykre. Kia tahe aõtama aõkõ bòibenykre. 29Teeryteny aõbo aõherekibo tuu rutỹỹnykre? Kiemy kaiboho teerymyhỹtenyte aõ òbitimyhỹre hãrele aõderamy tekoamyhỹtenyre. Urile heka sõwemy bityhynybenyke inytybyreny. 30Kaiboho aõwiwityhy tewahinytenyõte wadehodỹỹna adeeryeny rewahinyre hãrele wahe. Kia wadohodỹỹna-txi teritenyõhyymyhỹtenyte.31Tai heka kiaboho bedraty hyrele bitòbenykre aitxỹtereny òrarumy wahe. Kia alòbrònareny raywimy rỹira yhyle heka alòbrònarenyre. Tai heka kaiboho yhynihikỹle bihebenykre. 32Iny ixiyhyboho! Kaiboho bexihubenykre. Kiemy dori kaiboho urile waribi texilòhòrariemyhỹtenyte. Itxỹte boho, awityhylemy atixmyhỹtenytemy ixidireny tahõtinymhỹtenyte. Kia ywiywimy arubunareny-ò tariamyhỹtenyte. Itxỹte boho! 33Betehebenyini txibo wiribi iwitxiraremy! Mobo warybe-ò roholamyhỹre riwatyhynymyhỹre. kia mahãdu ywimy rỹimyhỹre reximywiwimy, aõbrebunalau ruberuõhyymyhỹre.
Chapter 2

1Uladu, txibo kai warybe-ó boholakeu warybewiwi ixiwo-ki birarenykreki, 2tai rybe-ò bieryhỹkỹlemy boholamyhỹkre òbitimy, kia acoracaõ rexihumy roimyhỹkre aõrybe òbitilemy rimymyhỹkre.3txibo kai Deuxu dee bedeeryna nihikỹmy, txibo bedeery nihikỹõ biijekre iwese òsi eresyna riõmyhỹre wesemy, 4iwese nieru nihikỹ riõmyhỹre wesemy, 5kai inatyhymy itxi beakre. Kia ikonanatxi tahe bierykre timybo Deuxu ratyhydỹỹ myhỹre timybo irybe-ò iny roholamyhỹre wahe.6Wahareny mobo tahe adee bedeery nihikỹ riwahinyre. Ary ribi heka arybewihikỹ òbitimy ròhònymyhỹre. 7Kia ibutumy riwahinymyhỹre mobo iweribi-ki rityhynymy ixidi ratximyhỹreò. Tii heka wyhy itxena wesena rare mobo Deuxu tacoracaõ-wana rityhynymyhỹre wahe. 8Tii dori ryy riwirareare bedeery mahãdu-ò, kia iny rỹimyhỹre mahãdu ò tule; tii òbitile riywinymy rirarenymyhỹre iny wi mahãdu idi rariakremy.9Deuxu iny wityhymy arawinykre ywimy mabekremy, aõnaõna òbitimy biywinymyhỹkremy. 10Kiemy dori bedeery nihikỹ abededỹỹnana tya-ki ratxikre, tai heka kai sõemy beysakre aõnaõna wiwi bierykreki wahe.11Umy wityhy bedeery nihikỹ sõemy araywinykre aõnaõna bina-ribi. 12Tii boho rybina-di mariakrelau aratòenykre, kia hãbu-wana matxikelau tule aratòenykre hãbu dori urile aõnaõnalemy aõmy wimy relyymyhỹre. 13Tii boho hãbu mahãdu-ribi aratòhòrarienykre hãbu mahãdu dori òrarudu mahãdu rydi mariakelemy arateranymyhỹrenyre, kia aõtxikile hãbu wi mahãdu ydi tariamyhỹte.14Kia ibedesamy rỹira wana-ki kiemy aõnaõna bina rierymyhỹre urenana tuu rỹimyhỹre, kia ta ijõle rubudỹỹmy rarybemyhỹre aõnaõna bina riwinykre-my. 15Tii boho tiu aõ awi riwinyõhyymyhỹrenyre, kia dori iryreny ikòekòemy ikiemy tuu ramyhỹre, tiiemy urile dori aõnaõna òbiti-ribi rexilòhòrarienymyhỹre.16Iny tybyreny rybe bedeeryna roiluu-ribi aratarenykre hãwyy roiluu-ribi tule, 17Kia hãwyy urile tahãbu ririmyhỹre, tahãbu-my herina-ribi tõhõti rusamyhỹre, kiemy iny roimyhỹreu heka Deuxu iny rierymyhỹre.18Mobo hãwyy-wana rasỹnymy rỹimyhỹre, kia tii òbitile bede sira nihikỹ ixidee riwahinymyhỹre; mobo tii-wana ratximyhỹre kia òbitihyylemy rubuna rydi rariamyhỹrenyre. 19Hãbu mahãdu wedena mahãdu-wana widi rỹimyhỹ renyre, kia rybina-txi rirònymyhỹrenyre, tiu ixyby ròòserenykemy aõkõ wahe; tiu taòrarureny ixiribireny risuhòrenyõtyhy, kiemy dori tii boho òbitile aõnaõna bina ixideereny riwinymyhỹ renyre.20Bedeery mahãdu, araisinanyrenykre ry òbiti-di mariabenykremy, iny òbiti mahãdu ry-di. 21Iny wi mahãdu heka ibutumy aõnaõna wiwi rimymyhỹ renyre, kiemy dori bede wiwihikỹ iny dee riwahinymyhỹre urenana; mobo suki rahãwãnykre, kia mobo Deuxu tacoracaõ-wana rityhymyhỹrele tai rahãwãnykre. 22Hãbu itxỹte mahãdu hãbu roiluu mahãdu ibutumy taaõnaõnareny-ribi rexihurenykre ikonanau tahe suu rexihukre.
Chapter 4

1Jyre mahãdu wadohodỹỹna-ò boholabenyke! Sõemy boholabenyke kiata bede òbitimy rỹira bierybenykre. 2Waisinadỹỹna heka awirare òbitimy iny tai rỹimyhỹre uritre iribi ixitarasaõmy!3Diarỹ tule juhuu uladu rare; diarỹ sohoji uladumy ruare nadi riòremy, kiata waha ijoi mahãdu tule riwamymy wadi rỹimyhỹre. 4Tii waisinadỹỹmy reòarire myy wadee rarybemyhỹre: Arati-ò warybe birarenymyhỹke. Kia ikiemy wadohodỹỹna bityhynykreki bede bedesamy matxikre.5Bieryke bedeerymy atxikemy! Kia heka bieryke aõòbiti aõ ibinamy relemyhỹre wahe! Uritreta araisinanyre-ribi nohõti lusaõmy; uritre warybe-ribi ixilòhòrariedỹ ỹ õmy! 6Uritre bedeery mahãdu ixiweribi-ò irisiõmy, tii dori aõnaõna bina lau aratòenykre; bedeery mahãdu-di awimy atximyhỹke tii sõemy adi taruki-my rỹikre.7Kia komy iny bedeerumy ixidi risỹnymyhỹre, kia inatyhymy aõnaõna binabina lau rexitòenymyhỹre aõtxile aõriòre lau. 8Tamy biwahinyke aõnaõna-ki tedewenymyhỹte wahe, irahudi tahe bimykre tii dori tatyhydỹỹna-di arahetynykre. 9Tii rati hetyna adee riwahinykre ikiemy idi matxikremy, idi bede biòtiinybenykremy bityhynybenykremy.10Wariòre, boholake ywiywimy wadohodỹỹna bimykremy; Tai kai bede sõemy irehemy abedesamy atxikre. 11Diarỹ dori adee reteòsinyre timybo bedeery mahãdu rydi mariakremy; wary adee reteòsinyre ryòbiti-di mariakremy. 12Tii boho-wana mariabenykre, ixideewimy elemy aõbo da ywimy aõbo, tai kai tiu aõbina-txi beòsaõtyhy.13Waisinadỹỹna-ò malòmyhỹke tai ta tiu bedebinabinamy matxiõtyhy! Tii, ywimy matxikre-my adee riwahinykre, kiemy òbitimy bede biekremy. 14Uritre iny itxỹte mahãdu -ki ibinamy lahãsaõmy, uritre iny bina mahãdu rymy aõmy tuu rybeõmy. 15òrarudu mahãdu -ribi urile bexiwòke; uritre ibire-di riraõmy!16Iny kia wesena mahãdu tiu rõrõõhyymyhỹre, kia aõ riwinyra-wana kia iny witxirale òraruna-txi riatymyhỹre. 17Aõbinabina heka tamyreny rỹsỹna rare, rubudỹỹ tahe tamyreny imonarenyrare.18Hãbu òbiti mahãdu ry heka ywiywi-my ratỹnymy ramyhỹre tii rariawanaki; iwese txuu reamyhỹre wesemy kia bede ywiywimy ratỹnymy ramyhỹre, iwesele heka hãbu wi mahãdu ry rỹimyhỹre. 19òrarudu mahãdu ry iny widi lisiluu mahãdu ry tahe iribi iwitxirare, turumy roimyhỹre iwese ruu turumy roimyhỹre wesele wahe. Tii rexieryõhyymyhỹre aõtxi resemyhỹre hãrele!20Wariòre wadohodỹỹna-ò sõemy boholake! Bexiywinyhyylemy matximahãke boholakremy warybewi bimykremy. 21Tii aõhe-wana ikiemy aratiwokihyy ratxireri, ikiemy acoracaõ wokile ratxireri.22Kiemy dori iribi iny aõòbitimy ramyhỹre, tai iny aõ ibinanamy aõkõ iny rỹimyhỹre awimy. 23Kia iribi ibutumy wariòre, kia sõemy bexiijekre arybe-di tii dori sõemy arabònykemy adi risỹnykre.24Roi lau bexiijemy, aõòtaòtalau bexiijemy; urile iribi bexiwokre; 25Ikiemy ixiko-ò hyyle betehemy matxikre, uritre ixiweribi-ò ijere ijereõmy.26Komy mohõtinykre riramy aõtxi bòhònykreki tai ikiemy rywi-di mariamy makre awityhylemy. 27Uritre ixiòkeseõmy aruruna weribi-ò kia ahywena weribi-ò! Uritre iny itxỹte mahãdu ry-di riraõmy!
Chapter 5

1Wariòre, boholake wadohodỹỹna-ò bedeery-ò! Sõemy ywimy boholake rybe-di ijohodu rybe-ò! 2Tai dori kai ikiemy aõwiwirybe arati-ò birarenymyhỹkre, kia òbitilemy arybe rohonykre ibutumy aõtxile marybekre-ki.3Teeryteny aõbo wedena mahãdu tarybe bree riuhemyhỹre, kia adireny retehemyhỹre ixityre araatyrenykremy. 4Irahudi tahe ixỹruna nihikỹmy adeereny rarootinymyhỹre, inihikỹmy iutxiemy iwese iny tõnoridi wiki rojymyhỹre wese wahe.5Mobõ wedena mahãdu hewo-my rariamyhỹre, kia òbitimy rubuna rydi rariamy ramyhỹre. 6Kia heka bededỹỹnana hyy rare, kiemy dori tii rieryõhyymyhỹre tibo ryy òbiti ramyhỹre, kiemy rykòekòe-dile rariamy ramyhỹre aõ rierymy aõkõ.7Wariòre tai heka warybe-ò sõemy boholake uritre wadohodỹỹna-di alisiõ-my! 8Urile wedena-ribi bexiwòke! Uritre iheto bire-ò dehemysỹ õmy!9Tai kai tiu aaõnawiwi aribi rexihuõtyhy kia tiu abededỹỹnanawiwi ixiribi mahuõtyhy, kia dori aruru aumywi tewahinyteri inywi mahãdu-ò acoracaõ kõmy tesisỹnymy. 10Tai dori kai tiu anieru biwahinyõtyhy, aaõnawiwi iny witxira-ò; kia tiu abederaty ruru aribi rexihuõtyhy, aõmysỹdỹỹnawi-ribi.11Tai tiu matuari-õ rehemynykreu, aumy aumywiwi tiu rabinaõtyhy webinadu-my txibo mawotõmõkeki tule, 12Uritre kai myy rybeõmy: "Be, aõherewe diarỹ urile waha dohodỹỹna-di risinyre", kia wahadohodỹỹna retyhynyõhyymyhỹre!13Aõherekibo aõ awityhy inihikỹmy rewahinyõre wadee rarybere hãrele waisinadỹỹdu-ò wadohodỹỹdu-ò? 14Wiji tainihe sõemy aõhỹỹmy arutỹ ỹnykre ibutumy, waisỹru waribi ròhònykremy iny mahãdu ibutumy wamy robikremy!15Wariòre, abemy biõke ahãluurobemy kia dori awimy adeereny rỹire ahãwyy-wana! 16Txibo tahe awimy ròhònyke uladu kia hãwyy hãbu-di rityhynyõmy rỹira rytyamy rỹira mahãdu ? 17Aõbo tahe uladu-õ ratxikre ariòre kõreri hãre, kia tahe inywitxirale idi ròrenykre kia urihimyòmy teeryterimy aõkõ wahe?18Kia rybewile biuheke adee riwahinyre wahe. Bimyke kia irutaõmy tii adee rexiwahinykre umy reòarireri heribile wahe ahãwyy wesemy. 19Tii heka aõhe-wana adee ahãwyy wirare irybeluu mahãduõ! Ahãwyy aramymyhỹre araywinymy kia heka adeewi riwinymyhỹre!20Aõmybo tahe hãwyy wedena mahãdu aõwiwi biekre, aõnawiwi aõbo iny witxira-ò biwahinykre kia teeryõteri hãrele aõbo? 21kia-ki heka Iny tybyreny adi araywinymy ariranadi retehemyhỹre ywimy. Tii dori ibutumy arayyrybe rierymyhỹre aõmybo tahõtinymyhỹte rybe rierymyhỹre!22Iny itxỹte mahãdu òraruna kia ixidee òbitile aõhyymydỹỹnana riwahinymyhỹre; reruti heka òrarudu mahãdu ritaataamy rimymyhỹre. 23tii rurukre, kiemy dori dohodỹỹna rybe mynamy ratxiõhyymyhỹre. Alisi alisimy, kia aõ rityhynyõmy rỹira heka òrarudu mahãdu rubu ry mahãdu ryòhòkỹle ridymyhỹre.
Chapter 6

1-2Wariòre, txibo kai adewedỹỹna biòwynykremy tarybete-wana abiòwa wijina dee da iny witxira-ò aõbo tuu tarybeta, ka tahe wiji ròtena-ò malokre ixi arybe òrarulemy; kia uhuari òhãru-txi teseta.3Aõtxile aõrutaõ biwinykre iribi wylemy bòhònykremy, kiemy dori kai ròtewo-ki atxiteri, abiòwa-ò tarybete-ki biòwynykremy. Abiòwa biekre sõemy idi bisỹnykre, kiamy tamy bexitòenykre, aõnaõna riwinyrenyra-ribi teòrehemy ratxikremy. Uritre iny ixiradỹỹ õmy uritre tuu ixinihõtidỹỹõmy kia dori ixỹruna iny widee riwahinymyhỹre.4Uritre txuu iròtedỹỹõmy kia biwinykexieryle ralòmyhỹkre; uritre tỹhiõmy komy heka bede òhãru-ribi bexitake. 5Txibo kai iribi bexitakreki kia bexihedỹỹnykre, iwese bròre riòre riudu mahãdu-ribi rahenymyhỹre wesele wahe, iwese nawii hãinaje-ribi rexiwòmyhỹre wesele wahe.6Iny deywese mahãdu, ywimy òlòburedi betehemyhỹbenyke iribireny tahe aõmysỹdỹỹ bierybenykre tii boho-wana. 7Tii boho heka idinodureny ihoõre tamyreny bede riywike 8Ihãrele tahe bede jutàtà bedeu raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre, kia tahe rỹsỹna ributunymyhỹrenyre idi bede tòtee rierenykremy.9Kai tahe tỹhile sohojile aerynare! Tiweseu botahe kai kia wesemy bede biekre? 10"Txioini urihimyòmy arexielehynyke!" Kohe, uhimyòmy bexielehynykre, 11Kia aõkõna iòhòtyhylemy adee rehemynykre, wasidu wesele. Kia iòhòtyhylemy aõnaõna bina atyre resekre tiutxulemy, iwese wasidu tebònadimy ralòmyhỹre wesele.12Adeereny arityyritinykre hãbu aõkõ teòsa hãbu aõki awikõmyhỹre. 13Ihãre tahe tii taõwiwiriteòsinymyhỹre tebòdile aõ riwinymyhỹre, tawadile rexiukỹnymyhỹre irahudi ta taruedile aõ riteòsinymyhỹre.14Acoracaõ sõemy rỹsimy aõbinabina-di rỹimyhỹre; tii urile bede irehemy aõwidỹỹõmy ratximyhỹre, kiemy urile rõhõtinymy ratximyhỹre, iwitxiramy itỹmyramy aõibina riwinykremy irahudi iny witxiralemy taehehe riuberanymyhỹre. 15Tai kiehe tii tiulebo aõhỹỹmy rutỹỹnykre; kiemy rexirubunykre kia tamy tuahi ihokõre.16kiemy dori tii debo-ò sohoji-my reurõmy aõnaòna bina riwinyra, iny tybyreny tai ibinamy rahãre kiemy inatyhymy tuu radònyre; kaki tii boho rỹire.17-19Widi iny retehemyhỹre kai wiratyremy rỹimyhỹremy tacoracaõ-ki ixidi ratximyhỹre, kia urile raroimyhỹre, wasidu, rubudỹỹdu, kia iratireny aõ ibina riwinykrelemy raraykynymyhỹrenyre, Roidu mahãdu aõ ibina riwinymyhỹrenyre iny witxira binadỹỹlemy, irahudi tahe taehehe taseriòre boholemy riuberanymyhỹre, tabiòwa boholemy riuberanymyhỹre.20Jyre mahãdu ikiemy bureny bityhynybenyke; uritre adireny dohodỹỹna ribiòtu titxi noõmy. 21Bureny òbiti acoracaõ wo-ò birarenyke; kiemy dori ahekile ratximyhỹre.22Tii dori ary adee riywinykre; tii adee tỹhiwi riwahinykre awimy kia txuu tỹmyre-my ròhònymyhỹkre adee ixinadỹỹdumy ratxikre, aõ òbitimy rỹikre riteòsinykre. 23Buu aratohonymyhỹre adi tule aratohonymyhỹre kia heka jusarana rare ary adee ritxusaranymyhỹre awimy bede biekremy. Txibo tiu buboho aõnaõna lau aratòenymyhỹreu, kia heka òbitimy matxikemy adi risỹnymyhỹre bede bedesamy matxikemy.24Kiemy dori araòhãrunymyhỹrenyre, hãwyy deòsa arabònyke lau tii boho dori tarybe breemy taroimy jyre mahãdu ribònymyhỹreki. 25Uritre aõ wityhy kia wesena hãwyy-ò ixiwahidỹỹõmy, uritre tamy ijereõmy kia dori aitxenadỹỹmy tarue adee riyrenykre.26Hãwyy tahãbu ririmyhỹre kia heka wedena mahãdu ratyremy rỹimyhỹre! Hãwyy wedena kia nieru riòre ritamyhỹre, ka hãwyy tahãbu ririmyhỹre tahe jyre mahãdu bede rihumyhỹre. 27Kia aõbo irutaõki iny-õ `rina lyby-di araaxiòtinyke-ki abreti risỹ õreribihikỹle?28Kia aõbo irutaõki inyõ helootyre rariakeki iwa rooõhylemy? 29Iyrybyle tahe iny isiramy wihãwyy-di rawasinymyhỹre, kia tiu taòrarumy aõhỹỹ rutỹỹnyõkre!30Hãbu, wasidu mahãdu-di rityhyõmy idi rỹimyhỹre, iyrybyle tahe tiu rawasinymyhỹre taramasa ixiribi rahukremy. 31Tai heka inyõ iwasinaòle rimykre, kia tahedebo-ò inatximy reuròmy riòwynykre aòwiwihikỹ riwasinyre òwymy wahe, ihãre tahe iaõna-di ijoho rỹikre ibutumy aõ tai rỹikre-di.32Itxỹte sohojile heka irayky ijõdimy hãbu witxira hãwyy-di riwasinymyhỹre! Iny òbitile heka iny wijira-ò ixirubudỹ ỹmy rexitòenymyhỹre aõnaõnamy! 33Anonana heka aleerylemy, wotõmolemy ixỹrunuhukỹmy matxikre,34kiemy dori hãbu ihãwyy ririra-ki reburemyhỹre, tahãwyy rihãrumyhỹre òrarumy kia tahe aõtxile aõ riwinykre reerynykremy. 35Tii tiu aõtxile òwydỹỹna-ò reòbyõtyhy, tiu aõruxera rimyõtyhy; kia mobo ihãwyy-de rawasinyrale rimykemy idi risỹnykre.
Chapter 7

1Wariòre heka, wadohodỹỹna rityhynymyhỹre, tahe tule taratiò rirarenymyhỹre wadohodỹỹna. 2Wadohodỹỹna bityhynyke tai heka eysamy matxikre; wabededỹỹnana ywidỹỹna yrybule iyrybutyhyle heka arue-ò tewahinymyhỹte. 3Idi mohõtinyke tiu aõ biwinykeki ebòdi; birarenyke òbitimy aray-ò.4Bedeerytyhy bimyke ixidee abirena wesemy; bedeerytyhy bimyke ixidee asỹ mahãdu wesemy. 5Iwese tahe tii tiu abòdỹỹõna wedena wesemy, iwese heka weryrybò ribònymyhỹre tarybewimy taroimy.6Diarỹ txu-my retehemyhỹ waheto ijanela-ribi, 7tahe weryrybò nade kia tahe iitxỹtere ijõ weryrybò nade tahe tule kia òbitimy nodu aõkõ rare.8-9Kia hãwyy mahãdu heto bire-dile rare, ihyy bede rurunyre.10Kia tahe tamy ròhònyre weryrybò-wana witxi reakremy; tii heka aõni ixỹrutere rare, kia urile weryrybò mahãdu tatyy tỹmyra-di riijenanymyhỹre. 11Tii heka iwesena rare, iitxỹte hãwyy tiu taheto-ki runyõhyymyhỹre. 12Kia rirariralemy ratximyhỹre kia rytyalemy rariamyhỹre ixielehynalemy runyrunymyhỹre, hãbu heka tuu riijemy ratximyhỹre ixidee rimyke-my tabiòwa-my ikiwana ratxikemy.13Tahe tii tamy rehemynyre weryrybò-ò tahe rirytore, tamy sõemy rybebi-nabina-my tamy rarybere: 14— Rỹsỹna rekywinyra rikirỹsỹkremy brorenide juhuku rewinyre. 15Dikarỹ rare aitxese-my rare waheto-kukò makre-my, tamy kole tahe tehemynyte!16Waherina wahãna wihikỹ-di roimyhỹ, Egito riijemyhỹ. 17Watỹhina tahe tỹnyremy roimyhỹre aderona-di tarina-di tule. 18Manake, rakakre kua-ki mona-my rikiõkre kia tahe ixawikre txuu kanakòkunydihikỹle!19Wahãbu heka tasỹki anokõ ratxireri, kia irehekò tỹhina-my rare. 20Kia sõemy nieru riwyre idi bede irehemy txuu riekremy. 21Myheka, tii weryrybò ribònymyhỹre tarybewi-my, tarybe sõemy taroimy.22Tii heka ijadòòma rihelydunyre, iwese broreni tawedu hewo-my ramyhỹre wesemy wahe, iwese iny hãluurotxi resemyhỹre wesemy. 23Kia tahe rubule riraòmyhỹre, tiu riudu itxi reamy rirubunymyhỹre myawa-di, iwese nawii botoruu-ò ralòmyhỹre wesele, tii rieryõhyymyhỹre tiu irumy botoruu-ribi ròhònyõtyhy.24Tai heka wijina mahãdu wadohodỹỹna-ò boholabenyke tahe bityhynybenyke. 25Uritre rywi-ribi òlòrenyõmy, uritre hãwyy hewo-my òlòrenyõmy uritre idi nohõtirenyõmy, uritre tamy dehemysỹrenyõmy tii ratxiwana-ki.26Tii dori sõemy rexibinabinanyre weryrybò mahãdu-ò; sõemy rexiõnodỹ ỹnyre tabededỹỹnana hãwyy òraru-ki. 27Heto-ki tii tai ratximyhỹre tamy-ò heka hãbu mahãdu ridymyhỹre tai heka ryy tamy itxuure.
Chapter 8

1-3Boholake, kai taholaõleteri? Uritre ijohona renyõmy kia hãwalò ratyy-ribi adeereny ryryrenykre, kia rytya-ribi tule adeereny ryryrenykre, ixielehyna-ribi tule adeereny ryrykre, iny heto ijò sohoji sohoji-di? Boholawibenykre aõmybo rarybekre-ò:4Hãbu mahãdu boholawibenykre diarỹ ararybekre! 5Kai boho araykyreny ihoõre abededỹỹnanareny-di, diarỹ ariwahinykre inatyhymy warati lydu. Diarỹ rybewi adeereny ariwahinykre.6Boholabenyke wadohodỹỹna-ò, wadohodỹỹna heka aõnityhymy birarenybenyke. Ibutumy heka òbitimy rarybere. 7Kohe, diarỹ ararybekre òbitimy diarỹ heka reburemyhỹre roimy rybe-ki òraru-ki tule.8Kohe, ibutumy wadohodỹỹna bedeeryna rare ibinake aõkõre. 9Aõtxile iny urihimyòle ibedeery aõwaxina warybe rierykre, tahe tule idi retehekre tii inatyhymy òbitimy ratxireri.10Wadohodỹỹna heka sõetyhymy raerymyhỹre prata ratyremy; iny-õ riwaerymyhỹre iraky sõemy rarytyhydỹỹ myhỹre prata-ribi tii isỹrutyhymy. 11Kohe, bedeerytyhy heka sõetyhy mynawi-ribi ratyhydỹỹmyhỹre; kai mohõtinykre aõtxile ityhy mahãdu-di, kia heka rawitxiraõhyymyhỹre bedeery mahãdu wana.12Diarỹ heka bedeery rare, waijoi mahãdu heka awilehekỹrenyrare; sõemy heka wadohodỹỹna ijõdire, ryòbiti aõnityhymy hãbu-ò. 13Iwesemy, iny bityhynybenyke irybe birarenyke Deuxu sõemy reburemyhỹre aõnaõna bina-ki: Tai heka diarỹ bedeery sõemy reburemyhỹre ibinamy rỹimyhỹre, iny aõta òtamy rỹimyhỹre ibutumy aõtxi iny raroimyhỹre.14Inywi heka inatyhymy awire wadee wire. Diarỹ òbitimy ruruna ariwahinykre. 15Waòararu-ki heka Iòlò hãwa ridinodunymyhỹre, kia tule aõwedu nihikỹ raaõmysỹdỹ ỹnymyhỹre òbitimy wahe. 16Diarỹ aõwedu mahãdu-di aretehekre hãwa nihikỹ-di raõmysỹdỹỹnykremy ibutumy sudi.17Diarỹ ibutumy inydee raruxetòemyhỹre, iny wadee raruxetòemyhỹre-ò. 18Diarỹ wadee awire iny raityhynymyhỹre, iny witxira rityhynymyhỹre aõ iõnaõnamy aõkõ riuberanykre hãbu mahãdu-ò.19Diarỹ aõ rewahinymyhỹre sõetyhymy ramymyhỹre mynarỹsỹribi. Iny-õ bedeerymy ratximyhỹre kia òsieresyna-di nihikỹ-di ratximyhỹre prata txirie ratyremy. 20Wary heka awire rytyahyy heka rare, 21mobo wadi awimy ratximyhỹre, kia sõemy aõwiwihikỹmy ratxikre. Diarỹ inieru hyna aritỹxinykre mobo waki rahãmyhỹre-ò.22Diarỹ awynahyy raremyhỹ, tiubo tii biu bede riwinyreu. Tii juhuhykỹle ratxire aõnaõna relekõhykỹle. 23Diarỹ juhu bedeuhukỹle raremyhỹ suu relekõuhyyle.24Diarỹ watxihyyre bero nihikỹ relekõuhyyle iwory relekõuhyyle. 25Hãwalò nihikỹ, juhu bedeu ihoõhyyre, diarỹ watxihyyre.26Kai heka suu releremy tabiõhyyte, syraro-my suuramy tule diarỹ tahe watxihyyre. 27Diarỹ tii-wana butulemy watximyhỹ, tii warukile biu bede riwinymyhỹ,tahe warukile esõti riterenymyhỹ.28Tii wakile biuwetyy riwinymyhỹ biu ròakremy, bero heka bero heka bero nihikỹ rirỹsỹmyhỹre. 29Tii iwory riwinymyhỹ bero-ò, tiwese bero-bo tahe ròhònyõhyymyhỹre. Diarỹ heka ibutumu aõnaõna lòrana-di retehere warukile riwinyre.30Diarỹ tii-wana butulemy watximyhỹ, diarỹ heka awidỹ ũdure! Diarỹ boho heka juhuu wabedesa-my roiremyhỹ iny dee. 31Diarỹ heka iny-ki awimy rahãre bede nihikỹ relere-ki, iny mahàdu tuu rahãwanymy rỹire-ki.32Tai heka jyre mahãdu boholabenyke wadohodỹỹna-ò, mobo wadohodỹỹna-ò roholakre tahe rityhynykre tii awimy teysamy ratxikre. 33Kia tahe tule ibedeerymy ratxikre! Wadohodỹỹna-ò boholabenyke uritre tuu rybeõmy aõmy! 34Iny-õ warybe-ò roholamyhỹre rityhynymyhỹre, tii heka wawe-ribikihyy ratxikre kia tahe ibedesamy ratxikre!35Iny-õ waki rahãkre, kia bede wihikỹ-txi reakre Deuxu rybe rierykre. 36Mobo waderakre tahe tamy bedebina inihikỹ ariwahinykre iwesele. Ka mobo wadee ibinakre rubu tamy ariwahinykre bede wihikỹ ratyremy.
Chapter 9

1Bedeery mahãdu heka aheto riwinyre, debo-ò inatxi reurò-my itisõe. 2Kia tahe ixenanihikỹ heto riwinyre sõemy brorenide sõemy mona òtaòta.3Rybe riwinyre irybe-my, kia tahe hãwa tya-di rariamyhỹre deòarina-di tebo-ki: 4Mynake waheto-ò coracaõ-di iraymy atximyhỹtenyte mahãdu aõòtaòtaõ-my!5Mynake waheto-ò kaki biroxikre warỹsỹnawihikỹmy, wamonawihikỹmy biõkre wamona besò-my. 6Abiòwa mahãdu biatyke, kia abiòwa mahãdu iitxỹre tai ta urile birike; tai tahe kai awi-my atxikre òbitimy. Idi tahe maria-my makre ryòbiti-di maria-my makre.7Txibo kai iny aõòtaòta ixãwidỹỹmy mohõtinykeki, iny debure ixỹrutere-di urile idi awoki ibinamy idi betehekre. Txibo kai idi betehekreki kia tahe tii òbitile ixiki ibinamy rahãkre, ihyy tahe aõòtaòta-ribi rexiixãwidỹỹnykre. 8Tai heka iny kia wesena mahãdu urile birimyhỹke, uritre tamy ixiwelòròsòõ-my! 9Idi beteheke tahe biixinanyke òbitimy ratxikremy, tai tahe tii awimy ratxikre bede riery-my. Sõemy biixinanyke tahe tii iny wimy ratxikre iny òbitimy.10Bedeery mahãdu rawoki òbitidỹỹna rỹimyhỹre tawedu rityhynymyhỹre. Mobo Deuxu deòdu rierymyhỹre tii heka awimy ixidireny ratximyhỹre. 11Diarỹ bedeery wihikỹ adee ariwahinykre idi irehemy bede biekremy. 12Itxi aõbo õhõti teata bedeery mahãdu heka aõmysỹdỹỹna riwymyhỹre; kai sohojile iribi bitake. Txibo kai iwitxira weribi-ò wadi bisinykreki sõemy aõhỹỹ-my butỹỹnykre ixisohojile.13Iny itxỹte heka iwitxirare, hãwyy aderana wesemy heòty-di ixiwo-ki rỹimyhỹre tanohõtinamy, aõ heka rieryõhyymyhỹre aõmybo rexitòenykre. 14Heto ijò-ki heka runymyhỹre tiwyna tahe hãwa ryweijyti-ki runymyhỹre. 15Hãbu dee rybeòta riwinymyhỹre hãbu mahãdu ibire-di rariamyhỹre mahãdu-ò.16Myheka rarybemyhỹre rexiijeõhyymyhỹre tabededỹỹnana-di: "Manake wahetoku-kò waruramy"! 17Mona heka wasimy rewymhỹre anoni heka ibrekewire! Paõ wasimy rewasinymyhỹre tai tahe awimy rekymyhỹre! 18Sõemy heka hãwyy hewo-my rariamyhỹrenyre, tahe rieryõhyymyhỹrenyre rydi rariamyhỹre rubu rydi, sõemy heka itxỹte mahãdu rỹira wiji tahe sỹywomy rỹire hãluuromy.
Chapter 10

1Aõni heka ibedesa rare hãbu riòre inytyhymy itxỹteõmy rỹimyhỹre; hãwyy riòre itxỹtemy iaõnaõna rỹimyhỹre tahe sõemy ise aõhyymy rutỹ ỹnymyhỹre. 2Iny ityhymy inierudi-my rỹimyhỹre heka sõemy ròtamyhỹre iny aõkõ mahãdu-ò aõ riwahiõhyymyhỹre deysanabedeõ; bedewihikỹ òbitimy rỹira tahe sõemy aõnawiwi inydee riwymyhỹre taworỹsỹ-ribi. 3Wahareny uritre hãbu rubu-ò iwahisidỹỹõmy ramadese-my rurukelau, kia ijõ mahãdu tahe sõemy rexitòenymyhỹre xieryle rỹsỹnaõ ixidee riwymyhỹre.4Mobo taõmysỹdỹỹnana-ki teywesemy ratximyhỹre kia aõtamaõkõle iaõnaõna wylemy rexihumy ramyhỹre; ka mobo inatyhyhykỹmy raõmysỹdỹỹnymyhỹre tahe kia wylemy iaõnaõna raòwònymy ramyhỹre. 5Jyre mahãdu ibedeerymy rỹimyhỹre kia urile bededỹỹnana wiwi rimymyhỹre, ka jyre mahãdu bededỹỹnana wiwi-di urile risinymyhỹre tahe kia urile sõemy tyby mahãdu-ò ixỹru nihikỹ riwahinymyhỹrenyre.6Hãbu wi inytyhymy rỹira kia ixihetyrele rybewiwi rimymyhỹre, ka hãhu itxỹte tahe urile tabedeòbynaribi-ò tule iribi irehemy rỹimyhỹre. 7Ibutumy hãbu wi-txi õhõtireny reamyhỹre ibedesamy kia rubu-my rỹimyhỹre hãrele; ka hãbu itxỹteni mahãdu tahe urile idi risinymyhỹre rubu mahãdu òle idi rehumyhỹre.8Hãbu bedeery heka teysamy bedewiwi rirarenymyhỹre, ka mobo myy rarybemyhỹre "kia diarỹ reeryre!" kia heka tii òbitile tabededỹỹnana ixiribi rahumyhỹre. 9Mobo bedewiwihikỹ riwymyhỹre kia tiu aõhe rutỹ ỹnyõhyymyhỹre, ka rybina-di rariamyhỹre tahe tii òbitile aõhyymy rexisỹnymyhỹre.10Hãbu deòsa tii òbitile tabededỹỹnana ritỹxinymyhỹre bedebinana-di, iny ijõ rybedu tule tabededỹỹnanawiwi ixi-ribi rahumyhỹre. 11Hãbu rybewityhy iny witxira riwiòhenamyhỹre, hãbu bina tahe inydee deburele rieryre.12Eheheluu roiluu kia heka aõbinale bedelòrelòrele riwahinymyhỹre; ka bedesa tahe iny-ribi ehehe riinodỹỹnymyhỹre tahe widee rybewi iny riwahinymyhỹre ibutu dee. 13Hãbu bedeery mahãdu nihikỹ heka awimy ritohodỹ ỹ myhỹre, ka mobo bedeeryõmy rỹira tahe rarytxy wihikỹ rimymyhỹre ihyy tahe raratxymyhỹre.14Hãbu tyhy-my uritre wymy taryyrybe rybeòraõ-my, hãbu bina tahe aõtxile rarybemyhỹre aõmy rõhõtiõhyymyhỹre, iurenana tahe sõemy aõnaõna-my ròhònymyhỹre bederyry tule riòlòdỹ ỹnymyhỹre. 15Hãbu ityhy heka taityhy-di rõhõtinymyhỹre aõwaxina aõna aõnawi riwahinykre òbitimy.16Aõmysỹdỹỹdu heka taõmysỹdỹỹòwy-my ròtamyhỹre, kia tahe iny witxira mahãdu riwiòhenanymyhỹre, awimy ratxikre-my hãbu bina mahãdu tahe urile tanieru rinodỹỹnymyhỹre itxỹtekile aõbinabinakile. 17Mobo dohodỹỹna rityhynykre aõnaõna bina riwinyõkre-my, tii mahãdu heka rywihikỹ bede-di rariamyhỹre, ka mobo urile aõnaõna rityhynyõ-my risinymyhỹre, kia mahãdu heka rubu wese-my rỹimyhỹre riõmy.18Coracaõ isu-my rỹimyhỹre kia sõemy iny tawòki roidi rỹimyhỹre; ka hãbu ywimy rỹikõmyhỹre kia heka hãbu rybeluu-my rexirahòremyhỹre kia tahe tule rarajiỹ-di ijohodu-my rexirahòremyhỹre. 19Mobo sõemy ixybyxyby rarybemyhỹre kia heka aõmy rõhõtinyõhyymyhỹre; ka hãbu bedeery ywimy rỹimyhỹre kia tahe tarybe riywinymyhỹre.20Tiu tii rarybe-wana, kia irybe awimy ròhònymyhỹre kiainy tamy roholamyhỹre; ijõwe-ribi mahãdu rybe tahe aõmy irybe tiu awimy ròhònyõhyymyhỹre kiemy itxỹte rybereki. 21Hãbu bedeery mahãdu dohodỹỹna heka awirare, kia iny riwiòhenanymyhỹre, ka itxỹte mahãdu dohodỹỹna tahe kia urile iny rihumyhỹre kiemy dori awimy aõkõ rarybemyhỹre.22Arybewihikỹ iny dee tewahinymyhỹte kia heka òbitimy tewahinymyhỹte, kiemy dori tiu bederyry nohõtiyrena tewahinyõhyymyhỹte. 23Hãbu itxỹte mahãdu kia urile aõnaõna binabinalemy rexiixinanymyhỹrenyre, ka hãbu bedeery mahãdu tahe urile rabedesamyhỹrenyre ixyby bedeery-my ratxirenykre-my.24Hãbu bina mahãdu aõhyymydỹỹnana-txi rekoarenykre kia aõbo inatyhymy brebunamy rỹimyhỹre wahe, ka hãbu wi mahãdu tahe ibutumy aõnaõna wiwi-my robikre inatyhy-my òbitimy tamy rehemynykre. 25Iny itxỹte mahãdu wylemy rexihurenykre iwese biu dele ròamyhỹre wesele kiata wylemy rawinymyhỹre, ka iny inytyhy mahãdu tahe tahãwareny awimy riwinyrenyre.26Iny deòdu-ki rỹimyhỹre deywesemy kia heka urile tadinodu-di risinymyhỹre, kia ratidesemy rexiònanymyhỹre kia heka ibinamy tadinodu-ò riwahinymyhỹre. 27Hãbu Deuxu rityhynymyhỹre kia heka ire tabedewi riumydỹỹnymyhỹre, ka hãbu Deuxu bededỹỹnana-di risinymyhỹre tahe kia iyjalemy bede riekre ibinamy ratxikre.28Iny inytyhy mahãdu raròsòna kia bedesamy inatyhymy rexirahòremyhỹre, ka itxỹte mahãdu rarasinymyhỹre tahe tiu inatyhymy tamyreny ròòseõtyhy. 29Arybe bededỹỹnana wihikỹ kia tarurumy iny rimymyhỹre mobo aratyhynymyhỹre-ò, kia dori iòwykõ-my aõkõ tewahinymyhỹte txibo mobo Deuxu òludumy ratxireri. 30Kia tiu inywi mahãdu rexihuõtyhy, ka iny itxỹte mahãdu tahe suyle rexihurenykre.31Hãbu wi mahãdu tadohodỹỹwihikỹ riwahinymyhỹre urihinamy, ka hãbu itxỹte mahãdu ureraru tahe ikiemy awimy aõkõ rarybemyhỹre. 32Hãbu wi mahãdu kia awimy iny rirawyònymyhỹre kia inymy reàlàmyhỹre ka hãbu bina tahe tarayy rybele binalemy iny rirawyònymyhỹre.
Chapter 11

1Kai heka ibinamy iny itxỹte mahãdu-di tetehemyhỹte, ka inywi mahãdu-my tahe sõemy tureny teàlàmyhỹte. 2Txibo tiu hãbu tii òbitile rexityhytyhynymyhỹre kia tii òbitile ixỹru nihikỹ my rexirubunymyhỹre, txibo tiu tii awimy ratximyhỹreu tahe kia ywiywi-my bedeery-my ròòse-my ramyhỹre.3Hãbu inytyhy mahãdu heka rahitxidỹỹ-my rỹimyhỹre òbitimy rỹimyhỹreki, ka itxỹte mahãdu aõnaõna bina tahe rubuna riwymyhỹre. 4Txibo tiu bededỹỹnana wihikỹ-ò bede rehemynykreu, iny ityhymy inierudi-my rỹimyhỹre mahãdu tiu inyõ rahenyõtyhy! kia iny wi mahãdu sohojile rahenykre aõhyymydỹỹnana-ribi.5Iny inytyhy mahãdu tii òbitile taaõnaõna riywinymyhỹre, ka iny itxỹte mahãdu tahe tii òbitile rexiatymyhỹre ixi taòrarule-my. 6Inywi mahãdu heka rexihedỹ ỹnymy rỹimyhỹre ywimy rỹimyhỹreki, ka itxỹte mahãdu aõnaõna bina tahe rayrawomy roimyhỹre itxi rejujurenykre-my.7Rubu heka itxỹte mahãdu rihumyhỹre aõjuhu bina rihumyhỹre taòrarumy, Deuxu òludu wahe. 8Deuxu inywi mahãdu ritakre aõhỹkỹ-my rutỹ ỹnymyhỹre-ribi, iny iny itxỹte mahãdu-ò tahe rarytxyna nihikỹ riwahinykre.9Hãbu bina mahãdu heka tarybe riuhemyhỹre hãbu wi ribinanykre-my, kiemy hãbu wile heka iribi awi-my ròhònymyhỹre, kiemy dori tii mahãdu inywi roire, iny aõòtaòta aõkõ roire. 10Hãwã ibutumy heka hãbu bedewi wihikỹ riryrymyhỹre kia rabedesamyhỹre, rurumyhỹreki tahe hãbu bina wesele reamyhỹre. 11Hãbu òbiti mahãdu heka tii òbitile tahãwãreny ritòamyhỹre rexiywinykre-my. Hãbu bina mahãdu tahe tii òbitile tahãwãreny ribinabinanymyhỹrenyre.12Mobo taheto bire ludu-wana widee rybebina riwinymyhỹre kia heka taaõna binabinareny riteòsinymyhỹrenyre, ka iny bedeery tahe rybeõlemy ratximyhỹre ihyy tahe ixãwimyhỹre. 13Mobo rybe binabinalemy raybemy ratximyh~re inydee kai heka urile rexiuberanymyhỹre, ka iny wi mahãdu tahe urile iny witxira rybe riwòmyhỹre kiemy aõnityhyreki.14Hãbu bedeery rasiranymyhỹreki kia urile hãwã ywiwywi-my rexihumy rejuju-my ramyhỹre, ka hãbu wi-õ hãwã dinodu-my rỹimyhỹre-wana hãwã-di rimywi-my ratximyhỹre rimywi-my.15Mobo iny witxira dewedỹỹna riòwynykr-my rexiywinymyhỹre kia iòwyhykỹ-my iny witxira-ò riòwynymyhỹre. Txibo kai aõkõ-my besekreki tahe anieru ixi òbiti-my idi matxikre ani-my. 16Hãwyy wi òbitimy rỹimyhỹre kia aõnawiwi rimymyhỹre iwese hãbu ityhy-my inieudi-my rỹimyhỹre wesele, kia taityhy riuhemyhỹre ixyby awityhy-my ratxikre-my.17Txibo kai tiu aõwi biwinykreu kia iny witxira iyrybule aõwi adee riwinykre; txibo kai aõ ibina biwinykreu kia iny witxira urile biwotõmonykre. 18Iny itxỹte mahãdu aõwiwi rimymyhỹre kiata urihimyòle idi rỹimyhỹre irahudi iribi wyle-my iribi rexihumyhỹre, ka mobo ywi-my ratxikre-my rexiixinanymy ratximyhỹre tahe bede irehe-my riekre.19Inatxi-my aõnaõna kia òbiti-my rỹimyhỹre: mobo rexiurihimy ratximyhỹre kia rywidi òbitimy rariamyhỹre, ka mobo aõnaõna binadile rexiurihimy ratximyhỹre tahe kia òbitimy rubuna rydi ramyhỹre. 20Wahareny kai heka iny itxỹte iny bina mahãdu-di aky reamy idireny tetehemyhỹte, ka iny òbitimy ywimy rỹimyhỹre mahãdu-di tahe awo reysa-my idireny tetehemyhỹte.21Kia inatyhymy iny itxỹte mahãdu tiu Deuxu rarytxynawo-ribi rahenyrenyõtyhy. kia ribi tahe Deuxu hãbu rityhynymyhỹre riòle rimykre. 22Hãwyy ruxera kia aõki ixiki ibinamy rahãõhyymyhỹre, iwese manarỹsỹ rỹimyhỹre wesemy idi rexiywidỹ ũnymy rỹimyhỹre.23Aõwi-my iny wi rexitòenymyhỹre kia aõtamaõkõ tamy rehemynymyhỹre. ka iny bina raròsòna tahe Deuxu rarytxynalemy rexirahòremyhỹre. 24Mobo taaõna wiwi iny witxira-wana riwirareamyhỹre kia ywiywi-my raityhynymy ròòsemy ramyhỹre; ka mobo urile tanieru ihudu lau ritòenymyhỹre kia tahe ywiyw-my inieru rexihumy ramyhỹre.25Kohe iny awimy rỹimyhỹre kia ikemy awityhytyhy-my rỹikre; tii dori ixybyle tamy ròòsekre aõbo iny witxira-ò riwahinyre wahe. 26Iny mahãdu heka sõemy aõnadi ijohodu mahãdu-my radònymyhỹre kiemy dori urile aõnaõna riwòmyhỹre, irahudi tahe riteòsinymyhỹre iòwy raòwònymyhỹreu; ka ijohodu rỹsỹna-di iòwyriòremy ròhònymyhỹre tahe kia iny mahãdu tai awimy rahãmyhỹre.27Txibo kai ikiemy awi inydee bie-my matxikreki tai kai Deuxu tarybwi adee riwahikre, ka txibo kai aõbinabinale ikiemy tuu matxikreki tai ikiemy rybe binabinale adee ròhònykre 28Txibo kai anieru-ò bexityhynykre-wana adee bede rayjakre! Deuxu ta bityhyny kia adee bede awimy relekre, ywimy iwese berade raumynymy ramynymyhỹre wese wahe.29Mobo tyby-di òlydymy rỹimyhỹre kia urile tasỹreny riixiranymyhỹre, tai tahe kai aaõnakõlemy bexiijaranykre abedeyhymy matxikre. Ainytyhy heka ywiywi-my rexihumy rakre, hãbu w-my atximahãte-ribi.30Hãbu wi heka bederade raratynymyhỹre wesemy raxiheji-my ramyhỹre awimy tiu aõ ribinanyõtyhy. Mobo bedeery tahe iwitxiramy Deuxu-wana ibutumy rỹimyhỹrenyre. 31Ka inywi mahãdu dorile heka rarytxyna wotxi ralòkre taòraru ehetxinalemy, iny itxỹte mahãdu-di tainihe betehebenykre aõhỹkỹ-my dỹỹnana tamyreny inihikỹ-my ròhònykre.
Chapter 12

1Txibo kai awò-ribi Deuxu bityhynykre-wana adee umywihikỹ-txi beakre, kia tahe dohodỹỹna bityhynykre rybewihikỹ tule. Mobo rybe òbiti ritxiỹnymyhỹre tahe kia iny itxỹte tuu rỹira. 2Kai heka hãbu-my teàlàmyhỹte kiemy dori aõ awi rierymyhỹre; ka hãbu tabinanymyhỹte-wana tahe hãbu ibinamy ratximyhỹre.3Bede binabina heka tiu bedewi-my bedesamy aõ riwahinyõhyymyhỹre, ka bede wihikỹ tahe aõwiwi sõemy awimy hãu-ò riwahinymyhỹre idi awimy bede riekre-my. 4Hãwyytyhy iriraõmy rỹira kia heka òbitimy rỹimyhỹre aõtxile hãbu-ò, ka hãwyy itxỹte tahe aõtxile webinadu wesele rỹira kia tahe tahãbu-ribi aõwiwi ritamyhỹre.5Hãbu òbitimy rỹira kia sõemy aõwiwi-di taratiwomy rỹira, ka iny itxỹte mahãdu tahe aõnaõna binabinalemy rarakynymy rỹira kia urile raroimyhỹre. 6Iny itxỹte mahãdu heka roilemy aõ ritxienymyhỹrenyre iny witxira ribinanykrelemy, iny wi mahãdu tahe iny riwiòhenamyhỹrenyre kia òbitimy rarybemyhỹre.7Deuxu heka iny itxỹte mahãdu ibutumy rahurenykre, iny wi mahãdu-di tahe ixitykyki idireny ratxikre. 8Ibutumy awimy hãbu -ki iny boho rahãmyỹrenyre kiemy dori aõwiwilemy ratximyhỹre, ka hãbu itxỹte itxỹte-my ratximyhỹre kia dori sõemy aõnaõna binabina-di ratximyhỹre aõbinalemy raraykynymyhỹre.9Kia heka aõni awire iny òbitimy rỹira kia awimy aõmysỹdỹ ỹ utxie bimykre tai dori ixidee òbiti aõ bimykre ihyy tahe ixidee bede biteytenykre. 10Hãbu taaõnadi awimy rỹira kia aõwiwi-ò tairòdu riòhãrunyõhyymyhỹre, ka hãbu bina mahãdu tahe tacoraçaõ aõnaõna binale rihynymyhỹre.11Mobo sõetyhymy raaõmysỹdỹ ỹnymyhỹre, kia mahàdu heka alòbròmy aõwimy rexielehynymyhỹre, kia tahe sõemy rỹsỹna-di ratximyhỹre tariòre boho-ò; ka mobo taaõmysỹdỹỹna ribiòtule rõrõmyhỹre tahe tiu aõ rimyõhyymyhỹre kiemy teàwesereki. 12Iny itxỹte heka inydee roilemy aõmy iny ribònymyhỹre aõbinabinalemy inydee rarybemyhỹre, iny wi tahe sõemy iny riemyhỹre iny wiòhedỹỹmy tarybewihikỹ-di.13Hãbu bina heka sõemy raroimyhỹre tarybe òbitikile rexilòrelòrenymyhỹre, iny wi tahe sõemy rexihedỹ ỹnymyhỹre aõnaõna sira sira-ribi kiemy tii òbitile rarybemyhỹre. 14Mobo ixybyixyby òbitimy rarybemyhỹre kia heka sõemy aõwiwi rimymyhỹre òbitimy rarybemyhỹreki; mobo tebò-di iny witxira riwiòhenanymyhỹre kia ikiemy iòwymy awimy rarekre.15Iny itxỹte heka ixybyixyby rarakynymyhỹre kia tahe sohojityhy aõwi-txi reamyhỹre, bedeery tahe dohodỹỹna-ò rybeõ-my roholamyhỹre. 16Iny itxỹte heka aõtxile aõ ritòamyhỹre teburele-my, ka hãbu bedeery tahe tiu tarati riitxỹtedỹ ỹnyõhyymyhỹre aõ ibinamyhỹre hãrele.17Mobo òbitimy rarybemyhỹre kia heka aõwityhy riwiòhenanymyhỹre sõemy, ka rybe-ò ijohonadu mahãdu tahe roilemy aõmy relyymyhỹre, kia urile aõnaõna binana riòlòdỹ ỹnymyhỹre bòdỹỹna tule. 18Iny òbiti ijõ kia tòròtò txurydese-my tõnori wesemy relekre riwiòhenanymyhỹre ywimy.19Aõ òbiti heka bede irehemy bede riijemyhỹre, ka roidu mahãdu tahe iõhõtyhylemy raerymyhỹre. 20Mobo tawoki aõòtaòtamy raraykynymy rỹimyhỹre kia sõemy bòdỹỹnadi aõna~na binadi rỹimyhỹre, ka mobo bede riywinykre-my tarybe riuhekre kia tahe sõemy teusamy tawoki idi ratximyhỹre.21Iny tiu heka aõhỹkỹ-my rutỹ ũnyõhyymyhỹre, kia tahe aõwi ibutemy riwyõhyymyhỹre, ka iny bina tahe sõemy aõnaõnamy sõemy kiemy itxỹte-my ratximyhỹreki. 22Kai heka sõemy iny roi mahãdu-my tadònymyhỹte, iny òbiti mahãdu-ò tahe sõemy rybewi tewahinymyhỹte òbitimy.23Hãbu òbiti heka tiu xiwede-my ratxiõhyymyhỹre aõ rierymyhỹredi, hãbu itxỹte tahe sõemy taitxỹte riteòsinymyhỹre ibutumy. 24Mobo sõetyhymy ixidi aõmysỹdỹỹ-my ratximyhỹre kia heka aõdinodu-my runykre; ka mobo txiòribile teywesena-ribi aõmysỹdỹỹ-my risỹnymyhỹre kia heka tiu aõmysỹdỹỹ-txi iijaraõna.25Hãbu uwiõ-my rỹira heka urile tabiòwa ribinanymyhỹre, ka hãbu wi tahe tarybewi tabiòwa-ò riwahinymyhỹre riwiòhenanykre-my. Tahe tabiòwa-ò ywimy rỹira awimy. 26Inywi heka tabiòwa riwiòhenanymyhỹre bede awimy riekre-my, iny bina tahe urile iny ribinanymyhỹre, iny-di risinymyhỹre.27Iny deywese mahãdu heka raaõmysỹdỹỹnyõhyymyhỹre iròdule ririunymyhỹre, ka hãbu aõmysỹdỹỹdu tahe sõemy riwahinymyhỹre aõtxile aõ-wana witxi reamyhỹre. 28Mbo rywihikỹ-di rariamy ramyhỹre kia heka bede wihikỹ rydi reakre, tiu heka rubulau brebuna ijaraõna.
Chapter 13

1Wijina mahãdu bedeery heka tyby dohodỹỹna rybe mynamynamy ratximyhỹre; wijina mahãdu itxỹte tahe urile raitxỹtemyhỹre, urihimyòle aõòbiti riwinymyhỹre tyby-ò. 2Inywi heka sõemy aõwiwi-txi reamyhỹre, kiemy dori òbitimy aõmy rarybemyhỹre, ka iny bina tahe tarybe-my rarybemyhỹre, icoraçaõ sõemy aõnaõna òtaòta-di retyymy ramyhỹre.3Mobo tarybe riòhãrunymyhỹre kia heka rimymyhỹre, ka mobo ryberybe-my ratximyhỹre aomy rõhõtinymyhỹre, kia heka ibina-my rexihu-my ramyhỹre ixidee òbitile. 4Iny deywese mahãdu heka sõemy rarasinymyhỹre kia tahe tiu aõtxi reaõhyymyhỹre; ijõ weribi-ò tahe iny mahãdu inatyhy-my aõmy reamyhỹre kia aõmysỹdỹỹdu inatyhymy tarasi riòbitinymyhỹre.5Hãbu wi mahãdu heka inyroi-ki ibinamy rahãmyhỹre; hãbu bina tahe ixybyixybyle raoimyhỹre, kia tahe ixỹmy rexirubunymyhỹre. 6Inytyhy heka hãbu rimymyhỹre aõnaõnawi tahe tamy riemyhỹre, òrarudu tahe tii òbitile rexiatymyhỹre taòraru-ki.7Sõemy heka iny raityhynyke-my ixi-di risỹnymyhỹre aõ riwinyõmyhỹre-ribi, ijõ weribi-ò iny sõemy ityhy mahãdu raõkõke-my risỹnymyhỹre. 8Ityhy mahãdu heka sõemy wasidu mahãdu lau reamyhỹre inieru iribi riwyhenylau. iny aõkõ mahãdu tahe tiu brebu-my reaõhyymyhỹre.9Inywi mahãdu bede heka sõemy loosonadi rỹimyhỹre raràsonadi tule, iny bina mahãdu ry tahe turuhỹkỹle-my ramyhỹre bede luru wesele roimyhỹre. 10Aõbina rybeluu kia heka urile iny ribinanymyhỹre; ka iny òbitimy rỹira tahe rybe-ò roholamyhỹre, kia tahe bede rierymy ròòsemyhỹre.11Nieru irutaõ-my inydee ramyhỹre kia heka aõtamaõkõ iny-ribi ramyhỹre tahe iny-ki sõemy aõ rỹimyhỹre-ribi rexihumyhỹre. 12Rasi heka tiu inydee inatyhy-my raaõkõ rare, urile heka bederyry-di iny coraçaõ ritỹsinymy rexihumy ramyhỹre, tiu iny aõmysỹdỹỹnareny awi reamyhỹreu inydeereny inihikỹ-my bedesa riwahinymyhỹre.13Deuxu rybe-di alisiõmyke tai heka sõemy aõhykỹ-my rarytxyna nihikỹ-ki matxikre, tii tuu rarybere wahe; Deuxu rybe heka bityhynyke kia tahe aõnaõna wiwi-txi sõemy beakre tii tuu rarybemyhỹre wahe. 14Iny bedeery dohodỹỹna kia heka iny rihedỹ ỹnymyhỹre mobo irybe-ò roholamyhỹre, kia tule aõòhaãru-ribi rihedỹ ỹnymyhỹre tii aõ-wana witxi reamyhỹre-ribi.15Hãbu òbtimy rỹira kia heka sõemy tabiòw-txi reamyhỹre, ka iny itxỹte mahãdu tahe iryreny isirara kia dori sõemy aõnaõna òhãru tuu rỹimyhỹre. 16Hãbu òbitimy rỹira kia heka iny riwiòhenanymyhỹre tabedeery-di, ka mobo Deuxu urile ritxiõnymyhỹre tai heka iny itxỹte riteòsinymyhỹre kia iaõnaõna wiwi ihoõre.17Rybe wahidỹỹdu heka tiu inydee rybewi riwahiõhyymyhỹre kia urile iny-di risinymyhỹre iny awi aõkõ riemyhỹre, ka rybe wahidỹỹdutyhy tahe awimy rỹimyhỹre iny witxira riwiòhenanymyhỹre awimy ratxikre-my. 18Iny dohodỹỹna-ribi ribiòtu-my rỹimyhỹre kia heka dohodỹỹna ywiywiwi-my raisỹru-my rexihumy ramyhỹre; ka mobo inatyhy-my dohodỹỹna rityhynymyhỹre, kia heka rybe wihikỹ rimymyhỹre.19Aõ inatyhy-my relemyhỹre kia heka bede deysa nihikỹ iny wo-ò riwymyhỹre. Iurenana heka tiu itxỹte mahãdu taõbinaibnareny ixiworeny-ribi risuhòõtyhy. 20Iny bedeery mahãdu heka bieke tai kai bede biery-my boosekre iwesele; txibo kai iny bina mahãdu-wana bexibutumy matxikreki tahe ibina-my bexihumy makre iweserenyle.21Beryry heka òrarudu mahãdu wanale rỹimyhỹre, inywi mahãdu tahe ikiemy aõwi-txi reamyhỹre bedesa-my ratximyhỹre. 22Tiu hãbu inatyhy-my rurumyhỹreu kia taõnawiwi tariòreriòre boho-ò taõnawiwi ririmyhỹre; ka òrarudu nihikỹ ruru-wana tahe iaõna wiwi iny inytyhy mahãdu-ò rararemyhỹre.23Iny iaõkõ-my rỹira mahãdu aõwasina bederaty sõemy ribrònykre, ka tahe rityhynyrenyõkre-wana tiu tii boho bede wihikỹ-txi tahãsarenyõna. 24Uladu tyby tariòre tiu aõhykỹ-my risỹnyõtyhy kia heka idi awimy aõkõ ratximyhỹre riteòsinymyhỹre. Ka uladu tyby tariòredi awimy ratximyhỹre kia tahe uladu-my ratximyhỹreule aõnaõnalau ritòenymyhỹre.25Inywi heka ikiemy rỹsỹna tamy ijõdire rama-my reahenylau; iny bina tahe ramasa-my rexihumyhỹre aõmybo inatyhy-my reamyhỹre.
Chapter 14

1Hãwyy bedeery heka taõwiwi ixidee riwinymyhỹre, ka hãwyy itxỹte tahe ixi sohojile rỹira kia tahe taseriòre boho aõnaõna urile ribinanymyhỹre. 2Inyõ rexiurihi-my ratximyhỹre kia heka ywimy rỹimyhỹre, kia heka iny awimy adi ratximyhỹre aratyhynymyhỹre riteòsinymyhỹre; ka mobo aõòtaòata mahãdu rydi rariamy ratximyhỹre, kia tahe iny aratxiõnymyhỹre tuu riteòsinymyhỹre.3Hãbu rybe bina òbitityhy kia Deuxu tamyreny ihoõre tai heka rarytxynale tamyreny riwahinymyhỹre tuu rekoamyhỹrenyre wahe, ka hãbu òbitimy rỹimyhỹre kia tahe tanireny rirarenymyhỹrenyre. 4Uhuari broreniõ-my roimyhỹre, kia heka tiu aõmysỹdỹỹ riwahinyõhyymyhỹre kia tahe tyrahykyle-my roimyhỹre.5Iny aõmy robimyhỹre kia òbitimy tuu relyymyhỹre, ka iny aõmy roilemy robimyhỹre tahe kia tuu relyymyhỹre. 6Hãbu inatyhy-my itxỹte-my rexirahòremyhỹre, kia heka tiu bedeery-my ròòseõtyhy, ka hãbu òbitimy rỹira tahe aõwesele bede wihikỹ-txi reamyhỹre òbitimy.7Txibo tiu kai dohodỹỹnarahi beakreu, uritre iny Deuxudi risinymyhỹre kia mahãdu iijeseõ-my; kia mahãdu dohodỹỹna kia tiu aõ-my rũiõhyymyhỹre. 8Hãbu awimy rỹira aõ rierymyhỹre òbitimy aõnaõna relemyhỹre rỹira; iny itxỹte roi tahe sõemy aõbinabina-di rỹira kia tahe tiile rexibònymy rexirubunymyhỹre tii òbitile.9Iny Deuxu ribiòtu ratximyhỹre aõwasina Deuxu-my rarybemyhỹkre, kia tahe tiu Deuxu tuureny reàlàõtyhy; ka mobo Deuxu rityhynymyhỹre kia tahe Deuxu tarybewi tamy riwahinymyhỹkre. 10Inywo bederyry-my rỹimyhỹre ti-wana bedesa-my rỹimyhỹre, kia mobo tuu ratximyhỹrele rierymyhỹre; tiu iny-õ tuu robiõtyhy tiu iny witxira rieryõtyhy aõmybo rutỹ ỹnyreri.11Hãbu Deuxu-my radònymyhỹre kia tii òbitile rexirubunykre ixideewi-my; ka mobo Deuxu rityhynymyhỹre tahe kia ikiemy irehemy bede riekre. 12Ry òbiti heka awimy itỹnymy ramyhỹre, ka mobo rybina-di ramyhỹre tahe rexihukre rubunatxile reakre.13Tiu heka iny ajue-my tawo bederyry iwòteõna; txibo tiu bedesa ròhònykreu kia tahe iwo-ki bederyry ijõdireri. 14Mobo deuxudi risinymyhỹre kia heka bederaty ihyre-my rihemyhỹre ixi taòraruki; ka mobo Deuxidi òbitimy ratximyhỹre tahe bederaty ibree-my rihekre kia sõemy bedesa tamy riwahinymyhỹre.15Kia inatyhy-my iny itxỹte sõemy aõ rityhynymyhỹre aõriòre itxi rityhynymyhỹ. Ka iny bedeery tahe komy urile aõ-ò roholamyhỹre aõ ròhònyra-wana. 16Mobo inytyhy-my rỹira kia sõemy rexiijemyhỹre aõ sirasira-txi reahenylau, ka iny itxỹte tahe aõlau rexiòhãrunymy aõkõ rỹimyhỹre komy r~hõtiny-di aõkõ aõmy reamyhỹre.17Mobo aõtaõkõ reburemyhỹre kia heka aõ ibina tuu riwinymyhỹre, ka iny bedee tahe tahe irehe-my bede riijemyhỹre ywimy. 18Mobo aõ riywinyKõmyhỹre aõwi-ò kia heka itxỹele-my rexihu-my ròòsemy ramyhỹre, ka hãbu bedeery tahe ixyby bedeerymy rỹimyhỹre txuu rariamyhỹre wanale.19Tiu txumy inywi mahãdu awimy rỹikre, iny bina mahãdu tahe ihetorenywo-ò ròte-my risỹnymyhỹre uritre ijò rihetenykre. 20Iny aõkõ mahãdu heka taheto bireludu yhyralemy rỹimyhỹre; ka iny ityhymy rỹira tahe kia heka sõemy ibiòwa rỹira tuu reamyhỹre wahe.21Mobo iny iaõkõ-my ryĩra-di risinymyhỹre kia heka òraruna riwinymyhỹre, Deuxu heka uny-my reàlàmyhỹre mobo sõemy rỹsỹna riwahinymyhỹre-ò. 22Mobo aõ ibina riwinymyhỹre iny witxira heka òraruna ry-di rariamyhỹre, Deuxu heka inydee tarybe wihikỹ riwahimyhỹre mobo awimy aõnaõna riwinymyhỹre iny witxira-ò.23Aõtxile aõmysỹdỹ ỹ kia rỹimyhỹre sõemy ixiratyre inydee ròhònymyhỹre; ka mobo urile ijyylemy ratximyhỹre kia tahe iaõnakõ-my rexihu-my ramyhỹre. 24Bedeery mahãdu aõna kia heka iny ityhy-my rỹira mahãdu le rimymyhỹre; ka itxỹte mahãdu tahe ikiemy itxỹteitxỹte-my rỹikre, ityhy-my rỹikre hãrele.25Iny-my inatyhy-my robimyhỹre kia heka iny rihedỹ ỹnymyhỹre, ka iny roile-my wimy robimyhỹre kia tahe urile iny bedeerykõ mahãdu rihumyhỹre.26Mobo arybe rityhynymyhỹre aratyhynymyhỹre, kia iruru sõemy aõni-my ijõdire, kia biwiòhenanykre isiramy; iriòre mahãdu tahe arybe wihikỹ tamyreny biwahinykre kia tahe kai idireny betehekre. 27Iny aratyhynykre òbitimy kia itỹmyra-my aruru tamy biwanykre, awimy ixidi ratxikre-my òhãru-ribi rubu-ribi rexihedỹ ũnukre-my.28Hãwã-õ relemyhỹre iny ijõdi-my rỹimyhỹre; hãwã-õ relemyhỹre kia ta urile rayja-my ramyhỹre kiemy idinodureny ibinareki. 29Iny ywimy rỹira kia heka bede riery-my ròòse-my ramyhỹre; mobo awimy ratximyhỹre-ribi rexibinanymyhỹre kia urile tii òbitile rexitòamyhỹre tiu tako-ò raõtyhy.30Iny heludu inytyhy awimy iny irehe-my rỹimyhỹre, ka iny rybe luu tahe hãbu aõwiwi iribi rahumyhỹre. 31Mobo iny iaõkõ mahãdu awimy aõkõ idireny rỹimyhỹre, kia heka Deuxu-ò ibinare; ka mobo iny iaõkõ-my rỹira riwiòhenanymyhỹre tarỹsỹnadi kia tahe Deuxu sõemy riwiòhenanymyhỹre taruru nihikỹ-di.32Itxỹte mahãdu heka taòraru òbitikile rexirubunymyhỹre. ka inytyhy mahãdu tahe awimy tabede wihikỹ riraòmyhỹre, rubu nihikỹ rỹikre sỹtybymy. 33Bedeery nihikỹ heka hãbu bedee woki rexirarenywi-my roimyhỹre, ka hãbu itxỹte mahãdu woki tahe aõnaõna binabinale tuu rỹimyhỹre.34Iny òbitimy rỹimyhỹre mahãdu heka Deuxu hãwã nihikỹ-my riòkesedỹ ỹnymyhỹre, ka òrarudu mahãdu tahe ixỹruna nihikỹle riwahinymyhỹre tahãwãreny-ò. 35Iny aõdinodu-my rỹira kia heka aõmysỹdỹ ỹdu-di retehemyhỹre awimy, ka aõmysỹdỹ ỹ bina tahe ikiemy tadinodu heto-ribi wasilemy ramyhỹre.
Chapter 15

1Tabiòwa iny rirawyònymyhỹre ywimy kia heka ehehe riixawidỹ ỹnymyhỹre, ka mobo ehehelemy wii rirawyònymyhỹre kia tahe urile wii riteburedỹ ỹnymyhỹre, kia aõbinale tai ròhònymyhỹre bede lòrelòrele. 2Mobo bedeery-my rỹira aõnihikỹ awwimy òbitimy iny riixinanymyhỹre itỹnymy; mobo itxỹte-my rỹira tahe aõ ibina-my rỹiralemy iny riixinanymyhỹre.3Kai heka ibutumy aõnaõnadi tetehemyhỹte aõ relemyhỹredi; tii heka aõnaõnadi rierymy retehemyhỹre aõbo awi aõbo ibina-di. 4Iny irybeõ-my wiòhedỹ ỹ-my rỹira kia heka iny witxira riwiòhenanymyhỹre aõ awimy riixinanymyhỹre; mobo alisi alisi-my ròbinadỹ ỹ myhỹre kia heka aõtxile iny riaõkõdỹ ỹnymyhỹre.5Wijina mahãdu tyby dohodỹỹna-di urile risinymyhỹre kia heka hãbu aõkõ-my roosekre itxỹtemy; ka mobo tyby dohodỹỹna rityhynymyhỹre òbitimy kia tahe bede riery-my roosekre. 6Hãbu òbiti mahãdu hetowo-ki kia sõemy aõnaõnawi tuu rỹimyhỹre, ka itxỹte mahãdu aõ ritelòlònymyhỹre tahe kia isiramy riwymyhỹre.7Tiry-di bedeery ramyhỹre kia heka bedeeryna riuberanymyhỹre, ka hãbu ibedeeryõ-my rỹira tahe taitxỹte ririmyhỹre ibutu bedetxi. 8Adee aõwi mobo rityhynyõmyhỹre tii ikiemy òrarudu-my rỹikre; hãbu koracaõ òbitimy rỹira kia tahe iòraru-my deuxu dee teysamy ròhònykre.9Kia heka iny bina mahãdu tetyhynyõmyhỹte, ka mobo awimy aõwiwi-my rexiuhimy ratximyhỹre kia-ò tahe adee rỹira. 10Mobo rydi awimy rỹira-di risinymyhỹre kia heka ròtenawo-ko rỹikre; txibo tii rywi-ò òkesederakre-wana tahe inatyhy-my rubu-ò rawahikre.11Kai heka sõemy teerymyhỹte aõbo sỹywo-my ròhònymyhỹre, kia rubu rỹimyhỹre tule teeerymyhỹte. Idiini mohõtinyke timybo tii iny coraçaõreny rierywiwimyhỹre. 12Mobo bedeery mahãdu ribiòtu rỹira kia tiu urihimyò-my awimy ratxiõtyhy, ka mobo rotohodỹ ỹ-my rariamyhỹre kia heka tiu tabiòwa bedeery iitxeseõna.13Iny coraçaõ bedesa heka inyòsỹny ixyby riruxeradỹ ỹ myhỹre, ka iny coraçaõ bederyry tahe iny deysa iny-ribi ritamyhỹre, kia tahe uritre iny ixidi rarurunymyhỹre aqimy ratxike-my. 14Hãbu bedeery heka rymamy reamyhỹre inatyhy-my, ka hãbu itxỹte tahe tarubu-ribile riroximyhỹre inatyhy-my rỹnysityby-ribi.15Tiu hãbu coraçaõ iutxie-my ratxi-wana txumy ixybyle rurunymyhỹre ibrybymy, ka tiu hãbu coraçaõ ibedesamy ratxi-wana tahe txuu bedesanamy ròhònymyhỹre. 16Iny aõkõ-my rỹiki heka awire Deuxu iny rityhynymyhỹre, ka iny iaõdimy ityhymy rỹira tahe sõemy aõna~nawiwi-ò 1 rõhõtiyremyhỹre sõemy aõnaõnadi taratiki ratximyhỹre.17Iny sohoji bratumy awimy aõwi rirỹsỹ myhỹre, tai dori awimy iny tariòre-wana rirỹsỹ myhỹre rỹsỹnawityhy-ribi, ibutumy rỹsỹnawiwi sõemy aõbinabina-di rỹira. 18Hãbu iehehemy rỹira heka ikiemy aõbinatxi reamyhỹre, ka hãbu ywimy rỹira tahe kia ikiemy aõbina riixawidỹ `ynymyhỹre aõbina riemyhỹre.19Iny deywese mahãdu-ò bede ikiemy sõemy aõnaõna bina ròhònymyhỹre, ka hãbu wi mahãdu-ò tahe ikemy ryy awimy iko-my rỹimyhỹre. 20Uladu bedeery bedesa tyby-ò riwahinymyhỹre; ka uladu itxỹte alisiluu kia tahe urile tyby ribederyrydỹ ỹnymyhỹre iwoki.21Hãbu-õ rexibedesanymyhỹre aõdi a~binadi kia itxỹte riteòsinymyhỹre, bedeery mahãdu dori taaõwiwi-di rexiurihimy rexibedesanymyhỹre. 22Mobo aõwasina resekremy rõhõtinymyhỹre kia heka isisohojile rexiatykre aõlemy; ka mobo tawiòhenadỹ ỹdumy rarunymyhỹre tohodỹ ỹdumy rarunymyhỹre kia heka awimy ixidi rỹira.23Ibutumy heka tamywirenyre dohodỹỹna riwahinymyhỹre kia òbitimy aõmy rarybemyhỹrenyre txu òbitimy. 24Hãbu òbiti mahãdu ry kia ikiemy raòwònymy ramyhỹre, kia irehemy hãluu-ribi ramyhỹre.25Kai ityhy mahãdu bihukre ikiemy, ka wytese mahãdu-ò tahe bedewi tewahinymyhỹte. 26Kai heka ibinamy itxỹte mahãdy bedeywidỹỹna-di tetehemyhỹte, ka inywi biòwa rybe-ò tahe awimy taholamyhỹte.27Hãbu aõnaõna bina riwinymyhỹre ityhymy ratxikemy, kia bede bina tariòre boho-ò riwinymyhỹre; mobo òbitimy nieru deramy reamyhỹre kia D uxu tarybewi tamy riwahinymyhỹre. 28Hãbu òbiti komy rõhõtinydi iny rirawyònymyhỹre, hãbu itxỹte tahe aõmy rõhõtinykõdile iny rirawyõnymyhỹre kia aõtaòtalemy inydee rarybemyhỹre.29Kai irehemy atximyhỹte iny adilisidỹ ỹdu-ribi, sõemy ta boholake mobo ixitòedỹỹna-ò rityhynymyhỹre. 30Abiòwa-di beteheke kia tahe awo reysakre, kia awimy rybe riwahinykre idi awimy bede biekremy.31Mobo dohodỹỹnawi-ò roholamyhỹre kia bede riery-my roosekre. 32Mobo rybe òbiti-di ritxiõnymyhỹre kia urihimyòle ixidee aõnaõna riwahinykre, ka mobo dohodỹỹna-ò reòbymyhỹre kia tahe ixiyrybyle bedeerymy roosemyhỹre.33Iny bedeery ixiurihina kia heka awimy òbitimy adee awire. Mobo awimy ratxikre kia ryòbiti-di rakre awimy rityhynymy.

1Ck

Chapter 21

1Kai heka iòlò coraçaõ-di teywinymy idi tetehemyhỹte, arayky awimy isideewimy atximahãte, iyrybule tahe aõmysỹdỹ ỹdu bee rirymyhỹre bero-ribi beijaranatiwo-di iny oworusebenamy. 2Tiiemy aõriòre riwinymyhỹrenyre. Aõtxile aõ rewinymyhỹrenyre ixideereny. Kai tahe warayyreny teerymyhỹte, wabededỹỹnanareny.3Deuxudee heka sõemy aõnityhyre. Iny ibededỹỹnana rityhynymyhỹreki, tai dori iny ywimy rỹimyhỹre, kia umy tuedỹỹnana aõnaõna riwinykremy tamy. Kiemy dore ixidile rõhõtinymyhỹre. 4Iny widi retehemyhỹre wii titxiõnymy. Kia inywo reyrewemyhỹre. Kia itxỹte mahãdu tuu rierymy rỹimyhỹre. Deuxu dee kia oraruna nihikỹ rare.5Mõbo taaõna riywinymyhỹre ywimy raaõmysỹdỹỹnymyhỹre. Kia raityhynykre. Mõbo aõwesele ityhymy ratxikemy ixidi rỹimyhỹre. Kia aõwesele rexihumy ramyhỹre aõbo tai rỹira. 6Iny roi riuhemyhỹre itxỹte itxỹte ityhymy runykeki kia ywiywimy hãbu bededỹỹnana rexihumy ramyhỹre.7òludu hãbu itxỹte kia aõhỹỹmy rutỹ ỹnykre. tii boho dori taaõbinabinareny rieryrenykre ibutumy aõnaõna bina. 8Hãbu taraykywi-di iòrarudu ikiemy rybina-di rariamyhỹre rityhynyõmy. Hãbu iinytyhy ywimy rỹimyhỹre. Kia mahãdu uritre brebuõmy ihãremyta awimy rỹimyhỹre itxỹte-ribi teòrehe-my.9Iny ixisohojimy hetoriòrewo-ki rahãwãnymyhỹre heka awire. Kia dori hãwyyõ iehehemy rỹira taheto ruxera-ki rỹimyhỹre. Tai heka hãbu urile rabedeerymyhỹre. 10Itxỹte mahãdu roiluu kia aõbinabina riwinykrelemy rarayynymyhỹre. Tii heka tiu aõwi riwinyõmyhỹre inydee tabireludu mahãdu-ò tule.11Tiu itxỹteõ ròtena-ò ralòra wana, iny wimahãdu iaõhyymydỹỹnana-di retehekre. Irahudi tahe bede rierymy ratxirenykre. Tiu bedeery riijerenykreu kia ixyby bedeerymy ratxirenykre. 12Deuxu heka aõni awirare itxỹte mahãdu aõnaõna-di kawesetyhyle iòhòtyhylemy idireny retehemyhỹre. Irahudi tahe tamyreny aõhyymydỹỹnana riwahinykre.13Mobo nohõtità mahãdu riwinymyhỹre. Ka iny aõkõ mahãdu riwiòhenanyõkremy. Tiiboho heka ixiwiòhenadỹ ỹmy rekoamyhỹrenyre. Kia tule ibinamy rỹira tiu aõmy rekoarenykeki. 14Tibo tiu inyõ adeburemy adi ratxikre. Kia urile aõtamy biwahinyke. Kai bierykre timybo iehehe bederyry wylemy ixãwimyhỹre.15Kia iny wimahãdu rabedesamyhỹre tule Deuxu rityhynymyhỹre kaòrarudu mahãdu-ò itxỹte mahãdu kia ibinatyhy rare. 16Mobo inywi mahãdu ry rierymyhỹre. Kia tahe iòhòtyhylemy rybina mahãdu ry-di rariamyhỹre. Kia ixiòbitile rexirubunykre.17Mobo byre-my rỹimyhỹre, kia ywiywi-my iaõna resihumy rakre; ka mobo aõnaõna bina riijemyhỹre, monahyrewi riemyhỹre kia tule ywiywi-my riaõkõdỹ ỹnymy ramyhỹre. 18Inywi mahãdu heka Deuxu rarytxyna-ribi rahenykre, ka iny itxỹte mahãdu tahe rararytxykre ròtena-ò ralokre; rarytxyna tiu tiu inywi mahãdu rimyõtyhy, ka itxỹte mahãdu iny deòsa mahãdu -txi tahe resekre.19Iny surubuki bijiuyky-ki rahãwanymyhỹre kia heka awityhytyhyre, kia iny heto wiki hãwyy iehehe-wana rỹimyhỹre ratyre, awire. 20Hãbu inytyhy hãbu òbiti urihimyòle tanieru rahumyhỹre, kia tahe ikiemy sõemy r~sỹna nieru iheto-ki rỹimyhỹre; iny itxỹte iny deòsa mahãdu tahe ibutumy tanieru rihumyhỹre, kia rimymyhỹre itxi rahumyhỹ.21Mobo inatyhy-my isidi rarurunymyhỹre Deuxu rityhynyke-my tuu reòarike-my, kia iòhòtyhylemy bede wihikỹ bedesa-my ratxikre, kia Deuxu rityhynykre hãbu tule rityhynykre. 22Ijesuna bedeu, bedeery mahãdu isihetyre ratyhydỹỹmyhỹre kiemy dori sõemy rarurunymyhỹre aõwityhytxi reake-my.23Kai aõbo ikiemy aõna~na-ribi 1 aõhykỹmy dỹỹnana-ribi teòrehelemy atxikemy tesỹnymyhyyte? Ibutemy marybeke irutaõ-my kia tahe ikiemy besiòhãrunykre arybe-di. 24Kai aõbo bierykemy atxiteri? Hãbu mahãdu wo rarahòre rahòre-my rỹire, ibutumy heka hãbu tuu rỹira iehehemy, teburemy, iaõluu-my, iny-di lisiluu-my.25Iny deywese mahãdu sõemy ràma rahumyhỹrenyre, ta tiu heka aõmysỹdỹ ỹmy rekorenyõhyymyhỹre. 26Inatyhy-my iny aõmy reamyhỹre kia aõ ratỹnymyhỹre, itxi isideele rierymyhỹre, ka mobo Deuxu-my reòarimyhỹre kia tamy rybewi riwahinymyhỹre awimy iny witxira-wana aõ riwirareamyhỹre.27Deuxu ibinamy òrarudu mahãdu aõ riwahinymyhỹre, ihãrele tahe tii rõhõtinymyhỹre Deuxu deewi-txi reakemy. 28Iny aõmy roilemy relyymyhỹre kia Deuxu ròtena-ò ralokre, ka iny aõmy inatyhy-my relyymyhỹre brebumy aõkõ rarybemyhỹre isỹrunamy reakremy aõkõ.29òrarudu itxỹte aõsasa kia urile tarybina ririmyhỹre; iny òbiti tahe komy urile tabede rierymyhỹre kia ta resiwiurònymyhỹre aõbo awimy rỹira-ò.30Tiu iny-õ taraykywi-di tabedeery-di arawoijàranymy arabònyõtyhy kiehykyle. 31Iòlò aõwasina tadeòdu riywiywinykre raaõbinanykremy, kai heka mobo ròtakre mobo rabodukre kia Deuxule rierykre.

1Ck

Chapter 22

1Kiale heka awire ityhy mahãdu ratyre ratyhydỹỹmyhỹke; kiale heka awire aõdinodu ratyre orowomati ratyremy heka ratyhydỹỹmyhỹke. 2Iny ityhy iny iaõkõ-my rỹira kia ibutumy wiweselerenyre Deuxu dee, kiemy dori tii hãbu mahãdu riwinyre.3Hãbu wi mahãdu aõòhãru iko-ki rỹi-wana iribi resilòhòrarienymyhỹre, kiemy resiemyhỹre; iny bedeeryõ mahãdu iny ruety mahãdu urile ribrebunymyhỹre aõhỹkỹmy risỹnymyhỹre. 4Ka iny ityhy-txi reakremy, hãbu mahãdu tyhydỹỹna. Kia heka bedewi bedesa rare, kai heka ywimy òbitimy Deuxu dee atxikre.5Hãbu Deuxu-di risinymyhỹre kia rydi rariamyhỹre sõemy aõtidese tuu rỹira hãluu-my tule; mobo isidee òbitimy isidi ratximyhỹre kia isi-ribi ryy teòrehemy riijàranymyhỹre. 6Ariòre biwiòhenanyke aõdinodu nihikỹ-my runyke-my awimy uladu-my raresamy. Tai tii tiu rywi-di tisiõna, kia raumunykreu tule.7Iwese iny iaõkõ mahãdu iny ityhymy rỹira iratyremy rỹira, mobo nieru huòtemy reamyhỹre kia deòdu wesemy ròòsemyhỹre iny-ribi rihuòtera-ribi. 8Mobo yhy wesemy aõ ribrònymyhỹre, kia yhy debure wesele rihemyhỹre; ka mobo aõbina ribrònymyhỹre, kia ta aõbina bianale rimymyhỹre, kia ibutumy taaõna wityhy isi-ribi riõnodỹ ỹnymyhỹre.9Hãbu inytyhy kia awityhymy ratxikre, kiemy taaõwiwi iny aõkõ mahãdu-wana riwirareamyhỹre. 10Txibo aõbina sõeki rỹikre, kia urile biteònyke iny isihetyretyrele roisiradỹ ỹ myhỹre; kia aõbina bede òtaòta wylemy resihukremy.11Hãbu òbitimy tawo-di rỹira ywimy kia iòlò biòwamy relekre. 12Kai iny teijemyhỹte awimy temymyhỹte mobo arybe rityhynymyhỹre, ka aõmysỹdỹỹna witainihe biwinyke itxỹte mahãdu resiywinykremy.13Iny deywese mahãdu tahe urile aõmy resiònanymyhỹre aõmysỹdỹ ỹmy rakõkrelemy. "Diarỹ waheto-ribi aròhònyõkre uriõ-ribi hãlòe-wana witxi areaheny hãwãyky-ki rariamy ratxike-ki kia tii riwarubunyke!", mỹ ỹ tii rarybere. 14Hãwyy aderana kia behãluu wesemy rỹira sỹy-my; kia Deuxu hãbu ritxuhore kia tahe ibireòle rehemynykre, kia tahe irotxile resekre.15Kia ibutumy uladu itxỹte iny-di lisiluu mahãdu kia ibutumy resihukre rarytxuna nihikỹmy, woki ratxirenykre. 16Mob iny iaõkõ mahãdu-di urile riuberanymyhỹre iribireny raityhynyke-my, kia tii òbitile ywiywi-my iaõna resihumy rakre; kia iyrubule mobo ityhy mahãdu riwiòhenanymyhỹre awimy raòwònymy rakrem.17Ywimy boholabenyke bedeery rybe-ò, boholawibenyke wadohodỹỹna wihikỹ-ò, 18kiemy dori awire ibutumy raerykre iyri `bitimy isidee biwahinykre. 19Kawesemy diarỹ araisinanykemy Deuxu sohojile bityhynykkre!20-21Itxi aõbo õhõti reara wadohodỹỹna adee rewahire-di ehetxina bedeuhỹkỹle, itxi aõbo õhõti reara diarỹ òbitimy araisinanyre, ka iny witxira biwiòhenanykremy.22Uritre iny iaõkõ-my rỹira-di alisiõ-my, tiu dori tii resiijeõtyhy! Taaõna aõna ibinamy aõkõ riywinymyhỹre iny awimy rỹira mahãdu. 23Deuxule heka iny iaõkõ-my iny awimy rỹira mahãdu òraruki resukre, kia tahe rubumy riòwynykre mobo iny aõkõ mahãdu-di risinymyhỹre mahãdu-di.24Uritre hãbu aõbina luu-wana isibiòwadỹỹõ-my, 25urikõ-ribi iwese beleheny, kia ta iyrybule ròtena-ò malokre.26Uritre hãbu mahãdu yky-txi ròte~-my kia tabiòwa dewedỹỹna riòwynykremy rarybemyhỹre. 27Aõmy dori abede wihikỹ abinadỹỹõna? Kai dori aheto biwahinykre ewedỹỹna biòwynykremy iny witxira-ò.28Uritre auhuari-di inihikỹdỹỹ-my wisỹdỹỹõ-my. Kia dori wasina tyhy rare. 29Kai aõbo teeryte inyõ aõmysỹdỹỹna riwinymyhỹre idi taruki-my? Kai tahe iòhãrutyhylemy aõwiwi rierykre, tii tahe tamy rybe rỹikre Iòlò-ò raaõmysỹdỹỹnykremy.
Chapter 23

1Tiu kai makreu byremy, iny ityhy arateòarinykreki, inatyhyhykỹ-my besiòhãrunykre! 2Uritre isihetyretyre-my rỹsỹna irỹsỹ õ-my, arỹsỹna urile biuhenyke! 3Sõemy besiòhãrunyke, kai dori aõhe-wana araykywi-di aribi iwydymy risỹnyreri tarỹsỹna wihikỹ-di ritròanykemy.4Ityhy heka awi aõkõ rare bededỹỹnana nihikỹ-ò; tai heka uritre abede iuhekõmy araykywiwi nieru tarasamy. 5Aõmybo sõemy ityhymy atxikre? Kia tii aõtàmaõkõle riõ-my reakre, iwese nawii bedereheò ruòmyhỹre wesele.6Uritre hãbu aõ adee riwahinykre iribi imynyõ-my, kia dori ityhynalemy raraykynymyhỹre! Uritre rỹsỹnamy isitòedỹỹõ-my, tii rỹsỹna wihikỹ rirỹsỹmyhỹre-ò, 7Tai dori tiu iny riteòarinymyhỹreu inydee awityhy riwymyhỹre, tii arayky-di rõhõtinyreri:"Timykibo heka diarỹ kua aõwiwi iribi aritake?" 8Kai aribi rỹsỹna wiwi hylòilemy resihukre, kia tahe aõwi biòwynykre, tii dori tiu aõyja rimyõtyhy "txiòtòe tuke".9Uritre abedeery rybe ihuduõ-my adohodỹỹna iny itxỹte mahãdu ki; tiu dori tii adee aõwityhy iwahidỹỹõna tamy tarybetemy. 10Uritre inywi raykyõ iwasidỹỹõ-my, urile ta asuurisina behejike 11Deuxu dori inywi mahãdu-di retehemyhỹre kia tule riòhãrunymyhỹre, ta tii ròtena nihikỹ adee riwahinykre iutxiemy inihikỹ-my.12Boholabenyke ywimy dohodỹỹnaò rybe kia rimykreò, urihinaõ biwinyke bierykemy aõbo awiremy.13Uritre iwahidỹỹõ-my ariòreò rierykelau; ròtena heka awimy rawahikre tiu uladu ribinaõtyhy. 14Ròtena aõdese ariòre rihedỹỹnykre bede wesi bina-ribi.15Wariòre teysamy ratxikre kai hãbu wityhymy boosekreki. 16Wawo teysamy ratxikre aryky-ò abedeery-ò roholakre awimy.17Uritre òrarudu mahãdu rybewiwi-wana rybeõ-my; Deuxule tahe bityhynyke ibutumy iaõnaõna wiwi. 18Tii dori bede tỹmyra adee riwahinykre sõemy aõwiwi. Kai tiu bederyrymy atxiõtyhy kiemy Deuxule bityhynykre!19Wariòre, wadohodỹỹnaò boholake kia ta ywimy atxikre; ikiemy Deuxu ry-di mariamy atxikre. 20Uritre iny ykytxi ròteõ-my kia iny byrelemy mona hyrelemy raraykynymyhỹre. 21Urile tii boho tanieru-di risinymyhỹrenyre, isenaki tule kia ta iaõko~lemy; sõemy riõmyhỹrenyre, kia sulemy tỹhilemy resemyhỹrenyre, tiu raõmysỹ dỹ ỹnyrenyõhyymyhỹre.22Boholabenyke bureny dohodỹỹnaò, adireny senadu bedeery rybe bimywibenyke. 23Tai dori ibutumy aõ rutaõ hãbu bede rierymy ròòsemyhỹre; uritre abedeery ihuduõ-my.24Tai tahe buu adi-wana reysarenykre tahe tii boho awimy aki rahãrenylre. 25Tai tii boho ibedesamy uladuõ riwinyrenykre awesemy òbitimy raumynykremy awimy.26Wariòre, wadohodỹỹna rimymyhỹre tawo-wana ibutumy! 27Irehemy wedena mahãdu-ribi ratximyhỹre! Tii boho heka rutya nihikỹ-di rỹimyhỹre. 28Tii boho heka itxỹte wesemy rỹimyhỹre aõnaõna wiwi rahumyhỹrenyre; tii boho hãbu itxỹte-my deuxu-ò ridymyhỹrenyre ihãwyy-wanale.29Mobo iwo sõemy aõhỹkỹmydỹỹnana-di aõdese-di rỹire? Mobo aõbinakỹ-txi irehekỹle isidi ralòmyhỹre? Mobo isihetyretyrele rawotõmoreri? Mobo isihetyreytrele irue ratarinyreri? 30Kia hãbu isihetyrele mona-di ijohona raki ratximyhỹre riõmy, mona witxira-di riurinymyhỹre.31Uritre bòdỹỹna-ò isiwahidỹ ỹ õ-my aõ yri ruseraò, aõ tỹny-ò aõ breke-ò wityhy-ò. 32Txibo mona momo-ribi besihukreu kia aõdesemy sõemy atxikre inihikỹmy, hemylala jurutana wesemy tese nihikỹmy. 33Kai aõnaõna witxira-di betehekre, aõnaõna binalemy.34Kai arati raitxỹtekre iwese bera heòty juralàdu rỹimyhỹre wese bera nihikỹ rarie-di, kia bedeyky-ki yhydebureky-ki beòsakre tai kai mariowykre inyõ arawiòhenanyõtyhy. 35Irahudi tahe kai isitxi õhõti reakre òhòte aki rỹira rahudihikỹle wahe, kia ta myy marybekre:"Inyõ aõbo wamy raòhòtera, diarỹ òhòtedese reeryõhykyra" (...) Ihãra (ihãre?) tahe mohõtinykre: "Tiubo diarỹ arỹikre? Isyby urihimyò-my monamy ariõkemyreri."
Chapter 24

1Hãbu itxỹte mahãdu irybereny ihoõre! Diarỹ dori itxỹte mahãdu yky-ò aralòõkre Deuxu òlàdumy. 2tii boho dori bede ibutumy riywinymyhỹrenyre itỹmyramy aõbinabina relekremy, iny witxira bodỹỹnamy.3Ityhyna òbiti iny tabedeerymy ywimy ityhymy runymyhỹre; 4bierykremy bededỹỹnana awityhymy sõemy ityhyna biwinykre kia ta asỹmahãdu-ò biwahinykre ibutumy rỹsỹnamy rekoamyhỹrenyre.5Awimy iny isidi ratxikre kia bedeery sõemy aõ ruru ratyremy inihikỹmy ratyhydỹ ỹ myhỹre, awimy iny rỹira iny debure ratyre ratyhydỹ ỹ myhỹre. 6Tiu diarỹ aõbina binaky-txi raõhykymyhỹre, komy diarỹ hãbu bedeery mahãdu-ò resitòenymyhỹre; dohodỹỹna wityhy dori ikiemy iny riwiòhenamyhỹre awimy.7Hãbu òlàdumy isidi ratximyhỹre tiu heka bedeerymy ròòseõtyhy; tai heka tiu tohodỹỹna-di rõhõtinyõhyymyhỹre.8Hãbu aõnaõna bina riwinymyhỹre iny witxira dee, kia raerykre ibutumy iny tuu radònykre. 9Aõnaõna bina itxỹte mahãdu widỹỹna kia òraruna rare, mobo aõbinamy ratximyhỹre, kia ibutumy aõwedu nihikỹ mahãdu tuu radònykre.10Txibo kai urile birikre tiu aõmy beakreu aõnaõna wiwi-my kai dori aaõna ihoõre arusetòere.11Iny mahãdu bitake kia dori rurukremy rariamy reòsa reòsamy rỹira, tibedekibo rururenykremy. 12Uritre iny aõ rimymyhỹre-ribi isiwòteõ-my, kia aõ rierykõ-my tuu tarybemyhỹte. Deuxu heka aryky awimy rierymyhỹre; tii ibutumy awimy rierymyhỹre aõbo awimy rỹimyhỹre, kia tahe hãbu sohoji sohoji-ò aõwiwi riwahinykre aõmybo iny tawoki rõhõtinymyhỹre wahe.13Wariòre, kai bidi teeryte awityhytyhyre kia ta awimy aumy-ò riwahinymyhỹre. 14Teery aõbo bedeery mahãdu heka rubumy rỹimyhỹre, kia bidi tahe iny umy-ò awire; txibo kai bedeerymy boosekreki, kia wijina-my itỹmyra-my jusarana wihikỹ-di matxikre, kia tahe ibutumy aõmybo tarasinymyhỹte ibutumy biòbitinykre.15Kai heka hãbu itxỹte tate, uritre inywi mahãdu-di ibinadỹ ỹmy nohõtiõmykre! Uritre heto jiwisimy nohõtiõmykre inywi mahãdu riòre-di nohõtiõmykre, 16tii dori tiwese wese aõkõ resemyhỹre, kia ikiemy iruru ijõdire isybyle tabede riòrarunymyhỹre. Kai heka Deuxu ròtena-ò malòkre kia tahe ikiemy tai besemy mabekre.17Kai, hãbu wi tate uritre bedesaõ-my tiu itxỹte Deuxu ròtana-ò riròtenykreu. 18Kia Deuxu kai ròtena-ò araròtenykre iòrarukile wahe!19Uritre rubudỹ ỹdu mahãdu deysana-ò nohõtiyreõ-my rybeõ-my itxỹte mahãdu aõwiwi-ò, 20tamyreny doti bedetỹmyra làby rare kia aõ riraòrenyõhyymyhỹre.21Wariòre, Deuxu bityhynyke kia tule aõdinodu mahãdu bityhynyke; uritre iny sõe mahãdu kytxi ròteõ-my kia hãwã nihikỹ dinodu-di dehumy risỹnymyhỹre, 22kia iny kia wesena rỹira iòh`tyhylemy resihukre, Deuxu ròtena-ò ralokre taaĩdinodu-wanale! Kaki rybebedeeryna-õ rỹire, bedeery dori riràtinyre.23Kia heka ibina rare, wiribi aõwityhy riwinymyhỹre, tiu iny aõdinodu-my runykreu, diarỹ iny iaõkõmy rỹira ariwiòhenanykre, diarỹ iny ityhymy rỹira ariwiòhenanykre.24Mobo rubudỹ ỹdu mahãdu-ò rarybemyhỹre,"kai boho awimy atxitenyteri, kiemy dori kai boho bedeeryõ toite!", kia mahãdu ratxuhokre kia tule sõemy iny idireny risinykre sõemy. 25Ka iny-di òbitimy raaõmysỹdỹ ỹnymyhỹre, kia rubudỹ ỹdu mahãdu ròtena-ò rirutàkre, ka iny òbitimy rỹira mahãdu rybeki, kia iny dee awimy Deuxu tule tuu reàlàkre.26Kai aõbo biteòsinyke awimy bityhynykemy iny dee? Birawyònyke òbitimy ikiemy ywimy. 27Komy aõmysỹdỹ ũnadi arukike, abededỹỹnana anieru biòbitinyke irahudi tahe aheto widỹ ỹ biòrarunyke irahudi tahe ahãwyy-wana besibutunykre mariòrenybenykre.28Uritre iny abirelàdu binadỹ ỹ õ-my uritrenaòle, uritre roimy tuu rybeõ-my. 29Uritre isidi nohõtiõ-my:"wiji diarỹ aresiònykre ibutumy tii aõna~na bina riwinyre".30-31Hãbu deywese oworubere-di rahonyre, kia ta bedeykyle tuu sõemy rỹimyhỹ, sõemy asi desedes. Aõwi rabire ibutumy oworyykymy, kia ta iuhuari ibutumy sulemy resemy rỹimyhỹ.32Ibutumy tuu rabire, ibutemy raraykynyre kia ta tyyryti-di rira reeryre: 33"Mobo isihetyretyrele urihimyò-my rõrõmyhỹre, mobo isihetyretyre tarasi isiribi ritakremy, mobo isielehydỹ ỹmy rõhõtinymyhỹre urile ratxikremy. 34Aõkõna heka wylemy rehemynykre, wasidu wesele, ràmasa tahe wasilemy raòhòtekre, itxỹte wesele.
Chapter 25

1Kai heka Salumaõ rybe dohodỹỹna heka rare, Ezequias Iòlò deòdu mahãdy heka riritinyre Juda hãwã ludu wahe. 2Diarỹ boho heka Deuxu retyhynymyhỹrenyre aõnaõna bina iny laureny riwòmyhỹreki; kia ta tule aõwedu nihikỹ mahãdu retyhynymyhỹrenyre kiemy dori awimy aõ iny deereny riòbitinymyhỹreki. 3Tiu heka iny-õ biu rarie tieryõtyhy, su urihina tule; iyrybyle tahe iny-õ tiu rieryõtyhy aõmybo Iòlò rarakynymyhỹre.4su mana womati bisuhòke kia tii wanale butulemy rymy roimyhỹre, kia tahe awimy aõhynamy relekre. 5Wiòhedỹ ỹdu mahãdu bitake itxỹte mahãdu roimy rybedu mahãdu aõmysỹdỹỹna-ribi, iu tahe hãwã nihikỹ aõtaõki tai raumynykre.6Uritre isi sohoji-my nohõtiõ-my iwese iny wityhy tawãwi riijeõhyymyhỹre Iòlò-wana butumy.7Kiale heka awire tiu deòaridỹỹna adee ijõdikreu kia tahe awimy tai bòhònykre kia inywi mahãdu-txi beakre kia awimy adee raaõmysỹ-dỹ ỹnykre kai ryna witxi bunykre; mohõtinyini kai urile maisỹrumy bunykre. 8Uritre aõmy wylemy ijaraõ-my, kia dori aratohonyreri aõbo teeryõmyhỹte kia òbitimy bierykremy. A~bo tahe relekre tiu abireludu umy robikreu aõbo ibinamy tewinyterimy?9Tai heka ywimy iny aõbin birarenyke, uritre ierysymy idi wisỹrỹ ỹ õ-my iny aõòtaòta-di. 10Kiasõemy bede binabina-txi beakre kia ta roidumy maninikre, kia ibutumy iny araerykre bede hewo-ò itxỹtemy rybedu-ò.11Dohodỹỹnawi heka txutyemy rawahidỹ ỹ myhỹre òbitimy, awimy heka rỹimyhỹre iwese bede-ò hyna rawymyhỹre wese byrena dena-ò bederaty-wana. 12Txibo iny-õ awimy rierymy roholareri riuhikre rierykremy, kia rybe luu òbitimy awimy iwese mana rỹsỹ isi sohoji-my rỹimyhỹre weselw wahe.13Iny aõmysỹdỹ ỹdu wityhy kia tadinodu ribedesadỹ ỹnymyhỹre; tii heka iwese bede jutàtà tya-ki rỹimyhỹre wese. 14Hãbu aõnaõnawi-my relyymy rỹimyhỹre tiu riurihiõhyymyhỹre, iwese biuwetyy bijiu ratyadi ramyhỹre wese tiu biu ruty-õ reseõhyymyhỹre.15Webinadu aõdinodu heka umy robikre kai inatyhymy òbitimy atxite; sõemy marybeke isybyle ywimy tai dori kai aõsirasiratxi beakre bierymy.16kai aõbi bidi tetòte? Urihimyò-my birỹsỹke aõu aõu, tai dori kai urile araojinykre kia ta aribi hylòilemy aribi resihukre. 17Uritre isyby isyby aheto biredu-ò noõ-my, tai dori tii tiu ibedesamy awimy aki rahãõtyhy.18Iny witxiramy roilemy iny ko telyymyhỹte kia heka ibinamy telyymyhỹte, tii arahãtenykreki woma-di kia aumy riwotõmonykre tõnori-di txibo wyhy-di aõbo. 19Hãbu bityhynyke tii dori òbitimy ratximyhỹre, iwese iny txu-di wii riròmyhỹre wese tahe ijõ iwese iny wikokinamy reamyhỹre wesemy taruru-my aõwasina rakrokremy.20Mobo wiu bedesamy riryrymyhỹre iny bederyryko iny deyweseko, kia tamy ibinatyhytyhyre, iwese iny-õ tayhyijena-di isi-ribi ritamyhỹre wese yhynihikỹ koribi, tahe ijõra iwese monahyre-di wiwotõmona rutxi idi rehumyhỹre wesele.21Txibi aòludu rama risamy ratxikreu rỹsỹna tamy biwahinyke; txibo bemomo risakeki bee urihimyò-my tamy biwahinyke. 22Tai tahe tii aribi isawikre aõbo adee riwahinykre aõhe butỹ ỹnyhenylau.23Iwese yhy debure biu-my ròamyhỹre wesemy, iny rybebinamy wii rirawyònymyhỹre kia heka ikiemy iny wii riteburedỹ ỹnymyhỹre. 24Kiale heka awire iny isi sohoji-my taherinawo-ki roimyhỹrele, kia iny heto rusera-ki tahãwyy eheheluku-wana rỹimyhỹre ratyremy wahe.25Rybe wihikỹ iwitxira hãwã hãwãhãky-ribi rehemynyre awityhytyhy, iwese bejutàtà bedeò-ki rỹimyhỹre wesemy mobo bemomomy risareriò. 26Hãbu inytyhy aõ ibina relekreò reòbymyhỹre iny itxỹte mahãdu -wana butumy, iwese beijarana òraru su wesemy tahe ijõra iwese behãluu sõemy beubesudi rỹimyhỹre wesemy.27Sõemy bidi ratòmyhỹre iny umyò ribinanymyhỹre; rekesityhynyreny iny witxira-ò rikisideòsinyrenykremy, iny boho aõnityhymy ratximyhỹrenyre aõbo ibinamy iny umyrenyò riwahinymyhỹremy. 28Hãbu taõbinabina ywidỹ ỹ erykõmy ratximyhỹre, kia itxỹtemy ratxikele tamywire iwese hãwã nihikỹ iitxeduõ-my rỹimyhỹre wesemy.
Chapter 26

1Bede wiwi aõwiwi heka tiu hãbu itxỹte-wana widee awiõhyyre, iyrybyle tahe biu wetyy bedetòtee-wana widee awiõhyyre, iyrybyle tahe biu nihikỹ aõwi redena-wana widee awiõhyyre. 2Iròdu sõmo sõmo webinadu riwahinymyhỹre aõhererimy aõkõ kia tiu raeryõtyhy; sõemy aõnaõna bina riwinykre, iwese nawii yja ruòmyhỹre wese, ramatxie biu wetyy-di ruòmy ramyhỹre wese.3Awaru raisinakremy òhòtemy marunykre; buru raisinakremy txuhunamy marunkre; hãbu aõòtaòta raisinakremy òhòtewi-my marunykre aõu aõu idi rahetenykremy. 4Uritre rybe bina binamy rybemy wisỹdỹ ỹ-my wisỹdỹ ỹ õ-my itxỹte-ò; kai dori ywiywi-my besihumy makre uritre besitỹmyranykre itxỹte wesele besihukre!5Itxỹte-ò biteòsinyke tii dori tiu itxỹte-ribi isitarasaõna, tii dori rybe binalemy ròrawyòdỹ ỹ myhỹre, tii rotỹ ỹrasiradỹ ỹ-ki; kiale heka tamywire. 6Itxỹte-ò rybewi biwahinyke tii iny dee riwahinykemy kia ibinamy ròhònyke tii tati riòròkeki.7Sohoji rybewi rarybemyhỹre itxỹteõ-ò tiu ibededỹỹnana awimy rỹiõhyymyhỹre; iwese inytikre mahãdu rỹimyhỹre wesemy. 8Dohodỹỹna iny itxỹte mahãdu-ò biwahinyke; iwese manawiwi sõe rỹnysityby-ò resemyhỹre wesele wahe.9Sohoji rybewi rarybemyhỹre itxỹteõ-ò; iwese òwòru ruru-õ asasa mahãdu debowo-ki roimyhỹre wesele wahe; aõtidese sõemy rowotõmodỹ ỹ myhỹre kia dori tii noiròsò lỹnyre-di resilỹnyrenyõmyhỹre. 10Hãbu aõsỹdỹ ỹ hãbu itxỹte-ò riwahinymyhỹre kia rubudỹ ỹdu ibutumy iaõmysỹdỹỹna ribinanymyhỹre.11Itxỹte mahãdu ikiemy isyby isybyle taitxỹte ritỹmyranymyhỹre, iwese ijòròsa isybyle tahylòina rirỹsỹ myhỹre wesele wahe. 12Kai aõbo iny-õ teeryte bedeery mahãdu iny sõemy rityhynymyhỹre iny taratiki bedeery-di rỹira? Iny itxỹte mahãdu heka sõetyhymy ròraò-my rỹira resihukremy inywi mahãdu -ribi.13Iny deywese mahãdu heka urile aõlemy resiònanymyhỹre adeywese heribile aõmysỹdỹ ỹmy raõkrelemy;"txibo hãlòe aõwasina rama risamy rytua-di rariakre", myheka tii rarybere. 14Tai heka tii urile herina tuaki resirahòre rahòremy roikre; iwese ijòtòbòna isybyle raraymyhỹre isybyle raratòbòmyhỹre tiu riyrymy roiõhyymyhỹre.15Tii ikiemy teywesemy ratxikre kia tule urile byrederamy reakre teywese heribile. 16Txibo tii isi-ribi rahukreki; tii hãbu bedeerytyhy rityhynyke hãbu taratikile aõ rierymyhỹre wahe ibutu hãwã nihikỹ-ribi.17Aureraru biwahinyke iny witxira mahãdu aõnaõna-my rỹira-ò tii dori aõmy resitòenyõmyhỹre, kia heka itxỹte iny tuu rỹira; iwese iny ijòròsa debure nohõti ritusinymyhỹre wesele wahe.18-19Hãbu tabiòwa-ò raroimyhỹre irahudi tahe rarybemyhỹre, "uritre tuu rybeõkremy! kia dori alisi rybele rare!", kia heka iòhãru rare txibo tiu itxỹte myawa riòre-di isiki idi ratxikeki idile iskobylemy idi riweke.20Heòty rurimyhỹre kia hee resihuki rurimyhỹre; iyrybyle tahe aõbina resihumyhỹre kia aõbinadu usybyle aõbinamy reamyhỹre, kia tahe urile taijoi-ribi resihitxinymyhỹre. 21Hãbu aõbinaluu kia urile iny ribinanymyhỹre rybe binabina iwese huji heòty riworinymyhỹre wesele wahe.22Aõnaõna isirana "aõòtaòta" kia lo`sena ibutu deewi heka rare sõemy iny tuu reamyhỹre. Ijõ iny mahãdu tuu urihimyò-my reamyhỹre, kiemy dori ràma risamy rỹimyhỹre! 23Iwese aõyrina hynaroki rỹimyhỹre wesele aõwasina noiràsò hyna-di raratàbokre suu tuu relemyhỹre wahe, rybe biòwa mahãdu aõwasina rarybekre kia heka roile rare, iwo sõemy aõnaõna bina-di kia rỹira.24-26Hãbu-ò besiòhãrunyke kia ywimy raybemyhỹre, kia sõemy aõnaõna wiwi-my rarybemyhỹre riwahinykremy! Kia aumy woki kai ibinamy tai tahãteri irahudi tahe kai aaõnaõna binabina biteòsinykre, kia aroiwihikỹ heka bite`sinykre.27Mobo taana riywinymy rỹimyhỹre iny witxira dee, kia kai tamyle besekre. Mobo màna utxie ritorunymyhỹre widee, kia tii òbitile màna-di resiwotõmonykre. 28Mobo wimy radònymyhỹre tamy raroiraki, mobo wimy rirubunykremy rarybemyhỹre tii rybewimy rarybemyhỹre urile tamy raroimyhỹre.
Chapter 27

1Uritre awityhymy noõmy kia aõnaõna irahudi aki rỹikreki, kia dori kai teeryõhyyteri aõhebo biusasòmy butỹ ỹnykre wahe. 2Uritre aõwi iwahidỹ ỹ õ-my; kia urile birike iny witxira riòwaynykremy.3Iny itxỹte mahãdu dee aõnaõna bina bòdỹ ỹny kia heka sõemy rautxienymyhỹre! 4Iny aõmy wiko relyymyhỹre kia heka aõni iòhãru rare iny ibina widee riwinymyhỹre, iny wimy radònymyhỹre wesele wahe,5Iny aõmy rarybemyhỹre aõ ribuamy kai heka iny wasimy aõmy rõhõtinymyhỹre ratyre heka rỹimyhỹre. 6Kia heka awire inyõ-my iny boho reòarimy ratximyhỹremyre tiile inydeereny rarutxuna riwahinykre, kia iny widee rytò riwahinymyhỹre wii rieryõ-my.7Mobo tawonadi tỹsimy ratxireri, bidi breetyhymy rỹira kia heka aõ inydee awityhymy riwahinyõhyymyhỹre, ka ràma risamy rariamy ratximyhỹre kia aõtxile bederade ubroroki bederaty roimyhỹre kia awihikỹlemy ritòmyhỹre. 8Hãbu irehemy aribi ratximyhỹre aõwiwi-ribi, iwese nawii reòsamy ruòmy tasina-ribi irehemy.9Dohodỹỹnawi iny tabiòwa-ò riwahinymyhỹre tawo-ribi kia heka awirare, iwese delỹnyrenawi rỹimyhỹre wesele wahe. 10Uritre abiòwa mahãdu-di aõmy alisiõ-my kia bu biòwa-di tule alisiõ-my. Kia dori iny biòwa-my widi rỹira wii riwiòhenanymyhỹre tiu bedeu aõ isira-wana; txibo kai abiòwa ijõdireri-wana aheto bireki, kai tiu asỹreny-ribi irehemy aribi rỹira awimy anoõna.11Wariòre, txibo kai hãbu bedeerymy matxikreki diarỹ sõemy arabedesakre, kia diarỹ awimy umy arasiwedekre iòraru ijõdi-my aõsỹdỹ ỹdu mahãdu-ò. 12Hãbu awimy rỹira kia aõòhãru rierymyhỹre ikomy rỹimyhỹre kia tii òbitile resiemyhỹre; ka iny deòsa tahe urile iny ruebety mahãdu ribrebunymyhỹre aõnaõna-my risỹnymyhỹre aõhỹkỹmy.13Iny nieru rihuòtemyhỹre taerykõ-ò hãwyy mahãdu-ò heka rahuòtetyhymyhỹre, kia heka aõni iòhãru rare kia dori aõnaõna bina riwahinymyhỹrenyre. 14Txi kai birajuakreki sõemy aheto birelàdu-ò, kia biurasòmy iny adi rõhõtinykre txibo kai ixihedỹ ỹmy terajuateri kia õmy aõbo txibo kai aheto birelàdu-ki kai ibinamy tahãteri.15Kia isityretyrele rarutànymyhỹre kia biu yrybyle ròamyhỹre, kai hãwyy aõbina luu kia tuhykỹle ratximyhỹre tai heka wiwesenare. 16Tai utritre isawidỹ ỹmy idi resỹnymyhỹre kia ihãrele aõnaõna-ki resiremyhỹre; iwese iny rimymyhỹre wese, kia tule iny debòki òlỹrena rỹimyhỹre wese uritre iny rimymyhỹre kia ihãrele rejujumyhỹre.17Womati suusiri synamy rỹimyhỹre, kia inatxi-my txuree-my kia tiu itxuu-my roi-wanaki tiò tiòle wiwana ròlàdu-my roimyhỹre, iwese iny tabiòwa-wana taaõnaki widee rarybemyhỹre inatyhymy kia isyby ibòwa-my relemyhỹre turumy relemyhỹre juhulàdu ratyre-my. 18Mobo aõjuhu-di taruki-my retehemy ratximyhỹre kia òbitimy awimy iraty-õ rirỹsỹkre tiu iny-õ aõmy tamy irybeõna bederade dori isyby raratynymyhỹre. Mobo tadinodu-di taruki-my ratximyhỹ myhỹre kia ikiemy awimy ròtamy ratxikre.19Isidee ijerena-di iny boho isidi retehemyhỹre txibo tahe inykywolàdureny; iny raykyreny iny rierymyhỹre timybo iworeny rỹimyhỹre wahe. 20Txibo aõtxi iny wii ribinanymyhỹre kia heka rubuna-wana wiwesere kiemy dori tiu awimy rỹiõhyymyhỹre.21Kia prata oro-wana iòwywityhyre ihãre tahe heòtyòle resekre; Habu wityhy aõwi-my rotohodỹ ỹ myhỹre kia ikiemy aõnawiwi rimymyhỹre. 22Kai aõwasina itxỹte mahãdu urile birike ibtumu biòtudunykre sõemy birarytxynykre, tai tahe tii tiu aitxỹte ibinadỹ ỹ õna.25Tiu aaõwi rede bihukreu owiru-ribi, kia inytỹmyra resisõenymy-wana, 23-24Ityhyna heka tiu ikiemy rỹiaõkõ rare. Iòlò rataana heka tiu awiõre REAL riòre boho-ò. Tai heka aõmysỹdỹỹna-di biemy atximyhỹke, kia biekre timybo abudoeni rariamyhỹre kia heka bieryke, aõdibo tahe abudoeni sõemy awimy rỹimyhỹre.26budoeni heka tadetyy tamyreny riwahinymyhỹre, buboeni hãwyy tahe tdetyy riwahinymyhỹre. 27Tahuỹsy tahe iriòre boho-ò riwahinymyhỹre, kia ijõ-my teòdu boho-ò riwahinymyhỹre, kiehe.
Chapter 28

1Itxỹte mahãdu isi taòrarukile rerubunymyhỹre moõ dee wiki aõkõ. Inytyhy mahãdu bede rierỹ õ-my, kia ihãrele aõnaõna brebuna-ribi awimy ròhònymyhỹre tabrebuteremy wahe. 2Ijoi mahãdu òrarudu-my rỹira kia urile hãwã nihikỹ ribinanymyhỹre; ka Iòlò wityhy tahe òbtimy rỹira kia awimy hãwã nihikỹ ryòbi-ò ritidimyhỹre.3Hãbu aõkõ wii ribinanymyhỹre iwese biu ywimy ròamyhỹre wesemy ibutemy aõ rihumyhỹre kia heka hãbu aõkõ riemyhỹre wahe. 4Mobo Deuxu rybewi-di risinymyhỹre kia òrarufule itxỹte mahãdu le riwiòhenanymyhỹre; ka mobo Deuxu rybewi rityhynymyhỹre kia urile òrarudu mahãdu itxỹte mahãdu-di risinymyhỹre.5Iny deòsa mahãdu Deuxu aõnawiwi rieryõhyymyhỹre; ka mobo Deuxu aõnawiwi rierymyhỹre tahe awimy rierymy ramyhỹre kia ta awimy aõmy reaõhyymyhỹre awimy ratximyhỹre. 6Iny iaõkõ-my rỹimyhỹre heka awire Deuxu rityhynymyhỹre ibutumy tawo-wana, ityhy mahãdu ratyremy tii boho heka irehemy Deuxu-ribi rasỹnymyhỹrenyre itxỹte wesemy wahe.7Iny tỹmyrawi mahãdu rybewiwi rityhynymyhỹre; ka iny tỹmyra irele itxỹte mahãdu kytxi ralòmyhỹre kia isỹrunihikỹ tasỹreny-ò riwahinymyhỹre. 8Mobo ityhymy ròòsemyhỹre urile iaõkõ mahãdu-di risinymyhỹre kia hãre tahe isihetyre riwibrònymy taòwy tamy riijemyhỹre, kia heka taõwiwi ributunymyhỹre, hãbu wi mahãdu tahe urile iny iaõkõ-my rỹira riwiòhenanymyhỹre.9Deuxu iny isitòedỹỹna-di ibinamy iny-di retehemyhỹre, mobo irybeki ibinamy rahãmyhỹre wesele wahe. 10Mobo inywi mahãdu rybina-ò ridymyhỹre kia tii òbtile resirubunykre taaõòtaòta-ki, ka mobo Deuxu rityhynymyhỹre ibutumy tawo-wana kia mahãdu heka soẽmy aõnaõna wiwi rimymyhỹre.11Hãbu ityhymy rỹira kia iny bedeery ratyre-my rautxienymyhỹre ityhyrekile wahe. Ka hãbu òbitityhy bedeerymy rỹira kia aõwasina iaõkõ-my rỹikre hãrele ityhy mahãdu wo rierymyhỹre. 12Tiu hãbu awimy ratxira-wana kia awityhymy ratxira-wana kia ibutumy reysamyhỹrenyre; tiu itxỹte mahãdu aõwedu nihikỹmy runyra-wana kia ibutumy iny mahãdu urile ramytàtàmyhỹre brebumy wahe.13Mobo urile taòraru iny lau riwòmyhỹre kia ikiemy ywiywi-my rawebinadunymy resekre. Ka mobo taõòtaòta riywinymyhỹre ririmyhỹre kia Deuxu tuu reàlàmyhỹre. 14Mobo isyby isyby Deuxu rityhynymy ratximyhỹre kia ikiemy ibedesamy ratxikre; ka mobo isideewi-my aõ riwinymy ratximyhỹre ka mahãdu ikiemy uhuari woki rỹikre isi taòraru-ki.15Hãbu itxỹte iny a~ko~ mahãdu riweduny-wana kia aõni iòhãru rare iwese hãlòe ràma risamy rỹimyhỹre wesele wahe. 16Hãwãhãkỹ dinodu aõna~na òwy rihejimyhỹre txuõtxuõlemy kia heka ibina rare! Hãwãhãkỹ dinodu heka iny awimy rỹikre tamy ibinare, iny òwydỹ ỹnyreny heka rỹsỹna-ki iny boho rahumyhỹrenyre tiwese wyra-my aõkõ sõemy.17Aleerydu itxỹte heka taleery-my resiruerubunykre kia tiu txulemy rurukre; tiu heka iny-õ tamy resitòenyõtyhy. 18Mobo Deuxu rityhynymyhỹre ibutumy tawo-wana kia aõsirasira-ribi resitakre, ka mobo Deuxu ry-ribi resilòhòrarienymyhỹre kia tii òbitile resiatykre taaõòtaòta-ki.19Mobo ywimy raaõmysỹdỹ ỹnymyhỹre kia ikiemy irỹsỹna ijõdire, ka mobo urile iny bina mahãdu ributunymyhỹre tahe urile ràma rirubunymyhỹre. 20Hãbu òbiti irybeõ-my rỹira sõemy Deuxu rybewi rimykre, ka mobo ityhymy ratxikremy isi ratximyhỹre taitxỹte-ribi kia Deuxu òrarudu mahãdu ròtana-ò ralokre òbitimy.21Iny ityhymy rỹira-di sõemy awimy ròrenymyhỹre iny aõkõ mahãdu-ribi, kia heka ibina rare. 22Iny rybe luu mahãdu heka ityhymy ratxikemy reamyhỹre, kia tahe aõnaõnalemy resihumyhỹre.23Mobo hãbu-my aõnaõna-my rarybemyhỹre kia sohoji-my tabiòwa-txi reamyhỹre, ka mobo aõnaõna riwinymyhỹre roimy kia tahe ratyhydỹ ỹ õkre. 24Mobo tyby-ribi rawasinymyhỹre irahu-di tahe rarybemyhỹre, "Aõ ibinamy rewinyõhyyra", kia heka itxỹte tuu rũira rubudỹ ỹdu wesemy.25Mobo ityhymy ratxike-my resitòenymyhỹre kia aõòwy aõtxile riisiranymyhỹre tai tahe aõbinabina ròhònymyhỹre, ka mobo Deuxu rityhynymyhỹre kia ywiwi-my raityhynymy ramyhỹre. 26Mobo isi òbitile resityhynymyhỹre kia heka itxỹte rare! Bedeerymy rỹira iny Deuxu rityhynyrele tuu rỹira; kia heka rahenykre ibutumy aõnaõna sirasira-ribi.27Mobo taaõnawi riwirarekre iny aõkõ mahãdu -wana kia heka tiu tyy-my rỹsỹnamy reaõtyhy; ka mobo urile ròbòdỹ ỹ myhỹre aõnaõnamy kia tiu aõnaõnawi-my tobisiõna deuxu urile riròtenykre ròtewoòle. 28Txibo tiu itxỹte-õ aõwedumy roosekreu inytyhy mahãdu irue ribi riõkre, txibo itxỹte mahãdu resihukreu inywi mahãdu resityhynykre, kia aõtxi aõtxile rỹikre.
Chapter 29

1Hãbu aõnaõna-ribi resiije-my rỹira sõemy kia tiu taaõna binabina-ribi resihitxinyõhyymyhỹre, kia ywiywi-my isitere-ribile resekre, kia tiu isyby awimy ratxiõtyhy. 2Txibo tiu hãwã dinodu hãbu wi inytyhy tuu runyra-wana iny mahãdu teysamy rỹimyhỹre, txibo tiu itxỹte-õ hãwã dinodu-my runykreu kia iny mahãdu brebumy urile resihurenykre bederyry nihikỹmy.3Iny tỹmyra-õ wijina inytyhy kia tyby reysamyhỹre tuu rawowydymyhỹre, ka weryrybò wedena hewomy reamyhỹre kia ini-di beubetxile rehumyhỹre isỹ mahãdu aõwiwi-di tule. 4Iòlò inytyhy òbiti kia heka ahãwã riwiòhenanykre kia tule riumydỹ ỹnykre kia awimy roikremy aõbina ihoõkre; txibo Iòlò iny brò-ribi raityhynyke-my isi risỹnymyhỹre kia urile hãwã ribinanykre.5Mobo aõ ibina riwinymyhỹre tabiòwa-ò kia tamy hãluu riamyhỹre. 6Hãbu òraru ibina kia aõjuhu hãluu wesemy sỹy-my rỹimyhỹre hãbu witxira riranaki, ka mobo Deuxury-di rariamyhỹre kia resimywi-my rariamyhỹre kia bedesahe-ribile rawiunymyhỹre.7Hãbu inytyhy mahãdu heka rõhõtiyremyhỹre iny iaõkõ-my rỹira aõnaõna-my rỹimyhỹre-di, ka itxỹte mahãdu tahe kia aõnaõna-my rõhõtinyõhyymyhỹrenyre. 8Iny itxỹte mahãdu aõnaõna bina riywinymy rỹimyhỹre ibutumy bede bedemy, ka inywi mahãdu tahe iny wiòhedỹ ỹdumy rarunymyhỹre awimy rỹikre-my aõbina binaõ-my.9Iny itxỹte-wana widee marybekreki kia aõ iribi bieryõtyhy! Kia rybe isiyrybyhykyle rỹikre: aõhe-wana tii aõbinamy adee risỹnykre txibo aratyremy isimy adee rarybekre. 10Hãbu mahãdu iaõkõkõ-my ywimy rỹira kia hãbu wi mahãdu-my radònymyhỹre, ka hãbu wi mahãdu tahe urile hãbu itxỹte mahãdu riwiòhenanyke-my rỹimyhỹre kia heka tamy iurihina rare.11Itxỹte heka rajua rajua riisiranymyhỹre kia tiu ehehemy ratxira-wana; hãbu inytyhymy isidi rỹira kia tebure taehehe riywinymyhỹre. 12Tiu Iòlò-õ hãbu roiluu rityhynymyhỹeu kia ibutumy teòdu mahãdu iijedu mahãdu tadinodu heki raroimyhỹrenyre Iòlò-my reàlàkremy hãwã dinodu-my raòwònykremy.13Aõnaõna heka wiwese wiwesenare ityhy, aõkõ-wana myheka wiwese wiwesenare; loosona bede ritoosònymyhỹre kia heka Deuxu riwahinymyhỹre. 14Iòlò iny aõkõ mahãdu-di tiu risinyõmyhỹre kiata ityhy mahãdu-ò riwahinykre irybewiwireny, kia tahe Iòlò irehe-my bede riijekre awimy.15Uladu raijemy rỹimyhỹre aõnaõna binana lau sõemy raòhãrudỹ ỹmy kia dori isiijese rieryõkre òbitimy. Uladu isyby isyby aõnaõna bina bina isideewi-my riwinymyhỹre kia urile tybydee isỹru nihikỹ riwahinymyhỹre ibutumy iny mahãdu rierymyhỹre. 16Tiu aõdinodu mahãdu roiluukreki itxỹtekreki kia ijoi mahãdu iyrybyle iheki roiluu-my itxỹtemy rỹikre.17Ariòre bimukre bitòenykr aõnaõna lau tai kai ikiemy awimy atxikre abedesamy. 18Txibo Deuxu rybewiwi-my ijoi mahãdu-ò belyyõkre-wana, kia ijoi mahãdu ywiywi-my rabinamy raitxỹtemy rỹikre; Txibo ijoi mahãdu Deuxu rybewiwi rityhynykreki tahe hãwã nihikỹ awimy resiywinymy roikre rabedesamy rỹikre.19Iny itỹte biywinykreki, kai aõnaõnawi-my beakre rybewiwi-my tule beakre, tii dori iwydyõna kai aõmybo tarybeta òbitimy. 20Sõemy iny itxỹte mahãdu aõnaõna bina riraò-my rỹimyhỹre iyrybyleta hãbu aõmy rõhõtinydi aõkõ aõmy rarybemyhỹre.21Txibo kai sõemy aõnawiwi arybewiwi tewahinymyhỹte-wana adeòdu-ò, tiu bedeu tii iwese uladu raywidỹ ỹ myhỹre wesele ratxike-my isi risỹnykre òbitimy. 22Hãbu aõbinaluu kia urile raisiradỹỹ myhỹre aõtxi aõtxile raõbinanymyhỹre, kia urile òrarudu mahãdu rarybemyhỹre iny òbitimy mahãdu-my tule.23Hãbu taõwiwi kile resiatykre; kia riàòwònyke-my isi risỹnykreki,iny ywimy ratxikre aõnaõnakõ-my. 24Hãbu wasidu mahãdu riwòmyhỹre aõwedu nihikỹ lau kia isidee òbitile bedebina riwahinyhỹre, kia wasidu wesele isidee rarytxyna nihikỹ isidee riwahinykre!25Mobo hãbu mahãdu aõmysỹdỹ ỹwi lau ruberumyhỹre, kia roina rybe-di mohõtinyke iribi besihedỹ ỹnykre-my; mobo Deuxu rityhynymyhỹre kia awimy rỹimyhỹre kia tahe resierymyh`yre awimy resimywi-my ratximyhỹre. 26Kai aõbo isiwiòhedỹ ỹmy inatyhymy taruteri? Urile aõdinodu mahãdu-ò aõmy isitòedỹ ũõ-my! Deuxu oleta besitòenyke tii dori arawiòhenanykre awimy atxikremy.27Inywi mahãdu heka iny itxỹte mahãdu-my sõemy radònymyhỹre. Iny itxỹte mahãdu inywi mahãdu aõmysỹdỹỹnamy urile radõnymyhỹre.
Chapter 30

1Kaheka Agur rybe rare Jaque riòre heka rar, Massà suki heka raremyhỹ. Diarỹ reywesereri, Deuxu diarỹ reywesereri arierykre-my mobo kai tatemy! 2Diarỹ heka iny itxỹte rare! Diarỹ òsỹny heka waraykykõre ibutumy hãbu mahãdu -ribi. 3Diarỹ bede reeryõhyyre timybo rỹimyhỹre, kiemy reerykõmyhỹre timykibo Deuxu bedeery nihikỹmy ratximyhỹre-ki!4Kiale heka reeryre: tiu iny-õ Deuxu wesemy su-ò ibereseõna tahe tiu isyby biu-ò ròòseõtyhy! Tiu heka iny-õ Deuxu wesemy yhy tebò-ki rimyõtyhy, tiu heka biu biuwetyy-ki rimyõtyhy! Kai aõbo Deuxu teeryte, ariòre aõbo teeryte?5Deuxu rybe sohoji sohoji òbitimy rarybere. Tii ikiemy iny riijemyhỹre aõnaõna brebunalau ibutumy mobo rityhynymyhỹre wahe. 6Uritre dohodỹỹna rybe òbiti awo-ribi iwidỹ ỹ õ-my Deuxu rybemy, uriõ-ribi tii taròtena-ò araròtenyhemy, ibutumy iny mahãdu-ò arateòsinykre aõbo ibutumy roimy tuu tarybetemy.7Deuxu diarỹ adee aresitòenykre inatxi-my wadee bedewi biwahinykre-my: 8Uritre roi lau biwatòenykre! kia heka komy waisitòedỹỹna rare. Kia-ribi tasỹ uritre inihikỹmy aõkõtyhy-my aratxike lau biwatòenykre! Kiale wadee biwahinymyhỹ aõmybo inatyhymy reamyhỹrele. 9Diarỹ ao~mysỹdỹ ỹdu-my aratxiõtyhy, ityhy mahãdu le arityhynykre kia ta isiweribiòle ararikre kai ta wadee ibinare, tule diarỹ iny aõkõ mahãdu idi arisinyõtyhy txibo rybe-õ itxỹte-õ riwaitxỹtenykreki, ka txibo ani risuhokre kia iwitxira-my animy rarybekre.10Tiu deòdu mahãdu roimy tadinodumy rarybeõmyhỹre txibo rarybekeki tahe tii iròdu sõmo-di adee rehukre aòraru òrarukile wahe.11Kia iny mahãdu urile tyby-di, tadi-di risinymyhỹre kia urile iròdu sõmo-di rehumyhỹre tuòlàdu-my. 12Iny mahãdu awimy ròtyhydỹ ỹ myhỹre kia tiu tõhõtireny tyramy rỹiõhyymyhỹrenyre kiemy isuhykỹlemy idi rỹimyhỹrenyre isi taòrarukile wahe!13Timybo iny mahãdu iaõna làkurenyre! Timybo aõnaõna-di tỹsimy rỹimyhỹre! 14Iny mahãdu webinadumy iaõkõ-my rỹira mahãdu-my raòhòtemyhỹre, iwese hãlòe ràma risamyhỹre wesemy, txuu txurydesemy rỹimyhỹre.15Inaubiòwa-my aõnaõna tiu awimy rỹiõtyhy, iwese hãlàbu tiu iny umy-ribi teòrehemy rỹiaõkõ rare. 16Bede wesilàdu kia ikiemy isyby ràbumy risỹnymyhỹre, hãwyy iriòreõ-my rỹira, bederahhy suràbuki, kia ikiemy isyby aõ worodỹ ỹmy risỹnymyhỹre. 17Mobo tyby rirawyònymyhỹre mobo tadi rirawyònymyhỹre kia urile irue ratàkre; Kia iny mahãdu rue nawii òsitàmaru ritakre, irahu-di tahe rara iumymy rirosikre.18Inaubiòwa-my aõnaõna tiu raeryõhyymyhỹre kiemy dori isirare timy iny idi iijereõna: 19Nawiihikỹ biu wetyy-di ruò-my ramyhỹre tiu iny rieryõhyymyhỹre, iwese hemylala mànatyre-di ramyhỹre wese mo iryrorieryõhyymyhỹre, iwese bera heòty beri nihikỹ-di ramyhỹre wese, katahe ikonana rara ijadòòma aõna tỹmyra hãbu-ò rawahimyhỹre.20Ka wesemy heka hãwyy tahãbu ribònymyny ririmyhỹre hãbu witxira-ò; òrarudu-ò marybeke, irahu-di ta bitỹ ỹrasinyke, iòsỹny bedeeryõ-my irutaõ-my, "Aõwe diarỹ ibinamy rewira?"21Inaubiòwa-my aõnaõna suu rimytàtàdỹ ỹnymyhỹre: 22Deòdu-õ txibo Iòlò-my runykeki, iny raityhynykeki. 23Kia hãwyy isiòhyy-my ikonanamy roimyhỹre, kai hãwyy deòdu-my rỹira tiu wytetyby-wana roimyhỹre tadinodu ehetxi-wana.24Inaubiòwa-my iròdu yja roisinadỹ ỹ myhỹre hãbu sõemy bedeery-di rỹimyhỹre-ò; 25òlòbure yjayja iaõkõ bede rierymy tarỹsỹna rirarenymyhỹre bede jutàtà-ò; 26Iròdu yja iaõkõ kia ihãrele hãluu mànaykyki riwinymyhỹre tai resierenykre-my;27Sei boho idinodureny ihoõre, ihãrele tahe ibutumy ruòmyhỹrenyre sõemy; 28Ijare iny tebòkile riràbunymyhỹre, kia tahe ijõ iòlò heto rarieki rỹimyhỹ myhỹre.29Kia inaubiòwa-my aõnaõna widỹỹdu rỹira rariamy ywimy òbitimy: 30Hãlòe, Iòlò iròdu, kia tiu aõ-ò iwahisidỹỹ õna aõmybo rearerimy. 31Rararesa rasiwedemy rỹira tasira txòtxò-my, watxi òbiti òbitimy rariamyhỹre, kia tiu aõtyre rariaõtyhy, Iòlò taòlàdu mahãdu-ribi ehehe-ribi isawira.32Txibo kai aõnaõna bòd`yỹnatxi besekreu iheribi, kia teeryta aõnaõna bina widỹ ỹ iny witxira-ò, isiki maisỹrikre kia tahe iribi isawikre! 33Kai dori aõnaõna òbiti ijõdire: Txibo kai broreni huỹsy sõemy bihetenykreki kia urile sõemy adee radenykre manteiga-my; txibo òhòte deasỹki rỹira-wana kia sõemy hãlàbu reamyh`yre: txibo kai sõemy aehehe bibutunykre iny witxira dee, kia sõemy tii-wana maaõbinanykre txibo wii birubunybenykre.
Chapter 31

1Kaheka bedeery rybe heka Rei Lemuel, kia heka rirawihikỹ rare, ise riki heka tuu riisinanyre, tii uladu-my raremyhỹu. 2Wariòre waderina, wariòre diarỹ heka arawinyre Dexu-ò, kaheka wadododỹỹna rare: 3Uritre ixidi ahãnatxi adehuõ-my hãwyy mahãdu-ò; tii boho dori Iòlò rahurenyre.4Iòlò mahãdu Lemuel dee monahyre heka iòhãru rare isyruna, txibo monahyre wimy biõkeki. 5Iòlò txibo sõemy riõmyhỹre kia taaõmysỹdỹỹna-ribi tõhõti rusamyhỹre, kia bededỹỹnana-ribi tõhõti ruõamyhỹre, tiu òbitimy aõmy rarybeõhyymyhỹre kia urile tahãwã nihikỹ riaõkõdỹỹnymyhỹre.6Monahyre heka webinadu mahãduyki awire, kiemy dori ràbu ryki rỹimyhỹre; monahyre heka iny aõnaõna binabina-my rỹimyhỹre biòwa heka rare. 7Tii boho dori taaõkõ-ribi tõhõtireny rusake-my monahyre-my riõmyhỹrenyre, kia bede binamy ratximyhỹrenyre.8Arybereny biuhebenyke iny witxira biwiòhenanykre-my, iny aõkõ mahãdu tiityhyre, tii boho dori tiu rexiijerenyõtyhy. 9Aõdinodu biuhekre aõ awi biwinykre-my iny aõkò mahãdu biwiòhenanykre-my rỹsỹna-ki.10Txibo kai hãwyy-txi beakeki òbitimy, òòreõyna-txi beakre oro ratyremy awimy idi atxikre. 11Hãwyy hãbu òbiti kia ikiemy awimy ratxikre, tii tiu tamy aõ isiraõna. 12Tii ikiemy tahãbu wiòhedỹỹ-my rarynykre; ikiemy aõnawiwi riekre tai ta ihãbu rabedesakre.13Tii tyyesi riõbranykre, kia tiile tyy riwinykre tariòre boho-ò. 14Tiu reyweseõtyhy, rỹsỹnawi riemy rariamyhỹre tariòre boho-ò, rỹsỹna òwyriòre riemyhỹre. 15Txuu ròhònykreko-ki tii rỹira-wanale komy rỹsỹna riywinymyhỹre tariòre boho-ò, irahudi tahe tadeòdu aõmysỹdỹỹna riywinymyhỹre.16Tii dori aõmysỹdỹỹ rieryre! Su riòre riõbranymyhỹre tamy-ò tahe aõwi ribrònymyhỹre nieru taaõmysỹdỹỹòwy-di rimymyhỹre wahe. 17Tii ikiemy iny witxira-wana widee rarybedesemyhỹre, kia tiu taaõmysỹdỹỹna utxie-ribi rewòõhyymyhỹre.18Tii taaõmysỹdỹỹ rierymyhỹre idi xiery tariòre boho-di ròrenymyhỹre, iurenana tahe ruwetya riòre-di taaõmysỹdỹỹ-ribi rehemynymyhỹre. 19-20Tyyrurena-di arite-di tii tyy riwinymyhỹre irahudi tahe iny iaõkõ-my rỹira mahãdu-ò riwahinymyỹre.21Txibi tiu bede txutàtà-ò rehemynymyhỹreu tii aõmy rõhõtiyreõhyymyỹre, tiiemy tii tyky tariòre boho-ò riwiny rahumy rỹimyhỹre.22Tii òbiti herina hety mesa hety heto ijò hety riwinymyhỹre. Ityky kia tawidỹỹnadile ratximyhỹre, arite wityhy-di riwinymyhỹre. 23Hãwyy hãbu wityhy iinytyhy kia ibutumy iny rierymyhỹre kia iny rityhynykre hãwãyky-ribi; kia aõwedu nihikỹmy runykre taijoi mahãduyky-ribi.24Uòhi, tyy, weretysana tiile riwinymyhỹre kia ta aõna-di ijohodu-ò idi rohonymyhỹre. 25Tii matuari mahãdu lau ruberuõhyymyhỹre.26Tiu tariòre boho riisinanymyhỹreu tii bedeerytyhy riteòsiinymyhỹre, kia awimy roisinadỹỹmyhỹre roijemy òbitimy. 27Tii ibutmy rierymyhỹre aõbo iheto-ki ròhònymyhỹre, idi tiu taaõmysỹdỹỹna-ki reywesemy ratxiõhyymyhỹre.28Iriòre boho myy tabiòwa mahãdu-ò rarybemyhỹrenyre: “Nadi heka brebudỹỹdu nihikỹ rare! Ibutu se mahãdu-ribi heka awire!" Ihãbu myy tamy raybera, kai sõemy texiijemyhỹte: 29"Kia aõwaõina hãwyywi rỹikre hãwãyky-ki, diarỹ heka inatyhymy reerymyỹre tiu ijõ awese ratxiõtyhy".30Hãwyy aõwiwi kia txibo rasinanale rare aõwityhy dori tiu ikiemy rỹiaõkõ rare. Ka aõwi òbiti tahe hãwyy umy reòarikre aratyhynykre. 31Hãwyy tuu riwinykeki komy aõnaõna-ribi ibutumy ixawike; kia iny-ribi rybewiwi rimykre ibutu-ribi kia hãwã riòre raaõmysỹdỹỹ-my rỹira-ribi.

Ecclesiastes

Chapter 1

1Kaheka bedeery nihikỹ rybe rare. Davi riòre heka rare iwidỹỹdu. Tii Jerusale Iòlòmy raremyhỹ. 2Bòdỹỹna, bòdỹỹna heka rare. Kamy Bedeery rarybere. Kia heka ibutumy bòdỹỹnale hekỹ rare. 3Iny mahãdu heka tabededỹỹnana aõmysỹdỹỹmy rahumyhỹre, rexiaõtamyhỹre. Kia tahe ionana rehemynymyhỹreu inyboho ròtamyhỹrenyre?4Iny mahãdureny rexijuamyhỹrenyre. Iny mahãdureny rurumyhỹrenyre kabede-ki hãwã nihikỹ. 5Txuu ixiyrybuhukỹle ròhònymyhỹre, kia tahe ixybyle talamana-ò ròòsemy rỹimyhỹre, ixybyle rohònymy rariakremy. 6Yhy heka iraru-ò rebonymyhỹre, iraru-di tahe ibòò-ò rebonymyhỹre, kia tahe ixybyle tatytyby-di ròòsemyhỹre ixihetyretyle.7kia tahe tabutunakile rexihumyhỹre, kia heka ibutumy bero mahãdu bero nihikỹ roimyhỹre-ò rekoamyhỹrenyre, kia ribi tahe bero nihikỹ rỹxiõhyymyhỹre. Kia bee ixybyle ròòsemyhỹre tiribibo bero ròrarunymyhỹre-ò, kia ta ixyby tuu rekoamyhỹrenyre. 8Kia heka ibutumy aõnaõna inyboho deyurese nikikỹmy risỹnymyhỹrenyre deywese inihikỹmy, kia tiu inyboho idi butumy rikirarenyõtyhy. Iny ruereny heka reyweserenyõhyymyhỹre aõnaõna-di itxere-di, kia iny nohõtireny tule reyweseõhyymyhỹre aõnaõnamy ijohona-ò.9Aõbo komy rutỹỹnyre, kia ixybyle tuu rutỹỹnyre. Aõbo komy rotỹỹnyre, kia ixybyle relekre. 10Kia aõbo ijõdire iny aõmy rarybekemy: “Beteheni, kia heka tiu kaki bebe-ki tuu rutỹỹnyõhyyre? Kõre kia ibutumy tuu rutỹỹnyre inykoreny-ki, kia iny boho ruarenyõule tuu rutỹỹnyre. 11Iny-õ heka itxi tõhõti reaõhyymyhỹre aõbo juhuu rutỹỹnyre-di; mobo irahudi kamakre, kia aõnaõna rõkõnykre tuu bedeu, kia ihãre itxi tõhõti reaõhyyre.12Diarỹ wabedeeryre, diarỹ heka Israel Iòlòmy raremyhỹ Jerusalem bedeki: 13Diarỹ rexiywinyre aõbo kaki hãwa nihikỹ roimyhỹre arienykemy idi aratyritinykremy. Kia heka Deuxu aõmysỹdỹỹ inihikỹmy wadeereny riwahinyre, kia inihikỹmy reywesemyhỹrenyre. 14Diarỹ heka ibutumy aõbo kaki hãwa nihikỹ-ki roiremy rabimyhỹre, kia take myy rarybere: kia heka ibutumy raihyyle rare. Kia heka ibutumy iwese yhy kewo-my reomyhỹre wesele. 15Kia tiu iny-õ riõbitinyõtyhy aõ ikòemy raimyhỹre-ribi, kia tiu idi rariaõtyhy tiu ijõ rasiranymyhỹre-wana,16Kia take myy rahõtinyre: "Diarỹ heka ixyby kãbu nihikỹ-my relere, ixyby wabedeery nihikỹmy, kia Jerusalem hãwa ridinodunyrenyre ratyre-my rỹimybỹre, aõbo rareymy rỹimyhỹre." 17Kawese-my take reijere timybo itxi areakemy arierymy bedeerynana, aõbo ibinamy rỹimyhỹre, kia heka inyle ixidi aõeli rãhõtinyõmyhỹre. Diarỹ heka itxi reamy ramyhỹre, kia heka iwese yhy wihewamy reamyhỹre wesele idi retehemyhỹre. 18Kia bede rierywiwimyhỹre-wana, kia heka ixyby iny-my reletyhymyhỹre, ka inywoxi robu robumyhỹre tahe ijodihyyre; Kia bede inihikymy rierymyhỹre-wana, kia aõtxi aõhyymy rutỹỹnylemyhỹre.
Chapter 2

1Tai tahe areysakremy rexiywinyre, waki bedeki aõnaõwiwihikỹ-ò arexideysanykremy rexiywinyre. Kia ta itxi rearemy reeryre, kia heka bõdỹỹnaõle rare. 2Kia heka rebutunyre, iny widee rutxue mymyhỹre, kia ibina rare, kia iny widi rexiruburubunymyhỹre, kia aõmy inydee awiõhỹỹre.3Kia fa ixybu timykibo ijõ-txi areakemy reijene, kia tahe (vinho) tori mona-di rexideysanyre. Idi rahotinyre tii aõnaõna-ribi awityhy resỹny raholare, iny ide rexideysanymy fabecledyynana riore-di kaki su-ki.4Aõnaõna ninihikỹ heka rewinyre. Heto ixidee rewinyre, kia tahe Uva ixidee rebrònyre. 5Kia oworu riòre rebrònyre, kia ibutumy bederade òtaòta tuu rebrònyre. 6Kia suwory rewinyre idi bee alòbròna-ò reamyhỹkremy.7Kia sõemy iny aõmysỹdỹỹdu mahãdu reõbranyre, kia ihãremy ta ijõ waki rỹira, kia wahetoki ruarenyre. Diarỹ sõemy broreni waki ijõdire, kia sõemy budoeni waki ijõdire, kia iny mahãdu wakoki Jerusalem-ki rahãwanyrenyre ratyremy wanohõ ijõdire. 8Kia manatere rỹsỹ womati rỹsỹ-wana ixidee rebutunyre, Iòlò hõrõ wahe, kia suuki redinodunyreki wahe. Hãbu mahãdu hãwyy mahãdu-wana wadireny rawiunyrenyre rexideybinymy, Kia ibutumy hãwyy mahãdu rỹire, hãbu mahãdu-ribi aõwaxina ijõmy bexitòenyke.9Kohe, diarỹ heka ityhy nihikỹmy raremyhỹ. Diarỹ heka ityhy nihikỹmy raremyhỹ, kia ibutmy Jerusalem-ò hãwamy dirahude wakoki, kia iratyrerenymy ityhymy raremyhỹ, kia tahe tiu bedeery waki rasiranyõhyyre. 10Kia ibutumy aõmybo reamy raremyhỹ-txi ixidee remyre. Kia ixidee aõmy raroiõhyymyhỹre, aõnaõna wiwiki. Diarỹ heka awimy ixiki rahãmyhỹre waõmysỹdỹỹnaki, ka heka juhuu waõmysỹdỹỹ reeryre.11Kia ta, ibutumy aõnaõna-di reledi rahõtinyre, kia waõmysỹdỹỹnaki rewinyredi tule, kia tahe reeryre, kia heka ibutumy bòdỹỹnale rare, kia iny aõ idi ritaõhyymyhỹre. Kia heka iwese iny yhy hewomy reamyhỹre wesenale rare. 12Tai tahe, ixyby rahõtinyre bedeery nihikỹdi, kia iny itxỹte mahãdudi tule. Beteheini iurihina:Kiaõbo Iòlò aõwaxina aõ riwinyke itỹmyramy? Kõre. Kia aõwaxina Iòlò mahãdu riwinyrenyretybyle riwinyke, kia Iòlò mahãdu ikoki ridinodunyrenyre wahe.13Kia ikonana-ò rehemynymy reeryre, kia bedeery nihikỹ heka iny itxỹte mahãdu-ribi awire, iwese tahe loosona bedeluru-ribi awire. 14Kia tahe diarỹ reerymyhỹre, kia aõhebo bedeery nihikỹ rutỹỹnymyhỹrenyre, kia iwesele iny itxỹte mahãdu aõhe rutỹỹnymyhỹrenyre.15Tai diarỹ myy rahõtinyre: “Aõhebo iny itxỹte mahãdu rutỹỹnymyhỹrenyre, kia iweserenyle aõhebo arutỹỹnykre. Taita, aõbo tahe tai retare bedeery nihikỹmy wahãreki?” Kia ta rerawyònyre: “Aõ retaõhyyre!” 16Tiu heka iny-õ ixitxi ikiemy tõhõti ijaraõna bedeery nihikỹmy, kia iyrybule tiu inyõ iny itxỹte mahãdutxi tõhõti reaõtyhy kiehyyle. Kia bedekonanau ibutumy iny boho rukusarenykre. Ibutumy rukururenykre, bedeery nihikỹ mahãdu iny itxỹte mahãdureny-wana.17Iurenana heka bededỹỹnana raòrarunyre, kia aõki wadee awiõhyyre: Kia heka bedejeijeile wadee diwyde. Kia ibutumy bòdỹỹnale heka rare:diarỹ yhy hewotỹkỹna reamy raremyhỹ. 18Kia ibutumy diarỹ ijõdire, waõmysỹdỹỹnabrò-ribi ixidee rewyre, kia aõki wadee awiõhyyre. Kia reeryre ibutumy aririkre Iòlò-ò warynatyby-ò runykremy.19Tii tahe txibo aõwaxina bedeery nihikỹ aõbo, yda txibo iny itxỹte aõbo —mobo tahe rierykre? Tai tahe tii ibutumy aõnaõna riwedunykre, ka diarỹ waõmysỹuludumy remyre wahe, kia tahe ibutumy riwedunykre, aõbo wabedeery nihikỹ wadee riwahinyre ka hãwaki. Kia heka ibutumy bòdỹỹnale rare. 20Tai tahe diarỹ ixidee rexirahere sõemy raõmysỹdỹỹnyreki, kia sõemy wanohõti rawerywerynyre iòraruki.21Kia iny raõmysỹdỹỹnymyhỹre, tabedeerydi, taerynadi, taraywidi, kia aõ ixidee ritakremy, irahudi tahe ibutumy ixihewo-ò ririmyhỹre iny witxiradee, kia aõ riwinyõmyhỹredeele. Kia heka bòdỹỹnale rare, kia òbiti aõkõ rare! 22Iny boho heka raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre, iny boho rõhõtiyremyhỹrenyre bededi ibutumy, aõbo tahe iny boho idi ritamyhỹrenyre? 23Kia ibutumy aõbo iny boho riwinymyhỹrenyre, kia aõ inydeereny riwahinyõhyymyhỹre, kia heka nohõtiyrenale aõbinabinale inydeerene riwymyhỹre. Iny boho rekexielehynyrenyke ihoõre, rumy tule ihoõre. Kia heka ibutumy bòdỹỹnale rare.24Aõbo iny awityhymy riwinyke, iny riroxike, iny monamy riõke, kia tahe rexideysanyke tanieru-di ritare wahe. Kia tahe reeryre, kia aõnaõna rỹimyhỹre, kia Deuxu-ribi namyhỹde. 25Deuxu ihoõkeki, timybo tahe aõbo rikirỹsỹrenyke, aõdibo tahe rikexideysanyrenykre?26Tii heka bedeery nihikỹ, aõerydỹỹna, bede deysana inydee riwahinymyhỹre, momybo reòarimyhỹre-ò. Deuxu heka iny itxỹte mahãdu riaõmysỹdỹỹnymyhỹre, tanieryreny ributunymyhỹrenyre, kia iaõnarenytyhydỹỹna, kia iny witxira-ò rawahikremy, momybo sõetyhymy reòarimyhỹre-ò. Kia ibutumy bòdỹỹnale rare. Kia heka ibutumy iwese yhyhewomy reamyhỹre wesele.
Chapter 3

1Kia heka ibutumy abededỹỹnana ikonanadi lehekỹ rỹire, kia heka biu bederawo-ò rawahimy roimyhỹre: 2Kia uladumy adiwo-ribi beakre, bobrokre, kia aõbo tebrònyte bisihekre; 3Kia beerynykre, kia beytekre; kia iny behukre, kia heto binykre;4Kia bede biryrykre, kia tahe mabedesakre; kia mahinykre, kia tahe ta besekre ixenadi. 5Kia mana biuberanykre, kia mana widee bibutunykre; kia iny bimykre, kia iny-ribi bexilòhòrarienykre;6Kia aõ biòrykre, aõ-ribi bexirykre; Kia aõ birarenykre, kia ahãna-ki boikre; 7Kia aõ biykakre, kia aõ biretykre; kia rybeõmy matxikre, kia marybekre;8Kia inymy berinanykre, kia awoxiroburobukre, kia mawounykre, kia awimy wouõmy matxikre. 910Deuxu aõmysỹdỹỹnamy rabire, hãbu riòre mahãdu-ò riwahinyre tii boho-wana aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenykremy.11Deuxu ibutumy aõnaõnawiwi riwinyre ka hãwa bedeki raremyhỹu; kia hãbu coraçaõ-ò hedỹỹna riwahinylere, kia hãbu Deuxu aõmysỹdỹỹna rieryõhyymyhỹre, kia iòraru-ribi riòrarunyre ikonanaòhòkỹle.12Tai tahe ibutumy bede reeryre kaki, aõbo iny riwinykre, kia heka timykibo awimy ibedesamy ratxikemy ixidi risỹnyke. 13Ibutumy heka iny boho rikiroximyhỹrenyke bemy rikiõmyhỹrenyke, awimy aõwi iny boho taõmysỹdỹỹna brò-ribi riwymyhỹrenyre. Kia heka Deuxu inydeereny riwahinymyhỹre.14Kia heka ibutumy reeryre, Deuxu riwinyre ikiemy rỹikre; kia tiu inyõ rihejiõtyhy, kia tiu inyõ itarasaõna; kia heka Deuxu tuu riwinyre hãbu mahãdu ilau ruberurenykremy. 15Aõbo rare heka rare, kia aõmybo rarekemy raremyhỹ tule rare; Deuxu heka aõnaõna rexihure ixybyle riywinymy ritỹmyranykre.16Kia ta ihãremy rabire txu rawo-ki, kia iny òbitimy rỹimyhỹre rynana-ki iny itxỹte riwedunymyhỹmy, kia tasỹ ijõ rynana-ki iny itxỹtele tai runyremy. 17Tai tahe ixidee rarybere: Deuxu iny inytyhy iny itxỹte mahãdu-wana ributunymy idireny rehukre; kia dori bededỹỹnana tuu roimyhỹre, ibutumy aõmysỹdỹỹna-ò tule.18Kia ihãremy ixideele rarybere: Kia heka hãbu mahãdu riòre òraru-ki, Deuxu inatyhymy riteòsinykemy, kia tii boho ixidirenyle retehenykre iròdu iròdu wesemy.19Aõherekibo aõbohe iwitxirare hãbu mahãdu riòre iròdu iròdu-ribi; kia heka ijõ rurumyhỹre, iwesele tahe ijõ rurumyhỹre, kia heka ibutumy wiweseweselemy rỹimyhỹrenyre, kia heka aõki hãbu riòre iròdu iròdu ratyre ròhònyhyymyhỹre; kiemy dori ibutumy irybe-ò ijohonareny rieryõre. 20Kia heka ibutumy wibedeõlehekỹ roirenykre; kia ibutumy sunode-ribi ròrarunyrenyre, kia tahe sunode-ò ròòserenykre.21Mobo hãbu mahãdu riòre bededỹỹnana rierymyhỹre, kia biu-ò ixidireny ramyhỹremy, kia iròdu iròdu mahãdu tahe bede-ò, su-ò aõbo? 22Kia aõnaõwimy rabire heka ijõ wiribi awiõhyyre, hãbu ribedesanykemy iaõmysỹdỹỹna-ribi, kiemy kia tamy awire; mobo tahe ixyby kidiòkesedỹỹnyrenykre aõbo isỹtybyrenymy rỹikreu?
Chapter 4

1Kia ihãremy ibutumy aõnaõna binabinamy rabire hãwa bede-ki. Kia uladu tybykõmy rỹimyhỹrenyre rubemy rabire, kia iny-õ riruxetòenyõhyylemy; kia aõhyymy rutỹỹnymyhỹrenyre deboki ehehenamy tuu rabire, kia moõ riruxetòenanyõhyylemy.2Kia idi sõemy watximyhỹre, kia rexihurenyre, kia irumy rỹimyhỹrenyre ratyremy; 3Kia ihãremy wabedesamy idi watximyhỹre ijõ mahãdureny-ribi, kia uladumy ruaõmyhỹrenyre boho, kia dori aõmysỹdỹỹ binabinamy robiõlemy ratximyhỹrenyre, kia txu rawomy riwinymyhỹrenyre.4Tai tahe ibutumy aõmysỹdỹỹmy rabire, aõmysỹdỹỹ utxiemy, ka heka hãbu mahãdu widee rexiwobinanymyhỹre. Kia heka xiwedele rare, yhy hewomy reamyhỹre.5Iny itxỹte mahãdu heka aõ riwinyõlemy rỹimyhỹre, urile terowomy rerimy, kia taderenyle riròmyhỹrenyre, myy rarybemyhỹrenyre: 6Debole heka awire ixielehydỹỹna-ki, kia iny mahãdu debo sõemy aõmysỹdỹỹdi rỹimyhỹre, kia yhy hewomy reamyhỹrenyre.7Kia ixyby ka hãwa bededỹỹnana-ki rahãre, kia awi aõkõ rare. 8Kia hãbu ixi sohojimy rỹimyhỹre, ibiòwaõmy, iriòreõmy, iseriòreõmy, kia ixyby ixybyle raõmysỹdỹỹnymyhỹre, kia tiu ixi-ki awimy rõhõtiõhyymyhỹre taityhynadi. Aõmybohe sõetyhymy naõmysỹdỹỹnymyhỹde, taõwiwi diatymy naõmysỹdỹỹnymyhỹde? Kia heka bòdỹỹnale rare, kia bede riryrymy ratximyhỹre.9Kia iny inatxi-ki heka awire iny sohoji-ribi, kia iny inatxi wiwana raaõmysỹdỹỹnymyhỹre, kia tahe inihikỹmy ròtamyhỹrenyre. 10Txibo ijõ rariòwykeki, kia ibiòwa riwiòhenanyke rỹikremy. Kia txibo iny ixi sohoji ratxikeki tahe rariòwyke, kia tahe ibinamy tabededỹỹnanadi ratxikre, kiemy dori iny ihòõre riwiòhenanymy ritamadỹỹnykemy. 11Kia bede rutàtàkeu, kia tii boho aõwaxina wiwana rõrõrenyke, kia tahe ratòteerenyke; ka iny sohoji-ki tahe timybo rexitòteenyke?12Iny inatxi hãbu tiu ibòdurenyõna, kia ijõ aõbina-ribi ròtake. Reruti sohoji inataõ reruti-wana kia isiramy rayròmyhỹre.13Kia weryrybò iaõkõmy rỹimyhỹre, kia Iòlò matuari ribi ibedeerymy ratximyhỹre, kia itxỹtemy rube-ò roholaõhyymyhỹre. 14Kia hãbu-õ brejuna woribi kòdòhònyke hãrele hãwa nihikỹ wedumy runyke, kia iaõkõ ruake hãrele.15Diarỹ ibutumy iny ka hãwamy rỹimyhỹredi rahõtinymyhỹre, kia tahe rahõtinyre kia heka hãwa bedeõ-ribi weryrybò ijõdire Iòlò ryrynadi rahỹỹnanykre. 16Kia heka sõemy iny rỹimyhỹre, kia tahe iny sohojile hãwa nihikỹ riwedunymyhỹre; kia tahe tiubo tahe Iòlò-ribi rexiixawidinykre, tiu heka iny-õ tawidỹỹnamy reàlàõhyymyhỹre. Kia heka bòdỹỹnale rỹire, kia yhyhemy reamyhỹre wesele.
Chapter 5

1Ixidi arukimy atximyhỹke tibede-ò tamyhỹteu. Kiauritre aõsirasira iwahidỹỹõmy, iwese iny itxỹte mahãdu taõsirasira riwahinymyhỹre wese, kia tii boho rieryrenyke aõkõ, kia òbitimy aõkõ riwinyrenyreri. Bexihumy bexiywinymy mamyhỹke Deuxu rybe-ò bityhynykremy.2Kia komy mohõtinykre marybekrekotyremy, kiauritre Deuxu aõ adee wylemy riurenykelau turybeõmykre. Deuxu heka biu-ki ratxireri, kai tahe suki atxiteri; iurenana tahe urihimyòmy mareke. 3Kia kai mohõtiuretyhykre-wana, kia ire uni atỹhimy araijekre; kia kai marybesõekre-wana, kia iny itxỹte mahãdu raryberenykre.4Iwese tahe kai Deuxu dee arybe biwahinykre, kia wiylemy arybemy inatyhymy marybekre. Tii heka iny itxỹte mahãdu luuõre; iurenana ta aõmybo riwahinykremy rarybere biwinyke. 5Kialehe awireuritre aõ biwinykremy rubeõmyke, aõ biwinykre kotyremy, kia tahe tuu tarybeta hãrele teralemy beakre.6Kiauritre arybetyhy òrarunamy rarybekelau iwahidỹỹõmy. Tai tahe kai timy aijoi mahãdureny-ò arybeõna, aõmybo kai marykemyra, kia aõbo raremy. Aõmybo tahe Deuxu umy radònykremy bisỹnykre? Aõherekibo tahe kai Deuxu aõnaõna aaõmysỹdỹỹuludumy ixidee tearite rihukremy biwahinykre? 7Kiemy dori iwese iny ibutumy rarasinymyhỹrenyre iximyreny, kia iwesele tahe irybereny sõere; iurenana tahe kai Deuxulau buberukre.8uritre bede òtiidỹỹõmy, kia tiu kai tihãwa bede-ki hãwa dinodu aõnaõnabina riwinykreu, kia iny iaõkõmy rỹira mahãdudile tarukimy rexiemyhỹre, kia urile aõ ihõrõreny ilau ritòenymyhỹrenyre. Kia iny aõwedumy rỹimyhỹrenyre sohoji sohoji, kia heka tibo iratyreki ratximyhỹre wii riijemyhỹrenyre. 9Tii boho myy rarybemyhỹrenyre: “Ibutumy heka iny su-ribi aõnaõnawiwi ritamyhỹrenyre brò-ribi awimy ratximyhỹre.”10Mobo nierumy rerinamyhỹre, kia tiu awimytyhymy ratxiõhyymyhỹre; mobo ityhymy ratxikemy ixidi rõhõtinymyhỹre, kia tiu ibutumy aõbo reamyhỹre rimyõtyhy. Kia heka tule bòdỹỹnale rare. 11Kia iny iaõdimy ityhymy rỹimyhỹre, kia iry tahe ijõdire riroxikremy. Aõbo tahe tai tii ritamyhỹre, kia iaõdimy ityhymy raeryke sohojikile awire.12Aõmysỹdỹỹdu mahãdu aõwaxina taireny urihimyòmy txibo sõemy aõbo ijõdike irỹsỹnareny, kia heka tai awiriòre rumy rõrõmyhỹrenyre. Kia iaõdimy ityhymy rỹimyhỹrenyre, kia sõemy rõhõtiyremyhỹrenyre aõnaõnamy rõhõtinymyhỹrenyre, kia rumy rõrõrenywirenyõhyymyhỹrenyre.13Diarỹ heka ka hãwaki aõnaõna bederyrynamy rabire: Iny mahãdureny-ò heka nieru ributunymyhỹre, kia tahe ihãrele idi aõhyymy rutỹỹnymyhỹrenyre. 14Kia heka ibutumy rihumyhỹre aõmysỹdỹỹna binaki, kia tahe aõ tariòre boho-ò ririõhyymyhỹrenyre.15Timykibo tahe iny boho ka hãwa-ò rirònyrenyre, kia tahe iyrybyle iny riòlònymyhỹrenyre, aõnaõnahomy aõkõ. Kia iny boho iny aõmysỹdỹỹna brò-ribi aõ rikiwyrenyke ihoõre. 16Kia heka bederyry nihikỹõle rare! Iny boho heka ka hãwa-ribi rykòirenykre, iwese iny boho dòidenyde wesele. Sõemy iny boho raõmyhỹdỹỹnymyhỹrenyre, yhy rikimyrenykemy iny risỹnymyhỹrenyre, aõbo tahe iny boho tai ritamyhỹrenyre? 17Kia bederuluki bederyrymy rytxirenykrele iny boho ritamyhỹrenyre, rykõhõtiyrerenymy webinadu rykatximyhỹrenyle iny boho ritamyhỹrenyre.18Tai tahe reerymy rebutunyre: Kiale heka awire iny-õ riroximy rỹimyhỹre, aõbo ritamyhỹre taõmysỹdỹỹna brò-ribi. Ka heka iny sohoji sohoji riònymyhỹre.19Txibo Deuxu aõwi riwahinyre maityhynykremy, kia tahe aõdimy atximyhỹte biatyke, kia mabydesakre aõbo tetate aõmysỹdỹỹuludumy. Kia heka Deuxu adee riwahinyrerare. 20Kai tahe bede rexihumy ramyhỹre bieryõhyykre, kiemy dori Deuxu acoração bedesana-di ritỹxinykre.
Chapter 6

1Kia ta ixybyle ijõmy rabire ka hãwaki bederyry nihikỹmy: 2Deuxu heka aõ ibutumy riwahinymyhỹre, iny aõmybo reamyhỹre wahe. Iny iaõdimy ityhymy runykremy, suu riwahinymyhỹre, ibutumy aõwiwi. Iribi tahe tamyreny riwahinyõhyymyhỹre idi elelemy ratxirenykemy. Kia aõ iwitxira tahe idi elelemy riuhemyhỹre, tii aõkõ. Kia tasỹ bònadỹỹnalerare, kia aõ òbiti aõkõ rare.3Aõmybo tahe hãbu-ò sõemy bede beòra riemyhỹre, cem-my iriòre, kia aõnawiwidi riuhemy ratxireri wesehekỹ, kia awimy aõbo rityhynymy aõbo rituunyrenyre? Diarỹ rarybemyhỹre, uladu tarubulemy tadiwo-ribi reamyhỹre, kia heka tii iratyremy bede riòbynymy tuu reamyhỹre. 4Kia heka isirarare uladu nonana; tii heka bedelurutxi riõmyhỹre, tai rusamyhỹre.5Kia bede loosonamy dee rehemynyõhyymyhỹre, kia timybo bede kaki roimyhỹre rieryõhyymyhỹre. Ka ixielehyna nihikỹtxi tahe reare, hãbu ratyremy. 6Kia ta inatxi wyramy bede rieke, kia kai hãwaki aõnaõna elelemy riuhemy aõkõ. Kia ikonanau tahe iny boho wihãwa weseòtyhy rykòirenytyhy?7Kia ibutumy tarurumy raõmysỹdỹỹnymyhỹrenyre riroxirenykremy, kia ta tiu awityhymy ratxirenyõhyymyhỹrenyre. 8Aõbo tahe bedeery mahãdu itxỹte mahãdu ratyre-ribi ròtamyhỹrenyre? Aõbo tahe iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre mahãdu ijõdire bede rierymy ròtarenykremy, awimy ratxurenytykemy?9Kiasỹ bòdỹỹnaõlere, iwese yhy reamyhỹre wesele. Kiale heka awityhyre, iny aõdibo ixiki idi rỹimyhỹre, kia ixyby iny aõdi risỹnymyhỹre ratyre. 10Kia ibutumy aõnaõna ròhònyre ka hãwa bedeki, kia tiwesebeu aõkõ riywinymy roimyhỹre. Kia iny uladu reakrekotyreuhykyle, kia raywimy roimyhỹre aõhebo rutỹỹnykre. Iny boho heka rierymy ratximyhỹrenyre, mobo iny ratyrerenymy inihikỹmy ratximyhỹre-wana tamy rybebina rikiwinyõrenykremy. 11Aõ sohoji heka òbiti rare: iny boho sõemy rarybemyhỹrenyre-wana, kia ire rybebinamy iny boho rarybemyhỹrenyre; kia tahe iny boho aõ idi ritarenyõhyymyhỹrenyre. 12Uriki inatyhymy, timybo tahe awityhymy rikieryrenykre, ubròrò reamyhỹre wesemy? Timybo tahe rikieryrenykre aõbo suki iny rykorenyki ròhònykre iny rubu sỹtybyrenymy?
Chapter 7

1Inyni lyra heka deròna òwy nihikỹ ratyre-ribi awityhymy rỹimyhỹre; rubu txumy bede rỹimyhỹre heka uladu tadiwo-ribi reamyhỹre ratyre-ribi awityhymy rỹimyhỹre. 2Kia ijesuna heto-ò iny ramyhỹre heka awire, kia ixenaki heto rỹimyhỹre-ribi, kiemy dori ijesutxi iny nohõtireny reakre, kiemy dori tiu txuu tule rukururenykre. kia iny irumy rỹimyhỹrenyre mahãdu tahe tiu iribi tõhõtireny rusaõtyhy itxi.3Bederyry heka awityhyre ajue-ribi; kia heka bederyry iny òsỹny rihumyhỹre, kia tahe icoracaõ rexiywinymyhỹre. 4Mobo kia alisidihyyle rõhõtinymyhỹre, kia heka iny itxỹte rare; mobo bedeery ratximyhỹre, kia rubudi rõhõtinylemyhỹre.5Kia iny bedeery rybe-ò ijohonale heka awire, iny itxỹte wiu-ò ijohona-ribi. 6Iny itxỹte mahãdu jue heka iwese aõti heòty-ò roomyhỹre wesele rare — kia aõkehe aõkõre.7Kia tiu bedeery raehehemyhỹreu, kia heka iny itxỹte wesemy relemyhỹre. Mobo aõdinodu nihikỹ dee rexiwahinymyhỹre, kia taumy ribinanymyhỹre.8Kia aõkonana heka aõ òraruna ratyre-ribi awimy ròhònymyhỹre. Iny webinadumy rỹimyhỹre heka iny rexityhytyhynymy rỹimyhỹre raty awire. 9Kia ixidi bexiywinymy ikemy atxike; kia iny itxỹte mahãdu adebure yarale rirỹsỹmyhỹre.10Uritre lỹỹraxiõmyke: “Aõherekibo juhu bedeu aõbo bede awimy rỹiramyhỹ?” Ka lỹỹraxi heka bedeery lỹỹraxi aõkõ rare.11Kaki heka bedeerylehekỹ ijõdike. Bedeery ijõdimy, kia tahe iny aõwedu nihikỹmy runyke. 12Bedeery heka nieru-ribi awityhyre. Bedeery tarasana heka iny mahãdureny hãwaki rỹimyhỹrenyre riijemyhỹrenyre.13Mohõtinyini aõbo Deuxu riwinyremy. Mobo tahe ritiòbitinykre, tii itiòemy riwinyre-ribi?14Kia tiu aõnaõna awimy reakreu mabedesakre; kia tiu aõnaõna sirasira rehemynykreu kadi mohõtinykre: Deuxu heka bedesana riwahinymyhỹre, iwesele ta aõnaõna sirasira riwahinymyhỹre, ka iny boho aõ rieryrenyõhyymyhỹrenyre, aõbo biurasòmy rỹtỹỹnykre.15Wabededỹỹnanaki heka bòdỹỹna ijõdilere, tai tahe diarỹ tuu ibutumy rabire. Iny awimy rỹimyhỹre rurumyhỹre, ka iny itxỹte tabededỹỹnana binadi irumy ratximyhỹre. 16Tai heka awityhyre aõkõ, kia bedetyhy tule; aõherekibo tahe kai bexirubunykre?17Kia uritre itxỹtetyhyõmykre; urikõ-ribi bededỹỹnana wetyatxi buruheny? 18Kia aõnaõna-ribi bexilòhòrarienykre ijõ wesele. Txibo kai Deuxulau buberukre-wana, kia ibutumy bexidehedehenykre.19Bedeery heka iny sohojile sõemy riwinyke, deboitue hãwa riòre dinodu-ribi. 20Kaki hãwa roireki heka iny ihoõhyyre aõ ikiemy òbitimy riwinyke, kia tiu aõki reòsaõmy iximy rarybeke ihoõre.21Kia uritre ibutumy ijohonaõmyke, kia aõmy iny witxira mahãdu rarybereri-ò, kia aõmysỹdỹỹdule roholake, aõbinabinamy rybena-ò. 22Kai tahe teerylete, kia sõemy kai iny witxiramy aõnaõna binabinamy tarybemyhỹte.23Diarỹ heka bedeery reuhere ibutumy arierytyhykremy. Diarỹ heka rexiywinyre bedeery nihikỹmy ararekremy, kia tahe bedeery nihikỹ ratyre reaõhyyre. 24Timybo tahe iny-õ bede binabinatxi rierymy reake? Kia heka inydeereny sỹytyhymy rỹimyhỹre, kia heka timybo raeryke isiratyhyre. 25Ka diarỹ tahe rexiywinyre idi aratyyritinykremy, aõnaõna arierykremy. Diarỹ heka rexihumy watximyhỹ bedeery nihikỹtxi areakremy, kia walỹỹraxina rawyòdỹỹnatxi areakremy watximyhỹ; kia arierykemy watximyhỹre, aõherekibo iny binabina mahãdu itxỹterenymy rỹira.26Diarỹ aõnabinaõtxi reare, kia heka tii rubu ratyre txubererere iny hãwyy wesena. Kia heka hãwyy wesemy iki-wana wimy berinanykemy rexiwahinymyhỹre, kia heka brejuna heto-ò malòkemy adee rexiwahinymyhỹre, kia utura riy wesemy adi risỹnymyhỹre aramykemy; Kia iaxiò heka reruti rare idi aramykremy. Hãbu Deuxu-my reàlàmyhỹre heka iribi rexiwòmyhỹre, ka òrarudu mahãdu tahe aõkõre.27Diarỹ heka itxi reare iòhò iòhòlemy, kia iu walỹỹraxina rawyòdỹỹna reijemy watximyhỹu. 28Kia iwitxira irawyòdỹỹna reijere, kia ta ijõtxi reaõhyyre. Kia Mil-my hãbu sõekyki sohoji hãbuõtxi reare, kia tii sohojile arityhynykre, ka hãwyy ykyki ta ijõtxi reaõhyyre.29Kia ibutumy aõ reeryre widee rebunyre: Deuxu heka iny boho riwinyrenyre irutaõmy òbitimy, ka iny bohole tahe ibutumy risirarisiranymyhỹrenyre.
Chapter 8

1Kia iny bedeery sohojile aõnaõna riòbitinymyhỹre. Kia iny bedeery òsỹny rarỹsỹnymyhỹre, kia iruxeramy relemyhỹre iboxieryreri hãrele2Iòlò rybetyhydỹỹna bityhynyke, kiemy dori kai Deuxu koki iny òbiti tatemy iximy tarybete tamy 3Iòlò heka aõwaxina ao ixideewimy riwinyke. Kia uritre wylemy iko-ribi òlòmy wisỹdỹỹõmykre, kia uritre aõnaõna binabina widỹỹmy nohõtiõmykre. 4Iòlò heka tabedeery nihikỹdi rexirarexiramyhỹre, kia iny-õ aõmy tamy rybeõmy aõ riwinyra-wanaki.5Kia kai irybetyhydỹỹna bityhynyberi-wana, tiu aõnaõnabinamy aõhe butỹỹnyõtyhy. Kia iny ibedeery ijõdimy rỹimyhỹre rierymyhỹre timybo, tiubo rexirarexirakre. 6Kia heka bede òbitimy iu aõ rỹikre ijõdire, kia aõ itỹmyramy relekre ijõdire aõnaõna sohoji sohoji-ò. 7Ka iny bededỹỹnanareny binabina nihikỹ tahe iny boho rieryrenyõhyymyhỹrenyre, aõhebo biurasòmy rukutỹỹnyrenykre, kia mobo dori inykoreny ijyyõna.8Tiu iny-õ yhy ributumy rimyõtyhy. Iwese tahe tiu iny-õ rubulau rexieõtyhy, kia tiu iwitxira txu-ò riwahinyõtyhy. Iny boho heka ijesu rikierenykre, kia heka iny iribi rahenykre ihoõre. 9Diarỹ heka ibutumy tuu rabire, kia aõnaõnadi rahõtinyreu, ka hãwaki aõnaõna ròhònymyhỹremy. Kia juhu bedeu iny bedeery ruru nihikỹmy rỹiramyhỹ, ijõ mahãdu tahe aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyre, iny bedeery ruru nihikỹ dori rimyrenyre.10Diarỹ heka iny itxỹte rubu ỹnymy rabire. Kia wabede weruramy tuu rawowydymy rỹimyhỹre, kia heka ihãwakilere tai iny itxỹte mahãdu aõnaõnabina riwinymy rỹirakile. Kia heka bòdỹỹnaõle rare. 11Aõherekibo tahe iny mahãdu irutaõlemy rubumy wiko relyymy rỹimyhỹrenyre? Aõherekibo tahe rubudỹỹdu mahãdu wylemy brejuna hetowo-ò ralòrenyõmyhỹrenyre.12Kia rubudỹỹdu-õ aõwaxina cem-my rubudỹỹmy rarybeke, kia ixybyle irymy rareke. Kohe, diarỹ reeryre; “Txibo kai Deuxulau buberukre-wana, kia ibutumy awimy atxikre. 13Ka iny itxỹte mahãdureny-ò tahe awimy aõkõ roirekre. Ibededỹỹnanareny heka iwese bedeubròrò rỹimyhỹre wesele rekoamyhỹrenyre: Kia jyre mahãdu rururenykre, kiemy dori Deuxulau ruberurenyõre.”14Kia heka timy turybena ihoõre. Beteheini aõbo ka hãwa bedeki ròhònymyhỹre: Kia tiwese aõkõ inywi mahãdu brejuna heto-ò rirònymyhỹrenyre, iny itxỹte mahãdu aõkõle reamy; iny itxỹte mahãdu aõwiwi ritamyhỹrenyre, inywi mahãdu aõkõlemy reamy. Aõmybo rarybemyhỹre: Kia heka bòdỹỹnale rỹimyhỹre. 15Iurenana heka diarỹ reerymyhỹre, iny boho rikexideysanyrenyke, kiemy dori tii sohojile inydeereny awityhyre, rikiroximyhỹrenyke, monamy rikiõrenymy rikexideysanymyhỹrenyke. Tii tỹỹna heka rikiwinymyhỹrenyke, kia iny boho rakaõmysyỹdỹỹnyrenyke, Deuxu inydeereny ka hãwaki bededỹỹnana riwahinyre wahe.16Kia heka sõemy ixidi resỹnyre bedeery nihikỹmy ararekemy, kia aõnaõna ka hãwaki ròhònymyhỹre arierykemy, kia tahe reeryre iny aõwaxina irumy bede riekre txumy rumy. 17Kia hãrele tahe tiu aõ rieryõtyhy, aõbo Deuxu riwinymyhỹre. Kia iny mahãdu ixidi rarurunymyhỹre, kia tiu aõ rieryõhyymyhỹrenyre. Iny bedeery nihikỹ mahãdu aõwaxina raryberenykre aõnaõna rierymyhỹrenyremy, kia inatyhymy tii boho aõ rieryrenyõhyymyhỹrenyre.
Chapter 9

1Diarỹ sõemy rahõtinyre, kia sõemy ixidi rarurunyre arierykremy ibutumy, kia tahe ikonana-ò rehemynyre, Deuxu heka iny bedeery mahãdu, iny òbitimy rỹimyhỹrenyre-di riywinymy ratximyhỹre, kia aõmy rerinanykre, kia aõkibo tuu radònykre rierymyhỹre. Iny-õ rieryõhyymyhỹre aõhebo biurasòmy rutỹỹnykre, kia tahe aõ tai iwitxirake ihoõre.2Kia heka wiwesele aõhe rutỹỹnymyhỹrenyre, inywi iny itxỹte-wana, aõ awi aõ ibina, Deuxu tyhydỹỹdu mahãdu, iny Deuxu tyhydỹỹduõ-wana. Wiwesewesele heka aõhe rutỹỹnymyhỹrenyre, mobo inytyhy, mobo òrarudumy iny ratximyhỹre, kia iny rexiwahinymy iximy rarybemyhỹre, iny rexiwahinyõmy iximy rarybemyhỹre.3Kia heka wiwesele iny ibutumy aõhe rutỹỹnymyhỹrenyre; kia heka ibinatyhy rare ibutu-ribi hãwaki rutỹỹnymyhỹre. Iny mahãdureny coraçãoreny heka sõemy rỹximy aõnaõnabina-di itxỹte-di roimyhỹre; kia tahe isitere-ribile tii boho rurumyhỹrenyre.4Kia irumy kabede-ki ratximyhỹre, kia tahe aõ riraòmy ratximyhỹre; kia dori ijòròsa wesemy irumy ratxike dori awire, hãloè rubu-ribi. 5Kohe, iny irumy rỹimyhỹrenyre mahãdu rexierymy rỹimyhỹrenyre rururenykremy, ka rubu mahãdu tahe aõ rieryrenyõhyymyhỹrenyre. Tii boho aõ ritarenyõhyyrenykre, kia heka rexihumy rusarenyre.6Kia terinareny, kia ikyarareny, kia ibutumy tii boho-wana rururenyre. Kia tiu ka hãwa-ki aõnaõna ròhònymyhỹre riwinyrenyõtyhy kiehykyle. 7Tai tahe, ako-ò mariake. Bexikyhykyhynymy arỹsỹna birỹsỹke, vinho-my bexideysanymy biõke, kiemy dori Deuxu adee awityhymy reòbyra aõbo tewinymyhỹte-ò. 8Kia ikiemy bedesamy awityhymy bexiemy mabekre.9Kia tahe kai kahãwa bòdỹỹna-ki mabekre, kia hãwyymy teòarimy atximyhỹte-wana bexiywiywinymy tii-wana atximyhỹke. Kia heka ibutumy kai aõmysỹdỹỹnabrò-ribi bitakre, kia ka bededỹỹnana utxie Deuxu adee riwahinyre. 10Kia ibutumy aõ ki relekemy rỹimyhỹre, kia biwinyke awimy relekedohotamy, kia dori rubu mahãdu hãwareny-ki aõ releõhyymyhỹre, taireny heka nohõtina ihoõre, aõerynana ihoõre, kia bedeerynana tule ihoõre. Kia heka tamy kai makre.11Diarỹ ixyby aõnaõ-txi reare kahãwaki: Kia tuhyyhyy aõkõ, ityti heòty-di ijaradu mahãdu ròtamyhỹrenyre ijarana-ki; kia tuhyyhyy aõkõ sodadu deburetyhy mahãdu ròtamyhỹrenyre woubededỹỹnana-ki. Kia iny bedeery nihikỹ mahãdu tuhyyhyy irỹsỹnareny rỹimyhỹrenyre aõkõ roire, kia irakywityhymy rỹimyhỹrenyre ibutumy aõkõ iaõdimy ityhymy rỹimyhỹrenyre. Kia iny aõ rierymy rỹimyhỹrenyre mahãdu ibutumy aõkõ rynana rarie-ò raòwònymyhỹrenyre. Kia heka ibutumy bedeòbylemy aõmy rỹimyhỹrenyre, kia aõ irutaõmy rỹimyhỹre xieryle, iny aõtxi reamyhỹre. 12Kia heka moo rieryryõhyymyhỹre, tiubo tiwese bedeubo aõnaõna binabina kedehemynykre. Iwese nawii isitere-ribile bòtòruuwo-txi resemyhỹre wesele,iwese utura rià-ribi raarimyhỹre wesele, iwesele tahe iny boho bede binabina-txi tiubo rekeserenykre.13Kia ixyby aõmy rabire, kia heka deòsinawi heka rare, kia kaki hãwa roimyhỹre, kia bedeery nihikỹ-ò aõ awityhymy riwahinyõhyymyhỹre. 14Kia hawã riòre-ki iny ibutumy rahãwanymy rỹiramyhỹ. Iòlò debure sodadu-wana cidade rahurenyre, kia bede ratòò riòre riwinyrenyre iribi rawounyrenykremy, iwebrò-ribi tahe rexiywinymy rỹimyhỹ, hetowerura uhuari ritxiwitxiwirenykremy. 15Tahe habuõ iaõkõ rahãwanymy raremyhỹ, kia tahe aõni ibedeery nihikỹ irakywihikỹ rare; kia heka inatyhymy ibedeery nihikỹ rare, tii heka hãwa rihedỹỹnykenawile rare. Kia tahe iny-õ tõhõti itxi reaõhyyre.16Diarỹ heka ikiemy bedeery nihikỹ retyhynymyhỹre iny ruu ratyremy; ka iny-õ tahe rityhyõhyymyhỹre, iny iaõkõ rỹimyhỹre ibedeerymy rỹimyhỹre, kia iny-õ idi reteheõhyymyhỹre aõmybo tii rarybera-wana.17Bedeery mahãdu rybeywi-ò ijohona heka awire, iny itxỹte dinodu rirajuamy rarybemyhỹre-ribi awityhyre. 18Bedeery nihikỹ awityhymy rỹimyhỹre, woudu mahãdu debòna-ribi, ka iny aõmy ibinamy rexihumy rarybemyhỹre tahe bededỹỹnanawiwi ribinanyke.
Chapter 10

1Iwesemy tahe òhòrati rubu, aderòna hyna ixidi ribinanymyhỹre wesele, iyrybyle tasỹ iny itxỹte mahãdureny-ò, iny bedeery nihikỹ iratyre ròhònyke. 2Mobo bedeerymy ratximyhỹre, kia heka òbitimy inatyhymy aõ riwinymyhỹre, ka iny itxỹte mahãdu tahe aõ òbitimy inatyhymy aõ ibinamy riwinymyhỹre. 3Ibutumy iny mahãdu rierymyhỹrenyre, tii itxỹtemy ratximyhỹremy; kia iny mahãdu rieryõmy rỹimyhỹre, kia tahe iinytyhy ta ihoõmy rierymyhỹrenyre.4Txibo awedureny nihikỹ adee reburekre-wana, kiauritre aõmysỹdỹỹ-ribi òlòmy ixitòedỹỹõmykre 1 ; aõ inatyhymy reòsamyhỹre, aõwaxina iny tuu reàlàke, txibo kai ywimy atximyhỹte-ribi ixawiõkre-wana.5Diarỹ heka ka hãwaki aõnaõnabinabinamy rabire, kia heka hãwa wedu mahãdule tuu rarybere: 6Tii boho iny itxỹte mahãdule aõmysỹdỹỹ nihikỹ rarie-ò risỹnyrenyre, kia iny òbitityhy 2 rỹimyhỹre ixihewo-ò ririrenyre. 7Diarỹ iny mahãdu deòdumy rỹimyhỹrenyremy rabire ararutureki 3 ririranyrenyrerimy, Iòlò tahe atimy 4 rariamyhỹ, iwese iny deòdu ririranymyhỹrenyre wesele.8Mobo hãluu riamyhỹre, kia heka taile resekre; mobo heto uhuari ritximyhỹre, 5 kia heka 6 hemylaladòmy reakre. 9Mobo mana ritamyhỹre, kia heka tiile rihãlubudỹỹnykre ; mobo hee ritxuamyhỹre, kia heka tiile riwotõmynykre. 710Txibo kai woma txuree bihukre-wana, kai sõetyhymy maõmysỹdỹỹnykre. Kia heka bedeerytyhymy bexiywiywinykre komy biuhekrekoki. 11Kia heka aõki adee awiõhyyre, txibo kai hemylalarywo-ò 8 bitybònymy birikre-wana.12Mobo bedeery nihikỹmy ratximyhỹre heka rybewowydyna ixiki rimymyhỹre, ka iny itxỹte mahãdu tarybereny òbitikile rexihurenykre.13Tii heka komy aõnaõnabina tarybe riòrarunymyhỹre, kia tahe aõnaõna binabina itxỹte tarybe rihumyhỹre. 14Iny itxỹte mahãdu heka tiu rybe-ribi ixawirenyõhyymyhỹrenyre. Iny-õ heka rieryõhyymyhỹre aõbo biurasòmy rutỹỹnykre, kia timy iny-õ turybeõna aõhebo rutỹỹnyrenykre iruburenysỹtybymy.15Hãbu itxỹte sohojityhyle, kia tahetorytxi reaõhyymyhỹre, kia urile resemyhỹre sõemy raõmysỹdỹỹnymyhỹreki.16Hãwa nihikỹ heka ibinamy ramyhỹre, kia hãwa dinodu iny witxira raykyrybe rityhynymyhỹreki, kia ta aõwedu ninihikỹ mahãdu iòrarudile risinymyhỹrenyre. 17Ka hãwa nihikỹ awimy ramyhỹre, kia mobo hãwa nihikỹ dinodu tarybe sohojile riuhemyhỹre, kia aõwedu ninihikỹ mahãdureny tahe ixidi aõmysỹdỹỹ rierymyhỹrenyre, kia òbitimy riroximyhỹrenyre, kia sõemy aõko monamy riõmyhỹrenyre.18Txibo kai iny deywese aheto ratyti riywinykremy temyte, kia aheto akesedile sõemy rỹxikre, kia aheto tahe rariowykre. 19Ixena heka iny riwiòhenanymyhỹre aõ iny-ribi tõhõti rusakremy, vinho tahe iny riwiòhenanymyhỹre iny rabedesakremy; ka nieru ihoõki tahe tiu aõ inyki ijõdiuõtyhy aõkyre riòre-õ.20Kiauritre hãwa nihikỹ dinodumy aõmy turybeõmykre araykyki, kia hãbu iaõdimy ityhymy rỹimyhỹremy turybeõmykre aherinawoki, kia dori nawii-õ tuu ikoreny relyyke aõmybo tarybetamy.

1ixiwahidỹỹõmykre
2a MY òbitityhymy
3awarutyreki
4tatimy
5ritxiwimyhỹre
6oboheka
7riwotõmõnykre
8hemylalarywò-õ

Chapter 11

1Anieru aõmysỹdỹỹnawiõtxi birarenyke, 1 kia tahe bedereherenymy 2 raumynymy rakre. 2Anieru aõmysỹdỹỹna witxira witxiratxi birarenyke, kiemy dori kai tereryõmyhỹte 3 aõhebo biurasòmy butỹỹnykre. 3Kia tiu biuwetyy sõemy rỹimyhỹre-wana, kia biu ròamyhỹre. Kia bederade aõtxile tibedetxi resemyhỹre, kia titxibo resemyhỹrekihyyle tahe roimyhỹre.4Mobo yhy iribi 4 ritakemy 5 riraòmyhỹre, bede awimy roikemy, kia tiu tai ròbròõtyhy kia tiu aõ iribi riheõtyhy kiehyyle. 5Deuxu heka ibutumy aõnaõna riwinymyhỹre. Timybo 6 tahe kai bieryõkre, timybo tahe iny itỹmyramy ratxikre hãwyywewoki rỹimyhỹre, iwese tahe tiu aõ aerysyõna aõ Deuxu riwinymyhỹre.6Diarỹ rudiu robrore txioromy tule, aõherekibo tahe kai teeryõte txibo alòbrona 7 ibutumy raumynykre, kia tiu ijõ awityhymy wiratyre iumyõna. 7Timykiwe iny txu juxaramy reàlàmyhỹre, timykiwe iny txu-di awimy retehemyhỹre! 8Mabedesake bede hãwaki atximyhỹtesamy. Kia arymy 8 tiwese wyramy aõkõ atximyhỹte hãrele, itxi ini õhõti reakre, kia rubu mahãdu sõemy bede rierenykre. Kia heka ibutumy aõnaõna ròhònymyhỹre heka bòdỹỹnalehekỹ rỹira.9Jyre mahãdu, awimy atỹmyramy ahãtenytesamy awimy atximybenyke 9 . Aõ ixidewimy 10 aõ biwinymyhỹbenyke, acoraçãorenyheki aõ biwinymyhỹbenyke. Ka aõtxi tainihe õhõtireny reakre: Deuxu heka ibutumy riwirarereakre 11 aõbo tewinyte wahe. 10Kia aõ nohõtiyrenamy ririõhyykre, kia aõhỹỹmydỹỹnana tule, kiemy dori jyre mahãdu bededỹỹnanareny urihimyòle rỹimyhỹrenyre.

1birarenykre
2bedereherehemy
3teeryõmyhỹte
4bede
5riywinykemy
6Timykibo
7alòbròna
8arumy
9atximyhỹbenyke
10ixideewimy
11riwirareakre

Chapter 12

1Aumydỹdutxi 1 iny õhõti reake, kai jyremy tatesamy, kia txuu ibinamy kanakrekotyremy, kia tahe wyrabede-ò rehemynykreu tahe kai marybekre: “Aõ heka wade awityhymy ihoõre.” 2Komy idi mohõtinykre, tiu bede-ò behemynykreu, tai tahe kai txuu loosonaki beaker 2 , ahãdu taina-wana txuxareny 3 rexihurenyre, ka biuwetyylòra 4 tahe rirahuõtyhy 5 .3Kia tahe axiòrenydi ikiemy texietenyte, kia tahe mamytata benykre, kia atireny inihikỹre, kia tahe atireny urile reyweserenykre. Ka ureny rariòwyrenykre, kia tahe urihimyòle rasiranykre, kai tiu arỹsỹna bidewidewinyõtyhy. Kia arue urile ibinalemy idi betehekre, kia tiu kai aõdi itỹnytyhymy aijereõmy.4Kai õhõtitamy belekre, kia tiu rymy bewodỹỹwodỹỹ-ò boholaõtyhy. Kai aõhe-wana tiu moena ramoemyhỹre wodỹỹ-ò aijohoõna, kia wiuna rawodỹỹnymyhỹre-ò tule. Kia tahe rudihikỹ myikre, kia nawii roburenykreule.5Tai tahe kai bede rarielau buberukre, kia mariakrehãrele iòhãrukre. Kia iradereny iuramylemy relekre, kai tahe aõnaõnaki awimy tahãmyhỹte aribi ixawikre. Iny boho heka iny ixielyhynareny konana-ò diriranymy doimyhỹdenyde; kia tiubo tuu rutỹỹnykreu, kia iny mahãdu iny bede riranareny òraruki roburenykre.6Bede heka rexihukremy roimyhỹre, iwese atesina mana resemyhỹre wesele, kia isana rayròmyhỹreu, iwese butxi rabòhòmyhỹre wesele, tiu be hãluu sana wiwietyatxi rayròmyhỹre wesele. 7Tai tahe umyreny ixybyle su node-ò roosekre tiribibo iny boho doide-ò, ka inytyytybyreny tahe Deuxu-ò roosekre.8Kia heka bòdỹỹnale rare, myy bedeery rarybere. Kia heka ibutumy bòdỹỹnale heka rare. 9Bedeery nihikỹ heka tabedeery nihikỹ riuhemyhỹre, kia ixyby ixybyle iny mahãdu riixinanymyhỹrenyre aõ rierymyhỹremy. Tii heka ratyyritinyre, kia tahe riywinymy wiwesewesemy rybe ritidire.10Kia heka rybe wimy reàlàmyhỹre riuhemy ritidire, kia ibutumy tyyriti-ò riritinyre, kia heka inatyhymy òbitimy tuu rarybere. 11Iny bedeery mahãdureny rybe heka iwese wonatidese òwòru-ò rarutàmyhỹre wesemy rỹimyhỹre ralòwiwimy; Kia iwese rubedi ijohodi mahãdu hojurehedi rỹimyhỹre wese budoeni-di rariakremy rỹimyhỹre wesemy. Ka rybe heka Deuxu tuu tarybe riwahinyre, tii sohoji heka rybedi ijohodu nihikỹmy iny-ribireny ratximyhỹre.12Wariòre, aõmamy adeereny ararybekemy watxireri: Tyyriti rirana heka ikiemy raritidỹỹmy rỹirakre; iny sõetyhymy rarytyyritinymyhỹre, kia heka inyrayky urile riteywesedỹỹnymyhỹre.13Kia ibutumy tuu rarybere, kia heka kaa rare: Deuxulau buberubenyke, kia tahe irybetyhydỹỹna bityhynybenyke kiemy tamy dori iny boho ruamy iny boho raumynyrenyre. 14Iny boho heka ibutumy Deuxu dee iximyreny rekelyyrenykre, ibutumy aõbo iny boho riwinyrenyre wasimy, aõ awi aõ ibinamy.

1Aumydỹỹdutxi
2beakre
3txurarareny
4biuwetyy ròamyhỹre
5rexi

Song of Solomon

Chapter 1

1Ka heka wiudu wiuna rare, tii heka Salomaõ wiuna ratyre iruxeratyhyre. Hãwyy Rybe: 2Iryijeti waryijeti ritybònymyhỹre! Terinana heka vinho ratyre awityhyre. 3Teròna heka wadeke tỹnyrewire; ini tahe wadeke iwese aderòna rejujumyhỹre wesena rare. Tiku heka hãwykyno tuu rerinanykõmy ririkõtyhy. 4Ixihemy biwadyke! Wylemy rakake! Kia heka waikòlòkumyke, kia tahe aherinawoku-kò riwadyke. Ikòlò, dikarỹ boho heka wadekysarenymy krabedesarenykre aikòraruki, kia tahe anonanonamy terinanymyhỹtemy krawikunyrenykre, tiki dokuri tai adekàlànawire mona besò-ribi.5Jerusalë hãwyky mahãdureny, dikarỹ heka watykysore, ihãremy tahe dikarỹ waruxerare. Dikarỹ heka watykysò lybyre, iwese heto bre-kò bederahymy rỹimyhỹre wesemy, kia iwese Salomaõ itxòhety wesemy. 6Kia uritere kawesemy wadi itxerekõmy watykysò kòraruki, kia dokuri txuu riwasõre. Waseritxòre mahãdu wamy radònyrenyreri, kia tahe tiki boho riwalanomysỹdỹkỹnyrenyre uva bròdỹkỹduki. Tai heka ixidi karexiemyhỹke ihãkukõre.7Waderina wadee manarybeke:Tibedekòwe abudoeni tadidymyhỹte asimy rirakuxikremy? Tikibo tiki boho txutykeku dexielehynymyhỹdenyde? Manarybeke, taita tiku aitxesemy warirakõna iny witxira mahãdureny budoenirenymy kykyrenymy.8Txibo kai hãwyy mahãdu ratyre aruxerareri, kia tahe tikibo rỹireri teeryõhyyteri, kia iny witxira mahãdu budoeni-dile arukike, tai tahe asitxi beakre abudoenireny-ò, kia budoeni-di aõmysỹdỹỹdureny bireki.9Kai heka aruxeratyhyre waderina wabirena, iwese Faraò mahãdu iròdu wesemy. 10Aõsỹny heka iruxerare, inatxi wotyaki; timybohe alòy lòysana-di teaõnanyte! 11Diarỹ boho mana rỹsỹ alòysanamy ariwinyrenykre, kia ibutumy mana rỹsỹ òtaòta-di ariaõnanyrenykre.12Kia tiku waikòlòku tarynana tyreki runymyhỹreku, dikarỹ kia waderòna lỹnyrewihikỹmy rurumyhỹre. riwanohõtijaranymyhỹre. 13Waderina wahãbu heka tỹnyrewityhyre noiròsò wesemy, tiku wahukỹtyre rexielehynymyhỹreku 14Waderina wahãbu heka syrarakumy noiròsò rỹimyhỹre wesena rare, kia mona besò alòbròna rỹimyhỹre, Gedi kòlòkuna bireki.15Timykiwe kai aruxerare waderina! Timykiwe awire waderina! Kia arue raòderanytyhymy reamyhỹre birena ruemy!16Timykiwe kai aruxerare waderina wahãbu! Timykiwe iny terutakõnymyhỹte! Asilỹre heka iny herinamykre; 17Terikò tahe iny hetokutirenykre; nobò tahe iny heto ratytirenykre.
Chapter 2

1Dikarỹ heka Sarõ syrarakumy noiròsò rỹimyhỹre rare; dikarỹ heka bederakumy noiròsò rõiròsònymyhỹre rare. 2Iwese noirysòõ rỹimyhỹre wese hede yky-my, kawesemy tahe warana waderina ratximyhỹre iwitxira hãwyy mahãdu yky-my.3Iwese maçã oky rỹimyhỹre iwitxira bijikukykymy, iwese tahe waderina ratximyhỹre hãbu witxirakykymy. Dikarỹ heka ixiki awimy rahãmyhỹre iaxikòtiki raimyhỹreki, kia itykylisina heka wadeke ibreketyhyre. 4Tiki ixena hetowoku-kò riwadyre, tai tahe dikarỹ boho wimy karerinanyrenykremy rexiwahinyrenyre.5Wadeke bidiwydenyke dikarỹ waruru karimykremy, kia maçã tahe riwajutàtànykremy, kiemy dokuri dikarỹ wanohõti rabrereri wimy rerinanyrenyreriki. 6Tebò hywewe-ribi ludu warati rawokuki roireri, kia ruruwe-ribi ludu tahe riwamyreri.7Jerusalë hãwyky mahãdu, marybebenyke kia inatyhymy biwinyrenykremy, kia budòe bederahykymy rỹimyhỹrenyre kia bròre watxi-wana iijarateremy rỹimyhỹrenyre-kò, kia kai boho biwabinabinanybenykõkremy wimy karerinanyrenykre-kò.8Dikarỹ waralwykò waderina rybe wokudỹkỹkò rahokujareri. Tiki wytyhylemy rubehemy rareri, hãwalò hãwalò-ribi rubehemy rareri, raijranymy hãwalò sõmosõmo-di. 9Warawykò waderina heka bròre bederahykymy rỹimyhỹre wesena rare; kia heka budoeni ritxòre bederahykymy rỹimyhỹre wesena rare. Warawykò waderina heka kuaki naderi, wahetokureny webròki. Tiki heka hetokuwoku-kò retehereri, hetoku sirure-ribi, wadi retehereri womati ryresi rure-ribi.10Warawykò waderina heka wawana rarybereri. 11Beòra bedeỹỹnana rexihure, kia biulòra ixawire,12kia noiràsò sõe rexijuarenyre syraromy. Kia heka wiuna bededỹỹnana-ò rehemynyre; boholake ini syraromy bytòerurà robumy rỹireri. 13Bederaty mahãdu rasònyrenyreri, kia aõwaxina noiràsò lỹnyremy beàrànykre. Mynabo wylemy, warana waderina. Waheki mynake warana waderina.14Kai heka iwasimy tanyteri bytòehekỹ wesemy mynaurahãkỹ rurewoki. Biditeòsinyke aòsỹny; aroholake ini arybe wodỹỹ-ò; kia dori arybe wodỹỹ dori iwetarire, kia aòsỹny tahe iruxerare.15Bimybenyke ijòrò kia iriòre mahãdu tule bimyke, kia ribinanyrenylau kia inylòbròna mona besò kia rõiròsonymy rỹireri.16Warawykò waderina heka wahõrõ rare, kia dikarỹ ihõrõ rare. Tiki tabudoeni mahãdu ridymyhỹre noiròsò kykymy rirakuxurenykremy. 17Kia txuu txutàtàreri-wana-wana kia bedeluru tahe ikõmy rareri. Warawykò waderina, wylemy manakòkyseke, manaijranymy budoeni wesemy, iwese budoeni ritxòre bederahykyludu Beter hãwalò sõmosõmomy rỹimyhỹrenyre wesemy.
Chapter 3

1Kia rukumy rukumy, waherinaki raimyhỹ, dikarỹ warawykò waderina reijere; dikarỹ reijere, kia tahe itxi reakakõhykyre. 2Tai tahe dikarỹ lamamy raire, kia tahe cidade cidade-my ibutumy raritxare, rudi raritxare. Dikarỹ warawykò waderina reijere; kia reijere, kia tahe itxi reakakõhykyre.3Sodadu mahãdu rukumy raritxamyhỹrenyre watxi reakare, kia tahe dikarỹ tamyreny rỹkỹraxire:"Kai boho anobo warawykò waderinamy tabitenyte?" 4Kia tahe anotama anokõ ibirereny-ribi rakòkunymy reakare, kia tahe dikarỹ itxi reakare. Dikarỹ warawykò waderina remyre, kia tahe rakemy rewahinykõhykyre, kia tiki-wana rare nadi hetokukò, tai hetokuwoki wadeke juxarana riwahinyre.5Jerusalë hãwyy mahãdu, bexiwahinyke inatyhymy, kia bròre watxi-wana iijarateremy rỹimyhỹrenyre-ò, kia dori kai boho tiu wimy rerinanymyhỹrenyre abinadỹỹrenyõna.6Anokobo bederahyky-ribi rakòwònymy rareri? Kia heka aderòna wàdàsi wesemy rareri, kia sõemy aderòna biku wetyky kòtakòta ijohokuna hetokumy idi ijohoku rỹimyhỹre. 7Kia heka rynana ihetydimy rỹimyhỹre Ikòlò salumaõ rynana wahe; kia sodadu sessentamy sõereny, kia heka tiki boho Israel-ki awityhyrenyre, kia heka tiki bohole isodadurenymy rexiijemyhỹrenyre.8Ibutumy heka tiki boho tõnori rikuherenykre rikerymyhỹrenyre, kia heka rexikurihimyhỹrenyre woku reakamyhỹre kokumy. Iny sohoji sohoji heka tõnori-di rebònanymy ratximyhỹrenyre, bedeluru kòhãru kòraruki. 9Rynana ihetydimy rỹimyhỹre heka Ikòlòku Salumaõ tuu rarybere relekremy, tiki heka awityhyre kòwòru rynana.10Iweitxàti heka mana rỹsỹ kòtakòta-di rihetynyre, ka ikubehety tahe mana rỹsỹ rikubehetynyre. Ikyxekyxena tahe tykysò breky-di rihetynyre, kia heka Jerusalë hãwyky mahãdu-kò rakywikywimy riwinyrenyre. 11Siaõ hãwyky mahãdu boho, Ikòlòku deke itxeremy ikuni bòdòike! Ikòlòku Salumaõ heka taratàkana rikuhereri, kia tadi-ribi rimyre wahe, iku hãwykymy roire bedeku, kia bede heka sõemy bedesa nihikỹ rakòkunyre.
Chapter 4

1Timykiwe kai aryxerare, warana waderina! Timykiwe kai awityhytyhyre! Timykiwe arue raòderanywihikỹmyhỹre birena ruemy rahety hewo-ribi! Arade heka budòenirade wesena rare. Kia budòeni Kiliade hawalò-ribi resemyhỹrenyre. kia heka budoeni rabrò wesemy rỹimyhỹre, kia Gileade hãwalò-ribi rubehemy ramyhỹre wesemy.2Txureny heka iurare, iwese budoeni sityy rayròmyhỹre wesemy, kia rexihumyhỹre rasuhõmyhỹreu. Kia ijõreny-õ rasiranyõhyyreri, kia ibutumy wiweselehekỹ rỹireri.3Iryijetireny heka iwese rerutisò rỹimyhỹre wesena rare, kia iryreny tahe iruxerare. Aòsỹnysò heka raòderanymyhỹre arahety hewo-ki.4Kai alòti yxiwihikỹre, iruxeramy Davi tò wesemy, tai heka mil-my wyhy itxedu ritaamy rỹimyhỹre, sodadu mahãdu debure debòna wahe. 5Ihuỹreny heka watxi inatxi wesemy rekeitxenyreri; kia budoeni inatxi wihiju wesemy, kia tahe bedero noiròsòmy riroximyhỹrenyre.6Diarỹ heka noiròsò hãwalò-ò arakre, bede rudimy rỹireri yhyrasamy, kiemy dori txuu txutàtàreri-wana-wana kia bedeluru riõmy rareri. 7Timykiwe kai aruxerare warana waderina! Timykiwe kai awityhyre!8Wawana bedeseke Líbano hãwa-ribi, warana! Hãwalò rarie-ribi bedeseke, Amana hãwalò-ribi, Senir hãwalò-ribi, Hermom hãwalò-ribi, tai hãlòe òtaòta, urso rahonymyhỹre-ribi. rahonymyhỹre-ribi.9Sohoji itxerenadile, warana waderina, kia sohoji manaura tõhõ rare, kai wawo tewasinyte.10Timykiwe awityhytyhyre wamy terinanymyhỹte, wabirena warana, warana! Wamy terinanymyhỹte heka monabesò ratyre awityhyre; aderòna heka awityhytyhyre deròna òtaòta rỹimyhỹre-ribi. 11Aryijeti heka bidi bree wesemy ijõdire, waderina. Adòròtò heka wadee huỹsy wesemy bidi bree wesemy awire, ka atyy lỹnyre tahe Líbano hãwalò lỹnyre wesemy ijõdire.12Warana, waderina, kai heka iwese alòbròna rauhuarimy ratxydỹỹmy rỹimyhỹre wesena tate; kia heka aõ òlòna witxira tate. 13Ka alòbrònaki heka awimy aõwi ruhunymyhỹre. Kia roma-ki aõwi raumynymyhỹre wesemy raumynymyhỹre, kia tahe iratywiwimy ruumyhỹre. Tai heka Hena Nardo-wana rỹimyhỹre; Hena heka bederade tõiròsò-di aderònamy rauhemyhỹre, walỹnyrenamy, debò lỹnyrenamy kia dexià lỹnyrenamy, Nardo tahe alòbròna iruru iruti ijõdire kia heka aderòna lỹnyrewimy iòwyhykỹmy relemyhỹre. 14kia rỹimyhỹre Nardo alòbròna iruru iruti ijõdire kia heka aderòna lỹnyrewimy iòwyhykỹmy relemyhỹre, ajirani kia ijõ bederade biuwetyy lỹre wesena kia ibutumy bederade òtaòta lỹnyre.Kia bederade lỹnyre kia Alóes alòbròna-ribi iruỹbe ratamyhỹre, aderònamy rauhemyhỹre kia luahimy tule. Kia iwitxira alòbròna tỹnyremy rỹimyhỹre.15Kai heka waaõwi òlòna òraruna tate, kia be bree ijarana tate, kia beriòre reamyhỹre Líbano hãwalò-ribi reamyhỹre. 16Kyhy ibryra-ribi mynyike! Kyhy bekàra-ribi manake! Walanowi walòbròna biditebonyke, kia kyhy aderòna-di bitỹxinyke. Kia ixinamy warawykò waderina talanowikò kanakre, kia tahe tabederaty wihikỹ ritokre.
Chapter 5

1Diarỹ waaõwiwo-ò ralore, warana waderina. Diarỹ bederadee ibru lỹnyre rehereri, kia bederade lỹnyre witxira witxira reherelereri; diarỹ wa bidi hyna tyby rerỹsỹreri, kia wamona besò-my wabròreni huỹsymy reõreri.2Dikarỹ heka rarõmyhỹre, ka wawo tahe iruhukỹlemy roimyhỹre. Tai tahe dikarỹ warawykò waderina ijò rihetenyre-kò rahokujare.3Dikarỹ watyky retakara; kia ixybyle anobo karexitykynykre? Wawa heka rehòra; anoherekibo tahe ixybyle karisunykre? 4Warawykò waderina heka itxòtòbòna rakyna-kò tebò-di reakara, kia wawoku tahe ramytàtàre.5Dikarỹ rexihumy watximyhỹ waderina kadiròtenykremy. Wadebò heka sõemy kòwòru ibru aderòna lỹnarena-di reijere, kia wadebojuhu tule, kia dikarỹ tahe itxòrakyna remymyhỹ.6Tai tahe dikarỹ itxò waderina wabirenakò rerakynyre, kia timybo dikarỹ irybe-kò karohokujakemy! Tahe reijere kiaremy itxi reakakõhykyre, tahe rara-wanahãkỹle. Timybo tahe dikarỹ karirakòmy karohokujake! Dikarỹ araijere, kia tahe timy atxi walahãsakõna; dikarỹ tamy raryre, kia tiki tahe diwarawykònykõhykyde.7Iu heka hãwã iòhòmy roire hãbu mynadu sodadu mahãdu wahe watxi rearenyre; tiki boho tahe riwahãtenyrenyre, riwawokutõmonyrenyre; kia hetokuwetimy hãbu mynadu rỹimyhỹrenyre tahe watyky hety ritakarenyre. Iu heka ijadòma mahãdu rarybemyhỹre:̃8Manarybebenyke inatyhymy Jerusalë hãwyky mahãdu: txibo kai boho warawy-kò waderinatxi beakabenykre-wana, tamy marybebenykre, dikarỹ sõemy iwehitykymy rarurerimy.9Kai heka hãwyky mahãdu-ribi aruxeratyhyre, kia aderina abirena anobo iny witxira-ribi awityhyre? Anobo tahe tai ijõdire awityhymy, ka dikarỹ boho inatyhymy kariwinyrenykre adeke?10Kia debòitue mil-my hãbu sõe rỹimyhỹre-ribi warawykò waderina iruxeratyhyre, kia ihãremy ityhyre. 11Ikòsỹnywihikỹ heka isòburehekỹre; kia irade heka irehere, ihãremyta ywimy roimyhỹre, kia ilybyre nawii lyby deratyti lyby wesemy.12Irue heka bòtòeni rue wese, ahuritxòreki rỹimyhỹre wesemy; bòtòeni kura heka hukỹsy wesenare, kia ysetere weribiki rõhõmyhỹre.13Ikòsỹny heka iruxerare, anowi alòbròna lỹnyre rỹimyhỹre wesemy. Kia iryijeti heka noiròsò wesenare, kia bederade ibru aderòna lỹnyre ruã riatymyhỹre.14Idebò heka awityhyre, kia debò mana rỹsỹ debò-di mana rỹsỹ kòtakòta-di riixikywidỹkỹnanymyhỹre. Isỹna heka aõti yresytere wesena rare, kia mana rỹsỹ lỹre-di rihetynymyhỹre.15Iti heka manaruxõmo kòtakòta-di ratinymyhỹre, kia tahe mana rỹsỹtyhy-di rikòrarunyre. Warawykò waderina heka Líbano hãwalò wesemy rekeitxenymyhỹre, kia heka iruxerare teriò wesemy.16Kia heka irywoku ibrekemy rerytòmyhỹre, kia ibutumy tuu rỹimyhỹre riwakywinymyhỹre. Ka iwesemyhe warawykò waderina, ka iwesemyhe warawykò, Jerusalëm hãwyky mahãdureny.
Chapter 6

1Kai heka aruxeratyhyre hãwyky mahãdu-ribi birawykònyta: titxibo arawykò abirena rara? Tiwesena rydibo tiki rara? Dikarỹ boho krawikòhenanyrenykre itxi kareakarenykremy.2Warawykò waderina talanowi-kò rubehera, talanowi lỹnyhekỹkò. Tiki heka tabudoeni rikòenyreri talanowi kia noiròsò rihereri. 3Dikarỹ heka warawykò waderina hõrõ rare, waderina tahe wahõrõ rare. Tiki heka tabudoeni ridyre rikòenykremy noiròsò kykymy.4Warana waderina kai heka aruxerare Jerusalë cidade wesemy, kia heka iny ixiheki tedymyhỹteTirza hãwa wesemy, kia heka iny witxiramy bede riòtiinymyhỹre ka cidade inatxi wesemy.5Waribi arue biòenyke, kiemy dori tii riwaixiranyreri. Arade werywery heka iwese budoeni rabrò rubehemy ramyhỹre wesemy Gileade hãwalò-ribi.6Txudeòte heka iurare, iwese budoeni tyy ratyydỹỹmyhỹre wesemy, kia rahòmyhỹrenyre tỹmyra wesemy. Kia ijõre-õ rasiranyõhyyreri, kia ibutumy wiweselehekỹ rỹireri. 7Aòsỹny burena heka raòderanyreri aratihety hewo-ribi. hewoki.8Kia aõwaxina sesssenta hãwyy deridumy sõekre, kia oitenta-my wedena sõwekre, kia sõemy ijadòòma; 9kia tahe diarỹ iny sohojilemy arerinanykre, kua awityhymy ratxireri bòtòeni wesemy. Tii heka tadi riòre sohojihyy rare, ise tuu rerinanymyhỹre. Ibutumy hãwyy mahãdu warana waderina-ò retehemyhỹrenyre, kia warana waderinamy awityhymy ibedesamy ratximyhỹremy tuu rarybemyhỹrenyre; iòlò hãwyy iòlò biraludu-wana waranamy waderinamy rawowydymyhỹrenyre, kia tahe myỹ raryberenyre:10"Mowe txuu rekakremy rỹimyhỹre wesemy ratxireri, kia heka iruxerare ahãdu wesele, kia sõemy rakòderanyreri txu wesehekỹle, kia heka iwitxiratyhyre ka inatxi txuu ahãdu weserenymy roosòmy rỹireri iwese biurawetyy taina-di sõemy roimyhỹre wesemy?"11Diarỹ heka walòbròna matyniho-ò rabehere, tamy alòbròna tỹmyra-ò aretehekremy, kia bedehitxi-ki roimyhỹre-ò, aretehekre mona besò lòbròna-ò txiru ruhunyrerimy aõbo, kia bede witxira rõiròsònyrerimy aõbo. 12Diarỹ heka ramytàtàreri. Kai heka aõhỹỹ-my tiwasỹnyta umy arerinanykremy, kia heka aõhỹỹtyhymy tiwasỹnyta iwese ityti heòty-di woumy ralokre wesemy.13Bydòòseke, bòdòòseke Sulamita. Bydòòseke, bydòòseke; diarỹ boho aixemy arobirenykemyrenyreri.
Chapter 7

1Deridu riòre hãwyy, timykiwe iruxeratyhyre iwareny waubehety-di rexiwanymymyhỹrenyki! Iworeny rarabunymyhỹre heka monati wiwihikỹ wesenare, kia heka aõmysỹdỹỹdu nihikỹ widỹỹna rare.2Ibino heka bedeò bòhòtõpmo rare, tai mona besò rasiranyõhyymyhỹre. Irooti heka iwese maixõmy node rabutudỹỹmy rỹimyhỹre wese noiròsò-di riyrawonymyhỹre. rexibutunymy rỹimyhỹre wesena rare, kia norỹsò-di riyrawonymyhỹre.3Ihuỹ heka iwese budoeni riòre wihijumy ruamyhỹre wesena rare, kia bròre inatxi rỹimyhỹre wesena heka rare. 4Ilòti heka tòò yresyteremy rỹimyhỹre wesena rare. Kia iru heka iwese behãluu sõe Hesbom cidade ijò weribi rỹimyhỹre wesena rare. Ideasỹ heka iruxerare, Líbano tò rarie wesemy, iribi heka iny Damascomy robimyhỹre.5Irati heka ritaranyhyylemy roimyhỹre, Carmelo hàwalò wesemy. Irade heka isòbure wesemy idi ratximyhỹre; kia Iòlò-õ dorile brejunawoki ratxike tarade werywerywoki. 6Timykiwe warana waderina kai aruxeratyhyre! Timybo kai aõnaõnawiwi wadee tewahinymyhỹte! Timywe kai awityhy araijemyhỹre!7Kai heka adilisi awityhytyhyre horeni rỹimyhỹre wesemy; ahuỹ heka hery lòy wesere. 8Diarỹ horeni-ò araòwònykre, iraty aritohekremy. Ahuã heka wadee mona besò lòy wesena rare. Aruwo-ribi heka (maçã) lỹnyre reamyhỹre,9Ary heka mona besò bree wesenare. Aryderina-ó rejuxunyre. Ryyjeti juu wana.10Dikarỹ heka wahãbu hõrõ rare, tiki heka warahi ratximyhỹre. 11Warawykò waderina manake, syrarakukò rakakre; iny mona besò koworokuki rõkõrõkremy.12Kia rukudihikỹ rỹkỹikre mona besò lòbròna-di reketehekremy, txibo taraty rikòrarunyrerimy anobo. Kia kareteherenykre noiròsò rexirakynyrerimy anobo, txibo (roma) ludu maçã rõiròsònyrerimy anobo. Tai heka dikarỹ kariwahinykre warawykò waderina umy karerinanykremy.13Anowaxina heka alòbròna luahi ritxòrena lỹnyremy rykeàrànyrenykre. Kia ibutumy heka bederaty tỹnyre ijõdimy rỹimyhỹre, kia heka iny itxòrenykile rỹimyhỹrenyre. Waderina, dikarỹ heka ibutumy bederaty kòtakòta adeke karirarenymy krarekre, bederaty sỹru bederaty rubu.
Chapter 8

1Anoherewe kai heka waseritxòreki awire, txibo nadi hukỹ bitòmy mabemyhỹ. Tai tahe, txibo dikarỹ atxi rywetykaki kareakare-wana, anowaxina krarytòkre, kia tahe tiku inono iny-my iruekõna.2Dikarỹ nadi hetoku-kò kradyke, kai tahe biwaixinanykre. Dikarỹ tahe mona besò lỹnyre adeke kariwahinyre, kia heka wamona besò roma ludu rare, adeke amonamy kariwahinyre. 3Adebò hywewe-ribi ludu heka warati rawokuki roire, ka adebò ruruwe-ribi ludu tahe riwamymy.4Jerusalë hãwyy mahãdu, marybebenyke inatyhymy, kai boho dokuri tiku dikarỹ boho wimy karerinanyrenykre abinadỹkỹrenykõna.5Mobo tahe bederahy-ribi rakòwònymy rareri, taderina-wana widebòki wii rimymy? maçã-kò rawoku-ki dikarỹ araixixanyre, tai kuladu-my teakateki, tai adi kuladu-my aratxukareki.6Wani awoku-kò biwarenyke, kia adebò-ò tule adebòki roireri-kò. Iny wimy rerinanymyhỹre heka inidehetyhyre, kia rubu rỹimyhỹre wesemy; iny wimy rõhõtinymyhỹre heka ityhyre, iny wii rituunymyhỹre wesemy. Iny wimy rerinamyhỹre iny wimy rõhõtinymyhỹre-wana, kia heka urile wii ribinabinanymy rexihumyhỹrenyre, kia heòty debure wesemy roomyhỹre.7Kia tiu betuu riòre iny wimy rerinanymyhỹre riixawidinykõtyhy, kia tiu bero-no risỹkytxinykõtyhy. Txibo inyno ixidekewimy birenano rikòwynykeki kia iribi tahe ityhymy ilanodimy runyke kidiwahinyke, kia tahe ixi-ribi ritekònykele tamy rakòkunyke.8Dikaraỹ boho heka waseritxore hirari ijõdire, kia tahe ihukỹ ikyjalemy ratximyhỹre. Anobo tahe kariwinyrenyke waseritxòrereny-kò, txibo wekyrybò-no tamy birenamy reakakre-wana?9Txibo tiki hetoku uhukariweti wesenakre-wana iny boho mana rỹsỹ òtaòta tò-di rikiijerenykre. Txibo tiki ijòtòbòna wesenakre-wana iny boho terikò-di rikiwikòhenanyrenykre.10Dikarỹ heka hetoku uhukariweti rare, ka wahukỹ tahe tò rarie nihikỹ rare. Ikurenana heka waderina inatyhymy kòbitimy rarybereri, dikarỹ waitxedu ijõdimy watxireri wamynyduwiwimy.11Salumaõ heka mona besò lòbròna ijõdire, Bali-Hamom bedeki. Tii alòbrònaki aõmysỹdỹỹdu mahãdu ritare tòbròna-di tarukikremy; iny sohoji sohoji heka mil-my mana rỹsỹ kòtakòta-di rikòwynykremy. 12Dikarỹ mona besò lòbròna waki ijõdilereri, kia ixidekewimy ano idi rewinymyhỹre. Salumaõ manake amil mana rỹỹ kòtakòta bimykremy. Alòbròdỹkỹdu mahãdu bòdòike 200-my mana rỹsỹ kòtakòta bimybenykremy alanomysỹdỹkỹkuludurenymy.13Warana waderina, wabiòwa bohoreny roholarenykemy rirỹsỹrenyreri. Diarỹ tule aroholalekemyreri oworureny-ki.14Wara wykò waderina wylemy manake ijaremy iwese bròre reakamyhỹre wesemy, budoeni ritxòre bederahyky ludu wesemy bedeakake, kia hãwalò lỹnyre ratyre-di reakamy ramyhỹre wesemy.

Isaiah

Chapter 1

1Ka heka rybe wahidÿÿna rare Juda-my kia Jerusalë-my Deuxu Tyhyhykÿ rarybere, kia Ijaia tuu rarybere, Amoz riòre dee, kia riwedunymy rÿirenyramyhÿ bedeu Uzias, Jotaõ, Acaz kia Ezekias Juda bede-ki.2Tii rarybere: Ibutumy boholabedenyke. Kaheka Deuxu rarybere: “Uladu boho reumydÿÿnyrenyre kia idireny warukimy watxire, ka tii boho tahe waòludumy rekoarenyre. 3Broreni rierymyhÿre tawedu kia buru tahe rierymyhÿre tikibo iwedu tarÿsÿna ritidimyhÿre, ka waijoi boho wasÿ mahãdu aõ rieryrenyõhyymyhÿrenyre, Israel iny mahãdu heka aõ rieryõhyymyhÿrenyre.”4Tai kaa iny mahãdu binabina, kaa iny mahãdu tÿximy òraruna-di ratxirenyre! Ibutumy heka ibinarenyre, ibutumy ibinatyhyrenyre. Tii boho riatyrenyre Deuxu Tyhyhykÿ, kia Israel Deuxu deramy rekoarenyre kia tabròrenylemy tamy ròòserenyre.5Aõherekibo kai boho òraruna tadiwinyhyy ahatenyte? Kia aõbo rarytxyna ixyby bimybenykemyreri? Aratireny heka raxiridònymy rÿireri, kia ibutumy teàràõmy atxitenyteri. 6Kia arati-ribi awaòhòkÿle aumyreny rawotõmomy ratxireri, sõemy wotõmona-di kia iraymy, kia rahòrenyõhyyre ratÿtedÿÿke aõkõre tyyesi txirie-di, adÿÿ-di rahòke aõkõre..7Asureny rabinabinarenyre, ahãwareny heòty-di rexihurenyre. Kia arurenykike iwitxiraki hãwadu mahãdu asureny ribinabinanyrenyre, kia tahe ibinatyhymy roire. Kia iwitxira suki sÿdu mahãdu rahurenyre. 8Kia Jerusalë sohojile rarire, iwese heto idi itxeredu ijõdire wesemy mona besò alòbrònaki, kia heto riòre wesemy alòbròna bedeki yda iwese hãwa rayrawomy rÿimyhÿre wesemy iòludureny-di.9Txibo Deuxu Tyhyhykÿ Tabedeeryhÿkÿ-di, iny boho irumy riwahinyõkeki, kia heka Sodoma hãwa wese katxirenyke, kia rykexihumy rykatxirenyke Gomorra wesemy. 10Jerusale mahãdu wedu boholabenykre Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri-ò. Hãwã ludu mahãdu boholabenyke Deuxu erydỹỹnamy. 11Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “xiwemy raruõreri” riwaõjinyre xiwehyyhyy! Brorenike aõkõ, watxinike aõkõ, iròduweke aõkõ xiwe wosike aõkõ, broreni hãbu tỹmyra hãlubuke aõkõ riwaixiranyre dori.12Mobohe rexitòenyre xiwemy ijirahyyle bodoikremy wadee wabedeu. 13Iwydyõmyke xiwe wadee. Wadee ibinare riykyaranyre lỹnyrena wadee tewymahãtenyte. Wadee ibinatyhyre anarỹỹ ahãdu tỹmyrau, elehynatxu, ijõ anarỹỹ aòrarunareny ribinanymymyhỹre dori.14Anarỹỹ ahãdu tỹmyrau, ijõ anarỹỹ riwayjinyre dori riwaixiranyre tamy itxere. 15Ebòreny biukobenykreu ixitòedỹỹmy adireny reteheõtyhy sõwemy beixitòenybenykreu ihỹre heka aroholaõtyhy, aòrarunareny arabinanyrenyõre dori.16Bexisuhòbenykre bexilyranybenykre! Abinarenymy arobiõkre! Ixãwibenykre aõbinabina widỹỹ ribi. 17Aõwiwi widỹỹ bierybenykre. Òbitimy inymy bealàbenykre; aõhõkỹmydỹỹnana mahãdu-ò biwiòhenanybenykre, wyte mahãdu biwiòhenanybenykre, wytese mahãdu biwiòhenanybenykre. 18Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Ka-ò bodoike, ibutumy tuu rykaryberenykre kabededỹỹnanamy. Aòrarureny heka arasỹnyrenyre ysaysasòmy, ysaysa lurumy; ka diarỹ arihokre, kia kai boho tahe iuhãkỹmy belebenykre nonoe raranymyhỹre wesemy, iurahäkỹmy budoeni sityyura wesemy.19Txibo ywihyylemy atxibenykre-wana kia biwatyhynybenykre-wana, kai boho birỹsỹbenykre aõnaõna wiwihikỹ su-ribi ruhunymyhỹre. 20Ka txibo aitxỹterenykremy kia warybe-ò boholabenyõhyykre-wana, kai boho burubenykre wounanaki.21Jerusale hãwa heka juhuu Deuxu rityhynymy raremyhỹ, ka tahe wiji wede wesele deamyhỹde. Kia sõemy iny mahãdu wiwi-di òbitimy rỹiramyhỹ, ka ahe wiji iny rubudỹỹdumy rexirahòrerenyre. 22Jerusalẽ, kai heka juhu mana òtaòta wesenahãkỹ tate, kiaremy wiji aõki awiõhyyre; juhuu mona besò (vinho) wihikỹ wesena tate, kiaremy tahe wiji mona besò (vinho) be-wana uridỹỹmy telete.23Aõ wedu nihikỹ mahãdu kia iny mahãdu rawijeijeimy ratximyhỹrenyre kia wasidu boho-wana rexibiòwanymyhỹrenyre. Kia ixyby ixyby nieru rimymyhỹrenyre aõnaõna rimymyhỹrenyre aõ òbitimy rỹimyhỹre ribinabinanymyhỹrenyre. Kia tai awimy rahãõhyymyhỹrenyre wyte mahãdu-di kia rõhõtiyrerenyõhyymyhỹrenyre wyte mahãdu-di kia rõhõtiyrerenyõhyymyhỹrenyre wytese mahãdu-my.24Kiaremyta boholabenyke aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybere, Israel Deuxu Tyhyhykỹ. Tii rarybere tasỹreny-ò taijoireny-ò: — Diarỹ adeereny arexiòwynykre waòludureny; kia biwaòwynybenykre waijesu wyòreny. 25Wakyara-di arararytxynyrenykre kia ixiwesetyhymy belebenykremy. Iwese tahe womati ixiwesetyhy relemyhỹre heòty tòtee-di.26Diarỹ adeereny ariwahinykre wedu ninihikỹ boho timybo juhu kai boho toitemyhỹ wesemy. Kiaremy tahe Jerusalẽ raninikre Hãwa Tyhyna kia Hãwa Tyhydỹỹdu!27Deuxu òbitimy nodu Siaõ rihedỹỹnykre, ibutumy tai hãwadu mahãdureny rihedỹỹnyrenykre ixideereny rexiraherenykre mahãdureny. 28kia tahe ibutumy rahurenykre iny itxỹte mahãdu kia òrarudu mahãdu, kia ibutumy Deuxu Tyhyhykỹ rityhynymy ratximyhỹrenyre.29Kai boho heka bederade brebunaki maixỹrubenykre, kia sõemy tai awimy tahãmyhỹtenyte; kia bede biòtiinybenykre alòbròna brebuna-di kia adeereny awityhymy awirenyre. 30Kai boho belebenykre bederade iru rubu wesemy, iwese alòbròna inyõ rituunyõhyymyhỹre wesemy.31Rexityhytyhynymy rỹimyhỹrenyre horeru wesemy ratxirenykre, kiahuji looso wesemy: tii heòty-di rexihurenykre, kia inyõ ihoõkre rihedỹỹnyrenykemy.
Chapter 2

1Ka heka rybe wahidỹỹna rare, Juda-my kia Jerusalẽ-my rarybereri kia Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Isaía dee, Amoz riòre. 2Ijõ wyra bedeu Deuxu Tyhyhykỹ rybe heto hãwalò kia ibutu-ribi irarietyhymy rarekre kia hãwalò hãwalò ratyre irariemy rỹikre. Ibutumy iny iny mahãdu tamy raòrunyrenykre3kia myỹ raryberenykre: — Rykaòwònyrenyke Deuxu Tyhyhykỹ hãwalò-ò, rykòirenykre Israel Deuxu rybena heto-ò. Tii iny boho ritohonyrenykre aõbo rikiwinymy rykoirekremy, kia iny boho tahe rykariarenykre iryreny-di. Kiemy dori Deuxu dohodỹỹnana Jerusalẽ-ribi namyhỹde kia Siaõ hãwalò-ribi tii rarybemyhỹre tasỹdeereny taijoideereny.4Deuxu heka bede bede hãwã hãwã wedu nihikümykre, sõemy iny mahãdu aõnaõnareny tii rierymy rarekre. Tii rirahorekre itõnorireny aranamy kia imayrenyta mayrabumy rirahòrerenykre. Tiu ixyby hãwã hãwã bede bede rawounyrenyõkre, kia woumy rexiywinyrenyke aõkõre.5Bòdòike, Ijaò rioreriore mahãdu, bede loosonaki rykariarenykremy Deuxu Tyhyhykÿ inydeereny riwahinyre. 6Deuxu, kai heka teatyte asÿreny aijoireny, Ijaò rioreriore boho. Kia dori hãwahãkÿ sõemy tÿximy roire Filistia hàri-di kia urerarudu mahãdu-di Oriente-ribi dirahudenyde. Asÿreny aijoireny iwitxira hãwa hãwa bededÿÿnanale iherenyki diwinymyhÿdenyde.7Asu tãximy womati tỹrỹrỹ urahakỹ-di tasỹ womati tỹrỹrỹ burehekỹ-di aõwiwihikỹ aõ rokoakõ aõ idi riraõna. Asu awaru-di sõwemy atewe iònana ihõõre. 8Asu sõwemy ritxoo-di. Iny boho rexibedenymyhỹrenyre taõmysỹdỹỹnareny-òle ebòreny riwinyre oki.9Tai iny rabederyrymyhỹre ibinatyhymy relera ityhydỹỹna ihõõre. 10Make manayky-txi bexiwoke sutxi Deuxu yarana kanakre tòòsònahakỹ. 11Ityhykemy ixidinodu rue rabinakre, aõdudumy tahe rarekre ibinatyhymy. Deuxuhyyle ibutu koki ratyremy.12Deuxu yaranatxu heka ibutu aõbina bina binadỹỹmy ibutu ixityhytyhydỹỹmy rỹira ribinanykremy. 13Ibutu Libano hãwãmy òwòru irarietyhymy ibutumy Basã òwòru bodehekỹ riyrymy rỹimyhỹre.14Ibutumy hãwãlò rariehekỹ ibutumy hãwalò ratòò yla. 15Ibutumy womati lyty rariehekỹ ibutumy hãwã riòkysu nihikỹmy rỹimyhỹre. 16Ibutu hãwò nihiỹ ibutumy iruxeramy iny tuu robimyhỹre tarue-di.17Hãbu xiwede rabinakre Deuxuhyyle ibutu koki ratyremy . 18Ritxoo mahãdu rexihukre. 19Tai tahe hãbu mahãdu rexirutòkre mana wotxi hãloo wotxi Deuxu yarana koki tòòsònahakỹ koki tiubo Deuxu bede ribrebunanykre.20Kia txuu hãbu mahãdu laua-ò idi rehukre tasuritxooreny-di womati tỹrỹrỹ yrahakỹ iko ò rexibedenyrenyre riwinyrenyre-ki. 21Rihenyrenykre mana haloo wotxi manadese lòwysy-txi rexiworenykre Deuxu yarana lau tòòsònahakỹ ribi suu ribrebunykreu. 22Awike wahe hãbu tyhydỹỹ teàràdihyyle raelenymyhỹre-ki aõbo taheka tii rare aõke aõkõ.
Chapter 3

1Deuxu tyhyykỹ ibutu ratyre Juda Jerusalẽ wana rewesinykre rasỹna bee tule. 2Aõdudu mahãdu tule ritakre iribireny aõbinadu mahãdu wahisidỹỹdu mahãdu aõrybemy rybedu, urerarudu mahãdu inyhakỹ mahãdu. 3Soldado weduhukỹ mahãdu iny wedu mahãdu, dohodỹỹdu mahãdu, hàri mahãdu ibutu wana.4Deuxu tyhyhykỹ uladu mahãdu ritakre taijoi mahãdu riwedunykremy. Uladu mahãdu iumy riwedunykre. 5Wimy raòludunykre, wii ribònymy rỹirakremy iny tỹmyra mahãdu matuari mahãdumy òludumy relekre. Hãbu aõwike aõkõ rare hãbu òbiti reatykre.6Tiutxumy hãbu iny rimykre taijoirenyõle tamy rarybekre: — Kai kany bohe. Iny ratyre atyy ijõdire. Hãdeã mana bohe! Wawedurenymy, heto mana àdò àdòhòkỹbo wedudỹỹkre! 7Tahe ijõ kidirawyònykre: — Jiarỹ ariwiòhenadỹỹrenyõtyhy. Jiarỹ aõkõre warasana dori ihõõre. Tyyke dori waheto-ki ijõõre. Kai biwaõrahoreõtyhy iny ijoireny wedumy.8Jerusalẽ hãwãhe rabinamy roire Judasu radòdòmyhe roire tarybereny-dile tawidỹỹnareny-di. Deuxu ratximyhỹre riseõmyhỹrenyre dori. 9Tii boho wii rityhynyõhyymyhỹrenyre wiwesemy teòsarenyre rexiòraruny myhỹrenyre itỹnylemy. Iweselemy kia Sodoma hãwã aõ lauhe rexiwòõhyy myhỹre taòraru. Herewe Làhà, bòbrekỹ, tii bohe tebòreny ribile òraruna ixidee riwinymyhỹre.10Ibedesamy iny òbiti ibutu aõ òbitihyylemy rimymyhỹre tii bedesamy ramyhỹre aõ ritamyhỹre taõmysỹdỹỹ òwy-di. 11Herewe làhà bobrekỹ, ibutumy reamyhỹre aõbo ibina tamyrenyle. Aõbina widee riwinymyhỹrenyre tamyreny resere. 12Uladu mahãdu iny riwedunymyhỹre waijoireny. Hawyy mahãdu ridinodunymyhỹre. Waijoireny, wedu mahãdu arabònymỹhỹrenyre kai boho. Adeereny riteòsinymyhỹrenyre ryy deòsahakỹle, ryy òbiti aõkõ.13Deuxu tyhyhykỹ rexideòsinykre wahisidỹỹdumy tii rexiywinymy rỹireri bede mahãdu-ò tibo inatyhyrerimy. 14Iny wedu mahãdu-ò Deuxu aratysiraõnykre. Kai bohole Israeli mahãdu tehutenyte. Walòbròna uvaraty ahetoreny rỹximy aõna õna-di rỹireri tewytenyte-di hãwãdu ribi. 15Timyre wexe, òbitimy bohe tesorusoruny mahãte, Waijoireny aõ òwy riòredỹỹ teòwyny mahãte hãwãdu mahãdu wahe. Deuxu tyhyhykỹle heka rarybemyhỹre. 16Deuxu Tyhyhykỹ raybereri: Siaõ riòre mahãdu òraru-ki hawyy boho xiwederenyre, tara ritaranymy aõ òta ruelemy rariamyhỹ irira wityytyymy iwararutỹtỹna-dimy. 17Siaõ riòre hawyy mahãdu Deuxu rirasykre ira teremy. Raixỹrukemy Deuxu tuu riwinykre.18Kia txuu Deuxu ritakre ixiwisidỹỹnareny. 19Nohõtisana rehehekỹ, deàràsany, òsana wotena ritakre Deuxu. 20Rati xiwedena, wararutana, aõ itxena bedeòbynamy.21Debò, deàràsana, 22Ixena tyy, axiòti hety, aõ hyna, 23Itxerena, tyysi wihikỹ, rataana axiòti hety Deuxu ritakre.24Tỹnyre ijõdike ribi iròle ijõdikre isu. Wereysana deròwymy reryti wetyana, tareade risuhòrenyke deròwymy ratererehekỹle tyy wihikỹ deròwymy. Rexisihònyõmy rexiywinyõhyyle. Idewimy ratxike ide bey bey. 25Hãbu mahãdu maurehe-di ituerenykre woudu mahãdu aõbina-ki rururenykre.8 26Aheto ijò rahinykre, bederyry-di rarekre Siaõ ibedewomy bede tyre-ki runykre.
Chapter 4

1Kia txuu debò inatxi reurò hawyy hãbu rimyrenykre tai raryberenykre: jikarỹ bohole ixidireny karorenykre, warỹsanareny-di watykyreny-di, katahe wawanareny rakòdòrenykre, kai kanyhe waixãrureny biixãwidinykre. 2Kia txuu iny tỹmyra Deuxu ribi ruxerahakỹmy rareke juxarana bede tỹnyna, su bede ratymy, deysana riwahinykre, Israel hena mahãdu xiwedena3Siaõ hãwã rarikre mahãdu Jerusalẽ-ki rarikre mahãdu òbitityhymy raninikre. Ibutumy Jesuisi tyyriti-ki roireri mahãdu irumy ratxike. 4Iu kia txu Siaõ hawyy reòsamyhỹre mahãdu Deuxu risuhore Jerusalẽ óraruna ribi rityranykre iyky ribi Tyytybytyhy òbitina, Tyytybytyhy tyranatyhy tiiemy.5Hãwãlò ratòò ibutu ratyre butumy kiaki rexibutunymyhỹre mahãdu ityrereny biuwetyy txumy heòty worojuxahakỹ rumy Deuxu riwinykre. 6Kia heka rarekre bede itờtee ubrorờnamy ixiwờtena iny reamyhỹre biu reburere lau.
Chapter 5

1Wabiờwa-ò arawinykre iuvaratymy. Wabiòwa uvaratymy ijõdire suu bederatòò wihikỹ-ki. 2Tii suu riare mana ritare uvaò sõwe wiwityhy ribrònyre heto rariehekỹ riwinyre iribi retehekremy idi itxeredu, haloo riare òwòru ubetya-ki ruỹdỹỹna. Uva wihikỹ ruhunyre sany roholare tahe uva txubererehekỹle raratynyre.3Juda mahãdu Jerusalẽ mahãdu mohõtinyke wadi wauvaò-di. 4Timybo tahe ariwinykre ibutumy tamy rewinyre awimy rohonykremy. Aõherekibo raratynyre txubererehekỹlemy.5Tahe ararybekrehe aõbohe ariwinykre wauvade. Aritxiwikre òtity tai bederomy relekremy iòtity aritxiwikre aõ ityre rariakre. 6Suu ixihyymy relekremy; tai heka riruru roòtyhy rolaxiureke aõkõ hede oky tai ruhunykre aõ dede tai ruhunykre tulehe ararybekre biu ityre roaõkremy.7Ãdeã bohe awire Deuxu uvaò heka Israel mahãdu rare, Juda hãbu mahãdu alòbròna rare iluure. Ywike sỹny roholare tahe aõkõ hãlubule rejuxunyre òbitina sỹny rohõtinyre tahe aõkõ ihiiràreny-òle roholare.8Kobe làhà, kai boho aõmy ixideele rurumyhỹre suu sumy iribi ijõde ihõõkemy. Kai boho sohojile suki suki sỹdumy matxikemy. 9Deuxu rarybere wadee: Inatyhytyhymy heto sõwemy iweduõlemy rỹikre hãwã tyby wesemy. Heto ninihikỹ dori iruxerahakỹ dori iweduõlemy rarikre. 10Iribi tahe debòwiò suu urihixinalemy relekre uvaò sohoji butxilemy tasỹ sohoji hynalemy uvarutà rỹxikre.11Kobe làhà, rudi rỹimyhỹre rexirubunymyhỹre mahãdu mona idihyymy itòtee txioromy dori. 12Violão òwòru wodỹkỹhe, wiuna wodỹỹna-di wodỹỹ wodỹỹna ixena-ki ijõdire tahe tiiehe Deuxu-txi tohõti reaõhyymahãre tasỹ aõ-ò reteheõhyymyhỹre aõbo Deuxu riwinymyhỹre-di.13Waijoireny rirahukre suu iwitxira-ò wetxumy ityhy nihikỹ mahãdu rama rahukre iny rabròhòkỹ mahãdu bede rahukre. 14Tai dori haloohokỹ ranihikỹkre tai tahe sõwemy inymy riroxikre tary riraynytyhykre iwo-ò resekre hãwã ruxerana, hãwã tyhyna iwodỹỹna, idi bedesadu mahãdu15Tai dori hãbu rasỹ binamyhỹre bede mahãdu rexirabunymyhỹre irabede-ò xiwede mahãdu ròti rokre. 16Tahe Deuxu Tyhyhykỹ taòbitina tyhy-di iratyre ratxikre Deuxu lyrahakỹ riteòsinykre taòbitina hakỹ mana. 17Tai tahe budoini mahãdu taile riroxikre tabedero weselemy budoini riòre hãbu mahãdu riroxirenykre suu ityhy mahãdu ririre-ki.18Kobe Làhà ixideereny òbitinõna-di reryti wesemy òraruna didymyhỹdenyde. 19Tii boho raryberenyre: Deuxu raele-ò rake aõbo riwinykemy iny tuu robikemy rieryrenykemy.20Kobe làhà riwinymyhỹrenyre ibina awilemy ibina awi ibinamy lòòsòna bede lurumy bede luru lòòsònamy. Ihỹre ibreemy ibree ihyremy. 21Kobe làhà ixidi bedeerymy nodu mahãdu tiile tuu ixidi ratximyhỹre bedeerymy taurerarulemy.22Kobe làhà ityhyhykỹ mahãdu momõ-ki, ehehe raurikemy mona-di. 23Kobe làhà aõwodydu aõòwymy hãbu bna rihedỹỹnyre tasỹ ritxiõny myhỹre òbitiwidỹỹdu hỹrele.24Tai dori iwese mobo heòty rahumyhỹre wesemy ranysina heòty rahumyhỹre wesele. Iwesele heka iraruxi rasunykre, noijasa brybrymy relekre yhy rebonykre riwykre iwesele heka teramy ijiradu mahãdu Deuxu rybe-ò deòbykõdu Deuxu rybe ribuarenyre dori.25Tai dori Deuxu iky reare tamahãdude tebò riukore riwotõmonyrenykremy. Hãwalò ramytatare iti lybyreny ranysi tyby wesemy ixỹyky-ki rỹimyhỹre. Ihãrele debò riterenymy biu-ò iijarana rexihuõlemy ratximyhỹre.26Tii tyy deòsina riteòsiny myhỹre tamy ryrymyhỹre ijõ bede mahãdu irehe ludu-ò taijosilemy irehe bede mahãdu-ò. Tai aõ tomõ aõkõ kodoikre.27Tasodado mahãdu ele risaõmyhỹre aõtxi reake aõkõ, timy ijõ õhõtibre riòreke aõkõ, roroke aõkõ. Timy ijõ iwereysana raykòkre aõkõ ijõ tawasana rilaweke aõkõ. 28Iyhyreny rỹimyhỹre txuròdesemy riraòmy ibutumy tawaxi wahatede iawarureny waube iteremy mana wesemyItewereny worosỹ txirie wesemy.29Uri bede rawo rawonykre leão rebure wesemy aõ rimymyhỹreu rawo rawo rawonykre ritusinymyhỹre mõõ rihedỹỹnyõtyhy. 30Tiu txumy rawo rawonykre Juda-ò iwese bero àbò rawodỹỹnymyhỹre wese. Inyõ retehekre wana Israel-ò tuu robikre bederyrymy sỹbinamy tule ihyy lòòsòna txu hõrõmy bede riturunykre biuwetyy.
Chapter 6

1Usia iòlò rurure beòrau, jiarỹ tuu rabire, Deuxu Tyhyhykỹ bede rariehekỹ-ki runymyhỹre tarunana wihikỹ-ki. Ityy ijeti templowo ritxỹinymyhỹre. 2Ỹjuwityhyhykỹ mahãdu iratyamy rỹimyhỹre sohoji sohoji teereny inataõmy inatxi deratyti-di iòritòbònymyhỹre inatxi deratyti tasỹ iwarihetynymy inatxi-di tasỹ ruòmyhỹre.3Tii boho widee rarybemyhỹrenyre: Deuxu! Deuxu! Deuxu! Deuxu Tyhyhykỹ suu tadi tỹximy lòòsòna wihikỹ-di.4Raryberenyreu bede ramytatare heto tasỹ wodà-di rỹyxire. 5Jiarỹ rerajuare: Be! be! Titxibohe rare! reòsamy! Hãbu òbiti aõkõ rare! Waryijeti susuhukỹre rasỹyny wahỹre, inyyky-ki òbitimy aõkõ rỹira mahãdu ryijeti susuhukỹky-ki, warue tuu robire IòlòTyhyhykỹ!6Tai tahe ỹju sohoji wadee duwode diwyde heòty helòtyra irumy diwyde isena-di xiwena-ribi. 7Heòty helòtyra-di wary-ò ridere idi tahe rarybere: Katahe ihelòtyra ary-ò ridere aòraruna ritare, aòraruna riixãwididỹỹnyre.8Imy rahudi raholare Deuxu rybe-ò rarybemyhỹre: Moobo ariteònykre; Mobohe inydireny rakremy. Tai tahe jiarỹ rarybere: Jiarỹ kaki watxireri biditeònykre wadee. 9Tahe Tii rarybere: — Make, marybekremy iny mahãdude Taholamyhỹtenyte ihỹrele teeryõtenyte tasỹ tuu tabihyy mahãtenyte ihỹre tahe bitỹỹsabenyõtyhy!10Iworeny teremy rirahoremyhỹrenykre ratxunymyhỹre roholaõmyhỹrenyre tõhõti-di roholaõhyymyhỹrenyre rieryõke tabedesõ-ò rexirahorekre ritamy ratxikremy.11Tahe jiarỹ rarybere: Tiubo tahe Wanyrỹ Tuu tamy rohonykre. Tii rirawyònyre. Ihyy tah hãwã rabynykre, iribi tahe heto tuusỹduõhyy roikre, suu tahe rexihukre. 12Hãbu mahãdu iribi irehemy Deuxu riteònykre suu tya-ki inihikỹmy ixihyymy roikre.13Ijõ sỹ rarikeki txiòkemy tulesỹ rexihukre. Iwese òwòrumy rehekỹ resemyhỹre tasỹ iraruti ere rỹimyhỹre iyrubule rarimyhỹre iòkre.
Chapter 7

1Acaz tyby Jotaõ Usia riokore Juda mahãdu hãwã dinodu bededỹỹnanau Siria hãwã wedu Resim, ijõ tasỹ Peca inire Remalia riòre. Israel kia iòlò Jerusalĕ hãwã rawourenyre tahe bututyhy rahurenyõre risiranyrenyre. 2Tiubo Akasi iòlò tuu bede rieryreu sírio boho wana bede widee riywinyre Israel mahãdu wana tai ta sõwemy ruberurenyre ityydereny ramytatare tikiele òwòrubò ramytatamyhỹre wese.3Deuxu tyhyky rarybere: Isaia make ariòre wana Seasubi Akasi iòlò witxi bekoakemy. Tii ratxirekre aõsòdỹỹdu mahãdu raõmysỹdỹỹnymyhỹre-ki ryki iòhòmy bede wory bee diwymyhỹde. 4Marybeke iòlò-ò aõrieryhyymy ratxikremy, tahe aõmy aõmy masajuraõmy. Brebuõmy bederyryõmy Resim iòlò yarana òraruki iòhãru riòrerenyre inatxi heloo rawàdànymyhỹre wesemy.5Sirio mahãdu Peka iòlò, Israel mahãdu wana bede riywinyrenyre widee Akasi iòlò aõhõkỹmy risỹnyrenykremy. Widee raryberenyre myy: 6Rakahurenykre Juda iòlò Juda mahãdu rikimyrenykre ijoi mahãdu tarurumy nohõtiõhõkỹlemy Tabeahyyle wedumy runykremy.7Tuu ararybetyhykre, Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tiu tuu rỹiõtyhy! 8Siria heka Damasu hãwãhakỹ ratyre aõkõ rare. Damasu Resim iòlò ratyre aõkõ rare. 9Israel bede Samaria hãwãhakỹ ratyre aõkõ rare. Samaria hãwã Peca iòlò ratyre aõkõ rare. Iribi tahe debòwiò sõwe debò sohoji reurò iryyremy bede rie-di hãwã heka rexihukre. Tai tahe rexirahaõrereny iny tyhymy aõkõ. — Kaiboho atyhydỹỹnareny nihiỹmy tiuhe bexirautetyhybenyõke.10Deuxu Tyhyhykỹ Akasi iòlò ixybysỹ ijõ rybe riwahinyre. 11Bexitònyke Deuxu Tyhyhykỹ-ò, aDeuxu-ò, bedeeryna ijõdikemy. Kia bedeeryna ijõdikemy sỹy ribi aõbo ada biu ribi aõbo. 12Tahe Akasi rirawyònyre: — Jiarỹhe arexitòenyõkre bedeeryna ihõõhyykremy Deuxu-ò urihixina tyhyhykỹ ararybeõkre.13Tahe Isaia rarybere: — Davi riokòre boholabenykre! Awike aõkõ aõbohe iny witxira ixiradỹỹmy. Kai bohosỹ tule waDeuxu biixiranyrenykre aõbo. 14Kia kany Deuxu Tyhy bedeeryna kidiwahinykre: Ijadòma rabòtònykre. Iriòreni heka Emanueli rarekre. Kiani tahe irybe-ki kia rare: Deuxu iny wana ratxireri. 15Tiubo tii rehemynykre ibeòra bede rierykremy awi aõbo ada ibina aõbo, tai ijoi mahãdu bidi ritòkre broreni hyỹsyra wana.16Tasỹ ikoki bededỹỹnana iòlò inatxi suu rare ixinalemyhe roikre kia iòlò boho heka arabrebunareny myhỹre dori. 17Deuxu Tyhyhykỹ kidiwykre aõhõkỹmydỹỹnana adee, iòlòhòkỹ asỹ mahãdu, aijoireny wana. Tii tuu kidiwahinykre Assíria iòlò ribi. Aõhõkỹmydỹỹnana iòlò risỹnykre ixiratyremy rare. Israel wiribi rexihitxinyre Juda ribi juhu ratyre.18Tiubo itxu-ò rehemynykreu Deuxu raijòsinykre Egito mahãdu kidirahukremy òhò weselemy Nilo bero irehe ribi. Tule raijòsinykre asirio mahãdu-ò bidi wee wesemy kidirahukremy tasuureny ribi. 19Kidirahureny bidi wee wesemy, taihe rejuxunyrenykre bede làty-txi mana jura-txi butu ede bede-txi butu bede bede broreni tai riõmyhỹ.20Itxuu Deuxu Tyhyhykỹ inyõ ritakre rasydumy rasymyhỹre Frati bero kanawe ribi-ò, kia heka rare Assíria iòlò. Tii kanakre ijòsiri resymy, rade, dee sira ibutumy. 21Itxuu mobo broreni tỹmyra ijõdikre 22inatxi watxini hawwyy ijõdikre23sõwemyhuỹsy sõwemy iramy dori rirasỹrenykre. 24Itxuu mobo mil uva-ò ijõdikeki aõmamy tahe raòwynykre waò sohoji reuròmy weremy iutxie womati ura tỹrỹrỹhakỹmy iòwy rexirahorekre suu bederahymy edeokyhykỹmy bede hedeokyhykỹ relekre hãbu mahãdu tahe tuu rariunykre waxiwahate-di wyhy-di. 25Ibutumy bede ratòò alòbròna tai ijõdire edeòkyhykỹmy roikre mõõ tamy rexiuareõtyhy tamy rakemy broreni sohojile budoini wana tai rabyrekre.
Chapter 8

1Asiria mahãdu kanahukremy Israel mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: — òwòru besedỹỹ ere bimyke borytikre irytina ninihikỹmy. Inyõ ijaramy rakre hỹre tuu robikre idi rariakremy: “Mae-Sala-Haba , Wasi wylemy wylemy rabuarekre.” 2Tuu marunykre inatxi hãbu òbiti kia kanyhe Uria xiwena wahisidỹỹdu Sakaria Seberekia riòre wana idi itxeredumy.3Iribi bede rỹimy raremyhỹ wahawyy Deuxu rybedumy raremyhỹ iribi rabòtònyre reare weryrymy. Tai tahe Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: — Bininike Mae-Sala-Haba. 4Ikoki uladu waha nadimy rarybekre Asiria iòlò riwykre ibutumy Damasu mahãdu ityhyna Samaria tyhyna wana.5Deuxu Tyhyhykỹ ixybyle wadee rarybere: 6— Siloe bero riòre bee ruhumy roike wese ruruõhyy myhỹrenyre kaa mahãdu ityyde ramytatamy brebumy Peka iòlò lau Resi iòlò kia wana. 7Tai dori Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ adidykre asiria iòlò iratya webese bodudu aõkõ mahãdu wana kaa mahãdu rahukremy. Tii boho tamyreny reakre bee weselemy rỹximyhỹre bera ijòti ratyremy.8Juda suu tamyreny rasỹsònykre bee rỹimyhỹre ihyy loti-òhòkỹle roikre. Ihỹre Deuxu iny wana ratximyhỹre. Te-di tamahãdu riyrubunymyhỹre.9Bexiijoinybenyke bexibutunybenyke! Iny mahãdu! Buberubenyke! Boholabenykre bede bede mahãdu bexiywinybenyke wouna-ò tahe botabenyõtyhy! Kohe bexiywinybenyke wouna-ò tahe botabenyõtyhy! 10Maraykynybenyke! Tahe tiu heka òbitiõtyhy Deuxu iny wana ratximyhỹre dori.11Deuxu Tyhyhykỹ tebò ruruna waratya-ò ritidire riwabedeerynyre waheludu mahãdu wana roirenyõkemy ijoi mahãdu-di aroiõkemy. Tii wadeereny rarybere: 12Tuu nohõtiõmyreny jei jei iny raninimyhỹre jei jei aõkõ rare. Brebuõmyreny ijoi ruburumyhỹre ilau ruberumyhỹre wese aõkõ. 13Walaule dori buberubenykre walau amasaruake jiarỹ waruru nihikỹ rare Deuxu Tyhyhykỹ òbiti nodu.14Heto nihikỹmy ararekre ayrubudỹỹdurenymy, tasỹ wana nihiỹmy ararekre taile Israel mahãdu, Juda mahãdu wana itxi resekremy. Jiarỹ bòtò ruu wesena ararekre, reruti lòti mynana wesemy ararekre Jerusalĕ mahãdu rimykremy. 15Sõwemy itxi reakre ta resekre, bedewo bederyrymy roirekre. Bòtò ruu wesena woki rakokròmy ratxikre.16Tahe waheludu mahãdu-ò rarybere. -- Rybe birarenybenykre õhõtireny reakre Deuxu Tyhyhykỹ erydỹỹna riwahinyre. 17Tii rexiwore tamahãdu ribi ta ihỹrele retyhynywahỹre taile wararòsòna dire. 18Kakile wahe watxirere tule roire wariòre Deuxu riwahinyre. Deuxu Tyhyhykỹ Siaõ bederatòòhòkỹki rasỹnymyhỹre riwateònyrenyre bede erynamy Israel mahãdu-ò ribrebunanykremy.19Inyõ adeereny rarybere ureradu mahãdu-ò myraxikremy hàri mahãdu wana, tii boho wasimy rarybemyhỹre: Iny boho ruruwahỹrenyre tyytyby mahãdu-ò araryberenykremy. Rubu mahãdu-ò araryberenykremy irumy rỹira mahãdu riwiòhenanykremy. 20Tahe kai boho birawyònybenykemy myy: “Aõbohe rikiwinyrenykre Deuxu rybe myna, Deuxu erynadỹỹnamy arierenykre. Aõmybo hàri rarybemyhỹrenyre aõke aõkõ rare.21Ijoi rariakre bedehetilemy titxibo rirahukre rieryõlemy, rabederyrymy rama risamy ramamy rubu òraruki reburerenyre taiòlòde taDeuxu-ó biu-ò reteherenykre. 22Iribi tasỹ bede-ò retehekre tuu robirenykre aõhõkỹmydỹỹnana bedeluruhukỹ, subinamy. Tahe tiu rahenyrenyõtyhy subinamy. Tahe tiu rahenyrenyõtyhy tahe aõkõhykymydўўdu mahãdu isỹbinareny rexihukre..
Chapter 9

1Juhu Israel mahãdu Deuxu rebederyrynyre. Jebulõ bede Natali bede tiubo kana-ò butu ribi awimy rarekre Iny kowasỹ mahãdu bede luruki rasỹnymyhỹre. Tahe tii boho loosònahakỹmy robirenyre. Bede lurusỹ mahãdu-ki tahe Deuxu loosòna ritoosònyre. 2Kai Deuxu kaa mahãdu texiijuranyte deysana tamyreny tewahinyte. Tii boho reysarenyre awidỹỹna òraruki. Iwese aõbina rexihudi taòludu aõna onamy reymyhỹre wesemy.3Kai teoròta womati rerotihikỹ òwòrurerehe teòrote idi òhòte tureny reroximy raremyhỹ wahe.4Tehumahãte urile deradỹỹdu iwese midianita mahãdu tehute iratywa webese mahãdu waa wese rawodỹỹnymyhỹre ibutu ityy tyy hãlubumy rỹximyhỹre heòty-di rexihukre inatyhymyhỹ. 5Uladu reara dori riòreõ riwahinyre iny iòlòreny rarekremy. My tahe raninikre: “Awityhymy, Dohodỹỹdumy, Deuxu Ruruterehekỹ, Umytuedeõna Tyby, ywina wedumy.”6(Ka Deuxu Tyhyle dori adeereny bede deòsinaõ riwahinkre: Kia iny tỹmyra bytòomy ratxireri kia rariòrenykre sohojimy kia rininikre Emanoeli-my.) Kia heka uladuõ reara, Deuxu diteònyde sohoji weryry kia heka iny Iòlòrenymykre. Tii raninikre “Dohodỹỹ dee Wihikỹmy, “Deuxu Bedeery Tyhymy”, “Waha Ikiemy wodumy”, “Iòlò Bede Ywidỹỹdumy”. Davi iny labiereny riokoremy rarekre iruru rexiòlònykre iòlò wesemy iòlònamy ywinamy ratxikre. Tii hãbu nihikỹmy rarekre. Iòlònamy òbitityhy ywinamy tyhyy hyymy rarekre. Deuxu taluunahakỹmy taruruterehekỹmy tuu riwinykre. Israel Mahãdu-ò Deuxu yarana. 7Deuxu rarybere aõhõkỹmy risỹnykre Israel mahãdu-ò, Jakò riokòre boho-ò.8Ibutumy iny mahãdu kidierykre. Tai Samaria hãwã-kisỹdu mahãdu xiwedehekỹ, rieryrenykre raryberenykre: 9— Suu heto resere katahe ijõ rikiwinyrenykre mana-di. Heto ratyti hele-ò raõrore katahe òluònihe iratytikre. 10Tai dori Deuxuhe riteranymyhỹre iòludu mahãdu rihurenykremy iraru ribi tary rianykre riròrenykremy.11Siria mahãdu ibòò ribi Filitia iraru ribi tary rianykre rirorenykremy Isrel mahãdu-ò ihỹrele Deuxu yarana rexihuõtyhy. Tebò riterenymy rỹimyhỹre aõhõkỹmy risỹnykremy. 12Deuxu Tyhyhykỹ iruru terehekỹ aõhõkỹmyhe risỹnyrenyre tii bohohe ixidee rexiraheõhyyrenyre Deuxu-ò rabuarerenyõhyyre.13Tai dori sohoji txulemy Deuxu Tyhyhykỹ Israel rati riorokre tõheraru tule iwesele iròdu-di iny rehumyhỹre weselemy waxiwahate-ò etehõ wana reatykre. 14Matuari mahãdu ratyhydỹỹ mahãdu rati wese heka rare. Deuxu rybedu mahãdu ruimy rarybemyhỹre heka tõheraru rare. 15Iny dinodu mahãdu dori bodỹỹdu rare tai dori iny mahãdu reòsamy rỹira.16Wiji tybie mahãdu heka Deuxu riwotòenyõtyhy tasỹ wytese mahãdu, wyte mahãdu rawotòeõtyhy Deuxu rityhynyõre dori. Ibutumy ibinarenyre rybe bina binahakỹlemy rarybemyhỹrenyre. Ihỹrele Deuxu yarana rexihuõtyhy. Tebò riterenymy rỹimyhỹre aõhõkỹmy risỹnykremy. 17Iny mahãdu aõbina bina heòty wesemy roomyhỹre, bederahy riwòsinymyhỹre hedeòky bedeyxe wana. Bederahy wòò risònymyhỹre wàdàsi reare wesele. [Tebò riterenymy rỹimyhỹre aõhõkỹmy risỹnykremy.]18Deuxu Tyhyhykỹ reburemyhỹre tai tahe ibutu bede roora iny tasỹ rexihumyhỹre. Moo wii riwotòenyõtyhy. 1920Tariòre bohodemy riroximyhỹre wikoby ijiramy rasỹna rirasỹmyhỹre rasỹna-txi reareu. Ihỹrele tasỹ rihedyõhyymyhỹre. 21Efraĩ mahãdu-ò Manase raõbinanyrenyre Manase mahãdu-ò Efraĩ raõbinanyrenyre. Ihỹrele Deuxu yarana rexihuõtyhy. Tebò riterenymy rỹimyhỹre aõhõkỹmy risỹnykremy.
Chapter 10

1Kobe làhà tyyriti ritidỹỹdu bede ywina riwinymyhỹre wiribi ritamyhỹre. 2Kai boho toiòhenanyõhyy mahãte hãwãdu mahãdu tuu rurumyhỹre mahãdu wana, wytese mahãdu wyte mahãdu tetamyhỹte iribireny3Aõbohe biwinybenykre aõhõkỹmyỹỹnana txuu. Moobo tahe biwobenykre atyhynareny aõwiwihikỹ. 4Kai boho ròtena mahãdu wesemy aradyrenykre. Aõbinakile burubenykre Deuxu yarana rexihuõtyhy.5Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kobe làhà! Asiria Iòlò. Tii heka òwòru rehe wesemy rare tii reuhewahỹre aõhõkỹmy arisỹnykre tamy wayky reamyhỹre mahãdu-ò. 6Jiarỹ reteranyreri tii Deuxu rityhynyõre mahãdu rahukremy. Inyõ mahãdu tamy way reare. Reteranyreri iaõna ona iribireny riwykremy. Ityre ririranyrenykre ybe subururu wesemy.7Tahe Asiria iòlò ixiratyrekemy tuu rurureri. Tii ixideeke rõhõtinymyhỹre sõwemy iny hãwã hãwã mahãdu rimykremy rahutyhykre ibutumy 8Tii rarybemyhỹre: Ibutumy waderadỹỹdu iruruterehe rare. 9Jiarỹhe sõwe hãwã hãwã remyra Kano Kakemi wana, Hamate Abade wana, tule remyra Samaria Damasu wana.10Tuuhe rebòdunyra sõwemy iòlòna tai suu ritxoomy reàlàmyhỹre mahãdu tahe sõwetyhyrehe Jerusalẽ Samaria hãwã ratyre suu ritxoo ijõdire. 11Jiarỹ tahe rehura Samaria hãwã suu ritxoo wana tahe iwesetyhyle Jerusalẽ-ò ariwinykre ritxoo wanale.12Tiubo Deuxu rexihukre ibutumy aõwidỹỹ mobo rurumyhỹre Siaõ hãwãlò-ki Jerusalẽ suu-ò, tai tahe Asiria iòlò-ò aõhõkỹmy risỹnykre. Kia hãbu xiwedehekỹ aõduduhukỹ. 13Tahe iòlò rarybere: — Ibutu rewinyra waruru-dile wahe wabedeery-dile wabedeeryhykỹ-dile wahe. Jiarỹhe suu resyna retare itydy iaõnatyhyhykỹ-di idi tahe rahõrõnyre broreni hãbu nihikỹ wesemy, ityre rariare tusỹdu mahãdu tyremy.14Jiarỹ rewyre ixihemy aõtyhy wiwihikỹ, iwese haniesi ixinaludu wesemy remywahãre moõhe teratyti rihete hetenyõre moõhyylere robuõhyylere.”15Tahe womahe raraykynymyhỹre hãbu iuredu ratyre. Òwòru resyna raraykynymyhỹre hãbu iuredu ratyremy. Tahe òwòru rehe, òwòruõ hãbu ritamadỹỹnyke aõbo. 16Tai dori Deuxu Tyhyhykỹ iruruterehekỹ kiditeònykre asirio iratya webese ruruterehekỹ mahãdu-ò binana iruruõmy risỹnyrenykremy. Rubuna heòty wesemy iumyreny risõkremy.17Deuxu òbitihikỹ Israel loòsòna, heòtymy rarekre sohoji txulemy bedeyxe risõkre hedeòky wana. 18Deuxu Tyhyhykỹ rahukre bijiu, alòbròna wana tadi wahe binana rubudỹỹdu iny rahumyhỹre wese. 19Òwòru rauhenyre ibutemy uladu dori idi rariake.20Tiutxumybo ibutemy rauhenykre Israel mahãdu tiuhe Asiria mahãdu rityhynyõtyhy aõhõkỹmy risỹnyrenyre-ki. Tii boho rityhynyrenykre Israel Deuxu òbitinatyhy. Deuxu Tyhyhykỹ wahe. 21Israel mahãduõ rabuarekre Deuxu ruruterehekỹ-ò.22Ihỹrele Israel mahãdu ỹnyra sõwe wese aõkõ rare, ijõ rabuarekre Deuxu-ò Deuxuhe rexihura! Tamahãdu rahukremy! Òbitina kanakre beòra wesemy. 23Deuxu Tyhyhykỹ ruruterehekỹ! Rexihura, kaa suu rahukremy. Tii riwinykre tuu raryberemy.24Deuxu Tyhyhykv rurutetrehekỹ rarybereri Tamahãdu Siaõ hãwalò-ki rasỹnymyhỹre — Waijoireny brebuõmyreny Asiria lau aõhõkỹmy arasỹnykeu Egitu mahãdu riwinyre wesemy. 25Wijityhyle aõhõkỹmy arasỹnyrmyhỹre iribi arexixãwidinykre arihukre Asiria mahãdu-ò wayarana-di wahe.26Jiarỹ Tyhyhykỹ ruruterehekỹ òwòru hetena-di Asiria mahãdu aõhõkỹmy arisỹnykre iwese midianita mahãdu rewinyra wese Orebe manahakỹ iribi iòhòmy. Jiarỹ aõhõkỹmy arisỹnykre iwese Egitu-ò aõhõkỹmy resỹnyra wese. 27Iutxumy aratarenykre wetxu ribi aritakre aitxuureny iutxiehekỹ abrò ribi.28Tahe ribodunyrenyrehe Ai hãwãMikõ hãwãmy rearikre mikma hãwã taõna onareny diridenyde. 29Reuròrenyrehe bederatoò tòòhòkỹ irawo-di roirenyre. Ruumy Jeba hãwã-ò rõrõõkre. Hama mahãdu ramytatarenyre brebumy, Jibea mahãduõ, Sau iòlò hãwã mahãdu rahenyrenyre.30Byrybenykre Kalĩ mahãdu. Laisi hãwã mahãdu boholabenyke irà-ò. Birawyònybenyke Anatote mahãdu! 31Madimena hãwã rahenyrenyre, tule Jebĩ hãwã ludu rihenyrenyre. 32Wiji txulemy Nobi hãwã-ò iòludureny ritehemynykre kia ribile tamy Siaõ hãwãreny-ò reakre debòna-di, Jerusalẽ hãwã-ò tule.33Tai tahe Deuxu Tyhyhykỹ ruruterehekỹ suu idi rehukre riwexiridỹỹnykre Asirio mahãdu xiwedehek iwese òwòru ruru irarie ribi raròmyhỹre ada òwòruwo nihikỹ raatymyhỹre wese. 34Tawoma-di riròmyhỹre bijiu òwòru tii resemyhỹre, iwese Libanu òwòru ruxerahakỹ wese.
Chapter 11

1Jese riokòre Davi riòre riòre tòbò wesemy rarekre. Tòbò wesemy iratyti ribi ruhunykre. 2Deuxu Tyhyhykỹ taihyy ratxikre Tyytyby Bedeeryhykỹ, Tyytyby Rierymyhỹre, Tyytyby Dohodỹỹna, Tyytyby Rurunatyhy, Tyytyby Teery mahãte, Tyytyby Deuxu Ratyhydỹỹ mahãre.3Ixidewi bedeysamy Inynyrỹ ratyhyke tuu robiõre hỹrele tuu rarybeke aõkõ tule binamy tai lahasaõmy. 4Òbitityhymy rarybekre, iaõkõ mahãdu-ò wiwese wiwese ruaruake tarybe-dihyyle. Òwòrurehe wesemy suule aõhỹkỹmy risVnykre, 1 ibudỹỹna-di hãbu bina rahukre. 5Taòbitina-di taywina-di iny riwedunykre.6Ahula budoini riòre hãbu wana rasỹnykre. Hãlòe lyby watxini riòre wana rexielehynykremy wibire-kile. Broreni riòre halòehekỹ riòre wana butulemy riroxirenykre uladu yja yjale riwedunykre. 7Broreni hawyy, urso hawyy wana asimy riroxirenykre iriòrereny herimy radònykre. Halòehekỹ broreni wesemy asimy riroxikre.8Uladu huỹtòdu risinykre hemalala lòu bire-kile tai ruruaõtyhy tebò rirytoke hỹrele. 9Sinai hãwalò-ki aõbina rotỹỹnyõtyhy bede Deuxu rybemy rierykre iwese bee bero nihikỹ rỹximyhỹre wese.10Kia txubo heka Jesé rokòre Davi riòre riòre tyky deòsina wesemy bede mahãdu-ò rarekre. Deuxu loòsòna wihikỹ-di taireny roirekre. 11Kia txubo Deuxu tebò rurutehekỹ-di kididykre Asiria ribi, Egitu ribi, Patu ribi, Etiopia ribi, Elaõ ribi, Babilonia ribi, Hamate ribi, berohokỹ bireludu rasỹnyre mahãdu, Bede bute rasỹnyre mahãdu tasuureny-ò kididykremy.12Tyky deòsina wesemy rỹikre bede ludu mahãdu-ò ributunykre Israel mahãdu raubàtỹnymy rỹira, Juda mahãdu raubàtỹnymy rỹira. Inaubiòwa bede ribi kididykre. Ibutu Israel mahãdu raubàtỹnymy rỹira tasuureny-ò. 13Israel mahãdu riharuõtyhy Juda mahãdu-ò Juda mahãdu ribinanyõtyhy Israel mahãdu-ò.14Wiwana mahãdu Filitia mahãdu-ò rekoakre. Txu ròtena weribi mahãdu iaõna onareny riwyrenykre. Edõ mahãdu ribi rotarenykre, Amo mahãdu tule. 15Bede hitxi Suesi Deuxu rarubukre. Yhyhykỹ kiditeònykre Efrate berò-ò tai rihitxi hitxinykre iryyre beromy tai heka tawaubelemy aõtxile inyõ reurokre.16Egitu ribi Israel rexitare wese ryy nade Asiria ribile ryy wihikỹ ijõdikre idile iny rariarenykre waijoireny tibo irulemy rỹikre mahãdu.

1risinykre

Chapter 12

1Mawiunybenyke ijõ txu myy: — Deuxu Tyhyhykỹ ayarana wadee ijõdire iribi ayarana teixỹwidinyte idi tahe deysana wadee tewahinyta. 2Deuxu watarasana rare, arityhynykre, aruberuõtyhy, deuxu dori warurudu heka rare, iruru terehekỹ, wahedỹỹna rare.3Kai boho deysana-di bee birybenyke beà hedỹỹna ribi. 4Kia txu mawiunybenyke myy: — Deuxu-ò beàlàbenyke. Tamy marybebenykre aõbo tii riwinyremy bede mahãdu-ò. Ini heka tybyhykỹ rare.5Mawiunybenykre Deuxu-ò tii dori riwinyre aõwikõkõ. Tii ibutu bede mahãdu rierykre. 6Siaõ mahãdu beysabenyke. Israel mahãdu Deuxu òbitinatyhyhykỹ taijoiyky-ki rare.
Chapter 13

1Babilõnia aõhebo rotỹỹnykremy rybe deramy rỹire Isaia-ò rasina-ki Amosi riòre wahe. 2Bederatòò tyre-ki tyky base kiditerenyke jeijei hõrõnamy. Aòludureny-ò burubenyke. Ebò biterenyke ixinamy kidirònykremy hãwã wihikỹ kia ribi. 3Deuxu tyhyhykỹ tasodadureny-ò ryryre. Kia hãbu teburehekỹ rexideysanyrenyre tarasanareny-ò Deuxu tamyreny ryryre kia hãbu-ò aõhõkỹmy rotỹỹnyrnykremy.4Bederatòò ryrymyhỹre alòredu mahãdu-ò rexiytánymyhỹrenyre tòrena-ò Deuxu tyhyhykỹ riwinymyhỹre alòredu mahãdu ròrenykremy. 5Persia suu ribi alòredu mahãdu rehemynykre suu ribi irehe ribi bede ònana ribi nade. Deuxu kia mahãdu kidiuhekre Babilonia raruhenykremy.6Mahinybenyke, bobubenyke, birajuamyhỹbenyke. Deuxu Tyhyhykỹ deburena txu, kyarana txu heka rareri. Iòhòmy Deuxu Ruruduhukỹ bedemy kedexihukre. 7Ibutumy iaxiò iruru ituekre brebu-di itelesõreny aõwesele ròtyròtynykre 8Imyhudi brebutyhy sõwemy ruberurenykre aõhõkỹmy tamyreny rotỹỹnyrenykre iwesele hawyy ramytxitxi wese. Widee retehrenykre sõwemy ibrebureny urile rỹrenyhỹkỹre ixỹrumy.9Deuxu Tyhyhykỹ deburena txu kyarana txu rareri bede rexihukremy òrarade mahãdu ibutumy ituekre òrarudu mahãdu rurukre. 10Ibutu tainá ròòsòna ituekre, txuu kedeakreu ròòsõõhyyre ahãdu tule turutyhymy ratxikre.11Deuxu rarybemyhỹre bede aõhõkỹmy arisỹnykre ibinareny òraruki. Iny itxỹte aõhõkỹmy arisỹnyke òrarunareny òraruki. Xiwede mahãdu ixewedenareny arexihukre debure mahãdu bede riòtiiny rỹikremy arisỹnykre. 12Aõhõkỹmy arisỹnykre rahudi inyõ irulemy rỹimyhỹre womati tỹrỹrỹhỹkỹ weselemy Ibutelemy rỹikre13Aõ txumy heka Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ waykarana ariteòsinyke tai bede ramytàtàkre, biu arihejikre. 14Bede ludu mahãdu Babilonia hãwã-ki rasỹmy roiremyhỹ diòsedenyde tahãwãreny-ò tyde wese riherenykre rubudỹỹdu ribi budoini ixinaludu wesemy.15Inyõ rimykreki rururenykre rótena-ò ralokre maurehe-di rurukre. 16Irureny-ki iriòrereny risorusoruny iaõna onareny ihetoreny-ki ihawyyreny aõhõkỹmy rotỹỹnyrenykre.17Medo-di arehurenykre Babilonia-ò tahe medo mahãdu aõ aõ tamyreny rare womati Tỹrỹrỹhỹkỹ 18Weryrybò mahãdu tahawyy-di rirubunyrenyke uladu mahãdu tohouã mahãdu riwotòenyõhyykre rirubunyrenykre iruxetòe ihõõre.19Babilonia wowydyna rare awityhymy tamyreny rare ibutu hãwã ribi awityhy. Tahe tii Sodoma Komora jiarỹ rahura wese arahukre. 20Babilonia sỹtybymy ratxikre tiú inyõ tai rỹiõtyhy. Ta heto riterenykre tai budoini itxeredu rimyõtyhy tabuidoini asi riroxikremy.21Bederahy iròdu hawahakỹ rasỹnykre ihetoreny abòtò idi rỹximy rỹikre ysehewe tai rasỹnykre, tyde rexiwatxi heto dejuxu-ki. 22Heto rariehekỹ-ki, iòlò heto ahula wese rawolohamyhỹkre itxòrò wana. Babilonia-ò iòhòmy txu tai rỹikre.
Chapter 14

1Ixybyle Deuxu Tyhyhykỹ Israel mahãdu-ò riwotònykre tamahãdumy ixybyle ritakre. Israel mahãdu tasuureny-ò diòsedenykremy iwitxira iny mahãdu. Tii boho wana rasỹnykremy doidenyde. 2Iwitxira iwitxira suu ludu dirahudenyde Israel mahãdu wana rasỹnykremy, Deuxutyhyhykỹ su-ò taile wetxumy relerenykre. Israel mahãdu tawedureny iwetxurenymy ratxikre. Juhu tii ridinodunymy raremyhỹ idireny wiji tahe tii boho ridinodunyke. Babilonia iòlò rubu bedemy.3Israel mahãdu aõtxu Deuxu aratarenykre aõhõkỹmydỹỹnana ribi irehemy atxibekreu tiú maõmysỹdỹỹbenyõtyhy taõmysỹdỹỹnytenyte wese. 4Kia txuu rehemynykreu bibuabenyke Kia wesemy: Betehe inyhe! Iòlò binahakỹmy iõmy reare! Betehe Inyhe! Aõwesele tebure ixãwimy reare.5Ibina bina mahãdu ruruna Deuxu riixãwididỹỹnyre. Tii wedu binahakỹ hoju riòrore. 6Tii raijiranymy mahãreu aõhõkỹ iny mahãdu-ò risỹnymyhỹrenyre. Nihikỹmy, rayaranamy iny mahãdu-ò hewomy reamyhỹre.7Wiji heka bede mahãdu ibutumy ywinamy rỹimyhỹre. Ibutumy deysamy rawiunymyhỹrenyre. 8Tule òwòru, òluòni reysarenyre Babilonia iòlò resere-ki tai ryberurenyre: Tii resereu tiu inyõ wadeereny naõhyylede riwatyrenykemy. 9Rubu mahãdu reysamy rijere iòlò reòbykremy. Ubòròna juhu wedumy rỹiramyhỹ riixixanyrenyre taruruna ribireny rỹikremy.10Ibutumy raryberenyke: Kai boho aruru ituere wawesereny. 11Titxibo tahe axiwedena. Titxibo ratxireri axiwedena wiji. Titxibo awiuna rare. Tii rare rubu yki woudò tyre-ki boikremy mohõ-di bexihetynykre.12Babilonia iòlò! Tainahakỹ wesemy rare biu ribi tesete. Kai bede mahãdu tedinodunyte bede-ò tesete. 13Juhu heka myy taraykynyte Biu araòwònykre ta arunykre rynana tyre-ò. Deuxu Tainá tyre-ki. Aradinodunykre irehe-ò ibòò ribi tai Deuxu rexibynyrenyre. 14Araòwònykre biwetyy tyre-di Deuxu wese aratxikre.15Tahe kai tesete rubu mahãduky-ò. Bede ratòò ribi sỹy-txi tesete. 16Rubu mahãdu adee retehekre brebulemy tai rỹỹraxikre: Kai aõbo hãbu iny rimytàtàdỹỹnymyhỹre ratxireri ibutumy ilau ruberumyhỹre bede mahãdu. 17Kia hãbu bede rahumy bede riwinyre rare. Hãwã ribudỹỹnyre rimyre mahãdu ixyby riòsedỹỹnyõhyyre.18Ibutu bede iòlò mahãdu sõwemy itxeredu rirahumyhỹre tawabedereny-ò. 19Tahe kai tuuõte urile uladu tabo-txi resemyhỹre wese tuu tanyte aumy idi rehure urile iny adi rawararunyre. Soldado umy-di rỹximy roireri alòre rurure mahãdu tii boho haloo mana rỹxire rituunyre. 20Kai tuuõhyyte iòlò mahãdu wese kai dori amahãdureny terubunyte asuu tebinanyte. Tahe ibutumy ariòkòre mahãdu ituekre. Iòlò binahakỹ.21Ilabiereny binahakỹ òraruki iriòrereny birubunybenykre. Tii boho tiú bede ridinodunyõtyhy bedem y idireny rỹxiõtyhy. 22Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: Tahe arahukre Babilonia hãwã wahe. Ibutumy arihukre tyby iriòre wana, ilabie riokòre wana. Jiarỹ rare Deuxu tyhyhykỹ rarybemyhỹre. 23Babilonia bede subururu wesemy relekremy ariwinykre. Otxuru tai rasỹnymyhỹre. Wawosyna-di ariwosynykre tii iõmy reare. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Asíria bedemy arahukre.24Deuxu Tyhyhykỹ rarybetyhyre: Jiarỹ ariwinykre aõmybo raraykynyre timybo ariwinykre ariwinykre. 25Asiria mahãdu arahukre Israel suu-ki rỹireri mahãdu. Hãwãlò mahãdu tyreki rỹireri arisorunykre. Wamahãdu aritakre aõhõkỹmydỹỹnana ribi. Womatirery ariorokre asirio ritisanyre-ki iutxie aritakre abroreny ribi.26Ibutu bede mahãdu-ò Kia wesemy raraykynymyhỹre. Wadebo reteosinymyhỹ bede mahãdu aõhõkỹmy rotỹỹnykremy. 27Deuxu Tyhyhykỹ tuu riwinykremy iny aõbo ijõdire ribinanykemy. Tii tebò riterenyre aõhõkỹmy rotỹỹnykremy inyõ aõbo riwinyre tebò ribenykremy Filitia bedemy Deuxu rahukremy.28Akasi iòlò rurureu Deuxu narybede. 29Filitia mahãdu deysarenyõmy Asíria riòròre-ki, huju idi aõhõkỹmy resỹnyre hemylala ramyhỹreu ijõ ibina bina dehemynyde, hemylalasi ribi aõni rebure dehemynyde. 30Iwese budoini itxeredu tabudoini-di retehemyhỹre wese aõkõ jiarỹle retehemyhỹre awimy ratxirenykremy ariwinykre. Kai boho filisteu mahãdu rama arahurenykremy ariwinykre tiú irumy ratxiõrenyõtyhy.31Bobubenykre, mahinybenykre filisteu hãwareny. Ibutumy buberubenyke! Iòlò ribi yhy wery kanakre aõ lau ruberuõhyymahãre. 32Aõbo Filitia rybedu rawyònamy rarybekre. Deuxu Tyhyhykỹ Siaõ ritoare taile hãwãdu mahãdu rexiwomyhỹre.
Chapter 15

1Kia rybe heka Moabe mahãdu deramy reamyhỹre. Ru sohojihyylemy Kia hãwã rahure tule kis hãwã rahure kiauhyylemy. 2Jibõ mahãdu kia suu iòharutyhyre hawalò-ki kodobydenykre. Wiji tahe Moabe mahãdu roburenyre Nebo hãwã ituere-ki Medeba wana. Rabedeworeny ramyhỹrenyre-ki taradereny risyrenyre tadiosirireny risyrenyre.3Rariarenyre ixỹy-di tyy tyby-di rirajuamyhỹreny robumyhỹrenyre wotòenamy ryro-di heto ratyti tyreki. 4Heboni mahãdu Elea mahãdu rirajuamyhỹrenyre tahe Jasa mahãdu roholamyhỹrenyre irajuamyhỹrenyre-ò. Moabe sodadu mahãdu ramytàtàmy ruberumyhỹrenyre tamy rehemynyrenyõhyylere.5Jiarỹ rahinyre Moabe mahãdu tòenamy. Zoar hãwã-ò ijõ robumy rahinymy rirahumyhỹre aõdesemy Luite hãwã-ò Horonai ribi rahenyrenyre. 6Niri iworu ruỹre ibutumy asi rarubure otxirarade rarubure aõ isỹrumy riỹõhyyre irumy. 7Moabe mahãdu rahenyreny kanaweribi-ò Jiura iworu-ò riwyrenyre ibutumy taõnareny.8Moabe hãwã iràreny roholareny Ekalai Bee Eli hãwã wana ibru-ò roholarenyre. 9Jibõ kia iòhòmy bero rỹireri hãlybymy rỹire. Tahe Deuxu riwinyke Jibõ hãwã-ò iòhãrutyhyre ierenamy rỹikre. Moabe irumy rỹireri halòehekỹ riròkre.
Chapter 16

1Sinai hãwãlò wedu-ò budoini riòre Sela hãwã-ribi Moabe mahãdu diwahinyde. 2Iwese nawii ruberumyhỹre wese tỹtỹ ribi moabita mahãdu rariamyhỹrenyre bera Ano ijàti-di.3Tii raryberenyre Juda mahãdu-ò: — Marybebenykre aõbo ariwinyrenykre bodoibedenyke wawiòhedỹỹ renymy biwaijebenykremy. Òwòru wesemy matxikre aubòròna òwòru txutuemy rauboronamy ramyhỹre wese ubòròna ruumy bedeluru wese. 4Moabe ribi rahenyrenyre bodoibedenyke waijesedumy kia riwarubunyrenykreki ixinamy asỹreny-ki arasỹnyrenykremy. Yny waherenymy reamyhỹre rexihudi iny namyhỹde inyhewomy ijõ suu rakreu.5Davi rude jurana iòlòmy rexisỹnykre. Tii òbitimy ridinodunykre òbitityhymy ratxikemy inatyhymy rexityhynykremy òbitimy ratxikemy.6Juda mahãdu rarybemyhỹre moabita xiwede mahãdumy raholarenyre reeryrenyre xiwederenyre, teburetyhyre aõhõkỹmy rarybemyhỹre. Tahe rexityhynyke aõkõ. 7Tai dori Moabe mahãdu kanahinydenyde ibutumy tii boho rirajuarenyrekre ryryrenykre bedewolemy rasỹna-txi tohõtireny reakre suu ritxoo-ò riwahinymyhỹrenyre Kihere hãwã-ki.8Hebõ uvaò ririrenyre ixinalemy bee jubereremy riômyhỹreny rurumyhỹrenyre. Hãwã wedureny rexideòrinymyhỹrenyre Sibna Hãwã-ki kia uvaò ratiranymyhỹre Jasé hãwã-ò ibrura-ò bederahy-ò bedebrò-ò rubu bero-ò.9Jase hãwã-di rahinywahỹre tule Sibna uvaò idi rahinywahãre rewotòenywahãre warube-di Ebõ hãwã Elea hãwã rexobawahãre môo roholaõhyyre iràreny-ò reysamyhỹremy aõ risihemyhỹrenyremy risihemyhỹremy. 10Iõrenyre Kia hãwã wihikỹ ribi ibutu deysana. Uva ribrònymyhỹrenyreu wiuna ihõõre. Mõõ uva risorunyõhyyre vǐǐ relekemy. Iwyhy rarorenyre Deuxu riixãwididỹỹnyre.11Iwese wiuna ratoanyreu woudỹỹna reryti ramytàtàre bedewonamy Moabe wotòenamy, Kihere hãwã mahãdu tòenamy. 12Moabe mahãdu deàlàna-ki rewyserenykre hãwãlò-ki suu ritxoo reàlàrenykremy tahe aõ aõkõ rarekre.13Kia tahe deuxu Tyhyhykỹ rarybere juhuu Moabe-ò. 14Wiji Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Inataõ beòra rỹide Moabe mahãdu sõwereny ibutumy irurureny ixãwikre. Irulemy rariarenykre mahãdu ibutelemy rỹikre, iruruõlemy ratxirenykre.
Chapter 17

1Asiria hãwã-ò rybe derare hawãmy aõkõ rarekre. Tii ibutumy aõ rabinakre rabohobohokre. 2Siria hãwã mahãdu ibutumy ixinalemy rỹikre tiiehyyle. Iròdu mahãdu tamy roirenykre Moõ risounyõtyhy ribrebunyõtyhy tai ele rihunymy rỹirakre. 3Israel òtity rejuxunykre. Siria hãwã ludu ruruõkre iaõkõtyhymy roirekre. Tii boho Israel mahãdu wese ratxirenykre aõhõkỹmy rotỹỹnyrenymy. Jiarỹ ibutu ruru ratyre tuu rarybereri.4“Txuu rehemynykre Israel mahãdu iruruna ituekre. Ibutu ityhynareny ituekre. 5Aõtxumy suu ixinalemy roikre bederahymy. Trigu risyrenykre myhudi. Hãbu rariere raninimyhỹre suu tai trigu rasihere wese rarikre6Tahe ibutelemy iny rỹikre Israel suu-ki olive raty rihemyhỹre wesemy rỹikre. Iribi oliveira-ò riohowire iruru biu-ki inataõ iraty roire ada iryyre inaubiòwa iruru bede-ki roire. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere” 7Kiatxuu aõwidỹỹdu-ò reteherenykremy: Ibutumy Israel òbitityhy Deuxu-ò Rabuarerenykre.8Rityhynyrenyõtyhy xiwena-ò tii bohole riwinyrenyre-ki, suu ritxoo riwinyrenyre-ki rityhynyrenyõtyhy aderòna ranyrena wodàna xiwena-di rityhynyrenyõtyhy. 9Tiutxumobo ixinalemy hãwãreny roikre iwese heveu amoheu wana ririrenyre Israel mahãdu risokunyreu ibutumy rahukremy.10Israel mahãdu adeuxureny ribi ôhõtireny rusare atarasadureny ohõtireny rusare arurudureny awiòhedỹỹdureny ribi. Kai boho tebrònymyhỹtenyte asuu ritxooreny-ò. 11Alòbròna kia txu ruhunyõtyhy kia txule aõ riheõtyhy, aõhõkỹmydỹỹnana txu rehemynykreu tesemy rỹikre tiu reyteõtyhy.12Boholabenyke bede mahãdu wodỹỹ ele risarenyre, iwoxi roburenyre. Bee wodỹỹ wese abò rebure wesemy. 13Bede mahãdu berohòkỹ wesemy rawodỹỹrenykre. Tahe Deuxu tamyreny rarybetyhykre tii boho rahenyrenykre. Iwese mobo wyhy ridymyhỹre wese hãwò ribi ada brubuxi yhy riuberanyre wese. 14Bede ratxioronyreu ribrebudỹỹnymyhỹre. Tahe txu deadeu iõrenyre. Kia wese tahe rotỹỹnykre my inyòludureny-ò ibutu iny aõnaõnareny rahumyhỹrenyre.
Chapter 18

1Aõherewe aõhõkỹ rotỹỹnyrenykre Etiopia bera ijòti hãwã-di iròdu somo iràdile suu-ki rohomyhỹre. 2Kia hãwã rybe wahidỹỹdu ahetoreny-ò amahãdureny boosebenyke irurutere mahãdu-ò, irariehekỹ mahãdu ide tyryryhỹkỹ; Kia ibutu bede bede mahãdu ilaureny ruberure, suu bero wiere riatyrenyre.3Boholabenykreibutu bede mahãdu ibutusỹdu mahãdu betehebenykre tyy riterenyre riukorenyke hãwãlò-ki riteòsinykre txuròna wodỹỹna boholabenyke.4Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: Wasỹ ribi ywilemy aretehekre iwese txuu ratỹnynyre wese wyra tỹmyra wesemy. Iwese nonoe rejuxunymyhỹre wese aõlobrna tyre-ki. 5Uva-ò noijasa rejuxunyre bedeu uva rasònymyhỹreu, iny risihemyhỹre koki Deuxu irurule riorokre idi rehukre.6Soldadu rubu ixinalemy roikre, wyra bedeu rara tai rirokre beòra bedeu iròdu debure tai rirokre ibrebuterehekỹ. 7Kiatxu iny xiwena kidiwahinykre Deuxu Tyhyhykỹ-ò, iruruterehekỹmy. Kia ibutu bede bede mahãdu ilaureny ruberure, suu bero wiere riatyrenyre. Tii boho riteòsinykre taxiwenareny Siaõ hãwãlò-ò Deuxu Tyhyhykỹ heto-ki iny reàlàmyhỹre.
Chapter 19

1Kaa rybe Egitu mahãdu rybe binamy rare heka Deuxu Tyhyhykỹ biwetyy tyre-ki Ejitu-ò wylemy rakre. Suu ritxoo urile ramytatare Deuxu koki ibutu suu ritxoo ruberurenykre. 2Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre Ejitu mahãdu wiwana rorenyrenykremy ariwinykre. Seriòre wiwana rorenyrenykre wiweraludu mahãdu raõbinanyrenykre, hãwã mahãdu wiwana rorenyrenykre, bedeludu mahãdu wiwana rorenykre.3Ejitu mahãdu ruberurenykre ariwinykre ibutu aõ rimyõkemy tsi Dori tii boho rudeòsadỹỹdu dỹỹraxidỹỹ rirahukre. Suu ritxoo dỹỹraxidỹỹmy rirajukre, hàri dỹỹraxidỹỹmy rirahukre. 4Tahe Ejitu mahãdu iòlò binahakỹ debò-ò ariwahinykre. Tii ibinabinalemy idireny ratxikre. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ ibutu ruruteremy ratyre rarybere.5Nilo bero ruỹkre bero ibutumy ruỹkre. 6Ibutumy iwòru ruỹkre rarònykre. Bera ijàti-di òwòru rarubukre etehõ wese rarubukre.7Ibutu òwòru rurukre, bera ijàti-di òwòru rỹimyhỹre tule rarubukre. Ibutumy ribronyrenyre yhy riwykre iõrenykre. 8Waxidu mahãdu iworeny rexieryrenykre rahinyrenykre iwaxireny iriàreny aõ rimyõhyyre.9Tyy riwinymyhỹre mahãdu nohõtiyremy reakre. 10Tyy riwinyre mahãdu aõ riti riwinyre mahãdu sõwemy aõhõkỹmy rotỹỹnyrenykre.11Soã hãwã wedureny irayky ijõõre. Iòlò dohodỹỹdu mahãdu rybe binamy rarybere. Timybo marybekre iòlòde: — Bedeery roire jiarỹ boho roire walabiereny iòlò heka rare. 12Ejitu iòlò titxibo heka rare abedeery mahãdu. Tii boho raryberenykre aõbo Deuxu Tyhyhykỹ Ejitu-ò aõ bina relekremy13Soã wedu boho iraykyreny raitxỹtere Mefi hãwã ritxinanymy rỹire. Hãwã uja wedu Egitu ludu mahãdu reòsakemy riwinyre. 14Ityytyby bina Deuxu ritádire taireny rỹikemy. Ritohonyrenyreu Ejitu mahãdu riteòsatyhyrenyre tiiboho tahylòina tyrele ràtànyrenyre ohã mahãdu wesele. 15Iny tyhyke iaõkõ mahãduke aõkõ tyhyke moô riwiòhenanyõhyyre. Ejitu Asiria Deuxu Tyhyhykỹ-ò rooserenyre.16Kiatxu Ejitu mahãdu hawyy wesemy rexideòsinykre. Ibutumy ramytàtàrenykre brebumy Deuxu debò riwokre aõhõkỹmy risỹnyrenykremy. 17Juda bede mahãdu ilau ruberurenykre, tyhyy roholamyhỹrenykreki Deuxu tamyreny riwinykremy rarybere ruberurenykre.18Kiatxu Ejitu hãwã-ki iruyre hãwã ebaraiko ryberenykre. Tyhyy raryberenykre Deuxu Tyhyhykỹ riobynykremy. Kia hãwãõ txu hãwãmy raninikre.19Kiatxu Deuxu Tyhyhykỹ-ò xiwena ijõdikre Ejitu hãwã-ki. Iweribijàna-ò riukokre aõ itxerenamy Deuxu deàlànamy Deuxu-ò. 20Kia riwinykre itxerenamy Deuxu inykyrenyke ratxikremy Ejitu hãwã-ki. Ejitu mahãdu aõhõkỹmy rotỹỹnykreki tiiboho rexitòenyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ-ò tarasadu tamyreny kiditeònykre wiòhedỹỹdu iòlòdureny ribi rihedỹỹnykremy.21Tai Deuxu riteòsinykre Ejitu mahãdu-ò timybo tii rare, tai rieryrenykre. Xiwena tamy riwahinyrenykre, tai reàlàrenykre. Riwinyrenykre Deuxude rityhynyrenykremy ritàdirenykre. 22Deuxu Tyhyhykỹ Ejitu mahãdu aõhõkỹmy risỹnykre idi riteytenyrenykre. Tii boho rexirahirenykre Deuxu-ò rooserenykre Tii tamyreny rirawyònyrenykre riteytenyrenykre.23Kiatxu ryy widee roamyhỹre Ejitu ribi Asiria-ò roirenykre Asiria mahãdu Ejitu-ò roirenykre. Wiwanale reàlàrenykre Deuxumy.24kia txu inatão mahãdu Israel Asiria Ejitu awimy wiwana rarekremy bede mahãdu ibutumy. 25Deuxu Tyhyhykỹ deysana kidiwahinykre Jiarỹ Ejitu-ò Jiarỹ iwidỹỹdureny rare Israel wamahãdu ritare.
Chapter 20

1Asiria wedu Sakaõ taijoi riteònyre wedu idi ridinodunyre Adode hãwã rahukremy tai ridinodunyre. 2Inataõ beòra koki Amosi riòre Isaia-ò Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Sau tyku uxehekỹ bitakre aumy ribi awaubehety tule bitakre. Isaia Kia rybe riòbynyre ruere-dile rariamyhỹre tademy tyhymy aõkõ tawa ubehyylemy rariamyhỹre.3Adode ridinodunyre rahudi Deuxu Tyhyhykỹ rarybere. Inataõ beòra-di Isaia wadeódu tawaubehyylemy rariamyrarehỹ tadehyylemy aõkõ-di rariare. Urile itxerenalemy tuu rariare Ejitu Etiopia rieryrenykremy aõhebo rotỹỹnykremy tamyreny. 4Asiria wedu Ejitu ròtenaludu mahãdu wana riwykre matuari mahãdu tule. Tii boho tadehyylemy aõkõ tawaubehyylemy roirenykre, ihetxi tỹnyhakỹlemy ixỹruna Ejitu riwahinyre.5Etiopia rityhynyre mahãdu, Ejitulemy awimy rarybemyhỹre iwoxirenyre. 6Meditehanio berohokỹ bero ijati-ki-di rasỹnymyhỹre mahãdu. Raryberenyrenykre: Betehebenyke aõhebo rotỹỹnyke tamyreny. Tamy rexitòenyreri riwawiòhenanyrenykremy. Tahe timybo arihenyrenykre.
Chapter 21

1Babilonia rybe deramy nade. “Bederahyy bero” Iwese yhy nihikỹtyhyre weru weru reburemyhỹre wesemy iraru-ò riwosynyre wese bederahy ribi kanake hududu. 2Wasi itxerena Deuxu riteòsinyre wadee ibinatyhyre. Ujomodu! Bede tuededỹỹna ibutu hãwã hãwã ijõdire! Elaõ ijoi mahãdu beake! Media ijoi mahãdu beàki hãwã hãwã birurawonybenykre Babilonia tuu riwinyre aõhõkỹmy rotỹỹnykremy. Kia Deuxu kidiixãwikre.3Kia wasimy itxerena Deuxu wadee ritànynyre riwabedewonyre riwabrebunyre iwese hawyy ramytxitxire wesemy aõhõkỹmy rotỹỹnyre. Raholaõtyhyõwahỹre txuberere sõwere-ki. Raborotyhyõwahỹre waruruõre-ki, warayky raweruwerunymyhỹre ramytatamy brebumy. Ruu reraòwahỹre arexielehynykremy tahe brebunale diwahinyde. 4Warayky raweruwerunymyhỹre ramytatamy brebumy. Ruu reraòwahỹre arexielehynykremy tahe brebunale diwahinyde.5Wasi itxerena-ki rasỹnamy rabire Babilonia-ki rynana tai roire tai rynykremy Tii boho riroximy roiremyhỹ riõrenymyroiremyhỹ aõwesele inyõ rarybere: wedu mahãdu myibenykre.6Deuxu riwateònyre: — Itxeredumy bisỹnykre tai Tii ibutumy robikre relyykremy. 7Itxeredu òbitimy beteheke awaru mahãdumy robikreu inatxi wiwana rariakremy hãbu awaru tyre-ki runykre, camelo tyre-ki jumeto tyre-ki.8Itxeredu ryryre:— Deuxu Inynyrỹ txumy ruumy warynanahyy ranywahỹre. 9Boholabenykre: Hãbu awaru dinodu mahãdu kanakre inatxi retehemy kanakre”. Iribi itxeredu rarybere. — Resere, Babilonia resere wahe. Ibutumy suu ritxoo Babilonia mahãdu reàlàmy roiremyhỹ bede-ki ribòhòbòhònymy roire.10Kai boho wamahãdumy toite aõhõkỹmy rotỹỹnymy roiremyhỹ iwese trigo risorusorunymyhỹre suu-ki. Tahe Jiarỹ ararybemyhỹre rybemy. Deuxu Tyhyhykỹ wadee riwahinyre ibutu ruru ratyre Israel Deuxumy.11Kia rybe dera Edõ-ò rare: Inyõ wadee ryrymyhỹre Edõ suu ribi rarybemyhỹre: — Iny itxeredu tiwesebo ruu-ò rasiranyre. Tiwesebo heka ruu rexihukremy rasiranyreri. 12Iny itxeredu rirawyònyre: — Biurasòmy kedehemynykre tahe ixybyle ruumy Kodoosekre. Tahe ixyby bỹỹraxikeki ixinamy bodoosekre.13Kia rybe heka Arabia deramy rare. Dedã hedu mahãdu bederahyy-kihyy rasỹnymyhỹrenyre iwedureny risynymyhỹre-ki. 14Temá suludu mahãdu Dedã mahãdu biwiòhenanybenyke bee biwahinybenykre rasỹna tule. 15Tii boho rihenyrenyre aõbina bina ribi. Taòludureny ribi rihenyrenykremy ratxirenyreri. Kidirubunyrenykre laumaurehe-di tawyhyreny-di.16Deuxu rarybere: Beòra sohoji rahudi keda mahãdu ruxetòena ituekre. 17Wyhy dehudu-di mahãdu keda ludu iõmy reakre ibute wyhy-di dehudu mahãdu irumy rarikre. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Israel Deuxu.
Chapter 22

1Hãwalò rawetyky heka itxerenamy rỹire rybe rare. Aõherekibo heto rati tyre-ki tỹite. 2Ryrymyhỹre Deysalemy atximahãtenyte. Aõherekibo hãwã deysatyhymy roimyhỹre rỹireri. Jerusale sodadu mahãdu ituerenyre kia jeijei-ki jeijei óraru-ki aõkõ rururenyre.3Sodado wedu Ibutumy rahenyrenyre ròtena ralokõlemy tahe yhy ritaõlemy ròtenamy raloõlerenyre. Kia irehemy rahenyrenyre tule ralòrenyre ròtenamy. 4Tahe jiarỹ rarybere: — Boibenyke ixinamy boibenyke jiarỹ ixisohojile arahinamy aratxirekre. Moõ riwawelòròõhyymyhỹre wamahãdu binahakỹ òraruki.”5kia txu Deuxu Tyhyhykỹ riwateònyreri. Brebuna nihiỹ txumy rare, kia jeijei txu rare, kia txu tarasana aõkõ rare hãwalò rawetyy itxerena bede-ki. Hãwã bede ratòòhòkỹ riatyrenyre, tai sỹdu mahãdu sõwemy rirajuarenyre tai hawalò-ki roholarenyre. 6Elaõ sodado riwateònyrenykremy dirahu-di, taawarureny-di, takahureny-di, tawyhyreny-di. Kir sodado tule dirahudenyde tawomati bese-di. 7Juda hawalò rawetyy jeijeina kahu sõwere tai; Jerusale ijòtòbòna kia mana rexilamadỹỹnyrenyre iòludu mahãdu tawarureny ridere.8Juda mahãdu tiu rexitaõtyhy. Kia txumy kai boho ebònareny teòrytenyte hetowo nihiỹ-ki roimyhỹre, bederahy heto nihiỹ nii rare. 9Hãwalò werawo-di ikurihiximy toitenyte iruremy bobibenykemy bee tetxiwimyhỹtenyte hãwalò ahu raxikemy.10Heto ijobinymyhỹrenyre tai heto ibutemy ritxiwirenyre mana rimyrenykremy hãwãlò werawo-di ixybyle riwinyrenykremy. 11Òtity rawetyky-di berohõnamy tewinytenyte bee reamyhỹre ahu ludu reamyhỹre òtity ludu kia rejuxunykremy. Tahe kai boho Deuxu-ò taholatenyõte, juhuu tii aõ ibutumy idi rohõtinyre. Juhuule tuu riwinyre idi rohõtinyre tetyhynytenyõte.12Kia heka Deuxu tuu riwinyre bedewona, araty brasamy marasykremy, matyykremy tyy bina-di bedewona tyydỹỹna rare. 13Kia heka mabedewobenykremy urile teysatenyte iròdu terubunytenyte, broreni, budoini terubunytenyte aixenarenydòmy, teroxitenyte teõtenyte viimy ixidewimy. Tahe tarybemahãtenyte: “Rikiroxirenykre, rikiõrenyke rukururenykre dori biurasòmy.” 14Deuxu Tyhyhykỹ wadee rexitanynyre tai rarybere: Tiu arixãwidiõtyhy Kia riwinyrenyre, ibutumy rururenykre tiu aritaõtyhy. Jiarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ rarybere.15Deuxu Tyhyhykỹ riwateònyre Sebenade rybemy arakremy. Tii iòlò deòdumy rare. Tamy ararybekremy riwateònyre: 16— Aõbo tewinyteri. Mowe adee rarybere ahaloo biakremy mana tere-ki hãwãlò ratyy-ki.17Kai arurutere tate ihỹre Deuxu aramykre adi irehemy rehukre. 18Tii aramykre iwese boladi rehumyhỹre wese adi irehemy arehukre bede irehe-ò. Tai aalore karru biretxi burukre axiwedena-ki. Kai heka awedu ixỹrunamy tate. 19Deuxu Tyhyhykỹ Sebena-ò rarybere: — Jiarỹ aratakre kia rynana aribi bede-ò arasỹnykre.20Tai Hilkia riòremy Eliaki arisỹnykre. 21Tai arityynykre iòlò deòdu tyy-di awetyyna ariwahinykre tamy ibutumy ariwahinykre aõnaõna idi tatemyhỹ. Eliaki tahe ibutu tybymy rare Jerusale mahãdu wahe, Juda mahãdu tule. 22Ibutu hãbu ratyre chave ariwahinykre iòlò deòdumy tii rare. Tii riratobonymyhỹre moõ riraynyõtyhy tiile riraynamyhỹre. Tii riraynymyhỹre moõ riratobònyõtyhy.23Jiarỹ aridekrehyy rỹikre iwese òwòru rỹimyhỹre wese bede-ki. Ibutumy imahãdu awimy ixi-ki raharenyrenykre iòraru-ki. 24Tahe imahãreny ibutumy ityhy mahãdu, urimonodu mahãdu tahe iutxiemy rỹirenykre tamy tiiboho tiihyyle riòwemy rarekre. Tii boho iwese butxi biu-ki òwòru tyre-ki raykòmy rỹyimyhỹre wese rare, bedeò biu-ki òwòru tyre-ki raykòmy rỹyimyhỹre wese rare.25Aõutxi-di òwòru raòrònymyhỹre wese rare, Eliaki tarynana ribi resekre. Ibutumy imahãdu urimonodumy relerenykre. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere.
Chapter 23

1Mahinybenyke hãwò mahãdu bera-ki rỹimyhỹrenyre kia tahe rybe deramy rare Tiro hãwã-ò. Kia hãwã rahurenyre. Kia rahurenyre hetoreny tule ibeàreny ritàtànyrenyre. Kia rybe teerytenyte Sibre hãwã ribi. 2Maõhitxinybenyke bedewona-ki beà bira-di rasỹnymyhỹre mahãdu, kai boho Sidõ hãwã ijohonadu mahãdu! Ariradureny mahãdu reuròmyhỹrenyre berohokỹ-ò. 3Berohokỹ-di roimyhỹrenyre. Nilo bero-di Egitu ribi aõna õna-di rohonymyhỹrenyre Kia ibutu bede bede ludu-ò idi tahonytenyta Kia-di tahe sõwemy iubeweri tetatenyta.4Maixỹrubenyke Sidõ hãwã, kai tule Tiru hãwã mabedewobenyke berohokỹ bireki roimyhỹre hãwã irurutere rare.Tiu iny iribi rotaõtyhy. Berohokỹ rarybere: “ Tiu uladu ijarana waki ijõõre! Uladu waribi reaõre! Tiu uladu retybienyõre”. 5Egitu mahãdu ruberurenykre rieryrenyreu Tiru hãwã ribi6Fenisia hãwã ludu mahãdu tese-di mahinykre! Sipanha hãwã-ò mahenybenykre! 7Kia aõbo tii rare hãwã tiru deysahakỹ Kia hãwã juhuu roare. Tii boho aõbo tariòre riteònyrenyre irehe-ò iwitxira hãwã roakremy.8Tiru hãwã heka awi rare. Aijohonadu mahãdu iòlò rare. Aijohonadu mahãdu ibutumy rityhynymy rỹira myhỹ. Mobo Tiru hãwã-ò tuu riwinyre. 9Deuxu Tyhyhykỹ tuu riwinyre xiwede mahãdu riitxenanykremy. Bede mahãdu rurudu mahãdu-di rehukremy.10Kiasỹdu mahãdu Sipanha rasỹnymyhỹre alòbrodu mahãdu hãwã witxiraki robròmyhỹrenyre iwese Nilo bero bire-ki ribronyrenyre wese. 11Deuxu Tyhyhykỹ tebò riterenyre berohokỹ-ò aõhõkỹmy risỹnykremy. Tii iòlòna riatyre ruru riwahinyre senisia ruruna ituekremy 12Tii sidõ rarybere: “ Hãwãdu hãwã iny ihewo reamyhỹre, ixãwike deysana! Sibre hãwã-ò amahãdu rahenykre ihỹre rexitaõtyhy!13Betehe inyhe! Hãwã ituere! Kia Babilonia mhãdu tuu riwinyre Asirio mahãdu aõkõ bede ritàtànyre riwerunyre rahukremy. Ibutumy reatyre aõ môo tamy reriõkremy. 14Hãwò mahãdu mahinybenykre bera-ki rỹimyhỹrenyre! Tiru hãwã ituere tai beà awikremy ijõõre.15Kia wiji rehemynyre Tiru hãwã stenta beòramy nohõti rusakremy. Kia heka bede rijekremy iny iòlò bededỹỹnana setenta beòramy. Iribi setenta beòra rije-di tiru wiuna uriurimy wesemy rarekre: 16“Aderana, iny aribi tohõti rusare hãwã-di maweruwerunykre, botoanykre wiuna wihikỹ mawiunykre ibutu mahãdu roholakremy adi tohoti reakremy ixyby.”17Setenta beòra rije-di Deuxu Tyhyhykỹ Tiru-txi ixybyle tohõti reakremy, tai ixybyle Kia hãwã aderanamy relekre tai rexiwahinykremy ibutu hãwã hãwã-ò`nieru òwymy. 18Taheka iubeweri tii rotakreu heka Deuxu-ò kidiwahinykre. Tii Kia iubeweri-di ratxiõtyhy. Tii tiú iubeweri rariõtyhy. kia Deuxumy ràlàmyhỹre idi rarikre iubeweri-di rasỹna riõbradỹỹmy tyy tule.
Chapter 24

1Boholabenyke Deuxu Tyhyhykỹ bede mahãdu rahukre sumy ritxienykre bede ribinakre riuberanykre sỹdu mahãdu. 2Iwesele heka rohònykre ibutu inyde: Urimonodu mahãdu, xiwena wahidỹỹdu mahãdu, aõmysỹdỹỹdu hawyy hãbu wana, wedu mahãdu hawyy hãbu wana, ijohonadu mahãdu, iwydydu mahãdu, huòtedu mahãdu.3Ibutumy rahukre bede mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹ tuu riwinykremy rarybere. 4Bede rarubumyhỹre sỹytxi ralomyhỹre ibutu bede bede ituereri. 5Suu òraruna-di sõwemy rỹimyhỹre òrarudu mahãdu òraruki tai rasỹnymyhỹre-ki. Rybe ratyre rekoarenyre-ki. Deuxu rybe mana rityhynyõrenyre. Rybe rexijerenyre tyhyy idi ratxikemy.6Tai Dori Deuxu bede ribinanyre, tu isỹdu mahãdu tai riòwynymyhỹrenyre heòty idi riworonyrenyre. 7Uvaò rarubumyhỹrenyre tai heka vii ihõõre Dori. Ibutumy reysarenyre wiji tahe raòhitxinyrenyre bedewona-ki.8Kõrehe tuu rahõtinyõre lòty lòtyna-ki reeryrenyre, tule rotoarenyõre, ixena riwinymyhỹrenyre, rawiunymyhỹrenyre rybeõlemy rorukumyhỹrenyre. 9Tuu riõrenyõre vii ixena-ki mona ihyreri wiji.10Hãwã jeijeihyy roimyhỹre rahumy reare tusỹdu tahetoreny ijòtòbònarenyre moô ralòõhyyre. 11Vii òraruki ibutu iny rirajuamyhỹre. Ibutu deysana ituere bede ribi riteònyrenyre.12Hãwã ibutumy ituere ijòtòbòna iere eremy roire. 13Iwese bederaty ibutemy rỹimyhỹre wese ibute uva idi risihemyhỹre ribi iwese iny irulemy bede bedemy rỹimyhỹre ibutelemy rarikre.14Kia irumy rỹikre sõwemy rawiunykre reysana-di kanawebrijà-ò sỹdu mahãdu Deuxu Tyhyhykỹmy rarybekre. 15Kanawe brijà-di rasỹnymyhỹre mahãdu Deuxu Tyhyhykỹmy reàlàkre. Bede biralemy rasỹnymyhỹre mahãdu Deuxu Tyhyhykỹmy reàlàkre, Israel Deuxu wahe.16Bede irehe ludu ribi raholarenyre wiu wihikỹmy Deuxu-ò. Tahe tuu rarybere: “ Aõherewe làhà aõ binahakỹmy rotỹỹnyre. Ariòludunyõtyhy! Aõ binadỹỹdu aõbinamy tyhyy riwinymyhỹre, ibutu bede bedemy itxenadỹỹdu ijõdire.”17Ibutumy boholabenykre! Iwese riudu mahãdu araijerenykre iròdu wesemy. Hãloo araraõkre, debònadu mahãdu araraõkre. 18Hãloo-txi reserenykre. Mobo hãloo ribi rexitakre inyõ rimykre. Biu ijòtòbòna riraynykre bede ramytatakre.19Bede ramytatakre rabohobohokre. 20Bede asasa mahãdu wese rariamy rarekre, riukỹukỹnyre iwese tyy heto wese riukỹukỹnyre wyhy. Òraruna suu riwymyhỹre iutxiemy tai resemyhỹre tiú rỹiõhyymyhỹre21Kia txu Deuxu aõhõkỹymy risỹnykre biu rurudu mahãdu-ò tule iòlò mahãdu bede-ki rỹimyhỹre. 22Tii idi ributunykremy idi rehukre hãloo-ò. Tai ròtenawoki sõwemy bede rijekre idi aõhõkỹmy rotỹỹnykre. 23Ahãdu ratỹnynyõtyhy ixỹrumy, txuu ratỹnynyõtyhy ruberureri Deuxu Tyhyhykỹ dori Siaõ hãwalò-ki ibutumy iólómy runykre Jerusale wahe. Tahe ibutu ru-ki rexideòsinykre tawowydyna-di.
Chapter 25

1Deuxu Tyhyhykỹ WaDeuxuTyhy, jiarỹ arawowydynykre animy areàlànykre; kai tewinyte aõna ona wihikỹtyhymy; kia òbitimy tarybete tewinyte kia sõwe bede rijemy tarybete tewinyte ibutumy aõmybo tarybete tewinyte dori. 2Òludu mahãdu hãwã tehute òtity hãwã tehute. Heto nihikỹ tehute tiu ixyby riwinyõtyhy. 3Tai dori irurutere mahãdu umy reàlàkre. Hãwã binahakỹ mahãdu aratyhynykre.4Kai WaDeuxu hãwãdu mahãdu wiòhedỹỹdumy tate. Aõ rurumyhỹre mahãdu tewiòhenanyte, yhy teburehekỹ henamy tate uburòna bede tòtee-ki. Bee rariamyhỹre wese heka hãbu mahãdu reburetyhy rare. 5Iwese bederahy itòtee wesemy.Tahe kai suu witxira ryy rirarutxinymyhỹre. Iwese biuwetyy bede itòtee ribi rirarutxinymyhỹre wese. Iwese heka kai terarutxinyte hãbu deburehekỹ ryymy.6Siaõ hãwalò-ki Deuxu rasỹna wihikỹ sõwe iny mahãdu-ò lkidiwahinykre. Rasỹna wiwihikỹmy tai roikre. Vii wihikỹmy tai roikre. 7Kia heka rahukre biwetyy bedewona ribi ibru ihi rahukre ibutu bede mahãdu ribi. 8Deuxu Tyhyhykỹ rubu-di rahutyhykre. Ibutu iny rue ribi rube rirubunykre tule ibutu riodỹỹnykre ixỹruna iny mahãdu ribi. Deuxu tyhyhykỹ tuu rarybere.9Kia txuu heka ibutumy raryberenykre:— Tii heka WaDeuxureny rare, wararòsònareny rare tai riwatarenyre. Tii Deuxu Tyhyhykỹ rare, Tii retyhynyrenyre. Rakawiunyrenykre Tii riwawiòhenanyre Dori. Moabe Deuxu aõhõkỹmy risỹnykre. 10Siaõ hãwalò Deuxu riyrybynykre tahe Moabe hãwã sõwemy rasyrysynynykre iwese nobõ rasyrysyrynymyhỹre wese.11Moabe mahãdu heka terá risony alòbu wese riwinyrenyre ixityhydỹỹdu mahãdu Deuxu ribinanyrenyre. 12Tii Moabe òtity rariehekỹ reatykre ririkre riatymy.
Chapter 26

1Kia txuu Juda mahãdu tuu rawinyrenykre: —31Wahãwãreny awihikỹ rare Deuxu riwadinodunymyhỹrenyre suòtity-di. 2Biraynykre hãwã ijòtòbòna iny Deuxu rityhynymyhỹre mahãdu ralokremy òbitimy riwinymyhỹre mahãdu.3Kai Deuxu Tyhyhykỹ ywina tewahinymahãte iny rityhynytyhymyhỹre-ò sõwemy bededỹỹnana awimy ratxikremy. 4Deuxumy bityhynybenyhyykre, tii heka iny wedu yrybunatyhy tyhyy rare.5Tii xiwede mahãdu bede-ò risỹnyre tii ribinanyre hãwã ixityhytyhydỹỹdu mahãdu. Tii ritxiwire ihãwãrenyre idi rahure. 6Wiji tahe iny hãwãdu mahãdu idi rariamyhỹrenyre tahãwareny-di.7Hãbu òbiti mahãdu ryy rutaõmy rare. Kai Deuxu òbitityhy iryyreny tetàtànymahãte idi rariarenykemy. 8DeuxuTyhyhykỹ arybe mana-di jiarỹ boho roirenyre. Aumy-ò wararòsònareny retadimyhỹrenyre. Wawo ribi wumy raruwahãreny arierykemy adi arohõtinykremy. 9Wawo-ki ruumy adi aratxikremy; wawo -ki araijemyhỹre adewimy arierykremy. Bede-ò tetadite wahisidỹỹna aõhõkỹmydỹỹnana tai sỹdu mahãdu rieryrenyre aõbo òbitina rare.10Kai ruxetòena ijõdire iny bina mahãdu dee ihỹre ta tii boho aõ awimy riwinyõhyymyhỹrenyre. Kaa hãwã-ki heka iny òbiti ijõdire ihỹre ibinamy riwinymãhãrenyre aõ aõkõ tamyreny rare Deuxu Tyhyhykỹ.11Deuxu Tyhyhykỹ ebò teterenyte aõhõkỹmy bisỹnykremy aóludu mahãdu tahe ihỹrele tii boho rieryrenyõre. Tii boho sõwemy raixỹrurenykre robirenykre-ki aluunamy amahãdu-ò tewahinyte. Heòty arayarana idireny rahurenykre! 12Deuxu Tyhyhykỹ tewinymahãte awimy aratxirenykemy; Ibutumy aõna õna rewinymyhỹrenyre aòraru-ki!13Deuxu Tyhyhykỹ iny witxira riwadinodunyrenyre ideuxureny ribi tahe ihỹrele raryberemyhỹnyre kaihyyle Deuxu Tate! 14Kia mahãdu rurenyre ròòserenyõtyhy irumy ratxirenykremy; urile urubòròna wesemy roimyhỹre ixyby rexixaõtyhy. Kai aõhõkỹmy tesỹnyte idi tehute moõ tohõti itxi reaõhyyre.15Deuxu Tyhyhykỹ wamahãdu teixijuradỹỹnyte wasureny tenihikỹdỹỹnyte tai wowydyna ixidee tewyta.16Deuxu Tyhyhykỹ amahãdu aõhõkỹmy dỹỹnana tesỹnyta wabede òtina-di atxi wanõhõti reamyhỹre. 17Hawyy ramytxitximyhỹre wese heka watxiwahỹrenyre aòraru-ki waha Deuxu.18Uladu matxitxi wese ramytxitxirenyre tahe reaõre. Tahe aõ retaõhyyre wahãwãreny-ò tahe môo rexijuaõhyyre wahãwareny-ki.19Wamahãdureny rubu kodóosedenykre irumy ratxirenykremy iumyreny rexixarenykre. Kia rubu hãwã-ki roimyhỹrenyre rexixarenykre sõwemy reysarenykre rawiunyrenykre. Iwese nonoe tewahinymahãte wese bede rexixakremy iwesele rubu mahãdu rohònyrenykre irulemy.20Wamahãdureny boibenykre asỹreny-ò ahetoreny bijòtòbòrenykremy bexiwobenyke sõwemy bede rijemy Deuxu ykarana ituekremy. 21Deuxu Tyhyhykỹ tasỹ ribi kanakre, biu ribi Dori òrarudu mahãdu aõhõkỹmy risỹnykremy. Suu dori riwoõtyhy rurure mahãdu ritỹnynykre hãlubuhyylemy aõbina riwinyrenyre-ki.
Chapter 27

1Kia txuu Deuxu mayrehe rimykre tamayrehe iutxiehekỹ aõni leviatã riwotõmonykre, hemalala rexirahore rahoremyhỹre rexiwerywerynymyhỹre. Deuxu Tyhyhykỹ aõni heòty beramy rasỹnymyhỹre rirubunykre. 2Kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybekre: Wauva-ò wowydynamy mawinyke! 3Idi raõmysỹdỹỹmyhỹre resobenywahỹre. Jiarỹ reijewahỹre txumy rumy môo ribinanyõkemy.4Tureny radònyõhyyre hede rayaranykeki bedeyxe tule rayaranykeki arahukre. 5Waòludu mahãdu warybunamy rururenykeki tahe wabiòwamy kanatxidenykre, kohe wabiòwamy kanatxidenykre.6Aõtxu Israel mahãdu atxirenykre òwòru wihikỹ wesemy; rararuxinyrenykre ruhunyrenykre, roijasanyrenykre iribita raratynyrenykre tai bede idi raxikre.7Deuxu Tyhyhykỹ aõhokỹtyhy risỹnyrenyõre Israel mahãdu-ò iwese taòludu aõhõkỹmy risỹnyre wese. Israel mahãdu Deuxu ibutelemy rirubunyre tahe irubudỹỹdu mahãdu sõwetyhymy rirubunyre. 8Tii aõhõkỹmy risỹnyre tamahãdu iwitxira su-ò ròtena mahãdu wesemy riteònyre. Tii idireny rehure ribunyre-ki iyhy ruruteretyhyre iraru yhy namyhỹde wese.9Tahe iòrarunareny heka Deuxu risuhokre iaõbinabinareny ituekre. Kia dori rotỹỹnykre xiwena ribohòbohònykreu suu ritxoo mahãdu hõrõ Kia mana xiwenanõdemy riwinyrenykre suburu ura wese ibutumy suritxoo rahurenykre ibutumy suritxoo lỹrena rahurenykreu.10Hãwã òtity riyrubunymyhỹre aõ ihõõre; môo tai rasỹnyõhyyre bederahy wesemy. Broreni roxinamy relera tai iròdu riroximyhỹre ririranymyhỹrenyre tule rexielehynymyhỹrenyre. 11Ówóru ruru rarubure raõromyhỹre hawyy mahãdu riwymyhỹrenyre ritoonyrenykremy heòtymy. Kia mahãdu aõ rieryõre, tai dori Deuxu iwidỹỹdureny idireny rawobruõkre.12Kia txuu Deuxu Tyhyhykỹ tamhãdu ritakre kia mahãduy ribi Efrte ribi Ejitu-ò. Iwese Triku ritotynyrenykre bede-ò iraty rexiwatxinymyhỹre taruxityy ribi iwese heka Israeli mahãdu rexirareakre iribi tahe rexibutunykre sohoji sohojimy. 13Kia txuu txuròna rotòakreu tai Israel mahãdu reòsamy ratximyhỹre Asíria su-ki Ejitu ròtenamy ridyrenyre mahãdu wana tasureny-ò rooserenykre Deuxu Tyhyhykỹmy reàlàrenykremy Jerusale bederatòò-ki
Chapter 28

1Herewelàhà Samaria mahãdu ohã mahãdule iluurerenyre. Herewelàhà Samaria hãwã ruxera suu wihikỹ tyre-ki roimyhỹre. Tusỹdu mahãdu sõwemy rurumyhỹre ohãmy tahe hãwã ituere iwese noijasa rarubumyhỹre wese. 2Deuxu Tyhyhykỹ kiditeònykre hãbu teburetyhy. Tii kanakre biumyta wese manarutà wese yhy derebure wese biu sõwemy roare wese. Ibutumy tii rahukre.3Herewelàhà Samaria mahãdu ohã mahãdule iluurerenyre inyõ idi rawararunymyhỹre. 4Hãwã ruxeramy suu wihikỹ ratya-ki roimyhỹre iruxerana ituemyhỹre iwese noijasa rarubumyhỹre wese. Wyra bederaty wese kawesele rasónymyhỹre iny ritòmyhỹre.5Kia txuu Deuxu Tyhyhykỹ noijasa ruxerahakỹ ratana-di rỹikre kia irumy rỹimyhỹre-ò. 6Wahisidỹỹdu mahãdu ixidewilemy òbitinamy riwinykre. Kia rijemyhỹre hãwã ruruna tamy rawahinymyhỹre.7Ijõ mahãdu tule ióderawariny rariamyhỹre sõwe dori riõrenyre tai dori ramamy rỹiõhyyreri mona bina òraruki tii boho wahisidỹỹdu mahãdu heka iòderaworiny rỹimyhỹre rybedumy mahãdu heka iòderaworiny rỹimyhỹre. Rybedu mahãdu Deuxu rybemy roholamyhỹrenyre rasina wese kiau urile rurumy ratxirenyre wahisidỹỹdu mahãdu tule wahe. 8Òwòru besedỹỹ heka rihetynyre hylòi-dihyyle tii tyramy ihõõre.9Tii boho ibinamy wamy raryberenyre tule rỹỹraxirenyre: “Moobo kia wahisidỹỹdu rierynanykemy riwisỹnyreri. Tii aõbo inydereny rarybekemy ixidi rohõtinyreri. Iny boho tohouỹmy wijile reamy ratxirerimy rohõtinymyhỹre. 10Tii rohõtinyreri uladumy inydireny rohhõtinyreri a b c d iny rierynanykemy idi rohõtinyreri.”11Kai boho ixidi tahõtinyteri aõmybo ararybeke boholabenyõkemy tahe Deuxu Tyhyhykỹle adeereny rarybekre suu witxira mahãdu ribi rybe witxira mahãdu ribi. 12Juhuhyyle adeereny rarybere: “ Deuxu elehyna adeereny riwahinykremyra aramykremy riwahinykrereri kaki heka amanydureny ijõdimy toite” Tahe kai boho tamy taholaõhyytenyte.13Tai dori Deuxu Tyhyhykỹ araerynanykre a b c d iwese uladu rierynanymyhỹre wese. Tahe kai boho mariabenykemy ixdi tohõtinytenyte urile tesetenyte abròmy, mawotomonybenyke, bejuxunybenyke debòna-txi idita ròtenamy malobenykre.14Jerusale wedu mahãdu hãbu xiwede mahãdu kia iny mahãdu riweduny myhỹre boholabenyke Deuxu Tyhyhykỹ rybe-ò. 15Kai boho tarybetenyte: “bede reywinyrenyre rubu wana ibutu bedebede rubu mahãdu tetyhyny mahãtenyte tahe iny tyhy aratarenykemy tahõtinytenyte.16Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: Man heto tiramy iwidỹỹ wese retàdire. Tii aõwiwihikỹtyhy wade rare. Kia iny rityhyny myhỹkeki, tiu raixỹruõtyhy bede òtidỹỹ ribedewonyõtyhy.17Urihixina wesele heka rare òbitina waurihixina rare. Ahenamy idi tahõtiny mahãte heka òbiti aõkõ rare. Kia heka rahukre manarutà biu-di bee sõwe-di rahukre.18Kia heka rubu wana bede widee teywinytenyte rahukre, kia rubu bedewana teywinyenyte ribinanykre. Aõbina bina rehemynykreu tii aratysinyrenykre berira wesemy. 19Tyhyy rehemyny myhỹkre tii iwesele ritysiny myhỹkre. Ruumy txumy Rehemyny myhỹkre. Deuxu Rybe tyhyy riwahiny myhỹkre sõwemy brebuna kidiwahinykre.20Kai boho hãbumy matxibenykre iwese rybe wese: “Herina dori iujare herina dori boiõtyhy, hety dori iujatyhyre idi bexihetynyõtyhy.” 21Deuxu Tyhyhykỹ dori rexideòsinykre iwese Berasi bederatòò lamamy wese. Tii heka sõwemy rayarananykre iwese Xibeã bede tya-ki rayarananyre wese. Tii iwese raraykynyre wese riwinykre, taõmysỹdỹỹna riwinykre wasilemy.22Ixãwike bexixawidinyke irà irà ribi, aõma dori womati ararutxinyrenytyhykre. Jiarỹ raholare dori Deuxu Tyhyhykỹ riteònykremy ibutu hãwã rahukremy.23Boholabenykre aõmybo ararybekre! Warybe-ò boholatyhybenykre! 24Hãbu sohoji heka rexiywinyreri triu robrokremy idihyylemy raõmysỹdỹỹõtyhy bede rijemy.25Suu riywinymy rahudi aõtyty ribrònyre triu wana òbiti-ki tobròna. 26Tii òbitimy riwinyre Deuxu rierynanyre-ki.27Alòbrona ruureu tii risihemyhỹre hoju txiriedi-le aõ iutxiehekỹ-di aõkõ debòna-di aõkõ. 28Tii heka risihemyhỹre iraty tarurumy aõkõ rikròkremy aõkõ telahu. Tii rieryre ityre rariare aõ rikrokremy aõkõ.29Kia hãbu rieryre tule Deuxu Tyhyhykỹ iruruduhukỹy bedeeryna ribi nade. Ibutu Deuxu riwinyre tuu raraykynyre awityhy heka rare! Ibutu aõ riwinyre tii rierytyhyre.
Chapter 29

1Herewelàhà Jerusale Deuxu xiwenamy, kia hãwãDavi taheto ridere. Ixinamy bede rijere tixena bededỹỹnana-di. 2Tai dori hãwã Deuxu rahukre Deuxu xiwenamy wahe. Tusỹdu mahãdu roburenykre sõwemy rahinyrenykre. Hãwã xiwena wesemy hãlubu-di rỹxikre.3Deuxu tai dori kiditeònykre kia hãwã rahukremy; sodado ijesedu mahãdu rirurawonykre hãwã rexiywinyrenykre rahukremy hãwã. 4Hãwã rahukre tusỹdu mahãdu resekre bede-ò rubumy, raryberenykre tauni tyby ribi, uni wesemy rarybrerenykre wasirelemy5-6Tahe isitere ribile Deuxu òludu mahãdu rahukre sõwe iwitxira mahãdu-ò reakre yhy debure, biumyta, suramytatare, heòty kiadi heka rahukre. Tii riwinykre òludu mahãdu sunõde wesemy relekremy. Tii boho dori roirekre nobò wesemy yhy ridymyhỹre wesemy7Ibutumy òludu mahãdu rahurenyreri heka hãwã rirurawonyrenyre Deuxu xiwena iòludu mahãdu heka rasiweselemy rahurenykre. 8Ibutu hãbu kia Siaõ bederatòò hãwã rahukre keka hãbu byrenihikỹ wesemy rare riroximy rare wesemy tii heka riroxiõtyhy tii heka bemy riõõtyhy byrena dori tamy ihõõre bee tule.9Ixinamy bedeeryõlemy matxibenyke, aruetàlemy matxibenykre. Mona binamy teõtenyõte hỹrele tarumahãtenyte odewàrilemy mariabenykre. 10Deuxu Tyhyhykỹ aratỹhidỹỹnyrenyre tii arahetynyrenyre arue ritobònyrenyre. Arue arati heka Deuxu rybedu wese heka rare kia rybedu Deuxu wasi wese riteòsinyre ihỹre robiõhyyre.11Wiji heka adeereny ibutu rasina wese heka tyyriti raratòbòmy wese rare. Biwybenykeki tyyriti tahe iny idi rariakremy rarybekre: “ Kõre idi arariaõtyhy! Tyyriti heka raratobòmy roireri.” 12Tahe marybekeki iny idi rariakemy iny tyyriti rieryõre tahe rarybekre :” Kõre idi rira reeryõre.”13Deuxu Tyhyhykỹ rarybekre: “ Iny mahãdu taru-dile wadee rexitòeny myhỹre, taruijeti-dile wadi reàlàmyhỹre tahe tawo ribi wamy reàlàõmyhỹrenyre irehemy ratxirenyreri dori.” Iàlànareny iwowydynareny rybelemy rarybemyhỹrenyre hãbubede ludule rierynanymyhỹre urile tii boho rieryrenyre tarayky ribile. 14Tai dori tii boho aribrebunyrenykre ixybyle ariwinykre aõbinahakỹtyhy iwotyareny-txi Tiu moõ rieryõtyhy iny bedeeryhykỹtyhy tiu ritỹnynyõtyhy. Ibedeeryhykỹ heka aõ riwinyõtyhy tabedeeryna ribi.15Herewelàhà inyõ mahãdu rexiwomyhỹre Deuxu ribi aõbina bina riwinyrenyre mahãdu. Tahe bedeluru-di raryberenyre: “ Moo wamyreny robiõtyhy. Moõ rieryõre aõbo rewinyrenyreri.”16Bede terahoretenyte suu awihikỹmy rỹikre tawidỹỹdu ribi . Tiu butxi tawidỹỹdu rarybeõtyhy Kai wade tewinyõte” Hyna rarybeõtyhy tawidỹỹdu-ò Kai teeryõte aõbo tewinyteri.”17Iòòlemy heka bederahyy noijasamy relekre. Noijasamy heka bederahymy relekre. 18Kia txu nohõtità mahãdu roholakre kia rybe tyyriti woki raratòbòmy roireri wahe. Iruetà mahãdu tõhõtità mahãdu bedeluru ribi rexitarenykre. 19Deuxu Tyhyhykỹ deysana riwahinykre urimynodu mahãdude. Israeli mahãdu Deuxu òbitinatyhy heka hãwadu mahãdu-ò deysana riwahinykre.20Deuxu rahukre iny aõhõkỹmy risỹnyre mahãdu wahe. Deuxu ritxiõny myhỹre mahãdu Deuxu rahukre. Inyõ aõmybo raraykynyre mahãdu aõhõkỹmy risỹnyre Deuxu rahukre. 21Deuxu rahukre iny aõwiòkõmy wimy rarybere mahãdu Deuxu rahukre. Katahe wahisidỹỹdu riitxenanykemy riwisỹnyre rahukre. Kia heka iny ruimy rarybere mahãdu ruimy riitxenanyre iny awimy rỹireri rarybere tule aõhõkỹmy rotỹỹnykre.22Tahe Deuxu Tyhyhykỹy Abraaõ rihedỹỹnyre aõhõkỹ ribi Israeli mahãdumy rarybemyhỹyre: “ Wamahãdu tiu ixinamy rỹiõtyhy ixyby tiu raixỹrurenyõtyhy 23Tahe tuu robirenykre aõbo ariwinykremy iyreny-ki Tahe iximy rarybekre wani heka awityhy rare, tii boho rieryrenykre Jiarỹ Israeli mahãdu Wedutyhymy rare tai riwatyhyrenytyhykre. 24Tai tahe reosarenyre mahãdu ixybyle ibederymy relerenykre tahe waderamy rearenyre mahãdu waerynamy roholarenykre reòbyrenykre.”
Chapter 30

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Herewelàhà wariòre mahãdu waderamy rekoarenyre. Tiiboho aõ riwinyrenyre rieryrenyõre Deuxu tamy reòbykemy aõbo ada aõkõre aõbo. Tii boho òraruna ixidee ributunyrenyre. 2Moo wade rarybeõhyylereri tii boho roirenyre Juda wedu Ejitu iòlòmy wiòhedỹỹmy ixidewilemy roirenyre tii boho rexieryrenyre Ejitu iòlò wiòhedỹỹmy iòlòrenyre rityhynyrenyre-ki.3Riwiòhenanyrenykremy ixidi rohõtinyrenyre tahe riwiòhenarenyõhyyre riwiòhenanyrenykremy rohõtinyre tahe ibina binamyle rotỹỹnykre. 4Juda deòsidỹỹna Ejitu-ò rehemynyre Soã hãwã-ò Hanes hãwã-ò. 5Urile raixỹrurenykre Ejitu mahãdu aõ tamy riwahinyõre tahe urile raixỹrurenykre rybe binalemy rololarenykre.”6Katahe Deuxu Rybemy heka rare ibòò aõnimy. “Deòsidỹỹdu reuròrenyre bede bute brebunahakỹ tai heka halòehekỹ, hemalala, aõni hemylalasò boho tai ratximyhỹrenyre. Jumetu hãtỹti tyre-ki camelu tòti tyre-ki rynyrenyreri tatyhyna-di aõwiwihikỹ riwymyhỹrenyre iny tiu riwiòhenanyõmyhỹre mahãdu-ò. 7Ejitu wiòhedỹỹna aõaõkõ rare. Tai dori iniòtana aritadikre Ejitu-ò aõni hemylalasò inytyhy.”8Rybe ritina biwinykre òwòru besedỹỹ-ò biritiny tyhyy roikremy rybe deramy. 9Iny itxỹte itxỹte mahãdu, ruidu mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rybe mana roholarenyõkemy.10Rydeòsadỹỹdu mahãdu-ò rexitòenyrenyre rasina wesemy robiõrenyõkemy rybedu mahãdu rarybemyhỹrenyre: “ inatyhynamy rarybeõkemy. Wadewirenylemy raryberenykemy.” 11Boibenyke wahe! Ixãwibenykewa waixiradỹỹreny ribi! Ryberenyõmy ixỹwibenykewa! Israeli Deuxu òbitityhy wahe!12Tai dori Israeli Deuxu òbitityhy rarybemyhỹre iny mahãdu-ò: “ Kai boho warybe deramy tekoatenyte tahe aõbina luu mahãdu-ò tetyhynymyhỹteny ruidu mahãdu tetyhynymyhỹteny. 13Tabohe òraruna kidiwykre aõbinahakỹ adeereny iwese òtity tyhyy ruamyhỹre wese heka tii rarekre tai isitere ribile òtity rejuxunyre .14Kai boho atuerenykre iwese butxi rabòbòhòmyhỹre wese. Timy iure rauhenyõhyyre bee idi rirykemy.”15Deuxu Tyhyhykỹ “ Kai wade bòòsebenykeki ywimynodum matxibenykeki aratarenykre tahe yyrymy matxibenyke biwatyhynybenyke tai heka tarasana adeereny ariwahinykre. Tahe kai boho tamy teòbynytenyte warybe-ò. 16Tahe imyna aõkõ tewinytenyte: Kõre jiarỹ boho awaru ijiratere arunyrenykre kaa wese tahe arihenyrenykre wawòludureny ribi. Tahe ixinamy mahenybenykre aòludureny awaru tahe ijirateretyhyre.17Mil iny sõwe òludu sohoji ribi rahenykre. Iryyre aòludureny ribi ibutumy iny rahenykre. Tahe iny ibutemy rarikre mahãdu òwòru ritamadỹỹnyre wesemy rexideòsinykre.18Tahe ihỹre Deuxu Tyhyhykỹ riraòmyhỹrenyre Tii awityhy rare-ki ruxetòena ijõdire- ki araraòhyymyhỹrenyre Tii heka Deuxu òbitityhy rare-ki. Deysamy rarekre rityhynymyhỹre mahãdu wahe. 19Jerusale iny mahãdu Siaõ mahãdu kai boho bobubenyõtyhy mainybenyõtyhy. Làhàmy birajuabenykreu Deuxu araruxetòenykre roholakre tai riwahinykre.20Aõhõkỹmydỹỹnana adeereny riwahinykre tahe alaureny rexiwòõtyhy. Tii awedureny rare itxi bekoabenykre tuu buru mahãbenykreu. 21kai boho bekoabenykre ryy ònamy ruru weribi hywe weribi aõbo tahe irybe-ò boholabenykre aheworeny-ò: “Katahe ryy òbiti heka kakireri”22Kai boho suu ritxoo womati wihikỹy-di behubenykre iwesele aõna aõsusu rare wese. Tahe kai marybeke: Boibenykre kaa ribi.23Kai boho brobobenykreu Deuxu biu kadiwahinykre tahe awimy bihebenykre. Tahe sõwe roxina ijõdikre broreni-ò. 24Tahe broreni idi taõmysỹdỹỹny mahãte jumento idi taõmysỹdỹỹny mahãte byrena awityhy rirasỹrenykre.25Kia òludu rurukre txu rehemynykreu aòludureny hãwã òtity ibutu rejuxunykre. Ibutu Bero-ki ijõdikre òludu rubu ,bederatòò-ki òludu rubu ijõdikre hãwãlò-ki tule. 26Deuxu tamahãdu yjy riteytenyre txuu, tii riwotõmonyre riteytenykre ahãdu txuu wese ritỹnynykre txu sõwe ratỹnynykre sõwe sõwe debò sohoji reurò txu sõwe wesemy.27Boholabenyke! Deuxu Tyhyhykỹ irehe ribi kanakre: Tiihyyke kanakre! Tii teburemy nade, wàdà-y-di kankre. Yarana lahi-di kanakre rarybemyhỹre; irybe heka heòty wese rare. 28Deuxu tary ribunymyhỹre heka bee rira wese rare iny tòti-txi ritàdire. Deuxu Tyhyhykỹ riuitxore bede mahãdu triu riuitxomyhỹre wese idi rehumyhỹre nobò wese. Tii rirarytxinyre iryreny tai ryy òbiti aõkõ wese ridymyhỹrenyre.29Tahe kai boho mawiunybenykre deysalemy iwese ruumy tawiunytenyte wese tahe beysabenykre ajuròranreny-di bederatòhòkỹ mawonybenykre Israeli Deuxu ruruteremy beàlàrenykremy.30Deuxu Tyhyhykỹ rybe wihikỹ ibutu iny roholakre tahe tii rideòsinykre tayarana. Tahe heòty bee sõwemy rejuxunykre manarutàbiu wahe tahe tii taaxiò riterenykre iny aõhõkỹmy risỹnykremy.31Asiria mahãdu brebutyhymy ratxikre Deuxu irà-ò roholakreu aõhõkỹmy rotỹỹnykre iutxiereu. 32Tebò-di ritòtynymyhỹre wodỹỹ juròna wodỹỹ-di Asirio mahãdu Deuxu idi rihetenykre hoju-di; Deuxule idireny resykre.33Heòty juhule ritòonyre Asiria mahãdu-ò Deuxule ritoonymyhỹre. Heòty syy-ki rooreri iwebesere hee sõwe rookremy. Helòtyra bero wesemy Deuxu helòtyra ribunykre tai rookremy.
Chapter 31

1Herewelàhà Ejitu hãwã-ki aõhõkỹmydỹỹnana rexitakremy rarybere. Awarule rityhynymyhỹrenyre. Karro rityhynymyhỹrenyre sõwe rare. Iny awaru tyre ludu rurutere sõwe rare-ki. Tahe Deuxu òbitinatyhy idi rohõtinyõre, tamy rexitòenyõrenyre. 2Tahe Deuxu bedeeryTyhy rare tii ibinamy riwinymyhỹyre tiu tarybe ritaõhyymyhỹre; Tii itxi reakre aõbina mahãdu heto-txi. Tule riwiòhenanyõtyhy aõbina mahãdu-ò.3Ejitu mahãdu hãbu rare Deuxu aõkõ rare. Iawarureny dee rare tyytyby aõkõ rare. Deuxu tebò riterenyreu tii boho rejuxunyrenykre bede-ò. Wiòhedỹỹdu tule ijõ riwiòhenanykremy iwana rahukre.4Kia wese Deuxu wadee rarybere: Iwese halòehekỹ rawobrunymyhỹre tadòtyre-ki budoini di itxeredu tamyreny riteònykeki ihỹre heka risonyõtyhy iràreny-ò ruberuõtyhy, iny sõwehekỹ ruberuõtyhy kia wese heka Deuxu Tyhyhykỹ Siaõ bederatòò-ò rubehekre idireny ròrenykemy.5Iwese nawii raybòdònyre wese Deuxu Tyhyhykỹ Jerusalẽ mahãdu riwiòhenynykre: Riyrubynykremyra, ritarenykremyra, idi riruxetòenykremyra, riwiòhenanykremyra. 6Bòòsebenykre, Israeli mahãdu, aDeuxude iribi texirareatenyte-ki. 7Kiatxu heka kai boho hyyle idi behubenykre suu ritxoo òrarunamy tewinytenyte wahe. 8Tahe Asíria mayrehe ribi resekre aõ hãbu debò ribi aõkõ aõhãbu mayrehe ãokõ rahukre; mayrehe ribi rahenykre, jyre mahãdu raõmysỹdỹỹ tyhyõtyhy. 9Mana brebuna-di rohõtinỹõhyyre; iòlòreny riòre mahãdu ruberurenytyhykre tamahãdureny ludu ratxiõkremy, heòty Siaõ hãwãlò -ki rỹire Deuxu tuu rarybere suuheòty Jerusale-ki rỹire Deuxu.
Chapter 32

1Aõtiutxubo iòlòõ kanakre òbitina iòlònamy rarekremy wedu mahãdu ridinydunykre taòbitina-di. 2Ibutumy tii boho riyrybunyrenykre biu ribi yhy debure ribi rijerenykre. Tii boho bee 3wesemy roirekre surubu-ki rỹimyhỹre wese. Ubròròna manahakỹ ribi nade wese.4Tai Dori itỹnylemy ibutumy tyhyy tyhyy roholarenykre irutaõlemy. Taheka hãbu irayky-dihyy ratximyhỹrenyre, aõ rieryrenykremy itỹnylemy tuu raryberenykre. 5Moõ tuu rarybeõtyhy ixỹruterehekỹ tii heka rare inytyhy riki heka rare. Tule iny itxỹte riwowydynyke ijõõre. 6Ixỹruõhyy raruire, tyhyy raraykynymyhỹre aõbina bina riwinykremy. Deuxu Tyhyhykỹmy rarybemyhỹre ruihyylemy; tii riwinymyhỹre Deuxu ibinamy tai rahamyhỹre; bee rasỹna wana ritòenymyhỹre iny mahãdu lau.7Iny itxỹte mahãdu riitxenanymyhỹre raruimyhỹrenyre hãwãdu mahãdu bededỹỹnanamy, tii boho òbitimy ratxirenyre hỹre. 8Tahe òbiti mahãdu òbitimy riwinymyhỹre, ibutumy aõ riwinymyhỹre òbitihyy riwinyre.9Hãwyy mahãdu adeereny ararybekre aõ tewinyõmahỹte-ki wahe. Boholabenyke aõdi tahõtinynyõ mahãte-ki. 10Beòra sohoji rijemy aõhokỹmy botỹỹnybenykre. Tahe uva bihebenyõtyhy.11Kai boho arumy atxi mahãtenyte aõdi tahõtinytenyõhyylemy. Wiji tahe mamytàtàbenykre mohõtiyrebenykre. Tahe atyyreny bitabenykre esõde tyy-di matyynybenykre. 12Abreti bihetenybenykre Kia heka bedewona bededỹỹnana rare; Bobubenyke suu wihikỹ rabinare uvaò sõwemy rahure Dori. 13Hedeò bedeyxe sõwemy ruhunykre wasureny-ki; mahinybenyke, bobubenyke hãwã deysahakỹ òraruki, heto deysa mahãdu-di rỹximy rỹire-ki.14Iòlò heto rarikre, hãwã rahyykre, hãwã òtity raòdònymyhyy rỹikre. Taile jumeto deburehekỹ mahãdu idi rariakre budoini mahãdu riroxirenykre. Aõtxu bedewihikỹ rỹikre. 15Tahe Deuxu Tatyytyby kiditeònykre. Kia bederahy suuwihikỹ bederaty sõwemy relekre. Tai sõwemy raratynykre.16Tai suu òbitina-dihyymy rarekre. Ibutumy òbitimy riwinyrenyrekre. 17Òbitina ribi ywina kanakre awimy iny rarekre, iny mynydu kanakre tuuhyy rarekremy. 18Wamahãdu rasỹnymy rỹirakre suu mynydu ijõdimy. Ibutumy tahetorenyki imynydu ijõdimy rỹikre.19Biu manarutà bederahymy rahukremyra hãwã rahukremyra. 20Kai boho ibutumy awilemy matxibenykre besõwe-di.
Chapter 33

1Herewelàhà òludu iny bede bede tuededỹỹdu tiu aõhõkỹmy tatỹỹnyõhyyte! Herewelàhà tyhedỹỹdu inyõ aratyhenyõhyyre. Iny mahukreu tule kai atuekre; iny bityhenyteu kai tule matyhekre.2Deuxu Tyhyhykỹ maruxetòenykre wadeereny! Araraòrenyreri biwawiòhenanykremy. Biwayrybunybenykre txuõtxuõlemy, aõhõkỹmydỹỹnanaki watarasadumy matxikre.3Bede mahãdu airà roholamyhỹrenyreu rahenymahỹrenyre, aõ tewiny mahãteu bede mahãdu rexitamyhỹrenyre. 4Iòludu mahãdureny raybỹtàmahỹrenyre tysibrori wese. Ibutumy ilòbròlareny riròmyhỹre tysibrori.5Deuxu tyhyhykỹ awihikỹtyhy biu-ki rasỹnymyhỹre. Tii Siaõ òbitinahyy-di rỹxikre hãbuywi-di. 6Tamahãdu manydumy ratxikremy, tarasana-dihyymy, bedeeryna-di wahe. Deuxu iny rityhyny mahãdu ibutu ratyre ityhymy ratximyhỹre.7Soldado deburehekỹ rahinymyhỹrenyre ixỹy-di. Ywimynodu mahãdu tule rahiny mahỹrenyre sõwemy. 8Ryy moo idi rariaõhyy mahãre. Aõ wii ritobinyre mahãdu wiribi ixãwirenyre, moõ rityhynyõhyyre.9Suu ituemyhỹre, bederatòò òwòru rarubumyhỹrenyre, iworu bymy reare kamelu bederatòò Basa suu-ki otxirarade rejuxunyre.10Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹyre bede mahãdu-ò: Katahe wiji arexideòsinykre nihikỹ jiarỹ rare. 11Aõbo tewiny mahãte ixiretawo-di tewinymãtenyte nõbo wesemy rare. Aõbo tahõtiny mahãtenyte bede susu wesele rare. Warybuna heòty wese arahurenykre. 12Kai boho brybrymy belebenykre iwese hede heòty-txi resemyhỹre wese.13Kai boho irehemy atxitenyteri iòhòmy atxitenyteri boholabenykre aõbo rewinyre warurumy bierybenykre.” 14Siaõ òrarudu mahãdu ramytàtàrenyre brebulemy rỹỹraxirenyre: “Heòty hàdudu iòhòmy mobo tai ratxikre.”15Òbitimy noduhyyle tai ratxikre; òbitimy rarybemyhỹre mahãdu; tiu ratyhyõtyhy hawãdu mahãdu ribi, tule nieru reòbyõre iwitxiramy relekremy rybe. 16Moo iwesele riwinymyhỹre imynydu-di ratxikre. Manaòtity-ò rexiwokre tii rasỹna ijõdihyykre bee tiu rasiranyõtyhy.17Ixybyle iòlòõ tawowydynamy robirenykre suu ridinodunykremy. 18Kai boho mohõtinybenykre brebunamy juhu taberutyhytenyte tai rỹỹraxirenykre: “Titxibo ratxireri kia iny riòwynykremy idi riwisỹnymy raremyhỹ. Titxibo òtity tyreludumy rỹira mahãdu.” 19Tiu ixyby tuu bobibenyõtyhy kia xiwede mahãdu, kia rybe witxiramy rarybemyhỹre, kia rybe isirare rarybemyhỹre moo rieryõhyymyhỹre.20Betehebenyke Siaõ waixena hãwã! Jerusale hãwã mynydumy rarekre iwesele tyy heto tiu tena ribi rawiuròõtyhy tiu tena ribi sohoji rataõtyhy, ireryti tiu ritaõtyhy. 21Taile wawanareny ratxikre deux Tyhyhykỹ. Bero nihikỹ Jerusale hãwã-ki roimyhỹre tai ribile iòludu mahãdu idi raberoõhyymyhỹre hãwò nihikỹ yhy rebonyre idi reaõhyymyhỹre.22-23Hãwò reryti rawyòwyore, òwòru iyrymy rỹiõhyyre. Tai òludu mahãdu ribi ityhynareny ibutumy arimyrenykre. Ityhynareny sõwemy rarekre itiere mahãdu tule rimyrenykre ixiwe ribi ribi. Deuxu Tyhyhykỹ wahisidỹỹdureny rare, riwadinodunyrenyre; Deuxu Tyhyhykỹ wa iòlòreny rare; Tii riwatarenykre.24Jerusale mahãdu moo rawebinadunyõtyhy; iòrarunareny ibutumy riixãwididỹỹnykre.
Chapter 34

1Boholabenykre bede mahãdu iyrymy matxibenykre. Ibutu su roholakre suludu mahãdu. 2Deuxu Tyhyhykỹ rakyarananyre ibutu bede bede ludu ibutu tasodadu mahãdu-ò inatyhymy ibinamy tyhyy risỹnyre.3Rubu mahãdu titxibo resere taihyy roirekre iro ibutumy bede bedemy reakre, bee hãlubu kanakre bederatòòhakỹ ribi. 4Txuu, ahãdu, Tainá ibutumy rahukre, biuwetyy rarasekre tyriti wese. Ibutumy Tainá resekre biu ribi iwese uva-ò òrarade resemyhỹre.5Deuxu Tyhyhykỹ Maurehe rexihumy rỹimyhỹre biu-ki. Deuxu Tyhyhykỹ Edõ mahãdu-ò aõbina ritidire tamaurehe-di rirubunykre Edõ mahãdu-ò. 6Maurehe hãlubu idi rỹxikre iwe-di tule iwesele rỹximyhỹre budoini hãlubu-di budoini we-di xiwenamy riwahinymyhỹreu. Edõ mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rirubunykre tai xiwenamy riwahinykre Bossa Hãwã-ki.7Tii boho wana rururenykre bederahy broreni, broreni riòre, broreni hãbu , suu hãlubu- di rỹxikre, suu iwe-di rỹyxikre.8Kia txu heka Deuxu Tyhyhykỹ riòwynykre. Tii riòwynykre Siaõ mahãdu-ò. 10Edõ bero tòbò tere wesemy relekre, suu tari terehekỹ wesemy relekre, suu ibutumy rookre tòbó tere wese.11Heòtyhy tiú itueõtyhy, wàdà raw`dànyhyy rỹikre. Tyhyy suu rabinakre tiu mõõ idi rariaõtyhy. 12Otxyryy nawii lyby suu wedumy roirekre taTỹreny riwinyrenykre ibutu bedemy. Deuxu Tyhyhykỹ tule riwinykre bede dinodu ijõokremy iru ijõokre iwese bede òraruna wesemy.13Edõ iòlòmy tai ratxiõkre wedu mahãdu tai ratxiõhyykre. 14Hede raumynykre heto rirurawonykre bedeyxe ridinodunykre bedewihikỹ. Edõ hãwã heka ysehewe ijòrò wana tai rasỹnykremy. 15Hãlòeni bederahy ludu tai rasỹnykre ijõ iròdu wana; tyytyby bina widee ryryreny tyytyby bina tai ele rihynykre.16Taile otxyryy tỹtỹ riwinykre, rasinykre tai renarehekre, terawo-ki tariòre riwokre, tai heka rara tabiòwa wana rexibutunykre. 17Biijebenykre Deuxu Tyhyhykỹ tyyriti-ki mariabenykre tyyriti-di: Kia iròdu mahãdu rasiranyõtyhy biutumy tai ratxirenykre tabiòwa wana. Deuxu Tyhyhykỹ kaa wese riwinyre ityytyby idi ributunykre. Deuxu Tyhyhykỹ rihitxinykre Edõsu iròdu-. Taile irehemy rỹirenykre tyhyy tyhyy rỹirakre.
Chapter 35

1Bederahy reysakre noijasa ruhunykre suu tyre-ki. 2Bederahy noijasa sõwe-di rawiunykremy. Deuxu iruxeradỹỹnykre iwese bederatòò Libano rỹire wese Sarõ iworu wese. Deuxu Tyhyhykỹ wowydynamy ibutumy robirenykre.3Kai bedewokeki, aumy-di, arayky-di iruruõra, ihãrele tahe birurudỹỹmy bimyke. Ati tule iruruõre ihãrele tahe, myikre òbitimy. 4Iora rubu mahãdu marybeke reysakremy: “Brebuõmyke Deuxu kakile ratxireri. Tii kanakre iny tarasanareny iny òludureny aõhõkỹmy risỹnykremy.5Aõma iruetàhàkỹ heka awimy robikremy nohõtity roholakremy 6Itiere tasỹ rexidyrenykre reserenykre hãbu rybeõ deysana-dile rawiunykremy. Bederahy teà ribi bee rerenykre. Suu teremy bee reakremy dori. 7ỹnyra tòtee bederahy-ki bemy relekre. Suu tere-ki sõwe teàmy relekre bederahy-ki iròdu rasỹnymyhỹre relekre etehõhomy relekre etehõh`ludumy relekre.8Ryy òbitina ryymy raninikre. Tai heka òrarudu mahãdu rariaõtyhy Deuxu mahãdu hõrõhyyle rare. Ibedeeryõ mahãdu idi rariakre tiu reòsaõtyhy. 9Halòehekỹ tai ihõõre bederahy iròdu rebure tai riroxiõtyhy kiamy rariake ityhydỹỹdu mahãdu.10Kia boho heka Deuxu Tyhyhykỹ ritarenyre mahãdu tasỹ-ò kodoosedenykre Jerusale-ò rawiunymy kodoosedenykre taile deysana-dihyymy roirekre.
Chapter 36

1Debòwiò inaubiòwa bede rijemy iòlòmy Esekieli rynymy rỹimyhỹre Juda Hãwã-ki. Tai Senakeribe Iòlò rasỹbinanyre ibutu hãwã òtitywoki rỹire mahãdu-ò reare. 2Iribi riteònyre sodadu wedu Laki hãwã ribi Jerusale hãwã-ò soldado sõwe wana Esekia iòlò rybemy roirenyre rexiwahinykemy. Sodadu wedu ryki rỹire ta mahãdu wana. Aõmysỹdỹỹdu mahãdu ribinanyre tyys`dỹỹdu mahãdu biube rahunymy rỹimyhỹre iòhòmy. 3Inataõ Juda wedu itxireny realremy doidenyde. Iòlò heto idi itxeredu Eliaki Hilkia riòre ritiỹỹdu Sebna, iòlò dohodỹỹdu Joa Asafe riòre sodadu wedu.4Asírio mahãdu rarybere: Esekia-ò iòlò tyhyhykỹ rybemy marybbeke: Moobo tetyhynyteri 5Rybe aõbo biwesenanyke sodadu aõmysỹdỹỹna wesemy? Sodadu ruruna wesemy? Mobo arawiòhenanykre Asíri-ò itxi beakreu.6Ejitu wiòhena aõbo tetyhynyteri? Maiti aõbo ariranamy bimykre Kia heka rare raõrokre tai ebò rojikre. Faraò heka Kia wese rare tatyhydỹỹdu mahãdu-ò. 7Tahe kai òsỹnỹ wadee manarybebenykre aDeuxu Tyhyhykỹ-ò tetyhynytenyte. Xiwena sõwe aõkõ aõbo Esekia ritxiwire tai Israel xiwena sohojile tuu reàlàkremy Deuxu-ò.8Tahe awana aritobinyke iòlònimy. Dois milimy awaru sõwe ariwahinykre adee tahe kai hãbu sõwe-txi beakre awaru tyre rynykremy.9Kai tiú botaõtyhy Asírio sodadu ibutele ibedeery ribi timybo Ejitu mahãdu awaru tewe adee kiditeònykremy teraõteri. 10Kai aõbo tahõtinyteri amahãdureny ahãwã ludu Deuxu riwiòhedỹỹduõmy rehurerimy. Deuxule riwateònyre arahukremy.11Tai Eliaki Sebna Joa wana raryberenyre. Wanyrỹ Lahàmy araimaiko-ò marybekre reeryrenyre Dori. Tahe ebraiko rybemy rybeõmy òtity-ki rỹireri mahãdu roholamy rynyreri. 12Kai boho-ò sohojile aõbo ararybekremy iòlò rarybere aõbo aiòlòdee sohojile aõbo. Kõre òtity-ki rỹireri mahãdu-ò rarybemyhỹre tii boho taijanyle ritorenyre tule tysynalemy riõkre kaiboho tule tuu biwinyke.13tai tahe sodadu wedu lamymy rỹire tai ryryre: Boholabenykre aõbo Asíria wedu adeereny rarybemyhỹre. 14Tii tarybe riwahinyre Esekia ariitxenanyrenyõkremy tiihyyle aratarenykre. 15Esekia arybe-ò deòbyrenyõkre Deuxu bityhynybenykemy Deuxu aratarenykremy tuu idi mohõtinyõtyhy ahãwãwana ribi rotaõkremy Asíria idi nohõtiõmyke.16Esekia rybele rohõtiõmy iòlò kai boho ahãwã ribi boibenykremy tamy bexiwahinybenykre. Tahe hỹrele auvareny raty bitobenykremy afigureny raty bitobenykremy ahaloobereny belemy biõbenykre. 17Iòlò aradyrenykre ahãwãreny wesetyhy-òle tai uva-ò, ijõdire vii relekremy.18Esekia araitxenanyrenyõkemy Deuxu aratarenykemy mohõtirenyõmyke. Ijõ hãwãreny aõbo ideuxureny Asíria iòlò ribi aõbo ritare. 19Titxibohe ratxireri Hamate Apate deuxureny titxibohe Sepai deuxureny. Tii boho heka Samaria waruru ribi ritarenyre. 20Tiubo ibutu hãwã hãwã deuxureny waiòlòreny ribi ritare aõmybo tahõtinytenyte Deuxu Tyhy Jerusale ritakremyra.21Tahe iwese esekia Israel mahãdu rarybere raryberenyõrenyre. 22Tai Eliaki Sebina Joa wana tatyyreny riykarenyre rabedewore-ki tai iòlò-ò relyyrenyre Asírio wedu rybemy.
Chapter 37

1Esekia kia rybemy roholamyhỹre-ki tatyy rijuajuare rabedewore-ki. Saydi rexityynyre idita rare Deuxu xiwena heto-ò. 2Eliaki iòlò heto itxeredu Sebina tyyritidỹỹdu xiwena wahisidỹỹdu mahãdu matuari tyhy mahãdu Isaia Deuxu rybedu-ò raryberenykremy tii Amosi riòre rare. Tii boho tule say-di rexityynyrenyre.3Kia rybe iòlò diwahinyde Isaia-ò rare. “Wiji tahe aõhõkỹmy dỹỹnana rare. Iny boho aõhõkỹmy rotỹỹnymyhỹrenyre tahe raixỹrurenyre. Iwesele hãwyy ramytxitximyhỹre wese tahe iruru ijõõre. 4“Asiria iòlò Deuxu Tyhyhykỹ rybe binamy rarybekre riteònyre. Deuxu kiamy roholakre aõhõkỹmy tuu risỹnykremy. Tahe Deuxu-ò bexitòenykre iny mahãdu-ò irumy rỹireri mahãdu-ò.”5Isaia Kia rybemy roholare 6Tai kiamy rirautònyre: “Deuxu Tyhyhykỹ rarybere asirio mahãdu ribrebunyrenyõkremy Deuxu aratarenyõkemy. 7Deuxu riwinykre iòlò roholakremy rybe tahãwã-ò kodoosekremy tai rurukremy Deuxu tuu riwinykre. Ixybyle asirio mahãdu rarybeurenana mahỹre.8Asiria sodado wedu roholare Asiria iòlò Laki hãwã ribòhònymy roire. Tai tamy rare rarybekremy. 9Tai iòlò roholare Tiraka iòlò Ejitu mahãdu ridinodunyre Etiopia hãwã ribi itxeremy reakremyra. Tai tyyriti diteònyde Juda Ezekia iòlò. 10Tyyriti myy rarybere: Adeuxu tetyhyny mahãte rarybere Jerusale mahãdu reseõtyhy wadebòwo-ò tiú riitxenanyõtyhy.11Kai boho teholatenyte iòlò rahumy hãwã mahenykemy tahõtinyte. 12Wylabie mahãdu kosã hãwã Harã Hãwã Asefe Hãwã rahurenyre Ede sỹdu mahãdu Telasa sỹdu mahãdu rirubunyrenyre isuu ritxooreny timy ijõreny ritaõtyhy. 13Hanate hãwã, sebavi hãwã Hena Hãwã, Iva hãwã suu ritxoo titxibo ratxirenyreri.14Esekia rimyre rybedu mahãdu tyyriti ribi idi tahe rariare iribi heka Deuxu heto-ò rare taile heka Deuxu Tyhyhykỹ-ò 15rexitòenyre myy: 16Israel Deuxu Tyhyhykỹ ibutu ratyre biu-ki runymyhỹre tarynana-ki biu-ki ibutu ratyre ratyre-ki ỹju wedu dori. Kai sohojihyy Deuxu tate ibutu iòlò bede dinodu tate. Biu bede tewinyte.17Deuxu Tyhyhykỹ wahe retehemyhỹre aõhebo iny rotỹỹnymyhỹre-di. Senakeribe-ò beteke tii rarybemyhỹre-ò boholake rybe binamy rarybere kai Deuxu Irutyhymy tate! 18Iny boho ibutumy rierymyhỹrenyre Asiria iòlòreny heka sõwemy bede mahãdu rahure suureny ribina binanyrenyre19suu ritxooreny risõrenyre deuxu tyhy aõkõ rare òwòru ritxoo mana ritxoo debò-di iwidỹỹ roire wahe. 20Wiji heka waDeuxu Tyhyhykỹ biwahedỹỹnybenyke Asirio mahãdu ribi ibutu bede mahãdu rieryrenykemy Kai sohojihyy Deuxu Tyhyhykỹ tatemy.21Isaia rybe riwahinyre Esekia-ò tai rarybemyhỹre. 22Deuxu Tyhyhykỹ kiamy rarybere: Jerusale hãwã aki rutxunymyhỹre ribuamyhỹre, Senakeribe. 23Mobo tebinanytemy tahõtinyte. Kia ibutumy tewinyte waderamy. Deuxu Israel òbitihikỹ.24Kai wedu mahãdu kai teteònyte raxiwedenykremy aawaru kahu awi rare. Libano hãwãlò ribi totate. Òwòru rariehekỹ teorote xiwedemy tarybete òwòru wihikỹtyhymy teorote xiwedemy tarybete. Suu wihikỹ rehemynyre raxiwedenymy iximy rarybere. 25Hãloobe teate suu iwitxira ribi asodadu iwareny-di Nilo bero riturydỹỹnyre xiwedemy tarybete.26Kai aõbo teeryõte jiarỹ tuu rewinyre juhutyhyle tuu rahõtinyre tahe wijile rewinyra. Tahe wijile rewinyra. Tahe ruru adee rewahinyre òtity biatykremy hãwã raòdònykremy. 27Tai dori tuu sỹdu ele risamy rỹirenyre ixỹrumy ratxirenyreri ruberumy rỹirenyre. Asi bederahy wesemy relerenyre otxirarade ratirany myhỹre heto ratyy-ò tahe rarubumyhỹre yhy rebonymyhỹreu.28Tahe jiarỹ araerytyhyre titxibo makre reerywahỹre aõbo tewinyte reerywahỹre. 29Jiarỹ reeryre ayarana axiwede rybe katahe aritidikre eàrà-ò womati rabu aryy-ò tule aritidikre tahe boosekre ryy tanyte-ò.30Tahe Isaía Esekia-ò rarybere. Kia heka itxerena rare tuu rotỹỹnykre. Kia heka biroxibenykre ixinamy ruhunyrele. Tahe ijõ beòrau bobrobenykre mai.31Tahe iny ruruõre mahãdu raumynykre noijasa wese suu txi ralore. 32Tahe Jerusale hãwã-ki iny rỹikre Dori. Siaõ hãwã Deuxu Tyhyhykỹ tuu riwinyre.33Isaia rarybere: Tahe Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Asiria iòlò ribi: “ Tii tamy raloõtyhy yhyõ ritaõtyhy. Sodadu yhy itxena-di rehemynyõtyhy. Tahe aõ riwinyõtyhy iweradi. 34Asiria iòlò kodoosekre iribi nade-ò tahe hãwã-ò raõtyhy.35Tahe jiarỹ redinodunyra kaa hãwã remyreri idi retehereri ixidewimy remyreri Davi-ò juhule rarybere, tahe Jiarỹ Tyhyhykỹ rarybere.”36Tahe Deuxu Tyhyhykỹ ỹju tỹhina-ò rare tai heka : cento oitenta e cinco sodadu milmy sõwe rirubunyre. Ruudimy txu reare irumy rỹireri tuu robirenyre rubumy. 37Tai Senakeribe roosera Asiria iòlò Ninive hãwã-ò tai runyre.38Tahe imy txumy txu rỹire tadeuxumy reàlàmy ratximyhỹ- ò Nihode heto-ki tai iriòre boho rirubunyrenyre tamaurehereny-di Atarameleki sarese wana. Idi heka rahenyrenyre Ararate suu-ò. Tai Esa Adõ teròwymy runyre.
Chapter 38

1Kia bedeu iòlò webinadumy resere wahy iny rurure. Deuxu Rybedu Isaia tamy rare itxeremy tai rarybere: — My heka Deuxu rarybere: “Aõna ona biywinykre tiu dori beyteõtyhy. Bexiywinykre rubu-ò.” 2Tahe Esekia hetowe-ò raòsanynyre tahe rexitòenyre myy: 3Deuxu Tyhyhykỹ ohõti watxi reakre watxi adee raõmysỹdỹỹnyre òbitimy wawo ribi rewinyre ibutumy adee awimy. Tai rahinyre sõwemy.4Tai Deuxu rarybere Isaia-ò 5ixyby kodoosekremy tamy rybemy: — Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ alibie Davi Deuxu arybe-ò raholare arubemy rabire. Tabohe ararikre ixinamy waiyre bede bijemy matxikremy. 6Asiria wedu ribi aratakre kai Jerusale hãwã wana.7Tahe Isaia rirawyònyre Deuxu itxerena kidiwahinykremyra tii òbitimy rare. 8Acasi òwòna riwinyre-ò ixinamy makre tai tahe Deuxu ubròrona kidiòkesekre tahewo-ò debowiò riranamy. Tai heka ubròrona tahewomy riòsedỹỹnyre debowiò riranamy.9Iribi tahe iòlò Esekia reytere deàlàna wiuna rirytinyre: 10“Jiarỹ raraykynyre arurukremy watỹmyra-txile, Kia bedeuhe arasỹnykremy rubu hãwã-ki. 11Raraykynyre tiú arobiõkremy Deuxu Tyhyhykỹmy, iwitxira inymy tule arobiõkremy.12Waruna heka raõrore ixãwire iwese tyy hetoti ributunymyhỹre wese riwyre irehe-ò iwitxira hãwã-ò iwese tyy retydu rioromyhỹre wese. Txumy rararykynymyhỹre ruumy tule Deuxu riwahukemy. 13Ruu reherehe rahinywahỹre txubereremy iwese leão wati rioròmyhỹre rahõtinyre. Txumy rararykynymyhỹre ruumy tule Deuxu riwahukemy.14Jiarỹ wasilemy raõhitxinymyhỹre ramatxie wesemy raõhitxinyre bòtòe weselemy. Warue reywesere biuwetyy-ò itxereki. Waha Deuxu aõhõkỹmy ratỹỹnyre biwatakre! 15Tahe timybo ararybekre Deuxu Tyhyle tuu riwasỹnyreri hỹyrehỹkỹ! Sõwemy raòhotỹhotỹmyhỹre rarõõhyymyhỹre.16Waha Deuxu aõwidỹỹna òraruki jiarỹ boho warumy watxiwahỹrenyre jiarỹ tule warumy watxiwahỹre iòraruki. Waha Deuxu awimy wadee bidiwahinykre awimy aratxikremy. 17Jiarỹ aõhõkỹmy ratỹỹnyre raòhotỹòhotỹnyre kia heka wadee awimy rohònyre. Kai tiwata mahãte rubu ribi waòraruna ibutumy texãwidinyte.18Rubu bede-ki mõõ umy reàlàõhyy myhỹre, môo ani reàlàõhyyre taile ratximyhỹre mahãdu aratyhynyõre òbitityhymy tate-ki. 19Iru mahãdu umy reàlàmyhỹre iwese jiarỹ umy realamyhỹre wiji. Tyby mahãdu tariòre boho-ò rarybemyhỹre ibutumy umy reàlàmyhỹkemy.20Kai tiwatate, Waha Deuxutyhyhykỹ tai Dori arawinykre aratoakre umy reàlànyrenykremy tyhyy umy areàlàrenykre dohodỹỹna heto-ki.21Tai heka Isaia rarybere: Figu bederaty bisorusorunymy bitidikre iòlò yjy tyre-ki, tai tii reytekre. 22Tai Esekia rỹỹraxire: Timybohe itxerena arierymy idi arakre Deuxu heto-ò.”
Chapter 39

1Kia bedeu Babilonia iòlò, Merodaque-Baladã, Baladã riòre, Esekia webinadumy roire-ki rieryre, tahe wiji awimy rare. Tai Dori tyyriti aõõ riwahinyre tamy. 2Esekia rybe wahidỹỹdu mahãdu awimy idi rare taõnaõnawiwihikỹ itxerenamy riteòsinyre tamyreny womati urahakỹ, womati tỹrỹrỹhỹkỹ wana aõwihikỹ wana. Aderona, ibutumy tebona riteosinyre. Ibutumy aõna ona tamyreny riteòsinyre. Aõ ona ijõ riteòsinymy reriõre.3Tai Isaia tamy rybemy rare: — Tiludubo kaa Kia hãbu roire, timybo raryberenyre. Esekia rirawyònyre: Tii boho suu ireheludu ratxirenyreri. Babilonia ribi. 4Aõmybo aheto-ki tiiboho robirenyre. Isaía rỹỹraxire. Ibutmy robirenyre. Ibutumy tuu robirenyre. Aõ ona ijõ riteòsinymy reriõre.5Tai Isaia rarybere: Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: 6Kia bede kedehemynykre ibutumy aõ ijõdire ahetowo-ki, ibutumy alibie boho ributunyrenyre tai riwyrenykre Babilonia-ò. Aõ rariõhyykre.7Ariòreõ ridyrenykre ròtena-ò tamyhyy raõmysỹdỹỹkremy Babilonia iòlò heto. 8Esekia rierytyhyre tabededỹỹnana-ki awityhylemy ratxikremy. Tai Dori rarybere: -- Kaa rybe Deuxu Rybe ribi wadee tarybete awi rare.
Chapter 40

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Bibedesanybenyke Bibedesanybenyke. 2Waijoireny bilàhàlàhànybenymy Jerusalemy hãwãdumy ixãwira heka wetxu ribi òraruna heka ixãwira waribi heka sõwemy aõhõkỹmydỹỹnana rimyrenyre ixiratyremy riwinyrenyre”3Inyõ ryryreri: “Biywinybenymy bederahy ryy òbitimy Deuxu Tyhyhykỹ idi rakremy. 4Iratòòke-ki, wimyna biijiranybenyke! 5Ibutumy iny heka Deuxu biu-ò henamy robirenykre.6Inyõ rarybereri: “ Marybebenykre ! Aõmybo ararybekre! — Jiarỹhe arỹỹraxike. Marybeke butumy iny mahãdu iwesele noijasa ramorõmyhỹre wese. Ibutumy irurureny noijasa ramorõmyhỹre weselemy. 7Asi ramoeny myhỹreu tõijesa rejuxunymyhỹre. Deuxu ribunymyhỹreu iny mahãdu heka noijasa wese rare. 8Asi ramoenymyhỹreu toijesa rejuxunymyhỹre. Deuxu Rybe tahe aõu aõuhyy rỹira. Rexihuõtyhy rỹira”9Kai Jerusale-ò rybe wihikỹ dinodu hãwãlò rariehekỹ-ò maòwònyke. Kai Siaõ rybe dinodu biwahinky arybe tarurumy arybe birarienymy brebumy marybeke Juda hãwã mahãdu-ò marybeke. Irariemy: Adeuxu heka rehemynyreri! 10Deuxu Tyhyhykỹ tii rareri taruru-di sõwemy ; taaxiò ruru-di rotare. Tii ixihemy didydenyke rihedỹỹ rihedỹỹnymyhỹre mahãdu.11Iwese budoini itxeredu tabudoini mahãdu-di retehemyhỹre wesele tahe Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-di taru-ki ratximyhỹre. Tii budoini riòre hãbu mahãdu ributunymyhỹre taaxiòti-ki ridykremy budoini riòre hawyy ywimy ridinodunyke ruỹtòdu.12Mobohe riurihirinanyre beronihikỹbe tebòwo-di. Tahe mobohe tebò-di biuwetyy riurihinanyre. Mobo hyna-di suu-ò raurerarure bede ibutumy. Mobohe riutxienyre bederatòò hãwãlò riutxienyre aõiutxena-di.13Mobohe Deuxu Tyhyhykỹ rayky rieryke. Mobohe aratohonyke. 14Mobohe erydỹỹna tamy riwahinyre. Mobohe òbitinamy rierynanyre. Mobohe tuu rurure tii aõ sõwetyhymy riwinykemy. Mobohe riere tii ibedeerytyhymy ratxikemy.15Deuxu Tyhyhykỹ-ò ibutu bede bede mahãdu berutà hyna roki rỹimyhỹre wesele rare. Iwesemy brybryxi bede bute irehemy roire tii riwymyhỹre iwese ỹnyra ruxõmo sohoji rare wese. 16Ibutumy Libano bede-ki iròdu sõwetyhymy ihõõre Deuxu-ò xiwenamy òwòru risõre tule ihõõre. 17Deuxude bede mahãdu aõ aõkõ rare tamy ikoki tii boho aõ aõkõ rare.18Moobohe rakawesenadỹỹke Deuxu. Aõwebo Tii rare. 19Tii heka hãbu debò-di riwinymyhỹre aõkõ rare. Womati tyrỹrỹỹhỹkỹ aõkõ rare. 20Mobo womati tyrỹrỹỹhỹkỹ wowydyna riòbynyõre iwydyna ihõõre-ki tahe òwòrule riwyke. Tahe hãbu debò-di relekemy rijeke alòresedutyhy. Tai suu ritxoo riwinykemy tamy ridekemy tetxikihyymy.21Kai boho aõbo teeryõtenyte tiu aõbo tuu aõbo taholaõ mahãtenyte. Tiu aõbo akoreny inyõ relyyõmyhỹre aõbo timybo bede relere. 22Bede widỹỹdu heka tarynana-ki heka biu-ki runymyhỹre. Tii bede ribi irehemy ratximyhỹre iny riki tamy òlobure wesele rare. Tii heka ritàtere biwetyy tasỹmy tai rasỹnykemy.23Tii heka iòlò ruruterehekỹ heka ribedetxinymyhỹre. Tii heka iny wedutyhyhykỹ ritamyhỹre irunana ribi. 24Tii boho heka alòbròna ruhunymyhỹre iòhòtyhylemy iraryti ihõõke ribile. Deuxu tamyreny rirubunymyhỹreu tii boho ramoenymyhỹre nobo weselemy.25Mowesebo heka kai boho mawesenanybenyke Deuxu òbitinamy. Mobohe iwesere. 26Biu-ò betehebenyke. Taina ruderamy betehebenyke. Mobo tahe iwidỹỹdurenyre. Deuxu rare. Taina riòlòdỹỹnymyhỹre wihe-ki wihe-kimy. Tii heka rierymyhỹre tiwesebo sõwe rare. Tahe rininimyhỹre sohoji ini inimy. Taruru ribile ibutumy taina ijõ rasiranyõtyhy.27Israel mahãdu aõherekibo bede wadee terateteri. Tarybe mahãte: Deuxu Tyhyhykỹ inyboho notxi ririõhyymyhỹre, waDeuxureny inymyreny ruruõhyymyhỹre. 28Kai boho aõbo teeryõtenyte. Tiu aõbo tuu aõbo taholaõmahãtenyte. Tiu aõbo akoreny inyõ relyyõmyhỹre aõbo timybo bede relere. Deuxu Tyhyhykỹ bede ibutu riwinyre. Ibutu bede tyhyy bede riwedunymyhỹre. Tii ele risaõtyhymyhỹre tiuhyy. Moo riurihinanyõtyhy ibedeeryna.29Tahe ele risamyhỹre mahãdu heka iruru rexiòlònyke. Iaõkõ mahãdu tahe iruru heka rexijuake. 30Teeryõte heka iny tỹmyra mahãdu ele risamyhỹre. Wijina bòdu mahãdu tahe iwa aõtxi reamyhỹre-ki ta resemyhỹre. 31My Tahe Deuxu Tyhyhykỹ rityhynyre mahãdu-ò iruru tamyreny rexijuahyyhyymyhỹre. Tii boho yrarehekỹ biu-ki ruòmyhỹre wese heka rare. Rityhynyre mahãdu raijiranymyhỹreu iruru rexihuõtyhy rariamyhỹrenyre ele risarenyõtyhy. Kia aõbo teeryõte. Taholaõte aõbo.
Chapter 41

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Iny mahãdu irehemy atximahãteny ryberenyõmyke boholabenyke: Aruru biixiòlòdỹỹnyke bodoibenykre bexiywinybenymy 2arahedỹỹnyrenykremy. Rekexibutunyrenyke mobohe òbitimy bedeòraru rerimy.3Mobohe ridyreri biura ribi wahe kia iòlò tuhyy rotamy rarekre. Mobohe tuu riwinyre tii bede mahãdumy rahaỹnanykremy tule iòlò mahãdu tiihyyle tuu rahaỹnanykremy. Tii tamaure besedỹỹdi tawyhy-di iny riwinyke tõde ruxõmomy tai rahenyrenykremy nobòsi wesemy yhy riwymyhỹre wesemy. 4Tiihe ramyhỹre iheworenymy inatyhykỹmy tii rariamyhỹre ele elemy iwa suu-txi reaõke ribile.5Mobohe tuu raraykynyre mobohe Kia wesemy rotỹỹnykremy. Mobohe tuu raraykynyre bede ròrarunyrehyyle rotỹỹnykremy. “Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tai wahãmyhỹ bede ròrarunyreuhyyle ihỹre tasỹ taihyyle aratxirekre butu rexihukreu.” 6Bede mahãdu tuu robirenyre ta ramytatarenyre brebumy. Tai rexibutunyrenyre idi doidenyde. 7Suu ritxoo widỹỹdu mahãdu wii riwiòhenanymyhỹke iny sohoji sohoji rarunykremy tabiòwa ribedesanykemy.8Òwòru woryworydỹỹdu ribedesanymyhỹre womati tỹrỹrỹhỹkỹ-ò lòtylòty dỹỹdu. Tamartelu-di lòtylòtydỹỹdu rarybemyhỹre: “ Hebe! Aõherewe aõmysỹdỹỹnawi heka rare.” Tai pregu-di rimymyhỹre reseheke lau. 9“Kaihe wadeòdumy atximahãte, iny mahãdu retare; kai boho heka Abraaõ wabiòwa rude juranamy atximahãtenyte.10Jiarỹ bede rehe konana ribi aradyrenyre suu rehe rehe ribi aradyrenyre adeereny Jiarỹ rarybere: “ Kai boho wadeòdureny toite.” Jiarỹ aratarenyre tiu arahitxinyrenyõhyylere.”11Breburenyõmy awanareny watxireri. Masalòtylòtyõmyke Jiarỹ heka aDeuxule heka rare. Jiarỹ heka arurureny adeereny rewahinywahãre; Jiarỹ arawiòhenanywahãrenyre; araijewahãrenyre wadebò ruru-di.12Ibutumy aòludu mahãdu heka rotaõtyhy raixỹrurenykre ibutumy adeerenywiõ rexihurenykre rubumy. 13Aòludureny bijebenykeki tiu itxireny bekoabenyõtyhy ibutumy rabynyrenykre.14Jiarỹ Tuhyhytuhyhy Jiarỹ rare aDeuxureny jiarỹ wadebò-di aramyreny adeereny rarybe wahãre: “Breburenyõmy ahãbenyke arawiòhenawahãrenyre dori.” 15Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò rarybemyhỹre:” Você heka ayja tate tasỹ aruruõre Dori ihỹrele brebuõmyke, Jiarỹ heka Israeli-ki òbitityhymy nodu rare Jiarỹ heka atarasadu rare aijesedu rare.16Jiarỹ arawinykre aõwomati txudi txudimy rỹimyhỹre wesemy maiderysydỹỹdu kai mariakre bederatòò tyreki tai tahe rode ruxõmokre hãwãlò nobòmy rexirahorekre.17Kai idi behukre biu-ò yhy riwykre, yhyhykỹ riubỹtỹnykre. Tai tahe kai Deuxu-ki beysamy matxikre Israeli Deuxumy beàlàmahãke. 18“Wamahãdu aõmy rurureri wana aõihõõmy bee rieke itxi rekoarenyõkeki iryreny ramorõkre Jiarỹ, Inynyrỹreny ariwahinykre Jiarỹ Israeli Deuxu aririrenyõtyhy.19Bede iworu ribi bee roakre bee reakremy hãwãlò-ò òrarade tai ijõõre, bede morõhỹkỹ-ki ahumy relekre bede morõhỹkỹ-ki haloobe ijõdikremy. 20Bede morõhỹkỹ-ki òrarade rabrokre; òlyòni, akasia, murta, oliveira. (Pau dòleo òwòru hàri) òwòru rade rariehekỹ raratybienykremy ariwinykre simbro siprete wana. Ibutumy tuu robikre aõbo rotỹỹnyre tai bieryrenykre Jiarỹ raremy Deuxu Tyhyhykỹ heka rare tuu rewinyre. Ibutumy raraykynywirenyre rieryrenykre ibutumy aõbõ relere Deuxu òbitimy nodu rare Israeli Deuxu.” Deuxu Tyhyhykỹ riseõnymyhỹre suu ritxoo mahãdu.22Deuxu Tyhyhykỹ, Israeli Deuxu, rarybemyhỹre: “Suu ritxoo bede mahãdu deuxureny manabenyke manarybebeny tainyhe! Bexihedỹỹnybeny tainyhe!23Boidoibeny tainyhe! Aõbohe kỹnyikremy manarybedenykre, bitỹnynyke aõbohe tarybemahãtenyte juhuu tewinymy toitemahãte tai iny rieryrenykremy rotỹỹnyre aõbo Ada aõkõre aõbo. Tahe manarybedenyke aõhebohedỹỹ kỹnyikremy tai arieryrenykre tuu rotỹỹnykremy ròbykre aõbo. 24Marybenykre aõhebohe rotỹỹnykre wiji karibi wahe tai tahe arieryrenykre inatyhymy aõbohe deuxumy atximahãtenyte. Biwinybenyke aõwaxina aõibina ada awi aõbo tai aruberurenykremy riwamasajuarenykremy.25Tahe kai boho aõ aõkõ toite! Tiu heka aõbiwinybenyõtyhy! Jiarỹ heka wayreamyhỹre mobo iny mahãdu arawowydynymyhỹre mahãdu! 26Jiarỹ heka biura ludu hãbu-ò raryre tii riwatyhynymyhỹre Iraru ribi heka namyhỹde aòludureny rahukemy. Tii iòlò mahãdu tyre rariamyhỹre subrururu weselemy. Iwese suudewidỹỹdu tawa-di risorunyre wese idireny ratximyhỹre.27Kai bohoõ aõbo tarybetenyte tuu aõbo rotỹỹnykremy arieryrenykremy. Aõdeuxuõ aõbo tuu rarybere juhuu araryberenykremy: “ Inatyhymy tii rarybere” Tiu ijõ rarybeõhyyre , moõ rarybeõtyhy sohoji rybeke aõkõ. Tahe jiarỹhe juhuuhyyhe tuu rarybere Siaõ-ò Jiarỹ reteònyre rybedu rybe wihikỹmy rybedu Jerusale-ò roberakremy. 28Jiarỹ deuxu boho reijewahãrenyre tahe ijõrenyhe rexitỹnynyõmyhỹre; tiu ijõreny aõrybe rarybeõtyhy Ada alỹỹraxi aõbo rirawyònyõtyhy. 29Tii boho aõaõkõ roire! Tii boho aõ riwinyrenyõtyhy! Suu ritxoo iruna ihõõre aõ aõkõ heka
Chapter 42

1Deuxutyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Kaa heka wadeòdu rare tiihyyle arirurudỹỹnykre, jiarỹle heka retahyyrele riwabedesanymyhỹre tamy retidire watyytybytyhy tii rarybekre ibutu bede mahãsu-ò tuu raruwahãmy. 2Irà iràhỹkỹõmy aõmakesỹ aõkõre, ixirybedỹỹõmy ixỹy-di ryberehekỹõmy3iruru hãlàte raròõtyhy loosòna tasỹ riturinyõtyhy. Awityhymy wadewimy relyykre. 4Tiu deyweseõmy woxierysyõmy tuhyy reximymy ihyy tahe ibutumy wadewimy reòbyrenykemy. Bederehe mahãdu riraòmyhỹrenyre bedeeryna wahe.”5DeuxuTyhyhykỹ biuwetyy ritàtere bede riwinyre ibutumy tuu rỹira wahe iruna riwahinymyhỹre ele wesena ibutu hãwã mahãdu. Tahe wiji DeuxuTyhyhykỹ tadeòdu-ò rarybere: 6adee raryre ebò-ki aramyre aõmakremy ijõdikremy tarasana aribile Jiarỹ arawinyre arateònyre judeu mahãdu widee rikiywinykemy warybemynamy reòbykemy. Loosòna hedỹỹdu judeuõdu mahãdu-ò ariwahinykremy.7Ruetà mahãdu rue riraynykremy, ròtenareny mahãdu riòlòdỹỹnykemy bedeluru-ki rotena ribi aritakemy8Jiarỹ DeuxuTyhyhykỹ heka wani rare tahe jiarỹ wadeewiõre suu ritxoo tiihyyle-ò deàlàna ijõdike jiarỹ sohojile wadeehyyle ijõdikemy. 9Deuxu tamahãdu-ò rarybemyhỹre: “Aõmybo juhuu rarybere tuuhe rewinyre, wijihe adeereny aõtỹmyramy ararybekre, bierybenykre aõbo kỹnyikremy juhuhukỹlemy wahe.10Mawinybenykre DeuxuTyhyhykỹ-ò wii tỹmyra. Tiihe dealànamy ratximyhỹre bede bede butumy: beronihikỹ-ki ratximyhỹre mahãdu, beronihikỹmy rỹimyhỹre mahãdu ibutu hãwã hãwã bede rehe mahãdu wahe. 11Bederahy morõhõkỹmy rỹimyhỹre mahãdu, keda hãwã mahãdu Deuxu-ò reàlàke. Selá hãwã mahãdu beysabenyke bederatòò tyre-ki mawinybenyke wahe.12Beàlàbenyke DeuxuTyhyhykỹ-ò wowydynamy marybebenykre bede bede mahãdu-ò ibutumy. 13Deuxu Tyhyhykỹ rexiywinyreri raõbinanykremy rexiywinymy ròhònyre resykremy, sodado ehehe wesemy. Taruru nihiỹ-dile ryrymyhỹre taruru wana-dile òludu mahãdu ribi ròtamyhỹre.14DeuxuTyhyhykỹ rarybere: “Sõwemyhe bede reijere aõmy rarybeõhyylemy rybeõhyylemy ròrawyòdỹỹõhyylemy tahe wijihe aryrykre wese hawyy ramytxitxi myhỹre wesemy arahinykrehe arexirybenykre. 15Bederatòo tule hãwalòhe aritejuxunykre tahe bede arimõrõnykre alòbròna òwòru wana rarubukre. Bee ruỹkremy ariwinykre bede moro wesemy beehãloo heka ruỹkremy.16Iruetà mahãdu aridinodunykre ryy-di rieryõmyhỹrenyre-di ryy-di tiu idi roiõmyhỹrenyre-di. Bedeluruhukỹ loosònamy ariwinykre bede tòòtòò wiimynamy ariwinykre. Katahe warybe rare tahe tuu ariwinykre rasiranyõtyhy ijõ.17Tahe roõdỹỹkre rabedewokre suu ritxoo rityhynymyhỹredu ibutumy suu ritxoo-ò rarybemyhỹre mahãdu myy: ‘Kai boho wadeuxureny toite’.”18Deuxu tyhyhykỹ rarybe mahỹre: “Betehewiwike ohõtitxyrenyre mahãdu! 19Moo heka awesereny ohõtitxyreny weseõre Israeli mahãdu wadeòdureny wese. Ada nohõti bina mahãdu iwese kaa reteònyre mahãdu wese wahe, inyõ ihõõre iruetà wesemy wadeòdu tulesỹ nohõtitàsỹ Deuxu Tyhyhykỹ deòdu wese.20Israeli mahãdu, kai aõna õnamy tabitenyte tahe ijõreny teeryõtenyte kai sõwemy taholamy tate mahã aõna õna-ò tahe aõhe teeryõhyyte.” 21Tyhyhykỹ heka Deuxu rare tamahãdu rihedỹỹnymỹhỹre tai tahe tuuhe rurure tiiboho rieryrenykemy tasỹ ròtyhydỹỹrenykemy irybe manamy.22Tahe tamyreny reare wasidu mahãdu iribireny riwyre iaõna õna, ròtenamy ridyrenyre iòludu mahãdu tai riratòbònyrenyre, ròtena mahãdu wesemy ridyrenyre tiu inyõ rihedỹỹnyrenyõtyhy ixinamy ratxirenykemy.23Adeã warybeò boholabenykeki aõmybo rarybereri-ò kawiji tako-ò inyõ ywimy roholakeki wahe! 24Mobo tahe Israeli mahãdu riwahinyre iòludu mahãdu-ò wahe. Mobo heka riwahinyre ixinamy iribireny rawasinykremy. Deuxu Tyhyhykỹhyyle heka tuu riwinyre tamy òraru iny boho riwinyrenyre-ki wahe. Iny boho iryyro-di rariarenyõre dori tule irybe-ò reòbyõmyhỹrenyre.25Tai dori tii tayarana-di iny tyreny-ò ritxiwire aõbinahakỹ-di aõhõkỹmydỹỹnana riwahinyre inydeereny. Iyarana heòty weselemy roore iny werurarenymy; tahe ihỹrele heka iny bohoõ tõtxi ririõre, tahe iny bohoõ aõ rieryrenyõhyyre.
Chapter 43

1Katahe Israel Deuxu awidỹỹdu rarybemyhỹre: “Breburenyõmy, reeryre timybo arahedỹỹnykre raryre animy adee kai heka wahõrõ tate.2Tiubo beeheỹ-di beuròkreu aratxirekre aweribi-kile, kai tiú maelehuduõtyhy. Tiubo heòtyky-txi mariakre heòty rooroohokỹkre tiú arasõõtyhy. 3Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ rare aDeuxu, Israel Deuxu òbitihikỹ, ahedỹỹdu heka rare. Etiopia suu Seba suu wana Ejitu-ò rewahinyra tai kai wahõrõmy matxikremy.4Arakremy heka sõwemy bede mahãdu rewahinyra ixyby kididykre òwy wesemy wadee heka aõhõkỹ tate sõwemy. Kai heka waluuna mahãdu tate sõwemy umyreny reàlàke. 5Brebuõmy awana Dori watxireri. “Txuòlòna ribi txuròtena ribi aridykre wamahãdu tasuureny-ò.6Iraru-ò ixinamy tii boho rirahukremy ibòò-ò ararybekre imynyrenyõkremy. Bede irehe ribi ludu ixinamyhe wariòre boho rooserenykre tasuureny-ò. 7Tii boho wamahãdurenyle Jiarỹ awidỹỹdureny rare runa tamyreny rewahinyre tii boho riwateòsinyrenykremy wanihikỹmy watxiwahỹremy. Deuxu Tyhyhykỹ sohojihyylere.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: — Bididybedenyke wamahãdureny rahitximy rawahikemy. Tii boho iruereny ijõdire, tahe robiõhyymyhỹrenyre, Tii boho tohõtireny ijõdire, tahe roholaõhyymyhỹrenyre. 9Bibutunybenyke bede bede mahãdu ibutumy aõdudu mahãdu wahisina heto-ò bibutunybenyke ibutumy bede mahãdu. Asuuritxooreny òraruki rarybere aõbo kudutỹỹnykre. Ijõreny rarybere aõhebo bede dutỹỹnymyhỹdemy. Ixinamy bididybenyke itxeredu mahãdu raerykremy inatyhy aõbohe raremy tai iny rarybeke: ‘Inatyhy wahe rare!’10Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: — Israel mahãdu kai heka waitxeredu toite; kai heka wadeòdumy heka tate, aratare biwaerykremy, biwatyhynykremy, bierykremy Deuxu sohojihyyle watxiwahỹre. Wakoki inyõ ihõõhyylere Deuxu witxirake aõkõ tahe ijõsỹ ihõõre wahewo ribi tiusỹ ijõ ihõõre. 11Jiarỹ, Sohoji Watxireri, Deuxu Tyhyhykỹ jiarỹ sohojihyyle arahedỹỹnyrenyke.12Jiarỹ heka tuu rarybere arahedỹỹnyrenykremy tuu rewinyre inatyhymy. Kai boho teerytenyte deuxu witxira aõkõ heka tuu riwinyre. 13Jiarỹ Deuxu heka rare tuhyy Watxiwahỹre. Moo heka rahenyõtyhy waruruna ribi wahe. Moo aõbo rewinymyhỹre riixãwidinyõtyhy. Babilonia mahãdu rotaõre.14Deuxu Tyhyhykỹ, Israeli Deuxu òbitihikỹ, hedỹỹdumy ratxi myhỹre-ki tii heka rarybere: “Aõòrarukibo waluuna ijõdire-ki Babilonia mahãdu-ò ariteònykre iny òludumy tii heka hãwã ixidee ritakremy bedesa irà heka rexirahorekre sỹbinamy. 15Jiarỹ heka Tyhyhykỹ jiarỹ rare, òbitihikỹ aDeuxureny rare, Israeli widỹỹdu iòlòreny rare.”16Juhuhukỹlemy Deuxu Tyhyhykỹ beronihikỹ kotxi ryy riwinyre, ryy riraynyre bee iòhãru-ki. 17Tii sodadu sõwe ribi heka rotare, sodadu kahu, awaru kahu. Tii boho rejuxunyrenyre tiu ixyby rotamynyrenyõtyhy rexihurenyre loòsònadò rurimyhỹre weselemy.18Kawiji tahe Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò rarybemyhỹre. “Aõmyrenyõmy aõtxi nohõti ijirarenyõmy juhuu aõbo rotỹỹnymyhỹremy idi raykyrenyõmyhyymy juhu bedeu aõbo rỹire-di. 19Katahe ararybekre aõtỹmyramy, aõweselemy ritỹỹnykremy aõtõmo aõkõ tuu bobibenykre: Ariwinykre ryy bedemorõhõkỹ-txi wahe bede rubu-txi tule.20Bederahy iròdu wamy reàlàmyhỹkre ahula usehewehekỹ wahe. Bedemorõhõkỹ -txi bee sõwemy rejuxunykre tasỹ bero raaseternykre itity rubu-ò wamahãdu rehitxinymyhỹre riõrenykremy. 21Katahe wamahãdu rewinyra wahõrõmy ratxikremy wanimy reàlàrenykremy.” Israeli mahãdu tohõti itxi reaõhyy myhỹre.22Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdudee rarybere: “Kai boho heka tiwaterinytenyta wamy teàlàmyhỹtenyte ribi ixãwitenyta. 23Kai boho heka budoini hãbu-di wadee tekoaõtenyta xiwena-ò rawosikremy tasỹ aõxiwena witxira-di teàlàõta. Jiarỹ tuu arateranyõra aõhina wahisidỹỹmy tasỹ iximy hỹỹnaõmy òwòru rawosinyke tỹnyre reakremy.24Kai boho heka moo arateranyrenyõra òwòru tỹnyrehekỹ rawosikremy wadee tasỹ tule iròduwe-di tekoaõhyyta wadeewimy.Iribi òtuhukỹlemy, kai boho heka tiwaxiranytenyta aòrarureny-dihyy tiwabederyrydỹỹnytenyta aehehereny-dihyylemy.25Jiarỹhyyle tahe aDeuxureny rare tai dori aòrarureny reixãwidinyra aòrarureny ribi wanohõti rusamyhỹre. 26Wamahãdu titxibo aõbo waki ibinamy mahakeki rekake aõdudu mahãdu bexiòbitinykemy.27Alabie rexiòrarunyre tule arybedurenyhakỹ mahãdu rexiòorarunyrenyre. 28Aweduhukỹreny waheto ribinanyre. Tai dori ixinamy Israeli mahãdu rexihuke, wamahãdu rewahinyra aõhõkỹmy dỹỹnana-ò rabedewokremy.
Chapter 44

1-3Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri Israeli mahãdu boholake: Kai wadeòdu tate wamahãdumy retare. Jiarỹ Deuxu tyhyhykỹ rare awidỹỹdu tasỹ arawiòhenanyrenyre juhu teateuhukỹle. Israeli, wadeòdu breburenyõmyke tasỹ Jiarỹ luuna-di aratare wahõrõkremy. Bedemorõhokỹ biu aritoradỹỹnykre tahe suumorõ-di bero relekre. Kia wesemy aritxiwikre watyytybytyhy ariokòre riòre mahãdu-ò wadeysana tamyreny ariwahinykre. Tiiboho rejuarenykre asi isòbedỹỹ wesemy bederade beraijàmy rỹira wesemy.4Sõwemy rexibutunyrenyre Deuxu ijoi mahãdu-ò: Sohoji rarybekre kiamy: “Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ hõrõ rare’; ijõ rarybekre: wani heka Jaò rare. Ijõ tebò-ò rirytinykre: Jiarỹ iludu rare, ijõ tahe Israelimy ini òrysynamy raninikre.”5Israeli Deuxu Tyhyhykỹ, Israeli iòlò, Israeli tarasadu, Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “Jiarỹ koludu rare ikonana rare” Waratyrehe deuxuõ ihõõre.6Ijõdikre aõbo ijõ wawesemy ratxike. Mynahe wadee wako-ò mynyikre irybe bitàdikemy inatyhytyhymy. Mobo juhuu rarybere aõhebo rotỹỹnykemy. Taholatenyte aõbo inyõ-ò juhule tuhyy relyykre aõbo kỹnyikremy.7Breburenyõmyhỹbenykre wamahãdu brebu hàrihàriõmyreny. Inatyhyhe òbiti juhule iòraruule jiarỹ tuhyy rarybere adeereny aõbõ kỹnyikremy. Kai boho teerytenyte inatyhy heka rare. Ijõdire aõbohe ijõ deuxu waribi. Aõkõre, aõkõre ihõõre iny ijesedu jiarỹ reeryõre ijõ sohoji.”8Ibutumy suu ritxoo widỹỹdu mahãdu aõ aõkõ rare. Iwidỹỹna tii reàlàrenyre tule aõkiwike aõkõ. Suu ritxoo reàlàmyhỹre mahãdu ibedeeryõre iruetàrenyre tai tahe bedewomy ratxirenykre.9Kia heka uritere aõmydỹỹ rare suu ritxoo widỹỹ iny realake deuxu wesekemy. 10Ibutumy deàlànadu rabederyrymy rỹirakre. Suu ritxoo widỹỹdu mahãdu inyle rare, aõke aõkõ. Tii boho rexibutunykre wahisidỹỹna-ò tai brebu hàrihàrimy bederyrymy ratxirenykre.11Womati widỹỹdu womati iuremy rimymyhỹre tamy ròtynymyhỹre ihyy tahe rilàdimyhỹre helòtyra-ò idi tahe tarurumy ròtynymyhỹre tamy womati òlòtyna-di ihyyta riwinymyhỹre suu ritxoomy. Tii raõmysỹdỹỹmyhỹre sõwemy ta riroxiõhyymyhỹre bemy riõke aõkõ tarurule rahumyhỹre dori.12Òwòru-di aõmysỹdỹỹdu riurihixinanymyhỹre òwòruere idita riritinymyhỹre imyna-di riwinykremy ritxoo wesekremy iditahe riwinymyhỹre ritàtànymyyhỹre hãbu ruxera wesetyhymy relera deàlà heto-ò riwykremy.13Bederahy-ò òwòru-di aõmysỹdỹỹdu rare òwòru riorokremy òlyòni ijõ wese ritamyhỹre. Òwòru ibudenihikỹle tii rioromyhỹre ada ribronykre ta riraòke biu riumydỹỹnykre.14Hãbuõ òwòruere heòty idi riworonymyhỹre tii idi tahina riwosinymyhỹre tai rahetòmyhỹre tai tahe ijõ òwòruere-di suu ritxoo riwinymyhỹre. Kia hãbu tatiòwotimy resemyhỹre reàlàmyhỹre tuu.15Kia wesemy tahe òwòruerexe heòty riworonyre tahe iròdude riwosinyre idi riròmyhỹre, rihydymyhỹre. Tule rahetònymyhỹre idita rarybere: “Aõherewexe heòtywi! Awimyhe rahetòra! 16Òwòruere ijõ idi suu ritxoo hãbu riwinymyhỹre tadeuxumy. Idi tahe tatiowomy resemyhỹre tuu reàlàmy. Tai tahe rexitòenyre myy: “Kai wadeuxu tate, biwatake!”17Kaa heka inyõ iraykyõre tii bohotarue ribrenyrenyre, ta aõmy robiõtyhy tarayky iris ritusanyre aõ rieryõhyymyhỹre.18Hãbu suu ritxoo riwinymyhỹre aõ rieryõhyylemyhỹre. Kia hãbu iraykyõre aõmymy iximy rarybeke. Timyrewe jiarỹ heka iere-di kaa òwòru jiarỹ heoty reworonyre resõre idi hina, tasỹ iròdude resõrehe tahe ijõre-di rewinyre suu ritxoo ybinahakỹ kawiji heka jiarỹ tuu reàlàreri òwòru werehekỹlemy.19Suu ritxoomy deàlàna aõkõ rare20Iwitxira tyytyby tyhydỹỹdu heka aõ aõkõ rare; Kia bryby (rarysỹmyhỹre wesele heka rare. Hãbu kia rityhynymyhỹre mahãdu tyytyby iwitxira aõmy raraykynoohyymyhỹre awimy, kia òweòwelemy ratximyhỹre. Tii tiu rexihedỹỹnoõtyhy, aõmy tiu rarybeõtyhy: Kia wadebòki rare tiu dori deuxu iwitxira ijõõre.21Deuxu rarybere: Israeli mahãdu, ohõtireny reake ohõtireny lusaõmy kaiboho dori warybemy rybedu toite. Jiarỹ (aratibienyrenyre) wadeehyy boibekemy tiu wanohõti rusaõtyhy aribireny. 22Araixawedenyre aõbo ibina ribi tule aòraruna ribi tiiboho riõrenyre iwese suburehekỹ riõmyhỹre wesele. Bodoosekre wadee, jiarỹ dori ataradadu rare.23Biu-ki, rirajuarenykre deysamy. Kia wadee riwinyre òraruki wahe Deuxu ruruterehekỹ wahe. Rawinyrenykre deàlànadi, bede awityhyhykỹki wahe! Hãwalò tule bedeyxe taòwòru-ò wana wahe mawinybenykre ibutumy deysamy. Tii heka Deuxu, ritarenyre israeli mahãdu wahe kawesemy heka riteòsinyre taruruterehekỹ.24Deuxu, israeli mahãdu tarasadu, rarybere wamahãdureny-ò, jiarỹ heka awidỹỹdureny rare teaõ koki hikỹle wahe, jiarỹ arawinyre. Ixisohoji hyy aõnaõna rewinyre ibutumy reukore biuwetyy tule remyre suu moõ riwawiòhenanyõ hyy. 25Jiarỹ tiu areòbyõtyhy kia bitynykemy. Kia rybe, deuxu rybedu ruihikỹ ariwinykre. Kia rybe erysydu mahãdu taraykymy tiiboho bedeeryõmy roire ariwinykre heka bedeeryhykỹ itxenadỹỹdukỹ mahãdu-ò ibutumy arirahorekre abedeeryna ibinamy. 26[Diarȳxe ariwinyke mobo wawerbi-my rȳira rybe tai òbitimy, inatyhymy relekemy rareke. Kaa Jerusale hãwã roire tai ixyby iny rahãwãnykre tule Juda hãwã ixyby relekre. Awinykre kia tiiboho rȳikremy, ratakre ibinabina-hkȳ-ribi. 27kia anarybekeki bero kudȳȳke, bero ibekõmy kdoike.28Diarȳ rarybere Ciro-ò: —Kai biwedunykre wanidi tule biwinykre wadeewi mynamy. Kai tuu marybekre kia Jerusale ixyby relekremy tai Deuxu heto tymyra roikremy.]
Chapter 45

1Butxi raõbinanyõhyymyhỹre tawidỹỹdu-ò. Suu rỹỹraxiõhyymyhỹre aõbo tewinyterimy. Tule rarybeõhyymyhỹre: “Kai teeryõte aõmysỹdỹỹ!”10Iriòre raryberybeõhyymyhỹre tyby-ó: —Aõherekibo kai boho aruakemy tarutenyte.11Israel Deuxu Tyhyhykỹ òbitihyy rare rarybere: —Awidỹỹdu rarybere: Inatyhykõ aõboka kai boho bexirybenybenykre jiarỹ aritỹnynykre timybo wariòreboho-di ròrenywahỹre? —Kai boho aõbo tuu tarutenyteri biwaerynanybenykremy aõ widỹỹmy?12Jiarỹle heka bede rewinyre bede mahãdu rewinyra tuu rasỹnykremy. Wadebòtyhy-dile biuwetyy retàtere. Tahe raryberehe txuuta ahãdu Taina rexitỹnynykremy.13Jiarỹhyyle Siro-ò rarybere aõ riwinykremy tarasana ariwahinykremy. Jiarỹ widemana ariwinykre ryy tidibo tii rakremy. Tii ixybyle Jerusale hãwã riwinykre wahãwã wahe, tahe wamahãdu deòdumy roire ritakre ixihyymy rỹikremy. Tii aõ rexitòenyõkre aõmy aõ òwydỹỹnamy. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ ruruterehekỹ heka rarybereri.”14Israeli mahãdu-ò Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “Kai boho heka idi boibekre iny idi ratyhymyhỹre-di tyhyna-di Ejitu aõ tyhyna-di, Etiopia aõ tyhyna-di, Seba mahãdu tyhyna-di. Kua iny rariehekỹ. Kai boho botabenyke tii boho eòdurenymy roirekre. Womati mynana-di aherenymy roikre. Tii boho tatiòwomy rejuxunyrenykre akotxireny rybe wihikỹ raryberenykre. Deuxu awanareny ratxireri iribi ijõ Deuxu ijõõre. 15Israeli Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu rihedỹỹnymyhỹre, tii heka Deuxu Tyhyhykỹ rarem tahe awi riwinymyhỹre ierykõnalemy.16Suu ritxoo widỹỹdu heka rabedeworenykre ibutumy raixỹrurenykre. 17Tahe Israeli mahãdu heka Deuxu Tyhyhykỹ rihedỹỹnyrenyre tuhyy rarekremy tiu rabedeworenyõtyhy raixỹrurenyõtyhy.18Deuxu Tyhyhykỹ biuwetyy riwinyre Tiihyyle bede riwinyre ritàdire taherina-ò timybo rarekremy. Tii riwinyre uri ixihyyhykỹlemy roikemy aõkõ tahe bede mahãdu tuu rasỹnykemy. Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “Jiarỹ Tyhyhykỹ rare ijõhe ihõõre.21Jiarỹ tuu rarybeõre wasimy tuu raybeõre bedeluru-ki wahe tule Israeli wamahãdu-ò rarybeõre riwaijekemy bederahy morõhõkỹmy. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ inatyhyna-di rarybewahỹre tiihyylehe rare tyhydỹỹna. Deuxu Tyhyhykỹ tasỹ suu ritxoo wana.22Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “Bodoike ta ibutumy iny mahãdu rahenyrenyre tarunareny-di bexibutunybenyke besideòsinybenykre wahisidỹỹna-ò. Aõ rieryõhyy mỹhỹrenyre rexitòeny mỹhỹre suu ritxoo-ò tiu rihedỹỹnyrenyõtyhy iny mahãdu òwòru ritxoo-di retyymyhỹrenyre wihewomy. 23Marybebenykre wijityhyle abededỹỹnanarenymy marybebenyke, wimy wimy marybebenykre ixidee wikeki kanyhỹ! Mobohe juhutyhy rarybere aõhebo bede rotỹỹnykremy. Jiarỹ aõkõ aõbo Deuxu Tyhyhykỹ? Tahe ijõ Deuxu ihõõre dori waribi! Jiarỹ sohoji Deuxuhyy rare. Deuxu Tyhyhykỹ aõdudu aõkõ heka Jiarỹ rare wamahãdu rehedỹỹnymyhỹre.24“Bede mahãdu ibutumy bodoosebenyke wadee tahe arahedỹỹrenykremy taheJiarỹ dori aDeuxureny rare, ijõ ihõõre witxiramy. 25Jiarỹ wanimy warybehe retàdira tuhyy. Tuu rarybewahỹre òbitihyylemy tuu rotỹỹnykre inatyhymy. Inatyhy tyhymy ibutumy tatiwowomy akotxi reserenykre raryberenykre òbitimy ratxirenykremy wadee. 26Tii boho raryberenykre Jiarỹ sohojile Deuxu Tyhyhykỹ iny retarasadỹỹnymyhỹre. Ibutumy tera mahãdu bedewomy rỹikre tule raixỹrurenykre wakotxi. 27Tahe Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare, wamahãdu rotakemy ariwahinyke tii boho wadee realarenykre.”
Chapter 46

1“Beu suu ritxoo, Nebo suu ritxoo rexirabynymyhỹre ta resemyhỹre sutxi. Kia suu ritxoo iròdu tyre-ki idi riwymyhỹre iutxie nihiỹ heka rare iròdudee riteysenymyhỹre. 2suu ritxoo rexirabynymyhỹre ta resemyhỹre tii boho heka timy rexihedỹỹnyrenyõtyhy òludu mahãdu riwymyhỹrenyre.3“Israeli mahãdu boholabenykre, Jaò riòre mahãdu irulemy ratximyhỹrenyre boholabenykre. Tekoatenyteuhyyle aradyrenyre, tuhyy arayrybuny wahỹrenyre. 4Tiubo mamatuarinybenykreu heka Jiarỹ Deuxutuhyyle ararekre, aradereny raurauranykre arayrubunyrenykre Jiarỹa arawinyrenyre adireny aretyykre, Jiarỹ arawiòhenanyrenykre ta arahedỹỹnyrenykre.”5“Mowanabohe widee biwaõibenykre? Mobohe wawesere? 6Inyõ aõwomati tarỹrỹ womati tarỹrỹ ura rimymyhỹre suu ritxoo widỹỹdu-ò riwahinyre tasuu ritxoo riwinykremy imyhudi tahe suu ritxo-ò tatiòwomy ikotxi rejuxunyrenyre.7Tai tahe tabro-ki suu ritxoo riwymyhỹre taherina-ò taile ririmyhỹyre. Tahe suu ritxoo-ò rexitòenykeki tii rirawyònyõtyhy tii rihedỹỹnyõtyhy aõhõkỹmydỹỹnana ribi.8Òrarudu mahãdu õhõtireny reake itxi maraykynybenyke awimy raykywimy matxibenyke! 9Ohõtireny beaker aõbo juhuu rỹire-txi tahe bityhynybenyke Jiarỹ sohojile Deuxu raremy tahe wawese ijõõre waribi.10Bede onanau ribile rarybere aõbo kỹnyikremy juhuutyhyle rarybere aõbo kỹnyikremy. Rarybere tuhyyle tuu rỹikremy ibutumy ariwinykremy idi rahõtinyra tuu rỹikremy. 11Habuõ oriente ribi reteònyre suu irehe ribi wylemy hulele wese kanake. Wadeewimy riwinykremy. Iwesemy rarybere wesemy ariwinykre. Aõ rahõtinyre ariwinykre.12Iny nohõtitxy mahãdu boholake! Ahedỹỹnareny raroorehenykremy tahõtinytenyte. 13Tahe Jiarỹ ariwinykre kadehemynyòralekremy atarasanareny adeereny rarybere wahe. Tii heka raroorehenyõtyhy heka! Elelemy Jiarỹ arotakre! Siaõ-ki sỹdu mahãdu aratakre tai aritxuakre Israeli mahãdu-ò waixiòlòdỹỹna wahe.”
Chapter 47

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “ Bubeheke arynana ribi idi tahe bunyke suu tyre-ò. Kai heka ijadòmatyhy ruxera wese juhuu tate ywimynodu tuu teòwarimyhỹte tahe tiuhe tuuõtyhy Kia wese. 2Wijihe kai deòdumy tate bimyke aõruxõmodỹỹdu ta ỹnyde ruxõmodỹỹ biòrarunyke. Aòsanahety bitake atyy birasenyke ati itỹnylemy beurokre bero kotxi.3Ibutumy umy robikre adehekỹlemy, tadehekỹlemy. Jiarỹhe araòwynykre tahe mõohe riwaõkròõtyhy”. 4Iny hedỹỹdureny Deuxu ruruterehekỹ Israeli òbitina Deuxu. 5Tii rarybere Babilonia-ò: “ Bunyke tarybeõmykre; makehewa bedeluru bede-ò tahe tiu kai bede wedu hãwyymy maniniõtyhy.6Jiarỹhe wamahãdu wahe waky reare wamahãdu rehitxinyre tai dori aõhõkỹmy resỹnyre tahe rewahinyre ebòreny-ò tahe kaihe awiõre tamyreny iribi awimy aõkõhe matuari mahãdu tewotõmony binahakỹte. 7Kai wedu hawyymy tiehyymy atxikemy taraykynyte tahe tõtxi ririõhyyre timy rõhõtinyõhyyre ibutumy rexihukre.8Kai òtaluure aõhe botỹỹnyõke sỹny tahõtinymahãte aõbo iòhãru. Kai marybeke kiamy: “Moo ihõõre awihikỹ wawesemy! Moo ihõõre wawese wahe! Tiu wytesemy kratxikõtyhy waritxòre bohonõ waribi rurukõtyhy” Tahe wiji boholake aõmybo adee ararybeke: 9Jiarỹ reeryre kai òwòru-di aõmysỹdỹỹdu tate aòwòru heka irurutere rare tahe kia ibutumy aõhe rotỹỹnyõtyhy. Isitere ribile heka tatxulemy kai mawytesenykre ariòrereny aribi ituekre.10Aõbina dile heka awimy tahõtinyte wahe taraykyny mahãte moõhe rieryõhyymyhỹre aõ tewinyteri wahe. Abedeeryna aõ teery mahãte arabonymyhỹre dori. Kai tahõtiny mahãte kiamy: “ Moõ heka ijõõre awihikỹtyhymy wawese wahe!” 11Tai dori aõbina atyre resekre aòwòru widỹỹna aõmy rotỹỹnyõtyhy. Aõhuduna heka rehemynyreri tiu iribi mahenyõtyhy. Aõbina kanakre heka tiu idi taraykynyõmahãte isitere ribi teraòõhyymahãte.12Ixinamyhe idi mabeke aòwòru widỹỹna-di tewiny mahãte-di atỹmyramy tatemahãule. Idi arawiòhenake òsỹny aòludu mahãdu ribi. Idi aòludureny ribrebunyke. 13Atohodỹỹdu mahãdu sõwe hỹre mahenyõtyhy. Biu erysydu mahãdu adee kanake arawiohenanykremy. Tii boho biu-di ratyyritiny myhỹrenyre taina sõwe idi retehemyhỹrenyre tai ahãdu ahãdumy raryberenykremy aõhebo rotỹỹnykre adee.14Tii boho heka nobò wesemy roire heòty idi rahurenykre tiu rahenyrenyõtyhy. Tii boho heka ìhõõre heòty riòreõny idi rahetorenykemy rymy ibire-txile. 15Aurerarudu mahãdu-ò kia wese heka rotỹỹnykre idireny juhuu atxi mahãte. Ibutumy tii boho roirenykre taryy sohoji sohoji-di tii boho arahedỹỹnyrenyõtyhy”.
Chapter 48

1Israeli mahãdu boholabenyke! Juda riòre riòre mahãdu boholake! Deuxu Tyhyhykỹni-di tarybe mahãtenyte. Israeli mahãdu Deuxumy reàlàkemy tahe kiamy òbitityhy aõkõ toite inatyhy aõkõ. 2Kai boho tarybe mahãtenyte hãwã òbitisỹdumy atximahãtenytemy tahe Israeli Deuxu tetyhynymahãtenyte Deuxu Tyhyhykỹ Iruruterehekỹ tetyhynyte tarybe mahãtenyte.3Deuxu Tyhyhykỹ rarybere adeereny: “ Juhu bedeu Jiarỹ rarybere aõhebo rotỹỹnykre itỹnyhỹkỹlemy rarybere aõhebo kodotỹỹnykre. Aõweselehe rewinyra tai ibutumy relere itmybo tuu rarybere weselemy. 4Jiarỹhe reeryre kai boho heka õhõtitxurenyre aterehe toite womati weselemy womati bure wese. 5Tai juhuule kiamy rarybere aõhebo rotỹỹnykremy ikokile wahe adeereny rarybere dori. Tai tiu marybeõtyhy asuu ritxoorenyle kiamy relere dori.6Ibutumy rotỹỹnyre iwese Jiarỹ rarybere wese kai boho kia idi bityhynybenyke Jiarỹle heka kiamy inatyhynamy rarybere-ki . Tahe wijihe aõ tỹmyramy ararybekre aõwasimy ararybekre kai boho teeryõteny idi. 7Wijihe aõ rotỹỹnykemy ariwinyke kai boho tiu tuu taholaõhyy mahãtenyte tuu rybe-ò tai marybebenyõtyhy teerytenyte-ò.8Jiarỹhe araeryrahe aratyhynyrenyõkemy reeryrahe kai boho dori rybedỹỹsa erykõ nohõtitxuhykỹhyymy toite! Tai dori kiamy taholaõhyy mahãtenyte aõ-ò aõ teeryõhyy teeryõhyymytenyte aõbo rotỹỹnykre.9“Jiarỹhe waykarana atyrereny aritxiwikremy arahurenytyhykremy tahe kiamy deàlànahe wade ihõõre wanimy. Tai dori wotòena-di watxiwahỹre Jiarỹ dori Deuxu rare inyõ wadee reàlàkemy. 10Jiarỹhe rewinyre aaõhõkỹmy dỹỹnana aòrarunareny ribi rexirahebenykemy iwesele womati tarỹrỹ urahakỹ wese heòtyru-ò rasõmyhỹre wesekemy. 11Wani òraru-dihe ariwinyke; Wanihe inyõ rabinaõtyhy. Ijõ wani-di heka inyõ tuu reàlàõtyhy kia deàlàna wade sohojilehe rare.” 12Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “ Israeli mahãdu boholabenyke, wamahãdumy retare dori. Jiarỹ sohojile Deuxu rare. koludu ta ikonana rare. 13Wadebò-dile suu retadire taherina-ò retàtàre biuwetyy wahe. Warybe rewahinyre idile relere.14“Bexibutunybenyke ibutumy! Boholabenykemy! Suu ritxoõ rarybeõlere tuu rotỹỹnykremy: Hãbu Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ iluure wadeewimy riwinykre tahe waruruna-di Babilonia-ò bekoabenyke. 15Jiarỹle tamy ryryre, tamy rarybere idi tii nade. Tii riwinyke òbitimy ratxikremy ariwinykre.16Wiji tahe mynake kaò boholake aõmybo rarybereri-ò. Bede ròrarunyrenyreu tiu rarybeõmyhỹre wasilemy idi rewedunywahỹre ibutu aõna õna juhule riòrarunyre.” Wiji Deuxu Tyhyhykỹ tatyytyby wade riwahinyre riwateònyre.”17Deuxu Tyhyhykỹ Israeli òbitihikỹ, tarasadureny tamahãdu-ò rarybere: “Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ araerynanymyhỹre adeewimy araijewahỹre ryy-di mariabenykemy. 18Aõherewexe! Kai boho warybe many biwinybenykeki! Awimyhe bexiòlònybenyke bee rariare wesemy. Tuhyylemy botabenyke tuhyymy bero nihkỹ àbò wese.19Arude juradỹỹna mahãdu rasõwerenykre roirekre ỹnyra manarutà sõwemy berohokỹ nihikỹ ludu wesemy tiu iribi wanohõti rusaõtyhy tii tuhyyle roirekre wakoki.”20Babilonia ribi mahenybenykre irà wesemy bedesa iràmy! Kaa rybewimy marybebenyke ibutu bede bede-ò. “Deuxu Tyhyhykỹ tadeòdu ritare, Israeli mahãdu wahe.”21Bederahy ribi tamahãdu Deuxu ridyreu heka môo bee risaõhyylere. manayky ribi bee kedeakemy tii riwinyre, tii ribòhònyre mana bee iribi reare. 22Tahe Deuxu Tyhyhykỹ rarybere inyõ aõbinamy reòarimyhỹre mahãdu-ò. “Adeereny ihõõre amynydureny wahe!”
Chapter 49

1Bede mahãdu irehe ludu mahãdu boholabenyke warybe Deuxu deòdu rarybereri-ò wahe, boholawibenykre ibutu bede mahãdu. Jiarỹ nadiwo-ki watxilewahỹreu Deuxu Tyhyhykỹ riwatare ta reaõule wahe Tii wanimy dyryde. 2Tii warybe heka resynamy riwinyre mayrehe txuree wesemy tahe tebò-di riwaijere. Wyhy txurà dese wesemy Tii riwawinyre debòna riyrubunymyhỹre tiubo riuhekremy wahe.3Tii wadee rarybere: “Israeli kai wadeòdu tate aribihe ariteòsinykre waruruna nihiỹ wahe.” 4Tahe jiarỹ raryykynyre: “Ibutumy waõmysỹdỹỹna heka aõmy aõkõhykylere. Ibutumy waruruna urihyyle rare ihỹre jiarỹhe reeryre Deuxu Tyhyhykỹ riwahedỹỹnykre waõna õna ribi wadee aõ riwahinykre.”5Jiarỹ reaõule Deuxu Tyhyhykỹ riwatare tamy teòdumy tamahãdumy ributunykemy kididykemy ixybyle kodoòsekemy tamy. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ waluutyhyre. waDeuxu heka waruru rare. 6Tahe Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: Kai wadeòdu sohojile aõkõmy atxibekre Israeli mahãdu irulemy rỹimyhỹre ixybyle kididykremy. Ixybylesỹ ritxuarenykre Israeli mahãdu wahe. Tule arawinykre kai loòsònamy mabekremy ijõ mahãdu-ò watarasana biwykremy bede bede mahãdu-ò.”7Deuxu Tyhyhykỹ Israeli òbitihikỹ Tarasadu tadeòdu-ò rarybereri Kia ixinaludumy rare yaranamy roire bede mahãdu-ò. Iòlò mahãdu-ò aõkõdu wese. Deuxu Tyhyhykỹ tadeòdu-ò rarybereri: “ Iòlò mahãdu, bede mahãdu arurunamy robirenykre tii boho kidirahukre tawotimy adee ràlàrenykre awa-òle aratyhynykre. Jiarỹ tahe Deuxu Tyhyhykỹ rare warybe mynamy rewinywahãre tuu. Jiarỹ Israeli òbitihikỹ, Deuxu aratare kai wadeòdumy mabekre.” 8“Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò rarybereri: “Tiubo rehemynykre bedeu ariteòsinykre wainytyhyna tai heka aixitòedỹỹna arirawyònykre; jiarỹ arawiòhenanyrenykre. Jiarỹ arayrubunyrenykre awanarenyhe bede ariywinykre bede mahãdu wana ariwinykre bede ywina awanareny bede mahãdu; ixyby relekre asureny tahe ixybyle adee ariwahinykre kia wijilehe rare bede rabynyra.9Ròtena mahãdu-ò ararybekre: “ biòlònybenyke ròtena ribi!” Bedelurumy rỹimyhỹre mahãdu ararybekre: ‘Kai boho ixinamyhe toite!’ Iwese budoini ryijàti-ki asimy riroximyhỹre wese tii boho roirekre ihyy hãwãlò aõjuhuõhõkỹ-txi bekoakre taihyy boibekre.10Ihõõkre ramamy rubu tasỹ bemõmõmy rubu tule. Txu itòtee ribinanyrenyõtyhy tasỹ yhy tòteehekỹ tulekre bede mõrõhõkỹ ludu riòhytỹnyõtyhy. Jiarỹhe idi rawotòere, jiarỹ aridinodunyrenykre titxibo bee reareri-ò. 11Hãwãlòtxi ryy aritoakre ryy widemyna tidibo wamahãdu roikremy.12Tii boho kanabuaredenykre bede rehe ribi iraru ribi,ta txu ròtena ribi Asua bede ribi ibòò wahe.” 13Biumy mawinybenyke ta bexideysanymy suu! Hãwãlò rawyhyrarònymy Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò ribedesanymyhỹ; Tiihe riruxetòenyre aõhõkỹmy rotỹỹnymyhỹre mahãdu.14Tahe Siaõ mahãdu rarybemyhỹre: “Deuxu Tyhyhykỹ riwaatyrenyre; Deuxu waribireny tohõti rusare.” 15Deuxu Tyhyhykỹhe rirawyònyre: “ Hawyyõ aõbohe tariòre ribi tõhõti rusake aõbo huỹtòdu ribi wahe, riruxetòenyõkre aõbo tawoludu hỹrele. Tii tariòretyhy ribi tohõti rusakeki jiarỹ tiu heka aribi wanohõti rusaõtyhy.16Jerusale ani heka wadebòube-ki roire asuòtity ribi Jiarỹ tiu wanohõti rusaõtyhy. 17Jerusale widỹỹdu mahãdu ele elelemy diradumyhỹdenyde kia ritxiwire mahãdu rihenymy rỹireri tii boho tarahurenyre taixỹtybylemy roire. 18Betehebenyke tiòtiòmy; tabetehebenykre aõhebo rotỹỹnymy roireri-ò! Tai hãwãdu mahãdu rooserenyreri ritehemynyrenyrerihe! Inatyhymyhe ararybekre warynamy ibutumy tii bohohe nohõ weselemy roirekre ijadòma hãbumy roikre tõhõ-di ratximyhỹre weselemy.19Asuurenyhe rabynyrahe ixinaludulemyhe relera tahe wiji raylakre tamy sỹmy kodoikre mahãdu-ò. Arabinanyra mahãduhe aõ irehe-òhe aradyrenykre. 20Wetxu bedeu reare mahãdu heka taròosere mahãdu rasỹnykremy aki tai aõ txumy rarybekre: “Kaa he suu iulatyhyhe! Tahe tuuhe rarurenyreri suu ibỹỹmy arasỹnyrenykremy.”21Tai tahe kawesemy maraykynyke: Timybohe raritxòrenyre waritxòrehe ihakukõre jikarỹ hawyky ixinaludu rare, deramy ijira wahe wetxu mahãdu wahe. Mobohe ritibienyrenyre wadeke. Jikarỹ heka ixisohojilemy watxiwahỹre! Tiribibohe doidenyde ibutumy wahe”?22Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Bede mahãdu-ò wadebòhe ariterenykre rieryrenykremy Jerusale kididykremy ixybyle ariòre boho idi retyymy tawyò-ki taaxiòti-ki.23Iòlò mahãdu ariòrereny-di retehemy rarekre, iòlò hãbu mahãdu iòlò hawyy mahãdu tatiòwomy akorenytxi reserenykre, bede-ò taòsana-di rekoakre; awa brybryxireny ritorenykre. Tahe kai boho bierybenykre Jiarỹ Dori Deuxu Tyhyhykỹ rare wahe inyõ riwatyhynykeki tahe tiu bodỹỹnamy ratxirenyõtyhy.”24Inyõ aõbohe riwyke debòna iny ehehe ribi? Rotena mahãdu aõbo rahenyke wedu mahãdu ribi? 25Deuxu Tyhyhykỹ kohemy rarybereri: Hãbu ehehe debòna iribi riwyke. Ròtena mahãdu ròtena ribi ritakre. Jiarỹhe aresykre aòludu mahãdu wana, Jiarỹle ariòrereny aritakre.26Aòludureny tadereny òbitilemy riroxikre iribi riõrenykre tahãlubureny òbitilemy vii weselemy. Tai tahe ibutumy rieryrenykre Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare Tarasadu wahe. Israel Ruruterehỹ òraru ribi atarasadureny.
Chapter 50

1Kai boho teerytenyte iwese hãbu tahawyy riteònymyhỹre wese aõbo arateònyrenyre. Timybo tahe arierykre wii riatyrenyre. Kai boho teerytenyte aõbo adireny rahonyrenyre wetxu wesemy wadevena òwymy. Kõre. Kai boho ròtena mahãdu toitenyte aòraruna òwymy. Arateònyrenyre ayaranareny òraru-ki.2Aõkibo inyõ watxi reaõre aratarenyreu. Aõherekibo inyõ rirawyòrenyõre raryreu. Timyreribo tahe waruruna ituere aõbo? Kõre. Urile ararybekeki bero ruỹkre. Tahe bero bederahyymy relekre òtura bede momo rahukre rarònykre dori. 3Tahe biuwetyy arihetynykre bedeluru-di. Aõwesele ruumy ariwinykre bedeluru-di.4Deuxu Tyhyhykỹ riwaerynanymyhỹyre timybo ararybekremy dewyse mahãdu riteysanykremy. Txuõtxuõlemy rudimy òbitimy aroholakremy Tii riwinymyhỹre. rarybemyhỹre-ò5Demux Tyhyhykỹ bedeery wade riwahinyre tahe jiarỹ rebureõhyyre ilau rexiòõre. 6Wabrò rewahinyre ohòte-ò waòsana rewahinyre kia wajuhutesiri risymyhỹre-ò. Rexiwòõhyylere riwalahinymyhỹre-ò tule waòsana-ò rarybexinyre-ò.7Tahe araixỹruõtyhy Deuxu Tyhyhykỹ riwawiòhenany wahỹre dori. Tai mana tere wese watxiwahỹre rexieryre dori jiarỹ inyõ wadee riwaixỹruõtyhy.8Wamynydu dori ioholemy ratxireri. Moõ aõbo aõbinamy wanimy rarybekre. Dehe ikoirenykre wahisidỹỹ heto-ò. Inyõ aõbo wamy rarybekre. Manabohe wamy marybekremy. 9Deuxu Tyhyhykỹ wawiòhedỹỹdu tai dori inyõ tiu aõhõkỹmy riwasỹnyõtyhy. Ibutumy waòludu mahãdu rexihurenykre iwese txudòera tyky rahumyhỹre wese.10Boholabenykre kaiboho Deuxu Tyhyhykỹ tetyhynymyhỹtenyte teòdu rybemy teòbyny mahãtenyte: Ryy tariamahãtenyte bedelurumy Deuxule bityhynybenykre, bitàdibenykre araròsònareny Deuxu-ò.11Kaiboho heòty tetoonymyhỹtenyte ebònareny teywinytenyte wyhy heòty-di tahe awyhyrenydi-le bexirubunybenykre. Deuxu Tyhyhykỹ kia rare kidiwahinykre aõhõkỹmydỹỹnana tabohe sõwemy botỹỹnykremy araraòmyhỹrenyre dori.
Chapter 51

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Boholabenykre tarasanamy riraòmyhỹrenyre wawiòhenamy rexitòenyre mahãdu-ò.2Ohõtireny itxi reakre mana ribohònyre-txi. Manahakỹ ribi aratarenyre dori. Abraaõ Sara-di mohõtinybenyke moriokorebo toitenyte. Abraaõ iriòre ijõõre tamy raryreu tahe tamy sõwe riokore rewahinyre.3Jiarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, Jerusaledi raruxetòenykre ibutu heto itueredi. Bede moro heka ariwinykre bede awimy iwese Eden hãwã wese wahe. Taihe deysanatyhymy ijõdikre wiu awimy rỹikre, tahe wiuna wadee rỹikre.4Boholabenykre waijoi mahãdu warybe-ò: Wabedeywina ariwahinykre bede mahãdu-ò. Warybe myna aritàdikre loosòna wesemy ibutu bede mahãdu-ò. 5Irehe bede ludu mahãdu riwaraòmyhỹrenyre tahe riwatyhynymyhỹre ariwiòhenanykremy.6Betebenykre biu-txi iribi betehebenykre bede-ò. Biuwetyy aõwesele rexihukre wàdàdi. Bede tahe tyky tyby wese rexihukre, tabohe sỹdu mahãdu òhò wesemy rururenykre. Tahe ròtarenykre waruruna heka tuhyy roikre.7Boholabenykre kai boho teerytenyte òbitityhy rare abede ywina awoki ratxireri. Breburenyõmy matxibenykre inyõ ibinamy umyreny rarybekeu. Adeburenyõmyke inyõ arabuarenykeu adebureõmy arabuarenyreu . 8Tii boho dori budoiniwona bodoinisira txudòera riròra wese rexihurenykre. Tahe ròtarenykre waruruna heka tuhyy roikre.9Bexixake! Bexixake! Deuxu Tyhyhykỹ arurunatyhy-di biwatabenyke, juhuu tewinyte wese. Kai Raabe teorote aõni terubunyte berohokỹ ludu. 10Kai bero teturỹnyte; beheỹ teturỹnyte bero tya-ki ryy tewinyte Kia iny mahãdu tetate idi rakemy.11Deuxu ritare mahãdu rooserenykre tasỹ-ò Jerusale-ò rawiunymy rooserenykre tai reysamy tuhyy roirenykre. Deysana awityhy roirenykre bedewona ihõõkre ibru tule.12Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Jiarỹ ruruna rewahiny wahỹre. Tahe aõherekibo iny rurumyhỹre lau taberytenyte nobo wesemy ituemyhỹre.13Aõherekibo teixãwididỹỹnytenyte Deuxu Tyhyhykỹ awidỹỹdureny ribi. Biwetyy ritàtere bede riyrylemy roire. Aõherekibo aòludureny ibinahakỹmy tuhyy taberumahãtenyte. Idihyy aheworeny reamyhỹre arahurenykremy. Timybo tahe ikyaranareny adeereny relekre.14Rótena mahãdu aõwesele ròhònyrenykre. Tii boho ruruõrenyre rama risaõrenykre. 15Jiarỹ berohokỹ abo reixedỹỹnymyhỹre tahe abo rawodỹỹny myhỹre.16Jiarỹ adeereny waerydỹỹna rewahiny wahỹre wadebo remywahỹre biwetyy retàtere bede riyrylemy ratxikemy rewinyra tai Jerusale sỹ mahãdu-ò rarybewahỹre: “ Kai boho wamahãdu toite.”17Bexixake, Jerusale mahãdu mỹike, Deuxu Tyhyykỹ riwinyre bee deburenarenylemy teõte. Kai ibutumy teõte idi tarumahỹte. 18Ibutumy ariòre tetybienyte ribi tahe sohoji ihõõre tebò-ki bimykemy biwiòhenanyke rariakemy.19Kai inatxi aõhokỹmy tatỹỹnyte aõbinahakỹmy: Asu rexihure, aòludu rahure dori, ijõta rama rahurenyre amahãdureny. Mobo tahe adi raruxetòekre. Mobo aramykre. 20Ijoi mahãdu ahãwã ludu nohõti bremy ramamy rubumy resemyhỹreny iraruwetya-ki iwese budòe hawyy ruidu mahãdu rirubunyre rimymyre wese.Tii boho reserenyre Deuxu Tyhyhykỹ yarana òraruki wahe.21Herewelàhà Jerusale mahãdu tarumahãtenyte mona bina-di wese. 22Boholabenyke Deuxu Tyhyhykỹ-ò amahãdu-di rimykre-ki. Wiji aribireny tahe retare wadeburena bedeò-di kia heka ararubudỹỹnyra. Tahe tiu idi buruõtyhy.23Kia tahe bedeò ariwiwahinykre aòludureny-ò tii boho raryberenyre boibenykre bede-ò atyrereny arariarenykre. Kai tỹite atyre rariarenyre suu wesemy atyre rariarenyre.
Chapter 52

1Bexixake Jerusalë, bexixake wiji kia ixyby aruru bitỹmyrenybenyke. Hãwãòbiti tyhy, bexityynyke atyy owyhykỹ-di, kia dori ityhydỹỹduõ mahãdu, kua iny mahãdu susuhukỹre, tiu ixyby awanareny ihãwarenyõna.2Siaõ hãwãruxera, tabrejumy sutyre-ki tanyteri, bexitake areruti womati-ribi, bexilàmadỹỹnyke, atyy-ribi suỹnysi bitòtytòtynyke kiata arynanatxi bunyke. 3Deuxu Tyhyhykỹ rarybere tasỹreny taijoireny dee: — Tiubo kai boho tadytenyteu wetxu wetxu wesemy iwitxira hãwahãkỹ-ò, inyõ araòwynyrenyõhyyrenyre; iwese tahe diarỹ tule araòwynyrenyõkre wetxu-ribi bòhònybenykre-ribi.4Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kodelemy wasỹreny mahãdu roire Ejitu-ò tai rahãwanyrenykremy; kia tii boho ròirenyre kiemy ixideewimy. Irahudi tahe Assiria ridyrenyre wetxu wesemy kiata aõmy riòwynyrenyõhyyrenyre.5Aõmybo tahe wiji rabireri? Babilonia iyrybutyhyle riwinyre: wasỹreny waijoireny wetxu wesemy ridyrenyre kia aõmy tamyreny riòwynyrenyõhyyrenymy.Kua mahãdu iny rimymy ratximyhỹrenyre ròtarenymy rirajuamyhỹrenyre kiata wamy ibinahyymy rarybemyhỹrenyre rexijuhunyrenymy aõkõ. 6Kia tahe txuu kanakre kia wasỹreny waijoire wani rieryrenykre diarỹ raremy, tuu rarybere: “Diarỹ kaki watxireri!”7Timybohe iruxerare rybe wahi-di nodu raijaranymy rareri hãwalò hãwalò-di, ywimy iny rỹimyhỹkemy ijyy-di rareri, hedỹỹna ijyywihikỹ-! Tii rarybere Siaõ dee: “ADeuxu heka Iòlò rare! 8Boholabenyke itxeredu mahãdu rirajuarenyreri-ò! Tii boho rabedesamy rirajuarenyreri, ibutumy, kiemy dori taruetyhyreny-di tuu robirenyreri Deuxu Tyhyhykỹmy Siaõ dee ròòsererimy.9Jerusalë rabinabinare, beysamy mawiunyke, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ aijoireny-di asỹreny-di rawobrure kiata Jerusalë rihedỹỹnykre. 10Kia hãwãhãwãbede bede mahãdureny ruki Deuxu Tyhyhykỹ tabedeery tyhyhykỹ riteòsinykre. Bede bede hãwãhãwãibutumy tuu robirenykre kia iny Deuxureny iny boho rihedỹỹnyrenyremy.11Wasỹreny waijoireny, Babilonia-ribi bòhònybenyke! Ibutumy bòhònybenyke kia uritre derexirenyõmy aõnaõna susuhukỹ-ò. Bexisuhòbenyke kia Deuxu rybena heto aõnaõna-di brebuna-di tetyytenyteri. 12Ka wiji tahe kai boho elelemy aõkõ biòlònybenykre, bexiwòbenyke aõkõre, kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ adireny itxeredumy rakre. Israel Deuxu araijerenymy rakre ibutumy bede bedemy.13Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Ibutumy aõ wadeòdu riwinykre òbitihyymy ròhònykre; tii heka awityhymy turybe rỹikre kiata söemy ixidee rybena wiwihikỹ rimykre. 14Ibutumy s:oemy iny mahãdu ilau ruberurenyre, kia tu robirenyreu, kiemy dori tii ixiwesemy aõkõ ratximyhỹ, kia iny wesemy aõkõ ratximyhỹ.15Ka tahe wiji söemy iny mahãdu bede riòtiinyrenykre tuu robirenykreu, kia sõemy iòlò mahãdu rieryrenyõhyyrenykre aõmy raryberenykre. Kiemy dori robirenykre aõnaõnamy kia inyõ tuu rarybeõhyyre, kia rieryrenykre tiu Tamy roholarenyõre.”
Chapter 53

1Iny mahãdu rarybere: “Mobo tahe rityhynykre kia iny boho tamy roholarenyra? Mobo tahe tuu rarybere Deuxu Tyhyhykỹ reamyhỹmy? 2Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ deòdu ratỹnykemy risỹnymyhỹ alòbròna ruhunymyhỹre wesemy kia suu irubu-ki raumynymy ramyhỹre. Tii heka iruxerake aõkõre kia ityywike aõkõre, kia aõ tai awike heka aõkõhyyre tamy reketeherenykemy yda iny boho tuu rekeàlàrenykemy.3Tii heka hitxi hitxinalemy reare kia ibutumy iny mahãdu teramy rekoarenyre; tii aõdesedese riere kia aõhỹỹmydỹỹnana ionanaõmy. Kia heka iwese inyõmy rokobirenyõke wesemy; iny boho dorile idi reteheõhyymyhỹreny idi kia urile idi itxere deramy rekoamyhỹreny.4“Kiaremy tahe iny aõhỹỹmydỹỹnanareny rare tii idi retyymy ratximyhỹ, kia kia aõdesedesereny-di kia tii riemy ratximyhỹ. Kia iny boho tahe idi rõhõtinyrenyre kia ixiòraruki tuu riwinymyhỹmy kia Deuxu rirarytxynymyhỹ, kia Deuxu aõwimy aõkõ idi ratximyhỹ kia riwotõmonymy.5Kiaremy tii aõhỹỹmy rutỹỹnymyhỹ iny òrarunareny òraruki, kia rararytxymy ratximyhỹ iny aõnaõnareny binahãkỹ òraruki. Iny boho heka reytemy ratximyhỹrenyre tii rarytxynamy aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyre, iny boho reyterenyre kia tii rawotömore-ki.6Ibutumy heka iny boho budoeni boho riõmy ratxirenyre wesemy roiremyhỹ; iny boho sohoji sohoji taryreny òbitidile ririranymy roiremyhỹ. Ka Deuxu Tyhyhykỹ tahe tadeòdu rirarytxynyre; kia tii rirarytxydỹỹnyre iny boho tuu rekoamyhỹrenyre wahe.7“Tii ibinabinahãkỹ idi ratxirenyre, kia tahe riere ywihyylemy kia aõ rybemy rarybeõhyylere. Kia rybeõlemy ratxire iwese iròduõ rurukremy ratximyhỹ wesemy, kia iwese budoeni isityyy rakròmyhỹre wesemy.8Kia rabrejure, kia radyre rurukremy, kia inyõ tuu rõhõtiyreõhyyre aõhebo tii rutỹỹnykremy ratximyhỹmy. Tii rateòdỹỹre iny mahãdu irumy rỹimyhỹrenyre-ribi, kia rurure iny ijoireny iny sỹreny òrarunareny òraruki. 9Kia ratuudỹỹnyre rubudỹỹdu mahãdu weribiki, kia ratuudỹỹre iny iaõdimy rỹimyhỹrenyre-wana, kia tahe tiu inyõ rirubunyõhyyre kia roi rybe rarybeke aõkõre.”10Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Diarỹ aõnaibinamy arasỹnyre, aõhỹỹmy arasỹnyre. Tii heka taumy riwahinyre xiwena wesemy òraru òraruna ritakremy iurenana tahe iherehehekỹmy rarekre kiata tarioreriore bohomy robikre. Tii riwinykre wabededỹỹ òbitimy ròhònykremy. 11Kia sõemy aõhỹỹmy rutỹỹnyre òraruki tii ibedesatyhymy rarekre; kia tuu rexiwahinyre òraruki tii awihyymy ibutmy rarekre. Wadeòdu heka iòraru ihoõre, ka tii tahe aõhỹỹmy rarytxynamy rutỹỹnykre kia sõemy iny mahãdu tuu rekoamyhỹrenyre, kia wesemy tahe iòrarureny raixawidỹỹkre.12Iurenana diarỹ tamy bedewihikỹ ariwahinykre; tii rimykre aõwiwi ibutumy inihikỹ-wana kia iruruterehekỹ ibedeeryhykỹ-wana. Kiemy dori tii taumy òbiti riwahinyre kia rubudỹỹdu wesemy idi ratxirenyre. Tii sõemy òrarudu mahãdureny òraruki riwyre kiata Deuxu dee rexitòenyre kia tii boho iòrarureny raixawidỹỹkemy.”
Chapter 54

1Jerusale kai tiu tariòrenyõte tiu uladu dese teijeõte, tahe wiji mawiunyke beysakre deysalemy tahe Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “ Hawyy ixinamy rỹireri heka sõwemy iriòre ijõdikre hawyy tahãbu wana rỹireri ribi.”2Tahe ỹnyra heto-ki relemyhỹre heka bihinikỹdỹỹnykre tasỹ heka binihikỹnykre iyjamy iwidỹỹõmykre. Bitõranykre ahetoti imyremy bidekre. 3Kai aheto biterenykre ibutu bede bede -di amahãdu tasu rimyrenykre aòludu rimyre ixidee. Hãwã iny ijõõre tai sõwemy iny rỹxikre.4Brebuõmykre tahe tiu dori maixỹruõtyhy. Uritre mysajuraõmy mõõ dori arabuaõtyhy. Kai õhõti rusakre atỹmyrau sõwemy arabuarenyre kai ohõti rusakre aõhõkỹmydỹỹnana awytesena-txi.5Deuxu Tyhyhykỹ Iny Widỹỹdu Deuxu Rurutyhy dori ahãbumy rarekre; Israel Deuxu Òbitihikỹ ibutu bede bede Deuxu rare, aratakre. 6Kai heka hawyy ixinamy ihãbu ririmyhỹre wese tate. Tahe Deuxu Tyhyhykỹ ixyby adee ryryreri boosekremy. ADeuxu heka rarybemyhỹre: “Moo aõbo riteònyke hawyy mowanabo roimyhỹre itỹmyrau.7Jiarỹ heka rerire ixinalemy urihimyòlemy tahe wiji heka adee reòbyra. 8Wayarana-di wadeburena-di ibutemy aribi rexiwore; tahe waluunatyhy-di arawotòenykre adee.” Kiamy rarybereri Deuxu Tyhyhykỹ aTarasadu.9Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “Noe bedeu heka Jiarỹ rarybetyhyre tiu bedi bede rahuõtyhy kiawese heka wiji tiu adee arayarananyõtyhy. Tiu aõhõkỹmy arasỹnyõtyhy. 10Hãwãlò heka ixinamy rexihukre, bederatòò ixinamy rejuxunykre tahe waluuna tiu rexihuõtyhy adee; tahe rybe luuna retidire heka tiu ixãwiõtyhy. Kiamy Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri aluure-ki.11Jerusalẽ aõhõkỹmydỹỹnana sõwemy raraykyny myhỹrenyre bede bina-di mõõ aramyõrenyre. Jiarỹ arawinykre mana tỹrỹrỹhỹkỹ-di heto manana heka safira-di rarekre 12Aòwòna-ribi manasó-di rarekre ijòtòbòna berilo tỹrỹrỹhỹkỹ-di rarekre.13Jiarỹle sỹdu mahãdu arierynanykre tii boho imynydu ijõdire ywina ijõdire taile roirekre. 14Kai òbitina ijõdikre amynydu tai dori awityhymy matxikre tiú aõhõkỹmy botỹỹnyõtyhy tuhyy.15Inyõ adee reakreki waòrarumy aõkõ. Ibutu awana resukre iribi botakre ibutu aõbinamy adee kidirahukre ibutu ribi rotakre. 16Jiarỹ womati aõmysỹdỹỹdu widỹỹdu rare helòtyra ribunyre debòna riwinykremy aõbina-ò. Sodado widỹỹdu rare debòna-di bede rahukremy.17Tahe aõdebòna ararubunyõtyhy, tahe inyõ wahisidỹỹnamy rakeki tiu aõhõkỹmy arasỹnyõtyhy. Tahe wadeòdu boho-ò kiamy rare tarasana rewahinymyhỹre. Deuxu tyhyhykỹ rarybere.
Chapter 55

1Boholabenyke bee risare mahãdu: Bodoibenyke bemomomy! Bodoibenyke nieruõ mahãdu rỹsỹna biwybenyke biroxibenyke! Biwybenyke vii broreni huỹsy-wana iòwyõlemy.2Aõherekibo nieru tehumahãtenyte rasỹna aõkõ rare hỹrele. Aõherekibo aubewerireny-di tehumahãteny-di ramamy rubureny rahurenyre hỹrele. Warybe boholabenykeki, biwinybenykeki rãsỹna wihikỹ birasỹbenykre rỹsỹna wihikỹtyhy.3Boholabenyke wadee bodoike boholatyhykre abededỹỹnana itỹmyra mahabenykre. Awanareny aritidikre tuhyymy Davi-ò deysana rewahinyre adeereny ariwahinykre. 4Jiarỹ Davi bede mahãdu wedumy resỹnyre iribi heka warurunamy rieryrenyre.5Wiji heka kai boho bede mahãdu witxira-ò rybe bitidibenykre umy matxikre, bede mahãdu teeryõtenyte tii boho kanaijaranydenykre araòbynyrenykremy. Tuu kanyikre Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ ADeuxureny Israeli Deuxu òbitina adeereny rewahinyre ruruna deàlàna.6Biijebenykre Deuxu wiòhedỹỹna arumy atximahãtenyte-ki Deuxu Tyhyhykỹ-ò bexitòenybenyke iòhò-kile ratxireri-ki. 7Iny bina bina mahãdu ibededỹỹnana awi-ò rexirahaõremyre tararayky bina riixãwididỹỹnykre. WaDeuxu Tyhyhykỹ-ò bòòsebenykre Tii heka wotòena ijõdire tahe riixãwididỹỹnytyhyre dori.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: Warayky arayky wese aõkõ rare. Jiarỹ rewinyõmyhỹre kai boho tewinymahãte-wese. 9Iwese biuwetyy bede ribi irehemy roireri wese warayky heka iratyretyhy arayky ribi rare.10Biu ribi bee rejuxunymyhỹre nonoe rejuxunymyhỹre biu-ò rooseõmyhỹre bederixobanykre koki. Alòbròna ruhunykremy raumynykremy raratynykremy ity rayrubukremy ribrònykremy ry sỹna rawahikremy iny-ò. 11Kia wese tule warybe ritidire tiu roòseõtyhy aõ riwinyõre ribi tii riwinyre ibutu aõmybo rarybere wahe.12“Kai boho beysamy boibenykre Babilonia-ò ywinamy boikre asureny-ò. Hãwãlò heka bederatòò heka deysamy rawiunyrenykre. Ibutu òwòru Tebò ritòtynykre. 13Tikibo hede ijõdire òwòru wihikỹle ruhunykre tikibo bede rahyy òwòru wihikỹ ruhunykre. Kia heka adeereny itxerena rare kia riwinyre-wahe itxerena heka tiu ixãwiõtyhy.”
Chapter 56

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre tamahãdu-ò: “ òbitina-dihyy matxibenykre òbitimy biwinybenykre, iribi aratarenykre ariteòsinykre waruruna tarasadu wahe. 2Deysamy roire ibutumy sabadu txu riyrubuny mahãre mahãdu. Deysamy roire ibutumy ibina riwinyõre mahãdu.3Bede witxira ludu mahãdu Deuxu reàlàmyhỹre tiu rarybeõtyhy: “Deuxu Tyhyhykỹ wadi rehuõtyhy tamahãdu ribi. Weryrybò taumy wedumy ramyhỹ tiu rarybeõtyhy kia wesemy. Jiarỹ tiu arariòrenyõtyhy tai dori Deuxu mahãdumy aratxiõtyhy.4Deuxu Tyhyhykỹ tahe kia weryrybò mahãdu-ò rarybemyhỹre: “ Sabadu txu biyrubunybenykre wadewimy biwinybenykre warybe biòbynybenykre. 5Kia weryrybò hãwyyõdu mahãdu kiamy riòbynymyhỹrenykre wana ariwahinykre ariòre ratyremy. Ini heka templo-ò arirytinykre. Wamahãdumy rarehyykre. Ini heka tiú rusaõtyhy.6Iny witxira mahãdu heka Deuxu Tyhyhykỹmy reàlàmyhỹreny, Deuxu Tyhyhykỹ luu renyre, idihyy raõmysỹdỹỹmyhỹrenyre. Deuxu rarybere: Sabadu txu biyrubunybenykre wadewimy biwinybenykre warybe biòbynybenykre. 7Aradyrenykre bederatòò Siaõ-ò waheto — ó deysamy matxibenykre waixitòedỹỹna-ki. Tai xiwereny areòbykre wadee biwahinybenykre xiwena-ki. Waheto heka ixitòedỹỹna hetomy raninikre.8Ijõ mahãdu heka Israeli suu-ò aradykremy watxireri wamahãdu aributunykre wamahãdu adiòkesedỹỹnyde dori. Kiamy heka Deuxu Tyhyhykỹ rarybere diòkesedỹỹnyde tamahãdu Israeli hãwã-ò iwitxira mahãdu suu ribi.9Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “ Bodoibedenykre iròdu bedeyxe ludu birobenykre iròdu mahãdu” 10Wamahãdu itxeredu heka iruetàrenyre aõ robiõrenyre. Tii boho ibutumy ijòròsa rybeõ wese rare; herihyymy roire rõrõmy roirehyy roire deàruxeremy; tỹhi luumy, rasi luumy.11Kia ijòròsa byrehekỹ rare rỹsỹnahyy rurumyhỹrenyre. Wabudoini itxeredu mahãdu heka aõ rieryõre; ibutumy taryyrenyhyy roimyhỹrenyre ixidewimy riwinyrenyre. 12Tii boho rarybemyhỹrenyre widee: vii rikijerenykre vii tyhyhykỹ rikiõrenykre. Biurasòmy tule rikiõrenykre iratyretyhymy
Chapter 57

1Iny òbiti mahãdu rurumyhỹre tahe môo tõtxi ririõhyymyhỹre. Inywi mahãdu iõmy reare mõo tuu robiõhyyre. Ruruna binale ridyrenyre. 2Tahe iny òbitimy nodu awilemy bede rijemyhỹre òbitimy ratximyhỹre mahãdu heka ywinamy raharenyre, rurureu elerihynyrenyre ywina-ki. Deuxu wahisidỹỹna riwahinyre suu ritxoomy reàlàmyhỹre mahãdu-ò.3Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Bodoibedenykre hàri riòre wahisidỹỹna-ò arawahinyrenykre woxi, òtadu mahãdu aderana mahãdu arawahinyrenykre woxi wahisidỹỹna-ò! 4Mobo tebuatenyte. Modibo tàsinytenyte. Kai boho òrarudu mahãdu toite, ruidu mahãdu toite.5Suu ritxoo mahãdu bityhynybenykremy òwòru rawo-ò toimahãtenyte òta òtawidỹỹmy Mana hãloo-ò bee bire-ki rỹimyhỹre Kai boho ariòreny tewahiny mahãtenyte suu ritxoo mahãdu-ò.6Kai boho mana làtyhykỹ bera-ki temymahãtenyte asuu ritxoorenykremy tuu beàlàbenykremy xiwena tamyreny biwahinybenykremy vii, hina biwahinybenykremy. Kai boho aõbo tahõtiny mahãtenyte kia awimy wadee tewinytenyterimy.7Kai boho hãwãlò-ò toimahãtenyte òta òtamy biwinybenykremy suu ritxoo-ò xiwenamy tewahiny mahãtenyte. 8Kai boho asuu ritxoo òta òtamy làsina rare aheto ijòreny webrò-ò tesỹny mahãtenyte. Waribi õhõtireny rusarenyre. Atykyreny tetamahãtenyte abirenareny wana boibenykremy herimy iòwy-dimy ratxikremy. Tai dori ixidewimy òta òta tewiny mahãtenyte.9Kai boho adỹỹ aderona wana temytenyte Moloki-ò beàlàbenykremy. Ibutu bede bedemy rybedu teuberanytenyte suu ritxoo witxiramy rijekremy tai tahe kia rybedu rubusỹ-òhỹkỹle roirenyre. 10Kai boho teoruxeretenyte ihỹrele toitenyte. Asuu ritxooreny binahakỹ ararurudỹỹnyrenyre, tai dori ixãtenyõte.11Kai boho sõwemy taberumahãtenyte kia suu ritxoo lau. Mobo heka tii boho ratxirenyreri ruimy wako bedelyykremy õhõtireny rusarenyhyykre waribi. Jiarỹ aõbo rybeõhyy ranyre-ki aõbo walau taberuõtenyte, tiwatyhynytenyõte dori. 12Ariteòsinykre ibutumy adeereny aõbo tewiny mahãtenyte. Òbitimy adeewimy tahamahãtenyte-ki tahe kia aõ aõkõ rare.13Tiubo byrybenykreu ixiwiòhenadỹỹmy sõwemy suu ritxoo mahãdu arawiòhenanyrenyõtyhy. Yhy irehemy riwykre kia suu ritxoo mahãdu. Sohoji ribynykrehyy riõnodỹỹnykre. Tahe mobo riwatyhynykre arisỹdỹỹnykre suu wihikỹ-ò; wahãwalò ratòò òbitina heka tamyreny rarekre.14Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: “Ryy bibrasanykre, iribi bitàtànykre wamahãdu kodoosekremy wadee. 15Deuxutyhyhykỹ, ibutu ratyre, tuhyy ratximyhỹre rarybereri: Jiarỹ bede ratòòhòkỹ-ki rasỹnymyhỹre bedewihikỹ-ki, tule rasỹnymyhỹre iny ywimynodu bire-ki ratxireri, aõhõkỹmy rotỹỹnyreri mahãdu weribi-ò. Ywimynodu mahãdu raròsòna ariwahinykremy, aõhõkỹmy rotỹỹnyreri mahãdu-ò ruru itỹmyramy ariwahinykremy.16Tuhyy aõkõ wamahãdu-ò ararybekre arayaranamy aratxiõtyhy tii boho rururenyheny lau iny mahãdu rewinyre-ki. 17Irarunareny òraruki tamyreny waky reare, iaõmydỹỹna òraruki tai dori aõhõkỹmy dỹỹnana resỹnyre. Wayarana òraruki iribireny rexitare irehemy rexiijere ihỹrele raijàmatererenyre taryyreny-dile roirenyre. Tuu rabirenyre timybo riwinyrenyre; ihỹre heka ariteytenyrenykre aridinodunyrenykre; ariwiòhenanyrenykre. Robumahỹre mahãdu ryy-ò heka19Rybe àlànamy ariwahinykre. Ibutu-ò ywina rewahinymyhỹre, iòhò mahãdu-ò ywina rewahinymyhỹre irehe mahãdu-ò tule. Jiarỹ arateytenyrenykremy.20Taheka ibina mahãdu heka berohokỹ-ki àbò rese wese rare. Iàbò resehyymyhỹre suu-ò diwymyhỹde subruru ixu wana. 21Kia iny òrarudu mahãdu-ò hena ijõõre. WaDeuxu tuu rarybere.
Chapter 58

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: Byrykre tuhyy arurumy!” Juròna wesemy byrykre! Wamahãdu-ò Jakò riòre mahãdu-ò marybebenykre iòrarunarenymy iaõbinabededỹỹnanarenymy. 2Txuõtxuõlemy heka wamy realamyhỹrenyre tii boho wadeewimy rieryrenykremy rarybemyhỹrenyre iwese òbitina mahãdu rariamyhỹrenyre wesemy warybe riòbynymyhỹre wese mahãdu. Wadee rexitòenymyhỹrenyre rybe òbitinamy rariamyhỹrenykremy.”3Iny mahãdu Deuxumy rỹỹraxire: “Aõmybo heka iny boho renarehemyhỹrenyre Deuxu wamyreny tabiõhyymyhỹte hãrele!” Aõherekibo ramariwasa myhỹrenyre aõ aõkõ adee rare hỹre? Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: Kia heka aõmysỹdỹỹnareny rare waõmysỹdỹỹna aõkõ rare adeòdureny sõwemy aõmysydỹỹnareny tewahinytenyteri dori.4Inarehetxu heka urile tajeijei mahãtenyte tarybe rybe mahãtenyte wii teheny mahãtenyte. Kia wesemy aõbo tahõtiny mahãtenyte inarehe-di kia wesemy aõbo aroholakre aixitòedỹỹna. 5Aõbo adeereny rexitòenyre inarehetxu biwinybenykremy. Kai boho rama arasarenykremy aõbo umyreny raruwahỹre. Iwese aõbo yhyhykỹ rarabynymy resemyhỹre iwese aõbo umyreny raruwahỹre. Sau yxe tyky yxe aõbo besityynykemy aõbo raruwahỹre, brybry tyre-ki boikremy aõbo umy raruwahỹre. Kia aõbo tenini mahãtenyte inarehemy. Kia aõbo wade awire.6Kia aõkõ inarehe wade awire. Kai boho biòlòdỹỹnyrenykre kia ròtena mahãdu teròtenytenyte aõ iòrarunaõ-di ityrereny iutxie iribi bitabenykremy iaõhõkỹmy dỹỹnana tesỹnytenyte-ki. Ixinamy roirenykre kia aõhõkỹmy rotỹỹnymyhỹre mahãdu. Wetxu mahãdu bixãwididỹỹnybenykre. 7Inarehe kaa wade awi rare iny rama risamyhỹre mahãdu-ò arỹsỹnareny bitxuabenykre heto ijõõre mahãdu heka asỹreny-ò ixideereny bidybenykre, tyky ijõõre mahãdu-ò tyky tamyreny biwahinybenykre tule amahãdureny ixinamy irisirenyõmykre.8Tai tahe wahena loosòna txuu wesemy roosokre idi heka ibutumy beytebenykre. Atarasadureny aradinodunyrenykre Deuxu Tyhyhykỹ adirenyhyy ratxikre ibutu weribi-ò.9Aixitòedỹỹnareny byrybenykreu areòbykre. Bexitòebenykre ixiwiòhedỹỹmy tai ararybekre: “Jiarỹ kakile watxireri.” Ibutu urimynodu aõmysỹdỹỹnareny bixãwididỹỹnykeki ibutu rybe bina bina bixãwididỹỹnykeki 10Ramamy rubu mahãdu rỹsỹna biwahinybenykeki, aõ rurumyhỹre mahãdu, hena loosòna roosokre adeereny bedeluru-ki atximahãtenyte heka txutye wesemy rỹikre.11Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ heka aradinodunyrenykre tuhyy bederahy-ki hãrele rỹsỹna ariweahinykre arateytenyrenykre ararurudỹỹnyrenykre wahe Kai boho heka suu wihikỹtyhy wesemy matxibenykre asi bee jàtàta reamyhỹre wesemy matxibenykre.12Heto dena tyby-ki aheto biwinybenykre ahãwãreny relekremy Kia hãwã rexihure wesemy wahe. Kai boho heka inymy araeryrenykre òtity rejuxunyre tyby ixyby teòtitynytenytemy, ixyby heka heto riwinyre rejuxunyre wahe.13Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: Sabadu txu ywina rybemy bityhynybenykre. Aõmydỹỹnana iwidỹỹõmykre watxu wahe. Kia txuu heka waelehyna txumy rỹimyhỹre. Sabadu txu heka anarỹỹ txu heka rare. Deuxu Tyhyhykỹ sabadu txu heka rityhynykre. Biyrubunykre sabadu txu aõmysỹdỹỹõmykre. Aõna õnaõmykre uritre rybe rybeõmykre.14Biwaòbynybenykeki adeysanareny wahisidỹỹdumy ararekre ibutu aõna õna-ki botabenykre. Bede-ki heka deysatyhymy matxibenykre kia bede-ki alabie Jakò-ò rewahinyre-ki. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ heka rarybere.
Chapter 59

1Deuxu Tyhyhykỹ aõbo taruruna-di iny ritaõkremy idi tahõtiny mahãtenyte taruruna rahure aõbo. Tõhõti tare aõbo iny roholaõkemy aõbo tahõtinytenyte. 2Aõkõre aòrarunarenyle dori arahitxinyreny aDeuxureny ribi. Aõbina binareny lau Deuxu rexiwore tai aixitòedỹỹnareny roholaõre.3Ebòreny hãlubu-di ixumy rỹire, rubudỹỹdurenyre-ki ebòreny ixumy rỹire kai boho ruilemy telyy mahãtenyte tahe rybe bina binalemy tarubemyhỹhyytenyte. 4Wahisidỹỹdu-ò òbiti aõkõ toitenyte moõ òbitimy rarybeõhyymyhỹrenyre tamy. Ibutumy rityhynymyhỹrenyre ruile iòbiti aõkõ rityhynymyhỹrenyre ibinamy rarybemyhỹrenyre ruilemy rubudỹỹmy.5Araykyreny wydyna binahakỹ hemylalasi binahakỹ wese rare; mobo isi rirasỹmyhỹre rurumyhỹre; ijõ rabòhòmyhỹre hemylala iòhãrutyhyre ròhòmyhỹre. Arawyky wydyna heka aõ aõkõ rare; otxurukusiri làtỹ wese rare. 6Tykymy releõtyhy inyõ idi rexitynyõtyhy. Ibutumy aõbo tewiny mahãtenyte ibinamy ibutu awidỹỹnareny rubudỹỹna rare.7Kai boho taijiranytenyte aõbina biwinykremy wylemy teamahãte iny aõ riwinyõre rubudỹỹmy; Kai boho tarawyky mahãtenyte ibinamy biwinybenykrelemy. Tidibibo toimahãtenyte ibinahyky terimahãtenyte. 8Ywina ryy teeryõtenyte ibutu awidỹỹnareny awi aõkõ rare. Kaiboho ryy òbitidi aõkõ toimahãtenyte tai amynodureny ijõõre.9Deuxu riwatarenyõre waòrarunareny ijõdire tai dori riwawiòhenanyrenyõhyymyhỹrenyre. Loosòna reijerenyre tahe bedelurule-ki raharenyre. Bedetỹny reijerenyre tahe bedelurule-ki rariahyymyhỹrenyre. 10Hetowe-di rerirerimy rariamyhỹrenyre iruetà wesemy waruereny ijõõ wesemy; txutuemy wawareny ratynymy reare ruu wesemy noijaka itỹmyra wesemy watxiwahỹrenyre ihỹrele rubu wesemy wahỹrenyre.11Hãlòwe rawolohemy wesemy watxiwahỹrenyre; bòtòwe ibru wesemy raòhitxinywahãrenyre; watarasanareny reraòmyhỹrenyre tahe irehe-ki roimyhỹre; wawiòhenareny raruwahỹrenyre tahe irehe-ki roimyhỹre.12Deuxu eramy sõwemy òraruna rewinyrenyre, tahe waòrarunareny riwamymyhỹrenyre wanohõtireny itxi rearenyre. Tiu wanõhõtireny rusaõtyhy aõbina bina ribi. Rexierytyhyrenyre òrarudumy roirenyre-ki. 13Òbitimy ratxirenyõre adee tuu raruõwahỹrenyre eramy rekoarenyre aribi irehemy watxiwahỹrenyre waDeuxu. Rubudỹỹlemy rarybemy wahỹrenyre jeijeilemy rarybemy wahỹrenyre itxenadỹỹlemy rarybemy wahỹrenyre tai tahe irehemy watxiwahỹrenyre aribi.14Òbitina ixinalemy rerirenyre iny òbitina ixinalemy rerirenyre inatyhyna heka ryty rytynymy rearenyre wahisidỹỹna-ò. 15Inatyhyna heka iõre, tahe òbitina-ki rariamyhỹre mahãdu heka iny iheworenymy reamyhỹrenyre.16Tii bede riòtiinyre moõ imahãdu ritaõre-ki. Tai dori taruruna-dile ritare Deuxu òbitinahakỹ rare-ki rotare.17Deuxu Tyhyhykỹ òbitina-di tabreti rihetynyre tarasana-di tarati rihetynyre, òwydỹỹna tyhyymy relere taykarana ibròhetymy rare. 18Tii iny sohoji sohoji-ò òraruna òraru-ki riwahinykre. Tayarana-di taòludu mahãdu rahukre iny ireheludu mahãdu tule rehemynykre tamyreny.19Ibutu ibrura weribi ludu mahãdu, txu ròtena ludu mahãdu ribi Deuxu rityhynyrenykre Deuxu ruruna ribi rityhynyrenykre. Yhy debure wesetere riwymyhỹre wese Tii kanakre. 20Deuxu Tyhyhykỹ heka rarybere: “Jiarỹ Siaõ-ò anakre tarasadumy wamahãdu rexirahekre mahãdu-ò.”21Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò heka rarybere: Kaa wese heka widee ritidikre: watyytybytyhy adeereny rewahinyre, waeryna adeereny rewahinyre awanarenyhyymy rarekre. Kai boho ariòrereny-di tuhyy bierynanybenykre. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere wahe.
Chapter 60

1Mynyike Jerusale! Aòsana ratarỹrỹnymyhỹkre deysanalemy, tahe aloosòna rehemynyreri dori. Deuxu Tyhyhykỹ wowydyna ritỹnynyreri adee.2Bede heka bedeluru-di rỹximy rỹireri bede mahãdu bede luru-ki rỹireri tahe Deuxu Tyhyhykỹ loosòna atxi roosore Deuxu wowydyna adee rare. 3Jerusale aloosòna-dile bede mahãdu doidenyde; atxu tỹmyra loosòna-di iòlò mahãdu kedehemynykre adee.4Jerusale beteheke ixiweribi-ò aõhebo rotỹỹnyreri-ò. Aririòre rooserenyreri-ò rehemynyrenyreri-ò! Irehe ribi ariòre boho doidenyde, tadireny axiòti-ki doidenyde! 5Kiamy boibikreu heka sõwemy beysatyhykre; sõwemy amasa ròty ròtynykre deysalemy. Berohokỹ weribi rasỹnymyhỹre mahãdu heka kodoidenykre ibutu aõna wiwihikỹ-di kidiwymy kanakre adee.6Midiã, Efa mahãdu heka tacamelu sõwe-di kidirahukre, Sabá mahãdu heka lỹnyrena, womati tỹrỹtỹrỹhỹkỹ-di kidiwymy kidirahudenykre. Ibutumy relyyrenykre aõ wiwihikỹ Deuxu Tyhyhykỹ riwinyremy. 7Keda suu ribi Nebaite suu ribi Deuxu xiwenamy tamy budoini kanakremy reòbykremy. Deuxu Tyhyhykỹ tatemplo awihikỹmy rỹyikremy riwinykre dori.8Aõ hãwòbo biuwetyy wesemy bera-ki rarerimy, iwese bòtòwe roosemyhỹre taheto-ò aõbo. 9Kia heka hãwò nihikỹ irehe ribi iny-di rareri isu-ò Deuxu mahãdureny wahe. Diwydenyde tule womati tỹrỹrỹhỹkỹ Israeli mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ-ò riwahinykremy.10Deuxu Tyhyhykỹ Jerusale-ò rarybereri: “Witxira iny mahãdu òtity riwinykre iòlòreny adee raõmysỹdỹỹkre.” Jiarỹ wakyreatyhyre tai tahe aõhõkỹmy resỹnyre ihỹre aluure araruxetòenyre dori. 11Aijòtòbòna irayhykyle rare txumy ruumy irayhykylemy rỹikre bede mahãdu iòlòreny tanonawiwihikỹ-di adee kanakremy wahe.12Bede mahãdu aratyhynyõre-ki heka rahukremy rahutyhykre. 13“òwòru Sipereste, òwòru pieru, òwòru siburu wana òwòru wihikỹtyhy Libano suu ribi kanakre adee tai Dori watemplo raruxetyhykremy wawa denamy wahe.14Juhuu iòlò aõhõkỹmy arasỹnyrenyre riòre kodoidenykre tatiòhymy resserenykre ako-ò ibutu ararirenyre kanabuarekre adee bede-ò rejuxunyrenykre taòsana-di. “Deuxu Tyhyhykỹ hãwãmy” adee kidirykre. Israeli Deuxu Tyhyhykỹ Siaõ araninirenykre wahe.15Tiu arayaranaõtyhy ixyby, tiu sỹdu mahãdu ararirenyõtyhy, Jiarỹ araruradỹỹnykre ararurudỹỹnykre tuhyy heka atxikre hãwã deysalemy ariwinykre. 16Iny witxira mahãdu, bede mahãdu witxira heka araywinyrenykre tadi wesemy, tariòre ritònymyhỹre wesemy. Tai Dori bierykre Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare atarasaduhe rare, Israeli Deuxu ruruterehekỹ atarasadu rare.17“Womati tỹrỹrỹ wesena adiwyõkre womati tỹrỹrỹtyhy adiwykre, womatityhy adiwyõkre womati iura adiwykre; òwòru adiwyõkre mana adiwyõkre womatityhy womati tỹrỹrỹle adiwykre. Ywina aòlòreny rarekremy ariwinykre òbitina adinodumy rarekre. 18Tiu ixyby aõbina bina ihõõkre asuu-ki ixyby arahyõtyhy aòtity bininikre ‘tarasadumy’ aijòt`bòna ‘Deuxu wowydynamy’ bininikre.19Tiu txuu aratoosònyõtyhy, ahãdu ruumy arajuxanyõtyhy tahe Jiarỹ Tyhyhykỹ heka aloosònatyhymy ararekremy watxireri wawydyna atyre kỹnyikremy. 20Jiarỹ atxumy ararekre aahãdumy ararekremy watxireri tiu araixãwidinyõtyhy oosònatyhymy ararekremy watxireri. Waloosònatuhyy atxi roosòmy rarekre arubu bededỹỹnana ituekre.21Amahãdureny òbitihyymy riwinyrenykre iweduhyy ratxikre kia hãwãdeux rarybere. Tii boho walòbrònatyhy rare wadebò-di rebronyrenyre jiarỹ tuu rewinyre rieryrenykremy wawowydynamy. 22Kia iny ibutemy rasõwerenykre kia mahãdu iyjarenyre heka ibutu ratyre iruruteremy roire. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ heka rare aõwesele tuu rotỹỹnykre wahe.”
Chapter 61

1Deuxu Tyhyhykỹ tatyytyby wadee riwahinyre, tii riwatare rybe wihikỹ iny urimynydu-ò ararybekremy. Tii wateònyre iny ibedewo mahãdu-ò arateysanykremy, wetxu mahãdu-ò tarasanamy ararybekre ròtena mahãdu-ó ròhonyrenykremy ararybekremy.2Tii riwateònyre ararybekremy Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu ritakremy bededỹỹnana-ò rehemynyreri, Deuxutxu-ò rehemynyreri taòludu mahãdu ribi ròtakremy. Tii riwateònyre hidu ibrudu mahãdu-ò ararybekremy.3Siaõ hãwã ibrudu mahãdu-ò ratximyhỹre ratana deysana tamyreny ariwahinykremy bedewona deròwymy, aderòna deysanalemy rube deròwymy, rarỹỹna tyky rubu tyky deròwymy. Tii boho òbitinamy riwinyrenykre òwòru Deuxu lòbròna wesemy ratxirenykre ibutu-ò riteòsinykremy Deuxu wowydynamy.4Ibutu tasỹreny riderenykre ixyby hãwã rexihure ixyby ritamadỹỹnyrenykre sõwemy bede rijere rejuxunymy. 5Wamahãdureny, iwitxira hãwã ludu abudoinireny-di ròrenyrenykre, alòbrònareny-di raõmysỹdỹỹkre, auvaò-di tule ròrenyrenykre. ibrudu mahãdu-ò.6Kai boho tahe Deuxu Tyhyhykỹ xiwe wahisidỹỹdumy araninirenykre, Deuxu deòdumy araeryrenykre. Bede mahãdu witxira iaõna tyhytyhyhykỹ adeereny rarekre. Kai boho heka maxiwedebenykre iaõnareny-di. 7Aixỹrurenytyhy asỹbinarenytyhy abedewonarenytyhy tahe adeereny nihiỹtyhyre dori. Tahe wiji heka asuureny-ò masỹnybenykre aõna õnatyhy ratyremy rarekre beysatyhyhyymy boibekre.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Jiarỹ òbitina luure tahe wasi rubudỹỹ riwaykaranyre. Òbitityhymy ariwahinykre wamahãdu-ò tuhyy tamyreny ararybekre. 9Arudejurana ibutu bede mahãdu-ò ityhymy rarekre; ibutumy tuu robirenykre rieryrenykre kia wamahãdu deysana tamy rewahinyre wahe.10Deuxu Tyhyhykỹ-ò aõ riwinyre-ki jiarỹ boho areysarenykre arawiunyrenykre wowydyna wiunamy. Tii riwatyynyre tarasana tyky-di. Tarasana-di rihetynyre. Iwese weryrybò raheto tarati ritidimyhỹre wese iny boho roire ijadòma xiwidỹỹna ritidimyhỹre wese rare. 11Iwese suu-ki òwòru ruhunymyhỹre wese, lòbròna ruhunymyhỹre wese Deuxu Tyhyhykỹ tarasanamy riwahinykre. Ibutu bede mahãdu tamy rawiunykre wowydynamy.
Chapter 62

1Siaõ luure tahe tiu rybeõmy arunyõtyhy; tiu ele arihynyõtyhy itarasana txuu ratỹnyre wesemy heka rarekre tule heòty wesemy rarekre. 2Jerusale ibutu bede mahãdu atarasanamy robikre, ibutu iòlò mahãdu aruxera-di bede riòtiinykre. Kai ani itỹmyra ijõdikremy Deuxu Tyhyhykỹ ani tỹmyra riwahinykre.3Kai Deuxu raheto wesemy matxikre Deuxu Tyhyhykỹ raheto ruxera wese, aDeuxu wahe. 4Tiu ixyby “ixinaludumy” araniniõtyhy. Asuu tiu raniniõtyhy “hãwã tybymy” Kia heka waderinamy araninikremy asuu wahawyymy araninikre. Deuxu Tyhyhykỹ heka awimy adi ratxireri asuu iwahawyymy raninikre.5Kia wese weryrybò hawyymy roimyhỹre wese tule arawinyre umy rexihawyynykre, iwese weryrybò ijadòma wana deysamy roire wese tule Deuxu awimy aki rahakre.6Jerusale òtity tyre-ki itxeredu mahãdu Deuxu risỹnyre txumy riimy rybemy rarybekremy. Kai boho, itxeredu mahãdu Deuxu tarybe-txi aranohõtiijiranyrenyre ele bihynyõtyhy 7Tii tule ele rihunyõtyhy Jerusale riwinykre rahudi ibutu bede mahãdu tuu rarybekremy awimy Jerusalemy.8Deuxu ruru weribi ribi terá riterenymy rỹire Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò kia rybemy rarybere: “Tiu heka amaixõmoni aòludureny riyõtyhy tule arariõtyhy auvarenybe temoenytenyte-ki sõwemy taõmysỹdỹỹnytenyte-ki iny witxira mahãdu tuu riõõtyhy. 9Kai bohohyyle bioròbenykre amaixõmoni ahinareny biybenykre wamy beàlàbenykre Deuxu Tyhyhykỹ, kai bohole auvareny bisibenykre aviireny watemplo ube-kile biõbenykre”10Jerusalesỹdu mahãdu bòhònybenykre kia hãwã ribi ryy biwinybenykre amahãdureny okesena-ò. Bitytynytyhykre, mana bitabenyke tykyitxerena bitamadỹỹnykre ibutmy bede mahãdu rieryrenykremy aõhebo rotỹỹnyrerimy.11Ibutu bede bede ribi Deuxu Tyhyhykỹ rarybere kiamy: “ Jerusale mahãdu-ò marybekre ataradureny rehemynyreri, Tii ridyreri ritare mahãdu.” 12Kai boho “òbiti mahãdumy” araninirenykre Deuxu Tyhyhykỹ “ritare mahãdu” Jerusale “Deuxu luure” raninirenykre “Kia hãwã Deuxu ririõre wahe”
Chapter 63

1“Mobo Bosira, Edom hãwã ribi, mobo tykywihikỹsò-di ruruduhukỹ ele elemy nade” “Jiarỹ rare - Deuxu Tyhyhykỹ rarybere - Tarasanamy rarybere jiarỹ tarasadutyhy rare.” 2Aõherekibo atyky isòmy rare. Aõherekibo uva risumyhỹre wese atyky ixureri vii riwinyreu wese.”3Deuxu Tyhyhykỹ heka rirawyònyre: “ Jiarỹle heka bede mahãdu resure iwese uva risumyhỹre wese. Inyõ riwawiòhenanyõre tahe jiarỹ bede mahãdu resurusurunyre rehure ixisohojile ihãlubureny watyymy rỹxire tai tahe isòmy roire. 4Tuu raraykynyre waòludu mahãdu ariòwynykremy wamahãdu txu heka bededỹỹnanamy rehemynyra.5Retere tahe inyõ ihõõre, bede reòtiinyre iny ihõõre- ki. Tahe warurunadi ròtare, wayarana riwarurudỹỹnytyhyre. 6Wayarana-di bede mahãdu resurusurunyre wayaranatyhydi rehetenyre tai ihãlubu rejuxunyre suu-ò.”7Deuxu luunamy ararybekre tamy wowydynamy ariwahinykre ibutu Tii riwinyre-ki Deuxu Tyhyhykỹ deysanatyhy wadee riwinyremy, taluunatyhy òraruki tawotòenatyhyna òraruki. 8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “ Tii boho wamahãdutyhy rare wariòre boho riwatyhenyõtyhy.” Tai tahe ritarenyre9Ibutu aõna õnadỹỹnana ribi. Mobo ritarenyre tiile ritarenyre ỹju aõkõ, ijõ iny aõkõ, rybedu aõkõ. Taruxetòenadile taluunadile ritare. Txuõtxuõlemy ibutu beòra beòra-dile tawyò-ki ridyre.10Tahe tii boho Deuxu deramy rekoareny Deuxu Tyytybytyhy-ò teramy rearenyre tai dori Deuxu iòludurenymy ratxire tai riòrarunyre idireny resukremy.11Tai tii boho tõhõtireny itxireny reare Moisesi Deuxu deòdu-txi tõhõtireny reare tai rỹỹraxirenyre:“Titxibo rare Deuxu Tyhyhykỹ, ritare tamahãdu beroniỹhỹkỹ ribi tõhõ ritare iitxeredureny Moisesi. Titxibo tatyytyby Moisesi-ò ritidire.12Irurunatyhytyhyy idi ratxikremyhỹre. Irybedihyyle ratxikremy Deuxu Tyhyhykỹ bero rirareare tamahãdu koki 13Beheỹtyre-di imahãdu rariakremy riwinyre tii boho brebuõlemy roirenyre iwese bederahy awaru rariamyhỹre wese reseseõre14broreni resemyhỹre wese suulàty-ò. Deuxu tyytybytyhy ridyrenyre elehyna bede-ò.” Kia wese Deuxu Tyhyhykỹ amahãdureny tedinodunyte kaihyyle aniwihikỹtyhy ixidee tewinyta.15WaDeuxu wadireny beteheke biu ribi abedewihikỹtyhy ribi! Titxibo ayrubuna aruruna wadeereny! Aluuna aruxetòena waribireny itarasaõmy! 16Kai wahareny dori Tate! Walabiereny heka Abraaõ, Isai, Jaò wamyreny ruruõmyhỹre. Tahe kai Deuxu Tyhyhykỹ waha tyhy Tate juhuuhyy heka watarasadurenymy aranimyroiremyhỹ.17WaDeuxu aõherekibo ixiribi tiwarareatenyte aryy ribi waworeny heka iteremy tewinyte aratyhynyrenyõkremy! Bodoòsekre wadeereny waDeuxu adeòdureny dori roire amahãdu kai tetate.18Ibute bedemy jiarỹ boho amahãdureny atemplo wedumy roire tahe wiji heka waòludureny risusurunyrenyre ityre. 19Kai heka wiji wadireny tate iwese wadinodurenyõmy matxiõkeki wese amahãdureny wese aõkõ wadireny tate. Biuwetyy biykakeki budubehekeki bede ramytatanyke hãwãlò tule rimytatanykre ako-ki. Awimy heka rareke.
Chapter 64

1Iwese bee heòty tyre-ki ratòteenymyhỹre wese rare tii boho roire. Aòludu mahãdu heka araeryrenykremyra tule ramytatarenykremyra ako-txi. 2Aõwiwihikỹ tewinyteu jiarỹ boho reraòõwahỹrenyre heka biu kai ribi tesete sõwemy hãwàlò ramytatare.3Moõ tuu robiõre moõ tuu roholaõre Deuxu aratyremy sohojihyyle Deuxu rare aõ riwinymyhỹre iny rityhynyre mahãdu-ò. 4Kai teòby mahãte deysalemy aõ òbitimy riwinyre mahãdu deysalemy atxi tõhõti rearemyhỹre mahãdu adewina riwinymyhỹre iwese tarybete-ki.5Kai wadeereny tayaranyny mahãte òraruduhyy watxiwahỹrenyre-ki tahe watarasanareny ijõdikre wadeereny ryy ihetxina-di arariarenykeki.6Ibutumy waxuwaxurenyre iwese tyky ixumy rỹire iwese wawidỹỹnareny aõbo rewinyrenyre tyky ixumy rỹire wese. Jiarỹ boho otxirarade iru rubu wese roire waòrarunareny yhy debure irehemy riwadymyhỹrenyre wese rare. 7Moõ adee rexitòenyõhyymyhỹre, moõ araijeõhyyre umy ruruõhyyre. Waòrarunareny òraruki walaureny texiwote ixinalemy tiwaritenyte.8Tahe kai Deuxu Tyhyhykỹ Waha tate, suu wese iny boho roire, kai tahe suuwidỹỹdu tate ibutu iny tewinyte. 9Uritre yaranaõhyymyke wadeereny tule waòrarunareny ribi õhõti rusakre. Amahãdureny dori jiarỹ boho roire õhõti rusãõmyke.10Ahãwãrenywihikỹ heka bederahyymy relere dori. Jerusale heka rexihure, Siaõ hãwãlò heka ixinaludumy roire. 11Watemploreny heka tai walabiereny reàlàmyraremyhỹ heòty risõre. Ibutumy aõluurenyre jiarỹ boho rabohobohore. 12Kiamy tabiteri aõ biwinyõhyykre Deuxu Tyhyhykỹ! Rybeõlemy aõbo myikre ixybyle aõbo aõhõkỹmy biwasỹnybenykre.
Chapter 65

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Jiarỹ wamahãdu ariwiòhenanykremyraheka, tii boho wadee rexitòenyrenyõre ixiòhenadỹỹmy; itxireakremy iximy rarure tahe riwaijerenyõre. Tahe inyõ mahãdu wamy ruruõre heka jiarỹ rarybere: Kakile watxireri! Kakile watxireri! 2Txu sohoji-di wadebò reterenyre kia mahãdu aõderahakỹtyhy tamy reòbykremy, kia mahãdu ryy bina-di rariamyhỹreny-ò tuhyy ixidewilemy rariamyhỹrenyre.3Kia iny mahãdu itỹnylemy umy rarybemyhỹrenyre xiwena riwahinymyhỹrenyre aderona lỹnyrehekỹ risõmyhỹrenyre rityhynyõre mahãdu xiwena-ò. 4Wabede-ò rirarurenyre rubu mahãdu-ò rarybekre bederahyy-ki ruumy runymyhỹrenyre aõ rasina wesemy robirenykremy. Ixỹnide riroximyhỹrenyre rasỹna sõwemy rihunymyhỹrenyre rasỹna bina-di.5Tahe rarybemyhỹrenyre ijõ iny-ò: Koireke! wadee derexiõmyke! Jiarỹ boho heka òbitityhy aribireny dori rare. Kia mahãdu wadi riykaranyre wayarana heka heòty wese rare heòty ryriõmyhỹre wese.6Ibutu tii boho riwinymyhỹrenyre watyyriti-ki rarytimy roire, tahe arexielehynyõtyhy aõhõkỹmy arisỹnykremy. Ariwinykre tuu riwinyrenykremy òrarunareny òwymy. 7Tule talabiereny òrarunareny òraruki. Tii boho lỹnyrena risõmyroiremyhỹ ityhydỹỹõdureny xiwena tyre-ki. Hãwãlò-ki riwaykaranyrenyre kia lỹnyrena-di. Tai dori ariwinykre taòrarunare riòwynyrenykremy ibutu iòrarunareny sohoji sohijlemy riòwynykremy. Deuxu Tyhyhykỹ rarybere.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “ Inyõ uvaõ rihereu rarybere: “Idi dehuõmyke kia uva-di iny vii riwinykre heka iny deysanamy rarekre. Kia wese heka rare wadeòdu luuna òraruki kia mahãdu arihuõtyhy”9Jaò riòre riòre mahãdu heka sõwemy rariòrenykremy ariwinykre. Juda riòre mahãdu heka sõwemy rariòrenykremy ariwinykre tahe wasuu wedumy rarekre. Wamahãdu retare heka wasuu wedumy tamyreny rarybere taihyy rarekremy ariwinykre. 10Tahe wamahãdu wadewimy riwinykeki Sarõ suu làty ibudoinireny tai rỹirenykre tule ibrorenireny aõbina suu-ki rỹirenykre.11“Tahe inyõ waribi irehemy ratximyhỹre wahãwalò wiwihikỹ heka ixinalemy ririre tule vii rasỹna xiwena-ò riwahinymyhỹre Kade-ò, Meni-ò bedeòby suu ritxoo, bededỹỹnana suu ritxoo.12Taheka asuu ritxoo bededỹỹnana heka rare maurehedi burubenykremy. Bede-ò atiòwotimy besekremy burubenykremy ariwinykre. Adeereny raryre tahe terawyònytenyõte. Rarybere dori tahe taholaõtenyte. Wadee binarele tewinytenyte aõ tetatenyte wadee binarele wahe.”13Tai tahe Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: Riwatyhynymyhỹre mahãdu wadeòdu mahãdu byrena rirỹsỹkre, mona riõkre.Tahe kai boho rama rahurenykre bemomõ arasarenykre tahe tii boho heka awihyyle roirekre. 14Tii boho reysamyhỹrenykre deysalemy, tahe kai boho maõhitxinybenykre bedewonamy, bobubenykre bedewotyhylemy.15Ararubunyrenykre Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ. Tahe wadeòdu mahãdu wamahãdu retare heka anireny-di ratxirenykre rybe bina binamy raryberenykremy. Tahe wadeòdu mahãdu-ò ini tỹmyra ariwahinykre. 16Suu adereny rarybere ariwahinykremy heka kia suu-ki heka inyõ deysana rexitòenyrenykeki Deuxu Tyhyhykỹ-ò rexitòenykre. Tai heka aõbo rarybetyhykre heka Deuxunimy rarybekre.”17Tahe Jiarỹ suu tỹmyramy bede tỹmyramy rewinymyhỹre bededỹỹnana hetxina heka ixãwimy moõ tõhõti itxi reaõkre. 18Beysabenykre awihyymy matxibenykre aõ ariwinykremy; Jerusale hãwã deysanamy aritỹxinykre dori kia mahãdu sõwemy ariteysanykre. 19Tahe Jerusale-ki awimy arahakre, wamahãdu deysadi riwateysanykre. Tiu ixyby Jerusale-ki ibru ihi roholaõtyhy, kohitxi tai ijõõre.20Tiu tohouỹ wiji tyhy ijira ruruõtyhy tule ruruõtyhy ramatuarinykre koki. Sem beòra-di rurukremy heka itỹmyramy rarekre tai sem beòra-di reòbynyõkeki ibina heka rarekre. 21Kai boho heto biwinybenykre tai masỹnybenykremyra. Uvaò bibrònybenykremy aviireny biõbenykremy.22Heto biwinybenyõkremy ijõ tai rasỹnyrenyõkremy. Tule uva bibrònybenyõkre ijõ iny tuu riõheny. Wamahãdu heka irehemy tai rasỹnyrenykre òwòru wesemy ibutumy heka tahõrõreny-dile aõbo riwinyrenyle heka idi ratxirenykre. 23Ibutumy aõmysỹdỹỹna òbitihyylemy rare tule ariòrereny aõhõkỹmy rotỹỹnyrenyõtyhy. Tii boho heka tariòkoreny heka deysana-dihyy roirekre.24Juhutyhyle wadee ryryrenykre arirawyònykre; raryberenyreule heka arirawyònykre. 25Ahula budoini riòre wana heka wiwanalemy riroxirenykre, halòehekỹ asi rirasỹkre broreni wesemy, hemylala heka moõ riròõtyhy. Wahãwãlòwihikỹtyhy heka aõbina bina aõ rotỹỹnyõtyhy.” Deuxu Tyhyhykỹ heka rarybere.
Chapter 66

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “ Biuwetyy warynana rare, suu wawa dena rare wawa elehyna heka rare. Aõheto heka wadee biwinybenykre? Mobõ heka heto wadee biwinybenykremy taile arasỹnykremy.2Jiarỹle biuwetyy suu wana rewinyre ibutu aõnaõna wawidỹỹna rare. Tahe jiarỹ irumynodu mahãdu reyrubunymyhỹre rexirahere mahãdu reyrubunymyhỹre watyhydỹỹdu mahãdu, warybe mana rityhynyre mahãdu reyrubunymyhỹre.3Tahe ihỹre heka broreni hãbu rirubunymyhỹrenyre xiwena-ò riwahinykremy tule hãbu rirubunymyhỹrenyre; budoini rirubunymyhỹrenyre xiwena-ò riwahinykremy tule ijòròsa rirubunymyhỹrenyre; ijõ iny wadee riwahinymyhỹre hina xiwemy ihỹre ixỹni hãlubu xiwemy wadee riwahinymyhỹre ijõ iny lỹnyrena risõmyhỹre wadee ihỹre suu ritxoo-ò reàlàmyhỹrenyre. Kia mahãdu tamyrenywimy riwinyrenyre awimy tai raharenyre ibinamy riwinymyhỹrenyre-ki.4Tai aõhõkỹmy resỹnymyhỹre dori ityrereny heka aõhõkỹmydỹỹnana retxiwire ilau tii boho ruberurenyre-ki. Tahe jiarỹ raryre ihỹre rirawyònyrenyõre raryberehe ihỹyre moõ riwarayònyõhyyre. Ihỹre heka wadee binale riwinyrenyre wadee ibinare ritarenyre tawowydynarenymy”.5Ibutu rityhynyre mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rybe rityhynymyhỹrenyre mahãdu heka irybe-ò boholabenykre: Deuxu Tyhyhykỹ ibutumy adeereny rarybemyhỹre: “ Asuuludureny mahãdu heka ykaranamy adireny rare ibinamy akireny raharenyre inatyhy tiwatyhynytenyte-ki. Tii boho adeereny rarybemyhỹrenyre ‘ Deuxu Tyhyhykỹle arahedỹỹnykremy teysamy matxibenykemy arobirenykremy! Kia iny mahãdu raixỹrurenyke.6Wodỹỹ boholabenyke ahãwã-ki! Templo-ki wodỹỹ! Deuxu Tyhyhykỹ taòludu mahãdu rahureri wodỹỹmy!7“Hawyy aõbo uladu reakre ramytxitxi koki? Tii ramytxitxiõlemy aõbo uladu iribi kedeakre. 8Moõ aõbo tuu roholare. Mobo tuu robire. Suu aõbo sohoji txuu-di aõbo relekre. Aõwesele aõbo suu relekre. Kia tahe Siaõ-ò tuu rotỹỹnyre. Kia wese Siaõ-ò rare ramytxitxire aõwesele reare riòre.9Jiarỹle mytxitxi rewahinymyhỹre uladu kedeakremy uladu reaõkremy aõbo teramy areakre aõbo. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ aDeuxu heka rarybemyhỹre.10“Jerusale wana beysabenykre wowydyna wimy mawinybenykre ibutu iluure mahãdu tii wana roburenyre mahãdu beysabenykre. 11Tii heka see wese rare tahyỹsu riwahinymyhỹre wese adeereny aõwiwihikỹ riwahinykre tai kai boho awityhymy matxibenykre.12Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tahe rarybetyhyre Jerusale-ò ibutumy awimy relekre-ò aõna ona. Aõna ona wihikỹ kanakremy bero wese berira wesemy. Tai tahe Jerusale see wesemy ratxikre aradyrenykre taaxiò-kile awyko-ki ywilemy aramyrenykre ywilemy arataataarenykre. 13Iwese uladuse tariòre ibru ribi rixãwididỹỹnymyhỹre wese Jerusale hãwã araixãwididỹỹnymyhỹkre abedewonareny ribi.14Kiamy bobibenykreu beysabenykre arurunarenytyhy tỹmytyhymy kanakre iwese lòbrona wihikỹmy ruhunymyhỹre wese beysabenykre. Kai boho bierybenykre Jiarỹ Tyhyhykỹ, heka wadeòdu mahãdu reyrubunymyhỹre wahe. Tahe waòludu mahãdu riwaykaranyrenyreu tii boho aõhõkỹmy resỹnymyhỹre.”15Deuxu Tyhyhykỹ heòty ky-ki kanakre, yhy debure wesemy iityti heòty heka rare. Tii heka taòludu mahãdu tyre-ki taykarana ritxiwikre, iheòty ykaranamy ritxiwikre. 16Heòty-di, mayrehe-di Deuxu Tyhyhykỹ ibutu bede mahãdu-ò aõhõkỹmy risỹnykre tahe sỹdu mahãdu rirubunykre.17Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: — Inyõ ijõdire rexilyranymyhỹre ritxoo suu-ò ralokremy xiwena wahidỹỹdu wana rariare suu ritxoosỹ-ò. Tule Kia mahãdu ixỹnide, laua, ijõ iròdu bina rirasỹmyhỹrenyre. Tii boho rurunykre.18Jiarỹ Dori reeryre aõbo riwinyrenyre, aõbo rõhõtinymyhỹrenyre. Jiarỹ anakre ibutu bede mahãdu ributunykremy, bede bede mahãdu aributunykremy. Tii boho wajuxarana tỹrỹrỹnamy robirenykre wawowydynamy robirenykre. 19Jiarỹ waruruna itxerena iyreny-ki aridekre. Waykarana rahudi ruruõre mahãdu-ò inyõ ariteònykre iwitxira suu-ò irehe-ò tiu wanimy roholaõre-ò waruruna-ò roholaõre-ò. Ariteònyrenykre Sibãnia suu-ò, Lidia suu-ò Libia suu-ò kia bede yhy-di dehudu mahãdu-ò; Tubau suu-ò Kresia suu-ò roirenykre tule. Ibutu kia bede-ò warurunamy raryberenykre.20Tii boho tamahãdureny Jerusalẽ-ò kidydydenykre wahãwalòtyhy-ò wadee xiwena wesemy. Tii boho kodoidenykre tamahãdureny roosemy kidydydenykremy awaru tyre-ki jumetu tyre-ki kamelu tyre-ki ityti tewe-di ridyrenykremy. Israeli mahãdu xiwena ridyrenyre hinamy wesemy Templo-ò. Tii boho wadee riwahinyrenykre. Jiarỹ aritakre ijõreny xiwena wahidỹỹdumy, ijõ Templo aõmysỹdỹỹdumy.22Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre. Iwese biu tỹmyra suu tỹmyra ariwinykre wesemy tiiehyky rỹikremy waruruna-di iwese anireny tule tiiehyky rỹikre ariòkorereny reakre tuhyy ratxirenykre. 23Ibutu ahãdu tỹmyra anarỹỹ ijõdikre ibutu elehyna txu heka ibutu bede bede mahãdu heka waTemplo-ò kanakremy riwawowydynykremy.24Iribi tahe hãwã ribi ròhònyrenykre robirenykre ibutu rurure mahãdu tii boho heka waderamy rekoarenyre. Woudò tai riròmyhỹre tiu ruruõtyhy tule heòty tai risõmyhỹrenyre tiu ryriõtyhy, ibutu iny tuureny raybire. Jiarỹ heka aDeuxu Tyhyhykỹ rare — Adeereny rarybere.

Jeremiah

Chapter 1

1Bejami mahãdusu-ki Anatotxi hãwã-ki xiwena wahisidỹỹduõ Iukia riòre heka Jeremia rare. Ka tyyriti iijyymy relyymyhỹre. 2Waó inatxi beòra-di Amo riòre Iukia tii Israeli mahãdu iòlòmy roireu Judásu-ki iu heka Deuxu Tyhyhykỹ tamy rarybere Jeremia rybe ribi. 3Ixityre Josia riòre iòlòmy rareu Jeoaki-ò Deuxu tamy rarybere. Jerusale mahãdu iòludu mahãdu ridyrenyre-ò Jeremia sõwemy Deuxu idihyymy riuhere, ióludu mahãdu tasureny irehemy idi ridyrenyre. Zedekia iòlòmy rareu heka tuu rotỹỹnyre waò sohoji beòrau txibo iruyre ahãdu-di iòludu mahãdu ridyrenyre tasureny irehe-ò.4My Deuxu Tyhyhykỹ Jeremia-ò rarybere: 5Ãdiwoki juhu tỹiteu aratare bede mahãdu Deuxumy rybedumy aratare dori. 6Tai Jiarỹ Jeremia rarybere Deuxu-ò: Waha! Deuxu Tyhyhykỹ atximyhỹte! Jiarỹhe uladu jiarỹ rare! Rybe reeryõre jiarỹ.7Deuxu dirawyònyde: — Uladumy atximahãte rybeõmy! Jiarỹ arateònykre-ò makre ibutumy arateònykremy marybekremy marybeke. 8Brebuõmyke! Awana ararekre arayrubunykremy. Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ Jiarỹ rare. Jiarỹle adee rarybereri Jiarỹle dori!9Tai tahe wary-ò Deuxu tebó ritidire idi rarybere: — Boholake! Rybe adee retidireri idi marybekremy. 10Wiji heka ruruna adee rewahinyreri bede mahãdu ibutumy ikorenyhe arisỹnyreri, bede iòlò mahãdu ribi idireny beatykemy, idireny relekemy, idireny biwitxikremy, idireny beatykremy, idireny bidekremy. Myta risỹnyre.11Tai Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: Aõbo tabiteri? Jiarỹ rirawyònyre: — Aõbo wiji tabiteri? Ówóru ruru heka Amedaó ruru heka rabireri 12Tahe Deuxu rarybere: — Obitihe tarybeteri Jeremia; jiarỹ tule warybe wesemy ariwinykremy.13Deuxu Tyhyhykỹ ixybyle wadee rarybere: — Ijõ aõbo tabiteri? Jiarỹ rirawyònyre: — Herana rabòròbòrònyre ibóó-ò doosenanymy rabireri tahe rasỹna iworibi kaò rejujureri. 14Tai Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kohe. Ibòò ribi aõbina kanakre, tai ibutu kasu ibòòsỹdu mahãdu tyre-ò ritxiwikre.15Ibutu ibòò mahãdu ka-ò ariteònykre kidirahurenykremy ibutu taiòlò sohojisohoji tarynana riderenykre hãwã ijòtòbóna txi riderenykre Jerusale ijòtòbòna txi. Jerusale uhukari-txi taiòlòreny idi raweruwerunykre tarunanareny riderenykre, Judá hãwã hãwã-ò taiòlòreny idi tarunanareny riderenykre. 16Taisỹdu mahãdu aõhõkỹmy arisỹnykre iòrarunareny òraruki, pbpna binareny òraruki. Riwarirernyreki surioko-ò xiwena riwahinyrenyre, reàlàrenyre, tatiwotimy reserenyre suritxoo-ò.17Jeremia bexiywinyke, myike! Tahe warybe wesemy ibutumy adee ararybekre marybekremy. Aworexieryõmy ikoreny. Jiarỹ arawiòhenanykre brebuõmy matxikemy ikoreny-ki! 18Boholake, warybe! Kasỹdu mahãdu ibutumy teramy adee reakre, iòlò mahãdu, xiwena wahisidỹỹdu mahãdu, wedu mahãdu, ibutu ibutumy teramy reareakre. Katahe wiji ruruna-di ararurudỹỹnamyhỹre kia ibutu mahãdu ribi botakremy. 19Kai hãwã uhukari terehekỹ wesemy iribireny matxikremy. Tola womati terehekỹ wesemy matxikremy arasỹnyreri. Uhukari womati tere wesemy arasỹnyreri iribireny. Tiiboho aribi rotarenyõtyhy Jiarỹ awanahyymy ararekre arayrybynykremy dori. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, rarybetyhyre dori.
Chapter 2

1Deuxu Rybemy wadee nade: 2— Make Israeli mahãdu nõhõti-ò marybeke: “Wamahãdu, atỹmyrau araeryre òbitidumy tateu. Weryrybò hawyy wana rariamy bederahy-ò iwesemy tariamy wamy teàlàmyhỹte. 3Israeli mahãdu wahõrõ sohojile toimyhỹte lòbròna tỹmyra iwedele wesemy wadee toite. Ibutu arabinara mahãdu-ò aõhõkỹmy resỹnyre aõ binabina ityrereny reteònyre Jiarỹ. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, rarybetyhyre dori.”4Boholabenyke! Jakò riokore mahãdu, Israeli mahãdu, Deuxu Tyhyhykỹ Rybemy boholabenyke 5Tii rarybereri: Aõherewe! Aõbo alabiereny wabina-ki raharenyre riwarirenykremy! Surioko-ò reàlàre tai surioko wesemy aõaõkõ rexidelerenyre dori! 6Tii boho riwabuarenyre dori! Ihỹre heka Ejitusu ribi Jiarỹle adidydenyde. Bederahy ribi inyõ tai rariaõmy hãwãlò ribi idireny rare.7Suwihikỹ-ò redyrenyre lòbrònawihikỹ-di rirasỹrenyre ihỹrele heka tii boho suribinanyrenyre taòrarunarenydi. 8Wahisidỹỹdu mahãdu, Warybedu mahãdu tahe riwaijeõtyhy” Titxibohe Deuxu rare!” My rarybeõtyhy. Bede ywina kerydu mahãdu watxi tõhõti reaõre dori. Iwedu mahãdu riwabuarenyre. Baali suriokonimy irybedu mahãdu ridinodunyrenyre, surioko reálárenyre dori ihỹre heka isuriokoreny riwiòhenanyõtyhy.9Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — “xybyle wamahãdu-ò ararybekre aribuakre alabiereny riwarirenyre dori. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹle rarybereri. 10Xibere hãwã-ò boibenykre, keda hãwã-ò inyõ biteònyke tahe boholabenyke tiu aõ iwese rahõrõnyõhyyre iwese rahõrõnymyhỹre wese. 11Bede mahãdu tasurioko riwiurònyõtyhy iwitxira surioko-ò, surioko ruidu-ò idi rawiurònyõtyhy iwese wamyhãdu riwawiurònyre surioko-ò. Surioko idi riwiòhenanyrenyõre-ó riwawiurónyre.12Biuwetyy ariramytatanykemy sõwemy aribrebunykremy Jiarỹ Deuxutyhyhykỹ wahe. 13Wamahãdu heka inatxi òraruna riwinyrenyre: Riwarirenyre ibesòròròreny wesemy tahe iwitxira-ò reuròrenyre suterehekỹ riakemy ihỹre heka ihãlooreny biu roakreu beereareakre dori.14Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: — “Israeli mahãdu heka wetxumy aõkõ rare, wetxu rióre aõkõ rare. Tahe aõherekibo iòludureny iwedurenymy relera. 15Iòludureny Israeli mahãdu-ò hãlòe wesemy rawolohenymyhỹre riijiradỹỹnyrenyre tarurumy. Israeli mahãdusu heka sỹtybymy relera, ihãwãreny heka bóhónamy rỹyre tai inyIsraaeli inyõ rasỹnyõtyhy. 16Israeli mahãdurati risure iòludureny Mevi mahãdu, Tavine mahãdu Israeli mahãdu rati rade rahumy risyre iraxirihikỹ risyre. 17Aòrarureny òraruki Israeli mahãdu tuu rotỹỹnyre adeereny, aòrarureny òraruki dori. Adeuxu Tyhyhykỹ terite . Bedebrasaki awanareny rariamymyhỹreu awanareny redinodunyreu heka tewaritenyte.18Beteheinyhe wiji! Aõbijeke Ejitu su-ò makre-ò. Nilo bero bemy biõkre aõbo. Aõbiòryke Asiriasu-ò. Eufarate bero bemy biõkre aõbo. 19Abinabinadilemy bexiwotõmonykemy; Tiwarite-ki binabinamy matxike. ADeuxumy terite, tetyhynyõte tai ixidewile heka abededỹỹnana ihyremy ratxikre. Jiarỹ Deuxutyhyhykỹ rarybereri.”20Deuxu rarybereri: “Israeli mahãdu, irehemy bede riere warybemy tewabuateri, warybemy tetyhynyõteri. Ihỹre hãwãlò tyre-ò surioko-ò xiwena tewahinymyhỹte. Òwóru ubòròna woki heka òtaòta tewinymyhỹte tasurioko-ò tuu tewinyte. 21Jiarỹ òwòruwihikỹ wesemy arawinyre, òwòruwihikỹ wesemy tahe wijihe òwòru binabina wesemy telete, aõ aõkõmy tate. 22Sabaõ-di sõwe sõwemy bexisuhokeki ihỹre heka aisuisumy itỹnyhỹkỹlemy rỹikre aixuixumy arobikre itỹnyhỹkỹlemy. Jiarỹle Deuxutyhyhykỹ rarybereri.23Timybohe texixunyõtemy tarybemyhỹte. Timybo suriokomy teàlànyõtemy tarybemyhỹte. Beteheinyhe tewinyte bederahy-ò iwese heka kamelu hawyy tahãbu idi riwisỹnymyhỹre wesemy toite, 24Urile weru werumy tariamahãte tiu arahydynyõtyhy. Isiraõmy heka inyõ atxi rahakemy. 25Israeli mahãdu bexihãrubenyke awa kanaròheny rira sõwe sõwereki surioko òraruki. Bexihãrubenyke abòtò anarubuheny! Ihỹre heka tarybete inatyhy: — Aõkõre! Ixinamy! Waixidewimy surioko heki arariakemy, dori! wadee awire surioko!26Deuxutyhyhykỹ rarybereri: — Wasidu heka inyõ itxi reareu riixãrudỹỹnyre iwese heka aiòlòreny mahãdu, arybedu mahãdu, axiwena wahisidỹỹ mahãdu, awedureny mahãdu 27Tulesỹ surioko deàlàna mahãdu kanaixãrunykre, ibutumy òwòru-ò rarybemyhỹre myy: “Kai waha tate!” Mana-ò rarybemyhỹre myy:” Kai nadi tate” Kai boho tabromy ròkàsere taòsanamy wadee aõkõ. Aõhõkỹmy botỹỹnybenykreu tahe wadee kanarybebenykre arawiòhenanykremy aratarenykremy aõhõkỹmydỹỹnana ribile. 28Titxibohe asuriokoreny adeerenywimy tewinymytoite! Tii boho aõhõkỹmydỹỹnanareny ribi aratarenykre dori inatyhy! Ada irurureny ihõore aõbo aratarenykremy! Judá mahãdu asuriokoreny sõwere asõwerenyre wese!29Adeereny adỹỹraxikre myy: Aõbo wabinamy waki tahamyhỹtenyte! Aõherekibo waderamy delemy teatemyhỹtenyte. 30Aõhõkỹmy resỹnyre tahe aõke aõkõ adeerenymy roire ixiweselemy toimyhỹte. Hãloe rebure wesemy toimỹhỹtenyte arybedu mahãdule terubunymyhỹtenyte. 31Boholabenykewa! Warybe-ò! Israeli mahãdu ibutumy! Jiarỹ heka subinabinamy wesemy adeereny aõbo rare! Tahe aõherekibo adewirenylemy biwinybenymyhỹkemy tarybemyhỹtenyte ixiby wadee booseõkemy tarybemyhỹtenyte, aõherabo!32Ijadòma hãbumy roikremy tõhõ aõbo rusare! Tahe wamahãdu heka waribi rusare irehe rehe txudi. 33Ihỹre heka aderany mahãdu heki tariamyhỹtenyte uri wahe! Iny itxỹte mahãdu kiamy aheki kidierykre dori. 34Atykyreny heka hãwãdu mahãdu hãlubumy atykyreny-ki rỹire. Tiiboho heka asỹreny tiu ribinanyõtyhy. Ihỹrele heka wamahãdu rarybemyhỹre:35“Jiarỹ aõ rewinyõra, Deuxu wadee rebureõre dori.” Katahe wiji jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ aõhõkỹmy ariteònykre kai ruimy tarybete inatyhy! 36Aõherekibo Israeli mahãdu ibinabinamy taohorete inyhe! Mytahe! iwese heka asiriá mahãdu arabinara iwese heka Ejitu arabinanykremy mytabo 37Lòtiròmy, ixỹrunadi arati-ki tebó roikremy Ejitu ribi idi bohònykremy. Kia mahãdu tetyhynymahỹte jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ taireny rebuare dori tiu Ejitu mahãdu wana awityhymy matxiõtyhy bohe.
Chapter 3

1Deuxu rarybemyhỹre: — Hawyy tahãbu ririkre ijó hãbu-ò. Ihãbu tyby tii wanabixyby roiõtyhy. Kiakeki Israeli mahãdu tabededỹỹnanareny rixunykre. Taheka wamyhãdu atỹῖbiòwa sõwere hỹrele wadee bodoosekremy tewisỹnymyhỹtenyte dori! 2Beteheinyhe! Hãwãlò idi betehebenyke! Anosubotxi tabiranyõtenyte bohe! Derana wesemy òtataòtamy toite! Araeryrahe! Ryy-kile heka atximahãte wasidu wesemy inyõ riramyhỹre itxi beakremy. Kiawese heka Israelisu-ki texuxunyte, aõbinabina-di, aòtaòta-di aòraruna òraruki.3Kia òraruki heka biu roaõmyhỹre. Beteheinyhe! Aderany wesemy tate! Ihỹrele heka aixỹruna ihõõtyhy aõhe inatyhy! 4Ihỹrele heka “wahamy” wadee tarybemahãte! Wahamy kai atxiteri! Uladu ribile waluu tate! 5Wahamy tateki tahe bedebureõtyhy wadee. Aõherewe! Israeli mahãdu wahamy tewaninimyhỹte ihỹrele heka aõbinabinahakỹ, òrarunahakỹmy idihyymy toite.6Jeremia rarybere: Aõma Josia iòlò bedeu heka, Deuxu wadee narybede myy: — Kai aõbo tabimahãte aõbo Israeli mahãdu wadee riwinyre. Hawyy binabina wesemy tabròmy roosere wadee. Aderana wesemy heka hãwãlò hãwãlòmy idi raòwonyre, òwòru òworu-ò webrò-ò aderana wesemy rare. 7Taheka idi rahõtinyre Jiarỹ, “Kia rahudi heka tii wadee roosekremy tahe aõkõhyyre, rooseõtyhy.”8Judámy iseriòreri tuu robire, Judá heka ibinabina rare wahe. Tii kiamy robire heka tai rieryre. Israeli Jiarỹ iribi reatyre tii heka aderana wesemy roire-ki wahe, tai iribi reatyre. Kiamy heka Judá rieryre Israeli reteònyra ki ihỹre heka 9Judá iseriòre binabina ruberuõtyhy raixỹruõtyhy tii tule aderanamy relera dori. Ibutu aõ reàlàmyroire, nanamy reàlàre, õworumy reàlàre my! Tii heka tasureny rixuxunyre heka 10Judá iseriòre Israeli binabinahãkỹ iratyre Judá heka urile ribonyre wadee roosekremy tahe ityhyõre. Jiarỹle, Deuxu Tyhyhykỹ rarybera dori.11Idi tahe Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: — Israeli wadi reatyre ihỹre heka Israeli Judá iratyre. 12Tai jiarỹ arakremy riwateònyre ibòò-ò tamyreny rybemy myy: — Israeli bina bina mahãdu bodoosekre wadee. Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹle rarybemyhỹre! Jiarỹ awi rare, tai adeereny heka adebureõmy aratxikre, wayaranadi irehemy areaõkre ãdeereny. Jiarỹle, Deuxu tyhyhykỹmy rarybereri.13Mytahe wiji manarybeke wadee myy: — Jiarỹ heka òraruna rewinyra, adee teramy reare dori ibutu aõ reàlàrenymy; òwòru webrò-ò, suriokomyle manarybekre wadee tewatyhynyõte dori ixinamy wadee iximy belyyke. Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹle rarybera dori. 14Deuxu Tyhyhykỹle heka rarybemyhỹre: — Bodoosebedenyke! Wamahãdu itxỹtehekỹ! Bodoosekre wadee! Wahõrõ toite dori! Jiarỹ heka iny sohoji sohoji hãwã ribi arimykre. Inatxi inatxi sohoji mahãdu ribi arimykre tai aradyrenykre ixyby Siaõ hãwã-ò. 15Taile inywedureny warybe deòbymy adeereny arisỹnykre, ywimy wedumy bedeery aradinodunyrenykremy.16Asuureny-ki asõwerenyreu heka taile òwòrudỹỹ Deuxu tykyhetowo-ki rỹimyraremyhỹ bederahy-ki Deuxu-ò deàlànamy kia òwòrudỹỹ itxi õhõtireny beaõtyhy idi aõ matxiõtyhy ijõ biwinyõtyhy.17Iribi tahe bededỹỹnana rehemynykreu Jerusale hãwã Deuxu Tyhyhykỹ runanahakỹ taile rỹikre, bede bede mahãdu heka tamy kidirahukre wanimy ributunyrenykremy. Iworeny bina bina ribi iraykyreny binabinareny ribi aõkõ riwinyrenykremy. 18Israeli mahãdu Judá mahãdu wana rexibutunyrenykre Ibòò-ò idi tahe wiwanamy rirahurenykre suu-ò talabièreny-o rewahinyra jiarỹ.19Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Israeli mahãdu, wariòre wesemy areòbykremyra suwihikỹ ariwahinyrenykremyra. Wahamy biwaninikremy sỹny rahõtinyre tiu riwariõtyhy. 20Tahe hawyy ta hãbu rityhenyre wese heka tiwatyhynyte. Jiarỹ Tyhyhykỹlemy rarybererimy.”21Hawãlo tyre ribi ibrumy roholamyhỹre. Israeli mahãdu rahinyrenyre taòrarunamy relyymyhỹre riixãwidinykremy, tahe ibinabinamy ryy òrarunamy idi roiremyhỹ, Deuxu txi tõhõti ririõmyhỹre. 22Bodoosebedenyke ibutumy, Deuxu Tyhyhykỹ teritenyte dori tii tahe abinanareny reytykre. kai boho tarybetenymãhãte: — Kohe! Deuxu-ò Tyhyhykỹ-ò roosemyhỹrenyre Tiile heka waDeuxureny raremy23Jiarỹboho hãwãlò ratya-ki suriokoreny reàlàrenyre tahe tii boho aõ wadereny diwahinyõde. Inywidỹỹduhukỹ Deuxu sohojile heka raremy. 24Aõwihikỹ inytybyreny wadeereny ririra heka tahe wiji ituemyramyhỹre Baali Surioko ixỹrunahakỹle reàlàrenyre-ki tai tahe sõwe aõna onawihikỹ uladu ribile heka ijõdiremy rahurenyre dori mytahe; budoini, broreni, awaru, amelu,iròdu iròdu, ibutumy heka ituere, wariòrereny tule. 25Rekexirahirenykre heka waòrarunareny ribi, rakaixỹrurenymyhỹkremy. Ejitusu ribi Deuxu riwadyrenyre ribi heka, jiarỹ boho rexiòrarunymyhỹrenymyhỹmy, inytybyreny tule. Deuxu Tyhyhykỹmy rexiòbynyrenyõmahỹrenymy.
Chapter 4

1Deuxu Tyhyhyhỹ rarybereri: — Israeli mahãdu wadee bodosekre. Surioko ibinare wamyxiburare surioko ribi ixãwike wamy sohojile beàlàkemy. 2Tai dori wanimy marybekeki òbitimy matxikre. Ibutu bede mahãdu wamy reixitòenyrenykreu heka deysanamy ariwahinykremy tai wamy reàlàrenykre. 3Judá hãbu mahãdu Jerusalẽ hãbu mahãdu-ò Deuxu rarybereri: — Su lòbrònamy rexiywinyõre heka biabenyke hede-txi lòbròna itxiwixiõmy.4Judá mahãdu Jerusalẽ mahãdu juhule wauwana tetobinyte wesemy òbitimy matxike Deuxu Tyhyhykỹ-ò awotyhy ribile wahe. Kiaõkeki tahe wayarana heòty wesemy riworonykremy. Aõbina bina òraruki heka wayarana heòty wesemy rookremy tiu iny rityrinyõtyhy. 5Juròna bujurònybenyke iteremy, byrybenykre itỹnỹlemy: Judá mahãdu Jerusalẽ mahãdu-ò hãwã òtity-di roimyhỹre-ò ijirany raòrunyrenykre. 6Siaõ ryy-ò biteòsinybenyke bexiijebenyke wylemy ibòò ribi dori Deuxu kidetehemykre aõbina binamy iny rahukremy.7Hãlòe rebure wesemy bede mahãdu hududumy rarerimy. Judá hãwã hãwã mahãdu rahukre tusỹdu mahãdu rabynykre. 8Wijihe tyybina bina idi bexityynybenykre tyky bedewona wahe bexityynybenykre mahenybenykremy, bobubenykremy wahe Deuxu yarana dori judà-ò kanakre.9Deuxu tyhyhykỹ rarybere: — Iu heka judá wedu mahãdu iòlò mahãdu heka irurunareny ituerenykre xiwena wahisidỹỹdu bohoruberurenykre rybedu mahãdu bederiòtinyrerenykre. 10Tai jiarỹ he rarybere: — DeuxuTyhyhykỹ Jerusalẽ mahãdu heka teitxenanyte! Kai tarybete ywinamy bedemy kanyikre tahe aõkõrehe mayrehe iny bòtò-ki rỹimyhỹre wahe.11Jerusalẽ mahãdu-ò kanarybekremy, iu bederahy ribi yhy tòtèèhe Deuxu mahãdu-ò kanakremy ratxireri tai heka yhy reburele alòbròna idi rihitxinykremy asibinaty ribi aõbo. 12Kia yhy rebure Deuxule riteònykre heka rebure sõwe sõwemy rarekre. Wijihe Deuxule tamahãdu-ò tarybe ritadireri judá mahãdu-ò itxi reakre.13Beteheinyhe biuwetyy wesemy aõbina òludu mahãdumy tahe roireri rebure wesemy doidenyde rebure wesemy roire. Hire ijira ratyre iawarureny, aõherewe iny rahukre! aõherewe iny rabynykremy ratxireri! 14Jerusalẽ mahãdu aõbina bina ribi aworeny bisuhoke aõbohe! Tarasamy matxikemy. Arayky-ki aõbina bina aõbo ratxikre. 15Dã hãwã mahãdu Efraim hãwãlò mahãdu iny itxi reakemy irybe urena dehemyny aõbina binamy.16Tiiboho irybe urena rearearenyre iny òludureny Jerusalẽ-ò raryberenymy roire heka òludu mahãdu heka irehe ribi kàdirahukremy rawyhyrarònymyhỹkre. Kaò hãwã-ò itxi rearenykremy rarybemyhỹrenyre dori, 17Lòbròna iny idi rirurawonykre runymyhyre wese heka tii boho Jerusalẽ idi rirurawonykremy iny mahãdu heka Deuxu Tyhyhykỹ rerirenyre dori. 18Judá mahãdu kaile kaa bina binamy ixidewimy tewyta dori Jerusalẽ mahãdu bina bina òraruki bedewona ixidee riwahinyre.19Aki! ramytxitxi nihiyre dori tuu ariòbynyõtyhy wawoki ramytxitxi nihiỹre dori! Wawohe ramytatare sõwemy! òludu mahãdu juròna rawyhyraròmy raholareri tahe rybeõmy aõkõ aratxikremy! 20Aõbina binahakỹ aõweselemy rehemynyreri! Tahaka kasu rahuke! aõhere aõwesele iny tyy heto rahukremy ratxireri iny tykyreny iere eremy riykaykamyhỹ.21Tiwese sõwemy iny òludureny deòsinamy arobikremy watxireri. Tiwese sõwe heka inyòludu jurònamy aroholakremy watxireri. 22Deuxu rarybemyhỹre: wamahãdu itxỹtehe rare riwaeryõre dori. Waladu bedeõre weselemy roire aõbina binamy rierymyhỹre hỹre òbitimy riwinyõre,23Idi tahe bede-ò retehereri taile òbitina ihõõre, iruna ihõõre biu-ò lòòsòna ihõõre tai. 24hãwãlò ramytatamy roimyhỹre bederatòò heka idi rawori worinymyhỹre kua-o kakò. 25Inyõ bede-ki roikõre nawii rihenyrenyre dori tule 26bede wihikỹmy rabire suu-ki aõ ijõõmy roire hãwã hãwã heka ituerenyre dori Deuxu idi bede rirahoremy rewinyre tayarana òraruki.27Deuxu rarybere su bybymy relekremy ratxikre ibutumy itueõkre tahe 28bede kodubukremy biu wetyy heka rurunykre Deuxule rarybere dori raraohoreõtyhy irayky. 29Wyhydu mahãdu wodỹỹ boholabenykeu iawaru ijiranamy roholarenykeu inyõ mahãdu bederahy-ò reareakre. Hãwãlò-ò raowònyrenykre mana manahakỹ-ò. Hãwã hãwã iny tai rasỹ nyõkre dori.30Aõherekibo Jerusalẽ mahãdu tiukekõna atykysòbina binamy texityynyte dori tykysò-di texityynyte, arue teyrinyte, arysòna, aõna õna wihikỹ-di texiywinyte? Tahe aõkõre heka ruxeramy aõkõmy matxikre! Aruxera aõkõmy tate! Abirena mahãdu heka aribuarenyre ararubunykremy riwisỹnyrenyre dori. 31Tahe raholare hawyy ramytxitxire wese ibru-ò raholare. Iriòre dela rimytxitxidỹỹnyre wese ibru raholare. Tahe Jerusalẽ mahãdu raelenymy roire tebò relerenymy roiremyhỹ rarybemyhỹre: — Arurukre! Riwarubunykre dirahudenude!
Chapter 5

1Jerusalẽ mahãdu ryy-ò bijekebenyke! Ibutumy bede bedemy bijebenyke! Aruerenydile bijebenyke! Iny òbitityhymy mahabeny kemy. Inytyhymy biòryke. Itxi mahabenykeki tahe Jerusalẽ òrarunamy Deuxu riixãwidinyke. 2Deuxunimy tarybete hỹre òbitimy tawo-ribi aõkõ tate! 3Tikiemy bityhynykremy Deuxu tuu riwisỹnymyhỹre aõhõkỹmy arasỹnyrenyre ihỹre heka adeereny aõke aõkõ. Deuxu arasurusurunyrenyre ihỹre heka teòbitiõtenyte itxỹterenymy toite Deuxu-ò tooseõhyytenyte.4Tai jiarỹ rahõtinyre: “bedeeryõ mahãdule toimahãtenyte Deuxudewimy riwinykremy teeryõmahãtemy, tule Deuxu dewinamy teeryõtenyte. 5Hãbu bedeery mahãdu òbityhy-ò arijekre tamyreny ararybekre tiiboho Deuxumy rieryrenyre, timybo Deuxudewimy riwinykremy rieryrenykre òsỹny.” Tahe aõkõre, ibutumy Deuxu ribuarenyre rityhynyõtyhy. 6Tai haloe bederahu ribi kidirubunyrenykre iere ereny rioroororenykre ahula rexiwomy hãwã hãwã itxi reakremy hãwã ribi rohonykeki iere eremy rurukre iròdudòmy aòrarunareny sõwere dori Deuxu-ò teritenyte.7Aõherekibo aòrarunareny araixãwididỹỹnykre, wamahãdu dori riwarirenyre suriokomy raryberenyre kia Deuxu aõ aõkõ rare, Wamahãduhe reòwenyre tii boho rihydyrenyre Jiarỹ.My tahe òta òtamy riwinyrenyre, aderana wana ratxirenyre. 8Awaru rihydymyhỹre wesemy roirenyre tawidỹỹnarenymy. Isỹweraludu hawyy hemy roirenyre. 9Tahe aõhõkymy arisyỹõkre aõbõ? kiamy riwinyrenyre dori ariòwynyõkre aõbõ? Bede mahãdu-ò kiamy riwinyre òrariki ariòwynyõkre aõbõ?10Iòludu mahãdu-ò ararybekre ilòbrònareny idi rahukremy. Mytahe ibutu idi rehukre aõkõ uvaò irurule idi risiherenykre. Kia uvaò dori wahõrõmy aõkõ rare. 11Israeli mahãdu, judá mahãdu itỹnylemy riwatyherenyre Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹmy rarybereri Israeli mahãdu heka Deuxu ribuare. 12Israeli mahãdu rexiryberenyre myy: — Aõ rotỹỹnyõke Deuxu Tyhyhykỹ tuu riwinyõkre, alòremy ihõõke, rama riwarubunyke aõkõ. 13Wyhy wesele heka rybedu mahãdu rybemy rare irybereny aõ aõkõ heka rare. Deuxu Rybemy aõkõhe rare.14Deuxu Tyhyhykỹ wadee narybede: — Jeremia, Jiarỹ adee ararybekre aõhebo rotỹỹnykre kiamy rarybemyhỹre mahãdu-ò. Mytahe, ary ribile heka warybe heòty wesemy reare reakremy j Jiarỹ ariwinykre warybe heòty wesemy ary-ò arisỹnykre. Israeli mahãdu hee wesemy rookremy. 15Israel mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ rybe-ò boholake! — Jiarỹ Tyhyhykỹ heka su witxira ribi rurudu mahãdu adiwyke atxireny reakremy, irybereny iwitxiramy raryberenykre kai boho irybereny teeryõte.16Kia mahãdu heka isodadureny teburere, aõwesele tawyhyrenydi iny rirubunymyhỹre aõwesele, 17Tiiboho heka alòbrònareny rahurenykre ariòrereny kidirubunyrenykre abrorenireny õhõreny kidirubunyrenykre auvaòreny rahurenykremy ahãwãreny òtity isodadureny ribòhòbòhònykre aòtityreny iruruteremy idi tahõtinymãhãtenyte heka reatykre dori.18Ihỹre heka Israel mahãdu ibutu aõkõ arahukre Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ raybereri. 19Iu Israeli mahãdu, Jeremia, adee rỹỹraxikreu, aõherekibo Deuxu kiamy rewinyre. Kai Jeremia tamyreny marybekre: — asureny-kile surioko teàlàtenyte, Deuxu teritenyte tai dori wijihe suu iwitxira-ò suriokomy beàlàbenyke.20Deuxu rarybemyhỹre: — Jaò riokore mahãdu-ò, Juda-ò marybekre: 21— Boholabenyke itxỹtereny mahãdu, kaiboho heka, aruerenydi hỹre heka tabiõmãhãtenyte õhõtireny-di ihỹre heka taholaõmahãtenyte. 22Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rare aõherekibo warybemy tetyhynyõmahãtenyte? Aõherekibo walau taberuõmahãtenyte. Jiarỹle ỹnyramy, berohòkỹ-ki rewinyra, bera rariaõlemy ỹnyramy resỹnyra berohòkỹ-ò, abònihiỹ idi rariaõtyhy. Jiarỹle tuu rewinyre dori!23Ihỹre heka Israel mahãdu itxỹtemy toite waderamy rare wadi teramy teatenyte. 24Kaiboho aworeny ribi tarybeõmahãtenyte: — Deuxu Tyhyhykỹ-ò rikityhynyrenyke tii heka bede hetximy, bede riramy riwinyre dori. Deuxu-ò rekeàlàrenykre iòrarukile òwòru ruhunyre dori beòra beòramy. 25Ta aõkõ ihỹre aòrarurenydile heka abinabinarenydi aribireny aõwiwihỹ aribireny rihitxinyrenyre dori.26Iny binabina wamahãdureny yki bòtòwe heto wese roimyhỹrehe nawii rimykrremy, tahe inyle tiiboho rimyrenykremy riwisỹnymyhỹre. 27Iwese bòtòwe heto nawii roimyhỹre iwese heka kia hãbu mahãdu ihetoreny-ki aõna õna wasimy sõwere tai. Tiiboho heka ruruduhukỹmy, hãbu ityhymy roire iaõnaõnareny wasi-di ratyhynyrenyre dori. 28Tiiboho heka idenihiỹmy roire, rama rihydyrenyre, tiibohohe hãwãdu mahadu riwiòhenanyõtyhy. 29Tahe kia òraruki heka tamyreny aõhõkỹmy arisỹnyke, sraeli mahãduhe ariòwynykre. Jiarỹhe Deuxu Tyhyhykỹmy rarybemyhỹre.30Aõbina binahakỹmy bede-ki rỹire: 31Deuxu rybedu mahãdu inatyhyna rybemy rarybeõmyhỹrenyre, hãbu binabinareny idireny ridinodunyrenyre. Idinodureny wesemy rarybemyhỹrenyre tahe Israeli mahãdu awimy tai rahamahare dori! Tahe aõbohe riwinyrenykre ionana txuu, aõhebo kodotỹỹnykre.
Chapter 6

1Benjami mahãdu hena-ò bihenybenyke Tekoa hãwã txuròna bijurobenyke bibedeerynanybenyke Bete Ara Hãwã-ki aõbina binahakỹ dori kedeakre ibòò ribi. 2Jerusalẽ hãwã wikikỹtyhyre iòhòlemy iby tõmore. 3Iòlò mahãdu tasodadureny hãwã idi rirurawonyrenykre tasodadureny tai tawelòreny ridekre ixidewimy.4Tiiboho raryberenykre: — Roikoreny hãwã-ò itxi reakremy bexiywinybenyke txutue-ò rekearenykre. 5Iu tahe raryberenykre: — Kõrehe wiji bede tururenymy hỹre tahe bexiywinybenyke wiji ruumy heka tamyreny rekekoarenyke Jerusalẽ hãwã-o.6Deuxu Tyhyhykỹ dori iòlò mahãdu-ò rarybere òwòru biorobenykre òwòna biwinykre Jerusalẽ hãwã beabenykremy. Jiarỹ kia hãwã aõhõkỹmy arisỹnykre inybinahakỹ sõwe ijõdire tai. 7Jerusalẽ hãwã iwese haloobemy bee iribi reare iwese heka Jerusalẽ ribi òraruna rexijuare. Aõbina binamy rarybehyymy binana sõwemy wotõmona sõwere tai. 8Jerusalẽ mahãdu, boholabenykewa! Arabedeerynanymyhỹre dori! Bierybenykre! Ararirenykre heny ka hãwã bymy reakremy dori! Ariwinykrehe, taile moõ rasỹnyõkre òraruna oraruki.9Deuxu Tyhyhykỹ, wadee rarybere: — Israeli mahãdu iny hãwã: ribi rabynykre: iwese òwòru inatxi risihere wese idi iratyõmy rỹire iwesemy hãwã ratxikre. Lòbròdỹỹdu tauva risiherisihe wesemy kahãwãsỹdu mahãdu kai bitake. 10Tai jiarỹ rarybere moobo ararybekre? Ararybekeki inyõ warybe-ò roholaõtyhy. Tiiboho boho tõhõtireny ritòbònyrenyre roholaõkemy. Arybe-o roholaõmy arybemy ribuarenyre dori.11Deuxu Tyhyhykỹ aykarana wawo idi rỹxire wawo-ki iutxiemy aykarana-di rỹxire wawoki. Reysemy rỹire jiaỹ ayarana di rỹireri dori. Tai Deuxu rarybere: — Ixinamy uladu mahãdu tyre-ò idi behyke wayarana-di ixinamy weryrybò mahãdu tyre idi behuke. Hãbu tule hawyy wana ròtena-ò ridyrenykre, matuari mahãdu tule hekỹ. 12Hetoreny rarikre inyõ tai rasỹnykremy, isureny, ihawyreny inyõ tai rarikre. Kahãwã-ò aõhõkỹmy arisynykre dori. Jiarỹ deuxu Tyhyhykỹlemy rarybemyhỹre.13Ka ibutu ityhy mahãdu òbitimy aõkõ nierumy rimyreri dori xiwena wahisidỹỹdu rybedu mahãdu wana inyõ riitxenanymyhỹre. 14Iny wotõmona aõke aõkõ rare awire riki raryberenyre tahe awi aõkõ rare ibinamy roire. 15Tiiboho heka ibina binarenydi aõbõ riixãrydỹỹrenyre aõbõ? Wadee ibinatyhyre. Tiiboho kiamy idi rixãrynyrenyre aõbõ? Ixãruna rieryõrenyre tai resekre dori, iwese inyõ mahãdu resemyhỹrenyre, iu aõhõkỹmy aresỹnykreu heka bedewotyhy roikre dori. Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ, rarybere,16Deuxu Tyhyhykỹ tamahãdu-ò rarybere: — Boibenykre ry òweòwe-ò tai matxibenykre idi betehebenyke idi ryy òbitile idi mariabenykre tai ywinamy mahabenykre. Tahe tiiboho raryberenyre: — Kõre kia rydi aõkõ aroirenykre. 17Tulesỹ, itxeredu mahãdu Deuxu risỹnyre jurona wodỹỹ rieryrenykremy ihỹre heka itxeredu mahãdu raryberenyre: — Aõkõrehe, aroholaõtyhy. 18Tai Deuxu rarybere: — Bede mahãdu boholabenyke aõbõ rotỹỹnykre wamahãdu-ò. 19Aõbina binahakỹ arisỹnykre warybe-ò riòbynyõre dori. Tai kia bina binamy ariteònykre warybe òby aõkõmy toite warybe ribuare dori.20Tahe wadee lỹrena Sabá hãwã irehe ribi dirahudenyde heka awiõre wadee. Ixiwenareny riwateysaõtyhy dori. 21Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ iwareny rotynykremy ariwinykre dori. Tiiboho tai reserenykremy ariwinykre heka. Tyby boho, iriòrereny, rururenykre, ibiòwareny isỹwera ludu mahadu tule. 22Inyõ mahãdu irehe ribi kidirahukremy rurudu hukỹ rexiywinymy roireri kaò lòrenymy kanakremy.23Tiiboho xiwahate-di wyhy-di maurehe-di tebònarenymy roire. Tiiboho ibinatyhyre iawarureny wodỹỹ reareri, rexiywinyrenyre Jerusalẽ mahãdu rirubunykremy. 24Kia rybemy reareri heka Jerusalê rarybemyhỹre tai Israeli mahãdu tebòreny iruru ituere, brebule rimyrenyre, hawyy ramytxitxi brebu wesemy ranywahãrenyrehe.25Jiarỹ boho bederahy-ò ryy ribile aroirenyõtyhy ruberure riki. Iny oludureny heka rexiywinymy rỹireriiny rahukremy riki bede bedemy brebu ijõdire riki raryberenyre. 26Deuxu rarybemyhỹre tamahãdu-ò: Bobubenykrewa, ariòre delareny rurure wese heka mahinybenykewa, tyky bina binamy bexitykynybenyke. Bryby tyre-ki boike aõwesele heka hududumy reakre hiwa!27Jeremia, wamahãdumy biurihikre iwese womati raweseru serunyre wese heka Jerusalê mahãdu biurihikre idi betehewiwikre timybo roimyhỹre. 28Tiiboho rybe dera mahãdu itxỹterenyre dori rybe rui idile riubỹtỹnyrenyre. Ibutumy womati tỹrỹhỹkỹ heòty raweseru serunyre wese heka wamahãdu tiu rityranỹõtyhy. 29Heòty itòtèètyhy womati urahakỹ idi raweseru serunyre wese heka wamahãdu tiu rityranỹõtyhy. Iwese taòraruna ribi rexitaõtyhy inybina bina ribi iny òbiti rexitaõtyhy. 30Iny bina mahãdu womati tỹrỹhỹkỹhakỹ ibinatyhymy raninikre Jiarỹ Tyhyhykỹ dori idireny ribuare.
Chapter 7

1-3Xiwena ijòtòbòna heto-ò Deuxu riwateònyre taile Deuxu rybe-ò ararybekremy Judà mahãdu rirahu rirahumy deàlànamy. Tai aratxikremy riwateònyre rybe-di myy: — Abededỹỹnanareny myy rybemy roire: — Maohorebenyke! Tai kasu-ki ixinamy masỹnybeny kemy.4Tahe rybe ruimy ityhydỹỹõ mãhãbenyke. Tahe tiiboho myy rexiryberenyreri: kaa heka Deuxu Tyhyhykỹ xiwena heto-ki inyboho rỹireri. Tahe aõhe rotỹỹnyõtyhy inydereny! Awilemy kaki Ixỹ rỹire. Kaa heka Deuxu xiwena hetohe rare! Kaa heka Deuxu xiwena hetohe rare! Kaa heka Deuxu xiwena hetohe rare!7Araykyreny birahaorebenykeki tahe ixinamy awilemy kaki masỹnybenyke alabiereny kasu rewahinyra heka kakile masỹnybenykemy. 5-6Abededỹỹnanareny maohorebenyke! Iwitxira biwinybenyke! Òbitimy wiwanalemy matxibenyke mahãmy! Aõ aõkõ mahãdu ibinamy idi matxiõbenyke, wyte mahãdu, wytese mahãdumy awimy biwinybenyke! Kasudi riradu mahãdu-ò awimy matxibenyke! Inyõ irubudỹỹõmyke! Suriokode deàlàna abinamy heka ixawike! Atuereny heny!8Beteheinyhe! Rybe ruile tetyhynymy mahãtenyte dori kia rybe aõ aõkõ heka rare tetyhyny mahãtenyte. 9Kakile heka inyõ terubenymãhãtenyte, inyõ tewasinymãhãtenyte, òta òtamy tewinymãhãtenyte, taruimãhãtenyte awidỹỹna òraruki, awidỹỹnarenymy wasimyreny tarybemãhãtenyte, Baali surioko xiwenamy tewahinymãhãtenyte. Surioko juhu teeryõtenyte heka wiji dori teàlàmãhãtenyte dori! 10Tyky bina binamy tewinymãhãtenyte atyky bina-di waxiwena heto wako-ò tanymãhãtenyte idi tarybemãhãtenyte: “ Aõ inydereny rotỹỹnyõtyhy inydereny, awilemy ixỹ rỹireri!” 11Waheto heka wasidu mahãdu heto aõbo rare tahõtinymahãtenyte aõbo? Aõbo tewinỹmãhãte Jiarỹ rabiwahỹre, Deuxu Tyhyhykỹmy Jiarỹhe rarybereri.12Silò hãwã heka juhule Jiarỹ retare tai xiwenamy wadee biwahinykremy, myta itxeremy boibenykre! Aõbo rewinyre tai wamahãdu òraruna òraru-ki wahe! 13Sõwe heka óraruna tewinymahãtenyte, kiamyadeereny rarybere jiarỹ. Sõwemy idi arabederynanyrenre tahe warybemy taholaõmãhãtenyte. Adeereny rarybere uritrele taholaõmãhãtenyte. Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ heka rarybereri. 14Tai heka iwesele Silò hãwã rewinyre heka ka xiwena heto texityhynymãhãtenyte-ki iwesele ariwinykre Silò hãwã wesehekỹ ariwinykre ka heto-ò ariwinykremy watxireri. Ka heto Jiarỹle alabiereny-ò rewahinyre dori. 15Katahe wiji arateònyrenykre waribi. Amahãdureny arateònyre ibòò mahãdu wesemynarateònyrenykre waribi.16Deuxu rarybere: — Jeremia ka mahãdu-ò idi ixitèdỹỹõmy. Wadi ixitòedỹỹõmy aixitòedỹỹnanamy aroholaõtyhy. 17Kai aõbo tabiõmãhãte Jerusalẽ hãwã-kiJuda hãwã-ki aõbo tiiboho rwinymyhỹrenyre tabiõmahãte aõbo. 18Uladu mahãdu heitxemy rirahumyhỹrenyre. Hãbu mahãdu heka heòty rioronymyhỹrenyre surioko-ò. Hawyy mahãdu bolu raheranymyhỹrenyre surioko-ò hawyymy “Biu wedumy” raninirenyremy. Tulesỹ ijõ isuriokoreny tamonareny ritxiwitxiwimyhỹrenyre ixiwenamy idi riwaixiranymyhỹre.19Tiiboho wadi aõbo ribinamyhỹrenyre? Kõrehe. Tiiboho rexibinanymyhỹrenyredori tule kiamyhe rarybereri rexixãrumyhỹrenykmy rarybererire dori. 20Katahe wiji Jiarỹ heka Inynyrỹ Tyhyhykỹ heka wakyaranamy aritxiwikremy watxireri dorihe! Ibutu tyre-ò, nawii-ò, iròdu-ò, òwòru-ò, lòbròna-ò. Wijihe wadeburenamy aritrònykre dori. Wayarana heòty wesemy rookremy tiu inyõ rityrinyõtyhy.21Xiwena risõtyhyre wadee rare. Tahe wadee kia aõ aõkõ heka rare. Ibutmy kia xiwenamy ibutumy biroxibenykremy, kaibohole warybe wesemy tewinyõtenyte dorihe. 22Ejitu ribi aradyrenyreu heka adeereny rarybeõre aõbo aõ xiwenamy risõtyhyrenykremy. Tahe wadee tuu aõkõ tewinymahãtenyte dori. Xiwenamy timybo risõkemy retadire Jiarỹ, aratohonyre juhuu. 23Warybe òby tamyreny rarybera Jiarỹ iwedurenymy rarekremy, riwatyhynyrenyke-ki tahe awimy ratximyhỹrenykremy.24Tamy awilemy rewinyre awityhymy ratxikemy tahe warybe wesemy riwinyõrenyre. Awimy aõkõriwinyrenyre ierena ibinamy riwinyrenyre. 25Juhule heka adeereny rarybere Ejitu ribi alabiereny idireny rare rarybere tahe warybemy trityhynyõrenyre dori. Warybedu mahãdu reteònymyhỹre. 26Ihỹrele roholaõhyy taraykyreny wesemy iworeny teremy raoimyhỹrenyre tahe wiji kai boho alabiereny warybe-ò roholaõre rityhynyrenyõre heka kaiboho tahe wiji umyreny ararybekre aòrarunareny ditxỹxinydenyde alabiereny ratyre.27Tai Jeremia arybe-ò roholaõmyhỹrenykre, kai tamyreny byrykremy tahe arybe-ò rirawyònyõhyyrenykre. 28Kai tamyreny marybeke tiiboho warybemy roholaõhyymyhỹrenyre iDeuxu Tyhyhykỹ. Tiiboho rybemy deòby aõkõ raremy tamyreny marybekre.29Ijõ heka deuxu rarybere: — Bobubenykre, mahinybenykre Jerusalẽ mahãdu, aradereny bisubenykre idi behukre. Hãwãlò tya-ò bedewona wiunamy mawiunybenykremy. Jiarỹ Tyhyhykỹ wayarana òraruki wamahãdu ararirenyre dori. 30Judá mahãdu ibina riwinyre waxiwena heto-ki isuriokoreny tai risỹnyre idi waheto-ki rixunyrenyre dori, surioko ibinabinamy wadee rare. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹle rarybemyhỹyre.31Tobete su-ò tiiboho xiwena riwinyrenyre tai tariòrereny rirubunymyhỹrenyre surioko-ò risõmyhỹrenyre. Kia warybe aõkõ heka rare. Tuu retidiõre Jiarỹ. 32Tiu txumy heka kia Tobetesu aõkõmy raninikre dori tahe rubunasumyle raninirenykre tai. Bede roimy rarekre heka tiu Tobetesu iny rieryõkremy ihỹre tai inyõ rituunykremy itxi rahaõrenyke titxibo rituunykemy.33Tai heka nawiidò sumy relekre iròdudòmy tule. 34Bede rabynykremy ratxikre. Iu heka deysana, wyhyrarònamy ituekremy ibutu aõ deysanamy rahukremy, rybewimy, ajuwe ibutu ibutu deysanamy rahukremy ariwinykre dorihe.
Chapter 8

1Kia bedeu heka Jerusalẽ wabede-ò riakre iòlò mahãdu heka ititybyreny ritakre, xiwena wahisidỹỹdu ititybyreny ritakre, tulesỹ Judá wedu mahãdu, rybedu mahãdu, isỹdu mahãdu ititybyreny ritakre. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹle rarybemyhỹre dori. 2Ititybyreny heka raybỹtynyrenykre txu itòtèè-ò, ahãdura-ò, taina-ò kia iluurenyre dori, reàlàrenyre dori, tamyreny ritỹỹraxirenyre dori. Kia ititybyreny tiu idi riariõtyhy, rituunyõtyhy taile heka sukile ituerenykre riuriurikremy. 3Iriokorereny heka bededemy Jiarỹ idireny raybỹtỹnyrenykremy tiiboho rururenykremy idi riwisỹnyrenykre. Jiarỹ, Tyhyhykỹ, Ruruduhukỹ, rarybereri.4Deuxu Tyhyhykỹ tamãhãdureny-ò ararybekremy wadee rarybere: — Inyõ resemyhỹreu heka ixyby rỹiõmy aõbo? Inyõ Ryy reòsareu ròoseõre rexiobitinykremy? 5Aõherekibo wamahãdu tabròmy wadee rỹira? Aõherewe waribi irehemy tariamyhỹtenyta? Aòrarunareny-di teximymytenyte tahe wadee dòoseõhyytenyte dori.6Ywimy adireny raholare tahe ihỹre heka inatynamy tarybeõhyytenyte dori. Abinabinareny-di tabedewoõmyhỹtenyte. Moõ rarybeõra:”aõibinamy rewinyra? Iny tarayky hekile heka riijiranyrenyre awaru alòre-ò riijiranymyhỹre wesemy. 7Bòtòè, wyrarè, nawii tasu-ò ròosekremy roerymyhỹre. Tahe wamahãdu heka warybemy riòbynyõmyhỹre.8Ihỹre heka bedeerymy ixidi tahõtinytenyte:” Jiarỹ boho heka Deuxu Rybemy reeryrenyre bedeywinamy reeryrenyre.” Tarybetenyte. Ihỹre heka warybe ery mahãdu òbitimy aõkõ bedeywinamy rirytinymyhỹreu òbitimy aõkõ riwinymyhỹrenyrehe. 9Ihỹre warybe ery mahãdu bedeerymy ixidi rõhõtinyrenyre reòsareòsamy ratxikremy warybemy ribuarenyre-ki. Aõhe inatyhy ibedeeryna aõ aõkõ heka rare. 10Tai dori ihawyyreny ijõ hãbu-ò areurorenykre tule isurenyijõ wedureny-ò reurokremy. Òbitimy aõkõ riwinymyhỹre-ki, òbitimy aõkõ nieru ritamyhỹrenyre-ki. Xiwena wahisidỹỹdu rybedu mahãdu tule òbitimy aõkõ riwinymyhỹrenyre.11Tiiboho inyõ tõmona heka aõ aõkõ tamyreny rare. Wamahãdu-di awimy aõkõmy ratximyhỹrenyre ãdohotalemy idireny roire. Ibinamy roiremyhỹ ihỹrele awile roimyhỹremy rarybemyhỹrenyre dori. 12Tiiboho kia ibinabinamy riwinyrenyre-di riixârurenyre aõbo? Anõkõre! Kõrehe! Riixãrurenyõrehe. Tiiboho ixãruna rieryõrenyre dori. Tai inyõ resekreu heka ihereny reserenykremy tule. Aõhõkỹmy tamyreny arisỹnykreu heka sõwemy rabedeworenykremy. Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹlemy rarybemyhỹre. 13Iwese alòbròdu aõlòbròna risihemyhỹre idi ributunymyhỹre wese heka Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ wamahãdu idi aributunykremy raruwahỹre. Tahe tiiboho uvaò iratyõ wesemy roimyhỹre wese. Tiiboho òwòru rubu wesemy heka roire dori. Tai ixinamy suwitxira mahãdu heka isureny rimyrenykremy ariwahinyre Jiarỹ.14Tiiboho raryberenykre: — Aõhebo ixỹ tetxikilemy roimyhỹremy! Suiwitxira-ò hãwã òtity-ò rokoirenykre taile ixinamy arururenykremy. Deuxu rubu-ò inydeereny riwahinyre. Be veneni-di iny riõkremy riwahinyre Deuxu, iny tamy rexiòrarunyrenyre-ki wahe. 15Bedewihikỹmy ratxikremy raruwahỹrenyre tahe aõbinabinahakỹle ijõdire.16Iny òludureny Dã hãwã-ò rirònyrenyre iawarureny raholamyhỹrenyre. Iawarureny tawareny-di risorusorunyreu heka bede ramytatamyroimyhỹre. Iny òludu heka suituekremy doidenyde ibutu kasu ijõdikre rahukremy doimyhỹdenyde. 17Boholabenyke! DeuxuTyhyhykỹ rarybemyhỹre: — Hemylala teburehekỹ arateònymyhỹre ararubunyrenykremy.18Wabedewonaheka itueõkre, wawokiramytxitxire. 19Boholabenykre! Iny irà-ò raholareri myy: — “Deuxu Tyhyhykỹ aõbo kaki ratxiõre? Siaõ hãwã tai ijõõre aõbohe! Tai Deuxu Tyhyhykỹ tamyreny rirawyònymyhỹre: — ” Aõhereriwe asuriokoreny-di tiwayaranyte? Aõheririwe iwitxira bede mahãdu isuriokoreny-di tiwayaranyte? Kia suriokoreny heka aõke aõkõ heka rare! Deuxu rirawyònyre dori.20Tai Israeli mahãdu rirajuarenyre:” Wyra beòramy rexihure, bedratysòna ribi ituemyhỹre tahe aõbina bina ribi inyboho rexitaõre dori.” 21Jeremia bedewomy taworibi rarybemyhỹre: Wawo ramytxitxire wamahãdu òrarunamy resere-ki tai wawo rexieryre, rahinyre dori. 22Xileade hãwã aõbo mona ihõõre tai? Ohotibedu tai ihõõre aõbo? Aõherekibo wamahãdu reyteõra? 23Jiarỹ heka hãlobe wese aratxikeki tahe waube sõwemy rexijuajuakremy tai txumy rumy arahinykremy dori, rurure mahãdu tòenamy arahinykremy dori.
Chapter 9

1Wamahãdu itxỹtere irehemy iribireny aratxikremyra tii boho heka hawyy luureny hãbu luurenyre dori òbitidu aõkõmy roire. 2Ruiduhykymy roire òbitina iworeny-ki tai ihõõre Deuxu Tyhyhykỹ heka rarybemyhỹre. Wamahãdu aõbina bina ierena riwinymyhỹre waderarenyre. 3Wii seriòre ribi rexiijemyhỹre tabiòwa ribi rexiijemyhỹre taseriòrenymy rityhynyõmyhyrenyrele iseriòrereny iòbitinareny ihõõrenyre Jaò ilabiereny bodỹỹ wesemy roimyhỹrenyre. Ibutu taseriòrerenymy rajeijeimyhỹre raujõmomyhỹreny.4Ibutumy taeryna mahãdu ribonymyhỹrenyre òbitina taireny ihõõre. Raruimyhỹrenyre ihỹre taòrarunarenyribi rexirahirenyõmyhỹre. 5Aõbina bina ierena rexijuamyhỹrerenyre ribònymyhỹrenyre ierena ribonymyhỹrenyre. Deuxu tahe rarybemyhỹre kia mahãdu uladee teramy reamyhỹre. 6Wamahãdu-ò aohõkỹmy arisynykremy dori iwese womati heòty di resuhòmyhỹre iwesele heka wamahãdu ariurihikremy Timybo ariwinykre tamy wamahãdu heka aòbina bina riwinyre dori.7Idòròtòreny heka wyhy asi rubuna roire wesemyidòròtòreny heka ruimy rarybemyhỹrenyre tai urie ribonmhỹre, uritre rybe awimy taseriòre-ò rarybemyhỹre tahe aõkõ urile ribonymyhỹrenyre taseriòrereny-ò. 8Tai dori aõhõkymy tamyreny arisỹnyke aõkõ aõbo aõbina bina òraruki aõhõkỹmy tamyreny ariteonyõkreaõbo. Ariòwnyrenkre Jiarỹ Deuxu heka rare rarybereri. 9TaheJiarỹ Jeremia rarybere arahinykre hawalò tòenamy bederahy-ki heka biu roaõmyhỹre, broreni mahãdu heka tai ranaõmyhỹrenyre iroxinareny. rexihura dori nawii boho, iròdu boho haku aõkomy roirèri by! Ramyra myhỹrenyre dori rihenyrenyra dori!10Tahe Deuxu rarybere: Jerusalẽ hãwã heka rejujukre! Jiarỹle tuu ariwiny kre ahula mahãdule tai rasỹnykre ahula tai rasỹnykremy!Judá hãwã heka sỹtybymy relekremy ariwinykrehe! 11Tai jiarỹ Deuxu-ò rỹỹraxire: Waha Deuxu aõherekibo inysureny rexihumyrỹireri inysureny bederahy wesemy rỹireri aõherekibo. Inysureny-ki heka iny rariaõmyhỹre suu rarubuhukỹmy rỹireri. Mobo rieryreri aõherekibo tuure. Inyõ aõbo rieryreri inyõ-ò anobo tetỹnynyte mobo rieryreri ijõ-ò rierykremy. 12Tai Deuxu rarybere: — Warybemy iny mahãdu ririra tai dori tuu rotỹỹnyre. Warybe riòbynyreõre-ki.13Uritere Baali-ò surioko realarenyre xiwena riwahinyrenyre tamy itxỹterenyle tybyreny hekile riwiny renyre dori. 14Tahe Wijiile bieryke aõbõ ariwinykreny lòbròna hỹrele bevenena-di ariwahinykremy wamãhãdureny-ò rirasỹkremy bevenena-di riõrenykremy ariwahinykre.15Wamahãdu ariybỹtỹrenykre bede mahãdu witxiray-ki. Iwitxira mahãdu y-ki heka raubỹtỹrenykre tii boho kidieryõtyhy mõmahãdubo tai rare rieryõtyhy ierynamahãdu aõkõmy roire. Sodadu mahãdu itxireny-ò reakremy ariteònykre wamahãdu-ò idireny rabyrenykremy. 16Deuxu Tyhyhykỹle rarybere: ibru mahãdu-ò biòrybenykre robureny kremy ibrumy ratxikremy.17Iny mahãdu rarybemyhỹre: — Wiji wylemy bodoikre bobubenykremy! waubereny resekremy arahinyrenyre dori sõwemy! 18Boholabenykewa! Siaõ mahatu robunymyhỹre rahinymyhyre kiamy: “Iny boho rexihumy ratxireri! Riwaixãrumyhỹrenyre wasureny sỹtyby wesemy roimyhỹre dori! Wasureny aririrenykre dori! Wasureny rexihura herewelàhà! Iny mahãdu sỹtybymy su riki roimyhỹre dori! Bee! Beteebenyke iny sureny rexihura Bee! Hããããã! Iny ituemyhỹre!19Jiarỹ rarybere: — Hawyy mahãdu boholabenyke Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri irybemy beòbybenyke. Ariòre boho idi ibrumy bierynanybenyke asỹwera ludu mahãdu ibrumy bierynanybenyke! 20Rubu iny hetoreny-ò ralora. Uladu mahãdu ryy-kile rahumy, weryrybò mahãdu rira ixãwire, weryrybò mahãdu rahymy reare.21Iumyreny sukile reserenykremy raubỹtỹnyrenykre maki rubu raubỹtỹnymyhỹre iwesemy iumyreny suki roikremy. Kiamy Deuxu raryberedori. 22Deuxu rarybere ijõ Bedeery mahãdu heka tabedeerynamy aõkõ raxiwedekremy dori, irurutere mahãdu tarurudi ãokõo raxiwedekremy. Ityhy taaõnaõna wihikỹdi raxiwedeõkremy ratxireri.23Iny raxiwedekeki, riwaerykemy rurumyhỹkremy, riwaerykemy idi riwisỹnymyhỹre , wamy ierysymy rurukremy. Jiarỹ heka Deuxu luuna Jiarỹ rare, aõ ibutumy òbitityhyle rewinywahỹre, kialeheka wadee awityhyremy.Kia Jiarỹle Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre dori. 24Deuxu rarybere ijõ: My tahe: Ejitu mahãdu, Judá mahãdu, Edom mahãdu, Amõ mahãdu, Moabe mahãdu heka taradereny risymyhỹreny itxuulemy. Tii boho heka urile notyky resyna-di ibutumy roiremyhỹre ihỹre heka òbitimy aõkõ roimyhỹrenyre. Israeli mahãdu tule òbitimy aõkõ roire notyky resyna-dimy ihỹre rybe wawana ritobinyrenyre rybe wesemy aõkõ rityhynyõre dori.
Chapter 10

1Israel mahãdu Deuxu rybemy boholahenyke. 2Tii rarybereri: “bede mahãdu bededyynana wesemy aõkõmy matxibenyke. Tiiboho imasareny ruarenykre biwuetyy-ki aõhebo rotỹỹnykremy kaiboho tahe masajurarenyõmykemy.3Bede mahãdu heka aõke aõkõ rityhynymyhỹrenyre dori. Òworule rimymyhỹrenyre idi tahe tasuriokorenytamyreny riwinymyhỹrenyre. Brekudilemy imanymy ridereny myhỹre brekudile risỹnyrenyre tasuriokoreny isuriokowa, rati, iaxiò heka brekudilemy ritamadỹỹnymyhỹre dori. 4Brekudilemy isuriokoreny womati tỹrỹrỹhỹdi rihetynyrenyre, tule brekudilemy imanymy ridemyhỹre isurioko rejuxunyke lau. 5Isuriokoreny heka rybeõmy runymyhỹre. Urile ritisanymyhỹre iitxe ranarenymy. Tasuriokorenyle idi raixỹnymyhỹre, isuriokoreny rira rieryõtyhy rariaõtyhy ixidewimy. Isuriokoreny lau breburenyõmy surioko aõbina dori riwinyõmyhỹre inyde, aõnawi tule riwinyõtyhy inyde.6Tai heka Jeremia rarybere:“Waha Deuxu Tyhyhykỹ. Awesele heka ijoõtyhy. Awityhy wihikỹ !Ruruduhukỹ!Ani heka ibutu ratyre. 7Bede mahãdu Deuxutyhyhykỹ atxiteri! Mobo animy deàlanà riwahinyõkre. Bede-ki wedu mahãdu Iòlòmy Tate! Ibutu wedu mahãdu ratyre kai Tate! Mobo aratyhynyõkre!Awese ihõõre dori!Mobo aratyhynyõkre Bede mahãdu iòlomy! Bedeery mahãduyki heka awese ihõõre dori!8Bedeery mahãdu aribi heka ibedeeryõrenyre. Surioko òwòru aõ araerynanyke riwinyleke aõbo? 9Surioko widỹỹ mahãdu heka womati tyrỹhỹkỹ idi riuhemyhỹre surioko rihetynykremy Xibãiásu womati tỹrỹhỹkỹ-di relerenyre, Ubasisu womati tỹrỹhỹkỹ diwymyhỹde surioko rihetynykemy, ibutu heka surioko mahãdu eryle tuu riwinymyhỹre. Surioko tyky tule idymy, isõmy ritxitanymy riwinymyhỹre tasurioko tykymy. 10Tahe Deuxu Tuuhykỹle inatyhytyhymy Deuxule inatyhynale rare. Iòlò tyhyhykỹ heka rare. Deuxu tayaranamy reareu heka bede ramytatamy bede mahãdu tiu rióludunyõtyhy.11Bede mahãdu-ò ibutu mahãdu-ò marybeke: Isurioko mahãdulehekỹ bede widỹỹdumy aõkõ rare tii boho ituerenykre dori! Bede biuwetyy widỹỹdu aõkõmy roire rahurenykre dori! Bede ribile bymy iõmy reakre surioko. 12Tarurunadile Deuxu Tyhyhykỹ bede riwinyre taerynadile biuwetyy riterenyre hety wesemy. 13Deuxudewimy heka biuwetyy-ki bee rawodỹỹnyre irehe ribile biuwetyy riteònymyhỹre. Biu rebureu biu ramytxi riteònymyhỹre yhy riteònymyhỹ rakremy.14Deuxu koki heka ibutu bede mahãdu ibedeeryõmy rỹire suu rioko widỹỹdu mahãdu heka rixãrudỹỹnyre isuriokoreny heka iruru ijõõre iru tule ijõõre dori. 15Surioko aõke aõkõ rare, bodỹỹmy rỹire rahurenykre dori Deuxu kanakreu. 16Jaò Deuxu Tyhyhykỹ kia wese aõkõ rare; ibutu aõna ona Tii riwinyre Israeli mahãdu tamahãdumy ritare Deuxu. Tii heka Deuxu Tyhyhykỹ Tuhyy ratximyhỹre, Ruruduhukỹ heka ini rare.17Jerusalẽ mahãdu ahawãreny òludureny riwokrore aõna onareny bimybenyke! 18Deuxu arateònyrenykre asureny ribi idi óbitimy matxibenykemy dori. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹle hekararybemyhỹre.19Israel mahãdu ryrymyhỹre: — Jiarỹ boho rawotõmomy rỹireri! wawotõmona reytẽõtyhy! Arawinyleke sỹny rohõtinyrenyre! 20Wawelòreny rexihumy rỹireri òtity imynana rejujure. Wariòre boho ramyramyhỹrenyre! Hetowidỹỹ ihõõre dori!21Jiarỹhe rarybere: Iny wedu mahãdu bedeeryõmy rỹire Deuxu tamyreny ridinodunykemy idi rexitoenyõmy rỹire. Tai dori ribinanyre iny mahãdu raubỹtỹnyrenyre dori. 22Boholabenyke! Irybe urena rehemynyre. Iboo-ki sõweny ijõdire sodado jei jei mahãdu kidirahukre judásu-ò rabynykremy, taile ahula rasỹny kremy isỹtybymy. Rybe nina dehemynyde rybe urena dehemynyde Jeremias tamahãdu-di Deuxu-ò reixitòenyre.23Waha Deuxu reeryrahe bede mahãdu heka aõhebo rotỹỹnykremy rieryõ tyhy. Iny tabededỹỹnana ridinodunyõtyhy. 24Deuxu adee arexitòenykre. Wamahãdurenymyidi biòbitinyke adebureke aõkõ, urihimyòmy Deuxu. Adeburetyhydi heka iny rahuke yarana-di. 25Su witxira mahãdu-òle yarana-txi beake, kia adera mahãdu-òle. Tii boho Jaò riokore mahãdu-ò rirubunyrenyre inysureny ribinanyrenyre dori.Tamyreny yarana-txi beakre.
Chapter 11

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere wadee. 2Boholake! Israel wana rybe widee raryberenyre õhõtilusaõmyke! Judá sỹdu mahãdu Jerusalẽsỹdu mahãdu warybemy biwahinykre.3Aritxuhotyhykre kia rybe rityhynyõre mahãdu labiereny kia rybe rewinyre. 4Kia rybe heka iwese ywina rybe juhu alabrireny riwahinyre Ejitu ribi retareu bederahy ribi idireny redinodunyreu. Tamyreny rarybere: Wary bemy beobybenykeki tahe ibutu biwinykeki wamahãdumy matxibenyke a Deuxurenymy aratxikre. 5Tai heka warybe weselemy ariwinykre alabiereny-ò. Suwihikỹ adeereny rewahinyra tai jiarỹ rarybere: Inatyhymy heka rare. Waha Deuxu.6Tai Deuxu wadee rarybere: Judá hãwã-ò Jerusalẽ hãwã-ò make warybe-di tii boho warybemy reòbyrenyke marybeke tamyreny warybe wesemy riwi nyrenykemy. 7Ejitu ribi ilabiereny redyreu tamyreny inatyhymy rebedeerynyre warybemy reòbykemy juhu bedeu ribi wiji hỹre. 8Tahe tiiboho warybemy roholaõrenyre uritere rarybewahỹre tamyremy nõhõtitxyrenyre bina binamy roimyhỹrenyre wiji-ò retxuhorenyre-ki aõhõkỹmy rotỹỹnyrenyre warybe weselemy rarybere wese.9Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere rayaramyhỹrenyre Judá Jerusalẽ hãwã myhỹ. Rybe bina binamy wadee rarybemyhỹre. 10Tiibohota labiereny òrarunamy riwinymyroiremyhỹ tamyreny rarybere tahe riòbynyõre surioko reàlàrenyre. Warybe wesemy riwinyõre.11Tai dori aribedeerynanyrenykre Deuxu TyhyhyKỹ rarybere aõhõkỹmy arisỹnykremy watxireri mõõ rihenyõtyhy. Tii boho wadee ryryrenykreu aritaõtyhy. 12Judá mahãdu surioko-ò ryryrenykre tahe aõhõkỹmy arisỹnykreu heka isuriokorereny ritarenyõtyhy. 13Judá mahãdu ihãwãreny sõwe isuriokoreny sõwe wesemy. Tahe xiwena bina Baali tasuriokoreny riwahinymyhỹrenye. Jerusalẽ-ò hãwã sõwe xiwena riwinyrenyre ihawãreny sõwe wese.14Jeremia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere wadee idireny ixitòedỹỹõmy tiiboho aõhõkỹmy rotỹỹny arisnykreu heka aroholaõtyhy. 15Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Kia mahãdu jiarỹ waluure aõbina bina ri winymyhỹrenyre timykibo heka xiwena wadee riwahinykremy doidenyde. Taxiwenarenydi aõhõkỹmy riixawidỹỹnykemy idi rohõtinyre renykreny aõbõ. Kiadi riteysarenyke aõbõ! 16Deuxu Tyhyhykỹ: Juhule heka Judá Jerusalẽ reninire olivera bederaty ratỹnyre sõwe. Wiji tahe bw delya-dile aritoonykre.17Jiary Deuxu Tyhyhykỹ Ruruduhukỹ Israeli Judá rebiònyreihyre wiji aohokỹmy arisỹnykre. Tii boho ixityre reny aobina reserenykre dori. Baali surioko-ò deàlàna riwahinyre-ki.18Iu heka Deuxu Tyhyhykỹ wadee ritỹnynyre waòludu mahãdu riwarubunykremy idi riwisỹnyre-ki. 19Wabedeeryõmy rỹiredori. Tiiboho riwarubunykremy rohõtinymyroire my rarybemyroire: Wylemy Jeremia rikerubunyrenykre wii retobinymy roiremyhỹ iny iribi tohõti rusakremy. 20Tai Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Waha Deuxu iruruterehekỹ, wahisidỹỹdu wihikỹ. Iny rayky wydyna òbiti tate iny woreny teerymy hỹte. Ixinamy iny òludureny aõhõkỹmy bisỹnykre adeele jiarỹ rexiwahinyre dori.21Anatote mahãdu wamy rabemyhỹre arybe òraruki riwaruburenykremy idi riwisỹnyrenyre. Myy rarybere. 22Tai Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre wadee: — Jiarỹ aõhõkỹ arisỹnykre tamyreny imahãdurenyò alòremy roimyhỹkreu iweryrybòreny, iròrereny alòre-kile rururenykre ramamy rirubunykre. 23Anatote iny howa akõ tai ratxikremy wadebò ribile kiamy ariwinykreu.
Chapter 12

1Tai Jeremia Deuxu-ò rỹỹraxire: — Waha Deuxu timybohe rare. Kaihyyle òbitimy tate, kaihyylemy ixiki tanymahãte. Adee arỹỹraxikre timybohe rare, kai iny wedu atxiteri, aõherekibo binabina mahãdu ratyhyra? Aõherekibo itxỹteitxỹte mahãdu rotamyhỹre? 2Kai òwòru wesemy idi tebrònymyhỹte sukile iraruteremy imyremyrỹimyhỹre riumydỹỹrenyre òwòru wesemy raratynymyhỹre tii boho. Ahyy rarybemyhỹre hỹre adi rohõtinyõmyhỹre urile amy rarybemyhỹrenyre.3Waha Deuxu Tyhyhykỹ! Kai tiwaeryte; aõ jiarỹ rewinymyhỹre Kai tabimahãte, jiarỹ aluuremy kai teeryte. WaDeuxu idireny bitusinyke! Broreni wesemy idireny bitysinykerubu-ò! Idireny bihitxinyke rubu txu-ò! 4Tiwese bohe asi rubumy ratxikremy inysureny-ki? Tiwesebo bede rijekremy asi rubu rubumy idi rỹimyhỹkremy ibutu hãwã hãwã-ki? Subede mahãdu aõbinabinamy riwinymyhỹrenyre iòraruki heka iròdu iròdu, nawii nawii, broreni broreni rurumyrỹirenyre dori. Kia ibina mahãdu urile rarybemyhỹrenyremy:”Tiu Deuxu robiõtyhy wawidỹỹnareny, rieryõre dori!”5Tai Jeremia-ò Deuxu rirawyònyre: — Jeremia. Kai hãbu mahãdu wana ijira-ki ele arasamyhỹre, timybo tahe awaru mahãdu ribi botakremy ijira-ki beakreu? Bededỹỹnamy ywinamy rỹimyhỹre adee isirare tahe timybo matxikremy Jordão bederahy-ki 6Aseriòrereny heka ityhedỹỹdureny heka rỹireri, tiiboho heka itxenadỹỹdure. Akõna-kilemy umy ibinamy rarybemyrỹimyhỹre. Irybereny bityhynyõkre adee awimy raryberenykre hỹre ityhydỹỹõmy.7Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Wamahãdu heka rerira! Israel mahãduhe jiarỹ retare wamahãdumy. Taòludureny-ò jiarỹ rewahinyre dori! 8Tii boho heka waribi rexirahaorere bederahy-ki leaõ rexirahaoremyhỹre wesemy, tiiboho waderamy ryryrenyre riwayaranynyre. 9Wamahãdu heka iwese nawii brebumy reamyhỹre idi rekoamyreny hire mahãdu sõwe itxi rearenyre lau. Myy heka rarybemyhỹre:“Bodoibedenykewa! Rarỹỹ-ò bodoibedenyke! Bederahy iròdu!10Suiwitxira wedu mahãdu heka wauvaò heka ribinanyrenyre, wasureny risorusorunyre tai wasuwihikỹ bederahymy relera. 11Tai wakoki wasu ibinamy rỹimyhỹre suiwitxira bede wedu mahãdu wasumy ribinanyrenyre dori. Bedebrasahakỹ ixihyyle rỹire moõ heka aõ rotỹỹnyõhyyre!12iny binahakỹ hãwãlò hãwãlò ribi rubehemy iny itxi rearenyre. Jiarỹle alòremy reteònyre sumy rahukemy; ywinamy ixãwikemy! 13wamahãdu heka tiriku ribrònyre hỹre heka edele ruhunyre dori! Sõwemy raõmysỹdỹỹre tahe aõ risiheõtyhy. Wayarana heòty wese heka iòraruki ilòbrònareny ruhunyõtyhy.14Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Wiji tahe Israeli sỹweraludu mahãdumy ararybekremy watxireri. Tiiboho Israeli mahãdusule ribinanyrenyre. Israeli mahãdu iribi sỹyweraludu mahãdu heka irehemy idi arehukremy iwese lobróna ritamyhỹre wese idireny arehuke. Judá mahãduyribi arehuke. 15Irehemy aridyrenykre iribi tahe idireny ariwotòenykremy ixyby adidydenyde sohoji sohoji tasureny-ò ixyby adidydenyde tahawã hãwãmy.16Tiiboho juhu Baali surioko deàlànamy Israeli mahãdu-ò rierynanyre heka. Tai iweselemy Israeli mahãdu hekile riwatyhynyrenykre, Deuxu Tyhyhykỹmy reàlàrenykremy. Riwatyhynykeki tahe wamahãdumy relekremy Israeli mahãdu wesemy idi awimy roikremy. 17Mytahe aõ bede mahãdu riwatyhynyõkre wana. Deuxu Tyhyhykỹle rarybere heka òwòru raruti ribile wesemy aritakre.
Chapter 13

1Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere rueremy ariwykremy tahe idi aratxikremy arisuhoõkremy. 2Iwese Deuxu rarybere rewinyra rueremy remyra idiwatxire rexityynyre. 3Ixyby tii wadee rarybere: — make Euvarate bera-ò taile manarurewotxi rueremy biràtyke biwokemy. 4Euvarate bero-ò jiarỹ rare iwese Deuxu rarybere rewinyra manawotxi rewora watyky.5Iwese Deuxu rarybera rewinyra. 6Juhu wadee rarybere, iribi tahe roimy rare, iribi tahe ixyby wadee narybere; Ixyby aroosekremy tai tyky rewora-ò riòrykemy Deuxu rarybere. 7Ixyby roosere manawoki tyy rewora-ò tahe tyy ratybyra dori.8Tai Deuxu Tyhyhykỹixybyle wadee rarybere: 9— Kia wese heka Jerusalẽ mahãdu ixiwedenareny Judá mahãdu ixiwedena reny arixãwidinykre. 10Tii boho heka warybe-ò roholaõmyhỹrenyre tõhõtitxyhyky dori. Tii boho suriokole reàlàmyhỹrenyre tai dori kia tykyratybyre wesemy ratxirenykremy. 11Iwese ruere weretysana-ki rarutxinymyhỹre wese heka Israeli mahãdu Judá mahãduwawanahyy rỹikemy tiiboho wamahãdumy ratxikremy wani-di reàlànykremy tahe warybemy rityhynyõre dori.12Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Jeremia Israeli mahãdu-ò marybekre: Jiarỹ adee rarybere: — Ibutu vii behyna tỹximy rỹikre tai tii boho adee raryberenykre, reeryrenyrehe viihyna tỹxihikỹlemy rỹikre. 13Tai heka tamyreny marybekre. Iwese heka deuxu Tyhyhykỹ kasusỹ mahãduhe vii-di sõwemy aritỹxinykremy ibutumy rururenykremy; Davi riokore mahãdu, Deuxu rybedu mahãdu, xiwena wahisidỹỹdu mahãdu, Jerusalȇ mahãdu ibutumy. 14Matuari mahãdu, wijina mahãdu aribohòbohònykre iwese viihyna widee ribohònyre wese idi arahurenykreny ariwotòenyõtyhy.15Israeli mahãdu deuxu heka rarybemyhỹre adeereny. Ixiwederenyõmy mahãbenyke, boholabenyke. 16Aòrarunarenymy belyybenykre aDeuxu-ò wylemy belyyke bede riturunyke lau tai awa suu tòò tòò riweke lau. Bede tynỹlemy adeereny awi, tahe bede tany iribi bedelurumy relekre, bedeturuhukỹ. 17Boholaõbenykeki axiwedenareny òraruki Jiarỹ aribireny arexiwokre arahinykremy, boholaõbenykeki aòludureny wetxumy aradyrenykre dori tai ihĩ teremy aratxikremy.18Ijõhe Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: Iòlò-ò Iòlòse-ò marybekre: tarunanareny-ò budubehekremy, iratireny iribi iratuanareny wihikỹ resere dori. 19Iraru mahãdu heka ihãwãreny iòludureny rirurawonymyhỹrenyre moõtamy rehemynyõtyhy. Judá mahãdu wetxumy ridyrenyre tasureny ribi ireheny.20Jerusalȇ mahãdu, boholabenyke ibòò ribi aòludureny dirahudenyde. Titxibo kia iny mahãdu itxeredumy tesỹnytenyte? Titxibo kia mahãdumy roire. Kia mahãdu ohõreny wesemy roire, titxirabo? 21Abiòwareny mahãdu sỹny tahõtinytenyte awedurenymy rexisỹnykemy.Timybo matxibenykremy? Iwese hawyy ramytxitximyhỹre uladu ijiranamy wesemy matxibenykre,22Jerusalẽ mahãdu iximy marybebenykre: Timybo heka tuu rotyynỹre wadee? Watyky ritarenyre aõmybo? aõherekibo heka iny riwabinanyre? Tai bierybenykre aòraruna sõwere-ki tuu rotỹỹnyre dori. 23Halõe iraryti rexiwitxiranykreaõbo? Hãbu lyby tatyky rawitxiranykre aõbo? Idi rawitxiranyke wana tahe kaiboho aõbinabina teeryte tahe aõwihikỹ biwinykemy aõhe aõbo? 24Noboere yhy ritusòdỹỹnyre wese heka kaibohole ariubatỹnyrenykre.25Deuxu Tyhyhykỹ umyrenymy rarybere. Deuxu ribi tohõtireny rusare-ki tai kiamy riòwynykre suriokomy tetyhynytenyte-ki. 26Deuxule atyyreny ritakre aixỹrunareny-di matxikremy. 27Aõbinabina tewinymahãtenyte Deuxu umyrenymy robimyhỹre. Asỹweraludu ihawyy hekitariamyhỹre wesemy, awaru tahawyy heki reamyhỹre wesemy toimahãtenyte. Kia wesele heka surioko heki tariamyhãtenyte hawalo-ò bederahy-ò. Kia iòwy dire tiubo kia rib bexilyranymahãbenykre?
Chapter 14

1Deuxu wadee rarybere bee rahumyreu. 2Judá mahãdu rasỹbinarenyre ubru ihi tai yodire. Bedetxile hãwã hãwã reserenyre rexijuarenyre Deuxu-ò bee rahureri-ki. Jerusalẽ hawã mahãdu rurymyhỹrenyre idi riwiòhenanykremy. Bedewomy roire. 3Ityhy mahãdu tadeòdu mahãdu-ò riteonymyhỹre be òrysymy. Haloobe-ò be rahumy reare, bee ijõõre dori ibutxireny-ki bee ijõõre tai tii boho iratireny rihetynyrenyre rabedeworenyre.4Lòbrònadỹỹdu mahãdu tule taratireny idi rihetynyrenyre biu ijõõre dori bede raruburubumyhỹ. 5Bederahy-ki watxi mahãdu heka tariòrereny ririmyhỹre asi ijõõre dori. 6Jumentu hãwãlò-ki herimy roimyhỹ ele risamyhỹre asi ijõõre dori. Tiiboho ahula wesemy raelewysenanymyhỹre. Bederahy-ki heka asi rarubuhukỹmy rỹire tai ibinamy retehemyhỹre ahula mahãdu wesemy.7Wamahãdu rarybere: “Waòrarunareny òraruki heka ibinabinamy ixỹ roireri mytabo adee reixitòenymyhỹre biwawiòhenanykre arybemy tarybete wesemy. Aribi irehemy ratximyhỹrenyre sõwemy umy raòrarunyrenyre dori. 8Wararòsònamy sohojile tate Israeli mahãdu raròsònamy tate aõbina bina-kiratxiwahỹrenyreu heka watarasadurenymy tate. Aõhe wasubede-ki urihimyò wakireny atxiteri, riradu mahãdu wesemy ruumy sohojilemy bede wakireny rijemyhỹre. 9Hãbu iny aõweselemy itxi reare wesemy tate, sodadu iruruõre wesemy iny riwiòhenanyõre iwesemy tate. Waha Deuxutyhyhykỹ, inyyreny-ki atximahãte, jiarỹ boho amahãdureny jiarỹ boho rare. Wadireny beriõkre!10Kia mahãdumy Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri: -Tiiboho rirarenymy roimyhỹre reximymyõtyhy. Tai dori idireny wadeysamy ratxiõtyhy iaõbinabinareny ribi wanõhõti itxi areakremy iòrarunareny ariòwynykre. 11Ijõsỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Idi arawiòhenanyrenykremy ixitòedyyõmy wadee. 12Tiiboho naroorehenyrenykeki reixitòenyrenykekihỹre arohola renyõtyhy; xiwenamy wadee iròdu riwahinykeki aõtxile bede raty xiwenamy wadee kidiwyrenykeki ariobynyõtyhy. Mytahe ariwinyke, alòre-kile arirubunyrenykre, ramamy arirubunyrenykre, webinadumy arirubunyrenykre.13Tai jiarỹ, Jeremia rarybere: — Waha Deuxu, rybedu mahãdu heka ruimy rarybemyhỹ rearemyhỹ teeryteri tiiboho rarybemyhỹre heka alòre dori ijõõremy, rama dori, iny rahuõtyhy. Ywinalemy inysyreny ijõdikremy rarybemyhỹrenyre. 14Tai Deuxu rirawyonyre myy: kia rybedu mahãdu wanimy ruimy rarybemyhỹrenyre. Tamyreny rarybeõre dori. Tiiboho reteònyõre, irasinareny rui rare, irudeòsanareny rui rare aõ aõkõ rare, araitxenanyrenyre dori.15Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ heka adee ararybekre aõbo ariwinykreny tamyreny wanimy rarybemymyhỹre tahe tii boho raruirenyre jiarỹ reteònyõre. Rama rahuõkremy raryberenyre urile raruirenyre tiiboho alòre-ki arirubunyrenyre, ramamy arirubunyrenyre; 16Ibutu rybedu mahãdu rybemy roholare tule alòre-ki rururenykre, rama rirubunyrenykre iumyreny sutxile idi rehumy rỹikre Jerusalẽ hãwã-ki moõ ritunỹõkremy. Kia rotỹỹnykre tariòre boho-ò tahawyy boho-ò iòrarunareny òraruki tuukre.17Tai Deuxu rarybere wadee wabedewonamy iny-ò arelyykremy: “Warue ube rejujukremy watxireri txumy ruumy tuhyy arahinykremy watxireri wamahãdu rawotõmonymy rỹireri webinaduhyy rỹire.” 18Bederahu-ò ramyhỹreu tuu rabimyhỹre unyumyreny alòreki rururenyreu. Hãwã-ò ralowahỹreu heka iny rama rahumy rabimyhỹre. Kia rybedu mahãdu, xiwena wahisidỹỹdu mahãdu heka taõmysỹdỹỹrenydilemy rỹimyhỹrenyre tahe rieryõrenyre timybo riwinyrenyre.19Deuxu Tyhyhykỹ kai Judá mahãdu tebuamyhyyte aõbo. Sião mahãdu amyxiburare aobo? Aõherekibo tiwaotõmõnyte tai wadeytena ihõõre dori. Ywinamy reraòrenyre tahe ònõsõnahe rehemynyõre dori wadeytenamy idi rahõtinyrenyre tahe aõbinabinanihiỹle iny-txi reare. 20Deuxu Tyhyhykỹ waòrarunareny atxi relyyymyhỹnyre iny labiereny òrarunareny relyymyhỹreny tule inatyhy heka adee raòrarunyrenyre.21Arybetyhy-txi ohõti beake tahe wadireny ibuaõdỹỹõmy. Jerusalẽ rabedewobinamy aõkõmy ratxikremy idi maotòenykre. Deuxu Jerusalẽ hãwã heka arynanawihikỹ heka rare, Deuxu amahãdu wana tetobinyte heka ohõti rusaõmyke wadireny! 22Bede mahãdu suriokoreny aõ aõ heka rare, biu roakremy ruru tai ijõõreny, biuwetyy heka tiiboho riteònyõtyhy biu roakremy. kaile warasòsònany tate, wa Deuxu Tyhyhykỹ atximahãte. Kaile ibutu aõwihikỹle tewinymyhỹte.”
Chapter 15

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: moisesi Samuel kaki roimyhỹre wana wadee adireny reixitòenykeki tiu kaa mahãdu idi arewotòenyõtyhy dori. kia mahãduhe biòlududỹỹnyke waribi! 2Adee rỹỹraxirenykeu titxibo roirenykremy tahe marybeke myy jiarỹ rarybera: “kai boho heka binana dilemy burubenykremy ijõ alòrekile burubenykre. Kia wesemy kodotỹỹnykre. Ijõ ramamy rirubunykre, ijõ ròtena-ò ridyrenykre. Kia wesemy kodotỹỹnykre.”3Jiaryhe Deuxu Tyhyhykỹ heka resỹnyre inaubiòwa adeereny rotỹỹnykremy aõbinabinamy: alòre-ki rururenykre iumyreny-di ijòròsa sudile rirurehemy idi rare nawii tai rirokre iumyreny uhe tahe iròdu bederahy kidirokre. 4Ibutu bede mahãdu ibinabinatyhymy iribireny rieryke. Esekia riòre Manasesi òraruki heka tuu kodotỹỹnykre Jerusalẽ iolòmy rareu ibina bina riwinyre òraruki.5Deuxu rarymyhỹre: “Mobo adireny raruxetòenyke Jerusalẽ sỹdu mahãdu? Mobo umyreny nohõtiurere? Mobo adeereny rỹỹraxikre timybo atximahãtenyte. 6Tewabuatenyte dori! Tabroreny-di toosetenyte dori! Tai jiarỹ wadebò reukore idi arasorusonyre, araixãwididỹỹnyre heka wawo rexieryre dori. Jiarỹ hka Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹreri. 7Yhy-ò idi rehure kaa hãwã mahãdu iwese tiriku tatyy ribi rihitxinymyhỹ re wese, tahe arahurenyre ariòrereny rerubunyra dori ary binabina dori teriõmyhỹtenyte.8Tulesỹ ỹnyra ruxõmomy ratyre wese heka ayreny-ki wytese hawyymy roire, jiarỹ tuu rewinyre, ariòrereny tymỹra rerubunyre; isereny ribedewonyre, aõwesele heka ityrereny aõbinabina rehemynyre. 9Ise debó inatxi reurò iriòre sõwere tai aõwesele ibutumy rurure idi ise tõhõtibrera. tuu rewinyre jiarỹ; tii rabedewotyhymy roire sõwemy rirajuamyhỹ. Irulemy rỹire mahãdu heka ixinamy óludu mahãdu ararubunyrenykre. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybere.10Wabededỹỹnana heka isiratyhyrewa! Aõherewe jiarỹ nadi ribi reare! Boreka! Jiarỹ ibutu ka mahadu-ò arejeijeinykre inyõ ribi nieru remyõra nieru tule huòtemy iribi remyra aõkõ rewahinyre, ihỹre heka ibina binamy jiarỹ tamyremy ratximyhỹre riwabuarenyre dori! 11Waha Deuxu òbitimy aõkõ adee rewinyra ãobo waòludu mahãdu idireny adee rexitoenyõre ixinamy ibinabinamy tiiboho ratxirenykremy. 12Womati ibòò ribi heka iny riòròõtyhy idi wiuriurimy rỹire ijõ brõse womati wana riuriurimyhỹ kia riòròõtyhy.13Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: Jeremia, aõnaõna wihikỹ heka àoludureny riwyrenykre aòrarunareny òraru ki arisỹnynykre. 14Tulesỹ aòludureny wetxumy suiwitxiramy teryõheki matxibenyke wayrana òraruki heòty wese heka rare rooryymyrỹimyhỹ.15Tai jiarỹ Deuxu-ó rerawonyre: — Deuxu Tyhyhykỹ kaile teeryte. Watxi õhõti beake biwawiòhenanyke. Waòludu mahãdu waheki ratximynhỹre biòwynyke. Idireny ihehemy matxikre riwarubunyke lau. Aòraru-kile riwabuare, riwalahire dori. 16Kai wadee tarybete tahe arybe sohoji sohojimy raholare. Deuxu Tyhyhykỹ! Ahõrõ jiarỹhe rare! tai dori arybemy wawo-ò awimy rybewimy ditỹxinade, wadeysare sõwemy.17Ajuwemy awihikỹmy aõkõmy rỹiwahỹre iny mahãdu wana reysamy aõkõ ranywahỹre wabededỹỹnanamy aõmysỹdỹỹ sõwemy wadee tewahiny iòraruki tahe ixisohojimy jiarỹ rare tai iehehemy ranywahãre. 18Aõherekibo jiarỹ aõhõkỹmy ratỹỹnywahỹre? Waxiridòreny heka rubererehyymy rỹimyhỹre. Aõherekibo riteytenyõmy rỹire? Idi hyymy aratyhynykre aõbo? Besòròrò aõweselemy rarubumyhỹ weselemy kai aõbo tate?19Deuxu Tyhyhykỹ wadee rirawyònyre: — Wadee bodoosekeki araòbykremy ixyby, wadeòdumy matxikremy, rybe òbitimy marybekeki tahe warybedỹỹdumy matxikre. Iny mahãdu heka adee rakre tahe kai tamyremy booseõtyhy. 20Womati òtity wesemy arasỹnyke kaa mahãdureny-ò adee araòbinanykemy tahe adee raõbinanyrenykre ihỹre rotaõtyhy awanamy ararekre arayrybynykremy, arawióhenanykremy aratakremy. 21Iny mahãdu binabina tebòreny ribi irurunareny ribi aratakremy. Jiarỹ Tyhyhykỹ rarybere.
Chapter 16

1Ixybyle heka Deuxu Tyhyhykỹ narybere wadee: 2Hawyy wana boiõtyhy kaa suuki, tule kaki mariòreõtyhy. 3Tahe adee ararybekre kaki aõhebo rotỹỹnykremy inyriòreny-ò inysereny-ò iny tybyreny-ò. 4Aõbinana binabinahakỹmy rururenykre. Moõ idireny robuõtyhy tule idi rituunyrenyõtyhy. Raybytỹnymy iumyreny su-ki roikre. Alòre-ki rururenykre ada rama rirubunyrenykre, iumyreny nawii nawii kidiròkre, iròdu iròdu kidiròkre.5Heto ibru ijõdire wana tai maloõkre. Idiremy mahinyõkre mabedewoõkre iny òraruki. Waywina-di aratxiõtyhy idireny arewotòenyõtyhy idireny aluuõtyhy. Jiarỹhe Tyhyhykỹ rarybereri. 6Kasuki heka ityhy mahãdu hawãdu mahãdu rururenykre ihỹre mõõ rituunyrenyõtyhy moõ rahinyõtyhy robuõtyhy.Moõ tadereny risureny õkre ibedewonareny òraruki.7Rubu ijõdireu moô iny wana riroxiõtyhy idireny rawotòeõtyhy tule idi awi rybe-di rarybeõkre. Tyby ada tadi rurure hỹre awimy rarybeõkre. 8Tule heto-ki worona bedehesi ijõdikre tai rynamy rynyõkre tiiboho wana riroxiõkre 9Boholake Deuxu Tyhyhykỹ ruruduhukỹ Israeli Deuxumy rarybereri. Iwyhy raròsònareny arixãwidinykre hawyy hãbu wana herimy deysana wodỹỹreny arixãwidinykre. Kaiboho ibutumy kiamy bobibenykre kasukilemy kodotỹỹnykremy.10Kia rybemy tamyreny belyykreu adee rỹỹraxirenykre aõhe aõhõkỹmy resynyre jiarỹ. Tii boho kàdỹỹraxirenykre: “aõbo rewinyremy aõòranamy waDeuxu Tyhyhykỹ-ò rewinyra dori.” 11Tai kai marybekre Deuxu Tyhyhykỹ irawyònamy heka rare: “Alabiereny dori riki riwarirenyra surioko-òle riki reàlàmy roiremyhỹ. Riwarirenyre warybemy reòbynyõtyhy riki.12Tahe kaiboho riki iratyre tewinytenyte. Itxỹtemãhãtenyte ibutumy ibina binamy tewinymahãtenyte warybemy teòbynyõmahãtenyte riki. 13Tai doi kasu ribi arateònyrenykre suiwitxira-ò aradyrenykre dori kia su teeryteõtenyteri, riki alabiereny tule rieryõrenyre. Taile riki heka surioko beãlabenykre tahe arawotòenyrenyõtyhy riki.”14Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre. Tiu bedeubo bede rijeke ijõbedeu kiditehemynykre inyõ wanimy Deuxu iruhykỹmy rarybeõtyhy. Ejitusu ribi Israeli mahãdu jiarỹle rihedỹỹnyre dori. 15Tahe wanimy rarybekre ibòò ribi iwitxirasu iwitxirasu ribi Israeli Deuxu Tyhyhykỹ raubatỹnyre idi ixyby didydenyre tasureny-ò talabièreny-ò rewahinyre juhuu. Jiarỹhe Deuxu Tyhyhykỹ rarybere.16Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: — Waxidu mahãdu kia mahãdu idi rawaxinykremy ariteònykremy. Riudu mahãdu ariteònykre idireny rariunykremy ibutu hãwãlò-ki ibutu mana hãwãlòwoki idireny rariunykremy, Deuxu Tyhyhykỹlemy rarybemyhỹre. 17Jiarỹhe ibutu tiiboho riwinymyhỹrenyre rabimỹhỹre dori. Waribi wote ijõõre iòrarunareny warue ribi wote ijõõre dori. 18Inatxi sõwe heka ariòwynykre iòrarunareny òraruki ibinabinareny òraruki. Wasureny heka ribinanyrenyre suriokoreny deàlànamy surioko heka rubudu rubu wesemy roire; wasureny heka ritỹxinyre tasuriokorereny aõ aõkõmy rare-ki19Jiarỹ rarybere. — Deuxu Tyhyhykỹ kai tewayrybynymyhỹte tewaruru dỹỹnymyhỹte waõhõkỹmy dỹỹnanahe tiwawiòhenanymyhỹte. Bede mahãdu witxira witxira irehe iribi adee kàdoidenykre tai raryberenykre: “inylabièrenymy heka isuriokoreny aõ aõkõmy roiremyhỹ isuriokoreny ruimy roiremyhỹre. 20Bede mahãdu aõbõ tasuriokoreny riwinykre aõbõ tadeuxureny. Kõre. Tiiboho riwinyke wana heka Deuxu tyhyhykỹ tiu aõkõmy roirekremyra inatyhynamy aõkõmy suriokomy roikremyra.” 21Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Tiiboho warurunamy rieryrenykremy warurutyhymy rieryrenykremy tuhyymy. Tai rieryrenykre Deuxu Tyhyhykỹ wanityhy heka rare.
Chapter 17

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: Judá mahãdu aòrarunareny womati dese-ki rorytinymy rỹire, mana wihikỹ dese-ki awoki rorytinymy rỹire, axiwenareny mana desse-ki rorytinymy rỹire. 2Ariòreny aserá surioko-ò xiwena riwahinyrenyremy tõhõtireny itxi reamyhỹrenyre hãwãlò ratya-ki riderenyre surioko-ò tòò.3Tai riderenyre tõhõtireny itxi reamyhỹrenyre. Aòludu mahãdu aõna õna reny wiwihikỹ riwyrenykremy aòrarunareny oraruki. 4Su adeereny rewahinyre heka tai maubenykre. Wetxumy matxibenyke my ariwinykre. Aoludureny wetxumy belekremy su teeruõ tenyte ki tai aradyreny kremy. Wayarana heòty wese heka roohyymyhỹre dori.5Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhyre “Inyõ waribi rexirareamyhỹre aribuakremy, inyõ hãbu rurunamy rityhynyre-ki, iny ixiki rityhynyre tawo ki. 6Bederahy bede bina-ki aõ ruhunyõtyhy wese kia iny taruruna-di Tabedeeryna-di rexityhynykeki aõwihikỹ tamy aõkõ nade.7Inyõ riwatyhynykeki tahe Deysanamy ariwahinykre tii wadi Deuxu Tyhyhykỹ riwatyhynytyhy kia iny-ò deysanamy ariwahinykre. 8Hãbu heka bederade ryimyhỹre wesena rare kia bero riòre ijàki rỹimyhỹre wesena; kia iratynareny òbitimy raratynymyhỹrenyre tairaruti bera-ò idi raybytỹnyre. Kia hãbu ruberuõre bede itòtèè nadeu iradereny heka awihikỹ rỹire, kia hãbu biu roareu heka nohõtiureõmy rỹire raratynymyhỹre dori.9Mobo tawo-ki rierymyhỹre, inywo heka iny riitxenanymyhỹre. Inywo heka webinadu wesemy rỹire tiu riteyteõtyhy. 10Jiarỹ heka Deuxu Tyhyhykỹ iny raykywydynanymyhỹre. Iny sohoji sohoji heka tabededỹỹnana tawidỹỹna wesemy rewahinymyhỹre. 11Taheka hãbu obitiõmy ratyhynyre heka nawiisi witxiramy renarehe myhỹre wese kia hãbu rare. Tabededỹỹnana heka iaõna õna rianonykremyra ramatuarinyreu heka bedeeryõre mahãdu wesemy relere.12Taheka iny deàlàna heto biukihikỹlemy rỹire ihetxiu ribile wahe. 13Deuxu Tyhyhykỹ Iny mahãdu raròsònamy tate. Ararire mahãdu heka rabedewotyhymy ratxikre, inireny heka ỹnyra rorytinyre wese heka tiiboho rabynyrenykremy, aribi reatyrenyre mahãdu heka besòròrò wihikỹle ribuare kia iwesele Deuxu Tyhyhykỹ inydereny tate. 14Waha Deuxu Tyhyhykỹ biwateytenykre tai arateytenykre; biwatake tai aratamy aratxikre, adee arawiunymyhỹkremy dori.15Inyõ wadee rarybemyhỹre. Tikibo Deuxu rybemy kodotỹỹkremy? Ixinamy wijihe kanake irybe wesemy! 16Tahe jiarỹ waDeuxu! Adee reixitòenyõre aõbina bina ityrereny resekremy, adee reixitòenyõre dori aõhõkỹmy tamyreny reixitòenyõre adee. Waha Deuxu warybemy teeryte dori!17Wabrebudyyõmy waDeuxu wahedỹỹdu wihikỹ tate! 18Waòludu mahãdule heka ixinamy rabedeworenykre dori, jiarỹ tahe aõkõre. Tiibohole bibrebunykre tahe jiarỹ aõkõ. Ityrereny ixinamy aõbinabinahakỹmy biwahinyke; idireny mahukre.19Deuxu wadee rarybere: Jeremia hãwã ijòtòbòna-ò makre taile iòlò mahãdu iribi ralòmyhỹre idi rohònymyhỹre iribi. Ijõ hãwã rirurawo ijòtòbònamy tule idi makre. 20Ijotobona-ki matxikreu tahe ibutu raloreri mahadu-ò warybemy marybekre, ibutu Judá mahãdu-ò warybemy marybekre Jerusalẽ mahãdu-ò ijòtòbòna ribi ralòmyhỹre-ò warybemy marybeke.21Tamyreny marybekre uritre sábado txumy aõdi raixỹnyõtyhy tai irumy matxibenyke; sábado txu heka Jerusalẽ hãwã-ò aõ bidiwyõtyhy. 22Asỹreny ribi aõ idi ixenaõmyhỹbenyke. Sabado txu heka idi maõmysydỹỹõmyhỹbenyke; sábado txu heka txu wihikỹmy rarekre Deuxu-ò iwese alabièreny-ò rarybere Jiarỹ. 23Tahe warybe-ò roholaõmyhỹrenyre wirile warybemyreòbynyrenyõre rityhynyrenyõre tõhõtitxurenyre dori.24Tamyreny marybeke: Biwatyhynybenykemy taworeny ribi. Sábado txu heka aõitxutaka hawa-ò idi raixỹnyõtyhy sabadu txu heka awihikỹ tyhy Deuxu-ò. Sabado txuu aõwidỹỹõmymahãbenyke, tamyreny marybeke. 25Tai ixiery iòlo mahãdu Jerusalẽ ijòtòbòna ribile heka rironyrenykre, Davi alabièreny Davi iòlò ityhy wesemy rarekre tai karru-di rariarenykre awaru-di Judá mahãdu wana Jerusalẽ mahãdu wana rariarenykre dori Jesusalẽ hãwã sỹdu mahãdu tuhyymy rỹikremy.26Tiiboho Judá hãwã ribi, Jesuralẽ hãwã ribi, Benjami suulutu ribi, iraru mahãdu kia mahãdu xiwenamy heka kidirahukremy rawosikremy bederaty xiwenamy, xiwena deàlànamy kidiwydenyde xiwena heto-ò. 27Ihỹre tahe sábado txuu heka rityhynyõkeki aõitxutaa raixỹnykeki, hãwã-ò ijòtòbòna ribi riwykeki tahe aritoonykre hãwã ijòtòbònamy. Tai heòty inyõ rityrinyõtyhy Jerusalẽ hãwã ituekre dori.
Chapter 18

1Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: 2Bubeheke butxi widỹỹdu heto-ò tai adee ararybekre. 3Rare butxi widỹỹdu heto-ò heka tai tii butximy relemyrỹireri su òwòru tyre-ò roiremyhỹre. 4Butxi iu widỹỹdu tebò-ki butxi ribinanymyhỹreu heka iwitxira suu tii rimymyhỹre ta ijõ delemy riwinymyrare ixidewimy.5Tai Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere: 6Israeli mahãdu iwese aõbo adireny ariwinyõkremy aõbo? Iwese butxi widỹỹdu butxi riwinymyhỹre Israeli mahãdu wese ariwinyõkre aõbo. Iwese butxi tawidỹỹdu tebòki rỹireri iwese heka wadebò-txi tỹimahãtenyte. Deuxu Tyhyhykỹle rarybemyhỹre. 7Aõwesele wadewimy bede mahãdu aritakremy watxireri iòlònamy arahukremy wadewikeki. 8Ka mahãdu heka taõbina binareny ririkeki tai jiarỹ ariwinyõkre aõmybo rarybere, arisynyõtyhy atyrereny.9Tulesỹ ararybekeki kasu hãwãmy ariwinykremy tai iny mahãdu iòlònareny ijõdi kremy, ararybekeki 10tahe kia mahãdu aõbina binamy riwinyrenykeki, warybemy riobynyõkeki tahe ariixãwidinykre warybemy ariwinyõtyhy warybe wesemy.11Taheka wijihe Jeremia marybeke Judá mahãdu-ò Jerusalẽ mahãdu-ò aohokỹmy dỹỹnanamy tamyreny arisỹnykremy rahõtinymyhỹre. Tamyreny bibedeerynanykre tiiboho-ò iaõbina bina ribi ixãwikemy rexiòbitinyrenykremy. 12Tiiboho adee raryberenykre: aõkorẽ wadewimyle ariwinyrenykremy idi rahõtinyrenyre iwese ariwimyrenykremy dori, wawobina bina iwesemy ariwinyrenykre waitxỹtenareny weselemy ixinamy aratxirenykremy, waworeny weselemy aratxirenykremy.13Tahe Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre: “Ibutu bede bede mahãdu-ò bỹỹraxikre Israeli mahãdu aõbinahakỹ bede riòtiinyre aõbo? Israeli mahãdu heka aõbina binahakỹ riwinyre aõbo? 14Boholabenyke Libanosu aõbo hãwãlò-ki gelo wese aõbo rabynyra? Hãwãlò ribi bee ituere aõbo.15Ihỹre heka wamahãdu waribi tõhõti rusare surioko-ò xiwena lỹnyre ritoonyre tamyreny. Ryy òbitidi rariakremy iwareny rytynymyhỹre. Ihetxiu ryy aõkõmy roirenyrehe tahe iwitxira ryy idi ikotxidi roirenyre kia ryy heka iwaryreny ijõõre dori. 16Kaa suu-di ribinabinatyhymy, tii boho tai dori kasu heka ibinatyhymy relekre. Kaasu heka inyõ iribi rariarenykreu heka ibinamy kasuki raharenykremy. 17Jiarỹ wamahãdu-di ariubỹtỹnyrenykre iòlòdureny-ytxi iwese yhy ribonymyhỹre iwese idireny ariybỹtỹnykre. Wabròmy tamyreny aròosekre arawiòhenanyrenyõtyhy aõbina binahakỹ rehemynykreu ariwiòhenanyrenyõtyhy!”18Inyõ mahãdu raryberenyre Jeremia-ò: — Timybo ariwinyrenykre! Inyboho heka Deuxu rybedu mahãdu tuhyy ijõdire inykireny, rybedu bedeery heka ijõdire Deuxu rybemy wadeereny rarybekremy. Jeremia-ò ibinabinamy araryberenykre irybe-ò rokoholarenyõtyhy. 19Tai jiarỹ Jeremia Deuxu-ò rexitòenyre myy: — WaDeuxu Tyhyhykỹ waòludu mahãdu wamy rarybereri boholake. 20Aõwihikỹ aõbinabina-di aõbo iny riòwynymyhỹkre aõbo. Tiiboho heka hãloo riarenyre jiarỹ tai resekremy. Waha Deuxu ohõti itxi beakre idireny adee reixitòenyre ayarana-di tamyreny idi mahuõkemy.21Wiji tahe ixinamy iriòrereny rama rirubunyrenykremy alòre-ki ixinamy rururenykremy. Ihawyy mahãdureny wytesemy relerenykremy, iriòrereny rururenykremy, binana ihãbureny rirubunyrenykremy, iriòrereny weryrybõ alòreki rururenykremy. 22Ixinamy aõbina mahãdule wasilemy ihetoreny itxi rearenykremy, tai heto wedureny heka rirajuarenykremy brebu-di, tiiboho hãloo heka wadee riarenyre dori riwamykremy. 23Deuxu Tyhyhykỹ kai tahe teeryte ibutu aõbina bina tii boho riwinyrenyre riwarubunyrenykremy iòrarunareny heka bisuhõõkre, bede-ò idireny behukre. Ayarana dilemy tuu biwinykre.
Chapter 19

1Deuxu Tyhyhykỹ wadee rarybere butximy ariòrykremy. Iny matuari boho wana arakremy tule xiwena wahisidudỹỹdu wawanamy aridykremy. 2Behimõ su-ò ijòtòbòna-txile nihiỹmy taile irybemy ararybekremy rybe teremy. 3Tahe Deuxu wadee rarybere: — Judá iòlò mahãdu, Jerusalẽ mahãdu bohalabenyke Deuxu Tyhyhykỹ rybe-ò, kasu-ò aõbina binahakỹ ariteònykremy ibutu aõbina bina ariteònykremy iu heka inyõ mahãdu ibutumy ruberurenykre, rohola mahãdu tule kuduberurenykremy.4Kiamy ariwinykre heka Israeli mahãdu riwarira, kasu ribinanyrenyre-ki suriokoreny-ò xiwena risõre-ki. Kia suriokoreny heka iny mahãdu ilabiereny Judá iòloreny kia suriokoreny aõ rieryõrenyre dori. Inyõ mahãdu hãlubu-di ritỹxinyre kasu-ki. 5Baali surioko-ò tariòrereny xiwenamy rirubunyreny. Kiamy aõkõ Jiarỹ reixitòenyre, tuu retidiõre, rarybeõre.6Tai dori Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybewahỹre tiutxubo kaa Tobete hãwã aõkõ raninikremy Behino aõkõmy raninikremy rubusumy raninikre. 7Kasu-ki heka Judá mahãdu Jerusalẽ mahãdu iòludureny ixinamy rirubunyren kre tai nawii nawii-ò iumyreny rirokremy bederahu iròdu tule. 8Tai tahe kaa hãwã arahukremy watxireri riradu mahãdu kaa ribi rariakreu heka ibinamy tai rahakre aõbina binahakỹmy robirenykreu. 9òludu mahãdu heka hãwã riruraworenykre idi sỹdu mahãdu rirubunyrenykremy. Ibina binatyhytyhykre tai dori tariòrereny umy riròrenykre dori, tasỹ weraludu mahãdu umy riròrenykre tule ibinatyhytyhymy heka rarekre.10Tai heka wawana rare mahãdu butxi aribòhònykremy Deuxu riwateònyre. 11Tai Deuxu wadee rarybere ararybekremy myy: Butxi ribòhònyre tiu iyreyrereny-di ixyby releõtyhy, iwese ka mahãdu ka hãwã idi arehukre. Tobete ka hãwã-kile rurukre mahãdu kaki rituunyrenykre ijõsu-ò itxi rahaõkre dori.12Ka hãwã Tobete wese arisỹnykremy. Jiarỹ Deuxu Tyhyhykỹ rarybemyhỹre. 13Tobete wese heka Jerusalẽ hetoreny ixu wesemy ratxikremy, iòlò hetoreny heka Tobete ixu wesemy relekre.Kia heka ibutu surioko-ò xiwena lỹnyrena risõkeki tai ixumy ratxikre, ibutu heto heto taina-ò deàlànamy, titxibo mona xiwenamy tewahinytenyte-ki wahe.14Tobete ribi jiarỹ rabuareri tai Deuxu rarybere irybemy ararybekremy. Tai jiarỹ xiwena heto-ò rare lamamy rỹire ibutu taile mahãdu rỹire-ò relyyre. 15Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: Kaiboho õhõtitxurenyre warybe-ò boholaõtyhy tai kaa hãwã, isỹweraludu ibutu aõbina binahakỹmy rarybere-ki adiwisỹnyde dori.
Chapter 20

1Xiwena heto Ime riòre Pasu xiwena wahidỹỹdu heka warybe-ò roholare heka. 2Tai riwahetenykremy riteònyre wadera-ki womati-di riwatyakemy Bejami ijòtòbòna-ki riwawokrore templo iòhòmy.3Ijõ ibiurasòmy tahe Pasu womati ribi riwatare iribi heka jiarỹ rarybere: — Pasu, Deuxu ani rawitxiranyre Pasumy aõkõ araraninikre tahe ibutu mahãdu alau kuduberukre. 4Ani heka rarekre ibutu aõ aõ ribi brebunamy kanakemy abiòwa mahãdu adee tule. Abiòwa mahãdu heka aòludureny maurehereny-dilemy rururenykremy tuu bobikre. Tai heka Judá mahãdu heka Babilonia iòlò ridykre. Ijõ mahãdu Babilonia-ò ridyrenykre wetxumy, ijõ heka rirubunykre.5Kaa hawã heka aõna õna wihikỹ ixinamy òludu mahãdu ridykre. Ibutu iòlò aõna õnawiwihikỹ Babilonia-ò ridykre. 6Kai Pasu tule amahãdu wana rotena-ò ralokre. Abiòwa mahãdu wana aratuunyrenykre, tai Babilonia-ò abiòwareny-ò ruimy tarybete tii wanareny buburkre tai.7Waha Deuxu tiwaitxenanyte-ki tai itxenadỹỹnamy rỹireri. Waribi ratyre tiwabòdunyta. Iny ibutumy riwalahirenyre ruudimy bederatxioronyre-ò. 8Tuhyymy iteremy rarybemyhỹre myy: — “Òhòtemy kanỹikremy! arahurenykre!” Deuxu Tyhyhykỹ iny mahãdu riwabuarenyre dori! Riwalahirenyre arybemy rarybemyhỹreu. 9Tahe jiarỹ aribi wanõhõti rusakemy idi rahõtinymyhỹreu heka animy tule ararybeõkremy tai wawo-ki arybemy reyremy ryimyhỹre wawo-ki heòty wesemy roomyrỹire, arybemy wawokihyy reyrybunyre wadeehe iutxiere dori.10Iny sõwe sõwe wasimy raryberybemy rỹimyhỹre “aobina binamy ibutu aõ ribi kanake Jeremia òraruki.” Tahe rarybemyhỹrenyre. Wabiòwatyhy heka aresekremy reraòmyhỹrenyre. Tiiboho ritobinymyhỹrenyre timybo riwamykremy reraòrenyre riwaòwynykremy. 11Ihỹre Deuxu wawana atximahãte ruruduhykỹ atxiteri. Waijedu mahãdu iwareny sutoò iwa riwekre, tahe sõwemy raixỹrurunykre bede-ò reserenykreu tai ibededỹỹnanareny ibinatyhyre tiu rexiuõtyhy.12Waha Deuxu Tyhyhykỹ aòbitina-di tewaurihimyhỹte warayky wydynamy teeryte wawo-ki teerymyhỹte ixinamy waòludu mahãdu aõhõkymỹdỹỹnany bisỹnykreu heka arobikremy. Jiarỹ dori wabededỹỹnana heka ebòkile retadire wahe. 13Deuxu-ò Tyhyhykỹ beàlàbenykre aõbina mahãdu ribi hawãdu mahãdu tetamyhỹte.14Waijirana txu heka ibinatyhyrare! Nadi ribi reare txu heka õhõti rusakre! 15Inyõ waha-ò rarybere heka, ariòre weryry reare, kia hãbu ibinamy rỹikre.16Sõwe hãwã Deuxu rahuremy iwesemy kia hãbu rarekre. Alòre-ki iny raohitxinymyhỹre wesemy roholakremy, aõma rudile ribi ijesu txuberere wesemy roholakre txutue-ò. 17Aõherikibo wajirana txuu tewarubunyõte tahaka! Nadiwo arurukremy awire wadee tai nadiwo-ki rarura wana wabede wesemy hãloo wesemy riatuunykremyra iny! Tai jiarỹ tiu reaõkremyra dorihe! 18Aõherekibo nadi ribi reare jiarỹ? Bedewona-ò sohojilemy aõbo? Rybererelemy aõbo wabededỹỹnana ibinatyhymy ratxikremyra aõbo jiarỹ reare?

Lamentations

Chapter 1

1Aõhewe Jerusale rarimy roimyhyre, juhu-u hãwãsoemy iny-di roimy raremyhy! butumy iny bdebde-my rityhynymy ryiramyhy, wiji tahe wytese wse-my ihyre, wedu-my raremyhy, wiji wetxu wsele ihyre. 2Ruu iyhyomy dobumyhyde, irube iosyny-di dytynymyhyde. Ibowa mahadu-o rariohyyre iibru ixawidyymy. Butumy ribonyrenyre wiji ioldu-my relemy ihyrenyre.3Judeo mahãdu tasureny ribi irehe-o ridyrenyra tai tahe wetxu wsemy aõhykymy dutyynymyhyde, aõ utxieheky-di naaõmysydyymyhyde. Iwitxira hawa-ki nasynymyhydenyde, tahe tai iixielehydyyna ihoore. Iherenymy ijradu idireny rirurawonymy idireny nyimyhyde, tiu rahenyrenyotyhy.4Rymahãdu siaõ-o iny-di roimyhyre ibderyrymyhydenyde, kiemy tiu iny-o idi naõhyymyhyde bde deysa ryimyhyre-o. Ijadoma mahãdu Deuxu heto-ki rawiunymyhyrenyre brebumy ihydenyde, xaxedote mahãdu naõhitxinymyhydenyde. Hawahaky aõhykymy dutyynymyhyde iny tai ihoore ube-my rexibutunyke. 5Ioldu mahãdu tuu nahyynanymyhyde, tamyreny aõ awihyy namyhyde. Deoxo wedunihiky, Jerusalem aõhykymy disynymyhyde, tai sydu mahadu, oraruna nihiky oraru-ki. Ioldu mahãdu iriorereny rimyrenyra tahe iwitxira hawa-o ridyrenyra.6Jesusalem ruxera heka juhu bdeuludu rare, iwedu mahãdu brore wese relera iruru ihoomy rama risareri oraru-ki, tariudyydu lau reareri iruru ihoomy.7Wiji txumy tabderyry oraru-ki tawojeijei-di, Jerusalem tatyhynatxi tohoti reara, juhu bdeu iny-o iwiohedyymy naõhyyde-txi tohoti reare, taõldu mahãdu debowotxi resereu, urile idi rsinyrenyre iixenarenydi.8Tatyhydyyna riodyynyra tademy ratxireri, butumy idi rsinyrenyreri. Raõhitxinyhyy ihyde, taõsny urile diwomyhyde, raixyrumy. Jerusalem isumy relemy ihyde, õorarunanihiky riwinyreki. 9Itnyhykylemy, oraruna tai rbynymy doimyhyde. Jerusalem aõhebo rutyynykre-di rohotinyohyyre. Inihikymy rariowymy ihyde moo riwoywinyke ihoore. Ioldureny irbi rotamy ihyrenyre tai tahe Deoxo dee rexitoenyrenyreri ixwiohedyymy.10Iòldureny butumy iaõnareny riwyra, Deuxu heto-ò rirònyrenyre, Deuxu tamyròte ritòenymyhỹre-ò.11Jerusale-ki hãwadu mahãdu, raõhitxinymy nariamyhỹde aõtxi tarsỹnamy reakemy, taõtyhynareny rsỹna-di riwiurònyra, irumy roirekremy. Kiamy hãwãmahãdu rarybera: “ waDeuxuwatxi ini bdeteheke, waaõhõkỹmy dỹỹnatxi!” 12Iny ramyhỹre-ò Jerusalẽ ryrymyhỹre: “Watxi ini bdeteheke! Waaõdesewse aõbohe ijõdire? WaDeuxu reburereu kawsemy aõhõkỹmy riwasnỹre.13“ biurbi Deuxuheòty diteònyde tii wawo disõmyhỹde. Tii eresyna wade riwinyre tahe wadi sutxi rehure. Irahudi tahe aõhỹkỹmy dỹỹnanakytxi riwarire. 14Tii waòraru rimyre, ributunymy walòti-ò ritaare tahe iutxie waruru rihure. Wa Deuxu waòldu-ò riwawahinyre tahe tuu rahỹỹnanyõre.15WaDeuxuwaxodadu ibutewsele riwinyre, waòldu mahãdu diteònyde, wajyre mahãdu rihukremy tahe waijoi riwexyxynyre iwse uva rawesysymyhỹre wse.16Tai sõemy riwahidỹỹnymyhỹre warube sõemy rejujumyhỹre. Iny-õ wahi riixawdike ihoõre, riwabdesanyke. Waòldu mahãdu wamy rahỹỹnanyre tahe waijoi hãwãdejuxu yki rỹireri. 17Uritre wadebò naditerenyyhỹde tahe wawiòhedỹỹdu ihoõre. WaDeuxutirbi tirbile waòldu mahãdu diteònymyhỹde tai tahe tii boho aõ ibina wsele wadireny ihỹenyde.18WaDeuxuobiti rare aõhỹkỹmy riwasnyre, kiemy tohodỹỹna rbiòtile reare. Butumy hãwãhãwãbdoholabenyke, beteheini wadese dese! Waijadòma mahãdu, waweryrybò mahãdu, butumy wetxumy ridyrenyra bde irehetxi. 19Waijoi mahãdu-ò ixiwiòhedỹỹmy reare tahe tii boho riwabònyre, xaxerdòtxi mahãdu, wedu mahãdu ubelemy rururenyre, byremy rekoamyhỹrenydi.20WaDeuxuwatxi ini bdeteheke waaõhỹkỹmy dỹỹnanatxi, sõemy aõhỹkỹmy ratỹỹnyreri! Aõdese watedesõ ritxynyreri, arybeõnamy rearetxi wanohõti reawna. Sõemy hure ubemy rỹireri, tule hetowodorimy rbu rỹireri.21Wadeoxo, waõhitxi-ò boholake, iny-õ watxi reteheõra wawiòhedỹỹmy. Butumy waòldu mahãdu, waaõhỹkỹmy dỹỹnana-ò roholare tai tahe sõemy reysarenyre kiemy kai aõhỹkỹmy tiwasnyta. Tuu tabete txu-ò rehemnyke wylemy, waòldu mahãdu tule aõhỹkỹmy rutỹỹnykemy, wawsemy. 22Aõhỹkỹmy bisnyke iaõbina bina òraruki, iwse ratỹỹnyrewsemy, waòraru òraruki. Waòhitxi ixawiõhyy wahãde, watedesõ rawebinadunymy doimyhỹde.
Chapter 2

1Tiubo waDeuxureburereu, bdeluru-di Jerusalẽ ritbònyre. Jerusalẽ hãwãheto dejuxu hãwalò-my rirahòrere, juhu-u biu wsemy roiramyhỹ, Israel mahãdu xiwedenamy roiramyhỹ. Deuxureburereu, hãwãririre, taheto dori ririre. 2Tamy ratòenymy aõkõ Deoxo, Juda hãwãrihure butumy hãwãninihikỹ rihure. Sulemy Juda hãwa-di rehure, tule iwedurenydi.3Tebure tòtee-di Deuxuaõwsele Israel ruru rahure. Waòldu reny rehemnyreu tii riwawiòhenanyrenyõre, ihãre waòldu renymy ixidi rehure, heòty aõ butumy rahumyhỹre wsemy. 4Waòldurenywsemy, Deuxutawyhy wadeereny riterenyre tahe tarurudi iny derinamy rỹira mahãdu rirbunyre. Tebure, heòty wsemy, Jerusalẽ-ki sỹdu mahãdu tyre ritxiwire.5Deoxohe waòldu wse rare. Israel butumy rahure, ihãwareny ninihikỹ rahure, iwedurenyheto ribinanyre, bderyrynihikỹ taiki diwyde tai tahe ionanaõmy nanahinymyhỹde Juda mahãdu-di. 6Deuxutaheto butumy ribinanyre, oworu rabinamyhỹre wsemy, tai tuu reàlàmyhỹrenyre butumy ribinanyre. Tamy deysa relemyhỹre-rbi wanohõtireny ritusanyre tule sabadu txu-rbi. Tebure tòtee-rbi Iòlò mahãdu-rbi tõhõti rusare tule xaxerdote mhãdu.7WaDeuxutaxiwena deramy relere, taheto ririre, waòldureny ixinamy heto ritxiwire. Tai tii boho rabdesarenyre, iwse diarỹ boho woranabdehesi-u rabdesamyhỹrenyrewse.8WaDeuxu Jerusalem òtity dejuxumy rõhõtinyre, bde rihukremy rõhõtinyre, rexielehynoõhyy, tuhyy rihure. Mna òtity ruare ihyy bde-ò resere. 9Hãwãijòtbòna resemy roireri heto dejuxu rawoki, iweryna raòrò òròra. Iòlò wedu mahãdu wna roberamy rỹira, iny witxira hãwa-my. Deuxubdeywidỹỹnamy dohodỹỹ ixãwira, profeta mahãdu Deuxubdedỹỹnanamy rasi ixawira.10Jerusalẽ-ki hãwadu hetxina mahãdu, sutyreki runyrenyreri, rybeõmy. Bde riryrymy su-di tarati rijera, tky iyxeheỹ-di rexityynyra. Ijadòma mahãdu tatiòhumy rỹireri, tarati su-ò ridemy.11Warue reesirara sõemy rahinyraki, wabdeòtkihikỹmy watxireri. Bderyry riwarbunyra, waijoi rexihura òraruki, tule uladu, tohouã rituereri rmamy, hãwãube-my. 12Uladu mahãdu kiamy rarybera: Nadi, rma riwasareri! Nadi, be momo riwasareri! Ubelemy nariòwymyhỹde, iny rawotmo wsemy, tahe ywimy durumyhỹde tadi axiòti-ki.13Jerusalẽ waderina, aõmy wexe adee ararybekre? Timybohe ahi ariixawdinykre? Tiuhe kawsemy iny aõhỹỹmy rutỹỹnyõmyhỹre; aõhỹkỹmy dỹỹnanahe inihiỹỹre, beronihiỹ wsemy. Mobohe adee xiwowsena riõkre? 14Aprofeta mahãdu rasi, roi rare, bòdỹỹna. Aòraru renymy ibinamy raryberewna ini, iwitxiramy ini ròhònyre, awimy ini adeereny. Urile aprofetareny roidile arabònyrenyre.15Iny-õ abirerenydi rawna, urile adireny rsinymyhỹre. Tara adireny riòhòwimyhỹre, akireny rutxuenymyhỹre kiamy rỹỹraximyhỹre: “kaawe hãwawenonamy raninimy raremyhỹ aõbo rare? Kaa bohe butu bde bde xiwedena rare?” 16Butumy aòldu mahãdu umy raybemyhỹre, adi rsinymyhỹre. Takyaradi rarybemyhỹrenyre: “ Iny boho Jerusalẽ rihurenyre! Txuu iny boho riraòmy roiremyhỹ-ò rehemnyre! Butumy aõbo rutỹỹnyremy iny boho robirenyre!”17WaDeuxuaõbo riwinyre myna rutỹỹnyre; juhu-u tuu riuarere myna bde rytỹỹnyre. Timy wadeereny rotòenymy aõkõ riwahurenyre, waòldu reny warbireny ritrasadỹỹnyre, riteysadỹỹnyrenyre wahdunarenydi.18Amna òtity, Jerusalẽ, Deoxo-ò rexitòenyke ixiwiòhedỹỹmy! Arube txuu, ruu iyhyõmy deamyhỹde bero wsehekỹle! Ixielehydỹỹõmy, tiiemy mahinyke! 19Rumy iyhyõmy myimyhỹke, Deoxo-ò bexitòenykemy, ixiwiòhedỹỹmy. Atedesõ bitxiwimy tamy, ariòre bohomy tamy bexitòenymy, rma nahumyhỹdenydemy ube-my wesi wesi-my.20Bdeteheini waha Deoxo, idi mohõtinykre: Tiu txumy aõbohe kawsemy iny-õ aõhỹkỹmy tesnyte? Ixinamy aõbohe hãwyy mahãdu tariòe riròmyhỹrenykre, tariòre terinahãkỹ? Profeta mahãdu ta xaxerdote mahãdu aõbohe ixinamy ahetowoki rurumyhỹrenykre?21Aõkõre rbu, jyre mahãdu, matuari mahãdu ubelemy irbu reny rỹireri; waweryryboreny, waijadòmareny, mayrehe-di rexihurenyre. Kai tebureteu Deoxo, tatòenymy aõkõ tiwahutenyte. 22Tirbi tirbi waòldureny tadidyte, adee deysa rewinymyhỹre-ò ròimyhỹre wsemy dirahude sõemy. wadeuxu tebureteu moõ rahenyõhyyre, moõ irumy rariõhyyre, waòldureny butumy wariòrereny rahure waderinamy reumydỹỹnyrbi.
Chapter 3

1Diarỹ Kia rare, timybo iny Deuxudebure-ki aõhỹkỹmy iny rutỹỹnymyhỹre erysydu rare. 2Tii bdeluru-ò riwadyre, ryy toosònaõdi riwariradỹỹnyre. 3Tebòdi tiwse aõkõ riwahtenyre, txuu iyhykõmy. 4Deuxuwade, wadetyy, ritbydỹỹnyre, tule wati riòròre.5Waweruradi, aõhỹkỹmy dỹỹnana, aõ jubrere òtity-di, riwaòtitynyre. 6Bdeluru-ki riwasỹdỹỹnyre, juhuhukỹle rarumy raimyhỹre wsemy. 7Deuxuwomati rerytihidi riwataare; ròtena-ki wahãde, timy arahenykemy aõkõ. 8Rarymyhỹre riwawiòhenanykemy tahe tii waixitòedỹỹna-ò roholaõhyymyhỹre.9Timy takoò araõtyhy, kiemy mna ninihikỹdi wary ritbònymy doimyhỹde. 10Deuxuheka hãlòe wsemy wadee ihỹde, wary-ki diwaijemyhỹde, uxu wsemy wadee reakremy dexiywinymyhỹde. 11Tii ryrbi riwaòlòdỹỹnyre, tahe riwaòrò òròre, irahudi tahe riwarire.12Tii tawaxiwahate riterenyre, tawyhy-di dohotiranamy riwawinyre. 13Deuxuwyhy-di rehumyhỹre wadey-txi sỹymy ralòmyhỹre. 14Txuu iyhyõmy iny mahãdu waki rutxuenymyhỹrenyre; wadi rsinymyhỹrenyre tawiunaki. 15Deuxursỹna hyre-di riwatỹxinyre.16Tii waòsny su-my riòkaòkare, waju mna-ò riorore. 17Timybo iny ywimy rỹimyhỹrerbi wanohõti rusare, aõbo deysa rare, wanohõti rusare. 18Waumy ixihdu iòhòlemy namyhỹde, Deuxureraòmyhỹrerbi wawo rexieryra.19Wabderyry-txi wanohõti remyhỹre wasohojina-txi, waaõhỹkỹmy dỹỹnanatxi. 20Idi rahõtinyhyymyhỹre tai riwabderyydỹnymyhỹre. 21Tahe xiwowsena dòòsemyhỹde katxi wanohõti reawna:22WaDeuxuderina tiú rexihuõmyhỹre, iinytyhyna ionana ihoõre. 23Kaa terina, iinytyhy itỹmyramy rexirahoremyhỹre rudi-u, WaDeuxuòbiti-my ratximyhỹre inihiỹre! 24Deuxuheka butu rare wadee; taiki retyhynymyhỹre.25WaDeuxuheka awi rare, butumy mobo rityhynymyhỹre-ò. 26Iny ròraòmyhỹrehe awi rare, Deuxuwiòhedỹỹna rybeõmy riraòmyhỹre. 27Tahe awihe rare, iny aõhỹkỹmy rutyỹnymyhỹre, iwoõmy riijemyhỹre, uladutxile tuu iny rierymyhỹre. 28Deuxuiny aõhỹkỹmy risnywna, ixisohojimy rkatximyhỹreny, ywimy ta rybeõmy. 29Tamy tatiòhumy rkesemyhỹreny, ywimy kiemy rarsòna ijõdileke.30iny-õ iny rilahi-wna uritre ixiòwydỹỹõmy, urile rkiemyhỹreny ixilahjina. 31Deuxutiu tiiehyy iny ririõmyhỹre. 32Tii iny aõhỹỹmy risnymyhỹre tasỹ tule iny-di rawotòemyhyre kiemy terina inihiỹre. 33Tamy awirerimy aõkõ iny aõhỹkỹmy risnymyhỹre, aõdese-my risnymyhỹre.34Deuxubutumy rierymyhỹre, timybo kaa hãwa-ki wetxu mahãdu rituemyhỹre, tamy tòe õhyylemy rurumyhỹre. 35Deuxubiuldu nihikỹ, butumy rierymyhỹre, timybo irybe ratyhyõmyhỹre iny bdedỹỹnana-my rybena, tii iny deereny riwahinyre dohodỹỹna. 36Kohe, Deuxutiubo iny irybe rirahòremyhỹre rierymyhỹre.37Iny tiu aõ riwinyõtyhy Deuxuteramy reaki. 38Aõtxile aõ awi aõ ibina, Deuxurube xiery relemyhỹre. 39Aõherekibo iny reburemyhỹre, taòraruna òraru-ki iny aõhe rutỹỹnywna?40Delemy ixidi rketemyhỹreny aõbo iny riwinywna irahudi tahe Deoxo-ò rkiòksemyhỹreny. 41Deuxubiu-ki ratximyhỹre-ò, iny tedesõ reny rkiraynyrenymyhỹ, tahe kawsemy tamy rkexitòenymyhỹreny: 42Deuxudiarỹ boho òraruna-txi reserenyra, arybe resiranyrenyra tahe waòrarureny tehòõte. 43Wadeereny aky reara, waherenymy teate, wamyreny taòhòtete timy wadireny texiwobrunoõhyy.44Kai biu wetyydi texiwote, waixitòedỹỹnareny adee rehemnykelau. 45Iwitxira hãwãmahãdu wadireny teitxeredỹỹnyte, hàtà hãwalò wsele wadireny retehere. 46Butumy waòldureny mahãdu aõbina binamy wamyreny narybemyhỹde. 47Brebu kyki watximyhỹrenyre, iòhãrumy, jeijeiyki, bdebinayki.48Waruerbi warube bero wsemy reamyhỹre, waijoi mahãdu rexihure òraru-ki. 49Warube rihyõhyy warue-rbi rejujukre. 50Tiubohe WaDeuxubiu-rbi kdetehekre tahe wamyreny robikre.51Watedesõ sõemy aõhỹkỹmy dutỹỹnymyhỹde, hãwyy mahãdu-di rahõtiny-wna aõhebo rutỹỹnyrekredi, wahã ldurenydi. 52Waòldu mahãdu aõki wamy radònyrenyke ihoõre, tahe nawii iny riijemyhỹre wsemy, diwaijemyhỹdenyde. 53Hãluu-txi wadi rehurenyre, irahudi tahe mna-di hãluu ijo ritbònyre. 54Bee tai wadi rỹxire, wasỹ rituhedỹỹnyre, tahe rahõtinyre, “rarurahe!”55Hãluuwo-rbi raryre, Deoxo-ò ixiwiòhedỹỹmy. 56Tamy rexitòenyre wairà-ò roholakemy, tahe kai wairà-ò taholate. 57Adee raryreu, wabire-ò tehemnyte, kiamy trybete: “uritre brebuõmy!”58Wadeoxo, kai wahedỹỹmy tanate, tahe waumy tehedỹỹnyte. 59Wawerbi marybekre, Wadeoxo, kiemy teeryteri aõhỹkỹmy ratỹỹnyre aõ iòkõmy. 60Kai teeryte, waòldu mahãduhe ixiòmy nohõtire, tule timybo rõhõtinymyhỹrenyre butumy teerymhỹte. 61WaDeuxukai taholate, timybo umy ibinamy rarybemhỹrenyre, butumy ibdedỹỹnanareny teerymyhỹte.62Kai teerymyhỹte, txuu iyhyõmy wamy aõbina binahãkỹmy, wamy rarybemyhỹrenyre, waaõhỹkỹdỹỹmy wamy rarybemyhỹrenyre. 63Kai tetehemyhỹte, bde iyhyõmy wadi rsinymyhỹrenyre.64WaDeuxutuu reamyhỹrenyreinihe tamyreny biõke, aõhỹkỹmyinihe bisnybenyke. 65Biaõhỹkỹmydỹỹnybenyke, brebuytxi idireny behuke. 66Ebure-di iherenymy beake, WaDeuxubihubenyke kabderbi!
Chapter 4

1Orohe turumy rexirahòrera, timykibo orotyhy, tarxỹna riõdỹỹnyra! Deuxuheto mna, ubelemy roberamy rỹireri. 2Jerusalẽ weryrybò mahãdu heka, oro wihikỹ wse wadeerenyrare, wiji tahe su bòti wsele, iny mahãdu idireny detehemyhỹde.3Ahula dori tariòre-ò tahùỹ riwahinymyhỹre, ritònykremy, waijoireny tahe usehewehekỹ wse rare, tariòre aõhỹkỹlemy risnymyhỹre.4Jerusalẽ mahãdu tohouã, be momo nahumyhỹde, uladu mahãdu rsỹnamy dexitòenymyhỹde tahe iny-õ aõ tamyreny diõõhyymyhỹde. 5Juhuu aõwiwihikỹ rirsỹmy roiremyhỹ, wiji tahe rmale ubemy nahumyhỹdenyde, tyy iòwyhykỹ-di rexityynymy roiremyhỹ, wiji tahe hàtà hãwalò tyrekile ihỹrenyde.6Waijoihe aõnityhymy aõhỹkỹmy dutỹỹnymyhỹde, Sodoma-ki hãwãdu mahãdu-rbi, Deuxurahure bdeu, tebò-di.7Wa-wedureny riòre mahãdu heka broreni hùỹ sy wse tyra rare, aõ ilbyna tai ihoõre, (neve) wsemy; iruruteremy roiremyhỹ teyrewemy, iruereny itnymy roiremyhỹ, tule idewirenymy. 8Wiji tahe helòtyra wsemy iòsnyreny doimyhỹde, ube-di rariareny-wna iny mahãdu rieryõhyymyhỹre. Idee tyyreny òwòrù wsemy rarbura itireny-ò rahãltenyra.9Mobo wou-ki rurure mahãdu teysamy rituerenyre wiji mahãdu-rbi, kiemy ywimy rituemy roire, kiemy aõ risrỹrenyke ihoõre. 10Jerusalẽ rexihureu, hãwyy mahãdu tariòre-my rerinanymy roiremyhỹ, irahudi tariòrerenyle riheranymy, riròrenyre.11Deuxutawoxibru tai rahure, tebure ritxiwire, Jerusalẽ tyre heòty ritxiwire bde-ò butumy ritxiwire.12Moo kabdeki rityhynyõhyyre, iòlò mahãdu dori, tiu txumybo Jerusalẽ òldu-õ ijòdi tamy ralòke. 13Òraruna òraruki tuu kawse rutỹỹnyrenyre, tule profeta mahãdu xaxedòte mahãdu sõemy aõbinabina riwinyrenyre, aõ iòkõmy iny rihumy roiremyhỹ.14Xaxedòte ta profeta mahãdu iruety wsemy rariamy roiremyhỹ ube-di, ityy reny hãlbu rỹximy, moõ ityyreny-ò reriõmyhỹre. 15Kiamy iny mahãdu ryrymyhỹre: “biòlònyke karbi! Kai boho axutenyteri! Uritre wadeereny derexiõmykre!” Tiubo rihenyrenyreu hãwãhãwa-di rariamy roiremyhỹu, ityhydỹỹduõ mahãdu dorile kiamy rayberenyre: “kaa hãbu mahãdu kaki rasỹnyõrenykre.”16WaDeuxutõtxireny ixby ririõhyyre, Deuxuòbiti, riuberanyrenyre, tii iny xaxedòtereny mahãdu rityhynyõhyyre, iny wedureny-di rexiwobrunyke tule ihoõre.17Irehemy retemy raimyhỹreny tuhyy reywserenyre, wiòhedỹỹ kdehemnykesna tahe rehemnyõhyyre. Iwitxira hãwãldu wiòhedỹỹ reraòrenyre, timy rowiòhedỹỹke ihoõre. 18Waòldureny wadireny retemyhỹ, tai òraru-ki timy ube-my ararirenyke ihoõre, watxureny ixihdu iòhò namyhỹde, arexihurenykre iòhòmy rare.19Waherenymmy ijradu, nawiihikỹ biu-my rỹira ratyre raijraterere, hãwalò-di waherenymy rekoarenyre tule bderahy-ki itỹỹeresylemy wadeereny raaõbinanyrenyre. 20Tii boho waumyreny wedu rimyrenyre, waiòlòreny rimyrenyre, Deuxuwadeereny ritare wawedurenymy, idihe rahõtinymyhỹrenyre, waòldureny-ò riwaijerenykremy.21Kai boho Edõ mahãdu tule Uu mahãdu, ixinamy butxueny benyke; bexideysanybenyke bde ijõdirerisamy adeereny, kiemy aõhỹkỹmydỹỹnanareny tule dehemnymy namyhỹde. Kai boho maòdewàribenykre tule aderu-my bekoabenykre. 22Jerusalẽ taaõhỹkỹmydỹỹnana rimymy ihỹde, òraruna òraru-ki. WaDeuxu tiu taijoi ubtỹmy hãwãhãwa-my ririõtyhy. Kai boho tahe Edõ mahãdu, Deuxu aõhỹkỹmy arasnyrenykre, butumy aòrarurenymy araerynanyrenykre.
Chapter 5

1Wadeuxu, aõhebo ratỹỹnyrenyretxi õhõti reakre, watxireny bdetehekre tahe tuu bobikre, waaõhỹkỹmydỹỹnanareny. 2Wasureny inywitxira debòwo-ki doimyhỹde tule iny witxira wahetoreny-ki nasỹnymyhỹde. 3Wytemy wahãdenyde, wahareny ihoõmy, nadireny wytesemy ihỹdenyde. 4Õbra-my waberenyhỹkỹle rewymyhỹrenyre wamonarenymy; wahereny dorile õbramy ixideereny rewymyhỹrenyre.5Waòldureny ibinamy wadireny ratximyhỹre; reywsemy wahãrenyre tahe ixielehydỹỹ-ò riwaijemyhỹrenyre. 6byremy rekoawna, ixitòedỹỹmy rekoamyhỹrenyre, wadebòreny reterenymyhỹrenyre, exitu mahãdu-ò tahe axiriu mahãdu-ò ijõra. 7Wàlabienareny òraruna-txi reserenyre tahe ratxiõmyhỹrenyre, diarỹ boho tahe iiòrarurenyki aõhỹkỹna dutỹỹnymyhỹdenyde.8Wetxu mahãduhukỹle wiji diwawedunymyhỹdenyde, tahe moõ tebòrenyrbi riwatarenyke ihoõre. 9Iòhãrumy rsỹna-txi rekoamyhỹrenyre, kiemy wasidu mahãdu iwotòemy aõkõ, bderahy-ki wadeereny rekoamyhỹrenyre. 10Rma dese rbumy riwarbunymyhỹrenyre, wadereny heòty wsemy ratòteenymyhỹre.11Jerusalẽ-ki ta juda-ki, hãwyy mahãdu, ijadòma mahãdu sõemy raaõhỹkỹmydỹỹnananyrenyre. 12Waòldureny mahãdu, wawedureny mahãdu, btòtaamy rirbunyrenyre, tule matuari mahãdu rityhynyrenyõhyyre.13Waweryrybòreny hỹỹnahakỹlemy aõutxie utxiedi diaõmysỹdỹỹnymyhỹdi, weryry mahãdu heutxiedi nariòwymyhỹde. 14Matuari mahãdu iwse rexibutunymyhỹre wsemy deibutunyõmyhỹde ube tyamy, weryrybò iwiureny ixawimy ihỹdenyde.15Deysa waworenyrbi rahenymy ihỹre; wixereny deròwymy, bderyryle rarimy ihỹde. 16Aõ rariõhyyre waxiwedenare ulduõ, òraruna-txi rejujurenyre tai tahe tiuõnamy arexihurenykremy wahãdenyde.17Watedesõreny iwebinadureri, tahe warubereny, waruereny riturunyreri. 18Kiemy xiaõ hãwalò raatymy doimyhỹde, ijòròle tuu nariamy nyimyhỹde bde dejuxumy ykymy.19Kai tahe Wadeoxo, tiiemy bde tewedumyhỹte, butumy iny mahãdu tewedumyhỹte, iwitxira bdeu ldu mahãdu. 20Aõherekibo irehemy tiwatenymy tamyhỹte? Watxireny aõbohe õhõti ixby reakremy ihỹre. 21Wadeoxo, ixidee biwaòksedỹỹnybenyke, kohe, ixby ixidee biwadybenyke! Juhuu roiremyhỹ wsemy ixby biwarahòrebenyke. 22Daa kõmy aõbo tiiemy tiwaatytenymy ahãte? Tiiemy aõbohe wadeereny ayky remy rarekre?

Ezekiel

Chapter 1

1Iruyre txu-my bde rỹireu, inaubiòwa ahãdu-u, wyra inataõnihikỹ bedeu, diarỹ, xaxedòte Ezekieò, Buzi riòre, Babilõnia-ki rahãwanymy raremyhỹ, keba bero ijà-ki, judeo mahãdu, wetxu-my rirahure simahãdu-wna. Biuwetyy rarayre, tahe Deuxu-my rabire rasiwsemy. 2Tuu rutỹỹnyre bedeu, (exilio) Iòlò Joaquim iruyre wyramy ròtena-kibde riwymy roimy raremyhỹ. 3Tai Babilõnia-ki, keba bero ijà-ki , diarỹ Deuxu wadee rybe-ò raholare tahe irurunihikỹ ixiki reeryre.4Retehere, tahe yhydebure-my rabire iraru-rbi rarerimy. Biudelaa ròhònymyhỹ biuwetyynihikỹ-rbi. Biuwetyy werura, heòtyhykỹlemy roimyhỹ, heòty wotya-ki tahe aõbo, brõze wesemy tai ruxaranymyhỹ. 5Yhydeburekyki tahe, inaubiòwa iròdu wemy rabire. Iny wesemy idi retehere, 6uriletahe tahe sohoji sohoji rỹimyhỹ, inaubiòwa-my iòsny sõe tule iaubiòwa-my tereny.7Itireny òbitire, iwareny tahe broreni wsemy idi retehere, tahe brõzi wsemy ruxaranymyhỹ. 8Iòsny, tee inaubiòrehãre, sohoji sohoji, inaubiòwa-my tebòreny sõe, iny debò wsemy, terawoki rỹire. 9Inatxi tereny iraymy idi rỹimyhỹreny, tenorareny widee rỹimy. Tahe inaubiòwa-my rexiwinyrenyre, tahe butumy rariamyhỹreny, rexirahòreõhyy.10Iròdu sohoji sohoji, iòsnyreny wirbi iwitxira witxiralehekỹre: tako-ò iny òsny wsere, ruruwerbi-ò hãlòe òsny wsere, hywe werbi-ò broreni òsny wsere, ihowo-ò tahe nawiihikỹ òsny wsere. 11Inatxi iròdu de raraymyhỹ biu-ò, tahe sihoji sohoji de tabireldu-ò tee ritòròmyhỹ; ijõ tee inatxi tahe, taumy idi rihetynymyhỹ. 12Iròdu sohoji sohoji, inaubiòwa-my tiòtiò retehemyhỹ, tai tahe aõtxile tiò ròimyhỹrenyre, ixiwerydỹỹsiramy aõkõ.13iròdu mahãdu yki hãte loosò wse aõbo rỹimyhỹ, tiòtiò reamy rỹimyhỹ, heòty ire ranihiỹmyhỹ, tahe heòty-rbi biudelaa ròhònymyhỹ. 14Tahe iròdu mahãdu tiòtiò raòrunymyhỹreny biudeelaa wsemy.15Inaubiòwa iròdu-di retehemyhỹu, ianaubiò tewe-my rabire, sohoji sohoji, iwareny bireki. 16Tewe inaubiòwa wiwselehekỹre, mna wihikỹ wsemy rasrỹnymyhỹ. Tewe mahãdu wo-ki, ixby tewe-õ roimyhỹ, werehedimy,17tai tahe tewe, ixiwerydỹỹxiramy aõkõ tiò tiò rariamyhỹ. 18Tewe ti heka rue-di rỹximy roimyhỹ.19Iròdu mahãdu rariamyhỹu, tewe mahãdu ibirerenydi rariamyhỹ; iròdu mahãdu su-rbi rexiukòmyhỹu, tewe mahãdu tule iherenyki su-rbi ruòmyhỹ. 20Iròdu mahãdu ixideewimy titxi ròimyhỹ tahe tewe mahãdu iròdu hekile titxi ròimyhỹ, kiemy iròdu boho riwedunymyhỹreny. 21Kiamy tahe, iròdu rariamyhỹreu da kõmy aõbo ruhumyhỹreu da biutxi ruòmyhỹreu, tewe boho iwserenyle riwinymyhỹre.22Iròdu boho ratyaki tahe, aõbo waxiwahate wsemy rirahetynymy roimyhỹ, mnarultyrxỹ-di riwinymy. 23Irahety rawoki tahe, iròdu boho tereny inatxi inatxi-my riraynymyhỹ tahe tabireldu de-ò tereny riterenymyhỹ, ijõ inatxi-di tahe taumy rihetynymyhỹ.24Diarỹ tewodỹỹ-ò raholamyhỹ, ruòmyhỹu. Beronihikỹ wodỹỹ wsemy rawodỹỹnymyhỹ, woudu mahãdu wodỹỹwse rawodỹỹnymyhỹ, Deuxururuterenihikỹ rybe wsemy rawodỹỹnymyhỹ. Tuòsò ixawimyhỹu tee rirasenymyhỹ. 25Tahe, ihãrele bde wodỹỹ-ò raholamyhỹ, irahety roimyhỹrbi bde wodỹỹ reamyhỹ.26Heto wsemy irabumy roimyhỹ ratya-ki, aõbo rynana wsemy rỹimyhỹ, safira-di relemyhỹre wsemy. Tai tahe iny-õ runymyhỹ, hãbu wsemy,27tahe tii roosòmyhỹ, brõzi heòty kyki roimyhỹre wsemy. Butumy tii roosòmyhỹ heòty juxara wsemy. 28Toosòna tahe uajina lỹre wse rare, biuwetyy-ki roimyhỹre wsemy. Kahe loosòna juxarahakỹ rare, Deuxururuterenihikỹ tuu riteòsinyre.
Chapter 2

1Tuu rabireu, rariowyre tahe waò su-ò redere. Kia tahe rybe-ò raholare, kiamy rarybemyhỹ: — Hãburiòre, lmamy myike. Adee ararybekemyreri. 2Wadee rarybemyhỹ wnaletahe, Deuxutyytby wadee ralore tahe tii lmamy riwatmadỹỹnyre. Tahe rybe raholare, kiamy rarybemyhỹ. 3Hãburiòre, diarỹ arateònyreri Israel mahãdu-ò, warybe rbiòtu rekoare, waòldu-my relerenyre. Wiji dore warybe siradỹỹmy ihỹrenyre, iwse ilabiereny rybesiradỹỹ-my roiremyhỹ wsele.4Tõhõtiõrenyre tule riwatyhynyrenyõmyhỹre. Tahe tamyreny rybemy arateònykre, diarỹ Deoxo, timybo tamyreny ararubekredi marybekre tamyreny. 5Arybe-ò roholarenykre-wna, tule arybe-ò roholaõrenykre-wna, profeta taireny ratxiramy rieryrenykre.6Kai tahe, hãburiòre, uritre ilaureny brebuõmykre, tule aõmybo adee raryberenykreki. Tii boho adee rexiurirenykre tule ibinamy adi ratxirenykre; iykyrenyki matxikrehe aõma wsemy matxikre, itytibòrò kyki matxike wsemy. Ihãrele tahe, brebuõmykre rybesiradỹỹdu mahãdu lau, aõmy adee raryberenykreki tule.7butumy aõmybo adee ararybekre-my marybekre, rohorenymy aõbo da roholaõrenymy aõbo. Teery aõbo irybesiradỹỹrenyre. 8Hãburiòre, boholakre aõmybo rarybereri. Rybesidỹỹmy uritre noõmy iwsereny. Ary biraynykre tahe birsỹkre aõbo adee ariwahinykre.9Tai tahe debò-my rabire, wadee riterenyreri-ò, tyyrti rase rase-di tebòki. 10Tii wadee rirawere, kia tahe rybe tai rirtinymy roimyhỹ, iwebrò-ki tule. Irtine tahe kia roimyhỹ, aõdese-my lorari tai roire, sỹbina ta ohitxi ijõra.
Chapter 3

1Kiamy Deuxurarybere: — Hãburiòre, kaa tyyrti rase birsỹkre, irahudi tahe makre Israel mhãdu-ò rybemy. 2Tai tahe wary reraynyre tahe tii tyyrti rase wadee riwahinyre ariròkremy. 3kiamy rarybere: — Hãburiòre, kaa tyyrti rase adee rewahinyreri birokre; idi aweryri bitỹxinykre. Tahe reròre, bdiwsemy ibree.4Tahe kiamy Deuxurarybere: — Hãburiòre, makre, tahe aõmybo ararybekremy Israel mahãdu-ò marybekre. 5Iwitxira mahãdu, irybesiramy rỹimyhỹre-ò aõkõ arateònyreri, Israel mahãdu-ò. 6Iwitxira hãwahãkỹ-ò, irybe isaramy rỹimyhỹre-ò arateònykeki, tule irybereny bierykõmy, my mahãdu-ò makeki, arybe-ò ywimy roholarenyke. 7Kiaõmy tahe Israel mahãdu tiu arybe-ò roholarenyõtyhy, kiemy warybe-ò ijohonaderarenyre. Butumy tiiboho tõhõtiõrenyre tule irybesiradỹỹrenyre.8Wiji tahe kai iwsereny araijenykre, õhõtiõmy tule ateremy, iwserenyle. 9Ateremy arawinykre, mnatere wsemy tule jiamytxitere wsemy. Taiki tahe, uritre brebuõmy, ilaureny uritre brebuõkre.10Deuxurarybemyhỹ: — Hãburiòre, boholawikre, itxi õhõti reakre warybetxi. 11Irahudi tahe aijoireny-ò rybemy makre, wetxu-my rirahuremahãdu-ò. Diarỹ DeuxuAõmybo rarybererimy tamyreny marybekre, roholarenykre-wna tule roholarenyõkre-wna, ihãrele tamyreny marybekre.12Tahe Deuxutyytby biu-txi riwadyre, tahe wahewo-ò rybe-ò raholare, biu ramytxinymyhỹre wsemy. Kiamy irà-ò raholamyhỹ: — Biu rariemy, Deuxururumy beàlàke! 13Iròdu mahãdu dewodỹỹ-ò raholamyhỹ tee rihtenymyhỹ-ò, tule tewe wodỹỹ-ò raholamyhỹ, iwodỹỹnihikỹmy raholamyhỹ, biumytxi wsemy.14Tai tahe Deuxururu wamy rahỹỹnanyre, ityytby irbi riwadyre; tai tahe diarỹ reburere sõemy wawo-ki reburere. 15Tahe Teò-Abibe-ò rare, Keba bero ijàti-ki roimyhỹre, tai judeo mahãdu rasỹnymy rỹiramyhỹ, wetxumy ridyrenyreu. Debò inatxi txu-my tai bde reijere, raberumy, aõmybo rabireki tule tamy raholareki.16Debò inatxi txu sỹtbymy, Deuxukiamy wadee rarybere: 17— Hãburiòre, diarỹ Israel mahãdu-di itxeredu arasnyra. Kai biteòarinybenykre, timybo deòrxina adee ariwahinykremy. 18Kaa diarỹ hãbu bina rurukremy adee ararybekreki, tahe kai biteòarinyõkreki, aõbina bina widỹỹ ixãwikemy, taumy rihedỹỹnykemy, tai tahe òrarunaki tii rurukre, taiki kaile irbu bdeòrarukre. 19Kai hãbu bina biteòarinykreki, tahe tii aõbina bina ririõkreki, tiiemy òraruna-ki rurukre, kai tahe taiki buruõkre.20-- Hãbu òbiti-õ aõbina bina riwinykreki, tahe diarỹ aõ iòhãtxi ariijranykre, tai rurukre, kai biteòarinyõkreki. Tahe diarỹ aõwiwi riwinyretxi wanohõti reaõtyhy. Tahe kai irbu bdeòrarukre. 21Kai hãbu òbitimy nodu biteòarinykre-wna, òraruna widỹỹõmykremy, tahe tii arybe-ò roholakre-wna, òraruna widỹỹ-rbi ixawikre, taiki tahe tii ruruõkre, kai tule buruõkre.22WaDeuxururuterenihikỹ, wabireki ratximyhỹ, tahe kiamy wadee rarybere-ò raholare: -- Myike, hãwalò bde-ò makre, tai tahe adee ararybekre. 23Tai tahe hãwalò bde-ò rare, tai Deuxururuterenihikỹmy rabire, keba bero ijà-ki tuu rabire wsemy. Suu-txi waò-my resere,24tahe Deuxutyytby wawo-txi ralòre, tii riwatmadỹỹnyre. Deuxuwadee rarybere: --Make aheto-ò tai tahe ijo ixidi biwerynykre. 25Kai hãburiòre, reruti-di mataataakre, bohonyke ihoõre.26Adòrtò ariteredỹỹnykre, tai tahe iny mahãdu rybesidỹỹ biteòarinyõkre. 27Irahudi, ixby adee ararybekreu, ararybedỹỹnykre, iu tahe tamyreny marybekre, diarỹ Deuxutuu raryberamy. Ijõ iny-õ arybe-ò roholakre, ijõ taxe aõkõre, kiemyhe tii boho irybesiradỹỹrenyre.
Chapter 4

1Deuxukiamy rarybere: — Hãburiòre, txijolu-õ bimyke, irahudi tahe akotxi bitdikre, ityreki tahe Jerusalẽ bidexeãnkre. 2Kaa dexeã-ki iòldu riyrawonymy biwinykre, iòtursòna, iòwòna ijõdimy, itỹhinareny ijõdimy tule imakinareny ijõdimy, mnaòtity dejuxuna. 3Myjina wotimy ije bimykre, irahudi òtity wsemy bitdikre, kai, hãwa-wna awotyarenytxi. Hãwãwerbitxi betehekre. eresyna robymy roireri, kai tahe teyrawonymy idi atxiteri, kaa heka Israel mahãdu deòrxinakre.4-5Hywe werbitxi boike, atyre Israel mahãdu òraru ariutxienykre. Kai kuaki herimy boibekre, iòrarureny utxiedi betyymy, trezento noventa txu-my, kiemy diarỹ tiiemy retxuhòrenyra aõbina bina-my rutỹỹnyrenykremy, sohoji txu-my wyra-di.6Kaa tiubo mahukreu, ruruwerbi-ò bexirahorekre, tai tahe Juda òraruna utxiedi betyykre, kuarenta txu-my, kia wsemy, sohoji txu-my, wyra-di aõhõkỹmy rutỹỹnymyhỹrenykre. 7-- Òbitimy betehekre Jerusalẽ-di iòldureny riyrawonymy idireny rỹireri. Tahe õredera birasenymy hãwahãkỹ-my marybekre timybo rutỹỹnykremy. 8Arataataakre, taki tahe timy aixirahoreseõna, tuhyy tahe iòldureny hãwahãkỹ riyrawonykre.9-- Katahe trigo bimykre, xevada, ervila, letxila, trigo smo ta aveia ijõra. Butumy wimy biurinykre idi pão biwinykre. Tii heka birsỹmy mabekre, trezento noventa txu bdeu, ruru werbi-ò bexirahorekreu bdeu. 10Kai inaubiòwalemy pão smo biymyhỹkre txu sohoji-di, ywimy biymyhỹkre. 11Bee biõmyhỹkre, tule iurihixina ijõdikre: inatxi bedeò-my biõmyhỹkre txu sohoji-di, tule ywimy biõmyhỹkre.12Iny ijny werbu wetby-di heòty, biworonymyhỹkre, paõ iburesò-di bisõmyhỹkre tahe pão biymyhỹkre, butu iny mahãdu ruki. 13Deuxutule rarybere: — Tiubo Israel mahãdu bdebde-my ariubtỹnykreu, kawsemy rabyremy roirkre, rsỹna ibinamy ratòemyhỹre rirsỹrenykre.14Kiamy rerawyònyre: — Wadeoxo, wawedu, kiahe aõkõre! Diarỹhe tiú rsỹna ibinamy rỹiradi tiú rexisunyõmyhỹre. Uladu tuhyy raumynyre, tiu iròdu xinamy rurumyhỹre reròõhyymyhỹre da kõmy aõbo iròdu debure riròmyhỹre uhe. 15Tai tahe WaDeuxu rarybere: — Heboxe. Broreni ijnylebohe ixinamy biuhekre, idi heòty biworonykremy; ityre-ò apaõ bisõbekre.16Ixby rarybere: — Hãburiòre, paõ aritòenykre, Jerusalẽ hãwa-ò rehemnyke. Tai tahe iny mahãdu, rsỹna ta bee riwòrenykre. 17Tii boho irsỹnareny ihoõmy rekoakre tule bee ihoõmy rekoakre. Sõemy rõhõtiweryweryrenykre, ihyy tahe rituerenykre, taòrarureny òraru-ki.
Chapter 5

1Deuxu rarybere: — Hãburiòre, mayrehe jureeõ bimyke, idi tahe aòsiri ta arade biòròkre. Irahudi tahe arade biutxienykre, aòsiri tule, utxiena ersyna-di, irahudi inataõmy biwirareakre. 2Tiubo iòldureny hãwahãkỹ weryràdỹỹ ririkreu, hãwãtya-ò makre, tai tahe arade sohoji inataõ urihixinarbi bisõkre tule aòsiri.irahudi tahe hãwahãkỹ werura-di mariakre tai tahe mayrehe-di arade uhe biruxmonykre, ijõ uhe tahe biu-txi idi behukre, tahe yhy ridykre. Tai tahe diarỹ wamayrehe-di tamy areakre.3Radeti-õ birarenykre tahe atyy ijeti-ò bitdikre. 4Irahudi tahe radeti-õ bitakre, idi heòty-ò behukre ixinamy tai rookre. Heòty irbi ròhònykre, butumy Israel hãwãhãwa-my roberakre.5WaDeuxu rarybere: — Jerusalẽ hãwa-di ini beteheke. Butu bde bde tyamy resnyre tule iwitxira hãwãhãwãiweruramy reteòtenyre. 6Kia tahe Jerusalẽ warybederamy rekoare, tai tahe hãwãhãwãwitxira rỹira ratyrehe, irybe siradỹỹmy relere, iny mahãdu iwerurarenymy rỹira ratyre warybesiradỹỹmy relenyre. Jerusalẽ warybe deramy rekoare, wabdeywidỹỹna rarsedỹỹderamy rekoare.7Wiji tahe Jerusalẽ mahãdu, boholawibenykre warybe-ò, diarỹ Deuxu rarybereri-ò. Wabededỹỹnana-ò teòbytenyõte tule aõmybo adeereny rarybere terarenytenyõte, taiki heka sõemy jei jei ixideereny tewahinyte, hãwãhãwãwitxira witxira ryira ratyre aweryrarenymy. Iwitxira iny rỹira bdedỹỹnana hakỹle tewinytenyte. 8Taikita heka diarỹ Deuxu, umyreny rahitxireri. Diarỹ butu iny ruki aõbina bina renymy adeereny ararybekre.9Aõbina binahãkỹ tewinytenyte òraruki, Jerusalẽ, aõhỹkỹmy arasnyrenykre, tiu tuu rewinyõre tule tiu ixby tuu tamy ariwinyõtyhy. 10Iiòrari-ki, Jerusalẽ-ki tby mahãdu tariòle riròrenykre, iriòre mahãdu tbyle riròrenykre. Diarỹ tuu aõhỹkỹmy arasnyrenykre, mobo irumy rarikre tahe bde bde-my ariubtỹnykre.11Taiki tahe, kaahe Deuxurybere: kaiboho waheto tebinanytenyte, aõbina binahãkỹ-di tule aõxuxu-di texunytenyte, taiki tahe kiamy rexirybenyre, arahurerekre adeereny aratòenymy aõkõ, adireny arawobruke ihoõre. 12Inataõ butuna rbi, sohoji butuna rituekre, rbuna-di ta rmadesemy ijõra, hãwãwokile, ijõ sohoji butuna urihixina tasỹ, mayrehe-di rituekre, ahãwareny webròmy, ijõ inataõ urihixina tasỹ, yhyòle ariuberanykre tai tahe mayrehe-di iherenymy areakre.13-- Kai boho waruru ixiki bierybenykre, wadebure waehehe bierybenykre, wawo rihykrexiery ixãwikre. Kaa butumy rutỹỹnykreu, kaiboho biwatyhynybenykre, diarỹ kamy butumy adeereny raryberemy, kiemy sõemy tiwateburenytenyte, arybesiradỹỹrenydi.

Daniel

Chapter 1

1Inataõna wyramy Joaki Juda iòlò-my bede idi rỹire, Iòlò Nabuodonosoru Babilônio ludu, Jerusalë hãwamy raòhòterenyre, kia isodadureny riyrawonyrenyre ihãwareny. 2Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Nabuodonosoru rimykrelemy Jerusalë hãwãkia tule iaõnaõnareny tyhyhykỹreny Deuxu rybe-di ijohona heto-ki rỹimyhỹremy. Nabuodonosoru riwyre kaa aõnaõna Babilonia dee kia tuu rarybere iinỹxiwereny hetowo-ò rỹikremy.3Iòlò Nabuodonosoru rarybere Aspenaz dee, heto aõmysỹdỹỹdu wedu kia ritarenykremy israelita mahãdu brejumy dòidenyde kia aõtxi iòlò sỹreny jyre mahãdu kia tule iny ninihikỹ mahãdu sỹreny jyre mahãdu. 4Kia ibutumy tii boho awihyylemy kia aõ taireny ibinanarenyõhyyrenymy; kia ibedeeryrenykre, kia ratohodỹỹrenykre kia ibedeerymy raõmysỹdỹỹnykremy iòlò heto aõmysỹdỹỹnaki. Kiata iwitxira rybe rieryrenykre kia ratyyritinyrenykre babilônio tyyriti-di. 5Iòlò tule tarybe riwahinylere jyre mahãdu txuu iyhyõmy rirỹsỹrenykremy tii rirỹsỹrenyreõtyhyle riõmyhỹrenyreõtyhyle riõrenykremy. Irahudi tahe inataõ wyra rimyreny sỹtybymy, kaa jyre mahãdu taaõmysỹdỹỹreny iòlò aõmysỹdỹỹna heto riòrarunyrenykre taaõmysỹdỹỹreny.6Kia ikyrenyki ratamy ratximyhỹreny Danieli, Anania, Misael kia Azaria ibutumy Juda iny mahãdureny. 7Aspenaz tamyreny iwitxiramy nii riwahinyre, kaa wahe, Beltezasar, Sadrai, Mesai kia Abede-Nego.8Danieli ixiki rahãre isuisumy rareõkremy kia rỹsỹna rỹsỹ-ki mona momoki kia iòlò riwahinymy raremyhỹ; iurenana tahe rare Aspenaz-ò ixitòedỹỹmy riwiòhenanykremy tuu riwinykremy timybo rexiywinykremy. 9Deuxu tuu riwinyre Aspenaz awityhymy ratxikremy Danieli dee kia awihyymy tamy ratxikremy. 10Kiata Aspenaz ruberumyhỹ iòlò lau iurenana Danieli dee rarybere: Kia iòlò heka wawedu tuu rarybere: — aõbo kai boho birỹsỹbenykremy biõbenykremy. Kia txibo rierykreki kai boho adeõdeõmy awebinadurenymy adireny retehekre kia iwitxira jyre mahãdureny-ribi, taita tii riwarubunykre, kia tahe kai boho waòrarurenydỹỹrenydukre.11Tai Danieli rare rybemy ixidireny itxeredu dee sodadu kia Aspenaz-ò rarybere idireny tarukimy ratxirenyre dee Anania, Misael kia Azaria. Danieli rarybere tamy: 12— Adee arexitòenykre kai urihixina wadeereny biwinykremy. Debòitue txumy wadeereny rỹsỹna wityhyle biwahinykre kia bee wamonarenymy. 13Debòitue txu ixihudu iòhò-di wadireny betehekre kia jyre mahãdu iòlò rỹsỹna rirỹsỹrenyre mahãdureny-wana. Taita timybo aratxirenykre-ki, kai aõwaxina aõhebo ixideewimy biwasỹnybenykre.14Sodadu idi itxeredureny tamy reobyre kiata debòitue txu-my urihixina tamyreny riwinyre. 15Debòitue txu rexihureu inaubiòwa israelita jyre mahãdu idewidewimy kia iruruterenytyhymy ratxirenyre kia jyre mahãdu iòlò rỹsỹna rirỹsỹmyhỹrenyre-ribi. 16Taita sodadu idi itxeredureny iribireny rỹsỹna kia mona besò ritarenyre kia riwahinymy raremyhỹ inaubiòwa jyre mahãdu-ò kiata rỹsỹnawityhyle tamyreny riwahinymy raremyhỹ.17Deuxu riwahinyre inaubiòwa jyre mahãdu-ò bedeeryhykỹ sõetyhymy ityyritireny kia babilônio bededỹỹnana, ka Danieli dee tule riwahinylere rasina itxerena riòbitinymy rarekremy. 18Inataõ wyra konanamy raixinadỹỹmy ratxirenyre kia iòlò Nabuodonosoru tuu riywinyre, Aspenaz ridyre ibutumy jyre mahãdu iòlò itxerenamy.19Kiata tamyreny rarybere, kia ibutumy inyõ ihoõhyyrenyre mobo raurihirenykemy Danieli-wana, Misael-wana kia Azari-wana. Iurenana iòlò aõmysỹdỹỹna hetowo-ki raõmysỹdỹỹnyrenyre. 20Kia ibutumy iòlò alỹỹraxi riwinymyhỹre aõtxile aõ ijyy bedeeryhykỹ yda aõnaõna erynana. Kia rierymy idi rekoamyhỹrenyre iny inaubiòwa boho, debòituemy ixyby ibedeeryreny kia ibutumy ibedeeryrenyre jure mahãdureny-ribi kia ibutumy babilonia urerarudu mahãdureny-ribi. 21Kia Danieli ratxire iòlò aõmysỹdỹỹna hetotyhyki kia iòlò ciro riòrarunyre bedeuhukỹle Babilonia riwedunyre.
Chapter 2

1Inatxina wyramy bede Nabuodonosoru Babilonia iòlòmy ratximyhỹ, tii rarasinyre kia tahe inihikỹmy ritõhõtiyrenyre, kia rõrõõhyyre. 2Taita rarariowyre bedeery mahãdu deereny, urerarudu mahãdu deereny, hàri mahãdu deereny kia biu bede-di erydỹỹdu mahãdu deereny, kia tii boho riòbitinyrenykremy irasi. Ritehemynyrenyreu kia iòlò dee rexideòsinyreny.3Kia tii tamyreny rarybere: — Rarasinyre kia sõemy riwanohõtiyrenyre kiata tiu ywimy aratxiõtyhy kia arierykõmy aõmybo rarybereri. 4Tii boho raryberenyre iòlò dee aramaico rybemy: — Kia iòlò ikiehyymy ratximyhỹre! Rexitòenyrenyreri adee wakoreny belyykremy arasimy irahudi tahe diarỹ boho arelyyrenykre ako aõmybo tarasinytemy.5Ka iòlòta rirawyònyre: — Diarỹ tuu reywinyra kai boho wako belyybenykremy kia tule biòbitinybenykre aõmybo rarybereri. Txibo tuu wako belyybenyõbenykre-wana, kai boho mayreyremy makròkròbenykre, kia ahetoreny rexihurenykre. 6Ka txibo wako beleyybenykeki warasimy kia biòbitinybenyke aõmybo rarybereri, diarỹ ariwahinyke aõnaõna wiwihikỹ sõemy. Kiaremyta, tuu wadee manarybedenyke aõmybo rarasinyra kia aõmybo warasi rarybereri.7Kia ibutumy bedeery mahãdu ixyby raryberenyre: — Bedelyyke arasimy, kia tahe diarỹ boho adee tuu araryberenykre aõmybo arasi rarybererimy. 8Ka iòlò tahe rõhõtiõre: — Diarỹ araeryrenyreri aõbo tewinytenyterimy. Kia bede raroorehenykemy tesỹnytenyteri kiemy dori bede teerytenyte aõbo ariwinykremy watxireri, 9kia txibo kai boho wako beleyyõbenykreki warasimy, kia ibutumy adeereny rarytxyna wiwesetyhyle ariwahinykre. Kai boho bede widee teywinytenyta biwabònybenykremy roi bòdỹỹna òtaòta-di, kia bededỹỹnana raixawidỹỹkemy. Wako warasimy bedelyydenyke, taita diarỹ arierykre kia tule ariòbitinykre aõmybo rarybere.10Bedeery mahãdu rirawyònyrenyre iòlò myỹ: — Tiu inyõ bede bede-my ratxire ibedeerymy riwinyõtyhy aõmybo teateri. Tiu iòlòõ tuõhyyre, iruruteretyhymy ibedeerytyhymy ratxire, tuu rexitòenyke aõkõre kawese bededỹỹnanamy tabedeeryrenydee, taurerarudurenydee yda biu-di aõmysỹdỹỹdurenydeereny. 11Aõmybo kai teateri heka isiratyhyre. Kia inyõ ihoõre mobo aixitòedỹỹna riòbitinykemy, aõhebo tahe ỹnyxiwe, urile tahe wawanareny rasỹnyõmyhỹre kaki su-ki.12Iòlò sõetyhymy reburere, kia ibutumy bedeery mahãdu Babilonia ludu rirubunyrenykremy rarybere. 13Rybe tuu ibutumy raritidỹỹmy relere, taita ròirenyre Danieli òrysymy kia iijoireny òrysymy kia tii boho rururenylekremy.14Danieli rare Arioque itxesemy, iòlò sodadu wedu, kia rybe rimyre dee bedeery mahãdu Babilonia ludu ibutumy rururenykremy. Rexiòhãrunymy ywimy 15-Danieli rỹỹraxire Arioque dee: — Aõherekibo iòlò tarybe iutxietyhymy kawesemy riwahinyra? Arioque riòbitinyre aõhebo rutỹỹnyremy. 16Taita Danieli rare iòlò dee rybemy, kia tahe tamy reobyre riraõkremy, kia Danieli riòbitinykemy irasi.17Irahudita Danieli rare taheto-ò kia relyyre ibutumy tabiòwareny-ko Ananias, Misael kia Azarias. 18Danieli rarybere kia rexitòenyrenykremy Deuxu biu ludu-ò, idireny rawobrurenykremy kia tamyreny ritỹnynynykremy aõmybo kua rasi ieryõnahãkỹ rarybereri, tai Danieli tabiòwareny boho-wana rururenyõrenykremy ibutumy Babilonia bedeery mahãdureny-wana.19Kua ruu Danieli rarasinymy retehemyhỹ taita Deuxu tamy riteòsinyre aõmybo rasi raremy. Taita Danieli Deuxumy reàlàre 20myỹ rarybemy: “Kia Deuxuni-my ikiemy turybewihikỹ rỹimy rarekre, kiemy dori tai bedeeryhykỹ kia ruruterehekỹ ijõdire.21Kia tii heka riwiuròwiurònymyhỹre bede aõnaõna; kia tii heka iòlò mahãdu dee ruruterehekỹ ritidimyhỹre kia tii ririòwydỹỹnymyhỹre; kia tii heka aõeryna riwahinymyhỹre aõerydu mahãdureny-ò kia bedeery bedeeryrenydureny-ò. 22Tii riòbitinymyhỹre aõ iwasimy itỹnyõmy rỹimyhỹre kia rierymyhỹre aõbo iwasimy roimyhỹre bedeluruki, kiemy dori tii-wana bede loosona rasỹnymyhỹre.23Wahỹỹnareny Deuxu, diarỹ umy reàlàre kia umy awihikỹmy rarybereri, kiemy dori wadee tewahinyte bedeery kia ruruterehekỹ. Kai terawyònyte waixitòedỹỹnareny, wadeereny teteòsinymy aõbo iòlò rierykemyreri.”24Tai Danieli rare Arioque itxesemy, iòlò deòdu rybe rimyre iòlò-ribi Babilonia bedeery mahãdu rururenykremy. Danieli rarybere: — Arioque, uritre bedeery mahãdu rubudỹỹõmykre. Biwadyke iòlò dee ararybekremy, kia diarỹ tamy ariòbitinykre tii rarasinyremy.25Arioque wytyhylemy Danieli ridyre tibedekibo iòlò ratximyhỹ-ò kia tamy rarybere: — Kaa wawana ratxireri judeu mahãduõ iny boho brejumy didydenyde, kia tii adee riòbitinykre rasimy tarasinyte. 26Iòlò rỹỹraxire Danieli dee, kia tule Beltezasar-my raninilere: — Kai aõbo wako belyykre warasimy kia biòbitinykre aõmybo tii rarybereri?27Danieli rirawyònyre: — Bedeery mahãdu ihoõre, urerarudu mahãdu, hàri mahãdu kia biu bededỹỹnana-di aõmysỹdỹỹdu ihoõrenyre adee riòbitinyrenyke tuu kai teaterimy. 28Ka Deuxu biuki ratximyhỹre tahe aõnaõna iwasimy rỹimyhỹre riòbitinymyhỹre. Kia rasi-ribi tii araerynanyre aõhebo bede rutỹỹnykre ijõ wyra wyra bede bedemy. Ka tahe Iòlò, diarỹ ariòbitinykre arasi kia tuu tabitemy tarõmyhỹ wana-wana.29–Kai aherinatyreki taimyhỹ kia tahe taraykynymy aõbo ijõ wyra bede bedemy rỹikremy. Kia kua aõwasi wasi riòbitinymyhỹre adee riteòsinyre aõhebo bede rutỹỹnykremy ijõ wyra bedeu. 30Kia diarỹ reeryre iwasimy rỹimyhỹre ariòbitinykremy, kia diarỹ wabedeerytyhyrerimy aõkõ ibutumy hãbu mahãdureny-ribi, ka kai bierykremy aõmybo tarasinyte kia aõmybo taraykynymy taimyhỹ Iòlò.31Kai aõmamy tabite ritxoo nihikỹ làmamy rỹimyhỹmy, kia akoki rỹimyhỹ. Ritxoo rarỹsỹnymy rỹimyhỹ, kiata ilau taberute. 32Irati heka mana rỹsỹhỹkỹtyhy re, ibreti tera tahe mana rỹsỹ òtaòta rare, iwe irooti tahe iwitxira mana rỹsỹ òtaòtaõle rare, 33iti tahe womati rare, kia iwa tahe iweeremy womati rare, kia ijõ weere tahe suu rare.34Kia kai idi tetehemyhỹ wana-wana, manaõ nariòwymy nade hãwalò rarie-ribi, kia inyõ ritorunyrerimy aõkõ. Mana rariowyre ritxoo làmamy rỹireri watyre kiata riyreyrenyre. 35Kia aõtamaõkõ womati, suu, mana rỹsỹtyhyhykỹ suỹnysi wesemy relerenyre, kia iwese suỹnysimy tabimyhỹtenyte wesemy maini tehãtemyhỹtenyte wesemy iti-ribi rahitxidỹỹmyhỹre wesemy. Yhy ibutumy ridyrenyre, kia tai aõ rariõhyymy. Ka mana tahe ranihikỹre kia tahe hãwalò nihikỹmy relere, kia ibutumy bede bede ratyremy ròhònyre.36Kaa heka arasi rare, ka tahe wiji adee ariòbitinykre. 37Iòlò kai heka abedeerymy aruruteretyhymy tahònyte iòlò mahãdu ratyre-ribi, kia Deuxu biuludu heka iòlòmy arasỹnyre; tii adee riwahinyre bedeery nihikỹ, wedu nihikỹ tyhydỹỹnamy mabekremy. 38Tii adee riwahinyre ibutumy bimykremy iny mahãdu, iròdu iròdu, kia nawii nawii. Kai heka arati mana rỹsỹhỹkỹ-di telemy atximyhỹte.39Iòlòmy atximyhỹte-ribi ixyby iòlòõ ijõdikre kia iruruteretyhyke tahe aõkõre awesemy; kia ka iòlò hewomy ixyby iòlòõ ijõdikre, iwitxira mana rỹsỹ òtaòta iòlò kia ibutumy bede bede rimykre.40Irahudita inaubiòwana iòlò kanakre, kia tii tahe iruruteretyhykre womati wesemy, kia rikròmy ibutumy riyreyrenymy, kaa iòlò heka ibutumy iwitxira iòlò mahãdu bede bedemy rỹimyhỹrenyre rahurenykre.41Ritxoomy tabite, iwamy iwajuhumy iweeremy womatimy ijõdire, ijõ weere su-my. Kia heka kaa iòlò boho rawirarearenykre tuu rikeitxenyre, kia tahe ijõdikre womati ruruyreõ; kia tuu tabitemy, womati raurimy roimyhỹ su-wana. 42Kia iwa juhu weere womati ijõdire, ijõ weribi iruruterekre, ijõ weribi iruru iyjakre. 43Kai Iòlò tabite, womati raurimy roimyhỹ su-wana, kia heka tuu rikeitxenyre, iòlò mahãdu ributunyrenykemyreri hãwyy-my heri-ribi. Ka womati tahe widee rabutuõmyhỹre su-wana, iwese tahe iòlò mahãdu widee rabuturenyõkre.44Ka mahãdu iòlò bedeu Deuxu biuludu kiditỹnynynykre iòlòõ kia tiu rexihuõtyhy kia tiu ijõ iòlò rimyõtyhy. Kia iribiòtumy, kaa iòlò rahukre ibutumy iwitxira mahãdu iòlòreny kiata ikiemy rarekre. 45Kia heka tuu rikeitxenyre iòlò mana-my tabite hãwalò rarie-ribi nariowyde inyõ ritorunyrerimy aõkõ, kia ribòhòbòhònyre ritxoo womati-di relere, iwitxira mana rỹsỹ òtaòta-di relere su-di relere kia mana rỹsỹhỹkỹ-di relere. Deuxu Nihikỹ adee ritỹnynynyreri aõhebo bede rutỹỹnykre ijõ wyra bedeu. Kamy heka tarasinyte, kaa heka iòbitidỹỹna òbitityhy rare.46Taita iòlò Nabuodonosoru tatiòhumy resere Danieli koki kiata taòsỹny su-ò ritidire, irahudita rarybere Danieli dee xiwena relekremy. 47Kia tii rarybere Danieli dee: — Deuxu-my kai boho terinanymyhỹtenyte inatyhymy ibedeerytyhyre ibutumy ỹnyxiwe mahãdu-ribi, kia tii heka ibutumy iòlò mahãdu tyhydỹỹna rare. Diarỹ reeryre tii riòbitinymyhỹremy aõ iwasimy rỹimyhỹre, kia kai wadee teòbitinyte kaa rasi ieryõnana.48Ilemyta iòlò risỹnyre Danieli wedu rarie nihikỹmy kia tule sõemy tamy aõnaõna òwyhykỹ riwahinyre. Tii risỹnyre Danieli Babilonia wedumy kia risỹnyre ibutumy bedeery mahãdu hãwãhãwamy rỹimyhỹrenyre wedurenymy. 49Danieli ixitòedỹỹna-ki, iòlò risỹnyrenyre Sadrai, Mesai kia Abede-Nego Babilonia aõmysỹdỹỹdu wedurenymy; Danieli tahe iratyrerenyki irariemy runyre iaõmysỹdỹỹna.
Chapter 3

1Iòlò Nabuodonosoru tuu rarybere relekremy mana rỹsỹhỹkỹ ritxoo, kia 27 metro-my irarie, inataõ metro-my iwebese, kia tuu rarybere Durá bedeki rỹikremy Babilonia hãwaki. 2Irahudita rarybere ibutumy Hãwãwedu wedu, hãwãsõmo sõmo wedu, nieru-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu, dohodỹỹdu mahãdu deereny kia deereny ibutumy wedu wedu mahãdu ydòidenykremy mana rỹsỹ ritxoo relera-ò itxeremy.3Ibutumy tii boho dòidenyde kia làmamy ritàmanyrenyre mana rỹsỹhỹkỹ koki. 4Kiata turybedu iòrarudỹỹdu rarybere katxiterehekỹmy: — Ibutumy iny mahãdu hãwãhãwa, iwitxira mahãdu, irybereny witxira mahãdu! 5Kia boholabenykreu wiu wodỹỹna-ò, ajuròna wodỹỹ-ò, kia wodỹỹna òtaòta-ò, ibutumy atiòhumy bejujubenykre kiata berinanybenykre mana rỹsỹhỹkỹ ritxoo-my kia iòlò Nabuodonosoru relekremy rarybere.6Mobo tatiòhumy reseõkre kia mana rỹrỹhỹkỹ ritxoo-my rerinanyõkre kia idi dehu rỹikre iutyhyle ijyrena loosona-ò. 7Kawesemy wiuna wiu wodỹỹna-ò, ajuròna wodỹỹ-ò, kia wodỹỹna òtaòta-ò, sitara wodỹỹna rawodỹỹnyreu, kia ibutumy iny mahãdu tai rỹimyhỹreny tatiòhumy reserenyre kia mana rỹsỹhỹkỹmy rerinanyrenyre.8Kawese bedeu biu-di aõmysỹdỹỹdu mahãdurenyõ tai irutaõmy rahãrenyre judeu boho-my raryberenykremy. 9Tii boho raryberenyre iòlò Nabuodonosoru dee: — Kia iòlò ikiemy ratximyhỹre! 10-Kai arybe tewahinyte myỹ: “Kia wiu wodỹỹna-ò roholarenykreu, wiu wodỹỹna-ò, ajuròna wodỹỹ-ò, kia wodỹỹna òtaòta-ò, sitara ibutumy tatiòhumy reserenykremy kia mana rỹsỹhỹkỹ RITXOO-MY RARINANYRENYKREMY.11mobo kaa rybe rityhynyõkre idi dehu rỹikre ijàrena loosona-ò”. 12kai heka tesỹnytenyte judeu mahãdurenyõ Babilonia aõmysỹdỹỹdureny wedurenymy. kaa judeu mahãdu Sadrai, Mesai kia Abede-neko aratyhynyrenyõhyyre, rityhynyrenyõhyyrenyreri aỹnyxiwe my kia rerinanyrenyõhyyrenyreri mana rỹsỹhỹkỹ ritxoo-my kai relekremy tuu tarybete.13kamy roholareu nabuodonosoro reburere kia rarariowyre Sadrai dee Mesai dee kia abede-nego dee. tii boho radyrenyre tikibo iòlò ratximyhỹ-ò, 14kia tii tamyreny rarybere: — Inatyhy weriki kai boho waỹnyxiwe tetyhynyõhyytenyte kia terinanyõhyytenyte mana rỹsỹhỹkỹ ritxoo diarỹ relekremy tuu rarybere?15-Kiahe awire, ka tahe kai boho texiywinymy toite wiu wodỹỹna-ò, ajuròna wodỹỹ-ò, kia wodỹỹna òtaòta-ò, sitara. atiòhumy besebenykremy kia berinanybenykremy mana rỹsỹhỹkỹ-my, kia wiuna wodỹỹna rawodỹỹnykreu? Tuu biwinybenyõkreki kai boho adireny dehu rerỹikre iutyhyle ijàrena loosona-ò. Tiwesena ỹnyxiwebo tahe arahedỹỹnyrenykre?16Sadrai, Mesai kia Abede-Nego kawesemy rirawyònyrenyre: — Iòlò, diarỹ boho arexiijerenyke aõkõre. 17Kia txibo waDeuxureny, tuu rerinanymyhỹrenyre tamywikeki, tii riwahedỹỹnyrenykre ijàrena loosona-ribi, kia arurutere-ribi riwahedỹỹnyrenykre Iòlò. 18Kia waDeuxureny riwahedỹỹnyrenyõkre hãrele, kai bede bierykre diarỹ boho arityhynyrenyõkre aỹnyxiwe kia arerinanyrenyõkre mana rỹsỹhỹkỹ ritxoo-my, kai relekremy tuu tarybete.19Kawesemy roholareu, Nabuodonosoro inihikỹmy iky reare inataõ jyre mahãdu dee, kia urile reburemy ratxònyhỹkỹre, kia rarybere ixyby debòinatxi sõemy ratoteekremy ijàrena dena. 20Irahudi rarybere tasodadureny iruruteretyhy ritaarenykremy Sadrai, Mesai kia Abede-Nego kia idireny dehu rỹikremy ijàrena loosona-ò.21Jyre mahãdu inataõ, ibutumy tatyyreny-di rexityynyrenymy tayhyitxenareny-di kia tatyyreny òtaòta-di, rataataarenyre kia idi dehureny rỹire ijàrena loosona-ò. 22Iòlò rybe heka ratyhydỹỹre, ijàrena looso tahe itòteetyhymy roimyhỹ; iurenana heka heòty rade sodadu mahãdu rirubunyrenyre kia rehurenyre jyre mahãdu inataõ-di iro-ò. 23Kiata rataataarenymy Sadrai, Mesai kia Abede-Nego ijàrena loosoro-ò rejujurenyre.24Isitere-ribile Nabucodonosor rexilàmadỹỹnymy, kia sõemy ruberumy rỹỹraxire tadohodỹỹdureny mahãdureny-ò: — Inataõ aõkõ aõbo hãbu mahãdu retaataarenymy inyboho ijàrena loosona-ò idi rehurenyre? — Kohe, tuu— Tii boho rirawyònyrenyre. 25–Timybo tahe diarỹ inaubiòwamy hãbu sõemy rabireri rariarenymy ijàrena loosoroki? — iòlò rỹỹraxire. — Tii boho rariarenyreri kua woki, aõhỹỹmy rutỹỹnyrenymy aõkõ. Inaubiòwa hãbu aõhe-wana ãju rare.26Taita iòlò rehemynyre ijàrena loosona ijo bire-ò kia ryryre: — Sadrai, Mesai kia Abede-Nego, Deuxu Rariehekỹ deòdu, bòdòhònydenyke ka-ò bòdòike! Iny inataõ ijàrena loosona-ribi dòhònydenyde, 27kia ibutumy wedu ninihikỹ mahãdureny ityyreny-ò ritehemynyrenyre kia robirenyre heòty aõhỹỹmy risỹnyrenyõhyylerenyre. Heòty rade iradetireny riwosinyõhyyrenyre, ityyreny roomy aõkõ idi ratximyhỹreny, kia tii boho wàdà silỹny-di aõkõ ratximyhỹreny.28Iòlò ryryre: — Kia Sadrai Deuxu, Mesai kia Abede-Nego tuu rỹihyymy rarekre! Tii tatyytyby ãju diteònymy rihedỹỹnyrenyre tadeòdureny, kia tii boho rityhynymyhỹrenyre. Tii boho warybe wahidỹỹnana-ò reòbyrenyõhyyrenyre; kia iribiòtumy, rubu-ò rexiwahinyrenyre kia tatiòhurenymy reserenyke-ribi kia ỹnyxiwemy rarerinanyrenyke-ribi kia heka iỹnyxiwereny aõkõ rare.29Iurenana warybe rewahinyreri aõtxile inyõ, iwitxira hãwãhãwãludu ibinabinamy rarybekre Sadrai Deuxu-my, Mesai kia Abede-Nego Deuxurenymy, kia rayreryremy rakròkròrenykre kia ihetoreny ibutumy rejujurenykre. Kiemy dori iwitxira Deuxu ihoõre kawesemy rihedỹỹnyrenyke. 30Taita iòlò Nabuodonosoru jyre mahãdu inataõ risỹnyrenyre iõmysỹdỹỹnareny ixyby ratyhydỹỹrenykremy Babilonia hãwãbedeki.
Chapter 4

1Iòlò Nabuodonosoru riwahinyre iny mahãdu dee ibutumy hãwãhãwãbede bede-ò, myỹ rarybemy: — Bedesawihikỹ kia bedeywihikỹ ibutudeereny! 2Kia bierybenykre ibutumy aõnaõna wiwihikỹ bedeòtiidỹỹna Deuxu Rariehekỹ riwinyre wadee waweribi-ò. 3Inihikỹre ibedeòtiidỹỹnana, kia aõnaõna tii riwinyre heka brebunahãkỹ rare! Kiemy dori tii Iòlò ikiemy nodu rare kia ikiemy wedumy rarekre.4Kia tarybe ritõranyre: — Diarỹ Nabuodonosoru, awityhytyhymy waõmysỹdỹỹnaki watximyhỹ, kia ibutumy awihyymy raremyhỹ. 5Kia rumy rarasinyre kiata riwanohõtiyrenyre. Rarõmyhỹ-wana, raykymy aõnaõna binabinahãkỹmy rabimy waumy ritòbònyre. 6Iurenana rarariowyre ibutumy Babilonia bedeery mahãdu-ò, kia tii boho wadee warasi riòbitinyrenykremy.7Taita bedeery mahãdu dòidenyde, urerarudu Mahãdu, biu bede-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu kia hàri mahãdu, kia diarỹ ikoreny warasimy relyyre, kia ijõrenyõ wadee riòbitinyõhyyrenyre. 8Ikonanau tahe Danieli dehemynyde kia raerylemyhỹre Beltessazar-my, kia nii tamy rewahinyre waỹnyxiwe deewihikỹmy. ỹnyxiwe tyytyby tai ratximyhỹre, kia iurenana diarỹ warasimy iko relyyre. Diarỹ rarybere: 9Beltessazar, urerarudu mahãdu wedu, diarỹ araeryre ỹnyxiwe tyytyby aki ratximyhỹre kia aõ iwasiõhyyre kai tuu biòbitinykre. Iurenana ako arelyykre warasimy kia wadee biòbitinykre aõmybo rarybereri.10Diarỹ herinaki herimy raimyhỹ kiata isitere-ribile aõnaõnamy rabire. Tai bederade rarie nihikỹmy rabire, rabròmy rỹimyhỹ bedetyahãkỹ-ki. 11Bederade ranihikỹmy rare kia ranihikỹre biuwetyyòhòkỹ rỹire kia heka inihikỹtyhyre, kia aõtxile bede bede-ribi tu robixi rỹire. 12Txiru rade heka iruxerare, kia tii sõemy raratynyre, kia ibutumy iny mahãdu iribile riroxirenyre. Iròdu iròdu debure mahãdu rexielehynymy rỹimyhỹreny iubròrò rawoki, nawii nawii iruru sõmo sõmo-my rasinymy rỹimyhỹreny, kia ibutumy iròdu iròdu, nawii nawii, iny mahãdu iratymy riroximy rỹimyhỹreny.13Diarỹ rarasinymyhỹ wana-wana, kia isitere-ribile rabire Deuxu tyytyby anju-my kia biu-ribi desedeu 14kia rarybemy katxiterehekỹmy: “Bederade-di behuke, irurururu biyròke, Txiru rade bihebenyke kia iraty-di ahãna-ò behuke. Iròdu iròdu bisonybenyke kia iubròrò-my rexielehynymy rỹirenyreri kia nawii Nawii iruru-my rỹirenyreri.15Ka iòkre tahe biribenykre kia iraruti biribenylekre kiata bitaabenykre Womati reruti-di kia womati reruti witxira-di, kia bedeyky debure yky Bederahyki. Kawesemy tahe nonoe tuu ityre resemy rarekre kaa iòkre-txi, — kaa hãbu— Kia tii rirỹsỹnymy rarekre asi iròdu iròdu wesemy. 16Tii irayky rusakre kia tahe iròdu wesemy raraykynymy rarekre; debò inatxi wyra sõemy kawesemy bede riekre.17Kaa heka Deuxu tyytyby tuu rarybere, Anju biuludu itxeredu, kia iny Mahãdu ibutumy rieryrenykremy Deuxu Rariehekỹ ibutumy bede bede hãwãHãwãrimymy ratxiremy. Tii wahinymyhỹre kaa iòlòna inydee ixideewimy, Kia iny iityhymy ratxire ibutumy hãbu mahãdu-ribi.” 18Kia Nabuodonosoru tarybe rahure myỹ: — Kamy heka diarỹ rarasinyre, kia wabedeerydu mahãduõ wadee riòbitinyõhyyreri aõmybo rarybereri. Ka kai tahe Beltesaazar, wadee bidiòbitinykre kiemy dori ỹnyxiwe tyytyby aki ratximyhỹre. Kiaremyta, bidiòbitinykre warasi aõmybo rarybereri.19-Tamy roholareu Danieli, tule raerylemyhỹre Beltessazar-my, kia ruberure iurenana aõmy rõhõtinyõhyyre. Iòlò tamy rarybere: — Beltessazar, uritre nohõtiyreõmy rasimy kia aõmybo raryberemy. Ka Danieli rirawyònyre: — Iòlò, mobo tahe ryrybere rasi aõmybo rarybere abededỹỹnanamy aõkõ, kia tahe aòludu mahãdu bededỹỹnanamy rarybere!20Kai tabite bederade nihikỹmy rararienyre rararienyrehyy biuwetyyòhyy rỹire kia heka inihikỹtyhyre, kia tuu alobixi rỹire aõtxile bede bede-ribi hãwãhãwa-ribi. 21Irade txiru heka iruxerarenyre, kia sõemy raratynyre, ibutumy bede bedemy iny rỹira iribi riroxirenymy. Iròdu iròdu debure rexielehynymy rỹimyhỹ iubròròmy, kia nawii nawii iruru-my tasina riwinyrenymy rỹimyhỹreny. 22Kua bederade wahe, kia heka kai tate. Kiemy dori arurutere kai aruruteremy abedeery nihikỹmy texirahorete, kia aixỹdinodu sõemy ranihikỹre, kia biurawetyyòhòkỹle rehemynyre, kia hãwãhãwãibutumy temyte bede bede-my roberare.23Kai tabilete anju itxeredumy biurawetyy-ribi rubeheremy kia rarybemy: Biatyke bederade kia ibutumy iruru sõmosõmo biòròkre, kia iòkre tahe iraruti-wana biribenykre kiata womati reruti-di womati reruti witxira-di bitaataabenykre, kia ratxikremy asiyky debure tyaki, bedeykyki. Kawesemy nonoe rejujukre kaa hãbu tyre, kia tii tahe rirỹsỹkre iròdu iròdu rirỹsỹmyhỹrenyre. Debò inatxi wyra sõemy tii kawesemy bede riekre.”24Kia Danieli tarybe ritõranyre: — Ka tahe adee ariòbitinykre. Kaa rasi heka Deuxu Rariehekỹ tuu bede riywinyre aòludumy Iòlò. 25Kai heka beokre iny mahãdu yky-ribi kia masỹnymy mabekre iròdu iròdu debure mahãdu-wana. Kai asi rade biròmy mabekre broreni mahãdu wesemy, bedetyaki morõmy mabekre kia nonoe aratuunymy rarekre. Kia heka debò inatxi wyra sõemy bede biekre, kia tahe ihyy kai bede ixyby bierykre Deuxu Rariehekỹ ibutumy iòlò bede bedemy rỹimyhỹre riwedunymyhỹremy, kia iòlò-my hãbu risỹnymyhỹre tii ixideewimy.26Anju tuu rarybere kia rarikremy bederade òkre tararuti-wana, kia kai ixybyle iòlò-my bunykre, kia heka tiubo kai marybekreu Deuxu ibutumy bede bede riwedunymyhỹremy. 27Iòlò wadohodỹỹna-ò beòbyke. Òraruna widỹỹ-ribi ixawike kiata aõ òbitimy biwinyke; aaõbinabina mahuke kia iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre biwiòhenanyke. Kawesemy tahe aõhe-wana kai ywimy kia abedesamy matxikre.28Kia inatyhymy ibutumy tuu rutỹỹnyre iòlò Nabuodonosoru dee. 29Waò inatxi wyra sỹtybymy, tii rariamy ratximyhỹ taõmysỹdỹỹna hetowoki Babilonia hãwaki. 30kia rarybere: — Timywe inihikỹre Babilonia hãwa! Warurutere nihikỹ-di diarỹ rewinyre waiòlò aõmysỹdỹỹna hãwa-my, kia ariteòsinykremy ibutumy waõmysỹdỹỹ nihikỹ kia waaõwiwi.31Iòlò rarybemyhỹ wana-wana iu rybe wodỹỹ biurawetyy-ribi nade, kia rarybere: — Boholawike, iòlò Nabuodonosoru! Kaa hãwãtewedunymyhỹte ahõrõmy aõkõ wiji rare. 32-Kai heka beokre iny mahãdu yky-ribi, kia iròdu iròdu debure mahãdu-wana masỹnykre, kia asimy biroximy mabekre broreni wesemy. Kia heka debò inatxi wyra sõemy bede tuu biekre, ihyy tahe kai ixyby bierykre Deuxu Rariehekỹ ibutumy iòlò mahãdu bede bedemy hãwãhãwãriwedunymyhỹremy, kia tii iòlò-my iny ixideewimy risỹnymyhỹre.33Kua bedeutyhyle tuu rutỹỹnyre Nabuodonosoru òludumy. Tii rateòdỹỹre iny mahãdu ykyreny-ribi, kia tahe asimy riroximy raremyhỹ broreni mahãdu weserenymy. Bedeykyki rõrõmyhỹre kiata nonoe rituunymy raremyhỹ. Irade irehehekỹmy relere nawiihikỹ wesemy, kia texià tahe inihikỹmy raumynyre, kia nawiihikỹ dexià wesemy relere.34Iòlò rarybere: — Debòinatxi wyra sõe rexihureu, diarỹ biurawetyy-txi retehere, kiata warayky ixyby doosede. Tai Deuxu Rariehekỹmy reàlàre kia tamy warybewhikỹ inihikỹmy rewahinyre kua ikiehyymy ratximyhỹre dee. Diarỹ rarybere: Deuxu Rariehekỹ rurutere heka ikiehyymy nodu rare; Wedu nihikỹmyhỹre heka ionana ihoõre.35Tamy heka iny mahãdu iaõtyhyke aõkõre; tii heka riwedunymyhỹre anju mahãdu biuki kia ibutumy su-my rahãwanymyhỹrenyre mahãdu.Tiu inyõ rikokròõtyhy aõ riwinykemyreri; tiu inyõ tarurumy tamy irybeõna aõ riwinyre riòbitinykemy.”36–Warayky ixyby doosedeu, Nabuodonosoru tarybe ritõranyre, diarỹ ixybyle wedu nihikỹmy ranyre, warynana wiwihikỹ waiòlònaki. Wadohodỹỹdureny kia wedu rarie nihikỹ waõmysỹdỹỹnaki ratximyhỹrenyre ixybyle wadee reòbyrenyre. Ixybyle iòlòmy ranyre, kia ixyby waruruteretyhymy juhutyhy-ribi. 37Kiaremy, diarỹ iòlò Nabuodonosoru, reàlàre iòlò biu ludumy kia tuu ararybehyy ararekre inihikỹmy. Ibutumy Aõ riwinymyhỹre òbitimy awityhymy, kia tii aõtxile iny rexityhytyhynymy rỹimyhỹrenyre ribederyrynymy ribedetxinymyhỹre.
Chapter 5

1Rumy iòlò Belsazar, Babilonia ludu, byrenana riwinyre, kia mili sõemy hãwãhãwãwedu ninihikỹ mahãdu riteòarinyrenyre ydòidenykremy, kia tahe mona besòmy (vinho) riõmyhỹreny tarariròwysyna mahãdureny-wana. 2Kia sõetyhymy mona besòmy riõrenyreu, kia rarybere mana rỹsỹ bedeò idiwydenykremy kia mana rỹsỹ deòsa kanakremy kia Nabuodonosoru tyby, ditade Jerusalë Deuxu rybena hetowo-ribi. Belsazar bedeò-my reare tii kia taijoi mahãdurenytyhy-wana, kia tahãwyyreny-wana tabiraludureny-wana riuherenymy mona besòmy idi riõrenykremy.3Kia diwydenyde mana rỹsỹ bedeò sõe kia tahe ibutumy bedeò-di mona besò-di riõmy ratximyhỹreny 4kiata mana rỹsỹ bedeò ỹnyxiwe-my raryberenymy ratximyhỹreny, mana rỹsỹ òtaòta, womati, òwòru kia mana ỹnyxiwemy.5Kia isitere-ribile hãbu debòõ ratỹnymy reare kiata ròritidỹỹmyhỹ byrena hetowo urahãkỹki, kia loosòna tỹnyhỹỹ-ki. Ka debòmy robireu iòlò 6aõmybo rõhõtinykemy rieryõhyyre; kia tỹrehekỹmy relere brebumy kiata tarati-ribi ramytàtare tawaòhòkỹle.7Irahudi rirajuamy, rarybere rarariòwyrenykemy urerarudu mahãdureny dee, bedeery mahãdu dee kia biu-di aõmysỹdỹỹdu dee. Kia iòhòtyhyle tii ritehemynyrenyre, Belsazar rarybere: — Kua-di iny rariakre aõmy raritimy roireri heto weti-ki kia wadee riòbitinykre aõmybo rarybereri, kia heka tyywihikỹ-di ratyydỹỹkre, kia mana rỹsỹ reruti tòysanamy rawahikre, kia tahe inataõna wedutyhyhykỹmy rarekre waiòlòna bedeu.8Ibutumy bedeery mahãdu hetowo-ò rirònyrenyre, kiata ijõrenyõ idi rariarenyke aõkõre aõbo heto weti-ki raritimy roimyhỹ, kia iòlò dee riòbitinyrenyke aõkõre aõmybo rarybereri. 9Iòlò ihãremy ixyby ruberure, kia iòsỹny ire rỹrenytyhymy relere. Kia wedu mahãdu rariehekỹ aõ rieryrenyke aõkõre aõ riwinyrenykemy.10Taita iòlò-se, roholare iòlò rirajuare-ò kia iijoireny mahãdu rirajuarenyre-ò, hetowo-ò ralore kiata iòlò dee rarybere: — Kia ikòlò ikiehykymy ratximyhỹre! Uritre brebukõmy kia wesemy amasajuramy,11kiemy dokuri kaki ikòlòkumy atximyhỹteki hãbuno ijõdire kỹnyxiwe tykytyby tai ratximyhỹre. Tikubo Nabuodonosoru buu, ikòlòkumy raremyhỹ bedeku, kaa hãbu rikerytyhyre irakykydimy, ibedekerytyhymy kỹnyxiwe wesemy. Kia Ikòlòku Nabuodonosoru kaa hãbu risỹnyre bedekery mahãdu wedumy, kurerarudu mahãdu wedumy, hàri mahãdu wedumy kia biku-di anomysỹdỹkỹdu mahãdu wedurenymy. 12Kia Danieli, kaa hãbu ikòlòku nii tamy riwahinyre Beltessazar-my, rõhõtinymyhỹre itỹnytyhymy; tiki heka ibederytyhyhykỹre kia rasi kidikòbitinyke, ano iwasimy rỹimyhỹre rikòbitinymyhỹre kia rybe sirasira rikywinymyhỹre. Kiaremyta, mararitxòwyke Danieli-kò kia tikita rikòbitinykre anobo raritimy roireri hetoku wetiki.13Danieli ridyrenyre iòlò ratximyhỹ-ò kia ritỹỹraxinyre: — Kai aõbo Danieli tyhy tate, judeu mahãduõ waha iòlò Nabuodonosoru, anadyde juda-ribi brejuna wesemy? 14Wadee raryberenyre kia ỹnyxiwe tyytyby aki ratximyhỹremy kia kai itỹnytyhymy riki tahõtinymyhỹte kia sõemy abedeerytyhyhykỹmy.15Iòhòtyhylemy karibi ròirenyra bedeery mahãdu kia biu-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu, kia diarỹ tamyreny rarariòwyra wadee rybe-di ririranyrenykremy heto weti-ki raritimy roireri, kia wadee riòbitinyrenykemy aõmybo raritimy roireri. Kiaremy tii boho wadee riòbitinyrenyõhyyrenyra. 16Kiaremy inyõ wadee rarybere kai wadee biòbitinykremy rybe sirasira kia biywinykremy rybe sirahäkỹ. Kiaremyta, txibo kai idi mariakre-wana aõmybo raritimy roireri kia wadee biòbitinykre aõmybo rarybereri, kai matyykre tyyòwyhykỹ-di, mana rỹsỹ reruti-di bòysananykre kia inataõna wedutyhyhykỹmy matxikre waiòlòna bedeki.17Danieli rirawyònyre: — Aõwaxina atxikre aaõnaõna-di yda biwahiny aõbo iny witxira-ò. Kia ihãrele diarỹ idi arariakre rybe heto weti-ki raritimy roireri-di kia adee ariòbitinykre aõmybo tii rarybereri. 18Iòlò, Deuxu Rariehekỹ iòlòmy runykremy bu-ò riwahinyre, iòlò Nabuodonosoru, kia tule riwahinylere iruruteremy rynana rarieki runymy rarekremy. 19Deuxu ibedeery nihikỹtyhymy tamy riwahinyre, kia ibutumy iny mahãdu hãwãhãwamy bede bedemy rỹimyhỹrenyre ilau ramytàtamy ruberumyhỹrenyre tii ratxira-wana. Txibo tii iny rubudỹỹmy rarybe-wana, iny rirubunymyhỹre; yda txibo irumy ratxikemy rarybe-wana, irumy ratximyhỹre. Inyõ-di rityhynymy ratximyhỹre kia ijõ-di tahe urile risinymyhỹre.20Ka tii tahe ixiwedetyhymy relere, tõhõtiõtyhymy kia rexityhytyhynymy, tai tahe iòlòna wedu-ribi rariowyre kia ibutumy iaõwiwi iribi ixawire. 21Rateòdỹỹre iny mahãdu yky-ribi, irayky rusare kia iròdu wesemy rariamy raremyhỹ. Rasỹnymy raremyhỹ jumentu debure mahãdu-wana, asimy riroximy raremyhỹ broreni mahãdu wesemy kia bederahyki rõrõmy raremyhỹ, kia nonoe rituunymy raremyhỹ, kia heka tuu rutỹỹnyre ihyy tahe tii ixyby rieryre Deuxu Rariehekỹ ibutumy iòlò mahãdu bede bedemy rỹimyhỹrenyre riwedunymyhỹrenyremy kia risỹnymyhỹre iòlòmy inyõ ixideewimy.22–Kai iòlò Belsazar, Nabuodonosoru riòre, ibutumy tuu teeryte, kia ihãremy tahe ywimy atxiõhyyte. 23–Iribi òtumy tewinyte, kai heka Iòlò biu ludu-di tesinyte kia bedeò sõe kanakremy tarybete, kia irybena hetowo-ki rỹimyhỹrenyre, kia kai aijoi mahãdureny-wana, ihãwyyreny-wana kia iwedenareny-wana idi mona besòmy (vinho) biõbenykremy. Kia ihãremy, kai arybewihikỹreny tewahinytenyte mana rỹsỹ deòsa ỹnyxiwe-ò, mana rỹsỹhỹkỹ ỹnyxiwe-ò, womati ỹnyxiwe-ò, kia òwòru ỹnyxiwe-ò kia mana ỹnyxiwe-ò, kia reteherenyõre, roholarenyõre kia aõ rieryrenyõhyyrenyre. Ka kai tahe tarybeõhyyte Deuxu aõwiwihikỹmy, kua ibedeery ijõdire iny rirubunykremy yda iny irumy ratxikremy, kia ibutumy rihumyhỹre aõhe adee rutỹỹnykre. 24Iurenana heka tii kaa debò riteòsinyre heto weti-ò kaa rybe riritinyre:25“Mene, Mene, Tekeo kia Parsim”. 26— Ka tahe ariòbitinykre.Mene heka Deuxu aiòlòna txu-di rariare kiata riixawidỹỹnykre. 27— Tekeo kia heka kai utxiena-ò talidite kiata urihimyole tautxienyte. 28— Peres kia heka aiòlòuna rawirareakre kiata rawahinykre medos mahãdu-ò kia persas mahãdu-ò.29Tai iòlò Belsazar rarybere Danieli ratyydỹỹnykremy tyy òwyhyy-di, tamy ratidikremy mana rỹsỹ reruti tòysanamy, kia turybe rỹikremy wiji bedemy rỹire tii inataõna wedutyhyhykỹmy ratxiremy Babilonia iòlòna-ki. 30Kua ruutyhyle Belsazar, Babilonia iòlò rurure, 31kia Dario, Média iòlò, 62-my iwyra, tii teròwymy runyre.
Chapter 6

1Iòlò Dario bede riywinyre riwirareakremy hãwãhãwahäkỹ 120-my suu riwirareare kiata 120 hãbu sõemy hãwãhãwãriwedunyrenykremy. 2Kia awihyylemy rỹimy rarekremy, kia aõ ibinaõhyymy rarekremy, iòlò inataõmy hãbu risỹnyre ministru-my, kia 120 hãwãwedu mahãdu-di riywinymy idireny rarekremy. Ka ministuõ-my heka Danieli runyre, 3kia tii aõtamaõkõ rexideòsinyre ibedeerytyhymy ijõ ministrureny-ribi kia hãwãhãwãwedureny-ribi. Tii heka sõetyhymy ibedeery ijõdire, kia iòlò rõhõtinyre risỹnykremy inihikỹtyhymy wedu nihikỹmy rarekremy.4Tai ijõ ministru mahãdu kia hãwãhãwãwedu mahãdu rarunyrenyre Danieli wedu binahãkỹ aõmysỹdỹỹdu raremy tuu raryberenykemy, kia tahe itxi tai rekoarenyõhyyrenyre. Danieli heka ywimy kia òbitimy nodu rare, kia inyõ aõmy tuu rarybeke aõkõre aõ iribiòtumy riwinyremy. 5Taita tii boho widee widee raryberenyre: — Tiu rekekoarenyõtyhy aõmy rakaryberenyke Danieli-my, aõhebo tahe ityhydỹỹna rityhynymyhỹre.6Taita ibutumy ròirenyre iòlò dee rybemy kia raryberenyre: — Kia iòlò Dario ikiemy ratximyhỹre! 7Ibutumy diarỹ boho wedu ninihikỹ-ki watximyhỹrenyre, ministru-my, hãwãhãwãwedurenymy, hãwãyjareny wedumy kia ijõ aõ wedu wedumy, diarỹ boho rexibutunyrenyre kiata tamy reobyrenyre adee arexitòenyrenykremy, kia rybe wahina biwahinykremy kia ratyhydỹỹõke heka aõkõre. Arybe biwahinyke 30-txumy ibutumy adee sohojile ixitòedỹỹ rỹimy rarekre. Txibo kawese bedeu ixitòdỹỹna riwiny-wana aõtxile ỹnyxiwe dee yda aõtxile hãbu witxira dee, kaa iny-di adehu rỹikre liaõ mahãdu hãluuwo-ò.8Kiaremyta Iòlò, arybe wahidỹỹna biwahinyke kiata ani tamy biwinykre kia tiu ixawiõkremy. Kia rybe tuu raywimy roimyhỹre medo mahãdu kia persa mahãdu bededỹỹnana wesemy, kaa 9Iòlò tamy reobyre, tani riwinyre rybe wahidỹỹnana tuu bede bedemy rarybekremy rarybere.10Iu Danieli tuu bede rieryreu kia iòlò tarybe wahidỹỹna riwahinyremy, taheto-ò roosere. Itỹhina biuki ijõdire iweti rurena itxerena kia Jerusalë-ribi itỹnyhyylemy roimyhỹre. Danieli taijanela riraynyre, tatiòhymy resemy rexitòenyre, aõwiwihikỹmy ta Deuxu dee. Tii tuu riwinyhyymyhỹre inataõ sõemy txu sohoji-di. 11Danieli òludu mahãdu rexibutunymy ròirenyre iheto-ò kiata itxi rekoarenyre taDeuxu-ò rexitòenymy ratximyhỹ-ò.12-Taita ròirenyre iòlò itxesemy tamy raryberenykremy rybe wahidỹỹnamy raryberemy. Tii boho raryberenyre: — Iòlò, kai ani tewinyte rybe wahidỹỹna tetòenymy kia 30-txumy txibo ixitòedỹỹna rỹikre yda aõtxi hãbu witxira dee, aõhebo tahe adee. Kia rybe wahidỹỹna rarybelere mobo rityhynyõkre idi dehu rỹikre liaõ mahãdu hãluuwo ijòreny-ò, inatyhy aõkõ aõbo rare? Iòlò rirawyònyre: — Inatyhy rare, rybe wahidỹỹnana ratyhydỹỹkre. Tuu rybe rauwimy relere medo mahãdu kia persa mahãdu bededỹỹnanamy, kia raixawidỹỹke aõkõre.13Tai tii boho raryberenyre iòlò dee: — Kia Danieli, brejumy dòidenydeõ Juda su-ribi, aratyhynyõhyyre kia arybe wahidỹỹna-di, kia tii rexitòenymyhỹre taDeuxu dee inataõ sõemy txu sohoji-di. 14Kawesemy roholareu, iòlò sõemy bede riryryre kiata Danieli rihedỹỹnykremy bede riywinyre. Kia txioro bedeu itxuu tii ibutumy riwinyre timybo rihedỹỹnykemy.15Danieli òludu mahãdu ixybyle iòlò dee rybemy ròirenyre kia raryberenyre: — Kai heka teerywityhyte medo mahãdu kia persa mahãdu rybe wahidỹỹna bededỹỹnana kia iòlò tani riwinymyhỹre ixawiõkremy.16Taita iòlò tarybe riwahinyre Danieli kanakremy kia idi dehu rỹikremy liaõ mahãdu hãluu ijò-ò. Kia iòlò rarybere Danieli dee: Kia aDeuxu-ò arexiwowesekre, tamy sõetyhymy texitòenymyhỹte arahedỹỹnykremy.17Mana diwydenyde idita liaõ mahãdu hãluu ijò ritòbònyrenyre. Iòlò tadebò òbitidile riritinyre kia taiòlòna wedu nihikỹ-di, kia Danieli bededỹỹnana hãrele, rybe wahidỹỹna iòraru-ribi tuu relemy rarekremy. 18Iòlò roosere taõmysỹdỹỹna-ò, kiata aõ rirỹsỹõhyyre kia timy rabedesamy ratxike aõkõre tuu ratximyhỹre wesemy. Kia kua ruu rõrõõhyyre.19Kia biurasò rudihikỹ tii rexilàmadỹỹnymy kia wytyhylemy rare, liaõ mahãdu hãluu ijò-ò. 20Tai ibedewomy, tii rarybere: — Danieli, Deuxu irumy ratximyhỹre deòdu! Kia aDeuxu aõbohe tuu sõetyhymy terinanymyhỹte arahedỹỹnyra aõbo liaõ mahãdu-ribi?21Danieli rirawyònyre: — Kia iòlò ikiemy ratximyhỹre! 22-WaDeuxu taỹju diteònyde, kia tiita liaõ rywo rirarytxynyra riwaròrenykelau. Kiemy dori Deuxu riwaeryre aõ iòludumy rewinyõremy. Kia tule reerynyõhyyre aòludumy.23Taita iòlò sõemy reysare, kia rarybere Danieli liaõ mahãdu hãluu ijowo-ribi kanatakremy. Kawesemy tahe tii natade, kia tuu robirenyre aõhe rutỹỹnyõhyyre, kiemy dori Deuxu rityhynytyhyre.24-Kia ilemyta Iòlò rarybere kydòidenykremy hãbu mahãdu raryberenyre Danieli-my. Ibutumy tii boho, tahãwyyreny-wana kia tariòre bohoreny-wana liaõ hãluu ijò-ò idireny dehu rỹikremy. Kia hãluuwotyhy-txi reserenyõdile, liaõ mahãdu riròrenyre kia riyreyrenyrenyre. 25Taita iòlò Dario tyyriti riwinyre ibutumy iny mahãdu deereny, kia ibutumy rybe rauhemyhỹre bede bedemy. Tyyriti myỹ rarybemy: “Bedesawihikỹ kia ywimy rỹikre ibutu deereny!26-Diarỹ warybe rewahinyre kia ibutumy iny mahãdu rewedunymy rỹimyhỹrenyre rityhynyrenykre kia Deuxu-my rerinanyrenykre kia Danieli tuu rerinanymyhỹre. Kiemy dori tii Deuxu irumy ratximyhỹre rare, Kia ikiehyymy ratximyhỹre rare. Iiòlòna wedu heka tiu rexihuõtyhy. 27Tii inyhewo-my reamy kia rihedỹỹnymyhỹre; Biuwetyy-ki su-ki tii bedeòtiina wihikỹ riwinymyhỹre. Kia tii heka Danieli rihedỹỹnyre, kia ritare liaõ mahãdu rimyrenyke-ribi.”28Kia Danieli ratxihyymy ratximyhỹ wedu rarienihikỹmy Dario iòlòna bedeu kia irahudi ciro iòlòna bedeu tule, Pérsia bedeki.
Chapter 7

1Rumy, wyra sohoji rimyreu Belsazar Babilonia iòlòmy, ibedeu Danieli herimy rexilidire taherina tyreki kiata rarasinyre kiata tarasiwoki aõnaõnamy robire. Kia rexixareu, tii rityyritinyre aõmybo rarasinyre. 2-Kaa tii roire aõbo tii riritinyre: Kia rarasinyre kua rumy, diarỹ rabire yhy rebonymyhỹ ibutumy bede bede-ribi kiata bero nihikỹ riybòybònymy. 3-Kia isitere-ribile ròhònyrenymy rekoarenyre, inaubiòwamy aõninihikỹ bero nihikỹwo-ribi, kia wiribi wiribi iwitxirarenymy.4-Komy ròhònyre liaõ wesemy, kia tahe tee ijõdire nawiihikỹ wesemy. Diarỹ retehemyhỹ wana-wana, tee rasihesiherenyre. Kiata tii làmamy ratàmadỹỹre, kia hãbu wesemy rariakremy. Kiata tamy rawahire iny rayky. 5Kia ihewo ludu tahe urso wesemyre. Tii rexitàmadỹỹnyre iwa hewotxi kiata taryki inataõmy iròdu witxi-di rimymy rỹimyhỹ. Kia rybe wodỹỹ rarybemy: “Make kiata sõemy iròdude birokre.”6Irahudita inataõna aõnimy rabire, kia tahe hãlòe wesemy tuu rabire. Tii inaubiòwamy irati ijõdire kia ibròkita inaubiòwamy teratyti ijõdire, nawii deratyti wesemy. Kaa iròdu dee wedu nihikỹmy riwedunykremy tamy rawahire. 7Inaubiòwana aõnimy rabire kia heka aõnityhyre, ibrebunahãkỹmy kia irurutere nihikỹmy. Kia womatimy txu ninihikỹ kia idi tahe riyreyrenymy kia riròmyhỹ teery; Teery rohenymyhỹre tawa-di tai rararunymyhỹre. Kaa aõni heka iwitxirare inataõ mahãdu-ribi kia debòituemy iòdese sõe.8-Diarỹ retehemy watximyhỹ ywimy iòdesedese-di kia reerywire iòdese iyja, kia wiribi wiribile ruhunyre.Inataõ iòdese rasihere kia iòdese yja tamy rỹikremy, kia heka irue ijõdire, iny rue wesemy, kiata tary-di rarybemyhỹ sõemy rexityhytyhynymy.9Kia retehehyymy watximyhỹ kia rabire rynana bede-ò rasỹnyrenyremy. Ijõ heka rasỹdỹỹre kua ikiehyymy ratximyhỹre-ò. Ityy heka iurahyyre bede nonoe urahãkỹ wese, kia iradereny tahe iurahyyrenyre budoeni sira wese. Irynana kia idi rirana tahe heòty looso rade wesemyre,10kia ikoki irynana rỹimyhỹre bedeki ròhònymyhỹ bero heòty. Kia kuaki mil-my iny mahãdu sõe rerinanymy rỹimyhỹreny kua rỹmy runymyhỹmy, kia milhaõ-my sõe làmamy rỹimyhỹre ikoki. Kiata rybe ròrarunyre mobo rahenykremy, mobo hãluu-txi idi dehu rỹikremy, kiata tyyriti rarayrenyre.11Retehelemy watximyhỹ, kia iròdu òdese yja rarybehyymy ratximyhỹ rexityhytyhynymy. Kia rabire tiubo inaubiòwa aõni rururemy; kia iumy rayreyremy heòtyru-txi idi dehu rỹire. 12Kia ijõ mahãdu aõniaõni tahe irurutereny iribireny ratarenyre, kiata rururenyõhyyrenyre; kia ixyby urihimyòmy irumy ratxirenykremy tamyreny bede rawahire.13Rarasinymyhỹule rabire, aõnimy hãbu wesemy, kia biuwetyyura-ribi rade. Tii rare kua ikiemy ratximyhỹre bede-ò kiata tamy rateòsidỹỹre. 14Tamy bedeery nihikỹ riwahinyrenyre, wowydyna kia iòlò wedu rariehekỹmy ratxikremy, kia ibutumy iny mahãdu hãwãhãwãbede bede-di ròrenykremy. Ibedeeryhykỹ heka ikiehyymy ijõdire, kia iiòlòna wedu tahe ikonana ijõõre.15Warasi riwabrebunyre, kia diarỹ rahõtiyrere aõmybo rabire. 16Kia ityy-ò rehemynyre kuaki rỹimyhỹrenyõ dee kia tamy rexitòenyre wadee riòbitinykemy aõbomy diarỹ rabiremy. Taita tii riòbitinyre kawesemy:17Inaubiòwa aõni ninihikỹ heka inaubiòwa iòlò sõe rare kia bede bede riwedunyrenykre. 18Ka iòlò riwedunyrenyre tahe rawahikre Deuxu Rariehekỹ iny mahãdu deereny, kaa iny mahãdu tahe ikiemy riwedunyrenykre.19Diarỹ arierykelemyreri inaubiòwa aõniaõni òbitidỹỹna, kia iwitxirare inataõ-ribi, kia heka aõnityhyre kia txuu womatimy jure kia texià tahe womati deòsa rare, kia riyreyrenymy teery riròmyhỹre, kia teery rohenymyhỹre tawa-di risurusurunymyhỹre. 20Kia rexitòenylere wadee riòbitinykemy debòituemy iròduò sõe kia iròdu rati-ki ijõdire kia ijõ òdese raumynyre ririòwydỹỹnyre inataõ òdese; kaa iròdu òdese heka iruruteretyhyre iwitxira mahãdu-ribi, irue ijõdire kia iry rarybemyhỹ sõemy rexityhytyhynymy.21Diarỹ retehemyhỹ wana-wana, kaa iròdu òdese resure Deuxu iny mahãdu òludumy kiata rahãỹnanymy ratximyhỹreny, 22ihyyta dehemynyde kua ikiehyymy ratximyhỹre. Tii resure Deuxu Rariehekỹ iny mahãdu weribireny, kiemy dori tamy bede rehemynyre kaa iny mahãdu riwedunyrenykremy.23Kaa heka iòbitidỹỹna reeryre: — Inaubiòwana aõni heka sohoji iòlò rare, iiòlòna wedu tahe iwitxiratyhyre ijõ mahãdu-ribi. Tii ibutumy bede bede rimykre, rihukre ibutumy hãwãhãwãkia ribinabinanyrenykre. 24Debòitue iròdu òdese heka debòitue iòlò sõe rare kaa bede bede riwedunyrenykre. Irahudi tahe ijõdikre iòlòõ kia tahe iwitxirakre kodele mahãdu-ribi; tii ribòdunykre inataõ iòlò.25Tii rarybekre Deuxu òludumy kiata Deuxu Rariehekỹ ijoi mahãdu hewomy reakre. Kia Deuxu rybe wahidỹỹna riwiurònykemy risỹnykre kia tiubo Deuxu alisina rỹimyhỹre bede. Deuxu ijoi mahãdu debowoki ratxirenykre inataõ wyra weeremy. 26Kia irahudita wedu nihikỹ brejuna-ò riròtenykre, kawesemy tahe tii iiòlòuna iribi ixawikre, kia iruruterehekỹ ikiemy ixawikre.27Ka wedu wedu iruruteremy iaõwihikỹ rawahikre Deuxu Rariehekỹ ijoireny deereny, kia tii boho bede bede ibutumy riwedunymyrenymy roirenyrekre ikiemy; kia ibutumy iwitxira iny mahãdu tamy raõmysỹỹnymy roirekre, kia ibutumy rityhynymy roirenyrekre. 28Kaki rexihura iòbitid:yỹna. Diarỹ sõemy rahõtiyremy watxire warayky-di, waòsỹny rỹrenymy resere. Ka diarỹ tahe inyõ dee aõmy rarybeõhyyre.
Chapter 8

1Inataõ wyramy Belsazar iòlò-my bede riere bedeu, diarỹ iwitxiramy rarasinyre. 2Diarỹ Ulai bero weijàti-ki wesehe watximyhỹ, Susã-ki, kia hãwãrauhuarimy roimyhỹre adobo-di raweti-my, kia Elaõ bedeki roimyhỹre.3Isitere-ribile rabire bero bireki budoeni sohoji-my, kia iòdese inatximy itirehehekỹmy. Ijõ heka duhunymy nade ijõ hewo-my, kia tii tahe itirehetyhyre. 4Budoeni heka taò-di alojymy reamyhỹ ibràra weribi-ò, iraru weribi-ò kia ibòò weribi-ò, kia iròduõ yda inyõ rỹike aõkõhyyre yda rahenyke aõkõre iò lojyna-ribi. Tii ixideewimy aõ riwinymyhỹ kiata ihyy ixyby iruruterehekỹmy ratxire.5Diarỹ idi rahõtinymy watximyhỹ kia rabireu bodi sohoji-my ibràra-ribi nade-my, tarurumyhe deamy nade, kia iwaube su-ò rỹiõhyylemy deamy nade. Tii heka iò sohojihyyre inihikỹmy, iòru tyaki rỹimyhỹre. 6Kia reamy nade tikibo budoeni ratximyhỹ bede-ò, kia diarỹ tuu rabire bero bireki kiata tamy aõbinamy reare ibutumy tarurutere-di.7Diarỹ rabire bodi-my, teburetyhymy ratximyhỹ, budoeni dee aõbinamy reare kia iò inatxi rikrore, kiemy dori budoeni iruru ihoõre timy rexiijekemy. Bodi rehure budoeni-di su-ò kiata tawa-di ityre rariamyhỹ, kia inyõ heka rihedỹỹnyke aõkõre budoeni bodi debure kyarahãkỹ-ribi. 8Tii ihãremy iruruterehekỹmy ratxire, kia iruruterehekỹ ikonana-ò rehemynyreu, iòdese rakrore, kia teròwymy ruhunyrenyre inaubiòwa iòdese sõe itirehetirehehekỹmy, kia ratirehenymy rare iraru weribi-ò, ibòò weribi-ò, beàra weribi-ò kia ibràra weribi-ò.9Kaa iòdese tireheõ-ribi sohoji iòdeseõ ruhunymy rare iyjamy, kia raumynymy rare kia ibòò weribi bede, txuòlòna weribi bede kia Suu Rawahikemy roimyhỹre bedeòhòkỹle ranihikỹmy rare. 10Inihikỹmy raumynyre, kiata biu-my sodadu mahãdu rỹimyhỹrenyre deehekỹ rehemynyre, taina mahãdu; kia ijõ mahãduõ-di su-ò dehude kiata ityre tawa-di rariamyhỹ.11Kia tahe ka mahãdu sodadu wedu òludumy resure. Kia rahure xiwena ixyby ixyby txu-my rawahimyhỹre kaa sodadu wedureny dee, kia heto Deuxu rybe-ò ijohona ribinabinanyre. 12Xiwena ixyby ixyby txu-my relemyhỹre-ribi, kia xiwena binahãkỹle rawahire. Tii heka rahure tyhydỹỹna tyhytyhykỹ, kia ibutumy aõbo riwinyre òbitihyymy ròhònyre.13Irahudi raholare inatxi anju boho rarybemyhỹreny, ijõ rỹỹraxire tabiòwa dee: — Tiwese bedeubo tahe tuu bede riekre kuamy rabire? Tiwese bedeubo tahe xiwena binahãkỹ rawahimy rarekre kia xiwena ixyby ixyby txuu iyhyõmy rỹimyhỹre deròwymy? Tiwese bedeubo tahe Deuxu rybe-ò ijohona heto ibinamy rỹimy rarekre kia rabòdurenymy biu ludu mahãdu sodadu? 14Kiata raholare irawyòna-ò: — Kia rexihukre mili 150 txu sỹtybymy, kawese bedeu rawahiõhyykre xiwena txioromy kia rudiu rawahimyhỹre. Irahudi tahe Deuxu rybena-ò ijohona heto rexiywinykre tyratyramy.15Diarỹ arierykemy watximyhỹ aõmybo rabire, kia wako-ribi rỹimy deade inyõ hãbu wesemy. 16Kiata iny rybe-ò raholare Ulai bero bede-ribi rarybemy kia rirajuare myỹ: — Gabrieli, biòbitinyke rasi rybe kaa hãbu dee. 17Tai Gabrieli waribetyhy-ò rehemynyre, kia tahe sõemy riwabrebunyre. Diarỹ watiòhumy resere kiata su-ò waòsỹny retidire. Kia tii wadee rarybere: — Kai hãbu rubudu, bierykemy atxiteri rasimy tarasinyte, kia tii heka bededỹỹnana konanamy rarybere.18Tii wadee rarybemy rỹimyhỹ iu wanohõrti rabrere kiata wawomy resere su-ò. Ka tii tahe riwamyre, kia làmamy riwatàmadỹỹnyre 19kia rarybere: — Diarỹ ako arelyykre aõhebo bede rutỹỹnykre tiubo Deuxu kyarahãkỹ rỹikre bedeu, kia kamy tarasinymy tabite heka tuu raywimy roimyhỹre bede konana rỹikremy.20Budoeni-my inatxi iòdesemy kai tabite, kia heka tuu rikeitxenyre iòlò Média kia iòlò Persia. 21Bodi tahe iòlò Grécia rare, kia iòdese nihikỹ heka komy iòlò runykre rare kaa hãwahãkỹ-ki.22Inaubiòwa-my sõe bodi òdese ruhunyre kia iòdese kodelemy rakrore-ribi, kia heka inaubiòwa iòlò iòlò rawirareakre, ka iòlò iòlò boho tahe irurutererenyõrenykre kodelemy iòlò runyre wesemy. 23Kia kaa iòlò mahãdu ikonanareny iòhòrenykreu, kia iaõbinabinareny ikonana-ò rehemynyre, kia iòlò binahãkỹõ runykre kia bòdỹỹdutyhytyhykỹ.24Tii ixyby iruruteretyhymy ratxikre, kia tahe taruru òbitidi aõkõ tuu ratxikre. Bede ixihuduna binahãkỹ riwinykre, iny mahãdu ibedeery rurutere mahãdu rihurenykre kia Deuxu ijoi mahãdu tule.Kia ixideewimy aõbo riwinykre ikiemy rarekremy. 25Kia taumy-di rariamy ratximyhỹre-di ibutumy iny mahãdu ribònykre; kia rexityhytyhynyhyymy ratxikre kia sõemy iny rirubunykre ribònyrenymy. Ikonanau tahe tii Deuxu-wana resukre, Iòlò mahãdu wedu, ka tii tahe rurukre iny rurutere tamy rauhemy aõkõ.26Kia Gabrieli rihure myỹ: — Kai taholate òbitityhymy xiwena txioromy kia xiwena rudimy rỹimyhỹre òbitina-ò. Ka uritreta inyõ dee tu rybeõmykre rasimy tarasinytemy, kiemy dori sõemy irehetyhymy raroorehenykre tuu rutỹỹnykre.27Diarỹ Danieli, sõemy txuu bede reijere rabereberemy wawebinadumy. Irahudita awimy relere kiata waõmysỹdỹỹna-di raõmysỹỹnyre. Kia ihãremy sõemy rahõtiyremy raremyhỹ warasimy, kiemy dori reeryõhyymy idi raremyhỹ.
Chapter 9

1Dario, Assueru riòre, Média hãwãludu, Babilonia iòlò rare. 2Kodelemy wyra Jerusalë rabinabinamy roikre-di, tuu Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mynamy Deuxu rybe-di ijohodu Jeremia dee.3Bederyry deòsinamy, diarỹ rexityynyre sau tyy yxehekỹ-di, kia bryby tyre rexisỹnyre, byre-ribi ixawire kiata inatyhyhykỹmy sõetyhymy itòteemy rexitòenyre Deuxu dee, kia ixitòedỹỹnana rewinymy kia rahõtiõtyhymy. 4Rexitòenyre waDeuxu Tyhyhykỹ dee, kia myỹ inatyhymy rarybere: — Deuxu, kai heka anihikỹ tate aruruterehekỹmy! Kai heka rybe widee raywimy rỹimyhỹre terarenymyhỹte, kia tewinymyhỹte mobo umy rarinanymyhỹre mahãdu-ò kia rityhynymyhỹrenyre arybe wahidỹỹnana kia ikiehyymy òbitimy riwahinymyhỹrenyre umy derinanareny.5Diarỹ boho òrarunahãkỹ rewinyrenyre kia aõnaõna binabinahãkỹ; aõnaõna binabina rewinyrenyre kia diarỹ boho aòludumy rekoarenyre; arybe wahidỹỹnana retyhynyrenyõmy kia arybe tòedỹỹna. 6Kia arybe-di ijohodu rybe notxi rerirenyõhyyrenyre, profeta mahãdu, kia raryberenyre animy waiòlò deereny, teòdu mahãdu deereny, wahỹỹnareny deereny, kohe, kia ibutumy Israel ijoi mahãdu deereny.7Kai wahãreny, ikiehyymy òbitimy noduhyy tate; ka tahe wiji raixỹrumy watxirenyreri, diarỹ boho, aijoireny, kia Judeia-ki Jerusalë-ki rahãwanymy watximyhỹrenyre, kia timybo kai teuberanyte hãwãhãwãiòhòmy hãwãhãwãirehemy. Kai tuu tewinyte kiemy dori tii boho aòludumy rekoarenyre. 8Waiòlòreny boho, teòdureny boho, wahỹỹnareny boho, ibutumy diarỹ òraruna rewinyrenyre aòludumy, kia iurenana heka raixỹrumy watxirenyreri.9Ka kai tahe iny-di wobrudu nihikỹdu tate kia tiwaraòrenyhyymy atximyhỹte waòrarureny biixawidỹỹnykemy, kia diarỹ boho aòludumy rekoarenyre hãrele. 10Arybe wahidỹỹna retyhynyrenyõre, Deuxu Tyhyhykỹ, kiata arybe wahidỹỹna-di watxirenyõhyyrenyre kia tewahinyte arybe-di ijohodu dee, profeta boho. 11Ibutumy Israel iny mahãdu rikrore arybe wahidỹỹna kia rityhynyrenyõre arybe tòedỹỹnana. Aòludumy òraruna rewinyrenyre, kia iurenana watyrereny teriòwysydỹỹnyte aõnaõna binabina raritidỹỹmy roire Moisesi Tyyritina-ki, Deuxu deòdu.12Kai tuu tewinyte aõhỹỹmy waòludurenymy wawedureny deòdureny òludumy kia tesehekỹtyhymy tiwararytxynytenyte. Tiu, tibedeki tuu rutỹỹnyõhyyre aõhỹỹmydỹỹnana inihikỹtyhymy kia Jerusalë tyre resere wesemy, 13kia heka tuu raritimy roire Moisesi tyyriti-ki. Kia ihãrele tahe diarỹ boho waòrarureny-ribi ixawirenyõlerenyre, kia ixidi rarurunyrenyõlerenyre òbitityhymy aratxirenykemy; kia aõ rewinyrenyõhyyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ wakireny awimy rahãkemy. 14Kairemyta kai Deuxu, rarytxyna teywinyte kiata watyrereny teatyte. Kai heka waDeuxureny Tyhyhykỹ tate; kai heka ibutumy aõnaõna-ki awihyy tate, kia diarỹ boho tahe arybe tòedỹỹna-ò raholarenyõhyyrenyre.15— Waha, waDeuxureny, kai heka abedeery arurutere nihikỹ teteòsinyte tiubo aijoi tetanyteu Ejitu-ribi, kia anidehedehemy tai atximyhỹte wiji bede yrybule. Ka diarỹ boho tahe òraruna rewinyrenyre kia ibinamy rewinyrenyre. 16Waha kai heka ainydee tòedu nihikỹ tate, kiaremyta, uritre akyaramy aehehemy noõmyke Jerusalë-di, kia heka ahãwãrare ahãwalòtyhyhykỹ rare. Waòrarureny òraruki kia wahỹỹnareny òrarunareny òraruki, kia iny mahãdu ibutumy hãwãhãwamy rỹimyhỹrenyre wabirerenymy urile risinymyhỹrenyre Jerusalë-di kia iijoireny-di.17WaDeuxureny boholake waixitòedỹỹna-ò, tamy beòbyke wanohõtiõna dee adeòdu. Kia ibutumy rieryrenykremy kai waDeuxureny tatemy, arybe wihikỹ biditxiwike arybena heto ijohona dee, ka wiji naatymy doimyhỹde. 18Boholake waDeuxu, kiata waixitòedỹỹna-ò beòbykre. Arue biraynyke, waõ binabinareny-di bedeteheke kia ahãwãdee bedeteheke. Waixitòedỹỹna rewinyrenyre ainy-di ruxetòehekỹ òraruki kia diarỹ boho awimy watxirenyreki aõkõ òbitityhymy. 19Boholake waha! Waòrarureny biixawidỹỹnyke, Waha! Warybereny dee beòbyke Waha, kiata manake wawiòhedỹỹrenymy. Kia ibutumy iny mahãdu araeryrenykremy kai Deuxu nihikỹ tatemy, uritre rooreheõmy biwahedỹỹnybenykemy waDeuxu, kiemy dori diarỹ boho aijoireny roire, kia Jerusalë tahe ahãwatyhy rare.20Diarỹ rexitòenyhyymy watximyhỹ kia òbitimy rarybemy waòrarumy kia tule waijoireny òrarunamy kia rarybemy waDeuxu dee, rahõtiõtyhymy ihãwalò tyhyhykỹ weribi. 21Kia rexitòenylemy watximyhỹ iu Gabrieli, kia anju-my rabirele diarỹ rarasinyre bedeu, nade wytyhylemy duòmy kiata wabiretxi rexitxuhunyre. Kia inataõ hora bedeu, iu xiwena txioromy rawahimyhỹreu.22Tii rarybere; — Danieli, diarỹ rareri ariòbitinykremy aõmybo tarasinymy tabite. 23Kai aixitòedỹỹna teòrarunyteu, Deuxu reobyre aixitòedyỹna-ò. Deuxu sõemy umy rerinanymyhỹre kia iurenana diwateònyde ariòbitinykremy aõmybo arasi-ki tabite. Kiaremyta, boholawiwikre kiata bierywityhykre aõmybo ararybekre.24— Danieli, aijoireny rarytxynareny kia ihãwarenytyhyhykỹ rarytxyna 70 wyra ixyby debò inatximy raroorehenykre, ihyyta iyara rexihukre, kia òraruna rexihukre. Taita aijoi rimyrenykre taòrarureny riixawidỹỹnykremy, kia Deuxu aõ òbitihikỹ relekre. Arasi-ki tuu tabite kia aõ relekremy kia tuu rutỹỹnykre, kia Deuxu rybe-ò ijohona heto ixybyle rawidỹỹkre. 25Boholawityhyke Danieli, kiata bieryke. Irahudi rawahikreu rybe wahidỹỹna Jerusalỹ ixyby relekremy, debò inatxi wyra sõemy ixyby debò inatximy bede rỹikre, kia tahe weduõ kedehemynyke Deuxu tuu ritare. Jerusalë rirana tỹmyra kia iuhuari adobo tỹmyra bede riemy rarekre 62 wyra sõe ixyby debò inatximy, kia tahe bede sõemy aõhỹỹmydỹỹnana-di rỹikre.26ka bede konanau tahe Deuxu wedumy ritare rurukre aõ iòrarudimy aõkõ. Kedehemynykre iòlòõ tasodadu-di kiata hãwãrahukre Deuxu rybe-ò ijohona heto rihulekre. Bede konana heka kanakre beòrahãkỹ wesemy, wouna kidiwykre kia bede rexihukre Deuxu tuu riywinyre.27Kaa iòlò heka riwinykre sõemy iny mahãdu-wana kia rybe bede widee riywinykre kia debò inatxi wyra sõemy bede riekre; ka tiubo iwyra weere bede rimykreu, tii rahukre xiwena iròdu iròdu kia alòbròna xiwena Deuxu rybena heto-my rỹimyhỹre. “Bede bina nihikỹ” kia rasỹdỹỹkre Deuxu rybena heto rarietyhy-txi, tai bede riekre ihyy kua tuu riwinyre kia rihukre, tuu Deuxu bede riywinyremy.
Chapter 10

1Inataõ wyramy bede riere ciro Persia iòlò-my, diarỹ Danieli, Beltessazar-my raninilere, Deuxu rybe remyre. Kia rybe heka inatyhymyre, urile heka sõemy isirare arierykemy; diarỹ iòbitidỹỹna reeryre warasimy tuu rabiremy.2Kua bedeu aõ rewinyõhyy raremyhỹ inataõ semanamy bede reijere. 3Kua bedeu rỹsỹna wihikỹõ rerỹsỹõhyyre iròdude ariròke aõkõre, mona besò-my (vinho) ariõke aõkõre kia warade resihònyõhyyre.4Kia 24 txuu kodelemy ahãdu rỹimyhỹreu wyramy, diarỹ watximyhỹ Tigre bero weijàtiki, 5kia isitere-ribile anju-my rabimy reare tyyesi-di rexityynymy kia weretysana mana rỹsỹhỹkỹ riuhemy. 6Iumy raòderanymyhỹ mana rỹsỹ wesemy, iòsỹny biudelaa wesere, irue tahe heòty loosò wesere, iaxiò iti rarỹsỹnymyhỹ mana òtaòta rỹsỹ wesemy, irybe wodỹỹ tahe iny sõehekỹ rybe wodỹỹ wesere.7Diarỹ sohoji kamy rabire. Waijoi mahãdu aõmy robiõhyrenyre, kia brebumy rahenyrenyre kia rexiwòrenyre. 8Diarỹ kuaki ixi sohojimy watximyhỹ iwana-wanata itxerena wihikỹmy rabire. Walỹrehekỹmy relere brebumy kia waruru waribi ixawire. 9Kia anju rybe-ò raholareu, rahõtibrere kia wawomy su-ò resere.10Tai iny deboõ riwalàmadỹỹnyre, kia diarỹ watiòhumy ranyre, reximymy wadebò-di 11Kia anju wadee rarybere: — Danieli, Deuxu heka sõemy umy rerinanymyhỹre kia diwateònyde adee ararybekremy. Làmamy mynyike kiata boholawikre aõmybo ararybekre-ò.12— Uritre brebuõmy Danieli, kiemy dori Deuxu aixitòedỹỹna-ò roholara komy kai texihỹkehỹkenymy tatemyhỹu ikoki kia bederytyhy bimykremy. Diarỹ rareri aixitòedỹỹna rawyòdỹỹmy. 13Anju itxesedu Persia iòlò waòludumy resure txumy. Ka Mieli (Miguel) tahe anju mahãdu wedu, nade wawiòhedỹỹmy, kiemy dori diarỹ ixi sohojile resumy watximyhỹ, Persia iòlò mahãdu òludumy.14Ka tahe wiji rareri adee ariòbitinykremy, aõhebo bede rutỹỹnykre aijoi mahãdu-ò, kamy tabite heka ijõ wyra bede bedeu rutỹỹnykre rare. 15Tii wadee rarybemyhỹ wana-wana, diarỹ rybeõmy raire, su-ò retehemy.16Isitere-ribile iny hãbu wesena waryijeti riukỹnyre; iu tahe rarybere kia anju dee rarybere wakoki rỹimyhỹ-ò: — Wanyrỹ, kamy rabire heka riwawojeijeinyreri, kia waruruõmy ixiki rahãreri. 17Timybo tahe diarỹ awidỹỹna, awana ararybekre? Diarỹ waruruhomy aõkõ watxireri kia elewesenaki dori rexisiranyreri.18Taita tii ixybyle wadee deride, iu tahe waruru wadee ròòsemy idi rahõtinyre. 19Tii rarybere: — Deuxu umy rerinanyre. Kiaremyta, uritre brebuõmy. Kia Deuxu bedewihikỹ aki ijõdire. Bexideyrewenyke! Bexi brebuterenyke! Taita diarỹ waruruteretyhymy ixiki rahãre kia rerawyònyre: — Marybeke, kiemy dori kai wadee ruru tỹmyra wadee tewahinyta.20Tii rarybere: — Teeryte aõbo aõherekibo diarỹ adee rybemy anade? Ka tahe jiarỹ arakre aresukremy Pesiá iòlò riòre wna. 21Kia adee ararybekremy Tyyriti Òbitihikỹ-ki raritidỹỹmy roimyhỹremy. Ka nadesumyhỹde kaa inyõ ihoõhyymyhỹre riwawiòhenanykemy, aõhebo tahe iòlò riòre ỹju Mieli, Israel itxesedu.
Chapter 11

1Tii heka riwawiòhenanymy riwaijeke ijõdire. Diarỹ lamamy 2Kia anju tarybe ritõranymy rarybere: — Aõmybo adee ararybekre òbitityhymy. Pérsia ixyby inataõmy iiòlò ijõdikre; irahudita isỹtybyreny inaubiòwana iòlò ijõdikre, tii tahe iaõdimy ityhytyhymy runykre ibutu ratyremy. Taaõna tyhytyhyna-di tii sõemy rexityhytyhynymy rarekre; ibutumy tasodadu mahãdu ributunyrenyrekre kiata rihurenykre Grécia iòlòna.3Irahudita isỹtybymy ratxikre ijõ iòlòõ, sõetyhytyhymy tebure. Iiòlòna heka inihikỹkre, kia tii aõ riwinymy rarekre ixideewimy. 4Ka txibo irurutere ikonana-ò rehemynykreu, iiòlòuna ixawikre kiata inaubiòwamy rawirareakre. Iòlòmy sỹtybyki ratxirenykre heka irioreriorereny aõkõ tuu runykre, kia tahe irurutere weseõkre juhu tii ratxire wesemy.5Egito iòlò rexityhytyhynymy rarekre, ka isodadureny weduõ tahe ihãremy iixityhytyhydỹỹluukre kiata ihãwãnihikỹõ riwedunykre. 6Kia tiu bede wyraubo tahe, Egito iòlò kia Siria iòlò rybe wooxina widee riwinyrenykre, Egito iòlò tariòre ijadòòma riwahinykre hãbu-my roikremy Siria iòlò dee, kia ywihyymy ratxirenykremy inatxi hãwãhãwa mahãdureny. Kiaremyta ibededỹỹnanareny rexihumy rakre, kiemy dori tii, ihãbu, iriòre kia deòbureny mahãdu ibutumy rururenykre.7Kiata iòhòtyhylemy hãwyy sỹõ iòlòmy runykre, kiata ririranyrenykre tasodadureny-wana kia Siria iòlò sodadu òludumy, kia ralòrenykre Siria ruruterereny dee kiata tuu rahãỹnanyrenykre. 8Tii riwyrenykre Egito dee Siria ỹnyxiwe kia iaõtyhytyhynareny mana rỹsỹhỹkỹ-di riwinyrenyre kia mana rỹsỹ òtaòta-di. Kia ywimy bede wyra rierenykre inatxi hãwãhãwãwitxira, 9ka irahudita Siria iòlò riekre Egito dee reakremy. Kiaremyta tii rabodukre kia tasỹ-ò roosekre.10Siria iòlò riòre boho rexiywinyrenykre rawounyrenykremy kia sodadu mahãdu rurutereny riywiywinyrenykre. Ijõ mahãdu ròirenykre tasodadureny-wana Egito-my rahãỹnanyrenykremy, kia rihurenykre ibutumy beòrahãkỹ rỹximyhỹre wesemy. Egito dee aõbinamy rekoarenykre kia iòlò rurutere rihurenykre.11Egito iòlò reburetyhymy ratxikre, kia ròhònykre tasodadureny-wana kiata Sírio dee aõbinamy rekoarenykre, kia rexiwahinyrenykre egipcio mahãdu-ò. 12Egito iòlò rexityhytyhynymy ratxikre kia Siria ijoi mahãdu rihurenyreki kia rirubunyrenyreki sõemy isodadureny. Ka iruterenareny tahe urihimyòlemy bede idi rỹikre.13Irahudita Siria iòlò ributunykre tasodadu debònareny ijõdimy Egito dee woumy rekoarenykremy.14Tai sõemy iny mahãdu reburerenykre Egito iòlò òludumy. Ikyrenyki hãbu debure mahãdureny ijõdikre Israel su-ki; tii boho rexiwojeijeirenykre, rasimy tuu robirenyre rityhynyrenykre, kia tahe rabòdurenykre.15Siria iòlò kanakre tasodadureny sõe-di, kiata riwinyrenykre ryy idi rawounyrenykremy kia hãwãrawòmy roimyhỹre adobo uhuari weruramy, kia tahe tuu rahãỹnanyrenykre. Kia egipcio sodadu mahãdu tyhytyhyreny rikokrorenyke aõkõre Siria sodadu mahãdu wounareny. 16Iòludu mahãdureny ibutumy riwinyrenykre aõnaõnamy ixideewirenymy egipcio sodadureny-di, kia inyõ ihoõhyyrenykre riemy ratxirenykemy. Tii rariare Suu Rawahikremy roimyhỹre kiata ibutumy ixideereny rimyrenykre.17Taita Siria iòlò ritidikre ibutumy tasodadureny làmamy rawounyrenykremy resurenymy Egito òludumy. Kia ribòdunyrenykremy taòludureny, kia tii riwinykre rybe ywidỹỹna wooxina Egito iòlò-wana kia tamy riwahinykre tariòre iki-wana hãwyymy roikremy. Kia tahe awimy aõkõ ratxirenykre. 18Tai tii aõbinamy reakre hãwãhãwãBero nihikỹ Mediterrâne weijàtimy rỹimyhỹrenyre kiata ijõ mahãduõ ixidee rimyrenykre. Ka hãwãwitxira sodadu wedu tahe rihukre iixityhytyhydỹỹna-di kiata riixỹrudỹỹnykre. 19Siria iòlo roosekre tahãwareny òbiti ruruterehekỹ rihukremy, kia tahe iruru rexihumy kia rurukre; kia tiu ixyby ini dee roholaõtyhy.20Kia isỹtybymy iwitxira iòlò riwedunykre, kia teòdu mahãdu sodadu riteònykre suu òwy riemy riarikremy iiòlòna raityhynykremy. Kia iòhòtyhylemy irahudi kaa iòlò rurukre, kia tahe wounaki aõkõ tuu rutỹỹnykre. 21Siria iòlò heka hãbu ibinahãkỹ tuu ratxikre, kia iòlò-my ratxikemy aõkõhyyre; ka tii tahe tarayky binahãkỹ-di riwahinymy rarekre kiata bòdỹỹmy ruruterehekỹ ixidee rimymy rarekre. 22Tii rahãỹnanykre ibutumy taòludu mahãdu sodadu kiata rirubunykre Deuxu Rybe-di Ijohodu Nihikỹ.23Ribònyrenykre tii-wana rybe widee riywinyrenyre kia tasodadu ibutekre hãrele tii ixyby iruruterehekỹmy rexisỹnykre. 24kia itỹỹkresylemy hãwahãkỹ iaõdimy ityhymy ratxire rihukre tai tahe aõnaõna binabinahãkỹ riwinykre, kia ihỹỹnareny tiu tuu riwinyrenyõre. Tasodadureny-wana riwirarearenykre aõnatyhynareny, aõnaõna kia aõnaõna iòwyhykỹmy rỹimyhỹre debowo-ò reserenykre. Kia urihimyòtyhylemy tii bede riywinykre hãwahãkỹ ruruterehekỹ rihukremy.25Taruruterehekỹmy rexityhynymy kia tabrebuteremy, tii rariamy rakre tasodadureny sõehekỹ-di Egito iòlò òludumy. Kaa tii ròhònykre woumy tasodadu sõehekỹ-di kia taruruterehekỹ-di, kia tahe ròtaõhyykre, kiemy dori rabòdỹỹre 26itohodỹỹdureny òbitile bede binabina-ò ridyrenykre. Kia isodadureny rabòdurenykre, kia sõemy isodadureny rururenykre. 27Taita iny inatxi iòlò boho witxi rekoarenykre kiata wikoreny roilemy relyyrenykre, iny sohoji sohoji wii riatyrenykemy widi risỹnyrenykre. Ka iny inatxi boho tahe aõ tai ritarenyõhyyrenykre, kiemy dori tamy bede raòbitimy rỹire-ò rehemynyõre.28Irahudita Siria iòlò roosekre tahãwa-ò, ibutumy riwymy taityhynana kia wouna bede-ki rimyre wahe. Kia bede riywinykre rahukremy Israel iny mahãdu Deuxu tyhydỹỹnareny-di, kiata iòludurenymy aõ ixideewimy riwinykre. Irahudita roosekre tahãwa-ò.29Kia bede tuu raywimy roimyhỹre-ò bede rehemynykreu, tii ixybyle rariakre tasodadureny-wana Egito òludumy, ka bedeu tahe ròtaõhyykre, iwese komy ròtare wesemy. 30Romano mahãdu sodadu bera heòty nihikỹ-di ydòidenykre kiata tamy aõbinamy rekoarenykre. Tõhõti rawerywerynymy, tii ijesu-ribi ixawikre kiata sõemy reburerenymy ixybyle Israel iny mahãdu-ò aõbinamy reakre, kia ixideewimy aõbo tamyreny riwinykre. Kawese bedeu tahe tii judeu mahãdu dohodỹỹna heki ratxikre kia riatyrenyre iDeuxu tyhydỹỹnanareny.31Isodadureny risurisunyrenykre iDeuxureny heto rybe-ò ijohona, kia xiwena txuu iyhyõmy rỹimyhỹre rihurenykre kia Deuxu rybena heto-ò ritidirenykre “bede binahãkỹ”. 32Kia bòdỹỹmy, iòlò wiòhenadỹỹ rimyre judeu mahãdu-ribi kia taDeuxu tyhydỹỹnareny riatyrenyre; ka kua boho Deuxu-my rerinanymyhỹrenyre ixi wesehyy òbitimy ratxirenykre kiata iòlò riatyrenykre.33rururenykre yda heòty-di, yda rateòdỹỹrenykre hãwahãkỹ-ribi irehemy brejudureny wesemy, yda ibutumy iaõnaõnareny rexihurenykre. 34Ka aõhỹỹmy rutỹỹnymy ratxirenymy roirekre bedeu Deuxu iny mahãdu rimyrenykre iny witxira mahãdureny wiòhenadỹỹ; ka sõemy riwiòhenanyrenykre ixideewirenytyhy ribirenyle. 35Dohodỹỹdu bedeery mahãdurenyõ rururenykre, kia heka Deuxu ijoi mahãdu tai rexisusunyrenykremy awityhymy ratxirenykremy. Kia heka tuu bede rỹikre ihyy ionana-ò bede rehemynykre, Deuxu tuu bede riywinyre-ò.36Siria iòlò riwinykre aõ ixideewimy. Tii heka ixiwedetyhymy ratxikre, kia rõhõtinykre ibutumy ỹnyxiwe mahãdureny ratyre ratxiremy kia rarybekre aõnaõna binabinahãkỹmy Deuxu ỹnyxiwe mahãdu wedureny òludumy. Tii tuu ibutumy riwinykre ihyyta Deuxu rirarytxynykre; kiemy dori Deuxu rirarytxynykre, tuu bede riywinyre wesemy. 37Kaa iòlò rarinanyõkre ỹnyxiwe mahãdumy kia ihỹỹnareny tuu rerinanymy roirenyremyhỹ, kia ỹnyxiwe boho hãwyy mahãdu tuu rekoamyhỹrenyre, kia iwitxira ỹnyxiwe mahãdu rityhynyke aõkõre, kiemy dori tii rityhynykre ỹnyxiwe boho ratyrerenykre ratximyhỹre rityhynykre.38Ka tii tahe reriananykre ruruterena itxesedu ỹnyxiwe. Kaa ỹnyxiwe, ihỹỹnareny mahãdu rieryrenyõrenyre, kaa iòlò tuu raubenymy riwahinykre mana rỹsỹhỹkỹ, mana rỹrỹ òtaòta, mana wiwihikỹ kia aõnaõna witxira iòwyhykỹmy rỹimyhỹre. 39Kia iny mahãdu wiòhedỹỹna-di kia rityhynymyhỹrenyre iwitxira suludu mahãdu ỹnyxiwe, tii riijewikre taruruterehỹ. Kia ibutumy tamy reòbyrenyre iòlò-my kia tuu rawowydyrenykre, wedu rariehekỹmy runyrenykre kia suu rimyrenykre.40Kia bede konana bede-ò rehemynykreu, Egito iòlò aõbinamy reakre Siria iòlò dee, kia tii tahe ròhònykre tii-wana witxi reakremy ibutumy tebòna ruruterena-di, kiahe, ityti heòty wouna, awaru-di wounareny kia sõemy bera heòty nihikỹ. Kia iwese beòra tỹxi ramyhỹre wesemy, isodadureny tamy rekoarenykre Egito dee. 41Tii aõbinamy realekre Suu Rawahikremy roimyhỹre dee kiata rahukre milhares milhares iny sõemy; ka Edom ijoi mahãdu tahe rahenyrenykre kia Moabe ijoi rahenyrenykre kia Amom ijoi mahãdu sõehekỹmy rahenyrenykre.42Isodadureny sõemy hãwã hãwã bede bedemy roberarenykre; kia Egito rahenykre hãrele. 43Egito-ribi riwyrenykre mana rỹsỹhỹkỹ kia mana rỹsỹ òtaòta kia aõnaõna iòwyhykỹmy rỹimyhỹre. Kia rimylekre Libia kia Etiopia.44Kia tahe ijyy edehemynykre txuòlòna weribi kia iraru weribi, kia sõemy brebu-di ritỹxinykre. Kia tii teburehekỹmy ròhònykre tasodadureny-wana, rexiywinyrenymy sõemy iny rirubunyrenykremy. 45Tabreòreny riderenykre Mediterrâneo Bero nihikỹ bede-ki kia hãwalò ruxerahãkỹ, Kia tahe rurukre kia inyõ rihedỹỹnyke ihoõre.
Chapter 12

1Anju tarybe ritõranyre rarybemyhỹ: — Kawese bedeu kedehemynykre anju Mieli (Miguel), Deuxu ijoi-di Tarukidu. Kia heka bede isirasirahãkỹmy rỹikre, kia tiu tuu rutỹỹnyõhyyre kodelemy ròrarunyre bedeu. Kawese bedeu tahe ibutumy rahenyrenykre Deuxu ijoi mahãdu kia inireny ijõdirenyre Deuxu tyyritiwo-ki. 2Sõemy rururenyre mahãdu ixybyle irumy ratxirenykre: ijõ mahãdureny ikiehyymy irumy rỹirenyrakre, kia ijõ mahãdu tahe rarytxynahãkỹ aõhỹỹmy rutỹỹnyrenykre kia bede binabinahyymy ikiemy.3Dohodỹỹdu bedeery mahãdu , kua mahãdu iny mahãdu sõemy riixinanymy roirenyremyhỹ kia aõnaõna òbitimy riwinyrenykemy, kia rarỹsỹnyrenykre taina mahãdu biuludu wesemy, kia tiu iixihuduõna riòderareny. 4Kai Danieli, uritre inyõ dee tuu ijyyõmykre. Tyyriti hãletena-di biratàbònyke kia irarytxymy roikremy ihyyta bede konana idi rimykre. Sõemy rekoarenykre ka-ribi kua-ò, kia ibedeeryrenytyhymy ratxirenykemy.5Taita diarỹ rabire inatxi anju-my làmamy ritàmanyrenymy bero weijàti-ki, sohoji kaweribi-ribi, ijõ tahe kua weribi-ribi. 6Ijõõ rỹỹraxire anju tyyesi lytyhykỹ-di rexityynymy ratximyhỹ dee, kia bero ratyaki ratximyhỹ: — Tiubo tahe kaa aõnaõnawiwihikỹ tuu rutỹỹnykre?7Anju tebò biurawetyy-txi ritàmadỹỹnyre kia Deuxuni-my, ikiehyymy ratximyhỹremy, kia rarybere: — Diarỹ tuu ararybekre kia tuu rutỹỹnykre ka inataõ wyra weere-di kia rexihukreu Deuxu ijoi mahãdu herenymy ijara rexihukreu.8Ka diarỹ tahe reerywiõhyyre iurenana rỹỹraxire: — Aõkerỹbo, tuu wadee manarybeke timybohe ibutumy kia rexihukre. 9Kia tii rirawyònyre: — Ka tahe Danieli, kai aõwaxina wiji makre, kiemy dori ibutumy kia iwasihyymy roikre ikonanauhukỹle.10-Sõemy iny mahãdu tamy rexideòsinyrenykre kia idi tahe rexisuhosuhorenymy rexiywiywinyrenykre. Iny bina bina mahãdu ibinarenyhyylemy ratxirenykre, kia ijõreny rieryrenyõhyyrenykre aõhebo bede rỹtỹỹnyreri, ka bedeery mahãdu tahe rieryrenykre. 11Kia xiwena txuu iyhyõmy rawahimyhỹre raixawidỹỹkreu, kia “bede bina nihikỹ” ratidikre Deuxu rybena hetowo-ò, kia tai bede riekre 1290 txumy.12Bede deysawihikỹ kua mahãdu rityhynyhyymy Deuxu-di ratximyhỹrenyre 1335 txumy! 13Kai Danieli, awihyymy mabekre ionanaòhòkỹle. Kai burukre, kia ikonanau the bedexixakre aõwiwihikỹ bedewiwihikỹ bimykremy.

Hosea

Chapter 1

1Ka heka Deuxu Tyhyhykỹ rybe riwahinyrenyre Hoseia dee, Beeri riòre, ibedeu Uzia, Jotaõ, Acas kia Ezequia rowedudỹỹmy roirenyremyhỹ, Juda su-ki kia Jeroboaõ su-ki, Joas riòre wahe, Israel su-ki. 2Deuxu Tyhyhykỹ kodelemy rarybereu Hoseia dee Israel iny mahãdureny-ò, tii myỹ rarybere Hoseia dee: boho ruarenykre heka wedena riòrerenymykre. Kiemy dori Israel iny mahãdu wedena wesemy rekoarenyra: tii boho riwatyhynymy aõkõ kia riwaatyrenymy riwarirenyre.3Taita Hoseia rare kia '-wana hãwyy-my rexilidire, Diblaim riòre. Kia kodelemy iriòre ruareu, 4Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Hoseia dee: — Weryry Jezreel-my bininikre kiemy dori iòhòtyhylemy Israel Iòlò arirarytxynykre, kia rubudỹỹmy rekoarenyreki ihỹỹnareny Jeu riwinyre Jezreel-ki. Arihukre Israel wedu boho 5kia Jezreel iworyki arihukre Israel sodadu mahãdu deburereny.6Irahudita Gomer hirari-my rariòrenyre, kia Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Hoseia dee: — Hirari bininikre Derinaõnanamy kiemy dori diarỹ Israel iny mahãdu ixyby arerinanyõkre kia timy ariruxetònyõtyhy. 7Ka Juda mahãdu myta arerinanyhyy-my ararekre. Diarỹ òbitile iDeuxureny Tyhyhykỹmy arihedỹỹnyrenykre. Kiaremyta wou-my ariwinykre; waxiahãte kia wyhy, tõnori dorile, awaru wouna ariuheõkre.8Iriòre hirari huỹtò-ribi ixawrireu, Gomer ixyby rabòtònyre kiata weryry-my. 9Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Hoseia dee: — Weryry bininikre Wasỹ Waijoi Aõkõ rare, kiemy dori Israel iny mahãdu ixyby waijoi-my idireny arareõkre, kia diarỹ iDeuxurenymy aõkõ rare.10Tiu txuu Israel iny mahãdu Bero Nihikỹ ỹnyra rutà wese-my rỹirenykre; kia sõemy rỹirenykre timy idireny rira rỹike aõkõre kia rauhidỹỹrenyke aõkõre. Kiata ibedekile Deuxu rarybere: Kai boho waijoi aõkõ toite”, kuaki tii rarybere: “kai boho heka Deuxu irumy ratximyhỹre riòre toite”. 11Juda iny mahãdu kia Israel iny mahãdureny-wana rexibutunyrenykre kia ibutumy tahe sohojihyy weduõ ritarenykre. Kia ixyby iny mahãdu sohojihyy rỹirenykre ibedeerymy kia iaõdirenymy. Kia inihikỹmy kabedeu txuu rỹikre, Jezreel txu!
Chapter 2

1Kiaremyta bilidike aseriòre boho-ò israelita mahãdu, Deuxu ijoi ni mahãdu kia Deuxu tureny rerinanymyhỹre.2Deuxu Tyhyhykỹ rarybere iny mahãdu dee:— Adimy aõnaõmy marybeke, iòludumy marybeke, kiemy dori tii wahãwyy aõkõ-my rare ixyby, diarỹ ihãbu-my aõkõre. Tamy marybebekenyke hãbu-my ijara-ribi ixawikemy kiata ibirenareny biteònybenyke. 3Kia tii tuu riwinyõkre-my, diarỹ ityy ibutumy iribi aritakre kiata tade-my ratxikre iwese uladu-my ruare wesemy. Diarỹ tamy ariwinykre bedero tyahãkỹ rỹimyhỹre wesemy relekre, suu irubu-my itere-my roimyhỹre wese, kia tahe tii bemomohure-my rurukre.4Kia iriòrereny-di arexibrunyõtyhy, kiemy dori wedena riòre boho roire. 5Tii wedenalemy rarekre-my rexiwahinyre kiata ixỹru ibutumy iribi ixawiremy rexideòsinyremy iu rarybere: “wabirena mahãdu karikorykre, kiemy dokuri tiki boho wadeke riwahinyrenykre rỹsỹna, mona, tyky budoenisityky, kia anokòlỹre kia mona besò”.6–Kiaremy iwerura-ò aritidikre bedelelede kiata ryy-ò adobo weti ariwimykre, tii ry-txi reaõkremy. 7Tii tabirena mahãdu hewo-my reake, kia tahe rimyrenyõhyykre; rakre iitxeserenymy kiata itxireny reaõhyykre. Taita rarybekre: “wahãbu-kò krakokesekre kiemy dokuri tiki-wana raremyhỹku arityhytyhy-my raremyhỹ”.8Tii rieryöhyyre kia diarỹ heka tamy mainodeni rewahinyre, mona besò, aõòlỹre; diarỹ heka tamy sõemy aõnaõna mana rỹsỹtyhy, mana rỹsỹ òtaòta, kiale tahe Bali (Baal): ynyxiwe-ò idi raxiwere. 9Kiaremyta, aõwiredena-ò bede rehemynykreu, diarỹ ariwykre kaa hãwyy-ribi wamaixõmoni wamona besò kia iribi budoenisityy kia tyyesilytyhykỹ idi rexityynykremy tamy rewahinyre.10Ka tahe wiji tadetyhymy arisỹnykre iribirena mahãdurureny-ò, kia inyõ ritaõhyykre wabedeery debowo-ribi. 11Ibedesa ibutumy iribi arihukre: kia ixyby ihoõkre ixenana wyra-di rỹimyhỹre kia ixenana ahãdu-di rỹimyhỹre kia ixenana rỹimyhỹre sabaduu tule ixawikre kia aõtxile iwitxira ixenana.12Diarỹ arihukre imona besò (uva) alòbrònana kia iaõbrònana kia tii riki rarybere taòwydỹỹnamy tabirena mahãdu-ribi rimyremy. Bijiutyhyle tuu rỹikre, kia iròdu iròdu deburele ibutumy tuu riroxikre. 13Tii riwaatyre, Bali ỹnyxiwe-my rerinanyre kia tamy heòty riworony xiwena-my. Tii tule rexixiwedenyre debò-di kia aõnaõna-di kiata raijaranyre tabirena mahãdu hewo-my. Kia ibutumy iaõnaõna òraruki, diarỹ arirarytxynykre. Diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, rarybera.14Deuxu rarybere Israel iny mahãdureny-ò: — Waderina ixidee adidykre ixybyle bedero-ò aridykre, tai tamy ararybekre tuu arerinanykremy. 15Tai diarỹ ixyby ariwahinykre tamy imona besò (uva) alòbròna kiata arirahòkre Bede binabina iwory ijò rarysòna-my. Taita tii wadee kanarybekre timybo juhuu ijadòòmau riwinymy raremyhỹmy, kia Ejitu-ribi dòhònydeu.16Ixyby tii riwaninikre “Tahãbu-my”, kia “Bali-my” riwaninike-ribi. 17Tiu ariwahinyõtyhy kia tii Bali-my riwaninikemy; tiu ixyby rarybeõtyhy kaa ỹnyxiwemy. Diarỹ kaa, Deuxu Tyhyhykỹ, kaa tuu rarybereri.18— Kuatxuu diarỹ ariwinykre bededỹỹnana rybena iròdu iròdu debure mahãdu-ò, nawii nawii mahãdu-ò, kia hemylala mahãdu-ò, kia tamy iròrenymy ijararenyõmyrenykre waderina-ò. Wounana debòna arikrokre, waxiahãte mahãdu kia tõnori mahãdu; ixyby wouna rỹiõhyykre, kia waijoi wasỹ mahãdu aõbinaõmy reximywiwi-my roirekre.19— Israel, diarỹ awana hãwyy-my aroikre, kia ikiemy kai wahawyytyhy-my mabekre. Diarỹ arerina-my umy ararekre araywiywinymy 20kia tahe ahãbutyhyhykỹ wesemy ararekre. Taita kai bexideòsinykre bexawaninymy wadee, Deuxu Tyhyhykỹ.21Kua txuu diarỹ Deuxu adeereny reòbymyhỹre rare: biuixitòedỹỹnana arirawyònykre; biu wetyy boho tahe suu ixitòedỹỹnana rirawyònykre, biulòra tamy riwahinykre; 22Kia suu tahe rirawyònykre maixõmoni ruhunykre, mona besò (uva) kia azeitona.Kawesemy tahe diarỹ tamy areòbykre Israel iny mahãdu ixitòedỹỹna-ò.23Waijoi wasỹ mahãdu aribrònyrenykre Suu Rawahikremy Roimyhỹre-ò. Kia tii boho walòbrònareny òbitikremy. Kia Diarỹ tahe arerinanykre kua raninire wahe Tuu Rerinaõre; kua boho raninirenyre Wasỹ waijoi Aõkõ Rare diarỹ ararybekre: “Kai wasỹ waijoi tate”, kia tii rirawyònykre: kai heka waDeuxureny tate.
Chapter 3

1Deuxu Tyhyhykỹ ixybyle wadee kia-my rarybere: — Make kiata hãwyy wijira-my berinanykre, hãwyyõ ibirena ijõdire. Tuu berinanyke iwese diarỹ Israel iny mahãdu-my rerinanyre wesemy, kia tii boho iwitxira ỹnyxiwe-my rerinanyrenyre hãre kia tamy hina-di (bolo) raxiwemyhỹrenyre. 2Rare kia reõbranyre hãwyy 170 grama-my mana rysỹ òtaòta utxie kia 150 utxie-my ajiuranode. 3Diarỹ rarybere: — Bede irehemy kai biwaraõkre. Kawese bedeu uritre wedena-my ixidi noõmykre kia uritre abirena mahãdu-ò ixiwahidỹỹõmy. Ka diarỹ tule araraõlekre.4Kawesemy tahe israelita mahãdu bede sõemy irehemy rierenykre iiòlòrenyõmy yda aõtxile iwitxira iwedurenyõmy, ixiwenarenyõmy yda inyxiwerenyõmy ihetoludureny. 5Kia tahe bede rỹikre kia Israel iny mahãdu ròòserenykre Deuxu Tyhyhykỹ-my rerinanyrenykre, taDeuxurenymy, kia tii boho tahe iwedurenymy runykre Davi iòlò rioreriorerenyõ. Kua bedeu tii boho rerinanyrenykre Deuxu Tyhyhykỹmy ruberurenymy kia tahe tii boho sõemy rybe wiwihikỹ iribi rimyrenykre.
Chapter 4

1Deuxu Tyhyhykỹ irybe ijõdire iny mahãdu ka-my su-my w rahãwanymyhỹrenyre òludumy. Boholabenyke israelita iny mahãdu, aõmybo Deuxu rarybereri-ò: — Bede òbitimy roike aõkõre, aõwiwi ijõdike aõkõre, kia inyõ ka suu-my rỹimyhỹrenyre Deuxu-my bede rieryrenyke aõkõre. 2Òbitimy aõkõ aõmy rarybemyhỹrenyre, raroimyhỹrenyre, ròrubudỹỹmyhỹrenyre, rawasinymyhỹrenyre kia aõòtamy rekoamyhỹrenyre. Rubudỹỹ kia rubudỹỹdu nasõemyhỹde.3Iurenana heka suu rarubukre, kia ibutumy aõbo tuu rỹimyhỹre rurukre. Iròdu iròdu rurukre, nawii nawii rurukre kia utura dorile rururenykre.4Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Uritre roimy iixỹrudỹỹrenyõmy wasỹ wajoi mahãdu. Warybe heka aòludurenymy aõnaõna binaninamy, warybe-di ijohodureny boho. 5Txumy kia rumy kai boho tanariamyhỹtenyte aryreny ihoõmy, kia Profeta mahãdu ayryburenytyhyle diwinymyhỹdenyde. Kia Israel arihukre asereny yda adireny.6Wasỹ waijoi wadi ratxike aõkõhyyre iurenana heka rexihumy rareri. Kia kai boho tule Warybe-di Ijohodu mahãdu biwaerybenyke aõkõre kia warybe wahidỹỹna-ribi õhõti rusarenyre; kiaremyta diarỹ adeereny areòbyõkre ixyby Warybe-di Ijohodumy, kia ariòre boho dee areòbyõkre warybe-di ijohodu-my. 7Warybe-di Ijohodu rasõemyhỹre wana-wana, kia tule aõnaõna òtaòta nasõemyhỹde; iurenana iaõwiwireny aõnaõna binabinahãkỹmy arirahorekre.8Tii boho idi dòtamyhỹdenyde iru-my ratxirenykremy iny mahãdu òrarunareny-di, iurenana heka iny mahãdu òraruna riwinyrenykemy risỹnymyhỹrenyre. 9Iurenana, Warybe-di Ijohodu mahãdu aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenylekre kia waijoi wasỹ mahãdu dee ariwinykre yrybutyhyle. Arirarytxynyrenykre, kia tii boho tahe riòwynyrenykre aõnaõnabinabina riwinyrenyre òwymy.10Warybe-di Ijohodu mahãdu riwaatyrenyre kia iwitxira ỹnyxiwele-my derinanymyhỹdenyde. Iurenana riròrenykre iny mahãdu xiwena wadee riwahinymyhỹrenyre, kiata awityhytyhymy ratxirenyõhyyrenykre; ỹnyxiwe uladu tamyreny rawahinymyhỹremy rerinanyrenykre, kia tahe iriòrereny ijõõrenykre.11Deuxu rarybere: — Waijoireny wasỹreny iraykyreny riõrenyreri kia sõemy mona besò-my diõ-my diriranymyhỹdenyde. 12Òwòrukre-ò rexitòenymyhỹrenyre kia tamyreny riòbitinyrenykremy aõbo rieryrenykremy ijõbede wyrau, kiata òwòrukrehe-ò rỹỹraximyhỹrenyre. Tii boho riwaatymy riwarirenyre. Iwese hãwyy wedenamy rexirahòremyhỹre wesemy, tii boho riwaatyrenyre kiata rexiwahinyrenyre ỹnyxiwe òtaòta-ò.13Roxiwemyhỹrenyre ỹnyxiwe òtaòta xiwena-ò hãwalò ratyy rariehekỹki ibedekita ritoonyrenyre heòty bederade witxira witxira rawoki sõemy bederade, tai sõemy bedeubròrò wihikỹ rỹimyhỹ. — Kia wesemy tahe hãwyy iriòre boho tuu robirenyre wedena rabrò-my, kia irioreriore boho tahe hãbu witxiramy rekoamyhỹrenyre. 14Kiaremyta ihãremy iòraruki diarỹ arirarytxynyke aõkõre; kiaremy kai boho hãbu boho, wedena boho-wana witxi tekoatenyte ỹnyxiwe òtaòta heto dohod: yỹna-ki, kia tii boho-wana tòimyhỹtenyte xiwena biwahinybenykremy ỹnyxiwe òtaòta-ò. Kia-my tahe iny mahãdu raykyõ wymy ririranymy ròimyhỹrenyre rexihurenykremy!15–Israel iny mahãdu ròtyhydỹỹmy aõkõ ratxirenyreri wadi, kia uritre Juda iny derinarenyõmykre, kia uritre tai iwidỹỹrenyõmy aõmybo rekoarenyreri riwinyrenykremy Deuxu Tyhyhykỹni-my ikiemy ratximyhỹremy. 16Israel iny mahãdu heka tõhõtiõrenyre broreni hãwyy debure wesemy. Timyhe waijoi wasỹreny-di warukiõna iwese budoeni wedu tarukimy ratximyhỹre wesemy asiyky nihikỹ-ki.17Wasỹreny waijoireny heka rexiwahinyrenyre ỹnyxiwe òtaòta-my rerinanyrenykremy, timyhe aõ tai wawidỹỹõna kua weseki. 18Tii boho raòdewyrimyhỹrenyre kiata aõòtaòta-ò rexiwahinymyhỹrenyre, kawesemy tahe ratximyhỹrenyre aõbinabinamy. 19Yhy heka ridyrenykre irehe-ò, kiata raixỹrurenykre taaõòtaòreny tyhydỹỹnareny-di.
Chapter 5

1Boholabenykeini, Warybe-di Ijohodu mahãdu! Boholabenyke israelita mahãdu! Boholabenyke iòlò sỹ ijoi mahãdureny! Kai boho aõhỹỹmy butỹỹnybenykre, kiemy dori Mispa-ki kai boho rubudỹỹdu ròsemyhỹre wesemy atxitenyte, Tabor hãwalò-ki ta lòysana wesenamy atxitenyte 2Akasia iworykita hãluu s ỹyhỹỹmy atxitenyte. Iurenana heka diarỹ arararytxynyrenykre.3Diarỹ reerywire aõbo israelita mahãdu riwinyrenyre: tii boho rerinanyrenyre ỹnyxiwe òtaòtamy kia iurenana heka ybinamy atximyhỹtenyte. 4Aõnaõna aõòtaòta òraruki Israel iny mahãdu riwahinyõmyhỹrenyre tii boho taDeuxureny-ò ròòserenykemy.5Iixityhytyhydỹỹnareny heka riteòsinymyhỹrenyre itỹnymy taòrarurenyki tuu ratximyhỹrenyremy. Taòrarureny òraruki tii boho ratikròmy rariòwymyhỹrenyre, kia Juda iny mahãdu ihekile rariòwymyhỹrenyre. 6Tabudoenireny tabroreni riòrereny ridymymyhỹrenyre xiwenamy idi rekoarenykremy Deuxu Tyhyhykỹ dee, kia tahe aõke aõkõtyhyyre. Tii boho itxi rekoarenyke aõkõre, kiemy dori tii iribireny rexilòhòrarienyre. 7Tii boho Deuxu Tyhyhykỹ rityhynyrenyõre, kia iriòrerenytyhy aõkõ roire. Kiaremyta iòhòtyhylemy tii boho tasureny-wana rexihurenykre.8Ajuròna biwòdỹỹnyke Gibea-ki kia Hama-ki! Deòarinamy birajuabenyke Bete-Awe-ki! Bexiijemy matxibenykre Bejami iny mahãdureny! 9Diarỹ tuu rarybere Israel iny mahãdureny-ò aõhebo inatyhymy bede rutỹỹnykremy: kia rareri rarytxyna txu, kia Israel tahe rexihukre.10Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Juda wedu mahãdu Israel su ritybòtyònyrenyre kiata isureny-my rahãỹnanyrenyre. Iurenana wakyaramy watxireri kia arirarytxynykre tarurumy. 11Israel iny mahãdu anarỹỹnamy rekoarenyreri, kia aõ òbitimy idi rỹirenyre ratyhydỹỹõhyyreri kiemy dori tii boho rõhõtiõrenyre ỹnyxiwe òtaòta rityhynyrenyre.12Kiaremyta iraça wesemy diarỹ Israel arihukre kia binana teytenaõmy rỹimyhỹre weemy arihukre Juda. 13– Israel rexieryre iwebinadumy ratximyhỹmy kia Juda rexierylere rawotõmõmy ratximyhỹmy, Israel rare ixiwiòhedỹỹmy Assiria iòlò dee; kaa tii tahe timy teytedỹỹõna kia iwotõmona riteytenyke aõkõre.14Hãlòe wesele diarỹ Israel iny mahãdu arihukre kia Juda iny mahãdu tule. Diarỹ ariyreyrenykre irahudita arakre ixihemy ariwymy. Kia inyõ rihedỹỹnyrenyke aõkõre. 15– Tai tahe wasỹ-ò aroosekre kia tai ararekre ihyy tahe tii boho taòrareny rieryrenykre, kia taõhỹỹhỹỹmy dỹỹnanareny-di tahe waitxesemy ydòidenykre.
Chapter 6

1Israel iny mahãdu raryberenyre: — Bòdòike, ibutumy iny boho Deuxu Tyhyhykỹ-ò ròòserenyra. Tii riwawotõmonyrenyra, ka òbitityhymy tii riwateytenyrenykre; tii riwararytxynyrenyre ka òbitityhymy tahe tii ixyby wadeereny reòbykre. 2Ka txu inatxi-di aõbo yda txuu inataõ-di aõbo, tii wadeereny ruru tỹmyra idiwahinykre, kia lamamy riwatamadỹỹnyrenykre ka diarỹ boho tahe tamydeewihyy ariwinyrenymy aroirenyrekre. 3Diarỹ boho Deuxu Tyhyhykỹ-dihyy aroirenyrekre kia òbitimy iwese txuu ròhònymyhỹre wesemy, tii kanakre wawiòhedỹỹrenymy; kia òbitityhymy kanakre iwese noiròsò biulòra ròamyhỹre wesemy suu rituunymyhỹre.4Ka Deuxu Tyhyhykỹ rirawyònyre: — Aõbohe Israel adee ariwinykre? Kai tule Juda aõbohe adee ariwinykre? Inymy terinanymyhỹtenyte heka iny tibede-ò ramyhỹre wesena rare, kia txuu reamyhỹre wesemy; kia beõrahasa ru-di ruỹmyhỹre wesemy. 5Iurenana heka reteònyre warybe-di ijohodu mahãdu tuu raryberenykremy diarỹ arararytxynyrenykremy kia arahurenykremy. Kia heka akireny reijemyhỹrenyre itỹnymy txuu ròhònymyhỹre wesemy.6Diarỹ heka kai boho wamy berinanybenykemy adireny resỹnymyhỹre kia xiwena wadee biwahinybenykemy aõkõ kia xiwena rasõmyhỹre wadee biwybenyke-ribi, diarỹ heka wasỹreny waijoireny riwatyhynyke sohojilemy reamyhỹre. 7–Ka Adã hãwaki wasỹreny waijoireny warybe wahidỹỹna rikròrenyre kia tamy rewinyre kuaki kia tahe riwatyhynyõhyyrenyre.8Gileade heka hãwã sõemy aõbinabina-di roimyhỹre sõemy aleerydu mahãdu-di. 9Deuxu rybe-di Ijohodu mahãdu heka wasiduhona roire kia wasimy rorurumyhỹrenyre iny witxira riwasinyrenykremy. Sikem-ò ryy ramyhỹre-ki tii boho reerynymyhỹrenyre kia iwitxiramy aõbina riwinymyhỹrenyre.10Diarỹ tuu rabire aõnaõna binahãkỹmy Israel su-ki wasỹreny waijoireny iwitxira ỹnyxiwe-my rerinanymyhỹrenyre iurenana heka isuisumy ratximyhỹrenyre. 11–Kia itxureny reywinyre ibedeu Juda iny mahãdu arirarytxynyrenylekre.
Chapter 7

1–Kia teytedỹỹmy idireny resỹnymyhỹu Israel iny mahãdureny-di kia idireny resỹnymyhỹre ixyby ityhymy iaõdirenymy ratxirenykemy, kia heka iòrarureny sohojihyylemy rabimyhỹre kia iaõbinabinareny-di. Kia heka iroirenyre,iwasiròrenyre kia hetowo-ò wasimy rirònymyhỹrenyre kia iny mahãdu ry-di ririranymy ratximyhỹrenyre-ò iwasidỹỹmy rekoamyhỹrenyre. 2Tii boho heka rõhõtinymyhỹrenyre kia diarỹ wanohõti rusamyhỹrenyremy ibutumy iòrarureny-ribi. Tii boho rauhuarimy ratximyhỹrenyre taõbinabinareny-di, kia tiu idireny itxeremy aratxiõtyhy.3Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Wasỹreny waijoireny heka iaõòtaòtarenyre, taroireny-di heka tii boho ribònymyhỹrenyre Iòlò kia hãwã wedu mahãdureny. 4Ibutumy heka tii boho bòdỹỹdulehekỹreny roire. Kyara heka tii boho risõmyhỹrenyre heòty tòtee wese, paõ hina widỹỹdu heka heòty riworonyõhyymyhỹrenyre paõ hina ratarinymyhỹre hãrele kia tahe rexihumy rỹimyhỹrenyre heòty-ò ratidirenykremy. 5Iòlò ixena rỹire bedeu tii boho sõemy tamyreny mona besò (vinho) riwahinyre kia hãwã wedu mahãdureny-ò tule kia tii boho iòde sõemy rawàrinyrenyre, kia iòlò sõemy aõòtaòta riwinyre.6Kyara ixyby rexinoranyre iworeny risõrenymy, kia iwana-wana tahe tii boho aõnaõna binabina riywinymy roiremyhỹ, iòlò òludumy. Ruu iyhyõmy ikyara rabuturenyre, ka rudiu tahe risõre heòty wesemy. 7Rasõrenymy rakyaranymyhỹreny, tii boho tadinodu boho rirubunyrenyre; ibutumy iiòlòreny rururenyre wihewowihewolemy, ka inyõ tahe wadee rexitòenyõhyyre.8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere:— Israel iny mahãdu-wana rybe widee biywinybenyke iwitxira iny mahãdu-wana ka tahe wiji mare (paõ) iywidỹỹmy aõkõ rasõre wesemy rỹire. 9Iny mahãdu heka bede rieryrenyõhyyrenyreri hãwa hãwa taruru tabedeery riixawidỹỹnymy rexihurerimy kaa iny mahãdu witxira-wana wideereny bede riywinyrenyreri òraruki. Hãwa hãwa heka iruru rexihumy ratxireri matuari raura wesemy, ka iny mahãdu tahe tuu bede rieryõhyymy ratxirenyreri.10Iny rexityhytyhynymy rỹimyhỹrenyre heka tii òbitile ixidireny itxeredumy ratximyhỹrenyre ixiòludurenymy. Ibutumy heka kaa aõnaõna tuu rutỹỹnyre, ka ihãrele tahe tii boho wadee ròòserenyõhyymyhỹrenyre kia Deuxu Tyhyhykỹ wiòhedỹỹna rierenyõhyymyhỹrenyre, taDeuxureny. 11Israel heka bòtòe itxỹte wesena rare: kodelemy heka Egito wiòhedỹỹna riemyhỹrenyre irahudi tahe Assiria-ò ixihedỹỹmy rexitòenymyhỹrenyre.12Ka diarỹ tahe arimyrenykre, iwese inyõ nawii sõmo rimymyhỹre wesemy ryresi-di. Diarỹ arirarytxynyrenykre kia tuu roholarenyre mynamy tarybereny butuna-ki. 13–Tii boho reòsamy natximyhỹdenyde kia tahe rexihurenykre, kiemy dori rexiwòrenyre kia waòludumy rekoarenyre. Diarỹ arihedỹỹnyrenykemy idireny resỹnyre, kia tii boho tahe roihyylemy wamy rarybemyhỹrenyre.14Kia wadee rexitòenymyhỹrenyre heka òbitimy aõkõ tuu riwinymyhỹrenyre; tii boho su-ò ixi-di rehumyhỹrenyre, ỹnyxiwe òtaòta tyhydỹỹdureny wesemy rirajuamyhỹrenyre. Tiu rexitòenymyhỹrenyreu maixõmoni-my kia mona besò-my, tii boho rexikòhekòhemyhỹrenyre, iwese iwitxira mahãdu riwinymyhỹrenyre wesemy. Ibutumy waòludumy rekoarenyre. 15Diarỹ heka reerynanyrenymy retohonyrenyre kia tamyreny ruruterehekỹ rewahinyre, kia tii boho tahe aõnaõna binabinale riwinyrenykremy bede riywinymyhỹrenyre waòludulemy.16Iwese wyhy-di adehu rỹimyhỹre waxiahãte bina-di kia tahe riweõhyymyhỹre aõ obo rehure, kawesemy tahe tule wasỹreny waijoireny waribiòtu waõnamy rekoarenyre kia tahe ỹnyxiwe òtaòtalemy rerinanyrenyre. Iwedureny mahãdu rexityhytyhynymy rarybemyhỹrenyre iurenana heka tõnori-di rururenykre. Kia tahe Egito iny mahãdu idireny risinyrenykre.
Chapter 8

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Biwodỹỹnybenyke ajuròna! Aòludureny dori rihureri wasu nawiihikỹ wesemy kiemy dori wasỹreny waijoireny rikròkrenyre warybe ywidỹỹna tii boho-wana rewinyrenyre kia dityhynydenyõhyymyhỹdenyde warybe ritidỹỹnana. 2Tii boho wadee rexitòenymyhỹrenyre tarureny ribrenymy, myỹ raryberenymy: “Kai heka waDeuxureny tate, diarỹ boho tahe adeehyy ymyhyy rarybemyhỹrenyre.” 3Ka tii boho tahe aõnaõna wiwi deralemy rekoarenyre kia iurenana tahe iòludu mahãdu iherenymy iheworenymy reamy rarekre.4– Waijoi mahãdu ritarenyre iòlò mahãdu riwateòarinyrenymy aõkõ kia hãwahãkỹ wedu ritarenyre tai awimy rahare-ribi aõkõ. Tamanareny òtaòta-di tamana rỹsỹreny-di riwinyrenyre tuu rerinanyrenykremy kia iurenana rexihurenykre. 5Diarỹ riwakyaranyre broreni riòre mana rỹsỹhỹkỹ kia Samaria iny mahãdu tuu rerinanymyhỹrenyre kia tahe idireny wakyaramy watxireri. Tiwese bedeubo tahe tii boho broreni riòre mana rỹsỹhỹkỹ-di rerinanymy roirenyrekre?6Kia israelitaõ broreni riòre riwinyre; kaa mana rỹsỹ broreni riòre heka Deuxu aõkõ rare kia tahe rabòhòbòhòkre iyreyremy. 7Tii boho yhy ribrònyrenyre kiata yhydebure riherenyre.Maixõmoni raratynyõhyykre; ka txibo iraty ijõdikreki, kia iwitxira hãwa hãwa mahãdu rihurenykre.8Israel heka reòsamy riõmy ratximyhỹre! Ijõ mahãdu hãwa hãwareny Israel-di retehemyhỹrenyre aõna tyhyhykỹmy aõkõ. 9Israelita mahãdu heka awaru jumetu debure wesena rare kia rõhõtiõmyhỹre ixi sohohi rariakemy. Tii boho ròirenyre ixitòedỹỹmy Assiria riwiòhenanyrenykremy kia ijõ mahãdu deereny tasỹ rexitòenyrenyre riijerenymy riworenykremy. 10Ka diarỹ tahe arimymy arirarytxynykre, kia tiwese bede irehe riòremy tii boho aõhỹỹmy rutỹỹnyrenykre Assiria wedu debure ruruterehekỹ rawoki.11– Israel iny mahãdu sõemy xiwena dena riwinyrenyre kia taòrarureny risuhòsuhòmy ixawirenykemy, kaa xiwena dena sõe tahe aõmakile awire iny mahãdu ixyby òraruna riwinyrenykremy. 12Kia sõemy mili-my tyyriti reritinyre warybe wahidỹỹnawihikỹ iny mahãdu deereny, ka tii boho tahe teralemy rekoarenyre kia txibo aõtyhyhykỹ aõkõ wesele.13Tii boho wadee xiwenamy tuu raubenymyhỹrenyre kiata xiwena rỹsỹna tamyreny arwire. Ka Diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, wabedesamy aõkõ idireny watxireri. Diarỹ wanohõti reare iòrarurenytxi kiata arirarytxynykre. Kia ixybyle ariteònyrenykre Egito-ò, 14kiemy dori Israel iny mahãdu tõhõtireny rusarenyre Tajuradỹỹdu-ribi. Israel iny mahãdu riwinyrenyre aõmysỹdỹỹna hetoreny, kia Juda mahãdu hãwa hãwa riwinyrenyre adobo-di riwetinyrenymy; ka diarỹ tahe heòty aditeònykre kia hãwa hãwa ritoonykre kia irurureny rahurenykre.
Chapter 9

1Israel iny mahãdu, ixi bedesadỹỹreny-ribi ixiwirenyke, ixenawidỹỹ-ribi ixawirenyke iwese ijõ iny mahãdu riwinymyhỹrenyre wese-ribi. Kai boho heka Deuxu teritenyte kia mana rỹsỹ brorenimy tarerinanytenyte. Kia ibutumy su-my maixõmoni rahãte hãtere, kai boho idi tahònytenyte wedena wesemy Bali (Baal) ỹnyxiwe dee kia tahe tai awimy tahãtenyte iòwydỹỹna iribi temytenyte. 2Kia iòhòtyhylemy maixõmoni ihoõkre, aõòlỹre tule, kiata mona besò (vinho) ihoõkre.3Israel iny mahãdu ratxirenyõkre Deuxu Tyhyhykỹ su-ki, kia tahe Egitu-ò ròòserenykre kia Assiria bedeki tahe rỹsỹna binabina rirỹsỹrenykre. 4Kua hãwahãkỹ bede-ki tii boho riwinyrenyke aõkõre mona besò (vinho) Deuxu Tyhyhykỹ dee kia xiwena riwahinyrenyke aõkõre tuu reòarimy ratximyhỹrenyre. Kia rỹsỹna rirỹsỹrenykre heka rubu dee relemyhỹre wesena rare, kia ibutumy rirỹsỹrenykre ibinabina iybinaybinamy ratxirenykre. Kia rỹsỹna xiwena riwahinyrenyke aõkõre Deuxu Tyhyhykỹ rybe dohodỹỹna heto-ki; kia urile aõwaxina riroxirenykre.5Aõbo tahe tii boho riwinyrenykre tiu txuu ixena bede-ò rehemynykreu Deuxu Tyhyhykỹmy rybenana rỹikreu? 6Kia rexiwòrenykre rexihurenyreke lau, ka egipcio mahãdu tahe rimyrenykre kia rituunyrenyre Mênfins hãwaki. Ka iaõnaõnareny mana rỹsỹ òtaòta wiwihikỹ tahe bedeyky ledelede-di rahetydỹỹmy roikre, kia tahe bedeyxemy ihetoreny rỹikre.7Kia dehemynymy namyhỹde rarytxyna txu, itxuu Deuxu taijoireny tasỹreny rirarytxynykre. Kia Israel iny mahãdu tuu riemy ratxirenyrekre! Ka kai boho tarybemyhỹtenyte: “Kaa profeta heka raitxỹtereri! Tarybemyhỹtenyte rayky rybele raremy, kiahe itxỹte rare!” Kai boho myỹ tarybemyhỹtenyte aõherekibo sõemy tỹximy aõnaõna binabina-di kia kyara-di bede nyimyhỹde.8Deuxu heka diwateònyde profeta-my iijoireny isỹreny mahãdu ariteòarinykremy, kia ibutu bede bedemy tii boho bede riywinyrenyre riwamyrenykremy.Kia Deuxu rybe dohodỹỹna heto-ki dorile tii boho wahemy rekoamyhỹrenyre! 9Tii boho heka òrarunareny-di rexisỹydỹỹnyrenyre kia iny mahãdu Gibea-ki rỹimyhỹrenyre wesemy. Deuxu heka tõhõti itxi reakre iòrarurenytxi kia tahe rirarytxynyrenykre.10Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kia Israeltxi reareu kodelemy, kia rabedesare iwese inyỹ mona besò ratytxi reamyhỹre wesemy bederoki, kia ahỹỹnareny mahãdumy rabireki, kia rabedesare iwese inyỹ bederaty rasònymy roimyhỹre wesemy. Ka tii boho Peor hãwalò-ò ritemynyrenyreu, tai tahe urile Bali ỹnyxiwemy rerinanyrenyre kiata ibinatyhymy rexirahòrerenyre kia tatyhydỹỹnarenymy tii boho rerinanyrenyre.11Israel ninihikỹ rare, ruòmy nawii wesemy. Ixyby uladu mahãdu ruarenyõre: hãwyy mahãdu rabòtònyrenyõkre kia uladu iribreny reake aõkõre. 12Kia ihãremy iriòrere retibiedỹỹnymyhỹre, diarỹ aridyrenykre; kia sohojimy aririke aõkõre. Kiata ka mahãdu iny-ribi arexilòhòrarienykreu!13Diarỹ Israel-my rabire Tiro hãwa wesemy, bedewihikỹ rabròmy rỹiremy; ka Israel tahe tariòrereny ridyrenykre rururenykremy. 14Deuxu Tyhyhykỹ, aõbohe biwinykre kaa iny mahãdu deereny? Kia hãwyy mahãdu iriòrereny ihoõkremy tesỹnytenyte! Kia txibo ijõdikeki tahe ihuỹsy rarubunymy rỹike, kia tariòre rihuỹtònyõkremy!15Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Ibutumy Israel aõnaõna binabina ròrarunyre Gilgal hãwaki, kia tai heka tamy kyara reòrarunyre. Kia iòrarureny òraruki heka diarỹ ariteònykre wasu-ribi. Ka wiji bede rỹire-ribi tiu ixyby tureny arerinaõhyyrenykre. Ibutumy idinodureny waòludumy rekoarenyre.16Israel heka rawotõmomy ratxireri; kia iwese bederade raratynyõmyhỹre wesemy kiemy dori irarureny raruburenyra. Kia uladu mahãdu ruarenykrehãrele, diarỹ arirubunykre kaa riòrereny derinana. 17WaDeuxu tasỹreny taijoireny derarenymy reakre kiemy dori tii boho rityhynyrenyhyyrenyre. Kia tii boho rariarenykre iryreny ihoõmy kia iwitxira hãwa hãwa mahãdureny-wana.
Chapter 10

1Israel iny mahãdu heka mona besò rade wesena rare sõemy tỹximy mona besò-ki roimyhỹre (uva). Kia iaõdirenymy ityhymy ratxirenyre, kia ixyby xiwena dena riwinyrenyre; kia iijoireny takò-ò raòwònymy ròirenyre, kia iryreny brebuna ire biutxi lamamy rỹirenyre. 2Tii boho heka Deuxu rityhynyrenyõhyymyhỹrenyre ka tahe wiji tii boho riòwynyrenykre taòrarureny. Deuxu Tyhyhykỹ rikrokrokre ixiwe denareny kiata iryreny brebuna riatyrenykre.3Tii boho raryberenykre: “Iòlò inykireny ihoõre kiemy dori Deuxu lau iny boho ruberuõhyymyhỹrenyre. Kia txibo sohoji iòlò inykireny ijõdikeki, aõbo tahe tii inydeereny riwinyke?” 4Tii boho roilemy rarybemyhỹrenyre; ibutumy roihikỹlemy rarybemyhỹrenyre kia rybe riywinymyhỹrenyre kia tahe tuu riwinyrenyõhyymyhỹrenyre. Kia rininimyhỹrenyre òbitihikỹmy kia heka iòhãrutyhy rare òteti hyrehekỹ ruhunymy raumynymyhỹre wesemy bede syraroki.5Iny mahãdu Samaria-ki rasỹnymyhỹrenyre ruberurenykre kiata rahinyrenykre roburenykre kia broreni riòre mana rỹsỹhỹkỹ Bete-Avem-ki rỹimyhỹre radykreu. Kia ỹnyxiwe òtaòta rybe-di ijohodu mahãdu rawohitxihitxirenykre kaa ityhydỹỹnareny iribireny rawyrenykreki kia ihõrõrenytyhyhykỹ rareki, 6kia heka Assiria-ò rawykre kia iny aõ widee riwahinymyhỹre wesemy iwedureny nihikỹ dee. Israel iny mahãdu raixỹrurenykre dohodỹỹnaheki ratxirenyreki.7Israel iòlò radykre, kia iwese helòtyra node esetere ridymyhỹre wese. 8Avem hãwalòmy xiwena dena rabrò rỹimyhỹre, tai iny mahãdu tatyhydỹỹnareny my rerinanymyhỹrenyre, kia rexihukre kiata bedeyxe ledelede-di rahetymy roikre. Iny mahãdu raryberenykre hãwalò rariehe deere: “Biwaheybenyke!” kia hãwalò deereny raryberenyre: “Biwawòbenyke!”9Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kia Gibea bedeki òraruna riwinyrenyrehyy, Israel iny mahãdu ixawirenyõhyyrenyre òrarunareny-ribi. Iurenana heka wounana rimyrenykre kaa iny mahãdu binahãkỹreny.10Diarỹ heka tureny aròhòtemy arirarytxynyrenykre. Hãwãhãwa mahãdu rexibutunyrenykre iòludurenymy kia diarỹ arirarytxynykreu iòrarureny òraru sõehekỹ-ki. 11–Israel heka broreni riòre iinyerymy rỹimyhỹre wese rare, kia maixõmoni tyre lamaluure isityy ritakremy. Òwòru rurawo tòti-ò relidire tii suu arana-di ritusinymy rariakremy. Diarỹ ariuherenykre Juda kia Israel òwòru alòbròna-ki raõmysỹdỹỹnyrenykremy.12Diarỹ tamyreny rarybere: Bede biywinybenyke aworu alòbrònamy, aõwiwihikỹ òbitimy rỹimyhỹre bibrònybenykre kiata bihebenykre aõwiwihikỹ kia inymy derinana tuu riwinykre. Kia dorihe bede rimyre kai boho wadee bedexiòkesedỹỹnyrenykremy, Deuxu Tyhyhykỹ, kia diarỹ biulòra atyrereny aritxiwikre biulòra hedỹỹna wahe.” 13Kia tuu biwinybenykewihikỹ, kai boho aõnaõna binabina tebrònytenyte, kia aõnaõna òbitityhy aõkõ tehetenyte kiata tetòhetenyte roi bederatyhyyle. — Kai boho tetyhynytenyte awounareny ityti heòty kia sõemy asodadureny sõehekỹ,14iurenana heka adeerenyhyy edehemynykre kia arurutereny rexihurenykre. Adeereny rutỹỹnykre iwese rutỹỹnyre wese tiubo Salmã iòlò rawounyre Bete-Arbel òludumy: tii ihãwareny rahurenyre kia ihãwyyreny rahurenyre kia urile ihãwyyreny rikròkròrenyre kia iriòrereny urile rikròkròrenyre. 15Kawesemy heka rutỹỹnyrenykre Israel iny mahãdu kia taõbinareny òraru nihikỹ òrarurenyki. Kia txuu edeamy kanakreu, Israel iòlò rurukre.
Chapter 11

1Israel iny mahãdu bededỹỹnanamy Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Israel uladumy raremyhỹuhukỹle , diarỹ tuu rerinanymy raremyhỹ, kia Egitu bedeki roiremyhỹu wariòre-my tamy raryre. 2Kiaremyta, diarỹ tamy ixyby ixyby rarymyhỹre-wana, kia ire tii waribi rexilòhòrarienymyhỹre. Wasỹ waijoi xiwena riwahinyrenyre Bali (Baal) ỹnyxiwe dee kiata owoji riõrenyre tatyhydỹỹnareny dee.3Ka riarỹ heka wasỹ waijoi reixinanyrenyre rariarenykremy; diarỹ waaxiòtiki remymy idireny raremyhỹ, kiaremy tahe tii boho reiryrenyõhyyrenyre kia diarỹ idireny warukimy raremyhỹmy. 4Loysana derinahỹkỹ-di reywiywinymy diarỹ nadidydenyde ixityy-ò; kia diarỹ iaxiòrenyki remyrenyre iwese uladu tawyòki rimymyrenyre wesemy. Diarỹ rebedenymy kia tamyreny rỹsỹna rewahinyre.”5–Tii boho wadee òkese deralemy rekoarenyreri kia iurenana heka ixyby Egitu-ò ròirenykre kia tahe Assiria rimyrenymy idireny rarekre. 6Kia wounana kanakre, kia iòludu mahãdu hãwa hãwa ijòtòbòna ribòhòbòhònyrenykre kiata arahurenykre. Wasỹreny waijoireny rururenykre kiemy dori dohodỹỹna binabinahãkỹ-di ratxirenyreki. 7Wasỹreny waijoireny heka rõhõtiõrenyre kiata waòludumy rekoarenyre; iurenana heka tii boho brejudureny wesemy iòludureny ridyrenykre, kia inyõ rihedỹỹnyrenyke heka ihoõre.8“Israel, timybohe diarỹ araatykre? Timybohe awiòhedỹỹõmy ararikre? Kia aõbo diarỹ arahukre, iwese Admá rehure wese? Yda adee aõbo ariwinykre Zeboim dee rewinyre wesemy? Kõre; tuu adee ariwinyõkre, kiemy dori wawo raukỹykỹreri, Kia sõemy diarỹ adi rexiwobruny nihikỹre. 9Kia wajyaramy aõ adee ariwinyõkre, ixyby wasỹ waijoi arihurenyõkre. Kiemy dori diarỹ Deuxu rare kia iny su ludu aõkõ; Diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, wasỹreny waijoireny ykyki watxireri kia ixyby arihurenyõkre.”10–Kia diarỹ rawobrumyhỹreu halòehekỹ wese waòludu mahãdureny òldudumy, kia tahe wasỹ waijoi wahewomy rariarenykre. Wasỹreny waijoireny ynaijaranykre txuòlòna weribi-ribi; 11kia nawii wesemy tii boho wytyhylemy Egitu-ribi ydòidenykre kia bòtòe wesemy Assiria-ribi ydòidenykre. Diarỹ tuu ariwinykre ixybyle tasurenyki rahãwanyrenykremy. Diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, rarybera.12Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Israel iny mahãdu riwayhyarinyrenyre roidihyyle kia bòdỹỹnadihyyle, kia Juda iny mahãdu waòludumy rekoarenyre, Deuxu Tyhy rare, kia ikiemy òbitihyylemy watximyhỹre.
Chapter 12

1Israel iny mahãdu aõnaõna binabinale riwinymy ratximyhỹrenyre kia txuu idireny ralòmyhỹre aõnaõna tyhy aõkõ riwinyrenymy. Roi bededỹỹnana rubu bededỹỹnana ire rasõemy namyhỹde. Israel heka rybe widee riwinyrenyre Assiria-wana kia aõòlỹre riwahinyre Egitu dee. 2Deuxu Tyhyhykỹ irybe ijõdireri Juda iny mahãdureny òludumy kiata Israel iny mahãdu rirarytxynykre iòrarureny òraruki.3Ijaò (Jacó) ihỹỹnareny resure taseriòre Esau-wana kia tii boho tadiwewoki ratximyhỹrenyu, Kia hãbu raumynyre Ijaò resure Deuxu-wana; 4tii ỹju-wana resure kiata iribi ròtare. Taita rahinyre kia ỹju-ò rexitòenyre tarybewihikỹ tamy riwahinykemy. Deuxu itxi reare Betel-ki kiata tai tamy rarybere.5Deuxu Tyhyhykỹ, Deuxu Ibutumy abedeeryre: kaa heka ani rare! 6Kiaremyta Israel iny mahãdu, ixybyle bòdòòsedenyke aDeuxureny dee, aõnaõna wiwi kia òbitimy biwinybenyke kiata tiihyy bityhynybenyke ikiemy.7Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Israelita mahãdu heka kananeu mahãdu wesena roire: òbitimy nodu aõkõ roire kia utxiena roihikỹlemy riuhemyhỹrenyre iny witxira ribònyrenykremy. 8Tii boho rarybemyhỹrenyre: “Inatyhymy iny boho iaõdirenymy ityhyreny roire, kia aõnaõna sõemy iny boho ributunymyhỹrenyre iny roireny-di.”9Kiaremy diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ heka aDeuxureny rare kia Egitu-ribi anatadenydeuhukỹle; diarỹ arasỹnyrenykre kai boho heto riòre-ki ixyby masỹnybenykre, iwese tuu tasỹnymy toitemyhỹ kia diarỹ atxireny reare bedeu bedero tyahãhãkỹ-ki. 10–Diarỹ rarybere profeta mahãdu-ò kia sõemy riitxeredỹỹnyrenyre iruereny ritxuamy; kia urihina rybe reurihire kia rarybereu iny mahãdudeereny profeta mahãdu yhyra-ribi.11Gileade iny mahãdu tatyhydỹỹnanarenymy rerinanymyhỹrenyre iurenana heka rururenykre. Gilgal-ki broreni hãbu mahãdu aròti xiwena denatyre rurumy roimyhỹre; iurenana heka xiwena denareny mana sõehekỹ ratòòmy rexirahorekre suu raaramy roimyhỹre bedeki. 12Iny hỹỹnareny Ijaò ixiwòtemy rare Mesopotamia bede-ò kiata budoeni-di tarurikidumy raõmysỹdỹỹnyre, hãwyy-my roikre òwymy.13Deuxu rybe-di Ijohodu yhyramy, Deuxu Tyhyhykỹ Israel iny mahãdu ditadenyde Egitu-ribi kiata idireny taruki raremyhỹ. 14Kia taòrarureny-di Israel iny mahãdu riitxenanymy rikyaradỹỹnyre Deuxu Tyhyhykỹ; iurenana tii riwinykre riòwynyrenykremy kia rubudỹỹ riwinyrenyreki kia rirarytxynyrenykre iaõnaõna binabinareny òrarurenyki.
Chapter 13

1Juhu bedeu, tiu iny mahãdu rarybemy rỹiramyhỹ Efraĩ ijoi mahãdumy, kia iny witxira ijoi mahãdu ilaureny ruberumyhỹrenyre, kiemy ibutumy eframita mahãdu rityhynyrenymy rỹirenyramyhỹ. Ka tii boho tahe rexiòrarunyrenymy Bali (Baal) ỹnyxiwemy rerinanyrenymyhỹ iurenana heka rururenykre. 2Kia òraruna ixyby riwinymyhỹrenyre, kia womati ritxoo riwinymyhỹrenyre tuu rerinanyrenykremy; kaa mana rỹsỹ òtaòta heka iny widỹỹna rare, kia heka hãbu mahãdu riwinyrenyre, kiaremy tii boho rarybemyhỹrenyre: “Tamy xiwena biwahinybenyke!” Kia tahe iryò dori ruòmyhỹrenyre kaa broreni riòre womati-ò!3Iurenana heka kaa iny mahãdu riõrenykre biu bede luru txuu ròhònymyhỹre wesemy, yda nonoe wylemy rarubumyhỹre wesemy rudiu, yda horeru wese kia yhy ridymyhỹre wese, yda wàdàsi wese heranawo-ribi ròhònymyhỹre wesemy.4Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, aDeuxureny rare kia Egitu-ribi anatadenydeuhukỹle; diarỹ heka Deuxu sohojihyy rare kai boho teerymyhỹtenyte, kia Deuxu sohojihyy arahedỹỹnyrenyre. 5Diarỹ adireny warukimy raremyhỹ kia bedero tyahãkỹ-ki toitemyhỹ bedeu, kua suu ibe ijõdike aõkõre. 6Kia su wihikỹ-ò terònytenyteu, kai boho arỹsỹnareny rohenymy teitemyhỹ kia awimy atxitenyte; tai tahe aworeny rỹxirenyre ixityhytyhydỹỹnareny-di, kia kai boho tahe waribi õhõtireny rusarenyre.7Kiaremyta, arahurenykre hãlòe wesemy; kia hãluu ijò-ki aratxirekre ahula wesemy. 8Kia ursa wesemy kia iriòrereny tewasinytenyte, diarỹ aòludurenymy aratxikre kiata awitxitireny arikrokre. Kia hãlòe wese, diarỹ araròrenykre kuakityhyle; kia iròdu deburehekỹ wesemy aradeykaykarenykre.9Israel iny mahãdu, diarỹ heka arahurenykre; mobo tahe arahedỹỹnyrenykre? 10Kai boho wadee texitòenytenyte adeereny iòlòõ ariwahinykremy kia tule awedurenymy ibutumy hãwa hãwa wedu wedurenymy. Ka timybo tahe tii boho rahenyrenykre? 11Wakyaramy adireny rare iurenana heka adeereny iòlò boho rewahinyrenyre; kia wakyarahyymy adireny watxire, kiata diarỹ aribireny retare.12–Israel òrarunareny heka raritidỹỹmy roire, iaõna binabinareny tyyriti-ò relemy roire. 13–Kiahe tamy bede rehemynyra Israel ixyby irumy roirekremy, ka Israel tahe teralemy reareri kiemy dori tõhõti roholaõhyyreri; kia iwese uladu iijara iòhòmy roimyhỹre wesemy kiata òlò deramy reamyhỹre wesemy.14Taita diarỹ aõbohe wasỹreny waijoireny rubu-ribi arihedỹỹnyrenykre? Kia aõbo aritarenykre rubu bedehekỹ-ribi? Rubu heka taõhỹỹhỹỹ-ribi namyhỹde, kia tararytxyna-di namyhỹde! Diarỹ heka idireny waiwobrudỹỹ ihoõkre kaa iny mahãdu-di!15Kia Israel raumynyke hãre viçosa bederade wesemy Deuxu Tyhyhykỹ iditeònykre iòludureny txuròtena weribi-ribi, kia yhytòtee bedero tyahãkỹ-ribi ramyhỹre wesemy, kia ibutumy raruburenykre bee òlòna mynamyna. Ibutumy hãwakỹ aõnaõna tyhytyhyhyhykỹ rawyrenykre.16Samaria iny mahãdu rararytxyrenykre kiemy dori Deuxu òludumy rekoarenyre. Hãbu mahãdu rururenykre wounanakre, ulada mahãdu tahe rayreyrerenykre. kia hãwyy mahãdu botomy ryimyhỹrenyre iwereny ratxuatxuarenykre. Hãbu mahãdu rururenykre wounanaki, uladu mahãdu tahe rayreyrerenykre, kia hãwyy mahãdu bòtòmy rỹimyhỹrerenyre iwereny ratxuatxuarenykre.
Chapter 14

1Israel iny mahãdu, Deuxu tyhyhyky-ò bodòòsedenyke, aDeuxureny dee! Kai tariòwyte òraruna tewinyteki. 2Deuxu-ò bodòòsedenyke kiata myỹ maòranymy bexitòenybenykre: Ibutumy waòrarureny biixawidỹỹnymy wadeereny beòbyke, waixitòedỹỹnareny-ò boholake, kia wawiunanareny waxiwenarenymykre kia adee rewahinyrenyreri.3Assiria heka riwahedỹỹnyrenyke aõkõre, kia iawarureny timy riwaijerenyke aõkõre. Tiu ixyby ararybenyõtyhy aõòtaòta tyhydỹỹnareny-ò, wawidỹỹnareny dee, kia tiiboho heka wadeuxureny rare. Kai, Deuxu, aruxetòena nihikỹdire kiata arukimy atximyhỹte iny mahãdu iaõkõmy rỹimyhỹrenyre mahãdureny-di.4Deuxu tyhyhykỹ rarybere: — Wasỹreny waijoireny ariteytenyrenykre ityhy iraykyreny nohõtinareny ribi kiata tureny arerinanykre ibutumy wawo ribi, kiemy dori ixyby wakyaramy aõkõ direny watxireri. 5Kia biulòra wesemykre Israel dee, kia tii tahe rõiròsònykre, noiròsò wesemy. Irarutireny heka sỹymy rỹirenykre Libano bederade wesemy. 6Irade rurureny rateremy rateterenykre. Iruxerare òwòru rarie nihikỹ wesemy kia tỹnyrere Libano òwòru wesemy.7Kia ixyby Israel ratxikre wawòtena rawoki; tiiboho raumynyrenykre maixõmoni wesemy, kia raratynyrenykre mona besò raty wesemy kia tahe inidehedeherenykre Libano mona besò wesemy. 8Israel iny mahãdu raryberenykre: Mana rỹsỹhỹkỹ, womati ritxoo heka aõke aõkõre. Jiarỹ heka Deuxu tyhyhykỹ rare kia tamy reòbymyhỹre wasỹ waijoi mahãdureny ixitòedỹỹnanare-ò; jiarỹ heka idireny warukimy watximyhỹre. Kia bederade lỹre wesemy, jiarỹ tamyreny iixiwòtenarenymy ariwahinykre, kia waribi tahe tiiboho ibutumy warybe wiwihikỹ rimyrenykre.9Iny mahãdu bedeeryreny kia iraykydirenyre rierymyhỹrenyre ta tyyriti ijyy kiata idi rõhõtinymyhỹrenyre. Deuxu tyhyhykỹ ryy sõe heka òbitihyymy nodu rare; iny wiwi mahãdu heka idi rariarenykre, ka òrarudu widỹỹdu mahãdu tahe tatiowomy kia rariòwyrenykre.

Joel

Chapter 1

1Ka heka rybe wahidỹỹna Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Joeli dee, Petuel riòre. 2Boholabenyke, matuari mahãdu! Juda iny mahãdu boholabenyke! Tuu aõbo rutỹỹnyre aõnaõna binabinahãkỹ Kawesemy , iny txureny bedeu yda iny Hỹỹnareny bedeu? 3Marybebenyke ariòrereny bohodeereny aõherekibo bede rutỹỹnyremy. kia tii boho teriòrereny-ko relyyrenykremy, kia ka boho raryberenykre tuu tariòreriòrereny bohodeereny myỹ.4Biuwetyyura dirahude kia ixyby sei mahãdu biuwetyyura dirahudenyde, Kia ibutumy alòbròna sõehekỹ riròrenyre.5Bexixabenyke axaxa mahãdu mahãdureny! Bexixabenyke kiata mahinybenykre Kai boho mona besò-my (vinho) teòarimy atximyhỹtenyte, Kiaremy mona besò raty rexihurenyra, kia mona besò tỹmyra ihoõkre tuu biõbenykemy. 6Sai rabrò dirahudenyde, kia sodadu nihikỹ wesemy kia teburemy, kiata wahãwa su ribyribydỹỹnyrenyre. Txureny heka Halòehekỹ hãwyy wesena rare Kia txuràdesemy Halòehekỹ-hãwyy txu wesemy. 7Wamona besòreny (vinho) òkyreny rahurenyre kia wabederatyreny rahurenyre òwòru mahãdu tyyreny ritarenyre, kia bederade mahãdu iurahyylemy risỹnyrenyre.8Mahinybenyke iwese ijadòòma rexityynymyhỹre wesemy tarubu-ò, kia ròbumyhỹre tabirena rahi. 9Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu, Deuxu deòdu mahãdu, rahinymyhỹrenyre Deuxu Tyhyhykỹ rybena hetoki kiemy doei ixyby ihoõre xiwenamy rawahike byrena kia mona besò (vinho). 10Bede yky rabrò rexihumy ratxirenyreri, suu rubu-ò rahinymyhỹremy ratxireri, kia dori rỹsỹna alòbròna rexihurenyre, kia mona besò òkyreny kia aõòlỹrena boho raruburenyre.11Mohõti werywerybenyke, kai boho oworu bedeki taaõmysỹdỹỹnymyhỹtenyte; mahinybenyke kai boho mona besò òyky-di tarukimy atximyhỹtenyte; kia dori maini ihoõre kia ajiura node ijõdike aõkõre. Ibutumy alòbròna mahãdu rexihurenyre. 12Mona besò òyky kia bederaty boo raruburenyre; kia rarubumy rỹirenyreri roma bederaty boho, horeni mahãdu, maçã mahãdu kia ibutumy ijõ mahãdu bederade iratydimy rỹimyhỹre mahãdu! Iny mahãdu ibutumy bede riryrymy rỹirenyreri.13Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu, kai boho tewahinymyhỹtenyte xiwena dena tyre-ò, bexityynybenyke tyy yxeyxereny-di kiata mahinybenykre. Deuxu deòdu mahãdu, bòdòidenyke Deuxu rybena heto ube-ò kiata ruu iyhyõmy mahinybenykre. Kiemy dori iny Deuxureny hetoki ixyby rỹsỹnaõ rỹiõhyyreri kia mona besò rỹike aõkõ. 14Deuxu rybena hetoki rybe ibutumy rỹikemy marybeke kiata sohoji txu-my inarehe rỹikremy marybekre. Bibutunyke wedu ninihikỹ mahãdu kia ibutumy juda iny mahãdureny Deuxu rybena heto-ki, iny Deuxureny.15Aõhere taheka! Rehemynymy rareri Deuxu Tyhyhykỹ txu, kia heka Irurutere Nihikỹ bede ixihiduna kidiwykre. Kia aõhe-wana sohoji txuuhyyle bede binahãkỹ relekre! 16Iny boho aõ riwinyrenyõhyyrenyreri, iny boho robirenyre iny alòbrònareny rexihuremy. Iny Deuxureny rybena hetoki bedesana ihoõhyyre kia ixena ijõdike aõkõre. 17Bede yky irubumy rỹimyhỹre alòbrònaty ruhunyõhyymyhỹre; kia maini raheke aõkõre, kia alòbròna aõwi hynareny rejujumy rỹireri rayreyremy.18Iròdu robumy rỹireri ramadesemy, broreni mahãdu rõhõti werywerymy rariamy rỹireri tiweribi weribi-my, kiemy dori asi ihoõreki. Budoeni boho tule rururenylereri. 19Diarỹ adee raryreri rahinyreri, Deuxu Tyhyhykỹ! Bederade mahãdu kia asi mahãdu rarubumy rỹirenyreri, iwese heòtyõ riworonymyhỹre wese ibutumy. 20Kia iròdu iròdu mahãdu deburereny dori adee rexitòenyrenyreri ixihedỹỹmy, kiemy dori bero mahãdu ruỹrenyra, kia ibutu bede bedemy bede rubu asi rahurenyre.
Chapter 2

1Ajuròna sõe-di burònybenyke Siaõ bede ratòòki, Deuxu bede ratòòki mawodỹỹbenymy birajuabenyke! Brebumy mamytàtàbenyke, Juda iny mahãdu, kia dori rehemynymy rareri Deuxu Tyhyhykỹ txu. 2Kia heka sohoji txu ru-my kia bedeluruhukỹmy rỹikre, sohoji txu-my biurawetyyura turumy rỹikre. Sei mahãdu adeburemy rekoamyhỹrenyre iwese sodadu ruru ninihikỹ rekoamyhỹrenyre wesemy, iwese biuwetyyura luru hãwalò hãwalò rihetynymyhỹre wesemy. Tiu bede txuu tuu rutỹỹnyõhyyre kawesemy juhu bedeu kia tiu tuu rutỹỹnyõtyhy ijõ wyra wyra bedemy.3Tii boho ibutumy rirònymyhỹrenyre, heòty wesemy, iwese heòty ratoodỹỹmyhỹre kiata rihumyhỹre. Komy kiditehemynydenykre koki, suu biuluruhuhỹkỹmy roimyhỹre; ka irahudi ditehemynydenydeu tahe, tii bedelyty wesemy relere. Sei mahãdu ibutumy aõnaõna rahurenyre.4Tii boho heka awaru wesena roire kiata raijaranymyhỹrenyre awaru mahãdu woumy rekoamyhỹrenyre wesemy. 5Rawayrytòmy dòimyhỹdenyde hãwalò hãwalò rariehekỹ-di rawodỹỹnyrenymy iwese ityti heòty rabrò woumy rirahumyhỹre wesemy, iwese heòty bederade ruru riworonymy ramyhỹre wesemy. Kia iwese sodadu sõehekỹ rateòdỹỹmyhỹre wesemy wimynamy aõbinamy rekoarenykremy.6Tii boho raaõbinanymy roimyhỹrenyre, kiata ibutumy iny mahãdu brebumy ramytàtàmyhỹrenyre, ibutumy iòtireny rỹrenyrenymyhỹre brebumy. 7Tii boho aõbinamy rekoamyhỹrenyre iwese sodadu mahãdu deburehekỹreny wesemy; raijaranymyhỹrenyre, adobo uhuari weti-di raòwònymyhỹrenyre kia tuhyy ikiemy raaõbinanymyhỹrenyre. Ririranymy roimyhỹrenyre ryy òbiti-di8kia wii ritorutorunyöhyymyhỹrenyre, kia dori iny sohoji sohoji tary mynamyna-di ramyhỹre. Ikiemy takoòhyy ririranymy ròimyhỹrenyre, kia aõ tebònareny-di ribrebunymy ritxuhudỹỹnyrenyke aõkõre. 9Tii boho hãwa hãwa-ò aõbinamy rekoamyhỹrenyre, kia heto heto weti-di raòwònymyhỹrenyre kia heto rurerure-di rirònymyhỹrenyre wasidu mahãdu wesemy.10Kia rexitxuhunyrenymy aõkõ rekoamyhỹrenyre, kiata suu ramytàtàmyhỹrenyre, biuwetyy ramytàtàmyhỹre, txuu kia ahãdu rexilurunymyhỹrenyre, kia taina mahãdu rarỹsỹnymyhỹrenyre-ribi ixawirenyre. 11Tasodadureny koki, Deuxu Tyhyhykỹ katxiterehekỹmy tarybe riwahinymyhỹrenyre. Exércitu heka inihikỹrenyre, kia isodadureny tahe teburerenyre! Kiahe ibinatyhy rare Deuxu Tyhyhykỹ txu! Mobo tahe riijekre!12Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Ka tahe wiji wadee bòdòòsebedenykre ibutumy aworeny-wana, benarehebenymy mahinybenymy bobubenymy arubereny bitxiwibenymy. 13Ixideereny texirahetenyte deòsinamy, uritre atyyreny yrayrarenyõmyreny, kiaaworeny tahe aõwaxina tukre.” Deuxu Tyhyhykỹ-ò bòdòòsedenyke iny Deuxureny, kiemy dori tii awihikỹre kia inydee tòedu nihikỹ rare; kia ywimy nodu rare kia sõemy inymy rerinanymyhỹre kia ikiehyy rexihumy ratximyhỹre tarati riwiurònykremy kia rarytxydỹỹmy aõkõ.14Aõhe-wana Deuxu Tyhyhykỹ, iny Deuxureny, tarati riwiurònyre kia tarybe wihikỹ riwahinyre tasỹ taijoideereny, tamyreny riwahinyrenyremy alòbròna redena wihikỹ. Tai tahe kai boho aõwaxina Deuxu dee biteòsinybenykre xiwena rỹsỹna kia mona besò (vinho).15Tambu biwodỹỹnybenyke Siaõ bede ratòò-ki! Tuu marybebenyke sohoji txuu inarehena tyhyna rỹiremy kiata iny mahãdu-di biwisỹbenyke Deuxu rybena heto-ki rexibutunyrenykemy! 16Ibutumy iny mahãdu bibutunybenyke kiata tamyreny marybebenye tii boho rexisuhòsuhòrenykemy. Kia ibutumy ydòidenykre, matuari mahãdu senadu mahãdu kia uladu mahãdu kia uladu sõmo huỹtòdu mahãdu dorile. Kia hãwyy-my hãbu-my heridu tỹmyra mahãdu tahetoreny-ribi ydòhònydenymy Deuxu rybena heto-ò ydòidenykremy.17Kai boho Deuxu rybe-di ijohodu boho, Deuxu rybena heto ube-ki Deuxu Tyhyhykỹ dee maaõmysỹdỹỹnybenykre, mahinybenykre bobubenykre kiata kawesemy bexitòenybenykre: “Deuxu, uritre asỹreny aijoireny rarytxydỹỹrenyõmykre! Uritre wamynarỹỹrenyõmy iny witxira mahãdu rurenyki Kia tii boho wadireny risinyrenykelau kia myỹ rỹỹraxirenykre: ‘Titxibo tahe rare aDeuxureny?’ “18Taita Deuxu Tyhyhykỹ riteòsinyre taaõmy derinana nihikỹ tasudee kiata tasỹ-di taijoi-di rexiwobrunyre. 19Kia rirawyònyre: “Ka tahe wiji adee ariwahinykre alòbròna, mona besò (vinho) rỹsỹna adỹỹ; kawesemy tahe kai boho biroxibenykre kiata awityhymy matxibenykre. Tiu ixyby arawahinyrenyötyhy iny witxira mahãdu adireny risinyrenykemy.20Irehemy aribireny ariteònyrenykre sei rabrò binahãkỹ ibràra-ribi dirahudenyde kiata bedero tyahãkỹ-txi idireny arehukre. Sei rabrò komy kanakre kia ididehureny Bero Rubuhukỹ-ò rỹirenykre, kia ihewomy ydòidenykre mediterrâneo Bero-txi rejujurenykre. Sei rabrò rubu boho, sõemy rasunyrenykre, kiata sõemy rarònyrenykre. Diarỹ aõnaõna ninihikỹ ariwinykre!21Beysabenyke bijiu mahãdu, kia uritre breburenyömy, kiemy dori Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, aõnaõna ninihikỹ rewinyre! 22Iròdu iròdu bederahy ludu uritre breburenyõmy, kia dori asi rỹrenykre, bederade mahãdu raratynyrenykre, kia sõemy mona besò raty ijõdikre (vinho). 23Beysabenyke, Jerusalë-ki hãwadu mahãdu, kiemy dori Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ aDeuxureny, inihikỹmy aõnaõna rewinyre. Diarỹ adeereny rewahinyre biulòra tiweseubo ròamyhỹre mynamy òbitimy, wyra kia noiròsò bedeu sõemy biu ròare, ijõ wyra ixawire wesemy.24Maini alòbròna heka awimy rahekre, kia sõemy mona besò raty (vinho) ijõdikre kia sõemy rỹsỹna adỹỹ ijõdikre. 25Ariwahinykre ibutumy adeereny aõbo aribireny riõrenyre tiubo diarỹ adeereny reteònyre inihikỹmy biuwetyyura sei rabrò, kia sodadeu mahãdu wesemy, kia rihurenyre alòbrònareny.26Kai boho arỹsỹnareny ijõdirenykre ihyyta urile irỹsỹreny araõjinyrenykre kiata Deuxu Tyhyhykỹmy aDeuxurenymy berinanybenykre, kia sõemy atyrereny tarybewihikỹ ritxiwire. Kia wasỹreny waijoireny tiu ixyby anarỹỹnamy rekoarenyõtyhy. 27Kai boho bede bierybenykre kia diarỹ awanareny watxirerimy; bede bierybenykre diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ heka aDeuxureny raremy kia ixyby Deuxu witxiraõ ratxiõhyyre. Kia wasỹreny waijoireny tiu ixyby webòhònamy anarỹỹnamy ratxirenyõtyhy.”28Deuxu Tyhyhykỹ rarybere tasỹ taijoi dee: “Irahudita diarỹ atyrereny watyytybytyhy ibutumy atyrereny aritxiwikre: Ariòrereny weryry mahãdu kia hirari mahãdu relyyrenykre warybe bededỹỹnanamy; matuari mahãdu rarasinyrenykre, kia weryrybò mahãdu tahe iruereny ruarenykre reteherenymy. 29Kiata hãwyy mahãdu wetxumy hãbu mahãdu wetxumy rỹimyhỹrenyre dori tyre diarỹ watyytybytyhy aritxiwikrfe kua bede txuu!30Ariwinykre ròhònykremy aõnaõna brebuna biuwetyyki kia su-ki: Ijõdikre hãlubu kia heòty kia biuwetyy wàdàsi. 31Txuu rurunykre, kia ahãdu tahe hãlubu wesemy relekre, kia komy edehemynykrekoki bede binabina nihikỹ Deuxu Tyhyhykỹ txu.”32Taita ibutumy rexitòenyre mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ wiòhedỹỹnamy kia mahãdu rahenyrenykre. Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere ibutumy kia rexihurenyõre mahãdu kia Siaõ bede ratòò-ki ratxirenykre, Jerusalë bede-ki. Kua mahãdu Deuxu Tyhyhykỹ ritare kia rahenyrenykre.
Chapter 3

1Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kua bedeu ariwinykre kia Jerusalë mahãdu Juda mahãdu ixybyle ròraòrenykre. 2Taita iny mahãdu hãwahãwamy ibutumy rỹimyhỹrenyre aributunyrenykre kiata Josafa iwory bede-ò aridyrenykre ibedeki tahe tamyreny ararybekre mobo òbitimy rỹimyhỹre mobo òbitimy aõkõ rỹimyhỹrenyre. Diarỹ kawesemy tamyreny ariwinykre iaõòtaòtareny òraruki, kia riwinyrenyre Israel iny mahãdu òludurenymy, kia iny mahãdu ixidee ritarenyre: riubỹtỹnyrenyre israelita mahãdu hãwa hãwa bede bedemy kia wahãwa wilemy ritxuatxuarenyre. 3Nii ritamyhỹrenyre mobo ratxikremy waijoi mahãdureny brejudu-di ratxirenykremy; rohonyrenyre weryry mahãdu-di hirari mahãdu-di wetxu wesemy kia nieru rahurenyre wedena mahãdu-kia mona besò-ki. (vinho).4— Tiro iny mahãdu kia Sidõ iny mahãdu kia ibutumy Filístia iny mahãdu, aõmybohe wadi atxitenyteri? Wadee aõbo bexiòwynybenykemyrenyreri aõbo? Txibo tuu tesỹnytenyteri-wana, taita diarỹ tule rexihumy watxireri adeereny arexiòwynyrenykremy! 5Kiemy dori kai boho tewòtenyte wamana rỹsỹ òtaòta wamana rỹsỹhỹkỹ kiata ibutumy kaa waityhyna teliditenyte aaõmysỹdỹỹna hetowo-ò. 6Kai boho tedytenyte Juda iny mahãdu kia Jerusalë-ki hãwadu mahãdu irehemy isureny-ribi kiata idireny tahonytenyte wetxu wesemy Grego mahãdu dee.7Diarỹ adidydenykre wasỹ waijoi mahãdu ixybyle kua bede rehehekỹ-ribi kiata adeereny ariwinykre iwese tamyreny tewinytenyte wesetyhyle. 8-Kia ariwinykre ariòrereny weryry ariòrereny hirari idireny ijoho rỹirenykre wetxu wesemy Juda iny mahãdu-ò, kia tii boho tahe idireny rohonykre Sabuseu mahãdu-ò, iny mahãdu isureny irehemy karibi rỹimyhỹrenyre. Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybereri.9–Tuu marybebenyke iny mahãdureny-ò, sodadu-ò byrybenyke kia ibutumy tii boho rexideòsinyrenykremy, kia rexiywinyrenykremy wouna-ò. 10Asureny aradureny birahòrebenyke tõnorimy kia amayrabureny tasỹ mayremy biwinybenykre. Kia ityhyõmy irurutereõmy rỹimyhỹrenyre deereny marybebenykre teburerenymy ratxirenykremy!11Wylemy bòdòibedenyke, ibutumy hãwa hãwa birerenymy atximyhỹtenyte kiata iworyki bexibutunybenykre! Kia iinytyhymy ywimy rỹimyhỹrenyre dori sodadu-my rexirahòrerenykre!12Bexiywinybenyke, ibutumy iny mahãdu hãwa hãwamy rỹimyhỹrenyre boho, kiata Josafa iwory-ò bòdòidenykre, kiemy dori tai diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ arahitxihitxinyrenymy aratarenykre ibutumy iny mahãdu hãwa hãwamy rỹimyhỹrenyre ibirerenymy rasỹnymy rỹimyhỹrenyre. 13Kia hãwa hãwa mahãdu òrarunareny heka sõetyhyrenyre, kia tii boho rakròkròrenykre mairu luru wesemy rahemyhỹre bedeu; kia ityrereny làma rỹirenykre iwese mona besò (vinho) raty tyre làma rỹimyhỹre wesemy hynaro-ò rejujumyhỹre wese, ihyy tahe mona besò (vinho) rejujumyhỹre.”14Iny mahãdu sõereny ixyby iny mahãdu sõereny ritỹxinyrenykre Josafa iwory; kia iòhòmy namyhỹde Deuxu Tyhyhykỹ txu, Josafa iwory bedeki rỹikreki. 15Txuu kia ahãdu rurunyrenykre, ka taina mahãdu tahe rarỹsỹnyrenyõrenykre.16Siaõ bede ratòò-ribi Deuxu Tyhyhykỹ katxiterehekỹmy rarybere, irybe wodỹỹ heka biumyta wesena rare. Jerusalë-ribi roholarenyre Deuxu rybe wodỹỹ nihikỹ-ò, kia biuwetyy boho su boho-wana ramytàtàrenyre! Ka tii tahe riekre kia riwokre Israel iny mahãdu. 17Deuxu rarybere tasỹ-ò taijoi-ò: “Kawesemyhe kai boho biwaerybenykre diarỹ Tiiemy nodu tyhyhykỹmy raremy, aDeuxurenymy. Diarỹ Siaõ-ki rahãwanymyhỹre, waha bede ratòòhòkỹki, Jerusalë heka hãwa tyhyhykỹmykre, kia iwitxira hãwadu mahãdu tiu rimyrenyõtyhy.18Kua bedeu hãwalò mahãdu rahetymy

Amos

Chapter 1

1Ka heka rybe Haeli mahãdu bededyynana rare Deuxu Amos dee riwahinyre, budoeni-di loredumy Tekoa hãwãludu. Kiahe tuu rutyynyre inatxi wyramy suu ramytatare koki, Uzia Juda Iòlòmy raremyhy bedeu, Jeroboaõ Joas riore tahe Haeli Iòlòmy aremyhy. 2Amos rarybere: — “Siaõ hawalo Jerusalẽ-ki, Deuxu tarurumy narybemyhyde irybe wodyy biumyta wesemy. Bederoasi raytenymyhyre, ihare ibutumy rarubumyhyre Karmelo Hawalo bedeki”.3Deuxu weduhuky rarybere: — Damasy (Damasco) mahadu, sõemy oraruna riwinymyhyrenyre, sõetyhymy, taiki aõhykymy arisynyrenykre. Tiiboho Gileade mahadumy raryynyrenyre ityrereny aririradyynykre rurawona womatimy jurá 4Taiki tahe ariworonykre heotydi Hazael Iòlò heto, kaa iwo lê risõkre tule ijõ heto Benhadade Iòlò horõ.5Arotynykre Damasy hawarotena tobona-ò ibutumy arahukre Biqueate-Avem tule Bete-Eden, riwedumy ryimyhyre mahadu. Siria mahãdu aritaataamy aridyrenykre Quir suo. Diary wedutyhy rarybereri.6Deuxu weduhuky rarybere: — Gasa mahãdu sõemy oraruna riwinyrenyre, taiki kynyhe aõhykymy arisynyrenykre. Tiiboho ridyrenyre taataanamy ihawaludu mahãdu ridyrenyre tule idi rohonyrenyre Edom mahãdu wetxumy. 7Tai tahe heotydi ariwosinykre Gasa wotena, rahukre ihawaludu mahãdu tyhyna.8Arikõdyynykre Asdoke Iòlò boho Ecrom hãwãarahukre ijõ filisteu mahãdu tule arihukre Diary weduhuky rarybereri:9Deuxu weduhuky rarybere: -Tiro mahãdu sõemy oraruna riwinyrenyre sõereki kynyhe aõhykymy arisynyrenykre ridyrenyre taataamy Edom bede-ò hãwãwitxira mahãdu tiiboho wana widee biowamy roirekremy raryberenyre harele. 10Taiki Tirohãwãwotena aritokonykre tii heotyle ihãwãtyhyna ritoonykre.11Deuxu weduhuky rarybere: — Edom hawaludu mahãdu oraruna riwinyrenyre sõemy, sõetyhyreki tahe diary aõhykymy arisynyrenykre. Taseriore boho deehekyle woumy rekoarenyre, Haeli mahãdu taiki tamyreny ratoenyõtyhy. Edonita mahãdu debure ixawiõhykyre, kiemy roludumy roiremyhy 12Taitahe Temy hãwãheotydi ariwosinykre, kaa iheotyle Bosra ruruterena riwosinykre13Deuxu weduhuky rarybere: — Amon hãwãludu mahãdu oraruna sõemy riwinyrenyre,sõetyhyreki, diary aõhykymy arisynyrenykre. Wou rohonykre bedeu timahadubo Gileade hãwãtahawamy rimyrenykremy, ibedeu tahe tiiboho hawyy botomy ryimyhy mahady weryri ritxuarenyre.14Tai tahe, Raba hãwãrotena heotydi arisõkre iheotyle iahãwãruruterena riwosinykre. Sõemy wou rohonykre, habu ryrymy raaõbinanyrenykre. 15Iòlò wedu mahãdu wana taataamy rirahukre. Diary wedutyhy rarybereri.
Chapter 2

1Deuxu weduhuky rarybere: — Moabi mahãdu soemy oraruna riwinyrenyre soetyhyreki Diary aõhykymy arisynyrenykre. Edom Iòlò umy di risinyrenyre, riwosinyrenyre tuhyky helotyramy relere.2taiki tahe Moabi hãwã ariworonykre, iheotyle Queriote tyhyna risokre rahukre. Wou ioharumy rohonykre, soldadu mahãdu rirajuarenykre wiuna ruronykre, tahe ijoi rexihukre. 3Moabi Iòlò tule wedu mahãdu iludu arihukre. Diary wedu rarybereri.4Deuxu weduhuky rarybere: — Juda hãwã mahãdu oraruna riwinyrenyre, soetyhyreki diary aõhykymy arisynyrenykre. Tiiboho wa*Lei deramy rekoarenyre tule warybe konamy rekoarenyre.deuxu deosa riwowydynymyhyrenyre tahyynareny mahãdu wesemy 5Taiki tahe Juda hawaariworonykre, iheotyle Jerusalẽ tyhyna risokre.6Deuxu weduhuky rarybere: Israel hãwãmahãdu oraruna riwinyrenyre soetyhyreki diary aõhykymy aresynyrenykre. Iny obiti wetxu rohonymyhyrenyre tumy tewe riowyke ihokore iny iaõkodi. Tule, tawa wyo riowynyke ihokore.7Iherenymy reamyhyre riobinany myhyrenyre, iaõko mahãdu tule ribony myhyrenyre iny ityhynaihoko. Tyby tariore wana hawyy wedena dee otaõtamy reamyhyre rejana woki, tai tahe ixyruna riwahiny myhyrenyre wanimy. 8Aõtxile xiwena obitio bireki tiiboho roruku myhyrenyre tyy owymy rawahimyhyre tyre, Deuxu witxira xiwena rawahi myhyre rirysy myhyrenyre.mona riwyrenykremy nieru wasina ribi rimymyhyrenyre-di riwymy hyrenyre.9Kai boho ohotireny aõborusare amoheu mahadu-ò rewinyre ribi? irurutere diary rehure habu mahãdu rarierarie oworu wesena kie tyhylemy rehurenyre. 10Diary heka anatadenyde egito ribi, quarenta wyramy adireny ratarukire bedebure tyaki suu ahawarenymy rewahinyre .amoheu mahãdu horo.11Ariorerenyo retare rybedi ijohodu rarekremy ijo tasy nazireu my. Kiawesemy aõbokynyhe rewinyre. 12Kai boho mona nazireu mahadu-ò biwahiny benykre rybedi ijohodu lau warybemy rybe bitoenybenykre.13Kiaremyhe! Atyrereny soemy oraru aritidikre, ureny bimytanybenykre, mainidi itxyyna wesemy rawoodyynykre. 14Mobo tarurumy reamyhyre tiu rahenyotyhy, irurutere mahadu, iruru rexihukre, ibrebutere rohedyyotyhy.15Habu xiwahate wyhymy debonadu tiu rotarenoytyhy, tiu irurenyotyhy, tule mobo tatimy hedumahadu, awaru tyre ludu mahadu. 16Itxuu soldado tebure mahãdu dorile tamyawadi rehurenykre tasy rihenykre. Diary weduky rarybereri.
Chapter 3

1Israel mahãdu bydoholabeny Deuxu eweduky rarydere abededyynana renymy tii Egito ribi ditadenyde. 2Ibutumy hãwãribi kaiboho aratarenyre wahoromy. Taiki ijodi aõhokymy butyynybenyke. Ibutumy oraruna, tewinytenyki.3Iny aõbowiwona titxi ramyhy wii riteoarinyodi juhumy? 4Bedebure haloe aõborawolohamyhyo bedekyki tadotxi rahaõdi. Bede bure haloe aõbotxuu rimytanyke haluuwooki iroduo rimyohykykeki.5Nawiio aõbobotoruki releoribi tuu reake? Irodu rubuna aõboreleke iroduo rimyko hykykoki. 6Jurona ruronyke deoarinamy, ixymahãdu aõboilau rubeotyhy. Ierykonamy aõbinaõ hãwãtyre resemyhyre. Deuxu weduhuky tuu riywinyrekodi?7Deuxu weduhuky aõbotarybedi johodu riteoarinyodi aõ riwinymyhyre tamyreny? 8Bedebure haloe rawolohamyhyreu mobohe ruberuo myhyre Deuxu weduhuky rarybemyhyreu, mobo irybemy rarybeomyhyre.9Asdode hetoki tule Egito. Biteoarinybeny kiawesemy. Bexibutunybeny mana hawalo Samaria wesimy ryimyhyre tahe beteheny aõ obitiomy ihawaki relemyhyre tai wii rirubunymy hyrenyre.” 10d kiamy Deuxu rarybere: —Samaria ijoi mahãdu aõ widȳȳ rieryõre òbitimy, kia ihetoreny sõwemy wasinadi rȳimyhyre ibinabina bròrbi.11Taiki ihãwareny iòludu mahãdu idireny rirurawonyre, ritxiwire butumy tule riwyrenyre butuny iaõnareny kai heto-rbi. 12Deuxu rarybere: —kia leão rimywna budoeni, taita iwedu aõhewna iwainatxile rihedȳȳnymyhȳre kiakõmyaõbo sohojile. Iwysetyhyle tahe rahenykre aõtxi-aõtxi-my kia hãwadu mahadu, wiji tahe bexielehynymy kia herinawiky-ki.13Boholabeny kaa warybeò tule kaa ibinamy ararybekre wasyò, kia Jaco riokoreboho-my Deuxu ruruterehikȳ rarybere. 14Tiubo diarȳ ibina awinykreu Isrel mahadudee kia ibina riwinyrenyre òraruki, aritxiwikre Betel xiwena heto. Butumy inaubiowa werbi kia rȳira tai tahe sotxi kia resekre.15Aritxiwikre kaa beòra, wyra hetona; hetowihky rȳira, kaa iwertidi rȳira marfim heto, butumy rejujukre. Diarȳ, aõni, Deuxu tuu rarybereri.]
Chapter 4

7Biu ròakemy rewahinyõre inaõtaõ ahadumy kia alòbròna rahekrekoki, rewinyre biu ròakremy hãwãtxi ijotxi tahe aõkõre, ròare alòbròna tyre ijotxi tahe aõkõre tai ruȳre.8kia iny mahãdu sõwemy bee riemy rariare hãwãhãwã-my tai tahe itxi rekoakõre sõwemy tule ibutemyke aõkõ kia bemomo hynamy. Iharele ta kaiboho wadee tòòsetenykõte. Diarȳ, Aõni, kiahe raryberei. 9Diarȳ he yhy tòteedi rehure tule kia iròdu sõmydi alòbròna kia kytxi; iròdusõmo rahure alòbróna rȳira. Tule iharele waki atxikõte.10retxiwire atyrereny iròdu sõmo kia reteonyre Egito dee. Rewinyre jyre mahãdu rurukremy kia wouna bdereheki tule rewinyre aòludureny riwykremy awaru wouna-rbi oty. Tule rewinyre bderò robtykre butumy hãwãmy. Iharele wawe-rki atxikõtenyte. Diarȳ Deuxu tuu rarybereri. 11- Diarȳ rehure kia hãwã, Sodoma Gomorra wsemy; kaiboho tehenyte bderade wsemy kia burubenyke rybileiny. Iharele wawe-rbi atxikõte.12kiawyseki Israel mahãduò ibina rewinyre. Kaa ibina awinykreki, bexiynybeny Deuxu wna witxi beakrémy. Diarȳ, wedunihikȳ tuu rarybereri. 13Deuxu hãwãlo rȳira riwinyre tule riwinyre wyhy.
Tii riteòsinymyhȳre tabdedȳȳnana iny mahãduò.
Tii riwinymyhȳre txuu rumy tule rariamyhȳre hãwãlo tyredi.
Kia iny rare: Deuxu, aõni ruruterehȳkȳ.]
Chapter 5

1Israel ijoi, bdoholake diarȳ wiù bdèrȳȳ reryryreriò umurèny tule umyrèny arybereri: 2Israel, iruxera tule tyra Ijodoma wse, rariòwy tule tiu rȳiõkre! Rariòwymy roi tasudiòbiti, iny riwiohenanyõtyhy!3Deuxu rarybere: - kia hawaõ habu mahãdu woùmy ritèònykre-wna, cem lemy irumy kdoosèkre; kaa cem my habu rakrewna dèbò ituwèmy kdoosèkre.4Deuxu Israel mahãduò tuu rarybere: -wadèè bdòòsè umudi atxikrèmy. 5urile tahe waitxesekõmykre Betel-ki, tule Gilgal-ki, tulesȳ Berseb-ki, Gilgal mahãdu radykre rotènamy tahawa-rbi irèhèmy, taita Betel hawa ibinamy roikre.6Bòòsèbènykè Deuxu-ò tai kaiboho matxibènykre sõwèmy. Kaa bòòsébènyõkrè-wna, tii heòty wsèmy resekre ihukrèmy Israel kia hawa, kia Betel-ki tiu mõõ heòty riturinyõtyhy. 7Aõwiwi rèlèkolèmy urile ãobinabina tewinytèny tule iny tètyhynykotè.8Deuxu riwinyre butumy taina,
Sete-Cabrinha
Tii ruu txumy riraòrèmyhȳre
Txuu ruu-my riraòrèmyhȳre
Tii berohkȳbè-ò ryrymy kia ritxiwimyhȳre sutyrè.
Anihe Deuxu rare.
9Tii irurusõwè mahãdu rahumyhȳre tule kia iaõwiwirèny.10kaibooho tuu tadonymyhȳtènyte òbitimy rybèna mahãdumy tule ityhydȳȳdumy; 11kiaboho urile ityhykõ-pobri dèbònyhytènyte bdèraty iòwyhkȳmy tamyrèny teijemyhȳte. Taiki kaiboho tiu irèhèmy matxibènykõtyhy ahètòrènywihykȳki tule tiu biõbènyõtyhy kia monaso wihikȳmy parreira lòbròna.12Diarȳ sõwèmy rèèry ibinabina tèwinytènytè iharèmy iùtxietyhyre aòranarèny. Kaiboho urile idi tèsinytènyte iny òbiti rȳiradi, inieruó urdèòbymy urile aõ ibina idi tewinytèny tule iny inierukõmy rȳira tètyhynytènyõtè. 13Tuu rawowydykõmyhȳre mobo irakydimy rȳira bdèsiraù rarybèkõmyhȳre!14Biwinybènyhymy ãobo òbiti aõ ibina aõkõ, taiki matxibènykre. Taiki òbitimy marybèbènykre kaa heka Deuxu aõni awnarèny ratxirèri. 15Aõbo ibina rȳiramy madònyhybèny tule bèrinanymy aõbo awi rȳiramy tule biwinymy awi inymahãdùò taiki ratyhykre kia rybèki. Aõhewna Deuxu rurutere tijoiò itòè ijodire rubu-rbi ihènyre mahãdudèè.16kai Deuxu rurutere hyky rarybere: - kia ryikre irà aõdèsèmy butumy hawahawamy, ubèmy sõwèmy iny robumy rȳikre. Tule oworudu rahinykre ihèrènyki. 17Tule ahinykre butumy kia alòbròna rȳirèri Uva. Kaa tuu rutyynykre diarȳ rèwinyrèrki. Diarȳ, Aõni raryberei.18Mobo ruurèri Deuxu txu knakèmy! Aõmybo tahe idi tèsytènyteri kaa txudi? Tkièmy txuu rurunykre. 19Iwyse hãbu rahènymyhȳre halòè rbi kia tahe Urso txile sȳ rèamyhȳre; yda kõmy aõbo kiamy iny heto-ò ralòkre tai tahe tèbò hèmylala txile reakre kia tahe rirokre. 20Deuxu txu tahe txumy aõkõkre; iu bdèlurumy butumy kia bdè roikre.21Deuxu rarybere taijoiò: - Diarȳ wadèè awiõre aworanabdèhèsirèny tule awiõre wadèè arityhynyke ibdèdȳȳnana; 22Tamy arèòbyõtyhy iròdu xiwèmy rykomyhyrèò, tule cerea xiwè, tule iròdu idèdimy rȳira tewahinymytenyte xiwèmy.23Buhubenyke wiu rbi diarȳ tamy harpa wiuò ijohona riwaojinyreri. 24kiakõlemy aõ òbiti relemyhyke kia bèòlòna-wysemy aõ òbtimy rȳira iwse bèè ijara tiu ruhukõmyhre.25Israel ijoi mahadu, kaiboho aõbo-ryki teteòsite cerea-xiwè inaubiòwa wyra hewomy bdè tya-tya-ki atxitetyte bdèu. 26Wiji tahe kaiboho idi bètyybénykre Sicute Deuxu -ki tule kia Quium, tkiemy kaiboho tewinytenyte tamy bitynymy boibèkremy. Kaiboho idi betyybènykre kia ityytyby-di27Aridykreu rotèna mahadu Damsco-ò. Diarȳ, Deuxu rurutere tuu rarybereri. Israel aõbina rutȳȳnyre
Chapter 6

1kaiboho awimy atxitenyteri Israel hawa-ki! Kaibohoso awimy atxitenyteri Samaria hawa-ki, kaiboho Isarel hawa wedunihkȳmy atxitenyteri, kaiboho adèèrèny tahe ijoi ixiwiòhenadȳȳmy rexitòènykre! 2kaiboho marybèbènykre ijoi mahaduò: ‘betehebenykre Calné hawadi, irahudi boikre Hamare hawaò, irbi boikre Gate hawaò filiseu kia suò. Kua hawa-mahadu, aõbo ityhyrènyreri inyratyrèreny ȳda isurèni aõbo inihkyreri?3kaiboho tahe bityhybènyõkre iòholèmy rare aõbinahkȳò, kia tewinytènytèri bièlènybènykre bdèbina koki. 4Kia banquete adèèrèny awireny, tai boimy kia rynana wihkyki tai tule borony budoeni-dè!5kaiboho wiu tewinymyhytenyte rei Davi wsemy tii tai awimy rahamyhȳre harpa wna rirawyònyhyre. 6Biõbeny kia monaso-hkȳmy, biuhebeny kia delȳnyre òwy-hkȳ, uritrè kia hawaò workekõmy.7kaiki tahe kaiboho komy madybènykre ròtena hetoò hawa-rbi irehemy, tai ixyby ihoõkre banquete bdèsa. 8Deuxu rurutere-hkȳ tuu rarybere: -Diarȳ Samara hawa ariwahinykre iòdurèny mahaduò, tai tahe butumy riwykre kia itxi reakre. Diarȳ tahe wadònare Israel mahadu rexityhynymyhȳre-ki, ridónanymyhȳre ihètorèny.9Tai tahe kiamy rutyynykre, dèbò ituèmy rȳikre-wna heto-ki , rurukre butumy. 10kaa inyõ rakre itrasamy heto-rbi, kia rȳȳraxikre inyõ aõbo ratxireri irumy: inyõ ratxiõ? Ijo rirawyònykre: ‘ kore, ratxiõre.’ tai tahe rarybekre komy: ‘ rybeõmyke! Deuxu nimy karyberenyõke!’11Tkièmy Deuxu rarybekre, butumy heto inihkȳ rȳira, tule iyja, butumy rykokre.12Ixinamy aõbo awaru rariake mynatyredi? Ȳda boi aõbo ritusinyke arado maò? Tiu tukeho aõkõ! Urile tahe kaiboho aõbo òbiti terahòrèmyhytenyte ibinabinaò. 13kaiboho iximy tawowydymyhȳtènytè Lobebar tehuteki kia iximy taxiwenymyhȳte tarybete: ‘iny rururèny òbiti Carnaim rbi ijoi ròtare.14Deuxu ruruterehkȳ, rarybere: -Israel ijoi mahadu, kia ijoi aritèónykre ritybynykremy kia ahawa, butumy kaiboho kia rbi kdòrarukre Hamate bdè rbi, ibòò rbi roireri, kia Arabá bdèo hkȳlè, iraruki kia roireri.
Chapter 7

1Deuxu rasimy wadee riteòsinyre: Deuxumy rabire sõemy sei riwinyre. Iòlò talòbròna rihere rahure tahe tuu relere asi umy-di. 2Sei tahe alòbròna rihumy rirore rahudi jiarỹ rarybere Deuxu-ò: --Adee tahe arexitòenykre, Deuxu txiolyhyinihe wadeereny mawòtòeke aijoi heka iaõkõre; timybohe aroirekre? 3Taraky tahe tiki rahorerere, my tahe rirawyònyre: — Kai aõmybo robina tuu releõkre. Heòty-my rarasinyre.4Deuxu rasimy wadee riteòsinyre iwitxiramy: tuu rabire heòty-di taijoi rahukre-my. Heòty tahe berohokỹ riteredỹỹnyre suu wesemy tule alòbròna rahure. 5Tai tahe jiarỹ rexitòenyre Deuxu dee: — Deuxu ixãwikelyhy! Aijoi heka iaõkõre; timybohe aroirekre? 6Taraky tahe tiki rirahorere my tahe rirawyònyre: — Kiahe tule releõkre. Debòna-my rarasinyre.7Deuxu rasimy wadee riteòsinyre kawesemy: tiki tahe kokresyna relemyhỹre bire-ki rỹimyhỹ ruruwe ribi-ki, tebònadimy rỹimyhỹ tebò-ki. 8Wadee tahe rỹỹraxire: — Amò aõmybohe tabiteri? — Debònamy! — rerawyònyre. Tii tahe wadee rarybere: — Wijihe ariteòsinykre waijoi dorihe òbitimy aõkõ rariamyhỹre: kokresyna ikòekòe relemyhỹre wesemyhe rỹimyhỹre. Waijoi dee tiu ixyby arawotòeõtyhy.9Butumy tahe rexihukre ixitòedỹỹna heto Israel su bedemy rỹira, wedu Jeroboaõ iriòre riòreboho butumy arihurenykre. Amò Amazia wana.10Amazia, matuari Betel ludu, Israel wedu-ò rybe riwahinyre Jeroboaõ-ò: — Amò heka bede umy riywinyreri kaa ijoiky ribi aòludumy. Irybe heka iòhãrureri iny hãwareny-ò. 11Myheka narybemyhỹde: “Jeroboaõ heka rurukre aõbina-ki, Israel mahãdu ròtenamy ralokre iwitxira hãwa-ki”.12Iribi tahe Amazia rarybere Amò-ò: — Karibi bohonykre, ityhydỹỹdu! Boosekre ahãwa-ò Judà taira rybe-di bohonymy mabekre. 13Betel hãwa-ki rybe-di ijoho ixãwikre, kaki dori wedu raxiwemyhỹre, ibutumyt hãwa hãwa tamy wii rotymyhỹre.14Amò rirawyònyre. — Jiarỹ iòwykõlemy rybe-di rahonymyhỹre; Aõ iòwydi ròtarerimy aõkõ. Jiarỹ tahe budoeni alòbròna wedu rare. 15Deuxu tahe riwawahinyre ixinamy arakremy ararybekremy irybemy Israel mahãdu-ko.16Tai tahe, bodoholakre Deuxu rybe-ò. Kai, Amazia wadee tarybeta kaki arotohodỹỹkõrekremy Israel mahãdu dee. 17Deuxu wanyrỹ tahe adee rarybekre: —“Ahãwyy heka uriurimy rexirahorekre kaa hãwa-ki, ariòreboho hãbu hãwyy heka aõbina-ki butumy rexihurenykre. Ahãwa heka wirareamy resekre hãwa hãwa wana. Kai tahe pagã su-ki burukre. Israel mahãdu tahe ròtenamy rirahukre iwitxira su-ò”.
Chapter 8

1Weriri bede ratymy rarasinyre. Deuxu rasimy wadee riteòsinyre aõnaõna: weriri roki tahe bederatysò rỹimyhỹ. 2Wadee tahe rỹỹraxire: — Amò aõmybohe tabiteri? — Sõemy bederatysòmy weriri roki! — Myhe rerawyònyre. Tahe wadee rarybere: — Bede heka rexihura Israel mahãdu-ò, rarosonyra heka, bederaty rasònymyhỹre wesemy heka rỹireri. Tiu heka waraky arirahoreõtyhy ixyby tamyreny. 3Tiu txuuboho tahe wiule rỹike hàre ibru sõemy rỹikre hetohokỹ-di rubu sõemy rỹikre, rubu ityhynaõlemy reakre aõtxile idi dehurỹikre. — Bodoholakre! Jiarỹ iòlò wedu nihikỹ tuu rarybereri. Israel mahãdu rexiòrarure.4Kaiboho tahe bodolabenykre sõemy iaõkõ mahãdu-di tesinymyhỹtenyte kaa bede-ki. 5Myhe aryberenyre: Ahãdu tỹmyra deysana rexihukeki awityhyke ijoi maixõmo-di rohonykemy! Sàbado (sebòò inatxi txuu) rexihukeki awityhyke! Ixybyle orotxu node-di (trigo) ijoi rohonykeny, iòwynihikỹmy raòwykre, rabòdỹỹrenykre. 6Ijoho rohonykre orotxu nõde binadile tamyreny. Iaõkõ mahãdu tahe tiu hãrele waa sohoji dori tiu riwyõtyhy. Tawyxiery-di tahe ixidi rowynyrenykre.7Tai tahe, iòlò wedu nihikỹ Israel mahãdu wiuna, rybe tyhymy rarybekre. — Tiu heka wanohõti rusaõtyhy waijoi tuu riwinyreki. 8Iòraru-ki tahe suu ramytatakre, tuu hãwadu mahãdu tahe sõemy rasỹbinakre bederyrymy. Suu heka raòwynykre tasỹ rabedekre Nilo bero wesemy.9Kia txuu tahe, ariwinykre txutyeule heka txuu ralokre, txulemy taheka bede rurunykre. Jiarỹ iòlò, wedu nihikỹ tuu rarybereri. 10Deysana tahe rubunamy arirahorekre; Wiu wesemy heka sỹbina rohonykre. Bedewomy, kaiboho heka tyky sinihikỹdi bexityybenykre bexi raterenybenykre. Hãbu tariòre rubu-di rahinymyhỹre wesemy masỹbinabenykre. Tesehyky tahe rexihukre.11Ioholemy tahe rareri rama arijaradỹỹnykre-ò hãwa hãwa butumy. Butumy rama reakre, rỹsỹna rexihura-ki aõkõ, bee, bee rexihura-ki aõkõ. Butumy tahe bedese wesemy Deuxu rybe raijekre. 12Tahe rekoakre Rubu aho-ò (Mar Morto) Rubu aho-ò (Mar Mediterrâneo), tasỹ rirahukre iraruwe ribi-di (ibnanawe) ribi-di, Deuxu rybe riijemy, tiu tahe itxi rekõaõtyhy.13Txiutxuubo tahe, weryrybo ijadòmatyhy bedesemy (rohõtibrekre). 14Samaria ritxoo tyhydỹỹdu mahãdu, ijõ mahãdu: — Dã deuxu tyhydỹỹdu” ỹda “Berseba tyhydỹỹdu”. Kia mahãdu heka taixi butumy rahukre tiu ixyby rỹiõtyhy. Jiarỹ, iòlò wedu nihikỹ tuu rarybereri.
Chapter 9

1Deuxumy rabire xiwena bire-ki. Tii rarybere: — Hetoti bihetenykre butumy heto raukỹkremy. Ixinamy mobo iwomy rỹireri tai tyre rejuxunykre. Mobo rahenykre tahe aõbinamy rakreu arirubunykre; inyõ heka rahenyõtyhy, moõ iruõtyhy. 2Suu wowo-txi rexirutàke hãrele rubu mahãdu hãwa-txi, iribile aritakre; biu-ò raòwynykre, iribile ariatàkre.3Iòludu mahãdu ròtenamy ridàrenykre wana, tuureny bede raywikre, butumy rexihurenykre. Idireny aretehekre, arimykremy aõkõ, arihurenykremy. 4Iòlò wedu nihikỹ butu ratyre, suu-ò terita, ramytatara, butumy tuhãwadu mahãdu rasỹbinare rabedewomy. Nilo bero wese heka suu biu-txi rare bede-txi.56Deuxu aheto biu-ki, rỹimyhỹre suu tahe biu rawetykynawo-ki roimyhỹre. Berohokỹ-ò tahe tanymyhỹte Tahe sutyre rejuxunymyhỹre . Iòlòhe kai awire!7Iòlò tahe rarybere: Israel mahãdu. Etiòpia mahãduy heka aweserenyle rerinanymyhỹre. Egito ribi atararenyre wesemy. Iwese tahe filisteu mahãdu retare uha kreta-ribi arameu mahãdu. Kir-ribi retare. 8Israel mahãdu-di tahe retehereri, aõkõre ihãwa bina, suu tyre ribi tahe arihurenykre; Butuhukỹmy aõkõ tahe israelita mahãdu arahukre. Jiarỹ iòlò, tuu rarybereri.9Tuu relekre arihitxinykre Israel mahãdu kyribi awi ibina mahãdu, iwese (trigo) rauatymyhỹre wesemy, ijõ rabinake deramy. 10Butumy rexihukre tibo waijoi iaõtaòta sõe aõbina-ki, tii mahãdu narybemy nỹimyhỹde: “Deuxu deewimy tahe tiu aõbina ijoi dee releõtyhy”. Sõemy deysana takotxi Israel mahãdu dee.11Iòlòwedu nihikỹ rarybere: — Tiu txumybo tahe, ixybyle ariwinykre Davi ryna tyby, heto tyby wesemy rejuxunyre heto weti tahe ariywinykre arilamadỹỹnykre ibinamy roire ribi, juhu roire wesemy roikre. 12Waijoi tahe Edõ sumy aõbo rỹira butumy ritakre ihãre hãwa hãwamy rỹira ribi tule. Tuu heka ariwonyrenykre relekremy. Jiarỹ, iòlò, wedu nihikỹ tuu rarybereri.13Itxu tahe ioholemy rareri kiau tahe (trigo) aõwesele raymynykre aõwesele rahekre, uva tahe sõemy reotekre aõwesele rasonykre rahekre raruỹdỹỹkre. Sõemy tahe reotekre uva-ò, iruỹ tahe ixidee wilemy reakre, bero wesemy.14Waijoi tahe ròtena ribi aritaka tasureny-ò ariwebuaresedỹỹnykre. Tii mahãdu tahe ixyby hãwa riywinyrenykre ibinamy noimy rare ribi tai rahãwanyrenykremy. Uva tahe rioworunyrenykre ibemy riõmy roirekremy; iraty riherenykre tatòbòrenymy. 15Waijoi retòbrònyre tamyreny suu rewahinyreki, tiu tahe tii mahãdu iribi rohonyõtyhy. Jiarỹ, iòlò awedureny, tuu rarybereri.

Obadiah

Chapter 1

1Ka heka rybe Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre rare Obadia dee, Edõ hãwahaãkỹ bededỹỹnanamy. 2Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Edõ dee: “Diarỹ arawinykre hãwa hãwa tyhyõmy, kia inyõ aratyhynyõhyykre.3Aixityhytyhydỹỹnana arabònyre. Kai mona urahãkỹwoki tahãwanymy atximyhỹte, hãwalò rariehekỹ-ki, iurenana tahe myỹ tahõtinyte: “inyõ heka timy riwaatyõtyhy karibi.” 4Kia ihãremy kai irariemy tuòmyhỹte nawiihikỹ wesemy kiata asi tewinymyhỹte taina mahãdu ykyki, kia diarỹ kua iribi adiatykre.5Tiu wasidu mahãdu rehemynymyhỹreu ru-my, kia riwymyhỹre aõbo tamywityhyle. Tiu inyõ mona besò raty (vinho) ritòhemyhỹreu, kia ikiemy ijõ ririhyymyhỹre iraty iòki. Ka aòludu mahãdu tahe arahurenyre ibutuhyymy! 6Edõ iny mahãdu , ibutumy aaõnareny wasinamy rekoarenyre; ibutumy atyhydỹỹnareny riwymy ròirenyre.7Aijoireny abiòwarenyle arabònymy arasỹnyrenyre kia arateònyrenyre ahãwareny òbiti-ribile. Iny mahãdu-wana kai bede teywinyte aõbinabinaõmy atxibenykremy kia tahe asureny ixideereny rimyrenyre. Abiòreny tyhyhykỹmy ratximyhỹrenyrele heka bede riywinyrenyre aòludumy. Tii boho raryberenyre: “Edomita mahãdu heka iitxỹtereny roire!” 8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Tiu txubo diarỹ Edõ arirarytxynykre ibutumy ibedeery mahãdu arihukre; kia inyõ ibedeerymy ratxiõhyykre ihãwarenyki. 9Temã sodadu mahãdu brebumy ramytàtarenykre; ibutumy Edõ woudu mahãdu rururenykre.”10Deuxu Tyhyhykỹ rarybere Edõ iny mahãdu dee: “Kai boho aõhỹỹhỹỹmy tesỹnytenymy terubunytenyte aseriòrereny, Ijaò rioreriore boho. Iurenana heka kai boho bexihubenykre, kia aõnaõna binahãkỹ ikiemy aherenykihyyle rarekre. 11Kia aòludu Jerusalë ijòtòbònareny-di rehureu, kia hãwa-ò ralore ibutumy aõnaõna tyhyhykỹ ritare, kai boho tahe tuu aõmy tahõtiyreõhyytenyte. Ibedeu iwitxira mahãdu nii ritarenyre bedeu kia mobo iaõnareny tyhyna-di ratxikremy, kai boho iyrybutyhyle tewinytenyte.12Kai boho heka taireny mabedesabenyke aõkõ toite, aseriòrereny Juda aõhỹỹmydỹỹnana-di; kia awityhymy idireny itxererenyõmy kia tii boho rexihurenyre bedeu; uritre idireny bisinybenyke aõkõ kia tii boho aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenymyhỹ bedeu. 13Kia waijoi mahãdu wasỹ mahãdu rabòdurenyreu, kai boho Jerusalë-ò birònybenyõkewihikỹle, kia mabedesabenyõke wihikỹle iaõhỹỹhỹỹmydỹỹnanareny-di. Kia tii boho aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnymy rabòdurenyre bedeu, kai boho heka iaõnaõnareny biwòbenyõke wihikỹle; 14Kia biroodunybenyõke wihikỹle irubudỹỹrenymy kia taixiwòtenareny riemyhỹreny bedeu, kia tureny belyybenyõke wihikỹle iòludu mahãdu deereny, kia irumy rihenyrenyre mahãdu.”15Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Kahe rehemynyreri txuu itxuu diarỹ ibutumy hãwa hãwa mahãdu aõhỹỹhỹỹmy arisỹnyrenykre. Kai boho tahe Edomita mahãdu biòwynybenykre aaõnaõnareny binahãkỹreny-di; kai boho tuu tewinytenyte iny witxira deereny kia iyrybutyhyle adeereny relekre. 16Wainy mahãdureny heka inihikỹmy aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenyre rarytxyna-di wabde ratòòtyhyhykỹ-ki. Ibutumy hãwa hãwa ibirerenymy rỹimyhỹrenyre aõhỹỹhỹỹmy rutỹỹnyrenykre rarytxy ahỹỹmy ihãremy tesemy; kia rararytxyrenykre kiata riõrenykre.”17Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Ka Siaõ bede ratòò-ki, hãwa tyhyhykỹ-ki, iny mahãduõ rahenyrenykre. Israel iny mahãdu ixybyle isureny ijõdikre kia diarỹ tamyreny rewahinyre. 18Juda iny mahãdu Israel iny mahãdu kia heka heòty rade wesemy ratxirenykre. Tii boho rahurenykre Esau rioreriore bohoreny, iwese heòty riròmyhỹre wesemy horaru; Edomita mahãduõ rahenyrenyõtyhykre. Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ tuu rarybere.”19Israelita mahãdu Juda iraru ludu rimyrenykre Edõ hãwahãkỹ, ka Juda tya bedeki rasỹnymyhỹrenyre tahe fitisteu hãwa rimyrenykre. Israelita mahãdu rimyrenykre Efraĩ hãwa kia Samaria hãwa, kia Benjami iny mahãdu rimyrenykre Gileade bede.20Ka brejumy radyrenyre mahãdu Israel hãwa-ribi iwitxira bede-ò kiata ydòòsedenykre rimyrenykre Fenícia bede bede kia Sareta hãwaòhòkỹle, ibràra weribi-ò, kia Jerusalë-ribi radyrenyre kia Sefarade-ki natximyhỹdenyde rimyrenykre Juda iraru weribi ludu bede. 21Deuxu iny mahãdu, ròtarenymy raòwònyrenykre Siaõ bede ratòò-di kua-ribi tahe riwedunykre Edõ iny mahãdu. Kia Deuxu Tyhyhykỹ tahe iIòlòrenymykre.

Jonah

Chapter 1

1Kia Deuxu rybe nade Jonasi-ò Amitai riòre wahe myy: 2Bexiywinykre Ninive hãwahãkỹ-ò makremy, Kia tahe irahireny mahinykre, kiemy Dori iaõòtaòtareny wadeehekỹle raòwònyra. 3Jonasi rexiywinyre, Kia tahe Deuxu-ribi rexiwokremy Társi hãwa-ò; kia tahe Jòpe-ò rare, kia ta Bera Heòty-txi reare Társi-ò rakremy roimyhỹ-ò; kia tanonana riòwynymy tamy runyre Társi hãwa-ò rakremy, Deuxu-ribi irehetyhytyhymy.4Ka Deuxu tahe bero nihikỹ wetyakile yhy debure nihikỹ-di rimyre, kia tahe yhy debure inihikỹmy reare bero wetyaki, kia Bera Heòty ruaruakremy iòhòtyhylemy roimyhỹre. 5Tai tahe Bera Heòty jura ludu mahãdu sõemy ruberumỹhỹreny, kia iny sohoji sohoji tadeuxureny-ò rahinymyhỹreny, kia aõnaõnahyna Bera Heòtyromy rỹimỹhyre-di bera-ò rehumyhỹreny Bera Heòty rawetarikemy. Jonasi tahe Bera Heòtylòru-ò resemy tai roimyhỹ; kia tahe tai rõrõtyhyhykỹlemy roimyhỹre.6Bera Heòty wedu rare Jonasi-ò rarybekremy, tamy rarybere: “Aõhewe tatỹỹnyteri?”, kia adeburemy tamy rarybere, “timykiwe kai urile tarõmy taiteri, kawese bedeu? Mynyike aDeuxu-ò marybeke txibo tii inydireny rexiwobrunymy iny rihedỹỹnyrenykemy!” 7Iwana wana tahe Bera Heòty juraludu mahãdu tabedeòrarudỹỹdureny rieryrenykremy rexiywinyrenyre, momybo iDeuxureny radònyrerimy rieryrenykremy, tai dori yhydebure nihikỹ reareri. Jonasi-txi heka rekoarenyke!8“Aõwe kai tewinyta?”, ritỹỹraxinyrenyre, “tai yhydebure nihikỹ inyhudurenymy risỹnyreri? Mobo tate? Aõbo aaõmysỹdỹỹnare? Tibederibibo tateri? Tibo asure, aõbo aixỹjunare?.” 9Jonasi rirawyònyre: “Diarỹ Judeu rare; Deuxu-my rerinanymyhỹre, Deuxu biuludumy, tii heka suu bero-wana riwinyre.” Tai tahe Jonasi Bera Heòty juraludu mahãdurenyko relyyre Deuxulau rexiwòrerimy. 10Kia heka Bera Heòty juraludu mahãdu roholarenyreu werymy rekoarenyre. “Aõherekibo tahe kia wesena tewinyte?” rirajuarenyre.11“Aõhebo tahe arasỹnyrenykre yhy debure ixawikremy?” Bero nihikỹ tahe ire raybònymyhỹ. 12“Bero nihikỹ-txi wadi behubenyke”, Jonasi rarybere, “kia tahe ixybyle ixawikre. Diarỹ dori rexieryreri waiòraruki yhy debure nihikỹ reareri.” 13Kia wana-wana tahe Bera Heòty jura ludu mahãdu ranarihinyrenyre ibutumy tarurureny-wana, beàti-ò ròròrenykemy, kia tahe ròròrenyõhyyre. Kia heka aõni isira rare yhy debure-wana ijesu!14Tai tahe Deuxu-ò rexitòenyrenyre, Jonasi Deuxu-ò. “Deuxu uritre warubudỹỹrenyõmykre hãbu òraruna òraruki, uritre wamynyrenyõmykre irubudỹỹna-di, kiemy dori diarỹ boho waòrarureny ihoõre, aõherekibo iny debure nihikỹ ityre resera, kai teeryteri.” 15Irahu-di tahe Jonasi rimyrenymy idi rehurenyre Bero nihikỹ tya-ò, kiemy dori inihikỹmy yhy rebonymyhỹ, kia tahe yhy debure ruhure! 16Bera Heòty juraludu mahãdu ruberurenyre, Deuxu aõhe risỹnyrenykelau. Kia tii boho tuu rerinanyrenyre, kia inatyhymy raryberenymy rewahinyrenyre.17Ka Deuxu tahe tiu aõkõ riwyre tai utura nihikỹ ratximyhỹre-ò Jonasi rirỹsỹkremy. Kia inataõ txumy inataõ rumy Jonasi uturawo-ki bede riere.
Chapter 2

1Tai tahe uturawo-ki Jonasi Deuxu-ò rexitòenyre taDeuxu-ò: 2“Bedeòhỹtỹna binahãkỹ-ki Deuxu-ò raryre riwawiòhenanykemy rexitòenyre, kia tii rirawyònyre. Kia diarỹ rubuna ijò-ki watximyhỹu raryre, kia waDeuxu wairy-ò roholare!3Deuxu wadi rehure Bero nihikỹ sỹy-txi; kia tahe sỹy-txi reare, kia tahe Bero nihikỹ ybòle riwahetynyre. 4Tai diarỹ myy rarybere: Deuxu riwahitxinymy riwateònyre. Kia aõbo tiu bedeu adòòselekre aõbo ibede wiwihikỹ-ò?”5Ybò nihikỹ rawo-txi sỹymy reare, kia rubu aõhewe ini riwamyre. Kia bee watyre raratobore. Oteti berawomy rỹimyhỹre waratimy rỹterỹtenyre. 6Kia hãwalò rawoòhòkỹle rehemynyre, Bero nihikỹ sỹy-ò. Diarỹ Deuxu riwahitxinyre iny irumy rỹimyhỹre-ribi, kia tahe brejuna heto-ki raremyhỹ rubu mahãdusu-ki. Tai waDeuxu, rubu mahãdusu-ribi riwatare!7Kia diarỹ wararòsòna ibutumy reenodỹỹnyre, kia tahe ixyby Deuxu-txi wanohõti reare, waixitòedỹỹna òbitinatyhy-ò tii roholare tabedewihikỹ-ki. 8Kia iny deuxutyhy aõkõ rityhynymyhỹre, kia urile rexibònymyhỹre, aõtxi Deuxu aõnaõnawiwi riwahinymyhỹre rimykewihikỹle ririmyhỹre!9Kia tiu ixyby iwitxira deuxu watyhydỹỹõna, ka Deuxu òbitile tahe arityhynymy ararekre! Timybo tahe Deuxumy areàlàkre aõnaõna wadee riwinyreki? Kia heka ibutumy arityhynykre aõnaõna riwahinyre diarỹ rewinyre, kiemy dori Deuxu sohojile ibedeerymy wahedỹỹdure.” 10Tai tahe Deuxu utura-ò rarybere ỹnyra ubetya-ò Jonasi-di rahyloikremy, kawesemy tahe tuu rutỹỹnyre.
Chapter 3

1Irahudi tahe Deuxu ixyby Jonasi-ò rarybere myy: 2“Makre Ninive hãwahãkỹ-ò, kia tahe tai hãwadu mahãdureny-ò biteòarinybenykre, rarytxyna aõhỹỹmydỹỹna iòludurenymy kanakremy, iwese diarỹ adee rarybere wesemy.” 3Kia tahe Jonasi rityhynymy rare Ninive hãwahãkỹ-ò. Ninive heka kia iny inataõ txumy bede rieke iny ibutumy iwerura-di rariakeki.4Kia komy ralore rahudi hãwa-ò, kia Deuxu rybe-di ijohona riòrarunymy idi rohonymyhỹ, kia hãwaki hãwadu mahãdu aõhỹỹmy rutỹỹnyrenyre. Jonasi iny mahãdureny-ò rirajuamyhỹ tamy rotyrenyreu: “40 txumy bede rimykreu Ninive hãwa rexihukre.” 5Iny mahãdureny Jonasi rybe rityhynyrenyre, kia tahe renareherenykremy rexiywinyrenyre. Ibutumy iny mahãdu, kia Iòlò, kia iny iaõkõmy rỹimyhỹrenyre dorile ỹnyde sau tyby-di rexityynyrenyre , tyy iyxemy rỹimyhỹre-di, kia heka aõmau iny riuhemyhỹre bederyry nihikỹ rỹimyhỹreu.6Kiemy dori Ninive Iòlò roholareu Jonasi rarybemyhỹu, kia tarynana-ribi resere, kia tatyytyhy riwiurònyre, ỹnyde sau tyytyby-di, kia tahe brybytyrele runyre. 7Iòlò taijoi mahãdureny-wana myy rybe riwahinyrenyre ibutumy hãwa-ki hãwadu mahãdureny-ò: Ino-õ, iròdu iròdu dorile riroxike aõkõre, kia bemy tule riõke aõkõre.8Ibutumy ỹnyde sau tyby tyy-di rekexihetynyrenykre, kia tahe rikirajuarenykre Deuxukoki, kia tary binahãkỹ, tadebure riixawidỹỹnykremy. 9Kawese-ki mobo tahe rieryke txibo Deuxu inyboho riwahinyrenyke ixyby rakatxirenykemy, kia aõhe-wana ikyaratyhymy inoõna inyhudurenymy.10Kia Deuxu tuu robireu, ixiweribi-ò ririre tuu riwinykremy ratximyhỹ-ribi, kia tabededỹỹnana riixawidỹỹnyre, Ninive hãwa-ki hãwadu mahãdu hudumy rexiywinyre-ribi, kia tahe tuu riwinyõre.
Chapter 4

1Deuxu tabedỹỹnana riixawidỹỹnyreki heka Jonasi sõemy iwoxi roburobure. 2Tii Deuxu-ò rarybere iòraru-ki: Kia heka tuhyy rahõtinyre tuu biwinykremy, waDeuxu, diarỹ wasu-ki raremyhỹu, kai wadee tarybete kotyhymy , ka-ò anakremy. Tai heka Társi hãwa-ò nanahenyde. Diarỹ heka araeryre Deuxu wihikỹ atximyhỹte, inymy teàlàmyhỹte, kia irehemy iny teraòmyhỹte, kia sõemy inymy terinanymy atximyhỹte. Diarỹ heka reeryre abededỹỹnana huduna, kia iny mahãdu tai irutaõmy rexiwitxiranymyhỹrenyre. 3Aõkerỹbo Deuxu biwarubunyke. Diarỹ heka arurukemy watximyhỹre, warumy watximyhỹre-ribi, kiemy dori aõ wawidỹỹõna aõhe bede rutỹỹnykeki.4Tai tahe Deuxu Jonasi-ò rỹỹraxikre: Tai aõbo adee awimy mabekre kia wese-ki? 5Jonasi cidade-ribi ròhònyre, kia tahe rirawyònyre kia Ninive txuòlònaweribi-ò runyre. Tai tii taixiwòtenamy heto ixidee riwinyre bederade iru-di, kia ta ihãremy ròraòmy ratximyhỹ aõhebo hãwa rutỹỹnykemy rariòmyhỹ.6Kia iheto iixiwòtena bederade iru bedetòtee rirubudỹỹnyreu, Deuxu alòbròna tamy wymy riumydỹỹnyre, kia alòbròna iru ubròrò-ki Jonasi tai ratxikremy. Kia tamy tuu riwinyre tai ibedesatyhymy ratxikremy. 7Ka Deuxu tahe tamy ijare riteònylere! Biurasòtyhymy tahe ijare alòbròna raruti-ki rahylòirenyre, kia rarubumy rarehyy tahe rurure.8Tai ta txuu ratòteereu, Deuxu yhy tòtee nihikỹ riteònyre, kia heka bijiu-ribi nade; kia txu tòtee nihikỹ Jonasi rati rihetenyre, kia rõhõtibremy roimyhỹ, rurukremy rexitòenyre! Tii rarybere, “Rubu heka awityhyre kawese-ribi.” 9Deuxu Jonasi-ò rỹỹraxire: Kai heka òbitimy awoxi roburobureri, alòbròna rururakile aõbo? Kohe, Jonasi rirawyònyre, “diarỹ òbitimy wawoxi roburobureri, kiemy dori arurukemy watximyhỹre!”10Taita Deuxu rarybere: “Kai heka ixi-di sohojile tawobrumyhỹte, aõherekibo tahe ahãwaludu mahãdu rexihurenyre, kia raaõmysỹdỹỹnyõhyyre aõ ixidee rimyrenykemy, tii tahe tiu alòbròna-ribi iòlòõna iòhòtyhylemy rarubumyhỹke! 11Aõherekibo tahe kai hãwa nihikỹ-di arawobruõkremy tarybete, Ninive hãwa wesena, 120000-my iny sõe bedeluru-ki rỹirenykremy, ibutumy tairòdureny-wana.

Micah

Chapter 1

1Kaa heka Deuxu tarybe wihikỹ riwahinyre Mikeia-ò, kia Moresete hãwãhãkỹludu-ò. Mikeia heka retehemy raremyhỹ Xamaria hãwã tyhynadi tule Jerusale tiubo Jotaõ bedewehikỹle, Akai e Ejeki, Juda hãwã-ki.2Boholabenykeỹ, ibutumy, ywimy ibutumy kaki sỹdu mahãdu! Tii heka rarurunykre aweribireny aõkõ taheto-ki biu-ki, tule raryberakre. 3Tii rubehekre titxibo rasỹnymyhỹre ribi tahe rariakre hãwãlò tyredi. 4Awa rawo-di, hãwãlò riõkre iwese iny heòty-di tebora rahumyhỹre wesele. Tahe bede raraykre, kia beora wesemy tahe riokre ityatxi.5Kia heka inatyhymy rỹikre aõherekibo Israeli mahãdu rexiòrarunyrenyreki tule Deuxu ribi rexihitxinyrenyreki. Mobo tahe iòrarure ixyby Israeli mahadu; Tule Xamaria mahãdu! Mobo tahe ierysydutymy ratxikre suritxoo òwodỹỹdumy Juda òraru-ki Jerusale mahãdu.6Tai tahe, Deuxu rarybere. — Jiarỹ ariwinykre aõtxile aõdibo Xamaria hãwã sõwemy ibinahãkỹmy ratximyhỹrenyre itynyhỹkỹlemy; ariwinykre kia bederaty uva làbrona wesemy. Ariwinykre kia mana ritynykre hãwã ribi hãwãlò rawotxi tule ihetoreny wararu Xamaria wararu riõkre. 7Ibutumy aõbo riteòsinymyhỹre ituekre, iaõnareny kia tai wiwana aõ ibinamy riwinymyhỹrenyre heto ariworonykre, ibutumy itxõnaõna mahãdu rirahukre hãwãlò binahãky-ò. Ibutumy tibo iubeweri-di riwyrenyre hãwyy uriurimy rỹira mahãdu owydỹỹna ijõ. Tahe heto luruhukỹ-ò resekre.8Tai tahe, jiarỹ arahinykre, arirajuakre txuberemy tahe bidiwona kedesekre tahe arariakre waubehetyõmy tule wademy, araõtxinymy ijoro wesemy tule tarurutyhymy arirajuakre txubreremy nawiie wesemy. 9Ihãre tahe tiu Xamaria mahãdu wotamonareny tiu reytenyõtyhy, riwinyre, rahure Juda tii Jerusale hãwã ribi iòhòmy, tai wasỹ mahãdu rasỹnymyhỹre. 10Tuu ijyyomy iny onodỹỹrenymy jate-ò, irutere ahireny orarudỹỹmy. Bete-Lifra mahãdu sulemy rexirahoremy bededỹỹnana ibinatyhy deosina oraru-ki.11Xafimy sỹdu mahãdu, roirenykre tademy ixỹrumy tai ijõ mahãdu rỹimyhỹreò! Mobo Jaanỹ rasỹnymyhỹre mahãdu tahe uritere òlòõmy, tiubo bohobenykre Beti-Ejeò mahãdu ibru-ò, tahe bierybenykre tiiboho wiòdỹỹna riwahinyrenyõkre. 12Mobo Marotximy rasỹnymyhỹre mahãdu tahe sõwemy iny tamyreny rakemy rururenykre, iribi tahe Deuxu ibina riwinyre Jerusale iòhòmy.13Leakimy rasỹnymyhỹre mahãdu taawarureny riywinyrenyre ityti heòty hewomy rinykremy! Kaiboho Israeli mahãdu wesetyhyle tewinyta , tai tahe Jerusale mahãdu bedebinahãkỹ-ò ridyrenyre. 14Taita tahe heka Juda mahãdu, tureny rarybere aõherewe Morejete-Jati mahãdu. Mobo Akiibe mahãdu aõbohe debònamy roirekre Israeli wedu-ò.15Deuxuhe rarybere: Ariwahinykre Marexamy rasỹnymyhỹre mahãdu iòludureny debò, tahe Israeli mahãdu hãbu mahãdu rurutereheky (wedu) rexiworenykre hãluukỹ-ò kia iòhòmy Adulỹhãwã ribi. 16Juda mahãdu aradereny biorobenykre tule rawelyramy marasybenykre kia bedewona kanakrekoki; iribi tahe ariorereny aluunadutyhyreny ridyrenykre wetxumy irehety-ò asyrenyribi.
Chapter 2

1Kia rỹirenykrekoki rudi-u tahe juhule riywinyrenyre rahurenykremy tule riywinyrenyõkre ijõ mahãdu. Kia tahe tiiboho rutamanyrenyre aõbo riwinyrenykre hyy iraykyrenyre tiiboho heka iruruterenyre. 2Tiubo aõbo riwyrenykremy rõtõtinymyhỹrenyre suu aõbo da heto aõbo kia inatyhykỹlemy riwymyhỹrerenyre. Iny riywinyõhyymyhỹrenyre ijõ iny witxira tule rityhynyõhymyhỹrenyre aõtxile iny suu wedu aõbo aõtxile.3Tai heka Deuxu rarybere: Ariwinykre jiarỹ aditeonykre aõbinahãkỹ atyrereny resekremy, tiu iribi bihenybenyõtyhy. Tii aõbohe bededỹỹna aõhõkỹmydỹỹna kaiboho tiu maxiwedenybenymy biròranyõtyhybeny. 4Tiubo itxuu rehemynykreu ijõ ritxienykre rybe erysyna tyhyhykỹ adeereny rawinykremy bedewomy. Inyboho heka ibinatyhymy roire! Deuxu heka ritara inysureny inyribireny Tii ritare aõ inyhõrõreny riwahinyre aõ ritarenyre mahãdu-ò. 5Tai tahe tiubo inydeereny suu riwahinykreu rikitxuatxuarenykre Deuxu ritynymyhỹre mahãdu-ò, tiu heka kaiboho ijõ bitabenyõtyhy.6Tii boho mahãdu raryberenyre: Txioiny biyryke Deuxu rybedu mahãdu! Tuu ryberenyõmy! Tii dori inatyhymy rare Kia Deuxu riwinyke aõhõkỹmydỹỹnana inytyrerehy reseke. 7Kia aõbo Israeli mahãdu-ò raykarananyre? Tii aõbo tamyreny radònykre? Kawese heka tii iky reakre? Deuxu rarybere: Kaa heka warybe wihikỹ rewahinywãhãre iny mahãdu wihikỹ-ò. 8Kaiboho wahe,kia òludu wesemy, tamyreny tekoatenyte. Tahe hãbu mahãdu aõbina ribi riòaserenyre, biu-ò henadihyy rõhõtinyrenyre, tahe kaiboho tawasinytenyte atyyreny-di.9Kaiboho biteònybenykre ixiribireny aluunadutyhyreny hãwyyboho asỹrenyludu tule ariòrereny dela tiu aõwihikỹtyhy riaõtyhy kia tuu rarybere. 10Karibi rahònyrenyre! Tahe ròirenyre! Kia suu tamy boibenykre-ò aõki tai bexielehynybenykre aõ ihoõki awihikỹmy. Kaki tahe sõwemy iny ijõdikre iny òbiti-õ tule iixỹrutere. Kia sõwemy aõnaõna ludu kynyikre sõwemy. 11Deuxu rybemy rybedutyhy tuu riywinyre inydeereny tahe kia inydeereny Deuxu rybemy òbitimy aõkõ rarybemyhỹre ruilemy, mona besòhòkỹmy ibexibeximy rikiõmyhỹrenykemy rarybemyhỹrenyre inydeereny.12Deuxu rarybere Israeli mahãdu-ò. Jiarỹ ibutumy arabutunyrenykre aõbo akireny rasiranyreri tule anadydenykre kia suu adeereny tuu rarybere-ò, kia Deuxumy rybedu mahãdu budòeni rihimy ramyhỹre ibyrena-ò da iòtilyreny-ò. Kia tahe ixyby hãwãkỹ rexiorykre sõwemy iny-di tỹxihikỹlemy roikre. 13Deuxu kidiraynykre inydeereny ryy tiiboho riòlònyrenykre aõ tamyreny ròhònyõhyy bedebina tiiboho heka hãwãhãkỹ ijòtòbònadile riòlònykre. Wedu Deuxu heka ikoreny rakre ehekile tiiboho roikre.
Chapter 3

1Boholabenyke ijoi mahãdu tule hãbu tyhyhykỹ Israeli ijoi. Kaiboho bierybenyke tyhyna. 2Kia tahe rayranymyhỹrenyre iny weò tahe hãbu bina luurenyre. 3Kaiboho biròbenyke waijoreny, waijoi detyy tule bisihebenyke iderenytyy biròbenybenyke iti tule ide bitxuatxuabenyke - txurasòmosòmomy, tahe heramy bidebenykre idereny.4Anakre tiubo kaiboho wamy beàlàbenykreu Deuxumy, tahe tiu aratyhynyrenyõtyhy; Kaiboho tewinymyhãtenyte aõbo ibina, tai tahe tiu aexitoedỹỹnareny-ò aroholaõtyhy5Deuxu rybedu riitxenanymyhỹre ijoi. Kia tamy riòwynymyhỹrenykemy tahe ritidemyhỹre aõ awihikỹ-di ratxirenykemy, tahe tamyreny riwahinymyhỹre aõbinaki ròtarenyõke ritidemyhỹre. Tahe Deuxu rarybere Kia Deuxu rybemy rarybemyhỹre mahãdu-ò. 6Aõhe wana aruereny turumy kaiboho betebenyke, aõhe wana tule ityytyby tule turumy adeereny relekre. Kia txuu loosona riõkre aribireny, kia bedeluruhukỹ atyrereny resekre. 7Aurerarumy tainyhe marybeke aõbo rỹikremy kia itomora mahãdu timybo ryirakre ixỹrumy aõbo. Aõkõre tiiboho kiditadenykre irawyona Deuxu ribi tai tahe tiiboho roirekre ityhynarenyõhy.8Kia jiarỹ watxireri ule, Deuxu tyytybytyhy wadee ruruna riwahinyra, luuna rurunahãkỹtule rurutere iny aritamyhỹkemy iòraru ribi iaõnaõna binabina ribi Israeli mahãdu.9Boholabenyke, ijoi koludu mahãdu tule hãbutyhyhykỹ Israeli ijoi. Kaiboho akyreny tamyreny reamyhỹre aõbo awi tewymahãtenyte bedewihikỹ-ò. 10Kaiboho tewinytenytere Jerusale hãwã wihikỹmy, kia heto ityre-ki relemyhỹre ijòòmy ityhynyõmy kia bedebina hãlubu-di. 11Hãbu mahãdu tyhyhykỹ Jerusale mahãdu reòbyrenyre iubeweri-ò kia riywinykre bededỹỹnanaywina, kia xiwewahidỹỹdu mahãdu ributunymyhỹrenyre rybe tuu roimyhỹremyna ròerydỹỹnymyhỹrekemy. Kia Deuxu rybe rybedu mahãdu riwinyrenyre òwydỹỹ rybe erysydu mahãdu biu-ò.12Tahe ihãrele tiiboho reòbyrenyre Deuxu rybe wiòdỹỹna ritarenyre. Tiiboho raryberenyre; tiu inyõ aõbina rỹiõtyhy aõrekibo kia Deuxu inyweribireny ratxireri. Tai tahe , aõrarurenyki, Jerusale rexirahokre mana sõwe hekymy, Xiaõ hãwãlò su rirahorekre bedero su wesemy tai ryimyhỹre Deuxu rybena heto rexirahorekre bedeyxemy.
Chapter 4

1Kia biu-ò tahe Deuxu rybena heto irarie tyhymy butu ribi rỹikre, kia rỹikre ibutumy hãwãlò ribi. Ibutumy hãwãhãkỹ ribi tamy reakre.2Tahe tiiboho kanarybedenykre rkaõwonyrenyke Deuxu hãwãlo-ò rikoirenyke Israeli Deuxu rybena hetoo tii inyboho rierynanykre aõbo rikiwinyrenykremy, inyboho rikiriranyrenykremy irydi. Tai tahe Deuxu dohodỹỹna kanakre Jerusale tule Xiaõ hãwãlomy inydee kanarybekre. 3Tii heka itxeredu tyhy ratxikre ibutumy inydeereny tii tuu ritidikre ibutu irehemy rỹira mahãdu tuu rarybekremy. Tiiboho rexirahorerenykre tebonareny mabese rarahoremy etõriorireny irarubumy. Tiu heka bedebede mahãdu aõbina riwinyõtyhyreny tule tiu rexiywinyrenyõtyhy ixyby aõbinamy.4Tiiboho heka awimy ratxirenykre iny sohoji sohoji rexielehynykre ywimy alobrona oworu oraò da tawidỹỹbededỹỹnana bire-ki aõbo. Kia heka irybe rare. Deuxu ruruterehekỹwahe. 5Iwitxira bedebidi mahãdu reàlàmyhỹrenyre rityhynymyhỹrenyre tadeuxureny tahe, inyboho Deuxu ruruterehekỹrityhynymyhỹrenyre tuu inyboho reàlànymyhỹrenyre irybe rikeobymyhỹreny tuu raktximyhỹreny.6Deuxu rarybere: Tahe kanakre bedetyhy iu tahe jiarỹtamyreny anarybekre tibo aõhõkỹmy rutỹỹnymyhỹmahãdu-ò kia jiarỹaõhõkỹmy resenyrenyre mahãdu-ò, tiubo ritare iaõmydỹỹna ribi. 7Anadykre ixyby abede ribi irehe ribi ibutumy aõbo irumy tahe ariwinykre ijõ sỹdumy iruruterehekỹmy. JiarỹDeuxu bede ariywinykre Xiaõ hãwãlo-ki, tahe kia wamy reobykre wana tuhyy rarekre awimy, tule tiiboho wahõmy roirekre ixybyle. 8Ei Jerusale, tiludubo jiarỹrare, budoeni-di itxeredu idireny retehewãhãrereywinywãhãre wamahãdu adoosekr e hãwahãkỹtyhy-ò bede webro ribi, hãwahãkỹwihikỹ-ò Israeli hãwa.9Jerusale, aõherekibo kai tabuteri tii hãwyyreri wana uladu desemy robureri? Aõrekibo kai aõbo ahãwa wedu ihoõre da rybeywisidỹỹdu aõbo ituerenyre? 10Jerusale, bidiwiyke txubrere tule rajua tii hãwyy ratxireri loosona riwahinyreri, tahe kaki sỹdu mahãdu rohonykre bedero su-ò rasỹnykremy iribi tahe roirenykre babilonia hãwa-ò. Kia tahe Deuxu kiditadenykre, ritakre ioludu ruruterehekỹribi.11Sõwemy bedebede mahãdu rexibutunyrenyre kia Jerusale hãwa hudumy. Kia rarybere: “Jerusale ijoi rahukre aõ tai rariõhyykre”. 12Tahe tii rieryõrenyre tii Deuxu bede riywinyremy timybo rõhõtinyremy. Rieryõrenyre tii rexibutunyrenyre ihudurenymy, kia mai ru wesele aõhebo iny ributunymy risykremy tule kia todeura tyy iny ributunymyhỹre wese.13Tahe Deuxu rarybere: Jerusale hãwa mahãdu, bitamanybenyke biorybenyke aõludureny. Jiarỹadeereny ruru ariwahinykre broreni hãbu iodi woma wesuru terehekỹtule hãwo lyby. Kaiboho mahubenykre sõwemy iny wade bidiwahibedeny, ibutu bedebede Deuxu rare, tatyhynareny tiiboho ritarenyre tarurutererenymy.
Chapter 5

1Jerusale mahãdu bexiywinybenyke kaiboho bexihedỹỹnybenykemy kia aòludureny ahãwãreny rirurawonymy ratxirenyreri tiiboho Israeli wedu iòlò rubudỹỹmy ratxirenyreri.2Tahe Deuxu rarybere: Bele-Efrata kai hãwã iyja- ò tate Juda hãwã-ki. Tahe ariwinykre ahãwãrenyyribi heka ijõ ròhònykre Israeli wedu iòlòmy ratxikremy. Tii heka juhuu rybena heto riòrunyre riokore-le rarekre juhuu ihetxiutyhy mahãdu irehetyhyludu. 3Deuxu riwahinykre Israeli mahãdu iòludureny debò wo-ò tuhyy tureny rasaõsaõmy roirekre tiu hãwyy riòre reakreu hukỹle tahe tii tamyreny loosahãkỹ riwahinykre. Tai tahe Israeli mahãdu heka rotena-ki iny rỹimyhỹre wesemy roiremyhỹ iribi tahe kidexibutunydenykre kia Su Wihikỹtamyreny ritidire-ò.4Kia wedu iòlò kdobikre kia aõbohe deuxumy rybedu wamahãdule rare, riwedunymy tarurumy tahe Deuxu tahe tamy rawihinyre tanimy, tabedeywinatyhy Deuxu riwahinyre. Aijoi tahe rasỹnyrenykre iijesedudimy kia heka tamy rehemynykre tarurumy irehetyhytyhymy bedebina ribi. 5Tahe kidiwykre aõwityhyhykỹ. Tiubo axiria mahãdu iny hãwãreny rihurenyre ròtarenyre iny rurureyribi, inyboho tahe rikiteonyrenykre hãbu ruruterehekỹ tiiboho wana resurenykremy.6Tiiboho Neroji mahãdu hãwa-ò rirònyrenyre, kia heka rare, axiria, tahe rotarenykre. Kiamyre heka, tiubo axiria mahãdu inydeereny raaõbinamy renykreu inyhãwãreny-ò tahe inywedureny inyboho kidihedỹỹnykre. 7Israeli mahãdu tahe iruhyy roirekre kia iny iwira mahãdu- ò tamyreny nonoe kiditeònykre isureny ò Deuxu riwahinykre, aõhebo biu alòbrònatyre resemyhỹre wese. Tiiboho rawinyrenykre Deuxu riwiòhenanyrenyraki aõ inymy aõkõ rawowydyrenyre.8Israeli mahãdu heka iruuhyy roirekre tuhyy iny mahãdu yki aõhebo iròdu deburehekỹ bederahy ludu wesemy, aõhebo iròdu debure itomora budoeni mynymy reamyhỹre tahe rimymyhỹre tahe riyreyrenymyhỹre tiu iny iribi rihedỹỹnyõtyhy. 9Kia wesemy heka Israeli mahãdu ròtamy ròrubydỹỹnymy roirekre ibutumy taòludureny rahumy roirekre.10Tahe Deuxu rarybere Israli mahãdu-ò. — Kia txuu, tahe arirubunykre aawarureny adibinanykre aaõbinareny ityti heòty. 11Adirikre ahãwãreny ibinatyhymy adehukre arurunareny-di.12Adihukre ãhàrireny tule aaõresydurenyõlemy beòbenykre. 13Adihukre kia iòtaòta rityhymyhỹre tule adeuxureny Baa-ò , tiu heka tuu beàlàbenyõtyhy awidỹỹnarenymy. 14Adihukre ibutumy adeuxureny deòsena asera-ki tule adihukre ahãwãreny. 15Wanonanamy, wahõrõtyhymy, jiarỹ adiòwynytyhykre ibutumy bedebede warybe rityhyõrenyre-ki wahe.
Chapter 6

1Boholabenyke ariwinykre-ò kia Deuxu riwinykre-ò aweribireny aõkõ rarurunykre. Myike, Deuxu dori adee riwahinykre rybewi aõkõ hãwalò hãwalò tule hãwalò rariehekỹ roholakre irybe-ò. 2Hãwalò dori bede wararu rare, bohobenyke kia ibinahãkỹ kanakre-ò Israeli mahãdu òludumy tahe tii aõbo ijõdire riwinykremy tii heka ibinahãkỹ riwahinykre Israeli mahãdu-ò.3Deuxu rarybere: Waijoi, aõbohe jiarỹ rewinyre òbitimy aõkõ? Sõwemy aõbo rewinywãhãre umyrehy? Bidirawyònybenyke! 4Jiarỹ anatadenykre Ejito hãwã ribi anahedỹỹdenykre uri taaõmysỹnymahãtenyte ribi, reteònyra Moseisi, Araõ tule Miriỹ-di riyrubunymy rakremy aõ tai ijõõhõdi. 5Waijoireny õhõtireny itxi reake kia Balake, wedu Moabi riwinyre aõludurenymy kia Balaõ, kia Beti riòre wahe adee riwahinyre, ibutumy õhõtireny itxi reake aõ ròhònyremy kia tai tatxitenyte ribi ròhònyre Akaxia-ò tahe tule rehemynyre Giogaõ ò hãwãhãkỹ. õhõtireny lusaõmy tiu dori Deuxu tõhõti rusaõtyhy aõbo riwahire tarasana.6Aõbo tahe jiarỹ adisuhokre tiubo deuxumy areàlàkre-u? Aõbo adiwahinykre Deuxu biuludu tyhy-ò? Tamy aõbo adite òsinykre broreni riòre hãbu Deuxu-ò sohoji beòra tamy kedookremy. 7Kia aõbo Deuxu kedeysakre tamy budoeni sõwetyhy-di da bee awihikỹsõwetyhy-di aõ kedeysakre? Kia aõbo tamy wariore dela adiwahinykre xiwenamy reakremy waaõna binabina òwydỹỹnamy tule waòraru owydỹỹnamy? 8Tahe Deuxu riteòsinyre aõbo awi, tii rarybere kia widỹỹna inyribireny. Aõmybo ruruke inyboho rikiwinyrenyke aõbo òbiti inohõrõrenytyhy, kia wiiluumy sõwe tyhymy rikatxirenyke tule awimy ywimy òbitimy rikarenyke iny tybyreny-ò. Deuxu-ò wahe.9Deuxu rarybereri Jerusale hãwã mahãdu-ò, moõbo ibedeerymy ratxireri roholake tyhyna-di Deuxu tuu rarybereri. Tii rarybereri: Iny Juda mahãdu tule Jerusalemy sỹdu mahãdu boholabenyke. 10Iny bina mahãdu heto kia ityhy mahãdu rexibutunyrenyre iny òeòe mahãdu. Tiiboho riuherenyre urihixina òbiti aõkõ, ibinamy tai rahare.11Timy tahe jiarỹ iòraru arisuhòõtyhy tii dori ibinatyhymy riwinyre tule iutxietyhymy sõwemy ibinabina-di rare? 12Jerusale-ki hãbu iaõdi tyhy mahãdu sõwemy aõhõkỹmy risỹnyre, ibutumy tai sỹdu mahãdu ruihikỹ tule iaõnaõna mahãdu.13Tai tahe, jiarỹ reeryre aõhõkỹmy arasanynyrenykremy, aòrarunareny òraru-ki wahe, arahurenykre kaiboho. 14Kaiboho tiu byrena-di awihikỹ-di matxibenyõtyhy kiamy boibekre rama arasahyymy. Biijebenykre bibutunybenykre atyhynareny ihãreleta aõ akireny ijõõkre ijõõkre; kia aõbo biyrubunybenykre wana adihukre iwese aõbina-ki rehuwãhãrewesele. 15Bòbròbenyke ihãreta aõ birasỹbenyõtyhy; bisurusunybenykre ihãreta uweruny tahe tiu tamy bitehemynybenyõtyhy kia tiu biuhebenyõtyhy bewitxira bederatysõ tyre biriranybenykre, tahe tiu ibemy aworenyõna.16Kia heka ibutumy kynyikre aõhekibo kaiboho dori aõ ibinahãkỹ teryrymahãtenyte ibinatyhy kia wedu iòlò õri tule iriòre, wedu iòlò Akabe, itõhõdỹỹna heki tatximahãtenyteki wahe. Tai tahe, arihukre Jerusale ibutumy heka rexihukre tai sỹdu mahãdu wahe. Kaiboho heka ibutumy aõ akireny rariõtyhy.
Chapter 7

1Kia waribi! Jiarỹhãbu byretyhy rare tahe uritere tuu bederatymy rarunyre ibutumy lobrona figomy tule bederaty somy tomy tahe aõkõ ijõtxi reaõhyyre aõrekibo isona bedemy rỹimyhỹreu dori ibutumy risihimyhỹre. 2Ibutumy bedebedemy hãbu ibiti ijoõkre, tule deuxu rybe kidityhynoõkre. Ibutumy iwitxira rubu dỹỹle kanarunydenykre iny sohoji sohoji tarotenalemy rỹikre rotenawoki.3Ibutumy rexiywinymy aõbo ibina widỹỹmy. Hãbu ruruterehekỹtahe iubewerile riwahinykemy, bede erydu tahe kiale tamy rehemynymyhỹre bedeywinale kia iruterehekỹmahãdu tahe timybo tamyremy riwahinykremy rõhõtinymyhỹrenyre. Ibutumynkia riywinyrenyre riwinyrenykremy ibinahakỹ. 4Iwese tyhyle hãbu wihikỹmahãdu, kia hãbu obiti mahãdu, aõmy ratxiõhyymyhỹrenyre kia edeho wesemy. Tiubo Deuxu kedehemynykreu tahe aõhõkỹmydỹỹnana ityrerimy riatykre kia idireny dori retehemyhỹre obitimy, kia heka Deuxu rybedu mahãdu tuu rarybere. Iu tahe, kynyikre aõna aõna binabina ibutumy bedeki.5Retyhynyõre wabireludu, tule wabiowa retyhynyõwãhãre. Iny sohoji sohoji bexiõhãruny mahãbeny tule ahãwyy manamanareny-ò marybemahãbeny. 6Wiji bedemy uladu mahãdu tyby rityhynyõhyymyhỹre tule tariolahi wana raaõbinanymyhỹre, tahe ibinatyhymy oludumy ratxikre seriore woludu tyhyle wana wahe.7Jiarỹ, kia retidiwãhãre wararosona Deuxu-ò, tii heka retyhyny wãhãre inatyhytyhymy tii dori kidiwatakre. Wadeuxu dori kidiwawiohenanykre. 8Waõludureny, uritere wadireny nohõtiõmy! Inatyhymy rejuxunyrenyre, tahe ixybylemy retamynyrenyre lamamy, katahe, wiji watxirenyreri bedeluru-ki, tahe Deuxu iny loosonarenymy rare.9Inyboho rexiora runyrenyre Deuxu ribi tahe wiji inyboho rkexiywinyke tamy rokoikremy. Tii dori iny riywinyrenykre inyorarurenyki inydeereny ywina riwahinykre. Tii inyboho ridykre loosonahãkỹ-ò, tahe inyboho ritakre.10Tiubo inyoludureny inymyreny robirenykreu tahe raixyrurenykre, arieryrenykre arotarenykre; tiiboho heka ityrereny arariakre iwese subruru hãwakỹeryesy-di reamyhỹre wese.11Jerusale mahãdu rehemynyreri wahe otity relekre txu-ò itamoramy hãwaki tahe rexirahorekre irehetyhymy kia iwitxira bedebede ribi. 12Kia txuule, inywedutyhyreny kodoosekre Jerusale-ò. Tiiboho robirenykre Axiaramy, tule Ejitumy tule Eufratxi mahãdu beraludu ijoimy; tule robirenykre beronihikỹmahãdumy tule hãwalo rariehekỹirehemy. 13Kia tahe ibutumy bedebede rexirahorekre aõ tai ijõõhõkỹmy kia oraruna oraruki wahe tu sỹdu mahãdu ibutumy.14Deuxu, inydireny itxeredu, iny ywisidỹỹdu inyboho ihõrõ roire ibroreni. Inyboho irehemy ratximyhỹrenyre iribi bedeyxeke suu wihikỹotity woki tule su wihikỹtyhy-ki. 15Ariwinykre aõwihikỹtyhy inylahanarenyki, iwese adiwinykre tiubo aritarenykre-u Ejitu ribi.16Bedebede ruruterehekỹtuu robirenykre, kia ibutumy tarururiny ribi tiiboho raixỹrurenykre. Ijõ mahãdu tahe urile ruberurenykre, taryreny rarutxinykre kedexihetenydenykre tõhõtireny-ò. 17Tii bededi rexirureherenykre brybymy, tiiboho roirenykre taruruterena ribi, tỹxihikỹle ibinahãkỹdi, riòòserenykre inytybyreny-ò inydeuxureny-ò wahe.18Deuxu heka ijõõre iwitxira Deuxu iwese, tahe riixare imahãdu ribi irumy ratxirenykremy. Kai uritere tuhyy nõmy, tahe kiamy inydeereny aluuna biteosinykre.19Itamora rayky inydireny kanaruxetoe denykre, kanahudenykre iny aõbinabinareny-di kedehukre iny orarureny-di ahu bero nihikỹ-txi. 20Timybo adeereny retidire juhuu inykorenymy roiremyhỹ-ò mahãdu-ò, kai òbitityhymy mabekre tule biteòsinykre aluna wadeereny, Abraõ, Ijaò (Jacó) riòre riòre wahe.

Nahum

Chapter 1

1Kaa heka Ninive bededỹỹnamy rarybere, kia Deuxu tuu ritòbexidỹỹnyre Naum dee riwahinyre, tii heka Elcos hãwaludu rare.2Deuxu heka iwitxira ỹnyxiwe òtaòta riraòõhyymyhỹre Deuxu heka ikyanadire kia taòludu mahãdu dee rexiòwynymyhỹre. Deuxu taòludu mahãdu ixiòwydỹỹna ritamyhỹre. Kia rakyaranymyhỹreu tahe rirarytxynymyhỹrenyre. 3Deuxu Tyhyhykỹ heka ywimy nodu rare, urile tahe iruruterehekỹre, kia iòrarurenydimy ratximyhỹrenyre rirarytxynyhyymyhỹre. Tii rariamy ratximyhỹre yhydebure ykymy kia yhy deburetyhy ykymy; biuwetyyura node heka iwati riukòmyhỹre.4Deuxu heka berohokỹ rimymy ritxuhunymyhỹre, kia tii ruỹmyhỹre; Deuxu bero mahãdu riturỹdỹỹnymyhỹre. Basã asireny kia carmelo bera ratòò rirubudỹỹnymyhỹre, Libano bede ratòò boho noiròsòreny rirubudỹỹnymyhỹre. 5Hãwalò hãwalò ikoki ramytàtàmyhỹrenyre, kia bede ratòò mahãdu tahe rexitxiwimyhỹrenyre. Tiu tii rexitynynynymyhỹreu, suu kia ibutumy tai hãwadu mahãdu rexihumyhỹrenyre.6Tiu Deuxu Tyhyhykỹ iky reamy ratximyhỹreu, mobo tahe làmamy rỹike? Mobo tahe riemy rỹikre ikyarana? Kia teburehỹ rejujumyhỹre bero heòty wesemy; ikoki heka mana rabrò rõderõdenymyhỹre.7Deuxu Tyhyhykỹ heka awire rare. Kia bede isirasiramy rỹimyhỹre bedeu tii tasỹ taijoi rihedỹỹnymyhỹre kiata tarukimy ratximyhỹre iny mahãdu iixiwotena riemyhỹrenyre. 8Kia beòrahakỹ wesemy tii taòludureny rahumyhỹrenyre; tii riteònymyhỹre taòludureny rubu mahãdu ykyreny-ò.9Aõbo heka kai boho bede teywinytenyteri Deuxu Tyhyhykỹ òludumy? Tii heka ibutuhyylemy arahurenykre. Deuxu òludumy inyõ rexilàmadỹỹnyke aõkõre inatxi ixybymy? 10Kia bede ratòò ledelede wesemy, horeru rubu wesemy, kai boho ibutuhyylemy bexihubenykre! 11Ninive hãwa-ribi hãbu nade ibinabinamy rõhõtinymy, kia aõnaõna ibinamy riywinyre Deuxu Tyhyhykỹ òludumy.12Kiaremyta, Deuxu rarybere Israel iny mahãdu-ò: “Assírio mahãdu rexihurenykre kia riõrenykre, kia iruruterenyre hãre kia sõerenyre hãre. Diarỹ arawahinyrenyre kai boho aõhỹỹmy butỹỹnybenykremy, kia tahe ixyby tuu ariwinyõtyhy. 13Diarỹ araheddỹỹmyrenykre assírio mahãdu deburehekỹ-ribi; diarỹ aratarenykre wetxumy atximyhỹtenyte-ribi”.14Assírio iòlò bededỹỹnanamy Deuxu Tyhyhykỹ rarybere mỹỹ: “Tii iriòrereny ihoõkre, kia kawesemy tahe ini riõkre. Diarỹ arihurenykre iinyxiwereny kia ihetoworenymy rỹimyhỹrenyre iritxoo dỹnyxireny. Kia arituunykre, kiemy dori tii aõkõ awiõhyyre”.15Betehebeny ini. Hãwalò hãwalò-di rubewahidỹỹduõ namyhỹde ijyywiwi-di, ijyy ywimy rỹimy rarekremy. Juda iny mahãdu, abedesanareny aixenareny biwinybenyke kiata Deuxu-ò tuu maubenybenykre tuu kai tarybete mynamy. Ahãwahãkỹreny tiu ixyby iwitxira hãwa mahãdu tamy inorenyõna iny binabina mahãdu; tii boho dori ibutuhyylemy rexihurenyre.
Chapter 2

1Iny hududu Ninive hãwa tamy aõbinamy reakre. Bisỹnybenyke iny mahãdu atenatirenyti-di itxeredumy. Sodadu mahãdu-ò byrybenyke kiata ijesemy rexiywinyrenykre. 2Deuxu Tyhyhykỹ ixyby kidiòkesedỹỹnykre Israel iny mahãdu aõwiwihikỹ; kia ixyby iny mahãdu hãwa hãwa komy juhu ratxirenyre wese kia iòludu mahãdu ibutemy iaõnaõnareny riwymyhỹrenyre kiata ihãwahãkỹreny ririmyhỹrenyre iwese bedederade iruru sõmosõmo ihoõmy rỹimyhỹre wesemy.3Sodadu mahãdu iòludureny retyymyhỹrenyre wyhy itxena sòhòkỹreny-di, kia ityyreny tule isòlerenyre. Tii boho rexiywiywinyrenyre Ninive-ò aõbinamy rekoarenykremy. Iitytireny heòty heka rarỹsỹnymyhỹre heòty wesemy, kia awaru mahãdu tahe ywimy ratxiõhyymyhỹrenyre. 4Wouna ityti heòty mahãdu iijarateremy raòrunymyhỹrenyre ryòreaòrea-di. Kia heka heòtyloo wesemy reamyhỹre, kiata biudelaa wesemy rekoamyhỹrenyre.5Sodadu mahãdu wedu òludu tarybe riwahinyre taõdadureny-ò; tii boho raòrunymyhỹrenyre hãwa adohou huariòhòkỹle kia rekoamyhỹrenyreu urile wii ritorutorunymyhỹrenyre. Tii boho adohou huari ridemyhỹrenyre tamy rexiwòrenykremy.6Biraynybenyke bero ijò ijò kia iaõmysỹdỹỹreny heto-ki aõnaõna binahakỹ ratximyhỹre. 7Iỹnyxiwereny ritxoo heka riwyrenyra, kia ityhydỹỹdu mahãdureny tahe iherenymy robumy roirenyre; tii boho rawesiruràmyhỹreny bòtòehekỹ wesemy kiata tabretireny ritehenymyhỹre bede riryryrenymy.8Ninive iny mahãdu rexiwòrenyre iwese bee iwory-ribi rahenymyhỹre wesemy. “Bexitxuhunybenyke! Bexitxuhunybenyke!” Inyõ rirajuare, ka inyõ tahe ixiwòtelau rexitxyhunyõhyyre. 9Mana rỹsỹ òtaòta bimybenyke! Mana rỹsỹhỹkỹ biwybenyke! Hãwa heka sõemy tỹximy roireri aõnaõna tyhyna-di, kia sõemy aõnaõna wiwihikỹ-di rỹirenyreri. 10Ninive: rexihure, bederomyrelere, inyhomy aõkõ! Itelesoreny sõemy brebureny-di; Itiòhureny ramytàtàrenymy, iòsỹnyre rỹrenyrenymy; ibutumy irururenyhomy aõkõ rekoarenyre.11Aõbo tahe hãwa rutỹỹnyre kia leaõ hãluu ijõwesemy roimyhỹre? Tai heka leão riòre boho rỹsỹna rirỹsỹnyhỹrenyre; leão boho tariòre boho-wana rexirarudewiwimy ratximyhỹrenyre, kia inyõ ribrebunyrenyõ hyymyhỹrenyre. 12Leão aõtxile iròdu rirubunymyhỹre kiata tahãwyy-wana tariòre boho-wana wimy, riwirareamyhỹre; ihãluu ijòreny tỹximy roimyhỹre iròdu iròdu rubu-di.13Deuxu Tyhyhykỹ, ibutumy taruruteredi, rarybere mỹỹ Ninive iny mahãdu-ò: — Diarỹ aòludurenymy watxireri. Arisõkre aitytireny heòty wouna, kia asodadureny wouna-ki rururenykre. Ariwykre ibutumy aõbo kai boho tewòtenyte iny witxirareny-ribi, kia tiu ixyby ahãwareny iòlò deòdu raõtyhy iwitxira hãwa hãwa bede bede-ò.
Chapter 3

1Ninive-di, hãwa birahakỹ, sõemy roidu kia aõbinabina-di roimyhỹre, tai rubudỹỹ rỹihyymyhỹre. 2Boholabenyke òhòte wodỹỹ-ò kia wareny wodỹỹ-ò! Kia rirahureri awaru mahãdu rawayrytòrenymy; Ityti heòty wouna heka rekoamyrirahurenyreri!3Awaru dinodu mahãdu heka tõnori rỹsỹhỹkỹ-di turemy rojymyhỹrenyre. Rururenyre ibutu bede bedemy, sõetyhymy rubu ydò rỹire; sodadu mahãdu rariòwyrenyre rubu mahãdu ykytxi. 4Ninive, wedena, kia rararytxymy ratxireri! Iruxera kia iny dee rarybewiwimyhỹre, tahàri bedeerymy tii iny mahãdu rimyrenymy raremyhỹ kiata tabirenamy iny idee rimymyhỹrenyre.5Deuxu Tyhyhykỹ, ibutumy tabedeery nihikỹ-di rarybere: Ninive, diarỹ aòludumy watxireri. Diarỹ atyy aritakre kiata ademy arasỹnykre kia ibutumy iny mahãdu kawesemy umy robikremy, kia aaõbinahãkỹmy robirenykremy. 6Kia aõbinabinamy adi aratxikre kia bede susu-di arahetynykre; ibutumy adi reteherenykre ibinahyylemy. 7Ibutumy iny mahãdu umy robirenykre rexiwòrenykre, myỹ raryberenymy: Ninive heka rabinatyhymy ratxireri! Mobo tahe adi rexiwobrunykre? Tikibo tahe itxi areakre mobo aranohõti tòbònykremy?8Ninive, kai aõbo awityhymy atxite Teba-ribi, Egito hãwaty aludu? Tii heka tule bero iitxedurenyre: Nilo bero kia adoho uhuari wesemy riijemyhỹrenyre. 9Teba heka rahãỹnanymy raremyhỹ. Egitu-my kia Etiòpia-my; tii heka hãwa ruruterehekỹmy raremyhỹ bede bede-ribi, kia Libia hãwahãkỹheka ibiòware.10Kia tahe ihãrele Teba iny mahãdu brejumy rekoarenyre; tii boho radyrenyre tahãwareny-ribi irehemy, uladu mahãdu taòmy su-ò rejujurenyre ryy rỹimy rỹimyhỹrenyrekile, kia iòludureny mahãdu (sorte) ritarenyre riterenyre kia mono ratxikremy iny mahãdu tyhyhykỹreny-di kia irahudita ridyrenyre womati reruti-di ribrejumymy ridyrenyre. 11Ninive, kai tule axaxamy biõlekre kiata matiwewetiwewemy mariamy makre, uritre aòludu mahãduribi bexiwòkemy bisỹnykre.12Ibutumy heka aruruterehỹkỹ bederade ruru sõmosõmo wesere sõemy iraty rasònymy rỹimyhỹrenyre. Kia urile iruru raukỹukỹkremy, kia tahe iraty resekre inyõ rywotxi ixideewimy inyõ rirỹsỹkremy. 13Isodadureny heka irurutereõrenyre hãwyy mahãdureny wesemy, kia hãwa ijòtòbona sõe iraymy rỹirenyreri. Iòrudureny ixideewimy rirònyrenykre, kiemy dori heòty rihurenyre ijòwerynareny.14Bee ihynarenywo-ò birarenybenyke, kia ihoõkre lau tiu sodadu iòludureny hãwa riyrawonykeu, kiata ixyby bexiruruterenybenyke. Suu bidewidewinybenykre kia adobo-my biwinybenykremy. 15Kia wese hãrele kai boho burubenykre heòty-di yda wouna-ki; aòludureny arahurenykre iwese sei rabrò oworu aõwi rahure wesele. Sõetyhymy bexirahòrebenyke sei rabròhòkỹ wesemy!16Aykyrenyki heka aõnaõna-di ijohodu mahãdu ijõdirenyre kia taina biurawetyymy rỹimyhỹrenyre-ribi. Ka tahe wiji tii boho ròirenyre, iwese sabròhòky taderatyti ritehenymyhỹrenyre wesemy ruòmy ròhònyrenyre. 17Iwedureny ranehekỹ bohoreny kia iaõmysỹdỹỹdureny kia heka sei rabròhòkỹ wesena roire kia heto wetityre rurymyhỹrenyre bede rutàtàra-wana; ka txuu raòderanymy namyhỹdeu, tii boho ruòmy ròhònymyhỹrenyre, kia inyõ rieryrenyõhyymyhỹre tibedeobo ròirenyramy.18Assíria iòlò kia ihãwa hãwareny mahãdureny rurumy ratxireri, kia isodadu wedureny tule rururenyre. Iijoireny imahãdureny hãwa hãwalò-my roberamy rỹirenyreri, kia tahe inyõ ihoõkre ixyby ributunyrekemy. 19Lauhi ihoõre iwotõmonareny lauhi; kia teytena ihoõrenyre. Ibutumy iny mahãdu iaõbinabinareny-ò roholamyhỹrenyreu kia urile rabedesamy teboube rihetehetenymyhỹrenyre. Kia dori inyõ rahenyrenyhyyrenyre aõhỹỹhỹỹmydỹỹnana-ribi kia tiu rexibuõtyhy.

Habakkuk

Chapter 1

1Kaa rybe Deuxu, riitxeredỹỹnymy Habakuki dee riwahinyre. 2Deuxu Tyhyhykỹ, tiubo tahe ararybekre ixiwiòhedỹỹmy arexitòenymy, kia kai tahe waderalemy teate? Tiu bedeubo tahe arirajuakre: “Aõbinabinahãkỹ!” Kia kai tahe biwahedỹỹnybenyõkre?3Aõherekibo aõnaõna binabinahãkỹmy tiwatobixidỹỹnymyhỹte? Aõherekibo teraòmyhỹte aõnaõna òbitimy aõkõ rỹimyhỹre? Diarỹ heka bede ixihuduna-di kia aõnabinabina-di rayrawomy watxireri; Aõbinbina kia ijesu ibutu bede bedemy rỹireri. 4Iurenana heka inyõ arybe wahidỹỹnana rityhynyõhyymyhỹre, kia òbitimy aõnaõna rỹimyhỹre tahe tiu ròtamy ròhònyõhyymyhỹre. Iny binabina mahãdu ròtamy riòlònymyhỹrenyre iny òbitimy rỹimyhỹrenyre-ribi, kia rybe òbitihikỹ tahe urile ramoemoemyhỹre.5Deuxu Tyhyhykỹ rarybere tasỹreny dee taijoireny dee: “Betehebenyini, hãwa hãwa bedebede awerurarenymy rỹirenyreri-di kia tahe bede riòtiinyrenymy kia ruberumy rỹirenyreri. Kiemy dori diarỹ wiji ariwinykre kia heka kai boho bityhynyõhyybenykre, kia inyõ akoreny relyyrenyke hãrele. 6Diarỹ arehukremy watxireri Babilonia boho-di, kua iny mahãdu binaibnahãkỹ aõbinaluuhukỹ boho, kia ikiemy rexihuhukỹlemy ratximyhỹrenyre rariarenykremy bede bedemy hãwa hãwamy, kia iwitxira mahãdu sureny ixidee rimyrenykemy. 7“Tii boho riuberanymyhỹre brebuna binabinahỹ kia tahe tarybereny wahidỹỹnarenyle rityhynymy riwinymyhỹrenyre.8Iawarureny heka tetityhyrenyre hãlòe riti mahãdureny-ribi, kia heka teburetyhyrenyre ahula mahãdu bederahymy rỹirenyra-ribi; tii boho irehe-ribi naòrunymy dòimyhỹdenyde, wytyhylemy nawiihikỹ wesemy kia tiu ixidi rehumyhỹrenyreu iròdutyre kia tii ririunymyhỹre. 9Sodadu mahãdu rimymyhỹrenyre, kia rytyhylemy rimyrenykemy risỹnymyhỹrenyre; kia rahãỹnanymyhỹre-wana roberamyhỹrenyre iaõbinareny nihikỹ. Kia iny mahãdu ribrejunymyhỹrenyre heka sõerenyre; kia heka sõetyhyrenyre ỹnyra rutà sõereny ratyre.10Sodadu mahãdu Babilônio risinymyhỹrenyre iòlò mahãdu-di kia hãwa wedu mahãdu urile riitxenanymyhỹrenyre. Kia urile irurureny nihikỹ-di rutxuenymyhỹrenyre; kia rexideòtenyrenymy tawounarenymy kiata ihyy tuu rahãỹnanymyhỹrenyre. 11Irahudi tahe komy ròimyhỹrenyre, iwse yhy reamyhỹre wesemy; tii boho rerinanyrenyõmyhỹrenyre iwitxira ỹnyxiwemy kia tarurureny sohojile rityhynymyhỹrenyre.12Kai ikiehyymy tatxihyymy tatemyhỹ, Deuxu Tyhyhyỹ. WaDeuxu Tyhyhykỹ, kai heka arubu-di aõkõ tate. Kai heka wawòtedureny waitxesedureny tate. Deuxu Tyhyhykỹ, kai heka babilônio boo tetate kiata tamyreny ruruterena tewahinyte riwararytxynyrenykremy.13Ka timybo tahe adeòby rỹikre, kaa inybòdỹỹluu mahãdu, kaa iny mahãdu binabinahäkỹ? Iruereny heka inatyhyhykỹmy retehemyhỹrenyre aõnaõna binabina-di; kai heka timy tai ibinamy tahãmy aõkõ idireny tetehemyhỹte iny mahãdu aõnaõna binabinareny-di. Timybo tahe rybeõmy atximyhỹte tiu kaa iny mahãdu binahãkỹ reerynymyhỹrenyreu kia tii boho aõbo iratyrereny awityhyrenyre? 14Aõherekibo tahe iny mahãdu-di kawesemy atximyhỹte utura wesemy, kia iwese iròdu iròdu iwedureny ihoõmy ratximyhỹrenyre wesemy?15Kiemy dori babilônio boho iny mahãdu witxira rimymyhỹrenyre iwese waxidu mahãdu utura utura rimymyhỹre wesemy. Tawaxitireny-di kia tadeòrerureny-di iny mahãdu rimymyhỹrenyre kiata su-ò idi retyymyhỹrenyre. Taita rexibedesanymy kia reysamyhỹrenyre. 16Xiwena riwahinymyhỹrenyre deòreru deereny kiata waxiti dee raxiwemyhỹrenyre, kiemy dori iòrarurenyki waxidu mahãdu iaõdirenymy ityhymy runymyhỹrenyre kia sõemy irỹsỹnareny ijõdire rirỹsỹrenykremy. 17Kia aõbo babilônio boho tiu aõbo iijesureny ixawiõna kia iny mahãdureny-di iixiwobrudỹỹreny ihoõhyylemy aõbo rirubunymy roirenyrekre?
Chapter 2

1Ariòwòdỹỹnykre waatena itxesedu kiata ariraòkre ywihikỹmy aõmybo Deuxu kanarybekre kia timy waixira rybe kidirawyònykre.2kia Deuxu tyhyhykỹ rarybere: “Taba-ò biritinyke kaa tuu arue-di bobikre, biritinykre itỹnytyhymy aõbo adee ariteòsinykre, kia rira irutaõlemy rỹikremy. 3Kia tamy bede rehemynyõlemy ratxireri tiu bedeu òbitimy rỹikre-ò kia tuu tabite rỹikremy; kiaremyta tii tikiemy tuu bede rutỹỹnykre. Bede òbitihyylemy ioholemy edehemynykre; kiaremyta biraõkre, aõhe-wana Urihimyòmy raroorehenykre, kia tuu tabite tanonana òbitiu kanakre.4Kaa heka rybe wahina rare: Iny binabina mahãdu heka imynydureny ihoõrenykre, ka iny mahãdu òbitimy rỹimyhỹrenyrele tahe ratxirenykre Deuxu rityhynymy rỹimyhỹrenyre-ki.” 5Uriki inatyhymy iny ityhymy iaõdimy rỹimyhỹre ròbòdỹỹmyhỹre, iny mahãdu ixityhytyhydỹỹluurenyre tiu awimy ywimy ratxirenyke ihoõre. Ibòdỹỹnareny heka ikonanaõhyyrenyre. Tii boho awityhymy ratxirenyõhyymyhỹrenyre: “rubu bedereny wesemy, ikiemy ixyby tuu rekoamyhỹrenyre.6-Ka iny mahãdu ramymy ratximyhỹrenyre tahe babilônio boho deramy rekoamyhỹrenyre kia idireny risinymyhỹrenyre myy raryberenymy: “Uri kai boho aaõnadirenymy aityhyrenymy atxitenyte kia aaõnaõnareny aõkõ temymyhỹtenyte! Tiubo tahe maityhynybenykre kia adewedỹỹdureny-di tesỹnymyhỹtenyte araòwynyrenykremy ?” 7Timykibo kai bohole, babilônio boho dewed:yỹdumy manatxidenyke; taita tedewenymyhỹtenyte mahãdu adireny rarurunyrenykre adewedỹỹnareny biòwynybenykremy ixiratyrerenymy. Tii boho ymyreny raòhòterenykre, kai boho tahe ilaureny buberubenykre; tii boho ibutumy riwyrenykre aõbo ahõrõrenyrereny-di. 8Kai boho tewasinytenyte iwitxira hãwa hãwa tyhynareny sõemy, ka tahe wiji tii boho iyrybutyhyle adeereny riwinykre. Kai boho teerenytenyte biòwynybenykre kia aõbinabina tewinytenyte iny mahãdu hãwa hãwamy rỹimyhỹrenyre òludurenymy kia tai hãwadureny òludumy.9Uri kai babilônio binahãkỹ, kia aheto tetỹxinyte kia iny witxirareny-ribi tewasinytenyte! Idi heka kai bexiwomy bexiijekremyre aõnaõna òhãruna-ribi kia aòludureny mahãdu-ribi mahenybenykemy. 10Ka abededỹỹnanareny heka ixyrumy adeereny tiwyde ahãwyy boho dee ariòrereny boho deereny, kia sõemy iny mahãdu tehutenyte òraruki, kai òbitile heka aumy iòhãrumy tesỹnyte. 11-Kia heto weti mana sõe dorile kia hetoti òwòru dorile rirajuarenyre aòludurenymy!12Uri kai, kia ahãwa tewinyte rubudỹỹ su mahãdu tyre kia aõbinabina-di! 13-Ibutumy aõmysỹdỹỹ rurutere iny mahãdu riwinyrenyre kia kai temyte aõmy adee aõki awiõhyykre, kia tii boho riwinyrenyre kia heòty ritoonykre. Kia Deuxu Tyhyhykỹ, Ibutumy Tabedeery rurutere-di kia tuu riwinyre. 14-Kia suu tahe sõemy tỹximy roikre Deuxu wihikỹ erydỹỹnana-di, iwese bee ritỹxinymyhỹre wese bero nihikỹ sa-my bero.15Uri kai, kia tewahinymyhỹte abiòwa dee mona besò (vinho) itxỹtena rati-di teurinymy! Tii raõdewàrimyhỹre, tatyy ritamyhỹre, kia ibutumy tuu robimyhỹrenyre tademy. 16-Kia kai heka biinodỹỹnykre atyhydỹỹnana kia maixỹru niihikỹmy matxikre. Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ aramonykre takyaranahãkỹ bedeò-di, kiata kai tule aòde rawàrinylekre. Kia kai aõwiwihikỹ bimykewihikỹ, kai urile umy dòò rỹikre.17-Kai tehute Libano hãwalò bederaderade; ka tahe wiji rexihukre,; kai iròdu iròdu terubunyte kia ka tahe wiji kai ilaureny buberukre. Kia heka tuu adee rutỹỹnykre aleeryna òraruki kia aõbinabina kai tewinyte òraruki iny mahãdu òludumy kia ihãwa hãwareny òludumy.18Aõbo tahe tai ityhydỹỹnare ỹnyxiwe òtaòta su ritxoo? ỹnyxiwe heka hãbu su ritxoo òwòru ritxoo riwinymyhỹre ratyre aõkõ rare kia heka iny mahãdu bòdỹỹdukile awire. Su ritxoo, òwòru ritxoo heka raryberenyke aõkõre; timybo tahe inyõ rityhynyke su ritxoo kia tii òbitile riwinyreny-ò? 19-Uri kai, tarybete òwòru ritxoo tyhydỹỹna raremy: “Bexieke!” aõmybo tahe rarybere mana ritxoo tyhydỹỹnana: “Làmamy myide!” Mana ritxoo tyhydỹỹnana aõbo aõ rybe riwahinyke? Kõre, aõkõhyyre. Tii heka rahetymy roireri mana r:ysỹhỹkỹ-ki kia mana rỹsỹ òtaòta-di, kia tahe aõ rubukrehekỹle rare. 20Deuxu Tyhyhykỹ taheto tyhyhyk:y-ki ratxireri, kia ibutumy rybeõmy ratximyhỹrenyre iruki.
Chapter 3

1Kaa heka Deuxu rybe-di ijohodu ixitòed:yỹna rare, Habakuki. 2Deuxu Tyhyhykỹ, diarỹ raholare aõnaõna tewinytemy kia diarỹ sõemy tỹximy raberureri. Wiji biwinyke, wahãmyhỹrenyre bedeu, aõnaõna wiwihikỹmy tewinyte juhu bedeu, Kia diarỹ boho tule ruu arobirenykemy. Kia akyarahãkỹmy atximyhỹte hãre, wadireny bexiwobrunyke!3Deuxu rareri Edõ su-ribi, Deuxu Tyhyhykỹ rareri Parã hãwalò-ribi. Aaõwiwihikỹ biurawetyy ribòhònyre, kia suki tahe ibutumy tuu rerinanymy Rỹirenyreri.4Tii rarỹsỹnymy reamyhỹre atesina loosò wesemy, biudelaa tahe tebò-ribi ròhònymyhỹre, ibedeki rexiwomyhỹre ibedee nihikỹ. 5Ikomy heka aõnaõna binabinahãkỹ ramyhỹre, kia ihewomy tahe webinadu rubuna ramyhỹre.6Tii rihumyhỹre, kia suu taeh ramytàtàmyhỹre; tii iny mahãdu hãwa hãwa-di retehemyhỹre, kia tii boho tahe ruberumyhỹrenyre. Bede ratòò mahãdu juhuluduna raukỹukỹmyhỹrenyre, kia rariòwymyhỹrenyre hãwalò hãwalò ehetxina, kia titxibo tii rariamy raremyhỹ ikiehyylemy.7Kia rabire cuchã iny mahãdu rawohitxihitximy ratxirenyreri kia Midiã-ki hãwadu mahãdu ruberumy ratxirenyreri. 8Kia aõbo takyaranyteri bero mahãdu òludumy, Deuxu tyhyhykỹ? Kia aõbo adeburemy atxiteri bero ninihikỹ mahãdurenymy? Kai heka tanate aawaru boho tyre tanymy, kia tahãỹnanymy tòtamy tanate awouna Ityti heòty-di.9Awaxiahãte bimyke kiata bexiywinyke awyhy-di behukremy. Kai heka suu teamyhỹte beòrahãkỹ-di. 10Hãwalò hãwalò umy robirenyre kiata ramytàtàrenyre; biube sõehekỹ biu-ribi rariowyre. Bee su rawo-my rỹimyhỹrenyre rawodỹỹnyrenyre; kia iybòreny nihikỹ rexilàmadỹỹnyrenyre.11Txuu kia ahãdu juxarareny ixawirenyre kia robirenyreu awyhy rabrò rỹsỹhỹkỹmy kia atõnori rỹsỹhỹkỹ juxaramy robirenyreu. 12Akyarahãkỹmy atximyhỹteu tariamyhỹte suu-di ibutumy, kia adeburemy atximyhỹteu tariamyhỹte hãwa hãwa mahãdu tyrereny.13Tahònymyhỹte bihedỹỹnykremy asỹreny aijoireny, kia bihedỹỹnykremy iòlò kai tetate. Tewotõmonymyhỹte iny binabina mahãdu wedu kiata ibutumy tehumyhỹte isodadureny.14Awyhy rabrò-di terubunymyhỹte sodadu mahãdu wedu kia wadeereny aõbinamy rekoamyhỹrenyreu yhy debure wesemy riwahurenykremy; tii boho dòimyhỹdenyde rexityhytyhynyrenymy, riwahurenykremy, kia iwese inyõ rirubunymyhỹre wese hãbu iaõkõ wasityhymy. 15Taawarureny tyre runymy rariamy ramyhỹre bero nihikỹ sa-my bero-ki, kia bero nihikỹ ybò debureyky-txi.16Kia tuu ibutumy raholareu, kia raberure, waryijeti brebumy ramytàtàre. Ibutumy waruru waribi riõre kia làmamy arỹike aõkõre. Kiaremyta, ariraõkre ywihyylemy,17Ihãremy bederade rade raratynyõlemy rỹirenyreri, kia mona besò (vinho) bederaderaratynyõlemy rỹirenyreri; kia azeitona ihoõlemy rỹireri ariarikemy kia mainodeni ihoõ arihekemy; kia budoeni boho ixyby ihoõrenyreri bede syraromy kia broreni uhuarimy rỹike aõkõre,18kia hãrele diarỹ Deuxu Tyhyhykỹmy areàlàkre kia Deuxumy arerinanykre, wahedỹỹdu. 19Deuxu Tyhyhykỹ heka waruruterena nihikỹ rare. Tii ixyby warirana awityhymy riwinymyhỹre kia budoeni bederahy ludu wesemy, kia hãwalò hãwalò dee riwadymyhỹre, ibedeki areximywimy aratxikremy.

Zephaniah

Chapter 1

1Ka heka rybe Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Sofonia dee, ibedeu Josia, Amõ riòre Juda iòlò-my raremyhỹ bedeu. Sofonia heka cusi riòre rare, Gedalia rioreriore, Amaria ta tyby labiere kia Ezekia iòlò tahe tyby labie tybyre. 2Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Ibutumy arahukre aõtyhytyhybo su-my rỹira, 3kaa wahe iny mahãdu, iròdu iròdu, nawii nawii kia utura utura. Diarỹ arirarytxcynykre ibinabina mahãdu. Arahukre ibutumy iny mahãdu rỹirenyra mahãdu.4–Arirarytxynykre iny mahãdu Juda su-my rỹimyhỹrenyre kia Jerusalë-my rasỹnymyhỹre dorile. Jerusalë-ribi ariixawidỹỹnykre aõtyhytyhybo rohenymy rỹimyhỹre Bali-my derinana kia ibutumy tõhõti rusarenykre ỹnỹxiwe rybe-di ijohodu rotohodỹỹmy rỹiramyhỹ taỹnyxiwereny dee. 5Ibutumy arahukre su-di raòwònymy rỹimyhỹrenyre, ihetoreny ratyymy, kia ibedeki tahe txuu-my, ahãdu-my, taina-my rerinanymyhỹrenyre. Kia arihulekre aõtxile inyõ wamy rerinanykre, Deuxu Tyhyhykỹ, inatyhymy tuu rarybereri wani-my, ka tuu ararybelekre inatyhymy Moloki ỹnyxiweni-my. 6Arihukre ibutumy waribi rexilòhòrarienyrenyre, kia wawiòhedỹỹna rierenyõhyymyhỹrenyre kia warybe wahidỹỹna rityhynyrenyke aõkõre.7Txuuhe dehemynymy namyhỹde iu iny tybyhỹkỹreny, Deuxu Tyhyhykỹ taijoireny tasỹreny aõhỹỹmy risỹnyrenykre. Kiaremyta, boholabenyke ibutumy edehemynykre-ò! Tiihe taijoi mahãdu tasỹ mahãdu riwahinykre xiwena wesemy kiata iòludu mahãdureny-ò rarariowykre riwiòhenanymy tuu riwinykremy. 8Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kua txuu diarỹ arirarytxynykre aõ dinodu dinodu mahãdureny, iòlò riòre boho kia ibutumy motyhytyhybo iwitxira tyhydỹỹdu aõnaõna riuhemyhỹrenyre. 9Tule arirarytxynykre ibutumy wamy rerinanyrenymy ratximyhỹrenyre iwitxira tyhydỹỹdu wesemy tatyhydỹỹnareny rityhynymyhỹrenyre kia kua mahãdu taỹnyxiwe heto ritỹxinymyhỹrenyre aõnaõna ributunymyhỹrenyre tawasinareny uludumy taaõbinareny uludumy.10— Kua txuu aõnaõna desedese rajua ijõdikre utura mahãdu ijò tyyki, Jerusalë hãwaki. Iny mahãdu rirajuarenykre ixihedỹỹrenymy hãwa tỹmyra bedeki, kia hãwalò hãwalò bedeki roholarenykre aõhỹỹmydỹỹnana rajuana-ò. 11Mahinybenyleke bobulebenybeke, kai boho tasỹnymyhỹtenyte hãwa ibedeki, kiemy dori ibutumy aõnaõna-di ijohodu mahãdu rururenykre!12–Kua txuu diarỹ atesina arimykre kiata aretehekre Jerusalë hãwa-ò. Arirarytxynykre ibutumy ywimy ratximyhỹrenyre kia ywityhymy ratximyhỹrenyre, kia myỹ rõhõtinymyhỹrenyre mahãdu: “Deuxu Tyhyhykỹ aõ riwinyõhyykre; ròhedỹỹke aõkõ kia ròrarytxydỹỹke aõkõre.” 13Iurenana heka iaõnaõnareny wasinamy reakre, kia ihetoreny tahe rexihurenykre. Tii boho iwitxira riwinyrenykre kia tahe tai rasỹnyrenyõkre; mona besò alòbròna ribrònyrenykre kia tahe tuu riõrenyõhyyrenykre.14Deuxu Tyhyhykỹ txu nihikỹ iòhòmy namyhỹde kia wylemy dehemynymy namyhỹde! Kia heka txu binahãkỹmykre, kia heka sodadu mahãdu teburehekỹmy rỹimyhỹrenyrele brebumy rirajuarenykre. 15Kia heka txu kyarana txu-my rỹikre, kia aõhỹỹmydỹỹnana txu-my bede rỹikre, ibinahãkỹmy kia ixihuduna rubuna txu-my rỹikre bedeluruhukỹmy; kia heka biuwetyy bedeluru txumy rỹikre kia iutxietyhymy. 16Kia heka txuu ibedeu rỹikre ajuròna rawodỹỹnykre kia sodadu mahãdu rirajuarenykre rawounyrenykremy rihurenykremy hãwa hãwa rayrawomy roireri adobo uhuari-di kia tahe iitxesedureny tò rariehekỹ rỹireri.17Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Ariwinykre ityrereny aõnaõna binahãkỹ rariowykremy iny mahãdu tyrereny, kia tii boho rariarenyklre tiòtiòle iwese iruebetà mahãdu rariamyhỹrenyre wesele. Kaa inymahãdu heka waòludumy òraruna riwinyrenyre, iurenana heka ihãlubureny rejujurenykre bee rejujumyhỹre wesemy, kia irubureny-di tahe adehu rỹikre iwese rỹnysityby-di adehu rỹimyhỹre wesemy. 18Kua txuu mana rỹsỹ òtaòta kia mana rỹsỹtyhyhykỹ rihedỹỹnyke aõkõre Deuxu Tyhyhykỹ kyara. Ikyara deburehekỹ heòty heka rahukre ibutumy hãwa hãwa bede bede. Inyõ rahenyõhyykre, kiemy dori Deuxu rahukre sohoji bedehyylemy ibutumy su-my hãwadu hãwadu mahãdu.
Chapter 2

1Mohõtinywibeny kia araykyreny bitxuamy, iny mahãdu iixỹruterehekỹ boho, 2komy kai boho madybenykederamy horeru wesemy kia txu sohojidile riõmy reamyhỹre; komy Deuxu Tyhyhykỹ kyara deburehekỹ atyrereny reserenykelau; komy Deuxu Tyhyhykỹ kyara deburehekỹ txu rehemynykederamy. 3Deuxu dee bòdòòsedenyde ibutumy iny mahãdu iywimy rỹimyhỹrenyre ka hãwahãkỹ ludu, ibutumy tetyhynymyhỹtenyte Deuxu rybe wahidỹỹnana. Aõ òbitimy rỹimyhỹre biwinymyhỹbenyke kia tahe ywihyy atximyhỹbenyke. Aõhewana kawesexiery kai boho mahenybenyke rarytxyna-ribi kia Deuxu Tyhyhykỹ kyarana rỹikreu.4Gasa hãwa bede syrarohyylemy roikre, kia Askilõ tahe raatymy roikre. Asdode-ki hãwadu mahãdu rateòdỹỹrenykre sohoji txu rimyõdile, kia Ekrõ-ki hãwadu mahãdu tahe radyrenykre iwese breju mahãdu radymyhỹrenyre wesemy. 5Kai boho tahe Filisteu boho, kia mediteerrâneo bero nihikỹ weijàtiki tasỹnymyhỹtenyte! Deuxu Tyhyhykỹ kaa rybe riwahinyre aòludurenymy; “Kanaỹ arihukre isureny; ibutumy tai hãwadu mahãdureny rexihurenykre.6Ihãwahãkỹreny bero weijàtimy rỹimyhỹre, kia asiykymy rexirahorekre, ibedeki budoeni-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu tabreò riderenymy rỹirenyrakre kia uhuari iròdu iròdu uhuarirenymy.” 7Juda bedeki iny mahãdu ruruõrenyre mahãdu kia suu bero weijàtimy rỹimyhỹrenyre-di ratxirenykre. Ibedeki tahe tii boho tairòdureny-di tarukimy roirenyrekre kia Askilõ hetorenyki rõrõrenymy roirenyrekre. Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ tõhõti reakre tasỹ mahãdu taijoi mahãdurenytxi kia tahe ixybyle ixidee rimyrenykre.8Deuxu Tyhyhykỹ, ibutumy tabedeeryhỹkỹ-di rarybere: — Raholare moabita mahãdu kia amonita mahãdu risinyrenymy rỹimyhỹreny wasỹreny-di waijoireny-di kia tureny rahỹỹhỹỹmyhỹreny. Tii boho rexibònyrenymyhỹreny kia isureny ixideereny rimyrenykremy. 9Kiaremyta diarỹ, Israel Deuxu, wabededỹỹnanamy kia Moabe kia Amõ hãwahãkỹreny rexihurenykre iwese Sodoma kia Komora hãwa weserenymy rexihurenykre. Isureny heka bede syraro wesemy roikre ikiemy; kia bede ledelede-di raõkynymy roikre, kia Saa behãluu sõemy tai ijõdikre tiòtiòlemy. Aõbo wasỹreny waijoireny mahãdureny-ribi rohenyrenykre kia ibutumy riwyrenykre aõtyhytyhybo moabita mahãdu kia amonita mahãdurenymy rỹimyhỹrenyre, kia tahe isureny-di rahãỹnanyrenykre.10Kawesemy heka tii boho rararytxyrenykre. Kiemy dori rexityhytyhynymy ratxirenyre, aõhỹỹhỹỹmy Deuxu Tyhyhykỹ ijoi mahãdu risỹnyrenyre, kia rexibònyrenyre tureny rahãỹnanyrenyremy. 11Deuxu Tyhyhykỹ rihurenykre bede binahỹỹmy; tii ibutumy iwitxira ỹnyxiwe mahãdu hãwa hãwamy rỹimyhỹrenyre rahukre. Tai tahe ibutumy iny mahãdu, tahãwa tahãwa-wana Deuxu-my rerinanyrenykre.12Etiopia iny mahãdu rexihurenylekre Deuxu Tyhyhykỹ tõnori-di. 13Deuxu tebò riterenyre Assíria òludumy, iraru weribitxi. Tii rihukre kua hãwahãkỹ, kia Ninive hãwa rihukre kia tai hãwadurenyõhyymy ririkre, iwese txibo bederahy bee tai ihoõmy rỹimyhỹre wesemy. 14Budoeni mahãdu kia ibutumy iròdu iròdu debure ihãwarenyki rexielehynyrenykre. Maõloolo rururenykre heto heto binahãkỹrenyki kia heto rurerure tyre raòwò òwònyrenykre, kia waarere boho tahe roburenykre ijò ijò-my. Ibutumy heto heto-my òwòru rỹimyhỹre rasihesihekre.15Ibutumy heka tuu rutỹỹnykre Ninive-ki, hãwa rexityhytyhynymy ratximyhỹre rexibònymy tarurutere-di, myỹ: “Iwitxira hãwa hãwa irurutere ihoõmy rỹimyhỹre wawesemy!” Kia tii tahe bedero-my rexirahorekre, tai iròdu iròdu rahãwanyrenykre. Mobo ibire-di rakre kia urile ruberukre kia bede riòtiinykre hãwa ixihuduna-di retehekreu.
Chapter 3

1Kia Jerusale ludu, hãwa binahãkỹ kia sõemy rawasinymyhỹrenyre, tasỹ ludu mahãduhelemy rekoamyhỹrenyre! 2Jerusalë roholaõhyymyhỹre aõmybo Deuxu Tyhyhykỹ rarybereri-ò kia tii ritohonyre-ò reòbyõhyyre. Ta Deuxu rityhynyõhyymyhỹre kia iwiòhedỹỹnana riijeke aõkõre.3Kia idinodureny ninihikỹreny Halòe wesemy rawobrumyhỹrenyre, kia aleerydu-di aõmysỹdỹỹdu mahãdu tahe ijòrò debure weserenyre kia riròmyhỹrenyre sohoji bedehyylemy, kia aõ ririõhymyhỹre ijõ txu biòwamy riròkemy. 4Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu heka iixityhytyhydỹỹluurenyre kia bòdỹỹluurenyre. Deuxu deòdu mahãdureny risurisunyrenyre Deuxu rybena heto kia Deuxu rybe wahidỹỹnana rityhynyrenyõhyymyhỹrenyre.5Ka Deuxu Tyhyhykỹ tahe hãwakile ratxireri ikiemy aõ òbitimy riwinymyhỹre kia aõ ibina riwinyõhyymyhỹre. Ibutumy rudihyy tiiehyylemy tii rarybemyhỹre relekremy aõ òbitikremy; ka aõbo ibinabinamy rỹireri ixi wesehyy rỹire kiata iximyreny raixỹruõhyymyhỹrenyre.6Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Diarỹ rehure hãwa hãwa bede bede, hãwa mahãdu rehure kia ibinatyhymy rewinyre atenati kia ryy idi rirana rỹimyhỹre. Hãwa hãwa bederolehekỹmy rỹireri; inyõ tai rahãwanyõhyyrenyreri. 7Myỹ rahõtinyre: “Ka tahe wasỹreny waijoireny walau ruberurenykre. Tii boho rexiwahinyrenykre kia diarỹ aritohonyrenykremy kiata tõhõtireny rusaõhyyrenyre kia sõemy tiwese aõkõ diarỹ rerarytxynyrenyre.” Ka tii boho tahe rexiruruterenyrenyre ibutumy aõnaõna binabina-ò.8Kiaremyta Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Biraòbenykre ibede txuu diarỹ arexilàmadỹỹnykre kia hãwa hãwa bede bedemy ararybekremy, tai tahe ibutumy hãwa hãwa bede bede rebutunyrenyre, ibutumy iiòlòreny-wana, kia arirarytxynyrenykremy. Tii boho rieryrenykre wakyara, kiemy dori wadeburehekỹ ityrereny aritxiwikre, kia ibutumy bede bede rexihurenykre wakyara heòty-di.9–Taita ariwinykre iny mahãdu ixawirenykremy iwitxira ỹnyxiwe òtaòtamy rerinanymyhỹrenyre-ribi, kia wamy sohojile rerinanymy roirenyrekremy, Deuxu Tyhyhykỹmy, kia tule ariwinylerenykre ibutumy riwatyhynyrenykremy wiyrybutyhyle. 10Kia wasỹreny waijoireny rauberamy ratxirenyreri hãwa hãwa-my kiata wadee xiwena-my raubenymy riwahinyrenykre; tii boho idirahudenykre Etiopia irehemy rỹimyhỹrenyre-ribi. 11Kua bedeu kai boho, wasỹreny waijoireny, maixỹrubenyõhyybenykre kia sõemy waòludumy tekoatenyte òraruki. Kiemy dori diarỹ ariwinykre ariinodỹỹnyrenykre aykyreny-ribi ibutumy iityhytyhydỹỹdu mahãdureny kia ixiwederenymy rỹimyhỹrenyre. Tiu ixyby kai boho aixityhytyhydỹỹmy matxibenyõtyhybeny wahãwalò bedewihikỹ-ki.12Aririkre Jerusalë-ki iny mahãdu ywimy rỹimyhỹrenyre kia iraykydimy rỹimyhỹrenyre, kia riwatyhynymyhỹrenyre. 13Kia rohenyrenyre Israel iny mahãdu-ribi tiu ixyby riwinyrenyõtyhy aõnaõna binabina, raroirenyke aõkõre kia iny ribònyrenykemy rekoarenyke aõkõre. Irỹsỹnareny ixideewimy ijõdirenykre, kia awityhytyhymy ratxirenykre kia inyõ lau ruberurenyke aõkõre.14Israel iny mahãdu, mawiunybenyke Deuxumy berinanybenymy! Mabedesabenyke, Jurusalë-ki hãwadu mahãdu, kia Deuxumy berinanybenyke aworeny-ribi! 15Deuxu Tyhyhykỹ riixawidỹỹnyre riwinykremy ratxireri aòludurenymy kia bbbritòhòrarienyre ibutumy iòludureny mahãdu taijoireny mahãdu-ribi. Deuxu Tyhyhykỹ, Israel Iòlò awanareny raxireri, kai boho tahe ixyby breburenyõmyrenykre aõnaõna binabinahãkỹ-ribi. 16Txuu tamy rehemynykre Jerusalë dee rybe rỹikremy: “Uritre brebuõmy, Siaõ iny mahãdu, uritre woxierysyõmy kia bexibrebuterenymy.17Kiemy dori Deuxu Tyhyhykỹ aDeuxu, awanareny ratxireri; tii heka iruruterehekỹre kiata arahedỹỹnyrenykre. Deuxu teysamy ratxikre awanareny kia inymy derina òraruki adeereny umy tỹmyra riwahinykre. 18Tii rawiunykre kiata rexibedesanykre, iwese txu sohojimy ixena relemyhỹre wesemy.” Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: “Diarỹ aritòhòrarienykre aõbinabina atyrerenyki roireri kiata aratarenykre aõhỹỹmydỹỹnana-ribi.19Tiu kua txu edehemynykreu, arirarytxynykre kua boho aheworenymy rekoamyhỹrenyre. Arihedỹỹnykre itikre mahãdu kiata ixybyle adiòkesedỹỹnykre iny mahãdu roberarenyre. Kai boho ibutumy bede bedemy taixỹrutenyte, ka irahudi tahe derinanahãkỹ bedesahãkỹ ijõdikre. 20Kia kua txu edehemynykreu, diarỹ aributunyrenykre kiata ixybyle adidydenykre tahãwa hãwahãkỹreny-ò. Ariwinykre ixybyle rexibutunymy ratxirenyre; kai boho heka anidehedehemy matxibenykre bede bede hãwa hãwamy,kia ibutumy iny mahãdu aratyhyyrenykre.” Diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, tuu raryb

Haggai

Chapter 1

1Inatxina wyramy Dario riwedunymy raremyhỹ, Pérsia iòlò, komy sohoji txuu kia debò sohoji ahãdumy, Deuxu Tyhyhykỹ tarybe riwahinyre, tarybe-di ijohodu dee Ageu. Kaa rybe heka Juda hãwa dinodu-ò, Zorobabe, Salatieli riòre, kia Deuxu rybe-di ijohodu nihikỹ dee Josue, Jozadaque riòre. 2Deuxu Tyhyhykỹ ibutumy tabedeery nihikỹ-di myỹ rarybere: — Iny mahãdu raryberenyreri kia rehemynyõlemy ratxireri tibedeubo warybena heto ixyby relekremy ratxireri.3Iurenana heka Deuxu ibutumy tabedeery nihikỹ kawesemy rarybere irybe-di ijohodu Ageu umywoki: 4Juda iny mahãdu, kia aõbo kai boho awimy tai masỹnymy boibenybekre heto heto wiwihikỹ-ki iwyna-wyna tahe warybe-di tahe warybe-di ijohona heto rejujumu rỹikre? 5Mohõtinywibenyke aõbo adeereny rutỹỹnyrenyre-di. 6Kai boho sõemy alòbrònaty tebrònytenyte, kia tahe ibutelemy tehetenyte; rỹsỹna ijõdire, kiata ibutetyhylere ramasa rihydỹỹnykemy aõkõ mona besòluriho ijõdire, kia ta iny riòdewàninyõtyhy; tyy ijõdire, kiata bedeju taita idi rieryõtyhy; kia taòwydỹỹnareny aõmysỹdỹỹdu mahãdu rimymyhỹrenyre kia idi ratxirenyõtyhy.7Iurenana Deuxu ibutumy tabedeery-di rarybere: — Mohõtinywibenyke aõbo adeereny rutỹỹnyrenydi. 8Wiji boibenyke hãwalò hãwalò-ò hokỹle, kiata òwòna bidiwybedenykre kia ixybyle biwinybenykre warybe-di ijohonana heto. Diarỹ sõemy areysakre kaa warybe ijohona heto-di. Kia ibedeki tahe wamy derina rỹikre kia wamy awihyymy rybe ròhònymy rarekre. 9Kai boho heka teraòmy toitemyhỹ inihikỹmy òwòru rukukremy, kiaremy tahe iyjanalemy òwòru rukure. Kia ahetoreny-ò tewymy idi atximyhỹtenyu aõwi urihimy-ò-di, diarỹ wary-di rebunyre ibutumy irehe bede-txi. Aõherekibo tahe diarỹ. Deuxu ibutumy wabedery-di, tuu rewinyre? Kiemy dori kai boho ahetoreny-dile tarukimy toitenytemyhỹ, kia tahe waheto-di mohõtinybenyke aõkõre, kia rejujumy rỹireri-di.

Zechariah

Chapter 1

1Debò inataõ reurò ahãdu-u iinatxi beòra-u iritidỹỹna kia wedu iòlò kia Pérsia wesemy, tahe Deuxu tamy rarybere Zacaria-ò Deuxu-my rybedu-ò Barakia riòre rare tii ludu riòkòre rare. Deuxu heka iruruteretyhyre, diteònyde tamyreny rarybekemy. 2Jiarỹ, Deuxu watxireri tureny sõemy radòwarire kia juu akorenymy riòhònyrenyre mahãdu. 3Tai tahe, wiji rarybereri adeereny. Bodòòsebenyke bòynydỹỹnybenymy. Wadee, jiarỹ ka adeuxureny rare ruruterehekỹ, adòòsekre adeereny.4Kia juhuu akorenymy roiremyhỹ wesemy aõkõ tiiboho dori tiu ywimy deuxu rybedu juhunaludu rybe-ò roholarenyõre irybe wihikỹ-ò. Deuxu ruruterehekỹ kaiboho araywinyrenyre ywimyn aõbinabina biribenykemy ixinamy aõbinabinareny. 5Wiji tahe titxibo ratxirenyreri-ò ihetxina mahãdu? Kia aõbohe deuxu rybedutyhy mahãdu irulemy rỹira? 6Kia warybemy rybedu mahãdu yki, jiarỹ rewahinyre warybe riteòwarinyrenyre ihetxina mahãdu kaiboho. Tahe tiiboho roholarenyõre tai heka aõhõkỹ resanyrenyre. Tai tahe tiiboho ixidee rexiraherenyre raryberenyre. Deuxu ruruterehekỹ aõbo biwinyke tuu tetiditemyna biwinykre waòrarureny òraruki. Aõbo riwinyre wadeerenywimy.7Waa wiò inaubiowa txuu kia sohoji sohoji ahãdu-u, Sebate inire kia iinatxina ahãdu beòra wedu iòlò tyyriti, jiarỹ, Zacaria Deuxu-my rybedu, Barakia riòre wahe ludu riòkòre wahe wadee rehemynyre Deuxu rybe. 8Kia ruu tahe warue ijõdire aretehekremy tahe rabire sohoji ỹju-my awaru sòhòkỹ tyreki. ỹju heka riyrymy tai rare, kia bedeyxe tyaki, ihewoki tasỹ ijõ tule awaru tyreki ratximyhỹ ijõ awaru sõemy isolehekỹmy, ijõ tahe awaru nihikỹhỹmy, ijõ tahe awaru iuralehekỹmy. 9Rỹỹraxire ỹju dee wawana aõbo rarybemyhỹremy. — Wadeuxu, mobo kia rỹireri awarutyreki. Tii rirawyònyre.— Adee ararybekre.10Tahe kia ỹju bedeyxe-ki ratxireri rirawyònyre. — Tiiboho heka ỹju ratxirenyreri Deuxu deòdỹỹna ibutumy hãwãhãwã-di ririranykremy. 11Tai tahe tiiboho ỹjuboho raryberenyre kia bedeyxe-ki ratxireri-ò. Rexihuranyra ibutumy hãwãhãwã-di rira tahe rabirenyra ibutumy ywimy ratxirenyreri awityhymy.12Deuxu ỹju tahe rarybere: — Deuxu hãbu ruruterehekỹ, … iny umy debo inatxi reurò beòra-my reijare Jerusalẽ-di retehemy tule Juda hãwã-di. Tiwesebo tahe biijekre tawy ruxetòena biwahinyhyy tamy? 13Deuxu rirawyònyre tarybe wihikỹ-di ỹju-ò tii wawana rarybereri tu rarybera bedehyymy.14Kia ỹju wawana rarybemy raremyhỹ diwahinyde tuu ararybekremy iteretyhymy. — Kaa Deuxu ruruterehekỹ rybe wahidỹỹna: Jiarỹ Jerusale sõemy tuutyhyre, wahãwãmy wahe. 15Jiarỹ sõemyhe idireny retehewãhãre kia awimy ratximyhỹrenyre-ò. Tahe, tiubo jiarỹ iribireny ibutemy waò ariwykre-u waijoi ribi, sõemy aõhõkỹmy rutỹỹnyrenykre.16Tai heka, sõemy ruxetòena ijõdikre, roosere Jerusalẽ hãwã-ò. Jiarỹ, Deuxu ruruterehekỹmy, adeereny aritidikre kia Deuxu rybena heto tule ahãwãreny ixyby kanatomoradỹỹnykre. 17ỹju tule wade rarybera:— Marybeke kia Deuxu rurutererehekỹ rarybere ihãwãreny ixyby ratomorakremy tai sõemy ityhy ròhònykre. Tii heka Jerusalẽ hãwã riwiòhenanykre, kadoosekre ihãwãreny tarasanamy ratxikre.18Kia iwitxira itxerenamy rabire inaubiowa broreni òdimy rabire. 19Aõbo tahe kia rare ỹju dee rỹỹraxire? Tii wana widee rarybewãhãre. — Kia iòmy rarybereri? Tii rirawyònyre: — Tii hã~wãhãwã rikewesenanyreri bedebedemy roberarenyre Juda-ki rasỹnymy roiremyhỹ mahãdu, tule Israel mahãdu tule Jerusalẽ mahãdu.20Tahe Deuxu wadee riteòsinyre inaubiowa mana aresyterehekỹ. 21Jiarỹ rỹỹraxire: — Aõbo tahe tiiboho riwinyrenykre? Tii rirawyònyre. — Iòreny heka bedebede-my ròbtỹrenyre rikeitxenanyre hãwãhãwã-my Juda-my sỹdu rỹira, tahe inyõ timyhe aõmy rarybeõhyyre tarati biu-ò riijaranyke ihoõre. Wiji tahe kaa mynyna aresyterehekỹ rikewesenanyreri tiiboho kodoidenykremy ibrebudỹỹmy tule iòreny aresyaresy-my kia heka, tiiboho hãwãhãwã-my roberarenyre ritarenyre Juda su-ribi tule roberarenyre iijoireny mahãdu wahe.
Chapter 2

1Ijõdire iwitxira itxerena-my wahe. Hãbu-my rabire kia urihixina rimymyhȳ-my. 2Tamy rȳraxire: — Titxibo kai makre? Tii rirawyònyre. — Jiarȳ Jerusalẽ hãwã rehe ariurihikre tule (obs: iwebse) ariurihikre.3Tahe rabire kia ȳju wawana rarybereri-my tii wana rahonyramy. Kia tahe ijõ ȳju nade tii wana witxi reakre-my. 4Kia ȳju juhuludu rarybere: — Beake wylemy tamy marybeke weryrybo-ò kia urihixina-di ratxireri-my; Jerusalẽ hãwã-my sȳdu mahãdu ixyby rasȳnykre, tule sõwe-my iny tai rasȳnykre tule sõwe-my iròiròdu tai rasȳnykre tii heka tiu raroorehenyõtyhy iòtity widȳȳhãwã werura-di. 5Deuxu heka tuu ritidyre tule heka hãwã rurawona-my rexitidikre heòty west-my Jerusalẽ hãwã werura-di taile rasȳnykre tai tahe ariteòsinykre itxerena tyhy.6-7Deuxu tahe rarybere tasȳdu mahãdu-ò: — Ywimy! Ywimy! Kaiboho heka wetxy-my toitemyhȳ Babilonia-ki bihebenyke. Bihenybenyke kia ibedewebrò hãwã ribi! Jiarȳ tahe ariuberanykre bedebede-my, tahe rehemynyra itxu-ò kaiboho bokesebenykre-my Jerusalẽ-ò.8Taruru-my, tii Deuxu Rurutehekȳ diwateònyde adeereny ariwahinykre-my rybe kia bedebede mahãdu riwyrenyre atyhynareny ibutu-my. — Mobo tahe waijoire-ò ryrykre moõbo hirari riurityyhekre. 9Tai tahe, jiarȳ adesukre aòludureny-my. Ibutu-my atyhyreny riwyrenykre tiiboho heka juhuu awetxireny roire. Tiiboho kia rȳikreu, tiiboho rieryrenykre Deuxu Ruruterehekȳ diteònyde.10Deuxu rarybere: — Jerusalẽ-ki sȳdu mahãdu, mawinybenyke deysa-my, iribi tahe jiarȳawanareny arakre sȳ-my. 11Kia txuu tahe, inyõ wehekȳrexibutunykre Deuxu-ò, tahe Deuxu heka iijoireny-my rarekre, tii akireny rasȳnykre. Tai tahe Israeli mahãdu rieryrenykre kia Deuxu Ruruteherekȳ wadee diwahinyde adeereny ararybekre-my.12Ixyby kia Juda su heka awityhy-my ratxikre Deuxu sȳtyhyhymy awihikȳ-my, tule Jerusalẽ hãwã ixyby (obs: itmoranykre) ixidee wimy ritakre. 13Ibutu-my boholabenykre Deuxu ratxihyymyre-ò, tii heka namyhȳde titxibo ratxireri-my ihȳre ribs namyhȳde tasȳawihikȳribi awanareny rasȳnykre-my.
Chapter 3

1Ijõ itxerena, Deuxu wadee riteòsinyre Deuxu deòdu Josue ruruna weribi ratximyhȳrexiywinymy aõ riwinykre-my ibinabina. 2Josue tyy-di rexityynymy irule ityy isure, (obs:lmahyy) ratximyhȳratximyhȳ ȳju kotxi. 3Deuxu ȳju tahe rarybere ȳnyxiwe-ò: — Deuxu heka ararutakre, ȳnyxiwe! Jiarȳ Deuxu heka retare Jerusalẽ, tahe ararutakre! Kaa hãbu heka riwinykre tii nade heòty ribi.4Tahe ȳju rarybere tawiòdȳȳdu-ò bitake Josue tyy iribi tahe ararykre. — Kiawese-ki aritakre aòraruna aribi wiji tahe arexityynykre ixena tyydi. 5Ire-my tahe, ȳju diteònyde tawiòhedȳȳdu mahãdu-ò awikeki Josue rati rataana tawy ritidike-my awihikȳ-my. Tahe ritidirenyre rataana irati-ò tahe rityynyrenyre ixena tyydi; kia tahe Deuxu ȳju (obs:lmahyy) rȳi-my raremyhȳ.6Tii rarybere Josue-ò. 7— Deuxu ruruterehekȳkawese rarybereri; Kai aõbo bitynykre wana warybe òraru tule biwatyhynykre wana ahõrõ ariwinykre araywinykre, kai heka wedu-my matxikre Deuxu wedu-my. Ibutu-my idi betekre aõbo awihikȳ-di tule ibutu-my heto wityretyre-di, kia wahe ȳju kaki ratxirenyreri wahe, kai iwestyhyle atyhyna ratxikre ibutudee.8Tai tahe boholakre, kia Josue hãbunihikȳ Deuxu xiwena-my rybedu, boholabenyke tule kaiboho xiwe wahidȳȳdu kia awanareny ratxireri. Kaiboho ibutu-my erysyna wese-my toite kia adeereny ariteònykre waijoireny tule warybe-my rybedu kia heka inire (obs: “hamo itmora.”) 9Retidire akorenytxi “Josue kotxi sohoji mana tai deboinatxi reurò wiribiribi. Jiarȳ Deuxu ruruterehekȳ, ariyriburunykre ini tamy tahe sohoji sohoji iòraru aritakre kia bedebede ribi.”10Kia txuu iny sohoji sohoji riteòwarinykre tabire ludu kodoidenykre ixideewi-my kia alòbròna (obs:lterehe) rawo-txi. Jiarȳheka Deuxu ruruterehekȳ, rarybereri.
Chapter 4

1ȳju wadee rarybere juhuu ròòsereri tii riwaixixanyre wese tȳhi ribi. 2Tii wadee rȳȳraxire. — Aõmybo kai tabiteri? Rerarywyònyre. — Rabireri sohoji womati (obs:trȳrȳhȳ-my) hynaroki ityreki tahe rȳireri azeitxi be, deboinatxi reurò-my txuerysyna-ki tule deboinatxi hyna-my tamy azeitxi lòòsona-ò rehemynyke-my. 3Ahãdu-di riranaki iòhò-my, rabireri inatxi lòbrònamy olivera inire sohoji sohoji wiwyòna-my.4Tai tahe rȳȳraxire ȳju dee: — Wadeuxu, aõbohe kia rare? 5— Kai teeryõte aõbo? — Tii rȳȳraxire. — Aõkõre Deuxu — rerawyònyre.6Iribi tahe, ȳju diteònyde tamy ariwahinykre-my Jò Zorobabeo-ò kia Deuxu rybe wahe. — Aõ inykireny aõkõ dinodu ruruterehekȳtule arurutere-my tatxiteri tiu biwinyõtyhy tahe ariwinykre watyhyna òraru-ki. Jiarȳ heka rare Deuxu ruruterehekȳ, moõbo rarybereri. 7Zorobabeo kotxi, hãwãlo rarietyhyre robikre bedero ijena wese-my. Tiu tahe kidiwykre mana awityhy Deuxu heto ribi, kia tahe iny mahãdu kidirajuakre aõherewe sòe! Aõherewe sòe!8Ixyby Deuxu wadee rarybera. 9Tii rarybera: — Zorobabeo heka Deuxu rybena hetotira tule rahukre. Tiubo kia rȳikreu tiibohe rieryrenykre tahe Deuxu ruruteherekȳriteònyreri adeereny tuu tamyreny marybebenykre-my. 10Kia heka tamyreny aõaõkõ rare tahe iòraruu tiiboho teusa-my lai raharenykre tiubo Zorobabeo-my robirenyreri kia Deuxu dohodȳȳna heto widȳȳrahumy. — Deboinatxi reurò-my lòòsona heka rikewesenanyre Deuxu rue deboinatxi reurò-my kia heka ibutu-di retehekre rakre bedebede-di ibutu-my. 11Tai tahe jiarȳ rȳȳraxire. — Aõbo tahe tiiboho raryberenyre kia inatxi beleraty-my, sohoji sohoji-my wiwyõna-my hynaro-ki?12Tule rȳȳraxire. — Aõbo tahe tiiboho raryberenyre kia inatxi lòbròna òteti tahe inatxi hyna ribi iòhò-my rȳire kia womati (obs:trȳrȳhykȳ) kia azeitxi be idi reamyhȳre-ki? 13Kai teeryõte? — Tii rȳȳraxire. — Aõkõ, Deuxu! — rerawyònyre.14Tahe tii (obs:ritnynyre). — Kia heka inatxi hãbu rikewesenanyre tiiboho roirenykre tarasa-my tule ibutu dee awi-my Deuxu ruruterehekȳ-ò tule ibutu-my bedebede-ò.
Chapter 5

1Ijõ ijõdire iwitxira itxerena. Jiarȳrabire kia tyyriti weraserase ruòmyhȳmy. 2Tahe wadee rȳȳraxire. — Aõmybo kai tabiteri? Jiarȳ rerawyònyre. — Jiarȳ rabireri sohoji weraserase ruòreri-my, tii debo inaubiowa reurò-my urihixina-my irehe (obs:iwbese) tahe inaubiowa weàre-my.3Tahe ȳju (obs:ritnynyre). — Kaa weraserase, tuu ritina roire aõbinabina heka roberakre ibutu-my bedebede-my. Ijõ weraserase tahe (obs:ewyòna-my) tahe ewyòna-my iritina kia rarybere ibutu-my heka ritakre hãwã ribi kia ibutu-my rawasinymyhȳre mahãdu wahe; ijõ weribi tahe iritina roimyhȳtule kia ritakre kia ibinahãkȳriwinymyhȳrenyreki Deuxu-nimy. 4Deuxu heka iruruteretyhyre aõbo kia ritidire ibinahakȳkanakre-my, tii ralokre wasidu mahãdu hetoheto-my tule tibo ibinahakȳ Deuxu-ò riwinymyhȳre mahãdu. Tai tii ratxikre heto-ki tiubo ihetoreny ibutu-my rexihukrehekȳle-my, aõ tai rohenyõhyykre tule mana.5ȳju tahe rarybere wadee juhule doosede tahe rarybere. — Beteheke aõbo rareri-my wiji. 6Aõbo kia rare? — Jiarȳ rȳȳraxire. Tii rirawyònyre. — Kia sohoji weriri, tii heka kaa mahãdu ijoi òraru-na rikewesenanyreri. 7Weriri (obs:ratbona), iwoki tahe hãwyyhykȳle runymyhȳrȳmy.8Tahe ȳju riòbitinyre: — Kaa hãwyy heka aõbinabinahãkȳrikewesenanyre. Tai tahe tii ritorunyre weriri hetxi-ò tamy tahe riratobonyre. 9Tahe retehere rabire inatxi hãwyy-my tiiboho tereny ijõdire Xekõia de wesemy. Tahe hãwyyboho ruòrenyre, yhy ridyrenyre. Tahe tiiboho ritehemynyre, rimyrenyre weriri ixybyle ruòrenyre.10Rȳȳraxire ȳju-ò. — Tiubo tiiboho weriri riwerenyra? 11Tii rirawyònyre: — Babilonia-ò. Tai heka tiiboho Deuxu rybena heto riwinyrenykre titxibo tahe tiiboho weriri ritidirenykre.
Chapter 6

1Ijõ ixyby itxere ijõdire rabire inatxi hãwãlo-my kia womati lubu-di riwinyre-my, kia itya ribile tahe inaubiowa ityti heòty ròhònyre aõbina ityti heòty wahe. 2Kia juhuludu ityti heòty heka awaru sòhòkȳidi retȳhimy, ihewo-my tahe, awaru lubuhykȳ. 3Iinataõna-my tahe awaru urahakȳ; iinaubiowa; aularu nihiy; iinaubiowa; aularu nihiȳhȳkȳ. 4Rȳȳraxire ȳju-ò. — Wadeuxu; aõbohe kia rare aõbina ityti heòty?5Tii rirawyònyre. — Tii inaubiowa yhy rare, kia rohonyreri Deuxu ribi tyhy ibutu-my bedebede-ò. 6Kia ityti heòty awaru lyby idi retȳhireri tahe Babilonia-ò rakre, kia bede webròhòkȳ-ò wahe, kia ityti heòty awaru urahakȳtahe rakre kia txuròtena weribihikȳ-ò; kia ityti heòty awaru nihiȳhȳkȳrohonyrenyre, ixideewi-my turubumy bedebede-di rekoa-my roirekre. Tahe ȳju tamyreny ritidimyhȳre. — Boibenyke biòrunybenyke bedebede-di ibutu-my! Tahe tiiboho riwinyrenyre kia.8Tahe ȳju wadee ryryre tahe rarybere: — Kia awaruboho bede webrò-ò roirenyre tahe riwinyrenykre riyryrenykre kia doi deuxu tiiboho wana roikre bedebede weribi aõkõ rarunyrenykre.9Deuxu wadee rarybere. Tii rarybere: 10— Bitakre uri kia Heòdai riwinyre ribi tule, Tobia ijõ Jedaia, tiiboho diòàsedenyde otity hyna Babilonia hãwã ribi. Iribi tahe makre wyle-my Josia hetoo wahe, kia Sõfonia riòre wahe. 11Kia womati ura (obs:trȳȳrȳkȳ) tule womati (obs:trȳrȳrsȳryȳhȳkȳ) kai kia (obs:tetato) wana biwikre rataana-my. Tahe bitididykre aratiò kia Deuxu-my rybedu Josue-ò kia Josadake riòre-ò wahe.12Tamyreny rarybe kia Deuxu ruruteherehekȳadeereny riywinyre kiamy. Hãbu Hamo tymyra-my ninadu kynyikre aribireny tahe riwinykre Deuxu rybena heto tahe tii ritakre tule tai awi-my ratxikre bededinodu-my wahe. Tii runykre bededinodu rynana-ò ixy, ijoi-di retekre-my. Sohoji hãbu xiwena wahidȳȳdu tule runykre tarynana tyhy-ò tahe sõwe-my kynyikre aõwiwi kia Hamo tymyra kaa kynyheka xiwena wahidȳȳdu rare. 1314Iribi tahe ration ritidikre Deuxu rybena heto-ò kia Heòdai raykymyna tule Tobia ijõ Jedai ijõ Josia Sõfonia riòre wahe. 15Iny mahãdu irehe-my rasȳnymyhȳre mahãdu Jerusalẽ ribi kia robirenykre ixyby wiòdȳȳna-my Deuxud dohodȳȳ-my heto-my ixyby (obs: ratmorakre-my) tai kaiboho bierybenykre Deuxu ruruterehekȳwadee diwahinyde tule adeereny. Ibutu-my kia kynyikre kia rexitòbinyrenyre mahãdu tule tatedesõ ribi rexiwahinyre mahãdu Deuxu widȳȳna hãkȳ-ò, tii heka adeuxureny rare.
Chapter 7

1Kia inaubiowa txu deboinaubiowa ahãdu, erysyna txuu, kia inire Kisleu, kia inaubiowa beòra-my tyyriti-di rare, Deuxu wadee riwahinyre rybe sohoji. 2Kia rȳire tiubo Beteò mahãdu riwahinyre Sareze tule Hege-Meleke taijoireny boho wana Deuxu dohodȳȳna heto Deuxu ruruterehekȳ-ò rexitòenyrenykre-my riwiòrenanyrenykre-my. 3Kia tule riwinyrenyke awire xiwena wahidȳȳdu Deuxu rybena heto tule Deuxu-my rybedu mahãdu dȳȳraxi. –Beòra sõwe-my waribireny riijere jiarȳbohe rahinyhyy renareherenyre kia iruyre ahãdu, kia ãhadu Deuxu dohodȳȳna heto hudunamy. (obs:Rikiwinyrenyke) kiawese tuhyy.4Tahe Deuxu ruruteherekȳrarybere wadee. 5Diteònyde jiarȳtuu ararybekeki tahe kia xiwewahidȳȳdu mahãdu-ò. –Kia heka riwinyre iny umy deboinatxi beòra-my kaiboho tahinyhyy tule tenarehehyy kia iruyre ahãdu-my tule deboinatxi reurò-ò. Tahe kia he aõ wadee wimy aõkõ, kaiboho kia tewinymyhȳtenyte tuu. 6Tiubo biroxibenykre-u tule biõbenykre-u, kaibohole ixiki awi-my mahabenykre tewinyte-my. 7Kaa rybe wahidȳȳna kia Deuxu ruruterehekȳdiwahinyde wesetyhyle rare juhuu kia deuxu-my rybedu juhu mahãdu yribi; tiubo Jerusalẽ-ki watxiwahã awi-my tai sõwe-my sȳdu mahãdu ijõdire. Kia tai rȳire wesetyhyle hãwã wera-di tule ijõ bederanorahãkȳhãwã-ki ijõ Juda hãwãlo hãwãlo-ki.8Deuxu tahe rarybere Sakaria-ò kia-my. 9Jiarȳ, Deuxu ruruterehekȳrare, retidire tamyreny; òbiti-my ratxirenyke-my tule òweòwe-my aõkõ tule wii biynybenymy awityhymy tule làhàna-di. 10Wytese mahãdu aõhokȳmy isȳdȳȳõ-my, tule ijõ mahãdu, tule iwitxira bedebrò mahãdu kia awanareny rasȳnymyhȳrenyre, tule hãwãdu mahãdu. Aõbo biwinykre-my nootiõmy aõbina-ò awihikȳ11Tai e tiiboho tah kodoosedenykre tahe tiu roholarenyõtyhy. Rexirahòrerenyre wawe ribi tule tohõtireny-ò (obs:rexihtenyrenyre) tamy roholarenykelau warybe ywisidȳȳna-ò. 12Ixyby itelesõreny itere-my relere kia (obs:mnatrȳrȳhȳkȳ) wese-my tahe tiu heka rityhynyõtyhy tybe òraru tahe rybe rewahinyre. Jiarȳwatyytyby tyaribi, rewahinyre kia Deuxu-my rybedu mahãdu ihetxina-ò. Tai tahe jiarȳsõwe-my waki tamyreny reare.13Kawese heka tiiboho roholarenyõkrehyy ijõdire tiu aroholaõtyhy iixitòedȳȳnareny-ò aõmybo rurumyhȳrenyre-my. JiarȳDeuxu ruruterehekȳkaa rarybereri. 14Kia hãluukȳrurutere wese jiarȳreuberanyre ibutu-my bedebede-my iwitxira tori bedewòbrò mahãdu, titxibo kia suu ribi ròhònyrenyre tule taruhukȳmy, tuu inyõ tai ratxiõtyhy. Su awityhyre tule tyhyna sõwere tahe rexirahorere aõ tai ijõõhokȳ-my.
Chapter 8

1Deuxu ruruteherekȳwadee rarybere kia-my. 2Jiarȳheka ijõre luunahakȳJerusalẽ-ò, sohoji luuna tahe wadee riwahinymyhȳre weribireny aõkõ. 3Jiarȳaroosekre Jerusalẽhãwã-ò, tai tahe arasȳnykre, tai tahe Jerusalẽhãwã raninikre òbiti hãwã-my tahe tule kia hãwãlo Deuxu ruruterehekȳninikre hãwãlo aõ tai rȳimyhȳre-my òbitihikȳ-my.4Ixyby kia matuari mahãdu tyhy tule senadu mahãdu tariranareny òwòrurehe tebo-ki idi ratxirenyreri tiiboho rorukurenyre kia Jerusalẽmahãdu butunareny-ki. 5Kia uri tawywii ributumyhȳrenyre tahe sõwe-my weryry tule hirari (obs:rsinyrenykre-ki).6Kia heka tai kȳnyikre tiiboho (obs:kdioosedenykreu) kia Babilonia (obs:yrbynaribi) tahe, wadee heka awesetyhyle kȳnyikre Deuxu ruruterehekȳwahe. 7Jiarȳaritarenykre waijoi mahãdu, jiarȳaritarenykre kia txuu òlòna weribiribi tule txuròtena weribi-ribi titxibo kia idydureny ridyrenyreribi. 8Kia adiòkesedȳȳnydenykre ixyby Jerusalẽhãwã-ò, tai rasȳnyrenykre-my. Tiiboho heka waijoireny roirekre jiarȳtahe adeuxureny aratxikre tule awedurenytyhymy abedeywisidȳȳdurenymy òbitihikȳ-my.9Deuxu ruruterehekȳrarybere. –Tahe, oruruterereny ijõdire, tiiboho tamy roholarenyre-ò wijityhyle tahe Deuxu rybedu raryberenyre tiubo kia Deuxu dohodȳȳna heto ixyby relekre tahe tamy ritidikre heto woraru. 10Kia bedeu tahe iubeweri ijõõkre aõmysȳdȳȳmahãdu òwydȳȳna, kia aõnanaõ-di itxyyduboho iròdu iròduboho tiu tawedure-ò iubeweri risõedȳȳnyrenyõtyhy tawedu-ò. Sõwe-my iòludureny ijõdikre, tiu inyõ awi-my ratxiõtyhy, jiarȳrewinyre kia iny wi-my roludunyke-my aõtxiaõtxile.11Tahe jiarȳDeuxu ruruterehekȳtuu ararybekre wiji tiu heka ariywinyõtyhy tibo rauhenykre wiji iny iwese juhuu rewinyre wese. 12Tiiboho ròbròrenyre tasurenymy awi-my bederasò awi-my riwahinykre, suu tamyreny riwahinykre kia aõnaõna lòbròna iribi ritakre-my, kedesekre biu biu ribi. Adiwahinykre kia ibutu-my tibo rohenykre-ò.13Juda-ki sȳdu mahãdu tule Israeli mahãdu kia-my raryberenyre ijõ mahãdu-ò kawese-my. Deuxu tiiboho aõhõkȳ-my (obs:risnyrenykre) kia Juda ijoi tule Israeli mahãdu aõhõkȳ-my (obs:risnyrenyreny) wesele. Tahe jiarȳaratarenykre kia (obs:atmoranarenymy) tahe tiibohole roirekre widee riwahinymy riorekre iny sohoji sohoji wahe. Tahe Deuxu riywinykre kia Juda mahãdu riywiny wese tule Israeli mahãdu. Brebu-di morenyõmy! Arurureny biixiòhòdȳȳnybenyke. 14Deuxu ruruterehekȳrarybere iny mahãdu-ò: –Tiubo aijoireny ehetxina mahãdu wadee riwinyrekre ibina, jiarȳaõhõkȳ-my (obs:adisnydenykre), timy jiarȳreywinyre wese juhu-u. Warayky (obs:wdyna) rarahòreõre. 15Wiji tahe jiarȳreywinyra aritarenykre-my Jerusalẽhãwã mahãdu tule Juda mahãdu tiu heka warayky ariwiranyõtyhy. Tai tahe breburenyõmy.16Kia heka kaiboho biwinybenyke, widi òbitihikȳ-my boibekre iny sohoji sohoji widi kia tahe bexiywinybenyke òbiti ywisidȳȳna-ò tibo aõbina tai riywinybenyke òbiti ywisidȳȳna-ò tibo aõbibina tai riywinymyhȳre tahe kia-my matxikre awi-my. 17Tai tahe jiarȳariwinyõtyhy tuu kia aõ ibina wide biwinybeõtyhy tule inatyhy-my aõ òbitiaõkõ wadee jiarȳDeuxu, tai raykaranywãhãre kia ibutu-my.18Deuxu ruruterehekȳrarybere wadee kia-my. 19Kia inarehena inaubiowa, iruyre, debo inatxi reurò tule debowiò ahãdu-di rirana sohoji beòra kia kanakre deysana txu, bededeysana txu kia kanakre Juda sȳmahãdu-ò. Tahe tuure òbitityhy-my awityhymy.20Deuxu ruruterehekȳrarybere: — Kedehemynykre txuu tahe sõwe-my tai sȳdu mahãdu kia iwitxira witxira hãwã-my hãwã-du mahãdu tuu robirenykre Jerusalẽ-my. 21Tai sȳdu mahãdu tuu robirenykre kia iwitxira Hãwã Hãwã. Inyboho (obs:rkeàlàrenykre) kia Deuxu ruruterehekȳ-my tamy (obs:rkexitòenyrenykre) inyboho ritarenykre-my. Kia tahe ijõ mahãdu (obs:kdirawyonydenykre), inyboho rokoirenykre tiiboho wana! 22Iny sõwe-my mahãdu kia bedebede-ludu ruruterehekȳmahãdu kodobidenykre Jerusalẽmahãdu Deuxu-my reàlàrenykre-my.23Kia txuu tahe debowiò-my iny bedewebròrò-my mahãdu ritaataarenykre sohoji judeu tahe tamy rarybekre. Jiarȳboho tuu rarurenyreri deuxu rybena heki aratxirenyke-my, tamy dori raholarenyreri Deuxu wana kaiboho atxitenyteri-my.
Chapter 9

1Kaa Deuxu rybe wahidȳȳna, Deuxu tii heka tuu rarybere kia adrake mahãdu-ò tule Damasku mahãdu-ò kia aõhõkȳmy (obs:kdsȳnydenykre-my). Tule Siria hãwã tule ixȳju mahãdu Israel mahãdu deuxu ijoi. 2Hamatxi hãwã tahe kia iòhòmy roire hãwã ribi kia Deuxu hõrõ roire, kia Txiro hãwã tule Sidõ kia taaõmydȳȳna tyhy roire mahãdu tule ihõrõ rare.3Txiro mahãdu riwinyre awihikȳmy idi rexiiherenykre-my wityretyre riadònyrenyre sõe-my womati ura (obs:trȳrȳhȳkȳ) aõ node wesemy kia womati (obs:trȳrȳhȳkȳ) subruru wese-my. 4Tahe Deuxu riwykre rakreu tii idi rehukre Txiro mahãdu tyhydi beronihikȳ-ò ihãwãreny tahe rahurenykre heòty-di.5Tiubo kia Askilõ-my sȳdu mahãdu rieryrenykreu sõwe-my ruberurenykre. Gasa mahaãdu tule aõhõkȳmy rutȳȳnyrenykre kia Ekrõ mahãdu tahe tararòsònareny ibutumy rahurenykre. Kia Gasa hãwã wedu tahe ituerenykre, Askilõ hãwã-ki tahe moõ rasȳnoõhyykre. 6Wimyuri mahãdu tahe Asdoki-ki rasȳnyrenykre. Deuxu rarybere: Jiarȳarexixiwedenykre kia ixiwederenymy ratxirenykre filisteu mahãdu. 7Tamyreny aritidikre iròdu de uritere iròrenyõkre-my kia ihãlubu-dimy ijõ aõtxile byrena aõwaõkõ kia rohenyrenykre tahe kia he wahõrõ-my roirekre tule Juda mahãdu ijoi-my relerenykre. Ekrõ-my rasȳnymyhȳre mahãdu tahe waijoirenymy relerenykre, kia Jebuseu-ki aõ rȳirewese-my.8Jiarȳararybekre aritakre wamahãdu iòludureny ribi tiu heka inyõhokȳ (obs:rsymyhȳre) mahãdu ihãwãreny-ò rirònyotyhy ihudurenymy. Tiu heka iwedureny binahãkȳ-my tiu ratxiõtyhy tikile ihãwãrenymy rasaõsaõmy ratxike-my, jiarȳdori ijõdire timybo tiiboho aõhõkȳ-my rutȳȳnyrenyre-my.9Sõwe-my hãwã mahãdu, mawinybenyke deysamy awedureny tyhy dori kedehemynykre. Tii kanakre tarasana-di sõwe-my ywimy, awaru yja riòre tyre-ki, awaru yja riòre wahe. 10Tii kanahukre aõbina Israeli mahãdu ityti heòty. Tule Jerusalẽmahãdu awaru Xiwahate, wyhy wana kedexihukre. Tii ratxikre kia hãwa õwana awimy ratxikre Tahe ahunihikȳ-ki hekarexiywinykre tule iny ijõ mahãdu wana. Kia bero Eufratxi ribihikȳle wahe kia titxibo suonana-ò hòkȳle wahe.11Deuxu rarybere: Jerusalẽ-ki sȳdu mahãdu. Jiarȳrewinyre sohoji debo awanareny hãlubu-di heka rewinyre. Tai kynyhe, jiarȳaritarenykre kia yrybryna ribi kia hãluu be tai ijõõhõkȳribi. 12Deòdu mahãdu, bidiòkesebenyke aruterenahãkȳreny-ò Bidiòsebenyke adee inatxi ratyre-my ruxetòenahakȳ. Kia aõhõkȳmy dȳȳna kaiboho tetatenyte ribi. 13Jiarȳariuhekre Juda kia aõbina xiwahate wese-my tahe Israeli mahãdu tahe wyhy-my ratxirenykre Jerusalẽhãbu mahãdu tahe wamay (obs:wbese) wese-my ratxirenykre idi tahe aõbina ariwinykre Grecia mahãdu wana.14Deuxu tahe (obs:kdexitnynykre) amahãdureny-ò aditakre awyhyreny Kia biudelaa wese-my Deuxu tahe ajuròna-di rurònykre Tahe ritorunytyhykre yhydebure yki kia bedeònana hãkȳ-ki. 15Kai Deuxu ruruterehekȳadireny tarukikre amahãdureny-di. Tiiboho (obs:kdòtadenykre) kia inymynydu mahãdu òludureny ribi. Kanahudenykre ebònareny taòludureny hãlubu (obs:kdiòdenykre) kia bisòhòkȳwese-my tule tȳxihikȳle-my aõbo beso bedeò wese-my. Tiubo xiwena tyre iny ritximyhȳre wese-my.16Kia txuu tahe Deuxu (obs:kditadenykre) ta mahãdu. Kia Deuxu-my rybedu mahãdu tabueni ritamyhȳre wese. Tiiboho sõwe-my inireny rohonykre awihikȳ-my ihãwãrenyki. Kia manawihikȳwese-my tula rataana wese-my 17
Chapter 10

1Deuxu-ò rexitòeny wãhãre, Deuxu-ò biu wyra (obs:kditeònyke-my) moõbo tahe nonoe (obs:kditeònykre) tule biu kia suu riynykre-my aõ tai (obs:rkitarenykre-my) ibutu-my inydeereny. 2Aõke aõkõ kaiboho biujebenyok~ke 1 kia itxȳte mahãdu tule kia mediõ mahãdu tiiboho dori aõbinabinale-my rarybemyhȳre tule ruile-my. Kia rasi (obs:ritnymyhȳre) òbiti aõkõ kia irybereny rybena ibina wiòhedȳȳna aõkõ rare. Tai tahe (obs:ibinawy) tiibohoo ratxirenyreri iriranareny ijõõmy, iwese budeoni iitxeduõmy rȳimyhȳre wese.3Deuxu rarybere: — Tuu radònyrenyre kia iwitxira webrò wedu kia iwedurenymy ratximyhȳrenyreki ahãwãrenyki tai he aõhõkȳmy (obs:arisnyrenykre) tuhyy. JiarȳDeuxu ruruterehekȳjiarȳarimykre wairòduboho Juda mahãdu wahe tule jiarȳariwinykre tiiboho he kiamy aõhebo awaruruterehekȳmy aõbina awaru-my.4Iribireny tahe ibutu-my wedu-my tahãwã wedu-my. 5Ibutu-my heka tiiboho ròtarenykre kia inyrutàsàdu mahãdu wese-my kia taòludurenyboho tyre ririranymyhȳrenyre kia lama hãwa~hãwã yresyna-ki. Resurenykre aõherekibo jiarȳ, Deuxu wana watxirenyreri tule aròtarenykre kia taawarureny tyre-my rȳirerihãrele waòludureny ribi.6Deuxu kiamy rarybere. Ariwahinykre ruru Juda mahãdu-ò arihedȳȳnyrenykre Israeli mahãdu ruruxetòenywãhãrerenyre tiiboho aditadenykre kia tai òtity wesena woribi. Jiarȳaõbo tiu areywinyõtyhy Tahe jiarȳ heka Deuxu rre, ideuxureny iixidòedȳȳreny òraru-ki aõ rewahinywãhãre. 7Israeli mahãdu hãbu irurutererenykre aõhebo inyrutàsàdu mahãdu wese-my tiiboho deysamy ratxirenykre aõhebo kia monabesòhòkȳmy (obs:momodu) mahãdu wesemy Aseriòreriòre roholarenyre kia rybe-ò. Tahe tiiboho deysa-my tule teyrenytyhy ratxirenykre waòraruki wahe jiarȳ Deuxu reki.8Adyrykre waijoi mahãdu-ò aributunyrenykre-my tahe jiarȳixyby adiòòsedȳȳnydenykre tasureny-ò kia tahe ixyby sõwereny rexioryrenykre juhuu tiiboho roiremyhȳwese-my. 9Jiarȳ tiiboho ariuberanyrenykre kia bedebede irehetyhy-ò Kia tahe ihãrele tiiboho tõhõtireny waribi rusarenyõhyyre tiiboho tariòreboho wana irumy roirekre kodoidenykre ixyby taitãwãreny-ò. 10Jiarȳariwinykre kia-my tiiboho Egitu ribi tule Asiria adiòòsedȳȳnydenykre tahe tamy aridyrenykre isureny-ò. Gileadi tule Libano hãwã ribi kia aõbo ijõõhyykre sȳna ibutu-ò.11Reuròrenykre ahuberonihikȳbesòhòkȳ-di jiarȳ tahe Deuxu arihetenykre àbò ariturȳnykre Nilo bero adihukre Asiria xiwedena tule Egitu mahãdu ruru adihukre. 12Adiwahinykre ruru waijoirenyboho-ò waruruhukȳ-di tule tiiboho robirenykre jia

1 ck

Chapter 11

1Libano iijòtobònareny biraybenyke kia heòty-di aòwòrureny arihukre. 2Mahinybenykre alòbròboho kia dori òwòru ibutu-my rejuxuna kua òrarude wihikȳibutu-my rexihura mahinybenyke Basȳhõrõ ijoi kia dori bedeyxe tyhykȳkia reàrora. 3Deuxu rybedu mahãdu rawesiruranyrenyre tule rahinyrenyre kia bedero wihikȳrexihure ribi halòehekỹ tahe raõhitxinyreri Jordaõ bedeyxe bero dori rihurenyre-ki.4— Deuxu, Wadeuxu wadee rarybere: — Deuxu rybedu-my matxike kia budoeni bimyke tiiboho doi rururenykre. 5Kia budoeni ridymyhȳre tahe aõhe rutȳȳnyke ihoõre tiubo rururenykeu tahe budoeni dedi ijobo rȳike-my rarybereri. Aõherewe Wadeuxu! Inyboho ratyhynyrenyra. Tii tyhyle kia budoeni-di itxeredu tyhyle ijõdire ruxetòena tamy. 6Tule jiarȳijoõre ruxetòena Israeli mahãdu-ò jiarȳariwahinykre ibutumy kia awdureny-ò tule ahãwãreny Iòlò. Kaa heka riwykre abede-ò, jiarȳtahe maõ aditaõkre irurureny ribi jiarȳDeuxu tuu rarybereri.7Tai tahe, jiarȳtuu ralore budoeni dydumy tule idi ijohodu-my kia ariywinymyhȳke-my kia irubuna koki. Inatxi tahe remyre bordaõ ijõ reninire “Awihikȳmy” ijotahe kia-my reninire “Butuhukȳmy” tahe ranyre budoeni-di itxeredu tyhymy. 8Sohoji ahãdudile tahe inataõ txu-dile budoeni-di itxedu rehure, waki tahe aõ ariywinykre ijoõre ibinahãkȳmy wadee roire. 9Tahe jiarȳrarybere tamyreny. — Jiarȳhe adireny itxeredu-my aõkõ watxikre burubenykre kia bituebenykre! Awi-my bituebenykre ibutu-my bexihubenykre.10Iribi tahe remyre kia heka inire Bastaõ awihikȳreàròre aõhebo kia Deuxu reàròre bedeyryna wese tahe tule kia riwinyre aliȳsa ibutu dee. 11Tai tahe aliȳsa kiau tyhyle releõhyyre taihe budoenini-di aõmysȳdȳȳdu tyhy wadile retehe-my rȳimyhȳ, rieryrenyre timybo Deuxu rarybereri iyrenyribile kia rewinywãhãremy. 12Tahe tamy rarybere: — Tiiboho awi-my ratxirenyreri wana iny, riwaõwynyre waaõsȳdȳȳòwy da aõkõre aõbo riwaòwynyõkre aõbo.13Deuxu wadee rarybere: Biyrubunyke kia iubeweri Deuxu dohodȳȳna heto-ò remyre iubeweri-òwydȳȳna awityhyre tiiboho tai awimy raharenyre kia wamy reàlàrenyre tahe Deuxu dohodȳȳna heto-ò reyrubunyre. 14Iribi rebòhònyre iinatxina bastaõ, iny heka “uniaõ” rare kia bedeeryna rexihu-my aõkõ roire wese heka releõhyyre ibutuhukȳseriòre mahãdu tai rȳire kia Juda tule Israeli mahãdu.15Ixyby tyhyle, Deuxu rarybere wadee: — Wiji tahe ariwinykre deuxu rybedu tyyriti kia ijõ awiõre. 16Ijõ (obs:arisnykre) sohoji budoeni-di itxeredu-my wabudoeni-di retekre-my tii tahe nohõtire-my aõkõ budoeni-di retehekre tiiboho iòhãrutyhy ratxirenyreri, riijeõkre ijõ riõkre wana tule riynyke tamy ihoõre ijõ rasakeki, tule ijõ titxibo ele risakeki riywinyke iohoõre iribirenyòty, tii tahe heka idereny rirokre tibo idenihikȳtyhy tii timy ririõtyhy hyna wese.17Budoeni-di itxedu binahãkȳtotxi ririõhykymyhȳre ixina-my ririmyhȳre! Iaxiò aõbo ibina-my da irue aõbo rutȳȳnyra irue-ki aõbo (obs:rawotmora) maydese webese-di aõbo (obs:rawotmora)! Tebo raratyõhykyreri tule irue ratàra.
Chapter 12

1Kaa Deuxu rybe wahidȳȳrare Deuxu ibutu-my bedebede mahãdu rityhynymyhȳre kia Israeli mahãdu wahe! Deuxu heka ritidire biuwetyy, rimyre suu tahe umy riwahinyre ibutudee, rarybere. 2Jiarȳariwinykre kaa Jerusalẽaõhebo sohoji bede-ò monabesòhòkȳibutu-my iny mahãdu wibireludu mahãdu-ò, tiiboho tahe tuu riõrenyre tahe iòdereny rawàrinyrenyre. Tiubo tiiboho Jerusalẽmahãdu-ò rekoarenyre tule ijõ Juda hãwã rahurenyke-my tule rekoarenyre. 3Kia txuu tahe jiarȳrewinyre Jerusalẽaõhebo mana sohoji utxiehekȳibutu-my iny mahãdu-ò, mõbo lamamy (obs:riwsnykre) juhutyhy (obs:rawotmokre) sõwehekȳmy aõkõ.12-14Kai he, Davi riokore riokore, tule Natȳriokore riokore tule Levi riokore riokore tule Simei riokore riokore. Iny sojohi sohoji heka rahinykre ixisohojile-my, hãbu mahãdu rahinykre tabuhuna-ki, hãwyy mahãdu hitxi-my.
Chapter 13

1Kia txuu tahe bede sõwe-my (obs:rdejuxunykre) bee Davi riokore riokore tyre ijõ kia sȳdu Jerusalẽmahãdu kȳnyikre òraruna suròna tule tibo òbiti-my rȳiora mahãdu. 2Itxuu-le tahe jiarȳDeuxu ruruterehekȳwaõkre Israeli mahãdu ribi kia itȳte mahãdu ribi, tiu inyõ tõhõti itxi reaõtyhy. Tule aritakre kia deuxu òbiti-my rarybemyhȳre aõkõ aritarikre bedebede-ribi adehukre ixideewimy tiiboho dori suritxoo-my reàlàmyhȳrenyreki.3Tiubo inyõ kia Deuxu-my rybedu-my aõ riwinykeki, tybytyhy aõwesele rirawyònykre. Kai burukre, kai dori tuu tarybeteri kia aruina dori arybe wahidȳȳDeuxu ribi nade. Tyby heka tariòre (obs:kdirbunykre) maywe bese-di ratxikeki deuxu-my rybedu-my rarykeki.4Kiatxuu-le tahe inyõ aõtxile deuxu-my rarybekeki kia ixȳruna tai rȳikre irueò inyõ heka tiu iròdu tyydi rexityynyõtyhy kia tii Deuxu-my rybedu rare-my. 5Iribi òty-my iny sohoji sohoji tuu rarybekre jiarȳDeuxu-my rybedu aõkõ rare. Jiarȳoworu widȳȳdu. Uladuhukȳle heka oworu-ki raaõmysȳdȳȳny wãhãre. 6Inyõ wadee ryyraxikeki, kiawe aõ (obs:arawotmonyre) abreti-ki? Tii rirawyõnykre kaa (obs:wawotmona) heka wabiowa heto-ki tuu ratȳȳnyre.7Deuxu ruruterehekȳtuu rarybere. Biukòke maywe bese tahe Wadeuxu-my rybedu-ò beakre. Tule beaker wawiòhedȳȳdu-ò. Burubunykre Deuxu-my rybedu, tahe budoeni ibutu-my roberakre, kiawesetyhyle jiarȳbydoenixomo-ò araaõbinanykre.8Israeli-my rasȳnymyhȳre mahãdu Inatxi inataõ weàre-my rururenykre. Sohoji inataõ weàre tahe rohenykre umy-di. 9Kia rohenyrenykre tahe jiarȳheòty-ò ariteònykre Jiarȳariwinykre womati ura (obs: trȳrȳ) wese-my Arixomoxomonykre iruxomomy kia ijõ wese-my Tai tahe tiiboho wadee kedexitòedenykre wadee Tahe jiarȳadirawyònykre Ariwahinykre, kaiboho dori waijoi toite Tiiboho rirawyònyrenykre Kai Wadeuxureny tate.
Chapter 14

1Kaa tamy txuu rehemynykreu Deuxu tamy ritidikre iaõnaõreny wahe ibutu-my bedebede-ò. Tai tahe Jerusalẽhãwã tahe (obs:kdioòtakre) iòludu mahãdureny tahe rexihitxinyrenykre aõvo tai itxi rekoarenykre-my. 2Deuxu tahe ibutu-my riwiòhenyrekre Jerusalẽhãwã rahurenykre-my. Hãwãhãkȳheka rotakre aõbo ihetoreny-ki ijõdikre ibutu-my wydyna-my reakre, hãwyy mahãdu tahe aõtyhymy rutȳȳnyrenykre txura-my tahe tai sȳdu mahãdu rirahukre kia mynyna heto-ò. Ijõ tahe Jerusalẽ-kile ratxirenykre.3Iribi tahe, Deuxu ròhònykre tiiboho wana resurenykre-my ibutu-my bedebede mahãdu wana iwese juhuu resurenyre wese. 4Kiatxuule tii (lma-my) ratxikre olivera hãwã-ki Jerusalẽtxuòlòna weribi-ki. Tahe kia taruru-my he rare, tahe tai kȳnyikre txuòlòna weribi-ki tule txuròtena weribi-ki, wiribi olivera hãwãlo inatxi-my (obs:kdihitxinykre). Txura-my heka hãwãlo resekre kia bedebro-ò, ijõ tahe bederamorahãkȳ-ò resekre.5Kaiboho tahe bihenybenykre kia-di wahe kia Azal òhòkȳle wahe. Bihenybenykre iwese juhuunaludu mahãdu rihenyrenyre aribireny rihenyrenyre kia Deuxu dohodȳȳheto ramy tatareu wahe kia Uzia tai rarybe-my raremyhȳu, Juda wedu wahe. Tai tahe Deuxu, tai Deuxu ibutu-my ta ȳju-my robikre.6Kiatxuu tyhyle ikoki, bede jutàtà ijõõkre, tule txutàdàhãkȳijõõkre. 7Tai bede ruhukȳijõõkre, txule tahe tai ijõdikre, txuu tahe bede ritoosonyhyy-my roikre bedeluru wana tuhyy. Tahe Deuxule heka kia rieryre tiubo tehemynyna. 8Kiatxuu tahe, Jerusalẽ-ki kȳnyikre be jutàtà (kdejuxunykre-my), txura-my tahe rakre beronihikȳ-ki heka rubu rare, ijõ tahe rakre Meditehȳneo berohokȳ-ò. Bee heka reahyy roikre tuhyy, kia wyra-my tule beòra-my.9Deuxu heka Butu wedu tyhy-my ratxikre ibutu-my bedebede-ki. Tiihyy heka sohoji Deuxu-my rarekre, ibutu-my iny tamy ryrymy rȳirakre Deuxu-ò. 10Tahe Ibutu-my kia hãwãlo weribi weribi-my robirenykre ibutumy bedebede ribi, Geba –u hukȳle, kia bede webròkihikȳle Rimõ-ki hikȳle, Jerusalẽbede onana-ki hikȳle. Jerusalẽheka butu ribi irarietyhy-my roikre bedebede ribi, tai iny mahãdu rasȳnykre, kia Bejami ijòtòbona-ki tule kia hãwãweryna ijòtòbona-ki, kia heka ihetxiu ijòtòbona rare, kia wamotui wityretyrehekȳrariehekȳHananeo kia mona besòhòkȳhynanikȳriwinyre-ki hãwã wedu wahe. 11Tiu tahe kia hãwã rexihuõtyhy, tai heka tusȳdu mahãdu awi-my rȳikre.12Deuxu heka (obs:kdihukre) ibutu-my kia Jerusalẽhãwã hudu òraru-ki. Tii (obs:kditeònykre) aõ ibinahãkȳidereny-ò, idereny-ò heka ibutu-my rasunykre, ihãrele tahe iru-my roirekre iribi tahe iruereny, tòròtereny rasunykre. 13Kia txuu tahe, Deuxu riwinykre tamyreny aõ rieryõhyyrenykre-my tule brebu-my, iny sohoji sohoji rimykre ixibireludu tahe tamy reakre.14Juda mahãdu hãbu taha resurenykre ityhyrenareny iòhòmy rȳireri bedebede mahãdu wahe, kia he womati (obs:trȳrȳhȳkȳ) sõwe-my, tule womati ura (trȳrȳrȳhȳkȳ) tule tyy wana. 15Kia wesetyhyle tahe Deuxu aõbinahãkȳ(obs:kditeònykre) tamyreny tiiboho dori iribireny òtu rarurunyrenykreki kia tule iòludureny iròdu iròdu hudu-my, kia heka rare, awaru, awaru hãwyy, awaru (htȳti) tòòhokȳtule ijõi awaru yjayja.16Iribi tahe ibutu-my bedebede-ki rohenyrenykre resurenykre Jerusalẽòludu-my roimyhȳrenykre sohoji beòra-di tamyreny kia Deuxu ruruterehekȳreàlàmyhȳrenyke-my bededi nodu-my rareki wahe kia hetonihikȳ-di reysarenykemy. 17Kia timy bedebede bededinodu-my reàlàrenyõkeki Deuxu ruruterehekȳ, tiu biu ròaõtyhy ibedereny-ki. 18Kia egicio mahãdu Jerusalẽhãwã-ò deysana widȳȳmy roirenyõkeki kia hetonikȳdeysana tai riwinyrenyke-my tahe Deuxu aõhõkȳmy tiiboho (obs:rsinyrenyke) kia aõnaõna binabinahãkȳtule ritònykre ijõ bedebede-ò.19Kaa heka Deuxu aõhõmydȳȳna (obs:kditeònykre) Egitu hãwã tyre-ò tule ijõ hãwãhãwã-ò kia Jerusale-ki hetonikȳ-ò deysana riwahinyrenyõreki wahe.20Kiatxuu tahe awaru rynana bire-ki tyhyle iritina roikre. Deuxu-ò rexihitxinyre tahe kia herana Deuxu dohodȳȳna heto-ki tuu reàlàkre awihikȳmy tule kia hyna ikoki rȳikre hynamy. 21Jerusale-ki tule Juda-ki ibutu-my herana rahitxihitxinykre Deuxu ruruterehekȳ-ò. Tiubo inyõ Deuxu dohodȳȳna heto-ò xiwena wahidȳȳmy rakreu Deuxu-ò, kia iny tahe taherana riuhekre kia aõde idi riheranykre riwahinykre-my. Kia txuu tahe tiu ijohodu rohonyõtyhy Deuxu dohodȳȳna heto-ki wahe.

Malachi

Chapter 1

1Ka heka rybe Deuxu Tyhyhykỹ riwahinyre Malakia dee riwahinykremy Israel iny mahãdudeereny. 2Deuxu Tyhyhykỹ rarybere tasỹrenydeereny taijoideereny: — Diarỹ tikiehyymy umyreny rerinanymyhỹre. Kaa tii boho rỹỹraxirenyre: — Timybo tahe arieryrenykre kai wamyreny terinanymyhỹtemy? Deuxu rirawyònyre: — Esau kia Ijaó seriòre roire, kiaremyta diarỹ Ijaó-my rerinanyre kia irioreriorerenymy, 3Kaa Esau tahe riwakyaranyre kia irioreriorereny. Diarỹ rewinyre Esau hãwalò bede ibijiuömy rexirahorekremy, ka tahe wiji isu iròdu iròdu debure tai rahãwanyrekrekile awire.4Txibo Esau rioreriore bohoreny, ka boho, edomita boho raryberenyrenykreki: “Iny hãwareny heka ibinamy doimyhỹde, ka iny boho tahe ixybyle rikitỹmyranyrenykre”, kia Deuxu Tabedeery Nihikỹ-di rirawyònykre: “Txibo tii boho riwinyrenykre-wana , diarỹ aritxiwitxiwikre. Isureny heka raninimy rarekre Aõbinabina mahãdu su kia ihãwahãwareny-di Deuxu Tyhyhykỹ ikyaramy ratximyhỹre ikiemy.” 5Israel iny mahãdu tuu robirenykre kiata ibutumy raryberenykre: — Deuxu Tyhyhykỹ heka ihikỹre, kia ibedeery nihikỹ ramyhỹre Israel su konana bedeòhòkỹle!6Deuxu Tabedeery Nihikỹ-di rarybere Deuxu Rybe-di Ijohodu mahãdureny-ò: — Uladu tyby rityhynymyhỹre, kia wetxu tawedu rityhynymyhỹre. Kia diarỹ tahe bureny rare, aõherekibo tahe kai boho tiwatyhynyõmyhỹtenyte? Kia diarỹ awedureny rare, aõherekibo tahe walau taberuõmyhỹtenyte? Kai boho tiwaatymyhỹtenyte, kia ihãremy tahe tỹỹraximyhỹtenyte: — Timybo tahe araatymyhỹrenyre? 7Kia rỹsỹna binahãkỹ-ki kia kai boho wadee taxiwetenyte. Kia ihãremy kai tỹỹraxomyhỹtenyte: — Timybo tahe diarỹ boho umy rahitxirenyreri? Kia kai boho wamy tahitximyhỹtenyte tiu kai boho tai tahãmyhỹtenyteu waxiwenadena bisubisunybenykremy.8Kia wamy tahitxilemyhỹtenyte kiemy dori tahõtinymyhỹtenyte wadee ibinaõremy wadee xiwena tewymyhỹtenyte iròdu ruebetà, itikre yda iwebinadu. Kia biebeny aõboini biwahinybenykremy kawesena iròduõ Hãwa wedu dee! Kia aõbo riki idi tahõtinytenyteri tii tamy awityhymy reobykremy kia aixitòedỹỹnareny? Diarỹ, Deuxu Ibutu Wabedeery-di rarybere. 9Ka tahe wiji, Deuxu rybe-di ijohodu, bexitòenybenyke Deuxu dee kia tamy bexitòenybenykre tii iny boho tarybewiwihikỹ inydeereny riwahinykremy. Ka kia aõbo riki adee reòbyrenykre tiu kai boho tamy tewahinymyhỹtenyte xiwena kawemy?10Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di rarybere Deuxu rybe-di ijohodu mahãdureny-ò: — Kai bohoõ warybena heto ijò bitobonybenykre. Kawesemy tahe kai boho heòty itoodỹỹrenyõmykre aõmy waxiwena dena-ki. Diarỹ awimy aõkõ adireny watxireri, tamy areòbyõkre axiwenareny-ò. 11Diarỹ heka wamy derina rỹimyhỹre ibutumy hãwa hãwa bede bedemy, kia ibutumy bede bedemy heòty ritoonymyhỹrenyre wamy derinanamy kia tahe wadee riwahinymyhỹrenyre xiwena wityhy. Ibutumy wamy rexieletynymyhỹrenyre. 12Ka kai boho tiwahitxinymyhỹtenyte tiu tahõtinymyhỹtenyteu kia òbitimy rikihe waxiwena dena texutexunymyhỹtenyte kia xiwena tewahinymyhỹtenyte aõki awiõhyyre.13Kai boho tarybemyhỹtenyte: — Diarỹ boho heka reywesemy watxirenyreri ibutumy ka bede-ribi! kiata waki tatxuenymyhỹtenyte kia ixi-ribi tiwatamyhỹtenyte. Kia ihãremy wadee xiwena tewahinymyhỹtenyte iròdu wasinahãkỹle yda iròdu itikre, iwebinadu.Kai boho tahõtinymyhỹtenyte kia Diarỹ, Deuxu Tyhyhykỹ, tamy areòbykremy? 14Bede binahãkỹ roidu mahãdudeereny kia rarybemyhỹrenyre tairòdu wihikỹõ wadee riwahinyrenykremy, ka xiwena bedeu tahe iròdu binahãkỹle riwahinymyhỹrenyre! Diarỹ Iòlò Bedeery nihikỹ, kia ibutumy hãwa hãwa bede bede wamy rerinanymyhỹre. Diarỹ, Deuxu Ibutumy wabedeery nihikỹ, rarybere.
Chapter 2

1Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di rarybere: — Warybe-di ijohodu mahãdu, diarỹ adeereny rarybereri. 2Txibo warybe wahidỹỹna bitynyõbenykreki kia txibo wamy berinanybenyõrenykreki, tai tahe diarỹ atyrereny ariatykre aõnaõna binabina aratxuhòrenykre ibutumy kai boho aõ temymyhỹtenyte aõmysỹdỹỹbrò-ribi. Kia aratxuhòrenyre kiemy dori kai boho texiywinytenyõte wamy berinanybenykremy.3Kia arirarytxynyrenykre ariorereny kia aòsynyrenymy ariòkaòkarenykre iròdu iròdu rỹny xiwenamy tewahinymyhỹtenyte. Kia ihãremy kai boho madybenykre tibedekibo ijỹny adehuna rỹimyhỹre-ò. 4Kawesemy tahe bierybenykre kia diarỹ tuu warybe rewahinyreri kia warybe-di ijohodu mahãdu-wana, Levi rioreriorereny rakròkròõkremy. Diarỹ, Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹmy tuu rarybereri.5–Warybe tamyreny rewinyre, diarỹ tamyreny rarybere ariwahinykremy umytuedỹỹna kia bede ywihikỹ. Kia rewinyre aõmybo rarybere, tii boho riwatyhynyrenykremy; kia inatyhymy tii boho riwatyhynyrenyre kia walau ruberurenyre. 6Kia ikiemy rotohodỹỹmy roiremyhỹ òbitihyylemy kia tiu roimy iõnamy rotohodỹỹõhyyrenyre. Kia awihyylemy wawana roirenyremyhỹ, aõ òbitimy riwinymy roiremyhỹ kia sõemy riwiòhenanyrenyre rybinabina riatyrenykremy. 7Warybe-di ijohodu mahãdu heka òbitityhymy wabededỹỹnanamy rotohodỹỹmyhỹrenyke, kia ibutumy tamy rexitòenymyhỹrenyke dohodỹỹnamy tamyre kia rieryrenykremy aõbo òbitiremy, kiemy dori warybe-di ijohodu mahãdu warybe-di ijaradu roirenyre.8–Ka tahe wiji kai boho , Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu, ry òbitina-ribi tahònymy atxitenyteri, kia adohodỹỹnanareny sõemy iny mahãdu òrarunamy riatyrenyre. Kai boho tekròtenyteri rybewi rewinyre Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu dee. 9Iurenana diarỹ ariwinykre kia iny mahãdu adi rehukre arahitxinyrenykre, kiemy dori kai boho tiwatyhynyõletenyte, tiu aõmy òbitimy rarybemyhỹreu, kia òbitityhymy aõkõ iny mahãdu-di atximyhỹtenyte. Diarỹ, Deuxu Ibutumy Wabedeerymy, rarybere.10Òbiti kỹny rare ibutumy iny boho tybyreny sohojihyy rare? Iny boho kỹny Deuxu riwinyrenyre? Aõherekibo tahe iny boho inyiny wii ribònymyhỹrenyre, kawesemy ribinabinanymyhỹrenyre rybewihikỹ Deuxu riwinyre iny hỹỹnarenydeereny? 11Juda iny mahãdu Deuxu dee òbiti aõkõ roire, kia Israel iny mahãdu Jerusalẽ-ki hãwadu mahãdu aõnaõna binabinahãkỹ riwinyrenyre. Juda iny mahãdu rixurixunyrenyre Deuxu Tyhyhykỹ tuu terinanymyhỹtemy?rybena hetomy, kia hãbu mahãdu hãwyymy raydònymyhỹrenyre iwitxira deusi rityhymyhỹrenyre-wanahãkỹle. 12Kia Deuxu Tyhyhykỹ riteònyrenykre iny bedereny-ribi iny mahãdu tuu riwinymyhỹrenyre, aõtxile mobo tuu riwinyre, kia xiwena riwahinykrehãrele Deuxu Tyhyhykỹ dee!13Ixyby ijõdire aõnaõna kai boho tewinymyhỹtenyte: mawesiruràmy kia mahinybenyke bobubenyke, arubereny-di bihetynybenykre Deuxu xiwena dena kiemy dori tii axiwenareny-ò reòbyõhyyreri tamy tewahinymyhỹtenyte.14Kai boho sohoji sohoji tỹỹraximyhỹtenyte: “Aõherekibo?” Kiemy dori Deuxu araeryre ahãwyy dee òbitimy aõkõ atximyhỹtemy, kia hãwyy-wana herimy taite weryrybòu. Tii heka juhu arawyò rare. Ka kai tahe tebinabinanyte tuu biwinykremy tarybete Deuxu ruki kia òbitimy tamy mabekremy. 15Inatyhymy kỹny Deuxu sohojihyy iny riwinyre, kia inyde-ribi tyytyby-ribi relere? Aõbo tahe Deuxu tamywireri? Kia iriòrereny ijõdikre Deuxu dee rawahikre. Kiaremyta, bexiebenykre kai bohoõ ibinabina ahãwyyreny-di norenyõmy. 16Kiemy dori, Israel Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di, rarybere: — Diarỹ riwayaranyre hãbu hãwyy-wana wii riatymyhỹrenyre; diarỹ riwayaranyre hãbu kawesemy ibinahỹkỹmy riwinymyhỹre.Kiaremyta bexiemy atximyhỹbeny, kia inyõ dori òbitityhymy ratxiõhyymyhỹre tahãwyy di.17Kai boho sõemy tarybemyhỹtenyte, kia Deuxu Tyhyhykỹ reywesemy ratxireri ibutumy arybereny-ki. Kia ihãremy kai boho tỹỹraximyhỹtenyte: “Timybo tahe Deuxu reteywedỹỹnyrenyra?” Kia myỹ raryberenyreki aõbo: “Deuxu Tyhykỹ rõhõtinymyhỹre kia aõnaõna bina riwinymyhỹrenyre awirenyre, uriki tahe Deuxu tii boho tamyrenywire.” Yda kai boho tỹỹraximyhỹtenyte: “Tikibo Deuxu òbitihikỹ ratxireri?”
Chapter 3

1Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di rarybere: — Diarỹ ariteònykre warybe-di ijaradu wary wadee riywiywinykremy. Kia bureny kai boho tadiijemyhỹtenyte isitere-ribile rehemynymy reakre Deuxu rybena heto-ò. Kia rehemynymy rareri Deuxu rybe-di ijaradu kai boho tadiraòmyhỹtenyte, kua kidiwykre rybe ywidỹỹ kia adeereny ariwinykre. 2Ka mobo tahe riekre tii kanakre txuu? Mobo tahe awimy reximymy rỹikre tiu tii kanakreu? Kiemy dori tii heòty wesemykre, iny boho risuhosuhorenykremy, kia heka sabaõ wesemykre iny boho rihòrenykremy. 3Tii rexisỹnykre Deuxu rybe-di ijohodu mahãdu risuhosuhokremy, Levi rioreriore bohoreny, kia iwese inyõ mana rỹsỹ òtaòta mana rỹsỹtyhyhykỹ rityratyradỹỹmyhỹre Kawese heòty-ò. Kawesemy tahe tii boho aõwaxina xiwena riwahinyrenykre Deuxu dee tii tuu reamyhỹremy.4Taita tahe xiwena kanawykre Juda iny mahãdu kidiwydenykre kia Jerusalẽ-ki hãwadu mahãdu kidiwydenykre Deuxu dee tai awityhytyhymy rahãkre, iwesemy juhuu hỹỹna bedeu tuu rutỹỹnymy rỹiramyhỹ wesemy. 5Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di rarybere tasỹ dee taijoi dee: — Diarỹ anakre aradyrenykremy araatyrenykremy. Kia raroorehenymy aõkõ ararykre ibutumy inymahãdu riwatyhynyõmyhỹrenyre òludumy, kia heka, hàri mahãdu, tahãbureny ririmyhỹrenyre, tahãwyy ririmyhỹrenyre, kia òbitimy aõkõ rarybemyhỹrenyre, kia aõmysỹdỹỹdu mahãdumy rarỹỹnymyhỹrenyre kia teramy rekoamyhỹrenyre wytese weribi, wyte mahãdureny-ribi kia hãwa witxira mahãdu akyreny-ki rahãwanymyhỹrenyre.6Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Diarỹ heka Tikiehyymy nodu rare kia nohõtibetà aõkõ. Iurenana heka kai boho Ijaò rioreriore boho, texihutenyõtenyte. 7Kai boho heka ahỹỹnareny wesena toitenyte: warybe wahidỹỹna teatytenyte kia iwesemy tewinytenyõhyymyhỹtenyte. Wadee bòdòòse bedenyke kia diarỹ tahe adeereny aroosekre. Kia kai boho tỹỹraximyhỹtenyte: “Timybo tahe aròòserenykre?”8Diarỹ rỹỹraxira: “Inyõ aõbo Deuxu riwasinyke?” Kai boho tahe tiwawasinytenyte kia ihãremy tiwatỹỹraxinymyhỹtenyte: “Timybo tahe arawasinyrenyreri?” Kai boho tiwawasinymhỹtenyte ofeta-ki kia dizimo-ki. 9Ibutumy kai boho tiwawasinytenyteri, kia iurenana diarỹ retxuhòre ibutumy hãwa hãwa bede bede.10Diarỹ Deuxu Ibutumy wabedeery-di, rarybere ibutumy bidiwybedenykre adizimoreny Deuxu rybena hetowo-ò, kia sõemy tai rỹsỹna ijõdikremy wahetoki. Wadeeini atyydỹỹnareny bilidibeny kiata bobibenykre kia diarỹ ariraynykre biuwetyy ijaniela kia atyrereny aritxiwikre sõehekỹmy warybewiwihikỹ. 11Kia ariwahinyõtyhy sei rabròhòkỹ rihurenykemy alòbrònareny, kia mona besò raty alòbrònareny sõemy rỹikre. 12Ibutumy iny mahãdu raryberenykre kia kai boho iny mahãdu bedesahãkỹ deysahãkỹ toitenytemy umyreny raryberenykre, kiemy dori kai boho tahãwanymy atximyhỹtenyte su wihikỹ-ki suu iaõdityhy-ki. Diarỹ, Deuxu Ibutumy Wabedeery nihilỹ-di rarybere.13Deuxu Tyhyhykỹ rarybere: — Kai boho wamy ibinabinamy tarybetenyte kia ihãremy tỹỹraximyhỹtenyte: “Aõmybo tahe raryberenyre aribiòtumy?” 14Kai boho tarybetenyte: “Aõki heka awiõhyyre Deuxumy rybena. Kia aõke heka aõkõre iny boho rikiwinyrenyke aõmybo Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di rarybere yda rykexityynyrenykremy rubu-ò tyyna-di kia tamy rykexideòsinyrenykremy iny boho ixideereny rexiraherenyremy. 15Kia heka irutaõre iny mahãdu rexityhytyhynymy ratximyhỹrenyre ibedesahãkỹmy rỹimyhỹrenyre, kia diarỹ boho ibutumy retehemyhỹrenyre òbitimy rimykremy iny binabina mahãdureny-ò; tiu Deuxu Tyhyhykỹ ritidimyhỹrenyreu, tii boho rararytxyrenyõhyymyhỹrenyre.”16Taita Deuxu Tyhyhykỹ lau ruberumy ratximyhỹrenyre raryberenyre widee wideereny, kia tii tahe roholawityhyre aõmybo wideereny rarybemyhỹrenymy. Kia irurenyki tyyriti-ò raritidỹỹrenyre ni mahãdu motyhytyhybo Deuxu rityhynymyhỹrenyreni kia tuu rerinanymyhỹrenyreni.17Deuxu Ibutumy tabedeery nihikỹ-di rarybere: — Tii boho wasỹrenymy waijoirenymykre. Kia txuu rehemynykreu reywinymy idi watxireri, tii boho wasỹreny waijoirenytyhymyrenykre. Diarỹ idireny arexiwobrunykre iwese uladu tyby tariòre-di rawobrumyhỹre kia rityhynymymyhỹre. 18Kia ixyby wasỹreny waijoireny robirenykre iwitxirarenymy, aõhebo rutỹỹnymyhỹrenyre inywi mahãdudeereny kia iny binabina mahãdudeereny, kia wamy awimy rarybemyhỹrenyre kia riwatyhynyõrenymyhỹrenyre-wana.
Chapter 4

1Deuxu Ibutumy Tabedeery nihikỹ-di rarybere: — Kia txuu rehemynymy rareri ibutumy iny rexityhytyhynymyhỹrenyre mahãdu kia ibutumy iny bina mahãdureny roorenykre horeru wesemy heòty-ò. Kua txuu tii boho roorenykre kia tahe ibutumy rexihurenykre. 2Ka kai boho tahe walau taberumyhỹtenyte, wahedỹỹnana rarỹsỹnyhỹkỹkre txu wesemy, umytuedỹỹna tarahetoti-ki kidiwykre. Kai boho mawayrytòbenykre bedesamy uhuariki. 3Kua txuu diarỹ reywinyreri, kai boho biriranybenykre iny binbina mahãdu tyrereny kia tii boho ry ỹnysi weselemy.4—Õhõtireny rea wadeòdu Moiseisi rybe wahidỹỹna, kia ibutumy warybe wahidỹỹna kia wadohodỹỹna kia diarỹ tamy rewahinyre Sinai hãwalò-ki ibutumy Israel iny mahãdu rityhynyrenykremy. 5Ka, komy kua txu binahäkỹ kedehemynykre koki, diarỹ Deuxu Tyhyhykỹ, adeereny aditeònykre warybedỹỹdu Elia. 6Tii riwinykre tyby mahãdu kia iriòre mahãdu widee rawoixirenykremy kia diarỹ arirarytxynyõkremy bede hãwa hãwa kia arihumy ibututyhymy.